设计模式学习笔记 - 工厂模式
一、工厂模式简介
(1)工厂模式的意义:将实例化对象的代码提取出来,放到一个类中统一管理和维护,达到和主项目的依赖关系的解耦,从而提高项目的扩展和维护性。
(2)工厂模式有三种:简单工厂模式
、工厂方法模式
、抽象工厂模式
。
(3)设计模式的依赖抽象原则:
1.创建对象实例时,不要直接new类, 而是把这个new类的动作放在一个工厂的方法中,并返回对象实例。变量不要直接持有具体类的引用。
2.不要让类继承具体类,而是继承抽象类或者是实现接口。
3.不要覆盖基类(父类)中已经实现的方法。
二、简单工厂模式
实现一个具体的需求:披萨项目,要便于披萨种类的扩展,要便于维护。
(1)披萨的种类很多(比如GreekPizz、CheesePizz等)。
(2)披萨的制作有prepare(准备)、bake(烘烤)、cut(切割)、box(打包)。
(3)完成披萨店订购功能。
1、使用传统的方式实现
-
思路分析(类图):
-
代码实现:
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza;
// 将Pizza类做成抽象类
public abstract class Pizza {
// 名字
protected String name;
// 准备原材料, 不同披萨的原材料不一样,因此做成抽象方法
public abstract void prepare();
// 烘烤
public void bake() {
System.out.println(name + " 烘烤;");
}
// 切割
public void cut() {
System.out.println(name + " 切割;");
}
// 打包
public void box() {
System.out.println(name + " 打包;");
}
public void setName(String name) {
this.name = name;
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza;
/**
* 奶酪披萨
*/
public class CheesePizza extends Pizza {
@Override
public void prepare() {
System.out.println("给制作奶酪披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza;
/**
* 希腊披萨
*/
public class GreekPizza extends Pizza {
@Override
public void prepare() {
System.out.println("给希腊披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.CheesePizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.GreekPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
/**
* 订购披萨
*/
public class OrderPizza {
// 构造器
public OrderPizza() {
Pizza pizza = null;
// 订购披萨的类型
String orderType;
do {
orderType = getType();
if (orderType.equals("greek")) {
pizza = new GreekPizza();
pizza.setName(" 希腊披萨 ");
} else if (orderType.equals("cheese")) {
pizza = new CheesePizza();
pizza.setName(" 奶酪披萨 ");
} else {
break;
}
//输出pizza 制作过程
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} while (true);
}
// 可以获取客户希望订购的披萨种类的方法
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("请输入pizza的种类: ");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
// 相当于一个客户端
public class PizzaStore {
public static void main(String[] args) {
// 进行订购披萨操作
new OrderPizza();
}
}
传统的方式的优缺点:
(1)优点是比较好理解、简单易操作。
(2)缺点是违反了设计模式的 ocp 原则(对扩展开放,对修改关闭),也就是当给类增加新功能的时候,尽量不修改代码,或者尽可能少修改代码。
(3)比如这时要新增加一个Pizza的种类(Pepper披萨),需要做如下修改:增加一个PepperPizza类,OrderPizza订购披萨类都需要进行修改(可能会有多个OrderPizza订购披萨类)。
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza;
/**
* 胡椒披萨
*/
public class PepperPizza extends Pizza {
@Override
public void prepare() {
System.out.println("给制作胡椒披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.CheesePizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.GreekPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.PepperPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
/**
* 订购披萨
*/
public class OrderPizza {
// 构造器
public OrderPizza() {
Pizza pizza = null;
// 订购披萨的类型
String orderType;
do {
orderType = getType();
if (orderType.equals("greek")) {
pizza = new GreekPizza();
pizza.setName(" 希腊披萨 ");
} else if (orderType.equals("cheese")) {
pizza = new CheesePizza();
pizza.setName(" 奶酪披萨 ");
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new PepperPizza();
pizza.setName(" 胡椒披萨 ");
} else {
break;
}
//输出pizza 制作过程
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} while (true);
}
// 可以获取客户希望订购的披萨种类的方法
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("请输入pizza的种类: ");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
-
改进的思路分析:
分析:修改代码可以接受,但是如果在其它的地方也有创建Pizza的代码,就意味着也需要修改,而创建Pizza的代码往往有多处。
思路:把创建Pizza对象封装到一个类中,这样有新的Pizza种类时只需要修改该类就可,其它有创建Pizza对象的代码就不需要修改了,这就是使用了简单工厂模式。
2、简单工厂模式介绍
简单工厂模式:定义了一个创建对象的类,由这个类来封装实例化对象的行为(代码)。
简单工厂模式是属于创建型模式,是工厂模式的一种,是工厂模式家族中最简单实用的模式。
简单工厂模式是由一个工厂对象决定创建出哪一种产品类的实例。在软件开发中,当用到大量的创建某种、某类或者某批对象时,就会使用到工厂模式。
3、使用简单工厂模式的方式实现
简单工厂模式的设计方案:定义一个可以实例化Pizaa对象的类,封装创建对象的代码。
- 类图:
3.1 实现方式1
- 代码实现:
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
public class OrderPizza {
// 定义一个简单工厂对象
SimpleFactory simpleFactory;
Pizza pizza = null;
// 构造器
public OrderPizza(SimpleFactory simpleFactory) {
setFactory(simpleFactory);
}
public void setFactory(SimpleFactory simpleFactory) {
// 用户输入的数据
String orderType = "";
// 设置简单工厂对象
this.simpleFactory = simpleFactory;
do {
orderType = getType();
pizza = this.simpleFactory.createPizza(orderType);
//输出
