13/30 WINDOW
By.L.R.Colney
Missiologists ten ramthim thlur bing nan “10/40 WINDOW” tih tawngkam an rawn chher
chhuak a.10/40 window tih awmzia chu kan chenna khawvel 40 Degree Latitute North leh 10
Degree Latitute North of Equator atanga lakin, China atanga Africa khawmualpui thlengin ram
59 te an ni. He Degree Latitute huam chuang a awm mipui 97% lai maite chu Chanchin tha la
dawng ve lo (unreached) kan tihte an ni a. Khawvel ram rethei ber ber 82% te an tawmkhawmin
heng ram chhunga mission sum , rawngbawlna luanglut erawh chu Mission rawngbawlna atana
asumlut zawng zawng lakkhawm atang 5% aia tlem a ni thung si a. Sawi zel chakawm tak tak
chu awmmahse tun tuma kan sawi tur erawh chu “13/30 window “ ve thung ani tlat mai.
13/30 WINDOW CHU ENGE NI?
13/30 window tihawmzia chu thalai kum 13 atanga kum 30 inkar mite sawina vethung a ni. Rice
Brooks chuan a lehkha bu pakhat “Every Nation in our Generation” tih bu ah chuan 13/30
window hi khawvela rawngbawl tulna ber a ni tiin a sawi. Chuvangin 13/30 window kan tih hian
kan rilru ah thalai te zinga rawngbawl tulna a lo lang chuai chuai theih nan a a tawi zawng a
hrilhfiahna ani e.
Kan hriat angin heng ang mite hi nakin lawk a kohhran leh ram hruaitu la ni tur te an ni a. An
pawimawh hle. An tam hle bawk si. UN population Division and Reference Bureau 2006 sawi
dan chuan khawvel mihring 50% lai mai hi kum 24 chin leh a hnuai lam te vek an ni ati. He ta
27% lai mai hi kum 10 leh kum 24 inkar mite an la ni nghe nghe ani.
Survey report a alan dan chuan Kristian zawng zawng za ah 90% lai mai chu kum 30 an tlin hma
a Kristian vek an ni a. Piangthar inti zawng zawng 75% te chu kum 25 an tlin hma apiangthar
vek an ni bawk.
Survey report atang ringawt pawh khian thalaite pawimawh na leh abikin 13/30 window kan tih
mai chu Pahian ram tan a buhseng tul em em na hmun ani tih chu kan hai awm love.
SETANAN THALAITE A HUA.
Setana hian 13/30 window hi Pathian ram mi lut tam ber thinte an nih thin vang leh ramlak tam
vanglai anih avangin a haw em em ani tih kan hriat a tul hle. Scholars pakhat Vinson Synan
chuan kum 100 kalta kha “The Century of the Holy Spirit” (Thlarau thianghlim chetna kum
zabi) tiin a vuah a. Mahse khawvel ram hrang hranga thil thleng dan chhut chuan “Bloodiest
century in the world history” (thisen chhuah tam ber kum zabi) kan ti ve thei hial awm e. Thalai
nunna maktaduai tam tak chu tunkum 100 kal ta khan laksakin an awm a. Helna ralthuam lek
turin an thluakte an suksak bawk a. Namen lovin thalai suatpui kum ang maiin Drugs leh Aids
natna ten kan thalaite min chhuhsak bawk. Setana hian “13/30 window” a beih nasat dan hi kan
hriat chian a kan ngaihven a van tul teh lul em!!
Kan ramah pawh mangan thlak khawpin thalaite zingah chhiatna a thleng a, thihna chu a hun
lovah thalai te zingah a thleng cham chi ta mai a. Kan theology thiamna hmangin han sawi
vanram kai bawk thin mah ila, ngaih zawng a ngam zan thei lo chu anih hlawm hi maw! Aw!
Chhantu an awm lo em ni ang le?
PATHIAN CHUAN THALAI TE HMANG DUH.
