,

ALDDIUJ LIBR1W UlUVERSITY OF VIRtilJf.

CrIARLOT!l'ESVTLr,". '."Ti··'";ii:i}-

L

£/'1 '

ri'

/r"

(c ~--

-

",." ~

'.', , .,- .u "'j

.. :It \... ./"- ~ 1 • ~~

,

" «, r-. ."..

Digitized by Google

Digitized by Coogle

PALAEOGRAPHIA GRAECA

Digitized by Coogle

Digitized by Coogle

P AL.£OGRAPHIA G R £ C A,

SIVE

DE ORTU ET PROGRESSU

LITERARUM

GR£CARUM,

ET

De variis omnium feculorum Scriptionis Grecz generibus : itemque de Abbreviationibus & de N otis variarum Artium

ac Difciplinarum.

Additis Figuris & S ebematibus ad fidem manufcriptorlim Codicum.

Opera & ftudio D. B ERN A R DID E MONTFAUCON, Sacerdotis & Monachi Benedictini e Congregatione SanCl:i Mauri.

PAR I 5 I I S,

{LUDOVICUM GUERIN, fub figno S. Thorne Aquinatis.l

Apud Viduam J 0 AN NI.S B 0 U DOT. fub figno Solis aurei, } Via J.1Cobz1 Et CAROLUM ROB U S T EL I fub ligno Arboris Palme, 1

M. D C C. V I 11.

CUM PRIVILEGIQ REGIS.

Digitized by Coogle

All rilhts re.rved. No part or this publication may be repr0- duced, stored in. retrieval system, or transmitted, in any rorm or by any means, electronic, mechanic:aI, photocopyiq, recorcUna, or otherwise without the prior penniaion or Greg

International Publishen Limited

':7-

e-;»

//3

.~

. /'1\ ~5

/970

S.B.N. - 0.576.72202.2

Republished in 1970 by Greg International Publilhen Limited Westrnead, Funborough, Hanta., EnaJand

Printed in offset by Anton Main KG, MeileDheim/GIan Western Germaav

Digitized by Coogle

LUDOVICO

BURGUNDI.tE Duel,

GALLIARUM DELPHINI

PRIMOGENIT.O.

1fi!E~~ U AND 0 quidem me bujua tibi nuncupande operte cupidum J pro innata bumanitate , SERENIS~ = SIME PRINCEPSJuhes pulfo

metu ac pudore fecurum accedere , P aleograpbiam Grecam tibi offero, diu meditatum,

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

d.l/idua exercitatione concinnatum opus, cui a multis j am annis vigilias fudorejque meos con-

fecraui. Rem tanto lahore partam in tuto ut collocem , ad patrocinium me confero tuum >. certus auJPicio tali finifirum nihil prodeunti in lucem oper£ metuendum .. fed plana omnia faujlaqtJe oboentura, meque parem votM corfi-

liifque mcis exitum ejJe conftcuturum.

N on una erat qute mihi tam optabilem P atronum commendaret ratio iimmo uero omnia in unum concurrcreuidehantur, RegiiJPlendor generis, cui nul/um par in orbe , Avi P atrifque uirtutes, quaa omnes in te uno ceu in JPeculo expreJfaa conJPicimu8; preclara domiforifque gefla, quihm tibi uiam , L U D 0 V I C I MAG N I ve.fl;giis inflflens .ad immortalem famam para}ii. Te non ita pridem vidimus Batavorumfines ingreJfum, exterritos adventu tuo [ederatos ita precipites in fugam conjecijfe , ut fat tutum nufquam jihi prefidium reliClum putarent. Hinc ad Rbeni oram, P atri& tui viCloriis preclareque ge./lis nobilitatam con ..

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

uerfus, novas ibi palmas adeptus, nova troptea erexifli. Obflupttit Germania , ubi obfcffum Brif acum urbem omnium ad limites fuos poJitarum munitiflmam, intra tredecim ab admotis operibus dies ad leges ViC/oris accedere con-

JPexit. Hoc Gallici nominis boflibus JPecimen datum efl, unde difeant qualem in pofierum [ortunam quoties adversum jigna moueris ~ qualem exitum belli fint expcrturi. Mirum autem dum vi belfiea tremendus, tantas hqfli .. bus clades inferres, qua rurJum bumanitate, qua liberalitate , omnium tibi exercitus tui ordinum animos conciliares : Prtetoribus, Trtbunis , gregario militi perinde carus , tam

feliei preflantis nature genio., ut nihil ex gravitate comitas, nihil facilitas ex imperii digni .. tate decerperet.

In otio autem, PRINCIPUM DEeUS,

]ie tempora ,fie momenta omnia moderaris, nihil ut vacuum in uit« decurfu maneat , ac, ut ait Tullius , ne ip[um quid em otium fit otiofum : fed illius olim Japientif/imi Regis

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A.

confilio morem gerens, omnia fuis JPatiis & horis demetiris , ut opportune fingula , non modo qUte prudentem ac generofum, fed etiam quit Cbriflianum Principem decent exfequare, ratus nihil eJ!e bas fluxas caduca/que opes,

fortunes, facultates, niJi ad perennem illam [elicitatem dirigantur.

Stimulos mibi addebat, SERENISSIME P RI NeE P S, ille 'fiudiorumfiudioforumquc amor , quem ubique prefers j bonarum artium, qua: ad dignitatem Imperii mirum quantum tialeant, illufirandarum tibi innata .follicitudo. His ego dotibus plane Regiia permotus, meam bane, fi non numeris omnibsa ab Jolutam, operofam certe lucubrationem, pr£jidio tuo libens commifi, ut rerum, quas tradat, deleClu per fe

JPeClahilis,nominis tui decore ornata,JPeClabt:' lior eluceat.

Argumenti genus tibi, SERE N ISS I'M E P RI NeE P S, non diJplici turum confidimus.· agitur de oeteri G1·tR,Ca fcriptura , cujus ab ipfis, ut ita dicam incunabulis ad pofirema

ufque

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

ufque tempera formas , mutationes flrtunafque uarias defcribimt«, & quantum ftl8 efl Db oculos ponimus : certi rem utilitate non minus, quam ipfa nooitate jucunditateque acceptam fore. Et fane mirum irfignem bane literarie bifiorie partem, veteribus prorfus intadam, a recentioribus ita negletlam fuiJ!e~ ut q1.ti vel ea , qttl£ jam publici juris facimus, edere conatus fit, neminem u Jpiam memoratum reperiamus : etji,ne mibi ipfl gratulari uidear, innumeri pene tum [uperiori etate, tum noflra, exfiiterint viri Grt£ce doCliJIimi, qui id potuerint & fidentitls fufcipere, & cumulatius prtt ..

flare.

Movebat ipfa G rece lingue dignitas, ut pro uiribus ad eam illuflrandam aliquiJ conjerrem .,. difciplinarum nempe et artium matrem, quafiante }leterunt omnia uite civilis ornamenta :Ie qua deficiente ilia quoque dilapja

[unt. Florente literis G recia, parigradu S ta .. tuaria 3 ArchiteClonice, Pidura , Mufica cetereque artes oiguere, Hinc ad Romanos

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

orbis domitores trarflat« Grece litere , inconditam prius gentem omnium JA4e~cr£(i)V preceptis excoluerunt. S uh bee jive incuria ,jive rerum bumanarum viciffitudine, prolapjis literis , cetera quoque literis conjunda artium & difciplinarum omnium ornamenta plus qtltlm decem [eculis jacuerttnt. DixijJes, SERENISSIME PRINCEPS, illas olim politiffimas nationes prifiina Jpoliatas dignitate fuiffo ~. adeo ut mali diutumitate , nee prl£fentis dedecoris fenfum, nee preteriti

Jplendoris memoriam ullam babere tnderentur.

Immortales vero iis gratias babemus , qui

j amdiu pro./iratas literasmaximeoero Grecas, paula tim immenjis laboribus e tenebris eduxerunt: quod Principum curis & fumtibus in Italia primum prttjlitere Francifcus P hilel .. phus, Laurentius Vali«, Tbeodorus Gaza , Angelus Politianus & alii. Captum in Italia

•

decimo-quinto [eculo Gr£c£ lingtttejiudium,

in GaUia [ubinde oebementcr promotum & audum efl. Q_uantum ea in pal41ra meruerit

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

magnus ille Gullielmus Budeus , quantum Stephani, Robertus & Henricus ,. quantum T 'umebi, Cafauboni & ceteri, omniumeruditorum ore narratur : adeo ut ignoretur utra utri plus debeat : an Gallia literature Grece cujus adminiculo bonis artibus & difciplinis imbuta fit & expoiita, an Greca ipfaliteratura Gallie cujus bcneficioexculta magis ac magis in dies ejfloruerit.

Eminuit hoc rejlaurandll in-Gallic Grtt,c~ lingull;tudio F 'rancifiiprimi G alliarum R egis liberalitas, F rancifci .inquam, primi , cujus ea in re irfiitutum , S ERE N ISS I M E P R INC E P S, a ceteris principibus pro norma & exemplo baberi pQ/fit~· cujus erga literas amor a plerifque illius & proximi eoi

Jcriptoribus celebratur. IIIe, inquit M. Anto· nius Muretus, homines eruditos ad fe ex omnibus orbis terrarum partibus, ampliffirna eorum induflriz przmia Ilaruens, convocabat, Ad regalem illius menfam non ullum acroama aut libentius aut fzpius ,

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

qllam vox alicujus eruditi hominis audiebatur : ~a re ad czteras fuas laudes earn addidit, qua nulla, meo quid em judicio, major efl • nulla przclarior , ur communi omnium populorum confenfuLITERARUM PATER nominaretur, Vidit Rex eternis preconiis dignus, mutata rerumfacie,

florentes in Gallia artes illas , qu£ ne nomine

quidem antea note, mirum in modum poflea [requentate [unt : qu£que a Gr£cis primum orte.ad alias deinde gentes latius emanaoerant: & prouidus , ne femel irfiitutum in Gallia Grece lingu£ fiudium aliquando deficeret, cum Mdgiflros & Dodores Grece lingzl£ affignatis fiipendiis corfiituit , tum preterea Codices Grecos ingenti fumtu ad u fum B ibliotbece Regi£ undequaque comparauit. Hujus vefiigiis berentes po}leri Reges , [ouendis iis, qu£ irfiituta [uerant , jiudiia non mediocriter adoigilarun«, donee tandem regnante LUDOVICO MAGN 0, tum cetera omnia .[ummopere auCiafunt, tum B ibliotbeca

illil

Digitized by Coogle

EPISTOLA

ilia uere Regia tot accejJionihus ditata efl , ut Ptolemaice & Attalic4 memoriam obruerit:

Hoc genus laudis, OPTIME PRINCEPS~ te a puero confedatum eJfe gaudemus : quippe qui non modo literas ipfl apprime colas &' ampleClare :; fed etiam iis deditos [oueas & exomes , ad meliora femper acuas & borteris: quo fadum, ut apud proximas fimulremotafque nationes magnus rei literarie P atronus audias. OEia uero plus habet ponderis exemplum, quod a magno Principe proficifcitur , [pes efl te duce liberales difliplinas omnes

mutafque artes majora in dies incrementa fPlendoremque novum confequuturas.

Reliquum autemefitanas.qui partie Regum liberalitate & eruditorum lahore commode fruimur, eadem promovere & illu}lrare pro virihua enitamur. Eo certe animo bane P aleo-

graphiam,jive antique S cripture recerfionem, adomacimus, ut ex vigiliia nQ/tria adjumenti quidpiam ad q>'AtM"v~ redundaret. Q_uod fi conatum approbcs , ji lucubrationibus no/lril

Digitized by Coogle

E PIS T 0 L A·

favem, audor nobis eris ut ad cetera, qu£ per otium parantur,/iudioJius manum admoueamus .. tuum enim judicium nobis irfiar omnium futurum efl ' SERENISSIME PRINCEPS, cui diuturnum oite curriculum fau/iaque

•

omnia apprecamur.

OfFerebat

ObrequentiffimU$ addiCl:iffimurque £unulus Fr. BERNARDUS DE MONTFAUCON Presbyter & Monachus BenediCtinus e Congregatione S. Mauri.

Digitized by Coogle

SYLLABUS

Eorum , qua: in Palzographia Greca continentur

PR,AjFATIO.

RECENSIO PA L.A!.O GRA PHlJE GMCM, ubi I. Dt CinnAbAri. II. De ortu LiterM'Um Grltc~rum. III. De LiterH Stlmtlrittmit. IV. De flrmil P (p4 rr, V. De L;teril Z & Y. VI. De nummo .£fiD4.

VII. De /iteril €, C, M. VIII. De Chyndontll1il infcriptione. IX. Dt Diphthongo s, X. De .AbrtIXltM fifllril. XI. De Lit".il uncitliibw. XII. De notil MyriA.dum. De lndiaionum numeril intertlum mendofis.

REC EN S 10 omn;um, quat qUidem novim"", BibliothecM'Um GrItCArum.

LIB E R P RIM U S.

De inA:rumentis Grecorum ad Scriptionem, de Chartis, de Libris , de

Calligraphis, five Librariis , & eorum Notis. page I

CA PUT I. De Atrdmento & Aliil Liquoribw tid ufum Grltcorum. De Chry[o!fAphiA. De PiaUrH Codicum Ad rerum reprltfent4tionem. Inflrumenta arttndi ex ScholiAJle Hefiodi mttnufcripto. De Profopop(Zik JepiaH. 2.

CAP. II. De Ch4rt_rum nomine ~c generibw , de phi!yrA, TiliA, P~pyro JEJ!.j PtiA'A. De ChArtA. plumbe~, de TAbeDil cerai«, itemque de Elephttntinis. De ChArtA corit$ctt$, M embr4net$, & de BombJcintt ",etufl4te 4tque ufo. De PugiD",ibus & de Librit lime«. I} CAP. Ill. De Sty 10 , de cAIAmo & penna, AC reliquil AJ fcriptionem inflrumen .. til. SchemAt. S. Luc« AC Dionyfii Hali,arniJflei fcribent;um ex Antiquil txempl",ibw. SchemA. ",eteril 4trt$mentar;i Sa.n_DionyfiAni. 2.0 CAP. IV. De nominibw, & de flrmt$ Li!mntm intenus & exterius j}eaAta.

fiil;cet de OperimentiJ, de ~Aternionibw. De Dij1inaion;bM. De Inter .. punElione & ejru onu , & carptim de Profodit$. De ContA.ciil ae D ip!}ChH. 2.5 CAP. V. De Scribil & Librariil; nempe de CaOigraphil, TAchygraphH, & NotariM. De ChryfoUaphil, o». De ",,,,iii Ca/liuaphorum riliblU, o: de NotH eorumdem. H.

CAP. VI. Notlt t$e nominaCalliUAphorum • tertio foculo tid decimum-tertium. 3? CAP. VII. Not« t$e nomina CalliUAphorum ~ decimo-tertio foculo ad dedmum-

flxtum. . 63

CAP. VIII. Nomine Ctllliuaphorum ordine Alph.betieo. .904-

CAP. IX. De RegionibM cr loeil, ubi Gree« fcriptio frequent4t" fuit. 108

LIB E R 5 E C U N D U S.

De origine Literarum Grecarum , & de progrelfu earumdem ad uique

• quartum a. Chrillo nato fzculum.

CA P. I. De ortu Literartlm Gr~eM'Um ex phcmiciil J cum fihtm"tt o"",iu".

prifctt fomu: ,h .. aaerum. liS

Digitized by Coogle

IN DE X

CAP. II. Rabbi .A'{.ri~ n#TAtio de Literie Samaritanu. Recenfio omnium for-

marum Phaniciarum & Samaritanarum. p.U}

CA P. III. Obferrvationes in ftngulM Litera Greca , ut in prttceJmti Schemat~

h~mtur. 12.6

CA P. IV. De triblll Infcription;blN Ch""Al1ere Ionico 'Vettri confcriptis. De forma Literarum Gr.tcarum ~ tempore Alexandri Ma!!,i circiter ad initiuM Ctifarum & .Auguftomm. De Siglu & Monogrammatiblll urbium. In CAP. V. De ;nfcriptione .Athmimft, nunc Colbtrt;na., Tiberio imperiuM

ineunte pOfttA. 145

CAP. VI. De mtltNioniblll, q1M primil Imptr;i Romani temporiblll in Grltc,," Liteos .J'Vea.t Junt. InfmptionEs .Ancyra.n.t, & alitt bene multtt, quaruM ",a!!'a pars nondum edita [ueTAt; eeter« ~ mmdil repurgattt font: ubi plurimi literarum nexU4. 151

CA P. VII. De a/iii qu;bu[datn Infcriptioniblll Gr~m ad .Auguflorum priorA J~cula pertinmtibU4. SigiUA. Infcriptiones Papi~ Diodori , NicocrAtil Pottlt.

AC Grltco-Ga./lica ChyntunaC1i1 . .AliA Infcriptio. Ob[errvat;ones qudam j" 'VlJriM liurarum for:mM. 168

CAP. VIII. De .Abrl&Xltil Figuril & Litem. De Schematibus animalium. deitMumque A!.,r.Jptiarum, earumque commixtione cum Chriftianil Myfteriis Apl,d Baftl;dianos . .AlphlJbetA BaftliJilJnorum Grttca. Liber Jlumbet14 eorumJem, fib; fi!l'ris literifque 'Variis, Juodecim diei hor~ rtprttjmtantur. 177

LIB E R T £ R T IUS.

Exempla Librorum antiquiffimorum unciali charadere,

CAP. I. De Libris 'Vetufliffimis membranaceis, in quibus charaC1eres ImciJtI Alii qu.Jrj, alii rotunJi font, Jint accmtiblll & f}iritiblll, eorumque enumerario : j}eciminA Codicum Colbertini & C.tJa.rei. 18 ..

CAP. 11. De 'VetuftifJimo DiofcorjJis Codice, nunc Ctt[a.reo, qui ineunte fexto ~culo juflu Julianrt .Augufltt de/criptlll eft, cum piauris 'Variis, & ejufJem JuijAM Auguf1:1t imagine. Specimm charaC1eris ejllfJem exemplaris Diauamm4 genealogicum Julia.n.t Augufttt. J9S

CAP. III. De Diofcoridis Cod ice Neapolitano, qui par faltem l1etuflate eft tum C.tJa.reo. Item de CoJjc;blll Regio, Bajiliano o: .AlexanJrjno, ~quAlis circiter .lttatis. De Codice Pa.J!Yreo Turonenfi . .Alphabeta & j}ecimina borum omnium Exemp/""ium. . 1.1%.

CAP. IV. Specimina Codicum Grttcorum flptim; cJrciter feculi, tp!i "Iud Latinos (cripti font; n;mirum Reg;;, San-GermanenJis & Murba.cmJir • .AlphAbetum Gr~co-LNinum ex Coaice Laaantii BononjenJi, ejuflem circi .. fer tt1)i. 2.17

CAP. V. De CoJicibus Grtlcis GrttCA manu [criptis feptim; & oElAvi foculi.

Alph~etum Codici: Grttci lurpurei Neapolitani cum a ccmti bus Jeripti. Exemplum ex Codice RR. PP. jefuitarum oaa'Vi circiter flcu/i • .Al;ud Codicis Colbertini, tlqulJlis plus minus IttAtis. 2.1.)

CAP. VI. Specimina ch""aC1erum uncilJI;um oaav; & noni foculj, ex Codici-

bus Rtgio, Florentino, Colbertino, & tribus Italicis. 1.30

C·A P. VII. Speci",en Grttcum noni foculi apuJ. Latinos, ex Pfalterio MontSJlerii S. Michaelis in Loth",.ingia ~ quod SedHIij Scotti mll1lll eXArlJtum foit: exemplum

Digitized by Coogle

LIBRORUM ET CAPITUM.

txtmpillm Scriptllr~ per "rIM- & J(,J~rL'1fIt. ex eoaem CotIice. Propheti4 exter .. norum ae aaventll Chrif!i inaidem. Specimen ex GIOffArio Lallallnenji GrecoLatino. Epiflola.Amanuenjis ad quemdNn .Abbatem. p. 1J5

CAP. VIII. De Codic« Regio operum S. Gregor;; Na,{ian,{eni, olim ad Mfum Bajilij Macedonis Imperatoris. Tabula literarum initialillm jingularis flT"7n4. Exempl"m & tIe{criptio Codicis Reg;; D iofioridiani, i1l ./Egypto feripti : item "lterillS Reg;; 'haraE/ere 1Inciali ,fed aecim; foclI/;. 1S0

LIB E R Q.__ U ART U S.

De Characteribus ligatis, five dudu calami conjunClis.

CAP. I. CharaE/eres ligati ex Tachygraphortlm literis & aE/is ad Libros em"," naf{e p"tantur: de Litertt,rum jinglliarum conjunElioniblls. T achygraph;~ exemp{~m ex diplomate San-D;onyfid.no. CharaE/eres mixti non; aC dedmi ftcllli ex CoJic;blls Florentino ac Bononienji. Exemp!tt, non; fieCNli ehAr«lere ligaro; nimirum ex auobus Colbertinis, & uno BafiliAno. 2.6z.

CAP. II. Specimin", ch.Allmnn noni & tIecimi foeu!i ex Codice Regio & a/tero San-Germanenji, ae vitis San[/orum ante MerlAphraflen. Specimen a/illd ex Codic« Regio , 'lui Anno Chtifli ~I4.fcriptus eft. f.7S CA P. III. Spec;mintt, 'Varitt, decimi foculi tx Coaieibus Regiis, Florentinis & II".

Btt,jiliano: item fpeeimintt, auo fcriptur~ abbrevi-au decimi foculi ex Codice Ba(iliNlOrum, & ex tt,ltero Regio. 2.71 CAP. IV. D~ Cryptographi •• fi'Ve ae .Alphabetis arcanis Gr~corum, & eoru", ufo. Exemplum ex Codice Bajiliano. De commixtione literArUm arcanaruM varii generis. 181

CAP. V. Specimina charaElerum undec;mi foculi ex Codicibus IlluflrifJimi .Abb,*" tis Dominici Pafftonei. Item ex Coaiu o!im Monafleri; S. DionyJii, in Gslli« defcripto, cum .Alphabeto Norvtt,gico inaiaem. Ex altero quoq.e Regia exemplum. De Coaice quoaam ae & BibliotlJCca &Joci~ Auguft4 Macrem~olitijfo. 2.90

CAP. VI. Spe,imina cbtt,raElerum auoaecimi foculi ex Typico lrmes .A"gufl~ , pro/riA ejus manu fubfcripto: item ex Codice BajiliAnO, & ex triblls Regiis. Injcriptio Crucis San-Germanen/is, o: ali~. 2.99 CAP. VII. De trip!ici charAElere Gr4co-JEgYPtiAco; communi videlicet, Coptico,

~ alio pereu;nitatis not"'" prttfermre6 ,II

CAP. VIII. Specimen aecimi-tertii foculi ex Coaice Regio: de Librariis, qui Juplici chara[/eru"l genere fcribebant. Specimina. item tria. decimi-teni! focu/i ex Coaieibus MIni notAm ferentibNS: ae CoJicibus ubi vetujlior fcriptura erafo, & altera recentior apparer: quanta. pernicies G,.~ejs Antiquis Scriptoribus hinc ,,[[ata foerit., 316

CAP. IX . .Alia ffiecimina chtt,ra.Elerum decimi-ttrtii & aecimi-quarti fleculi ex tlNobllS Codicibus Re~iis , ex Colbertino, & ex Codice Balu'{iano. Confpeaus & inJex hujufot libr;. 51} CAP. X . .Alpha.beta omnium formarum, qU4 Libro Jecunrlo, tertio & quarto continentur, flcundum Itt~tis orJinem: itemque ArCAnaruNI /itertt,rum Alpha-

baa. "~

"

o

t

Digitized by Coogle

I N D E X

LIB E R Q__ U I N T U S.

De Abbreviationibus , & de Noris dilciplinarum & artium.

CAP. I. De .Ab""eviat;onibus tritis & 'Vulgaribus. Recenfentur errores non pauci per .Abbrev;ationes etidm tritas importati. De .Abbreviationibus fingularibus, & de .Abbreviationibus aliis 'Vocum o: fyllabarum, itemque nominum 1'0- priomm, ae de Monocondiliis. p.341

C.A P. II. Not« Rhetoric« & Oratoritt) omnium leEEu dijJie;llimtt. Tabula alpha-

beticA hujufmodi 1KJtarum. 3~I

CAP. III. De Noris Mujie;s, tam'TJeter;bus quam recentioribus. 356

CAP. IV. De Noris Monetarum, tam'Veterum quJ.m recemiorum; item de diui-

fionibus .Arithmetic;s, & earum notis, 359

CAP. V. De Notis Menfurarum & ponderum tam folidorum) quam liqui-

dorum. 365

CA P. VI. De Noti: .Aflronomids , Chymicis, Larici« , o». Item de Notis inca ..

gmt;s , R."bb;nicis ,& ~ f4-''Tf~. '7J

LIB E R SEX T U S.

De re Diplomatica Greca,

Prologus de Diplomatibus Gracis , & de Diplomatibus Regni Neapolitan!

& Sicilior. 378

1. Diplom4 Jofephi .Authenttt, anno 1099· 391

2... DiplomA Berte Comitijftt Loritelli , anna 1112.. 59%.

~ . .Aurea Bulla Roger;; Regis anna 1130. ,93

..... Diploma Philippi filii Leonis Logothet4, an1KJ 1131• ....0 [

j. TeffamentlUn Gerafim; .Abbatis Monaflerii SSe .Apoflolorum Petri & Pauli,

.eodem circiter tempore. 403

G. Specimen ex autographo defumtum, & tribm Tabulis comprehenfom, Diplo-. mMis Roger;; Regis: quo Chrij10dulum .Ami ram , Protonobilifftmum dec/arat,

eadem circiter tempore. 408

,. DiplomA Leonis Maleini Duds, anno 1144· 410

s. Diploma Philippi filii JOAnnis, Anno n6s· 415

~. Index Grltells Conjlitut;onum Sicularllm" Freaerico II. Imperatore, & S icili«

R.ege, anno circiter 12.30. -416'

LIB E R S E P TIM U S.

Joannis Comneni Defcriptio montis Arho , & xxn.ejus Monafi:eriorum:ex

Greco vulgari idiomare latine verfa.Sunt aueem Monalleriorum nomina, ... }}

I • .Ann4. 7. Iberorum •

.z.. Batopedii. S. Caracali.

3. Gregor;;. ,. Caftamoniti.

4' Dionyjii; 10.CutlumNft.

S. Docbiarii. II. Laur4.

~. Zographi. u..Xmophi jive Xenophontis.

Digitized by Coogle

LIBRORUM ET CAPITUM.

13. Xeropot4mi. 14. P tmtoCTaroris. IS. PaN/i.

16. Prosat,

17. R.u./forum • .APPENDIX~ INDEX.

1- B. I. S. D. S. P. De prifcis Gr4tcortlm AC L~;norum literis DiflertAtio.

,S. Simeni.

19. Simopetrte. 2.0. St4Uronicettt. 2.1. phi/othe;. 2.1. ChiltmtAT;.

p·SIO 513 SSJ

.A P PRO BAT I O.

P A LA 0 G B.A P H IA M Grzcam feptem Libris diftinCl;am ~ D. BEB.NAIlDl DE MONTFAUCON Sacerdotis & Monachi Benedidini e Congregatione 51 Mauri, juffu Illuftriffimi Galliarum Cancellarii, legi, opus dodurn & Iaboriofum , fummeque ad Grzcos veteres Codices intelligendos & recenfendos utilitatis , atque adeo editione digniffimum judicavi. Lutetia: Parifiorum 7. Alartii anno Domini 1708.

EUSEBIUS RENAUDOT.

PRIVILEGE DV ROY.

LOU I Spar Ja grace de Dieu, Roy de France & de Navarre: A nos m1~ & feaux Confeillers , res Gens tenans nos Cours de Parlement , Maitres des Requeres ordinaires de notre Hotel, Grand Confeil, Prevot de Paris, Baillifs, Senechaux ,leurs Lieutenans Civils, & autres nos Jufticiers qu'il appartiendra, SALUT. Notre arne Dom Bf.ANAR.D DE MONTFAucON Preere & Religieux Benedidin de la Congregation de Saint Maur, nous ayant fait remontrer qu'il defireroit donner au Public plufteurs ouvrages de fa compofttion , inrieulez , PA/~'gr4phiA Gr.tcA,frve de Ortll 6- progrd/M ChArACterll'" Gr.ec(Jrllm, ae'llle (Jmni/Jlu AtJ veltre. firipti(Jfum Grote"", j)t114ntiht«, IIdditis schemlltihm, & exempliJ II tmJp"e Pelop'nn~ .. ji4ci 6eh; llfotlt ~d duimll",jixillm "Chr!j1(J nllt, flclllMm, ex marmorihm & n_mm~

"t'lile Cadici6114 ",,,n_foriptu • .dcctalml Diplomat" Grllc" rep; Nell/oUt,,"; 0- .,1Itll .Alh, > tjllfllllC Monajkri,rllm & BibliOlhecArll11l rtct1Jji, , AC Dtflriptio ex Grll((J txtmp!"rj~ Letin« vtrfl. Hexaplorllm origt1J;AllorllW'J'I1I1l .foptr.folll omn;a, dw~pl, fa!ltm IlII00lrIJ 'I,um 4&'lenlll tdit" fierinl : cum vtttribils leClio1Jiblls Gr~clI, ex SAmllritan, 6' S,,';A', txpre./J:s. 0P'l(cIl!A Sll1Jl1orllm Plltrllm 'Jllindte;m in HexA!!" 6- 'lJerji(Jnes ""Ii'JIIM. On,... "'''./lic"m Hehr"icllm fiClIlIallm veterfS GrllCAS 'f1erji'1Its: s'il nous plaifoit lui accorder nos Leteres de Privilege fur ce neceflaires, Nous lui avons permis & permettons par ces Prefentes de faire imprimer Iefdits Livres conjointement ou feparement, en telle forme, marge, caractere , & autant de fois que bon lui femblera, & de les faire vendre & debiter par tout notre Royaume, pendant le temps de feize annees confecurives , a compter du jour de la datte defdites Prefentes. Faifons defenfes a routes perfonnes de quelque qualire & condition qu'elles foient , d'en introduire d'impreffion eerangere dans aucun lieu de notre obeiflance, & a tous Imprimeurs, Libraires & aurres, d'irnprimer , faire imprimer & conrrefaire lefdits Livres en tout ni en partie> fans la permiffion exprelfe & par eerie dudit Expo{ant, ou de ceux qui auront droit de lui, a peine de confifcation des Exemplaires contrefairs , de quinze cens livres d'arnende conrre chacun des contrevenans, dont un tiers a Nous, un tiers a l'Horel-Dieu de Paris, l'autre tiers audit Expofant, & de tous depens , dommages & interers , a la charge que ces Prefentes feront enregiflrees tout au long lilt le Regifire de la Comrnunaute des Irnprimeurs & Libraires de Paris, & ce dans trois moisde la datte d'icelles : que l'im-

Digitized by Coogle

preffion defdits Livres fera faite dans notre Royaume & non aillcurs , & ce en bon papier , en beaux carad:eres , conformement aux Reglemens de la Librairie s & qu'avane de les expofer en vente il fera mis deux Exernplaires de chacun dans notre Bibliorheque publique, un dans celle de notre Chdreau du Louvre, & un dans celle de notre trescher & feal Chevalier, Chancelier de France Ie Sieur Phelypeaux Comte de Ponrchartrain , Commandeur de nos Ordres , le tout a. peine de nullite des Prefentes : du conrenu defqueUes vous rnandons & enjoignons de faire jouir l'Expofant ,ou fes ayans caufe, fleinement & paifiblemenr , fans fouffrir qu'il leur foit fait aucun trouble ou empechement. Voulons que la -copie des Prefenres qui fera imprimee au commencement ou a la tin defdits Livres , foit renue pour duemene lignifice, & qu'aux copies collarionnees par l'un de nos amez & feaux Confeillers & Secretaires foy foit ajodtee comme a. l'Ori, ginal. Commandons au premier notre Huiffier ou Sergent de faire pour l'exe, cution d'icelles tous ACl:es requis & neceflaires , fans demander autre permiffion , & nonobftant Clameur de Haro , Charre N ormande, & Letrres a ce contraires :

Car tel eft notre plailir. DONNE' a Verfailles Ie premier jour de Mars) l'an de grace mil fepe cens (eft) & de -notre Regne le Ioixaare.quarrieme. Sign/) Par Ie Roy en fan Confei , LE C OMT E.

Rtgijl,I fill' Ie RegiJlre, No. J. tie 14 C'1IImfl1lAlltl des Lihr"ires-lmp,i1llellrs ae Plru, l"g. 381. N°. 3'5. &()1IP'1IIt111t1lt "fiX Reg/emtlls, & 1I()t"1IIme1lt ;, /'A";' •• Clnfli/ till IJ . .A()H/17oJ. A P"ril It 17. Y4rs 1707. Signe, GUI..a.IN , S.J1Idi&.

ray cede & tranfporte aux Sieurs Lollis Guerin, Veuve Jean Boudot , & Charles Robuflel Ie prefent Privilege, aux conditions faires entre nous. A Paris le 17 Mars 1707. sig1l1, Fr. B.!R.NAR.D DE MONTFAUCON.

Rtgijlri for Ie RegiJlre, No. 2.. tit 14 Commu1I411tl tits Lif,r"ires 6- Imprimtllrs tit P"r~, 'Ag. 181. No. 385. &l1Iformemtnt /lflX Regle.en/, & 1I(JtAmment A I' .Arrlt tiM C()lIfiiJ jll IJ. A(J,;t J703. d .1"'# f' 17. Nllrs 1707. Signe, GU!lUN., s,,,di&.

PUFATIO.

Digitized by Coogle

P R./E

FAT 10.

I U T U R. N)£ obfervarionis fuit quod nunc aggredimu» opus de veteri Greca Icriptura, deque variis mutatiombus, quz ad extrema ufque fercula in Grecas literas advecta funt: ab annis enim plufquam viginti evolvendis Grzcis exemplaribus operam dedi .. musFe quotidianam. Et priscipio quidem animadvertenres, quam necelfa ... ria effet iis, qui emendandis Grecis libris vacant ,xtatis Codicum Manulcrip, torum notitia,dolebamus rem a dodis viris,qui in Grzcis literis ztatem contri .. verant, non fuilfe fufceptam. Etli enim id ex fe arduum difficileque vidererur, artamen poft aliquod faClum experimentum , non tale putabamus elfe, ur affiduo labore non poifer ad optatum finem deduci. Aderant in re pene fimili domefhca exempla , qu:e nos ad id oneris fufcipiendum maxime permoverent: monebat enim laudatum a laudaris viris Mabillonii noflri ~ 1A4J(Jt.,l ... fJuopus de Re Diplomaeica Latina, paria in Grzcis lireris polfe prerftari.

Deiade anna 1693. periculum facere coepimus , videlicet li qui Codices in Bibliothecis Regia & Colbert ina effenr, anni s: Calligraphi noeam ferentes , ex lis fpecimina excerpGmus : hine ad alios notis vacuos nos contulimus , ac fzpe facta cum prioribus notam habentibus cc;>mparatione, aliquam demurn ea in re peritiam alfequuti videbamur. Sub hec in Italiarn profetti , foHeam explorandi operam numquam intermilimus; fed in Bibliothe'cis variis exern ... plaria Greca tractantes , ztatern eorum, qualem ad primum confpeaum aaignabamus, cum noris Calligraphorum annum indicantibus & ad calcem , licubi edl:arent, poiitis , apprime conlenrire paffim experti Cumus; idque perfzpe in prrefentia eruditorum. Cujus rei refles bene multi fiinr , rnaxime Venetiis, ubi ad duos pene mentes confedimns, In Iralia vero, perinde arque in Gallia ex optima notre Codicibus eujufvis ztaris fpeeimina. quam accuratiffime fieri poruit , excerpfimus.

Anno denique 1706. mutuo colla tis exemplis, qux variis ex Biblioehecis defumferam, non inutile fore fperavi, li hec ordine temporis diflributa ederem, adjundis ad lingula annotationibus, quas fenfim, operifque fubci- 6vis collegeram. Cum autern vetufhllimi quique Libri , qui a Grzcarum literarum primordiis ad, ufque quartum a Chriflo nato fa-culum defcripti fuere, funditus perierint; quod unum fupererat, ex T abulis zneis , marmo ... reifque, ex nummis etiarn antiquis formas illas remotions revi exprellimus: ne quid omililfe videremur , quod ad Pala:ographiam, five anriquam fcripturam, pertineret.

~is porro fructus ex tali veterum Grecarum fcripturarum notiria fperandus fit) non eft fonalfe quod multis verbis demonflremus ,ne in re aperta a

Digitized by Coogle

,

ij P R.IE F .A T I O.

eeramus otium. Nam quantum interlit eorum , qui veteres Grzcorum Lfbros traCl:are Iolene , aut novis parandis editionibus vacant, Exemplarium veterum etatem ~rfpea:am habere, ii tantum ignorare polfunt , qui ne primoribus quidem labris rem literariam attigerunt. Siquidem in vererum Scri, ptorum libris editis vitia fzpHIime occurrunr, leCl:ionefque dubia: , qua: in vetull:ioribus exemplaribus non habenmr , in recentioribus autem exflant : ibi vero etaeem internoicere admodum juvat, ut quod in antiquioribus illis non comparet, in recentiora exernplaria invedum elfe judicetur : tametfi ea in re obfervatione & experienria mulea ell: 0rus, Eorum item operum, quorum nulla apud Veteres mentio , quxque ve hadenus latent in Bibliothecis, vel fine aliqua nota temporis edita Iiinc , vetullas , ex foIa Codicum eeaee fa:pe comprobatur ; ut , exempli caufa, Synopfis Scripture facra: , quam pie .. rique nee injuria Athanafio abjudicandam putant, quo a:vo fcripta fuerit fruflra qua:ras apud Auctores , vel in ipCa Synopfi : at cum in Codicibus Regio Be Vaticano oCI:ingentorum circirer annorum ejus pars non minima fine au~oris nomine reperiatur , hinc eolligas ante annos faltem oCI:ingentos emilfam fuilfe. ~ia vero hac in re Larinorum ae Grzeorum Codicum par ratio ell:, quod haud ita pridern accidie ruc referre viCum eft. Erac quidam vir dodus & veruflatis amans , qui putaret Qginti Curtii libros decimoquinto kculo, poft reflauratas v idelicee in Europa humaniores lieeras , ab aliquo viro Larine perito confides fuitre, qui orbi literario fueum facere Iluderer. Verum is ipfe quam longe aberraflee a Icopo cognovit, cum (ciCci .. tatus edidtcitlee in Bibliotheca Colbertina ~inti Curtii Codicern haberi , qui fuperaret annos oCI:ingentos.

