EUSKARA IKASTEKO METODOA ^ ^ V A R I A N ARIAr

ERANTZUNEKIN
TRANSKRIPZIOEKIN

ARIAN EUROPAKO
ERREFERENTZIA
MARKOA
OIRÍAN
EUSKARA IKASTEKO METODOA
Edizioa: Elkar argitaletxea
Diseinua: Ainhoa Lukas
Maketazioa: Lorea Uribe Etxebarria
Argazkiak: Elkar argitaletxeko artxiboa, Oskar Zapirain
Marrazkiak: Alex Orbe (4, 5 eta 6 unitateak),
Pedro Colombo (1 unitatea)
losu Mitxelena (2 eta 3 unitateak)

Eragotzita dago. legeak ezarr-tako salbuespenetan izan ezik, cbra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez
jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen ez bada. Eskubide horien urtaketa ¡abena ¡ntelektualaren aurkako delitutzat har daiteke
(Kode Penaleko 270 e;a hurrengo artikuluak), CEDRO erakundeak (www.cedro.org) babesten ditu aipatu eskubide horiek.

Ikasmaterial honek Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren hizkuntza-azterketaren egokitasun-aitormena du: 2011-07-14

O ELKARLANEAN S.L.

ISBN: 978-84-9843-132-2
L.G.:SS 1132-2013

ELKAR Argitaletxea
Portuetxe kalea, 88 bis
Tel. 943 31 0 2 6 7 - F a x 9 4 3 31 02 16
e-mail: [email protected]
www.elkarargitaletxea.com
20018 Donostia

Inprimatzailea: leitzaran Grafikak, S.L, Martin Ugalde Kultur Parkea, ANDOAIN (Gípuzkoai
 /IRíAN
EUSKARA IKASTEKO METODOA
/

Koordinazioa:
Elkar argitaletxea

Egileak:
Marian Urkizu
Elkar argitaletxea: Itziar Etxabe
AURKIBIDEA
ELKAR EZAGUTZEN ^ k ZURE ETXEA

A. ALFABETOA ETA AHOSKERA / EL ALFABETO Y LA A. HIZTEGIA/VOCABULARIO 41

PRONUNCIACIÓN 7 Etxeko atalak, etxetresnak, ¡nformazioa eskatu eta emateko

B. HIZTEGIA / VOCABULARIO 8 elkarrizketa-formulak

Agurrak, kortesiazko esapideak, zenbakiak (0-10), lanbideak B. EDUKI ADITZA / ELVERBO TENER 42

C IZAN ADITZA / EL VERBO SER 11 C. BEHAR IZAN ADITZA / ELVERBO NECESITAR 44

D. ÑOR / QUIÉN 11 D. NAHI IZAN ADITZA / EL VERBO QUERER 45

Izen arruntak, ¡zen bereziak, ¡zenordainak, erakusleak E. BALIO IZAN ADITZA I EL VERBO VALER 46

E. IZENA + ERAKUSLEA / SUSTANTIVO + DEMOSTRATIVO 13 F. KONPARAZIOAK: ...-AGO(A)(K) I COMPARATIVAS: MÁS 49

F. ORDENA / EL ORDEN 14 G. BERRIKUSI / REPASA 50

Esaldiko elementuen hurrenkera
1 5
G. NONGOA(K) / DE DÓNDE 0 t ON EGIN!
Izen bereziak

H. NON / DÓNDE 16 A. HIZTEGIA I VOCABULARIO 51

Otorduak, elikagaiak, aditzak
Leku-izenak
B. NORI / A QUIÉN 52
I. BIZI IZAN ADITZA I EL VERBO VIVIR 16
Izen arruntak, izen bereziak, ¡zenordainak, erakusleak
J. GALDERAK / ORACIONES INTERROGATIVAS 17
Ba¡/ez erako galderak, aukerako galderak, zatl-galderak C. NOR-NORI ADITZA I EL VERBO NOR-NORI 53

K. BERRIKUSI / REPASA 18 D. NAHIAGO IZAN ADITZA / ELVERBO PREFERIR 55

E. ONDO JATEA KOMENI DA / CONVIENE COMER BIEN 55
NON DAGO?
F. ZERTARAKO DA? ¿PARA QUÉ ES? 57
G. ARGIBIDEAK INSTRUCCIONES 58
A. HIZTEGIA / VOCABULARIO 19
Zerbitzuak eta beste hainbat leku, adjektiboak, ¡nformazioa Beharda > behardugu
eskatzeko hainbat hitz eta esapide, eguraldia deskribatzeko H. KAUSAZKOAK: ETA / CAUSALES: PUES 59
esaldiak I. NEURRIAK / MEDIDAS 60
B. IZENA + ADJEKTIBOA / SUSTANTIVO + ADJETIVO 20 J. DENBORAZKOAK / TEMPORALES 60
Baino lehen, aurretik, bitartean, bezain pronto, eta gero,
C. EGON ADITZA / EL VERBO HABER O ESTAR 21
ondoren eta diskurtso-antolatzaileak
D. BADAGO ...-RIK? / ¿HAY...? 22
K. BERRIKUSI REPASA 61
E. NON / DÓNDE 22
Izen arruntak, izen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak {%
EROSKETAK
F. ZER ORDU DA? / ¿QUÉ HORA ES? 27
Orduak A. HIZTEGIA / VOCABULARIO 63
Denden ¡zenak, jantziak, osagarriak, adjektiboak, salerosketa-
G. BERRIKUSI / REPASA 28 harremanetarako formulak
B. NAHI IZAN ADITZA / ELVERBO QUERER 65
FAMILIA ETA LAGUNAK
C. BEHAR IZAN ADITZA / EL VERBO TENER QUE 66

A. HIZTEGIA / VOCABULARIO 29 D. NAHI IZAN + BEHAR IZAN / QUERER + TENER QUE 67

Ahaidetasuna, adjektiboak eta adberbioak E. NORENTZAT I PARA QUIÉN 69

Izen arruntak, ¡zen bereziak, ¡zenordainak, erakusleak
B. ÑOLA DAGO? • NOLAKOA DA? /¿CÓMO ESTÁ? - ¿CÓMO ES? . 29
F. KONPARAZIOA: ...-EGIA(K) / LA COMPARACIÓN:
C. NOREN / DE QUIÉN 31
DEMASIADO(S), -A(S) 71
Izen bereziak, izen arruntak, erakusleak, ¡zenordainak
D. POSTPOSIZIOAK / POSPOSICIONES 33 G. -T(Z)EA NOMINALIZAZIOA / LA NOMINALIZACIÓN -T(Z)EA
Bizidunak eta bizigabeak
Irakurtzea gustatzen zait / Me gusta leer 72
E. NOREKIN / CON QUIÉN 33
H. KAUSAZKOAK: ...-(E)LAKO / CAUSALES: PORQUE 74
Izen arruntak, izen bereziak, ¡zenordainak, erakusleak
I. BERRIKUSI REPASA 75
F. ZENBAKIAK (0-100) / NÚMEROS (0-100) 35
G. UKAN ADITZA / ELVERBOTENER O HABER 36
H. NORK / QUIÉN 3 38
Izen bereziak, izen arruntak, erakusleak, ¡zenordainak
I. BERRIKUSI / REPASA 40
 I ELKAR
EZAGUTZEN
A ALFABETOA ETAAHOSKERA/ EL ALFABETO Y LA PRONUNCIACIÓN
El alfabeto. Es casi igual al del castellano.

a (a) j (¡ota) r (erre) c, ç, q ,v, w,y

b (be) k (ka) s (ese) Se emplean, generalmente, para escribir los nombres
propios de otras lenguas: Cáceres, Quevedo, Ávila,
c (ze) 1 (ele) t (te)
New York, Taiwan...
d (de) m (eme) u <u)
e (e) n (ene) v (uve) Hay muy pocas palabras que lleven esta letra: andereño,
f (efe) ñ (eñe) w (uve bikoitza) Garbiñe, Iñaki...
g (ge) o (o) x (¡xa) r-
A excepción de algunos préstamos, en euskera no hay
h (hatxe) P (pe) y (¡ grekoa)
palabras que empiecen por la letra r-: radar, rafting,
¡ (i) q (ku) z (zeta ) referendum...

Además existen sonidos compuestos por la unión de dos letras del alfabeto: Maddalen, pottoka,
Pello, itsaso, etxe, errota, hite...

La pronunciación. Aunque la mayoría de los sonidos coinciden con los del castellano, hay algunas
diferencias:

G Se pronuncia igual con todas las vocales (como ga, go y gu en castellano).

J Se pronuncia como la y o como la j del castellano (depende de la zona).
X Se pronuncia como la ch francesa o la sh inglesa.
Z Se pronuncia con la punta de la lengua tras los dientes inferiores de forma que el aire salga
entre el dorso de la lengua y los alvéolos de los dientes superiores. Suena como la ss francesa.
TX Suena como la ch española.
TS Es un sonido parecido al anterior. La diferencia es que la punta de la lengua se coloca sobre los
alvéolos superiores, como para pronunciar la s, pero precediéndole la oclusión de la í.
TZ Se coloca la lengua tras los dientes inferiores, como para pronunciar la z, pero se aprieta el
dorso de la lengua contra los alvéolos superiores.
IN Se pronuncia como la ñ.
IL Se pronuncia como la //.
IS Se pronuncia como la x.

El acento. En castellano se tiende a marcar la penúltima sílaba, y en euskera, en general, se marcan

la segunda y la última sílaba, sieoéo esta última más suave que la primera. Por otro lado, al contrario
de lo que ocurre en castellano, no se utiliza ningún signo gráfico para marcar el acento.

castellano euskera
[pelotari] [pelótaria]
[ikastóla] ¡ikástolá]

¡A ver cómo pronuncias estas palabras! Escucha y repite las siguientes palabras, intentando imitar los sonidos lo mejor posible.
ÍBS
1. gerra (guerra) 8. xerra (filete) 15. langilea (trabajador, -a)
2. gizona (hombre) 9. txokolatea (chocolate) 16. mutila (chico)
3. jendea (gente) 10. etxea (casa) 17. baína (pero)
4. jaia (fiesta) 11. arratsaldea (tarde) 18. erizaina (enfermero, -a)
5. haurra (niño, -a) 12. hotsa (sonido) 19. Garbiñe (nombre de mujer)
6. zu (tú) 13. hitza (palabra) 20. Mirentxu (nombre de mujer)
7. zapata (zapato) 14. zuhaitza (árbol) 21. Harkaitz (nombre de varón)

zazpi
 ELKAREZAGUTZEN

B HIZTEGIA /VOCABULARIO

¿Sabes saludar en euskera? A ver si adivinas qué ha dicho Malen en cada situación. Zer esan du Malenek?

Gabon Bihar arte Airatsalde on tqunon

Gero ane
feftfro, aspaldikoi

a. Egun on

d.

y ¿Qué fórmulas de cortesía usarías en las siguientes situaciones? Zer esango zenuke?

^esedez estenrik ^sko Barkatci Zorionak!

® ®

©
 ELKAR EZAGUTZEN

^ P ¿Cómo se dicen los números en euskera?

Ozero 1 bat 2 bi 3 hiru 4 lau 5 bost 6 se¡ 7 zazpi 8 zortzi 9 bederatzi 10hamar

a. Malen está pasando a la agenda de su móvil los números que tiene apuntados en un papel.

I|8211 Escucha lo que dice, y apunta los números. Entzun, eta idatzi zenbakiak.

W$ Adib.: Karmele: 691735452

Pilar:
Ixabel:
Iñaki:
Ander:
Imanol:

b. Ahora repite los números en voz alta.

Cómo se debe consultar el diccionario

En castellano la relación entre los elementos de una oración se

expresa por medio de preposiciones. En euskera, esa relación
se expresa declinando las palabras. Al declinar una palabra le
añadimos a esta un sufijo, el cual corresponde al artículo o a una
preposición del castellano: a, con, de, desde, para...

Si buscamos en el diccionario una palabra que hemos leído u oído en euskera, lo más probable es que
no la encontremos tal cual, pues los términos que aparecen en el diccionario están sin declinar.

PREPOSICIONES DECLINACIÓN DICCIONARIO

Estoy en casa. Etxean nago. etxe: casa

Voy a la calle. Kalera noa. kale: ca//e
Estoy con los amigos. Lagunekin nago. lagun: amigo, -a
Begoña es de Bilbao. Begoña Bilbokoa da. BWbo: Bilbao
Nosotros somos estudiantes. Gu ikasleak gara. ¡kasle: estudiante

El artículo y el número

r~Zuha¡tza. J

Cuando se quiere expresar cómo se dice algo en euskera, no se menciona la palabra tal como aparece
en el diccionario, sino añadiéndole el artículo -a si es singular y -ak si es plural.

DICCIONARIO CON ARTÍCULO

aireportu aireportua aeropuerto, el aeropuerto, un aeropuerto

telefono telefonoa teléfono, el teléfono, un teléfono
zuhaitz zuhaitzak árboles, los árboles, unos árboles
amona amona* abuela, la abuela, una abuela

"S\ el término que aparece en el diccionario acaba en -a, no se añade otra -a.

.../..

bederatzi
 ELKAR EZAGUTZEN
./...

-a + -a > -a
neska + -a > neska chica, la chica, una chica
denda + -ak > dendak tiendas, las tiendas, unas tiendas

El género

En euskera, no hay género gramatical, y, generalmente, se utiliza la misma palabra para el masculino
y para el femenino: sukaldari (cocinero/cocinera).
En algunos casos, sin embargo, se utilizan dos palabras totalmente distintas para distinguir el
género: seme (hijo)la\aba (hija); maisu (maesfroj/andereño (maestra).

¿Cómo se dicen estas palabras en euskera? Si no lo sabes, puedes mi-

rar en el diccionario, pero recuerda que aquí tienes que poner también
el artículo. Ñola esaten da eusk

1. Nombre
2. Mujer
3. Chicos
4. Hombre
5. (horiz.) Pueblo
5. (bertik.) Ciudades
6. Marido
7. Apellido
8. Esposa
9. Niños, -as
10. Chicas
11. Calle

é ¿A qué se dedican estas personas?

Adib.: rrifidikua

10 hamar
 ELKAR EZAGUTZEN

C IZAN ADITZA / EL VERBO SER

La conjugación del verbo izan (ser).

ni naiz yo soy
hi haiz* tú eres
hura da él/ella es
gu gara nosotros, -as somos
zu zara* tú eres*
zuek zarete vosotros, -as sois *Zu es la forma más utilizada para decir
haiek dirá ellos/ellas son tanto tú como usted.

Malen ha invitado a su fiesta de cumpleaños a sus compañeros de trabajo y a sus respectivas parejas. Mikel es el marido de una compañera
de Malen y, como no conocía a nadie, se ha tenido que presentar.

a. Inserta el sujeto que corresponde a cada frase, y completa el diálogo.

Adib.: —Kaixo, ñor zara zu?

— Mikel naiz. Eta ñor zarete?
— Idoia eta Maite gara. Sukaldariak gara. Eta zer zara .
— irakaslea naiz.

b. Inserta el verbo, y completa el diálogo.

Adib.:—Kaixo, zu Mikel zara, ezta?

—Bai, ni Mikel Eta zuek, ñor ?
—Gu Monika eta Ainhoa
—Horiek sukaldariak Zuek zer ?
—Ni enzaina eta Monika medikua Eta zu zer.
—Ni irakaslea

D ÑOR /QUIÉN

MORÍ ¿Quién? ZER? ¿Qué? ZEIN? , Cual?

Para responder a estas preguntas se deben declinar los nombres, demostrativos y pronombres en el
caso ñor.

Nombres comunes Nombres propios

singular: -A -0
plural:-AK

../..

hamaika
 ELKAR EZAGUTZEN

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

Singular -a emakumea mujer, la mujer, una mujer

neska* chica, la chica, una chica
gizona hombre, el hombre, un hombre

kalea calle, la calle, una calle

denda tienda, la tienda, una tienda
autobusa autobús, el autobús, un autobús

Plural -ak emakumeak mujeres, las mujeres, unas mujeres

neskak chicas, las chicas, unas chicas
gizonak hombres, los hombres, unos hombres

kaleak calles, las calles, unas calles

dendak tiendas, las tiendas, unas tiendas
autobusak autobuses, los autobuses, unos autobuses

"Si la palabra acaba en -a, no se añade otra -a: -a + -a > -a

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

-0 Karlos, Nuria, Fermín, Rosa

IZENORDAINAK - PRONOMBRES

ni yo
h¡ tú
hura él/ella
gu nosotros, -as
zu tú, usted
zuek vosotros, -as
haiek ellos/as

ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS

hau este esta esto

hori ese esa eso
hura aquel aquella aquello
hauek estos estas estos
horiek esos esas esos
haiek aquellos aquellas aquellos

El sujeto, el atributo y el verbo concuerdan en número; es decir, van todos en singular o todos en plural.

SUJETO ATRIBUTO VERBO SUJETO VERBO ATRIBUTO

Emakumea irakaslea da. La mujer es profesora.
Emakumeak irakasleak dirá. Las mujeres son profesoras.
Hori ikaslea da. Ese, -a es estudiante.
Horiek ¡kasleak dirá. Esos, -as son estudiantes.

12 hamabi
 ELKAR EZAGUTZEN

^ J Mikel quiere saber más sobre los invitados y ha preguntado a su mujer. Esta le ha dicho quién es cada uno. Responde a las preguntas de
Mikel tal como ha hecho su mujer. ntzun Mikeli.

erizainak) (medikuak) (idazkarlak)

Pilar

Inés Ixabel

Iñaki Ander

Edurne
Adib.: Ñor da hura? 6. Zer da hura?
Hura Pilar da.

1, 7. Zer dirá haiek?

Ñor dirá halek?

2. 8. Zer da hau?
Ñor da hau?

3. 9. Zer dirá hauek?

Ñor dirá hauek?

4, 10. Zer da hori?

Ñor da hori?

3. 11. Zer dirá horiek?

Ñor dirá horiek?

IZENA + ERAKUSLEA/ SUSTANTIVO + DEMOSTRATIVO

Cuando el nombre o sustantivo va acompañado de un demostrativo, solo se declina la última palabra

del grupo, es decir, el demostrativo.

emakumea mujer, la mujer, una mujer

emakumeO hau esta mujer
emakumeO hori esa mujer
emakume0 hura aquella mujer
emakumeak mujeres, las mujeres, unas mujeres
emakume0 hauek estas mujeres
emakumeO horiek esas mujeres
emakume0 haiek aquellas mujeres

• Si el nombre que acompaña al demostrativo lleva -a al final, es porque esa -a es orgánica o parte de
la palabra.
neska chica (en el diccionario)
neska chica, la chica, una chica
neska0 hau esta chica
neska0 hori esa chica

hamahiru 13
 ELKAR EZAGUTZEN

Completa las frases declinando los sustantivos. ¡Ten cuidado, pues no hay que declinarlos todos!

Adib.: EmakumeO hura Pilar da.

1. Emakume idazkari da. 7. Neska erizain dirá.

2. Emakume haiek Inés eta Ixabel dirá. 8. Gizon horl Imanol da.
3. Emakume idazkari dirá. 9. Gizon mediku da.
4. Neska hau Itziar da. 10. Imanol mediku da.
5. Neska erizain... da. 11. Gizon horiek Iñaki eta Ander dirá.
6. Neska hauek Edurne eta Maider dirá. 12. Gizon mediku dirá.

F ORDENA/EL ORDEN

Oraciones afirmativas. La información principal de la oración precede al verbo, el cual, a menudo,

va al final.

s Ni irakaslea naiz.
Zu enzaina zara.
Yo soy profesor, -a.
Tú eres enfermero, -a.

Oraciones negativas. El adverbio de negación ez precede al verbo. La información principal se

coloca después del verbo izan.

Hura ez da medikua. Él/Ella no es médico.

Zu ezzara ikaslea. Tú no eres alumno, -a.

^ Ha llegado más gente a la fiesta. A Mikel le gusta imaginar a qué

se dedica la gente. Ha Intentado adivinar qué hacen los recién
llegados, ¡pero no ha acertado nada! Completa el diálogo.
elkarrizketa.

Mikel: Gizon hura medikua da, ezta?

Karmele: Ez, gizon hura ezda medikua; gizon hura enzaina da.
Mikel: Eta neska hura idazkaria da?
Karmele: Ez, neska hura dietista da.
Mikel: Eta emakume hori enzaina da?
Karmele: Ez, emakume hori medikua da.
V'ikel: Eta mutil haiek medikuak dirá?
Karmele: Ez, mutil haiek dantzariak dirá.

14 hamalau
 ELKAR EZAGUTZEN

G NONGOA(K)/DE DÓNDE
• Este caso de la declinación se utiliza para expresar la procedencia o el lugar de origen (de dónde). El
sufijo que se añade al nombre varía según acabe la palabra en vocal o en consonante.

Vocal: -koa Consonante: -koa/-ekoa

Acabados en -n, -I: -goa

Adibideak - Ejemplos
Zu nongoa zara? ¿De dónde eres tú?
Ni Bilbokoa naiz. Yo soy de Bilbao.
Nongoa da Marie? ¿De dónde es Marie?
Marie Parisekoa/Pariskoa da. Marie es de París.
Nongoa zara zu? ¿De dónde eres tú?
Ni Usurbilgoa naiz. Yo soy de Usúrbil.
Nongoa da hura? ¿De dónde es él/ella?
Hura Irungoa da. Él/ella es de Irún.
Nongoakdira haiek? ¿De dónde son ellos/ellas?
Haiek Madrilgoak dirá. Ellos/ellas son de Madrid.

Para expresar de dónde proceden varias personas u objetos, añadimos -k al final: nongoak?

*Para expresar la procedencia de las personas, también se puede utilizar el gentilicio. Este se construye
añadiendo el sufijo -ar, -tar o -dar al nombre de lugar.

donostiar - natural de Donostia bilbotar - bilbaíno madrildar - madrileño

é
Mikel está hablando con dos compañeros de su mujer. Es muy curioso, y quiere saber de dónde son.
Completa el diálogo. Jsatu elkarrizketa.
H
Mikel: Nongoak zarete zuek? í °^03}
Ander: Gu Bilbokook gara. Eta zu zara?
Mikel: Ni Pasaia naiz.
Anden Edurne ere Pasaia da.
Mikel: A bai? A V J
Ander: Bai, Pasai San Pedro da.
Mikel: Ni ez naiz Pasai San Pedro ; ni Pasai Donibane naiz. I \i
Iñaki: Herri polita!
Mikel: Bai, oso polita da. Eta dirá Itziar eta Maider?
Ander: Itziar eta Maider Donostia dirá.
Mikel: Eta idazkariak dirá?
Ander: Ixabel eta InesTolosa dirá eta Pilar Elgolbar.

hamabost
 ELKAR EZAGUTZEN

NON / DONDE

• Los nombres acabados en consonante y los acabados en vocal se declinan de distinta manera.

LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR

Vocal -n Bilbon en Bilbao

*-r + cualquier marca de
Cons. -en Gasteizen en Vitoria declinación > -rr-
Eibarren* en Eibar

é Declina estos nombres de lugar en el caso non.

Madril Madrilen Bilbo

Santander Zumaia
Paris Elizondo
Bermeo Elgoibar
Burgos Algorta
Bartzelona Agurain
Berastegi Biarritz

BIZI IZAN ADITZA / EL VERBO VIVIR

• En euskera hay dos tipos de formas verbales:

Verbos sintéticos (aditz trinkoak) Verbos perifrásticos (aditz perifrastikoak)

Contienen toda la información del verbo en una Están compuestos por dos elementos: el verbo
sola palabra: significado de la acción, personas, principal y el auxiliar. Por ejemplo, bizi naiz
tiempo... Por ejemplo, nago (estoy). (vivo). *

*- bizi: verbo principal; informa sobre el significado de la acción.

- naiz: verbo auxiliar; contiene la información sobre la persona, el tiempo, etc.

BIZI IZAN

ni bizi naiz yo vivo

h¡* bizi haiz tú vives
hura bizi da él/ella vive
gu bizi gara nosotros, -as vivimos
zu* bizi zara tú vives
zuek bizi zarete vosotros, -as vivis *Zu es la forma más utilizada y corriente
haiek bizi dirá eilos/ellas viven para decir tú y usted.

^ - Fíjate bien en el orden de los elementos que componen estas oraciones; la primera es afirmativa y la
segunda negativa.

Ni Irunen bizi naiz Yo vivo en Irún.

su/ero complemento verbo princ verbo sux.

Ni ez naiz Hondarribian bizi Yo no vivo en Fuenterrabía.

sujeto negación + verbo aux. complemento verbo princ.

16 hamaseí
 ELKAR EZAGUTZEN

^ P Mikel ya sabe de dónde son los invitados, pero también quiere saber dónde viven. Completa el diálogo insertando el verbo. tza.
Mikel: Ander eta zu Bilbokoak zarete; baina Bilbon bizi zarete?
Iñaki: Ni bai, ni Bilbon bizi , baina Ander Getxon bizi
Ander: Eta zu, Mikel, Pasaian bizi ? Pasaiakoa zara, ezta?
Mikel: Bai, ni Pasaiakoa naiz, baina Karmele, emaztea, Zarauzkoa da eta gu Zarautzen bizi
Ander: Edurne ere Pasaiakoa da, baina ez da Pasaian bizi. Edurne Donostian bizi
Mikel: Eta Itziar eta Maider ere Donostian bizi ?
Ander: Itziar Donostiakoa da eta Donostian bizi , baina Maider ez. Maider Deban bizi
Mikel: Eta Ixabel eta Inés?
Iñaki: Ixabel Tolosakoa da, baina ez da Tolosan bizi. Ixabel ñire emaztea da. Gu Bilbon bizi Eta Inés Tolosan bizi

é No todos viven en el lugar donde han crecido. Construye oraciones negativas.

Adib.: Iñaki Bilbokoa da, baina ezda Bilbon bizi; Getxon bizi da.

1. Mikel Pasaiakoa da, baina ; Zarautzen bizi da.

2. Edurne Pasaiakoa da, baina ; Donostian bizi da.
3. Maider Donostiakoa da, baina ; Deban bizi da.
4. Ixabel Tolosakoa da, baina ; Bilbon bizi da.

é ¿Has entendido bien la información que le han dado a Mikel? ¡A ver si eres capaz de completar esta tabla! Si no recuerdas la información,
puedes mirar los ejercicios anteriores. Osatu t,

IZENA LANBIDEA NONGOA NON BIZI

uxei \rokas\ea Pasaiakoa 2ai'autien

Iñaki
Ander
Itziar
Edurne
Ixabel

GALDERAK/ ORACIONES INTERROGATIVAS

Se utiliza un único signo de interrogación, y este se coloca al final de la oración.

