0% found this document useful (0 votes)
684 views39 pages

CT (1642 Ed.) t1b - 08 - Tract. de Creatione

This document discusses the creation and emanation of things from God. It addresses questions about the creation of creatures from God, their distinction and governance. It covers topics like God being the primary efficient cause, creation being making something from nothing, creation being fitting for substances, and finding traces of the Trinity in created things.

Uploaded by

bosmutus
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
684 views39 pages

CT (1642 Ed.) t1b - 08 - Tract. de Creatione

This document discusses the creation and emanation of things from God. It addresses questions about the creation of creatures from God, their distinction and governance. It covers topics like God being the primary efficient cause, creation being making something from nothing, creation being fitting for substances, and finding traces of the Trinity in created things.

Uploaded by

bosmutus
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 39

-r- ,-:

·DE

CREATIONE.

QV.JESTIO

XLI V.

r.J)c Procefooru t'r~aturllrum a Deo. $ r A1 MAL 1 T or F. Jl. V£ •

.. . v 0 MOl) 0 tralbtulll hunc d~ proc:eJHoncereatur.\mm, cllrUmquc difiintbone &. gubcrn:ltionc D. Thorn, partltllSllr ab'hacquxll'44.vfqllo ad 6nem I: pams late tr:l£bUin'IlS i" ~/iJg4~~ Tht'olog/~ ,in lflllitl f1~&td.., Nunc circa proceflionern creaturarurn a Deo P~[, rres qux(lioRCHna

~ d,fput;l,r, Primo, in hac quzf], deip(a prlma caufa creanee. Secundo in

. feq, deipfa crCatione,(eu emananone creaeurarum a Deo.Terrle, jn q.46.

de tempore (en duraerone qua creature ~ Deo proCilferunt .

. ; Igicur ill an. i .hnius 'lure It. 4+ otl::clldlt Deum elf.:: primarn caufam el1icienrem,. &: rcliquaomniaeOcablpfll ,co quod f\.'!llS Deus ell ri.1um~:c: ,rcliquahaben, c;{fc:pec

p:midpatiQ~em: ergo (i,lnt f.lth qui .. parrictpata in eire. . '.

In an. :1" oflendir Deum non pr:rfuJlponere mareriarn ad prodncendum res .fc:detiatn ipfaro marcnarn pri m irn ex qua res per generanonem pr';)ceQulU • :3 DC!o produei , &,1ic non tl1PP0I1c.-rc Hlam: quiaqutdquid dl: ens, &: capax e{fe, quomodoccmqce en pardcipaulin 11. Dco , & tanto Ol:lg:S ab eo dcpendens , quanto In i"c: tll:tg15 indigGlls & dc:pendens, licllC eit ma'tcria prima. ". ~

In :trt. 1. oltend It Deurn e-ti:lm eff'e canfam exemplarem crC:2.tUi'aru.m. ,quia dererlJ1i.. nat Deus formas:rcru rn rer fuam (a"nntiam tanquam artifc:,;:.quUffAcit'omnia in inrelle-

au; decermtnatio aurem flJrmarum pcrintdlc:frul'tl'fic: acaUf3.e~n1pl;tti. .

In art, +' oftcndic Ocumdfc caufam finalcra omnium, fiquid!=iIlod,l~lag:(!mi conue.nit ;;ague propter 611C, ahoqnin non dererminabirur ad hocnugis q\f3m·~~Mlud,(ed fOrtultO eueniet "quidqUid Agee: Ied ramen alteno; imp;;rfi:8:um operacurve finem ·Ubi acquirae, agem (urnrnum. vc boniraeem fu:!.1U .liis cam;nunict'lt ~ &!: h3c:foluw tntendt, • {ci!. diS

camnlnnic:are(uam pcrfdlionem. .

QV lESTIO

De modo ematZdtionis rerum a !,imo principio.

S Y M MAL ITT s R ce.

E Q_v IT V R agere de ip(a ereanone, &: modo quo res procedund. Dee. Et natbrum de ip(a ereancne , tum de his quibus ecnuenircrean itUW de his qnibllS conuenit create aaiue.

19icuf in arr. I, ollendit qUid fit creario , (cil. quod lit f:u::erc ex nihile,

. (:0 q~od in oml1i emanarione [\lppollitur non di'C id quod fit & cm:mat; ficllt Ii fh homo, non erae homo. In emanaelone ergc vniuerfJliffima to-

t!luemis nullum ens pr:dupponirur; ha::c:1\ucm vniuerlalis emanano eft qeatio ~ ell: ergo t:1 ntlnle.

~f1 arr, t. oiled it Deum po!fc creare , imo ncccffe.cff'c quOd.om~~ qua:: C[~[.a~funt :lb lpfQ Jint, qLll q\h facie ex ahquc , IUU.1 ~~ quo f.lI:it pra:fupPQnit, DOucaufat: II ergo

• l)cus

~~j1. X LV. De modo emill1ationu rerum 4 primD principio, :':H' PF_u5~ft"Ort'l~j~Tf,CBiii.nj~i~·¢R:H~ p~~~rDeum ;_~ ogJl'lia funt.eX iprQ ; fic¢eJ1'c:,. en-I qlib(Inihil przfup'poilat; &: fie ex oihilof.iciar, quod eftdt:iarc". \' -, , ~'.

In a~i~J', ~~el1dif q:O~~d' fit crea?o :Cix ~~cc 'cr;:amr'_ p.llIil1~ reI1~it, ~mpi non err. mUtat,lSm~~ aJ Iqqar~h {~~IPotum, 'il1l.!1 nihil [UPP?UI t~1r, q nod nc f u b u:tJu m tal! 5.:nl u ta.:ionis/ed toturn quod prOdUC1[Ur dl terminus a:8;lonis creanue, Remota eIgo'itn)tu,Ye-

nat quod fit rd.lcio feu,depC'ndcn~i~;tc;rmi~1 a (lto,.agen~e., .

In arr. 4. oflcndit quod creari proprium ell: fubfiftC'otium;i&' habencium eIf.c4Uiatii eonucnic lieri, quibus conuenir etJe.) cum iicri Ut tendemi~ ad effc ~ habere aurem dre conuenit fubfilh'mi,quia hoc habet cffc ~r qlttJd ,.forma aurem.vcl accidens habet dfc Vt gfltl1vQde:d magis,coliuenitConcreari,(eu cum alio ct'eari,qli~m fimplidtcr,crcarii' .,

In art. J. ol1endu:, quod crear~ i.ta tift p1:oprmIil foHus Dei, quod nulli creatilfzp~te'A: competc:re,ncqlie Vt CaLi':': principali, qUia ereare dl producerc ens abfohua: in quart .. 'Un} ens. > quod diat vnhJ.:;:rf;.lHIimnffi modum P!;"'id.uccnd" qued Dulli cr('atur:t (;Ompetere potell:: : nequc Vt cau(a: in£l:rumc:maJi; quia c:m(a inCtrumcnralis ell qua: mhii!ictiaitrer.; & d,(pouf,iue eperatur ad eWeaum princtpalis agerms , vbi aU'cm produdhlf ,totum etfcex nilulo;nihd' pra:fuppont~lJJ;Circa quod II)peretuE' ilia. UljnHl~rjah~ dWpofiu,Q

inatLlPl~bti. '

In art. it ofrendit quod create: non -e:lt proprium:llicuius per[on~ diuin:t, fcd omnium indiuisc, Co quod Deus caufar m. quantum ptimum ens , cITe auu:m primutn e~$', feu ipfum cffe eft commune: tod Tri!litati. Q_gliuOimcn Deus prod""it pj:f incclletlum; & volunearern j (ccundum quas arrendunr proceffio perfonarum t 'ex. ipfa ratione full .proccalonis dicunt erdinem ad ~au(aliratcm crearurarum, qU.1tenus h~c, attnbuta' jft_

cludune- . ,

In ,Ut.7. oflendie quomodo in creaturis inueniarar vdligium aliquod Triniradi. quarenus in creatura inuenirur ratio caufre , & principij, ratio Ipecier , {eu form;e qua fo.rttlatu.r, & c~nthtuiCl1r; &; indin~ri~ fC'~ or?o ad ali~ujd. Et primum rc.przfentat Pll" trcUl qUI dl pnnclplum. Secundum F lhum qUl eft (pccu:s .feu forma ex,p,c;ffiu.uunmlln)J,

Ternurn.Splneum Ssqu! L~& mdilJai:io. ,

In arr. $. ollcndlt,qnod In opere natlll':£.hoc,dhn genemtionc rerum, &: in opere srtis quod fupponit naturamJnou irm:t1.Ientt creatio, {cd cdull:io forma: ex ma[eri:JP}U:Z itt poee;rniaC'onEinct fomus,qu:3 nee forma: nUllt per crcationemicum creari folumfit (ub. iifl:entium.non fermarum.neque cum materia crc:at:e- fum:, &: modo J:lticmr in~,{ed eX potentia materia: educunrur,

Q V LE S TIO XLVI.

De Principio durafiotJu rer~m crtllfarumt S v M .M.A LIT T E R d.

Ff 3

O_V'£STIO

\i3! ":

:MNt:hu'~\"'rf,~,t,~~"'h1ft,~*i;~~:~htRth1~~~~~~

Q. v 1£ "S T I a . ~1-VIL;."

. , . ..,_,.

i, .

De rerum dijlintJio!1e i,uommUlil.

. .. - .. ~ ,

,r.· !-

s r M )If A L I '1' T 'E R ~.

_~'~IIr'i!~jr.il B hac quxA:.incipit D.Thom.rraltare de tebus'ipfis proc:.d~iltjbridDeo; qua:: in tora vniuerfirare mundi ineiudl:ifirur~· '& jn varias {pecies ddlin,;~~~ guuntur, Ee primo agit de ipfa dH!:i.n€l'ione rerum in communi jn hac q. ~ deinde ill fpeciali de dinitll1jone bani, &: mali; U de w!l:inlhone (piri~

tualiS,& corporalis crearure. _ , .'

In primo ergo articulo huius qurelHonis otlendit quod multitudo) & dH}jnCl:io rerum a Dec intent:a! funt. Non enim prouenit f~linn ex diucd1tate matedz, qllia h;£c diuerfieas depender a. flJrmis,&: tam forma.quam materia: ex Dee, Nee exfe .. eundis agenribus, quati Deus folumprimam crearuram fadar, &' iJIaalias, qUill nura ·crc:atura creerepeeefhmulea aueern pr%tel' prtmam creseuram perereanonem lianr. Ex intentione ergo Dei prcuenit mulekudo crea(Urartlln, qUHI in vnafola rotaehu bonitas:

'rc:prz(cnfari non potcll. .

. In l.art. olb:nditquOdctiam ina:ql1aIitas creaturarum eX Deo en: per fc erulll in ... tenditur varlerss formarum, & (pecicrum, &: non 'blum indiuiduorurn in hoc vniuerfo,. cum ex variis fpeciebus ccmponamrt fpcci6.ca aurcm dHtinfrio femper in~qualjta[cm

irnpo[tat;quia fune {pecies neut numeri.· .

In 3. articulo ofl:cndit mundum dfe vnum non 2bfranro ranra muldtudine, &: inzqualirate rerum, non vnitare emiratiua, {cd vnit:ate ~~di~isad vnum fincm,& (apien-

eiam ordinanrem. ~~ ~, •

tli#1~~~~~""*-#t~:"'~#ti¢%;t,~ri1rfi:4\"'~,1f,~* :r1\Wt;t,ft,;M.

Q V 1E S T I 0 XLVI'II·

De rerum JijiiTllfione in lPeda/i. '5 Y M MALI T T E R e/Ji.

iii R J MA diftinl:no creaturarum fumitut pend perFftl1:um, &: ittlpenellum feu defi::8:uofum) quod eft bonum, &; malum ~ &:; ideo h1c agit de eorum dillinll:ione)&in feq.qu%ll:.dccaufa mali.

Igimr in I ~ am.' culo inquirit de-malo, an Ut natura quxda. ro. Ee doce&: quod nomine mali non fignHicat naturam aliquam habeneem efTe 1 quia emne ellS eft bonum iAquanc:ulll ens, fed figndicarc abfentiam, (eu de. fcaum bcni.

. Inarr.J..oA:endit inueniri malum in rebus, qUiaqu:tdam bona rUnt qu:t delicere non po{fun~alia qua: deficere poff'unt, malum anrem eft defc:ltus:l bono. Qg~ ergo defieiunr m .. lurn habem,ideltdc;fea:um. Loquitur D.Thom. de ma1g fimpli~iter 1Cu pri-

llatiu~. .

Iaardc.j. oftendit quOd fubieBum mali ell: bonnm.qufa malum eft priuluio boni,~ non PUtuOl.nihil,fen puranegatio. Priuario autem ell in fubicitocap:u;:i,fca quod eft in

potl::ntiaad fortnam,& ex hoc ipfo eft bonum quod dicitordinem ad bonum.· _

In artic+ oftendit quod malum non dc(lruit totalic¢1: bonum: lidt enlrn priuet beDO "ppofito, non ramen dclhuit Jubieaum in quo eft; neque habilir3rCQl fc,", cap:a~ita. tem ciuud bonum,licet hanc ditninuat.quia p';nirlls tolli non potdl:,rufi fubicaUDl dc~ ,fuuarur.

In anic·f· oftendit fufficiemef diuidi malum per malum cldpz, & pa:~:l:, qui~f"trna, feu altus eft: duplex. pri mus , & feeundus. Primus pcrtin¢ud entiratem rei 7 ~ fccuridu~ ad ~peraric;JQe~. Si eft- ~debi~a operatio,qui3.C3.ret ordme debito. & ell: in fubi~ao I'atl~nall~hab~ ranonem eu'P;I:'.SI cit r",bttati:io ;llicwus pt[tincnti, ad cntitat:cm)vel ad $CClIlcmua. tC:l1~ft d.t~um, &habet ntio.ctn pa:u:¥.

• fu

~·ifI. X LIX .. De cAufo:m41;~ lJ?

In m, S. cllcndit malum adpz habtre plus de riltione mali,qu~m pa;n:am ! rum quia. per cu r pam tedditlir aliqilis fimlllicitcr malus, non per p~n::lm i fed pet hoc quod lit d i .. .enu;. prena: eum quia-malum culpz(:ontratiatur Dc:oj~uius vQIUiltatcanoQ.Il ii'npl~t7pl't~

Dol antem bono c:rcato,'!uod rolbt I1b ali quo. , .

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~*~~~~~~~

QV £STIO XLIX.

De CMlfo 1I1l1li, ,

S Y M MAL 1 r T B R ~.

~m~rtl~ R t A &dt in hac qudione.In ~rtic:, l.inquitiUn bonum polUt ea"1: caUri mali. Et docct, quod malum habet exparre c~u.lf;J!mat(:riaJ!s boi1um~vt dic!'htm ef1:,ex pan:ccanfzformalisDon habet bonum pro forma, {eddet04 dum bOili. Ex patte caufz agentis habet: cau(a~ per accidens, (,,1. t'.Ri. clCllS cum defcau 21icuias priodpij aut impmhnel1to aJicuius ColP(It.

. In articulo 1.. doctt quad fummum bonum, id eft Deus,non eft cau!".

nlalj in opcrationibus, qtlia nullo modo _ell agCflsdcfl;tluofum. nee tad", defct1us in agentibus. Mali aueem qbod cdyjn cJfetlihus (601t ell corruptioaIiquorum; & malum Fnot) bene patdi Deus b1fe cau(a cxconfcqucnti, qu<ucnu5 ordo vniucrU nOD potdt

C'onfetuati fine aHquarum retum COfnlrtionc. - .

In articulo 3. oR:cndit nQR polfe dafi vnum primum principiurn l11:dwn 7 (Ci'l! (umtnum malum. t. nun qUi2 debet babG1C aHquam cntitatem , aliis cfi'et nihil, 61 pro hac parte aJj~uid bonitat~s rc~ip$.mi.BlIn qUIa liullum eft _m~lum qn~ jU:cp con(umAt omae bonum: 1iecrum fedilhUetct ~ cUm. m~ncret hlhll i &: fie:: lmplJcar maJum dTd {l1mmUIn,id eft fine vllo bollO, &: 'nc ,,110 e1UC ~ tUm quia fnalum f-:mper fu:,poftlr ali;, quod.bonum,exquo.taaq~ ~ c:au(a {ah:~m per~c;ns caufcwr;cJ'ge repupiquacl

It pruna cau(a~ pnJDQl pnn"plUDl e.fliGlens. ,

;t~M"'.t.M~:~ DISPVT ATIO X'VIII.

De Creationc rerum.

AllTICVLVS t

S,gitljJts lottllt rirr. "~lItimnll. '" 1##&111.111 Dd rr#II'ITid

I • E VM autofem cITe toriuJ .niuet§ Ii abfolwa 6dcs. - dlt im. EotilU s. cdpturz • & idcl inirillm ab bu: ~ doni. notiria incifi£' rutd in4utt Genet: t. 111 prmapi4 tr~1ItIiI 'b,.

~~-, & tm-llPi: l6i'4Q. Lnute itt txalfll1li IIP'1n 'flljlrt1S,t!r vi"ttI: qflil cr,.";' hl&llaem';J..EUI I. !"if/t '~lIm. & ttrt_ in /wril._'M 'Uf."ofIP in ,"dill fiMJ tXMitiJ.!t ~·~.7. /!IfQ. 1IIlt~.1Jt #I[pitW If4 ~J_. & 'irr_~ & Ml.11I1IM 'Pili bE" font." iitttligM,tpliA IX mhih fuit if'" D_.& b.. mbJlmJ 1,11;.· £t Paulus Aaorum. '7· DnII tj_ f~ ,it mfltlJIJ7/f • r!r --"1f1. itt " folIl. Er paBim in Scrip{ura "'11~~fur Deus f.:laoc ali, &. terrz , & omnium·, Yil(\c: tandem in £ymboIuJ:ll6dei mku.. IllS Me rdatlu eft.dum dicirur. Cmlq i# Dtfl'tb p~ trt1rllffltlfiplttVftfm ;foDIIf'tm c~!i~ 6' 1m'., 'Vifibi.1.i_. _ ~n.& imli{tbi/;ft1»:' ~ in Cancilia LHetiurn6 (uh lnnol:tdtio lU.in ,.FitmUtT. de ftunroa TIinilatcJdc6nituf ~ D_ {UwW/'llll.unTifjll IIU'"

p. ~ tm'1IIW1tflll k lIibi14c61lJiJifl &RMtlTI#, {pmt • .dnn. &' ''7",;Uf11J ~ dnt.Jtk_ 1JiJdittt~(# tnllmJIlhIlW,(kC.

Czt~m lielt hzc verifa5!ida ira Ibbilita lirt taerunt t:lltlen plllriri'li I:rfGCCS rum anriquoru~ Philo[0l'bottlm, tum h~tti,ottlm qui ilJam eutt~ me comti funt, quos tcfen S. TbGm.lI!uft.r .ct''-: & tip.fo.J.!·8a."m,,.ofI 'jl7ml.e.16. IT J r, at: ;11 h Jij.I.,,".lJITt.I.t!r f. &. iliprl{tIIliqu'4+G- 4J.d" fftJtt· Ad tria lIUfem capita poffinnU$ ClIocq ~ pes rl:dllc~ ill hac pane.

primum.en circa. ipfim ccearkl.nem cx nihilot quam aliqui negtllerunr. pr~(t:tdm 0: a:nriquit PhiIQ(ophi, :iplld quo. erat trirum prolOt}uiullit .b: "ih,ttl nibil _foY;,& ita IIlAr«i:lrn ~vr moUcrialma taufam ~'1Ue .,idelitur aJfadalfe tilkiellri.

S«UMilln eft circa res pfodlll!a~;io qUibus alp. qui !lOn omnia'a Oeo cae f.alh, ::wr non ab vno primo principio,fcd hliunUs, ;iut·non·im,urdiui ab iplo. fed medimtibu$ Angeli! ptUf3 elfe faCb, aUf nOD 1::1 primaria inrcnd"ne ornniaJ'c:d es l'll~ ·denti.a1il}lm ell', faaa di'CJUllr. .

T ~ium dl cifc:t (:irl;!lllllanriam tmI~. ~ lIIu!ri dillc.nlnt non in principio rc:mpofu. (,ef ab ftCmofuiJk mondnID.alu unrionem ci\l$. Vndf Fidn Cas:holi(l1i in liis uibul muiui aplicat;uticuI.nm Dd ct'c:Uoris.fcil''luod fu: vnm. ~(jrom" Dium~quod n: niLdo Cfcauc:ri[.qIlOil noli. als &(u~

'Do,ledin initio temp oris. .

. l~UJr cTfC3 primIlID.((il.cita ~DnliP rcntm I pov[·n nibilo~ enallEhlllr ~P"'c i:Ul[I'l1lJ Phi· iOlopbi. 'l!i (oO'lmuP!t~ tCiDumJmtel 111 ilIo pfib.tipio quOd CS.Dlhllo it! hd fir ~ ,c;gc:inmue fQ'o ~ ~ aJiqwundkiilaabiii~$lld quia i4

.. , m:lltfla

~40 il!#JhXLJJ!.~FJc.'jDe,Crcaliop} •

.mmtia COtPQrA.thtnn!inuE~~joirc5 ,ijc!L"l(idelI1us, '., te~,CerJfi!bus~. ~ depiqi!t'~Qn{ci. di",cruil! vi_ hiucbant v~lde •. & ditlid~p~n,tur •• ~}J~ :1,$gn~nJo. :' ~~il,efiili'J~jidurnab'4.f!.gr,1~~ ct~,a~ll~ fuiJlc! jj(l.~ p,tl.'n.i:~.pj,~ 1,.~eu ~~~.ta i~~ru~n_Er~?J?!~f~l.i~num: Ii_I' a Deo ireo, lie,:t va~lis, mpdi~ ,,6& fJbuJis. hQ!: cmID'm:itCna ril1et Inct~at;l.. qu,s babeter pDlella . d~dati\l~dnr,3ut'irca hoc ctelirauc'tif;lt;de qUibus rem ad earn tranCmmandam 1 Et diuifi (unt in tres '" "iclcri 'po1ful1i::PP. qUI h'%r~rit::oriim ertOtes.· &

dalfes. caralogos adnotarunc , Vt Tertulianus .tepTl·foti-

. Primo J~e~n,;aliqui\'tDeIilOaitu$ •. &: Epic~~ ptio71i(I1,u.t:.¥.& A'lq··Tll(:odpr:i:tu$llb.I.h.trllill~-

;IUS, non"cITe qll~tendamcauf:ini pet le harurn i:!1- -mm!abiI14rJJm,Atlgtlll;,lib,ae hdefrbltl.Epiphanius

u~~fuatulll.&-~l1tatipnllm.Jed ca(II_.&: f~nu~ .l,b.\d, hl.refib1U~h~;:eji lo.&.foqq.lt~na:U5l!b'I,,, . .tOI

1M ex plllriu!liCorp.orum ~oncbrfu rc(ul~lrci & lie r#.pqq.P.hilafltiusi. lliclotlly'Da~afccqu$.& alij.

non oportdc alia!D. ca~[al1l ,atiigU;lre,ql!am,.milCC- ~~.r1: lio;'Cerdon~ M:lf.cion,.Apc:lles. &: ~]jj. duol

rialcm.fcil.ipfant plur~hrarc:m 'otp(Jrum, QI1I:1.cor- pon~bmt Deos, (eu [llInma pringpia. vnum be-

, pora pro mareria ~gnofce:banr.po(lentes mat:ria~ . .num,~ltcrIlIll malum,&: hunc €1cicbanr eorpornm cai: lliqUid. Ienfibile J '& ad:uafc. tranfinurauoncs' con'dirote:m. ~eu 'Iiiibilis ~u?d~.d.~ quo vid.cri po;

alllCm fulum cUe accidenrales. left Tcreull, /lb. de pTl.fcttpmmb. ". f: & m Jlbrll

Secundo ali] ;lmgn~t1crunt' :diquim l:;Iufam tiu"r:i'jf,{.rci'#;mn. Et h:EteG Manich;t:orum icll!m

:lgenten: harurn mn(mil~~liorm~, fed tamen. ad- cornmunkcr tribuitur.q~i malum Deum vifibil!1l1D

hue fupponcndo, quod fubl1-:tntl.1 cotpOtum erea-. 'creatorem conftiwit,vt vhlen potefhpud £pip~ ~anon.ct.1t, [edprirnumpriocipium. [cdtam~n" niumhulji66. &: l'pud Th~ophylaCl:umin ~tJ!. ,plI'ifnmratione:s,{egrc:gat,ioncs. ~-diu,_iGpne$.qua:: ,6. [Illn. &indicat Theodorctus. lib. I. hq(li~lI. in ('3 danrur , & accidcnnlcs (oh)m drcput~ballr, . ";fmflfbul~~H,,!. Co~clli!lnj,' ~r,a.m BuclJlI!cnfc .I. &- fccundl"trn ei qu:.,:'apparrnc, Olcd»nr c:t aliqul) hoc: dogma per p!urcsC1OoDu in Manichzo, &

:lgcnte. Hcm Elnpcnocles pofuittAllCJuam ptilOa. . Prifdlliano a~mn3t.& S.Uo P:lpi tpijl'9,l.vel ,n.

~gt'ntiaduo contt~ria;fcil,amicitialll J & litem t LIe lfilTwibillm Ep;fo~pHrn.Q,J!"mManic:hzofumbZ" .. Pythagoras.bonumj&. 1\121umj vnde pofieu:cpul- , "dim (eplliluialfc: itt Albancnfibus • feu Albigenfi..

lulauit. error. Manicilll:orum ',de: dua:bl,l$ primis bus OOUfra'luosin,£uigabili ftudio(antliffimus P.

Edncipiis,al~c~~ ~~~ti?alr_cto M¥(t., !\l;j.c:tiam p~ nolta: Dominiau in panlbus Tholofz.& in Con7

fuerune hane [egrt"gatIonem , &: mueaaenem re... cilio Lal:CrallCnli coram Inlloce:ntio llI. dc:pugn3.:

rum fieri 0:19 aliq\lo intcll'eCl:uuc:ut Ann~goras. uit.vr'S.Antonitiusrcfert ;:p.hijlm.tlil. i'}~& ••• Ii':'

qlli primus inter Philofophos pofwr qilQddam in- c~t :diquanmlunl auhifer. an iidem fuafut Alba-

corplneale. princ.ipium CC:il.intt.lIcCl:um.licCt cum nmCc:q_ui &' Albigcnfc:s.IJl Italia 2meID,przfrnin1

aliiHlatUtilUbU$ l}hi,~orophi~ P9J1c:n:t principia. re- in·l~fubria hie enof·.valde pmc propaSl1~$ dt~

tum corpo~alil,&. in6niQ1.s partes min~rn:L5 ,u qui- : C~~Ir:z 9~1ii'Ta'fW'c= ~ecena~l~i& ~uo filngmn;.~ bus res &1:iam. ~ulicitlU- ,.Ph,f", &. S. ThoJlUC~ urcu mdyrus:l.e: glonofillinjl!!':pug,1 S.PtmlS M~ fCItdPlif~fl{.1 5.&.1.. ' . . ryr. DcniqueOrigcD.c:s,';taJatS.Thomas ;pufo~

: Territ) tand=m nJiqui agnonerunrrnnfmutario- 1. ~.& in pr~fon;i'1~.t7.m.:i: pofnir Dc:um ~~in~

nem fubtland:1lc:m. Be ll1uc,i;nn qua: {urdpa-ct crcJ.ll'e ereaeuras fpmtualc:s.c.afquc :rquaJes.d"i='_pdc

(llb[l;mtialc5 formas, sicque Jierct fublbntialis gc- eb peCfata quorundsm fabticaJ1c mundum viJibi-

neratio. fcd non perncnenulI:> ad (:ognot£endam I,em, &-corporeum. c:ui~ ~ifaturis ~lJig3uidpiEi-

ac:ation~ e~ nihilo,quiaipfam mucriam&lbm t!late's pci:cantes • .5< bac occafioncqui!fi in p~-

&: creatam dre: non percepetWlt. iudicantes cer- !JaID pcc;cati, fuHfe ,c:o:ndirul:\l' vilibU~m mUD ...

tiffilQumc[c.iUuda.:liomiLj,~nibilQlljhilfori~VDdC dUJn.~· .' ~ . ~ A- ..I. -. '" ~ »;

quodcumque faGl:um debet fupponere aliquid ex Circa tertium ruir error muleemm Philofopho- .+

quo Gat) & tic ~riam pmnwn agens &bu fuppo~ rum.qui pofueront inlindunl ib ztemo'.ticcr diffe-

nere nmcriam) nOU faccrc. Et ha:e fuit Ct:nrcmtia tenlcr;& non vno modo id aaerllc:rum;;a!itcr m~

Anax;lgO~ Be Pl:uonis. qui pofu~runf pro primu: pro(:cifcronr qUidamPbilofopbi ante Aiillotelcm~

principiis materia. & agensJ red quod ip(um agens :aliter Arifl:a~lc:s ipfll. .Nltn ,.:utte·Ati!lQrclcmqui-

Don erat principium matcri2. ,(ed fupponcbat dam po{ucriint ra aliqu2s (!li«e ab zteino.ftd per

eam. Plato aUteln addidir tertium priDopium ad inJinitum telnPUS qujcuilTc, 8( fl1ilfe: Goe- mOtu. k

jUa duo. fcil. ideas, [ell cxtmplaria. quoIUm nul- pofteJ' pet intellethun cccperum moucri cil:tra-

)usn erar c;luk akcrills; & pa ba!c tl~. dice bat hentem , lit fc:grcgamcm vnum ah alio. qua: mil;

.cau!ui mundum , Be res ex: quibus conllat mun- opinio Anaxagot:l!. Alij veto dixemne ira e:lft: gc-~

.oU5. Ira (umhw: ex D. TholD.in l..dfj1'l.q. ,.IVI. s. nerabilc: rerum hoc Yniuerfuro) & toItllptibilc~ Ii:Be in ~pNf&. f.in. txpliclflunc .tnit~lj C.,I':"U,& hi, CUt quzlibl!l pars iUiu! ~ . &, cQllfcquetuef {c!mptt

. pujI'4+'Vt.:to Vecwn eft quod MiUfdius Ficinus a1iqUid (upponi debetc:, i:Lquo gmeratio fiertt to-

m rompfltJil) :r mci PliltfQnu.Ciitp.9'&' ft1" intCJlt;tr tius. quod. v rique a:tertlym dter.qu~ fuir opinio

f!lI:cufare PLnonem ab e:o enote, qUod nweria -Empedodi5. Alij dixemm quod ab :tten!!:! non (0:'

bOn fit faa~ fed quod dixeri[ Plato materl:nn c6"e .. Urn etant rc:s,fed enam mol;US carum-, inordinatilS

.Iaa.un a. p~oiDJmediati~ qulm I;~ C2[a:J:.' Se4.-c:unell. &' canfufus: fl1it aUreID· in otdinem Iedaumcn D.Thom. non hoc imptlfuit p1atoni: !lam 'dll$ vel cafu. .... t Demol:ritus·dixit.vdab agcnredi,h« ei mribulUltgnuiffimi Authore,. ' Be PP. ~ui- uino;&: lddi, Vf Pbto , VE diclwr in !.Jt ~.d~. Alij ,bIU podu, c:redendum ell qultn Piano. Hi 'funt ·V.efO v£ Ariftotcln:, llc qui eUID in hoc (._-quUntuh

1111lillUl ii:! ,,,,.,i.,,, pPtIPtri,. 144 GPdq, ;Ambro- pofoerum. tc:s elfc :ili lZtCmo Cub co ftatu, ac in co

fiu$li(,.1.H"-u~!I' .. ,.,g.l',dll1nalius.lih-.dI J,,~ modo generarioni$,~ motl1squCl nun!: 'un~.I,.l{CA

. ~~n",!-I{;Hj :JItP!"~fj,. lipiphanipsb<f!Ttji7' fatS.Thaln.in l..Jijl.l.q.l.ifYI'f'

Vidm pojf~,ell: Pbl~D~Opbis PbiloPQDU5 I. PhJ~ '.

f~W't" ~.&:." ThemdullS'~.:;l. Ah::inol1S lit. Jl.!ia.fidtS ill, btu pArt.e ~;{lpr"

~ '" J.£lri.;i PlJU"w!l'.'; . . . , :, . '.J' •

, "lJ.f~ratlD. 1r' •. '.

3 Citca f~CUDduli.l caput, dil,lCf 6mOliC :l·diuaGs:

. ~$ ~atum eft. N;un annquillimih:m;tir;i. 'It Simon Magus. at MCDandcrcim difCipt!lPi. quolikani6W'~~SaE~ •. ~

: Contra O#:C tri:l.,doc:et Catbnlia.6dc:s id quod f .iamp,pr,ldishnu5de Deocreatore: •. ' ,"' ,ctii Plimum quad. cl~Ql: "cu. g'catio, C:~ nihil{!~. > •• , Seeull

Diflm/alia Xp,]l, " Aftic. I.

Secunduin t quOd omnia ram inuifibilia qnam vifibili;t Deus Vow ereauene ,nee ab aUo ;zliqnid crC;ftum rit t.lnquam it lummo plindpio. ' ; Terjium ,quod non ab am:moj fed ab initio

tI~mpD!is 're:illU~ {it mundus, ~

• , At quidern lici_, omnia illa tria definira Gnrin ' Concilio Lltet.tncnli (ub Innocentio In. 'Ie Coii~ !be ell: c.P;l'mire1' {NprA tiidlO • vb! dclinitur quod D'II~ tfl ~l'tt.'f1' ~m"iiim 'lIiftbIliMt;, , & inllijiblllll'NJ, J)~itH4IiHm • & ~11~~IJ,. .. Jj1tm! 9Hi [;I,u1flItiPOltllli'lI_l1ttltl ftihllI lib 'rIIl" mnpwld 11m,,,,'!," Ih Ii;hj(~ '~lIaiJit Ct,liiil1'1l1lJ. /Phi/Hllltm Ii & t"plJtl1/'mj dligtlirllm 'lIiJ,lim • & tRtltlJUIIm. ,,, d&iTl" h~ rll. ~Ilm, ~iI"'fl. r~mmllll"!Sel( !pi~iill,& &~rp".'ftmft~IHI .. m.'Iu:ctjlnqU:Uli • ilia rna In hac dditlloone contcoU lini;eulcm ramen ex ,pta Seriprufll aper· ' titli.me Can l1at, non (oli'lin quia, ScriptUril nOmine CJc:ationls vtitur. am:ibuendo Dec crearionem omniu~ ~_ vt 'Urn dicitUI I Ii pri"c!pi~ ,~t~!' Delli , eJllm/.!T rerrllm • Eeddiall. 18. !:::Ui '1JJi/lt ,n ~t7~, 11"", crflllli, omni" jilIJf'l. & ,. ,14, 'T 1111' pr6"P;' mihi t:rt4"rli7JJlInm'$. &:c.5ed etiam. quia e:r;pre(4 s~ addie Serip~ura de nihil!) fc~m~ hOl!!f' &: lleet hoc non .expmnerc:t ~ [limen dlCendo trued Cfcauit omnia) &. ("it omnia. hoc ipCo~diaum ma~ net quod ell: liibi!o fecit,qui:l vlrra omnia nihil e:~. V nde .non fac~~u5. vim in (o~ propriet;uc: v~rb~ r;r'lIl1di • quod JD tlgorc: lignlliCll[ ptoduelJonem, ex nihilo , aliq!l;llldo {limen fumitur Iu:iod figtliliutiom: ~ quz erizm vtitur Sl:ripeur. pro q.u:lcumqu~ produa!o,Qe • cliam ~toaUCit fubl!anu:un eX QJhlliJ.quod f~ net ~ rigoroCam ucatioru:m , vr cUm. dicitur 1faLn .Eg, Dtil'llifllU formll11J ItlClm ~ & ~'mII Il11llmu t & c. f7.Cl'tm ftttElH1fl IIl/tidNIm Plfctt1l.P6Jm.fo.C.,- 111H1taUrll f1'11l il'l 1tJt DtNl. ad Epber. l. Crt~ii ;;J Chl'ijI'1i tfll in Ilpmb;q btlRi4.S~ ramen prodllliio.. nem n:nihilo~t ipf:t Stripnu2 ponir.l.Ma. d13b'7.P~tQl RIlIt, flt Ji[pi","..a ,J1Im 6' t'"~J & lliillltmli4 qu~ '" til (1m' • & itJtllii[.M '1"114 IX nihil~ ftcit ib DmlJ& h_imm. gt:11I##. Et hOI: pctdnet ad primum pnnfrum crcarionis a nihilo. Ad fceundum pe:ninct quod Oms ip(t; o:~uerit omnia: ex: hoc :unc:m I:onftarc pot!:ti: quod Ii omnia !':fcauit. nibil an ~io .:teatllm eft. & irerum quOd neceJfe dl aliquld lieti t;( nibil(l. H~ d~ confeqllcntia:: pa~nt • qnia ii Oem cream' t;lmDi~: ergo nibil ~b alia aearuiU ell. alih Ii alta: anuit :Iliquid. non potUit Dcm omnia acidfe. Ef iu:rum fi cre_~uit omnia ; ergl) nihil pnfuppg.. fllit nOli f.l4um 1 fc:: 'ego nec-clfe eft :lllillJid cal: fadu.m u nibilo. quia Ii c.lfu faawn IC:I; aliqUOt de iUo :tIiquo mq\#un an lir f~a.tlm, an non. Si non el! {alium : ergo non omnia font fa.!k at, ipCo. ;lilt iIlud mt Deus , & eM 1 (c. Si eft faClum: "go vel iEc:rum ex alio; lk & aii prl;!cell'Of in inliniEum,qnod nOll pouft ~miIEi. vel erit es nibilo ; &; fie c:1l imcnrom. Ci(Qllus autent non patel! ad mini, vr laliCrt VOgPl W[ ('1: aliquo. & mud coX ilIo • aut qllDd aliqllid JUt de fublbn.. lia iplim DeL Na!ll fa vnUm fit e:s: aIio ~ non pOte-It h;jbcn~ eJl'~ Cz: ilIo DiG fuppon:uur esiGens id e:s: quo fit • aUf 2lih etfct COX nihilo. lUDd Yerc; G cxilh:ns fupponinlr • non ~rel! fieti ('11m exil1e-ns fit; li VCfO enft:ms non m; ergo. erillo Vtc:s:illcntc: no Gil fatlUQl a1io,d.Pr:mrquam quod in materia prima hoc veriBcari non potc;ll: ~ eum enim lit primum fahiedum. ex: 'nullo alia UIlqwun ex (lIblcdo fieri potc:ft. De fublluria au- 1ep1 Dei fieri aliquid non pate!! ClInqllam ell: (I:!b-Kdo : ,6e enilll iunfmuurmu t dlhqll~ fabic .. :4um, r~rum, ~ compon«e(qIlC cum forma

I,.n •• S. Th'llJ. iii l.ptJft.D.Th. TornllJ~a-.

c_re~ta • quod roeum abfUtdUIii ell in Dee pdnctc, ~ate hoc ipro quod .dititur Deus cr.taflc omnia.. tacitt did,ut ex nibilo crcaffe.AiUe:etd.vero. fcilkcf quod diear Scriprura Dcum l;'icaJ1f Dmnia p~mltl in Scripmra reperieur , ad Hc:b.~. -.Qgi II ... tono71miiJ tr~a";t;DtHdtjJ-. & &, I.P~Tt4"1 Whilt fllrbrJ 'IIil'tllr~ ftt~ .I03Iin.I.Ornnili 'Fer ip!tlm!,,(J1l pm' • rJ- flirt ipfo foflfltIJ 41 rlihil ~,Ild.CoUo.tr. I. iJ.H~ftillrn in ipfo ~di'll [UTI' 'fIniHWfo ill r:.i/o t e;jTl urr« , 'UijWilill,tit iflSift/JU;1l i (7 fTl!idif ill ipfo GOl'ljlllI11. Et aJia mllicti Iota (unt qua:: fNfrJ cl'.tuf .. mus.El CjuibUJ ~iam dt'ducirur peumfolum dIe 'IeatO'~m ,& defaao cteaffc line ,a1icuius confortio I dicimr enim crClIJfc: omllia.& !lUlU aliI allripuilllf ratio ~&: pOicil~s 'te'andi ~jmo did(u.l(ai."". Egl. 1!~fn'nHl jllcil1lJfflmill, ~;tWllJmI CIf/IIJ, {Uilii • pabsll'"1 r:II/I1I; & hilUm I!7llCfItII.An vcro. aJiCiiJ CrC3curz communicablln fi~ petefias (reandi > vel flUlquam '.I1I[Z principali, vel tar:qu2m jpltrumcnfo.difCjuircfllr linic. ,.,ftq.

. Denique teu~um~"jlkumuiidllm f .. 4lnn "ae _ in tempore,collftai' ex mo Gene(.l.l" p1"TI&;p;11 ft~

&it- D~ItHIfIHm t & ttm!l.tIl t (onRat edam non (eln-

pet fullfe mUlldunn &; Iic non dle£t"num ,PW.

89· Prsllfi/lillm mmtu filrtm • Ifllt [lli1Rllr1ill' InTIl, c!rlrbis; Prollerb.S.AbIl7ltiqlluorJiRllill [tldJ iii".. It1t1t1ttlllt7'T1I fortt • noI1Jf(.711IT~lIt II/ryffi.& ego iiTnl tOltt:tplll "mn> EcdeliaR:. 24. e gIl I;; tTY. .AlftJlirni pr~Ji11i priml1gthill(. 4711' ,fllflt1lI CrtlilllT,i1;!J:!OiIfi.11' ClArijittt rn~ Pllttr ,;I<f,itllit qlllJw blJbll; pTil;fo fiWlJ, mll1lJItS ji,Yl1IiPlla fl.Ipea cr!am mundi (011- Utultio per dil;s (lumctatur , quod perdn" #d fue:ceffionem ttrnporum t & non ad 2fctnit;ltc'm.pOniuJrqlle ibi numerus ditfUmnniruJ,quibus DCID operat!!1 cl! mundllm i Exodi 10. S,~ dilblllft,il DllII ~dHfjJ.& IPtil'" • t;fr mllrl • & _Iti. Ijll,t in

ts, !tlnI.& Jil flpJimltrlqtlit1lil.EtGmcf.1. Cf111/IIt4

ait Delli die flpfi11u1 ri/'IJJ [Ullm ~ ago initiumtem:. pods habuir a.::uio ['pllndi~qllia bnlrm diemm au.merus (';DmpuralUt vique ad complrnoDcm tarill' opcri$:ctgo mitium iUilU foit fe-pmn aichusmltJ crgoinco:pitlJlundus in rc:mpot.;&' i1Iudln prinripi, l:oll1lindtUf a ipfo te:r;rtl ca'c iniEfUDJ frnJpO~ ris~quill darur tCtminU5 buiul conllrudiollu , lcll., CeptimllJ die!>.

, Si qU<tru an aJiquid iIlorum. t:adonenatutali po(..

tiE probari:Re{p.illud primumjCcil.c:te:JtlOIll:m C1 7 nihilo ofrClldi poUe ratione nilwrali. Gmilirer, & j'ccDnduDl • kil.qucW' onmia 1 Dco crau lim. At Yero remii.feil.dc U!c(!:fdonc in tempor&: Qop po. reI! cLan demonRt:uio luBiejeus n r;lli01ltJWUrJloo Ii.Vtraquep;J(5 eft D.ThQ.& primi "ffeJilw· mn i" J.Jijl.J''1.1 ... 'I.l.vbiillqllu .4Jllod a,PkfIi, 'flI"I,.,ntfi1rJ. fillll Mal. fiJ tti.mt fIjIill Jr;nMJflrllr~ Idem (umiUlt c:l: h(s'1Uz doen;1f b.r;:-q·44·""l.Vb{ ofirndir marm.am ptillili. (alii die 1 Deo:''lul;ld tU.o:

fC nOll porca.oUi dmwollrctw' dad ac;nj(in~ e~ nihilo.quia l«Pota materia, quz dl vlrimum fubietillm,non rclLit illiquid !::%. quo n:s. fiat. Et 1'<fr. ;I.I.Cr ~.ollmdit dari aeanon!:ID. e:l niMo • &ad Dewn pc:rtine:l:e talem cre:ltionem. Et'idtm oam-

!lir ~.t~tIf. I'll G~rn.' .. l ,.cr.· r:.u.& 6~"iIj ,. J'u p~fml1;1"'1'f.J.SQmlt1u autem przclpll:l ~ &:. fllma. mmrllllis tadD ex boctqula ueario eftprodudiou:

Ilibila,kd nttdl'c ~PQMte :diquam produaio~ a nibilo;ngo lIt~eariaD~. ~lilJor "".ob.quill ~ nOll poneretur aliqua prodlltDo £ltruhtlo .Od1DlS pt(ldutliQ cart a zli'lllOelUc pr~fI:lPl'0.li(o;ftd a hoc Kqrmaur vd proedl'm in infinitwn ill cau&; &:dftlbblll.vd quOdaliqliod m1 ana Detllll uo U[ fa~:qlle ClMIIf:l.CJUOfU vJran!CJi clhpcnc fabii:ago lI¢uff~;1l pOllen "elJrioni "RlbiJo.

Gg Sc;qad,

i4t i..!!.of.ft. XLIV. ~c. De CYcationA';

Scqucb ptobatut, quia II emnls proJuCtio, &: Iut,&aeriuai;ut'omo.c ensexrra felimitamm , &

pr(#llio tCt1lnl di ex aliquopra:(uppoliro,dc qllo- ct(:<1.t)lm:ergo 0potter POni:re quod rnateria prima

cumque pr:eCuppofito inquiurn all fit ex allo, sn iiI dcriuara a Dco·,vrpme CIlS p:mkipatum,& nOll

cit nihilo, An a le:nec enim ell: dare rnediii. 5j 1 (ei a fe,alias dli!t aQ:uspurus: liautcl:m partidpntum

noll cit faltum,ncque crc:lturil..& !il: vel eri~ Deus; ell:, vtiq lie a pri m 0 emcj& ~ prime pdncipio parti-

vdnihil.quiaonmc ens V"d~lb;fcatum'l~I111Crea~. dpati dl:b!;(',a quo ell omne ens quodqutlquo mo~

tum, Si ell nihilo > habCrrlUS nUCntUI1l quod darur do patdcipat dIe. ."

pro,effio alkuills rei C~ nihilo. Si cuHo,de illc alio Statim vero (c olf~tebat diBiclllt:u.quomodo rna-

ex quo ell. rurfus inquiram a~ tit fall:um e): aliQ, tC'tia ptima creerur i Dec c;. njhilo~cumJ161i~ (;tea~:

vel ct nihilo. vel habcat dfca (e; &; fie vel deue- bilc,nili ens Cublillcm, &: habens eJl~ per modum

nidnlls ad aliquid, quod ex nihito fit, vel proccd¢'~ rorius, 'It docee S. T.in htfc 1].4 f.tr·4.&: no~ dicemus

DIllS in infinitum. Nee potel!: admitli circulus iII ;nfa.~.iIJlo eX hoc con(Ulgit Jiffielllw, qucmode

iftjs e/feCtiblls, ita vt dicamu5 vnum cJfc c:t ~lio,& c:orpora cri::ati poffint.cum c:6Ib:rn~ C1 duabus pu~

Illud aliud crl.c ex illo: id enim manifellam impli- tibus.qu:arum nemra etcad poteft.&: vna fupponi-

earionem inuoluic , vt{lIprtt. ~andcrallimus, 'tuia nlr Old aliam &: terutn refqluf t!lI:jpfis;&, lie ip(llm

fie idc!1~ pr;'t':fUrpOllCtCmr die. &; non elfe retpe- rerum LUpP.onil a liquid! ncmpc panu ; & fie non

au l:iuCdern) ptitfuppooctetnr t::lfc, Vt (:l iIIo fiat videcut fieri el( puro nlhile.Sed de hocfOommodilis

boc , k prz-[u pponc~ctur non efle , Vt illud fiat t't ibi mttahirur. Sullieir modo dicere quod mateo*,

hOI;", MilitO minus pOlen dici quod res 110m ex prima non CfI::3tUr ptr fdcorfum.fcd vn:auiunCia

Cublhndl Dd ranqll3.1l1 ex (ubic:da pfa:fLlpl'oli(o~ fOfJl1:e. &; (ub ill.a. qllia fie ,rearudiel.ll habet elf!: •

. cum tCpugr!~~ Deum dte fnbiellum u:mrmura- lion aurcm h:lbet (lie nju Cub fcmna; &. idce) ,rC;l-

donis, Be lufi:-epduum fOtnl3rusn. rio mami;e feper attingitilHi ,Vi de fild:o fllbie€ti

Il Cl!!ud Vc!fO v rrumque con(c:qllerl5 CIt maniFc" ... Iicui form;t..ita t~m'!l materia l\lbllJn~riJ bm%.

fium ,abCurdom,& implic:;o:oriuln ,prob3tlJr,qUJ3. (ubiieitllr quod Illanttin pot,..ndud ~i~'.POt6fiq;

ptocdlil5 in infinitum in c,lulis 'jmpcdit c;J.u(;atlo-- rucceffiuc per gC1ltr:lticm:s acqwrm: nOilas for-

nem dcrenninntorurn cif.:am.lI1di enim 'It prodlJ- 1n3S,a.: ~XUctcaJi~$ ,etiaUl prirIl!.m. (ub qlla cteaI1

mut hle eff:dll5 numero • qUi modQ lit , v. g. hie ell:, quia clfe- mateti~ > vt ~otfefpondct qcarioni.

jgm~,hoc anima] ; Il~,en;; ell: pr%ccdcre infmit.n clt(ohlm dl~ porentialc.quod in :u!l:um teducibllc:

IMtCrias,llunqttam potdt dcfignari aliqua qua= in- ell: per diuc:rr!l~ genctation~$ • qUibus diuer~ fot-

c~rcril : c.:tgo neque cffi:aus iilchic,& nunc inci- rna: ilRtoducutl.tlU, Ill; reaUI;Ullt illarn pou:nti~i:i-

P!!U~ parcrir.Patct con[cquctia,qoia t:~ j_ ql1ibu5de~ tern i~au.rn; & fie alkllale dre 'load hlbcr m~-

pende t hi e cff~·Clus , ve inci piat, nunquen iIlca:pe- rc::riJ,m~~!.:pendct a ertationc • quia hoc:

rUllf,((:d qlloeumque datoaliud prius,&: pdu~ ruit aCtualc elf!:: variatuiim:t:.. .... afiarionem fonnaruril;

:mte lint: principia: ergo vt ll1.: c.lfeau5 il1dpiat. (ea poeentialc eire no po~c;1l: habcri ilili in vi altiQ-

ftlllpcr rclbI aliquit! :lc.ipit:ndum:crgo nunqll:lrn nis cr~"'riuz>qu:t: PlOV[ tangit Iilartliam e~ pan:ia-

... ~rjtic~bitur quod indpit inc c:ITcttlls:fc::mpcr.(lliln lis crearlo, (eu cOl;Jc:nia,Scd qUia.pot&iale &:lJ'e n.6

aliqllid d::dl: Vt indpilf ,qoi:l Iemper rdhbit a]i- potcllline aliquo aauali in rerum nacura inue:ni~

quid acdp~tc: ex rcqllHi[is ad im:ipicnau,;;;iim fint fi ,DpOm:t qllod mod elfe poremi~(: , [ell capa~

infinita prius QU3. boclUt.dequo vided pOlsiit qu~ ciras ql1.un h~bctlnatitl:i;l.;ld omnes fomus. & ad.

dixim\ls circa Iilnih:rn rarionem ad probandU dari t:llc ~tl:U:Lle illorum quando ptimo pt'od\lcitur.

Yn~tn prim3\D cau[:!IlI,primiunqllC morore,prictd. fub .aHqua forma l Dco produ.::atur, -qu~ Cub il4 .