Hec augeri ~lfent : verum aliis exernplis ,qua: bene multa fuppetunt, adferendis fupededeo, quod neminem eLfe putem , qui a:tatis cognitionem in traCl:andis Codicibus, non utilem modo, fed necellariam quoque e£fe non fateatur. Monendum tamen ell:, etfi allare in hac Paleographic charaderum varia: ztatis Tabula: multum ad temporis notitiam juvare poflint , neceflariam ramen elfe oculorum confuetudinem : nam quantacumque diligentia in reprelentanda veterum Ceriptura adhibeacur, ab Exemplarium manu .. Icriprorum formis aliquantum femper deflectitur : obfervanda item funt in antiquis Codicibus atramenti conditio, color, remperatio & nefcio qua: alia. veruflatis ligna, qua: ne verbis quidem exprimi polfunt, nedum in apogra ... pha hujufmodi feripturarum referri.

Alia quoque non minor, imo fortalfe major, utilitas ex fpeciminibus chao. raCl:erum ercerpi ~tell: ; quod videlicet eorum adminiculo, eUjufvis a=tatis fcriptura facile, ut plurimum faltem,legatur. Nam omnia) qua: variis in Tabulis pofuimus, fcriptura: genera, vulgari pofi:ea charactere , adjuncta inter .. pretatione) edi curavimus : quod quanto Iludiofis commodo futurum fit, experturos fpero eos, qui iildem Tabulis utenrur, Poflem innumeros pene lapfus, a viris etiam doctis inter legendum admiflos recenfere : verum jam abflineo , quia in decurfu op<:ris non panca fimilia notavi, ~antus porro fit Codicum manuCcriptorum Ufus habendus iis, qui emendandis vererum Libris vacant, confeflim animadvertent ii, qui Tabula.') illas varias inCpeCl:uri funt. Nam qui multos feptimi .& oCI:avi fzculi Codices legerit, is cum ad noni decimique libros fe conferee, aliquanmm laborabit : fi pollea ad duodecimi ~ decimi-tenii fzculi fcripturam accedae , frequenter herebit : hinc fi ab-

Digitized by Coogle

it R IE F.A T I O. iij

breviatam fcripturam adeat , nifi abbreviationum formas calleat , harioletur oportet : fi vero in arcanas literas & in notas artium ac difciplinarum incidac, €1~ ~~;~, nifi alphabeta noftra confiilat , haud dubie agetur.

Has omnes difficultates pro virili noftra auferre ll:uduimus : exempla omnium kripturz generum cum explicaeionibus propofuimus, artium , & he). nellarum difciplinarum Notas exhibuimus , quarum pars maxima nondum ~ quod quidem Iciam , letb fuerat: rnalas autem pericUlofafque artes, earumque notas: videlicet eas , qua: ad apotelefmaticen, five .Affrolog;iIIn juJici4- rism ) pra:lligias & divinationem pertinent, vel carptim rerigimus, vel omnino duximus effe negligendas. Deinde toto libro [exto de Re Diplomarica Grzca verba fecimus, quantum licuit per tenuiffimas illas Diplomatum Grzcorum reliquias, qua: in Occidentis partibus fuperfunt ubi przcipue de Neapolitanis, Siculifque Diplomatibus, quorum novem edidimus , pemaCbtum eft.

His, ut confentaneum erat , przrniiimus omnia, qua: fpectabant ad inIlrumenta fcriptionis , ad librorum formam, ad Librarios, Gve Calligraphos : ubi Calligraphorum circiter trecentorum nomina, a:ratemque Chronico primum, deinde Alphabetico ordine recenfiiimus , ut ill ipfis fubfcriptionilius; quas ad verbum retulimus , habentur, In his vero Notis mulea occurrunr , ad hiflorie Chronologieque notitiam peropportuna, ut eruditi quique fate. bumur. Librarii enirn in hujulinodi Notis ac fubfcriptionibus, non modo annum, indiceionem, & plerumque horam , qua fcriptio defierae , annota .. bant; fed etiam Imperatorum & Patriarcharum illius temporis nomina fepe adjiciebant : fi quid item gravioris momenti accideret , plerumque confi ... gn.lbant literis : aliquando Ioca memorabant , ubi defc:riptum opus fuerat: clarorum illius temporis hominum infigniora gella interdum confcribere non negligebant, &c. qua: quivis ftudiofus obfervare pollit.

Ad hzc vero , quia ut fufcepta: opera: ratio poftulabat, multa ideneidem annotavimus , qua: ad varias difciplinas pertinent, quorumque pars maxima ignota hactenus intadaque fuerat : atque etiam voces quam plurimas Grecas adtulimus , qua: vel non obfervata: in Lexicis , vel carptim & perfunao. lie explicaee , vel fecus quam Far erat accepta: fuerant ; Indicem locupletiffimum in fine paravimus : ubi hec omnia accuratiflime recenfentur, Nee fiu .. fira , ut fpero, ceder iis , qui Tabulam hujufmodi fzpe confulere non gravabuntur.

Hec de Paleographia noflra trt.UJotr11,~~ przmittere vifum ef], ~oniam vero in tanta rerum fylva, tamque vario nontiarum argumento vix caved potef] ne quid fcriptoris diligentie elabatur ; vifum ell: Wc quedam majori Iuce digna rerraccare , tum & alia, quz pra:termiffa fiierant , Ll:udiofo Lel\:ori proponere ; idque eodem, quem in toto opere fervavimus, ordine. Poftea vero omnium cujufvis a:tatis Bibliothecarum Grecarum , qUai quidem novimus , Recenfionem adornare non inutile fore putavimus: remque ab inili .. tuto noll:ro non alienam dfe duximus,

a ij

Digitized by Coogle

iii;

~ MM_

RECENSIO PAL.lEOGRAPH1J£ (jRJ£C.£ ..

De~: • pRimo libro de atram~n~i vari~ gener~, d~que .allis liquor~us ad urum ~ dW Grzcorum ~ntcs, diximus Cinnabarim a folis Imperatoribus ad literas fubfcribendas ufurpatam fuilfe. Deinde quzfivimus, num liquor ille purpureus, quo Grzci Calligraphi, non in titulis modo, & in notis marginalibus, fea .etiam in fubfcriptionibus propriis, in fine librorum apponi folitis~ urebantur , differret a Cinnabari, qua utebanrur Imperatores. Multifque prop?fitis ea de re conjeChtris, verofimile elfe diximus , eumdem utrobique liquorem ufurpatum fui1I'e; fed in Epiftolis & Ad:is publicis eo ad fubfcr ptionem uti, Imperatoribus tantum lic;uiife ; in ceteris autern , exempli caufa in titulis & in notis librorum quibufliber , promifcuum ejus fuiLfe ufum. Id vero jam quafi pro certo & explorato habemus : nam liquor ille purpureus, quo Librarii urebantur , perinde atque Imperatorius , Cinnabaris vacatur ab Eufebio in Epiflola ad Carpianum, neenon ab aliis fubfequentis zvi Scriptoribus, nee ullum intercedere videtur inter utrumque dIfcrimen.

De ~~ u- Libro fecundo cap. primo , rem a muleis agitatam , nempe de orru Li~.lIum terarum Grecarum , paucis expendimus , vulgaremque amplexi opinionem,

arcarwn'diximus laeras Grzcas ex Phceniciis orcas efle, Plura did poterant, ac va. riz quzftiones moveri ; at ere fore putavimus ea dumraxat, quz, adhibito examine, majori luce donari polfe videbantur , accuratius indagare ; ilIa vero quorum obfcura fuperfunt veftigia , & circa quz faCb, funt opinionum divortia, breviter & dilucide proponere. Nam fi variorum fententiam expendilfem res extraCl:a fuitf'et fongius : cum alioquin ea, qua: de Literarum origine vel ab Hiftoricis , vel a Grammaticis traduneur , utpote ad 1W9zxJ, tempus pertinentia, perplexa lint & plerumque fabulofa. Verum hane ~ edi duram admadum, provinciam fufcepit, vir non minus eruditione ~ quam dignitate confpicuus J. B. in fupremo Divionenlium Senaru Prefes, qui cum Dillertationem de prifcis Grzcorum & Latinorum lireris adornalfee , a me rogatus illam tranfinitteret edendam , votis meis perhumaniter obtemperavit. Earn ubi primum perlegi, luce digniffimam cenfui: om. nia enim ibi funt & luculeneer pofita, & examinata diligenter, ~od fi quid przter vulgarem erudirorum , aut etiam noflram opinionem occurrae, quid mirum fi in tanta rerum caligine quantam exhibent illa Deucalionea at; Cadmeia tempora, diverfi diverfas vias & opiniones fequantur? In fumma ramen rei cum erudito viro prorfus convenimus, Nam etfi ille Pelafgicas lieeras, Cadmeiis vetufliores elI'e putee , hodiemas tam en Grecas , quemad .. modum & nos , ex Cadmeiis & Phceniciis ortas elfe profieetur ; Ut qUifque videbit in Dilfertatione ipfius, quam ad calcem Palzogrophie Grzcz edi curavimus.

De 11!~. Eadem capite primo Libr, n, diximus , certurn nobis videri , Ori~nis ac Samarica- Hieronymi temporibus vulgarem earn opinionern fuilfe , Scripturam facram ail. ante Babylonicam ca~tivitatem Samaritano hodierno- charadere exaratam

£Wife; fed in reditu a captivitate Efdram alios charaCl:eres, nempe Hebrai .. cos hodiemos, loco prifcorum fubftituiffe. Id vero Ilatuimus his nixi ratio.

Digitized by Coogle

RECE N S I 0 P.AL.BOGR..A1! HIAi GR..€CJE. v

nibus & argumentis. Origencs & Hieronymus rem non ue dubiam enar .. rant , ue videre quifque panit in allatis ibidem eorum locis. Prioz enim ait,in Excerpto quodam non ha&enus edieo , nee dubiz noee , cujusverba defcripfi, in accuratioribus exemplaribus nomen Dei tetragrammon pri1C.is illis litens , non autem hodiernis ab Efdra inveCHs, exaratum haberi : quam ab Efdra faaam literarum mutarionem non uno loco memorat idem Origenes. Hieronymus non femel Samaritana fCripturz patrocinatur, remque mdubitatam eife indicae his verbis , ,CertII11IIJ~e eft EJilrA~ [crib.", le~iftJUe Jo-~ 80rem , poft captam lerofo!Jmam, & mftAUratlO1ltm Templl fob ZorobAbel, JiM liter AS rtperifJe, '1"i~"s nunc ut;mur: cu", All ill#a ufqlle tempus iitltm S"",.itlJro nortIm & He/"'t.torum chAralleres foerint. Hec dUene, & nulla fubindicatafen.. tentiarum varietate Origenes & Hieronymus : quibus adjungi potefi Eufe. bius , qui in Chronico fuo, ad annum ..,.740. hec Ccribit ~ Fllit EfAS legis aivint.t erutlitiffimus, & clATUS omnium Judt.tonun ",Atifter, '1"; de cApti'Vitlltt reuefJi foerNlt in JUUAm, 'Alfirmaturqlle tlivinAS ScriptlhAS memoriter conJjJifte, &, ut SAmAritaNs non mifcerentur, literASJlltlAicM ~ommllt.fte .• Hec una yo. ce Scriptoresilli ChriR:iani, qui in Judea diu verfati fime , & Rabbinorum familiaritate uh,.ab iifdem traditiones J udzorum veteres edidieerune, ue in operibus fuis non raro tefl:ificantur. Cum autem illi opinionem huic ad .. verfam ne quidem memorent , hine ceree conjici polfe viderur , alteram , qua: Samaritanarum literarum in Bibliis antiquitati parrocinatur , tunc vul .. go receptam fuHfe. Ad hec autern inter Rabbinos Thalmudicos ex Mireh. nicis Rabbi J ofe, ex Gemaricis vero Marfutra & alter, Samaritanam pro ve .. teri Bibliorum fcriptura habenr, Qgod fi alii Rabbini Thalmudici, etiam pluses memoratis , Hebraicam hodiernam fcripturam tueantur , id fane non tanti ponderis efI"e videaeur , quandoquidem rantum erat Judeorum maximeque Rabbinorum in Samaritanos odium , Ut polleaquam multa ab Efdra: tempore {~cula elapfa fuerant, nihil mirum fit Rabbinos quofdam , ut genris a~ethti faverenr, veritatern obfcurare conatos efle , dixi1feque priCcas Scripturarum lireras penes fe, non penes Samaritanos , dfe. Contra veroRab. bini, qui Samaritanam Ccripturam in Bibliis antiquiorem elfe pugnabant, vi veritatis ad id compulfi fuilfe videnrur: non enim ex fe se fuo manerem, quz genti fua: dedecori eife purabaeur , excogitalfent. Auctorum vero ChriIlianorurn , nempe Origenis, Eufebii & Hieronymi, nihil prorfus inter, erae , utrum Samaritanis, an Hebraicis lireris facra Scriptura primitus defcripta fuinet: quamobrern ea tradidilfe purandi funt, quz tunc vulgus Ju .. deorurn & R abbinorum maxima pars in ore habebant : fiquidem Thalmu .. did illi, pauciflimi eranr, li cum multitudine Rabbinorum in Judza & cir .. cumpofitis regionibus verfantium compararentur. His maxime argumentis & rarionibus adductus fum, ut fententiam quz Samaritane fCripturz pa .. trocinatur , longe probabiliorem exifhmarem. At fecus Centiunt viri erudi .. tione gt'aves, qui pugnant Thalmudicos dodores , qui numero plures He. br-alcz feripturz antiquitatem propugnant, Origenis & alioru m tefhmoniis anteponendos dfe ; videlicet Judam , cognomine SanElum, Mifchnzcolled:o. rem, & Origene antiquiorem, qui Hebraicas lieeras in Bibliis numquam mutaras , fed eafdem [emper manlilfe affirmat: Iimilieerque duos magnos Dod:ores Mifchnicos RR. Elieferes, qui idipfum confirmane , UIlO tantum repugnante Mifchnico doCtore R. lofe. Gemaricos item plures l:Iebraici J

Digitized by Coogle

~ R.E C EN SLOP .ALIE OGl(.A PH 1.IE GR..lEC.M.

quam Samaritani charaaeris antiquitatem defendere. Hinc vero perendam dl"e vulgarem veterum R.2bbinorum opinionem, non aueem ex iis quz Origenes, Eufebius, & Hieronymus a J udeis de trivio acceperant. Fabulamque filpere (fic illi) quod dicit Origenes; nimirum accuratiora ScriptW"z He. braicz Exemplaria nomen Dei tecragrammon Samaritanis literis fcripcum zvo fuo citcumtuliffe : quandoquidem vereres Rabbini Thalmudici, qui pro Samaritanarum literarum in Bibliis antiquitaee ftabant; hujufmodi Exem .. plarium nufquam meminerunt ~ quorum cerre mentionem fac:turi erant li revera extitilfent. Utrum sutem hac, quz contra adferuntur , priorem fen .. !ent.ia~ cnerveot., eru~itorum judicio. permittimus. ~on, ell: enim prz~entis malM1 hzc pluribus tndagare ; cum id abunde przlhtennt, cum muld alii, rum przcipue Joannes Buxtorfius, qui Hebraicarum, & Ludovicus CappelIus, qui Samaritanarum literarum patrocinium fufcepit. Ee alioquin cum ii edam, qui Hebraicarum lirerarum antiquitatem propugnant, Sarnaritanas nihilominus eafdem dfe atque Pheenicias , unde Grzcz lirere ortz funt, non dit1iteantur ; prius an pofterius in Bibliis ufurpatas fuiffe dicane , nihil Iloara' ineerefl.

IV. Eadem Libro fecundo de prifca lieerarum Grecarum forma mulea adtulimus,

De formi. • Ii bar .o, • fIi

[I" D. exque monumenns veterum guras c acterum vanas expre mus, f1 Ve-

ro Iieeram, duplici forma in vetuftiffimis rnarmoribus & nummis occurrere diximus , nimirum P & n. Sed obfervandum ell: priorem formam, in 10- nicis Infcriptionibus , quz funt omnium, quas proferre poffumus, amiqui(. lima:, unicam haberi , nimirum P: unde forte credatur effe veeuihorem altera.

,v. , Singulate prorlus lk contra quorumdam Grammaticorum opinionem eft,

De Inen. od ib B d I . " li - •• J.. bfc . .

& ".... qu ex marmon us au e onams circa Iteras.::. ~ y 0 ervamus , mmirum

cas antequam in ufu effent apud Grecos, (liquidem poll: fexdecim priores advetbt funt , ) per afpiratas lireras, cum l: conjunClas , exprdfas fuilfe ; videlieer- Zl per X~, ut in AM+IANAXl: pro AMtTANA~, & i" per tl:, uc in Otl:IAAE~, pro Oi"IAAHl:. Prioris autem litere frequentia exempla fuppeti1nt, ut videas eodem Libra fecundo ; pofi:erioris autem unicum,nempe alIatam vocem otl:lAAEl: pro Oi"IAAHl:.

VI. Nummum AcCillz adtulimus cap. 2.. in cujus antica caput Apollinis cum

~:;u:.mo infcriptione MA KEA, id eft, M"JC,f~~u, ; in pofhca vero, clava nodofa, tripus &c. cum infcriptione, AESILLAS , hac literarum fonna. Circa illam vero Acfillz infcriptionem varie funt fententiz : alii putant nummum ante rem komanam cufum fuitfe , vocemque Aefillas Grzcam vetUftifIimis Grz.. cis charaCl:eribus. exprimi : nam lireras L & S apud veteres Grecos hac forma fcriptas fuiffe ex vetulHffimis Marmoribus perfpeCl:um habecur ; alii au .. rem arbkrantur vocem illam AESI1LAS Larine fcriptam effe. Ego vero non aufim ad urramvis partem accedere : attamen ad formas Gra:cas L & S nummum Acfillz in exemplum ateuli ; & quidem nullo periculo, cum aliunde cxploratum fit cas olim apud Grecos in ufu fuiffe.

VII. Diximus literas E , l: , n, ineunte Romano Imperio mutatas fuiffe in

DelilUi. e , C, Col. Oue autem de tali formarum commutatione variis in locis diCla

_,e,.. ~

funt , hie compendio referenda putamus. Forme € , C , ~, ante Romanum

Imperium nufquam obfervantur in nummis & marmoribus: fed ineunee Romano Imp. in nununis Julii Czfaris fub Augufto cutis, Be in Augufti num-

Digitized by Coogle

R E C ENS lOP .A L .£ 0 G RAP H I IE G RIB C.Al. vi;

mis forme ille E , C, CI) adhibire deprehendunrur ; in iis rnaxime nummis, qui Smyrna: percufli funt. Rome item marmora J qua: quotidie eruunrur, quando Grzcas inicriptiones pra:ferunt, has novacas formas fere femper habent : nummos enim Rome Grece cuios non novimus. Idipfum aurem di .. carur de aliis Occidentis 'partibus , ubi, vel a principio Romani Imperii, hz nova: forma: admodum frequentantur ; vetufliores autem ille E,~, .0, rarius obfervantur , ac citius obfoleverunt. In Oriente vero a principio item Romani Imperii forma: E , C, u , adhibitz fuilfe comperiuntur ; fed rarius fub Imperio Augufli & Tiberii, pofie~ vero ufque ad finem tertii fa:culi,utra: .. que, nempe veteres & nove , paflirn obfervancur.; ita ue fa:pe in eadem infcriptione utriufque generis litera: reperiantur.Videnturque veteres ilia: for .. rna: in Oriente ad quartum & forte ad quintum ufque fa:culum adhibitz inrerdum fuille, in T abulis Icilicet marmoreis aut zneis. In nummis item utre .. que forma: occurrunr, Sed a fine primi Auguftorum fa:culi C longe frequentius hac forma fcribitur in nummis , unde Martialis,

.Accipe lunata fcriptum tefludine figma.

De Chyndonactis Infcriptione Libro 2.. cap. 7. aCl:uri, earn ibidem repr%.. VIII:_ r " 1" 11 di od fi I" DeChyntentan curavimus : exp icanonem vero nu am a jecimus , qu pes a lqua ~~iSjD'!

elfe viderecur polfe me illam, aut meis aut amicorum oculis, accuratius in la- (c;npuOll~ pide ipfo difp:cere & examinare, Diu igitur rnnltumque fcifcitatus, quo tandem concefliffec lapis ille ; Bernardi demum Moneta: Divionenlis , qui

Pariliis nunc verfatur ) viri docti , horumque Iludiorum amantiaimi benefi-

cio , [em ut modo fubjicio.m edidici. Przmittam folum, qua: de lapide pri ..

mum erueo enarrantur a Joanne Guenebaldo Divionenfi Medico in opufcu-

10 cui tirulus , Le Reveil deCkynaonllX &c. Divione edieo, anno 162.1. poCt

annos videlicet 2.3. quam lapis ille erurus firerar,

Anno igirur 1598. fecunda. Novembris , in agro DivionenG , quingentis ferme ab urbe paflibus , in loco dido Pouftot, dum vineam Guenebaldi ligone foderent quzdam opera:, inciderunt in urnam lapideam rocundam, a fu .. prema & ab ima parte planam. Erat autem urna altitudine pedis Regii, &: pari diametro. In exteriori fuper6cie infcriptum erae , X. V. In ima & plana urne fiiperficie infcriptio mox adferendalegebatur, qua: duabus lineis in cir .. culum pofitis conllabat. Intra urnam lapideam erat alters vitrea , a collo '" ab ima parte tenuior, a medio latior , in qua defunCl:i cineres cum oflium particulis fervabantur. In luce autem educta , iridis colores referebar , quod non arte quadam , fed temporis decurfu &. diutumitate Iitus factum putatur, Idipfum enim quotidie obfervatur in urnulis vitreis , qua: Rome variis in locis paflim eruuntur,

Re undique pervulgara , eo vifendi caufa concurfus faCl:us eft : acceflerunt etiam ex lOnginquis partibus viri doCl:i, inter quos Ifaacus Cafaubonus & alii ab eodem Guenebaldo in opufculo fuo memorati. Hujns infcriptionis exernplurn Jano Grutero tranfiniflum eft, fed vitiatum : nam ut contendie Guenebaldus, infcriptio a Grutero edita nee accurate ponitur , nee in forma literarum cum lapide confentit. Sub hzc , anna 162.1. in eamdem urnam &: infcriptionem Diatribam fuam edidit is ipfe Ioannes Guenebaldus, cujus erae lapis, idque Gallico vulgari idiomare , hoc titulo: Le RMJ~il a~ Chyndonax Prince aes Vaci~s Druydes Celtiques Dijonois , &c. Pofteaque anno 1639 Andreas T aurellus , itidem Divionenfis, qui Bononie in Iralia fedes pofuerat ,

Digitized by Coogle

...

VllJ

Differtationem Larine eadem de re edidit , ubi ea ipfa pene J quz Gallico idiomate initio Oiatribz fua: Guenebaldus dixerat , Larine a Taurello enuntiantur. Taurelli· autem Obfervationes confinavir vir eruditus Philippus a Turre in erudite Opere de Deo Mithra, Reflat uc , quo demum abierit urna lapidea, enarremus. Ea annOI62.8. adhue in zdibus Guenebaldi exti. tiffe refertur a Claudio Barholomzo Morifoto in Epiftola fua ad Jacobum Gothofredum , quz eft Ceneurie prioris ofrogefima. Poflea qua ratione inde uanllata fuerit ita narrae O. Philiberms de la Mare Senator Divionenlis, Libro feeundo vitz Claud. salmafii nondum edire , cujus excerptum ab exemplari fupra laudati Domini Bernardi Monete, ipfo concedente, muruati fumus.

" Non zgre ab eo ( Joanne Guenebaldo ) impetravit Thuanus Inferiptionis "apographum, quod ad Janum Gruterum harum rerum promum condum "eonfellim tran[mifit, a quo poftea in ilIo locupleee antiquarum infcriptio"num Thefauro inlertum eft pag. MCLlX. cum eo tamen lapfu ut Chyndona"ais rumulum hune Augul1:oduni fervari fcripferit, qui ramen Divione in "Guenebaldi edibus, ubi centies illum vidiffe memini , lCmper fervatus fit , " donee obtinende Cil1:ercienfis Pr~feaurz fpc Benignus Guenebaldi F. eum " Richelio Cardinali dono dederit , a cujus obitu inter Sereniffimi Principis " Gaftonis Aureliorum Ducis cimelia tranllarum df'e dicunt. Sed quia hujus " Epigraphes antiquitarem a nonmillis in dubium vocatam fuifie audio, quafi " Guenebaldus huie tumulo, certe alioqui apud omnes, nee dubiz anriqui" uris, GrzCos incidi characteres curalfet, qui in eo condi Chyndonall:is ci" neres fabularentur, hoc unum ad evincendam illorum opinionem dixiife " Caris fit, tot tantifque viris probatam fuilfe hane Greca fcribendi rarionem, "ut dubio locus elfe amplius non poffit. Adde quod peritiffimus harum re"rum Claudius Salmalius, omni exceptione major , & quidem oculanis non »Iemel tefhs , inferiptionem hane veluti Iinceram ac legitim am fuis in Epi .. "aetum & Simplicium notis & animadverfionibus laudaverit, Ut cinerum & " reliquiarum corporis cum ipfis manibus & anima, cujus illi cine res fuerunt ~ "conjunltionem intercedere vereres credidilfe adl1:rueret : qui Manes & ani" mam lzdi putarent cum olfa violarentur , aut eineres diffiparentur , vel edam " indiligentius traCbrentur.

Charaaeres aueem Infcriptionis alio modo refen Gruterus ; alio & Ionge diverfo Guenebaldus nempe lie ~

Gr-ut c~ IiY:"'Yt: Gu.en.J,

MlBPHC nDPllVd CllMA MI8PHC ..... ~ ............... , .... ,._

T'J1 XAMA KAAYn'TEJ m I

XYNADNAMnJC IEl'EllN .,_,

APXHTDV' 4'VCEI!t AnEX ~JEPEQ;

AVaIll KIlN J:LPAC ~

AYCIOI J(()tJ0ftl~

RECENSIO P.AL.AJ.OGR4PHI£ GR£ClE .

Gruterus

Digitized by Coogle

RECENSIO PALiEOGR.APHlJE GR.AiCIE. It

Gruterus ue ab Amerio Thuano ~eperJ.t cdidie ; Thuanus aliena manu & fide ufusell:. Guenebaldus vero, penes quem lapis erar , ae ali fonafie magis credendum videatur, multos nzvos in Gruterano apographo annatavit ; nempc: 8 Tbn«, fie quadrarum exhiberi, cum fit in laJ>ide roeun, durn; & 0 fimiliter: '" fie pluries reprzfencariD., quod ramen lie ia lapide jacear !l : literam P a venice quadratam deferibi fie P , quz rotunda fit ill urna : Y hac forma depingi '¥ , cum fie exll:et in lapide y. Adjeci1fet etiarn duos femicireulos ~ B in Grueerano Thefauro quadratos reprz{entari, fecus quam in Edito ipfius Guenebaldi. Przter charatkrum formasvitiaus, has item lapfus in Gruterana in~riptione notat Guenebaldus : I additum in voce OP r A6,ubi punClum habetur ; I contra fublatum a voce OP.{l .. l:1 , licet exree in lap ide. N adjeClum poll: vocem IEPEfl Bee.

Hie autem hzrere me fateor circa literarum formas Gruteranas. Etenim ne vitia in Scribam imperiturn referam, vetant ille forma: quadrate veteres; qua: in marmoribus remoeiflime antiquitatis non infrequenter occurrunr, ut in Palzographie decurfu deprehendes, 1Hz vero , uno exeepto "', quod nuCquam ita feriptum ll. vidi, verulliffimi funt ufus. Si igitur Scriba ,quifqulS ille fuerie , indiligenter exferipfilfet, lireras rudi more efformalfet, non aurem antiquas illas formas, qua: nonnifi periris nota: Iimt , pro veris fubll:ituiffee. Quare eonfulto , & ut falleret fie literas et1inxerit necelfe ell: , vel is qui exferipfit, vel ipfe Gruterus , cui tranfmiJl'um apographumeft.

~id quod Guenebaldus, ne quidem feeum ipfe eonfentit r nam bina inferiptionis ejuldern fchemata, qua: edi curavit ; alterum in erre cum urne figura, alcerum in lignea tabula, forma literarum non parum inter fe diiferuDt. In pollremo quippe, quod fupra reprefenravimus, XrlfUL fcribi .. tur per X, in alrero fer K x_;~ : hanc vero poll:re~am lefrionem ipfe in deeurfu opufeuli fui ubique fequitur, ut nulla fubht Typographici mendi fufpicio. TO COMA lie fcribitur fupra; fed in altere Guenebaldi fche ... mate Tn COMA. In voce KAA YnTEl, poflrerna fyllaba lie in uno Colutis literis legitur; in alrero autem Ichemate T & E fie junguntur E. Ad vocem IEPEO pro jEP~~' rupra , loco ~ N lineola circumflexa fcribitur ; at in altere Guenebaldi exempfo due lineole fie politz " literam N pene exprimum, Demum in poflrema voce, OPO, I, Sigm" hac recenri , & fane [ufpeCla mihi figura) delineaeur , lot" vero virgula: forma fcribnur , at in altere Guenebaldi fchemare here eonfufe lineolis rea:is depinguntur, Cum igitur Gruteranas Guenebaldus formas repudier , neque ipfe ramen fibi can .. flare videarur , qua: germ ana horum ehataClerum forma fit, nondum faris per~peClum habemus. Ut ue vero fit de lirerarum figura, Guenebaldus ita leglt,

M[,s,,,~ c, DJ"d1r ( IW#J- ) ~ ~fU- J(Jt.AJiI~ XUNJ'.'«'''7D~ i~pJfM' ~~jJl.

AfJftC~~ (fie) J..,n~u A~qzol ,j,tw (dm) ;pJno

Id ell: ,

In luco Mithr" hie tumulus corpus ttgit ChynaonAElis SacerJottlm 1?rincipisl I"¥pie abfline, Lyfti cineres tuenlHr.

D"uz autem litera: XV , in exteriori urnz fuperfieic infculpta: , xlUI~,4 indicant.

In dubium a nonnullis vocari & a G~cnebaldo con6Cl:am exiftimari b

Digitized by Coogle

~ ~ECENSIO PA LJBO GRAPf{ I IE. GR.lEC.i£.

Chyndonactis infcriptionem narrat fupra Philibertus de la Mare; fed ejus ",.,,(110'"'_ alferere nititur. Verum mulea funt ibi, qux commentum oleanr, Primo enim ilia. characterum varieras , & difcrirnen quod Gruteranas inter formas & Guenebaldicas; itemque inter Guenebaldi ligneas &. ejufdem zneas, inrercedit , nefcio quid fufpicionis adfert. Abbreviandi modus in vocibus SVDlC:. pro SVIl~E', vel melius J~OJl~f', "',. pro ,um, o,.yJ.i'. pro op,d/r, mufitams omnino peregrinufque videtur, Metri ratio perplex a & imperiri hominis ell: , qui nee breves nee longas tenear.

Ad hzc , quod Mf,Sf.", pro M,:&,v Guenebaldus fcripferit, ex ignorantia profectum videtur i in marmoribus quippe omnibus Michras deus,non Mithre dea celebramr, Av~t.I, vero eJ. mentionem induxir, de quibus Plato his ver-

b, L'b d R bl C \?, 1\._, , C A ' a.. \ ' Ex

15 1. e epa. 2.. ", 'tI"~ tJUJ 1-"')4 ~WJlII'Jdf, ~ O. "(1101 ,'601. 1. l'iatio-

7Ies & expiator;; Dii multum pojJunt: quamquam id fortaffe Guenebaldus non ex Platonis, quem Larine tantum legebat, fontibus hauferit ; fed ex Budai potius Commentariis ; unde qua:: refere de diis geniifque rlAe~IJt$'G"', ~1J?m/o", ;\utT/o", CPIJ~{OI', manifefto corrafir, Hec porro formula, i\J(1IO' ,cJ", opJ(1I, prorfus extranea efl , nee ufpiam, opinor, vifa. Ipflque vox ;\6(1101 pro diis Manibus fignifica.ndis in nullo hactenus monumento obfervata fiiir, Plura poffeni adjicere, quz Guenebaldum ipfum infcriptionis auctorem elfe arguant. Verum hec fatis Cunto, ut quivis vel mediocriter caurus nobile comrnentum fubodoretur.

J~, Diximus eadem Libro (ecundo cap. 7. Diphthongum v hac forma, qu~

:~!~~. a nona fzculo in Manufcriptis Codicibus f~equentatur, reperiri in numrnis tertii fzculi: duoque exempla adeulimus ex Mufeo illuLl:riffimi Domini Poucaut. Pollea vero duo alia indidem excerpta nacti fumus, quz hie apponere juvar,

In numrni cujuldam antica facie, capita Julie Ma:fz & Elagabali adverfa, cum infcriptione,

ATTKMATPANTflNEINOCArrlOTAIA MAICA ATr.

In poll:ica typus fortune cum cornucopia & temone : infcriptio vero lie habet,

rnI~AANTCEAEYKOY MAPKIANonOAITflN : licvero plenis vocibus legieur, ~ lOu>Jov A·'Tf'A/'E:'OtJ l:~~"'11 MctlP7C4JII07rDA'7V, i, Sub Julio.An- 107lino Seleuco, M4rciAnopolit4rum. Ibi vero I~i\. fie legitur.

Alter nummus in antica habet caput Alexandri Severi , & hanc inkri .. ptionem,

AYTKMAYPCEYAAEZ:AN~POC,

In pofl:ica mulier fl:olata datra. pateram tenet, liniftra. haflam , atque ita legitUr

If vM. TEPEBENTINOYMAPKIANonOAITflN , fie vero legitur, ;,,11- ~'d TEfECEr-rlr'll MICfU4u07rDAJN. Prttjide Terebentino Marcianopo/it4rum. Ubi in voce H,_,u,..c.. ~ lie fcribitur.

Id porro monirum Ledorem velim, me ,cum i~cripti~nes illas ~umiC. maeum aut Tabularum marmorearum adtuli , partlll1 ex llS , quz vlfu ~rceperam, partim ex fchedis amicorum , partim edam ex Libris editis , characterum formas defumfIffe. Q..uz rneis ip(e oculis vidi, pariterque ea, qU% ab amicis probacz fidei accepi , ilia fane accurate, quantum licuit , expr~C. fa. Eucre : quz autem ex editis Libris accetferunt, pauca fane li cum pno-

Digitized by Coogle

RECENSIO P.ALJEOGR.APHIJE GR.£C£. xj

ribus comparentur , non femper ad fidem marmorum edita fuerunr, Q..uam .. obrem in duabus infcriptionibus , quas ex Grurero excerptas edidi Libr. 2,. cap. 7' p. 175. lireram t hac forma non fine fufpicione protUli. Nam Gruterus ab aliis accepir , & Ty~raphus formis vulgaribus Ii expreffit : dubiumque ell an fie in fc~edis dd~eatum repererit ~ an vero, 9uia n?n fuppetebant forma: iis , qua: 10 fchedlS ferebantur, linules, ex typlS offielllZ fila: charaaerem, qui proxime ad formam fchedarum aa:edebat , adhibuerit ; negle&a parva, ut putabat ipfe , qua: intercedebat inter utrumque , differentia.

De Abraxzis figuris ac literis eodem Libro fecundo cap. VIII. non pauds x.

d!1'f'. 0 d 0 ibo : I'f'. 0.J! lube De Abril uiennmus, Rem vero notatu tgnam 1 prztermUlam maicare t: nem- xci. figu.!

pe omnia ilIa fymbola , literas , animaliumque formas , vulgo in gemmis & ria. lapillis infculpta reperiri ; fed interdum , licee rariffime , eadem ipfa in num-

mis zreis repra:fentari. Tria quatuorve hujulinodi me in Italia viditfe me-

mini, qua:, ni fallor, ad Bafilidianorum fymbola. pertinent. Unum hie adferam, cujus e&ypum Rome manu propria delineavi : ubi in altera facio· noctua expanfis alis , cum duabus fi:ellis & circulo, quem puto lunam re .. pra:fentare ; in alters vero, luna item fubjunC\:is quinque literis f, C, • , T,

n, qua forma in fchemate exhibentur.

Aplld Pttrllm DonMtmI.

Hoc autem fymbolum ad quamdam noll:is horam perdnui1I'e veri limileen. Nam ut Bafilidianos ad fingulas diei horas affignata qua:dam fymbola habuifle putamus ; ut eodem loco diximus , ubi elljufque hore typum ex Libro plumbeo , non dubiis , ut exifhmo , conjecturis protulimus ; fie pro lingulis noCl:is horis, qua:dam 'ieem ligna habuiife veri fimile eft. ~id autem libi velint litera: in iltera nummi facie ineifz) nondum faris perfpeC\:um habemus. Czterum hie nummus non pereulfus eft , ue alii nummi tolent ; fed

ligura: & litera: ftylo infculpta: funt. ~. 0

Libro tertio de charadenbus Librorum agitur ; do Us Ceilicet, qUi Ijter~ ~~~::.

II1IcjJes vocantur : qua voce nelcio an quifpiarn ante Hieronymum fie ufns; de auCloribus loquor quorum feripta_ fuperhlllt : fiquidem ante Hieronymum adhibitam fuilfe, ipfe Hieronymus fuadet in Przfatione Libri Job: H"be_. inquit, qui 'Volunt 'Vtteres Libros, 'Vel in membrMlis purpureis , IlUrO Argentoque d~ Jeriptis, 'Va unc;Alibus , ut'VIIlgo ailmt, literis , on era mAgis eXM'Atll, qUAm CoJices. De vocis autem origine non ita conflae ; plerique putant, Unciales di .. ltas lieeras fuitfe, eas qua: pollicis eraffitudinem haberene , quia duodecirn pollices quibus pes conflae pro duodecim unciis habeneur, Sed fi hoc unquarn modo r:ftitatum fuerit, quanta: molis codicem fuilfe putes eum , qui Ho. meri Ili a uncialibus lieeris exaratam complexus ftt ? Alteram vocis ejus ex .. plicationem, & quidem veri fimiliorem nobifcum communicavit Cupra laudarus Bernardus Monetz , qua: fie habet. C<?rpus omne , res omnis I ait op- (C tUnC Buda:us Lib, de Alfe I. in atrem dividi folebat, qui deinde in duodecim "

b ij

Digitized by Coogle

xij R.ECENSIO P.AL.lEOGR.APHIIB GR...£CAl

,J partes live uncias dividebarur. Ira pes, menfurz genus, cum pro alfe habe" baur , duodecim, quibus confl:abat, pollices , duodecim unciarum loco »eraoe, Ita cum Alphabetum, quod &.4. lieeras apud Grzcos continer, tan" quam as quidam fpeaabatur , ac in 12,. panes dividebatur live uncias , fequet, batur quainlibet lireram femuncie tantum rationem habuilfe : unde fachun " ell ut quz literz communibus altere tanto majores erane , jam non femun .. "', ciales Ut rehque, fed unciales ob inftgnem illam magnitudinem dicerentur ..