Hay tres tipos de oraciones interrogativas:

Totales
Preguntan por el contenido completo de la oración, y la respuesta es si o no. A menudo, sobre todo
en Guipúzcoa, se pone la partícula al antes del verbo.
Zuek Gernikakoak (al) zarete? ¿Vosotros -as sois de Gernika?
Bai, gu Gernikakoak gara. Sí, nosotros, -as somos de Gernika.
Ez, gu ez gara Gernikakoak. No, nosotros, -as no somos de Gernika.

.../.,

hamazazpi 17
 ELKAR EZAGUTZEN

Disyuntivas
Son preguntas en las que se da a elegir entre dos opciones separadas por la conjunción ala.

Hau kamioia ala autobusa da? ¿Esto es un camión o un autobús?

Mutil hau Mikel ala Karlos da? ¿Este chico es Mikel o Karlos?

Parciales
Se pone un pronombre interrogativo delante del verbo y se pregunta por una determinada información.

ñor quién Ñor da emakume hori? ¿ Quién es esa mujer?

zer que Zer da hori? ¿ Qué es eso?
zein cuál Zein da zure NAN zenbakia? ¿ Cuál es tu número de DNI?
nongoa, -ak de dónde Nongoa zara zu? ¿De dónde eres tú?
non dónde Non bizi zara? ¿Dónde vives?

* Después de la fiesta, por la mañana, Mikel les ha mostrado a sus hijos las fotos de la noche anterior y estos le han hecho un montón de
preguntas. Completa el diálogo. Osatu elkarrizketa.

Adib.: —Aita, ñor da emakume hau?

—Emakume hori Malen da. —Malen Elizondokoa da eta Ixabel Tolosakoa.
—Eta da? —Eta bizi dirá?
—Malen enzaina da. —Malen Donostian eta Ixabel Bilbon.
—Eta da emakume hori? —Eta da emakume hau?
—Emakume hori Ixabel da. —Monika.
—Eta Ixabel ere erizaina da? —Eta da, erizaina ¡dazkaria?
—Ez, Ixabel ¡dazkaria da. —Ez erizaina eta ez ¡dazkaria. Emakume hori medikua da,
—Eta dirá Ixabel eta Malen? —Eta bizi da?

BERRIKUSI / REPA5/

é Mikel sigue hablando a sus hijos de la gente que conoció en la fiesta. ¿Qué les ha contado? Ordena las palabras, declina los sustantivos y
conjuga los verbos. ciiak.

Adib.: hauek / neska / izan / idazkari

Neska hauek idazkariak aira.

1. hori / emakume / ez izan / erlzaln 6. Edurne / izan / Pasaia

2. hauek / gizon / izan / mediku 7. gu / ez bizi / Pásala

3. hauek/gizon/ izan/Bllbo 8. Ander eta Ixabel / bizi / Bilbo

4. gu / ez izan / Bilbo 9. Itziar eta Maider / izan / Donostia

5. ni / Izan / Pásala 10. zuek/ ¡zan/Zarautz

18 hemsortzi
 I NON DAGO?
A HIZTEGIA/VOCABULARIO

He aquí algunas señales que podemos encontrar en pueblos, ciudades y carreteras ¿Sabes qué representan? Zer adierazten dute seinale
hauek?

aireportua gasolindegia taberna hondartza jatetxea komunak

1 postetxea liburutegia mendia aparkalekua banketxea ospitalea
J

®
. mendia
O OD (9
a
4 5

10. 11.. •2.

m
Observa estas dos listas de adjetivos. Te serán muy útiles a la hora de describir un lugar. Une los adjetivos de la izquierda con sus antónimos.
Lotu antonimoak.
a. Altua. 1. Lasaía
b. Isila 2. Estua
c. Handia 3. Itsusia
d. Luzea 4. Motza
e. Zabala 5. Zaratatsua
f. Jendetsua 6.Baxua
g. Poiita 7. Txikia
h. Garbia 8. Zikina

^ p Karmele y Mikel han ido por primera vez a París. Completa los diálogos utilizando estas palabras, j s a t u elkarrizketak.

barkatu hurbit begira Urrufj m'úa&sker

EIFFEL DORREA UDALETXEA

—Mikel, ! Zer poiita! Eiffel dorrea! —Aizu, , non dago udaletxea?
—Non? —Oso dago. Hor eskuinean dago;
—Han aurrean! plaza horretan. Etxe handi hori da.
—Ezda handia. —Oso ondo,
—Bai, Mikel, handia da, baina gauce.

ieme ec 19
 NON DAGO?

^ P En París hace un tiempo buenísimo; sin embargo, en San Sebastián está lloviendo. Escribe las siguientes frases debajo de su correspondiente
imagen. raldi dago Parisen? Eta Don

eguraldi ona daqo eur\a an áu bero egi+en du

eguraWi txara daqo egtakitsu daqo hoto egiten d u

PARÍS DONOSTIA
t1 - —SB9

"^•^fl *^
_-ÉT? —
* •

IZENA + ADJEKTIBOA / SUSTANTIVO + ADJETIVO

ZER DA? Cuando el sustantivo va acompañado de un adjetivo, formando ambos una unidad indivisible
o grupo nominal, solo se declina la última palabra del grupo, es decir, el adjetivo.

Zerda hori? Etxe0 handia da. Es una (¡a) casa grande.

Zer dirá horiek? Etxe 0 handíak dirá. Son unas (las) casas grandes.

NOLAKOA DA? A menudo, el sustantivo aparece seguido del adjetivo sin que ambos formen una
unidad indivisible. En ese caso, el sustantivo suele ser el sujeto de la oración y el adjetivo no forma
parte del sujeto.

Nolakoa da etxea? Etxea handia da. La casa es grande.

Nolakoak dirá etxeak? Etxeak handiak dirá. Las casas son grandes.

20 hogei
 NON DAGO?

¿Qué opinan Mikel y Karmele de los sitios que han visitado? Completa las frases declinando los adjetivos y sustantivos. Pero cuidado, pues
no hay que declinarlos todos! Osatu esaldiak.

NOLAKOA DA? ZER DA?

Adib.: Sena ibai polit da Adib.: Sena ibai polit da
Sena ¡baia polfta da. (El río Sena es hermoso) Sena ibai polrta áa. (El Sena es un rio hermoso)

1. Pompidou museo moderno da. 1. Pompidou museo moderno da.

2. Eiffel dorre handi da. 2. Eiffel dorre handi da.

3. ChezAdel taberna zaratatsu da. 3. ChezAdel taberna zaratatsu da.

4. Champs Elysées kale zabal da. 4. Champs Elysées kale zabal da.

5. L'Acajou jatetxe handi da. 5. L'Acajou jatetxe handi da.

6. Saint-Michel eta Saint-Germain kale zaratatsu dirá. 6. Saint-Michel eta Saint-Germain kale zaratatsu dirá.

EGON ADITZA/ EL VERBO ESTAR O HABER

ni nago yo estoy
hi hago* tú estás
hura dago él/ella está, hay (una cosa)
gu gaude nosotros, -as estamos
zu zaude tú estás
zuek zaudete vosotros, -as estáis
haiek daude ellos/ellas están, hay (varías *Zu es la forma más utilizada para
cosas) decir tanto tú como usted.

Karmele ha llamado a su hija mayor para informarse de cómo están en casa. Completa el diálogo insertando los verbos.

—Amaia?
—Kaixo, ama, zer moduz zaudete?
—Guosoondo Eta zu zer moduz ?
—Ni ere oso ondo Zer moduz hotela?
—Oso ondo ; Sena ibaia eta Notre Dam oso hurbil
Eta zer moduz umeak?
—Lasai, ama. Umeak oso ondo Zer eguraldi hor?
—Osoona! Eguzkitsu !

hogeitabat 21
 NON DAGO?

D BADAGO ...-(R)IK? / ¿HAY...?

• Fíjate en estas oraciones:

Hemen badago iturririk? ¿Aquí (ya) hay fuentes? ¿Aquí hay alguna fuente?
Ba¡, hemen badago iturria. Sí, aquí si (ya) hay (una fuente).
Bai, hemen badaude iturriak. Si, aquí si (ya) hay (unas fuentes).
Ez, hemen ez dago iturririk. No, aquí no hay fuentes. No, aquí no hay ninguna fuente.

VERBO DECLINACIÓN

Pregunta Badago? -(r)ik

Respuesta afirmativa Badago/Badaude... -a/-ak
Respuesta negativa Ez dago -(r)ik

Pregunta. Para preguntar si hay algo, normalmente, se antepone la partícula ba- al verbo, y se añade
el sufijo -(r)ik al objeto por el que se pregunta; -ik si la palabra acaba en consonante, y -rik si acaba
en vocal. El verbo va siempre en singular: badago?

Respuesta afirmativa. Se antepone ba- al verbo y se añade -a(k) al objeto por el cual se ha
preguntado; -a si es singular, y -ak si es plural.

Respuesta negativa. Se añade -(r)ik al nombre del objeto por el cual se ha preguntado; sea singular
o sea plural. El verbo va siempre en singular: ez dago.

Karmele y Mikel tienen unos amigos en París: Paul y Marie. Estos quieren saber cómo es San Sebastián, pues tienen intención de visitarlo.
Completa el diálogo. Jsatu elkarrizketa.

Inserta los verbos. Declina los sustantivos, izenak deklinatu.

—Barago hondartzarik? —Eta badago kabaretilc?

—Bai, hondartzak. —Ez, ez dago kabaret
—Eta, zoorik? —Badago ¡gerileku ?
—Ez, zoorik. —Bai, badaude igerileku...
— eski-estaziorik? —Badago parke ?
—Ez, ez eski-estaziorik. —Bai, badaude parke
—Eta, antzokirik? —Eta badago katedral
—Bai, antzokiak. —Bai, badago katedral

E NON/DÓNDE
Los nombres acabados en consonante y los acabados en vocal se declinan de distinta manera
(excepto en plural).

Nombres comunes Nombres propios

singular: -(e)an -<e)n

plural: -etan

iiogeita b¡
 NON DAGO?
./...

LEKU-IZEN ARRUNTAK • NOMBRES COMUNES DE LUGAR

Singular Vocal -an herrian en el pueblo

*-a + a > -a taberna
tabernan* en el bar
+ -an > tabernan
Consonante -ean zuhaitzean * * -r -i- cualquier marca de
en el árbol
declinación > -rr-
lurrean** en el suelo

Plural Vocal -etan herrietan en los pueblos e + e > -ee

etxeetan* en las casas etxe + -etan > etxeetan
tabernetan** en los bares **a + e > - e
zuhaitzetan en los árboles taberna + -etan > tabernetan

LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR

Vocal -n 5: oon en Bilbao

* -r + cualquier marca de
Consonante -en Gasteizen declinación > -rr-
en Vitoria
Eibarren* en Eibar

Declina estas palabras en el caso non.

LEKU-IZEN ARRUNTAK LEKU-IZEN BEREZIAK

singularra plurala

herri herrian herrietan París Parisen

eliza Barakaldo
parke Leioa
hondartza Gasteiz
kale Agurain
komun Legazpi
auzo Leitza

Paul y Marie estén planeando qué van a hacer en vacaciones. Completa las frases. Osatu elkarrizketa.

—Begira, Paul, hau da plana: bi egun Donostian, bi egun

Bilbo , egun bat Iruñea , beste bat (otro) Maule
beste bat Donibane Garazi , eta beste bat Baiona
—Eta hiri horiek non daude?
—Begira mapari. Donostia Gipuzkoa dago; Bilbo,
Bizkaia ; Iruñea, Nafarroa ; Maule, Zubero3.. .. ;
Donibane Garazi, Nafarroa Beherea ¡ eta Baiona,
Lapurdi

hogeita hiru 23
 NON DAGO?

^ y Han llegado las vacaciones de Paul y Marie y han ¡do a Donostia. ¿Dónde están? ¿Dónde está la gente?

Adib.: Paul eta Marie ez hotela / kalea Paul eta Marie ez daude notelean, kalean daud&

1. umeak ez eskola / parkeak

2. emakumeak ez kafetegiak / hondartza
3. aitona-amonak ez zahar-etxea / pasealekua
4. gazteak ez unibertsitatea / liburutegia
5. turistak ez udaletxea / turismo-bulegoa
6. turistak ez dendak / museoak
7. udaltzainak ez tabernak / kaleak
8. Karmele eta Mikel ez etxea / autoa

• El sustantivo puede ir acompañado de un adjetivo, sustantivo o demostrativo, formando un grupo

indivisible. En ese caso solo se declina la última palabra del grupo.

IZENA + ADJEKTIBOA - SUSTANTIVO + ADJETIVO

etxe0 handian en la casa grande

etxe0 handietan en las casas grandes

IZENA + IZENA - SUSTANTIVO + SUSTANTIVO

Guggenheim0 museoan en el museo Guggenheim

Arriaga0 antzokian en el teatro Arriaga

IZENA + ERAKUSLEA - SUSTANTIVO + DEMOSTRATIVO

HerriO honetan en este pueblo

HerriD hauetan en estos pueblos

^ u Paul y Marie han ido a la oficina de turismo, y allí les han dicho dónde pueden
pasear, dónde hay bonitas vistas y dónde hay pintxos.
Paseatu:
í| 83-85 |l Declina los nombres de lugar de abajo, y aprovecha los silencios de la
Kontxa pasealekuan.
^ grabación para decir los nombres declinados en voz alta. ¡A ver si la persona
W J de la oficina de turismo los ha dicho igual! atu n
^-f —

NON PASEATU Adib.: Kontxa pasealekua Kontxa pasealekuan

Paseo berria
Ondarreta eta Zurrióla pasealekuak
Urgull mendia
portua
hondartza k

BISTAK NON
Igeldo eta Urgull mendiak
Ulla mendia
Miramar jauregia

PINTXOAK NON alde zaharra

Gros auzoa
taberna zaratatsuak
taberna lasaiak

2a ..... .
 NON DAGO?

ERAKUSLEAK • DEMOSTRATIVOS

honetan en este en esta etxe0 honetan en esta casa

horretan en ese en esa etxeO horretan en esa casa
hartan en aquel en aquella etxe0 hartan en aquella casa
hauetan en estos en estas etxe0 hauetan en estas casas
horietan en esos en esas eixe0 horietan en esas casas
haietan en aquellos en aquellas etxe0 haietan en aquellas casas

LEKUZKO ADBERBIOAK - ADVERBIOS DE LUGAR

hemen aquí Hemen ez dago antzokirik. Aquí no hay ningún teatro.

hor ahí Hor jatetxe onak daude. Ahí hay buenos restaurantes.
han allí Han zuhaitz ederrak daude. Alli hay (unos) árboles hermosos.

é ¿Has entendido cómo se utilizan los demostrativos y adverbios de lugar? Completa el cuadro,
koadroa.

ZER NON

etxe hau etxe honetan hemen

etxe hori
etxe hura

etxe hauek hemen

etxe horiek
etxe haiek

é
Paul y Marie están consultando la guía turística de San Sebastián.

nnr
a. Algunas frases tienen errores gramaticales. Corrígelas.
Adib.: Hiria honetan ez dago zoorik. Híri honetan ez dago zoorik.

1. Pasealeku horretan ez dago dendarik.

2. Parkea honetan udaletxea dago.
3. Jatetxea hartan menú ona dago.
4. Kaleak horietan dendak daude.
5. Kalea hauetan tabernak daude.
6. Tabernak haietan jende asko dago.

hogeita bost 25
 NON DAGO?

b. Transforma las frases, utilizando hemen, hor o han.

Adib.: Hiri honetan ez cago zoorik. Hemen ez dago zoorik.

1. Pasealeku honetan zuhaitz ederrak daude.

2. Parke honetan iturria dago.
3. Jatetxe hartan menú garestia dago.
4. Kale horietan dendak daude.
5. Kale hauetan hotelak daude.
6. Taberna haietan pintxoak daude.

J Paul y Marie están en la parte vieja de San Sebastián. ¡Cuántos bares! No saben adonde entrar y han preguntado a un desconocido. Comple-
ta las frases, Insertando adverbios de lugar y demostrativos, idatzi <

ERAKUSLEAK (demostrativos)
Adib.: Taberna honetan musika ona dago.

1. Taberna gazteak daude.

2. Taberna turistak daude.
3. Taberna pintxo onak daude.
4. Taberna ardo ona dago.
5. Taberna txikiteroak daude.

LEKU ADBERBIOAK (adverbios de lugar)

pintxo onak 1 musika eta gazteak daude.

2 pintxoak eta turistak daude
3 ardo ona eta txikiteroak daude

musika ona AURREAN,ATZEAN.

ffj ¿Dónde está? Coloca estas nociones de lugar debajo de las imágenes.
hitzak irudien azpian.

ondoan - aurrean - kanpoan - atzean - artean - ezkerrean - arpian

barman - eskuinean - bebean - goian - gainean

m •-
*

a. artean d.

m ^ -

h..

26 hogeiía sei
 NON DAGO?

«f
He aquí una foto de Paul y Marie. Describe la foto, eligiendo las palabras correctas. u argazkia.

ezkerrean - eskuinean - erdian - aurrean - ondoan - barman - atzean - gainean

Adib.: ETkerrean okindegla dago.

1. Okindegi jatetxea dago.

2. Jatetxea dago.
3 banketxea dago.
4. Marie okindegi dago.
5. Emakumea auto dago.
6. Mutila auto dago.
7. Mutila bizikleta dago.

F ZER ORDU DA? / ¿QUÉ HORA ES?

GUTXIAGO -ak 00:00 hamabiak dirá.

01:00 ordu bata da.
-ak
eta bost 02:00 ordu biak díra.
03:05 hirurak* eta bost dirá.
.-ak
eta hamar 04:10 laurak*eta hamar dirá.
05:15 bostak eta laurden dirá.
—-ak 06:30 sei eta erdiak dirá.
eta laurden 07:35 zortziak hogeita bost gutxi(ago) dirá.
08:40 bederatziak hogei gutxi(ago) dirá.
^-ak 09:45 hamarrak laurden gutxi(ago) dirá.
eta hogei 10:50 hamaikak hamar gutxi(ago) dirá.
-ak 11:55 hamabiak bost gutxi(ago) dirá.
eta hogeita bost
o
eta erdiak

*A los números hiru y lau se les añade una r antes del artículo.

tía
í > Marie y Paul han visto muchas cosas en un solo día. Escribe qué hora era cuando han llegado a cada punto. Después, escucha la grabación
y corrige el ejercicio. Aprovecha las pausas para leer las horas en voz alta.

Adib.: Biarritz 08:30 2ortzi eta erdiak

1. Donostia 10:00
2. Hotela 10:15
3. Turismo bulegoa 11:25
4. Kontxa pasealekua 11:55
5. Ondarreta 12:50
6. Igeldo 13:20
7. Jatetxea 14:05
8. Portua 16:10
9. Paseo Berria 16:40
10. Kursaal 17:35
11.Dendak 17:45
12. Taberna 18:40
13. Hotela 19:15

hogeita ¿azpi 27
 NON DAGO?

• BERRIKUSI / REPASA

é Nada más llegar al hotel, Marie ha hecho dos llamadas de teléfono.

a. Inserta los verbos que faltan, y completa el diálogo entre Marie y su madre. Jarri aditza,
eta osatu elkarrizketa.

—Kaixo, ama. Zer moduz lauáel

—Oso ondo
—Eta umeak?
—Umeak ere oso ondo Zuek non ?
—Gu orain Donostlan , Gipuzkoan.
—Eta nolakoa Donostia?
—Hiri txikia , baina hemen denetik (de todo) : dendak, museoak, jatetxeak...
—Eta hondartzarik?
—Bai, hondartzak. Oso politak

b. Dedina las palabras, y completa el diálogo entre Marie y Karmele. Dekiinatu hitzak, eta osatu Marie eta Karmeleren arteko
elkarrizketa.

—Bai, ñor da?

—Kaixo, Karmele, Marle.0. naiz.
—Kaixo, Marie! Zer moduz zaudete?
—Oso ondo. Gu Donostia gaude.
—Gu ere Donostia „.. gaude! Alde zahar gaude. Zuek non zaudete?
—Hotel gaude. Hotel Pió XII.aren plaza dago.
—Hotel badago jatetxe ?
—Bal, badago jatetxe
—Eta nolako da?
—Jatetxe oso pollt da eta janari oso on da.
—Oso ondo! Itxaron hor! (Esperad ahí)
—Zer ondo! Geroarte!

28 hogeit
 I FAMILIA
ETA LAGUNAK
A HIZTEGIA / VOCABULARIO

Esta es la familia de Karmele y Mikel. ¿Sabes cómo se expresan en euskera las relaciones de parentesco?

Felisa Tomas

tóamele !V,[K£1

Amata Aitor Leire Xabier

a. ¿Qué son para Karmele las personas de b. ¿Qué son para Leire estas personas c. ¿Qué son para Xabier? Zer dirá
Xabierrentzat?
abajo? i r dirá Karmelerentzat? Zer dirá Leirerentzat?

Adib.:Tomas: arta
1. Aitor:
1. Felisa: 1. Tomas:
2. Amaia eta Leire:
2. Mikel: 2. Felisa:
3. Leire eta Amaia: 3. Karmele:
4. Aitor eta Xabier: 4. Mikel:
5. Amaia:
6. Xabier eta Aitor:

ÑOLA DAGO? / NOLAKOA DA?/ /CÓMO ESTÁ / ;CÓMO ES?

• Ñola y nolakoa corresponden a cómo en castellano, pero las dos palabras tienen distinto significado.

ESTADO PERMANENTE ESTADO PASAJERO

NOLAKOA DA? ¿COMO ES? ÑOLA DAGO? ¿CÓMO ESTÁ?

NOLAKOAK DIRÁ? ¿CÓMO SON? ÑOLA DAUDE? ¿CÓMO ESTÁN?

Se responde mediante un adjetivo singular o Se responde mediante un adverbio, participio o

plural: -a/-ak. adjetivo al que no se le añade ningún sufijo.

- NOLAKOA da? ¿Cómo es? - ÑOLA dago? ¿Cómo está?

Tristea da. Es triste. Triste dago. Está triste.
Pozik dago. Está contento, -a.
Eserita dago. Está sentado, -a.

NOLAKOAK dirá? ¿Cómoson? • ÑOLA daude? ¿Cómo están?

Tristeak dirá. Son tristes. Triste daude. fsfán tristes.
Pozik daude. Están contentos, -es.
Eserita daude. fsfán sentados, -as.

hogeita bederatzl 29
 FAMILIA ETA LAGUNAK

He aquí una foto de la familia. ¿Quién es quién? En el cuadro de abajo puedes leer cómo es cada uno y cómo está en la foto. Escribe los
nombres en el cuadro.

ÑOR Mikel

ÑOLA zutik eserita zutik belauniko etzanda zutik zutik eserita

NOLAKOA bizarduna burusoila ilekizkurra ilebeltza ilehoria ¡leluzea ilemotza gizena

tí ¿Cómo están? Completa las frases.

Adib.: Mikel zutik dago eta Aitor, Amaia eta Karmele ere wrtik daude.
1. Felisa eserita dago. Felisa eta Tomas daude.
2. Leire etzanda dago. Aitor eta Amaia ez daude
3. Xabier belauniko dago. Leire eta Amaia ez daude
4. Leire pozik dago. Leireren anai-arrebak ere daude.

¿Cómo son? ¿Cómo están hoy? Inserta -a o -ak solo donde haga falta.
Adib.: Aitona \asá\a da eta gaur ere lasai dago.
1. Amona ez dago urduri , baina oso urduri da.
2. Amonaren lagunak oso berritsu dirá, eta gaur ere berritsu... daude.
3. Xabier eta Leire zintzo daude. Haiek oso zintzo dirá.
4. Karmele eta Mikel alai dirá, eta gaur ere alai daude.

30 hogeita hamar
 FAMILIA ETALAGUNAK

C NOREN/DE QUIÉN

El caso noren corresponde al posesivo de del castellano.

Al contrario de lo que ocurre en castellano, el objeto poseído se coloca después del poseedor.

amonaren etxea la casa de la abuela

Nombres comunes Nombres propios

singular: -aren -(r)en

plural: -en

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

Singular -aren semearen del hijo

alabaren' de la hija -a + a >-a
gizonaren del hombre

Plural -en semeen* de los hijos

e + e > -ee
alaben** de las hijas
**a + e > - e
gizonen de los hombres

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

Vocal -ren Maiteren de Maite

* -r - cualquier marca de
Consonante -en Mirenen declinación > -rr-
de Miren
Aitorren* de Altor

Adibideak - Ejemplos

amaren autoa el coche de la madre umeen baloia el balón de los niños

Rosaren herrian en el pueblo de Rosa Mirenen gurasoak los padres de Miren

ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS

honen de este de esta gizono honen de esfe hombre

horren de ese deesa gizono horren de ese hombre
harén de aquel de aquella gizono harén de aquel hombre
hauen de estos de estas gizono hauen de estos hombres
horien de esos de esas gizono horien de esos hombres
haien de aquellos de aquellas gizono haien de aquellos hombres

Adibideak - Ejemplos

emakume honen senarra el marido de esta mujer

ume horren aitona-amonak los abuelos de ese niño

hcgeita hamaika 31
 FAMILIA ETA LAGUNAK

¿Quieres conocer mejor a la familia de Karmele y Mikel?

a. Declina los nombres en el caso noren.

Adib.: Karmeleren familia ez dago etxean.

1. Aitona emaztea, Felisa, parkean dago.

2. Amona txakurra ere parkean dago.
3. Aitona-amona etxea Zumaian dago.
4. Tomas alaba Karmele da.
5. Alaba etxea Zarautzen dago.
6. Amaia, Aitor, Leire eta Xabier Karmele eta Mikel seme-alabak dirá
7. Amaia eta Aitor ez dirá guraso etxean bizi.
8. Amaia eta Koldo etxea Donostian dago.
9. Aitor etxea Gasteizen dago.
10. Xabier eta Leire, Amaia eta Aitor anai-arrebak, bikiak dirá.

b. Elige los demostrativos adecuados y declínalos.

Adib.: Mutil harén lagunak Gasteizen bizi dirá.

1. Gizon emaztea parkean dago.
2. Neska senargaia Donostiakoa da.

Tomas
Amaia

3. Gazte etxea Donostian dago.

4. Mikel ume aita da.
5. Aitor mutil laguna da.

IZENORDAINAK- PRONOMBRES

ñire ffll
hire tu Adibideak - Ejemplos
harén su (de éi/el¡a) ñire gurasoak mis padres
gure nuestro, -a zuen seme-alabak vuestros hijos
zure tu
zuen vuestro, -a
haien su (de ellos/ellas)

f La abuela está en un parque con los mellizos Xabier y Leire. Los niños están jugando con el perro de la abuela y se les ha acercado una
desconocida: María. Completa el diálogo, declinando los pronombres en el caso noren.

—Hori w e n txakurra da?