WilD IJIl4(b .• difp.J .arr.t. 5i enim ptoc~nllS in inn.& lam ,O:ioncm et~tillilm tunc cadaJ:. & cum mate-

Ilimm adt:niuitur in (alllis,cI=ifat danonllntio qu;l. ria eoncreetur ; ita t.lmcn crC;U\lJ: fub illo elfe.

probuut oafi Deum : ergo Ii C1 eadem ptiadpio quod non accipitJllod 'It a~qumnJ!. {cd vt" mll~

ptUb,1.tu.f deb ere dui. ercJtionc:m , t~m dC!1l0Dtlt~- ubilc. & per "Ham fotmam • cu.im c:d3~ dhapaJ;.

, biw tit ~atiol1r:m d:ui,quWl Drum. ~Qd vcro. fubrogabile.r:o qood pillrium capu produdmr.&:

.lit incopucnicn~ qudJ ckllenia~ut old aliqUod (ub- non ranuim illills prlm:Jl,Cubqu:.. fuit creat:...

ietl:um primuln,quod 11 Dco non lit fad:um.pater. S«undam yttO pamm huius Doilr.& alfertionis.

qoia 6(; Deus !lon dfcr omnium [,rum 'Jator, ac fcil. quod non fit dcmollfirabilf: per l"ation;:m na.-

per confr:'luchS nec omnipot~D$) qlli.!. nou polli::t nualc:m mnndum f.tehl.[II clf!: in imrio u:lllpori~.

wnlli=llm:~ pPml1 c:ns,qnia non omnia entia cH(:nt' docet S.Thom. ;11 pr4tltf& '/.46 ..... n.1. &. in 1.difl.

eli: P3Hicipatione ab iplo.Et vlterlus.iIllld fubieB::ii "qH.tft.l.UTi(;, f. Etfupponit quod eti .. m Ibnd!)

vel dIet C;DS potcmWf:. & limiwllm. vel illnni. in mionc nauuali non potell d~1Jlonfu1ti qul1.l

tum,;& ::tGlU$l'IHus.Si hodec:undum I drcr Deus. mUIldl1s fit :ib a:tCrJlO j nee ration~s Armatdis iii

&: ali:. atquc: ;dec nOll poJfc::[ dIe fubie:Cl:lJm c:fficacirf:[ ptObanI > vt Qllendit S.Tham. cit.qu.

primUlll a. q~o alia iic:rCD[.quia fubic:tl:Ulll hoc de- 4S .MI. I. I!~quc (oluir) irno. VI: ibi oftcndir, Ari-

bc:t c:lfe tnnhuutabilc.&: confc:qnentr;r potentiate. Hoteles circa a:terni~atem mlUldi ptzcipue in[c:n-

&; DOn aerns pu(u5.5i primmn ! ergo h.1ktet elTe dit defiruete quommd~rn Pbilo(ophorurn polirio-

lirnit:mtrn.. &; 6nitnm,& confl:qu~ntet ab iloilo.&' ncs;qui ponr:blnnnunduf!l inc~pilre ql.llbufd;tm

lion ~ fc:: ergg elI'Cf eM J;Jeuum. im eo Ilihi libU5 modi$:. & vaitati repugnlmibllsj

, b ~Q .Ctquitur eadC ratione: probari Dr:llm cre.l~ quod vera de fatl:o ;tb :rtcmo mUIld1l5 fuerit.nIJ(_

r~ ex; IJl hllo~.sc elf~ fatlorc~ I) (Iloium. St"lJuitur t- quam dcrnonfiutiue prohll.uir • jmu inler proble-

ta;un m.ucn.1ID pnrl?!fl die l Oeo. & non aliqllid n1at~ dialeAica id l\Umcr~f In Ub. I. Topi&otro"IfJ

~n f.J&um.fl. P[zluppolin~m. ~atc[ ~()c quia ne- ~lIfp.9. Hoc: ergo fllppoiim, q~lod u:ucra if a eft,

cc:~c: d\ponere. qllodm~tm01pmn;tI\O lit pumm quodnon pomr darl demQnfiutio. nr:cratio ali.

IUh.I,ft"1i ens teak, vrpOIC fllfcepriua fOt(!lar11 Cub- qll.l probans roundum dle .b :rtfiDO • cum id

fi;uuialium,&: compulidw!.cumfoQm.,UIlqui cum non poffit deduci C;l. quidiule ipCa, & Illl!\lJ'a

lite?, p;lft~ totius compolid, ~ C:lpU c:uIlCJlt~ p\unai) nee cl:. nc:ceJlime Dei agenIis • fed eJ:

J=.hs mediante form.l , needle ell eriam ponerc volllDu.te eius pendt~t, per quam (altus dl: mull..

quOd !it CD$. (cille C1IIa DCOIU,& en. pankipawm. dlls • confcqucnter ntque. rlc:monllrui poten p'CE"

Vlpot~ i;ns potcnti:ale.& non. athn plltUs:& 6mili.. ratiORtl.lutwaks quod ill rewpote inco:'p~it, , ... .el

to" quOd i Oc:oJn qlUl\mm.ptim1UJ1 c:m;.pilridpil" in 11"0 l~pon! • quia fet mil Qlnpino dtpt:ndl't

~s

DifpffMlio XVIIi. Arl.J. 2:4J

&: ptimo principio , 11 quo ein~Ilal1t res fecundilm omnem rationem enns.lcaque eX fiihilo nihil fic;djA:inguo.pcr tranCmuutioncm d" vno in ~liud. c.'Ut agmlt cau[;iI; creat;!;, &: p~n icnlares;c onced 0;;, fine tran(muradoi:lc': de- vito in ali'lld > fed per umpliceItl emanaricnem tori us ends! ficur agit ~3u[a prima;&: primum ens negcr. Phil oloplii aurcm ant]» qui (olum inrcllexc:nfht fieri rerurn per tranrmuta~ nonem i & multi corurn non v~lcbant llltelligcrc trJllfliilwuioncm Cubl1~miakm in materia ptima.fed [ohim acciJcmaicm in (ubieao in :lflu. to. qllctid~~r~o de rr:io[wUt:llion,c in {u~ieaO r~aa prrn:cdlt dictum alI.loma _ quod IX l'JIi;r/u mb,l fit. Scd ell alrior modus opcundi. quo pdn1um principium 0pemiJr. inqu~ntjmj sb iIIo proccdlr cni in qnamulD en~.id ell: fOtilm 'Iued hsber rarionem Ends in H~ pfoduit.;1 j & fie 005 fupponir lilbleuum quod rranfmutct, (cd tatum facir quidquid ell. Er ex hoc: di(cc:mi POt!:ft qUid fit prO(;nlet~ aliquld per madum nnillS enris cb alia. &. quid ii, ptoccdm:: per modum ends frmpricltcE. Nlm b<;:~ nt: Ibt quod illiquid prl)ccdar ab AlioJtanqnam el'l~ limplicltc:r 1 DOll ramen proccdll! p~r rnodum retius ends , vr ens dLPtDCedir Vt en; filtlp!iciccq quod ex vi fila: pfucdlJon15 accipit primum dr~ adU.:ileqllod dl cai: [Ilblland~, iulquod nop ~(:'~ quidtur Ibre tot~m rarionem c:m!s. fed form:lm fllbltamialc:m lmrouuccre; &. confe-quelltcr (upponitaliquam cmitatem (]11~m flon fllclh fc:-d porcnrialem,qu:dl, eft ltJolU:rid prima. Czt(:nlm proceders -aliqllid ill quantum ens , [ell rn ratiDU tocilu entis , eil pcocc:ffionml elfc u["m quz [0- rum quod cnnrari, eft pra:bear ,lk meum quod <,JlJomodocnmque parlicipar eru > &, h"bet cationem endl tellllJ; & lie nihil prz(i1ppmi~t nC'Iue entitati9l1,ltuaHs Il(quc pOtemiab~; ltd totum fOl~

, ~iat. fJl10d ell ex non enre facet,e. ,

Ad Conf. RcCp,['ationem D.1'h. optim;!ID dre'.

Ad ptitn;Jm inlb" uam di,fhlt quodc:ifmriatirer 1 f

dre rale , & pet partidpation,m cAt: {ale non '

contraponunmr unquam t;lr~ntialiu.:r • &; non c( ... fo::ntiahrcr ; fed [~nquam quod pure t lk abari1a~

dl" tale • {CII impcrrni:<m:-. ab co quod comradt;~ mi:m: cum alio ~ arque adell limiruc ; & ex paue::

id enim pan:jcipationi~ nemen (opar. quod eJl .tanc:m capc(,z , leI dl "tin in tot;! plcnitudinl'. {cd

in part!: .feu partidpatione:; mne :n:Itcm aJiquid tccJpitur in p.tmm qllando cum ~1i'luoalirno mifc:ctur • & fie lion mallc:t in £,Dla fua puruaceiqlUn-

do autrnl dl i;nmil:tJ!:in. &. purum j ume did.;

tll~ manert: non panicipatllm, fc:d per (-.,ulc,noJi fotom Eerfiim~ jnrrinlcca • & c:tJemMi J fed pct~ {iiraIc 'olirudinb • (eu lillgulali~al'i5, quia ell line .ahao. &; fine con{oHi()alicuill$ mixtionis,quod.

itJl cai: abll:ratlum.Er ad hoc .addudtur dempluni

d; igllc. &; igrfi? j 'l.uat:n~j i~lIitum aliqldd Qi~

(It pntt~t cJl~'r:i1Jt Igtu~ ;, 19l1lHufcm (ofaIn c:ffemi.:lIll ignis dicit, lith non impRttf f"rinam

in aM.aCio : fufficit qiJOd comp~rcrur Y[ im~ pcrmixtum.acfolam en~litiarn rei habens, fi q. lIf haba cum limitarionc ~ k c(lnCorrio :ait'ttiu:; limilamis , licllrigni£tlln ~crpetl:u ignu. Et hex modo t quod lie el'tcntialira eft talc. eft cauf:t cius quod p:miciparilJe 1,:11: fak. quia Fars a Jota Qniu:uut • & quod ell: ptC aJiud nalU~alita [ubor'" dinarur ci quod dl per fc. nOn dcrcrininandd modO. itI quQ' genae canflt' : de hoc c:nim ftuiJn di~In1U.

Sk ergo P;l[t:E 3d pritnaiD i1IllaiuiaiJ)'iqwid O~ 1 f.. Dc ignilluD tft :ott iglW! ~ {cJoqiiclldo t 'Vel ;lft!:., .

quod ,Il ignu cntintntcr ~ neut Sol ~ vel virtua~ C '__"-

litet, UGUt ~ nloft ql:lz ell 9.inUj isnif i yel

G~ ~ ;~

ex mcr;i. ,yo!Lintate Dei libcra: de lillero ailfem vc 1ibetl;l,denl(;nllrario dari non pOle11:. 8: multo:

III inr.'IS d: Iibero dilJ~no ex 'reaE~ltf~_, 9~~~ nullam ncce{farlam connc]aonem b~bet cnm iHlS,lim: connexione .imern ficcelf:l[ia • dcmonf1:rario non IubfilUt.RariofiCS aurem qua: muldplic:iri polT'unt. vel ad probandum crcationtm rnundi ab ZiClno, vel conanres demolillr:m: quod in tempore fir prodlltlus op 'lmc (1;Iluit S. Tho ,in hlJc q.4G.llti .1.& l..& 1.Clm1'll GIIJIU.C;;.f'& ~7'8c If+dt plif~m-",lirl,j7' Non ell necefle cas hi, rran((:tiber~. •

J 0 Primo obHdrur cemmune Philo(oph. atioma~ Ex nibilo nihil neri.quod ex natuta rei vidc:t'Uf C~t. rum,ctlm imer nibil,& aliquid nulla ff I propouio, nee deterrninatio ad hoc pl;ltills qulm ad iIlur:l.

Conf.quia 6 Deus:erCl1reI ex nihilo > tnoIltims propter r:lclonem Ds'Thom.qusm alfm in hac 111, -4-4.Jirl. (ott "4T' AFt. 1. quia Deus til' c~uta [otiuS" entlhco quod ,prLlm C'.(It: il~.&. hOI: (alum pou:1l elfe vnurn.rdiqua offilliafunr cns per p;lrdcipanoJlil,& Ii, (unc ab ilIe.quod eft Ipftlm cfie ;\ (e, quia Dml1C qiJ od puricipadu~ cJhak j cau(arur ~b to quod clfenrialiter dt talc,utur fccru m elk ignicii (au(nur ab ign~.lh hoc: aute Ccquitur quod Deul opacEm·ex nipiIo quia qui fad! ex aJiquo,prt;'fupponir iIIud,cx quo op",mur.: fi ergo Deus ali9.~id prz(upponeret.noD f;u:c:reullud; &. fie non fa,ce, rer Olnni~ ~ fed bee ratio nOll probal ; c;rgo.lIIinot prob.ql1rainprin;'ls.lion bene i~~ab. co quod ell: ctfenn:dlin talt: cauf~~o~ per plItidparionem eft [ale. ualf ignl! eilenda1itCf ~11 ignis. noll r~mc:n om~e ipitum aufa~Ut 3.b 'gne ~ pordt emm aulan a (olCtvd per anup!:nItdim, aur collilionem duohlm lapidum fine: igne. Item homo dfemialirer eft animal j non rllJntU cani'at onme animaIll1n ~ &. Angdus dfclltialitr;t intel1edinus ) IiQD ramen Cilufat OPineili r~tioncrn i.nteUigibilem, nee cmnem uat\ltam intdietliDam. Gent eft anima t;;lriDMIi,. '~Dd Ii dicacu[ quod etiarn home dfcntialiret' ell nrion~is • & non"per parricipatiQnl:1D : Conrra eft. qUia eti:im creatUta= fune elfentialitcrcnria.& (Ullin qniditilte b"b..nt in ratione entiJ alit fubft..nti::o:: ergo fimiliter nOD illfcnur quod.erunr c.ail&~ a. Deo ; {litem quoad 'luidit~cm. Er {c:cundo. daeo quOd Deus non (olu clfe:nriallrcr ffr fi\1ltd ipsu dl~ pet elfentiam , vnde (~qllitur: ergo dl: caui. cllidem c<etetotum eruiunn N.im Calum ex ip_(" dfc pet effc:ntiam in r~d porell quod fit ca;ufa fOfm"Ii,~ Iicut fi clT~t albcdo {tp:!rata,elT« cauCt omnium dhorum> (c:d non dfc:ttiQ"a,~ idr:z. qU:lS pofuit PLI(0,6 d.utntur e!fent cauf..: tioguIanuttl per paniripationem [ui.non ptr dfitienu:a,lii. Et dcnique rucio;daro toto hoc J foliim fequitur quOd creamrz lint a Deo qtlanrum ad el::ifl:enri:lIJi;l DOll quan.nm ad potc:nrialitatem~quia. ~ eo quod Deus fit_fuuin c{fe.folum feqllitur quOd omne elfe cte.atji titfU'ticip3tum. At inarcm non habet elfc:.fed ell P!!u potc:nria,&folum per formam p,1nidp.u c:ifC'. VmIe «go infemu: quod· matdP lit a Deo j Si lUImn hoc non infemlf : £rgo neque quod pro4ut,u e1 nihilo .fcd u mateti:;! qU% non habtt eire in fc immediate.& oonkqumter neq,ue ~ 01;"0.

Refp.quOd * yt dicit S. Thqm.il1 b .. ~ 'f .-if .Art,1.. lIa (.illud axioma Pl!ilo(opho:um pt'c~it in callllS particuL1Iibus ~ 1 quiblJ.l res eruall<lllr fcc:un~ dUrn tnnUntltalionem de: ~IlO efTe ad aJiud, GCUt cUm fir hOlilo ex non homine. &. ignis I:X non igne,non anre in prima emanarione- ab vlliu«fJi#

/lJ4n.J.$. Them.;iI l,p.m,D.Th. Totniulllt«.

:';; 1

,

i"·"·

,

,

/

t ab jpCa dcriuata,. vel a motu Iapi4um eum fifbl;Jr~ ·dinationc ad '::l.uf.nn vniucrCalem. qua:.tft c~hlln, quod cf\: emlnenrer ignis,& igni~,!urn, Ad cll:~mplum de horniae , ~ Angelo ,dlCltUr qllo~ c~~~tMilcr (unt anima.I,~ illrdlcdlllurm. f~d ejbma.h~ ter COlltl'att:e & Hmim~. non c:]fl::ndalite, abll:~a~ , d~ & pllr~ ~Ofi Cunt ipfa animallras,& ipCa intdft

, > . I J '

lcllualitas , fed detcfIDinatum aniwa , & ceeerrm-

. nat~ illtellc:aiuUiU in uli vel cali pardcip~rio!lC:=.

Ceu s:r.adn, & ita ly tJfel1tillti~e; t;:~, non conrrapo~ nirur ibi ei, qnod ell: part1ClpanL1,~ rale , ((d Cl .quod :u:d&lnalircr talc. Vt enim I)' e{[emialittr oppOJlatur ei quod ell: pmh:ip:ltiue. opoltet quod (umarur ly tjp.ti",lim pure. & impermilttC,Ccu abllr;:lail • & fioe 11lia conerericne (eu con(orriolimlt.~nr(!: ve auu:rn(lpponlmr hui!: quod cO; accidentaliter. (II fEcit quod habear connell: ID-nero quidiratiuam, &: inrrinrc:~m ;- non fallJl:11 ex hocfcquitur quOd fit cauf", alrorura participall~ tium lalcill ratiollcm, qU{lIfatio caulililari! huius non fundstur in drcntiali ~onuc:nicntia ~& cennexioll!: pr~dic3ror"m , fed ill pc:r(iii:.nc t & eonuenlem ia alicuius pr;tdicad ira pur a, & impcrll1iJl;ra, quod alia comparcml.lr ad ipia Vt minus ~ & pariicip.it~ , & ex pc:noixtionc:: leu reeepnone in alio lilllltaliora.ficut dfe in aau pLlrQ,qlloddt in OeD. tOmparauir ad dfe: crcarum , vr a.d permi"tum pOt~ntialiti\tc • & [~ccptibiljtat¢, vnde orimr lirnirnie. Et q uidem bene: potel\: cae quOd id quod dli:ntialitc:r eft tale , eti~m in concreto • ~ non in .1bllraClo polli[ cOlDpmri vt cau(ieorum qlU:

P.ir!icipli1t1Ir sb illo .Iicut in ;:xclnplD quod addUdt D, Them, de: ignc. qui ell: coluCa omnium fgnirorul11.& ramen ignis non cit abllrallum • fed eonererum , non ign~·it3.S, fcd ign'5. Sed !we idco, dt.q.lia ignis Ikct 6t conerernm ,&: non ;i.bllradum q~l:lI1rl1m ad fOlm~m ip6m conllitutiu3m natura: 19ni$,qui:l. habet formam in mat«b,mnen e:ltimpcrrniltUrn.& purum q1l3ntun~ 3d confer,ium CXttilnC:Z (ublbultiz quacaret;ignitumaurcm dicj[ naturarn ignis, non quomodocumquo ,Cw;d petmi7;Wll altcti ~xrr~ne= (ubJl:anti:z: qu.un ;lfli~it> & qw.fi velllE • tittlt diaNr ferrul'll iglliUlm, lapis ignitus, &: rcfpea:u botum (e ha~t VE pet (c ute. re(pcflu eius quod p~~p~tiui! ell t.ale,qua etiam ranene homo potell diet Qlli& QmlUUID qUa! hu~ mJm (unt.&: AngdusrdpEflu omnium qu:t runt angelica ~ quia comparatur ad ilia vr ad pamdp.lnria, &; tctipientia iii quod hominis vd Angeli c Il; Etfie Inter panicipniue ralc, 1'J( formabtn.Crn dfmdaliter ,alctfoIllm debet attendi id quod plene. & pur! ell tale , & ld quod pmim :!ut pecmixt~. quia lie limitaf,&: comlahit ilIam pUr1mem; & a pJell;itl1dine ad putialitatew • :lb cO quod tot:aliter, & limplidtct' clhaJc ild id~uod p:lrti;ditcr aur participariue.(cmpa illteruerur cau(ali[~ feu deriu:t. rio aliqll.1 • licAt ill alU. COJlGderarionc ctiam id ~uod 6mplicirer dl: ralc ,=oncr~nnn at ; fed qui~ 1l1ablhaais. • & ((,Illons ab omni contrmonc , & muc:ri~ fad}ius iDtelligitu.l: to[;l.1it3.S. &: pllriras fOI~p~hocqllod eft ~ter clfetale,~rpea'llcilQ quoa puriciparine ell uk. Jtrn.., Illumus formb ~b!Uaa:is • & in abllraGlionc Cub- 6il~tibus. Vuck etlam non oblbt qnod C{C:O'i.lt1e habeant iU~m qUidiutem dlimtial.itd'. & fc(:un~ dUrn cormCJ'ionem elfenriucm ~ fate-mur cnim quBd lu~ht illl,& elfCn[iaJit~. id. ea. intrinrec~ 6!: ~n aecidcntall,c: ilIi~ CCilUnlir {qa qUidiras. & ~d DOll pIlEI:. & lInpcnnin~. [c:d cUm ad.~ mi'llione pounualitatk, & (~eptione ali'll1:l.; ~ fie CWi.~ pmicipariue entia ~ & caafara ab co 'lQod rid ~~im~" cit ens in laU.

De Creatfon; ..

Ad fc~undam in!lmtiatn dicinli' • quMDeum 1 J, 'dIe !:~u(am cffeCliullti, fuppo{ito quod ip[Um elfe

r= cJ(tndalll ~ !anquam q~id n?tilIi~umrcli~uit

D. Tho. N am eu e-aufa. cfHc1cns In fatlone:: c:Hktcn-

tis fundetur Cuper aClualitau:m; & perktfioncmj quia vnilm quedque agit in quanrurn ens ;l.Ctu, &:

r~r candciU fOtm4m • qua aliquid conllirllitut iii c!fe.operatot in adu,li Deus eft ip(unl ctfe per ef(el1tia~,~ aCtus pllrus~ncc potell: a liqu id 3,dtplill& excoguan, aut pc;:feebll5 ; c:rgo neque a~I\Iflls ~lS& cm<:ltlltius.q uia [(.ltli radiX; laiUiuris,&effiditnd~t. ad:ualitas ell. Cb!Od fi ad Deum qui ell: fumma. ad:ualim non pcminct :u1jl\it~, '& eflicientia> ad quem p~~{in:bit?Eulbcdo (~arau Ii d~«ur, callA dem cffiClctUlam baber« r.:lpetlu !llbOtu, G albedo

q ualit;c.$ aaila cft; & ide IE Pw;olJiJ dfi~rm' idea ..

u. Ii eo modo elfC:lu idda! quo d~b:rent t.fi"e in' vi adualirads [u~,&: qUall:i fUnE modo in Dee ,non qualc5 a Plarone poncb:cntu[ • \IE vniucr(alja in praodicanoo , non in cauGndo. .

Ad lI:t~i3m inftanti:un dic~. 1IIlod ~ eo quod '14 OCIIS ell Ip(um elf~ per ell'cnuarn .Ieqilltur quod

lit cJlu(a~ non !olum cntis cresn, 'If babc.ntis r:Jfc oIaua!.: icnnlcdi:ate in (e,Ccdcuiu(camquc h~btndf dre ilnmcdj~tc vel mcdi;are,vt reccpriuurn clui,vel

\It fl,ltl1'i;\ dliS,id elt .. t principiuril '1"11 t~ceptiuum.

vel fonTl;J.le.MaEcria auttm prima lice, immediati:

in fe non habett elfe. nee. fit principi IlID 'Ir/II' {Oi'male Illlus ,habet Eamen rnedi:lt~. & vr ptincipillni

'IUD recepriaurn ; et Iie dc fe didt Q(din~. & cap'3tite"CIll ~ effe,faltcrn nu:diat~ > ad ell: ltIc:di:mte rorm~Jk~18kit quod fit ens pGft'iC:iplltuln :l. primD clirt~mo elfe.quia ell ~n~ C_lipa: cac~

& ruben! erdinem ad elfe [alrem mcdjat~.

Sec\1llddarguit. Na!D 6 obaliq,uam rltioneut II ponimU5 D turn dfc crC)torcM ell: nihilo, mu.i~ . ob aurhorintcm Scripturz. eX qu;l motum fuk Cone-ilium Later:l.ll~n[e ad mam de6nirionemf .... prif rdaral'D. Authorira's autcm Scripuua: non co",,!

git ad ~a'hcmclum quOd ilia cleatio eft a nibilo,.

aut quDd omnia comprehiidit,aut quod (oiluoeas; CtCott : ergo. Minor prob.quia verbum ,!IIV"# qucJ

... rirur Scripmra , ambiguum cJl,ncc: ftiDpCr {umi-

fUr pro rigoto& prodlltlione ex nihile , red indifMenter ~ppliC3tllr produtlioni de: Dono, eri_

eJ nihilo non fir. Vt aliqwhU$ laci5 a Scripm {lIpT~ ofl:endimus.& in ip(amet hifl:oria produllib-

nis mundi vEitur Scripnlta verb"o Ci'eancli. etiam

vbi clare conllat non e:lfe pro'dutlionem elt !lihiJo.

\l'r parcE in I)pcrc q\lim~ diei. aim did,ut. Cre,,", ,,{t'lll' f'£}f", ,~tt: grtltuJill, & 111tmmj 41IitlWll 'f,1ill",~ tem 'IIt'lllt mut4bilem,quam ramen cx aquis,.& nOll

ex nibiJo prodUJir.Et de homine didtnc • .Ad imlllgil1~m Dli ort(l,_il ,Hlfm.quem tamen d~ limo ten!e prodl1xit. Ergo Ii vctbnttt4ft indifferenter fnmitur pro ptodutlionc ex nihilo. & ex :aliqUI), vode iDp fmur quOd illud /n print;1'" GWIJlit »,III.&'C. fu.. fIlir~r pro cte:ttioneex nihun llrem ibi babmir in plurau In prirmpiD t:rtotHit Elohim. id eflludic:csz cJ"m &' ttrTafIJ • vbi no (olus fummus Dtus lignificibJt kcillC ilIa,fed en diotum c6fonio: ergo vel (o1i15 non crCiat,fed ali; Ue::I[Om [unt,ant ibi no inteUigirur creatio in rigotora fignmc;:ltione.Aut cur

in tO(O rig(m~ intelligitUr vcrbii. 'TtAre quUd fit" nihilo) & non in tOtO rlgOte inte!Ugitur vtI'bum .E{ohim. feu l"Jim> quod comprehcndat alios przrcr Dcum 1 Denlq,cie ipf:ICl)rpora. o1k U:I vilibiles non vid~ntur capac~ c:tearioois a nihilo.Db ntionern {"pr. infinuiuam.quia DUD{ per fuas p~~ tes,quatllm nentra ueatur. non materia~qniadc f(: tHlniu~tt 1:11"c::. n~c: tOtal.:: dIe ,~um lir pau i nOll founa. C}uiap~m n 4epmlcm a jn&reria.

. , "

Di1}flf"tib snt:

8i: mira iiii J &. edu!!la ex ilia ! ergo in (:~tporiBlis non habet loeii acado,&: lie no ell ctc::ltor·omni 6;

Rr:(pon. ncgando· minorem. Ad probation em dicitur verbum iUud "'I"rl dtbere fumi in tOtO rigore; \It [Hpra ifun pondcrauimu5,quia licet vemm tit qu';d verbum trt"ruhqU:iindo In S,riptUfil ncn (umnur pro creatiOnc in taro rfgore , (cd pro- prudllCiillli1: f.:icbJ. Deo cUm fumrnc imp~rio.ramcll ~ didtur In ,rind,i, tTl"".' necdluio inu:lJigitU' liibil :iinte pr;tceflHfc. tUm qUia S,ri prura fe "plic~t di!\C!ndo quOd fecit Deus ilia e¥ nihilo 1. .Mach~b. 7. &: quod Iclus fedr. &. mtllu! :diu~ (c~ . cum ,l(al. H' i:Qm quia (OlTillime dicitur Deum ,reaffe omnia t fedife: omnia • !!:c. ~i aUfem· faa-ot. elt omnium. nihil prll!(upponii: non f3thun 1 fe • ;ili~$ iIl.ud Don {allum elfet DedI, nl6: tlfet crcatUm ens; Deus non fedJferomnil~ Ii ilJud non cifct faGlum 1 (e,fed prz{uppohrum.Ergo in prin~ dpia erC;lndi omnia ~ nc-cdfc ell . quOd ex nlhilo fecl;"(ir. ~ fic illud 111 prl1J~ipi" erf .. fllt de 'te:lrione ell; nihilo debet iilrdligi.licer poll iIlud prim:iplum (fe:Jno applilriUi pollir.etiam in hi!.qllz non ex nilJilo 61lnt : quarnuis homo ad imaginelll Dei crtoaridi.::irur ratione anim..:. qu..: dl ex niliilo.· Vndc u.ffidins fun&unentum babuir in Scripnm~ Con. cilium LarC:f~lu:nf~ ; v( bane vttitiltdn dc:6nir«;& fic contmunira rradidcre P;iu¢s,clim dcretmi.n211t contra Arrium verbum non dre c::t nihifo • feu ex nob. ellti.bu5 .1iCUt elr: U~aturll. Vidamr AtbllfllltilH lib .d~ i",IImitt.Y"bi In principtllJ CyrillU5lfb. f .T~'f'nm '''P'4:Ch?(ollomuf !#~.:' {]tJfUf.

Balilms. /!.mbr.m foM HtxatllVA1,!; . •

16 Ad (c:cunc:lam probate. diaNr quOd verbum ElI/-

him in plurali POhtlllD ih i1Ji~ Yerbi;: J n prirl~ipi" "'ifflit Detu/tlon lignifia.r alios e:ma DedtII ereatOfCJ. aut cooperlCotes aeationi5 cum coiJllc:t {(ai. 44·quOd Dominus (oluJ cztmdit ~Ios • Ilabiliuit tenam ; &. naUa, Cecum. Vndc: nee dicituribi n-UIiITHht in plauJi ~ ~d in lingubri e'l"t'lIuit,quM eft lignum nomen EldbnJI JignifiQre non pllltt:s CreatofCS • (ed vnum principium. Poniror umen in plurw, ilm:i l-lebraieam phralim • qU;it 6gnimat rem m~gti.:lm per pluraJjfOlrem , feu miliritudinem , quali lit fen(n5 • ilk Deus qQi ell ita rnagn1l$ • ueui mllltitudo OeommplUf lumcum cresuit c-a:lum. Ali; dicunt ibi iri.linum in nomine phiali lJlyfktiu$ Trimrlti$ • quad neftio an cQmueUl:rit S'fjplur~ pe-nona! diui!l2.!l" nomin;; Dc=otlUll appellare. Vr y[cil i atgdmtritum p.uuirnomenti eft •

.Ad femam prol!at; dicemus RI. ;_ agendodehis 'taz capaaa tllnt c{cui; .

ART I C V'L V sit

kid fit eTf.tiD ipfo. liJ!II "mile expllTie D~f • qllA1lIllffiili~ ex !"r1UUIlI1iT4~

"l D~ (I dia~ iDllcrii!nUl ~Fqd D. ~~o.eir~ ac:ap'(lI!ic:ilJ Iplam, ~m przCCrin eutnmmi4 IQnr.

.Altefl:!m citea aeadan= aai~ fnmpmn d

pattI! "taroris. .

. AJr~m CltQ ercationcm paBiue {llnipWll ex

pane crulllrZ. .

Priibum ditlum eft : Creatic ex pme Dei eft :z,&io ltt"natri:quabrilcnnon (~uHur df'=C'tu. #tt:mUJ. rca rcmpor.ilis, quakm (cil. Deus volait ~ta iei quod con.cepmm. • & pr~d~linilulD cit. lh~l hu plopofitio ilJ &_~ ,..ft.~. m. I. "Il

··Arlie. it. i4f

io.& i.rUi1f~". GI11IiJ.&~p.; r. & Ijllij. i. ~ FJ1tlnH" ;i11.1;"d 8. vtil dOIiCi:'qU6~ PI/illftl" De, ftmp~hn wlliuifO", (Jp;t~tiolli.Jid qpmrrifJ 'D,i 110n fimp6iA &lmilmtl<, 'ff<fJui. Ec qlolod ~aio Dei lit ztcrnli,fC'a ttfeGtu!l remporala t iretum repccir lJu. ~.dt P"IIIJti"4

IITt. 11:- 1"1 •• & ;.6. .

SeO::ilfldllm diaum ell. etC-aria c:r parte od. non addl~ filpta «c:l!uram. 'qua: e.tt, tctminus pro~ duttus,pifi.r(:latiom:m ad crearorem vt IIdprihd. pidm Cui dJ'e;lklif in paAione,qult' eilinotu! f jh1;. p~rratur .rel:lrlo :a4 pdi1l:ipiUni ~OrtU~ lr:i lUbct in

bAc·qu"H.IITt.,.& qH.J.ae fqr~lIl1l1"'f+ .' .:

Circa primllm dilhim,tlt. ilIa eomnntiiis ifiBi- r

eulfal, quo modo aaio pollit el1c IinC" t&mlino' .

cum @inrrinftco fuo cOlle~tu. {l{rendetltia 010 il~ lum • & ptcdnaio jU,U5 ; Ii 2iU~m fcrminum nori Jlabc[ dtu. rendenri;ll. ~ prod"ilctio ~atfalii ad it:. lum non ell : ergo no!] frat adionem -in atla df~ lI!c~rnl1m,&tfftdum teJnporaIem.Q_gCCS fi dicafUE actionem !a~m nOD idcmitiC"ad (Urn terminG. {ell eRe ad:I),!Iitatcm agerifiJ. Contra ell, quia vel atfitalic3f lib perfin~ ad adum primum ~ p;ltr~ agenth;veladatlum kcundum, quo eminffur i ~ proccdlr res 0pe-rala •. Si ~ altUnl p"mum; nOn C"~ aelia. (cd vinus.feb por~da,1i dllitliiS {ttunUiJI prodlJcc:ndi~& ipfa pror:dlio'lci Ofef;1t2 ; ergo nud

eft tine i:ennillD procedt'nre i1Ja laio ~ & ~onfe; qucmer li ell ;laiO It'rema in :Ian {=(und~, cift eti;lm proedfio creai:umum zfeina ~ qllod ttjlio£z

reClS ltiiIDifelb. . ..:

Secundd augCl'Qf eadem c:liflieuhu.quia 6 aaia per t;lodmn ilClualis prodlttlionif in Deo dl ;lib.,:. Icrno~ C"lSO ~ d.enomjn~do IIge1idi lib ittc.fno erii; qui1 nOf} porell ifltelligi formalU a1kjuam in fulj.. jea" elle aau.~ non c!~l:iomiIl2rqlCU denlunina'; do agcndi elf dfc Ilreatottm.& did au!uem ~ ct~ go Dc:Us ab zterno . acatlK ell ~ &:: "c:ans j quod ~"Ilcc:di DOjl potell; nibil t:!,im crear .b2itriiO: ergocrcatl){non dr. Vndc: hlliDfmodi dellomi~ JUdon~ & rcfariolie'5 ex rempore de De-a dicubmt"

vIO;Thom.oftc:ndftfor.iqlUj.IJ..m·i· _ .

Circ:J fecundum ditfmriutlt i D~ Tboro.·MG; "1 Jin:1fllpqI.fH.eft',*f.dTt~ !.& SUat:C'Z.inm#4p~Jfr.

JJfp. :;o.ftU.f. quuirum ad duo, ..,

Pririlum qnod Cleano u f.1rie crcatur:i: fi Ie::: ncn J noll addit foWn tdarioDe1l!. Gtpn. creamS-2m proccdtntem:natn Ii~e rcl;j,d(t fuper aliqua dqren.= d~ntia fund~ri debet. non· itnincdiare lupet ip6iJi entirarcmtei (l'eat:e, riifi quare-nUl d~mdcn! e&~ Hane .. utem dcpc:ndcnriam , 4-U qUidqi.1id Hlud iii Cjucid fupponiflJr a~ f~tt~d~m rdadonem.dicunt elfc modum fuperaddKum rtl ctt'.2fZ7 fKUt III o~ 'tiihuJ .. lib dfdtibllJ.,

SeruDd~.n ell, quOd ue drperukridi «alUrt Vf elf qudam cm~io ~. feu d!u'i:us 4 Deo ttl atlio tr~nGelJs veta. & firorri!! ; qll~ idc:nrificarur cUm ipfo tenn{no. Ncqlle boc d~rog;lt petreClio.. 1Ii diuinz POfClUiz ~ quia potenta diu.ina .if" I;~ atlilll QI1Cd non perH~itut per a..'ljollciU; fed ip6 porill~ a$G 1 potc=nri:HC'cipk pelfeGlionclD : nee jp{um medtue una porcntiam Dei. « elfcaum magi~ driogat diniil% poltnliz. i}ulm qnod me.dic:t dependemiaiJl[tt Cfc;lUlnID faaam.&:. Ddtiti; lh {Ilmnu. ci'c:uioilCID eit:plkar b~c fC'ntCtltia ficlit :.B:ianan 'loamlibct inftallWltam,qaz ab ~gmtC cn=;U"o procedir,femoio mom {uccdJiuo, .~ mura.;. tione el: lIl.uma feu (ubie& aliql1id . OpeUJire~ qaia iuqC"acionc: fubied.UIn iitln(npponilui' ~ a '1110 ali'llud fiat. fed totum fit et. nlbilo.

iu::ua hoc potc:i1:triam cS'edubiIlID, :m erea,ia fit 1llutwo, nOll quidM alicuiw (uhieai tdumrd? ex illo fonnamj&pu modlDll bmo~i:i {~CP'~

.. 8J ii1

1!.4' " !l2.tt..£ft .. XLJV~ e!a De o-t~/;one. ,

in materia. fed nlllUtio termini, ql1atcnus iU~!fI ~lte. eies , siCq?c e_~.aaus re~~dus ~tcrnw. nee

acaildo [E:tnfc:tt de non clfe ad cJJe , ,& irfcmcc In~lget pot~n[JadluIlJ7 te~UCl iii adll~ >a~~ a~~

terminus recipj( i,n Cc eife,&: depeDd~tlaDl a D~OI pilus ;1aU~fI.; & perJ1cl,Vt tnfhlat.{c~ ~ca'pr" IUBun.

i CIlJll aUtem I'cclpetc quodQJm pau & 9Lloddim Non ,~at;'ell udhn:us ex m,m: {~r~Hlllp(um_tan~

!tltari eft ~ (altern large ioqueudD de mllt!!.- gdl:os Ir~lq~e dans ~~c ponlEllllr nidi, In dH!'mpon: • lk

none. f:1l0fiUIl:ilno ag\:no1, qua: e fl: aero a erearuram,

r- &. ah itroinliuxu tcrminatiuo refuhat,finc quo fiOn.

, Crtntio ~x ,pAfte 1)ti 4fnni~ ~tlrnll !"ti- denominanu: agcus j u:l1lpot:llis eft. non a:rCrna.

Illtiur & Itmporlltis Jmo",inatillt. Sumirut bzc, CQl1duuo ex Caier. ill hac '1tUp. ,,6. art.I.C:lI.plicam Lohuionem ad lo,D,Thom,E.llquc ipfius D, Tbom.lQ~b {llpt;" Ifll~glttu poncndo hoc primum diCtum ipGIIS, & i71 hlf(;<lH.cjl"H' itrt.;. ",.I I. vbi dicir.qllM ,r~~;i# ltaiN; jig,;i,ll(at ;lEliOlltTfl ,:Ii. lIitJA7J1, 911.~ eft. tpenf;" Dei cll.m rtlath'n~ "J rttaiut';lm.Et'deci.aramr etiam ;lb ipfo j" 2.. Witt'" G,f/IU. C;lP'9''luia .dliil>,inquit, IlJimiHH'ti tfl qH~dJAm ,t. I'~mtt"tllm puUrJt~ dUJ: CDTPpllrd!lir ,itim4J. pot;""am. {i~1It ;calif [mmdtu $ld P"'l11tm. JiuUtIl jig., mn poum;", mm ~mpl,,"r .dill 'Iutun fl.p!",. r~m fit ipr~ Dei ejfom;i/J: igit", lIg1'1 ,/I ;tli~~pDtm"ill q!lllm ;lfllii. Con6nnat ex boc quod diqln:1 pou:nti~ eR: cfii::ntia Dei, I$t; eius agetc: eft c:iu$ telI'e.&: eim dr~ efl: fila IUbfraria;5c lie: atiio eius dl cius fubllanti:l. Ac deni'lue quia adiO,'1u:r non ell: fubllanria. cfl: accidens quod IllcR: agtnti; vnde cUm in Dco nOll lit :lccidc:m, non incft.:i aaio; fed eflcius (ubfl:m.. tia. E;: quibu5 d~ducitu( quOd fecundilm D. Thd. l1fl:io prO'lt cit: aClus fecuu(lu5 rd'pcllu pOicnti:t~ quz ell allus primus ,oroplet potcildaro, eamqQi:: in ';l.aum redudt fort'llalitc:r iill ine:xHlendo alih no bene.i Ifercct quod eft fubllwtia Dei , quia atHo inc:11 :I _. • _ pee ruln'eltaccideru : ill agcn~ nbus autern e:rc=.atis ifta fe~unda :laualitas etiam ell1uitJ & cmanat a ptima. (eu ab :laO prlmo,c:fun. que ~aUatqu;mdiu elfetlus eti:un cfl)uit. &: Cctfat, con(l1mm~to dfeau, qui:. tunc 11011 ;unpllus ope. ramtcaufa. Vnde diC:jcD,Tbo.foprA 91Mfl,2f. If,J. tul~. quod POltl1fiA in reblU f;rtitlu llUrt. {olkl» eft prinfipunn 4!1ill7JiI,jtd tfW!J tjfi8H1rin 'J)t(l Rutan folTI4tIJ1' rgli6 plltmli~'1I11t"t"TII4J. bo, tJlUld.t:ft prirJeapillm tjfoQ,u .foJ. 11m qUAntum " hoc 'fullll tTl prii1&ipilmJ 4fliottil, '1u~tI1 Jilfinil tft"t~, ttiJiff1ft~ finmafl11l modsmt illt:IliIl',Ji pWI Ji.,i';ll tj{m,i. "up !m,Ojgi, ;j- fub ,lIItiopt tlifflDttil. &- fob T.,tiwe p'itnli~. 19itur atlualir,u ilia atlionii C)1I2 au(am crcatam e:onftltujt in ao!bl (ceuDdo operantl>rn ) cit, it pottntia.vt a principlO CUi;&: uea ilia dimanat; in Deo autcm non cm:m:tt a potentia: fie cnim dfct aliquid:lb ilIadiLlinallm;&:: i:um dicat D. Th. quod ip.fa aaio • feu ~aU$ (ccundus :lgcndi eft iP. - fum cue. feu e1Thntia Dd, Ii aaio Cman:lfct 1 po,.. (cntia , e!Tcnria CmalUIU ab elfenti:1,q.Qod ttl inl~ plkatodum•

Ex his ergo 6E rmnifdlnm quOd ai!lio Dei. (Cg I. c[Catio~ provt eO: aam, f-;cunclw ex patte Dei (c

[en enS eft entitarine :tletna ~ Gquidc:m ilb alHo,

Vt ex pme agentis fc tepet. enduulle dl:jplC a~ fCCIlPdul agc:ntis ,~ ipfom e1fe Dei.non :luian ;di'luid tcduCCII5 virratem Dei aCliuam de l'Oten-

tia ad a&!.m de allu primo ad fecu.ndum. de otic!

in opetatiel1~tfc:d VillUS Dei pcdHpfam eft ilJatiu (ceUnd~ fum efiendi., tum OpC1'!l1ld!. quia eft'aaus putus,. Be ad nihil attualifans eft in PotCUtia : ergo iI.auditots jib. ftcund~ I qua dicitllf potClltia effe in a&u in quantum agma • & opc:rans .lCtem~ en ip. Dc:o_ Uno efl: tius d~ I 'luu in De-o 'linus agel1di)

lk (ublbntia. 6: iplum cfle i & ipfum 2ger~ • (ell aCiualiras- fecunda effendi.LIt IIgmdi c:1l protfus eadem f nee pci' aliam aaualiWcm eft ~pcram. ~ njltens ; adnallw aw:cm (ccunda in agendo dt a~o 1 ergo ~aw,w. Deo dlltt~1Ua ill Cui enriri'~

at. a4uali~t:. ' , ~~ :-

• • - Dj~C:$:

, Pro inttUigentia cteation'is , vt tenet (, e% pam: ... Dei eft :ldue1'reJ1duill~ quod in a~Honc m:s h;lbi~ rudi~eJ COIlGdetentur in qU~Ql _ a~ p~~

cis~., '

Prima ell ad eerminum atl. '1"tnJ • & He eft in-

Ile~ru; caiH.~ 2gentis pee medum .Ad. _

Secunda to: ad ipfum agcns J & fie ell: i~llu. xus cauf~ ;lgc:ntis vt dicit Ab.

Teniactl ad termlnl1m -'1Ht.7. & fi.:: lion confldemur VE intluxlls. (cd vt dcftruaio vel rcec:lliu ab iIIo tamlno, quia in illum non inflllic t fed eeJjnquit aut 'oUit. In altionibllJ 3ittem induccnti .. , bus paffioncm in CubicClum , fell matcthun inducilue ali uS rc(pellus,iUiuJ inRuxu! , ve in pafi'o ~b Qgiitclted hie re(peGtus potius p~i~et 311, Ubtll vt paffio. v,d motus cll,qpim vr aeno : id emm quod IItlionis tl\ pra:c:ise (onclpl~Ut pc: bee q[lod Iitin~ BUlliS a caura 3gCnte ad illiquem rennip il ex terminorelido feu &:nruao. Et hie: h:!bet rdpicere rcrminUIll;iil qlltm inllu~ndo • &; re:rrninUIU a 'fUll deftruend" , feu tdillqucml.o , & ag6ns.cgrediendo : quos re !pc atls t:lplicamus pet .AJ;rcipc:tiu (~rmini ad que~ Eenditut j pet.A/i fe:Cp~. aJcnlIS a quo egrc:dlcut' • per E¥ tefpc:tlu (amlill. "'1"0

qui rclinquitut. .

Inqnirimus ergo quid tit in aB;ione cn'atil111.

Dei infiUl,u. vt dicit tgteffionc:m a Deo, feu provr. dicit rcCpe&l:um Ab. Nam in ctCIDlm aglmribus imltpimU5 hunc in.8Il:m~ qU:1frpanitum , ti:u du~ ,pia menus babentem at dqpliccm founalitatetn~ nimirurn f,£ aQuallwQll agenrls ~ qu.att1lUS i;cdll~ ci~\lr de potentia ad adum. de ouo in openrionem : agens enhn defc cJl Colam in aau primo. pcrBcitut ~utetn Be qn:lli enendilur ad inllu'cndum dum 6c in a.a:u fecundo • (eu rtducirur de POttilria. ad a~1U ~ &: hzc aa:lI~lit;LS quia c:griditur 1 pOlcntia ipfa,qu!lG ;taul rccundu5 ~ primu • c:tbm imponat' Ab, Et fecuntio ifte in8uxtl5 ungir jp~ (UIU ttnninum,q_uia indiat & inSuit eire in ipfum. & vr tmet' fc e~ane rcnnini cUaUl dicit Ab , q~ia etiaill tenninns mcJi3llre inlluxu egtcditur ab a~ lJetm.- Ib a'"tm du;!: formOllit:u.:s Don (dnt in vna & c:adetn rc • lidt vna fCquOitUt :ld ;Utenam, &: caOfdinetUt il(j; nam inl!ulW: provr tangit (etmi~ nIHIl , idemi6c.antr r:um illo ~ 8.: 'fbi eft terminus c:fli11e io8us:w. ~ Ii reuninlt! ell in pdo. ibi cit: in.&1.01 ~ Ii tetnU.n1lS etl: fine palfo • in ipfo termino inihnU;; eft ~ .i11i eJfe ~ ipfnm agc:ns quando pwdu(:ltor altCJD:1d aaa Ipfum. 1nfluxus alUiHlle. prOVt e~ ~ ~1lS agmtis.pmiuet'oul iplinn a,ensJet~que potcnu.anMIIlZ de fe eft in;.&1 pri~ 1llo~dllQt ok conllituit in aan {ec:undo. Et fie di. ftiDguinu" dlio, fen in8u\lS vt &dens, " \1'( cJf~ aus • vr&cirnuftiill1gcnte • Y1: clfeClusifHuml.IIO. Dc _ CJ1libus v. ideri polTQnr qD:a= di:ximus in PhJficA.tJld.jl.I+4r!.pbi bzc~ ex D. Them. pra~QUnU5 ~ &, ~ INprA ~uJimus pluta ~fp.n.

r Oico erg~ bis Cuppofirls. quOd atlio.n tCD" f~ ~ pUt!: Dei, ~ athWltu ci~ fine vlla PQ[c:U~. '1el aao primo. tic ~ dI: atlus fC(Undns U put, a,u.tis Cc: l!m(IQS, llCi; eft alillll ab Cil.u..

Dijfflt.1(PIJ 1.

_ Dkt'j :NofI. (u1Hck hz-ca:&uaiitas: Jic~l:cnlidc .. t~ta; proVt el1: idem cuih ca'c Dei ad, c~n!titom~ chrn ratitlriJ:nuctioni;. Nini edam(i Deus niHil vellet defafro . prodru:cre. fed omnia ('Onl;llld~~c {ub' aatU:pilU~ potlibiliufts. adlitlc illa atloaliras uc rnafiettt ilJ'aflu fecundo.ticur modO. ! nec.enim .ex i'I~liriolie Dei Jibera nlllUri 'pdtdl ; ('rgo enam modo :datur : compmrarionc lid pore poffibilia ; (cd non ditiUlI, DeDI hab~te iltlioncm ad pu~ ~ pom. bilia. (Cd fohim potenri.am; ergo nee ad alia, quo\'!'lYe in repontinUr &. liant. _fed Uita lUa aauali~ w l'eCpc:all rc:j nondwn exi!tencis • Be prodll12-z in (~ non habet vim ;iaionis.f~d {ohim viftllw. k potcndz. ". ~ ...

Refp.,,~uo~ reCpetlli poffibilium (ub puroJb.III poffibdll~IS afbo DeJ m~na IIiD e~dilm :1d:w* litate emitatine; '" ex panc:fobielti, nontc:rmina.. tiu~. & es pute obie:W. quia gaio hz~ d~ {~, re{picieru,&:ccmpleGens, orone (:t;~bjle; dctcrmiA narur ad pattic~d effcdus inxr:l [u;~ yoluntiltis decretl1lD. <Juo oP;~~. & fat~im~ hng~IiJ ~r(l~[ yult.it hz, dete:mlloaao albonl,t no addlE aHqind ' Cupra ipCam. aut fupra potcnri:nI1 'j f~d dl ip(am" ;;Illio nlib=~ volitioninermini1tionc gaudcl.qui~ attio qua De:utaClualitcr didrur "pefam,llo cit alia • lI~ afb one UnmUl~nri fill: "olunraris. &. imperij; & (is:Ut altus volunmis j qlli ill fe ell nC:l;cfluius. tila eminemia detCl'rninatUf libue ad bas crea~ hlrasporHJ5 ~m ad illas , C\imtamenpotfc:tft determinate: ad plutes ~ vel:let emnes , ira: adio. 'Jill!: de (e PO{~!t ceca ~I?Il.ia .po,ffibllj,;i~ v vee,", i ) vt Jibcrc d c:fctullllllt:l rcfplm laM,~ &: applicate ~,rdiquas qUO'lId {uJliricmiam adualirads. &. vinUlis : led He O!pplk;ltio.x dlk..11 dtti:'nni~ p<tUOu()n magj~ acldit fl.lpra :1Cl:ua!iuum atlionis'. qulm libul ,dt;U:Jmhudo, altUi TtllunEi1ru fupta .Clum.vo)untatis DeceJl'uium.Si:d fllm lp(a aauaJit;u :;I.dionis fccundllm vim altualitatis • qulm ipu. ;:tpplioltio fm dcrcmlinauo vt Hbeto! :ttrnla eft t /3£ irIemitate Illi:n(urall.lr. V nde Dec eriam ptO 11,,(. parte indpit conuenire in tempore • f~d ipli adualitas (celinda atlioois- Dei ram '-juo:ld r~tilJ~ nem actui:I!ilaris. quam quoad dctetminationcm &. appli~~.ionem cio;;acem rc(pedu harum creatuti:ltum,& non,aii.amm a:tem2.c::I1.6curipfeadus

tiber. '

._ Et 1;:1; hocconddditl.lr& eiplicmtrfccllnda pais

g condnllonis,; quod dl;nomin;ztiu';: iUa adie) non dicimr (k Ui:O ab ;'t'ttfDO. [t'd rcmporalittt ~ fcil. qu;:tndo dfc-d-us ipfc ponimr uecmiue in eJfc:ip fua propria.dlJI:;rionE=, & rtu:nfUr.l. Et probarur. ~uia Ccnomin~rio agcndi > leu creandi ,Don fumiltlt ab adualime a.!lionis • Vt in agenrC' "ft, fed"t tC,mlfll1m ,angit.~ pDoh in eire: • kg ab attione vt,onrumm;:t~ dl In (nmintl,~ lion uineipicns .pb ;lg~'me;>lIut !lCluIlIlJipfum.

