0% found this document useful (0 votes)
440 views660 pages

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 67.

Patrologiae cursus completus : Series latina (1800) Author: Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875 Volume: 67 Publisher: [S.l. : s.n.] Language: Latin Call number: ALV-0047 Digitizing sponsor: University of Toronto Book contributor: PIMS - University of Toronto Collection: pimslibrary; toronto
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
440 views660 pages

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 67.

Patrologiae cursus completus : Series latina (1800) Author: Migne, J.-P. (Jacques-Paul), 1800-1875 Volume: 67 Publisher: [S.l. : s.n.] Language: Latin Call number: ALV-0047 Digitizing sponsor: University of Toronto Book contributor: PIMS - University of Toronto Collection: pimslibrary; toronto
Copyright
© Attribution Non-Commercial (BY-NC)
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 660

Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from


University of Toronto

http://www.archive.org/details/patrologiaecursu67mign
.

PATROLOGIiE CURSUS COMPLETUS,


SF.U BIRLIOTIIECA UMVERSALIS, IINTEGUa, UNIFOKMIS, COMMODA. OECONOMICA,

mm]\ ss. rATR^M, doctorlm sciun ouimqije eccleslvsticouhm.


SIVK LATlNOnOM, SIVE GHfiCOHUM.
or/ AB /EFO APOSTQLICO AV MTATE^I tNNOCIiNTll Hl {ANN. 1216) P/tO LATINIS,
BT ADCONClLll FLOIUINTINI TK.WP0/I.4 (.l.ViV. li3'J) P/iO GHMCIS FLOIWEHUNT :

RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIIIM OUiE KXSTITEKE MOMJMliNTOIUlM CATIIOI.ICA; TKAOITIOINIS PEU QUINDECIM PKIOUA
IXCLESIJE S^DCULA,
J'J\T* F.lllTIONES )ir.r.llK\TISSIM»S, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS HJNUSCIUPTIS COI.LXTAS, PEUQUAM DII.IGIN'-
TEK C»STIG*T» l)ISSERT»TIONlliUS, COMMKN TAHIIS VAIIMSQUE LECTIONinUS CONTINENTEIl II.LllSTKAT» ; OMNIIir»
',

oiKuiBiis rosT AMn.issnus editiones qu* triuus novissimis s.ecui.is deiientur xBsoi.in »s, nETi.cTis
»UCT» ; INDICIBIIS 0RD1N\RIIS VEL ETIAM »N»LTTIC1S, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES »LirilJ|ls
MOMI.NTI SUBSEQUENTIBUS, DON»T» CA 1'ITIlLIS INTKA IPSUM TI.XTUM KITE DISPUSITIS, NECNON ETTITUI.IS
;

SINGli,,»KUM P»GIN»UUU MaRGINEM SUPEIUOREM DISTINGUENTIUUS SUliJECT»MQUE M»TEII1«M SIGNIIT-


CaNTIBUS, iDORNAT» (IPERIBUS CIIM DIIDIIS, TUM »P0CRVPII1S, »L1QU» VERO »i;CTOI'.IT»TE IN
;

OKhlNE »D TR»D1T1I1Ni;m ECCLESUSTICAM POLl.ENTlllUS, »M1'I.1F1C»TA ;

OIHiKNTlS ET QII»Dn»GINT,V INIllCIBUS SUB OMNI KEsPEr.TU, SCII.ICET, AI.PIIABKTlCll CllRONnl.Or.lCO, VNALVTlCl),
,

ANAIOr.lCO, STAIISTICO, .SVNTIIETICO ETC, KES ET AUCTOKES EXIIini NTlliUS, ITA IT NON Sdl.UM STIl-
,

UloSO , SED NECOTIIS IMPLICATO , LT Sl FOUTE SINT PIGKIS ETI»M ET IMrCUlTlS PATKANT IIMNKS
,

SS. PATRES, LOCUPLEIATa; SED PU.ESERTIM UUODUS IMMENS1S»ET GENKRALIBUS INblClllUS, Al.lKUU
SCII.ICET KEUUM, Q.UO CONSUI.TO. QUIDQIIID NON SOLUM TALIS TALISVE PATEU, VEUUM KTlvM
UNUSQUISQUh PATUUM, ABSQUE ULL» EXCEPTIONK, IN QUOIll.lUET TIIEW» SCRIPSERIT, UNO
INTUITU CONSIICUTUK ; 4LTKR0 SCKll'! UILC SACK.4i EX QUO I.ECTORI COM-
.

lEUIUE SIT OUVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPEIIUM SUORUM LOCIS


SINGULOS SINGULORUM I.IBROUUM SCRIPTUR* VEUSUS, A PRIMO GENESEOS
USQIIE AD NOVISSIMUM APOCALVPSIS, COHMENTATl SINT :

EDITIO ACCUKATISSIMA, CCTEBISQUE OMNIBUS FACILE ANTEIONENDA Sl PERPENDANTUR CIIARaCTEBUM NITIDITAS,


,

CIIART.f: QUA1.1T»S, INTEGRITaS TEXTUS, CORRECTIONIS PERFECTIO, OPERUM RECUSOBUM TUM VAUIETAS
Tl M NIIUEUIS, FOUM» VOLUMINUM PKRQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGl.E UECUUSU CONSTANTKK
Slllll.lS, PRETII EXIGUITAS, PRfSERTlMQUE ISTA COLLECTIO UNA, HETIIOIilC» E r CllRONOLOfilC\
Sl XCENTORUM FUAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE IIACTENUS IIIC ILLIC SPaUSOUUM, VEL ETIAM

INEDITORUM, PRIHUM AUTEM IN NOSTU» BlBLlOTnEC», EX OPERIBUS ET MSS. »D OMNES


yETATES, LOCOS, LlNGUiS rOKMASQUE PEKTINENTIBUS COADUNATORUM,
.

ET eX INNUHERIS OrERIBUS TRADITIONEM CATIIOLICAM CONFLANTIBUS, OrUS UNICUM MIRABILITEK EFFICIl N lUM. 1

SERIES LATmA,
1» QUA PRODEUNT PATRES, DOr.TORES SCRIPTORESQUE ECCLESI^ LATIN.E
A TEHTULLIANO AD INNOCENTIUM ill.
ACCURAINTE J.-P, MIGNE,
BiblioUicctic cierl nulTcrste,
SIVK CUnsUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SClENTIiE ECCLESUSTICE KAMOS EDlTollK.

fATROI.OCIA, aD INSTAR IPSIUS ECCLESIf, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LaTINAM, ALIAM GR.CCO-LATINaM.
AMB^EPAKTES JAM INTEGRE EXAKATX SUNT. LATINA, 222 VOLUMINIUUS MOLE SUA STANS, 1 I 10 FRANCIS venit: GR.CCA
DUPLICI KDITliiNE TVPIS MANDATA EST. PlllOB GR^CUM TEXTUM UNA CUM VEKSIONE LATINA LATERALI COMILE-
CTITUR, ET lOiJ VOI.UMINA, PRO PRIMA SEUIE GR.ECA.NON EXCEDIT. POSTERIUR AUTEM VLRSIONEM LAT1N.\M TANTUH
EXIIIRET, inEliQUE INTRA 55 VOLUMINA RETINETUR. SEIU.NUA SERIES GR.EC0-LA1 INA AD 58 VOLt MINA TANTUM
ATTINGIT; DUM IIUJUS VEUSIO MERE LATINA 29 VOLUUINIDUS EST ABSOLUTA. UNUMQUODQUE VOLUMEN Gll*CO-
LATINUM 8, UNUMQUODQUE MKRE LATINUM 5 FUANCIS SOLU.HMOUO EMITUU UTROBIQUE VERO, UT PRETIl IIUJIIS
:

UENEFICIO FUUaTUR EMPTOR, COLLECTIONKM INTEGRAM, SIVE LATINAM, slVE GR.ECAM CoyPAUET NECESSE EUIT;
SECUS ENIM CUJUSQUE VOLUMINIS AMPLITUHINEM NECNON ET DIKFICULTATKS VAUIA PUKTIA ilQUABUNT. IDEO, Sl QUIS
EMAT INTEGRE ET SEORSIM COl.LECTIONEM GU.€C0-LAT1NAM, VEL EAMDEM EX CR;CCO I.ATINE VERSAM TUM QUODQUE ,

VOLUMEN PRO 9 VKL PRU FRANCIS SOLUM OUTINEBIT. QU.C CONDITIONES POSl KRIOUl rAJROLOCI.E LATIN^E SEUIEI,
PATRES AB INNOCENTIO III ADCONCILIUM TRIDLNTI.NUM EXniBENTI, APPLICABUNTUR. PATROI.Or.lA QU.L MANUSCRIPTIS
IN BIBLIOTHECIS ORBIS UNIVEBSI QUIESCENTIBUS CUNSTADIT, NKCNON PATUOLOGIA ORIENTALIS, tONDlTIONlUIIS SPE-
CIALIBUS SUBJICIEMTUR, ET EAS IN TEMPORE SUO AN.NLNTIABIMUS, Sl TEMPUS EAS TVPIS MANDANDl NOUIS NON DEFUtRIT.

PATROLOGIjE LATINM TOMUS LXVIL


DIONYSIUS KXIGUUS. S. C.^SAIllUS. FACUNDUS HERMIANENSIS. ALII.

EXCUDEBATUll ET VENIT APUD J.-F. MIGNE, EDITOUEM,


IN VIA DICTA THIBAUD, OLIM lyAil IIOISE, PIIOPE lOKTAM LUTETI.^!; PAIilSIOKUM VULGO
O-ENtEH NOMIMATAM, SEU l'tT/7-Jt/OiV77iOL'Cfc;, NUNC VEKO IINTRA MOENIA PAItlSLN.V.
AVIS IMPORTANT. 5 06 7
LTapres nne deslois providentielles qui rfigissenl le monde, raremenl les (rnvrcs au-dessus de l'ordinairo sp font
sans cinlradicUfns plu^ oa mnins forles et nnmbreiises. Les Ateliers Catlioliques ne pouvaicnl gu^re echapper h ce
(acliet diviii <ie leur ulilile. Tanlot on a m& lciir exislcnce ou lcur import.Mnre ; tautot o'n a dit qu'ils claient fermfis
011 qu'ils allaienl i'elre. ( etienOant ils poursiiivcnt leur carriere depuis 21 aiis, et les produclions qui en snrlent
rievienneut de pliis en plus graves e_t soign^es ; aussi parait-il certain qu'a mnins d^evencmenls qu'aucune prudence
humaine ne saiirail )>r('voir ni empecher, ces Ateliers ne se fermeront que quand la Bibliolheque du Clerqe scra
lerininiie en scs '2,000 vnlumes in-i°. Le passii paraii un sOr garant de ravcnir, pource qu'il y a a esp^reroii a
cr.iiiidre. Cependaiit, p:irmi les ralomnies auxqiielles ils se sont trouv^s en bulte, il en est deux qui ont die ronli-
niellempnt re[/dtees, parce qn^etant plus capilales, leur elTet enlrainait plus de consequences. De pelils ei ienares
conciirrents se soiit ilonc acliarnes, par leur correspoud.ince ou leiirs voyageurs, 'i repuier partout que iios lidilions
elaicnt nial corrigees et mal iinpriniees. Ne pouvant altaquer le loud dcs Oinrages, qiii, poiir la plup.irt, iie sonl
que les chers-d'ocuvre du Catliolicisme reconnus poiir tels dans tous les tenips et daiis tous les pavs, 11 fallaitbiei
se rejeter sur la lorme daiis ce qu'elle a de plus serieux , la correclion et rimpression ; en effet, ies chefs-d'u^uvrt
nieme n'auraient qu'iine deini-valeur, si le texte en titail inexact ou illisible.
11 est tres-vrai que, dans le principe, un succes inoui daiis les fasles de la Typigraphie ayant forci5 rEdiieur de
recoiirir aux mecaniqiK;s, alin de raarcher plus rapidemenl et de donner les ouvrages a moindre pri\, qiialre volumes
du double Coiirs d'Ecrilure sninle el de Tlievlogie furenl tiriis avec la correclion insulfisante donnee daiis les impri-
nieries a presque tout ce qui s'edite; il est vrai aussi qu'un cerlam nonibre d'aulres volumes, apparlenant h diverses
I'ublicalions, furcnl imprlmes ou trop noir ou trop blanc. Mais , depuis ces temps cloigmis, les mucaniques ont
cedii le travail aux presses a bras, et rimpression qui en sort, sans ^tre dii luse, atlendu qiie le luxe jurerait dans
dcs ouvrages d'une telle nalure, est parfaitemeiit convenable sous lous les rapporls. Ouanl a la correctioii, il est
de fail qu'elle u'a jamais elii portiie si loin dans aiicime 6dition ancienne ou conlemporaine. El commenl en serait-il
aiitrement, apres toiites les peines el toutes lcs depenses que nous subissoiis pour arriver h purger nos t^preuvcs de
Inutes laules? L'habitude, tu tjpographie, menie rians les mcilleures maisons, est de ne corriger que deux lipreuves
et d'en confiTer une troisieme avec la seconde, sans avoir priipani en rien le maiiiiscrit de Tauleur.
I>ans les Aleliers CiHlioliijues la dilference est presque incommensurable. Au ninycn de correcteurs blanchis snus
lii barnais et donl le cnup d'ii'il typographique cst sans pitie pour les fautcs, on commrnce par preparer la copic d'un

bout a Tautre sans eii escepler un seul mot. On lit ensuite en premi^re epreuve avec la cnpie ainsi prepnriie. On lit
en seconde de la nicme iiianiere, rnais en collalionnant avec la premifeie. Oii fait la menie chose en tierce, en colla-
liniiiianl avec la sfcnndc. On agit de meme en quarle, en collationnant avec la liene. On reiiouvelle la mgme npii-
ralion en quinte, en collationnant avec la quarle. Ces coUalionnemenls ont pour but de voir si aucuue des faules
signaliies au bureau par MM. les correcteu^, sur la marge des lipreuves, n'a ochtppii a I\IM. les currigcurs siir le
marbre etle miiial. AprJs ccs cinq leclures Pnlierss contrSliies l'une par 1'autre, el en dehi.rs de la prcparalion
ci-dessus menlioniiiie. vicnt une rtivision, el snuvent il en vienl deux ou trois; puis roii cliche. I.e clichagc opt-re, par
constiquent la purel6 riu leste se trouvant imniobilisiie, on fait, avec la copie, une nouvelle iectme d'un boiit tle l'ii-
preuve a Tautre, on se livre i une nouvelle rtivisiou, et le tirage n'arrive qii'apr6s ces iiinomhrahles precaulions.
Aussi y a t il S Montrouge des correcteurs de toutes les nations et en plus grand nombre que daus vingl-ciiKj
imprimeries de I>aris reunies Aussi eiicnre, la correction y coiiie-t-elle aulant que la composiiion, landis qii'aiiIours
I

elle ne coiUe qiie le dixienic I Aussi enfin, bien que 1'assertiou puisse parailre liinHrairc, Ccxactilude obienue par
lanl de frais et de soiiis, fait-elle que la plupart des Editions des Aleiiers Cullioliques laissent bien loin derriere elles
celles miime des ci'Ii'bres Uiintdiclins Mabillnn et Montfaucoa et des cSlebres Jtisuites Pelau et Sirmoml. Quc Tod
compare, eu elTet, irimpnrte quelles feuilles de Icurs liditions avec celles des nolres qui leur correspondent. cii grec
conime en lalin, on se convaincra que l'invraisemblable eiSt uiie riialitii.
Dailleurs, ces savants ^mineni.s, plus pr^occupes du sens ries texles que de !a parlie typographique el n'iilant
point correcteurs de prnfessinn, lisaienl, non ce que portaient les epreuves, mais ce qiii devait s'y trouvcr, lcur
iiaule intelligeuce suppU'ant aux fautes de l'iidition. Ue plus les Btineriictins, coninie les Jiisuiies, optiraiciit prcsque
toiijoiirs sur rics nKiiiiiscrils, cause ptT(iiituelle de la rnulliplicitfi des fautes, pcndant quc les Aleliers Calholiques,
donl le pn pre esl surtout de ressusiiter la Traditioii, n'op6rent le plus souvent que siir dcs imprinuis.
Le U. F. Hc Biicli, Jtisuite Bollandisle de Urusellcs, nnus t'crivait, il y a quelqiie lemps, n'avoir pii Irouver en
dix-huit niois d'iilutle, une seule faule dans nolre Pulrologie laline. M. Uenzinger, profcsspur de 'Jhtiologie a l'Uni-
versilii tlc Vviirzbniirg, et M. licissmaiin, Vicaire Ciiiiieral de la mcnie ville, nous mandaient, a la riale dii liljuillel,
iraioir pu tigalemeiii siirpreiiilre une seule jauie, soii dans le lalin soit dans le grcc de notie (iouble Palroloqie. Enlin,
le savaut P. Pitra, Biiniidlctin de Solesme, et M. Bonelly, riirecleur dcs iiiiifl/es de pliilosophie chreiietiiie, mis au
dtili de nous convaincre d'une seule erreur lypo^raphique, ont 6ti rorctis ri'avouer que nous n'avions pas irop
prtisiiinii de nolre parfaite correclion. Daiis le Clerge se iroi.vent de bons latinisles et de bons helltinisies. el, ce qui
est pliis rare, iles hoinmes Ire.spositifs et ties-pratiques, eh bien I uous lcur promettons uue prime de 25 cenlimes
par chyqiie faute qu'ils tlccoiivriront dans n'iuiportp lequel de kos volumes, surtnut d.ins les grecs.
Malgri- ce qiii (ireriide, rEditeur des Cours conwlets, seiitant de plus en plus rimporlance et mSme la n^cessild
duiie corrccii.iu pnrfaite poiir qu'un ouvrage soit veritablemcnt iilile et estimable, se livre depuis plus d'iin an, et
cst resolu de se livnr jiisqu';i la fin a une opcratinn loiigue, penible el coOteuse, savoir, la rcvision cnlif^re et
universelle rie ses iniiomliraliles cliilois. Ainsi cliacun ric ses volumes, au fur et it mesure qu'il lcs rcmel sous prcsse,
est corrigii niol pour mot d'un bout S l'autre. Quaraiile liommes y sont ou y seront occuptis pendant 10 ans, ct uiie
somme qui ne saurait etre moiiidre d'un deini million tle francs cst consacree «i cet important conlrole. De ccile
maniere. les I*ublic3linns ries Alcliers Culholiques, qui rii^ja se disliiiguaienl enlre toutes par la suptiriorilii de leiir
correciinn, n'aiironl de rivalcs, snus ce rafiport, tlaiis aucun temps ni dans aucun pays; car quel est riiriileiir qiii
poiirrait el voudrajl se livrer AI'RES ((tLP ii des travaux si giganlesques et riun prix si exorbitant? II faut
ceites elre bicii D^netni d'iine voiaiioii riinne a cct ellet, pour ne reculer ni devanl la peiue ni devant la dtipcuse,
siirlnut lorsquo 1'Eiirope sasaiile pmclauie que jamais vo.umes n'ont til6 ediiiis a\cc lant d'exactilude qiie ceux de
la Bibliotlicijuc universcUe du Clergc. Le (iniseiit v. lunie esl du nombre de ceux rt-visiis, et tous ceux qui le seroiit
i ravenir porleront celte iiote. Eii constiqiience, pour juger les productions des Alcliers Culholiques sous le rapport
de la correclion, il ne faudra prentlrc qiie ceux qiii porteront en lele Tavis iri iracti. Kous ne reconnaissons que cetie
edition et celles qiii suivront sur nos plaiichcs rie metal ainsi corrigees. On croyait aulrefois que la sti^niotvpie
immobilisait les faules, altendu qu'un cliche de mctal n'est point lilastiquc; pas du loiU, il introduit la perfeclion,
rar ou a tinuvii. le moyen de le corriger j isqira extiiiction de fautes. L'Hi!'brcu a etii rc\u par M Drach, le Grec
par des Grccs, le Latiii et le Kraiicais par les preniicrs correcteurs de la capilale cn ccs langiies.
Nous avons ia consolaiioii de poiivoir liiiir cct uvis par les rtiHexions suivanles Enfin, nolre exomple a (Ini par
:

ebranlcr les gran.,es publicaliniis en Ualie, en Alleuiagne, en Belgique et eu Krancc, par les Canons grers de Itoiiie,
le C.crdil ,le N:i(ilcs, le Sdinl Tliomas de Panue, V Hnnicl(ri)eilic reHgicuse dc Munich, le rccueil tlcs (leclarations dcs
filcs de Brtixclles, les Bullandisles , le Suarez ct lc Spicilege tle Paris. Jusqu'i'i, on n'avait su niimprimer que des
oiurases de courle haleine. Lcs in-i°, ou s'eiigloutisscnt les in-folio, faisaicul pcur, ct on n'osa.l y toncher, par
craiiile de se iiovcr dans ces aliimes saiis fond cl saus rivcs; mais on a fiiii par se risquer :i nous imiter. Bicn plus,
soiis i.nire impiiUinn, ri'aiilres E.lileurs se pri'parent aii Bullaire universel, aux Decisions de loiiles Ics l oiigrti::atious,
ii iine niographic el a uuc Hisloire gen.^ralc, elc, otc Malhciireuscinciit, la pliiparl des Witions rit.'ja failcs ou t[i|i se
loiit, .sonl s:ins aiitnrii.'', [lartc iiu'cllcs sont .saus exaclitiule; la correctinii scmiile cn avoir (il6 faitc par dcs aMMiglcs,
sn.l qu'un nen ait pas scnti la gravilti, soit qu'on ait reiul6 ilevaut les Ir.iis; mais [lalicncc I uue rcproducliou
«wrreclc surgua liiantol, nc Idt-ce qu'ii la iumifcrc dcs dcoles qui se sunt failcsou qui sc foront cnrore.
TUADITIO CATIIOMCA.
SMCVLVM yj. ANMrM-^\0.

DIONYSII EXIGUI,
VIVENTIOLI, TROJANI, PONTIANl,

S. CiESARIl
^
'
ARELATENSIS EPISCOPl,

FULGENTII FERRANDI ET RUSTICI


QUORUM PRIOR CARTHAGINENSIS, POSTERIOR ROMAiN.E ECCLESI^ DIACONUS,

NECNON

JUSTI, FACUNDI,
URGELLENSIS ET HERMIANENSIS EPISCOPORUM,

OPERA OMNIA
JOXTA T.IEMORATISSIMAS BDITIONES GDILLELMI JANI, GALLANDII, MARGARINI DE LA BIGNB,
LDC-E eOLSTENII, NECNON EDMONDI MARTESE ACCURATISSiy E EXPRESSA,
RBCENSITA ET EUENDATA.

ACGURANTE J.-P. MIGNE,


BI8LIOTU£C£ CLERl i;.\IVERS».«,
SIVE

CURSDUU COMPLETORUM IN SIXGLLOS SC1ESTIJ2 ECCLESIASTIC^ RAMOS EDITORE.

TOMUS UNICUS.

VENIT 7 FRANCIS GALLICIS.

EXCUDEBATDR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOREM,


IN VIA OICTA THIBAUD. OLIM WAMBOISE. PUOPE PORTAM LUTETI^ PAUISIORUM VILG
WtSFER NOMINATAM, SEU PETIT-MUMnOLGE, NUNC VEKO INTRA MOENIA PARISINA.

1863
TRADITIO CATHOLICA.
SMCVLUM VI, ANNl 540-349.

ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUU QUI IN HOC TOMO LXVII CONTINENTUR.

DIONYSIUS EXIGUUS.
Epistola S. Cyrilli Alexandrini contra Nestoriuiu a Dionysio translala. col. 9
Epistolffi dua?de ralione Pascliae. 19
Codex canonum Ecclesiae universa;, cui pr.-Bmittitur Chrislophori Justelli Prffifatio. 39
Codex canonuni ecclesiasticorum, sive Codex canonum vetus Ecclesiae Romanai ex
Jac. Sirmondi Concil. tom. II. 135
Colleclio dccretorum pontificum Romanorum. 229
Translalio libri S. Gregorii Nysseni de Opificio hominis, cum epistola prfefatoria. 347
Vita S. Pachomii. 407
Interpretatio oralionis S. Procli de Deipara. 407
JntiTpretalio epistolae S. Prodi ad Armenios, cum preefatione. 407
Hisloria invcniionis capitis S. Joannis Baptistae, a Dionysio Latine IransUita*. 417
Cyclus Paschaiis, praecedente ipsius historia. 453
FACUNDUS EPISCOPUS HERMIANENSIS.
Libri duodecini pro defensione trium capilulorum concilii Chalcedonensis. 5-27

Liber contra Mocianum. 853


Epistola fidei calhol)c«e. 867
FULGENTIUS FEURANDUS.
Eidstote et opuscula. 887
Breviatio canonum. 949
Vita S. Fulgentii Ruspensis. 961
S. JU8TUS URGELLENSIS.
E|)istola adSergium papam. 961
Explicatio iu Canticum Salomonis. 963
VIVENTIOLUS EPISCOPUS LUGDUNENSIS.
Epistolae. 994
'
TROJANUS EPISCOPUS SANTONENSIS.
Episloia una. 995
'
PONTIANUS EPISCOPUS AFRICANUS.
Eiiistola ad Justinianum imp. Ihid.
S. C.ESARIUS EPISCOPUS ARELATENSIS.
Notitia ex GaUandii Bibliotheca. 997
Yita S. CiTsarii auctoribus Cypiiano, Firmino et Vivcntio cpiscopis. 1001
De S. Ccesario Commentarius Bollandianus. 1253
S. CiESAuii Opercm paks prior.

Homiiia!. 1041

Operum pars posteriok.


Opuscula et epistolsB. 1089
RUSTICUS S. ROMAN.E ECGLESLE DIACONUS.
Opiis contra Acephalos prjecedente Notitia de Rustico. 1163

'
Leclorom moniUim volumus, inlorpretaliciiiom Dionysi.in.im lihri de Opiflcio honiinis, a iiobis ex BlljliotliecajHegi»
cxeiBplan cxstriptam, mentlis scalere pierunii|ue iiisiiiabilibus, ul cuinue legeiiti palehil.

Parisiis. — E\ Typis J -P. MIGiNE.


AK»0 UOMIM UXL.

DIONYSIUS EXIGUUS.
NOTITIA (cx Cavc).

Dionysius Exigun', nalioiie Scyllia , professione A F.pistola sijnodica S. Ciirilli et concilii Alexandrini,

nionaclius, ct abbas Uuniaims, Cassiotlori rainillaris advcrsus Ncslorium, Latincvcrsa. Exstat tuni alibi,

cjus(|iio in (liahclica atldiscoiKlaooiuliscipiilus. (ilaiiiil tiini a Jiistcllo Cilila ciiin prioribus Opiisculis.
aiino .')
7). Oliiil aiitt' aiiniiin .")i'C, qiu) Cassiottoriis Fpistola Vascliiilis 1'iolcrii ad Leoncm , Laliiic

libruiii (le Divinis Lot lioiiilnis scripsil : ac in eo Dio- vorsa, iina ciiiii Fpisiulisduabus ipsiiis Exigui pasclia-
nysiuin janijaiu, uli nil, tlerunciuin impense laudat. libiis ad Petronium et Donifaciiim; liabelur in Appen-
Cenerat hoclifqiie, iininit {Ciip. 2o>, Ecclcsia catliolica (litc Peiaviaiii opcris tle Di)Clrin. Tonip.

viros illiistrcs probi.hiinnn itoginatian dccore (ulgentes. Yitn S. Paclioinii iihbulis, Laline versa, ct inlt r

Fuil enim nostris lcm;mribus ct Dionijsius moniiclins, Vitas Pairuin ab Ileiiberlo Ilosveydo cJita Aiitvci p.
— in utrnquc lingua valde doclissimus, reddcns uctio- 1013, lG-28, iii-lolio.

nibiis suis, qunm in Ubris Domini legerat, a;quitalem : Oratio ProcU de laudibus Deiparm (quam lainc i

qui Scripturas divinas tanta curiositule discusserat at- non ab Exiguo, sed a Mario Mercatore, versaiii essc

que intcllcrcrat, ut... Fuit in illo magna


cuin saiiicutia coiitentlil Garncrius : ac proiiitle versioneni inler
simplicitas, cum doctrina liumilitas, cum incundia lo- isiius opera ailjuncto lextuGiwco cilitlit part. ii,pag.

quendi parcitas. Totus cnlliolicus, totus paternis regiilis 19). Epistola cjusdcm dc Fide ad -limoHOS, et allera

perseveranter adjunctus ; et quidqiiid pussunt legentes J} ad Domnum pro Atlianasio Perrlienorum episcopo,
per diversos quanere , in illius scicnlia cognosccbiitur Laiiiie vcrsic; habenlur in editione Procli operum a
posse 1'ulgere. Viiir. Riecardo adoriiata Ilonia! IC50, iii-i".

OPERA. Cretjoiii Ntjsseui de Upifirio lioithuis liber in dtias

CoUeciio sive Codex canomim ecctesiasiicorum, a dicisus Itomilias , Latine versus. Exslat vorsii C;isil.

Dionysin ; rngante Slephano episcopo Saloniiano, 15G2, Colon. 1573, sed siiie cpi.^iola Diniiysii niin-

Latine versus et conipaginatus , constans canonibus cupatoria ad Eugyppium prcsbylcriiiii, (t vorsionc


apostolicis prioribus hO el canonibus coneiliorum Ni- pra-laiionis Nysseni : quas priiiins in lucein edidit

Cieni, Coiislanliiiopnlitani, CbalceJoncnsis, Sarilicen- Mabillonius Analecl. tom. II, p. 1.

sis, el Arricanorum quoiu^ntlain. E\stat iii onmibus Ilistoria inventionis capilis S. .loannis Daplistcr, a
cniicilinruin collecliiniibiis, eta JustcUo edilus Paris. Marcello abbate Grace conscripta, el ab Exigijo Latine
1G28, iii-8°, el i:i Bibliolheca Juris Canon. lom. I, versn ; edita est a CL. Du Fresne ad calcein historici

p. 97. traotatus de Capile S. Joannis Bapl. Paris. lUC;),

Collcctio decretorum pontiftcum Uomnnorinn a Siri- iii-l".

cioad Anastiisiitm 1 1, quolquol rcpcriripoterant. una Cyclns PascltaHs annormn xcvii, ab aniio 527 ini-

cuin epistola nuncupatoria ad Julianum presbyterum tiuin ducens cujus fiagmentum habes in Mariani
p :

Romanum, qiii syiiotlis Uom;c an. 488 ct iyO babitis ScDii Cbioiiico ad ann. .")27. la boc cyclo aiiiios a
suliscripsil. Exstat in unafiuaqiic Conciliornin edi- Cliiisti Iiicarnaiione numeravit Dioiiysius : atque
tioiie, ei a Justello iina cuiii Cotlice canonum odita istam ;crani prinius omnium annis suppulandis ad-
Paris. IUi8, iii-8 ',et iiiDibliotlieca Juris Canon. lom. hibu t.

I,p,181.

PARS PRIMA OPEHUM,


OPERA DOGM ATICA ET CANONICA.
EPISTOIA SyNOBlCA
S. CYRILLl ET CONCILII ALEXANDRINI
CONTRA NESTORTU!\J
A DIONYSIO t.tl.UO LATirxli Tli.^VSt.ATA.

PR.EFATIO EPISTOL^d J) Beneficioruin veslrorum mcmor, venerabillsPaler,


S. c-RiLLi ALEXANniiiM Episcopi. cl anlistituio Cliristi dccus egrcgiuni, seippoiipie aiite
DiiiMino beaiissinio Patri Pelro episcopo Dionysius ooulos racntis apponens saiicta nutrimeniornni ves-'
Exiguus in Domino saluteni. trorum studia a parvulo niihi depeiisa , qux iiuUa
rATROL. LXVII. . Q ^ 1
i\ DIONYGIUS EXIGUUS. 12

spalia locoiimi polerunt oI)Iillcrarc, vc! lciiiporum : A slruciio, propter eos qiii non conlenlionii aiuf.v

(lu;vro viccii) rcrcnc graiiic, quam nie scio rcperirc sed quaJain simplicitate fallunlur, quia sajpc contigii
non possc. Scd quia plerumqiic pcrlicilur voto quod ut aspirante Deo veritati cominodeiit studiuin qui
dcesse videlur ollicio, dcsidcrium quod erga veslram meiidacio procbucre consensum. Meinorati ergo beali
paternitalcm jugiter gero, quo possnm studio pan- Cyrilli scripta pra-scnlia eumdemNcstorium commo-
ilere non dosisto, atqne ideo vobis epistolam sjnodi- nent, ut uiiigenituin Dei Filium de Patre natum anie
cam sancii Cyrilli Alexandrini poniilicis Nestorio oiniiia sa^cula, ejusdcmque cujus esl Palcr esscniia;,
quonJani CoiistanlinopolilanLC urbis cpiscopo desli- qui propter nostrain salutem descendil.ct iiicariialus
iiatam, cui diiodecim sunt adniixla capitula blasplie- cst deSpiritu sancto, exMaria Virgine,non audeat i;i

inix cjusdcm Ncslorii sub anathemalis obsecratione duos dividere, nec solita calliditate coiijunclioneni
dainnanlia : qiiaiii luiper de Grscco in Lalinum elo- quair.dam, et societatem Dei et honiinib asseverare
qiiiiiin traiisiuli , per vcacralorcm veslrum frDlrem nitaliir : quK vocabula nulla utriusqiie nnliir.T, in.e-

Sancluluin dciliiiavi : opporluiiuin prorsus Iioc tem- )!aral)ileni uiiilatim, iiec singularilatem persoii;c, vel
pore cxistiinans, qiio laiiti doctoris apostolica fiJes ccrte subsisteiilia; Filii Dei ab eo luolata signilicanl,
Gnecis jamdiiduin benc comperla, sed ignorata L;i- sed duo qiiocdam vel plura potius 'sub hac istorum
liiiis haclciiiisiiinolcscal : nlNcstoriaiia labes eviden- JJ hominum occasione demonslrant, sceleratamque di-

icr agiioscaliir ab bominibus, et pro sua malignitatc visioiiem tam nefaiii dogmatis conditor, qua ejiis

Diprito respiiaiur, qiine sub pnvlcxtu liJci perfidiani iinpiissimi sectatores dignilatequadam et aucloritate,

ii)siiuiarc noii dcsinit, cl furorc Judaico pariler ct ncc non et relaiione sic ut ipsi desipiunt connectere

crrorc tranquillilalcm callioIic;c Ecclesiic tolo terra- moliuntur. Sed jam melius ista &cpe dic;i Patris as-

riiinorbc diffusa! turbare conlciidit. Et licct opiimc sertione pandantur, bcatiludinis vestra; catliolicae

iiovoriiii quod prcccpta salubria nequissimi liouiiiics |:acem redintegrare propitius, nosque in rncnibris

bostiliicr auJi.iiil , suaquc dciicudcre coiisilia prava cjus vestris precibus custodire dignetur.
pcrsislaiil; taiiicn oiniltcitda non est quaiitalibcl in-

EPISTOL.^ S. CVIULLI ALEXANDIU.Ni EPISCOPI,


nilllXTA NESTORIO QLOSUAM CONST 1\T!N0P0LITAS.E RBIS EPiSCOPO, DUODEOIM CONTIIVESS l

ANATUEAIATISMI CAPITLIA.

Doiniiio ssiicto fialri Neslorio cpiscopo Cyrillus C gata est, procsidentc sanclissirao fratre et consacer-
episcopus, el qiui' cnnvoiiil apud Alexandriani syiio- dole noslro Ca;Icslino episcopo, Iiis scri])iis jain ter-

dus cx .'Egypiia dioeccsi iii Doiniiio salulcm. lio coiivcnimus, consilium dantes ut te a tain pravis
Ciiin Salvator noslcr aporie pronuntict dicens, abstiiieas distortisque doginatibus, qua; et sciilire

Qui (ti!'i(jit jHiircm aut nuiircm super me, }ion esl me cognosceris, et docere. Recipias vcro fidein rectain

diijnus ; ct qui (/i/if/it filium aul filinm super me, non Ecclesiis pcr beatissimos apostolos ct cvangel.s as

ist me (liijnus : qiiid nos palieiimr (iiii deposcimus a ab initio traditam, qui et oculis iuspcxerunl, ct ini-

lua rcligione ul te snper Christuin Salvatorem oin- nistri verbi fuisse monstraniur. Qnod si hoc rcligio

iiiuin dilig-amus? Quis enim nobis in diejudicii sub- tua f;icere disluleril, juxta Jilationcin lilterispncfini-

vciiirc polcrit, aut quam saii^.factioneni reperire po- lam sanctissimi et veneraiidissimi consacerdotis iio-

tcrKnus, ita diuturnnin sileniium de prolalis a te stii Rumaiia! pr;esulis Ecclesi;c C ilcstini : scias le

contra cum blasphemiis contiiienles? Eiiam siquiJcm nullam sorlcin habere nobiscuin, iiec locuin aut col-

tc tantummodo laederes, docens ista vel sentiens, loquium ineiim Ju sacerJotibus et epi-copis obtinere:

solIicituJo nobis minor existeret : cuni vero tolam non eiiim fas est contemnere nos Ecclesias ita lur-

scandalizaveris Ecclesiam , ct ferinentum iiisolitoc batas, cl scandalizatos populos , lidcmque rcctissi-

pravitalis et noviT" li:cro5is iiiiscucris in populis, non D main violatain, dissipatum quinetiam grej'cm qucni

i;i luiii ibide;ii posilis, sed ubique coiisistenlibus. cuaUcJirc dcbiioras, cljiixti nos aiiialorcs recli dog-

Nam tuarum exposilionum libri per cuncta virg.^tl matis cxstilisses, cl sanctormn Palrum vesiigia pia
siiiit qiix super iiostro siIc:itio ultra vel excusationis consectans. Ouines ilaqiie quos, propter fiJcii), Kia

scriiio suflieiat, aul qiioino;lo iion n^cesse sit inciiii- religio a commnnionc reinovit, aut a suo orJine de-

iiissC Clirisli Doinini sic dicenlis : Non puletis quod posuil, laicos ct clericos, iii nostra coiiiniunione re-

icuerim paccm millcre in lerram , sed cjladium; veiii ciqiimus, non justuni cst eos luis dccrelis opprimi,

cnim sepiirarc liominem adversus palrem suum, ct fi- qui novcrunl recta seiiiiie, qui ctiam bene facicnles

lUim ndiiersus matreni suam. Nain cuin Ixdilur lides, lilii prudeuiissime restitcrunt : hoc iJem namque in

p.avcniuiii levcrci.t a vcliit inutilis ct periculosa de- Cjiiilola quain misisti ad prxsulem ainpLc Romoe
spiciliir, ct aiiior erga lilios fratrcsqiie vilatur : ad saiictum ct coepiscopum nostrum Coelesiinum signi-
poslrciniim siiper ipsamvilam niors pilius a piis vicis licarc curasti : non aulem suflicit tux religioni so-
cligitur, ul meliorem rcsurrcclioncin, sicul scriptum luminodo fidei symbolum coiifiteri, quod expositum
esi, consei|(i.intu.'. Ecce iiaque te siinul cum saiicta cst per idem tempus sancti Spiriius largitate, a vc-

synodus, qu;c ai)uJ ainplam urbcai Romam congre- nerando ct inagiio t mcilio apud Nicajam congicgalo;
ir. KMSTOU S\NOItIC\ S. CYmLLI.r.TC. u
lioc ciiiiii n«'c iiilillc\iNli, noc icit.r iiiliM|irniaUis os, A pleniliiJiiicni dcilali^ corjKiv.ililcr, allamcu iiitclliijir

qniiiiiiu) |ii>ivcr-;l; liccl sono vocis t'adciii verlia pro- nius cuni, (iiiod ciiro faclus, noii siciit in sanclis lia-

luleris. seil coiLsciincns c.'l ei jiircjiiiainlo fateri lu bilare dicalur, nec taleni in ipso lialiilati(nieni 1';'-

qnoil anallienializes li.lem luain pollulain, ct piorana ctaiii dcli;iirc lcnlavinius, sed iinitus juxla naluran',
docuinenta qiia senlis etdoceas qua; nos uiiiversi sivc nec iii carncni penitiis coniniutatus talcni sibi fecit

per Oricntein, scu per Occidcnleiii cpiscopi cl niagi- li;ibitalii)iicin qiialciii et aninia honiinis habcrc crc-

stri pixsiilesiiue populoruin, cre>liiiius et doccniiis. diliir :ul propriiiin corpus. Uiius igiuir csl Cliristns

Kpistolis auleniab Alexaiulria lua; icligioni dircctis, Filiiis Doiiiiiius iioslcr noii veltit cOiijuiitiioiic quali-

Ecclosia; consensuin pnebuit, tani ea qiia; apud urbcLi bet, ut in iiiiitaic digiiilaiis et aiictorilalis boiiiinis

Roinnm convenit sancta syiiodus, qiiain clinin nos habcnlis ad Deuni : nnn ciiiin potest unire naturns
otnnes velut reetc iiiterprctabiliicn|i'.c cunscriptis. snla ilignilaiis Kqualitas. Deniquc Pi tnis el Joannes
Siibdidiiiius auleii) liis noslris liueris quic lc scntirc xqu;ilis sunt alleruter digiiitatis, propter quod d
oporlet ct docerc, ct a q;iibus absliiierc convonial. apostoli et saiicti discipuli csse nionstranlur ; veruin-
lla;c C5t eiiiin fules cailiolicic ct aposlolicic Ecclcsiic, lanieii, uterquc non^uniis esl, iicc jiixia collaiioneni,

cui cuncli consentiunt orthodoxi per Orieiitcin Occi- moduin tonjunctionis adverlimiib vel coiinexionem, ;

dcniPiiiquepnnli(iccs:CrediinusiiuiniimDcumPatrem u lioccnim ad unilaiem noii suflicit naluralem, nccsr


omnipotentein, et c;elera.Scqninles ilaqiieperoniiiia ciintlum pailicipalionis .inccUiiii, sicul iios etiaiii ad-
sancloriim niarlyrum confcssiones, quas, loquenle in luerentes Domiiio, uiius cum co spiiilus suiniis, inio

cissanctoSpiritu, protnleruiit, elinleiitioiiiqua; estin polius conjiiiiclioiiis nonien evilamus, tanquani non
corum intellectibus, ajquis vestigiis inlixrentes , at- exislcns idoneum quod significct uiiilatis arcanum -.

qiie iter andnilantcs regiuni, proliteiiuir quod ipsuni scd iieque Deuin aut Doniinum Cliristi Vcrbiiiii Dci
unigeiiitum Dei Vcrbmn, Daniiiiuni iialum ex ijisa Patris asseriinus, ne iterum nianifeslius in duo divi-

Patiis cssentia, de Deo vero Deiis verus, lumen de danius unum Cbrislnm Filiiim et Doininum, el in cri-

lumiiic, per quem oniiiia facta sunt, sive in ccelis, nien sacrilegii rccidamus, Deum illi seipsum facienlcs
sive in terra, salulis nostr% causa desccndens ad el Dominum. Unitus quippe, sicut superius diximus,
exinanilioncm esse dignatus est inclinare : Incarna- Dcus Vcrbum carui secundum subsisleniiam Dens ,

tus auiera el bonio faclus, id est carncni de Virgine qui.leiii cstomnium etdouiinalur uiiiversilal-, vcruin-

sancta suscipicns, eanniue propriani faciens, nativi- lamen necserviis et sibi ipsc, nce dominus.quia ine-
tatem noslrani ex vulva suslinuil, Iiomo de niuliere ptumcsivelpoiiusimpiuiiihocseiitirevcMicere.Qiiam-
procedens, nec quod er:it abjicieiis. iNam licel factus vis eiiiin Deum suuin palrein dixerit, cuin Daus sit eliaiii
sit in assumptione c.irnis el sang;iinis, tainen etiam q ipsc nalura, et deillius esseiilia, lamen nullatenus
sic quod eral Deus, natura scilicet ct vcritate per- igiioranitts qiiod iiiaucns Dei.s, bouio (jiiuque facliis

sistens. Nec caruem itaque diciinus in luauram dci- sit, qui sub Deo jiixla dcbitain legem nalura buma-
tatis esse conversam, nec in substantiam commula- nilalis existeret, ipse vero sibi vel Dous polcrat csse
tam inconvertibilis etenim est el iucommutabilis,
: vel Dominiis : ergo sicut bomo quanto decenter exi-
idemque ipsc juxla Scripturas jugiter permanens. naiiitionis mensui;c congruit, siib Dco se nobiscuni
Visus est anlem et parvulus, scd positiis adhuc in esse dissciuit, hoc etiaiu niodo sub lege factus est,

cunabuliset in sinibus genitricis Virginis constitulus, quaravis ipsc promulgaverit legem, ct legislalor ut
liniversam crealuram replebat, nt Deus gcnitori suo Dcus exstilerit. Cavcmus auieiii de Cliristo dicere,
inilivisus existens quod diviiium est enim sine qiian-
; Propier assuineistem veiieror assumpiuni, et propler
titale et si;ie mole cognoscilur, iiec ullis termiuis iiivisibilem adoro visibilem. llonciiJuni vero super
conlinetur. Uniluin ergo carnc Verbiim Dei, secun- hoc eliam iUud adj cere, Is qiii susceplus estcuin eo
diimsubsianiiam coiifiieiiles, tinuin adoraiuus Filiutn qui suscepit quod i.uiiciipatur Dcus : qui enim hxc
cl Dominuin Jesuni ChiisUim, non seorsum ponenies dicit, dividit itcrum ia duos Cbristos, cum qiii unus
el dclenninanles bomineni et Deum velut invicem est, hominem seors;im in parte , ct Dcnin similiter
sibi digiiitalis el aucloi italis unilate conjunctos : r. iit parte constituens. Evideiiter enim diviJet unit;i-
hocenlin novitas vocis Cbl, ct aliitd uiliil. Nec iiem lem, quod non alicr ciitu .altero coadoratur, aut
Chrislum speti;ililcr nominantes DeumVerhuin,quod quod nuncupatur Deus, sed unus iiitelligitur Cbristus
cx Dco, elc, nec alleruiu siiiiililer Chrislum specia- Jesus Dei Filius, unigenitus, una servitule cum pro-
litcr qui de niullere natiis, elc , seJ uiiiiin solum- pria canie veneraiidus. Coiililemur eliani quod idem
jaioJo Christum Dci PaU-is Verbuin cum propria car- . ipse qui ex Deo P.ilre natus est Fiiius unigeiiitus

ne cognosciinus : luiic Ciiim cii.im jiixta nos uticlus Dcus, Lcet juxla naturam suain expers passionis cx-
siitcrii, pro nobis tamen secundura Sciipturas per-
cst, quainvis ;piriluiii diguis ip^e coiiiulcril, et tuin
pessus sil, el eiat in cruce lixo coipoie propri;c cai-
ad mensuram, sieui beaius evaiigelista Joannes as-
iiis impajsiinliter ad se reforens passiones : graiia
scruil. Sed nee illud dicimus qiiod Dei Verbum velut
vero Dei, pro omnibus gustavit moi tem, tradcns ci
in bomiiie connnuni, qiii de sancta Virgine natus est,
proprium coipus, qnanivis naturaliler ipse vita sit ct
habltarit, ne Deum homo Cbrislus habitalorem pos- resurreclio mortuonim. Nam ut inortem incQubili po-
sidcre credatur. Qu;inivis cniiii Veibun habiiavcrit ti-iilii procnlcarel, ac piiinus jn siia cariie piimngc-
iii tiubis, ct ditUiiii sii iii Clirijtu linbitare oiiiiicm iiUus ci mortuis lierci, et piiiiiitix UufUJieiiljuiu^
r DiaNYSILS EXIGLUS. 4G

viamque facerctliinflriK naiura ail eorniptionis re- A dignos exinanilioiie sermones elTugerit? Uni igiiur

cnrsum, gratia Dci, sicul supra diciuni cst, pro oni- persona; cunctas ejus in Evangelio voces ascribimus,
nibus gustavit niortem, et lertio die resurgens spo- uni snbsistentia;, Verbi scilicet el incarnaii, quia

liavit iiifernuni. IJciico quamvis dicatur quod per unus Dominus Jesus Christus, ut scriptum est.
est

lioininem f.icta sit rcsurreciio morluormu, lamen ii>- Appellalum vero Apostolum ct Ponlificem confessio-
telligimus hominem faciuin Verbum qnod ex Deoest, nis noslrse tanquam saciilicante Dco et Patri lidci

et per ipsum niortis imperium fiiisse destructum : nostra; confessioiiem, quam a nobis ipsiet per ipsum
*'.
veniet autem temporibiispnBfinitis, sicutunus esl Fi- Deo et Patii inccssantcr ollertur Iterum cuin di-
lius et Dominu^, in gloria Patris, ut judicet orbem cinius, qui ex Deo est secuadura naturam Filius uni-
terrarum in ocquitate, sicut Scripiiira lcsiatur. Ne- geiiilus, nee homini pra^ter euni alteri sacerdotii

cessario igitur et boc aJjicinius; annuaiiaiitcs enim eiiiiii me-


noiiien ct officium de, utamus. Factus est

secunduni carnem mortcm unigeniii Filii Dei, id est diator hominum, et recoiiciliator ad pa-
Dei et

Jesu Cliristi, et resurrectionem ejus, et in coelis as- ceni semetipsum Deo ei Patri pro nohis offe-
,

censionem pariter confitentes, incruentam celebra- rens in odorem suaviiatis iJeoque attcnficium el :

i!iu3 in ecclesiis sacrificii serviluiem sic etiam ad ;


oblcitioncm noluisli ; Itolocausta pro peccnto non libi

inysticas benedictiones accedimus, et sanctilicamur, q plucuerunt, corpus auiem per[ecisii milii; lunc dixi ;

participes sancti corporis el pretiosi sanguinis Chri- Ecce veiiio. In capile libri scriplum esl de me, nl facium
sti omnium nostrum redemptoris eCfecti, sicut com- voluntatem luam. Obtulit enim primum corpus non
niuneni carnem percipieiites, quod absit : nec ul viri pro se, sed pro nobis in odoreni suavitatis. Nam qua
sanclificati et Veibo conjuncli secun luni dignitatis pro se obhiiione vel sacriliciis inJigeret ab omni pec-
uniiatem, aut sicul divinani possideniis habitalionem, cato liber ut Deus existens? Quod si oinnes peccave-
seJ ut vere vivificatricem, et ipsius Veibi propriam ruiit ei egeiit gloria Dci , secunJura hoc quod sumus
f.ictam ; viia enim naluraliler ui Deus exislens, quia aJ niutabilitatis excessum prompliorcs elTecti, et pec-
proprix carni unilusest, vivificatriceni eam essepro- catis Kgrotavit huniana natura , ipse vero non iia :

fossus est. Et ideo quanivis dicat ad nos, Anien, amen ideoque nos gloria ejus evincimur, cur erii ultra jam
dico vobis, nisi manducaverilis carnem Fiiii hominis, dubiiim quod Agnus verus propler nos et [ro nobis
tl biberitis ejus sanguinem, non lamen eam ut homi- sil imniQlalus? Quidicit autem quia semelipsuni tam
i,is uiiius ex nobis exisiimare debcnius, quomodo ni- pro se quam pro nobis obtulerit, nnllaleuus inipie-
hil juxta naturam suam viviUcairix esse caro hominis lalis crimen effugiet, cum niliil prorsus isle deliquc-
liotcrit : sed ut vere propriam ejus faclam, qui pio- rit, nec ulliim fecerit omniiio peccatum. Qiia igitur

pler nos filius bominis ct factus est et vocatus. Eas C cgeret oblatione luillo suo excilanle facinore ,
pro
autem voces qiias Salvator noster in Evangelio pro- quo si esset admodum
.=atis convenienler olTerret ?

tulit, non in duabus subsistentiis aut personis om- De Spiritu quoque cum dicit, Hle me ylorificavit, hoc
liino partiniur. Non enim duplex esl unus Christus et rectissime sentieiites qiiara Christum el Filium, non
polus,quamvis cx duabus diversisque rebus ad uni- velui allerius egenlem gloria , confilemnr a Spiritu
tatemcognoscatur iiidiviJuamconvenisse: sicuthomo sancto gloriara conseculum ,
quia spirilus ejus nec
(luoquc ex anima constans etcorpore nonduplex po- melior ncc superior illo est : sed quia mira opera

tius, sed unus est ex utroque. Hunianas eigo et di- faciens ad demonstrationeni sua; deilalis virtute pro-

vinas iiisuper voces ab uno Christo diclas aiiimaJ- prii spiritus utebatur , ab ipsa glorilicari dicilur.

vericntcs recte sentimus. CumenimDeo dignissime* Queinadmoduni si quis de hominibus asseveret quod
loquiliir de seipso : Qui me vidil, vidit el Palrem ; et, virlus sua seii discipllna qiiemlibet unumquemquc
Ego ctPaler mnim sumus, divinam ejus intelligimus clarilicet : quanivis eiiim in sua sit subsistentia spiri-

secundum quam unum est


iiiefl;ibilemque naturani, tiis, al ejusinte'ligaiur in persona proprietas juxta id

<um Patre siio, propier unam eaniJeraque subslan- qiiod spiriius est ct non filius , attanien alienus non

liam, imago ct character, spIenJorque gloria; ejus csi : ab illo eniui Spiritus appellatus cst veritatis, et

CTcislens. Cura verohumanai nalurx mensuram nul- D veriias Cliristus esl , unde et ab isto similiter sicul

latenus inhoiiorans JuJ.-cos alloquitur, Nunc me qum- exDeoPalre proceJit. Denique hic ipse Spiritus etiam

I i(is occidere liominem qui veriiatem vobis locutus sum, per sanclorum manus apostnlorum miracula gloriosa
iiem non minus eum qiii in siinilitiiJine et :cquali- perficiens Dorainuiii glorilicavit Jesuni Cbristura post-

tale Patiis est, Deum Verbuni etiam in mensurs hii- quam ascendit in cojlum. Nam creditiis est Christus

iuanitaiis ejus agnoscinins. Si anteni necessario crc- naiura Deus cxistcas ,


per suum spirilum virtutcs

ditur quod natura Deu^ exislens laclus sit caro, irao efficieiis, ideoque dicebal : De meo accipiet et annun-
polius liomo ani.iiaius aiiima rationali, qusc causa liiibit vobis. Nequaquani vero participatione alterius
cst ui in ejusquilibei vocibus eiubescat, si eas ho- ilein Spirilus sapiens aut potons dicitur, quia por
iiiine dignas cfralus est ? Quul si serniones homini oninia perfcctus esl, et nullo prorsus indigens bonn.

congruentes abjicii, jiixta iios hominem licri quis cne- Nani palernx virtutis et sapienti;e, iJ est Filii spiri-

git ? Cum vero se propier nos aJ exinaniiionem spon- tus creditur, et ideo ipsa re et subsislenlia virtus ct
laiieam misericorditer inclinaret, qiiam ob causam Siipieiitia comprobatur. Igitur qnia Deum carni uiii-

*
Diguissime Dco, iJ esl, iil Dium dccel. Edit. e set : Apcllalur vero apostolus ct pontifcx (^i-
" 1'iirasis prorsiis vitiosa, ijum sic fjrsaw lcgeaJa ',"iitm ... quw a nobis....
s'icri!icuns offertur. tbif.
17 EPISTOLA SYNODICA S. CYHILLI, KTC. W
liiiii jiixla siilisisleiiliam sancla Virgo corporaliUT A V. Si qtiis aiulel diccre Cliiislum lioniincin avdp»-
prpcril, iilciiTo oaiii Dci gciiitrifcm esse piofilcimir, 7r'/v 'j.ufif,o-j, id csl lioniiiicm Dco ulciitcin se asportan-

iioa (|uoii Veibi iiatiira cxistciuli priiicipiiim dc (ariic lciii(.Sic),ctnoii Deuincssc vcraciter dixcrit, l:ui(|uniu

SiMiita sit ; ernt oiiim iii principio Verbiim , cl Dcns iinicimi liliuni pcr nnluram, secuiiduin qiiod Vcrbiim
eriil Verbiim, et Vcihiim crnt apiid Deiim , cl ipsc osl c:iro faclum csl, participavcrit iiobis siniililcr cariio

coiiililor saxuloniiii, Palri coa^lcniiis, ct iinivcrsitalis Ct saii;;uiiic, analhcnia sil.

crcalor; scd (niod siiperiiis (li.vimns, juxla siibsistcn- VI. Si qiiis dicil Dcuni vel Domimim cssc Clirisli
liam sibinicl uiiiens liunianam naturam , nativitatem Dci Patris Vcrbuni , cl non inagis cuindcm ipsum
biisliiuicril ex ipsa vulva corporca, non quod cgui rit coiilitctur Dcum cl boiiiiiiein siiiiul ,
proptcr (|uod
ncccssario aut proplcr siiaiii nalurani, iialivitatc isla, Vcrbmii caro Cactum cs!, secundum Scripturas, aiia-

qii;c esl iii cxliciiiis sa^ciili (acta lciiipciriliiis, sed iit tlicma sit.

ipsas bencdiccrcl siibslaiili:i; nosiKc priinitias. El VII. Si qiiis dicil lanqiiam in lioinincm Jesiim Deum
dum cum cariii uiiitiim inulier cdidissct, illa qux nd- Verbiim fnissc opcralum , ct Unigcniti digiiilateiii,
vcrsus oiiine genus liiiiiianuiii inaledictio lucrat pro- taiKiuam altcri piiuter i|isuin existeiiti, tribuit, ana-
lala desinerct , iiec jam niorli iiostra corpiira desti- tliciiia sil.

naret. Illud (pioque qiioddiclum esl, Iii Irislilia parics B VIII. Si quis audct dicere nssumplum liominem
fitios , ipse dissolvens , verum esse moi;slraret quod coadorari cuin Deo Verbo oportere, et connuncupari
propiictaj voce pra;dixerat : Absorpta est mor$ in Dcum, taiiquam alteriim cum allero (adjcctio eniiu
lictoria , el itcrum : Abstulit Deiis omiicm tacrijmam unius syllabic boc cogit iiilclligi), et noii niagis una
itb omiii facie ; propler lianc cleiiim causam dicimus rcvercntia vciicratur Enimanucl, uiiamque ei gloriii-
cuiii dispensalorie cl ipsis benedixissc luiic nupliis, CRtioiiem dependit ,
juxta quoJ VeiLum caro faclum
cuni in Canaii Galilcx cuin sanctis vocalus apostolis esl, nnaihema sit.

adesse dignatus esl. H:cc sapcre sumus edocti a san- IX. Si quis unum Domiiium Jcsum Chrislum glori-
ctis aposlolis ei evangelistis , cl ab omiii Scriptura ficalura dicit a Spii itu sancto , tanquam ab aliena
divinitus inspirala, iiec iion cl a beatis Palrum con- virtute ,
qua per eum uterclur, ct ab eo accepcrit
fessioiiibus verilate subnixis. Ilis omnibus eliam efficaciam contra iraraundos spiritus, ct per euiii iiii-

luain rellgioiiem coDcordare,et pnjcter aliquem doluiu plesse divina signa, et non magis ejus proprium esse
vcl ficlioiiem consentire convenit ;
quse vero religio spiritura dicat sicut et Palris, per quem signa opeia-
lua anaibcmalizaie necesse est, huic epislola; nostrx tus est, analhema sit.

subjecla sunt : quod si niinime , eisdein subjectis X. Pontificem et Apostolum conlessionis nostrx
seiitentiam consequcris. C fnctuni esse Cliristum divina Scriptura commemorat.
L Si quis non coiifitetur Deum esse veracitelr Em- Obtulit eiiim seniclipsum pro nobis Deo Patri in
manuel , ct proptcr hoc ipsura Dci Genitricein san- odorem suavitalis : si quis crgo Pontificcra ct Apo-
ctara Viigiiiem ( Veibum,
peperit ciiim cariialiter stolum nostrum alium dixerit csse factum, pncter-
quod ex Deo est , secuiiduin quod scripium est Et :
quain ipsrnn Deum Dci Veibum quaiido faclimi cst
,

Verbtim caro (actum (?sl),aiialheiiia sit.


caro , et secundum nos houio sed quasi alttTuiu ,

II. Si quis non coiifitetur carne subslantialiler praiter ipsum specialiter homiiiem ex muliere el si ;

unum esse Verbum Patris , unum quoque esse Chri- quis dicit quia pro se obtulit seipsum oblaiioiiein, et
stum cum propria carne, et eunulein ipsum sine du- non magis pro nobis solis non cnim iiidigiiil obla-
(

bio Deum simul cl hominem , aiiathema sit. tione qui peccatum iiescivit), analliema sii.
III. Si quis in uiio Clirislo dividit substanlias post XI. Si quis non confitetiir carnem Doinini vivific;i-
unitionein sola eas societate conjungens ea quoc se- tricein esse tanquam propriam ipsius Dei Verbi, sed
cuiidum dignilatem est, vel etiam auctoritatem, aut quasi alterius cujuspinm pivTter ipsiini , coiijuncli
polestatem , et non raagis convciitu ad unitatera quidem secundum dignitatera , aut sccuiidum ijuod
iiaiuialeM), analhema sit. solain divinam iiihabitationcin liabuerit : et noii po-
IV. Si qiiis dnabus personis vel subsisteniiis decer-
p tius ut dixerimus vivificatricem esse ,
quia facia cst
nat eas voces quoe tani in evangelicis quam apostolicis propria Verbi Dei, cui omnia vivificare possibile esi,
litteris conlinentur, vel etiam eas qufc de Chrislo a anaihema sit.
sanctis dicuntur, vel ab ipso Clirisio de se ipso , et XII. Si qiiis non conlitetnr Deum Verbum carne
aliquas quidem ex his lanquam homini proeler Dei passum ess*e , et cariie crucilixum , et morteni carne
Verbum specialiter inlelligat, applicandas crediderit, giistasse , factumque primogenitum ex mortuis , se-
aliquas vero tanquam Deo dignas soli Verbo Dei cuiidum quod est et vita, ct vivificalor ul DeiLS, an.v
Patris depniaverit, anathema sil. Ihema sit.
l'J DiOXYSU EXICl.l 2f)

DIONirSII EXIGUI
EPISTOLiE DUvE DE RATIONE PASCH^.
EilSTOLA lUlMA A ejusdem poiitiiici.'; , imo potitis socpe dicii iSirxni

SCRIPTA AXNO CnKlSTl ri;'.5 , PROW) CO.NSLt.K, cuiicilii, nos ordinasse prolitemur.
LNDICTIO.NE 3. Quia vero sanctus Cyrillus primum cycluin ab an-
Doiiiiiio bealissimo , et iiiniiimj clcsiJcralissiiiio no Diocletiani ccntesimo quinquagcsimo terlio ctcpit,
Palri Pclronio ejiiscopo, Dioiiysius E.xigsius. ft iiliiiDum in ducciilesimo quadragesimo sepiinio
Paschalis lesli ralio em, quam nuillorniii diu fie- lerminavit ; nos a duccntesimo quadragesimo oct ivo
qaenler a nobis expo?(:ii insiantia, nunc adjuli pie- aiino ejusdem tyraiini potius quam principis iiichonn-
cihus veslris explicaie curavimus : seqiicntes pcr tes, iioluiinus circulis noslris inemoriam iiiipii el
omnia venerabiliiin) Ireoenlorum ct octodecim pon- persecutoiis innectere ; sed iiiagis elcgiinus ab In-
lilicuiii, qui .ipud iS'ica!am civitalem Bilbynia; coii- cariialionc Doinini nosiri Jesu Chrisii aniioruiii toin-
ira vesaiiiain Arii convcnerunt, ctiam rei liujus ab- pora praiiiotare : quatenus cxordium spei iiostne
Eolutam veramque senlenliaiii : qui quartasdeeiinas nolius noliis exi^lcrel, etcausa reparalionis lnim:in;c,
lunas paschalis observantia; per novcmJcciin aimo- id est passio Itcdeinploris no^tri, evidciilius elu-
rum rcdeuntem seniper in se circulum slabiles im- ceiel.

niotasque fi.terunt : quac cunclis sa;culis eodein quo Hiic prauerea lecloreni pnlavimus admoneudum,
repcluntur (al., rcponuntur) cxordio sine varielaiis B quod circulus iste nonaginta cl qiiinque annonim
labmitur e.vcursu. Hanc auiem regulam prx'fati cir- quein lecimus, cum finilo teiiiporc in idipsum re-
culi non tam pcritia singulari quam sancti Spirilus verti coeperit, non per omiiia proposilam tciieat lir-

illuslraiione sanxcrunt, et velul anchoram firmam niitatem. Kam licet anni Domini noslri Jesu Chrisli
et slabilem Imic ralioni hinavis diinensionis appo- ordinem suum continuata serie custodiant, et indi-

suisse ccrnuniur ; quani postmodum nonnulii vel ar- clioiics per annos quindecim solila revolutioiie de-
rogantia despieientes, vel transgredientes inscienlia, curraiit, epaclas eliani, quas Grxci vocant, iJ esl

Judaicis inducti fabulis, divorsam alque contrariam adjectioiies annuas lunares uiideciin, qux triginla

formam festivitatis unicoe tradideruiit. Et quia sine dieriim fme in se rcdeunt, lixia reguhs invenias ad-
fundamenti solidilate non potest structura ulla con- notalas decemnovennalem quoque recursum el
, ,

sistere, longe aliler quibusdam annis dominicum


iii pascbales quartasdecimas luiias easdem oinnium
Pascba cl lunx coniputum pi:cligere malucrunt, in- xvorum rcvolulionc reperias : tanieii lenorem simi-
oidinatos circulos ordinantes {al., ordienles) : qui lein constantia; nequeunt custoJire conciirrenics
non solum nullara recursus slabilitatera , verum dies hebdomadum, et dics Pascha; Doinini, lunaque
eliam cursum praiferunt errore nolabilem. ipsius dici Dorniiiici. Concurrentium autem hebdo-
Sed AlexanJiii.K urbis archiepiscopus beatus G madum (al., septem dierum) ralio, qiia; de so'is ciir-u

Athanasius, qui etiam ipse («/., et ipse) NicKno con- provcnil, scpteno (al., septem) annorum jugi ciiciiiiu
citio tunc sancli Alcxandri poiililicis diacoiius, et in tcrminatur. In quo per annos siiigulos unuin nume-
omnibus adjutor interfuit ; el deinceps venerabilis rare curabis ; in eo tantummodo anuo in (|uo bis-

Tbcophilus, ct Cyrillus, ab Iv.c synodi veneranda sexlus fucrit, duos adjicies ;


quse causa etiam facil

conslilulione niiiiime desciicriiiil. Inio potiui eum- ut non per omiiia circulus iste iionaginta quinque
lieiii deceinnovennalcm circulum, qui Enneacaidecae- annorum suo recursui concordari videatur. N;im cum
tcrida Gra;co vocabulo nuncup;ilur, sollicilc rctinen- in cxteris annis non disscntiat, in illis sidis in qui-
tes, pascbalem cursum nullis diversitatibiis inlcrpo- bus se bissextus interserit, Pascha dominicum cum
lasse monstraiitur. Papa denique Theopbilus centum sua luna vario niodo ralioiiis occurrit. Scd hi qui
annorum cursum Tlieodosio scninri priiicipl dedi- ordine (ixo per oiiinia dccurrunt lempora, inohiliiiin
cans, et sanctusCyrillus cycliim lcinporum nonagiiila casuiim sua stabili circuilione sine ulla possiml
ct quinquc annorum componens, banc ^ancli coii- difficullale dirigere. Et ideo posi explctioncm nona-
cilii traditionem ad ohservandas quartasdccimas lu- ginta quinque annorum, cnm liaruni rerum diligens

nas paschalcs pcr oninia servavcriint. Et quia stu- ad pxorriinm rcdire volucrit, non ad quintiiin cy-
diosis, et qua;ren!ibus scire quod vcrum cst, dcbct U clum saiicli Cyrilli, quem iiobis necessario piop(<sui-

«•jnsJein circnli rcgiila fi.vius inha:rere, lianc post pra^ nii;s, sed ad noslruni priiiiiim vigilaiilcr excurrat ; cl

r.ilionem nostrani credidiinus ascribcndain. Nonagin- ordiiie, quo diximus, pcr cos qui firinum cursuin rc-

t;i qiiinque autem annorum hunc cycJuin stiidio quo tiiicnt, eorum progressum, qui videnlur lituhare,
valuimus expedire coiiteiiuiinus : uliiinum cjusdcni suUentcI.
beati Cyrilli, iJ est qiiiiUum circiilum, quia sex ad Ilhid quoque non minori cura notandum esse ccn-
liiic ex eo aniii supcrcraiit, in nostro hoc opere pra;- siiimus, 110 iii priiiJ nicnsis agnitione fallamur. Ilicc

rercntes : ac dcinde qniiKine alios jiixla normam ciiim pcnc cunctui orror dibcicpaiitiac paschabs cxo-
;

«1 tPlSTOLA I DE UATIO.M'; rAsciLi:.

riinr, diim tempoiis iMilitim igiioraUir. Nam ciim A sonieniia coniprobalur : qiii, juxta lianc jCgyiillo-
Ooiiiiiiiis (imnipotciis liaiic sacratissiinam solcmiiila» rum calculalioiiciii, (|uarlas (lccimas luiias pasclialis

loin ooIcl)ran(lam filiis Isracl, (]ni ex yEgyptia scrvi- obscrvanlia! iraditlcruni. SeJ noimiilli taiii;c siililili-

Itilc ilberaltanlur, iniliceret, ait in liltro ExoJi ad talis, sive potiiis sanctinnis igiiari, (lum alia sup|iuta-

Moysen et Aaron iii tcrra yEgypti : Mcnsis iste prin- tionis arguniciita pcrquirunl, a vcritiilis tramile rc-

dpiitm ninisinm, pnmus crit in mciisibiis anni {Exod. cedunt. Uiidc plcrumqiie coiiliiigil, ul qiiando sa'pe

Mi, 2). lleiiKiiio iliiilisii : Priino, iii(|iiit, mense, dcci- dicti Palrcs decimam quariam luuam poiiunt, eam
tno tjiinrlo die niciisis iid vcsiterum comedctis azijma, isti decimam qiiinlam suspiceiiliir ; ct (|iia! vigcsiiiM

iisqiie ad rigesimiim primiim cjiisilcm ud vcspenim prima cst, vigesiniam sccuinlam essc prnnuiilient.
{Ibid., 18). In Deuteronomio quoque iiiem lcgislatnr Sed nobis, quibus amor et cura csl Christianx rcli-

Moyfcs iia |i0|iu!um ilc liac re commonct diccns :


gionis, nulla prorsus oportcl rationc disccdere ; scd
Ubserva niensem novi.rum friigiim, et verni primiim pncfixam ab bis paschalcm regulara sinceiissima
leniporis, ul facins Pasclia Domiiio Deo liio, quoniam convciiit observalionc servare.

in isto mense edu.iit te Doimnus Dcus tmis do /Epjpto Quanta vero in Ecclesiis toto terrarum orbe dilTu-

noctn {Deuter. xvi, 1 el .ffi/.). Taiita hac aucloritale sis horum Palrum nitamur auctoritate, nog labor
divina claruil,priiiin monse, deeiinoqiiario di(! ad ve- B e^l ostendere cum sccundum coiicilium apud Ni-
:

Fpertim, usqtio ad vigosiuium primtim, festivitatem ca;am posl tempora nnn longa convcniens ", corum
pasclialcm debore cdcbrari. Sed qiiia mcnsis bic priniilus (lcliiiilionem ,
quam dc paschali ralione
unde sumat exordium, vel ubi terminctur, evidenlcr protulerant, nuUo modo violandam esse censueril.
ibi non legiiur, prailati treccnli et octodecim pontifi- Deiiiqiie in sanctis canonibus, sub tilulo septiiagesi-

ces, antiqiii moris obscrvantiam, el cxinde a sancto mo nnno, qui est priinus ipsius Antiocbeni concilii,

Moyse (railiiam, sicut iii sopiimo libro Ecclesiasiicoe his verbis invenitur cxprcssum : Omnes qui avsi fue-
refcrtur llisiorisc, solertius invesliganlos, ab oclavo rint dissolvere defmilioncm suncli et marjni concilH

idus Martii, diem nonarum Aprilium, na-


usque in quod apud Nica:am congiecjulum est, sub prccsentia
lam lunam facere dixerunt primi mensis exoidium : piissimi et venerandi principis Conslantini, de saluti'
ct a duodccimo die calendarum Aprilium usque in de- fera solemnilate pascliali, excommunicandos, et dt

cinium quartuin calendas Maias Uinam deeimam quar- Ecclesia pellendos esse censemus; si tamen conteniiosi,

tam solcrtius inquirendam. Qnoc quia cum solis ciirsu adversus ea quw bene sunt decreta, perstilerint. Ei
non axjualiler volvitur, tantorum dierum spatiis oc- liac qiiidem de laicis dicta siiit. Si quis aulem eornm
cursum vcrnalis aiquinoctii consequalur qui a duo- : qui prwsunt Ecclesia:, aut episcopus, aut presbijler, aiil

(!ecimo calendarum Aprilium die, cunctorum Orien- C dinconus, posi lianc dcfinitioncm tenluverii ad subvcr-
lalium sentenliis, el maxinie iEgyptiorum, qui calcu- sioncm pojndorum, et Ecclesiarnm pcrturbationcm,
lationispra; omnibusgnarisunt, specialiteradnotatur. seorsim colligcre, et cum Judwis Pasclia cclebrare ;

lu quo eliam, si luna deciina quarta sabbato conti- sancla sijnoilus liunc alienum jam liinc ab Ecclesia
gerit (quod semel in nonaginta quiiique annis acci- indicavit, quod non solum sibi, sed plurimis causa cor-
tlere nianifeslum est) , scquenti die doniinico, id est ruptionis ac perturbationis exstileril. Ncc solum a mi-
undecimo calendas Aprilis, liina decima quinla, cclc- nisierio tulcs remoiet, sed cliam illi damna-
qui post
lirandum Pasclia, eadem saneta synodus sine ambi- lioncm Imjusmodi communicare lentavcrint, damnai
guitate Drmavit. Hoc modis omnibus admniions, ut sunt, omni quoqne extrinsecus lionore privati, qiiem

anle duodccimum calendas Aprilis lunam decimam sancta reguta, et sacerdolium Dei promeruit. His non
quartani pasclialis festi nullus inquireret quam non dissiniilia vciierabilis papa Leo sedis apostolieae proe-
;

primi mensis, sed ultimi esse constaret. sul proiiunliat, dicins : Co)i(i-« stntula canonum pa-
Sed nec hoc proclereuiidum csse putavimus, quod ternorum, quce ante longissima; (clatis unnos in urbi
I

nimis errant qui lunam peragere cursum sui circuli Nica:a spiritalibus siint funduta decrelis, niliil cuiquam
iriginta dierum spaliissestimantes, duodecim lunares aiidcre concedilur : ita ut si quis diversum quid velil

iiienses in trecenlis sexaginla diebus aniiumerant ; D '''-''^"'"«'^ «« polius minuat ,


quam illa corrumpat.
quibus etiam quinque dies adjiciunt, quos inlercala- Qua: si, ut oporlei, a cunclis poniificibus intemerata

res appellavit antiquilas, ut solarem aniium adim- servenlur, per univcrsas Eccksias pax erit, et ftrma

plere videantur. Cum diligcns inquisitio veritatis concordia. Et itcrum : In omnibus, inquit, ecclesiu-

oslenderit in duobus lunce circulis non sexaginta s.icis causis, liis legibiis obsequimur, quas ad pacificam

dies, sed quinquaginta novem debcre numerari. Ac observanliam omniiim saccrdotum per trecentos ocio-

[ er hoc in duodecim luiiaribus mensibus trecento- decim anlislilcs Spirilus sanclus instituit: ita ut clium-

I um quinquaginta qualuor dierum summam colligi si multo plures nliud, quam illi slatuere, decernani,

cui cpactas iEgyptii aiinuas, id esl unilecim dies, in nulla revcrentia sil habendum, quidquid fuerit a

accomnindant : ut ita demum lunaris emensio {al., pradictorum constilutione diversum.


dimeusio) ralioni solis adsequelur. Quod verissimum Sufficieiitcr, ut puiamus, cunctis indicitur, xn
csse atque cerlissimum suprascriptorum Patrum deinceps aliler quam a sanclis conslitutura esl Palri-

Alias, cum sanciuw concilium apud Antiocliiam post tcmpora, etc. : rectius, ut ex sequenlibus vi-
dctur
S3 DlONYSll EXICUI 24

bus, sacralissimum Pasclia celcbrelur. Quod si tcsii- A tlum, comraunes, iJ est minores Labeat, terlium em-
inoiiia lanloruni saccidotum Ibrsilan quis obsl nala bolismum, id est majorem; annum quartum et qiiin-

inenle despexerit, ctiam in liistoria ecclesiaslica paiia tum item communes, scxtum embolismum septi- ;

breviter inlimata rcperiet; mullorumque rclaiione mum communem, octavum embolisraum. Ac per hoc.
ponlificum, et maxiuic bcati Alhanasii, cujus supra ogdoadis communes aniii quinque, et tres embolismi
inemiiiimus, lixc eadem vulgaia cognoscet. Mipsum jugiler ascribuntur. Communis autcm annus duode-

vero epistola saucti Proterii Alexaiii!rina3 urbis epi- ciin hmares menses colligit, qui dies trecenlos quin-
gcopi ail eumilem papam Leonem pro iiac eadem quagiiitaquatuor effKiunt. Embolismus auteraaimus,
pascliali quxslioiie diiecta, leslatur : quara ante hos et lunas trcdecim, et dies trecentos octoginta qua-
nnnos Iransferentes e Grccco, liuic operi adnecten- tuor liabere monstratur. Item heiidecas hac lege
ilamesseperspeximus {al., prospeximus) nec non et : discurrit. Incipit nono anno cycli decemnovennalis,
nrgnmenta ./Egyptiorum sagacitale quKsiia subdidi- qui est lunaris sextus : cujus primus el secundus
iniis; quibus, si forsitan ignorentur, paschales tituli annus conimunis esl, tertius ernbolisnius ;
quartus et
liossiiit facile reperiri : id est, quotus sit annus ab quintus commimis, sextus embolismus; septimus ct
Incarnatione Domini, et quota sit indictio; quotus octavuscommunis; nonus embolismus; decimus cora-
eliani lunaris circuius, sive decemnovennalis i'\i-
B niunis undccimus embolisnius
, sicque hendecas :

btal; cKterique simili («/., Keteraque similia) supjju- communibus annis seplem, embolismis quatuor ter-
lalionis compendio requirantur. Orantem pro iiobis minatur. Embolismorum autem isla ratio probalur
beatiiudinem Tcslram divina gratia custodire di- exislere ,
quia aniiorum communium videlur damna
(;uetur. supplere : qualenus ad solare lempus bmaris exai-
quetur excursio. Quamvis enim anni solaris circulum
EPISTOLA IL
per siiigulos menses luna circumeat, lamen ejus per-
SCRIPTA ANNO CHRISTI VLLGARl 520. fectionem duodecim suis mensibus implere non prsE-
Domiiiis a me plurimum venerandis Bonifacio pri- valel. Denique in aniiis communibus ad rationem
inicerio notariorum, ctBono secundicerio, Dionysius solaris anni undecim dies lunae deesse ccrmintur.
Exiguus salutem. In cmbolismis vero novemdecim diebus eumdcm an-
ObservanliK {al., Reverenti», non bene) paschalis nuin videlur solarem luna transceuderc. Quapropter
regulam, diii sanclo ac venerabili Pelronio episcopo og loadis et hendecadis aimos, juxla pra:fali circuli

commonenle, landem stylo commenJare compulsiis, ordinem, in medium proferamus; et liquido probabi-
omnem deinceps diversitalis oppugnalionem subla mus, per octo annos et undecim, lunai cursum cuin
lam forc credideram; maxime quod sanctorum tre- C sole conteiidere : quando tot dies illa colligai quot
centorum octodecim antistilum qui apuJ Nicuea.m ille cucurrerit.

convenerant , auctoritatem tolis nisibus insinuare In ogdoade diximus quinque annos esse communes,
turaveram : qui in ipso cnncilio venerando deceni- tres einbolismos. Quiiiquies ergo trecenteni quiiiqua-

novennalcm cyclum regulariler afligentes, quarlas geni qualerni, liunt mille septingenti septuaginta;

ilecimas liinas paschalis observantioc per omnia tem- et ter irecenleiii octogeiii quaterni, inille ceiituin
pora legi sua; revoliitioiiis immobiles adnotaverunt. quinquaginta duo, ac per hoc siniui liunt bis mille

Sed quoniam sanctitas veslra, orta rei bujiis qux- nongenli viginti duo. Similiter octo anni solares, si

slione, de arcliivo Romanse Ecclesia; Pascliasini ve- in summam rediganlur, id est octies trecenti sexa-
nerabilis episcopi scripla, quem constat pro persona geni quini, et quadrans, faciunt simul bis milie non-

beatissimi papa; Leonis sancto Clialcedonensi prsse- geiitos vigiiili duos. Siinili niodo et hendecadis ai;nos,

disse concilio, ad eumdein papam per idcni tempus qui sunt cominuiies sepiem, et quaiuor emboli.sini,

(lirecla nunc protulit, quoe sanctis Patribus evidenli si iu summam ea qua dixiinus supputatiuiie coii-

latione conseiiliiinl, huic pr;esenli indidimus operi :


gesseris, tanlumdem pene reperies, quantum unde-
iit hiijus eliain viri testimonio niieremur, qui mani- cim s.olares anni conficiunt; hoc est, quatcr mille

ponliUcum paschalia qu:Uuordecim. Ikcc est eigo cmbolismorum, sicut


fesio niiraculo venciabilium D
decrela confirmal. QuoJ vero in scriptis ipsis com- pncdixiinus, ratio, ut incremeiilis suis coininunium

inuiiium amiorum ct embolismorum mentio facla aniioruin detrimeiila compensent.

est, ct a iionnullis liax ratio, quae ex llebraiorum, Sed jara pulcherrimain vobis atque proeclaram cul-

ut fertiir, tradilione descendit, magnopere quscri- lectionem ipsius cycli decemnoveiinal s ostendam,
tur, scire volenlibus, ulrum huic paterna regula («/., per quain unmera deinceps ambiguilatem, si qua
paternx regulae) consonare videalur; iiecessarium inota fuerit, auferatis; nec sit ita quis niniio sliipore

duximus, et hanc nolitiam, ne probctur in aliquo perculsus, qui denioiistmta sibi verilalis luce noii

> dissidcre, coacla brevilate digcrere. gaudeat, et igiiorantix relictis lenebris, tanl* ratioiii

; Noverimus itaque qiiia idem deceninovennalis


,
pioliims non acquiescat. A deciina quiiila luna pa-
cyclus per ogdoadem ct hendecadem semper in se re- schalis fesli, anni, verbi gratia, pra;ccdentis, usque
volviiur. Oclo namque et uiidecim ipse iiumerus ex- ad decimam quartam sequentis, quod qiiicriinus, si

plicalur. Ogdoas eigo, qii;ic incipit a primo decein- commuiiis aniius est, trecentos quinqnaginia qiiatuor

iioveniiali cyclo, <iui est lunaris decimus seplimus, dics haiiebit; si embolismus, treccntos octoginta

tiac ratioiic peragilur, ut aniius primum et sccun- qualuor. Quod si dies unus plus miuusve coutigcrili
;

^ RATIONE SO
23 EPISTOLA 11 l)E rASCII.*:.

evidens error est. Fxcopto vidclicel anno primo swpc A lis, quia communis annus csl, sunl diestrcccnliquin-

dicti dcccinnoveiui;ilis cycli, {niciii ;i decinia quarla quagiiita quatuor.

Iiiiia Pasclix ulliiiii, id csl iioiii dcciiiii aiiiii, us<|uc Anno deccninovcnnali secundo , lunari dociino

ad dcciiuani quartaiii ejiisdcni iirinii miinerare ciira- octavo, ab octavo idus Aprilis usque in oclaviim
inns (n/., caiisavinuis). 1'roplcc qiiod ideni ulliiiuis calciidas Aprilis, qiiia coiiinuiiiis est, suiit dies tre-

e]i:iel:is, id ost adjcctiones liinaic^, oi.todeiias tiiiic ccnti quiii(|uagiiita qiialnor.


rclinens, prinio aniio, iion niulccini, ut ca^teris annis Aniio dcccinnovcnniili lerlio, liinnri dceimo iiono,
(ieri solct, scd diiodeeini dies acconiinodal. Et ([uia a seplimo calendas Aprilis UMpic iii idus Aprilis, quia
Iriginla dieruni liiic volvuiitiir, iiulla cpacta in pi iii-
cmliolismus est, liuiit dies trccenli ocloginta qua-
cipio ipsius cycli ponilur; sccundus aiileiii aiinus
luor.
opactas uiuleciiii suscipil et ideo, sicut dixinius, a
:
Anno dcceninovennall qiiarlo, lunari primo, a de-
deciina quinla luna Pasclix priiiii cycli usque ad lineiii
qiinrt>im noiias
ciino octavo calendas Maii usqiic iii

ejiis, in coiiiiiiuiiibus et endiolisiiiis aniiis prxlixos


Aprilis, quia commuiiis esl, (iuiit dics Ireceiiti quiii-
dics nos invenire, noii dubiuni est. Quod si aliter
quagiiita (inatuor.
aliquando calculaiitiuni inii eritia luerit fortas^is ex-
Aniio decemnovcnnali qninto, lunari secundo, a
posiluni, liac obscrvantia ratiuciiuitioiiis curuni falsi-
B terlio noiias A]irilis us ;iie in uiidccimum calendas
las arguetur.
Aprilis, (|nia communis cst, tiuiil dies trecenli quin-
Aiqiie utlioc nianifcstius possit intclligi, prxsciitis quaginta qiiatuor.
nniii monstrcnius exeinplo. Iiulictio qiilppe quarla Aniio d<'( emiiovennali sexlo, Iniiari tertio, a dc-
csl, ct lunaris cii culus uiKlcciinus ; dcceniiiuveniialis ciiiio caleiidas Aprilis usqne iii quarlum idusAprilis,
cyclus dcciinus quartiis. Et (pioniam lieiidccadis sex- quia embolismus est, liunt dies irecenti octoginla
tus annns csl, euiii einbidisiiiuni cssc nccesse est. quatuor.
A deciina quiiila itaquc luna prKleriti festi, usque Aiino deceinnovennali scpiimo, liinari quario, a
ad deciinain quarlani prxsentis, quot sunt dies dili- tertio idus Aprilis usque in tertium caleiiilas Aprilis,
gentius inquiramiis : et iiivcniciuus procul dubio, quia conimuiiis csl, fiuiit dies trecenti quiiiiiuaginta
quando Pascha celcbrare debeanuis. Transaclo aimo quatuur.
per indictionciii tertiaiii in Pasclia liinam dccimam Aniiodecemnoveiinali oclavo, liinari qiiinto, a pri-

<iuarlam nono caleiiilaium Apiilium die, id cst vige- die calendas Api ilis usque in dcciiiium <]uarlUMi ca-

simo quarto mensis Alartii fuisse, quis dubitet, qui lendas Maii, qiiia cmbolismus est, tiunt dies tiecenti
curani liujus rei habere quaiitulumcun([ue cognosci- oclogiiila quatuor.

tur? Et ideo ab oclavo calendarum Aprilium dic nu- G Aiino deceninovennali nono, lunari scxto, a dcci-
merandi sumamus exordium ; habemus Martii dies nio leitio calendasMaii usque in septiinum iilusApri-
septem, Aprilis triginta, Maii trigintact unum, Junii lis, qui.i cummunis est, fiuiit dies trecenti quinqua-
triginia, Julii triginta et unuin, Augusti triginta et ginta qualuor.
ununi, Seplembris Iriginta, Octobris triginta et unuin, Anno dccemnovennali decimo, lunari sepiimo, a
Kovcnibris triginta, Decembris triginta et uiiuin, Ja- sexto idus Aprilis usque in sextuin calendas A]irilis,
nuarii triginta et uiiuin, Februarii viginli octo, Marlii quia communis est, liunt dies trecenli quinquaginta
Iriginta et uiium, Aprilis duodecim dies, quod est quatuor.
pridie idus Aprilis. Fiunt simul trecenti octogii.ta Aiino deccmnovennali undecimo, Innari oclavo, a
quatuoT. Quod si, juxta eorum diffinitioneni, ' qui quinto calendas Aprilis usque in derimum septimum
lunam alitcr quam se veritas habet computaiit, deci- calendas Maii, quia enibolismus esl, liuiil dies lic-
Diam quartam non pridie iduuin Apriliuni, sed tertio cenli octogiiita quatuor.
iduum denius occurrere; trecentos ocioginta Ircs Aiino decemnovennali duodccinin, lunari nono, a
dies imminuto nuinero colligemus quod nullo iieri ; decimo sexto calendas Maii usqiic in pridie nonas
paclo conceditur. El ita sempcr quotiens dubitaiio Aprilis, quia communis est, liunt dies trcccnti quin-
talis occurrerit, a decima quiiita luiia iransacta; fcsti- D quaginta quatuor.
vitatis, usque in decimam quartam Pascha;, quud Anno decemiiovennali decinio lertio, lunari deci-
qucerinius, dies soUiciie compulemus. Et si conimu- mo, a nonis Aprilis iisque in iionmn caleiulas Aprilis,
nis annus est, trecentos quinquaginta quatuor dies quia communis est, fiuiit dics Irccenti quinquaginla
si embolismus est, trecenlos ocloginta quatuor inve- qnaluor.
niemus : nec ina;qualitas (alias, ina;qualiter) prorsus Anno decemnovennali decimo quarto, lunari undc-
eveniet : quia regula cycli hiijus hac ratione subsi- cimo, ab oclavo calendas Aprilis usque in secundura
stit, cujusenucleatainformulam subjectadescriptione idus Aprilis, quia enibolismus esi» Ount dies treceuti
pandenius. octoginta quatuor.

Anno decemnovennali primo, lunari decimo sepli- Anno decemnovennali decimo quinto, lunari duo-
mo, a decimo quinto calendas Maii usque nonas Apri- decimo, ab idibus Aprilis usque in calcndas Aiuilis,

• Lunarem Victorii cyclum v liic notat; qucm ad Marlii 29 apposuimus, uno aule cyclura Alexaiidri-
norum quartodecimo die, recte ad Dionysii mentcin.
)

ff - DIONTSIUS EXICUUS. -23

(',iiia cilmmoni'- esf, finnt ilies trccenli qainquagiiila A trecenii octoginta qu.ncnor.

qualuor. Anno dccemnoveimali decimo octavo, liinari de-


Aiino deccniriovenTiali decimo sexin, hiiiari liecimo cimo quiiiln, a quaiio idus Aprilis u^que iii quarlum
lcrlio, a qu ;rlo noi.as Aprilis usque iii liuodecinium calendas Aprilis, quia coinmunis esl, fiunt dies Ire-
caienias Aprilis, quia tommunis esi, fiunl dies ire- cciili qiiiiiquaginta quatuor.
ccnli qu.nqnaginla qn;ilnor. Aniio deceniniiveniiali dpcimo nonn, lunari deei-
Aniio decenniovciiiiali ilccinio seplinio, luuaii do- mo scxlo, a terlio calendas.\piilis usqiie indecimuni
cimo quarlo, ab undecimo <;alenu.:s Ai.Tilis usquc iu qjiiiUim calen las Maii, quia cinbolismus est, fiunt

quiiiluu} idus Aprilis, qjjia cuibulisniu.i ei, liunidiis dies ireccnii octogint.-> qualuor.

PRiEFATIO CIIRISTOPH. JUSTELLI


IN CODICE.M CANO.NU.M ECCLESI.E UMVERS.E.

Ecclesia Christiana priiniiiva diipiici jure oiim rc- 15 nem interpositam, necessario postulari canoniin) Ni-
gebalur, divino el caiioiiico. Al Uiviiuiiii quidciii jcs, cu;noruni decreta testareiiliir, qua;quc sublerannexa
ondice sacia: Scriptur.ne ; canonicuni vero , Codice erant : ubi subierannexorum voce intelligi par esl
Canonum coiitinetur. Ilaque iii coiiciliis , illi duo canones concilioruin qui a Nicxno ad Constantino-
codices iii medio consessus poni solebant, ul e.t co- polilanum, numerorum serie in unum collecli, in
I um juie episcopi intcr se dogmata pielatis explura- veieri Codice Canonum reperiuniur. Et Vigilius epi-
rcni, oborias hLcreses refularcnt, et coiitroveisias aJ stola ad Rubticum et Sebasliaiium diaconos EcclesifC
ilisciplinam ccclesiasticam, sacramqiie T^oXnziv.v per- Roinan;e , ex eo Codice caiinncm citat in concilio
linenles dirimoreiil. Hunc mmera indicant acla con- Chalcedonei.si probatum atque lectuin, qui in Antio-
cilii Chalcedoiiensis, ubi passim ha;c verba rcpciiiin- chena syiiodo quinlus nunieio consignatus reperiliir.

lur, rpox£tyivO'j iv Toi ui^rr.i rou ayt^j-aTOv '/.y.i. a;{pKvTOU Unde apparet priinitiva; Ecclesia; Patres, in illo veierj

KOayysXtcj, anteposilo in incdio sncrosancio e! venera- CoJice Canoiium coniponendo, juxta quem de rebus
fci/i Evaiiijelio. Et Cyiilliis A.lexandriiius, in Apoldge- - sacris judicia habebantur, singula consequentia con-

lico ad Thcodosium irap. de concilio Ephesino io- cilia certo ordine disposuisse, ccrtaque ac coniinua
('.uens : 'li uyia cuvooOs tr-jvi^^ov , oi^mo y.ui x£yxA.'lv, seiie, ncc interrupta numerorum connexionecanones
troto-jTO XptTTOv" zxino yv.p h Uyiw fifovu To aiifzii-i
C illorum iiuincrasse, ne quid buic Codici delrahi aut
LOayyiXtov, eTTf^^ivoijv Tota yytot? t£r.o'j|Oyot; , Kalyv. Ot- addi posset : quem et iJeo Patres Ephesini et Chal-
zKtov /pivim.SaiictasynodusCltrislum consessorcm, et ceJonenses , aliique ecclcsiastici scriptores T«;t»
tclul caput, consliluil : venerandum enim Evangelium, in etKxo/ouStav Tiiv zavovjov, azo).oj6iiv izz).y)(7ta(Trtzr,v, el
sancto Ihrono coUocaiimi eral, sa^erdolibus insonuns :
«f t6f/.f7jv a/olo-jOic.v, serieni et consequenliam canonum,
Jiistum judiciuin judicate. Et epislola synodica coii- consequentiam ecclesiaslicam, et consequentiam mime-
cilii AquileiCiisis, proposilw in medio divince Scriplurce rorum, passiin vocant. Un.le et iii actis coiiciiioruin

(Tom. 1 ConciL). vox «7.o/.o'iO&); ct xavovtxojf pro eadcinsumilur. Prx'po-

Codicis vi'1'o Canonum ipsa quoque synodus Chal- nebantur aiitcin viginti canones concilii INicaeni , Jut
ceJoncnsis iiiemiiiit, alque ex eo titat (.\ct. 4 et II) T/.v Tr,f ozovf.£vi-/vi? truvooou aO^iVTiav, propter aucto-

canoncs 85, Sl, 'Jo et 90 (qui 3, 4, io et 10, in con- ritatcm cl digniiatis pra^rngaiivam magni illius con-
tilio.\nliocli'eiio rcpeiiuntur), corumque jure de con- cilii, quod primum occunienicuin Ecclesia Christiana
Iroversiis ecclesiaslicis pronuiili:il. Et epistola syno- celebiavit ;
prxlixo etiam illius iiomine, iil quiJani

tlica episcoporum provinciae Pisidia; Asian;e dioice- existimant, quod in cxteris qui suhjecti seu siibter-
scoos ad Leoncm imp. ( Toin. II Concit. edit. liom. aiinexi erant oliservatum iion fuil : a'.quc inde raclum
filat cannnem 85, qiii quartus est Antiocheni con- [) videtur, lapsu temporis , ut sub noniine concili Ni-

cilii. Et Diiiiiysius Exiguus cpi^tola. pasthali I ad c;cni laudarentur oiniies. Quod apud Gregorium Tu-
Pelroniuni epi^copum, canoiiem citat79 (GrKcis 80), ronensem episcopum observare licet (Lib. ix, c. 53),

qui prinius est ejiisdem synodi Antiochenae. El epi- ubi ex canonura Niaenorum dccretis canonein citat,

slola ad Stpphanuin Salonilanuni e(ii-cnpum, quam qiii 14 est Gaiigrensis concilii : Canonum, inquil,

suse veteris illius CoJicis Canonum Latina; interpre- ISiccenorum decreta relcgi,Jn qhibus conlinetur : tQitia

lalioni prxlixit, canones a Nicxno contilio i ad Con- si qiiu retiqueril viruin, el loruin quo bene vixil, spreve-

Blaiilinopolilanum i, lioc est, a piimo capite iisque rit; I et sequebaiitiir canones "25 concilii .\iicyraiii,

ad ccntesimum sexagesiinum quinlum enuinerat, sicM/, ct Neoca;sarieiisis 14 (qiut; quidein duo coucilia aiitc

ut ipse ait, in Graca auclorilale, conciliorum ordine Nic.Tr.uin celcbrata sunt , ct ab co deinceps conipro-

et iiuinei-orum sei ie digesti erant. Ad luicc rcspexisse baia , ut acta contilii Florcntini lestanlur ) et qui

\iJetui- Leo I poniirex , et synodus Roniana cpislola postmodum consliluli sunt, Gangrensis 21 , Antiocheni
ad TlieoJosium inip. pro Flaviano patriartha CP. 25 ( ciijiis qu:ituor canoiics sub tilulo 93, 94, 95 tt

scripta (Ibid.), qua petit ut juberet gencialem syno- 90, ex co codice citaiitur in concilioCbaicedoiiensii,
duut iiiira llaliani cclchrari ; quod, post appellatio- Laodicensis bO , el Coiist;)ntii!opohtani i quatuor
20 IN CODICKM CANONUM UMV. ECLKS. JCSTll-LI PR.EFATIO. 39
(CrjccisT), qiii qiiitlcm colleeli, seciinihim Diouy- A conslabnl , hoc csi qualiior priinis flDCumenicis , et
iiuin Exit;iiinii, ISi c;\iiumos cfli;iuiil. Kx (Hiibns qiiiii(|iie particiilaiihiis, servato eliani oidiiie tcnipo-
canoiiihus ab initio coniposilitiii crnt cnrpiis illius ris a Ni(;eiia synoilo ad Clialcodoiiensein , ailditis

Codicis aiiliqiii qucni in aciis synoili Clialcciloiicusis canoiiibus aposlolii is 8.j, Sardicensihus cl CarlliaRi-
cilari , alqiie ante cam viin canonum nnivcrsnlcin iiciisibiis, Triillriisihus cliam, Gra'corimii|iii! Palriiin
jam liabiiisse conipcrtum ost : ciii postoa ailji>oli siint C|)islolis caiioniois aiilca iion rccopl's, ncc a coiioi-

coiicilii Epliosini iii ocoiiinoniei octo caiKinos rorie a liis ccoumciiiois, iioc ab iiiipp. cniilirii.ali^ : iihi I!al-

Stcphano cpiscopo Ephosino, cnjus cxstal caiiommi saiiio pcr Iiiiiic caiioncm , looalium qiioqiic synodo-
collectio iioiuluiii cdita, (|u»! omnino convcnit cum ruin conlirmalioncm iactam t-,v /fnu.imi Zia. toOt-^u

voteri Codice Eccle^i;c uiiiversaj, canonesquc coiici- eTro/iJf uiTtv TcJv TOTrizwv o-uvio&iv , adnolavil. Oiiihus
lioriiinNic,ciii,.\iioyiaiii, Ncncicsaiieiisis, Gaiigron-.is, postea adjoctisunt caiio; es concllii Nica^ni ii, ac tan-
Antioclieiii, Laoilioensis rl Ciiiisiaiitinopolilai.i, ea- dem cx iis omnibiis t;iiii caiioiiibui qiiam P;!lruiii

il«m serie ct ordiiie exliibot, quihus ipsc Ephc^inos dccrctis a Nicscna priina synoilo ad NicaMiam ii com-
addidit. IIa!C vcro iii Bihliothcca Palaliiia', apuil h:e- posilus est Codex Canonnm Ecclesiaj Oriciitnlis (cul
rodes Gelharti Eriiienhnrsiii Ilainhiirgi asservatiir, a tltlllus Kftv6v£;Twj irOG"ro).'i>v, V.A tmv «yt'ov ay.fiOMv),
quihus liiuusipic naiioisoi iion potuiiniis. Poslea, j» e liibl. canoniooriim l). Ililarii Pictavieiisis a viro cl.

ClKilcedoncnsis concilii quarti (rcnmcnici canones Ji);inneTillio Parisiis Groce primum cditiis, ctiiostca
2'J ab alio collcctore additi sunt. II.cc aiiteiii (luinque ah Elia Eliiiigcro ex ISiblioMi. Augusta;ia Witcbergoc
coiicilia, licet particularia siiit, auctorilatcm tainen anno 1014, cui Zonaras ct Balsaiiio siias interpre-
occuniciiicoruin adepta suiit ,
qiiaiidu(|iiidcm Patres taiioiies addiJeruiit, qiuc anichac in liioein prodic-
quatuor prioriiiii concilioruiii ill;i probarunt, suaque ruiii.

fccerunt : alque ah univorsa cuiii Oriciilis, luiii Occi- Prima igiliir ct oiiiiiiiiin veliisli^sinia cst caiioniira

deiilis Ecclesia unanimiter appruhata el conririnala ecclcsiasticoruni colloclio, qu;e Couex Ca.no.ncm Ec-
sunt, et in Codice Canonuni Ecclesix univers;e re- ci.i:si.€ c.MVEiiS/E recle iiuncupaiur, qiiia co, voliiti

cepta fucrunt, et inserta lali orJine ct iiumerorum juiv cominuiii cl uiiivcrsali, Eoclesia priiiiiliva lam
serie, ut unuin ct idem corpus consliluorcnt, cui vini in Oi ioiitc qiiiiin iii Oooidontc olim usa est iii dijiiJi-

ot auctoritatem canonioi jiiris univcrsalis concilium caiiJis sacris CDiilroversiis; poslca vero ab aiiliquo
Chalcedouense dedit canone I, his verbis : Toj,- r.c.f.«
iilo Codicc, vcliiti cerlo alqiic communi Ecdesiic iini-

TMV uyiiov naTJp ov y.a.9' IziaTnv (ruvoSov «'/,pt -vj vCv vcrs;c auctoritate prohalo , veleris jiirisprudentiie
£zT£6ivT«r ZKVJva,- zoaTitv sSizaiwira^tsv : Canones qui eoclcsiastic;c corpore ,
jiis oinne canonicimi , tam
a sanclis Palribns in unaqnaque synoilo /(kck.?.'/;»; p Gr;ccorum quam Lalinoium , per oiniies tnlius orbis
consdluli sunl , obsenmri a'q}iuni feH.s((ii)i»s. Et postea Clirisiiaiii ditecescs ac provineias dcrivatum cst.
Justinianus iinp. novcl. 151, do Canonibus etclcsia- Simt ctalke anliqii;c ct reoentiores colleoliones seu
Slicis, ©sfTTriCotiEV Toivuv ru^tv voa(;^ov £;r5;^ctv £zz).)j(ri«- brevialiones canoiiuiii, iioinocanoiics eliam, seu ca-
CTtzouf y.v.'j6'Ja; , totJ? ijTro Twv otytwv T£(77«^(yv (tuv65&jv nonuin et legum coiicordantiiim collaliones ,
quK
EZTeOivTKf, « (S£'«t(ii)?£vT«? , tout' etTTt rH; £V Ktzotta, oiniies caiionuui sciilontias suh cc:lis qiiibusJam
7t«i Tri; £V K(uv5-T«vTi.ovro).£', zatTn; £v 'Eyiarj} npaiTri;, tiluliscomprelieiiJerunt, Joa;:iiis scilicct Scholastici,
zat r^; Iv K«X/);oovt : Sancimus vim legum oblinere Pliotii clArsenii patriarcharum CP., Alcxii Arislini,
ccclesiaslicos canones ,
qui a sanclis quatuor couciliis Simeoiiis Log()tliel;e, et Conslanlini llarineiiopiili,
conslitiiti sunt, ct conprinati , lioc esl Niceiio, Con- alioriiMiqiie collectoriiin GrKoorum, post Cbalccdo-
stanlinopolitano, Epliesino, el Clialcedonemi. IJhi con- nciise ciiiioiliiiin, ci Jusliiiia:ii iinp. lempora, privato
firmatoTiim voce iiiiclligi par est canones conciliorum lautum coiisilio conscripta;, iiullaijiie publica aucto-
dioeccsccjn prxdictorum AiicyVani , Neoc;csa;iensis, ritate probalic, ncc a conciliis oeciiiiioniois, noc ab
Gangrcnsis, Antiocheni, elLaodicensis, qui loto orbe impp. connrmal;e ; qii;c el ideo niiUain vini habcnt
reccpti , et ab ipsis quatuor prioribus coiiciliis a;cu- jiiris canonioi iiiiiversalis, sed tainen ad inlerprcta-
inenicis probali ct coiilirniati , iii Codice C;iiionuiii _^ tionein et faciliorem inslructioiiem canonum suiit
Ecclesix universoc continclwnlur, ut diserte Tlieodo- valde ntiles et necessaria!.
rus Balsamo ad Nomocanonem Pliotii lit. 1, cap. 2, Quod autem ad Ecclesiam Occidonlalem attinct,
adnotavit his verbis : Sjiaituaxt -i.v nupoiitrav vsxpav ccrtum esl, in loto orbe Occidentali, et Latin;c lin-
(pW) tif vouov; yp'xrzlv , piri fiijvov tovj Tratti tojv gua; dioecesibus et provinciis , cam quoque ( ut et
{'evuacttiv) aytcuv cuvoSiwv £xT£OivTa? xavovaf, (x/)a zat Orieiitalis) in judiciis ccclciiasticis, priscis canonibus
tvj; Tzapu TOUTtuv ^£§«t(a9evTaj, riyouv tov; zaviivKf to"v Teteri Codice Ecclesia; uiiiversoc coinpreheiisis usam
TOTTtxiiv o-uvoSmv : Nota prwsenteni novctlam, qiia; di- fuisse. Id testanlur acla conoiliorum et decreta poii-
cH, tanquani legcs servari oporlerj non solain qiii a lificum, ubi passini codicis cl corporis canonum,
,
el
sanclis (qualuor) sijnodis editi sunl canones , scd eos antiquoruni canoniini, et canoniini Orientaliuin nien-
eliam qui ab /lis conjirinali sunl , scu canoiies synodo- tio, quo noniine Codex Eeclcsi:c iiiiivers;c sine dubio
rum locatium. Concilium eliain Constantinopolila- intelligilur. Horuni auleiii caiioiiumGra-curuin v3ri;B
cuin 111, in Trullo h:ibituin anno 707 sub Justi- diversDeqiieoccurrnnt Laliii;^;
, iiiterpretaliones. Alqiie
niano aiitiquuin illum Codicem
II, Ecclesi;^ u:iivors;c aiiliqua il!a est qiia iisi sunt Latini coiicilioi mu ool-
coiifirmavii cauoiie II, cnumoiatis conciliis (iiiibus lcctorcs sub noiiii-x
, liido:i Mcrcatoris , ot cm.i
31 DIO?<YSIUS EXICUUS. S2

Dioiiysiana intcrprclatione conjunxcrunt, ejusque A ficiim Uom. Siricii, Iimoccnlii, Zosimi, Bonifac i

anliqiinc versioiiis pliira exeniiilaria exsiaiit in hiljlio- Coclesliiii, Lcoi/is, Gelasii, Anast;isii, ab anno scili-

iliecis. Sed anliiiiiii)r allera, nonJuni etlila , cujus cet 583 ad aiinuin 49C, iii uniira collcgit, et in ordi-

licrvelusluni exemplar nis. penes nos liabemus, lit- nem litulis compositis disiinxit, sub una serie nume-
leris iiiajusculis exaraluiii, quod xvi sni nolani in- rorum co modo quo Palrnm caiioncs Iransferens
(licnl. Dioiiysii vcro Exi;,'ui L:;tina inlerpretalio (quam ordiiiaverat , ut ipse profitctur in epistola prae-
anie annos viginli cx vctu^to coii. nis. Bibl. iiostrx fationis loco pnclixa ad Julianum pre^byterum tituli

edidiiiiii^) ui piiiior ct eleganlior c:cleris pra^lala est; Sancta; Aiiastasiic[quam cum indiie decretorum edi-
qusB qiiiJein seriem ct ordinein conciliorum, cano- dimus (/n Cod. Cun. Eccl. liom.) aniio 1643J , qui
iiumqiie consequcnliani ac nunicrnrum connexioncm synodis Ronia; celebialis sub Syinmacbo papa, posl
rctiiiuit, qiia> erat iii firaico exeiii|ilari quo ipse usus consulatuin Paulini , lioc est anno 499, die calend.
est, a Nicxiio scilicel concilio priino oecumenico, ad Martiarura, et Flavio Avicuo jnniore, subdie 8 idus
Conslantinopolilanuin i, lioc csl a primo capite ad Novemb., Iioc cst anno 502, subscripsis e reperitnr.
centesimum sexagesimum quintum ut ipse ait in , UnJe liquct quo lempore Dionysiana! illa; collectio-

epistola su» colleclioni prafixa cui (oinissis Con- , nes tam canonum contiliorum quam decretorum
,

slantinopolitanis qualuor poslerioribiis canonibus g ponlificum Iioin. scriplx sint. Aique bsec est prima
ct octo Epliesiiiis, iiiii iii CoUcctione Caiionum, ct et aiitiqiiissinia decretalium ponlificum coUectio ,

Nomocanone Joaniiis Stliolaslici patiiarcluc CP. qu;c liber Decrctorum dicta cst a Zacbaria papa,
ct cxteris omnibus Groccorum canonuin colleclio- epistola ad Pipinum el episcopos Francise , ex quo
nibus reperiiiniur ) adcliilit canones qiii dicuntur citat quaedam capilula Innocenlii , Lconis et Gelasii.
Aposloloruni quiiiqiiagiiila, et Sardicenses ct Africa- Cui postea ab alio collectorc aJJita sunt decreta se-
nos qui in Occi lenle Laliiie sunt cdili ; alque iileo in queiitium pontificum, Hilari, Felitis, Simplicii, Hor-
omiiibus colleclionibus postinoJum positi sunl, St« to iuisd;e, Synimacbi , et Gregorii junioris. Ex quibus
TTo^Xa Tctpi Ttvwv eTTtj^&joiwv -/.yoMV twv Surtxwv f/sc&jv tam conciliorum canonibus, quain pontificum decre-
5toet?£<79at, Propterea qnod mnlla de qmbusdam ad tis, tandeni compositus est Codex Canonum Eccle-

loca el re/jiones pertinendbus, sive Oceidcntalibns par- si;B Roniana; ,


qui a Joaii. Wcndelstino , cx tribus
tibiis, dcjinierint, utait BLilsamoin prolcgomenis iiiss. codd. mss. Mogunli;e primum cJilus est, anno 1525,
ad siiuin INoniocanoiiem. Dioiiysius aulem Exiguns et Matiha;o tituli S. Angeli presbytero cardinali di-
SU3C collectionis canonum raiionem exponit his ver- catus, sub hoc titulo : Canones Aposiolorum, Vele-
bis : Canones qui dicuntiir Aposlolorum. , de Crwco rum Conciliorum Constitutiones, ct Decreta pontifi-
Iranslulinms, quibus pturimi consensum non pra'buere /i cum anliquiora. Postca Lulcti;c Parisiorum anno
facilpm, quamvis postea qna'dani constituln ponlificum 1G09, sub tilulo Codicis Canonuiii Ecclesia; Romanx.
ex ipsis Cauonibus assnmpla esse vidcantur : deinde Alque ipse Codex Canoiium qui ab Hadriano I
est
rcgulas Nicwnai synodt , et dcinceps omnitim con- papa Carolo Magno regi Romx oblatus est anno
ciliorum , sive qua; ante eam, sive qtim postmodum 805 ad usum Ecclesiarum Occidcntaliuni cui epi-
, ,

fuctii sunl , usque ad synodum ponlificum ISO, qui slola seu versnum politicorum acbrosticbis pncfixa
apud Constantinopolim convener nt : et sub ordine cst cum liac inscriptione Domno c.rcellenti fHio Ka- ,

numrrorum , id est a prinio cupile usque ad cente- rulo Itegi Uadrianus pnpa, qu;ca doclissiino Jacobo
simum sexagesimum quintum, sicut habetur in Grmca Sirninndo edita est : illiusijue Codicis plura exslant
auctoritate digessimus. Tiim sancti Chalccdonensis con- aniiqiia exeiiiplaria mss. iii bibliothccis , et brevia-
cilii decreta subdeiiles, in his Cracorum cunonum finem riuin cjusdcm a Crcsconio episcopo Africano ,
qul
csse dcclaranius. Stutula qiioque Sardicensis concilii, circa aiinuni 090 vixit, oniissis intcgris canonibus
atque Africani, quw Latine suiit edila, sttis a nobis conciliorum et decrelis poniilitum, qux facile est ex
numeris cernuniur esse distincla. llaecveroDionysiana ipsa colleclione repelere. Alque hi sunt canoncs et
coiletlio ab Ecclc;>ia Roinana siaiim recepta cst, ut decrcta quibus in judiciis ecclesiaslicis Romana iisa

testalurGassiodonis {Lib. de liislit., c. 25), Dionysii est Ecclesia , ut icslatiir Lco IV papa , qui conciUa
Lxigiii co:i'vus : Fiiit noslris temporibus iiii|uit, Dio- •
ipsa et poiilificuin detrela quac lioc codicc Romana
misius monachus, Scylha nalione, sed moribus oinnino coiitinebaiitur , recenset liis verbis : Qiiibus autem in
/lomamis, in utraque Ungua doctissimus, qui petitus a omnibus ecclesiaslicis utimur judiciis , stint eanones
Slcphano episcopo Salonitano , ex Crwcis excmplari- qui dicuntur Aposlolorum, Nicwnorum, Ancijranortim,
bus canones ecclesiuslicos, magnce eloquenlia: luce com- Neoca'saricnsium , Cunqrensiiim , Luodicotsium , Cott'

posiiit, quos hodie usu celeberrimo Ecclcsia Romana stanliuopolitanorum, Epltesinorum, Chalcedonensiitm,
eoinplectilur. Et canones aJoanneU papa niissi anno Sardicensium, .\fricanetisium , Carthaginensiutn , el

535 pro causa Contumcliosi episcopi, qui ex trans- cum illis regulw prwsulum Romanorum Siricii, Inno-
laiione Dionysii Exigui expressi repcriuiitur (Tom. I cenlii, Zosinti, Ca'lestini , Leonis, Gelasii , Uilari ,

Concil. Callia'). Sijmmactii, llorniisdie, SimpUcit el Gregorii juiiioris.


Ut autcm Godici Canonum Ecclesioe Orienlalis de- Isti ontnino sunl, cl per quos jtidicaiit episcopi, et pct
creta seu epistoloe canonicx PalrumGnccorum a sy- quos simul judicanlur el clerici.

iiodo Trullana annexa sunt, Dionysius quoque Exi- Videamus nunc quo jure ecclcsiasiico usa esl Kc-
guus paulo post cJitioncni canoiiuin , dcijrcla ponli- clcsia Africana ca-'terxquc Ecclcsi;c Occidcnlalcs.
33 IN f.ODICEM CANONUM UNIV. ECCLES. JUSTELLI PR.EFATIO. Z%
Ac priniiim qiiiilcm , ccrtiim csl Africanos, Mcscni A cuntur Apnslolorum, antehnc a Gallis non rcccptos,
concilii priiii^ occumcnici canoncs liahuisse, a Cx- sed ignoios liiissc.Sigebcrlus rex Krancoruin in epi-
ciliano Carllngineiisi episcopo ,
qui ci inlerfuit et slola ad Dcsidcrium Calurcenscm episco]iuiii {Tom. l

suWripsit , allatos , ui ipsi icsianlur Africani Script. tlist. rrntic.) , )>roliletur oplure consei varc
Palres in concilio Carlliaginensi aiino 419, post Stalula canonum, et ecclesiaslicas rcqulas, sicul pa-

coiisulaium Iloiiorii xii el Tlicodosii vni cele- rentes ejus observaverant. Et ejiiscopi Gallix sub
brato, i]iiilMis ciiain a Cyrillo AlexanJriiio episcopn, Childcberto Aiistrasiorum rcge in synodo Mctcnsi,
el ab Allico Consla.itinopolilano , ipsa Nic;ena sta- Egidiuiii Uhciiiciibcm cpiscoiiiim ('.rfi;. Tur. lib. x,
lula transmissa siint ex iiitcrprelationc Teilonis ct c. liJ), lcclis canonuin sunclionibus, ab ordiiie sacer-
Taristi , iiu* in cdiiione Coiiciliorum Colonicnsi e.v- doiali remuvcrunl. Et sub eodem Childeberto, iii

stal. Seil cl aliis Gr;rcis canonibus veteri CoiliceCa- caiisa liigclirudis , ijise Grcgnrius {Lib. ix , c. 33)
noiium Ecclesi.c uiiivcrsce coniprcbcnsis, boc cst Aii- canoiiuin Nica;iioruiii iiominc (qui Codici C;iiicniim

cyranis, Neocicsaricnsibus, Gangrensibus, Aiiliochc- Ecdesiie uiiivers;e, quo utebatur Gallicana Ei clesia,
nis , Laoilicensibus, et Conslanlinopolilanis usos prxtilulati cr.int) cilat canoiiem H cuncilii Gaii-
fuissc; ex qtiibus , pace Africx reslitula, Fulgentiiis grensis : Canonum Kic/Biiorum decreta relcgi , in qui-
FerraniUi*, Ecclcsi;v Cailliaginensisdiaconus, Collcc- p bus conlinetur, Quia si qua reliquerit virum, et lorum
lioncin scu C;eviarium canoniim anle sua teinpor:> in quo beni vixil, spreverit , dicens ,
qnia uon sit

in AlVica rcccpiiirun), ad resliliicndam Afiicaiia; Ec- porlio in illa cwleslis rcgni gluria, qiii fuerit conjugio

clesiiudisciplinain composuit {codcm fcre tcmpoie copulalus, analliema sil. Sed cl syiiodi qu;cd;iiii Gal-
quo Dionysius Exiguus suam Collectionem edidit ad licaiix , ut Valenliiia, Rbegensis, Arelaicnsis ii,

usum Ecclesi;e P»oiiian;e), oniissis canonibus aposto- Agathciisis, el Epaor.ensis , citant canones iMcxnos,

licis, E|>liesinis, el ClialccdDnensibus, et additis Sar- Ancyraiios , cl Laodicenses , ex veteri lraiisla;iune


diccnsibus, et quiburdam dccrctis Siricii papa; cx apud Gallos liinc rccepla qu;c apud Isidorum , .Mer-

illius epislola ad episcopos Africanos scripta , sed et catorem repcritur, qua scniper libcrius usi suiit

Afrieanis Carthaginensibusque conciliis. Hahuit qiiam Dionysiana, usque ad Caroli Magni lempora,
,

eiiiin Ecclesia Africaiia ceitam et receptara suarum cui ejus exeinplar oblatum est ah llaJriano pajia I ,

synodorum colleciioneni, Africanorum canonum nc- ct deinceps Dionysiana illa in corpiis canonum inter-

niine a concilio Carlhagiiicnsi uiiiversali lotiiisdioe- pretatione, Afiic.ini^que canouibus, et decretis piio-

ceseojs Africa; piobatam, illiiisque actis iiiscriam (a rum ponlilicum Romaiiorum a Dioiiysio Exiguo col-

nobis Latine el Grxce, sub liiulo CodicisCanonum leciis pcrpetuo usi suut : quod iii coiiciliis Gallicanis
Ecclesix Africanx anno lClo edilam , cujus novara p sub Ludovico Pio imperatore, cxlerisque subsequen-

nunc ediiioneiii damiis) quain Dionysius Exiguus in tibus observare liccl.

sua Colleclione posuit , et synodus Trullaua confir- Idqiie aperle indicat Hincniaiiis Rhcmensis ar-
niavit. Postea vero , Collectionem canonum et de- chiepiscopus ,
qui sub Carolo Calvo iinp. vixit , iii

cretorum ponlilicum a Dionysio Exiguo concinnaiam, opusculo adversus Hincraarnm Lauduiiensem {Cap.
ab ipsa Africana Ecclesia receplain fuisse indicat l'>), bis verhis : Qui sttnl ilU quos el apostolica sedes,
Creviarium , seu Cor.cordia canonum Ciesconii Afri- el omiies episcopi per universum orbem , et oninis
cani episcopi, qux" circitcr ani.um C9S scripta, et Ecclesia culliolica canonesappellanl? quique a jSicceno
liila ex Diotiysiana Colleciione expressa esl. Sed de coiuitio, qiiod piiiiiuin in noslris codicibus quos ab
liis pluribus in prxfaiioiic ad Codicem Canunum Ec- apostotica sede majores noslri acceperunt sequendos
,

closi;e .\fricaiix. per ordinem usqiie ad .ifricanum concitium, pro ca-


Gallic:ina etiam Ecclesia veteri jure canonico usa nonibus recipiendis , veneraudis cl observandis reli-

csl, qualuor videlicet priorum coiiciliorum oecunie- nent. Et paulo post de decretis pontilicum loquens :

nicorum, eicxtcris ab iis conflrmatis, et ab Ecclesia Pande nobis , qnwsumus , quid ceiiseas de eorum de-
univer^a receptis ; non tamen ex Dionysiana inter- crelis qui post Nicwnum concilium, et alia calliolica
pretalione, sed ex aliera vetiistiore, illa scilicet qux Yfconcilia, observunda decrelalia conslitula de eisdem
babelur in colleciione qux Isidori .Mercaicris nomen sacris cunoiiibits proinulqala sanxerunl, siciit Siricius,
pncfert, in ediiioiie Conciliorum Colnniensi. Innoceniiiis , Zosiinus, Bonijucius, Cxleslinus, Leo,
Codicis autem Canonuin Ecclesix Gallicanx me- Hilarus, Sijinmnclius, Gelusius, Ilormisdn, Cregoriiis,
minit synodus Parisiensis, Uo-
in causa Pretevtali et quiqiie alii (Anaslasius scilicet et Siniplicius, qui
ihomagensis episcopi, apud Gregorium Turonensem in Dionysiana collectione reccnseniur) ,
quorum de-
{Lib. V , c. 18) ,
qui Lihrtnn Canonum vocat , in qno creta Eccteiia catliotica, et ialres, ac pnvdecessores
novum canonem, quasi aposioliciira a Chilperiio noslri servanda lenuerunt, et lenernli sunl. Ex (juibns
rege annexum ail, qui in vcteri Codice Canonuin apparet, ut ail Baronius, hactenus non usn reccptas
Ecclesi;e unive;s;E noii eral : Ipse vero (Cliilpeiicus) episiotas illus ijuw anle Silceslrum (legciidura Siri-
discessit, irnnsmitleiis Librum Canonuin, in quo erut ciiiin) diversorum ponliftcitm riomanontm feruntur ab
qualeniio iioriis nniiexiis, liabens canones qiiusi upo- Jsidoro cotteciw. Aique de iis intelligenilum est,
slolicos, continenles liwc : « Episcopiis in liomicidio, quod olim ab episcopis Gallix Nicolao I papx scri-
ndr.lterio et perjurio depreliensus, a sacerdoiio diiella- ptum ipse testalur, decreialia priscorum ponlilicum in
'.vr {Can. Apost. 23}. i Unde liquct canoncs qui di- lolo corporc Codicis Canonum non inieniii ttcscripia.
;

33 DIONYSILS EXIGUUS. 30

llic eniin Codicis Cnnonum voce intcUigi parest Dio- A Valeiitinnm (o90), can. 2 ; Ilispalense i el Tolctair in

tiysiaiiaiu collftciionei» , ex caiionibus el decretis XII, dc iisdeni observari staiuiuil (jn-.t: iu conciliis

Iioiiiilicum coniiiositam ,
qua; luni in Ecclesia Galli- Agallienbi, .^iirelianensi, Ubogensi, et Val<'nlino Gal-

caiia usu ecclcsiastico erat generaliter recepta. licis cunstitula essent, quorum eliam verba tubj^-

Iliiiciiiarus eiiini decrela poiililicuni a Siricio ad ciiiiil, ;ilqiie ex iis de conlroversii-; ecdesiasticispro-
Ciegoriuin juniorem , codice Honiano coinpieliensa, nunliant. Taiila luittunc temporis Ecclesiic GallicanJS

passim cital, ac noniinatiin Ini.ocenlii epistolam ad auctnritas apud llispanos, ut quod ab illa snncituiu

Vicliicium Rotlioiiiagensem episcopum, ex sarris ca- eral, iinilandum statucnduinque duccrent. Agobardiis

tionibus promulijdlam ait. SynoJalia vero decrela Lugduneiisis episcopus, qui sub Ludovico Pio vixit,

(pise Sylveslro Iribuuntur, iniprobat his verbis : Q«o- Gallicanorum etiani unnomim ineniiiiit liis verbis

niam quidam quasi iii auclorilatein profenmt Sijlves- {Lib. de Dispensat. eccles.) : Sunl qui Gallicanos ca-
Iruin iHipam decrevisse ialia qum Ecctesia eatlwlica nones, aut alianim regionum, putent non recipiendos,

inter s:jiioilalia dccreta iion computat, qnm majores eo quo'l lcgoli Roinaiii, seu imperaloris, in eorum coii-

iinstri inde iiobis lenenda suis posleris retiquerunt, liic stituliunibus non iiiterjuerinl, elc. El epislola ad ini-

neceisarium poiiere duxiiiius. Scriplnm namque est in peratiireni : Iluc accedit quod pia consideraiione

fpiodam sermoiic , siiie excerptoris iiomiiie , de gestis B digiinm videtiir, de canonibus .scilicet Gallicanis, ijriii

Sijtrestri excerplo, quemhidorus llispalensis coltegil, quasi super/lui aut inut les a qmbusdam respuuntur, eo

cum epislotis lioinana: sedis ponlilicum a Clemente quod neolerici Pioinaiii eos noii commenduverint, cnm
usque ad B. Gregorium, eumdem Sijlvesiruiu decrevisse, anliqui religiose cos venerali sunt. Neque lioc idcirco

ul nulliis laicus crimen clerico audeal inferre, elc. dicilur, ut passim oinnium episcopatium conventuum
Qu(C dicta quum udcersa sibi, el qiiam diversa a san- sanctiones cequati auctorilute recipiendoe credunlur, ut

ctis cmionibus , cl sacrin tegibus sint , neino est qui Nicani, Clialcedonensis, et cwierorum gencraiium ex
dubilct ,
qiii et l:a'c dicia cum ralione altenderit , et tolius mundi consensii congregalorum et receptorum
sncrns reijulus ac teges diligenliiis tcijerit. Perperam sed quiu conyrua veneralioiie, pro causis necessariis,

Hincmarus lianccolleclionem epibtolaruin pontilicum quaruin dcfinitiones in illis generutibus iion inveiiiun-
Uoraaiiorum a Cleincnte ad B. Gregorium I.Mdoro ,
tur, fides sit eis adliibenda religione debila. Quibus

llispalcnsi episcopo tiiliuit ,


qua; oiimino Jiibuenda verbis discrimen utriusque colleclionis qua usa est

«sl Isiiioro Moicatori ,


qiiaiii ab Ilispania iii Galiias Ecclcsia Gallicann, aperte osleiiditur, Illud etiam
allalam, Riciilidins lloginitinus cpiscopus piinium indicat coniiliuin Vascnse ii, aniio 529 habilum, ca-
ieviilgavit, ut ipse Uincinarus leslaiur epistola adver- none priiiio : Et (juamvis oiniiia quce a sanctis sacerdo-
sns llmcinarum Lauilunen^em episcopuin, ubi de sen- C libus vel clericis observari debeant, el antiqui et no-
teniiis exGr;ecis el Laiiiiis cauoiiibus alque synodis, velti canones continere probcntur , etc. Hoc eniin
decielisque poiililicum ab llailriaiio collectis, et En- caiionc, ut et passim in conciliis Gallia>, aiiliquorum
gclramiio cpiscopo dalis loquens : De ittis, iiiqidl , canonuin noiniiie, Codiceni Canonum Ecclesia; uni-
eentenliis plenu est terra ista , sicut el de libro coltec- vcrsre significari dubiuin noii esl. Addam, Gallos
larum epistotarum ab Isidoro, quem de llispania aiite Dionysi»nam colleclionem a Carolo Magno rc-

ullalum Iiiculplms Moyuntinusepiscopus in iiujusinodi, ceptani, .\fiicaiiis canonibus uli solitos fui.-.se, ul in-

sicut in capilutis reyi s curiosus, obtinuil , et islas re- dicat concilii ni Matisconeiiseii,ani,o58S celebratuni,
giones de itto reptcri [ccil. Vi\il auleiii Riculpliiis canoiicO .Jam eniin de tati causa, et in concitiisAjri-

lempore Caroli .Magni , et coucilio Mosuntino anno canis definitum est. Quam definilionem noslro quoqi e
'di7> celebrato prxluit. dignum diiximus sociare decreto, el atlocarc, ut sacru-

Uabuit eliaiu Ecdesia Gallicana, prKlcr codicein menta atturis nonnisi a jejunis celebrentur. Nonnullas
univeisalem, quaiiiJam suaruni iynodorum colleciio- etiam epistolas pontificum Rnm. suo co.lici insc-

nciii, Gallicanoriini canomiin noiiiine reccplain, quo- ruisse leblnliir conciliiiin Agiilliense, caii. 9 : Siricii

j'um memiiiil llormisda papa apiid Gralianum bis episcopi ancloiilas, qna: csl liis canonibus insertu, ser-

(verbis Secunduin titutos anliquorum l^atrum. sanclo


: D vctur. Quod desunipUira est ex Siricii cpislola ad
Hpirilu sugjercnie conscriplos, et sccundum scntenlins llinicrium Tarraconensein, qnem postca Diunysius

51b epiicoporum (lioc est iNica;nos canoncsj, quas Exiguiis sua; decreiorum poniilicum culleclioni iii-

.ctiam Gallicaiii caiioiics cmitiiiere ndenlur, clcrici iu seruit.

ladulterio depreliensi, aul ipsi confessi, aut ab aliis Siiiil el ali:u qu;B.lani Gallioaiitc colbcliones, capi-

fonvicti, ad lionorem redire non possunt {Ciin. Si qiiis tula videlicet ecclcsiaslica Caroli Magni, Ludovici

<!iaconus, .^0, dislincl.). Alqiie liorum Gallicanonmi Pii, ei Lnlli:irii iniiip. ab .\nsegiso et Rencdicto Le-
<;aiioiiiiiii II sjiaiios btudiosos fuis.se, illorunique au- vil;i colbcia, alipic om i:i pc;ie ex Codic£ Canon iij

<:torit.iU-m i-cqueiidani sa;iie sibi proposiiisio iuiiicat Ecclesia; Rninaiuc, el Li.loii .Mercaloris collcclR>;i'^.

vcoiicilium Tarraconense lemporc ejiisdem Uormisdac desunipla, qu.u iii concilio Mel.leiisi obi.erva:i pla-

.aiitio ."in celebratum, can. 11, Vt nultus moniicliormn ciiil caii. 78 : Ul capitutn ecclesiaslica u D. Carolo

^arensis negolii .••usceptnr ret exsecnlor existul, nisi id Magno iinp. , nec non a D. Ludovico Pio Aug. promulgiita

tjuod moninterii exposuil ulitilas, abbale sibi niintoini- obnixeobserrari prwcipinntiir, sicut el lcgatiu observunda

»'i/s imperiinte, canoiium an:e oinniu Gallicaiioiuiii, esse nosci.nlui: ln quibns capilulis pas^im cit n:iir

de eii coiisiiiuiione servata. Lt llcidcnsc (521), c.in. 5; cjn'iiirsct dccrela ponl.MCum qiuc iii tolice Uiima-
:

o7 IN CODir.F.M C.\NONUM UNIV FCCI.ES. Jl,'STF.M.I rU.f:FATIO. S9

nac Ecclcsi* compnlirndiiiiiiir. IJinlt» ;ipiinrcl iiliiin A \yi\y.K scnlciitia cx illins cpistola ad Rusliciim Narliii-

codicciii, qiiem ah lLiilri;iiiii I K.-irolo M:igno ilaiiiiii nc:iscin cpiscnpum desumiita, qii.-c quldein lnno(C:it,i

fiiisse iliximus, circa li,i'c lcinpura ab Kcclcsia Gal- ci r.ennis cpislota in Codice Canonum Ecclesi;c Uo-
ilcaiia priimim reccptiim ci apprnbaliim rulssc. Ex- manoc rcpcriuiiliir.

ttantcl c.ipltula Karnli (".alvi et snccessoium aliipiot


Iloc i|)so s;cculo, Marrmns Brncharcnsis episcnpns
Fiaiici* rcgum in iliversls syiiodis edila, a Jacolio Lntinam Gnrcornm cannnuni inteiprclationcm edi-
Sirmondo iii umim colici ta, iiotisque doctissimis il- dit, qiuc collcctioiiis Oriciitalium caninimn noiniiie,
luslrata amio i023. Sccutus est Ivo Cariiotonsis cpi- ad Nitigcsium vcl univcrsuni concilluni Lucciicis Ec-
scopus.cujiis collccllo cina anMiim 1 10-2,sul) Dccicli clc>i;i; dliccta, iiitcr concilia llispaiii,i! exslal. Uinlc
lioiiiiiic, jaiiipriile;ii iii lucem pioililt. aHleni siiigiila cnpitula sumantiir, iion ascripsit. Scil
Ujstal ul (io Uispaiiica ct .Xiiglicana fcclcsia ali- si ca coiiferamus cum Cnccis caiionibus Coilicc E:-
quid (licamus. Ac dc llispaiiis qiiitlcm (lubit:tri non clcsi;e iiniv(is;c comprcliensis,cx co oninino dcsuin-
polest illos piiscorum Canonum Coilice Ecclcsi:« uiii-
pta esse invcnicnius, pnncis cxceplis qii:c ex Tolcla-
vcrs;c coiiipieliei.soruin, jurc ab iiiitio iisos luisbc, iiis coiMlliis ad iitiiilalcm Ecciesiaruiii IIi>paiii.T, sivc

(|uorum aJeo stuJio^i cl amaiitcs lucre, ut cum sy- ab eo, sivc nb alio addita sunt. Nec lli^pnni Lntii::i
noilis subscribcre.ii, Iiac formula ulereiitur, satva B Dionytii Lxigiii iiitcrpretalione iisi siint, sed ill:i vc-
uuclorilale priscorum canonuin, ul in subscriptiuulbus teri qiiam hidoriisexliibct, ad cujus mcilioduui coii-
concilii Toletaiii ii observare licct. Ei Bracbaren-c cilia llisp:\iii:i\ ut Tolctanuni xii, cilat Gi:ccos cano-
concilium anno 565 cclebratuiii , nomlnatim Coilicis nes. Ex bac aiileui collcctione appnrct, caiiouesqi:i
(>aiioniim niemlnit his vcrbis : Lticretius episcopus dicuntur Aposlolorum, a Marlino Bracbarcnsi essc
(lixit : Secessarium arbitror, si vestra; (raternituli vi-
pr.etcritos, ut pole illius xtaie ab Ecclesia llispanica
detur, nl inslituti sanctorum Palrum, recensiiis anli- nonduin rcccplos. Sed et hiilorus lIisp:iliTisis epi-
quis canombus, iiinotescaiU : quK elsi nonomnin,cer:e sco['Us, qui concilio Tolclano iv sub>ciipsit, de lii;

vel pauca (jiiadam qu<B ad inslruclioncm clericulis


cnnonihus Iiorc tradit : Canoncs qni dicuiilur Aposlo-
ili$ci]itina; jjertinent, rekgantur. Oinnes episcopi dixe- loruin, seu quia eosdem nec sedes aposlolica rccipit,
runt : Ptucet quod dictitm est , el concjrua res esl, ut nec stincti Palres illis assensum pra:buerunt, pro eo
quibus jortasse per incuriam abotita sunt ecclesiaslica qiiod ab lia'reticis, sub noniine npostolorum coinpctsii
constitulu, audiunl sanctorum cdiionum rccjulam, el
dicjnoscuntur, quanivis ineisntiliu invcniunlur, tiimcn
obscrvenl. Ptelecli siint ex Coiiice Canonuni, corain
ab auclorilate ctinonica nlqiie apos:olicu eornm gesln
coucilio, tam gencralium synodorum canoncs quam to-
conslat esse rcmota, atque iiiler apocrypha deputala.
caliiim. Et poslc.T, can. 40 : Placuit ut prcecepla an- ^ Seculus est Isidorus allfr, ctinm llispaiins , (jui iii

liquorum canonum quw modo in concilio recitala sunl, pluribus viilgniis et mss. coilicilius, Mercalor appel-
iiuilus audeal pra;lerire. Coilicis ellam Canonum me- latur. Is vetereni codlccm auxit, accessione ipsoruni
uiinlt concilium Toletaiium iv, annoGoo celebratum, caniinum apostolicorum , Sardicensium eliam ct
can. 5, 2et 4 : Diaconus Codicem Canonum in medio Africanorum, ac diversoriim conciliorum Gallix et
proferens, cupitula de conciliis agendis pronuntiut. llispani;c : scd et epislolarum decrctaliiim Romano-
Uabuisse etiara llispanos, ut et Africanos et Gallns, ruin pontiricum, a Clcmente usque ad Gregoiiiim
quamdam suaruni synodorumspecialem colleclioi.ein Magnuni, ut ipse tcslatur in epislota su;c collcclioni
ex llispani:c coneiliis conipo^ilam, iiinuere videlur pra^lixa, quam nis. pencs nos habcinus, (]ux eliam iii

Innocenlius lll papa in epislola ad Peirum Compo- Covpus Graiiani relaia est {Can. Placjit, IG dist.). ln
slellanum illius verba rcferens {Tom. III Concil ) :
principio hujus voluminis, inqiiit, quidilcr conciUum
Emcrilense, inquit, concilium aullienticumcsse,multis apud nos cclebralur posuimus, ut qiii noslrnm ordincin
rationibus aslruebas, lum qiiia cum uliis conciliis con- sequi votuerint, sciunt qualiler hoc agere debeant. De-
tiiietur in libro q:ii Coipus Canonum appcllatur, quein ni()i:e proptcr corum auclorilatem, cmleris conciliis prtc-
Atexander papa per interlocutionem autlienticum ap- posuimus canones qui dicunlur Aposlolorum , licet a
probavil. Cui collcclioni IIIspaiiic;c nonnulla Ecclc- D (juibusdain npocryplii dicunlur, quoiiinm pliires cos
GailicanK constitula, et quasilam pontHicum Ro-
sia;
recipiunt, et saiicli Palres corum senlentias synoduli
ninnurnm epistolas decrctales inscrias fuisse facile auclorilate roboravernut, et intcr canonicas posuerunt
e>l colligere cx iis qiu-c supra de G.illicanls canoiil- constilulioues. Deinde quarunulam episiolariim decreUt
bnsdisimus, et ex concilii Tolclaiii iii (oS-j), can. i, virorum aposlolicorum interseruiinus, id esL Clemcntis,
el Barcinouensis (SDO), can. 3. lll;c vero simt epislol;c Anncleli, Etaristi, el ca;leroruin aposlolicorum quiis
(\UM poslea in Codice Cannniim Ecclesi^c RoniniKc potuiinus hucteiius rcperire epislolas, iisqne ad Sijl-
inserLc siint. Quod enini dicllur c.in. lu co.icilii To- veslrum papam. loslmodum vero Nicwiiam synodum
letniii IV, Synodica pra^suliim nomanorum dccrela coiislituimus, propter auctoritatem ejusdem inagni con-
Apoealypsim Joannis inler divinos libros rccipiendam ciUi. Dcinceps diversorum conciliorum Gnecorum ac
cons.iiuuni, id procul dubio inlelligi par est de cpi- Lalinaruin, sive qvcc aiile, seu quw poslmodum fucla
stola Innocentii I papx ad Exiipcriiim Toiosniiuni, sunl, sub _ordine numcrorum ac temporum. cnpiiulis
iii qiia dc libils in canone rccipiendis agilur, liiler snis distincte sub hiijus voluminis aspeclu locnvimus
quos Innoeeiitius Apocnlypsiiii Joannis iiomin.Uim
subjicicntes etiam rtU^iUa decreta pnvsulum liomauc-
rccensci. Ei In concilio Toletaiio vi laudatur Lcoiiis I rum us/jueud sanclum Cregoiium. Ipse auicin hidoiui
S9 DIONYSIUS EXIGUUS. 40

Mercalor concilii Tolctani xi (G7S) memiiiii, illiusque A et ex eodcm tibio decnn capiliila, qtiw per loca nola-

CDllecllo a canonlbus apostolorum prolenditur usque veram,quia nobls mrixime nccessaria sciebam, illisco-
ad conciliuin Tolelanuni xii. Iluic ctiani inserti sunt ram osleiidi. QuK qnideni capilula ipse Beda subjicil.
canones ab Iladiiano I ^jnlilice collecli, el Iiigel- Sed ct vcluitiores et recentlorcs synodoriim Ecclesi;e
rainno Mcdlcnnaliicfi urbls episcopo Iraditi. Umlc li- Britannica; canones exstant in editione Concilloruni
quet haiic culleclioneni non csse Isidori llispalensis Angliae II. Spelinanni vin clarlssirai, ex qulbus pla-
episcopi, iil multi noiniiiedecepU peiperam sunl opi- nuin cst Grxcis canonibus, Africanis, el Galllcanis

nati, sed illius Isldori cognoinenlo Mercaloris. Isi- Aitglos nsos fulsse.
dorns cniin llispalensis, ul tcslaiitur Ilispaiiici scri- Siint ct aluc Lalina! coUectiones canonum, Bur-
ptores, niorinus e^t aiino G55. Ex snperloribus vero cliardi scilicel Wormaticnsls cpiscopi , el Ivoiils

coiislat Isidnrum Mercatnrem vixisse circa Caroli Carnolcnsis, quac snb titulo Decrelorum edilx siinl.

Magnl et Hadriaul I poiitilicis lempoia, qiioium ;ctate Deniqne Gratianus Conoiiiensls inoiiachus, oninlum
illius collcctio in Gallla primimi innolesccre ccepil, Ciillectoruin caiiomim novlssimus, siib Iiinnccntio II

qiKC aucta inultonnn canonuin accessione in noinen papa decretnm compDSnii e\ Grajcis ct Africanis,
illud transill, ut etlam Liber scu Corpus Canonum alilsque canonlbus, et decretis pontificum Uoin. vc-
dlccretur ; slc eniin habei illlus inscripiio in ineo p teruiiique Patrum sentenills collcctuni (quod absolutc

codice ms.: Incipit liber qui appellatur CoRris ca- jiis canonicuni sive ponlilicium nuncupatnr), ab Ec-
KONIM. clesia Uomana probatum et confiiinalnm , ctijiis

De Codice Cannnum Ecclesia; Britannicoc scu An- jure omnes coniroverslac ecclesiasiica; hodie juJi-
glicanx' tcslimonla qua'.dam exslant apud rerum Bri- caiitur.

taniilcaniin scrlplorcs. Lcgiinus eiiini Tlieodorum Alque hocc dlcla sint de vcteri Codice Canonnm
aicliiepiscopum Canluaricii>ein libruni scrlpsisse, Ecclcsiac universa;, ejusque confirmatione el auclo-

qiii Patrum Canones vocabatur, In concillo Ilcrefor- rliaie, jurisqiic cannnici origine ei progressu, tjiii

dlensl (673) probatnin, iit llliiis acla lestantiir apud in Oileiile quam in Occiilcnie, Gi:iecisque ac Lalinis
Bedain, Aiino tcrlio, iiiqtilt, Ecgfridi rcijis, Tlicodorus veiiisiis et rccenlioribus canoiiuni collcctoribus et
cogit concilium episcoporum, una cum eis qui caiioiiica interpretationibus. Quid aulem in hitjus opcris edl-

Palrum statuta deligcrent et nossent. Et paulo posl tione praisliterimus, res ipsa palefaciet. Sanelexium
ipsius Theodori verba refirens, qiii liuiccoiicilio prx- Grxcum canonum, ex edito codice Joan. Tilii, bona
fuit : liogo, dilcctissiini (ratres, ut ipia-que deciela ac iide cxscripslmus ; mendosus
ct quia inuliis in locis

delinilusunl asauctis 1'alribiis, incorrupta ab omnibus erat, collatis plurimls Groccoruin canonum excmpla-
nobis serveiitur. Oiniies consacerdoles nosiri dixcrunt: ribus editis ei manu exaratls, accurate emendavlinus.
Optime omnibus placet, q iwque definieriml sanclorum varianlesque lectiones ascripsiinus, acLatina Dionysii
\

canones Patriiin, nos quoqiie omnes alacri aniino libcn- Exigui inlcrpretalione omniiio fere usi sumus; notas
tissime serrar^. Quibiis stiilim proluli lihrum Ciinonuin, deniqiie el observaliones quasdam adjeciinus.

CODEX CANONUM
ECGLESIi^ UNlVERSi^.

CONCILII NICiENI (ECUMENICI I

CANONES XX ( an. Chr. 325).

a. E" T(f ev V07U) \jTo larpuv l'/_etpoMpynOii, n ^no D I.Si quisin niorbo a medicis excisus, vclabarbaris

^ajoCacoJv e^etutjSij, ouTOf ftrvitw tm zWfw. Et 8s


iv exsectus esl, is mancat in clcro. Si quis aiitcm saiius

Tt; Oytafvwv Ikutov £Est£u£v, toCtSv y.iti £v T« x\r,pw seipsum abscidit, hunc, eliam in clcro coiislltulum,

S^ET«?6fiiV0V Ttc-KUXKjBut TTf 017/izlt , Zat EX TdC S£Vf,0 abstlnerc conveiiit, et deinceps nullum t;ilcin proino-
^rj3iv« Twv TOtOTJTtov ^or,vat n ooy.yztxOat' co^T^ep oe TiUTO vcri oporlet. Sicut aHlcm hoc manifcslum esl, quod
TrpoSijkov, oTt 7r£pi Twv ijrtTuSiuovTMV To fffaypta y.ai de lls qiil de indiistiia hoc agiml, audc.iilque scipsos
xa'i.u.i>vrart eaUTOJf etriiivztv, ctpnTai, outuJ si Tivcf ujto absclndere, dictum est : ita si qui vol a barbaris, vcl

|3»o5« (jv -n Sso^TTOTOJV sOvou^i^iaOjjffav [ei^JOMyjnOivTs;], a domlnls cunuchl facli sunt, et ii alloqiii digni in-

tvftTxotvTO t/Xkvs a:tot,Tovj TotouToyf ei; yXfipo-J Kpoir- venlantur, tales in clcrum admiltit canon.
ttTCt xavwv.
^. "ETTjtSij n'tXX'x riTot ijTro «vayxrif « aX).w; STvEtyo- II. Qunniam multa vel neccssitale, aut aliter co-
fiivMV Twv uvhpiir.wv i'/iviro KT.pa. rhv xavova tov e/.- gentibus hoinlnibus, facta sunt prxtcr canonein cc-
x/flUtaffTf/.ov, &J<7Ti oc/jpKmov; «tto eSvf/oO ^tou «'-Tt clcsiasticniii, ita iil liomincs e gentili vita iui]icr ac-
i\ COOLX CA.ND.MM L.MVEIIS.E KCCLF.SI.i:.

ic(io<jj),9ovTa; Tji niffrit, xai tv oliyr.> zpovw z^Tirixr.Oiv- A ccdeiiles ad fideiii, et exii,'iio leiiipore cruiiili, staiim

T«{,tO0Jf sri To rvjyuxTt-.ov XoUTtov «y:;v, z«i kuk :\(1 s.piiittiale lav;Riiiiii (liir^iiitur, ot siiinil atc):ic liap-

ti 6aTtTiff6r/A«i ir</05a7Stv e'; fiti<7xo;rrW. W S''f nf,e(r^\i- tiz.iti fuoriiit, ail episcopatiim vel prcsliyteriiiui pro-
ripiiov' x«Xuf tSoKev ='x'''''
'^'" XotTtoO fi.;5i'v TOtoOtov moveanrur ; rcelc haliere visum esl, ulniliil deinceps

yiviffSat. Kai yjlp xai //jovoj 0£t Tw xaTOX''-',"^^''';'» ''"' talc fiat. Narn ct tcmpore opus c4 catecbunicno, ct
f«Ta t6 ^ajtTiiTna 3o/.iaaTia> Tt^itvjo;' eray;; yap to post baplismum prolialionc majore : apertum eiiim
«]ro(7TO>(xov ypuiJfM t'j ).i'/ov, « Mn 3« v-o-^utov, Iva tiri Cit apostolicum scripluni, diceiis : iVoii neoplnjtum,
Tuyu9sif £t'; xpfua e'fiitc(TJ) xat ;ta'/iS« ToO Siafio^ou : i ue [ortc inflatiis in judicium incidat, et laqueum dia-
Et Si TtjioiovTo; Tou xfi''''^ ^v/iy.i-j Tt ajittfnfiu c<ipi- boli. Si vero procedentc lempcre aliquod aiiimi pcc-
fitii) jtsot To trooTfoTTOv, zat i).i-//oiTO ujto 5uo i -otwv caiiiin invcnialur In ea pcrsona, et dnolius vel iribus
/lapTueuv, 7t£jtau<j8(u o TotoOTo; tou x).)ipou" o oi Jtactt testibus coiiviiicatur, abslineat talis a clcro : qui aii-
TaOri Ttotoiv, tu; unsvavTia rS ftsya)!] ffuvoSi) Pjoaouvo- lcm prxicr ha?c facil, ut qui niagnDC synodi advcr^a-

fiEvo; , auTo; xtvS-.vEO^ii jtrpt tov x).^oov [toO x).ii rins osse audeat, Ipse de cloricalu pcriclllabiiur.

^ou].
'/ . A7rr)'/o',os'jir£v xaOoAou r, u!yu\n truvcoo;, ftiiTi III. Yetuil omiiino magna synodus, ne liceat epi-
imiT-xiizw, iJLTi-i vptaS^-icw, ftrjTs Staxiivtf), ftyjTS 6>w; B scopo, ncc prcsbyiero, nec diaconn, nec ulli penitus
Tivt Twv Ev rlripu, iSsivat <7Uvsi<raxTov yuvatxa £;^£!v" corum qui sunt in clero, exlraneam [ subintroduc-
jtW/V £t fi)) apa ftnjrica, « liSs^fr/J, r, ^jiav, h a u.iva tamlhabere niulierem; iiisi forte aut raalrem, aut
rzpofjtfizu Ttaffxv ujto^j^tav ota~i^£u-/£v. sororem, aut amitam, vel cas tanlum personas qu»
omnem suspicionem elTugiuiil.

S^. 'ETtiffxoitov roc<7iix£t u«).t(7Ta itiv \iT.a retvTwv ToJv IV. Episcopum oportei maxime qiiidem ab omni-
£v Ti) iTtap^ia xaSio^Ta^tSaf £t 5i Sj<7-^£<;£; £i)j ro TOtoO- bus qiii siint in provincia episcopis conslilui : si vero
TOw, ri Sta xaT£Jt£i>ovciav mxyr.nv, n S:a p^zo; coou, i; hoc difficile fucrit, aut propler urgentem necessila-
«travTO; TO^r; £7tt to «uto <7uvayo(tivou; , <7.u,airiy'jv tem, aul proptcr ilineris longitudincm, tres oinnino
•/tvoaiv<uv xai Tiwv i;ti5vTuv r.ai <7uvTtO£U£vo)V Sta V.caft- in idipsnm convciiienles, dummodo consenserinl qui
uaT&>v, TOTs Tiiv ;^£tf OTOviav TrotstaSat. To Si xjpo; Tiv absunl, et per lilieras approbaverint, ordinaiioncm
yivofiivitv Si5off6at xaO £x«<rTnv iTzapyJav Tw pr,TO0- faciant. Conlirmaiio autem corum quaj in qua-

jroitT)). que provincia ge;untur, tribuatur metropolitano.


i. Htpi TMV aXOtvwvriTWV yvjotivjuv, ii-t tmv £V x)jip(k), V. De iis qui communione privanlur, seu ei clero,
itTS Tiiv £v ).a x'j xayuazt zszaytiivuv, uTto Toiv za6 seu ex laico ordine, ab episcopis uniiiscujusque pro-
ExaffTJjv l:zxpx,iifcf iT.nzm-.wi zcaT£tTM -ri yvi>u.ri xa.-a Tov q vincise seivctur hKc sententia sccundum canonein
xovovR Tov Stayops-JOVTa, tou; •jyizipuv aTroo).r,6iVTa;, qui pronunlial, ut hi qui ab aliis abjiciuntur, ab aliis
uy' £T£(i«ov fti) 7rf!0(7iii5ai. E^z-a^ioOu oe, j.t, [ur.pVY'J- non recipianlur. Inquiiatur autem ne simultate, aut
^ta fi yt)ov£txia n Ttvt zoia-jzrj ur,i3ia toO iTrtczojrou conteniione, aul aliqua alia molestia episcopl sint
tnroffuvtiy&jyot -/£-/£v»;vTat. 'iva o-jv toOto t/.v TrpiTrou^rory excommunlcati. Ul hoc ergo decenlius examinetur,
f^iraaiv XaftSavrj, xk).oj; exstv ?So|£v ixa(7T0u ivta-.ToO reete habere visum cst ut singulis annis per iinam-
xa9' ir.auxr,~j ii-.ap~/ia.v Si; roO £tou; OTivoSou; -/iv£(79at, qnamque provinciam bis in anno synodi fianl, ut o:ii-

ivu xotv^ TravTf,)V tiuv irrtTXOTtwv t>); iTUpyia^ £— i TO ncs in unum convenlentes episcopi prnvinciir, ejiis-

avTO !7uva'/0(iivMV , ta TOtauTa 'Cr,Tr,uura iltraXoivTO niodi quxsilones examinenl, et slc qiil maiilfeste of-
[i|ET<i?<<)VTai], xat ouTta; ot buo'l.v/o-jfiivu>; irpo(7xsxpou- fcnderiiit episcopum, juste excommunlcati ab om-
xoTs; Toi £— i(7xo;r(» 'r.uxa ).070v <ix'.tvtovr,TOt Ttcp-J. Tzautv nibus essevideanUir, donec episcoporiim ccelui visu'n
etvat So^&iTt, ftij^ot; av tw r.oiv^ rCv ejriffxo7r<t)v oo^ri fiierit pro lis humaniorem ferro senteiiliam. Syiiodi

niv silocvSproTzoTipav u-eo aJrwv £x9eff5ai -inyov. Ai Si aiitem fianl, una quldera anlc Quadragesimaiii, iii

C^JvoSot ytvi<76<a(7av ftia ftiv :rco TJi; T£(r(7apaxo(7T.;;, omni simultate sublata, niunus purum Deooireratur:
ivx jttio'»; fiir.po^vylai Kvatpouftiv));, to Sapov r.aiup.v secunda autem circa terapus autumni.
ispotiifiprrcai T(j Qi''y SsJTipa Si, TtEpi tov toO uixo-ri^
jj
pou xaipbv.
c . T(i a-jyyla i9n xpaT£tT(d ra iv .V(-/0-t'j), xat .\toJr;, VI. .Vnliqui niores obtincant, qui sunt in .'Egyplo,

xai n£VTK7ro)l5t, wtte tqv iv 'A^£;av5peia i7ri(r/07rov tuv- Libya etPentapoli, ut.\lexandr;nus episcopus li:)ru:ii

To)V TOUTtuV ty^tiv Triv iio-Jiiav £7rEi8» xat to) iv rn 'Pejpir) omnium habeat potestatera, quoniam Illa est liomana
eirt8T.07t<u toOto [TotoOToJ <7uvr,9i; io-rtv. 'Optoiu; di xj<i etlam eplscopo consuetudo. Slmlliter autem cl iii

xaT<i Ti,v 'Kvztiyjiuv xai iv Tat; a).).at; i^rapj^iaf;, ri Antiocliia, el in aliis provinciis privilegia serveniur

izpeaSua <7(i)^£a9at T£t? Exz).D0-iat;. KaW/.oj oi TrpoOn/v Ecclesiis. Illuil aulem omnino manifestum esi, quoj
JxEivo, OTt £t Tt; y_'^pis '/viiuri; toO fu)Tpo;ro).iTou -/Evotro si quis prKler 6enlenli;;in nieiropolilani /aclus sil

ETttaxcTro;, t'.v TotoOTOv rt jiV/aMi a-jvoSo; wpto-s uri Sstv eplscopus, hunc magna synodus slatuit non oporlere
elvat E7ti<rxo7rov. 'E<i-.i fiev Tot rn r.otvn zzavzav ^r>v'j> £J- esse eplscopuiii. SI vero communi omniura sulTragio
\bytMi ouffT), xai xara xavova £xx).r)ffiaTTt/ov, Suo j) Tp£"; r.itioiii consentaneo, et secundum ecclesiasiicum ca-
Se' cixeiav ft)lovEtxiav «vTtAi-/rdffi, rpaztizoi r) tuv Tr/eio- niiiicm, duo aut tres conlenliose, seu propria perli-
naiia iiKlucti contradixerinl, obtineat plurimonini
senlenila.
Patrol. LXVII.
THONVSILS ESIGLUS. 44
5'. rjrriSw &uv/i6£ia zr-i/irwf >;.; iry_c.«.joff:i «'.x« «I A VII. Qii.iuiam roiisueliiJo obliiiuit , et anl\au3
tjffri Tov i-j Ai).io( e.Ttc-zorrov ziuu.aSui, e^^^tco tov «vh- iradilio, ut iEii;B episcnpus lionoreiur, liabcal ordi-

ImdU-.v Tfl? Tiuflj, xr, f/)jT<)o7ro).Ei [tSj ,uv;7C077i).i- ;


]
iicm lionoris , miMidpnli propria ilignilale scr-
atWCoiiivox) zox) o^z-ioj uiiwuazo;. vala.