—Ez, hori ez da gu txakurra, amonaren txakurra da.
—Ze polita!
—Eta hori zu txakurra da?
—Bai, hau ni txakurra da.
—Oso polita da.

32 hogeita hsmabi
 FAMILIA ETALAGUNAK

D POSTPOSIZIOAK/ POSPOSICIONES

ETXE AURREAN = ETXEAREN AURREAN

¿Los sustantivos que acompañan a aurrean, atzean, gainean, ondoan... se declinan?

Objetos inanimados Seres animados

Pueden ir sin declinar o declinados en el caso noren Se declinan en el caso noren.

udaletxeo ondoan = udaletxearen ondoan aitaren ondoan, gurasoen ondoan

Completa la descripción de esta imagen, declinando los nombres.

Adib.: Amonaren atzean eserlekua dago.

1. Leire, Xabier eta txakurra amona aurrean daude.

2. Txakurra Leire eta Xabier artean dago.
3. Leire txakur ezkerrean dago eta Xabier txakur eskuinean.
4. Maria zuhaitz ondoan dago.
5. Manaren txakurra zuhaitz atzean dago.

E NOREKIN/CON QUIÉN
• El caso norekin corresponde a la preposición con del castellano.

Nombres comunes Nombres propios

singular:-arekin -(r)ekin
plural: -ekin

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

Singular -arekin semearekin con el hijo

alabarekin* con la hija -a + a > -a
gizonarekin con el hombre

Plural -ekin semeekin' con los hijos

e + e > -ee
aiabekin** con las hijas
**a + e > - e
gizonekin con los hombres

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

Vocal -rekin Maiterekin con Malte

* -r + cualquier marca de
Consonante -ekin Mirenekin con Miren declinación > -rr-
Aitorrekin' con Aitor

Adibideak - Ejemplos

Umea amonarekin dago. El niño está con la abuela.

Umea aitona-amonekin dago. El niño está con los abuelos.
Jon Mirenekin bizi da. Jon vive con Miren.

../.,

nogeita hamahini 33
 FAMILIA ETA LAGUNAK
.../...
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS

honekín con este con esta gizono honekin con este hombre
horrekin con ese con esa gizono horrekin con ese hombre
harekin con aquel con aquella gizono harekin con aquel hombre
hauekin con estos con estas gizono hauekin con estos hombres
horiekin con esos con esas gizono horiekin con esos hombres
haiekin con aquellos con aquellas gizono haiekin con aquellos hombres

Adibideak - Ejemplos
Miren mutil horrekin bizi da. Miren vive con ese chico.
Neska hauek mutil horiekin bizi dirá. Estas chicas viven con esos chicos.

La abuela se ha sentado a charlar con María y le ha hablado sobre su família.¿Con quién vive?
a. Declina los nombres en el caso norekin.
Adíb.: Ni senarrarekin bizi naiz.
1. Gutxakur bizi gara.
2. Gu ez gara alaba bizi.
3. Alaba señar eta seme-alaba bizi da.
4. Leire eta Xabier guraso bizi díra.
5. Aitor ez da aita eta ama bizi.
6. Aitor lagun bizi da. Pisuan bost lagun bizi dirá.
7. Amaia ere ez da Mikel eta Karmele bizi.
8. Amaia Koldo bizi da, mutil-lagun

b. Elige los demostrativos adecuados, y declínalos en el caso norekin.

Adib.: Ni gizon harekin bizi naiz.

1. Gu txakur bizi gara.
2. Karmele eta Mikel ume bizi dirá.
3. Umeak senar-emazte bízí díra, gurasoekin.
4. Amaia mutil bizi da.

IZENORDAINAK - PRONOMBRES

nirekin conmigo Adibideak - Ejemplos

hirekin contigo
harekin con él/ella Ni zurekin bizi naiz.
gurekin con nosotros, -as Yo vivo contigo.
zurekin contigo
zuekin con vosotros, -as Gurekin al zatoz?
haiekin con ellos/ellas ¿Vienes con nosotros, -as?

34 hogeita hamalau
 FAMILIA ETALAGUNAK

Felisa no ve a su perro y está preocupada. ¿Dónde esté el perro? ¿Con quién?

Amona: Norekin dago txakurra? Non cago? Ez dago zuek ?

Leire: Ez, txakurra ez dago gu Ez dago zu ?
Amona: Ez, ez dago ni
Maria: Lasai, zuen txakurra ñire txakur dago. Begira, han daude.

F ZENBAKIAK (0-100)/ NÚMEROS (0-100)

DE VEINTE EN VEINTE

En euskera los números se agrupan de veinte en veinte. Es importante aprender bien ios veinte primeros,
pues son la base de todos los demás números.

0-20

0 zero
1 bat 6 sei 11 hamaika 16 hamasei
2 bi 7 zazpi 12 hamabi 17 hamazazpi
3 hiru 8 zortzi 13 hamahiru 18 hemezortzi
4 lau 9 bederatzi 14 hamalau 19 hemeretzi
5 bost 10 hamar 15 hamabost 20 hogei

20-39 40-59
Se suman al veinte los números del 1 al í í) 5e multiplica 20 por 2 (berr-), y se suman
(-ta...) los números del 1 al 19 (-ta...)
20 hogei 40 (2 x 20) berrogei
2 1 ( 2 0 + 1) hogeita bat 45 (2 x 20) + 5 berrogeita bost
22 (20 + 2) hogeita b¡ 46 (2 x 20) + 6 berrogeita sei
30(20+10) hogeita hamar 50(2x20)+10 berrogeita hamar
33(20+13) hogeita hamahiru 51 ( 2 x 2 0 ) + 11 berrogeita hamaika
34(20 + 14) hogeita hamalau 52(2x20)+12 berrogeita hamabi

60-79 80-99
Se multiplica 20 por 3 (hirur-), y se suman los Se multiplica 20 por 4 (laur-), y se suman los
números del 1 al 19 (-ta...) números del 1 al 19 (-ta...)
60 (3 x 20) hirurogei 80 (4 x 20) laurogei
67 (3 x 20) + 7 hirurogeita zazpi 81 ( 4 x 2 0 ) + 1 laurogeita bat
68 (3 x 20) + 8 hirurogeita zortzi 82 (4 x 20) + 2 laurogeita bi
70(3x20)+10 hirurogeita hamar 90(4x20)+10 laurogeita hamar
75(3x20)+15 hirurogeita hamabost 99(4x20)+19 laurogeita hemeretzi
76(3x20)+16 hirurogeita hamasei 100 ehun

DECLINACIÓN
Los sustantivos que acompañan a los números no se declinan ni en singular ni en plural; son indeterminados.
bi gizone dos hombres

Sucede lo mismo con los sustantivos que acompañan a zenbat (cuántos).

Zenbat urte duzu/dituzu? ¿Cuántosaños tienes?

ORDEN
Los números se colocan antes del sustantivo, a excepción del número uno que se coloca después del
sustantivo.
bi urteo, hiru urtea, lau urteo
urteo bat

hogeita hamabost 35
 FAMILIA ETA LAGUNAK

Q ^| ¿Cuántos años tienen los parientes de la abuela Felisa y sus amigos? Escucha la grabación, y copia las cifras junto a los nombres.
?nbakíak.

ib.: Felisa 72 urte

1. Tomas: .urte 9. Fermín: urte

2. Mikel: urte 10. Itziar: urte

3. Karmele: urte 11. Beatriz: urte

4. Amaia: urte 12. Manu: urte

5. Koldo: . urte 13. Ana: urte

6. Aitor: urte 14. Onintza: urte

7. Xabier eta Leire: . urte 15. Helene: urte

8. Idoia: . urte 16. Edurne: urte

UKAN ADITZA / EL VERBO TENER O HABER

nork singularra plurala

nik dut ditut* yo tengo
hik duk/n* dituk/n tú tienes *La diferencia entre el singular
hark du ditu él/eüa tiene y el plural es que en el plural se
guk dugu ditugu nosotros, -as tenemos inserta la marca del plural -it-.
zuk duzu dituzu tú tienes
*-k: cuando el sujeto es hombre.
zuek duzue dituzue vosotros, -as tenéis -n: cuando el sujeto es mujer.
haiek dute dituzte ellos/ellas tienen

SIGNIFICADO. El verbo ukan tiene dos significados:

Haber Tener

Cuando es verbo auxiliar de otro verbo principal Cuando no acompaña a otro verbo.
(lo veremos más adelante).
Jan dut. He comido.
I Dut. Tengo.

SUJETO

El sujeto del verbo ukan, así como el de todos los verbos transitivos, se declina en el caso
nork. Son verbos transitivos aquellos que requieren la presencia de un objeto directo para tener
significado completo.

Nik txakurra dut. Yo tengo un perro.

El sujeto de los verbos intransitivos, los que no requieren un objeto directo, se declina en el caso
ñor: izan, egon bizi izan...

OBJETO

Oraciones afirmativas Oraciones negativas

singular: -a Nik txakurra dut. -(r)ik Nik ez dut txakurrik.

plural: -ak Niktxakurrak ditut.
con números: 0 Nik bi txakurO ditut.

36 hogeita hamaseí
 FAMILIA ETALAGUNAK
.../

VERBO

Oraciones afirmativas Oraciones negativas

Cuando el objeto es plural se inserta -it-, Siempre en singular.

Nik txakurra dut. Nik txakurrak ditut. Nikezduttxakurrik.

Adibideak - Ejemplos

Niketxeadut. Yo tengo una casa. Nik ez dut etxerik Yo no tengo casa.

Nik etxeak ditut. Yo tengo unas casas. Yo no tengo casas.
Nik bi etxeO ditut. Yo tengo dos casas. Yo no tengo ninguna casa.

fíí ¿Qué tienen y qué no tienen la abuela Felisa y su amiga?

Declina los sustantivos, ¡zenak deklinatu. Inserta el verbo. Aditza

AMONA FELISA MARÍA

Adib. Nik txakurra dut. Adib.: Nik txakurra eta katua ditirr.

1. Zuk katu duzu. 1. Zuek alaba

2. Guk ez dugu katu 2. Nik ez seme-alabarik.

3. Zuk ez duzu blloba 3. Nik ilobak

4. Guk biloba ditugu. 4. Haiek ez katurik.

5. Haiek txori dute. 5. Guk lagunak

6. Umeek lagun dituzte. 6. Zuk txakur polita

BADUZU ...-RIK?

Asi como con el verbo egon, para preguntar si se tiene algo, normalmente, se antepone la partícula
ba- al verbo, y se le añade el sufijo -(r)¡k al objeto. En el caso de las respuestas afirmativas, se
antepone ba- al verbo y se añade -a(k) al objeto por el cual se ha preguntado; -a si es singular, y
-ak si es plural. En las respuestas negativas, se añade -(r)ik al nombre del objeto por el cual se ha
preguntado; sea singular o sea plural. El verbo va siempre en singular: ez duzu.

VERBO OBJETO

Baduzu txakurrik?
Pregunta Baduzu? -(r)ik
¿ Tienes (algún) perro?
Bal, badut txakurra.
Respuesta afirmativa Badut/Baditut -a/-ak
Sí, si (ya) tengo (un perro).
Ez, ez dut txakurrik.
Respuesta negativa Ezdut -(r)ik
No, no tengo (ningún) perro.

hogeita hamazazpi 37
 FAMILIA ETA LAGUNAK

Felisa también quiere saber cosas de la familia de Maria. Conjuga los verbos y declina los sustantivos.
Konji;

Felisa: Zuk ba iloba ?

Maria: Bai, nik ba iloba Hiru ¡loba
Felisa: Eta haiek ba seme-alaba ?
Maria: Ez, haiek ez seme-alaba

H NORK/QUIÉN

Nombres comunes Nombres propios

singular: -ak -(e)k

plural: -ek

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

Singular -ak semeak el hijo

alabak* la hija -a + a > -a
gizonak el hombre

Plural -ek semeek* los hijos

e + e > -ee
alabek** las hijas
**a + e > -e
gizonek los hombres

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

Vocal -k Maitek Malte

* -r + cualquier marca de
Consonante -ek Mirenek Miren declinación > -rr-
Aitorrek* Altor

Adibideak - Ejemplos

Umeek jostailuak dituzte. Los niños tienen jugu etes.

Jonek ez du seme-alabarik. Jon no tiene hijos.

é Completa las oraciones, declinando el sujeto.

Adib.: Felisak bi seme-alaba ditu.

1. Tomas 75 urte ditu. 9. Karmeleren guraso etxean txakurra dute.
2. Mikel 50 urte ditu. 10. Karmeleren seme-alaba ez dute txakurrik.
3. Karmele 48 urte ditu. 11. Amonaren lagun txakurra eta katua ditu.
4. Amaia 24 urte ditu. 12. Manaren ¡loba ez dute seme-alabarik.
5. Koldo 26 urte ditu. 13. Karmeleren aita ez du ilerik; burusoila da.
6. Aitor 20 urte ditu. 14. Karmeleren seme bizarra du; bizarduna da.
7. Leire eta Xabier 9 urte dituzte. 15. Karmeleren señar ez du bizarrik.
8. Maria 3 ¡loba ditu.

38 hogena hemezomi
 FAMILIA ETALAGUNAK

ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS

honek este esta gizono honek este hombre

horrek ese esa glzone horrek ese hombre
hark aquel aquella glzono hark aquel hombre
hauek estos estas glzono hauek estos hombres
horiek esos esas gizono horiek esos hombres
haiek aquellos aquellas gizono haiek aquellos hombres

Adibideak - Ejemplos

Emakume hark berrogei urte ditu. Aquella mujer tiene cuarenta años.
Ume haiek zazpi urte dituzte. Aquellos niños tienen siete años.

IZENORDAINAK - PRONOMBRES

nik yo Adibideak - Ejemplos

hik tú
hark él/ella Zuk oso etxe polita duzu.
guk nosotros, -as Tú tienes una casa muy bonita.
zuk tú
zuek vosotros, -as
haiek ellos/ellas

ÑOLA DUZU IZENA? - ¿CÓMO TE LLAMAS?

é
Maria le ha enseñado unas fotos a Felisa y le ha explicado quiénes aparecen en ellas. Completa las frases mediante los demostrativos y
verbos adecuados.

Adib.: Neska honek Maider du izena.

1. Mutil Jon izena.
2. Neska Ane izena.
3. Gazte Ane eta Josu izena.
4. Neska Maider eta Maddi izena.
5. Gazte Jon eta Nekane Izena.

Nekane

Maider eta Maddi

hogeita hemereni
 FAMILIA ETA LAGUNAK

María le ha hablado a Felisa sobre sí misma y sobre su familia. Declina los nombres y los pronombres en el caso ñor o nork.
izenak eta ¡zenordair
1. Ni bananduta nago eta bakarrik (sola) bizi nalz. 5. Jon 32 urte ditu, eta Ane... 28.
2. Ni Zumaian bizi naiz. 6. Jon eta Ane ezkongabeak dirá.
3. Ni familia txikia dut. 7. Maider txikia da; Maider 10 urte ditu.
4. Ni ez dut seme-alabarik, baina hiru ¡loba ditut: Jon, Ane eta Maider. 8. Familia Lekeition bizi da.

«r Hoy es el cumpleaños del abuelo Tomás y, para celebrarlo, ha invitado a su familia a comer. Completa el texto, eligiendo la opción correcta.

Tomas eta Felisa (a) A daude. Aitona (b) ondoan eserita dago. Aitona-amo-
nakoso(c) daude.
Aitona-amonak (d) dirá, baina Zumaian bizi dirá. Alaba, (e) senarra eta
seme-alabak ez dirá Zumaian bizi, baina gaur (f) etxean daude. Txakurra ere
etxean dago. (g) Perla du izena. Perla oso (h) da, eta mahai ondoan lotan
dago.

a. b. c. d.
Lfamiliekin 1. amona 1. alai LZumaiakoa
2.fam¡liarekJn 2. amonen 2. alaiak 2. Zarauzkoak
3. familiakin 3. amonaren 3. tristeak 3.Zarauzkoa

e. f. 9 h.
1. alabaren I.aitona-amonarekin 1. txakurrak 1. txakurra lasaia
2. alaben 2.aitona-amonaren 2. txakurra 2. txakur lasai
3. alaba 3,aitona-amonen 3. txakurrek 3. txakur lasaia

« ^( ^i Después de comer la familia ha jugado al bingo. Leire ha sacado las bolas y ha cantado los números. ¿Te atreverías a hacer lo mis-
mo? Lee los números de izquierda a derecha. Aprovecha los silencios de la grabación para leer los números en voz alta y escucha si
^))) los has dicho correctamente. Irakurri zenbakiak

85 11 77 56 82 54 17 23

91 29 33 97 37 98 68 8 ,.,._.?..,;->

41 48 15 87 51 99 73 68

40 berrogei
 I ZURE ETXEA
A HIZTEGIA/VOCABULARIO

^ ) Este es el plano de la casa de Amaia y de Koldo. Escribe el nombre de cada estancia. izena ¡datzi.

^BÇ^lç • ü

m m
1 ^tns
0 1
1 §
¿Cómo está equipada la casa? Escribe los nombres de estos objetos en el crucigrama. Idatzi i¡
1 ¿ 3
Goitik behera:
4 5

-
10

•i

berrogei» bat 41
 ZURE ETXEA

Amaia y Aitor necesitan la ayuda de su madre, y le han llamado por teléfono. Completa los diálogos, insertando las palabras de los cuadros.
Osatu elkarrizketak.

hor
alda?
sentrtzsn dut

merke

nor da?

ez homreeatik

garesfi

Aitor: Ama, gure solairuan gauza gutxi dago.

Dendetan gauzak oso
daude eta nik ez daukat dirurik.
Ama: Lasai, zer behar duzu? Nik etxean gauza
asko dauzkat.
Aitor: Zerondo! Eskerrik asko, ama.
Ama:

B EDUKI ADITZA / EL VERBO TENER

En euskera podemos utilizar dos verbos para expresar el verbo "tener": ukan y eduki.
El sujeto de las oraciones compuestas mediante estos verbos siempre es nork, y el objeto nor: -a, -ak
si la oración es afirmativa y -(r)ik si la oración es interrogativa o negativa.

Nik etxe handia dut/daukat. Yo tengo una casa grande.

Nik b¡ auto ditut/dauzkat. Yo tengo dos coches.
Baduzu/Badaukazu seme-alabarik? ¿Tienes hijos?
Ez dut/daukat seme-alabarik. No tengo (ningún hijo) hijos.

objeto singular objeto plural

nik daukat dauzkat yo tengo
nik* daukak/n dauzkak/n tú tienes
hark dauka dauzka él/ella tiene
guk daukagu dauzkagu nosotros, -as tenemos
zuk daukazu dauzkazu tú tienes
zuek daukazue dauzkazue vosotros, -as tenéis
haiek daukate dauzkate ellos/ellas tienen

"-k: cuando el sujeto es hombre.

-n: cuando el sujeto es mujer.

42 berrogeita bi
 ZURE ETXEA

Aitor quiere que su madre le ayude a equipar el viejo y vacío piso que comparte con unos compañeros de clase. Se lo ha descrito y le ha
contado qué es lo que tienen y qué es lo que no tienen. Completa las frases de Aitor, insertando los verbos.

Adib.: Ama, zuek etxe berria eta polita dauktnue.

1. Zuek berogailua, telebista, koadroaketa loreak

2. Ama, guk ez „ ezer! (nada)
3. Ñire lagunek ordenagailua , baina nik ez ordenagailurik.
4. Guk, geletan, ez _ mahairik.
5. Anderrek, ñire lagunak, gelan telebista
6. Guk, egongelan, ez telebistarik.
7. Guk, sukaldean, platerak , baina ez edalontzirik.
8. Anderrek, horman, koadroak eta nik posterrak
9. Anderrek, leihoan, loreak , baina nik ez lorerik.
10. Gukez berogailurik.
11. Guk, hozkailuan, arrautzak bakarrik (solo huevos)
12. Guk etxe ondoan supermerkatua , baina guk ez dirurik.
13. Ama, zukdirua
14. Zuk ganbaran gauza zaharrak

BADAUKAZU ...-RIK?

• Así como con el verbo ukan, normalmente, para preguntar si se tiene algo, se antepone la partícula ba- al verbo, y
se añade el sufijo -(r)ik al objeto. En el caso de las respuestas afirmativas, se antepone ba- al verbo y se añade -a(k)
al objeto por el cual se ha preguntado; -a si es singular, y -ak si es plural. En las respuestas negativas, se añade -(r)
ik al nombre del objeto por el cual se ha preguntado; sea singular o sea plural. El verbo va siempre en singular: ez

VERBO OBJETO

Badaukazu? -(r)ik Badaukazu etxerik?

Pregunta
¿Tienes (alguna) casa?
Badaukat/ -a/-ak Bai, badaukat etxea.
Badauzkat SI, si (ya) tengo (casa).
Respuesta afirmativa
Bai, badauzkat etxeak.
Sí, si (ya) tengo (casas).
Ez daukat -(r)ik Ez, ez daukat etxerik.
Respuesta negativa
No, no tengo (ninguna) casa.

Aitor sabe que su madre tiene muchos trastos viejos en el desván y quiere saber si tiene algo de lo que él
necesita. Completa el diálogo, insertando los verbos y declinando los sustantivos.

Idatzi aditzak. Deklinatu.

—Ama, ganbaran badaukmu mahairik? —Bai, badauzkat koadroak.
—Bai, mahaia. —Badaukazu berogailu ?
—Eta telebista zaharrik? —Ez, ez daukat berogailu
—Ez, ez telebistarik. —Badaukazu lore ?
—Eta edalontzirik? —Ganbaran ez daukat lore
—Bai, edalontziak. —Eta etxean badaukazu lore
—Eta koadrorik? —Bai, etxean badauzkat lore..

berrogeita hiru 43
 ZURE ETXEA

BEHAR IZAN ADITZA/ EL VERBO NECESITAR

singularra plurala
nik behar dut behar ditut yo necesito
hik* behar duk/n behar dituk/n tú necesitas
hark behar du behar ditu él/ella necesita
guk behar dugu behar ditugu nosotros, -as necesitamos
zuk behar duzu behar dituzu tú necesitas
zuek behar duzue behar dituzue vosotros, -as necesitáis
haiek behar dute behar dituzte ellos/eilas necesitan

Karmele, la madre de Aitor, sabe cuales son las prioridades a la hora de equipar una vivienda y le ha dado unos consejos a su hijo. Completa
las frases, insertando los verbos, rri aditza eta osatu esaldiak.

Adib.: Zuk gelan mahaia behar duzu.

1. Zuek, ¡kasleek, ordenagailua

2. Gasteizen etxeek berogailua
3. Guk ere, hemen, berogailua
4. Zure gelak gau-mahaia eta lanpara
5. Zuk ohean izarak
6. Zueksukaldean edalontziak, lapikoa eta zartagina
7. Guk ere etxean zartagin berriak H * V
8. Zuk dirua
9. Guk ere dirua
10. Nik ere etxean gauza berriak , baina ez daukat dirurik.

BEHAR DUZU? / ¿NECESITAS?

VERBO OBJETO

Altzaririk behar duzu?

Pregunta Behar duzu? -(r)ik
¿Necesitas muebles?
Behar dut/ Altzariak behar ditut.
Respuesta afirmativa -a/-ak
ditut Necesito muebles.
Ezdut ... Ez dut altzaririk behar.
Respjesta negativa -(r)ik
behar No necesito muebles.

Karmele tiene en casa algunas cosas que le pueden interesar a su hijo, y le ha preguntado a ver si las necesita. Completa el diálogo,
insertando los verbos y declinando los sustantivos. Osatu elkarrizketa.

Idatzi aditza. Deklinatu.

—Zuk gelan lanpararik behar „ ? —Ez, ez dut ¡ratzargailu behar.
—Bai, nik lanpara behar —Zuk gelan gortina behar duzu?
—Zuk pertxarik behar ? —Ez, ez dut gortina behar.
—Bai, pertxak behar —Eta eltze behar duzue?
—Eta zure ohean mantarik behar ? —Bai, eltze behar ditugu.
—Ez, ez mantarik behar. —Diru behar duzu?
—Eta iratzargailurik behar ? —Bai, diru behar dut.

44 berrog€¡ís lau
 ZURE ETXEA

El hijo ha aceptado algunas de las cosas que le ha ofrecido su madre, pero no está satisfecho, pues él piensa
que necesita muchas otras cosas que su madre no está dispuesta a darle, porque no le parecen necesarias.
¿Cómo ha expresado ella su desacuerdo? ¿Qué ha dicho? Zer esan du amak?

AITOR AMA
Adib.: Teleblsta behar dugu. E2 áuzue telebistarik behar.

1. Loreak behar ditut.

2. Vlsa-txartela behar dut.
3. Gasteizen motorra behar dut.
4. Ordenagailuan programa berriak behar ditut
5. Musika-aparatua behar dugu.
6. Koadroak behar dltugu.

NAHI IZAN ADITZA/ EL VERBO QUERER

singularra plurala
nik nahi dut nahi ditut yo quiero
hik* nahi duk/n nahi dituk/n tú quieres
hark nahi du nahi ditu él/ella quiere
guk nahi dugu nahi ditugu nosotros, -as queremos
zuk nahi duzu nahi dituzu tú quieres
zuek nahi duzue nahi dituzue vosotros, -as queréis
haiek nahi dute nahi dituzte ellos/ellas quieren

Aitor no es el único que tiene caprichos. Leire y Xabier, los hermanos pequeños de Aitor, han ido con los abuelos a un centro comercial.
¡Cuántas tentaciones! ¡Los niños lo querían todo! Completa las frases, Insertando los verbos.

Xabier
Adib.: Aitona, nik telefono hori nahi dut.
1. Leirek telebista hori
2. Guk ordenagailua

Aitona
3. Zuk telefono hori eta Leirek telebista.
4. Zuek ordenagailua
5. Umeek (haiek) beti zerbait (algo)
6. Guk ez daukagu dlrurik! Guk dirua
Leire
7. Amona, nik kromo horiek
8. Xabierrek patín horiek
9. Guk telebista eta ordenagailua

Amona
10. Zuk kromoak eta Xabierrek patinak.
11. Umeek (haiek) beti gauzak
12. Guk pentsio onak !

berrogeita bost 45
 ZUREETXEA

NAHIDUZU?/¿QUIERES?

VERBO OBJETO

Dirurik nahi duzu?

Pregunta Nahi duzu? -(r)¡k
¿ Quieres dinero?
Dirua nahi dut.
Respuesta afirmativa Nahi dut/ditut -a/-ak
Quiero dinero.
Ez dut dirurik nahi.
Respuesta negativa Ez d u t . . . nahi -(r)ik
No quiero dinero.

Mientras los niños intentaban convencer a los abuelos, Amaia, la hermana mayor, ha intentado convencer a su novio Koldo para comprar
unas cosas que este considera innecesarias. ¿Qué ha dicho Koldo?