E[ mia nlliui dl quia dc:nomin:uio agmdi. vd cre;!.ndi nOH eltfolum dcnomjn:zrjo in gC1·.II:n' C311- (~ rorma1i5 • led effCdJllZ • quia {cddlt ik conJij.. t!lit cau lam dlicientan. Ad denomRutioncm :tll.tmu:::1uf~ fotmalil fofllcit quod forilla lit in fgbit'lto ~ camqucalllltt > Be inform" ; ad drnomiria:(iOJJtml vera caura: efficiC1lu~ non {uaid! Cubiclhun,athmi j & iilformatia farma, fed ttnnioun1 'cffici& aninghbcllicimtia, quiaefiiacm nonde.nominatut t:,ilk(re nihil , fed aliquid t'J: palle U:l<mini • non ~J. pane (ubietli. quia,id qllod~flicinlt non eft rubll;~1n agcns • fcd dl'eGltu ~ s[ ,UUCIIl uihil ell: patte ~inj dlidt .' non dlic:it ; etgo Vt denorni~ ¢ffic:cr~ ~ 0ronet quOd ,elfr;tlus 6taHquid facituu:,&': .luruinus, tJ: -vi c:iiicitn~ p:ofiIllt. "Ergo *Clio PIlI1 dcnom~:I' D~Am agcntl:nI ~ Ceq.

j

.Artie.: j~_ , .. ~~7

crcanrcm;nHi plil-!itC tcrmino,&,atra.!to,pct ipflLm actionem, qui~ dcnomiiilido U,l:t eft dt'IlQrilinatii1 illiamcitrir eI!ic:ienS.nI?ii qua (ohl~ dll;,Aru r aaii1~ rus in ft: • .& in aCl:u (etundo ad. dfcaum s » Li_c~t ergo ifb rlellominado agcndj. j ,Be operandi in fc IJ~ formali,5 '" pWl!~ni:it a ferina inh,zfctltc .q~, en, ipfaadlo. vrdl: aaus [cGUlldils ~geiuis • rai'nm quia t~· flttfi1illis· d~nomlnalio . Don fiIl!:D5 pu~c in c:zur~lit3ie fo{mali • fed illuoluens f.:-cilln (:Allflllirlltem cffi;~Hiiam ~ quia ipf:1 ell cau(aliral c:fficii::ii" di t pro- hac: pam: dc:pendet a u'tmino dfeC'to tUne q~o nail dcnominaut( aliquid<C'fEcc:1'c : fLInt enillt aJiqu% fOIJDtf'inot- in prllib~Ddo, filum dl:e¢lbni formalem dependent:lb i1liquo- c1t(inftco, V( lli2id ab ¢tfcc2i1. paRio lib agctm:,t "btiloc:iiu(:. vellin tum ~ velie ciicmmdame .~' &, lie de alil~. Et h;!G la~ done a~'lil1 Dei l}IIIY ex p~ff('; (Ull eft liuualita~ !i:tet.:. na > vr dc:nomi net litln f"Jilill,DeiJin IIltu;ltum {t:li porellli;t~ Dd C.xiftCllttfn tIl'..I.& • ie-a tliamC'm~ ciC::lIt~m &, Q~mdll. tit petiar,iJlaHonem ~I:GQ;" n~~ ~cu cifealls 71ft dieatlii IIliquldfaareiDob ""0

nihil. :,. r , ,'.,"') ',,:,_ • • .

Solum,ca· diHiculras • 'luomCdoin b~~_rit jib, a41l1llifU ;&tbonil in atht ftl:UJ)d",.u p;I(ce Dei Cc:paratail> infJuxUVt cang;l1ce rcrminum, k inference paaranem • quod jn Jlg!:nelbw (read, non vidcmus .. & ideo diftiei1c id cOIJcipimus iri Dco • 'lui oppotito modo fe .habet in bat FlC: quam CtC'atUt~. 5rd hQC mdilla. ,on!bbi£ "to.

llllion!: argumc:nrorum. '. '

Ad rationel ergo dubitllndi pta hac. paste:l prin-

cipia pofit;ls,Rdp. "

Ad prim:lm dico • ;ztiioncm iUam ~ 1i't lenei: (c § ex rami agmds • eJfe undcnuamad f~minum. dilHnguo • tmdenEiam atliu;1m. concedo t p2Ui- 1I3tn • (ell founalern • nt-go. Ef hzc fc:hdcotia te4 nt-~ {e: c.x pun: ::Igentii • & non idc.nti6~lut cam. (ermino formalire, ~ fed caufaU,,;r lk origioatillii qub {til • .ex illaaD:ualiUfe origilUtIlr ipfe inSIl:IUS, qui cum Eetmmo ~ feu dfethl idmdtiuuu-;.

& hc c:lu[;di[~ • non formalitc:t idcnttiic:atut' c:wn dfctl::lI. Sed diffacnria di il1~er aCiitlnem dinimm

,& crc::acam • quod Cl:C3t3 ptQCwit :l ,vinutc ('aU&: r:anquall'l 1 principia & redo cit ilJzm de poteiuij

_ ad atll:lln • <II:' alin prime) ad fc:cnndum. F.I 'luii \'imu ~ feu potentia nul~ !lQU eft {emp« ill atlll {ccllndo • ttd quandoque donnit. ideo dicad.u fc:eundus non elt fl:mpc:r in 3gmtc,Ct::d (glum dulU bon dt in olio ':0 fl!d in op~tarillne ~ tic aCtu., At:

VCIO 3ti:lo diuina non proeedid pOtnlriJl Dei ~ (~ ell- irfi;' lI~his fcctlndu1,{ro ati;ns pww Dei {ectln.dum {e t ita:vr non jlldigeat aliquCJ, r;cdllccntc: de .nouoallum primbm ~d.r~~nddm • & focclJri~ ad atlum. fed per (C-!plilm ell ~u, ,.tum", atu .. _Utl$, ql.lia rums. &.!ine "l1a potmtMir:!te. [=:d ra.. men it.:z. eminc.'ns & 1~I'CJior ad c:ffctlum. quOd ,emittir iUum U. ,excquitul',~ndo vul, at pran tulr • tit'D't in -De!) ell ad-Iii hbc-r iant;t: cmincnrJ:~ .quodnon,onuliitcilulibCItas in t'zirc • vclnon 'elire h Fo((:rnia libuil. fl:d poHq_~m I;:Il in a&a~

libcn3temWbu.vt rmnincritJ:;~ vdnon[~miDC:tor ~d Qbiellllm fubiiciendoilllld fibi. \' d rclj!t.; quehdo:fic aClio ipla ita (edd.ilDcum in aau r~~ do :lCliuum.qLlod ramen U. aaiuitate Iilc in :Iehi -f«undo po:eft c=~iri: etf~aus qllO tCiJlpo~ fohleritm~c ellim dhltu:llitiU patnodiiatlilirrll'c:ull': tis ql1% eli alligJ[iI cifa:d.ui. fcd per modtlm adu.f furi ~ q~ ell: intkpclld.:-J11 abc:tfedn- •. de ctfeibu ,ic-quitlll imaa 9'OllU)f:tml JaHI atius'pllri j n~, in.;. diget noaa dcrennillatione. n in f~mr~ft;' fl:'qaa," lilt ~dw.potilHqu1m ali,? • fc:d(If~~mUlf::nria.!'k ~ilatWiw.c:'compl~autlr O~ lCWP," & d~c:r:

mllu:

.~ ,

~,4S. f2.!!.tlfoXLIV.

rnil1at mud • .& fie egreJitur ~ChJ5 qu~~do vulll .licut idem naU5· fna smlneneia eft noh.no 15: yl)-lido, 8C (dr[o GCtCrlllillar quod oblC~hlmfit

- vel non fit. .' . ."

• 0= i Ad rcrondam R¢rp.elt ditlu • dCJlomln:1r~on.,rn llgeo~i noft (Ollucnitc D co sb :J:EeJPO •. , qll~;t h,~ a aio lit a:tcn~a in Dco> qlWltum :uhdlUhtat~m

.1 .' eX p~nc agelldSdCc ttnclltcm·. ~on ta~dcll~q~antt.Utnm dd omnern con itioncm tcqunmtJP a :e:Dlcu:n ia (DnfulI1m,uam ;quiaille infll1:11:.Il~. feu act·us {,cundUS agcnd5 nondum intdligitiIt mingcre mminum , & ex pam: termini Ce tenere • licit i?tdlig~tur ex pan-c agc:nds actuate t [eu redden: Iprlltn III :afru w~lindo ; deneminule aueem ~gendi,li,ct fit ill·:rgenu!. Yd.quo~vd in quo dl,requirj[ ramen ~tringcmiaT1l termini vt.adq~~ tcrmina~f.e~ quod Jmon:inaf nOD p~~t! foun;tl!zand? U In VI Gau[~ (o[lnalts, (ed cl:liclcndo. & eonllituendo e:luf:un ic cfficicurcrn: efficetc sutem non liat, Dill auing~ndo aliq'liid qllod6t J flnqganuerminum, qUia cllicerc nihil. ell: notl!cfficetc:. & cfficerc aliquid~ ell: U:fmilluiU '\t(ingetc. Vndc: a.ntcqu ... m cllicieil:da . ;lrdngnt :l.liquid, terminJtiu! ~'ngn acuominac CuhlcCtum clliccre 1 qll;unuis denominct iprum in aett! fcCUJ'ldo • (ell a[tu:mlm in actu':vltimo lid cffici~ll.da : co quod ilu. prilM dCROnll'7iatiO dlic:ien~ Ji . tc:quirit p~(J conditione ad dcnomimndum lermillatiL1am ;l.tting~ntiam termini, & non [ufficit Mlua[io ad:ualilatl$ atlionis , vt c::s; pmc agclJ[i~ Ie tenet , fine illa conditione ad dcnoinlIWldum cl1icefc • quiidll:a; fD{m~ runt uliscondirionis ~l.IM non denemtnant pCf ab.rQlut~ Wi info7m~~ tioneOi • fed cum depe:ndcnna ab ahquo exmnrcf-O,vc!upra elplieatumcrt: in adione,paffioil!:,\,bi. ifdb:;5cC.

I J . Dices : !i. dependct aHqua fo~ma ab ~ninreco in dcnominando • etb.m dcpcmdebir in illfonnan.do , & ~t:l ante il!::Lm 'Ollditian~m termini I;Xtrin>(w poGt:tm DOn dabitur ulis fonn~, tiCut non datilt in crcltis actio in 'agcnu:, antcquam ae.:ur rerminusinfhuu.eodmi .anaClus. In Deo lII1rem Don crit ilb aenQ intiuxu5 aliquis Cl: parre Dc:! , red (0- lum ell. parte: q:C!ltuta: fe reaeas , &: denominans exmn(cd DCIlrn.

Rt:fp.in crcatisagctu:ibus iu.dle , qUiaeUnuaio • ttP,n\ ~{ ;tB:1U {candu; agcnlisell. emmet a potenti~ & vinule.qul: ell in aB:u primo. non autern emanat:l4m (tctmdns tine tmnino,quhl. ab eo {p«ificatur , !c lid illum dfc::nrialifCl" re habet. .confcquenta eml1lUt CUUIl ipfedfe:lhlS (eu terminus ;taionis • &: Ii .. non eft vna emmatio Gilt: ali a. At vae in DeC! non ero:ltl3f aaio in quantum adu5 {ecundw i potmtia diuina. fed ip(a (etunJum (e-dl ;lflus Cecundus • quia atllU pl.ml$.~ cft omlnino indqiendells a crntur;f &cirnda • ncl;.

• ah ilb. fpeci6Qmtt ) fed ipfit rpedlkat & detttmi4 (!.1.t ttcawram • & fie ad aillendum in fubicd-o non deptn~ ab arrlug~tia ct~ &: cffiuxu ~tlu;lli illim • {~jpfulJl anht ptovt ... oluc:rit.N~ pOld\ ift;l aruo ill (ola denominationc c:minf~ca P.'!ni tcfpetlu Dei • quia elft: in atru ~. ad opc:ran'!il non til. ckaomin~rio nuinkc • .(cd rnIj~ ~au~ !sru , q~~ tmonl; illilH opUa!ur eaufa rc.ditct.

C,tRliD tJ&. p.rk ,u.t.,r~ tzm 11 AlilJllid

m,di.WI in/~r Dnlm t7 rm 'rtlltJlIfI.

II. Dko fel:uodO.EII panc ae:uurz. ae;Stio til ipfamer aeauU'a • 'It pet ft: imm.e depeodem a Dec in eire: !lee darur ali_quod medinm intet' DclUP et ~~alD fupetadditnnl ip6 ClGllUrz. cpWi lllc!linm inSucIIs k ratio prod!k:mdi ~ Ced.

"De CrttO!one.

Col-lm importat noliitatem tctllHni faeH I \It .~ Dco. cum·relatione dcpendc:mia: COIl[CCtlta., non ,Ul;Jl dt'ptndenria vt medium. Ha!c conclufie ell: ex~ pre1Ta D. Thoro.in qfl~p+d, pDU1! •. "rt._ ,. ;&ilkl1l con6rmatin ha~ qJitjl 45.an+ c:i,?!:lI!t ergo D.Th • in 4,ll~ [OliO, qm\d J 1J omn; mUM/ro1ll: . ~. fJI: mum til JHpl'~ proctJJiP.Vf{I/IAb 'UtIli ttrmi7l0 tfJ~11U ;ulilltn, jioM lib .Jb,Jitlt itl ltigm1inem, of.liw JIb tJ.tpiJI ill fll,. tit:rJJ • foHt .if ,";,"u in /lIfi1j1ft. Std hi pro,,!_ nOli jimilittT ft h;tbliJf "1m ipfo mOIIeT;' t Cr· ilt IffllI;110 '{111JlUI. N 11m in ipfo 11JDHtr;; id tjHt1d mollltH7':.fectJit Ilb 'UtlO IInnillf mfll1U, t!T atmlil.fdltlunl11J • qll,J 11m ~jI il1tmniiJ,mlJiHl ,111 PIlUt ill If} !~Hod mtnltlHT J, .db,aine in lI;g,.~dinem, qIJiA in. iF/~ wmidl1 1Ml1ll ;~m lion. ":,~djt ~d ni&~la~I1"l! .. ftd ;1It;t:it'{ffinigrflm. Sm~llm, aum.,ft In Ipfo mllHfrftfMmu irltJlP. ;l7lJfAlur Ifb ;tgenu,cnm ilflfftn ejlllt1J:lIl1f} mDIIII, floli "lltriw tran[rmw;t.r ab IIgmt,. foil. r'"fi'l"itfhf~ Bum 11111111""111 ftlati,nem ad .tgtiiltm ,. prtPUl hllb" tifo Ifb .pff , r!r prf}'IJt IjI ei [smil, lJlll1'lJlO ~dl1 • foul Sit ftrmin, gMtylili~ni4 bl4malt& tollfi'1uitllTnMlIJ fo JiAtiDIWlI. Crt:4Ii" ~lIt,m tiM pJttfl iKcipi 'VI "'DUm qll~ eP'AtIlt rtrminurn 7IIlJlfII, jid ",ccipi'"f'fJl 111 t •. £lHffi. YilJ~ in ipfo crliUion, nOl1 impfftlllJ41' ,"reF

• {HI dd tffi. nle 'Mn{muI~iil1lt &l'lilIItlt,fod Jiilufttfllob ilwrpt;o ,j[md;, &.rrl?t~~ tid cr.'~I1f'WI. I ;, 'fliP'" bahtl. Et jic tmmD mh.l ,fl .llflll ~'ltlflu .; ,/"_ rllaria qu~d,tlm lid Dtll11J 'um TlUllilitU tJ[mdi. Hz!! D. Them, Ex cuius verbis CODJbt quod nC$. poteli inldli i quod crC:ido fit ~liquid . antccedClls ip(um fad.u dl.e Creatur:z, tanquam fieri eius, & «met:quem .. C~ill.f :Uiquid iota Den Cfe~ tem & cre~flltatn pfoduchl1l. ilIud debet aneeced~ttiprum (altum eire Cttatnta:; &; fie vel debe, elfe: :!Pfcccdem pet mcdum cuiuldaD;1.1ic:ri~ v~l pez: modum alicuiu5 tei, (eu modiin f2tlO clfc. nell~ trum autdn itltclligi pOlell • nee omnine C(ij).dpi quU4idquo4'pute: (e: ~bct VEfCIIllinus :u2ioni5J fit (ubictlum c:iU5) (umeade. aaiOlJC1Q p.aJliue,line.

prove in fi~ri. . :.'

. Ratio.. &: fum:bmcnt!un huius lumUur przcl- 11'

pue elt duobus. .

PrilUum ei co quOd illa hdio • feu dtpcndcntia ,aut qUidquid illud tit, fi (:onfiderctllI ve ten~ fc eX pane crcou:uE:t; non pou:ll11ccipi y~ m~dium quo ra crC311lr J nlli 'i d (c babeat' pc:r modum fieri ipulls crcatufZ .• quit ,.~ terminus • 'lei pcr modum alit1li1lS in falto tile • quod fit enilias inhz~ uns • au! nloQificans irf~m rtlD ctc::tram & eon lIituens iJlarn in aC~tO eife. N:un (ubll.::&nri;l tire lion potdi • quia h:.:c indigeret Cleari in alia crcatione • nce vinus dliciclI$ 'Ji;'cepra in aliquo , qUia in ipfa re creata~qu;t eft (crminus. liOn porell: rcdpi vir[ll$ cffcd:iu;I, fui ; in aliaa1!Kcm creatura non potdi recipi 'linus crClinru. Vt IfTI. 4. diccmu$; modo autem non ell p~fem dUlkulnsde \'il:tute. {cd de ;laione.

S!:cundllm dl qllia ae2rio efr influxus vniuer{:iliffiml1$ fotins eotis quod fit eJ: nihllo 0; &. repugnat hune infl.l.IlUtD ita vniucrCalem clfe crC'Ol~ tUm. &: palliuc recipi in re prodl14!bpet I;Ce:atiane-m.

.. Primuzn oftCtlditUr fie. quia iIlud medium quo 14 rei dicifUf acari, fl::u patliu~ c:!fc CIcara , d!:bet rc-

cipi in :diquo fubidlo> vel inh:r"Ddo , a~l1: ac.. cidtns, vel modificando • f.i c!l modus : nam rubnanda~ n dilC.ilDi1S. dfe non potell: ':.cluomDdo mim vna (ub~and:a: eft in. alio reddens ip5:;' er~urn ~ & t\ufwd\afubllanna cum noncll"ri Deus, -Gcbact dre 't~;l. ;:ali2I1![go crearione.&: :alia rub. ftanm ) &: elf,.. proccli"u5 in infinitUm • :oUt denc~ llitem adWblhuuUin.qll;r: fine vll,ofIlCdio pllDiu~

iD ft:

.,

in.fc recepco C.elremt .,quod e~i;illi did pol1'ct de jUs {ubllamia q\l;t' primo, crearur. Sl ergo eft ..atcidctli 'Ie[ modusidemificatuj cum rC e(C3ta: il:rgQ y((calitc:ribi {if,tale acddC'ns, vc:l modus ; de. b~t (UppO;.tH:te q ~icid iplates ctea~a. fell (nblectilm :{tr exill:~115 : nee enim· fUDic:aiui . potdl in nihilo, jW: ,calitc:r elf!!, nili!in (ubiecco {'ergo non pot ell: ;cac_ mediuln quo calis res creerue., IX pO!iaiur f rl ,fxtto !tire: nam mcdium .quo 'res fit aru~cc:dere ~dAAeJ;ip["'m in faao eITe:. cum llccipiarLIr vr me. ~Jl,i;ttm ad hoc vr fiat ; nOD potell atuem tilbicQitll in mOJnifi lir in f~aD".ell'c: : ergo rc:pnglllr quod iel

_qLl~~ ,cft ~edium f.lcic:ndl rccipiatur in ipfo faao, -a;q!l, Ipfo termino.· ... ~; _'::.

J r J?ice,:qu.oddl!1cut Cl"!Ilc:nda, qlllt r_edplrurin .re quam exiltcntc:m teddle.non f uppolln, fic·etea, tlo paffiLle (umpta reddie tem cre~r;mi in (aao eC(e • nOli in fa«o • fupponit. . .

> Sedeontfa,quia exillenrja'oon (c habet permodum inllult:LU. & medij quores.·Jit.fed permodum .rermini , quo rcddiUlf formali!cc: in :jau' 6tta cauG!, Cell cma potentialibtem , &;idco peninet ad iplam -"m erearam ~ & in ilia rcdpitllr. non (uPPollcndo c:xUf<:nrcm, {cd conn!mendo ~ofmalitcf. (cn tctmin.uiuC. At ..... !:ro il:lf1ux~u ine, Jeu creatio paRina confide-tarut vr medium d'fe- 4illum.qllo rallqtu.m ratione dfdl:iuOl ex p::rnc effcQuf Ie tenente ipfc dfcll::us crcemr , &'Pr~ ced:n in ciflt;Ra£io ::rntern' dftChua CJf; p.tru: effe~.s (e rc:ncil5.emn 6t m_,"lium;Cc~J C:;lll&lit. el1!.

clcns,non potdl fQrm.:llm:r C'onfhru CXI-

flente:m: fie cnim edl:te"illenli:ictt~ • c:d dfe-

lliuelell influ):iur;, quia ell medium Vt 6t dfeth. ncnforma, Oronc: aUEtin dfetl:iuum. IX In1l111iDum pet m04uni Gau~ c:fliciepos filpponir extfui:nriam.Be fi eft acddenJ.vcl modus. debet 1:({ein fubieao e"men[c:ugo » illud medium ipnu..! ~illum :ldu infiuir. & dfe4iue mediI! ~d hoc ve z:es liu.oportet quod o;ilhdn aliquo. dem infhdt. fed no cit ilind quam terminus iple qui crean1r.&: fir.uquidi: 6te~ nibilo,& nihil priih,&:anre fe CuppODjt:~rgo vel fubic:ct~[ur in illo rermiao iam f;lao,&: in filao eire: e:"ifr~. vel anrequam fir tn f a ao dfe. Ant~qu~m lit in fado etrc: cit puruiU pihil: nee cuim d;lIlU aJiquod lubie4!hi quod Grin potentia. Eo: tendC:J)[ia ad ip$lJ,flet' datu!: hCfi quod· amececbt fatlum eJl!: reaJita .. cum non fiat pn mOlum lIUt mm;;lliop&.Si 'IerOfllhieCbtlu in ipCo tennwo.v[ .nbao dfe cxinenrit lam Jl1udn(JQ eLl mediii,ncc mio vt rermiQQ~ ,pCc tUt.qllla quod eft in faao elf~~noll PQ~Jl: habere mtdiiiquo 6.ar.(~d fuhlm elt: in illo :d'iquid con(eCUtum ad f~e 'cmli .. Dllmin f.1lfto dre~&: hzc 1:'11 rtLuio confeCUta.Doll allquid antecedeoJ unqu,;im medium 'It &t.Et bac r;lticmc: D.Th.il1 hAC'1'-4f • .,.pepUlat qDoddi im-pollibile: quOd efu(dcm: ac:cidc:nds (ell aaionis, quz elt accidens.idem lit fubied:um qlJGd (uficn-. tat acciden:o e:tiHcndo. &; tetmillllS qui pwdndmr per talrnl aaionern; Ie fie {llPpomt!l.t" non exia.eus l & Ii non eft cxitlens. nOD fnft~n&U ilhn,. Solum ergo vbi fupponimt materi~.rc:u fabil:etulll aliquod C:t quo rC$ fiat. & ill quo fit lIlur;nw • pq-. teft anrccedc:rc ip(UID faetumcJfe. & (.: luberc 'It .nedillm VI t~ fi:!t. quP Vt didt S. Thom.i,l1 h4&: 'I_ .lrf04Tt.; . .t,J ~. Si crelflill /ignijimtlT 'fit fimflf tia , hllbit C7tllli;rtmspTIl tnmi1tl1. [ttl frmni&m '1:&(Jil fierI ,JI r~L.tw hAbet ~lIUurRn pll fHbitOa. Ergo ill ~uanmm fieri. feu in qU2Jltum in1ln:ms.effeCiiUUJ in ip&m ctelI:lJram • non poid!: h'lb~te t~i~lJm pro fubieUo • '1uianibil compamur elfc:ttille •• k iDHllIiu~ in rubie-dum in quo eft.

J 6- c~n:Jj(m. hoc. quja emitas ilia media. qQ~ ;; 1.11. a S. Th~fiJ. in I.parr.D. Th. Tonmultcr.

DijpUf4lio' XV/II. Art. '11. 2.49

p.of'lirnt intel" Odinn cre-l~brdn' • &: crea[tlUln f.it(am, ~l; parte aurem CfeJturl.::re tenens, vel elt f.lltio a~ii1e' {ilmpra ex patte ipliu5 agentiS. vel e" fadio paroue (I,ln1pta' ex p,me faCt·!·, quod en- fieri jp{jil~ " vel ell: encir<ls':diqua in·fjCl:o ell'e qua. media?~ dicitut Dens artillgcre. terminuttl

f.:t8:um. . ' . >,

.. '- Priltlllrn nOD ell: ~d rem j qilla ~llnCllori Iequl- • mur de co qned didr C'(e~tio d pane"Dei aScmis:

fie enlm non dl' Inidiu-In im~ D~\im~Cremt(:lti;

& cresruram fa{t;(1lI 'j f~d ell ir(!I. il12i:'afWiS Dei

::rgcnris,& f.1c«el:!u9'. ",_.,; ',: .,

Secundum' did'nonparell cum in crt:ltiofie nO[J detut fieri dHlinClllm lfattoe!fe.& medium . inrcr Deem f~c:iefitem ~ 8.: rem fattain, (lim noll detur motu! aliqni,s. vd mut:iHoTi1 cre';lrio!le. . Br huius r~tio id'l: ; qllia in crcadone fi)"lum ell rnI!lHUU de I,ibilo'ad aliquid; iUud .1mem fieri non dl p~ru'in nihil, fed terldenria :lliqu:l1 & VI; ad ipf urn dfe rei Ctt'at~ , :diOquln (i cn nibil,noll c:1l Iieri. fed ipfe tei!nimls J 'I"' rclinqU'cnduSi fi aneem cil aliquid V bra terminum it 'j1l(1 t i:un elt aliquid , Caln:tn vr' vi:! • & r&:tldenria ad dl~ &: non dum .ip(um ell~ , qUi ell tc:rminuuotiIii f~aiOfii!;.quia dl medium ad rafe c:Jf~: ergo iam ipfulJI elfe priui eft: in porenriareali quam In dll:lI • & non foh'lmin pum nihilo; tr:llllit!? ame de p"" rcnria ad all-11m ell murari..r~u mouer], Nee pOcdl iIIud lieri fi aliquid teak ell: reditcf inaenlri,.ni. Ii in aliqllo fubidlo, IX. non in nihiIo • iJeqlte tX" rra emne (ubicllum; non dbm em in ipfo ret .. m ino vr f.·u~lo. (eu vt in f.:lao dl~ ~ > quia ctl medium ad mua f~aUni cae, '" antccedic iJlud.· at iri:rum quia {cs in fil(to dfc Iam nO,n fufdpit ipfum He't! : nee enim fit. neque rendit'tlddfc quod ell in faao c:l1i:- ; pr:ttct ipfum aurem rerminum in f;iE!l!;. elfe, non cellar ahquid aUud 'lood fit (ubieEl:um ) ct'unfiat ex puro nihilo'; arque adw Ii quod eft {ubj~a!lm~ ipfurtletiam fit pcrcreario;, JlC'm:crgo nullibj' recipittu tale' ficti,&', fie: ell' JII [It'"

bilo ,arqllc adeo nihil etia.n eft. .,.

T errium delliquc dieiJ10il . pere!l :, qui a -entiru ilia in bao dl~poll rocc:a' eire mcdiumfaciendi rem C'(c:atam,' St intludns in maw. quia tltlil to {a falto dIe Jiuc: fit res; flue modus. di:btt e:Ue ali ... - qujd factum. & ~d iIIud reqilii!!tut;alia aaio • IJC aliud nltdium,edtquc proctJfUJ'in innnitum. Vcl fi non rcq uititur.Ced per-fcipfam res ilia, feu modO'" anin gitur (oInqu:lw mio faciendi 3l_iud ~ & fit i~ roedl,lte fit per aaionem crc:atiuarn': ergo id quod: ,primo IlIni~gjtur lit tc' f~lh in termino crC<ttioDI" ell modus d!~1" qui vtiquc: eft aliquid' minus qll~m fublbmia f;).11Z C'fea.t!lr: ergo non ',neiple c:rea,ic;r/· lIee Jmmedi:u~) & fotm;ditC=f IInfi1git (O(Um. em~' & vJliucrCaliur ip(ulli enJ';, (~d 'allqlifcl pll!ticli~' fare, (CIJ qllod'ell minus 101,0 enlc ,:te.i· formalif-: lima ·rarin· c!t3Donis elt· aujjJg(.'tc' ens in ·QU3ri.V rllm en. fub. vniiler(:dilffmD inlltn6-totius c:'mi.ft ergo non deb«: ineira¢ abeo quod ell ininuf. Be ranqll:J:m p1i'J ~ Il.'d i' t,mo;~ . vt totQrn c~~' ergo non imliget mDlfO'.ilIo·", f~'ntdf;UCi vf·t~· ptillSf;itb.& attach. Vt medi:dpfi ~_rnng.:l.t tatum • fed prias atringit totum ~ fOl1l'lalHlifl!mn terminnm f?um • &. qui4q?i~ .. illi CbAillngi .. ror;:.' Vt {uptnddilum. &. :lccdloi.illm. . Ai: dffiJqUO' cumt hie' (ll{io f;l&il .quitt la1m me mo1illi ~ , fttl n:s in faCio elfe non (IE_fubft:HItl!a rao(t; e-l:i~· amJ: b(; milO' non puff« elfc' iph 'fiiblbntiz' cre .. Dd~ tatio Vt ficra ~ edt :.9riqlle a«idcI1J. vel ~odU$' &. fie:. Don porelt imdligi. nili~l.i~ cui inhztens>. (en in~i{\~DJ j;llOn lti{eU quam< ipl} ~mnmo, «jUli\ njbil ri p~IDPporuuu ~ . Hh'

!

l

I

~£ft.XLJJ!. e5c •.

fi autemipfi il1hzret 1 erio efl: -conCcqlicns:ld ipfUln, & pollctius lid ip[um, fupponirquc: .illud .elre eKiIlens: ergo nan eil: IIlcdlutn,neql.lc,fa[)O flelen.

di,&poncnt!i iIIu.l in ~!fc. "". .

17 Elt(ccUI\do cap.lrc hoc idem ~dl1c!!ut,. qUia

crcaeic infil.lit toram c:ndr.J.tcpt. nihil pr;e[uppo,. nens red tdrllm fadClls' m fllO t~[ll1ino. /!( ex hoc clidt~r vlliu<:tf.~lilJimm inAl.lxlIs, quia omnia pr~dic~[a, & entitatern qux jn rcrmino ell:, faeif, & nihil fUp'POllit ; & .ideo ex rnodo PtOdliCC1~dl nll.l~ Jum CIlS ell: quod non poffir fdeere c;rc~tlO. qUia Jitli,ul['~5 faciendi aligliod cns , eft vel Cl( dcf~du ma[ed;!:.&: di(pofrtiolltlLn. vel ex dddl.n virturis 110n porcnris dl ponete,& ordinate ea q uz fil,ienJJiilnt: vircus aueem qu.e 1;1: nildo f.lcit,t\on requid! msrcriam aUt dirpoJirione::s ad fJcjcli!lmn termillum t & fie in [lullo entc faciendo difficllh~rem h~bcbit cream ex d~f.::all m3tcri't'.vcl di[pl.l* fidonum t ntque orrarn c1, tlc:f~ch.1 vimnis • qtlia vi(tus qUI: PP((;fI: cJ; nihilo facctc.:,c" 1111110' rerardari Plltcll, It!: f;ICi~t, quunihil rcquirif ad fa.cienJ'lIll,~ lornmam vim,&: aGtua!itatcln debcrhabe. rc.quia vindt [Ulllln3m di{Jamia, & imPfopottioI1clU intce !.!)ttreID1,(c.iilrer nihil,&: em .... t Jiccmu$ A..;.~bi hoc e:v;plic:abitu(. Ex pane ergo viniltiH]ui aliquid poe.::1l (C\lle1; create ex nilnlo , POtc!}: & qlluJlihn em. Er hac ratione dielrue ille iIlHm::u$ vJ1iucrf~1i(li!1lus, qu]a cit meximus, qtli potdbbri rc(reau p[(';duC\:ionii rei crcarar, ~ limiw;t. E:tO hoc :lIJtClllc JCdl\~iltl\1SnOIl pofle communicari ralcm inO'llCuln rei ptoduccntll! medimte aliquo modo, (ell qurhbcr alia entlt:.lC (:;~atl,fcd iplam rem iLnlncdi,ati: debet.:: ern.marc all ipCo inllut:u alI.iuo D.::i.;d~oq; Ol\lni~ CrClHlr.l ,!cbct immc:di.ltt!:

Deo tOl1iungi , & Deus OIllni crC,lturiU immc:diatc ~Jcllc. qui:! non pO!~n per ~liq~lod medium CIC.i.~ tum communicare tam vnil.l.:rl~!cm 1I1UUl::UIll. vc onclldimo. pr.cCtd.tMID .tlfp.8.Im. J.

Ec ratio huius ell, qtl;,!. c1ufahns ilia. [cu)no~ dllS ,~\It qllidqni~ illud fit quod ponimc vr metlium cresndi "X panc o:~atllra: (c tenens ell:: endus millDt eoraeputare termini produdi. &; non adrquans maw, q\lh [e blh(t'I't modus eius • '" el Cn(ir;lS ilIi inhnrens, non ficut ipf", Il1hlhnrii1 1"roduccnd1 ; trgo nO\lpotc!1: cite inllulus vniu~rr;!.~ lis in eotUl'1l ens.neqlll; ell: nihilQ.Patcr cQllfcqucnt~i~': non PQtcft ciTe: in HUXL15 in tnUUu ens, q11ia, Vt C!Llc~dinlll5 • & :l.mpUlts diccmu5 a. 4. &. illi1U:a;US qU~!llfficitcrearc ;ti[qllod cns,~.g. fOrlllic,lw.(U!~Clt tn.uc quodQlm'llle cns.r;nJ.!1l Angtlwn, qUIa. in ,rcouionc non ancnditur il\ tcrmino prodlll;cndo plrtir;lll.uil gcadus enris. qUJIltum 'ad nobiliUtC:ln. & pcrfctiiQllelJl p;llti~u1a.rem " fed tora.lirOlS enm, quia totulli CIIS f.icit. nihil (uppoDendQ C:£ quo f;u:i;!.t~ vel quod difpoollt ad [aIetn vel t:ttem {tCLftltioncm f~cieruLnti: io!luJ;u$ autem ~Il virtU$ ~1lZ ~c fe fll8icir ad quodcumquc ereab[le !Ion potelt f:lle: ~li~ entit;as dC[C[lnin;II~. & limirara, quia non potclllimiuta ~irtus ada;ql1:ne. &: refpic~re [()tU~ ct~~e. Et luc ratione pfoilauin\Us 14;[pllt.,. CII. !\on, polfe otliqu.un vinw:em dilfu~ filH cx!r;j, Deum ortnrl tOUHn ens modo iIIo vniuctfatiffimot quI,) Deus acar, &: cr~a[U{;£ dereMeRt it DtQ-t' qui.1 VLmli dHfub.clrrol. Dcum. hlle ipCo t:i~ vin.ul .:run, & cif~dus 1.1uidlln Deb c:rgo h~ .p(v 110n opewur YlliucrlOltiBimn rnoJoin cns,in qu;antlllU' cos, (ed pudcubri ld de::tWUilUfUm ens.&' multo minu~ potdl de Ce ill to~ luman ac",bilc : c:tgiJ id;rn eric de e~uralitJ.tc aC~ta. quil Ii virtu~ 'tc~ta>& cura.Deum non habet lIlu4am v!lit}ufalcm operandi. neqlle ipfe in~ flu.'m'.~ tal!CaI~iiJ hlh:bit.Nonl;)~rltlU warn

De Creati()ne~

~ nibilo.qlli:t inHllit • ,Be oper:l.t?t vt cilu(~'lim r;c: .. Cl:pta,fcil. inherens rtl,<lut Modi fi.calls • non petTe eziilcns;ergaiufiuit ell:. nihilo • fed It!:: aliquo j ubicdo; qUia vireus , feu entitas reccpt;i flOn'p(ltell opcuri nill 'It cxilb15 in co: in quo rceipitur, quia Ii rnaner ClItr;1 iIlud in alio (ubiccto; r;;;IIl'potdt e~ illo aninzerc [d quod CXUillfe eft. nHi vclHli cornrnullicanrlo aliurn fimilcm in Ilaxum, & de illo eric eadem difticu!til5jVC! nullum cOMmunicando, rei! ill altere manendo j [~lie multo mclin;- id facii:c ope(atio Dei. & achulir:t5 in 1':0 manens , Be tin~ alia medic opet.1os. Si ergo .;~t:i['i[ur in aliqulJ, non recipirur nill in ipeo terminer C'I'eam,& produ~ do,qut:l anee ip[urn non datur .Jlquod fllbiedum in qUI;) ilb cau(;llimtedpiaturj cUl'iifiH:au-' Glil.lf f~eicnditotum. lUquc adeo nihil thilb. re fllppanit. cui inheereat. Si aurem inh.eret aUtlC~ dpit!!r in ir(o r!!rmino,&: OlJll inlluir nili vt exiftcns in Illo, priUs ergo cll:: exiflens modus qulm. illllu~t ; ergO' Be termillus il\ quo recipirur priu, e/tcxHl::cns q:rgo ROn inf1uit in mud roenm dfeo. nee facir quod C:l.ill;lt. Er pt~tc[ca omail vima vel iilfluXilS qui apcmllr 'It reccprus in fubietl:o • operari Rl1!1 poeell nili ex fubicdo, lk per muutiontm, non ell nihilo, quia fetnper modus in .. flucndi,&: opc-r.:indi (cquiElu mednm tfi'endi ipfiu~ virrlltls am endtatis vnde proBUit. Vt ;unplius a+ dicemus,

Sed dices : etiam in gcncmione [ubltantiaIi I' 3C1:h'l}c~ (auCa, tius ,agenti; iclcndficanu: ~m rermino~ ~~,cipitll[ , & r:l.nlr;n C'luCar, Illum,

nee rccipuur nf 10 lao IUatari;l pruJ1ol. qui.& Ilia non rccipit accidenria, fed. tOtum !:ompoJirum : [olum Cllill1 n:dpit hnmedi:nc formam fublhntiatem:er-

go b:nc potdl etiam I;allfalita~ Dei crcam[s rccipi

ill rerrnino crcsro • &: ram~n inftll!:t"c in illum' pet mOdlirnCall[~liraris rotum dfe.

!tcfr.!::.: D. Thl;)m.q"'.ot_P. 1. .d~ p~lmlj~ /IYI. ~,(ld 4; quo~ In gt1l~ra~iDnt. & tft 1lJutatiti. P' eft relil/ill, 'JHMtfmurgenuum"gmerans- !lmliJIIHI'!/I_ ,",io1JU nil hlfbtt f"bieflrlm ip[Htl1 [,trttrlJlrrttlJiuJ. tilll mlfu,j"m • fill roliion~ f'tiJfliQl1is hRbtt !HbieUum ipllIm g~lftr"'tH1If. In em,;iont 'flu" eft rt!Q;i., &' 1If11t mf'Wilf, & ideo tiuneft jimi/r.lu. D.Thom. ~3.(C: in generatione darur fieri, quad ell' murari, &. fa- 6blID elfe quod c:!hcrminu~ cx tali fieri n~(ul;:;m •• Ficdquod ell:rn\l~Jrj Ii (llmaturpro fi«idjfpofi4' tiuo, lie i'Qanifctmrn ell: quod dk"poficioncs ante-: cedenu:s (qua; [olul"l1 p~rtintnr ad 6t:ti, nam confC'luente~ [c::qllumur ad form.1M iam fatlam) (ub-jeclantur non in ipfo gcnito. fed in co [uhic:ao quod corrumpf:ndum ell. & via corruptioni$ va~ di!.F[crivcro. Cen murari [ublhmWe quod eft in ipfo inlb.nci genc:rationis; in q110 mat~ria tran6t· d~ vnJ. fotm;!. fubfunriali ad ~li3tn,~bet pro ftl b..; ieao m;mriam tanquarn (lIbiedLlmq9q iplius mll~ tat[onis, & fieri, [cd qUia prineipiJlln qlf~ recipi en .. di non efl: line ;uiquo principia '1Hl1a, qni:il matcria ilh ~d ~liqllod COlTlpOlit L11Jl pcqinct,idCdin iIIo inIbnd rcali :.Ctio ilia • & C:lufalit35 generationis crt: [n ipCo geni.ro t:lnqg:lJn in fubieeJ:o Qf'ld4 inh;tiioni5 in re, qui:., Cllbiettum 'I/lod I!Oll poteft dIe Cola m~mia. {'cd compol'itul11 (llbliltcns : fcd (amen ha:e ipfl mutatio • IX o\~'Ho qu:r:: til in ipCo compa~ litol Vt in fuhicc:to quod in h:l: lion[s, til: ptiUs n~ ['Util in 11l3[trii'l. v fin flibicCl:Q ,/RII mutarionis. & bot: modo antecedit prioriratct n~rnt;t; ifilld fieri, leu WOfW qtlod conuenit ina[eri~ ipfunl f~· dum cITe. quod eft eompo6tuIn, Be fonn:!, vd eillS vnio; &: bcne poteli <ll.ltecr:ikre hoc 6e· ri ex pam: m:illeti~ , qll~ mltcti~ pet gcileUitioncm non fh • (e~ luppo!litut;, ~ iicpotclt . ~~

Dijpfll, XP/Il

dfc (ubic:l!him 1"' i\iut.1tionis, Ar ver~ in c:r~ariolie edam materi~ fit) &: ell: eerminus , non (ubicdum. V ndc: neque datur ulbieclU!lJ '1l1od, neque I}IIO ipfius fieri) & muurionis. nee edam (lib aliqua priodratc, & anrecedcrtti~ nmlrz',quia D~II() modo pt;t:(upponitut ~aioni. vr recipiat ip[ulIi fieri ad hoc vc illilu.1t in faltum I::lfc j Be tI(; non 41tur aliquod medium inrer creaeorem '. Be rem. faa-am. in q110 (ubiettctilt iprunl fieri ~d jllHucll~ dum in fa4um _eire, ied tetum quod ibi eft, ret.minus ell:, &: f.itlum clfe: ell: : nihil vero ct'1: !ilbicCl:um pr:tfuppolirum ipuus fieri. Et li(immediate:. tomm ens f;i&!lum ell ~b ipfa acbuitatc agenrb J &; inHLllu elus w YC ex parce Dd [c tenet .

• ., Dieo ferdo. H;EC relatio eOnieCl1fa ad, termi, num t:reationi5 J q,ui ell res {;Ida J &. produlb i e:teato,rc ~ e:1l: rd,uio ~e:cidell$. {eu pl;'.z=dicamen~ ulis • non rdario uan6:ende:nt~li$ • feu qu:z: eli ip ra lilbft~nti~ ; infepil;abiHs ~amen. ell ab ir(a c:reatU(;l,mU ddlruatur lpium ems {lJhi~Clum.H'zc condl1tio eft con~ra SCOEURl ," ~.JiP'iI. 1''1f1di. r.qucm Ccquitur Varqu~f. M~ diJIl4t. I"~, clI,ir; J.& dueUntUf to ftlndammto, quia lila dtpendentia • (curcJario e:rt.UUfa: ad Deum ell: inic~ p~rabilis 1 «Ci.tura c:ti;lm dc potenriaDci abf04 lut<l : ergo ell indifiillch cnri£atiui!.Patec~on(e<jllcnria • ~tlia ti,~num indio ~iila:ion.is re;i1is inttt duo c:t:m:m~ ell: mCcpuabthtas • c:uam de p-otenria ablohna: crgo iib rehe'Q cnric:;Iciue . ip(a {ub/l:auda rd . c:re:ltz , IX f.\dz vt dep~. m 1 Deo.qued ell: eJfcrranCtEdenfaJ .. "n1 -- nem . .Et p_fzeq-ca, quia iubfhnria ell prior accidente rempore. & natura. Si eigo ~, Eclado dfe:t. acel&ns. te(pe&u creaum:, "act frier (t'llJpore iubfi.101ia ere.aUlf~ quam (clario,leu depcnd(tuja ipi;1 a crearorl;. atqueadeo polf'" inrt'lligi rot,;;l {ublbnria rei crearz line a4u.alj depcndclltial e:Icatorc~

. quod,cl!c implic~toriym.

:'0 Oppofitum tameD hoiUI fCftet e:rprefs! D.

Thom.in h.re '1MAP '4f • tV:t .J. in fllt'f;~ll~ ",,J;. vbi PQIICIl~ ~rgumentutn quod relario~ G ell; :l.ttiacns. debet die in (ubic:Clo , fi aurcm res q~t;l ell {ub.. icd:um iJlilD.idem e:ifel Cubied:uUl.& rermihuHr:{pcd:u ~dioniJ, quo.! eft impoffibilc. Re(p"Qnder~ quOd Cwui(J jigmftt:,jl~ 'lit 71J,lftIttitJ b"lw CYU.~ ,,,,.;rm, 1"t1 termina, foJ fl~fln4~m qt4J'IIIt} uL.ti# .; • hllb~, mllt~T"fJf /m!_bi,ElIl • & 1]1 pUr ~4 ilf fiffi) /i~f4t fobi,UMM ",ith,,,,. E:rprcffius in 'lftl~fl. !.J, pltlnt;" I#li~. J. ,,4 ~. vbii_nqllit , quid 114 ,.dlltill ( (eilicct crearioni1) 1f~~iJtnr ,/1,& fo&JVJi.l11f foWJIj tp canj"kU,.".tll p~t ;"hi,J'It fo6Mlil "jlmlh ,/1 '1"11111 'l'm;rtll;4. foil' tzr~iJ.tru {"bi,l/, i!dlllt~ l1u. 6' 114/""/1 Pijlft'i.' tfl • fUllinll" Mil fo ,,,,/, <tI:dtUnr '1tlUll t:IiHfi'M,. IX pim:ipiit fi;bi,8i. E tfllMi.id 7.inquir. quOd U. ~~ tJ"~ "~'1I1;t'it",. ,.eilllit1 O"ldriallu prindplliim,I1 "ufobpnnu, Ii 9"11 JiJ!m i,[ .. e"lIttalilll'lllit;(J. '/fI~ &" ipfo &'i'~lIt1U1. ~fl.& nan p_rin&jp.zlilll· tId '}Ullji ft&'lltuhril! fit:lIt '1f1id ",~.4-

til",.

Rario huius ell a ql1~ infinllatlIr in verbis adduai$ i D.Thom. quiaitiarr:l..,iollon dl aliquid c;.aqbnnn C~ pililcipfu: (Ilbie:di. feu naruez in qua til; & : 11;! .. litQ minns nOll ell ipCa n:.&ru(a •. (c=u Cubnann; J;ci crClh~ in fe ! ctgo non eft umCcaukncalis [clado ~ fed :u:cidcnuii> t &: CupCfueruau; 112m tci.:l£io ·u:;mC'ctlde:ntalil cll intima. ~ imbibita ipli enliud. nee: {upcraddimr: irli fubtbnria: rei • fc:d ell ip(ame~. fllbftantia 'It ordinala PC{ {e ad ;tlterum.licLlf matma o{dilU(llr ad fOJm~mi & e conrra. C3p!1t ~ capimum .; pmes ad (alUm. Et potent~ &- .. ClUI P" [uam c:ntltatcm, & f~u:'i~

Jglffl,;'S, TlNm,'IJ 1.p.11t.D.Tb. Tom\luhef.

Arlie.lI.