if(pizza != null) { //订购成功
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} else {
System.out.println(" 订购披萨失败 ");
break;
}
}while(true);
}
// 可以获取客户希望订购的披萨种类
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("input pizza 种类:");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.CheesePizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.GreekPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.PepperPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
public class SimpleFactory {
// 更加orderType返回对应的Pizza对象
public Pizza createPizza(String orderType) {
Pizza pizza = null;
System.out.println("使用简单工厂模式");
if (orderType.equals("greek")) {
pizza = new GreekPizza();
pizza.setName("希腊披萨");
} else if (orderType.equals("cheese")) {
pizza = new CheesePizza();
pizza.setName("奶酪披萨");
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new PepperPizza();
pizza.setName("胡椒披萨");
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
// 相当于一个客户端
public class PizzaStore {
public static void main(String[] args) {
// 发出订购
new OrderPizza(new SimpleFactory());
}
}
3.2 实现方式2
简单工厂模式也叫静态工厂模式,可以将简单工厂类中的实例化类对象的方法设置成静态方法。
- 代码实现:
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.CheesePizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.GreekPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.PepperPizza;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
public class SimpleFactory {
// 简单工厂模式也叫静态工厂模式
public static Pizza createPizza(String orderType) {
Pizza pizza = null;
System.out.println("使用简单工厂模式(静态方法)");
if (orderType.equals("greek")) {
pizza = new GreekPizza();
pizza.setName("希腊披萨");
} else if (orderType.equals("cheese")) {
pizza = new CheesePizza();
pizza.setName("奶酪披萨");
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new PepperPizza();
pizza.setName("胡椒披萨");
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
public class OrderPizza2 {
Pizza pizza = null;
String orderType = "";
// 构造器
public OrderPizza2() {
do {
orderType = getType();
pizza = SimpleFactory.createPizza(orderType);
// 输出pizza
if (pizza != null) { // 订购成功
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} else {
System.out.println(" 订购披萨失败 ");
break;
}
} while (true);
}
// 可以获取客户希望订购的披萨种类
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("input pizza 种类:");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
package com.etc.design.factory.simplefactory.pizzastore.order;
// 相当于一个客户端
public class PizzaStore {
public static void main(String[] args) {
// 发出订购
// new OrderPizza(new SimpleFactory());
new OrderPizza2();
}
}
三、工厂方法模式
披萨项目的新需求:客户在点披萨时,可以点不同口味的披萨,比如北京的奶酪披萨、北京的胡椒披萨、伦敦的奶酪披萨、伦敦的胡椒披萨等等。
-
思路 1:使用简单工厂模式,创建不同的简单工厂类,比如 BJPizzaSimpleFactory、LDPizzaSimpleFactory 等等。从当前这个案例来说也是可以的,但是考虑到项目的规模,以及软件的可维护性、可扩展性并不是特别好。
-
思路 2:使用工厂方法模式。
1、工厂方法模式介绍
工厂方法模式:定义了一个创建对象的抽象方法(在抽象类中),由子类决定要实例化的类。工厂方法模式将对象的实例化推迟到子类。
工厂方法模式的设计方案:将披萨项目的实例化功能抽象成抽象方法,在不同的口味的点餐子类中具体实现。
2、使用工厂方法模式的方式实现
-
类图:
-
代码实现:
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza;
//将Pizza类做成抽象
public abstract class Pizza {
// 名字
protected String name;
// 准备原材料, 不同的披萨不一样,因此做成抽象方法
public abstract void prepare();
// 烘烤
public void bake() {
System.out.println(name + " 烘烤;");
}
// 切割
public void cut() {
System.out.println(name + " 切割;");
}
// 打包
public void box() {
System.out.println(name + " 打包;");
}
public void setName(String name) {
this.name = name;
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza;
public class BJCheesePizza extends Pizza {
@Override
public void prepare() {
setName("北京的奶酪披萨");
System.out.println(" 北京的奶酪披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza;
public class BJPepperPizza extends Pizza {
@Override
public void prepare() {
setName("北京的胡椒披萨");
System.out.println(" 北京的胡椒披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza;
public class LDCheesePizza extends Pizza{
@Override
public void prepare() {
setName("伦敦的奶酪披萨");
System.out.println(" 伦敦的奶酪披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza;
public class LDPepperPizza extends Pizza{
@Override
public void prepare() {
setName("伦敦的胡椒披萨");
System.out.println(" 伦敦的胡椒披萨-准备原材料");
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.BJCheesePizza;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.BJPepperPizza;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.Pizza;