Ut ut vero lit de prima vocis origine, unciales literas hodierno ufu dicimus eas in vetufhs Codicibus, quz prilCam formam fervant, ac folu~ [unt, nee mutuo colligantur. HujuCmodi Iirere unciales obfervantur in Libris omnibus ad nonum ufque fzculum. Nono quippe f«culo finem fecerunt Grzci uncialibus literis fcribendi ; ita ut ne unum quidem Codicem viderim, aut alicubi esflare compererim uncialibus literis defcriptum, qui poft nonum fzculum exaratus fuerit : exceptis tamen Libris Chori & Eccleliz ufui depuearis, qui decimo atque undecimo, ac forte pofterioribus {~culis , uncialibus & paulo majoribus literis ad facilius legendum, additis eriam notis ad cantum, defaipti funt. Ex his autem pofterioribus nullum mClenus aut infpexi J aut alieubi dfe didici , qui poll: undecimum Czculum exaratus dfet.

Qgarto Libro de chalaaere ligato, Iive duau calami conjundo, verba facimus , ac Czculorum noni, decimi , undecimi, duodecimi , decimi-tertii , decimi-quani fpecimina damns ; & quidem excerpra ur plurimum ex Cadi ... cibus anni nocam ferentibus. Inter vulgaris Scripture exempla , Arcanarum literarum alphabeta cum explicatione proferimus ; earum videlicet, quarum frequens eft Calligraphis ufus, nee tamen.ab ullo ufpiam leCtz fuilfe videnrur, Demum claudimus Alphabeto generali : ubi formas omnes Cmgwarum literarum per temporis ordinem Iocamus,

Liber quintus Abbreviationes cujufvis generis , Monocondilia, live Monocondylia, (nam utroque modo legitur,) notas artium ignoras & intaClas haCle .. nus , complellitur : quas Cummo lahore & fhidio ex variis Codicibus exCumptas, Lea:ori benevofo pergraras perque jucundas fore fperamus. Quia vero in notis Myriadum erratum perfzpe fuiffe credimus , rem ibi brevius forWfe, quam par erar , percraClatam, vifum en hie pluribus explanare.

XIL Noee numerales, five lieere numeris deli~andis conllitute , a Gramma ..

~;::i' ticis & Lexiceii: adferunrur ; ita ut J., IIIUmI lignificet; (,' , duo; ,,', triA &e ~

am. ue vel tirones norunt, Pro denario autem numero , :, tleCtm, ,d., ""dec;m &c. pro ceneenario , ; , cmtu"" J, tlMcmt j &c. Pro millenario 'f mille; (,., bis "'iO~ &e. Cum hac aurem numerandi methode haaenus confentit Codex Regius 2.72.4. qui anno Mundi 6I~J. fecundum Grzcorum calculum; Chrifl:i au rem Jl83. fCriptus eft, & quidem a perito Calligrapho, qui .£rarii generalis Confiantinopolitani Alb evolvere , ex iiCque varia excerpere fe profitetur. Is au .. rem myriadas five dena millia longe alia ratione notar , quam folent Grammatici : illi quippe dena millia fie ,', vicena millia JC.; 30000 >-" noeant, Hie aueem fic, "dena millia, live myriadem unam, e-, 2.0000, five myriadas duas, 'f,30000• five 11!yriadas tres , r , 100000, five decem myriadas, ,& 110000) five undecim myriadas, ,''',12.0000, five duodecim myriadas, & ftc de reliquis ; ita ue quando plures numeri Iimul ponuntur, duo punCla poftremz femper lieere numerali fuperfcribantur. ; aueem centum myriad as • Iive 1000000. ftgni6cat, fi' centum at decem myriadas. f'" centum Be uncle-

Digitized by Coogle

RoE C ENSIO PA L.JF.OGRA PH I.tF. GRiE CAt. xiij

cim myriadas, & fic de reliquis ~", ducentasmyriadas T" rrecenras &e. Millia autem myriadurn fie notantur r.i:, mille myriades, / •.. bis mille myriades &c. Si autem millenario alii numeri adjungantur, duo puncta pol1:remo nu ... mero f1!lperfcribuntur , verbi gratia 8, if) 4 9'~ novem mille nongenta: nonagin .. ta novem myriades t ubi {emper intelligas myriadas fingulas dena millia ft .. gnificare. Ubi aurem ultra pol1:remum hunc numerum , videlicet ad myriadas myriadum , pervenitur, tunc plenis vocibus , non autem notis, nnmeratur fIC, ~ectJf f.WtJ.d.II", Nee ultra numeros perlequirur ille, qUifquis faerir, Calligraphus. Ego vero fufpicor numeros , qui plerumque apud vet~r~ Scriptores ,non quad rare videntur, ex hujufinodi notaru~ ignoratione V1t1atos izpe fuiffe. Hec porro defumta fuerunt ex opufculo eJllfclem Cadi .. cis, cui titulus , «1 ).''l'e£,~ , id eft , de /ibrArum fupput~ionibss. Incipitquc Col 2.1. verlo.

Earn quidem numerandi rationem memorat J oachimus Carnerarius , & poll: eum Georgiu! Henifchius in opufculo de Numeratione mulciplici , ubi ramen non omnia explicat ut Iiipra, & in centenariis myriadum peccae fernper : nam centum myriadas notat per 100000 , id ell: centum mif/i~, ducen .. ras myriadas, ducenta mill;A, & ftc de reliquis omnibus cenrenariis myriadum. Sed quoniam ille notis numeralibus , non modo myriadas myriadum , fed etiam longe ulteriores numeros , notis diftinguit : quz nota: in Codice Regie:> J de quo fupra, non habentur , vifum ell: hie ejus locum totum adferre, Sic aueem habet p. 56. Alii inter quos Cllmerarius • fecund"", NonAri""", alit_er notAri trd""t .... Ibi enim novum /imitem incipirmt, quem qltintum & 1W11tltIl~ feu IMIP'o,m./'liIP J.7itl.of, Voc4nt, qui compleCiitur decem mille, centum mil. le , decies millie: milliA, hoc moJo ti, 10000. C", 1.0000. 'i, }OOOO. 1'-. 40000. " SOOOO. c; .. ; 60000. ~ .. , 70000. «, 80000. 0", 90000.

r , 100000.", 2.00000. X:, 300000. p.", 400000. ~~ sooooo. f", (;00000. ;, 700000. 7r·,800000. f', 900000.

j, 100000. (fic mAle & in fiquentibus ).,:', 2.00000. 'to, 300000• o, 400000.q>-~ 100000• X' 600000. 4', 700000. s, 800000. ~', 900000.

p ~ u

~, 10000000. 10;, 2.0000000. ,,,., 30000000. ,~, 40000000 .• " SOOOOOOO. ",

60000000, I~', 70000000. ~, 80000000. ,6- 90000000. Sextum fociunt iidem fWeco''''Il~ 6)7itl.aI'" hoc modo.

:. , 100000000. c: , 2.00000000. ; t 3°0000000. i, 400000000• ~: SOOOOOOOO.

I- •• •• ••

t-, 600000000. ~, 700000000. ~, 800000000. 9, 900000000. & ita dein ...

ceps. Hz funt "weJ.tJf l-WecJ.Il~. Sie ~, 'Tel~JectJf lMIec'/'ll~ ; vel ~)uo,.}U~ c,,•• ciJU' p.JtJ.tIi !MI/'rI.~~. Sic deinceps incrementa numeri punElis notantur, lit !MIl''/'"

~, JMiIIll f.WpuLllt; ~. qui eft numerus fWP'O'.,.IJ~ 'TeJ."",r1~, &c. Hadenus Georgius Henifchius poll: Camerarium & alios. Hec vero numerandi ratio, quam in nullo umquam Codice manufcripto ulurpatam vidi, cum ea qUa! fupetius ex Codice Regio allata ell:, in quibufdam convenit, in allis vero fccus , ut quifque videre poffit.

De fexto Libro j ubi de Re Diplomatica Grzca : itemque de {eptimo, ubi Defcriptio montis Atho, vide qua: diximus in Przfationibus ,.,.d fmgulos.

De Indillionum numeris, Jnterdum mendofis.

In notis IndicHonum L%pe peccatUDl aut variatum fui1fe, jam multi viti

Digitized by Coogle

dv 1{F.CENSIO P.ALJEOGR.APHl£ GR£CA!.

doai animadverterunt : quare nihil mirum fi in ranta IndiCl:ionum fylva , '!uantam, ex Codicibus excerptam, przfert hec Pala:ographia, aliquot reperiantur fecus politz, quam in Calculis & T abulis chronologicis habentur. Perfzpe autem hz Indilhonum varietates ex Calligraphis orre Iimr, fJ.ui aut errabant in numero , aut cum ad poll:remos pra:cedentis Indicl:ionis menfes devenerant , fubfequentis anni IndiCl:ionem annotabant , vel contra fi ineunte anna fcriberent, przcedentem Indichonem ponebane, Indictionem vero pariter & annum, Ut ex fupra memoraro Codice Regio ll:atuitur Libro quin .. to cap. 4. prima. Seprembris incipiebant. Sic exempli caufa, nota Lemus Clerici £gyptii p. 48. annum mundi przfert 6S09. 'hoc ell: Chrifli 1001. Indiaionem vero 13. & ramen ea ell: J.... fed quia ineunte anno fcripfit Leo, pr~entisanni Indidionem notavit.

Pag. antem 49. ad annum 104S, a Theopempto Calligrapho notatur indi .. tHo u.. qua: eft 13. Ibidem in nota fequenti ejufdem anni IndiClio 3. ponitur e fed ex lubfcriptione pene delees puto excidiffe ,ante ,,'. & prius ,,,'. fcriptum fuiffe ; id en , InaiBiont aecim.ttrti4.

Page S6. ad annum U.76. Calligraphi lap[u fcribitur Indicao lO.quzeft

4. Sic autem legas ibi , & in Greco, 1". Ibidem ad eumdem annum notarur Indid:io 14. qua: eft 4.

Page 71. ad annum 1364. nowur IndiCl:io quinta & eft fecunda , & ad anbum 1366. noeamr IndicHo Ilona, qua: debet dfe quarta. Binas aueem exfcripfi ex catalogo Bibliothece Laurenrianz , ubi fortalfe mendum,

Page 7~. ad annum J382.. legitur IndiClio undecima : eft autem quinta. Page 77. ad annum 1+2.7' in Catalogo Laurentiano legitur Indiaio aCta ..

ya, d1: vero quinta.

Pag. ,8. ad annum 143S' legitur IndiCl:io fecunda : ell aurem 13. Pag.83- ad annum 1467. lege India. IS. & ad annum J+7s.1ege India. It Page 303.1egitur Indiaio 'luana, & eft fccunda..

Digitized by Coogle

· xV

A"'.~:o..4~~!lC.~~~~~~~~~~bdb~~dbr~~.fbJb""" ~~~~r-"~~~~t.J·."r'1t.l~t·~~..p~·~~~~-;p

RECENSIO OMN1VM~ Q_VAS £tYIDEM

nfYl)imus Bib/iothecArum G,.4C4rUm ~ tam v~terum ~ quam recentiorum in quibus manu[cripti Codices ha"entur.

NON abs re , nee pr~er infhrurum nollrum fore duximus , {j Bibliorhecarum omnium Grecarum , qua: vel olim exriterunt , vel etiam hodie , manufcriptis Grecis infirucbr, variis in locis habentur , recenlionem aggrediantur : addito edam, quantum licebir , Librorum manuk:riptorum numero. Jam vero multi de Bibliothecis fcripferunt, quorum lucubrationibus, ad hanc novam brevemque inlliruendam Bibliorhecarum Gra:carum defcriptionem ufi fumus , quamplurimis adjeCl:is, qua: nos ipli tum apud Scriptofes veteres , tum in ipfis hodiernis Bibliorhecis collegimus.

Vetufhflima omnium, quas mernoratas apud Scriptores comperimus, Bibliothecarurn Grzcarum , fuit illa PISISTRA TI, olim Athenarum Tyranni, qui, ut ait A. Gellius , Libro: Athmi5 difciplin4rum liberalium puMiet ad legenJum prltbendos primIM pofuifte dicitur: deinceps curiofiIU accuratiufqut ipfi.Athenien-

fts 4UXerunt :fed omnem iUam poftea Librorum copiam Xerxes Athenarllm potitlM~ ",.be ipsa r=« srcem ineenfo, abftulit aj}orta'Vitque in Perfa5. Hos porro Libros univerfos multi5 poft tempejlatibus Scleucus Rex ,qui Nicsnor appeUatlM, riferendos .Atheruu cureuit,

POL YCRA TEM quoque Sarnium , EUCLIDEM Arhenienfem., NICOeRA TEM Cyprium & EURIPIDEM, libris coacervandis nobiles fui1fe refert Athenzus , lib. I. c. 2..

In eNIOO etiam una Cydadum infula, Bibliotheca confi:ituta fuit,quam Hippocrates, ut quidam dicunt , ex invidia, quod Cmdii medicine feCl:am fua: conrrariam profieerenrur , concremavit, Vide Soranum in vita Hippocra, tis & Zwingerum. Hujus vero Bibliorhece primordia ignorantur.

CLEARCHUS Heradez Pontice Tyrannus , unus ex difcipulis Platonis ~ cujus in Heraclienfes [zvitiam pluribus narrat Jufhnus , libro 16. Bibliothecam comparavit , atque ea re magnam confequutus laudem eft.

ARISTOTELIS Bibliothecam ejufque forcunas ita defcribit Strabo, lib. IJ.

Protulit Scepfis Socraico: Eraftum & Corifcum, & Neleum Co.rifci filium, ~ui dUditor foit .Ariflotelu (7 Theophrafli, & ejufdem ThetJjhrafti Bibliotheeam filecej]ione naalM eil, i1J qUA .Ariftoteli,s eriam BibliotbeeA juit : nam Arifloteles fu4m Theophraflo tradidit, cui & fcholam reliquit, Prims« omnium, qui no bit Junt noti , LilWos collegit .Ariftoteles : idque IEgypti reges faeere docuit. TheophrAftus Neleo trAaidit. Hie libros Seepfin translatos ~ ineruditi5 hominibtu reliquit, qui libros incLufos 'negLigenterque jacentes tmuerunt: eumque .Attalieorum Re!J4m ftuaium intel ... lexijfent,· qUiblU Scepfis pare bat , eonquirentium Libros ad inftruendam Perg""'; BiUiothecam , fob terra Juos in [oftA quadAm occult4'Verunt. Ibi ab humore (!J4 blattil vitiatos, tandem qui ex e4 "ant ftirpe Arifloteli5 Theopbraftique libras .Apell;coni Teio may;nA pecunia 'Vendiderunt. Tenebatur i5 .Apellieo librorum amore mA!:,is,quam Philofopbitt fludio : quamobrem Laeerlt fcriptl.rtt reflaurAtiOnem qurms, in 1JO'V~ libros tranffulit exempla, IAeunafque imperite refarcivit, Ae /ibros edidit mmdorum plmos. Vfu venit Peripatetiei5 antiqui5 ~ 'lui poft TheophrAfttnn 'VIXerllnt, rum /ibril

Digitized by Coogle

)rVj RECENSIO BIBLIOTHECARVM GRIE.CAI{VM.

c.verent, ptlucofque aumtllxat, prttcipue e.xotericor,habtrmt, ut nuDa Je re exquijitt pertrtlEEllntlo pb,Jlorophari popmt;fod tant1lm de propofitU difPutarent. ~ 'Vero pof! editos hujufmodj filiros extitere , fllcillUl quidem phjlofophari o: .Ariflotelem imitsri potuerunt : fed ob mendorum multitudinem multa conjellantlo dicere coge~MItur. Multum huc etiam Roma contUlit : ftatim mim a mone .ApJliconu ,SyUa cum .Athenas cpipet, Bibliothecam iNiIU recepit : qUl£ cum RomMn 1Jet Jlata, TyrAnnio GrammaticIU a BibliothectIt prtItfello obtinuit, ut fibi eorum ufU6 pmnitteretur> ( homo .Ariftotelil jhlaiof'",) -& BibliopoltIt quid"", ineptil ufi Libranil, neque cum exemplaribU6 comparantes, quod & "l;js libm exfcriptil'Vendendi caufo tum R01fht tum .AlexanJritIt (fallum ffl; ) &e. Hunc Strabonis locum, utpote prolinorem, Larine tantum protuli£fe fatis eflo,

SMYRN£ vero Bibliothecam fui£fe ita narrat Strabo, lib. XIV. Hodie omnium eft urbium pulcherr;ma : pars ejU6 in monte ftrul1a mum prtItcinl1a eft, maxima autem ejU6 pars in pillnicie ad porlUm &- magM Matm Templum & gymnr [tum: vici 'Varii cr quantum fieri potuit rella linea diduEli: 'VitIt lapidibIU flrau, '0rticU6 maf.,ntIt cr quaarattIt, partim in plano, partim in editil contignationibtu. EJ! & Bibliothec«, & Homerium (O'~f~o,) porticU6 quadrata, Templum habenr Homtri ejufque ftmulacrum. N am SmyrntIti quoque Homerum fibi acrittr 1Jendicant : & numifm" tItneum apud eos Homerium "vocatur.Hujus loci verfionem in rnultis vitiaram emendavimus: &, brevitatis caufa , Greca prztermiiimus,

AP AME)£ quoque ad oll:ia Marfyz politz Bibliothecam viginti millia voluminum fui{fe tradunt r quz maxima ex parte Grzcafiillfe putantur. Hu .. jus Bibliorhece principia ignota.

Sed illas omnes longe fuperavit ALEXANDRINA Bibliotheca , quam primus paravit Prolemzus Pliiladelphus Rex .£gypti, infignis Mufarum pa~ tronus , ideoque Poetarum fcriptis non irnmerito celebratus. Hie conquifitis vario lingua rum genere Codicibus, non apud Graces modo, fed apud £thiOoo pas, Indos, Perfas, Baby lonios, Atryrios, Chaldaos, Pheenicas , R omanos, ranturn librorum numerum collegit, ue ad feptingenta demum millia pertigi£l'e dicantur : cujus in coemendis libris liberaliras, vel ex hoc uno fado pra:dicatur, Cum Athcnienfes frumenti inopia premerentur, non prius aliments conceflir , quam fibi tragrediarum Sophoclis, Euripidis , & .£fchyli autogra .. pha tradidilfent : pro iifque quindecim argenti puri talenta oppignoravit : quibus acceptis, apographa exquifite eleganterque exarata remilit Athenas , civitatem ea fumma xv, talenrorum donavit , quam in pignus acceperat. Is ipfe facros Hebreorum libros in Grecam linguam transferri curavit : qua de re infinita prope a viris dodis difputata fiierunr. Sed ea omnia volumina, inquit A. Gellius, numero pene feptingenta millia, bello Alexandrino , dum djripitur ea civitas, non f}onte, nequ~ opera confutt. ,fed a mi/itibU6 flrt~ auxi!iIKriis incenfo font. Sic item Ammianus Marcolfinus , lib. 2.2.. fed Seneca quadraginta folum millia incenfa refen,

Huic accenfenda Bibliotheca aleera in .£gypto, quz SACRA appellaba.. tur : in cujus vel1:ibulo fcriptum erat , ;tt."rfo, ~~; id eft , Medicinalis animz officina.

Aliam item in SEBASTIO, live Augufti Temple, Bibliothecam memorat philo Judeus, delegatione ad Caium.

A IT ALUS & EUMENES Pergami reges Bibliothecam ingentem colle .. gerunt ) quam, ut Plutarchus (c[ibit , ducentis librorum millibus conflantem M.Antonius

Digitized by Coogle

RECENSIO BIBLIOTHEC.ARVM GR£C.ARVM.

..

XVII

M. Antonius Cleopatra: dedit. Sed f'Oll:ea Romam tranfveCla fui1fe putatur . ..t£M ILIUS P AU L US,devido Perfeo Rege & fubalb Macedonia.Libros Rcgios Romain deporravit, quos filus fuis literarum fl:udiofis legendos tradidit.

Celebraeur item Bibliotheca LUCULLI ,qui bello Mithridatico fl:renue perfimctus, libris reponendis fplendida :rdificia Rome confhusir, qua: perpetuo patebant Iludiolis omnibus.etiam advenis, tamquam amrenHIimum MuCarum diverforium. Erat autem hec Bibliotheca librorum copia & elegantia infignis. Eo conHuebant viri dod:i ex Grecia , Arabia variifque gtntibus, & affidente Lucullo de Philofophia difputabant. ~a re ubi Lucullus zeernam gloriam comparavit.

M. Terentius V ARRO Ciceronis familiaris Bibliorhecam habuit, & quidem Gracis, ut putatur, libris infi:rudam. Si quidem Cicero Varronem , utpote Gra:cc dodum , Gra:cis paflim verbis alloquitur libro IX. EpHl:olarum ad Pamiliares,

Huic adjungenda ipfius M. Tullii CICERONIS Bibliotheca, quz, perinde atquc alia: ornnes Romane ilIo tempore, libris rnultis Grecis infi:ruda erato Sua: vero Bibliotheca meminit Cicero pluribus in locis,

Q!.JINTUS item CICERO, frater Marci Bibliothecam habuit, de qua idem Marcus ad Qgintum fratrem, Je BibliothuA tUAfupplentk" fibril commuttmdH, LAtinifque compartmdH, valdevelim iftA confici.

T. POMPONIUM ATTICUM Bibliothecam habuiffe dicit M. Tullius Cicero Ep. ad Atticum, 1. I.

Puteolis Bibliothecam FAUSTI fui1fe memorat Cicero Epil], ad Atticum, 1.4• Ego, inquit , hie pafcor Bibl;othecA FauJli.

DIDYMUS ALEXANDRINUS, qui Ciceronis ztate Boruit, tria millia & quingenta volumina confcripflffe dicitur. Is X~X:VT.e1" Chalcentmu , five a:neus venter ab affiduitate fcribendi vocabarur , itemque a,C,O~,s", , quod , cum hiflone cuidam ut vane repugnaret, ejus quidam Liber prolatus e1fet, qui earn hifi:oriam a fe fcriptam contineret.

Admiranti vero , inquit Michael Neander, & caufam quzrenti , quomodo cc unus homo rantum legere, tantum conicrisere po[ueric, Damafcius, quicum- " que ille fu it, refpondebit ubi air, ~'xftl. ~'TIJI. P;"'9t- ~ ..;y ;,7fIII, mAu"J,f4I- " '0, ;~f:"" if6)' J cpll\9n~ftl., tl'Y;.d~Oltl.. Prims & msxim« efemmta multiplicM rerum cc cognitionis ,funt ftudjum, IAborM Amor, ingmii acrimoniA. Atque hec funt, qua:"

noltra ~tate & vererum & recentiurn [cripca nobis exhibent. cc

Credibile en i/los pltTiter vitiijque jociflJue "

.AitilU humanM exeruifte caput. (C

Non VenHS & vi1Jum fub/imia p'eElorA fregit, 'e

Officiumque for; militiltque l~bor. "

Nee levit IImbitio, perfofaque gloriA fuco "

Magn.crumque fames [o/licitAVit apum. "

ASINIUS POLLIO, hoc genere laud is czteros omnes Romanosj qui ante {e fuerant, antecelluit , qui Romz in atrio Libertatis publicam Bibliothecam infliruit ,eamque dodorum Imaginibus exornavir , inter quas eminebat M. Varronis, Romanorumdoditlimi.adhuc fuperfi:itis Imago. V. Plin.L VII. C.30. & l. 3S. c. 2.. Is aurem , nempe Afinius Pollio, videtur exfecutus ea , qure JULIUS C£SAR in animo habebat , qua:que haud dubie perfeCturus erat, nifi faro pra!occupams fui£fet, nempe, ut ait Sueconius, BibliotheCM Grit'," ~

c

Digitized by Coogle

~vijj RECENSIO BIBLIOTHEC.AR.VM GR.£CARVM.

Ld,tiM6; qUtJS md,X;mas popet,publiclIYt; tiM" M. Varroni cur" compartUlJd,rum lie Jigerendd,ru",. Nifi forte melius dicarur idipfum feeiffe OCTAVIUM AUGUSTUM de quo Suetonius : .Add itA porticlI4 cum BibliothecA LAtin" Grttc4- 'Jut: quo loco jAmfenior fope etiAm fena.tum hAbuit.

In TIBERIANA domo Bibliothecam fui1fe narrat A. Gellius, 1. 13. c. 18. In TEMPLO P AClS Romz Bibliothecam fuiLfe narrat idem A. Gellius, qua: quidem a VESP ASIANO Imp. colleda dicitur,

EPAPHRODITUS CH£RONENSIS Grammaticus, qui, tene Suida, rub Nerone & ufque ad Nervam Horuit, triginta voluminum .millia collegit.

His etiam connumeranda Biblloehece ille Romanz , quas incendio abfumtas DOMITIANUS reflaurari curavit, ExemplAYibtu, inquit Suetonius, flndjque petitil, mijJ1que .AlexAnd"'Am, qui de{cribermt emendArentque.

JULII MAR TIALIS Bibliothecam in villa politam canit Marrialis Poeta, lib. 7. epigr. 15. Ina porro ztate , tam familiaris Romanis erat Literarum Gra:"arum ufus; ut Bibliothecz Romane non minus Grecis , quam Latinis libris dfent referee,

Celebris fiiie Bibliotheca ilia ULPIA a TRAJ.ANO Imp. Plinii junioris fuafu inll:ruaa, in qua libris linreis gell:a principulll; Elephantinis vero Se, natufconfulta confcribi curavir, ~in & ipfe PLINIUS JUNIOR Bibliozhecam inlliruit Libris in omni difciplinarum genere referrarn,

Memorat idem ipfe Plinius junior Bibliorhecam HERENNII SEVERI his verbis: Herennitu Seuene , vir doElijJimlU, mllgni ~ffjm4t in BibliothecA full ponere imlJ,'l,ines '!'unicipum tuorum Cornelii Nepoti«, & T'iti CAffii.

HADRIANUS vero Imp. cum infignes & plurimas zdes Athenis feciifet, agonem edidir, Bibliothecamque miri operis exflruxir, ut habet Caffiodorus in Chronico.

Eodem tempore HERODES ATTlCUS, vir Confularis, SophiLla, inter Gracie literates fua ztare facile princeps, in librorum ledione confenuit, se ad ufqut" finem , ut putatur, imperii M. Aurelii etatem produxit: omnium veterum flores collegit , librorumque hand dubie fuppelleaile inflrudus, tan .. tam & ipfe opufculorum , qua: perierunt , copiam edidie , ut pro Bibliotheca haberi po{fent. Tanta demum lirerarum laude Horuit, ut HadrianusSophifla in ejus funere orationem fuam fie orfus fit, n~1V C«, to";,,,,~ *X,J.~«'7fl, Rurflm ex Pbenici« I itere, Et vere. ipfe Phcenicias literas revocafle did poflir, qui

in villa fua Triopia column as, nunc Farnezianas, Ionicis veteribus literis, qua: ad Phcenicias proxime accedunt , inlcribi curaverit. ~arum columnarum in. feriptiones & formam fecundo Libro adferimus.

LARENSIS, vel Ut alii vacant, LAURENTIUS referenre Athena:o, Lr.

Librorum Grecorum copiam tantam congeflir, ut omnes libris colligendis nobiles fuperaret, Polycratem, inquam, Samium , Pififlratum tyrannum Athenienfium , Eudidem Athenienfem quoque, Nicocratem Cyprium, Per .. gami Reges, Euripidem Poeram , AriLlotelem philofophum, & , qui horum libros in potell:ate habuit, Neleum, a quo feilicet omnes libros mercanis Ptolemaus rex, c;ognomine Philadelphus , cum iis , quos Athenis & Rhodi ernerat, in nobilem Alexandriam ttansferri curavie, Florebat autem Larenfis M. A urelii tempore.

Memorabilis item ell: Bibliorheca GORDIANI JUNIORIS Africani, de qua hecIulius Capitolinus : In jluaii5IlA""ijimtt 6pinioni5 foit:formd, confpiCIWJ

Digitized by Coogle

R.ECENSIO BIBLIOTHEC.ARVM GR.IBCARVM: :xix

t?'emorilt fingularM, bonitatM infignM, ~deo lit [emper in fcholil,fi quil PNerortmJ 'Vtrberll.retur, iUe la&rymM "on un~et. SERENO SA MONICO , qui parri ejlU Amici/limlll, fibi Allum prltceptor foit, nimM ACCep!W, . er CArtU u[que adeo , ut omner libros StT'eni Samonici pAtri& {ui, qui cenfebAntur ad foxdg;nt" & dNO miUi", Go,... diana minori morifns iUt refinqueret: quod tum Ad clt/um tN/it. Siquidem tAnt~ Bibiiothecit copiA & f}lenelore donatlU, in farnam homi1wm literatorum Jecore ItT'. 'Venit.

BIBLIOTHECA JEROSOLYMIT ANA ab ALEXANDRO Epifc~ po conftrud:a , inter alia, multorum Ecclefiafhcorum dodrina excellentium virorum EpiO:olas complectebaeur , unde Eufebius ad Hiftoriam Ecclelia{l:i.~ cam fe plurima mutuaturn teflificatur , lib. 6. Hi{1:. Eecl. c. 3.0.

Narrat Publius Vidor CONSTANTINI MAGNI tempore Biblioehe, cas publicas Rome fuiffe numero unde-triginta , quarum mulras ipfe vel reparavit vel erexit,

P AMPHILUM Marryrem Bibliothecam undequaque collegiffe narrat Eufebms Hill. Ecd.lib. 6. C. 316 & alibi. Eadem ipfa Bibliotheca videtur efle, quam Cxfarea: aperuerat JULiUS AFRICANUS , quam poflea ad triginta ufque voluminum millia auxerunt EUSEBIUS & PAMPHILUS Laodice .. nus Prefbyter , qui fua manu maxirnam partem librorum Origenis defcripfir, quos thefauri loco habere fe telhficarur Eufebius. EUZOIUS cum GREGO .. RIO N AZIANZENO plurimo lahore, collapfam Origenis & Pamphili Bibliothecam In memoranis inftaurare conarus eft. Hanc vero Bibliothecam f~pe confuluit Hieronymus in ernendatione librorum Veteris Teilamenti, Vi .. ditque in ea Evangelium Manhei Hebraice. Vid. HieronymNm in Catalogfl Script. Ecclef. .Apol: contr" RP-finum. Contr~ PelAgium lib. 3. in cap. ,. Epifl. lid Titum. Prltfot. in Matthltum.

CONSTANTIUS Imperator Bibliothecam exll:ruxit, & Iibrorum copiam collegit, quam pollea Biblioehecam multis acceffionihus nobilieavit JULIA. NUS Imperator ,qui earn in Regiam ponicum, ubi Bibliothecam novam ex .. cuaverar ,tran{1:uliife narratur, Itt hac Bibliotheca feptem Antiquarios confrituit V ALENS Imperator , quatuor Grzcos & tres Latinos, fcribendi peritos , quibus annonam affignavit.

JULIAN US Imperator fupra mernoratus, qui erudirione ac ftudio literarum magnam confequutus laudem eifet, nifi defeChone fna a Chrifliana reli .. gione , ac odio in eamdem ,.ApoflAtIt nomen meruiflee, Bibliorhecam numerolillimam Aneiochie collegit,cui etiam GEORGIl Ariani Epifcopi Alexan. drini Bibliorhecam adjungi curavit,

ANTIOCHI.£: in Temple Trajani Bibliothecaerat pr.tioCa: quam inCH .. gatione uxoris Iovianus cum Templo incendi juffit : qua: res Antiochenorum in J ovianum odium concitavit. SuiJ~.

Mernoratur ab Hieronymo Bibliotheca VICTORIAN A , veeemm deft. derariffimorumque exernplarium locuples.

Ipfe quoque HIERONYMUS Bibliothecam ubi numerofam comparavie, ac Heliodoro comite in Syriam conceflir , ut in Iolirudine ac ftudiis viveret,

Przdicarur eriarn THEODOSIUS JUNIOR eo nomine, quod collegerit facros Codices, & qua: ab interpretibus ipforum fcripta erant & fcribeban .. tur , decemque myriadas, five centum millia Librorum coacervaverit, ut ea laude Ptolemeo Philadelpho minime cederee, Socrat.l, 7 ,c.2.2.. N iceph, 1.14.C,13_

'.

c IJ

Digitized by Coogle

RECENSIO BIBLIOTHECAR.VM GR£CARVM.

xx

Conftantinopoli imperante BASILISCO, gravi1funum incendium Biblio. thecam abfumIit in{\:ruCliffimam & clariffimam , eamdem , q11am fupra dixi~ mus a Conflantio & Juliano Impetatoribus inftitutam,:r.:hu. fW/IJ.~(d"AJ'~' ~~~c.I' c" ceQ"; tX"t; hoc ell:, In '1"~ repofitA trNlt cmrum-viginti librorum rniUi4, narrantibus Zonara & Malcho Sophifta Byzanno. In eadem Bibliotheca fuitfe narratur inreflinum draconis , longitudine pedum centum & viginti , in quo defcripta erant Homeri poemata, Ilias nempe -" Odylfea. Ahfumtam incendio Bibliothecam reftauravit ZENO Imperator,curanteJuliano Przfeao U rbis , qui Zenoni Ilatuam auratam pofuit ante vefi:ibulum. Con .. ftantino~litana eadem Bibliotheca fub LEONE ISAURO fplendida Be numerobffima erato Cujus Imperatoris julfu toea conflagravit, & cum ea duodecim Bibliothecarii Iimul igne confumti funt.

ROMANA fub Pontificibus Bibliotheca przdicatur a multis : BaGl. epift. 82.. Greg. Magno lib. 7. epif], 2.,. & aliis, Codicibus autem Grzcis perinde at .. que Latinis infi:rulbm fuilfe fuadee Leo Cinnamus Calligraphus anno 7,9. qui fe librum Joannis Damafceni ex ea tranflirmtum exfcriplilre fignificat.

Sub Theophilo Imperatore Conflanrinopoli in PATRlAR.CHIO fuitfe me moratur Bibliotheca Patriarcharum in THOMAITE, qu~ Theophilo imperante tota conflagravit. Ibi autem erane S. Joannis Chryfoftomi Commen .. taria , referentibus Zonara & Cedreno in Theophilo,

Sub hec Conflannnopoli libros collegilfe traduntur BASILIUS MACEDO, LEO SAPIENS, & CONST ANTINUS PORPHYR.OGENITUS~ & fortalfe alii, quorum aut nulla, aut obfcura menno.

Undecimo autem f~culo, EUDOCIA MACREMBOLITISSA, uxor primo Conflantini Duce , deinde vero Romani Diogenis, Imperarorum, lite. rarum laude Roruic, multos edidit libros, Bibliothecam numerofam cura fumtibufque fuis paravit, Unus ex ejus Bibliotheca eduClus Codex hodie in Colbertina Bibliotheca exllat : cujus fpecimen notamque dedimus Libro quarto~ cap. s. ubi de ejuCdem Eudocia Operibus & :8ibliotheca non pauca diximus.

Anno 12.76. memoratur a Leone Cinnamo Calligrapho Bibliotheca Imperatoria Conllanrinopolirana imperante Michaele Duca , Angelo, Comneno, Pala:ologo. Vide Lib. I. cap. 7. ad eumdem annum.

Memorarur item Bibliotheca GEORGII COMInS Corinthil,qui Co-dices a Marco MamurA Cretenfi acceperat. HOIum vero Codicum pars ha ... betur in Biblioeheca Czfarea,

Bi"liothec~ Orient41ts poft CtlptAm C onft4ntinopolim.

PoG captam Conlhtntinopolim variis in locis manfere prifcarum Bibliothecarum reliquiz , quas memorat Antonius V erderius, & poft eum Anto-nius Polfevinus; nimirum in PATRIARCHIO Conflantinopolitano manu .. fcripti Codices circiter quinquaginta.

Penes ANTONIUM CANT ACUZENUM Principem circirer triginta. Apud CONST ANTINUM BARINUM totidem, vel circiter,

Apud JACOBUM MAR~ORET AM Principem totidem.

Apud IOANNEM SUZI numero pauci.

Apud MANUELEM EUGENIUM circiter triginta.

Verum elapflS a tempore, quo primum Catalogi hujufmodi conftituti

Digitized by Coogle

~ECENSI0 BIBIIOTHECAR.VM GR....£CAl{VM. n; funt annis pene centum & triginta, quorfum abierint hujulinodi Codices ignoratur.

Penes Patriarcham Conflanrinopolitanum nomine CALUNICUM, qui non multis ab hinc annis obiie , Codices Grzcos non paucos fuure, narrabat mihi quidam, qui haud ita pridem Conftantinopoli hue advenerat.

THEODOSI£ five CAFF.£ in Cherfonefo Taurica aliquot erane libri manufcripti , quorum Catalogum texuit Antonius Poffevinus, p. 115. & feqq.

In Monafl:erio S. TRINIT A TIS IN CHALCE infula proxime Conflaneinopolim manufcripri Gr;ci Codices exfi:ant numero pa.uci, quorum Catalogum penes me habeo,

Bibliothece MONTIS A THO in Deicriptione Joannis Comneni, quam ad calcem hujus Paleographie edidimus , recenfentur; nimirum in Monaflerio MAGN£ LAUR£, Biblioeheca mirabilis: in Monaflerio item DIONYSlI : in Monafi:erio BA TOPEDII due Bibli6thecz c in Monafterio IBBROR UM tres Bibliothece, Hz vero feptem numero Bibliothece; quot & cujufmodi libros compledaaeur , nondum accepimus; fi fides Ioanni Comne. no, innumeris p_ene cujufvis argumenti libris referta: funt.