1.51 6cationem (e h@okad ohietl:a. At ver~ fuhlbn. tia ercata n~'lue pet fUam(pcl;ieln j III quidltarem c:llumdenda ad Deum j neqLlt:" e~ prjll,:ipii~ eiu, . per nccelfari:iln eollncxiontm:i orimf b2!~ rd.Hio (eu dcpc:ndentia ,(cd accidenr.lHr~r Ctcatllra- conucnit, licur dTe ipCum e"ill:el'ltj~, & d('rlu~rio~ feu panieip.atio 1 Dco.que libera ea, &przdic:::a",' com c:omingcnlipJius Q't:'atur<l:'1 ergo relano Cuper cam fitnd;l.fll aeciden~ !::I1; &, lie ell: fe/arlO de pez ... , dic:lrncntQ rela.dotliS.Nnn eamen fordl hze fda .. ; flO de~rui. nifi dellmd:l crc:atllfa • qnia rclatio, non. dt'fillir elfc. nih vel e;: ddirione termiili ; vel (ubical; (eu fllnd:ullC'mi. Terminus non pateR: delinere, '1uia ell ipfc Deus , fulldamcnrum_ ilQil porell: cclliuc pcmtanlmte Cubic.:Q:o , qlli;t ell ip(~ , dcri\latio, &' eroamuio 1 Deo , qLi~ aurar quandill' e:re:It!Ua durat : ergo foltlm tii: defirione fllbicai

d~clfc porea. _ . "

Ell fjlficrl adl1crtcndilm , quod ornnis rel:itia ·1.1 cUm e'lIig~' fund ;lffici1rtim in [no (ubied;D,utiolll:

CUlllS annUl talis rebtio , hoc f!.ln"~mcntllm c:rii debet affignari proilb relatione ettafionis.EnaIa fundammcum ; (eu proz.ima; ratio- fundandi notl PQrcll eJ1'c aliquid omnlno abrolucllm, & ad (~~ ncque pure rcladnum, quod di ad reeminum vt e:t:illen~em!cd ell fi~ut reJa,iUllm ["undum dici, qtlodin ie qUidetn ab!Olmum cit t nee: iorum ciul elfc elhdaIEerum • ditiEUt' tamen feu explicacilt. per aHud. feu per ordincm ":ad aijud i ,uam dinia~. tllone~ ~)(pr~ISe pOhicS.:ThQmJj,pr"1.1;4I't J~ IIi l,vbllnqu1t,quod qutlt!4m ,"film" /Ilm ''",lIji'. ,,~jigl1iji~Iii1JII4 ip{-u bAbit'!!il1{iJ 'l'd41;.111 ~ 'fit tlli'" mlllfil. {¢,.J • 'If'" d' jijl;iJ, & h"'Il(rlJM' ,& h~ 'rI«Ifin/IIT' "Illti"", [m,,;i'J/m lifo. ~~J.m1i"" {Hlfi ;mp~ji'4I1JfigbiftwIIJII", TIl IffiM ~~;,fott.1I111H'IJ1I'" Jllm h"bitfiJinq fout 1II~lIt1J.I, & "'(li"lf1~ C",PHt .,d" f:dpilllfllfIJ; 1"11 4iCiili,",. 1'11111;11#1 {te1i!IJ}'m di~i. Vbi ;yidC=$ ~ ,darilU (ccundum -did. Ilocar"i ipf:* fundamenta rdationllm ~ id ell: •• pfas: res ad quu cOIl(~qullmur rel~ilines : q~ qTl~ etflicad non polfunr emnmo :id {I; , ted-ad aliLUl j he:it itt (c • Dc ql10ad fuum c:Jf= ;tbfolutz" res fim:.Er ideo ilia fundamenra lidt :acddc:naliRt {upctnmWlt. {ubicClo In quo {unt, r~1IWJl in (e i;& intrjn{~11 ordinc:m • -,5(. de:pendcnwm. hlibcm el'got :aliud", !kur moucnl ad cenninum ~ at ad mohik: ~ &; ea.pu[vtpm:id ~1i~pmes.idcOqIli;infc rcfpeau, iIIe u:mftendelltali.s die:irur ~ & U1 idl;m toin,idit i;('(pdtll huillS fUluhmC:Jlti [dado mn(cendCm .. r~lis. Be (ecundum did ~ 'It edam :adUc:4timlll ill lAgicJt. '1"41.J,.iWt.7,. In Cr:;tetionHrgo~lidt Ie:l.1.iio ilb fundernr in Ch~::UUi;l .,C Cl:iaCIJU , & de .. nuara (ccundlim dIe 1 Dco 1 " he acddc:'nc:dii t~ latio lit fe(ped:u cjft:'llriz, famen ipfnm f~aum e(8 Ie ,I.: jp~ ei:illcnri;, rel:!riua l"a'ulldUm did di .. cunttlr. qu:&t<=!ltiS cre:ar ••. !l'. puuc:,pa£a i Dca! "" fie flUJd.int iJIam rd~rioaM ae:e:identakm. Er h~ t~rionc c:rcatllra intrinfctam ~hi[udincm habet :Jd Dcum, Jialr omniJ ca't:'4us ad (wm caufa~ quia. hoc; ipCo quod fe habet a.d ilIan! (lib r.nione uol'z veJ dfeau!, Be nOD fub rmane purl te:rmi~ ni tcfpieit nrm kC{lndum rchrionaq ~dicll" menta.lcm • ql.l~ ell LCeunaulU eire ,frd (e-c:undum die:i {eu U'an(e.mdalt:dl;:m. Ec idc::3 S. Tho, ill 'rItybil fopTi& I'~f"'ld 1% 1J1IIlfjJiQl1. :So _JI pl1ttttfflt il1'r.~.Afd 7" al1i~auk pro fuDdmlcmO hlli!J5rda.. tioli11. c:t quO' ip(a rdado -ac:q'uitinlr~; ipfam rem. vc fllldi{kuleul, jd ell p« f~ ~ftmtcm. &: 'pf2fi1 e:t:ill en~i.J.m incl, udc:m, -"":;: :,U:tl.Vi!qu,C, (31lQUlfA pr~diCl(Um eoutingau: {e, ~ u:lp~aLJ ~C'J Q~a~ fa:. de (e 'amen fllootdiuaca di Jp6 agmri. lib to'1uc dCl"UI.atllt, tk fat' oid~ ad ilhnn dicitut,

. H h s. fCJ.ltionc

2.510 §2p.41~ XLlfl'. ~t. De OeAtione. .

.. hOlle Cecuna~tn d'~' fundat tamen ·pra:dic:i" 6;tt \Tna forma,[eu natura. 8( cXp. dlarur !lltera,aut

re ~ I I l , f: I Od u e d l··· . d founaih

rnclualm1 tCrpc:d:um '" acddcncaletn r~l~done!Il. a tern .qu . m t tur e nuatl~ne a _ ' .•

quiuccidcl1t:ile fLlnd~mcntUlflhabet. hoc ell1~ {utmcrc pelIh a mutat1onem>duU1m~-:

Vndc pm:tad fundament:!. Scod ~ Varqu~oz;, d? . (ubl~~u~ d~tctut rranfiens ~c: vno. fiatu ¥

_ Ail primurn enim falcmur efle m[rp~tllblleln aliurn '. de pnu~tJone ;td form~m, ,teUIO :luu:"!

Z t. illam relaticnern :l crc:~Ma non dc::Ltrulh creatura, nulh~~ talc [ygu::d.um C~ppDnlr. fed tornJI_l fac~

quia ip(um 110(1 defrrui creatllUm; feu ~c~tnanete ct.. n'h~lo. Non ~atU.t Imam Cec:ulld.UlD j qilia te~.;

in eire, fondamc:ntul1I eft blliu$relationl~, & eer- n:llnU$IJ q"" CfClluon~s ell: purutn nibil, Il7 tefP_ll:-

minuS lid qtl&w en ipre Deus, qui dc6m:rc non po- nUS ad '{HIm ell: ens In quantum ~m ; eDtl aDr~m,

tell:. Ex hoc ramen non (eqllitu~ ~~e idem, ~ ~on & nihilo_, non datu, aliqllod pra:dlcatuJD ~O~~11-

dHl:irigui re:l.lircr ~ e[elI,uta .•. qu~a I~[c:parab'h:a., D!: ; ~~ulde(ti dar~r pura; & Cola con~ndJ~ID m-

non ell: lignum euidens andllhnd:IOIlJS , fcd (olun;t rer nlhd • &; ens. ergo t1ul1u~ pra;dl~atum e~~

conncxiDnis nceelfada:, hCllr in nonta (clJu:ntl:1 munc, Non ergo (;tlllaUlf :lliqUii rarte anUuuO~

m.l!<;ti;l. non potdi fpolbri ornni form~ j& tame." nis ncquc: phy fica,nequc: metaphyfi~a ptopriic 10-

dilling\li~u[ H:alitet ab ornnl forma, & In fc:ntenrl:J. qucndo, •

Scoti [O[LlIl1110~ p.ordH~arari, ii..partib~, .... niris, Di'~s: [",lumlt rn~r~tio _ex panc: .termini 411 1:i

&. umcn (enttt 'pCc dl!l:wc: fcahtet ab .ll1s i 'It qutm, In qu.antu.n ;U;CIPU elfe ex non ~ll'e • uan(~ contra emn obiieit C~iCt. in hac qlli-ft, .H· 11'-. jrus autem de non cJlcao ell;: aliqu:unmario ta~

;kq. quisrci Immurabili non potell: cenuenire , .&:quLJ.

Ad (tI;U.lJdllm didtut non requiri • qoOd ernne annahilado.qu~ ell ttanums de elfcl1dnpD dI'e,dt

:i.~cidi:lIs lir pollcrills tcmpore:. i~11 dU[.ltione fub- muratio. qui:! reS .dclinit tIfc: ; 8& lie rnuumner-

ibnda III qllilli!hiclbtut , flJffi~it quod lit po~e" go etiam C eonuerfo mnlitus de non cIfe ad effe

rhn (u blb.uf:i a qU:L ellicitur I &. ahqulodo I:tlatli ell muurlo • quia eft eadem uti 0, Be: eadem con~

fublliimiii in qU:I fubicchtudicut .l,dJ~ns (,pdra- tradid:io inter vtrumque extremum , pee aliqwci

bile e.: Jduc:tnitium non cOllgcni[Uni; q\lojhutent commune, C:(l: iIIis, eti31n qUl1ndo fit :Lnnihilatio:H::

fubJhllli:J.Ut priQr t~mro,c Qmni aCGi;lend in (I: go fi h:ci en muurio,ct1am &. ae:;itio.

lilbicC!;ato • non ell v~rUD1. dun fublhllda in ip(o Refpond.probarc hoc Jlrgumcluum qllod. crea-:

ptHlIO inl1:lllti fil~ gcncmiQ(lis habcac CII~S Fr.o. tiD ac:lmittir aJiqu3m mot~ril)nem fc:cundu.n in-:

prictiitcS, vt (olluc~m,igniHalofc(Jl. Ang.dus I(I~ te.lligcntialll nolhatn. non real iter ve ::tdmitrit S.

tcllcltllm,ita Vt hullotempoldnucn~tur lubllan- Tho &is r"p";' c#. VeC:3nJf mutatio (tcundum

ria line iflis propdetatibu5, nee per vnom inlll{1.1. inrc:l1i Ibm nollram vicilIimdo ) feu Ya~atio

Ell tame" aliqua fublbntia pdor tempot~ [eu du- :lliqua in .• t:\1' noUit31 dfendi • qU2 Cfiam im-·

rationeillil aecidennbes , ncrepc illa aqll~ df~... rnutabilitati 0ppOnitur. & ell quid diJl:in&um 1

tliuc proc:c{lit fubll:and~ h~bcn$ pr;cdi& at:eidm- m Iltationc • diccntc lacobe ''I tpijJ. c;Jth,Ii~· c.l,.

III , quia;1b eedem genc:taote: proccdit Lub'blltia~ .Arlit/. '1lirm 3'111/1 mllrllli(t t ",c'IIiciJ!irudin" 6"~

&. prQpEia-atc$ eius, 6rlttip. vbi vicllliUido condHlinguiuu: contra mlltatioDcm. Et reuera dillinguituf, quia victllirudo

CrtRtiD ,;0" eft mlltJJtj, reslis, 71" Ik .pr4., cd dluuforulil Ihruum altcmatio,ceu nomt;J5 in

dicAm~nt() ,,/Jiq7l.is. efle , qu~ amndirllI edam p(:!les.cIfc: & non~lfe,

. . vr qtlaodo aliquid. in eodem elfc nen pmmn~;

. ExprdrOl. D.Tbolll f~n~rlfia dl: ocatiOllem non. (<<I variatD[ eire ~ eane enlm imell!:lWs apprli:bm.:

J. 3 effi: mutarlenera , lit~t ;ui modLlm l1luufioni$ a dit [em Cub eff!:, & Cub nail elfc .licet [Wi nOlI elfe

nobis imcllig.:l11ll'.Doc:n idiJi bMq. 'U·llrt. 2. •• ,l non Iit!!!5 ipl:l , ~ddelitio rei I (eu eJ:ciulio tei.

1,Crtfii() ; i[lquit,n~n 'ft i1JJillUi(J njfi flclllldimJ mo~ At verb .mutatio ttalislk propria. .(uppr;mit aliquid

JIU1I inttlJigtflJj fRJ!,km. ~r 'l".tfl. ; ;,up,W1rill ,,;2,. Cub ~ttoqllci flatu quod tran6~ de ,no jn :wud ~ atlc:

idtm oi1;c:ndit. {altcm aliquid [UPO::f qnod c~dar va[iano &: deficio

:fl;.tio huiln dl. qllj~ pugnn conC~ptus rnUra- tlfC:l1di. quia OPClrtCt quod fit 'ralilitu~ de vno ad

tiOPb proprius, &:etlcmialis G:Unl concepto pro~ aliud, non l),utcm u~nlit quod 110n efl:. fed quo II

c:diionis t 8 cffet!ioilis [oralis cx nibilo. ira vr dlltaque ad vicifiltudincm (ullicit nonitas in eJfe;.·

pc:t aaionc:rn 10rum fi:lt , &: nihil pr3~(l1ppOJlatD[. Cell i:I,.:litic in elf!:. Ad Jilutarioncm uquirirur fuc-

Nam omnis muntio vel (upponit aliquod Cubie- ccUio I Cen tr3.nlirus ;llicuill5 de vno in :l)hul.SI

4lum in quo form% fucced~nt • &: uanlc.ac de vna ;lutcm ex nihilo 6r.oon tranfit)nec [uccedit ali'luid

adali3ln. vd [uppgruneCiDinUIlI Ii '1"11, qUi tr.tolit Cub hoc: J & Cub iIIo; fcd (ollirn primo fie , [euin-·

in tenniOJlIll/lJ. IJMWJ, tiCUt in cODuerGonc: tran~ cipit :Jliqllid. finc hoc quod pr~,edat :.liquid !:ui

lllbllmti~tiu.a ; & prillla dl conuedio formalis, (ucw!auJr, Be quod tranfeat. Vnde 3d replicam

Ceclluda. cnralis.'lui.1. in pthna m1JWUt (ubieetum dil;irU!: quOd "cape:te dr~ ex non die: nihil pr~~

pelles dil1c~ fonnu ,in f«:un.ch Don folum for~ fnpponendo non dl tUlllitus. nec fuccc:ffio ,. red.

m:J muratllt .& conueninrr in wm t ted o::dam pura inc:a:prio feu 1IQ1litas c l1Cndi u. ftatun~atiuo

rllbi~aum conncnimr ill aJ~ Cuhjt:don1.l.h- non elfendi.Et halc c:tiun rd immlltabili ~cpugnat~

n~tt~rncn in vmque. mmatione reu cOlJllct{iofU: qui a. ell'c: immurabile en omllioo idem line: v 1I;l po-

~,~~id c~m~lWe vtrlque cxrrtmo, in prima IIlU- tcntialit;l.te • fed Cub aGm puro. quod Jepugl'!3t \'i~

t:Ju~ne,;i.J.qWd.~mune pbylice. & p~ MQdl,lrP ciffitudini. &: aitcm .. tioniiIN:irc; ftc coim in D.:o

(ubietll ~tpUUi. ~ line hi: matima prirQa pro di- non eft "idffi[l~dinis Qhmnbra:cio,qufu non dUn-

utIli, for~1 (ublbinulihlH. Guc [ubi~ctumin emptio ;lUt de/hin ~. Ceu nouiw illcuius In -in cG.

;ltu prO' thuufis fonnb ~«idenr~libu5 : ill fccun- (endo.

h ;Jutem cOll\1tfG.anc in:Inct fubiel!lum cornmu- Ad infhnriam de ;mnih~Inrione, dkitUr qllOd

DC mc:t~hJ Gd .fcill~ ~enU5. "'_"g. COIPl~S. etiam ·anl'lihibtio no 11 en' pr'QPtie UlIlUtlQ;ftd de~

{~Il~. au:m4iI tMq crt~QmI\lDnepr:r~ lirio\ leu non pmnanenuolin. elk, non aurcm

d!~;)blhttr nnqfic>·qru:mo muuoODU:. (eu.~on~ nttlt1l.rio per modum rnriGtiI~. k eoinmuEationii

Uetuonis, In eleWoDel ailnn lIibil bQj1lm (Ont~ extrtn'iOEum·. quz . conucnicntivn aliquam in cis

nnWt da.t~ .,-mqne tllfmlO.Ncl'l primllllI ~ qllia pol1:ul~. Et ynO vctbo. idem dic.clldum eft qll(l3d.

nUll ..h1~ aliquod{gbic«UaD c:tquoJ k~in i{uC) hoc lie annihilarionc 3C,!ll!; de qcaliollc, quia :an-

. .PI bil~ri~

Difput4lio. .xrm:

ilihiJaiio ell ifiucrfo modo' CrCiltiO, ira \I~ id quod {c habet verermlous -' qUII itl'J'i'J.i j fit termin\l$ .uI, qll,m In alia. &- vic: vcrGl. Sed ramen mutario (r:-. l;undultl nollrLlITI modiilm:1ligclldi rnaius fund:l" menrum h ~bet in annihilatione quam in crearionc .eeqnod ~Jlllrhil,1Cio pl'a:rUppDfllt aliquid polltillii -quod definit tfTe pee annihiluionem;crciiiio anrem f~cir pofitlUil quod in ('0 {uentt ex paf[c termini ,.ltd 9"uem.M~g[~ ~ut~m .meditur murarjo qu~ntum ad p()litiuum ex parre eius quod przfupponiiur, 8c -anecccdit.vd ex p3rtdubiedi;vel ex patte termini .. fJHII qlllm ex parte termini lid tjfllm • eo quod in muuufollc m~gi$ 3trcndirur quod deeur afiquid quod liar hot: 'It:! iIIud,.1IH defmat; quam qllod de: illoahquld 6~r •. , . .. . .

2, r Ex dUlj, ed:im coUigituud quod l't;td icamenram pertinear cre::lriIJ. an videlicer fit de przdic:lmemo aCiioilis? Q.MOd non procC'dit de acilone act-ine (umpEa • ve el: patte Dri fe tenet; fie enim ell: fpee Deus • nonaccidcns aliquod , ntc, cntif:ls ponibilis in przdiCiimtlUO :fed diflicultaj eli de: adionc c:irecb. prove e::t P3ltC ere,nllra: (I; rener, Et dicimus [:Item creuionem non eWe de: pr%didicamenro aCi;ionis ,licet fit Vera prodl1c!io.&: in~ C"lrprio. Ccu nouit,as etTcnd.i in ipb crearllr~: .

Rano ell ,qltla ad aCc.Ofiem de- pt'fdICamCn(0 ad:iohis rcqlllrullmr due conditionr:s. qll2 de.iimt ctc:uioni; & folUm Inueniuntur in mutatio. ne • ~Ila;: {uhieClum fupPollit. Prima eit quod attio debet fc hsbere P~( f!Iodam rc:ndt . z • &. vi;t: ad ruminum , non per modll.1_\l ;Iii _. 115 rationi! p'~fupponc:nris ip(um inIa 0 ~.S~clln" daclt,qubd lit 2auuccldc:nralis,&eonJi:QIl91tc:r; in~rcns&: jj ell: inllue£ia,vd ttndcom.illha:ctcndo reodit,& influlr.Ctim ;lUte non demr :t&io inhzrens DeC' • quia inc:I_Pu eft accidentium. OPQttet quOd jj ad:io jIb inho'E'r(:f • exua Deum lit • 3:

I;on(~qucntet habeat {ubie'd:um ; non pOiC!ll autem h;lberc: pro Cabiedo te'nninUffi qU!:ffi (aei,. . ~'iriquem inl.lnir; q~p. fi.infllJit. "'faelt ilium. liOn ,rtipponit ~ ii¢dnbuei: iIIi.qul.1 non inb~ret nili exift~ri. Vt c'J:iliens J liquidem ab eo cui in.h:r:ret • elli:; habet. not!. adeem InSuit • m:qll~ facit > niG qu()cl nond Urn el:ill:i~; &: lie rcpugll.1t vrramque c()ndkionerri coniungcl'e tcfpclhl rt'rmini crc:atloni1 ~ ~go . t"<!pllgn:1t quOd cteatio vt ex'parce creatll(2e te';tcner, tit de pr:r:dia.mento aliionis. S()hlm ergo 'ad hQ(: pt~die~mentuni pettillctll: aalonc! • q<l;J:" in marmam fllbicebm agnnt ,15& ex iU~ eaucunt· for~J ;q~od plirrinet aclmut.ati~ntm 1 qaia (upponunt aliqllid ~ui in .. lu;re:anr :!1ltr:ccdclltC'l" 3d tcrminum ruulU,Gltem 'vt (ubidrum fUll. \It (qpra cxplicatum dt Cre::lri 0 etgo [alum eft at~idenf inh~ft:nJ mmino babenri eiHlrmi"tn ill f~a(j etfe ; & lie n 00 ell aClji) q!l~ pc:ninet ad fieri. fed'l'eI~tio qU2 ell dependrnria

rei ia faL'lo (:fft!, , .

.~.

SolllflniflT IJrgflmentA~

2. ,PrimA argoitut ad.· ptoMndnm ercariolJe:m' effe a1lqoia dillintlum i crcanlf;). ~anqll3m medium. & influx!!s iendc:ns ad ein! clfc:ctenim ill omni tall{a dficicnte dabct dati catlf2!ir35.& inltutlls elm in cifeaiim , quia ~lJfa fine c3.ufiJitate non op~~ tatun & n.t~ caufalit.lS ,; feninBllm JlQ;i eft ip(tmet CffeltlU~ cUm effettuJ a infll.ll:U lJa(tatur &: proceci.1t. nihil ::lutein procedit a (ripfo •. & eff~",: am habcrdependcntiani i caufa ~ nihiJ<tuttm de..;. pender ~ ft: : ~o ilt:e inllfiil:ns • & rendrntia fC:1f depcEldenria d.Ch« elfe iMinaa ab elfecm produ":

Cia & d~w.d=uril nliquam quodtlamo=i. fell

Arl.

1)~

. , in

via per qU:l.fIl ipfe tll'eitLiJ nt. ~OdjhduCl:iofie conftat in omnlbus elfed:ibus eaularis it cauJis ef~ fkiemibus • in quibusipra depen<kmia.& rnfluj(tI~ in cifeCi:um. dHlinguitur ab Hio vt medium ad hot; V'E proccdat;&: fj~r [alh eff'e:Clu5 : ergo ide'til eriE id crearione • quia non minus eft dfc:'ClIH. nee mjnd~ dependens ab irifluxu,& caufalitate (U~ cflic:icnds:

Nee p()rcIl: dit:i quod bee d~pendcmia tcdllciri.(r ad ipfam rem; qll~ crearur, &: en de elfc:nrl~ eius] qUia crc::It/o non cit fllblbnr/a, ;ant'quaHra5, fed via,a:d iJlam j & pmdudj(l eius : fllbltalltia aUte:m ell: ql1i~ abColuttlm &, per fe Rans : ergo w.~ado \It actio. &: Vt depc:ndcnria difii!lgujrl1~ a fubfbnd~

tanquam via IX r(:lldeiitl;i ad ilIanl. .

Et COhf. quia etTcaGtIl non eft. de elferitia;. '" eonceprn (ubit~iu!:t Wl2l;t : ergo nee aau depen .. dcre ; 1rnQ mulro minus ipfi dcp~ndctlda. quam ip(um tlfe. <Jl.liol dcpc::ndcfitia ell V:ltiabiIis.mancrire rc in eadem efit-,vc para; qUia modo eOt)Cmut Deus qU3ndt:zrem in Eucharillia fine .lttbi~4o,di=.. Jlincb confernatione , qu~ ant~ in lubleao cain conlcruabn! ergo ii C ~OIlU(:[(O prius Deus ere-a ... ree qu~mitucm extt.:!- fllbic-.!lulll , & polld ilIam. vnitet Cubicd-a • IX conferu2re; dcpendent~r af) i!lo,dil1inaa dcpendcnda con(c:~~ret qU3m prill!!"

produJj;er~t ; & ramctj res ('fret e;ufem. .,

Refp. dHlinguc:ndo maiorem: in omni t;Hi:dd debet dati c3ufaliU$ 8( influxlu > di!1inguo; InBI1- xus non Cohlffi aCiiuus • & ~cnt:n~ '(e;x p~m: Clttt{2 • {cd eeiam e:II:tt:1 C;tu(am teteprus. nc-go ; jnSJi;.;. xus (3!rem lI.cliuc ex; pane '2U& fe ti:neM. lii:!r no,! lit reccpms extrjl C:1u(,:t1n • ,ranCat. In 'reoltid~ nc lohim dllllldnflllKus aa-Iulu & ex patte eau(Z {c re0t'lf.s' , quiatorurn facie • & nua re nibil {up;;; ponit vpi inaultll~ aliquiJ (ubki!lutlr • te!minu1 autem f;Jaul & produau$ nan potell dre (ubiC;;.. dum buillf influx 11$, vr ea- illncri , & "t Fttldd~ ainus, fcd folum vt (uppouit fcnninnrn cxill:tri'; rem. & in f.u!lo eife > & tunC iatn nOD dam! ;lelio in fieri. & in rendenria. In ;tliis; aumn ad:ion6u:: prz[e( crcatiooemquia {ubied:umruPfonun •• aut rerminum aqHli pofitiLllJm • d"a quz 0penmiJr; poteA: dad influxu5 , non (olum c::J: pane caufz fei r enens, (e:d ertta caufam reccptus & imlaellS. Vn,.: £Ie: indlJ'tfio quz in aUis aClionibuf '" C21:1& effiel'; cnribus fieri potel!. in(ufliddl$ ell: • cttm proct=".; dar inatlioniOU$.omni!l() dillimilibrJl ; &:-opp~ {ito modo Iit'oc;edcllribm ,:i.rque «eado quo~ bane p~rtcm • Gqilidc:m procednnt ~ aliqllo poli- 0110. ci'e,lI(io vetO'¢lI: nihdo ,Be (lC indoaioe~ iJlit ~l!lioniblU nihil infcn in iRa. ciim diffimiui lint. Ad id quod didtur, hane tleptridemiam pon etfli fubRanriam,fed viam ad iJlIIID.Refpond. hane de:;; pCIldcnriamntquedli:- fdbltanriam ip(;lIn treat ,ml quia h%e eJl df~alls. non altio ~ ncque viam, k rctldentianf1d ipf.:zm • qnia'noQ habet 'lhi rcapii_rut il.IJtequ~m tnmiJl~ fit in facto cn"c e:dftrns. 8i fdnc llon·indigcuCfioticrendtnte ad fatlUlndfe:

Vode rellar quOd depctJd~nti:l rutc: fit rebrio ipfi qua res in fali() effe dtpcndct a fua c;tQ(a.a. qua d~ Dlmur. H~c a~em deriuuio non eli iliqufd ex": tta Of'U"m • 5: paffine ttceptnm in Cfc;atdili ~ fed aduaJit:u ipfa D I::i in6nir:l1 qua: patH 'tOfUm tM producere. & l;onCcqucl1~er fine aJlquo mcdio~or.; ducendi i:::!:tr2 fc poGtCt. q ub non eft vbi ponatlli; nee: requicflac vbi pes eillS. Nee oblhr quOd om-= ni. adio &' tendenna.{eu mlliafiO r~ddtllr ad gC4 ntls/oi rC1'mini, yt PhiloCophus dim i~q. Pb7FK; text"7'&' lic-viderorquOd crcario I~uci debet ad genus fllblbnrj;r.Rdpondct eniJn S·T. '1.J. J, p~ umj <'Id+"d 8. quod M Mill ndf',il"' ila [/'1110 [IIi 1mt1;71h ;n tplM111tll ptg'~ilH7 d. 1'"'lIlr. ;Q .. nNmi

H h' 111ft1f

:.54 iJ.!!.4f1. XL/Yo 6&. De CredtilJlit;

fI,fm in :"fo 77Utll f#1JI1rut1 mmll tft in p~re~lilJ & Illr vera ~mma£io;etgopl'O¥t em:lnitio dl~ V Ja ~Ilt

"1'". ..1 .1__ "" /I- &:: r"!o vt res Ilnamta: lint. hftc autern non eit .e~

p~t;nljjJ,& .aus j'IJ~U"tH' "'" i~" ginus :,m~, ~ ..

,j,m aHt,m nllft eft tXltus dt ,'WII,A lid "UHm, &- .lado; 'lUll: fundauu in re jam {:leb., & cwaoo:

;Jt~rto,ufl limite, ~rati" D.:Thom. aMqU;i~ nata. • I,' .•

tifillfla eft • !c ptobat apetti ct~oncm D~fi dfe Confirm.ql,liutlioncs cranCeuntfS non ii1:;plcru:

medium ad. prOduccndam {Ub!laml~tP • qUia hoe in agcnte. (cd In paJfo, vel eermina, quidtc:lua

mcdiUIJi dr-bet reduci ad :aliquod genus ex (Ilis Clt~ :agc:ns. vt dQcl;t Fhilo{oph.5" 11Ilt. ft~t" u'. ergo

tt'~IJ\is" vd:ad :ag~ns 1 quo procedir. vel ad te1'~- ((carlo cUm pOn:it rem fadam el'£ra Deam .,~! in

n!f1Jl quem uu(at, Ad 3gens non p~tdl: (eduel. ipeo rermino c"illit licut cdcfad:io, quia ell fllWli

; qui~ e A: ;aJiquid c:rcatllIn. Nee ad tct~lnum, cUm calorisab ign e~eulll ip{o cslere idllliti6catur: ergO'

noll {c bJ.b~at Vi procdlio de poumua ad :lctu~. etiam.BultiU creatUt:r a 01:0 cum rc aeata idc-nei-

ratione c:uius reducitur morus. :ui (Ilum eermi- Ji~[LIr, Nequt hocohlbr pcrtea-ioni diuinz.quia

IIUnl ~ quia:law. & potentia rgllt in eodcl'l1 ~,§ allio nanfic-ns non perfidt agcnJ .I~d palfIlW, vel

nere. tecDJinum.1lc quidq\lid pcrfe&ioDil in atlionc eft ..

Ad eon£. Rerp.quOdtlfe kue:tilhmtia inaClIl ab~gcnteelbergo nonmagil dc:rogatperfeaioni

non ell: de: ell';:nda rei creatz, fed accidenralc pt~- diUtnlt quOd :lelio ptofluat ;\ Deo~ quam quc\d cf-

diC3cum. &" ip(uitl dtpendere in f;a&eJl'c lDco. fctlus. Ei: in ipfi~ ill!lrwn~nt.is qu i Dco moU~.;

c-t1am non t;ft ptzdi(:aultu elftntiale. ql1ia eft eels- cur magis jd fat~t, ~~j:a atlio eO~1li eft: a Dee, .~

: til) rllpcraddit~ «i cre.i~. lie ~ illlus. non tameU ell aliqUld In IlifullMc-ntJ$ przUf effi:thnn

pr:rdkatum. tlr~htiale. Hillc ramen non.dl:ducltur. ip(um a.lllarulll:etgo non repugnit dati afUoilCID.

~uc}d erearle tit dillinlb 1 rl:' C«!lta. taUter quOd Dei ~d extra. lieut Be dfcCldln. HanclIdfCllla&io ..

. te b~b~ar Y't quid pra:uium , & m!:dillln , (cu via. nem cITe ttanfeUnteiD patetfquia non elk atius ilJlA

qua t~nd~t\lr:leI ip(um u~rminu"". VE fieri; ad fa- matlcils intclletlu' aUt volllntlitu. fed P«Clln.

.ll:UIU elfc t vt potentia ad ~a:um propter cadonel1l execurjuz ad CJl.tt:i,quz trm(eunrer op«am. ,

((Iti~s ponderatarn. Ad id. 'iuod additUt, d~pen- Refpon. (;oncc:dendo quOd relauo iJla oon dl

dcnJi~m ,x~atut~ ellc y~tiabilcnl ipCt re caikm Qulitlira t neque t:ma~tio;o aut influzas Dd in.

pcnnanc:nte. Rcrp" <l.l1od d.c:pl;:ndi;:ntia ~eatuf~ ~rt::1furam.red foblm refpicicmia creatllt2 fa.az)"

~ DCI) in c4tionc tilCIS, &: VI habet ell'e tX mllnfUl productz, quz ttfpidt Deum per modum depcn-

.gcneraliffimo Dei, ranquam i prill~pi!l tOnus clft. dentis t & derillac:t';Ib ipro. E.t aim dieinu quOd

nullo modo ell: variabilis. fed dcp~ndenWt: a. ~u- fUPP~' crcatllram dcpendentem, &: ~ fib

m patfiClIlaribm variabiles (unt • bcet quOd Deu$ ptl Ii r!ltia, fuppnnk depelldeDttm ratione

confmlet quantitntem media {ubftantia eui inhz. IpfiQS t. ri,&: pMdcipati 1 Dto.com:edojr&-o

fCt, v~l lucan medioSolc: 1 quo diffundituf , b~ tiene alituiu$ in8u:r.ul allt tcndcnti;e a pam:"ea-.

variad potdl. quiA (unt dependcntia: a cauflS p:uti-- tUra: (e tt"ntDtis • qui fie inBtlxus aa;Wls. " lim

·culmbLIS particulari & lirnitato lJlodo Cll.ufantibU;: aeullm,lIcgo: fuflicit tJlim :ad ctcationem infhl..

(upra qu.u orunes ell cau(a Y'niucrta)Hlim:l inctc:a- XU$ aB:iuuJ ex: pane Dei Cc tcnens) nqii. ill etatura

u. A qllj n~:1 otnnes pro 8utlun[ (ccundt\m rationetn rtceptlu,quia nen en v bi recipiOltur.cUm Wtllm fa..

tocius cQct & ira potc~ [eipfo fuppktt OIl1I1I9n !n- ci:tt ~iarn ipfum fubic:d:um:e:s; parte :aUEem g:e:a~

illUum & dc:pendeDtlanl 1 cauCa: aem. ~ r: fllffi'it quad ipfulll el1i:, & roeum cn5 tit :accc~

ips deptDdcnta ac:atIU;C 1 gcq~(ljmo infIUXtl ptum.&: dl:riuatumab ifto in6uxll aaiuo,ianquanl

Dei ,l ql10 coDretuat1ltin cae, & per ellill$ Cur~ dfc:lhn dllS, nee aliquid ex. pane crcaturZ .c:tl~

pelluonem potd\ res annibilari. hgc vaciarl non qu.od dfeaus nog tit, ~ res baa; DOD iclbum.&

pOlcl\,nifi annibilataqcamu. q1.1ia eft inB.Il:lUS re- fieri ~elldens =ld &.O:lIm elfc. ~od aUECID dicitw:

fpidcru indiuiJibilircr totlll1lC:JlC cei; {Ie 6e 6 tona~ relationem e6"e pIJllcriorem Q'l!uura ~ memW', vt

rue. annihilat\ll' aeatun. non poruhutcm \'3ri~i etb.m fateM D. Thom. in b.cc qU,4J. Pf.,.Ml ,.&: niG toUatur ~ quia U.varianu ~Qn pennuttt id~m. fti..~.J, pDtentiA 4Y1.!Ad ,. Et !OQncminul$ Jimili. V ndc Ii .. DeU5l!toducer(t fc rolo q~ntitatcm line ta quOd raUs (dado nOli ell emanatio • feu dcp~

fubieao.~ ~tclvnira illam fubic:tlo.non varia- eIcntia ~ Oeo pc:rrnQdllm Yiil!,&[rndenti:~rcdpe1',

rerur amaUfus .vniucrfJlis Dei confcmantis I fed modllm. [erpicienti:t~ !lila res ern:anas R!pic:ic (Iluna

folUm p2U1cubri ~ couCetuwWn quanrita.~ principi,umi necdatur ~eman;tdo pamodlP1l

lCIll de nouo Cubiicit: cuitU tignllm ct1:jquia adhul: viz, &. tcndmdZ' ameccdentis fem ip£UD crcacam.

'4'JUnm Cubied"D Deus annihilan: potdi : mnibila- u.d (olUm datu( iprWII elfe dcriwttlm 1. Dco t cum

ti~ IU[efI\ fit per rufpcnliOPdn conCUt(us damis inccptione~ ftU 1\(Il1irarc: efiendi. Et cUm additUr ..

tocum drl: : c:rgoiUe lion vari2t1lt • fed p.etl:euuar, non poffe negari hulc eman:atiDn_cm • qui;!. duur

aiam6 ... hiat.u.r (j_l,Ianrias. .; tes cmmata ~ & d~wt;l.l Deo. Rtfpon.da.c:i 'it1i~

: ~ 7 S~ndo lI1'guinu:; quiuc:Lm.o non d\caufaliw dell) emanationcm. &; proa:llioncm Cte.1.tllfz: i.

. feu mio agendi vel in8UJ:tU c:a~ in t:ll'etlllm Dco,ltd non per modllm tendenriz _a1ia!ius, &.

neque ~tia;qui~ rd$O nOD ell :u!liua.(4:;d vi:t; mt:diantis intl:( Dctll".ll V[ principium. &. rtd

pula tc:fiu;&fua J nc:que depcnaem tUit cae., procedemem, 'luaU fit proc~~ in fi~._ &. de po-

au~ 1 {~c.~fe._d fupponit. quia in ipfa depell~ (cntia adalhuD.led per modum eifeaus ID ratiobe

daWa~j~lmUm bt:Jdariodlpotkrior cmdt lkinfaaodk.~IU,ri~ ac~dmtisiP. - . ~ acau.quu {Qbitaaun in il1a ; depllQdenDll au~ ;I,!!liuo inJlU1U Dei. fiJlI! iBtau~tll a.I~U5 tcn~ '- •

,CUI , "emamtio ~ Deo en. prior, quii ell v~ ad d~lil:c mcdiz, ticu, fine ilia prace~1lf ~ctronz in

1ttmi!1ll~.", dcriaat1~ clUI a: Dco ~ ago non PO'., Dco,& dalUt in eii em01f1nio,..1I;. pt!XCI1:iQ~ So.

~cll Q~uO yt em.an~no~, & dcptndtntia rei qca~ IlUleffl ",hi ~atur mutati9:, 4;tur iila ten.~·~e:"

l! Deo co.nlill«e 1ft rdtnone.quz ~Qftftio.f c:(l ip(a di;!.j. &; fieri rtfpetln rti:faa:a:,qlWcn~i~~II~ ru~

ie emanan[c~& rc:{!Ibt poJh~ fa~ento.& td:~· ie~llm tendenJ. fCtHtanlitns dC.Y.llo.e:W:cmo ;&l mino I dqlendmti1 \UlU:1D qtU; eft ~eari~ ~n r~ aliud ~. fine mUtali~nf ~\item • pr,?~eliio daUlf p~

(ulla ~ ~Q1tO, & t~!'" fed. eft vi~ '" immediatam deriu;I,tiene.ID ~ &.depault'nti:am Dolli-

cmmmoreiaa{lEllilo~o;n~~nc- elfe) lC;rei Ea&Zl full .~I) dIhnu u£anc

&~Ulnet1enwwionWlmamdadJ~r~QQo Dei feteDc:mU. vrpond~~~ell •. b1pu(o~

~"vUi.~~~lp..3:Rp~ atcm. ~ ~ ~~ edam !ilIi dcpen..

, , .. ilcnda.

i8

DiIptillllio.J xnu.

derida • Cc:dper commilnic~tiorlem. ciLird~m ef.:.

fenti:l:. . .

Ad ConHt. Re(pon.ael:ion~~·tr'ln(el1nres t de qUibw Philoropiul,;laq~iml').(St.quM. ipfe .ilgMuit. i:i!c mutatiooe~'~ noli .\me,in Iimplicc"5'(l~fJl:Adm~ rias. &. r!:,"epIroil~S"jpjj'ns tHe i IU..,.9'l1ilferl";ili prin;,; cipio;&: hoc moc\O'po'ni!uc rei> t:tt;lU citra Deum, non pc~ ahqucrn A,\ltum medium Inter p'rinc1pium ~quo proce'dil.&rem'pro(Xdeo('ffi; & ita'~11 hoc tion renee c::templum di! prodlldlui'lc 'illon~ per (lalc:f.\d:ion~m.quja calefaCho ell ;ihcr~nio, & mu,tl!io, non prc,,;~mo' fofiu~ elf.:. E~ non aie/mlt; quOd dC!Ogilf perfctl:ioni diui":!! ilb aClio pro (:3 .piirtc,qu:l. c:onfidcr,lt1U' ve aliq~lld effcatlln; Be de~iu~tum ~ Dca t 1i~\If cal1(a!itas; fcd pro Cit p~It= CjU1 'fn1l1erfalis CmUltU~ ell,toti1~ fac~enf. & nihil ,{upponCfiSj& fie nonli~bms "bl {iibll:ckliu'wra Deum ad hoc Vt fa,;iat,& intluu romrn elfe. fit old id quod didmr de inllrull1en,j~ Dei, R.dpoli. inftrumcilta redp=cc; vin\i~cm fell ccucurtum Dei dcuariullm ad fuicndum allquid vltra id quod ex fc pofrum,lcd nen ad influcndum fine aatonc immUuliua.(e:u per "d:ioncm (1'r;~du.,& ex nihilo, qui~ ad hcc non porc:1l dni inlltumcmum , 'It !SrI. ".diccmr. Elf fie non ell timile de adionc,fcu '"011- curCu cum in!hun:ienti~.&: de ~ te~~iol1c. QLtod ve- 10 infinl1atur de adiom: Dei nanfeuntl; f & non Immanenre.iam fopT" diffi.l1· ~genrCJ d(: omnlpotcnt!a Uri, QI!c: ndilDl1s non dan jn Deo a\~bopem pute rranteunrem , (c:d iP(UI'llIIIiP~'lim . ci eJI~ vitrualiu:r pta~irunl , & adlonem cae; .1m P!lam ad:u;dir~rcm Dei. qlla:: fOF . n attu te,undo. & non pet redll.:tu;mcm de potentia ad adum fceu de :lttu prilno ad fl=culldum.

All. TI C VL V SIll.

I

Jl!!.t ruprtJprte &uentIJr?

REs qua: cresri poJfunt dll.1S conditiones h~be~ re debeae, .' Prima dt: I:i p.ltt&::tttmini Itt! qlmll~ quod return ~Jfc:) & quidquid :;111:1 tatiDnem ends in tIS p<=ftinr;-r. 1:1 vi :l;lHonis,feu p~odudionisaccipianr. Se<:Llfida ex pane-termini" ']lliJ, quod. cx nihilo ptodl1.:ati .. eur, ira quod nihil eoram ptZrUppollanu·. Er quj~ h<tc duo coniungete folilm.pl;ttimtt ad prjm~m,U vnillufalillimum priIJdpi~m quod. ell auia • & fons roliu$ elfe i ideo rernum tc:quit1tiJnt addi potclt.~uQd fcil. iUud 1!1r&:: quod per cIc;uioncm b3~ bemr.cx Deo imm~diate pt'om;:net. qU% elt con. ditIo C!C plrtC .::aufz dlicienri, reql1ifirOl. Sed dduc: condItione ahuildantiu.5 dici£u,{t'1.AYli(.'qQi~dubit;l1'j pDtell ~n aliqua ae;UU1:a fuhcm de ·abtOJur3

potcmia ,"rare PQmt~ . . • . •

. - PO'cdl ergo difficutt:iS dfc ciri:a :diqn~ O'c:miiaS.an prciimc? p~r cre:lti",nc=-m ftmt i aUt ned pofhDE,panim quia immc:diate iDeo p!OC'.:dUDE, pat..' tim quia non ita date :Ioppar«. 011) poffinr aecipb:e en~ ex nfhiltt.padim quia nOli habt-nt !'tift: hllipli.:. dta. {ed fecillldUm'qwd. quod ptimo• & P!!f{C' ?on lir~'" to~re:qtl.~~ru ncq?E: Cl'carur.ln h~ t'fgo ex pane accldtIJuum ell cid1i,,!drat de grau~ • &

. ~oni, rure~tucillblls~,qu!~ a rol~ Dea: infu~un~ rut. &: hgnllicmtur aeilrl In SropmIa.vr Ptal.~o, Cor 11IflfUJ_ mil m 1fTt ~~.:ld Epbef.!1. CTrttti in tbriP~ It[# i1tllptrlIiKlidnil;E-t pane VeN fubtla4- Darum potcft elfe dillienJru . dO' {nbftantiis fnc:amplefu, 'it: de niitma quomodo trmur. & de foimh.licut de ai1nnal'2tionali , & de: aliiJ.li pcrft" fine materia predu«r:mrut."Polell; cham ~ne difti.;

. A;i;;. itt: 2. H

C:UI[llS d,eiplis {ubft,andh comi~or.ds. in quantlii!. '~i:lm!,(Jfi[a fm:it,an poillilt Crd~j. eo quod in ratio:' 'ne compo.firl [upponllnt partes> '" non vidclJuti:

Hed ex Jiiliilo, fed ex :diqilO. .'

.~ In~ic pam: (ertcentia p.Thorri.inbJtt '1H41ft.J,r; ,.irI·4,\eltrquad Crean proprium dlro;rllffi iubli,;, ItefitiuJU • Ii (ie Jint IOompalita,fiw:: limplicia. - I: oi.;. m~ aueem , & accidemia prop'de non creantLlf. qUia non h:lbcnt clie vr ,11M, fcoD vr 1/1111, (~u litni parte~,qll:iq1atiu~ dle\ttiut[ cOi:icrcatit91lam crc3ri. Q!!a:. (eiltenria 'It me-Ii,\, tiplicemf. (equciUCf eli-

cioeanciuJionC'!. .

Prim;i c(jiJdulio. Gi"a.fia~&" ;ilia'dona {upeni::ittt:" i ralh,&" qU%ftimquc IIcddcmria qllz fiunt vi: jnnzrenti(l in fubl~tt(l edam Ii immedl.;ue l DCQ h~nr.

non ereantur. SUml! ur C'lt /Q(1i ,,;tii'tt1 O. Thom.Sp~cia!i(C'r aUtem; qi1&fgr.iil';1 !Jon creerer, ted filii nctione: edultiua d'ocet S.Tbom.qfl.'L7' tit 1ltTit. mt.~.ii'd 9,vbi u:fponder rarioni oppoJiflt'tqnz po. ncbat· ideo gri2t,:ml nan cail(.ali ~ creamra , qllr:f

non ~dqcifUr de PQ~,mi.t m~rC'rir ; fed fir. pcr 'rlt2~ rtonem. Be reCpondct !i..D, quod IILJ rlillllJ II/nuB Vr'l~ltfl'~lIeJlI' {Hffidml!tlilln Grtllr; prufrU ~{I r,i fobfiJltlttU.flliJU 1ft prapti'J tJfo;& fi"i:jorTll<l flHfdI'J 1I#n [lIbl!ptfltll fillt fHbpllnfilflu.jlllell((iJtI!taltJ tlolf pr~

p71f "tAl/ttlr,foil (M'ttItTlIHr.jimr 1161: #ffi b4btfll 1'" fl,fod in "Jill. EI 'lH4m1f~ 1f~Tl h4Ptlffll mllltT;.muZ 'lila. ']IU, ff P'"~ fl)1'Jlm ;}J4btnt Imnm ,mllurimn iii qua,if (Pili atptf1tJ.mt. & 'per ~,.iHl mUla/ian,", irr tjfi tdfl~liitllJr • l1t fit ~M"Jtm .tiffi.fir ropri;' fobit{1;t 16

rflm ,taf1!TII'"IiTi.Ira O.Thom.qui criam viJed po-

ldi •• 1.11".IIO.",t.1.1I" ;.U ']fI+ at pMlm;" ""'"

8.fld ;. vb, f:!fio,Bc fuod31'11Cnturo cOrlch:dionis in; 6nuarur ; quia grati~ fit iiJ ai:lim~ pel' C'dnchonem

elUS de rubietio,& pCf mutationem vU.lm.& pro .. pti;!m : ergo non pCI' cre'3fionem. Con(c-qd. p;!{d

']UI:I cratio d! ex nihilo, nOn ex porenda fllbietll edccens : quod mim in pomlE~ {ubietli, & p~ rr.2nfmu'.:lrionem. ~iu5lit, non fir ~ pihilD. fed ex aJiq\lo. Anceced. vert"i p,ob. qui:a fit ¥t d~pelldc:nj aiubi.:d:o. iiquidem non babneff~ptr fr. fe-d ·'{t inh:r:rem ill,: ergo ptodudwr Vt h;rbm; cauUm mareri:iltlm rccc:ptfuam fui: ergo pet: Efanfmdcarf~

nan iplius fubicai fit. qlliacx fe non h.2bc't iJlim fOtlll;JID. & modo babequltlilira cdtlrirnr de pi;tcnda f obiedi. non qttidelJl' de pot«lrla nac lI~alil

fcd obooktuiali; quia .:1nima d~ {lIbit::Clum capa: mhu.Dumm~do rtr po[c:,n4m(uyemariaafci1i fiar,quia abagmtc: natur:di lieri non' pOfdt 1 If.: ftt nc:qniin por~nria namrali fllbic:cH CO*Uknif,K:

ne aUf.:m ilt pOftnti.1 obedijln,Mi ~ qul:l r ... wndnm po[cnriam obcdJelltial~ ft:(IPimf; ~ lk M; fib educ1ru.. Q!Iod "U~Clll ~ p(I!I;"i;ufa obe~iqJmli m

non a nihilofit'. qui:!. pO¢Ulda. ob¢.dimraJis; noa

.cll bibiJ.fed :lJiquid.. .

Contf:l. mJJi: condllfioll~m fcofmmr alii}a. ~~ ,. tiqui ScI!:QI:llUci. qUO! cit~c P. V :lfqu. hIt:" dijp. t7+

~,~. q1l0£utn taml;'fl pluriroi nl;l!1 dlcllnt gr~ti~m creari, fed ",Jlcr~ri, qui.t proprie accidens non fu

pci' fe-led dicirtlf aliqnid fieri {cc:undum ilhld. Et

D. Thorn.hoc: modo Joqutndi Vtiiut'. vtfUprA vidimus. <J.!!id ;lrirem jntd[l~tut fa' hoc quod d'lC(.fnaear.i gratiam. cum rcucra nullo modo nar d nlhilo,iitc PI;( (e {ola.nrc 'urn fubJc=do,4liqui dmi!. cnlurcrn inuemunt. & przfenim quJ:t alrqu:;IDd6 infunditllr gr:lIia feorfllfn ab oinni crcifrione fabiclil, ltt a'un bomo iam co::iftc:l'Is bapd:l.1w: ~ alli quoufs modo iullili(:.lmr: tunC ttlim quomodo ~o..;, Ctt'~tUf gtaia," rim nuili tri,qUie I un~ "c:atlJr~h'tf~

ve cre,moni o'Idtunil;t tit cilll pIodut.tio.noQ potc:1l ;'lute dici quOd c6taculn gril~,nj6 Cit aliquio qall1d tICtElU"JQUI4 c:onGZr:zri c:Ji {jm~ cum illo 'te~ri.

'. Jt=(pon.

156 ~.fft. X,LIP: fie, Dl {rtalione.' , .

Relifu0l1. ergo quod D. Tho~. djcit,C91l~rc<l{i ~atitJn.alis"p.edc_(u?Jiait in4ependenfCt ~ ~orp, O'f~.

r urn ' .... "ed etl· ..... alia5 formas:lillc(ub..- 11'~c CI vmamr.lX tOfllndaruE .1cdramcnlrll!: ba-

noruo u gratia...... ~,.. .". b It & [i " [i bfiW' "

Ibmia[es,ftul.: acddentalcs j qUia DOnib~bcn' ~I!;f: dCt c. e1 _ j epj)fa1'~ <l,carp~m: ~ ,;, ibl~': 1rg~ non ".

, er fe. V ndc dlln hoc commune lit omI1i~l!s; dlls ,tt. UClt1U a" 111~qer~a,canql:!am "'Ie ',u le"'~'D quo

¥ormiS, Vt r== in verbis fHprlz addu~~, ;~~ D. CoIltin~tUr;& a quo edlll1"';U~,;~C;: hibc1'm fe pat:

. Thom.qll'~7.de 'VeTit. ft.llrt[a~a~q,foP!'4 ~!ta.t.~.J.. tcs~.x:, ~Ulbu5Iiar:c:rgo6~ ~.mhdo.~t1odell crean.

l,abjlt3C in ilTIpugnan40 e~tqtll dlcunt,d.al:1 ,~u(al? ~t h~~~ habeat commumcen C9rpOtll bot nen f~~-

in(hnmcnta~m. gratilE, (c!l.!acramcnt~ ,& c~ a~a Itt qUill ~lfc fuum non .~t d.cr.:~~cn~ a: eOfpot'~

, ane negane po1f~ dad inarummul~. a~ a1~quld nee ;1? .II~ cdull:urn.qllia :cil'p~mualc • &(t1bli~

~rc~odul1i, quia non pOtca concrean gt:lt~~,nlli ~- fI:~~s,m (~:ergo n0I1: rolhe qupml?u! ~c fathlm de:

~)I1 CrC~ru[ 3liq~od rotum.qI1D? Jim~I,cuJn gra[l~ l1Jhllo;& crca(~m. !tcch rom~unu;ablle. Tand~

Ci'~ctLIr. Cercrurn S. Thom. cum (heir concrean forma: fubil:ant,:ale~, '" accldellc~!~s fi fine f~bJl~ ...

gt;1riam,1l0n loquhur (pedalircr de gr;iti.!> fcd ge~ {to, &. depcndenu:!. aa~al! 1 m:1tcm '. v~1 (Llbl(:tio

l1erJlit,c~ d~ qllACumqllc fot~ fublbmillli, vel ac- prod~p,"r (~E pr;;l~!lC1 .poa'unc' IlCapW?t e~e f

,idclltjlli,qu;I:: non crearur, quiJ non habet elfc pet Dee Indepcndcnrer a (ubu:ao, &. non. vmrum ilIr.