»'. Ilcise Twv ovo;iK?ovTO)V uiv £»-jtoJj y.uiupo-j; 770Ts, Vlil. De Iiis qui se calliaros, ij esl puros, nomi-
7700<7£f;^0U£vwv St * Tn Zi..5o).tzfl z«! uz(,t!-o'/.iy.n By.yJ.r,- nant, si aliquando 3il catholicam el aposlolicam Ec-
ciu, l'oo?£ T^ «71« y.ui u.iya').ri cvvoSw, waTE ;^Eif oCetov- clesiam redierint, visf.m esisanciKet magnocsynodc!,

uEvouj «TJTftJc, u£'v£tv ovTw; £V Tw y..r,pM. 11^0 7r&V70jV ut accepta manuuin iniposilio;;e, sic in clero iui-

iif toOto <m'i>.0'/f,<iai «yTOVj i^ppufa: 77fO(7)lz£(, OTI neanl. Prx oninibus autcm eos scriplo pro.*iteri opor-

<s\)vBr,iTOTi-tti y.ai «/o^ouSriiTOuffi TOtff Tn; y.oSot.vai; yui tet, quoJ conseiitient, el sequeiitur dugmala EccresisD

inoa-zoli.y.ris iy.ylricia; Soyuact, TOUT^IcTt, xaJ Siyuu.i; catholica; et aposlolica;, id es(, el cum digainis cimi-
xoiv&jverv, zat zot; iv tw Stojyuw TraoaT^ETrrojy.Cfftv, iy municare, ei his qui iii perseciilione lapsi suiil, qni-
biv y.ai y_oom; zizuxTut, y.ui y.atpo; wf itt«i, cJtte ajToO,- bus etiam tempus constiuitum est, el opportuniLis
cizo)o'j6£tv Ev Tra^-t Tot; S6-//ta(rt zrt; y.uhot.v/.f,; iy.ylntia; delinila, ut iii omnibus scquaniur dogmata catholicic

"EvSa fjLC-j oZv TTcaze; uzz hj xm(iui;, eizs ev 7zo).t<rrj «Jroi EcclcsiiB. Ubicunque autem, sive in vicis, sive in ci-

ftovot Euf i7-/.o:vTo '/jtfjozo-jrflijzz;, ol rjptay.ousvot i-j tm vitalibus ipsi soli iiiventi fueiint ordinati, qui invc-

x)n-;/)r.i E'<jovT«t £v Toj «JTf) (7/ri,u«Tt [TczyfiKTL]. Ei Se ToO niuulurin cleroin eodem ordinc permaneaiit. Si
zf,; y.uBoh.y.n; ixyln<ria; errtuzoTrou n TTptaSv-ipo\) ovro; aulem calhoHcx Ecclesia; episcopo aut presbylero

rpocip-/o-jzai zfji;, T.poan^io-J, it; y.i-j inicy.oTzo; zf,; cxistente quidam acceJunt, manifesium est, quoJ
iy.yj.ncia; ii,ti To a4itdf.t« tcO fcHTzoTrou, o Ss ovo/xa?o- episcopus Ecciesiss digiiitatem episcopi habeal. Qui
uEvo» 77«oa Toi; Ityouivoi; y.y.Bupol; iiii<!y.ono;, znv tou autem apud eos, qui dicunlur cathari, noininalnr
7r^£ff'.UTE00U Ztp.l,V EC,lt, ZZf.nV £t .U7i upa OOZOtlO T(0 ETrt- episcopus, habeat hoiiorem prcsbyieri, nisi foric

<T>C!r« Trjj ztp.fi; to-j ovofxaTOj aurov p.izi-/ttv. Et Si placueril episcopo nominis honorem illi concedere.
toCto auTO) p.ri upi<jv.n, iTzivontjst tottov n y^<oo£7rt(Tz<>7rou Si lioc auleni ei minime placueril, invenial ei locum
n 7zpcaSvzicoM,\jvip tou ev tw x).:opo) o)ejc SozEtv EJvai, chorepiscopi, aul presbyteri, ut in clero omnino esse
rju fJLn £v Tri 7ro)£t ouo ETriczOTrot ojctv. videatur, ne in civitaic duo sint episcopi.
6'. E" Tiv£f ccJi^tzatjZ^a; npo<jn-/hr,<:a-j Tzpscovztr-Ot, IX. Si qui sine examiiialione preshyleri promcti
ri «vKxptvofiEvoi (iuoVoyu<7av t« apLapznytaza f ^(iKjOTnfiiva] sint, vel cuni disculerentur, peccata sua conre.^si

uItji;, y.ui o,uo).o'/7)7avT(jv auT(uv, 7raf;« zavova xivou- sinl, eisque confessis, homincs contra canoiiem moii,
(xHvot 0'

Touj
-'
av9f (07701
zavt^iv
' oj
-'
Tot,- ToiouTot? /jtpti
'
Tzpotjiizui. — '-
To --'- -' —
E'7rtT£6>)/«<7tv,
"^
yi.p icjiTzthiTzzov £'zStx£t
Toj-
-•-?.-?
manus imposuerint,
^ cnim
tales canon non
reprehensibile est, catholica Ecclesia non de-
adinillil : quod

r, za6o)(Zfl £zz)wota. fendit.

t . 0(701 7rf5o£j^£if;tff9n(7av twv TzapuTzc7zz<oy.oz<,yj y.azu X. Quicunque e.v lapsis ordinati sunt per ignoran-
u-YJOtav, n y.ai ^rpOEtSoTtov twv tz pO'/eiptcap.ivoiv, touto tiani, autdissimulalionem eorum qui eos ordinariinl,
ou Tpoypvtt [ouTOt ou 7rpo-/fivouTi] -/«vijvt t5 EX-/).-/i(ri«- hocnonprsjudicalcaiioni Ecclesiaslico; cogniii eniiii

OTf/.fi" •fJ'->t:Bivzt; yup x«9aif)ouvT«(. deponiinliir.

ta . Jitpi TMv 'Tzapa€a-jzo>v ~/_^<t>pi; avayy.n;, n y_i^pi; XI. De his qui praevaricali sunt sine necessitate,
ayuipiatrj); vTztp'/o'JZ<>>-J , ij '/api; xtvSuvou, n Ttvoj aut facultalum ablatione, aut sine periculo, aui ali-
TotouTou, "/syoVEv £7ri Trij Tup«vvioo? Atztviou" £'So7£ quo ejusniodi, quod factum est sub tyrannide Licinii,
Trj <7\j'JoZtji , £1 xat «VK^ 01 n<7uv yi).Kv9o(u7riaj, ofAO); visum cst synodo, licet niiscricordia indigni sint, be-

X,o>!(rTSUff«(r8at u; «utou;. 'Otsoi ouv yvjjo-twf p.tzuu.t- nigniiate lamen in eos uii. Quicunque ergo vere pa'-

XeJvTa'., zpia tzn £v aypooiuivot; irotrJTOutrtv ot 7rt<7T0t, nitent, tribus annis liJcles iiiter audientes habeaniur,
zai iizzu zzn -JTroTrE^ro-JvTaf Suo Si It»!
z^^f '» 7rfO(7'j.o- el septem annis jaceant : duobus autem annis sine
pa;, xotvwviitrouo-t Tw ).«w twv 7roo;7£u^&;v. oblatione, populo communicenl in orationibns.

in. Oi Se Tzpotjylnhi-jzt; f/.£v «7ri zfi; '/J.ptzo; y.ui J) XII. Quicunque vocati per gratiam ,
primum qui-
Triv TpotZnV OSUriv £vSE£|«fiEV01, ZKt tt.TCoHip.tVOl ZU; ti;- dem arJorem liJemve suara ostenJerunl,et clngulum
vaj, fi£T;z Si zaiza izii tov oixE:ov euetov maopap-0'JZi; niililia! Jeposuerunt, postca vero ut canes ad suiim
i>; 'y.jvt;, <!>; ztvj.; y./.i upyjpiu Tzpifjdat. y.ai .SEVE&tztO'? vomilum reversi sunt, iia ul aliqui el pccuniam da-
/.uzopHtjxsat [SojfEai? xai xjTzotryJtTttn] zo u-JU<!zpttzVJ<:-jL- rent, et bcneficiis miliiiam repclerenl, hi dccem an-
>r9«t, JTOt uEXCt E^Tfl UTrOTriTTTETIUTav , flETK TOV Trjr nis jaceanl, post trieunii auditionis tempus. lii his

TjOt-TO-JJ Uy.p<lUt7t<t>; '/pO-JO'J £y «7r«(7t 0£ TOUTOtJ, 1SpO<T- auteni omnibus observare oportet proposituni et mo-
nv.tt i\izuC,ifj znv Kpouipt-.iv x«i t6 EiSof Tijj fj.tzavoiu;. dum paniteniiic. Quicunque euiin et tiniore, et la-

Osot uiv yrjp zat yoriw z«i Za'/.p'j<st x«i vTcopovfi y.ui crymis, et patientia, et bonis operibus conversionein
«/K5o£f)'/iais, Trjv eTrtffTfoyrjv epyf i<ai ou ffj^rjftaTt 6~t- absque simulaiione demoiistraiil, lii definilum tempus
(.EizvuvTJt, ouTot Tzlnpuauvzt; zov y_po'jov Tov utr.us'jivov auJitionis implentes, tum Jemuni orationibus com-
T.-„" «-/!f)0X(7£<af, EtXOTtOJ TWV EU/WV ZOf.WVrjo-OUTI , f/.£T/
municabunl, et poslea liccbit cpiscopo, de his ali-

voO e^Etvai ZM ir:its/.o-Kt,> x«t ^t)-v9f5(07r6T£f)6v ti Trsf.i quid bumanius cogitare. Quicuiique vero indifferen-
xuTwv £ou)-u3-ao-0af O7ot Si (iSiK-jOCjc rivt'(y.a.v , /c/i ter lulcruut, et habilum Ecclesiam iiitroeundi sibi

* Fegereiur nielirs^ncci Tiiv... za9a/>ouf, ttote 5i,elc., ut postulare videiur Icclio Laiina. Edit.
. .

Vo CODEX CANONUM UNiVEftS.E ECCLES».*. iC

To t/Jiaa T0'j stVisvKt jt,- tov t/.r'f.r,ci-xv iozsfw «CTor,- A aibilnli siiiil aJ coiivoisioneiii sii(lici.rc, lii ilifinitmii

r.yrjB-avTO rpoj t>iv sTriTTpjyriav [eriTTocnjrjvl, •? Krrav- tenipiis oiiiiiiiio iinpleaiit.

TO." rrX»]po'JTuir5v tov jjpovov.

17. Hspi Si Twv sEoSrjovTwv , raWof z«t zti.vovt/o,- XIII. I)e liis (iiii vila excedunl, veliis et c.inonira
vouo,- yu).«x6n<r£Tijtt x«t vjv, uins, e? Ttf eloSrJot, toO jex iiuiic qiioqiie servabitur, ul si qnis vila excedat,
TeO.EUTaiou x«i laa-//.ax'>-'j.-:'j^ £^o5tou f/ij iiTacxzp-uaOa' uUinio et nece.ssario vialico mininie piivetur. Si veru
Et 5e «-oyvoiiOit; zai xoiv[>>vta; TraXiv tuj^wv, 7:t<)iv £v despcraliis, el cuiiimunioncin assccutiis siipervi.\eril,
TOt; ?fTliTtV £|aT«(70S, (J£T« TWV ZOIVWVOVVTMV Tljj VJ'/o; sit iiiter eos qui cdniinunioncin oralionis IhmUiiii
^ovij; ECTM. K«G6).ou oi zai TTspi ravTo; ouTivoffouv ic- modo consequuntur.Generaliler aulein oinni cnililn t

08 U'/VTOJ «tToOvTO; TOO fllTOilTyjh Eujrap(TTt«;, cVtTZO- in cxitu posito,eteucliaribti;c participationempetcnii.


iro.rfisTttSozia^Tixf u£Ta5tSo'Tfj[£7rt56TMlTikr/30!7'-oo«f. cpiscopiis cum cxaininatione oblatioiiem iinperliai.
t5 . lUpi T'uv zaTiQxouuiv ov y.«i 7:K/!H7:£aivt'jv £oo;£ Tij XIV. Dc catccbumenis Lipsis placuit sanci;c ci
«'/t'>(-/aiu£7«>T)auv65fo,wiTT: TpmviTwvauroJ,-'izpo'.>ui- magiue synodo, ul ii iribus aiinis andieiilcs laniuui
vou,-//6vov,.ucT«T«uT«£vx''cr9aif/sT(iTtiv/aTnxoua.vMv. sint^ postea orent cuin calecbuinenis.
(E . At'i To» iroWv T«p«x<>» »«' ™j (TTOKTStf th '/no- XV. Proptcr luniultus ct seditiones qiix rnint, pla-
ftsva,-, £"5o?£ 7r«vTa'7r«<7t izsptutp-Of.vxi T>iv o-uv«0£;«v Tviv tiril omiiino COiiSueludiMein Killi, qiiffi priclcr cano-
Trapa tov zavova vjpt^il^m i-j 7ici fj.ir.tcfj, w(7r£ «rro uein iii quibusdam partibus iiivi nilur, ut a civilale iii

TToliojf £(> 776).iv ftii .i/£TK6xiv:!v , f/iJTE £7r ffxoTrov, tiiTz civilaleni nec episcopus, nec presbyter, nec diaco-
rrpEo-fiuTEpov, (i/,T£ StKZOvov. Et '?£ Ttj (iSTtt Tov T^o? ttya; nns iransferalur. Si quis auteni posl deHnitionem
XUt USy«).rt; 0~Jv65oU OpOV, TOtOUTtji Tivi £7CtJ^£ip>i(7£t£V, >)
sanclx el magna; synodi, lale quid aggressiis fuerit,
sVtSoiri iauTOv ^rpaytiart ToiourtJ, (<zuco>Oirj(T£T«t £?«7r«v- vel se rei ejusmodi dederii, quod factuni erit omniiKt
To,- xaT«o-/£u«af/«, x«i «7rozxTai7Ta665-£t«i Tij h.x).r,^ix iulirmabilur, et Ecclesi;B resliluetur ciii fuerat epi-
n 6 S7ri(rz07r0f « 6 irp£(7SuTipo; E^^stporovriOn. scopus, aut presbyler, vel diaconus ordinatus.
t-'. "0(701 p'f^0-/tv5uvw; U/JTi TOV 66€ov TOU 9:0U TTCO XVI. Quicunque temere et inconsiderate nec Dei
6y!l«).,li(>lv £J^OVT£J, f/lJT£ TOV iz/^JjataaTlZOV ZKVOVK £ '16 -
limorem pra; oculis babentes, nec ecclcsiaslicuin ca-
T£J «v«y^(i>pyi70UG*t rr.; iy.y^rjz iy.; , 7rp£(7SuT£60t, r, 5ta- iionem agnosccnles, ab Ecclesia discesserint presby-
zovot, rt O.a; iv tw zkvovi i;£T«?6it£v04 , ouTot o.Scc[ii>; leri vel diacoiii, vel quicunque omnino in canoiie
5£ZToi 6y£i>.oua-tv eivat iv iTip% izzJ»iai«, «>)« Traaav lecenscnlur, hi nequaquam dcbent in aliam ecclesiaiu
Totf * «v«7/ijv iTzxysaOut /iirt, av«(7Tp£y£iv $:; Tug iauTwv recipi, sed omnino cogcndi sunt in suas ipsoruin pa-
nupotxiot;- fi littu.ivovTu;, li/oivuviJTou; iiv^i vpatyi.y.it. rojcias redire : vel si perseverent, eos a coinmunioiie
Ci /«iToXaiio-6tivTirvy'/pT«o-«( t6vt';> ET£po> jt-/'f£povTa, C privari oportet. Si quis eliani aiisus fuerii eum qui
zoti ytipoTo-jfiaai £v Tji «utou i^yjr.cix, ari r:\iyv.uTUT 6r- ad alium perlinet, surripere, et in sua ecclesia ordi-
/iivou Tou iStou i-itiisr.oKoj, ou iat/iipr.-jtv 6 iv t'Tj /«vovi nare, non consentiente proprio episcopo, a quo re-
f^ETaCofiEvo?, axjpo; iCTta >j yjtpoTO-jtu. cessil qui in canone censeliir, ordinalio bujusmr.'i
irrila erit.
it. E7r£t5ri 7TO/.).oi iv tm zkvovi eH£T«?6yEvot r/iv 7r).= o-
XYIl. Quoniani plerique qui in tanone recensen-
»£;t«v zKt T>iv aiaj^pozEpSEtav [to «iaxpoZipSi? ot(i)-
]
liir avariliam et turpem qua;slum seclanies, oblivi-
•/ovT£?, £7r£).di6ovTo ToO 6£iou ypUy.fiuTo; /r/ovTo;, . To scuirtur diviiia! Scriplura; dicenlis : Pecuniara suaui
«OTUptOV KUTOU OUZ £()CJZEV £7rt TO/'.J, » Z«t O/.Vt tCOVTEf
non dedit ad usuram {Psut. xiv, &) et foeneraiiles :

E/aTsaTaf «TratToT trtv • iStzaiwirEv «yia z«t fiE^v).»


>i
centesinias exigunt, a;quum censuit sancta et magna
cuvoSof, oj; £t TtJ EJpEfl-in /U-TK tov opov tojtov tvzouj
synodus, ul si quis inventus fiicril post hanc defini-
XaaSccvEiv ix fizTayjipniTf-j;, h a)./.'jc iJ.iTtpyJitj.vjo; ro
lionem usuias sumere ex mutwo, vel aliteream rem
Ttoiyjia, r> rtu.toVtu; «TraiTwv ft o).w,- tT'.pii-J Tt E7rivowv
,
consectari aut sescupla exigere, vel omiiino aliiiiiid
crltTypoj zipSouf EVEXa, z«6«tpE0ii(7ETat TOU ziijpou, /«i
aliud excogilaie lurpis lucri gralia, e clero depona-
uX/.OTpto; Tou xavovoj eaTai lur, el alienus a canoiie existat.
(». 'uMev £tV T)iv «7i«v z«[ u£7i).>;v (tOvoSoi, o"t( e"/
jj XYIII. Peivciiit ad sanclum magniuiKiue conci-
I
T«(7t Torrotf z«( 7ro/.;o-tv, toi; nptc-JTZpoi; Triv vjyu-
lium. quod in quibusdam locis el eivilalibus, diacoiii
ptiTiav oi StKxovO! §t56«a(v, P7rep out£ o z«v-j)v, o-t£
presbyieris eucliaristiam prtebeanl; quod neque ca-
n cuviiOEia 7r«pi5(jx£v, tou; i^ouatav ft>i s';^ovTa; 7rpoiT-
non, neque consucludo tradidit, ut qui poleslalem
oicftv, ot; TtpoatfiipoMCt StSovat to aoifiu Tou XpiiJTOu.
ollerendi non liabenl, hib qui olTerunl corpus Cbrisli
iiiz£(vo 5i iyvi ipi!70>] , ori fiSrt Tivic Tuv Staxovojv z«i
quod jam qiiidam cx
porriganl. Illud etiam innoluit
irpo TiJiv i;rt7/orwv Tf,; Eu^^apiariaf «TTTOvTat. T«uT« episcopos ciich.iristiam atiingani.
diaconisctiam aiite
Guv 7r«vT« TT-poipflaOw, z«t e;jitx£viTO)(r«v oi 5tay.ovO(
Omnia igitur isla auferanliir, ct iliacoiii intra pro-
TOtr tSiotf flETpOt?, siS^TEf OTt TOU fitl) iTtiaxOTiO-J
priam mensurain maneanl, scienles qiiod miiiislii
vnriciTai tiaiv, Twv oi 7rp£(7€uTipwv iXaiTOuf T\jyyjj.-
sunt cpiscoporuni, ct picsbylciis inferiores ex'Slanl
vou<7i- )«:i6aviT(d!7KV 5i zaTti -liv tkHiv rriv £u;/«pto-Ti«v
accipiant aulem siio online cucbarisliam posl presliy-
ftSTa TOu; 7rc£(76uTipouj, ij Tou i7:i(7z67rou oto6vTOf
teros, vel episcopo dante vel presbylero; sed iiec
[fj.£TaS«56vTO,-] «uTotf ri Tou 7rp£0-eu ripou • uilu ft«
sedere iii medio presbyicroriim diaconis liceat, id
xaOiitrOat ^v ^tiiroj Ttiv TrpEcSuripwv i^ecTW TOt, 0(«zo-
eniin lit pnvler canonpni et ordir.ein. Si qiiis aiitem
• Leteudum videlur «utoiV. Euit.
DlOiNYSIUS EXIGUUS. ^^
:i7 ,

zaviva yio y.ui naoa r«;(v iazi to ytvipiEvov. A obedire noluerit post has definitiones, desinal cssc
voi.-, r.ucy.

lij Ss zt; [iri Oilot mi^apxsiv y.ai u£t« Tourovf xi-J,- (iiaconus.

opmt, vsizuvaOta zft; Staxdvlu;.

Uipi TWV n«u).t«Vl5-«VT«V [7r«u"',l«Vt3-TWv], E -« XIX. De Paulianistis, si ad Ecclesiani calhoiicani


l9'.

TTBoo-ipuyovTMV TJ) /«Oo)>f/fl £zz).vjo-i« , (ipo; h.-iOit-at conrugennt, deliuitum est eos omniiio rebaptizari.

«vK6«7rTi?£a6«t «Oto'Jj £;«Tr«vT05. E'! oi zvji; z'j> T.u.p- Si qui vero prfflerito tempure in clero fiierint, si

elyi/.vOoTi xpoVM iv tw xXiijOta i|>i?T«Tii57i(7«v [l^r,za<70rt- quidem inculpati et irreprehensibiles, rebaplizali or-

(j«v|,£i p.h au.iu.nzot y.xi «v£rei).>ir:T0t ^«vitiv, Kv«6«7TTt- dinenlur ab cpiscopo catbolicae Ecclesia;. Si vcro
'
crliit-z;yjtpozovii(70ut7ttvv::a-:o\i zn; y.u.Oo'ny:f.; ey./XT,si'x; e.vaminati, niinus apti deprehensi fuerint, dcponi cos

mizztzmtiov; a-jzoy; eu- convenit : similiter autem et de diaconissis, cl oni-


iizfjxoTio-j . Ei 0£ 13 tt.-ja.y.pi-Jt;

a'jzo'j; Tzaoany.zt daa-jzra; 0£ xat nino de liis qui sub canone versantiir, cadeni fornsa
piay.ot, y.aOatp:iaOat '

cDwj ^ZBpt TWV £V TW -/«VOVl scrvabitur. Diaconissarum aulem nieinininiiis, qu;e


l!:£f.t TWV St«7.0VtO-(T&JV, 7.«t

£;;T«Jon£VMV «•JTo; tutto; Tzxpa-fij).a-/Jtfiafzai. in habilu quidem esse censentur, quia vero nulbun
[/),)j/;':|)]

Eiiv.^laOr) fiiv Si [F. Sri] Twv St«-,;ovt(70-wv Twv £v zra ayf\'Jazi manus imposiiionera habent, ut omnino inter laicos

'f2,z-.'j.aOiiawj, ETTEi uvioi yjitpoOtaixJ Ttvi i/o-iatv, uan ipsae depulentur.

a-jz-j.; 't^-tza^^taOxi.
izanuvzo; iv zol; 'i.y.yo'.;
g
Tn y.-jpiav.^ 'jo-j-j ylivjvzt;, XX. Quouiam sunt quidam, qui die dominico gc-
X. 'ETzttSft zfjt; tiatv i-j
,' omnia
f,p.ipat; <jTz'tp To-j 7TivT« Hua llcctunt, ct Ih dicbus Penlecostes, ul si-
xKt iv T«rf Tii? TTEvTn/otrTfif
IV 7r«<7ri 7r«pot-/i« .o/.toi«6; yu)!iTTEt79at, £<7t5t«? £So5s militer in omni paroecia serventur, visum est saiict:c

(7UV00V T«; eOxi? «7ToStS6v«t zm <dtf:>. synodo, slantes Deo orationes persolvere.
tj 'a-fta

CONCILII ANCYRANI
CANONES XXV (an. Chr. 314).

Qi(i qiiidem priores sunt Nicwnis, sed ideo


poslpositi sunt propter auctoritatem syiwdi
wciimenic(B.

i7rte:(7avT«?, eIt^ i7r«v«7r«- XXI. - 1. Presbyteros qui immolaverunt, dcinde


m. UptaSvzipov; ToJ?
Ex fisO^iSou Ttvof «)),' £? «),nO£i«?, [jiozt conlra reluctati sunt, non simulatione quadam, sed
X«i<ravT«f, [ifizs

Trpo)..«T«(7LiiT«vT«f/ati,rtT»i5Eii(7avT«f r.«f 7rEt(7«vT«j, Q ex veriiale, ncc hoc prius machinati sunl, nec con-
tw sullo ac de industria id fecerunt, et persuaserunt, ut
iva «iv ^y.aamt; WoZah>,taOat. za^jra; Si
oo:'.>T( ft
S6?'.>T(

(7X0u«Tt Kpoaayhfi-Ju.t [Trpoira/.OMCTtl" Tou-


tormentis subjici viderentur, cnm ea specie et opi-
i)ozEtv zat T'J

piv zfj.ft; zf.; y.aza t>;v y.a'iiSpm i^tzi- nione tantum iiiferreiilur : visum esl eos honorem
Touf tl<j\t zf,;

optt^ttv, olrji; Itizovp- quidem sedis retinerc : offerre autem illis, aul ser-
j^Eiv, Tzpoafipttv 5i «uTO-J?, f) ti

t.ztzovpytwj icEivai. inonn.m conferre, vel omnino sacro sliquo niinisicrio


jEiv Tt zoiv lEnaTtzeov pt-fi

fungi non licere.

OJaavra;, ]J.tza Si zaxjza Uva- XXII. - "2. Diaconos similiter qui immobveruiil,
z6'. At«-/6vou? 'ofj.o'i;\;

aiv «uTiiv t/ttv ', rtfrzaTJaOai oi wjzo-j; poslea aulein reluclali sunt, illum quideni honoiein
nalaiaavza;, Tijv

nitan; rfi; izpa; Yttpazty.fi;] ^etTOUpyia? , zh; zt to-j t/.p- hahere placuit : ipsos vcro cessare ab omni sacro
TOV ri -nozfiptov «vayijOEtv , fi y.rip-Jaattv. Et f/iv TOt TtvEf ministerio sive panem vel calicem offerendi, vel proe-

TOJToyj auviSotEv [TO-JTOti (7'JV£tO£t£-j] zti- dicandi. Sed si quidam episcopi conscii sint laboris
TiiJv E7rt(7z6;rMV

Tivai T«7r-iv(o(7tv 7rp(f6TijT0;, y.ai i9i)otEV7r)£tov ti


corum, el humilitalis et mansuetudinis, et voiucrinl
fiaT6v

SiSovai fi «yatfEtv, £7r' «uTOtf Etvat Tiiv £?ou(7i«v. eis aliquid amplius Iribuere, vel auferrc, in eorum
potcstate iJ esse.

-/'/. To-Jj tft\i'/ovza; y.ai (7-j))ri'f9ivT«f , -'i uttJ otzsitjv


jj
XXIII. — 5. lugientes cnmpre
Eos qui fugientes cnmprehcnsi sunt,

7iKo«5o0ivTa; , n o'.),),m? z« <jizUpy.vza afatptOivza; , f, vel a domesticis traditi, vel suis alioqui faculiatibus I

•jTroaEivavTa? (3ao-«.vouf , « ti; Sta:j.t,>zf,ptov £f/.6)n0ivT«c ,


carccrein con-
privati, vel lormeiila perpessi, vel in car

yptazavoi y.«i 7r£ot(7/i79i-jTE,-[7r£/!tff- jcctl suut, clamaiitcs se esseChristianos, et eo usqiio


|3o-ivT«; Ti, OTtsto-i

^Eeivrac],riTOt £; za; yt'.p'/.i (3'av £fA6atv6vTWv to"v aslricli sunt, ut ii qui vim alTerebaiit ( ihus ) in ma-
^f''^
S£?'/pivou?, 6(xo)o- nus violenter immitlerent,aut aliquid polluti cibi per
'fpwj.i/. Tt 7rfj6s
'a-jij.'jf:t,v
p(«?ov.£v(.).(, >3

oti Eto-i -/ptarta-joi, y.ai t6 ^rivOof toO neccssitatem suraere cogerentur, confitenles perpe-
yoOvTKi TE 5t6),oy,

C"J(i6avT0? aEt i7rt(j£izviJ(.tivou? TJi ir^iTrj /«THO-To),ii /at Trjj tuo se esse Cliristianos,elejusquod accidit dolorem,

[3:ou tk7ieiv6t/iti, tojtouj tJ>; £?'-) et ainictu ct habitii, el viicc huiiiilitate praisefereii-
a/fiu.'ji.zt, zai zfi Tou

aaapz-i;j.aro; 'ovzu; , zf,; zotvwvia,- tiri yjA-jtaOa-. Viui tes, hos velut incnlpatos, a cominunione non arceri.

Y.ai 'ty.;>t.-JOnatj.v O^roTivtdv Tttciaaoripa; ay.ot^iia; evezev, Si vero ab aliquo etiam sunt prohibili, m.ijoris cau-

ii y.'j.i TtvMV a'/voi«, £-JOJr rzpoaot/Ofivat. ToCto Si of/oiMr lionis gralia, vcl ctiam nropter quamdam ignoran-

£/ ToO z^rj/JOu Twv a)).wv )atzMV. nno'^-;- tiam, stalini admittanlur. IIoc autcm simili!er ct dc
£jri TS Twv y.ai

S-jvkvtki zai ).atzoi rf, avzf, aiwj-/:.-, flericis ct aliis laicis. Illud ciiam perquisilum est, aii
JlTao-OnSi zi/sivo, si

ijTiozztaovzt; Kcoai.'ita0yi eij t«|iv. eSo?ev ojv zai to-j- p isbcut oiiam laici, qui in eamdem necessitatem in-

*
Subintellige Ttyriv. Emt.
, ,,

49 CODEX CANONUM UMYERS.E ECCLESI.E. M


Tou,-, wf ;ji)i5sv w(ipzT,r.',-:a; [«it«-T7io-«vT«c|, £t xai ij
A cideruiit, ad onliticm promovcii. Visuiii csl crgo, cl
770oX!<6o05« SUCttD-.OlTO CfOlj TOO pfou So),lTii« , 77pO/St- eos,ut(|ui iiiliil pcccassciil.si ctiani prajccdcns coruiii

fiJ-<r9«t.
vil;i; inslilucndx ralio rccta iiivciiiatur, proiiiovcri.

x5'. IU/3t Twu 7r|(30,- |5ia'j O-jtkvtwv, £;ri 3s TOUTOif /.«i XXIV. — i. 1)(! Iiis (iiii pcr viiii iiiiinoiavcrunt,cl

t5v SsnrvDiavTwv stf Tot £tSw).« "


ctroi ftiv «irayottsvot prx-tcrca ad idola cwnavcruiit : (|uicun(|ue abducti
•/«i o-;i^ripi«Tt (3-5.o5^ooTSO'.i [faio/iOTS/Jiu] aviiWov , -/«i sir- (piiJeni ct lictiore liabitu acccsserunl, et vcste prc-

6«Tt •x/5'io'avTo roX'JT£).£(rT5/)a, ml }j.niiy_ov tou 7i«/3a- tinsiori usi suiit, et pixparat;B cociia; indifrcrcnlcr

0-/l'jaffOiVTOf Ssi-VOU «St^-^-J/SW,-, £"3o?£V i'vi«UTOV «•/jOOKO- participcs fiieiiiiit, placuit cos iiiter audicules uno
Oat, uTroTTSO-stv Os T/)ia «"Tn , l\>yJ'S ^^ p-ovr); xoivwvriuat anno coiisliUii, trihiis aulcm aiiiiis siibstcriii acsup-
trt) oJo, zai t6t6 eXSEtv STti to TsXstov. plices esse,soli aulein oralioni duobus annls commu-
nicare, ct lunc .id perfcclionera accedcre.
/£ . "OorOt Si «viiXOov /iiSTti sffOiJTo; 77£v6t)oj? , x«i «vk- XXV. — 5. Quicun^jue aulein cum vesle lugubri
TTSO^ovrE; ej.«70v h t«;'J oi' oXr,, Tr.; «vaxXio^sw? oa- accesserimt , ct accuRibcnles conicilcrunl, intcrca
x/5-j'ovTs;, £t STrX/iioocavTOV Tfif 0?io,TTeJoSMf rpiivn ~/_co- loto leinpore accubilus lacryiiias fundenles, si coiii'

»ov, /^ojoi; Kprjirfopas Stx.^nxo>avv. Et Ss /i>j £^^70^, oOo pleverunl substralionis triennale tempus, sine obla-
iJ7ro7r:o-ovT£;£'T»i,TwT/;iT(;)-/o!V6)vir)o-aTw5'«v yjj^pi; nf.otr- g tionc recii>ianlur. Si aulein noii comederunt, biennio
<jOCiVi, h» To TsXEt.vTfl T£T/i«iTia XaSojo^iv. ToO; Si £7rt- substrati, teriio anno communicent siiie oblaiione,
<ry.6-ov; iJouatav t/ja [Stibintel. tSolj) tov Tf-oTrvjjT^; ut perleclionem quaJriennio conscquantur. Episcopi

£7rtTT/ioy«j Soxt^itotiravTar }t>.u'/Jp'j>-t\iz<iOni, « TrX^iova autcni polestaicmbabcant, niodum conversionis eo-


jr/:07Tt5£v«t ypivov. Ilco 7ravT0>v S; xai Trpouyjiv ^iog, rum exainiiiaiites,aut humanius agendi vel plustem-
xai a£T« T«OTa, £:sTa?£!70oj '
xai o't<>>; ri yiXavOpM- poris adjicieiuli. Ante omiiia auteni et pnccedcns
iria £7r'ot-TO£i(70oi. vita, et qu.-c consecuta esi, c,\ainiueliir, tt sic cis
clemenlia impcrtiatur.
/- . Ilsii Twv ti7T£tX-fl i/.o'vov £t^avTwv xoXt/.o"£wff , y.y.i
XXVI. — C. Dc his qui minis tantum poenarum,
K.eupi<TS<oi onapyovTMj, n asTotxta; , xai 6vi<r«VTMV, y.ai aut privationis facultalum, aut deportalionis ccsse-
}J.z/p\ ToO Traoovrcj zaiooO 110 az-avomav:<t>v, uviSi etti- runt, et inimoiaverunt, et ad prxsens ujque terapus

FT/Js-^a-.Twv, vOv 0£ 7r«c« Tiv /«i^oovTvij truvooou rpoGsX- pcEnitentiam noii egerunt, uec conversi suni; nunc
Ii6vta>v, xai £1; oiotvotKv r^ns intazpo^fri; yevoiiivav eSoHe autem circa teinpus synodi se obtulerunt, et convcr-
u//ci Tnj fisyakr,; riaip'j; t'; ay.poarsiv ^ty^XiVat , •/iti sionis cogitationem induerunt : placuit ad inagnum
/i£T« Tiiv iJLt-/aXr)v riaipuv jTzoTremiv Tpiot i'rn, xai ftETOt usque diem eos inter audientes admitti, et posl m;«-
«XX« 5uo [Tiia] £T>] , y.ovrovfi<jui y_o>pi; 7:pa<T';0p«;, xai C gnum dieni triennio substerni : et postniodum riuo-
((•JTOJJ iVJ-tv £7ri TO TiX£(0V , wo-TS Tiiv 7ra(7av £^a£T av bus aiinis sine oblalioiie coniniunicare : et sic demum
TrXii^cdJtzat. E; Si tivej Jrpo Tiij o^uvoSou «•jtaj iSiySncccj scx aiinis peiaciis, ad perfectionem vcnire. Si vero
cl; uETt/votav, «tt' iz-ivou tqO %/)ovou XsX.^jiuSat «JToi,- quid.im ante lianc synodum ad pceiiileniiam aJmissi
T/iv apx6'' '^'5' i^airia; Ei usv TotxivSu^jor yaiOa.aro-j sunt, ab ilio tempore eis sexeniiii iiiiiium compiite-

irpoTOOzi-/ £z v'.ao-j ri S'iln; riv',; ^rtoiao^scj,- ffufiSaii) tur. SeJ si periculum morlisque exspectatio, es
morbo aut aliqua occasione, contigciit, secuiidum
canonem recipiantur.
X$. Ulpi TWV (rUV£!7Tt«9E-.'Tr/jV £v ioOT-^i S?. tzii £V TOJTtu XXVI!.—7. De his ((ui in festo paganorum, in loco
as5>/)[(rjBvij) Torr E9vtzot; , tSta ^pupfxra. ETrtxo/itcaftivojv gentilibus depulato, convivati sunt, et propiios cibos
x«i ««yovTMV , sSois SiEriav uTroTrstrovTar Ss^^SiijKt. To Si attulcriint et comederunt, placuil, cum biennio sub-
t' /pn atr'jt Tf.; Tporjyopa; > s.za(rTOV r€>v ETrioziJTrojv strali fuerin(,esserecipiendos.Utrum vero cum obla-
oozi//a!7ai, zai rov «XXov ^iov iy" i/.airoi/ «;tM7«t [i^s- tioiieeosrecipere oporteat, unumquemque episcopo-
Tctffat]. rum examinare et aliam vilani in unoquoque inquirere.
xj)'. Oi 8i SsuT.-cov zai toitov OOira^jTr,- /tETa Siaj, XXVIII. — 8. Qui autem bis vcl ter inmiolavcrunt
rsrc'j.sr'tav u7ro7ri(riTwoav, SOo Si sm yr,>p'i; 7rpo(T'jooK,
j) coacti, quaiuor annis substernantur : duobus autejii
yof.wvflTaTwcav, z«t tw ifiSo/zw TsXsiwj Ss/OriTwo^av. aniiis sine oblatione comraunicent, et seplimo anno
perfecte rccipiantiir.
•/6 . Offot Si /xv) liovov a^Tso^Tyio-av , aX.',a zai iT^avirjrf XXIX. — 9. Quicunqiie autem non sohiin desci-
uav zai >;v«yz«oav (zSsX-^oOj, z«i «"not iyivovTO -ou ava-j- verunt, sed eliam insurrexeruiit, et fratrcs suosconi-'
xao^r.vjti, ouToi srti 'tj.'iv rpiu T'iv rr,; «•//;o«oew; S-jio'- puleruiit, el causai fueiunt ut cogcrt iitur, ii annis
fiwoKv TOTTov , £v Si «XX)) itasria tov rfi; uTroTrrcJoEwf quidem Iribus auJilionis iocum snscipiant, pcr aliud
«XXov 3s ivtauTOV zoivwjr/trocTwtJav x™P'f np'.<Tfopa;, tv« vero sexenniuin subslernantur, alio aulem anno siiie

Ti',v SrxaSTtav irXnpt^o-avTs; , ToO TsX.Eiou /iST«;j^wo-iv. oblatione conimuniceiit : ul deccnnio pcracto, per-
Dj OISVTOt TOUTW T'j) y^pOVJ, Zai TOV «AXoV CfJTttiv £7riT)) feciionem consequantur. In eo aulem ipso terapore
psi^zS-jt Siov. ct alia corum vita obscrvanda est.

X'. A (it/.,vot ocot za6ii7Ta^JTai , 7r«o «UTriv Triv zaTK- XXX. — 10. Diacoiii quicunque ordinaiilur, si in
(7TZ01V E! E/iapTupavTO [iaK/iTuprioavTo] x«i eo^octj xpi'~ ipsa ordinatione proteslali suiil, el dixeruiit opor-
vxt y-'af,nai [-/a/zsiv], firi Svvaptf.at o-ijTM [>.ivttv, oOtoi tere se uxores duccre, cum non possiiit sic mauere,
ji;s« ;>.'^t« '/apLf,x>'j.vze;, -"artuTKv iv xfi /r.r,p.ai'J. , ?t« hi si posiinodum uxorcs duxcriiil.finl in minislerio;
. . . .

.1 DIONVSILS EXICULS. 5?

l-KiTpaTxniai. kutoj; xiizo tgO i-niav.rjr.d-j Tt-iJTo 3i £1 A eo quoil eis episcopus lioc concessciii. Si qui aiiteiii

TiVij ct(a7n3(7«v-£; , xat r.aruSt^uiismi iv rn yjtpoznrjicf tacuerint, el in ordinalionc , ut ila nianerciit, sus-
tJiivtLV 0'JTtOf fXETSt TkOtK l^^.Oov ETTt yaftOV , 7TE7Ta'jffOMt cepli sunl, poslca ad nupiias venerini, ii a diaconalu
OVTOU? T«f StKZOVtKf ccssent.
).«. TKf iJ.vr,i7Tiy6-i)Tu; y.io'/.;, /.'A f).tra TaOTK UTti XXXI. — 11. Desponsalas puellas, cl ab aliis pos-
etWwv apnu/eiau;, p.rt^iv airooiOOffSa! Toff Trpoa-jn^jTfj- lea raptas, placuit iis leddi quibns dcsponsata; fiie-
cau.ivoig, ei y.ui ,jtav 'jjr' «'jTtJv 7r«9o(iv. raiit, etiam si vim passa: sunt.
).§ . To^jf TTf TO'J (5«ITTi(rft«T0; TiSuXOTKb' > X«t ftETlZ XXXII. — 12. Eosqui anle haptisma immolave-
TaOxa PuizTtaOivza;, s oo^ev si? t«5(v TrpoaysffO^i , rjj runt, et postea baptizati suiit, placuit nd ordinem
«7ro).OUff«U£VOUf provelii, ut qui abluti sunt
Xy . XwjtieTrtffzoVotf url il-lvui,, -f.iTovTifo-j; ri tnazo- XXXIll. — 15. Clioicpiscopis non licere, prcsby-
Muf yjtporavilv, «/).« ftijSs -zpeao-j-ipov; iroXsra;, x'"^ s 'eros vel diacouos ordinare. Sed nec presbylciis ci-
Tou iixiTpa-nnvai u7r6 tou £7rtff7.o7rou ftiTK ypuatiaTiav , vitatis, sinc litieris episcopi, iii aliena paroecia ali-

«V iTipu [IxKffTr/] iTupoixij. ".


quid agere.
).S'. To-i; £v yjripw 7rf£ff€uTi(50'j,- <j Stazovou; ovT«;,zat XXXIV. — 14. Hi qui iii dero sunt, prcsbytcri,
a.Trtyjiu.irjoj; v.piojv, ioolvj iyuTTiaOut, y.ui o'jTwf, £t i{ vel diacoiii , ct a carnibus abslinenl ; placuil cas
^ouXofJTo , y.puTiiv £«uTwv. Et Si i5ou)oivTo, o>; ft>i3£ tk qiiidera atlingere, el sic, si voluerint, ab eis absti-
iJiiTu y.ptojv p«),Xoft£'j« ).(i;^«va iffStEtv, viui ii ]rn uttei- iiere (Sif). Si aulem noluerint oleraquxcum carnibus
KoiEv tw xa-jovt, 7r£7r«uffO«t«uTou,- Tn; Tutioi;. coquuutur, comederc, et canoni non cedant, ab or-
1 dine cessare.
h'. Utpi Twv Staf-.pivToiv tm y.vpiuy.':i, oaa ir.fjv.or.oM XXXV. — 15. De his qu;c pcrtinent ad dorainicum,
[ii7 ovTo; 7rf)£ff6uTipot £7rto).»ff«v, uvuxulztaOai to y.xipiu- (|ua;cunque cum episcopus non esscl, presbytcri veu-
zov. EvSi T>i zfiffEi Tou ir.tTzoTTou Eiva', EOTEo Trpoffijzct didecint , dominicum revocarc in judicio autem :

«;ro).a6£tv T>)vTtfiiiv,£iT£ xai ft», St«T6 7ro))(<z(jT>3V£KTo- cpiscopi esse, an oporteat prelium recipi, an non,
Sov [7rp6ffo5ov]Twv 7r£ir(;ayfte'j!Jv(Leje7r£7roaft£v(k)v.fl7t(- propterca quod sspc reruni venditarum rediius ma-
rpi.cy.iiv) uTroSiSuy.ivut uvTot; TovTot; !r).iiovuTr,vTtu./,v. Jiis pretium liis ipsis reddiderit.
X^ . Ilcjot Ttuv oc).0'/£uff«ftevwv ri y.uI «Xo^cUOftivojv XXXVI. — 16. De Iiis qui irralionabiliter versati
[
Ils^t Twv uko'joi; 3ta'/6vT()»v ri St«yovT«t]* offot Trotv et- sunl, vel versanlur, quicunque ante .\x annum pec-
•MnatTit; •/evi<j9ui, r,p.upTOv, 7rsvT« x«t Six« £T£ffiv u7ro- carunt, poslquara annis quindecim subslrati fuerint,
TrEffovTsc, y.otvoivia; T'.>7XKviTwffav ttjj ti; tu; 7rooff£u- conimunionem oralionis assequantur. Deinde cum in
/u.;. eItk iv T>5 -xotviuvia ot«T£)fffa'/r£f izf, 7rijT£, t^te C iila conimunionc qiiinque annis perseveraverint, tunc

zatTfi? 7rfOff-,op«f i^^^TTTiffSwcav. 'E^sTaJiffeoj Ss «uTiv ctiam oblalioncm altingant. Discutiatur auteni el

K«i iv T>i u7r07TT0Jff£t j3iof, xai jTcjf TU7;,^«v£T(affav T>jf vila eorum, qualis in substrationc fuerit, et ita bn-
eiXav9f/(07rtaf . Ei Si TtVEf xaTKXOftaf iv Toif «(tapTiiuafft iiianitatem consequantur. Quod si qui perseverantius
•iVjOvuai , Tr,v au/.p'xv i;^iT(<iffav uTro^rTWffiv. Offoi oi Iiis peccatis adba;seriiit, bi longiorem substrationem
•J7r£f;6«vTEf Triv i\t/.iav Ta'JT>3v, ytui •j\jvuX/.u; 'i/ovTi; liabeant. Quicunque auteni lianc setatera transgrcssi,

t!pmiKTi>y.u<7i TM up.upTr,'j.uTt , 7rivTE y.ui e xoffi iTr, ct babenlcs nxorcs in hoc peccatum inciderunt, vi-

u7ro7r£ff£Tt»)ffa'.' [u)":07r£ff6vT£fJ, y.ui y.oivoivia; Tuy/avi- ginti quinque annis substraii, commiinionem oratio-
TwffKV Tvjf e'f T«f 7:p07iMy_u; , £tT« E/.T£XiffavT£f Tri-jT- nis assequantur. Deindc cum in orationis commu-
ETJ) iv Tn zoivtoviz t«v £'j;^iJ>v, T-j-/'/uviT'jiiTuv r<if npoa- Bione quinque annos iieregciint, oblatiuneni asse-
i.o;af. Ei Si TtvEf zai •/jvai/.u; E';^o'JT£f , z«i 'jztp^.avTt; quanlur. Si qui autem et uxores habcntes, et quiii-
T.v ;rEVT)jxovra£TU ypovoj riuupTov , £7ri tm i^63fj tou qiiagesimum annum iransgiessi pcccaverunl, in vila;

|5iou Tj^/yarjiTOitTuv t?,; z tvwviaf c.^ilu coinmunionem assequantur.


).J'. To-jf ul.O'/iMCuti.ivov; y.ai '/.iT7prj-j; ivTa; , rJTOi '/£-

XXXVII. 17. Eosqui irraiionabiliterversati sunl,

r.piiOUvTu; , ToJTO'jf T^ooaiTu^iv ri u'/ia ff-jvooof , E.-f


ct qui leprosi sunt, vel fiicruiu, priccepit samia syno-
TOJf yjtftaCoiiiv-.^j; s .';^£ff6ai. dus inler cos orarc qiii.spiritii periclilantiir iiiiniundo.
l>
/»'. Et Ttvsf £7riff'x07rot xaTatrTaftivTEf, xxi fir, oi/Jiiv- XXXVIII. ^

— 18. Si qtii cpiscopi coiistituti, nec


T£f uTTo T»f jr«j00txi«f exeiv>3f, eif f,v bivoy.u.afir,t:av, iri- s;;scopti ab illa piroccia iii qua nomiiiati luerunl.
fa(f (5ou).otvTO 7T«ootxiatf ETrtivai, z«i (iiatiijOat TO-J; alias voluciiiit parcEcias invadere, Ct iis qui coiisli-
/a9effTWTaf, -zaiffT.ffetf ziveiv zi<T'aJT(wv, TO'JTouf «jio- li'li sunt vim alferre, ft sedilioiics adversus illos

f
tl'£ffCat.'E«v fiivToi j5o-J).otvTo £tf t6 7rf/£ff6uT£/5tov zaGi- cxtiiaie, hi)s alijici placiiil. Si autcm voluerint in

CEffflai, evOa »ffav TzpoTipav TcpeaSvTepoi, pii «TroeiiWeff- piesbytcrio residcre, in quo prius eranl preshyteri,
C-at«'iT0JfTiif Tt.!i»f. 'E(ivSiS(ffTafft(i?ojfft7rf;6fTO':f -/09- ipsos honore non moveri. Quod si etiam seditic.nes
tffTcJTKf ix£ti7rtffz6-ouf, (ii.aip£iff8at«':To0f •/«iT»ivTi- ciuicitaverint adversus eos qui illic conslituli siint,

u/iv TO': 7r,o£ff6uT£,(;iou, zai ^ivEffSai «'^ToOf izznfiuxTouf .


cpi-scnpns, prcibylcrii quoque honore illos privari el

abdicalos cfflci.

aO . Ouoti:up'nvi'/v i7ru'/yi'il'jy.ivot, u^iTOvat Tnv i-.u'/- XXXIX. — 19. Quicuiique virginilalem proiuitten-

'
IIi; c:iiion iii gravi iiiei:do ciibare videtur. Qiii coirigeiKliis :. M.i ftoS: TTpm-.-JTipot;. . uyitv t« w
fci latiiix \crsioiii fijes, ita aul alio tiinili niodo cssc! ir. -uji. Edit.
, :

IZ CODEX CANONUM UMVIiUS.*; ECCLESl.E. 51.

A faciiml spoiisioiieiii, ii iliganiorum dcli-


•,i).iav , ti-J r£v 5iy«ftwv Jpov tz-).»po-JTuffav. T«c f*iv lcs, iirihiiii

w; «5£)y«;, exwW- nilioiicm iiiiiiloaiil. Yirgincs .Tutciii, qtKU taniinain


Tot (juvi^X''^''^*''^ TTKpOsvovit Ttffiv ,

sorores ciiiii i|uibiisilaiii liaiiitanl, [iroliiliciiius.


JKfJSV.

fi'. 'e«v Tivos yuvii fioix£'jOii, « fiotx-"'!' ^'f i


'''
^*'''''" XL. — "20. Si aliciijiis iixor adultcriuin comniisi;-

(TSffiv Soxst '«Otov toO TiXiiou T^y^ta , x«T(i toO,- p«0- ril, vcl ipsc adulterium commiscrit, scptcniiio opor-
tel eum pcrfcctionem assequi , secnnduin gradus qui
fioOf ToO; jTfoayovTa;.
eo dcducunt.
nSpiTWV 7UV«t7A)V Tfiv £XjrOpVcUOUIT'^'V, Z«i iv«l XLI. •— 21 . Dc miilieribus qiia> fornicanlur, ct par-
f/«'.

fouffSv T« y£voaev«, x«i o-rrouSK^ouTwv yOofJic. TTOisiv o lus suos perimunl, ct mcdicaiiicnlis abortionis fa-
z«t tojtoi cicndis stiident prior quidciii dcliiiilio usqiio ad
f, f*£Z,ot; £;63oj EZM).ua-;v
:
f/iv jr^or£co; 0|0 ,

*i).«vOfw7rOTtfiov Si ti eO- vitae cxilum proliibebat, cl ei qiiidam assentiuntiir :

eruvTiOevTKi [SlifroMii. Tivij].


tov; liunianins aulcm agcntes, defininnis ut dcccnniuin
f.ovT;;,<iioi(j«,Miv5£zzcTn xpovov x«Ta ToOj- (5«OfioO;

ti|Bl(rf«SVOUJ.
per gradus prajliiiilos iiiiplcaiil.

fiS". IlEfJt ixouuiwv yovojv ( Sic pro yoviwv ), uirojrt- XLll. — 2-2. Qui volunlarie hiiiiiicidiiim comnii^e-

TW T£/£t TOU ptOU XKT- runt, supplices quidem subslcruantiir : in exitu au-
«TiTWO"«V fJtiv, TOU T£).£i0U Si iv
«rtoujOwTKv. n leni vitae perfcctione digni habcanlur.

fjty'. n£t.t azouffitdv yov&iv, 6 f/iv rfATtpo; opo; ev £7r- XLIII. — 23. Qui non sponte nec volunlale Iionii-

Ta£Tia x£J£0£t Tou Ts).£iou fi£TaiT;^stv, xaTK ToO; (ir.t(J- cidiura coramiserunt ,
prior quidcni defiiiitio pobi

fiivouf (JstOfioOi. 'O 3s S£Ot£/50,-, to irsvTairr) XP^"»"'' '''•''" septcnnium pcrfcciionem consciiui pr:ccipil, si^ciiii-

cCicTy.i. dum prxfniitos gradus : secuiida vero, (iiiiniiuciiiiii

tempus implere.
JaS . Ot X«T«tX«VT£u6jt/SV0t XKl Tot; ffuv/jOsiKt; TtiJl XI.IV. — 24. Quidivii>ationese.\petuiit, clcoiifuelu-
iOvGjv xaTt/xo)ouOoGvT£; [i^«xo).ouOoOvT£;j, li £i<r«yovTis dines geiitium subscquuntur, autindoinos suasliiijus-
Ttva; £t; toO; iaurwv otxou; i*t «vsu^icst ^a^ouaxsituv, modi lioiniiies introducunt , exquirciidi aliqiiid arle

>) x«i xaSiptTsi, ujro Tiv K«v6va jrtTrTiTtjaxv ta; •:r£vT«£- magica, aut expiandi causa, in canonem quinquennii
Tia; xaTst toO; ^aOfioOf tipiijftivouf ' Tpi« ir-/) 07ro-T'J- incidant, secunduni gradus definitos : tres annos ja-
ffS&if, xai SOo irn £0/ij; /tJft; rr^oa^ofjsis. ceant, duos communicent in oratione sine oblatione.

frt£'. Mvn(JT£U(jiif/£v6; Tt; xOjOijv, Tr^oc^fOa^oy? Tri (iSj^.yn XLV.— 23. Quidam sponsain habcns, sororeinejus
[— ^OffsyG^t^e Trlv aSsXyrlv] «Orn;, (•'»; x«t ijrt^o^nffat «0- corrupit, ila ul et ipsa concipcret , sponsam auleni
r.',v, syniiEv Si T>iv fiviicjTriv fzsTti T«'OTa. 17 Si ^Oa^cstffa poslea duxit, illa vero quaa corrupta est, necem sibi
0' qui conscii fuerunt, jussi sunt decein an-
«jrriyJxTO ' ffuvstS6r£r £x£).£uo^i)ffav ev Ssx«£T(« [Si/M r iutulit. Ili

irsffi] Ssj^O>)v«i £t; toO; ou'j£ffTiTa; x«t« toO; (optfffii- nis inter eos qui consislunt, recipi, secundum gradus
vouf jSaOfioO;. definitos.

CONCILII NEOCiESARIENSIS
CANONES XIV (.\n. Chr. 3IV).
Qui quidem sunl Ancyranis poslcriores, Nicccnis vcro anliquiures.

y.^ . llf:£ffoOT£|OOb eUv 'jT,u.n, Tn; rtijsr.); «Orov f/.£Ta- XLVI. Presbytcr si iixoreiii duxenl, ordiiie suo
TiOsffOat. Eiv Si KOpisxiari ri uof/^B-Jcri, '('ivOsiaOKi t/.\i- moveatur; si autein foriiioatus fueril, vel adiilteriuin
Tov Ts) £ov x«i «yEffOat «Otov £tf lizzivoia-j. commiseril, peniius cxtrudatur, et ad pcenitentiam
redigatur.

fi?. ruvi) E«v ynu.nzxt Ouo «S-).ooti, =ira9-ii;0t'> 'J-iyj-t XLVIL^ Muliersiduobus fratribus nupserit, abji-
OavaTOu, 7:).r,v iv T'o OovtiT^o £;TrO'jffa, ta; vyticJtjLtj-x "/.0-
ciatur iisqiie ad mortem; verumlaincn in morte, ':i

cst T.v yaaov, Stx zi.v ipt)a-.0f5(Ojri«v E2£t Tiiv fiSTti-JOcv. promiserit quod ubi convaluerit, solvet malrimo-
'Eav Si T£^£uTi)ffT) yuvii iv toioOt(|> yicat^ ou7«, rJTot 6 niuni, propter liumanitatem, poenitcntiam babebil.
(xv)ip, S^utryjpn; ro> f/siv«vTi n f.tSTii;vota. Sed si morlua fuerit mulier, in hujusmodi conjugio
existens, ve.I ejus raaritiis, diflicilis erit pa?iiiieniia
remanenti.
uj) . nsfii T&i^j jr^siffTot; yotf/O'; jrsGijrEjrT^vTojv, 6 uiv XLVIII. De iis qui in plurimas nuptias incidunl,
ypovo; tjt/tffi; 6 tiotfffiivof , ii Si uvaaTpOfri x«t r, jriffTi; lempus quidem definitum raanifestum est : conversio
kOtwv ffuvTifiV£i Tov ypovov. auicm ac tides ipsorura lempus contrahit.
ptS'. 'E«v irp60))Tai Ti;, ETrtOu^riffar •/•jvaixo;, ffuyxa- XLIX. Si quismulierem concupiscens, proposuerit
65uSiiff«i ust' u\)zn; [aOTf,], u.^i tlOn Si sif £oyov aOroO cum ea concurabere, ejus autcin desiderium ad opus
1) ivOOfi))T'f , f «tv£Tat oTt Ojro T.if ^^aoiTo; iip-jaOn. non venerit, videtur esse gratia servatus.
V . KaT)3;(oufi£vof iav dtjipyopLtvo; d; to xuptaxfjv iv L. Catechuraenus si in dorainicum ingrediens, in
T)) TWV X«T))XOUf/ivC.)V T«?£t ffTrix)), OUTOf Si apLxpzavt,}V ordiiie catechuraenorum steteiil, is aulem peccat
£«v fiiv y6vu x^.tvejv, it/tpoiiffOo) [tny.izt «f/«pTKVJ.v. Eiv si genu qiiidem flcctens, audiat noii ampliiis pec-
0£ x«i i.y.poo^ij.tvo; sVi stiiapTKV)), iv^Ssifffltu. sin auicin eiiara audiens
caiij : pcctci , cxpdialur
55 DIONYSIIJS EXIGUCS. S6

va'. Ucpi r.\jQ<(OCiO\im , art Ssi fariC.tu^M lixlm ^oxi- A Ll. De ea quae ulerum gerit, quoJ oporleal eam
isTat. OuSiv yap iv roxiTu xoivwvst n TixTO-jira Tw tixto- baplizari quaiido vcluerit. iSiiiil cnim iii iioc, ea quse

jiiva oti TO, EZKaTOu tSiav Trjv npoaifizutv Tnv etti t^ parit, nascenti communicat , quia propriuui unius-

opto^oyia SEixvutrSat. cujusque propositum in confessione ostcnilatur.

vS'. n^sffSiJTE/iov zt; yafiouf SiyauoOvTuv ^n EffTta- LII. Presbyler in digamorum nuptiis ne convive-
ff9ai, ETTEt ftSTKvotav atToivTOf Toij 5t7tif;.ou, Tif eVthi lur. Cum enim poenitentiam requirat digamus, quis
O.a Tflf eVTtio-iWf (7U-/-/«T«Tt6E(*cV0J TOt, erit presbyter qui illas nuptias isto convivio coni-
TT-pEO-GuTEf Of,

yay-Otr; probet ?

v/. ruvri Ttvof uiOi/v^Gztav. ')m/.o\i ovTOb-, lav E^s^Z^?' LIII. Si alicujus usorem, cum esset laicus, adulte-

^KvE^wf, TOtouTos Etj 'jrrvjpio-iav E/.tl-tv oO SOvaTat. ralam fuisse evidenler fiierii comprobatum, lalis ad
'liav 5e y.ui ix-zKTrrJ yjiporotim uL0t'/_fjBn, oy£i).£t k-o- minislerium venire non potest. Sin autem eliara

).u<7at «Otsv. 'Eav Se a^^n, cO 5-JvaTai e/fj^Kt rn; ey- post ordinationem adulterala fuerit, dimittere eam
yj'P ffOctTvjj av7w •j-KT.pirsioi; [otaxoviai]. convenit. Quod si cum illa convixerit, non potest si-

bi commissuin niinisterium habere.


v5 . n^E^O-JTcCOs, £aV TTOOVJtJLatJTyJXWa ffwpiaTt Tzpoa.- LIV. Si presbyter qui corporale peccatum aduiise-
y^^n, y-«i 0[io').oyri7ri oTi wkotev tt^o Trvj /etfOTOviaf J}
ril, promolus fuerit, et confessus fuerit, quod antc

(iii Tpor^fiphoi, fiEVwv £V TOi; /otTroif, ota Trjv KA/yiv ordinationera peccaverit : non offerat , manens in

CTTOvSriv. Tk yap ).oi7ra [7ro).).a] ctp.aprriij.cc:a EyaTKV oi aliis, propier aliud ejus viia; stuJium; reliqua enim
7ro).X t xai Tijv yjtpo8t<Tia.v i.!ftvj«t 'Eav 51 kOto? ftri
peccata dixerunt niulti per manus impnsitionem
oaoXoyrj, i).zyy_8n'J0tt Ss yavEf wj f/.n SuvriSn , ett' kOtw lolli. Quod si ipse non confiteatur, aperte autera

EzE/juj 7rotct(r5ai Tr)v £;oii(7iav. convinci non potuerit, potestatis sua; judicio relin-
quatur.
vc'. 'Oitoiwr zai otKZOvOs et ev tw auTw «uaoTrif/KTt LY. Similiter el diaconus, si in idem peccalum
TrEOtTricn, Tr,v toO \>-vpiro'J tk^iv i/iroi, inciderit, ministri ordinem habeat.
11:;' . noc<760T£/3O? irfo Twv Tpiif/.ovrot ETWV «)i X''i''''" LYI. Presbyler ante triginta annos non ordir.etur,
TOVsiffQw, eav xai Tiavu ^ 6 v.'jBpo}no; a^toc, a).Xa KTroTr;- etiamsi valde digims fuerit, sed hoc tempus obser-
pdijSoi. 'O yap -/.Ooto; InToO; \ptaro; ev tw T/Jtazoo^Tw vet. Dominus enim Jesus Christus trigesimo anno
t'T£t EywTiaO/) |£SK7rTi(7S/]|, zai rip%a.ra 5t5Ka-/£tv baptizalus esl, et cocpit docere

V?'. 'EKV VOTWV Ttf ^WTtO^S^, £15 TrpEcSOTEpOV [TTfJEaSu- LYII. Si quis in morbo constitutus illuniinalu* lue-

TEpsrov] «y£(75at oj 5!vKTat, oOx sx TrfoatoiaEwf yap i? rit, ad honorem presbyterii promoveri non potest ;

jrio-Ttj aOroO, (i).).' e; avay/n? ' ei f«i Ta;)^K 5ta T>iv fi£T« Q fides cnim ejus non est ex proposito, sed ex neces-
tkOtk auToO ffTrouSriv •/.y.i r.i-jrvj, -/ui oiy. arravtv tiv- sitate : nisi forte propter sequens ejus sludium et li-

fpWTTWV. deni, atque hominum raritaleni.

v/j'. 'Hnt/Mpiot npiaSvrtpot vj tw xuptaxiw tw iro- LVIIl. Uegionarii prcsbyteri, in dominico civilatis

iewj Trpoa-^EOEtv oO oOvavTai, r.a.pmrog eTrtaxoTTOu >) offerre non possunt, prKsente episcopo , vcl presby-

irpEaSuTEpwv 7r6).cw;, ovte f./iv aprov 5t5o'vat £v Eu;^ji, teiis urbis, neque panem dare in oratione, neque ca-

ouo£ roT/iptov" EKV OE ur.oiui, •/.a.i Etj Eu^^riv z).rj9fl ft/vo;, licem ; siii autem absint, et ad oraiionera solus vo-

oiawctv. Oi Si yjtipiTtiT/.OTTOi, e ai p.h ti; tO^ov twv catus fuerii, dare poterit. Chorepiscopi autein, suiit

iSSof/iixovTK, tJf Se a-L^XctTOup^ot, Sta Tr,v aTrouoriv Et,- quiJem ad exemplura septuaginta, ut aulem commi-
ToOf 7!ro>yo^j;, Trpos^yipouat Tifttl/fiEvoi. nistri, propter studium in pauperes, oflerunt ho-
norati.

v6'. Atazovot ETrTii o>ci).ou(7tv eTvat x«T(i tov xkvovk, LIX. Diaconi seplem esse debent secundum cano-
ZKv ttkvu jj.tya.lri ei/j ij Tzoli;' 7rct;6ciai) 5e
'
aTro rrt; |3i- ncm, ctiamsi sit m'agiia civitas : ejus autem rei iidem

6).ou Tiiv ;rpc<;£wv. faciet liber Actorum {Act. vi).

'
Non video quomodo coiislare possit phrasis cum hoc parlicipio feminino. Forte legendum 7r£ia6/i(7£T«t,

vel, 7reta9rio-/!. Edit.

CONCILH OANGRENSIS
CANONES XX (An. Chr. 325).

5 . E? Tif Tov y«'j.ov fi.i;jLyoiro, xxt Triv /aOeOJouaav D LX. — 1. Si quis nuptias accusei, 61 dorniienlem

p.ET« ToO ccjijpo; «Ot/);, ouaav Triariiv xai tvTfjri xai cum viro suo , lidelem piamque ac religiosam, dete-
ju)^?)), pSsAuaaotTO « fiifiyotTO, o>; av ft.r) Suvaftivrjv stetur ac vituperet ,
quasi non possit iu regnum Dei
et; ^zat),£iav eiaE).5Etv, ava9:va eaTo). iiilroire, anathema sit.

5«. EtTi; eaSiovTa /pia. yo}pi; aluaro;, xat eiSw/.o- LXI. — 2. Si quis carnem edentem, absque san-
60rou x«i Trvi/ToO, i;tcT' £ JAaoctK; /ai TriaTEWj ,
xaTa- guine , et idolis imiuolato et suUocato , cum pietatc

xpiVct, (a; av Sci TO .U;T7.)«flSKVEtV, £).7ri5K iJ.n £/OVT«, el fide, cnndemnal, uti spera non habentem, proptcr
«v45efi« iqra. hujusraodi perceptionem, analhema sil.
57
CODEX CANONU.M UNIVKRSvE LCCLESL*;. 58

1$'. KtTt; 8o'-|)ov jrfOfatrti ecotriCsia; 5iSi<rx£i xaT«- A LXII.— 5. Si quis smiiiii, divini cullus praUG.vlu,

pMviiv JiffTtoToy, y«l i.t«xc>pslv tk» iTrnfEdiaj, z«' fii «tiiinliium coiiloiniicro ilo<c:>l , cl ab cjiis obscquio

(i;r' suvoixj zai jraan? Tt«>if tm iauToO SsTTroT») s^jtt/;- (lisccilerc , ncc ci bona (idc ct oiiiiii hoiiorc servire,

«vaOjpa sstu. anailicnin sit.


f£T«c(T9«t,

5y. ErTif Siax/sivotTO r«pi npsijSuxipov yeyafiYizoTOf,


LXIII. — i^Si (itiis (llsccrnit pro^byloruin conju-

w; xpnvai ),£tTovif75iT«vTo; aiJT-.u rfoo-yofaf fi£T«- galiini , (iiiasi non opoitcal , co iiilnislranlc , ejus
f«>i

3l«(x6av£iv, i>.va9sita sVtm. oblalioni toiniiiiinicarc, aiialliciiia sit.

55'. E'Tt;St5a7Z-i Tov oTxov ToO 0£oO ;uXi(Tx-^fovr)-ov I.XIV. — .'). Si (luis ilocct (loiiium Dci conlcinnen-

il.im cssc ct convcritus qui in ea celcbraiilur ana-


«vai, x«i T«f £v « JTw axtmlzii, dv«5s,ua ett'-). , ,

thcina sit.

^t'. Ei TIJ Trapi. T»v £xx).r,s-iav tSia £xx>r.(7ta?£t, vai LXV. — C. Si quis cxtia ccclcslam privaliin con-

xaraf/jovwv rns Exx^rjtria;, t« twj ixxhiiiia; iOiloi npar- ciones liabet : et Ecclesiam coiitciuiicns , (luai sunt

T£tv «ij o-uvovTo; ToO 7:pzaS\itipo'j x Ta '/vuouiv toO Ecclcsia^ vult agcrc , iioii astanlc prcsbytero cum
£7Tio-xoff o-j , «va'£oia £<7Tu. volimtalc cpiscopi, aiiathema sil.

I?'. EtTtf y.aorc^opia.; £xx).r,!Tia(Tr!xa; iOilzL /afioa- LXVl. —


7. Si ,[uis ccclesiasticas rrilcluuiil olila-

vtiv, ij StSovai ziio -zn; iy.x>.r,<ji'j.; itupa yvfl.ur,v toO t'rt- C tioncs cxtra ccclesiam accipere aut (larc volueril,
cxoTTovi ri ToO i'/xzyjipia-^iwj za ToiaOra. x«i ur, f/iTi prajter consonsiim episcopl, vel ejus cui hnjusmodi
yvrjfii;; «'toO i(lz).zi vpaTTiiv, aviiOsua zutu. olficia commissa siint , nec cum ojus vohicrll agerc
coMsillo , anallicma sil.

5^. EtTt; SiSot Ji )au6avOi yxpno^opicct napzy.zh; toO LXVII. — 8. Si quis dodorit vel acceperit friicluum
tm(r/o-rov, ij toO intTET^yuivo-j £!; oixovouiav £J— oiia;, oblationes, pr;cter episcopum, vel ciim qui coiistitu-
xat StSoO;, xai o ^xufavwv, avoSzpLO, iata. tus est ad dispensationem beneflcentix : et qui dat,
ct qui acci]'it, anathcma sit.

%r! . Et Tt; z-asO^i-Jot ^ EyxoaTiOotTO, w; «v |55£).Ot- LXVIII. — 9. Si qiiis virginltalcni cuslodieiis aut
T(uv Twv y(ifi!i>v [|35£).UTTi3fi£vo; Tov izuov] av«/f.)friT«r, conliiicntl;c stiidens, velut abhorrens iiuplias, sece-
x«t (/>! Siii ToO [St' auTO To] :<a),ov xai «'/tov t:^; ;r«j;6£- dat, non idco quia saiicta sil virgiiiitas, ncque pro-
vi«;, «vaOtfia EtTTCj. pter ipsum virginilatis bonum, analhenia sit.

56'. E" ti; twv 7rzf.6-:v£uovTrov Sici tov xOfitov, xaTirr- LXIX. — 10. Si quis virgiiiilatcni scrvans propler
atcotTO Tcuv yffyaurjxoTwv, av(iO£f/a £<ttw« Dominimi, se supra coiijugatos extollat, analhema sil.
0*. E'i Tt; x«Taypovoi)5 t&^v £x 7ri(TT£&); «yiiTra; rroioOv- LXX. — H. Si quis illos despicit, qui agapas ex
TO)v, xat Sti Tifiriv toO xuoiou auyxa).oJvT(jv toO; kSe).- (^ fide faciunt, et propter honorcm Doniini convocant
yoOf, x«i ftii eOe^oj xotvwvEfv tjT; x^iio^so'!, Sta to eIeute- fratrcs, et noluerit hiijusmodi vocalionibus commu-
li^Eiv t6 ytvOjiEvov, a.-icAzu.a zaTo>. nicare, parvipendens (piod agiiur, anathema sit.

oa'. Ei" Tt; «vSfiJv Siti viut^of/Ev/iv aa/.nafj Tzzpi^o- LXXl. — 12. Si quis vir, oh eam quK existima-
)i<i<() jjpTiT«ifx£)jf;nTat], xai m; ai z/. toOtou t«v Sixaio- lur picl:itis excrcltationcni , utatur peribolKo , Iioc
irOvnv tyjiit , xaTayrjyiirotTO twv fiST* £ j).aS£ia; toO; est aniictu pallii : et vchit in hoc justitiam consti-
fi.:po\i; fiopoivTuv, x«t Tji «),)»[ zotvij xai Ev a-jvnOzict tuens, condcmnet eos qiii cum pictalc bcris cl aha
o"o->i zaOiiTi y.eypntj.i-jaT/ , ccjaOzu.'/. eVto». coinmmii solitaqiie veste ulunlur, aiialheina sit.

o§^. e'(^ Tt;yuvii 5«i vof/t?ou£v)3v a<7x>i<rtv fiET«S<i)).oiTo LXXII. — 15. Si qua mulier ,
proplcr cani qu:T;

((,<ji}ii-/<Tfia, xai «vTt ToO zimOozo; fj-iaiy.zio\i afj.tfiaau.a- cxisliniatur piclalis exercilalionem , vestem miiiot,
Tof, avSpsfov [«vSfwov] ata).atoi [ava)«ft§(ivoi] , u.viSz'j.!i et pro solila voste mulicbri , virilem sumat, analhc-
eVto). ma sil.

0-/. E?T(; 7'jv)i xaT«).iu-(ivoi tov «vSpa , •/:( ajayu- LXXIII. — 11. Si qua mulicr a marilo suo divcrtat,
pEiv £6£)oi, (5S>i),ijTT0fi£vr) Tov '/(ifiov, aviiSEfia zaio}. et seccdcre vclit, nu; tias abhorrons, aiiatiienia sit.

oS'. E't Ti; z«Ta).tfi7r(iv££ T(i EauToiJ texvk, xat fiii LXXIV. — 15. Si quis lilios suos dcserat , el cos
[finos] T£xvoTf)oy£i, xat to o<tov Ea-jTii^ [e^' eVmtw] npo; jj non alat , ct quanlum in se est ad pietatem ct debi-
Ozoai?tziaj Tiiv apoany.o^jaa-j a-jcr/ot \a-/zi\, 'aiIu. vpofa- lum Dei cultum non instiluat sed cxorcilalionis :

azt To; aay.nazcji; cr.^z).oin, ccju^zua zazdi pr;clextu, negligil, analhema sit.

oz' , Ei' Ttv« TExva '/ov£'j)v, fiK^to^T^ ^iiTTwv, Irjwyupoin LXXV. — IC. Si qui lilii secedant a parentibus,
Tzpoyaaet 6soas"sia;, x«i firi Triv xaflrizoua^v Tifi/iv Tot; raaxime fidelibus, divini cultus pratexlu, debilumque
VOV£0<TtV «7rOV£(>tOI, TpO-:t^r^ui'Jn; SrJ^OVOTt 77«^' «UTOt; parentihus honorem non exhibeant , pr;cposito vide-
Tn; Ozoaztzia;, a.vaOzp.a ettw. licet apud ipsos divino cultu, anathema slt.

0-'. Et Tt; yuv^ixwv Sti vofitJou£V)jv «o^xnfftv \Ozaaz- LXXVl. — 17. Si qua mulier , propter eara quae
firizv] (zroxiipotTO t»; xiu«;, a; £'3(jx£v o 6£o; eif Otto- existimatur pietatis exercitationem, comara tondeat,
f vrjTiv Tri; OiroTayn;, i>; «va/.Oouo^a f7r«f a^.O^Taca] 7rf o- quani Deus ei dedit in memoriara subjectionis , ut
arayua z-f,; j—o-:a'/n;, «va9£u« zaTo, qua; subjeciionis pr;ieceplura dissolvat, anathcma sit.

of Ei Ti; oti vouttouivrjv


. «(Txr.orj £v Tri xuptaxn vrj- LXXVll. — 18. Si quis, ob eam quoe exislimatur
(tt£'-Oi, a'j-,hzua zazoi. pietatis excrcitaiionem , Dominico die jejunat, ana-
thcina sit.

e.). Li T;; Tiuv (i(TX',--fiiv(ov, ;^'jfi; (r'j),u«T(xn; «vf.'/- LXXVIII. — 19. Si quis eorum, qui pietatis exer-
CO DIOiNYSILS EXIGUUS. 60

xn,- JrrinoyavcuGtro , >:«<i T«f T^vpa.SdouLivu.g vnTTsiaj A ciiatioiii sliulcnl, absquc nccessitate corporis, inso-
e'f To zotvov, z«i i^\ila.t;<Toiti-jtti uiro xiis- l')t).rjfft«f lescat, et tradita in coniiniinc jejiiiiia cl ab Ecclesia
TrapoOrMt, «TrojtyjsoOvTo; [ ZoH. uttoizoii/joOvto;] £v auTtj) obscrvatQ dissolval, nimirum perfecta, quce in co est,

T£),Eio-j )io'/i(rf.toO, «m^ty.a eVTt.). ratiocinatione illa iniprobanle, analbeina »il.

o9 . Et Ttf atTiwTo [atViaTKi] vmfinfu.v',> StaOio-Ei zc- LXXIX. — 20. Si quis superbo affectu utens , cl
zai (3Sf>uo tro/£vof Tiif o-uv«;e(r twv fiapTupwv, abborrens conventus martyrum et sacra quae in eis
y prj(iivof , ,

n Taf £v «OTOtf ytvofiivKf ^etTOUjoyiKj, y.ai TtJ? pvr^fiaj celcbmntur, -si eorura memorias , anathema sit.

laUTWV, «VtiSspX £OT(J.

CONCILII AJXTIOCHENl
GANONES XXV (An. Chr. 34-1).

n. lltivrxf Touf ToW)v:«.- 7r«<>«).u£iv[7ra/;«?aiv-tvl Tov LXXX. — 1. Omncs qui auilciil Ji..si)lvere defiiii-

£pm xfi; «yia? zai ft£yti).Yir ouvoSou Tn? h ^ixaiiz ouy- g lioiicni sanclcp ct niagn:i' syiiodi, qute iSic:ex congre-
; r/OTu^Eto-D,- Ejri Trapouo-ia TJjf EuoEosia,- Tou eioyi>£fl-TK- gata est, in pncseiitia reiigiosissiini iinperaloris Con-
Tou ^aoi).i'.c KwvtrTKVTivou, TTEoi T^j Uyiai hprni tou slantini, dc sancto fcsto saluliferi Paschalis, excom-
rwT>ipi(!)3')u; 7r«77«, «xoivtJv»iTour, xai airoQiQTouf eTvki niunicaios ct Ecclesia ejcctos esse st.iluinms , si

Tiif iy.ylntji/g , £( ETrifiivotEv yt).ov£izoT;pov ivia-rausvot contenliosus adversus ea ,


qu;c recle decrcla sunt,

Trpof T« /«)i'if SEtJoyfiivK. Kai TauT« EipriaOto Trtpi tmv perstilerinl. Et bxc quidem tle Jaicis dicta sinl. Si
>« zwv. Ei 5i Tt; ToJv 7rpo£o-TtuT(.)v Tftg ixxlmia;, iizitj- qiiis autem eorum qui pixsunt Ecclesix, episcopus,
xoTroj Ti TrpEoSuTEpo? fl SiKxovof, piETti Tov opov TouTov vci prcsbytcr, vcl diaconus post hanc defiiiitioneni

To).f/)io-£ ev £7rt StKOTpo'j.»j Ttiv ).«(7)v z«t zapa.yfi twv £v.- ausus fuerit , ad populoruiii subvcrsioncm et Eccle-
ylnatiiv , iStti^stv y.a.i fi-t-zi. twv 'iouSai(.)v iiintlzci to siaruni pcrturbalioncui seorsum agefe, ct Pascha curn
na.aya, toutov >) «'/ « ouvoSo? svteCjev riSTi uMTpiov Judxis celebrare , liunc sancta synodus abhiiic alie-

Ezoivs 7n; Ezz).rjo-i«?, (i; ou fxovov lauTu aaa.pzia.;, «)•>« Duni csse ab Ecclcsia judicavit, ul qui non sibi solum
TroW.oif Stutf^^opa.; xax Sfiszpofn; yivofi^vov «iVtov x«i peccati , sed el niuliis exitii et subversionis caiisa

Gu uovov Touf ToiouTou; yj.Batpsi Tr;? hi-otipyi'/.; , ui.la fuerit : cl non soluiii cos a minislerio deponit, sed el

f.ai tjxi; ToljjLOJVxa; TouTotf xoivwvstv /iETti ri.v y.a.baipt- eos, qui audent communicare post deposilioiiem.
iis

o-tv.Touf Si xae«tpe8ivTKf «7vooT£p£io9?t z«i TWf EtwfiEv C Depositos auteni omni quoque exliinsecus honore

Ttfiflf, ^f 6 ay of x«v(ov zai to tou fiEou t'£p«T£iov p.ETEt- piivari, quem sanclus canon el Dei sacerdoliuni pro-

)uysv. meruil.
ttk'. ritivTKf TOuf £tai6vT«r £tf iriv £zz).no-iKv Tou 0;oO, LXXXI. — 2. Oiniies qui ingrediiinlur in eccle-

zai TWV t£pWV /pWfMV «ZOUOVT«f , fi/i zoiv(ovoOvT«f Se siam Dei, et sacras Scriiiiuras audiunl, iiec couimu-
}'jy_fi; «,ua zr7> ),«(>), rj «TrooT., £'f ofiSiovif T)iv j/£T(iXn-J iv Tnf nicant in oralione cum populo , aul aversantur par-
ixtyaptinia; y.-xra. Tiva axa^iav, TOUTOuf a7ro6),iirouf '/i- licipationem sanct* Eucharislia: ,
per quamdam
v5o5«i Trif ixz^nTiaf , £m; «v t'^ofio)o'/no'Kf£vot x«i Sci- pervcrsilatem, hos ab ecclesia ejici oportet, donec,
EavTEf zapTrouf tx:T«voi«f, z«i T.apaaliija:z-; , tu^/eTv poslquam confessi fuerint , fructusque poenilcntiai

ouvnS(i(ri aj^/yviifin;. Mii iHEiv^t Si xofjc^veiv toi; axot- oslenderint, et imploraverint, veniam asseqiii possint.

vjizfiTOt; finSi x«t' otzouf ffuvE).66vT«f (ruviu^^E^jOzt Toff Non licere autem communicare cum excoinmunicatis,
fiii Tn it/y.ritjia ouvEu^ouivotf ,
pinSi £v £Tip« i^z^noi'/. neque cum his orare qni in domibus convenienles,
uTroSi/EoQat rouf iv ixiorx ixxi.r,rjiy. ptfi ouv«'/of/ivouf. Et precibus Ecclesioc non communicant, ncqiie in alia
Si y«v£tn Tif Tt7)V iTTtrjxo-KOiv n •nptty^Mziprj^v n St«z6v6)v, ecclesia recipi ,
qui in alia ecclesia non conveniunt.

17 Ttf ToO xavovof -ot; azotvwv.iTOtf xotvMViiJv , z«i t:.u- Si quis autera ex episcopis , aut presbyleris vel dia-

Tov «xoivtivnTov Etvai, tif «V auy/iovTK tov xavova rnf n conis, vel quilibct ex canone, cxcommunicatis cora-

£zz).no-i«f. muiiicare apparuerit, eum quoque esse excommuni-


catuni, ut qui canonem EcdcsiM confundat.
7r§'. EtTif TrpE-jfiJTEp-.f , n Sta.-x-jvo; ,
rj 6A(,)f Tiiv ToO LXXXII. —
5. Si qiiis presbyler vel diaconus, vel

ispKTEiou Ttf zKTa^iTTtjv Tnv E«uToO Ttapofxiav, sif £T£pav quis onmino ex sacerdolali ordine, suam paiceciam
«jriXOot, ETtetTa 7ravT£).£f fiSTKo-Ttl.f , maTpiSztv iv a))»j dcserens in aliani abierit
, deinde omnino commi- ,

r^Kpotzia TrsipaTKt ETri TroWtj) xp^'";'. f.tnziTt ^EiToupyiiv, grans, in alia paroecia multo tempore immorari co-
£1 iiid.tuta /«XoOvTt tw ETrtoz^TTi;) tm iHirji z«i £7r«vE),0£fv nalur : nc amplius miiiistrel, maxinie si vocanti suo

t<f Tav Kapoixiav Triv ekutoO 7r«pKivouvTi f.in u7r«xo-Jot. cpiscopo et ad suani parocciam rcgrcdi cominnnenti
Et Se zai ETTifiEvoi Tn t«Ta?i«, TravTE^wf «uT.iv xa.<iaipi'fj- exhorlantique, non pareat. Si autcm in perversitate

9«i Tijf )i£tToup7i«f, tif f^.nzETt xwpwExetv it7roz«T«(rT«- perdurat, omnino a ministcrio dcponatur, ita ut /le-

cEMf. Ei Sc z«Tatp£OivT« oiti TKUTnv Triv «iTiav Siy.otTO quaqiiam locum restitutionis invciiial. Si autcin euin,

«Ttpof E7rioxo7rof, /'/xsfvov i;riTtfxi«f Tu7x(iv;tv ujro zof qui propter hanc causam depositus cst, alius episco-

vrif (TuvoSou.iif ;rap«)OovTaTouf eEOfxoOf To-)f Ez/).ntriK7- pus susccperil, ille quoqiie a communi synodo coer-
«ixouf [tov Oiofiov T«j ix-.<)nTi«?]. ccalur; ut qui eeclesiailica statula dissolvat.
Cl CODEX CANOiNUM U?iI\ERS.1i; ECCLESI/E. Ca
Try. kI h,- iivisxojf); urri (JuvoSou xaOaijOsOtt; , r; A LXXXIII. — i. Si (|iiis cpiscopus a syiloJo Jc|)i)-

rfiiaCinepo; n SiaKOvo; Otto toO t^iou eViffxo/ro-j , to"/.- situs, V('l prcsliUcr ;iul Ji;icouus .i proprio cpiscopo,
unatiiv Tt TTpa^at Tflf ).£tTo'jfyiaf , stTi o £-i<7zo;rof z«t« ;iusus fucril :iIi(|uiJ lic luiiiislcrio ^igcrc, sivi! cpi.sc«-
Tijv nf-occ/o.aav iTuvii9:i«v , sVs o npiaS-JTipoi , eV: o pus , sccuiuhiui pru-ccdeutciii coiisuctrrdiricui , sivc
Sietxovo; , (iiixiTt iHov s'vat aJro) ,
;/r/5' iv £T£f « cuv.Sm presbytcr, sive diaconus , iiull;irri :iirr|ilius irr ali;i sy-
i^;riS« «7rox«Ta(7T<iffS(.)r , //«ts uizoloyiu; x^/^k^ £"y^si»" nodo spem rcslitiilionis, iiequc (lcfcusionis locuirr cl
oWa x«i T0'j> xo-.vMvovvT«f «'JTw jrctvTa; (ZTro^KA^so^OKt Irabcre licc;il. Scd ct oiriiics ci coiirimiiiii aulcs , ab
T>i; £xx^rjffi«i , x«i uuimzu , £t' ^«Oovt£," t)Jv «Tro^iaiTtv Ecclcsia abjiciaiitrrr, cl iiiaxiruc si pcsi^praur cogrro-
Triv xaTa T&iv ncostpriijiiyrtiv e^gvc^Oataav, -oWriffsiev «0- veriiit serrtcrriiarn advcrsus pncdiclos (uissc proiatain,
TOff XOtVUVEtV. eis couiniunican- .lusi fucrinl.

t:5 . ETTtf Tr^tcCuTijCOf rl onixovo;, x«T«y-ov)icr«b tou LXXXIV. — 5. Sl quis presbylcr aul diacoiius,
s'7ri(TX0r0U TOU iStOU UtjlilCllTfJ EKUTOV TWf £Xx).>)(Ti«f
conlcuipio siio cpiscopo, ab Ecclcsia scipsiiin scgre-
, ,

xxJ tSia o^uvrjyaysv, x«t6u(7(«3-T>iotov sVTrKrev^frr/.Es], x«i gavcrii; et scoisiirri congrcgalionciii fcccril, cl ullarc

TOJ £fft(rxo;rou 7rpo(rx«).£(r«,(/£vou «7r£i0oi>/, x«i ;*>; |5o0-


coiiStilucrit , ct cpiscnpo evocanli non acquieveril,
)otTO ouTti ir;iO£(jOat, unSi ur^Kxojstv z«i TrpwTOv xai iicc ci obe(Jirc, ncc, jiiorcm gercre voluerit iirimn ft
5i<iTspov x«).ouvTt, toOtov za9«t_(i£fo-;«j TravTsXwf , x«t I>
secundo vocauli, is ouiuiiio dcpoiKiliir, iiec aiiipliiis

fimizt izpuveiai 'iiyyi_avu'j |TJ/£iv|, jxTjSi Suv«(rO«i


rciiicdium assctiui, ncc lioiKnciii siiiim accipcre pos-

X«uS(xvs(v Tijv iauTOu Tiariv* st oi nupufj.ivot Soou£(uv


sil. Quod si pcriuanscrit turbas facieiis ct scdiiioiies

xx( «v;<(TT«Tuv Tr> Exx)r)(7i«v, S'.« T^; £;(jOcV iiovaiu; oi;


Ecclesiae, is pcr externam sive sxcularcni potcsla-
(TTa(7t(i)S)7 auTov itxtazpiyiaOat.
tcm ut scditiosu-i coerccatur.

izt . E Ttf uTTO Tou ioiou £7rtTx07rou «x(;(vfJvuTOj -ye-


LXX.VV. — G. Si qiiis a proprio episcopo (uil cx-
coniniunicalus iic prius ab aliis suscipialiir, quain
yovEV, fi^i npitTipo-i «urov -Kup' iyipuv [s-scouj S£;^Oflvot,
,

£t u-n in' aOrou Traf «SsxOsirj tou tSiou ETrtixoTrou,


suo reconcilictur episcopo vcl syucdo, qu;c coiigrc-
r, a\j'j-
gatur, accedens se defenseril et persuasa syiiodo
0'iou '^svoaivn;, «7r«vTri(7«j «Tro^.-^yriffSTHi, Trziau; tz Triv ,

(70vo5ov x«T«S£;otTO iripwj aliam scntentiam retulcrit. autem dcfiiiitio ad- II.-cc
, ur:of'j.aiv. 'O «uTOf 5i oso;
veisus laicos, ct presliyteros, ct diaconos, omnesque
i7ri ).atxuv x«i TrpeaS\f:ipuv xat Stax(ivcuv zat ^tkvtoov Tci.v

cv T(U xavovt.
qui sunt in canone oliserveiur.

TT^ . Mr.Siva Svsu tipr,vtyuj SiytaBut twv tivcov. LXXXVI. — 7. Niillus peregrinorum sine pacificis
suscipialur.

7r? . Mrjoi TzptaSuTicov; Touf £v Taif )(_i>pais xavovi- LXXXVII. — 8. Ncc presbyteri qiii sunt iii rcgio-
x«j StSovKt, "'^^^' "^*""' ('•inonicas epistolas, vel ad solos vicinos
£7rtTTo)i()ij i) Ttph; uiivo'j; ToJf yitTo-ju; C
C7r£<7xi7rouf iittarola; £Z7rift7r£iv" toOj Si episcopos epistolas mittant. Chorepiscopi aulem qui
«v£7r().fl7rTOuf

X(ufE7ri(7x07rous-, StSovat Etorjvtxzr.


sunt irreprehcnsiliilcs, dent pacificas.

7r)j . ToOj' xkO szciaTnv eTzupyjwj iTrtcxOTrov,- so.vai LXXXVIIi. — 9. Episcopos, qui sinit in un.T;]ii:i-

XPV Tov iv Tji ti)3TC07ri^r( npota-itTa i-iar.oTOV, ytu'. T)iv


quc provincia, scirc oporlcl episco[iiini qui iiicnM-

yr.OiTiSa uvuSiyjaBut r.aax,; rr,; imoyia;, Stx to ev


poli pr.-cesl, cuiam ct sollicitudinem lutius proviiici;e

Tj) jiriTf07ro)£( TravTK^^iOsv (7uvT/!i;tstv kuv-.u; toO; tz suscipcre : eo (juod iii mctropolini mrdeqiiaque coii-
TcwjuuTU i/ovTaf. "oOsv iSo%t x«t Tn Ti,(/yi t pr,ny'-irj'l-n currunl oinnes qui habent negolia. Uiule placuit, eum
c'.0T(iV,fi»oivT£7roiTT£tvir£jOtTTOvTo0f ).0i770Ub- irto-:( JTrou,-
ipioqiie honore pnccedere : reliquos autcru cpiscopos
iriiiil extra ovdiiicm vel ullra lerniiiios suos agcre
ovsu «UTOO, x«Ta Tov ao;^a(ov xfiKTrI(7«vT« t&w ~u:ip'^'j
Kuuy sccunduni anliijuum Pairuni nostrorum canouem,
xyvova, ii TauTa /*ova oja rin exkctou £7ti6«/j.£(

7raj90(xi(, xaf Taf; U7r' auTnv yuput;. "Exa^^TOv


qui hactenus oblinuit : aut ea tanlum, qiia; aJ unius-
ytr.o

eTritrxoTTJV tiovai'jtv iytiv rn; iauTOu 7raootxiaj, 8totxi'v ciijusque parreciam qux ei
pertincnt, ct rcgioncs

TS XKTci T)iv ixKcTT-v) i7r(o«).)ouo"av £0).«o£tKV, y.ui T.to-


siibsunt. Unnmqucnuiue cniiii cpiscopum polcstatem
vo'.av 7ro(£((70Kt 7r£io">:? t},; ywpu; T/i; Otto Tr,v iauToO habcre sua; paraeci;c, eamque aJiniiiisliare, pro suo
- 'luisque studio ac rcligioirc, ct curam ger'ere totins
7rJ)tV Z-T-o TOVitV TTO-T .UT£pOU; X«t I
f)

xat litTa y.piatoj; ly.uaTu S.'.«^'xfi§(iv:tv, Tnput-.ipM oi


regionis qnai su.x urbi subest. L'l ordinct presbytcros

Hr,Siv TrflOtTTStV £,TI/_£tC£tV, St^^K ToO Trij ft>!Tp07ro).cCU;


ei diaconos, et cum jiidicio singula disjtoiiat : et niliii

E7rt(7X07rou, firjSi «Otov avsu TflJ Twv )ot7rcov •^'j6iu-/i;.


iillra facere aggrediatur, sine melropolilano cpisco-
po, neque ipsc sine rcliquoruin senteiitia.
jtO . ToOj iv Tat; xcifixij n Tui; yiocw;, n ToOf x«)ou- LXXXIX. — 10. li qui suut in vicis et regionibus,

(jtivojf ;^0)(>S7r((7xo7r(.uf, st xai yttpoHiaiuv titv e-!:ta-/.'i- vcl qui chorepiscopi iioniinantur, eiiamsi imposiUo-
TTwv stX^jjoTSr, £'So;£ TJi «'/ia <7uvd'!(.) Etoivat Tti iikUTwv nem nianuum episcoporum acceperiiil, placuit san-
fxSTfa , "xai Stotx^iv tu; urroxitt/iva; o-JTOtf ixx)./(7(af, cta3 syiiodo ul suum nioJiini sciaiii, et sibi subjcclas

xat Tji TOuTOjv up-j.:lahii ippovTiSi y.ui xnSsotovia' zkOi- ccclesias adiiiinistrent, earumque cura ct modera-
arxj Se «VK-zvtJTTaf xai u7To5ta-/.ovo'j? xai i-!i':p-/.ia-:u; minc contenti sint : constituaiit autein lectores el

jij)OpxtcjT(i;], x«i Tn toutcov Cfp-y.tiaOcft Tpoayf*i'/r,, ^'f.T'. subdiaconos, el exorcislas, et eorum promotioni suf-
hi Troio-SOTspov a-r,Tt Stazovov yjtpoTOvih TO/aav , S';(a ficere existimenl; prcsbyterum auicm aut diaconuiu
Tou £v Tii 7r6)£t i-tTxo'jrou, r; •j-r:i'/.tiVTut aOriij t£ xai r, ordinare non audeaiit sine cpiscopo civilalis, cui ipse

;jM/K' ti oi To).,ti>iT£iE Tt; Trac/.SrivK! tk ccij-OivTK, /kO- ct rcgio subjicitur, Si quis aulem ea qux defuiiia suiit,
DIONYSIUS EXIGUUS.

atcsZaSai aiiTiv x«i r,; ^fci/ji 't-uLoi ' /_wc,cmixon',-j A IraiBgredi audcal, ipic quoque honore qiieni liabet,

5s '/ivsaOat utt-. toO Tn; nili'.i;, h Jiroy.ttTut, iinuy.i-Ktfj privetur. Chorepiscopus autcm fiat ab episcopo civi-
tatis, cui subjicilur.
/. EtTii £rio-/.o-oj r) r6£7?0T-:oo; ^ 6). TOV/ /.KVO-
XC. — II. Si quis episcopus vcl presbyler, vel
vof, avE-J yvwfin; zai yn'j.u.'^'y.zorj twv iv /5 cVao/^ix
oninino ex canone, siiie conscnsu et liiteris episco-
£i:ia7.07r'jv, /.ki fia^io-Tsc toO xaTa Trlv ftoT/iOTroXtv, oouii- poruni provincia;, ct inaxiine melropolitani, ad im-
csie 7r/)of pv.crikiti «Tz-lflei-j, toutov a7ro-/.ripOTT£79at xat peratorcm proficisci aggressus fneril : is abdicetur et
«7r6§).«TOV ytviaBai, ou aovcv Tiir zotvtaviaj, aA).a
ZKt Tn? ejiciatur nnn soluni a communione, sed etiam a di-

tt;iaj, ^; uetIxoiv r\iyx_i.vii, 01; Tctxpzvoyht-J TO>f(wvT« gniiale, ciijus particeps videlur e.vistere : ul qui reli-

Taf ToiJ 6ioyi),:aTKTOu |3ao-t).iti)j )7ftwv a/oif [azOKif] giosissinii imperatoris noslri auribus molestiam af-
TTKjOti TOV Oso-ftov Tii,- £z/).)ia-;c!?. Et Si u-Juyr.xta y.uloiyi ferre audeat contra slatutuni Ecclesioe. Si auleni
yotiv. Tphg ^xrrtV.a oouav, to5to Kpi.TTtfj a-xi. '7-/.i-!^zoi; adire imperatorem necessaria causa e.xigat, hoc aga-
yj.i yjirxn; ToO zaTOt T/iv uJiTpoTT o).iv Tri; iizapyjta; tr.t- tur cum deliberationc ct sentenlia cpiscopi metro-
c-/.'-.o-j, n TMV £v kOtJ), Tois T£ TOiJTtov '/ptiftftxtrtv Eyo- politani provincise, vcl episcoporum qui sunt in ea-
ciK^EO-^Jat. dem provincia, et cum eorum lilteris proficiscatur.

/a'. eTtiJ iJTri ToC tSiou ETrttrzoirou Y.'y9xtrjt<^-i; TzctcS:- XCI. — 1"2. Si quis a proprio episcopo depositus,

TEoo; ji 3t«/ovoj, ri y.tti Ijrio-xoTro? ij;ro ffuvoSoj, hoy).ri- preibjler vel diaconus, vel episcopus a synoJo, ausus

i7«t xa')i/.ri'ji:t T(/f ^a.atlirti; k/.oa.; [a/.oKff], Siov Ertt fuerit imperaloris auribus molestiam afferre, cuni

uiXo-ja £'rto-xv7r-..v (TuvoSov zpinstrOai, /ai « vofti?Et oporteat ad majorem svnodum converli, et jus quod
§:'xyt« £"ysiv, 7roo<7KVK'i)£/;uv 7r).;io9-iv £7rto"/,67rot;, y.ai Tnv gc babere puial, ad plures episcopos referre, eorum-
ttkd' ku-wv E^ETao-iv T£ zai ETrizpatv iy.SiyjcrOc/.t. Et 5i qne examinaiioneui et judicium suscipere. Si itaque

To.'Ttov 6)i-/oip>iTac, Evox^^flo-Ei.-v T'^ (5a<7t),£t, xai


toOtov his contemptis, imperatori moleslus fuerit, is nulla

(7"yyj''>j/n; a;ioiJa-5'/t, piyiSE yiypav «7ro).o'/t«f vcnia dignus, neque sui defcndendi locum halfeat,
ttuoi m'/;
£'y£:v, u.r,Si ArriSa ft;).).0Lia-r]? KTrOKKTKOrTaaEco; Tzpotruo- nec SpCUl restitutionis CXSpCCtel.

iS. MnSsvK E7rti7zo7rovTo).a«v Ktf' iripa; iTzapyJa; tl; XCII. 15. Nullus episcopus audeat ab uiia provin-
ETEOKV ftETaSaivEtv , ZKt XEtfOTOVEiv Ev Ix/lnuiti Tivu.; cia in aliara transire, et ad promotionem ministerii
ei; vaowjVjW leiTO-jpyiu;, iiriU ei tTvvenuyotxo ekutw aliquos in Ecclesia ordinarc, nec si alios una secum
ETEOou; , £t fivi 7r«6a/.>r!9Ei; «yrjxotTO 5i« yp«fiiiuTi,>v inducal, nisi veneritlilleris accersitns inelropolilani,

ToO TE [/.riTpono^.irov y.'A Twv (7 Jv «Otw ETrto-zorrtov, tov et episcoporum qui sunl cum ipso, in quorum regio-

ei; Tijv yj>pa-j Kupipx"'-'^''- "^' ^' firjStvof xk).oOvto,- _ nem aecedit. Si autcm nullo vocante, iiiorJinaie aJ-
aTrASoi aTKZTtuf £7ri ;^£tfo9£iriK Ttvwv, zai zaT«o-T«o-£t veiiiat, ad aliquorum ordinationem, et ecclesiastica-

Toiv £Zz),>70-t«0-TtZWV 7ria'/fl«TMV ftr) 7rp0(7nZ0VT0)V «UTt;), rum rerum, ad se non pertinentiuni,constitutionein.
ay.vpa ft£v Tii u7r' kutoO Tten payuiva TvyyavitV xai sint quideni irrila qux ab ipso geruntur : ipse veru

«uTOv o£ u7rsxEfV Tnj aTaJiK,- auToO xui t7i; T.upa\oyo\j su;c perversitatis et pra;ler rationeni facloc aggres-

tTiiYttp-nazoi; Trjv 7rjDoarizouo-«v oizrjv, za6/)0)5ft:vov Ev- sioiiis debitas poeiias del, exiiide scilicet a sancta sy-

teOSev «Sn uTro Tfi; uyiu; (7uvoSou. uodo depositus.


iy. E" tiS ETriazoTro; £7rt Tifftv £yyXntJ.utTt xpivoiTO, XCUI. — 14. Si quis cpiscopus de quibusdam cri-

fTTEtra cv[J.Sain iripi «utoO Sia-/tovitv touj ev [£7r;] TJi minibus jiidicetur, deinde conlingat episcopos pro-

ijzapyia intuxonov;, roiv ftjv «9wov tov zpvouEvov iz7ro- vincise de eo dissidere, illis quidein cuni de quo fer-

y«tv6vT0)V, TiLv Sc- i-joy^ov, vnip u7:uX>.'/yn; nuTri; «ft- tur sententia, innocentem pronunliantibus, his vero
ota6nT);o-£0)S, £'So?£ Tn uyiii (7uv6Sia tov Tns ftnTf)07r6).£O)f reum : pro lota coniponenda controversia, placuit
£7riazo7tov, «7r6 Tn; ii^.r]iTtoy_i>pov e-na.pyiu; ft£TKz«).Ef- sanclx synodo, ut episcopus metropolitanus e vicina
oO«t ErEoou; TtvK? ToOj ETtzpivovTKf, zai Tnv (zuytaSri- provincia juJiccs alios convocet, qui cnntroversiaDi

Tnatv 5tK),uovTK5-, ToO ^iSuiojtjut aOv toi»- Trir iTrapyju; tollaiil, ct quod cuni provincia; episcopis probatuui
t6 7r«f,taTay.Evov. fuerit, conlirmet.
U
j iS. Et Tts £7riaz07rof £7ri Ttatv £'/x),n,nao-t xarriyopriSei;, XCIV. — 18. Si quis episcopus aliquorum crimi-

zotSsin urro 7ro;vTwv tmv ev TJi irzapyj'/. £7rtaz07rwv, 7t«v- num accusalus, ab omnibus provinciie cpiscopis con-

Tif To au^aywvot fii«v xkt' kOtoO £;Evs'/-/.ot-v -j/ri-fOv



deiiinatus fuerit , et omnes unam conscntientein
toOtov ftnzETt rcap' Iripoi; StzK^saOat, «).)« ftivEtv /Be- adversus cum senicntiani tulerint : is ne amplius ab
Caiav Triv (7-Jfityuvov twj E7rt Tn» inupyjai ETrtazorrwv aliis judicctur : sed provincia; episcoporuin lirraa ma-
«Tr^yaatv. neat sententia.

li. E't Ti; E7riazo7ro? o-/o>t<?MV ettI a/o)(i?ouaav e'z- XCV. — 16. Si quis episcopus vacans, in ecclc-

:'inaiav EauTov intppi-ifu; , v-fapiruKoi t6v Opomi oiy^a siam vacantem seipsum iiijicichs, arripuerit sedera

eUv650UT£).EiKf ,T-OTOV(i7r6§XnTOV EiVKf. XKt El Tzu; Itto;, absquc pcifccta synodo, liuiic expellcndum osse,
ov il-^iipTraasv , E^otTO auTOV TE^siav Si Exsivnv eivki auv cliamsi oinnis populus, qucni arripuit, cuin clcgerit.

cSov, ri [si; nv] (r.pctiupeaTt y.ui 6 rfi; fii)T/307r6)EMj. Perfccta vcro synodus illa est, cui inlerest cl inelro-
polilaiius episcopus.

i^'. Et Ttf i7riax07tOf x^ipoOeaiuv r:ap' £7riaz6!T0u ).«- XGVI. — 17. Si qiiis cpiscopus, accepta imposi-
£i>v, xai opt<!9ei{ npotTru.v/.t ).«oO, ftri zKT>.oe';otTO Tnv lione raanuuin ab episcopo ci populo prsccsse jussus,
CODEX CANONUM UNIVERS/E ECCLESI.4:. C6
A.uTo\>p;iuj, it-nai TrtWoiro «-i£v«< i!; t!,v iy/ttoia^si- A iiiiiiislcriiim non susccpcrit, ncfiue acqiiicvcrit 'to-
ff^tv auTw £x/.^>;fftav , toOtov ft:v>t «xotvwviixov , /Vt' c-v ficlsci .1(1 ccclcsiaiii silii coniiiiissam, Iimiccxccirmii-
Kva"/x«ffOitj xar«Ss;5<T0, [-/.aT/.SilrtTUi], ^ o/sta^ot Tirsoi iiicatiiiii cssc (loiicc coactiis suM^ipial,
autpcircla
«JToO >i Ts).si« (tOvoSoj twv xara T>i» ijzao^hv i-ntT/.a- synodus episcoporuin provinci.x de ipso aliquiJ de-
Truy. fiiiiat.

^? . K' Ttf £7rii7xo:rof j^stooTOVjjOstf £1"; Trafoixiav (xi) XC\II. — 18. Si qtiis cpiscopus ordinatus, non
«irt).Ooi £tf liv /^ttooTOvriOr) [sj^ft/JOTOvriOnl, oJ 7r«joa r/iv acccsscrit ad para;ciani cui c-t ordinalus, nnn sua
ca-JToO «''rt«v, «)./' xiTot 'Sta Tiiv roO ).«oj Traf airr.ctv, ij quidcin cnlpa, scd pniplcr populi conlradiclionciii,
8t' £TE,o«v «Ti/v oJx s| aOroO 'y6vo,iiivr;V, toOtov ,u£rixt'v vel aliam caiisani, qua; a se noii orilur, is sit el ho-
T^f Ti,«n," x«t xii; )£tTOU(i'/i«;, ^iovov /iijoev jta^svo/).oCvra noris ct niiiiislcrii paiiicops duniniodo niliil nioIesIi.T,

Totf Trca-/u.ar7t zf,i £xz).iiTt3tf , £v8« «v cruya"/otTO' ir.Si- afferat rcbiis Ecclcsia; in qua conveiiil. Is autcni id
^^iffOat St ToOrov , «v >j ti5s inaoylx; rt).zia o-Ovoooj suscipial, quod perfecta provincix synodus judicando
xpivasa to Tractcrocixivov ojsi?'). statucril.

/rj'. 'ETrio-xOTrov fi>) yeipo-o-jsTa^ai 5i%« truvoSoy zai XCVIII. — 19. Episcopus ne ordinelur absque sy-
racojctajToO £v tio ftr/T<!07r6)£t rnr £~«oj^i«>, toOtou Si nodo ct pixseiitia melropolilani provinciic, eo aii-
trajoovros eH«-avTo?, p£).Ti V u£v o-uvEtvKt «uTM Travraj B '^'''' pncsente ; omnino melius est , onines
ToOj £v Tfl iTzupyia avXitirovcyoj; , x«t Trpoo^^ixEt ot' ciim eo adesse cominiiiislros, qui suiit in provincia,
CTZKrroyr,; Tov iv rn yir,rpoTzi,Xci ff'j'/x«)£tV x«i £t fxi-j ct cos per litteras nietropolitanum convocare. Ei si

air«»rot£v ot 7ra-jT£j ,
jSi^rtov Et Si Sxjsyjci; s".'» toOto ,
quidem omnes accesserint, bene est : sin autem boc
roOj ys iz\iioM; £|«)r«vTO? TraoEivat Sji, r, 3ia yaauiuarai-j diflicile fuerit, plures omnino adcssc oporlet, aul
ouiO-lnfOv; '/svitrOat , x«t o-rTWf (isrx r-n; twv jr)£t6vtov certe per litteras una cum illis sulTiagium ferre, cl
flTOt Tzapo-j^ix; io •ir,'.o'J yi'jssQat rrt'j y.a-^.rjratsh' £t 5i sic cum plurium prresCDtia aut sulTragio ordinatio-

R/).cj; 7?«/!« T(x wpi<j;jiii>« '/t-/v-.tTO, fiKoiv iayjtfj Triv neiii fieri. Sin aulem aliler prailer h;rc qua; decrela

jf£t£orovi«v Et Si xaza tov apt^ftivo-j xovova '/i'/VotTO >)


sunl, fial, non valere ordinalioncra. Si aulem juxla
xaT(i<7T«o'tj , a-JTt).i-/oi£v Si Ttv-? St' o:x£i«v if t).ov£txtav pnelinitum canonem ordinatio facta fuerit, et non-
,

xeaTEiv Tr,v 7r)£t6vojv •if,oov.


nulli per contentionem coutradicanl, obtineat
pluii-
niorum seniciilia.
l9 . At« rif ixx^no^taoTtxi; yptiu; , x«i t«,- twv ««- XCIX. —
20. Propter nsus ecclesiasticos et pro
f ttrSiirou uivwv oiai-jasi; , xa).wj syjfj i'3'.c- i7vv6oo-jf dirimendis conlroversiis, recle habere vlsura est,
ut
xaO' lxaffT»v STzapyia-j rwv ijrtffzoTTMV '/iv;<rO«t SiOrEoov per unamquarnque provinciam synodi episcoporum
rsO £'rojf 57r«? ftiv, a£T« T»v T,oiT»v ieSotztiSa rf,; anno liant. Ac prinia quidcJm posl'ierliam se
bis in
^
topTii; ToO Tratrxa, (Jjrs t» TETtifr» iSSo.ixiSi [rviv t£- ptimanam fesli Pasch:e, iit quarla sepliiiiana 1'ente
ra^r»v iCooftKoa] rf,; Tzurr.y.oirfi; iiztri') sli^at rviv cOv- cosles pcrficiatur synodus, metropolilano proviiicia-
oSov , 07rofitftv>i(rxovror toOj iTzapyii>ra; toO ev t» les episcopos admonente. Secunda vero synodus fiat
ft»T^07r6/£t' Tf,v oi S£'jri^o«v trOvoSov yi'js<j6at tSot; [si- idibus Octobris, qui est decimus quiiitus hynerbere-
Setf] oy.rco?piat; , »rtj" iari Tzsvrs/MiSs'/.arr} \jTZ-ptspi- Isei ut in his ipsis synodis
: acceilant preshyteri et
TOtoj" oiisrs iv «Orat; raOTat; r«(; avjiSot; rpoctiv^t diaconi, et omnesqui se iiijuria aflectos pi:tant, et a
7zpe7€'jripo'j; xat 5t«x6vo'j;, x«t Travraj toOj ri5tx»75at synodo judicium assequaiitur. Nullis vero liceal per
vofti^ovrar, xai Traoci t»; avjoSoM STZf/piij-u; r'JyyJ:'JStv. se synodos celebrarc sine iis quibus metropoles crc-
Mq i^:tvac 5i Ttva; x«0' iauroOj g-jv65o'J? 7rot£t^(rO«t «v£*j dila; suni.
Tuv jr£7n(7TcUftivMV r«; fnrpoTioi.si;.
p . 'E;riTz:-ov a7r6 -apoiKia; irspa; sl; kripav fo) C. —-21. Episcopus ab alia paroecia in aliam ne
ftE0i(7Ta<r0at {i-hrs aOOatpirtuf i7rtc/;i7rrovTa ia-jrov transcat,
, , r.ec se sua sponie ingerens, nec s populis
(*»TS uTTo ).«&iv £x?t«?6ft;vov, ftnTS uTTO i7rt(r/67r j;v avjy- vi adactus, ncc ab episcopis ncccssilale compolsus :

xaJo'ft£vov' fis-jsiv Si sl; f,v sylripiiBri Oiro toO 6£oO ilap- maneat aulcra in ea ccclesia, quam ah initio a Deo
xn; ixx).»(7iav, -/«t .(xEOio-TajOat «JT»f, xari tov »S» nec ab ea recelat seciindum dcfinitio-
jj sortilus esl,
'

jzporspov s^vjsyjjs^jra opov, nem de primum editam.


ea re
pa'. 'ETrto-xoTOv ft>i ir.i?aiv£iv [ftiOiiTOo-Oat] «W.OTf;ia CI. — 22. Episcopus non adeal alienam civiiaicm,
ro)£t T» ft» u7roxetf(iv» «OT'il, ft»5i y^iip/. T» aOru qux ei subjecta non est, neque regionem
ft>) qu.-c ad euni
Sta5Sf)ouo->) , E-i ysiporo'jia ri'Jo; ft»5i xajt(7rav rzpsa- perlinel, ad
, 11011 aliciijus ordiiiaiionem, ncc consii-
fiursfiour » Staxovouj si; To^ro-jf iripa i7r;(7x67ro) u7ro- luat presbyleros, aut diaconos alleri subjcctos epi-
x£iftivo-jff, et tt.fi aca tisra y'j6i'j.ri; toO otxEtou rf,; yojca; scopo, niii forte cura senlenlia proprii illius regionis
£7rtffxo7r&u' £t oi To).ft»t7c<i Tt; TOtoOro, azu6t,v Etvat rf,v episcopi. Si quis aulcm tale quid ausus fucrit, irrita
jTEtooOEffiav , y.at «Orov i7rtrtft<«a utto r-n; a'Jv6So'j ru'/- sit ejus ordinalio, et ipse a synodo coerceatur.
Xovsiv. CII. — 23. Episcopo nen licere aliuin pro se suc-
po . Ejrt5xo«rcv ft>i ic;tvat «vr' aOroO xaSttrrav srscr,\i cessorem consiitucre, eiiamsi sit in fine viiit. Si quid
eetUToO Si«3o/ov, x:;v Trooj r» TE)=urj) ToO ^iou TJ'iyJcjr,' aiitem nle fiat, irritam csse bujusmcdi consiilutio-
ct Si n TOtoOrov '/i-/votTO, a..:ijpov stvat Triv xaT«(rT«o^tv" nem. Servetur autem statutum ecclesiasticum, quod
fjtirrstrBat 5i tov 9£<7ft6v tov £xx^»(7t«<7Ttx6v, ^reotij^ovra, continet non aliler lieri oportere, nisi cum synojo

Legendum ft>i iisiluratiQat, ut ronslet sensus. Edit.


,,

G7 mONVSIUS FXifiUUS. C8

url hlviXt.ai AjkjOm iniazoiyov, iv.uJTa <rjviSo'j z«i=7Ti- .\ (i jiulicio episcoporum, qui po-t obilura qiiiescernis.

yoice;i; trtay.oKoiv, t'jv uet» Tr,v zoiujio-iv tou muKy.\t- poto>laieiii lialjeiit, cuiii qui 'Jigrfus exslileiit, pro-

auuho-j Tv',-J i\o\)ni'M iyj^vzav tou FpoayeaBcu t'.v «;iov. movcrc.

P7'. Ta Ti;? EV.z^uo-ia?, Tri £zz).i]!7ia y.cclwi tx.ei fj).aT- Clll. — 24. Recte liabet, c.i quae sunlEcclesise, Ec-

TiffCai o££v (/£T« KKdni eTvifiE).;!^? xat a'/aOni ffuvsioji- clesiK servari cum omr.i diligeiilia, el bona eonscien-

CTCwf z«i Tiio-Tcw; Tr;s Eij Tov TiKVTuv i\opo-j -/.vx Y.pi-zl.v lia, el lide qiisc in Deuni csl, qui nmnia inspicit cl

&iifti. 'A y.xl StoizErsSai npocvy-ei ^stb y.piata; xai £;ou- judicat : quKeliamaJniinislrari conveail cum judicio

aiar ToO E7:t!Tz6:70u tou iriTTtcTS-J.iiivj-j [l77t5Ta:i:voy] et polcslaie episcopi, cui oninis populus coniniissus
7r«vT« Tov X«ov.. xairaj •^'Jy.«; tojv o-jvayo/xi-.uv. "tavjoa esl, et animLC eoruni qui in ecclesia congregantur.

<ji Et.ai TK (i aysf ovTa T.;3 iy.ylfi(7i /. ft£Tei yvJiTStof Ti.v Maiiilesla vero sint, quai ad Ecclesiam perlinenlcumi
7!£0i «OtOV T:(.fjZ^TiipO>'J Z«i OtaZOVWV, WTTE TOUTO-j; El- noiilia presbylerorumetdiaconorura, qui circa ipsuml
5;vzi •/«( u.yi i,vo;tv, Tt-.a ttote lc-zi t« Exzirjaiaf, (UI7t: siir.t, ul ipsi non ignnrent, quse sunl Ecclesia", neC
/-Ddiv «jTOJc ).av'av£tV Tv' Ei a-ajiSyir, tov £7ri(7Z0770v eos aliquid latcat. Ul Si coiitigerit episcopuin e viis

(i£T«'/AaTT£tV -OV pil/V ,


fmSparJ o'vT(UV TUV StK51£/il3VT!.lV niigraie, iis manireslis existcnlibus qiiK ad Eccle-

Tij £zz),T!(j.'a -fayuaTtJV, ftriTE KOT(i StaTriTiTEiv zai (i7ro)- siam perlinenl. ea noii iiilerciJaiit, aul pcreant : iiec

/'j(7.'at, urt 7£ T« 'di« ToO E7rt(rzo7yoij £vo;^),£toeKt, wfo- ]} qu« sunl proptia episcopi, pr.TCle.vlu rcrum ecclesia-

aio-Ei T(iv l/./Xr.ciimiy.arj npayJiUzon. Air.aiov yu.p y.vX slicarum liirbenlur. Est eiain juslum et accepluiii

Kf E(TTOv -rtapa. T£ t^Tj 0£(o •/«i u.-J^ poiT.oi; , T« tOt« T'j'j iT.in- coram Deoet hominibus, ul (S«f);»in!e)i(/a conjiinctio)

yotioM, 0'.; «v K-JTOJ (3rJ).nTat, -/.«Ta^X^ti^KivEtjSai- T(i u.c'v ea quic propria sunt episcopi, quibus ipse velit, relin-

£Z-//.<7i«J, kOt»? (j,u),(iTTE176«f -/«1 finTE TJV £/.- qui qiiK aiitem sunt Ecclcsia!, ipsi scrvari : ut ncc
TOl TM? ;

•z),.-;(7i(V O770(i£v£tv [iTio.tiitvai Tiva] ?naiav , .uriTE tov Ecclcsia damiium aliquod paliatur, nec cpiscnpus ec-

£7ri z'.7rov vpa^Mati -z:.; izzVjtriaf Sn;x£Os(rOat, « z«i EtV clesia; praiie.\iu proscribatur, vel qui ad eumatiiiieiil,

TTfti .fiKTa £u-i7:T£tv ToOc B-J-^ri aia!j)ipo-JZ(x; , furi. tou in causas incidanl, quo post niortera ipse malcJiclio-
•z«i aOrciv f££Ta ^civaTOv Su(7?Mfii(z TTEf t'a)).£ffSKt. nibus onerctur.
cS. 'liTriizo.Tov £'/£tv Twv TJi,- £zx),n(7iaf 7rf,a7fti.TOJV CIV. — 2j. Episcopus liabeai rerum Ecclesi.x po-

icovaia-j, o>; zs StofzEtv £l; tzct.-jtx; toO; Sio/jEvouj-, fiiTti testalem, .ad dispensandum in omnes egentes, cuni
7r«7i!,- £ij).a€i!aj xat yofiou e^oO- fiETiiau.S«vEtv Ss xui summa reverentia et timore Dei. Ipse auiem eorum,
aOTov TMv S;6vT-^v, e''7£ Seoito, £t\- Ta; «vK^xziaf kOtoO quibus indiget si tamen iiuligcl ), sit parliceps ad
(

yp;ia?, -/«t tmv vap' «0-':i [aOToO] £7rt:£vouu£V(.iv «Se),- usus necessarios, et fralrum qui apud euin hospiiio
y(iv, oifzaTci f(r>3£v« t^ottov «OtoO; i(jrtpW'Ut, y.azd e.\<ipiui!lur, ut ipsi nullo modo privcntur, secunduui

Toves;ov«7r(i!7To)ov)£70vT-j',«"KxovTE?St'/Tpo'^iij-z«io-ze- p divinum Aposlolum dicenlcm Habentes iiiimenta el :

Et Se fn TouTot; cic- qnibus tegamiir iis eonteitti sumiis / Tim. vi, 8 ) :

7ri!7ft«T«, TouTot? af)ZE(7en(70fi£5a. > (

quod si contenlus islis non fuerit, et in usus suos rcs


xAzo, ft£T«S<i),),ot Si Tc< TTociyftKTa Et; ofzizcif [ot-z£taz«?l

Touf T'7iv ecclesi» converlal , el illius redilus , vel agroruni


«Otou y_oii'j;, zai toOj Trojoou; Tii; v/./lritiia.; r,

TWV 7rp£!76uT£pMV TGJV fruclus, sine presbyterorum vel diaconorum senieii-


«yf Sv
7)
ZK.OTToOf, f/lj ftETci '/V(^fl.n;

kOtwv zai avpe-jiaiv tia pertraciet, sed domesticis ct cognalis vel fratri-
Sij;-ziiv!uv yjipii^ot, u)l' oixeiot; rt

i^^o^jtriav, si; To, Si« T!iiv bus, vel liliis polestatem concedat; ut hoc modora-
u.6-y(foU rt uiotf 7raf>ii(7X0tT2 ttvv
tiones EcclesiaJ tacite deliimenlum capiant, ipse sy-
ToiouTwv W.riOoxoi; pXccKztaBai zov; loyov; rri; iy/lrt-

cic/L;, toOtov £090va;7ra'£;/^£tv T,-. !7JvoO(j) zri; iTcap^/^tv.; nodo provinciaj administralionis rationes reddat. Si

Ei Si StaSiiW.otTO o £7ri(7Z07r0f oi aii-J «utw autein el aliter insimuletur episcopus, vel qul suiit
xa';. «»(jf , ri

^roEffgOTEpot, it; T<i Tii Ex-z)ir,aia Sta-^EfovTa , «Tot ^5 cum co prcsbyleri, ea qux ad ecclesiam periraenl
izipu; Trpojaaswf E^zz^jjt^iasTtxiij £•; vel ex agrisvel ex quacunque alia causa ecclesiaslica
<cfp€iv h v.ai t%
ixvro-j; utzo-jz po!j.ev'jt , (i; O'u?tor^at jxiv ToOf TrEvrjTaj ,
ad seipsos referre, ul panperes opprimaniiir, et ra-
tioni ecclesis, iis quequisic administrant, crirainali'j
Stafio)r/v Si zai Suo-ynaiav TzpocTpiStaOat T'i T£ )oV'J ,

tu^- ct infamia inuralur. Ili eliamcorreclionem assequan-


xott Toif 0'jT(o Stotxo0!7tv , '/.ai toOtou; Sio.o^tiii^Eoj;

tur, saiicla synodo iJ quod decel, examinanlc.


yuvuv,-o TToi-ov 5ozt.!/a?ou<7Uf Tvis «71«; (TuviiSou.

CONCILII LAODICENI
CAXONES LIX (An. Chr. 36i)

CE . Xitpi Tou Seiv z«T(i Tov ezx>r;i7(«!7Tizo V zavo'ja,T


0,-
D CY. —
I. Quodoporiet, secundum ecclcsiasiicum

zai vojjiiftLu; (7vja-.0ivTa; St^-zipot; '/up.ot; canoncm, eos qiii libere el legilime binis nupliis
£)iEu6£fi(us
TrapEiOo-jTo;, juncli suni, neque clandeslinum matrimonium inic-
ftri )a9fi07afii«v 7roin!7«vT«?, o).i7'ju xf ovou
runt, cxiguo lempore elapso, postquam precibus
ci
jiai axolaauvzuv Tatj tzporjfjyoS.; zai vci^TjiKt; zaTz
jejuniis vacaveriiit, secundum indulgentiam conmiu-
cu77vtjtt»)v «7ro5i5o(7e«t auTci; Tiiv xoivwviav oiciaaiitv.
nionem ipsis reddi delinimus.

f^^.Utpi T0u,T0u5 tciuu.apravovza; iv Ciwfopot; Tzxaia-


CVI. — 2. Quod oporiet, eos qui diversis deliclis

peceaverunt, el ic oralione confcssionis ct pocnHen-


UKS-I», xai 7r/iOTzapTE/oOvTaf jri KpozVJyJi Trj,- eEo^o
f,9 CODKX C.ANOM M IMVKUS.i: ECCLESI.*:. 70
Viyiiffiu,- xai f/jravoi&f , zai tvj «Too-Tfot^v Twv raxfiv A tir" porspvcrant, pnrfrctan) a malis siiip OrtiivcTslo-

TtXitav -oio'ju;vouf, z«rd Tnv Kvi^^.oyixv ToO TTTaiiraaT'),-, iii'iii (IciiKinslraiilcs, pio qiialilnlc (Idiitl triiipine
r.vtritiv uSTavoiaf SoOivTO» Tor; to'0'jtoi,-, Stx TOuf oizT'0- paMiilciili;»' cis (lato, proptcr niisericonliaiii cl boiii-

(coif xai Tijv oyaOoTiira toO eioO -paauyiaOKi Trj Mt- lalcni D(^i, cnnimiinioncni conccdi.

trovia.

p^. ITcpi Tou, uii osfv TTjOoffpaTov [TrfOff^KTws] ywriT- CVII. — 5. Qiiuil iion oporte! cos, (|iii rccciissunt
tivTar, TrpouuytoOoii sv rayjtaxt Upaxtxu). baptizati, iii onlinein saccrdotalcin proiiioYcri.

/JU'. Ilipi TOO, «17 SjlV (£(5KT!Z0Jf SaVsiSiiV X«t TOZOU; CVIII. — 4. Qnoil non oportcl sacrdotcs feiie-

xxi raj )iyoy.hu; r,u.io>ia; ).au*aviiv. lari, et iisiiras (iiine centcsiina- dicii:iinr, accipcrc.

ffi'. \Upi ToO, ft)i 3jiv T«j •/•ipoxoAx; £7ri Trapou^ia CIX. — .". Quod non oportct eleciioiies llcri in

i)!/:o«j,u.:viuv /tviirOat. prxseiitia andienlinm.

pt . tl£f i ToO , fiii <7-jy vwfitv Toi; a'p£Ttzot j tiijiiiui CX. — 6. Quod noii oportcl lucrclicis concedere,
tii tov oTxov roO 6£oO, sjrtusvovTaj TJi uipimt. nt In domum Dei ingrediantnr, si in lia'rcsi per-
iManeanl.
p«a . n£ii ToO , TOJ; ex twv atoecTctuv, roOr" laxc/, CXI. — 7. Quod iion opoi tiH cos (Mii c\ lia-iesi-

NouaTtavcjv, Arot twrEtvtavwv r, TtaBapiij/.u.iot/.axi-i>ii bns, hoc est a INovatiaiiis, aut Plioliiiianis, aulQuar-
iizui- pf,0'j.iirAi; , rir£ Trtjrojj Tojj -ap' £Z£ivo!f , u.-q ladctiniriiiis, converluiitiir, sivi- ([iii apud illcslidelcs

iTOoads/iffOat, rpiv «vaOHfiaritrMfft Ttaaav a'piaiv, iiat- diciinlur, admilti, priusqiiain oinnein li;ercsiiii aiia-

psTwf Ss £v fl zaT£i^ovTO" xat Tors Xot-6v TOJj ).syo;*!- tliciiializavcriiit, pnvciime vcru cam in (]iia deiinc-
vouf TTap" uvrol; TrtijTou;, ezfiavOa.ovTa; Tci xH; 7:icxio>; bantur : cl tunc deineeps, qni apud eos fideles di-
Fuu6o).a, •/^ciaOiv-a; t£ toi a-/i'o j^^ot7(*art, o"t<<) xot- (iiiilur, fidei syiiilinla discentcs, ct unctos saiiclo
Jtovjtv Tw fxuffrTjoiw Tw ayiw. rhiisinaie, sic sanclo tnysterio cominuiiicare.

piS". nspi ToO , TO jj aTTO [o' uovravt(7rai o' aTro] riif CXII. — 8. Quod oporlcl eoS, qui ab corum 11.15-

a'pictfMi; Toiv /eyoaivcjv «tvjywv e— crrfSE^ovraf [ ettc- rcsi qui Phryges dicuntur, convcrtuntur, licet sinl iii

CTc;£^ov:£,-],£t' xai sv xi.r,pw vout?ou£v« Tiap" auroi» Tuy- clcro qui apud cos csse credilur, sive iiia.iinii dican-
j^Kvosv [TU'/;^avoufft], et -/«i ft£yi<7T0t 7j-^tvro , rcuf lur, hujusmodi cum onini ddigenlia calcehizari et

rotouTouj fiEra Ttuan; £iriu£).£iaj /.a-r)X'^aOai t£ zai baptizari ab Ecclesia; episcopis et presbyleris.
6a7rTt?£C/5Kt uTTO Twv TJif Ixz^./iciaf iiri<7Xo;to)v te z«t

T^sffSuri^ct)";»

f
ty . IlEf i ToO . ftn a-jy/uptZi ti; za v.ot'j.ri-r,pta r, li;
p
CXIII. — 9. Non concedendum esse in cflcmeieria,

ra ityopLfja [tap:\ipta —avzutv twv a''p£Tizcjv aTrtivat Tcl in ea qu:e dicunlur martyria quorumvis licrreti-

ro-jf rn; i-/.-/i.r,aia;, sux^f ^ OtpuTteia; hity.a utXa rouf coruin, eos qui suiit Ecclesi;v, accedere oralionis vc!

TOiouTouf , iiv 'Lot Tciaxoi, <ixotvcjv)iTOuj yivtaOat li.i'/,pt


curalionii gratia. Scd hujusniodi si fideles fuerint,

Ttvo; fiETavooOvraf Si zat £5ooio).oyoufiivouj ia'.,uVja ,


aliquanlispcr communione privari : sin pocnitcntcs

raf!iic5£;.^-e70ai.
aulein et conntcntes se deliquisse, suscipi.

piS". nspt ToO, un 5etv ToJf rii? iyM.ri^jiv; aStasop'.); CXIV. — 10. Quod non oportel eos, qui sunl Ec-

rpof yuixo-i xotvuviav ouva-T£tv ra iaurwv TratSta a'pE- cIesi;T;, indifferenler lilios suos ha;relicis matrimonio
conjiiiigere.
nxai?.
pt£ . IlEot ToO, fx)i Seiv Tctj ).£yo,u;vac TrpEoSuTtSaj ^'toi
CXV. — II. QiioJ non oporlet eas, qii;B dicunlur
viduae seniores, vel prxsidentes, in ecclesia conslitui.
rpoy.aOr)ui-ja;, ev £zx).Tli7ta xaSto-rae^Oae.

ai^'. nspt Tou, Tou? E;rtozo;rou; -x.ioit rtuv fiijrpoTro- CXYI. — 12. Quod oportet episcopos judiciome-

itTwv xai Twv TTE-t^ ETrtozoTreuv xaOioraoOat ti; rriv ez- tropolilanorum et liniiimorum episcoporum ad eccle-

y^.ijotaoTtXTiv v.o/^r,v, vj-a; iy. ttoaXoO 0£5oxt_ua7f;tivour, siaslicum magislratuin conslitui, plurinio leinpora

Ev.TS Tw )'j-y"j T)ib 3rio"r£ejj, xat ro roO e-jOieo; ).6you — o- probatos et in verbo fidei el iii recti verbi dispcn-
salione.
itTJta. C
pt5. nepi ToO, fiii TOt; 'i/J.oi; £;rtrpin-itv raf i/j.oyu; CXVII. — 13. Quod non sit perniittendiim turbis

;r'.i:to6ac Twv u£).).6vto)v -/.aOiazaaOai li; itpuzzlo-j. clecliones eorum facere qui in sacerdoiio consti-
luendi sunt.

pirt. Btpi ToO, fiii Ta ayta Ei; ).oyov sj/.oytwv zara CXVIII. — M. Quod sancta, in^lar eulogiaruiii,

Tr,v EopTYiv ToO ^rcioj^'/. ti; izipa; Trapotziaf 3ta;r£u;r£- in festo Paschoe iu alias paroccias transmitli non de-
cO«t.
beant.

ptO'. Utpi ToO, ftvi Sitv ;r/.iov ToJv zovcvtxiiuv 'ia^r&jv CXIX. — 15. Quod non oporiet prreter canonicos
Twv s;rt T(iv afiS&)va avaSatvovreuv, zai ccTro Of^Oifu; cantores, qui ambonem ascendunt, et ex coJice ca-
^a)Jl6vT'jv, iripov; Ttveif •^u/Xtfj iv £zx).)i7t/.
nunt, alios qiioslibet canere in ecclesia.

px'. n£pi Tou , ev aatSaza fjay/t/.ia fitO' izipw CXX. — 16. Quod oportcl in sabbato Evangelia

ypar^Syj oyayrJOiay.taOat. cum aliis Scripturis legi.

px«' Ilepi ToO, pLri ostv £-t<7uvaKT£tv, ev ratf a-j-ja- CXXI. — 17. Quod non oporlet in conventibiis
^iai Tojf ifiK/.uouf, ai)!); 3ti ptioou zaO' Exotorov iia)._u6v psalmos contexere, sed in uiioquoque psalmo iiiter-

IttzaOai ava*/v'j'7iv. jeclo spatio, lectionem DerL


71 DIONYSIUS EXIGL'L'S. 72

U:fA -.'i'], -zvi KJT./j 'i.ii-fjp jui-j TMj vjyj:rj \ CXXIL — 18. Quoil idipsum iniiiisleriuin oralio-

mini, el iii nniiii ct vesperis lieri debeat.

yijzaOy.:

px/. Utf/i TOO, OSIV WtZ T.pCjZOV ^ITJ. -us oiit^iaf twv r.XXIIi. — 19. Qiioii oportel, seorsiim primuni,
tTrt<ri;T-jv Twv xaTHj^oyf/.iv ..v £\>/_vJ eTtirt/ilcrSui, zat post sennones episciponiin, catechumeuoium ora-

(ZSTti TQ ilO/Jtlv TOVg XKTVJJ^OUaevQU?, TWV £V y.£T:<V0t5£ lioncm pe.ragi, et postquam exiennt catechumeiii
T/iJ £'^/>iv '/tvscSat, zai toOtwv 7rpoi7e"/6o'vTwv utto yjp^ posniteniium oralionem lieri ; iisque acceilcniibus ac-

v.xr. uTTGy^&jOi.travTwv, o twj xvg eu;/af twv Trto^Twv '/t- cepta manuum impositioiie, et alisceJentibus, sic fi-

viaiyi Tf>t ;' ,utav jiiv Tviv TrcwTijv, 9i« (7 wt:^;' tjjv oe delium Ires orationes litri : uiiaui quidem, ^cilicel

EuTECKv zai Tf iTuv, 3 a Trpoir^/oivjiffsws Tr).)j|'.0'jaOat' 6i& priniam, sileotio, secundam vero et lerliam pro-

o'tw,- rr,-j tlaivirj SiSca^iaf zat ftcTa t6, Trf EffSuTspouj nunliationc impleri, deiude sic pacem dari. Et pos
5o5vai T'^ enio-zorrw t/.v sJp .vnv, tots To-Ji" Aaizoi; ty^ ti aquam presbyleri episcopo pacem dederint, tunr

ti/jjivnv 3 oovat •
y.v.i o Tw T/vv «'/i.v TrpoTjopiv ETrtTsXet- laici eam dare. Et sic sanctam oblationem celebrari.

eBaf zai luivot; £?iv elvat (£;£ va ) Tor? WrtzQt; 5iVi£- Et solis sacerdoiibus licere ad altare accedere, et

vai £tV QuTtacTvictov, zat zotvwv£tv, conniiiinicare.

pzo. "OTt oO 5;i ot zovov iuiirpoiiBtv Ttr.trrF.xn^pov R CXXIV. — 20. Quod non oportet diaconum anie

Aj.btC-.'j<iy.i, BJ.CIL iitTv. y.i fjata;7ov vfSfjfjvzirjov/.o.O- presbvlerum sedere, sed sedere ciim jiissu presby-
ei^tijQxt, 'Ou-oiu; Qt tytvj Ziu:ov xat tous otaxovoy; iJTTO tcri. Similiter autem diaconis honorem haberi a mi-

Twv \nzv]f.£vojv, zat Travrojv twv z/ Jjpezwv. nisiris et omiiibus clericis oportet.

fzs'. "Ort oO Sei ximpiza; 'iyivj yjtjpav iv tw oiazo- CXXV. — 21. Quod non oporlet minislros lo-

vizw, zai aTTTeiSai SiffjrOTizwv trxejwv. cum habere in secretario, et dominiea vasa contin-
gere.
pz^'. Ort ou oer \JT:r^piTriV upupfjV r^optZv , oOoi Tc/.r CXXVI. — 22. Qnod non oportet miiustrum ora-
OOpaf &yz«Ta'>.i_u;rav£iv. rium ferre, nec osiia relinqnere.

pv.^. Oti oO Ser avzyvio-TKf >j i^a^.Taj i>p&ptov (^o CXXVll. — 23. Quod iion oportel lectores a'jt can-

p:tv xai o.TWf ava'/tvwffz£tv /J ^a.'0.ziv, tores orarium ferre, et sic legere vel canere.

joz/j . "Ort oO 0£t ifjoaTtxoOff «iro TipeaStjripatil iio; CXXVIIl! — 24. Quod non ( portet sacerdotes a

eiKzovwv, xxi iln; rH; £xx).>ii7taiTTtxfl; T(i|ewf fwf Oir/j- presbyteris usque ad diaconos, et deinceps quem-
P£Twv ava'/vw(7Twv /j i^aATwv /j irop^/.tnrzorj [ef^o^ztT- libet ecclesiastici ordinis usque ad ministros aut le
:o

rwv] 6'jpiAiUMv, ri ToO zaypfjLTog :Syj aa-y.niroiv, ti; za- ctorcs anl caiitores, aut cxorcistas, aut ostiarios, aut
>i

Tr)-|).£tov eiativKt C ordinis monacborum, in cauponam ingredi.

cz'J'. "Ort oO Su \t-r)pi'rrx; a.p-z.v Stoovat, oOoi ;roT/i- CXXIX. — 23. Qiiod non oportet ministros panem

ptOV £0),O'/£tV
dare, vel calicem beiiedicere.

pX. "Oti oO 0£t inop/.iitiv [ifop^/.i'ietv] toO; ft/j jr/!o- CXXX. — 26. Quod non oportet eos exorcizare,

c/.x^ivTc/g Orro £7Tt(rzo7rwv, fi/ire £v Tai; ezz^./jcic/.ij, ft/JTi


qui ab episcopo promoti non sunt, neqiie in ecclesiis

oiziztf.
neqiie in Kdibus.
£v Tatr

p''a . "Ort oO 0£t tepaTtzoOf n •z)./ipizoOf /j ).atzo Jc xa- CXXXI. — 27. Quod non oportet sacerdotes aui
autiv, Sta to t«v OSptv T^ clericos, aul laicos ad agapen vocatos, partes tol-
/0'ju.ivovf £t; a-/cr.T7r,v jj.ipn

Tciii'. r.p-,o-rpiS£oOai r/j ezzX/jTtaartz/j [t£paTtz/i|.


lere, eo quod liinc ecclesiastico ordini ignoininia
inuratur.

piii'; . 'Oti oO Sei iv Tot,- /.\ipiy.-/.ol; ri iv tkT; ezzA/j- CXXXII. — 28. Quod non oporlet in dominicis,

criat;, Ta; ^.e^ottivag r/:jkT.u.; Koiziv, xai iv rw otzw toO aut ecclcsiis ngapen facere, et in doino Dei comedere
vel accubiliis sternere
0£oO eoOiitv xai axo05tT« (7TpwvvO;tv.

p'i.y'. 'dzi oO 3;r p/ptffTtavoO; touSat?£tv xai iv tw CXXXIIl. — 29. Qund non oportet Chrislianos ju-

aOToOj ev T/j «Ot/j daii^are, et in sabbaio oiiari : sed ipsoseo dieopera-


(TafiSarto <sy^o),i.tttv , 0X1.0. 'py(ije(j-9at

/jftipa' T«v oi xuptaz/jv jrfvoTtotwvTaf , ei"/e SuvatvTo, (7/0-


D ri. Dicm antem dominicum pr.Tcfercntes, oliari, si

i«?£tv (if y^ptariavoi. Et Si tvpzOutv "louSatTTai, eVtw-


modo possint, ut Christlani. Qiiod si inventi fueriut
judaizare, an.ithema sint a Cliristo. •

(rav avii9£f/« Trapa Xpi(TT(u [rw ee'jj].

p),5'. "Oti oO oei iepartzoO; « (ztrz/jTaf , ev pa).a.vt'v.>


CXXXIV. — 50. Quod non oporlet sacerdoles aut

j^pt!rTiavov,
clericos, aul monachos, in balneo cuiu mulieribus
fiCTa 'jiuvaizwv a7ro),o0£o-0at, fA/iSe TrtivTa vj

lavari, neque omfiem penitus Christianum, aut lai-


).atxiv. A'jT/j '/ap Trfwr/j xaTiiyvwtrt; 7ra/S(i Totj sBveotv.
cum. Ha;c enim est prima reprehensio apud gentes.

p)i£'. "Ori oO Sii Trpo; TriivTaf «tpeTizoO; ert'/a.(/iaf


CXXXV. — 31. Quod non oportet ciim quibuscun-
que liaere icis matrimonia contrahere, nec filios vel
iroiciv, « StSo'/ai vioOf ^ 9u-/aTsp«; ' «).)ii (/£i).),ov ).a,i/-

JTra^^yi^^XovTai] j/pt(rTiavot filias dare : sed polius accipere, si se Christianos


6(iv£iv, 6t'/E e;ra'/'/£).GtvTO [

iieri promittant.
•/iv:o-0«t

p').:;' . "Ort oO oet apf.ty.ojv EOXo'/iaj Xaf/Cav£iv, «t CXXXVI, — 52. Quod non oporlet hxrelicoruin
benedictioncs accipere, qure sunt potiiis malediclio-
rivi; Eifftv a).0'/iKt f/a'A'A-/v, vj E'j).o'/ia«.

nes quam benedictiones.


COOEX CXNONUM UMVERS.E ECCLESIiB, 7«

pXJ". 'Oti oi 5ir er'.ctri/«"; , 5X"r.««'"'<"'f »y^« J" A


f, CXXXYH. — 53. Quod non oportet carti hxrcticit
aut scUlsniaticis orare.

fAti . 'Oti ow Si« navTOC .Xf KTTiervov lyx«red.tiiznv fuip- CXXXVIll. — 31. Quod non oportet quemcunqne
Tuoa; XpurroO, xat in-itvac Trpoc tou; iJifjSofieipTvpaf, clirislianum, Christi martyres r(>liiu|uere, et ad falsos

toCt' «Vriv aiptTtzoJf, >) aOrovf irpo; [ii{ ] T0'jf rrpoit- marlyrcs, hoc est ha>reiicos abire, aut eos qui hxrc-

pnuivcu; aifcitxouc yjvofxivou; • ouTot -/op aXioTptot tici cxstiterunt. ili eniin sunt a Deo alicni. Sint ergo
ToO ©loO Tuy^tovouo^tv. 'EsTiao^av ouv avaOepa ol anep' anathema qui ad eos abeunt.
j^Ofjitvot Trpof aOToO;.
pjff. 'Ort oO 3s« xftTTtKvoOf £7xaTa)ti7r£iv t^v ir.x).vi-
CXXXIX. — 35. Quod non oportet Christianos

ffiav ToO dcou, xat airtivst, xai ayye).ou; ovaj:«a^C'v xai


Ecclesiara Dei rclinquere, et abire, et angelos iionii-

auva^ttf jrotctv, «ttc/j amjyopeuTKt. Et Tif ouv cupcfisS nare, et congregaliones facere, quod est prohibituin.

TauT/) xjx^'jufii'v>j £t5'ii^oiaTpia aj^oXi^wv, e*<jru


Si quis igilur inventus fuerit huic occuluc idolola-
Tji

«vciScf/a, ort iyxaTtXtrriv tov xO/jcov n.uuv 'irxroOv Xpt- Irix scrviens, sit anathema, quia reliquit Dominuni
«•To», To» u'o» tou 6cou, xai fiSwXo'aTpia jrpoo'n^6£v. nostrum Jesum Christum, Filium Dei, ei ad idolok-
triani accessit

pu. 'ot« ou 5c«- tipartxouf i x)ixip«xoOf , ^iyouf ij


g CXL. —
56. Quod non oportet sacerdotes aut cle-

«jraotSouf ctvat, fi ftaSnuaTixoOf ij ao'TpoW70Uf , fi Trotttv ricos, magos aut incantatores esse, vel matheraati-
Ta Xcyo.ixcva fu).axTripta, a Ttva co^ri (icff^»Trio«« tuv cos, vel astrologos, aut facere qux dicuntur pby-

^u;^wv aOrtuv toO; Si yopouvraf p'i7rTlff6at ix


lacteria, qu% quidem sunt animarum ipsarum vin-
T«f cx-
xX>]7ia( ixcXiuoaucv. cula. Eos auteni qui ferunt, ejici ab ecclesia prx-
cipiraus.

puK • Oti oO Sst irocpi tuv *loudaio>v ^ aipCTixuv Ta CXLI. — 57. Quod non oportct, qux a Judxis vel

TTiujroptcva co^TaOTixci XaptScivsiv, pt>;5i cruvtopTa$£«v bxreticis festiva milluniur, accipere, nec cum eis

aOToc;- dies festos agere.

pjiS'. 'OTt oO Sct Trapa twv 'louSaiuv a?upta ia/x6a- CXLII. — 58. Quod non oportet a Judxis azyroa
vtiv, i xotvuvecv rat; a^cCccacf kvt<jv. • accipere, aut eorum impietatibus coinmunicare.
puy. "Orc ou Sec toc; efiveac cvveofTii?i«v, xa« xoivu- CXLIII. — 59. Quod non oportet cum genlibus
yctv T^ ateoT>iTi aOruv. festum agere, et eorum irapietaii communicare.

piiS. 'Ot« oO Set ewiffxoTTouf zo).ou;«£vouf ecf otjvoJov CXLIV. —


40. Quod non oportet episcopos ad sy-
xaTaypoveiv, a).X' a7rte'va« xat Sc5a(7Z£tv i SiSaaxKrQai, nodum vocatos, contemnere, sed abiTe, ct docere
«f xaTopecjffiv rof £zx)i>iTtxf xac Toov )iot7rwv' jt Se C '*cl doceri , ad correctionem Ecclesise et reliquorum.
xaTaypovrjo^etiv o TotouTof , eaUTOv atxiuaexai' Trapcxrof, Si quis autem conlempserit, seipsum accusabil, pra:-
li fi:Q St' avufiaXtav a7ro).«f«7ra:vo«TO. ter quam si propler inlirmiiatem ire non possit.

pptc'. Otc ou Set cepaTtxov i xinotxov aveu xavovtxuv CXLV. — 41. Quod non oportet sacerdolem aut
ypvfiuaztov oScueiv. clericum sine canonieis lilteris proficisci.

puf . Oti ou Sef tcpaTtxov fi xXrjptxov avcu xe^cOo^ewf CXLVI. — 42. Quod non oporlet sacerdoteni aut
CTrtaxoirou oSeOeiv. clericum sine jussu episcopi proficisci-
pnZ • Oti oO Set \nrnpha;,yti.v Trpof ^prf/y, Taf SOpaf CXLVII. — 43. Quod non oportet miriistros, vel
iyxxTa).ei7reiv. a\).a Trj eO^ij a^o/.aCetv. paululiim fores relinquere, sed orationi vacare.
pfLn OTt oO Set yuvacxKf ev tw 6vata<jrr>pi(f> tttiip- CXLVIII. — 44. Quod noo oportet mulieres ad al-
j^io-flat. tare ingredi.
ptx9 . Otc ou Scc pceTct SOo ifiSo/iiSaf T)3f rcaaapa- CXLIX. —
45. Quod aon oporlet, post duas heb-
xoaTi{ Si;^Eff9ac £(f t6 fi>ztaiia. domadas quadragcsimx, ad baptisraum admilli.
pv. Otc oec ToOf y(rJTc?opt£vouf, T)jv jrio^Tcv ExfiavSii- CL. —
46. Quod oporlet eos qui baptizandi sunt
vttv, xat Tn TrEfiTrrrj Trjf efiSofuiSof aTrayye^O.ctv tw £7rt- iidem ediscere, el quinta feria seplimanx episcopo
vxo7ru fi TOff nptatvxipoif. aut presbyteris renuntiare.
pva . Otc Set ToOf ev voo^ TrapaXaptSccvovTaf t6 foi- CU. — 47. Quodoporteleosqui inmorbobaplisma
xtaiia, xaf ecTa avao^rcivTaf , exuavStivEtv Trjv TriTTtv, xat accipiunt, et posiea convaluerunt, fidem ediscere, ct
ytvtoo-xEtv OTi iiia; Swpsi; xaTriJccjSrjo^ctv. nosse quod divino beneficio digni habiii suni.
ovS". 'Otc Sei ToOf y(aT«'opi£vouf fcETci t6 ScirrTio-fta CLII. — 48. Quod oporlet eos qui baptizantur,
XpitaBy.t y^piauart £7roupavt(ji, zai ftCTO^^ouf ecvac Trjf pnsl baptisma iiiuiigi superocclcsli chrismate, el regiii
fiao^c^etaf tou XpioroO [tou 0£ou]. Chrisii pariieipes essc.
pr/ . Oti oO Set ta TEffo^apaxoo^Tij aprov npoafipctv, CLIIL — 49. Qiiod non oportet in quadragesima
ti fjifi £v aa^Sotxu xat xuptaxrj fzovov. panem offerre, nisi sabbato et dominica lanlum.
pvS . Ort ou Sei ev xtaaapaxoaxi Tjj uo^Teoa e€SofcaSc CUV. — ; 0. Quod non oporlet in quadragesima,
T)iv jrSjzjTTriv ).u£iv, xat oXrjv njv TKToapaxoo^Tr/j aTipui- in ullimx seplimanDC quinta feria, jejuniura solvero,

tccv ai^ia Sif 7r«Tav Trjv tstok^ azOTTrvv [aOTvjv] vrjoTsOetv ct toiam quadragesiinam non venerari : sed oportet
{rjpoyayoOvTaf. tulam quadragesimani jcjuiiarc aridis vescentes.
pvt . Ort oO Sif e"v Tiaoapa/oo^T^ f/i-prOpuv y£v:'6)ta CLV. — 51. Quod non oportet in quadragesiiua

PA1B..I,. LXVII. 3
. .

