Class 11 RD Sharma Solutions - Chapter 9 Trigonometric Ratios of Multiple and Submultiple Angles - Exercise 9.1 | Set 1
Last Updated :
09 Mar, 2022
Prove the following identities:
Question 1. √[(1 - cos2x)/(1 + cos2x)] = tanx
Solution:
Let us solve LHS,
= √[(1 - cos2x)/(1 + cos2x)]
As we know that, cos2x =1 - 2 sin2x
= 2 cos2x - 1
So,
= √[(1 - cos2x)/(1 + cos2x)]
= √[(1 - (1 - 2sin2x))/(1 + (2cos2x - 1))]
= √(1 - 1 + 2sin2x)/(1 + 2cos2x - 1)1
= √[2 sin2x/2 cos2x]
= sinx / cosx
= tanx
LHS = RHS
Hence proved.
Question 2. sin2x/(1 - cos2x) = cotx
Solution:
Let us solve LHS,
= sin 2x/(1 - cos 2x)
As we know that,
cos 2x = 1 - 2 sin2x
Sin 2x = 2 sin x cos x
So,
sin 2x/(1-cos 2x) = (2 sin x cos x)/(1 - (1 - 2sin2x))
= (2 sin x cos x)/(1 - 1 + 2sin2x)]
= [2 sin x cos x/2 sin2x]
= cos x/sin x
= cot x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 3. sin 2x/(1 + cos 2x) = tan x
Solution:
Let us solve LHS,
= sin 2x / (1+cos 2x)
As we know that,
cos 2x = 1 - 2 sin2x
= 2 cos2x - 1
sin 2x = 2 sin x cos x
So,
sin 2x / (1 + cos2x) = [2 sin x cos x / (1 + (2cos2x - 1))]
= [2 sin x cos x / (1+2cos2x - 1)]
= [2 sin x cos x/2 cos2x]
= sin x/cos x
= tan x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 4. \sqrt{2+\sqrt{2+cos4x}}=2cosx , 0 < r < π/4
Solution:
Let us solve LHS,
\sqrt{2+\sqrt{2+cos4x}}=\sqrt{2+\sqrt{2+2(2cos^22x-1)}}
As we know that,
cos 2x = 2 cos2x - 1 ⇒ cos 4x = 2 cos22x - 1
So,
= \sqrt{2+\sqrt{2+4cos^22x-2}}
= \sqrt{2+\sqrt{4cos^22x}}
= \sqrt{2+2cos2x}
= \sqrt{2+\sqrt{2(2cos^2x-1)}}
= \sqrt{2+4cos^2x-2}
= \sqrt{4cos^2x}
= 2 cos x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 5. [1 - cos 2x + sin 2x]/[1 + cos 2x + sin 2x] = tan x
Solution:
Let us solve LHS,
= [1 - cos 2x + sin 2x]/[1 + cos 2x + sin 2x]
As we know that,
cos 2x = 1 - 2 sin2x
= 2 cos2x - 1
sin 2x = 2 sin x cos x
So,
= {1 - (1 - 2sin2x) + 2sinxcosx} / {1 + (2 cos2x - 1) + 2 sin x cosx}
= {1 − 1 + 2sin2x + 2sinxcosx} / {1 + 2cos2x − 1 + 2sinx cosx}
= {2 sin2x + 2sinxcosx} / {2 cos2x + 2sinxcosx}
= {2sinx (sinx + cosx)} / {2 cos x (cosx + sin x)}
= sinx/cosx
= tan x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 6. [sin x + sin 2x]/[1 + cos x + cos2x] = tanx
Solution:
Let us solve LHS,
= [sin x + sin 2x]/[1 + cos x + cos 2x]
As we know that,
cos 2x = cos2x sin2x
sin 2x = 2 sin x cos x
So,
{sin x + sin 2x} / {1 + cos x + cos 2x} = {sin x + 2 sin x cos x} / {1 + cosx + (2cos2x − 1)}
= {sinx + 2 sinx cos x} / {1 + cosx + 2cos2x − 1}
= {sin x + 2 sin x cosx} / {cosx + 2cos2x}
= {sinx (1 + 2 cos x)} / {cosx(1 + 2cosx)}
= sinx / cosx