In Pathmo inlula in Monaflerio quodam Greci Codices habenrur, quorum Caulogum dedit Antonius Potfevinus, p. 42.. Ibi vero ad fexag!nta circitet numerantur, ~orum faltern muleos hiLlc & inde di£lratlos difperfofque fiillfe veri1imile et1:.

In allis itenl Gracie MonaR:eriis hodiemis Codices fuperfunt t non it:t magno, ue putatur, numero ~ itemque in privatorum domibus, Ex Jacobi Sponii irinerario , hzc pauca excerpfimus,

Corcyrz penes HIERONYMUM ULACH Cretenfem multi Codices Grzci eranr, in~r quos, li fides Sponio narrant~, ~iginticirciter ~,.

In Zacyntho mfuICI AGAPITUS PAPA Bibliothecam habere dicimr , ubi Codex nondum edieusde Vitis 55. Paerum, Ardriepifcoporum, Abbatum & Calogerorum.

Aliquot item Codices vidilfe fe commemorat Jacobus Sponius penes ANTHIMUM Archiepilcopum Athenienfem,

In Monafberio PENTELI propter Athenas omnia Cere Paerurn opera in manufcriptis haberi refert idem Sponius,narratque fe, cum accepi1fet ea in Bibliotheca re~riri Apologiam pro ChrH1:iana religione Imperatori Hadriano ab Ariftide Philofopho oblatam , eamdem ibi fruftra quzfivilfe.

De Bif,lioth,cjs Occident~libus poftmorum ttmporllm; u~i Coaicls Gr4ci exjlant.

In Bibliothecis Occidentalibus variis , multi Codices Greci habentur: quorum plerique ex Grecia exportari, alii autem a Grzc;is Calligraphis poll: captam Conll:antinopolim in Italia , Gallia aliifque . regionibus ex .. fcripti runt. Horum vero omnium, quotquot in Bibliothecis Europzis exftant, numerum , fi a>mparemus cum verufhs illis , quas Cupra memoravimus, Bibliothecis , perexiguum fane dicamus o~net. Nam fi omnes Italie , Gallire , Angliz, Batavie, Germanizque Codices Grzcos {up' putaveris , vix eos ad viginti millium numenun pertingere deprchcndes.

Digitized by Coogle

;xxij 1{ECE.NSIO BIBLIOTHEC.AR.VM GR.,£C.AR.VM.

In una aatem Alexandrina Ptolemaica Bibliotheca feptingenta millia voIu .. minum numerabaneur , quorum maxima pars Greci erant: in Attalica ducenta millia, in allis u.oooo. in aliis 100000. unde intelligas quam mules vererum Scriptorum opera perierint. Siquidem Bibliothecz.nofrrz, eorum qui ante Ptolemzos & Attalos fcripfecunt, Codices admodum paucos habem ; fed plerofque Biblicos, Ecclefiafticos, aut eorum Scriptorum, qui poll: ab[umt~m mcendio Alexandrinam , aut ex~rtatarn Attalicam Boruere.

Monendum tamen ell:, Ii bros illos Bibliothecarum remotiffima: vetufl:atis, quorum mentionem fupra fecimus , non tot fcripta & opufcula complexes dfe , quot in hodiernis Bibliothecarum noflrarum voluminibus conrinenrur : fed quodlibet opufculum, feu ~)3" Ut Grzci vocanr, volumen unum Ut plu .. rimum confecilfe ; ut plurimum dico, quia certum ell: in uno volumine , live ~';q. ut Greci vacant, inrerdurn Iliada Homeri defcriptam fuiffe: nam Ilia... dis Homeri volumen fe habuilfe tefhficatur Gregorius Nazianzenus. itemque Philocaliam Origenis , alio volumine comprehenfam. Verum opufcula alia breviffima, uno in volumine defcribebantur: ita ut quodlibet opufculum in .. tegrum volumen five librum unum efficeret : fecus quam in recentiorihus libris ; iis rnaxime qui ab undecimo & duodecimo feculo defcripti funt : ubi uno in Torno centum & aliquando plura diverforum opera defcripta videmus. Hac vero ratione intelligas oportet , cum dicitur ,Didymum Afexandrinum Chalc~n~er~m tria mil~i~ & quingenta volu~ina ~on~cripfi~e, ~ Ori~nem {ex rnillia librorum edidiile : nam fi noflris hodiernis libris fimiles dixeris ,

neuter rantum przll:are potuir , ne quidem fi tantam per totum vitz curricu .. lum diligentiam adhibuiflenr, quantam femel Hermolaus Barbarus , qui triginta-feptem dierum fpatio fe Codicem Athenei integrum dekripfUfe tell:ificatur , qui Codex nunc exll:at in Bibliotheca Regia, cum HermoJai Barbari fubfcriptione.

Ad hzc aueem illo a:vo , cum literis uncialibus majufculifque fcriberent, ex libro minoris argumenti & materia volumina conficiebant,ac unum dum .. tax at ;.9"" aut opufculum uno in torno fcribebant, nift ejufdem materie &: argumenei ratio, plures in uno volumine libros, fibi mutuo coherenres, limul exarare pofhilaret, ut in Homeri Iliade , de qua fuperius. Poll:quam autem minutiore & ligate charadere libros defcribi c<rptum ell:, tunc, uc fupra diximus, in uno eodemque Codice varia diverforum opera conjun~Hm ~fita & deCcripta fant. Ut autem ad Bibliothecarum, quam fufcepimus, receDfionem veniamus. Ab Italia ordiemur, ad quam, utpoce Grecie viciniorem, multo plures Greci Codices advedi funt.

I NIT .A L I .A.

ROM£.

V ATICANA Bibliotheca ceteris omnibus, &Item Icalicis, manulCrietarum pretio atque copia antecellir, Ea primum a Nicolao V. deinde vero a rubfequ~ntibus Po.ntificib~s , manufcriptis ~ujufvis ~n~ris, fpeciatimque Grzcis rnultts,auebfillt. Eaquippe una multas mfignes Bibliothecas compleaitur, Ur .. binatem , Sirleti Cardinalis, Palatinam, Chrifhne Regine , cui adjunlb erae ~AULI PETAVII Biblioeheca, alia:que minores, Bibliothecam vero Va.. ncanam manufCriptorum Grecoeum duo millia complelli narrabant mihi

Digitized by Coogle

I( E C ENS 1 0 BIBLIOTHEC.AR.V M G R~CA R.V M. xxiij

ejufdem Biblioehece cuflodes : quos inter libros muki vetuftiffimi pretiofiffi .. mique funt~

OTTOBONIANA, five Em. Cardinalis Ottoboni Bibliorheca , Bibiiothece olim de AL T AEMPS Codices habet aliofque multos , inter quos erRant Greci plurimi. Numerum non teneo , fed puto dfe non multo pauciores 400. velSoo.

BARB ERIN A Bibliorheca mulris irtllrucla libris manulcripris ell. Grzcos autern ibi 70 circiter nurneravi. Aiunt olim magno numero fuilfe; fed furtim fubduCl:os pe"e quingentos in alienas manus devenill"e.

CHIGGIANA, ad triginta circiter Codices Grzcos habet, quorum qui. dam magni pretii funt.

SFOR TIAN A olim multis pretiofifque Codicibus inftruCb erar, qui quor~ fum abierint ignoratur.

In Biblioeheca S. MAR.L£ IN V ALLICELLA, aliquot item Greci ce, dices inter alios multos Latinos habentur.

In COLLEGIO R.OMANO RR. PP. JESUIT ARUM Grzcos Codices non ita magno numero exflare renuntiarum ell.

Bibliotheca Illufl:riffimi Abbatis DOMINICI PASSIONEl, librorunt copia & deledu inlignis, ducentos circiter Gra:cos Codices conriner : aliquorum fpecimina dedimus Libro IV. & in Appendice Calligraphorum fubfcriptiones nonnullas.

Bibliotheca RR. PP. S. BASILII Romz Codices Grecos centum quinquaginta circiter complectitur , omnes ferme in membranis ac vetulliffimos j ex Monafleriis Calabrie adveCl:os. Hujus autem Bibliothece frequens menno habetur in hac Paleographia Grzca.

In Monafi:erio CRYPT.JE FERRA T .£; olim multo plure5jquam hodie, exftabant Graci Codices manuicripti, Jam autem viginti circiter fuperfunt.

NEAPOLI.

In Monaflerio S. ]OANNIS DE CARBONARIA Augufi:inianorum exflane Codices G rzci centum : aliqui vero vetunilIimi eximiique funt. Hzc Bibliotheca , olim numerolior, Antonii Seripandi fuit, qui earn ex Jani Par .. thalii teflamento acceperat.

In Monafberii CALABRIA! Ordinis S. Bafilii : multi variis in locis Co, dices Greci fuperfunt , quos exr:>rtari Romam curabat R. P. Mennirius Ordinis S. Bafilii PrzfeChts Generalis: ne iis in partibus ~ ubi lingua: Grzcz flu.. mum prorfus inreriit , incuria. deperirent,

IN SICILIA.

In Monafi:erio S SAL V A TORIS Melfanenfi, multi Codices Grzd ha .. bentur , quorum numerum non teneo. Plerique omnes Sanltorum Patrum opera complectdntur. Polfevinus in Caralogis, p. 35. eorum laterculum adfert. ~orumdam indicem & titulos penes me habeo.

In Monafteriis item Ordinis S. BASILII in Sicilia, Grzcos haberi Codices narrabat mihi Przfeaus ille fl1pra laudatus: fed nullam ha'lenus eorum non. tiam accepimus,

Digitized by Coogle

xxi" l{ECENSIO BIBLIOTHECAR.VM G~CAR.VM.

IN HETRVR.IA.

SEN I S.

In NOSOCOMIO exlbre dicunt autographum Commentariorum San, to Joannis Chryfofi:omi in Joannem.

FLORENTI£.

Celeberrima illa Bibliotheca LAURENTIANA,a Cofma primum,deinde :a. Laurentie &: reliquis Magnis fereniflimis Hetrurie Ducibus colled:a , Codices Grecos manufcriptos habet circiter mille: in quibus multi funt antiquit: bmi, magnique pretii Atque adeo inter przfiandffimas omnium Bibliothe, cas hec annumeretur oponet.

Ibidem in Monafierio BEAT.£ MARI.£ BenediCl:inorum Codices Grza habenmr numero centum. Multi feleCl:i &: optlmz nete funt : quorum Catalogum dedimus in Diario Italico , p. 362.. &: feqq.

In Bibliotheca S. MARCI Dominicanorum, Codices magno numero fuDt, in quibus quadraginta circiter Grecos recenfui.

BONONI.£.

In Bibliorheca S. SALV A TORIS Canonicorum Regularium Codices Grzei cireiter triginta,quorum Catalogum dedimus in Diario Italico,p.407.

CES.£N.£.

CES.£N.I£ Bibliothecam rna: fujlfe aliquot Grzcis Codicibus exornatanl narrat Antonius Polfevinus, p. JO~.

VENETI IS.

Bibliotheca S. MAR. C I: quz Codices Grecos omnes Cardinalis Belfa. rionis habet, & quidem amplo, ut pUtatUf , numero. Si fides Philippa Thomalino Greci Codices ad fexcentos circirer ibi numeranrur , qui, ut ferrur, 30000. millium aureorum pretio a Cardinali BESSARIONE emti funt.Has dum Venetiis elfem erplorare facultas non fuit mihi, nee cuipiam erir, donee fapient~mo Senatui placea~ tantam fuppc:lleailem in publicum ufum emittere : qUi unus Manufcriprorum fruaus dfe potefl,

Excellentiffimi lULU JUSTINIAN I Patricii Veneti ~ fUX.u-,fTW Mu, {zum Codices Grecos habet oCloginta numero, quorum plerique optirnz notZ. Eorum Catalogum dedimus in Diario Italico , p. 433.

In zdibus CAROLI GRIMANI Patricii Veneti ell: Biblioeheca Codicibus Grecis infirud:a numero plus minus fexaginta. Precipuorum Catalogum dedimus in Diario Iralico , p.40. & 41.

In Bibliotheca S. JOANNIS & PAULI Dominicanorum habentur Cadi .. ces circiter viginti: quorum Catalogum dedimus, p. 47. Diarii Italici,

:ELl: item Venetiis Mufzum v. a MELETII TYP ALDI Archiepifcopi Philadelphiz , ubi Codices Grorci circiter quinquaginta. Borum aliquot notavimus in Diario Italico , p. 46.

In Mufzo item v. d. ANTONII CAPELLI Patricii Veneti pauci Codices Grorci funt : quorum item notam dedimus.

In

Digitized by Coogle

1{ECENSIO BIBLIOTHEC.AR.VM GR.£C.ARVM. %XV In Bibliorheea v, d. BERNARDI TREVISANI Nobilis Veneti Codices Grreci non pauci funt: quos ego non inCpexi; quia cum ultimo Venetiis deceff ex infula quadam in urbern transferebanrur,

Multi quoque alii Codices Venetiis in zdibus Nobilium aliorumque latent. Ob trajedus enim faculraeem brevitatemque, eo frequenter exportad Cunt ex Grecia , ac in dies exportantur.

Jacobus Philippus Thomafinus in libro , cui titnlus , Bibliotht-u Y'mttte mtUlUfcript~ , P!'blicit & pri1Jlltlt, Vtin; AnnO 1650. Inter Bibliothecas illas, aliquot manufcriptis Grecis inftrua:as refert : fed quia raro notat Grzcine an Latini fint Codices , quos recenCet; [dri nequit , quot libri rnanukripti Graci in fingulis habeantur, ~~ Codices Grecos habere feruntur hz fune Biblioth. S.ANTONIl, qua: jam pridem eora contlagravit ss JOANNIS & PAULI de qua fupra : ubi multo plures tunc extitilfe Codices videntur, quam jam habeantur, BESSARIONlS Cardinalis , quz eft ipftlIima sanru Marci de qua fupra.

BAROClANA, cujus titulus male pofitus emendatur ad calcem hoc modo: BibliothecA Librorum Gucorum MjJ. vetuflifJimorum D.J~cobi BArtlcii Ptltricii V met; pr~ctllentil ingmii : non minore ailigtntiA, pum flmtu con'Fifit4, & R.oberti Martin;; BibliopoLt Londinenfis er« An~ 1(12.8. in BritAII"i"", trAnSIAtA. iJ.!!!a cum plurimil m~gni pretiJ Aliil CoaicibUl I/lsjlrijJi11llll Ar .. ,hiepifcoptu CantuArienfis lo]lt" Oxonj~ B;j,liothec"m BodieiMlAm, pr~cL.nJ 71IImificenti~ argummto Iocup'etNUit. De hac Bibliotheca inferius a.gitur, ubi de Bodleiana, D. JOSE.PHI DE AROMAT ARIIS Bibliotheca aliquot exemplaria Gra:ca habere dicitur ibidem. Itemque FEDERICI CERUTI Mufreum: atque ANDRE£ DE RUBEIS. In Ccenobio quoque SANCTI FRANCISCI A VINEA pauci Grzci mLI: numerantur : atque etiam in Biblioeheca VINCENTlI GRIMANI Calergi.

Has Bibliothecas, hec Mufa:a Gra:cis Codicibus infi:ruaa Venetiis notal:

Philippus T omafinus. Patavii item inter muleas, quas recenfee, Bibliothecas. he Graces Codices habere dicuneur,

PATAVI I.

In Bibliotheca Canonicorum Regularium S. JOANNIS IN VIRIDA ..

RIO fexaginta circiter Codices ma: Greci habentur , quos enumerat idem Philippus Thomafinus.

In Bibliotheca S. JUSTINJE admodum pauci. In Bibliotheca THEATINORUM pauci,

In Mufeo LAURENTII PIGNORII exiguc numero. In ~ibliotheca CORRADlNA item pauci,

In Bibliotheca NICOLAI TR.IVISANI, quadraginta Codices Grlld.

MUTIN£.

In BibUothcca SERENISSIMI DUClS MUTINENSIS manufctipto. rum Codicum Gracorum fefi:ivam copiam vidi , numerum non inivi; Led przcipuorum Cacalogum dedi in Diario Iealico , p. 31, & fcqq.

PARM£.

In vefi:ibulo quodam exftant duo fepu J atr"eribus admotb circumquaqu,

"

Digitized by Coogle

T.AURINI.

in Bibliotheca SERENISSIMI DUCIS ad rer mille circiter Codices numerantur : qui alii aliis impoliti, &. parietis more concinnati , condavis cujufdam lacera occupant. In iis Gra:cos multos haberi dicebanr, quorum nullam noeitiam accepi,

xxvj RECENSIO BIBLIOTHEC.AR.VM G&£ C.A RVM.

claufa, ubi Codices manufcripti, in ufque haud dubie Greci non paud t ab aliquot armis tumulantur, ita ut nee evolvi poffint, nee fi quid decrimend a tiaeis &. blateis patiantur) lis mederi quifpiam valeat.

MEDIOLANI.

Unam hac in urbe novimus earnque perinlignem Bibliothecam AM ..

BROSIANAM, Codicibus manufcriptis multis maxime aurern Grecis infi:rudam, ac in orbe hrerano celeberrimam. Gracorum Caralogum dedi .. mus in Durio Italico , pra:cipllorum videlicet, eorumque qui primo ad manum venerunr , aumerum aurem non duxlmus, Sed puto non multum abelfc .a soo. vel 600.

IN G.AL.L IA.

L UTETL.£.

!IBLIOTHECA REGIA nurnero elegantia &: pra:lbntia Cod. rna: nulli concedit. GIZCOS aueern ad duo pene rnillia habet varie manus ac retatis. Qyi erimus Codices Grzcos huc advehi curavit Francifcus I. fuie , Princeps ~vo fuo literarum Pater, deinde multi a fubfequentibus Regibus addiei , maximeque ab Henrico 11. &: Henrico IV. Demum fub Ludovico Magno Bibliotheca Regia tantopere auth fuit : uc nufquam gentium ulla huic comparanda reperiarur, Inde maximam eorum pattern, qure in hac Paleograp?ia conrinentur, mueuari fumus, ut quifque deprehendet in dccurfll opens.

Huic vieina BIBLIOTHECA COLBER TIN A fecundum Regiam inter przfi:antiffimas locum habet. Inter Codices vero rna: qui magno iflic nu .. mero habentur, Grecos exfi:are pene mille comperi , &: quidem prrefl:antillinios , vecufl:iffimofque. Hec vero Bibliorheca celeberrimam illam Thua .. nam compleClitur : qua: ramen ne quartarn quidem partem Colbertinorwn Codicum facie, Hujus frequens mentio & u[us in hac Palreographia.

Biblioeheca COISLINIANA, olim SEGUERIANA, live ExcellentUT.

PETRI SEGUERII Cancellarii , Codices magno numero continet , inter quos quadringemi Grzci vel circirer habenrur , ad quos fane difficiles fern .. per aditus fum expertus.

In Bibliotheca Excellentiffimi MAliRICII TELLERII Arch. Remenfis multi, iique infignes, Grzci Codices et.mt, quos ipfe haud ita pridem LUDOVICO MAGNO una cum Latinis obeulit ad ufum Bibliorh, Re~.

Bibiioth.llluftrilI: D. HARL.£1 in fupremo Parifienfium Senatu non ita pride Ptincipis,multi Codd. mff habenmr.ac in iis aliquot Grzci optime note,

Bibliotheca. COLLEGII LUDOVICI MAGNI, RR. PP. Jefuicarum, Codicibus bene multis manufcrip~ exornatur. In iis Grreci habentur numero circiter 360. quorum plerique recentes ; fed aliquot ramen antiquiC .. lImi &: optima:· notre.

Digitized by Coogle

R E C ENS I 0 BIBlIOTHEC.AR.V M G RJE CA R. V M. Xxv~

Biblioeheca Monall:erii S. GERMANI A PRA TIS BenediClinorum ~ multos Codices pervetull:os habet, iater quos pauci Greci funt; fed vetu .. niffimi & pretioli; tit verbi caufa. EpilloIa: ille S. Pauli Greco-Larine, Hie item erat decanratum illud Glotrarium Greco-Launum , oaavo vel nono [zculo confcripcum , quod paucis ab hine annis ab nefcio quo improbo fubreptum fuit.

Bibliotheca MESMIAN A , Codices habet bene muleos , Grzcos autem circiter ducentos vane ~tatis & condieionis,

Bibliotheca Illuflriffimi Domini FOUCAUT multis pretiofifiimifquc manulCriptis exemplaribus exornatur , in iis vero, triginta circiter Grzci Codices, quorum quidarn optima: notz.

Bibliotheca DOMINICANORUM IN VICO S. HONORATI Codices rna: non paucos habet, in iifque Grecos circiter viginti.

Bibliotheca RR. PP. ORA TORII IN VICO S HONORATl,.codices habet non paucos & exquilitos., & Grecos aliquot bone nora,

In Bibliotheca dari{[ & erudinflimi EUSEBII RENAUOOTlIJ Codi .. ces multi Orientales habeneur , in iifque Greci aliquot, ~ eruditiffimo Cangio frequenter memoran.

In Bibliotheca da.rHIimi Be amiciflimi viri STEPHANI BALUZII,muld Codices rna: funt; Gtzci autem rriginta , quorum Catalogum minutatim feci , penefque me haeeo,

In Biblioeheca RAPHAELIS TRICHETI DU FRESNE, cujus caUlogus typis datus ell: : memoranrur Greci Codices manufcripti circiter fexaginta , qui in Bibliothecam Regiam uanflati funt.

IN MONASTERIO S. DIONYSII IN FRANCIA .

. Habetur Diploma autographum Imperatoris Conflaneinopolieani cujnfdam, & Codex anno 1408. miffns & dono oblatus a Manuele P~logo Imperatore per Manuelem Chryfoloram ejus legaeum. Codex autem eft XI. firculi.

REMIS.

III Bibliotheca S. REMIGII Benediccinorum , habentut ezemplaria ltl20- nutcripra bene mulra, & inter illaCodices Greci circirer fexaginta,olim Car .. dinalis a Lotharingia Archiepifcopi Remenfis.

'E B 1\.0 I CiS.

in Bibliorheca S. TAURINI Ebroicenfis Benedidinorum , ha,bentUt Codices Grzci rna: circiter triginta , qui olim Cardinalis Perronii fueranr.

DIVIONE.

In Biblioehecis illuflriflimi D BOUHIER DE SA VIGNI , in fupremo Divionenfium Senam Przfidis , itemque DO. DE LA MARE & LAN .. 'tIN, in eadem fuprema Curia Senatorum , habentur Codices Grzci numero pauci.

tURON I S.

1n Bibliotheca D. DU POIRIER J Codices manufcripti Grzca habentut numero paucL

Digitized by Coogle

xxviij R.E C ENS I 0 BIBLIOTHECAR.V M G ~ C.4 RV M.

I N HIS PAN I .A.

Inlignis ilia Bibliotheca SCORIALENSIS multis yetUftiffimifque Codicibns inftrufra erar, qui, ut quidem narramr , incendio perierunt,

OXONII.

In Biblioeheca nODLEIANA ex Barociana Codd. rna: 2.46. quos donavit illuftriffimus D. Guillelmus Herbertus. Viginti~fex ex dono Thoma:

Roe milieis, Viginti-duo ex dono Oliverii Cromveli. Item non pauci ex dono Guillelmi Laudi Archiep. Canmarienfis, Multique alii Thome Bodleii, Pauci Joannis Seldeni, Aliquot Henrici Savilii,

In Collegio UNIVERSIT ATIS Be in BAUOLENSI paucillimi , in

MER TONENSI aliquot.

In COLLEGIO NOVO ad fexaginta circiter. In LINCOLNIENSI pauciffimi.

In Collegio CORPORIS CHRISTI, viginti cireieer, In Collegio S. JOANNIS BAPTIST./£ pauciffimi. In Collegio S. MARI£ MAGDALEN£ 16.

CANTABRIGI£.

In Collegio S. EMANUELIS pauci.

In Collegio S. TRINIT A TIS circiter vigint~ In Collegio SIDNEY-SUSSEX pauci.

In Collegio CAIO-GONVILLENSIS pauci. In Collegio S. 'BENEDICTI item.

In B ibliotheca Publica pauci.

In Ecel. Cathedrali Yefi:-Monafl:erienli adrnodum pauci. In Bibliotheca ISAACI VOSSII Codices Grzci rna: 2.14.

LONDI NI.

ABRAM! SELLER! pauciffimi.

In Bibliotheca THOM£ GALE circiter 2.00.

EDUARDI BERNARDI Bibliotheca paucos Codices Gr~cos ha ..

bet.

Bibliotheca JACOB£A Codices Grecos habet 42.. Bibliotheca GEORGI WHELERI Codices Grecos 79.

Eibliotheca JOANNIS MORI Epifcopi Norvicenfis Codices Grzcos paucos.

IN GERM.tlNI.A.

13IBLIOTHECA C£SAREA Libris Grzcis manufcriptis magno numero inftruCl:a eft, quorum fufiffimam dekriptionem Petrus Lambecius adornavir, Recenfet autem Thealogicos Codices 336. Juridicos 18. Medicos S2.. Philofophicos 146. Hifloricos 69. Summa omnium eft 62.1.

MONAC H I I in Bibliorheca Sereniif BA V AR.L£ Ducis & Eletloris, ducenti fexaginta-duo Graci Codices recenfentur in Catalogo IngolftWij edieo anna 1602..

AUGUST.£ VINDELICORUM in Bibliotheca centum viginti-duo Grzci

Digitized by Coogle

I{ECENSIO BIBLIOTHECAR.VM GR..AlCAR.VM. xxix Grzci Codices numerantur in Catalogo, quem David Hcefchelius auctor typis edi curavit anno IS9S. AugllftZ V indelicorum.

BASILE..,£ item Bibliotheca habetur mulris Grzcis manufcriptis, quo-

rum numerum ignoramus, inftruaa. .

De PALATINA non loquar,quia eam in Vaticanam Bibliothecamtran, Ilatam fuille Ignorat nemo.

ARGENTORATI.

ULRICUS OBRECHT aliquot Grzcos Codices habuit: quo defunao quorfum abierint ignoratur.

IN BATAVIA.

LUGDUNI BATAVORUM eft Biblioeheca , ubi inter manufcripto$ Codices, non pauci Greci numerantur,

LOVANII.

ltR. pp. JESUIT.£ Codices Grecos omnes , qui olim Jufi:i Lipfri filerant ,habere dicunrur a Mireo in V ita J ufti Lipfu.

IN VNGARIA.

MATTHIAS COR VINUS Ungariz Rex Bibliothecam multis Grz .. cis Lacinifque Libris infi:rucbm paravit : qua re non minus, quam bel .. lids virtutibus, immortalem fibi laudem peperit. Illius Bibliotbece , ut pu .. tatur , reliquie , '1uando Buda a Germanis expugnata eft, adhuc ea in utbe Cupererant.

ERR .A T .A.

4

Digitized by Coogle

Digitized by Coogle

PAL£OGRAPHIA G R IE C A,

DE ORTU ET PROGRESSU CHARACTERUM Grrecorum~ & de variis omnium Sseculorum fcriptionis Grace generibus •

.ADDITIS FIGVRIS ET SCHEMAT1BVS.

LI·BER PRIMUS.

De inftrumentis Gr£corum lid fcriptionem ~ de C hartis ~ de ui-«, de Callig,,,phis ~ five Librsriis f5 efJrum NOIis.

PRO OE M 1 V M.

E veteri & varia characeerum Grecorum forma diduri , ne quid feme! initam narrationem alia avertat, e re duximus cetera omnia, qua: ad rem Librariam fpefrant, preminere ac dillinclis Capitibus ex .. planare. Hoc itaque primo Libro agitur de Atramento, de Encaufto, ceeerilque ad fcribendum ufurpatis Iiquoribus, de variis chartarum generibus; de fi:ylo, calamo aliifque manu traClabilibusinftrumentis; tum de Librcrem eonficiendorurn ratione; pofi:ea de Calligraphis variifque Scri .. barum generibus ; de notis Calligraphorum, quas primum Chronici more ~ deinde Alphabetico ordine recenlemus ; demumque de Regionibus ac locis ubi frequentata Grzca fcriptio fuit. Et fit clauditur primus hujus Pa .. I%ographiz Liber,

A

Digitized by Coogle

PAL)£ 0 GR A P HIA GRlE C A, LIB. I.

CAPUT PRIMUM.

De Atrllmtnto 6' a/iis /iquoribus aa ufomGr4Corum: De pilluris Codicum lIa rerum repr£ftntlltionem: De Chryfographia. lnftrumenta arana; ex Scho/;afte Heftodi manufcripto: De ProfofoftEis Jepitlis.

AT II A MEN TUM vacant Greci p1'),g.' J ,a,.,g"o,; live edam propric, ~7Ig.v ~ -xJ.cpo,Jp, atrum lfUo !cribimus. Atramentum item dicitur I-U"-.gt'11leJa.: at I-U~V71leJa., qua: erat atramentum metallicum , ad ligulam calceorum denigrandam maxime ufurpahatur: atque adeo, Atramentu". futorium dicieur, ad difcrimen Atrammti librarii. quod a Clemente Alexan .. drino , in loco mox adferendo, -xa.~,~, pl~, , id eft, Atromtntum Jcriptorium , vocatur, Non defunt qui atramentum ';'''';e!flA-lovappcllent. Verum J.-nf_5fl4o" quod incoE1ile figni1icat, videtur fpecies atramenti efle, ql:Z igni non przparetur, ad difcrimen Encaufti: nam Ui"u.~v, Eneauflum admoro igne, ad pictnram &: lieeras Imperatorias, rubrum conficiebarur- nonnumquam ad fcriptionem anum edebatur , hinc Itali atramenrum , Inchioflro,' noflrates ex eadem, Ut putatur, origine, Entre. Atramentum j~tur librarium , ex fueco loliginis vel fepiz fieri folebat, itemque ex fuligine fornacium ac balinearum: aliilque forte modis non ita cognitis, quos explorare multi conari funt. Verum ea de re audiendus Plinius L 31. e. 6. Atramentum quoque inter faE1itios erit " quamquam eft & terr« gemine origmis. Aut mim fa/fllginis moJo emanat. aut terra ipfo fulphurei coloris aa hoc probatur. Inventi font Pi80res. 'lui e ftpulern car bones infiE10s ejfoaerent. Sea importuna h~( omma ae novitin. Fit enim ex f_ligine, plllrilHu moai/. reJina vel pite exufln. Propter qlloa oQicinas etiam 4aijieavere. fumum eum non emittentes. Laudatiffimum eoaem moao fit e t4ais. Aaulter4tur fornaeum, balinearumque fuligint. quo ad volumina Jt:ribendtl tltfmtflr. s'unt qui & vini fLee", fieeatam exeoquant : affirmantque • ./i ex bOnIJ vino f4x fuerit. InJici Jpeciem itl 4tr4mmtum pl4bere. Polygnotus & Myconeeleberrimi PiE10rts e vinaceis feeere, tryginon appeUant. ApeUts commentus eft ex ebore eombuflo fecen , quod Elephantint!m voeont. .Apportatur 0- Inaieum ex Inaia, inexplorat4 4dhue invention;s mihi. Fit etiam apua inftE10res ex flore nigro. qui aahere{cit tereis eortims. Fit 6- e tedis ligno eombujlo, tritifque in mortario

4r E'A'" 'II" earbonibus. Mira in hoc ftpiarumnatu,,: * fta ex his nbnfit.Omnt autem atrament11m [ole j,;;J '1fll~~ perjieit.r.librar_ium gumm;, teE1or;um g~utino .J",ixto: quod ~utem .• ceto liq_e(a£1u1ll eft. ,.,.t, ,~reelu;tltr. Libro autem 2.7.e. 7. aie, Atramentum librarium ex dilute ab, linthii t~mperatum, literas a mufculis rueri, Hec de variis aerarnenri ge .. neribus Plinius, quibus adjici mulra poilenr. Sed qui plura defideraverit adeat Petri Marice Caneparii opus de Auamentis, ubi minutarim omnia, quz ad aeramentum pertinent, espendunrur, Qpod aurem jam in vetuO:io .. rihus manuferiptis Grecis eonfpieimus atramenrum , a prifco nigrore mul .. tum receffit: nee ramen omnino flavum languidumque evafit \ fed fulvum rurilumque maner, ue perfzpe a miniicolore Don multum recedar IJ aute~ obferves in Codicibus permultis a quartoad duodecimum ufque [~eulum ; in permultis dixi: nonnumquam enim, eum a peritioribus atrameneum confe&1m eft, prifeum nigrorem femper confervat: quod expcrtus fane fui J etli rariffime, in Libris manuferiptis J ubi feriptioni$ annus in fine ab

Digitized by Coogle

PALJEOGRAPHIA GR1£CA" LIB. I. J

orbe condito, more Grecorum conli_gnabatur. Accidit item, ut cum membrane fuperficies non polira, fed ceu fpongiofa ell, quod fubtilius in liquore eft imbibarur , atramenrique color Havus lan~idtlfque remaneat: quod eeiam contingit in Bombycinis omnibus manufcriptis, ubi quod fubtilius ell: chaream penetrat, craffior aurern humor in fuperficie confillit.

Prerer atrum colorem ad titulos Capitum, & Articulorum, maximeque ad precipuas librorum infcriptiones, iremque ad notas marginales bre, viores, ad alias norulas quz ad marginem remirtunr , ad majufculas literas, ufurpatur fzpi1Iime minium, live ruber purpureufque color. Qui mos peranriquus ab Ovidio memorarur ,

Nee titulus minio • nee eed" charta notetut.

Ad fubrcriptiones item Imperatorias, quarum exempla duo inferius adfeti. mus, aliud Conflantini Imperatoris cujufdam; aliud vero Irenes Ducene Augulla-, purpureuscolor adhiberur, qui vulgari ufu, apud Scriptores maxime Byzanrios , dicieur Cinnabaris, K"'clCt£e,c" unde paffim apud eofdem mernoraras obferves fubfcriptiones Imperarorum I/.!J. u'va.~a!p£"'~. Erat porro Cinnabaris liquor ex coCto murice & rrito conchilio, vel, ur Plinius air, ex muricis fanguine confeceus, Cujus primam confectionem , feu i/,)d.~~ , invenifle dicitur quidam Callias Athenienlis, in Colledione hifloriarum Sealigeriana p. 32.3. Iecunde Edit. Q!a de re Niceras Choniates Acominatus hzc habet Annal. L. I. p.34. 'XJ.pp.a. ~1Jr3eJ,m~" tn!'fj&-)II '71 ;(!,fX1Eftf ~

..., .} 1\.' • 1\..1 .• ~.!" p,...., \.

1111~ ,11p.!J4'1t, il-'7nClO' "''Y7<:''~ J.jJtl.iloovf'N'tl'1 tlff(!l-'I1, '7t'¥ 1GA'IIf'1 'J1( /-u")4J1.'IJ fic.t tUtt.-

lIh1n. id eft, Littras rubro jign4&.lo aureoque Jigillo , 6- [erieo filo ",.nitas • sc e(J1f(hte [1l1iguine tinE1.s. Citro ",agni Templi offert. Et paucis interpofitis, ,",1J,s,~~~tw ~cub-4o, 'X«.rpt.ui, r.mrie4tas Imptratorias literas. Narrat quoque Dio Lib. 40. Domina Imperatorum in vexillis infcribi, CPO"'XAI" 'Yd-~tl.t1l , puniceis nempe, purpureifque literis, <l!,tod li Imperator tum pupillus per fe Imperium DOn adminiflraret , Tutor ejus virides lireras ufurpabat: qui color cum lit fpei fymbolum, futuram Imperatoris in virili erate adminillrationem adumbrate videbatur. Vocabatur aurem ~a."C'a.~'jo" ~J'f"L' quod eft 'lJiriJiscolor, ab herba quadam ~a."C'a.~~ diCla: quid li dicamus , derivatum nomen a ranis rerreflribus, quas ~"po~a."C'ci.X'll~ vocant Greci: quz in Orien .. talibus Regionibus; imo in Occitania , Gallo- provincia, Iralia feequennfli, me, ac viridi colore funt, arLores confeendunt, foliaque virentia referunt ?

Infinita prope de liquoribus hujufmodi adjicere pofi"emus; fed quia id inftituti noflri ratio non patitur, unum exquirere Iiber, num Cinnabaris ille, live purpureus color & liquor xlpoC'lJM:ol~ five acos Imperaroriis manu Augufti propria fignandis fubfcribendifque delhnarus, differat a minio; ad titulos & margines librorum ufurpari foliro, Sane G oculorum judicio flereris, & binas Prineipum fubfcriptiones fupra diC}as cum miniatis Manuferiptorum notis & titulis contuleris ~ vix quidpiam difcriminis animad, verras, Et fi liquor ille purpureus, quem item facrum Encaul1:um vocant; ram fantle ad Imperatorium ufum confecratus erat , ut ali is eo uti licirum non fuerit; fateamur necefle dl: admedum peritos oculatofque fuilfe iftis temporibus eos, qui tam limiles maeerias internofcere & difhnguere valerenr, Eufebius ceree, Epifrola ad Carpianum, ~ ~f171,U.'U;rt1f, five notulas Canonum fuorum, IkJ. "",a,t;,d.tEClf, • Cinnabari. depiChls air.

A ij

Digitized by Coogle

4- PAL JE 0 G RAP H I A G R }E C A" LIB. I.

Adjiciam item notas Calligraphorum in fine Grzcorum exemplarium plerumque potiras, ubi Scribe nomen, annus etiam, mentis, dies, indicho, & nonnumquam hora , qua completa defcriprio fiiie , annoratur , minio perfzpe exaratas efle , maximeque poflremis Imperii fzculis , five id tum imperratum a conluetudine efler, nee tam accurate fanaiones Principum fervatz fuerint; five etiam , uti diximus, rubri characleres illi varii eflenr, dilcrimenque fe fuis no tis indiciifque proderet : quam ramen diflerentiam nos non inrernofcimus , five, quod fortaffe verifimilius, lex hujufmodi Epifbolas & aCl:a publica folum fpeCl:aret, ac in libris fcribendis vim non haberer, Neque przterminendum ell, fi qua infignia notabilia que ad marginem dcfcribanr Librarii, ea fzpe rubro charactere annotari, exempli caufa, in Codice quodam Colbertino , ubi mulra Parrum Ecclefiafli, corum que fcriptorum loca congeruntur, quod genus librorum Pandecten vulgo nuncupant; ficubi Origenis, Eufebii Cziarienfis, Apollinarii, Di; dymi, aliorumque, qui eemerare fanz doctrine rei apud Gracos habeban, tur , loca & nomina adferancur , in margine defcribi videas ad fingulos, & quidem miniaris confpicuifque literis, a;d.~,d.~I, Anathema tibi.