1S DIONYSILS EXICUUS. 76

r.iTi).«r;, kMJ rCv ayi-av Mpripoiv u'jda-j [pviaa,-] A marlyrum nalalilia celebrare, scd saiKianyiii ™M-iy-
woterv /w TJi; cuSSuToi; y.-A Iv T(kri xvptlrwtl?. rum coiiiiiieiiKiraiioiicni facere iii sabbalii el Jotiii-
, 11 t: '-<.!.'<. .^^; • C-ifJ.iJ nrciBi

pv«-'. 'Oti oi 8:1 Hi rtor5«ijJBSt)arr!''^fco{(|:^ "/^'iro.ii CLYI. — ."55. (Jfloa iioB opoTtei in qiiadi'age^8
iwtTi^.riv. napfiaS vel mUalitia celebrare.
Bvf . 'Oti eu 8sf JfpeoTiavbvf siV -/x^^i^J; (ti:tpy'i-jt.i- XDLVH. — 55. Qiioa tiofi Oiportel Cbrislianos ad
V0'jf, (5«X).i?i(v « ipyjloBlxi ,
«"/>« frtfriioir ^ttffVViV ^ irapfias veftieiHes tripiidiare vel satiare, Sed casie
'"^
«j5tl7T«V, Wf TrpJTrrt /ptffTtKVOlf coenare vel prandere, sicut decel 'ChrhtiaiiOs.
pvr)'. "^Oti oSl ^et fef «Tt'/!OLrf fi-xlr^pc/.oi; rva;vi6>f,it; GLVHf. — 54. Qiiod HoYi oportet sacel-flotfts^aul

fleeopstv £v yauot;,"S Scirrvoir, «a)k fffo -[O^i 'ei&ipy^sir^Ui 'cterioo^ Spectaculi» alvpii contemplhn in naptiis vcl

conviviis, si?d :intet{tiara thynielici higi-edianiur, cOs

surgerfe et discedcre.
CLfit. — S8. Quod hoh oportel sacferdotes^aut c!6-
«rvftTTOfftK trriTe5(eiV, a»' oOSf >tttVo\>f ricJos, -sed 'heqiife Itilcos, fcx symbolis convivia celd-
brare.
pX- "OTt o<> '^ti KfhcS-jxipbii; vph rfi; tha^ov 'tov ^ "CLX. — B6. <Jnod non opoi-let presliyteros aute
iTrtffzoirou etVt^^i */.t '*iSi(crrB«i £V tw jJiJMKTt* K/Xtt •ingressiim eprscopi, ingredi et sedcre In sa(!rario, sed
ftsT« TbO ETTlijxSWti» 'efifJfAte, ir).ii^ *i jitfi ifcisiftdtXo!») ^ cilm episcopo iiigredi, nisi forte iiifirmiiate duiinea-
cc7T6S)7;xot iff (nroTr^. ~tiJr vel pe'rfc'gfe profeclus sil episCopiis.

e|«. 'Oti o'j Set 'eSi ^(«ft^ %i5>|l*ii<tf >«( 'ev 't(?7? )^/5t<'C CLXl. — 57. Quod non oporlfet ih 'VicFs e1 regio-
XKOio^TKO^^at I/Ttc/OTTOUJ, k)0.« 7r£f)(o6iyT«b , TO'JC f^ev Tdt nibus episcopos constilui, sed curatores, eos aiiiein
riSri TT/iSxVtTKiTTWsVrar, IfinSiV TrfJKTTUV 5V£U yuWf/Dj qiii antehsc cohstituti fueriiht, nibil agere sine coii-
Tou entaxoiTOU t^oO Iv t^ iro)!st' ojottVTs)? Ss «at TO^J; ^seitsu episcopi civitatis : siniililer aiiteni et presbvte-
Tro£(T6uT£pou; ptijJrv iTpi.Txtn «v£u rijf '/iituf/j); toO erti- ros, nihil agere sine consensu episcopi.
«rXOTTOU.

f^S'. 'oft 6u Sji eSi tofr boteif izpoiTfopas y{te&9Ai CLXII. — 58. Quoil non oporlet m domibus Deri
TuCii e7ri(r-/ojro)V fl TzptixSvzspoiv. oblationes ab episcopis atit presbyteris.
e^y'. "Grt ou Sei (3iMTtX0'Jf iJuXfto-Jf J.sytirflut h vn CLXIII. — ."
9. Quod non opbrietprivatos palrhos
iy.x\n(Tlu ouSi azavov((TT« /BtfiAia, «X).i fto-j« t« '•/W(J»(x« in ecelesia lcgere, aut libros^nnn canoiiicos,sed so-
T^f 7ra).K(aj xai y.K(v»),- Sta5«znf. loscanonicos.Veteris et Novi Teslamenti.
. 'Oo^K Set jSiSXta avayrvuo-zeffflai Tii,- »ia).«(aj iiaOn-'C Hoec aiitem suiit qa:e lcgi opohelVetcris Testamen-
xni' «'. rijtdi; /ooftov. p'. "E§o3o; £? i.ly\n:TO\j' y . Ae-jt- li :
1° Genesis, 2'' Esodus, id est.exiias e« ./Egypto;
Ttxov. S'. 'Aft9uoi. e'. A£UT6fov6,atov. ^'. 'iDoou Naui). 5'' Levilicuin, 4° Nuineri, 5" Deuteronomium, G"^ Jesu
5^. KpiTa.1, TouS- »'. EaSijfJ. 0'. B«ot).£twv «' xat ^'. Nave, ""Judices, Roth, 8' Ilester, 9° Rt^norum 1 et

t'. Bafft^Etwv y xat 5. tx'. Uapal.ttniu.ivu. u zai /3',


II, 10" Regnorum III et IV, 11° Paralipomenon 1 et
efi*. 'EoSpif «' 'x«t p. ly'. lJi6).of if^aXfxoiv pv, tS'. Ilaf)- II, 12' Esdr.-c I et U, 13' liber Psalmorum CL, U»
WfttatSoXoitJWoc.^le'. 'E:<x>u'o-ttt!J-r/if. i;-'. ^AiT^a'it(TiJiu- proverbia SalomOnis, 15' Ecclesiastes, 16" Cantiea
T(<iv. i?'. 'itiiS. oj' AwSe-za 'TTfJoiyiJTat. t9. 'ilo-^iaf. x'. le- canticoruiii, 17° Job , 18" duodecim Prophclx,
psfjiiiS -XM Bapo-J;^, 9/J:Svo( XKt E7r((TTo).ci.i. xa'. 'le^ez-riX. 19* Esaias, 20° Jeremiaset Baruch, lameniaiionei el
zo'. liavtYJX. T« Si TYJb rafjv; S(a5r)-/»; Taura" EiayyeX^w epistole, 24° Ezechiel, 22" Uaniel. Novi autem Tc-
Tis-aapa, xcJTii Ai'«T9(«rov, xect^ti Al(ifXOv,"xx'^#a Aoi/zczv, stamenti ha;c : Evangelia qualuor, secundum Mal-
•zaT(» 'ItJKvvuv. Up'j%-t; unoirziXrxtv, 'ETttirzalai >?«5o).(za( thajum, secundum Marcum, secunduin Lucam, «ecun-
f7rT«, 0"JT(J?' 'laztiiSou ftia, IlETr.ou Suo, 'loiavvou Tpzl;, duin Joannem ; Actus apostolorum; Epistols eatho-
'ijuSa fit«. 'ETrtOToXat naO)ou Sty.uTsacrupt;' tzc'.; 'Poj- licae scptem, videlicet Jacobi 1 , Petri 2, Joann s 3,
fiaiouj ftia, Ttpo; KopfjOiov; Suo, 7rf>6f ra).aT«,- ftia. Judae 1 ; Epislolx Pauliqoaluordeclm : a<l Romanos
TToof 'Ef eoiouf ;tii«, jr/;6f *iXi7rjr>iffiouf fii«, 7i/i6f itoloo--'D l,ad Corinlliios 2, ad Galatas 1 , ad Epbesios l, ad
c iff f/ia, 7rf)6f eeToaXovczeif S-Jo , Trpo; 'ESpai.o-Ji Philippenses 1, ad Colossenses 1, ad Thessalonicen-
^ifx, TTpa; 0ffi69eov Suo, iTf)6; tiTOv fii«, 7T/i6f *().()(xiv« ses 2, ad Hebrscos 1, ad Timotbeuin 2, ad Tiium 1,'

f
1«. ad Philemonera una.

CONCILII CONSTANTINGPOLITANI (ECUMENICI IL


CANONES VII (an.Chr. 381).

fi^S, Mfl «SeTero^Sat tr,v jrto-Ttv «'iiv •icaxiptjr» twv CLXIV. — 1. "^'on vioiandam esSe fidehi P.ilrum

TS(«xoot(Ov Siza x«i ozrt.'" twv ev ^'i>?at7. TiSf Bi6jvi«f treeentorum deceni et octo, qui in Nicxa Biiliyni»
cuv,-)S6vTti)V • oXka ftcVEiv Ex£i<JDv xuotav, xai ccJaBtuia- convenerunt. Sed manereeam firm.im, el aii^ubeina-
xia'jrrj«t itaaav «tpia^cJ, xai eiStzaifTiiv t«ov Ej-joftiavttiv, lizari oinneni ba;resitn, eispciialiter Euiioiiiiaiioniiii,

clt«uv 'AvoftStftiv, K«i'T)iv Twv 'KpttUMli-j. e'iTouv EiiSo^ia- -sivc Anomocoruni.el Arianorom.sive Eudo.^iiaiio.uin
,, . ,

77 CODEX C.ANOiNUM INIVERS^E CCCLESIJ: Tj


v^<v, xai rrW Tw'j 'llfJiajojiBvwj, iiTouv nv:vpiaTO(i(ixwv, A ct Scnii.iri.inorum, feivc Pncuuuloni^idioiuiii, fil
x«( Tijv Twv MaCEWtavwv, xai t,;v twv Ma/)z£).).i«viv, Sabciliaiioiuiii.ct MarcelUaiioruiii, (iriioliuiaiiorum,
Kai Triv Twv *wT£(viavwv, xu.1 T/iv twv ' h.jcoWi-iu pia-zCfj . cl .\pollinarislaruiii.

f 5s • ToCr,- uTTf^ 3toix>)<T()( £ff.(7xvrrou>, Taif yT!f!)/s'i5'.f CLXV. — 2. Qiii suiit syper (Jiocccsim cpiscopi
.iitxWi««c fHJiTru'v«i,^i>)5t(r-jy^ss,(» x«f «xXifiTiaf «^-W ad Ecclesias cxlra suos lcrtiiiiios siias nc accedant,
xaTa Toif xavova,-, tov /liv ^lXeiavSpeiaf srrifrxorov, t« ncquc confiindaiil Ecclcsias scd secunduni canones, :

iv AiyOjiTt.) fxovov oix'-vof(£ty •


toO,- §£ Tyjf av«To),flf Alexandriai quidciii cpiscopus, qiia; sunt in ./Egypto
tTTiiTxoTrou;, T/iv «vKTo).)iv //ovov Sioixiiy, 9.uXKTTOft£v6jy tantiiin adiiiiiiislret. Oriciitis autiiiii cpiscopi Orieii-
Twv tv TO(V x«v6(T£ Toif x^TK Ktx«i«v p^EcrCti^wv Tfl 'Av- tem spluiii guberiiciit : scrvatis priviicgiis, qii;c An-
Twxtiuv «zxXjrjeria* ;;^i ToOf t,% 'Atrtaviis 5iot»i(i£(iif tiochenx Ecclcsix Nicsenjs canonibus tributa suiit. JElt

.iTrKTxoTrouf, T(x xaT« T)jv 'A(7i«vrlv ftivov oizovofi-(v" Asiana; dioeccscos epis(;opi, Asiaiiani dioecesiin lau-
xai Toi,- T)j,- novTixflf, xi T)ij iiovTtxflf >i()va' xai tum guiierncnt. Nec iipn ct Ponticx diueceseos ej»

Touf tantuni ad
T«f epaxtx)]», Tii T^,- ,e/jxy,tx))f f«ovov atxovo- qu;c Ponlicain dia;ccsim periinenl, ^
ftefv («xXriToy,- ^i £'-K7X(j;rouf u.jre.o Stoixiifl-iv, jxij eTTtCai- Tliracije qux sunt in Thracia gubcrncDt. Non vocati
lactt £711 ;i^i(foTov(a n Ttg-t» «)j,«tj oixovofiiat» Urj,nuiu.<:- autem episcopi super diceccsiiii, non acccdant prop-
Ttzaif. *uX(»TToy«ivou Zi toO 7r/Joy€7p/ftti£vou jrefii ^r^v B"^'' ordinalioncni, vcl alias dispeiisalioncs lacieiidas.
Stoizr;(r£6>v xa»(jvo,- , ,£j5)3).ov (if t« xa6' izt<(7T)iv £;r«y5- Scrvato aulein suprascripto de dioecesibus canone,
Xi«v )j Tiif .«iTa/>x'*f Tvv,6Sof Sfoixji;;^» j^(«t,« t« ,^v .^i.t.- .m.anilcsluin estquod caquaiad unaiiiquanique provin-
.xaia toftTf«sv«. T«f Ss ev Toff §a.fif^a;.^y.ol{ fOvetrtv Toii ciam perliiient.synodiis provinciai adniinislrel.secuii-
eiay i-xMr.aixs, .oiy.owjniaBfd xpn xari T)iv x/)aT»i(7c<- dum ca qux in Nicxa delinila sunt. Ecclesias auiem
Deiquxsunt iiibarbaricisgenlibus, gubernari oportijt
secundum eaiii qu;c obtinuit Patrum consuetudinem.
, pK- Tfiy jisv.xoi KMVffTavTtyou^o^xetjf leTttffxojtov sX''y CLXVI. —
3. Constantinopolitana; civilatis epi-

T« ?r,oe(7'er« T«f Tipif [iitu tov T^f 'C^ifHjf ijriazowov scopus liabeat privilegia hpnoris post Romanum epi-
Sti t6 eivat «vT)iv vi«v 'Poj/i»iv. scopum, eo quod sit ipsa nova Roma.
/j??'. n-pi Mali/iou ToO /'jvtzoO, z«i Tflf /«t' auTOJ CLXVII. —
i. De Maximo Cyiiico, U ejus inordi-

(XTa^iaf Tiif iv KwvtrTavTivojTroiet 7evo.t4iy.1f ,(i(7Te ft)iT,8


"^'3 coiistitulioiic, quoc Conslaiitinopoli facla est.

Mie^tftov sTritrxoTCtiv )j ^evifffiai n £(»,«£ /*))xe,Touf ,jrajj' Placuil .Maximuin iicque episcopuu) fuisse.autesse,
^uTou x"/>oT0VD6;VTaf iv o:(j)S)ijT5T£ |3«ef*w !(Xr)/)ou, TToiv- ncc qui ab eo ordinati sunt in qupcunque gradu cleri,

,twv xai Twv Tzspi «'Jtc.v x«i twv TTa.p" «utou yevo/iivojv omnibus iis qua; ab illo facta sunl infirmalis.
_«zu/:(jflivT!ov. C
pl-n'. nipi ToO Toftou tSv SuTtz(i5v xatTouf i» 'AvTto- CLXVIII. — 5. Quod ad tomum attinet Occiden-
j^sia «jre5e|(ifii9a Touf ftia» 6(ioXoyou»Taf jraT/sof xat talium, etiam eos suscipimus qui Aiitiochix unam
vtou x«i «yiau.iryc-iijaTOf Otimya, confilentur Patris et Filii et Spiritus sancli dei-
tatem.

piB' . EjrftSfl !ro).).oi T)jv sjtxlDciatTTtzDV euT«?iav CLXIX. — 6. Quoniam niulti, ecclesiasticum ordi-
ffuy^^ist» •/-«t Kv«T.^ejr£tv ^ou).6/*evot [jretf w/ievot], fii.ix' nem conlundere et everlere volenles, odiose ct ca-
^fiui x«t (7u/.o^avTtzuf «t'Ti«f Ttvtif xaT(i Tw» otxovo- Itjmniose adversus episcopos orlhodqxos qui Eccle-
fio.'vT(.)v.Ta,- ^r.Anai»; 666()5o5wv ijrta-zoVcov o-juTr/tio-- sias adniinisliaiit, accusaliones qtiasdam conringiinl,
ffouijtv, oJoiv eTe,ocv >j ^/.«iyetv Tt/f twv iijjisov u7ro),ri- nibil aliud conaules quam ul sacerdotuni bonam cxi-
•^etf , ;t«i.T2f «x'-'» '.""' e''/!)iJ£u6yTi»v ),«iiv xaTaorxeuti^etv slimaLioneni conlainiiienl, et tuumllus populorum in

en^txst^(»OvTSf Tijurou Iv^Xi» r.^ta^v [ (u//t7£ ] Ta,ft.yi,a: pace degcnuum cxcitent : hac de causa placuilsancla!
ouv6o« Twv i» K(av(7T«-jTivoujr6X;t (7uvor<K/AovTwv ijri- syiiodo episcoponim, qui Constaiitinopoli convene-
,<r/ojr',)v, ftfl «•<£?£ r«(7Tt.jf 5rco(7(£50«t Touf .zaT^jyofouf, runt, absque aliqua disquisilione accusatoies non ad-
/nee jtao-(v ijrtT/jijretv [ijrtTfin-c.Sat] Ttif )t«T)]-/ofiaf PliUi, licc oninibus permiltcre adversus eos qui Ec-

.)rattt<r6ai. x«T(i tw» oizovo.u.ovv-G^v,T<if ii}x).)!0-i<jf,,f()!5i p clesias adniinistrant accusationes iiistiliiere, iieqiie

urjv jrav^Kf (iiroxieistv a)X ti /iiv Ttf oi-^eiav Tnct f*ia- lamen oinnes excludeie. Sed si qiiis propiiani querc-

^tv, ToOT^eoTtv, iStcoTizriv [wyouv xy^n.iAKTf/jiv] irayayot lam, id csl, privalaiu adversus cpiscopuiii nioveril
'.-(u ijrti7x6-(.), (jf ji),;o-j£/Tr]6eif, ij a).),o Tt.jra/ji t6 Si- ulpote circuiuvenlus defraudatusve ab eo, aut injuria
,iatov jrap'«u-roO jr£jrov6'Jf, f7tTwv,TQio,uT.o»<!;Kfuyo/jt^v aliqua ab ipso alTectus ; in ejusiiiodi accusalioiiibua

jtr, i4£Taie76ai, /jiviTc jt/i6(T(rtjro». Tou,xo(i)iyqp()u [•^p- ncc persona" accusatoris, ncc rcligin inqiiircnda esU
yopoufiivou], .uIte t^v 6f.i](7X£io:v. Xpn yct/) jravTt Tpoma, Oportel cniin oinnibus niodis cpiscopi conscientiani
To TS ffuvstSof ToO £— to"z6jrou i).e*J6i&ov ec^at,//at Tov liberaiii csse, el eum qui se injiiiia affecium dicct,

«O(X-t(70at /iyovTa, o'«f a» ij 6or,(fx;taf ,, T!"» 3</«i!.j» ciijuscuuqiie religionis fuer^l, jiis suiiiii cnusequi. Si

Tuy/_(iv£tv. , Ei 3i ix/).)i(7i«ffT|x6v et)j to , Ejrtfe/jo.nevov autem ecclesiasiipum fuerit ciinien quod episcopo
cyxX/ttia. xuK ZT^iaxinto, zixc, 6.3zt.ii(i?,eo6«t xf-n twv •/ar- inteni|ilur, lujic 3e!U.imare oporte^acQusalorum per-
uy '.ouvT'jv -a Tzpiauna '
tya jr^wTO» /iiv uipSTaol; sonas : utprimum quideni brcreticis noii liceat ortho-
ftn e^fl xuzrr/opia; xari tiuv 6/j6ot)'J^<i>v intay.OTzu-j vTzip doxos cpiscopos de rebus ecLlesiasticis accusare. ll.c-

ixx:naiua-:ixuiv jrfayjiciTtJV jtpier(76a<. A!f;£Ttxo'Jf ii rciicos aiiiem lUciiiius cps qui oiiin ab Ecclesia ab-
leyo.iiiv, Ti'.; T£ TTii.Aai riif i'//).);o'i«f 'nzmnp-jyjliv: /; dicaii suiii, ct qiii jipiiica a.j^^bJs.anaUiematiwti;
, :

'9 DIONYSIUS EXIGUUS. £0


7«; ToOf ixtxa. TuZrx OyVjuwv «vx^tii-xrtaBhzct;- r/>i,- A prxter hos aiileni, etqui se sanam quidem (lilem pro-
«« TOJTOtf , xai Tovf 7r,T) TTtaTiv fitv Tijv Oyiii TTocffrotoj- simulanl, scgrcgaverunt aulem scse, et adversus
(ileri

(tivouj 0f/o>o7crv,i7roiTx>jo-avT«f [a7ro(rxta9svTar] Ss x«i canonicos noslros episcopos congregalionem faciunl.


«vT!i7uv«7ovTar |«vTi(7uva7«76vTaf] Toff zavovixoff ijfifv Deinde vero ctiam si qui ab Ecclesia ob alinuas cau-
'ETTEtTa Si_ .._
zai sT Ttvsf ^.
«rrto-zoTrotf. twv «fto Ttf £xx5l>j sas anle condeninali, et ejecti, vel excommunicali
<7t«; tTrf «iriatf Ttai TrpoxaTEyvoxrfiEvot eTsv x«i «rroSE- fucrinl, sive cleriti, sive laici ordinis sint, ne hisqui»
Oriftivo', <ixotv(uv>iTOi, ctT£ «rro ZAiif ou, liTt «rro )la:xoO
;3
dem liceat accusare episcopum, priusquam de proprio
Toy/iaTOf , anSi TOUTOtf e^scvae zaTJiyopsiv cVto-xoTrou, crimine salisfecerint. Similiter aulem et ii qui accu-
irfiv «V To otzEiov r'-/x),Tiua irpixepov «TroSuiruvTat. sati sunt, ne prius ad episcopi aliorumve clcricoriiin
•Ouottjf 5t xxi ToOf Oirci xaTiiyoptav jrpo^aSovO^trj ovTaf nccusationem adniiltantur, quamsc objeclorum sibi
;«? npoTspov titui osxTOuf etf EiriaxoTrou yaTriyopici.v « criminum iusontes ostenderint. Si vero noiinulli nec
«Ttfuv x^uptzuv, Trf iv av «Siaou; eauTouf twv i-KK/Bi hxrelici nec excommunicati fuerint, nec prius dain-
Ttav «urorf a7ro5et;«ffiv lyxijiyaTdv. Et /nsv Tot Ttv£f nati vel arquorum criininum accusati, dicant aulein
fi»)T£ «tjoertxoe, fiijTJ «xoivtlivuTot Etev, pijTE x«Te-/v(j<7ft5'- sc liabere aliquam ecclesiasticam adversus cpisco-
>ot Yi irpoy.uTiiyopi}aivoi im ri<Ti Tr^ijftueW/iao-t , ^iyoev pum accusationem : hos jubet sancta synodus pri-
Si ex^tiv Ttvi exx>))a-ta(7Ttxi)v xaTi Tou Errto-xoTrou xaT>?-
g miiim quidem apud omnes illius provinciac cpiscopos
fopiav TouTouf x£>euei ij ayia CTuvoSof TrpwTov ftEv inl instituere accusationes et apud eos crimina rco epi-
Twv Tti; £irapx'«." rravTuv errtt^xoTTwv iviaranQxi T«f scopo objccta probare et arguere. Si vero acciderit
y.ecTtr/opia;, xai err' «utwv 6>£yj^eiv t« Eyx^ijfidTa toO provinciales ad correctionem illorum criminum non
fv aiTiatf Tio-iv t7rt(7xo;roj. Et Se <rj[i@airi «3uvarS<7at sufficcre, lunc accedant ad niajorem synodum epi-
Tojf iizapyjiiTat Trfof 3to'fi9(jo-tv tuv sniy£pou.ivo>v scoporum illius diccceseos, qui hac de causa convo-
iyxXnixaTMv tS> eTrt^xiira, tot£ auTouf Ttpa-nivai fieijovt cati fuerint, nec prius accusalionem instituant, quam
(7uvo'5(j Twv T))f Stotxuo-eejf ETrio-xoTrtuv txeiviif, Orrifj Tflf scriplo pari periculo se subjiciaiit, siquidem actorum
«ttTtaf TauT/)f ffuyxa^.ouftivwv, xai ft>j TrfiwTov [rrpoTEf/ovl serie in accusatione episcopi calumiiiose egisse in-
iviaTatrOai Tr,v xaTwyofjtav, irptv fi iyypufu; «uTouf t'v venientur. Si quis autem sprelis his, quce, ut prius
t<rov «uroif UTrort.oiiQo^^aSat [ETriTifi^^o^affSat] xtvSuvov, declaratiim csl, statuta sunl, ausus fuerii vel iinpc-
irireo ev Tjj twv TzpayaaTuv T«5et [e^eTtto^it] o^uxoy^v- raloris aures obtundere, vel soeculariuni magistra-
ToOvTif 'tov ««Tijyopouftevov emam-KOv ileyyOuev. Et Ss tuum iribunalia , vel synodum oecumenicara pertiir-
Ttf 'x«Taypov)jff«f Twv x«T« T« 7rf)oS»)X(k)6£vT« SsSoy/iivwv, bare, contemplis omnibus dioeceseos episcopis, bic
TO^ftiiceiev ri ^ao^t^txaf [jSaatitxoff ] 6vo;^).£fv «zoaf omnino ad accusationem non est adniittcndus, utpolfl
[axoaff], xo(T;/tx'Jv apxovTr^v SixaTvnpia, otxiu^j- qui canonibus iiijuriam infert, et ordincm ecclesia-
ri ri
q
vixuv (TuvoSov TapaatTiiv , TrKVT«f (XTifiiio-^f Touf tH; Sticum evcrlil.
Sioixriata! 67rtffxo7rouf , tov toioOtov to Kapi.rav tl;

xarriyopiav f()l etvat SexTov , tif x^fiufipto-avTa TOJ; xavovaf , x«i Triv £xz).uo-tz(7Tizi)v >uft7,v«ft-vov euT«?i«v.
p6. Touf 7rp(7-teeuivouf Tij op%Soila w.i Tji fieptot CLXX. — Eos qui ex hscrelicis recta; fiJei et
7.

Twv ^(«''oftevtuv «Tro «tptTixwv, 8f;^o,(xe9« x«tc< Triv u.to- parli eorum qui salvantur, adhxrerc cnpiunt, admit-
TETayftev/.v axo)ou9tav x«i avvri^-iav' Afeiavovf ftiv xwi tiniiis serundum subjecium urdinein ct consuctudi-
Max^Sovtavouf itai laSfioTtavouf xai NEtuaTtavouf , to jf ).i- nem. Arianos qiiidcm et Macedonianos, et Sabbulia-
yovTot; eauTo'jf x«0«po'jf x«i aptarepoyi [uciaTO-j;]. /«i nos, et Novatianos qui se puros et sinistros vocant,
TOjf Teffo^apto^x^tSexaTiTKf efTouv [rj^/ouv] T£Tp«SiT«,-, ct Quartodecimanos sive Quatcrnarios, et Apolliiia-
xite 'ATroWivaptdTolf 5e;jofu9« St5ovT«f )t6E))ouf x«i ristas recipinius, dantes qiiidem libellos el omnem
BV«9£fia:i^ovT«f Tratrav «tpefftv, ftrj r^povovaav w; ypovef haeresim exsecrantes, quoe non conveniat cum sancta
>i «yia t»0 ©£ou xa9o>tX)i xai (i7ro(TTo)tX)i ixx^Tjo-ta' x«i Dei calholica et apostolica Ecclesia ; rt signatos si-

ffyp«yi?^Ofievovf r^TOt j^ptOftivouf 7rpwTOV tw «yiw ftupM, ve unctos primum sacro uiigueiito, el fionlcm, el
Tcl Te (lircoTrov xai TO')f 6p9«)fiouf xai TKf piv«f x«i to oculos, et nares, et os, et aures : et eos signantes,

(TTOfta xat TR t»Ta' y.ai afpayOlovTe; «uTOUf , iiyoftev, «v dicimus : Signaculum doni Spirilus sancti. Eunomia-
« Sypayif Siapeu; 7rv£uft«T0f «yiou.l Euvoutavouf ftiv TOt nos autem, qiii una iinmersii)iie baptizantur : ilem
T.uf E'f fti«v xara^iuo-tv ^arrTi^oftivouf, x«t MovTavio-Tcif Montanistas qui bic appellantur Pluyges, et Sabel-
TOUf tvT«u6« Xtyoftivouf *puy«f, x«t S«?£»iavouf Touf lianos qui eumdem esse Patrem et Filium opinantur,
u'07raT0ptav StSao^zovT^f [So^ti^ovTKf ], xai eTcpa Ttv« et aiia quoedam indigna faciunt : aliasque omnes
jjaXtTni TrotoOvTaf x«i tu; «X)af Tzuaa; alpiaet; |tou? ha:reses (quoniam hic niulti sunt hxretici, et maxhne
OA).ouf 7r<ivTaf «tpETtxouf] (eTrttZri 7ro).>oi eto^iv £'vTau^«, qiii cx Galalarum rcgioiie veniunl) quicnnqiie ex his
HakiaTa oi «rro Tn; r«)«Tiiv yjapa; epyJi\i.ivoi ](5pu(jft£- rectaj fidei adscribi volunt, velut Gracos adniitlimus
vot]) 7rivT«f Toiif knccj-uv Oi)ovTaf 7rpo(7Tt9£oO«t Tji ac priino quidem die eos cbristianos designamus, al-
openSo^iK.fJ.-^EXX^iv^f 5£x6fi£9«, x«i Tflv TrptkiTnv )jftip«v tero catecliumenos, deinde tcrtio die adjnrainus eos,
TrotoOfuv auTO'Jf XptflTtzvoJf, T)iv 5i SeuTipav xaT)ixou- tcr siniul in faciein eoruiii et aures insnlflando. Et

M-ivouf, EtTa T^ TpiT)) £5o/>xifo'i£v «'JTouf fiETii Tou ift- slc iiislituimus et crudimus eos, damusque operain,
fjauv TpiTov £'f t6 rrpoaunov xai el; To. (IiTa' xat o"T«f ut loiigo tcmpore in Ect lesia vcrscnlur, el audianl
x«T»/(o0fi6v «uTouf , zai 7:oio0fi£v y^pf)vtV,eiv e!( Tnv ex- Scripluras : cl luiic eos bapiizamus.

«Jr.ffiov, xai «xpootff9«i tuv ypafCiv, x«i tote «UTOJf p«;rTi?ouEv.


81 CODEX CANONUM IMVEnS.C KCCI.E^f.E. SJ

CONCILII EPHESIINI (ECIJMENICI III


CANONES VHI. (an. Chr. 431)

/>(«'. Ei Tif [tinpiniiXiToi rii; lirctp^iaf «irooraTii- A CLXXI. — 1. Si quis metropolilanus proviiifiaB a
aa( rn; «yiaf xai oixouumx:S» ffvvoSou, jrooffEOsTo Tw sancia et aecuinenica syiiodo (lcsciscens, derectioiiis

rii; OLjtoaTaaiaf (T\iiiiSpia, v fiETa toCto »rfoo'T£6£iri, n conscssui adhxsit, vel poslea adliaiscrit, vel cuin Co-
ta. Kt^cJTiou eyf ovutrtv n <fi>ovnaoi' ouTOf xaTa twv Tiif lestio sensil aut senserit : is adversus provinci;e pr»-
inap/ja; apxovTuv xui «TtiaxoTfwv SiaTrfOTTlffflai Tt sides et cpiscopos omnino agere polcst, omiii
niliil

ouSafibi; Suvarai, rrafnif exx).)jffja(rTcxiif xoiveovia; svTEii- ecclcsiastica communione abliinc jam a syiiodo se-
6sv iQSrj uTTO Tnf (7uvo5ou szStS^nuevof xai avsvsoyijro; clusus, et ad nulliim excrcendum niuiius oriiciumque
iiitipj^uv' uWa xai auTOtf TOif T^f e7ta_o;^iaf £Triay.moi; idoneiis existens. Sed et ipsis provincix episcopis, ei

xai TOtf Trif t? ft))Tj007ro).iTatf, TOff tk TJif of6o5o|iaf finitimis metropolitanis orthodoxam fidem profilenti-

fjoovouo-cv uTroxetffSat tif TO^TtovTT), x«t Tou paStiou TJif bus, omnino subjicietur, et de cpiseopatus gradu de-
ijrtcrxojrTif exS^ijSiivai, jicietur.

po6'. Et Ss Tivtf lirapj^twTat iTris-xoirot «Tre^.ei^iSrKTav CLXXII. —2. Si qui proviiiciales episcopi sancla:
Tflf oyiaf o^uvoSou , xai T>i ajroiT«o-ia TrpoaETeSrjTav, fi synodo non interruerunl, et dereclioiiis conscssui
npo<Txt9riviu iretjsaSetcv, ij xai uiroypai^avTef [uTroirTfe- adbseserunt vcl adhxrere studuerunt, vcl posiquani
^mt;] xn Neo-Tootou m.6oi.tpi<r£i cna\aSpoaii<Tci.v npo; Nestorii deposilioni subseripscrunt , ad defectionis
To Tiif «rroTTaaiaf (7uve'5fiov, TouTouf TretvTU x«t« 16 B consessuin relapsi sunt, ii oninino,utvisum estsanct;i;
So^av Tjj K^ia oMvoow, a)loxpio\j; eivat xn; tepwo-uvuf, synodo, sint a sacerdotio alieni, et gradu excidant.
xai Toii pa6/xQu exTrirrTOVTaf [«TrorriTrTOVTaf ].
poy. Et 3e TtvEf xai tw» sv exaorij jroiet ij
X^Pf "'"" CLXXIII. — 5. Si qui antem clerici in quaciiiiquc

pixuv , uiro Neo^Toptou xat xSiv otjv «utm ovtwv rijf tEow- civitate vel rcgione sub Nestorio et iis qui suul cum
av-jv; ixu^KiBjKTo-j , Sii to cpScjf yoov-tv, eStxaiwiraittv eo, sacerdotio depulsi sunl co quod reclc scntianl,
xai TouTOuf TOv i'3iov «TroiaSetv pyflftov xotvwf Se TOvf xquum censuinius, ut ii quoque suuni gradum rcci-
rn ojofloSiiSu x«i rfj oixou^Evtxjj otjvoSw cuixyoovoCvTKf piani. Comniuniier auteni oninibus, qiii cuin ortlio-
)Chipixo\i;, xE>euopEv Totf «Troo-TaTrlo-aatv ^ «yto-Taftevoif ^o\3l et universali synodo consentiuiit clericis , jube-
«jrtffxoTrocf , fjinS' oX<a; u7rox6rcr6at xaTct finSeva Toojrov. mus, iis qui defeceruiU vel deliciunt episcopis nullu
modo subjici.
foS'. Ei 5i Ttvs; «-oo^TaTijffativ twv rd.npty.uv, xaiTo).- CLXXIV. — i. Si qiii autem clorici desciveruni,

liiiatuzv i XKT iSiav rt Srjfioo^ia Ta Neo^TOpiou 15 t« KcXeo- et ausi sunt vel privatim , vel publice cum Neslorio
Tiou fpovHiTxi , xat TOuTOUf elvat xa6i)/)»ft6vouf , ujro Tiif vel Celestio sentire, eos quoque a sacra synodo dt>
oyiaf (TuvoSou SeStx«i(UT«i. posilos esse xquum visum est.

/»oe'. '0(70t Se Ejri «Tojrotf jrpa^eo-t x«Tex/)ieji(rav ujro r CLXXV. — 5. Quicunque autem propter iiiiproba

T/jf oyiaf (TuvoSou ri uiro Twv oixeieov ejrt(Txojr«Jv, x«t ToO- facta, a sancia synodo vel a propriis episcopis con-
Totf ax«vovio-T(uf xaT(i t^v ev «jrao-tv aS(afopi«v «urou demnaii sunt, ct eos non canonice Nestorius, proul

NeiTopeof, xxi oi T<i auroij ypoveuvTef, «jroSoiivat ejret- omnia indiffereiiter agit, et qui idem cam eo senliunt,
/BieTKTav, n jretpa9it6v xotvtoviav n j3a9ft(jv «vMye)i>iTouf communioni vel gradui resliluerint, aut restiluere
ftfvetv xai TouTouf , xat etvat ouSev «ttov xaeijpjifievouf lenlaverint : hujuscemodi ex tali restitulione nihil

^Stxatii/vaftev. profecisse, sed depositos, nibilo secius permancre

xqnum judicavimus.
fOf'. 'Oftottaf it xaiet Tcvef Pou^>i9ei£v xaittpl ixua- CLXXVI. — 6. Simililer auiem, si qui voluerint
TCu ntn payithoL iv t^ ttyia<7MvoSroxniv'Efic<f> oi<f>Snnoxe quoe de quacunque re in sancta synodo Ephesina acia
rpinto napa<Tod.c\ietv' ri «yix «nivoSsf otpiTcv, et iicv cmaxo- sunl, quovis modo labelaclare, sancta synodus de-
jroc etev i xlrjpcxoi, Toi) otxstou jrovTeiwf ajrojrijrTECv ^«9- crevit, si quidem sint episcopi aut clerici, a suo gradu
fiov, ei 5e >«ixoi, «xotvuv>iTOuf uirap;i^etv [Tuy;^(ivetvl. omnino excidere si autem laici, extominunicari.
;

po^. 'n.pt<Ttv ri lcyia o^uvoSof, ircpetv niaxiv pinocvi CLXXVII. —


7. Decrevit sancta synodus, non 11-

i^eivRc itpo^ipm nyouv avYypufCtv n cuvTteevac , ixapa cere cuiquam aliam fidem afferre, vel scribere, vel
Tijv cfta6ei(7(rj napa xwv «yiwv naxiptuv xiiv iv xn N(- iv componcre, prEler cam qiise sanclis Palribus Nica-K
x»ta (Tuvaxeevreov [(TuveX6svT(uvl iro),et ouv «yiw jrveu- congregalis in sancio Spirilu, delinita est. Qui vero
ftaxi. Touf Sc To>MivT«f n truvxtOivat jriortv ixipn^j «youv aliam fidem audent componere , vel adiJucere, vel

fr,coxoui?etv ij Tpofipctv Toif 6£)iou(7tv {iBD,OM<itv\ ir.iuxpi- offerre iis qui ex paganismo, vel judaismo, vel cx
jiitv Eif ejrt7V(j(TivTijf (i).>]9ei«f,)ji?E')i),flvta-fiou, nei^iou- quacunque hxresi ad verilalis cognilionem rcdire
Wftou, nyouv e; a'pi(Tc<.>; otao-SiijroTS' TouTOuf, et ftev volunt : eos, siquidcm sint episcopi, vel clcriri, ab
i'iv Ejriffxojrot n xlnptxoi, ».lloxpio\i; clvatxoj; EjttTxo- episcopalu alicnos esse cpiscopos, et clericos a cle-
jrouf xn; EjrtTxojrnf , x«i xrt-j; x),«cixoJf tou x),>jpou- et ro; si aulcm siiit laici, anathematiiari. Eodem auiem
8e)iar;xoiEav,(i-y«9£a«Tif;(T9a(. RKT(i tov Tiov oe T;&(>-ov, modo si qui ilcpicliciisi fucrinl i-ive cpibcopi, sivc

* F. Icgeiidum d; to jryy. EiiT.


. , , !

'

8o DIONYSICS Etlfellifs. S4
•4 fotfiaOtUv Tive; eits 57ri7xo;roi e"t« x/usizoi , £tr£ ),«i'- A clerici, sive lalci vel seniire vel doecic ea quae in

r.ai ri yoovoCvTEf i SiSxtrxovrsi TK £v Tji Trpoxo,itia6£i(r)j expoSition^ allalA a tnarisfo presbylerc Je incarna-
ix9i<7£t jTxoa XK^cdiov tou wf £(t6'jt;/3ou, 7re,oi Ti;f £v«v- tioue nnigeiiili Filii Dei, aut scelerala et perversa
9/!wj:Ti(7£wrToO uovoyevoOf u!ou To0 6£oO,5'/ojv Tarrixfi Keslorii dogmaia, quce eiilem inserla smil, sutjji-

[fxixp(x\ x«t 5t£OT/jau«ivoe toi» Moroptou 8*2*fi*tK, « ciantur sententia; hujus saiicUc et universalis synodi,
xKt uBOTETKZTat, uiroxiioOtJo-ov Ti) u.-TOfa<Tii T>ir «710» ul episcopus scHicct ab cpiscopalu sil alienus : cle-

TavTuf zai oizouttsvixri; a-jiii5'j\t' CtTH SijXoviTt Tov jiiv ricus auiein similiier a clero eicidat. Si sii auteui
iTTtaxoTrov a7ra/).OTjOioOT9at T>i; STrtaxoTriij xat £tvat y.a.0- quis laicus, anatbenializelur el ipse, nt prius dictum
tipr.tiivov, Tov Si xinptxov ouotwf ezjrijTTSiV toO xi>i;6ou. est.

Gt o^ ^txo; Ttf i^iri , xstt ouTOi «v«8£j:/aTii£o8(u xaSoif


«^4Tat.
/»o>}. HpayuLtt. napa TOJf exx).»aiaoTJXOuf fifirfxouf
CLXXYIII. — 8. Rem praeter ecclesiasticas con-

yat Touf xav6v«s t(uv ayttuv 7raT£/36JV zatvoTououuevov, siituliones el sanctorum Patrura eanonesinnovaiam,
x«i Tiir TravTtdV Eji£u6-/>tar «ffToiittvov , 7rfoa»yyEt).£V et omnium liberlalem allingentem renunliavit piis-

CsOBtisaTarof OMV£7riazo;ro{ 'Pjjyfvof , X'/t oi ouv auriu £i)-


simus coepiscopus noster Reginus, et qui cum co re-
iae£aTaToi B ligiosissimi episcopi provincia; Cypri Zenon et Eva
£7riaxo7rot rH; Ku7r/>to)v £7rapx'«? Z^vuv x«t
Kvaypioi. oSev tizciSji ra zotva 7r«5>j ft£i?ov5f SetTat Tvi;
grius. Dnde quoniam communes morbi majore egeiit

^^^«TrEia; , u; xai ji-i^ova zrni pXaSnv yipcvTa, st /x>ioi


remedio, eo quod raajus damnum afrerant, siquidem

t%; antiqua consuetudo non obtinuit ut episcopus Anlio-


u.p'/_alov 7rap/-,zo/.oJ9na£v, £>mi tov £!rtax07rov T«f
AvTio;^£!i)v TToXewj Ta; £v Ku^rpai 7rot£ta6at x-'fOTOviaf chenus in Cjpro ordinaliones faciat, sicut libellis et

xzTa TciJv f.itikkoy* zaO« Sia twV otzctuv yeuvwv £^i§a^«v propriis vocibus docuerunt reiigiosissimi viri qui ad
ot

£uAaGeaTaTot avops; ot ti^v Trpoaooov r^ ayix ouvodoj


sanclam synodura accesserunt : illud inviolatum ha-
,

7rot»ffi/i£vot, elouat to «veTTv.f eaaTOv x«t aStaarov


beant sanctarum ecclesiarum Cypri prsesules, secun-
ot ToJv

«yiiav £xxX)jai!iJv xaTii rov &.\i7zpovT:poti7z£iTt;


dum canones sanctormn Patrum et antiquam con-
zaT« TOuf
•Avova; Twv oot'jv izaripoiv xat suetudiiiem per seipsos ordinationes reUgiosissimo-
tijv apxaim a~uvri6tiav,
,

Si eauToJv Tar yjtporoviu; twv £u).«S£aT«T&)v


rum episcoporum lacientes. Islud aulem et in aliis
£7rt(rx67r!.)v
dioecesibus, el qnoe Sunt ubique provinciis, servabi-
TrBtouftevot. 1 6 oi auTO xai £7r( twv a/j.av SioixntTtoiv x«i
Ttiv «n^avTajroO £7ra!>;^twv 7r«/3zyu)i«/6r;aeT«t* aiaTS
lur : ul nullus religiosissimorum episcoporum, pro-
ft>i-

Siva
vinciani aliam, quac jam inde ab initio sub sua, vel
Tciiv 6£oytX£aT(iTwv e7rtaz6;ro)V iTzapxiax iripav oux
ouaov avtoOtv zat l\ap-/ri; U7r6 t^v auToO, riyouv twv 7rc6
eorura qui illum proei^esseriint, manu rion fuerit, i:i-

R'JTOu ytlpa, y.aroi),au.?ioltV «),"*'


vadat. Sed et si quis invaserit , et per vim suam fe-
£(' x«t Ttf /.arilaitJ , C
vai uy
cefil, eam restituat : iit rie sanciorum Patrura ca-
iauToi 7r£7roi»Tat ^tatraiifjo; , toutov «7ro5t5o'-
nones prastereantiir, rieque sub specie adminislra-
vat, tva /u» tSv irotT^/Jiuv ot xav6vEj 7r«/)«SatVaivTat, jivSi
tionis rerum sacrarum, potentiac SMCuIaris typhus
£v ttpo'jcyia; 7:po<7yri\xarl, e;ouata? xoafititrjf ruyof 7rKf:-
irrepat , sensimque irapruclentes libertatem eam
ttaSu»Tat , ft»S£ ').iflu>fuv Triv AiuOe/iiav xotTii fj.tipbv
amitUimus, qiiam nobis proprio sariguine Dominus
aiTo\i<Tavrt;, «v lifxrv eSu/jriaaTO Toi iSitJ atftaTt 6 xuptor
nostef Jesus CLrislus ornniurii hominura liberator,
«fiflv 'Iflaou; Xpmro;, 7tavT0)v !iv6/3w7rtjv AEv6e/)<i)Tiif
nobis largiliis est. Placuil igiiuf sancUe et uiiiversali
Eoo^E totvov T^ ayia -/at 6t)!OU[i£vizn auvoSu, aiil^ta6ai
syriodo, servari uniculque provincia; pura ei inviolaia
i^aarn iitapx^a x«6aoii -Aai uSiaara ri «uTji vpoaovra.
jura qua; jara inde ab initio habet, secundum anti-
Sixata i^apyri; «viuSev, xaTii to TraXstt v.pavnaa-i cdo;,
quam consueludiriem;Iiberialeni habehieunoquoque
ttSttav cxovro; ixaaro\t p»T/)07roXtTOu t« laa tcjv irfrrpay-
melropolilano excmplaria aclorum ad sUam securi-
fiiVojv npo; t6 oixetov aafali; ixkiSsXv. Ei 5e Tt; ftajro-
tateiu excipere. Si quis autem sanclionem aliquam,
ft£vov tu7rovtorf vuv atpia[iivot; npOyoaiaoi, S.y.\jpov toO»
iis qiue nuric deUriita sunl, repugnanlem aitulerit,
tov etvAt f}q^e t» ayia Ttotn) xeil otxou/xtvtx» o-vvoSu.
irfilam esse placuil toti sarictx et uiiivefsali sytiodo.

CONCILII CHALCEDONENSIS GECUMENICI IV.


CAN0NE9 XXIX (an. Chr. 450).

co9 . Touf Trapii tuv «yiuv 7r«T»/3uv xa6'£X(iaT»v auv- D CLXXlX. —


1. Canones qui a sanctis Patribus in

0'')ov, axfi ToO vvv «XTe6evT«f xavovoj r.pane» eSixato)- unaquaquesynodohucusque constitnti suut, observaf
aauiv, aiquura censuiraus.
cit . Ei Tij eirtax07rof ETri ;jo»/ta(rt x^ifTOvtav iiotri- CLXXX. — 2. Si quis episcopus propter pecunias

axtTO, zai £t; npa.aiv wnrayayotrTiV a7r/3aTOv ;^iif)tv, xat ordinalionem fecerit, et in.'cslimabilem gfatiam sub
yjtpoxovr.aoi ini xpnitaatv iniay.ortov, » j^'jfe7rtazo7rcv, prelio redcgerit , et proplcr pecunias ordinavcrit
-•-,
TrpeaSuTcpoof , » Sfzxovouf, » ertpov rtva ruv iv tw episcopum, vcl chorepiscopum, vel presbyteros, vcl
Anp<^ y.arr>pL6ur,jiiv<i>-j, ij 7r/5o€!i).>oiTO eVt xpnuaaiv oi- diacc.ios, vel aliquem eorura qui in clcro annume-
xovo/<»v , ixSixov , ij i:apap.ovnpiov , » o/.o>: ttva ToO rauliir, vel propter pecunias rroiuoverit occonoinum,
,

tB CODEX CANO>»UM UMVEna.C ECCLESLE. tC

xxvOTOi, 5«" otffx/>ox<»5«(«v oiKiiwv « tono iFty.'»/»)- A vc' Jcllinsarem, v«l w^RtiooOltuiU, V«l OOliiirio aii •

aa.i aty/Qd:, zi«i3jviui-*i i:if>i t^i( tUtiov ^Ofxov. Kki qiiom c\ miioiic , sui lurpiii qua'Stus gralia : qoi boc
^eiooTOvoutuvof jxnSiv |x T»; )(«t' exTiofiav [e(":o- tcnias.iC coiiviclu» fucrit, sui ^'railus |)cricMlum sul)-
,

fi«v] fijsXsicrQw /^{if OTOviaf 4 w/jQfioXof' aXi' e<rTOi«A- cai. Ei qui csl ortliiiaius, iiilul ex onlinaiiuii^ vel
^OTCiof T<;f «;i«; iS ToO ij^pqvTicrfutTO. ,
ounsp £jrt
xf'- proiuolione pcr (iu;c>lum vcl uiercaUirain facta jii-

ftKffiv ix-jyjv, Et 5i T(f -/txi jiieaiTSiiwv yKvsiD TOi'f ojIt*'» Yctur, seJ $il aljcnus a digniiuic et sollicitudine

<»i(j;;^porf x«i «Oe.tifTOt; \r,^\i.aai, x«i ouTo;, £( f^Ev xi«- qiiam iti^fiiiiiis ailoptiis est. Si (juis aulem mcdialor
f.txo." ei», ToO oi/.siO'j EZjriTTTiTw ^xOnqO' li tii \'x',xo; ij tam tiM |iiliiis ct iicfai iis lucris apparueiil, liicquoque,

(iOVK^tov, «va0sfi«TtJeff8<«). si sit (|iiiJcm cloricus ,


proprio gradu cxcidatj sin
aulcm laicus vcl monachus, aiialhomalizctur.
pjr«'. 'uWev d; tijv i^e«v (tjvoSov, OTt Twv Ev tw x):n- CLXXXI. — o. Perveiiil ad sanctam synodum.

p'j xaTet).t-/fiivo)v T(V£f , 5.(i «io-xpozej5'5:iKv, «».cTfiwv quod qnidaiii corum qui in tlcro cooplati sunt
xTKjfitiTuv yivovTat fitffOuTai, x«i npiyttaTa xoiTf/ixii £o- proptcr turpe lucrum, alieiianmi posscssionura con-
7o)ia6oOtri , rH} uh tou ©eoO ),£tTouf)y.i«f x«Taf;/(j9u- ductores fiunl, et saicularia negotia eicrcciit , Dei
jxouvTif, Toif §£ t£v xo(Tfiixwv uTToTfiixovTEf ofxouf x«i , quldem niinislcrium negligcnles, sKCulariuin vero
outrtwv x£'f>t(rf/oJf (iv£;^o'fi£»oi [(ivaStxo.^tEvoi] 5i(i ftlap- g doraos discurrentcs, ct faciillatum eorum per avarj-
yujoiav. "Qpi(js Toivuv ij iyia xai p.iyi.li] aJvoSof ,
fzriSiva tiam curani susciplcntcs. Dcliniit ergo sancla et ma-
t'jU ),ot7ro'J , ftii ETriTxoTrov ,
jiri xt.vpiy.ov, fiii fiOv(i?ovT« , gna synodus, neminem dcinccps, nec episcopuin, nec
S /UTOoOffOae xtj)ii«t«, ri Ttpoi-/fi«:!aT, |ZTnfi«Twv] i«£t(7- clericum, nec monachum, vel possessior.es condu-
«yiiv iaUTOv K0(7uixarf Sioixritretrf ir^rlv et t/.ii ircu ex eere, vel scecularibus negotiorum a Iministrationibus
VQ(X(kiv xaXotTO E(f (i*>)).ixwv «7ra_oaiT),TOV ETTtT^.oinjv, ri o scipsum miscere : nisi forte e.v loge ad inexcusalii-
T4f «o).£<uf iiricxojrof exxXno^taffTixeov £;riT^i'.^«i tpfjovTi- leniimpubcrmn tutelam vocoiur, vol civiialis episco-
(m jzpiiyu.Kt'M , « oi;y«vo)v x«t jjDpAiv «jrfOvo^Ttov , yod pus rerum ccclesiaslicarum soIlicituJinem habcre
rtov npotrtjjreov twv fiiiXtsTa nSf exxAiriCTtaoTtxnf Ssoftl- pcFmittal, vel orphanorum et viduarum qua> inde-
VJV ^q>)Ociaf , 8<« Tov yoCov tsj 6£0u [xvfsiou]. Ei 8e Tif fensa; sunt, et personarum quoc ecelesiastico mnxime
r,aca€iuv£iv T« djtio^ftiva tou XoiTroii ETrtj^e fjigTEt , o indigent auxilio, propter timorem Dei. Si qiiis auiem
TOtoiJTBf Ex«).i9ir(a(7T(Xorf u?roxsirOco en-tTifziotf. quDe delinila sunt deinceps Irani-gressus fuerit, ipse
ecclesiasticis poenis subjiciatur.

. pjt^ . Of ii)l»9oif x«i £iir/p(-j(af tov fiovigjSV) fiSTtovTtf CLXXXII. — i. Qui vere et sincere monasticam
Si*" ' TSf n^poffnxoiic^f lit^iouirOwffav Ttftiif. 'EjreiSii ii vilain seclantur coiivenienli honore digni liabean-
TrvEf T-J f/o'ja/_tzw xixpr,txi\iot iTfioa/iifiaTi [o-x>if 5'Tt], p tur. Quoniam vero quidam monachico praelextu uten-
li» TS £)a»).»ffij3ts x«i Ta jroXtTixi 5i.«T'jP«(Fqoy(?t r/"^/' tes, et ecclesias et civilia petturbant negoiia, indif-
fA(jtT«, ir£,oiio'vTef (ioi«,o'fiwf «v Toiif ^6lt7vj, eu fitijy iXl.a. ferenter civilales circumeuntes, necnon et inonasle-
z«ti iifOvaoT^piu iauToif ruvuTT^v iirtT^SsuovTEf sSoUv •
na sjlii constituere studeutes placuit nulluin qui- : ,

ft>)5eva f^ev fi))3aftoy [finSaaolfl oixoSofiEtv p.rfa( iruvts- dem usquam ajdificare nec constituere monasierium,
TMv f/ovayTnfjiov ri euxTiijciiov otxov irapi yvtiifinv Tpy Tijf auj. oratoriam domum prseter consensum episcopi
,

r(^?(*f i?r«r)tMf oi) , Touf Si tft6' ewfTuy ;ro),.ty x«i x^pf^^ jEivitalip. £os vero monacjios qui suiit in unaquaque
fii»v«?ovTaf , ujroTET«xSat t^ eTTioxoTrio, xai T)iy wuj^tftv civitate et fegione, subjectos esse episcopo, et quie -

ifjTToUaSxL , xoti izi.oui-/ifj f/.dvi) Ty vijotei^ x«t rp Igm apiplecli, et Jejunio et orationi taniummodo va-
r.p-jas-ux^ £v olf TOTToif aTr£T«t5«vTo 77f ocrxafTSf ouvT^f , care,iii locis in quibus conslituti suntpermanentes,

fxr)T£ Se Ezxino-iaaTizoif fiiire /Si^oTotot, ii(i.D^yoxMjy ncc ecclesiaslicis vej ^aecularibus negotiis se inge-
vcayjA-.tTty r, (Tzotoivt^vslv [xotviu-.Efv] xftTp(>i^n-«vovTqf? Tif rflfe vel coiojmunicare, sua Felinquentes monasteria,
fSia iu)vx7<rnptef, £t ^ij jroTE ufitf. hczptirti^v $(i z^i,KV nisi forte propter necessariam causam ab episcopo
ccjafwixt vTTo Tiu Tijf 7r«7£uf £7zui*o~ou. tir.Biyu Sf civilatis pemiissum fuerit. Nullum autcra in niona-
rc,oaUyji!^a.i iv Toif jiovaa-zripiot; 3ou),ov iTti t6 f/ovi- steriis servum recipi ad hoc ul sit monachus, prater
cai uafii 7V4)_u«v toO tdiov Toy ^s
jj consensurn Buidomiiii. Euni autem qui noslram dcii-
5£(7K(JTtiu. fixptf§a.i-

vojiTa TouTov ^'(vv Tov .of ov, upifte^ifii^ ^^iOWviiToy «lytfi, nitionem Iraasgreditur, eicoramunicatum esse deli-
Iv« ^ij 70 ovof,«« Tou eeov ^)»o-j.))ftoTat. Tov fjLEv Toj em- niimus, ne uomcn Dei blasphemetiir. Civitalis au-
ffxoTrpv T^f Tiilttaf, xpri -u,v lioyqcf.)) izp.qvoia.v TiifuigOnt le/nepiscopum eam quara par
, est monasteriorum
T<iv y.ov.if.tTTnpi^v. curam gerere oportet.
pny Uipi Twv fi£T«5aivovTwv aiio KoXtt^e $if soXtv CLXXXIII. — 5. De bis qui transmigrant de civi-
i7r((Txo7r<i)v xXnpix,uv, eS.p^e Tpuf Tispi TcyTwy Tsajfyraf
fl latje M» cjvitateni episcopis ?ut clerieis, placuit ca-
3w.x3v«f 7r.u.pa zSff «yijiy Tfs^jipffiv e^fi^
^p f-a^. nones de iis a sanctis Patribus editos suam viiii lia-

Jbere.
fJTry. MnSivpt (i7ro).£^ufxiyejf x^tpoxoytitrSi^i, ifQ-t CLXXXIV. — 6. Nemiiiem absolute ordinari, nec
TroEtrSuTEfov, ft)jT£ 5t(ixovov, ^i)TE (5),«^ TtvK Twv ,£y Tw piresbyieruni, necdiaconum, nec quemlibet omnino
lxxi))(T(«i7Ttx(i) T<i7fi«Tt, £( fi)} fiSixuf iy f)trlrf!7iif v6- corum qui suiit in ordine ecclesiastico, nisi speciali-
>£.Mf f, xwf/Df , ri f/MfSTu^iio r, fioy«gT))/)ioi, p ;(,ei/3otovoj- ter in ecclesia eivitatis, aut vici, aut martvrio vel
f(£vof <7rtznfi-JTTotT0. Touf Se «;Tp)OT'jf ^t^oTovoufii- inouastcrio is qui ordinandus cst, pra;dicclur. Eos
vouf i^^pitrtv ri «/((!( (xvvojof kxu^ov e](^ty xijy Tot«vT);y autein qui absolute ordinaotur, decre-vit eaueta syuo-
«7 DIONYSIUS EXIGUUS. 83

X"t/>o5«a-tav, xfti ftuSajxoj Svv«o-O«i infiyih ey' CC|j!t A dus irrilani liabcrc ejusmodi ordinalionem : el nu^-
quam posse opcrari ad injuriam ejus qui ordinavil.

pKi'. Toj>- «ttk; £v )t).nO'.j rinc/aijov; y.ui (xovaTTa,-, CLXXXV. —7. Eos qui semel iii clcro cooplaii

«jfis-ausv (UtiJTe iVi o^TpstTLtav (*i)T2 £7ri «:iav zou/xtxiiv sunl, cl monaslicam vilam expcliverunt, slaluimas
ep/jaOit:. "ll toOto To)aolvTar, tai u>: usTa/isJ.ouuivovf nctjue ad militiam, nequc ad sxcularem dignilatem
6J0T£ £7ri(7T/3;-^ai effi toOto o 5ti ©jov nporcfov eD.ovto, vcnirc. Aul lioc audcntcs ncc pccnitenliam agentes
ayaf^iftxTt^EirSat. ut ad id revertanlur, quod propler Deum prius ele-
geruiit, anaihcmatizari.

^ir;-. O! xi.Kptxoi Tiiv tttmx»''''* xai ftOvao^TJj itov xai CLXXXVI. —


8. Clerici plocliiorum, monastcrio-

ftaoTu/siuv, ^710 T))v i^WTim tojv ev e/.u.tjzn lixxtrTijj rum cl niartyriorum, sub poiestate episcoporum,
iroX-wf] ;rii).£t ETrt^r/.on^oiv, xara T)jv twv ayiwv TTuxipt-i-j qui sunt in unaquaquc civitate,secundum sanclorum
TapxSo7fj Sia/iEviTwoav, xoi uij xarti a09a3£iav ufmiK- Patrum traditionem permaueant, ncc per prcsuin-
^sTwoovTOu iSiovi ejrioxoTrou. Ot Se To).fiwvT£f «vaTpirrsiv ptioncm a suo cpiscopo recedant. Qui vcro audenl
nov TOtauTijv SiaTOTrwo^iv xaS' otovSnJTtOTE rpoKO-j, xai fi>j cjusmodi constitulioncm qiiocunque inodo cvcrlere,
V7rOTaTTOfl£V01 TM iSiw £7rtffX07tW •
£1 ft£V £t;V x).lr)f!tXOi, iiec suo cpiscopo subjiciunlur, si quidcm clerici fue-

TOtf Twv xavovwv ujtox£io9M!7av trrtTt/ntotf *


et 5i iiav»- B rint, canonicis pcciiis subjicianlur : si aulem nioiia-

tovTif i ).aixot, ((TzauTm «zotvtJVMToi. clii aullaici, commuiiione privcntur.

/OTrJ'. Ei Ti? x),r)pixor 7r/)6; x).vpv/.M npa.yy.a. f^^t, f/ij CLXXXVII. — 9. Si quis clericus cnm tlerico li-
l7xaT«).t,u7r«v£Tu Tov otxstov £7Ti'jx07rov, x«i E7ri xoCTfttxa lem proprium episcopum ne deserat ct aJ
liabuerit, ,

Stx«0T)jf)ta xaT«Tf)£j^iT'j *
«^).ti npoTepov xrrj \moQeafj sxcnlaria judicia ne excurrat; scd prius causain agat
yjftva^iTM jra/3« Tw iSto» E7rt<Jx67rM, nyouv yvwur) «OtoO apud proprium cpiscopum : vcl ccrte de cpiscopi sen-

TOO EJtKTTOTtOU nup' olj KV Ttt «ft'j*6T£0« ftE/^» poOXwVTat teiilia apud cos quos ulraque pars elegerit judicium

1« Tnf Sixrjj (7u'/xooT£tff9at | (ru'/<f/0T»io'9eo]. Et Si Ttf agitetur. Si quis autem prxter bxc recerit, canonicis

>ra/9a TKUTa jroi))OOt, xavovtxofj inixtaioi; 07roxEi»8w. Ei poenis subjiciatur. Si autem clcricus cum proprio
3i xai xXnpixor TzpuyjLC^ E^ot 7rf/6; t6v tSiov-qxai 7rfi6f ete- vel etiam alio episcopo litcm habuerit, a provincix

f ov ETtioxojTov, Ttajoa Tji ouvoSm xr,; iTiapyia; 5ix«?eo9o). syiiodo judicetur. Si autem cum ipsius provincix
Et Si 7rpof t6v xri; aOrnj iTzapyJu; p.r,xpo-Ko\ixwJ^ ;Jti- nictropolilano, episcopus vel clericus conlrovcrsiara

cxojtof x)»)ftx6; «,uyia£r)Toir), xaT«).Kft^KviT!u n t6v habuerit, dioeceseos cxarcbum adeal, aut regiae iir.

f|«f);^ov Trjf Stotxriosu;, h t6v tw; patttXiuouarjr Ea>v- bis Constantinopoleos sedeni, et apud ipsani judi-

CTavTtvoujroXeu; 6f)6vov, xai £7t" «Otw Sixa^iti^u. ceiiir.


c CLXXXVIII. — Non
fJTrrj'. M)i e^eitxi //.nptxov iv Suo ttoXemv xaT« t«ut'jv 10. liccre clericum in duarum
MiTaXiyso^at £xz).r)oiKt» , ev ): ts t)Jv apyjnv eyzipoxo- simul civilatum ecclcsiis conscribi, et in ea in qua
»rj9)), xai tv ^ TtfooiyuyEV, wf ft£t?ovt S))6£v, Stti So^rjf ab initio ordinatus cst, ct in ea in quani, ut majo>
xivri,- £jtt9uftiav. Touf Si yz touto 7totouvT«>, anoxa^i- rem, confugit, proplcr inanis glorix cupiditatein.
araoSat rr) iSta ezxXnoia, iv a i^afjj^rif i^fEt^OTOvrjOr)- Eos autem qui boc faciunt, sux ccclesix restitui in
cav, xai ixst ft6vov XEiTOUfjysfv. Et ftiv TOt iiSr) Ttf ft£T£- qua ab inilio ordinati sunt, et illic tantummodo mi-
TiSr) i\ a>J.n; li; aX).rjv ixxXiijoiav, fi))5iv TOtf Twf irpoxe- nistrare. Sed si jani quispiain ex alia in aliain eccle-

pa; ixxXrjoia; , mtoj twv vjt' «utwv ^apxitpiuv n tttw- siam translatus est, nibil prioris ecclcsix, vel eorum
y^Ei'dV n 5-voSoxeiwv tjrtxotvwvEiv Trfoyftaotv. ToO; Si '/s qux subea suiu roartyriorum, vel ptocliiorum, vel
ToXpwvT«f ftETli t6v O/JOV TMf f/£7«X))f XKt OtXOUftEVlXnf xeuodochiorum rebus coinmiinicare. Eos autem qui
T«UT)jf cuvoSou, TrpaTTEtv Tt Twv vOv «Trrjyo/seufiivuv, ausi fucrint, post derinitionem niagnx et universalis
u^tciy q «yia rOvoSof txjrijrrety TOu (Siou |3a9ftou. Eynodi, aliquid eorum qux sunt prohibita facerc.
statuit sancta synodus, eos proprio gradu exci-
dere.

f it6'. navTa; ToOf TrtvnTaf


x«i Seofiivouf Imxovpia;, CLXXXIX. — 11. Omnes pauperes, et auxilio in-
jiiTa Soxtft«ot«f i7rtOTo),ioif «tou^ siprrjir.ol; ixx).»joi«-
^ digentes, cum probaiione, sive cum pacificis eccle.
axi/.ol; ftovotf oSoOetv tifiiiT«ftEv, x«i piQ eruoTartxotf, siasticis liltcris solis iter facerc definimus, non cum
StK t6, Taf ouoT«TiXKf t7rtOTo).(if jrfJOorjxEtv Toif ouoiv commendatitiis, quia commendalitias litteras iis solii

iv u7ro)irir|(ei povoi; izpoaoiizot; Ttupiyj^Bat. personis qux in aliquam suspicionem vencrunt prx-
bcri oporiet.

pl', ''aXifJ etf )jfiaf, wf Ttvif n^jtpa ToOf ixx).r)0-i«OTt- CXC. — 12. Pervenit ad nos, quod quidam prxtci
jtoOf SEOftoOf 7tf)oo5/)«u6vTef Suv«o-T£taif, St« jrfsayfta- ccclcsiaslica slatuta, polestales aflectantes, pei
Ttx'j>v Trjv ftiav inapxia-J ttf SOo z«TiTeftov, wf iz toOtou pragmaticas unam provinciam in duas diviserunt, ul
30o fir)Tf>07ro).iT«,- Etvai tv xn «Orn iTzapyja. Clpiae-j cx co duo essent melropolitani in eadem provincia.
Toivuv i ayt« aOvoSof, Tou ).OiJrou jir,Shj xotovxa ToX- Statuit ergo sancta synodus, ne deinceps tale quid
ftacSac jrapi i^rtoxoTrou* e^r-i t6v toiouto i7ri;^:i/!ouvTa episcopus audeat : alioquin, qui hoc aggredilur, suo
txjrijTTEtv Tou iSiou |3a9fiou. 'Ooki 3i riSrj 7.o)stf Sta giadu excidere. Quxcunque autem civitates per lil-

ypaftfrarwv j3aot).txwv tw xf.; fi)jT/so7t6)ew> iTt/ir.^rjoav tcras imperiales mctropolis nomine hoiioratx suiit,

Dvt^Ti, jiova» «7ro).«(u»T«Tav Tnf rtftn;, xstt 6 Trjv ix- solo iionorc perfruaiitur, et qui ejus ecclcsiam ad-
, :

COUKX CANOMJM LMVEUS.E ECCtEsl.lE. 00


ii^qaiav Bvro,- Siotzfiv tiriarxoirof, (rij?»v£viv Sntmirri A niinistrat episcopus, scn'ato scilicel vera; inetropoli
TT) xKTK «X>)9icav fiTiTOorro^jt twv otxstMV Scxoctuv. 6U0 jure.
piu.'- Eifvouf xXufi>!OJ,- xai «yvwdToyf «v £Tt',oa ro^ii CXCI. — 15. Peregrinos clericos et ignolos iiialia
Ji;fa o^/CTKTixiv yoocuuaTMv toO i5tO'J STTiffnoTrou, civilalcsine proprii cpiscopi comnicmlaliliis litlcri»
fJtTlSi o).C>i; U»55.(_£XO'J ^itTOU&yslV, nusquani ullo inoilo niiiiislrarc.
p.;6'. ETretSrj iv naiv tVapx''"f ^'vyzEX'".'"'''" '''''^f CXCII. — It. Quniriain in (|uibusdam provinciis
«v/yvcuo-Tair xai ^aX-eu; yatiitv' Citiiyzv ij iyia cruvoSof, coiitcssuni csi lecloribus ci psaliis uxores dueere :

f«:^
i^ftvai Ttvi «'JTciJv eT£/!o5o^ov yuvatxa iypt^ccveiv. staluit sancta synodus nulli coruni licere alteriu %
To'if Se nSi) tx TOio-JTOu •j/iftii jraiSononjcravTaj, ti uev secla; ii.\oreni accipere. Eos auiein qui ei ejiismodi
t yOaTov ^.iTTi(Tai ri t? auTolv Ttx^tvTa [tecJTwv Tixva] inatriroonio liberos suscepenmt si quidem prxventi
,

>ra^ei TOif aipjTixoir, Trpooayetv avTci Tij xoivwvix Tijf sunl, ex se genitos baptizari ab hxrcticis, ad Ecclesiae

x»6o^ix^f exxXucriai' (xii iSarTioavTa; Se, .uii Su-jaaOfci catholica; CDniinuni)>ncm eos adduccre. Qui vcro ad-»

fri ^aTTTiiTtiv avTa Trafa [ eVi] Totf «'fSTizoif, (xiJTe /iriv huc baptizati non sunt, non posse eos apud luereti-
ffuvoTrTtiv jrf 6f yotuov «tpeTixu i louSaiM :5 'eXAmvi •
ti cos baptizari. Sf.A ueque hjerefico, vel Judso, vel
(a>i af>« «7r«y-/£XXoiTO ueTaTiOeo-Oai stf Tijv 6f9oSo;ov pagano, matriinonio conjungcre : nisi forte persona
7ri(7Tiv TO auvaTrrousvov rfoawjrov tw npioSo^u. Ei Ss B 1"''' orthodoxs! conjungiiur ad orihodoxam Gdem
Tif TO'jTOv Tov of ov Tra^aSaii) Tn! icyia; ffwoSou, zavo- converti promiitat. Siqiiis autera hanc sancU-c synodi
vtxw vTroxeioOw eTriTiuiw. d-:linilioncm tran.^^gressusfueriljcanonica? correclioni
subjicialur.
pSy. iiKxovov firi yjtporovsiirOai '/uvaixa jrpo eVwv CXClll. — lo. Diaconissam mulicrem antc qua-
TStroaf («zovTa, xai Ta^JTnv uSTot uy.piSov; Soy.tuiasia;' ri dragesinium annum non ordinari, eteam cum accu-
ii yt 5£5«(*5VD Triv xsi/SfjSi^iav [j^-tpoTOviav], xat y^po- rata probatione. Si vero accepia manuum imposi-
vov Tf>a Tra/saueivaca Tii XatToupyioc, tocv tavTiiv «7rt5a> tione aliquanto tempore in niinisterio permanserit,
yn;i<u, vipiaaaa zr,v tou etou y^aptv, ij Toia'-Til «v«6s- et postea seipsam nuptiis tradiderit, Dci gratia; in-
)iaTi?eff9»i fttTa ToO a'JTi) ouvay5i'v:of. juriam faciens, illa anathematizelur, cum eo qui ei
conjunclus est.

f.;5'.
napSfjo» «vaSero-av sauTiiv tw SeorroTii 6£m, CXCIV. — 16. Yirgincm qu* se Deo Domino de-
usavTot; Si xai uoviiJovTaf , uij t;etvai -/(i.u-j jrporroui- dicavil, sirailiter et monachos, noii licere raatrimo-
Xeiv' li oe' ye eucieSeiev touto TrotoiJvTtf , foTwcrav axoi- nio conjungi. Si vero hoc fecisse inventi fuerini, ei-
VMVDTOi" oipirrauc-j Si t^Xifv Tiiv «'JOe^vTitav T^f e'jr' «uTOtf comraunicentur. Staluimus vero, auctoritateni ha-
f i/0(v6peojriaf Tov xaiii Toirov £jrio~/oj:ov. Q bere loci episcopum iis humnnitatem largiri.
pic. Tctf x«5' ezoco-TDV exxXiioiav [ejrap ;^iav] uypoty.t- CXCV. — Quae sunl in unaquaque ecclesia
17.
ntt firapoixia; n eyxw/^iouf , fictctv «jraoaoaXeUTCu; jra- rurales paroecias aut regionales, manere inconcussas
fii TOif xariyojdtv «UTOcr ejritrxoiroif , xai pMkttna ti apud eos qui illas lenent episcopos : ei maxime si
TfidxovratTn x/'°v°''' TtnJ^raf «6t(XffT(uf 5t«xc<T£xovT£f per triginla annos eas sine vi detinenies, admini-
eixovouiio-av. Ei oe evrof twv T/)i«xovTa eToov yeyevijTai straverint. Si autcm intra tringinta annos fuit aliqua
Tif, ij yevoiTO [eviKUTwv eyevsTO Tif d yevDTaij jrtpe otu- vel fuerit de iis controversia, licere eis qui se Iksos
Tuv «ftyior6i!Ti)oif , e|etvai TOtf X/youo-tv ^SixnaSai, jrepi tiicuiit, de iis lilem movere apud synodum provincia;.
[ujrtf] TOuT&iv xivtiv «yuva jrafsii Ti) ouvi)5u Ti)f ejrap- Si quis autem a suo episcopo vel melropolilano in-
5jiaf. Ei 5e Tif «StxotTO jrapti Toij i5 ou ejr(o~/ojrou fi fti)- juria afliciatur, apud esarchura, se priraatem diocce-

Tf ojroXiTOu , jrapti toj i\apx'^ sn; Seoixiioetdf , ij tm seos, vel ConstantinopolilaDam sedem litiget, sicn*
KiuvoTavTivoujrijXeoaf 9/3ovu 5ixof£OT(u, x«9ci [ xa9(kif superius dictum esl. Si qua vero civitas polesiate
]

»rpO£ifDT«i. E( 5£ xai Tif £x ^aoiXixDf efouo^iaf exatvioSij imperiali innovala esi, vel deinceps innovata fuerit,
jro).it D «uOif xaivtoflsiD, Toif jroitTixoif xxe SDuooioif civiles et publicas forraas ecclesiasticarum quoqu&
Tuiroif xat Tuv cxxXnoioirTixwv jr«f oixtuv li Ta|if «xo^ou- paroecianun ordo consequatur.
SetTOi).
D
pl:;'. To td; «'ovtofiootaf i)
^ paTfiaf cyxXDfia , xoi CXCVI. — 18. Conjurationis vel sodalitatis cri-
jrapa tmv £?m vopoiv jrxJTD xixeJXuTai, jroWw 5ii fiaXkov men extemis etiam legibus omnino probibiium esl
t» TD TO'j 6eou ezx^Doia touto yiveoSae ajrayojoeutiv niullo roagis in Ecclesia Dei boc fleri prohibere opor-
jr^ooiixei. Et Ttvef Toivuv xiDpixci i) fiova?ovT£f eujOEfi^rev, let. Si qui ergo clcrici vel monachi inv«nti fuerint,

i OMvouvu/jtevoi il ypaTpi(i?0'jT£f, d xaTaoxeudtf TUf Euov- vel conjurantes, rel sodalitates facienles, vel insi-
T£f eirioxojroif d OTjyz).D/Jixor£ , txjrtjrriTcaffotv jtetvTD TOiJ dias struentes episcopis, aut conclericis,. propriu gra-
eextiou ^aSftou. du oinnino excidant.
pii^. '^H/flev eif DH«TEpar «xoaf, elf ev Taif ejrapjjiatf, CXCVII. —
19. Pervenil ad aur«s nostras, quod

td xex»voviT(i£vai ouvoSoi T(Sv £7rio~/ojr(uv ou yivo'JT«i in provinciis, canonibus constilulx synodi episcopo-
xai Ex TO-uTou jroXXa jraf afi£l£iT«i twv 5tof.9(joe(jf 5ro- rura minirae celebrentur, et es eo multa ecclcsia-
fttvuv exx).DOiaoTix£)v jrpayuocToiV wpvie Toivvv li «yta Etica, quse correctione indigent, negligantur. Siatuil
vuvo()of x«Ta T0'jf Tuv ayioj-j jraTEpoov xorjovaf , 5if tou sancta synodus, secundum sanctorura Patrum cano-
tviouTou ejri t6 «uto itjv: piyivi xa9' exciotdv iizap-xiy.-j nes, bis in anno in unum convenire uniuscujusque
Toif (rivxojrouf , ev6« av o riif (>tDToo7ro).!w; ejriozo- provincivC episcopos, ubi mclropolilanus episcopus
8f J '.-
l r. DIO^YSIUS EXIGLUS. r - 93

»r>c 5<r/tt,K«<ri;, xw StopSoCv jnKTToc Ti ivKxurrTovTK' Touf A probaTerit , et gingula quse emerserint corrigerei
5i fnh o-uvwvTar eTrio-zonGUf EvSniiovvTar Tcztj ia-JTwv ()iii vcro non ailvencrint episcopi, si in siiis civita-

aoXiai, x5(i t«Ot« £» uy-tst SjciyovTaf, xKt TrauDj «.nupni- libiis rcsidcnl, atque adeo in sanilalc consistunt, cl
•r«Tou xai avayzaisf «BTxo^ta; ovtkj ekuSi/souf , «SaXj^f oiiini iivcxcusabili el necessaria occupaliaiie liberi
zwf E7r[7t)r)TTca8z(. suiit, frateme reprehendanlur.
piii. «>DoixoJ? £tf Exx^ijo^tav te).ouvt«j, xafiwf vin CXCVIII. — 20. Clericos in Ecclesia ministerium
u>pi7«(ivj, fxri siuvat EtV a.')lri; noi.ci; TKTTETSat £z/.),)j- obeuntes, sicut jara delinivinius, non licere in alle-
cluv aA).a axipyini ir.tivnv £v ^ >EtToup7£tv E^aox''» rius civitalis ecclesia constilui : sed illa esse conlen-
r^iitSriirta, exTOf exetvoj», ot T;vsf a;ro^EO-«vTrf T«f iStaf tos, in qua ab initio ministrare meruerunl, exceptis
'KXTf.iSu; in'v [uiro] uvay/.rig, tl; a).).iav Exzijio-ietv ftET^).— illis, qui amissa sua patria c\ necessitale ad aiiam
6ov. Et 05 Tif 6;rto-xo7rof ;MTa tov ocov toutov, S.X).'j> ecclesiam transierunt. Si quis autem episcopus, posl
ficiffxor.j 7rpoo-»ixovT« Sejoito x/npc/.iv , e5o|ev axoivw- hanc dclinitionera , clericum ad alium episcopura
voTOv £;v«t x«t Tov 8i;^6ivT« x«i tov Sc^KptEvov , £0)? av pertincnlem susceperil, placuit eum qui suscepit, et
fiiXKaTKS x^njstxo; Et; T>iv tStov £7r«vsA9ot ixxXiKriav. eum qui susceptus est, exconimunicari, donec cleri-
'
cus qni migravit, in suam ecclesiam redeal.
p.;6'. KAnDt/oJf n ).atxoJ? xurnyopovvras inuTxmw) n J} CXCIX. — 21. Clericos sive laicos, accusantes
x>ijptx(>iv «TrXw; x«t «Soxt/iao-Twf, fin npoiiSixta6u.t £'V episcopos vel clericos pnssini el sine probatione, ad
xaTnyoptKv, ei fin itpoTtpov iltTa.cOein «utwv n vniln^".!- accusaiionem non recipi, nisi prius eorum disculia-

tur existiraalio.
o-'. M>i EHetvai x>»?ftzouf [zXrj/jtxoif |
ftsTii 9«v«tov Tou CC — 22. Non licere clericis, post mortem sui
iSiou Ejrto-xoTTou 5ia.pTza.':ta [ a|57r«?etv ] Tti SiafipovTa episcopi, res ad cum peiliiiciites (Jiripcre, sicul an-
«uTw 77f
«yftaTa, xaSt^if xat Toff 7r«).at xstvoo-tv aiinyopEv ijquis quoqiJC canonibus probibitum est. Eos 9Ulern
T«t. 'u Tojf TouTo ;roiouvT«s xtvSuvEuEiv etf Touf iSiouf quj i,Qg faciunt, in suo gradu periclilari.
[oizeioubl ^a6ijtO'Jf.

aa. ^vMtv si; T«f axoaf tv; ayiag truvoSou, tif x>)j- CCI. — 23. Pervenilad aures sancta: synodi, quod
pir.oi Ttv£f x«t f;.oviit?oiiT£f ftjjSiv iyY.tyjipiap.ivu uTro quidam clerici et nionachi ,
quibus nihil a suo epi-
Tou iSioj eno-xoTrou, £"o-Tt Si oTs xai «xotvtivjjTot yiva- scopo commissum esl, aliquando etiam ah ipso cojn-
ftsvot 7r«p' auTou x«Ta).«ft€tivovT£f TJjv ^aailtvovirav munionc segregali sunt, pervenieiiles ad rcgiam ur-.
Kiuvo-ravTtvouTroXtv, eTri 7ro).u iv «uTri Si«Tf)i§ouo-t, Tct/sa- bem Conslantinopolim , in ea diutius consistentesr

;;(«; EfiTToiouvT.f x«t SofufiouvTef TMv £xz.Xxio-i«oTtx«v x«- turbas excitantes et ecclesjasticum statura pertur-
T<zo-T5(o-tv, «vaT/jiirouai Te o''xou; Ttvwv. 'Qpistv to vuv ij
Q bantes, aliqiiorum domos subverlunt. Statuit itaque
ocyia <r.'vofjof, tou; TotouTouf <j-!:ouipvr,ay.ta6ai fxiv Trpo- sancta svnodus , lios quidem primum a sanctissimae
T£pcv Sti ToO ixSizou TMf XKTii Kcjvo^TavTtvouiroXtv [kwv- Ecclesia; Constantinopolitana; defensore commoneri,
«rravTtvoujroAsojf] a^toJTaTJjf exxXwtaf etrt to i^e).6etv tij; ut regia urbe excedant. Si autcm iisilem negotii^
(5ai7tX=uouo->if nokius. Ei Si TOt"; «UTOif Trpayfiaotv ETri- impudenter insistant, eoe etiam invilos ipse deritn-
utvouv «vato^xuvTOivTEf , x«i axovTaf «UTOUf St« Tou «u- sof expcllat, ut ad sua loca revertaiitur.
TjU EzStzou 6x6<i)Xe(r6ai , x«i Touf tSiouf x«T«).«ft€c<vEtv

TOTrOUf.

o6'. T(i «7r«5 x«6t£pu6ivT« fiOv«aTnpta x«T<i •/viip.-nv CCII, — 24-. Qusc semel coasecrata fuerint mona-
t-tOK07rou, ftivEtv eif TO St»iv6zif f^ovaariiptK , xat T« steiia, cum senlenlia episcopi, perpetuo manere mo-
«v)izovT« «uToif Kpu.yu.aTO. yu).<iTT£a6«t Tw i>x>ra<!TnpUf, nasleiia, et res, quse ad ea perlinent servari, eaque
x«' fjojxiTt Suvaa6«t yivta^ai t«ut« v.onp.iY.a xaT^ytoyta' non awplius posse Ceri soccularia habiiacula. Eos
T»uf Si av^/yj^pwvTaq touto ytvea6«i, ujrox£i<r6«t Toif autein, qui hoc fieri perniiilunt, canonicis pcenis

(x Tuy Kovovuv eirtTtfuotf. subjici,

a'/' . 'E-etS)J7r£p Tivi; tojv fit)3Tt07r<)).tTwv, /u; nipmyjh- CCIIL — 23. Quoniam quidam metropolitani (sicut

e)i'i£v, au£XoOat tSv iyy.tyti.pap.ivMJ aurot"; Troiavitov, j) ad nos pervcnit) grcges sibi conimissos negligunt, e|

zoti ti««ei)i).ovT«t T«; x£tpoToviaf twv i-Kuiy.oKav eSoit episcoporum ordinationes diffcrunt, visum est san-
T/j «yia truvoSw ivTof Tptaiv finvHv yivtaOai T«f yeipozo- clai svnodo iiitra tres meiiscs fieri ordinationes epi-

-.lia; Tiv e7r«rx6jr«v, et fuj -Trore Stpa anapc.iT»TOi tvayxn scoporuin, iiisi forte inexcusabilis necessitas coegerit

^«pa(rr.Eu(i(7ot £7riTa6«««t tov T^f arjaSoln; ypivov ai tcmpus dilationis prorogari. Si autein hoc non fece-
toOto Kowm, vnoy.tlaBai «utov b'.z),.jat«aTtzw r'"«. «os ccclcsiasticx correctioni subjici. Viduse ve-
Si ftjj

'•0 ecclesia; rcditura integrum apud ejusdera ecclc


ETTtTtfjtiM. Tnv pAv tot TrjooaoSov T«f z«p£i>ou<r»f ixxXotria,-

aiijv napa. tw oizovifi-,) T/jf «uT^f iitz^jjaiaf ^u).!iTT£a6a( siae occononiura custodiri.

»S. 'BTTEtSirj EV Ttatv exM^o^iatf, tif »r-;jtt)»x,»J'>Jfi£v,


CCIV. — 26. Quouiam in quibusdam Ecclesiis
Hya oiM-jifj.'.iv ot £7rt«-zoirot T<i exxi)jfftKaTtx« xapitou- (sicul ad nrs pei'veiiit) cpiscopi siiie oecononiis res

(jcv 7rpdr/fi«T«, ^oo^tv naaav inad.n^^iav iTrtaxoTrov e^^ou- calesiasllcas tiactant , omnein ectlcsiam
placuit

-v«v x«t oixcAJOfiOv eyj.iv ix tou iSiou x).)jpou, otxovo,:jLouvTa ci'iscopum liauenteni, habere ctiain necononmin de

T« €xz^irj(Tt«(yTtz<i KaT« yvujfuiv tou tdtou ETTtffxojrou* UJaTt clero proprio, qui dispensel res ccdesiasiicas secun-

fii «fiapTvpov EtvKt T(5V oizovoftiav Tn{ ixzX)j(7i(/.f , z«t ix dum sentenliam proprii episcopi. Ut ecclcsi;c admi-

T*u«ev e*opidl^eBci4 TK ri; aiirni «lyt^ijaicu npayfi7.Tu, iiistratip ainc lestimouio non sil , ct ex hoc rcs cjus-
',

CODEX CAJIONlJM U.^^IVEHS.E ECCLESlyi:. n


«ftlXoeJopi*» Tfl iV/»(>>*Wi» if^ixWffiflttrtfiic tf Ji u< +o3td A.<t8n> erclesiai «lissipenliir , e» probnim ac rfBileciis

rotiiffij, \iniMT<i9«t ajVii iiX; 9ii6t; x«voti». Saccrtlniii) innr.iliir. Si aufem lioc non fcccril, eiiin

sulijici iliviiiis caMoiilIius.

ffi'. Toue «/J7t«?ovTtc^ y<>var*af cjt' i»ofi«<TC o-u»0(X«- CCV, — 27. Eos ilui rapiiml nnilieres su!) nomino
ffiou, ij ffufJjrtaTTOvTaf , >] o^uvatr/ou/isvouf Tor; iprrci^ov coiijitgii, Tcl auxiliuin praistanl, ae consei;tiunl iis

c-i», uoto-tv 1) «7'« o-uvo5o.-,£i ft£» xlnstxoi sts», exjrtirTEi» qui rapiunt, deliiiiil sancla synodiis, si quiduiii clcriti

Tou iSiou [oixtiouj ^ocSfcou' li St >oBZxot, »»«6(uaTi^i(79ai. lucriiit, proprio giatlii e.xcidere ; sin aulciii laici,
anatlicnializari.

Cf- HavT«;joC Tocf toiiv «yiuv jraTSf u» opotj sjroftsvjt, CCVI. — '28. fliiqtie sanctoruni Patnim dcliriilin-

»ai Tov apTU»{ arjxyvtaiTOivza xavova t<u» ex«Ti» irsvTfl- nes sequeiiles, et caiionein iiui nuper lcctus cst ccn-
x»»Ta 9E»i.eXi(TT(iTw» EirttfzojrM» T&i» (Tuv«j;Cfi»Twv eri tou luni el quiiKiuaginta Deo aniaiitisbimorun» episco-

T^j suffE^ou? uviiftjif fisya^ou QioSoo-iou tou yEvoaivou porum, ([iti cotigregali sunt sub pioe nieiuoiiic iiniic-

^avt^iu; iv Tri ^«(ji/iu kwv<rTavTi»ouiri>)si v£« 'Buari, ralore Tlicodosio .Magiio, in rcgia civitale Coiistanti-
yvujji^ovTi;, t(x «uTci yui liitetj ofi?o;xe» TS xai ifjj^tjo- nopoli nova Uoina, agnosccntes, cadeni quoqiie el
fe<9« rte^ot tC» irpetrSEioj» Tnf it;twT«Tr;; ixx^.Tjoiaf Tri^ nos defmimus et statuinius dc privilegiis cjusdcra

Buriif Ko>»irTa»Ti»ouir6^otJf »s«j 'Viiu.n;. fe«i ^dtp T'i sanclissiuioc Constanlinopolitanic Ecdesia; novjD Ro-
fioivt.) Tijj npKjS-jzifK; 'Pann;, Sti to ^airt^euet» Tii» ma;. Eteniin sedi seiiioris Uonut, quod uilj.; illa im-
troXe» ex<i»y)», oi ««Tep!; EizoT(af <»rtoS«3(i>z«(ti Ta jrfs- peraret, Palresjure privilegia Iribuerunt. Et eadein
tfBiecl" :e«l tal ttutw OTtojrw xtvo0uE»6t 6t Ix«to» irtvTiQ- cnnsrderalione moli cenlum quinquaginta Deo aman •

KoVTa 6eojiiiEffT«TOtejrto-x07roi,Ta''<Ta jro-(r6sta a7rs'»Etuav lissimi cpiscopi, lequa privilcgia tiibucriiut sanclis-
Tw T>if »e«j 'P<opii3? «-/.'(jTetTtu 6pfjvif>, 6uW-/wf xpivavTSf sim;e scdi nova; Uonioe, recte judicantes, iirbcin qiiae
Tr)» ^fft^.sta «ai truyx^ijTM TtftijSsitrsc» jroJtv, x«i Tw» et imperio et senatu bonorala sit , el xqualibus pri-
eo^to» «ToXauoutra» jrfetj-Csi&j» Tti -fsaSvripa j3a?t).tSt Vilcgiis cuiu seniore rcgia Roma frualur, ctiam in
ftu/ijj, xai e» Totf exxirjO-taffTtxorr eir exsivw ftiyaW- rebus ecclesiaslicis non secus ac illa exlolli ac nia-
VEff^at rpayuavt, Seutejsa» /itsT' sxst»»» 0jr<ij5;^ouo'«». s«i gnitieri, sccnndum post illam exislentcm. Ul ct Poii-
wo^TS Touf Trif n'-»TtX)jf xKi T^," 'Ao^taiij; xat TJif &pa- ticiC, el Asianie, et Tbracix di(ECCseos nictroponiani
y.ixn; Stoixiio-icof /«tijTpoTO/.iTaj fiO»ouf , s^Tt oe x«t TOuf soli : prxierea et qui sunt in barbarico, episcopi
t» Totf ^af Saoexoef E7rto-/ojrouf TfcJ» ttposipriijiVjav Stoe- prxdictarum dioeceseon ordineiitur a prxdicto san-
XTJCTtsi» x£'/>oTO»Eio-9at ujrS roiJ jrpoEef*if«s»ou aycJTtiTou ctissimo throno sanclissimas Constantinopolitanse
6f)0-.ou T«f xaTct KMvo^TKVrtvoujroiiv efyttoTetTijf exxiijtriaf Nimirum unoquoque metropoliia earum
Ecilesise.
Srj^aSri sxeidTou f/uT/)oro>iTou Ti» jrpoEt/sriftsvu» Stotwj- ^ ipsarum diocceseon, uua cura episcopis provincise
<ri(UV ftST» TMV Tflf ijr^pjftczf srrto-xojrtj» j;;2(^C0TOV0'jvTOf ordinante provincix episcopos , nt divinis canonibns
Touf Tnf Ejrap j^taf e7rt!/-/.o';rouf , xafltuf TOtf Seiotf x«v(ia-t promulgatum est. Metropolitas vero earum dioece-
Senyo/ieuTae' X£V0T0vetff6«t Ss, x«6(if tipnTou, Toi/f ftn- seon, sicul dictuin est, ordinari a Constantinopolita-
TfcOjroitTaf TeJv jr/5oet/or,,ue'»4)y [ eif rjuevea» ] SeMXrjiEca» no arcliiepiscopo , electionibus convenienlibus se-

Jr«f <i TOu K'-.jV3-ra»Tevouro).Eeof «/s^^tETrtazoVoU, ^r,ftiTiJ:a.- cundum niorem faclis, et ad eura perlalis.
tu» o'uf*T'0)vcj» x«T« To i'6os Jit»afi6»&)» , xai EjrauTO»
«v«fs/90fie»u».

fff. Ot Xcyo/xcvot oori tfSf EJntttrafrt'/*^? (zfirtf tl; Tjj» CCVII. — 29. li, qui dicuntur ab episcopali digni-
Tou ~pia?-Jxipo\> Ta;t» xaTE).rilu5svxt , st fisv «;ro eu).6- tale ad presbyteri ordinem desccndisse, si justis qui-

yto» Ttvi» «iTti» 7«TaStxc(£o»Tat , EixoToaf ouSs T^f TOU dem de causis condemnantur, jure iiec presbyleri
yrpiaSvzipoii lE»rof «^ioe TvyymoxJm Ttftrjf ttvat. Et Ss quidem honore digni sunt. Sin autem sine aliqua
Stj^a Tt»6f atViaf EuXoyou Etf t^» )jtto»« xaT£StS«<76)5a«» probabili causa ad inferiorera gradum depi-essi sunt,

PaBjjiiv, Sixaioe Tuyj^coiouo^t» , it^e «vei>6u»ot fwvecsv, jure, si quidem nulli sint culpa; obnoxii, cpiscopatus
r«v T^f ETrt^xojrijf ejretvaXaServ «itK» T£ /«i tspcdOTJ»))». dignilatem el sacerdotium recipient.

CHRISTOPHORI JUSTELLI
AD CODICEl CANONUM ECCLESI^ UNIVERSiE
NOT^.
e" Ttf l» vofTto ] Hic canon qui primns est Nicxni
, D nis Antiochise episcopus creatns est : "E» 'A»Ttoxe«a
«oncilii , eunuchos seu sponte abseissos a sacerdotio 5s, xaTa ST£ya»o» AsoJTtOf Tr)v jr/jo-Soiav sSsSaTO, jrajoi
repellit. Eo nomine Leontiiim presbyterio prlvalum Touf EV Vizaia //Mc^evTaf opov; TauT»j» XaSriv. 'EvTouiaf
fuisse refert Socrates lib. ii Hist. Eccles. e»p. 21 : •yxp f:V a-JT0u/5')f6f yrtiue-jo; rrjf tAViifii?. AntUKlliw rero
AsivTtOf, inquit, ijviza Trpiat^/zepo; vj, atprjpsSu T^f p»stStephannm Ecctesice primatum suscepit Leonlius,
et;t«f , OTC T'iv -/EvnTtxuv iiiT-^sv eauTOJ , LcoiHiits tritrn quem contra Nicterti conrilii deerela adeplus est nam :

preibyter esset, eo dignitatis qradu privatus cst , ^itorf sua ipse sibi mami
genitalia ex^ectterat. Origenes etiam
gcnitatiasifci exseaiisset. Et 'Theodorelus lib. ii , cap. illud Matthfei cap. xix, 12 Sunt cunuchi qtii seipsos
:

Si, de eodBffl Lcontio loquens, qni posiea ab Aria- castrarunt propter rcgmim ccelomm, aliquando simpli-
:

95 C. JUSTELLl NOT^
cius interpretntus , selpsum sponte abscidit : eoque
noniine illius ordinatio a Demetrio Alexandrino epi-
A aut,
— '- ^nfov;, —'
Tx; ' "''
y.ai Ssiav etvai ' —
ulrefcrtTheodoretus, 7ravtoczavivo,-«x/st6i<rT6'/>«f
'- ttjv 'if/ri^iov ix ~-
—' -'
rn; twv -
Tavavria ~ "'

scopo damnata est, ut Iradit Euscbius lib. vi Uist. f povovvTwv n\jij.f!,>-ji«:, Ipsa su/fragia oinni canone cer-
Eccl., cap. 8, et Epiplianius lib. ii, Hocres. 61, contra tiora, divinumque esse suffragium cx diisidcnlium con-
Origenein. Fuerunt el hocrelici eiinuchi dicti, qui cordia. Sic Synesius, epist. 67 Xapir'.; htia.; iariv :

Origeiiis forte exeniplo, pielalis zelo, seipsos excide- Tojf «v^pvjTTOJf zcouO.nTai, Gralice divina: est hominei
renl, de quibus Auguslinus hicresi 27, Kpiphanius ineamdein Irahere sententiam. Alque illud ipsum est,
ha;resi 58, Nlc ptas in Thesauro orthodoxa; fidei, lib. qiiod ait canon 80, qui dicitur Apostolorum , Tov e?
IV, hrcrcsi 50. Excipit aulem hic canon eos, qui non eSvtzoO pto-u jrp (Ti).66vT« jrai fianrxihivra. , o\j Sixatov
sponte iiec voluntate, sed vi et necessitate a harbaris eo^Ti Kapa\Jra. Tzpoy^ttpitliii^ai ini^y.oTrov , ti fin irou
aut doininis, excisi sunl. Sic Tigrius quidam natioiie zaTa dtiurj
X''f'^ toOto yivoi.ro.
Eum qiii e vita genlili
Barbarus, et eunuclius, sed nou a nativiiate, hberla- accesserit el baptizatus fuerit, protinus episcopum fieri
temcoiiseciitus.ad presbylerii dignilatem evectuscst, aquum nun est, nisi forte hoc divina gratia fiat.
ut scribit Sozomenus lib. vi, cap. 15, et lib. viii, cap. Otto 3jo n rpiiiv pLapr-Jpoiv] D. Paulus 1 ad Timuth.t
24 : Kai Tiyciio; o-jto; ^xp^.apo; t6 yivo;, oOx iy. yfJiTn; cap. V, 19 KaTci npiaS^jripov yarnyopiav ptn napa-
:

tvtoij/o; jx.-.Tiiyiv O.VjB-p^a.; , li; r/sso^SuTSiOu a:tav Zi'/_o\) , iv.ro; zi pin ini 5uo n Totwv ^zxpTOpwv. AdversHt

1 Jem dicendum est de iis qui eunucbi sunt


7r6oe"/9civ. presbyterum accusationem ne admiseris, nisi sub duo-
nativitate, oi tivs,- h. y.od.iv.; u.nzPo; v/tvrftnaoa outm, bus aut tribus lestibus.
qui ex utero malris sic nali siint, quod est primum ex truveio-axTov 7jvai/.a] Extraneam mulierero Laline
tribus euiiuchoruingeneribus.de quibus Malthaei cap. — vcrli. Sic Rurfinus Aquileiensis in canonibus Niacnis
XII, 12, cujii^^modi Dorotheum Antiochia! episcopum " lib. I Hist. Eccl., cap. 6, et vetiis iiiierpres concilii
fuisse refert Eusebius lib. vii, cap. 32 : amooSsov nf)-- Nicxni, quem sequitur Fulgentius Ferrandus, cap.
cCeio-j ToO y.yzK Avrioy^fKv rj'^wfj.ivov rvvojLtEv, Hv Oe rnv 122, et Isidorus Mercator. Synodus etiam Toletana
9>J(Ttv eOvoO/or, ojr'-i •Kfj.vy.o}; i^ u^^rn; 7cv>jt£mc. Do~ IV, can^ 43 Cum elericis exiranew feminw nutlalc-
:

rolheum primalu Antiochenw Ecclesiw insignitum co- nus habitent,idenim et conslilutio anliquorum Patrum
gnovimus : erat autem uuturaeunuchus, ita ex ipsa na- decrevit ; et can. 42 Quidam cterici legilimum non :

livitate comparatus. Nec tantum sacris canonibus, sed habentes conjugium, extranearum mutierum interdicla
civilibiis eliam legibus ilvo^-x^i^ruo; est prohibilus. consortia appetunt. Sic etiam syiiodus Carthaginen-
Nain Hadriaiii edicto, raedico qui excidisset capitale sis I, can. 5; Ilerdensis, can. 15 Hispalensis i, ca- ;

erat, item ipsi qui se sponte excidendum prtcbuisset non. 5; Bracharensis iii, can. 5; et impp. Honorius el
1. IV, §2, IT. ad leg. Coriiel. de Sicariis. Inde ille, Theodosius iii I. xix, C. de Episcop. et clcr. Qui- :

apud Justinum martyrcm iii apologia ad Aiitoninum cunque et cujuscunque gradus sacerdolio futciunlnr,
Pium, qui se castrare voluit prius a praefecto .^gypti vel clericatus honore censenlur : extranearum sibi mu-
veiiiam edicti petiit. Kt§).i3tov «veSwxsv h '.O.clampti-x lierum interdicta consortia cognoscant. Alii nialunt
*)j^txt «ys^ovsOojTt, a^twv i-Kirpi'\iai iarpoi ro\j; otSii- eruveio-axTov snbintroductam SicTeiloet iiilerprelari.
fiouf avTov «fzley, "Av.u yap rns toO rr/t[x.6r))o; iTzirpo- Tharistus, quorum versio Actis concilii Carlhaginen-
nn; toOto Kpurrtiv «Treipna^lxi ot ixtl iarpoi i'/.tyo-j. sis VI inserta cst , et Dionysius Exiguus in Codice
Libetlum Felici prwfeclo AlexandricB oblulil, pelens ut canoniim Ecclesise Romanae, quera sequilur Burchar-
medicum sineret testes suos prwcidere ; hoc enim sine dus lib. II, cap. 109; Ivo lib. vi, cap. 186; etOratia-
praifecti permissu fieri nefas esse, medici qui illic erant, C "us can. hxlerdixit, dist. 32 ; Nicolans quoque, et
asseverabant. Adde 1. i, C. de Eunuch. Novel. Justi- Alexaiider P.R. can. 5 ei 6, ead. dist. Nuilits missam
niaiii 142, ntpi. eJvou;^t?ovTtov. Evagrium lib. iv, cap. audiat presbyleri quem scit concubinam habere aut
,

22. Novel. Lcoiiis 60, elZonaram in can. Apostol. 21. subinlroditclam mulierem. Hanc vero Nica;iice synodi,
veovuTov ] Suidas tov vtauri f\irvj9i-jra interpreta- de extraneis sive subintroductis mulierihus, deiinitio-
tur, hoc e^tqui nupcr ex gentilismo chrislianain re- iiem Jiistinianus etiam imp. conlirmat Novel. cod-
ligionem amplexus, per baptisinum Ecclesi;c Dei in- Slitut. 125, cap. 29 Toir Se npeir^vripot;, x«i Stax6'jotf
:

situs, inque doctrina nondum satis confirmatus sit, xai uttoStaxovoir, xat TtaCTi Toff a^^otf Totf ev ylnpia
nec in vita sufficienler probatus. Hunc
protinus epi- Ttrocypiivot; aizayopevopiev y.ara t>7v twv 6tyit.iv xav6vojv
scopum fieri prohibet liic canon, et Jusiinianus No- Suvzfitv yuvatxa Ttva ev tm iSio) otxto insi/jaxrov eyeiv.
vel. 123, cap. 1 , ne forte objiciatur illud Gregorii Presbyteris, et diaconis, et subdiaconis, et omnibus in
Mazianzeni in orat. fuiiebri Athanasii Alexandrix clero conscriptis, interdicimus secundumvimsanctorum
episcopi 'optou Te piainrai xji ctStiCTxaXot Tij; suo^e-
:
canonum, mutierem atiquam in sua dumo exlraneam
Seia;, ;^9if tepotruXot, xai o^rjuspov iepti;' ySi; rCiv sive subiniroductam habere, Et Novel. 137, cap. 4,
«yioiv eioi, xai fiuo-Toyuivot enfj.epov, Simul discipuli el ipsum Nic-cni concilii canonem cital, ut el Basiliiis
prwceptores pietatis, heri sacrilegi, hodie sacerdotes Cicsariensis cpiscopus in epistola 17 ad Gregorium
heri extru sacra. hodie prwsutes mysleriorum, et illud presbyierum, quse etiam apud Balsamonem el Zona-
Hieronymi , Weri catechumenus , liodie ponlifex, ram exstat. Lege canonem, inquit, a sanclis Palribut
D. tamen Ainbrosius, ne quidcin neophytus, necduni nostris in Nicmna synodo conslilutum qui manifest» ,

kaptismo initiatus, sed adhuc calechumenus, a pro- i. inlerdixit , ne quis mulierem subinlroduclam habeat.
laiia proefeciura ad episcopalum , communi p (ipuli Sed et o-uveio-azTtkJv frequens nienlio esl apud scripto-
Mediolanensis suHragio electus est, ejusque eleclio, resecclesiasticos.EpistolasynodicaconciliiAntiocheni
«juamvis resisiente Nicxno canone, lotius Ecclesia; adversiis Paulum Samosaleiium cclebrati, apud Euse-
judicio, etValentiniani inip. consensu approbata est, bium lib. VII, cap. 24 Taf Si «ruvito-^ixTOjf auToO yu-
:

ui scribitRuninns lib. ii Hist. Ecd., cap. 11, etTheo- vxfxaf 'AvTto/etf ov'j[iuCo\jiit , xai twv nepi auTov
, tjf
doretus lib. iv, cap. 6. Sed ha;c Ambrosii electio di- 7rpe(j6uT:pojv x->tt Stax6v(uv, otf xai touto xai T<x a'^«
vin;c potius quam humanx jussioni tribuenda est, ut aoapTjiixaTa ctviaTa ovTa iTvyy.p\nTret. Quid aulem lU
lestatur Nicolaus 1. P. R. in epistola ad Photium CP. exlraneis sive subintroduclis ejits mulieribus, ut Antio-
quae inter Acta concilii viii oecumenici e.\stat 'ka- : cheni nominant , et presbytercnim ac diaconorum
SfoiTMv, inquit, tov ex xaTJ)XOuj:t«vou 6sia arroxa/.uyet quos secum habet, quibus el hoc et ulia deprehenta
wpof iyax^ivra ou j^pij npaafipetv \j}i.i;.
e;riiTX07rriv peccata obtegit. Hieracilas eliam co noniiiie sugillari,
^Apy.siyip exei n&eta, xaioux av9pojiriv)ixe).Euctf. .Imtro- quod (7uvEtTa/(Touf mulieres habercnt, iradit Epipha-
tiumtx calechumeno divina revetalione ad episcopatum nius hacrcsi 67 X)euii?ovTai Se 5i' u; yij.mvTui txaiTTOf
:

promolutn, nihit est quod exempli causa proferas, el- truvito-JxTou; yuvatxaf 5t' af etw^aTt ^fOTt(ieta"9at Evetv
,

tnim ibi sufficU divina non humana jussio. Sic Valen- ei; \nrnpisiuj. Subsaiinanlur propter ens quas habent

tinianus iinperatur hanc electionem confirmans, apud singiili subinlroductas mulieres, de quibus gloriari so-
Uiiflinum loco citalo, ait Dei esse, quod discordan-
: lent se linbcre ipsas ad ministcrium. Et h;cresi 63, ile
tcm popiili fidem el animos dissdentes convcrsio subita in Origciiianis loquciis Kurrr/opoxjat de riiv iv rn ixAntfia
:

UHum consensum,at4iuein unam sentailiam rcvocarct; ru; u/unnr'/.; ).e-/oiti.a; ffuvetjotzTouf yv/aixa; xexTOjU-
!)7 AD COUlf.F.M CANOMM F.CCI.F.SIiC.

»«v, '.'li x.<i cuniv ToOro iniTiV.ojyiuv ^fi^^^ 5'i Tiiv A '."fT^ai Tr,f erctiijria; TOvf eiriimoirou; xsldjouvi* xaj av
1WV av0^'^7r(i)v eit<^u. Tva uiv Ti^ rov/jtti ffvv6arrTwvT«r ir«>iv 5:^tt Toifjv e7Ti7xorwvt'jr(ffXO«u/«'fOTOvi«va7Ta-/».
T'.» rvv «vOp'JTr'-iv eve/a ro ovoua ffe'jt'
5i r!;oc;^rjuari, piuo'j(Tt yiviuSai. Cdnonps cunclo$
jtruviHci(F jubent
i.>4jyTa'.Accusant e«j aui in h.cctesia liilectas appella- convocari episcopos, ordinarique vetant ullum, nirt
tas siibintiuduclns niiilitTcs liabent, velut elinm ipsi iribus prccsenlibus episcopis. Sygesius episl. 07 de Si-
hoc faciunt occulle, propler honiinum reverenlinm, '/uo derio quodain Palebisca- cpiscopo oJoi tovtov e'v-
:

cum improbitale quidem consepelianlur : preetextu aii- hccutti;, exOe^aw; uev ovv, ofra yt Twv ye^6vT'*»nxou o"at/ev,
tem, hominum gralia nomen jactenl. E( puiilo post, c uirJTe ev A'/.e;avd^eia xaTeoTu, ur.Ts Trafet TOfZiv i-/j«Ss.
«le quoilum Pahcstiiix cpiscopo, 'Ko-xixo^to; Ss toiou- flec ut fas esl aeciaralus /i/i», imo vero contra
fas,
Tat,- 6;u!nQceT0'j'^£va; auT'f) , frf-t-i ^e '7uvei7axT0uf. Ila- quantum quidem a senibus audivimus, si nec Alexan-
buit aulem ejusmodi mulieres inservientes ipsi subin- , dria: constilulus esl, nec a tribus episcopis hic.
troductas iiiquam. El lixresi 78, osleiidit uiide iiiipii- Sii ypau-jLaTui-j Cypriinus lib. iv, episl. 8
) Pla- :

rlssiiiii liomiiiesex Scripluras-uvji-tiy.Tou; et ayannzu; cuit nd probandam ordinalionem tuam, ut per omnet
probarc iiilebaiiUir. Ou;i;naiii aiiteiii fuerint Tuveto-a- in isla provincia posilos lillerce fierenl.
xTO' inulieres non salis ooiislal. Hiifliiius Gusebii in- TciJi up" £'Tep'.)v (i-o';'Ar,!/evTa,- Epistola 1 syiiodica
lerpies loco cilalo vocabuluni Gitvcuni reliijuil. Sui- coDcilii .\fricani ad Celeslinum P. R. qu:c in codice
das aniiotavil tanlum, non cxplicavit. Eranl aulem canonum Ecclesi;c Romanx cxstat, ct in Crxca cnl-
uequeuxoros, noqiie coiicubinx, seJ lerlii cujusdam lcclioiie canonum Ecclesia; Africanx : 'izeTfuoujv, ha.
geiicrls inulieres, quas seciinulerici, non sobolis ncc Tou /0 TToiJ, Taf utx6TSfar azoif, TOvf evTeu^ev
TTpOf
iibidini^ gralia, sed pielatis sludio, aul cerle pni;- Trasaytvofiivouf, fj-/jpu( pxi TzpijaSiyjnaOi' /iijoe TOuf
tevtii, fovebanl, ut teslalur Clirysostoiiius seruione B -ap' riutiv «rrozoivuviiTou;, si; xoivwvtav toO Xoi
«rjoo,- Tojf ex^ivTJtf 8-uvi<(TaxTou,- cujus frajjmenlum , OsAr,»)jTS Si\aahai. 'EjretSri touto zai TJi sv Ntxaia ffuvoorj
ciiatRhenanusscholio ad superiorcm Euscbii locum: ipiaBsv eu;j=pwf eupot >i vn asCairpiiirn;. Deprecamur,
Eeji yap Tivsr ot ya/iou xat ffuvojo^ta,- Xrapi; yipa{ ne deinceps ad vestrus aures eos qui hinc veniunl facile
<<ireipo-/aaou; tiyoaivoe za^i^ouo^tv o^xot 5ta!rer/T0f, xat admittatis, nec qui a nobis excommunicati fuerint iii
eif iff;faTOv yripa; eauToTf (rj'/xaTaxllitou(j«v, ovti e'jri eommunionem velilis deinceps excipere ; nam hoc quo-
7ratooTrot'a, ou -ytxp ^aortv auTatV CT/y/sveo^^ai, o'jT£ e| que in Niccena sijnodo dcfinilum facile advertet venera-
oxo^./o^taf, )iyoufftyap auTaf a/eoaiou,- OiaTHoetv. Sunt bilitas lua.
enim qtiidam qui puellas innuplas absque nuptiis ct sloxiaiai H;cc s%maia est poteslas roelropolitani,
I

concubilu , ducenles domi perpetuo collocant et ad , quam ISiacni Palres decerniint deberi iii iribus pro-
supremam senectam usque inclusas tenenl non pro- , vinciis hoc canonedcnoininatis, jfigypto, Lihya, et
creandorum liberorum gralia, neque enim aiunl se cum '
Penlapol., quae loiam itlgypliacani diflccesim consti-
illis rem habere : neque causa libidinis, siquidem illas se tuebant tain in civilibus quam ecdesiaslicis.
dicunl incnrniptas iiiviolatasque servare. Huo speclat z«Ta Tviv 'AvTio/etKv Ta Trfeafieta ctj^so-flai] Sic ca-
quod Gregorius Nyssenus lib. de Virginitate. cap. IiOli IGo hujus codlcis: *uXaTTOus'v'.)V tuv ev Totf xavoat

23, de iis tradit : Ot f-i/_pt ivoot«To; Tiiv a-/aaiav £7ri- TOtf xaTet Siyuiarj TTpza^sira-j Tn AvTio/ewv ezxJnoia.
T>jo€UTavTe.-, ouSev Sta^ioouffi tou xotvou 5tou' ou fiovov Servalis privilegiis quce Antiochence Ecclesiw I\'ica:n'is
T^ yaTToi T5t rrsof >i^ovr,v /aptjoitevoj, ak'i.a -/uvat;i xofrei canonibus tribula sunl. n/oscgsia quae Antiocbenx Ec-
To fx-jspvj cuvotxouvT^f , zai aSeXsoTHTa Triv TotaOrs» clesi;c servari liis canonibus praecipiuniur, eo perti-
o-uft?i'jatv ovoue<?ovT!f, tif 5>i T)iv irpo; To ytipo-j utto- p neni, ut episcopus Aiitiochenus prxferalur metropo-
V tav ov^.otctTt orsuvoTsa-o 7Tsctza),JrTovTrf. Oui nomine lit.inis onmibiis in orientali dio^cesi, nihil juris i)li
tenus ccelibalus studiosi nihil a coinmuni vila di/ferunt, attribulum in cseteros metropolitanos, pra;ter hono-
qui non solum ventri voluptates indulgenl, sed palam reni ordinis, non auleni ut meiropolilani omnes dioD-
cum nuilieribus conviviinl , el eam consuetudinem fra- ceseos Oiientis ab eo jure singulari ordinarentur, ut
lernitalem vocant, sinislra suspicione splendido hoc Innoceniis primi epistola ad Alexandrurn Ajiiioche-
nomine obnubenda. Non est Uiiiillenduni quod olini nuin asserere videiur, contramenleni synodi N'iea:iia?.
suinnue erudilionis vir G. Bud:cus aiinolavit, ouvsio- Tov ev At/ia e'ff to-zojTov ) Hierusalem a Tito el Yespa-
axTov dici so( uni sociarnve ctElihatus , sive virgo siaiio eversai ab jElio Hadriano rursus acdificata,
contubernaleni habeat virum, sive monachus feini- itlia esi appellata. Eusebius lib. iv Hisl. Eccl., cap.
nam : alqiie hoc genus olim in n?u .fuisse inter Chri- 6, de illa loquens 'H MST£7T£iTa ff-JtrTtiira •Fuaoixij
:

slianos, sed iniprobatum proplcr suscipionem stupri :


5roX'f Ty,v e7r'.)vuatccj uy.tiluaa, si; T>iv tou xcaTOuvTOf
de quo Grcgorius Nazianzenus : A')iou Aop teoou Tturiv, Aifia T!poauyor,s{^zai. llieru-
sulem cum esset a Itoinanis occupala, nomen conimu-
Touf 06 (Tuv-u7azTouf, wf Sn fi^ou(rtv anavTEf,
tavit, et in Uonorem j£lii Hadriani imperaloris yElia
Oux 010 tirs yauw Scjo^oasv, jtT^ayiiiiOUf
appetlalaesl. Cedrenus de lladriano, KTiIstvsav'leoou-
6iiiT0;Uev, eiTS as^ov Tt ju)ji:oa£v. Ou yap synyt
aaJ.nu, r.v Sr, vjm Aij.ia-J irpo^nyoptxtat. iVoiai» Hierusa-
Kav /xs )i-/r,T£ za-/wf, to irpiy^' inufjiaouLai.
'

lem condidit, cui Jilim nonien indidit. Ideni Iradit


Suliinlrodiiclns Igilur, iil alunt omnes, Dio in lladriano, Zonaras tom. II, et Nicephorus pa-
Nesclo, si\e Duplils dabinniis. sive iiinuplos triaicha CP. in chronograph. Ilieronymus in Act.
Pinemus, sive iDe ium (|uid servablrnus. Non ego,
^ el si niilii male dixentis, rem Ijudarero.
D Apost. Hierusulem, inquil, metropolim quondam to-
tius Judace, qua nunc ab JEIio Hadriano Cwsare,
IJem, quod eam a Tito deslructam laticrre silu instauraverit,
'ApTS-ju Tra.T et/sstvs, ffuvEiTaxTOv Si auMirza, .Elia cognominata est. Hiiic JEVix nomcn pro Iliero-
Marcm omnem fuge, subintrodut^lum autem maxliiie. solymis passim apud Eusebium iib. ii, cap. 1-2, lib.
VI, cap. 21, et lib. viii, cap. 21 ei apud Theodore-
;

ujro ire«vT«Jv twv


Tn ejrap;^ia] Theodorelus lib. V
ev lum lib. 1, c. 31 Basilium Seleuiienseni, serm. 38,
;

Hisl. Eccles., cap. 9 iia)«iof ts 6£o-u6f zsxpaT»z£ xxi


: conlra Judxos; et in I. i, § 6, 11". de Censibus.
Twva-/i',)V ev Ntzaiz T^azipm opo; ,/.ah' iy.uc-mi 'nzuo/ia-j X=ip''9EToui/ivouf ] Olim iii Ecclesia maims impono-
Touf Tnf 'sTxap/io.;, zai sirTso jzsivot i£ou)ofVTO o-jv baniur haereticis resipiscenllljus, quJbus post exonio-
«uTOtf Touf ojx<)pouf npi; to (Tuu^ipo-j Tr^.tsiVSat xi; logesim pax dabatur. Id eiiam teslatur Dioiiysius
yeipoTovixf. l elus slalulum oblinuit sanctorumqiie Alexandr. apud Eusebium lib. vii, cap. 2 Ua).atou :

falruin in Aiftpno concilio de/iiiilio, ut in una- yi TOt xszpaTijzoTO^ sho\j;lTzi zoi-j to outcov uovn ypna^at
quaque provincia , illius provincia: episcopi, una rn Sti -/j.i.po>-j i-iiiato>; t\j/ri, et Aurelius Carlhagi-
cum /iniiiinis, si ipsis ila visum fueril,urdinaiiones nensis cpiscopus in Gneca cblleclione canonuin Ec-
facitiHt. El cap. 25 ; Kavovef , inquil, jTtcvTaf o-u-/x; - clesia: .^fricanx can. 57, cum de Uonatistis agerelur :

' Forte npiypa ziS' ahiao'^eu. rectius interprciarelur Dicunl eiiim se iion rem cum
* Gncca phiasis, ov -/ip <faan a^naU cvyyi:ea9ui, iWis liabere. Edit.
:: :

C. JUSTELLl iNOTiE m
'A.vaB![xaxil^<iixhoyj Tou Tni tvVkv/),- ivo/iKTOf, 81« xji; A lionorem liabeat, tta tamen ut ipse non ordinet. Idem
l7rt'Jei7SMf Tn; yjwo; KvaSej^fiwtrtv Etc T»iv u.iav ixz/Jiiriav. de Melelio in coiicilio Nicaeno slatutum teslalurejus-
"" "
Sem concilii synodica epistola apud _.
'
^nathemalizato iiomine erroris, recipianlur per manus Theodorelum .
.

iinpositionem in iinam Ecclesimi. Adde Siriciuni lib. I, cap. 9, cujus verba supra rctullmus, et Sozo-
decrel. cap. 4, et Innocenlium cap. 15. meiius Irb. i Hisi. eccl., cap. 55, de eodera loquans,
fiiveiv ouTMr £v tw zWpM] Hsereiici, sive ab liaereli- RaTtaiy.rrj-v avTov j? iruvooof ev rfi Aux&j 8ta-:piSiiv, ^d.iv
cis ordinaii, errorein suum agnoscentes, si ad Ecde- ovoiux. EjtKTXOTr/;? ^yovTa' TOu Se XotJroO, fi^Tt iv wo-
siara accederent, per manus irapositionem recipie- >;i, u.iiT£ £v y.ojfj.Ti yjiponvSL-j. Synodus conlra euai
])antur, et in sacerdolium conlirmabanlur. Sic Ni- prununtiavit senteiitiam, ut Kidelicet Lycuin incoleret,
csena synodus de ordinalis a Meletio statuit lov; : nomenqLe solum retineret episcopi : atque de reliquo,
inip «iJTou y.aTa(TT«6lEVTaf, fiU(7T«uT£p« jjeipoTOvtit neque in urbe, neque in pago ordinaret.
(SsoatwfiivTa?, iyjlM fiiv «urous' Tiiv Ttftiiv x«i ^eiToupyiav, (ifl £v Tij 7ro).£e Suo eTrio-/.o;rot watv] Hinc Soiomenus

ut exejusdem concilii synodica epistolareferlGelasius lib. IV, cap. 45, a legibus ecclesiaslicis alienum esse
Cyzicenus lib. 11, Act. Concil. Nicaen. et Tbeodoretus ail, unara Ecclesiam a duobus episcopis gubcrnari.
.lib. I, cap. 9. Excipe tamen aipiazM-j iEapy^ouc. Atha- Tov UETpou dfovov, inquit, fivi aSo^ilv u;r6 Suo jiysfxofftv
nasius in apolog. 2 A Ueletio conslilutos presbyteros
: (9uvof/£vov,o 3t;<ovoi«? o-u«?o).iv £(7Tt, xai£zx).no-iao-Ttxo'j
Alexander in Ecclesiam recipiebat. Idem in episl. ad flro-fxou Augustinus epist.
KA>,oTptov. : Sedi cum HO
Rulinianum : Communi
decreto placuit, ut quicunqiie patre episcopo meo sene Valerio, quod in concilio
et
lapsi fuissent proprio arbitrio et principes (uissent im- Nicccno prohibitum nesciebam. Pacianus epist. ail
^ielatis, si resipiscerent, ignoscendum quidem iWis, „ Svmpronianum : iV«c jhs, nec /"(is sacerrfolii singK/nris
verum non rcslituendos in cleri tiumerum : qui vero ..^/.»..-
patitur, ..< ...."
ut —..<»
uno codemque tempore
< -j..~ .-..< ..:... j^~.
duo sint ejusdem
non auclores, sed necessitate et violenlia compulsi ecclesim episcopi. Ado Viennensis in Clironico, an.
fuissenl, visiim est illis quidem ignoscendum, et in cleri 810 : Canouica auctoritas est, in una civitate duos
iocuin restitueiidos. Sic olim in Alexandrina synodo episcopos non esse. Sic Cornelius Ecclesia; Roraanas
.«lelinitum refert Ruffinus lib. i Hist. Eccles., cap. 28 episcopus Cypriano cokvus in epistola ad Fabium
Ut tantum perfidice auctotibus ampututis, reliquis sa- Anliochenae Ecclesise prxsidem de Novato Catharo-
cerdolibus dareluroptio, si forte velint, abjurato errore rum bairesis auclore : Vindex ille Evanqetii, inquit,
perfidiw, ad fidein Palrum slalutaque converti, nec ne- ignoravit umtm esse debere episcopiim iii CatlioUca £c-
,gare aditum redeuntibus. Synodica epistola Nicajni clesia. Cornelius evidenter ail iu una civiuite ununi
-concilii apud Theodnretum loco cilato : "E3o?£v ouv episcopum fiiisse, aut esse debuisse, et Cyprianus de
iME/6Ttov p.ivuv iv Tfl a'JTOu Ti6y.li, ftnos fiioii iio\jiiiav eodem scliismatico, epist. 52 Cum jwst primum se-
:

sXEiv ytipoBtrtlv' ilt).ov Si to


fuiTE ;tetpoTov£tv, fivJTE ciindus (episcopus) esse non possit, quisquis post unum
ovofjta T«f riafi; Placuit synodo Meletium in
y.ixrf,ijf)ai. qiii solus esse debeat, factus est, nonjam secundus.ille,
stta civitale manere, potestatem autem nullam habere •
sed nullusest. Vid. Bils., pag. 592.
vel quemquam crrdinandi vel cuiquammanus imponendi oo-ot trpatytini.rjHnua.v t'./v T:apa-KfKr'ay.arriv Olim
.sobim vero lionoris nomen relinere. Fuit autem Mele- episcopi et presbyteri lapsi, ad pasniieiitiam quidem
'.llUS, w.pttjiapyjif rdv £| auToO MfXETtaviv xa^oufievuv, fecipiebantur, sed ab ordinatione et sacerdotali ho-
.ut scribit Socrales lib. i, cap. 3 et 6 • adde concilii noie prohibebanlur. Cyprianus lib. i, epist. 4 ct
.Nicseni n, actionem i, tom. lU Goncil. epist. 7, Assuritaiue plebi suadet, ne Forlunianum,
auTouj 6^-.p«<pwf ] Can. 170 hujus codi-C
ofj.oloYnt!cii- qui idolis sacrilicaverat, ad episcopatum admitlant
cis. lib. iv, cap. 11, Iradit Liberium P. R
Socrates el lib. IV, epist. 2, indicat Trophimum poeniteotiam
antequam Macedonianos pocnitentes in communionem agentem admissum esse, ut laicus communicaret, non
teciperet, ab illis petiisse ut snse 1idei professionem ut locum sacerdotis usurparet. Adde canonem 21 hu-
scriplis mandarent, eosque libellum ei oblulisse : jus codicis.
Kttipio; i'f/p'j.<fOv zf,v ofto)o*/iav '/viifj.n; aTrriTijTeV ct Se aizohifj.tvot ru; ?Mva?] Elhnici principes raililia! cin-
«uTM faSiiov oiot^av; et cap. 12 : toutm Sn Tiy (3t6)iw gulum iis auferre consueverant qui fidem negare re-
T0U5' T7pt(T''U; a!T<pa).irTafj.tvo; 6 AtSeptoj, tl; xotvMviav T£ cusabant. Id testaturEusebiuslib. vii, cap. 15 deMa-
EOEiaTo. Hoc autem libello tanquam tponsione illorum rino quodam milite christiano loquens, qui cum sui
legalos obstrinriens Liberius, in commitnionem recepil. gradus ordinem seculus, hoiiorem cujusdara rouneris
SicValens et Ursacius pro/essienem suam scripto ob- niilitaris adeptus esset, statinLqui eum proximese-
tulerunt episcopo Roniano, his verbis, qua; a
Jiilio quebatur claraavii, non posse id illi jure tribui, qiiia
Sozomeno iii, cap. 22
relata smit bb. TaOT« 8i rn : christianus esset, et imperatoribusnon sacriTicasset,
y_ttpt auTM [F.auTMv] ypa-^avrz; ofto)o"^oufi£v TaXiv OTt M>i e^EiVKI EZsivM Tlif 'PMftKiwV ft£T£/£tV «liaf ZaTOt TOUC
rf,v hpthuviy.r,v a ptaiv, zaOa Tzpotiivofitv, xai TO-JJ Tau-
' 7ra)atO'jf vootouc, ^^tcrtavM y£ ovrt zai TOtf ^a'jt}.z\/fTt
Trjf aiifJivra; y.a-.iy.pivu[j.zv ti; Tovatiuva. Hcec vero SCri- fiviOuovTi; ei lib. .\, cap. 8, et lib. 1 de ViiaCuiislan-
bentes manu noslra protestamur, nos Arianicam lice- lini cap. 47, de Licinnio To)? zaTa noltv, inquit,
:

resim, ejusquc auciores in aternum damnare. Basilius arpartiira; iy.xpivtaO^y.i y.ui aizoSid.XtaBat tou rfi; rtifn;
epist. 72 ad Emisscnos Si autein dicunt se resipuisse,
: aiioifxaro;, tt fin toi? SaijLOirt B-iitv aipoivro. rrapax-:X;ut-
iioceant per scripturam suam resipiscentiam, et exse- j. rat. Milites in singulis civitatibus ex alio rum numero
craiionem fidci quam sHsceperunt.Synodas\i \nTr\}\\o, -^ ^-r."."; /.» digiiitalis «^«^1/ privari
«r;,,/.^; jussit,
•./cc;/ nisi dmmoni-
eximi et /^.'...Jf/riJc gradu <,,

can. 90 Tou; 8k titaropiuvov; xP''> ''rotEiv Xi6E))ouf,


: bus sacrificare vellent. Ruffinus lib. i Hist. eccl., cap.
xai «vaBtiJLariiitv rf,v alpztTtv. Synodus VIII oecumenica, 52, de Juliano militim cinqulum non dari nisi im-
:

acl. ti ; Oi Tijf iyylniTiu; 6ei7ftoi Touf e? uipi<stu>; eirt- molantibus iubet. Hinc ille Marccllus ceiiturio, ciijus

arpitjiovra; sTtffzoirouf , XiCe^J.ov StoovTKf , xat rfrJ acta apud Baroiiium exsiaiit an. 298: Si tulis esl con-
iijiav avu(itfj.uril^ovry; aiptatv fieiTTri^ouo^t ftEv Sej/Eafizt. ditio mililantium, ut diis ct impcratoribns sacra fa-
Ecclesiasticm leges episcopos ab limresi reduclos ver cere compellantur ecce projicio lilcm et cingulum, re-
,

libellum hcrrcsim suam ejurantes, sanciunt rcciiHcnaos. nuntio siqnis, et militare reciiso.
Styufiot;] Quinam sint digami hoc canone el can. y.anpOwaat to civj.o-Tf«T£U£(T''-ai] Hic canon non de
39, 52 et 105 hujus Codicis, vide in annot. ad ipsum iis loqiiilnr , qui pci'secutionis lonipore propler li-
,

canonem 105 iiifra. dem , militiic cingulum abjecer:>iit, et poslea fidem


T>if Tiftjif Tou ovofiaTOf] Sic EphesiniPatres Eusta- ejuranles pecuiiiis ac doiiis priorem niilitiam rece-
,

thium queinJam, episcopi nomen et honoreni sine re perant , rursumque ad Ecclesiam rcdieraiit scd de :

ac polestate obiiiiere statuerunl, in epistola synodica lis qui gralia iuspiranle diviiia, ciiigulo inilitiai de-
,

ad synodum Pamphyliae, qua; iiiter Acta Lphesini posiio, quo melins et perfeclius vil;e instiuitiim ma-
concilii exsiat tom. II append. i, cap. 1, ct apud Zo- gisqiie christianum capesseienl, postiuoduni illud re-
liaram elBalsamonem •S.ipiriufj.tv ty^ttv auTov, tot; T-iif
: simiercnt, et denuo se niililix sacraiiicjitn obligarenl,
fjrto-xoTrnf ovaa z«t Tiiv Tifiiiv, o"tm (.tev toi itart ftii quibus nierilo pcenitendi lempus dctinilum csl. Nec
X6'por«vetv «vtov, 5(«<«im!(5 ut episcopales nom n et eiiin) exiblinmndum csl lioc caiienc mililian) Chris-
voi AD CODICEM CANONlfM ECCI.F.Sl.-E. m
liar.iii Inlcrilictsm, nisi q«alfenu3 sigiMni fnil itlolrt- ,\ llierftnyflnwinflpis*. nd Occonnm : /m iViV<i;nn«f/(ip(io
lilnre, rt qnsTn iiomii^i tlispcntliii liilrt i^tiilslimix n l'ntribus deci^Uint, ne ile alia iii nliavi Eeclesiawt
CTCTTCfe pf>s«t>nl , i|iii>il irii!m>l;irc diis imiilfs roRr- t'pi.sco;)Ks Iritnsferatiir.

totiliiT alioquin Oliiistiiuios siili tMlinicis |>rincipiliiis


;
Iloc cittKme nsnrK ciMttesinia; , el r,ut«>«<t clcricj»
ooiisHCvisso, planimi est e\ IVuini" in .M. An-
niililart.' interdicmvlm' ; ut cleiioorimi a''5j^r.o>«o^ti nmJniii
toniiio, fiiiscltio lib. V, oap. ri; TertitlIi;»no iii .A|>iil<)- poiiercnl ISicxni 1'alres.
Rflico cap. , i>t W
lil>. <\e Corona iitililts citp. I , illn «t!Tx.ooi«.o5ttav rit-.nn-jr;;] D. Paiiliis 1 ail Titnstli..,

8e niilite «lirisliaMO loqiiitnr, qHi laiireain nillitarom cap. III, ' : Aet t6v rrrtTroTrov KVE.ri)r,irTOv gftvxt, avj
capili siio iuipoiicre noUiil sed libero c»ptte, coro- , a(7x;or£',5;o. u>X uy0.up-/^jp'> '. Oportei episcopum este
nameiilo in inaini otioso, iiilcr fratrcs coinmilitones irreprehensibilem, non nirpis Incri citnidum, sed aiie
Soltis perniiiiisit. Sed cl militaris jnramcnli a Jhri- ninn ab avarilia. Et D. Ptiiiis epist. I , c;ip. v , 2 ;
«tiaiiis milrliltiis piitslftri sttliti iiicmiiiit Vegoliiis Ilntv«v«T£ TO £v Tjvtv 7ro'«vtov Tow O;o">, 'X/i at^/ooxrr,-
1fc. II tle Uc lilililari , cjiisqiie fonniilain rererl 'Ms SrZf. I'ascilc gieqem Dei qui penes los esl , iurpem
Vei^bis Jinnnil per Deiim, Chrhliim, el sanctum .S^ti-
: ?!ia^stum non affcclnnles. Hieroiivmiis lili. ii , cpisl.
rilnm, el per mirjealatem imperatorh qnK seciindum ,
3 Iqnominia siicerdolis esl propriis sluiLne diii-
:

'Smmgeiieri hummiu diligemlaesl etcolenila; clpaiilo liis. Hiic speclat qiiod refert Sozoinenus lib. iv, cap.

poiit .^nraiit aiftem mihtei, omiiia se slrenne (acluroSy SS; e< Mcephorus lib. ix , cap. i'^. Si)pbroniuiii
^ie prieceperit imperator : uunrpiam dcserliiroi mili- quenidam f^xauctoinlHiii fuis^e , qiiod avaritiic sludio
linm, nec-mortem recnsaturos pro liomana Kefmblica. in EcclesiiC pecm^ia Tuicstiim fecerit.
TEievTato'j tyoStou) Eiirliuristia iii iiioribuinlis via- ijtjifo>tteiJ •'.onc. Laodiceiii can. 4 nspt rou iii} :

licmn appellainr, (iuoil abcnillibiis ex liac vila, el a,l B t:zrj *l£oaTtzo'j? Savsi^stv, y.ai toztu?, /«t t/; /£70jutiv:<c
'Deiim cogiiaiilibiis ac vebiti iier inslitiientibiis , ea
, -rrMolia; >a;xoiv£ v. lJsur,B >iatoAt«i sunt cuni lcrlia ,

detnr veliiti pro siibsitlio viic. Sic in eoncil. Ciirlhag. (wrs snrli usnraruin noinine accedit. Suijas, riutoW,
IV, can. W, ei in epistohi 5 Stxii I'. K. tom. Ml Cnn- To vj-xtT-j To-J rs^aXaioy et rursiim : •h'Ji6iii.; ii-zv»,

•cil. ttissMS fl synodo coiidemnalui esl


: ila lamen tlt , uoi')tJi'j; tyo^j Srxrj, r.cti to f,pL'.T'j ovtoO. Ileoqne
Hh ultimi die rialicum ei non denetjetur. Syiiesins yjuioVtTuof apnd H irpocrationem et Suidoiii Gellius
•epist. 07 ail Theopbilum .Mevan(lri;c episcopiira de lih. 'xviii, cap.li; Est iiiilem lieminivis, qiii niimennu
'Lainponiaiio quntlam excominiinicato loqneiis 'ToO : totumin se habel , dimidinmqiie ejus : nt Ires atl duo,
Si /utTttt Tiiv K-y>vnim ei; TicJ iifx-rrrr' z<rfi5p«v qnindecim nd itecem Iriqinla ad
, viqinli : liottoitov di-
ov£7T£a-^«. TotoOtov ojv -ruauTW «rjVS/^iJpf.itera, elirpo^ midia pars uniDscujnsque rei est. El ap .d Siii-
Trs^^Tsts AaaTr?.)vrav& ro "/^Oi^rj, yi-xi. ii irJpta Tcc^cetvat dain StSo^Oat Oi O-iwvOV <rTOKT£'J£tV «•'oouu£v'<tr

Soxjt, trvtrr.» i^fii^x XO'; tots TraottJoufvotr Trpi^^tJTiOotr, Ttxp r)7.ty>/tov TOu vuv btdor^evo* Vide iniia ad
xotvj/vtof? aJTiu ft£ra-)oOvat finSzi; •fv.o «Troftivot 8:- can. 108, et adde locnm Hieronvmi Sclciil (enera- :

itau^iyoi iiioi. Avycp^.fcBili T.i,-K«\fj STri TOtf «urotr tores argnmenlari ac dicere : Dedi unitm modium, qui
-ij7fO'5t>«;£t7T<o, x«i 7Tac« xn; iiifm^rrx; rrvj
' r.at (pt).a»- salus (ecil decem modios nonne justum esl ut malium
;

'6otiir«u ^•jyfi; Trift/vjirM zf,; <i'j;'pii>u.n; to trWiiitia. modittm demeo phis accipium, cum illedemea libera-
ttemisi antemauetorilatem soleendi ird sneram sedem, litate novan et semis de meo liabent. Coiistantiiuis i. i
Tanlum igitur mt/ii siimpji, accederet Lamponiam si Cod. Tb. de Lisuris r,uto),[af Irugum tiilil. Veruin hii-
mors, el iieerlus dies morlis viderelur ade.^se, miod jusmodi rrugiiin agricolis mulno dalarum usiirx ad
permiserim omnibus qiii lum aderant [Lf gcndiim trafHe- ' ceiitesimniii modiiiii redaiUc sunt a Justiniano I. ,

'
foiimBmioticm impertire :
rint, in fiitnrol prM/);/(i.'ris ei Eos qiii, 26 Cod. de Usiiris, et nov. 32, 33 54, cap. ,

nemo enim vi/)ftos mialhemate mihi inoriutiir ! Ubi aii- 1, uiide desuinpta est aulbeiitica subdila d.i.Cum
lem conr^iluerit ex yrari morbo, eadem condilione ob- non Cod. de Usiiris. Speticruin iisunE
/'i«m(^i(i(iii,IC
'H0.rius pientr si(, et exspeclel a divino tno el humano dicuntur Hioronynio iil est m.vzCi-j, ul recle Gi;eei
,

•animovenia; sigiinm. Ailde can. 2fi hiijiis codicis. lib. xxiii Synopsis Basilic. lit. iii, tie rsitris , cap.
,

««owLtivo-jf Populus olini in Ecclesia iribus gra- 66. Vide Scholion. et /. Erunienti l2,Cod. de Lsurii.
dibns dlstinguebalur eranl enim it^Trjj^oOu-vot, -Kf:-
: ixaTo^jTx; ] Hemiiili:T! seii fnigiiin iisur.e ali;B a
TeOovTSf, et usTavooOvTEf, caieclinmeni, lideles poeni- eentesimis peeuni;T". Ccniesimain usuram legitinuni
lentes. CatechHmeiionim auleni tluo genera fciisse ex pecuiiia^ usurani oliin liiisse imtissiiniini esi, \ide
hoc canone constat, unum eoruni qiii aiuliebant ver- Brissonium in Seleclis et I. i, § 2 Cod. Tli, de Usu-
bmn Dei et licri cln-istianos vokbant sed nondum ris .•Dosilbenm lib. iii ; Volusiuin .Mieciadom ; Chiy-
,

peiicrant baplismnm , et ii dicibaniur audieiites sive sostomum hoinil. in .Matiii. lvi p. 562; Si-ioniu"m ,

awlitores. Alii qiii jampridem arcessei-ani et in (ide lib. rv, cpist. 2i. Cenlfisima aulcui u?ura l'iiitqti:e
,

reiite insiiiuli, baptismiiiu petebaiit «i dicebantur in numraos alienos singulos Btiinnios sini^uiis iiiensi-
compclentes. Audientium sive anditoriim meniimt bus pr.eslaret usura; quippe olini ut apud Grecos, ; •

TerluHiaiHis lib.de Poenitenlia ^emo sibi adulcliir, ita ct apud Romanos nienstruae
: nnde, ui elegiinter :

qiiia inter otidiiortim lyrocinia deputatur, r/iuisi eo •Basllius in psalniHm xiv, pag. 159 m-.s; -oxiom :

etiam jhihc sibi delinqnere ticenl, an alius inlinclis esl TTxzipi; fuere, Si ad annos uthodie conipules, cente-
Chrisius. alius audienlibns? Itetn, Audienles eplare in- sima est.qute duodecim nunimos in annum prxstai.
tin(-b'o)im , noii prcesumere oportel. Et lib. de Pr,E- Bqttoirtodo-et^Pliniiis lib. x, episl. 62, dicta h.nec usura
«cript. 3<h'er9«s hperel. eap. 41 Qiiis caleclnimeniis, Grccis T6-.tof eTrt apa.y}j.n, quod drachma esset cenle-
:

qnis {idelis incertnm est, pariler ndeunl, pnriter au-


, sima parsminDe, Constanlinus d. I. i Cod. Theod. de
itinnl, pariter oranl. Cypriamis lib. iii epist, 17 Vsuris, usurara ad veterem ceniesimse^raiionem re-
, :

Aiirfie/i«it(s, si qiii (ucrint periculo prwventi , el siin vocavit frugnm vero usuris modum iiiiposiiit , qui- :

exiUi conslituli, vigilanlia veslra non desil imploran- bus nullus satiscertus positus haclenus lueiat. IJsursB
,

libus diriuam graliam misericordia Domini non dene- , centesima; ratio aucta sub Valeiitiniano Sen., sub
gciur. Competentium vero meminit Augustinus lib. qno el awi festimalio aucta fnit vide 1. iinic. di ;

de Coia pro mort. bab., cap. i2 Paseha appropin- Oblat. volor. Cod. Th., et I. xiii de Susceptorib., et I,
:

manle, deditnomen inleralios competenles ; el homil. u C. de veleris nnraismatis potest. Kotaudum d. le-
49 Qiiod dico compelenribus et ftdelibus, audianl
:
gem primani unico tantum ineiise ante coiicilium
pa:nitenles. Memiiiit et Hieronymus epist. ad Pam- Niea^num latam fuisse, cujus can. 17 usur.c cenie-
- :iiiaf hlnm et concilium Agathense can, 13
; Symbo- siina;, ct «utoiiat juxta clericis iiitcrdicimlur: ul cle- :

.'itimetiam placuil pablice in Ecclesia compeleitlibus ricorum ai<T-/^co-/.tp^ta modum imponerent Nicaiiii
'priedicari. Leo 1 P. R. decret. eap. 2 et 12, electos Patres. D. I. i de Vsnris lala esi anno 523, xv cal.
,

vncat iti baptizandis in Ecclesia eleetis Ireec duo lem-


: .Maii, Pauliiio el Juliano coss. Firmicus lib. ii cap. ,

yoru de quibus loculi sumtts, eseelegilima, dileetionem 41 Nttitqtiam peeuniie (enus exerceas vel alienit : .

veslram monemus. neeegsilatibus vtiserum tibi pccnnns conftruturaug-


,
uso i;o?.3oi; ti; vS>,n fxij -(«TaSKcvsr.) ftrttrzojniv ] tiiendrtn. Vide Ghrjsosionram, homilia in-Matthxuiu
- - - •
ii
, :

m C. JLSTELLI NOT.£ m
VI pag. 53 et 5G, n. 5t>2; Basiliuni liomilia iii psaL A xai TTovTaxo^ev «v57riX/j7rTo; e"'r) Sancinutt , ta-:

»iv, p. 158. Nov. Jiislin., 32, 53, 54. cros per omnia sequenles canonet quispiam ad
, dum
x«6>iff9«i £v fi£(7w Twv ir/ieTfiuTso-Jv] Sic caii. ordinalionem episcopatus adducitur, considerari priut
fivi

^24 OO : Set Sikzovov epiTzpo^ifJ Trpso-^uTEpou xaei^so-^Jat, ejus vitam, secundum sanctum Aposlolum, si honesta

•iVon oporlet diacomim anle presbyterum sedere. Hie- et inculpabilis el undique irreprehensibilis sit.

roiiynius episl. 85 Audio : inquit, ad tan- uuemdam, Siazovtao-wv] Diaconissarum frequens mentio apiul

tam erupisse vecordiam, ul diaconos presbijteris, idest rerum ecclesiaslicarum scriptores. D. I*aulus Episu
episcopis ante(erret quid paiilur mensarum et vidua-
. ad Rom. cap. xvi, 1, Phoeben comniendat, qux eral
rum minister, ul supra eos tumidusse efferal, ad quo- diaconissa Ecclesise Cenchreensis, ouo-trv Stizovov rn;
rum preces Cliristi corpus el sanguis conficitur? £v Ktyyp-.ais h.ylriaici; el Ignatius episi. ad Antio-
;

mx^ixTzziiisdai. aOtoj; ] Auguslinus liseresi 44 : chenses salulat za; Staxovouf. Plinius junior ad Tra-
Paulianos baptizandos esse in Ecclesia catliolica ISi- januin de Christianis scribens, niinistras vocat, lib.
cceno concilio conslilulum est : unde credendum est X, episl. 97 Quo magis necessarium credidi, exdua-
:

eos regulum baplismalis non tenere, quam secum muUi bus ancillis quoe ministrce dicebantur, quid esset veri
Jiwretici, cmn de CallwUca discederent, abstulerunl et per tormenta qucerere. Theodoretus lib. iii, cap. 14 :

eamque custodiunt. Sane Paulianistas sive Paulianos Fuvij '/«0 zi; i-nianao; ev eu^xtSetot, xai toO Trif Stazovraf
: Mulier qumdam illustris ob pie-
iion bapliiasse in noniine Trinitatis constal, quia «;tt.)fiivri x.u.p[(7p.oLzo;

ChristuiH purum esse honiinem credebanl , et Triiii- tatem, et diaconisscB honore dignala ; el Sozomenus
latem aperie negabanl, unde et S^uTspot louSaiot ap- lib. IV, cap. 24, scribit Elpidium Satabenum episco-
pellnti sunt. Epiphanius hscresi 65 OiJTot Si tov : palu exaucloratuni , quod Neclariam quamdam ob
touSato-fiOv napvfOei-povn;, oJSiviitptaaoupm twv B jusjurandum violatum communione interdiclam, pce-
'jouSattdV SeuTSoot "louSaiot x).)j5ir)Tovtat ,
y.£zTijfiivot ,
nitentia nondum peracta, ad diaconiss.!: dignilatem

xat SafxoffaTiTat. vero judaismum corriimpeales,


Hi admisisset NexTafiaJ Si Ttvet, Stct napa^jaati; ffuv9r,-
:

nihilampliusJuda:is habenles secundi Judcei vocaban- Z(uy xat opxoiv azotvwvrjTOvyevofxivrjv Staxoviaf o^twoavTa.

tur, et Samosaiita;. Nicetas in Thesauro orthodox;e Sic legendum Stazoviaf ex Nicephoro coiigtal lih. it,
lidei, lib. iv, hicresi 32 : Zenobice SyriamPhwniciam- cap. 45; non Stavoiac, ut perperam habet Gnccus
que cuni Paulits obsequi vellet, ut quai Judais-
regenti., vulgatus codex. Epiphanius tt/j eirSuTiSaf vocat hxresi
mum profilerelur,ipse quoqiie unum esse Deum docuil, 79, et Laodicenum concilium, can. 115 hujus codi-
qui Vater et Filius , et Spirilits sanctus unus idemque cis. De diaconissarum autem rainisterio vide adnoU

dicerelur: Unus enim,inquit, Deits estet Filius ejus in ad canonfiin 195 bujus coJicis.
eo, quemadmodum in liomine serino. Idem tradilEpi- ;^£tj5(.9£(Ttav] Xtifso9eo-ia hic accipitur pro ordinatione

phanius loco cilato de ejusdem ha?resi loquens, seu consecratione , non pro benedictione. Sic d. ca,»
*ao/Et 5i ojTor, 0eov riaTipa, zai Ttov zat a,tov nonc 193 hujas codicis et passim. Duplex enim olira
llvEuiia Eva 0£O', £v esw Se a£t ovra Tov «OtoO ).oyov fuit -/tipoOiaia, Eu^oyiaf videlicet et XEtpOTOviaf , Ht ait
xat TO TTvEOpta aCiToO, a-jTip iv avSptJTTOU zapSia o toio; Tharasius patriarcha CP. , aet. 1 concil. Nicaini ii,
loya;. Asteiuit autem hic Palrern et Filium et Deum tom. III Concil. ; nec /upo^taia semper fuii conse-
Spiritum sanclum unuin Deum esse : in Deo aulem crationis syrabolum, sed el orationis super hominera
temper esse ipsius Yerbum et Spiiilum ipiius, quemad- cui manus imponebantur. Impositionis manuum qua;
modum in hoininis cordeest proprium verbuin. Paulia- ad ordinationeni episcoporum et presbyterorura per-
nisla; auieni sive Pauliciani, et Samosalitae appellali
linet, meminit D. Paulus 1 Tim. iv, 14, et v, 22;
q
sunt a Paulo Sainosateno Anliochi;e episcopo, ul el Optatus Milevitanus lib. i In Donatum tunt hte
:

senlentice lalm : quod confessus sil se rebaptizatse, et


tradit SuidaS in VCrbo Miivrif naO>o; 5i Ttf aiiyxpo-jo; .

auToO ETrto-zOTTOf 'AvTto/£ta? TWf fi£-/a),)jf, ez to-Jtou episcopis lapsis manus impositisse ,
qitod ab Ecctetia

zat ot nau)t«vot. Fuit e'l alius Paulus Samosaienus aiienum esl. Hic enini impositio manuum pro ordina-
Manichsoruin haereseos instaurator , a quo Pauli- tione sumiiur, quam iterari non debere veteres judi-
ciani, quos Balsamo perperam confundit cum Pau- carunt, adeo ul si episcopis in ha;resim lapsis, vel ab
Jianislis. Cedrenus recle: iiau).tztavot ot zat WKvt>^afot. hsrcticis ordinatis, posteaque poenitentibus pax d»-
MeTtovofiao-9nT«v 5e avTi Mavtxatwv Uau)iztvot a:^o retur imposilionc maniium, si in suo gradu manerent,
n«u)ou Ttvo? SafiOtTOTewf uioO -/uvatzof fiavi;^«iaf K«/.- non eranl iterum ordinandi. Yidequx supra adiioia-
Xtvtznf To'jvo,ti«. IJem tradit Matlh«us
Blastares in vimus ad can. 8. Irapositio vero manuum bencdictio-
Synopsi, ubiaperle Paulianislas a Paulicianis disiin- nis adbiberi fuil solita, ut jam dixiraus, lapsis pocni-
3la teiitibus , et redeuniibus ab haerelicis ad veram Ec-
guit. Historia miscella in Nicephoro lib. xxiv :

nichworum vero qui nunc Pauliciani dicuntur amicus clesiain. Cyprianus lib. ui, epist. 14 JVam cum in :

erat. Paulicianorum hxresim in Thracia propagaiam minoribus peccatis agant peccalores pcenilentiam juslo
fuisse sub Constanlino Copronymo , Theophanes
tempore , et secunditm disciplina; ordinem ad exomn-
auctor est eamque a Michaele iniperatore ilamna-
,
logesim veniant, et per manns imposilioiieni episcoj» et
testalur eadeni llisioria niiscella in ejns Vita cleri jus communicationis accipiant. Itein baptizatis.
tam :

Divino sane zeloimperalor piissimus molus contra Ma- Illeronymus contra Luciferianos .4n netcis, iiiquit,
:

nichceos qui nunc Pauliciani dicunlur, capilalem etiam Ex:clesi(trum hunc esse nwrem , ut baptizatit
,

animadversiouem promulgavit. Sed et Monianistx D poslea manus imponaalur, et ita invocelur Spirilus
bapliiari jubcnlur c. 112. sanctus; et Cyprianusepist.73, ad Jiibaianum : Quod
au£0tnTc.t zai «v£7rt),)i7rTOt x^ipozoviaOwJci.y] D. nune quoqiie apud ttos gerilur, ut qui in Eulcsia ba-
ad Timoth. cap. iu, 2 Su tov into-zojrov plizanlur, per prceposilos F.cclesice offerantur, tl per
Pautus 1 :

«v£7ri)j)?rTov e'vxt. IreUitus lib. 111. advers. hKres., noslram orationem ac manus imposilionem Spiritum
Ab apostoiis insliluti sunt episcopi in Ec- Siinclum consequanlur. Omiiera denique elecLioncni
cap. 3 :

etpostpauca, Yalde peijeclos et iireprehen- cujusvis ecclesiastici mlnistri per ejusmodi nianuum
desiis;
omnibus eosvolebanl este, quos et successores
sibiles in
impositionem olim rieri consucvisse dubimii noii est
suum ipsorum luciim magislerii Iradentes,
reliiiquebanl nec enira diaconissx, hypodiaconi, lcctores, cxieri-
quibus emendate agenlibus fieret magnu uliUlas lapsis que miiiistri ordiuabantur , sed tantuni super eos
autem summa calumitas. et Justinianus 1. xli. C. de fuiidebatur benedictio per orationein et iinpositioiiem
Episcop. el clericis : '.ixo).ou9oOvT£f Si zai Tji 5iSa7y.«)t« nianuum. Vide adnot ad can. 115, infra.
Twv «•/ttov ToO av£7rt7r).rJ7rT0uf o^et/eiv
aTro(7To).MV , ir£pi ev Trj zuftaz^ y(>vu x)tvovT£f, etc.] Velus mos Chri-

^eipozovilaOci.L zo-j: iipia;, Insistentet eliam doclrina; stianorura fuit genibus flexis seu de geniculis adorare,
tanctorum aposlolorum de creandis irrepreliensibilibus ut loqiiitur Tertullianus. Eusebius lib. v, cap. 5, de
sacerdolibus : el iiovel. 6, cap. 1 : e£a7ri;ofx;v, to'c Christianis agons qui in legionibus Romanis sub
6etot; Sia jravTuv £7TOit£vot zavoaiv, ijvtza Ttf e7rt X^'-?"' M. Aurelio siipendia merebant, iia scrihit 'tv t^ :

TO»iav £7riffzo7rof a^otTO, o-zoTreioSat -rpoztpo-J aUToO TOV »roos' TOuf 7ro).efitouf irap-xzaitt yovu ^ivTaf ejrt ZVJ '/iSv,

TJv Oliov «jriffToiov, £t cf^vof zt x«i '/fiifiTrrof x«T« 10 oiz£iov Sfiiv Twv t Jj^wv lOo;, iiii Z'x; wcof TO»
f i«v, xttri
tOii AD c.omcEM r.A.N. fxci.es. (oe

t>-6v tKSTia; TfiUTtiaOui. Iii iiiufiiiilii iii ipsaijne acie, A Aoii fiti nns gravnnl, si caplivi ea (omedcrint, qiuc
ijeiiii llexo in lcnnm iiS(iiii\ iiiii iioilriiriim jirecatio- qui in eos domiiiiiim oblincnl, cis apposiicruni.
iiiiin liriniriiis iiioxcsl, iiil sH/i/i/ii(ri(/Hm Dcucssc coii- ur,o-£<76vT£,| Dliiii iii Kcclcsia pliires cr;iiil aiii-
vcrsos. hvoiiiit ;iiiU'iii hic faimii iliciii (loiiiiiiiciiiii ct iii;idvcrsioiiis gr;iiliis, Tzyo^^/K/vrn; videlicet, uto unt;,
iiieiliiiiii intiMvalliiiii iiilcr l'ascli;( ct IViileco>toii, iii (nroirxojTt; ct (7uaT'ja'f. Oin: iiiin istoriiiii iiieiiiicit
(|iiiliiis prisci sl;iiitcs ;iilonili;iiit iii iiiciii(ii'i;ini (lunii- Grcgorius rgns il. cpist. can. II, ct ISasi-
Tliainiiat'
iiica; resurreclionis. I.l lost;itiir auctor (|ii,Tslioniini liiis in epislola c;iiioiiica o ad Anipbdocliiuni, can. : ;">

ad (irtliodoxos, qii;c Jnsliiio Iritiuiiiiliir, (]ii;i'sl. 115 : (I yiOi/Ju^ju; , ni'j':ir.'x:ii£/.utzi-rj TiTrjupa yLev tz.,,
T6 5i £v Tjj xuotayiQ ,ufl xAtvgtv yovj, r7Tjfi'.o/6v £0*71 T6f aJ07xJ.at'.)V, 7:£'JTi 5i U'/.pO''.rxiv''; , Ttrjijupu 'JTro^TiTtTf.iv,

uvaiTTuai<.>i, Si i; rfi roO XptCToO ;^«otTt, Twv t£ xKi iv tj-jvtnTii; Qui iidul eriiim coiiimisil, cnnit
:

«jta()T/./xiTMV, xat toO $:t' aJToiv TjOavaTw mJvov OavaTou qiiindecim : quuluor quldcm uiiuis plornns, qiiiuque
>)i,£u'/£ow9n«=v Non flcclcre autcm (jeiiu dic doiniiiico,
: vcre audiens : qualitur succumbcns, el uno sums. Esl
reiuTrectionis est siimliuliini, qiia Ctirisli ijriitiii el n autciii 77/.i'7/A«ui7t,-, ciini qiiis adinisso pccc;ilo cxtra
iwccalis, et u mortc, qiuv iib illo inlcrfccla csl, liherati ecclcsiaiii slaiis, ciiiii luclii il lacrymis cos qiii in-
tiimiis.El ile 1'oiitccosle ; liv Vj oO /j.hoy.vjyo u, iirw^ri grcdiuiitur orat ul pro so iiiisci.coidiaui Dci elico-
«ToiiuvauEi T17 rijjLEpy. ^fi; xuotvx«;: Jn qiia genu non roiit. Gr;ccus scboluislcs ILirnicnopuli iu epito:iie ca-
f!ecliinus, quod ccdcin loco liabendu sit qiio doininicus uonuin sect. 5, tit. 3 : llooTx'/.ai.'..v, i,'/ouv tito Tf,;
dies. 'roilnlliaiins ilo tioron. cap. 5 Die domi- iiiil., : i/.-/.'kritjiu; iazuiitvo;. xzt t6)V ei^jiovtojv ntoytv'.; uTrio
iiico jejuniuin ncfus ducimiis, icl de qeiiiculis adoriire; cJr.O £ yjtjOut : l'lorans, lioc est stans e.clra eccie-
cudcin immuiiitiitc n die 1'ascliiv iii 1'ciitcioslcii usijuc siain, et ingredicnles orans ut pro se prcccs fundunt.
fjUudcimis. Va llicroiiyiiiiis ;i(lvoi'sns Liicilci'i;iiios :
B lliiic olcg;iiiter Tertnlli;iiiiis ili\it, l''rntribus legalio-
Die dominico et i>cr viuiicin l'enlccoslcn iicc dc i/eni- Jies deprecalionis sitw injuiigere; otGypna.ius lib. iv
ciUis adorare, et jcjiiiiiiim solvcrc, multaqnc qmr scri- cpist. 2, painilcnlia dcprecnlionis errorcm pristinum
jita noii sunl, raiionabitis sibi obscrviitio lindienvit. confileri. npo'j/'>,'/.vTtt,i; cxcnipluni cxst:!! ;ipud Lusc-
,Legiiiiiis taiiien II. I'aiiiuiii ipso toiiipoie (piotl iiitei'- biuiii lib. v, cap. 28, ubi dc iiatali qiioda:ii agiliir:
labiliir a l'asolia ail rentccostoii Tyri hlloie posi- iii MiTa 7:0/.),/if (TTTOUf^/JC '/Ot 3ax^U(0V TZpOtJTZitJttV 7.£yj-
tis gciiibus ailorasse, Act. aposl. cap. .\xi, 5. pCJOl T/7) e77tTx6770J, '/U/fOUSVOV U7r6 ToOs r6§a,',
OU LtoVOV
apov 770T.)4/.ov paiiein Diacoiii olini
TWV £v T'I> /)/)0';), U/'j.U. xat T(7)V Xat/.MV (7by/iat T; TOtC
Yi mtt'jip-t'j\
8a/pu(7t T'6v t\iuiz').uy/voj i/iikrfjtuj tou £'>,£/,f.t vo; ,\ot-
ct caliccin iiiiliislniliaiit JLirlyr popnlo. Justinus
cTou lioc csl, iiiterprcte Jlnfliiio, iVh/(i's tacrijmis,
:
lipolog. - Ot zaXouusvoi 77«^" naiv 5iax'.vot, oiooa^iv
:

crrorcm suitm depeiis aiile pedes Zepliyriiii episcopi


izaffTw Tiuv Tuf:vj-''i'j y.zzvXa. irj u.Tzo toO £'jyja^'r7Trj-
proslernit, et vcsligiis oniuium, non niodo ctericorum,
OivTOf ac.TO'j zat o"vov. •/.al •jdKzo; , y.'/.t Totc oj Tra^oOctv
scd clinm taicuruiu, multa cum Inincnlalione provolu-
«iTo.E;ou(7i Qhi' apud nos diaconi dicunlur, dnnt uni-
:

liis, in Incrymas ct miseraliones oinnem provocavit


ciiique curum qiii adsunl pcrcijiicndiim pnnem et vinum
Ecclcsium, ut indidgenliam sibi a Clirislo conliiiuis et
e! aqunm, qntv ciiin yrnlinrum nclioue consccrnln sunl,
jugibus pro ipso prccibus implorarcut. Et Svne^ius
cl ad eosqui absunl pcrfcrunl. Cyprianus itnw. S, de
epist. ()7, ad Tlieo;duhiiii Alexandriiiuin episiopnin
lapsis, IJbi solcmnibus adimptctis cnliccm offerre dia- :

A«,ajTO)Vta'jOv. iliquit, 'iua'M tO.ty u.tii/.iu; Si yllutjui


conus prasentibus Cxpil.
6uo),o'/t'j; t6v ti.t-/'/jv, t-/ji TTJ'/ Sfxnv, £xx),»)(ria(rTixojv /^-.v
xu.ou^raitvl Socraies lib. vi, cap. II, ile Allianasio
f,
6'iwv£to-/0(/£vo;, xatTOt /'.tiSaxjOutov If-Saxpua i/ yizu-
loquens Kat— p (7Tz£a; Oti xovoj x/)p'JHai iu^yjv, Prwce-
;
votu; (J:'j/'/)X£, x«i 5/)U0j xiTn,- oOtov i^.-.Tncaro' u '/.'i'/'ii zoii
vit dincono ut oralionem pra^dicnret : liinc iilai Irc-
0£5..yuivoi3 iviva.ripriTU' TOu ("^e 'XvGut Trjv «0'£v7t/v
(lueiilcs iliaconoriiin ;o claiiialioiies iii Gr;ccoruni et; T/,v zaSiopav i.vtTztylu
lecaTtx/iv Lnmponiaiiunt :

litiirgiis: L'j5aaO£, ot xy.T-/i/ou;jt;-.oi' 0' ncTot, ucjp licj


Jason rcum injuriarum, isie autcin praieuiciis
fccil
XaT*)/0'JU£'>MVO£i39&»a£V' UCOt'/aT'/7y^0U^tA;VO', Tzr.OI7i^/jBZi '.

conlcssione probaliuncm, p:cnainferl, proliibilus eccte-


iteiii, T« ayta Totj- cc/iot;. Cliiysostoinus i;i Episl. ad siusiica commiinione, quunquiim emi\il tacriimas ex
Hcbr. cap. ix, lioni. 17 : 'o Smy.o-jo; u-inVJf i<7Tw; pieuiicnlin, el populus snpplc.c itlius ptvnain depreca-
ft-y».).ri T/j o.'.jvii, yotzr/i Tn ^on '/.ubuTZEp Tif x/j-.u? tus sU. yerum ego mnnsi in liis quce decrela fieranl :
T//V ytipit aipt-cJ tt; t6 u-,|.o5', touj y.iv /.xXti. T0'jf 5e sulvciidi autem ancloriir.lcm ad sacrnm scdeni remisi.
a— £(6y£i, TOUa ^£v £/,6aAA£t, TO'Ji Oc iizi/rjtt Diacoiius '.