= tan x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 7. cos 2x / (1+ sin 2x) = tan (π/4 - x)
Solution:
Let us solve LHS,
= cos 2x / (1 + sin 2x)
As we know that,
cos 2x = cos2x - sin2x
sin 2x = 2 sin x cos x
So,
{cos 2x} / {1 + sin 2x} = {cos2x - sin2x} / {1 + 2 sin x cos x}
= {(cosx – sinx)(cosx + sinx)} / {sin2x + cos2x + 2 sin x cos x}
Since, a2 - b2 = (a - b)(a + b) and sin2x + cos2x = 1
So,
= {(cosx - sinx)(cosx + sinx)} / {(sinx + cos x)2
Since, a2+ b2 + 2ab = (a + b)2
So,
= {(cosx - sinx)(cosx + sinx)} / {(sinx + cosx)(sinx + cosx)}
= (cosx - sinx) / (sin x + cos x)
Now multiplying numerator and denominator by 1/√2, we get,
= \frac{\frac{1}{√2}(cosx-sinx)}{\frac{1}{√2}(sinx+cosx)}
= \frac{(\frac{1}{√2}.cosx-\frac{1}{√2}.sinx)}{(\frac{1}{√2}.sinx+\frac{1}{√2}.cosx)}
= \frac{sin(\frac{π}{4})cosx-cos(\frac{π}{4})sinx}{sin(\frac{π}{4})sinx+cos(\frac{π}{4})cosx}
Since, 1/√2 = sin π/4, so
= \frac{sin(\frac{π}{4}-x)}{cos(\frac{π}{4}-x)}
By using the formulas, we get
sin(A - B) = sinA cosB - sinB cosA
cos(A - B)= cosA cosB + sinA sinB
= tan (π/4 - x)
LHS = RHS
Hence proved.
Question 8. cos x/(1 - sin x) = tan (π/4 + x/2)
Solution:
Let us solve LHS,
= cos x/(1 - sin x)
As we know that,
cos 2x = cos2x - sin2x
cos x = cos2 x/2 - sin2 x/2
sin 2x = 2 sin x cos x
sin x = 2 sin x/2 cos x/2
So,
\frac{cosx}{1-sinx}=\frac{cos^2(\frac{x}{2})-sin^2(\frac{x}{2})}{1-2sin(\frac{x}{2})cos(\frac{x}{2})}
= \frac{[cos(\frac{x}{2})-sin(\frac{x}{2})][cos(\frac{x}{2})+sin(\frac{x}{2})]}{sin^2(\frac{x}{2})+cos^2(\frac{x}{2})+2sin(\frac{x}{2})cos(\frac{x}{2})}
By using the formulas,
a2 - b2 = (a - b)(a + b) and sin2x + cos2x = 1), we get
= \frac{[cos(\frac{x}{2})-sin(\frac{x}{2})][cos(\frac{x}{2})+sin(\frac{x}{2})]}{[sin(\frac{x}{2})+cos(\frac{x}{2})]^2}
= \frac{[cos(\frac{x}{2})-sin(\frac{x}{2})][cos(\frac{x}{2})+sin(\frac{x}{2})]}{[sin(\frac{x}{2})+cos(\frac{x}{2})][sin(\frac{x}{2})+cos(\frac{x}{2})]}
= \frac{cos(\frac{x}{2})-sin(\frac{x}{2})}{sin(\frac{x}{2})+cos(\frac{x}{2})}
= \frac{cos(\frac{x}{2})+sin(\frac{x}{2})}{sin(\frac{x}{2})-cos(\frac{x}{2})}
Now multiply numerator and denominator by 1/√2, we get,
= \frac{\frac{1}{√2}[cos(\frac{x}{2})+sin(\frac{x}{2})]}{\frac{1}{√2}[sin(\frac{x}{2})-cos(\frac{x}{2})]}
= \frac{(\frac{1}{√2})cos(\frac{x}{2})+(\frac{1}{√2})sin(\frac{x}{2})}{(\frac{1}{√2})sin(\frac{x}{2})-(\frac{1}{√2})cos(\frac{x}{2})}
= \frac{sin(\frac{π}{4})cos(\frac{x}{2})+cos(\frac{π}{4})sin(\frac{x}{2})}{sin(\frac{π}{4})sin(\frac{x}{2})-cos(\frac{π}{4})cos(\frac{x}{2})}
= \frac{sin(π/4-x)}{cos(π/4-x)}
= tan (π/4 - x)
LHS = RHS
Hence proved.