Nee minio folum utebantur Greci, in ritulis notifque marginalibus; fed etiam ceruleo colore: non paucos fane tirulos vidi hac ratione defcriptos. Arramen in nullum Codicem incidi, qui ritulos omnes ceruleos prz .. ferret; fed aleernarim ibi ceruleus ruberque color inferviebae , ad infcri, priones, ad noras , ad majufculas literas , qu~ frequentius cerulee funt. Adeft dum hzc [cribo codex Regius, num- 2.458. Bombycinus, defcriptus anno Chrifh U.84' in quo majufculz alrernarim rubre ac cerulee conlpi; ciunrur, Paucos item codices Grecos evolvi in quibus riruli omnes Havo colore exarati erant , qui color mire languidus evadir , ut plerumque vix legi poffit. In aliis item, fed pauciffimis, virides majufculas literas deprehendi: fed recentiores Iiine , ii faltem in quos hadenus incidi.

Liquore aureo etiam utuntur Grzci , & quidem frequentius, quam La .. tini : Etenim innumeri pene codices habentur , ubi non ritulos modo aureos, verum etiam paginas incegras auro elegantiffime defcriptas obier; ves: inter quos eminet , codex Regius num. 180'. opera S. Gregorii Na, 3'ianzeni complectens , mulris tabulis elegantiffimis auro varioque colore depichs inllruCl:us, quibus res in fermonibus S. Docloris enunciate expri; rnuntur, Defcriptus aurem fuit nono fzculo irnperanre Bafilio Macedone, & pro ejus Bibliorheca, ut arguitur ex tabula in fronre libri pofita, ubi Bafilius ipfe cum rota Imperatoria familia, in fundo aureo, Imperarorioque cultu depingitur: codex Colbertinus num. 700. v I I. circiter f(lcuti , Regiufque num. 1886. decimi, quorum fpecimina damus inferius : eorum item priores pagince auro elegantiffime defcripee, Nihil porro concinnius vidimus Exemplari Greco Evangeliorum, quod exllae in Bibliotheca S. Joannis de Carbonara Neapolis nam Codex ille quadrus, pari fcilicet laritudine ac longitudine, charta purpurea membranacea confler, perinde atque nofler fan-Germanenfis. At illud inrercedie inter utrumquc difcriminis, quod codex nofterLatinus, qui librum Pfalmorum compleCl:itur, argenteis charaCl:eribus conicriprus fit, exceptis tieulis , & nomine Dei ac Domini, quz auro delineata funt; Neapoliranus vero Grzcus a capite ad calcem torus aureis lieeris conflae, Hujufmodi codices memorat Hiero

Digitized by Coogle

PAL.iE 0 G RAP H I A C R j£ C A, L If. I. r

nymus Prefarione in librum Job, Babeant, inquie , qui volunt vaere: libros t vet in membranis purpureis auro argentoqlle defcriptos : vel uncialibus ,ut vulgo a;"nt , literis , ontra magis exarata , quam coaices. Inde nos purpureas hujufmodi charras vocamus , quz ramen non punicee , fed violacea funt ; idque in omnibus, quos nee pcrrvo numero vidi , iilius generis codicibus , videlicet San-GermanenGbus nollris duobus, quorum alius Pfalmos Latine , alius Evangelium Marthei, item Larine, complechrur, Hie vero poflremus, aureis, iifque elegantilIimis characteribus ab initio ad finem uique exaratus eft. Alium hujulmodi vidimus in Bibliotheca Regia, Neapoliranum de quo fupra: nee paucos, quorum priores folum paginz purpurez five violacee funt. Licec enim purpureus color rubrum lignificet; at pro violaceo item tum antiquo tum hodierno ufu accipitur, Alius item eft Plalmorum codex hoc in Coe, nobio , cujus prima folia purpurea funt, reliqua nativi coloris. Exlianc hujufmodi aliquot in Bibliotheca item Regia. Verum perinfignis eft codex Czfareus , unde fpecimina protulie Petrus Lambecius in Bibliotheca Crerar. lib. 3. fub initium. Efi:que numero fecundus inter codices Theolo .. gicos Grecos, Sic autem defcribie Lambecius, SeCflnaUt code» man"ftriptus 7beolog;cus Grtecus eft ant;quiffimus ,mtmbranaceus purpureus, aflreis & argtnteis literis 1IIajuftulis abfque accentibus ante mille &- trecentos annos exaratus, conftatque fo1iu vi· g;nti-ftx; quorum viginti-quatuor prioribus continentur fragmenta Geneft0s, jive libr; prim; hiftorite Mo[a;c4 , exornata quadraginta oelo ~que vetfljtis pielur;s, lJuarum bene· jicio cMm ali4 vari4antiqfJitates tam facrte qU4m profante. tum In primis Rom« fubttrra .. ne4 imagines. & magntJ pars rei veftiari4 , aptld ai'lJer.(as genus antiquitus ujitatte, pl"-

rim"m pojJu.nt ;llujtrari. Ul:ius vero codicis Czfariani exemplum dabitur initio quarti libri. Crete rum ars illa aureis characceribus fcribendi, ufque adeo frequentabatur apud Grecos, ut multi hujulmodi artifices, qui ~1Jq"()')Ie.i-~ol & ~1Jq"()"Ye1-fPe'i~ vocantur , a,e,ud Sc;riptores memorentur, Sic Cedrenus de ThcodoGo Adramitreno , clJ lIZ ~uq"()')I~~O~, hie trat Chryfographus, five aureis literis lcribens, Symeon Logoeheea de Artemio Imp. ~"i, ~ruz, oj ;~ eJ.o')ld~o, ~ ~ iKfJtIf)')Ie!1~lrJ., 8~tI.f, hunc narrant Rift0'-;c; Chryfographum ftlijfe. In Cod. Regie 2.137.laudatur Symeon Monachus ~ Chryfographus.

Ars porroaureis literisfcribendi,;Ku~e.9'C:P:rJ., dicebatur. Exfi:at in Regia Bibliotheca Codex Greens num. 61'S. hoc titulo, ~ X!uq"()')Ie!ft.Ap1~, ubi fiy 10 Grzco vulgari & infima eratis , docerur quo paClo liquor ille aureus ad fcriptionem fit conficiendus, Item apud Lambecium Bibliorh. c~farea lib. 7. p. 95. memorarur Codex infcriptus, u.'7ZZox6V~ 7'1~ xpUtTtJ')IPt1.q>:~, Apparatus tltl /rr;plionem auream, eodem , Ut videtur , quo Regius argumento. Opufculum autem hujufmodi Grzcobarbare fcriptum cum verfione Latina fubjicimus, excerptum ex codice Regio, cujus numerus olim erat '18. nunc autem , 3178. ubi Scriptores varii de auro conficiendo. Defcriptus autern fuit in Creta a Theodoro Pelecano Corcyreo , anno Chrifti 1478. ue in fine legieur, Fol. autem 191. hec habentur,

.A liud opufculum de .4 uretl

f criptiont.

C Onrere bolum quafi Cinnabarin. Deinde fume candidum ovi, & in vaG depone : immittc

Digitized by Coogle

6 PAL£OGRAPHIA GRJECA, LIB. I.

~quam, & valde commifce, fpumam ejice , ita ue tora exeat. Poflea ex ovi aqua partem injice sc commifce cnm toto Dolo. Oeinceps pone ubi opus ell: ribi, Cum autem exficcarus fuerit , pone rurfum in bolo reliquam partern ovi, & expone aurum in aere, &: cum ficcatum fuerit, cum cote politum & fulgidum redde,

ENARRA.'TIO

De Aru conftciendi Auru CApif"/" in Lihris ..

S Ume aurum purum Be commi, nue , mifceque cum argento in igne in vafculo conjllJtorio: Deinde injice fulphur & cum illo commifce in marmore Porphyretico ,& pro viribus conrunde, ita ur fiat quali pulvis, & pone illud in paropude figlina lzvigata: admove igni exiguo, & operi operculo 6glino mundo: curatoque ut cale6at donee ruborem con. rrahar, Deinde cum frigidum erir, repone in marmore Porphyretico, &: contunde cum aqua multa, & cum parva fpongia [abll:erge ]: poftea collige & injicito in vafculum mundum, &: define modico tempore donee infra demiflirm expurgetur: ac ejecta aqua, rurfum ablue illud, donee a materia emaculetur, Cum aurem fcd. bere voles J a vefpera injice gummi cum aqua, & cum auro calefac::ito. Deinde fcribe primum capitula, tum pone aliud cum ochra feu fiava materia & gummi commixrum, aut cum cinnabari. Supra aurem ipfa capitula fcribe cum penicillo piClorio, eodem modo quo penicilli adhiberi folent J & literas fae aureas,

AIHrH~Il!

Digitized by Coogle

PAL .IE 0 G R. A PHI A G R .e C A, LIB. r,

7

'De moao inllurllnai IInim-.f/ill in clltino,4utrllmos,lful "liNJquia. vis "uri juperftciem non hllbens.

A AeJ, ~tI. ~'tI.";,~( fic), J(.,w(ll' 0 Villa offa eombure igne, docWnt c" ?RIel, ~~~ o~ rn<pp~~qJ" nee in cinerem converranrur c E-1'J11t ~~o, ;).{", ~40' ""'~ ..p~- deiade immi[ec parum gypfi cum ~\I ~ ~ -rel40' Jt«.)..J~ ~6I~ :" ).4~- cerulfa, &: probe coneunde donee re; DI'. ~ ,ul~o, ~JXD».cu· ~tI.~ nuiffima evadant, muee ichthyocol'lDJ, ~1rDfJ~ g~, (6oJA, xp~, ~ lam, fivc eollam pifcis, &: illini loca,

~ ~"p~~, "",-ri1Al'Jllt:J X}Jma () s= inaur~re curis, &. poftquam

~11~'. uceata fuerine, rehquum rnaura.

Artis aureas Iieeras conficiendi , Ut hie edocerur , periculum nuper fecie quidam e noflris, harumce rerum peritiflimus: qui rem fibi probe ·ceffilfe renuneiavie , & fpecimen auree fcriptionis, fecundum traditam hie normam eonfeCbr, nobis obeulie,

Gaudent maxime Graci librarii piQuris, &: imaginibus,quelS res ab Autoribus defcriptas nativis coloribus atque picruris reprefenrenr, Unde etiam plerumque res obfcuras nee ita pcrfpicuc enunnaras intelligere eG. Sic in eodieibus Vancano & Laurentiano Cofmz £gyptii Topographiam Chriftianam eomplectennbus, pafiim imagines rerum de quibus agitur in Libro, nee imperite delineate, occurrunt: guarum nos in Edieione hujus auCloris nuper emiffa, non paucas, eafque folum, qu~ rebus intelligen dis opportunz eranr, edi euravimus. Exemplaria item Diofcoridis tria perin, lignia & veeulhflima , nempeCefareum, Neapolitanum ac Regium quorum fpecimina dabuntur infra, planrarum omnium fchemata cum colonbus exhibenn audioque alia ejufdem Scriptoris circumferri pari ornatu confpieua. In lliade Homeri AmbroGana Mediolani, foluta oratione un .. deeimo circirer fzculo canfcripta, Tabella! hiftoriarum paffim habenrur , omniaque illuftriora gefta ob oculos ponuntur. In Regia item Bibliorheca Codex elegantHIimus decimo fzculo exaratus:qui ab Huraltio Boiflallerio Conftantinopoli pretio centum eoronatorum emrus fuit. Efique Catena in Pfalmos num, I878~ ubi przcipua Davidis antequam regnum obeinerec gefta, feptem in folio Tabulis exhibenrur , & quidem non imperire ur ilIo :rvo concinnatis. In Codicibus libri Job) ubi de rerum natura, de monflris feris, avibus, deque variis rebus differirue , omnia quz 6guris exprimi poterant, depingi folebant. Eftquc in Bibliorheca Regia codex deciml fzculi num. 2.-t340 imaginibus oppleeus : ubi lingula, prout a Librariis intelligebantur, defignata funt. Unde in Catena quadam in Job Biblioehece Colbertine leeieur, E;,Jv,~:~ C, $ 1fPI,Atl/cJ, (6I~A:~, cIA &.~ ~~~, N7~ iA-

a.! • I S? 'I' ',r-.,.' ·17\ 17\ ~~... ....' .. r).f",'" ~) luJ11' 01 ,,~, 'l'\( 16110, '& 'ClO'l1~ lUIlj', Ij' f\7T"vov 'In,ou.u'Tf~ «.tITI'f -,.vff"OJfJm~ I..H

~ .v;v, ~ ,;, ~ XlCPf£~' 'P10JrJ~, hoc eft, In wter"", libro IWUlgintS atl fing"l • .rg .... er_: "ft«cuentu ""ue; Job, iplu", 1Jiamtes, tjflf'ltlf foru. If/gmtts, t1ifttj]is vtjti1lltntls plllvue CIIPllt confpergtba1lt.

Mino multos alios Codices, ubi ab initio 6gurz variis coloribus depiCl~i Imperatorurn , quorum u[ui deflinabanrur , Sand-orum, &c. In Tadicis item ae ubi de Machinis bellicis agitur I ipforum exercituum ordines J ma.

Digitized by Coogle

8 PALlEOGRAPHIA GRlECA, LIB. I.

chineque , non verbis modo, fed etiam imaginibus exprimunrur. Hec ve ... ro mirum quam commoda lint ad rerum & verborum notitiam. Iuvat aueem hie ad exemplum , fchema quoddam apponere, excerptum ex Commentario in Hefiodi Opera & dies, Ut exfrat in codice quodam Florentino Monafrerii Beata: Marie BencdiCl:inorum : fUllt aurem verfus He~odi.

H1' 't\_ , I a..~ fl.'

1A4~ cr."lI'C.11Im", m~£'JrI,f 'l'f»/''Uqtt. ~.'f"

v" I "'?" J ~ I e, ' 'A J & ~". tpr"Md.. cit iCJ'~f ~'I , 7flOflrJlO 'TI ~")'1'

T '" ." • ... , .. 0.' ., "

"!AI' cr., rJ?lg7DfU" fUlMflfW'J0' CIIf,(O' I.,,,,.

0, .. 0.' 'M t7.! J .,_.!!, ~ ,

AIA4' f"VtI 'TelmoUD \9ofA/l', f)'wrO • .,1 '1eA7l71~,

·'t · c~ , M I ... A~ I " .JJ.. .,

A ~OYCit. 't i7l1C1t.7rJdUD, ~ 1'7 'v 111' d.fflNtlo. ~71IJo

E' rJ ' 'M..' ", 17_'

I •• XI' ~'C.mmdUD, ~ ~ ~vefJ" XI \90 1A4' 0 ,

T eA-9rt.,c6' 't' «:~. wi~~. S.~f~ tL,_uI.~~.

n · ,~ , ... .....1 J r-J ' .".1 /fl

oM om ~p.7TrJ~ U~. ~''I' .,.;-vtw '7" tIiI DJrJ~.

E' ~ I]"/~?' • .G.. .1 tI"/

I, 011(J', U,I 0eJ' "":,"f4IVIIO~ " ~I d.f'tl00'

n / .. ..~~ fl I , .. , I ~

f,(mo,' ~ 1'7 ,..Oll~' d.fouo 0~pCII'7Zt.11I~ 07J's

~ ';', " A q, •.. _! t\" ., I It

CfJ7" '" ""'~", .~o, CI i~f)WJ.'I17l71~~

r J",tpo,~ ~~ ~tnl.I+f'Jrl,f ;~G:o;i··

A \ 1\.' aJ I:L.. " , •. 0.. ' ~

OIGl... 1"~--rL! d.f07(d.. "7n),,,au.t'-'¥I0~ ""m "ICAI'

A' I , ", \ '0• "

!l7D)<J0' ~ 7l71'C.'J1I'. i'7Z''' mAli A6IIO. OrJ~.

E' , d , , ".I!: " •• ~ fl \ n. I

I X l7feJ' ')I tU~t:q" i'TIeJ' ')I om ,..Ollt1l p~;>..g,,,

A ' , .' ~ , , I , II ,.

~Gl.CPV'" 't "7fli~i'" c£X4617Z11111 I~'oO"i'.

A , " ",... IJ.' ,. I

~ ./rJ05 tAu J,C«., GflrtJ j41""" ,-,0' Jt CI'"TJI, a:

Hoc eG, §J.!IalUlo int(}rrllptiff""a tfl cefo ftN'{)

Sylvtl: folia autem hum; funait. a rami/tlllt Jejicit; 7iI1lG "i.e, lign. fecato, memor tempejtivi operis. Mortar;.", tripeaalt ftca; pi,ftrillum vero tricllbitalt, .Axem'lfle !eptempeaalem; na", ita valJe convmit

Si oer» 08opeaaltm, "",lItu", item inae ftcato :

Trillm palmaru", cu",atura", ftintlt cII"ui aecempa'lm4ri. Nulta preterta curva ligna: fertl a.um amtalt cu", invmeris. D01IIlIm • five in """Ie '1uterms, five in agro.

Ilignu",: hie mim bobus till Ilrllndllm jirmijJi",u", eft:

Nempe cu", Attice Cereris famulus temoni injigms. Clavis aamotu", ftive "allptaverit.

Bina Verf} ponitf} aratra, laborllns aomi

Ex ft amtatum II( c01llpaflum: '1uonia", ",ulto ",euus ftc. Si mi", alterum frtgeris, alterum bobus injicies.

E lauro alltem vel ulmo jirmijfime flive flint.

E '1uercu temonem, tX ilice amtalt. boues autem J~(}S noVtnnts.

His porro verGbus explicandis inftrumenta arandi a Scholiafte {ubjun. guntur hoc prorfus modo depid:a.

Digitized by Coogle

PALJEOGRAPHIA Gll'£CA~ LIB. I. •

, o
al.f'Uf(L :.r'.s- o.f!s(
"
,. v~v
MIl I' ~~QL
J'11
xtf~ivos ~" S
.. Hine additur breve ,JAil' hujufinodi,

Qua: nos {ie inrerpreramur,

Ait ;gitur: Unaqu4qllt curvlltllr II rot4 jit triu", (pit""marum, fit lotiul rot" II",.. hilllS jive circ.llls fit duodecim [pithamarum. '1I1morll", vero trigint" fix. Nam .liithllme habet dor III jive palmos tres : plllf11lM -uera digitos quatuor. Oportllit igitNr d.IJtcim p,Il,,,, rll", dicere, non atce", palmorum : qllandoquidem totus circuli ambit," aiafI,etrllm }lIum triplicat, ji ficundu", extrinftcllm circl4ii fllperficitm rt8m defcribatur . .At 'Videtur J"os pllimos aa com",iffllras, 'lUte lib exteriori ad interiorem fuperjiciem per .. tingllnt. abftonJi & [ubaud: 'lUll propter decem palmorum aixit.

Hie t:iZ117r.t.~ rrium palmorum eife recte dicirur , contra quam alii cen, Ient , qui fpithamen pro palmo habenr, Verum cum Seholiafte noflro ftat Hero nobilis Geometra de Menfuris, qui fic habet, in AD~lectis noftris

Hc CL. "' .. ..I ,~., 1\ - , C\..! I\. 1\.' .It·d Il.

p. 309' aD I"""'" ';tt ?m~l~ ~I~, ")'uu Cltx.Jt7tJAt~ IIr.llcnl(9fo, ltO'c"'N~ £~. 1 err,

~ pirJlIlmt habtt pilimos tres , nempe digitos a.odtcim , conaylos fix. Cum aie aurem Hefiodus ararrum ex fe denratum eife debere I innuit acumen illud, quod in fchemate vides lancee ferro Gmile, Don adjunctum , fed eodem ligno conrinuatum 0portere, cui adaprabatur acumen ferreum ~~~dictum,fulcandz terre. Ka!'leI"(l5 fiimulum figni6cat ex alrera parte triangulare fer ... rum habens, quo terra inter arandum dentali aliifque infimis aratri pattIbus herens , excuriatur,

B

Digitized by Coogle

10 PAL~OGR.APHIA QR..£CA, LIB. I.

In edito HeGodi Grzce Venctiis anno Ij36. fol. c x III. inftrumenta arandi depinguntur, & iade defumta videntur a G.efnero Hill. Animal. J. I. p. 8a. nam utrobiq_ue iden, ~chcma confpicitur. Ad Veneta: item edieio, nis fidem delineata funt eadem hlftrumenta in aliis Ediris poftea emiflis, EtG vero ibi non pauca adferantur hoc in fchemate non recenfira , hie item aliqua funt 6guris exhibita, qua: in Veneta editione non com parent : v. g. ,.J~d" cl~~, ~"" u.'Tel'lO~, i. jugum, apCts, denrale , ftimulus. Ad hzc videmr hoc fchema multo vetufhas & fincerius efle Veneto. Hec porro rerum enarratarum fchemata vetuftis in libris pofita, mirum quan-tum legentibus commoda lint. Mulra fane occurrunt in antiquisScriptoribus, qua: vix ac ne vix quidem intelligantur, ita ut iis explicandis erudid viri non parum eemporis & laboris infumant, ac demum incerti conjefluras meras efferant: qua: fi piChlra aut atramento eflicta eflene, vel pueris-certe nota evaderent. Exempli caufa queritur quid lit rt~, apud HeGodulll: quam ille interarandi inftrumentanumeravit Scindieur Com; mentatorum turba in varias opintones. H ic uno confpectu vides eife recurvum lignum, quod quartam exeimam rota: partem ambiat: ira ue qua.: euor aplides rotam circummuniant, Ceterorum item formam, quz hie reprzfentantur ,fme fchematis adminiculo vix perfed:e capias. Magna igitur habenda Librariis gratia, cum tales imagines legentibus offerunt: in aliis quippe vides equieannum modum, Ephippiorum formas, quz in remotiori zvo fcandulas ( Etriers ) non habebant; in ali is rexentium inflrumenra , in aliis veftium 6gtJras; avium qua: nominanrur in libris, nee ex folo no. mine internofci valent, f peciem -" colorem ; ferpentum omnis generis formam J ue in Diofcoridiano Czfareo Exemplari: aliaque innumera quz re, eeafere non eft przfentis inll:ituti. qua: porro enumcravimus iplis oculis in vetuftHlimis libris explorare licuir,

Gaudcnt item cum Orientales naeiones, tum maxi me omnium Greci, Profopop~is. n,oc1lll'ln'lRd«. autem dicieur, cum rebus inanimatis & infenfilibus; five etiam animalibus, aut forma aue ad:io humana adfcribieur ; ue in illo Habacuc Prophete diao, Dedit .Ab,1ftl41Jottm [.am. Altituaomtmt14 f.1II It'V1J1Jd: -" paucis interpofitis, obfl"ptfacies montts : hinc etiam Greci veteres paffim R.uminibus, fondbus, & fylvis, non hominum formam modo,vocem,& gefta tribuunt; fed edam deorum ac numinum. ~od aurem Scriptores tum facri tum prophani, live merrica live pedeftri orarione exprefferunt, idipfum Librarii paffim pid:uris reprzfentant. Sic in Cefareo codice Genefeos, cujus exemplum infra dabitur , ubi hifboriarum lingutuum imagines narrationi interfcruntur , cum Adamus & Heva poft lapfum ex Paradifo puHi exhibeneur , exclulis adpin~itur 6gura muliebria, valtu ad triftitiam compoCtto, quo figni6catur 1U'Ifr'lO'd" id, eft, I'tmitmtilJ,

EtG porro, licee rarius, accidar, ut nullo adfcripto nomine, hujufmodi 6gurz depingantur, frequentius tarn en nomen ipfum adjicirur, Sic in codice Diofcoridis vetufriffimo," cujus item fpecimen infra dabieur , ad Julianz Augullz latera hinc & inde due fpeciofz mulieres fufpiciuntur. quarum altera i~ribitur ,LU~~~a., magn9fcmt;a.1inum often tans nummis aureis replemm , alrera vero a Ctniftris Cedens, dexrera tantillum ante peflus erecta Cublat~ue indice digito, fmiftra aurem libro genu innixo impolita, fpdnl1lS five' prudentia vacatur. Ante Magnificcntiam a

Digitized by Coogle

PAL }£ 0 C RAP H I A G R E: C A) LIB. r. Ii

dextre were ftat Cu pido nudus alatus, Augufi~ librum apertum oflentans, cum infcriptione 1ri90, -ri~ (f(JCP{~ JC.'71~~, Amor fapitntilcreatoris; juxeaCupidi; nem prollrara cernitur mulier fanCl:imonialis habitu candido cum infcri. ptione, &.~e;d«-, gratiarum a[1io, erafis aliis q~ {ubjicicbantur, ut in Iche ... mate videas libro tertio,

In eodem item Codice , inter alias depi~a'S Tabulas, due exhibenmr ubi mulier Diofcoridi adftans effingitur, mandragoram dextera. geftans , infcripta 4:JPigJ" id ell:, iwumtio.

In codice Regio num. II,S. mernbranaceo pereleganrl , x. f~culi, ubi catena SSe PP. in Plalmos & Cantica Scripture ,.~xll:ant piclurz bene mulee , a perita ~anu delineate , cum profopopccis frequendbus, quas hie recenlere ne plgeat.

Fal. I. A tergo Davidis Pfalrerium pulfantis, mulier ornata veftibus fe. dens, finHl:ram humero Davidis imponens, dexreram in finu exerto in .. dice digito tenens, infcribirur, I-UAf11)«-, meloJia. Ab alrera imaginis parte, homo nudus, panno violaceo ima corporis obregens , ramo viridi coronatus, dexteram capiti imponens, finiftra truncum arboris complectens, infcribitur , ~ro, B)l9A£E'"" Mons Bethke •.

Fol. 2.. Mulier manum Davidi contra leonem pugnanti porrigens, virili inceffu, nudis brachiis & tibiis J crinibus viera rubra redimitis , lnfcribitut · \ fi . J

I~', orl,t1l o.

Fol. J. A rergo Davidis , qui a Samuele in regem inungitut , mulier placido vultu radiate capite, dextera fublato indice digito Davidem often. tans, cum infcriptione ~tf~T1/' ~ ma,,(uetflJo.

Fol. 4. A tergo Davidis contra Goliath pugnantis .ftat mulier alata , ca.pite redimiro , dexreram humero dexrro Davidis imponens, linill:ram, exerto in dice digito , mento fuo admovens , cum infcriptione S'uiJd.!-U~ • -uirtus. A tergo Goliathi mulier rruci vultu manum dexreram £..ono ad .. movens, linilham extendens, infcribieur rlAg.~J'4d., arroga(ltia,

In quinto folio nihil hujufmodi.

Pol, 6. Iuvenis laurea redimitus Davidem a milieibus fcuto imp:>fitwn corona Regia ornate Ibi nulla inCcriptio: fed ille juvenis haud dubie IiitttUO, five coronam reprafeneae,

Fol. 7. A dextris Davidis regio ornatu flantis, librum aperrum manu tenenris, ell: mulier redimiro & radiate capite, feria cogitans , veLl:e inte. riore rubra, vell:imento exreriore ceruleo , manum dexreram erigens, fl .. nifi:d. librum lateri admotum compleClens, infcribirur, (f(Jf>JA., Japimtia. A finifi:ris Davidis, mulier item redimiro & radiate capite, dextera Da vidis librum, exerto in dice digito, quali commonflrans, linill:ra librum tenens, infcribitur ~~71{«-, Prophet;a.

Fol. 136• Ad pfalmum peenitentie , EA~"~' IA' : ~~, Mifertrt me; DeliS, be. a tergo Davidis in genua procumbentis, ac demifi'o Eene in terram vulru veniam rogantis, mulier radiato ac redimito.capite , fubtrifti vultu, dextera Davidem commonll:rans , fmill:ram ori admovens, cum infcriptione,

, "

l"7rUold., pfEnttent,a.

Fol. 4]9. Ad Canticum Moyfis poll: trajechrm mare Rubrum, pid:ura habetur , ubi mulier ceruleo habini, velo ceruleo Ilellato caput obvelans, infcriptionem habet, .J~, Nox. Sub noCle juvenis fedens, amiChl rubro ~ B ij

Digitized by Coogle

NYI,

Digitized by Coogle

PAL )£ 0 G RAP H I A G R .iE C A, LIB. 1. rJ

brachium nudum exeendens , infcribitur, ~ffllU" d~{trtllm, In mari Ru ... bro ibidem depido, homo nudus fubniger, tetrid. forma., ambabus rna. nibus Pharaonem ab fe comprehenlum in profundum derrahens, infcribi .. mr , (6J9D~, five proj'unJum, A tergo ejus, mulier ab umbilico ex aquis emer; gens, remum finiftra manu tenens, humeroque red mans , dextram ori admovens, inlcribirur , lJ~rSfd. ~~, ",are Rubr1lm,

FoL 42.2.. Ad Canticum Moyfts poflremum , Homo nudus, fed amiClis cruribus, tetrica forma, ftniftra. rupi innixus , dextera. erecu' radicem arboris tenens, cum infcriptione, tro, ~l~~, Mons Sina,

Fol. 435. Ad Canticum Hefa'ire, C«- ~tll(.'G, o/rSf:~4 ~ ""£~ p.'tJ, in appolita Tabula depida , ante Heiafam oranrem fiat puerulus Hefa'ire adverfus J desreram ad Hefa'iam erigens, finiftro brachio facem ardenrem com ple, dens, infcnbnur , tp,sv, , diluctd1lm, A tergo Hefa'iz mulier radiara led radiis pene exfi:intlis, velo ceruleo ftellato caput obvelans; finiftra facem accenfam verfus terram inclinans ur exfiinguat, cum infcriptione , ,J~, Ns«, ut in adjund:o Ichemaee vides,

Fol. 446. Ad Canricum Ezechiz Regis, juxta Ezechiam Ilantem , rna .. nus pallio obvolventem, mulier radiata fmifrram collo admovens , infcribitur, trlCC7lflx/, Orai«.

Hec augeri polfent. Verum quz Cupra retulimusad ipecimen fatis funto. Profopopa:as hujufmodi in numifmatibus antiquis frequentiffimas obIerves , videlicet, fonunam, pacem, fpem, victoriam , &c. humana for ... mat Sed ea recenCere & explicare non eft prz{entis inftituri : adeantur rei nummariz Scriptores,

CAPUT II.

De Chllrtarum nomIne acgeneribus, de Phi!Jra, Ttl;a, P""ro..IEgy" pti"clI:dtCharla p/umbea, de Tabellis ceratis,itemque.de £/ephAlltints : de Coriacea • Membrane", f5 de BombycilU vtlujlatt IItque "Iu: ae PugiJ/"rJbus (5 ae Libris lintei«,

O· X~/'f1f~ t id eft, Charta, apud Grzcos pro quoliber Chartarum genere ufuvcrtit; nempe pro Papyro .A::gyptiaca, pro Mcmbranacea ~ Corticea, Bombycina: quarum vel ufus hodieque maner, vel quedam , cru renues , reliquie fuperfunt t quare Scholiafles ad lib. 2,2 •• Bafilicorum

X I ~ '1' • \ 't>.! .\ ·,.1 \ ,.J .. O.! Id

p. 9S. d.f'f1f' 0Ci1 u ~ wr/!tnlfS .'Pf-UL," i'TEe1- tlA" tt1'(?J' Xd.~""" 'mmlNlI"¥'fI,

eft, Charta eft Papyri pellis. jive altera materia ad (cribmdum adaptata, Verum Chane nomen peculiari uCn papyree dabaeur. Unde in Geronrico Niconis

rr S leci M I I ..".,./ I I fl.' ,

mu, erm.1,. egltur. " ~/d.~Cdqz, 0' 01 ~ if"'~ O"'~ 1(.a»J~ftt~o, 'Jl)~ 1'1'0", '&

~~'" ,;y ,"rrEf~~ ciA I-UfA.Cfd~tI.f" ~' C, *-rlO". Ne ftribant ii .1J1Ii in Eremo runt Calligraph;. VitlH & ["monts Patrum in membranit •. {ttl in Chartit. intellige Papy, reis, Alias vero vetuftate obliteratas Chartarum & Tabellarum fpecies I carptim tangere ac memorare fatis erit: quia res a docHs viris Pancirolo, Salmalio, Gerardo Voffio, Allatio aliifque expenfa fuit accuratius, In eextilibus ohm malvarum palmarumque foliis fcriptitatum eiTe fcribit !lidoIUS lib. ,. c. n, In Philyra item feu Tilia, ut muleorum teftimon!is vetc-

Digitized by Coogle

1'4 P AL ~ 0 GR A PHI A G R lEe A ~ L ra. I.

rum evincirur , videlicet in Tilie parte illa qua: inter corticern & lignum heret tenuiffimaque eft, & liber vocarur, Unde lfidorus lib. s.Orig c.14' Liber ·eft interior tflnica corticu, 'Iflte ligno coh6et , in quaant;qfli jcribebant. De qllll Yirg;lifls: ·fic alta liber herer in uImo. Undt & liber aicitflr, in quo [cribim1l : qui" anU fifo", Chartte vtlmtmiJranarum, at libru arborum voluminafiebant. Ubi Charta: nomine Papyrum JEgyptiacam ineelligas: qua de re Plinius lib. 3. c. II. Prteparantur IX Papyro Cbsrt«, aivi[o aCfl in prtetenllts , ftd qllam latiJfi11l/M Pbiluras. ~od habet autem lfidorus, ante ufum membranarum de libris arborum volumina fuifi"e, nefdo an probandum, quandoquidem taRta: veruflatis ell: membranarum ufus, ut ab antiquiffimis Grecis auCloribusmemoretur, 6: ejus origo larear.

U t porro liber a libro , interiore fcilicet corticis tunica, a Latinis vo .. caeur , quia illa ad fcriptionem ufurpatur; fic apud Grecos , 13";>.s, : quz vox pri[ca origine , papyrum., juncum , caudicem figni6cat, pro Iibro de, fignando ufu venit, quia ex ilia materia libri conticiebantur. Hint & prifcor1lm opuft1lla, ( inquit Caffiodorus, lib. u. EpHl: 38.) Libros appellavit antiquisss, Namhoaiequoque librMm virent1.4 !olii"VocitllmlHexuvi1l"'. Cui appotite fubjungatur Cedreni locus r. )70. Al;t'JUf ~ P"'AAo" lA4-reluov t .",..~ ~~;>..g'.

\ '. n ~~ , .. 2: \ ,.. \ , , - 1::. ,. ,

'& '"';e' 0' rrr «f,}4J0' ,-ur.", 'b q>;>.s,o., ~ 'b q>,AUe,c,O., ?Q'II4" tr:IOa")Iptl.qJOI' CM-&-

f ., t.J' ''{ - I, ,7 ,. , ... ' ... " _Go.' ., do. ' _~.

~'Wlt. £~ ... ~ cnx.." CJl'AtleJ'" ~ £q> ,,~ '7ZI /"'~"'" ':71' £AOUr-e4'" 8~/" 'Y/fJ.~Iu.J"'"

'7IAftl. ~ ~ 'IIi, :w~j" ~ Cf>,AJpa., .,.; ~~;>.s •• d~, ~Il~ 'G (6,Ct.>Jo,' ~Il~ ~ lWeACt1' 0

q>:f" ~ ~'uA11U4' ~ A{(,'P, t {6,(,)Jo •• A:(,e/ ~ 0 q>AO,J, ~ IWplCt1,· ~'7ZI ~ /HA--relK.lO,' ~ p.tt.'Tf!lJ(Jfo,f.", on", ~UA~tJ!"~ ~u DI. id ell:: .A Romani; latfl", 6- craf[.m lignum. matricula aicitflr: IIntiqfl; em", in ligno, corticibllS. M philyrini; tutlli, [cribebant. Eft etiam philJrina tuula, in qua libertati4literte fllebant in[cribi. TilillaputJ ipfos iae", eft at phil]ra: uMe & codex it/ip[um eft IItq1lt liber: iUis oer» code~ propri) trflneu", figmficat : ac liber ide", 1jI, q1lO4 Grect (A,";ov: Liber a1ltem corticu pellicula. He« eorr, matricula", 'Uocant , & matr;carios, lignarios.

Memoratis hifce Chartis longe celebrior frequentiorque fuit Papyrus j£gyptia~a, feu philyra Papyri: quz edam (6~CtJ..g, ~ & (6fCt;>.s" BibllM dicirur, indeque libri apud Graces, {6;CtA91, ur jam diximus, & (6,CtA;a. vocanrur. Erac autem planta h:gyptia bicubiealis , qua: pelleas tunicas habebat muleas: ee autem acu feparabantur, ut in Plinii loco obfervatur: hinc ad firmira, tern turbid a Nili aqua intingebanrur, ur fiecatz poll:ea folidiores eflenr. Verum quia urus &experientia femper quid importar novi, glutino illini ca:perunt Niliacz Charre , ur firm ius confifterent. Erarque Alexandriz artifieum hujufmodi frequentia, ut innuit Hadrianus Auguftus in Epiftola fua apud Vopifcum. CivitlH oplllenta, inquir , aivts ,/fZCUW, in qua nemo vivat otiofH~. Alii vitrflm conflant, u alii; Charta conjicitur. Cum aurem has folum artes commemoree , admodum frequeneaeas efi"e fubindicat. Unde apud eumdem Vopifc.um legitur,Firmum tyrannum qui inJEgypto defecerar, tantllm huuiffi de Cbarta , ut publicc fiepe aiceret , exercitu", ft alert pojJe P ap"o & glfltinn: quod Cafaubonps de harumce rerum precio explicandum cenfee , Sal maGus contra de rebus ipfis : nam efui aptam Papyrum fuifi"e comprobat. Ue ut fit, quanta in JEgypto fuerit Chartarum ex Papyro officina:J hinc colligas licer. Papyreorum librorum rarz & perrenues reliquie fubliQunt: hoc Chartarum genere sonflae liber Evangeliorum S. Marci Venetiis : qui tum vetuflaee tum litu & humidis fedibus pene torus deforma..

Digitized by Coogle

PAL.iEOGltAPHIA GR.£CA, LIB.I. IJ

£US ell. Qga de re in Diario Italico nollro pluribus acrum ell ~ p. 11. Aliam item Papyream Chanam vidimus in Septaliano Mufeo Mediolani, qua: continet indicem fan~orum Manyrum, quorum corpora S. Gregorii Magni temporibus Romz quiefcebant, a do~ilnmo & amiciflimo viro Lud .. Muratorio publicatum in Anecdotis:alios binos Larine fcriptos PapyreoJ libros memorat Mabillonius nofter in libr, de R.e Diplomatica I. I. c. 8. Grzcum aurem Papyreum codicem nullum hactenus vidimus. Unius ta; men libri Papyrei Grzce fcripti admodum tenues & exefz reliquiz fuperfunt in Bibliotheca fanCH Manini Turonenlis, cujus fragmentum dabimus inferius fuo loco: aleerius item tria ftuaula exhibet Lambecius in Bibliorh, Czfarea 1.8. p. 410. Narrat Euftathius ad Homeri OdytTeam ~' jam fuo tempore papyri)Egyptiaca: conficiende artem delii1fe, ;,.,; "lXrJ7 4'f1 J.7dJ .. ~4mtq.