\v/p'M(ji; autein esl, euin quis cxlra ecclcsi;iin st.ins,


in uliiori loco stans magna loce, lerribiii clnmore, ve- (liviiias Scriptiiras audit usque ad leclioncni sancti
iiili quidam pra^co, ninnus suslollcus in nliiim, niios
Evaiigelii. Scholiastes Gr.-ccus loco citalo : o'«xco6i-
qnideni vocnl, ulioi uiilem proldbet, alios cxcludil, alios ix76? i^^TavTO Tnf ezx)-r)Ttaf, pti'/
f/.ivoi t Tii,- u-ju-
inlroduiit. Iliiic planiini est verbuin z/jcJo-aEtv, qiiod
'fjuitjt ; ToO a'/tou £ua'/'/£)tou. llCin, ' t\y.co''.}'yiivo; . r,'ir,\jv
saccrdotibus atlribiilinu oytlicj ct £ut/-/'/£lt^-<;6at s giii- £'-.(.1 iv tw vapSnxt. Audiens, lioc cst sians
'iu-.ay.tvo;
licat, in diaconis illud iniiiisteriiim declararc, qiio,
joiis narthcce, hoc est, prodronio sive porticii

dato or;irii signo, aclioiiiiin sacraruin ritus ct or.ii- tciiipli. Vi le adiiot. ad can. SO, infra, iTZ',r.z',:u ;,
jiein iiioderabantur. Id testatur Maltli;ous Blaslares
cuin quis intra ecclesi;B sep-la post snggesiuni siai|
in Synopsi Graicnrinn concilioruin iiondiiin edila, bis
et cuui c;.techunicnis egredilur. I.leiii scbolia-tes :

verbis ilp'/.yto'j i^v.ctoi^jrt; ot5<-/ovot -ots 'E ou^'/ouTt


:
D 'r77077.^777(,)V, Y,'/OUV £'Jt6; T'6f £XX/r)(7ty? '''77a'J.£V0;. 67TL-.'f^£.
Tra^tTTauEvoi, xai Taj T/if iepv.; T£),iT«r e/TiTijooOvTii
ToO a/J',tji'Jo;, •//.'. tctp/ijy.i;o; yt uzojv /uziiy','ju.ivt,iv •
vjyfot;, Y.t/i T';j oioaotw Toti iv tw y-f>to&Jvi ctiy^ttVJO-jtjt
Succumbens, lioc csl slans intra ecclesinm, posl sng-
otazovoij t6v xki^ov tWs 6'j.EAouo'nc yt:tiT'.at i/.'^'.i'j..<jit.i;
gestum et cuni caleclinmeiiis e.riens. l-jtjra^yt',!; iii.--
Twv T£ >'aT/)^ouu€V'.>v /.ai twv 77t(7Tojv Dincoiti qiti ora~ :
iiiiiiit caiiOii io liiijiis (i.licis. h.»i aiiieiii o^Oo-TaiT^c
(

rinm gestanJ, sacerdotibus assistcntcs el sacri ofjicii ciiiii (|iiisciim liilcliliiis orai, iiecdniii taineii ad s;ii ra-
oraliones observantes, pcr orarium eis qiii siint in nin- iiieiiNi adiiiiiliiur. Suveo^t'.'),-, :iit Ideiii scliolias:es,
bone diaconis signijicant, quando oporleat vel ad cule- r,'/ouv TOtf 77t5Toij auvEu^ouEvo,- , Tiuv a-/tuauuTt,iV
chumenos vel nd /ideles oialionem flectere. Sic iii Ju- y.-OTXtti uitovy.ivo;,
iteoruui synagogis, legeni e pulpito recitanti adcrat /oiptTztu'/.oT:ov; ya itivw, Ctc.] Id c.iiifirniat c»n.
aliquis niuiiii sndariuin teiiens, qiii populo signiim Jiiijus roilicis,'et Daiiiasiis
9.S P. H. iii opislol;i .kI
ilaret ut anieu diceret. ut cx ralihiiiis doclissiiniis
episcopos Niiiiiid;!; toin. 1 Concil. Chorepiscopis, :
r.;»saubonus iii noiis ad Vopiscnni observavit. De ora-
iiiqiiil, noii licenl snccrdoles cnnsccrure ncc diacouos.
r.o viilc adiiolal. ad canonem 126, iiilra.
Lco I P. K. i'.\nsi. ,"-8, ail episcopos Gl i;c el Ger-
(5oo)a(i Tt 7Tf6r uM'j'//:r,v 5£?'/u.ivouf] Giegoiiiiis Tliau 111:111 :c di! cli' rcpi^copis loqiiens : Sam quumvis, in-
Mialurgiis episcOjUS Neoc;csarieiisis iii cpisl. c;inii- (l'iil. t-Hin rpiscopis plurima iltis ministeiimum ccm-
iiica, i\u,v iipud Zonaram ct li;ils:iinoiieni c.vslal : muiiis sit dispensatio, qua-aam tumen ecclesinsnc s re-
ti'j Ta ^r.i,ip.uTa f/j.v.; pupti, ti ipa^/ov ui/y.t/ttaxfit guiis sihiproliibila norcrtnt, sicut presbytcrornm n
TO.07a, a7T£o TT</f'ZztO'iCUJ a-jzot; / p'/.-h'j^j-.i; a'JTOi. : dincununiin comecralio. <diorcpi;ccpi auie.ii dii iiii-
Patb.u., LWJ).
407 C. JLSThLLl iNOT,-E m
liir qui regimiiuus, agris aut pagis prsposiii, ot-
iii A noniine uxoies cranl, r..iiCiiliii:a', niereliicc; Vidi'
liciu episcoiii fungereiitur, veluli vicarii episcopi. adniil. ad caii. 5 su|>i'n.
Iloruin ('reiiiiciis iiieiitio est apud seriplores eccle- a.-jjir,ij-jn''.fj ra •/i-j-j'',,afju Toi llllliailiis in Apiilii-
\

siaslicos, ct in subscriptionilius conciliorum. gel. Nobis liomicidio sciiicl inlcrdicto , cliiiin conii--
/•j&iazov Doiuiiiicuni pro teiiiplo seu ecclesia liic
I
ptuin iilcro, diiin adliuc saiiyiiis in lionfiicm dclibiilur,
nccipitur. Sic can. 50, 58 et 132, liujus codicis, et dissolrere non iicel. Uoniicidii fesl.inatio est, proliibere
iii edicto Maxiiiiini pro
Cliribtianis, cujus exeinpluiii Jiusci nec referl mil.im qiiis eripiut aniinuin, iin na-
:

exslal apud EujCbiuin lib. ix, cap. 10 K«i xa zj- : scenlium disturbcl. llomo cst, el qui cst fulitrus : ci
cjiyL/a 3i oh.ti-a iroi; y.xTaci /.tvaCrjLZV , ij'jy-/_'-ifilTai. Qiiin fruclus liuininis jam iii scinine esl.
cl ilominlca sitn e.rslruere concedilur ; et iii vita Coii- Jjipf/. J AboriioiiL^ iiiedicaincnla , seu aliorluin
staiilini : Teinpin, iiniuil, (jucc eranl Deo consecral.ii, f.icieiili;i. Miiiuliiis iii Octavio : ^unt qiuc i/i ipsis vi-
Doiniiii noinen obliiiuerunl, quod noincn non e.c lioini- sceribiis, mcdicumiuibiis epolis originein fiiluri liominis
nibus, sed ex i;)so vinnium IJomino illis juit im/iosi- exstiiiijuanl, el parricidinm faciani uHlequani par'iaM.
lim, proplereu Dominica smil appellnlu. Sic apnd
ei Atlieiiagiiras uy.0.rA'ip'L'oi'j. vocat , iii .^poliigia pDu
UuHiimni lili. i llisl. cccl., cap. 5. Kadeiii notioiic Clirisliaiiis, lA -a;, iiiqnil, T',i; u.]jO.':0 .mioi; /pr.iai-
Cypiiaiuis diiiiiiiiicuin dixit, senn. de eleeiiiosyiia : xara rroiov «v'J60j.ovoO^£v /o'^ov;
w.;, avo,6o^ov£tv '^ausv,
Locuples el dii-es doiiiiniciun celebrare te credis, quu; Qui mulicres nicdicainenlis aborliouis utenles, liomi-
cjibonam omnino non respicis, qum in dominicum ncin occiJcre dicimiis, qua ralione Iwmines (j;iiii iiatos
sine sacrificio venis. el perl'eclO:>) nos jiiijulabimus'.' cl syiioilus sexta iu
niii-iS\>Tif.to-i l'rcsljyteiiuin \
liic accipitur pro con- Trullo can. 1)1 T'j; tx «^Ltoi^wOoiota OtSo-Jria; yJco-
;

•*
sessu presbyieioruin, cui praierat episcopus sic iii :
** p.a-/.r/.,
Y.t/.l Ta; Sty^oai-Jct.; Ta guC^uozTOvK orfl.titrioiy.,
cpist. I ad Tiniolli., cap. iv, 14 : m« a,a;X;i toO h troi Tfi Tou a.ovi'jj; i-inai'^ Si'/.(ju.')l-,y.ty. Eas quce dant me-

-/'j.c,i(!fi'ji.-zo;, ii'j'in c^t i3ia t: ^o'ftizt'w.; f/ir' tTzSiirtr,,; dicnmenia parlum abigcnlia, el qum fetus necanlia le-
rhv /ti.DM-i ToO Tif-tij'jMxtfiioj : Ne neyligilo donum nena accipiuiU, liomicidii pccnu: subjicimus. Suidas
uuod in te est, quod dalum est per proplielium cum libi a,ixo/o>-^tfitov, (^Oopto'/ 'Yapau./0-j vocal.

imposilione manuuin prcsbijterii. Ignatius in cpisl. ad <7uv-o-TwTa; j Viilc a.lnot. ad c:i;i. 25 siipra.
Antiocliciiscs salulal to «yio-j KpsffCu-Eft.v, cl Upvj u .0 Tn,- -/at.iTo; ifiiva'M Gralia servatiis, id csl \

o-utTT/i/x'/ et in epist. ad Tralliaiios quid sil presby-


; (liviiio beiiclicio poliiis qiiaiii prop:isito, el aniiiii dc-

teriuin iiidicat liis verbis ; Ti Si tt^ saSjTif/iov eaTiv stinatioiie. Id ctiaiii profaiii sci iplorcs de fato tt vi

u'/.1.« r,aJijtnacr. hrjo-i (7'Jo'.?oyXot xai (ruv£OpsUT«e Tou


, nuiiiiiniiii u urpariiiil. Sio Plalo lib. ix de Legibus,
iTziiv.moyj; Quid vero est presbijteriiim, nisi catus sa- qiio loco iioenain ejus (|ui cu:ii lioinineiii vcllel occi-
cer, consiliarii et cjnscssorcs episcopi ? Cornelius urbis (Sere vuliieraverit lantuin, iiiitig;indain liae raliune
lioiiia; apud Cypriaiiiiin lib. iii, epist. II,
episcopiis cen et, quod diemonis beneficio polins liabenda sil
Omiii actu, imiuit, ad me perlalo placiiit contra'ii gratia, qui et illum inorlis pciiciilo, et iiunc imiiii.-
prcsbyleiiiim. I'ius 1 I'. R. boc noiiicii Laliiie expii- nciitis siipplicii gravilatc liberaril, sic JC. I. xxxn, IT.

Kieiis, sciialuin dixil, in epibl. ad Justuni Vicnnoii- ad leg. Jul. de adult. Licel iiitcrcmpto adullcro mulier
sein episcopuin toiii.l Coiicil. Sa/«(a( le, iiii|uil,st'»«- supcri'ij:eril, posl tain graria vulnera, qua: ei piiter in-
lus puuper Clirisli upud /lomam constitulus; el llieio- pixcral, mtigis falo quain volitntale ejiis scivata esL
iiyiiius epist. ad Ruslicuin, ixctesia liabel semlum, Vi.le Fornerium, lib. vi ller. quot., cap. 9.
cocliim presbijlerorum. i'/-j '/ovu />iv..v] llunc canoiicm explicat Ualsamo,
£
u; aSsX-.a,- ilonorius et Tlicodosiiis impp. 1. xix,
1 et Grxcus sclioliasles Harmeiiopuli in epitonie cano-
C. i!e Lpisc. cl clcr. Eum qui probabilem saxiilo disci- iiuiii secl. V, lit. 5, liis verbis Auo tIiv y.az-ny_o\ip.ijojv,
:

plinam. a/jil, dccolorari consorlio sororia; appellalionis inq;.it, rjirav Tc/^ti;' twv yovj z).ivovto)v, ^ TsXcto-
n otiv,

non dccei. lla solebant quidani clerici propudia sua, Tif.a' ij Si, Tojv ax/iowftivwv, li aTtnGxipa' '/.i'/ti ^ouv,
soiores apiicllare, et siib lioc pieialis iiomine vilia £t Twv yovu x^tvovTwv tiri , y.al apapzot, ttv.-uu jafjo; toO
-
sua oblegeie, ul iion iiiale in eos jact:>retur illud «uaOTav-tv, yi-jirr^'ji zrliv az^'>w;.tivwv' £t Si twv «xo',oj-
Martialis, jLtivwv, i%'ji CTriTw T"fl; i/.-/Xofjtrji.;. Kctt ot a.yprjr^afjot '/ap,

i-jTo; iiTTavTO tH; i/.-/Xn'7i'j;, f^ixpt t%; avxyviiutr,,;


Qii:ire iion lialie:il F;ibulla qnacris
Uxoreiii, llieiiiisnn, liabel soiorcs. Tou a/tov £ua-,7£J.tou. Duo caleclinmeiiorum ordinei
erant : unus eorum, qui genu flcctebunl, perfeclior sci
Sic cl ea notione fratrum appellatio. Intcrpres Ly- iicel ; uller imperfcclior eorum qui audiebanl. Dicil
cophronis ToJ; civou; aSs).-j>oJj tk EOwTiza TroioiJatv'
:
ergij, si sit ex ordine fleclen.^ium geiiu, et peccel, quod
o'i.'/i.pifo)-'tt; rf'j,p'j.%-jrj.iy.i'iovaa, < Ai)=Xjpo;uou,«(ruy-
peccare desinens, in ordinem iiud'u'ntium refcrri de-
-/£V».- fiou ETTiv. ) Et .Martiali» ;
bcnt. Sin ex audiculibiis sil,coiisistat exlraecclesinm.
quani lilaiidns es .^niiaiie, malri! Nam ct audienles, exlra ecclcsiam slabunl usque ad
y.ijiiiblaiiila esl libi iiuilir, Aniiaiiel lecitonem sancti Evangclii. Viiie adiiol. ad can. li C,
Fralreni le vocal, el soror vocalnr. 2.5 supra.
Cur vos nom iia neqniora langunl'' Conciliiim Elibcrit. Terlullianus, lib. iv c.iiilr;i
Lusuni ereditia hoc jocnniqne.
Marcifinein. Qnid fiuil apud te muril: s, si iixor ejnr,
Jusliiiian. iuip.nov. vi, cap. G : BoxiloatQa Si y.a't aJTa; f* coinmisit aduUcrwin ; Imbcbilne illiim nuplias ncc sc- '.'

Ti; ETit /EtpoTOvtav a'jovat'j'j.; Sta-zovo-Js, e-TS t/.


Tviv parari vull Clirisliis proliibcndo rcpiidiuin; ncc cuin
/riptia;. EiTo £/. ^apdtviu; , fi-h Ttvaj ijUvovTa; £'x£iv, miicitia liubcri, luuc pcrmitlcndo divonium. Chryso-

ti T/c£t Sr,Qfj aS£).ywv, ri iTu-/-/£vwv , i) Twv zaAou- stoinus Sicul crudclis cl iiiiqiins est, qtii caslam di-
:

yivojv a'/K7r/iTiuv (TOt; 'jcip Tfito-JTO-; t.-joaunt /pKui- miltit u.corcm : sic fatuus iinpiiisqiie csl, qui rcliiict

•jut , Tra-»; iTr.vnou; uixo^iu; Tov iauTwv T/.rifjOvcri mcrclriccin. Iniioceiil. III, cap. Qiii vir. dc .4diiller.
£iov) «).).' vi /kO' iavTu; ot/ti-J, ri /ovsiut tt.vj ;, /at 7:oin^-jTtpo; 7r.',6 t^jv To.azovTa iTfr.v] Id COi.liriIi:it
T.af/tj, ri TC/.l; ah.Otiat; aOiVf/oi,- vi Sctot; a.-j-d-j-j.t. \ 0- sviiodu.^ VI iii Triillo, caii. li-, el Agalhciisis raii. 17;
Inmiis aulcm, et ipsas qnw ni ordinaiiimcm pcrducun- 1'rcsbylcrum vcl e;:iscopiim ante Irigesinium annum,
tiir liuiconisxiis, siic cx vidiiitale, sivc cx virtiinitiilr, iil cst anlcqnuin i;d viri pcrfccli alulcin perveniul,

iion cum niiqiio coliwrcnlcs aul coijnalorum. iiul coiuin niilliis pncsumal. Justiniaiiiis ISiivcl. 12^,
ordiniirc
Oiios appcliinl dilcctos {lalibus ciii u no ninibits nlcmcs (;ip. 15, annos reqiiirit. A;Mid Jii-
tiigiiita qiiiiique

miiliiina suspicinnc suam rcplenl vilani) scd aiil soltv d.cos iii ordinaudis sive iiiiliaiidis sacerdolibus xlas
liubilanl, uiit ciim parcnlibus solis ct liliis, aut vcrc fra- liiniiita annoruui doruiila esl. I Niini. cap. iv, 5, ct

Iribus. Ilnjiisinodi crailt /7'jv;taazT0i e cc/airnTui, I Cliroii. rap. xxili, 5 A nalo triginla annos cl dcin-
:

boc esl \i;gi(ios, qu;'C, iit ait llieroiiyiiiiis .ii cpiil. a.l cejis usque ad Hutnm qiiiiiipiaginlu aiinos sic liabi-t ,

Uce;',!i., a nonicn Irabenlcs qii;i^i spiiit;ili


cli;iritale cditio Ilcbiaica, et Cbalibiica paraplirasis. C.ra'ca
aiiiore conjiincup. sic diccbantnr ab illis cncs qiios i
vcr.i cdilio LXX, qiiaiii sociiliis i sl 1'lii'o licllciii>l,i

habiubant ecclesiasticis, quorum sinc niiptiis ^ub alio Alcxandiiiius, in libro citjns cst titulus, /', eo iiioJ.
:

m Al) C.OblCF.M C.AN. KCC.I.ES. 110

iii'<i'i'iu& jiufinii iniiiUiiii su/t'<i<, i'tTlie(idiii'i'Uis(|ii.csl. \ siinuin annmi e.rccdit : ipii.i soilicel oam xlniciii iii

'"), iii Nuiiicr. : 'Ar:o iT/OTi /ai Tr.vTS stmv yui t-u-j'->, iiiniimiiis>.o nlim (lcsidoiarol lei M\\a Seiitia, ipia
, ; rr:'jT<irovT« :'t'7iv, /1 ii(/iii(i qniiique nnnis ct xnpra Oiinliim rclcrl 1'lpiMmis in Irag. lil. Ut minurein I :

(iil qninquaijiiiln nnnos. Scil lciini.ihis esl ille lociis, \\\ annorum servnin inaniimil ere iion liccrcl.
.ililiic oiiiniiiii pro ;"/'):( rivTr, li';:;oii(Uiiii osl : r.tvv.i:- Ec/v voT'T.v Ti; i^:tzrij')ri |
Cdnioliiis iirbis nom.c cpi-
7«. iil j:iiii ilorli viri oliscrv.iniiil. Hioroiiyiinis \n scnpiis in cpislola a.i l'';ililiim Aiitiooheiimn, qiia;
<'|iisl. .1«I Tli('(>|iliiliini Alo\;iii(l. a.lvors. orrorom ;ipn(l Kiiscliiiim cxslal lib. vi, r:ip. h'>, de Novali*
J.i:iiiili-> lliorosolviii. ItccordC.iir liujii aniiiiuw, cl yoH loiiuens : KaTa'/i7r'<')V -/vp, inqilit, Tijv 6'/x';.r,<7(av TO-j
2:') annos a Lcvilica saccrdo.iuin pervi-
Irilin, cliiji in 0£'/O £v ri Trr:zvj>7v-; r.'/Tfiiir,.hn toO TTPirj^jvxiCiiov
ilcbil ; aiil si iii lioc leslimonio solo Uebruiciim scquilnr razi '/J/pi.'' z'j\i £Tri7zoir'/y TO-j iTT^OivTOf a'JT'7) jjiipaf
tfrilatcm, norcrit 50 annormn licii sriccrdotem. Postea £('? TT-pEdCuTi/iio'/ z),ripov, ')? 0(ax'.)),'jofic,vo;- ijro ruTtxh;
vi|.!lnli Hiiiioriiiii niiiiienis .i Davide prxsi ripliis esl. TO'j x/.r)pou, a'/),K xai ).a(7(7)V r.oTt.hiv (£Tr-( ii-ri e-ov r,-i

(^iiiii oiiiiii aiiiiiiailvorloiol filios Levi lam s^itenloles zr/j iv x"/(vy? fit'/ •jljrjfjt — i pf/y'j i^jz a , Cifj-Kzo Y.ai &'jTOf , cif
i|iiaii) levilas |iro|iler iinilliliKliiieni sacrilioioriim iiiki- yXr,pfi'j T(v-x y-vi(r6a(), i,lif,>f7t uj'f^/f,ipri'i-ri:uia'jZ'''t toOtov
lidic aiigcscoiiloni , iion posse fiinclioiiiliiis lonipli uovov /j.ifiozrj'jr,f7y.i. Kcclesiain llei reliquit. in qua
sii;:ci'essc, si iriijosiiiuis annns in illis oxspeclaiKlns post fiilein receptiim presbijtcrii lionore donulus (iiit,

csset, quod pliiros ossenl infra a'laleiii illaiii, logoiii favore ep scojii qiii manus ilU ad sorlcm prcsbglerix
;iiiiialcin saccrdoUini liroviori ilyni oontraxiL, eami|iic iiiiposuit. qiiidcm episcopus ab oinni clero. sed
Oiii
vi;;osinin anno doliiiivil, nl tesl:itnr I Cliron., o:ip. cliiiin a iHidlis tnicis veliuis [qiioniam niinime liccbat

\\w, -' In aclis Dniidis ]ws:erioribus nniiuriis Lc-


: qneinipuiin iii leclo proplcr murbuin bnplizaliim, sicnt
litaruiH (uil, liornin vcinjie a nalc viginli aniios, el 5) linic conliqerat, in clcrum assuini) pctiil ul liunc solum
ileinceiis: el I Cliroii. c:ip. \x\i, 17, ol Ksdi:o cap. ordiuare perinillerelur. Ue bapti/.;itis in a'grilndiiie
III, 8 C'iii;s/i(K<T«»i/ Lcvitas a nulo viginli annos ct
: meiiiiiiil cli:iiii can. 151 liujiis codicis ct can. 'i.scol-
ilcinccps, ut f>ra'cssenl ofcii doiniis Oci. Scd ncc iis- ioctioiiis AlricaiKC. Cyprianus lib. iv, cpist. 7, qui
(jiie adco de ;oiaie solliciuis fnissc apo>lolos, si cac- ct biijusmodi ollnicosappellatos fiiis.se tradit. Kranl
lera coiivenironl, vol inde colligerc litol, ipiod jii- autoni clinicoriim diio genera. Alii, qiii fKleiii quideni
vcnis fiicril Tiniollious, iicc voliiciil raoliis aposto- Christianam amploxi, nccdum tamon baptizali, si iii

Uis jiivendem ejus ;i'latoiu coiilouiiii, 1 ad Tiiiiotli. moibos iiicidoroiit, in ipsa ;ogritu.linc, zai iv t^ -/.),(«,
cap. IV, \i Vrinn; (TOu T-fi; v-OTr.To; zaTC'i)//30v£iT-/). l'Jl
: in locln dccunibcnlcs bapli/.aliantur. Ilonim ni«miiiit
Igiialius ad .Magncsi:iiios Kai-luu <j£ jt',£-£( ixo />-
: Kpipliaiiijis liicresi '28 : o- af/.lmzt; zclfjz'/.-/, inquit,
Taypo.eiv :»; riXr.xiu; toO irrcr/or^/j, I os quoquc decet £zv '. ct •/.xzr,-/_fj^j'jifjfjt. 7760 T:^, z£\i'jrri; Xoutoo-j xaTa-
non conleiniiere celatem cpiscopi. Sic Eleullicrius, pro- tio-:vT;<i. j)/nr(i iiicJHi, anle si fuerint catecliumeni,
plor iiisigncin virlulein el piotatom, vigosiuium lan- moricin lavacro digni snnt. Sic prclorein .\iintlia!iiiu
tuin annuin agons, lllyrici episcopiis oriiinalus c:t, iit i;i ipso \i;x exilu rcgencrationis lavacrnm acccpisse

refort Nicepliorus lib. iii Ilist. eccl., cap. 29. mcmoral Basilius cpist. 5. Alii vero, qui pi"ofessione
Xpiaro; £v zi> :uv.-/.o(7-.i> t7it \
V). Lucas, cap. III, 23, Chiisiiani, et \.iciati5 doctrina iiisiriicti, ad cxtie-
<lc liaptisnio Ciiri-.ti loQiiens : t,t/i e.JTOf iv i 'i)370'jf mum usipie ;clatis, baptismum cimsulto iiroteMde-
o'iT£( £7wv TO(izovT« 'x.pyjiy.vjo;. Ipse aulem Jcsus erat bant, siinnl et baiuizari cl iiiori volonles, ne post
quasi iriginta annoriim iiiciiiicns. Il:cc autcm diotio acccplum rur.^us peccarciil : pcnulg;Uo quippe
illiiin

(JT^i diiplicis est Kolionis, caijiic Ciitci iitunlur iiuuc £ illislemporiliiis errore dccepii, exi-tiinabant a pe-
afliriiian;er nunc duliitaiilcr. .\e priori quidcin iio- raclo baptisnio vilani inimunem ab omni l.ipsu re-
tione accipioiida cst de cap. iii, et Joan. cap. i, l-l quirl, iiec cxpiationein aliam
nllaiii (leliiiqnentibiis
iiSiKffK^sOa T"<iv oozvj u-jzrji/, oo£'/v ; uovoy£vo'j; — cpa r. deinccps rcliqnain esse. Cni caiisam dcdit (ipinioiii
nazpo; : Spcctnviiuus (jliiriam ejus, gloriiim (luusi uni- male intollccliis D. Pauli lociis a.l Hebncos cap. vi,
gcniti a patie ; ubi y '.>, ^e-^-n afiirinantcr vocat, ul ile i, qiio etiam Nov;iIiani abulenlcs bipsis onuiino ve-
co diibiuiri iiiinime <JobeaL lliiii; fcuteiili.u aslipula- iiiaiii doncg;ilia:it. Sic ConsUintiiius imp. extreino
lur Igiialius cpistola a.l Tiallianos kk( zctl; o./u- : vit;c sii:c tcinporc, ali Kiisebio Niconiodicnsi cpiscopo
Sx; , inqiiit, £t'ov rahz-vyyy.vjo; i^a-ziir^J/i 'j-o loiy.- baptizalus csl, ut, pn'.'Ier Kusebinm lib. iv, de CjUs
vo-j, /•-'/ annos aijens trirjinla bnptiziilus csl a Joaniic. Vil;i, cap. 6i, alii cliaiii ccclesi;islici scriptorcs Ira-
Idcm Irad.t ClirysOito.inis ct Eiilliymius iii .Matlli. dideriiiit Socral. lib. l, cap. Hi
: Tlicodor. lib. I, ;

cap. III. Auclor scrnionis dc Jojiiiiio ijui Cypriaiio tii- cap. .i; So/.oin. lib. II, cap. 5i; liicronymus ia
liiiiliir : .liiMO trigcsiino cariiis assumptw baptiza o Chronico, ct Nicepli. lib. viii, cap. o4. ConsUintius
Uomino. Ilioriojynius iii cpisl. ad Theophiliiin .Vle- oiiiini moriens voliiil bapliz:iri, c^roOvri^rz-./v iooHe &a-
xand. episcop. advcisiis ciroreni J i. Ilierosolviii., 7TziCtzB'x , iit docei Aliiaiiasius de syiiodis Arimini el
de :\;tate cujiisqne prosliylcji loqiioiis : Cnm ail 50 Sclonci.-c. IdoKi ile Tlieodnsio Magno tradit Ambro-
aniwrum spatia jam pcrvciicril, pnlo enm in lioc noii sins in oral. de cjns obitu, et Socrates lib. v, cap. 6.
esse reprelicuilcndaiii, qna juxlu inijsleriiim assir.mpli lliinc vero cliiiiconiin nio:eni, el in suscipiendo ba-
lioininis in Cliris:o pcrieclii esl. V.l i5orn:;rdii^ scrm. plisnio (lilationcm, acrilcr rcprehcnderunt orlliodoxi
i dc K|'.iiili.: Jiim Iriginla annorum ad hnpiismum ipse Palr.'s. Tcnullianus lib. de pctnil., Oinne pnvtcrea,
perrcxil. Discrop:it licii.otis lib n, cap. 5!) Ad baplis- : n iiiipiil cnnclationis et lcrgiversalionis erga poeniteu-
,

ninm, i qiiil, venil qui nondiiin trigiiila nniios supple- Ihim viliuin, pncsuinp'.io inlinclionis importal. Certi
rernl, se.l qni incipiebnl csse tanquain triginla anno- cnim indubilalce venicB delictoriiin, inedium tempns
rnm. Ll Kj iph:u.ius luoresi ol : 'iiv y/p t*) /.( v ovti inlerlin fiirnntiir,el cominealum sibifaciunl delinq eiidi.
£( OT|£VV£a £t(uV, za( rj--/,-jil>-/ <j£-/«, o.-£ kr.l ZO ^M77T(C- Ciiogor. .Na/i:iir/.oniis oral. iii s:(iioliim baplisnia,
uKT,/-, Tr,t//0 T-/- !/rv £T'7iv, ui'i' rjj ni.i.fri;, Erul cnim lUiptiziiniir liodie, ne criis vi aliqua miijore cojamur,
revera annornin viginli novcm, cl mensiiim decein, iie benejicinin tanquam injuriam proroqcmus, nec ex-
qnando ud baplismum vcnil, trigmla qiiidem annorum, snectcmvs ul plura peccala congeramus, quo plura no-
sed non pleniis. Addc qua; de ea re illiislris^iniiis bis condoneniiir : ncc graviori onere priinamur qiiain
Scaliger (iliin bscrvavii |il). vi (ic Kiiie nial. lemp.
( lircs nosiric ferre qucaiil. ne una cuin nuvi aquis ob-
Ccrte ivtiis trigiiita amioiuin .'^olida; ac perfccUe prii- ruamiir, ac baplismi gratiam nanfrayio amillumiis, ac
ot inaiore tam aninii qiiaiii corporis ro-
(iciili:c C-^l, diun pliira spe alque uiiiino concipimiis. omnin perda-
borc pra!dit:i : caniqiic laLioiicm reddii Kiitliviiiiiis miis, etc. i)e clinicis ciiain quidam accipiiiiit illud
locooitato, q;iare po>t trigesimiim aan. Chrisiiis a.l D. I'aiili 1 Corinlli. cap. 15, 29 T( t70'.<:70'jo-(v o- 3».-
:

li;iplismiiin vrneiil. Sic can. 17 conciJii .Ag^itlicn^-is, -ziCfjufjoi iJ-£o T'7.v v£/p'j)v, Quid facient ii q:ii bapti-
pcrficti viii xlas diciliir; el pcrfecla ;c,as iii logibns zanlur pro mortuis lloc est, iil ipsi pulanl, qiii laii-
'!

Wisigiilhoiimi lib. \, lit. i; ;ctas logilima Thoopliilo qiiiiin liiortui sive moriliiiiidi bapli/.aiiliir. Lg.i vero,
lili. iiiitit. lit. de Liiien. § i "E/vo jo;, inqiiil, nvzc/., s:il\o incliorc iiidicio,
1 ;
iilu.i ir.tolligciKb.im pulo de
X v::if Tiv A i-ituitzifj, Lcgitiinn cclas esl qhe trige iis qiii, pcrvcrso quonimdain lia.'rclicoiuin n:ore.
:

111 C. JUSTELLl NOT^ 112

vice raortiiorum bapliitabaiiliir. Huiic niorcin indi- A toO [inSha xo vli/.a. ''jp''tfj.y. KoiHaiii/.i., Ne ex sanguine
cal Epip'lianius de Cerinlliianis loqiicns lta;resi 2S : cibus conficintur.
Kai Tt -KoaSoTiMf npayj.u. iifSsv tl; liaaf, wf Ttvwv 7rp£TO'JTi^0 y;yoiu.ny. To;
J Prcsbyteri conjugati.
uL£v TTap' auTOts TT^oy^avovTwv Ti^sUT^i-Tai aviu |3a7rTt- Socraies lib. II Hisl. eccles. cap. 55, de Euslailiin
traaTO», a)Aouf S^ ocvt' auTwv sej ovo^txa ezsivwv |3a;rTt- in ipsa synodoGangrensi daniiiato loqueus :'iiv o''xoif
^eff6«(, ToO ^ij ev to avaaTaffci avacTavTa? a'j-
-JTrijp T£ sO^^af h.i))ve yivio-Sai, zat npic^vzipw
yiyv.p.r]y.oXt>>'J

TO-Jf Stz/iv ooOvat Tn/o)Ot/i ^a.TixtiTU« nri f iXnyo^Taf. , yuvatza z'/0'j-:o;, >jv vjy.oj ).a'.x6c wv riy/yrTO, T/jv £u).o-
itj; Jradidoiie res qtiwdam ad nos devenit , quod qui- '/tficv zat Tfi'J y.oi'Jt.}'jiv-V, fji? uuTof £Z-/AtV£tv ix£).£ue. lu
dam apud ipsos de vila decesserunt, morte prcroccu- CBdibus conjugatorum precationes fieri vetuit, et beiie-
pali citra baptisma, alii vero pro ipsis in nomen ipso- dictionem et communionem presbyteri liabenlis uxo-
rum baptizenlur, ne ubi resurrexerinl^ ilii in resurre- rem, quam lege , cum esset laicus duxisset , tanquam ,

ctione pxnas n»n accepcrinl baplisma.


denl, eo quod scelus declinandam prcecepit. El Balsaino ad liuac
Ll eliam MarcioiiLc poslea faclitarunl, exeinplum caiionem 'O 7Ty^'.')y xav.jv ava^^uaTt^et to'j; /j.:o aot-
:

forle a Ceriiilliiauis muluali sic eniin tle iis Cliry- : TTazTfOs ,u£Ta).aaotzvovTaf a:r6 izpi-.fj i/^0'jrr,)'j yjvyty.K^,
sostomus in cpist. 1 ad Coriiith. cap. xv, homil. 40 hoc est interprele Genliano Herveto: Prcesens canoH
"i^^TritSxv ycep Tt? xaTrj^^ouacvOs a.Tziyjn Trap' auTotc, eos anathematizat , qui non indislincte communicant
TOV ^MVTa OiTO Tliv /),tV»lV TOO T£TS).£UT/JZOTO>- ZOJfaVTS.C, sacris sacerdotum qui habent uxores. Fulgentius Fei-
— pOTtatTt Tw v£ZO'p, y.'A St«)i-yovTat, "/at Tryv^avovTai £t randus Carlhaginensis Ecclesiic diaconus, in Brevi.i-
ftoyAotTO ).a' £tv To jSaTTTtTfAa etTa izjtvoj ^Tjtirj v.ko-
*
tione Canonum cap. 8'J, ex cod. ins. Corbeieiisi a
ZOIVOV.SVOU, X£Xpy'Jt'a£VOf XKT&>^£V «VT* £Z£'VO'J ^''/JT.', OTt n viio doctissimo Franc. Cliinietio iiuper edilus : ( /
ofl |3oTj).otTO .Tw Sa7TT'?0TjTtv auTOv
^aTTTtiO^Sva'. . xat de obliilione presbyteri conjugali nullus audeai non
avT'. Tou tzTT^AWvTo,-. Postquttm cuteclmmmus quispiam communicare, concilio Gangreusi t':t i. Vetus versio
apud eos excesscril, sub lecto mortui absconso aliquo qua Isidonis Mercator iii siia colleclione Canonuni
qui vivit, acccdunt ad mortuum, ct attoquuntur et ro- usus esl, sic habet, De oblationc presbyteri conjitgati.
g.mt velilne baplisnwm accipere deindc illo niliil .' Si quis discernit presbylerum coujugalum, tanquam
respondentCy is qui est absconsus inferius, pro illo di- occasione nupliarum, quod o/ferre non debeat, et ab
cil se velle bnplizari : et sic eum baptizant pro eo qui ejus oblatione ideo se abstiuet, anatheina -si/. Sic eliaiu
cxcessit. Hujusniosli Maicio;iitaru'ii baplisma, vica- anliquusinterpres in cod. ms. liibl. Thuan;t!, presby-
lium vocat Terlulliaims lib. de ResUiTCCl. car.iis. lerum conjugalum verlit perperam Dionysius Ex'- ;

Si autem el bnplizantur quidam pro morluis, videbis guus, qui uxorem liabuit, quoJ ciim voce •/£'/a'/r)z6T(,j
an ratione certa illa prwsiimplione hoc eos inslituisse niinime convenil, S'h1 veriiis, qui uxorein habet, -/u-
vorlcndil, qua alii ctiam carni ut vicarium baplisma vatza £'/ovTo,-, nl Socraies et Balsauio rccle interpre-
proiutur.im e.d^liinarent ad spem resurrectionis, qum taii suiit.
msi corporulis non alias nic baptismate corporali
, olxov ToO Qrou llic et can. lOli liuius coJicis da
]

abligaretur ; et lib. v, aJvers. Marcioiiem cap. 10. mus Dei pro ecclcsia accipilui'. Sic passim apud ec-
Anibrosius in l Corinlli. cap. xv, 1'auli lociim expli- clesiasticos scriplores. Zeiio Veronensis serin. A:'.
cans Exemplum, impiil,^ eorum subjicit qui lum se-
: Psalm. cxxvi C'on!i«i/i(S quidem ecclesiarum, quos
:

curi erant de (utura rcsurrectione, ut etiam pro mor- ad secretam sacramenlorum religionem ccdificiormn
tuis baplizarentur, si quem forte mors prcBvenisset, septa concludunt, consueludo noslra domum Dei solila
limentes ne aui mule, nut non rcsurgeret, qui bapti- Q est nuncupare. Viile Aiiimadveis. viri erudilissimi D,
-...itus non fuerat, vivus nomine mortui lingcbatiir. Heraldi ad Arnob. lib. vi.
5ta ovot ETTTa Act. apost. cap. vi, 5, el cap. xx,
] if/uTzag ] CtEnsp doniinica; tres olim erant parles.
8 ; Syiiolus vi Trullo (.an. 16 et S'izomcniis lib.
lii ; ".VpTou z).aT(f fractio pauis cujus meminit D. Lucas ,

Vll llibt. Cccl. cap. 19 : Atazovot Si Trap/ 'i^tJfiatot; Act. apost. cap. ii, it, ct c;ip. xx, 7, ubi Syrus in-
l''fji-:i vuv oO Tr'/£tov-- ^'in^fj irrTZ, y.oS' OLtotOT-zjTz rewv terpros SpTw y'ka.<7t'j Gncco vocabulo N^^C^nziK
UTTO T'iJV U. •>(7Tj/WV ;^£t^QTOV/]-'£VT'jJV *
77a07 '; 'j.i- eucharistiam vcrlit secunJa pars icoz-npio^j t/j- £u)io-
:

/0(f (5 a'^0'yO; 6 Diaconi apud Iiom.i-


TO'JT'j)v a.ptO;x-;;. yi'j: poculum benediclioiiis, cujiis memiiiit D. Paulus
nos hacteiius non plurcs suin qiiam scplem, nd siinili- I aJ Corinlh. cap. ii, 10; lcrlia pars u.-ju.-t,, Iioc esl
ludinem corum. qui ab aposlulis ordin.iti fuerant, apud sobrium conviviiim, a Cluislianis poU eucharisli;iin
tdios vero numerus corum proiniscuus esl. in ecclesia celebr;iri siililum, et iiiopum rcfocillaii-
yoipi.; a'.'j.aTo; vai. e'!')'.)''o')'-TO'j xat iT'Jty-To'' j
1.1 doniin caiisa polissiniiim excogitalum, ciijiis cliam
ipsuni st;itiitum leginius iii aposlolica syiiodo priiiia, plura iesiimo;ii;i exsta.it apiiil priscos rerum eccle-
Aet. aposl. cap. xv, 28, et cap. xxi, ^.S, alqiie in siustiianim srriptoie;. Scd et iii epist. iuJ.-e apostoli
Ecclcsia diu observalum fuisse tesl.inlur pri^ci re- cap. I, 10, ubi quoruinJam impietatem perstriagit
ruiii ecclesiasticarum scriptorcs. Tcrtulli;iiius i.i his verbis 0'JT'.t etTtv iv Tat? a.yuT^atg u/iwv t7;ri).aS£C,
:

Apulogetico cap. i) Erubcscal error vestcr Chrislia-


: CTuv£uw;^ouu£vot uarj, izyo''^'./? iauTO-j; 7:ot}Jiui'jO'jTz; . lli
nis, animulium quidem sangiiinem in epulis
qui ne sunt in agapis, sive ut liabet vctiis iiitcrprcs, epulis
csculentis habemus, q:ii prop:crea quoque snlfocalis el vestris m.icula', dum vobiscum epulantur, sine timorc
abstincmus, iiv
morticinis uus>uiiiiiiii.i,
iiiuiiauiiit quo oitiiijutiic
ue iji\u conlaminemir ,
sanguiue luitiuintiitriii.i scipsos pascculcs. CKcuiiieiiiiis iu hunc locuni Erant, :

vcl intrn visccra scpullo. .Minuliiis in Octavin ISobis I' iiKiiiil, eo lempore mcns,T qua: parabanlur, de quibua :

liomicidium nec vidrre fas esl, ncc nudire, tnnlumque el Paulus cpislnla nd Corinlhios ioquitur, quas etiam
ah humano sanguinc cavcmus, ut nec cdulium pccorum aya-a; nppellabtint. llhid vcio piiblicum Ecclesiic
iii cibis sanguiiiein novcrimiis. IJ i|)suin est quoJ in cmviviuin elcganter dcsciiliil Teitullianus in Apo-
iiieJiis criiciatibus olini a BiblyJe responsuiii lcstatur logetico ca;i. 51) Cima noxlra, iiiqiiit, dc numine ra- :

Eusebius lib. v llisl. ccd. c;ip. I, ct iNiceph. lib. iv, tionem sunm oslendit. Voralur uy/.-n, iil quud dile-
c;ip. 17. Ea qiiippc, ciiin ob tJiristi coiifcssioncm in CTio poics Cra'cns est, quan:iscunqie sumplibus con-
Itirmciilis uigeretiir, ut ;ili |iii I aJvcrsiis Cliri-liaiios sumjitum. Si-
stet, lucriim cst pictiilis .uomiiie fncere
v'. conla pioJeiel, qu:isi hiiiiTanis ciriiibiis vcsce- quidein iuopcs quosqiic rcfri icrio islo juvnmtis. .'•i
ri nllir ; ll'r),- ov 7rai'5'a 'fa.'/0"-'j ot Z'no zo:. o'.f (jt.i i u.Uj- noncsta causa csl convivii, rcliqiium ordinem disciidi-
-/•..j i';i',)v a',t/.a f'x-/ti'j ii v. Quomodo infantes ederent nm de causn ws:imale, qni sit dc rcligionis ojicio,
illi, quibus iic irralionabilium quidcm peciidum saii- nihil scurrilitalis, niliil iniinodcstia^ ailmillitur, non
ijuiue vcsci licel ? /VJ lioc Clirisiianorum iiislitiiliiin prius disciimbilur quam oriilio ad Dcum pnrgustclury
allii erc vi lctiir Luciaiius in Pcngi iiio : llacxv-ifx/iTar cditur quantum csuricutcs cupvint, bibiliir qunntutn
Tt xa' et^ i/eivou;* ''.'i'^0/j '/ap Tt, '.'ic 0'.'j'/.', i^j^ii.riyj , Z'~i'j p'idicis nlilc, elc, et
aJ marlyrcs :ig;ipeii fra-
liliro
u-T.oy.nz.cj ..''jzoi--. Adinisso nescio quo /ligitio ndver- iriiiii viK;it. Cyprianr.s iii coiilra Qiiiiinum cap.lib.
siis illos, siqiidcm visus crnt, ul vpiiinr, ni.qiiid cx 5, agipeii ct Jilecliiincm frairiim. Minuliiis in Octa-
1)1 erdiclis comcdisse, etc. AJJc Clcm. /Mcxanilr. lib. vio, (.'oMciria non Inntum pudica coHmus, s d ct so-
in Pxdag. cap. ."•,
ct Lconeni iuip. N.ivcl. '>< : i!:,; b.ia : nec cnim iiidulgemus epulis, nut conririum nifrj.
:.

{«5 AD CODICEM CAN. rC( I.IiS. IH


Uucimus, !fn qraritate liilaritiiimi lcmjiernmus. Pc A f-ff-o-j;] Z(in'jr;is bio fit.f.oxj; Bcitis, t« arif.fa ')'^«-
:i{;npo eli;iin siiu' dnliio irilollij;oiiiliiin osl (iiKiil \'\\- o^uuTa vo( ;it i'f.s/<'s e serico contexlus, ejcqtie liones-
irins Jniiiiir ilo Clii isli:inis :iil Ti:ii:innin sor Ipiis lili. liornin oraiil. Fiiit ol Uirnis, sivo 'liyrrus voslis go-
>, opisl. 97 : Ajlirmdhaiit , iiii|nil, lianr (iiissc siiin- iiiis aliqnaiiliim vilioris. Vide P. Pilbbenm lili.
ii ad-

mnm vel ciiljuv siuv vcl crroris, qiiod essent sulili slato vcrs. snbsociv. c. I(i.

die aiile lucem coinenire, cnrmenqne Cliristo qnnsi /j£Ta':a))otTo «fiyiaTf/al Proniisemis veslium usus
llee iliccre soiiim seqne sacrameiito non iii
iiivicem : dan nalnr Oenleron. cap. xxii: Non induelur mulier
scelns nliqnod obst< imjere, sed ne [nrla, ne Introciiiia, vesie virili uec vir uletur veste muHebri. Iliijns lcgis
,

ve adnlteria comininerenl, ne fidem fallercnl, kc depo- niominit Pliilo JikLciis tte/ii uvHjina;. Josopbns lib.
sitnm nppellati nbequrenl, qiiibns peraclis, morem IV Antiq. cap. ult., el Cyprianus epist. 37 ;\d En-
sihilis.edcndi j'nisse:rursnsqne coiimdi ad capieiidiim ( ralinin.
cibnm, pronitseinim tiimen el innoxiiim. lluiic quo(|ne «Ty','/£ip-tTo ra; joy.a;] D. Paiiliis in I nd Corinlli.
in Ecclosiii cdiiviv.iiuli iiKnein Clirysoslonii xlalo ob- cap. II, 6 Ahypov ywatxi to zEtjo«(r6«[ ^o SuoaoO-yt,
:

sorvaliim fnisse, plaiinni esl ex illius Homil. 27 in Tiirpe mulieri tonderi aut radi. Roferl Sozomenus lib.
cpisl. ad Coriiilli. cap. u; uoiva; Si, inqnil, £;toio'jvto VII llist.eccles. cap. 16, Theodosium inip. edicto c.v
ri; rcomiCa; i-j riuipui; vfJOiiiTu.iyai;, to; elxo;' zit zf,; visse -la; fjvajy.a; /.ctpouiiva; to.; /!ya)«,-, «7r£),auv£-
cjvi?-'.;? «TrafTiaOii^n;, finu ttcj xitv UMUTripiMV ZQi- irOat twv Exz).not'iv tou? Si tt/vza; irpoirtsuivov; etti-
V'.jviyv, STzi YotvYCJ iroLvTSC iriiTav s'jW/^LOCV TWV uiv 7r)>0'J- a-xoTzov;, aipatpuaGat T-n; £7rtazo7n5f . Mulieres qua; ca-
:ovvT'ov ^ifovTf.jv Ta e5i(7fz«T«, twv Se 7r£voysvf.-v, z«i put tonderent ab ecclesiis esse expeltendas,et episcopos
OV^iv S^OVTUV, TJTt' «OtwV Zy).OUU£V'.'V, Zftt XOtvVi TTftVT&JV eas admillenles ejiscopalibus privandos.
diebns mensas facicbanl coinmunes:
€<rT(',iu£vwv. Statis opov T-n; £v Nizata ouvoijou 7:£ft iopzf,; toO i:uiT-/a\
el perncla tynaxi, post mysterionim commnnionem Epiplianius haresi 69 de Patribus NicKiiis loqueifs
eommnne inibant lonvivinm, divitibus qnidem cibos nf- .1;*« bszatEVTii «'JTw zavovaf tiv«? iOz-.zavEv T>i ctvvo^w
ferenlibus, pauperibus autem, qiii niliil liabebant, eliam Ezx^TictaiTTizouf , of/.ou Si y.al Kzpi tou r.im/a otptfjcet
vocalis, et omnibus cominiiniler vcscfntibus. Illis coii- ui/.v hoictv r.ai Lixovoiav TfcJ uyiav 0£ou z«i r.avipzTov
viviis oninos acoumbebaiit, iiullo li.ibilo
prniiiisciie f.u.-pav yiveaSat. Simnl antein et in eadem sijnodo ca-
ili>'criiiiinc, oniniiiin(|iie convivanliuin parfiiil .V(|na- rones quosdam posuenint ecclesinsticos simulque ile. ,

lilas, ul iie(|ne dives prior accnniborel, neqne paiiper Pascliale decreverunt unam unilalcm ac conscusui:i
poslerior. Qnod cnni iion obsei varent Corinlbi', a l) fieri. Et Sozomeiuis lib. i, cap. 21 liau<r«a£v/.; S; t«; :

Paiilo repreliendiiiilnr d. cap. ii, 21. De iis oliam £7Ti Tfr)Soyu'/Ti 'Crnfi(7io>;, iSoiz Tn cuvoS'.) r.xi TfiV ttu-
Aiignsliiius cnnlra Fanstum lib. xx, cap. 2(1 .\(iapa; : rs-/o).'iv iooTfiV aizavTac zctk tov auTOv £7riT£).£tv •/« -

nostrw, in(|uil, paupercs pascunt sive frugibns, sive pov. Conlroversia de fide sublata, concilio visiim esl,
carnibus; ct panlo post Qiioiiiam pleruinqiie in aga-
; ut omnes diem festum raschalis uiw eodemque temjwi;^
pibus, elinm carnes paiiperibus erotjaiuur, iniseriior- celebrarcnt.
diam Cliristiunoiuin similem d cilis sacrificiifi pagano- y//.-jr.vi/.9.; iTriCT'.)^;] /a^jrvv/a •jpi/.uuv.Ta Can. \kX>
rum. II;cc voro anliqnissiina iii erclcsi;i coiivivandi hujiis codicis. Antiquissimus in Ecilosia canciiica-
rniio cum paiilatim anibiiioiie diviium, pariim eiiam rum sive ecclesiasticarum epislolaruni usus. Ilas or-
«nullilndinis insolentia in alnisnni v-niret.oa convivia thodoxi episcopi lanqnaiii lidei sux' lesseras inviociii
in ecclesiis exerceri prohibiiiim legiinus can. 132 mitSebanl, ui earum conimercio socielatem ejiisdem
linjiis codicis, et cniil. Cartbag. iii can. 30. Re- ,
^ religionis el, ut loquilur Terliillianus de pncscripl.
;

niansit aulein nonieii in iisii ecclesiaslico, ut convi- cap. XX : communionem pacis et conle.iserationem lio-
vlaqu;B pauperibus ct bospilibiis reliciendis inslruun- spitalitatis ostenderent.ld lestatur cohcilii Anliocheiii
tur, ayjrat el cbaritates appollarentur.et a doiniiiica opisiola synodica ad Dionysium Rnmanum, el .Maxi-
cccna separari coeperunt, qiiam iii ecclesia lantum mum Alexandrinum episcopos, qua^ apud Eusebiiiin
adminislrari fas eral. Pris&c aulem consiieludiiiis exstatlib. vii Hist. eccl. cap. 30, ubi lie deposilione
vcsligia hoilicque Gntci servare dicunlur, qui die re- Pauli Samosaleni , et domni in ejiis locum suljstiiu-
siiiroclioni dnminicse sacio post saciain myslcriorum lione agilur : ESriiiiiijayiv te -Jutv ot'.)? toOt-. ypifriT;,
cdmniiiiiionein, albilis in ccciesiam epuliscommuni- /./tTupa TO'jTou T« zof".i-tz« Sv/r a^^t jouuu.a.Tu. In-
ler coiivivanliir, carnien qiioque snlemne concinnnl, dicavimus autem voiis ut iUi dnmno scrihalis,et iib eo
ijnod llis verblS COnstal Xtio-TOf avio-rr) i/ vexfwv fja-
: titleras communionis suscipialis. Ac proinde unilalcm
vaTw OavaTOv Trazfiija.; y.yi zot; iv rotr av/iizaiTiv l^ocrcJ
. EcclesiK probari solilam iradit 0|)tatus Milevilanus
/aptuauivjo;. Ut oliin vir priscx antiquitatis ccciesia- lib. II Nobis, inqiiil, lotus orbis commercio formnln-
:

siicnc perilissinius G. Cassander in lilurgicis adnota- rum in uua comminionis socielale conco'dat. Et An-
vit. Porro agape Cliristiaiiorum non imillum differl glislinns episl. 162: Unde factim esl, ut etinm i:d
a sacris Romanoriim
conviviis, qua; cbarislia dice- nonnullos Donatislnrum primarios scrihcrcmus, noii
banlur,, in qnerola; aflinium et aniicoruiii
qiiibns communicatorins lillcrns, quus jnm olim pioplcr suani
coiiiponebaiilur. Ilorum ineminit poeta lib. iiFast.: perrersitatem ab uiiilate catliolica quiv loto orbe dif-
fusa esl, non nccipiiiiit : sed priintas tanliim. El opi.sl
Proxima cognati dixere cliaristia cliari.
163 de Eleusio cl snciis ejus liuinens II ic priino «s- :

Ei describuniur a Valerio Maximolib. ic, cap. 17, liis D serere conalus esl ubique lcrrarum esse coinmi:i,ioi!cm
voibis :Conviviiim solcmne, iiiqnil, majores institue- siiam. Qua'rebamiilrumepislolascomin:iuicato:ias,q-ics
riinl, idque cliaristia appeilaverunt, cui pra:ter cogna- formalas iicimi!s,possenl, quo vcllenl dnre, clo. Piii ro
los affincs ncmo in erponebatiir : ut si qna inter neces- (anonicar.im sive fiirniat:iruni ep slolariini varia:
sarias personas qiiereln esscl orta, apii I sacra mensa', erant ac disliiict:e species ot appellalionos ilivoisa-,
et intcr liilaritalem nnimorum, fauloribus coiicordia; (|nas passim in Concilionim Ac is et in imivorsa lli-
adliibitis lolleretur. Oinillo ^yo-o-tTi/ Cretcnsiiiin, et stnriaecclesiaslica observarc licci. Generaiiter aiiiein
o/tiSiT/a Lacoil.rmonionim, de quibus videsis N. Cra- /uvrjvi-/.r,rj £7riffTo)wv appellalione, Eicnvizai cl cuotc-

giiim lib. 1 de Republ. L;iced;icm. cap. 9. Ttzai, pacifice el comnienilalilia; signincanlur. Znna-
::sci?o)ai'j] Suidas IlfpiSoiaiov ='o-tj iVJuixa. Peri-
: ras bic, /.rj.jo-ji/a; rrvTTUTf/.a; zat ticri-
i—iryTO^X-'; T'/;
bolatum esi indumentum, seii veslimentum. PoUux iii vt/a; i-jr,uu.'C-:t; cl in caii. 22 concilii Laodiceni Ta,- :

Onomaslico lib. Vi:, cap.


13: .kI. Si iytazpin;; y.a.i. E7r(i7T').a;. iiii|uil, T'j; epi.vf/.'/.; t£ zai o-uoTaTixa;, z«-
a'j.fii(!-:r.iSz;, K-[ji.r,riia-a i-j shv. F.xleriores vesles, el '.ov ZK ypuypLUTa ivTauOa rjjvouart-v , oj; xaT(i >tav6v«
qiKV superindiiunlur, pcribola;a sunt. lialsanio cl Zo- y.vouEva.
ii:il';iS bic rcoi^o^ai^v voi_';illt t6 iTT&v.i -.r7yj a/).'.)v i-i- fio/,vt a;\ Ei/;r,'jtz-r;v ciiain meminit can. 189 biijiis
'.r.ta, amiculiim, seu, vclem qiiiV uliis superpoiiilur. codicis. llaruni dua> sunl species al a; onim siiiil qii;'.' :

ll;io cliain vocc usi suiil LXX Inloiprolos P^-^diii. ii cl (liiiiissori;e epi^copis a inoli.poli-
dioiniliii', qii;c
oi nii, 01 I). P;;iilus iii opis!. ;id llcbr. cip. i, ci 1 i:iiii-i, ct iiiclrop'ililaiiis a palriarobis (lanliir, ciiin a.l

ad Coiiiiib. cap. ii. liiipcralnrcm usu sic exigoiile proCoi;cu:iiiir aiii; ,


: )

JI5 C. JLSTELLI NOT.i: tlo

voro <\n.\i al) cpi->ci)pis d.iiilur clciii is qiii prolirisci A rc.oy.vt.'. <.;•> llitnc Tlitvii-c^ns CwsnyLW P.:l,vsti 'o
aliaiii iii uiljeni voliiiil, ali|iie iii ejus cU-riiiii recipi. riim ei>iscui>i( per
inriiiiis iinjiosiliuniin )iiiinu\ eji. -

Dicunliir aiilciii iiaiific;u qiuisi pacii arljilr.e.Zoiiai-as sropiini ortiinnvil


enini^ic sitccessurcin s.bi post iiioi -
:

in caii. li coiicilii Chalccilcmeiisis Eio/j-izat uh, iii- : lem tiil p.iriccitv sittc- procnrnlioiiein dcliijend.im proci-
f|nil , i7zt7rc\v.i tlTLJy a' /iyocjtivat aTroAuTtxK'! , oiat dil. IJ posle;) pii)!iiliilini c f, iit ex lioc caiioic con-
£"(T V a' OL^O'J.t'JV.t T'h; iltl.'7''.lz'jig 7ra'K TWV [Jt/J7DOTO- stat. A;lo VicniicnMs in Clironico :iii. 810 llernard s :

).(T'iv otj y;rojt;tvrKt, za: TOt» ^rirf^o^oJ.hwg ttk^k T-rr.; Viennensis episcopus eial, ct L-idraitns Luqdnne.sr.,
7ra7_:tzo/wv ^i-fwj t: p^'/tic'iC'yjz'j.i. 0T£ Stx Ttv« '/_c-i'''J qui initio iinpcrii Ludurici iinp. Suessionis monitstciii
a'jy.yy.'jia.'J UTZtim tt^oo; ^a5t)ia* v.at o:at etVtv a'' Trap;- tucuni pctiil, c! in toco rj:is Agobardus ejdsdcm Eccl.^
you£*jat /."^/jptzot; Tzv.fjo: Zf7i'j o'.'/si'ti'j intT ott^uv, Si/o'JTtv site c!iorepis''opus, consciilienie imperalore et itniceisi

£fV ETSpav 7ro).tV aTTi/O-IV, Zat zaT7).£'/?,vai T»i S<£i :'zZ'.1 Ciittoruin episi-oiioriiin sijnodo, episcopus substiluliis
trta* £iov)vtz«'. o£ ):'/ 'vTat '.'j^ tr.ri'Jh'J ^^oa^aUj-jTa'. Iile;ii esl.Quod q lidum defendere volcntes, di.rerunt, ciiindcin
de ttprrjvy-i'; irailit Gi-.ceus Sc!iolia-.tcs llaiiiieiiopiili venerabdcm Aijobardum a trib'is cpiscopis in scdc Luq-
in synopsi canonum secl. in, lit. 2. duniiisi j ibciite Leidrado fuiss.- ordinaliim. Scd ciino-
'/''px; 7n,- J-J iioii lantunl
jTo/.tvl Civitalis iioniinc nica auctoritas est , in uitu civit tte duos episcopos
urbs inoenibus sej ei re;;io seu
ciiicla signilicatur, non esse, nec vivenle episcopo, succesio:'cm sibi dcbcre
territorinm civilali ascriptuin. Sic Dio Clirysoslo- einjere.
iiiiis oral. 31, iiilir CLCtcraqux C.esareni Tarsensibus vj'j'j'j-j.; r-xpi/jfj] R;iiioiies adiuinlsiratiiini.; rcJ-
concessisse narral, '/J"P'j'j noiiiinat Kizetvo; Jntv, : dcre, Latinc vcrli. Sic passini aputi Gr.ecos scriptn-
inqilit, Tf/.ptT / -y^'ooav, •jm.rj;, :t;j.'/j, £?oi)at-/.v, etc. res i^JO 'v;o-3z( i'i sOOJvz? 3i)ovai, pro, ralio es a I ii-
lionorem, po-
pr(estilil refiioiiein, teges,
u iiistraUe reipublicx reildcre accipitur
lUe vero rnbis sive, ut ail :

leslrilem. Xipliilinns (lc riy^anlio a Scvero inipcralDre Ciicri), evponcre qund in iiia;,'islratii quisqiic gc^se-
lUrulo et iii vici rorniaiii re;laclo loiueiis: r ,v -o)tv ril, qu id olim ;ipiid ceiisores (iebat. iliuc aptid Dt-
Tc, inipil, zz! T/iv -/'lip^j.j aJT-i;, lli^c/Jtot,- i'/'j.p't- niOblliencin £J',"J':at t'Xi/ -£rro)i7£'j,ijt£'jf.)v, iiciii £'JOJ'«t
iraTo, z'/.t '/JT/j !z; vo( o; < z'.r.f) /_p',\j.fj'it . Urbem, oin- z-n; Trr^cTC-t.j el £JO'j.a( ;3to'j, censur;c quibus (piis
ncimjic ejus rccfionem 1'cri :lli'ds cp.tcessit: iltiq.ie lij- vit,e aniiailic ralioiic.ii ic.liJcrc cogrtiir; cl apii.l
siiilio iil unico. J.iriiCon-i;illi teriitiiriiiin ci-
iisi sitnt I'llllarclliini in Pcriclc, -?pi 7a; f'j'j'j-j ' ; arapat7.,T0 ,
vitalis Poiiip iniui: TerrilO:iim est tinirerstliis
V )."3:it. cxiijciulis ralionibiis iiiipl;ic;ibilis. Sic apiiilArislo-
agrorum inlrii fina ciijusqite civiliitis, iiilra quos, ut pliaiieni 'JTrs-JOjvo/, qui rcd.leiidis rationilius obiioxii;
ait Sieulus Flai'on sjhi'(S liiccniii j is erttl. llinc Juili- seu qiii rcrum in magistralii gestarum rationcm
cis lcrriloriniii I. fiii. 11. de Jurisd. iS x vcro iu ri'pii- niiKluiii rclii!cruiil. Su;il et qiii •/.'jva,- 'jcto ai, rep.;-
hlica laiiluiii, scd ctiain iii Eccle^ia, civitalcs rcj;io Iniidaruin jiidicio sulijici, int' rnrclanlur iil s-JO^Jv-/,- :

nes ac lcrritoria sua liab;icrunl, quLC passini iii coiici- oy)£tv vel r,)-s/i/£'.>a( da iniari rcpcluinbiriini. Yii>i!
liis el in liisloria ecclesiasti. a -vp'jt/."^rj noininc si -
liiulicuin in Adiiul. in Paiid. Il.cccst igilurlinjus ca-
gnirKaMlur. Jnsiini:iiiiis L .\xvi, C. lic Epiicip. auil. noiiis senlciitia,cpistopos qiibus ri'ru;n ecclcsiasti-
'Ev £z£ v/j T/i ;r'>').rt ri zn ~'ju'jiy.'t'j, in civitale vct cjus vi- caruni polcslas c )i;cess;i csl, si quiJ cx iis iu usus
cinia;cl 1. xxxv, C. ilc Episcop. el cler. !s.iiv To).n/iT»j Tt,- siios coiivcitaul, aut cosnalis siiis pr.cbeant, rclden-
a-jt^i^jBtu ToO ti)i u £r(0-z'j-0'j »? za; — £0tO'.zi'M;
Tt6''.t'j dis ratioiiibus synodo Provi ici;e obnoxios esse, ac
KijTj';?, «Tt'jo'j-K'. Si qiis iiudeat civilatem aul suo epi^ vcliili qiiodam repetunilaruin judicio subjici. Sic
tcopa aut terrilorio prituire, infiimis rcitdiliir. Sic ler- Q ctiaiii cxplical Alixius palriarclia CP. in synodica
ritorium episcopi '\n cnncil. .\urel. i, ca:i. !'J, ct .\ure- qu;c lib. ii Sciitcnt. synod. cxstat, bis vcrbis : kki
lianensi iii, (;iii. 18; coiicil. Vasciisi, caii. 3; Wih- ^jpovTta-a; , ili.pi t, fj'j.rjirjj; T.u.pu. T'iv pLrizp'j-o).i.M'j
nial. can. 0'0; cl in actis concilii Coiislaiiliii')iiolilajii oa';ri'j'j.t, zo'j; ooitX^jVTa; a.7r'/T(iv T£ Trjv Trpijvoiav r€yj
sub Monna. lerritorium Apammarum. i/.'yy.n'J t''rj iz'jtiic^vLt . v.yj. zo'; 'j.-jzurj iTzttry.rjKOi;, xat ).o'-

tK^ipy.fjZ-J.;] EjrofjzcjTfrjv siv,^ iyopz(7T'7jv iiicnii>iit '/0'jj zn; x/t" i'j tiiK pfjtzzta^iai. fitotz-/]T£6Jj* OTt '5i
'j.\izoj

cliaiii' can. 1-28 el 130 liujus coJ.c s. Inilio nas- Y.'j:joji/.ri; t)(_rjz<itt u'/.pi^tiy.; Z'j. ootTOivTa,£^ «uToiv t'"v

ccnlis Ecclcsi;e iloiinin cji<;ieiiili (l;einones, bicis Sitojv zav6vo>V'^£t/.'j'JTat. Kat '/ao 6 z xat z zri; ev 'Avtio-
cliani qni Cliristi (iilcin siiscepeiaiit coinniuiie fiiisse y<£ta cjviiSo^j '/.'j.-if'jfj , zoi; i—ta/.o-oi; zrcj sEouTtKv zi^rj

viileliir. D.ruionioruni eiiim cjcctio iiilcr sigiia ipjLC i'/./J.0'jttitf7Zt-/.'~"'j tTztz.iTZfjyj 7roa'/(jtaTo)v, xo)"'U£t u-zot^y'.'-

credenlcs dii nulur seciiliira , luiincraliir Maic. ).£tv a'J7a £('; iSta, /iJti/i, /ai (jtzttot; ^'jtwv troY^f.izt
cap. XVI, 17 : ^r,ixita ni Toij t: 7Ztja'j.<ji z'x'jz'J. TZ^Jpi/s V, ti; 70 ota to-jtou 'j.t'j.r/joz'<i; ^'Kv.itzfjOa: zo'j;
7rapa-zo)o'jO/iT£( *
£v T'Ji ovo taTi \>.',-j Sat.uovta 'ty.Z'jMj'jzt. 'j.6'/rj'j; T'')V rzz/)3Tt'''v' 5(6 xa' ij7:£'jO-jvoyjTa(jxaT' t7r&:o-

Signa aulem cos q:ti crediderint, Iiojc coiisequeiitur -/i'x'j fj'j'j'jOOt; ztOii; , Z'i7:pi7:'rj i-j70'j- 5oz('j.a^£(v iiztzpi-
per iiomen mciini dtnnoiiiu cjirieiil. Tcrlullianus lib. -tt. Curalorcs siinitilcr a mctropotitaiiis dentur, qui
de Coroiia inililis c;ip. 2l, tcsialiira niililihus cjectos r.cctcsiis omni adliibila sotliciludine cum cpiscopis ea-
spiriliis iinniniiilos. Et q'tos, iuqiiil, i.dcntiu exorci- rnm prospiciant, el adiniitistrutionis annua: rationcs
smis fugavit, nortibits dcfcn-i.ibil; cl lih. ile l.lololalr. c.rigant : qiiud autcin lia:c a nobis ila deftnita, con-
cap. II, docel , par.-iitcs snlilos cxon izare piO[)rios sciitanea sinl accurnliv canniium mc:tli,c.v ipsis sricris
lilios : {)'ia coitstanlia e.rorciziibil nttuinnos siios, qui- canonibus conslat. ;V«»i \\v canon Anlioclientc sgnoili.
bus domum siiain cettariuin priv,slat ? Itte quidcm si I) poteslatCiH tn episcopis conccdcns
rcs ecclcsiasticns
e.vcluscril dainoncin , noii sibi placcal de firic : ncqite qiiominiis e.is m usts
converlunl, cogitatisquc
siios
cjus inimiciiin c.rct.isil. Poslca iieiiiliaic ac ilistiiicluiii siiis privbcanl, ul lioc modo raliones ICcclcsinrum tacite

iiiuiiiis in EcclC'i;i fuil. Sclioliaslcs Gi.cciislLinncn'.)- dclrinienluin capiaiit, priiltibcl. Jdcoque rationibus ad
puli in cpiloiiic caiiDiiuni sc.ct. i, lit. 9 c',oozi7Ti,-, :
.'/.- sjiiodos provinciatcs icddcntlis obnoxios facicns , dc-
zn-/j)-</.;iiili rprcUitiir. Sic Tlieodorus Italsamo lii cori c.xplijrantii curam injungil.
cau. 26 LaoiUc •iiic syiioli, t-op/.iCifj inqiiit, ir),o'jv TO"j," voot('jt',),- T'jv/.-./0;vrar r):"jT£pO(r '/a/xO(;l .it'/a'j-'.)V

'/ jzr,-/tt'j aTriTTO j,-. E.vorcizare, Iwc e.st calechizare in- nienlio csl in caii. 8, 59 ct S'2 liiijus codicis,
tjliaiii

fitietes. ''e\ i|uibus plaiinni e.-t ili;;aiii(is olini ab Ecclcsia d;iui-


fjtrijova £7rtTzoTr.iv (7'jj'j5jv1 Majoicin sjf loduiu cpi- iialos, illis(|uo Ci'i liiiii pojnilciilKC lciiipus dcllniluiii
fcoporum, boc CSl (7iJ'joSov e,t Tz^irrr.jv Trj; Siotc.Tit.),-, fuiiisc. Qiiiiiam aulcm illi liiciinl, vul^o fcrc igno-
Sijnodum episcoporum diacceseos, iit iu caii. 1G9 liiijns luiu. llt vcroillul maiiircstum li:i!, obscrvandiiiii c^t
codicis. tres rcperiii digimi.c S|)ccics, priiiia, cuiii <niiso'J<
z/T(TT'av "Ttp'.v ''jtJ.ooyovl Oliiii cpiscopo ailluic vi- £"/£t "zaT.< Z'j.'jzo'jyyjcj.t'/.jL;, biiias siimil lialict uxnrcs.
vciile liccbiit oidinaic cpi.-copiiin succos irem. Eusc- EjiismoJi fuit (ligamia l{,irb;iiorn;n ct JuJ.corum.
liius lib. vii, caj). 52, de ^uaiolio loqiiens : To'Jr'.) qii bui uxoriim niullilu lineni perniis:s;im Ini sc ncni
-puzo;, illipiil, i Tij,- lla)/.tT.T(j(iiv Ka(7jcp£ta; jirtTZj- 1 .'\i' de
bl ipii iic-iial. Jud.cis qiiidcm ICsl.iliir Josc-
Ttoj e£OT£yvor, -/ztptjt; li; ir.iaxoT:r,ii tiKTiOtiz: , oi'/.- pliiis lib. wii j\iiliq (;ip. 'i : l'alcrnus mos erat, iii

io/^iv^r.-A-jxoj Mir;'. zi/.fj-.rcj rip£lT?xi t»; ioi-j. T:xf'i'/.'f qiiil, !i.' iimul ;;(«;;« l:..l'cicin:ti «iCti tt Justiiiu»
117 AD CODICEM CAN. FXCLKS. ns
Miiiljr ail Ti yiiliniipiii : lwi.(j/.'x'>.oi Ouwv .« z'''
'''^'^
A diixil, el qui alleri dcsponsiim ducil Et Jo. Xipliiliims
x<i xiciTupat, /ai TrivT; cx'-iv vi,«-i> '/uvatirar £/«TTOv p:itiiarclia Cl*. in syiiodic:i de spoiisalibiis lib. i

ey/-/r.\pa-jtn Maijhlr'i veslvi


: ad lioc iisquc lcmjtiis, Soiil. syiiod. : (l wjT,rj-i'io-i ava-;r,et'xijtvj; /.'ji /aT/.
(/HH/iioi' (•( qiiiiiqiic iixorcs iiiiiimqiicmqiie vcxlniiii lia- •v6'/.ov; Ciia'vr7atti^jo; , etrx STipav a-y '^outvo;, tlt-^auo;
bcrc ycnnillviU. Il;i"c vrii) piiL^aiionini cl JiKl.roruiii £TTt. Is qui .iponsaliu contvu.ril cl secnndum lcfict
licciilia Kiiinanis legilitis ksI pniliiliila , I. ii, (1. du dissoliil, alin dcinccps uxore ducla, diijiimus csl. Dv.
liicol. mipl., I. xvi:i, C ail leg. Jiil. ilo Ailullor.; cl Iiiijiismodi igitiir digamis accipionda siiiit siipiadicti
l. VIII, C. ile Jiiila'is. lii, iil ail Tlieo(iliiliis ile Niipt. c;iii(iiics 8, 51), !'}-!
et 10.5 liujiis codicis. Ilis aiilciii

§ G Cl 7, K.'ijiy/l-/r) (TlCtO-TKl TtLtMfi/. J^aTK TWV Sl-).oi;v oppoillllllur nui I). I'ailliiura;-/uva(/if aviif-Tf, nniMS
ii

yiuov cjvKjT^.vT'. V. (,'ipiliitis in cos (lavm consliliilu csl i(.r»r..s riii dicuulur, I ad Tiniolh. cap, lil, 2 ct it,
(piitiinas nupliiis coulvalniiil. Tlieoitoriliis iii | liiiiaiii Ct ad Tilum cap. I, li : Att tov e7Ti<7/07rov av£7:i).(37:TOv
ad TiniollieiiMi : Olini consiicvcnint et Gvirci, cl Jii- cvat , p.ta; yuvatzo; avSpa el Stayovoe £"(iT&J7av pLirj; :

<liii, ciini (liiiihiis, cl Iribiis, cl i


liiribns etiinn u.toV!bus •/jvat/o; avtS/JE;. Quibiis verbis Apostolus, Chrisli
siiiml juniji lcijc niiitviinimii. Qiiincliiim nunc ciim lc- vesiigiis iiisisicns, iirxcipil 110 ad cpiscopi aiit dia-
gcs impevuloviic pvohibcunl duas siiniil it.iviivs dnccre, coiii niuiius assuniatur, ([ui uxorc tcmere rcpiidial;i,

rcm liabeiit cum coiicubinis el vterelricibus. .Vlloia ili- allciaiii secuiidimi lcgcs suporinduxoril. OEcuinoiiiiN
i;aiiii;o S| ficics, oiiiii qiiis iuorle prioris coiijiigis s i- in d. cap. 5 Ei '/iv£Tat aro y.orjU.i.:'.r'rj, ptrj e')j oeut'-
:

liilii iiialiinioiiio Myiiiulas nuplias conlraliil : ilcoa r^'/;ajo;. Si [iat mundanis, non sil sallem digamus.
(|i!oinie iioii aiiibi;.;iliir. Oe lorlia igitiir qiia; vnlgo Va Clirysosloimis in cpi-l. ad Tituiii cap. i, lioiiiil.
igiioUi, paiicis agciiiluin osl. Ejiis vesligia qii;v(laiii 2, li;cc verba D. Paidi oxplicans, i !Jt'j;'/uvai-/.o; a-j-np' >
cxslanl cdiclo fialii is. Qui bina sponsnlia binasve
in " Kai x'yj; aizXd; xo).a^'Jv, zai 0'Jz ass'; pET(i SiMxipo-j
uuptiiis eodem lcmporc conslilulns linbcl, infaniia no- •jV.i).o-j Ti',v uoy-iy £-;/ it-.tt rfzi Taurflv. 'O -/ap Tpo;
tw.ur I. I, (T. ilc liis qiii nol. inf. El I. xii, § 2, IV. T.;v ar:£/0o'j(7C'.v p.r,'i:piw:j ^u).a^a; £'jvo(av. T.bj; av ouTo;

00. 1.: (}uod uit 1'nvlor , codcm tenifove, non iiiitia '/cjotxo-j^pOT-zairi^yriLi.o'; Tivao'J/avij7ro(rTai7i5:aT(]'/opiav;
sponsaiioviim codem lempove (aclovum, accipiendiim trj^zi '/ap TTavTE; , t'o"r£ ort £t ii-ri -/szojX-jTai Traca T'ov voftojv
est, sed si in idcm lcmpus ((iiiri.rivjHt. Saiie logiliiis ouw; 7:o).)a; £'x^' To npay'
T6-S=uTipot; o^t)it j-^ au.o-;, a).V
Itoniniiis ilivorlio (lirinioli;uiUir niipti;c, ne taiiicn le- p.a y.azri-^optag o'J5£y-iav ouv vaci/ivj X-A^riv TOt; apyo-
'

iiicre cl siiic jmlicio reiunuialio cerlis


iil liorel , li;vc y.iv t; Tov apymx-j. '(.o'j\-.-:ai Impudicos etiam coerce', .

(|iiibus.laiii ac soleinihluis vorbis fiobat, adhibilisscp- nec pcvmillil ul quis cum binis nupliis, ad Ecclcsiw vegi-
loin lestibus civibus Runiaiiis piibcriluis, ox capite mcii diqniUilcmquc assumaluv. Qni eniin evqu eam qua:
sciliccl Icgis Jnlia;, (|ii;e divortiis ii.oduiu iinpo iiil, {vepiidiala) disccssit. nnlinm bcneroUnliam servarit,
ct pnder foriiiulaiii lai t:i pro iiirodis luibcri slaluit. quoinodo is bonus F.cclesice pvccses evil? Qiinm iHe
Qiiod et l'oia)ionius JC iiolat I. xxw, ff. de Donat. non susti-iebit rcprchensioncm? Noslis eniin omnes,
Iiit. vir. ct uxur. ^i non sccnndum lcijilimam obsev-
: quod clsi pev lcges pevmissum sit secundis nuptiis
valionem dirov iiim [acliint sil, non videluv solulum junqi, rem lomcn esse mullm criniinalioni obnoxiam ;
malvimoniiim. Et C:iius I. xLlii, If. dc Adiilt. .Si ex : nulLim igiliir siibjcclis cviininandi occasionem prtebere
lcije vepudium missum non sil, nudier adhuc nupla Ecclcsiiv pra'sidcm vull. Et Tlieopliylaclus ibidein :

vidctuv. Matriinonia etiani noniiisi inisso repudio, Ul lascivos cohibcul : «liiiis, inquit, vxovis viv. Qui
iicc sinc legitiiiia causa dissoivi staliierunt inipp. eiiim nullam sevvavit benevolenlicm crga cnm qua;
Conslantiniis cl Tlicodosius I. i C. Th. de Ropiid., Q discessit, quomodo Ecclesia: bene pvwcril'! Opovtel uii-
cll. VIII, C. cud., ubi tausas designanl, quibus nia- leinepiscopnm ivvepvehensibilcm esse. Digamus autem
ritus ali uxoro, et uxor a marilo repudiari potesl. non esl inculpalus, elsi lioc nuindanis legibus placeal.
Ro:iuiiliatio enim hiijusnioJi fuil, ul aut vir uxoii, Theodorclus loco cilato: Si cniin ipse, pviorecxputsa
aiit uxormarito inatiiiuoniuni remittoret. Eoquejurc uxore, fuissel aliiconjunclus, digni.sesscl qui rcpre-
qui qiKcve sine c;iu-a ct absqiie legilimo rcpudio al- henderelur, ei jiire esscl uccusalioni obno.iiiis. Eadeiii
lci;iin ducil, idterive iiiibit, binas nuplias eodein tcin- phrav.i ac notionc D. Paulus 1 Tini. cap. v. 9,
(lorc coiislitiitas Ii;ibel. Eadcin ratione ecclcsiasticis dixit: Xr,pay.'j'.xaliyiaBrj}y;yo-jyi-j £-jr,; mSfjo; '/vjr,, 1 idua
sciiptoribus digaini dlciintur, qui priore conjuge eligatiir quw fueviltiniusviri uxov. Hoc eiiim diganiia!
absijue legitimo rc|iiidiii, hoc est prseter causiim goiKis comraune fuit tuin viris luin mulioribus, qui-
adulterii, diniissa, altcram siiperinducmil. Plaiium bus xqiie apud Gixcos et Roinanos conccssa diver
(|uippc est, divoi tiorum causas, cxceplo adidtcrio, lendi licentia quin el nomiiia rei illius propria pro-
;

lcgilms siiiculi oliin rccoplas et ab iinperatoribus ex- dita eranl, ut si vir discederet ab uxore, hoc dicc-
cogilatas, nuiiquam abEcdesia admissas fuisso. At- retur u-rjz-u.-ri; si inuiier a viro, aizohfii.;. Ac viris
«lue idco qui legitinie, hoc est secundum legis liuma- quidem divertere, aliasque repudiatis uxiiribus ctiam
ii.c liceiiliam divertobant, et ad alias nuptias Iransi- superstitibus , superinducere legibus concessum ,

baiit, judicio Ecclesi;e binas nuplias eodem tcmpore (uisse vulgo notuin est. Uxori etiaiu a marito diver-
constitutas liabere ceuscbantiir, iinde et iis nierilo tcre lieuisse plura testiiiionia exstant, apud profanos
canonica imilcta irrog;ib:itur. Uanc digaini;c spccicm 5:icrosquc scriptores. Solon apud Plutarchum statuil
non obscure iiidicat Clirysostoinus in epist. 1 ad Ti- xr,v '/vvaly.'j. xa T»i; (Z7:o^:i^i£«; ypap.p-a;u Ttapa zrli
liiotli. cap. 111, honiil. \6 E-i rtiv 'lo'j5aiMv ijivv /ai V tjpyo-jxi OiTCat, fiiQ 5i'£Ti'. ov, (i).VauTtiv T.a.po\ja'x'). Sic
Oc'j-ijso(s oy.''j.irj yaa.ts, yai 5-jo s/£(v zara TauTOv Alciliiadis uxor libellum repudii apud archontcm
/"jvai/a,-. Judccis Hcilum cval el binis nupliisjungi, el dcposuit, ut iii Alcibiade testatur Plutarchiis. Aiido-
(luns itidem habeve simul uxovcs. Justiiius iuartyr in cidos iii orat. pro Nicoslrato Dicat, quwso, apiid :

Apo!ogia:2: K^.ioi vo^m av9o'j7rtv-j) Si'/a,ataf-otO'j;ji-voi quem archontem promissa uxor repudiavil A|iiid .'

a;/aoTcj'oi izapu. tw riu.:-:ip'-"^iTi'xay.'jX'.\ sict. li qiii lege Roinaiios cjusmodi flagitium usitatuin fuisse iiidicat
huinanu binas nuplias contvciliunt , peccnloves siinl Marlialis Lb. viii :

apnd pvcrccplorein lios/ntm. Quibus veibis avl illiid Nondum Irii esiiii.i lux esl,
Christi alludit, Mallli. cap. xix, 9 Quicunque diini- :
El nuliil deciiiiojani riieleslnj liro.
seril uxorcrn suam, nisi pvoplcv adultcviuin, ct aliam
Et lib. XII :

dHxcril, machiUur : el qtii dimissam duxeril nw.cha-


inv. ideiii Jiistinus, Si-J-cifo; '/ayo; €\j-r.i-n; Velerpni, l*roriileia, mariuim
por/ji.K.
Dcseris, atque jiihes res sibi liabere sua».
tjuos vcro Justinus •j6'J.:> a.-i^p'ynm<jj 6t'/a,iiias- Tioio'jp.i-
fcj;, hic caiion vjttitiM; ntxi-ipoi: •ja.Mi; (7uva'v9;vTa;
El Juvcnalis :

vocai. Sic Gr.cciis Scholiastes Harnicnopuli in epi- Sic flcnt oclo marili ;

loiiie canonum secl. 5, tit. i: ^^cirx-ii; ectiv, o /ai yninijue per anlumiius.
^;ir.v.-i fj^jri'j-vjna'j.i'jo; . y.'j.i £ ipav /a-a 'jo-xo-j; iyoji.o;, Cocliiis apud Ciccroiicm iib. viii Faiii. cpisl, 7 : Soror
/ai Tivv ixipro ,ttv/-,iTTi'j9£iai(v 'j.-joui-jo;. Ingunius esl et Tiiarii diiorlium sine ciiusa,qtio dic vir e profincia
ij Qui aliam iibi dcspondii, et aliam scciindum lcg^s venlurus eiai, [ccit : niiplura en Decimo Ihuto. Se-
- ,

110 C. JlSTCLI.l NOT.E 130

ncca lil). 111 (lc Beiiflic, cap. Ki : I^iinquid jam iilta A ^Escliiiics coiilra C
vcrbis Miuji-
('siplioiilcin liis :

Tcpudio criibescil, posUiiiam illiislrcs qiimlam «c no- slratus, i!i(|iiit, esse dicenl eos qiios TlicsmothetiV sur-
tilcs (cminw non coiisiilum mimero , scd maritorum tiuntiir in wde Tliesei, ct cos quos populiis Svlet yjtco-

annos suos computanl, el excunt matrtmonii causa, Toviy, porrectione manuiim dtclnrare. Iluncctiain sul-
nubunt repudii? Tandiu istud timebalnr, quandiu ra- fragii ferundi modiim npud Bomanos usu recepdiii:
rumerat. Quia vero jam nutta sine diiortio ncla siint, tcstatur Cicero iii oral. pro Flacco Sic sunt expres- :

^uod sa;pe uudiebant (aceie didiccrunJ. El TerluUia- sa, inquil, ista praiclara qua' recitatitur psepliismata,
Biis in .\polog., cap. ii l' bi est ilUt fclicitas mulri-
: non senlenliis ueque auctorilatibus declarata, nec ju-
moniorum, per annos jere sexceiitos ub Urbe con-
qiia rejurando conslricta , scd porrigenda maiiu prolun-
dita, nulta domiis repudium scripsii ? .it minc in (e- dendoque ctamore multiludinis concitatce. Hinc lapsn
minis repudium, jam ct votum est, quiisi (ructus ma- teniporis civilis appellalio vertiuir in sacrani. Legi-
trimonii. Anibros. lib. dc Abralianio Neino sibi blan- : niuseniiii Pauluin aposloluni et Baiiiabain, initio
diatur de legibus liomiiiuin : viro non ticct quod uxori exorieiilis Ecclesi;u presbyteros per singiilas civita-
non licet, eadem a viro quiv ab uxore dcbcliir casli- ics scu Eccle.-ias, /iioo-o-jiv., boc e=t suliragio ei
monia. Teslalur eliam Jiislinus Marlyr apud Euse- coiisensu pnpuli ordiii:isse. lil teslalur D. Lucas Act.
bium lib. ivHist. Eccl., cap. 17, mulimeiii quamflam cap. xiv, !25 ; XiifOTOv.io-avTj; 7rp.(7€uTioo. f xaxz
Cbristianam dato repudii libello, a viro, propter cV.z/r,iTiav. Uiide et ipse Lucas dicitur yuf.o-.o-jrfiiii

luxuriosos ejus mores, discessissc To >.j/o.n£vov, in- : Offi Tiiv iv.yj-nijtofj, sufjragiis delectus ab Ecclesiis,
quil,7rao« ji^aiv fSTTOvoiov 3o <7a, E/ojf irjSn. Sic lcgi II Coriiitb. cap. viii, It). Eadem nolione /j'pozo-jiK.

inus,Fabiolam a' inarito suo discessisse et alleri po- accipitur hoc canone, pro electionft videlicei et suf-
enque noniine publicam ei poenitcii- B
stca nupsisso, fragio populi, ui tradii Theodorus Balsamo, et Zo-
liam imposilam fuisse tiadil llieronynius iii epilapliio naras iii can. 1 Apostol., cujus vcrba ex Codice ms.
Kabiokc. Adde illiid Cbrisli, .Marc. cai. x, 1i Si : Bibliolliec;e regi;c asciibam : nCv iiKpiit, /jtpo-
fiiv,

miilicr dimiserit nupserit altcri, mai-


viruin suiim ct Tov a /.a/-tTai, ij Tr,j /.zCt=,ocdaswf ToO itpcitoBut /a-
cluitur; et coacil. Eliberit. caii. 8 Feminie, quai : /jyjzo;, ziktiio- ^•/iv. zoi-j i\j/i>-j, z«t toO «-/1011 Trvsvf/a-
nidta pnvccdeiile cavsa, rcliqucruiil virus suos ct alie- To; ir.i/.riit; , i/.Tio toO tov a.fj/ttpia z-i-ju-jzrcj /J'f'<t
ris se copulaicrunl, ncc in fine uccijiiiiiit coinmunio- cO/o^oOvra tov /itftOzo-jo-jpLiJo-j. Ila/at Si zai ri a.\jzri

nem. El can. 7'2 Si qua vidua (iieril mtecliuta, et


: y/,l|/Oa /J pOTOVta (OV0(/a(7T0. 'OTi •/tZfS TOts T(UV 7:0liO}-J

eumdem poslea liabucrit maritinn, post quinqiieiiiiii Tzi.f/jiut-j i^r,-j i-/.> iyzrj^y.t zo-j; up/^tcfiit; , iT\J-Jr,zav.-j zv.

tciiiiiiis acta leiiitima pmiiitciilia pliiciiit eiim commu- T'ki,Ors , /ic ot f/.v TovOJ jj^oOvTO , 0: 8s zmSt. °Iv«
niuni reconciliari : si uiuim duxerit reliclo illo , nec in ovv « Twv 7r).-i6v'jjv /pxzoin ^liriyo;, liytzoit Tstvsiv ri;
jine dandam esse communioiiein ; vcl si (uerit ille fule- /t-.pa.;, T'.Of Tr.v STTiloYVJ tto ouf/rjouj , xat 3i<i xo\ito>j

iis, quein acceperit, commuiiioiiem iion accijiial, nisi upi^u-trjOcr.t ToOf ezvtrTOv i^y,y'toy£vovff , /«i tov Tr^^a
post dccein annos acla legitima pcenilentia. Vide J. TtOV TT/ctOVOJV «'ooOfXiVOV tt; T«V up/ttf.WT'jyTiV TTCO-rjOtVt-

I.escbassei iuiii JC in observalioiie Gailice sci ip!a, de uOat' /y.vTsOOiv ££;).rjy9/j -zf,; /_£tpoTOvta? t6 ovofzu.
DigaMii.1. TovTt.) Se zai 0'. Tiav !ri/vidtJV7raTif!i; oCtw? £uf,itrz',vTKt
centesima:] Interprelis error est, c[\>i riJ.tol.ia; in- /pritj j p.fJOt, /.v.i ri,-j iir,yov /EifOTOviav za/SfTavT-,-' jj

lcrpietatus vsi centesimas. Item Zonanc et Balsamo- yap iv AK0t5tz:ta erOvotJoj i-j rzvx-n-Z'-, /.a.-ji-jt ar,ii,
iiis error esl, qui can. 17 pro scmis^ibus usuiis ac- Mn it.-J Taj /tipoT.-jia; r.ap;vci'j. t/.yi.pO'^u.vj',rj j.-ji-
cepere, qiiasi t-j riairru tO o).o^ z-m-j , qu;e dimidiic P tr'at. XitpOT.vta, ci -.a; -Inoo-.; o')v6f/.atrav' iv '^«ti

cciiie^iiiKC diciinUir I. iik. C. dc Fiscal. usur; et Cu- Trj t),f7iovpyi-/. ToO ap/itpioi;, fJt/Xl.o-j iOo; rro>'i.O'j;

jacii, qui recitatio:ie ad 1. xx, C. dc Usur. riy.irjlia.; a-jjip/fjOa:. Ev 3i TOtf -^rifoi;, S;(i t6 tiuaytaO^.i Tt->«
nsiiras bcsscs ialellexit, qu:c et ipsa: cler:cis interdi- aiTtoiuaTa TiiJv nfiioui-M-j a-jSpH-j , i.Tzriy6pt'Jza.i T',
i,'

tuiilur. Ncc laelitis Scaligcr dc re iiiiiiimaii:i p. 'J5 7ra'^=iv/.i Ttvof, zzt u/po-/cO'y.t toOtwv. Nunc quidcm
ct .ilii, ciim wutocx,- iiilcrpic.antiir u^uraj sesquial- •/tip'j;',j.a vocatur pcr(rcliu precum, sanctique Spirilus
leras; id cst, cuiii ileccm et nclo in ceiitum aniiiia invocaliu, duin sacerdotiu quis initialur et consccra-
pi:cslanlur, ac proiinle cemcsima cl diinidia ceiite- tioiicm sortiliir, ex eo dicla quud poii:i(ex exteiidat
ihv.x. Ncqiie enim usiii;c coiUejiiiix' rcs|iec;u manum benedicendo lioinini ad sacra deligendo. O.im
r,'j.i'Xia.i. dicuc fucrunl ; veiu:ii re>peclii soriis, (|iii)d vero ipsum etiamsiilJragiumnominatum cst -/itooro-jv/..
sanc e>t o"/ov, et z£ya).y.(ov scu of/jjivi, et ul Tertul- Niim cuin poputis civi.atuin licebat eiigere sacroruni
liamis loquitur, loiimsi/us , ac proiiide cum usiiia priv(ectus, convcnicbal ipse populus, ei alii quidem
ToO 6).oj scu To-j zir«>««iJ . id cst soitis, dimidiani liunc, ulii vero deUgebant illum. Quatcnus uulemplu-
parlciii co,;sliUiil, T,ai',)iov 1 st : noii usura !-emis>is, riiiinsujfrayiiim viiicercl, elijeiites (erunt solilos ex-
noH (cntc.-ima, no;i scsnuicentesinia.
bcssalis, iion tendcre miiiius, et pcr inaiius ita porrcctas numeru-
E.im reclc dcscribil llicroiiyiiius iii E/.i cliiel. Iili. VI, bunliir qui vet liiinc vcl illiim dclegissent , pluriuin
<ap. xviil, f. iOO Soleiil in aijris (rumenti el milii,
: vcro suffrugiis electum summo sacerdotio prcpficere.
cini et ulei, caHcrarumqiie specierum usurce crigi : /tuAj-.r,-ji'/.; nomen liinc sumptum, quo sic etiam sijno-

verbi grntia, ut liiemis teiiiporc dcinus ilecein inodios, doriim 1'alres iiiveiiiuntur usi, sulfraqium nominunlcs
ctinmesse recipiumus qniiidccim, lioc csl amplius /j.ipi,xo\i\.-/.-j. Laodiccnsis ncmpe synudu.H in quiiitu ca-

piirlcm mciliiim. Ciinslaiitiiius iiiodiiiii iisiiris pncscri- iioiit.' diclt : Non opurterc -/ttp'j-:',-jfj.; iii audiciiiiiiin
bit I. 1 Cod. Tii. dc U.iur., put;i, ut liugiiin r,uio/t^.t, prrcsentia fieri ; /jiporo-jia: uutem appellarunt suffra-
pcciiniiC ccnlcsiiiKC taiiiuin Cssc possiii; : qu;ccuii(nic gia. In plenu quidcm I ontificis approbaiwne scu
liiiges, et ubi siipernuuni esl, qiio;! soriem cxccilil, coiisecrutione niagis obiinebat coiisuetudo ul }il'irrs
scu sorti accedit, usura. Sidoiiius lib. iv, episl. 21, una cnnvcnirent : scd in sulfragiis (eruiidis, co q^iud
superiinposilain medielalcin clcgaiiler voc.it, ciim elecioruin viroriim crimina qutcdam propouereitliir,
sortem usura iwiual. Vidc sup a ad can. 17. aliqiios velatur adesse el luvc audire. De Audiciilibiis
/etooTOVtyf skI 7ra&ouo"ta azoowv.£V'>»v \ziOQ-rj'jirx liic |
\cio scu catechumenis vidc adiiut. ad cun. H, 25 ct
accipitur pro clcclionc, seu sull.a;^ii furiiia, t|ii;iiii oil siip a.
iii cligcndis c|)iscopis ac prcsbyleris vcuis ohscrva- T« /.OMr,;ripta ] Allicn.X'US lib. IV, cap. 5, cx
c ,-

Ml Eccle-ia. Il;cc aiitcm vox aTyo ic,t.,'ii-j iii Ecclcsiam Dosiadis lil). IV TtTjv KpoTtzojv rcfcrl, apud Cictciiscs .

ii-aiislala esl. Apud Albeiiicn-cs diiplcx cral ralio iii siiigiilis civiialiliU' ;ciles (piasdaiii luissc piil)lic;is,
cDiisliUiciidi niagislralus quidaiii ciiini per x).,',fov
: iii (|iiiniis pcrcgrini lUiriiiire sololia.il, iiiidc cl /.oip.r,-

iligcbaiitiir, iiiidc ei x),/-,^. tki iy/jji, magislratus Top/a appcibibanlur : Kioi ^ravra/O zaTa Tr,v Kf.r,-:r,-j
sorte elccti ; et locus in quo deligcbantur /J.r.fiMzrioioj zot tiOo, 0)^ t6v fziv z«)o'-(7tv a-jBctio-J, t6v 0. « /ov iv
ilicebalur : quidam vero pcr /j f,o-o-jitcj, id cst por- ';<ToO^ li;o-j; /.o-uiCovii, v.Ofj.rizr.pt'j^j Trporrjy.pt-jOvrjt.
tccUoiiem niaiiuuiii, qu;c in sublime a populo aiim Cbristiani lioc vcibo u>i suiil, et quia lidcs doccrct
aiiipiciM priilKirct lieri s(il('b;it, el yei/aoToviiTat appcl- inorr.;oi ursus cxcil;iiid()s, intcrca doriiiirc iliccbaiit
1

1.' i s;i:i', IJ doLCl Dc:iiCi.lRiicj coutra ^cxiani, cl a qiic cyruiii sepulcra «t/nrijpia appcUabant iiuaii
:

i^:i AO CODIC.LM CAN. ECCLES. ill


ilorniilori:), scii liica :iil (iiiioloiii el soiiimini toiiipa- A epyerut ei( Tijv ).!'/o^£vir)v irpijOeaiv, tvOu x£ivr«t Ta ayiD.
'.il:i. SiiIcIkiiiI aiiloiii :ul scpiilda suiiiiiiii iii:irlyruin, llic imlem veiiit in tocum qui dicitur propositionis. ubi
(|iioriiiii sacrosancla eral lucnioiia, piycimic coiive- sita sunl siincla. Ft iinst paiica "KpyovT«i oTti Oi«-
:

iiirc, ibiiiuesacra cdelirarc. C:issi(iiloriis liist. Iriparl. xovot , x«t ot Ispeif , ai^eOii Hi
t'"iv (fp'7jv xfaToCv-
«),)'/
iili. V, cap. 3 l'opi(liis jcjunans i'sl egicsstis nd ctrmc-
: TE,-, x«t Sti y.ut «)t« Vcniunt itiuconi el saccr-
tv. uyirA.
Uiiiini vralionii' rnnsa. Iliiic licipiens y.oiui,Tr,f>iMv delcs, ciim ntia sacra inslrumcnla lcnentes , lum vcio
iiicnlioapiKl |iris(OS llisli)ri:e ccclcsi;islic:« scriplores. sancta ipsa. Sic in Gi:cca collectione canonuni Ki -
.Kiniliaiius -Kjivpli pnBscs, sic Clirislianoruin episco- clcsi:e Alricaiuc can. 37 : 'lv Tot\- «yroif [A,,Sev r/iov
pos allo(|uilur :ipiiil Kiiscliiuin lib. vii, cap. 10 : ()0f5«- Toi) (TffiiittTo; xui t.O «twaTo? ToiJ Kvpio^j TrprjiTtvsyOtiri,
IMi eiilJ-Ul OVT£ \JU.h T6 «/),0IJ TtlTtV Y) avvjSouj o>; y.ui ocjto; 6 i^vpto; Tzv.pirifii-xi , to jt' iaTt (irjrtcj xft
TTOtstndai, fi ci; x« yakrjy.t^x Y.oifitrtTnpir». vijii-jM. Idcin oVju C5ct( f/£ui-/w£vou , hnc Csl, nt h:ih('t coiicil.
Kiisebiiis lib. ix scribit, Maxiniiniini aliijuamlo con:)' iii, can. 24
C:irlliag. In sncriimenlis corporis ei snn-
:

tiiiii Cbristianis adiincrc, cum eos dissipare al(|iie


i(l Domini nihil amplius vffcralur, quiini qund iptc
guiiiis
pcssuimlaie vcllel iiswtoj, IikiiiII, stoy-tv ny.v.; trii \ti
: Dominus trndidil vanis ct riniim iiqua mi.rlu>n. Kl
,

Tii; xoiunrof totf (juvooou 3t« rfioiaTEwf TStpv.-ttt. l'oi;- passim in Liturgiis Gr;ei ir, T'i: flytrx toi, «ytot;. Saiii l:i

litis Pauliiius in aclis passionis Cypriani, de Vale- igitur, lioc est sacramciila coiporis ct saiigiiiiiis in
riaiii cdicto coiitr:i Cliristianos loqucns Jussum cst : alias paifficias iiistar eulogi;ii'um tiansmitti vetat bie
til nuUu concilitibula fiuiant, ncqiic cocmelcria ingrc- c;iiioii. Id auteni explic;it Tlicodiinis lialsamo in co-
ilinntur. Itaiiue luce cauiicteria ciaiil iis qiia'(l;iiii ve- dice nis. queni iiobis commcnd.ivit V.C. doctissiinus-
liiti lciiipla. Scd et i|isa coMiieleria lciiiplis origincin qiic J. C:isaulioiius liis veibis : "oizep <jr,p.epfjv ^ivezut
('edissejaiii aiite viri docti ob^ervarnnl. Sic prisci " Tiupu Ttijv Au-ztvlv y.uztt T'/jv eoprr,v toO Trufjyu' ent-
Palres teniploriiin oriyiiiein aimd gcnlilcsail scpiilcra fJ.ipifJ01JUl yup r'A «'uu« TOff xotvoi«'T«i,- f/£T« Tj
icleruiil, cl cclelicrriiiia illoiuiii tciiipla, ruiictoniin «-/iaa6j7V«t tii; ToCto x«t Tzupa.
y.oiva. rSiv riu.i-epf.iv u;
corporuiii scpiilluras ac nioniiiiiciua mortuorum luis- eoiy.ev iyivero to 7r«)«t6v, £(',- tk uytu p.\)fjr,.pi.u. Kt.)), Jit

tc Iradmit .\iiiob. lib. vi ; Cyiil. lib. icontra Julian.;


: yoijv toOto xavijv, xvxstas ixe-
y.ui <top''Ctra.t , ixr, rrtSe
Clein. Alex;in(l. iu Proirciil. ad gciit.; Thcodoret. rtty.ou.'iea'Jtti f',>; y.otvu. x«t Tu/oi-Ta Tti: \jjztpu.yia.. Qiivd
scrni. de Martyr. fit liodle a Latinis in (cslo Pasclia;; distribuunt cnim
7rp£a-'''JTt'5«; riTOi tt^ oz«Ona;v«,-] Coiislal in veteri laicis azgmn, poslquam saiiclificata (uerint, perinde ac
Dcclesia nnlronas fuisse, ipi;e niulicres (a;leras ail communiu. Iloc eliam olim fiebat a nvslris, ut esl ve-
vitain honcslo in?tilucnd:iiii liorlaieiilur, quas et risimile, in siinclis mysieriis. Cunvn crgo hoc prohihet,
TTjojffgJTtSjt,- appell:iriiiil : et (|uia supra ca;leias mu- ct stnluit non essc liuc el illuc Iranserendu snncta, pe-
licres sedebant iii ecclcsiis, «po «'-naiva,-. Eas abio- rinde ac communia ct vulgaria. El Zonaras euiijdcm
gat hic caiioii, qiii xi est syiiodi Laodicen;»;. Forte caniinem explicans, in codice nis. Biblioihec.a; Kegi;e
Je iis agit D. Paulus, ubi roia^uTtSK; vult esse san- To'-TO 7ra)at6v gOof rjV p.erfJ. yap t6 jza.rj/u iirep.T.ovro.
'

. las iiioiibiis, iion calumiiiatiices, iion viiio deditas, iy. jzupor/.ia; e'; napoty.iuv ru uy.a., r,yo\jv pLtciiU; ro-j
rerum bonariim niag;stias, ut juiiiores feminas, izpt- aytou aojua-o, xat «"//«to^ tou Xci<j~o\i, /tt^tv £u),'j'/t«;
jCiJTtSicf , vidiias scniorcs vciti. Sic recte vetus inler- otf ear£"/),ovTO, 07r£o xavijv ouTOf ey.tfji.\jfjt yivt',(Jut'
pi'es, qui m secutiis est Fulgciilius Ferrandus iii Bie- t6 yap 7T£f;t'X', £a6at ev p.y.yp:i; oSotnopiui; rtt ^tiu f/u-
viario Canoimni cap. 221. P^piphanius h:cresi 79 : fJToptu, y.a.i oj; tr\J/e t« 7ravTtf/a t^iptijf)ttt, UTzpnzi; y.ui
lla.pKTriprtritjv Oe, OTt Oi/pt fltaxovto^fft^iv to exz"/>30"ta- p oOz t"jrjyriaov i)o-/ta5)i Stxatw-- xat eiiue?^;. lilliOCCII-
<7Texov T«ya«, yj pu.; t£ wvo^tjtK^e, z«t toutmv
£7TeS-yiO/) tius P. R. epist. ad Dcceiitium Eugubinum episco-
Tt/j iTiypa.oripu; rpe^yS-jztna;. Observaiidam cst dia- pum, qu;e intcr illius decrela exstat iii codice Cano-
conissis ccclcsiasticum ordinem indirjiiissc, quas eliam iiuiii Eccle'i;E Boniaii;!; c:ip. 5 De fermenlo vero, ;

iiduas nominavit, et ex liis adliuc ivUite prvvectiores ini|uit, qiiod die doniinica per tilulos millimus, super-
irpsaC-J-vSy;, viditas senivrcs. Iljoozafirjtiiva,- etiain vo- flue nos consulcrc voluisli, cum oinnes Ecclesice nostra:
cat hie caiKui, (]uod ccrtam scdein liabereiit in ec- intra civilnlem sunt constiluliv, quurum presbytcri qiia
clesia. De ejusmodi viduarLim seu diaconissanim die ipsa prvpler plcbemsibi credilam nobiscum conic-
;i:laic et ministerio vide adnoi. ad caii. l'J5 liiijus nirc nvn possunl, idcirco (ermcnluin a nvbis cvnfcctunt
codicis infra Grolinm
; de imperio summaium p >- pcr acolylhvs accipiunl , ul se a nostra communionu
icst. ciica sacra p. 403 et Mi; ChilHct. in nolis in nuuima illa liie non judiccnl sparalcs, quod per pa-
Ureviar. Can. : Ferrand. p. 300 et 307. rxcias fieri debcrc non puto, qiiia non longe porlanda
£v -izxAno-tiit xaOto-TKaOaij Vidu;is seuiorcs sive dia- sunl sncrumenla , nec nvs per camcteria divcrsa cvn-
conissas iii Fcclesia ordinari vetat hic canoii. Sic slilutis prcsbyteris deslinamus , et presbyteri eoriim,
velus interprcs illius inentein referens Ut mulieres : cvnficiendvrum jiis habenl, utque licenlium.
ijua; apud (jrwcos prcsbijtcrissa; uppcllantur, a},ud nos y./.rr,/o\ju'i-jf,>v vjym\ Catecbumcnoruin oralio liic
tiutein vidiia' scniores, univircn el matricuUi', in Eccle- accipiliir pro sacro njinisleiio leclionum, oratioiiuin,,
sium tanqiiam ordinalas constilui non liceat. Ideo et et aliorum id genus, quod celebraliir in Ecclesia
/stpodzuictv, lioc est ordi^ationem iion babcre dicun- aiite diniissionem calechmneiiorum. Latini niissam
tiii', et intcr laicos deputantur can. 19 hujus codicis. caiecliumcnoruin dixerunt, coiicilium Valeiitiiium
Concil. Epaunense can. 21 l'i((««r«m consecralio- : D caii. 1 lloc esse cenauimus observandum
: ut sacro- ,

nemnitas diaeonas vocant, ab omni regione nostra peni- sancla Evanyclia untc munerum illationcm in missa
iiisnDrogumus, solum eispccnileniiwhcnedictiniiem im- catcchumenorum in ordine lectionum posl lcganlur.
ponendv. Damnantur itaiiue Catapbryga;, (|ui niulieies Ivo epist. 219 Qui audiebat, inquit, missam cate-
:

posse diaconas ordiiiari iiulaiunt. Eumdein erroreni chumenorum, subter(ugicbat missum sacramcntorum.
Acephalis Iribuit Marianiis Scolus, et Sigebertus in iiti.'ieiv Y.urri/_o\ip.ivov;\ Oliiu, peracta sacrorum li-
Chronico an. 525, vel 520. Aiiibrosius in cap. iii, brornni lectione cum cclebranduni csset cucharisti',e
cpist. 1 ad Timotb.
Cutaplirygic errvris occasioncm : sacraineiitum, dimitlelianlur calechumeni, energu-
captantes proplcr ipivd diacvnas miilicres alloquitur iiicni, et poenitentes. Id teslalur Dionysius iii llieiar-i
iPaulus), et ipsas diiiconas ordinari dcbere vana prce- chia Ecclesiasiica Kai f/eTaTaoTa, inquil,
: £"Htu yi-/vov-.

siimptione dejendunt : scd ut liwrctici animum suum Tat rri; te v.; Tzt ptoyjri; ot y.urriyjj^j^ivot , y.ui izpo; wJroi^
verbis non scnsii lcgis astrucre videanlur, Apostoii ot evepyo'Jptivot y.ai ot iv pttravfjiu 0'jre;' //ivo"jat Si ot rr,;
vcrbis contra seiisum nilHiitur Aposloli, ut cum ille mu- Ttwv Oetojv ijzo^ia; y.ui y.otviaviu; aitot. Postea C.Tlra tem-'
licrcm in ecclcsia in silentio esse dcberc proccipiat, illi pli ambitum coliocantur catcchumeni, et una cum eii
c conlra etiam auctorilaicin in ecclesia vindicent mini- pos.icssi, atque pwnitenles : manent autcm ii qui divi
slcrii. narum rerum aspectu el communionc digni sunt. El
Tilt Sancla,
Syia. ei; Iziptt; T:ap:c'ia.; S «riotTteaOatl M.ixiiiius iii Myslagogia, cap. 14 : M-Ta T»iv Oei«-j
il est sacrameiiui corporis et sanguinis Christi. Sic Tou itytou Eu«y/;Xtou a.vfxyvt,j<jtv , y.'j't rt tojv y.urrt'/jj\j'^jivrjiv

.'.pud Curopalatam, lib. dcOilic. Cuiislaiitinop.; oSi /(«i 'n rojv /oiTrtiJv, twv «va'.io)v -.n; Hivj.i t'Iiv Sii/jlr/ji-
1« C. JllSTELLl ^OTiE 124

I7.£VV)*J ^.Xil-n^AuiJ h = f,ir.iui^ a7r6).'J^t3 Ti YU.l ExooAv) OtK A Balsainonis, ct Jo. Zoiiar;T; coramcuiariis iiiscrlo
Twv Post divhtnm sanC.i Exnmge-
liL'ryjo-'/w-i /i-pnv.i.. restitiiiuiiis.

tii kctioncin cl tnlcciinmenonun ct niiiiucrum, qui di- y.-jr,iu.v.i,-j t'/i ouvat-JTO csyjjt.i/.^it-j\ Tlicodorus Bal-
vinn ostcndeiidonnn sacramenloruni contempliitione saiiio iii bunc canoneni : o' Tzn.zipz;, inqiiil, t6 uii

indiijni siinl, per sncros ministros dimissio et -jjectio.


fit ip'/'j.tz<j^jut y.'j.za. ziri yjptrjivvp.rj-j , o'jy. c/:jr/.'/y.'j.>jziii: iT.i-
Il;iiic (liiiiissuii\eiii Laliiii eliaiif iiiissiiiii dixciunl, ut TjOSi^aV, OK).^ T.prtrji^l-JZO , t"'^Z rSv-)rj.t\ZO o''. T.trjzoi' £''

rcmiss.iiii pro reiuissioiie. lliiicinariis Ueiueiisis in '//p iy. icvjfj.; •/] 'j't!).-n; zrjo; uvc/.yy.ri; xjt zaTa zir/ -/:/ot'^-

episL noiidiin: edila ad Hiiiciiiaruin Lauiluiiciisein vjwov ip'/c/.lizc/.i Ttr, oiJ 7zprjy.oiuiv.ztr;0i'iC7tza.t. Vatrcs die
cpiscopuin cap. 2i. Quidam jnbentur usque ad mis- dominico non operari, non necessario mandarunl, seU
snin c.ilechiimenorum manere in ec lesia ; qiiidnm au- adjccerunl, si por.sint fidcles; si cnim propler inepiam,
lem soli intra ecclesiam (idclium orntione jnnqi sacrie vel iiliquum aliain neccssitatem, elium die dominico
mijsteriorum cclebrilnli a doininiciv aulein inensa; , fnerit aliqnis operaliis priTjndicinm ei non afferetur.,

convirio scqreijari. Aiigusliiius scriii. 237 de lcinpo- Sic Gonslaiilinus I. iii dc leiiis, ubi die solis oniiies
re Eccc, iii;piil, pos( sermoncm fit missa catechume-
: quiesccre staluit, 'qicra laineii riistica iii quibusvel
nis, mancbnnt fidcles, venietur ad orationtni. niora vcl procrasliiiatio iiiagnuni baberct periculuin,
i'j-/'i; -iij-.oj-i zc.Ct; Hinc passini in Gixcorum prudenlcr c.\cipil. Hnri posili, iiiquit, agroritm cul-
\

turtv libcnlcr Hccnlcrqie inservinnt : quoniam frequen-


I.,illirgiiS , tU/ri TTtffTOJV TZOMTfi , ^^yjft T.lrjXftCi OiUTica ,
ter even'il ut non aplins alio die (rumenla sulcis, aut
eO/n r.inx''i.-i rpi-t-n-
vineiv scrobibus mandcnlur, Harmcnopulus in Eiicbi-
wfapiov iof.iu] llic caiioii niiiiislris, lioc csL iiypo- rid. : 'Ev Tji /.xj[.trj.-/.ii, -/.cd. z'j.i; t.oncj.i; iopzui; , -/.«1 oi
diacoiiis pioliibcl orariuin fcrre, iiunil diacoiuiiuin " ot/.rjfjzat'. y.'X' Tzi/.vzt; u.p'/i'tzoirjc/:j, TzXi,v Toiv '/zr.ip^/rli^j. Die
propriuni grstamen fuisse li-ulit Ijalsaiiio ad liunc dominico catcrisque (cs.is diebus lam jndices quam
caaoiicin : cjiis ve.lia appoiiaui e.v Gr.wo codiee iiis.:
reliqui quiescaiit , solis exemplis agricolis. Lco tamen
T6 ojpc/.fjto-j r^ofjirj, illipiil, ptovwv itj:i Tw-t otu/.ov.iv' inip. Icge lala jiissil a^yj^i.^rtv '/kt« tiiv /.\jpirj./:c,j /JiX
0'jrot yico zoi; 'zcovoyo^jm Trajst-jTa-jt vot -/.
t iiitzr]i.o\/j-
z'j'j; '^loirj'/0'j;.
r?5" Tc/j; Twv aytwv .^j/^ojv t£/:t«^ xat zcc.z twv rpsToxi- ij ^c/lwJiiro
ixzzot '/v'jctt'/.'ii'j C'.7:o')rj\izz0ut] HesioduS
zip'<i-j r/--ojvii7£ts , StoocTtv st0V37iv 5ta TvO Oipuci utO'V iv lib. Opcruni ct diir ;iii, pnccipil nc viri iii iiiulic-
II
afAor.jvt §t«-/t vot?, Tvjs Cfjt-.itovryo- •/ivfj^c/.t i-/.i^;iy:,f:eoi;.
T^fi
bri balneo corpus aliluaiit, (n^rji /uvc/tz£t'.i t.oJzp'.>
JTiyoy V TO'J y.c/-ico\j zo; i/.zv/ovg [F. i/.TsvityfJT^^tv atr/iarwv
-/P'ju 'jrjtopv-jz'j'j-j.1. Sic lavacra ab Iladriano iinp. pro
Tc^v /«Tfl/ovui-. cdv, y.v.i tojv ).o ttojv" za' iyli.fi/] Mt:i/.rtov, iy.
scxibus separaliiii cxslructa tradit /Elius Sparlianus
ToiJ « W60J • To '.u/.aaa'.) zy.t ir.t%r.r'>. Oriirium [erre, est in cjus Yila. Glcincns Alcxaiid.inus lib. ni I';i;dag.,
iolorum dinconorum. }li enim cis qui cclebrant assis- ca,'. 5, niiiliciiim inlempcranliain arguil,
c;iruiii
lentes, ct sunclarum orationnin mijsteria, el yre.^tbijlc-
qu;e coinunni baliico cuin viris uluntar. Gypriaiiiis
rortim prolalioncs obscrvantes, eis q.isunt in sugjestu tract. de Ibdiilu virginiiin, baliiea promiscua adire
diaconis per orarinm siriniftcunl qunndo dibcal fieri virginibus probibet Qnid vcro quec promiscun balnea
:

pronnnlintio seit prolalio pclitionum calccltiimenorum adcunt, qita ocnlis ad iibidinein curiosis pudori uc pu-
el vcliquorum;appcllattim esl orarium i/.iro zov o<p'7i,
et dicilia: corpora dicala prosliluunl, qua: cuin viros alqne
quod fcre Iradit Mallliafus Blasla-
est obscrvo. Idciii a viris nudoi vident turpiler, ac videnlur, nonne ipsa;
res in synopsi Gi';ccoruiii Gaiioniini, ciijiis veiba e.\ illecebram vitiis prxstant'/ ct Justinianus imp. iiitcr
Gnvco codice iiis. illiisliissiiiii l'ixsidis Jacobi Au- r justas divertendi causas liaiic ctiam receiiset, mSpurri
gii^Ii Thiiaiii supra rcliiliinus ad caii. 22. Orarii GijXt.oJzijOui, si commune lavacrum CK-m viris liabere
cli;\iii iiienlio cst. aj ud Giiropalalani lib. de Official. audeani. Novel. 22, cap. 16, el 1. ilC.de Uepu-
Golislanlinopol. : W/j/tciet/ovos- «jo/JtTjv zoav-j-oOi; a.'jzo>
diis.
tszf/ypi.rj-^. r^oport Zi 'iT^ c/.\izo\j y.c/.i 9£>.&iv/jv, oj r/vj y.cd 6vo,Lt6(?itv] llujusmodi etiam superslilio-
a.-y/ft.o-j;
wfKCf.v. Arcliidiuconus gcstans con-
iT.tzfir,.-/y,\io-j, c/X>'
nisgenus jam D. Pauli ;t:tatc Golossis, Pbrygi;c urbc
suetum suitm mitnipnliim, liim insnper ctiam penulam, sub LaodicEca mctropoli viguisse, ipse lesiaiur episi.
von tamen el collarium, sed orarinm. L'bi Agmonins ad Goloss. cap. ii, 18 Mr,Szi;, inquit, liuaj y.uzu^ifo- :

r.ipceptrjv vjrztvjn u.Ct.o; psalmnm oralorium perpcram Szvizoi (IfnrT/.ziu. t'jiv «yyi/o.v, Nemo vos scducal in
expoiiit. anlcni vocis origo omniiio Iloinana
Iliijiis
cullu Angelontm. Quein locum explicans Tlicoaoro-
cst, «TTo €'c.rJJiv lii Ecclc?i;iiii translala, falsaquc Bal- tus, liiijns canonis nicnlcm refert his verbis Qui le- :

sainonis nolalio, iil scile ohservavit doctissimiis Ga- gcm, iiiquit, dc(endebiint eos etiam ad an/jelos coler.dos
saubonus in iiolis ad Yopiscnni, ubi qiild sitorarium inducebanl, dicentes legem per eos dalam. Mansit
apud prolanos, sacrosque scriplores Latinos, Gr;ccos nuiein diu lioc vilium in ihrijgia et Pisidia : qitvcirca
ac Syros erudilissimc explic;U. Yidc eliani qu;i; de sijnodus quocpie qua; convenii Laodiccscc, qiia: est 1'lirij-
oraiio Lipsius oliiii observavit lib. ii Elecl. cap 10. ne iJrecnrentur nngelos,
gia: inelropolis, lege proliibuit
Genlilcs de suorum idololliytornni fcr-
fiipri c/!iptfj\ et ne relinquerent Voininum noslrum Jesnm Cltristum.
culis, cuiqne suam partein appoiielKint (ij.if,t$:; ap- lren;cus lib. ii, cap. 5'< Ecclesia, inquil, per univer- :

pcllantur apud Albciuciiiii) quas sibi coiiviv;e lollc- suin mundum diversa beneficia a Dco accipiens, in
baiit. Id iic ficrct a Gliri^liaiiis iii agapis scu coiivi- nomine Cliristi perficil, non iiivoculionibiis angelicis
viis qu;ii iii ccclcsia parabaiitur, iiroliibet bic caiioii. D lacicns aliquid, scd ntiinde, pure el niani(esle oratio-
In iis eiiim omiies simiil proiiii»ciie, ap| osilis cibis nes dirigcns ad Doniiniim qiii uninia (ecit, et nomcn
vesci debcre, colligere facile etlc.\ iis quac supra ad Domini nostri Jcsu Cltrisli. Origcncs contra Gelsuni
caii. 70 adnotavinms. lib. vill TcJTOu; 36 'j-/'/i't.ov; uto tou ip'/ov a'JTf;)fi£f*ct-
:

0'jo;f iv Tar; iy./1-na'of; ocfJ.Tca; Troisiv] .'igapas olilil On/ijzz; '/a).itv, fjpic/.opiz-j «uto-J;, Stcc t6 Ozi-.v; £:v«',
iii ccclcsia posl sacrarn synaxin lieii solilas teslaliir xat Oto'j; £v Tat; izpui; tzozz 6voy.a^ottivo'JS yayatv*
Glirysoslomus serm. in dictuin Pauli (I Gorinlb. utX oxty^ i^iazz TcpoTzitijCszcrOut •ri'xej T0'j; Sta'/.ovoOvT«?,
cap. xi), Oportel liivrcscs essc. tidelcs omncs, iiiquit, /.ui {fipoizu; -riu.iit za. toO Qzov, aiSztv yut tc poixvjtij

in convenlibus suis poslquum uudisscnt doclrinas, ])Ost c/.-jzi Tou 0£oO. Ila^av p.bj yup Sir,crfj, /.ui Tpoizvyjr,-!,

preccs, posl mijslcriorum communioncm, solnta con- '/.ui cvTSu^tv, xat zv-/aptUT'^uv, u.'jUTzzpi~zirj^j zHi i-ni Tra-rt
cioiie non mo.r domiim consccndcbiint, scd divilcs ali- 0='j) ToO E;Tt TTc/vTfijv OL'/yi'toyj uoyj.tpi',i; iu-^vyov
ot«
mcnta el eduliti domibus snis alferenlcs, panpercs voca- 't.ij'/rjv y.ui Qtov. lingelos e.r o^ficio suo noininare docli,

bant,cominuucsqne faciebnnl mcnsns, coininuniu prun- invenimus projiler divinitalein qitamdmn interdum drns
diii, communia conviviu in ipsa ecclesiu : atqtte ita u vocari a sacra Sciiplurii; scd nun sic, ut jubcamiir
iommnniune iiicnsa' et pietale loci undiquaquc ad pic- cos ndurarc, iiut diviiiis liunoribits colcrc, quiimiis dc-
ialem acccndcbantnr. na Dci nobis affcraiit. Uiniiia cnim volii, omncs inter-
OTl 0'j 0£t yri-.zo.-jrj-j; i.ovTi'jX<.=.fi\ Iliijns caiioiiis pcllaliones, dcprcciilivncs, cl gnUiitruin nctioncs desli-
p.iis d( sidcraUir iii vulgalo codice Tilii. ILiiic vcio iiandiv sunl ad Dcum leiiim oinitiuin Dvminum, per
c» jiicdilo tcxiu Grxco IJiblioiiiecJs Kcgix, Ibcodori majcrcm omnibui unjelti sumnuim l'onliftccm vivum
. , ,

AIJ COUICE.V CA.N. ECCI.ES. 120


Wibmii il IhiniL AiigiisliiKis l,;ric>i 0!), inidil vcte- A iiiiis iii eoiiipoudiii ihK liina.' t.ltliolico; : lo; Si ??
ii'> Ikch liiiis liiisM', i|ni > I :iii'.:( rii i tlicob^inliir. An- r.u fjt; ToO i:ar7yu iv ir,p'iYJ.,i'J- St«T:)ovirt nivTej (/(

ililici, iiKiiiil, i;i 1111111'Uiriiiii iiillii iii.iiiuili; i:/-/i>iv.i:ii luoi, <urijj.i Si ur.':i.> y.oi u>i rat -jSaTi tote y fjir^t-joi.
i|iiiiliio ii-riniiiil K|ii|ili:iiiiiis luriis. (iO. Ksspiins Tr.ij; 'n-iru.j : l'cr sex aulem dics l'usclialis, vnincs
rli:im Jii(l;i'oriiiii Ii;rii liciis. ;ii,;;('lis ciilliim iiiilii- populi iitsiccorum e.sn pcrscvcrunt. pinie, iiiquam, ct
lniissL' lc$I:iUir roriiiiil:! jiiri.sjiii:iiitli (|iii>d:ih cis ( .\i!;i'- aquu tiinc ntcntcs ad vcspcnm. El post paiiea,
siile et
li:iliir, n-yj-t) -i, n; -0 -''.;
i^j-fi wt i-.iuvTc, iil rorcrl X'ji •-.bi; iTTO 0£r f/iv'/,T',iv sv -ri u-jTn ^iiOr^w/irj, sic
Josc|iliiis lili. II ilc licllo Jii(l:iic(i, c:ip. 7. permuncntibiis ip.si.s iii c'o(/c»i slccorum esu. Socrales
aTTO'j)o'/ojjl Sii/.oiiiciiiis lil). III, c:ip. 5, scrihil lil). V, cap. 2i, iihi dc v:iri;i divcrsatpie jcjiinioruii»
Eiischiliin (|iiciii(l:iiii Liiiisriiiiiii iilco :K'ciis;itiiiii (ihservalioiic ac di^so:iaiiti;i a^'il rc.i; ^i /«; ;r,ooO :

riiisso, (|ii()(l o;ini |:iilciii aslr()iioiiii;i; qiuu roniiii vfjTi.v jjiv.u uixuirx'i(',(/-j'jvi7"j (Juidum sicrn piinc eolu
ovoiiliis pnodicil proliloicltir : A' = €ct>' -to , imiiiil ,
vescuntur. Tcrlulliaiiiis ad Scipiilain Quiindu nvn :

geniciilutionibus 1 jcjunutioiiibrs nostris etiani siciitu-


1

^ionii. Ko iioiiiiiic A(|ui!.i, c Jii'.l;co Clirisliaiiiis, tes sunl dipulsiv? cl aJvers. Psychicns, c. \7> llene :

Kc(h'si;i oxpiilsiis osl, iit rercrl Eiipli.iiiiiis lih. de autcm qiiod ct epi.-.cojii univirsai plchi mundarc jcjunia
Poiidor. el nioiisiiris : 'o o!v '\/.v).x;, imitiil, tw yi^i- nssolenl: iion dico de induslriii stipium cvnfcrenduruni,
crKmru'.) iTiUTfJOf'' . tto Se tt.; ir^',wT/;; a-ToO eceojf ut restrii cuplurtv cst, scd interdiiin et ex uliqua solli-
uij f;.£Ta6iuEvo^, tO'j riG"T£U£(v 5^)o'. '.T( T/; ptKT«'« c/.azco- ciludinis ccclcsiiisticiu ciiusii. Itaque si ct cx cdiclo
voui«, ilv ay.pi^r;; iy.Tznzyifii^-o' «)).« '/xtk /xicTr/i liominis, ct in uiium oinnes r'/Tr;i-j','^[:,i.r,tjrj aijilutis;
i,jj.i «V TO Oijata TJi; «iJTO'J /Viirjtuif (/-/s-Tof/Evof , i\iy- quomoilv iii unitulcm jcjiiniitionum
itvbis ipsuni quvqitc
yiufjo; t£ Ot.o T'r<v SS-xcvxilr.n , /cd iitnifi-. ui-o; " ct xcrophuyiurum ct slutionuin dcnvlutis? Gia'.ciis
tvrz« Tou o'j. yri 5c>f/JO'Ju.;:o; Sr, «))« wi 'j.t>.i/jziy.€i; Scholi;isU'S llariiicnopuli sed. 5, til. 5 Tov xropov :

jirjU.ijV u:-;ni(iiu.zvj;, E^SfitrOr) ra)'v zfi; ixy).rir7ict; wf vr/(rT£u:ric iTrt Sti: tcv /«T«';t/«?;t. E' ^ovov uiypi; iir-
a/pr,(7T.; Kiij; at»--noi'y-j. Aqiiilu iffilur Clirisliiinisnio Tzifu; yt/.O' iyua':^]/ •Ji.azi-Jzt, y.ui 'ir,f,rj'j,uyzt. Scvrlutu-
credit ; cum auWm suo liiibiiu noii discedcrct,
11 jyriiiw rcm jejiinutur ad biennium condemnut , si dunlaxnt
a credendo vidciuct riina' uslrolnijiiv, quiim cxacte usquc t:d vesperiim qiiolidie jrjunct, ct siccis vcscitur.
edoclus criit, scd q olidi': jwsilioinni niilivilalis sua' Caii. 6-vj) llniiccaiioiioiii.ipii iiivulgato codiee Tilii
I

speclurcl : redariiulusque a docloribus ct increitalus dosideralur, ox iiiss. codieilius Ii:ilainonis et Zonai;o


ea de causa, se non corrigcrcl, sed polius conlcniio.^se resliluiiniis. Exslai et in oiiiiiihiis Lalinis coiicilii
opponcrel. c.vpulsiis csl rursum ab Ecclesia, vclut iiin- Laodiceni c liliiinihus.
lilis ad sdlutcin. fjjp.ih/.'.v; Isidorus ihynielicos, inusicos scenicos
I

isvyu./.Tr,fi"j. '.cfovvTKrj Hic cinoii ah Ecclosia cjici inlcrprclalur, qiii organis et lyris el citliaris pi-xci-
jliljcl oos (jiii pli\lacli ri;i raciiiiil, et (|iii pliyl;icloriis nchant : nc dictos qiiod oliin iii orcheslra slanles
iiltr.ltir. Nicoliiits I P. l\. iii rosp. ad coiis. Biili,'. caiilahaiil stipcr pulpilum qnod Qvu.iXn vocahatur.
ca|i. "9: Vin'hibc,i:cs quod nioris sit apud vos infinnis Jiiliiis I'ollux Onoinast. lih. iv K«i c-V.nvn p-i-j Oro/ft- :

/i;;n(iii(/::i quuindaiii ob sanitnUm recipicndani [crre Ttiiv i'.ot'.'j, ri Sz ofjy_r,rj-: f,'j. toO y/,r.o\i, ev h yj.i rt B:'pti'/ri,

pendcnlcm sub qullure, rcqiiiritis si lioc aqi de cwlero zt-z ^rjij.i/. Tt 0^(7« vj ^wttos Scenu propria est hislrio-
:

jiibcamus; quod non svluin a(ji non jubcnius, verum num; orchestra vero chori, in qua esl et tliymele, quie
eliain nc fiiit, modis oninibut iiiliibemus : hvjusmodi vel tribunul est vel ura, id osl locus cdilior uhi actorcs
qiiippe liijaturu', phijliutcria diimoniiis suiil iiiventa Q sallahanl. Plirynicus in i/j.oyn Alticoruni verhoriiiii
rersuliis, ct aniniaium honiiiium esse vincula compro- 6uai).r,v ait dictuni tottov £v T'u BiUTfirj) , urf oG uv'l.„-
biinlur, ac idco his ulcnlcs, anallieinale apostoliia de- Tt/.ot /«( /.tO/pr,>S'jr, yai rj'u.ot Tfji; n', (.iviJovTO. Vitruviiis
ercta pcrcuhos iib F.cclcsia pelli pracipiunt. D. liasi- lib. V, cap. 8 : Apud Graros, inqtiil, iragici et coniici
liiis lioinil. iii psil. XLV r.i;^i.'jy.u.'j.Tu dainiiat (liaiaote- aclorcs in scenu pcruyuiit : reliqi.i suus uulem urtificcs
Fibus insigiiila, et Chrysoslonitis lioniil. 43, iii M;il'li. pcr orchestram pra'stant actwncs ex ea scc- : iluipie
cap. XXIII, in eos invehilurqui sua :i'late cx pliyla- nici el thijmelici Cra\e separalim nominunt. De lliy-
eleriis ad (olliiiii suspei:sissaiicli(ircs vidcii voleh^uil. niclicis eliain lit nienlio in I. 10 II. de pollicit., 1. i
Sacerdoles, imiiiil, c.r co quod /ib lioiniiiibus vvlinit ir. dc liis qiiinot. inf., I. peii. de spectuculis C. Tli.;
vidcri justi, pliijlnctcria ulUqnnt circa collnin, qniduin thyiiielita; dicuiitur l. 21, de ]:isior.,cl I. 5, dc Scc-
vcro purlem nliquuin Eviinyelii scriptnm. L>ic, snc rdos nicis C. Th.
insipiens, noiine quo.idie Evunqelium in ecilcsia lcqi- uuij nzptr.ozvTu; Sic cx inss. codicihiis Dihlio-
]

tur, ct iiudilur ub liomiiiibus? Cui eryo in auribus tliec;c Regia; huiic locuin einendavinius. Male vulga-
postea Kvanqelia niliil prosunt, qiioinodo citm poerunl tt:s codex Tilii, 15 r.ifJtrjSzvTi/.;. lluiic aulein caiioncm
circn colliim suspcnsi saliure? Deinde ubi est virtus explicat Balsaino his verhis "A))oi p.i'j -/.avjy-j iv :

Eriinqclii in [iqiiris litterarum aut in intcllectu sen- Tij.l; y.oifjy.t; y.ai i-j Toi; y^r,>f'trjt; y_o>pZ7:tG-y.rjT:Qv; yj.i rp:-
siiuin? Si in liqtiris, bene circa colliim suspendis; si in aCvTifOv; xuOiaTacBui. StroplrjovTO. 'O Sz i:'j.pb>v y.u.ruJ
intcllccni, crijo mclius in cordc posita prosnnt i,uum 7:zpi.rjSzvTu; ir'j puy.i'/.zvZTUi ytv£cO«t z«t ULrj ZTtrjyoT^ov;
circa collitm suspcnsu, ctc. "tvu ur, yivriTUt eOz«T«'*p6vv3TO-- rj upy_tz[jr,ii7\cjri. \lzpto-
EKUTov u:-i'j.rjixcr.i\ llac loqucndi forniula usus osl OivTu- ^i sttTuV ot rrr.uipov Tporu/J.oiii-joi T.upin TtT.v
I). Paiilus Episl. ad Tiliitn cap. iti, 11 Ila-rctiium : D ir.i(Ty.OTr.>'j ziupy^ot. OvTOtyupTZpiOOivovcty.a.i iTtTYipr.vut
liominem, iii(|uil, post unuin cl altcram adinonitionem T'J ^vyty.u rT'.u.iuu-.u, y.ui y.UTupTitr.vm Tov; TtrjTOv:.
rcjice, scicns qitod pervcrsus sit qui cjiisinodi cst. ct Alii qiiidcm cunones in vicis et in pnyis chorcpiscopcs
peccet, wv 'yijTozv.TK'C[To-r, a semetipso dumnatus. Hie- ct prcsbylervs consliiitcndvs dcfinicruiit. 1'rivsciis iiu-
ronynuis ad illuui liieiiin .^posloli Vroy.terea, iiiqitil, : tem cunon jiibct ficri pcriodciilus, cl nvn cpiscop'js, nc
u scmclipso ihimniitiis dicitur, qiiiu fornicutor, aditltcr, diyiiilus cpiscopi vilis ct conlcinpta evadat. Suiit iiu-
homicida, ct calcra vitiu per succrdotcs de Ecclcsia lcm pcriodcutiv, qri hodie ub episcopis promovenlur
propelluntur : lnrrelici uutcm in scmclipsos scntcnlium exurclii. lli citim circumciirsunt, ct dclicln spiriliialia
feruiit, suo urbilrio de Ecclesiu reccdciitcs, qiia: rcces- observanl, et fiiUles pcrjiciunt. itonaras llcftogi-jrai ;

sio propriw cunsticnliic vidclur csse dainnulio. Euso- o£ 'l.i'/o-jTui, 01« TO TZpiipyj!j'.ui y.ui y.jTupTiCiLj toj;
hiiis Eiiiissoiiiis
ii(iiiiil. (le pa'iiil. Niiiivit Ipsc sibi : TtrjTijv; pLr, zyrj.jTu; y.uOiSp'J.'J ot-/Eiav. IIi;:o-o£u;6»v, pc-
dispUcct qui pluciluriis est l)co, ipse sibi quodamnwdo riodctiUuuiii posl Clialcedoiiciisoin sviiodiiiii eli:!ni
sub priialiv coijiiiiionis scnlcnliaet lcstis, el uccusalor. iiioiiiiiiil Justiiiiaiius I. W Cod., de Episc. ct cicr.
Sic eai!. iU eoiieil. Cai lluiijiiieiisis vi ^i ^iiis c.tcom- : €iziTTi'Cruz'j y.a.0'j. Toti ^zioi; StuiptrjTUt /avotrt priTZ tnt-
municutns anle uudicnlium, coinnuiiiioiicm prasumpse- a-y.OTO-j, p.-r,Ti y_r.>piT.ia'/.or.rj'j, pir,-.z Tzpf.SzvTrcj, pr,:s
rit, ipse in sc duniii.alioiiis jiidicetur jirolulissc scnten- TfzarcjTiprjv, rj.r,Tz a))ov o'a5ijrir.oT£ u^zioi; '/.'/.i,pt/.',-j

luiin. ,\,1 lo (pi.f i|.: e.i le oh.-eivavil vii niiill.e icclio- ZTiSitait yiiprjT'jyzioOa'. Iloruill el ill L.lodicei.a .

iiis R. Eoi 1101 111.1 lih. M icrniii qiiolul. i\ aliisqne veleiibus synodis lit inciilio. lliiie toi l.Uii
ir,j:ny^jr,:.j-'j;
] H -,poTx-/!a,- cliair. mcniiml Lpn !;.! 1'criodculas a Lhoicpistopis disliiigui dchcic, (iiu .i
:,

121 JLSTELLI NOT^ 12»

quibusdamvulijocoiifunJunlur. SunligilurTrestoSEyTai A Moiy.il'7t; oi ecTtv -n tto'/"/'.^? iT.urjyJ.rji;


'
•/rj\jr:a tv eauTr,,
in Ecilesia, circuilores sive visilaloies, qui veluli Dioccesis mutlus siib se liubct provincias. Ea signilic:i-
opiscoporuin vicarii regionos civilalibus subjeclas tione dflecescun frequens mciitio exstat in Nolilia
visilant ac circnnieuut, niiliaiiique propiiaiii sedem Impcrii et constiluliunibus impp., nbi diorccscs cl
liabent, ul ait Zonaras. Sic niedici T.-r.i.ooiy-ci. cir- pruvin(i;E passini rpperiiiiiliir disliiict,T, iilqiie pfr-
eiiilore?, iit verlil vetus inlerpies 1. (B, § \, ff. de spicue indicat Tlieudusiiis in I. \i Cud. de Fund. pa-
e.rcusnl. (»(., qui (ircuniennt nrbciu causa sanilalis trimoniuL, liis veibis Jubcmus omnes, iiiqiiil, qni in
:

liiiiiiinilins ieil(leiid;c, el medenili arleni exercenl. quacunque dloecesi, aut qnacunqiie provinciu, vct civi-
Visllaloi niii aiilein apud Lalinos ineiuiiiit Gregorius 1 tule per quadraqiiila tinwjs ex quocurupie tiiulu vel
epist. i! lib. iii ad .Maxiniiannm Syracusaniini episco- sine liliito possrderint, niillam uctionem formidare.
puni : Visiliitorcs ecclesiarum, iiiqiiil, ctericiqve eo- Uxc vero orbis Runiani divisio Tzohrtjr, e rcpiililica
rtim, qiii cum iijsis per non sinv civitalis parceciiis fa- in Ecclesiam imilalione qiiailaiii derivala esl. lliiic
tiganlur, nUqiiod tuhoris sui capiaiit le dispunciile freqneiis diwceseon ine.itio apud rcrum ecclcsiasli-
lubsidium; cl Joaiines II P. U. iii episl 3 ad episco- cariiin scriplures, el passiin liuc codice, can. 1(J9.
pos Galli;p, qiisc loin. II Concil. cxslat. 178, 187, 195, et iOb, et in actis concilii Ephcslni
ou Se iSt:>ziy.o-j; •^«/uojf 'j.iyErifly.'] PrisCOS Clirislia- *t;7Tt7'Z07rO( EZ atrjritiprjrj OtOtZ/ioc',IV zat kTZUfiy^ttjyj t^UVT,-

nos, prxler divina nionnnieiila, psaliiios qnosdani et •/(xivot. Episcopi e£ divcrsis dicecesibus uc prjvinciis
iiymnos in Deuni coinpoiiere ac decantare solilos conyregali. Scd de liis plenius disserenins iii iiuslra
iuisse lestatur Eusebius bb. ii llibt. eccl., cap. 17 : Geugraphia s:icro-polilica, quain brevi, Deo daiile,
I!oioO(T(V '/iju.'J.-'J., inqnit.zKt-jmvouj cic -ov 0;ov, Sm-u.v- pubiico dabimus.
rriioiJ p.iTOf.rj y.u.iuzJ.'^rj ouOaot-- '7fj.-jorif.0i; '/'j.f.u^jijovri; :
^ K-.ivo-TavT/vODTTO/.ir.»? £7rt(T"/OTrov ^%zt'j Ta noir^ ita Tri^

Canlica cl liijmnos omni mclrurum et rliijlhinorum ge- -t.p.f,;\ Siiiira can. B, azo/ouOta Tf/; t (i/if Ju-linia: iis
iiere in Dci 'lioiwrem cunliciuiil. Et lib. v, cap. 28 : imp. iiovcl. coiislit. 131, cap. 2: Qtnr.ilo n-j -j.j.-j to-j;
H'z)^,ot Bi rjfjo'. y.v.i r,'.3'/( aO£''fwv r/.-Kv.y/jn; vjzo TTtTTwv T(ov izz^rjataffTtzoJv Y.a'j'o'jrjj'j o&ou;, tov a'/t(iiT'.<T0v Tij;

yo,(&£((ra(, tov Ao',ov toO Bsoii tov X/scttov ^ju.wjt' O-o- 7T0i(7^VTipu.; 'VoiiJ.ri; kutvkwj Tzprh-^o-j etvat ttxvtojv T(>iv

'/.
vovvTsf : Quot sunt psalini et Injmuin (ratribiis fide- 'tifjitji'j' xo'J Si f/tazaotoJTaTOv u.p-/j.tT:'tr7-/.or.o-j KojvTTav-
libiis anliqiiilus pers''ripli, qui Clirislitm Verbum t)et, Ttvo'jr(j).£oj; TJif 'ji'j.; '. Oi'j.-ri; SeuTipy.v Ta^'V iTziy^ifj
verum Deum esse liymnis concelebrant. Idem lib. vii, fjtjTa Tov a'/'rr*TaTov a-izof^zo^.f/.o-j 6oovov -zfi; TzciT^j^j-zifju;

cap. 30, de Paulo Sainosaleiio loiiucns »l«).;>(oJ4- 3;, : 'i'rj,-j.n;, zi'n oi a)).ojv TrtivTojv Sancimus, 7r/>OT(,ii'i';9'.tt.

iinHlit, To-J? (xiv e <; tov K-J^titov r,//(I)v 'Iv^toCv X^iotov secundum ecclesiaslicorum cunonum definitioncs, sati-
T.a-jtjrx.;,'a: rT/> viWTepoUs '/xt veoitioojv ^jofioyj g"'J'/* CiXLt- ctissimum seniuris RumcE papain, primum csse umnium
uKT'x !'salmos qiii in Domini noslri Jesii Clirisli
:
sncerdutum : beatissimum autem arcliiepiscopum Coii-
honorem dicebaiitur vetut recenliores et recentiorum slniitinopoteos novce Romce secundum liabcrc locinn
liominum su.-itutit. Sed el Clemenli^ P. U. cpislolam post sanctam apos:olicam sedem senioris Roma: : atiis
:i.l CurinlliidS srriptain, oliiii in Ecclesia lcgi solitaiii iiutem omnibus scdibus prcvponatur.
iilert lib. iii, cap. IG, ct bb. iv, cap. '25. Seniel au- zo'j.o\i T/iiv 'jvTtzfT/v Per loinum Occidentaliuni in-
I

lein scii[ilis ali!s qiiaiii s:iciis iii Lcclesia recept's, telligit fidei cxpoulionein in synodo Anlioclieici sub

iiiiilla simiil l:ipsii leinpoiis cuiii ab iniperitis vitiosa, Melelio celebrata aniio 378, ad Daniasiini urbis IJoin.
liiiii ab lueictii isdepravala el f;ilsoconlicla iriepsere, episcopnm, c;clerosque Occidi nlis episcopos niissain.
iit noriinl pcrili liist(iii;c ecclc>iastie;c. Ilujusniodi a'f£Tt.'.otf pfi iin -/az-nyofi-a; Jusliniaiius lcgeiii
p adversus orlhoduxos, h;eielicis lestinioiiii
\

crgo scripla pnibibcl bic caiiiiii, slaluilqne iic qiii iii ediilil, iie

Ecclcsia Icgantiir nisi suli bbri canonici Veteris ct diclio esscl, I. 21 C, de ILcrct. Swiifimiis, contra :

INovi lestamcnti. ortliodoxos quidcm liiiijantes nomiiii lta'retico, vet liis


TTpo; itiknu.om p,ia] HaEC verba, qiia3 in codice Tilii etiam quiJudaicam superstitiouem cotunl,esse in testi-
oinissa sunt, ex cndicibus niss Balsamoiiis cl Znnar;o inunia cummunioiicm : sive ulrnque pars orlliodo.ra sil,
rcsliluiinus; iieipK! aliter numeius epist<jUiruiii Pauli sive nllera. Alhanasius Apulug. 2: Mttetiani sciticet
biic caiioue conipielieiisus perfcctus esscl. Exslaiit sunl, qui sic se nccusulons prabent, liominrt prorsui
cliain iii veleri Laliiia cdiliune Coiicilii Laciliceiii, jide indigni, ut et scliismulici, et liosies t cclesitv.
lonio prinij Cuiiciliorum, ct in coUectionc Lidori pit'C0'Jt 0"./v6rJ(jJ TOjV T-f,; StOtZ-.O^sOJs STTtT OTTr/iV Cail. |

Sltrcaturis. 91 cudicis uei^ova t7riaz(>rr'.iv /rvvo-i/^v dixil, hoc


lilljlis

T)jf £v Ko)v(7T«vTfrt-j7ro>et zK.vovj,- ?' j IIl scplem con- esl syiioduni dioeceseos. Sic iii actis concibi Ephcsiiii,
iilii CiinsIaiiliiio;iolil;iiii i canuiies cxstaiit iii viilgalo 'H (7'vv£/.&oO(Ta a\jvo''o; ev '.V A£EavSo£ta iz zf,; htyJT:ztw/.fi;
(iidifc Tilii, ct i'i codicibus iiiss. I5als;iniuiiis el Zo- ^tot/iJTEoif, Synodus e.T ditccesi JEgijpli Alexandrite
iiarae, el tomo primo Cunciliuruiii ujcunieiiicorum congregatn. Ilcin, f, 'jyfj. a-j-jo^o; zf,; 'A^j^jz-iltttfi; Sioi-
C.r;cce ct Laiine, Paiili V pap;i; Rom. audoiilale, y.f,t7i'j>;, Sancta sijnodus d ceceseos Urieiitalis. L-.yiiodi

Huinie ediloiniii aii. 1008. quoque diceceseos meniii,il I. 23, de Episc. el cler.,
ototxo(7iv DioccBseus vox niliil aliiid quam adnii-
)
C. Tb.: Si qua sunt ex quibusdam dissensionibus leii-
jiisiralioiiem soiial, quo iiomine olim Gia^ci qiiamvis busque dctictis ad religionis obscrvanliuin pcrtinrntia,
(Klioiieni seu proviiiciam vocabaul, in qua pi.-csesvcl tocis suis et a suk dio^ceseos synodis nudiuiitur. Ejiis
i):;ctur jiis diceie ac coiiventus agcre cunsuevcral. Id gciicris fuisse A(|iiilrii iise coiiciliuni,ui Ainbrosiu»
D i

ducet Slrabu lib. xiii dc Plirygia,aliisqiie Asia; regiu- Mcdiolaiicnsis pi;clu,t, cx e|iislula inipp. Tbc.sdu.sii
liibus loquens To-!;; 'fojfxiious-, inqiul, fxvi -/«Ta o-OXa
:
cl Valeiiliuiaiii liqucl, qua jubeiit episcopos ex ditc-
()t ).£fv rx-'j-rjj; uu.a. iV-rpov Tf oVov 3'aT«?C.l T«f OtOlX/iOEt,-,
,
ccii (lt;ili;c) in Aquiteicnsiv.m civitatem ad conciliuni

ev «(4 Ta; a'/oo>i,ous-|K. i'/0'-(Jcl no(0''.vTa(, y.'J.i rv.; ')iy.'jio- coHvenire.