Question 9. cos2 π/8 + cos2 3π/8 + cos2 5π/8 + cos2 7π/8 = 2
Solution:
Let us solve LHS,
= cos2 π/8 + cos2 3π/8 + cos2 5π/8 + cos2 7π/8
As we know that,
cos 2x = 2cos2x - 1
cos 2x+1=2cos2 x
cos2x = (Cos 2x + 1)/2
So,
= cos2 π/8 + cos2 3π/8 + cos2 5π/8 + cos2 7π/8
= \frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{6π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{10π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{14π}{8})}{2}
= \frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(π-\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(π+\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(2π-\frac{2π}{8})}{2}
= \frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}
As we know that, cos (π - A) =- cos A, cos (π+ A) = -cos A and cos (2π - A) = cos A
= 2 x {1 + cos(2π/8)/2} + 2 x {1 - cos(2π/8)/2}
= 1 + cos(2π/8) + 1 - cos(2π/8)
= 2
LHS = RHS
Hence Proved.
Question 10. sin2 π/8 + sin2 3π/8 + sin2 5π/8 + sin2 7π/8
Solution:
Let us solve LHS,
= sin2 π/8 + sin2 3π/8 + sin2 5π/8 + sin2 7π/8
As we know that,
cos 2x = 1 - 2sin2x
2sin2x = 1 - cos 2x
sin2x = (1 - cos 2x)/2
So,
= \frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{6π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{10π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{14π}{8})}{2}
= \frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(π-\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(π+\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(2π-\frac{2π}{8})}{2}
= \frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1+cos(\frac{2π}{8})}{2}+\frac{1-cos(\frac{2π}{8})}{2}
As we know, cos (π - A) = -cos A, cos (π + A) = -cos A and cos (2π - A) = cos A
= 2 x {1 - cos(2π/8)/2} + 2 x {1 + cos(2π/8)/2}
= 1 - cos(2π/8) + 1 + cos(2π/8)
= 2
LHS = RHS
Hence proved.
Question 11. (cos α + cos β)2 + (sin α + sin β)2 = 4 cos2(α - β)/2
Solution:
Let us solve LHS,
= (cos α+ cos β)2+ (sin α+ sin β)2
On expanding, we get,
= cos2α + cos2 β + 2 cos α cos β + sin2α+ sin2β + 2 sin α sin β
= 2+2 cos α cos β + 2 sin α sin β
= 2 (1+ cos α cos β+ sin α sin β)
= 2 (1 + cos (α - β)) [Using, cos (A - B) = cos A cos B+ sin A sin B]
= 2 (1 + 2 cos2(α - β)/2 - 1) [Using, cos2x = 2cos2x - 1]
= 2 (2 cos2(α - β)/2)
= 4 cos2(α - β)/2
LHS = RHS
Hence Proved.
