Ovdâsijđo

Tiervâpuáttim anarâškielâ Wikipedian!

Tot lii Wikipedia anarâškielâlâš versio, mii vuáđudui roovvâdmáánu 19. peeivi 2020. Anarâškielâlii Wikipediast láá 6 185 artikkâlid. Puoh siijđoh • Kuhes siijđoh • Uđđâ siijđoh Haldâšeijeeh • Aktiivliih kevtteeh Kielâravvuuh

Aanaar Čaittâleijeeh Čääci Eennâmtiätu

Elleeh Kemia Kieldah Kulttuur

Musikkáreh Palhâšumeh   Sämmiliih   Puoh kategoriah

Räähti uđđâ siijđo: Oho 17 artikkâl Mánukoppâ já mánuskiärru Mánukoppâ lii koopâhámásâš mánusâšsyeji. Tot piäijoo mánusij ääigi nissoon iämádâhân nuuvt ete mánusâšvardem čuággoo toos. Siämmáásullâsâš mánusâšsyeji lii mánuskiärru, mii sulâstit váhá pessaar. Mánuskiäru kuittâg pieijih pajeláá ko mánukoopâ, aaibâs kuáhtunjäälmi oovdân. Ko mánukoopâ verdid eres mánusâšsuojijd, te tot lii kuhesáigásii kiävtust ekologâlub já häälbib muulsâiähtu. Kevttim algâttem lii kuittâg tivrâsub tanen ko ohtâ mánukoppâ máksá eenâb ko pakkeet tagarijd mánusâšsuojijd, moh kiävttojeh tuš ohtii. Mánukoopâid valmâšteh ovdâmerkkân talhâstieđâlii silikonist, luándukumist já TPE-lastikist. Mánukoppâ ij lah uđđâ hutkos, pic ton toimâmmekanism keksejui jo 1930-lovvoost. 1900-lovvoost maaŋgah pegâlmâs irâttâsah iskii levâttiđ tiäđu mánukoopâin, mutâ karttii joskâđ stuárráámuu uási koopâ pyevtittâsâin, tastko ulmuuh iä tuárvi uástám taid. Arkkâdâh Tiettih-uv tun, ete... ...ergikištoh algii ive 1932? ...Schabziger lii ruánáá já korrâ vuástá, mii valmâštuvvoo Glarus kantonist Sveeicist? ...Anna Göldi lii majemuš nuáidin sujâttum nissoon Euroopist? ...Q'eroh láá majemuuh Inkai maajeeldpuátteeh, kiäh láá siäiluttâm puigâ Inka-kulttuur já ärbivuovijd? ...Uluru lii Australia algâaalmugij pase pähti? ...Roland TB-303 lii bassosyntetisaattor, mon Roland Corporation almostitij ive 1981 já valmâštij ive 1984 räi? ...Aanaar lii Suomâ áinoo neeljikielâsâš kieldâ? ...Shanghai lii ohtâ Kiina tehálumosijn ekonomâlijn kuávdáin já ohtâ maailm stuárráámuin hamânijn? ...Stonehenge keđgikehá rähtim algâttui jo 3100 oKr., já majemuš muddo valmâštui 1500 oKr. maŋa? ...tälviuággum lii kuálástemvyehi, mast kuálástuvvoo tälviv jieŋân puhhum rääigi peht? ...Gilgameš lii maailm puárásumos eepos? ...Matti Nykänen vuoitij nelji kollemiitaal já oovtâ silbâmiitaal tälviolympialijn? ...tlingiteh láá algâaalmug Alaskast já Kanadast? ...šiljoboŋŋam lii Suomâ stuárráámus loddetábáhtume? ...Sari Essayah lii oovdiš kištoväzzee, kote šoodâi maailmmiäštárin ive 1993? ...Eennâmpáálu áimukeerdist 78 % lii typpi já 21 % lii happi? ...Aanaarjäävrist láá 3 318 suollud já Päijännest láá 2 690 suollud? ...Braunwald lii sijdâ Sveeicist, kost muáttá koskâmiärálávt 9 m jyehi täälvi? ...Aila-duo vuoittijn ive 2014 Sámi Grand Prix -kišto lávlumuási lavluin Naharij kandâ? ...Michael Collins jaamij purâstaavdân cuáŋuimáánu 28. peeivi 2021? ...Aanaarjáávrán lii ive 1984 koččâm rakkeet? ...Flavia Pennetta lii vuáittám ohtsis 49 WTA-turnaamid karrieeris ääigi? ...ores laahul láálá moonijd 18–27 peivid? ...Marie Curie lii vuáittám Nobel-palhâšume kuohtii? ...Helsigist láá 59 kaavpuguássid? ...Suomâst láá paijeel 100 000 sorvâd? ...Niillas Holmberg vuoitij Ive sämmilâš -palhâšume ive 2016? ...olesstuárusii viäpsákuáđist pyehtih leđe joba 20 000 viäpsád? ...čapis soormán jammii áárvu mield 30–60 % Euroop aalmugist? ...kapybara puáhtá teddiđ joba 79 kg? ...Hermann Hesse jaamij porgemáánu 9. peeivi 1962 85-ihásâžžân vuoiŋâšvardemân? ...täsni šadda ko kaasusovđâ čokkâšuvá jieijâs tiädduvyeimi keežild? ...káránâs lii tovle onnum paa tiettee lodden, jäämmim pyehten já pahakkâs litolâžžân? ...uárree kulovijđodâh lii suullân 2,5 keerdi vijđásub ko ulmust? ...kiemâsämikielâ lii sämikielâ, mii čaaskâi 1700-lovo já 1800-lovo ääigi? ...tááláá ääigi láá kiävtust kuttâ trigonometrisâš funktio?