« lli uclu concilii Ephesiui ca-
uo^jirj.; iSuiiper ijenles homaiii toca isla diriseiunt, zi,; 'i'j'v<fir7r,j z'/.v(5v£c ]

sej iilio niudu dio'ceses inslituerunl, in cpiibus jurn sunt iioiies exslant iii codicc 'I illi el in codicibiis inss. Bal-
ei jus t/ifi.'j(r. Ea lciii iictione Cibyiallcain dia:cesiiii sanionis etZunaric, et in ai tis coi.ciliiEplicsiiii toiii. I
iiiler inaxiii as Asi;c diuxeses liaberi tradil, iv Tt/t; Coiicil. a'cniiiciiicuriiiii Kuiii;i; edit. an. l(it'8, sex

u.zyi(Tr'jii 'sic''J'C.ru.' oioiz/,o-£(7t T»i? '.\-7i.a;, vi Kt^.upaTtz/i. scilicct priorcs p. '199, duo vcro po.stcriores p. 412

Sic a Ciceroiie accipilur cpislola ad Tbcriiiuin : et 4'J7. Ili veio uniniiio dcsidcrantur iii Laliiiu codico
Si quid, inquil, Cenucitius liabebit ciim atiquo llel- Caiionum Eiclesi;c Uoniaiuc. llaque ut h;cc lac nna
Lexponlio contruivrsiiv, pelo ul in ittam diwcesim rrji- cxplereliir, Jo. Weiidelsliinis, (jui primus i]isiiiii cu-
cias. El dc se procdiisule epislola ad P. Servilinni : dicciii Uumaniiiii Mugunliic cdi curavit aii. 1;)2.S, >c

/•.'.c proniicia mca Ciliciensi, ciijus scis tres diccccses synudicam cpi-iulam Eplicsiiii cuncilii, uiia ciini diio-
.\sialicas altribulas [iiisse. Divisu aulein a Coiist:!u- dcciiii capilnlis coiilia Ncslin iiiiii, hiiic adjuiixissc

iiiioiiiipcrio laliiir liiit diiccescus :ippcllaliu. Sic ciiiiii Siriliit, scil iioii aiiiniadvciliL ilhiiii cpislohiiii svni,-

vucali:iliir adiiiiiiisli;iliu multaiuni siiiiul pioviiicia- diiaiii cl duudcciin aiialliciii.Uisnius illi subjccliis,

rijui. Tlieu(b)nis Dalsamo iii caii. 9 coiicil. Chalccd, : iioii CjSO Ei>liesii.i coiitilii , scd Cyrilli duiUa.xal cl
«'2!) AI) CODICKM CAN FCCI.KS rff
syiiDili ilurooseos .r.pvpli, nt lislaliii' illiiis opistola- A de Vil. '^anit., lii>. ili ; 'o nc utzo-.tom; yav£ ; aiJTii zKTi
iiiscriplii), (Inrco ct l.ilim' o\sI:it iiitfr .ncta
(|ii:i' cv»f t'r£, TTcic auTjiv 4 tov Tzf^oTM-.uptivTt,;
'A;r-"/Cl£ e f

coiicilii Kplicsiiii U()iu;e cilit:i aii. lUOS ct iii coilice iryXr,f:iu; , t'jv tEyoyLtvrjv ilaCoOvoiov, tov uuvrtovupirjv,
lus. y.C Cctri Stclhtt, liis verbis: Tm t\iiu.',i<!xa.-:w zai zoi «JTo,- (Kjii) 0-0( T/jv uy-iav. ApillcillS lib. IV, Quod
Oco^/iXjTTiiTM <rii"A.iTO'jf yM NiTTOoio) Kupi^^of zai >) (Tuv- in proximo nobis liabenda cssel mtinsio, ct lotius riie
t5i9o'jiTa uvvoSo; iv 'A).£"av(^pEi>! Tii> AiyjnTiazij,- 'Vo(- fiuis qnicta ; ot soparaiiliir a ( ivil:ilil)ns ol oppidis,
xwsw,- £v Ku.oif;) V • 'loc cst (iil li:ibct vcliis coilox Uiido ili:im in logiliiis et liisloriis l'"r:iiicorimi ct Gcr-
x»'f =
scrlptiis lillcris iii:ijiisciilis bihliollici':!' V. ('.. .Ii>. l!o- iiianoMim li;c voccs, iminsiis, ni:iii^ii:irii, ct iiiassarii,
clianli (loinini ilc Cli:uupi|^ni, (|iii iniiic :\))iiil VcikHos Ei,- 'xyn'ii.ri,n i-KirpriT.r.v Jiistiiii;iiiiis novol. CDiisli .
|

pro rci^c Clirisli:inissiiiio lcg:ili()iiis iinincic riiiigiliirl, 123, cap. 5, proliibct cpisco|ios et monadios cx qua-
Saiiilu fnilii Neslorio fpiscopo C;;ri//«s cinbcopiis, et ciinque loge lulor(>s aiit cunitores ciijiisciiiique per--
(/iifl; fwHicHif apiid .\te.r(iiidniim sijiiodiis cx /tgijptia son:o lieri. Al prc^bylcros, (li;ici>iii)s et liypoiliaco-
Uiaccesi iii Uoinino stiliitem. iios jiiro agiiatioiiis vel cogii:iti()iiis adinillit :i(l ligi-
f^ovo- a; r.oTUii-^; TJiof ) Sic A'ricani Palrcs, ciiin tiiiiam liilolam, el :id curam qiuiiii propii.i v(duiit;ile
ile traiisinariiiis appcllalionibns aj;crcliir, iii cpislola et siia s|)Oiile suseipcie voliioriiit. Inviticrgo nulbiiii
synodica ail Bi)niraciuin P. K. Crediiiiu.i, adjiivanle : tutelain vol ciiram suscipiunt
ne abstraliantur a .

iitisericordia Doiiiini liei tioslri, qiiod lita snnctitale procibus ct sacris. Cyprianus lib. i, episl. 9 Jaiit :

Roinance Ecctesice prcvsidente non sumiis jiim isliiin pridein in concilio cpiscoporum stalutitn (est) ne quis-
lijplium pnssKii ; el in cpistola ail C(ele~tiiiiiin P. K., de ci ricis ct Dei iniuistris tutorein ret curatorcm tesla-
Exsecutorcs eliam clericos rcstros
(;n;e ibiilcin exslat, j, inento suo conslitual, cuin siiiguti diriiio siicerdoiio
ijuibusque petentibus notite mittere, nolite conccdere, " lionoriiti, el cnncti in clericuti ministerio constiluti, non
ue [uniosum tijphum stveuli in Eccte.^iiam Clirisli, qutv nisi iiltari et sacrificiis deserrire, et precibus utque ora-
lucem simpticitatis cl liumitilatis dicm, Deum videre tioiilbiis vacare debeant. Leo iinp. novcl. con^t. 08 :
cupienlibus prwfert, rideainur iiiducere. Qii:e qiii-lcm TU; T.ul.v}. vo-xohi-^ui; eSoiev u.izoyriv tyOut, p.r, p.tti/itv
svnodic;c ei)i-tol:c cvstant iii Coilicc Caiioiiuni Ec- ToO TzfyuynuTO; ix.,-zi ixvjuCo.-u; ,
jxi.W oioi; o hrj'o;

clesi;c Hoinaiue ct loni. I Concil. Eadeiii vcrba repe- oi/.ito^j-zut yXrjfii,;. -uvstuov yup oi; to'jj avazErfX.vouf
tit Caroliis C:ilvus Francoriiin rex iii rcscripto apo- TTpO; Oiiov "XitTO-Jpyiwj 5tt T6JV i^r,S:v rt/\r,yt V.UX TZlfJt-
loyetico ail II:idriaiinin II P. K., cap. 10 (loiiio I Con- craffjiiwv UTzrj^JJuy^Qcri^ Ocr,v iji Tzcrtdo-zt.r.v.ut vut u J.OiC-

stitut. iinporial. a Melcliii)re (iol lasto nupcr e.lilo), otzovoai^r it; t6 Vzr.tmzu.-j yxi uytJ.y.tvj "zr,; r(^:tJ,0'J.ivr.;
euni de lliiicinaro Laiuluncnsi, lioc est de transal- (itrlt fj-fuTziy; tTyJjv zyjj'jrjiv , r,'prjr,czv rjj^zt;. 'u/ov
pinis appellalionibiis agcrcliir Scriptum est e!iam, : '/«0 to; Ta 77o"a)z plOV Tvi 01> TTOVW * ^pOV:i'U Tlfiv 'iT.tXfO^
inquit, i» prccfutis titteris nobis ex nomine restro di- T...VTavTrjv o' 'J.uyjj'j'zt; cvjrjiofjxut Velcribus tegista-
reclisde llincmaro, lioc modo : Yolumus et auctorilaSe < toribns edicere visum esl, ne monaclii aut qiioscuiuiue
apostolica jiibemus, ipsum lliiicmarum Lauduncnsem sacer ordo dcvinctos liabct. tutorum officio [unganlur.
episcopum, vestra [relum po!enlia, ad limina sunclo- Inlellexerinit cnitn, qui dirino miiiistcrio cnnserrati
rum, nostramque rciiire clementiam, etc. i ; qiice rele- sunt, lios iib cxlernarum reruin occupalionibus et mo-
gentes, ticel conlra moreni decessorum ac prwdecesso- lcsliis tibcros esse o; ortcre. Quantum uulem aleadorum
nim restrorum iinenimus, id est uinbrosum
h.oc dictiim ct atiuqni regcndoriim pueroriim cura liominuin anitnos-
saculi tijptiiim indttcere in Ecclesitnn siinin; quir tncein dUtraliitt. ut quw Deuin debite colere itnpediat, neino
'^simpticitalis et liumililatis dicm Domini ridere deside- C ignoral ; tota enim pterumque vita tulores taboriosis-
rantibus pra;[ert, tamen de rntuntate non dubitaiimus, istis curis irretiti tenentur. Quanlum aiilein episcopi
qiiia liumano animo [acile polest subripi, quod ex de- ct iiionaclii arceanhir a muiieribus tulela: vel curie,,
tiberalione conreiiiat. Typlii etiain vocabulo usus e>t possunl laiiien ex d. novel. 08 Lcoiiis So| lii esse
D. Augi:slinus lib. ii de baplisino cap. 3, ubi priora cxsccutores teslanientorum, quos etiain iTzi-zooKrjv;
eoncilia posterioribus emeiHlari scribit, Ciim uliipio, vocari dicit, ncmpe tiitores ullimarmn voluntatum.
in(]uit, cxperimenlo rerinn aperilur ciuod ctausum eral, Hi sunt dispeiisatoros taiituni, at personarum vel bo-
ct coqnoscitur quod tatcbal, siiie atto lijplio sacrilegx norum niiMo modo tiitores aut cuiatores essedebeni.
siiperbicc, sine utta inltata cerrice iirrotjantiic, sine ntta ^£(poTovoO,!zivo,- iTzt'y.r,f,\jT70fzo \
Qui ordiiiandus-
contentione tirida; iiiri(tia',cuin sancta liumititale. cuin cst in Ecclesia pnedicetur. Id est, palam et publice
pace catliotica, ciiin clinritale Cliristiana. pnxidicalus vel nominalus, ut ait canoii 58 liujus co-
eXe-jOeioiav J D. Paulus Epist. ad Galatas cap. v, 1 : dicis, ascrib:ilur iniiiistorio hujus vel illius Ecclesiav
T'^ £).iv6£6ix, /i XctTTOs >jv,K.; rt)=-Jjiorji7£ , G-ziiy.zzE. y.i/}. quod posteriorcs dixerunt, neminem sine titulo ordi-
f/.ij T.uXej Jjyw So-j/.-ia; hikyjaHi In libertate qua Cliri- : iiari (Jebere. Eadem
nolione sacerdotes pra;dicarl
slus nos libcrarit, state, et ne cconlrario implicemini dixit Lampridius in Alexandro Severo. Ubi ntiqiiis,
scrvitutis jitgo. inqiiil, rotitissei vel rectorcs provinciis dare, ret prcC"
Maiisionariun), sic recte vei lit Dio-
Traf ay-ovafiov |
posilos [acere, vet procuratores, id esl ratioiiates ordi-
iivsius Exiguus in codice Canonum Ecclesi;c Ronia- nare, nomiiia eoruin propoiiebal, liorluns popitlum ut
ii.T. Justinianus 1. ib C, de Episc. et cter., inter eos si quis quid liaberel criminis. proburel mani[estis re^
Hui res eccl •siaslicas adiiiinisti aii 1 7T'/f or^/ovaoiou,- ciiani biis ; si non probasset, subirel pivnam cnpitis. Dice-
iccciisct. Paramoiiarii aulciii sunt villici sive actores " buliiue grave esse, ciim id Cliristiani et Judai jiicerensi
posscssionum ut sciibil doctissinius jurisconsiillus in prwdicandis sacerdolibus qiii ordinundi snnt, iion}
Jacobus Cujacius ad lil. 'i C. de Episc. ct f/<;r.Villiciis fie provinciarum rector.bus, qiibus cl [ort.mtv l.o^
i in
(auctore Isi loro lib. ix Etymolog., c:ip. i} propr.e ininuin cominillerentur etcapita. Is fuit vetus mos>
vilLc giibernalor est, unde ;i villa villitiis iiomen ac- Ecclesi;c in episcopis ordinandis, ut rogareiitiir sul-
copit. Inlcnluin aulcin villicus non gubcrnaloreni Iragia non nioilo cleri, sed etiam popiili ; atque uS
villiO, scd dispensatoicin universao doiiius, Tullio in- omiiium de eo qiii ordinandus erat judicia sciscita--
terprete, sigiiilicat, quod cst iinivcrsarum possessio- renlur, illius noineii plebi publicc proponebatur,^
mnii et villarum dispcnsator. Villicus a Varrone lib.i facla omiiibus potestate quidquid velleiit eis obji-
de Re Ru-tica, cap 2, dicilur qui pnvest pago, et cieudi. Et hoc est quod scribil Kalsamo ad can. 5-
Ijolius rei ni-tic^i; curam babcl. Paramonarii igitur concilii Laodiceni, Iv Tai; ^r,^ot; \i'/o'JTui -ztvu izo'jj.u.'.t;
sive mansionarii a nian^ione diciiiiLiir. Mansio esl y.ui uv'x-,tu •yuctv T'iv i^r;-.t^ofx£v(av ; ot Zooaras ad-
aovii, xKTaotov»;, —ctpu;j.<in. .Mansiones in jure et apud can. 1 Apost"., cujus verba supra retulimus in adnol.
Syminacluini, Sidonium, Cassioilorum, Lampridium, ad can. 109. IIujus aiitiqui moris vestigia eliaiii ex-
siiiit u/la;u'' ,-yjr77TrMzu , (|ii;c diversoria appellan- siaiit apud Cyprianum lib. i, epist. 4, postqiiam re-
lur niansioiiatica, bbc esl liabil:itioiics, ad qiias viaii- tulil qiioiiiodo Elcazarus .\aronis niiussacordos luis-
les intervenlu nocljs sc rccipiiml. Grcgorius dialogo sot crealus : Coramomni synagoga, '\ni\uil, jubct Deiif-

.N(ui viU'0 quonv)do conslruenja phrasis, si legatur oO zzLv^. Forle le?cndiim Sua-Trovo). Euk.
:

13) JLSTKI 1.1 sof.r.

LOinrttut st:.ei\tulL}i},>tl .sl ittshitilil j:i'citiltl orJjitt- \ ttiuilti]}} iliij.iaitititit leinpoiis itUb..ltir. lliiicTti liill./ius

ijoiies sui-crilijiitU's iioii itisi siib popiili ii^.s.ialcttlis coH- jiilaliliiliscoulesscrationc^n dixil, iiiiiliialo «.t' Ey.iOs

icienlitv fteri oporterc, ul pLbe privscitte vct dclcijim- voiabiilo. .\iiliijui ciiim apiid geiitilcs iiistituti fuit ul
tur maloruin ni^niiia, vct bonoruni merita pncUicciiliir, hospilii iiecessituilo iioii iiiodo iiitcr privalos, scd cliain
tit sit ordinalio jtt.ita el lccjiliinn, cpuc oiniiiuni sitffrti- iiilcr popiilos ac civilalos coiUrahcrelur. Qund geiius
cjio ct judicio (ucrit cxainintita. Et pusl pauca sica:l: amiciti;c Ttfjol.vicr., In.oii-ji/. Gi;ccis, Latiiiis piiblicuiii
Episcopus dcligatitr ptcbc prtvseiite qttiv siittjulorutn ct privatuiii hospiliuin diccb;ilur ; cujus iiota ac pi-
viluiii ptenissiine novit, et uniusciijusque aduin dc con- irniis fuil te-isera lios;iilalil;itis, eoque focdcre apiid
versutione perspexit. klpin lib. v, episl. 5, prcsljylc- eos miilii;e amiciti;c foveb;i!ilur , qULC eliam ud po-
los, diaconos, cl pleliem iiiiiversaiii alloi|iiiliir liis sleios iii;iiiabaiit. 1'iaiUus in Pcciiulo :
veibis In ordinandis clericis, jralres cliarissiini, so-
:
Si Ita est, tosseram
lemus vos cinte coiisiderc, ct mores ac nicrita smijnlo- r.onferre si \is hns))ila em, pccaiii alluli.
runt coininuni consilio poitdcrare. Nec dis^iiiiilis apuil A^'cdiim liiic liMiijp,esl par probe iiani : hjbeo domi,
veleres Ki)inaiios fiiit lex Domilia de saccrdoliis a liospes! salve luiilluiii, iiam iiiilii Umspaler,
1111

Doniitii) iEiioharbo Iribuno


pleliis lala Ul non sa- :
Paier luiis er;;0 milii liospe^ Aiiliilaiiias luU,
lla;c tcs.scia ciiiu illn olim fuil.
ccrdoluin vcUenl cooplarent, scd popuU
cottecjiit, cpiein
iiiiiii liiis|iitalis

id bciieficmin esset ; et Liciiiia a Q. Liciiiio proimil- llospilibiis tessera dabatur ut hospes agnoscereliir
gata Ut succrdolum cooplalio ub ipsoruin cottcyio
: qni jiis hospitii viohissct, tesserani confrcgisse
liiiic

a<t poputum Iransjerrcttir, diccbalur. Idein in Cislcl. :


Tiv i'ix'.y^'j-j -ii; iii/.iy./.T^M; ] Tics olim crant cpi-
.\bl (|ua^rere iihi luo juri^iuranlo saiis fiel subsldii,
scoporuiu' i;iadus, episcopi scilicet civilaluin, iiu tio- B llic apud iios j:Hm .\lcesiiiiarclie conrregiiti tisser.iin.
politaiii proviiiciaruiii, exarclii diotJcc^con, ulcx lioc
caiioiie coiislat, cl can. 195 hujiis codicis iiilra. Sie cu^TaTc/J^ l—itrToy.j-;] £y(7r«Tt/i '/^oti-jiaara C.aii. \*d\

iii coMcilio Aiiliocliciii) II, inler acli coiicilii Clialce- hiijus codicis. Ilarum epistol iriiin iiiemiiiil I). Pau-
doiiensis toiii II Coiicil. doinmis Aiitiocliiie e()isci)- liis II aJ Coriuth. cap. 111, 1: Al/i /f/,,?oy.£v, tij; tive,-,

|)US, exarclmi, diacicseos Orie.itaUs dicitur. lixarchi CJCTTaTtX^T/V i7T((7T0).(iv 7T60; TJIX <C, / ii^ tu.r.rj G-JGT'J.7ly0iJ',

aiiieiii dioeceseoii suiit patriarclue, quiliiis iiitcgr;c Numegemus, utnonniitti, commendatiliis epistotis cipud
diceceses erant altrihutic. Id leslatur Zonaras ad ros , aul a vobis commendaiitiis ? ivTz-xTiy.M auteiii,
liuiic canoneiii Elar./^o-j; Sz r^iv Sior/riT=wv, zo'ji
: lioc est comiiieiidalitia; epistohc dicuutur, qu;c daiitur
rraTotif^a,- e v«i oKirt.. Sed de his alius ciit, lil spe- cle;icis aut laicis a conimimioiie sc|):ir:ilis, aiit igiio-
ro, disserendi locus. Porro hiijus caiionis dLliiiitio- tis in civitatcm abeuntibiis, ipsos loci illius
aliaiii

nem dc oidiiie jiidiciorum conlirmal Jiistiniaiius 1. cpiscopo cominciidanles, iit ccnsuris solutos vel fidc-

ii) C. de episc. ct ctcr., et 1. 5'J C. de cpiscop. imd., les existentes. Zonaras hic et in cau. 13 Apo.stol. :
ct novel. 1-25, cap. 'i-2. S-.ffTaTtz/t Si i-nnjTO/.ai Xiyovrai , at i'/ysifi'l^6u.fjM

Iliv/iTc/.; 'i-Ki.i-rji.i.oi; iiprrJiy.A; i')£u = (v] E'.cr,-jf/.orj Ctiaill yJ.ric.ty.ot; rj ),'j..y.ot; uc^caOfjp.VJOt; /i a'/v'^0".o(, ij £r£p/
ineiiiinit can. 80 el S7 hiijiis codicis siipra. H:ii'uai TTOAet aTTtoO^t, /.at cuvtT .'tij^at t'7j ev T/i ttoX^i i/.ivjn
litlerarum IVcinieiiliMii usum i.iter Cliri^^liaiios raisse t77tT/07:cj> 7o'j; u-ji)pa; c^i; ).uO£vra; Toyj :7Zt'ZVJ.t'.yj , ri

leslatur Gregorius Naziaii/enus lib. i coiitra Juliaiiuin ojTaj ; cl Groccus scholiastes Ilarmcnopuli
7Tt(7T0Jf
his verbis : "liTi Hi y.u-:x-/wyM TrnicajOuu z«i ££vwv«,-, in cpilome caiionuin Si'Cl. 'i, tit. 3, ct sect. 5, lit. 1,
xxt Tnv el; xo\); Scopijvovs ot/avOp/jJTTtav, Tr^v oi a"//rjv /» i)uo-Tart/Kt , i:iquit, i-to-To).at Etriv «•' otSoy.fjut TOtj
tTTOTJjv zat T»v Ev e3Tt!j-ToAt(i«toi; aiivJriiidiTi., 0(j ijUitf =5 UTri £7TtTtatOV. Zt; auTOVf i7Tt(7z67T(>)
(iOo'>(o(7(V, Xa( £Tio'j)

phav; U; eOyo; Tojj y^finQo-JTi/.; nv.pxTciu-nouifj. Consti- CTuvt(7T(Ji7. i Tpo; xotv-.iviKv Cominendulii.a: Uitcroa :

iitebcH eUctm diversoria wdificare, ac domos excipien- stint qua: ccn.iunv aticiti subjeciis dtiiilur ad coritin pur-
Uis Iwspilibus dicalcis, simulque Immanilulcin ercjapciu- gaUonein, et per qitcis citteri episcopo comincnda^itur ad
peres adjungcre, cu}n aUa}n Inm ea}n quw in nolis sire cominunion in. Adde qiia; ex MalUueo Uhistare vir
lesseris epistoluribits coiisisUt, quibus cos qiu inopia ci uditissimus C. Labb;cus suis in syiiopsim Basilictaii
pronunlur, ex genle ad gentem tran.imiuimus. Et So- ob.^civatiiiiiibus iuscniit. Porro obscrvaudum esl vc-
/.omcnus dc eodciii Juliaiio loqueiis lib. v, cap. lU : lercs Cliristiaiiiis in recipiendis conimeiidatitiis litle-
Ou;^ jjztffTa Si impia , t/j>.Mrr^t /i^srat Ta (7jvO/)jlkt«
,
ris, iie fr.ius irrcperet, accuratani adhibiiisse cxaini-

Twv eVtTZOTTty./ov yoay.y.KTWv , o.; i'Jo; ay.ot^aOov roj; n.itionein tidci illnruin qui eas ferebani. Qua de 10
^rvo-ji OTTOtOrjtzoTt St.ovT ;, zat Tzy.p" 01; av «'ytz&jvrat, exstatcani)n 5qui dicitur .^postolorum. Iluiic moreoi
Travrwj -/aTaySTOat , xat (JzpoLirdv.; a^toO^Oa'. , ota '/i iii 1'eregriiio deChristianis loquciis:
indical Liiciaiius
yjOi'.'i.y.0M; y.a.'. '-.t).TaT'>y;Ota T/iVToO cj'j.to\'jv p. pzMpi-x^j'. KaTa'jj^ovou7tv o)v aTTcivrtJV 'tq,tari; , //(! v.otva liyouvTKi
Pracipne vcro wmittatiis esse dicitur noias sive lcsseras av£u rtvo; uyfjt^.o'/; r.ta-zioi; tx rotaura 7rypaOe^(/.7.£vo/.

UtterutumcpiscopaUum, cptibus sotciit inricem peregrini Apud itlos, iuqiiit, omnia ex wquo Itubentur contempliii,
quocuiique proficiscunlur, ct a quibns vciuanl, liospiUo cxisUtnaiilttrque esse coinmiiniu qua: citra fidcm cxacte
e.r>cipi , ct solalia pyomcreri , lanquam noti el aiitici exptoralaiii in comi^iitnem vsuii a quocunqiie ddferenlc
proptcr signi sive les.eroi leslimonium. tTTtTToXty.ata siiscipiunt. 1 ctiam st;ituit concilium Eliheritanuiii
1

0-uvO/iy.KTa , et (juvO/iyaTa 7;.«;.t,t.taTtjv, CCrta (puudaiil can. 58 : IHacnit ubiquc et iniixime in eo loco in qiiu
cranlSigna ac symbola sivc iiot.c ac tc,>ser;c, qiiibiis D primoj calltednv constitntiis csl cpiscopiis , ut intciro-
iu ecclesiaslic s liltcris scribendis, ne fraiis irrciicrct, genlur hi qui cointiiunicatarias litlcrus Iraditnt, uu
cpiscopi utcbaiitiif. SiC a;:ud PiocopiuiU (7u-0/)(j:ar it.jf oinnia rccle licibciint, el sito lc.ilimonio comprobenl.
•jouififj.pernoias scribere: k.'tT:po;Toj A-yctm, iiiquit, u'P'',iT-.v; ] lliiiie locum cinciidaviuius cx codice
i-Tttrro/.tif '/t'/p'j.u.u.i.a: (TuvOua/rtz^Tif £5'/;r£(7ritA>v. ins. 'i!.onara;, l)iblii)tliec;e Kegi;c. Ilaiic ctiam einen-
Laliiiiscriiitoiesccclcda-tici liltcrasforin:Uasvocaiit, dilioiicm ciiiirnmat .Mattli;cusBlast;ire^iiicnteiiiliujus
eo qiiod certa forma cerlisqiie iiolis eraiit conccpl;i'. c:iiionis rcleiens iu colice iiis. illiistrissimi Pruisidis !

Qiii igitur percgriiiiibanliir ejiismodi tcsseras episto- Augusti Thuani 'o r/jf ev '.\vt oj^iti/t i 6ao/.vr, fivou;
:

z/t uyjrl.cTov; 7.£).E'jouTt jj i ztx'/y) f/f^,


hires sive forni;ila^ epistolas defercntes, (luociimiue '/j.i.ptyyj; .

pergercnt hospilio sii cipieliaiitur, illisqiic pro viatico fTv'j:u:f/.''''yj v.-jiv tou ot/.tou ir.tx/.oTCjv. .M.ilc Vul^atUS

craiit. Luciauus iil 1'eregriiio 'E;/i£t Jv ro oi\j-::f.m : coJcx Tilii et cod. 111;. Ualsamonis, ava/u/iioTa;.
jtiavijiTovevof tzavai-i^/ifJtaiTOJf ;^fto-rt'/vou;
. EX''''"'
''''' ota/ovov '/uvaiza £r'7iv 'zifj tupcj./.o^j-:'/. J
D. 1 aiiliis I nit
'^'f

Sopvfop'jvu.ivo;, iv 'J.-ncAUfj uifOo'JOt; rcj, y.ai yfo^jj-j \J.iJ Ttva Tiinolh. y, viduaiuin scu diaconissarum ;cta[ein
V,

ouTtjf 6o6(;z:to Sccitnda peregrinatione suscepta egre-


: dcliiiil, iit sint amiormii scxagiiit.i Xrica z«ra).£'/£o-0'.) :

ditiir vagaturus, salis sibivialiciinClirisUa^iis repositiim f/./i


£')arrov ErtTiv iiii/.o-jxu, Vidaa cUgutitr non iiwiur
isse existimuns, a quibus qitaquaversitm inccdcbal .ili- scxacjinla annis. lisdein vesligiis insislcnsjlheodosius
patus, in omniagebat reruin abttndanua, alquc ad liunc imp. con.slililil, Tif yuvarxzs uTti-. erijzov-a tzo ysvjiTO*,

Lcgc dimi videlur i vTtp (.\r,y.'yjTC/. fm yiv.ivTO Kr.iT.


f- AD coDir.KM r\N. F.crr.Ks. 131

A \riiiaii:i', can 'il : I>c proviiicia M^iiniliiiiui niliH


(/)T'iv r,{.''>i-v:i\i.-j. : Nun essc tiiidirrilins m iihlcriitm siutitiniuii , (/(«)(/ ((( .si((( .si( iji linibiis .\fricic , ct qiiuU
tomiiiilleiidnm, iiisi .sciniyc.^imHm ivltilin iinniiin f.rcca- lliirbiirico sit c nlcrmina ; et :ipiiil .\iiiiiii:iiiiiin Mar-
scrinl scntiiiliim l'iiiili iijiosloli fcrliiiiii. Kt V:ili'iitini:i- cclliniiiii lih. Nviii : Visiis cst iii llarbiii^ico milcs ; el I.

iiiis I. -n C. Tli. dc /.'/li.sc. c/ clcr. : iSiilln nisi cmcn- 2 C. (/..' rojiiiiicic. E;idem nolioiio li;irliari;c vox pas-
.\is se.rii(jinl(i iiiinis, scciiiidiiin jtr(rccfiliim .l;io.s.'o/i, iid siiii rcpcriliir apiid rcriiin Uoiiiaii:iriim scriplorcs.
diiiconissiiriim ci.iisorliiim trun.ifcruliir. Tci tiilll.iiuis I.ampridiiis iii .\l<'\:indro Scvero de Iiiiiil;iiieis duei-
ili' Vi'l:iiiilis Vii;;., lii' viihijs li)qiicns : Ad qiinin scdcin, l)iis loipicns : Aildidit snne liis, iiiqiiil, ct animalia et
yriclcr iinno^ sc.riiijinlii, lunlnin uiiiiinc, id csl nnpla; sfiro.s, iil pos.H'iil rolcrc qiioil ucccpcraiit : tie per ino-

uUijninido cliijiinur, scd et mulrcs ct qiiirdiiin cdicn- jyiiim lioniintim,Vi-l sciicclittinii possidentiuin ilcsercrentur
riiccsliUorum. Ilii-ioiiyiniislib. iiCoiiiiiiciit. iiiUuiaiii : rii-a vicinu liirbariiv. Kiiliis Kcstiis iii lircviario :

.\'on ccclcsiaslicis suslcntuliir viduu ulinicnlis , iiisi 'ir.ijinns Diiciiim Iraus Diinnbiiim , in sulo llarbaria',

iliiw sc.tuijinlu uniiorum c.st, cl maturitatcm hnbcl mo- proriiiciam fccit. ('icIliiK lili. ix,c:ip. 12: llumoilira-
luin piiri.cr cl (rliilis. ro^tca iiiiliilliiiii c.sl iit aiinu ciiis er iiliuna Ihirb iria. P.iiiliiiiis cpist. 2(i :iil Victri-
i|iiiniliiagcs inocli^'i |i()sscnl, iiovclia 0, cap. C, scd cl ciiiiii Kiitli iiii:igci.seni epi»copiiiii : Vbi q:iundum dc-
i|iiailiagcsiiiio, cl lioc c:imoiic, ctnovol. 1'1j, c:\\i. 15. scrtii silvar,:in , iic Hlloriim paritcr iii toln iidccuic
S iuili-JO -VJ /jiy/J:a-fy.v\ llic yjt.v!}-.':'vi. pro iiil|iii- llarbaria, cW.. Syiiesiiis 101, -,; f^i/o^tf.o-j ilivil cpi^l.

^ilione iiiamiu 11 heiieiliclionis .vccipiiiir, noii oriliiia- nlii rccle Laiinus inicrpres liurbarinm vcitil. .\iigii-
livinis. Viilc adiiot. ad caii. I!tet 113, snyira. st'uiis ep. 178 A';ji cuim in Africu , luit in cuncla
:

T>) l;novc.yi% De iii:iconissaruiii iniiiislcrin agit


\
linrb.irin, scd in Sgria vel tirivciu, etc. rk.iiiKini igitur
aiictor Ooiistil'. .ipost. lil). iii, eap. 15 : i'.7i;/c diuco- '' scriptiires qni:l(]iiiil eral iillra liiiiiics orhis sivc iiii-
«issum lidcleni et siiiLlum, ad mulicrum minislcrin, pciii Kiimaiii, liarha; ic.iin ct l!:ii'li:iri.iiii dixcriinl :

iiiiin ui cidil niiqiuindo ciim in aliqnorum ilomos dicco- ip^iiiii vcro (irliem Ko ii:iiiiiiii, 11 iiii:ini:im appcllaruiil,

num ad muUcrcs miture non polcs projilcr infultlcs : 1 t ex Epiiih;iiiio j:iiii ohsi'rv;i\it (locli^siimis Casau-
mnliercin diuconissuin, proiilcr imiicolionim
niitlcs iiiitur hoiiu-i in iiotis ad l.aiiipii liii'ii loco cilatn. Addam et
cogilalioncs , num nd iiuiltos nsus muriere (linconissu iilla (|u;ei!am lcslinioiii.i. Alliaii;isiiis ;id oiiines soli-
iiidigcmns : ac primiim cum illnminumnr mururcs. Lt t;iriaiii vitaiii ageiilcs, ot r(-o7:o)t,- >i 'l':'.ip.-ti r/,? '{''jijj.a-

Kpiphaiiius li;vres. 79 c.inlra Collyiidiaiios lixi '^ti : -j-y.; ia-i. E,i;itiaiiiiis h:i'resi (Jli : 1'pu.ot rfjf IrjuOp-};

fih SiazovfTctiv T/.y.ua iTTtv il; rr.v izz^.n-riav , i.').X 0'/).a'7c-r,; fif/.',oco', iTrt. -:/. tjro^Jt'/ zn;'V'ji'j.'/-jt'j; : l*0Ft1ts
ou/i £iV TO i£farE'ji[v, ou?i rr eTriyjicnv i-izpi-Sfj' wiaris Rubri diva'si sunl , nd oslia Romani(E discreti.
fvtx-v 5:' Csuvo-rizo; tO'j yuvar/.rio-J yi Q\ic , >i ot' w^av llein : Ets :'/.; v.'i.y.ot; ~azptii'j.; otci Btx).v.fT'Tr,;Ot.ip-yJjtxi'vot,

).ovToo'j, >ii-i<7zr|£'.); 7r«0ou;,vi ttovou. y.Ki irz yjyiVAi^Jci-o & (ZTT, T>i; Ivofz*,^, irr/' T(,v 'P&)c/avtf.v ;u-o:e'Jovrat In :

fjoiuv. -/uvaiou. tV'/ /a/} 'j~6 ccjrif.uv ^zp'j\i\.yo-rjzoi-j '.iJJdn, aiias regioncs per inure pcnclranlcs , lii qui ab India
«),).' -j-'! Tii; Oiacoiiissarum qiiidcin ordo
5i«zovo'j(7nf : vcniiint ad Romaniuin pcrveniunt. X\\nd Ciiiistaiili-
,

cst i« luclesia, sed non ut sacrificent, nec tale q:tid- niiinPorpliyrogennelam cap. il lih. de Admiiiistr. ,

piam agqrcili permitlant ir, verum reverenliiv nuiliebris Imperio to); iv 'Poyj'/-jicf otz^Tavraf In Romaiiiii
:

qrulia, u:.t proptcr liorain bapiismi, aul nffecliunum liabitanlcs ; el cap. -iCi'. Ea signil;cationc Uoinani;e
tiiboruniiiue visitalioiiem , el qnando nudalum (ucrit vox nccipiliir apud Evagriiiiu lih. vi, cap. 20 cl ISi-
corpiis mulieris, ut ne a viris sacruin facienlibus aspi- cCiihoiiiin lil). xviir, c;ip. 21. Adde Oro.^^iiiin lih. vir,

ciatur , a ministrnnte muliere. Et in coinpeinlio


sc.l C cap. 45, (|iii de Alaulpho Golhorum rege loqucns :

loliiis opeiis, iilii siii teniporis Ecclesi;c formam ile- £«i)i impriinis ardculcr inliinsse, in'|iiil, iil oblitlerato
SCrihil |>. lljo : K./( Sta./.icji.t7ijM os /.Jj.rj-.u-j-at. i't.; llonuiuu noiidne, Koinanuin onine soluiii, Gotliorum
j->j0£<7i/v •/•j-j-j.v/.'-J aovov (.l'X TICJ (7=u.0Tr,T«, av X,'-'* impcrium ct faccrct et vocaret , esselqiie Gotliia quod
z-/-K';Tzi>; ).0'JT0n-j ivizx. ri ETrcrzi-is-.); Tt.jy.ir-.jv : Dia- Ilomaiiia fuisset. Ilinc passim Roniani Barharis oppo-
conissce consiiluunlur ad solum iMi.icriim minisle iuin, niiiilur. In ediclo Theodorici regis lt;ili;c cap. 45 :
gruvitalis et rcveri iiiHV scu pudoris , atque cliuritulis N:illiisad potentem Roirumuin aul Barbarum prnpria^
causa, si optis fncrit, b.iptisini gralia, aut iiisprclionis q:ioiibel titulo transferal aciones; et cap. -ii Nutlits :

corporum. Ilicr')nvii:iis ail Ncpotianuin Multas, iii- ,


se poteiis Romanus aut Darbarus, tanqnam dcfensor
<|uit, anus (dit i.'cf/c.sii(, q::w ofjicium wgrotanli pr(C- unt sitffragctor negotio misceat. Romaiii sunt veleres
staiit , et beiieficiiim accipiunt minislrando. Aiklc Jii- ii:coI;e, Barhaii aJven.a» victores. Sic in legihus VVi-

sliiiiani cap. 6, uhi diaconissas haplismo


novfl. G, sigothoriim lih. I, t. 1 Vl tam Gotlio Romanam, quuni :

iniiiistrarc tradil. Qualo auteni fucrit di:icoiiissarimi Romano Gotliam matrimonio iiceat sociare ; el lib. x,
i:i haplibiiio niiiiisterium, imlicat synodiis Cart!iagi- til. 2, sorles Gotliica; et Romanw ; et in confessione-

iiensis IV, can. I:i Vidiue, inquit, vcl sanctimoniales


: e|iiscoiioriim , presbyterorimi et primorum gentis-
qua: nd buptizandariim inulieniin ministerium eUgnii- Goihic;c, qii.i; iiiter acla cimcilii Tolctaiii 111 exslat :

L,r, tam ad oflicimn iiislrucliv sinl , nt possint npto, (Jnicunqueiibcllum deleslabil m, duodccimo anno Lco-
sive aperlo ct sano scrnione docere imperit!:s cl rusti- bigildi rcgis n nobis ediliim, in quo conlinelur Itoma-
casmulieres, quo lcinpore baptizandn: sunt, qualiler norum ad .Arianorum iKvresim Iraductio, pro vero lia-
ct baptizalori respondeant, et (icceplo bapiisinatev'iv(int. buerit analliema sit ; et con;-. Tolet. ix
, c:ip. 15 , :

Piiuperum etiam ct carcere vinctoruiii ciiram hahc- D Cunctis ecclcsiarum libcriis inlcrdicilur, judicio gene-
banl, el (ilcraqiie alia pielatis oflicia eis eommenda- raii, ne deinceps causa connubii ant Romanis inyenuis
liantur. Illiid autem diaconissaruni oflicium lioJie in copulenlur , aut Gollus. Uis eiiim locis Roiiuinorur.t
Eccle^ia suhlatuni est. appcllatione velercs incoLc Ilispanix sigiiilic;inlur^
izoizou J 0!im ab inipp. dahantur Ecclesiis id po- qiii anteGothoruminllispaiiiani irruplionem imperio

sccnlihus £"z3izo( , sive di?/'ensorcs, qui iaici crant ; Koniano parebaiU. Sic apud Vic torein llticensen*
qiioiUiii ofliciiim erat viin oiniicm ac tuiiiultuni ah lih. 1 de Persecutione Vandalica, vetercs Afric;c iii-
ccclesia et paslorihns arcere, el opcram dare ncqiiid coI;e a Vandalis devicti Romani appcllanlur. Sic- ,

in ccclcsia per viiii aut sordes lieret : nov. oti. Codex etGalli quiKomano imperio parebanl ante advcnluii».
c:inoniiin Ecclesix .^fricaiux! can. 75 Ab iinpp. visuin : Kraiicorum, Biirsiin.lioiium, alioruiiiqiie Barharorunr,
est po.itulanduin, propter affliciionem panperum, q;;o- (iund in lcgibus Salicis observare licel, lit. 15 : Si/
rum molcsliis sine inlcrmissione faliinnlnr ecclcsiiV, liomanus liomo Francuin spoliaveril, clc. ; el in prai-
lU dcfciisores eis adrcrsus potcntias divilum, cum epi- f:it;oiie Goiidohalili regis ad leges Burgiiiidinnuiii -.-

Sioporum provisionc dclcgcntur. Burgundiones e! Romani civitatum aiit pagorum comi-


Ilic canon 2(l(j , el (|ui pro.ximc seqnitiir 207, cx- (cs; ct coucil. Tnioii. 11, cap. Ne qiiis Dritiinnuw :

s(-JMlincodice Tilii, et apud Bal^aiiioiieiiiclZoiianuii. mit Romiiniim in Arinorico , sinc metropoitlaui, ut.C
i' roi; ^f f'ao(zot,- In BarJiarico, liiic esl solo Bar-
1
comprovincidiiuin lulunlalc vcl lilleris, ejiist'op':nt of-
fcarorum : sic accipiliir in CoJicc canocum Ecclcsi;c dinnre pnrsi.nu.t.
, , , ,

l)ION\SrUS EXIGUUS. 156


IK

CODEX
CASOMM ECClESIASTKORll
DIOIVIYSII IXIGUI

slve

CODEX CAI^OIVUM VETUS


ECCLESLE ROMANtE.
EX TOMO II CON ILIORUM GALLIS^ JACOBI SIRMONDI
Socict. JcnU prcsbjlcri. pa:. 117.

T)e Co'lice Cnnonnm qni Carolo Maqno rrgi, (tmi liomce cssel, nb Hadriano papa obladts
est, atino Chris'i, ul conjeclura est, 787.

Edila csl siipcii iribiis aiinis primum IngoUiadii \ tri Exempliim, qiio devola fideit victoria gaudel

Anliqii;c Lecliours, ileiiide Colonioe tomo lll <^ ClirisSo juvante, ac bealo clavigcro lclro,
tomo VI
Coiiciliorum, Ej)ilome canonum OiioMlalium el .\fii- ^ Ciinclds adversas gcnles regaiibus aubdil ptantis.
•canorimi , cum liliilo , liui liaiic ab Ila.lriaiio papa R En radix beala inst.:r conCulil prole.
T.arolo Magno regi, cum Uoiua; essel, ad iisiim Ocei- c~ Lwtn Dcum colere , legem semper amare divinam,

ilenlalium Ecclesiarum oblalani sig ilicat. Aiqui Ca- r" Laudabilem scrvare fidein , sanclamgue defenden

Tolo coiistal oblatam fiiisse non epitomen , seii in;e- riinm

«trani colleclion m, lum canonum ex quilius cpilome ^ Faulorem prorsus liabens janitorcm in Iriumphis

illa d>'iiiceps coiillala csl, tim (lccrelorum eli iin poM- cceli.

lilicuMi, a Siricio a I Gregoriiiin jiiiiiorem. Ooniq-.ic — Ipsius [reta virlule victrice persislii semper.
illum ipsum Carolo ilaliim esse libnin, qiii Codex f Lumen sequens doclrina: (idci apostolica; sedis,
C.vxoxuM a Nicolao papa dicitur 519, cap. Si /lomn- — In hanc sanctamsedem magnus rex Carolus splendel.
primum e.xcususanno loio,
'iioium; quiqiic Moguntia! ~ Umnibus per eum dilala bonis triu-npliat uHijue,
in ctlilione postea ParisiiMisi inscriplus cst, Codex ^ CcBleste scmper his hubere meruit regnum.
i>i

Caiionum rclus Ecclcsia' rwniana-. lloc cniin tlecla-


> Arma sumens divina genles calcavil niperbas.
ranl plurima quic I l)il)liollieiis GalliiC visimlur, 1! _
— „ , ,. ,. .

hcddidil prisca dona hcclcsia;


, ^ , .

maln sua'
-collcclionis hiijus cxemplaria quorum in froiite, vc-
:

c Urbesqne magnns, fincs simul cl castra diversa.


am olilali niuneris dc.licalio pra^fixa esl, Ha.lriani ad
'"'
primis siiiguloruiii vcrsuiim Langobardam ac EriUum virlule divina proslravit
Caroliim epislola, qi!;c

tiluliim rcddil Domimi exci;i.l. filio genlem.


litlrris luiivc ,

Cap.ilo regi ll.v[>m.\NCS p.^pa. Epistola aulcm ipsa sic


C Ovans amplectiliir ftdem, qitam suscepil ab avis.

Jiabot, lum in aliis passini, ul dixi, Inm in vcUisiis- 2 ilagna prosapia hcec in tolo riilital miuilo :

s.iiiio S. Gcrmaiii codice, Caroli ipsiiis Magiii tempo- > Atlus, nobilis, nitens, rcgil dii-ersa regna.
Eibiis, aiiiio regni rjus 57, id est Clirisii 80o. ^ Gaudcns cclcr ad limina venil apnsloloriim sospcs,

"EnSTOLA UADRIANI PAP.-E Z Nimis laudibus hymnisqiie pnpulo cclebraliir c'j

omni.
AD CAROLCM M.VCXIM RECEM,
C Obnixe pro se summiun orare anlistitem poscil,
Qux excniplarihus ejus Codici Canonum
in aiiiiquis
~ fied.mi sibi noxas n jiivenlule comniissas.
pr.Tpoiiitur.
~ Exiilus sii/fragiis almis spondeh.il lingun nwgislm
C Divina (iiigcns doclrina sccptra pra^cctlil rcgni O Gcnium servare snncla: Ecclesia' in <rvo Roman/r,
C Orifjio rcgum felix, scmjter genUiira beata, C — !us,ilins atmi ['etri sui protecloris tucri
— Motcm perspicimits tegis graliam laudis hubcre
— luslo gigniliir rcge Ecctes':ce atnia' defensor, — Ilabilem iil siiper rionnns in ejus confessione libarit

-^ !Vnnquam cnint vinci polcsl disciplina cwlcxtis, > Ad!iax Iladrianus prasul Chriili prwdixit /liiiw-
C Olimjam sumcns patcini trhimpliam rcgid phos,
157 CODtX CAXONUM KCCLKSIA.iTICORUM. i5<!

o Dcxlern prote<ji diii diviiiu Pelro CDmitniiW Pdii/oi/Ht'. \ llacleiiiis llatlriaiii opislola, ul ex corniplis exoiii-
~ liomplixiiiii viitoruc donantes, alipiii pro te dimi- plariljus oKci potuii. t)iio^l vero aJ leiiipiis altiiiel,

cantea, cuni Caruliis ler iii Uibcm lladriano superstilc veiio


— IHivsus cum tuis victor maiiebis, ncmpe per ipsoi ril, anno niinirum 771, ciiin Papiain obsidcrel, anno
> Adilum peliuil urbis Paptv 1,'iugredi viclorcm. ileruin 781, cuin ejus iilii Pivinus ltali;e, LuJovicuj
^ Scfa perlidi rcijis calcubis Ihsidcrii colla, Anuil.iniiC reges al) lladriaiio iiiuiicti sunt, aiiiio dc-

< Vircs ejiis proslcniens menjcs baralro pro{iindi. iiique 787, cum iiide Capuain (luoiiuc, ac Beneven-

v> Seplus Langubardorum reijno, muniis reddes luum luiii advcrsus GriinoaUlum ducem profcctus cst : iios,

•c PoUicita sacra doua clavigcri aula; Pelri, \ tainetsi rcs iiicerla esl, codicem lladriani ad postrc-
> Amptius donans tibi victorium, simulqiie honorem mani potiiis profectioncra refercndum duxiinus, quam
"0 fcr sivclu rcguare citm liiis liic, in [uturoque soboli. quod aliis placuit ad primam, cui nmlta, qu:e in ejus
> /1 tegc nunquiim disccde, liccc observans slaluta. epistola icguiitur, conveuirc vi.v possint.

LECTORl.
Codiccm seu Collcctionem canoniim ecclesiastico- B lllud tamen liquido constat, concilio Chalcedonense
riim Uionysii Exigui, cujus index taiiium ex coJ. nis. antiquiorem fuisse, in cujus actione 1, II et 15, cx
eruditissimi viri i\ic. Fabri an. 1G09 prinium editus ipsa ante jam facta collectione, comniuiii niajoruin

est, iiilegrum niiiic tibi daniuscx alioveteri cod. nis. aucloriiale probata, quinque canones, i videlicet,

bibliothecx cl. v. Clirisiopliori Juslelli, omnium qure 85, 84, 93 et 96, qui 4 Nicsni, et 4, 5, 16 et 17 An-
Laline exslani, juris canonici aniiquissiiuum monu- liocheiii concilii esse reperiuntur, lectos ac citaloa

mentum : quod quideiu ab lioc fonle haustuin esse fuisse conipertuni est. Qui quidem canoncs, codem
neniini dubiuin esl. Coniiiiet autem ha;c collectio ordine, atque continuata, nec interrupta nuineroruxn

cosdcm fere conciliorum canones quos Graecus Ec- serie (quam veteres consequeiitiam regularem vo-
clesiae universa; Codex,ab eodem Jnstello anno 1610 cani), exstant in Codice Graeco canonum Ecclesiaj
cdiiiis; canoiies prwterea qui dicuntur Apostolorum universoe, et in hac Latina Dionysii Exigui colle-
quinquaginla, Sardicensis etiam 21, et Africanarum, clione. Sed et anle Ephesinum concilium, Gia;cam
sive Carlhagiiieiisiiim synoJorum capitula 158 coni- illam collectionem factam fuisse, ex epistola a Dio-

plectitur. Hujus non obscure nieminilHincmarus Rhe- nysio ipso huic codici pra;fixa planum est qua vi-
, :

mensis arcliiepiscopus in opusc. 55 capilul. adver- delicet canones a Nicicno ca^terisque consequentibus
sus llincinarum Laudunensem episcopum, cap. 45, Q conciliis, qua; ante illuJ vel postmoJum facta suiit,

his verbis : Qiii sunt illi, iiiquit, qiios ct aposlolica usque ad concilium Constaiitinopolitanum iioecume-
tedes, et omnes episcopi per uiiiversum orbem, et omnis nicum, sub ipso ordine nuraerorum, id est a priino
Ecclesia catioUca canones appcllanl ,
quique a Nicceno capitulo usque ad centesimum sexagesimum quintum,
concilio, quod primum in noslris codicibus ,
quos ab enuraerat. Quinara aulem sint illi 165 canones, fa-

apostolica sede majores noslri acceperunl sequendos, cile estex coiiciliorum ordine et canonuni conse-
per ordiiiem usque ad Africamtm concilium, pro cano- quenlia, qnibus constabat antiquus ille codex.cuivis

nibus recipiendis, venerandis el observandis, relinent? dignoscere. Nani 20 canones concilii Nicseni, 2i An-
Is vero esl Dionysius Exiguiis , qui , omissa profana cyrani, U Neoeoesariensis, 20 Gangrensis, 25 An-
annorum nuineraiione per olynipiades, vcl consules, liocbeiii, 39 Laodiceni, 5 Constantinopolitani hi, :

vel indiclioncs, priinus ab Incainatioue Chrisli lem- iiiquam, collecii nunicri centum et sexaginia quin-
pora pra;:iotare ca>pil, et cyclum paschalem 95 an- que efliciunl. Ex quibus etiam cognoscimus veteres
norum descripsit, sub consulatu, non Fl. Mavorlii, in dinuraerandis conciliorum canonibus non eadem
nt scribit Marianus Scoius in Chronico ann. 527, seJ ratione usos fuisse. Nam ex verbis concilii Chalce-
Fl. Philoxeni et Anicii Probi junioris indictione 5, donensis eolligitur canones supra citatos 1, 4, 5, 10
hoc est anno Cliristi 323, ut ipse Dionysius testatur n et 17 concilii Aniiocheni, in veteri Grxco codice, 80,
in epistola paschali prinia aJ Petronium episcopum, 85, 81, 93 et 96 fuisse, qui in Latino Dionysii Exigui
nuper a doctissimo Pelavio ex cod. nis. primuin edi- 79, Sl, 85, t;6 et 97 esse reperiuntur. Sed hxx diffe-
ta : in qua etiam ex sacris canonibus, hoc est ex ipso rentia ex eo uata videturquodAncyranum conciliuiii
vcleri CodiceCanonum quem nunc edlmiis, atque ex iii Gra;co codice viginti quinque canonihus coiistat,
sua interpretatioiie, cilatcanonem 79, qni priiiius el Neoca;sarieiise quindecim : in Lalinavero Dionysii
Antiocbeni concilii esse reperitur. Ex quibus confir- eolleclione quatuordecim et viginli quatuor tantum :

inatur ordo et numerus canonura in illo servatus, canonesque quarlus et quintus Ancyrani concilii,
alque ex iis colligi potest canones hosce ecclesiasti- item tertius decimus et quarlus decimus Neocjosa-
eos jam ante ex Griccis exeraplaribus Dionysium riensis, pro unico habentur, ut ex utr4iisque codicis
iranstulisse. Quis autem fuerit Gra;cs illius aiitiqua; collatione facile est observare. Subjunximus et ex
collectionis canonum auclor, qus a Nic;eno usque ad codice nis. perantiquo ejusdem Justelli epistolam
Consianlinopolitanum concilium protenditur, cujus synodicam sancti Cyrilli et concilii diocceseos .fEgy-

translalionem suscepib pse Dionysius, ignoratur. pti, Alexandriac congregati aiino 430 cum duodecira
Patroi LXVII.
:

)39 DIONYSllS EXIGUUS." UO


analhematismis contra Nesiorium, ex Lalina Dio- A Ty £0).«6sffT«TM , xKt BtofdieeTurtf o-uV/EtTOufyw Ne-

nysii Exigui inlcrpretalione, cui eDislolam ad Pe- ciopia Kuf t^i'>j, x«t rj a\jvsXQciiJa« irOvoSof ev 'A.M^oa-

irum quemdam episcopum ipse pncDxit. Qux quidem SoSta TTJf AtyUTTTtKXnS' SlOtXliffeCOf £V KUp';) -/xiptlV.

epislola synodica ab Isidoro, et aliis qui eum secuti lllius etiam meminit Liberatus archidiaconus Cariha-
sunl Latinis conciliorura collecloribus, contra ora- ghiensis in Breviario, lib. iv. Cyrilliis, inquil, Ne-
nium codd. velerum Groecorura et Latinorum fidem, storio synodicam direxit epistolam, i;i tjna et duodecim
tribuilur Ephesinoconcilio iii cecumenico, quod anno capitula contra ejus degma dictavit et inseruit ; et est

demum sequenli celebratum esse conslat, Anicio principium : i Dicente Domino ,


Qui amat putrem suum
Basso el Antioclio coss. Haec vero exstat Grscce el et matrem suam plus qiiam me, non est medignns.t
Latine, sed alia versione, inter acla concilii Ephesini Cum licec ad memoriam aiitiquilatis canonica; et cccle-

act. 1 , et concilii Constantinopolilani v oecumenici, siasticaj conservandam pertineant, operam nosiram,


collat. (i edit. Rom. el Colon., cum hac epigraphe. leclor, boni consule el beneflcio nostro fruere.

TESTIMONIA ALIQUOT
DI5 DIONTSIO EXIGUO, EJUSQU& LATINA CANONUM ECCLESIASTICORUM INTERPBETITIONE.

Cassiodorus, cap. 23 Divin. Lect. : Cenerat etiam B annus Dioctetiani 248, post consulalum Lampadii et
hodieque catlwlica Ecclesia viros illustres probabilium Orestis.

dogmatum decote (ulgentcs : [uit enim nostris tempo- Joan. Trithemius, lib. de Script. ecclesiast. : Dio-
ribus et Lionysius monachus, Scytlia natione, sed mo- nysius abbas Romanus, cognomento Exiguus, vir in-
ribus omnino Romanus, in utraque lingua valde do- genio et scienlia magnus atque clarissimus, in Scriplu-

clissimus, reddens actionibus suis quam in libris Do- ris sanctis eruditus, et in disciptina scecutarium title-

mini legerat oequitatem; qui Scripturas divinas tanta rarum nobiliter doctus, Grceco et Latino eloquio cla-

curioiitute discusserat atque intellexerat , ut un- rus, computisla el catculator temporum egregius, scri-

decunque interrogatus (uisset paratum haberet com- psit Latino sermone nonnulla opuscuta. De qiiibus ego

petens sine aliqua dilatione responsiim. Fuit in tantum reperi subjecla : Annorum 552 C'yc/u»i pascha-

illo cum sapientia magna simplicitas , cum do- lcm magnum ; transtutit de Crwco in Latinum Vilam
ctrina hiimilitas, cum [acundia loquendi parcitas sancti Pacomii abbatis, librum quoque Cregorii Emis-
ut in nullo se vel eitremis (aniulis ante(erret, cum seni de Conditione hominis, et scripta Proterii Atexnn-

dignus essct regum sine dubitatione colloquiis. Qui drini episcopi ad Lconem papam, et quccdam atia. In-
petitus a Stephano episcopo Salonitano, ex Cra:cis choavit aulem Cyctum suum anno Domini S3I, e!c.

exemplaribtis canones ecctesiaslicos, moribus suis, ut Q Ctaruit sub Justiniano magno anno 540.
eral ptauus atque disertus, magna; eloqnentia: Ince com- Ex Annal. ecclesiast. Csesaris Baronii cardinalis
posuit, quos hodie usu ceteberrimo Eiclesia Romana an. 325, num. 123 : Si fidclilas atque perilia in trans-
compleclitur. IIos etiam oportet vos assidue tegere, ne [erendo, et sinceritas in edendo quam maxima requi-

videamini tam salutares ecclesiaslicas regutas culpabi- ratur, nulta exqiiiri potcst editio exactior atqne fide-

liler ignorare. Atia quoque multa ex Grceco translulit tior quum qum elaborala est a magno itlo, sed cogno-
in Lalinum, quce utitiiati possunt Ecclesiw convenire. mento Exiguo Dionysio, cujus eximiam in utraque
lingua peritiam, et morum egregiam probitatcm Cus-
Beda, De lempor. Rat. cap. 45 : Primi decennatis
siodorus dignis laudibus mirifice prwdicat.
circuti cursu temporum ordo prafigitur ,
qiiem Gra:ci
Uob. Bellariiiinus cariliiialis, de Script. ecclesiast.
catcutatores a Dioctcliani principis unnis observavere :
an. 525 : Diomjsius Exiguus, natione Scyllia, sed mo-
ted Dioiiysiiis vcneraiilis ahbas Romanw urbis, el
ribus Romanus, quemadmodum cognomenlo Exiguus,
ulriusque lingua:, Grceca: videlicet et Lalina, non igno-
sed doctrina et sanctitcle inaximus, vixit tempore
biti prwdilus scientia, piiscliates scribens circutos, no-
Theodorici regis Itatiw, ct succeisorum ejus : nam
luil cis, sicut ipse teslatur, memorium inipii persecu-
anno 527 scripsit Cyctum paschatem, et oniissa pro-
toris innectere, _.. magis
sed ..._^.- etegil
-...j ab Incarnalione Do-
.^^^^ nunurutione annorum ab imperio Dioctetimii im-
mini noslri Jcsu Cliristi tempora prwnotare; quatenus '^ '
.. . , ,
pii perseculons, numerare cccptt ub Incarnatione Do-
ixordium spei nostrai nolius nobis exisleret.
mini JesH Chrisli. Scripsit praHerea Cotlcctionem sa-
IJem, in Chronico seu iib. De sex xt:itibus, an. crorum cunonum, ex conciliis Ecctesice calholicce :
inundi 4480 : Dionysius paschales scribit circutos in- qucm postea imitati siint Martinus Bracarensis el
cipiens ab anno dominiccB Incarnationis 532, qui est Cresconius.

CODICIS CANONUAI ECCLESIASTICORDM DIONYSH EXIGUI

PR^FATIO.
Domino venerando mihi Patri Stephano episcopo Quamvis charissimus frater noster Laurentius,
Oionysius Exiguus in Doinino salutem. assidua et familiari cohortalione parvitatem aoslram
,:

(41 CORKX C.VNONUM ECCI.ESI.VSTiCOKU.M Ht


r<'t;iil:i« ecclosiasiic.is ile Cncco iniiisrorre pcpiileril, \ qiiibiis i|uia pliirimi consensum non pradiiierc faci'

cuiifusioiie ereilo priscac liaiislalioiiis olVensii.s, niliilo- lcin, lioc ipsiim vestnim noluiniiis ignoraie sanclil;i-

uiiiiiis taineii iiigestiiiii libiiiein tni: be.ititiiJiiiis tein ,


qu:inivis postoa ipi:cil;iiii constitnta poiilincuin
coiisuleratioiiesusce|ii,ciiiClir:sliis oiiiiiipotciisDciis, ex ipsis canoiiibus assumpla csse vidcantiir. Dciiidc
suliia populis pietale prospicicns, siiinini sacerdotii regulas iNicxna; synodi, el dciiiccps oninium conci-
coutulil (ligiiit.ilein. Ut iiiter pliiriin;i virtulis orna- lionim, sive qiia; aiilc eam , sivc qii.T postmodnm
uientii, quiliiis Kcclc.^iain Doniiii muruni sanctilalc facla sunt, usquc ad synoduin ceniiim qniiiqnaginta
conilccoras, eliaui sacralissima jiira, pontificalibus pontificum, qui apud Coiislaiilinoiiolini conveiieiuiit,
pcr Dei gratia.n (ligcsla coiivculilms , iiilcinerala sub ordiiie nuiiicrorum,
id esl a priiiio c pilc usquc

conscrvaiis, pcrfcclo reginiinc cleruin plebcmquc ad centcsiinnm sexagcsimum quintiim, sicul liabclur
tnoikTcris : niillaicnus noslri s;cculi inore contcntus, in Grccca auctoiilate, digcssimus. Tum sancli Clial-
quo pronius ilesideranius rccta nossc quam faceie ccdonensis concilii decrcta subdciites, iii liis Gr.cco-
sed (livino juiictus auxilio, qii;c licri piiccipis anlc ruin canonum liiiem cssc doclaraiiius. Ne qnid pra.'-

perlicias, iit cfficacissimo lidelibiis prosis e.\cinplo. lcrea iiotiiia! vestr» crcdar vcllc subiraberc, staiula
Magna esl siqnidem jubentis auctoritas, eadeni pri- quoque Sardicensis concilii alque Africani ,
qux La-
miius jussa conipleiitis, quateiius inconvulsa Ecclo- H linc sunt edila, suis a nobis numcris cernuiitur esse
siasiici ordiiiis disciplina inviulabilis permanons ad dislincla. Universaruni vero dennilioiium tiiulos post
capes.senduiii peienne pncmiuin Cbristianis omiiibus liaiic pia;fatioiieni strictius ordinaiiles, ca qii;e iii

pr;estat acccssuni ; per quem sancti pr;esules paler- singulis sparsini sunl proinulgata conciliis, sub uiio
nis mnniaiitur regulis, el obedienies populi spiriliia- aspcctu locavlmus, ut ad inqnisitionem cujusquc rei
iibus inibuantur exemplis. In principio itaque cano- compendium aliquod aliulissc vidcamur.
iies qiii dicunturApostolorum dcGrxco iranstulimus

REGULiE ECGLESIASTICE SANGTORUM APOSTOLORU.M,


PROLATjE PER CLEMENTEM ECCIESia KOMAN^E PONTIFICEM.

De ordinatione episcopi. Ct sacerdoles] et ministri atlaris swculniibus cuiit


abstineant.
I. Episcopus a duobus aut tribtis episcopis ordi-
VII. Episcopu;, aut presbyter, aut diaconiis ne-
netur.

De oidinatione pirsbtjteri, cl diaconi, et aelerorum.


r quaquain soccularcs curas assuniant ; sin aliter,

d(;jicianlur.
II. Presbyter ab uno episcopo ordiueiur, et diaci)-
Quo tempore rasclui cckbrclnr.
nus, et reliqui clerici.
VIII. Si quis episcopus, aut presbytcr, aut diaco-
Niliil aliud in sacrificio, prceter quod Domiiius statuil,
offerendum. nus sanctum Pasclix diem ante vernale xquinoctiuia

III. Si qiiis episGopus, aut prcsbylcr, prajler ordi- cum Juda;is cclebravcril, abjiciatur.

nationem Domini, alia qua;dam in sacriiicio offerat Quod miiiistri uliaris , oblatione celebrata, dcbeant
cominunicare.
super altare : id est aut inel, aiit lac, aut pro vino
siceram, el confecta qusedam, aut volatilia, aut ani- IX. Si quis episcopus, aut presbyter, aut diaconus,
nialia aliqna, aut legumina : contra constilulionem vel quilibel ex sacerdotali catalogo, facta oblatione,

Doniini faciens, congruo tempore deponatur. non communicaverit : aut causain dicat, ui, si ralio-

Quoe species ad altnre non ad sacriftcium, sed ad be- nabilis fueril, veniam consequatur ; aut si non di-
iiediclionem simplicein debeant exhiberi. xeril, communione privetur, lanqnam qui popuio
IV. OlTerri non liceat aliquid ad altare pra;ter no- causa la;sionis exstiterit, dans suspicioiicm de eo
vas spicas et uvas ei olenm ad luminaria, et iby- qui sacrilicavit, quod recte non obluleiit.
;
'

miania, id est iiiceiisum : lenipore quo sancta ceie- Quod fideles laici, ingredientes ecclesiam, communi-
bratur oblalio. cure debeant.

Quod ea qna; in ecclesiis offcrri non possunt, ad do- X. Oranes fideles qui ingrediuntur ecclesiara, et
mus sacerdolum a fidolibus deferantur. Scripturas audientes, non autcra perseveiant in ora-
V. Reliqna poiiia omnia ad doraum primitia; epi- tione, nec sanctam communionera percipiunt, velut
scopo et presbyleris diriganlur, nec offerantur in inquietudines Ecclesia; commoventes, convenit com-
altari. Cerlum est autein qiiod episcojiis et presby- munione privari.
teris dividant, et diaconis, ct reliquis clericis.
Quod cum excommunicalis non sil oranduin.
Ut episcopus, aut presbyler uxorem suam, quatn debct XI. Si quis cum excommunicalo , saltcm in domo
caste regere, non relinqual.
siraul oraverit, iste coramunione privelur.
VI. Episcopus, aut picsbyler uxorem propriam
nequaquam sub oblentu religioiiis abjiciat : si vero Quod cum damnalis clericis non sit orandum.
rejecerit, excoraraunicctur, sed et si perseveiaverit, XII. Si quis cura damnaio clerico, veluli cura cls-<

dejiciaiur. rico, simul oraverit, ist« damnetur.


;

' '**
DIONVSIUS EXIGUUS.
»3
A Vl is qui se eunucliizavit, clericus non fial.
com»iendiititias susciimtur
Vt mdlus fidelmm praUer
epislotas. XXII. Si quisahscidit semetipsum, id est, si quis

coramunione amputavit non clericus, quia suus


XIH. Si quis clericus, aut laicus a sihi virilia, fiat

aliam properel civi- Dei conditionis inimicus.


suspensus, seu comraunicaDS ad homicida esl, et
coramendalilias litieras,
laiem, et suscipialur praeter Vt clericus qui se eunuchizavit , abjiciatur a tlero.
susceperunt, et qui susceptus coramunione
ei qui XXIII. Si quis, cura clericus fuerit, ahsciderit se-
proteletur ipsa cor-
privenlur. Excoramunicato vero metipsum, omnino damnetur, quia suus est horai-
mentitus sii. et Ecclesiam Dei
reptio, tanquara qui cida.
fceduxerit. Vl laieus qui se eumichizavil, tribus annis commu-
pervadatur. nione privetur.
Vt ab episcopis parochia minime
Episcopo non licere alienara parochiara,
pro- XXIV. Laicus semetipsura abscindens, annis tri-
XIV.
insidiator
licet cogalur a plurimis. bus comraunione privelur, quia sua; vitie
pria relicta, pervadere ,

Nisi forte eura rationabilis


causa compellat, tanquam exstilit.

Quod episcopus, aut preshijter, aut diaconus, si pro


qui possit ibidem conslilulis plus lucri conferre, et
crimiiiibus dumnuti (iierint , miiiime communione
profecto prospicere. Et
in causa religionis aliquid priventur.
lioc non a semetipso
perientet, sed muliorura episco- B XXV. EpiscopTJS, aut presbyter, aut diaconus, qui
maxima supplicatione perficiat.
porum judicio, et
in fornicatione, aut perjurio, aut furio captus est,

Vt clerici proprias Ecclesias non relinquant. deponatur non tamen coramunione privetur. Dicii
:

quilibet
XV. Si quis presbyter aut diaconus, aut ,
enim Scriptura Non vindicabit Dominus bis in id-
:

propriara paro-
de numero clericorum, relinquens ipsura.

chiam pergat ad alienam el omnino deraigrans, , Siiniliter et reliqui ministri Ecclesia;.


parochia
pnetcr episcopi sui conscientiara, in aliena XXVI. Similiier et reliqui clerici hnic conditioni

commoretur, bunc ulterius rainislrare non patimur :


subjaceant.
prsecipue si, vocatus ab episcopo, redire
contempse- Qui clerici debeant conjugibus copularu

rit, in sua inquietudine perseverans. Verumlanien XXVII. Innuptis autera, qui ad clerum provecU
lanquam laicus ibi communicet. voluerint, uxores accipianl
sunt, pnecipimus : ut si

Vl episcopus qui clericos allerius susceperil, commu- :ed lectores, cantoresque lanturaraodo.
nione privetur.
Quod episcopus, presbyter et diaconus, peccantcs fide'
XVI. Episcopus vero, apud quem raemoratos esse les verberare iion dcbeiint.
cessalionem pro
constiterit, si contra eos decretara
XXVIII. Episcopum, aul presbylerum, aut diaco-
nihilo reputans lanquam clericos forte suscepe- C
,
num, perculientein fideles delinqiienles, aui infidcles
rit : velut magisler inquietudinis, comraunione pri- per hujusmodi volentes timeri,
^nique agentes, el
vetur. suo prcccipimus, quia nusquam nos
dejici ab officio
Quod bigami non admittanlur ad clerum. cum
hoc Doraiaus docuit. Econtrario vero ipse ,

XVII. Si quis post baplisma secundis fuerit nuptiis


percuteretur, non reperculiebat; cura nialediceretur,
copulalus, aut concubinani habuerii, non potesl esse
nou remaledicebat ; cum paleretur, non commina-
episcopus, non presbyter, aut diaconus, aut prorsus
balur.
ex numero eorum qui ministerio sacro deserviunt. damnali pro criminibui
Quod officium prislinuin
Quod xs qui viduam , vel ejectam, aui meretncem usurpure non dcbcaiit.
acceperit, non admittatur ad clerum. XXIX. Si quis episcopus, aut presbyler, aut dia-
XVIII. Si quis viduam, el ejeclam acceperit, aut
conus depositus jusie super certis criminibus, ausus
raeretricem, aut ancillam, vel aliquam de his quae minislerium dudum commis-
fuerit altrectare sibi
pubhcis speciaculis mancipanlur, non polest esse sum. hic ab Ecclesia peiiitus abscindatur.
*
episcopus, aul presbyler, aut diaconus, aut ex eo
Qnod non debeunt ojficia ecclesiastica pecuniis
numero qui minislerio sacro deserviunl. ohtineri.
Qui duas sorores habumt , non admittatur ad I
XXX. Si quis episcopus, aut presbyter, aut dia-
clerum.
conus per pecunias banc obiinuerit dignitatem,
XIX. Qui dnas iu conjugium sorores acceperil,
dejiciatur et ipse,ct ordinator ejus, et a comrauuiotie
vel liliara fratris, clericus esse non poterit.
modis omnibus abscindatur, sieut Simon Magus a
Ctericum fideijussorem esse non posse.
Petro.
XX. Clericus lideijussionibus inseiviens abji-
Vl Ecclesia saculari polentia miiiime pervadalur.
ciatur.
XXXI. Si quis episcopus s;cculi poiestalibus usus
Quod it qui non sponte eunuchizali sunt, suscipiantur
ad clerum. Ecclesiam per ipsos obtineat, dcponatur, et segre-

XXI. Eunuchus, si per insidias horainum faclus geiitur omnes qui ilii conimunicanl.

tsl, vel si in persecutione ejus sunt amputata virilia, De presbijtcro qui contra episcopum seorsum conven-
vel' si ita natus est, et est digaus : efficiatur epi- tus congrcgare tenluverit.

^copus. XXXII. Si quis presbyter, contemnens episcopum

'
Legcndum eoriim, ut in canone proecedenlr. Edit.
14» CODEX CANONUM F.CCI.ESIASTICORUM. 11(1

tumii, scorsum cotlogeril, ct allare aliuil croxeril, A t'( tuiilum curam rerum ccclcsiustiiaivm cpiscopiis
liubeal.
niliil liaboiis, (luoil repielieiiilal episeoiiiiui iii eausa
pielalis el ju.ilili;u, (lepoiiamr, ciuasi piiuei]ialus XXXIX. Oinnium negotiorum ccclesiasticorum cu-

aiiialor exislerii, esleiiini lyraiiiuis; clcaHcri deriei, raiu e|»iscopus habcat, et ea vclut Deo conleiiiplanio

quieuiique lali consciiliuiil, depoiiaulur, laici vero dispciisel, ncc ei liceal ex his aliqiiid omiiino coii-
Begregeiiiur. ILce aiilcm posl unam, cl seeundam, tiiigerc, aut parciitibus propriis, qu;c Dei suiit, con-
el lerliam episeopi obiesiatioiieni lieri convenict. donare. Quod si paupercs sunt, lanqnaiu pauperibus
SMbniinistret, nec eoruiu occasionc Ecclesia: ncgotia
Quod ctcrici damnati non debeant ab aliis recipi.
depncdciitur.
XXXIII. Si quis presbyter, aul diaeonus ab epi-
noii lieere ab alio recipi, De dignitate pontiftcis, et quod rerum sunriim liabcat
scopo suo scgregetur, liiiiic
potestatcm.
sed ab ipso, qui cum seiiuestraverat, nisi forsitaii
XL. Presbylcri et diaconi pncter episcopuin niliil
obierit episcopus ipse, qui eum segrcgasse cogno-
agcrc pcrtentent. Nam Doniini populus ipsi coinmis-
scilur.
siis cst, et pro animabus coruni hic rcdditurus est
Vt nullut cpiscoims, prcsbijlcr, aut diaconus sine com-
rationcm. Sint autem maiiifesta! rcs propri;c cpiscopi
meiiUaliliis suscipialur epislolis.
B (si tamen habet proprias), et maiiifestx Dominica', ni
XXXIV. Nullus episcoporum peregrinorum , aut
potestatem habeat, dc propriis niorieus episcopus,
presbvterorum, aul diaconorum, sinecommendaliliis
sicut voluerit, et quibus voluerit derelinqucre. Ncc
suscipiatur epistolis, el cum scripta dctulerint, dis-
sub occasione ecclesiasticarum rerum, qux episcopi
cutiantur attentius, et ila suseipiantur, si pricdica-
esse probantur, intercidant ; forlassis enini aut uxo-
torcs pietatis exstiterini minus, nec quce sunl ne-
rem habct, aul filios, aut propinquos, aut servos. Et
cessaria subministrentur eis, et ad communionera
justum est hoc apud Dcum ct homiiies, ut ncc Ec-
iiiillalenus admillantur, quia per subreptionem niulta
clcsia detriraentum patiatur, ignoratioiie rerum pon-
proveuiunl.
tilicis, nec episcopus, vel ejus propinqui sub obtcnlu
De primalu episcoporum. Ecclesi» proscribantur, et in causas incidant, qui ad
XXXV. Episcopos gentiuin singularum scirc con- euni pertinent, morsque ejus injuriis et niaUe fainye

venil, quis ie.ler cos primus habeatur, quem velut subjaccat.

caput exisliiuent, et nihil amplius prseter ejus coii-


Quod episcupus ecctesiaslicarum rerum pro dispcnsa-
seientiam gerant, quam illa sola singuli, qus paro- tione pauperum liabeat polestalem.

cliiai piopriiB, et villis qu* sub ea sunt, eompclunt. XLI. PrKcipimus ut in potestate sua episcopus
scd nec ille pncter oniniura conscientiani faciat ali- C EcclesiiB res habeat. Si eiiini aniniM hominum prc-
quid, sic eiiim unanimilas crit, et glorificabitur Deus tiosx illi sunt credilse, mutto magis oportet eum cu-
per Clirisluni in Spiritu sanclo. ram pecuniarum gerere, ita ut potestate ejus indi-
gentibus orania dispensentur per prcsbyteros ei
Quod non ticeat episcopum in aliena provincia ctericos
ordinare. diaconos, et cum timore, oranique sollicitudine niiiii-

strentur. Ex hisautem qux indiget (si taracn indige t)


XXXVI. Episcopum non audere extra terminos
adsuasnecessitates, et ad peregrinoruin frairumusus
proprios ordiiiationes facere in civilatibus et villis

vero conviclus ipse percipiat, ut nihil eis possit omnino dcesse. Lex
quic illi luillo jure subject;c sunt : si
cnim Dei pra!Cipit, ut qui attari deserviunt, de altari
fueril hoc feeisse pr;cter eorum conscientiara qui
pascantur, quia nec mites stipeudiis propriis coiitra
civitales ipsas et villas detinent, et ipse deponatur,
hostes arraa sustulit.
et qui ab itlo sunt ordinati.
Quod episcopus, presbyter, et diacoiius, ateulor el
De oidinntis episcopis, nec recepiis.
ebiwsus esse non debeat.
XXXVII. Si quis episcopus nonsusceperit officiura,
XLII. Episcopus, aut presbyter , aut diaconus
et curain populi sibi eommissam
communione , hic
aleae atque ebrieiati deserviens, aut desiuat, aut
privetur, quoadusque consentiat obedientiara com-
certe daranetur.
niodans ; simititer aulera et presbyter et diaconus.
Simililer clerici et laici, si permanserint in alea, com-
Si vero perrexcrit, necreceptus fuerit, iion pro sua munione privcnlur.
senteutia, sed pro malitia populi : ipse quidem raa-
XLIII. Subdiaconus, aut lector, aut cantor, similia
neat episcopus ; cterici vero civilatis comrauiiione
faciens, aut desinai, aut communione privelur; siiui-
priventur, eo quod erudilores inobedientis populi non
liler etiam laici.
fuerunt.
Quod episcopus, presbyter, aut diuconus non debeant
Ul bis in anno concilia cetebrentur. usuras accipere.
XXXVIII. Bis in anno episcoporum concitia cete- XLIV. Episcopus, aut presbyter, aut diaconus usii-

brentur; ut inter se invicem dogmata pietatis explo- ras a debitoribus exigens, aut desinat , aul cerle
rent, et emcrgentes ecctesiasticas conlentiones anio- dainnclur.
veant : scmel quidem quarta sepliniaiLa Pentecostes ; Quod iion deheat episcopus, presbijlcr, aut diacomtt
secundo vero 12 die niensis Hyperbcrelsei, id est juxla cuin licerelicis orare.
Romanos quarto idus Octobris. XLV. Episcopus, presbyter el diaomis, qui cura
,:

«47 DlONYSirS EXIGUUS. 148


lueretitis oraverit, taniummodo commuiiioiie prive- A Laicum pellenlem sutim conjugem communione pri-
tur : si vcro tanquam clericos liortatus eos fiieril vandum.
agere, vel orare, damnetur. XLVIII. Si quis laicui uxorem propriam pellens
alteram, vel ab alio diuiissam duxerit, comniuiiione
Quod non debeant hcerelicorum baptis/nata compro- privclur.
bari. Quod !)i nomine Trinitatis debeal baptizari.

XLVI. Episcopum, aut presbjterum hsereticorum XLIX. Si quis episcopus, aul presbyier juxia pnc-
ceptum Uomini non baptizaverit in nomine Palris,
suscipientem baptisma damnari prMcipimus : quaj
et Filii, et Spiritus sancli, sed in tribus sine iiiiiio
enimconventioChristi ad Belial? aut quse pars fideli
principiis, aut in tribus Filiis, aut in tribus Paracle-
cum inlideli?
tis, abjicialur.

Quod Kcclesioe baptismate baptizatus denuo bapti- Quod non debeat una mersio in baptismate, quasi m
zari noH debeat, et non ita baptizalus debeiit ba- morle Domini, provenire.
ptizari.
L. Si quis episcopus , aut presbyier non trinam
XLYII. Episcopus, aut presbyter, eum, qui se- si innersionem unius mysierii celebret, sed semel mergal
cunduin verilatem babuerit baplisma, denuo bapti- in baptismale, quod d.^ri videtur iii Doniini morie,
zaverit, aut pollutum ab impiis non baptizaverit, " deponatur. Non eniin dixit nobis Dominus, In niorte
deponaiur, tanquam deridens crucem et morlem Do- mea baplizate, sed, Eunles docete omnes genles, ba-
miiii, ncc sacerdotes a falsis sacerdotibus jure discer- plizantes eos in nomine Patris, et Filii, ei Sjiiriius
nens. sancli.

CANONES NICiENI CONCILU XX.

De ettnucliis, et qut seipsos absciderunt. De his qui ad eptscopatum in provinciis provehunlur.

I. Si quis a medicis per languorem deseclus est, IV. Episcopum convenil maxiiiie qiiidcm ab omni-
aut a barbaris abscisus, hic in clero permaneat. Si bus qiii sunt in provincia episcopis ordinari. Si auiem
quis autem se sanus abscidit, huiic, et in clero con- hoc difiicile fuerit, aut propter instantem necessila-

stitutum abstineri convenict, et deinceps nullum de- tem, aut propter itineris longitudinem, tribus tamen
bere lalium promoveri. Sicut auiem hoc claret, quod omnimodis in idipsum convenienlibus, et absentibus
de his qui banc rem affectant, vel audent, qua se- quoque pari modo decerneiilibus, et per scripla con>

metipsos abscidere dictum sic eos, quos aut bar- sentieniibus , tunc ordinaiio celebretur. Firmitas
sit :
q
bari, aut domini castraverunt ; inveniuntur aulem autem eoruni qux gerunlur per unamquamqutt pro-
alias dignissimi, tales ad clerum suscipit regula. viiiciam, metropolitano tribuatur episcopo.

De his, qui ex genlilibus, post baplisma, ad ctericatus De excommunicalis.


ordinem promoventur. V. De bis qui communione privantur, seu ex clero,
II. Quoniam plura, aut per necessitatem, aut alias seu ex laico ordine, ab episcopis per unamquamque
cogentibus bominibus, adversus ecclesiasticam facta provinciam, sententia regularis obtiiieat : ut hi qui
sunt regulam, ut homines ex gentili vita nuper acce- abjiciuntur ab aliis, ab aliis non recipiantur. Requi-
dentes ad fidem, et inslruclos irevi tempore, mox ratur aulem, ne pusillanimilate, aut conlcnlione, vel
ad lavacrum spiritale perducerent, simulque ut ba- alio quolibet episcopi vitio videalur a congregalione
plizati sunt, etiam ad episcopatum, vel ad presbyte- seclusus. Ut hoc ergo decenlius inquiratur, bene pla-
rium promoverent : optime placuit, nihil tale de re- cuit, annis singulis, pcr unamquainque proviiiciam
Jiquo fieri. Nam et tempore opus e;t ei qui catechi- bis in anno concilia celebrari : ul comniuniter om-
y.atur, et post baptisma probalione quamplurima. uibus simul episcopis provincia; congrcgalis, discu-
Manilesta est enim apostolica Scriptura ,
quae dicit tiantur hujusmodi qua;sliones. Et sic, qui suo pec-
Nou neophylum, ne in superbiam elatas in judicium D cavenmt evidenter episcopo, excoramunicali raiiona-
IPcidat, et laqueum diaboli. Si vero processu lemporis biliter ab omnibus a;slimentiir usquequo, vel in :

aliquod delictum animoe circa personam reporiatur communi, vel eidera episcopo placeai humaniorcm
hiijusmodi, et a duobus vel tribus tcslibus arguatur, pro talibus ferre sententiam. Coiicilia vcro celel)ren
a clero talis abstineat. Si quis autem prxter ha;c fe -
tur, unum quidem ante Quadragesimam Pascha; ut :

ccrit, quasi contra magnum concilium se efferens omni dissensione sublata munus offeratur Deo puris-
jii.se de clericalus honore periclitabitur. simum secundum vero, circa lempus autumni.
:

De subinlroductis mulieribus. De privilegiis qum quibusdnm civitatibus compctnut.


111. Iiilerdixit per onmia magna synodus, non epi- VI. Antiqua consuetudo servelur per .^gyptiim,
siiipo, non prosl)ylcro, non diacono, nec alicui om- Libyani, et Pentapolim, ita ut Alexandrinus episcopus

n 111), qui iii clero est, licere subintrodiiclam habere horum omnium habeat poiesiatera. Qiiia et urbis
Hiulierem : nisi forle maircm, aut sororem, aul ami- Roma; episcopo parilis mos est. Similiicr aulcm el
tnm, vel eas tanium personas qu3c suspiciones effu- apud Autiochiam, ca;terasque proviiicias, suis privi-

legia servcuiUT Ecclesiis. Illiul autcm gcucraliiei


,

i 19 COULX CANONUM ECCLESI.VSTICOKIjM. i;x)

claniiM (;«l, qiioil si i|iiis pixler seiileiiliain iiielro- A bus aulem aiiiiis siiie oblalione populo in oraliono
pulilaiii riieril racliis episco|iiis, liiiiic iiiagiia syiiudiis communicent.
(ieruiivit episcupuiii essc iion oporlere. Siii autcin />(. Iiis qiii abrcnitntiiwerunt, el iterum ad taiculum
cuiiiimiiii tiiiicloniiii dccrcto raliuiiabili, cl secini- tunt regressi.
iluiii ecclosiaslicaiii rcsiilain cuiiiprubatu , duo aul XII. Quicimqiie vocati per graliam, primuin qui-
Ires, propler coiileiilluncs pioprias, coiilradicunt deiii iiMpcIiim nionslraverunt depoiieiitcs mililia' ciii-

obtineat sentenlia pliiriinorniii. guluiii : postmodum vero ad proprium voniitum sunl


De episiojjo ^€lite, id est Hierosolijmorum.
rclapsi, ila ut quidam et petunias tribuerenl, et be-
neliciis militiam repeterent , bi decera annis post
VII. Qiiia coiisuetudu obliiuiil,et aiitinua traditio,
trienuii tempus (quo inter audiente^ erunt) in aflli-
ul.EliiE episcopus honoictur, liabeal lioiioris conse-
ctionc permaneant. Sed in his omnibus propositum
quentiam, salva mctropoli propria digiiitale.
cl speciera pcenitentia; conveiiit explorare : quolquot
De liis qui dicuntur catliari , id est mundi. enira mclu, ct lacrymis, alque poenitenlia, vel bonis
VIII. De liis qui se cogiioininant caiharos, id Csl opcribus rebus ipsis conversionem suam, non simu-
muiulos, si aliquando vcnerint ad Kcclcsiam catholi- latione, dcmonstrant : hi derinitum tempus audilionis
caiii, placuit saiicto el inagno concilio ul iniposilio- Q implenlcs, tum demum lidelibus in oratione cumniu-
nem iiiaims accipicntfs , sic in (-lcio pcrmancant. niceiit, postmodum vero licebit episcopo de his ali-

Uicc aulem pr;e onmibus eos sciiplis convenit pro- quid humanius cogitare. Quicunque vcro indifferenter
fileri, quod caiholiex ct aposluliccc Ecclcsiac dog- tulerunt, et adilum introeundi Eeclesiam sibi arbi-
mala suscipiant, et sequai.lur : id est, et bigamis se Irati sunt ad coiiversiunem posse sufDcere, hi delini-
comnmnicare, et liis qui in perscculioiie prolapsi lum modis onmibus tempus implebunt.
suiit, eiga qiios el spaiia consiilula sunt, ct tenipora De liis qui communionem tempore mortis exposcunt.
delinita : ut ita Ecclcsia; catbolic;c et aposiolica;
XIII. De his qui ad exitum veniunt, etiam nunc
placita sequantur iii omiiibus. Ubicunque vcro, sivc
lcx aiitiqua regularisque scrvabitur, iia ut si quis
iii muiiicipiis, seu iii civiiaiibus ipsi soli reperli fue-
egreditur e corpore, ullirao et necessario viatico mi-
rint ordinati qui inveniuntur in clero in eodem
,
ninie privetur. Quod si desperatus, et consecutus
liabilu persevcrent : ubi autera catholicx Ecclesia;
coramunionem, oblationisque particeps factus iteruin
episcopo, vcl presbytero constituto quidam ex illis
convaluerit, sit inter eos qui communionera ora-
advcniuut, cerlum est quod episcopus Ecclesisc ha-
lionis lantunimodo consequuntur. Gencraliter autein
bebil cpiscopi dignitalem. Is autem qiii nominatur
omni cuilibet in cxitu posito, et poscenii sibi com-
apiid eos episcnpus, honorem prcsbyterii possidebit,
C munionis gratiara tribui , episcopus probabiliter cx
nisi forte placucrit episcopo norainis euni honore
oblatione dare dcbebit.
censerl. Si vero lioc ei minime placuerit, providebit

ei aut chorepiscopatus, aut piesbyierii locuni, ut in


De catecliumenis lapsis.

clero prorsus esse videatur, ne in uiia civitate duo XIV. De catechuraenis, sancto et magno concilio
placuil, ul Iribus annis sint iuter audientes tantum-
episcopi probentur exislere.
modo, posthxc autem cum catechiimenis orent.
De liis qui ad honorein prcsbijlerii sine examine pro-
vecli sunt. Quod non oporteat demigrari.
IX. Si qui presbyleri sine examine sunt provecti, XV. Propler multara perturbationeni, et seditio-

vel, cum discuiereiitur, peceaia sua confessi suiil,


nes, qua; Dunt : placuit consueiudinem omnimodis
et hoiniiies conlra canones conmioli, nianus con- amputari, quoe, pneter regulam, in quibusdam par-
,

tiDus videtur aJmissa : ita ut de civilate ad civitateni,


fessis iinponere tentaverunt, tales regula non adinit-

til, quia quod irreprehensibile esl catholica defcndit non episcopus, non presbyter, non diacoiius trans-

Ecclesia. feratur. Si quis autem, post delinilionem saiicli et

niagni concilii, tale quid agere tentaverit, et se hu-


De liis qui in perseculionibus negaverunt, ct postmo-
rj jusceniodi ncgotio manciparil, hoc faclura prorsus in
dum in clero promoti sunt.
irrilum diicatur, et rcstituatur Ecclesia; cui fuit epi-
X. Quicunque de lapsis ail ordinem cleri promoti
scopus, aut presbyter, aut diaconus ordinalus.
sunt pcr ignoranliam, vcl per ordinanlinm dissimu-
lalioiiem, hoc ecclesiastica; iion prj;judicat regula;,
De liis qiii in Ecclesiis, in quibus provecti sunl, miiii-
me perdurarunt.
cognili namque deponanlur.
XYI. Quicunque tenicre, ac periculose, neqiic ti-
De laicis qui negaverunt. inorem Dei pra; oculis babeules nec ecclesiasticam ,

XI. De his qui pncter ncccssitatem pncvaricali regulam agnoscentes, discedunt ab Ecclesia presby-
sunt, aut praeter ablationem facuUatum, aut pnjeter teri, aut diaconi, vel quicunque sub regnla prorsus

periculum, vel aliquid bujusmodi, quod facluni est exislunl, hi nequaquam debent in aliam Ecclesiam
sub tyrannide Licinii : placuit synodo, quamvis hu- recipi, sed omnem necessilalera convenit illis iraponi,
mani^te probenlur indigni, tamen eis benevolentiam ut ad suas parocbias revertanlur; quod si non fece-
cummodari. Quicuiique ergo vcraciter poenitudiiiera rint, oportet eos coramunione privari. Si quis autein
gerunl, tribus annis fidelcs inter audientes habean- ad aliuin pcriinentem audacter invadcrc, et in sua
lur ; elsex amiis omni se contriiiono dejiciant, duo- Ecclesia ordinare lenlaverit, noii conscnticnle ept-
131 DiONYSlUS EXIGUUS. Jsa

scopo a quo disccssll is qui regulu; niaiicipalur :


A episcopo eis, aul presbytero porrigente. Sed nec se-
orJiiialio hujusceinodi iTrita comprobetur. dere in niedio presbylerorum diaconis lieeal; quia

De clericis usnras accipieniibus. si hoc liat, pra;ter regulam et ordinem probatur exi-

XVII. Quoniain inulti, sub regula constiiuti, ava- stere. Si quis autem etiam post has defiiiitiones obe-

ritiam et turpia lucra seclantur, oblilique divinai dire noluerit, a luinisterio cessare debebit.

Scriptura!, dicenlis : Qui pecuniam suam non dedil


De his qui a Pauio Sumosateno ad Ecclesiam »«-
ad usuram, muluum dantes centesimas exigunt juste :
niunl.
ceiisuil sancta et magna synodus, ut si quis inventiis
XIX. De Paulianlstis ad Ecclesiam catholicam
fuerit, post hanc defiiiilionem, usuras accipiens, aul
confugientibus, denuitio prolata est, ut baptizeniiir
e% adinveniione aliqua, vel quolibet modo negotiura
omnimodis. Si qui aulem de his prxterito leinpore
transigens, aut heniiolia, id est sescupla, exigens;
fuerintin clero, si quidem iinmaeulati et irrepre-
vel aliquid tale prorsus excogitans turpis lucri gra-
hensibiles apparuerint, baptizati ordinenlur ab epi-
tia, dejiciatur a clero, et alienus existat a regula.
scopo Ecclesiai catholicoe : quod si discussio incoii-
De privilegiis presbijterorum.
gruos eos invenerit, abjici lales conveniet. Similiter
XVIII. Perveiiit ad sanctum magnumque conci-
aulem el de diaconissis, et omnino de his qui sub
liura, quod quibusdam locis et civitalibus, pres- " regula veisantur, hoec forma servabitur. MemiiiiniMS
in

byteris gratiam sacra; communionis diaconi porri- autem de diaconissis, qiiK in eodem habitu esse pro-
gant;quod nec regula, nec consuetudo iradidit, ut banlur, quod non habeant aliquam manus impositio-
ab his qui potestalem non habeiit offerendi illi qui nem, et ideo modis omnibus eas inler laicos de-
oflerunt Christi corpus accipiant. Nec non et illud piitari.
iiinotuit, quod quidam diaconi aute episcopos sacra
De flectendo genu.
oblata contiiigant. Ilajc igitur omnia resecentur, et
in sua diaconi mensura permaneant : scientes quod XX. Quoniam sunt quidam in die dominico gc.nu

episcoporum quidem rainislri sint, inferiores aulem flecteiites, et in diehus Pentecosles : ut omnia in

presbyleris habeantur per ordinem. Ergo post pres- iiiiiversis locis consonanterobserveiilur, placuil san-

byleros gratiam sacrae communionis accipiant, aut clo concilio stantes Domino vota persolvere.

REGULiE ANCYR.\NI CONCILII.

Istse regulse priores quidem sunt NiKenis : sed ideo C funeslis sacrificiis admoverent, aut aliquiJ polluti

Nicsenae prius scriptDe sunt, propter auctorilatem cibi per necessitatem sumere cogerentur, conlitentes
ejusdem magiii sanctique concilii congregali apud jugiter se Christianos esse, et luclum rei, qucc conti-

Nicseam. git, incessabiliter ostendentes oniiii dejectione, el

habitu, ct humilitate vitse hos, velut extra deliclum


Depresbyteris qui immolaverunttemporeperseculionis.
:

constitutos, a comnninionis gralia non vetari. Si vero


XXI. Presbyteros immolantes, et ileium luctamen
prohibiti sunt ab aliquibus, propter ampliorein cau-
adeuntes si hoc non per illusionem aliquam, sed
,

telam, vel propter qiiorumdam ignoraiitiam , statini


ei veritate fecerint, nec ante parentes, et afl^ectantes
recipianlur. Hoc auteni siiniliter et de clericis, etde
atque suadentes, ui Kstimentur quidem tormentis
Kcteris laicis observare conveiiiet. Perquisitum cst
aptari, sed his visu tantum et habitu subjici , hos
auteni et itlud, si possunt etiam laici qui iii has ne-
placuit honorem quidem retinere proprice sedis ; of-
eessitalis angnsiias inciderunt, ad clericatus ordiiiera
ferre vero aut alloqui, aut omnino sacerdolalibus
promoveri. Placuit ergo et hos, tanquam qui nihil
ofQciis fungi non licere.
peccaverunt, si et prscedens eoruni vita probabilis
De diaconis qui immotaverunt.
sit, ad hoc officium provehi.
XXII. Diaconi similiter qui imraolaverunt, hoiio- U De /lis qui, diversis causis, genliiitatis ritus aliquid
rem quidem habeant : cessent vero ab omni sacro peregerunt.
roinisterio, sive a pane, sive a calice offerendo, vel
XXIV. De his qiii sacrilicare coacii sunl, insuper
prsedicando. Qnod si quidam episcoporum conscii
et coenaveruiit in idolio, quicunque eorum, cum du-
suiil laboris eoruin, et humilitalis, ei mansuetudinis,
cerentur, tetiore habitu fuerunt, et veslimenlis pre-
et voluerint eis aliquid amplius tribuere vel adimere, indilleren-
liosioribus usi suiit, et pra;parala; coeiuc
penes ipsos erit poteslas.
ter participes exstiteruiit, placuil eos inter audienles

uno anno constitui, succumbere vero tribiis annis,


De hit qui ex fuga comprehensi sunl, et per vim pa-
gani ritus atiquid perluterunt. in oratione autem communicare biennio, el tunc ad
perfectionis gratiara pervenire. Quolquoi autem
XXIII. Qui fugientes comprehensi sunt, vela do-
mesticis iradili, vol aderaptis facultatibus suslinuere ascenderunt lempla veste lugubri, et recumbentes
tormenta, aut in cuslodiam Irusi proclamaverunt se per onine tenipus flevere discubilus, si conipleverunl
Chrislianos esse, et eousque aslricti suni, ut inanus poenitenliam triennii temporis, sine oblatione susci-

eoruuj comprehendenies violenier aitraherent, et pianiur. Si auiem non manducaveruiii, biennio sub-
:

I'i5 CODEX CANONU.M ECCLESIASTICORUM. 1S«

jecti pooiiileiilhi', lcrlio aiiiio siiie ol>l:itii)iie coiiiiiiu- A iilaniit oriii, ct ois roildi i|iiil)iis aiitc fuornnt i1ps|n,i

iiicent: ut peiieclioiieni (|unili'ieiinio coiisequaiitiir. n\lM, cliaiiibi eis a raplmibus vis illata con^liicril,

Penes aiileiii episcopos eril poteslas, iiioiluni coiivor- Dc liis qui, cum csscnl ciiteclmmeni, idolis immo-
sioiiis coiuiii proliaiites, vol Iiuiiianiiis er!,'a o,os liiverunl.

agere, vol ainpliiis leinpus aiUlicoro. Anlo oiiinia voro XXXI. Eos qiii aiilc baplisiiia sacrificavcrunlido-
prxccdens coruin vita et poslcrior inijuiralur, et iia lis, ct postca baplism:i conscciili suiit placuit ad
,

cis inipcrtiatur hunianitas. ordinem provchi, qiiod probentur abluli.

Dc liis ({ui timore rilus gcnlHium peregemnl. Qitod non oportciil cliorepiscopos clcricos ordinare,
uisi in aijris el villulis.
XXV. Do liis qui niinis taiitum ccssere poenarnin,

aiit privatioiie facuUatuin tcrriti, aut deniigralionc, XXXII. Cliorepiscopis iioii licerc prcsbyleros, aul

sacrinoavenint , ct liactonus po-nitudiiiis negligciilos, diaconos ordinare, sed nec prcsbyteris civitalis, sine

iiequc convcrsi suiit, liiijus conoilii teinpore seiiict priBceplo episcopi, vcl ntteris, in unaquaque pa-
obtulerunl, coiiversionis su:e coiisilia capientes, pl.n- rochia.

cuit usquc ad ningnum diem eos inler audieiites De liis qui esiim carniiim in clcro conslituli di/fugiunt.
suscipi, et post niagnum dioin trioniiio pfloiiiteiitiaiii _ XXXIII. Ili (|iii in clerosuiit prcsbytori, et dia-
agere, ot postnioJuui duobus aniiis siiie olilatioiio
coni, et a carnibus absiiiicni placuit eas quidem
,

coniiiiunicare : ct lunc demum, sex annis coniplotis,


contingere, et ila, si voluerint, continere. Quod si m
ad pcrfectionis gratiam pervcnire. Si vero quidam
taiitum eas abominaiilur, ut nec olera, qua; cum eis
ante lianc synodum suscepti sunt ad poeniteiitiam, ex comedcnda laiiquam noii
coquuntur, exislinieiit ,

illo tcmpoie initium eis sexennii computelur. Si quod consentienles regula;, ab ordine ccssare dcbebunt.
aulem periculum, vel niortis exspeclalio, aut ox in-
De rebus ecclesiasiicis eo tempore dislraclis, quo ipsiB
firmitate, aut ex aliqua occasione coiiiigerit , his sub Ecclesiie viduanlur episcopis.
dcnnitione statuta communio non negetur.
XXXIV. De his qu:B perlinent ad Ecclesiam, qu39-
De liis qui in locis idolorum manducaverunt,
cunquc, cum iion esset episcopus, presbyteri vendi-

XXYI. De his qui festis diebus gentiliura in re- deruiit ,


placuit, rescisso contraclu, ad jura ecde-
niotis eorum locis convivia celebrarunt, cibosqiie siasiica revucari. In judicio autem erit episcopi, si

proprios deferentes ibidem comederunt, placuit post prelimn debeatrecipi, necnc : quia plerumque rerufli
poenitentiam biennii eos suscipi, utrum vero cum distraclaiura reditus ampliorem summaiu pro pretio
oblatione, singuli episcoporuni, probantes vitam eo- dato reddiderit.
rum, et singulos actus, examinent. '-'
De liis qui [orn-cantur irralionabililer, id est qui
miscentur pecoribus, aut cum masculis polluunlur.
De liis qui frequcnlcr idolis immotaverunl.

XXVII. Ili qui secundo ct tertio sacrificaveruiit


XXXV. De his qui irraiionabililer versali suiit,

coacti, quatuor annis poenilentioe subjiciantur sive versantur, quotquot anle vicesimum annum lale
: duo-
bus aulem annis sine oblatione coniniuniceiit, crimen commiserint, quindecim nnnis cxaciis in poc-
et
septinio aiino perfecte recipianlur. niteniia, communioncmmereanturoraiionum :deinde
quinqiiennio in hac communione duranies, lunc de-
Dc liis qiii et aliis sacrificandi causns nttulerunt.
raum oblaiionis sacramenta coiiliiigant. Discuiialur
XXVIII. Quotquot autem non solum ipsi deviavc- autem et vita eorum, qualis tenipore poenitudinis
runt, sed etiain insurrexeruiii, et compuloruiit fra- exstiterit, et ita raisericordiam consequantur. QuoJ
tres, et causas pr;ebuerunt ut cogerentur bi per
,
si inexplebiliter his hxsere criminibiis, ad agendam
iriennium qiiidem locum inter audienies accipiant,
poenitenliam prolixius tempus insunianl. Quolquol
per aliiid vcro sexenniuni pocniteiitia! subjiciantur annorum
auteni peracta xx a;tale, et uxoresliabentes,
acriori, et alio anno conimunionem siiie oblatione hoc pecialo prohipsi sunt, xxv annis pociiitudinera
percipiant, ut perfectionem, expleto decennio, con-
gerenles in communionem suscipiantur orationuni
sciiuantur. Inter bsec aulem et eorum vila pen- D iii qua quinquennio perduranles, tunc demum obla-
sanda cst.
lionis sacrainenta percipiant. Quod si qui ct uxores
De diaconis qui tempore ordinationis de nuptiis atie- habentes, et transcendentes quiiiquagesimum aniiuni
stati sunt. ad esitura communionis
«lalis, iia deliquerint , vitDC

XXIX. Diaconi, quicunque ordinanlur, si in ipsa gratiam consequautur.


ordinationc protcslati sunt, et dixerunt velle se con- qui in pecudes, vet in masculos, aul olim polluti
De liis

jugio copulari, quia sic manere non possunl, hi si sunt, aiit haclenus lioc vilio labcscunl.
poslmodum uxores diixerint, in minislcrio maneanl, XXXVI. Eos qui irralionabiliter vixcrunt , et i~>

propterea quod eis episcopus liccntiam dcderit. Qui- criminis alios polluerunt praecepil
lepra injusli ,

cunque sane tacucrunt, et susceperunt manus iinpo- sancta synodus inter eos orare, qui spiritu pericli-
sitionem, professi coiuinenliam, et postea nupiiis tantur inimuiido.
obligali sunt, a rainisterio ccssare debebunt.
De liis qui ad episcopalum promoli sunt, nec reeepti.
De despunsatis puellis, et ab aliis corruplis.
XXXVII. Si qui episcnpi ordinati sunt, nec recepii
XXX. DespoDsatas pucllas, ct post :tb aliis rapias, ab illa parocbia in qua fueranl denominati, volue
:

IfS DIONYSIUS EXIGUUS. 1!«

liiiliHie alias occnpnrc paiocliias, el viin prasulibus A delinimus, ut eis decem annorum tenipas, secundum
eannn inferre, seilitiones adversus eos excilando, prselixos gradus poonitenliae largianiur.

hos al.jici placuit. Qiiod si voliierint iii presbyterii


^^ homicidis.
ordine, ubi prius fueraul, ut presbyteri, residere ,
XLI. Qui volunlarie honiicidium fccerinl, poen..
iioii alijicianiur propria dignilale. Si aulein seditiones

coniiMovent ibidem consiitu is episcopis, piesbvterii 1«»"* Quidem jugiter se submittant :


perfectiuncn»

damnalione ^ero circa vit» exitura con.equanlur.


(l,i..r|.e honor talibus auferatur, fiantque

iiotabiles. De Itis qui non sponte homicidium commiserunt.


De his qui virginilatem professi sunt, et de his quce XLIl. De homicidiis non sponte commissis, prior
sub sororis liabitu cnm uliquibus commoranlur.
quidein deriiiiiio post septennem poenitentiam perfe-
XXXVIII. Quotquot viigiiiitatem promiltentcs irri- clionem conseqiii pra;tipit : secunda vcro, quiii-

lam faciunl sponsionem iiiter bigamos ceiiseantur.


,
quennii tempus explere.
Virgines autcni, qusc convcniimt cum aliquibus, tan-
De his qui divinationes expetunt.
quam sorores, habitaie pr<diibemus.
XLIII. Qui divinaiiones expetuiit, et morem gcn-
De his qui adulteras hubent uxorcs, vel si ipsi adidteri
cumprobanlur. B (ilium subsequuntur, aut in domos suas huiuscemodi
honiines introducunt, cxquirendi aliquid arle nialc-
XXXIX. Si cujus uxor aduliera fucrit, vel si ipse
fica, aut expiandi causa, sub regula quinqueniiii
adulterium ci.mmiserit, septem annorum poenitentia
jaceant, secundum gradus poeniteniia; dermitos.
oportet euin perfeclionera consequi, secundum pri-
stinos gradus. De his qui virginum corrupliottibns conscii sunt.

De his qiii parlus suos ex [ornicatione diversis modis XLIV. Quidam spoiisain habens , sororem ejus
interimunl. violavit, et gravidam reddidit : pottmodum despoii-

XL. De mulieribus qua; fornicantur et partus suos satain sibi diixit uxorem, illa vero, qua; corrupla est.

necant, vel quai aguiit secuni, ul utero conceptos laqueo se pererait. Ili qui fuerunt conscii, post de-
exculiant, antii|ua quidcmdeiinitio usque ad exituni ceimem satisfactio:iein jussi sunt susciii, secunduin
vitsc eas ab Ecclesia removet : humaiiiiis autem niinc gradus poenilentiae constilulos.

UEGULiE PU0LAI7E IN SYNODO NEOC^S.VRiliNSi XiV.

Et hai regulai post eas quidein probantur esse, qnai C tem deprehensus fuerit peccaiis, si quidem gonu
apud Ancyrain expositc sunt: sed Nicainis aiilerio- flectit, audiat, ut non deliiiqiiat ultiTius si vero el :

res reperiuniur.: audiens peccaverit, expellatur.

De presbyterisqui uxorcs acceperunt, vetfornicati sunt. De catechumcna pr(rgnanle.


XLV. Presbyler, si uxorem acceperit, ab online L. Gravidam opoitet baplizari, quando voluerit;
depoiiatur si vero fornicatus (ueiit, aut adiilteriuiu
:
nihil enim in hoc qua; parit nascenli commuiiicat
perpetraverit, amplius pelli debel, et ad poenitentiam suum propositum in
propterea quod uniuscujusque
redigi.
confessione declarelur.
De his quw duobus fratribus nitpscrinl, vel qui dttas
Quod non oporteat in bigami nuptiis orare presbyterum.
sorores uxores acceperiiit.
LI. Presbyterum in nuptiis bigami prandere non
XLVI. Mulier, si duobiis fratribus nupscrit, aliji-

ciatiir usque ad mortem verumtamen in exiiu pro-


:
conveiiit, quia cum poeiiitentia bigamus egeat, quis

proniiscrit, quod facla iiico- cril pnsbyter qui propter convivium talibus nupliis
pler misericordiam, si
possit praibere conseiisum?
luiuis, hujus coiijunctionis vincla dissolvat, fructiim
poeiiiieiitia; consequatur. Quod si defecciit iiuilier De his qnimulieribus adnlteris juncti sunt.
aul vir in laiilius iiupliis, diflicilis erit poenitcntia in Mulier cujusdam adulterata laici consiiliiti,
LII.
vita permanenti. si evidenter arguatur, talis ad niinisterium cleri ve-
De muitimtbis. nire non |.olerit. Si vcro posl ordinationem adulte-
XLVII. De his qui in plurimas nuplias inciderunt, rala fuerit, dimittere eam coiivenit : quod si cuni illa

ct tempus quidem pra;liniium nianifestum est, sed convixerit, rainisteriura sibi commissum oblincre
conversatio eorum, et lides, tempus abbreviat. non poterit.

De his qui proponentes fornicari vetantur. De his qui ad presbijterium promoventur, et ante or-
XLVIII. Si quis inulierem coiicupiscens propo- dinalioncm pecculorum sibi sunt conscii.

sueril cuiii ea concumbere, etcogilatio cjus noiipcr- LIII. Presbyter, si praeoccupatiis corporali pec-
venial ad effectura, apparet quod Dei gratia libe- cato provehatur, et confessus fuerit de se, quod aiite

ratus sit. onliiiationem deliquerit, oblata non coiisecrei; ma-


De catechumenis peccantibus. nciis in reliquis officiis, propter studium bnnum.
XLIX. Catechumenus si ingrediatur ecclesiam, et Nain pcccala reliqiia plerique liixerunt per iiianiis

iu ordiaem eorura qui instruuiilur assistat : hic au- iiiipositionera posse dimitti, Q.iod si dc se non fucrit
:

157 CODEX C.ANOMJM ECCLESIASTICORUM. 15»


ipse conlessiis, cl argui iiiaiiireste iiequiveril, polc- A nisi fortc propler scquens studium i^us, ct fidcin,

El:i(is siix> judicio rolin(|iiatur. atque liouiinuin rarilatciii l:ilii pnssit adniilti.

De (liacojus simililer. De prcshfilcris agrurum.


LIY. Siinili inoilo etinm iliiicoiius, sl codem pcc- LVII. Proshylcririnis iiiEcclesia civitatis, episcopo
pra;soiite, vel prosbstcris urbis ipsiiis oilorre noii
c;ilo succuluiciil, al) onlinc ininisterii sublraliatur. ,

possuiit, iicc paueiii sanctilioalum dare, caliccinque


Quo lt'inpore presbijWrum conveniul ordinare.
porrigere. Si vero abseiites lii fueriiil, et ad d:iiidam
LV. Prcsbyter anle iricesimum .'clalis sua^ annuin
oralioiiein vocontiir, soli dare doliLbuiil. ('.lioroiiisrupi
nullalenus oiiliiielur, liccl vaUle sil Jignus : seil lioo
qiioqiic ad exoiiipliiin iiiiiiloiii, ct rorniain so|itiiagiiiu
lcinpus obscrvel. Nam Douiiiius iiostcr tricesiino
videiilur esse : ut coniiiiiiiistii auteiii, proptorstu-
xtaiis sux aiiiio bapiizatus est, et sic coepit docere. dium quod erga pauperes exbibent, bonorcntur.
De his qui in ccgriludine baplisma conscqiiuntur. De numero ccrto diiiconorum.
LVI. Si ()uis iii xgriludiiie fiierit baplizatus , aJ LVIIi. Diacoiii septein dobeiil csse, juxta regulaiii,
lioiioreui presbyierii noa polest promoveri, quod non licet ei valde uiagna sit civitas. Idipsum aulein ct
e\ proposito lides ejus, sed ex necessilaie descendit Actuum apostolorum liber insiniiat.

REGUL.E GANGllENSES XX, QUiE POST NlCiENU.M CONCILIUM EXPOSIT.E SUNT.

De liis qui nuptias exsecrantiir. B De his qucE in usus pauperiim con(erunlur.


LIX. Si nuis vitiiperat niipiias, et dormientem cum LXVI. Siquis dodoiit, vol accoperit oblaia pneter
viro suo lideloin ac religiosam detostaliir, aul cul- episcopuin , vol euiu qui constitulus est ab eo , ad
pabilcs ajstiniai , velut qui in reguum Dei introire dispensandam misericorJiain pauperibus : el qui dai,

nou possinl : anaibema sil. ei qui accipit, anaibema sii.

De liis qui abominnntur eos qtii carnibiis vescunlur.


De liis qiii in virginitale conlinentiaqiie persistunt.

edenlem, sanguinem, LXVII. Qiiicunquo virginilatem custodiens, aut ci:n-


LX. Si quis carnes pr;eter
tineiili;c studeiis, velut borrescens nuplias temerat,
et idolis ininiolatum, et suirocaluiii , cum religione,

et fide, condeiunat, velut spem, propter hujusmodi nec propter boc, quod bonum et sanclum est, no-

perceptionem, noii habeiitom : anatbema sit.


iiien virginitalis assuinit : anathema sit.

De liis qiii pro virginitate superbiunt.


De servis quijugiim (amulntus abjiciunt Cliristiunitatis
obtentu. LXVIH. Si quis ex bis qui virginilatem propler

LXI. Si q'!is servum, prietexlu divini cultus, do- Dominum servant, extoUitur adversuin coiijugalos,

ceal doininuni coiileninere proprium : ut discedat ab analhema sil.

ejiis objoqnio, iiec ei cum bonevolentia el omni bo- C De liis qiii agapas, id est pastiones pauperum, riiu

iiore deserviat : anatheiua sit.


deputant.

LXIX. Si quis despicit eos qui fideliter agapas, id


De presbyteris qui habuere conjugia.
est convivia, pauperibus exhibent, el propter honorem
LXil. Quicunque discernit a presbylero, quiuxo-
Domini communicare
convoc.aiit fiatres, ei noluerit
rcni babuil, quod non oporteat, eo ministrante, de
hujusceraodi vocationibus, parvipendens quod geri-
oblatione percipere : anathenia sit.
tur, anathema sil.

De his qui Ecclesice conventus spernendos exisiimanl. De his qui paUiis utiinlur, el idcirco superbiunt,

LXlll. Si quis docet donium Dei conleniptibilein LXX. Si quis virorum propter contineiitiam , quaj
esse,et conventus qui in ea celebrantur, analhema piitatur , ainictu pallii utitur, quasi per hoe habero
sit. se jusliliam credeus, et despicit eos qui cum reve-
De liis qui ecclesiastica ministeria prcEter Ecclesiam roniia birris et aliis comniunibus et solitis utuntur,
(aciiint. anaibema sil.

LXIV. Si qiiis extra Ecclesiam seorsum conventus De imiticribus quie uliinlur viriiibus indumentis.
celebiat, et despiciens Ecclesiam, ea qua; sunl Eccle-
D LXXI. Si qua raulier propter conllnenliam, quae
sisc volucrit usurpare, non convenienle presbylero,
pulatur, habitum niulat, et, pro solilo muliebri, ami-
juxlu decretum episcopi, anatbema sil.
Ctum virilem sumit, anatbema sit.

De (ructuum oblalioiiibus, qua: ministris Ecclesia: con-


Deliis qui, velut peccatum, copulam desemnt miptiarum.
(erunlur.
LXXII. Si qua niulier viruni propriuui relinquens,
LXV. Si quis oblatioiies Ecclesia: extra Ecclesiam
discedere voluorit, nuptias exsecrans, aiiathema sit.
accipere vel dare voluerit, praier oonscieiitiam epi-
scopi , vel ejus cui bujuscemodi ofiieia comraissa De his qui , Chrislianitatis obtentu , despiciunt filios.

suiit, iiec cum ejus voluerit agere consilio : aua- LXXIII. Si quis Olios suos relinquens, non eos enu-
Ihema sit. trit, et quod ad se perlinet, ad pielalcm divini cultus
159 DIONYSIUS EXIGUUS. m
iiiforinat, scd pcr occasionem coiiliiwiitix negligit, A De his qni doviinico die jcjunant, tanquum nihit prw
cwleris differcnte.
aiiatliciiin sil.
LXXVI. Si quis propter continenliam, qua; pula-

I)e liis </ui parenles , Chrislianitatis occasione , con- tur, aut contumaciam, iii die dominico jejiinat, ana
lemnunt. thema sit.

LXXIY. Quicuiique filii a pareiUibus, sub praslexlu


De his qui ecclesiastica jejunia absque necessilale dis-
solvunl.
diviiii cullus, abscediiiil, nec debitam reverenliam
LXXVII. Si quis eorum qui conliiienlia; studcnt,
dejieiiduni illis, qui divinuin cultum sibi proculdubio
absque necessitate corporea, tradita in coniniune jc-
prxlerunt, analheina sit.
junia, et ab Ecclesla cuslodila, superbiendo dissol-

vit, stimulo suk cogilationis impulsus, anatheinasit.


De mulicribus quce se atlondent , Christianitatis ob-
tentu. De his qui colleclas quw fiunt in marlyrum comme-
moralionibus, e.Tsecranlur.
LXXV. Si qua niiilier, propter divinum ciiltimi, ut LXXVIII. Si quis superbia; usus affeclu conventus
x-stimal, ciiiies attondel, quos ei Deus ad subjectio- abominalur, qui ad confessiones marlyrum celebran-
nis memoriam iribuit^tanquamprccceptum dissolvens tur, et ministeria quse in eis fiunt, siinul cum eorum
otiedientiLe, anathema sit. memoriis, exsecratur, anatheina sit.

BELIUL^ EXPOSIT^ APUD ANTIOCHLWI IN ENC.^ilNIlS XXV.

De his qui contraria gcrunt his quce regulariter de \i De his qui ab alia parochia pra;ler conscienliam epi-
l'uscha slaluta sunt in Nicccno concilio scoporum suorum, in aliisimmorantur.

LXXIX. Omnes qui ausi fuerint dissolvere defini-


XXCI. Si quis presbyter, aut diaconus, et omnino
lioiiem sancti et magni concilii quod apud Nicaiam quilibet ex clcro, parochiam propriam deserens, ad
aliam properaverit dein oinnino demigrans, in alia
congrcgatum est, sub prKsentia piissimi et venerandi :

parocbia per inulta teinpora nititur iminorari , ulte-


principis Coiislantini, de saluiifera soleinniiale sacra-
lissimae PaschK, excomraunicandos, et de Ecclesia rius ibidem non miiiislrct : maxinic, si vocanli suo

pellendos esse censeinus, si tamen contentiosius ad-


cpiscopo, et regredi ad propriam parochiaic commo-
versus ea qux bene sunt decrcta perstitcrint
nenti obedire contempserit. Quod si in hac indiscipli-
: et
natione perdurat, a miiiislerio modis omnibus reino-
haec quidem de laicis dicla sint. Si quis atilein eorum
veatur : ita ut nequaquam locuin resiilutionis inve-
qui pra;esse noscuntur Ecclesia;, aut episcopus, aut
niat. Si vero pro bac causa dainnatum alter episco-
presbyler, aut diaconus, post hanc definitionem len-
laveril ad subversionem populoruin, Ecclesiaruniquc
pus suscipiat, hic etiam a communi coercealur synodo,
velut qui ecclesiaslica constitiita dissolvat.
perturbaiionem , seorsum colligere, et cum Juda;is
Pascha celebrarc : sancta synodus hunc alienum jam De damnatis, el ministrare tentantibus.
hinc ab Ecclesia judicavit, quod non solum sibi, sed C XXCII. Si quis episcopus damnalus a synodo , ve.
et plurimis causa corruptionis et perturbationis ex- presbyler, aut diaconus, a suo episcopo ausi fuerinl
stiterit. INec solum tales a minislerio reinovct, sed aliquid dc ininislerio sacro coniingere : sivc episco-
etiam illos damnalionem hujiismodi coni-
qui post pus, juxla praicedentera consuetudinem, sive pres-
inuiruare tenlaveriiit damnatos aulem omni quo- :
byler, aut diaconus, nuUomodo liceatei, nec in alia
que exlriiisecus honore privari, quem sancta regiila, synodo, restitutionis spem aut locum habere satis-
et sacerdotium Dei proraeruit. factionis : sed ct comniunicantes ci omnes abjici de

De his qui se a pcrceplione simclai communionis aver-


Ecclesia, el maxime si posteaquam didicerint adver-
lunl, el qui ejccommunicalis per domos contmuni- sum raemoratos prolatam fuisse sententiam, eisdcni
cant. comiumiicare tenlaverint.
XXC. Oinnes qui ingrediunlur Ecclesiam Dei, et De his qui se a ministerio ecclesiastico sublrahunt, et
Sciipturas sacras audiiiiit, iiec coinmuiiicanl in ora- seorsuin coltigunt.

tione cuni populo, sed pro quadam inlemperanlia se XXCIII. Si qnis presbyter, autdiaconus, episo-
a perccplione sancUe communionis averlunt : hi de pum proprium contemnens, se ab Ecclesia sequestra-
Ecclesia removeanliir, quandiu per confessionem poc- vit, et seorsum colligens altare constituit, et com-
nitenlix fruclus ostendant, etprecibusindulgentiam D ,„o„enii episcopo non acquieverit, nec consenlire
coiisequanlur. Cum exconnnunicatis autem non licere vel obedire volueritserael, et iterum convocanti : hic
communicare ; nec cum his qui per donios conve- danmclur omiiimodo, nec ultra remedium consequa-
niunt, devitantes oraliones Ecclesia;, simul orandum lur, (|uia suam recipere non polest dignitatem. Qiiod
est : ab alia quoque Ecclesia non suscipienduin, qui si Ecclesiain coiiturbare et sollicitare persistat, laii-
in alia miiiime congregalur. Si quis aulein de episco- quam sediliosus per potestates exteras oppriinatur.
,

pis, aut presbyleris , vel diaconis, seu quilibel ex


De clericis excommunicatis et laicis.
clero deprehensus fucrit cum excommunicatis com-
municare, eliam
XXCIV. Si quis a proprio episcopo coinmiininne
iste privetur communione, l,inqiiain

qui rcgulam confunJat Ecclesia:.


privalus cst, iion anlc suscipialur ab aliis, quam suo
,

m CODfcX CANOiNUM ECCLESIASTICOIUIM. 162


recoiioilieliir episcopo, aul ccrlc ;ul synodiiiu ,
qux \ i\u\ iii oadoiii proviiicia coninioranliir , qui cliani pro-
eongreyaiur, oocurrcns pro sc salisfaoial, ci pcisua- lioiscenlciii suis pr(isci|iianUir cpisloiis.
tleiis coiicilio scnlcnliani suscipial allcraiu. II;co aulcic De dumnatii cpiscopis, aiit clcricis adeuntibus impcrii-
dcfiiiilio mancat circa laicos, ei prcsbylcios, ct dia- turcin.
conos , oiniiesque qui sub reguia esse moiistrantur. XC. Si quis a proprio cpiscopo prcsbyler aut dia-

De peregrinorttm susceptioiie, conus, aul a synodo fucril episcopus fortc damnalus,


et imperaloris auribus luoleslus exstilcrit : oportcl ad
XXCV. Nulius pcrcgrinorum sinc pacificis, id est,
majus cpiscoporuni converti couoiliuiii, ct qiia; puta-
commciidatiliis suscipiaiur epistolis.
veriiit habercjusla, pluriniis cpiscopis suggcrant,
De pacificis peregritiorum,id est commeiidalitiis Htlciis.
eoruniquediscussioiiesacjudicia praistoleiilur.Si vero
XXCVI. Presbylori qui suiit in agris caiionicas lijcc parvipendeiites molosli fucrint inipcratori, hos
cpistolas dare noii possiinl, nd solos taiiliuu viciiios niilla veiiia dignos Cssc, nec locum satisfaclioiiis ha-
cpiscopos liltcras dcsliiiabuul. Clioicpiscopi auloin bere, nec speiu futuro: restitutionis penitus opperiri.
qui suiit iricprebensibilos, dare possunl pacilicas, id
De liis qui cum sunt ex aiia provincia, in aliis audcnt
esl generalcs epislolas. ordiiuitiones ejlicere.

De mctiopolitanis singulanim proviiiciarum. B XCI. NuIIus episcopus ex alia provincia auilcat ad


aliain Iransgredi, ei ad promolionem miiiislcrii ali-
XXCVII. Por singulas regioncs cpiscopos convenit
quos in Eoclcsiis ordinare, licct consensum videan-
nosse, nictiopolilanuni cpiscopuin soliicitiidiiiciu to-
tius proviiici;c gcrore : proptcr quod ad nictropolim
lur pr;ebere nonnulli : nisi litteris lam melropolitani,
quam CKlerorum, qui cum co sunt, episco|,oruui,
oniMcs undique qtii negotia vidcnlur babcrc, concur-
rot}alus adveniat, et sic ad aclionem ordinaiiouis
runt. Uiide plaouit eum et honore pnccellere, et nihil
accedat. Si vero nullo vocantc, inordinaio luorc de-
anipliiis pr;\!ier eum coeteros episcopos agere, secuu-
properet super aliquibus ordinaiionibus et ecclesia-
duiu aiitiquaiu a patribus noslris regulam conslilu-
slicis iiegotiis, ad euni non perlinentibus, coinpo-
lain : iiisi ea laiitum quce ad suam diocccsim perli-
nendis , irrila quidcm qua; ab eo geruntur cxistant,
noiil, possessioiiesque subjcclas. Unusquisque enim
ipse vero incomposili motus sui et irraiionabilis
episcopus babeat suse parocbia; potestatem, ut regat
audaci;* subeat ultionem , ex hoc jam dauinaius a
juxta revereiiliam singulis competeniem, et provi-
sancto concilio.
deutiam gerat oinnis possessionis quK sub ejus est
civitaie : ita ut presbytcros et diaconos ordinct, et De dissensione qiiw super episcoporiim dijudicalione
continyit, appcllantiuni provinciales aiitisiitcs.
singiila suo judicio coinprcheudat. Aiiiplius autem
nibil agere teiilei, prjEler anlistitem melropolitanuni, C XCII. Si quis episcopus de certis crimiuibus judi-
iiec inetropolitanus sine cailerorum gerat consilio celur, et contingat de eo provinciales episcopos dis-

saocrdoluiu. sidere , cum judicatus ab aliis innoccns credilur,

De his qui vocantiir cliorepiscopi.


reus ab aliis : pro tolius ambiguitaiis absohitioue,

XXCVIII. Qui in vicis vel possessionibus


sancuc syiiodo placuit, ut melropoiilanus episropus
chor-
a vioiiia provincia judices alios convocet, qui eon-
episcopi nominantur, quamvis manus imposilionem
episcoporum perceperiiit, trovcrsiam tollanl , ut per eos simul et per provin-
ei ut episcopi consecraii
ciales cpiscopos, quod justum visura fueiit, appro-
sint , tximen sancia; syiiodo placuit, ut modum pro-
belur.
priuin rccognoscant , ut guberueut subjectas sibi
Ecclesias, earumque moderamine curaque contenii De episcopis ab ejusdem provincia; tacerdotibus con-
sint. Ordiuent etiam lectores el subdiaconos alque sonanter exclusis.

exorcistas ;
quibus promotiones isls siifliciaiit. Nec XCIII. Si quis episcopus de certis criuiinibus accu-
presbyterum vero , nec diaconuin audeant ordinare, satus condemueiur ab omnibus episcopis cjiisdeni
pr.cter civiialis episcopum, cui ipse cum possessione provinci;i; , cuiiclique consonanier eanidem conira
subjecius esi. Si quis autem transgrcdi statuta ten eum .•jnnam decreti protulerini hunc, apud alios
taveril , d.positus, quo utebatur honorc privetur. ^ """o modo judicari, sed flrmara concordanlium epi
Choiepiscopuin vero civitatis episcopus ordiiiet, cui scoporura proviiicise manere senlenliam.
ille subjecius est. De vacantibus episcopis.
De episcopis et clericis adeuntibus impei-atorem. XCIV. Si quis episcopus vacans in Ecclesi.im va-
XXCIX. Si quis episcopus, aut presbyler, aut qui- cantem prosilial, sedeinque peivadat absque integro
libetregukB subjectusEcclesise, praeler consilium el perfecloque concilio, hic abjiciatur necesse est, etsi

lilleras episcoporum provinciae, et proRcipue metro- cuneius populus, quem diripuit, eum habere delege-
poliiani, adierit imperatorem , hunc reprobari et rit. Perfeclura vero concilium illud est, idji interfue-
abjici oportere, non solum a communione, verum et rit metropohtanus anlisies.

ab honore cujus particeps videtur exislere. Quia De liis qui, cuin ad episcopatum vocanlur, evitanl.
venerandi principis auribus molestiam teiii.ivil in- XCV. Si quis episcopus manus impositioneni epi-
fcrre, conira legesEcclesi;B. Si igiiur adire principem scopatus acceperit, et, prxesse populo constitutus
necessaria causa deposcit, hoc agalur cum tractalu ministerium subire negleierit, ncc acquieverit ire ad
ei consilio melropoliiani, et c.xlerorum episcopoium Ecclesiam sibi coramissam : hunc oportel commu«
105 DI0NYSI13S EXIGUUS. iCi
nioneprivari, ilonec susecpcril coaclus oflicinni, aut A nec constilual pres!)yieros aut diaconos altcri sub-

cerie dc eo aliqnid iniegra decreverit ejusdem pro- jeclos episcopo, nisi forte cum consilio et volun •

viMci;e synodus saicrdotum. tate regionis episcopi. Si quis auiem lale aliquid
facere tcntaverit, irriia sit ejus- ordinatio et ipse
De liis qui promovenlnr ad episcopatum, nec reci- ,

piunlur. coerceatiir a synodo, nam si ordinare non poiueril,


XCVI. Si qnis episropus ordinatns ad parocliiam nullaienus jndicabit.
minime cui est eleclns accesserit, non suo vilio, Ut nullus ad episcopatvm pro se constituat promo-
sed quod eum aut populus vitet, aut propler aliam tendunt.

causam, non tamen ejus vitio perpetratam : hic ct CI. Episcopo non licere pro se alleiuin successo-
honoris sit, et minislcrii particeps, dumniodo nil mo- rem sibi conslitucre, licct ad exilum vitse pervenial:
lcstus Ec( lesiap rcbus existat, ubi ministrare cog?io- quod si tale aliquid factum fuerit, irritura esse hu-
scitur. Queni eliam obscrvare conveniet quidquid juscemodi constituiuin. Servclur autem jus ecclesia-
synodus perfecta provincioe, quod visum fueril, judi- slicum, id continensoportere nonaliierneri, nisi cum
caodo decreverit. synodo episcoporum, qui post obilum
et judicio

De cpiscopalibus in provinciis ordinationibus. quiescentis potestatem habenl, eura, qui dignus ex-

XCVII. Episcopus prajter synodum et prjcscntiani B stiterit, promovcre.

metropolitani nullatcnus ordinctur. lloc autem modis De rebus ad Ecclesiam pertinenlibus , et de hii quce
propria episcopi esse noscuntur.
omnibus coram posito melius quidem cst, ut omnes
simul adsint ejusdem provincice sacerdotes quos : CII. Qu;e sunt Ecclesia;, sub orani sollicitudine, et
metropolitanus episcopus advocare debebil. Et si conscientia bona, et fide quoe in Deum est, qui cuncta
quidem omnes occurrerint, opiinie; quod si hoc dif- considerat, judicatque, serventur, quse eliam dis-
licile fuerit, saltem plures adcsse omniraodo conve- pensanda sunl judicio et potestate pontilicis cui

nit : aul r«>rle scriptis ejnsdcn; senlenlia; compro- commissus est populus, et animae quse intra Eccle-
bari, et ita sub plurimorum vel prxsenlia vel de- siam congregantur. Manifesta vero sint, quae perti-

creto ordinaiio celebrelur. Quod si secus contra de- nere videntur ad Ecclesiam, cum noiitia presbytero-

finita factuni fuerit, nuUas ordinalio vires habeat ; si rum el diaconorura qui circa ipsum sunt : ita ut

vero juxta (lefinitam regulam fial, et nonnuUi pro agnoscant, nec ignorent, qua; sint Ecclesia; propria,
conlentione propria contradicant, oblineat sententia nec eos aliquid lateat. Ut si conligerit episcopum
plurimorum. migrare de sa;culo, certis existentihus rebus, qux
sunt Ecclesioe, nec ipsa; collapsx depereant, nec quae
Dc synodis qua: debent ab episcopis , suis lemporibus,
in provincia celebrari.
^ propria prohantur episcopi, sub occasione rerum
pervadantur Ecclesise. Justum namque, et acceptum
XCVIII. Propter ulilitates ecclesiasticns, el ahso-
est coram Deo et hominibus, ut sua episcopus qui-
luliones earuni rerum qua; duhitalionem conlrovcr-
bus voluerit, derelinquat, et quse Ecclesia; sunt, ei-
siamque recipiunt, oplime placuit ut per singulas
quasque provincias bis in anno episcoporum concilia dem conserventur Ecclesia;, ut ncc Ecclesia aliquod
paliatur incommodum nec episcopus sub occasione
celebrenlur. Semel quidem post terliam seplimanam
,

proscriliatur Ecclesicc, et in causas incidanl, qui ad


festi Paschalis : ita ut quarta scptimana Pentecosles
synodus, melropolilano provinciales epi-
eum perti ent, ct ipse post obitum maledictionibus
convcniat
ingravetur.
scopos admonente. Secunda vcro synodus liat idus
Octobris, id esl, quinto decimo die niensis Octobris, L'( episcopus dispensandi res ecclesiasticus liabeut po-
testatem.
quem Hyperbereteon Grceci cognominanl. In ipsis

autem conciliis adsinl presbyteri, ei diaconi, et om- Clil. Episcopus ecclesiasticarum rerum habeat po-

nes qni se liesos existimanl : et synodi experiantur testatem, ad dispensandum erga onmes qui indi-

exanien. NuUis vero liceat apud se celebrare conci- gcnt, cura summa reverentia et tiraore Dei. Parti-

lia, pra;ter eos quibus a melropolitanis


videntur esse cipet autem et ipse quibus indiget, si tamen indi-
I)
jura coramissa. gct, tara sufs, quam fralrum, qui ab eo suscipiunlur,
necessariis usibus profuluris, ita ut in nulla qualibet
tlt nullo modo de parocliiaad nliam parocliium epi-
scopns transeal. occasione fraudentur, juxla sanctum Apostolum sic
diccntem Habenles victuin et legumentura, his
XCIX Episcopus ab alia pnro(hia nequaquam nii- :

conlenli suraus. Quod si conlentus istis minime fue-


gret ad aliam, nec sponte siia prorsus insiliens, nec
necessilate rii, convertat autem res Ecclcsis in suos usus do-
vi coactus a populis , nec ab episcopo
mancat autem in Ecclesia quam pri- mesticos, et cjus commoda vel agrorum fructus, non
compulsus :

nec inde iransmigret, se- cnra prGsbyteroruni conscientia diaconorumque pcr-


mitus a Deo sortitus est,

hac re lerminum consiitulum. tractet, sed horura poieslatem domeslicis snis, airt
cundum prislinura de
propinquis, aut fratribus, filiisque commiital : ut
Vt in allera parocliia clericos alterius parodiice episco-
per hujusmodi personas occulte cseterx tedanlur
pus nuUatenus erdinct.
Ecclesioe, synodo provincis poenas isle pcrsolvat. Si
C. Episcopus alienam civitatem, quse non esl illi

autem et aliler accusetur cpiscopus, aut presbyteri


subjecta, non adeat : nec ad possessionem accedat
qui cum ipso sunl, quod ea q»x pertincnl ad Eccle-
qusad eumnon pertinetsuperordinalionecujusquanT,
]es CODEX CAN0N13M ECCLESlASTlCOnUM. «00

siaui, vcl ex agris, vel cx alia qualibtfl ceclcsiastica A tam scriiio praidicationis, qiiaiu lii qiii tlispeiisaiit,

talitcr •oxpoiiaiilur cl lios oportet coiiigi, saiicla


facullate sibiinct usurpenl.ita ul cx lioc allligantur :

quiilciii paiiperes criiuiuationi vero et blasphemiis synodo, id quod coiidecet, appiobante.

REGUL.E APUD LAODICIAM EXrOSlT^ NU.M. LIX.

Sancla sjnodus quai apud Laodiccam Pbrygix De his qui ad hareticorum spcluncas tausa orationi*
accedunl.
Pacaliaiix coiiveiiit ex diversis rcgionibus Aske, deD-
CXIL Quod non permittantur ecclesiasliei ad liac-
nitioues exposuit erclesiasticas qux subter aiinexx
relicorum coemeteria , vel ad ca qinv ab eis ajipel-
sunl.
lantur niarlyria, orationis causa vel sanitaiis acce-
De bigamis.
certo tem-
dere : sed liujusmodi , si fitJeles fnerint,
. CIV. De his qui, secundum ccclesiaslicam regu-
pore cnnimiinionc piivari : peenitenies aulein, el
lam, libere ac lcgitime secundis nuptiis jiincti sunl,
conUtcnles se deliquisse, convenit suscipi.
nec occulle nuptiarum copiilain fecerunt : oportei
De his qui cum Uccrclicis nupliarum copulu jungunlUi'.
ul, parvo tempore transaclo, vacent orationibus el
CXlll. Quod non oporteat indinercnter eccle-
jeiuniis , quibns etiam juxta indulgcntiam commu- jj

siasiicos, foedere nuptiarum , hasrelicis suos lilius


nionein reildi decrevimus.
Cliasque conjungere.
De liis qiii pro diversis erratis pccmtudinem fenentius
exegeruni. Non congruere presbyteras in mulieribus ordinari.

CV. De his qui diversis facinoribus peccaverunt, CXIV. Quod non oporteat eas qux dicuntur pres-
confessionis et poeni- byterse vel prxsidentes in ecclesiis ordinari.
ci perseverantes in oratione
lcntix convcrsionem a raalis babueie perfectam : De episcopalibus ordinalionibus.
pro qualitate delicti. talibus pa>ni;cntia; tempus im- CXV. Ut episcopi judicio metropolitanorum et ,

pensiim propter clementiam et bonitalem Dei cora- eorum episcoporura qiii circumcirca siiii prove- ,

munio concedatur. hantur ad ecclesiasticam potestatem : bi vi^ielicet

Quod non oporteat ad clerum statim post baplisma


qui plurirao tempore probanlur l:im veibo lidei,

promoreri. quam recLB conversationis exemplo.


CVI. De his qui nuper sunt illuminali baptismate, Judicio mullitudinis ordinationes fieri non debere.
quod eos in sacerdotali non conveniat ordine pro- CXVI. Quod non sil permiitenduni liirbis eieclio'
nioveri. nes euruiu facere qui sunt ad sacerilotuiiii piove-
p ,

^'
De tempore ordinationum. hendi.
CVn. Quod non oporteat orJinaliones sub con- Ad alias parochias eutogias, quce cblata: sunl, minime
speciQ audieutium celebrari. Ueslinaitdas.

Vl hi qui sacrario serviunl usuras non exigant. CXVII. Quod saiicia nullo nioJo, cansa eiilugia-
ruiii, lempore Paschalis lesii, ad alias parotliias de-
CVIU. Quod Don oporleat sacerdotes ei clericos
beaiit destinare.
fenerantes usuras , vel qucc dicuntur sescupla, id
est et summam capitis ei dimidium sumnix perci-
De l,is qui debeant in ambonc, id est , in pulpiio,
,
psaliere.
pere.
CXVIII. Qiiod non opoi teat amplius , pixier eos
De /i(erelicis intrantibus in ecclesias vel basilicas
marlyrum. qni regulariler cantores exislui;t, qiii et de codice
canunt, alios iii pulpitum conscendere, ei «n eccle^ia
CIX. Quod haeretici non perraittendi sint Ligredl
psallcre.
in domum Dei , in hxresi perraanenles.
De lectionibus quce dcbeant sabbalis recenseri.
De liis qui ad ecclesias ab hcerelicis veniunl.
CXIX. Quod in sabbalis evangelia cum aliis Scri-
CX. De his qui ab hxreticis convertunlur, id est,

Novatianis, aut Piiotinianis, aut Tessarescxdecali-


D pturis legi conveniat.

lis, sive baptizati sint illi , seu catechumcni, non Quod inlerstitium psulmorum dcbeal ia congregalio'
nibus fieri.
anle suscipiantur, quara omnes hsereses anatbemati-
qua detinebantnr.
CXX. Quod in conventii fiJelinm nequaquani
zent, et praecipue illani El lunc
psalraos conlinuare convenial : sed per inlervallura,
dcmum hi qui apud eos dicebantur fideles, nostrae
id est, per psalraos singulos recenseri debcanl le-
doceanlur fiJei symbolura, et uncli sancto chrisma-
ctiones.
te, sic mysteriis communicent sacrosanctis.
De precibus nona el vespera celebrandis.
De his qui veniunt ab hceresi Calaphryganim.
CXXI. Quod ipsum semper officium precura no-
CXI. De his qui convertuntur ab hacresi qux di-
na el vespera seniper debeat exhiberi.
ciiur Cataphrygarura, elsi iu clero , quia apud eos
De prccibus post homilias, id esl, post sermones habi-
esse creditur, fuerint, etsi maxirai nomiuentur, hos
tos ad populmn, proferendis , et de liis quos inlra
sub omni diligeniia ab episcopis Ecclesice, vel pres- sacrarium communicare convenial
bjiens, 'instrui et baplizari conveniet. CXXU. Quod oporteai seorsura primum, post al-
:

167 DIONYSIUS EXIGUUS. m


loculiones episcoporuin , oralionera super caiecliu- A «t oliari in sablialo, seJ operari eos in eoJeni dic

menos celebrari postquam catechumeni cgressi


: et Pr.efereiites autem in veneratione dominicum diem,
fuerint, supereos, qui sunl in loenitcnlia, precem si vacare voluerint , ut Chrisliani hoc facianl. Quod
fieri. His eliam acceJenlibus ad manum iacerdotis, si reperli fuerint judaizare, anaihema sinl a Christo.

el discedenlibus , tres oraliones consummari fidi;-


De viris cum muiieribus lavacra ceielirantibus.
lium ita nt prima quiJem sub silenlio, secunda ve-
:
CXXXUI. Quod non oporteal sacris ofliciis dedi-
ro et tertia per exclamationes solilas expleanlur, ct
tos aut clericos, aut continentes vel omnem laicum
ita demum pacem sibi invicem dabunt. Et poslea-
Christianum, lavacra cum mulieribus celebrare, quia
quam dederit episcopus presbyteris osculum pacis,
hacc apuJ geiites reprehensio prima est.
tunc laici sibi iribuent. Et ita sancla celebrabitur
De his qui cum hoereticis jungunl (adera nuptiarum.
oblatio. Solis autem minislerio sacro dedilis ad al-

lare iiigreJi, et commuiiicare ibidem liceal.


CXXXIV. Quod non oporteat cum hicrelicis uni-

versis nupliarum foedera celebrare, nec eis lilios


Dc honoie queni prcsbijteris diaconi, qiii sub ipsii
sitnt , debenl exliibere.
d;ire vel lilias, scd niagis accipere : si tamcn Chri-
stianos se lieri proniitiant.
CXXIII. Quod non oporteat diaconum coram prcs-
bytero sedere, seJ jussione presbyleri seJeat. Si- B Ab hwreticis eutogias accipere non debere.

militer autem et diaconis honor habeatur ab obse- CXXXV. Quod non oporteat ab hocreticis eulogias
queiitibus, id est subdiaconis et omnibus clericis. accipere, qua» sunl nialedictiones potius quam bene-
Qiiod subdiuconi a diaconico, id cit a secretnrio, sint diclioncs.
remoti. De scliismalicis.
CXXIV. Qiiod non oporleat subdiaconos habere CXXXVI. Quod non oporteat cum haereticis aut
locuni in diaconico, et dominica vasa continaere. schismaticis pariter orare.

Snbdiaconos ctim orariis assistere non dcbere. De martyribus hareticorum.


CXXV. Quod non oporteat subdiaconum uti ora
CXXXVIl. Quod oinnera Chrislianum iion opor-
rio, iiec ostia derelinquere.
lealdeserere niartyres Clirisli, et ire aJ pseudoinar-
Leclores cantorcsque ciim ornriis agere suum olficium tyres, id esl licereiicorum, et quos ipsos conslei hae-
non dcbere. rcticds exstiiisse, hi nainque suiit alieni a Deo : sint
CXXVI. Quod non oportcat leclores aut cantores
igitur anathema, qui ad tales accesserint.
orariis uti, et ita Icgere vcl psallere.
De his qui angelos colunt.
Quod nuUus ecctesiaslicorum in tabernis comedere p „v-ir„,.,„^ , /-u .• . .

i- i

(^i,^^,g,
*- CXXXVIII. Quod non oporleat Cbrislianos Eccle-

siam Dei relinquere, et ire, atque angelos noi.iiiiare,


CXXVII. Quod non oporteat sacro ministerio de-
ditos a presbyteris usque ad diaconns, et reliquum et congregaliones facere : qux interdicta iioscuntur.

ecclesiaslicuin orJinem , id est usque ad subdiaco- Si quis igitur'invenlus fucrit huic occulta; idololatria:

nos, lectores, canlores, exorcistas el osliarios, et ex scrviens, sit anathema, quia derelinquii Dominiiin

nuinero coiitiiieiitium et luonachorum , ingredi ta- noslrum Jcsnra Cbrislum, Filium Dei, el se idolola-

bernas. triae tradidit.

Quod stibdiaconi non debeanl benedicere, vcl bene- De his qiii incanlationibu» tt phylacteriis utuntur.

diclionem tribuere. CXXXIX. QuoJ non oporteat sacris ofliciis deditos,


CXXVIII. Quod non oporteat subJiaconos panem vel tlericos,magos aut incanlatores existere, aut fa-
dare, vel calicem benedicere. cere pbylacieria quai animarum suaruin viiicula
:

De exorsislis qui non sunl ab episcopis ordinati. coniprobantur. Eos aulein qui his utunlur, ab Ec-
CXXlX. Qiiod bi qui non sunt ab episcopis ordi- clesia pelli pnccipimus.

nati, tam in ecelcsiis, quam in doniibus, exorcizare De his qui ab hwreticis, vel Juda'is, (eslivitatis eontm
non possint. dona suscipiunt.
p
Quod de conviviis qnw ex aijape finnl, escarum parles CXL. Qu»d non oporteat a JuJaiis vel haireticis
uccipi non debcant. ea quoe inittuntur munera fesliva suscipere, ncc cuu»
CXXX. Quod iioii oporteal sacro miiiisterio dedi-
eis fcsla celebrare.
tos cleiicos aut laicos ad agapem vocatos ciborum
Dc Clirislianis qiii Jitdccorum azyma comedunt.
partes accipcre, propterea quod hinc ecclesiastico
CXLI. Qiiod non oporteat azyma a Judxis acci-
ordlni fiat iiijuria.
pere, et communicare iinpietatibus eorum.
In ecclesiis prandia fieri non dcbere.
De Clirisltanis celcbrantibits (esta genlilium.
CXXXI. Quod non oporteat in domiciliis divinis, iJ
CXLII. Quod non oporteat cum genlilibus festa
est iii ecclcsiis, convivia quae vocantur agapse, fieri

domuin Dei comedere,


celebrare, et coramunicare pravitatibus eorum qui
nec intra vel accubitus ster-
sine Deo sunt.
nere.

quemdam mo- De episcopisqui eas qitm fiuiit evocationes ad synodum


De ChristiarSs qni sabbalizare, vel juita
viiant.
duin judaizare, noscuntur.
CXXXII. QuoJ non oporteat Christianos judaizare CXLIII. Quod non oporlcat episcopos ad synodum
1'"
IG-J (OlttX C.ANO.NUM rf.f.l.F,S\A«;TICORl!M.
x.jcalosomiiindconleinndv, si-a [(i-oliniis iic, cl «to- A Ao'i >iebrc in (ifhiis jrjimiorum eemmemorulioi.et
iiiurfi/riim fieri.
«cie, vel discere ca qiu« aJ correelioncM) Kcclcsijc
vcl rcliqnarum perlinciil leruMi. Soipsiiiu veiii, qni CMV. QiioJ iion oporleal in Qiiadragesima mar-

conleinpseril, accusabil, nisi foric per xgrituilinein lyruiii nalalilia cclcbrari, conim sancla coniino-
sed

irc non possit. iiiorali.i in diebus sabbatorum «l dominicorum licri

Quod sine litleris sacro mimstcrio scrvieiites profi- convcnial.


risci »011 debciint.
Tl natalilia vel nuplice in Quadragesima no<i jianl.
CXLIV. Qnoil non oporleat saccrdotcm, vel clcri-

canonicis.
CLV. Quod non oportcat iii Qiiadragcsima, ac.l
cniii, siiic lillciis pnitirisci
non dcbeul. nuplias, aut liatalilia celcbrar.
Qiioii jirater episcopiim ctericiis proficisci

CXLV. Quod non oporteat saccrdotein, vcl clcri- ('( iii C/;ris(iaiion(m noii saltelur nupiiis.

cuin, prxter jussionein sui prolicisci poiitilicis. CLVI. Quod iion oporleat Chrislianos eimtcs ad iii:-

IJt subdiaconi ad oslia perseverenl. plias plauderc, vcl saltare, sed venerabililer coena-
CXLVL Quod non oporieat subdiaconos, saltem re,vel prandere, sicut Christiaiios decet.
paululuiii, januas descrcre, et oratinni vacare. ISon liccre ciericis ludicris speclacnlis inteirsse.
Ll ad sacrariuin mulieres non inlroeant. CLVll. QtioJ iinnoporleat sacerdotcs, aiit dericns
CXLVIL Quod non oporteat ingrcdi muliercs ad quibusciinque spectaculis, iii coenis, aul in iiupiii-,
aliare. intcrcsse : seJ aiitequam thyinelici ingrcJianiur, cx-
Ue his qui circa medium septimanam ad bapliima surgcre cos convcnil, aliine inde disccilere
veniunl.
Kon congrnere penilus Cliiinianis c.omcssalionib:.:
CXLVIIL Quod non oportcal ad bapiisnia quem-
inleresse.
quam pust duas Quadragesiinx hcbdoinadas adiiiitti.
sacerdotes, aut cleri-
CLVIII. Quod non oporteat
De reddilione bapiizandorum. cos c.\ collatis vel comcssationibus convivia cele-
CXLIX. QuoJ oporteat eos qui ad baplisma ve-
brare; lioc aiitcm ncc laicis posse congrucrc.
iiiunt lidem disccre, et quiiila feria sei^timanx ma- ad nltare ,priusqiium
Non ticeie presbijteris inlroire
joris episcopo aut presbyteris reddere. ingredialur episcopiis.

De liis qui in cegriludine bapliianlur. CLIX. Quod non oporleat presbyleros anle pro-
episcopi introire sacrarium et scJerc,
CL. Quod oporteat cos qui in a.'gritudine perci- ccssionem
episcopo Jebenl ingreJi, vel in subseiliis
piunt baptisn;a, postquam convalueriiit, fiJein per- seJ cuin
discere, el scire cujus muiieris participcs facti sint. sedere, ni:i forsitan iiifirniitale detineatur, aut profi-

Vt post baptisma clirisma delur. C ciscatur cpiscopus.

CLL Quod oporteat eos qui baptizaiitur posl Qiii in agris rel possessionibus debeant ordinari.
,

lavacrum, chrisma coeleste percipere. et regui Christi CLX. Quod non oporleatin villulis aut in agris cpi-

pariicipes iiiveniri. Ecoposcoiistitui, sed visitatores.Verumtamenjampri-


dcm constilnti nihil faciant pncler coiiscieiiii.un cpi-
Oblationes offerri in Quadragesima non oportere.
scopicivitaiis;simi!iteretpresbyteri,prcclerconsiliuiii
CLII. Quod non oporteat in Quadragesima , pa-
nem benediciionis oflern in sabbalo et doiniiiico.
cpiscopi nihil agant.

Oblaliones offerii in domlbus non oportere.


Non debere jejunium solvi in quiiUa [Liia majoris
septimana:. CLXI. Quod non oporleat in domilms oblaiioiics

CLill. Quod non oporteat iii Qnadragesima, in celebrari ab episcopis , vel presbyteris.

jcjunium solvere, to- Qua: psallere vel legere in ecclesiis convciiiat.


ultiina septimaiiaquiniic feria; '

tanique Qiiadiagcsiinam siiie veiieralione transire, CLXII. Quod non oporteat plebcios psalmos in
magisque conveniat oinnem Quadragesimam districto ecclesia caiitare, nec libros, praMer canoncin, legi :
venerari jejunio. sedsola sacra volnmina Novi Tesiamenti, velVetcris.

REGUL^ CONST.\iS T1N0P0LITAN.-1:.