[e,led (oQcrcatur.qui:l. hlbet. elfc in alio ; &: tamcn ergo provE fie non educuntur de CubIcal.>; ergo

ntJncfl:dubiuffi quod alj:r: forma: .iccidemalc s, vd hunt ex nihilo, Nee; ,Qblhll quOd accipiant c:lld,

(ublhlltLtlc5 poffunt produd;vd innrurn~nl;lli[er. fubieCl:o de-pendens ex fe, &; potl:ns ful;)iclto vnt-

vel prillc!palitcd crej[~ds:er&o h~c qUQd, eft gu.- ti.li,c[ allu ei n~n vpit~m : ergO' t~lc el'fc nO.n ell:

ciaUl poRu inihumt'ntahtcr produci. noninfirma- crcaUim)fcd ordinem diccns ad fubu:.aum CUI po-

.uit per Iy cOllcrl~rj. ~"f\l :J!qllllircr die:!.t O.Tham. UuI,at v~liri. a.cfpon. eniin torum • hoc ~abe,c iii

'collcceari sratiam.&:alias fiJ(I11.15 non (tlhullcmC5, apmudll1c, &; 111 potcnna, aCiu vera dfc mdcpeA~

;tccid~llt~IC5; vel (ubfumialcs. Vailaj ergo til. dens a (ubie~.& prodllci illdcpcnd~ntc:r ab iUo.

quod ~lIaIlJj) !u~ft;mtb ~liqua.creatur cum liIiJ ac- qU?? ea atlu non eduei i fu~i~aa > l.ic~t c-i pallit

ei,lcllubu$. & CU3.1n CIIOl gmll; v.g. Ange!us!vcl vOImergo aau non Iit~lfJ'ilblC'aO>qula l11ud li1' ex

:aninl.i Cbdil:i, mne: dicumu[ propricconcreui ac- 'ubiedo, quod dependeorer ab ilIa; ergo aau fit

.cidcllti3, {Ie gratiam, qui~ vnica, & eadem aCl:ionc ex nihilo,!icetcum potentia; & aptitudine vtrcd-

~[dl1gllntur (limul conccdeas naturam, & largiens datur dependens a. lubieeto. fed mnceon(eruabi-

gmiam, dis.it Aug,1.l11. de: Apg~i5) quia eadem tur p~t~nde. ac Ii dli:t cdull:u~ ab illo = ~ v~&

adionc qua producieur natura ,leu form4, produ- PfOducS::::cndCDu:r ab lila ~ produQtur ;X

• CUlltl1~ confcquemh, ad form;un. ill cit acddcptil. nihilo,

Et in raii (:;I.(U DOn darur inllrurnt:nturn ;).4 ill3m Dice t '. ornpolira CubClLlt:nda, eti:un pravt 4

cOllcreltion~m. fieue nee a~1 P!il1,Cip,lle.m ctcatio- I;o:neolira.vc.rc, & prorric creamur per rnodum

JlCm.C;!;ter~IQl quaudo grau.lluhlctlo l,lIll produ- cuiutdam totrus quod ptlmo,& per (e fit. non [0-

~o infllllditllf,[Unt; non conerearur propric.& Qri- him ratione 2liCUjUS panis. qua: per ae.trlf!ncm

4d loqul!lldo. fed cdncirur d~ pOlcnria ebedien- cll.v.g.cum fuit cresrum celum, &; tc:rt:l,ipf:l tt=rl':l

ti~li (ubicai. & ad [alclll produc:l:ioncm pdrell da- Vt quodd~m compofirum ell, & pet rnodum to-

1'1 ill11nnn;ntlll11 ph)' fieum , qlli1 ~aio cduB:i- tillS vnica aCtionl:: filch til,&' nmilitet c;l:lum.nOA

iii efl:.: • quia materia prima eetum crcata ell, ideo {olUm

~ Di~o [~?IilJo : :R.es umrlices fub.li!lentes. Gue creati dl~um~r.H:£r: ell contra ~. Va(qu. 'Vbi {uprJ

iil~liR:cn~a C(I!»plcta ~ &: Luppofir;th, liue nOI1)vt c.ot· qUi. (cnm lillguinrulll ~3Ulu~ dl'c lingul2$

:tn,lma rationalis •. & qu;:r:cumqllC:: habent modum produChones. Be aleeram tOtlll5,quia ex campoli,,;,

elfcndj line (ubied:o.creari po!luot. Hzc fumiru[ eione conftatUr. Vnde quia b~e produllio toriu.

ex gen crali regull O. Thorn. lam in hot" 1J1I •• n .qt. (upponitlat1'cs ex quibus fit,"'" rcfllhat. non lit ex

4,qullll in .diu we" cit. qlliiJ (ubfillellli;.. liue lim- nihilo~rc: ell: aliquo pra:fuppotito; ergo jlla vllia

pli~i;l. fille compo(iu·clc'l.Ii PQl1'unt.quia eius pro- p.i1'tium in qu:u:ollfillit f.1tio compDud non Sn de

priMt dircQc c!lfieci;cuius proprium eft elfe> ilb. nihilo.Et idem cft de Fon(ctuatiom;' "dis compofi ..

;lUtern Ptopri~ 1:tabent elf!': quz: cxi(lunt Vt qkl1d: (ileu vnionis:iI1;1.mim Confcruatio~ qll~dam '::006

6e chilO in Cch.lbcm el'fc: qU:l: ycro Calum c:~jhmE ti!luario cftpril;lla!produt1ioniS(:Qplpo1idt& "mo-

Yt ,/l1li , !lOn propne dicuntur ~iIlere. qUia Don in nit ex partibus. .

{c h~beL1t effc.ccd iIlls aU quid cxilHt t ~ iJlud 4Li~ C:tterUlrI hzc {cnrcnria , &:: ei~ fun~tnentllm r.

'1uid cllq~oJ exitlit.~;t rt=gulacomplc:d:itur gc,: e dia!pctro pugnar tum D.Thorn. Nail} iIlArl ....

nmliter DlJlni;l. quz ha.bcnt cxilh:re 'It, IJMDd,at pet' hHi,u IJu,'f f .Joe:uir oppoliruPl, .'II: in fllMli~nt 1fd,1..

fc.nop VI pr~cis~ coi:t~illenslcu v[ principium qUrI I.;fpondit :ld fundamcllmm ipfum V ;l.rqu~z : dixit

exiftendi Ie b~cnt. " cpim incorp.IJ1'I. quOd l~/!rDpr;hofllltmt cr~i1Yi ..

. RatIO vcro (llmimtc~ditl:is, qui~!akst~s run- & JiITi qrribuuolll1enilt:Jfo; qHl1a quid= el1ltll~IJj~ l'hm.& fub(ill:c:ntes. (CIl ad moJum h~bfiHCDtiLlm, propri~ f~bfrJlmtibUl,fif«.: {int fm:plici4~flfl.t: fint (;(JJn~

fe h.Wcnres.b3.bmt cITe pet mo d.UIll [el , non cdu-; pojiUI. pt fobjl;rllfil£ ft:!Jllrlltil: connar alllcm quod,

l\:;t e~ali;\>v~ ~ fubicClo • fed in fc.& pt:t' ft: (Ubll~ ~Jf.: (lIbfillens.lX cllii qlJoddaUl totUm c~mplettUD;

ftenm. &. ab~ bum e1 nibjlo • q~i:l. a .[ub~~aQ nonconuenitp;utibJls> quz en.da. mcomplcta'fu.ot

nOD Pcnd¢DE 2 qUI) edUCalltUf. &, ill, quo ,onti- (t=lIcipio animam ii!tional~lIl. qua:: in. fc:: fubfifi:cns

nC.3l.nl.r:ergo non ~~Dt de .polentia. 3d _tl urn. fcd eft) fid ipli colI'lpolito Vf quoddam totum eft ~ cr~

de mbllo hunt. '" '~mc:dJlle 3. Dca accipiuDt cr- go VI c:umpoGUlm. & 'It totUm" deb~t letl'llinacc.

fc.:~g(l vCfe~&: pi~pn~ q~lllt. qui.t onmt5 C;an- ctur.ionc~& ptOpri!! fieri, ~ qcati:. in ftlJuw~

d1lloncs v«Ot creali~n.1! In IC~ COLlCurf~t!t. ~t di(- AIIUm .. d J..(oluit fUllcUmemum Vaiqu,propo(uCo>

cm:r.:tndQ pa: liu~u1o\ ~d. llUlUtt,lbtllt.qQia Angeli ron cnim tale atgumcnt'llIU ~ C;o!.npl1jild. noll JlHll t~

C}l11 (unt tutm% 1~~lP~'es rubl~~ fuppo6t.di- . nihilo.fo& ~iI: f~j" ~l1mpl1nllttibl#: ~{.Q mfJpvjirii 11m, tel "C{e~&.p(Opfll; Cft=:lMur ,qLlIl. DOD fiunr n =lli- ~.IItDjt crIMi. Rerpopd.~(! Ad J.. aicmaH!ltJ 9u~J

~aL) ::~Icao. Dec c~ aliqll~ pt2;rupPQlito.tii~ in m4,i~ ~~ Ji~il 'IInflirUiiof.f~Tti fX p,illFipiiJ pr"'":

p \~u.s CiU'C2Dt! .In nmll(cI;o, aUICIn fublelto 1~ij1tfJliklll: fld IQ1lJppjitlll1l fo Jid~f!T."eAyJ 111M Ji-.

non f.~IWllu:r.llCC ab c:o dcpElldmr.C!\mJlnt fOt~ 111,d ' __ lIib~ fuil pr;mipii. iUJP fr~t:itllr. lit:';

lila:: lib. Ilc:ru~~ gOll iDb;uc~~ Sim_ .anima funcbmcnmm hllius (erlfCDFI.:; ,~;q,~qeaJj~: i~:

'proclu~iQ

DifPu/~ xnn.

l'rocluGlio t?r1i15 e'ntisex nil1jJo,~ta qu?d pr~ce'?~t res pctcrcanonem fetundtim vnruerf.thffimUIil rnflUXllin rorins litre:.1 Dco : ergo iIIud pcr [e primo crearur, quod per (: primo elt coutln,&: habet cUi: p~r modum totiu5.hoc: aueem cllipCum. mtum,no pa[te~ eius .;quia pars.vt par~ in compollw non h,lbet etle per fe,nc:e lnduie tatlonc wdll~:c.:rgo ere-ado non potd!: rerminar] <1.1 p;lrte5,lIt h:lbcnt rarionem pactis ; led ad ipfJ.l~ totum quod dt compufirllln~9tli:'i hoc. habet ,eJle per mo;tu rod~TJ, pa~r~g )ion Iilb Vt pemllentcs;i.d hoc retu. Ergo IlIa :i.aJO qUI: timdit nd c:l1e,& relple[t iIlad in ,!uJmmn tOt(I ~ integrum ens.non pardI incipcrc 1 pmibus , 6: ex ill" con 11m: totum/ed potiCU 1 toto dc[,clidc:re ad p.lrte;.9.!!od C:lCp1ic~U1r amplh'i5."lllia pracedere a parnbus ad tacit conflando illud ex cuni un':ion~ p,miii;cR pr~ptiUS modus rlni't1I~d5 ~g~~~ ns, &: procedf:cls eb Impe.fedo ad pc, fcce\l,ilput~ ti.ud ;J?:lt,qllia panes sur i~perfcaioIl:; rot~.&~ i~ potemlaad IlIlld:oinne.ctum rerum ell: maills hll~ plnibus.quDd lim:rios:ergo& perfelbus.Altlo igitU, quz priil.s attingk parces.& ex panilillls eon8"'t, &: componir tatum proccdi[ .. b co qllod impedctlllm,& por~dalc= ell:,lQ id quod dl maim, I( _pufcCtiul.At veto crcario non prDc~dit;lb impf!'w'to :ad pc:tfctlllltl,ncrd porcl1I'lli ad ;lallalc j quia ~{l; ~ltio "genris infiniti op~r:ln!i5 pr;r '1lliucrfaliffimfl inHutum tot!! crfo:'rCTj& rotum cos.pron ens C'll~ ergo non incipit 1 pauibtu,& illde componirrotii. fcd jmm~diat~ ad ipfnm torum rdpidt , & ad ld

q'lo3 primD.& per Ie habet df.:,non ad pat • &:

ad id quod habet die CC<:lldum quid,&: v ~.Ccu

v: P3fS non cUe limplidtcr completc~Ei etlc,licllc ip(J.IIfi re fU conlb.ns c::t parribus.Dcniqlle ilb~ p3r~ EC5Cl q~i1)11Honfurgittomm, nOll (c; b.lbcn~ vC rerrmnu s .i fHU.qui" non relinquuDtIlf 1 creadene, {cd comprcdueuntur in ipeo tcnninl;llla qUlin; nee {c hlbent 'IE li.tbiea:lJm pr~(uppoJitl,Jm,('lpcr 'Juod cad:lt ,,&ia cn:"~tiJ:ia.& IXIl'lfiJriua iplillJ compolitj~ {c~ fu ppoG ri: id enim propriu eft all-ionis > qua: tit m IIt:ltiO,& gtmutio.quod ex fllbiell-o,& ~ P'2- (nppolifis plrriblls fuciat.& conllnu.t t3tUm,Ikut gencmi6 heminis.aue [~(ilrcimio ilUns: r~go Ii in cte.uionc pancs non Ce hlbcnt Vt fubkli:urn • fcu rtlltc[i:le1 qD3 cdtt(ftl1rto~um,ne!c vt terminus J '111~;ergo bellI:": compltimt Cl1i1l hoc quod compofitJ.l ~ fit e:t putibJ.l~ , Vt eX conftitucnt ibm: e:urr:rni~,q::l(;j noll ,lir c~ aliql&o y~ Clt t~nnino.i '1tlUi vd Vt c:t mltcri.d qlll cdll,a~ur ip{um compolittlm:ergo limplicitcr ctit C:I: nihil0.1!C eriE eEC;Jrio. ntm cdu!tio.ed~m vt tangit compoiiUirn.

Q.!!uc {j iIIa:ldio.provr fAdr compofirum,llon. ell etc.uio. fcd lieu: g~n"riltio. ltllt rdilfc:iratio ~ k pcr modLl!U JnLlrJrlollis fc habenf. nOn pot~fir elli: tcalittr eadem ;letio eUln crc~tiom:: p=luium , quia ,non po lfant in 'Inurn, confolidlrl a(:lio mu(ati'o. &. actio non mltr:ltio. [ell ex nihilo, At n!c] ipCa

pattium p(odudio llli.lID:ltllf p~ Ce foh, if pro .... pr~d~e pltt"es :I[tingir, c{eouio non elf. quit .pf:.: non hlb:nt dCc: fimplicit~f , nee in fc babcnt ilhui,fain:m pe[f.;:cb?~& compicr(}. Vade lola partium prod lJd:io non eft prod ;laiD complet~.& PCffe'b. nee Wthu cntis, fed ell ('rOdD aio pmcedcn! de imperfeClo ad pCff~ftli,o!( ltrringc:ns ptiih quod po[cnri:de c:fr.qn~m q:loJ atlwk.& tatum ~ COD- 1hteninH)tluJ Ii p.us non producituf,Vt lubfiftcn, in ft,&: licut ;mima radonal;" fed 'It coniuJlch'ipti tori,ao!lio 3ttingellS illam fie.clt d~pelldem 3b vl~ [cri(lti tetmi~tione, quia nOli u!lit in p[odutlionc illills p;mi~dansimdle. fed mn!it ad rorum ~ in quo ipCa pus inucnimr ~t c:onllitl1clU iIllld : ergo non cll: tld'io p~'(fe'h in clando cll~ > I'C-cl fQUuD

IIt!VJ.JS. Tb~l1l. i~ 1.!.:r.ft.D.Th. Tomuulrer.

Artic. Ill. ~57

patdaliter (e habcns,& potcndalitc:rtcfpcfht totl:li ends: quod ell t~lilcrl"ari, nnn per (c:- tread; ergo nee in p~rciblis.ncc in toto faluabimt creatio rrorrie,,,", rlire£!:c,qu;t: ell creatio rctius ~nti~.& ae1:1o pcrfl::a:iffima in d'dldo, $I; inflneudo cJl"c.&: emnino iudependens. qUi;! eft.c" nihilo;vllde adiD qU% . (uffidr crease aliquod.ens qU;lItrilUis rninimn, .... , g. f(ltlfllc:lm,(ullidc crhrc-qnodcuroqtJe ens.v, g.Angdum,qui~ hoc: ipfo qllod ex nihilo" & indcpe.lldeneer sb aliquo. f.lcir. perinde ell £.1ccre muhum" vel paucum.de quo plura dicemus filJrllflit.1

Dleo qU:lrt&:M~ttril prima non ereatur proprie 7 a Dco. IX per (e. (!:d Cmlcrt::III1t: , yt d~pC'nd=ns,a forma in (uo clre.ill:! aueem colicrC:itlo nOn en~" aliqLlo,(c:d C"x nihilo eli pme termini it '11/~,Hcer tit drpcnclcll~'~ ,forma in (uo cat- cx. P:ltfC enntini ad 1IJ11~m.F(jrfr!1 aurcm {ublhndalislll ptlmti crc:'~li(lne

rei (ompulka<: ncin ,rCatll! proprit,nct:" edudmt de: porenda mztcti:t,fc:d ccncrezrur ad ci'e,HiDJie totills.Ha:ccll: comi:! V<I{qnC2;&lt !U&Ii. qui, flipponft mareri;iffi non t:ife puum pmentla in genese cnti,r~tiu(>, fed in seli«~ fOfln~di. &'iI3f'1It:ltCfeatii DCQ 'icllt Cr¢iJtLI r ani'rm raliOn.lli~. Jieilt cum ' d*,~ pcndcatia in (u.Honllaturali cnnf¢f\laiiant:JJ for~ mafub{bmiali.cllm ramen anima nl1ulralk« poc..

lie c'm[~mlfi line (OJpore : imo roilione mat~r~ dkir CDnJ.l~l1irc-compoficis quod creenrur. "

Ca:rcdllIl !lollra, (ondufio dl; eJiprdfa O.Tho. qui in 'Jllil!ft.;.df pDtfnriaarli&.l.1fd a.inquit;quOd .N ~que 1J1"'~ri4. 11l'l'" forma • n(.(jI'~ au,J",.f tr,prj; di(H.;mr fttt; • fid ;d 'pmi jilt ffl Ttl j.bJiJftllJ! .1m t:lli,,, fi~'" Utmil1t1I1j'"ifa ~ffi • pr#pii fl '~~Ht~ fiJi ft~iimi (lI!1Jm#t plr fl ,j]~.fofl'm n; jubJijJmtii 1JPde nttJltt mimri4, tit/Jilt f'rmil,.lIt'llJ~ ,,(tid"" aiclm,"y P'I1".I} ~rrili'i,fid Cl1l1fffllri. 'Er IIr;i~·f·t1d l' inquit, qluid M.mr'lI rimA plr jl 11111 tUAftrr j fed ex hut: no" fe'1HitHY '1uoa nil" r'l'tal.t {lib fi7mL Jdc::m docctJtt h"tl.p.Q'4f,If.z.,,,,d "'iuc),l Mifftri4 prim.,. fil tl'14ta ~fld I1I1IJ Jitlt /07i71i1Ji.! In hltt: qu, 4 J. art .4.lIa ~. cum propoli!ilfec arguml:mum ad p:ahndum qrlod materia pIima cit qJlz pro.pria t:[~ tur,& no cornpoficum,qlla:: eft: knrC:lJil;J Valq.Re:fpondf"t qqod Ram iDA mm /"Ub4t 'pioa foJ~ m.:zmi'" t:tttiw,{tJ. qHud mamia!tnt fit mfits tl'tlltiMTt:l1llT'J ~rtali/J tfl ,'(ldUEl16 Will/lj]I, & tiM folii14 tI1lJllrill. In fc:nliieia alltem Varq.fob matc~ill UC::Ullr, fOlma vcrd cdlLCitur,& comroJimm ell: vuiu(quc vnion.e , conllatur:Ergo opponitur fenn:I1iiz.D.Thom. Similiter fc:cundllm pJni!1Il codulioili$,quOd fonniE in prima produmone non funt cdudz de romlr~ mlttri:r:~lcd CotKrc;!tll: a Oco, llffhmawr dare;\ D. Th ,illf.q.6f .1f.~,ifHO'p. vbiillqllir.qllod In pritn::4 ~mttIi.T" 'lJI'p~I'"lis Py,dHfligfll "i f~"JiJtrllft4r .,liqlt" trltltJI'f#Illiliu d~ plllmltII lid .zfJIl71lir.!r iatl furttlll. tJlY~ 1'1Ir,,1(J~qlld1 irt primlf pr~11i!iIUfl~ 1:11' F"rlil hllmatlil h.,.. btUr1ll1~.foTlllmtlfulfalt'" D.a pro}II[16, ,

R.3rio pri!J)lt paflh ell, quia mud dic:irnrcrcMi S dirc.:lU • &: per fe. quod non prodllcirn~ \'t 3ditlu· Clqm,vd a"dforiurn ad :.kc:rwn, fed ratiolll:: filii qlJod c:nim .fc habet vt :idinncttlm alrrn,dicittlr eOfll:t"e ad, aut comprodud, 1:"0 'luCId ttcatio d! altio dan.s t:llc. 19irur carnoGo quo a.liquid b:t~ bce dfC',dicemr cr~3[i, li:iJiCtt Ji h3brt eili!- pCI' n~~

&, Girta~ dice nIt prim 0.;. $( pu [e ~ttari,fi b;bc:-t c:lfe 'It c:ooiundllm.& coex:ifiem ahcri,dicemr circreari;aut~QPlp,oduci:(onlbt :lIJttnl quod m:zlcrU.. elfeniiallCCf eft pan.1lI: C'n5incoplcrn1& in gen~ie

en tis, incomplcri dl impafdUu forma,cu.m fir in poren1ia ad illi,1k adult"r Ut per illi. Vndc: 6 fo~m!C (exccpta ;!ni;na urionaIi) flOlJ luhc::nt cl1e {ubJillc:J.

& pet (c, muito minus mara-ill. ~are pPlcntial ....

tOIl .llmtCli: ... ~l ,a ,.inCa quo" pi;r je,& immcdiua

, Ii Ufi:(

1~8 b !il..!!.1I. XLIP. eft', De trIAlion~.

cam cmnl elTe, Be folum mediate elt taP.1~ illiuh l~qllcntet cxcario. qua:: non &~ret e~~ 'it" ¢rdd~

Ceil. mcdi:tl'lte: form~,vtCcrnit S. Thalli. vel ctcu- materia;; eft.e!fct dl:=pcn&cl1s :!b illa iicl:!onc cduCtl-

li$ po,c:nti31ita5)'1~lod in Ie (ol!l.m h~?:~ elli: ~fiti- us, vr complcu,& con(ummat~ di~t in dando dfCi.

tatiuum incomplctllm ; eft aU~rm In pi:m:.ntla ad ClquiJem prove crc:;I£iue ~angjr mzreriam, n?n dar

formas .vr d11n earurn 2c:lllaHtatc form.1h com- iIIielI'e,quiaiuxu(cntenmmi, D.Tbo.nt;mmanOll

pooat totum, Si ptimum ,csru conrroucdhlll ell: . eft ,:lP.]" habendi dfc,nHi per formam:!=rgo Ii h5c

q !lod non creerur niii [lib form.a. & ~e'pcndetlH:t habet per edu c:lioncM;ip[;r.adio q u.trenUHtcathtt

-ab ill:! . &; fie coucreatur cum dla. 51 Ieeundum, non dar eJfe ; '" Gcintperndtur • &: i1npcdimr in

folum ~Cjpit cll'c mcomplerurn, t:' de fe ,oniun- ratione ereandi, tiquidern ednfliOJie forma! w.t\lt

gibilc c,!m forlna '. &n~n _In {id~br.fien5, qUia elli: marcri:'t,sicquc: efii:dkut crcatioa.nlmz Chi-

materia It habet ell.: enntanuum u:dc , non ell: tli.qllz,jnqll:in~umcrcatio.fujdmpedit.:ld;l.rc: pt,,·

perf~dius ip(o clfc fllrm~ , ,urn citra omnem ptium elle,&: L1.lbfillemiam ;l.nim;£,&; fupplaa fuil

dubiWiorteln , forma pcrfcd:ior fir in ~atiol}e en- per ;l.1li.1mptionem ; ~d cUll: faccret DtllS,ii crearct

ris.qu;1tn matetia. Vndc ft fQtnU bjbct ctfe in- Inml:iam. &creationcnonaai;,gcrcrformarn.(ltd

(omplctam • & non fublillclJs (pta:tcr animam ~dud:jonf:[i!: cnim eomplemur 1111 ~reatioin dan.

rationalcm) ~ ,onfeqlltntn forma non per. [e, do dte eJu[):ionc form:l:".(i,ut creatiD ani~

.. & di:rea~ creatUC. red cOllcreuUr ill !Oro,a for- Chelll; :lllilmptione :uI pcr(oDam. &: elft diuifium

tiori materia prima t'tiam non creabltur • [ed confliimn,1.lOi flJi[, Et hac rarione admifimus i,.

concteabitllf • cri3mfi iIli demi.ls tanUlm ;:Ile: em- prdm" /"fO Ph,/kmmJ poai:: Deum in inllanti

titatiUilm. qu~ntum habct ipfa. fotm~ Cub l1:1n- gtm:rationis;qllo cdu!:~r.oda cit fonna,c:reare matCi"

tialis : rn;iius enlm dare non pollumlls. ali!Jquin riam ex 'Ilia fiat c:dufrio • ft:d ralis crearie non eric

malaria pl:tfr:t.tiorcrit form;!; • & nOll in6mum complcr.t.ftd dependcns ab eduaionc form~. Vt

ens; nee aptum gcner~tillni fublbruiali. fi in (uo (lib !lht t"llillat m~ttCiil,fi'Llt creatio anima: Chriffi

eire cU: fublillens ; & fiG eire: i11i adi.l~nic:ns. &. completa ell af1i.llli~tioncin (ubliltete,& jndl~.E,

prndutl:um per generationem non edt elf!: hln- quiin (chola D.Tho, dcfCIi&\tntin fpecieblu Eu ...

plicitcr : & p~r (e primo; I~d accidentalc, Be (c~ cbarilli:2: pro inlbntl cortUPEII)DU ~lIm ponl

eLindarium • ve pou: aliud pril"num ptzfuppo. marerlam per ereadenem , ralc~ im:om~letam

ncns.Q.y_arc in omni euemu mareris non crt:atur Cteltioncln dcbtnt pOllcrc,S~dqula hoc minu.sap-

dire tl:e • & per fe,led eenerearur • qui~ non per fe, parenti: hlbcf, ideo ptobabilin5 c:tnCuit D. ThQro.

&. limp licitcr elillit.(cd c()eliftir_ non cruri de nouo.mltc:riam,ftdquanritatC:iIl Ell'"

Set:und;l p.3rs condufloi'lit p!obata l nobis ell: I. .Ch~I~.i,?m ,o~uerti in i1!am ClI: vi priori!!, conner-

FhJfic. 'Ix. ,. .• m. 1. qui:!. in pri(nol rerum CllrpQfa- fionl Ita lIod conucrl1otJC • Don crc;mone fillf.

Jium produtlione non rlJc:runr faCta ill:!. corpora qill: co r 10 non dar immediacum t1!e matuia:.

per ffan(muradoncm mlu~fi%. fed per c:r~ationl!m (cd fl.lbiicit iIIam form;!:, vr ab CA cae habeat.

iimplicitcr:crgo form:tMIl (uetunr c:JIJCl~c:x rna. ~ia ergo aeado malcri~ ooniunCb edIltlionl

lelia. fed ad cr .... ;lrionem wrins CCJDcrcar:t.Confeq. f!)[IDa:: in in{bnti etUEiollis minu!t connalIlnlifu

probatl:rr. quia forma non ediJdlur de htltctil,nili (e hab~1 quia netdi'e eft crcationcJtl impet6t;i. 6l: in quallUlm mareria teducitllr de porentia in :lau. impcdid,ao:: (uppltri per edu<lioncm • ideo ne rali

(1m id quod ex ~e mal;~ ell in potemiaad fur- cttarione plmantu~ {n initio r~tum; fed «carioni

)tUm. in adum formz ttdllcirur : bOI:: autem line abfolutam. & pcrfccbm qualem verb. ~I;[ipnlfa:

JIllltarionc: materia: iruclligi non potdl: : tum flUe lonant.cUm dicit J n principi{l ~,It"it DtiM ear.ltJ.c!I

ro:ucri:l pr:r;(:edatduratiollc;{Ic tempote ipG.m gc- ItrrltVl.dun eJ; hoe loco col~:unQ$ pe:-fc:t4m.&

nerarienem form;tjfiur: (olum prioritate natuf%. abfotUt3m Dei a-eadoncm) ideo poncndllm eft

tamc:n 6 vere forma edllciru( de: pOlenri:!. Ql:ltcria:. quod formu (ub Ibmiale$ tunc nen ~dllxit. {~

cpcrter quOd ipfa mareril (ub Vtt0'1ue fbtu con6.~ concrcauit, ditc:4e fadendo ~ & Illlluendo (otUm

defl!tlJr.fclUilb .!latu pOttn~~ lie. (qb llatu allui. en'e ipfi ctl~~firolcu r~pPQfito,quOd 6~'p~icltel'

{eu fotmz.& uanfeat devno ad alium.e:oquod no haber~& 'U:~lp1t cDc,pambu$ aUfcm vt COC:liftcn ..

educitllt fQI1T!a de: porentia rn3t1~riz. niU prills ipl2. twus.Be tontc:ntl$ in ireo tOlD. .

fOfIlU, fit in poteluu. lit PQftc~ in .aau;clle :iUrc:m fonmn'l ip POteiUp" eft i'D~tc:rii I: Ire in potrnria ~d fOrlnanlirequiritur cq;o ad c:dua:ioDem formz de porentia mattfiz.qllOd moreat materia de pOtq1- ti~ ad a&!m.&: hoc ell trafrnu'~ri • quia aliter ell CJ.uam pri~aim prius elf: in pO~cntil Calrem priorituenatur%.& poR:eain aall.Ant~Ged.a.lldi probe quia ilia tranfmutatio m~u:t"i~ Dan potcr.Ir fieri ab aJiqno agcmte crc:ato.cmn r:ffc( prima rali pro_ dutlio.& ita no fuppoDcbar ag~DS acatum a quo fitt~&: pt%terCJ. Don potent modo IUfur.:tli trif~ut3ti matcria. quia ha:cn~nCmutaritl fit medi.an~ tibus ~dcmibui, qui bus altrn.tur.& difponitdr matcrl~ ~ tum: fOIIllam ponus quam ad aliam;tiic lluem In IU~ primo inlUri produc¢batunn;uaia. lion l£Orfllm,& per (c niA.eri'.ccd. fub form;:crgD ~on ern IOCIlJ.l1t tuncedgc~"urabagenteae;lr.., albmcl f~nn~ per um~muUliooem m:neri:e. Neque fllnU ab IpfD Oeo InUiltdill,! debcbu fie Edll~;quia hoe n~ elf« propri~. I'( flll1plicitet C~c.3rc. na:c:t~ ta!ia C~tl,v.~;(~hl.tCtti)&c.quiii ill~ nee .tho Yf «anu;!. ~trni.non cbtl:E ilU ell"c.kd cJfer depeuden.s ~ produa:io':lc fotmz .1 qtla c:JI'e babqa:~&: rim ilia prOlluaio cfr« ~~aiQ, {:on~

9

..

Contra prinum condulioncm potell argui primo, qul:l gr~ri.a f & dona lupc(naturalia non yoCCum educi de pOtentilfubidli:etgo debeo; c(cari. ConCeq,eft CCtta.qul:l omne quod pradm:itur. :m~ fit ex r~bicClo;& fie ell eduBio,aut non el {ubit:. ao;&. lic ell: ClI. nihilo. quod ell: ucatio. Anteced. prob.quia iIlud educitllr de pOfcnti3 :llkllills {ubi~ai.quod.depcndct in fuo dIe ab iUo. & conrl~ nemr intra lUitlldincm, Be iph:tram mius. (~G gt:ilia itnulian;mna ikpen det,neqlle"illiclhkbit3. fed fllperat omnem "onditionem mtIlE:!:: ergo nOll c:"dlJciNr de porcnti:& '!1i~lJbl$ fubie-a"i. & rei natllulis.alioqul.n illi rei natur~1i a cuiu. potemia e:du-. chur, ent dl:biu. 8( eonn3111r31i5 gmj3, quod eft Pdagimum.

Conf.qUia gr;!ti:l in Scriptllra dicitut cre:an:cr. go fit per (:te~rion~{tI propric di~bm • quia ., ~rba Scripmrz in ptoprier~tc: accipicpda (UII!:. Antc:ce:d. pll~. v_r. cUm di('itur.2d Epbef;1. Cr~;Ili;1I cbtiJll J~f. i" 'pm"" "'Jio~" ill: JQ.CI;" thllbbm "14 j,. Ilk D,..

U)

BifJ1lJtatio,XVlll

Rcfp, 'lube:! gratia edueimr de pocencia fubietli i:lb~[iiemia1i,non naturali, & ita edLlCitllt cdndione fiJPCrnatllr~li.non n:itliu1i. Et ... d prob:ltionem dicitur, quod gr.1tia 4c:pended Iiluicd:o (ecufldum pceenriam obcdiendalem , & per rcCpcctllm ad Deum amhorem fUpetl"Ucllralr:iil. .non p:t re(pettu ad aliquod agenJ namr.de.Imo_i1l hoc confill!! porcntiaobcdimdalif>llllOd rcduci non poille ~b aIiquo agefilc ll:ltllr.ali,Ce-d 3 (upernatlmdi.. V nde tales form~ non conrinemur intra latimdinem pr~· priZ'; Be Il.1Ululis Cphzr:C,tei Ii:ittiuli!. nee ,iii filnt dtbitai'j qtiia non relPicit iIIu ve propottianara~;& lib ~liqi.lo nlturali :lgcnre, produdbHcs • Cd Colum rer ordinern ad 3geru: ClIpCm.lEllr:1lc, Et fie non ri.lnt 'pH debire ; quit {glUm de obedientilJi potentia (unt cdu'ibi)c!. & 'per ordinem ad agens (upcm ... tu[ille.Ncq~.: circa hoc Pd"gi~na bltrc1i6 aliqi.lid docuir , quia nOD fuiE cum ea cohttoot'dia citc.:!. cdllCliofiem Hlam e- Cuppouro cnim quM non ell d:bita natur~. nee de pote'ntia namrllli/"d obedicmiali educieur., nibil cum Pcl:igio in holl: p;irte fenrimf. fed ab co IOlJge'! tect;dirlit, Et ba:c eft mem D.Thom. quam etplicuit IJtu:.ft.". dt PIJWI/ill PI.8.lId J. vbi inquit ) quod qr:afifl ""pri; nlm crMtur fir muan", ljlfll. rH"fl'ff1tj~ plr ft fslbji- 1l(:IIttJ &fliiltlHl' : infofo tlftnttl grill;,,; a •• edit .. 4 rllfj""l!m CYlIItiD!1il.i" 'If/animo I.rBlill f1DfI habet '"11- jit.m in (HbitEIIi, 1It& tfficitnlt111 )11t(: 1"lml mflttii,rr/1 in IjHtf}ir hlle ',mdf if! plJuJtlin; quUd p~r aglrfll 1111- t11l'"l/: tdM~; pajJit il1 ",&1tltJJ. PCtll eft d~ tI..:l'" "mil

niffUl'alibUi. Vlllle) ,

, Ad Conlitm. Rc:fp.quod dicimurc:tea' bOllis eperlbus, & gratiatn ccc:ui in fiobii. qUarelJlif fine vIIi! merius nollm (JUlit t & (ie PIO nihilo datllt nobis. &. hoc ell' crean mOlaliter 1000ucndo. non phylice.

1 J Conrra tertiam eonc1uf.oblide$ fe(U ndo.C om.

POUt;!. (ubll~nti;dia qUO:llluum 2d formaliratc:m (na: cmnpofitioQi1 Ilolllillnr eI nihil a = ergo provt lie noll «eil1tur. Con(eq. ell pr:t[pi,ua. Et anreced .. ~ pmbarur • quia compo6uIIll pmv} r~lc fir ex: p.iltribLUquiblls conliimitur:crgo Pl':F:luppOnumuI par'Us7 faltcm prioriute mturz ~ ergo pro ilia priori non pUlum nihilJed aliq!lid pr;1:(i.lpponitur. Ad hoc autem Vt ati:io dicatUr dr~e.J: nihilo. ,vcll:'~ nliquo, non dl necdfe quOd iIIud aliqdid dUI.niC)ne pr:tcedat, fed fullidt quod priorirau: n:ltQf;t:~

• ergo fi pro ilia priori fupponirut illiquid c:~ 'lIlQ 6 ar. non fit ex nihHo.

Conf. quia p~l'fe5 non fiunt nmul CUm toto. fiqlJidcm ioter totum.& partes datur ordo.& ,au(alit~ • quia tatum ell ex p;lnibus • nee ctiam paneJ rUnt polle(jorcJ. quia tOlll to cOlJ!ponj~ur u ;1Iil, non p,mes retulUllt ClE tOto: fi enim (lIpponifUt tl.'l[um • iam panes non indigcm ldtllr~lc: ergo r.ants pr~ce~lInt: ergo Ii fit rotUln U p ... nibu$. fit c.t aliquo poli!iuo prz(uppo6ro. Ik pIiOfilatC nlmr~ pr;:rccdcme:llon ergo fir ex nihilo in quan-

tUm tompolitnm ell. •

Rcrp. neg~lldo anreced. Ad ptob,dicitllt' quad eompolitum fir Cl pmibu5. dHlinsuo. r:mquam n t(!nllitucnribu~ • conl;edo. talk} uam elf. Cubicao.i quo CQUCltLJt aliqllid • vel te(Jnino 4- ,HIl qUi rdinquatut, nega. QJ!_od aUfcm in treatione conJliruit fomulir« aCtionem ex ni~ilo , ell quod tel ~Oll nat ex: ;lliqU1 rOtc:nt~ (ubict!:ijv~l ex [mn~no If '1f1b pO(ll1uoTQ,!!od autem 6~t t~ abquo pofiuUQ ranquam ell: conllimel'lEC inrrinfeco,&: tanquam c:J: pardhll5,hoc non EOllir quOd nu ex niMo. CuiliS urio ell. quia iIIz pilms, &. iDOl conlHtuliu2. u:ntnt (c ex pane ipfio5 rei fat(z, arqlle a,ll:o c:J. pute U:rmini ltJ ill~. Tcnninu$ aUlcl1l a4 qllm; in crea • • Illah.aS. Tb~m.il'l. r.p4rr.J),Tb. Ti:miuultn.

Arlie. 111.,

tione aliquid po{iHuumefr. & Co!~in terhlinus'; flIIC ell nihil; & fuhicthim milium de '1\10 ,d\I,camr,Fiulit ergo pam:~ ipramcr,;lc!ionc qiM fit ummt~ non rlnqu~1Ii ex pra:!ilppofitis h; ip(o fit'ri, & produei, fed tanq~l~m ex cOrnpont'nbbu,$, & .collfii,. ruentibns in faao di'i:;,quia it, lib aai~;me crcariu~ lion prius fluor p:lrtc:~ pl)dpl~.m at:tioDcm,~po{h d cOflfhtur remm, fcd. imm¢d!at~ ;lttillgitllr coturn, & in co panes, non prius parres, 6< ex ciq~? UlIIi,& co quudill.uct;oclt vniLl~r!i'Jin:r produ-, " Etiua torius ends • nee pi'ocetiit a? jli:ipct(~ao ad rerfcdurn J {kilt ell pro,dllU a pimibti~,~,d [0- nun, (cd c:r: fua prim~ri,1, &: form~li ratione, e.. at!lngcmi:l ferricir in quod- pCi'!eCfltIti e!t. (dlicC:i ipfum rerum , &: \'niUt;ftJkminfiu)(um; ip~u~ clft;,qilod conuenit toti: &. qill:tin toto con rrncn-tur p,lttC9 ranquam quid illcompletllffi • & minu!! perfedum; au.ngit illM vr Iitnr ;;hquitl ipfitl~ ro~ . tim. & prove to co Vt impi::rfeC1um in p~felhJ

conti Jl~mllr. '

Ad Confirm. Rc:fpoIlJ. quod ill hl<:" ~aione creariull F3rtt5 IllJllr r;m'pam qUid ccnrcnrum iIHOtO, & clcdll.1~%. fc:,~ cnn(~curz ad :orilIDj IX nllilLls Hlo • 11011 'It quid Pla-(uEpo(itUID ~d tompollcndlliil. & c.Htt~mJum H'~flrn : !icC! cf)im partes ploJ;."o:;cdafl( rerum ordine g<';lf~f .. ca:llJi~ , & proceffionis de poemti:! ad ~Cturn • &: ddmrc:tfedo ad pedeetum. t.Unm oulim::· pCifcth(>nii tatum pra:cltdit p~r£ I'lS • '" ipr3S clu!:1r • l!.{ pertidt in elH:. Et h~c ideo ell, iJllia dr~ pcr fc primo cenueeie coli. panjbu~, aurem n com~i)ci~ in tom. c:iq\le coih:ificl1ljbLl~.& quia C!!rc en pede-dimmitJ actus mdt~liuust ideo comrnllnicallO ipuu$ elfe qllod cllmlenit tori ad pOlrrCJ vr contmt;u in tOtO , & minor!:! roro. cft rro.dIu! erdine perfc:lI:ionis 1 petfeao :&d impc&allm" & ill hot ordine prius dE Uleum qulll' p~n~! ~ id ell , elll: (OrllJi ell priLls 'ltl~m cfie pattium , qni~ parteS PIOprie nen habcm clle T ((d filbordin;utrur ipfi dTe (odi.l~ , & sb eo pauidp:lllt. C oz: tcuJ,m ordine inu~,[o pro~cdllur it p~mbll!i 3d tOftitn tilnquam de impc~f .. lto :'1(1 peIfc£hlm,&dc poten~ tia ad ;Ilium ; quau:n U~ dir POfitilltUr f &, bJ hi! i!~nnil: pancs ad conlbndum; lie to:mfandllm IOnlm. Atlio ergo, qaa: dilpolJcndo proc:dir , &. .!e Hn~ ptrfeao ad p~tfe(tllm > &: df poccnrU ad a4umj priu5 atdnglE pmn • vt f~mt ;thqllid ttJldcn~ ad ipfi1lll [Olllm~& eX ~llljrilmYnjonc:: [oUlln refuh:n; ;:,,, fie prorc"dUDt p.utes p[iDrit~tt:: natlJIOt io~UPl. Et fie prQl;cdk gcncmiQ, alt~que .:Ifrjones eau'" aiu~. At vm)aai()qLl~ proc"dic !Il£lll~Jldo to'" tum t'Jfe. & ip[um rorum f.ldl:ndo. nDn, priils at ... tingit panes. {,{ 1;;1 iIIis CQlinponit rorum , '1uia inDlIxus ipliuJ tlle non ptilh ell ~ut Farrel.tum im-mcdiat~ ipfum ca~ CO!lurhi~[ tOli. 6c im!e 'om· municcmr p:mibu5. Vt condntntut in tOtO,& (um :lliquid minus fOtO. E~ fit.: pmc~ [mmdarl& an inguntUf ."on uClIr proprittates ~ fed vr communi.,. ~ntr:$ in dh totius,&: inip(1) ~Olo Confcm~. Nee: oblbt quod eri~m in Inc aetiolle trcarina tomm componitUl' ex partibns. &. P:lI1CS C;tu(~nE lorum. qlliltenll~ ex ilI!S conftulI[: clidmu5 enhn quilJ pann can&nt romm qllidiEa!iue.:c ~ncil;;ri-4 u~ ; de lie produc;endo tOUUn 'Via ptrfctiiprusJ IX provr ell comin'"J ipf;u paries. tti~m ipJa. campofitl0 pauium caIl[an!t'. 6c ipGrmet p3~IU I;;mtwno1pID in diuctfo generc: to:lufll= • quia pa£teli ~ quill matmaliter rc IWxnt ad totum, & in potentia, &. VIol imp~fl:aioois > totum aut mud paues {onnaliu:( , &; 'Vi,z p~tli:aioni!. £t ,idavuaqlll: ill~ tautillit;»., ~ pmiulll ad wlum,& T(J.O tiU5 ad ran~$ 1'" h~nc ,,~ioncm cowmlJllLceturJ

. . H 1. buief.1

1~O '1l.!!.41. XLIP. f§c. De Cfcdtiont"" ,

unH!n'ai,eCl:c~& per fe priUs anirigit id quo~ fot- tj~m:I[aque creatio:ID~olu.tedai: eKe: ip(j tot! q1l6~

m~lius cl1,& ex p~ne totlus [e tenet, derillamrq~1e ~ruilo j ~ pet (c: Ctc~t.pa[tlbug .au~em noll dae e~c

ad partes, qu:tfll C conuerfo , quia We pro~c!lus tc:or(u.m. & [c:cundum {c. fed Vt In to.ro.~tque Ita

crcatilt\\5 110n ell: de porentia ad ad:uIII, .;.: cI,e'm~ rn:at~rl.~ non carn.ht ~jfe.qlliim filbeH~ f~rmiE,(ca

crfdto ad pc:rfed:uDl, fed c <::?fl((;1; k .. Ideo non d~t elle dcp,cnd,cmcr :l.forma ~ t_am. ab lila Cub qua.

~on fiii~ ucirlgit PilW:S, & 4emde torum, fed at- creamr, quam a ~~rc~s rucccde?ubus per gc:neraB

tin if diteCl:c torurn, at; in irfo roto partes 'It com. rionem, l!do~o, pr'o~ls fubtogatu. Et ~(I!;' non .clt:

pO~CntC5 rorum , ~ J1meti~litet fe habentes ad creauonern nihil faccrc ,fcd c:!l d;l;tc cne matm::r:.

t/fe. fe.d ,?edidte. &. ~cpcnd~?ter ~ form;!, no~ lmml;,,:

1:1. Tcrtio arguit: contra ql1amm con~lu.lione~= dlate I~ fe,eo qll(;J~ mar~[Ja [olum Iu~~t dIe ~t eM

NJIIt matc:tia p~IIi1~ non pOtcll: produc, I1lli ex 01- pOtenll.:tlc: •• ~ mr:dlallccforroa ~a:uablh ab C:%lllen ..

hila. clim 001"1 [Ilpponat a!iam prlcrcm n11[eri~m d~j!ic:ut :l.I1ima~!l 0femill:!. mc:~ia_Pt~ potc~~. S.

ex qua fiat: e:'go pet cteluoneItl ; er~o (ccundum qu:nd~ pro.duc!tut a Deo. m.ai~r~ m 1I1~:1t1t1 gc~

{c r~tipit sliquod dr~ antcc~de[1t~r. a~ eWe ~ompo- ra[IOIllS ~~ Ip,cc:u:blls Eu~hanftll:lsllit3~U produCQo

fid. Patc::tc:on{l:q.quia.c(]; Inrclliglbile qnodcrca- ht per crcauonem , nonfirperc:e:!.tlolle~abfo4

do eermineeur ad ~liquod emf, & non clc:t iIli ,lfc: lute, Cc:d dc:pelldcnr~r ab cdullione fotmz t ita

ergo Ii creado t<lllgir rnaeeriarn • dlt iIli elfe , aut quod creacio !ubiiciat niltC'riam forme ~ &; pcr

ill. ereasie nihIl pro.(hlt~t. Q.!!~d eUitlClltiU5 ap- eduil:ill;lmaClionem pr:t~ca.t elfe mar~ria: j.quo~

parer, Ii fiat l_Tl3tcWI. per creanonem ) &/onna pede ~Orl _Pt:Ebe~,rcd lIll:'Ii:Hl.la trcandl, ,ol1lUngl~

educatur :tb-al,quo ag..:nrc 'rcatO ,liC::llc lien pordi tur alllQn! cdut'buz. yt pee Ipf~m c::on[umctUt.!l'

a Deo, ~ qllotidie fit in (pt:dc:bu5 ELidurHticis. effe pra:bcar, fi'llt erearie anim;e miofiali~ ill

CUm corrumpllntUr, & eX t;1S gtncutur aliquid; Chrillo non dc-dieci [ubJil1enriam,neein [cmcll-

tunc in inil.lnd quo Ipcck~ iII~ dclinunt, & gene- tia D.Tbolll. 1:1i1lc:nriam. fc:d quoad hoc (uppleta

Wilt allq~id ex illis; mawr l Deo mncria qua: fuir,& eonfummara per atrllmpflOnm1, quz [ubli~

lCruiilt pro compoJilionc ipfills rei gCrli~: llc:.1L1C ICcmillii V t~bl ei vniuit. ~od tlt:llIplum 0111:11-

enlm in eo linnet quamius loco Ill.mri% ,Icd dit non rc;f'ugn~~c qllod Vfi;1: attio in aliquo t:l1'c

Vera {LI\)lt~n[ia marc£i:c : ergo in illo inltJnri gc- danaoconfummcrLlr per lIliam.

ncrationis pO!li~ur ibi I'n~t~ria • 130: non !lift p=r Ad inl1:al1~jaS3utcl.n :ill~u$ eenrra h_a~c;refpon. r ,,:

creationern , q(lIa cft c1: 11,11110, & tarnen fonna uon~m .qllOd maecna ptuna non aCClplt elfe: per

non fit tunc pr;~ creationem • fed per g~nl:~atio~ ttcati~nt:m mediat~ , .:s.:: ckpcndc;nter a forma,(e~

nem ,$[ educ.tioncli\ e fubic:fro = ergo po~c:lt CfCIl- iml1lr~iata in fe.

rio dad ptzcisc ad mareriam; & lic dabir illi clle, Ad}twnjm iarn fc(pon(um ell ex nuper dic!lis:

alia vcc6 a .. 'lio produdr fOrnllm educendo illam Ad tecundam c!idrutj quod per qlUm!:illliqll;;

e materia. Nco; rOt~!l: diei quod creauo t~l1git formlIfi de neue adueni~ttrem acdplc materia di·

materiarn, & d:l.f illi elf!!. ticut ipf.l ell ,~p~'!t , id u~rruJn dte:, 5; amilrir aliud quod habcbat pet

cit mct!i,:e. lc:u medianee fotln.l , a Lll1;\ produei- aliarn foml;llli • non ramen corrumpitur;tlll gene-

tLlt maeerlc dcpc:ndens. S cd contra illli.HUt hoc r:atut dl: nouo • qui .. non amittif,ncc acquirit ipfam

in primis ill uru 31lato, quando f<.lb materia fif a emit;t[cm porcmialem. quam babetad omnes for-

Deo, & c:::t ilia ~i:'r g~ll~rationc:m fit al iqlLl. fonna. m15 , fed intra ia.ritLldintm formuwnl qlliblU POB

StC:UIIJO, quia Ii lie her~t. queliber fOaM adue- teft habere dTe,rdCmutat CluCas formaics,pcr quas

nic:ns darct "OIlUIlI elfe rmteri:r • qui;t Ca~( nOUa conferuaturin elfe:NondidtUr aurel1i :l.liquid CO[4

fo~,n~ ~. ergo mUta~~tLlt ~ateru , qni . .l diuerCum lllmpi ,3ut genet;tri limplicirc:r ~c:r ho~ qllod mne;..

elle ~'~lpCtet. Tcmo, qLlt;l eune m.u~m, non con- muter eire: • vel medum eJfendi,1i veriutque ell C'a1

tenllrctur aut dtpc:ndc:r~t {olum iI. Dco pc:~ erea- 1!aJ:, Ced Ii de neue aetipi3t dfc, ita quod ant~ ncn

tion~ln aut cOnrcm.ltion~m iIliu~ ~ fed ctlam lib (uent, dicitUf gcnc[;i'i • {ell product j & G amifctic:

agemt naturali. q~od ro\l~endo form~m • i~du- elfc-,i~a quOd. aI~u .. d non :u::cifi:J.r, dicit~t '~numpi.

cera noU-Um cae: III mau:ru.m ; &: ftc mcdllilte ncunIl (cllte:nn:t S.Tho.quod human Ug lD V ctbo

t3li eire:. non i crC:JtiofiC eOn[inU3[:1, [,d ab illo nOD (olum rublilhr, feel elifta: , Ii hum:miul meS'

fie g~efantc Jep~ndcrct. ~rtO; qUiaalils cum atTumcr~tut modo l perrona {poliarctut propri:l

matc'd;J ctc;m::tur t:urn forma • non fierI:{ (:x ni- (Llblia:cm~ B.:: cxillcmia,neq;lmc:n deunerct dIe.

hilo. qui~ 6c[c:t c:r; fotm~, vrpQte hab(:1lS dfc ex net corrumperctur , quia [llbrog:u-etur o:&lilio,"o H-

illa. liu$Cundem effcfium fadeM: haqlle: matcri:!. r~

Confirm. qlli! quando cte2tUf tTUu:ria, non po_ quameu mque form3m petell. e.xiftctc,oee :.:I.d.'tqua.

teft fieri forma pet C[C3Uonem. nill fit anima~. [I~ p~r Hbm dttcrmjI1:1tam cxill.it , fed pa quam~

tionalis: I!rgo faf(ac!l: (ecundapars tonc:lullenis. cumqlle c"'tum. quanun ell:: e:apax cxiftl::rc: potelt.