Kalender: cuáŋuimáánu Šoddâmeh 4. peeivi (1928) – Maya Angelou, ovtâstumstaatâlâš kirječällee (j. 2014) 6. peeivi (1941) – Elsa Väisänen, anarâš kielâmiäštár 12. peeivi (1955) – Nils Gaup, taažâsämmilâš elleekovestivrejeijee já čaittâleijee 21. peeivi (1926) – Elizabeth II, Ovtâstum kunâgâskode 40. haldâšeijee (j. 2022) 22. peeivi (1946) – Lea Laitinen, syemmilâš filosofia tuáhtár já Helsig ollâopâttuv suomâkielâ professor emerita 26. peeivi (1913) – Erkki Itkonen, syemmilâš kielâtotkee (j. 1992) Jämimeh 2. peeivi (1872) – Samuel Morse, skotlandlâš–ovtâstumstaatâlâš utkee (morsepustaveh) (š. 1791) 9. peeivi (1959) – Frank Lloyd Wright, ovtâstumstaatâlâš arkkiteht (š. 1867) 14. peeivi (1986) – Simone de Beauvoir, ranskalâš kirječällee, filosof já feminist (š. 1908) 17. peeivi (2014) – Gabriel García Márquez, ive 1982 Nobel-kirjálâšvuotâpalhâšume finnim kolumbialâš kirječällee, toimâtteijee já aktivist (š. 1927) 23. peeivi (1616) – William Shakespeare, eŋlandlâš čaaitâlmčällee já tivtâsteijee (š. 1564) 25. peeivi (1885) – Emma Kalanikaumakaʻamano Kaleleonālani Naʻea Rooke, Havaiji roonnig (š. 1836) Peeivi kove Luokah  Luándutiettuuh, matematiik já talhâstieđâ Anatomia • Biologia • Ekologia • Fysiologia • Fyysiik • Geodesia • Geologia • Jieŋâdâhtieđâ • Kemia • Matematiik • Meteorologia • Šoŋŋâdâhtieđâ • Taavdah • Täsnitieđâ  Ohtsâškoddetiettuuh, historjá já eennâmtiätu Aalmugtieđâ • Antropologia • Arkeologia • Eennâmtiätu • Ekonomia • Etologia • Filosofia • Historjá • Olmoošeennâmtiätu • Politiik • Psykologia • Semiotiik • Sosiologia  Ekonomia já tekniik Arkkitehtuur • Eennâmtuálu • Finnoduvah • Huksim • Internet • Jotolâh • Pargo • Pirâstekniik • Ruttâ • Šleđgâtekniik • Teknisâš fyysiik • Tiätutekniik  Taaiđâ Arkkitehtuur • Elleekoveh • Kirjálâšvuotâ • Kovetaaiđâ • Koveveerrâmtaaiđâ • Maalâkovetaaiđâ • Muusik • Taaiđâtyejeh • Tanssâ • Televisio  Ohtsâškodde Ekonomia • Haldâttâh • Huksim • Jotolâh • Juhleh • Kulttuur • Kuávluhaldâttâh • Ohtsâškoddetiettuuh • Ollâopâttâh • Ornijdumeh • Oskoldâh • Palhâšumeh • Pargo • Piirâs • Politiik • Riehtitieđâ • Soottâm • Škovlim • Tiervâsvuotâ • Torvolâšvuotâ • Viestâdem • Vuoigâdvuođâtieđâ‎ • Vádulâšvuotâ‎  Anarâšah Aanaar • Aanaarjävri • Anarâškielâ • Laapi eennâmkodde • Sämikulttuur • Sämmiliih

Uuraallij kielâi Wikipediah Paijeel 500 000 artikkâlid: Suomi (suomâkielâ) • Magyar (uŋgarkielâ) Paijeel 100 000 artikkâlid: Eesti (eestikielâ) Paijeel 10 000 artikkâlid: Олык Марий (nijttomarikielâ) • Кырык Мары (värimarikielâ) Paijeel 5 000 artikkâlid: Davvisámegiella (orjâlâškielâ) • Эрзянь (ersäkielâ) • Мокшань (mokšakielâ) • Vepsän (vepsákielâ) • Võro (võrokielâ) • Anarâškielâ • Удмурт (udmurtkielâ) • Коми (komikielâ) Paijeel 3 000 artikkâlid: Livvinkarjalan (kärjilkielâ) • Перем Коми (komipermjakkielâ) Láláttuvâst: Varšinaiskarjalan (eidusâš kärjilkielâ) • Līvõ (liivikielâ) • Ižoran (inkeroiskielâ) • Åarjelsaemien (maadâsämikielâ) • Bidumsámegiella (pittáámsämikielâ) • Ubmejesámiengiälla (umesämikielâ) • Juvlesábme (juulevsämikielâ) • Кӣллт Cāмь (kieldâsämikielâ) • Sääʹmǩiõll (nuorttâlâškielâ) • Kvääni (kveenikielâ) • Meänkieli (meänkielâ) • Маньси/Моаньсь (mansikielâ) • Хӑнты (hantikielâ) • Ненэця’ (neeneeckielâ) • Ня’’ (nganasankielâ) • Чумыль ӄумыт/Шӧльӄумыт (selkupkielâ) • Онай базаан (eeneeckielâ)