'•a
A
L
i
Adib.: Nik kuxinak nahi ditut. Zuk kuxinik nahi duzu?
Nik ez áut kuxinik nahi; guk ez dügu kuxinik behar)
1. Ontzi-garbigailua nahi dut. Zuk ontzi-garbigailurik nahi duzu?

2. Sofá berria nahi dut. Zuk sofarik nahi duzu?

3. Telebista nahi dut. Zuk telebistarik nahi duzu?

4. Koadroak nahi ditut. Zuk koadrorik nahi duzu?

5. Mikrouhin-labea nahi dut. Zuk mikrouhin-laberik nahi duzu?

6. Gortina berriak nahi ditut. Zuk gortina berririk nahi duzu?

BALIO IZAN ADITZA/ EL VERBO VALER

El precio se expresa mediante el verbo balio izan. El sujeto de la oración es nork y el verbo
auxiliar que le acompaña es ukan (du si el sujeto es singular, y dute si el sujeto es plural).
Zenbat balio du hozkailu horrek?
Pregunta Zenbat balio du/dute?
¿Cuánto cuesta ese frigorífico?
Hozkailu horrek 700 € balio du.
Respuesta afirmativa ...balio du/dute
Ese frigorífico cuesta 700 €.
Hozkailu horrek ez du 500 € balio.
Respuesta negativa Ez du/dute ... balio
Ese frigorífico no cuesta 500 €.

46 berrogeit
 ZURE ETXEA

«r¿Y cuánto cuesta?" ha preguntado Koldo. Amaia le va didendo los precios. A ella todo le parece barato.
Completa el diálogo entre Koldo y Amaia.

Adib: (Telebista):
—Zenbat balio dicte gortínek?
—cSortinek. ex dufe asko balio. <5ortinek400€ balio ¿tute.

(Sofá)

(Telebista)

(Ontzi-garbigailua)

(Koadroak)

(Mikrouhin-labea)

?
I
(Kuxinak) 400 e
?

¿ y u «-

100 1.000 A partir de 1.000

100 ehun 400 laurehun 1.010 mila eta hamar

101 ehun eta bat 401 laurehun eta bat 1.100 mila eta ehun
102 ehun eta b¡ 500 bostehun 1.110 mila ehun eta hamar
200 berrehun 600 seiehun 2.000 bi mila
201 berrehun eta bat 700 zazpiehun 100.000 ehun mila
300 hirurehun 800 zortziehun 1.000.000 milioi bat ,
301 hirurehun eta bat 900 bederatziehun 2.000.000 bi milioi
325 hirurehun eta hogeita bost 1.000 mita 10.000.000 hamar milioi

Los números terminados en -n + eta se pronuncian da. Ehun eta bat/eunda bat/

benogetta zazpi 47
 ZURE ETXEA

Amaia ha repetido en voz alta el precio de cada objeto y ha calculado cuánto les costaría todo. ¿Cómo ha dicho los números? lola i
ditu zenbak

_* * * * *

2£0€
(¿badro btrt
520€
gi toadro
790 €
Sota
650 €
Telebista
30 €
Kuxin bort"
120 €
u t u kuxin
Ontu-gartigailua 53.5 €
Mikrouhin -labea 69 €
400 €
Qortina''
Z.904 €
QUitifa

Gf centro
Koldo no es el único preocupado por los precios. Los abuelos de Leire y Xabier quieren comprar unos regalos para los niños y han vuelto ai
comercial a consultar los precios. Tú te encuentras en el mismo centro comercial haciendo la compra y, al pasar junto a ellos, te han
pedido ayuda.

~~¡) La abuela te preguntará cuánto cuestan los objetos de abajo.

Escucha sus preguntas y respóndele en voz alta.
:LIÍ1
^t))) -
Adib: Aízu, barkatu, zenbat balío du telefono horrek?
Berrogeita zaipi euro eta bogei zentimo balío du.

239,99 c 13,75 c 56,30 € 1 2,80 € ¿J

Al final de la grabación escucharás el diálogo completo y, de ese modo, podrás comprobar si lo has hecho bien.

48 berrogeita zorui
 ZURE ETXEA

KONPARAZIOAK: ...-AGO(A)(K) / COMPARATIVAS: MÁS.

CUALIDAD

NOLAKOA DA? -AGOA DA NOLAKOAK DIRÁ? -AGOAK DIRÁ

Atorren etxea txikia da. Amaia gaztea da.

Amaiaren etxea txikiagoa da. Leire eta Xabier gazteagoak dirá.

La casa de Aitor es pequeña. Amala es joven.

La casa de Amala es más pequeña. Leire y Xabier son más jóvenes.

ÑOLA DAGO? -AGO DAGO ÑOLA DAUDE? -AGO DAUDE

Hemen dena garesti dago. Hemen gauzak garesti daude.

Han garestiago dago. Han gauzak garestiago daude.

Aquí todo está muy caro. Aquí las cosas están caras.
Allí está más caro. Allí las cosas están más caras.

CANTIDAD

ZENBAT? GEHIAGO ZENBAT? GUTXIAGO

Aitorrek 20 urte ditu eta Amaiak 24. Aitorrek 20 urte ditu eta Amaiak 24.
Amaiak urteO gehiago dauka/dauzka. Aitorrek urte0 gutxiago dauka/dauzka.

Aitor tiene 20 años y Amaia 24. Aitor tiene 20 años y Amaia 24.
Amala tiene más años. Aitor tiene menos años.

é Los abuelos no saben qué comprar y han comparado los precios de distintos objetos. ¿Esto es más caro o más barato?

Adib.: Ordenagailuak 908,00 € balio du eta telebistak 658,80 € . Ordenagailua qaresnaqoa da.
1. Telefonoak 47,20 € balio du eta telebistak 658,80 €. Telefonoa
2. Bideo-kontsolak 239,99 € balio du eta bideoak 13,75 €. Bideo-kontsola
3. Bideoek 13,75 € balio dute eta telefonoek 47,20 €. Bideoak „
4. Patinek 56,30 € balio dute eta bideoak 13,75 €. Patinak
5. Bideo horrek 13,75 € balio du eta kromoek 2,80 €. Bideoa
6. Kromoek 2,80 € balio dute eta ordenagailuak 908,00 €. Kromoak

é Los abuelos han ido a otra tienda y han comparado los precios de las dos tiendas. ¿Cómo están las cosas en la 2.s tienda, más caras o más
baratas? a daude qauzak 2. dendan, merkeago ala garestiago?

berrogeita bederatzi 49
 ZURE ETXEA

1. denda 2. denda Construye las frases siguiendo el ejemplo. Egin esaldiak adibidean bezala.

Ordenagailua 908.00 € 1.050 € Ofáe(\aqa\\ua hemefí garestiago áaqo.

Crdenogaiiuak hemen diw gehiago balio du.
Telebista 658,80 € 456,25 €

Telefonoa 47,20 € 36,80 €

Bideo-kontsolak 239,99 € 235,00 €

Bideoak 13,35€ 14,00 €

Patinak 56,30 € 57,70 €

Kromoak 2,80 € 2,00 €

Amala sigue Intentando convencer a Koldo de que lo más conveniente es comprar aquello que ella quiere. Inserta -ago, -agoa, -agoak,
gehiago, gutxiago y completa el diálogo.

Koldo: Amaia, guk ez dugu sofarik behar! Guk badaukagu sofá!

Amala: Gure sofá oso zaharra eta itsusia da. Begiratu argazkl honi; sofá hau modernoagoa, polltagoa eta handiagoa da.
Koldo: Eta gortinak? Guk badauzkagu gortinak.
Amala: Oso merke daude! Donostian dendetan gortinak oso garesti daude; denda honetan merke daude.
Koldo: Eta kuxinak? Guk badauzkagu kuxlnak. C Í \
Amaia: Bai, badauzkagu, baina gutxi. Nik kuxin nahi ditut. « n P / O <^
Gainera, gure kuxinak oso zaharrak dirá. Hauek koloretsu eta polit dirá.
Koldo: Eta sukaldean? Sukaldean ez dugu ezer behar.
Amaia: Bai, mikrouhin-labea eta ontzi-garbigallua behar ditugu. C ^ i f J i fe
Koldo: Sua eta harraska oso ondo daude!
Amaia: Koldo, mesedez! Mikrouhin-labea eta ontzi-garbigallua praktiko dirá.
Mlkrouhln-labea garbi da eta ontzl-garbigailua eroso (más cómodo). ¿
Koldo: Amaia, zuk gauza asko behar dituzu, baina nik gauza behar ditut.

BERRIKUSI / REPASA

©/ Karmele y Mikel están hablando sobre sus hijos. ¡Estos jóvenes lo quieren todo! Completa la conversación; para ello, declina las palabras y
conjuga los verbos.
Karmele: Amaia... 0 mutil-lagunarekin bizi da eta Aitor lagun ; haiek ez dirá gu bizl, baina gu laguntza
(ayuda) behar dute. Aitor pisu gauza gutxi dago eta Aitor ez dauka diru Gu ganbara gauza
asko dauzkagu eta Aitor gauza batzuk nahl ditu: mahaia, telebista, berogailuak... Eta visa-txartel ere nahi du!
Amala eta Koldoren etxea txlkiagoa da, baina han gauza gehiago (egon) Haiek gauza zaharrak (eduki)
eta Amaiak gauza berriak nahi Baina Amalak eta Koldok ez gauza horiek
behar, eta Koldok ez nahi.
Xabierrek eta Leirek logelan ordenagailua eta telebista nahi , baina txikiak (izan) eta ez (eduki)
dirurlk. Hamalka urte (eduki) eta dena nahi I Seme-alaba hauek!
Eta zuk, Mikel, zer nahi ?
Mikel: Nik autoa nahi ; nik ez (eduki) autorik eta (nik) autoa behar !
Karmele: Sentitzen dut, baina guk ez (eduki) dirurik. Gu krisian (egon)

50 betrogeila hamar
 I ON EGIN
A HIZTEGIA /VOCABULARIO

Estas imágenes representan ¡as comidas principales del día. ¿Qué comida corresponde a cada dibujo?

2. 4.

Clasifica los alimentos de la lista.

ardoa antxoa babarruna dilista esnea espinaka gazta hanburgesa jogurta mahatsa marrubia
ollaskoa plperra porrua sagarra txuleta sardina txitxarroa sagardoa ura garbantzua (txitxirloa)

ESNEKIA BARAZKIA LEKALEA FRUTA ARRAINA HARAGIA EDARIA

esnea

¿Qué acciones se realizan al cocinar? Pon cada verbo debajo del dibujo que lo representa.

erre berotu zttritu -íVijittt egosi

1. berotu 2. 3. 5.

berogeita hamaika 51
 ONEGIN

B NORI/AQUIÉN

El caso nori sirve para expresar el dativo, el caso que se utiliza para expresar el complemento
indirecto (a quién, a qué).

Umeei tarta gustatzen zaie. A los niños les gusta la tarta.

Umeei gozokiak gustatzen zaizkie. A los niños les gustan los caramelos.
Niri kirola egitea komeni zait. A mi me conviene hacer deporte.

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

Singular -ari semeari al hijo *-a + a > -a

alabari* a la hija
gizonari al hombre

Plural -ei semeei* a los hijos e + e>ee

alabei** a las hijas **a + e > e
gizonei a los hombres

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

Vocal -ri Malteri a Maite

*-r + cualquier marca de

Consonante -i Mireni a Miren declinación > -rr-
Aitorri* a Aitor

ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
Adibideak - Ejemplos
honi a este a esta gizono honi a este hombre
horri a ese a esa gizono horri a ese hombre
hari a aquel a aquella gizono hari a aquel hombre
hauei a estos a estas gizono hauei a estos hombres
horiei a esos a esas gizono horie! a esos hombres
haiei a aquellos a aquellas gizono haiei a aquellos hombres

IZENORDAINAK - PRONOMBRES

Adibideak - Ejemplos

niri a mi Niri arralna gustatzen zait. A mi me gusta el pescado.

hiri a ti Hiri arraina gustatzen zalk/n. A ti te gusta el pescado.
hari a él/ella Hari arraina gustatzen zaio. A él/ella le gusta el pescado.
gurí a nosotros, -as Guri arraina gustatzen zalgu. A nosotros, -as nos gusta el pescado.
zuri a ti Zuri arraina gustatzen zaizu. A ti te gusta el pescado.
zuei a vosotros, -as Zuei arraina gustatzen zaizue. A vosotros, -as os gusta el pescado.
haiei a ellos/ellas Haiei arraina gustatzen zaie. A ellos/ellas les gusta el pescado.

52 berrogeita hamabi
 ON EGIN

Amaia y Koldo van a invitar a sus amigos a casa a cenar y están pensando qué comida les gusta. ¿A quién le gusta el pescado? ¿A quién la
carne? Nori gustatzen zaio arraina? Nori haragia?

a. Izenak
Adib.: Joni barazkia gustatzen zaio.

1. Alizia arrain urdina gustatzen zaio. 6. Carmenen señar ere kroketak gustatzen zaizkio.
2. Carmen haragia gustatzen zaio. 7. Lagun txitxarroa gustatzen zaie.
3. Josu haragia gustatzen zaio. 8. Neska ardo zuria gustatzen zaigu.
4. Aliziaren mutil-lagun Gernikako piperrak gustatzen zaizkio. 9. Mutil Errioxako ardoa gustatzen zaizue.
5. Iñakiren emazte kroketak gustatzen zaizkio. 10. Idoia entsaladak gustatzen zaizkio.

b. Erakusleak
Observa dónde están los personajes, y elige el demostrativo adecuado
a esta chica, a ese...
Adib.: Mutil doni barazkia gustatzen zaio.

1. Neska arraina gustatzen zaio.

2. Mutil haragia gustatzen zaio.
3. Neska-mutil arraina gustatzen zaie.
4. Neska-mutil barazkia gustatzen zaie.
5. Neska-mutil haragia gustatzen zaie.

c. Izenordainak
Adib.: Niri barazkia gustatzen zait.

1 barazkia gustatzen zaigu.

2 arraina gustatzen zaizu.
3 arraina gustatzen zaizue.

NOR-NORI ADITZA/ EL VERBO ÑOR NORI

En euskera hay tres casos que condicionan la elección del verbo: ñor, nori y nork. La aparición o no
de esos elementos determina el tipo de auxiliar que acompaña al verbo.

ÑOR NiBilbon bizinaiz. Yo vivo en Bilbao.

NOR-NORK Nik etxe berria nahi dut. Yo quiero una casa nueva.
NOR-NORI Niri arraina gustatzen zait. A mi me gusta el pescado.
NOR-NORI-NORK Nik zuri liburua oparitu dizut. Yo te he regalado un libro (a ti).

En esta unidad nos ocuparemos del auxiliar ñor nori.

singularra plurala

niri zait zaizkit cuando el sujeto es hombre.

hiri zaik/n* zaizkik/n -n: cuando el sujeto es mujer.
hari zaio zaizkio
gurí zaigu zaizkigu
zuri zaizu zaizkizu ÑOR: la marca del plural es -zki-
zuei zaizue zaizkizue NORI: la marca del objeto indirecto (nori)
haiei zaie zaizkie aparece al final.

Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.

Niri haragia gustatzen zait. A mi me gusta la carne.

objeto i. sujeto verbo princ. verbo aux.

Niri ez zait arraina gustatzen. A mi no me gusta el pescado.

objeto i. ez+verbo aux. sujeto verbo princ.

berrogsita hamahiru 53
 ONEGIN

¿Qué les gusta a los amigos de Koldo y Amaia? Observa el verbo de cada oración, y dedina el objeto en singular o plural

Adib.: Idoiari entsaladak gustatzen zaizkio.

1. Mutile! Errloxako ardo gustatzen zaizue. 5. Niri urdaiazpiko gustatzen zait.

2. Iñakiren emazteari kroketa gustatzen zaizkio. 6. Idoiari barazki gustatzen zaizkio.
3. Antxoa gustatzen zaizkio. 7. Zuri patata frijitu gustatzen zaizk
4. Josuri sardina gustatzen zaizkio.

He aquí lo que no les gusta.

Adib.: Idoia eta Jon: haragia Idoiari eta Joni exime, baraqia qustotoen.

1. Carmen: espinakak „„
2. Alizia: haragia
3. Josu: piper gorriak
4. Neskak: sagardoa
5. Mutilak: ardo gorria
6. Neskak: likoreak

Tras hablar de lo que les gusta a los amigos, Amaia y Koldo han decidido qué preparar para cenar. Completa el diálogo, insertando los
verbos.

Amaia: Koldo, zuk zer nahi duzu? Zer gustatzen ?

Koldo: Niri sardinak gustatzen baina lan handia daukate, ezta?
Amaia: Bai, niri ez lan hori gustatzen.
Koldo: Eta txitxarroa? Lagunei gustatzen eta guri ere gustatzen
Amaia: Ideia ona da. Eta hasteko?
Koldo: Entsalada eta piperrak. Josuri Gernikako piperrak gustatzen ; Idoiari eta Joni ere gustatzen Zuri
gustatzen , ezta?
Amala: Bai, eta piperrekin urdaiazpikoa oso ondo dago. Idoiari eta Joni ez urdaiazpikoa gustatzen, baina guri bai.
Amaia: Oso ondo. Piperrak, urdaiazpikoa, entsalada eta txitxarroa. Eta bukatzeko?
Koldo: Lagunei tarta gustatzen
Amaia: Eta edateko? Guri, neskei, ardo zuria gustatzen eta zuei, mutilei, ardo beltza gustatzen Eta
(zuei) likoreak ere gustatzen , ezta?
Koldo: Bai, gustatzen
Amaia: Oso ondo; orduan, edateko, ardo zuria, ardo beltza eta likoreak.

54 berrogeíta hamalau
 ON EGIN

D NAHIAGO IZAN ADITZA/ EL VERBO PREFERIR

singularra plurala
nik nahiago dut nahiago ditut yo prefiero
hik* nahiago duk/n nahiago dituk/n tú prefieres
hark nahiago du nahiago ditu él/ella prefiere
guk nahiago dugu nahiago ditugu nosotros, -as preferimos
zuk nahiago duzu nahiago dituzu tú prefieres
zuek nahiago duzue nahiago dituzue vosotros, -as preferís
haiek nahiago dute nahiago dituzte ellos/ellas prefieren

Al elegir el menú han tenido en cuenta los gustos y preferencias de todos.

¿Qué quieren Amaia y Koldo? ¿Qué les gusta a los amigos? ¿Qué prefieren?

Adib.: ni/sardinak/nahi izan baina zu / txitxarroa / nahiago izan

Nik sardinak nahi drtirr, baina zuktx'rnarroa nahiago duw.
1. gu / piper gorriak / gustatu baina Josu / Gemikako piperrak / nahiago izan

baina
2. gu / ardo beltza / nahi izan baina zuek / ardo zuria / nahiago izan

baina
3. ni / sagar-tarta / gustatu baina lagunak / gazta-tarta / nahiago izan

baina
4. ni / arrain zuria / gustatu baina Alizia / arrain urdina / nahiago izan

baina

ONDO JATEA KOMENI DA / CONVIENE COMER BIEN

Zer gustatzen zaizu? ¿Qué te gusta? Irakurtzea Leer

Zer komeni da? ¿Qué conviene? Kirola egitea Hacer deporte
Zerdaona? ¿Qué es bueno? Ondo jatea Comer bien
Zer da hobe? ¿Qué es mejor? Gutxi edatea Beber poco
Zer da txarra? ¿Qué es malo? Asko jatea Comer mucho
Zer da kaltegarria? ¿Qué es perjudicial? Erretzea Fumar
Zer da beharrezkoa? ¿Qué es necesario? Lan egitea Trabajar

Como has podido observar, al responder a la pregunta qué convertimos el verbo en nombre. Para ello
añadimos -tea o -tzea a la raíz del verbo. A esto se le denomina nominalización. En castellano se
utiliza el infinitivo del verbo.

berrogeiía hamabosi 55
 ON EGIN

-TEA Desaparecen:
esan -+ esatea
entzun -> entzutea
Verbos acabados en -i
idatzi -»idaztea
-n Se transforman:
itxi - » i x t e a
-z¡, -si -tx > -xt
irakatsi - » irakastea
-tz¡, -txi, -tsi -ts > -st
hoztu - » hoztea
-ztu, -stu -tz > -zt

bukatu - » bukatzea
-TZEA
galdu - * galtzea Desaparecen:
¡rakurri - » irakurtzea -tu
Verbos acabados en vocal,
jaso - * jasotzea -du
(salvo los que aparecen
bota - • botatzea -ri
arriba)
bete - • betetzea

La nominalización implica que el verbo siempre vaya en singular.

Adibideak - Ejemplos

Zer gustatzen zaizu? ¿Qué te gusta?

Patata frijituak jatea gustatzen zait. Me gusta comer patatas fritas.

Zer ez da ona? ¿Qué no es bueno?

Janari koipetsuak jatea ez da ona. No es bueno comer comidas grasientas.

^ p Amaia y Koldo están mirando aué necesitan, qué les conviene hacer y qué no. Completa el dialogo, insertando las palabras de estos
cuadros. Osatu elkarrizketa.

Icomeni da kaltegarria áa behatYezkoa da

i
Koldo: Sei aulki dauzkagu eta zortzi Koldo: Edateko, ardoa eta likoreak; Koldo: Menua hau da: urdaiazpikoa,
gara. besterik? piperrak, entsalada, arraina eta
Amaia: Bai, tarta; besterik?
Amaia: Bai, mahaian ura jartzea
aulkiak ekartzea. Amaren etxean Amaia: Ez,
badaude. asko afaltzea.

56 berrogeita hamasei
 ONEGIN

é.
Amaia está nerviosa y le está diciendo a Koldo qué conviene hacer antes y durante la cena.

Adib.: Ilea (moztu) moztea komeni zaizu.

1. Afana baino lehen ¡lea (orraztu) komeni zaizu.

2. Zure arropa (lisatu) komeni da.
3. Etxea (garbitu) komeni da.
4. Hobe da erosketak nik (egin)
5. Amari txitxarroaren errezeta (eskatu) komeni da.
6. Hobe da goiz (afaldu)
7. Mahaian loreak (jarri) komeni da.
8. Afanan hobe da ez (erre)
9. Afarian ardo gutxi (edan) komeni zaizu.
10. Afarian hobe da musika lasaia (jarri)
11. Poliki (jan) komeni da.
12. Hobe da esnea mikrouhin-labean (berotu) , baina ez daukagu.
13. Hobe da ontziak ontzi-garbigailuan (garbitu) , baina ez daukagu.
14. Mikrouhin-labea eta ontzi-garbigailua (erosi) komeni zaigu.
15. Hobe da lagunei etxea afaldu aurretik (erakutsi)
16. Sofá, gortina berriak, koadroak eta telebista (erosi) komeni zaigu.

F ZERTARAKO DA? / ¿PARA QUÉ ES?

-TEKO Desaparecen:
esan - • esateko
-n
entzun - » entzuteko
Verbos acabados en -i
¡datzi -» cazteko
-n Se transforman:
¡txi - » ¡xteko
-z¡, -si -tx > -xt
¡rakatsi ->¡rakasteko
-tzi, -txi, -ts¡ -ts > -st
hoztu -»hozteko
-ztu, -stu -tz > -zt

bukatu - * bukatzeko
-TZEKO
galdu - * galtzeko Desaparecen:
¡rakurri ~» ¡rakurtzeko -tu
Verbos acabados en vocal,
jaso - * jasotzeko -du
(salvo los que aparecen
bota - » botatzeko •ri
arriba)
bete - » betetzeko

Adibideak - Ejemplos

Goizean esnatzeko, kafea hartzea komeni da. Conviene tomar café para desperiarse por la mañana,
Kamamüa ona da digestioa egiteko. La manzanilla es buena para hat er la digestión.

Boligrafoa behar dut ariketak egiteko. Necesito un bolígrafo para hace ' los ejercicios,
Osasuntsu egoteko, ez erretzea komeni da. Para estar bien conviene no fum ar.

: T " : : T - 3 - = - • : : = : : 57
 ON EGIN

Koldo no entiende para qué quiere Amaia hacer y comprar tantas cosas. ¿Todo eso, para qué?

KOLDO AMAIA
Adib.: Zertarako nahi duzu mikrouhin-labea? Janaria (berotu) berotieko.

1. Zertarako behar duzu ontzi-garbigailua? Ontziak (garbitu)

2. Zertarako nahi duzu sofá berria? Erosoago (egon)
3. Zertarako nahi dituzu koadroak? Etxea (dekoratu)
4. Zertarako nahi duzu telebista? Filmak (ikusi)
5. Zertarako nahi dituzu gortina berriak? Gortina zaharrak (bota)
6. Ilea moztu behar dut? Zertarako? Ederrago (egon)

ARGIBIDEAK / INSTRUCCIONES

Hay diversas maneras de dar instrucciones:

Mediante el IMPERATIVO.

Erosi ogia. Compra/Comprad (et) pan.

Frijitu patatak. Fríe/Freíd las patatas.

Mediante el verbo BEHAR IZAN, que tiene dos significados: necesitar y tener que.

BEHAR DA/DIRA: hay que.

Ogia erosi behar da. Hay que comprar pan.

B¡ ogi erosi behar dirá. Hay que comprar dos barras de pan.

.. BEHAR DUZU/DITUZU: tienes que.

Ogia erosi behar duzu. Tienes que comprar pan.

B¡ ogi erosi behar dituzu. Tienes que comprar dos barras de pan.

é ¿Cómo se prepara el chicharro? Amaia y Koldo no saben cómo hacerlo, y Amaia ha llamado a su madre. ¿Qué le ha dicho? Lee las frases de
la madre y transfórmalas como en el ejemplo.

Adib.: Erosi txitxarro fresko-freskoak. Txitxarro fresko-freskoak erosi behar dirá.

1. Berotu labea. Labea berotu

2. Bota gatza txitxarroen gainean. Txitxarroen gainean gatza bota
3. Sartu txitxarroak labean. Txitxarroak labean sartu
4. Labean eduki 15 minutu. Txitxarroak labean 15 minutu eduki
5. Gorritu baratxuria. Baratxuria gorritu
6. Atera txitxarroak. Txitxarroak atera
7. Bota olioa, baratxuriak eta ozpina. Olioa, baratxuriak eta ozpina bota -

58 berrogeíta hemezonzi
 ONEGIN

é ¿Quién se va a encargar de realizar las tareas? Amaia intenta organizar todo lo que tienen que hacer. Transforma las frases como en el

ejemplo.

Adib.: Janaria erosi behar da. Zuk janana erosi behar áum.

1. Etxea garbitu behar da. Guk etxea garbitu behar

2. Afaria prestatu behar da. Guk afaria prestatu behar
3. Mahaia jarri behar da. Nik mahaia jarri behar
4. Afaria berotu behar da. Guk afaria berotu behar
5. Afaldu eta gero ontziak garbitu behar dirá. Zuk ontziak garbitu behar

H KAUSAZKOAK: ETA / CAUSALES: PUES

• La causa se puede expresar de diferentes maneras. Una de ellas es poniendo eta al final de la oración causal.