Setan an heti taka thalai te a beih chiam chhan chu a zam lutuk vang ani. A chhan chu Pathian in
thalaite hmanga hna nasa taka a thawh thin vang leh ram a zauh thin vang ani. Pathian in a
kohna hi a ropui em vang a ni. Chuvangin kan ramah pawh hian thalaite hmangin harhna dik leh
rampum tihdang lamvek tur hi an lo la chhuak zel ang tih ka ring tlat ani. Chu chu Pathian duh
dan anih vangin Setana chuan zam tak chungin kan thalaite a beiin min kawih chhiat sak thin a
ni.Mahse kan phal dawn tawh lo. Pathian chakna rinchhan in kan hneh ang!
BIBLE A PATHIAN MI HMAN THALAI TE
Josefa chu kum17 mi anih in mumang a nei a. A hunlai chhuante chhanchhuaktu leh Pathian tan
a mirinawm champion a ni.
Davida chu kum 20 pawh ala tlin hmain Pathian fakna hla mawi tak tak aphuah teuh tawh a ni.
Kum 17 mi vel anih laiin Lion te leh Savawmte chu Pathian chak nain alo that tawh a. Kum 19
mi anih in Goliatha chu thatin Israel te chhanchhuaktu ropui taka ni.
Samuela chu naupang chhia mai anih laiin Pathian chuan a ko a. Hun lo la kal tura Pathian thil
tumtechu a mah hmangin tih lanin a awm ani.
Israelte Pathian laka an hnung tawlh laiin Lalpan Jeremia naupangte chu tung ding leh tu atan a
ko bawk.
Timothea chu kum 19 leh 24 inkar mi anih laiin Ephesi khua ah Senior Pastor niin kohhran
member 60,000 lai enkawl tu ani.
Bible pum mai kan en chuan Pathian in thalai te nasa taka a hmandan leh kohna tih lanna a
tamhle. Estheri te, Solomon, Josia, Daniela, Shadrak, Meshak,A bed-nigo, Mary, John etc an
vaiin thalai vek an ni.
KOHHRAN HISTORY LAMAH PAWH THALAI THO
Kum 1536 khan John Calvin chuan Theological lehkhabu ropui lutuk leh hmasa ber Sysematic
theology textbook “The Institution of Christian Religion” tih bu chu a ziak a. He tih lai hian kum
27 mi chauh ala ni.
William Bootha Salvation Army dinchhuaktu ropui tak chu London mi chhe veng,(tunah chuan
Sahoo street an ti) ah sawn kum 15 mi lek anih laiin Chhandamna thu a lo tlangau pui tawh ani.
Mitam tak ten Kum zabi 19 na lai a thuhriltu ropui ber, an tih hial mai Charles Spurgeona chu
kum 19 mi chauh anih laiin rawngbawlna atan a. Kum 30 ral pawh a la kai hma in Mertropolitan
Tabernacle, mipui 5,000 lai thut theihna awm chu London khawpuiah a sa.
Kum 1716 khan Jonathan Edward chu Yale University ah kum 13 mi lek niin a lut ve a. Kum 21
mi a lo nih chuan America rama kohhran pawimawh ber mai a an sawi ah Pastor ani der tawh. A
mah hmangin Pathian in mite a kaih harh nasa zia chu History in a record hial mai.
Kum 1844 khan Sumdawngtu George Williams chuan YMCA dinin sumdawng mite hnenah
chanchin tha an puangdarh thin a. He tihlai hian kum 23 mi chauh ala ni.
John Wesley chu kum 26 mi anihin Oxford University ah “Holy Club” a din a. He Club hi
Methodist Kohhran ropui tak lo pianna hmahruaitu ani.
Kum 1739 khan George Whitefield a chu kum 20 mi chauh ni in Wesley’s Holy club chu a
zawm ve a. Kum 25 mi anih chuan America ah mission rawngbawlhna neiin, mipui 30,000
chuangin a thu sawi an ngai thla.
Khing kan mi han tarlan tlemte atangte khian Pathian chuan thalai a hmanduh dan chu a chiang
maiin ka hria.
KOHHRAN TEN KAN HRIATLOH HI MTV TE CHUAN AN HRIA
Eng hun lai ami pawh nise, thalai chu an thalai lai chena hlim tak a an awm chu Pahian in a phal
a. A maherawh chu an mahni siamtu hre chunga hlim thin turin erawh chu a duh a ni.