~"tccc~. prob. quia iIl:t fotm3 nuunl:: dcpendens V nde mumio de; vna ~ aliam DO~ ell COt~uptio~

~ maten3.,& non Vt fuhliftcm: crgCl fit p::r edu- (eu dc:litic , Be gener;l.tlo.Ccd fub dlllerlU exillen-

friontrn i potentia m.:ll:eria;, 6quidem ilb. forma tiis, &. furmiscoolillu:niD. Et hoc ponit quidem

~dueitur:q~ in Cui produCl:ione fit vt dc:pcndcfls ~ran[mt1tationeID in m3teria, qui", (ubiefrum mu-

:t nuten;t. tatiOnis dl:, (cd non c:onuptioncm. &. produ4io-

• RcTz°~a. neg.:m~qllod I1mcria . m:ipi;l;t tlfe nc:m C:iufd:m i~ fUl c:~titate.p~tc:lltiili ••

Imrn~ I~tc .pCt ~!:anolmn, (cd mediante forma. Ad [emam nllhntlaID ditlrur matC:~I:!.rn Jlen· l,f

Vnd~ a,alO .:Iml!gl;~i m~teri3m nunqu~m eft dere a Colo Deo ~fficimta ~ qu~mum ad ip(urn

clr~no. ted. '?P~ClIl0. qll.~muis v r ;lI'ingit m:t- fieri 1 (~U (:oncrc~ri n nihilo.ftd in faao elf~ pen-

terl~nllll. mbll" lit, .vt.h(,f~ino .. qlfll ~ [M fllll~n dere ~ form:!' , quia. hi: c:ffleitnter cdl l. Vco

non POMUr mJ.rcfl~ ~n elle ~ nee reddinl~ prg- quod fi~ vr fl1bi~ch , & dcpcndms a founa> i

..luth eX p~~c ~efmlm .J '1"mI. niG yt eouiun- qUlI in gen«c t3ulz form.lis dc:pender. Agcns

tt.. pr~du~om fornt;J:, {iue: COIICt'C'.:Itz turn ipfa alm:m natur~C'.licct inuoduc.:l.t in mated~m ef-

:ter~.l ~ l~ rufum rorum a~e:tur • ftue cd~~% C'lI: (I: forrnale • & ~itlc:·f1riJm • 'lU% ad e3m (I::qui.

teu~, lip Uln (OUlmg~naetur, Vt admdlo afu t1n' non tamcn diciturp~QdulC:[C mal:e£I'~1tl aU'

que~· d· ·"br·' ~,

ll'~ ;m: ;lrgu~~tum • c ma.re~.1.l1l ~gat:l, in conli:rtJ;U'e: 6mplic;j~tt • qlli;l mill ;iI: c:l.l,da ,pum

p~cbllS Ell"lunllim,.qllidoaluIUTdcx els s~nc.; mtitaris PQ,~1i5 snatcd~ • nee ipulls COI1-

'E;ationil

Diffut. snn. Artic. IV.

treatiorii& ex nlhilc , rd CoMm forma::. qLlirefUs' dctel'minat. &: co.nmnriicae exillel'lciourt ip» fQti,& n1:l.rc::riz, & lie eompler produ41O(lcm citu in elf!;: • qU3ntum ad dctef[l;iitation~tTi exificntiz j jpf~m quipp(.: indjffcr~~riatn, & capaciratern omnium form~rum. qu~ cit cmiraI porentialig ll1atc=dz,;I$Cn~ naeurale non produen, fed hoc 2. Dee eft iph marctio:c: cum dc::pcndemia earnen I forma prouucb p:r 3gefis naturale, Vf complent~1 U:II dCICt'minant(.: dfo: {ub quo demminnre mate. ria c:t:iftlt. Vndc ligen; Ilatnralc no fimplidrcr prodUl:jE.II.UC concfcatmateri:un.ccd compler, feu de'=minat quoad elfe.

l f Ad qu~rram diciUlC • quod liecc materia 6at'dcpendens a fO,lrma. vt it deterrnlname cJie llllus,non tanu:n yt it li.lbic:do ex quo fi~l, vel ve ~ (crmino ~ Ijll~f & ideO. t:1lis dependeneia non rollir , quin Cl:" mhilo nat,Vt ~x P[;t,lllppolirojl!.: Umcn non rcddi~ lilt ex mhilo dep.'ndens,feddepender a forma. Vj~ deantllr plura de hi~ iff PhJftt:t1 1".1..O/.rt.;.

Ad COJJf.dhimusibidtm 1*'4'''r,.:;. quod non ell idem formam fieri dependc:mem 1 materia, ~ nc:ri per cducb011cm ~ nam Ii Deus reram fliba~nriam p~ni!i Cl:IJlllencrec in roram {ublhnti:!m lapldi!J , forma lapidis etr(:t depI:Qd~n; a m.uetia. Ii:d non ramen Cdila;j; , (cd ex conucrlioIic alrcriLU f;l~ ~b. !i.t Ii Deus producere~ :lic'id~n, fcp.ltatum, Be pl;lftdill~d "'!liref {ubie8:o. f~cl!~et depcnderc,nec tJm~n educerer, Ad educlu:Ulc:m ergo requirieur qnod forma fiat dtPdldelJ~ a Cubicao pC::i' mn[~ mucaaonem m.l[CUz,& [eduaionclfi podlltialif<lriH;iu$ in ~Cl:um " non pet hec quod &;(alillndc. <5: el ynialur. eti:nnli vniatur ci cum depend.enria.

ART I C V L V 5 IV.

ntHm palmI;" "~Iltfllg principli/jur, vd injlTNmmtJJ/iter poj]it ~TuJtur£ (omtfJIIIU-

eeri ~

I

SVpponcndom dl: tanqu;iffi certum de fide 1101- lam ctnturamde fad:a ~hq!lid creare.vel ac3.((e.vt[uprl.olrt.l.ollendimus: hoe enirn peuiner proprie ad omnipormriam Dei. & virtutem illiu! innniram,ficu[ dlcitu.t' lacmi% p.- Eu~ Damrllt ttl fieijli cdlim~r.!r tt'TYllm til f~~tIlJ,dllf~ tJlIl111AgnIJ • ¢i iI1lmuhill 1116 t>:U11I11. E t lIai, ,H, Eg(t Dumrftw f IIdo" 1fllJrti4. tXtt1'1J.f1I t~{tJI fllw..fl.t(JW,lII tll/I1I.& fJu!JM; t114'C_.PQ(ucrul1r ramen ;!Iiqui.vr Aulectm~) quem c:it:u: S.Thom. h"c'1I1'4f. ",rf+ quod Jicc1r crate Gtpropdc attio pdm<'tQllfz. famen in virtute eius potcll21iqua jnf~rior CiluU Cfr,lff:' &, fie quod prima fublhnri<l fcparar2 ere.u ali~iIJ pot! fe. lk fublb.nti:un orbis. &: animll1l dll!l • .!(: fubltanci:t arbh neat m;u«iam infcriorurn l;o1pQfUm. Scnftt ctiam Atriu$ quod Verbum Dei enc fa,hIL'1, vr ei deferuiret: ;d fal;ienJum omnia. ranqdam inHru.mentUm; & lie non conuinceb3Wt Vetborn tile DCUIDJe% eoqnod omnia fillt flela pn' ipfllm ~ & fie ip(c: non tnt fat1:us: dk~b4t ('nim omnia (alb dr~ p~t ipfum t:l!lquam rtr inllrumcnrnm. Vt fu- p"" difp. &1.41".1. vidimus. CJettIPm hcC'orrlnino rides CathoJica elimina( • & Coli Oro tribllir l:Ie:lr liDntm reruM. lint: alicuilll conforrio. Vt il11at:iI IIlkglflU Smp'IU''' didtu:r. Vndc inquit Alb3nalius fnm.~.1:61Jtrd. Arrillt1u. qnod CDlttltrtj& t:,.ttfn fa/i$ll D,i ,jlt~fllflJU~ Y ITb,,&' [ap;ll1tiL. lit AtJ g.;.dt Tr'nil.l:llp.,;.AI.j, 'iuod N'iH1 A17l,Ia,1II ~ ffiqHI

mAli poJfont fifo, t:rtttorM alieiiiuu'ii. ,,' ,

Diffi'ldr:l~ eft.. an de potentia., s.b(oiuti pelli, i ccmmnnlcari alicui crcatma: potdl:as creatiua , vd per modULTI caula: prindpaUs • vel.inll:rumc:nralid

In qua ecmrnunis TbeoJogo{UIl), {entcmia eil:,IJQrt poa~dati o:;rClnir.im.quz !laciua. vh:nllf',&: vt catI;'

fa priuo;jpaliHrc:are poffit.c!jntiil. Durandum in l~ dij1.1.'1H .... qui ~ffirm~r id elli: po1Iiblll:,qui~ D}lPdlitum non cUc:ndltur implie,nc ': Ih ideo torus ja.;, bor en in reddenda minoc ilnplicatiollis hu'iu9; Cir~a inllrumll'l:Ir.alc:m "I;~O ~;lul;un ctcitjorl'i$,(en~

fit MagHler '" ;,.dip. S.I:.tI#imQ, potlibil:m dTr: iii;; firll menralcm c;'Iufam cre"riOllis : dtmque (CClltlli

eft D, Thorn. Ibidtm '114.1.41'1 +'llt~ftilmq. dd4'&

if] J..Jljl. I. '11f.). "'Yf. J. &plur"~ Reeentieres hoc ipfiim dcfenlkrr: affirmar V Mqu. hie air,. (76.~.J'

in cilmquc Vt pioba.blliorem.,1ndem indinar Sua:'"

rez in rim. d.[p.to/tEl". &' '1ferqul: rsm SUllt~i'.i quam Va.(qucz inclJi,:tces r:epllfane ratic~es OJ Thoma: tam ad probandum no P Cllle dan cfC2m~ rarn , qllz ti~rilla '1lmlfe aC~f. quim '11:13: Inthumcmali, idcm<Juc= impugna! MQlin:i foFtT hilf1r 1"f

4f . .rrt.r, cirC;l raeloncltl prob.zi1i('1ti nOB daIi ea:ll~

Calli infhumcmalem 'fead(ml!>. ~i AUlnoresid

hac ratione impllgfi:illda (cquulitnr S,olum ill 4.~ J,fl.I,qU.l. eft ramen communis f<nu:nria: non polT~ dari illltrumc:nmm 'rcadonis'. quam fc:cl1tu,

ell D.Tllom. (priod rdida} ill h"c'1".;,f.ttrl.r.k

Ibi cornmnnirer eius dlfcipuh. C;lict;tll.& aliifj,p~T ifl1t11l IO~II1n. Fc:tnr. 1..(01111'14 gmtdll t.U. SeoUl:

IMtJ til .§.11t(l die; P"t~f1. Ricbllrdln.& ~hj qlloi cirar,& {c:qU1tllf Va(q.t:u .Ji!P.J7G.t:.t. NOHi'g',(d'~ lum inrendlmllj in pJ:'a:(c;n~i imp!it;adoncm Y£r~m ... 9I.ic.t~m dcpotclIEia n4ti\l;t,& pdl1dr~i, • quam de marumcnrdij:\d cretlndllm; quam D. T hom.all""'J

dcfc:ndcrc.& c:r;plic:~tc. '

Imp/hilt (TtAIUi"IItiJ ",i nAtfll1l "tArt.

Pt:tdpu~ r;l.f1oru:s quibug O.Thom. hane im~ plicacionem c:ondudit. tedt:Jcumur ~d dIU:' • qll~'" rum vim e:tplic;tt in bile IH'4f.Ii1',i'.f- &. i..(olU1''' Gem.c.ll.& '1,..~.de potclIfi4Arf.4·

Priln3,qllia a;d:io Cfcatiu:I; petit inrtinCc:ct.& e{~ Ccmialita virturem innniram , Ii fir ptindpali5 1::1:11'::; fa creandi ~ ergo r~pugnat illicui nt'.ltura: cont:l~ nire,

S eeunds, qUia a(tiQ qeatlUa ell dt~nti:difc=i prima,& vniucrkliffimaa<!tio inBuem pa feipC.mi cllc:ergo requirit vit(utf'm prin'lam. & \tninc,~hffim~m in ptindpio crc"nte: iC'rgo.!lU1li «c~rurJt comu:nirc POt en.

Prim.turio non h2b« diIJkllk:lirem inconr"q. ., red in 3n(c,C'dcl\lc,vmlc videlkl'( dedu'liUlt quo4 vittUI 'r~3riu.%dcbeutll'ei.llnnit.l.Lk?( enim virflU 'rc~1 iug (j fir ira plcna, /5( ~mpla quQJ refpkilt (olam collcClioncm emil c{cabili!. iolinic. c::lle de~ bN¢.I;llIIeD:.Id crcandum vn~m rallrum (re~tur<lrn. v.g.lc::oncm C~ !linilo,cur ~d hoc tequiritur virtul infil)ira.dlm dfe-alls lyre finitu~ fir?MOQUJ ~utdl1 coillflndi,{ciLe:t nihilo pon viat:tUf pc~efe in6nit:;!~ ttm i~ ip[a ... i~ule tic produccncc: , q~li:i in.rey l1ib~~ lI1m,iX em 6rinum non potcll dre dd'bnua lJ"ifi!l'l~

ta, quia non ell nuiot ail4nli:J qulm quz lie per"[t.m!eunda "fque ~d f(tminllm i.iilbnliz:(etmihus' ~[Jrem iinirus,& limicarus elh ago 6IJiflt via .an-il'lgibihs ~iih non cart maior dill:wda i nihilo iil Df'urn,quim i Ilihilo in efC3wr:nn.

Er conf. quia non ell jnrclJigibitc quOd fir eiu(" dcm virtUri~ crc=3[~ fotJnJc:atn. &: Q:C..ltC: Angclum~ vel IO~lm vpiaufuf1). H~c :lIltf'm lali~lIdutc(Ulldtnn qll.lm mitiori! opcdl cit, va:;! (rooo~ quim

Ii J aJU~

4

~lia, orleur ell: ipC:!. diucrnf:l,!C tccrniito;um , & d~~ llintHonc eorum fpecifica; ergo crcauo .de,cm~'nad clfca:m. &'vnjlls potillS .qtll~ ;11~~rlu!, ~OIra ell ,& rIC noll petit ex lila mIOne m6nItal11 virtufCI:l \lei opcr~dollc=m. Radone5 c:~go ?T?o_m. quibus prob;lt in~itate~ ~l1ll1S vl~mm,qUla rnfin ita diihnrj.l cit inter nihil-, & alrquo~ ~rr~,vc1 qui~ cre:trio ell. lnfluxus vnillcrfaliCfi~~s in efle, minus efficace (UIlC, _Ilee probanr creanonern cuilll1ibcl eJfc-ti:IlS deu:rmiluti pc~efe infinium virrurem . fed ad Iummum id percre creaticnem vniuer{.IHllmoim .' id dl: virtns illa que fucdt 'read 1101 torius collcctionis ernis crcabilis.

~. Nlhilornilllt$ folida. & conllans dl:rado D. Them. probstquc cHi1:ac:(cr quamlibce ereaeioncm 'clJiufcl1IT1QL1C enris ctcrcunilnti • {$( particularis,hoc ipro quod nihil prlt'CuppOrlir vt agar, debere opc'~ri inl'inita virtute. PfO quo ell: aducttlIDdUIlHlllOd il,fiuius potenti;!:, Cell vinutis pou:Q pcn(ari vd ex pam: ipfim r~i fact~ in Cc, vel ex p~rtC ipfllU f1~d. feu modi f~dcnJi; reS quippe fa~ ,b ill kip(' !c:mp~r dl: Iimirara • at finit:l,ilUo rota coll~Cljo crcarurarum quidiwi~l( con{idc~au.; Ii~ nitH!l hi Ie. SI:<\ ramen amplitlldu virnlti~.& po~ t~i1ti.i: Jlt~iHltmr ex jp(o edam modo f~ciendi. qllltcJnn d~bl!c plum vel p.illdor.1 rf;J:fil~pon~~e 1d Dpcr~tldulll. 61: qlljlltO p111fa pr:ClllppOIlt!. mtnus vniucrCalis vireus ell, quia C.1 qu~ pr~trlippC)nu.non dfidt. Ii vetu minlls pr;J:[lIppollit, plus dfidt ; & Ii.; nu.gis arnpla , & indijf,;uns pOlcmi;l c:Cl: ad tJci~nJum;atquc ~d~o Ii nihil pr;tlupponit. f~d tatum f;tcir, vnillcr(~liu~ operdtur. Q!.lare infinitas viltuli~ aJ crcandum non efl: p~nr~lIId.t I!It limiratiolle,vd infini!ate termini ,,;l C]lItm. qui prodndlur,fcd"lt irf!) fi~ri, &moJo quo producirur, & Vl1ill~d~lit,llc arquc ill<I,lfert=nt'ta q1l1n1 fllpponit erg.I rerum ens , hoc ipf;, quod vnurn ellS fjcir tX nihilo!. In hoc cnim pdl1cipio ornnes conueniunt , quod vinus , fcu potcntia,qu:e pOI~1l: fuper Qmll~m collcaionl;m cmisc:re;lti. ell: infinita. De hoc non ell. dubillrn : nee enim ali.un maiorem ill- 1iniratem luber pOtentil,&: vinus dillin~.in qw.n~ tum yinus. I\i" pol1'~ Cuper tOl,lffi co\lcfrionem (:l1tis crcabilis. SubCumimus rub hlC maiori : Scd bo~ ipCo quod aliqll3 vinus cx fila f.mnlli,& prQplia r~tiom: potell: vnum ulllum em prodll,cu= cl· nihilo.debct hlbete vim, & pou:mia!l1 vnitlerraIcm,& indiffcrcnn:m ~d Olnoem (;oU;:(!:ionclll en· ti~ cre;lti!~rgo debet el1e in6niu.

Minor ,in qua cl1 diJli CUI!lS,prohatur:quia v inns produccnti5 ) & otgcmis non lubct ;ullplirudincm. & vnillCI(alit3rt:1TI in 1genJo,vcl Jc:re.;minJtionctn & c,mfirii!lionf:ll\ rolLilll tll: lilniutionc [crmini produGi in ee • fedcx pr ... porlione .... el irnpropo,~ tiont termini ~ qfllJ ad tc:tminum ad qlfUlJ, &. m;1- tCtl;r: • k1l 11lat<.'1:i ilium principiorum ld r:tlcm r~m f~dendam • quia cum terminus. fell tes producb. non qllomodoc:urnquc fiat , (cd eJ: aliq ao tttmino ~nd: cqncirur,fcu rcdueitllr ad clle, 0P0rtl:t q!lO~ In vUlc:md;!. improporrione.fr;11 ill diifc[cmia, & dilhmi.1. le[_mini .i q"~ Jd tl:tlllinnm ad '1l1trl1, altCRdltUr mal.or v~l minor v_ittu$ ~gcnd~. ~Od li ab '1no Irnnlll!) oil iJl~non h' nuior dirtami,uJ vnum mminum ;til lJll~fIJ. qulm.q .. limn eikkm vinll~ 'iu;!: p!!Id1.,incc:r~ dilbmilll:!.:lJ. Yl'Ill'm teWli~unl po{crit vincc;rc ditbllti~ln ~ .:Ilium, 11 non fit ma~ ior hnpt'oportio.& ddlieulus in vllo,quam in :dio; "cut Ii vn:.1m agcm por~!l: vincercdilbntiam vnias le\l[~ • vbkUlnquc flfcrit ilia diibnli;1 Cum Ilmih difficllll~u: illm:ris.& non alia, POtcrit Uu.m vin~c(c. S~.-\ flc ell quod vbi nihil Pt~Uppolliw[ Old opet3ndum i ,eft zquata ,JjlLm.t~ ~ d.il!iculu~ n

De [teationt:

nihilo ad quodcumque ens.ergc virnrs qll~ pOtc!l:. vincerc diJhl1dam.& irnproportionemcac difficul4 ratern ell non dIe ad aliquod ens , poterie vincere dillamiam, f!,{; dWiclIlr;!rtnJ ad quodcumque en .. qlli~ non ell: maier dilhllld~j&: dlflicultas ~d maius cn~,ql1am ad minus procedendo ex nihilo. ProbJ.~

~[Ur rni nor .qn iOt nihil dtc:l~tiltia ncgari ua • &; rotaliscrnnis eilc:,& omnis entiraris s ergo ill illo non datur rnaior approximatio • &: dcterminatlo ad vnurn cns,qll~nl "d ,1 lind : ('fgO agtns quod prccedit ex nihilo , proccdlt eX rcrmino d qlfo zquc di{bllte a quollber enrc, at 11 qnollber dli:,crgo et vi iIIins non c 11 magis fJCtibilc vnurn 11J~m ali lid ex: tora collecticnc entis f,~Ctjbjm, qlll~ ab ornni eate faCtibili :tq\ll: dil1ar. eiim ~qu:lkm- ~attmilm habeat cmms ends f~ajbjlis > I1cmpe furam n,gationern, nee habcat dcecrrninaricnem autaprIoximationem rnaiorem ad vnurn quinn ad aliud, Ornne autern :!gclls habet vireurcm [uam conformatani dHlami:t,& d~tc(minadonl q1la: vcrlarur Inter rC(minujn iJ qllo. &. ad 1"trn, "ndc:: educendn ell forma , {!(.. (jmilit~r inter potcmiam feu [ubictlllm ipfum, ~ form~m • quia inde [umlrur propotrio operandi , & ex prgponion(: maier vel minor virti!!. E.rgo ilia 'linus qUot op~'r;ltUt, IX produeie aliquid I:X nulla PWPllrtiollC, lc:d ex pLiro Iiihilo,ope .. raJi pordl ex vi fua qucdcumque ens,qllia ;tqtulis dill.mtia, & impreponio ell inter nihil. & vnum ~ns,:irql1e inter nihil ,& quodcurnqae ens , &: fie vinus potens ... incere dilbntiam, & improporrioncm im~r nihi}, & ltiquod ens, deber cl1e pOlens vincere ~ti;lm, & impropcreioncm inter nihil, ${ qucdcnmque ens j & Ii~ habere potcnti:un.& virrurcm fuper ornne ens.

. V~~c~: non ell~_ve:[lm qll161d ~~ ;tquali$ Ji!l~~- r tra , ...... Improportlo inter ru 11 ,<'< vnurn ens mimmum, arque inter nihil; &. ens. maximum. o..uis enim capiat non el1i: maiorcm dil1anriam inter nihil.& celurn, {eu AllgdUrl1,allc tatum vniu"rCum .. qll~tri inter l1ihil,& gcanulTI milij~ Hoc enhn vid~~

ttl r ['fie conna iprllr11 lumen udollis,. :lrqu c: :ldeo fllndatrlllS in re valde dura conclufionern nofiram, lci!. quOd ld r:rC:3ndum I;X nihilo quodcumque cns,l1eceiflria fit infinir.:l poren[ia ) &. quod fir dilbnd;!. r,lIlt3 • &: t;lm inflnir:l inter nihil, &. foftIlicarn,quam inter nihil,& rotum vlliucrCum.

C;t:t!:rum hxc r~fponfio pro ted it eX in6rmitate imngil;llnollis , qua: a grllcr~tiom: rerum paralogi::z;1t ad ctC:ltioncm t;l: nihilo: VE cnim nat granum milij, vel formica ex pra:paratiol1c. &. appararu corum qux rtquiruhtllr;ld ltd ,oniifi:clltiam, lieLie fit per generationcm vel anern. &. Vt fi~t ea::lum,. vel totum vniuedUl11 eX pra:p;1I:ltionc • edam matcria:,& tomm qua: rcquitllnruf ad eiUi c:ompo1i~ tiuncm.omlllno dlcrpra:porl:crum ornni lumini rJrionis,ranUlm apparattlm, & dilbnti3rn requireIe ad v-num eifcti:um quan[JIm ad alium.Ctf!cro\TI in 3gente ex nulh pr:t paratione-. &. applralu matcri:r, Ii:d producente (OUlm, edam dt conuaip(uln lumen rationis It Itt-ingcre. & coarfr.uc eillS pou:nfilm ad "'uurn detcrminatlllll ens, porius, quam ad. alilld,lllppofito q\lod operalu[,nihil przfupponcndo. red totum operando.

lit ratio id m;mi£cile conuindt • qUia vbi nulla pr.t'paratio vel apparatus m~rcri;c rr.J,'.(\Ipponitllf. nnn dctermin~lur 3gcns.:ld t311111m vel [.1ntnm cffedum prodllCCIHlmll ex ;lliqllo cxtrinfeco.fcll 1:1: p~ifo Cuper quad oper:llur eim vinus liqllid~m' nullum rale palhlln vd mar~ria datut: ago qnod. QPcro:mt gnnum arcll;t.. vd opcu:tur c;dllrn,aut tQtlJtu vniuerfllm,non ell ex dl(pofidone materior. f~d ~J; lIlefa yolu.rnarc > &. .qctcImim:ione ipJins

ag"llli~:

Vi/lmlalia XP11I. Art. lit. -lej

~getirh·: ergo epcner quod ilb virrus dde fie vrii- rionem, (ic~!t Indud~Rtl1r in rdiquis entibm; Jic~c

uc:r[:djmf!l~,&: illdilf.:tClis ad roturn ens; 6t]uidcm iHtlo granllln fit minoris quandraris. V nde Ii ad

ab C"lIirin((.'eo pallo j vel materia non dctt:ntlln:UUf. pmducenclun1 vnurn granum, &; fotmie2m,prQ1;e;.

vr raumm vel t.lle tOS prod!lc.~t,llcc in ip(D nihllo disur ex nihilo , OP(lfW qnod nlJllmJ1 ~11 iIlifpr:e-

tit ,maior dilbmjj. aut iml'fo~oni(j;ld multu En, di~atis (uppon;uur, f'c:d omnia fimt , IX fimillr~lli

qn~m ad p~Il'llm, ~d miglii.ll1l,quam ad parullln, fi.:lt,a:hlm, ~ 6at Angelus, nnllum ~X pra:dicli~i,"

tUtU rotius entis PU1:ij. & magni iif pur~ c~renii~; cius comrnunlbus vel El;Urillul~ribusfiJPpD")iiIur.

& Ilegado ; &; Go:; non h.,b.r rnaiorern ,o~pialio- f~d omnia fiunr:crga quo,jd ipJ~in fubJhntiam rtf

nern aur d~t:rminarionem erga vnum, quam erga fadr:ndalll raiitUrii dllht a .!lilli/a gUflllffi mdi;,

aliud. Ab in(riil(CC;t aut em ratione iphil' ag;::nti1 qulm tatum .;;a:=h,rn • lir;ct bot; in qUjmi(atc:t!1xcC~

noll porefi 3c:cipi ilh cO;lrCl:jlio ~ & dc{~trojnldo dat j qtli~ nnllum pr>t"dl,amm c[jam commune,Be

ad CtC::llldliJ1i vnam fpecicm rafHilnl cnris, & non g~neritum fir in vno.quod non fiat in alto, & hor=:-

a]j1tn, qula mio operandi in ~geniC non putdl: perCe pdmo,qwia non lo/i\m Iir.pr:rdiQammgtnc: ...

h~bcrc pro fornuli mioliL! opcflndi ipl:lm fpc- rlcum vr (:(lmcmum,&:: idenrific~'ilm !;111m (pecifi.-

ciem,&: ad cam d~t~'min,ui,& coarl1~ui, 11 primo. ca,&: raricne (pc.cilid,(cd per {e, ¢.: rarione Cui nq

& per {~ 0PCf.aftl( ex urhilo ,ql1ia fie oporccr quod quia per fc non pr;t(upponiluf gr.adus gcmrjal~p

pri~Q , '" pd (e etism 0pat"fut rationcru g~nt:d- curn nihil fUppfilUltii":ergo pet lent, 5t :nitCm pei

~am,ll(jn lo!t)lnq!latcllll~ ell ecneenra.n (pede, red (e liunr pra:dicJc;z commL1nj~,&: gencd~.i. honmi-

p~r (c:,& dircar:. quia non pr~(ilrp(jJjit illam , Lcd JIU~quiim 'p:lUitnlaria:ergo jg~nS"quod ba8-Q£ Vi,~

p~r (c fltit:ergo non r:Cl: fathu:l pumo, & per fe,&: tnrcm fadcnJi per (I: gtadum ilium,&- p,zdlcatunt

in qnarro modo tpccici • leu ranonls Ipccilic~. (cd geneneum , deber h.d,jt;"re virtmcm;r.d f..,itndum

edam {~rioflis gencricz,imo. /!{ fariotii$ g.c;m:r~lir- quodcumquc pr~dicamm CpcC'ilicum (ub. gcnc~

umz cnris.qul.l HlUd ptE Co: facit r quod per Ie non eomenrurn,quia cius virtU~ non lP~ei6~ulri& de-

(uppo nil, pef fc: autem nihil fuprollit : ergo per fc rermitlatllr ex tpc"fico pr.t:di'~tof ftd vnin~t(WQ'

c'i~m gelllu f~cit;lIt mlgis pDndcuhirur in fcc!ln. ef], ... rpore rang~tI~gentralcm radonem Commli-

d. f:teion,", Ee ddndt quia' om ne agens ill fUa in- nem, & r¢[ Ii:: f",icmilbm: ergo non eftcoard~

frinfcca virmlt: commcnfurarur rroponioni,&: di- nnn ~d vnarn (Pt'cicm~ ergo fi non folum gradum

ibm!;&: vmcendc inter tcrminf.lina 'l,jU, & rC[f'rIi- gcnerkf.lm 1 (e:d eriaffi ~n>llogllm. quod eft gr~dUt'

num ad q,unJ,liquiriem ad tiLl; rarioncm, & virtu- entis.per fe fa'i~; ad Offini:! tub enre (~dibili con ..

rem peninct nun lohlm rc:fpk~.c rermrnum ild tell!~ vniu~(~!ie~(cm heber, qtlo::t ~Ilcbmrrr:hen: ..

'11Wh quomcdccurnque , fed v~ ex cali ~milJoJ dere , Be rdp!l:cre cmne ens btbbile,& 'l'lnuJ re-

'lUll fJciclldum ,quia. J.gcns non {olihn. re.j1icit ter- {rici~M omne fad/bile inlin1tot c:fiJquod amp!lut

minum , fed vbm. qUi res f;,dcild.l cll,U (onl,- ex; (cq.mjonc mallif~l1um ttit". .

qllltlltf'r dHtamiam ac proportioncm,qul£" eft inrcr S.ccnnch ergo f:uio, fCIl principilim probang im- '1

rermm urn a '11l~,$i: ad'11fem: h.la: cnlm eft vi a I:X poflihilc drc quod vimls ali'luJ Ctel~a ~ lit per fe

v:no ad alium. Ab iIl:oaurcm rcrmiJlo J qm',qui d~ cr<:~~illa ex propria,& natiu3. vlnUfe,(<iuqtlamcJ(1.

nibilJunfl iOlljfferC:lifj~,&: improponio,(ell di/lan- fa prindri1li~. p~ttidp~ta famclI iDeo. en quia

di! ell ad vnum rerminum. fell ells cre;uum • qulm act io CfCal iua en vniucf(~liJIiffia, & inHuej)$ fplum

:td aliud • & :t"ql1e indi ff"remcr Ie- b;d)~t ~d hoc. di:- quarto modo pa f~ : null:. :lUtem V'U:tu:. c.rC;:lt~

quiim ad iIIud • dim U( pura n~g;ltio omnium.nee pOfclt dTe prima. & vnhlClloliiffima in inllucndQ

elf pUI"J n f'g~don C" pollit duci , ~ inchoari via ma- ell~.Dc hac :lUt(,1D propofirione,quod eire eft pt,lo-

gil ad boc dererminarum ens. quam ad aliurl.red prius. & ref fe I'rimocffdhli Dei, pllltailIxirnUf

fo!um ~d quodliber ens • qub nrhil flJpponi,ur de pr.cctd. t07m d.[p.S.dyr.z,. qllo't hie prz(upponcnd ..

enre.nequc in pote-nti,1, neque ill ;h~hl • fcd rerum {unto Modo (olilm nporrct videre,quomodo err ...

tie. Ergo inttt: iltos dll0S termino, • nibil CJ: patte lio rcfpiciar eire e"ill:enti~ • nOn prove rale. qcl r~~

terminLi '1"11, aliql.lid ell: p.J.ttC tcrmini Ita tfH~m:il Ie; v.g. provt ell:: hominis. velleoll!J • vel bpidi~1

nulla ell: dr:tcrminar;l propnnio.iX dl(i:dnti:ud hoc fed ablolutt' lhlmdum omnetn ge:nculltatc:m

dcttrminmun ell$" potiu!.quam ad dlud, ad paruu. ip (ius dfc. lit fecundlltil ~:dt'm inBuxum in dlis

quam ad m~gnum. Ihgo Ii vimu age-nth in [U~ quod p:r folafD {illp~nii()ncm ciul • res annjbif~bi.;

perfe-allmc, ~ f''IIione cOnflT.tilatur dllbntitt: vin- mrnullacntit:lIC',:lutcfii: rcman~nri:".IlI:quein>lalll

cend~;. & perrranfcand,;: i termino ;; '11111.:Ed rer- neql1e in porenda. E% hor: (:niUJ. do:dg~c!l,1lt

minum..ta qHtrIJ. b jlh dilhntia ell it~ indilfa-cnlJ duo.

& indeterminau ado-ornnt: m!, cci.:lfII '" ipfa' vil:n.u PdmlTm;qucd ar:~ti!i.'! pore'nri"~ deb:t :Erring«;'

illdiffcrf'fU debcf cITe ad ornne CI1S. Vodc Ii ex r3Ji omnl"m t>ltiDncm entts in dreau mm provt COlla.;!

rcrmino it I:jlili produdt ~diq!Jod ens. ~1Ue bcn~ II~IIU in we ,vel ill."!; r,lfioflr: Ip~dfi,~.rel1 pardr:ubril

potdl quadllbet produccre • qnil otd quodHbct in- fcd (e'l!Odu,t1 gf'netalr:J;n rationcnl rnlis ; &. lie:ld

di ff~ens dl;&:: jjcut rerminus it qu~ r:II indjff~reil' Omllr: rns crcabilc dd)~~ eucndi,

per nr-g:ltioncm, ira I:fficicIIS per polirioDcm.non Sel;llrIduflJ, quOd ad erelndum ell: parr~ a:get!tls

porcmialimis, qUill non el1:: nl.Jtc.ria/~d aClwlit.lris ip(a 'linus> {eu furma agcndi ~ft ir. exjllmri:i;

qUia ell ~Hicien' .15l confl:~t1l!n'l:[ dlinditfc:tenda quod nulli (rf':ltur:t" lOJlllCllire porr:rt:. Explicatut

vniuerfdirl.!i~ fuper omne ens. hoc;:N.m vnum q11(ldq11r: ~g~ni illud per fe,&:: di-

6 Dcniqll~ dl{i.l.mi:l. (1:11 improJU'nio inter nihil. rc:dr? did, in aHquo etfcau, Ql10d non fupPQniti

& ens. qnodcumqut i1!ud !i(,n.on reglililtuf pC:IJr:~ nt-I; aiccri callf~ rcmini , a. cUhl~ com:urfu dc::p,,"-

m~gnnm,yd puuum,m;gi5 , vel ruillll$ ipliuJ rei du , it;) qllod licet plnrts canfol: ,onc:nrrain ad aJi~

prodlld"z,vr quod fir gunum milij, ~d alum in- quem dfeClllm. fa.men V"l1.1quzque dSeif pCt fli

tcgrum,fcd p:n~5 hoc quod terminus ;. filII dHl~ primo ;diquid.ql.lod ei paHknbnrer cO[fcfpondet ..

ab- ornnibtu ptl:dkuis indufis in re prtJeillccntb. vtliuttf~io[" quldo:m c;lul:l effidenclo id quod voi ..

&. nullum corum [upponat.(cd o!flnia fadat:. in uetGliofls r:Jtioniseltin cffc::Clo. p3uicullri$ .,~~

hoc enirn terminus.i ''''''' qui cit nihil, zque dillat id quod pimicnbre tJl , Vt!lIqllzqUr: I(:'nndilm >-,

i gr~1l0 milij. & i\ toto- ca-Io t qllia f'fi;!m in gr:mO propdln~ r;uiCfltm Ii.I~m I I'c:mr~f ~Ilim vniucflz.o ~':'

tnilij • &. in <lrCn3 rtre~ induJunmt {hit ptzdic3fa Jiot<;s dlcau~.« qui ~d pluta Ir: e:mndunr. ~ ni-

~ gmtt"c fuprcrno. &. ~b "IUC y(qw; ~d indiuiclu~ \laf:l.!ioue.as Ullin t~~(¢\p\"lildm. V n\l~ vaa'lu~",

<i!ie

:1.6'+ §J.!!.ljl,. XLiV. esc. D» ertatiane.

qne c~ura qUfi,nto magis pj~timlatis,&: dct~r~in;l- creathlUI ira ell: vniuct(a!is,& Iupremus • quod rc~

ti!tll:,rat:ito magis dependct a caulis [Llp~rl~ob~s. pugn~t compati cum ilIo dependenriam ab alb.

& OIIlne~ caur~ .:rCat:l: lOco, & i!l:a lubordm.J.~lo. r:au(a,oec concurtum akerius I;j,U[;J:. fcd ipfa debec

&.acpcndcl1tiil tam c(,[i:lltiJIi~, &. p~r (c cO: in ,~uw dare return clfe , &. roc.J.tit~r • ita qlldd ti alia C~lira

us patiiCIlhribl15 • sc dctc,miMri$, {jeut ell: etlcn- coneu,rir,dcbct dre eX C~Uf:lliollc.& panicipado-

tial~ III dfeil:iblls habere dil1Cl:fa pra=d.ic.ua. fer:unw n~ eius. Paree hoc; quia inflllxli$ UCath.lliS dae to-

dill~ qu:e. cortclpondec diuet?~ ~~ur.s , Ii'~t ignis tum elle ell: nihilo , jr~ quM per (ufpcnfionem. Be

~lIi gcneratut. corrc[~ondet.· 19r1l gcn~ralm f~"un- rcmorionern tIllS iilf!ulI;Us decidit res iu nihilurm

Urn;r.tdoncmdm:rnl1lvtam~ & pattlr:ularc/n [uz crgQ non pOtc:1l: a!iquid ex parte illius efli:.& ilJius

pedci; fie coiro fit ab igne.&: non ab alio.agcnec, dfdlus correfpondcrc alted cauf:!:, IlI:C dcpendee

&:;J~Cll.nJuln rationem corpo:is com:(po!1~~t ce- sb alterjus fupcriorh concur!u, & inflmm,quia li

10 I?I (ecunJilm raeionem enns Deo. Ee QI1l.1 Deus d~pcri'dcr~r • non polfct ex fob fllrpcnlioiic iliflu-

pr~'!lIdt Cub ratione It.1 vniuet[ali , &: communi; xus creamisdccidere res in liihii~~ : rcftabat cnim

ipre fqhH ,""u{licit· dare e(fc dfcd:lIi ab[oluci!, Be. rc~CUtC\U ad aliam caufam fuperiorem, cuius inllu~

Jimpliciter, -:tii:E ycro caLI(t dant eire ex virtL\te xus II non rolleretur , res non, ptninu denrilcrc~

ipUus.&' panicipando ab ipCo hoc qnod dl: cauc.~e. rur : ergo rcpugnat qudd influx lIS 're~tu is lir de-

11l.lI~rgo r:",u(a dicleur e.luf~[~ elfe pede primo, &. pendens ablilio Cupetiori, &: non fit fLlprcmus,li~

t.Ulq1f4n1 p!Qprium cffc6tum. q\t% ill aliquo effe-, quidem debet efll= ralis quod ex [~lfpcnlionC'!' dUI

du c~ufat eerum quod pminet ad elTe I &; omnia res :lllnihilcmr : cf,lw=lpond;nt cnlm Gbi muruo

pri1!dic3tJ., 'Ill:!: q~omodoc.um~~e elf&:: p1rcicipal1~. treado I IX annihilario ) vbi ~f1: ctI::~tio C'!':( nibilo,

iu quod de to quod dl c!1:.l1Ihll fupponlt ab alia r:~lfado creationis c:1l: decidcrC'!' in nihllllm, qUia

c.auf~ attad'wn, f~J totum fa(;i3l. quia li ,.Iiquid crcatio etc influx\!$ todus eire ~ & Icmut!) inS1IX1l

{upponir,vc\.'lltcri !;allf:l: remittit • &: d corrdpon- totius ~lfc.annihibtur.

d~c,ljln noll Jimplil:il~r ,IX abColmHa.dt efle , fed . Ell <Juo ptobmlr m~lljf!::nHc:cundurn ,rcll.qnM

loltim aliquarn paukulm:11l rationcm effendi.EIli: hie inijLl:nlS tutiLlS ttk folunl poffir tlli: 1 Deo~

Ctgo in quacumque ee ell: propriuHIf:du$ Dei, quia. ,!,l)illcrIaliffimll~ ell. Vt ait S.Thom. iII1l7/.f.

{ciL dIe Ilttlplir:itcr I clle VI C'JmprehenJit omnia hlliul qlj, 4f. Er tJtio dcdudlut dare:. quia illfillxU$

pr;edicaca, etle non (ctllndum aliquarn patc1c:ula- f\lp~CI~l.1S. &: Jcpendem a c:I.ufa (il~ctiori .no~ po:'

rem rationem clIcn~i. alit fc:cllnJiim aliqllem gra- rcll: clle crcatus,(.:J ell pruprlus Collus DCI; mflu-:

dUI1l iJlill:; clHi, , fed fcclllldilm omnes ] & ftc ab xus ercaliuusefr ita vniucrflliis in ipCurn dic.qnod.

VrliLlerGli hlflu:r:u dcriuari dicin1t. quarenlls fit;Lb Icp.Ugll~ :jdlnit~c~ confor~ium. &d!=pcndemiam

agcnu: quod nibil de illo ciTe (ilpponir • fcd eerum ab 1l1aU~ filrtrl()m~gcnns. & ,auf:!: : ergo repll~

fJcir , & fi ;lliq\1~ alia (~Uril rliCiUH cum ilia 3gc:re. gn~t qu Cd htin BUlLIS ucarus jo & creatiuus , feu

cit· qllill hec (;lufa p~l'tidplt ab ilIo hoc ipfum quod lit 3. taur.l crcata, qoi;\ caufo1 crcata elfcmillli ..

qllod cit r:~u:rafe; '" fie dkitIlt qLlod per fe prim~ eer ell fllbordhma cauf:.: rup~'iod.

til dfcdus t.~lis;;Lgenti5,qui~ in tantum ell dfetl:us Dices; Si influ:CU5 iIle ita ~l1 vniuerfalis qu~d 9,

ill qualltuLn lit,& non (upponimf, & Ii ql1o~d om- ;mingit rotum dIe,&; loralitc[ t ita vHOrum filciaf~

nil /iI,60: quoad nihilJilpponitur. (it per fe, ~ di- nee rc!inquir '111od aliquid Liat abali,l. C"~ufa,(~d to-

ICae dici,ur dfc c!fell-us taUs agends, &, lion per tum quod in dfctlu c[t, fadt: ergc in8Ul;us Dd

aliud.fcll r.1tionc 31retius pr3:d;catl.,vd r.ltionis :3J- non ;Id!~ilt. er :o~ f?Icium. akerius ta?~lqui;l.fi r04

iund~,v .g.qui:u~fl: cUe hominu,.vel equi,out ignis, rum faclt.& IIlhlllllppomt. nee fCIIltnit alren cau-

qui~ hoc pcrcinct ad produd:ionem elfe CtC:!U1dil.rn r~:fL.lpCrll\lit ergo quxcumque alia caufa. Std non

dClcrmin;lum formam • & tafioJiem. «. Vt corre- fuperSuit.liquidem cum Dec erism :Iliz cilllfot; co ,

£Pondet dct~rmin;lt~J& particubri cauGt. Vndc eft. operantut:trgo lignum efl:quod ille in8u~us m:a-

dfetlu5 cauC:t ctca~:e tltionc fO!tn2 cui adillllgi- tillus non dt ita vniuer(alis quod omn em rario_

nsr eire i lie fic tt;m{mu!ando form:Lm J facit edam ncnJ faciendi eifc r:omprehend:l.t,fcd a1iquid rdin~

elfe p<;~ trlllfmu{;l.tiollcm.nQn per rc tOtUm dIe in~ quit Ero alii, cauCis; &; iie fUndall"l""tllm nQfimm

JluendD,vt ponda-allimus rit.dJ./p.8.4Tr.l. non tub6 nit, quali nDn lit r:ommunicabilis cream-

S Hoc (uppofit.o duo reliant probanda. Primum. r;e illIlLl;(uS r:rclndi,quia dchcr per creationcm ro-

quod .cHc hot: lnodoconlid.eranlln. (!.: dc:fcripmm [Urn tlfe faeerc. IX omni modo f~ec:tI:.nc!c furro~

[olum p(Jffit neri a virtute erc,ulna.!'Iee proprie D6I'e quod ab alia ,aura aHquid fiar.

crC;1t quod lie non produci[ ciTe. Altcrum eft,quod . Confirm. quu ,auf:.:- Cf"atll: quando proilucunt

d\e boc modo (umpu.nn (olum dcnuari porea: eifdhlm de nouo, vertl fadunr; & dam clle cff'c-

a. DI:O. nCe altc:rill$ call1:e e[tarz clfeClus elli: po~ aLIi ,& d.ando etle illi qnlI1;:umcurnquc lecundum

ttll. gradum infcdorem) ~iaIll GmneS gudus. Be pra:-

. Primum oltcnditUf, qUia ad a~onetn nibil dic;U2 (upcriora elfe rccipiunt:ncc enim gradu5 in-

rrotfupponitur.qlli~ ell: ptoduaio cx fiihilo : ergo fctior fit fcortum :1 gradu fuperiori:narn gradm ifti

tot11In t}aod. ell: in df~au de eUe facit. Partt eon- non dittingu1l1uur)l~d runt ead~ res:ergo eod~m

r~qllenli;l..,JUm quia quidqllid 110n fupponU:ur fa~ elfe gaudent. &; fie quifacit vmlm. {.lot alu:rum.

Cturn ab aliqu~ callfa·. debet ab ea fieri. ~Ut rdin- Non ergo dl: Colida iII~ dminaio. quOd voi agc:nti

qllet1lr .in.feaum : ergo (lura qu;e e~ nihilo opera- eotrcfpondet dIe CC,llndtun v nllm grad urn. &: alij

lUI $ m~~ pr%('Upponit faClum : ergo rOlum facit~ fetunaum alium.

tu'!l qUl:l. m811xus l;IeatillUS laii1 dl quOd per eiw; RerpQn.quOd in inBu,;u cre.uiUD. & vnillc::tf:t4

f\1lp~nlioncm f~~ :lnnihi~tut ; ergo ex rali iollulll lilll.mj) przdpllum quod vrgcmus in pr;rfcmi.cll.

totUm elfc pellde, I Gquu.km.u CllbthalH~mHi\ls qllod ell: Cllp(l~mUS, & illdtpc:ndc:ns a fllpctiod

nibil dcetTe (Iffil.;lutt : et&o faciuOllltn eire f ecun~ ~aufa .1 it;l quod repuglla.t cj :oIdmimre conCQnilim

dUm ornnem n.ti?nci'Q c:mis. ttquidem Ii lic mm c;lufz.&: inl1uxud quo dcpcndt'ilr !n opcrando eo

f3Ccf(:t ,1'101'1 pullee c:tfob (Ilfpenlionc tJ.li, inllu~ quOd Ii en etcatiuus;c!i3m d~bct dIe annihihuiuus

XIlS :tnnihibri ill~ c::lfcGhIS : mdigcm. mitn ctiam p« fol:lfll, Cui rufpenlionen'l. a~~$ (:tcatillUS non cit

a1tmus QuG;- inJllll;llm mnout'(i. ti ex alia tili:\m quOd Veto ;a.dmimt caufas in fer iores dep¢ndentcs

aQf:l p~ndaCl [«Ulldum aliqw.m radolkm. e(('c it fe.& quibu.s ip(a ~aufa ~niueIfaHs cornmun.ic~t

iRins, df~~. V n~ v;lt¢\'u fit quM iD.81l1Us hoc. quQd dI: I;_C • ~ ioBuere • n!;1D ~Il cQnu.a

. . vniuataliilimim

-

Ditpllfaiio ·'}{PIlI.

; \1mucrfalimmaM :tattonem inllmtus Jluini ,.fe'd , i'ro illo • qma,jhtcr ali_a- 'Ilia: ,cau(at ilIe i in~[fxus.· ,;ft'luOd caurz iriferiorc5 fint c~ufa(-. ffcc-iu ei! -aI/quid pra:Cupp'ouit ;- alit eX' illi!~ a:dpit ; fcd tatum ql1od'c~l1fam ;'cf;zH~is.:; Vride(Hll:'lis 'Ie': 'lit 'allnihilnte'aliqilti:t'ta\i(a~um pet getlcrilti(fncm ~'~eaLifa inferio_tf ;;~II:~~: ~ bc~e_ ,pole~ ~}P ~ lfe l(~lo caufaretnr ,'& mne ,pcc' ·fulUlJadll!rI'cljisn. !fl~x1.il I:tiaW IilfpenoitDei'i'J i ~f'etiorii~~jQ''l9',n~ 'opererttur In eife4nm quem IpCC annlhdw"! vel- 4et. Q20d ramcm,' non potIer C~ilC1' cl't'ariuitdi 1!:lfu crear;f' ; quiaG~petldi:nsc«t:t :l fUFrlo.ti cauf;i di l1in3,c:uiul~nfJuxum liJ(pendert'pcr {e non potrcq ~ .r.~ pet Cui concurflls r~(lfen(jontlll;{r!:s non annlhllarcme • quod ell manlfdtum fi'gnnm 'no elf e concur(um creatiulim.Liccc- allrc infitliUU 'Di:i non lmpediat cauCas- infetiotc:>lcd iLluli'r.r:l:mc .qlJando operamr erc;md.,.no potell admiltere c:6- {otdum, I:dam caufz inferioris > qilia. creaelo nihil relinqillt in efi'edu,quod S.2t ab alia Ci1u(a. cum faciat return ex nihilo. nee fubiedum aJiquod fllpponit circa quod poifctcaufa Cieala diCpoutiue iI &: irtltrllmem:lHttt fe habere, v( lhrim dicemus.