Haragla jan nahi dut, arraina ez zait gustatzen eta.

Quiero comer carne, pues el pescado no me gusta.

Arrain urdina jatea komeni da, kolesterola jaisteko ona da eta.

Conviene comer pescado azul, pues es bueno para bajar el colesterot.

é Amaia le ha dicho a Koldo qué tienen que hacer y por qué. Busca las causas en la columna de la derecha y une las frases de las dos
columnas como en el ejemplo.

1. Etxea garbitu behar dugu a. lagunei ardo merkea ez zaie gustatzen

2. Erosketa-zerrenda egin behar dugu b. zikin dago
3. Janaria erosi behar dugu c. erosketak egin behar ditugu
4. Plater berriak erosi behar ditugu d. gure platerak zaharrak dirá
5. Loreak ekarri behar ditugu e. hozkailua hutsik dago
6. Ardo ona erosi behar dugu f. digestioa ondo egiteko komenigarria da
7. Kamamila erosi behar dugu g. luze daukazu
8.1 lea moztu behar duzu h. mendian asko daude

1. erxea garbrru behar duqu, zikin daqo eta.

berroceits hcmeretzi 59
 ONEGIN

NEURRIAK / MEDIDAS

• El peso y la capacidad se indican

antes que la materia, a la cua no
e acompaña ningún artículo.
é Esta es la lista de la compra que ha hecho Koldo. Es
un poco despistado y ha cometido algunos errores.
Corrígelos. Zuzendu Koldoren erosketa-zerrenda.

Kilo erdi patata0

Kilo bat patata0
Kilo eta erdi patata© ur botila bat
z eáo 3 tx'rrxarroak
Bi kilo patata0 z botilak ardo
Litro bat ur0 z letxugak
botila bat likore
Dozena erdi arrautza0 kilo erdi tomatea
250 gramo kafea
Dozena bat arrautza0 I -típula bat
azukrea kilo bat
Baso bat ur0 urdaiazpitoo 2>00 gramo
Botila battxanpa¡n0 Z50 gramo piperrak litro bat « n e a
tarta bi '

DENBORAZKOAK / TEMPORALES

. baino lehen/ ... bezain-pronto/ ... eta gero/

...bezain laster ... bitartean
... aurretik ... ondoren
antes de... tan pronto como... mientras... después de...

Adibideak - Ejemplos
Frijitu baino lehen, zuritu patatak. Pela las patatas antes de freirías.
Frijitu aurretik, zuritu patatak. Pela las patatas antes de freirías.
Patatak zuritu bezain laster, frijitzea komeni da.Tan pronto como peles las patatas, conviene freirías.
Patatak frijitu bitartean, irabiatu arrautzak. Bate los huevos mientras fríes las patatas.
Patatak frijitu eta gero, arrautzekin nahasi. Después de freír las patatas, mézclalas con los huevos.
Patatak frijitu ondoren, arrautzekin nahasi. Después de freír las patatas, mézclalas con los huevos.

hasteko jarraian bukatzeko

para empezar a continuación para terminar
i
Adibideak - Ejemplos
Zer dago bazkaltzeko? Hasteko, barazkiak; jarraian, haragia; eta bukatzeko, fruta.
¿Qué hay para comer? Para empezar, verdura; seguidamente, carne; y para terminar, fruta.

egunero askotan astean behin

todos los dias muchas veces una vez a la semana
astero gutxitan astean bi aldiz/bitan
todas las semanas pocas veces dos veces a la semana
hilero noizean behin astean hiru aldiz/hirutan
todos los meses de vez en cuando fres veces a la semana
urtero
todos los años

Adibideak • Ejemplos
Noizjan behardíra gozokiak? ¿Cuándo se deben comer los dulces?
Gozokiak aldian behin jan behar dirá. Los dulces se deben comer de vez en cuando.
Egunero barazkiak jatea komeni da. Conviene comer verduras todos tos dias.

60 hiruiogei
 ON EGIN

«r Idoia y Jon tienen muchas cosas que hacer antes de ir a cenar a casa de sus amigos. ¿Qué tienen que hacer? ¿Cuándo? Observa las viñetas
siguiendo el orden de izquierda a derecha, y completa las frases. Zer egin behar dute Idoiak eta Jonek? Noiz?

1. Autoa tailerrean dago. Bazkaldu , Jonek autoa hartu behar du.

a. eta gero b. baino lehen c. bitartean

2. Bazkaldu , Jonek autoa garbitu behar du.

a. eta gero b. aurretik c. baino lehen

3 , Idoiak erosketak egin behar ditu.

a. bitartean b. ondoren c. aurretik

4. Lagunen etxean afaldu , Idoiak eta Jonek autoa aparkatu behar dute.
a. ondoren b. bitartean c. aurretik

5. Aparkatu TAO txartela ipini behar dute.

a. bezain laster b. aurretik c. bitartean

6. Lagunen etxean , urdaiazpikoa, piperrak eta entsalada daude.

a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko

7. , txitxarroa dago.
a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko

3. Eta , tarta dago.

a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko

BERRIKUSI / REPASA

¿Quieres conocer mejor a Idoia y Jon? Completa el texto, declinando las palabras, idoia eta Jon hobeto ezagutu nahi dituzu? Hitzak
tí
deklinatu eta testua osatu.

Neska-mutil..0..hauek..0.. Idoia eta Jon dirá. Idoia eta Jon Billabona dirá, baina
ez dirá Billabona bizi, Andoain bizi dirá. Idoia 23 urte dauzka eta Jon 25.
Idoia eta Jon ezdiraguraso bizi; elkarrekin (juntos) bizi dirá. Idoia eta
Jon ez daukate serne-alaba Idoia idazkari da eta Jon informatikari
Jon lantokia Andoain dago eta Jon ezduauto behar. Idoia lantokia
Urnieta dago, eta Idoia auto behar du. Normalean (normalmente), Jon ez
du gidatu behar, baina Jon gidatzea gustatzen zaio eta gaur Jon autoa gidatu nahi
du. Gaur lagun etxe , Donostian, afaldu behar dute. Idoia eta Jon barazkijale dirá, baina ez dirá oso ortodoxo
Idoia eta Jon ez zaie haragi gustatzen, baina arrain gustatzen zaie.
Orain, bederatzi eta erdi dirá. Lagun afari mahaian daukate, baina Idoia eta Jon oraindik (aún) aparkaleku daude.
Idoia eta Jon oso alai dirá, baina orain ez daude alai ;Jon eta Idoia urduri eta haserre daude.

h rurogeita bat 61
 ONEGIN

¿Quieres conocer mejor a Josu y Alizia? Añade -t(z)ea o -t{z)eko a los verbos que están entre paréntesis, y completa el texto. .
Alizia hobeto ezagutu nahi dituzu? Ipi

Hauek Alizia eta Josu dirá. Donostial<oak dirá eta Igeldon bizi dirá. Aliziari eta Josuri ez w\e
hirian (bizi) bi-úteea gustatzen, baina hiria hurbil (egon) __ gustatzen zaie. Han
(bizi) , beharrezkoa da autoa (eduki)
Haiek furgoneta eta motorra dauzkate. Donostian (¡bilí) motorra
praktikoagoa da. Aliziari eta Josuri (bidaiatu) gustatzen zaie eta furgoneta
ona da (bidaiatu) Alizia eta Josu irakasleak dirá, eta bidaiak (egin)
denbora libre asko daukate. Orain, lagunen etxean daude. Asko gustatzen zaie
lagunekin (afaldu)

Cf¿Quieres conocer mejor a Iñaki y a Carmen? Completa el texto con los verbos adecuados. Iñaki eta Carmen hobeto ezagutu nahi
dituzu7 Ipini aditza.

Hauek Iñaki eta Carmen (izan) dirá. Ezkonduta (egon) eta ez (eduki)
umerik. Iñaki Irungoa (izan) eta Carmen Zarauzkoa, baina
Donostian bizi Haien etxea Alde Zaharrean (egon) eta oso
txikia da. Haiek etxe handiagoa eta berriagoa erosi nahi , baina ez (eduki)
dirurík. Etxeak oso garesti (egon) eta Donostian
garestiago. Iñaki eta Carmen dendariak Denda txiki bat (ukan)
Iñakiren eta Carmenen denda Donostian (egon) , eta haiek
ez autorik behar lanera joateko. Iñakik motorra (eduki)
Motorra oso ona (izan) Donostian azkar ibiltzeko, eta Iñakiri asko gustatzen motorrean ibiltzea. Orain,
bederatzi eta erdiak (izan) eta lagunen etxean (egon)

^ ) j ¿Quieres conocer mejor a Amaia y Koldo? Completa el texto con los verbos adecuados. Amaia eta Koldo hobeto ezagutu nahi dituzu?
Ipini aditza.

Gu Amaia eta Koldo (izan) qara. Gu Donostian bizi Koldo Donostiakoa

(izan) baina ni Zarauzkoa (izan) Niri Donostia asko gustatzen
Zarautz txikiagoa (izan) eta han gauza gutxiago (egon)
Ni irakaslea (izan) eta Koldo informatikaria (izan)
Guk ez (ukan) autorik. Autoak oso garestiak (izan) eta guk ez
autorik behar. Guk etxe berria (eduki) eta etxean gauza gutxi
(eduki) Nik gauza berriak erosi nahi , baina Koldok ez
erosi nahi. Orain, gu lagunekin (egon) , eta gu oso pozik (egon)
Eta zuk ñola izena? Zer moduz (egon) ? Non bizi ? Nongoa (izan) ? Zenbat urte (eduki)

62 hirurogeiía ti
 A HIZTEGIA/VOCABULARIO
¡B EROSKETAK

f ¡Vayamos de compras! ¿En qué tiendas vamos a comprar estas cosas? igu gauza hauek?

Adib.: Arraina: atrar\deq\an Sagarrak:

Oilaskoa: Ogia:
Belarritakoak: Soinekoa:
Liburua: Zapatak:

¿Cómo se llaman en euskera los objetos que representan estas imágenes? Si quieres ir de compras, has de saber cómo se llaman. Nol

V, *

1. berofáa

u
2 3 4 5 6

7. 8 9. 10 11 12

13 14
k 15
éé
. 16
4
17 18

Estas palabras se utilizan para hacer descripciones. Con ellas podemos decir cómo es algo, cómo está, cómo nos sienta... Une cada palabra
con su antónimo. Lctu antonimoak.

LesOK a. handl
2. gaizki \ b. altu
3. garesti \ c. merke
4. itsusi N. d. moderno
5. klasiko * e. zabal
6. luze íondo
7. txiki : :: :
8. baxu - ~z~

hiturogeita hiru 63
 EROSKETAK

¿Cuáles son las expresiones más comunes a la hora de comprar algo? ¿Qué es lo que dice el/la dependiente, -a? ¿Y el/la cliente? Completa
los diálogos, insertando estas frases.

a. Zenbatean dago? f. Zenbat balio du? j, Ñola daukazu?

b. Txartelez ordain dezaket? g. Probatu nahi duzu? k. Badaukazu handlagorik?
c. Ñola nahi duzu? h. Besterik? 1. Zenbat da?
d. Azkena? i. Nolako soinekoa nahi duzu? m. Zer nahi duzu?
e. Zer iruditzen zaizu hau?

Eroslea: ? Eroslea: Kaixo, soinekoa nahi dut.

Eroslea 2: Emakume hori da azkena. Saltzailea: ?
Eroslea: Oso ondo, mila esker. Eroslea: Beltza nahi dut.
(...) Saltzailea: ?
Eroslea: Oso dotorea da ?
Saltzailea: ? Saltzailea: 200 € balio du.
Eroslea: Legatza nahi dut ? Eroslea: Garestiegia da.
Saltzailea: 10euroan dago. Saltzailea: Begira, beste hau ere oso polita da, eta 120 €
Eroslea: Ondo. Jarri handi hori. balio du ?
Saltzailea: ? Eroslea: Bai, probatu nahi dut.
Eroslea: Xerrak egin, mesedez. (...)
Saltzailea: Oso ondo. ? Saltzailea: ?
Eroslea: Ez, besterik ez ? Eroslea: Estuegi daukat ?
Saltzailea: 11,45 € . Saltzailea: Bai, hemen duzu, hau handiagoa da. Probatu.
Eroslea: Tori. Eroslea: Hau oso ondo daukat. Hau erosi nahi dut.
Saltzailea: Mila esker. .._. ?

Saltzailea: Bai, jakina. Erakutsi nortasun-agiria, mesedez.

* 19i-9211 Ahora te toca a ti. Escucha las preguntas del tendero y responde en voz alta. Las respuestas están abajo. Tú tienes que elegir
la respuesta que le corresponde a cada pregunta. Después, oirás el diálogo completo y podrás comprobar si lo has hecho bien.

;a
M besterik nahi. Zenbat da? Tori earrak nah¡ aitut
e-z, ei
Gorfiak
kilo eta erdi

64 hirurogeíta \i\¡
 EROSKETAK

B NAHI IZAN ADITZA / EL VERBO QUERER

• El sujeto del verbo nahi izan es nork y el auxiliar que le sigue al verbo es ukan (dut ditut).

El verbo nahi izan puede ir acompañado de otro verbo. Si ese verbo es transitivo, hay que tener en
cuenta si el objeto es singular o plural, pues el verbo auxiliar tiene que concordar en número con dicho
objeto.

verbo intransitivo verbo transitivo verbo transitivo

Sujeto
(sin objeto) (objeto singular) (objeto plural)

yo quiero ir (lo/la) quiero comprar (los/las) quiero comprar

nik joan nahi dut erosi nahi dut erosi nahi ditut
hlk Joan nahi dut/n erosi nahi duk/n erosi nahi dituk/n
hark Joan nahi du erosi nahi du erosi nahi ditu
guk joan nahi dugu erosi nahi dugu erosi nahi ditugu
zuk joan nahi duzu erosi nahi duzu erosi nahi dituzu
zuek joan nahi duzue erosi nahi duzue erosi nahi dituzue
haiek joan nahi dute erosi nahi dute erosi nahi dituzte

Adibideak - Ejemplos

Verbo intransitivo: Etxean egon nahi dut.

Quiero estar en casa.
Verbo transitivo, objeto singular: Ordenagailu berria erosi nahi dut.
Quiero comprar un ordenador nuevo.
Verbo transitivo, objeto plural: Betaurreko berriak erosi nahi ditut.
Quiero comprar gafas nuevas.

Idoia y Jon han dado una noticia a sus amigos: se van a casar. Idoia les ha explicado qué quieren hacer. hi dute?

^-y^
Adib.: Guk ezkondu (casarse) nahi dugu.

1. Jonek udaletxean ezkondu nahi , baina nlk elizan ezkondu nahi

2. Jonek ez trajerik jantzi nahi, baina nik arropa dotorea jantzl nahi
3. Ñire gurasoek osaba-izebak gonbidatu nahi , eta osaba-izebek joan (egin) nahi.
4. Nik lagunak gonbidatu nahi eta Jonek ere lagunak gonbidatu nahi
5. Zuek joan nahi ?
6. Guk ezkontza (la boda) ondo prestatu nahi
7. Carmen, zu ezkonduta zaude; zuk ñire laguntzailea (ayudante) izan nahi ?
8. Aizue, neskak, soineko politak ikusi ditut. Nirekln ¡kusi nahi ?
9. Jon, zuk arropa eta zapata erosoak erosi nahi
10. Nik senargai dotorearekin ezkondu nahi

hirurogeita bost 65
 EROSKETAK

C BEHAR IZAN ADITZA / EL VERBO TENER QUE

• Cuando el verbo behar izan va acompañado de otro verbo, puede tener dos significados:
- Normalmente, expresa una obligación: tener que hacer algo.
- A menudo expresa lo que se va a hacer, sin que haya ninguna obligación.

Ogia erosi behar dut. rengo que comprar pan./Voy a comprar pan.

verbo intransitivo verbo transitivo verbo transitivo

Sujeto
(sin objeto) (objeto singular) (objeto plural)

yo tengo que ir (lo/la) tengo que comprar (los/las) tengo que comprar

nik oan behar dut erosi behar dut erosi behar ditut
hik oan behar duk/n erosi behar duk/n erosi behar dituk/n
hark oan behar du erosi behar du erosi behar ditu
guk oan behar dugu erosi behar dugu erosi behar ditugu
zuk oan behar duzu erosi behar duzu erosi behar dituzu
zuek oan behar duzue erosi behar duzue erosi behar dituzue
haiek oan behar dute erosi behar dute erosi behar dituzte

Adibideak - Ejemplos

Verbo intransitivo: Etxeak oso garesti daude eta gurasoekin bizi behar dut.
Los pisos están muy caros y tengo que vivir con mis padres.

Verbo transitivo, objeto singular: Ordenagailu berria erosi behar dut.

Tengo que comprar un ordenador nuevo.

Verbo transitivo, objeto plural: Galtza berriak erosi behar ditut

Tengo que comprar unos pantalones nuevos.

Idoia y Jon tienen que empezar con los preparativos de la boda. ¿Qué tienen que hacer?

Adib.: Guk gonbidatuen zerrenda egin behar duqu.

1. Guk jatetxea eta eliza aukeratu behar 10. Nik soinekoa erosi behar
2. Elizak eta jatetxeak hurbil egon behar 11. Nik lepokoa eta belarritakoak erosi behar
3. Guk apaizarekin hitz egin behar 12. Zuk trajea erosi behar
4. Guk musikariak aukeratu behar 13. Aitak ere traje berria erosi behar
5. Musikariek musika ona jo behar 14. Aitak eta zuk gorbata erosi behar
6. Guk argazkilaria aukeratu behar 15. Zuk zapatak ere erosi behar
7. Argazkilariak argazki politak egin behar 16. Aitak eta zuk zapatak erosi behar
8. Guk eraztunak erosi behar 17.Amak eta amonak ere arropa erosi behar „
9. Guk bidaia prestatu behar 18. Haiek zapatak ere erosi behar

66 hirurogeía se¡
 EROSKETAK

D NAHI IZAN + BEHAR IZAN / QUERER + TENER QUE

LA DECLINACIÓN

En las oraciones interrogativas y negativas, el objeto se declina según sea este indeterminado o
determinado. Si es indeterminado, se declina en el caso partitivo (-rik) y si es determinado, se declina
en el caso ñor (-a, -ak).

Adibideak - Ejemplos

Autorik erosi nahi duzu? * Autoa erosi nahi duzu?

¿ Quieres comprar (algún/un) coche? * ¿Quieres comprar el coche?

Ez daukat dirurik. * Ez daukat dirua.

No tengo dinero. * No tengo el dinero.

EL ORDEN

El orden de los elementos de las oraciones negativas es distinto al de las interrogativas y afirmativas.

OBJETO ORDEN

indeterminado: -(r)¡k -(r)ik erosi nahi/behar duzu 7

Pregunta determinado singular: -a -a erosi nahi/behar duzu?
determinado plural: -ak -ak erosi nahi/behar dituzu?

singular: -a -a erosi nahi/behar dut

Respuesta afirmativa plural: -ak -ak erosi nahi/behar ditut

indeterminado: -(r)ik ez dut -(r)ik eros: nahi/behar

Respuesta negativa determinado singular: -a ez dut -a erosi nahi/behar
determinado plural: -ak ez ditut -ak erosi nahi/behar

Adibideak - Ejemplos

Objeto indeterminado singular y plural

Oparirft í r os¡ nahi duzu? ¿Quieres comprar regalos (algún regalo)?

Bai, oparia erosi nahi dut. Si, quiero comprar un regalo.
Bai, opariak ;-;s ~3h¡ ditut. Sí, quiero comprar (unos, algunos) regalos.
Ez, ez dut zzv rik erosi nahi. No, no quiero comprar regalos.

Objeto determinado singular

Umearen oparia erosi beha' duzu? ¿Tienes que comprar el regalo del niño?
Bai, umearen oparia erosi behar dut. Sí, tengo que comprar el regalo del niño.
Ez, ez dut _-•==•€ =. . No, no tengo que comprar el regalo del niño.

Objeto determinado plural

Umeen opariak =ç-cs ---- dituzu? ¿Quieres comprar los regalos de los niños?
Bai, umeen opariak eros nahi ditut Si, quiero comprar los regalos de los niños.
Ez, ez ditut -meen opérale erosi nahi. No, no quiero comprar los regalos de los niños.

hirurogeita zazpi 67
 EROSKETAK

Carmen e Iñaki se han casado hace poco, y se han ofrecido a ayudara sus amigos. Carmen le ha mostrado a Idoia la ropa que llevó en su
boda y le ha preguntado si quiere algo: ¿Quieres llevar esto? Hau eraman nahi duzu?

Idatzi aditzak. Deklinatu.

—Idoia, ñire soinekoa ikusi nahi duzu? —Eta eskularruak? Ñire eskularruak eraman
—Bai, ikusi nahi nahidituzu?
—Eta probatu nahi ? Berri-berri dago. —Ez, ez ditut zure eskularru eraman nahi.
—Ez, ez probatu nahi, berria erosi nahi , —Eskularru jantzi nahi duzu?
—Nolako zapatak eraman nahi ? —Ez, ez dut eskularru jantzi nahi, ez
—Zapata takoidunak eraman behar zaizkit gustatzen.
—Ñire zapatak probatu nahi ? —Ñire lepoko eraman nahi duzu?
—Ze politak! Bai, probatu nahi ! —Ez, ez dut zure lepoko eraman nahi,
—Eta ñire kapela eraman nahi ? oso handia da.
—Ez, oso polita da, baina ez zure kapela —Lepoko eraman behar duzu?
eraman nahi. —Bai, baina ez dut lepoko handi eraman
—Baina, kapelarik eraman behar ? nahi; lepoko txiki eraman nahi dut.
—Ez, ez kapelarik eraman behar.

Carmen también le ha ofrecido a Jon la ropa que Iñaki llevó en su boda, pero Jon no quiere nada, pues todo le parece demasiado serio y
elegante. Jonek ez du ezer nahi.
 EROSKETAK

E NORENTZAT/PARA QUIÉN

Nombres comunes Nombres propios

singular: -arentzat -{r)entzat

plural: -entzat

IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES

semearentzat para el hijo

Singular -arentzat alabarentzat* para la hija -a -t-a >-a
gizonarentzat para el hombre

semeentzat* para los hijos

e + e > ee
Plural -entzat alabentzat" para las hijas
**a + e > e
gizonentzat para los hombres

IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS

Vocal -rentzat Maiterentzat para Maite *-r + cualquier

marca de
Mirenentzat para Miren
Consonante -entzat declinación > -rr-
Aitorrentzat para Aitor

Adibideak - Ejemplos

Norentzat da opari hori? ¿Para quién es ese regalo?

Opari hau alabarentzat da. Este regalo es para la hija.

Norentzat dirá opari horiek? ¿Para quién son esos regalos?

Opari hauek semeentzat dirá. Estos regalos son para los hijos.

é Los amigos han ido de compras. Además de comprar ropa para la boda, querían encontrar algo para sus respectivas parejas. ¿Para quién?
Mnrant^at'7

Idoia:
Traje hori oso polita da Jon.. Zerlepokopolita Idoia.

Alizia: Josu:
Nik gorbata erosi nahi dut Josa. Niri soineko hori gustatzen zaitAlizia.

Carmen: nata:
Zapata horiek oso politak dirá IfiakL Niri belarritako horiek gustatzen zaizkit
Carmen

Koldo:
i polit batzuk aurkitu nahi ditut Nik zerbait erosi nahi dut Amaia..

J
é

hirurogeita bederató 69
 EROSKETAK

La madre y la hermana de la novia esperan encontrar todo lo necesario en una gran tienda. ¿Para quién es la ropa de esa tienda?
Norentzat da denda horretako arropa?

Ama: Hemen oso arropa polita dago (gizonak) grzonentzat. Begira, ama, traje
hau oso dotorea da (aita) -
Alaba: Eta (emakumeak) ere oso arropa polita dago. Zer
iruditzen zaizu soineko hori (amona) ?
Ama: Oso polita da, baina arropa hau ez da jende (zaharra) ;
jende (gaztea) da.
Dendaria: Hori ez da egia. Gure arropa (gazteak) eta (zaharrak)
da; zahar (modemoak) -

IZENORDAINAK - PRONOMBRES

Adibideak - Ejemplos
niretzat para mi
hiretzat para ti
Norentzat da opari hori? ¿Para quién es ese regalo?
harentzat para él/ella
Opari hau zuretzat da. Este regalo es para ti.
guretzat para nosotros, -as
zuretzat para ti
Norentzat dirá galtza horiek? ¿Para quién son esos pantalones?
zuentzat para vosotros, -as
Galtza hauek niretzat dira. Estos pantalones son para mí.
haientzat para ellos/ellas

ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS

Adibideak - Ejemplos

honentzat para este para esta gizono honentzat para este hombre
horrentzat para ese para esa gizono horrentzat para ese hombre
harentzat para aquel para aquella gizono harentzat para aquel hombre
hauentzat para estos para estas gizono hauentzat para estos hombres
horientzat para esos para esas gizono horientzat para esos hombres
haientzat para aquellos para aquellas gizono haientzat para aquellos hombres

é
Las dos mujeres han vuelto a casa con un montón de bolsas. El padre está intrigado. ¿Para quién son esas cosas? Norentzat dira gauza
horiek?
Aita: Norentzat dira gauza horiek?
Alaba: Tori. Gorbata hau zu da. Zer iruditzen zaizu?
Aita: Ni da? Zer ondo! Asko gustatzen zait! Eta zer dago poltsa horietan?
Horiek ere ni dira ala zuek ?
Alaba: Ez, aita, gauza horiek ez dira zu ¡ horiek gu...„ dira;
ama eta ni

hirufogeüa hamar
 EROSKETAK

tf Los chicos han entrado en una tienda dispuestos a comprar ropa para la boda, pero necesitan ayuda, pues tienen ciertas dudas respecto a
cómo combinarla. ¿Esa camisa es adecuada para este traje? Alkandora hori egokia da traje honent

Completa las frases, declinando los demostrativos que faltan. Observa lo que está subrayado, pues es una pista que te ayudará a elegir el
demostrativo correcto. Deklinatu erakusleak eta osatu esaldiak.

Adibidez:
Josu: Traje hau modernoa eta Infórmala da. Traje honentzat
ez dut gorbatarik behar.
Josu: Eta nolako zapatak dirá egokiak traje ?
Dendaria: Bai, traje horj oso modernoa da.Traje
zapata modernoak erosi behar dituzu.