Khawi ram a awmpawh nise thalai chuan an ngaihtuahna tamzawk chu an thianteah te, music,
TV , School leh Infiamna ah te an thin. Survey result a alan dan chuan thalai 4 ah 3 ang zel
chuan nitin darkar hnih vel ang chu an thiante biak leh kawm nante, Market a kal vel nante,
thiante nena ei ho leh intihhlim vel mai mai nante an hun an hmang a. Thalai tam tak chuan
nitin dar hnih aia tlemlo TV en nan hun an hmang bawk. Heng zinga mi tam zawk chuan MTV
en nan nitin darkar chanve vel an hmang ziah bawk an ti.
I awih duh emaw ka hrelo Viacom-a MTv Network hi tunlai thalaite nun la nasa ber tu ani.
Mtv channel hian thalai maktaduai tam tak te nunah hmun a nei a. Mtv dem vak vak lo hian Mtv
ten thalaite pawimawhna an hriatdan leh an nuna hmun an neih dan hi kohhran ten kan zir ve a
hunt a hle zawk ani.
Vanduai thlak takin Kohhran ten thalai te hlutna kan hre tawklo hle. Kohhran tam takah chuan
thalai te rawngbawlna kan tih awmzia chu rawngbawlna te zawk, (second class ministries) angah
kan dah vek niin alang. Chumi awmzia chu pawimawh nep zawk kan tihna a ni. Krista taksa
Pathian kohhran tin te hian Thalaite hi ROHLU TAK anga kan hmuh thiama van hun ta em. An
rilru nem zia leh in hawn zauh theih zia hia Pahian chuan a lawm em em a ni.
THALAITEN ENGTIN NGE KOHHRAN AN HMUH?
1. Kohhran chu tihdan phung tidanglam theih loh nei: Thalai rilru ah chuan Kohhran
chu tihdan phung nghet tak nei, A pawl hming ang te tea in ang lo. Mahse tihdanglam
theih rual loh leh an mahni thalaite ngaihdan thawh ve in emaw awmzia chhe te pawh a
neih lohna hmun a ni. Chuvangin kohhran chu Tar ngaihdana kal ah ngaiin an phurna a
reh a. Sapram hmun tam takah chuan Tar ho bak inkhawm tur an awm tawh lo tih te chu
an sawi an sawi ve tho bawk thin.
2. Kohranah an tan hmun a awm tak tak lo: Kohhran ah chuan an rilru ril taka an zawn
thin ang leh beisei ang chu an hmu lova. An thiante bula ah leh tu emaw an mi rinzawng
te hnenah an ril ru zawng zawng an phawrh thin laiin Kohhran ah chuan tlemte pawh an
rilru tak tak an sawichhuak ngam lo. An tan hmun awm ve tak takin an hre lo.
3. Kohhran chuan an mahni hrethiam lovah an ngai: Kohhran chu “tisuh” “tirawh” tih
na institution angah an ngai a. Hlimnate leh hmangaihna leh in ngaihsakna te awm tak
takin an hre lo. Game khelhna mual lain pui angah a chang chuan an dah thin.
Bible kan enchuan Pathian chuan Abrahama Pathian, Isaaka Pathian, Jakoba Pathian ka ni a in ti
a. Chu ti anih chuan chhuan kal zel, chuan tin te Pathian ani. A maherawh chu Abraham ahunlai
leh a fapa Jakoba hunlai chu a dang hle ang . chutiangin Jakoba hun leh Josef ate chu. Mahse
kan Pathian chu chhuan thar zelte Pathian ani. Thawnhnaw hakna chang pawh kan pi puten an
hrait hma a kan Pathian anih ang bawkin Paris leh American jeans tha ber nena kan in chei theih
tun hun a Pathian pawh ani.
Thalai tam tak chu Kohhran ah an lawi thin. Thu tak an duh a. Tanpuina an beisei a. Ti phurtu an
mawmawh a. An mahni lo dawngsawng tu an mamawh a. Thlamuan na leh future neih an duh
vang te ani. Heng zawng zawng hi kan kohhran ah a awm kan ti ngam em?