Question 12. sin2(π/8 + x/2) - sin2(π/8 - x/2) = 1/√2 sin x
Solution:
Let us solve LHS,
= sin2(π/8 + x/2) - sin2(π/8 - x/2)
As we know that,
sin2A - sin2B = sin (A + B) sin (A-B)
So,
sin2(π/8 + x/2) - sin2(π/8 - x/2) = sin (π/8 + x/2 + π/8 - x/2) sin (π/8 + x/2 - (π/8 - x/2))
= sin (π/8 + π/8) sin (π/8 + x/2 - π/8 + x/2)
= sin π/4 sin x
= 1/√2 sin x [As we know that, π/4 = 1/√2]
LHS = RHS
Hence proved.
Question 13. 1 + cos22x = 2 (cos4x + sin4x)
Solution:
Let us solve LHS,
= 1 + cos22x
As we know that,
cos2x = cos2x sin2x
cos2x+ sin2x = 1
So,
1 + cos22x = (cos2x+ sin2x)2 + (cos2x - sin2x)2
= (cos4x + sin4x + 2 cos2x sin2x) + (cos4x + sin4x - 2cos2x sin2x)
= cos4x + sin4x + cos4x + sin4x
= 2 cos4x + 2 sin4x
= 2 (cos4x + sin4x)
LHS = RHS
Hence proved.
Question 14. cos32x + 3 cos 2x = 4 (cos6x - sin6x)
Solution:
Let us solve RHS,
= 4 (cos6 x - sin6 x)
On expanding, we get,
4 (cos6 x - sin6 x) = 4 [(cos2x)3 - (sin2x)3]
= 4 (cos2x - sin2x) (cos4x + sin4x + cos2x sin2x)
Now, using the formula, we get
a3 - b3 = (a - b) (a2 + b2 + ab)
= 4 cos 2x (cos4x + sin4x + cos2x sin2x + cos2x sin2x - cos2x sin2x
As we know that,
cos 2x = cos2x - sin2x
So,
= 4 cos 2x (cos4x + sin4x + 2 cos2x sin2x - cos2x sin2x)
= 4 cos 2x [(cos2x)2 + (sin2x)2 + 2 cos2x sin2x - cos2x sin2x]
By using formula,
a2 + b2 + 2ab = (a + b)2, we get
= 4 cos 2x [(1)2 - 1/4 (4 cos2 x sin2 x)]
= 4 cos 2x [(1)2-1/4 (2 cos x sin x)2]
Since
sin 2x = 2sin x cos x
= 4 cos 2x [(12) - 1/4 (sin 2x)2]
= 4 cos 2x (1 - 1/4 sin2 2x)
Since
sin2 x = 1 - cos2x
= 4 cos 2x [1 - 1/4 (1 - cos2 2x)]
= 4 cos 2x [1 - 1/4 + 1/4 cos2 2x]
= 4 cos 2x [3/4 + 1/4 cos2 2x]
= 4 (3/4 cos 2x + 1/4 cos³ 2x)
= 3 cos 2x + cos3 2x
= cos3 2x + 3 cos 2x
LHS = RHS
Hence proved.
Question 15. (sin 3A + sin A) sin A + (cos 3A - cos A) cos A = 0
Solution:
Let us solve LHS,
= (sin 3A + sin A) sin A + (cos 3A - cos A) cos A
= (sin 3A) (sin A) + sin2A + (cos 3A) (cos A) - cos2A
= [(sin 3A) (sin A) + (cos 3A) (cos A)] + (sin2A - cos2A)
= [(sin 3A) (sin A) + (cos 3A) (cos A)] - (cos2A - sin2A)
= cos (3A - A) - cos 2A
As we know that,
cos 2x = cos2A - sin2A
cos A cos B + sin A sin B = cos(A - B)
So,
= cos 2A - cos 2A
= 0
LHS = RHS
Hence Proved.
Explore
Basic Arithmetic
Algebra
Geometry
Trigonometry & Vector Algebra
Calculus
Probability and Statistics
Practice