F^=?
Koldo: Traje honekin. gorbata jantzi behar da, ezta?
Gorbata hori egokia da traje ?
Dendaria: Traje horj oso serloa da eta gorbata alala behar
du. Gorbata hori egokia da traje
Koldo: Eta galtza hauek gerrikoa behar dute.
Badaukazu gerrikorik galtza ?
Dendaria: Galtza horiek oso dotoreak dirá. Beglra, gerriko
hau oso egokia da galtza

Iñaki: Nik ez dut trajerik erosi nahl;

etxean badaukat trajea. Traje huía
berrl-berri dago. Gaur zapatak
erosi nahiditut traje
Iñaki: Beglra zapata haiek! Gustatzen al
zaizkizue?
Koldo: Politak dirá, baina zure trajea oso
klasikoa da zapata

KONPARAZIOA: -EGI(A)(K) / LA COMPARACIÓN: DEMASIADO(S), -A(S)

-EGI/-EGIA/-EGIAK DEMASIADO

NOLAKOA da? ¿Cómo es? HandiEGIAda. Es demasiado grande.

NOLAKOAK dirá? ¿Cómo son? HandIEGlAK dirá. Son demasiado grandes.

ÑOLA daukat? ¿Cómo me queda? HandlEGIO daukazu. Te queda demasiado grande.

ÑOLA dauzkat? ¿Cómo me quedan? HandIEGIO dauzkazu. Te quedan demasiado grandes.

nirurogeita hamaika 71
 EROSKETAK

Los novios han ido a comprar los trajes de boda. Han visto y se han probado muchas cosas, pero nada les ha gustado. ¿Cómo es la ropa que
han visto? ¿Cómo les queda? Completa las frases, escribiendo -egi, -egia o -egiak. Nolak
-egi, -egia edo -egiak.

Adib: Traje hori dotoreegia da; nik traje ¡nformalagoa nahi dut.

1. Traje hau handi daukat; traje txikiagoa behar dut.

2. Galtza hauek handi dauzkat; galtza txikiagoak behar ditut.
3. Alkandora hori ilun da; nik alkandora argiagoa nahi dut.
4. Alkandora zabal daukat; alkandora estuagoa behar dut.
5. Gorbata hori garesti da; nik gorbata merkeagoa nahi dut.
6. Zapata horiek moderno dirá; nik zapata klasikoagoak nahi ditut.
7. Zapata hauek txiki dauzkat; zapata handiagoak behar ditut.
8. Soineko hori klasiko da; nik soineko modernoagoa nahi dut.
9. Soineko hau zabal daukat; soineko estuagoa nahi dut.
10. Belo hau luze da; belo motzagoa nahi dut.
11. Zapata horiek informal dirá; nik zapata dotoreagoak nahi ditut.
12. Takoi horiek baxu dirá; nik takoi altuagoak nahi ditut.
13. Zapata hauek handi dauzkat; zapata txikiagoak behar ditut.
14. Lepoko hori handi da; nik lepoko txikiagoa nahi dut.

G -T(Z)EA NOMINAUZAZIOA / LA NOMINALIZACIÓN -T(Z)EA

LA NOMINALIZACIÓN

¿Qué te gusta hacer? Para responder a esa pregunta, el verbo se nominaliza o sustantiva; es decir, el
verbo pasa a funcionar como un sustantivo. Para ello, en castellano se utiliza el infinitivo del verbo: me
gusta leer, en euskera se le añade -tea o -tzea a la raíz del verbo: irakurtzea gustatzen zait.

Zer gustatzen zaizu egitea? ¿Qué te gusta hacer? Irakurtzea. (El) leer.

¿-tea o -tzea?

-TEA
Verbos acabados en Desaparecen:
-n esan - » esatea -n
entzun - * entzutea -i
-zi, -si
Se transforman:
-tzi, idatzi -»idaztea -tx > -xt
-txi, ¡txi - » i x t e a -ts > -st
-tsi irakatsi -»irakastea -tz > -zt

-ztu,-stu hoztu - » hoztea -tu > -zt

bukatu - * bukatzea
-TZEA
galdu - * galtzea Desaparecen:
irakurri -* irakurtzea -tu
Verbos acabados en vocal,
jaso - * jasotzea -du
(salvo los que aparecen
bota - » botatzea -"
arriba)
bete - » betetzea

72 hiiutogeüa hamabi
 EROSKETAK

EL SUJETO DEL VERBO GUSTATU

a. Nombre, pronombre, demostrativo o adjetivo: puede ser singular o plural.
Arraina gustatzen zait. Me gusta el pescado. (singular)
Makarroiak gustatzen zaizkit. Me gustan los macarrones. (plural)

b. Verbo nominalizado: siempre es singular.

Arraina jatea gustatzen zait. Me gusta comer pescado. (singular)
Makarroiak jatea gustatzen zait. Me gusta comer macarrones, (singular)

EL ORDEN
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.

Niri haragia jatea gustatzen zait. A mi me gusta comer carne,

objeto i. sujeto verbo principal verbo auxiliar

Niri ez zait arraina jatea gustatzen. A mi no me gusta comer pescado.

objeto i. ez+verbo auxiliar sujeto verbo principal

é
idoia y Jon han ido a una agencia de viajes a organizar la luna de miel. No saben a dónde ir, y en la agencia les han preguntado qué es lo
que les gusta hacer, para poder asesorarles mejor. ¿Qué les han preguntado? Completa las frases. Osatu esaldiak.

Nominalizazioa Aditza

Adib.: Eguzkia (hartu) hai+zea gustatzen zaízue? Adib.: Monumentuak gustatzen zaizkizue?
1. Lasai (egon) gustatzen zaizue? 1. Monumentuak ikustea gustatzen ..?
2. Hegazkinez (bidaiatu) gustatzen zaizue? 2. Abentura-bidaiak egitea gustatzen ?
3. Jendea (ezagutu) gustatzen zaizue? 3. Bidaia kulturalak gustatzen ?
4. Hirietan (paseatu) gustatzen zaizue? 4. Kirolak gustatzen ?
5. Mendian (¡bilí) gustatzen zaizue? 5. Arrisku-kirolak egitea gustatzen ?
6. Bidaia luzeak (egin) gustatzen zaizue? 6. Dendak gustatzen ?
7. Hizkuntzak (praktikatu) gustatzen zaizue? 7. Erosketak egitea gustatzen ?
8. (Dantzatu) gustatzen zaizue? 8 Janari berriak probatzea gustatzen ?
9. (Urpean ¡gen egin) (bucear) gustatzen zaizue? 9. Jatetxe arraroak gustatzen ?
10. Parranda (egin). gustatzen zaizue? 10. Museoak ikustea gustatzen ?

hirurogeits hamahira 73
 EROSKETAK

¿Qué han respondido Idoia y Jon? ¿Qué les gusta hacer? ¿Qué no les gusta? ustatzen zaie egitea? Zer ez zaie gustatzen?

bidaia luzeak ei
bidaia luzeak egin, hegazkinez bidaiatu, eguzkia hartu, lasai egon, mendian íbili,
^ ,—• jer-dea ezagutu hirietan paseatu, dantzatu, urpean igeri egin, parranda egin,
^ | a l praktikatu, erosketak egin,
hizkuntzak prak
anari berriak jan, museoak ikusi, kultura
desberdinak ezagutu
* ¥ ^y
abentura-bidaiak egin, arrisku-kirolak
praktikatu, monumentu zaharrak ikusi

Adib: Bidaia luyale egitea gustatzen zaigu. Adib: Ez zaigu eguzkia nartzea gustatzen.
1 1
2 2
3 - 3
4 4
5 5
6 6
7. 7
8 8

H KAUSAZKOAK: -(E)LAKO / CAUSALES: PORQUE..

• La causa se puede expresar de diferentes maneras. Corno ya vimos en la unidad anterior, una de ellas
es poniendo eta al final de la oración causal.

Haragia jan nahi dut, arraina ez zait gustatze n eta.

Quiero comer carne, pues no me gusta el pese~ado.

• Cuando se pregunta zergatik? (¿por qué?), se resp onde añadiendo el sufijo -lako o -elako al verbo

Zergatik erosi nahi dituzu galtza horiek? Oso p Dlitak direlako.

¿Por qué quieres comprar esos pantalones? Pe)rque son muy bonitos.

Zergatik erosi nahi duzu soineko hori? Oso onc o daukadalako.

¿Por qué quieres comprar ese vestido? Porque me queda muy bien.
Zergatik dago ospitalean? Gaixo dagoelako.
¿Por qué está en el hospital? Porque está efer •no, -a.

¿-lako o -elako? ¿Qué verbos llevan -lako, y cuále s -elako? Depende de cómo termine el verbo.

-ELAKO -LAKO
-a El verbo izan: Los que no corresponden al verbo izan:
delako, garelako, zarelako, direlako daukalako
(al añadir -elako, pierden la -a final)
-e Todos los acabados en -e:
zaretelako
duzuelako, dutelako
daukazuelako, daukatelako
gaudelako, zaudelako, zaudetelako, daudelako
zaizueiako, zaielako
-o Los que acaban en -go: Los que no acaban en -go:
nagoeiako, dagoelako zaiolako

.../..

74 hiiurogeita hamalau
 EROSKETAK
./...

-u Los que no acaban en -gu y -zu: Los que acaban en -gu y -zu:
duelako, dituelako dugulako, duzulako
daukagulako, daukazulako
zaigulako, zaizulako
cons. Los que no acaban en -t: Los acabados en -t (-t > -da)
naizelako dudalako
daukadalako
zaidalako
Los acabados en -k/-n (-k > -a) (-n > -na)
dualako
dunalako

éJon e Idoia han decidido pasar la luna de miel en Nueva York. ¿Por qué?

Adib.: New York urrun daqoeiako.

1. Haiei bidaia luzeak egitea gustatzen
2. Haiek hegazklnez bidaiatu nahi
3. New York hiri handia
4. Han etxe altuak
5. Jonek ingelesa praktikatu nahi
6. Idoiari erosketak egitea gustatzen
7. New Yorken jatetxe desberdinak
8. Jonek eta Idoiak janari desberdinak probatu nahi
9. Haiei kultura desberdinak ezagutzea gustatzen
10. New Yorken kultura eta arraza desberdinak

BERRIKUSI / REPASA

«r
Idoia y Jon ya han hecho todos los preparativos. Solo falta que llegue el día de la
boda. ¿Dónde se van a casar? ¿Dónde van a comer? Construye oraciones, utilizando
las palabras de la izquierda; para ello, tendrás que ordenarlas, y declinarlas o
conjugarlas. Non ezkondu behar dute? Non bazkaldu behar dute? Ezkerreko
hitzak ordenata, dekiinatu eta jokatu behar dituzu.

Adib.: Idoia eta Jon / bia izan: Andoain Idoia eta Jon Andoainen bizi dirá.

1. Idoia eta Jon / ez izan / Andoain

2. Idoia eta Jon ezera, Tabi izan / Usurbil
3. Idoia / guaso / ge^ E sffiban ermita
4. Ermita i ! -
5. Idoia /ate . -. :-.-; ::-- i ;=
r
6. Gu a:: :;• : : * : ra:^
7. Gor; •
8. Usure -
9. Ge : _
10. Jon / ez nahi I a e r . _

hifucogeita ham2bosi 75
 Gaien aurkibidea
índice de materias

-a/-ak (ñor): 11 izena + adjektiboa / sustantivo + adjetivo: 20 noren/dequién:31

-ago (konparazioa): 49 izena + erakuslea / sustantivo + izen arruntak (-aren/-en): 31
-ago dago/'-ago daude: 49 demostrativo: 13 izen bereziak (-ren/-en): 31
-agoa da/-agoak dirá: 49 -k/-ek (nork): 38 erakusleak (honen...): 31
-ak/-ek (nork): 38 kausazkoak ¡zenordainak (ñire...): 32
alfabetoa eta ahoskera / el alfabeto y la (-(e)lako) / causales (porque...): 74 norentzat / para quién: 69
pronunciación: 7 (eta) / causales (pues): 59 ¡zen arruntak (-arentzat/-entzat): 69
-arekin/-ekin (norekin): 33 konparazioa ¡zen bereziak (-(r)entzat): 69
-aren/-en (noren):31 (-egi(a)(k) / la comparación erakusleak (honentzat...): 70
argibideak / instrucciones: 58 (demasiado(s), -a(s): 71 ¡zenordainak (niretzat...): 70
-ari/-e¡ (nori): 52 (...-ago(a)(k)) / comparativas (más...): 49 nori/a quién: 52
... aurretik (denborazkoa): 60 nahiduzu?:46 ¡zen arruntak (-ar¡/-ei): 52
-ba:37 nahi izan + behar izan / querer + tener ¡zen bereziak (-(r)¡): 52
badago ,..(r)ik/hay...:22 que: 67 erakusleak (honi...): 52
badaukazu ...rile 43 nahi izan aditza / el verbo querer
¡zenordainak (niri...): 52
baduzu ...rik: 37 (orainaldia): 45, 65
nork/quién: 38
... balno lehen (denborazkoa): 60 nahiago izan aditza / el verbo preferir
¡zen arruntak (-ak/-ek): 38
balio izan aditza / el verbo valer (orainaldia): 55
¡zen bereziak (-(e)k): 38
(orainaldia): 46 neurriak / medidas: 60
erakusleak (honek...): 39
... behar da/dlra: 58 ñola dago/nolakoa da / cómo está/cómo
¡zenordainak (nik...): 39
beharduzu:44 es: 29
nor-nori aditza / el verbo nor-nori
... behar duzu/dituzu: 58 nolakoa da: 20
(orainaldia): 53
behar izan aditza / el verbo necesitar nominalizazioa (irakurtzea gustatzen zait /
ordena (perpausak): 14, 67, 73
(orainaldia): 44 me gusta leer): 72
ordua: 27
behar izan aditza / el verbo fenerrjue nominalizazioa (ondo jatea komeni da /
zer ordu da / qué hora es: 27
(orainaldia): 66 conviene comer bien): 55
postposizioak / posposiciones: 33
... bitartean (denborazkoa): 60 non /dónde: 16, 22
-rekin/-ekin (norekin)
bizi izan aditza / el verbo vivir (orainaldia): 16 leku-izen arruntak (-(e)an/-etan): 23
denborazkoak / temporales: 60 -ren/-en(noren):31
leku-izen bereziak (-(e)n): 16, 23
-(e)an/-etan (non): 23 erakusleak (honetan...): 25 -r¡/-¡ (nori): 52
eduki aditza / el verbo tener lekuzko adberbioak (hemen...): 25 -(r)ik: 37
(orainaldia): 42 aurrean, atzean...: 26 -t(z)ea (nominalizazioa): 56, 72
-egi/-egia/-eglak (konparazioa): 71 nongoa(k) / de dónde: 15 -t(z)eko (zertarako): 57
egon aditza / el verbo estar o haber ñor /quién: 11 ukan aditza / el verbo tener o haber
(orainaldia): 21 izen arruntak (-a/-ak): 11 (orainaldia): 36
-(e)lako (kausazkoa): 74 ¡zen bereziak (0): 12 zein / cuál: 11
-(e)n (non): 23 erakusleak (hau...): 12 zenbakiak / números
•eta (kausazkoa): 59 ¡zenordainak(n¡...): 12 (0-100): 35
... eta gero (denborazkoa): 60 norekin/con quién:33 (100-1.000...): 47
galderak / oraciones interrogativas: 17 izen arruntak (-arekin/-ekin): 33 zer/qué: 11
gehiago: 49 ¡zen bereziak (-(r)ekin): 33 zer da: 21
gutxlago: 49 erakusleak (honekin...): 34 zer ordu da / qué hora es: 27
izan aditza /el verbo ser (orainaldia): 11 ¡zenordainak (nirekin...): 34 zertarako da / para qué es: 57

76
 /ARÍAN

Arian A1.1 Ikaslearen üburua A r í a n A l . l Lan-koademoa Arian A1 Multimedia DVDa: Bideo-esketxak (+ ariketak)
(+ erantzunak, entzungaien CDa eta transkripzioak) (+ erantzunak eta transkripzioak) DVD Multimedia: Escenas de vídeos (+ ejercicios)
Libro del alumno A1.1 Cuaderno de ejercicios A1.1
(+ respuestas, CD audiciones y transcripciones) (+ respuestas y transcripciones)

* •

\/ARÍAN RíAN ;
L^

Arian A l . 2 Ikaslearen Liburua Arian A l . 2 Lan-koadernoa Irakurgai mailakatuak

(-i- erantzunak, entzungaien CDa eta transkripzioak) (+ erantzunak eta transkripzioak) (+ ariketak, erantzunak eta audio-libutuak)
Libro del alumno A1.2 Cuaderno de ejercicios A1.2 Lecturas graduadas
(+ respuestas, CD audiciones y transcripciones) (+ respuestas y transcripciones) (+ ejercicios, respuestas y audiolibros)

arian.elkarargitaletxea.com

ARIAN euskara bere kasa ikasi nahi duten ikasleengan pentsatuta ARIAN es un nuevo método de euskera dirigido a todos aquellos
sortu da, nahiz eta euskaltegietan zein arautuzko ikastetxeetan interesados en el euskera desde una perspectiva autodidacta, aunque
(goi-mailetako B eta A ereduetan) euskara ikasteko eta irakasteko puede ser usado, tanto en los euskaltegis como en los centros de
material baliagarria izan daitekeen. enseñanza reglada (ESO y Bachillerato de los modelos B y A). Abarca los
Bere baitan hartzen ditu hasieratik EGArainoko maila guztiak (Al, niveles correspondientes desde la iniciación hasta la adquisición del EGA
A2,B1,B2etaC1). (A1,A2,B1,B2yC1).

ARIANek HABEren Helúuen Euskalduntzerako Oinarrizko ARIAN sigue las directrices proporcionadas por HABE en Helduen
Kurrikuluak (1999) eta Ikaskuníza, irakaskuntza eta ebaluaziorako Oinarrizko Kurrikulua (1999), así como por el Marco común europeo de
ARIA! Europako erreferentzia markoak (2001) proposatzen dituzten referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación (2001)
planteamendu komunikatiboa eta ekintza-ikuspegia hartu ditu basadas en un enfoque comunicativo y centrado en la acción. En ARIAN
oinarritzat. ARIANen, hizkuntzaren bi alderdiak lantzen dirá, se trabajan dos aspeaos de la lengua: la comunicación y el sistema
komunikazioari dagokiona eta hizkuntzaren alderdi formalari lingüístico formal, de tal modo que la atención del alumno pueda centrarse
dagokiona, euskara-ikaslea alderdi bietan treba dadin. de manera continuada y provechosa en ambos aspeaos.
 erantzunak / transkripzioak

EUSKARA IKASTEKO METODOA

A1.1
EUROPAKO
ARIAN ERREFERENTZIA
MARKOA
 erantzunak soluci

sukaldaria 9. -Eta idazkariak nongoak.

musikaria Emakumea idazkaria dirá?
musikaria da. -Ixabel eta Inés Tolosakoak
postaria Emakume 0 haiek Inés dirá eta Pilar Elgoibarkoa.
ELKAR postaria eta Ixabel dirá.
3, 12.
EZAGUTZEN Emakumeak
7. idazkariak dirá. Madrilen, Santanderren,
2. a. 4. Neska 0 hau Itziar da. Parlsen,
-Kaixo, ñor zara zu? 5. Neska0 erizalna da. Bermeon, Burgosen,
a. Egun on.
-Ni Mikel naiz. Eta zuek nor 6. Neska0 hauek Edurne Bartzefonan, Berastegin,
b. Gero arte.
zarete? eta Malder dirá. Bilbon, Zumaian, Elizondon,
c. Arratsalde on.
-Gu Idoia eta Maite gara. 7. Neskak erizainak dirá. Elgoibarren, Algortan,
d. Bihar arte.
Sukaldariak gara. Eta zer 5 Gizon0 hori Imanol da. Agurainen, Blarrltzen.
e. Kaixo, aspaldiko!
zarazu? 9. Gizona medikua da.
f. Gabon.
-Ni irakaslea naiz. 10. Imanol0 medikua da. 13.

3. 11. Glzon0 horiek Iñaki -Iñaki eta zu Bilbokoak

eta Ander dirá. zarete; baina Bilbon bizi
a. Zorionak!
-Kaixo, zu Mikel zara, ezta? Gizonak medikuak zarete?
b. Eskerrik asko.
-Bal, ni Mikel naiz. Eta zuek dirá. - N i bai, ni Bilbon bizi naiz,
c. Barkatu.
nor zarete? balna Ander Getxon bizi da.
d. Mesedez.
-Gu Monika etaAinhoa 10. -Eta zu, Mikel, Pasaian bizi
gara. Ez, neska hura ez da zara? Pasaiakoa zara, ezta?
4.
-Horiek sukaldariak dirá. idazkaria. -Bai, ni Pasaiakoa naiz,
Karmele, 691735482 Zuek zer zarete? Ez, emakume hori ez da baina Karmeie, emaztea,
Pilar, 967835140 - N i enzaina naiz eta enzaina. Zarauzkoa da eta gu
Ixabel, 659468567 Monika medikua da. Eta zu Ez, mutil haiek ez dirá Zarautzen bizi gara.
Iñaki, 636349581 zer zara? medikuak. -Edurne ere Pasaiakoa da,
Ander, 647531709 -Ni irakaslea naiz. balna ez da Pasaian bizi.
Imano!, 605731842
11. Edurne Donostian bizi da.
8. -Eta Itziar eta Maider ere
-Nongoak zarete zuek?
3.
1. Haiek Inés eta Ixabel -Gu Bllbokoak gara. Eta zu Donostian bizi dirá?
1. ¡zena dirá. -Itziar Donostiakoa da eta
nongoa zara?
2. emakumea 2. Hau Itziar da. Donostian bizi da, baina
-Ni Pasaiakoa naiz.
3. mutilak 3. Hauek Edurne eta Maider ez. Maider Deban
-Edurne ere Pasaiakoa da.
4. gizona Malderdira. bizi da.
- A bai?
5. (horiz.) herria 4. Hori Imanol da. -Eta Ixabel eta Inés?
-Bai, Pasal San Pedrokoa
5. (bertik.) hiriak 5. Horiek Iñaki eta Ander -Ixabel Tolosakoa da, baina
da.
6. senarra dirá. ez da Tolosan bizi. Ixabel
-Ni ez naiz Pasai San
7. abizena 6. Hura idazkaria da. nlre emaztea da. Gu Bilbon
Pedrokoa; ni Pasal
8. emaztea 7. Haiek ¡dazkariak dirá. bizi gara. Eta Inés Tolosan
Donibanekoa naiz.
9. umeak 8. Hau enzaina da. biz da.
-Herrl polita!
10. neskak 9. Hauek erizainak dirá. -Bai, oso polita da. Eta
11. kalea 10. Hori medikua da. 14.
nongoak dlra Itziar eta
11. Horiek medikuak dirá. Maider? 1. Mikel Pasaiakoa da,
6.
-Itziar eta Malder baina ez da Pasaian
1. medikua Donostiakoak dirá. bizi.
2. medikua
3. sukaldaria
2. Edurne Pasaiakoa da, 8. Ander eta Ixabel Bilbon Euria ari du. -Bai, badaude antzokiak.
baina ez da Pasaian bizi dirá. Hotz egiten du.
bizi 9. Itziar eta Maider Deklinabidea
3. Maider Donostiakoa da, Donostiakoak dirá. 5. -Eta badago kabaretik?
baina ez da Donostian 10. Zuek Zarauzkoak zarete. NOLAKOA DA? -Ez, ez dago kabaretik.
bizi. 1. Pompidou museoa -Badago igerilekurik?
4. Ixabe! Tolosakoa da. s S S ^ - ^ : modernoa da. -Bai, badaude ¡gerilekuak.
baina ezdaTolosan 2. Eiffel dorrea handia da. -Badago parkerik?