Sub Theodosio piissimo imperatore apud Constan- D eam lirmam et slabilem ; et anathematizandam om-
tinopolim exposili siinl canones tres. Ha; definitio-
nein ha;rcsiin , et specialitcr Eunoinianorum vel
nes esposiku sunt ab episcopis 150, qui in iJipsum Anomianorum, et Arianorum vel EuJoxianorum. ct
apud Constantinopolim convenerunt, quando beatus MaceJoniaiuirnm vel Spirilui sanclo rcsistcntium,
Nectarius episcopus cst ordinatus. ct Sabcllianorum, ct Marcellianorum, et 1'hutiiiiano-
Ut ea qum apud Nica^ain conslilula sunt iininola nim, et Apollinarianorum.
permaneanl el de analliemule Ariaiioriim, Euno-
mianorum, ilacedoiiianorum, Sabellianorum, Plio- De ordine singuiarum dia^ceseon el de privilcijiii ,

linianorum, M
arcellianorum et ApoHinarianorum. qua; .'Egypliis, Antioclienis Conslanlinopolilanisiine
debenlur.
CLXIII. Fidcm non violandam Patruin 518 qui
apud Niaicam Diihvnia! convenerunt , sed raanere CLXIV. Qui sunt super Jioecebim tpiscopi, iicqua-

*
LegeiiJum ullima; scptimana; quiuta feria. Cxterum te.vtus hujus codicis sjepe magna obscuritale la-
borat. Emr.
Patrol. LXVII.
171 DIONYSIUS EXIGUUS. m
(|uani ad Ecclesias quoc sunt extra pr.x-fi.tos sibi ler- A ciani ipsius provincise synoJas dispensel, sicul Ni-
niiiios accedant, nec eas liac prssumpiione confun- ca>iio constat decrelum esse concilio. Ecclesias au-
dant sed, juxta canones, Alexandrinus antistes,
: qux tcm Dei in barbaricis genlibus consliiulas gubernari
sunt in ^Egj-plo regal solummodo, et Orientis epi- convenit, juxla consuetudinem, quse est a Patrihus
scopi Orienteni tantum gubernent, servalis privile- ob^ervata. Verumtamen Conslanlinopolilanus epi-
giis qua; Nicaenis canonibus Ecclesire AniioclnMiic scopus babeat honoris primalum post Romanuiii
tributa sunt. Asianae quoque diceceseos episcopi ea episcopum : propterea quod urbs ipsa sit juniur
solum qux sunt in Asiana dioecesi dispensent. Nec Roma.
non et Ponti episcopi ea tanium quse sunt in Ponlo, De Maximi illicita ordinatione.
el Tbraciarum qusc in Tbraciis sunt gubernenl. CLXV.De.MaximoCynico, etejusinordinalaconsli-
Non vocali aulem episcopi ultra suam dioecesim non lutione, qua; Constantinopoli facia est, placuit neque
accedant, propler ordinaliones faciendas vel propler Maximum episcopum esse, vel fiiisse, nec eos qui ab
alias dispensaiiones ecclesiasticas. Servata vero qux ipso, in quolibei gradu, clerici sunt ordinati, ciini
scripla e=t de gubernalionibus regula, manirestiim omnia quae ab eodem perpetrata suiil iii irriluiii

est quod itla qux suiit per unamquamque provin- dcducta esse videantur.

REGUL^ ECCLESIASTIC^ XXVII


PROUULGAT£ A CHALCEDO.NENSI SANCTO CONCILIO.

De canonibut uniuscujusque contilii. Q limorem Domini causa deposcai. Si quis aaiem traii»-

I. Regulas sanctonim Patrum, per singula nnnc gredi de caetero statula lentaverit, bujusmudi ec-
I sque concilia constitutas, proprium robur oblinere clesiaslitis increpationibus suhjacebit.

decrevimus. De konore monachis compelente , et ut nutlus eortim


lentel ecclesiastica aut scecularin inquielare negotin,
Qnod non oporleal -episcopos , aul qHemlibet ex clero nec alienum servum prceter conscientiam domini
per pecunias ordinari. ejus suscipere.

n, Si quis episcopus per pecuniam fecerit ordina- IV. Qui vere et sincere siiigularem seclantur vi-

tionem, et sub pretio redegerit gratiam, qux non lam, competenler honorentur : quoniam vero qui-
potesl vendi, ordinaveritque per pecunias epL-co- dam, utenles babiiu monachi, ccciesiastica negotia

num, aul presbylerum, aut diaconum, vel quemlibet civiliaque conturbaiil, ciicunieiinles indifferenler ur-

ex bis qui connnmerantnr in clero, aut pronioverit bes, nec non et monasteria sibi instruere tenlantes,

per pecunias dispensalorem, aut defensorem, vel placuit nuHum quiJem usquam a;Jilicare aut cousti-

quemquam, qui subjectus est regulse, pro suo tuiTjis- tuere tnon.asterium, vel orationis domum , prxler
fcimi lucri commodo : is, cui boc altenlanli probalum conscieiitiam civilaiis episcopi. Monachos vero pcr
iuerit, proprii gradus periculo subjaccbil. Et qui or- unamquamque civiiatem , aut regionem, subjectos

(linatns esl, iiihil ex bac ordiiialione, vel promolioiio, C esse episcopo, et quictem diligere, et intentos esse

qua; est per negoiiationem (acia, proliciat : sed sit tantummodo jejunio, et orationi, in locis quibus re-

alienus a dignitate, vel sollicitudine, quam pecuniis nuntiaveruDi sKculo permanentes. Nec ecclesiasii-
qua;=ivil. Si quis vero meJialor tam turpibus et ne- cis vero, nec saicularibus negotiis communicent, vel
faiidis daiis vel acceptis exstiterit , siquidem cleri- in aliquo sint molesti, prnpria monasleria desereii-
cus fucrit, proprio gradu deci.lat; si vero laicus, aut tcs , nisi forte his prKcipiatur propter opus ncces-
monachus, analhematizetur. sariiim ab episcopo civitatis. Nullum vero recipere

non oportcat episcopot, clericos ct monachot, in monasteriis servum oblenlu nionachi, praeter sui
Quod
prccdia alienu conducere. domini conscientiam. Transgredientem vero banc
synodum quod quidam, deliniiionem noslram excommunicatum esse decre-
Ul. Pervcnii ad sanclam
clero videntur allecti, propler lucra turpia
vimus, iie iiomen Dei blasphemetur. VerumtameD
qui iii

episcopum convenit civitatis competenlcm monasle-


«onductores alienarum possessionum liant, et sscu-
laria negotia siib cura sua suscipiant Dei quidem :
riorum providenliam gerere.
ininisteriumparvipendentes, sxcularium vero discur- Non Iransmiijrandum de civitate in civitatem.
rentes domos, et propter avariliam palrimoniorum V. De liis qui transmigrant de civitate in civitatem
Gollicitudines assumentes. Decrcvit itaque sanclum episcopis, aut clericis, placuit ut canones qui ite

hoc magnumque concilium, nulUim deinceps, non hac re a saiictis Patribus &taluti sunl babeant pro-
episcopura, non clericum, vel monachum, aut pos- priam lirmitalem.
scssiones conduccre , aul negoiiis scecularibus se
Qued non oporieat absolute quoslibel ordinari.
iiiiscere, practer pupillorum, si forlc leges impo-
episcopus VI. Nullum abaolute ordinari debere presbyterum,
nant, incxcusabilem curam, aul civilalis
aut diaconum, nec quemlibet in gradu eeclesiaslico ,
eccle&iaslicarum rerum soUicituJinem habere pr«-
viduarum earuinque nisi specialiier Ecclesioe civitatis, aut possessionis,
cipiat, aut orpbanorum, el ,

ulla provisioiie suiil personarum quic aut martyrii, aut monasterii qui ordinaiidus esl pro-
qiisc sine ,

iiidigent aJjutorio preptrr nuntietur. Qui vcro absolute ordinantur ikcrevJl


maxiiue ccclcsiastico ,
»75 rODEX C.VNONUM F,CCLES1.\STIC0RU.M. »71

s:iiicta synoiliis irrilain liabcii liiijiiscemodi niaiuis A nius, ct non coinmcndatitiis litteris, proplcr i(iiod

iiii|)osiliuiieni, cl imsqnam posse ininistrarc ad orili- commendatitias littcras lionoralioribug tanluniukudu

nanlis injiiriaiii. pra;stari pcrsonis coiivcniat.

De clencis ct inonacliis non tnanentibus in tuo pro- (/( nequaquam tii duos melropolitano$ provinda lU-
]>osito. ridatiir.

VII. Qiii scniel iii clero depiilali snnl, aut inoiia- XII. Pervcnii ad nos qiiod quidain, pracier ecclo-
chorum vitam cxpeliverunl, statuimus, neque ad iiii- siastica staluta facientcs. convularunt ad polcstates,
liliam, npi|iic ad (liynitatcm aliqiiam vciiiic munrta- ct per pragmaticam formain iii duo unam provuiciani
iiaiii, aul lioc tcnlanlcs, el non agciitcs po-nilciiliain, diviserunt , ita ut cx hoc facto duo mctropolilani
qnomiiius reilcaiit ail lioc quoil propler Dcum pri- essc videantur iii una provincia : statuit ergo sancta
niitus clejrcruiit, anatlieniatizari. synodus de reliquo niliil ab episcopis talc tcntari,

De clericis qui sunt in ptoclms, monasleiiis, aiquc alioqui qui Iioc adnisus fucrit amissione gradus
niartyriis, quw suh potestate episcoporum unius- proprii subjaccbit. Quxcunquc vero civitates littcris
cujusqiie ciiilalis cxislunt. imperialihus metropolitaiii noniinis honore subiiix:e
VIII. Clerici qui prSEficiuntur ptochiis vcl qui or- suiit, honore taniummodo pcrfruantur, et qui Ecclc-

dinantur in nionasteriis, el basilicis martjTum, stib j, siam cjus gubernat episcopus , salvis scilicct veras

episcoporum qui in unaquaque civitale sunt, secun- metropolis privilegiis suis.

diiin sanctorum Palrum traditiones, potcstale per- Quod non oporleat peregrinos clericos sine eommeti-
laancanl, ncc per conlumaciam ab episcopo suo datitiis lilleris mininrare.
dissiliant. Qui vero aiident everterc hujuscemodi XIII. Peregrinos clcricos, ct lectores, in alia civi •

rorinam quocuuquc modo, nec proprio subjiciuiitur tatc, prxtcr coraniendatitias litteras sui episcopi,
episcopo , siquidcin clcrici sunt, canonum correptio- nusquam penilus ministrare debere.
nibus subjacebunt si vero laici vel monachi fuc-
;
Quod noa liceat clerico u^orem sectiB alterim ac-
rint, communione priventur. cipere.

Quodnon oporlcat clericos, habenlcs adversus invicem XIV. Quouiara in quibusdam provinciis concessmi
•legolia,proprium cpiscopum relinquere, et ad sw- est lectorihus et psaltis uxores ducere, statuit sau-
cularia judicia convolare. cta synodus non liccre cuiquam ex Lis accipere
IX. Si quis clericus adversus clericum habet ne- secta; alterius uxorein. Qui vero ex hujusniodi coii-
gotiuin, noii deserat cpiscopum proprium, et ad sa;- jugio jani filios susceperunt, siquidem praivcnti suiit
cularia percurrai judicia : sed prius actio ventiletur ul ex se genitos apud hajrcticos baptizarent, offerre
apud episcopuin proprium, vel certe consi|io ejus- eos Ecclesia; catholicse communioni conveiiiet, iioii
dem episcopi , apud quos utraque partes voluerint, baptizalos autein non posse ultcrius apud hsereticos
judicium continebunt. Si quis autem praeter hnec baptizari. Sed neque copulari debet iiuptura h.Tcre-
fecerit, canouicis correptionibus subjacebit. Quod si tico, Judaeo, vel pagano , nisi forto promittat ad
cleiicus habet causam adveisus cpiscopuin proprium, orlbodoxam fideiii se personam orthodoxe copulaii-
vel adversus altcrum, apud synodum provinciK ju- dam transferre. Si qiiis autera hanc definitionciii
dicetur. Quod si adversus ejusdem proviiicise nic- sancla; synodi transgressus fuerit, correptioni cano-
tropolitanum episcopus vel clericus habct querelani, nicte subjacebit.
pclat priiiialem diceceseos, aut sedera regiae urbis
De diaconissis mulieribus.
(>iiiistantinupolitan:e. et apiid ipsum judicetur.
XV. Diacoiiissani non ordinandara antc annum
Quod non Hceatclcri:um in duarum civitatum ecclesiis quadragesimum, et hanc cum summo libramine si :

ministrare.
vero suscipicns inanus impositionem, et aliquantiim
X. Non licere clericum in duarum civitatum con-
tempnris iii iiiiiiisterio permanens, semetipsam tra-
scribi simul ecclesiis, et in qua inilio ordinatus esi,
dat nupiiis, gratise Dei contumeliani faciens, anathe-
et ad quam confugit, quasi ad potiorem, ob inaiiis
matizetur hujusmodi cura eo qui eidem copulatur.
glorioe cupiditatem. Hoc autem facieiites revocari
dcbere ad suam ecclesiam, in qua primitiis ordinati De virginibiis.

tantummodo XVI. Virginem qua; se Deo Domino consecravit,


sunl, el ibi minislrire. Si vero jam
quis translatus est ex alia in aliam ecciesiani, prio- similiter et raonachum, non licerc nuptialia jura coii-

ris ecelesia,', vel marlyriorum qu.e sub ea sunt, aut trahere : quod si hoc inventi fuerint perpetrantes,
ptochioruiii, aut xenodochiorum rebus in nullo com- excommunicentur. Confitentibus autem decrevimus
muoicet. Eos vero qui ausi fuerint, post deliiiitio- ut habeat aucloritatem ejusdem loci episcopiis miso-

nem niagn.^e et universalis hujus synodi, qiiidquam ricordiam humanitatemque largiri.

ex his qua: sunt prohibita, pcrpetrare, decrevit san- De parochiis.


cta synodus a proprio hujusmodi gradu recedere. XVII. Singularum Ecclesiarum rusticas parochias

Quod non oporteat egenis episloUa Iribui : lionestiores vel possessiones manere inconcussas illis episcopis
autem commendatiliis iiiteris approbari. qiii eas retinere noscuntur, et maxime, si per Ire-

XI. Omnc.s pauperes, et iiidigentes auxilio, cuni ccnnium, eas absqiift vi oblinentes, sub dispensatio-
proficiscuntur sub probatione, epistoliis vel eccle- ne rexerunt : quod si inlra tricenniura facta fuerit

»asticis pacificis laiituniniodo coraniendari decrevi- de his, vel fiat altercatio, licere eis, qui se laesos
. , , ,

175 DIONVSIUS EXlCrUS. HJ


asscrunt apud sanctam synoJum proviiici» .le iiis A cerc iciitavcrinl, graduum suorum periculo suhja-
movere certamen. Quod si quis a melropolilano l:t;- cebuiit.

dilur, apud primatem dioeceseos, aut apud Constan- De clericis et monacliis qui, prmter voliinlalem siii

linopolitaiiara sedem judicetur, sicut superius dictum episcopi, ad urbein regiam Consliintinopolim vc-
niuiit.
esl. Si qua vero civitas potestate impcriali novata
XXIII. Pervenit aJ aures saucli coiicilii ihkhI
est, aut si protinus innovelur , civilcs dispositiones
quidam clerici, el monaclii, quilius nil ab episcopo
ci publicas ecclesiaslicarum quoque parocliiarum
suo coininissum esl , esl autein quando ct comnm-
ordines subsequaiitur.
nione ab eo piivantur, peivenieDtes ad urbem re-
De conjuratioiie, vel conspiralione
giam Conslanliiiopolitanain, in ea diulius iimnureu-
XVIII. Coiijuraiionis vel conspiraiioiiis crimen
tur, excitantes turbas, et statum ecclesiasticuin com-
et ab exteris legibus est omnino prohibitum mullo :
moventes, subvertenies etiam (luoruindim doinos :

magis hoc in Dei Ecclesia ne liat, admonere conve-


decrevit saucta synodus Iiujusmodi prinio quideui
nict. Si qui ergo clerici aut monachi reperti luerint
per defensorem Constaniinopolitanoe sanula; Ecclc-
conjuraiiles, aut conspirantes, aut iiisidias ponenles
siic commoneri, ut egrediantur ab urbe rcgia quoJ :

episcopis aut clericis gradu proprio peiiilus abji-


„ si impudenter insisl.anl, eliani nolen-
iisdein negotiis
ciantur. ut ad propria loca per-
tes idein defensor expellat,
Quod oporlcat per proviiicias bis in anno conciUa venianl.
cclebrari.
Quod non liceat monasteria, qua; consecrata sunl
XIX. Perveiiit ad aures nostras, quod in provinciis diversoriu scccularia fieri.

Statuta episcoporum coiicilia minime celebrenlur XXIY. Quje semel dedicata sunt luonasleria, con-
et ex hoc plurinia negliganlur ecclesiaslicarum cau- silio episcoporum, maneaiit pcrpetuo inoiiasteria,
sarum, qux correctione iiidigeant. Decrevit itaque et res qua» ad ea pertinent monasteriis reservari,
sancla syiioJus, secundum canoues Patruni bis iii nec posse ea ultra fieri SKCularia habitacula : qui
anno episcopos iii idipsum, in unaquaque provincia vero hoc fieri permiserint, canonum senteii tiis sub-
convenire, quo melropolitanus anlistes probaverit, jacebunt.
emerserint.
el corrigere singula, si qua fortassis Quod non oporteal ordinaliones episcoporum diu
yuicuaque vero non advenerint episcopi, residenl di/ferre.

aulcm in suis civitatibus, el hoc, dum in sua iiicdlu-


XXV. Quoniam quidam metropolitanoruin, quan-
ini(al« consislunt, omnique inexcusabili et necessa-
tum coniperiinus, ne^ligunt commissos sibi greges,
ria occupatione probanlur liberi, fraterno corripian- et ordinatioiies episcoporum facere diiferuut, pla-

tur aflcclu. cuit synodo iiitra tres inenses ordinalioiies episco-

Quod minime clericos Iransmigrari conveiiial. porum celebrari : nisi furle necessitas inexcusabilis

XX. Cleiicos in ecclesia ministrantes, sicut jam pr;eparet lempus dilalionis extendi : quod si hoc
constituimus, in alterius civitalis ecclesia slalutos mini<ne fecerit, coriepiioni ecclesiasliea; subjacebil

licri non oportet : seJ contenlos esse in quibus ab vcrumtanien redditus Ecclesia; viJuatx penes oeco-

iiiitio niinistiare inerueruni, exceptis illis qiii, pro- nomuni ejiisdem Ecclesi;c intcgri reserveiitur.

prias aniittentes provincias, ex necessitale ad aliam De dispensaloribus singularum Eccleiiarum.


ecclesiam iransieruiit. Si quis autem episcopus post XXVI. Quouiam in quibusdam Ecclebiis, ut rumore
hanc delinitionem susceperit clericum ad alium epi- comperimus, prxter oecoiiomos, episcopi facultales
8copuni pertinentein placuit et susceplum el susci-
, ecclesiasticas tractant ,
placuil omnem Ecc!esiaui
pientem coinmunione privari, donec is qui migra- habeiileni episcopum babere oeconomum de clero
veral clericus ad propriam fuerit regressus ecclc- proprio, qui dispenset rcs ecclesiasticas, secundum
siam. sententiam episcopi proprii, ita ut Exclesi:c dispen-

De episcoporum aut clericorum accusaloribus salio pra;ier testimonium non sit, el ex lioc disper-

facullales, el sacerdotio male


XXI. Clericos aut episcopos, j) gantur ecclesiaslicK
laicos accusanles
dictionis deiogalio procuretur : quod si hoc iniiiime
aul clericos passini, et sine probaiione, ad accusa-
eorum discutia- fecerit, divinis eonstitulionibiis subjacebit.
tionem recipi iion debere, nisi prius

tur existimationis opiiiio. De his qui rapinnt puellas.

XXVII. Eos qui snb nomine si-


rapiuiit mulieres,
Quod ncni liceiit clericis post morlem sui episcopi res
ad eum pertinentes diripere. mul habitandi, cooperantes, aut conniventes rapto-
XXU. Non licere clericis, post obitum sui episco- ribus , decrevit sancla synodus, ut siquidem clerici

pi, res ad euni perlinentes diriperc, sicnt antiquis sunt, decidant gradu proprio ; si vero lalci, analhe-

quoque est caiioiiibus conslitutnm. QuoJ si lioc fa- matizentur.

CANONEs SYNODl SARDICENSIS XXI.


De episcopis eliam laica communinne privandis, qui tudo, quam perniciosa corruptela, funditus eraui-
civilales mntuverunl. caiula esl , iie cui liceat episcopo dc civilale sua ail

l. Osius episcopus dixil ; Non minus mala consue- aliam iraiisire civitalem : manifcsla csi enim causa
:

i:7 CODEX CANOXLM FXCLKSIASTICOULM. rn


qoa hoc faccrc leiilal , cum nulliis in hac rc inven- A ostendere qnnd popuii pclanl sii)i rcctorcm ,
ci

m.ijorc civit:ilc aJ niinorem lioc jiisltim esse, ut ct ipsi vcniniil, ct cinn ipso erdi-
lus sil episcopus qui ile
nciit episcopuin. Qiiod coiivcnlus liltcris tacucrit,
Uiidc appaicl avariiiiC anlore eos iiillam-
si
transircl.
cl dissiniulaverit, nihilquc rcscripscrit, salisfacicn-
inari, el ambilioni servirc, Cl ut (lomiiialionem
duin csse populis, ut veniaiil cx vicina provincia
sgant. Si onmiluis plaict, hujusmoili pcrnicics sa;-
vius et austerius viiidieciur, ut iiec laicam commu- episcopi, ei urdinenl episcopum.

nioncm habealqui talis est. Responderunl universi De non ordinanriis episcopis pcr licos et modicas
cimtalcs.
riacct.
VI. Liccntia vero danda non cst ordinaMili cpisco-
Ilem de mdem episcoph, ul si per ambilioucm sedem

muliiveriiil, iiec in eiitu communionem, saltcm lui- pum nui in vico aliquo, aut in niodica civitaie,

cam, ronscquuulur. cui suflicit nniis presliyler, quia non esl nccesse
11. Osius episcopus dixit : Etiam si talis aliquis ilii episcopnm lieri, iie vilescal iiomen episcopi ct
cxsliteril tenierarius ut forlassis excusationcm atle- auctorilas. Non dcbeiil illic ex alia proviiicia invitali

rens asscvcret quod populi litlcras acceperit, cum facere episcopum , nisi aut in his civllalibus i|iia;

inanifcstum sit potuissc plures pr;t:mio el mercede episcopos habuerunt, aul si qua talis, aut lam popu-
corrumpi cos qui sincerain lidein non habenl, ul jj i^^^^ civiias, qu;c nierctur habere cpiscopum. Si hoc
clamarcnt in Ecclcsia, et ipsum petere viderentur omnibus placet. Synodus respondit : Placet.
cpisoip""' cmnino has frandes daninanJas esse

De proiinciuli sijnodo retractandu per vicarios eviscopi
arbilror , ita ut nec laicain in liue eoimnuiiioncm urbis Jiomce, si ipse decreverit.
talis accipiat. Si vobls omnibus placct, statuite. Sy- Yll. Obius episcopus Jixit : Placuit autem ut si

iiodus respondit : Placet. episcopus accusatus fueril, et judicaverin.t congrcgati

L't inter discordcs episcopos comprovinciatcs antislites cpiscopi regionis ipsius, et de gradu suo eiim deje-
audiaiit ddinuatus up)ielluveril Uomanum
; quod si ceriiit , si appellaveril qui Jojectus cst et confuje-
pontijicem, iU observanduin qnod ipsc ceusuerit.
rit aJ cpiseopum Romaiioc Ecclesi;e, et volueril se
III, Osius cpiscopus dixit : lllud quoquc uecessario
auJiri ; si justnm pulaverit ut renovelur cxanicn,
adjicicnJum est, ut cpiscopi de sua proviiicia aJ
scribcre his episcopis dignetur, qui iii liniliiiia et
Bliain provinciam, in qua suiit episcopi, non tians-
propiiiqua provincia sunl, ut ipsi diligenter omniiio
caiit iiisi forle a fratribus suis invitati, ne videan-
,
requirant, et juxta fiJem veritatis Jefiniant : quoJ si
tiir januain claudere charitatis. QuoJ si in aliqiia
suam ilcrum dcprcca-
is qui rogat causara auJiri
provincia aliquis cpiscopus contra fratrem suum Romannm,
tione sua movcrit cpiscopum ut e latcre
episcopum litem habuerit unus de duobus ex alia ,
p SHO presbylcrum miliat, crit in potestale episcopi
provincia aJvocet episcopum cogiiitoreni. QuoJ si
quiJ velit, ct quid a."Stimet. Et si dccrevcrit iiiitlcB-
aliqiiis episcopus juJicatus luerit in ali(iua causa, et
dos esse qui pricsentes cuin episcopis judiceut, ha-
putat se bonam causam habere , ut iterum concilium
benlcs cjus auctoritatcm a quo destinati sunt, crit
renovetur, si vobis placet, saneti Pctri aposloli me-
in suo arbilrio ; si vcro creJiJerit episcopos siitti-

inoriam honoremus , ut scribatur ab his qni causain quod


ccre ut ncgutio tcrminum iinponaiit, facict
cxaminarunt Julio Roniano episcopo, ct si juJica-
sapicntissimo consilio judicaverit.
vcril renovandum esse juJicium, renovetur, et det
Quando, quibus causis, episcopi ad comitatum
et in
judices si autem probaverit lalem causam esse, ut
:
ire dcbeant.
iion rcfiiccntur ea quae acla sunt, qua; decrevcrit VIII. Osius episcopiis dixii Iniportunilaies ct ni- :

conlirmata erunt. Si hoc omnibus placet. Synodus inia frcquentia , ct iiijust;e peiiiiones fecenint nos
respondil : Placet. non tantam liabere vol graliam vel fiJuciam duin , ,

L't nullus accusati sedcin usurpct cpiicopi. quidam non cessant ad comiialum ire cpiscopi el ,

IV. Gaudentius episcopus dixil : AdJendum , si maxinie Afri, qui, sicut cogiiovimus, sanciissimi fra-

placct, huic sentenli;c, quani plenara sanctitale pro- tris et coepiscopi iiostri f.raii salularia consilia sper-

ut cum aliquis cpiscopus deposiius fucrit co-


tulisii , j)
niint atque contemnuni, ui non soliini ad coiiiitaiinn

rum episcoporum judicio qui in vicinis locis coin- iiiuUas, el diversas, EcclesiiC non profuiuras pcrfe-
morantur, et proclamaverit agendura sibi negotium ra:it causas, iieqiie ut fieri solet, aut oportel, ut [lau-

in urbe Roma , alter episcopus in ejus cathedra post peribus, anl viduis, aut pupillis subveniatur, sed et

appellationem ejus qui videtur csse depositus, onini- digiiilates siccularcs, el administrationes, qiiibusilain

iio non ordinetur , nisi causa fucrit iu judicio episco- posUiIenl. II.cc it.aqiie pravilas olim iion soluiii inur-

pi Romani determinata. murationes, scd et scaiiJala exciiat. Ilonestiim esl

Quando quis debeat a vicinis provinciie episcopis autem ut episcopi inierccssionem his prxstent qui
ordinuri. iniqua vi opprimuatur aut si viJua aflligatur, aiit,

V. Osius episcopus dixit : Si contigerit in una pro- pupillus cxspolictur : si tanien isth;EC noraina just.ini

vincia, iii qca plurimi fuerinl episcopi, iinum forte babeant causaiii aul pelitionem. Si vobis crgo, iVa-

remancre episcopum, ille veio per neglige;itiam no- tres cbarissimi ,


placct , Jeccrnile , iie cpiscopi ati

lueril ordiiiare episcopuni, et populi conveiicrint, comiiatum accedant , nisi forie bi qui religjosi ini-

episcopos viciiia; provinciie debcre illuni prius con- pcraloris lilteris vel invitali vel voeati foerint. Scd

^enirc episcopum qui in ea provincia moratur, ct qimniam soppc conlingit nt ad misericordi nn Eccle-
,

f79 DlOiNYSILS EXIGULS. m


sia: confugiaiit qui iiijuriaiii paiiunlur, aul qiii (lec- A menioravil sancUtas veslra, propler desideria el aiit-

canles in essili" vel insulis damnaiilur, aut certe titiones ad comitatum pergal, nec in litteris ejus sub-

quaincunque senteiitiaiii suscipiunl, subvenieiiduni scribalur, neque in communioiiem recipiatur. Si vo-

est liis , et sine dubitatione petenda indulgenlia. bis placet, omnium sententia confirmari debet. Uni-

Iloc ergo decernite , si vobis placet. Universi dixe- versi dixerunt honestum esse , et placere sibi hanc

runt : Placet et constituatur eonstitutionem.

De diaconit ud comitatum dirigendis. De his qui ignorant quid sit in synodo conslitutum.

IX. Osius episcopus dixit : Hoc quoque providcn- XII. Osius episcopus dixit : Sed el moderatio ne-
tia vestra traclare debet, qui decrevisiis, ne episco- cessaria est, dileclissimi fralres, ne subito adhuc
poruni iniprobitas nitatur, ut ad coniitatum perganl. aliqui, nescientes quid decretum sit in synodo, veniant
Quicunque ergo qiiales superius memoravimus ad civitates eas quse in canali sunl. Debet ergo
,

preces habuerinl, vel acceperint, per diaconum suum episcopus civitatis ipsius admonereeura et instruere,

iiiittant quia persona ininistri invidiosa non est, et et ex eo loco iiaconmn suum mittat. admonitus ipse
,

quaj impetraverit, cclerius poterit referre ; et hoc tamen redeat in parochiam suara.
consequens esse videtur, ut de qualibei proviiicia De laicis ngn temere faciendis episcopis.
episcopi ad eum fralrem et coepiscopum nostrum "
Xin. Osiusepiscopus dixitrEthocnecessariumarbi-
preces mittant.qui in melropoli consistil, ut ille el
tror, ut diligeniissime tractetis, si forte autdivesaut
diaconuni ejus, ei supplicationes destinet, tribuens scholasticus de foro, aut ex adniinistratione episcopus
coinmendalitias epislolas pari ratione ad fiatres et
fucrit postulatus, ut non prius ordiiietur nisi et le-
roepiscopos iioslros, qui in illo tempore in his rcgio-
ctoris muiiere et officio diaconi aut presbyleri fuerit
nibus , et urbibus moiaalur , in quibus felix et bea-
perfunclus, ut per singulos gradus, si dignus fuerit,
tus Auguslus rempublicaiii gubeniat. Si vero habet ascendat ad culmenepiscopatus. Potesl enim perhas
episcopus ainicos iu palatio, qui cupil aliquid, quod promotiones, qua; habebunt utiqueprolixum tempus,
tanien honestum est, iiiipelrare , non proliibetur per probari qua fide sit, qua modestia, qua graviiate, et
diaconum suum rogare , ac signilicare his quos scit
verecundia. Et digniis fuerit probatus
si , diviuo sa-
benignam intercessioneiii absenti posse prxstare , si
cerdotio illustretur quia conveniens non cst
, , nec
tamen opportunum fiierit. ratio vel disciplina patitur, ut temere et leviier or-
Qttod adcomitalum pro pupillis et riduis, ac necessila- diiietur aut episcopus, aut presbyter , aut diaconus,
teni palientibus, sit eiindutn.
moxime cuni et magisler gentium Aposlolus iib hoc
X. Qiii vero Roinain vcnerint , sicut dictum est, lieret denuntiasse et prohibuisse videatiir, sed hi
sanctissiino fralri et coepiscopo nostro Romana; Ec- C quorum per loi>gum tempus examinata sit vita el
clesiiB preces, quas babent, Iradant, ut et ipseprius inerita fuerint comprobata.
examinet , si honesta; et justa; sunt, et proestet di-
Quandiu episcopus in aliena cioilate moretur.
ligeniiam atque sollicitudiiiein , ut ad comitatuni
perferantur. Uuiversi dixerunt placere sibi et lio-
XIV. Osius episcopus dixit : Et hoc quoque
,

nestum esse consilium. Alypius episcopus dixit : Si slatuere debetis, ut ex alia civiiate cum veiierit

propter pupillos et viduas, vel laborantes, qui cau-


ad aliam civitatem , vel ex provincia sua ad
aliam proviiiciam , et ambiiioni magis qiiain devo-
sas iniquas habent , susceperint peregrinationis in-
nunc vero cum lioni serviens voluerit in aliena civitate mullo teni-
comraoda, liabebunt aliquid ralioiiis;

ea postulent prajcipue, quM sine invidia hominum, et pore residere. Forie enim evenit episcopum loci iion

sine reprehensione essenon possint, non necesse est esse tain instructum , neque tam doctum, is vero

ipsiim ire ad comilatum.


qui advenil incipiat conleninere eum, et frcquenier
facere sermonem , ut dehonestct et iiifirmet illius
Vt qui in catiali suitt episcopi euntes ad cottritatuiti
personam , ila ut es hac occasione non dubiletrelir^-
sellicile disculiant.

Ea quM quere assignatam sibi Ecclesiam, et transeat aJ alie-


XI. Gaudentius episcopus dixit : salubrlter
"=""• ^eUnite ergo tempus quia et uon recipi epi-
providistis convenientia , ct xslimalioi.e omiiium et D ,

hanc (irmitalera possunl, me- scopum inhumanum est, et si diutius resideat, periii-
Deo placilura, tenere si

Seimus enim ciosum est : boc ergo ne iiat providenJum est. Me-
tus huic sententia! conjungatur. et ipsi ,

inini autem superiore concilio fralres nosiros cuusli-


sajpissime proplerpaucorum impudenlinm religiosum
tuisse ut si quis laicus in ea , in qua commoratur
«acerdolale nomen fuisse reprehensum. Si igitur all-
civitate, tres dominicos dies, id est per ties septima-
qiiis conlra omnium sententiam nisus voluerit ambi-
iias, non celebrasset conveiitum, comiiiuiiioiie piiva-
lioni inagis placere quam Deo, is debet scire, causis
rctur. Si \\xc circa laicos constituta sunt , luulto
rcddiiis, hoiiorera digniiatemque se amissurura :

magis episcopo nec licet, nec decel , si nulla sit tam


quod ila demum coiiipleri poleril, si uiiusquisque
Iiostrum qui in canali constitutus est , cum progre- gravis necessitas qux detineat ut amplius a supra-
,

scripto tempore absens sit ab Ecclesia sua. Uiiiversi


dientcm episcopum vidcrit , inquirat transiium ejiis,

eum dixerunt placere sibL


causas videat, quo lendat agnoscat; et siquidem
iuvenerit ire ad comitatum , requirat et illud, quod JVe liceal episcopo a siia Ecclesia plus Iribus hebdo-
tnadibus abesse.
superius comprehensum est, ne forte inviiatus csl,

ul ei facullas euudi jienniitatur- Si vero, ulsupcrius XV. Osius episcopus dixit : Quia niUil piaclcj-milli
^81 CODEX C.AINONUM ECCLESIASTIGORUM. 182
(iportct, Etiiil iprulam fratrcs cl cociiiscupi nostrl A |ir.cci|iiciiti cpiscnpo , qwi eiciil illo clcricis Binceruiii

qui iiun in ea civitatc in qua videntur cpiscopi csse exliiberc ilebct aniorciii cluaritntis, ita quoqiie vii^is-
cunstituti, vel cerle parvam rein illic habeaiit, alibi siiii ininislri infucata debenl epiBCopo suo exhibero
autein idoiiea pradia liabcre cognoscuiitur, vcl afle- ob&equia.
ctiuneiii proxiiiiorum ,
qiiibus iiidtilgeant : hactenus De non sollkUandit clericiit alienis.

pcrniilti eis oporlet ut accedantad possessioiies suas,


XVIII. Januarius episcopus dixit : Illud quoquu
eldisponanl, vel ordiiiciit frucliim laboris sui, ut
statuai saiictilas vcilra, ut nulli cpiscopo liceat alle-
post trcs doniiuicos, id cst posl tres hcbdomadas , si
rius episcopi civilatis niinislruni ecclesiaslicuni solli-
uiorari iieccssc esl, in suis polius fundis morciilur.
cilarc, ot in suis iiarochiis ordiiiarc. Uiiiversi dixe-
Aul si est proxima civilas , in qua cst presbyter, iie
ruiil : IMacct, quia cx liis coiitentionibus solet nasci
»iue ecclesia vidcatur laccre dicm duiiiiuicum , illuc
discordia , et ideo prohibel omiuum senlcntia uc
accedat , ut ueque res doiiicsticx per abseiitiani ejus
quis hoc lacere audeat.
detrimcntuin sustineaut, et nuu frequenter veniendo
ad civitatem iii qua episcopus moratur, suspicionem De non ordinandis clericis atients sine itii conscnsu
episcopi.
jactantix et ajiibitionis evadat. Univcrsi dixerunt
placere sibi. B XIX. Osius episcopus dixil : Et hoc uiiiversi coii-
Declericis a commuuione summotis ab alio non reci- stituiuius , ut quicunque cx alia parocliia volucrit
picndis episcupo. alienum nunislrum siiie conseiisii episcopi ipsius cl
XVI. Osius cpiscopiis dixit : Hoc quoque omnibus volunlate ordinare, non sil rala ordinatio ejus. Qui-
placcl, iit sivc diaconus, sivc preibytcr, sive quis cle- a Iratribus et coe-
cunque autein boc usurpaverit ,

ricorum ab episcopo suo coininuiiioue fueril privai-


piscopis nostris et admoneri debet, et corrigi.
tiis, et ad alierum peri-excril episcopuin , et scicrit
ad quem confugit, eum ab episcopo suo fuisse abje- De prcsbyteris et diaconis qui Tliessalonicam veniunl,
quantum temporis ibi resideuiii.
ctuiii , iion oportet ut ei communionem iiidulgeat :

quod si fecerit, sciat se convocatis episcopis causas XX. Aetius episcopus dixil : Non ignoratis quaiila
esse dictunim. Universi dixerunt : Hoc statulum ct et qualis sit Thessalonicciisium civilas; scepe ad caMi
paccin servabil, et concordiam custodiet. vcniuiit ex aliis regionibus presbyleri et diacoiii, ct
De excommunicatis apud vicinos episcopos audiendis. non sunt contenti brevi tempore morari, sed aut re-
XVII. Osius episcopus dixit : Quod me adhuc nio- sident ibi, aut certe vix posl longa spatia ad sua re-
TCt reticere non debeo, si episcopus, qui forie ira- dire coguntur. Universi dixerunt : Ea tenipora, quai
cundus (quodessenon dcbet) cito el aspere commo- C constiluta sunt circa episcopos, etcirca has personas
vetur advcrsus presbylerum , sive diaconum suuni , observart debent.
et exterminare eura de Ecclesia voluerit ,
providen-
duiii est ne innoeens damuetur, aut perdat comniu-
De suscipiendis his qui persecutionem patiuniur.

nionein : et ideo habeat poteslatem is qui abjeclus XXI. Osius episcopus dixit : Suggerente fratre et

est ut episcopos linilimos interpellet, et causa ejus coepiscopo nostro Olympio , etiani hoc placuit, ul

aiidialur, ae diligentius tracietur , quia noii oportet si aliquis vim perpessus est, et inique expulsus , pro
ei negare audientiam roganti ; et ille episcopus qui disciphna,et catholicaconfessione vel defensione ve-
iuste aut injuste eum abjecil, patieiiter accipiat ut ritatis, effugiens pericula, innoccns et devotus ad
negotium discutiatur , ut vel probetur senlentia ejus aliam venerit civiiatem , non prohibealur uiiniorari,

a plurimis, vel emendelur. Tamen priusquam omnia quaiidiu, aut rcdire possil,aut injuria ejus reinedimn

diligentcr et lideliter examiiieiiiur , eum, qui fuerit acceperit, quia durum est eum qui persecutionem
a corammiione separatus, anle cognitionem nullus palitur non recipi , etiam et larga benevolentui, et
debet pra;sumere ut eum communione societ. Hi hunianitas ei est exhibenda.
vero qui conveniunt ad aiidiendum, si viderint cle- Expliciunt caiiones sive decreta concilii Sardicen-
ricorura esse siudium, et superbiam, quia non decet, r^ sis. Subscripserunt aulem omnes episcopi, sic : Ego
ut episcopus iiijuriam, vel coiitumeliam patiatur, se- ille episcopus illius civitaiis et provincix illius, ita

verioribus eos verbis casiigent, ut obediant honesla credo sicut scriplum est supra.

SYNODUS APUD CARTHAGINEM AFRIGANORUM,


QVM GONSTITUIT CANONES NUMERO CXXXVIII.

Tosi consulatum gloriosissimorum imperatorum et Icgatis diversarum provinciarum Africaiiarum , id


Hoiiorii XII et Theodosii VIII Augustorura, viii cal. cst Numidiarum duarum, Byiacenae, Mauritaniae Coe-
Junias, Caithagine, in secretario basilicxFausti, cuin sariensis, sed et Tripolitance, et VincentioColosilano,
Aurelius papa, una cum Valenlino primaj sedis pro- Fortunaliaiio et cxteris episcopis provinciae procoiH
AinciE Niiniidia; , Faustino Ecclesi;e Potentinoe, pro- sularis residentibus ccxvii, nec non Philippo et Asello
vincia: luliai Piceiii, legato Ecclesiae Romaiia; seJ presbyleris alquc lcgalis Roiuaua; Ecclcsiic
,
, coiisa-
,
, ,

1S% DIONYSIUS EXIGUUS. 18^

ilisseiit, asiamibus diaconis, Aurelius episcopus dixit: A in potestaie episcopi quid velil , et quid e\isliiiiei.

Pdstdieiii piicstitiitam coneilii, ut recordomini, fra- Et si decreverit mittendos esse qui pra>sentes cuiii
iros beaiissimi, multa (lagitata suiit, exspcclantcs episcopis judicciii, habenies auctoritalem ejus, a quo
fratres nosiros, qui nunc ad praiseniera synodum le- destinati sunt, erit iii ejus arbitrio. Si vero credideril
gati adveneruiil, qiia; gestis necesse est socientur : suflicere episcopos , ut negotio terininum imponant
qua de re Domino Deo nostro de lanta; congregatio- faciet quod sapienlissiiiio consilio suo judicuvcrit.

nis coetu gratias rcferimus. Superest ut tam esem- El cum recilaret, Alypius episcopus Ecclcsi.ne Ta-
plaria Nica;ni concilii, quse nunc habemus , et a Pa- gastensis, legatus provincia; Numidis, dixii : De
iribus conslituta sunt, quara etiani hic a decessori- hoc jani superioribus etiam litleris concilii noslri

bus nostris camdera synodum lirmantes, vel qua; se- rescripsimus, et id nos servaluros prolitemur , quod
cundum formam per omnes clericorum gradiis, a in Nicicno concilio conslitutum est; adliuc lamen nie
summo usque ad ultimum, salubriter ordinata sunt movet, quoaiodo cum inspicereiiius Gra;ca exeni-
in medium proferantur. Ab universo concilio dictum plaria hujus synodi Nica;na;, ista ibi, nescio qua ra-
est : Proferantur. lioiie , minime inveniraus, unde pelimus vcncraiio-
Daniel notarius recitavit. Nicaini eoncilii lidei pro- nera tuam , sancte papa Aureli, ut quia hoc autlien-
fcssio, vel statuta ita se habent , et cum dicerct , B licum concilium Nica;num in urbe dicitur esse Con-
Faustiiiusepiscopus plebis Poteniinx, proviiiciie Ita- stanlinopolitana, aliquos cum scriplis tuoe sanctitalis

Ii;c Picciii , legatus Roni. Ecclesiai dixit : Injuiicla mitlere digneris , et non soluni ad ipsum sanclum
nobis suni a sede apostolica aliqua per scripturam fralrem noslrum Constantinopolitanum episcopum ,

aliqua etiam iii maiidalis, cum vestra beatitudinc sed eiiam ad Alexandrinum , el Antiochenum vene-
tractanda , sicut iii gestis superioribus niemiiiimus rabiles sacerdotes , qui hoc nobis conciliuni siib

hoc cst de Nic-.cnis canonibus, ut conservenlur, et astipulatione litterarum suarura dirigant, ut oinnis

constiluta eorum , et consuetudo, quia et aliqua or- postmodum ambiguitas auferatur ,


quia nos ila, ut

dine et canone tcnentur , aliqua consuetudine fir- fraler Faustiaus attuht, niinime invenimus ista , iios

niata sunt. De his ergo primitus , si placet beatitu- tamen paulispcr servaluros, ut aiitea dixi, donec in-
dini vestra; , iractemus, et poslea cxlera qu;B acla legra exemplaria veniant ,
profitemur. Peieinlus est
vel iiiclioala suiil inserta lirmabuntur, ut et ad se- autem litteris noslrisetiam venerabilis Ecclesia; Uo-
dem venerandam rescriplis vestris intimare possitis, mana; episccpus Bonifacius, ut ipse quoque dignetur
ad qu.x nos admonuisse apud venerabilcm papam ad inemoratas Ecclesias aliquos miltere, qui eadciii
eviilonler clareat, licet et capitula actioimm jam in- exeraplaria debeant sccumlum ejus scri|ila perlerre.

serta sint gestis. De ipsis ergo , ut supcriiis dixi , Q n"nc autem memoraii Nicieni coucilii qiialia exem-
qiiid vestr.nc bealitudini placcat , agere dcbemus. Ve- pi.iria habemus , his gestis sociamus.

iiiat ergo commonitorium in nicdium, ut scirc possit Faujlinus episcopus, legalus EccIesiiC Romaiia;,

vcstra beiitiiudo quid iii eo continealur, ut ad siii- dixit : Rec vestra sanctitas prajjudicat Ecclesi* Ro-

gula respOinlcaiur. maiia;, sive de hoc capilulo , sive de aliis, quia di-

Aureliusepiscopus dixit : Profcralur commonilo- cere dignatus est frater iioster et coepiscopus Aly-
rium, quod fratres et consacerdotes nostri in aclis piiis, dubios esse canones ; seil liiec ipsa ad sanciuui

i.upcr allegaverunt , et c;eiera qu.-c acla sunt vel el beatissimum papam nostrum scribere digncmini,

ageiida sunt subsequcDtur. ut et ipse hitegros canones inquirens cum veslra sa«-
Daiiicl notarius rccitavit. Commonitoriura IVatri ctitate de omnibiis constitutis tractare possit. Suffi-
Fausiino, et iiliis Philippo, et .Asello piesbyteris, Zo- cit auiem ut ipse beatissimus episcopus urbis Runuc,
simus episciipus. Yobis commissa negoiia non laient sicut et vcstra sanciitas apud se iractal, ita et ipse

vos, ila ac si nostra, imo quia nostia ibi in vobis inquirat, ne contentio inter Ecclesias ausci videalur,
|ira}sentia est, cuncta peragile, maxime cum et hoc seJ magis charilate fraterna deliberare possitis, ipso
nostruin possitis habeie mandatum et verba cano- ,
rcscribente, quod melius ob.^ervari debeat.

nura, qiia; in pleiiiiircra firraiiatem buic commoiiito- D Aurelius episcopus dixit : Pneler ista, qu;e dcpr.im-

rio inseruimus. Ita eiiim dixerunt fraires in Nica;no psiiiius aciis, iieccsse est ut eiium iiostra; parvitatis

concilio, cum de cpiscopurum appellatione decerne- litteris sancto fralri et consacerdoti nostro Bonifacio

renl. singula qua; tractamus pleiilssiffle intimemus. Ergo


Placuit aulem ut si e|iiscopu8 accusatus fuerit, et si oiniiibus placel prosecutio noslra, ore omnium con-

judicaveriiit congregati episcopi regioiiis ipsius , ct di;-camus. Univcrsum coiicilium dixit : Placct.

de gradu sno dejecerinteuin, et appellasse videalur, NovatiiS episcopus, legatus Mauritaiii;e Sitifcnsis,

et coiifugeril ad bcatissimum Ecclesia; Romaiia; epi- dixit : Nunc meminimus hoc comraonitorio eliani de
scopum, el voluerit audiri , et justum pulaverit, ut presbyteris vel diuconibus contineri, qualiter au-
reiiovetur cxamen , scribcrc his cpiscopis digiiclur, diri ab cpiscopis suis vel a linitiniis dcbe.ml, ((nod
ipii iii finitiina et propinqua provincia sunl, ut ipsi in Nic;j;no concilio minime legimus, unde hocipum
diligenter omnia rcquiranl, et jiixia lidcm veritalis jubeat sanctitas vestra recituri.
dcriiiianl. Qiio;l si quis rogal cau^a:ii suani iterum Aurelius episeopusdixit : Recitetur ad locum eiiam
audiri , et deprecatione sua moveril episcopiira Ro- noc quod deposcitur. Daiiiel nolarius recitavil. Ue
maiiuni, ut dc lalere suo presbytcrum miiiat, crit appcUatioiiibus autcra clericorum, id esl uiinoWs
r-^s C()l)i:X CANONIIM ECCl.ESIASTICOaiJM. 1^6

loci, est i|)siiis synoJi tci l.i ie.-.t)uiisio, tle qiia re (luiil A Asclliis .socmii ailiileruiit, aut ibideiii repcrla, a no-
acluri silis, creiliiniis iiiscreiuluiii, iiuoil lulilcr di- bis lirmabuntur; aut si non invcniaiiliir, cnHccla sy-
ctuu) esl. liodo, de lioc in scqucnli lracl:iliiiiiiis. Danii'! notarius

Osius episcopus dixil : Quid me adliuc movei, reti- Nica-iii coiicilii priire>>ionciii lidei vel cjiis slaluia re-

cere iioii dcbeo. Si cpiscnpiis qiiis forle ir:uiiii(liis titavit in concilio Ariic:iiio.

(quod esse iioii debcl) ciio aiit aspcrc coiiiiiiovuatur Prol'e^sio ftdei Nic(Ciii roiicilii.
adversus presbyteruni, sive diacoiiuin suuin, el exler- Crcdimus in unuiii Deuin, 1'alrein uiiiiii|ioleiitem,
ininarc cuin de Ecdesia volueril, provideiidiim cst visibiliiiiii ct invisiliiliiiiii racloreni, et iii iiniiin Do-
ne iiinoccns damneliir, aut penlat coiiiiniinioiieiii :
ininuin Jesuni Cliri^tuiii, Filium Dci, natiim de l'alre
liabeat polcslaleiii ojectus, ul ruiilinios intcrpcllcl, iit uiiigonitum, hoc cst de substantia l'alris, Deum de
tausa cjus audlatur, ct diligentius tracletur, qiiia non Dco, lumen de luminc, Deum veruin de Deo vero,
cportet negare ei audicntiani rogaiiti. El ille cpisio- nalum.non factuin, uiiius substaiitia; ciim Patre, qiiod
pus, qui aul jiiste aut injusle cuni rcjecil, p;iticiUer Grxci dicmit omousion per ([neni omiiia ficla suiit,
,

aicipiat, ut ncgolium disculiatur, ut aut piobetur sAe qiuc iii ciclo, sivc quu; iii terra. Qiii propteriios
ejus, aut cmeiidctnr Sfinlcnlia, elc.
homines, et proptcr nostram salutem dcsccndit, et
Cumque rccitarentur, Augnstiiius cpiscopus Eccle- u incarnatus esl, homo factus, p.issus est, et rcsiirrexit
Biie Hipponensis provincia; Numidiic dixil : El hoc lertia die, asceiidit iii coelos, sedet ad dexterain Pa-
nos servaturos profitemur, salva diligonliore iii(|ui-
tiis, uiide vcnturus est judicare vivos ot mortuos,
sitione concilii Nic.xMii. Aurclius cpiscopus dixil : Si et in Spirilum sancluin. Eus anlem qni dicuiil, Eral
hoc eiiam omnium vesti;c cliaritali plarel, respon- qiiando non erat, et priusquam nasceretur non erat,
sione lirmate. Univcrsum conciliuin dixit : Oninia el quia ci nullis cxstantibus factus est, vel ex alia
qu:e in Nicxno concilio statuta sunl nobis omiiibus siibstantia, dicenles mutabilem, et converlibilcm Fi-
plarent. Jocundus, episcopus Ecclesi;eSuffitula;,Ioga- lium Dei, hos anathematizat calholica et apostulica
lus provinciiC By7.acenM dixit : Qnod slatiituin est in Eccl sia.
Nicrcno concilio, violari a quoquain nulhitenus po- Stalula quoque Nicacni concilii in viginti capilulis
lest.
siniililer recilata sunt, sicut in superioribus iiiveiiiun-
Faustinus episcopus , legatus EcclesiDe Romanae, lur ascripta. DeinJe qiia; in tonciliis Aliicanis pro-
di.xil : Adhuc secundum profcssionein sanclitalis ve- mulgata sunt, actis prtesentibus inserta noscuntur.
slne, tam sancti Alypii, qnam eliam fialris noslri Jo-
cundi, aliqiia iiifirmari credo, Ut quce in Nicccno concilio statuta sunt onm'modo
aliqiia firmari, quod
conserventur.
non dcbeat, cum jam in diibiuni ipsi canones veiie- r
rint. Ergo, ut placet et nobis, et beatitudini veslrse, I. Aurolins opiscopus dixit : ll;cc ita apuJ nos ha-

ad sanctum et venerabilem Ecclesia! Romana; episco- beiiturexemplaria statutorum qu;e tunc Patres iioslri

pum veslra sanciitas referre dignetur, nt et ipse, quod de concilio Nicseno secum detulerunt, cujus formam
sanclus .\ugustinus staiucre dignatus esi, deliberare servantes, Ii;bc qu;e sequentur constituta, firmata a

possit, utruninam et hoc concedendum an nobiscustoJientur.


sit, rcli-
cendum, hoc est , de appellatione inferioris gradus. De Tnnitale pranticandn.
Si ergo adhuc in dubium vcnit, et de hoc capitulo II. Universum concilium dixit : Iieo propitio, pari

justum est ut beatissiimc sedis episcopns informari professione, fiJes ecclesiaslita, (iiuBper nos Iraditur
debcal, si tamen approbatis canonibus hoc inveniri in hoc tcetu glorioso, primiliis confilenJa est, tunc
possit. Aurelius episcopus dixil : Eliaiii quce dudum dcinuin ordo ecclesiaslicus singuloruni, ct consensu
vesira; charilati intiiuavimus, nunc paiimini exera- omnium asservandus. Ad corroboraiid.as aulem fra-

plariasiatutorum Nicajui concilii , scd et qua; hic sa- trum et coepiscoporuin uo^trorum niiper proinoto-
lubriter a nostris decessoribus, secuiHluin ejusdeni rimi meiites, ea proponenda suiit, qiuc a patribus
concilii formam, vel quiu nunc a nobis orJinata suiil, certa disposilione accepimus, ut Trinilalis, qnaui
ificitari, et gestis inseri. Oniiie conciliura dixit : t\ nostris sensibus consecratam retineiuus, P:itris, et
Exeinplaria lidel, et statuta Nicxnoe synodi, quse ad Filii, et Spiritus sancti unitatem, qiia; nullam nosci-

nostrum concilium per beatcc recordaiionis oliin pra;- tur babere differentiam , sicuti Jicimus. ita Dei po-
decessorem tua? saiiclilalis, qiii inlorfuit, Caicilianuni pulos instruamus. Item ab universis episcopis iinper
episcopum allaia sunt, sed et quLC Paires ea exenipla proinotis Jicluin est : Plane sic accepimus, sic tcue-

sequentes hic conslituerunt, vel nunc commuiii tra- nius, sic docemus fideiii evangeiicam cuin veslra
ctaiu statnimus, his gestis ecclesiasticis iiiserta nia- doctrina sequentes.
nebiint, ita ut, quemadnioduiE superius dictum esl, De conlineniia.
venerabilibus viris Anlioche:;;T:, et .\lexandrin;e, seJ III. Aurelius episcopus dixit : Cum in prxterito
et Ci nslantinopolitaiuc Ecclesiaruni episcopis scri- concilio de conlinenlia, et castitatis moderamiiie
bere vestra beatiludo digneiur, iit exemplatia veris- traclarclur, gradus isti tres, qiii constrielione qna-
simaconcilii Nicxni subasiipulatione litteraruni sua- dam caslilatis per consecrationes annexi sunl, epi-
rum dirigant," quo, declarata veritale, ca capitula qiuc scopos, iiiquam, presbytcros, et Jiaconos, ila placuit,
iii coumioniiorio pnBsens frater et coepiscopus no- ut conJecet sacros aiiiisiites, ac Dei sacerdoles, ucc
stcr Faustinus, seJ et compresbyleri Pliilijipus ct nou ct levitas, vel qui sacraiueuiis divinis inserviuiit,
: •::

187 DIONYSIUS EXIGLUS. ISS

conliiieiilcs esse iii omnibus, quo possiat simpliciler, A De /lis qui merilo (aciiiorum suoriim nb Ecdesim con
quod apo- gregalione pellunlur.
quod a Doinino postulant, iiiipelrare, ut
8ioli docueruiit, et ipsa servavit aiitiquilas, nos quo- IX. Auguslinus episcopiis, legatus provincia; Nu-
que custodianius. midiae, dixit Hoc siatuere dignemini,
: ut si qui forte
De diversis ordiiiibus ab uxoribus absliiicndis, nieriio facinoriim suorum ab Ecclesia pulsi suiit, et

lY. Fauslinus episcopus F.cclesia; Polentin», pro- sive ab aliquo episcopo , vel presbytero fuerint in
vinciae Piceni, legatus Romaiia; Ecclesia;, dixit : Pia- commuiiione suscepti, etiam ipse pari cum eis cri-

ict ut episcopus, presbyler, et diacoiius, vel qui sa- niine leneatur obnoxius, rcfugientes sui episcopi re-

cramenla contrectant,pudiciiioecustoJcs, abuxoribus gulare judiciiim. Ab universis episcopis dictura cst

se abslineant. Ab universis episcopis dicluni est Omnibus piacet.

Placet, ut in omiiibus pudicilia cusiodialur, qui allari De presbyteris qui a propriis corripiuntur epi-
Inserviunt. scopis.

De avarilia. X. Alypius episcopus, legalus provijiciie Numidi»


V. Aurelius episcopus dixit : .Avaritiae cupidilas, dixit : Nec illud pnetermilleiidum est, ut si quis forle

quam reruin oinnium malarutii niatrem esse, nemo presbyter ab episcopo suo correptus, tumore, vel su-
qui dubilet, proinde inbibenJa est, ne quis alienos B perbia inflaius putaverit separalim sacriDcia Deo of-

lines usurpet, aul per pneraiiim terminos Patrum ferenda, vel aliud erigendum altare, contra ecclesia-

statulos transcendat, nec omninocuiquam clericofum slicam fiJera, vel disciplinam, crediderit, non exeat
liceal de qualibet re fenus accipere. Quanquam no- impunitus.Valentiniis primae sedisprovinciaeNurnidiiB
vellx sugge^tiones, qua; vel obscura; sunt, vcl sub Jixit : Necessario discipHna; ecclesiastica; et fidei

genere latent, inspcctae a nobis, formam accipient, coMgrua suiit, quoe fraler noster Alypius prosecuius

ca;teriim de quibus aperlissime divina Scriptura est; pioiiide quid videatur vestra; dileclioiii, edicite.

saiixit, iion est ferenda senteiitia, seJ potius exse- Si qiiis presbijlcr contra episcopum suum inflalus
quenJa. Proinde quoJ in laicis reprehendilur, iJ scliisma feccrit, unalhema sil.

mullo iiiagis debel in clericis prKJamnaii. Universum XI. Ab uiiiversis episcopis dictum est : Si quis
concilium dixit : Nemo contra Propbetas, nemo eon- presbyler a prxposito suo correptus fuerit. debel
Ira Evangelia facit sine periculo. utique apud vicinos episcopos conqueri, ut ab ipsis
Ul chrisma a presbyteris noit fiat. ejus causa possit audiri, ac ( er ipsos suo episcopo
VI. Fortuiialus episcopus dixit : In pneterilis con-
quod nisi fecerit, sed superbia ( qiiod reconciliari :

ciliis statutum meminiraus esse, ut chTisma, vel re- absit) inflatus secernendum se ab episcopi sui com-

concilialio poenitentium, nec non el puellarum con- C munione duxerit, ac separalira, cuin aliquibus schis-
secratio a presbyteris non liant si quis aiilera nia faciens, sacrifleiura Deo oblulerit, anathema ha-
:

eraerserit hoc faciens, quid de eo statuenJum sii? beatur, et locum amitlat ac si queriraoniam justam ;

Aurelius episcopus dixit : Audivit dignatio vestra adversus episcopum non habucrit, iiiquiiendum erit.

suggestionera fratris et coepiscopi noslri Fortunali ;


Si qius episcopus absque tempore synodi in crimine
quid ad ha2c dicitis? Ab iiiiiversis episcopis dictum detentus fuerit, a 12 episcopis audiolur.
est : Chrisnise confeclio, et puellarura consecraiio, a XII. Felix episcopus dixit : Suggero, sccundum
presbyteris non fiat , vel reconciliare queniqiiara in statuta veierum conciliorura, ul si quis episcupus
publica raissa presbytero non licere, hoc oiunibus (quoJ iion optamus) in reatura aliquem uicurrerit,
placet. et fuerit ei niraia necessilas non posse plurimos con-
De liis qui in periciilo positl reconcilianlnr. gregare , ne iii crimine remaneat, a li episcopis
YII. Aiirelius episcopus dixit : Si quisqiiam in pe-
audiatur, et presbyter a sex episcopis cura proprio
riculo fiierit constiiutus, et se reconciliare divinis suo episcopo audiatur, et diaconus a tribus.
altaribus petierit, si episcopus absens fuerit, debet
Ct non liceat episcopum nisi a plurimis ordinari ;
utique presbyter consulere episcopum, et sic peri- scd si necessitas (uerit, vel a Iribus mdinetur epi
clitantera ejus prsecepto recontiliare, quam rein de- D scopis.

beraus salubri consilio roborare. Ab universis epi- XIII. Aurelius episcopus dixit : Quid ad haec dicit

Bcopis dicium est : Placet quoJ sanctitas vestra ne- sanctitas vesira ? Ab universis episcopis dictum est
cessario nos instruere dignata est. A nobis veieruni slaluta debere servari, sicuii et in-
consulto priinate cujuslibct provinciae, taiu facilenon
De his qni in accnsalionem majoris natu veniunt ; el
ul episcopum nulli criminoso iiceat accusare. praesumanl mulli congregati episcopi episcopum or-
YIII. Nuiuidius episcopus Maxulitanus dixit : Pr;c- dinare : nisi [F. quod sij necessitas fuerit, tres episco-

terea sunlquaiiipluriioinon bona; coiiversationis, qui pi, in quocunque loco sint, ejus pnecepto ordinare
exisiimanl inajores nalu, vel episcopos, passim vage- debebuut episcopum ; et si quis conlra suam pro-
que in accusationem pulsandos; debeiit tam facile fessionera, vel subscriplionem venerit in aliquo, ipse

admilti, necne? Aurelius episcopus dixit : Placet se honore privabit.


igitur charilati vestra; ut is qui aliquibus sceleribus Ul de Tripoli uuus episcopris i« legationem veniut, at

iiretilus est vocem adversus majoreiu natu non lia- ut presbyter ibidem a quinque episcopis audiulur.

beal accusandi. Ab universis episcopis dicluiti est : XIY. Iiein placuit de Tripoli, proptcr inopiaro

Si crimiuosus est, non udmitlalur, placct. pro\iiicicU uuus cpistopus in legatioiiem vcniat, et
;

«30
)8<| CODEX C.VNONUM FXCLESIASTICOUUM.
atulialur rpiscopis, ci ilia- A s. ri|iliiin est enini i Accipite, et cilile,» cadavera au-
u( ibi prcsDVter a quinque :

proprio tcm ncc accipcre possuni, nec e.lerc ct nc jam


conus a tribus. nl superius niemoralum est ,
;

tpiscopo residente. morluos homincs baptizari f.iciat prcsliyteroruiu

ignavia : pro qua re confirmanduni est iji hac sancta


De diversis ordinibus Ecclcsia; servienlibus : ut ji(/Hij
causam criminis incurrerit, el abjccerit judiciuiit synodu ut, sccundum Niciciia staliita, proplcr causas
tcctesiaslicum, debeal prricliliiri : et ul fUii sacer- ecclesiaslicas, i}»x atl |ierniciem pli^liiiini sicpe vete-
dotum specjacuta sivcutaria non adcant. rascuiit, siiij^nlis quiliusiinc aniiis coik ilium convo-
XV. Itein placuil ut quisquis cpiscoporum, prcs-
cetur, ad qnod oinnes provinciic, qu:c prinias seiles
bylerorum, ct diaconoruni, seu clcricorum, cuin in babent, de conciliis suis binos, aut qu:intos delci;c-
Ecclesia ci fuerit crimeii inslilutum, vcl civilis causa rint, episcopos legatos mittant , ut congrcgato con-
fueril coinmota , si, relicto ecclesiaslico judicio, pu- venlu pleiia possit esse auctorilas.
blicis judiciis purgari voluerit, cliamsi pro ipso fuerit
Ut ii quis episcopiis accusatur, ad primalem ipsiin
prolata seiitenlia, locum suuin amitiat, el lioc iii
provinciw causa defcralur.
criiiinali in civili vero perdal qiiod evicil, si locum Quisquis cpiscopo-
;
XIX. Aurelius episcopus dixit :

suniii obUnere malueril. lloc cliain placuit, ut a qui- causam


ruin accusatur, ad primales provinci.ii ipsius
biiscunqiie judicibus ecclesiaslicis ad alios judiccs accusator; nec a conimunioiie suspcndalur.
^ jj.j.g|.^j

ecclesiaslicos, ubi est ni.ijor auctoritas, fucrit pro ad causain siiam diceii-
cui criinen iiitcnditur, iiisi

vucatuin, uon eis obsit quorum fuerit solula scii-


dain eleciorum judicum, die staluta, litleris evoca-
leiitiu, si convinci non potuerint, vel iniinico aiiiiiio
lus, miHiine occurreril , hoc est inlra spatiuin meii-
judicasse, vel aliqua cupidiiate aul gialia dcpravati. sis, ex ea die, qua euin littcras accepisse constiicrit:
Sane ex consensu parlium elecli fuerint judices,
si quod si aliipias veras necessitatis causas probavcrit,
etiam a pauciori nnniero, qiiam constiluium est, non quibus cuin occurrere non potuisse manifestum sit,

liceat provocari. Et ut sacerdotum spcctaciila


lilii
caus.i; dicend;i: intra alterum mensem inlcgram ba-
ssecularia non exliibeant, sed nec speclcnt, licet boc beat faculiateni ; verum tani diu post meiiscm secun-
semper Cbristianis onmibus indiclum sit, el ubi bla;- dum non comniunicet, donec purgetur. Si aulcni ad
pheiuix sunt, non accedant. concilium uiiiversale anniversarium occurrcre noiiie-
Vt nullus episcopus, presbytcr, diaconus condnclor
el rii, ut vel ibi causa ejus terminetur , ipse in se dain-
existal; el ul lecloresn.rores accipianl; el clcrici abs- nationis senlentiam dixisse judlcetur, teinpore sane
tineant ab usuris ; el qiio lempore celipsi, vet virgincs
quo non communicat, nec in sua Ecclesia, vel paro-
consecrenlur.
et dia
chia couimunicet. Accusator antem ejus, si nuiiquam
XVI. Iiem placuit ut episcopi, presbyieri
neque G Jieljus causie dicenda; defuerit, a commuiiioiie non
coni, non sint conduclores, aut procuratores,
reinoveaiiir; si veio aliquando defuerit, sublralicns
ullo turpi negotio, et inhoneslo victum qusrant, quia
NuUus Deo sr, reslituto in communione episcopo, ipse removea-
respiceredebent scriptum esse: « niilitans

negoliis s»cularibus. Itcni placuit ut


tur a communione accusator ila tamen, nt nec ipst :
iniplicat se t

pervenerint, co- adimatur facultas causK peragenda;, si se ad dicm


lcctores, cuni ad annos puberlaiis
occurrere iion voluisse'sed non potuisse probaverit.
gantur aut uxores ducere, aut coniinentiam proliteri.
Ileni placuit ut clericus, si commodaverit pecuniam, Illud vero, ut cum agere coeperil in episcoporuin ju-

pecuniam accipiat eamdem speciem, quan- dicio, si fucrit acciisatoris persona culpabilis, ad ar-
; si speciem,
lam dederit, accipiat ; et ut ante viginti quinque annos
giiendum non adiniltatur, nisi proprias causas, iiun

xtatis nec diaconi ordinciitur, nec virgiiies coiise-


tamen ecclesiasticas, asscrere voluerit.

crentur; et ut lectores populum non saluient. De presbgleris, vet clericis accusalis.

Vl nnaquceqKe prorincia, propler Innginqmtatem, pri- XX. Si aulein presbyteri, vel diaconi fueriiit accu-
malem habeat proprimn. sati, ailjuncto sibi ex vicinis locis cum proprio cpi-
XVII. Placuit ut .Mauritania Sitifoiisis, ut postu- scopo lcgitimo numero collegarum quos ab eodem
lavit, priniatem provincioe Numidia;, ex cujus ccetn accusaii petieiint : id est uiia secum in presbyieri
separatur, ut suuin habeat primatem ,
quem, con- D noinine sex, in diaconi tres ipsorum causain discu-
scntientibus omnibus primatibus provinciarum Afri- tiani, eadem dieruni, et dilationum, ct a cominunione
caiiarum, vel omiiibus episcopis, propier longinqui- reiDotionuin, ct discussion " persoiianjm, iiiler accu-
latem habere perraissa est. salores et eos qui accusantur, forma servata. Reli-
St ^iis ctericus ordinalur, moneri debet conslitula quorum autem clcricorum causas, etiam solus episco-
servare ; el ut corporibus dejunclorum eucliarislia pus loci agiioscat, et liniat.
non delur, nec baplisma ; el ut per singulos aiuios
i't fitii clericonm in malrimonio non jiingnntur lia-
per omnes provincias ud conciliuin nielropolituni
convenialur.
/ relicjs.

XVIII. Item placuit ut ordinatis episcopis vel XXI. Iterum placuit ut lilii clericorum genlilibus,

vel ba;reticis matrimonio non jungantur.


clericis, prius ab ordinatoribus suis placita coiicilio-

ruin auribus eorum inculceiaur ne se , aliquid contra Vt episcopi tet clcrici in eos qui non siinl catholict
niliit coiijeraul.
elartuta concilii fecisse poeniteanl. Ilem placuit ut
non de^ur XXII. Et ul in eos qui crabolici Cbristiani iioo
corporibus defunetoruui eucharislia


Legendum certe notuisse, ut sensus constet. — Infia, ubi duplex asleriscu?, legeiKlum vi>;«tur d-
sc\,tsivni». Edit.
: ::

»91 DIO.NYSIUS EXIGUUS. !'JS

suiil, eiijnisi coiisangiiiiiei fuerial, iier iloiialiones A fuiclibus laicis, imponaiur


neque pcrmiUenduin, ul
;

rcruiii suaruiii, cpiscopi vel clerici iiiliil coiiferaiil. rebaptizali ad clericatus gradum promoveantur.

L't cphcopi Iraiis iniire noii proficiscanlur. Presbfiteri diaconi, vel clerici, qiii causa sua ad Irant-
XXIII. liciii ut episcopi Irans niare iiou profici- inurina putaverint appeilaiidum ,in cominiinionem
niinime suscipiuntur.
Ecantur, nisi consullo prima; sedis episcopo sux cu-
jiisiiue provinciac , ut ab eo prscipue possint sumere XXVllI. Item placuil ut presbyteri, diaconi, vel
foniialam vel comraendaiionem. cicleri inferiores clerici, iii caiisis qnas Iiabuerint,
si de judiciis episcoporum suorum quesli fuerint,
Ul prmter Scripturas canonicas niliil in Ecclesia le-
galur. vicini episcopi eos cum consensu sui episcopi an-
diaiii, ct inter eos defiuiant adhibiii ab eis episcopi
XXIV. Iiem ut prseter Scripluras canonicas niliil in
qnod si et ab eis provocandum putavcriiit, non pro-
Ecclesia legatursub nominedivinarumScriptiirariim.
voccnt ad Iransmarina judicia, sed ad priniaies sua-
Sunt auteiii canonicai Scripturx, id est Genesis, Exo-
runi provinciarnm , siciit et de episcopis s:cpe con-
dus, Leviliciis, Numeri, Deutcronomiuni, Jesu ISave,
stitutiim est. Al traiismarina autein qoi putaveijl ap-
Judicum, Ruth, Regum libri 4, Paralipimienon libri
pellanilum, a nullo intra Africain ad commiinioncm
2, Job, Pbalteiium, Salomonis libri 5, libri I^Pro-
suscipia ur
llietarum, Isaias, Jeremias, Ezecbiel, Danicl, Tho- B
EsdiK Machabaiorumlibri Si quis excommiinicalus anle cudientiam comnmnicare
liias, ludith.Esther, libri'i!,
piirsumpseril, ipse in se damnutionem protulit.
2 , Novi Testamenli : Evangeliorum libri i, Actuum
apostolorum liber unus, Epistohe Pauli H, Petri XXIX. Uem placuit uiiiverso coucilio ut qui ex-
coinmunicatus fuerit pro suo negleclu, sive episco-
aposloli 2, Joannis aposloli 3, Jacnbi apostoli una,
pus, sive quilibct cleriius, et tempore excomniunica-
Jiid:c apostoli una, Apocalypsis Joannis liber unus.
tiimis su;e, aiile audicntiam, camiuunionem prae-
lloc etiam fralri el consacerdoti nostro Bonifacio,
smiipscrit ipse in se damnalionis judicetur protu-
vcl aliis earuin parlium episcopis pro coiilirmando ,

lisse senlentiam.
islo carione iimotescat, quia a Patribus ista accepi-
iiius in Ecclesia legenda. De ttccusato, vel accusatore.

De episcopis , vcl scquenlibus ordiiiibus , qui sacro- XXX. Item placuit ut accusaius vel accusaloriii
siinclamijsteria conlrectant , placuit ab uxoribus eo loco uiide cst ille qui accusatur, si meluil ali-
contineri.
qiiasn vuu temerarix mulliiudinii, locuin sibi ell-
XXV. Aurelius episcopus dixit : Addimus, fratres gat proxiiiium, quo non sit difficile testes perducere,
cbarissimi, prxterea, cum de quonmidamclericorum, ubi cauba fiiiiatur.

quamvis lectorum, erga uxores proprias iiiconliiien- C


Si qui clerici ab episcopis sitis promoi contcmpserinl.
lia rcferretur, placuit, quod et in diversis conciliis nec illic maneant unde recedcre noluerunt.
Crmatum est, ut subdiaconi, qui sacra mystcria con-
XXXI. Ileni placuit ut quicunquc clrrici, vel dia-
treciaiit, ct diaconi, presbytcri, sed et episcopi, se-
coiii pro necessilatilius Ecclesiarum n(ui nbieiiipe-
cunduni propria statuta, eliani ab uxoribus se coii-
raveriiit cpiscopis suis, volculibus eos ad honorem
tineani, iit tanquam non habentes videantur csse :

arapliorem in sua Ecclesia promovere , nec illic mi-


quod iiisi feccrint, ab ecclesiaslico removeaiitur ofli-
iiistieiit iii gradu suo unde recedere noluerunt.
cio. Cacleros autem clericos ad hoc non cogi, nisi
Si quis clericorum pauper promotus in ordine, poslea
niaturiori Ktale. Ab universo concilio dictum cst
liabuerit aiiquid, Ecclesice polestati subjaceat.
Qiia; vestra sanctitas est juste raoJerala et sancta, et
XXXII. Item placuit ul episcopi, presbyteri, dia-
l)eo placita sunt, confirmamus.
coni, vel quicunque clerici, qui nihil habentes ordi-
Ut res Ecclesia: neino distruliat.
iiaiilur, et tempore episcopalus vel clericatus sui
XXVI. Iiem placuit ut rem Ecclesia; nemo ven- agros, vel qua-cunque pnvdia, nomiiie suo compa-
dat quod : si reddilus non babet, et aliqiia niniia nc- rani, tanquam reruin dominicarum invasionis cri-
ccssitas cogit, hanc insinuandam esse primati pro- admoniti Ecclcsiam eadem
jj niiiie tencantur, nisi in
ViiicKc ipsius, ut cum staluto numero episcoporum ipsa coniulerint. Si autem ipsis proprie aliqoid libe-
utrum facteiidum sit arbitretur. Quod si lanla nrget ralitale aliciijus vel successione cognationis obvene-
necessilas Ecclcsia;, ut non possit anle consuleie, rit, laciant iiidc quod eoruin proposito congruil
saltem vicinos testes convocet episcopos, curans ad qiiod si a suo proposito letrorsum exorbitaverinl,
concilium omnes referre siia; Ecclesiie nccessitales :
honore ecclesiastico indigni, t;inqiiam reprobi, judi-
quod si non fecerit, reus Deo, et conciUo venditor, centur.
Lonore amisso, tcneatur.
Ut presbijteri rcm qua sunt consiiluli nun
Ecclesia' iu
vcndunl, episcopo liceat rein liluli malricis
et nulli
Presbijteri et diaconi in (jravicre culpa coinkti ma-
Ecclcsiie usurpare.
iius imposilionem, tanquam luici, nequaquuin susci-
piunt. XXXHI. Ilem placuit ut preshyteri non veiidaiit
XXVIl Ilem confirmatum esl iit si quando prcs- lem Ecclesia; ubi suiit consiituti, ncscicntibus epi-
bytori vel diatoni in aliqua graviori culpa convicti scopis suis, qiiomodo cl cpiscopis iion licct vendere
fuerint, qua eos a niinislcrio ncccsse sil renioveri, pr:edia Ecclcsia;, ignoranle coiicilio, vel presbyteris

uon eis manus, lanquam pocnitcnlibus, vel tanquaui suis. Non habcnte [F. hahentij crgo neocssilaliiii>
103 COnFA CANONtJM ECCLESIASTICORIJM. ;!)»

nec O|)ispo\>(> liccal inatricis Eicle^iu!, ncc prcsby- A vi^nio, qiioil tlccerplitm ost dc concilin llipnoiicnsi,

lcro rciii liliili ^iii iisiirparc. niliil arb itraiiiur cssc einriidandiini, vel assucndiiiii,
Recitala siint eliaiii iii i^ta syiio.lo diversa coiicilia nisi ut dics saiicta: Pascba: lciiiporc coiicilii inno-

uiiivcrsx proviiicix Africx , iraiisaclis leiiiporibiis tescat.

Aurclii Carlliagiiicnsls episcopi celcbrata. Vl epitcopi, vcl clerici, non [ucile filios siio» emaH-
cipcnl.
De concilio quod //i;i;)Oiit' l{egio facliim cst.

Gloriosissiino inipeialoic Tlicodosio .Xiigiislo III,


XWV. Ui episcopi, vel clerici, tilios suos a sua
potestale pcr emancipationem exire non siiiaiil nisi
el Abiiiulaiilio V. c, VIII iilus Octobris, Ilippoiic Hc- ,

de iiioribus eoriMii liuriiit, et de a^lalc sccuri, ul [lOi»-


gio, in secrelario basilicx pacis, el cx'tcia. Gesta
sinlad eos jaiii propria pertiiiere peccala.
liiijiis concilii ideo descripta noii sunt, quia ea, qiuc

statuta sunt in superioribus probantur inscrta.


Lt ep:scopi,vet clerici, non ordinenttir, nisiomnes »ini
ibi
[ecerinl Cliristianos.
De concilio Carlluuiinensi, iibi leiiati cpiscopi procon- XXXVI. L't episcopi, et presbyieri, etdiacnni non
sutares ad concHnim Adriimctinum destinantiir.
ordineiilur, priiisqiiaiii uniiics, qiii suiil in donio eo-
Gloriosissiniis iinpcraloribiis ArcaJio III cl lloiio-
riini, Cbristianos catbolicos fcccrinl.
rio II Augg. conss., vi cal. Julias, Cartliagine. Iii

boc concilio legali delecli snnt cpiscopi proconsula- ^ Q'«"' V"-''<'>' /"""'"'' «' ""•"'"' mixlum Hqiia. niliil in
siicriimcnlis ollerri deieal.
rcs ad coiiciliiiin Adrunieliiiuni.
XXXVII. Hl iii L-acraineiitis corporis ct sangiiiiii»
De concilio Carthaginusi, ubi muUa siint constituta.
Doiiiiiii niliil anipiius olfcratur, quaiii quod ipsc Do-
Cxsario et Attico vv. tc. conss., quiiito cal. Se-
niimis tradidil,buc est panis, elvinnm ai|iia inixtuiii :

ptenibris, Canli.igiiie in secrctario basilieiB rcstitula;,


priinilia; vcro, seu niel, et lac, quod uiio die soleiii-
cuiii Aurelius episcopus niia cum cpiscopis conse-
nissimo in inranlum inysterio soiet oflerri , (|nainvis
«lisscl , aslantibus etiain diaconibiis , alveiiicnlibus
in altari offerantur, suam lamcii habeanl propriam
quoqne Victore sene Puppianense, Tuio Migirpense,
benediclionem, ul a sacrainenlo doniinico corpoiis
Evangelo Assuritano.
et sanguinis dislinguanliir, nec amplius in priuiitiis
Allocttlio ad episcopos Attrelii Cartliaginensis epi-
icopi. otreratur t|uaiii de uvis et frumentis.

Aurelius episcopus dixit : Posl d eni prLCstiiuiam Ul clerici, vcl coiitinentes, ad virgines, vel viduas, non
concilii consediinus, ut icconlaniiiii, IVatres bealis- aceedant.

siini,et arbitrabaniiiromniuni prDvinciaruin perAfri- XXXVIII. Clerici, vel continentes, ad viduas, vel
eain legaiiones convenisse aj diein, ut dixi, pracsti- virgines , iiisi ex jussu vel perraissu episcoporum
lutam iioslri tractatus ; sed cuni sacerdotuiii nosiro- C a"' presbyleroruin iion acceJaiit ; et boc noii soli fa-

ruiii epislola Byzacenorum fuissel recitata, vel quid ciant, sed cum conclericis, vel cum bis cuiii i|uilms

niecuin iidcin qui leiiipus et dioiii concilii pirevene- episeopiis aiil preshyler jusserit, ncc ipsi episcopi

raiit, Iractasseiii, veslrae cbariliiii legeietur, lecta et presbyteri soli babeaiil accessum atl biijusinuiii

csl etiani a fratribus Uonoralo ct IJrbano, qui nobis- femiiias , sed ubi aut clerici proesentes sunt, autgra-

cum hodie coneilium parlicipaiilur, lcgalio Silifensis ves aliqui Cbrisliaiii.

provinciic dcstinata. Frater cliaui Ucginus Ecclesiic Ll princeps sacerdotum iion appelletur episcopus.

Vegei Selilanx lilleras *


ad parvilateni nicani ilatas XXXIX. Ul prima; sedis episcopus nuii appelletur

Crescenliani prima; sedis, ui ipse insiiiuai, >inniii!ia- princeps sacerdolum , aiit summiis saccrdus, ant
rum, elAurelii, coepiscoporuin noslroriiin, in i|iiibus aliquid hujusmodi , sed lanluni piima: sedis epi-

scriptis vestra mecnm charitasrecognuscilpriimisisse scopus.

eosdem, quod aut ipsi dignarenlur venire, aul ad Ul clcrici tabcrnas , nisi in peregriiiis , non inyre-
hoc concilium fuissenl ex niure destinalnii lcgalos :
diantur.

scd iioc quia miiiime factuni videtur, diu se detineri XL. Utclerici, edendi vel hibenili causa, tahernas

ilc louginquo venicntes legati Maurilani;e Siiifensis non ingrcdiantur , nisi percgriiiationis necessiiata

noii posse testanlur; et ideo, fratrcs, si vestne Cbari- D compulsi.


tati videtur, litlera fratruin nostrorum Byzaceiio- Vt a jejunis Dco sacri/icia celcbremur.

rum, sed et hreviarium, quod eidem epistoke adjuii- XLI. Ut sacraraenta altaris non nisi a jejunis ho-
xeruiit, ad bune coetum corrogatuin legantur, ut si minibus celebrentur, excepio uiio die aiiniversario,

qua forte movere cbaritatis vestroe animuni pos-


illic quo coena Domini celehratur ; nam si alii|uoruin po-
sunt, in eodem breviario qua; diligentius fuerint meridiano tcmpore defunctoruni, sive episcoporuni,
aniinadversa, in melius reformentiir. IIoc eiiiin fra- sive ca;terorum commendalio facienda est, sulis ora-
ter et coepiscopus nosler prima; sedis, vir perspectus tionibus fiat , si illi qui faciunt jara pransi inve-
inerito sua; gravilalis atque prudeiili;e , Mizoiiius niuntur.
scribens ad meam parvitatem postulavit. Si ergo pla- Ut in ecclesiis convivia minhne celebrentur.

cet, qua; tractata sunt leganlur, et singula a vestra XLII. Ut nulli episcopi, vel clerici in ecclesia con-
charitate considerentur. vcnianlur, nisi furte transeunies hospiliorum iicees-
Quod niliil de Hipponensi concilio sit emendandum. silate illic reliLiant; populi etiain ab hujusmodi cod-
XXXIV. Epigonius episcopus dixil : In hoc bre- viviis, quantum fieri poiest, prohibeantur.

• Carel pbrasis verbo, quo vox litteras regatur : forte subslituendum le^it, Edit.
:

'"°
DIONYSiUS EXIGUUS.
105
A esi, ut digncmini dare fiduciam quod, jam necessiiaie
De paniteiUibus.
ipsa cogente, liberum nobis sit
rectoreni provinc.ia;,
diirerenliam
XLIIl. Ut poeniienlibus, secunduin principum, ad-
poeuiieiilia! lenipora secundum slatuta gloriosissimorura
peccalorum, episcopi arbiuio admonitioiie sancli-
non versus illum adire, ul qui niiii
.lecernanliir, el ut prebbyler
inconsullo episcopo
veslnc acquiescere iioluit, et eraendareillicituju,
nisi absenliiE episcopi ne- tatis
reconciliei poenilenieni ,
Aurelius
auctoritate judiciaria protinus excludatur.
cessitale cogenle. Cujnscunque auleni poeuiienlis
cpiscopus dixit Servata forma disciplinK, non xsli-
crimen esl, quod univer-
:

publicnin et vulgalissimura
appeiitus, si a vestra charitaie modesle
con-
Ecclesiam commoverit, anle absidem
manus ei roabitur
sam fuerit, suo con-
ventus rccederc delractaveril, cum
imponalur. etiara auctoritalc.
templu, et contumacia , facienle
De virginibus.
Honoratus et Urbanus episcopi
judiciaria, conventus.
sacra;, cum parenlibus, a qui-
XLIV. Ut virgines dixerunl : Hoc ergo omnibus placet ? Ab universis
fucrint, episcopi vel
6us custodiel.anlur, privatK cpiscopis dictum est : Justum est, placeL
ubi epiicopus absens est, provi.leniia,
preibyteri,
habi- Quol epiicopi ordinare episcopum debeant.
gravioribnsfeminis comniendeiitur, aut simul
vagando XLIX. Honoralus et Urbanus episcopi dixerunl
taiiics iuvicem se custodianl, ne passira
B Et illuil nobis raandatum cst, ut quia proxime fra-
Ecclesiie tedanl existimalionem.
ires nostri Nuraidise duo episcopi ordinare pnesura.
respondere non possunt.
De wgrolanlibus qui pro se
pserunl pontificem , non nisi a duodecim censeatis
XLV. Ut segrolaiites qui pro se respondere non Aurelius episco-
celebrari episcoporum ordinaiiones.
eorum teslimoniura sui pe-
pnssunt, cura voluntatis
pus dixil Forma antiqua servabilur, ul non minu3
:

liculo proprio dixeriut,


baplizenlur. Ul scenicis, at- ad episco-
quain ires sufficianl, qui fueriiit destinati
csclerisque hujusmodi personis, vcl
que histrionibus, puin ordinandum. Propterea, quia in Tripoli forle,

apostaticis conver.is vel reversis.ad


Deum, gratia vel
et Arzuge interjacere videiitur barbarse genles ;
in
reconciliaiio iicm ncgetur. nam in Tripoli, ul asseritur, episcopi sunl quinque
marlyrum taiiiummodo, et possunt forte de ipso numero
De passionibus vel

legi passioiies inartyrum, cum esl enim ut


XLYi. Liceatetiam duo necessitate aliqua occupari, dinicile
nun-
annivcrsarii dies eorura celebrautur. de quolibet numero omnes possint occurrere ;

esse ecclesiasticas
De parvutis qui apad Donatistas
baptizati sunt. quid dcbet hoc ipsum impediraenlo
Nara et in hac Ecclesia, ad quam
consulamus fralres diguata
XLVIL De Donaiistis placuit ul utilitati?
et Simplicianumde sanclilas convenire, crebro ac
pene pcr
ctconsaccrdoles nostros Siriciura est vestra
baptizamur penes eosdem, iic ^ jjg„, jo„,inicani ordiiiandos
habemus ; nunquidn.im
solis infantibus qui
fecerunt judicio, cum ad Ecclesiam duodecim potero, vel decein, vel non
quod suo non frequcnter
conversi, parentum illos sed facile est mihi
Dci salubri proposilo fuerint mullo minus advocare episcopos?
promoveantur sacri altaris mi- parvilati vicinos. Quapropier
error irapedial n€ duos adjungere mea;
veslra hoc ipsum observari
nistri. cernit mocum charitas

Quibus insertis, llonoratus et Urbanus episcopi, non posse.


MauriianiaiSilifensis, dixerunt Jam ordinatorum, si de
lcati provinci* Quot addi debcant episcopi nttmero
:

vestram allegarcmus ordinando episcopo (uerit contradtctum.


dudu.n, cura apud sanciitaiem
conlemplationc, quousipie
scripia dilaii suraus ea L. Sed illud est slalucndum, ut quando ad eligcn-
posse.il de Nuraidia leguli; si qua contradictio
fraires'no.lri advenire duin episcopura convenerimus,
sunt, quilms exspectal.
mi-
quia non parvi dies tractala sunt apud m»s, non
seJ fueril ohorta, quia talia
qux nob.s man-
ullra prcelermittere, esl
uime vcnerunt, prxsumanl ad purgandum eum qni ordinandus
non oporlet; atquc supradictorum
data sunt a nostris coepiscopis tres jam, sed postuletur ad numerum
nostrara libe.iler admiU.te.
suggeslionem cui ordinandus est
iaeo. fralres, unus vel duo, et in eadcm plebe
Nicxni liaclaius audivimus; vcrura est contradicenlium. Po-
De Ode enim discutianlur primo personx
post prandium, ul a jejums, D quae objiciuntur perlracientur
et
de sacrificiis inhibendis stremo etiam illa ;

et nunc furaa- demura


sicut dignum esl. offeranlur, ct tunc, purgatus fuerit in conspeclu publico, ita
cum
lum csl. ordinetur. Si hoc vestne sanclitatis animo con-
cum
reordinationibus, vel iransia vcstne dignalionis responsione. Ab
De rebapiizationibus et cordat, roboretur
tionibus episcoporum. universis episcopis diclum est Satis placet. :

mandalura nobis,
XLVni. Ulud aulem suggerinms (Jt de Eccleiia Carlhaginis dies
Paschm nuntieiur.
slatu-
Capuensi plenaria synodo videtur dixerunt Quo-
quod eliam in
LI.Honoratus el Urbanus episcopi :

lum,utnonliceatUerirebaplizationes,reordmat.oncs, omnia tractata noscun-


niam de commoniiorio nostro
Nam Crescomus \ iHa-
vel tr.inslationes episcoporum. de die Pascha; nobis esse manda-
lur, addimus eliam
derelicU, Tuburacn-
nhtRensis cpiscopus, plebe sua lura, ut de Ecclesia semper Carihaginensi, sicuti as-
usqv.e hodie commonUus,
6em invasil Ecclesiam, et
non sub anguslo temporisspai.o.
solet mstruaraur, el
relinquere eamde.n,
secnndum quod stal.Uurafuerai,
episcopus dixit :Si sanctilaii vestr* v.de-
Aurclius
Adversus istum
quam i..vaseral, plebera, contempsil. spopondisse jam dudum memmi

audivi- tur, quoniam nos


qax pronuiitiata fuerani confnraata qu.dem ut singulis qu.busque
annis ad traclandum con-
mandatum n,,.'^
mus scd pelimus, secundum quod
nobis
;
:, :

in7 CODEX CANONLM ECCLESIASTICOP.LM. m


vt'iK;iimis, ct nim vencrimus iii iimiiii, luiic diviilga- A |i:ilibus (allieilris rcmovcantur. Oporlct cnim, iit qui
Lilur saiictus Pasclia; ilics pcr legalos nui aitfiierinl universis fralribus, ac tolo coiiciliu inlia'scril, non
coiicilio. Honoratus et Urbanus cpiscopi dixerunt solum suam inlegro jure, sed et diocccses possideat.
Nunc dc praiseiili enclu pctiimis, ut lilleris provin- At vero, (|ui siliiiiict pulant plcbes snflii ere, fratcrna
ciain noslram ilc liac die iiirumiare Jigncniini. Au- dilcclione (onlcnipta, non l;intum diiKccses aiiiitlant,
relius episcopus dixit : Ita llat necesse est. scd, ul dixi, ctiaiii propri s publii a carcaiit auctori-

De visilandis proviiiciis.
lale, iit rcbellos Iloiioralus ct Lrbanus episcopi dixc-
ruiit : Suinnia provisio sanctitalis tuic culixsit nien-
LIL lluiioratus ct Urbanus episoupi dixerunt : Et
tibiis siiigiilurum, ct puto, oinnium rcsponsione ea
illud nubis verbo nianilatum est, ut qiiia coiistitutum
qii;c proseqiii digiiatus es, loboranila. Lniversi cpi-
est in concilio llippoiiciisi singulas debere provin-
scopi dixcrunl : Placet, placel.
clas lcmpore concilii visitandas esse, digncniiiii

etiani, quodhocanno sccundum urdinem distulistis, l'/ aiienus clericus minime suscipiatur ab alio.

vel alio aiiiio .Maurilaniam pruviiiciam visitare. Au- LIV. Epigonius episcopus dixit : In raultis conci-

relius episcopus dixit : Tunc de proviiicia Maurila- liis hoc statulum est, etiam nunc boc confirmatuin
iiia, projiterea quod in liiiibus Afiic;c posita sit, nibil esl a vestra prudentia, beatissimi fratrcs, ut cleri-

staiuiiiius, siqiiidem viciiuc sunt barbarico ; sed pra,"-


^ ''iin alienum nullus sibi praeripiat episcopus prseter

stct Deus ut, ex abundanli non poUiccnles, veiiire


ejus arbitrium, cujus fucrit clericus. Dico autem Ju-
pofsinius ad vestrim provinciani. Cogiiare eniin de- lianum, qui ingratus est Dei benellciis per meain par-
bctis, fratres, quia hoc sibi, et Tripoliiani, et Arzu- vitalcm in se collatis , ila temerarium et audacem
gitani Iratres poterant exigere, si ratio pateretur. exslitisse, ul eum qui a me baptizatus est, cum esset
puer egeiitissimus, mihi ab eodem coinmeiidalus,
l/ dicecesM, nisi ex consensu episcopi proprii, episco-
pum non accipianl. cumqiie multis annis a me aleretur atque incresce-

Llll. Epigoniiis episcopus dixit : Multis conciliis


ret, hiinc, ut dixi, baptizatum esse in Ecclesia mea,
per manuni parviiatis mea; constat idem in dicccesi
hoc statulum a ciBtu sacerdotali est, ut plebes qux :

Mappaliensi lecior esse ccBperai, imo annis fernie


in dioecesibus ab episcopis retinentur, quaj episco-
duobus legerai, nescio quo coDlemptu burailitaiia
pos iiunquam habucrunt, non nisi cum volunlate
mea;, idem Juliaiuis eum arripuit, quem dicil quasi
ejus episcopi, a quo tenenlur, proprios accipiaiit
reclores, id est, episcopos. At vero quia nonnulli,
proprium civeni sui loci Yazarilani, me incunsulio
usurpare, nam el diaconum illum ordinavlt : lioc si
dominatu quodain adepto , communionein fralrum
liceat, paicat ha;c liceiilia nobis, beatissimi fratrcs,
abhorrent, vel certe, cnm depravali fucint, quasi in
C si miniis, tam impudens cohibeaiur, ne se misceal
quadam arce tyrannica sibi dominatum vindicant
communioni cujusquam. Numiiiius epi^copus dixil
quod plerique tumidi, aique stolidi, adversum epi-
Si non postulata neque consulla tua dignatioiie id
scopum suas cervices crigunt presbyteri, vel convi-
videtur fecisse Julianus, judicamus omiies inique fa-
viis sibi couciiiiiantes plebeni, vel ceiie peisuasu
clum, atque indigne. Quapropier nisi idem Julianus
maligno, ul illicilo favore eosdem velint sibi collocare

Tcctores quod quidem insigne mentis tux tenemus


correxerii errorem suum, et cum satisfactione eum-
;

dera clericuni, quem fuerat ausus ordinare, revoca-


volum, frater religiose Aureli, qui ha;c ssepe oppres-

^sti, non curando tales peiitores


verit mx plebi, conlra slalula concilii faciens, coii-
; sed propler eo-
tuniaciiC sua; separatus a nubis, excipiei judiciuni.
runi malos cogita;us, et prave concinnala coasilia
Epigonius episcopus dixit : JEiAie pater, et ipsa pro-
huc dico, noii debere recioreiu accipere eaiu plebeni,
niotione antiquissimus, vir laudabilis, fraler et cnl-
qiiae in dicecesi semper subjacuit, iiec unquam pro-
lega nostcr Yictor vull hanc petitionem generalen)
.piium episcopum habuit. Quapropter si universo san-
omnibus efQci.
clissimo ceeiui placet hoc, quod prosecutus sum,
L't Carlhaginensi episcopo unde voluerit clericutn
.conlirmetur. Aurelius episcopus dixit : Fratris et con-
liceat ordinare.
{Sacerdoiis nostri prosecutioni non obsisto sed hoc
:

[j
LV. Aurelius episcopus dixit : Sermonem raeuni
jne el fecisse et factiirura esse prolitcor circa eos
admittite, fralres. Contingii nonnunquam, ut postu-
^ane, qui fuerint concordes, non solum circa Eccle-
leniur ab Ecclcsiis, quai pncposilis egent, vel prc-
siam Carlhaginensem, sed circa onine sacerdolale
sbyteris, vel episcopis : et tamen niemor statiiioruin
consortium. Sunt enim plerique conspirantes cum id seqnor, ut conveniam episcopum ejus, aique ei
plebibus propriis, quas decipiunt, ut dictiim cst, inculcem, quod ejus clcricus a qualibci Ecclesia
earum scalpenies aures, blandi ad seducendnm, vi- postuletur : sed forte in hodiemo non reluctali sunt,
tiosae vita- homines, vel cerle inflati, et ab hoc con- nequando coniingat
el iit reluctentur, cum fuerint a
sorlio separaii, qui putant propri« plebi incubandura,
me in hac eausa postulati, quein seiiis multaruin Ec-
et nonnunquam convenii ad concilium venire detre- clesiarum, et ordinandorum cnraiii sustiiicre. Justuni
ctanl, sua farle ne prodantur flagilia metuenles. esi ergo, ut quemlibet consacerdotum conveniam
Dico, si hos non tanium diirceses non
placet, circa cura duobus e consorlio noslro, vel tribus testibus.
esse servandas, verura et de propria Ecclesia quje
, Sin vero indevotus exstii«rit, quid censet charilas
faverit, omnimodo adnitendum, ut eliam
illis iiiale
vestra faciendura ? Ego enim cuiictaruin Ecclesiirum,
auctoritate publiea rejicianlur, atquo ab ipsis priiici-
dignationc Dci, ul scitis, fratres,scllieitudinem susti-
:

m DWNVSIllS EXIGULS. !:rO

neo. NaiiiiJius epiicopui dixii : Fuit semper linDC li- ^ Canhaginc, piacuit iit buIIus episeoporum navii^-cl
ceiiiia hiiic sedi, ut uiule vcllel, et Je cujus nomiiie sine forniala pi imalis. Gesta in autheiiticis, qui (lu.e-
fuisset coiiveiitus, |iro desiJerio cujusque Ecclesi;c rct, iiiveiiiet.

oidinare episcoiiuiii. Epigonius cpiscopus di\il : Bo- iJe coitcilio islo legati ad imperatorem in(ra scripii
iiitas sequcslrat possibilil;iteni, iniiius eiiiiii prxsu- liiriyiintiir episcopi.
niis, Iraler, cuiu le boiium ei cleinenlem omnibus Post consulatum gloriosissimi imperatoris lloiio-
priebes ; lialics cnim boc in arbitrio, seJ longe est rii Augusli IV et Eutychiani v. c, quinto cal.M.iias,
ut salisfiat persona! uuiuscujuMiue opiscopi iii prima Cartliagine, in secietario basilica; restitutE. In lioc
tanlninmodo convcntione. Si autem quod licet huic concilio legationem susceperunl Epigonius el Vin-
sedi vindicanJuiii sibi lucrit arbitratus, necesse habes cenlius episcopi ul pro
, confugieniibus aJ eccle-
lu ou.iies Ecclesias lulcire, unJe tibi non potestateni siani, quocunque reatu involutis, legein de glorio-
dainiis, sed tux assignamus, ul liceat voluiua i l\3X,
sissiiiiis prineipibus inereantur, iie quis eos audeat
ct seinper tenere quem voles, ut prapositos plebi- abstraheie.
bus vel Ecclesiis non constiluas, qui postulati fuc-
Iii Itoc concilio legalio~destinatiir ad Romunum et ile-
rint, et uude volueris. Posthumianus episcopus Ji.vit
episcopos, de piirvulis qui apud lia-re-
diotiiiieiisein
Deiiidc, qui unum habuerit, iiunquij Jcbet illi unus g ticos buptiiati sunl, el ad imperatorein de idolorum
'
reliquiis aujerendis, el de aliis rebus fiuamplurimis.
presbytcr auferri ? Aurelius episcopus divii : SeJ
episcopus unus esse potest, per quem Jignalione Posl coiisulatum Fl. Stiliconis v. c, xiv cal. Ju-
divina presbyteri inulti conslilui possiiii, unus au- lias, Carlhagine, in secrctario hasilicse restiiutae.
tem episcopus difficile invenitur constituendiis. Qua- Cum Aurelius cpiscopus una cuni coepiscopis suis
propler si necessariuni episcopatui quis liabucrit consedissei, astantibus diaconis, Aurelius episcopus
presbylerum, el uuuni, ut dixisli, fiater, babiierit, rfixil : Efclesiarum Dei per Africam consiitutaruni
etiain ipsum ad promotioneui Jare deliebit. Posthii- iiecessitaies inecuin oplime novit charitas vcslra,
inianus episcopus Jixil : Ergo si liabet alius abundan- sanctissimi fralrcs, et quoniam prKstitil Dominus,
tes clericos, debet mihi alia plebs subvenire ? Aure- ul ex aliqua |iartc sancli coetus vesiri esset congre-
lius episcopus dixil : Sane, quando tu Ecclesiie allcri gata prcesentia, vidctur inihi ut has easdem neces-
subveneris, persuadehiiur illi qni iJines habct cle- sitates, (luas pro sollicitudine noslra inJagare potui-
ricos, ulunuin lihi ordinandum largialur. inus, in iiieJium proferamus, quas cuin approhaverit
Vl episcopi qui in dixcesibus fueriiit ordinati diccct-
vestra si^iceritas, sit consequens, eligenJuin esso
sim sibi nullain vindicent. uiium a iiostro numero consacerdotem, qui auxilianlc
LVI. Ilonoratus ei Urhanus episcopi dixerunt : Q Domino, et orationibus vcstris, et lias ipsas necessi-
Audivinuis constilutum ut diceceses noii mereantur lates suscipere possil, et gnavitcr peragenJas iin-

episcopos accipere, nisi consensu ejus suh quo Inc- plere, perrecturus aj transmarinas Ilalise paries, ut

rant conslitutae : sed iii provincia nostra cura aliqui tain sanciis frairibus et consacerdolibus nostiis, ve-
forte in dioecesi, concedente eo episcopo, in cujus nerabili sancto frairi Anastasio , sedis aposlolica!
potestate fuerant constiluti, or.linali suiit episcopi, episcopo, qiiam etiain sancto fratri Venerio sacerdoti
etiam dioeceses sibi viiidicanl, hoc et corrigi cliari- Mediolanensis Ecclesi.ic, necessiialem ipsam, ac do-
latis vesir.T judicio, el inhibcri de caitero debet. Epi- lorem aique iiiopiam nostrain valeat inlimarc. Ex
gonius episcopus dixit : Singulis episcopis servaium his enim sedibus hoc fuerat jirobibituin quod nove- ,

esl quod decebat , ut ex inassa Jicecesium nulla riin, comniuni periculo providenJum masime quia ,

carperetur ut proprium episcdpum habuisset, nisi lauta inJigenlia clcricorum est, mullicque Ecclesiae
ipse consensuni aJhibuisset concedenJi. Sufficiat ila deseriai sunt, ut ne unum qiiiJcm Jiaconura vel
eniin, si concesserit, iit eaJem Jioccesis permissa, illilcratum habere reperianiur. Nam de caMeris su-
proprinm laiitum episcopum habe.U , caileras sibi periorihus graJibiis et olliciis taceiulum arhilror,
non vindicent difficeses, quia exempta de fasce inul- qiiia, ut dixi, si minislerium diacoiii facile iion invc-
tarum sola meriiit honorem episcopatiis suscipere. t^ nitur, niulio magis stiperiorum honorum inveniri non
Aurelius episcopusdixit: Non duhito charitati vestrjc posse ccrtissimum est. Et quoiiJianos planctus Ji-

oinnium placere euin qui in dioecesi, concedente epi- vcrsarum pcne cmortuarum plebium jani non susli-
scopo, qui malricem tenuit, solam eamJem retinere nemus : quibus iiisi fuerit aliquando subvcnlum, gra-
plebem iu qua fuerat orJinatus. Quoniam igiiur vis nohis et incxcusabilis innumcrahilium aiiimarum
universa arbitror fuisse traciala, si oninia cum animo percnnlitiin causa apuJ Dcum mansura est.

vestro convencruiu, sermoiie vcstio cuncta roboratc. L't parvuli upud Donalistns baptiznti in calliolicii
Universi episcopi Jixerunt : Omnibus iiobis ba;c pla- Lcclesiu ctcrici ordineulur.
cuerunt, et Iixc iioslra subscriptione firmavimus, et LVII. UnJe quoiiiam superiori concilio siaiutum
subscripserunt. Aurelius episcopus Ecclesi;c Cartha- csse mecnm recugnoicit unanimitas vcslra, ut hi qiii

giiiensis buic Jecrelo consensi, ct pneleclo suhscri- apiij Don;itislas parvuli hapli/.ati sunl, nonJuin sciie
psi. Similiter et ca;teri episcopi suhscripscrunt. valentes erroris coruin iiiteritum, et postcaquani ad

/;i lioc conciito statutum episcopi sinc formula


est ut
Klatem rationis capaceni perveneruiit, agnila vcritate,

non naviyent. falsitatem eorunj ahhorreiites, ad Ecclesiam Dei ca-


Ci'iaiio ct Atlico vv. cc. coiii:., scxlo cal. Julias, Iholicaiii per iinivcisuiu niundum dinusam orJiiic
, ,
:,

201 CODEX CANONllM ECCLESIASTICOKLM. :o2

aiitiqiio, per nianus iiiipusilioncin rcccpli simt, lic- A De paganorum coHviviit auferendii.

lierc l:ili!ui5 sirscipiciulnin iminiis clcriraliis noii iin- I.X. Illud ctiam pctciiduni, ut qutc conlra pric-

pedirc noincn eiroris : cuni vcrain Ecclcsiain illoruin i:cpta divina convivia inullis iii locis exeicciitiu, quas

piilareriiit ad fidcin acccdcndo, ct ibi Christo crcdi- ab errorc gcntili attracta suiit, ita ul nunc a pajjM-

derini, et Tiinitaiis sccranicnla pcrccpcrint, qiix iiis Cliristiani ad li;cc celebraiula cogantur : cx qua
omnia vcra, ct saiicla alquc diviiia esse < crli^siniiim re leinporibus Cliristianorum iinpcratorum pcr6e-
esl, cl in liis <)!iiiicn) aniiiia; speiiudiislituiani. Quan- ciitio altcra licri occulte viJeatur : velari talla jii-

qiiam cl iKcrciicoruin pixsuinpta aiidacia, veritalis licanl, ct de civitalibus, et dc possessionibus inipo-


iionijic palliuta, iioic tradcre audcal, qiix quoiiiani silani poeiiam '
proliiberi : maxinie cum eiiam iii na-

siiiiplicia siiiit, ut prxinonct bcalus Ap'istulus di- talibus inaitjTiim per nonnullas civitaies, ct in ipsis

cciido, I UiiiisDcus, una fldcs, uiinni baplisnia, > ct ilc- locis sacris talia comraiitere non reformidcnt. Quibus
lari niiii lici'al, quod sciiiel darc oporlet, anallicina- dicbus ctiam; qiiod pudoris est diccic, sultatiuiies
ti;.alo noinine c;:-oiis recipiaiitur pcr niaiius iniposi- sctleralissinias pcr vicos atque plaleas excrceiil

lioneni in unain Ecclesiani, coliinibani, ut dicluin c&l, ut matronalis lionor, el innunicrabilium rcmiiiaruni

ct nnain inatrcin onmium Cbi i:>tiaiioruiii, ubi omiiia piidor, devote vcnienlium ad sacrarissiinum dicin, iii-

illa sacraniciila salubrilcr, ct xtenia, ct vilalitcr ac- B J"''"* lascivientibus appeUtur :


ul etiam ipsius

cipiunlur : qiiic perscvcraiiiiLus in li.crc;>i niagnam sanclx religionis pcne fugialur accessus.
dainnationis irocnum coiiquirunl, ut quod eis in ve- De spectucntis, ul die dominivo, vet cwteris sanclorvm
lesliritutibus niinime cclcbrenlur.
rilatc ad ailcrnaiu vilain coiiscqueudam csscl lumir
LXI. ISec non et iliuJ pcleniluin, ui spectacubi
iiosius, hoc in crrore sit teuebrosius atque ilamiio-
tbcairorum ca;terorun:que ludorum dic dominica
sius. Qiiod fugienles nonnulli, ct uialris Ecclcjia!
vcl cx'teris religionis Chriitian;c diebus celcberriniis
calbolic;e ubcra cognoscentes, qui illa oni;;ia saiicla
amoveantur, niaxime quia sancii Pascha; ociavarum
uiysteria aniore veritatis crediderunt, atque pcrcepe-
die populi ad circum magis, quain ad ccclcsiaiii
runt, qiiibus sacramentorum rebus cum vita: bonse
coiiveniur.t, deberi Iransferri devotionis eoruin dies
prnbitas accesseiit, sine dubio ad onicinm clericatus
si quando occurrcrint, ncc oportcre cliani quem-
i:iles cssc applicandos, ei iiiaxime in lania rcruin
qu.iin Cbristianorum cogi aJ Iutcc speclacula :

i:ecc5iit.iie, nuUus est qtii non concedat. Quanquam


inaxiinc, quia in bis exercendis, qu;c coiitra prx-
noiiiuilli ejusdem sect;c clcrici cum plcbibus, alque
cepta Dei sunl, nulla pcrseculionis neccs itas a qiio-
lioiioribus suis ad nos iransire desidcrent : qui ainore
quam adbibenda esl : sed, uti oporlel, borao libera
boiioris aut pcrsuadeni ad vitaiu, aut reliuent adsa-
volunlate siibsistat sibi divinitus concessa. Corpora-
liitcm. Sed boc inajori fralruni supiadictorum con- q
dimiitendum censco torum enim maxinie periculum consideraudum esl,
(i<!erationi : ut prudenliori suo
qui contra pr;ccepta Dei, magno tcrrore cogunlur ad
consilio nostrx suggestionis sermonem cuin perpen-
speclacula convenire.
derint, quij de bac le eis placeat, nos informare
De ctericis damnctis.
digneiitur. Tantum de bis, qui inlantes baplizati
LXII. Et illud petendum, ut statuere digncntiir
suiit, satugiiuus, ut iiostra?, si placct, iu iisdem ordi-
iiandis consentiant voluntati. Oinnia crgo, qua;
ut si quis cujuslibet bonoris dericus judicio cpi^co-
supe-
rius comprchendimus, apud sanctos episcopos agenda porum quociinque crimine fiierit dainiiatus, noii li-

csse mecum bonorabilis fraiernitas vestra perpcndai.


ceal eum sive ab Ecclesiis, quibus pra^fuit, sive a

De idotorum quolibet homine dcfensari, inierposita pociia damni


reliquiis , vel lcmjilis ab imperaloribxa
abolendis. pecuiii;e, aique honoris, quo nec xlatcm, ncc sexuiii
LVllI. Instant eiiani alia: necessilates a religiosis excusandum csse pnrcipiaiit.

imperaloribus postulanda; : ut reliquias idoloruni De histriontbus Clirislianis (actis.

per onincni Africam juheant penitus arapulari : nain LXIII. Et de his etiam petendum : ut si quis ex qua-
plCrisque in locis niaritimis, aique possessionibus libet ludicraarte ad christianitalis gratiain veiiirc vo-
diversis, adhuc erroiis istius iniquitas viget : utpni;- luerit, ac liber ab iila macula permanere , non eum
D quoquain iterum ad eadein cxercenda reduci
cipiantur ct ipsa deleri, et leinpla eorum, qux in liceat a
;igris, vcl iii lucis abditis constituta, nullo ornamento vel cogi.
buiit, jubeanlur omnimodo deslrui. De manumissionibus in ecctesia celebrandis, ah

Ct de judicii imperatore poscendum.


ctcrici cognilione non coganlur in
stti

pitbllco dicere leslimonium. L.XIV. De manumissionibus sane in ecclesia di-

LIX. Pctendum etiani , ul staluere dignenlur : ul cemlis , si id nnslri consaccrdotes per Italiam facere
si furle in Ecclesia quamlibetcausain jure apostolico leperiunlur, nostrse cliam erit liduci;ii islorum ordi-
Ecclesiis imposilo agere voluerint, et fortasse deci- nem consequi : dala plane liccntia mlsso legato, ut
sio clcricorum uni parti displicucrit , noii liceat cle- qu;ccuiiquc digna fide pro statu Ecclesix, et saliile
ricuiii in judicium ad testimoiiium devocari eum ^animarum agcre potucrit, nos laudabililer in coii-
qui cogiiitur, vel pr;esens fail ; ut nulla ad tesli- speclu Domini acccpturos. Qu;e omnia, si sanctilali
nionium dice:idum ecclesiasiici cujuslibet pei-soiia vcstix placent, ciicite : ulctmeamsuggeslionerara-
pulsetur. lain esse vobis advcrtanl, ct nostram omnium con-
Legend^im videtur iniposiia poena, in ablativo casu. Eiut
Path L. LXVil.
203 DIONYSIIJS EXIGUUS 201
sensionem sincentas eoru.ii libeiilcr accipial. Ab A palis auetorilas comrauniri in civitatibus potest, id
universis episcopis dicluiu esl : Oiiniibus placciil esl ut juJiciaria potestate aique diligentia ex Dde
ha;c, qu.-c iiijuiicia suiit perageiuUi, et prudeiiter a Cbristiana, qiiid gestum sit in omnibus locis, in qui-
lua sauclitate eiiarrala. bus Maxiniiaiiislie basilicas obtinuerunt, qui ab cis
Dj: Eciiddo dumnalo Cfnscopo. schisma fecerunl iiiquirant, et gestis publicis, prop-
LX.V. Aurelius episcopus disii : Equitii etiani, tcr lirniam notiiiani omnibus iieccssariam, lacianl
otim inerito suo episcopali senientia damnati, non iiducrere.
arbitror prxtereuiidam cs.se lcgatioiiis causam : ut si Ul clerki Donalistarum in Ecclcsia cailwlicu

forte eiiiu in iUis parlibus repci'eiit, sit eidcin fratri suscipianlnr in clero.

nosiro cur;c pro Ecclesia; stalii iiuotl oportucril, vcl LXVllI. Deindc placuit, ut litteiM miliaiitur ad

ubi licueril, adversus eum peragcre. Ab universis fiatrcs et cocpiseopos nostros ct maxinie ad sedcm
cpiscopis dictum est : Multuin placel et isla prose- apostolicam, in qua pr;csidet niemoralus venerabilis

cutio : maxime cum olim damnatus sit Equiiius, et frater ct collega uoster Anastasius, quo noverit lia-

ejus iinpuJens inquietuilo pro slatu et salule Eccle- bere Africam niagnam neccssitatein, propier Eccle-

s,iLe niagis magisque ubique rcpellenJa. El subscri- siaepacem, et uiilitalem : ut ex ipsis Donatistis qui-

pserunl. Aurclius episcopusEcclesia; Cartbagincnsis, p cunque dcrici corrccio consilio ad calholicam uiii-

huic decrcto consensi, et pnclecto subscripsi : simi taicni transire voluerint, secundum uniiiscujusque
liter et caiteri episcopi suljscripserunt. episcopi caiholici voluntatem atque consilium, qui

In hoc concilio iuiercc legunUir Anaslasii Romani iii eodemloco g.ibernit Etclesiam, si Iioc paci Cliri-
Poniificis, de Donalislis calliulicos episcopos ndmo- 8t'.ina! prodcsse visumfueril, in suis honoribus sus-
nentis. ci)iiaiitur, sicnt prioribus ejiisdcm divisionis tenipo-
Vincentio et Fravilo vv. cc. conss. iJus Septcm- ribu^ factum esse niai.ifeslum est. QuoJ multaruin,
bris, Carihagine in secretario basilicic reslituUc, cum et peiie omnium Africanarum Ecclcsiarum, quibus
in concilio congregati in Ecclesia Carthagineiisi cun- talis crror exortus est, cxempla leslantur : non nl
scdissemus ex Africanis omnibus provinciis episcopi, concilium, quod in iransmarinis parlibus de hac rc
id esl Aurclius ejusJem sedis episcopus cum collegis factum esl, dissolvatur, sed ut illud maiieat circa
suis,quos corum subscriptio nianifcslat : recilatis
eos, qui sic transire ad catholicani volunt, ut nulla
epistolis beatissimi fratris et consacerdotis nostri per eos unitatis compensatio procurctur. Per qims
Anastasii, Ecclesix Romanx episcopi, quibus nos pa-
aulem vel omni niodo perlici, vel adjuvari manifc-
lcrna; et fratcnKC charitatis sollicituJiue ac since-
fraternarum animarum Im ris calholica uiiilas in
slis
rilate adhortatiis est ut dc hxrelicoruai et schis- degunl, visa fucril, non cis obsit
p locis in quilnis
nialicoruni Duualislarum insiJiis, et iiiiprobitalihus, '
qnod contra honores eoruin, quamvis snlus nulli iii-

quibus Alricaiiam Ecclesiam caiholicam graviier


terclusa sil, in transmarino concilio statutum csl; id
vexaiit,nuUo moJo dissimulcmiis; gratias agiinus est ut ordinati in partc Doiiali, si ad caiholicam
Domiiio nostro, quod illi opiimo ac sancto aiilisiiii correcli transirc vohieriiit, non suscipianlnr in bo-
Kuo tam piain curain pro meiiibris Chiijli, qiiamvis norihus siiis secuiiduni Iransmarinuni concilium ; sed
in diversilale terraruiii , scj in uiia comiiage cor|)0- cxceptis his, per quos catholic;c uniiali consulitur.
ris constitutis, inspirare dignaius est. Ul lcgatio ad Donalislas componenda; pacis grnlia
Ut cum Donatislis tenius agatur. dirigaliir.

LXVL Deinde pcrlract;itis et considcralis omiii- LXIX. Deinde placuil, ul his pcractis legali etiam
bus, qu;e ulilitati Eeclesia; coiiveiiire viJcbantiir, aii- prxdicandoc pacis atqueuniiaiis',sincqiiasalus Cliri-

nueiile atijue adiiionciiie spiritu Dci, cligiinus cum stiana nou potcst oblincri, e nunieio noslro aJ ipso-

. inemoratis liominibus, quamvis de doniiniei corporis rum Donalistaruiii, sive quos babeiil episcopos, sive
unitate inquicta disscnsionc prajcisis, leniter et pa- ad plcbcs mitlanlur, pcr quos omnibus in notiliam

cilice agere : ut qiiantnm in nobis est, omnihus qui perferatur, quain nihil habeant quod adversus Ec-
eorum communione ct societale irretiti sunt, per clesiam calliolicam jusle possint dicere: niaxinic, ul

iiniversas provincias Africanas penilus innolescat, maiiifestum liat omnilms, per gesla eliam municipa
quam miserabili errore devincti sunt ; ne forte, si- !ia, propier documentorum firmitalcm, quid ipsi de
rut dieit .\poslolus, nobis in niansuetudine corripien- Maximianislis schismaticis suis egerinl : ubi eis divi-

tibus diversa senticntes , det illis Deus paMiiien- iiiius dcmoiistralur, si atlendere velint, lam iniquc

tiam ad cognoscendam verilalcm , ct resipiscaiit lunc illos ab Ecclesi;c unilalc pra-cisos, quain iiiiquc

(le diaboli laqueis, captivati ab ipso in ipsius volun- nuiic claniant a se Maximianistas schisma fecisse, ex

laicin. quorum lanien numero quos jam plcuarii concilii siii

De lilterismitlendis judicibus, ut ca qua: inler Dona- auciorilate damnaveranl, in suis honoribus denuo re-
tistas et M
aximianislas acta sunl, inuolcscant. ccperuiil, baptismuin qucm damnali et exclusi de-
LXVIl. Itaquc ]Jaeuit, ut ex coiicilio noslro lil- dcranl, acceptaverunt : iit vidcant, qiiam stullo corJc
teraj darcntur ;td juJices Africanos, a quibus Iioc rc istant paci Ecclesi;c tolo orbc diffus;B , cum isla
peti congruum viJerelur, ul in hoc aJjuvenl cominu- faciant pro parte Donati, neque se isiorum, quos
iicm inatrem Ecclesiam catholicam , in quo episco- ita rcceperunt, communioiio, propler iiituitum pa-

* AdJendum videtur gralia vcl causa, in ablalivo casu. Edit,


:

?,0,'i CODEX CANONUM ECCLESIASTICOKU.M. 2W


i'is, conluiiiiiuiri dioniil, cl iv)i i-uiidciiiiicni, iJ cst \ versis cpiscopis vel du;i', vel trcs liirnix flaiit, ac ilc

Lcclo^iain catliulicain, ctiain iii cxtvcinis lcrrnniin singiilis tmniis \i(issim, quot(|uol clecli fuerint, ad
|iai'libus coiibtiiutaiii, pcr curuin coimnuiiioncin Jn- diem concilii iiislaniissiinc occurrant. Quud si noii
qiiiuQlaai, quus lunc accuianlcs convinccrc ncriui- potuerint occurrero, cxcusaliones suas iii tractatorla
vc. uiil. conscribant, vcl si post advciitum lractalori;e ali-

Q:ii clciici ab u.ioribiis debciiiil abstiiwri'. i|u;i' iicccssilatcs rcpciile fursitaii ort;e fucriiit , nisi
LXX. Pr.vterea, cum ile qiiuniiinlaiii clericoriim, ralioiiciii iiijpi.diiiiciai sui apiid suum iiiim;ilcni red-
quanivis crga u.xores pruprias, iiicoiiiiiiciilia leroric- dideiiiil, l*-(ciesi;c su;u comniunioiie dcbcre cssc coii-
tur : placuit, episcopos, ct presbylcros, ct diaconos tcnlos.
sccuiiduiu priora statuta eliain ab uxoribus coiiti- De Crescoiiio.

ncre quod nisi fccerinl, ab ccclcsiastico removeaii- LXXVIl. De Cicscoiiio Villa-llegcnsi hoc oini)ibu>
;

lur oflicio. Ca>!eros aulem clericos ad boc non visuiii cst, ul hinc quoque priinali Nuiiiidi;c iiiliinc-
coi^i,

scl secunduin uuiiiscujusque Lcclesi;e consuetudiiiein lur, quo cognoscat memoraluin Crcscoiiium scriptis

observari dcbere. suis convcnienduni cssc, ut proxiino uiiiversali Afri-

De liis qui plebes proprias dereliiiqviiiit. cano concilio suara prscscnliam non differal cxhibc-
LXXI. lUirsum placuit, ut ncmini ''^ 1"'''' *' ^''^"'''' conlcinpscril, in se cognoscat
sii facullas, b '

reliria principali cathcdia, ad aliqiiain Lcclcsiam in senlenliam promulgaiidani.


dioecesi constitutain sc coulcrrc, vel in rc propria De licclesia Hipponensium Diarelorum.
diutius, quaiu oporlct, constitulum, curain, vel frc- LXXVIII. Riirsum placuit, ut quoniam Hipponen-
quciitatiunein proprix catlicdra: negligcre. siiim ni;iretoTum Ecclcsia! dcstilulio non cst diuiiii';

De infanlibiis baplizundis, qiioties diibitutHr iHrum


iicgligciula, ci Ecclcsia; ibi ab Iiis rciincnlur, qui
(uerint baplizali. Equltii fiiciiiorosam commuiiioncm dcclinaverunl,
LXXIL lleiu plaeuil dc iiifantibus, quolies non in- inissis ex pixsciiti coiicilio epiicopis, Rcgino, Aly-
venlunlur certissiiui testes qui eos baptizatos esse pio, Augusliiio, Materno, Theasio, Evodio, Placiaiio,

sine dubilaiione lciteniur, iieque ipsjsurft per a:ta- Urbano, Valerio, Ambivio, Forlunalo, Quodvull-
teiii de iraditis sibi sacramenlis idonei rcspoiidere, deo, Honoralo, Januario, Apto, Honoraio, Ampelio,
ubsque ullo scrupulo eos csse baptizandos, iie isla Victoriano, Evaiige!o,ct Rogaliano ; convenlis cl
ircpidauo eos faciat sacramenioium purgalionc pri- correciis liis, qui culpabili pcrtinacia fugain ejusdem

vari. Hinc enim legati Maurorum, fralres nosiri, Equilii exspcclandam pulabant, cum omnium voto
consuiuerunt ,
quia luullos tales a barbaris redi- eis episcopus ordinetur. Si aulem illi pacem conside-
muiit. _ rare nolueiiiil, nou iinpediant in eligendo ad ordi-

Diem Pascliw, die concitii nuntiandiim. naiidum pr:cposito utilitatem tanto teuipore Ecclesia;
LXXllI. Item placuii, ut dics veneiabilis Pasciia; dcslilutie.

formatarum subscriplioiic oiuuibus inlimelur, dies De clericis qui intra aiinum causamsuam agere non
proeuraverint.
veroconcilii idem servetur, qiii in Hipponensi conci-
LXXIX. Rursus conslitutum est, ut quoties clericis
lio constitutus esl, id csl x cal. Septembris. Et scri-
conviciis et confcssis in aliquo criniine, vel propicr
beiidum ad singularum quarumque provinciarum
eoruni, quorum verccundia; parcitur, vcl propier Ec-
priin;Ues, ul quanJo apud se concilium coiigregant,
clesiie opprolriuni.autinsoleniem iusultaiionem ha;-
isluin dicin non iinpediani.
rciicorum alque gentilium, si forie causa; su;c adesse
Ne inlerventor episcopus culhedrnm ', ubi inlcrveutor
esi, sedeat. volucrinl, el innoceiiiiam suam asserere, intra aa-

LXXIV. Ilem constilulum esl, ul nuUi interccssoii num excoinmunicalionis hoc faciant : si vero intra

licitum sit calhedrain cui intercessor datus csl, qui- annum causam suam purgare coniempserinl, nuUa

buslibet populorum studiis vei seditionibus retinerc eorum vox poslea penitus audiatur.

sed dare operam, ui iiiira annuiu eisdein cpiscopuin Vt de alieiio monasterio susceptos, nec prwpositos mo-
provideat ; quod si neglexerit , auno exeiupio inter- naslerii, ncc clerieos liceul ordinare.

vcn:or alius iribuatur.


'^ XXC. Item placuil, ut si quis de allerius inonasteriO

De dejcnsoribus Ecclesiarum ab imperatore poscendis. repcrtum vcl ad clericalum proinovcre volueril, vel

LXXV. Ab imperaloribus , universis visuin esl, ia suo mouaslerio majorem raoiiasterii conslilucrit :

postulandum propier afflicUonem pauperum, quorum episcopus, qui hoc fecerit, a cxterorum commu-
molestiis Sine iiilermissionc faiigatur Ecclesia, ut dc- nionesejuiictussua; tanluiu plebis conimuiiione con-
fousores eis adversus poleiilias divitum cum episco- tentus sit, et ille neque clericus, neque prxpositus
porum provisione delegentur. perseveret.
De episcopis, qui ad concilia non occurrunt. De episcopis qui hwrelicos, vel paganos liceredcs
iiistituunl.
LXXVl. Item placuit, ul quotiescunquc concilium
XXCI. Itein consliiuium esl, ut si quis episcopus
congregandum esl, cpiscopi qui neque lelatc, neque
:egriludine , neque aliqua graviori necessilate impe- hxrcdes cxtraneos a coiisanguuiilate sua, vel luere-
ticos eiiam consanguineos, aiit paganos Ecclosia;
diunlur, compelenler occurranl, el priniatibus sua-
rum quarumque provinciarum pKctuIerii, sallem post uiorlem anathema ei dicatur
iiilimelur, ul de u:i.-

*
Foite lescndura ik catliedra. Eiiir.
20«
WGNYSIUS EXIGUUS.
moJo A ap.id Carlliasiaem detinita nuiic quoque nobis ex
atnue ejus nomen iiiicr Dei sacerdolcs nullo ,

iiiteslatus de- orJiiie reciteiilur. Tuiic dcmum fralernitatis vesli;u


reciietur; nec cxcusari possit si ,

concordia luce clarior apparebit, si lixc qu:ie a nobis


cesserit, quia ulique debuit factus episcopus
rei suae

cougruam sua; piofessioni nequaquam supcrioribus conciliis legaliter delinita noscuiitur, non
ordiiialionein
dilTLMre.
solum consensu vestro bis actis , veruni et subscri-
ptioiiibiis niaiiifestetis. Xanlippus episcopus primai
De manumissionibus.
sedis NumidiiC dixit : Credo qiiod oiniii fiaternitali
XXCU. llcm placuit, ul de maniimissionibus in ec-
manu conriimaverur.t, subscri-
placuit etslatuta sua
clcsia cclcbrandis ab iinpcralore pctatur. bendo etiam nobis placere posse, et nostra subscri-

De (alsis mcmoriis maitijrum. ptionc lirniamus. Nicctius episcopus primx sedis

XXCIll. Iteni placult, ut aliaria qua; passiin per Maurilaniie Sitilensisdixit : Qax recilaia suiil decreta,

con-
agros.et per vias, tanquam memoriic marlyrura quoiiiam ralioiie non careiit, et suiit approbata cun-
sliluuntur, in quibus nuUum corpus, aul reliqui»
ctis, ctiam et mex parvitati b:ec placciit, qiix quidcin

marlyruin condila; probantur, ab cpiscopis qui locis propria subscriptione lirmabo.


si fieri potest, evertantur si aulera
eisdem pra;sunl, :

De episceporum ordine, ul qui posterius ordinali sunt,


hoc pcr tumullus populares non sinitur, plebes ta- ^ prioribus sc non nudcunt anlclcrrc.
ut qui
nien admoneanlur, ne illa loca frequentent, ^^^^.j y,j|g,j^juyg episcopus dixil : Si permitiit
teneau-
recle sapiunt, nuUa ibisuperstilione devincti bonum palieiitia; vestrM, proscquor ea qu;e praUe-
tur , el omnino nuUa memoria martyrum probabili-
rito tempore in Ecclesia Cartliagincnsi gesta sunl, el
ubi corpus aut aliqua; rcliquix
ter accepietur, nisi subscriptionibus fialrum lirmata clarueruiit, eliani

sunl, aut origo alicujus babitalionis, vel possessio- scinics,


nos boc servaturos esse prolileor scd illud :

nis, vel passionis fijelissima origiiie Iradiliir. N im mansisse ccclesiasticam disciplinam,


inviolate semper
qux per somnia et pcr iiianes quasi revelaliones siiis se aliquando au-
ita ut nullus fratrum prioribus
quorumlibet honiinum ubicuniue couslituuutiir alia- sed officiis charilatis id semper
dcrct anlcpoiiere ;

lia, omniinodo reprobentur. prioribus, quod in sequeniibus gralan-


exbiljitum est
Dc idolomn re/if/iHis exstirpandis. ler semper acciperetur. Ilunc ordinem jubcal sancti-
XXCIV. Ilcm placiiit ab iinpeialoribus gloriosissi- las vestra melius veslris interloculionibus
roborari.

mispeti,utreIiquia;idoIoIatiia;nonsol.iniinsimulacris, Aurelius episcopus dixit Non dccueral quidem


:
ut

quibuscunque locis vel lucis vcl arboribus repeleremus, nisi forle exislerenl inconsiderate
sed in , ,
hKC
omnimodo deleantur.
«....,.....,>.. -....-" mentes quorumdam, qua; ad b;«c slatuenda nostros
quain
Vt ab episcopo Carthagincnsi, cum opus
fuerii,omnium Q acuerent seiisus; sed communis ha;c causaest,
...; - ei subscribuiUur
dir.ieniur et
../i.>ii»« dictenlur
nomine subsciibuiUur epi- consacerdos noster, ut uniisquis-
episcoporum jnsinuavil frater et
slola:.
que nostrum ordinera sibi decretum a Deo cognoscat,
XXCV. Ab univcrsis eliam episcopis di. lum est,
nec eis incon-
et pdsicriorcs aiilcrioribus dcferanl,
diclaiKlic in concilio placuerinl,
i\ux suUis ali(piid agere pr;csuinant.Quade re dico, prout
iit si liilera;
omiiium
veiicrandus episcopus qui huic seJi prxsidet, caplus aniini niei reliiiet, eos qui pulave;inl spietis
et subscribeie dignetur iii quibus
iiomiue diclare majoribus aliquid pnrsumcndum compclenler csse
,
,

ad episcopos legatos, qiii per provincias Alri-


eliara
ab omni co;;cilio coercendos. Xaiilippus Ci^^iscopus
canas in causa Donali:larura miilendi sunt, placuit prini;c sedis Kumidi;c dixit Audivit omniura fratriini :

liltfi;is dari tenorcm nundati continentes, quem m.ii


prjeseiitia proscculionein falris ei consacerdotis
El subscripserunl Aurelius cpiicopus
cgrediaiitur. quid ad h;cc rcspondent? Datianus
:

noslri Aiirclii :

coiisensi, et
iTccIesix Carthaginensis huic decrclo episcopus dixil : Qux majorura decrevil scnleiitia,
cpiscopi siib-
piiclcclo subscripsi. Sirailitcr el ca;leri noslro asseniiii mancipabiiniur, iit qua;
prxUeritorum
bcripscrunt. concilioriim gcstis tencntur Carthaginensis Ecclesia^
In hoc concilio prcclcrila decreta linnantur. iiostra assensione plene apud oranes lirinata teiie;in-

llonorio
Gloriosissiinis imperatoribus Arcadio ct jj ^^^ Univcrsi cpiscopi dixerunl : Hic ordo el a palii-

Auguslis v conss., sexto cal. Septerabris, in civitat


biis cl a majoribus servatus cst, ct a nobis Deo pro-
Aurclius epi- salvo eliani jure primatus Numidi;c
Milevilana, in secretario basilica;, cura pilio servabiliir,
Caitbaginensis in concilio universali el Manritaiiiic.
Bcopus Ecclesise
diaconis, Aurclius episcopus Dc archivo ctmatricula Numidia;.
consedisset, astanlibus
Ecclesi;i; saiict;B unum est corpus, lioc coii-
dixil : nuoniara Deiiide placiiit oranibus episcopii qu: iii

unum. factum esl,


omniumque menibrorum caput est
cilio subscripscrunt, ul malricula
et arcIiivusNiimi-
inlirmitatem juvante, ulad metropoli, id
volenlc Deo, ct nostram dia;, et apud primam sedein sii, el in
dilcclionis et fraternitatis
hanc Ecclesiain venircmiis, est Conslaiitina.
gratia invilati qua;so cbariiatem veslram, qiiia
unde
:
De Quodiulldeo episcopo.
quia noster accessus ad vos
ncc
ita crcdcndiim est, Ceiituriensi, quo-
ut consensus XXCVII. De Quodvullileo etiam
iiisuavis est cunctis
supcinuu3, nec ,
iutroduci ad
niain adversarius ipsius, cuiii se petiisset
«mnium vcslrum manifesletur concordare complaci- cura eo vel-
coiicilium nostruin, mlcrrogalus, ulruin
vel in Ilippoiiensi
tii dccrctciuni qua; janidudura experiii, priino proraiseral, ct aliu
concilio lct apud episcopos
i,Mio;io Crmala suiit, \el posimodum meliorc
20'J CODEX CANOINLM ECCLESIASTICORLM. 2»
(lio rospoii.Iil lioc ^ibi iioii |il:\cere, aUiiic ilisfcssil : A luine (in:rniiiins, iilniii eg:ili Nuniiili;c advcncrint,
|i|:iciilt uiiiiiihiis c[)isc(>|iis, ut milliis iileiii QiioiIyiiH- vcl certc proviiiei^c Tri|iolit:in:\;, > cl .Mauritaiiix C:c-

«lco coiiiniiinicct, doiicc c;iiisa cjiis, (iu:ileiii poluciil, saricnsis.

lcriniiiiini suin:\l. Nain adiiiii ci opiscoiiaiiiiii, aiite- Dc cpiscopis ilauritania; Siti[ensis.

qiiain causx cjus evitus apparcrel, iiulli Cliristiaiio Lneiaiius et Sylvaniis cpiscopi , lcgali ]
rovineire

viileri jiire poluissei. Maiirilania' Silirensis dixeruiit ; Sero ;id (i^esariciiscs

fialics nostros traetoria venit, naiii ct vciii-


De .l/(i.iimi(/)io ejiiscopo. j:iiii ilii

XXCYIIL Dc M;ixiiiiiano ;.utcni Bagaicnsi, cl ad rcnt ; lanicn necesse cst vciiiant, ct eonlidiiiius de

euiii , cl ail ipsain plelieni iilaeuit dc coiicilio liltcias aniniis illorum ,


qiiia si quid iri hoc com ilio gcsluni

dari, ut cl ipsc ab cpiscopatu disccdal, ct illi silii


fucril, et ipsi sine dubio suos couscnsus adbibcbunl.

a'luiu rc(|uiraiil. De episcepis Numidiw.


l'tepUcojii qiii ordinaiitur, ab ordinatoribus suisepi- Alypius cpiscopus Ecclesia; Tagaslcnsis dixil : No.s

slolas accipianl, qua; diem ct coiisulcin iinvjcranl. quideni dc Numidia venimus, cgo el saneli fralres
\XC1X. Deinde placuil, ut (|iiieiiii(pic dciiiccps ab .\iigustiiius ct Possidiiis;scd dcNumidla legatio milti

noii poluil, iiuod adhue tumuilu tiroiium episeopi


cpiscopis ordinanlur per proviiicias Alricaiias, litle- ,

r.is accipiaiil ab ordinatoribus siiis nianu eoruin sub-


^ propriis nccessitatibus in civitalibus suis aiit inipc-

gcriptas , conlincntes consulein cl dieni : ut niilla diti, aut oeciipati sunl. Nam etiam iraetoriam saiicli-

alieicalio de postcrioribus vcl aiitcrioribus oria- latis tu;c cum ad sanctuni scneni Xantippum dcfer-

lur. rem, in pra;seiiti tractatu hoc visuin fucrat, ut con-


cilium indicerclur, quod iuslruela lcgatio possct ad
Dc Lis qiii rcl semel in F.cclesia legerint, ab aliis non
posse promoreri. hoc concilium destinari; sed eum eum posterioribus
XC. Ilom placiiit, ut (piicuiiquc in Ecdesia vel se- lilleris admonerem de impediniento tironuni, ut sii-

niel legeril, ab alia Ecelcsia ad clericatum non lc- perius dixi , rescriptis propriis exeusavit. Aurclius

iioaiur. Et snbscripserunt : Aurclius episcopus Ecclc- cpisccpus dixit : Non dubiiim est, quod pncdicli fra-

six Cartbaginensis buic decreto consensi , et prjc- tres el coepiscopi nostri Nuniidi;c, cum gcsta concilii

teclo siibscripsi. Siniililer et cxteri episcopi sub- acceperint, et suos adhibebunt consensus, et in effcr

scrlpscrunt. ctum deducere maturabunt, qu;ceiinque in placitum

vcnerint : cura ergo istius sedis hoc ipsura ul eis iu-


//1 lioc concilio quid erierinl episcopi qiii ad Iransma-
rina legali direcli sunl, intimalur. limctur necesse est provideri.
Gloriosissimo imperatore Tbeodosio Auguslo et De episcopis Tripolilanis.
Q
Rumorido v.c.conss.,ixcal. Septcnibris, Cartbagine, Dc Tripolitanis vero frairibus iioslris hoc polui
in basilica rcgionis secund;ie, cum Aurelius episcopus condiscere, quod Dulciliura fratreni nostrum dcstina-
in univci-sali concilio consedissct, astantibus diaco- verint legatum ; sed quia non poluit occurrerc, hoc
nis, Aiirclius episcopns dixit : Exigenle ralione fra- asseveraverunl quidani lilii nostri venienles de supr.".-
lcrnitas vestra a mca tcnuitatc ad hoc concilium coii- dicta provincia,quod memoratus navi se commiseril,
gregala esl; jamdudiim enim, sieut vestra sanctilas et credendura est accidisse nonnullam de tcmpesta-
recordatur, babito concilio destinavimus fratres no- tibus morani, qua; retardaret ejus adventum : tameii
stros ad transinarina legalos, quos oportuit in cCEtu etiam circa ipsos, si charitati vestra; placel , h;co
sanctilatis vcstKe perfuticiaci legalionis cursum nar- forma servabilur, ul placita ad eosdein concilii trans-
rare; el licet hesterno dic de hac re considentihus mittantiir. Ab universis episcopis diclum est Hxc, :

nobis prxler gcsla ecclesiaslica diligcntius qiia; ges- qua; staluit sanclitas tua, omnibus plaeent.
serini, tractaremus , hodie lamcn oporlet Iractatum
De conveniendis Donatistis.
hcsterni diei actis ecclesiaslicis confirinari.
XCI. Aurelius episcopus dixil : Quod in traclalum
De episcopis provinciarum Africa;, qui non adjuerunt venit charitatis vestrce, putohoc ecclesiasticis gestis
precsenti concilio.
P csse lirmandum. Professio enini vestra oranium hoc
Ordo ilaqne rerum deposcit, ut primitus de fratri- deprompsit, debcre unumquemque nostrum iii civi-

bus nosljis el consacerdotibus, qui ad hoc concilium tate sua per se convenire Donatistarum pra;positos,
vel de Byzatio, vel ccrle de Mauritania convcnerunt, aul adjungere sibi vicinum collegam, ut pariler eos
qu:v'ramns, quemadniodum huic coneilio decreveriiit in singulis quibusque civilaiibus vel locis per magi-
iiileresse.Et uffereniibus Pliilologio, Gesta, Venustia- stratus vel scniores locorum conveniant. lloc si oin-
110, ct Feliciano episcopis proviiici;c Byzacence, leg;t- uibus placet, Cilicatur. Ab universis cpiscopis dictum
tioiiis litteras, et recitatis, ofTerenlibus etiam Lucia- est : Omnibus placet, et onines hac subscripiione
no, et Sylvano legatis provincia; Mauritania; Sitifen- nostra Grmavimus. Peumus etiam, ut cpislolis ad ju-
sis Ieg:itionis litieras, et recitatis, Aurelius episcopus dices de concilio raillenJis, pro oniiiibus subscribat
uixil : Horum scriptoruni textus sociabitur gcstis. saiicliias tua. Aurelius episcopus ilixit : Si videlur

De episcopis llyiacenis. cbaritali vesirc, forma conventionis coruin reciietur,

Numidius episcopus dixit : Aniinadvertimus, fratres ut bunc lenorem prosecutionis omiics, si placuerit,

ci eocpiscopos nostros Byzaceui' provincij?, et Mau- teneamus. Ab universis episcopis diclum est : Reci-
rit^nix Sitifcnsis ad conciliuni dcslinassc legatos : tctur. Lrclus iiolarius rccilavil.
.

DIONYSIUS EXIGUUS. 212


211

Forma conventionis Donalistarum A que per imperitiain vel pcrtinaiiam resislentibiis

Quid de innolesceret : sed quia diffidcntia premebaiitur, nibil


XCIl. IUc episcnpus Ecclesioe illius dixit :

pene ausi sunl respondere. Unde quia impletum esl


auctoritate illius amplissimM sedls impctraverimus,
erga eos episcopale ac pacificum olficium, et illi qui
petimus gravilatem vestram recitare,-ftt gestis innecti,
veritali respondere nequiverunt, ad iniraanes violen-
atque ut in etfcctum d^duci jubeatis. Recitata autem
tias sunt conversi ita ut mullos episcopos multos-
;

jussione, alque actis innexa, ille episcopus Ecclesise


que clericos (ut de laicis taceamus) insidiis oppresse-
illius dixit Quid ergo nobis de concilio Ecclesiai
:

rint. Ecclesias etiam aliquas invaserinl, aliquas


in-
catholicse niandatum sit ad Donalistas per vestram
vadere pertentaverint : ipsoriim jam clemeniia! est
gravitatem perfercndum, audire , et actis inserere,
consulere, ut Ecclesia calholica ,
quoe eos religioso
et ad eos perferre dignemini, eorumque responsio-
utcro in Chrislo gcnuit , et fidei firmitate nutrivit,
iiera rursus apud acla vestra nobis insinuarc. Con-
eorum eliam prospectione muniatur, ne lemerarii
venimus vos ex concilii nostri catliolica auctoritate
homines, religiosis temporibus, iniirmos populos ter-
niissi, de veslra correptione gaudere cupientes, con-
rendo prsevaleant quoniam seducendo depravare:

siderantes Domini charitateni, qui dixit Beati paci- :

non possunt. Nota est enim el sa;pe legibus concla-


«-
,

fic,
fici, qma
quia ipsi .nn
lilii ue. vocabuntur, el admonuit
Dei vocaounrur o,iu per
p ^,,^; circumcellionum qua furunl detestabilis m.-
Prophetamet,arainhis,qmdicunlsefrat,esnostros
non esse dicere nos debcre , fratres nostri estis.
^.
nus
_

: qua; J
relidosissiraorum supra
eliam ipsorum religiosissiraorum
principura frequentibus sanctionibus condemnata
, esi,
Ilanc ergo paciflcam ex charitale venientcm commo-
adversus quorum furorem possimus non insolita, nec
nilionera noslram contemnere non debetis ut si
aScripturis sanctis alicna impetrare prcesidia, quando
:

quid veritatis habere vos arbitramini, non dubitetis


apoftolus Paulus, sicut in aposlolorum Acfibus
fiJe-
asserere, id est ut congregato veslro concilio deli- mililari
libus nolura est, factiosorum conspirationem
,

gatis ex vobis quibus causara asserlionis vestrae poscimus, ut


,
eliam submovit auxilio. Sed nos illud
coramittalis : ut et nospossiraus hoc facere, ut etiara ordinum per civiiales singulas,
calhor,(is Ecclesiis
de nostro concilio deligantur qui cum eis quos de- vicinorum quorumque possessorum per diversa
et
legeritis, consiituto loco et lempore quidquid qu;e- praibeatur. Simul
loca sine ulla di-simulatioiie tuilio
stionis est quod veslram a nobis separat communio- legem quoe a religioKC
etiam petendum ut illam
nera, cum pace discutiant, et landem aliquando, ad- de-
memoriai eorum patre Theodosio de aufi libris

juvante Doraino Deo noslro, linem veternosus error ordinatores vel ordinatos hoereticos, seu
cem in
accipiat, ne propter aniraositatem hominura infirmae corum congregatio dcpre •

etiam in possessores, ubi


aniniK , et ignari populi sacrilega disscnsione rtispe- deinceps conlirraari
henditur proraulgata cst , ita
reant. Sienimhoc fratcriie acceperitis, veritas facile
C ,

prxcipiant : ut in eos valeat , contra quos propter


diluccscct; autem hoc facere nolueritis, diffidentia
si
eorum insidias catholici provocati contestaiioiiem
vestia facile innotescet. Cumque recitala esset, ab schismatica vel
deposuerint, ut hoc saltera terrnre a
universis epiicopis diclum est : Satis placet, hoc fiat.
qiii consideratione
hsretica pravitale dcsibtant ,

Et subscripserunl. Aurelius episcopus Ecclesiae Car- dissimulanl.


Kterni supidicii emendari corrigique
thagineiisis huic decrelo consensi et pralecto sub- lixreiicis vel ex dona-
,
Petendum etiam ul lex quM
scripsi. Sirailiter ct caiteri episcopi subscripserunt. vel re-
tionibus vel ex testamentis aliquid capiendi
ad prin- linquendi denegat facullatcra, ab corum quoque
Iicec sijnodus adversits Donatislas legntionem pie-
cipes dirigil.
late hactenus rcpetatur, ul cis relinquendi vcl su-
Gloriosissimo imperatoreHonorioAugusto vicons, ,
mendi jus adiniat, qui perlinaciie furore cxcaii in

XII cal. Julias Carlhagine, in basilicaregionis secundx. Donatistarum errore perseve,'are voluerint. Cxteruni
In hoc concilio legationera suscepeniii» Theasius et illis qiii consideratione unitalis ct pacis se corri-
Evodius contra Donatistas, in quo concilio insertura gere volucrinl, absque interdiclo liujus legis capienda;
esl commoniioriuin quod ita se conlinet. h^reditalis aditus pateat, ctiamsi adhuc in errore
leguti conlra Dona- T) hKretico conslituiis aliquid ante dnnationis vel hx-
Quale commonitor.um accepenml
tistas. reditatis obvenit : his sane exccptis, qui lite piilsati

XCIII. Commonitorium fratribus Theasio et Evo- pulaverint ad catholicam Iranseundum, quia de tali-

dio, legalis ex Carthaginensi concilio


ad gloriosissi- bus credibile esl, non mctu fadeslis judicii potius

raos religiosissiraosque principes inissis, cura


Domini quara lerreni commodi avidilate unilatem calholi-

auxilio piissimos imperatores adierint ,


nt eis insi- cam prKoptasse. Ad hse adicm omnia pncsidio opiis
est potestalum suarum quariiinque provinciarura,
nuent.
inlellexerint
Quemadmodum plena fiducia secundum snperioris sane pro utilitatibus Ecclesia;, quidquid
actis munici- prodesse agendi et iraperandi libcram decernimus
anni cnncilium Dnnatistarum pr»positi
,

placuit, ut
palibus suiit convcnti, ut si confidcrint dc assenio- legationem. UUid prrelerea cunctis nnbis
impcralores
nibus suis , eleclis ex siio numcro aliquibus idoneis, litterM de coelu nostro ad glorinsissimos
Chri- eminenlissimas potestatcs dii-igantur quibus in-
nobiscura paciiice confcrrcnt, et mansuetiidine
:
et
omnium consensu ad beatissiinum coraita-
bliana. si quid verilalis tcnerent, nnn anbigercnt slruantur
qucc jam inra logatos a nobis esse directos.
Sed quia iisdeiii
rtcmonsti-are, quo ila sincerilas catholica,
ntsi
nunc quo- lilteris ab omnibus subscribi tardissimum csl .
Viidcm ftuperioribus Itmporibus claruit ,
, S

S13 GODEX CANOMJM ECCLESIASTICOUUM. 21.

singiiliirum subscriptioniluis c;t"ilL>ui opislohu oncrcii- A aiinivorsana ncccssitas, scil (luoiics cxcgcrit causa

liir, |ioliiiius, fivilcr Aiinli , iil iiselciii tua cliaritas commiiiiis, id csl tutius Afric^c, uiulccuiii|ue ad lianc

iiu^tro oiiiiiiiiui nonii^ie siibscriberc iligiictur, ct siib- scdem de liac rc dat* liltore fiicriiil, coiigrcgaiidam

scri|iscruul. Aiirclius episcopus Ecclcsi;e Cartbagi- csse synoiliim in ca provincia ubi opporluiiilas pcr-
nciisis, hulc ilecrclo coiiseiisi, cl subscripsi : siiiiili- suascrit : caiisx autcm qunc communes non sunt, in

ler el c;utcri cpiscopi subscripscrimt. Lilier.u ciiam suis provinciis judiccntur.

aJ juJices iiiiltcii(l;c suiil, iil doucc Doiiiiuus legalos L't ab etcclis juJicibus provocare non liceat.
aJ iios rcilirc perniiltal, tuilioncui pcr ordines civi-
XCVI. Si autem fuerit provocalum, cligal (|ui pro-
tatuni, cl posscssores pr.vdioruin Ecclesi.-e cailiolicx vocaverii judices, et cum co el iUe contra qucm
impcrtiant. Adjungenduin cliam de Equilio, ul im- provocaverit : ut ab ipsis deinceps nuUi liccal pro-
probilas cjus, qua sibi jiis sarcrdotum improbisi,ime
vocare.
vindical, ab llipponcnsi Diarctoriim ilitfccsi scciiii-
Dc leguliombus ditcrsurum proiinciurum.
dum statiila iiiipcraloria rcpcllatur. Litler.c cliani ad
Cum universa; legaliones diversarum provincia-
episcopum R(iiiiaii;i! Ecclesi;u commoiidatione lcga-
rum allcgaiciitur, gratissinie acccplic suiit, id est
lorum miltenda; sunt, vel ad alios, ubi fueril impe-
Numidariiui,
' liyzacenoruin, Maurorum Silifciisium,
ralor ct subscripscrunt. Itcm Aurclius cpiscopus g
,
itemque C;i;sariensium, sed el Tripolilanorum.
EcdcsiM Cartbagiiicnsis luiic decrcto conscnsi, cl
pnvlccio subscripsi. Similiier cl cJClcri episcopi sub-
De e.rsecutoribus Ecciesiie.

Placuil pr.TCtcrea ut exsecutorcs inomnibusdeside-


•cripscrunl.
riis qiuc babet Ecclesia qiiinqiie poslulcntur, qui in
In liac sijnodo qucc statuia sunt brevis declarat nd-
diversis provinciis iuipertianliir.
nexus.

Arlbemio vv. cc. conss. x cal. L'l ab iniperaloribus postuletur adrocatorum defensio
Slilicone iterum ct
pro causis Ecclesia:.
Scpleiiibris Cartbaginc ir. basilica regionis sccundx.
XCVII. Placuit eiiara ut pelanl ex nomine pro-
Iliijus concilii gesta ideo non ex inlegro descripsi
viiiciarum oinniura lcgaii perrecluri, Vinccnlius et
quoniam magis ea qua; in lempore neccssaria fuc-
Fortunatianus a gloriosis^imis iiupcratoribus : ut den.l
runi, qiiani aliiiua gcncralia, consliluta sunt, sed ad
facultatem defensores constituendi scbolasticos, qui
inslructiunem studiosoruin ejusdera coucilii breveni
in actu sunt, vel in munere defensionis causarum,
digcssi.
ut more sacerdotum provincia', iiJem ipsi qiii dcfcn-
Breiis causarum. sionem Ecclesiarum suscepcrint, babeant facuUaicm
XCIV. Ul
_. legatio ab
libera .^o omnibus provinciis
y ad pro ncgotiis Ecclesiarum, quoties necessitas flagita-
conciliura dirigatur, ad Mizonium legali, el lillera!, veril, vel ad obsistendum obrepentibus, vel ad ne-

propier liberam dirigendam legationem destiiiare cessaria suggerenda, ingredi judicum secretaria.
pr.Tcepla; sunt : ut quia apud Carthaginem tanlum Ut sit leijalio iibcra.
unltas facla est, dentur etiaui liaer;v aJ juJices : ut
Placuit ut legationem liberam habeant ad comita-
el aliis provinciis el civitaiibus operam impeiidi lum missi delecti lcgati.
jubeant unilali, et gratiarum actinnes de Carthagi-
Proleslaiio Maurorum poniificum de Primoso.
nensi Ecclesia pro uuiversa Africa de exclusione Do-
Protestatos esse prajterea Mauros Csesarienscs
naiislarura cum episcoporum liiteris aJ comiiatum
conslat, Priraosum per principales civitalis Thiga-
mittanliir. RecitaUu lilier;c papa: Innocentii, ut epi-
nensis conveiilura litteris eorum fuisse, ut secunduni
scopi aj Iransmarina pergere facile non debeanl,
principalia sciia, plenario concilio sui prKsentiam
quod hoc ipsum episcoporum sentenliis conQrmatur:
faceret, et ut oportuit requisitus Primosus repertus
ut propler graiiarum actionem et exclusionem Do-
iion est, sicuii diaconi renuntiaverunt : sed quia po-
natistarum duo clerici Ecclesiai Carlbaginensis ad
poscerunt iidera Mauri de plenario concilio oporleic
comitatum mittantur.
liltcras deslinari ad venerabilem fralrem scnem Iii-
In lioc concilio quadam de constitutis superioribus cor-
_. nocenlium, has placuit milti, ut agnoscat requisi-
riyunlur.
lum Priraosum in concilio, el rainime fuisse reper-
Gloriosissiiuis impcratoribus Houorio vii et Tiieo-
tuiu.
Josio II iteriim Auguslis conss. iJus Junias Cariha-
gine, in basilica regionis secuiid;t. Cum Aurelius De ptebibus qucB nunquam episcopos Imbuerunt.

episcopus una cum episcopis suis conseJisset, aslan- XCVIIl. Placuit et illud, ut plebes qiiaB nunquaiii
libus diaconis, quoniam constitulum fuerat in con- habuerunt proprios episcopos, nisi ex concilio ple-
ciiio Hipponensi, ut singulis annis conlrahereiur nario uniuscujusque provinciK et primalis, aiquo
concilium Afric;\! plenarium : non tanlum hic apuJ consensu ejus ad cujus diuecesim eadem Ecclesi.T
Carthaginem, veruni etiam per diversas provincias perlinebat, decrelum fuerit, minirae accipiant.
suo orJine, el hoc reservatum est, ut inJiceremus De plebibus vel dlmcesibus e.t Donalislis conversis.
aliquanJo in Numidia, aliquando in Byzatio, atque
XCIX. Sane ut ill;c plebes qu;ie convers.-c sunl a
hoc laboriosum omiiibus fratribus visum esl.
Donatistis, et habuerunt episcopos sine dubio, in-
Concilium universale non nisi neccssilale faciendum. habere mereanlur
consialto concilio : qua; autein
XCV. Placuil ut non sit ullra fatigandis fralribus plcbes liabuerimt episcopum, et co dcfuncto voLue-
:

•il5 DIONYSIUS EXIGUUS. 216

rinl iioii cpiscopum propriuiii liabere, sed aj alicujus A lcmpserinl, ad pccuiteniiam rediganlDr, in qua causa
cpibcopi dioGcesim perlinere, non eis esse denegan- legem imperialem pelendam promulgaii.
dum. Nec non et illuJ suggesluin est, quod plebes De precibus ad altare dicendis.
antc legem imperatoris de unilale latam quicunque
Clll. Placuit etiara lioc, ut preces qua; probatx
converlerentur episcopi ad catbolicam, ipsi eas ob-
fueriul in concilio, sivc prKfationes, sive commen-
tinerc debeant : verum a lege unilatis, et deinceps,
dationcs, seu maniis iinpositiones, ab omnibus cele-
oporteat universas Ecclesias vindicare sibi episcopos
brentur, nec alise omnino contra fidem pricferautui,
catholicos eorum locorum, ad qusc loca sub haireti-
sed quKcunque a prudenlioribus fuerint collecias
cis pertiiiebant vel conversorum ad catholicam, vel
dicanlur.
non conversorum bicrelicorum, et diocceses, et si

qua forle sunt inslrumenta Ecclesia;, vel ad ejus jus De liis (ini publicorum judicioruin cognitionem ab im-
peratore poposcerint.
pertincntia. Qui vero aliqua usurpaverunt, post le-

gem usurpata convenii restituant.