Corticeam Chartam eam eO"e pt1to, quam ~1J~~'IfO' Greci vocant.

Etli enim Euflathio reference ad Odyff. <p. Xylochania, fecundum quorumdam opinionem ex Bible, five papyro )Egyptiaca faCl:a fueriat, l~~m r-f ' <pc£~" ~ (6~'~"" Ai-,vi1i61'; at vel ipfum nomen fuadet ~1JA9~"'O'. e1fe quamvis e ligno five cortice confe~am Charearn , idirfumque ~rfpicue indicare viderur Scholiaftes Balilicorum, qui ~1J~71C£ vocae, ~IJ~~~ ~""-f' lignea: vel coreicee Charre , addieque eo tantum Charta: genere defcripta olim fui1fe protocol1a lmperatorum ; ut difttcilius e1fet hec imitari & falfa protocolla con6ngere. Prifco ramen rim facra: ille & Imperatoriz Chartz ex Papyro, videlicet .£gyptiaca , confeGtz eranr. Unde Nilus Epiftola ad Philippum Scholafticum, CM, ftlmJp'd ~ J"».,,~ ~p-n~ It«- .... fit4lClf,c&~', ~T1' ""~s lt~f1l%4' l'JIi.P It' ~"eJ'~r.u) cri~""'4 ~«-qrAi"", ~At' J, ttrl.Xfd. o,o~~''Jrl4' Ex pap!,,' & (ol/. ChlWta pr4pll,.ta , Chart. fimpliciter 'Vocatll' ; .t .M I"'prrator;'m JiI~(cr;pti{)nt", uti pit , [ar«, "t ",ani/eft.", eft. ,,1I1I(#,.t.,.

Corticea vero Charta differt a Papyrea, contra quam opinati funt recentiores multi, qui corticeam pro Papyrea vulgo habuerunt: nam Papyrea, tenuUlima Iimul & firma eft, ue animadvertimus in reliquiis ejus quz fuperfunt. Conicea aute~ il1~ denfior, quz .non modo ~acile rump~tur_; fed etiam in pelliculas folvltur; Ita ut evulfa prlmafuper.6cle, Charta lieerisvacua plerumque manear, ~t obfervatur i~ Codice noftro C~rticeo San-~er. manenf», ubi Charte quidem refidue vifuntur; verum lirere , avulfa lila priori fuper6cie &: pellicula, pariter fublata: de medio funt. Verum fateot non ita facile femper e1fe hujufmodi Chartas internofcere J ac delignare quz Papyrea qua: Corticea fit. Diplomata bene multa Corticea vel Papyrea exftant hodieque Larine in Archivis publicis, inrer que inlignia func San-Dionyfiana, aliud Monafterii B. M. Cra1fenlis in Occitania, Reaeinum illud in Mufeo Clariffimi viri Antonii Capelli Veneriis , cu jus apographum dedimus in Diario noftro Italico: mitto innumera alia qua: longum effet recenfere. At Grece paucitlima inOccidentefuperfunt in Corticevel Papyro fcri pta: licet enim Biblieehecas Grzcofque Codices in It alia & in Gallia dUigentiffime perveLHgarim, unicum hujUfmodi reperi, ncm~ ~ Archivo S. Dionylii diploma Papyreum cujufdam Imperatoris Grzce (crl .. ptum: cujus pariter fchema dabitur ad oClavum ChrilH f:eculum. Czt~rum Chane liujufmodi Corricez vel Papyree alia: aliis denliores; alice a~ clegantiorcs funt. Siquidem cum ita frcquens olim earum ufus fUent,

Digitized by Coogle

!6 PAL lE 0 G RAP H I A G R }E C A, L t s. 1.

nihil mirum ell varia Corneum genera ufiirpata fuilfe. Ab annis porro plus fexcentis a Coreicis & Papyri pro fcriptione ufu ceflatum fuilfe credirur J ut fupra diximus.

Chartam plumbeam , nam ita vocar Suetonius in Nerone cap. 10. olim in ufu fuilfe mulcorum reflimoniis vcterum afleritur. Inugne eft illud Jobi J9. 2. ... fj2yu mihi tribullt , Itt !cribantur fermones me;? §2!.IU mihi det It t exarent er in /itro ft.yia ferreo, & plumbi lamina, vel cdu Jelllpantur ;nji/i,·e. Frontinus item ait la, mellis plumbeis incifas olim Iiteras: hinc etiam volumina plumbea apud Plinium appellantur. ~in & apud Grecos memoratas comperimus Char .. tas plumbeas ;c2f~ I-'OAlJ'.rIVO~, qua de re Suidas, &i~ eAgf1JJ.0v, fJ-DJ...u~h"r -y"J.tpOV7f~, in lam;nuplumbeisJcribmtes. Tanti vero ·ponderis rnateriam ideo ufur, palfe videnrur , quia mollior erat incidendis lireris, Unum rantum vidi libellum plumbeum, 061:0 foliis conflans , quorum primum & uleimum tegumenti loco erant ; fex reliqua infculpta urrinque myfl:icis Balilidianorum 6guris Iirerilque , partim Grzcis, partim Herrufcis: a tergo ungulo ... rum foliorum finguli funt annuli folio herenres , fie adaptari , ur immiffa annulis virga plumbea, toturn librum eompingeret. Libri hujufce fingularumque paginarum, qux duodecim numero runt, fchemata dabirnus ad fr,cundum Chrifli f~culum, ubi de Bafilidianis.

In Tabulisceratis olim Icripdtatum fuiffe planum ell: neeinfrequenrem earum ufum extitifle fuadct ere bra earumdern apud vereres Scriptoresmenrio, Non liquorem quempiam adhibebanrvel calamum ad fcriprionem; fed ftylo incidebant lireras, Libri hoc ritu Larine fcripri; fed non ita ve, tufl:i, quedam tabella: fuperfunt in Monafterio nollro San-Germanenli. In Libris zneis argenteifque laminis incifas anriquieus lireras fuilfe memorant plerique veteres: paricerque in libris five pugillaribus Elephantinis eburneifque, quorum nullum Iupereft velligium. T efleram folum ebur, neam vidi in Mufeo magni Herrurie Ducis, infculptam nominibus quibuf dam. Lieeras autem eburneas & buxeas reflellarum more eon6ciebant ve: teres, puerifque tradebanr ad ludicram exercitationem , ut inter ludendum literas edifeerent. Cujus rei teftes locupletes funt ~in61:ilianus I. L e. I. Ad diftendum, inquit , irr(tandte infant;te gratiJ, tburnelJl etiam literarum form.u, in 111 au", offerre notum eft: & Hieronymus ad La: tam , qui ait: Rant

ei litere vel buxetC vel ebnrne«, &- [uis nominibUf appellentur. Ludat zn eu. ut & luJUI ip(e eruditio fit. Cererum Elephanrinos pugillares, eboreis tabellis conftitilfe,optime probar Salmafius exemplis vererum : nam eborei pugilIares memoranrur apud Martialem: alii volunr in omen to item Elephanti , uve Inreflinorurn pelle Icripeieaeum fuiffe, quod fane, etu rarius , fa61:um fuader Iudorus. Hos autem Libros atque etiam pugillares eburneos infufo per calamum arrarnenro defcriptos fuilfe cornprobarur perfpicuis exemplis. Alia Charrarum genera fingularitatis folum caufa hie nominanda : earum vero quedam a Principibus, quibus ufui eranr, nomen habebanr, ur Charta Augulla, Livia, Claudia, quzdam a locis ubi conficiebaneur, Ut Sa'itiea &T~niotiea. Narrarur item, fub Leone Ifauro exciearum fuilfeConllaneinopoli incendium , quo infignis Bibliorheca abfumta fait; in qua erat Homerus torus in draconis inrefhno aureis lireris exaratus. Hec de Charris qua: jam obfoleverunt , vel quarum ufus non ita frequens fuit.

Jam veniatur ad Charras ex pelle animalium confectas , qua: binas in clalfes

Digitized by Coogle

PA'LJEOGRAPHIA GR£CA, LIB. I. 17

clalfes poifunt difl:ingui. Alia ell: corium fubaCl:um..,. quod olim in ufu , licer non ita vulgari, fuiife comprobatur : adhucque viget in Synagogi5 Hebreorum , ubi rotulos videmus ingentes, ex virulina pelle confectos, Iibrofque Scripture facrz complectenres : quales memoravimus in Diario Italico ; nernpe Bononienles binos perantiquos , ac Liburnicum unum. Duo item hujufmodi volumina in Bibliotheca Varicana exfl:are narrac Leo Allarius Animadverfionibus in Etrufcas infcriptiones p. 114' aliud in Biblioeheca Regia,& non pauca in Synagogis Hebreorum exfl:ant. Charta: vero mernbranacee , five membranee , qua: alio nomine pergamenu1l1 appellantur , ex pellibus ovium aut vituli concinnatz , longe tenuiores & elegantiores {unto Ex Gra:ct vocantur J)q>geeJ" , qr",~7tOV, (lGJpJ.7trJ., ~!fA!I- , mf)4~'" '" /-Up.t:.e;J.,d., p.tp.t;d-vo" (3E~t:.eJ.'t£, ~l,..t:,e!JfO', (3EfA>~/tl.;'t£, Irene Augufl:a in Typico fuo, quod ocbodecim ab hine annis edidimus ,

... , \!IJ . \ I \ ... I t/..., •• ~ ,"

p. 2.76. aTi~(J, vocat ,em. eI', aie, ~ 'Telt£ 'lV711JC.a. tNp.tt.'lUt£ -"'')3'11.'" ~,~ '1IfA'f'I ,

~'~ l3u7l:~v c,~~r.JPt£ : hoc ell:, quanJoq~idem tria Typica membr enace« , blattits jive Jerico operta, aJornata" nobu [unt, Igitur quam Latini charram membra .. naceam, a membris , eamdem Graci t1GJ~~J!J ~ & a&l1UJ..,1J.iJ, five corpoream, a corpore vocarunt. De origine & vetullare ejus non ell: quod pluribus edifleramus, quando ilIa ab Herodoro, Crefia aliifque antiquiffi .. rnis Scri ptoribus, ut prifcis tern poribus ulirara refertur e nee ell: etiam quod formam ejus & conditionem perferibamus: nam hodiernz nofl:rz perquam fimilis ell: ; ut experiri licet ill fexcencis codicibus perantiquis , qui variis in Bibliorhecis fuperfunr. Cererum ut membrane hodierne in. eer fe mulrum renuirare & e1egantia difcrepane , idipfum obferves in prifcis ilIis rnembranis , qua: ad nollram ufque zcacem pervellerunt~

De charta vero , quam Bombycinam Grzci nuncupant , hie pluribus agendum, quia de ejus veeuflare & ueu pauca haCl-enus diCl-a funt: hinc, que fpes ell: ea , quz jam «l (6op.(3IJ,u,~. proferemus, vel ipfanovitate pIa. citura efle.

Dum Romz agerem, mihi nee opinanti accidir, Ut de charre Bombycine veeuflare diflerendum eflet : cum enim Monachis S. Bafi.lii in Sicilia. lis movererur de fundi feu predii cujufdam polfeffione : iplique 'ad partes turandas inflrumenrum fexcentorum ferme annorum profcrrent, in charta. Bombycina fcripcum: reclamabant adverfe partes dictitanres chartam Bombycinam non eife tantz vetuflatis , ac proinde quafi norhum repudiandum inflrumenrum efle , periculumque erat n~ caufa caderent Baliliani. R.ogatu igitur fummi Ordinis Pra:feCl:i, D. Petri Mennitii, viri amiciflimi multifque mihi nominibus obfervandi, qua: tum Iuccurrebanr, de charre Bombycine vetullate fcripto tradidi , ac chartam hujufmodi ab annis hine fexcentis in ufu, & quidem vulgari, fuiife comprobavi. Qu:e tunc a me fcripra funt hie adferre operz pretium eric: adjunchs ali is , qu~ per otium&diucurnam traCl:ationem in Bombycinis exemplaribus obfervavi.

Charta Bombycina Grzce ) (3ofA.(6u,u", , lle dicitur , r1.~ ~ (3tJfA.r6UXJ~, • " BombJce, five Goffipio , vulgo cotton: quia ex hujufmodi materia primo co.nficiebatur. Vocatur edam Bambycina &: Bambacina, quia promifcue Grece dicitur , aJr.A$~ & (6J,u(6IJ~ apud medii zvi Scriptores: unde Itali hodierni Goffipium, Bambaccio, nuncupant. Hec ad yocis originem,

C

Digitized by Coogle

18 PALJEOGRAPHIA GRiECA" LIB. I.

Ubi notandum ell: , Bombycem edam pro ferico accipi apud Plinium , & alios, vocemque (6J~(6fJ~ uni Ierico fignificando prifce depueaeam videri. At infimis fa:culis, ubi maxime de chartis agitur, (6J~(6IJ~ & (6~(6~, Gojfipium; charta vero Bombycina & Bambacina eam , qu~ vel ex Goffipio vel ex detrieis pannis conficitur, exprimir , ue ex hodierno Iralorum & Grecorum ufu comprobarur, Ee vero Cangius in Glo1fario Greco vo .. cern (6J.f'C;~~ & (6J,"C;IJ~ Goffipium explicar , & qui mox laudandam Ro .. gerii Regis charram ex Greco Latinam fecit, ~o,"C,lJxl,!uJ chartam, euttulIeam vocat : quare edam apud Latinos, ea quz er derriris pannis conficitur charta, vulgo papitr, Bombica interdum dicitur: unde Thomas Demllerus in Glolfas InLl:itutorum Iufhniani 1.,.. Tit. I. §. 33. Bombiete ,hartte. inquie , Jaulo ante tetatem AccurJii exeogitatte funt. Siquidem charta item ex derrieis pannis confecta , inLl:ar hodierne noflre , ob materia: fimilitudinem Born .. bycina & Bambacina nuncupata eft. Chaream hujufmodi annis ab hine Iexcentis in ufu fuilfe perfpicuis refhmoniis alferitur. Siquidem infra memorandum Sicilia: Diploma anno 1102.. datum, in charta Bombycina five Cuttttnea, quod idipfum efl , confcriptum erato Ad hec , Irene Ducena AuguRa conjux Alexii Comneni Imperatoris, in Typico five Regula Mo; nialium , ab fe ineunre duodecimo [zculo ediea , jubet confici {ex libros membraneos , duofque Bombycinos ad ufum _9uotidianum. En Augufta: verba: im~;l ~ 'fe1a. 7tJ7nIC.i. ~)3,a.qJ (lGJ1.ut.rnda. ,,;It: ;,IIJ! _ ~ ~;>.g..flI6J, ciJlJ'uw,;a., ~ -relit. f6p'C,{a. ; hoc eft, fi2!_lanaoquiaem tria Typic-a membf'anaeea, blattiu. feu pannu ftrieu operta, Menon tria hrt1Jicula II nobu aaornata funt. Et inferius ~

, •. O.! ./ 1\ ' , ~, •• o.~, ... .-!.t::' I, " · f1 f"

- {WfJ 'JDJ i Tf!a. d'IJO 'ntl~ t U, 11 fWtI 6-(, 7tJ?rPt~ ~" )t7J',e' 'JD dU'I1!O' 6-(, PfE'o'~,

n. f" ,. , 0' ,.. ·1 a.. ' ,... ...., ,. \,.. ,.. h 11..

pd.p.'ofJ1U'rJ. '& a..u.fPO'l1pa. Of"lZl, C'1' ""1"fUeIo''"' xp'tIqJ, ElmI'IUI '& CW'7Zl& ~ fU',; oc en,

Porro alii duo libr; .• quorum linus in Typici; alter in brt1Jiculi formam defcriptl« tjI. limbo Bambycini , qtlotidiam Monafterii tlfui deftinabuntur.

Ejufdem pene eratis erar codex ille Bambycinus, a Cardinali Belfarione mernoratus in Libro de Proceffione Spiritus fanCl:i p. 170. qui ab annis rrecentis defcriptus fuerat, ut in nota ad calcem, pro more Grecorurn Amanuenfium pofita, pra:ferebatur: qui proinde anna circiter 1I40' exa, ratus fuerat.

Poflea vero fecundis curis in alios incidimus Bombycinos codices me .. moraris verulhores , ad quorum calcem nota anni fcribitur, ut ell: codex; Regius num, :.88,. anna 10So. exaraeus, cujus fubfcriptionem inferius da ... mus ad eumdem annum. Codex item Cefareus in recenfione Petri Lambecii I. $. p. 375. anna 109$. fcriptus, Bombycinus eft, cujus ad eumdem annum fubfcriptionem inferius habes , cum CaUigraphi nomine. Hinc Ii. quet ab annis plus fexcenris non exdtilfe modo ; fed etiam ufu frequen~ tatam fuHfe charram Bombycinam. Verum Don defunt alia argumenta & indicia, quz ipfam antiquiorem fuHfe fuadeant: ftquidem variis in Bi .. bliothecis,& nominatim in Regia, exemplaria quedam funt Bombycina, qu~ ex characteris forma decimum fzculum przferunt ; qualis eft codex :Bombycinus Regius num. 2.-+3'. EGCJ.ue catena in Ecc1efiaften, cujus fpe~ cimen dabitur ad decimum ChrHH tcrculum. Codices porro noni, decimi, & undecirni fzculi Cefe [uis notis indiciifque produnt, ipforumque ztatem facilius ,ell internclcere , tum quia Exemplaria bene mulra ztatis & anni aotam in fine ccnfignanr, tum quia, poftquam unciales lirere aliam in

Digitized by Coogle

PALlEOGRAPHIA CR£CA,LIB.l. 19

formam deduci ca=ptz funt, atque impetrarum a confuetudine fiiie , Ut litera: muruo eolligarenrur, & uno ductu bine , rernz , quaternre, imo verba integra, quo promtius faciliufque fcriptio Bueret, exararentur , non in tam varias lirerarum formas , faltem a principio , facta funt divorria, Alia in hanc rem bene mulra mittimus , qua: ad nonum , decimumque Chrifti f~culum indaganda venient, Cerrum itaque nobis eft jam decimo fzculo in charta Bombycina Icripriratum fuiffe. De prima vero ejufdem charta: origine , ur de aliorum pene omnium orru & prima infhnnione , mirum ubique filentium.

Seculis ramen decimo, undecimo& duodecimo, non ita mulci codices in Bombycina charta fcripri deprehendunrur; fed maxima pars membranacei funt; decimo- rertio autem , decimo.quarto & fequentibus obrinuit ufus fcribendi in charta Bombycina; ita ut ejus a:ratis plures Bombycini, quam membranacei libri occurranr,

Czterum tunc advecta fuHfe viderur charta Bombycina , cum Papyrea lEgyptia, & corticea fenfim exolefcerenr. Poft adveClam autem Bomby, cinam chartam ; nulla alia librorum genera memoranrur , quam mem, branaceorum & Bombycinorum, quod adverras in Synodo Florenrina Self. 2.0. ~~ ~ ,; (6/').0' C, fUP.~pd.'Id.,I', en c, (6d.,/Ao~d.,U'lOI~: Liber eft in membranUt non in Bambadnio : quo fubindicarur hec duo eantum chartarum genera agnofci.

Ex charta porro Bombycina non libri modo, fed eriam diplomata exa .. rabantur , ue perfpicuis exemplis commonflratur, Luculentum hujufce rei refhmonium habcs:apud Rocchum Pyrrhum in Sicilia facra in Notiria duodeci~a, <Jure. fpe&at ad Mona.fterium fan~i P~ilippi d~ Fragala, ol~tn de Myrtiro : ubi p. ~)I. adfertur diploma BonIfaCIO Abban concelfum a Ro, gerio Rege, an no a conditu mundi 66f3. id ell, a Chrifto nato IJ45. in quo omnia Diplomata ac privilegia a Rogerio Comire patre Rogerii Regis, & ab ipf? Roger~o Rege .ipfi Monafterio c?ncefi"a con6~mant~r ac renovantur. Initque Diploma illud e Greco Larine verfum his verbis, Rex RcgeriHf Ilajutor Chrijlillnortlm . .Ad nojl1'.:e Majtjlatu potentiam pertmet ; 6,· In fequentibus vero legirur: Alit/a jigillum mon.fl~·~fl' bul~am hllbens pltlmbe~m. agJoriOj1Jimo Regno noj1ro JaElum & conctfium Ilnno ab mltlo mtlnd,6610,( hoc tjI,Chrijl' lIll. ) Indii]: 5. de carra cutrunea itt pergamenum 1'entJvavimlU; quod lecit Simm frater ntifler. &- felicu memori.:e Mater nuflra ..... Monftrafl; nobu jigillum ali1la ex carta currunea la£111m linno a trtatione mundi 6610. (id eft Chriflj 1102.,) qttotl reno'llavimUi in pergamt#um·. Charta aurern curtunea ipfiffima Bombycina eft; atque (6op.f;J",,,o., vel (6d.,/Ao~~'Um legi in aotographo , certiflimum habeo. Charta igitur Bombycina ab annis plus fexcentis in vulgarem ufum jam venerate Imo uti fupra dictum eft, jam [zeulo decimo adhibebatur ad fcriptionem.

uti funt prreterea Vereres charta delerili , five pugillaribus, ubi prius fcripra abradere ac derergere , novaque fubflieuere poterant. Hoc vero pugillarium genus Palimpfeftum vocat Cicero ad Trebatium; Nam q1lotl in Paumpftfto. inquic , laudo tquidem parjimoniam; fed miror quod in illa chartula [uerit , qllod delere malueril. niJi forte formulM tllM : non en;", puto te mtllS tpiflolM

Jel:re, ut reponM tUllf. Plurarchus item '7fUA:f'~~' Iimplicirer , alibique a,CAlo. ?rU;\:I!4-¥~'I appellar , a 4dC4J rlldo, Ilbftergo, deleD. Alii Palinxefhim , vel

C ij

Digitized by Coogle

2.0 PAL )E 0 G RAP H I A G R ..£ C A, LIB. J.

Palinxyftumvocant, a. ~~Ci vel ~JCi ejufdem figni6cationis verbo. HujuC. modi vero 'pugiUares ex membrana adornabancur ,& fpongiis , fi quid prius fcriptum erat , ita delebaeur , ue ne vefhgium quidem prifi:ina: fcri .. ptionis remaneret. Palimpfefta item in Tabulis cera cis fiebanr , in quiblH. ait Qy_intilianus., faciUiIlU tft ratio aelena;.

Libriirem lintel memorantur , quorum) ue rarus ufus fui1fe viderur; haud ita freql1ens mentio habetur, Plinius ramen lib. 13. c. II. hec habet po}lea monumenta plumbeu voluminibus. mox & privata linteu conjic; ctepta. aut ceri4:

Et Vopifcus in Aureliano , inveni nuper in Ulpia Bibliotheca inter linteos librot Epiftolam divi Aurelian; de AU7'eliano Principe fcriptam, De his vero lintels libris -vide Salmafium in notis ad hifloriam Augufi:am.

CAP UTI I I.

De Sryio, ae ell/amo & Penna, tlC re/iquiJ tla [criptiontm inftrumenti«. Schemtlta S. Luc£ tlC Dionyfii Iftl/ycilrnlljJei

fcribt.ntium, ex antiquis ExemplllribU!.

PRO charrarum 'genere, varia olim inllrumenta in ufu eranc. nam quotquoc incilione urebanrur , in Tabulis videlicet ceratis , ~neis, plumbeis , aliifque id genus j ii ftylum, Grece tj'~j\f, adhibebant, qui item xa.q>61o" &. larine gaphium appellabatur. Eratque ftylus ab altera parte, acurus , ad literas exa.randas) .ab altera. retufus. & ~lanus a~ delendas licubt opus efTet. Stylo Icribebane In tabulis cerans : inde Hieronymus Ipill. 1 .... 0. Stylus [crib# in en», calamus vel in charta, vel in membran", alit in quacumque materia. qu~ .pt. eft ad fcribendum. Stylus porro primum ferreus erae : exinde vero, quoniam G qua inter candidatos oriretur contenrio, Stylis hujuimodi fefe mutuo vulnerabant, in uCum evocaeus eft Stylus o~eus : liquidem .legimus alios Stylis fe~reis conf~lfos , ~aleque acceptos fudfe, ut Ancyllus apud Plutarchum In Gracchis faUClatus ferrur : alios Stylorum vulneribus interiilfe , ur Martyr Caffianus, narranre Prudentio, Stylum aurem ofleum pro ceraris tabulis valuifle rantum putatur: nam mcidendis zneis aptus minime erato Unde Acta in Satyra: Vertam l-f area';' in ceram mllcroneque artmus ofleo. & alicubi dicitur: J7elim ego ofie arare camp1tm certum.

Hoc infi:rumentum a Grzcis item r";\J~,o~ dicitur & r";\rJ~8ov; a Latini! f4lum & celtes, a celando: inde apud Iobum Iegimus , vel eelte [culpa"tur in jilice. r'AtI~E-70' aurem pra:fertim pro rabulis zneis marmoreifque incidenz dis in ufu fui1fe creditor. r"Atlq>f.I~ five Stylo ferreo incifas rabulas videmus hodieque in Mufcis variis; libros aurem Stylo exaratos proferre diBicile ell. Unicum vidi libellum plumbeis laminis conllans, Stylo defcriptum, emtumque dono obculi Sereniff Principi Card. de Bouillon : continet autem BaGlidianorum myfi:eria, monA:rofis figuris J charalteribus item Grecis & Hetrulcis expre1fa: cujus fchemaea omnia dabimus ad tertium ChrHl:i fzculum. Styli vero formam hie apponimus, qualem fe vidilfe refi:atur HermannusHugo S. Lde prima fcribendi origine p.8;.

Digitized by Google

2.1

Hoe porro fehema ceteris anteponendum elfe duximus , quia Styli a vereribus memorari 6guram accuratius exprimic, quam alii non pauci in Mufeis variis alfervati. Nee abs re erit annotare , mulros eife qui vereres fibulas pro Sty lis habeanr, Eranr porro Styli alii aliis majores: fane 10ngiorem hoe, quem reprefenramus , dre oportuit eum , quo crerar cum a conjuratis necaretur , cafcz brachium trajecifle fenur apud Plutarchum .

.,.s:== =_ •.• _,.s.:

Diximus Sty lum ab altera parte reeufirm &: planum fuilfe , ad delenda verba, fi qua male pofica fuiflent : idque voeabant Stylum vertere. Ita Cicero de Arufpicibus , Stylum verter« in tab"lu [uu: hoe item fenfu Horatius Stylum l,'erttre air. Idem porro, videlicet ufum Styli in ceratis tabu lis , perinde apud Gneeos obtinuHfe non dubium ~ imo vero fcribendi ratio, at-que aliarum artium principia pene omnia a Grecis reperenda funt.

Ad lirteras aurem atraraenro , five alio colore, depingendas, calamo primum urebanrur , quem Grzci umiliter ,,~~, nuncupant. Niceras Choniares in loco mox adferendo, X~cpJDtS ~v,,~, calamos J (I iptorio -vocar, Calamorum vero , ut ol; fervae Gerardus V offius·, optimi habebantur ,

- Memphitici, Nilotici & Gnidii, Calami. inquit Plinius , v£.~,rpt,ti fIIaxime 6- Gnid#, Charti4 [ervi"nt. Vulgari ramen ueu arundines etiam ad fcriptionem adhibebantur: neque enim in promtu erst quibufvis in Iocis .£gy_ ptios Gnidiofve calamos adipifci. Calamos porro Memphiticos & Niloticos voce ')eIVO~, jUn&UI. defignare videeur Clemens Alexandrinus .£gy_ ptius, &: proinde .£gyptii moris peritus, in loco infra memorando : quo mnuitur ealamos illos, £gyptios juncos fuilfe ex Nili oris excerptos & Icrl. ptioni aptos. Greci aurern in6mi zvi, narranre Martino Crufio in 'Turcogr~cia p. 488. calarnis ex Per fide allaris fcribere Iolebane , Patriarche vero ~rgenteo calamo fubfcriptiones fuas exarabant.

Pennz ufus ztate quidem inferior habetur ; fed ramen ad prifca rem, pora revocatur, ait quippe Juvenalis Saryra 6.

Anxia prtecipiti veni_fttt Epiflola pennJ.

]{jdorus vero lib. 6. c. !.t .. hzc habet, Injfrufllcnta Scrih.e ca'tJmltJ & pt1l1lll.tX hil enim 'Verba paginis infiguntllr. Sed calamllS srbor« eft. pennll OVZI, WJUf cu-

men dividitflr in duo. In fehematibus ramen fcribentium, qui bene multi variis in Codicibus Grecis vifuntur, Calamo utenres Scriptores palIim animadverras. Unieam obfervavi Ariftotelis effigiem apud Lambeeium I. 7. fol. 76• ex Cefareo Cod ice Gr%coeJ:preifam, uLi ille penna, & quidem , ue viderur , anferlna Icribens reprzfentatur: verum exemplar Hlud an no 1417. Rome exaramm eft, ue ex anni nota ibidem pofita liquet: an vero talem imaginem ex verufliori Greco exemplari expreflerie is qui depinxir ; an ad libitum fuum effinxerit, incertum. In ceteris autem vetuflioribus libris calamus vulgo depingitur: etu namque penna antiquitus adhibita fuenr , frequentior tamen calami ufus erato

Alia ad fcriptionem inftrumenta funt, ut vides in utroque fubfequenri fchemate, Atramentarium , quod Greci JC.cL)g.p.tiP'o, & #f?!J.'h,)C'O. vocitant Prerer vocem al1tcm p.f?!J.,Sb~IO', quz atramentarium exprimit , aliam offert· Clemens Alexandrinus Strom. v I. videlicet JC.cLUJ, : fie aurem haben

02:" '0 r ",' ~ , .~ ~ ... f') pl. \

'~r.~ J'i ° l£eJ)ftt.IA-~'R~ ~£P~'Ir£f ,~, 'UlfF':I.. Dm 'l" U(f)cLA)!~, !Ol'o;"IO. 'TEe. ~!qJ,

PALJEOGR.APHIA GR...£CA, LIB. t.

Digitized by Coogle

1.2. PAL }E 0 G RAP HI A G R. )£ C A, L (B. I.

, , ~ 7t7~ " ,N ,:" H 11.

~ 1t4ro,tt. Of 'I I.J Xtt.Cp,JCj, #'~" ~ ~.,o, , i'ff£<.p'tlt1l'· oc en, Dtinae autem fo-

trflrum Scriba prKeJ~t , hums pm"," }uptr ,apite. librum in ma"ib,y. vaftllilim in

quo atramentu", fenptoriuIII • 0- jllncrm .lquo ftribtre lolmt. Ubi pro 1t~J'f£ [e, gendum putat Cangius in Glolfario Greco JC.~,0,., & quidem haud abs re , nam a voce JC.cJ,o, orirur alm,,, .. tivllm 1CJ.pf1tJl.80" id eft ~ caniculus , live vafculnm, quo Imperaror utebatur ad puniceas lieeras fcribendas. Unde qui hujus fervandi & miniflrandi munus acce.perat, 0 ~ JC.~j1tll.80" vel limplicius JC.«I"c.A8o~, vocabatur, Niceras vero Choaiates Annalium

E. 382.. Aeramentaria A~'d. ~?Ig."~, vafrula atrame1lei, vocat: ejus verba

• fl.1 , fIJ , !\. ~, ,. , I ~ .' .1\-1 ..

unt : 0' fll."'pa.<Pf.~ "o,rt.~, .~ "o~,rt.,tU?Ig.,o~ q>EfO'''l1~ .j rro~,~ TlW ~'.ff£ eJ'J.,U{I"'o",

J~ '1/rt./A-fUt-rr5 ~ fI~ 7rir;ri.t;,o,"l1~, id ell, Alii ea/amos fcriptorios, atrammtarla 6- libel/os gtjlabant. qua renos ut [crib," ft'gil/aballt.

Aliud inftrumentum ell culrellus , live fcalpellus , remperandocala;

G ' , , I' dG'

rna , rzce ."lI.r4'~ tc.a.?Ig.~' ~ ve ')IlI.u~«IO' ,. nam apu rzcos ')IA.tJ<pB, ,.

eftremperare calamum inflrumenro , five culrello , ~uem Irali, ttmptri1lo. nos, canif. appellamus. Temperandi vecem hoc ufu adhibet Cicero ad QuinCl. frarrem, ealamo 0- atrammto temptrato. Circinus, Grzcis ell *c:~'"'~, metiendis linearum fpatiis : forfices Grzc:e ~~" vel ~Ao" & oJ'b'~'Ypf£, feindende charre.

Hec omnia confpicere Iicer in fubfequentibus binis fchematibus , quorum aliud B. Lucam E vangelifl:am, E vangelium conlcribenrem reprzfentat ~ multis ex codicibus expreflirm : habetur quippe in Regiis bene multis , in codice E vangeliorum S. T aurini Ebroicenlis (zculi x. qui olim Cardinalis Perronii fuerat) in Czfareis duo bus , ut allatis fcheniatihus notar Lambecius , in aliifque per Italiamnon paucis. Aliud Schema profenur ex Codice Chiggiano Rome X, parirer fuuli, elegantiffimo, ex .. primitque Dionyfium Halycarnatfeum: cujus opera eedem in codice ha, bentur: dignumque cenfui ue hie exhibeatur, nactus opera illuftriffimi '" amiciffimi Abbatis Paflionei,

Digitized by Coogle

IMAGO S. LUCAE SCRI~ BENTIS UT HABETUR IN MULTIS CODICIBU.s PER ITALIAM, GALLI.AM ET GERMANL1M, CUM

INS 1 RUMEN TIS AD .sCRIPTIONEM.

Digitized by Coogle

Digitized by Coogle

PAL.£OGRAPHIA GR~CA, LIB.l

De veteri Arr411Jfntllrio San-Dionyftllno.

'In Thefauro Monafterii s. Dionyfii in Francia, ell: Atrarnentarium remotilf ... mz vetull:atis , ad uCum olim , u t putant , s. Dionyfii primi Epilcopi Parilien(15. Ell: autem Tabella ex Indico ligno , '1ua. forma. & magnitudine vides in fchemate fupra. A medio ufque ad imam & angulliorem Tabella: p:utem efi: theca. quatuor fora~inib~ infl:ru~a, infe~endis quatuor calamis. majora quippe foramina funt, quam ut inferendis penms dfent. A fuprema parte, ql\a: latior ell:, Tabella utrinque argentea. lamina. munitur, uno circirer poUice lad, avi,.. bus aliifque figuris ornata. Argentea. limiliter lamina vefhmr fuprema pars th!,ce , ubi quatuor foramina funt. Pariterque ima theca: pars, qua: ll:rictior efl , argentea. lamina. 6guris ornata operitur. ~atuor theca: angulos a fummo ufque deorfum muniunr quatuor lamella: argentez minores , & davis argenteis 2lferta:, Ut in fchemate confpicis. Theca: pars inferior fubnigro corio veltitur , Iineamentis exornaro, Vafculum atramentarium ligneum ell: , corio item fubnigro veflirum , laminaque argentea a fumma parte munitum , intufque habet aleerum vafculum zneum atramento recipiendo. Operculum ejus prifcum jamdiu periit: quod aurem jam exllar , & materia & forma diflimile , ab aliquot fzculis fubftitutum, a:ta.te jam derrieum & lacerum eft. A laeere utroque Tabella: l~ez funt annuli inferendo funiculo vel fafcia, qua totum atramentarium fufpendebatur. In fuprema Tabella: parte in vacuo fpatio rotundo exll:at annulus a:neus verfatills quadruplici femicirculo conftans, ex quo valculum atramentarium fufpenditur.

De imllginf Dion,,;;; HA/ictlrnajfoi [cri!Jfntit.

In Bibliotheca Cruggia eft Codex elegantiffimus membranaceus x, fzculi, in quo Dionyfii Halicarnaffei hifl:oria. In fronee Codicis exllat Dionyfii Halicar .. rialfei fcribentis imago: fingularis ell: vell:itus & galed forma: an vero hec ex antiquiori Codice exprelfa, an ad ufum eeaeis illius , quo CaIligraphus fcripfir, concinnata fine, incertum eft. Inllrumenta fcriptionis funt, calamus, aeramentarium , fcalpellum temperando calamo , vafcwum vitreum ubi cinnabaris ad fcribendos tirulos & notas, uti fupra dithIm ell:. U nde fufpicor valCulum Iimile, quod fupra in fchemate S. Luce fub menfa obfervatur; cinnabari recipiendo elfe : nam in fchemaie Dionylii liquor in vafculo vicreo ruber depingitur. Ille vero kribens librum genibus innixum habet: qui mos antiquus in aliis quoque

fchemati~u~ ~fe;v~tu; , m~m~rcltu~que a~ .H~p~rat~ in Ep~ola ad nc::nagetum, ubi dicit e 0 I' Gi~' CI 4i",~~ '7B~' at '(9,; ,."cr.,"", ~"NO'. • . . • • EXcr.qleJ i"'Yu{~o~. Id ell:: Hie 'Vero comp8Jite' Mlmodum [i/wum geniblU ;nn;xum h"beb"t •••. fcription; incumbeb"t. Hujus aueem Codicis delCriptionem a Luea Holftenio fa. ttam, qualem accepimus ab illull:rilI: & amiciffimo Abbate Dominico Paflioneo,

qui etiam fumtibus propriis Dionyfii Halicarnaflei {chema accurate depiaum nobis tranfmitti curavit , hie apponere vifum eft.

In hoc Codice continentur Dionyfii Halicarnaflei Alexanclri F. de Romana '!

aneiqukaee libri decem. "

Liber primus, page r, Liber II. page 33. Liber III. pag.60. Liber IV. page .9~."

Liber V. page 113. Liber VI. page lSI. Liber VII. page 182.. Liber VIII. page 2.10. IC Liber IX. page 2.74. Finit in undecimo Libro exclufive. ee De hac Romana Antiq. ex XX. libris,quos a Dionylio fcriptos £pilfe Photius " dicit, undecim editi funt cum reliquis aliis ejufdem traCl:atibus Rheeoricis.Fran- " ,ofiuti apud heredes Andrcz VeClieli Gc.rce & Ladne in fo1. Hiftoria ipfius (f ~c

Digitized by Coogle

t4 l'AL~OGR.APHIA GRlECA" LIB. I.