15.
bizi.
f*P NON DAGO?
3. Chez Adel taberna
zaratatsua da.
4. Champs Elysées kalea
-Bai, badaude parkeak.
-Eta badago katedralik?
-Bai, badago katedrala.
Iñaki, medikua, Bilbokoa, zabala da.
Bilbon. 1. 5. Lácajou jatetxea handia 8.
Ander, medikua, Bilbokoa, da. herrian, herrietan
1. mend¡3
Getxon, l hankpfxpa
6. Saint-Michel eta elizan, elizetan
Itziar, erizaina, Donostiakoa, Saint Germain kaleak parkean, parkeetan
3, gasolindegia
Donostian. zaratatsuak dirá. hondartzan, hondartzetan
4. jatetxea
Edurne, enzaina, Pasaiakoa S taberna
kalean, kaleetan
(Pasai San Pedrokoa), ZER DA? komunean, komunetan
6. komunak
Donostian. 1. Pompidou museo auzoan, auzoetan
7. aparkalekua
Ixabel, idazkaria, Tolosakoa, modernoa da. Parisen
8. aireportua
Bilbon. 2. Eiffel dorre handia da. Barakaldon
9. postetxea
3. Chez Adel taberna Leioan
10. liburutegia
16. zaratatsua da. Gasteizen
11. hondartza
-Aita, ñor da emakume hau? 4. Champs Elysées kale Agurainen
12. ospitalea
-Emakume hori Malen da. zabala da. Legazpin
-Eta zer da? 5. Lácajou jatetxe handia da. Leitzan
2.
-Malen erizaina da. 6. Saint-Michel eta Saint
a-6 d-4 g-3 9.
-Eta ñor da emakume hori? Germain kale zaratatsuak
b-5 e-2 h-8
-Emakume hori Ixabel da. dirá. -Begira, Paul, hau da plana:
r-7
U /
f-1
I I
-Eta Ixabel ere erizaina da? bi egun Donostian, bi egun
-Ez, Ixabel idazkaria da. 6. Bilbon, egun bat Iruñean,
-Eta nongoak dirá Ixabel eta 3. -Amaia? beste bat Maulen, beste bat
Malen? Eiffel dorrea -Kaixo, ama, zer moduz Donibane Garazin, eta beste
-Malen Elizondokoa da eta -Mikel, begira! Zer polita! zaudete? bat Baionan.
Ixabel Tolosakoa. Eiffel dorrea! -Gu oso ondo gaude. Eta zu -Eta hiri horiek non daude?
-Eta non bizi dirá? -Non? zer moduz zaude? -Begira mapari. Donostia
-Malen Donostian eta Ixabel -Han aurrean! -Ni ere oso ondo nago. Zer Gipuzkoan dago; Bilbo,
Bilbon. -Ez da handia. moduz dago nótela? Bizkaian; Iruñea, Nafarroan;
-Eta ñor da emakume hau? -Bai, Mikel, handia da, baina -Oso ondo dago; Sena ibaia Maule, Zuberoan; Donibane
-Monika. urruti gaude. eta Notre Dam oso hurbil Garazi, Nafarroa Beherean;
-Eta zer da, erizaina ala daude. Eta zer moduz daude eta Baiona, Lapurdin.
idazkaria? Udaletxea umeak?
-Ez erizaina eta ez idazkaria. -Aizu, barkatu, non dago -Lasai, ama. Umeak oso 10.
Emakume hori medikua da. udaletxea? ondo caude. Zer eguraldi 1. Umeak ez daude eskolan,
-Eta non bizi da? -Oso hurbil dago. Hor dago hor? parkeetan daude.
eskuinean dago, plaza -Oso ona! Eguzkitsu dago! 2. Emakumeak ez daude
17. horretan. Etxe handi hori da. kafetegietan, hondartzan
1. Emakume hori ez da -Oso ondo, mila esker. 7. daude.
erizaina. Aditzak 3. Aitona-amonak ez
2. Gizon hauek medikuakdirá. 4. -Badago hondartzarik? daude zahar-etxean,
3. Gizon hauek Bilbokoak dirá. Paris -Bai, badaude hondartzak. pasealekuan daude.
4. Gu ezgara Bilbokoak. Eguraldi ona dago. -Eta, badago zoorik? 4. Gazteak ez daude
5. Ni Pasaiakoa naiz. Eguzkitsu dago. -Ez, ez dago zoorik. unibertsitatean,
6. Edurne Pasaiakoa da. Bero egiten du. -Badago eski-estaziorik? liburutegian daude.
7. Gu ez gara Pasaian bizi. Donostia -Ez, ez dago eski-estaziorik.
Eguraldi txarra dago. -Eta badago antzokirik?
5. Turistak ez daude 5. Taberna horietan dago: dendak, museoak, 2.
udaletxean, txikiteroak daude. jatetxea k... Aitor: zutik, bizarduna
turismo-bulegoan daude. -Eta badago hondartzarik? Tomas: eserita, burusoila
6. Turistak ez daude Lekuzko adberbioak -Bai, badaude hondartzak. Mikel: zutik, ¡lekizkurra
dendetan, museoetan 1. Hemen musika eta Oso politak dirá. Xabier: belauniko, ilebeltza
daude. gazteak daude. Leire: etzanda, ilehoria
7. Udaltzainak ez daude 2. Han pintxoak eta turistak b. Amaia: zutik, ileluzea
tabemetan, kaleetan daude. daude. -Bai, ñor da? Karmele: zutik, ilemotza
8. Karmele eta Mikel ez daude 3. Hor ardo ona eta -Kaixo, Karmele, Marieo Felisa: eserita, gizena
etxean, autoan daude. txikiteroak daude. naiz.
-Kaixo, Marie! Zer moduz 3.
11. 15. zaudete?
1. eserita 3. belauniko
Erantzunak grabaketan eta a. artean -Oso ondo. Gu Donostian
2. etzanda 4. pozik
transkripzioetan daude. b. aurrean gaude.
c. gainean -Gu ere Donostian gaude!
12. d. barruan Alde zaharrean gaude. Zuek
Etxe hori, etxe horretan, hor e. ezkerrean non zaudete? 1. Amona ez dago urdurio,
Etxe hura, etxe hartan, han f. goian -Hotelean gaude. Hotela Pie baina oso urduria da.
Etxe hauek, etxe hauetan, g. ondoan Xll.aren plazan dago. 2. Amonaren lagunak oso
hemen h. atzean -Hotelean badago berritsuak dirá eta gaur
i. azpian jatetxerik? ere berritsuo daude.
Etxe horiek, etxe horietan,
hor j. kanpoan -Bai, badago jatetxea. 3. Xabier eta Leire zintzoo
k. eskuinean -Eta nolakoa da? daude. Haíek oso
Etxe haiek, etxe haietan, han
I. behean -Jatetxea oso polita da eta zintzoak dirá.
13. janana oso ona da. 4. Karmele eta Mikel alaiak
16. -Oso ondo! Itxaron hor! dirá, eta gaur ere alaio
a. (Esperad ahí). daude.
1. Okindegi ondoan
1. Ondodago. -Zer ondo! Geroarte!
jatetxea dago.
2. Parke honetan udaletxea
dago. 2. Jatetxea erdian dago.
3. Eskuinean banketxea a.
3. Jatetxe hartan menú ona
dago. dago. íSW 1. Aitonaren emaztea,
4. Marie okindegi aurrean Felisa, parkean dago.
4. Kale horietan dendak
daude. 33G0. L¡EP 2. Amonaren txakurra ere
5. Kale hauetan tabernak 5. Emakumea auto barruan FAMILIA ETA parkean dago.
daude. dago. LAGUNAK 3. Aitona-amonen etxea
6. Taberna haietan jende 6. Mutila auto atzean dago. Zumaian dago.
asko dago. 7. Mutila bizikleta gainean 1. 4. Tomasen alaba Karmele
dago. da.
a.
b. 5. Alabaren etxea
1. Felisa: ama
1. Hemen zuhaitz ederrak 17. Zarautzen dago.
2. Mikel: senarra
daude. Erantzunak grabaketan eta 6. Amaia, Aitor, Leire eta
3. Leire eta Amaia: alabak
2. Hemen ¡turria dago. transkripzioan daude. Xabier Karmeleren eta
4. Aitor eta Xabier: semeak
3. Han menú garestia dago. Mikelen seme-alabak dirá.
4. Hor dendak daude. 18. 7. Amaia eta Aitor ez dirá
b.
5. Hemen hotelak daude. gurasoen etxean bizi.
a. 1. Tomas: aitona
6. Han pintxoak daude. 8. Amaiaren eta Koldoren
-Kaíxo, ama. Zer moduz 2. Felisa: amona
etxea Donostian dago.
zaude? 3. Karmele: ama
14. 9. Aitorren etxea
-Oso ondo nago. 4. Mikel: aita
Gasteizen dago.
Erakusleak -Eta umeak? 5. Amaia: ahizpa
10. Xabier eta Leire,
1. Taberna hauetan -Umeak ere oso ondo 6. Xabier eta Aitor: nebak
Amaiaren eta Aitorren
gazteak daude. daude. Zuek non zaudete?
anai-arrebak, bikiak
2. Taberna haietan turistak -Gu orain Donostian gaude, c.
dirá.
daude. Gipuzkoan. 1. Aitor: anaia
3. Taberna hartan pintxo -Eta nolakoa da Donostia? 2. Amaia eta Leire: arrebak
b.
onak daude. -Hiri txikia da, baina
4. Taberna horretan ardo hemen denetik (de todo) 1. Gizon horren emaztea
ona dago. parkean dago.
2. Neska honen senargaia 3. Umeak senar-emazte Felisa:Eta haiek badute 8. Familia Lekeition bizi da.
Donostiakoa da. haiekin bizi dirá, seme-alabarik?
3. Gazte hauen etxea gurasoekin. María: Ez, haiek ez dute 16.
Donostian dago. 4. Amaia mutil horrekin seme-alabarik. Tomas eta Felisa
4. Mikel ume horien aita da. bizi da. familiarekin daude. Aitona
5. Aitor mutil haien laguna da. 13. amonaren ondoan eserita
9. 1. Tomasek 75 urte ditu. dago. Aitona-amonak oso
6. -Norekin dago txakurra? 2. Mikelek 50 urte dltu. alai daude.
-Hori zuen txakurra da? Non dago? Ez dago zuekin? 3. Karmelek 48 urte ditu. Aitona-amonak Zarauzkoak
-Ez, hori ez da gure txakurra, -Ez, txakurra ez dago 4. Amalak 24 urte ditu. dirá, baina Zumaian bizi dirá.
amonaren txakurra da. gurekin. Ezdagozurekin? 5. Koldok 26 urte ditu. Alaba, alabaren senarra
—Zer polita! -Ez, ez dago nirekin. 6. Aítorrek 20 urte ditu. eta seme-alabak ez dirá
-Eta hori zure txakurra da? -Lasai, zuen txakurra ñire 7. Leirek eta Xabierrek 9 Zumaian bizi, baina gaur
-Ba¡, hau ñire txakurra da. txakurrarekin dago. Begira, urte dituzte. aitona-amonen etxean
-Oso polita da. han daude. 8. Mariak 3 ¡loba ditu. daude. Txakurra ere etxean
9. Karmeleren gurasoek dago. Txakurrak Perla du
10. etxean txakurra dute. izena. Perla oso txakur
1. Leire, Xabier eta txakurra 1. Tomas: 75 10. Karmeleren lasaia da eta mahai ondoan
amonaren aurrean 2. Mikel: 50 seme-alabek ez dute lotan dago.
daude. 3. Karmele: 48 txakurrik.
2. Txakurra Leireren eta 4. Amaia: 24 11. Amonaren lagunak
17.
Xabierren artean dago. 5. Koldo: 26 txakurra eta katua ditu.
12. Manaren ¡lobekezdute 85. laurogeita bost
3. Leire txakurraren 6. Aitor: 20
seme-alabarik. 11. hamaika
ezkerrean dago eta 7. Xabier eta Leire: 9
13. Karmeleren aitak ez du 77. hirurogeita hamazazpi
Xabier txakurraren 8. Idoia: 17
ilerik; burusoila da. 56. berrogelta hamasei
eskuinean. 9. Fermín: 81
14. Karmeleren semeak 82. laurogeita bi
4. María zuhaitz(aren) 10. Itziar: 66
bizarra du; bizarduna 54. berrogeita hamalau
ondoan dago. 11. Beatriz: 69
da. 17. hamazazpi
5. Manaren txakurra 12. Manu:13
23. hogeita hiru
zuhaitz(aren) atzean 13. Ana: 57 15. Karmeleren senarrak ez
91. laurogeita hamaika
dago. 14. Oníntza: 19 du bizarrik.
29. hogeita bederatzi
15. Helene:33
14. 33. hogeita hamahiru
8. 16. Edurne:45
97. laurogeita hamazazpi
a. 1. Mutil horrekJon du
37. hogeita hamazazpi
1. Gu txakurrarekin bizi 11. izena.
90. laurogeita hamar
gara. AMONA FELISA 2. Neska harkAnedu
68. hirurogeita zortzl
2. Gu ez gara alabarekin 1. Zuk katua duzu. izena.
8. zortzi
bizi. 2. Gukezdugu katurik. 3. Gazte haiek Ane eta Josu
41. berrogeita bat
3. Alaba senarrarekin eta 3. Zuk ez duzu bilobarik. dute izena.
48. berrogeita zortzi
seme-alabekin bizi da. 4. Gukbilobakditugu. 4. Neska hauek Maider eta
15. hamabost
4. Leire eta Xabier 5. Halek txoria dute. Maddl dute izena.
87. laurogeita zazpi
gurasoekin bizi dirá. 6. Umeek lagunak dituzte. 5. Gazte horiek Jon eta
51. berrogeita hamaika
5. Aitor ez da aitarekineta Nekane dute izena.
99. laurogeita hemeretzi
amarekin bizi. MARÍA 73. hirurogeita hamahiru
6. Aitor lagunekin bizi da. 1. Zuek alaba duzue. 15.
60. hirurogei
Pisuan bost lagun bizi dirá. 2. Nik ez dut seme-alabarik. 1. Ni bananduta nago eta
7. Amaia ere ez da 3. Nik ilobak ditut. bakarrik bizi nalz.
Mikelekin eta 4. Haiek ez dute katurik. 2. Ni Zumaian bizi naiz.
Karmelerekin bizi. 5. Guk lagunak ditugu. 3. Nik familia txikia dut.
8. Amaia Koldorekin bizi 6. Zuk txakur polita duzu. 4. Nik ez dut seme-alabarik,
da, mutll-lagunarekin. baina hiru ¡loba ditut: Jon,
12. Ane eta Maider. ZURE ETXEA
Felisa:Zuk baduzu 5. Jonek 32 urte ditu, eta
1. Gu txakur honekin bizi ilobarik? Anek 28. i.
gara. María: Bai, nik baditut 6. Jon eta Ane 1. ¡angela
2. Karmele eta Mikel ume ¡lobak. Hiru ¡loba ezkongabeak dirá. 2. egongela
hauekin bizi dirá. ditut. 7. Maider txikia da; 3. sukaldea
Maiderrek 10 urte ditu. 4. logela
5. sarrera Ñire lagunek ordenagailua Ez duzue koadrorik
6. komuna daukate, baina nik ez 1. Zuek, ikasleek, ordena- behar
7. logela daukat ordenagailurik. gailua behar duzue
8. terraza Guk geletan ez daukagu 2. Gasteizen etxeek
9. balkoia mahairik. berogailua behar dute. 1. Leirek telebista hori
Anderrek, ñire lagunak, 3. Guk ere, hemen, nahi du,
gelan telebista dauka. berogailua behar 2. Guk ordenagailua nahi
1. zartagina dugu. dugu.
Guk, egongelan, ez
2. hozkailua 4. Zure gelak gau-mahaia 3. Zuk telefono hori
daukagu telebistarik.
3. sardexka (bert.) eta lanpara behar ditu. nahi duzu eta Leirek
3. sua (hor.) Guksukaldean platerak 5. Zuk ohean izarak behar telebista.
4. edalontzia dauzkagu, baina ez dituzu. 4. Zuek ordenagailua nahi
5. ¡spilua daukagu edalontzirik. 6. Zuek sukaldean duzue.
6. labana Anderrek horman koadroak edalontziak, lapikoa 5. Umeek beti zerbait nahi
7. koilara dauzka eta nik posterrak eta zartagina behar dute.
8. orrazia dauzkat. dituzue. 6. Guk ez daukagu dirurik!
9. labea Anderrek leihoan loreak 7. Guk ere etxean zartagin Guk dirua nahi dugu!
10. komuna dauzka, baina nik ez berriak behar ditugu. 7. Amona, nik kromo
11. ohea daukat lorerik. 8. Zuk dirua behar duzu horiek nahi ditut.
9. Guk ere dirua behar 8. Xabierrek patin horiek
Guk ez daukagu
3. dugu. nahi ditu
berogailurik.
Amaia eta ama 10. Nik ere etxean gauza 9. Guk telebista eta
Guk, hozkailuan, arrautzak
Aita: Bai, norda? berriak behar ditut, ordenagailua nahi
bakarrik (s-lo huevos)
Amaia: Alta, Amaia naiz. baina ez daukat dirurik. ditugu.
dauzkagu.
Ama hor al da? 10. Zuk kromoak nahi
Aita: Ba¡, hemen dago. Guk etxe ondoan 7. dituzu eta Xabierrek
Ama: Bai? supermerkatua daukagu, -Zuk gelan lanpararik behar patinak.
Amaia: Ama, Amaia naiz. baina guk ez daukagu duzu? 11. Umeek beti gauzak
Gaur libre zaude1 dirurik. -Bai, nik lanpara behar dut. nahi dituzte.
Ama: Sentitzen dut, gaur Ama, zuk dirua daukazu. -Zuk pertxarik behar duzu? 12. Guk pentsio onak nahi
lanpetuta nago. -Bai, pertxak behar ditut. ditugu!
Zuk ganbaran gauza
Amaia: Zerpena! Dendetan zaharrak dauzkazu. -Eta zure ohean mantarik
beherapenak daude behar duzu? 10.
eta gauzak oso -Ez, ez dut mantarik behar. 1. Nik ez dut
5.
merke daude. -Eta ¡ratzargailurik behar ontzi-garbigailurlk
-Ama, ganbaran
duzu? nahi; guk ez dugu
Aitor eta ama badaukazu mahairik?
-Ez, ez dut ¡ratzargailurik ontzi-garbigailurik behar.
-Bai, badaukat mahaia.
Aitor: Ama, gure pisuan behar. 2. Nik ez dut sofá berririk
-Eta badaukazu telebista
gauza gutxi dago. -Zuk gelan gortinarik behar nahi; guk ez dugu sofá
zaharrik?
Dendetan gauzak duzu? berririk behar.
oso garesti daude -Ez, ez daukat telebistarik,
-Ez, ez dut gortinarik behar. 3. Nik ez dut telebistarik
eta nik ez daukat -Eta badaukazu
-Eta eltzerik behar duzue? nahi; guk ez dugu
dirurik. edalontzirik?
-Bai, eltzeak behar ditugu. telebistarik behar.
Ama: Lasai, zer behar -Bai, badauzkat
-Dirurik behar duzu? 4. Nik ez dut koadrorik nahi;
duzu? Nik etxean edalontziak.
-Bai, dirua behar dut. guk ez dugu koadrorik
gauza asko dauzkat. -Eta badaukazu koadrorik?
behar.
Aitor: Zer ondo! Eskerrik -Bai, badauzkat koadroak.
8. 5. Nik ezdut
asko, ama. -Badaukazu berogailurik?
1 Ez duzu lorerik behar. mikrouhin-laberik
Ama: Ez horregatik. -Ez, ez daukat berogailurik.
2. Ez duzu visa-txartelik nahi; guk ez dugu
-Badaukazu lorerik?
behar. mikrouhin-laberik behar.
4. -Ganbaran ez daukat
3. Gasteizen ez duzu 6. Nik ezdut gortina berririk
lorerik.
Zuek berogailua, telebista, motorrik behar. nahi; guk ez dugu gortina
-Eta etxean badaukazu
koadroak eta loreak 4. Ordenagailuan ez duzu berririk behar.
lorerik?
dauzkazue. programa berririk behar.
-Bai, etxean badauzkat 11.
Ama, guk ez daukagu ezer! 5. Ez duzue
loreak.
(nada) musika-aparaturik -Zenbatbaliodusofak?
behar. -Sofak ez du asko balio.
Sofak 290 € balio du.
IÉíSF
-Zenbat balio du telebistak? -13,75 €: hamahiru euro non i; sofá hau telebista, berogailuak... Eta
—Telebistak ez du asko balio. eta hirurogeita hamabost modernoagoa, visa-txartela ere nahi du!
Telebistak 650 € balio du. zentimo balio dute. politagoa eta Amaia eta Koldoren etxea
-Zenbat balio du - 56,30 €: berrogeita handiagoa da. txikiagoa da, baina han
ontzi-garbigailuak? hamasei euro eta hogeita Koldo: Eta gortinak? gauza gehiago dago/
-Ontzi-garbigailuak hamar zentimo balio dute. Guk badauzkagu daude. Haiek gauza
ez du asko balio. - 2,80 €: bi euro eta laurogei gortinak. zaharrak dauzkate eta
Ontzi-garbigailuak 535 € zentimo balio dute. Amaia: Oso merke daude! Amaiak gauza berriak nahi
bailo du. Donostian dendetan ditu. Baina Amaiak eta
-Zenbat balio dute 14. gortinak oso garesti Koldok ez dituzte gauza
koadroek? 1. Telefonoa merkeagoa daude: denda horiek behar, eta Koldok ez
-Koadroek ez dute asko da. honetan merkeago ditu nahi.
balio. Koadroek 260 € bailo 2. Bideo-kontsola daude.
Xablerrek eta Leirek logelan
dute. garestiagoa da. Koldo: Eta kuxinak?
ordenagailua eta telebista
-Zenbat balio du 3. Bideoak merkeagoak dirá. Guk badauzkagu
nahi dituzte, baina txikiak
mikrouhin-labeak? 4. Patinak garestiagoak kuxinak.
dirá eta ez daukate dirurik.
-Mikrouhin-labeak ez du dirá. Amaia: Bai, badauzkagu,
Hamaika urte dauzkate eta
asko balio. Mikrouhin-labeak 5. Bideoa garestiagoa da. baina gutxi. Nik
dena nahi dute! Seme-alaba
89,95 € balio du. 6. Kromoak merkeagoak kuxin gehiago
hauek! Eta zuk, Mikel, zer
-Zenbat balio dute kuxinek? dirá. nahi ditut. Gainera,
nahi duzu?
-Kuxinek ez dute asko balio. gure kuxinak oso
Kuxinek 30 € balio dute. zaharrak dirá. Hauek -Nik autoa nahi dut; nik ez
15.
koloretsuagoak eta daukatautoriketa autoa
Telebista hemen merkeago
politagoak dirá. behar dut!
12. dago.
Koldo: Eta sukaldean? -Sentitzen dut, baina guk ez
Koadro bat, berrehun eta
Telebistak hemen gutxiago daukagu dirurik. Gu krisian
hirurogei. Sukaldeanezdugu
balio du. gaude.
ezer behar.
Bi koadro, bostehun eta
Telefonoa hemen Amaia: Bal, mlkrouhln-labea
hogei. merkeago dago. eta ontzi-garbigailua
Sofá, berrehun eta laurogeita behar ditugu.
Telefonoak hemen
ñamar. gutxiago balio du. Koldo: Sua eta harraska
Telebista, seiehun eta oso ondo daude!
Bideo-kontsola hemen
berrogeita hamar.
merkeago dago. Amaia: Koldo, mesedez! ONEGIN!
Kuxin bat, hogeita hamar. Mikrouhin-labea eta
Bldeo-kontsolak hemen diru
Lau kuxin, ehun eta hogei.
ontzi-garbigailua 1.
gutxiago balio du.
praktikoagoak dirá. 1. gosaria 3. askaria
Ontzi-garbigailua, bostehun Bideoak hemen garestiago Mikrouhin-labea 2. bazkaria 4. afaria
eta hogeita hamabost. daude. garbiagoa da eta
Mikrouhin-labea, laurogeita Bideoek hemen diru ontzi-garbigailua
bederatzi. gehiago balio dute. erosoagoa. 2.
Gortlnak, laurehun. Patinak hemen garestiago Koldo: Amaia, zuk gauza Esnekia: esnea, gazta, jogurta
Guztira, b¡ mlla daude. asko behar dituzu, Barazkia: espinaka, piperra,
bederatziehun eta lau. baina nik gauza porrua
Patinek hemen diru
gutxiago behar Lekalea: babarruna, dilista,
gehiago balio dute.
ditut. garbantzua
13. Kromoak hemen merkeago
Fruta: sagarra, mahatsa,
- 658,80 €: seiehun eta daude. 17. marrubia
berrogeita hemezortzi Kromoek hemen diru Amaia0 mutil-lagunarekln Arraina: antxoa, sardina,
euro eta laurogei zentimo gutxiago balio dute. bizi da eta Aitor0 lagunekin; txitxarroa
balio du.
haiek ez dirá gurekin bizi, Haragla: hanburgesa,
- 908 €: bederatziehun eta
16. baina gure laguntza behar oilaskoa, txuleta
zortzi euro balio du.
Koldo: Amaia, guk ez dugu dute. Aitorren pisuan Edaria: ardoa, ura, sagardoa
- 239,99 €: berrehun eta
sofarlk behar! Guk gauza gutxi dago eta
hogeita hemeretzi euro
badaukagu sofá! Aitorrek ez dauka dirurik. 3.
eta laurogeita hemeretzi
Amaia: Gure sofá oso Guk ganbaran gauza asko 1. berotu 4. egosi
zentimo balio du.
zaharra eta Itsusia dauzkagu eta Aitorrek gauza 2. erre 5. zuritu
da. Begiratu argazki batzuk nahl ditu: mahaia, 3. frijitu