CIV. Placuit, ut quJcuiique ab imperatore cogni-
tionem judiciorum publicorum peiierit, houore pro-
De siiggestione Maurcntii episcopi.
prio privetur : si autem episcopale judicium ab impe-
C. Ad suggestioncm vel postulalioncm episcopi „ ratore postularit, nihil ei obsil.
Maureiitii, cum Iccta fuisset sclieda quam oblulil cum
De liis qui, in Africa non communicant, toluerint
episcopus Placentinus, qui personam legati Numi- trans mare subrepere.
diarum gestat, sententia ejusdem Placenlini recitata CV. Quicunque autem non coramunicans in Africa,
est in conspcctu episcoporuni, et cum qusererentur
si iii transmarinis ad communieandum obrepserit,
hi quos adcsse voluit a diaconis pro foribus, id est,
jacturam dericatus excipiat.
Bcniores a nova Germania, ac minime invenirentur,
Vt pergentes ad comitatuni causam suam, vet Cartha-
secundo vel tertio requisiti : propterea censuit san- ginensi, vet Roinano pontifici insinuare prociirenl.
ctum concilium ut liltera; ad eunidem senemXaotip- CVI. Placuil, ut quicunque ad comitatum ire vo-
pum pra!rogenlur, quo noverit voluntali plebis
me- lueril, in formata, qua ad urbis Romse Ecclesiam
inoralce nullo modo injuriam episcopi succumben-
raittitur, intimelur : ut inde eliam ad comitatum
dum. Maurcntius cpiscopus dixit Quoniam rcquisiti :
formatam accipiat. Quod si aceipiens ad Romani laii-
sunt seiiiorcs a nova Germania secundo ac lertio, et
tummodo formatam, et lacens necessitateni, qu.ne ad
non sunt invenli, qnibus prKceptum erat a primate
coinitatum illi pergendum est, voluerit eiiain ad co-
iit occurrerent ad vcnerabilc coniilium, quod nunc
mitaium pergere, a conimunione removeatur. Quod
agitur idibus Juniis, suam absenliam procurarunt
Q si ibi Romae ei repentina necessilas orta fuerit ad
idcirco dccernal ex hac rc aliquid sanctitas vestra,
comiiaium pergendi, alleget apud episcopum urbis
ne sub molestia calumniM ipsorum innocens videar
Roraai ipsara necessitatem, et de hoc scripta ejus-
laborare : concilium sanctum statuit, debuisse qui-
dem Romani episcopi perferat. Formata; aulem qurc
dem secundum censuram sacerdotalem ex hoc con- a primalibus vel a qiiibuscunque episcopis clericis
cilio adversus contumaces ferri sententiam : sed quia
quod
propriis dantur, habeant diem Paschre : si ad-
mansuetudo eeclcsiastica servanda est in omnibus pre-
hue ejusdem anni Pascbsc dies incertus esl, ille
causis, promiss;c sunt litter;c ad senem Xanlippum,
cedens adjungatur, quomodo solet post consuls.tura
ut novcrint judices de concilio clectos sine dilatione
in publieis geslis ascribi. Placuit et illud, ut adversus
considerare debere in civitate Thubursicensi, ut ne- eorum
Donatistas et paganos, vel superstitiones,
gotio congruura adhibeatur examen. Maurentius epi-
legali missi de hoc glorioso concilio, quidquid ulile
scopus dixitJudiccs peto sanclum senem Xanlip-
:
pervidcrint, de gloriosissimis priucipibus impeirent.
pum, sanclum Auguslinum, Florenlium, Theasium,
Macuit eliam petitu omnium cpiscoporiim, ut epi-
Sansucium, Secundum, et Posidium, hos decerni sola
stolis omnibns de concilio dandis sanctitas tua
inihi jubeatis. Sanctum concilium concessit judices Et subscripscrunt. Aurelius episcopus
subscribal.
postulatos, reliquos autem judices ad complendum prxleclo
T) Caribagiiiensis buic dccrcto conscnsi, et
iiumcrum necessarios, cligentibus ipsis senioribus
episcopi subscripsc-
snbscripsi. Similiter et cKteri
a nova Germania , senex Xantippus curavit dccer-
runt.
iiere.
CoHfi/i»i» contra paganos ct liarcticos.
De pacificniidis Ecclesiis Roinana ct Alcruiidiina.
Dasso et Pbilippo vv. cc. conss. .«1 cal. Julias
CI. Placuit elinm ut de disscnsione Romanai at-
Carihagine, in secretario basilicai restitutoe. In hoc
que Alexandrina; Ecclesiae ad sanclum papara Inno- legationem iterum suscepil Fortunalianus
concilio
cciitiuin scribalur, quo utraquc Ecclesia iiitra se pa-
cpiscopus conlra paganos ct hxreticos.
tem, quara prKcepit Dominns, tcneat.
Item concilium conlra paganos el liarelicos.
Pe liis qui uxores, aut qnw viros dimittunl, iil sic ma-
Basso el Philippo vv. ce. conss. iii idus Octobris
ncant.
Cll. Placuit ui, sccundum evangelicani el apo- Cailbagine, in secrclario basiliccc resiitulK. In hoc

slolicam disciplinam, neiiue dimissus ab uxore, nc- couciUo susceperunt leg.uioncm Restilutus et Flo-
que diiiiissa a niaiito, allcri conjuiigaUir, scd ila rentius episcopi conlra paganos ct hscreticos eo

muicant, aut sibiinct rcco:icilicnt-,ir : quod si con- lcmporc qiio Scveru: el Macarius occisi sun!, el
117 CODEX CANONIIM ECCLF.SIASTICORIK. 213

proptcr eoriini nnv»:!! nvoiliiis, TlieasiiH, el Viclor A afinimis , tcd eliam ttiletlionem nobi» iiispirnl, i/l

qiiuil scimiis iiiijilcrc lu.leumiis.


cpiscopi ca'si suni.
CXII. Iteni qnisi|iiis di\crit eanidcni gratiam Dci
Coiii.'i7iuin de cogiiitione episcopi.
pcr Jcsuin Cliri^tuni Doiniiinin nostruni propler lioc
CYK. Gloriosissiiiiis iiiipcralorilms llonorio vii ct
taiitiim nos adjuvaic ad noii peciandnin, (]uia per
Tlieoiiosio III Aiig. conss., xviical. Jnlias Cariluigiiie
ipsain nohis rcvchilnr, et aperitiir inli'lli„'ciitia inan-
in liasilica rcgionis sccundic. Iii lioc concilio placuil
daloriiiii, ut sciamus qiiiJ appclcrc, ipiid vilare dc-
lit nnn sil)i inni-; episcopns viiulicol cognilioncni.
bcnniiis nun aulom pcr illam nobis prn;stari, iit
:

Gesla hnjns coiicilii iilco noii dcscripsi, qnoiii ini pio-


quod racicndum cognoverimus ctiam facere ililiga-
viucialc, noQ univcrsale cclebraluni csl.
inus at(|uc valeainus, analhenia sit. Cuiii cnini dicat

Conciliiim conlra Donalislas. Aposlolus, Scieiitia inflal , cliarilas vero :vdi(ical,

Posl consulalnni gloriosissimoruin impcraloruir. valdc iinpiuiii csl ut crcdamus ad cain qux inniil

Uonorii viii et Tlieodosii iii Angg., xviii cal. Julias nos h;ibeie graliam Christi , ad eam qn;c xditicat

Cartliagine in b.isilica rcgionis sccunihx!. In hoc con- non liabere : cuiii sit utrumqne doiiuin Dei, ct sciru

cilio lcgaiionem suscepernnl conlra Donalislas, Flo quid facere dcbcamus, et diligcrc ut faciamus, ut

rentius, 1'ossidius, IVxsidiiis, ct UcncnalMS cpiscopi, g a-tliricanle charitatc scienlia non possit iiiflare. Si-

eo teinpore quo le.x data cst, ut libera voluntatc ciit aiitcm do Dcoscriplnni est, Qui docct lioiniiicin

quis cultuiu Chrislianiiatis excipcret. scicntiani, ila etiamscripluin est, Charitas ex Deo cst.

Qiioil siiie Dci ijralia uiliil boni possimiis implere.


Concilium conlra hccrcsim Pelngii el Casleslii.
CXIII. llem placuif nt (jniinnqne dixcrit idco no-
CYIII. Gloriosissiiiiis iniperaioribus Ilonorio xii et
bis gratiani jnslificalionis dari, ut qni I faccre libcro
Theodosio ix Augg. conss., cal. Slaias Carihagine
jnbcniur ar')ilrio, facilius possimus iinplcre pcr gra-
in secrciario basilicai Fausii. Cum Aurelius episco-
tiam, tanqu.-.m et si graiia non darctur, iion qiiiilcin
pns universali concilio consedisset, aslaniibus diaco-
facile, scd tnmen possinius eliam sii;e illa implero
nis, placuit oranibus episcopis, quorum nomina el
divina mandata, anathcma sit. Dc friietibiis cnim
subscriptiones inditx sunt, in sancta synodo Cartha-
inaiulalorum Dominus loquebatiir, nbi non ait, Si>ie
gineiisis Ecclesia; conslitutis.
me diflicilius polcstis faccre : sed ail, Sine ine nihil
Quod Adam non sil faclus a Deo morlalis.
poteslis facere.
CIX. Ut quicunque dicil Adain priiiium hominem
Quoil 110)! solmn liumilis, scd verax sanctoruin vox isla
mortalem factum, ita iit sivc peccaret sive non pec- est, Si dixeriniiis qiiia pccculuin non liiib-jmiis, nos
caret, moreretur in corpore, hoc est, de corpore ,
ipsos seduciinus.
exirct, non peccati merito, sed necessitate naturx, CXIV. Ilein placuit ,
quod ait sancius Joannes
anathema sit. apostolus : Si di.verimus quia peccatum iion habe-
mus, nos ipsos decipintus, ct verilas in nobis iion est,
Quod parvuti in peccatorum remissioncm baptizenlur.
quisquis sic accipiciidum pulavcril, ul dical, propler
CX. Ilcm placuit, ut quicunqnc parvulos rcccntes
ab uleris matrum baptizanJos negat, aut huniilitatein oporlere dici nos non liabcro pecca-
dicit in re-
lum, non quia vere ita est, anaihenia sit. Scqiiilur
mi;-sionam quidem peccatorum eos baptizari, sed
niliil cx Adam trahere originalis pcccati, quod la-
enim apostolus , et adjungit : Si aulem confcssi fue-
rimus pcccaia nostra, lidelis cst etjiistiis, qui re-
\acro rcgcnerationis espieiur, unde sit consequens
ut in eis forma baptismaiis in remissionem pecca- niiltat nobis pcccata, et mundet nos ab onud iniqui-
tate. Ubi satis apparet hoc non iaiiluiii buniililer,
lorum non vera, sed falsa intelligalur, anatberaa sit.

Qiioniam non intelligendum est quod sed etiam veraciler dici. Polerat enim Apostolus di-
alitcr ait Apo-
slolus : Per unum homineni peccalum intravii in
cere : Si dixcrimus, non habenius peccatum , nos

per peccatum mors, omncs ipsos extoDimus, et humilitas in nobis iion est : sed
niundum, et ct ila in
cum ait, nos ipsos dccipimus, ct vcritas in nobis non
homines pertransiit, iii quo omnes peccaverunt ; nisi
eum qui dixerit sc non habere
quemadmodum
semper
......
inlellexit.
Ecclesia catholica
Propter hanc enim regulam
.
ubique
,
difTusa
„ . .
flJei

U
est , satis
„„„„„..,.., .,«.,
pcccatuin nou ,-«,.,.0,
oiHii.lit
ln.,„; cn.l
vcrum loqui, f.,lc„i„
sed falsum.

eliam parvuli, qiii nihil peccaiorum in scipsos adhuc Quod in oratione Dominica sancli pro se dicanl,
commiitere potuerunt, idco in peccatorum remissio- Diinilte nobis debila nostra.

nem veraciter baptizantur, ut in cis rcgeneratione CXV. Item placuit ut quicunquc dixcril in ora-

mundetur, quod generatione traxerunt. tione Domiiiica idco dicere sanclos ,


Dimilte nnbis
dcbila noslra, ut non pro scipsis hocdicant, quia
Quod gralia Dei non solum remissionein Iribuil pec-
ne pec- non esl cis jam necessaria ista petiiio, scd pro aliis,
calorum , sed eliain prceslal adjulorium,
celur. qui sunt in sun populo pcccatorcs, ct idco non dicere
CXI. Iteni placuit ul quicunque dixerit graliam unumquemqne sancloriim, Dimiite niihi dcbita mea,
Dei, qua justificaiur homo pcr Jcsiim Chrislum Do- sed, Dimitte nobis dcbita noslra, ut hoc pro aliis pn-
minum nostrum, ad solam remissionem peccalorum tius quam pro se jii^tus petere iiitelligaliir, anathcma
jam commissa sunt, non eliam ad adju-
valere, qiioe sit. Sanetus cnim et justus erat apostolus Jacobus,
lorium ut non committantur, anathema sit. cum dicebat : In multis cnim ofTcndimiis omne>.
Qiiod QraUr. C'irf;i iion snii.m scicnliiim tnbuit quid >"am qiiarc adiiilum csl, omncs, uiii ut isla iCiilan-
, ,

19 DIONYSIUS EXIGUUS. J20

lia conveniret et psalnif), ubi legilur : Ne iiilres in A scopodepuletur. Si autem ilapluiiina loca inveniuii-
juiiicio cuni servo luo ,
quoniain no» justificabitiir tur, in quibus ambae paites luerunt, ut non possint
in conspectu tuo omnis vivens ; et in oralione sa- Kqualiier dividi impari numero fuerint,
, velut si

Iiieiitissimi Saloinoiiis : Non est liomo qui non pec- dibiiibutis eis paiem habent nuinerum
locis qui
cavil; et iii libro sancti Job : In nianu omnis honii- quicunque locus remanserit boc in eo servetur, ,

nis sigtial, ut scial oninis homo innrmitntcm suain. quod superius dictum est, cum de uno iractarelur
Unde eliam Daniel sanctus et juslus, cuni in ora- loco.
lione pluraliter diceret : Pcccavimus , iiiiquitatem Ut si qiiam diivcesim epifcopiis ub lia'resi liberans
fecimiis, et cKlera, (|uaj ibi veraciter ct liuniililer Iriennio posscderit, niiilus eam repetat.

coniitetur : ne putaretur ,
quemadmodunj quidam CXIX. Item placuit ut, ctiamsi quisquam posl
seiitiuiit, hoc non de suis, sed de populi sui potius leges aliquem locuin ad caiholicara unitalem con-
dixisse peccalis, postea dixit : Cum orarcm, et con- verteril, si euni per trienniura nemine repetente re-
fiiercr peccata mea, et peccata populi mei Doinino tinuit, idterius ab eo non repetatur. Si tamen per
Deo meo, noliiil dicere peccala nostra, sed peccata ipsum triennium fuit episcopus qui posset repeiere
populi sui dixit, et sua : quoniam fiiluros islos, qui et tacuit , pracjudicium patietur : si autem non luit.

tam male inlelligercnt , tanquam Propheta piye- , g non praijudieetur raatrici, sed liceat, cuni locus ac-
vidit. ceperit episcopum qui non babebat, ex ipso die inlra
trienniura repetere. Itemque si fuerit episcopus ad
Quod veraciler a sanclis dicalur, Dimitle uobis debila
noslra. caiholicam ex Donati parle conversus, non ei pra;-

CXVl. Iiem placuit ut quicunque ipsa verbaDo- judicet prMfinitum tempus ; sed ex quo die con-
minica; orilionis, ubi dicimus, Dimiitc nobis debita veisus est , habeat per triennium poteslatcm repe-
nostra, ita voiunt a sanctis dici, ut humiliter, non lendi loca quoe ad ipsam pertinebant cathedram.
veraciter hoc dicatur, anaihema sit. Quis enim ferat De his qui in plebes, quas ad se putant perlinere, in-
orantem, et non boininibus, sed ipsi Domino men- conventis liis a qiiibus tenentur irruerint. ,

tieniem, qui labiis sibi dicit dimitti velle , el corde CXX. Iiem placuit, ul quicunquc episcopi, plebes
dicit, quac sibi dimittantur, debita non babere? quas ad suam cathedram aistimant perlinere, non ila

repetunt ut causas suas episcoi:is judicantibus agant,


De plebibiis conrersis a Donatistis.
sed alio retinente irruerint, sive volentibus, sive no-
CXVII. Ilem placuit, quoniam quidem anle ali-

quot aiinos in Ecclesia plenario concilio constitulum lentibus plebibus, causa; sux delrimentura patiantur.
est ut quKcunqDe EccIesiLe in diajcesi consiitulsc,
Et quicunque jam hoc fecerunt, si nondum est inlc*

C episcopos finita contcnlio, sed adhuc inde conten-


ante leges de Donalistis latas, catholics facta sunt,
dunt , ille inde discedal queni constiterit pra;ter-
aJ eas catbedras pertineanl, per quarura episcopos ,

factum est ut cathoUca; unilati communicarent :


niissis judiciis ecclesiasticis irruisse. Nec sibi quis-

post leges aulem qu:ecunqiic communicaveruiit que blandialur, si a priinale, ut retineat, litleras ira-
,

illuc pertiiieant quo pertinebant , cum essent in petrarit , sed sive habeat litteras, sive non habeal,
conveniat euin qui tenel, et ejus littcras accipiat, ut
parle Donaii. Sed quia raull.-c controversiae poslea
inter episcopos de dioecesibiis orlK sunt , et oriun-
eum appareal pacifice tenuisse Ecclcsiara ad se per-
linentem. Si autem aliquara qua;siionem retulerit,
lur, quibus tunc minus videtur esse prospectum ,
per episcopos judices causa liniatur : sive quos eis
nunc isto concilio sancto placuit ut ubicunque et
primales dederint , sive quos ipsi vicinos ex con-
caiholica fuit, et pars Donati, et aJ diversas cathe-
sensu elcgerint.
dras periincbant, qnocunque tenipore illic unitas
De liis qui plebes ad se perlinmtes negligunl.
facta est vel facta fueril, sive antc leges, sive post
quam catho- CXXI. Item placuit ut quicunque negligunt loca
iCges, ad eam cathedram pertineanl ad
ad suam caihcdram perlinenlia, in catholicam uni-
lica quaj jara ibi fuerat pertinebat.
tatein lucrari , convenianlur a diligenlibus vicinis
De dixccsibus quatiter eas dividant iiiter sc episcopi
;
non moreniur. Quod
episcopis, ut id agere si intra
tam calliolici quam qui ex Donuli parte conversi j)

sunt. sex menses a die conveniionis non clfcccrint , qui

CXVIII. Ita sane, ut si episcopus ex Donatislis ad potuerit ea lucrari , ad ipsum pertineant. Ita sane,

catlinlicnm unitatem conversus est , oequaliter iiiler ul si ille ad quem pertinuissc videbantur, probare

sc dividant eas qua; sic fuerint inventa;, ubi amb;e potuerii magis illius electam ncgligentiam ab ha;re-

partcs fuei unt, id est, ut alia loca ad illum, alia ad illum tieis, ut inipune ibi sint, et suam diligentiam fuissc

pertineant, ita ut ille dividat, qui amplius temporis prxventam : ut eo modo ejus cura solliciiior veta-

habet minor eligai. Quod forie rclur cuin hoc judices cpiscopi cognovcrint , susc
in cpiscopalu , et si :

caihedrx loca reslituant. Sane si cpiscopi inler quos


unus fuerit locns, ad eum pertineat cui vicinior in-
venitur. Quod si ambabus cathedris xqualiter vici- causa versalur, diversarum sunt provinciarum, ille
primas del judices,in cujus provincia est lotus dc
nus est, ad eum pertineat ,
quem plebs elegeril.
Quod suum episcopum vo- quo contendilur. Si autein ex communi placito vici-
si forte antiqui calbolici
parte conversi nos judices elegerint, aut unus eligalur aut tres,
liierint, et illi suum qui ex Donati
funt, plurium voluntas paucioribus pnufcratur. Si ut si trcs elcgerini, aut omnium sententiara sequan-

autera partcs xquales sunt, majoris temporis cpi- tur, aul duoruiu.
;

>r.i\ CODEX CANOMiM FXCI.ESlASTlCOUrM. 2:2


OiKul tilrclorum jndiaim xenlfnlid spnni non ilebeal. A vi-isa rogiioscaiil : a (]iio pcliil iinivcrsim; coiiciliiiin,

CWll. .\ jiiilicihiis aiileni (|iios coiiiimiiiis coii- iit ciinclis sivc gcslis (|iia: confccta jani suiit, >eii

tensus. elegerit , noii liccal |>rovocare. Kt qiiisquis epistolis ipsc subscribal. Klsubscripscrnnt. Aurcliiis

provocalns rcpcruis fiierit pcr conHiinaciain nolle episcopus Ecclcsiic C;irlliaj;iiicnsis liuic decrcto con-
obleinperare juJicibns , ciini lioc priiiKC scilis epi- sciisi, ct pra?lcclo siibscripsi. Siniilitcr ct c;cleri sub-

scopo .fueril prolintuin, dct lilleras, nt millus ci scripscrunt.

toinniuiiicct cpiscoporuin, doiicc obicinperet. Ilcm liitic concilio interfiiil Ecclc.^iia; [lomiincc leijiitio.

Vl si episcopus iicgligal siiiiin dicscesim, commnnionc Post consulatum glorinsissiniorinn iiiipcraloriim


priveliir. llonorii XII et Tlieodosii viii Aiigg., iii kal. Juiii;is,
CXXIII. Si iii iiiairit ibiis cailieilris episcopus ne- Carthagine in sccrclario basiliKC resl!liit;e. Cniii An-
gligens fucril adversns iKcrclicos, conveniatur a vi- rcliiis cpiscopus, iiiia ciim Faiivliiin Kccle>i;e INiIeii-
ciiiis episcopis diligentibus, et ci sna negligenlia ilc- tiiKC, provincia" Ilaliie Piceni, leg;ilo Uoiiiana; Eccle-
munstretur, ul se excusare non poSsit. Qiiod si ex sicc, Vinccnlio Culositano, Fortuiialiano Ncapolila-
die quo conveuilur , iiiira scx menses , si in cjiis 110, Mariano Izipparensi, Adeodato Siniidjco, Pen-
provincia exsecutio fuerit, et iion eos ad uniiaiem tadio Carpil:iiio, lUifiiiiano Jlnzubensi, Pr.ctextalo
catholicam converlendos curaveril, non ci commu- B Sicilibensi, Quodviilldco Verensi, Caiidido Abbirila-
nicetur, doiiec adiinpleat. Si autem exsecuior ad no, Galloniano L'ticnsi legalis provincix Proconsu-
loca non vcneril, non ascribatur cpiscopo. laris, Alvpio Tbagastensi, Augustino Ilipponensiuin
De episcopis qiii Donatislns comnmnicasse menlili Regiorum, el Posidonio Calaniensi lcgatis provincia'
juerint. Numidia", Maximiano Aqucnsi, Jocundo SufTetulensi,
CXXIV. Si autcm probatum fuerit cum dc com- ct Ililariano llorreoccllorum lcgalis provinci;e Byza-
muiuonc illorum fuisse meiitilum, diceiido eos com- cens-, Novalo Silifensi, et Leone Moclensi, lcgalis
municasse quos eo sciente non communicassc con- provincia; Maurilani.-c Silifensis, Ninollo Rusiirrcnsi,
siiterit, etiam episcopaluni amitiat. Laiirenlio Icositano, et Numeriano Rusgiinieiisi Ic-

De presbyleris el clericis, iit non appellent nisi ad gatis provincix Mauritaiiia; CKsariensis, ab univer-
Africana concilia. sali concilio judieibus deleclis, astantibus diaconis,
CXXV. Item placuit, nt prcsbytcri, diaconi, vel con?edissct, et quibusdam peraclis, nuilti episcnpi
cxteri inferiorcs clcrici, in causis, quas babiierinl, cxtcroi um peragendorum nieniorasse conquercrcn-
si de-juiliciis cpiscopornm suornm questi fuerint tur suftinerc non pnsse, et ad proprias Ecclesias
vieiiii episcopi eos audiaiit, et inter eos quidquid est festinarent, placuit universo concilio ut ab omnibiis
finiant, adbibiti ab eis ex consensu episcoporum suo- C cligerenturde siiigulis quibu5que provinciis, qui pro-
rura. Quod si et ab eis provocandum putaverint, non pter alia peragenda residerent. Et factum est ut bi
provocent nisi ad .\fricana concilia, vel ad priraates adessent quoruin subscripiiones eos adfuisse te-
proviiiciarum suarum ; ad transmarina aulem qui stanlur.
putaverit appellandiim, a nuilo inlia .\fiicainin com- Quod e.rcommunicnli ad ncciisntionem ndmitli non
munionem suscipiatur. debcnnl.
De lirginibus etiiim minoribus relandis. CXXYIil. Placuitque omiiibus, quoniam superio-
CXXM. Item placuit, ut quicunque episcoporiim ribus conciliorura decretis de persoiiis qua? adiiiil-
neccssitate periclitaniis pudicitix virginalis, cum vel tendx sunl ad accusalionem clericorum jam consii-
petitor polens, vel raptor aliquis formidalur, vel si tutuni est, et qu.c personx non admitteieiiUir nou
ciiain aliquo mortis pericuioso scrupulo compuncia expressum est, idcirco definimus cum rile ad accu-
fuerit,ne non velaia moriatur, aut exigentibus pa- saiionem non admilli, qui, posteaquam escommuni-
renlibus, aut bis ad quorura curara pertinel, calus fuerit, in ip;a adhuc excomniunicatione con-
vela-
verit virginera, seu velavit intra viginti siitutus, sive sit clericus, sive laicus, accusare vo--
et quinque
annos xtatis non ei obsit
concilium quod de isto
: luerit.
annoruni numero conslilutum esl. D Quod servi et liberli,omncsque infumcs pcrconce non
Ke diulius episcopi tencanlur in concilio, temos ex se
dcbcnnt accusare.
singularum provinciarum jiidiccs eliganl. CXXIX. Iiem placuit ut omnes scr\i vel proprii
CXXVIl. Item placuit, ne diutius universi episco- libcrti ad accusationem non adiniilanlur, vel omnes,
pi qui ad concJlium congregati suiit tenerentur, quos ad accusanda publica criniina legcs publicx noa
ab
univcrso concilio judices lernos de singulis admiltunt. Oinnes eiiam infamiic maculis aspersi, id
provin-
ciis eligi, et electi sunt de
provincia Carthaginensi, est, histriones, ac lurpitudinibus subjecta; pcrsonse,
Vinccniius, Fortunatianus, et Clarus ; de provincia b;i:relici etiam, sive pagani, seu Jud;ei : sed tamea
Numidia Alypius, Augustinus, et Restitutus de omnibus quibus accusatio denegaiur, in causis pro-.
pro- ;

vincia Byzacena, cum sanclo sene priis accusandi licenlia non negaiida.
Donatiano primate
Cresconius, Jocundus, et ^Einilianus de Mauritania
; Lt qiii iinum crimen non probarerit , ad allenini.
Sitifensi Severi.anus, Asiaticus, admilli non debeat.
et Donalus ; de pro-
vincia Tripolitana Plautius, qui ex more
legaius unus CXXX. Ilem placuit, quotiescunquc clericis a!>
Cil missus, qiii omncs cum sancto
scne Aureho uni- accusaloiibus multa criuiina objiciuntur, et unun; cx
DIONYSIL'3 EXIGULS.

ijisis, ilc f|iio priiis cgoiint, probare non valucriiil, A ISiucIlus Rusurrianensis, lcgalus provinciic Cxsa-
riciisis, liis gestis subsciipsi.
ad ca;lera jain non aiiuiitlanlnr.
Laurinlius Icosilanus, legatus provincia; CsDsa-
Qitl ad teslmonum admiltendi sunt. riensis, his gestis subscripsi.

CXXXL Testes autera ail testiraoniiiin non admit- Numerianus Rusguriensis, lcgatus provincia; Cse-
lcniios, qui nec ad accusalioneni adraitti prxcepti sarieusis, his geslis subscripsi.
sunt, vel etiam qnos ipse accusalor de sua domo Loo Mocteiisis, legatus provincix Cassariensis, bis
produxerit. Ad teslimonium aulem inlra annos U geslis subsci ipsi.
xtalis sux non admittanlur. Alius Leo, legatus provinci.c Sitifensis, his gcslis
subscripsi.
De cpiscopo qui excnmmnnical eum qni sibi soii

crimeii clicil csse confcssum. Et ca;:eri episcopi 227 simililcr subscripsrnint.


Philippus presbyler, legatus Ecclcsix Romana;, liis
CXXXIL Item placuit ut, si quando episcopus di-
geslis a nobis recollectis subscripsi.
cit aliquem sibi soli proprium crimen fuisse confcs-

sum, alque ille neget , non putol a J injuriam suam Asellus presbyter, legatus Ecclesise Romanoc, his
episcopns pcrtinere quod illi soli non creditur, etsi estis subscripsi, quse per nos directa sunt.
scrupulo propria; conscientix se dicit neganii nolle " /„ cipil epistoia ab omni concilio Africiino ad Bonifa-
coninmnicare. cium urbis nomfc episcopvm, per Fauslinum episco-
pum, ['Idlippum, et Asellum presbyteros, legatos
L't non lcmere quemqucm communionc privet cpiscopus. Ecclesia' llomana', directa.

CXXXIU. Quandiu cxcommunicalo non comrau- CXXXiV. Domino beatissimo et honorabili fiatri

nicaverit suus e|uscopus, eidcm episcopo ab aliis non Ronifacio Aurelius, Valenlinus primte sedis provin-

communicctur episcopis : ul magis cavcat epitcopus ciic Numidioe, et cxteri, qui prxsentes adfuimus, nu-

ne dicat in queuiquam quod aliis docunientis con- mcro tcxvn ex onini concilio Africa».
vincere non poterit. Quoniam Domino placuit ut de his qux nobiscum
Aurclius episcopus dixit : Juxta slatuta tolius con- cgerunt sancti fratres nosiVi, coepiscopus Fauslinus,

cilii coiigregati, et niea; mediocritatis sentenliani, et compresbyteri Philippus, et Asellus, non bcatae
llacei facere rerum omnium conclusionem : univerti mcmoriiic episcopo Zosinio, a quo ad nos mandata et

litnli designati, ei digcsti hujus diei iractaiu, eccle- litlcras atlulerunt, scd tux venerationi, qui in ejus

biastica gesta suscipiant qux vero adhuc expressa locum es divinitus conslitutus, humilitas nostra re-
;

non sunl, die sequenli per fratres nostros Fauslinum scriberet, ea breviter insinuare debemus, quoe utro-
episcopuni, Philitq^um, ct Asellum presbyieros vene- C rumque concordia lerrainata sunt, nec ea qux pro-
labili fratri et coepiscopo nostro Bonifacio rescribe- lixis gestorum volurainibus contincntur, in qnibus,

nms , cl subscripserunt.
salva quidem non lamen sine parvo aller-
charitale,
caiionis labore demorati sumus, ea gestis deliberan-
Aurelius episcopus, his gestis slaluioruni apud nos
haliilis snbscrip-i.
tes*qux nunc ad causam perlinent. Quanquaiu et
Nu- ille, si adhuc esset in corpore, hoe accipercl gratius,
Valcnliiius prinux; scuis cpiscopus provincia;

niidiic, his geslis subscripsi.


quod videret pacatius terrainalum domine frater. ,

Apiarius presbyter, de ciijus et ordinatione, el ex-


Faustinus eiiiscopus Ecclesioe Poientinx provincix
Piccni, legalus Ecclcsix Roraanx, his gesiis sub-
communicatione , et provocatione fueral exortuni

Ecripsi.
non solura Siccensi , verum etiam tolius Africanaj

Augusiiiius episcopus Hipponicnsis, lcgalus pro- Ecclesix non leve scaudalum, de omnibus erratis

vincioD Nuniiilia;, hisgestis subscripsi.


suis veniam petens communioni est restitulus. Prior

Possidius episcopus Calaraensis, legatus provir.cioc autem coepiscopus noster Siccensis Urbanus quod ,

in eo corrigendum visuiu est, sine ulla dubitatione


^'umiciix, his gestis subscripsi.
Vincentius Culusilauus, his geslis subscripsi. correxit. Quia vero paci et quieli Ecclesia: non tan-
Foriunaiianus Ncapoliianus, his gcslis subscripsi. D tum ad prxsens, scd etiam in posterum prospicien-
Pentadius Carpcntanus, his geslis subscripsi. dum fuit, quoniara talia mulla pra^ccssetant, ut vel
Rufianus Maxensis, his gestis subseripsi. simil.a, vel eliam graviora deinceps prnecaveri opor-

Prxlextatus Sicilibensis, his gesiis subscripsi, teret : placuit nobis ut de Sicccnsi Ecclesia , rcten-

Qnoilvulldeus Verensis, his geslis subscripsi. to scilicet honore gradus sui, presbyter removeretur

Candidus Germania;, his gcsiis subscripsi. Apiarius, ct acccpto epistolio uhicunque alibi vcllel

Maximianus Aquensis, his gestis subscripsi. et possel, presbylerii raunere fungoretur. Quod ei-

Jucundus Suffelulensis, legatus provincix Byzacc- dem i|isi per liilcras proprias po-lnlanli sine diffi-

mc, his gcslis subscripsi.


cultatc concessimus. Sane priusquam liivc causa

Maximinus, legatus provincix Byzacenac, bis geslis isto termino clauderciur, intcr alia qux diuiurnis

sii'.'scripsi.
disceptationibus versabamus, quia ralio ipsa poscc-

Hilariauus Ilorreocellensi?, legatus proviucix Byza- bat ut apud acta ccclesiailita , a frairibus nosiris

ce: x, bis gcstis subscripsi. Faustino coepiscopo, ct Philippo, et Asello cninpre-

K;(vatu5 Sitifensis, legatus provincioc ejusdem, his sbylcris quxrereiims ut promcrenl quidquld eis

nobiscum sgcjiduin fuissct injmiclum. Nonnulla qui-


tootis substripsi.
i'i:i CODF.X CANOMIM I :(:r.LEsiASTir.0RU.M. 2^20

ilfiii siiic ulli) ':e;ii>lo prosev:iUi siuu vcibis, scil cuiii A saiiclilale UumaiKC Ecdesix pr.rsidcnlc, iion suniiis
i I poliiis tlagitareiiius, (|uoJ m liUcris rorioiil, coiii- jaiii istuin typlimn passuri. Et scrvabuulur erga iios,
liioMitoriuiii |>rululoniiil. Qiiu:l rccil iliini iiol)is, qiKC iiobis ctiaiii nuii disscrentibus ciislodiri debcaiit.
cliaiii gestis qu.v sciiiiii a,l vus (lcreniiil, cst allesfa- Cuui fratcriia (birilale, qu;e secunduiii sapicnliain
luiii. Iii (|iio eis ([iiatuor (|ua\lam iioliiscuiii ageiula ai(|ue jusiiiiaiii quain tibi doiiavit Alti siinus, ciiam
iiiaii lala sinit, uiiuiii de ap|)ellatiouil)us e|>i.~cu|)ui'iiiii ipse perspicis cs-c scrvanda, si foi ie aliler se liabciit

ad Ruiiiaii.e Eeelesi:e saeerduteiii ; alleruiii, iie ad canoiies concilii Nica;iii. Quanivis pluriiiiis todices
coiiiilatuiii episcupi iiii|i()i luiie iiavigeiit ; lcrtiiiiu de Icgcrcuius, scd nus(|iiaiii iii Nicieiiu cdiuilio, in La-
Iraclaiulis pie^liUeroruiii ct diacuiioniiii causis apud tiiiis co.licibus legimus, (|uciiia.liiio>liiiii iii supradicto
linitiuios ejiiscopos, si a suis cxcuiimiunicali perpc- comnionitoriu, inde directa siiiil. Tuin quia Iiic in
ram fueriiit ; (luartuin de Urbaiio episcopo c.vcom- luillo codice Gncco ca puiuinius invcnirc, ex Orieii-
iiiunicaiido, vcl eliaiii Koinam vocaiidu, iiisi ca (|ux talibus Ecclcsiis, ubi perbibciilur eadein dctrcta
yideliaiitiir corriyciida curriycrol. yiiurum oimiium possc etiaiii aullienlica rcpci ii i, iiiagis iiubis dcside-
de priiiio et tertio, id csl, ut Iluinain liceat episco- rainus alVcrri. Pro ipia re liiaiii (|uoi|iie vencrationein
pis provocare, ct ut clericorum causx apud suarum obseciamus, ut scribcre cliam ipsc digneris ad illa-

proviiiciaruin episcopos linianiur ,


jam priore anno j{ runi partiuni sacerdotes, boc est Ecclcaiie Aniioclic-
cliam liltcris no.~lris ad cuindem vciieraliilis memo- ii;v, Alcxaiidrin.-c ct Coiislanliiiopolilan;e. Et si aliis

ri;c Zosiiiiiim cpiscupuin dalis, iiisinuare ciiraviinus, cliam tu;e placuerit saiictitali, ut inde ad nos iidein

ut ea scrvare sine ulla ejus iiijuria paulispcr siiiere- canoiicsapu.l !Sic;i!ain civilatcm a 1'alribiis coiisliuili
iuus, nsque ad iiiquisilioncin slalutoruin concilii M- vciiiant, te potissimum hoc beneficium cunctis Occi-
Et nune dc tua poscimus sanclitaie nt, (inein-
ca;nl. dentalibus EcclCbiis iii Domiiii adjiilorio coiiferente.
adniodum ca apud INica.'am a Patribus acia vcl Quis eiiiin dubitet exeiin>laria csse verissiina coiicilii

conslilula siiiit, sic ca a nobis facla ciistodiri, et NiKcni in rir;ecia congrcgali, qiun dc lam diversis

ibi apud vos isia qiix in comiiionitoriu atlulerunl, lucis et de nobilibus Gr;ecis Ecclcsiis allala ct cnm-
facias exerccri : id esl, si episcopus accusatus fuerit, parala eoncordant ? Quod donec fiat, hxc qux in
Ct judicavcrint cnngrcgali cpiscopi regioiiis ipsiiis, commonilorio supradicio nobis allegala sunl, de
et de gradu suo dcjeccriiit eum, et appcllasse videa- anpellalionibus cpiscopurum ad Ruinan;c Ecclcsi.c
lur, et conlugeril ad bcalissiiiuiin Ecclcsia; Romanx saccrdotem, et de clerieorum causis apud siiaiuin
cpiscopum, et voluerit audiri, ct justuin putaverit provinciaruiu episcopos terminandis, iios usque ad
ul renovetur examen, scribere his episcopis digneiur probationein scrvaluros esse proCtemur, et bealilu-
qiii in finilima ct propinqua provincia suiit, ut ipsi p diiiem luam ad hoc nos adjuUiram iii Dei voiuiiiile
diligcnier oiiiiiia requiraiil, ct juxla fldein verilalis confidimiis. C;clcra vero qu;\! iii noslra syiiodu ge-
deliiiiaiit. Quud si is qiii rogat causain suam iteruiii sla vel fiimata sunt, quoniam supradicti fralres iiu-

audiii, deprccatione sua movcrit episcopum Roma- siii, Fausiinus coepiscopus, Pliilippus, et Asclliis

iium, ul e laterc suo presbylerum niillal, erit in prcsbyleri secuin feruiit, si diguatus fueris, tuajiiola
potesiale qiiod velit el quod wslimet. Et si decre- facieiit sanclitali. Et alia manu : Doiiiiiius iiostcr

verit nr.tleiidus csse (;ui piKscnies cum episcop s ti', nobis aniiis pljrimis custodiat, bcalissiine fiater.
judicent, babcntcs auclorilalcin ejus a quu dcstinali Subscripseriint quoque Alypius, Augusliaus, Possi-
suul, crit in suo arbiirio. Si vero crcdiderit suffRcre dius, Mariiius, et c;ctcri episcopi.
episcoiios ut iicgoiio lcrminum inipnnant, faciet Iitcipimil rescripla ad concHium Africumtm Cyrilli
qiiod sapicnlisiiino suo coiisilio judicaverit. llcni lie Alexaudriiii episcopi, tibi aulhenlica conciUi Mcwiii,
prcsbvteris el diaconis. Si episcopus quis iracundus trunslata d.' Crwco per Innucentium presbijlcrutn
trnnsmiserunt ; ipiw etiam epistotiv cum eodcni con-
(quod esse non debet) cito, aut aspere commoveatur per mcmornliim presbyierum Innocen-
cilio .\ic-n')io
adversus presbytcrum sive diaconum suum, ct cx- liiim, el Marcellum subdiaconiim Ecclcsiiv Curilia-
tcrniinare euin de Ecclesia voluerit, providciHhim gineiisis sanclo Eonijucio episcopo Ecclesia; Iloma-
iiiC, siib die VI cal. Dcccmbris sunt direcla;.
cst ne innocens damiieiur, aut perdat coniiiiuiiio-

ncm : babeat potestalciii ejectus iil finiiimos i.-iicr- CXXXV. Dominis bonorabilibus, sanciis fralribus
pellcl, et causa ejus audiatur, et diligentius Iracle- toe.iiscopis, Aurclio, Yalentino, scd ct onini sancl;c

lur, qnia non oporlel eiiiegari audientia roganti, cl congrcgationi in Carlhaginensi synodo congregaiaD,
ilie episcopus qni aut jiiste aut injuste rejecii, pa- Cyrillus salutaus iii Deo charitalein vestram.

licnter accipiat ut negotium disculiatur, ut aiii Scripta vciicralionis vestiu- iiiuliain habentia que-

probeiur ejus, aul cmcnJctur sententia. Hacc utique riiiioniam cum oniiii l;clili i pcr fi.ium iioslruiu lii-

utquo al advciitum vcrissiinorum exeniplariorum nocentiuin presbylerum suscepi, quibus a nobis spe-
Kioitiii co:icilii inserla geslis sunl, qua; sibi, quem- ratis ut de scrinio nnslr.e Ecclesi;e verissinia exe:ii-
adiiiodiiui ipso quoJ apud iios fratrcs ex apo^lu- plaria cx autlientica syiiodo apud Nic;cam civitalciii,
lita sede directi allegavcruiil, coiniiioiiiiuj'io conti- ineirnpuliiii Biihyiiix, a sanciis Patribus constiiuia

iiciilur. Eoque ordine, vel apu.f vos in lialia ciisto- aique firmaia, sub uoslrc fiiei professione vestrce
dirciitur, nullo modo nos lalia qiialia commeinorata dilectiuni porrigamus. Uiide, domiiii honorabilcs

jam iioliimus, vcl tolerare cogamur : sed credimus, fraiiei, salule prx'euiitc Doniiiio, netesse Iiabui [ler

aiijuvaiite misericorJia l)omi:ii Dei noilri, qiiod lua haruin latorcin liiium iioslrum Liuoccntiuin pr^Jsby-
:

*n DIO.NYSIUS EXIGUUS. COUEX CANONUM ECCLESIASTICORUM. 5:'f!

icriiin, fiJelissima cxcniplaria ex aulheiilica synodo, A Servusdei, Tereutius Forlunatus, Marliiius, Janii.i-

in Nic;cna civiiale Billiyniaj habila, vestno charitatl rius, Oplatus, Ceticius, Donatus, Tbeasius, Vincen-
(lliigcre. QuoiJ el iii ecclesiastica historia requirenles tlus, Fortuiiatiaiiui, el Cicterl, qul universali Africa-
iiivenieiis. De Pascha vero, ut scripsistis, nuntia- 110 coiicilio Carlhaginis adfuiinus.
nius vobis XVII cal. Maias nos futura indictione Oplaremus, ti quemadraoJum sanctltas lua de aj-
celebrare. Et alia manu : Dcus et Dominus noster veiitu Apiaril hrlalos vos fuisse, missls per conipri-
sanclam vestrani congregalioiiem cusioiiiat, quod sbyterum nostrum Lcoiiem litteris intimavit : ita iios
ojUaiiius, cbarissinii fraties. quoque de ejus purgalione liKc scripta ciim laetitia

Incipil epistoln Atlici episcopi Conslantinopolitani ad niiitcienius. Esset prolecto et nostra ct vestra nio-
eosdem. do alaciitas certlor, nec proipiopcra vlderetur, qux
CXXXVl. Doiniiiis saiictis , merito beatissimis adhuc de audleiido, quam de audito prcccesseral.
fratribus coepi-.copis, Aurelio, Valenlino, vel cailcris Adveiiieiile sane ad nos saiiclo fratre et coepiscopo

charissiuiis in synoJo apuJ Carlliaginem babita nostro Faustino, concllium congregavimus, et cre-
conslitutis, Ailicus episcopus. didimus ideo cum Illo missum : quoiilam slcut per
Per iilium nostrura Marcellum subdiaconum vo- ejus operam presbyterlo ante redditus fuerat, Ita

slrum scripta vestrai dilectionis cum omni gratia- B nunc posset de taiitis eriminibus a Thabraceuis ob-
rum aetione suscepi, Domino gratias agciis, quod jectiseo laboiante puigari. Cujus tanta ac tam Iin-

ineiui taiilorum fralrum benedictione perfrui. Donii- mania flagitia decuisum nostri concilli exainen in-

iii beaiissimi fratres, scripsistis sane, ut verissimos venil , ut et memoratl patrociiiiuin potius qiiani

canones apud Nica:am civilatcm, metropolim Dilhy- juJicium, ac dcfe.soris magis operain quam disce-
nix, a Palribus coiistitutos sub fidei asiipulatione di- ptalorls justitiam superarent. Nain priunim, quan-
ligam. Etqiiis est qui communem fklein, vel staluta tum obstileiit, omni congrcgationl divcrsas Injurias

a Patiibus liruiata suis fratribus dencgcl ? Qua de re ingercndo, quasl Eeclesiic Roniana; asseiens privlle-
per eum Jem filiuin meum Marcelluni, subdiaconum gia, et volens eum a i;obis iu communioiiem suscipi

vestrum, iiimium festinanlem, sicut slatuti sunl in queni tua sanctitas credens appellasse, quod probare
Niaea civitate a Patribus canones, in iiitegro, ut i;on potuil, communionl reddlJerat ;
quod iniuiiiie

jussistis, direxi : peteiis ut pro iiie iilurinuim veslra tamen licuit, quod etiam gestorura melius leclione

sancla congregaiio orare jubeat. Et alia iiianu : Deus coguosces. TiiJiiaiio lainen laboriosissiino r.gitato

noster sanctitatein vestram custoJiat, quod optamiis, judicio, cum diversa eidem objecta afflictissiini qiia:-
sancii fratres. reremus, vel moras coepiscopi nostrl Kaustini, vcl

Incipiunt excmplnria concilii j\'ica:ni, dirccla sub dic (]


tergiversationcs ipsius Apiarii, quibus nefaiidas tur-
VI cal. Decembris , post consutalnm yloriosissimo- piludiues occulere conabatur, Deus juJex jusius,
rum imperalorum Honorii xii el Tlieodosii viii foriis et loiiganimis niagno compendio rcsecavit. Te-
Augg., Uonijacio urbis Romx episcopo.
triore quippe ac puliJIore obstinalioiie compressa,
CXXXVU. CreJiuius in uiuim Deuiii , Patrem qua tautum lividura cociium inipudenlla negationis
omnipotentem , visibiliuin, iiec iion et invisibilium .volebat obruere , Dco .nostro ejus conscicntiam
creatorem. Et in unum Doiiiinum nostrum Jesum coarciaiitc, et occulta qua; In illiiis corJe tanquain
Christuiii, Filiuin Dei, natum ex Palre uiiigenitum, in volutabro criniinura jain dainnabat eiiain homi-
lioc est ex substantia Patris, Deuni ex Deo, •Uimen nibus publicantc, rcpeute In confesslonem cuncto-
cs luinine, Deuiu veruni ex Deo vero, nalum, iion runi objectorum flagiliorum dolosus negator erupit.
creatum, ejusdem cuin Patre substantiu;, per quem Et tanJem Je omnibus increJibilibus opprobriis ul-
onmia facta suiit, coclestia et terrena. Qui propier troneus se Ipse convkil, atque Ipsani quoque no-
lios homiiies, et propter nostrani salulcin descendit, strani spem, qua cum et credebamus et optabaraus
ct incarnatus est, et homo lactus passus est. Et re-
de tain pudendis maculis posse purgari, coiivenlt iu
surrexit tertia die, asccndii in coeliim, venturus in- gemitus, nisi quoniara istain nostram moestitiam uno
<ie judicare vivos el mortuos : et iii Spiritum san- tanlum solallo mitigavil, quod ct nos labore Jiutur-
Ij
cliim. Eos vcro qiii dicunt, eral tcmpus quando nioris qu;\'stioiiis absolvii, et suis vulneribus qualein-
iion erat, el qui ex iiibilo factum, vel ex alia substan-
cuiique raedelani, ctsi Invila ac sua; conscientia; re-
lia, vel cssentia esse, aut niutabilem aut converti- luctante confessione provldil, domlne frater. Pra;fato
bilem Filiuin Dei dicunt, aiiatbematizat catholica et
itaque dcbit;c salulaiioiiis olTicio, IinpenJio dcpreea-
apostolica Ecclcsia.
iiiiir ui deinccps ad vestias anres liinc vcnientes
lluic synibolo liJei etiam exemplaria slatulorum noii lacilius adinittalis, nec a nobis excoiiiraunicalos
ejusaem coMcil.i Nicaeni a memoralis pontilicibus in comiiiunioncm ultra velitis excipcrc : quia hoc
annexa sunl, sicut superius per oiniiia contineutur :
Nicxno concilio delinilum facile advertet ve-
etiain
quae nos hic iteruin conscribl necessarlum luin cssc Nain et
ncrabililas tua. sl Je inffiioribus clcricis
creJIdimus.
vcl laicis viJetur ibi pr;ccaveri, quanlo in;!gis hoc
Incipil epislola concitH Africani ad papam Calestinum de episcopls voluit observari , ne in sua piovincia
urbis lionuv episco-pum.
a communioiie suspensi a lua san tiiatc pivcpropcre
CXXX.VI1I. Doniino dileclissimo et hoiiorabill vcl Indebite vldcaiilur cominunioiil rcstltui! Presby-
fialriCalestliio Aurclius, Paiatiiuis,A!iloiiius,Tutus, terorum qMoqnc ct sequci.tium clericorum imiiroba
,

°-:0 DIONYSII EXluUI COLLECTIO DECIlETOllU.d ri>. l'M. f>i;.€FATIO. 2:0


ii'l'ii!,Ma sifiil lc iliiiimni csl, n'|)i'Il;il s^iiidilas liia, A slriini Eaiisliiuiiii, laiKiiiam cx parli! Nic.Tiii coiiiilii.
i|uia cl milla ralriim tlcliiiilione Imc Kiclesix iloro- cxin.le Uansiiiisislis, iii comiliis vcriorilius, (iiuc ac-
ealuiii csl ACricana! : cl ilccrcla Nicawia, sive iiife- cipiiinliir Nica-ni, a sanclo Cyrillo cocpisro|)0 noslro
rioris gradus clericos, sivc ipsos episcopos suis ine- Alccaiidriiuc Ecclcsia!, cl a vencrabili AUico Conslan-
Iropolilauis apeiiissiinc coiniuiscruiil prudcnlissinic liiiopolilano aulislile ex autliciilico
; , ini.ssis :
(iu:i:
ciiini juslissiiiic(]iie vidcrinil |/". proviilcrunl] (jiia'- cliiim aiilc lioc pcr Iniiocciiliuiii prcsliylcruin ct
cuni|i!c nc^olia iii siiis locis ulji orla smil liiiicii(.la. Maiccllimi sul)(.li:iconum, pi'i (|u(is ad nos al) cis di-
Ncc niii('iiii|nc pioviilcnli;c |/'. proviiici;i'| graliam rccla suiit, vcuerabilis incuiori;u Uoiiiracio cpiscopu
S. SpiriUis dcluliirani, qua ;c(|iiilas a Clirisli sacer- dccessori vcslro a nobis Iransiiiissa suiil, in quibus
dolibus el prudcnlcr vidcaiiir, cl coiistanlissime lc- tale aliiiuid noii po(.uiinus rcpcriic. E.\sccut(ircs
neatiir : nia.vimc quia iiiii( ui(iiie coiiccssuiii csl, si cliam cl;'iicos vcslros qiiibu (iiic pclciilibiis mdiic
jiidicio olfcnsus liicrit ciigiiiloruiii, ad coiicilia siut riillcrc, nolite conccdcrc, iie rdinosuiii typlinm s;c-
proviiici;v , vcl ctiain niiivcrsalc provocaie. Msi culi in Ecdcsiam Clirisli , qua; luccm siinplicilatis
forte quisquam est qui cicdat uiiicuilibcl possc ci liuniilitaiis dicni Dcmn vidcic cuiiiciiiibiis prx-
examiiiis inspii-are jusliiiam, cl imiunier;>bilibus con- fcri, videamur inducerc : iiam dc fiaiie iiostro Eau-
grcgalis iii coiiciliuiu saccidolibus dcncgarc. Aut jj slino (aiiiolo jaiii pro suis iiclaiulis nc(]uiiiis de
quomodo ipsum Iransmariiuiiii judiciuni laluni ciil, Cbiisli Ecclcsia dolciido Apiaiio) sccuri suiiius, quod
ad qiioJ lcstium Hecessari;c pci'son;\; vcl propicr se- ciiii) piobilate ac nioderalione lua; sanctitatis, salva
\us, vcl proptcr scnecluiis iiilirmitatcm, vel iiiuliis fiateriia cbarilale, ulleiius .\frica mininic patiatur.
aliis iinpcdimcntis ad :uci non polcrunl? Naiii iii Et alia iiiaiiu : Doiniiius noslcr saiiclitaicm vcsiram
uliiliii tanquum a tu;v sanclitalis la:crc milt;iii!ui', a;vo longiorc oraiitein pro nobis custoJiat, doiiiiiie
iiulla iuveninius raliuui syiiodo coiislilulum. Quia f;alcr.
illiid quoJ pridcm per ciiiiidcin cocpiscopum iio-

COLLECTIO
DECRETORUM PONTIFIGUM ROMANORUM,
AUCTOnE DIOrVYSIO EXIGUO.

LEC T O R 1

lluic nova; editioni CoUcclionis Canonvm ecclesia- C -439. Quod lianc Dionysianam collcclioncm circa liccc

ilicorum DioHysii Ejcigui, tie quid veteri jurispruden- lempora, pcst canontim Grwconim inlerpretationem,
iiie canonica; deesse videalur, subjun.ximus epistolam faclam fuisse arguil. Conlinet autem Decrelnlcs epi-
ejusdem Diomjsii Exigni ad Juliunum presbijlcrum stolas Siricii, Innocentii, Zosimi, Bonifacii, Cccleslini,

tiluli SanctK Anastasia; ,


pra'[alionis toco, suw colle- Leonis, Cclasii, et Anaslasii, ab amio videlicct 585
clioni Decretorum Romunorum pontificum prwfixam, ad annum 48H, quas eliam reccnset Cresconius in Bre-
fuam mnc primum suo aactori restitutum, ex veleri viario Canonico et Leo IV papa, apud Gralianum
,

cod. ms. iumma: erudilionis viri Jacobi Sirmondi ! so- can. de libcllis dist. 20, et Ilincmarus Blienu^sis
cietalis Jesu presbijleri, cui acceptam refcr, tibi da- tircliicpiscopus , adversus Ilincmarum Laudunensem
mus cum indice tantum capilulorum, omissis Decre- episcopum, cap. 43. Et vero illa cst colleclio quani
lorum integris capitibus, qua' ex veleri codice Canonum Zacliurias pupa, in epistota ad Pipinum majorem da-
Kcctesia; liomanw, qiti Mogmitia; primum excusus est mus, el universis episcopis in regno Francia consliln-
anno IS^Jo, et poslea 1'arisiis an. 1CI9, fucile cuitis tis, LiDRu.M Decuetorcm vocat, atque ex eo cilat qux-
fuerit repetere. Is vcro csl Juiianus prcsbytcr, qui dam capitnla Siricii , Innoccnlii, Lconis el Celiisii.

tubscripsit synodis Homa; celcbratis, sub Fclice papa, Qua de re cum anipliorem tractalioncm paraiaus, illud
Dinumio el Sipliidio coss. , lioc esl anno Cliristi 488, D ''"^ <'« prima Dccrctalium ponlificum liomanorum col-
elsub Sijmmaclio, posl consulatum PauUni, hoc esl anno tectione breviler admonuisse du.iimus.

" II;\;c Pnffaiio fuil pr;r(i\a a C. Juslello colleclioniDecreloruin iiontificnm Ronianornni, auctore Dio-
nysio Exiguo, ediuc anno ililo.

CATALOGLS rO.MK-iCE.M RO.MANOUL.M


OUOKCM DECRETA l.N II.VC COLI.ECTIOKE DlUNVSll EXIGIT RLCF.XSEXTIR.
An. Chr. Ax. Cin»:.

SlRICICS 585. CCELESTINCS 420.


Innocentics 404. Leo 1 444.
ZOSIMUS 417. GtL.VSlUS 492.
BOMF.tCICS 410. .\.\\STASIUS 498.
, ,

m DIONYSIUS EXIGLLS. 252

DIONYSIl EXIGUI PR^FATiO.


Doniinf) venfrabili milii Juliaiio prcsliytero liluli A niam doctrinoe meritis ampliarct. Denique omne opus
Sanclii: Anastiisia-, Dioiiysius Exiguus. Sanclilatis ejus aul oratio fuisse menioralur, aut leclio. Inler-

yeslraE plis excilatus studiis, qiiibus nihil prorsus duin quoque scribendi curam sumebat, prout causa
eorum qucc ad ecclesiasticam disciplinain pertinent, vel ratio poposcisset, scrvorumque Dci maximi con-
oiniilit iiKiniieic, praiteritorum sedis aposiolicK proc- sorlio alque societate gaudebal. Quorum spiiitali

suUim coiislilula^quavalui cura diligenliaqiie collcgi, collatione tanto divini anioris sludio, laiita verbi Dei

cl in quciiiilani redigens ordinem titulis dislinxi com- medilaiione fovehatur, ut iiuic ctiam illud quod
positis : ita dunlaxat ut singulorum pontificum Psalmista cecinit, aptaretur : Beatus homo quein lu
quolqnot a me proccepla repcrta sunt, sub una nu- crudieris, Domine, ct de lege tua docucris eum, ul

merorum serie terminarcm, omnesque tilulos huic mitiges eiim a diebus malis. Ilujus enim E;uculi malos
prxfalioiii subnccterem, eo modo (juo dudum, de dies ila Domino mitigante alque gubcrnanto Irans-
Grxco sermone Patruni transferens canoiics, ordiiia- cgit, ut uiiiversas tentationes mira prudentia et lon-

ram, quod vobis nimium placuisse cognoveram. Qui ganimitate suffcrret, delicias jejuniis sperneret, su-
vero sinccrissiino affectu Deum diligitis, et idcirco pcrbiam humilitate calcarct, tanta misericordia animi
famnlos cjus laudaiida solliciludine continclis. Qiiis alacritaie claresceret, ut ouines ferc paupercs satiari

enitn pcregrinaiiliiini scrvicns Christo, vcslro non ^ inops ipse mererelur. Profcclo heatus hac inopia
fovetiir hospitio? Jusium credidi vobis in liac parle per qnam divinis semper laudibus iiiha;rebat, slcu(

famulari, qualenus industriam vestram, quam coele- propheta dicil ad Dominum : Pauper et inops lauda-

stibus impendilis regulis, et pr.esens imiielur Klas, bunt nomen luum. Fuil enimvir ingenio luculenlus,
ct posteritas admiretur. Nam pi;c virtulis aniore vita pra;cipuus, auctorilate rcverciidus. Et ideo lot

cuncta qiiDC sunt utilia dosideratis agnoscere, licet virtutum oriiatns insigiiibus, aJ tam cclsuin ofliciiim
omiics venerandi juris observantiam nioribus iin- non aecessit indignus, honorem summa; dignitatis
pleatis. Quantique sit apud Deum raeriti beatus papa grave nimis onus existimans, parvamque negligeu-
Celasius, et nos qui eum prxsentia corporali noii vi- liam pontificis ingens animarum discrimen esse con-
dimus, per vos alumnos ejus faciliiis Kslimamus. tendens. Idcirco iiullo se desidioso otio tradidit, nec

Cujus eruditione formali gradum presbyteri sancta luxurioso convivio efliisoque servivit. Ex quibus
conversatione decoraiis, ut in vestrorum morum rebus el animaruiii morbi nascantur et corporuin.
perspicuo munerc ejus vidcalur quodammodo aclio Hic ilaque pastor summi atquc boniPastoris imitator
prKluccre. Quein , sicuti vcstra relalione comperi- exisiens egregius pr.TcsuI seuis apostolica; fuit, qiii

uius, in laiilum bons voluniaiis cxstitisse gratula- divina prcecepta (ecit etdocuit. Dnde eum magnuin
mur, ut aniiuenle Doiiiino, printipatnm iii Ecclesia G inter sanctos es.-e confidimus, juxla promissioneiu
pro multoruin salule suscipier.s, cum serviendo, po- Christi Domini dicentis : Qui fcccrit et docuerit
lius quain dondnando, sustollcrct, vilseque castimo- maximus vocabitur in regno coelorum.

EPISTOLA DECKKTALIS P.\P.E SnUCIl.

Siricius IlinKrio episcopo Tarraconensi salutcm. tos ab inTpiis Arianis plurimos ad Cdem catliolicaui

Direcla ad decessorcm nostrum sanctx recordalio- festinare, etquosdam de fratribus nostris eosdeiii
nis Damasiim fiaicrnitalis lux rclatio, me jam in se- denuo baptiz.are velle, quod non licel, cum hoc licri
dcm ipsius constilulum , ([uia sic Dominus ordinavit, ci Apostolus vetet {Epli. iv), et canones contradicanl,
iiivenit : qnam cuin iii convenlu fiatruin sollicilius el post cassatum Ariminense concilium missa ad pro-
legeieinus, lanta invciiimus qiKu reprehensione el vincias, a venerandje memori;e pra;dccessore ineo
correclione sinl digna quaiita optaremus laudanda Liherio, generalia decreta prohibeant, quos nos cuiii
,

cognosccrc. Et quia iieccsse erat iios in cjus labores,


D Novaiianis aliisque h;T;reticis, sicut est in synodo
curasque succeJere, cui per Dci graiiam successimus constitutuin {In concil. Nicceno, c. 8), per invocaiio-

iii honoiein : faclo, ut opor;ehat, primitiis mea; pro- nem solam sepiiformis Spiritus episcopalis niaiius

vectionis inJicio, ad siiigula, pniul Dominus aspi- impositionc, catliolicorum conventui sociamus, quod

rare dignatiis est , consullatioiii tua; responsuin etiam totus Oriens Occidcnsiiue cusioJil, a qiio tra-

coinpeiens non ncgamus. Quia pro oflicii nostri con- mke vcs qiioque posibac iiiiiiinic convcnit deviare :

siJcratione non esl nobis dissimulare, non est lacere si non vultis a nostro collegio synodali seutenlia

liiierlas : quihus iiiajor cunclis Clirisliaii;c religionis scparari.

telus iiicumbit, porlamus onera oiimium i|ui gravan-


(Jt jtra'tcr 1'itsclta cl Pcnlccoslcn baptisma non cclc-
liir. Q ;iiiiino h;i;c portal in nobis bealus aposlolus
brclur.
Poirus, (pii nos in omnibus, ul confiJimus, adiniiii-
-s.iatioiiis bi';c prolcgit ct lucUir h;credes. II. Scquilur de divcrsis bapliiandorum lcmporibus,
Dc Arianis tton rebajitizandis. pioul unicuiquc libiUim fucril , impixibabilis ct
I. Piiina ilnniic pagiii;c luK f:o::te 5ig>'a':(i bapliza- emciidand:) coiifiisio, i\ux a iiostris coiisacerdotibus
';j'. r.oi.i.ixfio DF.r.Rt;Toiuj\i i-i'. m\ 93»
((liKul comnin:i ilkimii!.) iiori ia:ioiii< iiiirliivilalis iili- ,\ i|iiiliiis, (|iii.i j.un sii(rii':iiiiii noii li;iliciil p.Tnilcii.li, n
iiijin, scil sola lcmi'ii!;>lp pi;i".siiiii;liir, iii |i;issiiii ;ic (Iiiviiiiiis (lcccnoiidiiiii, i;l siil;i iiilra (Cdc^iam fide

lllioiL' ii.il.ililiis (^liri li, si-u app:ii'iti(inis, iicr iioii ol liliiis (ii;iliiinc jiiii.;;aiiiur , sacr;c niyslcrioruiii cclc-
Aposloloruiii, seu Marljiuiii fesliviUililiiiL, iiimiiiici;i', brilali , qiiaiiivis iiun iiiorcaiitur, iiilcrsiiit : a duini-
ul assrris, plobcs baptisnii inyslcriuin cuiiscqiiaiiliir, nicxaulcni iiicnsa: convivio scgicj^cntur, ut liac sal-

CHiii lioc silii [irivilcgium ct aptiil iios, cl apii'l oiiiiics lciii dcstruclioiic corrcpli , cl ipsi iii sc siia ciTata
Kccloslas (lomiiiiciiiii spccialiicr ciim I'eii;t'cos!c siia casligeiil , ct aliis cxciiiplMiii Iribuaiil , (pi;iloiiiis ab
Pasclia ilcrciKla!, (itiibiis Siilis pcr aiiiiiiin (licliiis ;i(l obscciiis ciipi(Iit;iti!ius rolialiaMliir. (,)uiliMS l;iiiicii ,

11(10111 coiilliioMlibus goiicialia baplismalis iradi coii- qiHiniain cariiali fragililate cocidciunt , viatico imi
veiiil sacrninenla. Ilisdunta.xai clcciis, qni aiitc qiia- ncrc, cuin ad Domiiiuni cccperint prolicisci, pcr coni-
ilragiiila, vcl co amplius dics noincii dodoriiil, cl niMiiionis graliam volumus siibv iiiri. Qii;iiii foriii;iiii

cxorcismis, quolidiani-N^liio oraliiiiiiliiis ;il(liie jcjii- cl circ^i miiliercs qii;o sc post |;a'iiiloiitiaiii l;ilibii';

iiiis f.icriiit cxpiati, qiiaieiiiis aposlolica illa implea- liolliilioiiibus doviiixoriint , scrvamLim csse ccii-
liir pi',V(;cplio, iit cxpnigato formcnlo velcii, iiov;i SCIIIUS.

imipial cssc conspersio (/ foi-. v). Sicul crgo Pas-


Dc iiionachis cl virginibtis proposiluin iion icrviiniibvs.
cb:>loMircvoiciiliani in iiiiUo diciiiuiscssc iiiimicnda«i,
g
ila iiif.iir.ibus, qiii iiccdiim loiiiii polcrMiit per lola- VI. Pia:iorea monuchoruin quosilam alque iiioii:i-

feiii,vcl his qiiibiis in qualibot nccossilate opus c|i;iriiMi, ;ibjeclo proposilo sanclilatis, iii Uiiitam \.i\-

tucril sacri unda baptisiiialis, omiii voluiiius cclori- tcslalis dcmer.sds (!sse lasciviam, iil piiiis clanculo,
lale succurri : nc ad nostraruin pcrniciem tcnJat aiii- velul sub inoiiastcrioruin prx'lextu , illicila ac sacri-
niarum, si ncgalo desidoraiitibus foiite saliilari exioiis lega se contagionc niiscucrinl, postoa vero in abru-
nniis.(iiisq: c dc s;cculo cl regniim peidi!, ct vilain. ptum conscienlix dcsperaiione pcrdiicii i'c illiciiis

Oiiicuiiqiie ctiam discrimcn iiaufiagii, liostililalis iii- (oniplexibus libcrc lilios procroariMl, qiiod ct pii-

ciiisum, nbsidioiiis ainbiguum, vol ciijiislibci corpo- bIic;T; lcvcs , ct ecclesiaslica jura eoiHlcmiiant : lias

ralis ;t>griludinis desperaiionem inciderinl, el sibi igilur impudicas delestabilcsque pcrsonas a niona-
unico credulitatis aiixilio poposcoriiit subvcniri : stcrioruni ccclu , ccclesiaruniiine conveniibus elinii-
Ciulcni, qiio poscunl, momcnlo icinporis expctii;c naiidas essc niandanius, quaienus rotiiis;c in suis

regoiiei-alioiiis pnvniia consequniilMr. Ilaclenus crra- crgaslulis taiitiim facinus coiitinua lamoMlatione de-
tiiiii iii liac parte snfliciat, niinc pi;\;fatam regulam flentos ,
purilicaiorio possint poeniludiiiis ignc deco-
oiniios leneant sacerdotcs, qui nolunt ab apostolica: quere , ut cis vel ad morteni sallein , solius niiscri-
pcir;c, siiper nuam CbrislHSuniversalcm conslruxit r cordi;T! iiiluilii pcr communionis gratiam possil in-
Ecclesiam, solidilatc divelli (Matlli. x). diilgcnlia subveiiire.

De aposUilis. De clericis incontinentibiis.

III. .\(ljeclum est ctiam , qiiosdain Clirislianos ad VII. Veiiiamus nnnc ad sacratissimos ordines cle-
apostasiam (quoJ dici nefas cst) Iranscuntes, el ido- ricorum quos in vcnerandsc religionis injuriam i!a
,

lorum cultu ac sacriliciorum conlaminationc pro- per vcstras piovincias calcatos atque confusos cba-
fanaliis, quos a Cbristi covpore ct sangninc, quo du- rilaie luainsinuanle reperimus, ut Jercmiicnobisvocc
duiii redempli fuerant renasccndo, jubemus abscindi. dicendum sit : Oiiis dnbit capili meo nqiinin, et ocidis
Et si resipisceiiles forte aliquan.lo fueriiit ad lamoiila mcis fontem lucrijinarmi, et flcbo populum liunc die ac
conversi, liis, quandiu vivunl agcnda poeiiitcniia esi, nocle [Jer. ix) ? Si ergo bealus propheta ad lugendu
et in ultimoline suo reconciliationisgratia tribuenda, populi peccala noii sibi ail lacrymas posse suf(icero,
quia, doccnte Doniino, noluinus niorteni peccatoris, quanto nos possumus dolore percclli , cum eoruiii
sed taniuiu ul convertatnr, ct vival (Ezecli. xviii).
qiii in noslro sunt corpore , compclliniur facinor.i
Qiiod non liceat alteriiis sponsatn ad inatrimonii jurci deplorare, quibus prscipue secundum bcatiini Paii-
sortiri.
Uim inslaiilia (luotidiana el solliciludo oiniiiuin Ec-
IV. Deconjiigaliumautem violationereqiiisisti,3i I>ci,.sia,um iiidesiMCnlcr incumbil (// C«r. xi)? Quis
desponsatain alii puellam allcr in matrimoiiiiim pos- ciii^ii inlirmatiir,et non ii:'iriiior?Quis scamlalizatur,
sltaccipere? Hoc ne fiat, niodis omiiibus inliibeinus,
cl ego noii iiror ? Plurimos cniin sacerdotcs Cbiisli
qiiia illa bcnedictio quam nuplura; sacerdos imponit, atque levilas post longa consecralionis su;c tcnipora
apud lideles cnjusdam sacrilegii instar cst , si ulla
tam de coiijugibns propriis, quam etiain de lurpi
iransgrossione violetur. coitii sobolein didicimus procreasse : el erimcn sumn
De liis qiii pcenilentiam miniine serraverunt. hac pr;cscripiione defendcre, qua iii Veleri Tesla-

V. De his vero iion incongrue dilectio tua aposto- meiito sacerdotibiis ac niinislris generaiidi facultas
legitur altributa. Dical niilii nunc, quisquis ille esl
licani sedem credidit consulendam, qiii acla poeni-
lcnlia, tanquam caiics ac sucs ad vomitus prislinos seotalor libidinuin ,
pra>ceplorque vitioruin, si a?sli-

f t volutabra ledeunlos, el inilili;c cingiiliim, et ludi- mal quia iii lege Mosis passiin sacris ordinibus a

cra: voluptates, et nova conjugia, et iMliibilos demio DoiniMO noslio laxala sunt frena lMXUii;v, cur cos

:v,'pclivercc!iiicubitus, qiiorum profeisam iiicontinen- quibus coiiimittebanlur saiicta sanctorum pni--

liam generali posl absoUilionem filii prodiderunt. De moiiet dicens : Sancti csiote, qiiia ct ego san-
Pat.ol. LXVl!.
2-5 DIONYSIUS EXIGUUS. 2r,(i

rtiis snm Dominns Deu5 vester {Lccii. xx)? Cur A '«'", non merciiiccm (Ezech. xliv Quod serulus
eliain proe 1 a sui-i doinibus aiino vicis sure iii Aposlolus (i Timolh. luj ex persecutore pra;diia-
lemplo liabilare jussi sunt sacerdoles (Luc. i)? Iiac lor, uiiius uxoris virum lam saomlotem quam dia •

videlicet ratione, ne vel cum uxoribus possent car- conum fieri debere mandavit. Qua» oiniiia ita a ve-
iiale cxercere coinmercium, ut conscienlioe integri- slrarum regionum dcspiiiuiiiur episcopis, qtiasi iii
tate fulgcnles acceplabilc Deo muiius offerrent. conlrarium inagis fuerint conslituta. Et quia noii esl
Quibus cxplclo deservitionis sua; tempore, uxoriiis nobis de hujusinodi usurpationibus iipgligendum , iic
usus solius siiccessionis causa fuerat relaxatus : qiiia iios indignanlis Domini vox jusla corripiat, qua; di-
non ex alia, nisi ex tribu Levi, quisquam ad Dei mi- cit : Videbas furem, et currebas cum eo , el poncbas
nisterium fuerat pr;eceptus adinilti (iVi(iH. xviii). tuam cum adnltcris portioncm (Psalm. XLix) quid nli
,

'Jnde et Doininus Jesus, cuni nos suo illustrassel ad- universis postha;c Ecclesiis sequenduni sil qnid
,

ventu , in Evangelio protestatnr quia legem venerit vitanduni, generali pronuntiatione dcccrnimus.
implere, non solvere (Uatlh. v). Ei ideo Ecclesiam,
De ctericorum conversalione.
cujus sponsus est speciosus fornia (Ephcs. v) , casii-
IX. Qiiiciinqne itaque se Ecclesi;B vovit obsequiir,,
tatis voluil splendore radiare : ut iii die judicii, cuin
a sua infaniia ante pubertatis annos baptizari , et
rursns advenerit , sine macula et ruga cam possit,
B lectorum debet minislcrio sociari, qui ab accessu
sicul per aposioluni snuni insiituit, reperire. Qiia-
adoIesceiiti;ie usqiie ad tricesimum aciatis annum si ,
rum sanctionum omnes sacerdotes atque levita; in-
probabiliter vixerit , una lantuin, ct ea quam viigi-
solubili lege constringimur, ut a die ordinationis iio-
neni communi per sacerdotem benedictione percepe-
stne sobiietali ac pudicili^e et corda noslra manci-
rit, uxore contentus , acolythus et subdiaconus esse
penius, et corpora : duinmodo per omnia Deo nostro
debebil, post qux ad diaconii gradum, si se ipse,
iii bis qiKv quolidie ollerimus sacriliciis placca-
primiliis continentia prxeunie, dignuni probarit, ac-
mus. Qui autem in carne sunt , diccnte electionis
cedai. Ubi si ulira qiiinque annos laudabililer iiii-
\ase (liom. viii), Deo placere non possunt : vos
iii?travcrit , congrue presbytcrium consequetur, ol
aulem jain non cstis in carne, sed in spiritu :

exinde post dcccmiium episcopalem cathedram po-


si lanien spirilus Dei liabitat iii vobis ; et ubi
terit adipisci : si taiuen per ba;c tempora integriias
polcrit, nisi in corporibus, sicut legimus (Snp. i),
vit;cae li.Ici ejus fiierit approbata.
sanctis Dei spiritus habitare? Et quia aliquanti , de
ignoralionc
De granda-vis.
quibus loquinuir (ut tua sanctitas retiilit),

bac condiliono misericor-


X.Quivcro jam sctatc granda;vus mcliorisproposili
lapsos esse se de!l nt, bis
conversalione provocatus ex laico ad sacram niili-
iliani dicimus non negandani, ut siiie ullo honoris
p tiam pervenire festiiiat, desiderii sui friicium non
augmento in hoc quo delecti sunt, qiiandiu vixcrinl,
alitcr obtinebil , nisi eo quo baptizatur tenipore
«fiicio perseverent , si tameii poslliaec (ontinentes
statim leclorum aut exorcistaruin numero socielur :
se studueriiit exhiberc. l!i vero qui illiciti privilcgii
si tamen eura unam habuissc vel habere , et lianc
cxcusatione nitunlur, ct sibi asserunl vetcri hoc lcge
virginem accopisse coiistet uxoreni. Q-ui ciuni ini-
concessum , noverinl se ab oniiii ecclesiastico ho-
tiatus fuerit, explelo biennio, per quinqueniiium
nore, quo indigne usi sunt , aposlolic;c sedis aucto-
aliud acolylhus cl subJiaconus lial el sic ad dia-
nec unquam posse veneranda atlre-
,
rilate dejectos,
conatum, si pcr ha;c teinpora dignus judicalus fuerit,
ctari niysteria, a quibus se ipsi, dum obsccnis cupi-
provehatur. Exinde jara accessu temporum presby-
dilatibus inhiant, privaverunt. Et quia exempla pra;-
lcriiKU vel episcopatum, si eum clcri ac plebis cvo-
senlia cavere nos prxmonent in futuruni, quilibet
caril clcclio, non immerito sortielur.
cpiscopus ,
presbyter atquc diaconus (quod non op-
taraus), sideincepsfuerit talis invenlus, jam nune sibi Quod clericus qui secundam u.xorem duxeril depo-
natur.
oinnein per iios indulgenliae adituiu intelligat obse-
XI. Quisquis sane clericus aut viduam , aut certc
ralum ,
quia ferro nocesse cst excidantur vulnera
sc^ undam conjugcm duxcrit, onuii ecclesiaslica! di-
qux fomentorum non scnserint mcdicinam.
i) gnilatis privilegio mox nudetur, laica lanluni sibi

De clericis : quules debcanl promoveri. communionc concessa, quam iia demum polerit pos-
sidcrc, si nihil postca ,
proptcr quod haac peillat,
VIII. Didicimus ctiam licenier ac libere inexpio-
adiiiiltat.
rata; vita; homines, quibus eiiain fuerint numerosa
ronjugia, ad pntfatas dignilalcs prout cuicunque li-
Quai (emince eum clericis habilcnt.

buerit aspirare quod non tantum illis qui ad hxc XII. Fcniinas vero iion alias cssc patimur in do-
,

inimoderata ambilione perveniunt quantura mel:o- niibus clericorum , nisi eas tantum quas propter
,

politanis specialiterpontificibus imputamus, qui duni solas nccessiludinum causas habilarc cum eisdeiu

inhibitis ausibus coniiivent, Dei nostri quanlum in


synoJus Nicxna perniisit.

se est praicepla contemnunt. Et ut tacearaus quod Dc monaclwrum promolionc.


;iltius suspicamur , iibi illud est quod Dciis nuster XIII. Monacbos quoquc, quos laiiien morum g:a-
daiaperMosenlegc constituit.dicens, Haccrdoics mci vilas, cl vil;\; ac ridii iiisiilulio baiict.i conimendat,
f^cmcl tiubant (Lcvit. xxi)? el alio loco, Sacerdos cLiicoruiii ofiitiis aggicgari cioplan.us, otvoluiuj.T:
tisorem mginem accipiat , non viduam , non repudia- ita ui qui iiura triLCsinmiii xljlis annumsunt. in my
sr.T COLLF.CTIO DFX.nF.TOUrM PP. RR. «3S

imi bn por prniliis $iiigiilo<; crosroiitc lenipnro pro- A rniitr:i miinnos cl iiiti'nlioH iioslrn proviixoriiil. roii-

iiiove:inliir ordiiiiluis, ol sic ail ili:icniialiw vol pros- griiani ali apovlolica sodo promoiidani esso sonten-
bylerii iusignia nuitiir.v :rt:itis coiisecr.itione perve- tiain. I''.\plii'uiiniis, ut arbilrnr, fr.ttor cli»ri>sinie,

niaiit, nec sl.iliin saltn nil ppistnpaliis ciiliiion ascon- nnivorsa qn:e digosta suiit in qiicrolam , et ad sin-
ilaiit , nisi in liis eatloni qmv singiilis (ligiiitatiliHS giilas eausas , de quibus per iilium noslrum Uassia-
s«;'eriiis pnofixiinus, tciiipora fiicrinl cnstoilila. niiiiiprcsbylcriim ad riomanam Ecclesiani, utpolc ail

capul lui corpoiis , rclulisti sufficieiitia quautuiii


Quod pxnilcns non jial cUricus.
, ,

opinor, rospoiisa rcddidiiiius : nuiic fialeriiilatis tuiP


XIY. Illiul quoqiic nos par fuil providere ut, sicut
aiiiiiuiiii ad scrvaiidos canoncs ct tciicnda decrelalia
piviiiiciitiam agcic cuiquain non conceditur clcrico-
ao rccoiioiliatioiicin
coiistitiita niagis ac magis incitamus. Ut hxc quo; .id
ruin, ila ct pojl pa'iiituilincin
tua coiisuUa rcscripsimus, in oiniiiuni cocpiscoponini
nulli unqiiaiii laico liocal lionorcin cloricalus adipisci,
nnslroiiiin porfcrri facias iiolioncni, et iion snliim
quia quainvis siiil oniniuni pcccalorum contaijiono
ooriim qiii iii liia sunt diax;esi consliliiti , sed etiani
nuindati, nulla tamcn debcnl gcrcndorum sacramen-
loiuni iiistruincnta suscipcro, qui diiduin fueriiit vasa ad uiiiveisos Caiibagiiiienscs ac B.Tticos, I.Ubitauos

vitiornin. atque Gallicos, vel eos qui vicinis tibi collimiiaiit

15
liino iiide proviiiciis hxc quir a nnJiis siiiit saliibri
('( si pcr ignordnliam vel pamiltns, vel (li(iamus, nnt
vidua: maritus clcrici jucli (ncrhit , non proino-
oiiliiiatione disposita, sub liltciarum tuarum prose-
reiintur. culionc miltantur. Et qiiaiKiuani slaliita scdis aposto-
XV. Et qnia liis oninilius qu;t; in rcpiclicnsionom liciv, vcl canoiium vcnorabilia dofinita nulli saccrdo-
vcniunt , sola excusatio ignoralinnis obtenditur , cui tum Domiiii ignorare sit libcrum, ut illius tnmen et
nos interim solius pietatis intuitu nccc-^sc est clciron- pro aiiti(|uitale sacerdolii tui dilcctioni liix esse ad-
tcr ignosccre, quicuiiquc pocnitens, qiiieujiqiic di- inodum pnierit gloriosum , si ca qiia; ad te speciali
gamus , quicunqiic vidua; maritus ad sacrain niili- nomino goneraliler sciipta suiit, pcr uiiaiiiniitatis

liani indebite et incompetcMtor irrepsit , liac sibi tUiC solliciludiiicm in uiiiversorum fratrum iioslro-
conditionc 9 nobis vcniam inlelligat rclaxatam, ut rum noliiiam pcrferaiilHr, quatenus el qu* a nobis
in magiio dcbeat coniputare beneficio , si adenipla non inconsulle , sed provide sub niniia cauiela et
sibi omni spe promotionis, iii lioc quo invciiietur or- delibcralione suiit cl salubriler constiiiila, iniome-
dine, perpciua siabililalepermaneat : scitnri poslhac rala permaneaiit, ct omnibus iii poslerum excHsaiio-
ITOvinciarnm omniiini sumnii antislilos, quod si iiUra iiibus adilus ,
qui jani niilfi apud nos palcre pnterit,
ad sacros ordines qiieiiiquaiii dc lalilius crcdidoriiit obslruatur. Data iii idus Februarii , .\icadio ct Dauio
assumcndum, ct de suo et dc eorum s-tatu quos Q w. cc. coiiss. (Aii. Clirisli 58:"i.)

DECKETA INNOCENTII PAP.E.

Innooentius Dccenlio episcoi^d Eiignbino salulcm. mana euslnJit , a qua eos principiuin accepisse non
Si institula ecclesiastica, ul sunl a bcatis aposloiis dubium osl, ne dum peregrinis asscrtinnibiis slu-
Iradita , integra vellent servare Doniini sacerdotes, deaiil, caput inslitutionum vidcanlur niiiiltere. Sicpe
n«lla divcrsilas , nnlla varictas iii ipsis ordinibus ac diloclinnem tuam ad urbcm vcnisse, sc iinbiscnin in
consecrationibus haberefnr. Sed dum uimsquisqiie, Ecclcsia cnnvenisse noii dubiuin est, ot qucm moreiii
iion quod Iraditum esl, sed qiiod sibi visum lucril, vel in consccrandis myslcriis , vcl iii cncleris agondis
lioc exislimat esse leiiendiim, iiido diversa in diversis arcanis tcneat, cognovisse, quoJ sufficere arbilrarcr
loi;is vcl Ecclesiis aut tcneri ani colebrari videniur, ad inforinatioiicm Ecclesia; tuoe, vel reformatioiicm,

ac fit scandnlum populis, qni diim nesciuiil Iraditioiics si praedccessores tui minus aliquid aut aliier leiiuC'
9:itiquas humana prasumplionc corniplas, pulant rint, satis ccrtum baberem , nisi de aliquibus con-
sibi aui Ecclciiis nou conveiiire, aut ab apostolis vcl jy sulendos nos esse duxisses. Quibus idcirco re-
apostolicis viris coiitrariel.ilem iiidu'tam. Quis cnim spondemus, non quo te aiiqua ignoraic crcdamus,
ncsciat , aut non adverlal, id quod a principe apo- sed ut majori aucloritate vel luos instituas , vel
sloloruin Petro Romaiia; Ecclcsiit; tradilum csl, ac si qui a liomanjc Ecclcsia; instilulionibus erraiii,
nunc usque cuslodilur , ab omiiibus debere scnari, ut commoiieas, aul indicare non difTeras, ut sciie
ncc siiperduci .•>ut inlroJuci aliquid quoJ aui auclo- valeaiiiiii qiii sinl qui aut novitales inJucunt, aiil

1 non haboat, aut alionJe accipere videaiur


itatein aherius Ecclcsi:c, quam Roinana>, exisiimaul consue-
cxempUiin? Pricsertim ciim sit nianifestnm in omneiii tudincin essc scrvan lani.
liaiinm, Gallias, Hispanias, Afiii-ain, atque Siciiiam,
iiisulasq ic iiiterjacciilos, luilliim instituisse Ecclesi.is, De pacc post confecta mysteria dmidii.

nisi eos quos venerabilis aposloliis Petrus aiit cjus I. Paconi igiiur jsseris anle confecta mysteria
r.uccessores co.nsiituerint saccidotos, aut legaiU, si quosdain populi= imperare , vcl sibi inter sacerdoits
::i iis provinciis aiius apostoloruin invcnilur aut le- iraderc, ciim po.-t oinnia, qucc aperire non debeo, 5'a:c

;'am' docuissc' Oui si non lcgunt, qiiia r.iisquaiii in- sit nccc.-sario indirenda. Pcr quam conslei populum
vciiant, oportct eos boc sequi quoJ Ecclesia K;- ad cmnia qu.c in mysteriis ag'jnliir, atque iu Eccle-
S.g niO.NYSlUS EXlf.UUS. 240

proebui=se consensum, ac fiiiila essc \ il'im, scJ iliciuius cl sabbato lioc agcnJnm, qnia am-
sia CLlcbrar.lur ,

dics aposlolis, vcl his qiii Chiisliim


pacis concludcntis signaculo deraonstrentur. 1)0 li-isiiliam

sccuti sunl, inJuxcrunt, qui die dominico hilarali


De nominibus ante precein sacerdolis non recitandis.
non solum ipsum fcslivissimum esse volncruni,
II. De nominibus vero recitandis, aiitequara pre-
vci-um eliam pcr omiics hebJomadas frequenlandum
rein sacerdos faciat, alque eorum oblaiiones, quorum
csse duxeruiil.
nomina recitanda sunt, sua oralione coramenJel,
De (crmcnlo civilulis presbijtem dirigendo.
quam supernuum sit, ct iosc pro tiia pruJeiilia rcco-
gnoscis, ul cujus hosliam nccJum Deo olTcras ejus ,
V. De fermcnlo vero quod die dominica per lilulos
incognilum nihil milliinus, snperfiue nos consnlcre voluisli, ciini om-
'

ante nomen insinues ;


quamvis illi

iics Ecclcsi.c nosii-B inira civilaicm sint constilnla^,


"sil. Prius ergo oblationcs sunt commenJanJa: , ac
edicenda, ut inter quaruin presbyieri, quia die ipsa proper plcbcni <.ibi
tunc eorum noraina, quorura siint,

sacra invsteria nomincnlur, non inlcr alia qux ante crcdilam nobiscum conveniic non possunl, i lcirco

piTomiliimus, ul ip^is mysleriis viam fuiui is prccibus fcnnoniuni a nobis confectiim pcr acolylhos luci-

aperiamus. piuni, ut se a nostra conimiinione inaxinie illa Jie


nonjuJicent scparalos, quod per parochias licri de-
Qnod non dcbcanl bnptizali nisi ab cpiscopis con-
signari. B bcre iion puio, quia non longe portanda sunt sacra-
mcnta, nec nos pcr cocmeleria diversa constitr.iis
111. Dc consigiian lis vcro infanlibus raanifestuni cst
presbylcris dcstinamus, et presbyieri corum confi-
iion ab alio quam ab episcopo fieri licere. ?sara pies-
cicndonnn jus habeant atqiie liccnliam.
hyieri, licet sint saoerdoies, pontilicalus tamen api-
rem non habent. Hoc auteir. ponlilicibus solis dcbcri De eiicrgumciiis bnplizatis.

iit vcl consigncnt, vcl paraclctu.n Spirilum traJani, VI. De his vero baptizalis qui poslea dxmonio, aul
nan soluni consueiulo ccclcsiaslica Jemonsirat, ve- viiio aliqiio, aut pcccato iniervcniente, anipiunlnr,
rum ei illa lectio Actuum apostolorura ,
qux asseiit qiiie.ivii dileclio tua, si a prehhylcro vel diacono

Pelrum el Joannem esse directos, qui jain baplizaiis possiiit aul debeanl consignari : quoJ hoc, nisi cpi-

iraJ?.nt Spiriium sanctum. Nam presbyteris, scu scopus pr.eceperit, non licet : nam ci maiius hiipo-

cxira episcopum , scu prresente episcopo cum bapf;- nend.i omniiio non es!, nibi cpiscopus auclorila.cin

znnt, chrismaie bapiizatos ungere licet, seJ quod ab dcJcrit iJ clliciciuli. Ui aiitcm liat, episcopi est im-

cpiscopo fueril consccralum, non taraen frontem cx psrarc, ut maniis ci vci a presbytero vcl a cxteiis

codem oleo signare, quod solis debetur episcopis, clericis imponatur. Nam quoraodo id fieri sine magi:o

cum traduiit Spirilum


^^. paracletum.Vcrba
^ vcro
- dicere l.ibore poterit, ul biige cons.ilutus energumcnus ::d

non possum , ne magis prodere videar, quam ad episcopum deJiicatur? cnm taliscasus ci in iiine c
*-"
si

consuliationem respondere. .-icciJcrii, nec pcrfcrri aJ eplscopum, iiec referri aJ

Quod rite oinni sabbato jejunetur. sua facile possit.

IV. Sabbaio vero jejunandum esse ratio eviJeii- De pcenitentibus.

lissima demoiisirat. Nam si diem dominicum ob ve- VII. Depctnitentibusautem qui,siveex graviorihuj
nerabilem resurrectionem Domini nosiri Jesu Clirisii commissis, sive ex levioribus poeniieiitiain gerun:, si

iion soluin in Pasclia celebramuf, verum eiiam per niilla interveiiiat ;cgrituJo, quinta feria aiite Pasclia

singuloscirculos hebdomaJarum ipsius Jiei imagincin eis rcmiitenJum, Uomana; Ecclesi;e consueludu de-
frcqueniamus, ac si sex.ta fcria propler passioiicni ni jnstral. Ca-'terum de pondere xsiimando delicloruiii

Domiiii jejunamus, sabbatum pr.etcrmiitere non de- sacerdoiis est jiidicare : ut alleiidat ad confessiouem

beinus, quoJ iiiier tristi:i.im aique I.ciiiiam lcniporis pceniteiilis, ct ad lletus atque lacrymas corrigciiiis,

illius videlur inclusum. Naiu uiique consiat apostolos ac luin jiibere dimitti, cura viderit congruam satis
bidiio islo in trisiiiia et in mcerore fuissc, ct proplcr faetionem. Sanc si qiiis in Kgriiudincin inciderit, at-

laciiim JuJ:T;orum se occuluisse, QuoJ utiquc non que usque ad despcrationem deveneril, ci«st ai;te

dubium csi in laiiimn cos jejunasse biduo memoraio, teinpus Pascke relaxanduin, nc dc sxculo absque
D
ut tradilio Ecclesi:c habeat isto biJuo sacranienia eomraunione discedat.
penitus noii celebrari. Qu;e forma utique per singu- Dc cpistola sancti Jacobi aposloti, in qua pro infinnis
las tenenda est hebdoniaJas, propter iJ quoJ com- orare prcecipitur.

niemoratio Jiei illius sempcr est celebranJa. QuoJ VIII. Sane quoniam de hoc, siculi decKteris consii-

si pulant semel atque uno sabbalo jejunanJum, ergo lercvoluit dilectio tua, adjecit eliam lilius nieus Coe-

el dominicura ct sexta feria semel in Pascha erit lesliiius diaconus in epistola siia esse a tua diicciione

utique celebranJa. Si autera dominici diei ac se.\lae positum illuJ, quod in bcati apostoli Jacobi epistola

ferix pcr singulas hebdomadas rcparanda imago est, conscriptum est : Si infirmus aliquis in robis est, in-

dementis est, bidui agere consuetiiJincm sabbaio ditcat prcsbijteros, et orent super eum, ungenles einn
cum non disparcm habeat causam, a oleo in noininc Doinini, ct oralio fidei salvabit infir
pr.ctermi3so,
scxta vi lclicet feria, in qua Dominus passus esl, inuin, el suscilabit llluin Dominus, ct si in pcrciiits

quaiiJo el aJ iiiferos fuit, ul tertia die rcsui-gens fuerit, rcmitlentur ei. Quod iion eildiibiiiiii de fiJcli-

reddcrei luititiam post hiduanam tri.5ti;iain pracc- bus Kgrotanlibus accipi vel inlclligi debcre, qui

doutem. Non ergo nos neganius sexta fcriii jejunan- sanrto olco chrismatis ocriingi po suiit, quod ab Ciii-
n\ C0L1.ECT10 DECnETOUUM TP. IIK. ?*2

siopo soiirecliim iioii sulum sacintloiibiis, soil oiiiiii- A posliilasli iil, iii illis parlibus isliusniodi, quaiii lciici

Inis iili Cliribiiaiiis licoi, iii sua aut iii suorum iie- licilcsia I\;)niuiia foriiia servetur. Noii quoJ no^a
i'1'ssilalo iingciiiiuin. CiClfiuin ilUhl superlluuin viilc- |)iicccpla aliiiii.i impcreiitur, scd ea quic pcr dc^i-
iiius atljecluiii, ul de ciiiscopo anil)i;i;ilur iiuoJ prcs- diani alii|uuruiu iic^lcrla sunl, ab omiiibus obseivari

bvicris licere iiou ilubiuiii csl. Nani iilcirco presby- cupiaiiuis : qiix taincii aposlolica ct ralruiii tiadi-

lcris ilictum est, quia cpiscopi occupalioiiibus aliis lione suul conslituta. Scriptum cst nainquc ad TIics-
impediti aj omues laiigiiiilos irc noii possuut. Ca;tc- saloniccnscs Paulo inoii.;nte : Stale, ct tcnete (rm.j-
rum si cpiscopiis aiii potesi, aiit diijnum dui it ali- liuncs noslnis, she pcr vcrbiim, sivc per cpniul-in
qucm a se visitanduui, ol bciiediicre el langerc {II Tlicssdl. i], 1 1). Illud lertc tnaiii dcbct nieiile ii

clirisiuate siiiccunclalione potcsl, cujus cst ipsuin vchcmenlius cxcitarc, ut ab ouini labc socculi isiius

';lirisina conticerc. iNaiii pcenilentibus istud inrundi iininunis ante Del conspectum securus inveniaris,cui
iion polcst, quia gciins esl sacranicnli. Nain quibns imillum cnim cicditur, plus ab eo exigitur usura pu;-
icli(|ua sacramenia iieganlur, iinoinodo unum gemis iiarum. Ergo iiucniam non pro nobis tantuin, scd nni

putatur posse concedi? llis igiiur, frater ch:irissime, poi)Ulo Christi cogimur pra;slarc ralioncin, di>Lipliii:i

oiimibus, qua; tua dilectio voluit a nobis cxponi. dcilica [Coil. ms., sanclificatal populum crudirc di.bc-

proiit poluimus, respondcre curaviinus : ul Ecclesia p mus. Exstitcrunt enim noniiulli qui, slatula majoruni

lua Uoman.im consuctuJincm, a qua origiucm duiit, noii tcncnies, cablilalcm Ecdesia; sua pncsuiiiiiiiono

servare valeat atque cuslodire : rcliqua vcro, quic viularcni, populi lavorem sequcules, et Deijudiiium

S'ribi fas non crai, cum adfueris, inlcrrogati poieri- non timenles. Ergo ne silentio noslro cxistinHinur

Huis edicere. Eril autcm polcnliLC Domir.i ctiam id liis pra;l)crc consensuni, diccnte Doniiuo, Viilcbds

procurare , ul et tuam Ecclesiam, ei clcricos uo- (iircm, et currebas ciimeo {Psal. xlix, 18), Iia!C sunt
stros, qui sub luo poulificio diviuis famuIanUir offi- quccdcinreps iuluiui divini judicii omiieni calliolicum
ciis, bcne instituas, cl aliis formam tribuas quam episcopum cxpedit custodire.
debeanl imilari. Dala xiv cal. Ajiril. Thcodosio Aug. Qvod crtra conscicnliam metropolilani non orJinctiir
viict Palladio v. c. conss. {An. C/iris/i IIG.) episcopus.

innocentius Victricio episcopo Rbotoiuagensi salu- IX. Primum, ut exlra conscieiitiam niclropolilani

tein. episcopi nullus auJcat ordinare, inlcgrum ciiim judi-

Elsi tibi, frater charissime, pro merilo et honore ciura cst quod pluriiuorum senleniiis coulirm;iliir,

siccrdoiii, quo plurimum poUes, viveiidi et docenJi ncc unus episcopus ordinare prccsumat, iie fmtiviim

secundum ecclesiasiicas regulas nota suni omiiia, ne- beneficiuni piKSliium videatur. lloc etiim a syiiodo

que cit aUquid quod de sacris lectionibus tihi rainus q Nic«na constitutum csl atque dctiiiilum.
collectiim essc videatur tamen quia Homar.a; Qiii ad cleritm suscipi non possint
:
et ut clcricorum ,

Ecclesicc normam alque auctoritatera raagnopcrc causa: a propriis tcrminciitur episcopis.

postulasti, voluntati tua; morcm admoJum gcrens X. Itcm si quis post reinissionem peccatorum cin-
digestas vilx et morum probabiliura discipliuas an- gulum niiliti;!; scvcularis habucril, ad clcricatum ad-
ncxas lilieris mcis misi, per quas aJvertant ecclesia- iiiilti omni;io non debeat. Si qu;c autein caus;c vcl
ruiu rcgionis vestra; populi, quibus rcbus et regulis conieiiiioncs ii.tcr clericos tam superioris ordiiiis
Chri-tianorum vila iu sua cujuscunque professionc quain eliain iiiferioris fueriul exorta;, ut secunduiii
dcbeat contineri, qualisque servctur in urbis Ronue synoduni IMicxnam congregatis ejusdem provinci;c
cc.lesiis disciplina. Eril dilectionis lua; per plebes
cpiscopis jurgiiiin tcrrainctur, ncc alicui liccat, siiie
liniliinas, et consaccidoies noslros, qui in illis re- his sa-
piicjuJicio lauion Uoniana; Ecdesia', rclictis
ijionibus propriis Ecclcsiis prsesideiit, rcgiilarumhmic caJem provincia Dei Ecclesiam
cerJolibcs qiii in
libruin quasi didascalicura atque monitorem sedulo ad convolarc provincias.
niitu divino giibernant, alias
iiisiiiuara : ut el nostros cognoscere, et ad lidein con- QuoJ si quis forte pra;suinpscrit , ct ab officio clcri
lliie:itium mores valeant docendi sedulitate fcyrmare.
submolus , ct injuriarum rcus ab oinnibus judicctur.
Aul eniin propositum suura ex hac nostra congrucnti j, g; ^^^^^^ ,„ajorcs causa; iu mcJio fucrinl dcvoIul;v,
leclieue cognosccnl, aut si quiJ aJiiuc desiJcratur,
ad sedcm apostolicam , sicut synodus slaUiii , posl
facile potcrunt ex boiia imitaiione supplere. Incipia- judiciura episcop.ile referantur.
mus igilur, adjuvante sancto apostolo Pelro, per
Ut viditam clericus non dnat u.rorcm.
quem ct aposlolatus et episcopatus in Chrislo ccpil
XI. L'l viduain clericus non ducat uxorciii , quia
exorJiiim : ul qiioniam plures sa.'pe cmerserunl cau-
sciiptura est : Sacerdos uiorem virijincm nccipiut,
sic quiu iii aliiiuaniis non erant causa;, sed crimina,
ut de ca;iero sollicitudo sil unicuique sacerdoti in
non viduum, non ejcclum (Levil. xxi, 15). Uliquc qui

siia Ecclesia curam hujusinodi Iiabere, sicut aposlo-


aJ saccrdotiuin labore suo el viUe probilalc conten-
Jii, cavere dcbet nc hoc pra^judicio uupeJilus per-
lus piwdicat Paulus, lalem Ecclesiam Dci exhiben-
vcnire non possit.
dam non habentcm maculam aut rugam {Eph. v), ne
Vt si laicus viduam du.rerit, clericus wj>i fial.
alicujus morbiJa; ovis afflatu conscienlia noslra con-
tainiiiata violciur. Prnpier cos igilur qui vcl igno- XII. Ut is qui viJuam, licct laicus, duxit uxoreni,

raiilia, vcIdcsiJia non leiienl ccclcsiasiicam discipli- sivc anle baptismuin , sive posl baplisinum, non ad-
iiam, ct nrdha sioi! prijuaicnJa prBcsumuDi, rccte mitatur ad clcrum, quia codcm viiio viJctur cscUi-
;

2i3 DIONYSILS EXIGLUS. 2i»

sus. Iii baplisnio cnini crimina ilimiltunlnr, iinn ac- A scrvarc dcljcanl ,
quibus vcl saccrdolium vcl niiiii-

ceptx uxoris consorlium rcIaxalHr. slerium siiie successione c-si , ncc proelciil dies qua
vcl a sacriliciis divinis vel a bapiismalis oflicio va-
Ut qui secundam ttxorcm habueril clerkus non sit.
ccnl? Nam si Paulus ad Coriiiiliios scribit dicens :

XIIL Nc is qui secundam du^eril uxorem clericus Abstinctc vos ad tcmpns, ut vacetis oratioiii (i Cor.
tiat, quia scriptuni est : Unius n.roris virnm (/ Tim. VII) et boc utiquc laicis prKccpit , niulto magis sa-
,

lu); el iterum : Sacerdotes niei scmel mibanl (Levit. ccrdotes, quibus et orandi ct sacrificandi juge olTi-
XXI ) ; el alibi : Sacerdotes mci non nubanl amplius cium esl, scmper dcbcbunt ab liujusmodi consoriio
(Ezcdi. xLiv). El si ab aliquibus exislimatur, anlc abstincrc qui si contarainali fucrinl carnali concu-
,

baptismum si forte quis acccpit uxorcm ,


et ea de pisccntia, quo pudore vel saerilicare forsitan usurpa-
sajculoreccdcnte altcram diixcrit, in baptismo cssc bunt, aut qua conseientia, quove nierito exaudiri se
dimissum , satis crrat a rcgula , quia in baptismo crcdunt, cum diclum sit •
Omnia iniinda mundis,
pcccala rcmittuntur, non acceptarum nxoruin numc- coinqiiinatis autem et intidelibus nihil mundum {Afl

rus aboletur , cum uiique uxor ex lcgis pi-wccpto Tii. i)? Sed fortasse licere boc crcdit, quia scriptum
tlucatur, in tantum ut ct in paradiso , cum pareiitcs cst : Unius uxoris virum (/ Tim. iii), nou pcrnianen-
huniani gcneris conjungcrentur (Gen. u), ab ipso g {(,„, j,, concupisccnlia gencrandi dixit, sed proptcr
sint Domino bcnedicti , ct Salonion dicat, A Dco conscicntiani futuram. Neque enim intcgros corporc
prKparabitur viro uxor { Prot. \i\) ,
quam for- non admisit ,
qui ait : Velleinautem omnes sic essc,
raani ctiam saccrdotcs omnes servare usiis ipsc de- sicut cl cgo (/ Cor. vii). Et apertius dcclarat diccns :

nionstrat Ecclcsiic. Satis cnim absurdum est aliquem Qui autcm in carne suiit, Dco placcre non possunt
crcdcre, uxorcm anlc baptismum acccptam post vos autein jam iion cstis in carne , sed in spirilu
baptisnium non computari, cum bencdictio qua; pcr {Rom. viii).

saccrdotcm supcr nubentes imponitur, non matcriam


Quod monaclms, si clericus [actus [uerit, proposilum
delinquendi dcdissc, scd forinam tcnuisse legis a Deo suum servare debeat.
antiquitus institutK doceatur. Quod si non piitalur XVII. Dc monacliis qui diu morantcs in mona-
uxor esse conipntanda qu» antc baptismum ducla stcriis postea ad clericatus ordincni pervenerint, non
cst, ergo nec lilii qui aiite baptismum geniti sunl, dcbcre eos a priore proposito dcviare. Aut cnim sicuj
pro Cliis babentur. in inonasterio fuit , ct quod diu servavit , in melioii

Ut alterius clericos ordinare nullus usurpet episcopus. gradu positus aniittcrc noii debct. Aut si conupius
postca baptizatus in inonasterio sedcns, et ad cleri-
XIV. Ut de aliena Ecclesia clcritum ordinarc nul-
nisi ejus episcopus precibus cxoratus C catus ordinem accedere voluerit uxorem omnino
lus usurpct ,
,

concedere voluerit. lloc ctiara synodus statuit Ni-


babcre non potcrit, quia ncc bcnedici cum sponsa

ca;na, ut abjectuin ab altcro clerituui altera Ecclesia


potcst jam anic corruptus. Qua; fornia scrvatur in

non rccipial. ,
ckriris inaxiii.c, cum vclus rcgula hoc babcat, u(
quisquc corru|)liis baptizatus clcricus csse voluissct,
Ut non rebaptizenlur qui nd Ecclesiam a Novatianis sponderet se uxorem oninino iion ducere.
vel Monlensibus venimit.
Vl cx curialibvs clericus non fiat, proptcr voltiptates
XV. (Jt venientcs a Novalianis vel Monlensibus quas a diabolo invenlas cxMbere compcllilur.
per manus tantum impositionem suscipiantur, quia XYIII. Procterca frcquentcr quidam cx fratribus
qiiamvis ab bK>reiicis , tamcn in Cbristi nomine ba- nostris curiales , vcl quoslibct publicis functionibus
ptizati sunt, prseter eos qui si forle a nobis ad illos occupatos, clcricos facere contendunt, quibiis poslca
iranseunles rcbapiizati sunt, bi si resipiscentcs et major iii^titia, ciim dc revocandis eis aliqiiid alt iiii-
niinara suam cogilanlcs rcdire maluerint , sub longa pcratore prajcipitiir, qiiam gratia nasciUir dc adscilis.
poenitenlia; satisfactione admiltcndi sunl. Constat cnim eos in ipsis muniis vohip'..-ilcs etiani

cxbibere, quas a diabolo invcntas cssc noii diibiuin


Qtiod saccrdotes ct levita: ciim mulieribus coirc uon
debcant. j) est, ct ludorum aut munerum apparatibus aulproc-
csse aul forsilan iiitercsse. Sit cerle iii excmplinn
XVI. Pnctcrea, quod dignum, el pudicuni, cl bo-
sollicitudo ct Iristitia fratium, quani sxpc pcrtiilimus
ncbtiim est , tenerc Ecclesia omnimodo dcbet, ut
impcratorc pntscnte, cuni pro his sxpius rogarcnius,
sacerdotes et levilse cum uxoribiis suis non cocanl,
quam ij>;c nobiscum posilus cogiiovisii , quibus non
quia minislerii qnotidiani nccessitatibiis occupanlur :

snlum inferiorcs clerici ex curialibus, verum cliaui


scriplum cst enim : Sancti estole ,
quoniam ct ego
jani in saccrdotio conslitiiti, ingciis molestia ul rcd-
sanclus sum Dominus Dcus vcster. Nam si priscis
dcrcntur inslabat.
temporibus de tcniplo Dci sacerdotcs anno vicis sunc

non disccdcbant , sicut dc Zacharia Icginius [hvr.


De virginibus velatis, &i deviuverint.

1, S) , ncc dunuim suain oiniiiiio langebant , qiiibiis XiX. Itcm qvtx Cliristo sitiiitalilcr nupserunl, et a

ntique jiioplcr sobolis successioncm uxorius usus sacerdoto vclaiilur , si pustca vcl pubiice nupscrint,
fiicrat iclaxatus, quia cx alia Iribu ct pr.ulciqiiam vcl sc claiiculo con upciiiit, noii eas adniillendas csse

cx scniinc Aaron ad saccrdoliuni nullus fucrat prx- ad agciidaui pu:nitciiliain, uisi is cui sc jimxcraiit
I cptus acccdcrc (iYkih. xviii) ,
quanto inagis bi saccr- dc muiido icccsserit. Si cnim de lioniinibus ha;c
(ictes vcl lcvilic pudicitiam ex die ordinalionis sux raiio cuitoditur, ut quoccuiniue vivcnte viro allcri
) ,

215 COLLLCTIO DECULTOKUM PP. RR. 210

Miiiiscrif, liabcrtdii- aJuIlcra, iicc ci agCTukc iicciiilcii- A vamilnr, iicc adiiiiltaiitiir atl lale iiiiiiibtcriiiiii (iiiod

ii,o litciitia coii('Ci.latiir , iiisi iimis cx liis fucrit tlc- sola coiUiiiciTlia oporlet iiniileri. Lst ciiiiii vctus ad- /

riinciiis, (|«aiUo iiiayis (lc illa lciiciula cst (nur anie inodiiiii sacra^ lcgis auctoritas (/ Parut. xxv; Luc. i),

jiiimori.ili se spoiiso coiijuiixcrat , cl poslca ad liu- jaiii iiulc ab iiiitio custodita ,


qiiod iii tcinplo aiiiiu
vicis su;c liabilarc pr;cccpli sunl saccrdoles, ul scr-
liiauos iiiiplias traiisiuigravil?
vicntcs sacris oblalioiiibus purus ct ab oiiiiii labo
/V linjiiiibus iioii vcldth , si ilcviiivciiiil.
purgalos sibi vindiceiil diviiia niysleria, iicque cos ad
XX. llic vcro qux iiecdiiin sacro vclaiiiiiic tC(t;ic,
sacrilicia fas sil admitli, qui cxcrcciit vcl cuin uxorc
taiiicn iii proposllo virgiiiali sempcr se siiiiulaverunl
carnale consorliuni, quia scriplmn est : Sancii cstotc,
periiiaiicrc, licet velalu; iion fuerint, si forte nupse-
(luia ct cgo sanclus suiii Doininus Dcus vcslcr (Lcvil.
riiit, liis ageiiila ali^iuaiilo lciiiporu pcKnilcntia est,
xxK Quibus uliquc propter sobolis successioiieni
(liiia spoiisio caruiii a Doiiiino leiickUur. Si ciiiiii
proptciea uxorius usus fuerat rclaxatus, quia ex alia
iiitcr lioniiiics solct l)on;e lidei coiitraclus milla ra-
iribu ;id sacerdoiium iiullus fucrat pneceptus acCe-
tiunc ilissolvi , (|uanio niagis isla pollicilatio ({uaiii
dere : (|uaiUo iiiagis lii sacerdolcs vcl levit.c pudici-
cuin Dco pepigcrmit, solvi sine vindicta non poterii?
liaiii cx (lic ordinalioiiis siuc scrvarc debent, quibus
Nain si aposlolus Paulus qua; a itroposilo vi(liiil;uis
[{ vci sacerdotiuin vel miiiisteriuin sine siicccssionc
disccsseranl, dixeril cas lialicre d;ii\Mialioiiciii ,
quia
esl, iicc pr;clcrit dics qua vel a sacriliciis divinis
)>riinaiu lideiii irrilani feccruiit (/ 'fim. v) , quanlo
vcl a baptlsmalis oHicio vaccnt ? Nain si Pauliis a;l
polius virgincs, qii;e piioris proiiiissionis ridcui riau-
Coriiitbios scribil dicciis : Abslinclc vos ad tcnipus,
gcrc sunl coiial;c?
iil vacclis oralioni (/ Corintli. vii) , ct hoc uliquc
Il;cc ilaiiuc n^gula , fialcr cliaiissiiiic, si plcna vi-
laicis prxcepit, niulto niagis saccrdolcs, qiiibus cl
gilanlia fuciit ali oiiiiiibus Dci saccrdolibus obscr-
(iraiidi el sacrilicanJi juge of(iciuiii cst , scniper
vala, ccssabit aiiibilio, dissensio conquicscet, h;crc-
(lclieliiiiil ab Iiujusinodi coiisoitio absliiicrc : qiii si
scs ct schisinata non cnicrgciu, locuin non accipiei
ciiiilaininalus fuerit carnali concnpiscciuia, quo pu-
diabolus sxnicndi , inancbit uiianiinilas , iiiiquilas
doie vcl sacrilicare iisurpabil, aut qua conscicntia,
supcrala calcabilur, vcrilas spirilali fcrvore llagrabil,
qiiovc nierito exaudiri se credit, cum dicluni sil ;

pax pncjiialalabiis cuiii voluiilalc aninue concoida-


Oiiiiiia muiida miindis, coinquiuaiis auleni, el inlide-
bit, iinplcbilur dicluin Aposlidi, ut iiiiaiiiincs unum
liliiis iiiliil iiiuudum (Ad Til. i)? SeJ forlasse hoc
scnlicnles pcrinaiicauius in Cbrislo (1'liilipi). ii), iii-
liceie credit, quia scriptnm esl : Uiiius uxoris virum
bil pcr coiilciilioncm iiobis, ncijue |per iiiancni glo-
(/ Tiin. III ) ; noii permanentem iii coiicupiscenlia
iiaiii vinilicanles, iioii liomimbus, scd Dco '
iiobtro ,. , ,. .. , .
.. , ,•.,
.
P geiieranli hocdixil, scd propter contineiitiain lulu-
salvatori placciites : cui c^t Iionor cl gloria iii s;v- *-<
^, ., .^^ ^ ._. „i.„;.;, „„.
.

ram. Ncipie cniin inlegros corpore iioii aJmisit, qui


,

ciila s;ccuIoruni. Amen. Dala xv cal. Mariii Honorio


ait : Vcllcm aulem omncs sic esse , sicut cl ego
Augusto \i ct Arislonelo v. c. conss. ( .\nii. C.luisli
(/ Cur. vii) et iiperlius dcclaral, diccns : Uui aulcm
m. iii
,

carne sunl, Dco placere noi^possunl ; vos autem


liinoieiiiius Exuperio ciiiscopo Tolosano s;ilulcm.
jani non cslis in carnc, sed in spiritu (Rom. viii). Et
Consulcnli libi, fratcr charissinic ,
quid dc [iropo-
habciilcni filios (/ Tim. iii), non generantcm, dixit.
sita specie uuaquaque sentirein, pro capiu intelli-
Scd ea plaue dispar et divisa scnleniia csf; uain si
peiiti;e me;ii qu;c suni visa icspoiidi , (|uid sequen-
ad aliquos fonna illa ccclesiaslic;c vil;e pariler ct
(liiiii, vcl docilis ratio persuadercl , vel aucloritas
discipIiiKc, qu;c ab cpiscopo Siricio ad provincias
loclioiiis oslcndercl, vcl cuslodita scrics lcmporum
commcavit , non probabitur perveiiisse, his iguora-
(icnionslraret. Lquidem dileclio tua inslituiuui secuta
lionis venia remillclur, ila ulde c;t'lero pcnilus iiici-
pruJcniiuia ad sedein aposlolicam refcrre maluit,
pi;!iil abstiucrc, et ita gradus suos in quibus invenli
(juid dcbcivt de rcbus dubiis cuslodire potius, quaiii
fiicriiil sic relenient , ut eis iioii liceat ad polioia
usiirpationc piusuiupta qux sibi viJeici;lur, dc siii-
cousceiidcre : quibus in bcncficio esse (lebei ,
qiiod
oblmcre. Cur ciimi
giilis
,.
oiscore aliquil,
, -1
quam
..„.,.
iuaiiis

omiiino nescirc
pudeudum iiulemus
; mibi quoqiic
rk liiinc
U
.

.
,
ipsum locum queni relincnt
. ,
.

•,,!•.missain
:,,„
iion amitiaui. Si
•..

c;.
. c

:..:..
qiii auleiii scisse formain vivcndi a Siiicio
ipsi de collalionc dociliias acccJit, ul perscrulatis
dcleguiUur, iieque fclaliin cupidilalcs libidiiiis abje-
ratioiiibus ad propoita icspoiiderc compellar : coqne
cissc, illi suiit modis omnibus submovendi, qiii post
fit ut aliqiiid sciii;ier addiscnl, (iiii poslulatur ut do-
ailniouilioncm cognilam prxpoiicndam arbilrali sunl
ccal. Piopoaam igilur singula, subjiciamque respou-
voluptaiein.
suni.

De inconlinentia scicenlolitm vcl lcvilariim. De ullima pa:nileiitia.

XXI. Proposuisli quiJ dc Iiis observari debeat XXIL Et Iioc quxsitum esl, quid de his observari
qiios in diaconii miuislerio aut iii oKicio presbytcrii opuilcal, qui post baptismum onini tempore incon-
positos iiicoiilincnles csse aut fuissc gcuerali Clii tiiienti;e volu)italibiis dcditi iii cxlrenio liiie vil;e
prodidcruiil. De liis eldiviuarum lcgiiin maiiifebta C--l siia; paiiilculiam simul ct recor.ciliaiioiieui Coinmu-
uiscipLna, ct bcaUc rccordalionis viri Siiicii cpiscopi nioiiis cxposciiiil. Dc his obser\alio piior duiior,
luonila evidcnlia coiunicarunt , ut iiiconlincntes in poslciior iiilcivcuientc inioe;icoidia iiicliiiatior csl

cniciis laUbus pusiii oiiini honoie ccclcsiabiico pii- naiu ccu^ueluJo jiiior lcnuii , ul co::cc.k'ictjr cis
,

;..47 DiONYSiLS EXIGUUS. 248

iiiEailoiili.i, scil comrmiiiio iiogaiclur. Naiii cuiii iilis A lcrvciiiciile TC\m\\o ,ilii se iiiatriiiioiiio coinilaruiil,

leiiiiioribus ercbra; perscculioiici esscnl, iie coiniuii quob iii uliaqac pailc aJuileros CbSC iiKiuifcstum esl.

iiionis coricessa facilitas boinincs dc reconcilialioiic Qui vero vel uxore viveiitc quamvis dissociatum ,

^ccuics noii rcvocaiel a lapsu, incrito iiegata coui- videalur esse conjugium, ad aliam copulam fe=tiiia-

niunio esl, concessa pocniteulia : iic lolum peiiilus luiil, ncque iwssuiit adulteii nou vidcri, in tanluiii

licsaretur, cl duriorcm rcniissioncm fecit tcmporis ut etiam lue pcrsonie quibus talcs coiijuncti suiil,

ratio. Sed poslquam Doniinus nostcr pacem Eccle- cliam ipsa; adultcrium commisissc vidcantur, sccuii-
siis jam lerrore depulso communioiiciii
suis reddidit, duni illud quod legimus iii Evangelio : Qui dimiscril
diiri abeunlibus placuit, ei propter Domini niiscricor- u.Torem sunm,ct duxcrit ntinm, nimcliatur ; similitcr ct

diam, quasi vialicum piofecluris, iic Nyvatiani luB- qni dimissnm duxerit, mwcliatur {Maltli. xix), el ideo

rclici , ncyautis vciiiam , asperilatcin et duritiam onincs a coiiimiininne lidclium abslinendos. Dc pa-
subsequi vide:;mur. Tribuctur crgo cum pnsnitenlia rentibus autcm aut proiiinquis coruni, niliil lale sia-

cxtrcnia coniinunio , ut lioniines liujiismodi vel in lui poiest , nisi si intenlores illicili consorlii fuissc

siipiemis suis, permiltenle Salvatore noslro, a pcr- detegaiilur.

jictuo cxitio vinJicentur. Qui libri in cannno reciinunlur.


De adminislralionibus. JJ XXVU. Qui verolibri recipianlur in canoiie Scriptu-
XXllI. Qua;situm etiam csl supcr Iiis qui posl ba-
rarum brcvis annexus ostcndit. V.mc sunl eigo qiia;
plismum administravcrunt , ct aut toriiisnta sola
dcsiderata moneri voce voluisti Musis lihri quiiiqi.c, :

excrcucrimt, aiit ctiam capitalem protnlerunt sentcn-


id cst Gencsis, Exodus, Leviticus, Numtii, Dcuie.io-
liain , de Iiis nihil Icgiinus a niajuribus deliiiiluin
nomium, necnonetJesu Nave unus, el Judicuiii uuiis,
(/lUiK. xiii). Memiiiciaut eniin a Deo potestalcs Iias
cl Ucgnorum libri 4, simul et Rutli. Propheiarum
(uisse conccssas, et proptcr vindictani noxiorum gla-
libri IG, Salomonis libri 5, Psalteriura. Item histo-
dium fuisse permissum, ci Dei minislrum esscdatuni
riarum Job libernnus, Tobia; uniis, Esther uiius, Ju-
m hujnsniodi viiidicem. Quoinodo igitur reprebeiidc-
dilh urnus, Machabxorum duo, Esdnc duo, Paialiiu,-
rciit facium quod aiicldre Dco videiaiit esse conces-
menoii duo. Itcin Novi Testaincnli Evangelioi um hb.
siiin? De bis crgo ita iit Uatlenus servatum esl, sic
4; aposloli Pauli Epistula; 14; EpistoKe
Joar.nis 5;
liabeinus , ne aul disciiilinam evertcre , aut contra
Eiiistolic Pclri 2; Epistola Judie; Epistola
Jaciibi,
aucloritatem Domini venire videair.ur. Ipsis auleni
Actus ajtoslulorum, Apocalypsis Joaiinis. Cictera au
in ratione reddcnda, gesta sua omnia scrvabuiiturT
lem, qua; vel sub nomine Matlhia-, sivc Jacobi Mi-
Qiiod viri cum aduitcris u.xoribiis non cunvenianl.
noiis, vel sub nominc Petri ct Joaiinis, qux a qiiu-
XXIV. Et illud desideralnm est sciri, cur commu- C ja,,, Leucio scripta sunt, vcl sub noniine Andrea-,
iiicanlcs viii ciim ailulteris uxoribus uon convcnianl quic a Nexocharidc cl LeoniJe iihilosophis, vcl suli
tiim conlra uxorcs in consortio aJullciorum viroruiii iioinine Tbonia; scripta sunt, tt si qua sunt alia, iioii
iiiancrc vidcaiitur?Super Iioc Chrisliana religio adul- soluin rcpudianda, verum etiam noveris esse dani-
lcrium iii utroque sexu paii ratione coudcmnat, seJ nanda.Data x eaL Martiarum; Slilicone ii el An-
viros suos mulieres non facilc de adulterio accusanl, llicmio conss. [An.Clirisli 405.)
ct iion habeiit latentia pcccala vindiclam; viri autcm
InnocciitinsFclici cpiscopo N..iceriaiio salutcm.
lilicrius uxorcs adultcras apuJ saccrdotes dcfeire
Mirari non possumus dilcctioncm tuaiii sequi iii-
(onsuevcninl, ct ideo inulieribus, prodilo caruin cri-
stitula majoriim, omnia qua^que possunl aliquam rc-
miiie, coniHiunio dcnegatur, virorum aulcai latcute
ciDcrc dHbitalioncm, aJ nos, quasi ad caput atqiio
commisso non facilequisquani ex suspiclonihus absti-
ut coiisulla vidcliccl
ad apiccin cpiscopatus rcferie :

iictur, qui ulique submovehilur , si cjus llagitiuni


sedes aiiQslolica ex ip.^is rcbus dubiis ccrlum aliiiuid
detegalur. Cuni ergo par causa sit, iiilerdiim proba-
facienJuuiquc proiiuiilict, quod iios cl libcnlcr atti-
lione cessanle vindicta; ratio conquiescit.
pimus, etdilectioMcm luani memorem canonuin com-
Qitod qui prcccs vel criminales diclanl , liabcanliir
probamus. Scripsisli igitur quod, fcrvore iidci quo
immuncs.
pollcs, ct amore saiitl.c plcbis vcl rc|iaravcris Ecclc-
XXV. Illudetiam sciscilari voluisti, au prcccs diclan- qnasque coiistiuxeris scd
sias Dei, vel iicvas : iii

tibus libcrum cunccdalur utiquc post haplismi rcge-


his clcricos quos constituas iion liabcie, aliquos vero
ncrationein a piincipibus posccre mortcin alicujus,
nnitilos, aliquos digamos essc, ad quod stupuimus
vcl saiiguincm de rcatu ? quani rein pmiicipcs niiii-
prudciilcm viruin de his voluisse consulcrc, qu;e
qiiam sinc cognilione coiiceduut scd ad judices ,

omnibus sunt certa ralioiiecompcrta.Ergo iioii quasi


tommissa ipsa vcl crimiua sempcr rcniitlunt , ut forsitan occupatos
ignoranti dicimus, sed in aliis
causa cognila viiidiccnlur : qu:e tuni (|u:esitori fuc-
islud oblitos esse vos dicimus.
1 int dclegata, aut absolulio aut damiialio pro ncgo-
qids volens partcin sibi corporis nmputavcril, clcri-
lil qualitate proferlur , ct dum lcguni iii iinpiobos S,i

cits esse non polcst : nolens antem potest.


cxcrceliir aiictorit.is, crii diclalor iiiiinunis.
XXVlll. Qui igitur parlcrn cujuslilct digiti sibi i;sc
Qund hi qni inlercedeulc re])udio divoriiiim pertule-
voIlmis abscidit, hunc ad clerum canones non adiiiit-
ruiit , n'.dsi\ue se vinxcrunt mqiliis , udulteri c'ssc
monslnnliir. tuiit : cui vero casu aliqua conligil, dum aut opcri

XXVt. Dcbis eliam rcauisivit dilcctio lua, qui iii- iu..tico turaiii iini>ciidil, :i'al aliquij facieiis se iion
. .

219 CnMi;CTIO DEf.RIiTOKU:»! IT. IIU. i<0


Elioiito iKTCiissil ; hos caiioiic-. |ir;»;.'ijiiiiiil cl ili-iiiMS A <|ii<'ii'l:iiii licliiIiMil, liliclli cjiis jCiics :iii;ic\:i ilc-

licri, cl bi iii dcio riioriiil re|)orli. iioii :iliji(i. Iii illis cl:ir;il.

ciiiiii voliiiilascbt jii.lical.i, i|ii,c silii :ius:i liiit r<'i'i'iiiii


Qiiod lii iini in iircsthjlcrio /i/ios ijciincrinl, rcniuirri
iiijiccro, (iiio.l sciliiot cl alii iil raccro dubitaru iion ub ojjicio dcbcanl.
possit : iii islij vcro castis voiiiaiii iucriiit. XXXIII. Qiii zclo li.lci ac iliscipliM:u diicliis ii<ii<

Qiioit itiijiiiiii ad ctcniin aclinitti non possint. paiitur Ki c!csi;ini polhii ab indignis prcsbyicris, (inos
in picsbyloriu lilius asserit procrcassc, (pio;! iiou li-
XXIX. Do iligamis aiitcni iioc coiisiili (.lolniil , ciiiu

iii:iuir<'st:i sit lcclio .Vpostoli, iiiiius uxoris viruiii ail


cei'e e.vpoiioreiii, nisinosscm vestrani prndcnliniu le-

s:icor.lo!iniii sivc ad clciictitiiMi adiuiMi dclioic /


gis toliiis liabirc noliliaiu. El idco, fratrcs (liarissi-
(

laninisi nii, librlli (|ui siilijccliis cst tenoro pnispctto, eos


Timut. iii). F.t liaiic iiisain viri;iiiciu accciiil,
(pii l:ilia pcrpctrasse diciuiliir jiibcbilis iii lucdio
ii:iiii ca iiii:c lialiceiit anlo viruii), licct deriincliis
c()lliic:iri, disciissisqiie objctlioiiibus ()n:e ipsis prcs-
.sil, lanicii si cloiico iiostca fucrit copulala , clcriciis
liyti-iis i:iipiiiguntur, si coiivinci poluciinl, a safcr-
qiii oaiu accopcrit essc iiou putaril, qiiia iii lcgc
c;iiiliiiu csl, iVoii i.i'(i((((i/i, nun tiOjccliim luibcrc possc
d(it:ili i'cinovcaiilur ollicio. Qiiia qui saiicli uon siii!'.

cuiijiigem saccrdutcm.
s;!ii(ta li'aci;ire non possunl, :ili|uo alieiii efli(i;iiilin

15 a iiiiiii:'<erio quod viveiido illicile polhicrunl. Mira


Oni 'ie laicis ad clcruin iion dcbciinl iiroinuvcri.
nr.ir aiilciu b;cc coruin dissiinularo episcopos, ul atit
XXX. 1)0 laicis msio rclii^io tua cousiiluil (|iiod ca-
cuiilLbcrc, aut ncscire essc iliicila judicenlur.
iioncs oidinaro proliilic;uit. Ccrliuii c.,t (iiii.lcui lioc
Qitpd pvsl iKViutcntiam nHtliis possil ad clcruiH
regulas ecclesiasiicas coulinci'C : sod iion ita dclini-
admilti.
tiiiii ou ut de oiunibus sit laicis coiistiiutuui. Nc(|i:e
oiiiiu clorici nasci ot noii licri possiiiil, se;I dosiyiiala
XXXIV. Innucenlius Agapito, Maccdoiiio ci .M.i-

riaiio c])!scopis .\iMilis.


suiit gonora do qiiiLuis ad clcricatiiin peivcniio nou
.Miilia in piovincia vcstia contra canoncs occlcsia-
possuut, id cst, si qnis liJclis luililavcril, si qiiis li-
Klicos doerolaquo nuijorum iisnrpari a pluriniis ct re-
delis causas egeril, lioc csl postulavorit, si quis lido-
Lilioncs divcrsoruin, el su^gesliones lidissiin^e rclu-
lis adniiuistraverit. De curialibus r.utcui mauifesta
leruiil, qiiK quidcni possentfacilerefccari, si opiseopi
r:ili() cst, quoiiiain, etsi invciiiai;ti:r liujusuiodi viri

i|ui dcbeant clcrici ficri, laiiicn s.cpius ad cuiiaiu rc-


in liis non invcnireiilnr auclores. Qui dmn aiil aiiii-

peluiiliir, cavondiiai ab liis cst pioiilcr Iribulaliouciu cis , ^iiit obscqucntibns graliaiu pr;'.'slare nilunlui',

(1U:b sajpe de hlsEcclcsi;c provoiiit. rcligionem violanl, ordincsque corrunipuiil, .ic sic

,,.,,..
dc laicis
(Jiii
,-.,..,.
possunl [icn clcrici, liic
,
apcrte concubii
,

,-•
cvcnit ul indigui quique bonores suscir.iant ecclesia-
.

• '
prokibetnr.
:i- -.. ^ slicos, el adinitlantur
, , .
ad clcrum, qui nec inter laicos
/iXXI, Laici veio qni iiabeiitos uxoros bapii/.aii qiiidom digniim locura habcre merercniiir, siciili

.suiit, .ic sic sc instituoiiiit ut upiiiio eoriim iii nuilo niinc dato nobis libello moiistratimi esl, Modosliiii''-

quc:ndaiii iiiuUis criniinibu:; iuvoliilum pruplcr qii;c


v.iciilot, ut aulclericis juiicti sint, aut monasleriis, e.\
,

nun concubiuam, eiiani poenilcnliam egisse dicilur, iion solum deri-


Muo baplizati sunl, luescriiit, sJ

iion pelliceiu uoveriui, si iii oiuuibus bonis opcribus


cui:t effecluin, quod r.on licet, verum eliam ad cpi-
vigilaveriiit, non pruliibeutur liujusiuodi ad clerica-
scopalus apicem ^'.'iidcre, cum canones a; iid Nic.T.im
cdnslitnti pcenitentes eliam ab infiiuis ofliciis clericu-
lus soriom assumi.
rum cxclud;int. Et idco, fiatics cbarissiini, pcrspecto
Dc temporibus iniinorandis in clcro. lcnore libclli eum juhobilis pr;i;sentari, ae si vere
XXXII. Ita sanc ut in eos tompora a majoriiius CDiistilerlt talem qualem libelius affirmat, iion solum
constituta serventur : nec cilo quilibel lccior, cito ab auibilione episcopatus, sed etiara a c!ericaUi.s rc
acolytlius, cilo diaconus, cito saccidos fiat. Qu"a iu luovcatur oflicio.

minoiibus olficiis si diu pcrduicnl, ct vita coruni


Oc Biibalio el Tauriano , damnntis a provinrintibus
parilcr et obsciui.i comiinibantur, ul ad sacorJo- cjiiscopis, qiiorum scntcntium scdes apostutica re-
liuin postea emersis siipendiorum nierilis veniaiM, D iractare cmant.
ncc pncripiant quod vita probata meretur accipere. XXXV. Innoccnlius Rnfo, Gcrontin, Sophronio,
Quoiiiam crgo cerla delinilione uionstralum est qiii Flavi;!iio, M;!ceJo.:io, Pi'osJoli'i, el .\i'is'e;c episcopis
dcbcaul admilti, qui vero repiobari, ex his oiniii- pcr .Macciluniam constiluiis. Mora coepiscoporuni
luis, quos videt dignatio tua iion posse rcprobari, noslrorum Maximiani el Eu.r.cni, vel po;iiis i^iipor-

eligere debebis, quos clcricos facias. Si enim nuUaiu tunitas temporuin focit ut vos iierarelis de Bubalio
graiiam bominibus aut beneficiuiu pr;cstare vclimus, e! Tauriauo quciimouiani, et nos ilerum in honiines
lalcs invenirc possumus, de qiiorum assumptione ncc perditissiinos insurge: emus scd ut possum iiauciori
iiicuri'crc, nec erubcscere vale.iniu5. bus verbis malorum lanlorum iinilabor compondiuni,
Inuoccntius Maximo et Sevcro cpiscopis per Brutios. ct strictim qua; in volumine lillorarum vcstraruui
Ecclesiasticorum canonuiu nonna iiulli essc de- conspexeiim rctract.ibo. Grave non poluit viJorl p"';-

bM incognita sacerdoli, quia uesciri Iw.c a pontifice siniis mciilibus vestris cujuscuiique retraciari jiidi-
sais cst inJecorum : maxiinc cuui a laicis i^eligiu^is ciuin.quia veritas cxagilala s.cpius njagis splcndoscit
V ris ct bciatiir, cl custoJienda cssc ducatur. Niipt-r i:i lucc, cl pciuicics revocata iii judiiium gravius
.y-iiijuiilian-di lilius aoAzt .igcns^ in rcbus cujus!:i'.'di tl Li:ic pocni:cnlia(.o:;dcn:ca!ui'; i!a;ii .riu.t'^:? divi:iU5
DIONYSilJS LXIGLLS. 2c2
zM
clKuissimi. Vc- A lecuisus vacuus oflicio nostro csse non .lcbml per
cst jusliiiam sicpius rccensc.i, fialre=
;

movissc animos vesUos, quod in cbaros ciiim salularc cbarissimos iiaturale quodam-
lum iliuti viileo

Bubalius sxpe fallaciis deprelicnsus objecerit niodo nobis videlnr ct consequens. Gaudere igilur
iiuiliis
in Doinino vestram gcrmanilalem amantissimi cupi-
ixeniplaria ficlarum qnasi a uobis littcrarum cum :

quod profcrret jam nius, cl pro n^jbis paria ad Deum vota repcndere
pro coiisucludine bominis niliil

IHComur, beue noslis, comninnibiis ct al-


tide dignissimum viderelur. Sed silcaUir omne jani quia, ul

diaboli ipsi an- tciiiis plus agiums oralionibus, quam siiigiilaribus


(lc tali negotio inurmur, ct convicti

jbdiuis comprimautur. Subjuuxinnis aulem bis prio- aiM privatis.

ircs lilteras, quas per memoratos cpiscopos


miseram: Ait .iHliiinim nobitcm ejnsdcm papw scripla exliorla-
:
«luibus ita plenaria senteulia nostrorum sensuum de- toria.

dnm relcgeritis, nihil arabiguum, nihil XXXIX. Singulare mcnibrum Ecclesia', tu:e leli-
signala cst, ut
bac eausa de ciclero rcpelaiis. Ilanc {«ioiiis ampliludiiicm cvistcre, ct a nobis rcvcrcntis-
reqHirciidnm in
paginulam no&lram sollicitius credeulibus siiiic coli salis est omiiibus manifesUini. In ipso api-
aiittm
ci>iscopis rclcgendam mittile, ul sciant plenissime cc cnim nobililaUs mullo nobiliorem Ecclesi;c devo-

quid sit do Bubalio cl Tauriauo, cxleris(iue provin- ti(jnciii inipendis, ct magis Kx^la Cbristi agnitione prx-

digniadmonilioiie sunl, ca- ccplis c\\ii obtemperas, et in fide polius cxsultas,


ciariim, ut serveni, qui 1}

verc a lalibus, ne talia sorlianlur. qiiam lanli gcncris llore jaclaris, Summa' virtntis esl

vicisse gloriam carnis, et magna! est Christi gralin!


De terminis minime transfeictidis.
iiohilitalem moribus superassc, doniina lilia mcrito
XXXVI. lunoccnlius Florcntio cpiscopo Tiburti-
illiistris. Cerla igilurcxistens, dilectissima,vitxhujns
nensi. ivtcrnis divinisque
quiccunqiic sunl spalia officiis
INon semel, scd aliquoties clamal Scriptura divina
illuslrare eontende, ul qni insigncm le pfa^stitit,
( Deiil. \\\ ct xxvii; 1'roverb. \\i\) Iransferri non
rcd.iit sibi per sa;cula clariorem.
(iportcre terminos a palribus conslilulos : qiiia nc-
.'u/ Anrciinm cpiscopum Cartliaginis dc Pasclia.
fas esl si quod allcr scinpcr possederit, allcr inva-
XIj. Iiinocculius Aurolio.
ilat, quod tuam bonitalcm frater et coepiscopus no-
Charilatis nostnv; ofliciuni nnllo intervallo diriini-
stcr Orsus asscrit perpelrassc.Nam Nonientanam sive
liir, ciiamsi charla nullos apiccs ferat. Vivit enim
Kclicicnsem parocliiani ad suam diccccsim a niajori-

le, alqiie illic divina ccle- s[)iritalis gratia alternis in cordilius, et amorem no-
bus perlincnliMU invasisse
strum confovet sacerdntalis ipsa societas. Cuiii ergn
eodem ac ne.sciente, non
brasse mystciia iiiconsulto
Quod si vcrum esl, non indignum est unilatem Ecclcsia; non fiistodiii, idcni-
Miie dolore conqueslus csl.
levilerteincurrissecognoscas, undesidoclinarecu-Ca"fi "mncs pariter ct semiamus ct ironuntiemus
frater charissime, has ego lilteras de ralione pascliali
pis lauUc usurpalionis iuvidi.im, noslris lillerisadmo-
convcuil abslincrc ccrte aliquid tibi alleriiis, dico futuri anni, perscripsi. Nam cum anle
iiilum lc : sl
dicm \i cal. Apriliiim pene luna 16 colligatur (nam
iredis jiislilia! sulliagari inlegris oinnibu>, ct in pri-
(piippiani minus cst), itemque in ante dicm iv cal.
htino stalu mancntibus, post dies venerabilis Pasclia;
cariKndem veniat 23, existiniavi xi cal. niemorata-
adesse dcbebis, ut memoratis possis intcntionibus
medio quid rum dic festa pasi halia celebranda : qu(5niam in lo
responderc, pariibusquo in collocatis,

anliquitas aul veritas habcat inquiramus.


luna niillum Pasclia unquam ante hoc Pascha factum
csse cognoscimus. Senlenlia; nie;e c.vposiii atque
Si cujus uxor (ueril ubduclu in cnptivitatem, ct alte-
edixi tciiorcm jam prudcnliic crit lu;e, consor;
rum mnrilus acccperit, reiicrlente prima, secunda ;

mulier dcbct excludi. aiihi fraler, cum unaniniis ct consacerdotibus no-

XXXVII. Innocenlius Probo. stris hanc ipsam rem in synotlo religiosi.ssiina retra

Conlurbatioprocelke barbaricx facultali legum in- ctare, ul si nihil dispositioni noslr:ic rcsultat, nobis

tiilil (asum, nam bcne constituto malrimonio intcr plciiissinic aportcquc rcscribas ,
quo deliberatani
lorUinium et Ursamcapiivilaiis incursus fcceral n;e- \iasclialcm diem jam liilciis antc ut moris est ser-
•j vum, nisi sancta religionis slaluta providerent. Cum D vandani suo temporc pncscribamus. Compresbyte-
cuim in captivilate prxdicla Ursa niulicr lcucretur, rwi» aulcm Archidamum, quamvis novcrim quod li-

;iliud conjugium cum HcsUtuia Foitunius memoralus bcntissime ac more suscipias consucto, lamen ei
iiiibsc cognoscilur. Sed f;ivore Doniini rcvcrsa Ursa abundantibus postulo ut cum iiilcr luos babcre
ii.)s adiil, et nuUo difliienle uxorcm se meinorali csse digncris.

pcrdocuil. Quare, ilomine fili merilo illuslris, slatui- De Antiochcna Ecclcsia.

nius, fide catholica suffraganle illud cssc conjugium, XLl. Iiinoccntius lionifacio prcsbylero.
ijuod crat primitus gratia divina fuiulalum conven- Ecclesia Aiiliocliena, quam priusqiiain ad urbein
luinque secuiid;i; niulieris, priore superslile, nec di- pcrveiiirct Romam bcatiis aposlolus Pclriis sua prx-

vortioejccta, nullo pacto posse essc lcgitimum. sciitia illustravil, volul gci niana Ecclcsia' Komaiix ,

Ad Aurcliutn Corlhafjiniensem, ct .iugustinum llippo-


diu se ab eadcm alicnam csse non passa est nam ;

nenscm episcopos scriptu salutatoria plcna cliari- niissis lcgatis ila pacem postulavil ct mcniil, ul ct
tiilc. Evagri;iiios suis ordiiiibus, ac locis intcmerata ordi-
XXXVlll. Iniioccniius Aurclio cl Augustino cpi- nalionc qiiam ^icccperant a nicmorato susfipc-
c.topis.Acccpiissinii mibi Gcrmsiii conipjcsbyleri illc rcni, ci Joannii sanclx menioria; vcl clsiicos vcl
233 COLLIXTIO DECRETOUii.M PP. nu. 25,.

l.iiios iii iiiniiii (i)lligoict alqiic congirgarcl. Tio- A UMilcsliiiala silii rogavcriiil icdiiilicrL E\spcttaiims

inillcns ii>siiis livilalis episcoinis, fiator iiii>iis Alcxaii- cigo ct proressioncm incnKirali dc cniiiplctis oiiini-

qiiis rorle vd a iioliis vd nliiiiidc \io- busooiiditionibus, <|ii:is ilivorsis tcnipoiibiis pncdixi-
»Ut, cliaiiisi

aj cosilcin ailvciiorit sc siiie inus, ct |iclilioiiciii coiiiiiiiiiiioiiis : iit rci lo ct polonti


j.lorioris ordinatioiiis ,

nomcn cpiscopi incino- et |>robaiili sc caiiideni incrcri rcddamus, IViitcr


conirovcrsia rcrcpHiruiii, ac
opiscopos rccitatiiruni cui roi cliarissinic. iNam dc oiiinibus plonissiinas ad saiiclaip
rati inler qiiicscciitos :

fiatcr cliarissimc, ct fratrum nostrorum synodum dudimi littcras pcr-


iios novciil Irailiclissc niaiius,
ccpisti.
cos in nostra viscera rccopisso, nc iliu luciiibra qiuic

iiHiuisiveraiil sauitalciii , ab unitatc corporis liabc- Ileni Alcxandro cpiuopo Antioclieno dc pncc.
rciuiir alifua. Ouiuia vcro qiia; per oraiiicra gcsta XLIV. Aposlolici favoris gralia magno pacis ii^qiic
sunt lilius lueus iliacoiius raulus, barum scilicct
ad nos docnrc rcsplciiduil, laiiliiinqne Iiicis g;iudio-
portilor lilteraruiii, tu;c diloctioiii polorit ciiarrare :
ruin, qi:;c iiilulsit liilcbbiis : ul dicciilcs Doo in.iximas
iil el gandium couiuiime iiobiscuai baVioas, cl cos laiiJes niajorcs nos dcliere faieamur, pbisqiic a Dco
inforuics qui pro Aliici partibiis iutervenirc consue- jocun.lati suiniis, qund disciissis omnibus lateribus
vcruiii. actioiiuiii tiia; fralornilatis, ila totum pietatc ac pa-
Ad Alcxamtrum AiUioclicnimi episcoimm tle pace. tienlia gcstum cogniiviiuus, nt iii oiniiibus Dominiim
laudaremus , siicccssumquc ipsum ideo pr;cstituin
XUl. lunoccntius Alcxandio cpiscopo.
Quam grala luilii, quam pia, quam ncccssaria le- ttiis laboribus videaniiis, quod tota virtute pacis

g:\li 1 a lua s:inclitale, fratcr cbarissimo, ad nos di- ainator cxistcns cam requisitam inveneris, ct rcpcr-
tam siimma cliaritate seivavcris, ciiiii crga oinncs,
rcct? fnerit, gestoruiti ipsorum replicaiior.e cogno-
liiin pKCcipuc cirta illos qui qiioiiii;i..i P.iiillni «!i|iii:
sccK. Voluit ciiim fotnpiesbylcriiuslerCassi^iniis banc
comprcsbytc- Evagrii cpi::Coporiim ccnsiti lucraiil iioitiiac. Ilabco
aiuicili.irum n.is;raniiii pagiiuilam per

rum nuslruiii P:iuluiii, Micolaiiiii diaconum, el Pc- suinmam volorum mcoriiiii, cum anliqiii n;cvi pur-

iiosuos, quasi priiniti;is gilio tiiis Icmporibus luisqitc mcritis prnrngatirr.


Irum subdiaconuui , lilios

pacis iioslrx coiiscribi. Salulo itaqiie ci tuani mibi Quorum ctiam illos ejtisdem noiuiiiis qui in Itali.i

omncin illam qiia; lccum mcrita tlericatus accepcrant, censui bono quielis
in Christo gcrmaiiilatem, el
t;im bciie seniil Ecclesiain, iiosque, nt f.icilis, cl gratiaiu relinere suscoptam. Et quia noslcr coiit-

alloqiiaiiiiiii pelo crcb.-iiis liilciis, ct Iroquenliiis de presliytvM-Cassianus gratum dixit tu;i; fnre ilignaiioiii,

vcfti-a salute Uetilicelis. Dabil ciiiiii (iii conlido) Do- si mco consilio in civilatc vcslra clericatiis ordiiiem

miiius totiusnos pnclcriti tcinpnris dispcndia aniau- ducerc ccnscrenlur , slatui projitcr bcncvulcntiani
q
lis^iiiio liitcrarum colloiiuio rcpciisarc. luam, promissaqiic memnrali, iit inter e;rteros saccr-

dolcs ntinistrosque qui iu civit;itcsunt, annumcrcn-


De Atiico Conituniinopolilano episcopo.
tur, fratcr cbarissinie. Libentcr prxterea de episcopis
'\L1IL Innoceiitius Maximiano eplscopo. Elpidi;i atque Pappo cognovi, qucid siiio qiucstione
ili.amur prudeiitiam luam scripta ad .\tticum cjii-
suas Ecclosias recuperaverini, cl nmltiim in gcstis,
scopuin Conslantinopolilan;c urbis a nobis et prosc- ut siibjecta tesiaulur , sollicilus inquisivi, utrum
culione propria, et dato lilicllo, qiii sublcr annexus omiiibus esset condilionibus salislactum in caiisa
csi, postularc : a quo nec mi^sas uMas Soltem cpislc-
beati ct vcre Deo digni sacerdolis Joannis. Et cuin
l;is ad iios vel ad vcsl!'am synodum utique perlulisti, pcrsingula asseriio legalorum ex votn complela essc
iique non pctcnli Ksiimes tribucndum : quod de- faterclur, gratias agens Domiao comniiinioiicmEccle-
boas dopiccaliauibus discussa ratione concessuni, si.c vcstr.TC ila reccpi, ut pra; nic feram aposlolic:c
communiojiom suspensa resliluitiir deinonstranli sedis eondiscipulos primos dedisso c;c(eris viam pa-
caiisas quibus iil cedcrat jain csse delersas, et prori- cis qua firmalos vos nosque D;)mini Cbristi Ita
: in
lciili conditioRCS pacis inipletas. Quod neque apiid bciiignitas amplexabilur, nlquc communio, alquc iit
vos, iicqiic npud nos, ui pr.cdixi, Atticus missis ali niiUo de CiBlcro tiiillamento, vel lcvi cuji;sqiiam con-
libus suorum vel dicere vobiil, vel demonslrarc D tcuiionispudore pulsetur. Scri,;ta autem Acacii ciu
complcium. Qucmadinodum Antiocben;c Ecclcsi;c scopi, qiiouiam cuni veslris sunl porrccla, suscopi-
fratcr ct coepiscopus noslor Alcxandcr digna leg:!-
rans : ne pcr vcslrani injuriam illc, qui oliin a nobis
lio!ic ct proscciitus esl, ct probavil, quibus omnibus siif pcnsiis fuerat, ropudiaretur, cltamen satisabuitdc
utiqiic iiitcrcsse dignalus cognovisli, qucmadmoJiim in aetis siaUiimiis, sicuti dignanter relogcre jirocura-
singill:itiin,omniasiriplonini nostrorum aiite bac de bis, qiiid in ejus pcrsona dcbcal custodiri, iil si pcr
caus;i bcalissinii Joannis, quoiulam c.ocpiscopi nostri, omnia vestris coiisiliis aclibusquc tain saiictis se ro-
discusserim. utque illi in omnibus satis evidenter gavcril esse communcm, prxslctiir seiii favore ve-
monstravennt univcrsa quK apud Anliocbiam fieri
slro, itostroque iuilicio coiitmunioiiis. ac iittcraruiiv
dcbucrint, fuisse complcta. Qiioriim uniplcxali pa- a nobis gralia proiogata. Subscripsorimt :20 opiscoi»
I em uliqiie rulcin fccinius, ot m:igituin tr.imilciii oni- ll.ili.c.

nibas camdem poslulaluris osloiidimiis : si iiiodo lUm Alctundro cpiscopo Anlioclii;no.