"habetur in Vaticana rna: Codd. 145. 938• 1000. 1416.64.102..132.7.61. Urbinate " Codd. 47.89. In Palatina 66.2.77.132.. S8. 134. De verborurn collocatione epitome ') in Palatina Cod. 2.54.

" Libror. XX. fynopGm fcripfit ipfe auaor,ut Photius ait,qui air in ea Colum ne, " celfaria expoCuiffe,e6que naturalem magis fuiffe hil1:oriam,quam Cuavem.Notan .. " dus iterum error eft Bartholomei Kechermanni, qui in fuo de Hifloria opere " tres efle Ccribit,qui acrius in Plutarchii cenfuram exerceant,eoCque inter elle prin" cipem Dionyfium Halicarn. quali Pluearchus non Trajani dernum temporibus J' floruerit, Dionylius autern vixerit fub Augufto,quemadmodum ex Monumen .. "tis Anriquorum , & ex ejuldem Dionyfii hifloria conCpici potell.

J' Dionylio huic laudem earn tribuir Scaliger in Animadverf. Eufebianis,quod ve .. " racius ea tempora nemo obfervaverit. Hac quoque parte Livio, przfertur , quod " & plura, & accurratius mules tradat , 9.u~ ad Romanas Antiquit. pertinent.

)' Dionyfii imago coloribus delineaea v ilitur cum fuo habicu fedentis fcribentifque~ " digna equidern quz delineecur.ereque incidatur in publ. rei lirerariz utiliearem. ", Cod. eft antiquiflimus ante millefimum Ccriptus difigentillime & correcdflime,

Hactenus Lucas Holll:enius, cujus opratis jam fatisfacimus.

Calamo utitur Dionyfius Halicarn. ut Greci antiquitus, De calami nominibus Gra:ce,fupra didum eft: pra:ter allata vero nomina calamum vocant item Greci ~';"{~m,rarius vero legitu!' ""AIJuo,. Incertum autem an a x1t~~, contw,bacuiw, fatlum fit l(D'-n~o~,nam lie edam legitur,vel U,;";Alo,,'uirga,caiamw;an vero U,S'J}.IQ, a ,J,Svr.s~ originenl ducat. Greci certe longe frequentius "(!j,t-b",o, fcribunt, hinc MOtoU,.I'I~'ct. Nos Grzcorum more Monocondilia Ca:pius [cripf1mus. Ko,N)uo, adhibetur item pro penicillo piCl:orio.

Czterum omnia Ccriptoria iuflrumenta in Anthologia memoraatur , lib. 6. edit. Commel. p. 939. & Ceqq. ubi vaCcula atramentaria plumbea elfe dicunmr, Hinc carmen quoddam excerpere vifum eft.

r eJL!Af'ctTt~ ~~90,77JC I-UNJUf'ct-r1 K,U7Ql.o- Scriptorio plenum atramento rotundum

~N'Ib,. plumbum

Kct~ UlJJ,ct 'Ye,5'<P{s&', i~-n:.7tII' q>J~1(Jt. Et canonem calamorum relHlIim()oo

rum cull:odem

K~ "'~CPI~jQ Ibxfec, U?4mwl'1'IO pelrSf'tl Ac fcriptorii vafcula nigri fluminis

A~ 'l1 ~c.mOl'fJ~ 6.ii'}.fJq>i~ u-NJ.- Arque a fummo per medium fcilfos

1-'Jtt;, bene fcalptos calamos

':f/''~A6ku 'l'I At'jo,) 1b,J.JUJI. 4J~;J(£ Scabrumque lapidem calamos bene tern ..

,

U~"""IJ perantem

E/I~ ~~~E~' o~J Ifi,,./IA-d. ~A4, Ubi derritorum tennis charaaer ell:

Kd.~ rAfJcp",~ J(!I.J,g.'fA.'tl 'lAGl.1&o, IA(M~'ct ai~f'tl Et Iculprorii calami laei cuCpidem culrri,

O~ec, nl ifA. 'lBP:"~ cri~'J1 ~ ;.I':,,~ Arma tibi mercimonii pofuit proprii

K6X.fU1~~ Me,6J\,,c.cg~~· ciX.>t60~ ~~Laborans Menedemus caligine oculo-

"1nl~J, rum fenilium

E ' \ 1\'" , P ,., 0 M . T 1". 1".

"'I-U'~' qf) II' em <Per'oe (lIP &j')4'11'f.w. ercun, u autem lemper palce

tuum operatorem.

Infl:rumenta igitur hie memorara Cunt atramentarium plumbeum, canon, five norma,quz fcripturz recte exarande in ufu erato Vafcula alia fervando atramento, cos remperando calamo, & fcalpellum ferreum. Additur item infequentibus, carminibus.qua non referimus,fpongia delendis iis quz male pofita fueranr. Ut autern tum ex przcedenti carmine.turn ex aliis inAnthologia politis colligirur, pofl:quam calamos fcalpello ferreo ad Ccriptionem aptaver3,nt, acumini acuendo ac eernperando cote utebantur. CAPUT IV.

Digitized by Coogle

JIONVCIOCAJlI KPNacevc

Digitized by Google ...

Digitized by Coogle

PAL£OGRAi>HIA GRJECA, LIB. 1. SI

CAPUT IV

7Je nominihHl (!f formll LibrorJ4m exterius f5 intttilll fpellllt~ j [cilia» de Operimentis e5 £2!!!ternionihH4; De DiftinllionihHl, de 1 nterpunt1ione IIC ejus ortu ~ d cllr!tim de Pro[oJilfl~' Je Contaciis IIC Diptychis.

!A M de Librorum feu vcluminurn forma nobis traC1:andam eft; de Libris compactis loquor, ad differentiamLibrorum, videlicet Operum , pufculorum, five, ut recentiore ufu dicitur , Tradatuum , Grece ;.Ay.,,~ qua: voces ipfam AuC1:orum operam, non volumina indicant. Libros igitur compaC1:os vocant , {6{t:,?-.9~, {61t:,~(0', & diminfltive (6,t:,,.,g,e,lOJ: qued ramen poflremum voeabulum pro Libris fatis ample molis ufurpatum occurrit inferius, AiA'lD~ item pro Libris compaCl:is frequenter adhibetur ~ ut palIim vide as in fubfcriptionibus infra Chronici more politis; exempli cauia, in codice Eudocia: Augufta: XI. fzculi hic Iambus a fronte pofitus frequenter occurrit J

E'I\.' • rJ A' I t

fJ"GX4~ "4"~.~ V')l'dill~ ?Z"iAa.

Hie Liber tft E"JocilB .Augflfl~,

De 'Voce JiA'II~ hec habet Euftathius in Dionyfu Alexandrini meut'Y. V.1..f.t..

N , . .0) c, J ... 1.' .. Q..- ... ~ ' CL... '

~.~'ID' , \ 1Wf!.J,~~ fWt' 01 '7n£~' 1'el')AI,oicfu~ ')!If.A4"'.,O/WfJo, Cff, ~ "IIlU--.JWf, 'rOf(!If.

~~. J'i ,;,~~ al i6{t:,;>..g,. Hoc eft , Delti 'Ifliatm anti'l";I," V«Mantfl' chartl8 i,. tr;anglll; formam t011lpl;cat~, '" atinae jk Libri ./implkiter apptllati Junt,

Ufu fi.equenti item Liber compactus Gtzcc? '1nIJC..no, dicieur , ue exemplis quamplurimis probarum a nobis eft Animadverflone xv. in vitam &: fCripta Athanafri. Plura autem in fubfcriptionibus Calligraphorum obfer ..

I' ideas i fj d • J'~ \ a..~":' ,(11 -~ \ ,

vare icet , ut VI eas In ra a annum I 00$. il1~"CII/" fIWJ I~ ~ \9 'Jr"t'0' ?nnc:lfo ••

ad annu~ ~ero 112.1. lelfit~t ~~:o,. ~dhi~etur etia?t ad librum co~ .. pacrum indicandum 1ltIJC.'I7~ ,fb~; tn ReglO qutppe Codice num. 2.2.8-4-. legt .. rur initio, ~,ct~ ~ ?rfLf~(1)I~ 7rtIJc:r1~~ , Tabula hujflJct libri : idipfum item habetur in Codice quodam Bibliorhece Segueria~, nunc Coifliniane , in quem incidi: itemque Codex alius in Bibliorheca RR. P P.Jefuitarum Collegii Ludovici Magni, eumdem premitrie Indicis tirulum , 7rirct~ ~ 'rT1tp.JU7I' 'mI1C..,;~~. In alio ejufdem Bibliorhecz Codice E vangcliorum legitur initio, IJ,,'n~';, "ta. '1nIJC.":~ rn71ttfu~. §2!_'lltflor Evant,tliflarum divint« Liber. ~i Iambus in quadra Tabula replicatis mira arte literis , millies faltern legieur, Infra vero ad notarn eodicis Czfarci anno 12.86. confcripi:i legieur , tTl~~J~ ~ ~~cnz 'mJJt~~, abJOlufUl tfl hie Liber. Dicituretiam muJt7lOJ, adjunCl:o 1" poft." ex ufu Grecorum : fic w:~,~ WU~,~, -rrJ~f~~ ";UAe~" &c • .,nuJt?;o, legitur in quadam Gregorii Nazianzeni Epiftola, atque inferius in fpeciminibus decimi f~culi vox .,nfJJC.<!:o, pro libro adhibetur in Cod ice quodam opeime note, Fortafi"e dicamr a itJDJtAI, plieD, i/uJC.r9, & 'ri''fVJttt:o. faChJm eife, hincque demra fecunda litera, 7ttIJC?l,,: quod eriam magis mihi probatur. Nam "ox i/fJJt~. ad Tabellas, five charras fcriptioni aptas ugni6candas, vc:. wflHlimi eft ufus , Homerus quippc Iliad. VI. ait ,

Digitized by Coogle

2.' PAL~OGR.APHIA GR.mCA, LIB.I.

T ~ 0, ",ew trt:{tnc.'rrf 9u1A'rp?JeJ' 'IrON",},.

Hoc eft,

Serillml in t"~ell,, plit"tll '~itiofo ",ultll.

A o1~'item r-:G''1V~ , Diptychll, de quibus infra.

Longe infrequentior ell: vox 'rC~" quz Librum item Iigni6cat, & pro inftrumenris omnibus valibufquc accipitur. Unde in Cod. Regio 3183- (eft autem Lexicon, ) uc habetur , ,"J~, ":,(fo, ~ $[~J\9', id efl , 'TIJ~" '1141 .111 libtr: inde vero '1R1"'r8.J~, , id ell Liber quinque Libros complec, tens, &: itrl/,J.".4..J~~ , l¢ptem librorum Liber, Hujus vocis ufum obfervamus in Typico Irenes Augufta: ad locum fuperius allatum J ''TI~ h'o ..,..J;ttJ, a"ol.liol libros. Sed in paucahujulinodi exempla hactenus iacidimus, Et hec de nominibus Librorum.

Q!!od ad formam vero Librorum, ea dupliciter fpeCl:ari poteLl:; primo quidem fecundum exteriorem ap_paratum, compingendi nempe morem ~ foliorumque ordinem 4: UNDIl; fecundo autem pro ratione columnarum, diftinCHonum, apicum, qua in parte interfunctiones) profodiam 4: CZtera locamus. Libros Grzci a multis rerro fzculis ad hodiernum J>Cnc modum compingebant, diftributa in terniones vel quaeerniones folia atfuebant, pelle vitulina five alia plcrumque denGorc totum operiebanc, partem fupernam 4: infernam , qua latior liber ell: , tabella lignea corio agglutinata muniebanr , q_uo firmius cODfttl:erent : plerumque pellicec tunica: loco, blaniis uve fericis librum operiebant , quod operimenti genus Ii non turius , ornatias ramen habebaeur, Hoc tegumento olim inftruCl:um fUerat Typicum autographum Irenes Augufi:z) Ut haberur

fa • .""' \' "-01... ~.~,. .' 11 _!II • I'.. e, ... Q_, _J

upra) e,"",,, '& 'leA" '7V7llU ,.P'''" f/t'r flf"'tJ, ~ p?g.OJ''''' C#d'CHl~CIL: fJ""11UO.

IJliitltm trill Typica mtmIw4ntll. b14ttiil. [til p""nil Jericil opertll. " nobil /11£111 font.

Ex tribus unum fuperefi:, uti diximus, in Bibliotheca Regia, non jam ferico opertum, fed corio rubro : primum enim operimentum ex materia minus durabili, DOP poeuit ad hoc ufque fzculum devenire : fed detriro prime, Moniales Monafterii Gratia.. plene , ad quarum ufum deicripeum merat, Coriacium fubftituerunt; ur enim liquet, Greco more concinDatum eft. <l!!od aurem Regium Typicum unum lit ex tribus Augufi:a: juffu pro Monaflerio Ke~~"7!'6,c.c9.J", Ieu Gratia-plenz adornatis, non ex fubfcriptione modo Irenes per Cinnabarim fafra, 4: ex charactere confpimum eLl:;fedetiamexatfutis foliis, quepoflea MonialesTypico adjecerunr, quzque Bombycina funt. Nam ea decimi.rertii vel decimi-quarti fzculi cum lint, veeulhori fcripdoni fidem faciunr, Cererum Greci medii & in6mi evi, Libros compingere voce ~~r4' 4:8j~~.8' exprimune, ue ~xemplis non paucis inferius videas. Eos autem qui libris compingendis vacant, ~,'~,oh~ q. d. Lillror"", Ligtltores, appellat infra Comnenus indefcriptione montis Atho.

~aterniones porro Librorum , 'r(~«.S 4: 'fI~J.lto, nuncupant , quia videlicet quaruor foliis duplicaeis aliumque in alio infertis conftant : qua: octo folia fexdc~imque Faginas cfticiunt. Terniones quoque nonnumquam in Codicibus Grecis obfervantur. In Chronico 'luodam Bibliothece ReKia:, Terniones & ~aterniones, ~O.nII! Be: 'TI~ClLC\JU. vocantur : qua: vocabula

Digitized by Coogle

PAL1£OGRAPHIA GlllECA, LI~. I. "7

nufquam alias me vidilfe memini. In quibufdam aueem Codicibus iidem Quaterniones lireris numericis annotantur e quo fit ut fi , quod plerum, que contingit , Codex fit ab initio murilus, quot ~aterniones, imo quot folia def1ciant intelligi valeat, Folia Latine ita vocaneur , quia olim in foHis arborum , in foliifque papyri fcriptitatum fuit , ut paulo ante narrabamus. Pari analogi a , ~tiM.o" qua: vox folium arboris proprie ligni- 6cat, pro folio item libri accipitur. Paginz vero fmgul~ in plerifque omnibus Grzcis manufcriptis, ad normam & circinum paribus fpatiis dividuntur , Ut linee zquali intercapedine dirimantur , parque ipfarwn numerus fit in lingulis paginis.

Quod ad inreriorem vero formam hec precipue obfervata nobis funt.

In Codicibus Grzcis linee Gngulz totam paginz Iatirudinem obeinene : in aliis paginz duabus columnis conllant , in pauciflimis vero rnplex

. columna obfervatur , ue in Codice Ambrofiano partem Bibliorum complefrente, de quo agitur in Diario Iralico p. II. Iimrque ifi:i omnes anti .. quiffimi Cum abfoluta periodo , inrerpunccione majorem dHl:incHonis notarn adferre Librarii volunt ~ ubi videlicet nos a linea, ut dicirur , re, fumimus; Graci Scribe appofita majori interpunctione , confcquenter eadem in linea, fequentem live periodum , five articulum defcribere incipiune , tine alia nota vel diftinClione; fed in Iequenei linea, live pet vocem , five ~per fyllabam inchoetur , lieeram majufculan», qua inirur verbum aut fyllaba, in margine & extra columnam apponunt t quod exemplo facilius intelligas ..

Ex codice SAn-qermlinenft ix. f4culi , ubi 'O;t£ S S. menfis AuguJli) in mttrtyrio S. EuJignii v. Augufti.

D ij

•

Digitized by Coogle

2.1 PAL .is 0 G R. A PHI A G R .iE C A, LIB. I.

Et ecce vir erat trillm

&- aimiaii cubitorum: r"JUG totUt cum pulcritudine ocu.lor"m, &- in [limma , fortituaine & [apientia projiciens ; ita "t mirarent"r (Ja-

jtantts ["per Jortit"dine ejll~ , & [uper pulcrituaine vlIl-

tUt illiUt. Tllnc jllf

S it Julianllsintro-

ducj tormtntorllm ·jnftr"mtnttJ.

Sic illi periodi initium in precedenei linea politum ~ in fubfequenti pet lireram majulculam annotant: licet non ubique fervetur hie modus: nam frequenter & ipu a linea majoris diftinCl:ionis ergo inchoant,

Grzcis mos erat anriquicus per ~~~, feu verficulos, orationis partes diftinguere: ~~~ aurem non integram periodum delignabat; fed earn partem, etli per quam minimam ~ ubi Jam aliquis fenfus, licee imper; feCl:us & inchoatus , videbatur e(fe : ita ur in unica periodo rres , quatuor, imo quinque, fex aut plures ~~I numerarentur , aliquando plures , interdum pauciores , uti ratio pofhilabae, Horum exempla prope innumera funt in libris Biblicis manufcriptis : nam pieri que omnes , qui alieujus vetl1ftatis fint, in fine librorum ~~, live verlieulorum fummam confi gnant. Non defunt ramen qui a fronte & ante librorum exordium ~~~ numerent ; ut verbi caufa codex Regius 1888. bombycinus, qui eft Catena in Heprareuchum , ab initio verliculorum numerum reponie his verbis

» <1 .0 .' , , , ,.", id n, '

'xl rai~A9~ T 7I'F.(/H"~ ~,:e~ t!l.T'. ""~"').g.ll£ II &jIC.DCTI ~ WU7I, I en, Habet libe,.Ge_

ne{is verficlilos qltatfr mille trecentos quinqllaginta ; capita vero viginti quinque.

~em numer~m fi cum ~~diern~s Bibliis co~pares, vix 9uarram partem veruculorum 1D pofbremis mvemas, In carens autem Scripture libris breviffimos recenferi veruculo~ , ex nu~ero" i~ Cod~cibu~ annotaro depre, hertdas, Ut autern frequentdlima eft in Libris Iacris hUJufmodi recenfio ; Iic rara in aliis: etu perrpicuum ~t vereres Scriptores verliculorum diftinCt:ionem in ufu habuiffe. Codicem ramen Gregorii Nazianzeni vidi Plorenrie , ubi verfuum numerus in fine notabatur. Certe Fl. Jofephus ad calcern Antiquitatum [udaicarum , ait torum illud opus fexaginta rnillia ~;eJY five verfuum complecci. Jam fi verliculorum hujufinodi Srevitatem explorare velis,linearum quz in Edieis habentur numerum fupputes & comperies multum abelfe, ut fi~~li ~X;0l fingulas Jine~s impleant. In mulris Scripturarum facrarum Codicibus , ~>!' five verficuli ad marginem nceaa; rur : unde illud incommodum evenir , ue nelcias plerumque ubi verliculi inchoentur j nifi Librarius accurate interpunctiones locee , lk e regione femper numeros eonugnet. Numerant aute~ per c~ntenario~: &: expleto centenario p, per a. refumunt. Exemplum hujulmodi ~X0/-U~~ proferam ex Codice Regio 1892.. ubi omnes Prophere cum Commentariis habentur. Ibi in primo Ifaiz Capite, verfus fic annoranmr,

Digitized by Coogle

I. Pijio lJuam viait He{aitU jililH .Amos. lJuam viait contra J"a4am & contra Jer"[alem in rtgno OZi4 0- Joatham & Achaz & Ezechil, 'I"' regna-

z. ver"nt in J"ala. to A"a; c41tlm, 6-

3. aflribm perc;pe terra: to lJ"ili Dominlls loctlt"s tjI.

4. to Buos gm"i & exaltav;; ipft

~ .• fltem me [prever"nt: to CogntJ'lJit bOI

6. pojftfforem, to & ajin"s pr4{epe aom;ni I"; :

7. !fraelautem me non cognovit, to & popflllll

8. me non intellexit, :10 174 gmti peccatr";.

9. Pop"lo plmo ptccatit, :10 [em;ni

10. malo, filiit ;ni'l"it: • tlerelitJ"i- 1I·ftu Dominum, • b eXMerbaflil fan-

8"m Ijrael: "balienati ftlnt retror!flm. !i1.!'it:l aahuc p~cflt'mi,,;

11. aJjicimtes i";fJ"iI,tt1lf'" Omne 'I1"t

Digitized by Coogle

!O PAL A: 0 G It A PHI A G 111£ C A ~ LIB. 1.

in laborem, &- omne (01' in triftitiam. 13.'" .A peaibus ufque aa caput non eft

1+. in eo fanitllS perftaa: '*' neq.e VIIlntlS neque vibex, neque plaga t.-

I ~ . mens: • ml» licel ",a'lag",a ;r/I-

ponere, neque ole""" neque ligat.rtll.

16. Terra veftra aeferta. ]7· Civitates Vtftr4

18. [.ccenfte igni: to regionem vllram

19. • alieni comeaunt ip(am, 10. '*'6- Jeftrta eft, fUb'Vtrfa,

Hec ad fpecimen faris funto: in aliis quippe Scripture fa-crz libris, in diverli(que Codicibus antiquis idipfum obfervatur, ita Ut verliculi bre .. viflimi lint ut plurimum: aliquibus ramen in locis longe prolixiores, ue in exemplo vides , imo edam diftinaiones nonnumquam fecus quam par erat politz videantur: live id lapfu quopiam, live arbitratu Librariorum, acciderir,

L7iXOl porro five verliculi omnes, a linea ducebantur antiquitus : quod ipfum nomen Ionare viderur- nam ~;t"fc:J~ pofita dicieur fcriptic, in qua :finguli verliculi fuam lineam inchoant : quam lineam ut plurimum ob brevitatem non excedebanr , nee implcbant plcrumque ; aliquando ramen ~:X'J~ lineas aliquot compleccebarur , etli rarius ,.ut vides in fpecimine Iu, pra, quod ramen ~~fcJ'~ five a linea fcriptum non eft Superfunt hodie, que libri ~')r!I!cl~ fcripti; ut funt verbi gratia codices Regius & Sangerma~ nenfis, uterque Epiftolas divi Pauli compledeas, ubi verficulos femper a linea inchoatos confpicis, & alii .non pauci.

Here vero fcriptio ~)(I!J, duaa , quz item pet ~'NI- & te1t.lfllL'1'4 facta dicieur , nequaquam intelligitur de interpuncnonibus ad ~M- & d!Af'«""'. pofitis, ut cxifl:imaife videtur Leo AUatius, in Animadverfionibus ad fragmenta Etrufca Inghiramii p.79' Sed ideo adhibebaeur , ut rudiorcs Lecto .. res, qui inrerprerationum uCum non callerent, facilius pronunriarene , cum metrico more a linea refumeretur ad lingula ~J.g. &: .J,..IA.,tl.7lX : quod ex ipfis Caffiodori &: Hieronymi locis ab eodem allatis facile arguirur, Prior enim lic habet de Hieronymo loquens, de divinis Lectionibusc, ra, Meminijfe autem aebemus , memflr'atam Hieronymum omntm translationem {ua11J in Ilutoritate aivi1l4, propter jimpli(itatem Fratrum , colu & com",atibus orJinajfe, ut qui diftinaionem ftec.lari~m literar.", tomprehmtltre mini",t fJotutrunt, hoc rtmeajo fUffu./ti , inculpabiliter pronllntiarent facrati(fimllS leaiones. Hieronymus vero ad Paul am &Euftochium Prefaeione in HeCa'iam: Nemo ClI", PropfJetllS vtrjibus viJeri! tjSe dejcYlptos, metro eos exiflimtt ap.d Hebrteos ugar;, & aliquid fmile habere Je PJalmu &- optribus SallJ",onU. Sea quoa in De11lOJlhme & TuUio Jolet fieri, .t per cola jcribantur 6- (ommata, qui IIUqflt prosJ. & non vtrfdJus confcrip[trunt : nos f{uo .. que utilitati ltgentium prO'ViJentes, inter're:ationem novam1llJ'Vo !cribmJigmereaijlin...

~imus. ~ibus verbis innuie , in libris etiam pros1 deCcripris verficuIos ill Iinea defc~iptos fuilr~ ; C~d ~on in omnibus: imo vero vulgarem fcripturam connnuatam fUllfe indicatiqui mos ab Arifl:ophane inauaus eft.

K~A9' aurem refle Suida eft, ~(!j.o, ~?-pu, ex, Alo ;; ~ '1d\.8~'1(M' fA-lPc!'

~J~.JL. ~~ ,... P 1 ... :A1' 'I"'''y'f'' ... ? • ,

'{WfJ" ~ trrI/y\rL'otill; r=r 'T&fAlti03, ~ om IUIJ?-g. 7,.. 'Ofl~7T.tI." "",,/If, ou.u 0 {l,7l'7If ..

Digitized by Coogle

PALJ£OGRAPHIA

GR£CA LIB. L

,I tfIff,J,J1w ~"t"'u ~~, ,fxo, : Hoc eft ~h', ( live membrum) eftoratitmirportio. IX J.abus 'Vel plurib.s partibNs conjlanJ : ".111 fylW4I' flcant, l'arittrqw,w~ fl".. temiar.1II. ,wJ..g, itllque eft 'Vtr{.s ptrftS.", fenftlm habens. Minores vero partes in quibus dividebantur periodi oration is , vocantur xl~TIJl. live feenones. Scriptio per x.J'M- & ~P,fA4T1Jl. fie adornabarur , Ut non modo "rl~, a linea. inciperetur ; fed eriam ~~d,., live fed:io, vel etiam ~~rJ.TIJl. ; li plura. in eadem ferie habereneur, Hie porro fcribendi modus occurrit in 0\l0- bus fupra memoratis codicibus Regio &. Sangermanenfi : necnon in pfal .. ferio Sedulii Scori manu defcripto Ix. fa:culi: quorum fpecimina dabun, rur infra fuis locis. Neque ramen "rlh, femper totarn periodum abfolvebat: nam trJeloJb~ a "~A~ dirunguitur: "c!~. etiamfi aliquid abfolute fignificaree , fufpenfam tam en orationem conrinebarj ita ut aliquid ultra expedaretur: cujus exemplum Larine lie profertur: Etji vereor • judices. ne I.rpe fit pro fortiffi1llo viro Juere incip;entem, ti",ere. Ubi vides aliquid 'abfolute proferri ; fed audiroris animum ad aliud audiendum przparari. At perio, dus perfed:um & abfolurum fenfum compledirur ) ut nemo nelcie. Qua. de re adeanrur Hidorus 1. L c. 19. Diomedes.L 2.. & ex recenricribus Valerius Andreas, de reela interpungendi ratione.

Ante Arifrophanem Byzantium, hoc uno diftin6Honis genere in libris ufos dre vereres putatur, fcilicet per ,:x~, per rc,rl~, per J,u.1-'rJ.7tI. a linea. femper reiumebant : & hec una paufa: nota erar , cum fcriptio nempe deftneret, antequam interpunC1:ionis ufus excogitatus effet. Ariftophanes autem Byzantius Grammaticus Olympiade cxlv. fub Peolemeo Epiphane J£gypri Rege figna diftind:ionum commentus eft; ita ue uno puncto omaes interpunceiones indicarentur i fitus vero punai majorem interpunc, rionem a media, mediam ab in6ma, dHl:ingueret. Siquidem ubi punctum in fummo apice ultima: litera: ponebatur, hec erar major interpuncho , live ut Greci vocant 'nAe-IrJ. rtl'Y~» perfiOll1ll punOum: ubi ad imum litera: locabaeur , ;mi"''Yc.uI , quali dicas, fubdift;nE1io: ubi in medic p,ff171 ~'Y~ • five medi.m p.nnu",. 'lIAs-/", "'Y~' five major interpundio ad fum mum poftremz litera: apicem tonlignata , Ieneemiam abfolueam etfe oflende, bat , ErtC'r-ri~E:-I «8 -rluJ i/!/-,o,.: ea vero hodierno pun&> refpondet : U7rlJ~')I,w}, id eil: ,imum pun6tum ad in6mam litera: oram collocatum, claufulam nondum perfefram annorat , fed adhuc fufpenfam;, quz Lectorem ad fequentia prxparet : ~a1I vero tT~'Y~, five medium punctum ~ perquam minima: diftinfrionidenotanda: ufuvcniebar. Hzc quidem in regulis apud Grammaticos habentur: accurate aurem obfervata nufquam reperi in marmoribus &: tabulis, vel in libris verufliflimis : in marmoribus enim lk in antiquis Tabulis puncta non ita frequenter deprchenduntur: in qui .. bufdam aueem infcriptionibus pofr lingula verba ponuntur, ad dillinltio ... nem Icilicet & faciliarem ledionem : in iftis vero punctum in fine linea .. rum ominirur in Latinis perin de atque in Grecis, fere femper dico, quia. in unum , aut duo marmora incidi , ubi punctum poll lingula verba , eriam in fine linearum adfcribebatur. Nonnumquam item J cum lnfcripeiones metro conflane ; vel Ientenriis metrice quidem, fed non ftriaa carminum lege concinnatis, quales multas in marmoribus videmus , rune, in. quam, puncta in fine carminum, vel fententiarum hujuCmodi inrerdum adfcribuntur: ut obfervcs infra libro 2.. in Olympia cujufdam Epitaphio:

Digitized by Coogle

)2. PAL&OGllAPHIA GRJECA~ LIB. I.

ubi pund-a ad Gngulas .fententias metriee fcriptas deprehendas, ipfaque in trianguli formam delineara,

In uno rantum Codice , videlicet in Pfaleerio Monafl:eri fancH Michaelis in Lotharingia , Sedulii Scoti manu exarato, mitra quavis alia interpuntlione, poll: lingulas voces puncta confpicue noranrur . ne quis inter legendum hereree , vel fyllabas literafque przcedentis vocis cum fe.. quenri conjungeret. Quare in fine verficulorum J puaCl:a in ilIo Codice Ron adfcribuntur, quia cum verftculi femper a linea ducanrur , ubi fcriptio definie , IX a capite refumitur, nullum eft periculum ne quispoflre, mam precedentis vorficuli fyllabam , cum fublequentis prima inter legen~

dum copulet, "

In titulo aurem Infcriptionis Baudeloriane , cujus fpecimen infra dabi. mus , poll: fingulas voces tria punCta noranrur , exemplo unico , quod Jlufquam alias in Grecis tabulis deprehenfum a nobis eft. In libris vero anriquioribus manufcriptis punCl:a fuperne pofita non raro ad finem pe_ riedorum effinguntur: verum fruftra fueris li id pro norma habeas, nam perinde in medio IX imo vocis larere pro majori interpunccione confignaneur : IX ineerdum in fummo apice pro minori , ita ue plerumque hee diftinctiones ex feafu, non ex Gtu pund:orum, peeende fmc. Nee prztermittendum eft pund:a quadmplici modo effi&a in marmoribus. & in Libris veeuflis haberi: nam vulgo quidem rotunda funt; fed aliquando quadra , nonnumquam in rhombi, rarius in trianguli formam: quorum exempla in fpeciminibus fubjicientur.

Qyod ad ceteras vero interpuncdones, quz hoclierni funt ufus, hzc obfervata nobis proferre juvar, Virgulz fi non prifcz omnino verufi:atis {tInt; non tamen eas ie~ recentes dixeris: nam in codicibus Grecis anno .. rum plus mille occurrunt , ad omnium minimam difi:inCtionem poGtz; & quidem forma hodierne ita limili, ur nihil ineerut difcriminis. Punaa vero interrogandi, quz hodie hoc modo effingut!tur;in Codicibus vetuftif:fi~is unciali ,\uadr~ c~arad:ere ~criJ>tis, q~os uCquam vjder~m,. abfunt: .in allis vero nom, decimi &undeclnu fzcuh habeneur. Ia annquls Tabulis , atque in veeufhs Codicibus unciali charactere , voces conjunclim defcribuntur, nee ineerftitium ullum inter verba ponitur, Unde plerumque oritur difficultas inter legendum , quz nonnumquam viris edam eruditis occalio lapsUs funt. Poflem exempla & quidem nupera proferre; fed abfi:ineo, ne vivis ftomachum moveam. Ea certe Yocum conjunclio line ineercapedine ulla , in Tabulis & Manufcriptis pene omnibus prifca: vetuflaeis, fere femper occurrie , iis exceptis in quibus poll voces fingulas punCh notanrur , de quibus fupra. Ne quidem in Codicibus inferioris a:vi; iis nempe qui a nono fzeuIo Iieeras complures dud:u calami colli .. gatas przferunt, vocum diftinctio per fpatia quzdam inter lingulas re .. lia:a perperuo obfervarur: nam in ilIis etiam verba paffim cum fequentibus jund:a conlpicias , imo vero haud infrequenrer vox precedens cum lubfequenti uno eodemque calami duCl:u conjungitur, quod in fpeciminibus adferendis nite experieris. Qy.od Ii interdum voces fpatio interpoGto diftinQas obferves, quod non raro evenie , etiam paffim duas ejufdem vocis fyllabas pari intercapedine fegregatas deprehendas , ita ue SlDnnumquam prior fyllaba cum przcedenei voce,pofterior cum fequenti

coniunzatur

Digitized by Coogle

PALi£OGRAPHIA CRA:CA, LIB. 1. H

conjungatur. Ne vero e memoria excidae , monitum Leclorem velim ~ ubicumque occurrunt apoll:rophz , uc in his vocibus d.-u' tt1+W u-u' ~, quando {cilieet ultima prioris vocis litera qv~<P~':~ caufa fupprimitur &; eliditur , tum poflremam prima: vocis cum prima Iequenris , nimirum 'Q" cum tL, ita copulari in Codicibus , ue pene {efe rnuruo conringane , idque accuratiflime a Librariis obfervari in Codicibus noni , decimi & fequen ... tium fzculorum.

Idem porro Arifl:ophanes Byeantius ~~AJp five accentus excogieavis, Non quod ad illam ufque ztatem Grzca lingua accenribus & Ipiriribus caruenr : nulla enim potef] lingua fine accenru '" fpiritu pronuntiari ~ fed quod ille ea , quz ufus magill:er in vexerae, ad cerras normas & regulas deduxerit , ligna & forrhas in venerit , quo loco elfent confliruendi accen ... eus & fpiritus docuerir, Accentus vero in acutum, gravem & circumRexum dil1:inxit, quorum formas & ufum vel pueri callent: fpirituum afperi &; lenis fchemata ex litera H duas in partes divifa notavit; ita ue prima pars ejufdem characteris , afperum fpiritum denotarer , fecunda reiidua , re .. nuem. Verum hec omnia ante feptimum fzculum a Librariis neglecta prorfus videnrur : nam Codices vetufiiffimi quinti fextive fxculi iis pror .. fus carene : quare ante feptimum fzculum in folis Grammaticorum libriJ obfervaea fuitre videntur. Quz vero dicimus, de vifis tantum.

Ab annis plus mille litera iO & o , quando aleeri vocali non junguntur, nee diphtongum efficiunt, pundis fuperne notantur , ut videas infra in fpeciminibus Codicum Regii & Sangermanenfis. qui perieorum omnium judicio feptimo circiter fzculo confcripti funt. In fuperioris item zvi Codicibus, videlicet quinn Iexeive fzculi, has lieeras pund:is noraeas depre, hendimus, Qg,a vero de caufa adfcripta fuerint haud difficile ell: augurari: quia enim hz due vocales poll: aliam vocalem politz modo cum ilia diphthongum efficiunt, ut in olh 037fAJs; modo non efliciunt, &feparatim pronuntianrur , ue in a;tJ)o, , J.JTfI, pugna; hirrc factum ell: ut in Manufcriptis quoties diphthongus non adefb, he litera: pWlClis notentur , ad leaorum,maximeque imperitorum,commodum.Czterum hec pun~anob femper adfcripta obfervantur , eriam in Codicibus in6mi zvi : fcd a qui; bufdam Librariis penirus negliguntur; ab aliis vero interdum omitti Iolenr,

IJm fubfcriptum, ue vocamus, Greci in marmoribus , tabulis , ac libris manufcriptis vulgo non indicant; vulgo dixi , nonnumquam enim adfcribunt, fed poll: lireram cui adjungitur & in ferie aliarum lirerarum, hoc paao, -nJ~" 'S-;" 7tAA, ubi hodierno ufu ita fcribitur , -rtf)!), ol'i, '11,.,4 In Tabulis vera marmoreis veeufliflimis, ante quam ufus literarum " & ~ advechis e{fet incifis , ita fcribitur T Y' X E I 0 ~ 0 I , Ut videre eft infra in Baudelotianis, & Farnezianis infcriptionibus, '" in Grimana V c .. neriis Diar. Ital. p. -4+

Prerer libros compactos , habene item Graci ""'nWc£, ,ont#fia, quz vulgarius Rotll" vocitantur. Eft vero conracium brevis baculus , ut pll.l.rimum palma: longitudine , cui herer obvolura mire longitudinis chana membranea, ex muleis foliis confequenter agglutinatis confccta : ubi defcriptz funt orationes & officia Sacerdotibus recitanda cum facra admi.wuant. Duo folum vi.di coneacia , aliud in aibliotheca Regia, aliud

E

Digitized by Coogle

3'" PALJE 0 GR AP H I A G R.iE C A ~ LIB. I.

Reme in Bibliomeca RR. PP. S. Bafilii. Alia quedam ~,J\iJUtl., five XI'· ~JU" memorantur inferius in Diplomate Gtrafimi Abbatis. Sunt porro Contacia ex utraquc folii parte defcripra i ita ut cum ad prime paginz fiDem pervenenne , ab eadem folii exrremitare , vertendo chartam, fecundre paginz lecHonem incant, pergantque donee ad baculum, undo ab altera pagin& legere orG funt , denuo recurranr.