D
4. 5. Niri urdaiazpikoa Koldo: Lagunei tarta 9. Afarian ardo gutxl
a. Izenak gustatzen zait. gustatzen zaie. edatea komeni zaizu.
1. Aliziari arrain urdiría 6. Idoiari barazkíak Amaia: Eta edateko? Guri, 10. Afanan hobe da muslka
gustatzen zaio. gustatzen zaizkio. neskei, ardo zuria lasaia jartzea.
2. Carmeni haragia 7. Zuri patata frijituak gustatzen zaigu eta 11. Poliki jatea komeni da.
gustatzen zaio. gustatzen zaizkizu. zuei, mutilei, ardo 12. Hobedaesnea
3. Josuri haragia gustatzen beltza gustatzen mikrouhin-labean
zaio. 6. zaizue. Eta likoreak berotzea, baina ez
4. Aliziaren mutil-lagunari 1. Carmeni ez zaizkio ere gustatzen daukagu.
Gernikako piperrak espinakak gustatzen. zaizkizue, ezta? 13. Hobe da ontziak
gustatzen zaizkio. 2. Aliziari ez zaio haragia Koldo: Bai, gustatzen ontzl-garbigailuan
5. Iñakiren emazteari gustatzen. zaizkigu. garbitzea, baina ez
kroketak gustatzen 3. Josuri ez zaizkio piper Amaia: Oso ondo; orduan, daukagu.
zaizkio. gorrlak gustatzen. edateko, ardo zuria, 14. Mlkrouhln-labea eta
6. Carmenen senarrari 4. Neskei ez zaie sagardoa ardo beltza eta ontzi-garbigallua
ere kroketak gustatzen gustatzen. likoreak. erostea komeni zaigu.
zaizkio. 5. Mutilei ez zaie ardo gorria 15. Hobe da lagunei
7. Lagunei txitxarroa gustatzen. 8. etxea afaldu aurretik
gustatzen zaie. 6. Neskei ez zaizkíe likoreak i. Guri piper gorriak erakustea.
8. Neskei ardo zuria gustatzen. gustatzen zaizkigu, baina 16. Sofá, gortina berriak,
gustatzen zaigu. Josuk Gernikako piperrak koadroak eta telebista
9. Mutilei Errioxako ardoa 7. nahiago ditu. erostea komeni zaigu.
gustatzen zaizue. Amala: Koldo, zuk zer nahi 2. Guk ardo beltza nahi
10. Idoiari entsaladak duzu? Zer gustatzen dugu, baina zuek ardo 11.
gustatzen zaizkio. zaizu? zuria nahiago duzue. 1. Ontziak garbitzeko.
Koldo: Niri sardinak 3. Niri sagar-tarta gustatzen 2. Erosoago eçoteko
b. Erakusleak gustatzen zaizkit, zait, baina lagunek 3. Etxea dekoratzeko.
1. Neska horri arraina baina lan handia gazta-tarta nahiago dute. 4. Filmak ikusteko.
gustatzen zaio. daukate, ezta? 4. Niri arrain zuria gustatzen 5. Gortina zaharrak
2. Mutil hari haragia Amaia: Bai, nlrl ez zait lan zait, baina Aliziak arrain botatzeko.
gustatzen zaio. hori gustatzen. urdina nahiago du. 6. Ederrago egoteko.
3. Neska-mutil horiei Koldo: Eta txitxarroa?
arraina gustatzen zaie. Lagunei gustatzen 9. 12.
4. Neska-mutii hauei zaie eta guri ere Amaia: Bai, beharrezkoa 1. Labea berotu behar da.
barazkia gustatzen zaie. gustatzen zaigu. da aulkiak ekartzea. 2. Txitxarroen gainean gatza
5. Neska-mutil haiei Amaia: Ideia ona da. Eta Amaia: Bai, mahaian ura bota behar da.
haragia gustatzen zaie. hasteko? jartzee komeni da. 3. Txitxarroak labean sartu
Koldo: Entsalada eta Amaia: Ez, kaltegarria da behar dirá.
c. Izenordainak piperrak. Josuri asko afaltzea. 4. Txitxarroak labean 15
i. Gurí barazkia gustatzen Gernikako piperrak minutu edukl behar dirá.
zaigu. gustatzen zaizkio; 10. 5. Baratxuria gorritu behar da.
2. Zuri arraina gustatzen Idoiari eta Jonl ere 1. Afaria balno leñen ¡lea 6. Txitxarroak atera behar
zalzu. gustatzen zaizkie. orraztea komeni zaizu. dirá.
3. Zuei arreina gustatzen Zuri gustatzen 2. Zure arropa lisatzea 7. Olioa, baratxuriak eta
zaizue. zaizkizu, ezta? komeni da. ozpina bota behar dirá.
Amaia: Bai, eta piperrekin 3. Etxea garbitzea komeni
5. urdaiazpikoa oso da. 13.
1. Mutilei Errioxako ardoa ondo dago. Idoiari 4. Hobe da erosketak nik 1. Guk etxea garbltu behar
gustatzen zaizue. eta Jonl ezzaie egitea. dugu.
2. Iñakiren emazteari urdaiazpikoa 5, Amari txitxarroaren 2. Guk afaria prestatu
kroketak gustatzen gustatzen, baina errezeta eskatzea behar dugu.
zaizkio. gurí bai. komeni da. 3. Nik mahala jarri behar dut.
3. Antxoak gustatzen Amala: Oso ondo. Piperrak, 6. Hobe da goiz afaltzea. 4. Guk afaria berotu behar
zaizkio. urdaiazpikoa. 7. Mahaian loreakjartzea dugu.
4. Josuri sardinak gustatzen entsalada eta komeni da. 5. Zuk ontziak garbitu
zaizkio. txitxarroa. Eta 8. Afanan hobe da ez behar dituzu.
bukatzeko? erretzea.
14. 25. Ido¡a0 eta Jon0 ez dirá 19.
1. Etxea garbitu behar dugu, gurasoekin bizi; elkarrekin
bizi dirá. Idoiak eta Jonek
Hauek Iñaki eta Carmen Llisj
zikin dago eta. dirá. Ezkonduta daude eta EROSKETAK
2. Erosketa-zerrenda egin ez daukate seme-alabarik. ez daukate umerik. Iñaki
behar dugu, erosketak Ido¡a0 idazkaria da eta Irungoa da eta Carmen 1.
egin behar ditugj et3. Jon0 informatikaria. Jonen Zarauzkoa, baina Donostian
Arraina: arrandegian
3. Janaria erosi behar dugu, lantokia Andoainen dago eta bizi dirá. Haien etxea
Oilaskoa: harategian
hozkailua hutsik dago Jonek ez du autorik behar. Alde Zaharrean dago eta
Belarritakoak: bitxi-dendan
eta. Idoiaren lantokia Urnietan osotxikia da. Haiek etxe
edo opari-dendan
4. Plater berriak erosi behar dago, eta Idoiak autoa behar handiagoa eta berriagoa
Liburua: liburu-dendan
ditugu, gure platerak du. Normalean, Jonek ez erosi nahi dute, baina ez
Sagarrak: fruta-dendan
zaharrak dirá eta. du gidatu behar, baina Joni daukate dirurik. Etxeak oso
Ogia: okindegian
5. Loreak ekarri behar gidatzea gustatzen zaio eta garesti daude eta Donostian
Soinekoa:jantzi-dendan
ditugu, mendian asko gaur Jonek autoa gidatu garestiago. Iñaki eta Carmen
Zapatak: zapata-dendan
daude eta. nahi du. Gaur lagunen dendariak dirá. Denda
6. Ardo ona erosi behar etxean, Donostian, afaldu txiki bat dute. Iñakiren eta
dugu, lagunei ardo merkea behar dute. Idoia0 eta Jon0 Carmenen denda Donostian
barazkijaleak dirá, baina ez 1. berokia
ez zaie gustatzen eta. dago, eta haiek ez dute
dirá oso ortodoxoak. Idoiari 2. gona
7. KamamÜa erosi behar autorik behar lanera joateko.
eta Joni ezzaie haragia 3. jertsea
dugu, digestioa ondo Iñakik motorra dauka.
gustatzen, baina arraina 4. galtzak
egiteko komenigarria da Motorra oso ona da
gustatzen zaie. 5. alkandora
eta. Donostian azkar ibiltzeko,
Orain bederatzi0 eta 6. soinekoa
8. Ilea moztu behar duzu, eta Iñakiri asko gustatzen
erdiakdira. Lagunek afaria 7. galtzerdiak
luze daukazu eta. zaio motorrean ibiltzea.
mahaian daukate, baina 8. galtzontziloak
Orain, bederatzi eta erdiak
Idoia eta Jon oraindik 9. kuleroak
15. dirá eta lagunen etxean
aparkalekuan daude. Idoia0 10. bularretakoa
2 edo 3 txitxarro daude.
etaJon0oso alaíakdira, 11. zapatak
2 letxuga 12. erlojua
baina orain ez daude alai0; 20.
kilo erdi tomate 13. aterkia
Jon0 eta Idoia0 urdur¡0 eta
típula bat GuAmaiaeta Koldogara. 14. poltsa
haserre0 daude.
300 gramo urdaiazpiko Gu Donostian bizi gara. 15. belarritakoak
250 gramo piper Koldo Donostiakoa da, 16. eraztuna
18.
tarta bat baina ni Zarauzkoa naiz. 17. gerrikoa
botila bat ur HauekAlizia eta Josu dirá. Niri Donostia asko gustatzen 18. betaurrekoak
2 botila ardo Donostiakoak dirá eta zait. Zarautz txikiagoe da
botila bat likore Igeldon bizi dira.Aliziari eta han gauza gutxiago
250 gramo kafe eta Josuri ez zaie hirian daude. Ni irakaslea naiz
bizitzea gustatzen, baina 1-e: estu-zabal
kilo bat azukre eta Koldo informatikaria
hiria hurbil egotea gustatzen 2-f: gaizki-ondo
litro bat esne da. Gukezdugu autorik.
zaie. Han bizitzeko, 3-c garesti-merke
Autoak oso garestiak dirá
beharrezkoa da autoa 4-g: itsusi-polit
16. eta guk ez dugu autorik
ecukitzea, Haiek furgoneta 5-d: klasiko-moderno
1.b. bainolehen behar. Guk etxe berria
eta motorra dauzkaíe. 6-h: luze-motz
2.a. eta gero daukagu eta etxean gauza
Donostian ibíltzeko motorra 7-a: txiki-handi
3.a. Bitartean gutxi daukagu/dauzkagu.
praktikoagoa da. Aliziari eta 8-b: baxu-altu
4.c. aurretik Nik gauza berriak erosi
Josuri bidaiatzea gustatzen nahi ditut, baina Koldok ez
5.a. bezain laster
zaie, eta furgoneta ona ditu erosi nahi. Orain gu
6.c. hasteko
da bidaiatzeko. Alizia eta lagunekin gaude eta gu oso ARRANDEGIAN
7.b. jarraian
Josu irakasleak dirá, eta pozikgaude. Eroslea: Azkena?
8.a. bukatzeko
bidaiak egiteko denbora Eta zuk ñola duzu izena? Eroslea2: Emakume hori da
libre asko daukate. Orain, Zer moduz zaude? Non bizi azkena.
17.
lagunen etxean daude. Asko zara? Nongoa zara? Zenbat Eroslea: Oso ondo, mila
Neska-mut¡l0 hauekO Idoia gustatzen zaie lagunekin esker.
urte dauzkazu?
eta Jon dirá. Idoia0 eta afaltzea. (...)
Jon0 Billabonakoak dirá, Saltzailea: Zer nahi duzu?
baina ez dirá Billabonan bizi, Eroslea: Legatza nahi
Andoainen bizi dirá. Idoiak dut. Zenbatean
23 urte dauzka eta Jonek dago?
Saltzailea: 10 euroan dago. -Besterik nahi duzu? 8. Guk eraztunak erosi -Ez, ez dut eskuiarrurik
Eroslea: Ondo. Jarri handi -Ez, ez dut besterik nahi. behar ditugu. jantzi nahi, ezzaizkit
hori. Zenbatda? 9. Guk bidaia prestatu gustatzen.
Saltzailea: Ñola nahi -2,75 €. behar dugu. -Ñire lepokoa eraman nahi
duzu? -Tori. 10. Nik soinekoa erosi duzu?
Eroslea: Xerrak egin, behar dut. -Ez, ez dut zure lepokoa
mesedez. 6. 11. Niklepokoa eta eraman nahi, oso handia da.
Saltzailea: Oso ondo. 1. Jonek udaletxean belarritakoak erosi -Lepokorik eraman behar
Besterik? ezkondu nahi du, baina behar ditut. duzu?
Eroslea: Ez, besterik ez. nik elizan ezkondu nahi 12. Zuk trajea erosi behar -Bai, baina ez dut lepoko
Zenbat da? dut. duzu. handírik eraman nahi;
Saltzailea: 11,45€. 2. Jonek ez du trajerik 13. Aitak ere traje berria lepoko txikia eraman nahi
Eroslea: Tori. jantzi nahi, baina nik erosi behar du. dut.
Saltzailea: Mila esker. arropa dotorea jantzi 14. Aitak eta zuk gorbata
nahi dut. erosi behar duzue. 9.
JANTZI-DENDAN 3. Ñire gurasoek 15. Zuk zapatak ere erosi 1. Baina, gorbatarik jantzi
Eroslea: Kaixo, soinekoa osaba-izebak gonbidatu behar dituzu. behar duzu?
nahi dut. nahi dituzte, eta 16. Aitak eta zuk zapatak Ez, ez dut gorbatarik
Saltzailea: Nolako soinekoa osaba-izebek Joan (egin) erosi behar dituzue. jantzi behar.
nahi duzu? nahi dute. 17. Amak eta amonak 2. Iñakiren txalekoa eraman
Eroslea: Beltza nahi dut. 4. Nik lagunak gonbidatu ere arropa erosi behar nahi duzu?
Saltzailea: Zer iruditzen zaizu nahi ditut eta Jonek ere dute. Ez, ez dut Iñakiren
hau? lagunak gonbidatu nahi 18. Haiek zapatak ere erosi txalekoa eraman nahi
Eroslea: Oso dotorea da. ditu. behar dituzte. 3. Eta txalekorik jantzi
Zenbat balio du? 5. Zuekjoan nahiduzue? behar duzu?
Saltzailea: 200 balio du. 6. Guk ezkontza (la boda) 8. Ez, ez dut txalekorik
Eroslea: Garestiegia da. ondo prestatu nahi -Idoia, ñire soinekoa ikusi jantzi behar.
Saltzailea: Begira, beste hau dugu. nahi duzu? 4. Iñakiren trajea probatu
ere oso polita da, 7. Carmen, zu ezkonduta -Bai, ikusi nahi dut. nahi duzu?
eta 120 balio zaude; zuk ñire -Eta probatu nahi duzu? Ez, ez dut Iñakiren
du. Probatu nahi laguntzailea (ayudante) Berri-berri dago. trajea probatu nahi.
duzu? izan nahi duzu 7 -Ez, ez dut probatu nahi, 5. Trajerik jantzi behar
Eroslea: Bai, probatu nahi 8. Aizue, neskak, soineko berria erosi nahi dut. duzu?
dut. politak ikusi ditut. -Nolako zapatak eraman Ez, ez dut trajerik
(...) Nirekin ikusi nahi nahi dituzu? jantzi behar.
Saltzailea: Noladaukazu? dituzue? -Zapata takoidunak eraman 6. Iñakiren alkandoraO
Eroslea: Estuegi daukat. 9. Jon, zuk arropa eta behar ditut. jantzi nahi duzu?
Badaukazu zapata eroscak erosi -Ñire zapatak probatu nahi Ez, ez dut Iñakiren
handiagorik? nahi dituzu. dituzu? alkandora jantzi nahi.
Saltzailea: Bai, hemen duzu, 10. Niksenargai -Zer politak! Bai, probatu 7. Eta Iñakiren zapatak
hau handiagoa dotorearekin ezkondu nahi ditut! probatu nahi dituzu?
da. Probatu. nahi dut. -Eta ñire kapela eraman Ez, ez ditut Iñakiren
Eroslea: Hau oso ondo nahi duzu? zapatak probatu nahi.
daukat. Hau erosi 7. -Ez, oso polita da, baina 8. Baina, zapatarik jantzi
nahi dut.Txartelez ez dut zure kapela eraman behar duzu?
1. Guk jatetxea eta eliza
ordain dezaket? aukeratu behar ditugu. nahi. Bai, zapatak jantzi
Saltzailea: Bai, jakina. 2. Elizak eta jatetxeak -Baina, kapelarík eraman behar ditut!
Erakutsi hurbil egon behar dute. behar duzu?
nortasun-agiria, 3. Guk apaizarekin hitz -Ez, ez dut kapelarik 10.
mesedez. egin behar dugu. eraman behar. Jonentzat
4. Guk musikariak -Eta eskularruak? Ñire Idoiarentzat
5. aukeratu behar ditugu. eskularruak eraman nahi Josurentzat
-Kaixo, zer nahi duzu? 5. Musikariek musika ona dituzu? Aliziarentzat
-Sagarrak nahi ditut. jo behar dute. -Ez, ez ditut zure Iñakirentzat
-Nolakoak nahi dituzu? 6. Guk argazkilaria eskularruak eraman nahi. Carmenentzat
-Gorriak. aukeratu behar dugu. -Eskuiarrurik jantzi nahi Koldorentzat
-Zenbat nahi dituzu? 7. Argazkilariak argazki duzu? Amaiarentzat
-Kilo eta erdi. politak egin behar ditu.
 11. Koldo: Badaukazu 8. Dantzatzea gustatzen 7. Ez zaigu arrisku-klrolak
Ama: Hemen oso arropa gerrlkorlk galtza zaizue? praktikatzea gustatzen.
pollta dago hauentzat? 9. Urpean ¡gen egitea 8. Ez zaigu monumentu
gizonentzat. Dendaria: Begira, gerriko gustatzen zaizue? zaharrak ikustea
Begira, ama, traje hau oso egokla da 10. Parranda egitea gustatzen.
hau oso dotorea da galtza horientzat. gustatzen zaizue?
aitarentzat. Iñakl: Gaur zapatak erosi 17.
Alaba: Eta nahi ditut traje 1. Monumentuak ¡kustea 1. Halel bidaia luzeak
emakumeentzat harentzat gustatzen zaizue? egitea gustatzen
ere oso arropa polita Koldo: Politak dirá, balna 2. Abentura-bidaiak egitea zaielako.
dago. Zer iruditzen zure trajea oso gustatzen zaizue? 2. Halek hegazkinez
zaizu soineko hori klasikoa da zapata 3. Bidaia kulturalak bidaiatu nahl dutelako.
amonarentzat? haientzat. gustatzen zaizkizue? 3. New York hlri handia
Ama: Oso pollta da, 4. Kirolak gustatzen delako
baina arropa 14. zaizkizue? 4. Han etxe altuak
hau ez da jende 1. Traje hau handlegi 5. Arrisku-klrolak egitea daudelako.
zaharrarentzat; daukat. gustatzen zaizue? 5. Jonek ingelesa praktikatu
jende 2. Galtza hauek handiegi 6. Dendak gustatzen nahl duelako.
gaztearentzat da. dauzkat. zaizkizue? 6. Idoiari erosketak egitea
Alaba: Hori ez da egia. 3. Alkandora hori ilunegia 7. Erosketak egitea gustatzen zaiolako.
Gure arropa da. gustatzen zaizue? 7. New Yorken jatetxe
gazteentzat eta 4. Alkandora zabalegi 8. Janari berriak probatzea desberdinak
zaharrentzat daukat. gustatzen zaizue? daudelako.
da; zahar 5. Gorbata hori 9. Jatetxe arraroak 8. Jonek eta Idoiak janari
modernoentzat. garestlegia da. gustatzen zaizkizue? desberdinak probatu
6. Zapata horiek 10. Museoak ¡kustea nahl dituztelako.
12. modernoegiak dirá. gustatzen zaizue? 9. Haiei kultura
Alaba: Tori. Gorbata hau 7. Zapata hauek txikiegi desberdinak ezagutzea
zuretzat da. Zer dauzkat. 16. gustatzen zaielako.
Iruditzen zalzu? 8. Soineko hori 1. Hegazkinez bidaiatzea 10. New Yorken kultura
Aita: Nlretzatda? klaslkoegia da. gustatzen zaigu. eta arraza desberdinak
Zerondo! Asko 9. Soineko hau zabalegi 2. Jendea ezagutzea daudelako
gustatzen zalt! Eta daukat. gustatzen zaigu.
zer dago poltsa 10. Belo hau luzeegiada. 3. Hirietan paseatzea 18.
horietan? Horiek ere 11. Zapata horiek gustatzen zaigu. 1. Idoia eta Jon ez dlra
niretzat dirá, ala ¡nformalegiak dirá. 4. Hizkuntzak praktikatzea Andoalngoak.
zuentzat? 12. Takoi horiek baxuegiak gustatzen zaigu. 2. Idoiak eta Jonek
Alaba: Ez, aita, gauza dirá. 5. Erosketak egitea Usurbilen ezkondu nahi
horiek ez dirá 13. Zapata hauek handiegi gustatzen zaigu. dute.
zuretzat; horiek dauzkat. 6. Janari berriak jatea 3. Idolaren gurasoei
guretzat dirá; 14. Lepoko hori handiegia da. gustatzen zaigu. San Esteban ermita
amarentzat eta 7. Museoak ikustea gustatzen zaie.
niretzat. 15. gustatzen zaigu. 4. Ermita San Esteban
1. Lasai egotea gustatzen 8. Kultura desberdinak auzoan dago.
13. zaizue? ezagutzea gustatzen 5. Idoiak aitarekin sartu
2. Hegazkinez bidaiatzea zaigu. behar du elizan.
Josu: Eta nolako zapatak
dirá egokiak traje gustatzen zaizue? 6. Gurasoek autobusa
honentzat 7 3. Jendea ezagutzea 1. Ez zaigu lasai egotea jarrl nahi dute
gustatzen zaizue? gustatzen. gonbidatuentzat.
Denaria:Traie horrentzat
4. Hlrletan paseatzea 2. Ez zaigu mendian Ibiltzea 7. Gonbldatuek Lasarten
zapata modernoak
erosi behar dituzu. gustatzen zaizue? gustatzen. bazkaldu behar dute.
5. Mendian ibiltzea 3. Ez zaigu dantzatzea 8. Usurbil eta Lasarte
Gorka: Gorbata hori
gustatzen zaizue? gustatzen. hurbil daude.
egokla da traje
6. Bldala luzeakegitea 4. Ez zaigu urpean igeri 9. Gonbldatuek ez dute
honentzat?
gustatzen zaizue? egitea gustatzen. autobuslk behar.
Denda ¡a: Gorbata hori
7. Hlzkuntzak 5. Ez zaigu parranda egitea 10. Jonek ez du autobusik
egokla da traje
praktikatzea gustatzen. nahi.
horrentzat.
gustatzen zaizue? 6. Ez zaigu abentura-bidaiak
egitea gustatzen.

10
 entzungaien transknpzioa
ian-Koaaernoa

81. pista Paseo Berrian

1. unitatea. A. Alfabetoa eta ahoskera Ondarreta eta Zurrióla pasealekuetan
Urgull mendian
gerra Portuan
gizona hondartzetan
jendea
jaia
haurra 84. pista
zu 2. unitatea. E. Bistak non
zapata
xerra Igeldo eta Urgull mendietan
txokolatea Ulia mendian
etxea Miramar jauregian
arratsaldea
hotsa
hitza 85. pista
zuhaitza 2. unitatea. E. Pintxoak non
langilea
Alde zaharrean
mutila
baina Gros auzoan
enzaina Taberna zaratatsuetar
Garbiñe Taberna lasaietan
Mirentxu
Harkaitz
86. pista
2. unitatea. F.Zerordt i da?
82. pista
Biarritz Zortzi eta erdiak
1. unitatea. B.Hiztegia.
Donostia Hamarrak
Karmele, 691735482 Hotel a Hamarrak eta laurden
Pilar, 967835140 Turismo-bulegoa Hamaikak eta hogeita bost
Ixabel, 659468567 Kontxa pasealekua Hamabiak bost gutxl
Iñaki, 636349581 Ondarreta Ordu bata hamar gutxi
Ander, 647531709 Igeldo Ordu bata eta hogei
Imanol, 605731842 Jatetxea Ordu biak eta bost
Portua Laurak eta hamar
Paseo Berna Bostak hogei gutxi
83. pista Kursaal Seiak hogeita bost gutxi
2. unitatea. E. Non paseatu Dendak Seiak laurden gutxi
Taberna Zazpiak hogei gutxi
Kontxa pasealekuan
Hotela Zazpiak eta laurden

11
 87. pista Amona Felisa: Eta zenbat balio du telebista horrek?
3. unitatea. F. Zenbakiak Amona Felisa: Eta zenbat balio du telefono horrek?
Amona Felisa: Eta bideo-kontsola horiek?
Felisa: 72 urte
Amona Felisa: Eta bideo horiek?
Tomas: 75 urte
Amona Felisa: Eta zenbat balio dute patin horiek?
Mikel: 50 urte
Amona Felisa: Eta kromo hauek?
Karmele: 48 urte
Amaia: 24 urte
Koldo: 26 urte
90. pista
Aitor: 20 urte
4. unitatea. E. Balio izan aditza 2
Xabier eta Leire: 9 urte
Idoia: 17 urte Amona Felisa: Aizu, barkatu, zenbat balio du telefono
Fermín: 81 urte horrek?
Itziar: 66 urte Mutil gaztea: Berrogeita zazpi euro eta hogei zentimo
Beatriz: 69 urte
balio du.
Manu: 13 urte
Amona Felisa: Eta zenbat balio du telebista horrek?
Ana: 57 urte
Mutil gaztea: Seiehun eta berrogeita hemezortzi euro eta
Onintza: 19 urte
laurogei zentimo balio du.
Helene: 33 urte
Amona Felisa: Aizu, barkatu, zenbat balio du ordenagailu
Edurne: 45 urte
horrek?
Mutil gaztea: Bederatziehun eta zortzi euro balio du.
88. pista Amona Felisa: Eta bideo-kontsola horrek?
3. unitatea. I. Berrikusi Mutil gaztea: Berrehun eta hogeita hemeretzi euro eta
laurogeita hemeretzi zentimo balio du.
85. laurogeita bost Amona Felisa: Eta bideo horiek?
11.hamaika Mutil gaztea: Hamahiru euro eta hirurogeita hamabost
77. hirurogeita hamazazpi zentimo balio dute.
56. berrogeita hamasei Amona Felisa: Eta zenbat balio dute patin horiek?
82. laurogeita bi
Mutil gaztea: Berrogeita hamasei euro eta hogeita hamar
54. berrogeita hamalau
zentimo balio dute.
17. hamazazpi
Amona Felisa: Eta kromo hauek?
23. hogeita hiru
Mutil gaztea: Bi euro eta laurogei zentimo balio dute.
91. laurogeita hamaika
29. hogeita bederatzi
33. hogeita hamahiru
91. pista
97. laurogeita hamazazpi
6. unitatea. A. Hiztegia 1
37. hogeita hamazazpi
90. laurogeita hamar
Dendaria: Kaixo, zernahiduzu?
68. hirurogeita zortzi
Dendaria: Nolakoak nahi dituzu?
8. zortzi
Dendaria: Zenbat nahi dituzu?
41. berrogeita bat
Dendaria: Besterik nahi duzu?
48. berrogeita zortzi
Dendaria: 2,75
15. hamabost
87. laurogeita zazpi
51. berrogeita hamaika
92. pista
99. laurogeita hemeretzi
6. unitatea. Hiztegia 2
73. hirurogeita hamahiru
60. hirurogei Dendaria: Kaixo, zernahi duzu?
Neska: Sagarrak nahi dítut.
Dendaria: Nolakoak nahi dituzu?
89. pista Neska: Gorriak.
4. unitatea. E. Balio izan aditza 1
Dendaria: Zenbat nahi dituzu?
Adibidea Neska: Kilo eta erdi.
Amona Felisa: Aizu, barkatu, zenbat balio du telefono Dendaria: Besterik nahi duzu?
horrek? Neska: Ez, ez dut besterik nahi. Zenbat da?
Mutil gaztea: Berrogeita zazpi euro eta hogei zentimo Dendaria: 2,75
balio du. Neska: Tori.

12
 ArianA'i.l Ikaslearen Liburua ArianAI.1 Lan-koademoa Arian A l Multimedia DVDa: Bideo-esketxak (+ ariketak)
(+ erantzunak, entzjngaien CDa eta transir'"' ~¡oak) (+ erantzunak eta transkripzioak)

Arian A1.2 Ikaslearen Liburua Arian A1.2 Lan-koademoa Irakurgai mailakatuak

(+ erantzunak, entzungaien CDa eta transkripzioak) (+ erantzunak eta transkripzioak) (-i- ariketak, erantzunak eta audio-liburuak)

arian.elkarargitaletxea.com

ARIAN euskara bere kasa ikasi nahi duten ikasleengan pentsatuta ARIAN es un nuevo método de euskera dirigido a todos aquellos
sortu da, nahiz eta euskaitegietan zein arautuzko ¡kastetxeetan interesados en el euskera desde una perspectiva autodidacta, aunque
(goi-mailetako B eta A ereduetan) euskara ikasteko eia irakasteko puede ser usado, tanto en los euskaltegis como en los centros de
material baliagarria izan daitekeen. enseñanza reglada (ESO y Bachillerato de los modelos B y A). Abarca los
Bere baitan hartzen ditu hasieratik EGArainoko maila guztíak (Al, niveles correspondientes desde la iniciación hasta la adquisición del EGA
A2, B1,B2etaC1). (A1,A2,B1,B2yC1).

ARIANek HABEren Helduen Euskalduntzerako Oinarrizko ARIAN sigue las directrices proporcionadas por HA8E en Helduen
Kurrikuluak (1999) eta Ikaskuntza, ¡rakaskuntza eta ebaluaziorako Oinarrizko Kurrikulua (1999), así como por el Marco común europeo de
M A R i A N ARIAI Europako erreferentzia markoak (2001) proposatzen dituzten referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación (2001)
planteamendu komunikatiboa eta ekintza-ikuspegia hartu ditu basadas en un enfoque comunicativo y centrado en la acción. En ARIAN
oinarritzat. ARIANen, hizkuntzaren bi alderdiak lantzen dirá, se trabajan dos aspectos de la lengua: la comunicación y el sistema
komunikazioari dagokiona eta hizkuntzaren alderdi formalari lingüístico formal, de tal modo que la atención del alumno pueda centrarse
dagokiona, euskara-ikaslea alderdi bietan treba dadin. de manera continuada y provechosa en ambos aspectos.