_ , Ad Conf.Refp.quM quando forma aliqua prodUi::itur l parri~ul,ui agetc [ceundum gradulil deccrmin:ltum,facir ~Jj05 gr~dlls,& prot'dicata in u!i re c:onrenra.& identificata.n6 per fc primo.& formalirer, fed ldentifice,vt fLlrtt enritariue 'IUrl cUm illia.&- per mDdii particp!arc,(til.yer [fan(mtJlaiionem mater!;J:,ac; per hoc non omnia facit,fc.ipfilm fubiettllm,fclJ ens porenrillle, quod cit maleria. Y t autem eilo pr~dicata (upetioraaiam per fe lianc, optranu cauf;! panielllaris in vinute cOIl1f;c (upenoris. cui u.nquam alriori conilcnit per fl: Eefpj'e-~ re vnillcd'aliorc:s drc:dtls,& rationes.

ro . Secundum alltem quod di:timus fup";', deduci ex iIla rarione ~ cJ1quOd aifleilti" fit forma pet (e prodlJccndi dfe • & crcaodi ,q:uad nlllJi creatt1r~ cl!tmpc:tere pou:ft. quod explic:auimus cit.di/p.8.art.;. quia in vllaqllaqm: re fonnalis rado agendi cit forma ilia qua na~ura ralis rei COIlHituitur! natllra e!llm eli principium mO[IJ~ • ~ . qUkti>. Exdtcmiol autem in nulla re creata potell eire fotma conlliuuiu;l nam.;!::. cUm omni creatnrll: aeddcmalis fit ~ & 6c; potell: quidem dfc: conditio feql1ilk;I vt founa opcn:mreifctliue,quia quod non eft,nDn opcr:ltur, non ramen porcH eire fOrlna • IX ratio operandi, quia in nUnill:rc~tura potel!: oatllrJm c:onlliruete. fl;d ci adllcnire.camque ClI:!U cau(as poner-e, quod eft pr:rdic:atum :lec:idcntalc:. quidirarcm {upponclU.noD conflituens: cr~o neque porcft eOl1lHtucre forma:n principiumquc: agendi; (tc:! ilk dicirur clfctlus perfe.&: in ql13no modo ;!licuill5 ;'Igc:ntiJ, qui coudpondet fOl'malitct.& ~<1:qU;1EUt form;t: ) quz eft ptincipiulU opc:randi,quia lade ("mituE: formali, f;JrlO efficicndi c:onducens, & c;o~ptans prrn:dlionCJn c:ff'edl1$lpti c.lIlf:r: ~ ergo rcpugoar quod cITe feu exillc:nfia fit c:ffectus per (e primo,&- in <t-- modo :l.licuilU agCIJ!i~ creari,quia ill:lplicat quod :t1iquod :!gens c~camm hJbcat niUemiam pro forIn:l. fell principia formaJi agcndi , fed fohirn pro conditione.R.urfirs in crc.trionc: fonnalu nti(J agendi ell ipfum dft',q'lia «tacio non r~rpicit h.mc vclillam quiditarem.t3le vel talc eos. in quanEllm ralc. pro mione fQmlali,Ced totum ens. arqrte ad,~ baba form~lcm raEione comp[cht;udernc arnot; ens) &: hoc: {olum ell effc:c:rgo fOEIJl:dis ratio qll~rn terri-

cit eteans primo,&- per fe ell eire, non rieur in ge-. _

m:r.nionibw,in qniblls ~fpici£Ut cae y[ c:onfecurii. 8.: allig2tUm alieni fo~,& jp vi form;:e qlfi'r pro~ ducimr,i!l crcalione :lurem refpicitUf prinlo,& per fcdpfum die. forma aurcm,& fpc:(id rei, vr qllid

illllll.;'S. T:hqrn. if I J.Fd.u.D.Tb_ TomU5 M{U.

::Artie. 1ft. . : g~

cohlen~ii,& fubietlii ipli eire. Ergo oportct quoJ forinl fell pricipiilm' fbrfllnle~ilgcndi in prilJcipiu ereanre fir etfe.cc'l1 c:xilHhil:hzc attrern in IJlllla re C'¢;lta pmel1: 'eIrc forma; 6& principium agcnai,niJi tannirn t:ondkro,ql1ia in tecreata'!uppollic natUra eOIl!1irutam.ktlum aneem in Deo ell dlenrialis,. &: iff!rinf\:'cd;fotil'ia:ergP{'Oll!~neir~c£e'ar ,-quia foltn ptddEidtellc vr ,(&!ptt {f.& iil,4 lyIf?d'O pr_odu-iW. '. I" Dmi.'qtlUtcEimul~ti potell:pttJ;,bat-p~rre alta t r rcpugnaoda,ql1ia aaio crcari,uII jj'(jb poreti eife;l;~ dd~/ed (tlbJ1antiil,ln 'nullo :itlttm C[C';'Iro prire/t OPW;f~to 'clfe fublbnd~1 fcd acCidciJs: nuUa ergo cre:.tufi poteR Creare, Minot Pgttt;quia nulla crea-.ur~a eft adus purus, (ed operatic, i:'Ompa~:irurad ipfam.vt 1I1!hu (tc!illdIlS ad atl:nm ptimil,&: \it :ltha procedms lib 11'(0 agcmcmgo non, onftituit dUI i!lbJlallti:l;f~d :lccidit iIli;quia Flo;;cdic ab to~"'go {upponir illud.Er lic agens Gi'eat,limt:JuandoqlIt;efi

in por~ntia"IIJ.mdoque in aan,quod dl Jignii no dl'ccius {ublbmiii.M:xiof pro&amr, 'luia operaricJ crc:at[na non rCGipiru. in illiquo {ubieao extra, (e dim ex n ibil" produc<lI,llequt' in ir(o agente~qui.f

hoc ipfo quod (uhlelbr"Wf in ip!", f:mqua :fC,j .. d.:ns;cdtlecrcmr ~ ipfo per muurjtjj)c diU·; Ik {ie Gtcario in (c cltet qua:di fijln~do age~ti~ fc:ucfri..; rii.AClio aUiem qu~ 'cft murario In :igmEc. mult.) m~gis erit mm:nio in ip{o rermino proiluGlo ; quia

ex vi rua; procdJionis ~ & otlgil'li5 pmeedir VI mut:ltio,cri:lmvt ellrn :lgcnfc, &,,'ptoccdi: de £loren ..

ria ad a'hun;~rgo cti~m in filo,rclmino pn*:detlte

ab irf:l. (c h .. bcbir VE Itltltatio • IX vr cclpi.:ienJ potI::tltialirarem quam redecsr in aClutn ~ quia nOll porell in termino op~rari,nifi fuxra medum qlU~m habet ex vi (ui principii 1 quo proculit ; psoc:cdic ;lUtern V[ mllr~{jo agenti~:crso Vt muriJdl1 rcnnini produlli.qllja {etminu~ fie procedit Gent aClio~ ("'" quidem adia id¢'nrili~aml' cum (ermino: n ergo lIdio procedir vt IllUtario:t;tgo renninatllr vt marado,&' {i~nt rcccpr:l.in illo tcnmno:ergo no vr ex nihilo. Sed de: hac ratione tbtim ounplius agcmU:f trathndo an poffit dari infirllruenmm creation", _ Ad rariones dllbit5di {upl'.fpofir;uRe(p.qudd viz. J 1. ms crcatiua no ("Ium {i cx:erCe:llilt iefpcau cmnis eoJlcdioni$ aClltUf;num,[ed niam in qlJoctlm'lUC: effectll,&: in qmlcuquc Cfearura dcte.:min;lIa p~dt vim iofinkam. & fi1flidc:nr~m ad teram cr¢'awr~fu colled-jone e:t vi modi ptoduet'odi , quia boc '1'[0 quod pfodut:itcx nibilo totum en! , ~ inBule dIe tonlirer in d&Cl:llnl ~qlle (.lcilc pou:ft quoddUJue

ens ptoduceu,& tam3 diffil;ukas eft in pmduc:cdo

ex nihilo minimum ellS;le magnum_~ VE filriJ pon~ dcmum ell. Et &:-urn didmr quOd non eft dillarn'i2 inlinit;dnU:f nihil !I,& ens Dnila, Rdpolld ~~HlllOd

fltJlJ !:I1 inliniu dilhnl ia ra,ionc rri f;let;!! ~ fell termini in quem ddimt dHtann;,l, fed ratione tcrmini

of 1J1I(J .(juiaJlon c:1l referire aliquid vndc ilia diilli-

ria inapiat;&: Dc nunquam incipir djllanti:l , 8t: Ii nllnqu:!m indpir e(1 inlinirOl-a pane t~rmini it '1f1~. quia nO. babcr terminum ex ha;; panc .Nam jnfini-

t;!$ potcll alitJuandQ dfe: i parte anre, ;1Iiqu~ndQ i p,1rte pi'iH.IiQlt iimundu.l tfi~t ilb ~[crnQ.b:lbet'et illfinit~tcm a pane lltte,& Angdof. vd anlnu nCre produtb b:thenr innnitare 1 pane poft; Dcus auta b;&het inlinirate limplkire •• & ex omni P2rfe;', Vndc

in ter nibilum,& Dc:um eft infinit,U ex p~ne jpfiu~ rei,(eu etttcmi :zd quem en dilianri;'l,& h~c innni-

[;1$ eft [alis fimplieite-r.Et in hoc {eD(u diJ.ir D. Th.

in 4.JijI'J.q·l.a.SJtA f.infoffll1d~ re[piJllfol1t ""'gjl~1 1I'lmli.quod Inl« ms.& lsi fflJ l1~n ~jI diftlllllill mftniliUX pllTtt ipjiul tlJl iSJ l1p PIS)it i'ifilliI1l71l:frd tit'" rHm tflqlluJ, dlO~ J,j141J1ilf ,Ii itf~JllmmDtl6 jnfoz~ I

t~ tfe p4rtl 1mI mlu ftnJplititd ~ t(f '1Htrd 1ft'll« ~ ." rmniiU1fIntI dijhmritDII ilb Illiqftl1 . ~l1ft flf.lll1N tran-

Ka pmJiI,

,~,'--;'

'W

...

1.66 '. ~ji.XLlP'. 6".·1)e C~;4ti~nt. ....~

foIiJJjt i quia rJihil PQu]i1llllgiJ, dij1.m .. ~ tl1~e,"~4"'" n.:!U' J?.ci~3 qll:ltenu,al1ig~[~~,~ E< ind~rlim. in

rlDn ,rIJ,lt;t D. Tho!u.i,t,1. {IJJHtillflt,licct tit pr"'p~ ~hqu;t,r~~loJl.I; .' feujotiJIa fp'e~dic::a.; ~ qtll,1 ~JO!"

feqll~ns ter1tentiam MagHlri,vidc:arur dicere quOIt '~a. ~ade~ prou:llIunr otiln~·gradib .• r~tn, ~ell9-

non ell: dill:anti:i. In finita illt~ren$.& non clu,Q!!h fltl • quam (pcC::J6~· •• qlio~hbet. ageD!. produ!:;~

re infer nib! I; & tern 'rc~t~ndolu~ .ell: j".liillt~ fo~m~%prAAW;~ omll~ 1JEi"~~m ~~,~~on~a Ill'-

dillapsi:!. elC p.me= teEmi!li;~ 'l~~. ec ell:; di~a~tla n~- duros:, [e L1 eb ea ptOI\e~~rcs, :Jf~~mmiJhj ~a~s

gatiua,. qUI a non e~;,(lId~.~!l:a.p.1ar:dct~~tJu.naJ:a:.;d~ r m~fen~ ;. (ell "9~.p~ii'o. '.~'J ~a;~ qln9~!J1 ,.prQ.d~-

{hntia" &'liC'!1I1[lqu;m\"n9P~r:--~ar,¥~Jb?-c;{u(; CliO gmlq~~~gql:JS ,~pe~~,lUum .~"~rut:J,~ f¢!i

".mir 'It lini(uJtltanri.lnJ',n ~t~{cd ~nfi.glt.a ... qu!~:Qon nop F!!(,fe, prlll:w r: s:.n, ratlonelUJ~'iD2L,~ ip

eft initillrn dilhtnt12. vbl nlhil·e~. ~. quo ~ (I'Jl!!iI~'; , ~u~rtQ m~do , ~C'd 1It,mdufwp -. ~ alh~atQm ~OI-

, .AdConlicm. Re(pond-:-:~.J: .di4iS,.qUIJ.4,PQf(ils !D~ '; . & gradai (pecI fico. ; .~.~UIi15 aJcm$~mam

~on ill: intclligibile qapd ll~ maiotis'1!nLW"~~t¢f~ !I~cin,gilu[ (UFet:ip~ grflll~lsr.;4,lip:· mQd~, porc:~ ~

tio A[jgdi.qua!nvni1:l5Jo.rm!~~) 'leI t?tlU$ ~~~ill«- PlJg"gca4t!S[~p~ll(l.r • nOp~~ff..'1!Je al~mU5 cu~ ad.;>

Ii, qulm vnius enus partlct¥.an~ .qma crca~19, ~.~ 1I1rlP~~!J,' (edp:t;t {~Im~~, & ",rll11 0. ~ 1I1lI

Ie din:&~ non refpi,it dCt~l:mlD.1[ilm fp;(ICln rei agenEl' , Be operauonb lanta cl}:·~ &; ram '1IlIU~t&-

quam £:c'::ir. nee (!1PPO~it aiiquo~ ful>ie~Llm. feu li~.vtctiam ip(.am.emitatcmv'.potentialcmi 5c'i~

1JI1iceri:!.l1l. "-Ut di(po6t1onem ratione cuius dereI~ diffcrcncc:m ad phua llonJI:!~n;; iCed ptocLP

mine~ur ad bane: (p~cicm. ~OIiils qulIn ill~m ) fed Colr! & €acl;[ : :nne enim !I11Po'1i.~ile e(t quod !Ua

eJ: vi modi OP~aJ?odl te{plGlt r~t~l~ cl1:i: I~ cifeCi:Q atho pr~mo 3tt1ilga!. Be ~medll~.t~ per fe IfCClJi-

quem prod.L1cit. q u b de: illo nIhil {uppomt, & eli;; earn rlttlonem, & dilf.:Icnuam vmmam. qUia cUm

riihilo f~eit ! frgQ rotum f~cit. in iUo :Ul!cm enre ad eam nihil przfupPQnat , c~iam per modum po-

[Unt qQ~do1ltl pr.-cdi~~ra Generi~a •. &: {upeIiora. 'tenlialitll.dJ, {cd tor?1D eX ~ihilo f~'iar.nec:~Jli: ell:

qu.'tJ~m fpccilic:a I & Illdlu,du.lh. ; Ii ergo per Ie quOd 4t1tequam attlnglt dijf'crenn~m Ipe,ifit:'am.

omnia rcqJicir,imp1ica( qllod fit (oh.'tm ptoduCiiuu pr~cedat attingcntia fupcriOris gradU$ .• & cntita~

talc ages alieui U' Ipedei detttmin3fa: per (1:,&; {u- tis, edam V[ pO[CllIialh ell" & indiJfcrens ad pld~

rnende ex ill • .cpecic fationHonn.alcm agcndi. qwa ell, fiqurdem ilia poumtialita. nan rupponit!!' "

ip ra r,od~a:io hoc ipC,;, q u~d p~rCc operal ur raele- (~d e fficirur, cum [O(UI9 ~ujhilo fillt fA,lll pa~cn"

nes '''penates-&: mag!s vmllcdalcs.nan potell pet tiale, quam a&uale. Cums lignum eludeD5 ~ltjo

[e primu rpec!licari, 61. dtlennina.ri a r~tione pa~ri.- qltia qui per C::t~a.tionc~ ptodut:?'tt Ieenem , de-

cnlad.&: (PCCl6.ca)& fic non d~bet cll"e produthu~ Dcrf:1 producete nmcflant leonis , &. DOn (ollhn

(olum millS. hoc: ipfo q ueJ alriorem tadon~m per foou3m. Si :iuum producit mareriam leonis,pro-

fl) primo ,utingit. &. rub ill ... procedir, Ik operlCur. dueir in ilia potcnriam nd emnes form:a5 • quia iI1~

Non cni.n VDiuct(.Ilis rario , &. (llpecillS pr~dlca:- materi:L qua: eft in leone, cum fir materia prinu"

tum d~bct proauci in abR:rat1:o • '" in vniueI(ali. cit cap~;; omnium fotman.11l : ergo illutl:io cr.

fed ramen dicit!!t· ;'niucrf.zlioE' rario 2rringi in e.f~ tiWl. • eri:un 'It cte:uiua leonis ~ debe~ cie ptciilt-

fell-u. quando rub vniuetf~liori ratione cff'c::ltus J!liua caradt;nis ad emnes founu: ergo een po..

:l,tlingitu~: SI i:!tgo potemia !:reniua per fe prima tell per {e primO, die produltlua gados {pecilid

opCr.ltUI ro-~uln. &- nihil CLlpp~njr.rcpll~nu p. tit r~ ~Ut gradll$ Cupedoris. qU~lcnu$ _(pl:cUico alliJa ...

folUrn elf;: YI£tl{tcm ad derernulUt:JJn a.t.quam lPe- n. IX ad fotmam conti:cun, fed polls, lie lIJlten!b,.

cicln ptoduccnd~nt ; 8( fae eadem vin:us.qu;r; Cle3t debee dfc produtl:iul1 ipGus potcniW, lk c:apaci-

nugis,creat minus) ~ tam fJcil1: ell creare flJrrnl'~ toltis omnium formamm , quz cit m:ucria • quia

e,un • qulllJ. Angelulu I hoc ip [I, qu.od c,; nullo priUs atringirur in qcatloneid quod eft prope ni.

pr~foppotito lit. qUia m~iu§. &: minus in enEibus bil , Ilcmpe Illafetiarn, qtlam id quod eft in :tall.

{ilmirur ex eorum diffcrrntiis fpecilkis , vd genc:- nempc ro(m3, cum creatio pro~edat ex nihih Ell:

ricis, &. h:£c rnucri;litu!C lubellr in ctc,:Itionc~ hoc lIutem quQd manifdrum clHB cr~ione rei

. nOll.\'[ fotmalis ratto. matemlisquod per ctcarionem debcr aning{ ma-

13 Dices: Illa poten,ia ctca.tilla ~t ptoduaiu;I tc:na.elcu;utlusdi[cunumadinmendum.quodin

rorius entis • lie omnUun pl:zdicatorum,. qq;z: in tali qU(lcumqu~ elite quod cremlt. oporter q aDd fiat

{pecic conti~Q)hlr ~ non ex.era illam. V nde lil;et gradu$o& ra~w. ip ~a gen"ica.eti~m <Jllantum ad id

producar '1nlllafahores RtlOOC:S, feu gf;idUS. &:. qllQd potalnailratlS h.abc:rgc:pus.ltaquOd Jilt per (I:

quidqilid in wi fr:clc ~ntinetur. non fequi- primo. quia nibil.ram pot¢ntialitaris fuppo!liwtln

tUt quod a1i.u {pecic:s product'rc: pOmE ; licut adione ctC'atiua.& ueut fit materia prima in au-.

cn,up virtlls fatHul [ritid e tara. non {olum tion~ rei materialis, ita -" potentia, meaphylic:'.t

prodllcit Ifecidn uirkit li:d cmm gr.adum viuen- qu.z eQ genus , (;Qtre[pond~t'lue matc:tiF-

tis per {c ioqllC:ndo- J non ramc:n omnia qu~ (ub E1 htlc aUlem vlterius fit,qu.Od fi a!tio qeatilla '4

v~ue~1C c.on~llmtur J po~erit.p!oducerc:. Sic: ergo DOn pet fc ptimo a~inglrformam, vel gr~ddm fpe-.

cur IInphablt CammllnlcarJ a Deo pOtemiam cificum.fed matenam;vdgradQIll gen~cum qua-.

q-btiu.m inAdz'luate. • id dI:. non toam ~tis in (roUS potentialis ell: , & indilfcrens ad plllr.l.liqoi-

tora fila btirodinc: ) red totins cntts. &: omnium d.em ql11flIUI1l ad bane potcntialiratem m:llm nOll

gnduurn '. &. pl'%dia.ro(llm patl!1t'otiurn:ld ali. (upponitur,[ed fit;i1l=celfc ell quOd raIiJ aftiQ crc:a-.

quam (pecl:M ~ti. ita quOd nihil de C"~ {uPPQn;l.t, riu~ ... lm h:!.hc~ fupl![ omncs fonniiS in tali mmria

{~ to~ f~( .• ;uqueadco cz. nihilo I V nde: cQntcntu.& fupcr omnes diffcrenths fpcclficas ill

nOll fCq.U!lUf lo6mul'll PQtL~nti:un tequiri ad. c(can~ tali genetc radic;trou, & non {olum p(odu~ gr~-

~11nl :lliqll~ CIf~illU • quia non (c:quitur qnM dlJ~ generieos , Be [upc:riotes ~ 'luarcl1us in aJiqua

db. pOt~taa auuua n, omnu:coll«1:ionis cndllm {peel!: incln(os.

plodufl:UIil.. ' RatiD eft , quiot olll:io producens aliqt1:2tn po-.

f. ~!po~: t,~gttlfe t quOd, potentia oiliql13. ht cc:ntiam ad pluta (c h:l.bcmcm '. at indilhtc:ntcm ~

~41\1;1. [Orlll! cntlS • {cu omnl~Ql p.r::ediC3lorum quatcnllS r.tlis , non debet (oatd:ari. &: de.r«mi- '

CIW-p« fe ~nmo ~ ~ non fit f.taiua od!uum fpccit~ lUri • nee inciperc :lic'i-ioncm (uam 1 fonna aliqua

mm ~ ~ l?~ d~ qll.lm ~c:terml1Ute Optt:t. dctenuin:lta • ad quam dkit illa pDlentia inditfo.

tw. Dtlplac'tet ern~ PDtcftali'll1o:d~clU(lrodu~ ~am)'::unl CJ. aningc:nria talis f(lttnoE non.ad.

CC(c gndu::o {Ul'CIlOtCID f (ell ragOpe-1ll colllmu'! 2q_1kt indiffercn~~ ,apackatc:m NUUS potemi2' •

.Dtbc5

DijpUfiTJio XVII!.

Debet ergo opeEilci. non Vt alligat~, Be dcrermina.ta ad aliquam fOfil,1am raJis potcr,tiz.(ed n indifferenl ad emnes, Ergo Ii pro,luccndo t~l4:m pcrendam. &C.1par.:ifitc:m pDECIt aliquam funmm attillgere tiC mis ad quase[Ccapax> & indi ff<:rens. poteJit ~mingc.rc: omnes, qUia. non eft nuior (.:itio,ncque m:liordilbntia:ld vn.-tm. quam ad aliam ,Ii. 'luidcmprocedit ex vniu:rfill~ur:. & indiff'trcnria tilpc' omnes, non ell:. dcrcrmlfi1uonc ad vnsm, Et: noeanrer dice ji p'uP jmmg~r~ .,[i'l"A;ii f~TlJJiI'JJ 1:11: tt1f'fI~tiwlliJll P#l11f;It,qUiJ quando <lgefit ~rodu-

. 'IE aliqnam pOtend;Jffi , Ced null3m ex formls, feu obiectis circa 'iu~ pOEen, produCit • nonlentt dif,ur(ug (aaus, IICU[ qui precludt eculum potemem vidall omnes .:010re5,l1on fcquiEur quod pom,om. fieS ecleres predueere , quia ad generanrem nOll non {'tiC;ilcr prodncere i1hm pottndam vHilllim. nili ~t renee Ie ex p3,ne Cubitd:l gmCi"~d • tuius p.o(entia ell. & propneta5 • nOli '1U<ifC::IJIU ab Obf~ do, quad etl: iIIi eJ.trinkcum, p~tlicitur, &; idell non producit rale gener:tns aliquam form~nl. feu obicClum • quia extrmfecom ill; cit. Cit:tc:rum Ii aliquod agl!ns produrendo potcadam in4rff'crc:n(em attingit aliquam fOfnum illJl.I$(vt reuera arringit(:rcaiio)opon~ qllod in vi f.uiu.Aionis pof~ Dt omnc= iluingerc. ql.ia a ... inuf prodnaiuii. Illiuj m:&reri:r~ vel po!entia:. tanra dr, lit polli[ COr3m il. lam cap:idtatem • Be indiffercnrbm porenriz produce-re;& criam altoalirarem forrnz in illa ccntent;r) vmrmque ~rlingit a: vdu~ yirturis t & aaiui~ mis ita in dilfcrcmis.& IIniua:faIis,qul!d nun; formz decerminara: :dligatur : ergo qua ratlone fJclr vnam,potcrir{acen: omnes, quu vinw v nillcd:dls ell cUm inditfcrens fi~ ad omnes. id cll •. nulJi allig"t;!. dl'!tlmninne ~ Be tamen potens #tualirncm IpCam formz producete.

I f Ad ~rgulPC"ntum ergo ex diai;, Rcfp.quod non .Il;l.f potcllrjam ere-milam procedentem e" nihilo in flu prod!ltlioneproducere vniuer(:tIiore$ tallOnes, folum provE inuroiuntnr. & co:irtl;intuf ad aliqllalJJ dc:cC"rminaram {p«km ob mionem urn dIQam.N ec eft lilllilc de gcnCJ:trn:c fornum.&:; in ca tangent!: gudlls tam fp«ificos.qnlm. g:eneUco$, q .lia .. vt dl1i1.mus,g.-adlJS {uperiofeJ non aEtingumut ptf Ie primo ab agctc paniculari. &. {eallldum 1'0- tentialirarem.& indiJferenci5 flJperiorW gudU5 ad plur.;l,fed quatcnw; fUp'"tiOI" gradw; alJigato$ ell, &. iDdolul in (peci6co. &. lnrerion. ad quem per (c rrimo fefpicit agclU pmic:uiare. ~r: quM 6t nec:c(farium. ad :u!liontm creariuam auillgae ptf fc primo (upniorem graduID 'It pou:nrialirc:r k Iuhd:ul plura. i:lm oltmfum eJl:. Iraquc in grad" (up~iori po(fum us conGderarc , Be id '1aod .. au"lu radonj, eft. licit imperfelb, &: hore aJiigatur infmed • vt con!tahtllti,& perficienri.qnh g~o1dus_{uperior 'in., p-erfeClioretl, tIC conmhibili$ ab inffriori,qlli paR fe~ior ell vrpore dctermitl.:lns iUum ; &: ~llilfnuJ conlidmte3.mplitudin('1U illiU5 graduf ... ·frn 1;;1pa;ciratc:m (lic« porc:nri:dem.) ad pillra, hl:.llt m:ltai3 prima. &: lubec enriutem impc:rfethm re:Cpc.!td. formz 1 qua detc:nninatllr.& ad:uatur. & 6milit¢t mba ap.lCitiltem ~ k l1I:tenlionelll ad plu(cI for~ mal.G~adus ergo gencricus , & t'iJperior.qu.annno ad id quod actlllliutis habet. &: enriradi in k.fintld ptoducit!JI A pt~lIc:cnte fo.ril13~ • nee ICqui~ ritut ad hoc aeatio.lcd gencrano,qI1l3a.ci hoc fuf. Belt produc«c. fomum 3d quam tales grildl.!S Kquunmr prove rales.id· dl.pro'lt magi!, 1I'd mlnllS perfeai •. &- iie gmc:rans ni~iC1lm Qon {olum producit fpedem.-& fClr~m.mtie4 fed eriam gr3aum viuenril, videlicet pmVtf!=q\\i~ud fo~ &.in c=l inciwlimr:tic I!mm facim5 formri.effic:it gcadus

J{I~.4S. TblJTll.in J.fll1l.D.Th. TOlnllultcr;

Art. IV. 'l.G7

qul iIIam ('omit~IltUrii& {r:qutlntllr,Ar vcr6 gl'~dll* l'upcrior primo modo "oll{id~rllrus no per Le primo· :mingilUr sb adione gcnc:tanris, nee ~ prgducen~c fotmam.qui.i ilbm Ilxrcfi.unem,& poremr:ilitar;m non haUI!!::l fo~ma.fed pr:t(lJpponilur Jd fonnamM fed agem quod poteR producere m,u.:rla ex nilnlo, p.:Jte1i poeeneiem c3par,;jtiltis eius :tttingcrc,&: liroi~ liter gelled s lacittidinem , &'~n!cqllenru ~d omnes fo~m:i~ (e exrendere , qUIa noli operaure ali .. quam ex: dererrmnasioac , b. conlhilhonc: rjtio~ nls (illt; formali~ 3d illam. fed ex vninenaJitato iJ?am habct,'i,pcr 'aracil~r.tm ad o'!lne!i.Vt o~cndlmm. Q.!!cd (I vmuc=rfalmt'l caul;!:" t'rcantlS ell talis quod ex nihilo urer~rur toCiUIi em • ram powlti3le,qllim 3.itdilJe ( !:!)m g~,neraljo~ eenaerfo ("ppena! pOlendille, & ex iilo cdu,;rc atluillc" C~m ql.lCiJ!ld gri'iJu, impL':rfccil:i$. qu~m p<:if"dosj" tam luperiorcs,qHam mfcriorn) 1JC'(tflg !;It '1uinl incipiat a pOEcnlialiori • Be vnmerfaJiori • fi:ilic:::ef ab cOte. "It" ens eft • q~lj.;i tUttim f;iC" in gr.n!ibus. edam quo~d po¢(:ntj~lir~(cm. & vniued.J1tiftcm, qllia . nihil fuppomt ; t!' confcqutnrcr f~di,J '[111'fUJ Cte;lUua It POICft In emnes formu ad (jtlU poremialitM t & e~p3cirlU rarionis gene-rica: I~ e.s..rendir. li'pliJm gr~d(jm eilti~ CUm £11.1 po,ejj,gJi~ Ute facj~. lid OIDlJes aClw.lirJrel. &. furlll~J,&: [pedes <:ntis [e c:trendir • & hoc ell ejli: jnfiniram. p'oEenCiOlm ,qua: omncm cntl.s colI~aioncm ,~ {picit. Gene-fanS liuu:m.lkc:rfadat iaas gradull &. preced esdo ab imptrfc::-!to sd rei feaum.poffit PtllJi ;minget: gradum impttf~ttlorUfi, 'lui dt{llpefior t qo1m perfetlioremt qui eft inf:dor7 &. (peci 6eu5 ;. urnc", quia hcs cmnes au-ingl •• vt in forma ideIlEific.nos. & ,ome-qumra a ma~ rc:ria t"dllao~ ~ nen ipCam Amplinld,n£m pOfen .. daiirari5. & r;apa'iCAlis ptf (e ,Prime a;ui'Jgnufo, inde ell quod non indpjr ,.1 gmlibu. lupuiOribui vniQ.Cffaljr:ate op:utionis. 6: lIinU(J, ~ fed jmperfc:tlionc • &. potc:ntialitatc:- cdutticniJ.

<l!Od fi adbuc dk3S) quia ii porcnda "ea.·,. tiUll OIningir pet {c primo iI1um gradom vniaerfaliffimum enti$ > VC em ell: ergo debet aulu-. gere Deum •. P3tl:1: confcqu~ntJa. qlJ~ Deus co?tinCEur (ub hoc. przdic:aiO .• ~ gta:du vniQ~'& fallaimo ~ trgo· fi db, ugulucnc:t-. (ju&d acnll'O gens c:lpadt:at~m . vnin~Ia1~m aJi~lIs p.~dkati,.

~ gudlls. amnglE 'luld'iUld (Db dlo CUimncrur: l::rg., ctim Deu$ contint::ltut fub cnte. ;lniug" Denm.Q!!od fi diciltut quOd a:cMio {olUm am~.

git gradum vniutdaliffimmn em" ct~d, lion gradum ablhahemem a ereato. &: iOCfQto • {cd quarenus ens jnduditur in tnre' anbilj.Courra

ell. qUia hoe modo infiingirur noo D. Thom.quia eadem rarione porerit qurs dkCl'e, ~uod porm...

ti:a ctcandi cOPllnunic~r:a "e~~ur:a: non aRing"

ens c:rcabilc in fOQ {ua vlliuerMitate ~ (,d· Vt in.. dudirllr in tali ente cre:lto~.w. qu.od ~ & Don lid ;;Iiud fc e.uendit ifla porinria: qllz enim in hoc elHmplicatio i c:Um ex r~rionc ctt:ationis pr:ds.!

non arguaWf ~ quod nc.::elfe fit Wl$eJ"e' vniuC1~, 1~ f:lqOlltm enId in la~a ella uanl,cndmria. .

Et d~niqu c confirm. quia licet ~cne pfob¢ntt iPter potenti.:un edl:!C~liu;om U· {uhieCio ~. &; produdilUm ex nihilo nlJllml duil'iopomo.. Iltnl • &. in hDe Cenru clitiatc in infinitum. ra~ men inde: non infcnur infioira!! liillplici~. io., polmria.qnz toJa rcpugllat cte;itut~ • (t"d i.w... Jliru· kcundlim quid ~ id ell .. quM ~, Pl>unna dteti1U ordinif i 6( feropCI.f~uheriQS or~: diM jmpropomon 3(e; IX in6rute ","cQdnl rem' infttious oldinis , k· a::quiu.knt innnitis opt:§ rarionibus cius ~ DOn talD@ penult infinir.uc;m.,

. . Kk" timpliritU"

, ··1:'.'·

i-,.'.-,

1.68

filliplicit~t,licut Angelus clGedit emnem ~i~ co~porcaro) non ramen ell: in6nitu$ ~ & gratIa mJimtastes n;l,turalc5.

RcCp .sd priflcipalc arguntennim ncgando Ceqndaln.V't in (olutiOl)c aaigll:lC;l Ilcg~tU[.

. Ad probat. didtur 1 crcationem dehere attingere ens, 'it ellS, feu COtUm ens lcquendo/ in cetmW~ propriiS , &. habilibliS, id ell: • ens ubi 110n rer~go~n$. &; con(cquentet _rcabllc. V nde non dicirnus quod ;l.tdllSil gradum .~tis c,OmmUlli~. mum, 'It ct;am ccmmu ilcrn cnn IIlc(e.i[o,fcd quod incipie fua formali$ rario ,at per fc primo.ab ente 'r~bili ! quia in ilia a\tiod abaraCiione, 'It abllrahit attcato • ~ increarc non potc(l; inuenire ratiDIJ~m Gbi competcntcll1,(cdrcpugnantem:'ind.: non refpicit ens in lali abl\rld::ione. fcd ens ereabill: in rOtl fua. bdmdillc. E.t inlf:antia CQ4jtra hoc non vdlef.quia ensctciibile Vt contratlum, (I!U vr dClcunialmm • ilm {u£ponit aliquam tadonern ' eneis Cupcriorcm c(cabilcm , (eu hablle fll :tttingi 3. p"rcntitl crealiua • qu~m ramen ;i.ll:io ilia 11011 f.tc.cr:~ ! Ik fa: n~n fJtcrct rerum ens quod, pOaC[ fieri, ti:J a~qllid fuppone,ct non f14um :dc; atque :lJeQ non ex nihilo p((:Icederct, nee totam potcntialiurem ,& 3tl:ualil:lEC:m f.u1ibilcm :mingerer. Qp.od surem gw!um ablhaht'nt«:1ll iI. ereato, &: increaro non attinS~t. minrm non eO:. quia illlld f.ltlibitc non ellmolldc:bct autem crestio at~ tingcre nili creabile,

Ad Con6rm.Rcrp~nd.qQod ratio~c' fld:Z non rolum probant cxccilulIl. & impropo[tionem:l~ llionis C{cilti~ ad cdutliu;I1U. ad quem cltccf~ film vincendum (ufficerct inl1nitas (ceundum quid. Be quod ilia ;laio effcr :lltc(iIl5 otdjnis. Czrctihn cre;ario non fohim exigit quOd lit alrerfus ordinis. fed eti;lm quod. euellduut ad omlle COIirClltUIJ'l fub raeicne cntis creahilis ; &. quod Gr potenti:!. a tin 110 dcpendcos in 3. gendo ; ita vt per folam ~iU5 fufpenlioneID n=s decicLt in whilum.

_ quod p~idntinitl.tcm fimplidreI .... t diQ:um .efl,

El( q\tibU5 msneat explicatz implicationc! ,qual alfm O.Tbom. ad boc 'it non lie commlUlieabilis alicui crCW1t2: POtClltU cteancli. neque acf;cqu~te, &: to!;d~a:. iii c:ll. ad oome em CIe:lbae, ncque jn~.u:quarC: t &; pmialitc:t. id eft, ad ptoduccn~ dam m:ariui; llIiqu:un rein dc[enninatam, &: non aliam, cum in hoc pur1bilis non fll; potenna ercaUna. fcd G d:u:ur pro indiuilO • (cfpitit totum cnst &; vniut:tfalil1imillfl io8uxum poftular, fine hoc: '111M, d~pcndeiU ab ~iqlQ \lli~ carna tel tic produCb~wn c!( fobdusmHUxU5tUfpcnlionc re5 mnihilctur. Ecomnes infiantiz quz contra hilS udo~ ltd :!ddl1QIDtlU' a P.sIWCZ Jifp.iDA ~O. tn"4P h)p_ u,folutot: funt.

Implielll 44ri injrtlmmttlllJ 'rtA~ ;. titntio phJJkflm.

17 . Lice.; D.Thom. CUm Magilho itt -t.dift.r.& Illt:~ flip''' in »ti,j" 41tt&lIli dtMt&. r cnCait non cae iropo":bi\an c~ur:!m inAtumcmmm a:eationis. nmC1U,. F,,[nni ifiufl'4f • .n.S'& 1.r:lmlrIfGunil. ,.&.I.~ ,.J.~ pnlll1 .. + oppoGtum :apm! dOCCf; a ideo Impbcadol\I:JD dUl oporm cuminarc.

T ODl auu:m implic.1uo fcducia1r ad lunc: tatioD~ ~ Ula dicicut c.tll~ inlhumenuli!l • ql!o'C di. i'pofuille opentut :id clf"'lum princlpalis oiSen§ tit: ira quOd fccundum quod opcntur inllmmen_' 111m .denatlJt calis opcmio ad cauf:mdum df",~ princip:Uis .gemis: Scd c:ft"el'lus proprius D.~I c:r~~s c~id qllod przfupponi~ omrubn:. al_UI) l"tihcct lpflllll c:l1'~ ~tn potClltb1e » quam "'~

De Crla/ion/~ .

elude. ante >quod nihil ~l\ quoa- peak ditpo ni p,er orc:ration~ c:;tufa: jnfimmcntalis • (:um Ct eOl& rio opcretur ell: n1hllo : ergo neu poretl: ID creadone il1tctucilire ~uf~Jjt4J auG.; inlUumcn~li!l. £t addit D.Thom.hoc a fottiori proced.c:rc:. Ii ido quod a{i'urnann' Vt inll:,urnclUum, fit (:orpUhquia ptOpti1 cperarie corpotis ~~1'1 ~Ct nifi ~a,:~nd~. &: lI1ouendo. &: iie requmr In (lla aCi::oae ali. quid pr~cxil1cns , quod PQfIit ,~;m~ • & mo~cri. IX hoc dl: cootta tatjonem !;;(QUODI$. In f umma. cOllnadi lli e (ell implic~tio R:adn bOG. qU94 ,~ea. tic elien[i:llirer eft aCliQ ex nihllc , ~ 1;11ural.itg inllmmeDtalis elf;;llIialirc( t:lt lOX aliquo ~ fcu iil ali(}uQ , cum lit aaio pt=fUppoli~a ad eifeAIJlll pdncipalh agentis I & dHpQlitiull fc babe ns ad iIlud.

In hac ratione D. Tho, ilIa. difficullas OCCUtric, IS dunqLle Suarn. clIpcndit 'it .1(1&11 mit_ph. fiEf.!,. quia rctlc cencludu de inll,um~lltis R-iEluar.blls ~

&. qU;t; natUra (u.'!. habe!!c vireutes ordinaras ad ~ .. quem df::Cl:um.non de fuperoamraliblu.in qui bus WUillD lupponirw- obcdi~litidis pOten(l:l ad hQI;

vr elcucnluradelfca:Luirnproporrionatos, &. (I&-periorcf .lnllrumema i'laturalia'ccu QU2 C& ipflllJ," tura ordinaDEur ad clf~d:um ptincipahs ~geri5 {UIIC fiCllr (emen.:lL" VitUlUb :lgclKC: dilfara, median(~ qua fullm opcratllf df.:G1um. Sup.cm\tdraUa all~ tem inlhumcnta (une qua: ell: natnl:! fita ordjll~1l1 non lu~ ad aliquem clfel'lum ptincipalis :lgCDtis,habent t,nnen obcditnrialem potcQriam Vt ad ilIum deue!lrur. R:ltio ergo D. Tho. {aliilU vidcrqt eoneludere de inlhumenris priam genuis,. non dJ: fecundis.N:un hoe qued ell diCpo6tiue cpmri ad .alfea:~m pti~cipalis agcn~ ell proprillm in~(~ menu lllItutali!.qub op«:JUQue faa vel dctcrmmu :tClioncm prim:ip:tJi! ~g(:nti$ • vclcam iuuu~ &:; di(ponic :ld eius effctlum illdullttulum. q ck: his 10- 'lui O. ThonUlD) dl:ducitw: apJobadone {Ilbilln~ th.rdl. qui:l Ii nihil agetct inJlIUJDt1l,um. f~e\Ul" duO! id quod elf: ubi proprium.fruftrl adhibtt~lur

ad ag~ndwri.nell (IportcICt dfcdecummm iQIlnI.~ meDta d~terminat;u:um alUDlium. Qua: ratio foliUn b:.bet locii in inftnullcnris natlU'ii:,'lua= "qui~ runNe der.cmlin:ata dfe- ad cktctminato$clfc:CbIs:

in iDlhgmmri~ autern (up«natunlibus nibil tale drtennimtUUl tt:quwtur. fed [uJlidr obedienri .. lif. pOtcnri;, qlU dCLlari p'otdl ad qUQtGUPlquc:: eWe· Clwt ,d·quQS nullam dc:tamiDanon~m. neqllc difpafiulUlll opmtioaem habet uIis caufa : ugo in

his non tenet llItio fa&a.

SeClUldO vrgcrur conu", ~ ntioneID D. Th. J~' quia ill cius doarina ncgm non potc:ft quM in . iniJ;rnmcntis fupernatur;llibus, IJC, Idcll2us i Dco non tequiritnf ~iqU:l. adie ~ circa w.bil:~ aum ,in quo ponirlll: elfctlus princip;dis agtn~. tis. nec: quod illud rang:lnc, :lue in illo lint-;imo nc:quc quOd opu-entUl ell: [uhietlo: ugo u(pelhI inlhumemi ohedienrialis. & c:k~ilis 1 Deo ratio f~aa non I::unit. (ed fol~m n;rp~all inftrwncnd comutntalis. de quo teal: ptobuur non chri. quia nulla c[catun (OQnDannalcm vim hO!bet ad concumndul'll. & inll~dllm infttl~mcntlllirer in ~c:ationem.

. Ccmfcqumth parer, quia Ii non teql,'litiCllt '111M infuulDt"ntUm opccelur in iIIo {ubic:¢lo vbi fit elfcdoh fcd quid Clillens malin. 'lie! operando circa 3liud , produtat c~~um vbi nOD eft: ~go fimilirer poterit- producere vbi nihil ~11. ~ 'lbi nibil przfupponitde.co qllOoopcuri debet. qui:l ti ideo non FlJEcll dilpolitiuc operari ad Q'f;a~ tiOnc:zn , quia. id quod per crcaEioncm lit pt,c. fupponinu:, ~ amctedit oum;:s alios c:6'e'bJ~

q!W.

Dif/Jtltatio XViIl

ij!ti1 dl iplillu 1!1t~ : ergo Ii ~on ellru:coiI'i: qabd djfpo(jril~aO!H:,et.llr circa ipf:!.,? rem f~d I:nd.~m. kd (uffi~1I quOddll'tlIU!. fc:u opetetut CW:a ;I1md, nihil obl1at q'Jod dr<:aul creation;, fit p.ior aliis', &. nihil pr:£fuppollat • Giun non Ii~ necetle inllclimenrum ahquid in eo oper;tri. AfiE"'C~d.lUtCm con. fiat:nam Sacramc:nt;l,openmUr gl'oltiam in anima, in qu~ nullam blbcnt altioficm propriam dilpofi. ciuam; Be pr:tuiam • fed t~ngc:ndo corp u5.3ni m:iiU la.uann &jgnl~jnferni nullam pr%lliam actionem Jubct in fpirifum,qucm torqlleq IX farnell ;lgit in ilIum \IE in(trumenlum diuin: iIlIHcia:. Item in f~ntenda 5.Tbom.J.i.. '111.178. Art. ,.lId l. porefi P!lU5 allilln!:'re pro inft''Imcmo altum immanenu:m \If cogiraEionem,vd ¥ilion~m j Be f;lmen COIli'br quod illj aelus nibil ponulit in (!,ui(:d:o ad ex'ta.citt~ quod opcnmul.hem ~lllil tr~~lubJbllljado ell adioope~.lils ex non fubie¢lo, vt do(~t S. Thorn. ,.,.qu.7f .,111",.8·& t:untn diZtur inammen,Un'! ad iUanl,non qlIidc:m inlhUmffltlul1 cennatulaic. qvia 'linus ltd n',aJ)(ublbntlandllm nulli crealUTZ conmfuraljsetl:~ red (lIpcrnatur~lc.cui comUlUllicabili& ell iRa viml5.

2.0 Nc:cdici potefl: quod crcatiodjft'ert ab iRis:;quia

praducit clu,in quanrum ens t & fie nihil de am: (upponir. illfitumtrmdb aurem attio aliquod cilS tlipponir, reil. ipfum ioarumcntum in quo r«ipi.,. iur. Et Ii ell: vi nus. feu aa:io re'CJltll.hoe irfo non pOtc:ft opctari ex nihilo , quia eft accidens, • &. 6~ op~~aEIJr vtinfitbicc.lo elCillens: ugo vtcX lubie~ ao.quia ill:Uil (uam naruram f.1cir.

Sed COOWl eft. quia ad rationem crc:ationis (uf. lir;ir quod pfodl1cQtur tceum ens, quod perri !OCt ad

, ipram rem prada. aam, non quod eft cxlra iIlafli. flCU[ I:um Deus .modo crear animam • non (tippoJIit a1iquid i1Huunimz. bene tamce alia mli3 hlP~ ponif.ql'2 nOD (unt allima ilia : ergo eri:un fuppo~ nere pOtea. inRtUfDWtUm per quOd opetemr ralCID animaiih .bill:: pn:iudicio pttuiucendl (otum cns t quod ad ult:nl :luimam fpc:tbi:. Qyod vcro ~Q illa.lir: accidcm,& rtquiru fubietlum. foJUJU oHendit debese dui fubkfrnro in qu~ jnh~ tear: ~Ii:; aeU., • nempc ipfllm iDllrum~tU1D l qllo cgreditur • vel terminus cum quo paOiue idcptiliamr. non veto quod di=~ dl{i iubictlum ex quo e:duc~t formam I ~cd pottrit.e::t ni~(J ptod~.,. cere tc(mmum: nee CDlm olb:ndiflltquOd Ii aruo~ Vt ;CcidCIlJ • prot (ubit;:tlum iD quo fif;per3t edam

fubictl:um esquo npen=rur.· , .

Z I Accumuknnu dcnique.l~ infbnuz qu.u Va(.. '1uez; vr$ahu.J~.17,.:.1..PriO)oqll~ i~.tdl~~ .line h1bltU lUmlllD glon.c CIIm Colo ,lIl11ho diulno pQCcli vidcrc De:um in {cnrcnria D. Tbom. ~ um!:; ~o~parafQr ad Dcum.c3nquam inJltWX!mw~DCc. tarIlt:n hab~t Op~jODcm rrzuWa, red vnica.m~ kiL ipfiun "iGonem. Item pbantafau in kDtmria

~ . eiulilcm D. Tbom. dl inllrumrnrum intdlcdus " agenti$ :ad prodllCtndUPl {pecie:m in inrdletlil. poffibili , '" umcn nulLun opu'lrionem f!%DWn hlIbt[ circa ipfmn irueJledwn. Simil"" jj &cramma [WIt illthluncnia pby6a ~. nllUam ,tlioDClll h$cm CQndQcem:cm:rd grariz pfodll~ ilioDe:m. idem 11ft alltCln non b.lbttc opaarion~ conduumcm. " onIUm opu:ldonetD haba:e. lk li~, Deus per ozqliml ablucniem ptoducit gratiam J jQ pOift'l pef aquam immotam~ & !lOU ab~ llll:mem. Addil Mplim quOd in df'etl:iblli anis. 'If i~ ~~~'1d f~~ toEa ;!.Ciio aib'liEIlr:\!cm:i p,in~ crall, l.'!UDlIlthutnenmm mouctlU' ~. non aU[C1D recqtlS 3liquidfccundUm fe: agir.fcd n iwpuUiI ab auilice,&il1 iFak~edte pa ,\lc;rcm. rDnu'cf .. 'k&i1lS ~lIiw jpii t : aibil vag aU tS PtQpiU$

,Arlie. tv.,

1. t9·

operatllr ad t~lcm dfdh1rti ~ ergo hbn r~qniritui ae~jo ali'l~ll p~~!ti;l ~d hoc vt inllru~e!i~Lim opc:o JemiE d"pofitiU~ ad c:ff~aUill pruwpalis a-

genti.. ,

Qgare iu affignaoda inllrumellt:df caiJralit:it!i djff~tu'lt Scams cum VafquL'z pit.fQCu.i;. TholJ1i~ fiil:.& Suarez , :diiq\l!:'(~ccntiori$ III hoc , quod SC..,lU, p"[iir nan d~ri j,!lhum:nra phyfica. nifi quit' vimlE~ fila nadU:i di(pOIlUllf aliquo modo ad dfcc:lum prjncip;di5 2gentis, & if a follim adlIlittit inJlrumC'Dfa f,IlItura:,& atru,n~gilf \'crotWJ $nllrll" mcnra phyfica gr:llitl:. lJllia nullum datil: inlh-u~ mentum quod operetu!: ali quid cQndUCefi$ , Ik df .. (pontlU ad ip(am gratiam.quod 0; Seoro 111 ~.dlft, f.§. Ad pr;U1Ij"HIH~flltil1li1';' & dtj1.G,qH.r .,. Cim, tmi;lfiJ prit;&ip4It. aim V.I(qlolq. ~hDfiima: Vl:r!) diCUl1t f<lClUid ;111 ifill:mmenfUm quod (\f'~r~ilt aJjq!lid~ ira rsmcn qu~d in inl!nUjJ:nd~ ti,m:lrdibus;feu uctt'tminadJ ;m~rurar('quitirur ,qliod eperemr al/quid ,ondu,cns.& difpoJlen~ de lc ad (lYe-:. {tum n:ltur~: in inlhumt·ntis vero c1c:u;;ds a. Dea .. 'i1ffidt ~uOd opcrerur :Jliquid quodcifmqu~ iIlud fit. Ef in hoc aliqtli di,nnC I1fct:jJe cAe qnoo in" finlmentu~ produqt. Cc:r opa~,uu!!9nid ddlilJ" aum sb eficGtu cauf;.: p'lnelpal~, ahJ vc.1i non, fed luffi(ere quOd eundem cctmIDum rf~ licet modo libi p~rd,ulad. ve rCl"Jimu, m Phyf •• '111.16.471.Z.. At 'I'm; P. Suarrz; Illtdligiud rarionem inllrumc:mi c1cuabilis ii Dec .fidJicerC' CUtlfatem rci. line vila opC'ri,ionc: FEOPfU, bt pr~lliaJi:d fC'lIndlim pOtcntiam obc:d!cnralcm, qua dClUbl .. lis eli 1 Dee lEd op"Oindum effedum illqu;m fu. ptrnafUf3fllm.