Non pra:termittenda :.t-r1tIJ~, DiplJcha, qua: magno olim apud Grz4 cos in ufu erant. :.:.,au~ vero a trl/rko, plico denominantur, erantque I-f~u~ tdle Suida , lJo ~('J~,,,,, J, ~ ~ ~7nfifJ~, 'G eN ~neJ' '6tm;;E .. 'A"~. flC legendum, non autem rU:rn~(,A;~ ~ ue habent veteres editi: nam tic habet Hefychius , quem ad verbum pene refert Suidas , & ita fenfus poftulat. Erant ieaque Nilu~ Jail' optrimtnta. IJIIIJrllfll "Iilla f1lb}ltT7ll".tllr. Lilla fupr. pontbatflr. Atque adeo hoc libri genus ab operimento , ut videtur , nomen habebae "1.:"?u;e' , id ell J due plica:, intelligas operimenti eantum ; licet plurima folia intus eflene , eaque ratione 'lBArhilUXO, dici poffer. Dipt~c~orum operiment~ eburnea fuperfunt ho~ieque . in. ~hefauro Benedictinorum Compendienli , quorum formam In a:s incidi curavit Jac, Sirmondus, deindeque Mabillonius nofler, Pri[ca tamen ori, gine videntur diptycha fuiffe bina folia, ue obfervarunt bene multi, pIerumque eburnea, quz muneris loco mirrebantur, Ufu Eeclefiallico in Diptychis fcribebantur Epifcoporum, qui fanGle obierant , nomina: .delebantur autem fi quand~ impie f~nfitfe, vel. Ha:re~ici. fuilfe deprehenderentur. Erant autem diprycha vivorum, qUl vel dignieate J vel munilicentia in Ecclefiam J przfulgebant. Diptycha eriam mortuorum , qui pie obdermieraue, Cererum de Diptychis in6nita prope adjici po{feat J quz non funt przfentis inftituti : adeaneur qui rem fufius agitant.

CAP U T V.

De Scrib;, (5 Librllrju J ntmpe de C"Uigr"phis, Tltchygraphis ~ NotllTiis: ae Chryfogrllphis , r5 c. Denurii« Cil/ligraphorllm rili/JlII, r5 de Notil eorumdem.

S C III BAS Be Librarios prifce appellabant Grzci XtL!AfUL~tJtS: quz ra, men vox, pro Scribis item publicis , nee fmc quadam dignitatis nota, accipiebatur : aliquando item XtL!Af'tLT~', de literato & dodo viro dicitur. Niceras Choniates XtLp.I-'4~~ pro Scribis limpliciter accipit: ~ XtLfA.I-'4-ri~ ~1Utf ."",9ri.t;,o"", IJllllfi ScrmM "os ffigilllmtts: locum vide [uperius cap. J. A mulris vero fzculis hec vox minus frequen tata ad Scribas deli.. ~andos fuit : fed paffim adhibetur u»JXcl<po" Calligrapht«. ita di~ ~ It~ ~ 6/, ,J».o, xJ<Pci. , ob [cri!Jtntli tltgantiam: ue habet Theophylatlus Simocatta, qui fub Mauricio & fequentibus Imperatoribus Bor(bat lib. 8- c. I~. ubi de nece Mauricii verba tacit: 1.tJ" .. i¥ ';JpJ. 'fi,,,. N 6l~ ru/.~

, .,. a..!...J" , 1 '~1 I , 0.... I , ...

"Y~PI'QI" 0' 01 f1rW/u" <pta"", u.»u'Yt"~o. 0.01-'40..;1 "IZ& '1rt>.,."""" ~(,,)elfU' 'b ",ar

e, .. , --.l_, , · ., \ I J': "d II::

'Uli1"c;r»'Ia , ,a;K' U",...,.,,~ T ,uJt'JI~ €-I, OIJ"~ ""0, fUL".~rv~~~; 1 en J

Oporttb4t mi;" -rJir*m f/IIntlanll tltgtmttr litrrM tff"rII_tm. VII{gUi #"" voce C.I..,..,bll", """"'p'" , '1.nII b 1HS ''lnwimlll. fljfllt •• 'Jtldlam vigilia", ".on; ..

Digitized by Coogle

PALJEOGRAPHIA GR~CA, LIB. I. 31

cllp/Ja", lawNS per1J;g;14re. Idipfum narrat Thcophanes de morre Mauticii agens, ac voce item 'f.5I».J-Yeifo~ urirur, Hec vero nuncupatio prifd ufus ctre deprehenditur: illam fiquidem ufurpat Eufebius Hifl. Ecclef lib. ,. cap. 17' Gregorius 9uoque Nazianzenus, & alii bene multi inferioris evi, quibus adferendis fupcrfedeo, ne in re nota Leccorem detiaeam, In noris vero Calligraphorum mox adferendis ad annum 99%.. Neophytus, & ad aanum 1045' Theopempms , aliique Scribe variis cemponbus, fefe Calli. graphorwn nomine inligniunt, ufufque ad noftram ufque etaeem deve .. nit: nam Scribz hodicrni apud Grecos Calligraphi vocanrur, AmanucL fes item apud Grzcos przfertim medii evi , i'!«.~f~ nuncupantur, ue videas infra ad annos 1I0j'. 112.7. 1%.96. &: IJ80. licet vulgari more ,..~q>£~ pid:orem etiam figni6cet. ,..~cp&«. vera Scribam certiffime denotare in triLus poftremis exemplis perfpicue declaratur , videlicet annorum 11%1' 119'. &: J310. Interdum etiam Scriba ~~cpe"'J five cxfcrietor , dicitur s cujus vocis exemplum unum occurrit in fubfcriptionibus infra.

Aliud Scribarum genus erat .;tI ,o-nze)6I, ~ -')eYeJ.,,,,, , Notariwll'" b Tath_ygraphorIl1ll, ~ 'J1i &Is wlxo~ ,,~~4', ~ ce'ltriter fcribmao: vocaneur item ~fI')'~<pOI, eodem fenfu, (17IMo')'d<pOl, quafi dicas NotlJrll'" Scrib4, unde vox Notarit«. Erant autem Norarii , arcantWllm Scr;b4, .;tI ~j;';''TtfJ' i'eJ'fApJ,7r6, J quorum officium erae celeri calamo literas exarare. Notariorum quidam numerus renes Imperatorem erae , ~uare Sozomenus I. + c. 10. "~i'cJ.<P~ (6«'t1I)u"'~ CAt, ~ wl,..~~ .;tV u-A~6I' ,o-e1~, t 7acbygrIJphtlS rta fJelo~ Scriba I"'ptrlJtoritu ex orJine Notariorllm. lit 1J()Cllnt. Eorumdem item meminie Bafdius Epifr. 178. ad Notarium: Synelius aueem ad Theaphilum, de Tachygraphis hec habet, ~ 'fD~ -~"d<p,,~ ~ ,,;T11vn i'ouZtIf "" ai7t')'e#6I': & Tathygraphi4 exemp!arill.AntiJ,r.phorll'" trdere. Tempus me deficerer , fi quz de Norariis &: Tachygraphis traduneur lingularim recenfere aggrederer: de Notariorum enim variis officiis, deque mutationibus , quz ad Notariorum Tachygraphorumque munia adveCl:at funt , magnz molis libri eonnei po{fent. McminUfe fufficiat Arehiepi{copos & Patriarchas,Notarios &:Tachygraphos fuos ad fecretiores lieeras haouiife. Sic in fubfcriptionibus iIffra ad annum ,1+ legitur, ,-yeh" ;t4e,c' (l)(,~~ NO"e£v A,E", ce"p~''"t1XJ'r.V'tI KCflQ,et«s Kc.'U_/bl«s, ('T4 ogp.ti'iV't-:. Hoc aftJScripttIG tft m",," Baanu NotariiAret4Archiepi[c0pi C4fore4Cappllaoci4 anno mil".. Ji9+u.ntmpeChrijli91+.1n ACl:is vero Concilii Niceni fecundi, quidam Diaconus dicirur ~ Nowlf,(oS ~ JJd.')P~ n«.'feItCf~,,~ (/£7Cf611l, Notllr;tH [anEl; Ps: triarchllli4 ftcreti. In fl1bfcriptionibus infra ad annum U%.4.Balilius quidam, qui Codicem operum S. Joan. Damafceni f~riplitlefe Notarium nuncupat. Ad annum vero JJ68. Salomon quidam Scriba fcfe vocat , No~o, ~ N07lleI~, Notar;"m tx nllmero NotlJr;orllm, Alibi item Noearii in 6ne libratum fefe ut Amanuenfes {uis noris oflieiifque produnt: imo vero ad annum J2.86. quidam Michael qui Scalam Climaci fcripferat, fefe 'If/t~x«~o, appellat: alii 7tI.''lJ~eJ.'' &: 'If/t"eM.iM"'~ vocitantur, Tabularii &: Ta. belliones, voce Latina, Ut in exemplis inferius animadvertas. Aliquando Notarii & Tachygraphi ~7(JIlxl».(I' dicuneur , fie in vita S. Theodori StratelatiLambee 1.+p.I2.j'. eyJ ~ ,,;JrJ~ 0 .. ~')'d4o, ~t.llt.po~ ~~7(JIJ,JM"". ~pJ. ~ XD~', id eft, Ego IIl1ttlll lJaera", TIJChygr4phUi Yarlll • CI.Jicillis t r-ppw1Jiams.

E ij

Digitized by Coogle

J6 'PALlEO GltAPHIA GR£CA, t r a I.

Hinc vero colligitur Notarios &: Tachygraphos, libris defcribeftdi, depuratos , &:: Calligrap~orum officio fun~os etfe, ne~ tantum lireris fecretioribus operam ded.tfe: vel fortaife aliquando CaUtgraphos &:: Nourios permixtim acceptos habitofque fuiffe) licee a principio omnino -diverfa munia fuerint, Iiquidem Suidas habet de Ambrofio Origenis amico agens: 7rl~'~CP'6' tiorrr! .~~ f.'lfIrt!, ""'~;'6~ ~ u.».ljldcp'6~, ae,.tlltiS i/U T'4ChJgraphis flpt"" t pl.rib_ a1l1em ClIlIigraph,s, Atque Ut a Greco haud ita pridem accepi, hzedHlineno Calligraphos inter&: Taehygraphos hacteaus pe.rfeverat in Grecia,

Ex (upradiclis liquet Taehygraphiam prifez originis elfe, quandoquidem Taehygraphos videmus jam primis Ecclefie fa!culis memoraros, Ue aurem a eeleri feriptione nomen habene , hinc colligimr illam jam ante quartum ChrHH fzeulum in ufu fuiffe. ~ia vero prifhna fervata cha, rad:erum forma unciali videlicet &:: quadra, non poffe viderur currenri, ue aiunt , calamo feribi ; hine inferas neeetfe eft jam tum mutarum a Taehygraphis fuiUe vetufl:um ilIum fcribendi morem, Ee cum ad celerern fcripcionem maxime conducanr litera rum colligariones , cum fcilicet uno nee intermilfo calami curfu plures lirere conjunguntur : itemque abbreviatioaes , cum nempe aliquo expedite dudu vel fyllabz vel integra verba fignificantur; utrumque velocirer fcribendi modum jam tum invecmm fuitre verofimile eft:idque ad liceras raneum Imperarorias, aliaf .: que epifbolas Notariorum manu confcriptas ~ nam in Libros l!(. Codices Tachygraphia non videtur ante octavum freculum indua-a J ut inferius dicetur Libra quarto. Charaaeru~ porro colligario &: abbreviationum ufus in6mis fzculis, a nono Icilicee {zculo, a Calligraphis qUibufque ufur .. para deprehenduntur. De Tachygraphia pluribus agitur, przfertim initio quarti Libri , ubi vide lis.

Preeer Calligraphos & Tachygraphos, erant olim apud Grecos Chry.' fographi, ~lJlTDjleJ.CPQI, qui, ue ipfo nomine indicatur, lireris aureis Icribe, bant: cujus feriptionis artificium in quibufdam opufeulis manufcriptis Bibliotheearum Regiz &: Czfarez edocetur, Ea de re , necnon de Libris aureo charactere exaratis , primo hujufce Libri capite aClum fuit. ubi de Chryfographia Greca opufculum edidimus.

KfuvnOjle1~:~, live arcanum feribendi modum, spud Grecos frequen.: tatum obfervamus. Kpvmojlptt.CP:~ vero duplici modo fieri deprehendimus, per commutationem (eilicet literarum , ac per novam &: inufieatam cha; racterum for}llam: utriufque fcribendi rationis Alphabeta varia , cum exemplis exhibemus in fpeciminibus undecimi f~euli Iibro quarto, ubi quamplurima non minus lingularia, quam utilia '" occulra , recenfe.s huntur.

Nee omittendum eft, przter voeem "/4~, t qu~ vulgari ufu fcriberc fignificat,aliam elfe a Calligraphis infrequentius adhibitam , nimirum fJ~ Cltjus exem~la 9uzdam in notis Calligraphorum infra deprehendas; nem' pc l~~~ !II ~J, ~I~.>JO' ~ JeriptUG t.ft bic Liber t &::e. Poftquam de varus Amanuenlium nominibus &: officiis aChtm eA , jam quzdam alia nobis obfervata fcituque digna referre ne pigeat, '" quidem confertim, Ut mend Cefe primum offerent.

In fine Homiliarum , Opufculorum, Librorumque finguIorum pled.

Digitized by Coogle

PALJEOGRAPHIA CRlECA, LIB. I. J7

que Calligraphi titulum, ue initio pofiierane , repetunt, exempli caufac Ili~{~ Aloax~eil'ils tafel ;J"", ;«--re&~' ?IS", ~'rfI' , PeJans; Dioftoridu de matcrill medica t~btr ter#1II ; ~ c,. ~';o,~ ?nI.~' A9rx.r«.~~ cv,:>A:'E7rlR~'7r\t AJ\&~.SpE:~ ·~wl Ap6-l«.,J,~, ~'ne_". S. P. noJlri Athana{ij Arehjep~(copi Alexandrini eontr" firlanos Uber feeu"tiMS. Qui mos item apud Latinos Am~nuenfes, nee in .. frequenter ,obfervatur, ExplicIt IIber S. Bernard; .de C01I(ideratiDnP. ad. Eflgenium. Neque vero fupervacanea diligentia ea fuifre dicarur i nam {i fetnper hoc rieu acrum fuilfet, muJta jam J.xlqJ«.u opufcula funt, quz cujufnam fint non ignoraretur: fed [ublato titulo Auctori5 nomen ineercidie,

Plerumque accidir ut , membrane penuria , Calligraphi vetuftillimis ~anuferiptis ~bfterfa .ae del eta priore ~criptura, novam inferr~t , Ita ut quoddam ceu pahmpfeftum beret, etlamu nonnumquam vetufliora ilIa novis & fuperinaudis longe prerftantiora etfent. Illud vero frequenter animadvertimus, nimirum in Codieibus Regiis non paucis, in Colbertinis tribus , in Seguerianis, in Codicibus RR. PP. S. Balilii Rome duobus ~ in aliifque per Iraliam, Ex iis vero quidam ufque adeo erafam & deleram priorem fcripturam habenr, ut vix antiquiores iller Heeter appareant; 11\ aliis aurem priora illa hatl:etlus, licee non line labore, legi potrune.

Nee tacendum eft C.tlligraphos J ne diururnitare fcribendi oculis labo"rarent, remedio quodam, ri.M.7tO~ Ralat;um dicto, ufos fuilfe! qua de re inugnem locum adferam ex Cod. J497.Regio, fol.lS6. ri.J.J7fO, ~ tlmt;DA~ ~ &j«.,reN~i Ao~ , ~h.j.~, o'Of'4~~o,; 6l~ ~_ ~ -tnl.", ~ ffcq~ e1~ wlP.CA'J~7nJ,p I ~ ~ 01 1(5t.'~''Yfd.cpo, ~J,'Irt.f; id eft ~ Halatium (jive meJicamm--tum ex [ale fonfoE1um. ) S. Apoftoli & Evangelijlte Lecr , Doateatheon diElum • omnibtH morbi4 eura:"li4 utilt. prtefertim Delllor.m rtflitlltndte acid. IJIIO ttiam Calligr4fJhi fltuntllr. Ubi notes velim , vocem , :r.,.hx.«."o" auoateim deor"", qua medl, eamenturn ilIud anriquirus infigniebatur, ex Gentilium fuperfi:itiorte manafle : qui duodecim deos , aliorum primipilares, enumerabant , his duobus verfibus enuntiaeos,

1t1nb ~ Ptfta. Minet"ViI J Ceres. Diana. VenflS. Marr. Mercurif,H, .Jovu J NtptuntH. Vulcanus. Apollo.

Magnifico aurem ~ ~.hx.ClC.~~ nomine , remedii vim &: pr~Rantiam de' clarabanr,

Notas & fubfcriptiones ad calcem Librorum fubjiciunt frequentiffime Calligraphi &: Notarii, quibus annum &; tempus frequentius, ieemque nomina Imperatorum ~ &: fua; vel edam gefl:a qu~dam inftgnia fui temporis , indicant.Illas vero Calligraphorum Noras , in fine Codicum adfcribi (olitas, quotquot fcilicet exfcribere variis in Bibliorhecis , vel amieorum ope nandfci , poruimus, ad commodum Leccoris.hic adferre non abs re dusimus, Hinc enim mulea excerpuntut rerum do~umenta ; verufles videlicet Codicum ex anni t menus &: indiCl:ionis flgni6eatione , !=luam ilt plerifque eremplaribus prima manu adjunctam videmus & obfervatam s Calligraphorum nomina ; conditio & plerumque dignitas: nam vel pri ... mores Imperii Conftatltinopolitani Icribendi operam non dedignatos eife deprehendimus. Ex anni vero Ggnifieatione accidir , ue in Codicibus qui noeam non habene , funt aurem ii bene mulri , ex allis qui & ztatis t1C Calligraphi nomen ,ir(Wlli"erunt a non feeulum modo) fed edam manara

Digitized by Coogle

}8 PAL A: 0 G It A l' H I A G R .iE C A, LIB. I.

iatcrnofeere perfa:pe Iiceat , quod non femel experti fumus. Illud etiam emolumcnti hinc emerget, qQod aliquot Scriptorum a:tatem deprehen; dere poffimus. E~empli caufa '. fl. Poa-e~i~us Codicum ubi Maximi PIa.. .nudjs opera connneneur fubfcrlptlones vidifler , annum 1360. £rzferentes, nequaquam dixi{fet Maximum Planudem decimo - quinto [zculo fcripf11fe: qua in re manifefte lapfus eft, nam fub inirium decimi quarti Borebar..

Hue accedie item Eccleftarum, Monaftcriorum, Loeorum &; Biblio, thecarum notitia : hec omnia fiquidem paBiO) indicant Amanuen{cs, ue fequenti Capite videas. Ad hec vero, cum fingulares rerum eventus fuo tempore acciderene , ipfos Calligraphi multi adfcribere non negligebant: ita ueaanum , menfem ) diem) imo horam non infrequenter conftgna. rent. Nee modo eas , quz prima manu exarare funt , noras ; fed edam alias variz manus &; a:tatis , Ii quz obfervatu digne Iune , edendas cen .. fuimus ; rati nihil eorum fuo fruau carere , fed ad Grzca: ventftatis Ik fcriptionis noriciam plurimum eondueere, Alia: autem notule a nuga. cibus Greculis in fine vel initio librorwn adjed:z, edi non hujufmodi {int ue mereantur in publicum edi , vetullatis tamen e:&loratoribus non produs inutiles funt: nam in Codicibus , exempli ca decimi fzculi , initio & fine, ac plerumque in marginibus, undeciml , duodecimi , terrii-decimi &; fequentium fzculorum manus obfcrvantur in Notulis iftiufmodi, cum anni plerumque fignificatioae; unde prioris manus etarem deprehendere & a1ferere licear,

Si quando Amanuenfes ejus Codicis, quem esfcribune , notam adfe, rant, quod rarius cenringie , etiam tempus annoranr , quo apographum fuum ediderunt i fed ue plurimum notas illas priores penitas negligunc , fuafque folum adfcribunt. Nufquam vero accidie, in Codicibus Ialtem quos evolvere Be quorum eeaeem explorare licuit; Ut noeam alterius vetuftioris Calligraphi exfcribant , non appolita fua.

Notas Forro Codicum omnes , quas excerpere poeuimus J hie fubji .. ciemus: live nomen tantum Calligraphi ferant, five quidpiam noraru dignum enundenr , vel temporis noram , vel annum diferte conGgncnt; live hec omnia Iimul , quod non raro contingit. Annum fiquidem Amanuenfes Greci frequenter annotant , itemque mcnfem, indichcnem, diem, imo horam inrerdum , qua ablolutum opus fuit. Annum aurem Greci fecundum eram fuam communem ducune a crearione mundi , numeraneque annos ante Chrifrum natum HOS. quos fi demas a Scribarum noris , annum Chrifti reperias, Exempli caufa J Ii noretur ad calcem annus 'Ho. derne annos 1508. &; qui fuperefr numerus 1041. annum Chrifti indicabit. Hie porro animadvertas, notam anni quz a Gerardo Voffio in Przfatione ad opera S. Ephremi adfertur , ubi Coda jutfu S. P. Niconis dicitur fcriptus a lona quodam ~T~ ~~, anno J3'. neceflario vitiofam dTe. Non poteft enim annum Chri.lH indicare, quia DCC apud Grzcos, nee apud Latinos illo tempore in ufu erat annes a Chrilli ortu numerare, Verum qui hane notam exfcripftt, millenarium haud dubie prztermiftt 1 five illud erafum e Manufcripto fuerir , five' .fcita.ntia fteglecrum Ute ~arc legendum omnino vlderur , ~~~. anno, mundi fcilicee, 6jJ I. id ell Chrifti 101.3. uri coroprobant exempla ilia bCD' JDulta, quz mox adfcrcmus.

Digitized by Coogle

PALJ£OGRAPHIA Gll£CA, LIB. I. 39

Aliquando memotanc Calligraphi Impereeores (ui ttmporis, rarius Patriarclias Conltanrinopolitanos: qui in Sicilia fcripferunt, l\.eges Sicil~: qui in Oriente, Aral)es Principes atque Turcas. Non d«funt qui ana~ numerenr a moree Alexandti J Be ab inirio regni Philippi Arid«i: panciore, e Grecis qui pofrremis fzcalis feripferunt & Cal1igraphiz munus obierune, a Diocletiano Imperium ineunre computant: quorum omnium exempla jamjam adenine. Q!Jid quod in unum incidi Codicem in Italia J ubi anni, a fundarione Templi S. Sophiz Confrantinopolitani, ducunrurj Has vero pofleriores annorum notas arbieraru qujfque fuo ad .. jiciebat: de more aurem & confuetudine annos, uti diximus, a conditu mundi numerabane,

Noeas vero at fuhfcriptloncs hujufmodi ad ufque fzculum decitmJm~ fcxrum produxi. Licee enim de veteri tanrum Grecorum fcriptionc agcre defhnaverim J quia infimis fzculis nimias & multipliciores manuum noras varietatefque deprehendimus J quam ut polfmt lingulz exhiberi , quod fane perquam minimo ftuCh! fieret; attamen cum in fubfcriptionum rceenlione chronologico otdine precedamus , hafce notas ad ufque ferculum x v I. fubfequi vifum ~ft; ut quifque noverir J quinam Calligraphi tanram Manufcriptorum copiam exaraverint, quantam extremis [.reulit videmus emi1fam.

CAPUT VI.

NotA "C nominA CaJligrAphorum " terlio [_1110 lid Jec;mllm - tertium.

Qu £ vetuftiffima occurrit nota hujufmodi, excerpta Mt oHm es II I. Ie ... eodiee Apollinarii Ceenobiarche , qui Codex jamdiu, ue videtur, ve .. wc.

t e &: fieu periit: habeturque in Exemplari olim Renati Marchali,nunc

vero RR. PP. Jefiiirarum Collegii Ludovici Magni. In nota autem hujut:

modi fertur , Exemplar illud vetulHus iplius Origenis manu emendarum

fuilfe: in eadem vero nota legitur Eufebium Seholia adjeci1fe Exemplari,

quod ad Origeniani fidem exferiptum fuerar , lie vero legebarur J

Ego E"filiill6 Scholi4 .4jtri: diciturque Pamphilum & Eufebium emenda1fe Codicem. Ita ue autographum illud juffu Origenis defcriptum, ab ipfo Origene emendatum J apographum vero illius ab Eufebio deinde Sehollis illuftratum, '" a Pamphilo Be Eufebio limul, corredum fUerit. Noeam integram mGX adferemus.

Not» Codicllm vttuJliJIimorum " 'J"into til nonum ,,[qUI flcu/llm.

Codex vctuftiffimus Czfareus, Diofeoridis opera compleltens, de.·.c1 .... quo pluribus agit Petrus Lambeeius in Biblioeheca Czfarea Lib 2.. c. 7. we. ineunte fexto {Zeulo defcriptus fuit ad ufum Julianz Au~Hz J eujus pater

erat Flavius Anicius Olybrius Imperator, mater aueem Plaeidia Augufta Valent~iani tC~ 6lia, ~~am. eft ex ipfius Julian~ Auguftz fchemate

own allis 1igUflS elegant ptGNra exprellis, c11'eumpofrto nomine

Digitized by Coogle

40 PALAiOGRAPHIA GRJBCA, LIB. t

10"( A 1 AN A:qua de re, neenon de reliqttis depiC'Os ejus Codicis TabelIi •• <t~ vere Augu1bm przferunt magni6centiam, fufius agitur Libro I I L Cap. I I. adferturque Iuliane 6gura, ue a Lambecio exprdfa fuit.ln primi

folii pagina priori, recendore manu legitur, -I- ~~, (a,C1Jo" ~ i1ItJfJL)Je) ..

«r. , ~'C\. __ ~J1~ I .fI_AlL'" J, , • dlUl, ~ft&7nIDI P?#JCIJ/,,'7ZI 1& Xl,c,",wO,.. -nlI."CIff .. ~~,tw"f, .....,9J.~0l. 0

•• .G.! I r ---~- ... , ·t 't\...~" • IT.! • ..., 0..... I

XOf'lalf'Nt'lO' OIJ«InI', tfIO'O~ ~ i",OCl~ 'I1t "'!A-'UlIS-T'lJ Of (-f9't£XO'7 Z(.I~~ Nt£;w.rt£II.\,

,tnJ/At'iJ .,(.wUUW'7Z1 -rv,.,~o",~ 0, rrr! tirchl "v KprL\" tm~; 'i' ~ , dl.: hoc eft, HIIM librfl", Dioftorilli4. ell", 'Vetl/flate prorflls laboraret .. ac peri/fllllm eflet nt penit_ i"ter;ret.. cfJ1IIpeKit ChortafmtnlM. jive Alfl"",1M JOMItIts .. juJu 6- expm{is hlflOrati,f Ji"'; in MOfIIJchil D",,;,,; Nathllnael • nutIl No[octJmi Xmoaochii Crllli4 111mf) 69'+hoc ea Chrifti 1406. 9J.XJ'M apud Grzcos innmi zvi, eft librum compingo, 've operculis inftruo: xpr1.A", autem dicebaeur Rex Servie , Cr.IIs Stf"I)itf & uxor ejus xe}.'\tI.f,t£, C"tf.141l4.

~'eirciter In vetulliffimo & elcgantiffimo Codice Renati Marchali, qui nunc eft (ecuJi. RR. PP. Jefuitarum Col1egii Ludovici Magni J habeaeur Prophere cum led:ionibus veterum Ineerpretum ad marginem.: eftque confcriptus lireris unciaHbus quadris , cum acccntibus & fpiritibus. Ante Hcfa·iam hec le, guntur, a Joanne Currerio in pra:liminaribus ad Procopii in Hefalam COOlmcmarium edita Parn: anna lSSo.

ld ea I ex Verfione Curterii,

DtfcriptllS fjI Ht/.ill~ U E~plllr; Abbali4 A/oW",i; CtnlDbidrrhtl. i" 'lUI) ~4 fl1ll1ll ifthee atljieill"t.r. Difumpt.s tfl He{lliM U edititmt Hexaplor.",: collat.s •• - tem ,.", Hex.,lD 1Ilio. i" 'lfIIJ ift. amllJtllntflr: A(&ur~te tdititmu ",,1Itscorret1e (."t. Cl)llate mi", fllerum ,,,,,, TetrapltJ Ht/Mil b CII1II HexaplD. Ad bec , u initio et;"" Iff'l.' lid 'UifUllltrll Tyri. «c.rat;fI' e",mallt.s eft· Uji mi", f."''" ad finem uf'lUt oifllJllil. 'l.e de T]f'1J eft. t""i4 Or;gmi4. in 'l.illfls Bejtli4", explicat: & ftd"lD aa'Uer'If1Itu 'lUI) fmf. jitlpfM Ji8ionu f.",fzflet • 'l"""tll", PlJt.i",us • IJnmt dubill", tx fmf. ipfitu etJrf'eximflf. Prneru etln.t~ e/l dUmJ 'llle LXX. V".orfl'" tjlEditilJ. 'II", iii lJ"e ;" Htj'tIi4", ft:ripjit EllftbillS: .t'lfle ;" 'lflibtu tr~t 'U4ridM. ex inJag4tl) explicllliMiI ft1l{fI tIIIII ipji flllJ'lfIe ewrex;tIIfIS.

Deinde ante Ezechielem,

Mi","~~'" ~ ~ «ht~J.~)J TIl A".t' A1f1J~,t£prtl.,v b".G~')CtJ, ~ ~ ~

~...,~. ~J~.s. ~ -it! It&" ~ o..~~, .cEILt1rt\rJ" ~ IaMP~~ ~

~, n..' _!~-,. ,. d '~_' .. .1 1'6..... ' • ,

"Til .~,.,O" IWW 'n'lf«nft..QI" ... "" .. '!t ffIflW lt1eA /)~t/WrD, ~ '~)uO')lI«"'TI.

o EwJ'lOl

Digitized by Google

PAL.£OGRAPHIA Gll.iECA, LIB. I. o E;cJiC,o, ''''; ~~tI. ~I~ n~,~, ~ EuDiC,o~ ilr~t]oJrl(J'I&.

Id ell: ex eJufdem Inrerpreeaticne,

Dtfcr-ipm tft (EZechiel) lib EXt1ll~lIIri Abbatil .Apoli"..,.jj ChllJbiarchte·, in fri (""imtmtwr fill ftfllllfllllr. Ex/mptus tfl ~ Edition"11J Rexapl". & curret1f11 aJb;;,til Origmil ;pflus Tetraplu. 1JfIIetUzm "'"nil tj#s mIt1Ialltll [lint. & fobol;;! ;1- 1 • .fIrMIl. Ego E1Ifebius SchoU. "jtti. P"mphiflls & Eflftbi#s 7:orrtxtfunt ..

Codex Colbertinus num.. j'14"9. ex Infula Cypro in Biblioeheeam CoL. ftl. lal bertinam adve~s anna 167J. eft membranaeeus uneiali eharad:erc deferi- YUt.en. ptus; non quadro ilIo ac rotundo , fed oblongo & erecto; non aueem deflexo & alteram in pattem propendenre , ue alii in fpeciminibus pro-

Iaris ad Librum tertium, Ifti vero reclinati in utramvis partem & de8exi unciales characteres , aliis recenriores etfe videntur : etu ea d~ re non

pollit tumm ferri judicium. Hie igitur Liber quatuor Evangelia comple,

ditur cum Synaxarii5 initio przfWs, & hane habet. notam, frima manu feriptam, fed a tineis dewrpatamJ ue vix legatur, i'Ypd.~" J ; Ji). ns I/rJ. ~'eI'

.. ~v ~ ul i~d.A£c.l5tr

:.~~., aa.,.:l~ ~.rfto; ~t£~cI. ~-rJ"" ~ ; :)401 E~A:.C~ •

. , .. \. L~ #.J. JJ I' t ,r- I e, I , .... 'E' I ,

xu~o, J 0 ,-~ .. ~ ~C1'o'iCil' 'f' '\..7iift£~~ "OW"',, ~ 'nt CIC.)CV tI'lV~V te-1'U71""1

~, .•.. .,;v ~1cuJ. cxfGf':~V~~ tipJuJ.

Pol1:rema fyllaba t;,~ ad nomen Calligraphi pertiner , reliquz excid.~

runt, feofus hie ell. Scr;,t"s tfl »it Libtr manll p«clltoril !l.l

hflIIt «Nl;.t [ant1ijJilll. Dtipara b S. E#I,chills. DfJ1IIinllS VWfI Deus interctjfllJllilJlls [tmtlijJilll4 Deipllr46- s. Efltychii 14rgutflr nobis V;tll'" in ctel;, Ittrnalll. alllm. Hie igitur E vangeliorum Liber pro Ecclelia S. Eutyehii d~

fCriptus videtur, .

Codex opcrum Joannis Damafeeni &: aliorum , ad cujus 6~m fcriptus auo 7S' fuir anno Chrifti 12.79. codex Regius Bombyeinus num 2.9j'J. de quo in-

ferius ad annum 12.,6. ubi lie noratur : IWf1"YpJ.c,JI 3. ~ (61(l,),}fJ ~~''Q~ c"

or; ~~ (l,,(l,~oS~ ~ ';';J~ Ctc.w~~ ~ Of'oCvrle1-' ptJf.UI~· ~ttJf (l"C;uor E-ypJ.cp"

, • 0"1 .., J t ~. • 9 .. _ Q-. ' I "'.' fl ~ 1" ... _"I..'

J(Jf cuI\t CI iT, , 'i'c, '; Gf~ CIF' ~'CV""1 'rD~ ;K0ro" 'J1{ ftM'rDU pl'oNV.CI.;K' 'J1{ 'jC"yor-

"" I ~ ~s 1'1~ ?r1, .. JCjU:o" : quz ftc interpreramur t Ex[crip~s tfl tlfltt1ll e~ Libro. fui rtptrtlls tfl in '(Jeter; Bibliothtc. !-ana te EccltJite flniorir RtJm4 .. flli Liber

(criptlls f#trllt ""'" 6276. (ia tfl. ChriJIi H9·) ittS .t II ,r4ceaenti Libr» aJ 1"'1- [mum. II""; nllmtrmt#r ~ 17. Totam infcriptionem) cane ungulatem , habes infi-a ad annum u. 76. Prior aueem ille Liber ex vereri Romana Biblio ... theca erutus , an exllet hodie , an perierir, ignoratut. Circa noeam ann! priorem, quz ex codice Romano scerpta dicitur; neenon de titulo,quzdam difficultas oboritur, de qua inferius ad annum 12.76•

NfJt~ CoJ;cum non; [mil;.

Codex Monafterii S. Michaelis in Lotharingia Pfalterium completUtUt IX..--. unciali charafrere Grece eonCcriptum a Sedulio Scoeo, qui teae Hepi,

damo S. Galli Monaeho , B.orebat anna Chrifi:i SIS. In fine aurem eadem

ipfa manu legit~r, i~ l:"S\J~~ l:,Jijo, ~-y~¥, Ego Stt/fllius Sr.(JttlS [tripft. HujusLibro rertio fpeeimen daeur, pluribLlfqueeditferitur de ipfo Seoto

deque Codieis forma. F

Digitized by Coogle. •

42. PAL)£OGRAPHIA GRiECA~ LIB. I.

ad.rca me- In Codice olim SangermanenG , ~Ui dudum fubreptus nobis fuit ab

IUDI J X. I .

{e,- nefeio quo improbo: eft aueem G 0 num Greco-Larinum , ab Hen-

rico Stephano , Jofepho Scaligerc , alii(que viris memorarum , habemr in fine nota J 'luz dieitur a Martino quodam defcripta fuilI"e, ibique verfus quidam Iune ineompti &: barbari partim a Joanne Scoto Erigena , partim a Martino faCl:i, manus autem ejufdem noee eft un ius Martini. In ilia aurem Nota laudatur Carolus Calvus tunc imperans.Ermentrudi5 ejus uxor, Hinemarus &: Liuddo , atque ipfe Ioanaes Scot us Erigena , qui immerito gllJrill Gr~twfl'" dicirur, Codicem numquam infpexi :' fed qui carmina illa ineptiffima ad caleem Pra:fationis Glo1fario Labbei 16'9- prz6xz, retulic , putat GlolI"arium illud Sangermanenfe unciali characte, re fcriptum, vennhus eife nota illa & carmine a Martino fcripto. In fine carminum hoc Iegieur ~ £MJwI~ i', .. {t Md1'71'O~ i'/J.p,~ cUm, MarttnNt h4C Gr4h fcripfo. Qua una fubfcriptione arguitUr, Martinum Doctoris nomine immerito exornari in titulo Carminum.

:~~~rci- Codex Regius num. 1809. membraneus, ingentis molis , pulcritudine & elegantia nulli concedie : fcriptus, ue exploraeum videtur, ad ufum Bafilii Macedonis Imperatoris, cujus & totius Familie piChJra initio comparet in .paginis duabus ,fundo aureo. Tabula: aueem Bafilium , Uxorem & Filios exnibent, adferiptis circumquaque Iambis , ubi Calligraphus Balilium quafi tunc imperantem alloquitur. Torus Codex vere Auguftam przfert magni6eentiam.Nam quadraginta-quinque Tabulis pr~grandibus aepiCl:is, auro fulgentibus, res a Gregorio Nazianzeno, cujus hie opera continentur , enarrare , varus piCluris reprzfentantur.jIujus Codis:is una aim fpecimine peramplam deferiptionem habes Libro rerrio,

AaDO IJO. Codex Colbertinus num.340. Membranaeeus compledirur vitas San.

&arum Maii,Junii, Julii & Auguili, non quales a Symeone Metaphrafte concinnatz funt; fed quales erant ante quam Metaphraftes iis manum admoveret. Hie vera Codex, primus omnium, quos quidem viderim , annum mundi diferee przfert, lie enim ad ealeem habet prima manu.

M,J~", ~, hll-'~/"l :r :Aa, T,q~ ~ d.~ttJTOPJ £7C.~«/~ "ol(Jx.ou

T~ ep.wJ,~ i'f~R' A N A~ T A 1: 101:

T~ (6{~h' tc:J"jf <m7, ~eJi, p.'tJ,u,; "pM.

K \ _It .q\ • I\. 1 ... _}_J 4f 'lZJt4,o, CUI,I' Of t/I,~~, ..", .,loW,

no».cl, ~~, t¥t'1ft\rL""iul~, APJ~'

Et interjeClo fpatio.

E~ Xtl~~ h,wv/i'4' -~~ K'fI-'Od ~ -nD4 'JD~ .'0", e, CJa~~~

1 .... , ... ' A I I\.~' , ., I

AYUW' 'G1f'1N'J' ".",,'7I""S I. i'rl~, ~ '1"., •

Id eft.

Mtmtnto Str'Ulltor, tt"tlltW tmi'fJtr(orfUII PrtcibtM i"Umtrlltlt DtipMIt

.4 N.A ST .A SIl, flli "41" WWt JtriJlil Librum, fuem 11111""'111 ft,., me":

Digitized by Coogle