public class BJOrderPizza extends OrderPizza {
@Override
Pizza createPizza(String orderType) {
Pizza pizza = null;
if(orderType.equals("cheese")) {
pizza = new BJCheesePizza();
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new BJPepperPizza();
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.LDCheesePizza;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.LDPepperPizza;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.Pizza;
public class LDOrderPizza extends OrderPizza {
@Override
Pizza createPizza(String orderType) {
Pizza pizza = null;
if(orderType.equals("cheese")) {
pizza = new LDCheesePizza();
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new LDPepperPizza();
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
public abstract class OrderPizza {
// 定义一个抽象方法createPizza , 让各个工厂子类自己实现
abstract Pizza createPizza(String orderType);
// 构造器
public OrderPizza() {
Pizza pizza = null;
// 订购披萨的类型
String orderType;
do {
orderType = getType();
// 抽象方法,由工厂子类完成
pizza = createPizza(orderType);
// 输出pizza 制作过程
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} while (true);
}
// 可以获取客户希望订购的披萨种类
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("input pizza 种类:");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
package com.etc.design.factory.factorymethod.pizzastore.order;
public class PizzaStore {
public static void main(String[] args) {
String loc = "bj";
if (loc.equals("bj")) {
// 创建北京口味的各种披萨
new BJOrderPizza();
} else {
// 创建伦敦口味的各种披萨
new LDOrderPizza();
}
}
}
四、抽象工厂模式
1、抽象工厂模式介绍
(1)抽象工厂模式:定义了一个接口(Interface)用于创建相关或有依赖关系的对象簇,而无需指明具体的类。
(2)将工厂抽象成两层,抽象工厂(AbsFactory)和具体实现的工厂子类。程序员可以根据创建对象类型使用对应的工厂子类。这样将单个的简单工厂类变成了工厂簇,更利于代码的维护和扩展。
(3)抽象工厂模式可以将简单工厂模式和工厂方法模式进行整合。从设计层面看,抽象工厂模式就是对简单工厂模式的改进(或者称为进一步的抽象)。
2、使用抽象工厂模式的方式实现
- 类图:
- 代码实现:
package com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.Pizza;
//一个抽象工厂模式的抽象层(接口)
public interface AbsFactory {
// 让下面的工厂子类来具体实现
public Pizza createPizza(String orderType);
}
package com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.BJCheesePizza;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.BJPepperPizza;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.Pizza;
// BJFactory工厂子类
public class BJFactory implements AbsFactory {
@Override
public Pizza createPizza(String orderType) {
System.out.println("使用的是抽象工厂模式");
Pizza pizza = null;
if(orderType.equals("cheese")) {
pizza = new BJCheesePizza();
} else if (orderType.equals("pepper")){
pizza = new BJPepperPizza();
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.LDCheesePizza;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.LDPepperPizza;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.Pizza;
// LDFactory工厂子类
public class LDFactory implements AbsFactory {
@Override
public Pizza createPizza(String orderType) {
System.out.println("使用的是抽象工厂模式");
Pizza pizza = null;
if (orderType.equals("cheese")) {
pizza = new LDCheesePizza();
} else if (orderType.equals("pepper")) {
pizza = new LDPepperPizza();
}
return pizza;
}
}
package com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.order;
import com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.pizza.Pizza;
import java.io.BufferedReader;
import java.io.IOException;
import java.io.InputStreamReader;
public class OrderPizza {
AbsFactory factory;
// 构造器
public OrderPizza(AbsFactory factory) {
setFactory(factory);
}
private void setFactory(AbsFactory factory) {
Pizza pizza = null;
// orderType由用户输入
String orderType = "";
this.factory = factory;
do {
orderType = getType();
// factory可能是北京的工厂子类,也可能是伦敦的工厂子类
pizza = factory.createPizza(orderType);
if (pizza != null) {
pizza.prepare();
pizza.bake();
pizza.cut();
pizza.box();
} else {
System.out.println("订购失败");
break;
}
} while (true);
}
// 获取客户希望订购的披萨种类
private String getType() {
try {
BufferedReader strin = new BufferedReader(new InputStreamReader(System.in));
System.out.println("input pizza 种类:");
String str = strin.readLine();
return str;
} catch (IOException e) {
e.printStackTrace();
return "";
}
}
}
package com.etc.design.factory.absfactory.pizzastore.order;
public class PizzaStore {
public static void main(String[] args) {
new OrderPizza(new BJFactory());
}
}