Nihilomioll' udo qUIIM ;iddl1cit D.1'hom:ad :tt. proban&m jmplicadtln~m inammciI,i creuionis. eflicu eli. Ad cuiUJ espliadoncm. eft IlIdlletlen" ' dum,qaOd infl:rumenmm ph16cum duplic:itC'( po:.

tell fc hdJue in ordinC' ad dFeflqm pIinl:lp:!U, sgends, VttO modo quia cOI'Idlu:it ad uJeID eKedum, & pripcipale agcJIJ iudigec ilIa ad clfcdw (UO$ prodlltendo.. ficllt: anif~ ad facimdwn [c;1mnum. 'I'd catb=dram~ indJgeE: (cindentt. AliG modo, quia communiar in op~n[ldo Cl1m Pfinc:t..

p~li agcntc;Iil:Et prioQP.aIc: agCJI$ CO non indignt", umt'n fWD) viUUEcm allt potdlarcm ei c:ommunj.. C;Jt, Vt operc'lI! pet ml1m 1I Jj,nt Princ~J loqullur

rl:t intCfpruem~aut {cribit pcc aljuPJ, ernm 6 £10(..

Jir vcnnnque faccrc pa fe; in ucuis ramm. caaGf non p.,tc:il il1lleniri cx-=lPplum quod adzqllul quadfCI: modo ~penndi ClUUWiD ipfirumtDu .. Jium refped:u Dei dtlJaOllJ I & nends iJUs _ eo quod DClU nibil Jilppoilif in c3ltfu qulhl nOD dfq arque 3d,,'; quidquid aura: infltummtalcs fuhillt:

Q pura ,ommuDil:~rioEIC 'Dd faciunr , non n (0 quod ~Jiquid ci ,ollf~taPf. Sed um:n qpia ,DCIW hoc comnnmim inlbumentif. Ii phy6n iDtbu~ menta finn,V{ eX iplis ormur~& "gtedlanu phyJid o::lfellDs (G cniln ll10ralia intlnnul:lJu fUbf' UIIIZ cs: ipGs procedit dfc:llusl~ ad pr;r{t'PlU!JJ corum t!l: YoIIIDt3tt'. aUI paao Dei.vel tlafluo ip6m & dfc:tim pbrfit~ l folo Dca) Qponet qucd VilEU5~ fell morio cQmmupicata a Deo ipG infirumnlto contcmpcrcmr,& eonllringamr ad mgdum ip6us inJlmrnenri. quod cum (tC3t1Hll fiE. Don dh:;JJiU vinuds; & PlOlionh Dei) nin modo. limitato.&; p~oprio ipliu5 inllnunend.Et Jlltlum (i inflmmen, rum dclx=t minifl:rare cau&:: pritlcipali. &. cius a~ dioDem • (eu mOl ioncm dtfcne.& applic;uc d&.. tlui, agendo in hot; "kr.l prypri~ vires ~ OpO"" quod nOD Cllllim vlitOjt:1D udpia~ 1 pdSldroili igcnU! • &; ex ilh pz:z:cid ~g.ar. plopm C'll:i,ar~ roe. Ie. palliut fl:habtDl' ~ ita 'luOd {obim dtutrur ad

. KJ;;. J patkn

,

.

,

'1.70 Eldcndum, Be recipienduln' vi,tutcrn ftlperiotem. fed oportct q\uld etlam aliquid C:lt propriis a~af.& ilia. .alo eleuctur ad rnaiorem.""'e%cellc:nnorr:m tff~Ctunl , quia ~Iias non Ie babc.bir l11i~i~l:riali~er in erdine ad ralern effeClum, fed pt1:t:JSe talc Inlhllmcnturo ernirrec c!f~dum. (cu parict ilium vir·tUtc illi COrllll1unicata a Cuper/ori agcme.non autern ilIi minifi:crialiret dcCerllier. fi ex: (I: nullam actionem bab~t in qua ci mini~rer: alil~ cnim yilt inrcUigi ~Otc:ll. quomodo .li~lIicl,at a~ ratlOfle~ In~ ftrum'ntJ, quod de (e rnmtll,cmlm nnportar • hee ilUlCm quod ell: rr:ccisc emittcrc df~ctllm per vir'fUlCm comm uniearsm ab 31io agente , cti:un inuclJilllr jn agentibus non inl\rumcnralib\ls, {icllt Lnna tmitli( lucern.non ranquam Inflrumeneam, fed vr [l1IninoCum,& V[ princip31c "gens.quia illi lux cmiJlh affimilatur) &: t;l.tl1l:lI non iUnminat cXl'roFriis. (cd luee rcccpta 3 ~ole; & fc:rmm ~alcf~cit pc~ calorcm I:cce~t\unab l~ne,llc:c~ame~ (~h~~~t !ll mrlrulnenrum 111 calcf~mndo;qula lib. vrc:ahdo .;jffimil.tt,lIr dfed:us illc calQtlsjv, l:adus mdidimus

, 'if! Ph),flC;1. tp6.<ltf.J,.

;,. 3 Igllut tou vis rarienis D.Thom. ad hoc reduei-

rurqllOd in!ltumcnrum phyacllln debenlfeagcns i?f~~;uj ,ld 3g\!1IS pdncipal(:. & opc:~ari, mO,do infc.flOrl ad II lud • &:- rarnen ctfcC1:us prlllclp2hs agentlS deber phyfic:! naCci,& pro~dcrt~ 3 I ali infbumen~ eo , ",.pole ... lrimatc; &. prox:imc attingtnte dre{tum. Q.u a: duz propofirioncs fUllt per Ie euiden .. t~S, 'pthnl ex narura ip(a inllrumc:nti: nam infhumentum de (~ ; Be eX proprio conctpru femper ell tll[quid minus (uo principali, tum opatiut y, menun sb Ille • 0& Cubordul3tum mi,non quemedecumque, fed vt miriHl:rans,& def«ui~n5 il1i;alih {i inferiori modonon opf'rarelo_r.vd e6et ~<Ju~lc= (uo plindpali. "lid (.lltCI~ !l,t Clulil principali s (c hsberet i II non ~qlJc pruno. ramen VCCiUU (eJ;l1Dda. .qlla: euam opCf3tur eX. (ubordiMtionc. ad ptirnam, fcd non vt p,~ci$~. mOta. Be minffieriaJitc:.r operans , {cd vt a1Iimilans fibi clfed:ulU.JlOn veto foli Qu(:e prindp~li ~ fleW: eomingit in inlli:U111emo. ali dreaus non affimil3l:ur ,(ed priDcipaH. Sttllnda "ere. el( ratione ipfainfuumenci pbyfici noulJima eft,qu[a, Ii ab eo non procedit phyGce elfetlus. fed [olullI-a. ~ufa prlncipali: ago in{b:umentulU illud ralum (c babebit t:iqU:lIII id ad ctUus pr;tfentiam dfe&u$ procc::dir pby"cc" fob. qu(i pEiDci~ pdi:trg() talc:. ill4:rutuc:nrlUJl phylice non cooducit ad egtcffiOneDl dfe&l5~ niG fone antec~d~nttt di(pOllaE phyficc fubicd:um. VI ctf~tl:L1$ JUt 1 cau£,. prillci~. quod in p=(enti locum non bab,ct. aim in cr~arione- bon pollit pr:!:intdligi aUquod lubictlum. quod dirpon:ulI1' ad faciendum eire- 411m acarionis. alih illcerctUr Cantn k haberc 'It inllrumc:nunD cre.lrioni, animz: hum;1Oz~ quia dif~ ponit corpus. ad cruus difpofitiontm Deus illam aeat.Nc:c diffaret infirumc:nrum phYhalin a mor:di. qui;!. iIl8uenti~ 1ll0taUs ill hoc conliftit quod elft:Cbl$ non orial;U1; phy lice ab ipfo infinlUlento. fed ad c=ius PtlI:[c=ptiam. vel oradoocm oriamr effe:aIR a. caufa prigcip:di, PhyliclIl'D ergo iP.fuumenwm tale eire dc~t quod. ah ipCo p"""hyfice P{Q(:c~ clfetlU$ u'"-: princlp21is. aCut ~ ((Clln 6t fgmnum 1 lick vilnu;;comrnunicllu a c:;aufll prin• cipaH.

2.4 Ex bis dU3bus propofitionib~quz debmtfupponi ~mquam e~~~ntes t &: e:tpliClUltes [«luifit~ .iu1 ranUl!~ e3uilt inlhummulh phylIe;t inf~. nI( ptr boD~ confcqnrnmm qnM ii ~iq~is 4 till5 q~"~nu • PfOCC:Wt ab ~qllQ inQIllmento, ~t«~e_dlquadf'Eo&:eGat ~ ~mcQtI) moclD u~fmon.qiWn lnuU prinopili.. ~:lUECIui.rl;

~11. XLIP. e5c. t» {reilliont.

feriot ell: , quia illa modo creato , &. Iimitato a gic; (Ii enim infcrior eft ad Deum.modus creams cl1i=' deb,t) De:U$ aueem modo incrcaco.&: ilIimicato;« ... niucrC~lilJimo. V nde virtus,fe:u il1fiuxus.oIlIt metio Dei imprdla inJtrumcnto ~. OpOrtet quod contemperer k,& conCtringatur ad modutn ip{illscauia: [cc:undil: inllmmt'ntalis ! nam ii maner ilia vittus in rota illa amplitudine; & vniuc:rfalJt:uc,q LJa procedit a tauCa prima, non proec:Jer ipfc cffcdus inferior! modo :\ c;luCi inll:rumcntali, quam 1 principali. nee virtus ilb eri' hnprcfiil iidbumenfOj qui:l non Crl[ aliquid eXtra Deem ; fi lam vniu"~ falis, & iIlimir3ra manerfn fuo mode operandi. fil:ur cit in Deo. Si autem non imptl'~mitut :diqua vitms iri inl1rllmenro. non pO","tiE abiUopbyfice rrotc:~crc,6( ell ir.c dreaus, quia ~ virtute propria !plius mllrumenu non rotell ex",; dI"c:a.us{upc:doris ordinis~ & impropDnionams. nC', contcnlU; in tali virum: inferiori! ergo O'1'0"ct quod ~X~t i virtute maioti comnlllnic;l.t;l. inllrumcnro a caufa prindp~[i J vel non procederphyfiee :lb ilia. quia Idem en precedeee ph)'fic~ ab ilia. ~tque p'Qce~ dere 11 virruEe in qUol contiDCtUt p,oponioAau:~ '"

phy6cc. .

. Infertuf (ccundo quOd opcmio illa inCt,umenellis pct quam fie procederee p_hy licc rcs ecc:al.a. debee elf!: operatio creara, qu: fit accidens. & in, digC2! fn bicao in quo exHbt, &" ex quo opaetur. &. per modum mll[;ltionis fc:: hwc:al:. V nde direde-. & iOlplicatotie rugnat cam ruione ereationis. '~od debeae efle opC:I3rio crc:afa,eonlbt,quia orimI ab inllrumenfD crc!~fo,liquideto hoc ip(o quOd inllrumentum illlla ell ph,. ficum,pbyfici: pEoctdit ¢ffc-dus ab ipCo : ergo, & aa:io qua vl[jUlat~ nafcitIlrl&: cmanatulistffed:us; quOd.fi emanaubinfuumcnto creaeo : ergo non ell a4io inaeat.t • (ed creara. Q£q.d fir acddcll$) deducitur ex eodem principio: nam attio creara ell: C3llfaliras agemi:;:; procedlrDS ab iplO unqlU,:n n:lCdium~ 9110 eft'eaus; ipre: produdrur: hoc :lUtcln iJledillm,Ccli c:aofaliras. neque ell Cubllam:iaopcnmis.eum ab co p~oc:e-dar. neque fubftanria opcrari~ciim 6, medium.quo ptO~ cedif,&: .6t,non ipfamet fuhlbnt:ill;qlJa:: fit aut przdicarum eias fubtlantiale: lie: erum c:lletei inUJnk.. (Urn.&: ell"cnriale • Don c:ontingeotet cODueniens. eUm t.1iDCI1 dre f.ta:UIn lit 'pr~dic:at1lm COn(IDgens; m:c ell aliqulI. fobftantia tenia qaz mcdicr inrer CubfbDli.1m procI:Gcntem.&:: optrantrtn,quia: de. ratione aaionis crcarz eft qUiid rnl2net ab agentc tanquam via,& caufa.litas. Ijll:t iderui6ca~ [UI cum tI:nnino !focedeme: de ranone: autenl fubfianriz ell quo ti I ens per fe aifiellS, aUt paIS componens in hac elf.:-; & iit non POttll: eKe via ... & nanutu5 • GCUt cll: aaio • nec eoml'onic illqllid cum {ubllanti:&. ipfa opcuntis • vel cum fubfta.utia Ici 0P....er.ttz.quia. eft quid mauGcns.' ,

E:t boc aUtetn. qUQd atlio ilia aeaa.lit 2cc:i~ J.j dens/cquituL" manifclle quod indigear fubicao in • qllO' inhzrcar,quia aeciacns eft. Et fimilitu Cubic..

fro ex qUQ operctut.quia wedium oE_aaudi,&: via cft,Ceu fieri;ul ip[wn clfetlum; 6c 6c mtc:ccdcte ipCum debct>quia omne fic:ri amecc:dcntcr Cc lubet

ad hflum! nee pordl anreccdente~ Cc habere,niu iIIud fieri.& illa via. & illud mcdil!1ll in :diqua cu~ ~i(arc cxuceatUr. qll:t potr:ntialitcf {c habcllt , &:

de potentia :ad'aftum rranfcat reCpellll ipfius faai. Dccla:raulE' hoc. quia hoc ip(Q quod aCtio.lit acci~~ dens non GlUm ten.c:t (e ex pane agmti'J.v~ a4us. aus fccundtas,G:d cri3ID U {,;!ftc termini titt1i ~ vc qllodam fieri. & tcndmriii lcuvi(i:ui ipfum tenni-. num; liqUid.eln ~o ql,l;e c(l ~cidcli5 Cpec:i.liciul.l:<

a ~o fialt p,oc:cI1i~1. ffin~.fio. at itad.ep~~

!JifftJt. XPIIJ.

j

der a~ r,(a~~~~. tdpiejccpr:. !p!\lni tetmint1~ ,an .. R.UAm,qll~dam,Jptit!s: faaio,:~, ;qnz1wm:tetmlno,

. t~ntilic;llur: nOll coiin ~illis lIa:io d! aliaq,q_na.iJr £g~i~",k(eu .res ipfa: yc.tii::lrjli"i.nec !lCi:il;J "ipfa tl1Unarc::p!1't¢n,alu·gellrej~fle. tl:unim)' per· ralcm a.l\lioficnl p.rocidc:nqr::. qm;!, ipf.~atl:i[j ems ~do eft termini 1 fUI;J pril?t:ipi".l&:CapGiliu$ medi;illfe 'Ina:

Clllfa·f;l~lncrminwp.'·I~ ,lldmtaio ctiam,co~ Ilitllat ipeuin agew.du.lftau : Iecllfido. opc:['~ndi;: tlliiCnGum non lit atiiis.m4eprnd~S' i termi"· 110. .Ied ad ip(lIm lebdens .-a!iip{bquc fpGci6ca-:

, lm ;.nec fpccificattlf ab fp(q Vt 1 rermino exrrfn(C' ..

CI" ~taa::o .licur obie&ujp illtU5 cognorcendi. vel artiandiled Vt imnnCec-a i'mmbiaro. & f.'u!\cdiile pfod"~o. aut: conllwo pa f~Jem aaiOiltm'.ilc~ C~~ elldali ibi aGl"looeJD • quz fit U:Ddi:nti~,& f~ .. alo ter~iiii.,um eoquC' idcutifii;:ctUf.",lils !Jon eriE' ipfol ad-io ~on(umm;ifa, ncque denominarcp"ccrit :igent~fJl • nili cum dfdlu.tcl1 t~mino idenrifketllr tallquam f.ll!l.io. &: produQio eius.qllia ell'en-. aaiira adia.quz ell.:i.ctjdC'n;,d~pendC't 3 rcrmino. ilhimquc refpidr t<1lJqU3m id l <JIlO rpcClfkul1t.& ad quem d~ "j~~& te~dcnri;J:, &. c.lufa.litlJ.Rurfil$~' non por~1l :leBo lib idcnrifiuri cum rcnnino; eanqUAm .1liquid eonltcutum ao tenninllfn.& petletius iIIo. I:llm dtcnrh1iircr fir elulaJit;\J. & fOliHo wi!: eif'ctlu;. &, cDnfeql1ct1lct fit aliqllid prills i1lo~ " tc(piciat ilium ,,~ termm 11m 1 fe emi rECrl'~llm.&: producendi1rtl~=rgo n~ca:~tio pollul .. r (nbieuum antC'cedcnter ~d iprum tcuJlinum f:rciljl1dllffi. in quo fit ralisattloJpmvt cxpam:iplim rei faaz (c rencr , qllia uiis :rai" pr()Y'~ in r~ilio eft, &: cum ilia jdmlificatnt accid::n~ d1;& lie fubiell:uIU po~ulaf: ('rg~ ralls res fa.a-~ a.liquid fui pr:rfupponir. w '1"0 (ublcCl:crur ,tbo Jlh,qua: ""'Iden! ell:: ~ ergo non POtefr clfc ex nibil!) cdm aliquid pf:tfIlP-

pOllar_ "

:1' Dices ~ rotUm hoe in {enrentia oppolira reperi., rllr in creadone , qui" c:ti;un dieuor quod dl .:I4io {llbieClat.1. feu idenri6C;lta cum tcnnino, qUi creatllf t.:mqu;lJu eautitliuJ. & fadio elm. & ramen creu inurn cx nihilo: ago in blC fenteno ... no h pD~ tell eenulncere rado f.lti.l qllod non ii£ pombil~ ioftrumcnmm crcario (lis. ~t d.uo quod .lebo «Co'l[~lIa non po.nat.lliqllid iI), te cr~ta,qiJod babcu raUQncm aCl:,om;. fed folum ;laiD It:de.lt (c e-X pant agcllti.5: • cur trpugn~jt qllod Ot'lU wmmnniea cauf% cr~ar% inltn:nllenr;lli a}jqlL1m racionem atliorUs 1l)ng~ diDttlz ab COl quam vldemll$ ill rebus DatUralibus. kjJ.aaion(:m.qu~ non lit motu;, nec ex pane renninl (e nm~ led fohlllJ ClI: palle ngmEis.indequcdcrillct ex fcctfminuID pttinBu. 1um '1iliu«fidcm tOliu5 elfe.

Rcfpon. in fmrciltia oppo6u Ii "dmit!lUl' ;ltiionem el\ pane termini I'e rcmmtellJ ctf~ ::Iccidms J non pode (alnafi qucY. ercario 6t a dibillJ, qQia.vt pondcrauimus.rt . .t. hoc ip(o quOd eli ~ccidens ~ non opaat.Q( nili 'It (ubiethra • &. coofequenrCf non £1m ipfilm (nbicBum in quo elt. fed fupponiq& Ii, non fack omnia ulls aClio; quOd 6. tum facit OIDDU) non eft c-rcatlo. quia non eft e:s: lIibilo. Vndequ3l!lUmCl1mqll~ oppofiu faurntill tcnar qlJodct'('atio cftadio fllbi~cbf,l in trrmino produClo (anqlJilm medium. & via.fcu tcrultruia. lie 6eri ip6us tCfmili,pmcD h(J'; ipfo reddirur t2m fullieieru impJiario,qnilll fufikicnrer pet" hoc impDgnaw[pr~ceden5 temenril.. 'ludd attio jIb 6 eft· {ubietHta in ip(o termino t;mqllMD ;,faflio 'ilJill'.&; tePdentia ad taIem rerminum, OpOriit quOd przfUpPQDaE fubicthlm in ip{o tennino in quo lit ilQtcqnam f.tdat. & ptodllut id '(tlod dt: bft pr~ dlKerc i arque adN noD f;\~t to'um quod 101gb.

, .

1fl

j~do elljqiti~'noii'~a~k iii 9tlod fn'Zf~PJlonlr.~Li c~ll(cqnSljri:£.[i1nt f~3.pra:~I(~ quod qmdquid Ceil" tiar oppo(jt~ C':litemia. iamen'- imp[1c,nioncm cffioi 1;!;I(:em;;!lfcriJnta~'non poncndum 'pro i:tc;arioIlC aaionem 4!J!I~ ac&'dens Ii,. & ,on(~qtl~m~r quod t~p~lgl1:1t dfl: lli'infiwnHaJto. quia in ilia non nia ~ccid"mclfe,porefta'Hil inll:rumetltitli~. Sed pf~re~ vrgedlZ¢:ta,ij", potj\\5 iiiiR(frfrmentaif4u .. f.:i. " & In -qaaeif~quc caura creata , De matiuam ~ajoiirn'l haJ;icro Y6ffir,quam in Dee, CJl!iJi (~jiten" tia oppo6ra ~nl!" pon!f . crearioncro ~lfti !ttndtn~ ti amJ&; vlam canq!i'illit qll~d;im calJlJliw~&q:uod .. dam medium. feu fieri iplillfrei 'I'eatztdicir holn..: aaiopC'nn:lfe Cjupddam ~c.::id~n;. iii re creara em;!" nail' immedi~t~ 1 filmma, &: ilfttnirudllliJit'Jte Dl:il & litprodn~itlu umul tumipfateqH~ crQ':Irur;hoc :Jccidcnftrtli fiie modmpioc~d~ndr ;\ Dea ex nilIiJo "tanquam modusquidam agcndi.hllbcn, p:inlcipathi~ in(jtli~~ll;'m quaJldlim eX pane modi o:IgendJ, qUia ofirm ex ipfa infioira Dei ,aanahf~fC'~ qnz eft'. jmmcdi:uJi rario :igcndi. & produccndi rem fub JIlo modo. At veto. in ~.lU(ll ~fC:i1t.1 i 6i: in'; Hrumelltali atria iden~itic;it'* tum fmnIDO OUIDI ex virtute: , Be aaualirarc cau(;t , (cu aQiDne Ilgen ... tiJ,' q~ accidens elL &; inb2'rCD$ ipfi agend, ip[{ulJqlll! tedUceh~ de pOlcmfu;d ;tt'tllm; vndc ill ipCo ag.:otc'flll'ponitur blbere limirarionml. & (:onl1dtliol1em in modo procc:dendi.qnill (t; 1l;Ibu vr aceidenl infur:rcof ~ & rcd1U:rn~ eau{;lii) 'dI po-. r~liti~ ~d ;ltnm ,,-nde influlCus (ecufUf a; uti Kci'" dellte.&' idenri6carll5 cllm, tCEminoinon pOtc:l1 dJ4 influx-us (miu$ elfe-. & enli! in qtlllnmm 1m!, ltd lirnitlltuf t 8t conl'ltiltu5 • lieat Ipfam accideos.6C ipfa virrul • & ,,{tUt fe(undw ag~niit 1 quo cmz.o, mt • nee pOldt ille iilfhuau (dam piinidpariUl! habere:: aliql1id innnlcariJ j cUm I:maner imme. diare 1 principio limitllto. & .finjfo • {¢ifkCf 1 vir[Urc ill;!,&' a&! fecundo j qu aliquid 2CGidentalc (lint.

Vode (olUintt. fccun~a replic~. lk ~ cOD~r. ~j. mlruE' nofi1'2 rano. qUia vlIkbeet eft- IIDpoffib'Je aliud gcnP5 aaioni, fingac ~ qu tit .:i.~dd,n~. &' (olum tl:n¢:lt fe per modum aam: fecundi e:r p~r";'

re agmm , & non tetll:at fc ex: pinr!! fUmin) pro ... dutH foinqnam adi!) ~ feu falljg idc:nti6nra cllm iIlo:li;Jm boc: ipfo quod accldc'n5 dl: raln aaDS (eeundlls ex patte age-nris fe tC'nem , dt'be, elfe: de .. prndens non (oliuJl a (uhil:lI:o ;zgCntt', fed 1:11am 1 tct'mina produao, a quo (pel;i6amr;vnde cpo-ItK quod identi6,ctlJr cum iIIe. non 'If qUid (onrro:.rum, & poftcmJ5 rcnnino I'lodulto • fed Y" {aaid iIIia. dl. & tendcnlia :111 mum,. qu~ ptovt lic Ifc:~ ci..6C3tUf t d~c:ndhqlle ab iJlo,quod noD (unit in stljene Dei, qU% eft independent ;b omni re C1-

trot (c,&' produc:cpda Ii (~. vnd~ POD f~'i6catur i ("mino.nec fe hllba 'If Catlio identi.6,a[ol eUllI a-

Jo • fed immcdw~ es (e pfoduQr ~ & inSult fomm

eire in rem .;reatam • nOD ill.lhn:u q(';Uo rem ipfam. fadem. qUi;l.lalis,inilo:m1 d~ber flJpponert (ubi=~ allnt in quo fit. non UIud f~cat'. inBu,;u$ ;1Urcm Cf('aliUD! rotum facit. & nibil (DpPQni~ « pam~ (<<mini; vndc non potell rabs illflultU5 elf" acd~ dens (ublelhllH in termino.[ed tilbl1anria ex p:tfrc agentis in6nid.quia 6 eft: OIccidms:. (uppotrit fubicClum.& non facir,3C- pa hoc DOlI ac:ar ex: l1ibil~ f..cicndo EatUm CflS. &i!pugu,:It ago quDd DeuS' commllnim QU(o'l!: Ucat;l; ~ «iam inlbum(lltalj~ vim.(eu :ltliolJem.qn~ lit OIc-adem, &. :l8iOlle,;ZCcidmtali agae,at inBII;t.& ex:alia pane quOd tit;«

&. fadat lOfum.b'l"idem hoc: ipCo quod. fal:if,~ in~ Btlit, t;mq~m 2.ccidms, debet UUlutre) Vt tubiedata,"" fie (.ahrm fubic:Glum POD d,bn: fac£:e.fcd

(!liPO'

Cupponcrc; dim id quod faclt 'h: .rubictlW; f~,l;ir. 6: 'It accidens; Ii aurem (upromt fubi~aum •. '"

lion facit illud.non crcn. .:' . 'C" , .

l.8 .~ Deniquc ex hoc [cquituc; n_l~ifea~,~!(plicad? r~tjoni$ D. Thoro. & cffi~acJ.a,JJIJIJ$ qu~ coolillit in duabus prop ... O~!io~ib~s mQntlrantlbu5 implicQtjoncm , (ci«.;~~.qllod l~ft{~n;I~ntLlLn ~p~ta[[Jr di(po(itiIlC :14 eifcCtJllU rmH;'Fali~. '!gentIS, & (e.,u,}dqlq!lod etfedus faa~s a .creaJIQnc.'.antcced~t (lnlllia (_Ill. a: in cifcdu efle polfunt •. qUl:! prorlum ip(UJII ;J[c abfoiurc, 'It ~omprehelldl~ elT~ p.Ot!:iltpIe' 81: accuale t .& iea ad hunc i:ffcCl:um'J;Uhil POtc!t difpafitiUc operari. Non dixit O. Tho!n.quod inIlrUlJlcntulh debet dif pofirionelJl aliquam op~rari ad dfcll:um pdncipalis agcnris. nee quod debet difpofidollcm aliquam p.oncr~ i? ipfa re , ~Il.~ cit dfdtus principalis :lgcnus. Nilulllotuan dllm,fl:d fohim 'IU,od illitrutn~nmm debcr opemi ai(politiue ad elfctlum principalis agcnris .id ell:, mini!lerialitcr ((: hilb~ndo, & !11~c:tiod modo ill agcn~Q qu~tn (e hoi beat Ip(IiM prmclpalc: ~gcm ; vade VIItll$,& inR,ulCus prindpalis agcmis Debet coaf'!i.ui. Be attcrnpctari,ad modum ipfiu5 inlkmnc!Ui.~ quo prolimc debet n.ICci I &. cxirc phyftcc clfetlus. QlIm:{ufficit ad propofilioncm D.Thom. quOd illlhu[JIClltum in modo optr~ndi dirpoGtiuc) &, minHlcdalitct {c lIJbC3( > non ex pam: rei operare, '1113.6 diuc{(aro rem ptodm:at sb c:lfea:u principaIi! l!fentis,qUa: tit dirpofirio:td illam • & rccipiatur ill c~dllm re vd {ubiel'lo in quo lit dfctlu5 pdn~ipalis ~gel1lis: hoc enim Don dilit D.Tho. nee ad. vcrirntcm propolitionis ciU5 I:cquirimr,quia loqnitur vniLlcr(:alitcr de omni inllrumcnto Iiue connaturAti, fiue ebedienriali , & foh\m fupernatur~liter clcua~",r,fpe:au quorum inllrmuc:momm non reqllitit D.Tbom. qued producanr dl(r.oJirianern ~liqu;lIn in :,oJell1 [ubieClo in quo fir ctfeaus prlJlcip:lli~ ;Jgenris. Vt pareI in oper~tjone inI1l:umcntali S aC{:lOlentOlUf'D,de qUibus dicit D. Thorn. "1J'14I.G:. .• rtic, l.ad 7.. quod p" "Dpri_~pmf~ tWHlm '1114tlJ 1:<:"""' cirrlJ CWplll 111411. IIU/glint. ejfitiurlt 0pt:YlJtilJtfem il1j1rlf.mtillAlem flirljjtt diu;";; dr,," 1111;r;hUtJ. &. licut dicit inj.quj1.64J11'f'4.aJ ;. quOd ab igne inferni PUniuntllf DZUlonesin iRo acre:, li(:ch ;taU non alllgentqt iill igni: & IiCUt doeer ",1. .(]luft. J78 ... rl;,.,I. ",J. pr;11I11111. qdod per a.Cl:UiD immsaemem Deus poreli OpCJ;iJti rni~ n~ulllm in fc: ad eXU'l ; & tamtn vi lio ain eogi t:l" tio, nibil opeC:lntur ede quod di(ponat rem =lcl e;ma. ad cffctl:ufl,l princip,1lis agemis. ~~re in fcprtm13 D. Thom.dllbit.1ndum non eft quod non requiritut ;ld inllrutnenralem (:3ufam Dc:i 0pC:f2nris quoJ habe.u: opcratiolle:m qUiZ propric\&' e-OI1- mtut.uit£t difponlE :ld cffcelum prindpaJis 19en;" tis; Cufficit quod h~bta( qlulIIC'Urnquc opc::rationem. e:ri;lln d{Ci alilld (ubidtum > & iDa diuinims e:leuerur 3d fa{irndum ql1ockUl1lque: opus Deus voluuit.fiue in llio rllbieao~ fiue in :UiqllO difl:anti: licut ~nim pOte:ft pcrignem erillemem COInpll1ti clc£"'ee:te lignum, quod dt ROIll~it~ potdl ptt c:multlll igncm.qllidl; Compluti.f:lc:ere mira~ ';llIum Roma:.Et p~ humauirarcm Chrifli qu: dl: in.ca:lo •. (:enu~ eft opt'Iari omn~ eiflldm grari;t:. (tum qtU fiUN In tet1';).. licut qU~l1do craE in rC:U:l pmdcB.5 in lignCl fecit miucula in czlo, obfcuun* do Solem.,

l., ~Qd Ii inqll~ru:Cur crg~noh POtC{if per operatlOUt:IU, qllz hie lit ab hDlliIDC:. vel i ligna CfeatC Ang~~u~. I!quide~ n~cclfc non c~ quOdoper~Ult :lbquld 11b alho IDnnuu~mi 10 tali Ie • qllil!:

CleanlI ~ aUf in (ubie:lio circa quod lir opcf.1l;io prinOP:lli5 <lge:_rnis! E~ undc:m q~o:nodo vcritic.~

·DI (rMfion!:

tar. quod dicj[ S> l'~in .. :quM- illa'IRHpntb mope .. rtltur,,di(poIitiue ad effaChim prindpalisagenti:i; Ii nibil :operanir qlwd ;c:IiCpofido fir ; nee i'cqiliritUt quod adionel'n PtDpri~1lt hi~e~lt~ fcMoHimope" rariol1crn,&: effc:chllnptiDciPlllj$;lIg(mi~:. ;£..1 .. [ ,

Rdp.ond. quod 'c;Iiam{ioperiirio'irH1tUi'ttelld tJo~ (it'nee-elfe quod ope;ecuf ¥iquid clrca febleCl:um,in quo eft dfc:du5 piinctpu.li$ agcnris ~ necc[~ (;tilum'tatr.c!1 ell:quUd1illa:.opcratio circa quod..: cumqua verfetur;modoJIiO. & inferiori ad ip(un'lf Deu I'll, ve ptiilcipa!e· a gclU eft illius clfelhl! ,; op~'; retur ; & ficcdard relpc:~u obictli dillantit,,!Jcl; non cxHI:c:nds; opctCtltr, tanq;;~m op.e:ratitt' ai.., dd(ntalis cxigcns (ubiedumclI: p:ltte rei'oper~tlt;' :I[qnc: adeo p~r rnodum itnmuuponii p{O£ed~ilg; qucd.tonhter rt:pll:;na~ cum mOdo cteariorii5>qu~ c(l; eJ. p\1tO non !:iIe, & ell Imllo pra:Cuppoliro. Q!!are etiamfi inlhLlmentUIU operC[lif circi vnum {ubicetum; non ramen porcll circa aliud op«afi modonon imrnllflti uD,fell ex nihilo, qnia rdlpean t~lis ope:rui etiarn (e haber vr atcidciltalis ope~ mio; & fic phylicc producit iJllId; ergo vt inh2:fCnS u:nnino : ergo VE fupponms {libidlllm, &; non 'lit fadens rerum,

.Ex 'JIlO Icquimr qllid tit apud D.Thorn. opt- ,0:

rari dilpo~t.'U~ :111. ~Jfcdl!1l1 p~in~ipalis qgemis. .

hoc ell: mlmll:cnahrcr > & mfCUOtl modo Old' .pfaln c:lu( .. m principalem. Vt lam diximlls. Hoe antem fc:cundum d.uplicctn [Cillt:ntiam ~ duplicirer Jnrelligi potell. Qgidam el1im. edam inter Thomi~ Il:as. renene requiri ad eau(:an inftnlmemalem quod habese ;lc!i;ioncm propriam veri! c1iciEam a

(c. & rjgoro~c (llmpr~m. qllz 1it:et non eperecer di('po~tionem aliquam pet fe: eonduceneem ad cftcaumprim;ip~lis agentis. fed omnino difpwram , ramen ilia eleuari potell l Dee ad 0perandum qucmcumque cffcd:nan veluerir, qui;!. vinU5 prindpali$) qualllo ell: cllic.aGiol;') umo POtell:

vri infiruml:D[O minus proportionato. & ita t.um vinns DcHit Iumma > & cui nihil ohlbt nee [cfiIHi;, Pl)tell: VIi inflrumenro • etiam omnlao di(p3t:\IO. &. nihil conduceute , im,; ,omrariD ipJi: eifcCllli • ficue porcll: c3Jef~t:cre pCf IIqnartJ., IX inft~gidar~ .pet ignem. & luro ~a:dE:ltem. apa:hc.~ alia fimllia. Er bane [cnlt:nl!:lm fecun (umns In PhJ{ltit qU4j1.16. An.:.. ex D.Thorn. &: ratione. Alii exillimant non rc:quiri ad inlhumentum di~ uinullI :diquid proprie:. ~ rigorosc opt:rans > fed fufticcre ~lIamcumquc tnrit:ltern c:lcuabilem a Dco;d etfc:d:um quem voluCfit. e:lianIfi rc:c:un~ dum proprill nibil operemr . .Et vtrique: (]icllnt~ fu8icer~ ad inflrumentum. quod produC~tellndem effeaum ) quean prindp;Jc agcns. fcd infe• riori modo ~ &: minifrerialiter defcruirndo. IIOIl um~n requid qudd dillindum CifcdurtJ. aut Jirpofitiom~tt1 ad c:lfca:um principalis agemis con~ duccmcm prodncat. Edimilitcrin vt[aque fcntemi~ lalualur quod inftrumcmum Qperatur di[~ pontiue ad e.ft"caum prindpalis agemis. licet di[pofitionem ad ilium (:onducCfltem non 0pere(ur.

id ell: quod ape-tc:tut di(pouliue c:s: p:d'~ modi operandi. liect non ex pime: rei operat~, & hoc fuBidr Vt QPPOn:I!Uf (tcationi. qUia petit fubie!!tum. toe fupponit. non f,lcit. Nam fi tcneaml1~ (l=quiri quod CJ. propria virtUte inllmmcmi proccdu aliquJ. ati:iQ ad hoc vc deuemr 1 Deo. notJ quidcm quia reS operara pl:r ilbm conduC2r pet (e, & c:onnatuta.!iter ad dfcfrum ptincipaJis:lgcntis. fed quia conducit vt vetificeturquDdinlhumentUm operatut V bra propri:nn vinutcm.&: ope~ r.u:iOlltm, ll1anif..:lhull ell: quod cum taW: opc(ado ~grecliWlr ab infirll.ml;nto ,t:aI'lquatn ~c;idc;~uali .

, - qu~d~ln

~., ..

,.

Difpul.XPIIJ. .Artie. IV, ;'7'

i'i',U~dlm dpcmio. & ~ei::mrlinMaj ~q,u:e !:OI'tllri- l'!uid operari mil1iflerialitfr ; &' di(poG(iUI ad ef ..

tb a.d modu:tn· ptl)Pfltit'P (U~ vrrtuns , fu~qne fcdum prindp~1i5 agcnrls. vel oper.:londo aliqilam oper~t~onjs ~ lli::c~~aciO ?pCr:intf .pCt modurn Opt~ dilpofitioneln ad id conduccnrcIJ1,tir:ut jnll:nlll:u:n;o

J'ol[ionl$ (l1bll~ctz III ahquo (tlbu!tl:o • (c:culldum [a. namtali:ll vell;!lu':tn difpofitilll~. f~ babendo ei

quod e~ p~he termini [e [criet I 6( 6e lalum pet p.trtc modi operilllrli , & ad (uum modulii tra6

modulo murarjDtlis. (~rnotUS fc: habeblt.non fa.. h~~do. & limilando, in~lT~lim ~a~f~_ frincipaLii'

eiendo c~ nihilo rceum ens J {ep {upponelido 'i, mllrumtnta obedl!!ilflaha.& c:1e:uala.B beD. . -:I;:

aliquid J fdlket {Ilbic:lt-um. Si V'l:ro, eeneamus, Ad. Iccuudum R~[pond. dllHngue-l1do antece- j

:non' f~quiri atlionem propric dicbrn ,& pro- 'liens. In inHturncnris ulpcrl1,uuriibbu, non re-

cedenrem l propria vitl:ute infhumenri • fc:d fo- q_Lliritllt aliqua allio procuia ; ralirer qUdd f'rodu~,

Jum entirat~m, quz Qbcciicntialitc:l' elcuceur a C.1t aliq\Jem ell~allm J ((:u di(poGIiQnt~ dlthn ..

Deo .1d operandlhu effcc'!uln principah!'nl J ra- 4;1m ab dfr.:Ctu principalis Ilg~ntis. tr:in[cat ; tali ..

men ilia cillitilS debet "pcrari i.aff'riori IJlodo ref qnJd 1tiodo proprio Hmltl:t • &0 ,CO;'lrdCl in-

ad ip{ulil priru;ipalc age,u J quia jnarumt'm~li- fhu:um princfpalU agentis ad mednm fuum tlpc ..

ter. & min;neriali~er ad ip(C1m , [c debet habe- randl , qned ell 1m go modo cperarl, ~ dilpollriul

re , & confc:qut:ntec illa' eICIl:1iio .• (eu "inns fe h.lbcre, {jlt~m c:t pmc modj operandi .nego.

quam ,cdpit i principaIi agen!!!, d~b~c ell'~ pae- Vndt' p.m:! ad probafion!;5 ~nl{:ccdtntil: .ecnce-

r'icipala • & pouticulari~ata • &. nun, raUl vniuer- dil1llls enim ,quod in fJeramentis. inlgne ihfl:inj~

blis influ:tus • &,t~rn in aetu pUfo,iiCllt yircU$ di~ in aaionc: 1n1l11anCItlC ql.lil;ndo afiumitu~vtil1lh!i·

uina:fed potLus Vt virrus operant procedendo de mentum , nen ef] aliqLlis (.'tfc:Clu'~ feu dllpofitio

~a-u prime ad fe:el.tndum. .l;rgo llle aaus Ce- falta pt:'f vi"ut~m p~opri.un inflrumcmi in ip(o

cundus aen ctjt ipf.t 1l.lhlhndlZ_ lnff:nllnend ~ &; (ltbiC:Gto in 'lUI) fit di .. t:eus prindp:dis lIgtnlis • tit

vinmis elus , ~d ;u::cid~ntaU5 :!lI:io, feu op~:atiQ: ramen ",Iiqua (lp~rJ.rio precedell5 modo illo pro-

ctgo opmns 1:': (ubietl:o ; & lie [IIppOIICIlS {ub- prio, & Jlmjl~to infirumc:nri ; & fic dilpOlltUfHe

iea:llm ,Il.:lll f;lcicns: ergo t;oilWlEonicur h~bct ad effJ.:tlu!fi rrincipali$ ~gtnti', Vt e:xpli":~

ae.uionL I qu;t elt e~ non (Ilbiefto J &: di!poft- rum e:ft. Ad id vcro qllQd diciillt de lranfublbn-

tiucHolilm OpCratlU ad ralem dfcGl:urn ex mode tiarione quod dicit D. Them.non cflc~. (llb/,,,!tQ.

opetalldi. , Relpond.manifcllc loqui D.Tbom. de fubidh,

Ad rationes dubiundi.l principiI) facile Re- communi vnlque exrrcmo , ju quod idem (110-

[pond. icllum maneat (lib p~nc. &. lub corpore: Chritlil

3 I Ad ptill1~rn 1:11: P .Su:trc~7. dicirur quOd ratio D. hoc em m mill d,tur. &: in hoc conuenit cum erea-

Thom.ccncludie d~ omnibus inllrumepti$. quia '10m: ; non' ramen nt'gat d.1.ri lilbicdum tnUc3fum,

omnia inlhumcnt.J Opcrolnillr modo inf,tionad Be cOI1(:ur(lIIn de vno extreme ad allnd. qUia ma-

pnneipale ~gcn5. &, eius vlrturem atquc inBIl. 'tria pani$ franfit in corpus CbrHli ~ &; utione

::tllm Iimjt~ndo. & rrahcnilo ad modum pr04 hliiu5 fubiclli non manearis , ft:d cenuerfi poteLt

prium quo ip(a 0pt:t;mrlJl: .1icCr non. omnia opc- :lttingi ab :lliqua inlltumcllrQ ifia cDnLlcdiD J ve

renrur di(polition~Jl1 aliqlum condllcenrem itt '. dicit S.Tb~ 'n ".dij1inEl.$. '1.~.IIYf".IlJ ~.quiaQ't""

df;Clllm prineipalis ::&geDtis • licLlr heiunt inllril.- . lur~. inquif t «rif;' 'IIir;iltlftJ ;1'1j1rHf11mMitm ~pt-

mem:t naluf~lja. Er bee quod elf: opaari modo "'"mil ill iJ. ;ltl1J.m idt'pus Chrifli ml1lftthftamit4t*T. mo inferiorl , & Iim.atatt !It'l"e .:o;u'tbre illflU.- Habet ergoilltl.rllnlclltalis aClio aJiquid pJa:fi.IPP"" :rum c~ufz princiJati! a~ [u~~ modum oper~cP·.' i,~i'!l.ql i~ quod opuetu, ; & oe non _~X PUfQ PtbilQ c:ft MpaLi!iue opc:r~ri ad r- etf.ClUQI' ptii:lI:ipalW "-':~gri ~ nee tOtum agit • ftc! aJiquod tubu:aum conage:nti ~J non quid~m ope:t.3Ddo difpQutiue c=~ par- ":.'I!emt in aUnd'. &. fie, raeio communis entis {lIpee rei opc:r~r;c J qua(j di(pofitionelll aliq~ ad iii r· .: ponitdt:- .:~ _- .. .',

op~ranJ~. ~ed dlrPQGtiue eX p~[tc mod~ opCf;lDdii~' "(Ad i~"_a:O'q~9,ddiciturdc creationc qUDdlic~r: 3}' qUlil fic IUnlt~ndo ~ &; ad modum (llum coara-an-· :JccldmfaliS attio lit i p~tdl ramen ex IlIhJJo pr~ - do in.Huxum c:mfz pdncipalis • d.i(pofir~lIe fe ha.., . dueue. & lidt fupl'on;lt {"bJ"du~ in quo jDbz~ bent 10 orame ad opc:tal:l.jllm • '1111:1 lie difponunr;. te;it;, non tal11ep ex quo t:ducat. mn .;onilac ex f~u ~eftfingllnt ad modllm (u~m • inRu~um (UVt~ , fo"~ diCliJ. 9u~d ho. c: ipfo q~o~ acciclms c:ft. dt:nons c2ufa:. Nee ab{bt quod hoe modo ab.nr ,bet h:lberc lublcduID, poll tolum e:.: pane: ~gtn":

COIllCZ (ecund;t prin'ip~k! diccntur dilpofiriu! fc 'cis ip qll:iluturn cllaClusCC:Cl1lldl15 e:iUJ. fcdcuam bJ,here aJ I:"'U[:ml primam, quialimiranr ) & ,o:":~ 'eJ' p .. ttC tel falllr in quancum dl cau'~li(as.& fa-. atlbnt c:ius ynin~~L1lcm in611s:nll1.Rc(pon.~niJll C' llio.mcdiame qua res ip(Ol producllur ~ v, J.:IorC cx-

quol cau(;:c: (ecundO!; hoc eti .. m habcllt • fed non plicllum dl:. Rcpllgl1ar au!cm. quod aliqllullio

hoe: fohim , fcd cd~tn VinUfC fU;I opcr:ni ~lfcdum. ;Iccidens 6t in qllanmm l;:Iu(aliru. (C'u nllio rd

allimibpdo ilium ubi. & nop vinut~ c.1u~ pri- proQud3! eft. IX ,haht-at [ubic:aulJ) in '11.10 lit ex

lIla! .lic~t ipjlultl,un C=~$ rcquir~l\tran~uam con- P:lUJ; tcunini J leu rci (albr. &; ramm Ilr crc::lrio.

ditionem 1 & moriQp.= requitilam vlopacnmr quia lie nOn toturn quod in ipre tcrmillo cll,p!o-

(unm elf<:aum proprillm. 1\t Vt:fO in!\rumenra ducic. [~d ~Hquid ClIpponir ; IX fir: noa pOtcti dre

ho~ (olllln habent 'iuod eft di(poJ1tiuc [~. habe[c ae:ado 7 qUia non fi(:it [OUlm , arquc ;Ideo Pcquc

ad dEdtt1m plindpalis agc:ntis > qll~ tOla tatio procedit ex nihilo, neque fadt dfc quod omnu

opermdiin C:1s eti:tnotio • & irnpreffio \,';1u{z prin- alia an [cccdit • quod ell; dfc ,lit comprchmdinam

c:ip.l.lis?& rnturn quod c,:(pa~c: .Iua.confc[unr Qlin~~ potentia~c qll. am aCluale. mn fl:~ndum.comtnu-

ar:rJ~htcr rc: h~bl:t. &. eQ Ilmlr3t1o • & !:oara:!no !'I!;rn rilflOntm • qlllrn fecundurn patU(ul:ut!D'

illius vimltis ad mlldum rropriulUJ mill vinutcm ~are Ii in (ubktll) ell: iIla alHo e:x paRt' tl:llnini,

clIhibcnt, cui dreaus aaimiletur. fell rei f:lI~tz. eriam ex Cubieal) eft.

Ad id \I~ro quod addudtut ell: probatione D. Ad incol1ul!nitlltia allar:! C1 P. Vafquc2: llefp.

Thom. Rdp. quod ptOb1l!.it O. Thorn. requiriad Ad primllrn quOd im~lIeaus I1diuuu dinino 34

de[erminaIO~ c:tfc:d:~ dl;£crmill:lta inO:rutncllt:l. au;.;ilio eieu3lltc, feu lumine gluri~ douo trm(eun~ •

qU:l1i man_u dUj;ens 1:'; hoc quod llIanifcJhllii dl let. &. pa rnodum aUlliilij n?n 0f~tll~ v ~ in~n~~

in nltllrahbns inlltumentis ad concluclrndum JI1~ntUIll Dd j {cd VI aula pno~lpalit , qUIa I.

¥nillaf,Jit".q~ omnia inllrument:tdr:bent ali- mouct~ & nOll £'W'c mOu!;tiJ!. enm l'italitC'( 0p=--

-1,.11.*'5. TJi#l1t.i~ l.p~I.D. Tb. Tornus alter. 1.1 milt

·/~ "1' c '..,: ••

ntllE,dc: quoplmibus egimu; pr&t4.tomtl.aj{p.14. )i.t dato qu3d df't inltrumentum 1}¢i. DOrH!jf« de qUi) in pra:(C:nti agillliU. qUiil. non ell: !nll:t~mcnCUIll ad etlicic:ndl,lln adettea) ';'d ad 1I1.~elll~ gCI!dum i S:. ideo non ~~q!lit,i£ur ibi pra::~i~ ad:~(J OX ptOpri~ mllrumenus, qUP. non datur IbJ aa:IO uanGens opc:radua etfcCl:J,ls, (cd pu:r~ immancm, lie itltdligcns. . ~

.Ad feclJlldam Illlbnti;tm de plunwmate dixli mus fJlf,tjl,"6.Ph.Jfo,Ml.~.():. tfu~jI. 10," Arli1/11f 1t,t.~,ili fiJkqt10dphutalma nonbabet vim cf· fcdiuam t fed obicCJ;iuam, id eft. Don phy ficam opeJarioriem • fed imentionalem qu.ucnus rcpt;efcntat obieaum corporcli"01 ipli pbwt;lG:l; ,& de {c natum c::1!: producere aliam (pecicm,fcll ecpra:-

" {gntarioncm, Geut vna (peeie', fOl;matllt 0:1( alia.

, &: cmirtiwf ex ."lia. Er bl!c operatio intentiQn:1- lis in pbanta.l.nute non eft de Cc fll&iens ad produccndllrl'l {p~iem intcUigibilcm. fcd id Ii~ virtut~ intclkltu§ agenti$. tiC dcplU'amis repr;c[cnratillnem pbantarm.aris > (upponit tam en aliquid rUZ:lliUJn if) "phallt~(rn~tc:; non circa inttllc&ulU fc? :,j~c~ jp~~ ,ph:mtafi3~ eU,i fepti?:fentU.&: indc c-h(:Jt mtdbglbilcm {pCC!Cm mtclkflus agens.

Ad £cniam. in.14miam de SaetalIicnris. di~. mw fimilitcr • ibl non Cllpponi <aClionem prepria. circa anilllam$bcnc ramen circa cotpus,iicl.lt BaptiGnus corpus tangit, & coe abluiq& lie a~iQ .. nero :lliqlla~ fdpp~Iiit;,Et lic:ec ilia non condu(;:tt ild ctfc:tlum ptindp.w, agentu; conduccntia fQ renente ex P:lttC 4ifpolidonis ptodllaa: ad principalei'll eifcClIlIB J bene ramen te tcfiente ex pan!: modi operandi. 'IE principatis inflll.XU$ (; llC~~~ mode, inlhilrn~atQ, 'IE diauID ell

. Adiol4rttiamMoUoa: dic:irur. quod in recutf tota adio anribuitllc principalf ;igenri. Vt aninciose impelknd , noo.vt ulllpliclta (ciMc;nri:nam ad f~indendum Cuffic:it ipfum acumen (c-turQ" edamli naturalirer C:i,d:it; &: nC)n 2Hi6gOfC im .. pc:ll.ltur. Supponitur ~gQ aIiqua" p&:opria #li(J fe.. (:Uris • id ell. fciEld.cn: .;'; le,eEiamli non amJl:dcA sc.Aiit verb vd .:lqua cakfaCb faciunt caloi'eiP. in vi ignis • vel unquatU ca.ula: principalGs cit ':L- 10te recepro i vel CupponendQ ad ~m In.. ftrullltnti ;z}iquid ptoptium. (glicct dcfctte ca· lorem • &: ru:!. denfitarc , "ll;-! faritare magis; vel mious modi{i"OI.tllt, & Q'cG;b • vel mnp~ calor,

J

..

tRACT

You might also like