'iu;c discussa sunl alque complcta, etiaiu ipsi sc pro Q„od prinm scdcs bculi Pclri apud Anliochiunt csse
suo loco fccissc vcl coniplosse aliquando monstra- mcmorelttr.

vcriiii, conimmiioiicuiquc, ut isli '.i^oaii^-ne solomm- XLV. E; onus cl 'lonor nobis a tua Iratcrnit.ite
23! IfOMYSIUS EXiGULS. i!5U

inii)()Ji!i!S nocs.iaiii li-aclatus causas iii.hixil : qiia A plciiitiuliiiom iioibiiiil, qiix maxiinc iii orJinulioiiiliuj

liileris, vcl coniinoiiiloiio vcslro, ul ilal sancli Siii- opcraliir, quam pcr iuipielalis su;e pcrfidiam polins
i-iius graiia , responilere possimus. Rcvolvonles ila- quam fijeiii dixeriiii , pcrdiJcrunl. yuomodo lieri

qiic ancforilatem Nica^iia; synoJi, qua; uiiam omniuin potest, ut eoruin profanos sacerdolcs dig"hos Clirisli
jicr oibeni lerrarum mciilcm explical sacerdolum, lionoribus ailiiu\nnir, quDruin laicos iinpeifeclos,
i|ux censiiil ile AiilinclienaEcclesia cunclis liJelibus, ut dixi, aJ sancli Spiritus pcrcipicnilam graliam cum
ne Jixerim sacerdotibus esse neccssariuiu custodiie, poeiiilenlia; imagiue rocipiamus? Gravilas iiaque tua
iqua super dioccesim suam pra.diclam Ecclesiam non bxc ad nolitiam coepiscoporum vcl per synodum , si

supcr aliqiiani proviiiciam recognoscimns coustiiu- polest, vel per baruni rccilalionem faciat pervenirc,
tuui. Unde aJvciliintis non tani prn civitalis niagni- ut quac ipse tam necessario pcrconialus cs, et nos
ficcnlia lioc eiJeiii allul),;luin , qiiam qiiod prinia cliniate responJimus, coinmuiii oinnium conscnsa
priini aposloli sedc^ csse nionstrclur, ubi ct nomcn slujioque servcniur.
accepit religio Cliribtiana , el quse convenluin apo-
De s.ncto Joanne Constantinopoliluno episcopo.
stoloruni apuJ se lieri celeberrimum raeruit, quKijue

III bis ilonirc seJi iioii cederct, nisi qnod illa in Irans- XljVill, Inuoceniius Acacio, Beroese episcopo.

itu nieruil, isla susceplum apuJ se coiisuiiiiiiainiii- B AJgauJcre liilcris fratcriiilaiem tuani de rece-

que gaudet. iiaqiic aibilrainur, Iraier charissime, iit


plis PauUni vel Evagrii episcoporum clericis,

sicul luetiopolitmios auclorilate ordinas singulari, popuiisque , et de restilulis Elpidio alque Pap-

sic et ca}tcros iion sine permissu conscieiiliaciue lua po coepiscnpis percensuimus, et vel scro receitx

sinas episcopos procreari , in qiiibus liunc niodum pacis graliam te fovere poslposila omni contentione
recle servabis, ul loiige pusilos litleris dalis ordinari pcrviJinius. Unde bas ad pncstantissimum fratreni
ccnseas ab bis qui niinc cos suo taiituni orJiiianl ct cocpiscopum iioslrum Alcxandrum reddcndas tuLV

aibitratu ; vicinos autcni, si lestiinas ad manus inipo- transniisinius unanimitali, videlicet ut si omnes iiii-

silioiiem liiie grali* siainas pcrveiiiie : qiionim cnim miciiia;, omnis a;niulatio lam dc nomine sancii Joau-
to niaxiina cxspcclal cura pr.xcipuc Inum dcbcnl nis iiiiraiidi episcopi, quain dc oninibus ejusdem coin-
,

mcrcri juJiciuiu. niuiiionis pariicipibus a tua aiiiniosiiate disccssii,

lias nostra; societatis recipias hiteras, fraler cliaris-


Quod non oj^orlcnl seciiiiliiin conslitiila imperalonim
siiiie, niodo ut omiiia qua; bic aclis limiata siinl,
diws csse melrorolitnnos episcopos.
XLVI. Nam quod sci^^citaris, ii-rum divisis iinpc-
apuJ meJiatorem noslrum amabilem Aiexan Jrum ore
riali juJicio provinciis, ut Jua; inetrnpoles lianl, sic
propi io, ul communicantcm convenii , fatearis. Ul
<="""" ''=^'^ """J'* unanimitalis cliaritatisqiie caiisa
duo melropoliuini episcopi dcbeant nominari : non C
crgo visuin cst ad mobilitaleni neccssitatum muiida- vcucrabilis est, sic i;di:«ret sollicila , ne quiJ obli-

iiaruin [)ei Ecclcsiam coniiiiiiiari, bonorcsqiie ant di- qiium, aut subsicivuni in quoquam residere nosca-
lur.
visiones perpcli ,
quas pro suis causis faciendas dnxe-
lit imperalor crgo secundura prislir.uin provin-
:
De Bonosiacis, (f.tod Judxis sint comparandi.
ciarura morem nieiropol.tanos episcopos convcnit
XLIX. Innoccntius Laurentio episcopo Seiiieiisi.
iinmcrari. Cyprios sane asseris, olim Arianaj iinpie-
Dlu miraii sunms dilectionis tiue liiteris leciis
taiis polcniia faligatos, non tenuisse Nicjcnos cano-
ha;reticos 1'liqlini vcneua seciantcs in tcrritorio di-
ncs in ordiiiandis sibi c|)iscopis , el usque aJliuc
leclionis tua; non solum esse, sed et publicesibi con-
liabere pnesuniplum, ut sno arbilralu ordinenl, nc-
vciilicula iii aliquorum possessionibus pra;parare,
niiiiem coiisulentes : quocirca pcrsuadomus cis, ut
cuni de loio pene oibe nusquam lam iiiulli quaiu
Kireni juxia cannnum (idem caiholicam sapere alque
ad vos delcgcrint liabitare. Quorum doctrina; nefariie
iiuum cnin CTleris scnlire provinciis, iil apparcat
auctor Marc.us dudnm de urbe pulsns temcritalis
Siiirilus sancti gralia ipsos quoque ut oiniies Eccle-
lanla; esl ductus audacia, ul priiiiuin sibi inter cos
tias gubernari.
vindicct locum, seJ ne ullerius dcbaccliandi habcaiit
Qnod Arianormn non sint siiscipiendi in sitis
clcrici
facullalcm , et animas simpliciuiu ac ruslicaiioruin
ojficiis, q'iamvis eoriim bnplisma, quod cathoHcum
constat, conlirmet Ecclesiii. seciim in gehcnnain , cui deslinali sunt , traliaiit :

actum est aJversus eos a dcfensoribus Ecclesia; no-


XLVII. Arianos piKierea, crcicrasque ejiisdem inodi
str» ,
quod eos possint expcUcre, ut qui Cbristuni
pcites, quia eoruiii laicos conversos aJ Dominura
Deiim cx Patris substanlia anle sa-cula negant gciii-
sub imagiue preniteiilia; ac sancii Spirilus sancli-
licaiione pcr inanus
lum , hi cura Jiida'is ,
qui cum dcitatem negaveruiil,'
imposiiionem suscipimus, non
cl nunc usque ncgant, parlicipium habcant damiia-
videlur clcricos corum cum saceidolii aut minislerii
lioiiis., Tuuin cst, fralcr charissime, qu;e piaxepia
ciijiisi>:ain suscipcrc dignilalc : quoniam quibiis solum
sunt non scgnius agere, ne plehem libi credijain dis-
li:)ptisina raluin esse pcrinilliinus ,
quod uiique in
simiilaiione dcperdas , ct incipias Dco de perdilis
iioniine Palris, et Filii, et Spirilus sancti perlici:ur;
reddcrc ralioncm.
iiec sanciuin Spiritum eos liaberc cx illo baptismate,
illi.^que myslcriis arbitramnr, quoniam cum a callio- Idem pnpn de suseipiendis clericis, quos lioiiosus, nhle-
lica liJe curum aiiclorcs drscisccrcnl, pcrfcclioncm (/!«m d.jmnurelur, orttintissc cogiioscitur.
Spiiiius q;iam acccpLM-ant aniiscruiii, ncc darc cjus L. Imioccnlius Marlijno cpiscopo Naissiiano.
,

S.S7 coi.LixTior nFXREToniJM n». rr. 5!.'>.S

Siipriiori lo;iipnre, si l.mv.-ii ivt-lc rcconlor, iiic- \ ll .si aaccrdos vrl qiiiiibel ex elcro riiiumn nsori
ln.rcril, rri iihjccliim, suiim pcrdiil olfniiim.
miiii iiio, taiii nil tlilccliuiicin liiniii (iiuiii .iil Ir.ilros

ei co-,'i>iscopos Moslros, Kiirir.ii, Kiiscbiiim ol c:cl'j-


I.l. l-.os i|iii viilii:is aicopisbC siiggcriiiilur uxiircs,
noii soliini clcriios olTcctos agiiovi vcriiin oliaiii ail
rus, liiijiismotli liitcias dc cloricis .Niisscnsibus tra.is- ,

niisisso. tlis viilcliccl qui sc :inlc (l.imiialiuncin iiifiilas suinnii saocrclnlii pcrvenisse qiioil coiilra
,

legis csse pi-ccepta nullus ignorat. Nain cnm Moyses


liunosi asscroreiil ab cotlcni lani prcnbyloros f|i:ani

ili.icuiio&orilinalus : iit si roliclo .-)li|iie tl iniiato ojiii


legislator claniilcl : Sacerilos nxorein virginom aoci-

ciTorevclloiitLi(losi:vcopiilari, lihonlorrooipcrciiliir. pial, ac ne in Iiuo pnooeplo aliqiiiil pularoliir anibi-

Ni- fiirlc fini cssciil iligiii rociiporaniho saliilis, in oo- giiiiiii, atliliilii : Noii vitUiam, notiiic ojociain. (^onira

ilcin iloporiroul. Vcruin iniiic in Ravciinati urbc niilii


qiioil pnocoptuin divina aiiclorilaie subiii.Niini uulla
coiistiluloproplorRomaiii popiili iicccssilalos creber- (lofoiisio maiidati aUcrius opponitur : nisi coiisuc-

riiiiasGcrmanio,qin scasserilessoprcsbyioruin,aliiiie liulo voslia, qu;c (ut ipsi fateniini) cx igiioranlia, et


Liipenliiis, qiii sc tliaooiiuin tliiit, iiiiiUoniui lalliiin, ul verooiiinliiis dicain , non ex apo»tolioa trailitioiie

qnasi lcgationc susoepln prece fiisa tloloros proprios et raliono iuiegra conslilula esl. Nos aiiicin, umiies
cxprimere gestiveruiit, nssercnles se quiilcm Ecde- qne per Oriop.lein Oooidenicniqiie Ecilosias, novoril

sias in dilectionis lure conslilnlas parooliiis relincre, ^''^^"'•' ^'''^^'^'"' ''''-''= P<^n\Hii non admitierc, nec ;id
B
sed tnain oonimuiiionem iioii poliiisse niereri : oa vi- "lli""'"" ecclesiastici ordinis locum tales assumere ,

doliool ralionc qiia Rusiilius qiiidam noniiiie iterala "^' *' '"t'perli fucriMl, subinovcre.

oriliiialiune prosbytcrium susccpisscl. El noii levi im- L'l si quis catcclmmcnus liabuerit uxorein, el dcfunrla
pcdiinento fit, dum aut illi dolcnlliujusmodi liominom "' J<"" /'<"" bnpiismmn acceperit ulierum , dericiis
csse uon possit.
in Ecolesia rctiiieri , aut ille sic pcccarc dobcrc in

clios arbilrolur, qui in se agiioscit essc pccoatiim. LII. Deindc ponilur, iion dii i oportcrc digamuin
Ll ipiamvis de cadL-m re ploniiis liltera; mex oonii- einn qiii calerliuinciiiis babiicril, alque amiscrit uxu-
iieant, qnas supcrius memoravi, tamen etiani nunc rein, si posl baptismum fuerit aliaiii soitiliis, cam-

adinoncndam duximus fraterniiatcm tuam, ut si verc que primara videri qua; novo liomini copulaia sit,
con.stat aliquos ante damnaiionem Bonosi ab eoJc>a qiiia ilUid coiijugium pcr baplismi sacramcnlDm cuui

ordiiiatos postea voluisse, vcl nunc velle revcrli, eos ca>leris crimiiiibus sit ablatnm ,
qiiod ciiin de una
recipiendos esse censeinus : maxime cuiii meinorali ulique dicilur, cei te si tres babueril iii veieri posiius

asserant se in lanlum anleriori lempore ordinalos, hoinine uxores, crit ci, quK post baplisininn qiiarta

iit sanilx rccordalionis virum Cornelium episcopian cst, sic interpretantibus priina, virginis sque nomcn
Sirmicnsis urbis, nec no.i ct fralrein nosirum Nicc- accipicl, qnce qiiarto ducla est loco. Quis, oro, islud
q
lain, aliosiiuc noiinullos fuissc prascntes, cuni lioiio- 3011 videat conlra Apostoli esse pricceplum qui ait
,

ritius, (pios se babere memoranl, augercniur. Lnde, uiiius luoris viriim oporterc lieri saceidoleiii (7 J'i.

fialcr cliarissime, si eorum assertio fidcm recipit motli. III )? Sed ohjicitur quod in baplismo toluiii

vcri, suscipiendos esse ambigere noii debes qaos qiiidquid in veteri homiiic gesliim esl, sii soUitiiin.
,

tandiu Eijclesias sibi creditas passus es relinere. Dicile inihi (cuin pace veslra loiiuor), criinina laiiliini
diinilluutur in haplismo, an et illa qu;e seciiiidiim
Innocciitius Rufo, et Eiisebio, el crpteris cpiscopis
Domiiii pi:ccepla ac Dei inslilula complentur? Lxo-
HaceJonibus, ct diaeonibus in Doinino salutcm.
reni diicere crimen esl, aut non esl trimen ? Si cri-

Magiia me gralul.iiio babuii, cuni posl iot discri- inen esl, ergo, prxfata vcnia discrim, erit auctor in

niina totius ( ul ila dixerim ) inuudi Vitalis arcbidia- culpa, qui ut crimina commitlercntiir in par:idiso,

conus vesirarum poitilor liilerarum ex illis parlibus Ciiiii ipse eos jungerct, bcnedixit (Gen. ii ). Si vori»

ad nos usqoe uirectus advcnil, quem cuin vidissemus non eslcrimen. quia quod Deus junxil (3/at//i. xix),

illico , ut oporicbal ,
perconlali de vestro stalu su- neliis sii crimen appellari, et Salonion adddii : Lt-

mus. Verum ubi reperimus vos ex senlentia degere, Deo pncparalur viro uxor Provcrb. xix ), ciiim a (

Doniino Dco noslro uheres graiias relulimus, qiiod ^ ^uomodo creditur inlercriraina esse dimi.ssiim, qiio l

vos famulos suos, suisque allaribus scrvieiiles et in Deo auclore Icgitur consummatum ? Qiiid dc talium
liiiis perccnseiur? Nunquid non eruiil aJiriliciuii iii
adversis tueatur, et in prosperis gubernare ilignclur.
Qui cum tradidissel episiolas eas, pncccpi illico tc- bicrcdilaiis consortio, qui ex ea suscepii suiii qna;

censeri , in quibus inulta posila cssc pcrvidi, qux anle baplismum fuil uxor , erunlquc appellanJi vol
sluporem mentihus nostris iiijicerei:l , facercnlque naturalcs, vel spurii, quia non est logitiniuin niatri-

iios iion modicura duhilare ulrum aliler pnlaicnius, iiioniiini , nisi illu 1 (iil vobis viJelur) quod po^t iia-

an itailla esscntposita, quemadmodura personabant. piismiiin assuniitur? Ipse Doininus, cum interrogarc-

Qua; cum s;T?pius repeti fecissem, adverii, sedi apo- lur a JuJajis, si liccret dimillerc uxorem, atquc ex-
stoiica;, ad quani relatio, quasi ad capnt Ecclosiarum ponerct fieri non debcre, addiilil : Quod ergo Deus
inissa currebat, aliquam fieri iiijiiriam, eujus aJhuc in jiinxil, homo non separct {ilalth. xix) ; ac nc de his
ambiguum sentenlia ducerelur. Uiide de qi:ibus jam copiilii locutus esse crcdalur, qu.Ti post baplisiniiii)

diiduin scripsisse raemini , nunc iierare formain ar- sorliuiilur, mcininerint hoc et a Judiois interrogaluui,
gumenlis evidcnlioribiis rchlionis vesira} gemiiiata et Jnd;cis esse respoiisiim. QuMro, ct sollicitus qii.Tro,

poivoiit .lio compellii. si un;\ eademque sit uxor ejus qui anie catedromc-
;

.2;,cj mONYSlUS EXIGUUS. 'idO

sit (idclis, (iliosqnc ex ea cura essel ca- A pntsCire consucvil.Noslra vcro lex esl Ecclesise, ve
ims, pnsliia
tecliumcmis suscepciil, ac posiea alios, cuni (iJclis, nienlibus ab lirereticis, qui lamen illic hapti/aii funt,

iitrum siiil fralres appcl!:uuli an non ? liabeanl poslea per manus impositionem, laicara tantum tribiiere

ilefuiiclo palre ercisrunilx iKTrcililalis coiisortium, cominunionem, nec exhis aliqiicin in dericalus ho-

qnilius liiiorum nomen regencralio spirilalis ercditur norem vel exiguum subrogare.
abslulisse? Quod ciim ila sentire alque judicare ab- Qitod hi qiii a Doiiosn lioerelico ordinati siin! prnpte-
surdum cst, qure (maluni) ratio csl boc defcndi, et rea sint recepti, ne scandalum remaiicret Ecclesice.

vacuamagisopinionejactaii, quam aliqua aucloritale LV. At vero qui a calholica ad h:T!resira iransie-

iol)orari ? cum non possit inler peccata depiilari, runt, quos non aliter oportel nisi per pccnileutiani
qiiod lex pra^^cepit, et Deus jungil. NunquiJ si qiiis suscipi,apud vos non solura pociiitenii;im non aguni,
catecbumeuus virtutibus studuerit, Immilitalem secu- verum eliani honore curaulantur. Sed Anisii fratris

liis fueiil, iialientiam temierit, elcemosynas alioiumque coiisacerJotuiii sumnia


feccrit, quondam nostri,

niorti dcslinalos qualibet ralionc cripucrit, adulteria deiiberatio hiec fuit, iil quos Bonosus ordinaveral,
exhorrucrit, castitalcm tenucrit, quairo si h:cc, cum liC cum eoJem rcnianerenl, ac ficret iion iiiediocrc

faclus fiierit lidelis, aniittit, quia iier bapiismiim to- scaiidalum, si orJinati reciperenlur ; vicinms, ul opi-
lum quod velus homo gesserat putatur auferri ? jj nor, ambigua. Jara crgo quod pro remcdio ac ne-
Aspiciainusgcnlilem hominera Corneliuni orationibus cessitale tcmporis statutura et.t, constat primitus noii

atque clccmosynis vacantem, per revelationem an- fuisse, ac fuisse regulasvetercs, quas ::b aposlolis aut

gcluin Pctrumque ipsuin \iJisse, nunquid per ba- aposlolicis viris liaJitasEcclcsia Romar.a cusloJit, cu-

plisinuni ha;c illi ablata sunt, propier qua; ei baptis- sloJienJasque manJat his qui eain auJire consueve-
inura videtur esse concessum ? Si ita creditur, raihi runt, sed neccssitas lempoiis id fieri niagnopere po-
creJile, non moJicuin crratur, quia quidqiiid bcne sliilabat. Ergo quod necessitas pro reracJio reperil,

geslum fucril, et seciiiidum legispiwcepla cusiodiluin, cessanle nccessiiale dobut iilique ccssare parilcr,

non potest facientibus dcperire. Nupliaruin orgo quoJ urgebat, quia aliusesl orJo lcgiliiniis, ;ilia usur-

copula, quia Dci mamlato pcrficilur, noii potesl dici palio, quara aJ pra^sens lieri tcrapus impcllil. Scd

peccaluin , et quod peccatum non est , solvi inter cauoncs apuJ Nicicain constituli de Novalianis lieri

peccala credi omiiino noii dcbet : erilque iiitcgruni permiserunt, piius ille canoii a Palribus insiitulus

a^slimare abolcri iion possc prioris noinen uxoris, ponendiis esl, ut possimus aJvertere vel quid vel

cum non dimissum sil pro peccato quia ex Dei sit qiialiter ab eisdem sensura sit vel pi;i:cepiura. De
,

voluntale complctum. his, iuquit, qui lioininant seipsos calliaros, id est

Q miindos, et aliquaiido veniiinl aJ calholicani Ecclc-


Qmd non admittanttir clerici ab litereticis ordinati.
siaiii, placuit sanci;T; ct inagn;c synodo, ut accepia
LIII. Ventum est ad tertiam qu:eslionera, quK pro iiianus impositione sic inancant in clcro.
siii diniciiltale longiorem exigit disputaiionein, cuin Possumus vero dicere de solis lioc Novatianis efse
iios dicaiiius ab liiT^rclicis ordinatos vulneratura per prscccptura, nec ad aliarum liaircsum clericos perii-
illain manus iniposilionem habcre caput. Ubi vulnus nere; nara si «tique de oinnibus ita definirent, addi-
iiilixum est, medicina est aJbibcnJa, ut possil reci- dissent a Nnvalianis aliisque lia^relicis rcvertenlcs
pcre saniliitcm : qiur sanitas pnst vulnus secula siiie debcre in suuiii orJincin rccipi : (pioJ si ita essci,

ticatrice esse iion pateril, alque ubi ptcnilciitia! re- cliam illud maxime, quoJ de Pauliaiiistis dictuni esl,

tnedium neccssarium esl, illic ordiiialionis liunorera poterit conlirmarc, a quibus vcnientes eliam bapii-
locum habere non posse. Nam si, ut legitur (Lcvii. i
zari pra?cipiunt. Nuiiqiiidnara cura de Paulianisii^
Niim. xi;;), quod tcligciit immuiidus.iiniiiunJuni erit, jubciit , oniiics qui ab li:vrclicis revcrluntiir, eluiit

<liioniodo id ei tribuelur, qiiod nuindilia ac luirilas lioc excmplo baplizandi ? qiiod cura miUus aiidcal
I onsucvit accijiere ? sed contra assciiliir euin, qiii f.icere, dc ipsis tanlum esse pi;cccptum ratio ipsa

bonorem aiiiisil, hoiioreni Jarc iioii pos^e : nec ilbim dcmoriSlrat. Denique baptizalos riie ab cvangelisi:i
aliquid acccpisse, quia nibil in daiile cr:it, quod illc p Pbilippo Pclrus cl Jo:innci sola mamis iniposilioiw

possel accipcre, acqiiicidimis, ct vcrum cst ccrle, consuiimiaiit {.\cl. viii : illos vcro quos apostoliis
quia quoJ non habuit, dare non pnluil. Damiialioiiem Paulus Jo:iniiis bapiismale baptizaios reperil {.\ct

uliquc,quamhabuit pcrpravam maniis impositioncni xix), iiiterrogaviique an Spirilum sanctum suscepis-


(leJit, ct qui parliccps factiis csi daranato, quomodo scnt, fatentibusque sc illud nc quiJein noinen audis-
debcat honorein accipere, invciiire non possum. Sed se, jussil cos baptizari. ViJctis ergo rite baptizalos,
dicilur vcra ac jusla legitiini sacerJolis bcncdictio illo dono iierari uon posse : et alilcrsola aqua lotos
auferre omne vitiuin, quod a vilioso fucrat injecluin. bapiizari in nominc Palris, ct Eilii, ei Spiritus

Quod in ordinationibus crimina vcl vilia non benc sancli ncccssarioin pcrvideri. Ita ct de Novatiaiii»
credanlur uufcrri. lantuni jussuin csse lucida manifeslarione perlegitur,

L!V. Ergo, si ita est, applicentur ad oidinaiionein qiiod iJciico disiincluin esse ipsis diiabiis Iwrcsibiis

s..ciilegi, adulieri, aiqueomniura criiniimni rei, quia ralio manifcsla dedaial, qiiia Pauliaiiisl.e in noiniiic

pcr Lciicdiclioncra orJinalioiiLi ciiraina vel vilia Palris, et Filii, ei Spirilus sancii raiiiiiue baplizant.

piitantur auferri. Nullus sit pocniteiitiK locus, quia El Novaliani iisdem nominibus iremendis veneian-

u! polCit prxstare orJiuaiio, quod longa s.ilisfactio disque bapuzanl, iicc apud istos dc uiiitalc' polcsia-
.

£0» r.OI.LECTIO DECRF.TORUM PP. UR. U(J2

lis Jiviiijr, hop esi P.itiis, ei Filii, el Siiiiiiiis saiicii, A priora erjjo iliniiiiciiila dico Dei jiidiiio ; de reliqtio
i|uxslio alit|uaii lo lOiniiiota e^t, et i.Ieo dc oiiiiiibiis iiiuxiina sulliciliidiiie pr.ccaveiidtiiii.

segiegalis lia'c sola elecla esl, eiii isliid eredereiil Qiiod xubrei)lum fucril aposlolica: sedi, et suam in me-
coiuedeiiduiii, r|iiia iiiliil iii Palris,et I''ilii,ct Spirilus lius sciilcnliiim commHlarit qunndu damnalionem
,

saiicli suerameiito peecarciit.'Sii|uisvei'odceutliolien Vliolini rcsiindit.

aJ lixresiiii traiisieiis, aut fidclis ad nposlasiuin ic- Yciiiain luinc ad maxiinum quasi quodduin thenia
verlcns resipisceiis rediie voliierii, luiiniiiid eadem Plioliiiuin, ct qiiod niilii aiixiuiii est ac dinicilliiiuim,

ratioiie polerit .id eleruiii pennitti '?


Qiioriiiii eom-
majiinim iiicoruin revolvam scntciilius. I'uerat dc illo

inissuiii iion iii^i longa pcriiiteiitia poterit aboleri, quoqiio pueto, nt ctiam ipsi commeniiiiislis, aliquid

iicc post pticnilentinin clericuin lieri ipsi eanones sun utiquc gravius constilutuin ; vcruni quoniani id per

auelorit.itc pennitlunl. Uiule coii^tat, (pii de eallio- ruiiinrem falsum.nlasserilis, snbreplnin liuic Redi,el

ad Buiiosuni liansieriiiit daiiinnliiin


elicilum pcr insidias diiiioiislralis, i|iiia lo^ aJ sulii-
liea , atijuc sc
passi sunl eupierunt ab coJem teni rediit, veniain iios liaiic iii lanliim voliis adiii-
vel ordinnri, non
oportiiisse ordinationis ccclesiastie.c siiseipcrc di-
tciitibus post cundemiiationcm niore aposlolico sub-
giiitaleiii, ipii comininic roganius , tanlisque vcslris asserliouibus, vobiiique
oiniiiuiii Leclesiariini jn
diciuni descreiites, sunin peciiliuiiter iii lioiioso va-
'^^'" ''°"'''' ''"" c'':ii''sno" dure consensnin, omi.ibus
II
duiis rebiis durius aibitrainur. Pro veslra ergo aibi-
nitateni scqucndani csse duxcrunl; sed inultos eon-
Iralione, fratrcs cliurissimi, senleiiliu ac poslululioiie
stal viiu passos, alque invilos atlraetos repugnantes-
que ab eodera ordinaios. Oieut cpiscopuinPliotinum liabetole licitiim iiaconsliiiiere,
niilii, volo, (|uisqiiis
lioc credil, si non post ut deprecamini,elnoslrani in meliiis convcrsani seii-
ordiiialioiieiii IJoinv i inierriiit,

cmii conliceret sacramenta, tentiam labore vel teslimoiiio veslro compotes voii
si comnuiiiioiii ejus par-
licipatus non est, si stiilim discedenlibus de ejiis pcs-
suscipite. yEque Eiisiaihiiim a me su'pissim? C(>m.

simo conciliabulo ad Ecclesiam rediit, et isie talis


probatum nolile exspectare,ui diacoiiii graiia exspo-

potesthabere colorem aliqiieni excusatioiiis.Culcrinn liclur: sollicitos enim vos pro salute liLieiiter audio,

aliiqiiivel po t aimiiin nut mciisem adEcclesiaiii rc- conlra caput eliam, si faciendum esl, non libenter ad-
dierunt eos qui iiiitlo, cui inanuin porrigitis, vobiscum ponigo, ciii
iiilcliigilur in culholicn iio\eiiiiil
sepropiervitia suanoii possesuscipercor.linatioiieiii, poriigo, mecum porrigite. Hlcc eiiim ad Coriiilhios

idcirco ad perrexisse, qui passiin aposlolica est declarala benignilas {l Corint. i), iit
illiiin el sino ulla
discussione ordinaliones illicitas fuciebat ; cr('deiiles
iu uno spiritu ductam ac reduclam senteiitiam boiii

oC posse pcr :einper indilTereiiter sequanlur. Nani fateor, ha;c


istam iiisiitulionoin lociiiu iii Kcclesia
iiie priini:i;i rcs bene habet erga Eiistalhiuiii diaco-
eatholica reperire, de quo anlca desperavcruiit. C
Nunc illud quod superest iuierrogo, nuM, (jiidJ nec conlra liJcin uiiqii.im qijiJqiia;ii locis-
qui poil iiien-
liissii, iiec loiiuenlem aduiiserit, nec ad inoriem tri-
sein aut aniplius rediit, cuin se presbyteruiu a Ho-
ineii aliquoJ commisisse, vel jaclalum uiiquam, vcl
noso coiifiderei ordinatum, si noii sacramenta confe-
non populis lictuni de eo recognoverim. Et qui iii hissalvus est,
cit, si di^tribuit, si iion missas secundum
consueludinem complevit
siquo paclo convcrsationes nmabiles non habel, ha
: quid dc his censeaiis,
quaeso proniatis aperlius Ad suinmam bendus est, ut minus pio lempore dilecliis, iioii ui
? cerie, qui
nihil a Bonoso acceperunt, rei sunt usurpats digni- inimicus x3timnius,diabo!o in perpetuum inancipan-

latis qui conliciendorum sacramenlorum dus. Cognosco illum inier illas simultates ac lurbines,
, sibi vin-
dicavcrunl aut non vindicaverunt aucioritatein , ai-
coiitra mulloiuiii sludia, non dico quulia, divcrsa

que id se putaverunt esse, quod his nulla fuerat re- sensisse, elcuni hinc res calainitalesqiie ips;e cmen-
julnri ralioue concessum. dat;ic sinl, adliuc Dizoniani el Cyriaci subdiatono
rum non potuisse apud vos emendalioncin revivi-
Quod in Ecclesia peccalum populi iimllum soleat scere. Compescile, qua^so, ab illo pioediciisque, quo-
pra:leriri.
rumcunque videlis animos, ac iion justas umiilatio-
LVI. Pervideat ergo dilectio vestra haclenus lulia T) nes, ut ipse apud nos inleger, apud vos cum suis re-
transissc, et adverlite quod, ut diciiis, necessitas im- paralus mereatur pacem, non fictam pcrvidens cha-
peravit in pace jam Ecclesias consiilutas noii posse rilatem. Omnibus igitur vobis nc siiigillatim occurrat
pKCsuinere : sed, ut soepe accidil, quoties a populis cliarilas, ci vinculis qune nullis modis a Chiislo s(d-
aul a lurbn peccatur, quia iii omiies propter miiUiUi- vuiitur, vobisciim pariter iii perpeiuuni coiiiiLxa, la;-

diuem non polest vindicari, inulium soleat Iransire : letur in Doniiiio.

DECRETA ZOSI.MI PAP.E.

Quod monachi vel laici, iiisi pcr gradus iicclesia;, non sigiiificas nounullos ex monachorum toetu, quorum
debeanl ad sunimiiia sacerdo:iuin pervenire.
soliiiidoquamvisfrequenlia major esl, sed el laicos aj
I. Zosimus episcopiis uibi= Rom.ii Hesychio epi- iacerdotium feslinarc. Hoe aulem specialiicr, el si-b
fcopo Saloiiitano. Exegit dilcciio toa prajccptura apo- pr.cdetcssonbus uostris, el iiupcr a ncbis iiilerdictiim
siolicse scdis, in quo Patium •:€. rcl,: consenliu.at, et coiistai, liueris ad Gallias Hispuniasque transuiiss:^,
2Gi Di3.NY lllS KXJCllJS. 2C4

iii qiiilms i-pgiijiiiim-o familiaiis est isla prasiimiilio :


\ hiloi silii iior, conslare ratioiiein, si lioc pntat posl lot

qiiainvis ncc Afiica super liac aJmoiiilioiic noslra pndiibiliones inipune posse tentari : conlumeli;c enim

liabealur aliena, iie qiiib penitus conlra Pairuin pr;e- studio fit quidquid iutcrdictum tolies usurpalur.

cepta, qui ecclesiaslicis disciplinis irabulns per orili- QtKf i« singnlis cleri gradibus temporn siiit prcefixc..

neui iion fiiisscl, el temporis approbalione divinis III. ll;ec aulem singulis gradibus (discrvaiula siin'.

slipeniliis eriiilitus, suminum Ecclesi;n


nefiiiaquam ail lcinpora Si ab iiifaiiliaecclcsiaslicis ministcriis
: nomcn
saccidotiiiiii aspirare pT;tsuinerei el non soUim in ,
dederil, iiiter loclorcs usque ad vicesinuim Klalis
(^i ambiiio iiieflicax liaberetur, verum ciiam in ordi- annuni continuala observatione perduret. Si major
iiniores ejus, ul carerenl co ordinc qucm sine ordine jam et gramkx^vus accesserit, ita tamen ut posl
cniilia pr;ecepla Palrum crediderant pncsumcndum. baplismiim slalini se diviii;c milili;i' desideret manci-
lliide iiiiramiir ad dilectioiiem tuam statula aposto- pari, sive inter lectores, sive iiiier exorcislas quin-
lii-a; sedis non fuisse perlata. Laudamus igilur pio-
qneiinio teiieatiir, exinde acolytlius vel subdiaconus
posilum coiislaiili;c lua;, frater cliarissime, nec aliud quatuor annis, et sic ad beneuiclioiicm diaconatus,
de poiililicii ccnsura veleris auctorilalis genus ex- si inerctur, accedal, in quo ordiiie qiiinque annis, si

spcclandum fuil, quam ul talibus ambilionibns pro iiiculpalc se gesserit, liajrerc dcbcbit. Kxinde, siilTia-
pi;cccptis Palruin in procinctu ndci conslilutus oc- ^ gaiitibiis slipendiis, per lol gradiis d;ais propri;ie fidei
curroies. Igilursi quid auctoiilali tu«, qiiod nos non documcniis, presbyterii sacerdotimn poterit prome-
opiu:imur, ;cslimas defuisse, snpplemus. Obsislite la- reri. De quo Ibco si euin exaclior ad bonos mores
libiis ordiiialioiiibus , obsislite superbi;c el arrogan- sumnium pontificatum spcrare debc-
viia produxerit,
lia; veiiienli. Tecum faciunt pr;r!cepla Palrum, lecum bil , hae tainen loge servala, iil nequc digamns, neqiie
aposlolic:E sedis auctorilas. Si enim officia s^tcularia
pa;niteiis ad hos gradiis possit admilti. Saiic, ut etiain
priiicipcm locuni, iioii vcstibulum aclionis ingrcssis, dc fensorcs Ecclesia;, qui cx laicis fiunl, supradicia
sed pcr plurimos gradus examinalis, temporibus de- observationc tcneanlur, si meruerint esse in ordiiie
ferunt, quis illo lain arrogaiis, tani impiidens iiivc- Honc-
clericaius. Dala ix cal. Mari., dominis ncslris
nitur, iit iii coclesti niilitia, qiuc propensius pondc- Tbeodosio Augg. conss.
rio xii el viii
randa esl, ct sicul aurum repetilis ignibus explorai;- Ad presbijtcros liiircnnatiiim.
dum, statim dux esse dcsidcrel? Cum tiro aiite non lY. Zosimi episcopi commoniiorium presbyieris et

fucrii, et prius velit dicore quam discere? Assuescat


diaconibus qui Ravennoe suiit. Ex relatione fralris
in Doniini caslris, in lcctorum primitus gradu diviiii
noslri Arohidami presbyleri qiialiier susccpii siiis.

rudiineiila servitii, nec illi vile sit, exorcistam, aco- vel quid egcritis, agnovimus ; vci qualilcr illi susoe-
lythum, subdiacoimm, diaconum pcr ordineni fieri, C pii sunt, qui conlra canones adversum nos ad oomi-
iiec boc ^.''llu, scd staUilis niajorum ordinatione lcm tatum, nestio qua audentes tcmeritatc, iie voluerunl.
poribus. Jani vcro ad picsbyierii fasiigium lalis ac- Ad quos hKC, qua; iiunc misimus, olim scripla fece-
cedal, ut cl noracn a;las imple:it, et merituni probi- ramus corum, quas injuriose miserant, responden-
,

latis stipendi.i- ante acta lestenlur. Juie inde summi lcs epistolis. Sod quoiiiam non polucriint rei iif sua,
pontificis locuin sperare debobit, facil boc iiimia ic- boc est in noslra Eoolosia Unmaiia, oum no.-tris coii:-

inissio consacerdolum nusliorum, qui ponipain inul- presbyteris conmiorari, bas ad vos illis iradendas
tituJinis qu;cruiit, et putant ex hac turba aliquid sihi litieras deslinavinius, in quibus decrelo nostro sanxi-
dignilatis acquiri. llinc passim nuraerosa populariias mus memoraios porlurbatores oninium ab apostoli-
ctiam his locis ubi solitudo cst, lalium reperilur, cx noslr;c sedis communione alienos fuisse, atque
diim parocbias exteiidi cupiuni, aut quibus aliud iiojtrasubscripiione prolai.nn sententiam suscepisse.
pi-cslare non possunt, divinos orJiiics laigiuiitur. lUos etiam qui offrenato hujus faclo consilioque as-
yuod oporiet districii scnipcr esse judicii, rarum est sensurn commodare voluerunt, veslraj charilalis esi
cnim omiie quod magnuin est. xslimare qualiter habeantur. Quibus hoc objiccre vos
Qitod si guis iiitcraicta dcsjiexerit, gradus sui pcriculo debelis, quod juxta canonum pr;ccepla fortitcr iiiour-
subjacebit. D rere, et qualiter presbyteros non dccebat, rebcllcs
II. Proiude nos, ne quid meritis dilectioiiis Ivx existcre lentaverunt. Vos tamen niencmiis, in spccu-

derogemus, ad le polissimum scripla direximus, qu;Tj lis esse debere, ne qua eoruin prorumpat audacia,
in Omniuni fratrum et coepiscoporum nostrorum quos anaihsmalizatos scil sancia ct apostolica Ecole-

f:icies ire noliliam, non taiitum eorum qui in ea pro- sia. De bis vero qui eorum se socieiali junxcruni,
viiioia siint, sed eliain qiii vioinis dilcclionis tuK pro- qiiid de bis agere debcainus, oum revcrsi fueriiis,

vinciis adjunguntur. Sciet, quisquis hoe, poslposita consilio meliori tractabimus. Et alia raanu : Datuin v
Pairum et apostoiicx sedis auctoriiaic, neglcxeiii, a nonas Ooiob., Ilonorio xu cl Theodosio viii Augg.
nobis distiictius vindicaiidum, ut looi siii miniine du- oonss. (An. Christi 418.)

DKCKETA 150.N1FAC1I PAP.£.

Supplicatio papa: Uoiiifacii, ul constitualur a principe,


si:ic rae;c, cui Deus nosler mcurn sacerdoliiim, vohis
iinnl nus iii urbc lioina nunijunm pcr ainbitiim ordi - rcs hum.-.nas regenlibus, depuiavit, cura coiislringil,
iietur untistcs. necaiisis eju<, quainvis adliiic corporis incommodi-
l. Bonifacius episcopus Ilonorio Auguslo. Eccle- late de.iiicar, propler convenlui fiui a siicerilolibus
1

o'!?t C()I,i.i;(;tio ni;(;ui;T()m m i>r. iiu. v><i

iiiiivci-si?, ot ilciii i<, Pl riiiisli;iM;v plcliis pnliiili;)- A :illi'sl»ti<iiic sii;ii:ur.iis .ip pcliiiiii<!, iili i|iii)liili.iiils

litinibiis a;;! niiiiir, apml .tii;os Clirisi i:\nissimi princi- ornlioiiibns aposlolatiis Iiius stiiiliiim, nc votiiin siiiiiii

pis (lesim. Si r,iiiilciii scciis, i|ii;>m <ip(irlcl, cvciii:il, civca s:iliitciii, al(|iic iinpcriuin nostrum digncliu'

iionvns iil f;itcrc, qiiiciincl.i .Tqiu modcrntiniie cnin- Impcnilcre. Illinl nuti^ni pielali ni sti-.a: snlis placitiiiii

lioniiis : scd niis pcr nnslr;iiii l:u'cnlcs iUsiili;uii viilc- Cv c ('(i;;iiiis('c, (pioil sanclinuinia tua i!c r;i clcsinriini,

liiiinir, qiiinl civjl^uis finiclciii, i;cclesi;c p;icciii pcr- ;iiil popiili pciiiirb;ilionc sollicila csl. Qua! ut iie ali-

vcrtere valc;il, aiiiisissc. (^iim cniin liumanis rclnis (|iin ralioiie pos>il iiivcnirc, salis clcnicnlia noslra
ilivinx cullor rcliginnis, l>(i!iiiiin favcntt^, pra'siilc;is, (i-iMliilit esse prnvisum. Dciiiquc bcalitiidinc lua
noslra culpa cril, si iion lil siil) veslra gkiria (f|nam pi;cili('aiite, id ad ciiiiclurtim clcricoriim noiitinm
crliim csl (liviiiis scmpcr iclnis aniiiin proinplinre Mili.imiis pcrvciiirc, iit si quiii furte rcli;,'iiini lu;e

lavissc) lirmn clsl;ibili jiirc ciislodialiir, (iiiinl pcr tot (i|iioil noii (iplaiiius) liuinana sorln coiiligeiit, scianl

aiiniirimi sericin, et suli illis clhiin priiicipibus obli- oiiincs ali ambilionibiis essc ('Cssaniluin. At si duo
iiuil, qiios iiulla iinslr.c icligionis cura coiistrinxit, coiilra liis temeritatrtcertantcs, fucrinl ordinati, nul-
i I cst iil scrvcnlur licila, ci sub vesli-c impciio clc- liiiu cx liis fiitiirum peniliis saccrdolem, scd illiini

iiieiili;c, niiniiiie, qu:v siiiit illicila, rnrmiilcnliir. soliim in scilc aposidlica pcrmaicu uni, qucm cx iiii-

Ipsa enim Kcclesia dcvolioMcm tuaai, Clirisli:inissiiiic l?


mero clcricnrmii niiv;i oiiliiialinne iliviiiiini jiidiiiiiiii

iinperator, nieo quidein scrmoiie, sed sno vcncrabili ct uiiivorsilalis coiiseiisiis clcgcril. Uiide i:l (discrvaii-

appcllat affcclu, qiiain Clirisliis Deus nostcr, vcsiri dtiincsl, iit oiniics lran((uillam mciilem, et pacilicos
ridiis reclor, cl giibcrnalor impcrii uni dosponsalam aniiiiosexscrciiilatis nnslr:« ailmonitiniie ciislodianl,
bibi, cl inlaclani viigineiii scrval : ncc iii ca aliqiids ncc aliquid scilitio;iis conspirntioiiibus tcniare conen-
patiaiiiiiii insidiantium procellarum lliictus iUidi , 1 tiii' : cuniccrliimsil, nnlli paitiuni sii;isl .(l;;i iirofnima,
(luictam facicm lcmpcstatis iiisolit;« tuitiore lurbari, /•;, islolu lionifacii cpiscopi iirbis lionui' dil c/i;sco;)os
gloriosi.-isime et lraii(|uillissime imperator Angusie : Guliicc, (ic Mu.riino epis.opo (livcrs.s rriniinibus uc-
ipsn vero, qua; dcsponsata, vcstra tanieii cu&alo.
uiii iiia cr
cst Ecclcsia, liac [liclalem vcslram lcgalionc-, quam 111. Donifai ii:s cpisrnpiis, ratroclo, Ucmigio, Ma-
suis sacerdotibus cnmmisit, appellal, pniHeriia prai- xi.no, Uilario, Scvero, V;ilcriii, Jiili:iiio, (^astorio,
seniiaque repeiil. Vobis (inquil) religiose imperanli- Lcoiitiu , Cuuslantiiio, Jo:inni, .Miinl;iiio , iVlariiiu

bus modo t-tus esi pnpulus, tam lidus Deo quam Mamiiio, el caHcris episcopis per G:illias el scplcin

libi.qui es princcps Clirisliaiius. Ecce cnim inter p.roviiii ias Ciiusliiiiiis.

ipsa niysleri:i, iiiler prcces suas, qiias pro veslri fe- Valeiitiiia; iios clcrici civitatis adicrunl propoiicn-
licitate dcpenilit imperii, lcste, a;>ud quein et de C lcs per libellum criinina, qusc Maximum, teste tola
ciijus sede agilur, sanclo Pelro, sollicitis pro rcligio- provincia, asscrunt coinmislsse : dclegata lolics co-
nis observaiitia vocibus clamal, cuin sollicita pcli- gnitione ilium eonstiliiiascnipcr siibteifugisse judicia,
lione miscelur oralio, ne nos in varias rcs sciiicl nec conlisum conscieiilia lcsliiiasse, ul si esset in-
cviil-a disirahal a ciiltu snliio, tcnt:iiore sollxilaiite, nocens, examinaiis oninibus, purgaretur, qua; loties
discordia. Ageiet pliiiibus, princeps Clirisiianissime, dccreta, ex noslrarum qnoque cliarlarum instructiono
iiisi a;iud lc suarum essel secura caiisarum, el nisi in eognovimuj. (jiii ccoiilrario probavii de sc illa qus
,

oppressioiiibus idoliMuni, iii h;erclicorum corrcdio- dicia suiil, qnia ad ea confuianda, ciim essenl imiu-
nibus, lide lna, divi-o ciillu pariler cum impcrio nicra, a dei essoribus ineis provincialis esl delegala
semper llorenlc, vicissel. llabet refugium, piiiin tu^r, cugnilio. Conveiilus cliam dicitur evilaase el adesse
niansueiu liiiis animuiTi, cuin siiic religionis venera- miniine voluisse, ct nullus dubitat quod ila judiciuni
tione conjunctum. Cum qnidquid buic proliciai, vos iincens sublci liigil, qiieiiiailmailum ul absolvalur,
agalis, coiifcralis fralribus, ct consaccrdolibus iiicis, qiii cst iniiocciis, qu:crit. Sed asiuia cavillaiio eo-
probalissimis viris, a nie cl ali oinnihiis, qui Eccle- rum, qui versiilis ageiidum credunl esse cnnsibis,
siam fiiciunl i:.liiisniodi, leg;>lis quibui precaiiiur, minqnam innoeenlia! noiiicn accipiet. Conruelur
s:icr;ic causam rcligionis prosequentibus, in urhe vc- ^ , ikmi de cmnibus, quisqiiis ^c siibiei fugere judicium
strf inansueludinis, hocanimo, quo poslulalis aiinui- liilallonibus p: tal. Neiiict aliiiuando lamen ille, qin
lis, in perpeiuum sialui universalis Ecclesia; coubu- t;ilis perbibetur, in iiiedium, nec prodest illi toties
lalis. Dalum c.il. Jiiliis. hitiiisse, loties subtei liigissc , qiiciii .ui aclus el
riescriptum Ilonorii Aiigusti nd Boiiifacium, papmn commissa quocuuque fugeril, ea (|ii,e (ibjiciuntiir
nomanum : in quo stuluil, iit si dcnuo /loiiio; epi- illi, si vera sunt, crimina pcrscquunlur. Dchueram
scopi ordiuati (uerinl duo, ambode civitaie pcUuntur.
quidera jam nunc dignam pro ejus acciisalis iii no-
II. Viclor llonorius, iiulylus liiumpbalor, sempcr stio judicio aclibus, qui cognilioncin el dccreluni
Auguslus, santio ac venerabili B.mifacio, papa; ur- judicuin sxpe deelinaiido credidit illudcndum, fenc
bis;i;tein;T;. — Scriptabealiludinis lua; debila rcvcren- seiilenliam ; al nealiquis pnccocem forsilan judicarc!,
tia; gralulationc suscepimus : quibus recensitis, egi- etsibi, qui abscns est, lieet sil qu;csilus a nobis, rc-
mus omnipotenli Deo maximas gratias, qiiod sancli- scrvatum csse iiihil dicerel, maluiiiius, intcrcapc.-
nioniam iiiaiii post longum incoMiniodiim oplala; red- dine temporis daia, diiferri, cum lioc etiain ejiis ac,-
dilam didieimus san.iaii. Ei i.!eo reverlenlibus vene- cusalorcs assererent. De cujus intenlionihus ei nio-
labilibus vii is gaudiiim nostrum sacrorum apicum ribus sit securum, Maximum tanto magis damn.iiiila
Patpol. LXVI!. 9
DIONYSIUS EXIf.liUS 2ns
ciiniiiiiucrc, qiKinlo lai.lius se consuiiiio ju.licio A scopo Narbonensi. Dirflcilem quidem lidom queriino-
prscsciilaret. Qiiem Manicluicorum iiivolutum cali- niis commodamus, quarum sacerdotes Domini pulsai
{;i:ie argiiunt, tuipi secla oliin, iia ne eimi pnssit intentio : maxime, ciim eos loquuiitur quid, iam
aliluere aiiimum sordida se improbatioiie objecla; rei, conira Palrum slatuta lentasse, sed frequenler lias
gosta synodalia profcrenles, et Cdmmissis invohiluin asserit, sicut nunc, niultitudo causaniium. Ecce
undiqijc flagitiis; niiHiim eniiii sanitalis liabuissc re- enim, ut charilas tiia recognosci! e.t subdilis, Lutii-
spcctnm, quem furorc suo ct insana lemerilatc ad bciisis Ecclesiic clori ordo, vel plcbis preces suas,
s,TCularium quoqiie judicum tribunalia subdilum vel lacrymas ad iics, quantum datur inlcUigi, ma-
quKstioni, quod in vili quoquc persona lurpissimum gno cum dolore niiserunt , dicentes coepiscopnm
csl, objicercnl pcrvenisse el lioinicidii damnalnm as- nostrum Patrocluin, sua petilione cessante, in lociim

serunt gestis piohiiis in modiimi. Et liiinc lileni, docedcnlis episcopi, nescio quem, in aliciia proviu-
post tanla lalinqiic conuuissa, episcopahis adliuc sibi cia, prxtermisso melinpoliiano, conlra ralrnm re-
nomen in suis lalibulis vindicarc, in proprine civita- gulas ordinasse ;
quod nequaquam possuiiins feire
tis infamiam, nimii; doloribiis conqiierunlur, el paiieiiter, quia convenit nos paternarum sanctionum
sanctum nomen vindicandn sibi vclle poUucre. IJeo- diligentes esse custodes. Niilli etenim videtiir inco-
que, fialres cbarissimi, qiiia auilicndns liic pixseii- B giiita*synodi constitiitio ISica;na3 : qua; ila pr.TCcipil.

lare se noluil, ne convictiis forsilan ab acciisaniibus ut eadem proprie verba ponannis, per unamquam-
sc clericis, posset digna landem, aliquando pricsen- que provinciam jus mclropolilanos singulos habere
latns , cpiscopaii jiidicio proiiuntiationis congrua; debere, nec cuiquam duas esse subjectas, quod illi,
feriri sententia. Quanqiiam illi, cum h:T;c edocla fne- qnia aliler credendum non est , servandnm, sancto
rint, quDC potesl liujus nominisesse jaciura, qiii pu- Spirilu suggerenle, sibimet censuerunt. Uiide, frater
dorem nuiiquam habuisse sacerdolii peihiboliir, ct cbarissime, si ila rcs sunt, el Ecclesiam supradictani
bicnra suum ne inoJico q:iidem leniporc custodisse :
provinciic tua; limes includal, noslra auciorilate com-
dilationcm dedimus, et decrevimus veslruin debere nuiniliis, qiiod quidoni facore spoiite debcres, dcsi-
intra provinciam csse judiciuni, etcnngrcgari syno- deriis siippbcantium el voliinlale respecia ad eum-
duin ante diem calendarum Novembrium, ul si ad- doni hiciir.i in qno ordinaiio lalis celchrata dicitur,
esse voluerit, prKsens, si coiifidil, ad objocla rc- metropoii:ani jure munitus, et privceptioiiibus no-
spoiideat ; si adesse neglexerit, dilationem senteniia! stris frclns acccde, inlelligciis arbitrio tuo, secundum
de absentia non hicrctur : naninianifesium cst conli- regulas Patium, qii;ccunque facienda sunt, a nobis
leri eum de criniine, qiii indulto et toties delcgalo csse concessa, iia ut peiaclis oninihus aposlolicc
judicio, purgandi se occasione non uiitiu-. Niliil enim <; sedi, quidquid statncri^, le reforente clarescat, ciii

iiiteresi, ulrum iii prresenii exaniine omnia, qua; tolius provincisc ordinatioiiera liquet esse mandatam.
dicla sunt, comprobeiitur, cum ipsa (pioque confes- Nemo ergo eorum terminos audax temerator excc-
sione procurata tolies constet abscniia. Nos autcm dat, nec aliquid in illorum contumeliam partibiis
per oiimes provincias litlcras dirigemus, ne cxcusa- suis, qiKC sibi non viJentnr concessa, defendat.
tionem sibi ignorationis obteiidat : ut aj provinciam Cesset hiijusmodi pressa nostra auetoritale pr.e
venire cogatur, et illic se conslitulo p:a;seutare ju- sumptio eorum, qui ultra licitum sua; limitem di-

dicio. Quidquid aiitem vestra charitas de hac causa gnitatis exlendunt. Quod idcirco dicimus, ui advcr-
diixerit decernenJiim, cum ad nos relatum fuerit, tat charil.Ts tua adeo nos canonum pra;cepta scrvare,
nostra, ut conJccet, neccsse est auctoritate firmetur. ut ita constituiio qnoque nostra definiat : qiiatonus
Dalum snb die idus Junii, Monaxio v. c. coiis. (An. mctropolilani sui unaqua;que provincia in oumibiis
C//m(i 419.) rebus ordinationem semper exspectet. DaluMi v Idus
Vl iii uiiaquaqne provmda rirmo, eonlemyAo melropoU- Febrnarii, dominis nostris Honorio xiii cl Tbeodo-
titiio, episcopus oriliiielur. sio X Anguslis, consulibus. (.lii. Cliristi Hi.)
IV. Bonifaciiis, episcopiis urbis Komne^Ililario cpi-

DECRETA COIXESTiN! PAP.E.

De Prespero et Hilirio, qiii (fuo%dam GatlicB presbij- D qualiier nos, qiii nemiiiem perirc volumiis, ista con-
teros accnsuiit 1'eiaijii secliitores. trislent, qiiae aucloribiis Cbrislianis porcolhinl ani-

l. Coclestinus cpiscopus , dileclissimis fralribns mos Christianos, domiiiicus in Evaiigclio serino le-

Vencrio, Mariiio, Leonlio, Auxonio, Arca.Iio, Filla- slatiir. Ail enim ipse Salvalor, quod expediat scan-
nio ct cxieris Galliarum episcopis. dali/.anti ur.um de pusillis, in maris profunda demergl

A|ioslolici vcrba priecepti sunt apud Jud;cos at- [Maiili. xviii), el idco qu;c sil ejus jam pocna qiix-
qiie gciitiles sine olTonsione nos esse dobero (1 Cor. r.Tnnis ciii t:ile supplicinm logiinus expouire. Filii

X, 32;RoHi.xiv). Iloc auisqnis Chiisiianus esi, tota noslri prcsenles Prospcr et Ililarins, quorum circa

aiiiiiii virliilecusiodit. Quod ciim itasit, non parum Deum nosh-uni soIlicit;iJ i laudanda est, l.intmn,

poriculi illum manere poterit ante Doum, qui boc iiescio quibus, presbyleris illic licere, qui dissensioni

detreclat etiam Cdelilnis exbibere (I Cor. viii). Nain Ecclesiarum sludeant, sunt apud nos proseiuti, ut
sr') a)M.i:c.Tio inic.mnoKiiM i-p. lui. 9:0
inilisiiiiliii;ii:i-. qinsiionos vocanles in niciliiini pcrli- A *st .igctitinni o:uis;i sdlninm, iiiiivprs:ilis Kcdcisia
n.iiili.T eos ilirnnt |ir.i'ili(';ire ;i.1vims;iiiCi;) viMit;\li ; qu;iriiniiiic nnvil.ile |>iils;ilni'.
ilnr. Inlelli^Miiins
lnl('Ilii;;iiMns li.oc
li.ix ips;)

sed vestnv ililcctioiii jnslins iiii|iiit;iiiiiis, (|n:in(lo illi voliis, (|ii;o noliis iioii pl;icent, displitcic. Qiiod it;l

siipra vos liahcnt copi.im (lispiitnndi. I.egiiiuis, sii- dcinuin probare polcriniiis, »i iiiiposito iinprobis si.

pra mngislriim non esse cli.iiipiilnni (Miif.li. x), lioc Icntio, de tnli re in poslernin qiiorcln cessaveril.
est, 11(111 silii (lelicre qiiciiii|ii;iiii ;i,l iiijiiri^ini docto- [)cus vos incoIiiiiK-s cnslodinl, Ir^ilros (liaiissinii.

riiin vinilii ;irc (loctiiii;iiii. N;iin ct lios i|isos .1 Deo


noslro positos noviiiius nd doccndnni, cuni sit , di-

cenle Apostolo (/ Cor. xii), eis terlius locus iiitin Pni tniitnrum nedi.i npostulicip rpi.irnporum

F)ccl(>si;iiii (lcpiil;iiiiliis. Qiiid illic spci ost, ulii in;igi-


auclorilat.s (legntiin Dci.
slris t:icciililins lii Idiiniiniiir, qui, si ila est, eoriiiii III. Qnin nonnulli.qiii oatholioo noMiiiiPglorinr.liir,
dis('i|iiili noii riicriiiit ? 'riiiico iic cmiiiivere sit Iioc in daiiinatis li;crclicorum scnsilnis scii pravilale, sivo

l;icore, tiiiico iic in;igis ipsi loquaiiuir, i|iii perniit- iinpr rilia donioraiiles, piissiinis di>pul;itcirihns idiviaro
tiinl illis t;ilitcr loqiii. Iii l;ilibus c:uisis iioii c;U'ct pr;esumuiit, et cuni 1'elagiuiii, alqiie Cirlcslinin ana-
siispicione t;ioilnriiitas, qiiia occurrcrot vcrilas, si tlieinntizare iion diihitonl, niagisliis l;iiiion nnslris,
fnlsitas displiccrol. Mcrilo nanique oaii!>a iios respi- |i taiKinain necossariiim inodiiin oxoesseriiii, obloqiinn-
cit, si silcntio favcainus errori. Eigo ooriipiniitiir inr, eaqnc tanlummodo scqui et prohare prolitoii-
liiijusinodi, uoii sit liis liberuin habeie pro voluiilatc liir, qu;B saoralissinia beali apostoli sedes Pelii
sermonein, dcsinat, si ita res sunt, incesscre novitas contra iniinicos gralia; Dci per minisloriiini prxsii-
veliistalem, desinat Ecclesiarum quietein inquictudo luiii siionim saiixit ct dociiit. Necessarium fuit dili-
tuibai;e. Conanlur s.Tpc naiifragio iiiergcre ,
qiios gciilor iiiqiiircre quld roclores Ilomaiiio Ei tlos!;c du
inlra portuin stantes statio facil fida seoiiros. F'n\n liairesi, qu;c eorum temporibns exorta fuerat, judi-
qiiippe est omiiiuiii stalio, quoruiii perfoolis gressi- carint, et coiitra nocciitissiiiKis liberi aibilrii defeii-

bus vcstigia iioii inoveiiair. Recurrerunt aJ aposto- sores, quid de gratia Dei sention lum esse oeiisuerinl,
licam prrodioli sodom, li;oc ipsa nobis qii;B tenlal ita ul eliam Afriiaiionim concilioruiii quasdani scn-
perlurbalio, cniiquoreulos. llahetote, fialrcs charis- teiiti;is jungcremus, qiias iitiiiue suas fecerunt apo..

simi, pro cai!iolic;c plcbis pace traclaliiiii, scianl se slolici antistites, ciim prohaiunt. Ut ergo plonius,
(si lainen censcnlur prcsbylorii diguilatc) vobis esse qui in aliquo ^iubitaut, instruantur, coiistituliones
suhjeclos, sciaiit, quod sibi omnes, qui male docent, sanctoruni Patrum conipendioso manifeslamus indi»
discere inagis ac magis compelat, qiiara do(.ere. culo, quo si quis non uiiiiiuiu est co;itentiosus,agno-

Nam qnid in Eeclcsiis vos agitis, si illi suiniiiam ts- p scat oinnium disputatioiium coiinexioi^em e.\ hac
nonnt pncdicaiidi ? nisi forte illud ob-.istat, quod non suhditaruinauc loritatum hrovitato pen.lerc, nullam.

aucloritate, non adhuc ratione colligitur, ut aliqui e que sibi coiilradiotioiiis superesse ratioiiom, si cuin
frntrum nuuiero. nuper de laieoruui coiisortio, wi catUolicis credat et dicat.

collegium nostrum fortassis adinissi, iicscianl quid


Qnoil Adiim omnes liomines Irvseril, nec quemqucm
silii deheant vindicare. Super his niulta jaiii dicta nisi Cliristi (jralia posse salvari.
sunl eo lenipore, quo ad fratris Tuenti dedinuis
IV. In pncvaricatione A.l;c onines boniines nalu-.
scripta responsuin. Nuiic lamen repetentes sa;pius
raiem possihilitatcm et iniiocenliain peididisse, ei
adnionemus, ut vilenlur hujusiiiodi, qui lahoraiit per
iieiiiincm de profundo illius niiii;L pcr liberura aihi-
leiras aliud, quam ille noster jussit agricola, scmi-
tii.:m posse consurgere, nisi euin graiia Dci niise»
naie. Nec lainen mirari possumus, si hKC erga vi-
raiilis ercxeiil, prcnuiiliante be;ii;o iiiomoii;o papa
veiites hi nuuc teniare audent, qiii niiuiilur eliaiu
liiiKHCnlio, alque (iiiciilc iii cpislnla ad C;irlhagi.
quiesceutiuiu fratrum moiiioriaui dissipare,
iioiiso ooiicilium ; Libciuui oiiiiii arhilrium ijle pei»

De sumlo episcopo Aiujiislino niira laiidis nsscrlio. pessus, duni suis inconsultius utitur bonis, cadens iii

pncvaricationisprofunda demcrsusest,etnihil queiij-


II AugusUuum s;in(;l:e recordatiouis viruin
... .
" adiuodnm exiiide surgere po:set, invenit suaqi:y
vita sua atque meritis in nostra communione sw«-
in a;teriiuin Iihe;lale deocptus hiijus ruiiue latuissct
pcr habuimus, nec unqiiam liiinc sinistrie suspicionis
oppro^su, iii>i euin posl Christi pro siia gralia relo-
saltem rumur asporoit, (iiiom taiil;u scieiuia; oliiii
vasset adveulus, qui per iiov;e rogcnorationis purifi-
fuisse meminiuius, ul iiitcr niagislros opliiiios oliam
calionom oir.ne pr;ctcriiiiui vilium sui haptisinalii
a meis seinper decessoribus babereiiir. Bene eigo
lavacro piiigavit.
de 00 omnes in commiine senserunl , ut pole, qiii
uhiqiie cunctis ct aniori fuerit et honori. Uiide re i- Qnod nrmo sil bonus snis viribiis, ni.si pnrlicipatione
stainr talibus, quos male crescere videmus iiefas
ejns qiii solus boiius est,
;

esl, Iia;c'pali religiosas aniinas, quarnm atniolionc, V. Nciainom cssepersenioliiisuin hniiiiin, nisi p-.yyi :,

qiiia nieinbra nnstra suiit, 1103 quoqne coiivoiiit m.i- cipationem sui ille donet iiiii solus est bor.us (Mntili.
ceraii ,
quamvis inaneat lins beatiliido promissa xix),quod in eisdemscriptisejusdem ponlilkis senten-
(ilallli. V) , Quicunque prolianliir perseculioiuMn l;a prntostalur, dioeiis .Niiii;iui.I nos de enrum jKisi,
;

proptor jusliliam susliiicre. Qiiibiis quid promittat l:;v'o icclum moiiiibus .TSlimcmus, qui sihi se pulaiii
Douiinus in fulurum, sequens sernio declarat. Non dehcii, ([uod bciii suni, nec illuin coiisjderaiit, cijjus
471 WONVSIUS EXIGl'US. 27-2

qiioli lie gialiam coiisoiiiiiiiUiir, qni si;ic illo laulimi \ Quod omnis sancta ceriilatio el molus pice votunlalit
ex Dco sil.
se asscqui posse conri>!ii:il.
IX. Quod ita Deus iu eordibus hominum, atqiie in
Quod iiisi cjraliii I)ci juvemur, iusidias diaboli
coiitinuo
ipso libcro opereiur aibiirio, ut sancta cogitatin,
siiperare non possumus.
pium consilium, omnisque molus bonic voluntalis
Yl. Nominem eiiam bapii.-.maiis gralia renovalum,
cx Deo sit, quia per illum aliquid boni possumus,
liloneuni esse ail superandas diaboli insidias, ct ad
sine quo nibil possumus. Ad hanc enim nos profcs
cvincendas cariiis concupiscenlias , nisi per quoii-
sicncni idcm doctor iiistituil, qui cum au totius or-
ilianura adjulnriiini Dei perseveraaliam bonoc con-
bis episcopos de divin;c graliic oiilulatione loquerc-
vcrsalionis acceperil : quod ejusdem anlislitis in iis-
tur : Quod ergo, ait, loinpus inlervenit, quo cjus
ilem paginis d.xlrina confirmat, dicens : Nam qnani-
non egeamus auxilio ? In omnibus igitur actibus,
vis honiinem redimerel a pra;teritis ille peccatis,
causisque, cogitationibus, molibus, adjutor cl pro-
tamen seiens ilerum posse peccare, ad reparalionem loctor orandus est. Supcrbum est eiiim, ut quidqnani
sibi, quemadmodum possel illuni et post ista coni-
sibi huniana natura prKsumat, claiiiante Apostolo
gere, multa servavit. Quolidiana pra,'stat ille reuie
(Eplies. vi) : Non est nobis colluctalio adversus car-
lia, quibus liisi friti coiifisiquc nitamur, nullatenus
P nem et sanguinem, sed contra principes et pntcsla-
bumanos vincere polerimus crroies. Necesse e tes aeris hujus, contra spiritalia ncquitiae in coeleiti-
enim ul quo auxilianlc viiicimus, eo iierum non aJ- bus. Et s'cut ipse iterum dicit {Ilom. vii) : Infolix
juvante vincamur. me liberabit de corpore niorlis
ego homo, quis liu-

Quod per Clirisluin tibcro bene ulainur arbiirio. jus ? Gialia Dei per .lesum Chrisiuni Duminum no-

VII. Quod ncmo nisi per Christum, libero Itene s.rum. Et ilernm (7 Cor. \\) : Gratia Dei sum id

utatur arbitrio, idem niagister in epistola ad Milevi- quod sum, et gralia ejus in me vacua non fuit, sed

lannm concilium data pra^dicot, Ui. ens : Adverte lliis illis omnibus laboravi : uon cgo anten», sed gia-
tandem, o pravissimarum meniium pcrversa doctri- lia Dei mecum.
na, quod primum hoiiiinem ita liberlas ipsa dccepit, Quod qralia Dci non solum peccala diinillal, sed etinm
ut dum indulgcnlius frenis ejus utitur, in prxvarica- iidjarct ne cominillanlur, el pra^slal ul tcx imptca-
tur, iion sicitt ait l'elagius (iicite, quasi sine gralin
tioncm pr.-csumplioiie conciderel, nec cx hac poluit
Dei dilficiliiis possil impleri.
erui, nisi ei piovideutia regeiierationis st.,lum pri-
X. lllud etiam, quod iiitra Carlhaginensis synodi
stina! libertatis Christi Doraini refortuasset adven-
decreta constilutum est, quasi propriiim apostolicse
111"!.
sedis ampleclimur, quod scilicet lertio capitulo dc-
Quod o;nni:i snnctorum nicrila dona sunt Dci. C Ul quicunque dixeril graliani Dci, qua
finiluni est:

VIII. Quod oninia studia, et omna opera, ac me- ju^iilicamur pcr Jesuin Christum Doiuiiiuin nostrum,
lita sanclorum ad Dei gloriam laudcinquc rctereiitla ad solam remissionem peccatorum valero, qux jam
siul, (piia nemo aliunde ei placet, nisi cx co qund commissa sunt non etiam ad ailjuiorium ut non
,

ipse doiiaveiil. In quam nos scnlentiam dirigil bca- connuiltaiilur, analbeina sit. El iloiiim quarlo capi-
toe recordationis papie Zosinii regularis aucloritas, tulo : Ut quisquis dixerit, graliam Doi per Jesuin
cum scribens ad totius orbis episcopos ait : Mos au- Chrislum propter boc lantum nos adjiivare ad non
lem iiislinctu Dei, omnia enim bona ad auctorem peccandum, quia per ipsuin nobis revelatu:', et ape-
suum refereiida sunt, unde nascuniur, ad fratrum ct rilur intelligciilia mandatorum, ut sciamus quid ap- :

coepiscoporum nostrorum coiiscieuliam uuiversa pctcre et quid vitare debeamus ; non autem per il-

retulimus. Hunc autem serinonom sinccrissimaj ve- l;nn nobis prastari, ut quod faciendum cognovinius,
ritatis luce radiantem tanto Afri episcopi honore ve- cliani faccre diligaiiius alque valcamus, anathema
nerati sunt, ul ita ad eunidem viruni scribcrcnt :
sii. Cum eiiim dicat Apostolus : Scicntia iiiflat,

lilud vero, quod in litieris, quas iu universas provin- charilas vero a}dilicat (/ Cor. viii), valde impium
cias curasti cssc mitlendas, posiiisii dicens, Nos ta- est ut crcdamus, ad cain qua; iiiflat, nos babere
men iiistinclu Doi , etc, sic accepimus diciuiu, iii ^ gratiam Christi, et ad eani quLeiedifnai, non hahere.
illos, qui conlra Dci adjutoriura extollunt liumnni cuin sit ulrumqiie donuin Dei , et sciie quid faocre

arbitrii libcrtatem, dislriclo gladio veritatis , volul dehcamus, et diligcrt>-ut faciamus, ut xdiricanic

cursiiii tiansiciis, amputarcs. Qiiid cnini tam libero cliarilate scienlia non possit innaie. Sicut :iulom dc

focistis arbiliin, quam quod univcisa in noslnc Ini- Deo scriplum, est : Qui docct hoiiiiiioin scienliain

militalis consrieiili;'m relulislis ? Et lamen insliiirtu {Psat. xciii),ita eliain scriptum esl :Cliaritas cx Deo
Dei facium esse fideliter sapicnterque vidislis, vera- esl (/ Jouii. iv). llcm quiiito capilulo : Ul qui>i|uis

citcr lidenteiqiie dixislis. Ideo uti:|ue, quia pi.Tpa- dixerit ideo nobis gratiam juslilioationis dari, ut

ralur voluntas a Domino, et ul boni aliijiiid aganl, qiiod facere per liberum jubeauiurarbitrium, facilius

palcrnis inspiratioiiibus sjoiiim ipse tangat corda liossimiis implere per gratiam, t;in(|uam et si gralia

(iliorum. Quotqiiot eniin spirilu Dei aguntur, hi filii iiiiii daretur, non qiiidem facile, scd tamcn possimus

Dei sunt, ut neo no--.truni dccsse senliamus arbitrium, ctiam sine illa iniplere divina mandata, analhcmn
ct in boiiis quibusque voliiiilalis human;K singiilis sii De rruciibiis eiiira mandalorum Dominiis loqiie-
niolibus magis illius valcrc iion dubilcinus auxi- baiur, ubi iion ail, Sine me difficiliiis potcslis faceie;

liu:ii. seU ait, Siue iiie nihil poicstis l;icorc.


<ni COLLECTIO OECllETOUllM l'l'. lUt.

Qiiod privlfr slatiil<i scdis ajioslolicii- oinnes oriilio- A <'rg:> oiiiiios lioiiiiiies Ijoiiilas noi, iil iioslra velil cssc
iies Clirisli ijruliam resoiianl, (fiia ijeuiis liumiinuin mcrita, qii;c suiit ipsins dona, cl pru liis qii.c lar^i-
ub lelerna damnalione reparatiir.
lus csl, a.Mcrna pra;iiiia si( donaliiriis. Agit i|uippe in
XJ. Prxtcica lic;itissinix et aposlolic;c scdis iii-
nobis, ul qiiod viill, cl velimiis, ct agamiis, iicr oli' s:<

Tiolaliilrs saiictionos, i|iiibns iios piissiini Tatres, cssc iii iioliis palilur, qii;c cxcrccnda, iion iiegligciid;i
l>cstil'cr,c iiovilatis elatione dejecla, et 1k)ii;i; voluii- doiinvil, iil el nos coopcralorcs siiiiiis gr:iti.c l>>i

tatis c.vordia, cl iiicrcmeiita prob.ibilinni sliidioriiiii, {I Coriiil. iii), ae si quid in nobis cx nnslra vidcri-
ci in eis usquc in riiiein |:crscvcrantiain ad Ciiristi mus rcmissionc languescere, ad illuin solliciie reriir-
gratiain icfcne dociicruiil. Obsccraiionuni qiioquc raniiis, qui saiial oimi' s languorcs iiostros^rsd/.r.ii),
sa"ci(lotaliuiii saciaincnla ros|iiciaiiius, <iii;c ab apo- ct rcdimil de iiitcrilu viaiii noslram, el cui qiiolidie
gtolis tradila lii loto niuiulo alquo iii omiii oalliolica diciinus : Nc indiicas nos in (cniailonein, scd lilicra
Ecdesia uiiifoniiiior oolebraiilur, ut li'goni trodeiidi nos a malo {ilaiili. vi).
lcx stalual supplicandi. Cuiu cnim sanclaruin ple-
Qitod pro(undiores quwsliones nec contemnendm iinl,
biuiu pr.csulcs iiiaiidata sibimet lcgationc ruiigaiitur, nec penilus asserendce.
apiid diviiiain cleinoiitiam liiiinani genoiis aguiil cau- XIII. Profuiidiores vero, dillicilioresque parles in-
sam, et tota socum Ecclesia congcmisccnte poslulaiil [; currenlium qua;slioiium, quas latius pcrliaclaruiil,
et precaiitur, ut i.ilidelibus donetur lides, ut idolola- i|ui hajreticis restiterunt, siout iion audemus conleni-
trx ab impietatis suie libcrenlur erroribus, ut Judxis iiere, ita non necesse habemus astruere, quia ad
ablato c<»;dis velamine liix veriUilis apparoat, ui conlitemlam gratiam Doi, cujus opcri ac digiialioni
lucretici catbolic;c lidei perccplione resipiMaiil, ut iiiliil ponilus sublrabcndum cst, satis >ufliceio cieoi-
scliisniatioi spiriliim icdiviv;c cliarilatis accipiant, ut miis, quidquid seciinduin pra-dictas regulas aposto-
lap^is paMiitciitiic rc:iiedia conlorantur, ut deiiiiii.e lic;o sedis nos scripla docucrunl, ut prorsus iion op!-
catechuinenis ad regenerationis sacramenta perdu- nciniir calbolicum, quod apparuerit pi;olixis sentcu-
ctis cadesiis misericordia; aula reseretur. ILec au- (iis esse contrarium.
lem noii pcrfuncturie, nequc inaiiiter a Domino peli
rcrum ip^arum monstrat elTeotus, quaniloquidem ex Ca;!esiinus miiversisepisc. perViennenscm el Nar-
onini errorum genore plurimos beus dignatur attra- bonensem proviiicias consiitutis in Doinino saluio^ii.

here, qnos erutos de potestate tenebrarum transfe- Cuperemus quidem de vestrarum Ecclesiarum ita

rat in rcgnimi filii cliaritatis su:c (Coloss. i), et ex ordinalione gaudere, ut congralularemur poiius dc
vasis iroi faciat vasa misericordia; (Kom. ix) , quod profoclu, quam aliquid almissum conlra disciplinain

adeo loium divini operis csse seiitilur, ut h;cc efii- Q ecclcsiasiicam doleremu-:. Ad nostram eniin hvliiiaiii

cieiiti Deu graiiaruni seiuper actio laudisque con- et benefacta perveniunt, et miEroris aciileis nos qiix'

fessio pro Ulumiiiatione tatiuni vel correctione rc- fuernnt malefacta, coinpnngunt. Nec silcrc possunius,
fcratur. <iim ad hoc, ut ab iUiriiis revoccinus aliquos, oflicii

iiostri provocemur instinctu, in speculis a Deo con.


Quod graliam Dei etiam baplizandoriim leslelnr insli-
slituti,ut vigilaiitix noslncdiligentiani coniprobantes,
lutu purgalio, cum exorcismis et exsujjlalionibus
spirilits ub eis abiguKlur immuiidi. cl quse coerceiida siiiit resercmus, cl qiia; obser

XII. lllud cliam, quod circa baplizandos in uni- vaiida sunt sanciamus. Et quamvis tirca longinqua
vcrso mundo sancta Ecclesia uniformiter agil, non spiritalis cura non delicit, sed peromnia, qua nomen
otioso contemplamur iiituitu. Cum sive parvuli, sive Doi praidicaiur, extendil : nee noiiiiam nostram suli-

juvencs ad regenerationis veniunt sacramenluin, non tcrfugiiint, qnsc iii eversionem regiilarum novell;e

priiis foiitem vitai adeunt, quam exorcismis et exsuf- prxsuniplioiiis ancloritale tenlanlur.

flationibus clericorum spiritus immundus abi-


ab eis Quod non debeanl sacerdoles aut clerci, tiinicli patUis
gatur, ut tuiic vere appareat, quomodo [rinccps et priFciiicti luinbis, in ecclesla ministrure.

inundi hujus mittatur foras, et quoraodo prius alli- XIV. Di liciinus eniin quosdam Domiiii sacerdoics
gelur f.jrtis [Joan. xn, Maitli. xii; Marc. ni), et D superstitioso potius cullui inservire quam mcnlis
deinceps vasa ejus diripianliir in possessionem trans- vel lidei purilati. Sed non mirum, si ioi:tra ecclesia-

lata victoris, qiii caplivam diu il captivilalem, ct dat siicuni morem faciunl, qui in Ecdesia iion creverunt,

doiia hominibus (Eplies. iv). His ergo ecclcsiasticis sed alio venientes itinerc se^um li;cc iii Ecclesiam,

regulis, et ex divina sumplis auLtoril.ite docuinentis, (]u;e in alia convorsatione habuerani, iululerunl,

ita, aujuvante Domino, coiiformali sunius, ut omniuni amicli pallio et lumbos pncciiicti cicdunt se sancix
bouoruui atTectuum, atqne operum etomnium studio- Scripturffi (idem, non per spiriluni , sed per litterau!

rum, oniniumque virtutum, quibus ab inilio fidei ad coniiileturos. Nam si ad hoc ita linoceiila sunt; u!

Deum tendiiur, Deum proliieamur auclorem, el non taiilcr servarentur, cur iion liiml pariler qiuc so-

diibiiemus ab ipsius gratia omnia hominis merila quuntur, ut Jucerna; iii manibus ardo.iles una cum
praveniri, per quem fil, ut aliquid boni et velle iiici- baculo teneanlur ? Ilabent suum ista mysierium, ei

pianius, et facere. Quo uiique auxilio et munere Dei iiilelligenlibui ila clara sunt, ut ea nuigis, qua deccl,
iioii auferlur liberum arbilrium, sed liberalur, ut de signilicaiione serveiilur. Nam iii lumborum prxcia-
tenebroso luciduin, de pravo rectum, de languido ctioiiecasiitas,in baculo icgimeii jiastorale, in luccr-
sanum, de inqirudenlc sii pro\i'lum. Tanta eniiu ost nis ardcniibus boni fylgor opeiis (de quo diciiu,-,
,:

m OIONYSIUS EXIGLIJS. i76

opera vestia luceaiil) indicalur. Ilabenl laiiicu istum A bet eniin ante esse discipulus, quisquis doclor esse
forsitan culium niorem pollus quaui raiioiiem se- desiderat, ut possil docere qiiod didicit. Oninis viuc
queiites, qui reniotioriljus liabilanl loris, et pro( ul a insiilutio hac ad id quo tendit se ratione coiilirniat.

cxteris deguiil, umle bic liabiUis in Ecclesiis Gallica- Qui iiiinime lilleris operam dederit, pra^ceptor este

iiis, ut tot aiuiorum, lanlorunique pontilitura in al- iion potest lilterarum. Qui non per singula stipen ;ia

leruin Labituin consiietudo vertatur? Discernendi a creverii, ad emerilum stipendii ordinem non potesi
plebe ve! caiteris sumus doctrina, non veste, coii- pervenire : solum sacerdotium inlcr ista, rogn, vilius
versatioiie, non habitu , nientis puritaie, ncii cultu. est, qtiod facilius tribuitur, cum difficilius iinpleatur?

Nam si studere incipiamus novitaii, tiadituni nobis a SeJ jam noii salis est laicos ordinare, quos nullus
Patribus ordinera calcabimus, ut locuni supervacuis fieri ordo permittit, sed etiani qnorum criinina longe
euperstilionibus faciamus. Rudes ergo fidelium nien- laieque per omnes pene sunl nota provincias, ordi-

tes ad nou debemus inducere. Docendi euira


talia naniur. Da:iiel enim nuper niissa relatione exOrien-
sunl potius quam ludenJi, nec imponendum eorum talibus ad uos parlibus, ab omiJ, quod tenuerat, vir-

esl oculis, sed meiitibus infun Jenda prscepta sunt. ginum monasterio nefariis est objectionibus accusa-

Erant quidem mulia, quai pro disciplina ecclesia- tus, multa de multis objecta flagitia. In quanam la-

po&semus, sed ab
stica, vcl ipsius rei diceie ratior.c p teret terrarum parte quxsitus est, ut si sux innocen-
his ad alia devocamiir. tix' coiifideret, contra se judicium postulatum minirae
declinaret, missa! ad Arelatensem episcopum pcr
Qiiod nulti sit ultima pwnilcntia deneijanda.
Fortunalum subdiaconum noslrum pixcepliones, iil

XV. Agnovimus enim poenitentiam morientibus ad judicium deslinaretur episcopale. Tantis gravaius
dcnegari, nec illorum dcsideiiis abnui, qui obilussui testimoniis, tanta facinorum accusatione pulsatiis,
lempore boc animx sux cupiunt remedio subveiiiri.
sacrarum (ut dicitur) virginum pollutus incestu epi-
llorremus (fateor) taiitaj iinpietaiis aliquein reperiri,
scopus asscritur ordinatus. In nostris libelli scriniis
ut de Dei pietaie desperel quasi iion possit ad se
:
conlincntur, quorum ad vos quoque exemplaria di-
quovis tempore concuircnti succurrcre, et peridi- reximus. In pontificii dignilatem hoc tempore, quo
laniem sub onere peccatorum liominem perdere, quo
ad causam dicendam missis a nobis htleris vocaba-
66ille expediri desiderai, el liberari. Quid lioc, rogo,
tur, obrepsit. S;;cro nomini absit injuria, facilius est
aliud est, quam niorienti inortera addere, eju^que
ut hanc dignitatem tali dando ipse amiserit ordina-
animam sua crudeliiatc, ne absohita esse possit, oc-
tor, quani eam obtineat ordinatus, cui convicto so-
ciJere, cuiii Deus ad subvenit n !uni paratissinius,
ciabitur, qui eum sibi credidit largiendo pontificium
invitans ail pojiiiteniiam, sic promiilat peccatori, in-
/-. scciandum ;
qualis enim ipse sit, quisquis tales ordi-
quicns Quatunque die conversus luerit peccata
meJiura nunc deductis,
: .

narit, ostcridit. His ergo in


ejiis non reputabuntur ei (Ezech. xvhi). Et ileruni
cum plcrique vestrum sint, qui apostoliCLC sedis
Nolo morteni peccatoris scJ tantum convertatur,
,
statiita cognoverint nobisciim tempore aliquanto
et vivat (Ibid.). Salutein ergo himiiii adiii.il, qnis-
ver.-ati , ad disciplin;e noriuam , nostris couventa
quis mortis tempore pcciiiteutiam denegarit, et de- adhoriaiionibus omnia fralernitas veslra evocare
,

spcral dc clementia Dei, qui eum ad subvcniendum festiiicl.


inorienti sufflcerc vel raoniento posse non crcdit.
Quod unaqua'que provincia suo metropoUtano dcbeat
rerdiJisset lalro in crucc piLemium, ad Cbristi de.v-
esse conlenta.
leram pcndens, si illuin unius honu pceuitenlia iion
XVII. Primum, ut juxla decreta caiioiium unaqua'-
juvisset, cum esset iu po3na, pcenituit, el per unius
que proviiicia suo mctropohlano coulenta sit, ul
sermonis promii.sioneni, babitaculmn para isi, Deo
decessoris nostri Jata ad Narboiienseni episcopuiii
proinilieiite, promeruit (Luc. xxiii). Vera ergo aJ
contiiieiit conslitula, nec iiMirpatioiiis locus aiicui
Dcum conversio in ultiinis posilonim nieiilc polius
sacerdoli in alterius conced:itur injuriam. Sit con-
est a'sliinaiiJa, quara lompore, Pruj^beia hoc taliier
cessis sibi contentus unusquisque hmitibus. Alier in
assercnle, Cum conversus iiigemueris, tunc salvus
rj alterius provincia nihil pr;csiimai, nec emeritis in
eris(£ief/i.xviii;xiixin). Cuir. crgo Dominus silcor- exlraiiei.et qui
suisEcclesiis clericis peregrii.i et
dis inspeclDr (/ Hctj. xvi Jcr. xvii), quovis tempoie beue
;
aiitc ignorati siint, ad exclusionem eoruni, qiii

iion esl dcneganJa poeiiiteiitia pobtulaiili, cum ilii


mereiiiur teslimonio,
de suorum civiuiu irt;cpoiiaii-

&c obligct judici, cui occulta omnia iiovtril re- quo episcopi
tur, ne noviim quoddam, i!e fiaut, in-
velari. stiiutuin viJeaiur esse collegiiiin.

Qiiod per gradus ccclesiusticos ad cpiscopatus debeat Quod nolenlibus clericis vcl pupulis ncmo debeat
olficmm pcncniri. episcopus ordinuri.
XVIII. Mullus iuviiis delur cpiscopus, cleri, plebis
X\l. Oidiiiatos vcro qiiosdam, fiatres cliarissirai,,
ordinis conseiisus, el desiJirium iciiuiraiur. Tunc
episcopos, qui nullis ecclcsiasticis ordinibiis ad taiiUe cl

alier de aliera eligaturEcclesia, si dc civitatis ipsius


dignilatis fastigium fuerint instituti, contra Patruin
hoc recognoscil clericis, cui cst episco|ius ordinandus, millus digiius
Oecreta, hujus usurpatione, qui se
iiivciiiri; pri-
fecisse, didicimus, cum ad episcopatum his gradibus, (iiuod evenire non credimus) potuciit

qiiibus freqiienlissime eautum est, dcbcat perveiiiri mum eniiii illi reprobandi siint, ut aliqui de ahenis
Kcclosiis mcrilopiufcraiilur. Habcat uausquisquc smc
ul luinoribus initiati ofliciis ad majcua lirnieiHur. De-
277 C0LI,£CT10 DECItETORLM PP. RR. rs
fnicuim iiiiliii;c in Ecclcsia, iii qii.T sii.i pcr iiinMi.i \ riiiii (iro uli(|uoruni liliilii, liccnlia populis pcrniis!.n,

oflicia Iraiiscgil a;lalciii. Iii aliciia slipcndia iiiiiiiine fraii^alur ?

aller obrcpal, iicc alii ilcliilain allcr sibi ainlcal vin- Qiiod non conveniat, conieinpiis clcricis Eccletiarnm,
ilicare nierccdcni. Sil faeullas clericis rcnilcndi, si dc taicis episcopos ordinare.
se vidcriiil prt-gravari, et qiios sibi ingeri cx Irans- XXI. .Audiviimis quasdani prnpriis dcstitulas re-
vcrso ciipnovcrinl, non linicaiit rcfularc. Qiii s-i non cloribiis rivitatcs, c]iifcopo5 sibi pelcre vclle de lai-
dcbiluni pr.viniuin, vel liberiim de eo, qiii eos reclu-
cis, tanlunique fasligium tain vile credcre, ut hoc
rus esl. dcbeni habere judicium. his, qui non Deo, sed sccculo niilitaverunt, xstiincnt
Qiiod db itlicilis sit ordinalioiiibiis abstiiiendiim. iios posse confcrre : iion solum niale de suis cleii-

XIX. Abslincatur cliain ab illicilis ordinalionibus: cis, in quorum contcnipluni lioc faciunt, judicanles,

niillus cx laicis, nullus digninus, nullus qui sit vidux sed de nobis pcssime, quos credunt lioc posse face-

inarilus aiil fiierit, ordiiietur, scd irrcpreliensibilis, re, sciilieiilcs. Quod nuiiquam auderciit, si noii

ct qualein elcgil Aposlohis (7 riiii. iu; Leril. x.\i;


quoriiindam illic liis conscntiens -^ententia connive-

Per Moysen Doininus pra-cepit, ret. Ita niliil, qiiic frequcntius suiit decreta, proli-
II Tim. iii), liat.

virginem accipiat sacerdos u.roretn, subsequitur et ciunt : ut lioc, quasi nunquain de bac parte scriptuin

supplel Apostolus eodem loculus spiritu, unius uxo- B '""erit, igiioretur, quid proderil per singuia clcricos

ris virum dcberc episco|iuni coiisecrari. Ad liaiic


siipendia militasse, et oninem cgisse in domiiiicis

crgo eligaiitur fonnulam sacerdotcs, et si qua; facl.TC caslris a;latem : si qui his pra;futuri sunl ex laicis

sunt ordinaliones illicitx, removeantur, quoniani requiruntur, qui vacanlcs siculo, ct oinncm cccle-
slare non possunt, nec discussioiiein nostram sub- siasiicum ordiiiem nescientes, saltu prxpropero in

terfugerc poterunt : quamvis lalcre se ccstimeiil, alienum honoiem ambiuiil inimoderata ciipiditate

(|ualitcr pervcneriint, ut nulla reli-gioiiis revereniia Iranscendere, et in aliud vitx geuus calcala revc-

vana gloriatio renlia ecclesiastiae discipliiix transire ? Talibus ita-


obscurilate fiiscelur. Xoii sit pallialis,

cpiscopalem morciii, qui episcopi suiit, seqiianlur. que, fratres charissimi, qiii juris iiostri, id est cano-

Daniel, ut diximus, qui accusatioiicm ponlificali ho- iium gubernacula custodimus, necesse est obvicniiis;

nore subterfugere se posse crcdidil, et ad fasligiura liisque fraternitatcm veslram epistolis coramonemus,
(aiituiu accusatores suos latendo pervenit, a sancti- ne quis laiciim ad ordinem cpiscopatus admitlat, et

talis vestmc coetu inteiim se iioverit segregatum, sinat Ueri, unde et illum decipiat, et sibi causas gc-
ncrct, quibus reus coQstitutis decretalibus Gat.
qui se nostro judicio debet abjiccre, si coiiscienti:»

su* novit confideiiliam se obiiiicre. Massiliensis vc- Quod docendus sit populus, non sequendus.
ro Ecclcsia! sacerdotem, qni dicitur (quod diclu ne- C
XXII. Docendus est populus, noii sequendus, nos-
fas est)innecem fratris sui taliter gratulatiis, ul huic
que, si nesciunt eos quid liceat, quidve non liccat
qui ejus sanguine cruenlatus advenerat, porlionom
coinmoiiere, non iis coiisensuni pra^bere dcbemus.
cuin eodem babiturus occurreret, ex veslro euiii
Quisquis vero conaius fuerit tentare prohibila,
audiendum coUegio delegamus. Datum vii cal. Aug ,
sentiet censiiram sedis apostolicx miiiime defuturam,
Felice et Tauro conss.
Qux enim sola admonitionis auctorilate non corri-
Quod nuUi sacerdoti canones liceal ignorare. gimus, necesse est per severilalem congruenlem re-
XX. Coelestinus universis episcopis per Apuleiani gulis viiidicemus. Per totas hoc ergo, qua; propriis
el Calabriam conslituiis. Nulli sacerdoluin suos liceat rectoribus carent, Eeclesias voluinus innotescat : ut
canones ignorare, nec quidquam facere, quod Pa- nullus sibi spe aliqua forsiian blanditiis illiidat. Ua-
trum possit rcgulis obviare. Qu;c enim a nobis res tum xu cal. Augusli, Florentio et Dionysio conss.
digna servabitur, si decretalium m rma conslituto- (.iH. Christi i-29.)

DECRETA LEONIS PAP.E.

Leo , episcopus urbis Roma;, universis episcopis D sibi mcmbrorum per dissimulationem compago iion
pcr Carapaniam, Picenum, Tusciam cl per univcr- congruat.
sas *
eonstilutis in Domino salutera.
i't nullus episcoporum servum allrrius ad clericntut
Ct nobis gralulaiionem facit Ecclesi.ircni slaius ofjiciuin promovere prwsumat.
salubri disposilione composiuis, ita non levi nos l. Admiltuntur passiin ad ordinem sacruni, quibus
nioirore contrislat quoties aliqua contra constitu- nulla natalium, iiulla morum dignitas suffragaiur, et
la canonum , et ecclesiaslicara disciplinam prx- qui a dominis suis libertateni consoqui minime po-
sumpta, vel commissa cognoscimus, quse si non, qua tuerunt, ad fastigiura sacerdotii, tanquam scrvilis
debemus, vigilaniia reseceraus, illi, qui nos specula- vililas hunc honorem cipial, provehunlur, et probari
tores csse voluit {F.zecli. xviii; xxxiii), excusare non Deo posse credilur, qui domino suo necdum pro-
possumiis, p.ormitienles sincenmi corpus Ecclesia?, bare sc potuit. Duplex itaque in hac parie reatu»
qiioJ ab omni purum macula custodiie debemus, est, quod cl sacrum ministerium talis consortii vili-
ambientura improba conlagionc roedari cu:n ipsa : late poliiitur, et dorainorum, quanlura ad illiciu
* Deost proiiHcias vcl ecclcsius. Edit.
878 D.ONYSIUS EXICULS. 2C0

iisurpalionis Ipnipvilatem poitiiict, j'ira solviiiiliir. A niisi-iicorditer IriLuimus, ab eo Doniino, qui ntulii-

Ab liis ilaquc, rratres ciiarissiiiii, uni:ies veslrie (iro- lilicitiT ct in perpeluum niansura raribiiet, reiipcre

vinciic abslineaiil st:cerdolns, et non laiituiu ab iiis, valeanius.

sedab aliis etiaui, qui origiiiali aul alicui comlilioni L't si qiiis stcerdoliim contra lnvc inlerdictu (ccrnl,
obligati suni, voluinus leiujierari : nisi lor;e e-.irum s:iO 51/ ojfiiio submovcndHn.
Iietilio aul voluutas acccsscrit, qui aliquid sibi iii V. lliic itaque aJnioiiilio no^lra deiiiinlial. qiiod

€os vindicant poteslalis. Debel euir.i Cbse iuiiminis si quis liatruiii contra hax constitula veiiire lenia-

ab aliis, qui divinic niililia; fueril aggregandus : ul veril, et probibita /uent ausus admiiiere, a suo se
a caslris doininicis, quibus nomen ejus ascribitur, noverit oflicio siibniovciiilum, nec coinniunionis iio-

i:ullis necessitatis vinculis abstrabatnr. slr;c futuruni esse cons:5rteiii, qui socius esse noluil
discipliiix. Ne quid vero sil, qtiod piKlermissuin a
Ul qmamque ad inreriloiiiiin, vel viditnnim mnrili eel
hubenici numerosii tuiijiiiiin. iiruiiwii [iierint , ab nobis foitp cri'datur,oniiiia dccicialia constiiuta tam
Omnibns ecclesinsuii ujiiciis nricanUir. bealx recordalionis liinoceniii, quam omniiiin de-

II. Qnalis vern uiiicuii|ije cunstiteiit iialaliuni lio- cessorura noslrorum, qux de ccclesiasticis ordinibus,

nesta-, et morura esse debeat sacri altaiis niiiiisleiio ot caiiiinum proraiilg:ita sunt disriplinis, ita a veslra

sociandus, et Aposiolo nos doiciiie, et divina pnc- B dileclione cuslodiri dcbere mandanius, «t si quis in

cepiione didicinius, cl canoiium regulis, a quibus illa commiserit, veniam sihi deinceps noverit dene-
plerosque fratrum decliiiasse ct penitus deviassc re- gari. Data vi Id. Oclobris, .Ma.ximo iterum el Palerno

perimus. Nam co:istat ad sacerdotiuin pervenisse vi- conss. {An. Cliristi 443).

(luarum inarilos, quosdam iliam (luihus fuerinl nu- Leo ojiiscopus universis episcopis pcr Italia: pro-
'
nicrosa conjugia, el ad omiiciii liceiiiiam vita libe- vincias coiistitulis in Domino salulom.
rior, ad s :crum oidinein passiin patefactis aJitihus In consortiuiu vos nostra; solliciludiiiis advnca-
luisse perniiasos, contra illaiii beaii Apostoli vocem, nius, ut vigilaiitia pastoiali, ne quid diabolicoB licerc

qua lalibus exdamat, diceiis : lliiius uxoris vinim, possil asluli;e, comuiissis vobis giegiJus diligentius
ct contra illud aniiqua: legis prieceptum, quo dicilur consiililis: ne isqui, D iiiiini inisericordia revelante,

el cavetur : Sacerdos virgiiiem uxorem accipiat, noii per nostrain curaiu a iiostris ovibus morhusabjicilur,
viduam, non repudiatam ( / Tiinol. lii; Levit. xxi ). iiecduin vobis pncnionilis et adbuc quid agatur
Uos crgo, quicunquc lales ;iiliiiissi sunt, ab ecclesia- ignaris, per vestne sedis pergai Ecclesias, ct suaiuui

sticis olficiis et sacerdoiali iioiuiiic, apostoliix' scdis fiii tim ciiniculos invciiiat laicbr;uuin, ne quod a no-

nuctoritale, jubenius an eri. Nec lioc eiiini silii po- bis in uihe cxslingiiitur, lciiehrosis apud vos radci-
tcrunt viiidicare , ciijiis capaccs por boc quod illis (^ hus seniiuetur
obsislerat, non fuerunt. Hujus disciissioiiis curaiii
Qiiod plurimi Mcinicliwi vigilanlia papa Leonis in
nohis specialiter vindicantes, ul si qua forsiiaii do iirbe Ronia dclecd sint.

his cominissa sunl, corrigaiilur, nec liceal ultra VI. Pluriinos impielalis ManicIia_\B sequaces ct
comiiiitli. Et nc qua excusatiode ignoralione iiasca- doctores in urbc invesiigaiio iiostra reperit, vigilantia
tur : quanqiiara ignorare nuiiquain liciicrit sacerdo- divulgavit, auctoritas ct censura coercuit. Quos po-
tein qiiid caiionum regidis lueril derinilum. H;ccergo luiiiiiis oiiicndare correxiiiuis : et ut daninarent Ma-
ad provincias ve^tras per Innocenlium , Legiiimuni nii Ircuni i nm pridicatioiiihus el diseiplinis suis ,

cl Segotium fratres et coepistopos nostros si ripta piihr:i a in Ei closia profossione ot manus sua; sub-

direxinuis : ut qua; niale pullulasse noscuniur, radi- scripiiune (oiMiiuliinus, ei ita de voragine impietalis
citus evellaiilur, et messein dominicam zizania nulla siix 1 oiifobsiis pcL-niieiitiam coiicedendo levavimus.
corrumpant. lla enim fruclURi uberem, quoe sunt sin- Aliqn.inli vi 10, qui ila se demerserunt , ut nullum
cera, prtstabunl, si ea, qua; natain segelem eiie- his au.viliantis possel reinedium suhveniro, subdili
care consueverunl, diligentius ampulcntur. lcgihus sccundum Cliristianoruni principum coiisii-
Quod nsuram non soium clerici exigere non dcbcnt, tula, iie santtiim gregem siia conlagione polliiereiit,
sed nec tuici Christiani,
[)
per publicos jiidices perpetuo snnt exsilio relt-gali.

Nec hoc quoque pia-lereunduni esse duxiimis,


III. Et omnia, qii.i; tam in Scripturis qua n in occuhis
quosdam, lucri tiirpis cupidilale caplos, usuraiiam IradiUoiiibus sui> bahcnt profana vcl turpia , iit

cxercere pccuiiiam, et fenore velle diiescere, quod nosjct populus quid refiigeret aut viiaret, oculis

nnn dicam in eos qui sunt in clericali olflcio cunsti- Chrisliaiuc plebi3 certa niaiiifest;itioiie prohavimus,

luti, sed in laicos cadere, qui Christianos se dici cu- adco ut ip.se, qui eorum dicebatur episcopus, a no-

piunt, condolemus, quod viiidicari acrius in eos qui his tentus proderel llagiiiosa in suis myslicis, qiias

fueriiit confulati doceriiimus , ut omnis poccandi tciieroi, siciit gestorura vos fories poterii odocere :

opporlunitas adlroatur. ad iiistruciionem enim vesiram etiam ipsa dire.vi-

L't clericus nec suo, nec alicno noniine (enus cxerceat. nius, quibus lectis, omnia quoe a nobis ''epieliensa

IV. Illud eliam duximus iicnioneiKlum , ut >.icul sunl, nos^e polerilis. El quia aliquantos de his quos,
i

non suo, ita non alieiio nomine aliqiiis clericoruin ne absolvoroiUiir, aiciior reatus involviiai, cognovi-

exercere fenus atlentct : indecens eniin est crinicn nius auliigissc, banc ad diledioneni vcsiram cpislo-

suum commodis alienis impendere. Fein:s auteni boc lam inisimus, ut enecia ceriior sanctitas vcstia sol-

s )lum aspicere et excrccre dehemus ut quod hic licilius agcre dignelnr, ct caulius, neciibi .Manidinca;
881 COIJ.ECTIO DECRETOIlLiM Pl'. lUi. 98i
|iei vcrsilalis IioniiiKS plolies vcslras fticiiltnle l.i-- \ Qnod niiicld iiobis per onliiinn rrriim per incimid
doii.li, cl liujiis s;iciilc^'ii iinssiiil iriYcnirc ilocloies. lioncm Vomiiii noslri sutulis sucruinentii iligesla
sinl. ,
Aliler eniin iiobis coimiiissns rc^crc iion po^snnius,
nisi lios, qiii siinl iicnlilorcs el pcr.lili, /clo lidci VIII. Scmpcr qiiidcin in ;rtcrno consilio Dci nian-

il"iniiiic:v; |icrsoi]iiaiiiiir, ct a s.inis iiicnlilius, nc pi'- sit liuiii:iiii gciicris incoiiiiiuil:iliililcr pnviinlinata rc-
slis li;vc laliub ilivnlgclnr, sevcriUilc, (|ii:i possuimis, paralio, scd ordo rci iiin pcr .lc>iiiii Cbi islmn Doiiii-

alisciml:iiiiiis. Uiiilc liorlor (lilei.'lionciii vcstr.ini, cl


iiuiii noslruni tcmpoialilcr gcrciulaiiim iii iiicarna-

oblcstor, cl nvinco, iit qiia debclis ct pflt''sti> sol- tiiiiie Ycrbi suinpsit exordimn, nndc alind icnipus
liiiliKlinc vigililis al invcsli^an.los e"S, iicciilii u'-
c~l, qiii) aimiiiiliantc .Aiigelo bc:ila Viigo .Maria le-

ciill.iiiili se rcpciiaiil laciilliilcin. Tl enim liabcbil a


ciiiiilan.lani sc pcr Spiriliini siiicliiiii crcdiilil el con-
Dco digii;« rciiuiiierationis pnrniiiim, qiii ililigeiitiiis,
ccpit : aliu;l, (|iiu salva intcgriuitc viiginca piicr edi-

quod ad salnlein coniiniss;c silii plcbis piofuial, tiis cxaUanle gaiidio coelesiiuiii niinistrorum pasto-
fuerit exsecutus : ila aiitc Iril.unal I) nnini dc lealu i'iiiusindicatur:aliud,quo iiiraiiscii'cuiiiciditur:aliud,

ncgligcnii;B se iioii poicril cxdisaie, (niiiuiuiiie qiio lioslia pro eo legalis olTerinr : aliud, ciini tres
[ lc-
bciii suaiii conira sacrilc^;\; (.cisiiasinnis aucioies
Magi (l;irit;ite iiovi sideris incilali iii IJclMcciii ab
nolueril custodire. Djla iii cal. Fcb., Tbcodosio Oriciilc pcrvciiiunt, ct adorani parvnlum, nijslica
(j

xviii el A'biiio vv. cc. conss. (.1». C/iris(i 441.) muiicruni obbilione veneraiitur (Muitli. n). Nec iideiii

Leo cpisciipus universis C|Mscopis per Siciliam


suiit dies, quibus inipio Herodi, ordinata diviiiilus iii

conslilulis in Doiiiiiio salutem. — Divinis pi;tccptis ct iC;;yptiiiii Iranslaliiine, subliaclus csl, vel qiiibus ab

apostolicis nioniiis incitamur, ut pro iEgvpio ia Galiteani, inortuo pcrsecutore, levocatus


omiiium Eccle-
est. Inier bas aiiicm dispensaiionum variclaies acce-
siarum stalu inipigro vigilemus alTectu, acsiquid
usqiiam rcprpheiisioiii iiiveiiilur obiioxiiim, clcri sol-
dunl aiigmeiita corporea, crcscii Doniiniis, sicut
Evaiigelista leslatur (Luc. piofcciibus xtatis el
licitiidine aut ab igiiuranli;c iiiipcrii.:i, aut a pr;v;- \),

siimplioiiis iisnrialione rcvoceiiuis. Maiieiite eiiiin


grat:;r, perdies Pascluc in leiiiplum Ilieiusalein cuni

dominic;c vocis iinperio, quo l)e:itis^i.i,iis apii>tohis


parcniibus vciiil, el cuni abessct a sociclaie redeuii-

Pelrus trina repetilioiie mysiiia; sandiunis imbui- tiiim, sedens cum seiiioribus, et inier admiranies ma-
Inr, et Cliristi oves qui Clnisium ililigit, pascat
gistros dispuiaiis invenilur, raiionemque niansicn s
,

(Joan. XXI) , ipsiiis seJis, cui pcr abnndanliam di-


su.t rcd.lens : Quii' est, iiiquit, quod qua^reliaiis mc?
vinae gratise prasumus, revereniia coarclainur, iit
nescicb.-itis quod in bis, qu;B Paliis mei sunl, opoilct

perirulum dcsiili;c, qiiantum possuiiius, (leclineinus, me esse (Luc. ii) ? siguilicaiis cjus sc esse filium.

ne professio suiiinii Aposioli ,


qiia se amalorem Do- f^"J"* «sset et templuni. Jain vcro, cum in aiiiii
f-
mini teslatus est, non inveniatur in iiolns qiiia ne- inajiiribusaperlinsdeclaranilus baplismum pra;ciir-
,

gligenier pascens toties coinniendatuin giegem cou- soris siii Joaiiuisexpeliil, quid ileiuuiscjus rcnian>it

viiicitur summum non amare pasiorem. aiiibigiium, quando, baplizato Doiiiino Jesu,Spirilus
saiicius in coliinib;B specie super cum licscendit et
Quod proliibealur in die Epiphaniorum iaptismum mansit.au.liiadecculisPalriS vocedicciilis(J/n/(/i.iii):
cclcbrari. Tu es filius meus dilectus, in te beiie complacui? Quse
Vll. Cum ergo milii de cbaritaiis vcslix aciibus oninia ideo, quaiila potuinius, brevilaie perstriiixi-

fralerna aflectione sollicilo ceriis indiciis innotuerit, mus, ul notum sii dilectioni vesinc univeisos Christi

vos in eo, quod inier sacramenla Ecclcsise principale dics innumeris consecralos fuisse viitulibus, et in

csl, ab apostolicx inslitutioiiis consueiudine discre- cunclis ejus aclionibus iacramciitoruni niysleria co-

p:ire, ita ut baplisini sacranienlum iiumerosius ruscasse; sed aliler quidqiiid signis dcnuniiarit, ali.er
in
die Epipbanix, qiiam in Pascbali lempore celelire- rebus impleri, nec qucccunque numeraiilur iii operi-

tiir,miror vos, \el pr;¥decessores vestros lam irra- bus Salvatoris, ad lenipus posse pertinere baplisma-
tionabilcm novilatcm usurpare potuisse, ul conluso lis. Nam si etiaiu illa, quse post beati Joannis lava-

lemporisnlriiisquemyslerio, nullainessedillereiiiiam pC''"™ » Domino gesta cognovimus, sub bidiscrcto


credcrelis inicr diem qiio adoraius est Chrislus a honore colamus, omnia tempora continualis erunt
.Magis, ct diem quo resurrcxit Chrisius a moriuis. deputanda feslis, quia oninia snnt plena miraculis.
Verura qiiia spiriius sapienli;ie et iiilellectus ita Apo-
Qiiain culpain nuUo modo potuissetis incidere, si
slolos et toiius Ecclesia; eruilivii magi=tros, ut iii
imdc consecralionem honoris accipilis, inde lcgeiii
lo:iHS observaniia; sumcrelis, et beati aposloli Pd; Christiana observaniia nihil inordinalura, nihil palc-
i

scdes, qua; vobis saccrJotalis mater est digniuiii-,- rciur esse confusumi disceriiend;B sunt causx solem-

cssel ectlesiasiica; magistra ralionis, a cujus vos re- nitatum, et iii omnibus insiitulis Palrum principum-
que nostrormn rationabilis servanda disiinclio, quia
gulis recessisse minore posset xquaniniilatc tolerari,
iioiKilileruiiiisgrex, etunus|iasliii'sninus, nisi, quein-
si aliqiia comraoniiionis nostrse increpaiio pra;ces-
adiiioduin Apostolus docet (/ Cor. i), idipsum di-
sisscl : niinc aulem, quia non desp-raiur correctio,
servanda cst consuetudo : iit licel vix ferenda sit
caiiius omnes: Siniusauleni perlcciiin eodeni seiisu

in saterdoiibus excnsalio, quae pnctenilat inscien- et in eadem sapientia.


ilani,maliin)U$ tnmen elcensiiram necessariam tem- Quod in baplismo mnrs proveniot interfeclione peccnli,
pcrarc, <?t ralionc vos apertissimx verilaiis insliueie. et scpuliurain tiiduunun imilelur tiina dcincrsio.
2li"j MONYSIUS EMGUUS.
et itb aq:iis etevalio si!, velut lesnncctio de se- A verilaleiii (luun. xv Cum itaque veritas Christus
JillcVO sit (Joan. xiv) , cl Spiiilus saiictus spirilus verilatis,

IX. Qiianivis crgo el illa qurc al liuniililatem , et noiiicnqiie Paracleii ulrique sil proprium, non dissi-

illa qiise ad gloiiam perliiieiil Chrisli , in iiiuiin coii- niilc esl rcsUim, uhi iiiiu;ii est &a> rainentum.

Lurraiit, eainJeinqiie persoiiain , toiuinque quod iii


Qnod bcaius apostolns retrns in die Penlecosles virc-
illo et virlutis riiviiix est, el inlirmitatis buinanic ad rum tria milliu bapiizuverit.

nostrx reparalionis lendat cfTci tnni : proprie taiiien


X. Hoc aulem nos nun ex nostra persuasicne dc-
i!i iiiorte crucifixi , et in resnrreclioiie nioi tiii poleu-
fen.lcie , sed ex aposiolica auctoritale sei^vare satis
tia bapiisinatis novain crealuram condil ex veteri, ut
iiloiieo probanius exeiiiplo. scquentcs bealuin apo-
in rena>centibus et mors Christi operetur , et vila,
sloliini Pelruin, qui in ipsodie. qiio omnein crcden-
dicenle beato aposlolo Paulo : An ignoralis, quia qui-
liuin numerum pronii;sus Spiritus saiicli replevit
ciiiique liaplizati suinus in Chiislo Jesu, iii niorle
adventus, trium millium populum sua pracdicatione
ipsius baplizati suinus (/Jo;»!. vi)? Consepulti enira
convernuni lavacro baptismalis consecravit, quod
sumus cuin illo per baplismum in mortem : ut quo-
sancla Scriplura, quM apostolornm Actus contiiiet,
niodo surrexit Christus a inortuis pergloriam Patris, docet dicens auditis conipuncti
lideli bistoria : llis ,

ita el nos in novilate vilsc ambulemus. Si enim com- "


sunt corde, et dixerunt ad Petrum ct reliquos aposlo-
planlali facli suinus siinilitudiiii mortis ejus, siniul et
los, Quid faciemus, viri fialres {Act. n) ? Petrus vero
resurreclioiiis eriinus, et cxtera, (\n-x. lalius magister
ad illos : Poenitcntiani , inquit , agite , el baptizetur
gentium ad commendandum sacraracntum baptisma- nomine Jesu
unusquisque vestrnm in Christi, iii re-
lis dispulavit, ut appareret ex hujus doctrinic spirilu
niissionem peccatorum vestrorum , et accipietis do-
regenerandis filiis hoininuin el in Dei lilios adoptan-
num saiicti Spiritus. Vobis enim est repromissio, el
dis illuiii diein el illud leinpus eleclum : iii quo pcr
,
liliis vestris, et omnibus qui loiige sunt, quoscunque
similitudinem, formamque myslerii ea, qua; geruntur
advocaverit Domiiius Dens nosler. Aliis eliam plu-
in merabris his, qu;B in ipso sunt capile, gesta con-
ribus vcibis toslificatus est, et cxliorlaba.ur cos,
gruercnt , diim in baptiinialis rrgiila ct mors inter- dicens ; Salvamiiii a generatione isia prava. Qui
venit interfectione peccaii, el scpulturam Iriduanam
ergo receperunt sermoncm cjus, baptizati suni , et
imitalur trina demersio, el ab :u|uis elevatio resur- suiil in illa die anima? circiter iria millia.
appositx
gentis inslarest de sepulLbro. Ipsa igitiir operis qiia-
Quod hcec duo temporn , id est Pasclia et Venlccoste,
Htas docet ceiebrandx gcneralilcr grali;B diem legi-
ad haplizandum a liomano pontifice teyitima s:iul
tinium eum esse, in quo orla est , et virlus inuiieris prwfixa.
et species aclionis, ad cujus rei confiimaii^mein plu- C XI. Unde qiiia manifestissime palet baplizandis in
rinium valel, quod ipse Dominus Jesiis Clirislus,
Ecclesia electis hxc duo tempora, de quibus locuii

posteaquam resurrexit a mortuis , discipulis suis , iii


sunius, esse legitima, dilectionem vesiraiii nionemus,
quibus oinnes Ecclesiaruin prKsules docebaiitiir , et
ut nullos alios dies huic observantia: misceatis.
formam, el potestatem tradidit haplizandi , dicens :

Qnod omni letnpore lii, qiii necessitatemoriis urgeninr,


Euntcs docete omnes genles, baptizantes eos in no- id esl a:(jritudinis , obsidionis, persecuiionis, et nau-

minePatris, et Filii.ct Spirilus Saniti(^/aH/i. xxvni). (ratjii, debeant baptizari.

De quo utique eos etiani aiite passionem potuisset XII. Qiiia si suiit alia quoque festa ,
qiiibus multa

inslruere, nisi proprie voluisset intelligi , regenera- in honorcin Dei reverentia debeatur principalis la- ,

tionis graiiam cx sua resurrectione coepisse. Additur nieii el inaxiini sacrameiiti custodienda nobis ei-t
,

sane liuic observanli;cetiani Pentecosles ex adventu mystica, et rationaliilis e.xemplatio, non inierdicta
sancti Spiritus^-acrala solemnitas ,
quse de Paschalis licenlia, qua in baptismo Iribuendo quolibet lempore
f93ti pendel articulo. Et cuin aJ alios dies alia festa periclitantibus subveiiilur. Jta enim adhasduas fesli-

pertineanl, lisec semper ad eum diem ,


qui resurre- vitates connexas sibiraet, atqiie cognatasincolumiura
ctione Domini est insignis , occurril, porrigens quo-- et in pacis securitate degenliuni libera vola difieri-

daminodo auxiliaiitis graii;E manuin ad eos, quos a D mus, ut in mortis periculo, iii obsidionis discrimine,

die Paschueaut molesiia infiriniialis, aut longiiiquitas in persecutionis angustiis , iii timore naufragii nullo

itinerig, aut navigalionis difficiillas interclusil, invi- teinpore hoc vera; salutis singulare proesidium cui-
tans, ut quihusJibet necessiiatibus impediti dcsiderii qiiam denegemus. Si quis aulem Epiphanix festivita-

sui elfectum dono sancti Spiritus consequanlur. Ipse lem, qua; in suo ordine debilo honore veneranda est,

cnim unigenitusDei, in lide credentium, et in virtute ab hoc xstimal privilcgium habere baptisniatis, quia
operum nullam inler sc et Spiritum sancluin voluit hoc quidain pulant qiiod in eadcm die Doniinns ad
esse distantiam, quia nulla est diversitas in natura, baptisnium sancti Joamiis accesserit, sciat illius

diceiis •. Rogabo ego Patrem, et alium Paracletum baptismi aliam gratiam , aliam fuisse rationem, nec

dabit vobis, ut vobiscum sit in ;rlernum, spirilum ad eamdem perlinuisse virtutem , qua per sanctum
veriialis (Joan. xiv). Et iierum : Paraclelus autcm Spiriium reiiascuntur, de quibus dicitur, Qui non tx
Spiritus saiiclus, quem niittet Paler raeus in noinine sanguine, neque ex voluiitate carnis , nequeex vn-
nipo , ille vos docebit oiniiia, ct suggeret universa luntatc viri, sed ex Deo nati sunt (Joan. i). Domiiius
quajcunque dixi vobis (Ibid.). El ilerum : Cuin vcne- eniin nuUius indigens renii.-isione pcccali , iiec qux-
rit ille Spiritus vcritalis , ille dirigel vos in oiiiiiem rens remedium rcnascendi, sic voluil baplizari, quo-
, ,

S8S COLLECTIO nECRF.TORIIM PP. HR, 23fi

moilo el voluit circuincidi, liosliaiiii]ua pru sc cinun- A /•.'i(7i'.siniH n'vcrsns fiierit , in eo gradu in qiio crul, ?V
sinc ]>romotione fcnnaneat.
dationis olTcrri •
iit (iiii (aclus fiicral cx inulicrc, sic

ut Apostolus ait, (icrel ct siib lcsc. (]uaiii iioii vciie- XIV. Lco episcopiis iirbis Roinx J.iini.irio episropo
ral solvcre, scd inqilcre. ct iinjilcndo (iuiic (/i(;i«. x). .\(|iiili'i('iisi. — Lcclis fialcrniUilis \m: liUcris vigfireiii

Et siciil licalus ajioslolus pccilicat dicciis : Kiiiis aiitciii lidci \u\v , i|iiciii iiliiii novcianiiis , agnoviiiiiis : cmi-
legis Clirisliis ad juslitiain oiiini crcdciiti. Itaptisini gnitiilantes libi , qiiod ad cuslodiani gregis Clirisli
anlcin siii iii se condidil sacrainciiluni , (]uia iii oin- p.istoialrni ciirani vigilanter cxscijiipris, iic lupi, iini

iiibiis priiiialiiiii lciicns sc docuit csse principiiiin, ct siil) spccic oviuiii subinlrarunt, bestinli sa'vitia siiii-

liiiic ri'gcnci:ili(iiiis polcutiaiii saiixit, qii:iii.lo de pliccs (|U()si]uc dilaccrenl , ct iion soluiii ipsi iiulla

laiere i|)siiis iirolliixeriiiit saiignis redciii|ili()i;is , et coricdionc proficiant , scd cliam ca (pia: suut saua,
aqua baplisiuatis. Sii ul eigo Vctus Tesl:iiiieiituin coriiiuipaiit : ipiod ne viperea possit oblinere lalla-

Novi testificalio luit, ct le\ per Moyseii data cst, cia, dilectioncni tiiani duxiiniis coininonendain, iiisi-

gratia auleni, el vcrilas per Jesuni (".liristuni facta nuantcs ad aiiiiii:)' pcricnluiii pcrtiiicrc, si ipiisi|u:iiii

est , sic divcrsa sacrificia iinain bnsliaiii rcforiiia- de liisqui a uoliis iii b;creticoiuiii alipie scbisiiialico-
runl , ct nuilluiuin agnoruui occisio illiuG iininola-
runi scclani dclapsis, et se utcunque li;erelic.i! coni-
lionc (inita est, dc ipio dicitur : Eccc agnus Dci, ccce munionis contagione macularil , resipiscens in con.-
,,

qiii loilit peccaluin niuiidi. Sic et Joaniics, iioii Cliri-


iminionc catbolica sinc iirofcssionc legitimnc satisfa-
sliis, scd Cbristi pruvius ; non sponsiis. sed sponsi clioiiisbabcatur. Saiuberrimum ciiiiii, el spiritalis nie
aniicus, fiiit adco (idelis, ct iion siia qiinercns, scd diciiui! utilitate plenissimiim est, iit sive prcsbyteri,
(]H;e Jesu Cbri-ti, ut sc profilerelur ad solvcnda cal- sive diacoiii , vcl subdiaconi , aut cujuslibct ordiiiis
ceanieuta pcduiu (?jus iiulignuin (7ooh. u\;Miitili. in; clerici, qui se correctos videri volunt, atqucad ca-
Liic. iii) : quoiiiaiii ipsequideiii baptizarct in aqiia iii
tbolicaui fideni, quam jampridcm amiserant , rursuni
poeiiitciiliani, ille auieni bapti/.aturus csset in Spiritu reverti ambiuiit, prius errores suos, et ipsosaiiclorcs
saiiclo et iKiii , qiii duplici pnteslale, et vitam rel- erroris dainnari a se sinc aiiibiguitate fateantur ul
,

dcret , et peccaia cousunieret. His ilaque , fiatres sensibuspraviselianipereiiiptisnullasperandi supersil


cbarissinii , tot ae taiitis exislentibus documcnlis occasio, nec ullum membroriiin taliumpossitsocieta!'
quibus omiii ambiguilate submota evidenlcr agno- violari, cum per omnia illis professio propria coepcrit
sciiis in baptizaudis electis ,
qui secundum apostoli- obviare. Circa quos etiam illam canonum constitulio-
cam regulam, et cxorcismis scriitaudi, et jejuniis nem pr;ccipinuis custodiri, ut iu magno habeant bciie-
saiictilicaiidi , cl bcqueiitibus suut priedicatinnibus ficio, siadeiiipia sibi omni spe proinotionis, inquoin-
inibiiendl duo lantum teinpora id est Pascba, et veniuntur ordine, stabilitate perpelua maneant si
, ,
^ :

Pentecostcn,esse servanda. Hoc vestra; indicimus tamen ilerala tinctione non fuerint maculati. Non
cliaritali , ul ab apostolicis iiistitutis nullo ulterius levein apud Domiiuim noxam iiicurrit qui de talibus
,

recedalis excessu ,
quia inultum postb,i'c esse non ad sacros promovendos ordines judicarit ; quod si

poterit , si qiiisqiiam apostolicas regulas in aliquo cuni grandi examinatione promotio concedilur in-
crediderit negligendas. culpatis , multo magis non debet licere suspcctis.
Proinde dilectio tua, cujus devotione gaiidenius, juu-
Vt de Sicilia lcrni seinper annis singuiis de episcopis
ad diem terliiim cal. Oclobris liomum sociundi sy- gat curain suam disposilionibiis imstris , et det ope-
nodo indissimiilanler occiirrant. ram, ut circumspecle ac velociter impleanlur, qu;B
XIII. Quarum illtid primilus pro custodia concor- ad totius Ecclesi;e incolumilatem, ct laudabiliter sug-

dissiinrc uiiilatis cxigimus, ut qiiia saluberrinie a gestasunt, et salubriter ordinata. Non autcm dubitet
sanctis Patribus coiislilntum est biiios in anuis singu- dilectio lua , nos, si (quod non arbitramur) iifglccla
lis debere csse convcnlus : terni scmper e\ vobis ad fucriiit ,
quK pro custodia canonuin, ct pro (iilei iu

diem tertium calendarum Octobriuin Roinani , fra- tegritate decernimus , vebemeniius commovendos,
terno concilio sociandi iiidissimulanler concurraiit. quia inferiorum ordinum culpaj ad nullos inagis re-
quoniam adjuvante gratia Dei faeilius iioterit provi- p fercnd;c sunt ,
quam ad desides negligcntesque re-

deri, ut in Ecclesiis Cbristi nulla scandala, luilli ctores : qui nuillam soepe nutriunt pcstilcnliain ,dum
nascaniur errores , cum coram beatissimo Pciio necessariara dissimulant adbibere nieilicinani. Data

apostolo id semper in coinmune tractandum sit , ul 1(1 cal. Januarii, Alypio et Ardabiire conss.
omnia i|)sius eonstituta , canonumque dccreta apud LeoRustico cpiscopoNarbonensi. Subdilis respon-
omnes Doinini sacerdotes iiiviolata permaneant. sionibus, et ad ejusdem consulta rescriptis.
Iljec aulcni, qua; inspirante Doiiiiuo vobis insiiiuaiida Epistolas fraternitatis lus ,
quas Hermes archidia-
crcdidimus, per fratres el coepiscopos nostros Vac- conus dclulil , libenter accepi. Diversarum quidcm
cillum et Paschasinum ad vestram volumus notitiam causarum connexione inulli]iliccs, sed non ila paticn-

pcrveiiire, quibus referentibus cognoscamus ,


quain liaJ legentis onerosas, ulaliquid earum inter concur-

revercnter a vobis apostolicoe sedis instituta serven- renles undiquc solliciludiues fuerit pr.Tteriuissuin.

tur. Dala xii cal. Novemb., Calopodio et Ardabure Unde totius sermonis tui allegatione concepta, el

coiiss. (/1k Clirisli 447.) gestis, qu» in episcoporum bonoralorumque exa-


niine confecta sunt rtccnsitis, Sabiniano ct Leoni
Qiwd omnis cujnslibet ordinis clcricus, qui cntholicam
,

dcterem liareticcc se conununiuni misctierii : ii ud piesbytcris actionis lux intellfixinius fiduciam do-
, ,:

2SS
,j87 DIONYSILS EXtGUUS.
A nuUa possuiil ralione compelli, ila muUa sunt, (|";e
fuisse, nec eis juslara suFeressc querimoniam, qui se
aut pro considcratione xtaium , aut pro nccessiiaie
al) inclioalis disceplalionibiis sponle sublraxciMint.
dclieas reruin oporieat lemperari : illa seniper condilione
Circa quos qnara forniain, quainve niensurain
Suadeiis servata, ut in liis, qiia; vcl dubia fueriiit aul obscura,
Itnere justili* , tuo relinquo niodcraniini.
utsaiiandis ;cgris spiriialom id novcrimus sequciidum. quod iiec prasceptis Evan-
i,',nien cliaritalisliorl.itu,
gelicis contrarium, ncc decretis sanctoruin iiivinialur
dobcas adhibere niodicinam, el dicente Scriptura :

advcrsiim.
rsoricsseniuriumju-lii>(K'f'-vii), niitiiisagascumeis
liiciplunl ad imiuisitiones ejusdeni episciipi sub-
qni zclo pudicili.c videiitur iiiodum excessi-se viii-

jecta responsa.
dicta?, iiediabolus qiii decepit aduUeros, de aduUcrii

exsultet iiUoribus. Jliror aulem dilcctionem tuani in Qiiod iion Iwbennlnr einscopi, qnos nec ctenis elegit,
"
quacunque occasione nasfCii- nec populiis cxq:ishil, ncc provinciiiU-s episcopi con-
lanlmii s( aiidalorum
secrurunt ; si qiii tumcn clerici ub iits pseiidocpisco-
episcopalus
tiuiu adver^ilale lilubare, ut vacalioiiem pis ordinanlur, ruta putcst ordimitio talis exislcre.
laboribuspra-optarete dicas,clmallc in silenlio al^pie
XV. NuUa ralio sinit ut iiiler cpiscopos baltean-
qnam in bis, qcic tibi commis.a
otiovilam dcgere ,
tur, qui iiec a clericis sunt electi , nec a plebibus
sunl, permanere , dicciite vere Oouiino, Beatus qui expeiiti, nec a comproviiicialibns episcopis cuin nie-
;

perseveravit usque in fineni {Maiih. \) , unde


eril b
tropoUtani jiidicio consecrati. Uiidc um sa-pe quic- (

beata peisevcraiitia, nisi de virlulc patieiitix? \am


slio de male aceepto hoiiore nascatiir, qnis ambigal,
secimdiim apostolicaiii pr;cdicalioucm Onincs, qui
esse Iribuenduin, quod non do-
:
ncquaquam ab islis
voluerint Cliristo Vie vivere perbecuiioiiem pa-
iii ,
cealur fuisse coUatura? Si qui autein clerici ab isiis

lientur (J/ jTiin m) qi « iion in eo lai.lum compu-


,
pscudoepiscopis in eis Ecclesiis ordinali suiit, qua;
landa quod conira Chrislianam pietatem aut
ad proprios episcopos pcrtinebanl, el ordinatio eo-
esi,

ferro, aut ignibus agitur, aul quibuscunque suppbciis:


ruin coiisensu et ju^icio pncsideniium facla est, po-
ciim perseculioiium fe;cviliam supplcaiit et dissimili- ul in ipsis Ecclesiis perseve-
lcst rata haberi : ita
ludiuesmorum, etcoutumaciKinobedientium, el ma- vana habeuda esl consecratio
rent. AlUer auti^in
lignarum tela linguarum. Quibus conlUciationibus munita.
qu;c nec loco fundala est, nec auctoritaie
cum omnia fenipcr niembra pulsenlur, el nuUa pio- crimine pro-
(Juod prcsbijteri, aul diaconi, si i)i aliqiio
rumporlio a coiiQiciaiione sit libera, ita utpericulis
lapsi (uerint, nou possint per manus impositionem
DCC olia eareant, ncc labores. Quis inler fluclus ma- pa;iulentice remediuni consequi.

ris navem diriget ,si gubernalor ab^ccdat? Quis ab XYI. Alienum est a consueiudine ecclesiaslica
insidiis luporumcustodiet oves, si paslorum cura non ul qui iii presbyterali honore aut diaconu
gradu

vigilet (Jvan. \) Quis deiiique latronibus obsislel et conseerati hi pro crimine aUquo suo per
1
q fueriiil ,

furibuj , si specuialorem in prospcctu exploratioiiis maims impositionera reinedium aci ipiant poenitendi

sollicitudiuis anior quietis ab-


locatum abiiitentioiie quod sine dubio ex apostolii a tradilionc descendit,
ducal (ftecfc. iii) ? Permanciidum ergo esl in opere secuiidura quod scriptnm esl, Saccrdos si peccaieril,
credito el in labore suscepto. Coii^tanier tcnenda quis oriibit pro illo (l Reg. ii) ? Unde hiijusmodi
lapsis
Oaio
est jujtitia, ct benigiie prKstanda cleinenlia. ad proinerendaiu misericordiam Dei privata estex-
habeaiitur peccata , r.oii liomines. Coiripiaiitur tu- lecndasecessio : ubi ilUssatisfactio, si fueril digna,

midi , tolereiitur iuUrmi , et quod scvcrius c;istig:iri


sit etiara frucluosa.
necesse est non saevieulis plectatur animo, sed nic-
et presbyter, cessare
,
Quod diaconi siciit episcopus
,

veliementior tribulatlo incubuerit non


dentis. Al si ,
debent ub opere conjugati : non tamen repudiare
ita expavescamus ,
quasi illi adversitati propriis viri- conjurjia.

bus resislendo , cum consiUum nostrum, et forti-


et XYII. Lex contineiuiic eadcm est aUaris ministris,

tudo sil Chrislus , ac sine quo nibil possumus , per qua; episcopis, alque presbyteris , qui cum essent
pncdicatores leclores, Ucito el uxores ducere, et filics
ipsum cuncta possumus, qui conliriiiaiis laici, sive

Evangelii , et sacramentorum miiiistros : Ecce ego procreare potuerunt : sed cuni ad prxdictos perve-
vobiscum sum omnibus dicbus usque ad con- nerint gradus coepit eis non Ucere quod licuit.
(inquit) ^ ,

smnmalioiiein srcculi Olniih. ull.). Et ilerum : ll.ec Unde ut de carnali fial spiritale conjugium, oporlel

(inquil) locutussum vobis, ut in me pacem habeatis: eos nec dimittcre uxorcs, et (luasi non babeant sic
hoc aulem raundo iribulationem habebiiis, sed b:ibere, quo et salva sit cbaiitas connubiornm ,
el
in

confidite , quia ego vici mnudiim [Joan. xvi). Quk cesset operatio nuptiarum.

pollicitalioiiesquia sine dubio mai.ifest* sunt, niillis


altud sit uxor, nUiid concubiiui, iice err^'! qvis-
Quod
dcbemus scandalis iiifiimari nc electioui Dci videa- , quis lilinm sunm in matrinionium coiiciibinnm lia-

mur ingrali, cujus tam pateiitia suiit adjuloria, quara benti Iradiderit.
XYUI. Nou omnis mulier viro juncta uxor est viri,
\era promissa. De consultaiioiiibus autem dilectiouis
oiunis Ulius b;crcs est patri. Nuptiarum au-
luie quas separatim conscripias arcliidiaconus luus
,
quia nec
tem fo-dera inter iiigenuos sunl legi:iina et inler
detulil, quid sentieiidum sit intcr prajsentesopportu- ,

nobis conspectiis lui copia pro- iquales, et nmllo prius hoc ipsum Domino consli-
nius qiiicreretur , si

venirel ; ram cum qua^dam interrogiUioiiis moJum luc;ite ,


qiiaiii iniliiim Hoiiiaui juris exislercl. Ila-

quc allud est uxor, aliiid coiicubina sicut .".liud an-


viJeanlur excedere , inteUigo eas colloquiis apiiores :

quam scriplis. Quia sicut qua'dam sunt, qux ciUa , aliud Ubcia. rioplcr quod cliam Aposlolus
esse,
roLi.r.r.Tio nF.r.nEToniiM vv. nw. 230
a.so

p.-isinnrum ilis- A ^"0'' "<' mililiam saTiilnrem jwst ita-iiilaiti.im nuiie


[Ciil. ivl m\ iii.inilV-laii.lii II li;ii-iiin
nmi ilflwiil.
crolionem, lesliiiuiniiiin ponil ex Genesi (cnp. xxi),
XXI Y. Coiilrariuiii cst omiiino ccclesiaslicis rogu-
nlii (licitnr AIimIi.t : Kjiic an( illain , el filinni ojiis,
lis post p(i'nitentia! aclioncm rcdiie ad iiiililiaiii s;c-
noii eniin li;orcs eril liliiis aiiciHa; cuin filio mro
cularcm, i uui Apostoliis dical : Nenio iiiililaiis Uco
U:\:h\ Uiitle cmn soiiclas iiiiplianiin ila al) inilio
inipbcal sc iicgdtiis s;c(ularibus (/7 Tim. ii). liiide
roiislitiita sil, iil pnclcr scxiiinii c(iiijiiiiclii)iiciii, (pi;c
noii est libcr a bxjucis di;ibiili , (|ui sc miliiia iiiiin
Imljerel in Clirisii ct Ecclesiie sacrameniiiin, (liiliiiiiii

daiia voliicrit iiiiplicarc.


iion ost cain miiliorcin non |iortiiiere ad iiiatriiiio-

iiiiiiii, iii qiia (loccliir iiiipli:ilc non fiiisse iuyslciiiiin. Quod ndolcscens, si, urqcine qtiorunque periculo, p(B-
nilenlinm qessii, el se non coiiliiiel, u.roris polest
Igiliir ciijiislilict loii clcriiiis, si liliiiin siuiiii viro li:i-
rcincdio suslitieri.
benti coiiciibinam iii inalriinoiiiiiin dcdcril, iion ila
XXV. In aJiiIcscentia constitii!iis, si, iirgcntc aul
accipiendum est, qiiasi eain conjngato dedcrit, nisi
melu iiioriis , aut captivilalis pcriculo, pceiiitciitiain
(ortc illa nnilicr ct ingenua facla, cl dotala Icgilinic,
gessit, cl pohtca limciis lapsum iiirontinciitiic , ve-
ot pnblicis niiptiis lioiieslata videatur. ratcrno arbi-
iiialis ccpuiam uxoris clcgit, iie ciiiiicn fnriiicatioiiis
trio viris jiinct;c careiit culpa , si niiilicres ,
qiuc a
inurreret, rem vidctur lecisse venialem, si pr.etcr
viris Iiabebaiilur, iii iii;itriiiioiiio nan liicrunl, qiiia g conjiigium nullam omnino cogiiovcrit. in qiio taiiicii
aliud csl nupta, aliud concubina.
noii rcgiilam coiistituinius, se.l quiJ sit tulcraliiiiii£

Quod Hon sil conjiigii diipliciitio, quindo iiiicilla ;csliiiiauuis : nam sccuiiJuiii veram cogntioncm ni-
rclicla u,ror assiitiiilur. congruil, qui paMiileiitiam gcssit, quaiii
hil niagis ei

XIX. Ancillara a loro abjicere , et uxorein cerloc calilas pcrseverans, ct inentis cl corporis.
ingenuitatis accipcre , non duplicalio coiijiigii. sed Quod si qtiis proposilum niottnclii dcscnwril ,
publitie
profectus cst lioiicstatis. Culpanda cst saiic t;i!iuin , >.i Sil pcciiiUiilia: sulisjailiuue iiuriianJus

negligcntia , sed noii pcnilus dcscreiida : ut crcbris 1'roposiluin inonaclii propiio aibitrio aut voliin-

coliortationibus incitaii, quod necessario expciive- tale susccptum , deseri noii polest absque pcccalo.
runl fideliter essequanlur. Nemo eniin desperandus Quod eniin quis vovit Deo, dcbet el redJere. Unde
esl diim iii hoc corpore constitutiis est ,
quia noii- qui rclicla singularitalis profcssione, ad inililiain vel

iiunquain quod diffiJeutia xtatis dilVerlur, consilio ad nuptiis dovolutus est, publice poenilenliai salis-
niaturiore perficitur. factione purgaiidiis est, quia elsi iiinoceiis militia, "t
bonesliiin potcst csse coiijugimii, electionein melio-
De comnmnione privalis, el ila defunclis.
rein dcseruisse transaressio esl.
XX. Uoruin causa Dci judicio reservanda est, in C
Quod puelliv, qiiiv non concta^. scd volnnlale propriu
cujus nianu fuii, ul talium obitus usque ad comniii- virijiiiitiitis proposiliitn suscepeniiil, deUnquunt, cum
nioiiis rciiiediuin non diflcratur. Nos autem qiiibui niivscrinl, etsi nonduin [ucrunl consecraliv.
vivciitibus non cominunicavimus, luortuis conimuni- XXVII. Puella;, qu;e non parentum coact.t; impe-
care non possumus. rio , sed spontaiieo judicio virginitaiis proposiiuiii

atque habiium susceperunt , si pnstea nuptias eli-


De his qiii pcenitenliam agere differunt.
giint, pra;varicantur, eliamsi nondum cisgralia con-
XXI. Dissiinulatio ha-c potest non de coniemjitu secralionis accessit : cujus uliipic iioii fraudareiiiur
esse remedii, sed de metu gravius delinquendi. llii>le
iiiunere, si in proposito pernianercnt.
poenitenlia ,
qua; dilala cst , cuin stuJiosius peliia
Be liis quibus dubinm esl, utriim baplismum perccpc-
fucril, noii negcliir : ut qunqiio iiioJo aJ iiiJiilgcii-
rinl, necesse est ut renascanlur.
tix medicinam aiiima vulnerala perveniat. XXYIII. Si nullaexslant inJicia iiiter propinquo-,
Quod oporleal cum, qiii pro illicilis vcniam poscit, ant familiares, nulla inler clcricos, aut viciiios, qui-
etium muUis licilis abslincre.
de (luibus docean-
bus Iii, qiiicritur, bapli/.ati fuisse
XXII. Aliud quidcin est dcbila jiisia rcposi cre ,
tur, agendum esl, ut renascantur, ne in;inifeste pe-
aliud propria peilectionis ainore conleiniierc , scd roant, in quibus quod non ostendilur geslum, rallo
[)
illicitoriim veniain postulaiitem oportet etiam a lici- ul videatur iteratura. Qui aulcm possunl
non sinit,
tis absliiiere Jicenie .Apostolo Omiiia licont, sed
, :
meniiiiisse, quod ad ecclesiam veniebaiit cuin pa-
non omnia cxpediunt (/ Corinl. vi). Uiide si poeiii- rcnlibus suis, possunt recordari an qinij eoiuni pa-
teiites habeiit causani quain ncgligere forle non sed ab
,
rentibus dabatur, acceperiiit : si Iioc ctiani
debeant, melius cxpelil (juis ecclcsiasticuni ,
quaiu ipsa memoria alienum est coiifcrenduin eis vide- ,

forcnse judicium. tiir, quod coUatum esse nescitur, quia non teme-
Quod pccnitenli nulla tuera neqotialionis exercere ritas inlervenit priesumptiouis , ubi esl diligeniia
conveniat. pictalis.
XXIII. Qualitas lucri negolianicin aut excusat aut
Quod eos, qui se baptizalos agitoscunt, sed in quu
argnit quia est honestus qii^eslus et turpis. Ve- manus impositioncm
, ,
fide nesciiint, per suscipi con-
rumiamcn pocnitenti utilius dispendia pali ,
quam veniat.
periculis negotir.lionis obstringi, quia difficile est in- XXIX. Hi aulem,de quibus scripsisti.qui se baplizatos
ler en.entis vendenlisque coramercium non inter- sciunt, scd cujns liJti fuoriiit, qiii eos Iinptiiaveruiil,
\cnire peccatun;. sc ncscire prolitcntur : quoiiiaiu quoltbet nioJo for-
:

291 nioNysiiJS ExiGUUs. 2} 2

iiiani baptismalis acceperunt, baplizandi non siiiit, A nius ila dicerc, non de parvo aiiinii dolore proceiiit.
sed periiianus iniposilionemvirluleni Spirilus sancli, Meipsum eniiii qiiodamniodo lialii in culpam senlio,

quani ab b#reticis accipere non poluerunt, calholicis cum te a iradiiis libi regnlis iinmodiie discessisse
copuiandi suiit. cognosco , qiii si lux Kstimalionis parura diligens
eras, niea; sallem fama; parcere debuisti : ne, quae
De liis qui conrivio gcnlilium el escis immolatiliis usi
suut. l!io tantum facta sunt aiiiino , nostro viderenlur
XXX. Si coiivivio solo geiililium et escis immola- gosta jiidicio. Relegal frateriatas lua pagin.isno^tras,

liliis usi sunl, possiint jejimiis et nianus impositione oniniaque ad tuos emi.^sa majores aposlolica; sedis
purgari, ut deiiiceps ab idolotbylis abstinentes sa- prx-sulum scripla percurrat, el vel a nie, vel a prj;-
cranieniorum Chrisli possinl esse parlicipes. Si au- ccssoribus nieis invcniot ordinaluiu ,
quod a te co-

tem aut idola adoraverunt, aut homieidiis vel forni- gnovimus e&se pix^umplum. Venit namque ad nos
cationibus conlaniinati sunt, ad conimuiiionem eos cum epibcopis proviiiciu; sua; Irater notcr Atlicus,
nisi per poenilenliam puhlicani non oporlet adinilii. vetcris Epiri inetropolilanus aniisles, el de indignis-

Quod semner Tlicssuloniccnsis nntisles vices oposto- sinia afflittione, quam perluHl, lacryinabili aclioiie
Ucd' sedis implevciil. conqucstus est, coiam astantibus diaconibus luis :

XXXI. Leo episcop. urbis Roiiia; Anastasio episc. g qui queielis flebilibus iiibil contra referendo, ea, qua;

Tbessalonicensi.— Quanla fraternilati iu;v; a bealissirai nobis ingerebantur, flde non carere inonslrabant.

Petri aposloli auctoritate commissa sint , et qualia Legebatur quoque in litteris tuis, quas iideni dia-

etiam noslro libi favore sint crcdila, si vera ratione coni lui delulerunl, quod frater Aiticns Tliessaloni-
perspiceres, et jusio exaniine ponderares , niultum cam venisset, quodque consensura suum eiiara scri-

possemus de injuiicta; tibi solIicituJinis devotione ptura; professioiie signasset, iit de illo r.on aliud a

gaudere. Quoniam sicul praecessores mei pi-secesso- nobis possel intclligi, quara proprii aibilrii, et spon-
ribus tuis, ita eliain ego dileclioni tiia;, priorum se- lane:e devolionis fuisse, quod venerat ,
quodque
cutus exeinplum , vices mei nioderaminis delegavi : chartulara de obcJientia; sponsione conscripserat
ut curam, quam universis Ecclesiis principaliter ex iii cujus taraen chartulae mentione signura prodeba-
divina institutione debenms , imitator nosinc nian- tur injuria;. Non enim neccssarium fueral, ut obii-

suetudinis adjuvares, el longinquis a nobis provinciis garelur scripto, qiii obedienliam suam ipso jara vo-

pra;senliam qnodammodo nostra; visilalionis impen- liinlarii adventus probabat oflicio , unde deploratio-
deres , et conlinenli , opportnuoqiie prospectu iiibus supradicti ha;c veiba epistola; tu;e testimonium
proniplum tibi esset agnoscere ,
quid in quibusqne pra^buerunt, et per hoc, quod non est lacitiim, nu-
rebus vel tuo studio coinponeres, vel nostro judicio q daluni est illud, quod silentio fuerat adoperlnm, adi-
reservares. Nani cum majora negolia, et dilGciliores tam scilicet lllyrici pr;i;fecturara , el sublimissiraara

causarum exitus liberum tibi essel sub nostrx sen- inter niundanos apices poiestaleni in exhibitionem
tentia; exspectaiione suspendere, nec ratio tibi, nec insontis aniistilis incil;4am, ut niissa exsecutione
necessitas fuit in id, quod mensuram luam excederet, lerribili ,
qua; omnia sibi olficia publica ad effectuiu

deviandi. .Abundant eiiim apud te moiiitorum scripla pr;i;ceptionis adjungiret, a sacris Ecclesix adytis

nostrorura ,
quibus te de omnium actionum lempe- nullo vel lalso insiinulalus crimiiie extralieretur sa-

ranlia frequenter instruximus , ut commendatas tibi cerdos : cui noii ob niolestiani a-gritudinis, non ob
Christi Ecclesias per exhortationem tbariialis ad sa- sa;viiiara biemis darcniur iiiduci^c, sed iter aspe
lubrilatem audienti;e piovocares : quia etsi plerum- rum, et periculis pleniim per invias nives agere co-

que existunl intcr iiegligentes , vel desides fratres, gcretur, quod taiiti laboris, lantique discriininis fuil,

qua; oporteat nuijore aucloriiate curari , sic lamen ut ex liis, qui episcopum comitali snnt ,
qiiidam
adhibenda est correptio, ut semper s:t salva dileclio. defecisse dicanlur. Mulium siupeo, fraler charissi-

Unde el beatus aposiolus Paulus ad ecclesiasticum me, scd et pluriiiiura dolco, qund in eunt, de quo
regimen Timotheum inibiiens dicit : Seiiioiem ne nihil ampliusindicaveras, quani quodevocalusadesse
iiicrepaveris , sed obsecra ut palrem, juvenes ut differret, et excusationcm infirmitatis obieiiderel,
anus utmalres, juvenculas ul sorores in
D
fralres , tam alrociler et tam vehementer potueris commo-
omni caslitale (/ Timot. v). Quae moderatio, siqui- veri : pr;esertira cura , etiamsi tale aliquid nierero-

buscunqiie inferioribus membris ex apostolica insli- liir, exspectanduin libi fuerat, quid ad lua consnlla

tutione debetur, quanto magis fralribus el coepisco- rcscriberem. Sed ut video bene de meis moribiis
pis noslris sine offensione reddenda est, ut licet non- existimasti, et quam civilia pro conservanda sacer-
nunquam accidant ,
qiia; in sacerdolalibus sunl re- dotali concordia responsurus essem, verissime pnx)-

prebendenda personis : plus tanien erga corrigendos vidisti. Et ideo molus luos exsequi siiie dissimula-
agal benevolentia quam severitas, plus cohorlatio tione properabli : ne , cum moderalionis noslrre
qiiani commotio, plus charitas quam potestas. Sed aliud disponentia scripta sumpsisses, faciendi id,
ab his, qui qua; sua suut qua^runt , noii qua; Chrisli quod faclum cst, licentiam non haberes. An forte
Jesu (Pliilip. ii), facile ab bac lege disceditur, et dum aliquod tibi facinus innotuerat, et mctropolitanuni
dominari magis quani consulere subdilis placet, bo- episcopuin novi apiid se criminis pondus urgebal ?

nor iiiflat supprbiam, el quod provisum esl ad con- Al lioc qnidcni alienum ab illo csse etiam lu nibil ci
curdiam, lendit ad no.vain, quod, ul ncccsse babe- objicicndu coiiUniias, scd cliam si quid gravc into-
-m r.OI.I.KCTIO DEr.RETORUM ri». im. S9i
lor.in<luim|iic comniitlcrrl , nostra erat exsneclaiula A et fiat ininiis religiosa, (in.Tm convcriil, rni iion li-

loiisnra : ut nil |)rius ipse deeerneres, qiiain (luoil cneiil lialiere, (iiiciii voliiit.

iiobis placere cognosccres. Vice» cnini nnslras ita


Ul metropolitaiiiis Kpiri de electo, qiiem esl orilina-
liia; eicilidiiniis rliarilali, nt iii parleni sis vocatus tiiriisepiscofmin , ad Tliessaluiiiieti.wni ponlificem
nnde rejeral, et ile mclrupoliluno cleclo siinililcr pro^in-
solliciluilinis, iioii in plciiilu liiiein polestalis :

ciaUf: cpiscopi.
sicut niiilliiin nos ea, qii:c a te pie siinl curala, kc-

lilieaiit; ita niiiiium ea , (iiuc suiit perperain gesta, XXXVI. De persona atilcni consecrandi episcopi,

contrislant : cl iicccssc csi posl nniltaruni experi- Ct dc cleri, plcbisipie consciisu mclropolitanus epi-

nicnta causarnin sollicilius prospici, ct diliRcnlius scopus ad rrateriiitalein tuam rcferal, (piiid(|uc in

pranaveri, qii:Ueiins pcr spiiiluiii ( harilatis cl pacis, provinci-a bene placuil scire te faci;il, iil ordinatio-

dc Kcclesiis nein rilc celcbraiiilam tiia qunipie liiiiicl :iiii lnrilas,


oiiiiiis inatcria seaiKl:il(>ruin Diiiiiiiii ,

i|ti;c iciiis (iispiisiliuiiiliiis iiiiiil nior.c.aiil iliflicullalis


ijuas tibi toimnendavinius, aiircratnr, pnceininciiic
provinciis episcopatus tui dcbcbil alferre, iic grcgibus Dciiiiini iliii dcsil ciira
quidein in iilis rasligio,

scd anipulaio tolius usurpalionis exccsbU. paslornm.


Mctropoiilano vcio (lerimcto, cuin in locuin cjus
('( metro})olitaiiis sttn jiira servcnttir.
p alius fut-rit siibrog:indHS, proviiiciales cpiscopi ad
X.^iXII.Igilnrsccinuliimsaiictornml^itniincaiiones, tivilatcm mctropulim coiivcnirc dcbcbuiit, iit om-
spiritii Dei condilos ct totius niundi rcvcrcntia cou- niuin clcricorum, atque omniuin civiuin voluntate
secratos , mclropoliianos singiilarum provinciaruni. discussa, cx presbyleris ejiisdem Ecclcsia;, vcl cx
cpiscopos, qnibns cx dclcgaiione nostra fratcrniiaiis diacoiiis optimus cligatur. De cujus nouiine ad luain
luoE cura pr.cteiulitur, jus tradit;e sibi a;ili(niiliii di- iiolitiain proviiiciales referaiit saceidoles, implcluri
gnilatis inlcnipraUim babere dcccriiiiiius : ila ut a vola posceiitiuin, cum quod ip^is placuit, tibi qiio-

regulis pncslilutis nulla aut ncgligentia , aut pr,e- ([ue placuissc cognoveriiit. Sicut enim justas eleclio-
sumptione disccdant. nes nullis dilatiouibus volumus faligari, ita niliil per-
niillimus tc igiiorante prKSumi.
Ut a mclropotitaiiis iion laici , hoii 61311«!, non vi-
duariim iimrili, sed irreprebeiisibilcs ordinentur epi- Ul bina per annnm provincialin episcoporum concilia
scopi. celebrenlur, el si rcs dijfuilis emerseril, nec fuerit
Tlicssnloniiensis episcopi judicio terminuta, ad lio-
XXXIII. In civilaiibus, quarnm rcdores obicriiit,
manuin referatur antistitem.
de siibstituendis cpiscopis li;cc forma servclur, ut
XXXVH. De conciliis aulem eplscopalibus non
is qni ordinanilus est, ctiamsi bonu; viine tcstinionio
, , , . , ,
aliud iiidicimuf, quam sancli Palres salubnter ordi-
,
.

uilciatur, non laicus, iKin neopbvtns, iiec secundae r, , . . u- . .

, . .. .. / . . _ . . :j.„ ,_,... <-. narunt, ut scilicet bini conventus per annos singulos
conjugis sit raarilus, aut qiii unani quidem habeat,
habeanttir, in qiiibus de omnibus querelis quae inler
vel babueril, sed quam sibi viduaiu copularit. Sacer-
diversos Ecclesia; ordines nasci assolent, jtnlicclur :

dotuin eiiim tam excellens est electio ut b;cc, quai in


ac si forte inler ipsos, qtii praestmt, de majoribiis
aliis membris Ecclesia; non vocant jr ad culpam, in
(quod absil) peccalis causa nascitur, qtia; provin-
illis tamen babeantur illicita.
ciali nequeat exaraine difliniri, fralernitatera luara

Quod siibdiaconis carnale conniibium denegelur. de totius negotii qualitale melropolitauus cnrabit

XXXIV. Nain cum


iHstruere, ut si coram posilis pariibus iiec tuo fuerit
extra clcriconnn ordinem cnn-
res fopita judicio, ad nostram cognitionem, quidquid
stitulis nuptiarum societati el procreationi filiorum
illud esi, transferalur.
studere sit liberu:n arbitrium, ad exliibendam tamen
pcrfeclai conlinentia; puritaiem, ne subJiaconis qui- U I si qiiis episcojms suam deserens civilalem, mnjorcm
sedem ambitus cnusa peticril, nec illum oblinere po-
dem connubiuni carnale conceditur, ut et qui habent,
lcrit, et sua carere debebit.
sinl tanquam non habentes (/ Corintli. vii), cl qni
XXXVIil. Si quis autem episcopiis, civitatis sua;
non babcnt, permancant singulares. Q;iod si in boc
mciliocritale despecta, adininistrationcm loci cele-
^
ordine, qui nuartns est a capite,
K disnum
s est custo- 1 i-, ,

11 .1
diri, quanto magis
'
in primo, vel sccundo, tertiove

"
brions anibieni,
que ratione
et ad majoreni se plebera quacun-

transtulerit,
- ....
a catbedra quidem p;;IIatur
servandum est, ne aut leviiico, aut presbyterali bo-
aliena, sed carebii el propria, ui nec illis proesi-
nore, aut episcopali excellentia qnisquain idoncus
deat, quos per avaritiam coiicupivit, iiec illis quos
xstimetur, qui se a voliiptale uxoris necdum freiiasse
per superbiam sprevil. Suis igilur terminis quis-
detegitur!
que contentus sit, nec supra inensurara juris sui af-
Ut iiulUis invitii ordinetur anlistes. fectet augeri.
XXXV. Cum ergo de summi sacerdotis elcctioiie
Ut nullus alienum clericum solticit'ire, vel lenere prce-
Iraclabilur, ille omnibus pr.cpouilur, quem cleri, suinut, suo episcopo non pra'bente consensum.
plebisque consensus concorditer postulariiit : ita ul XXXIX. Alienum clericum, invito episcopo ipsiiis,

si in aliam forte personam partium se vota divise- nemo suscipiat, nerao sollicitet, iiisi forie ex placito
rint, metropolitani judicio is alteri pra?ponatur, qui charitatis id inter daiilein, accipienlemque convene-
majoribus et studiis juvatur, ei merilis, tantu.-n ut ril. Nam gravius injuriae reus est, qui de fratris Ec-
nullns invitis et non petentibus ordinetur, ne civitas clesia id, quod est utilius, aut pretiosius audet vel
episcopuin nou optaluoi aul contemnat, aut oderit, abjicere, vel lenere. Itaque si intra provinciam res
29d DiONYSIUS EXIGUUS. i95

agiuir, traiisfiigam flcriciini ad Ecclesiam siiam ine- \ Ecdesiae cura coiiSuerol, el iiiliil iis.iiiam a suo ca-
tropolilauiis rediie coiiipellel. bi aiitcm liingi^is re- pitc disside.rl. Qiii ergo scit se qiiilnisilam prajio-
ccssit, tci pi;ecc|Ui auctoritate revocabitur, ul iicc sitiini, non molebte ferat aliquein sibi esse pi-elalum,

cupiJitati, nec ambilioni occasio rclinquatur. sed obedieiitiani, quaiii exigit, etiam ipse (leiiciidji,

Ut iii evocarulis provhicialihns epi$cop:s a Thessi^lom- cl sicut non vult gravis oiieris sarcinain ferre, it.i

cense pontijie moilcn.t.o coiiserieliir, iie siib l:oc uoii audcat alii importabile pondus imponcre. Disci-
colore saceriiolalis hoiior coniiniieliis nitd'f.atin iic .
piili ciiim suiiius huiiiilis et milis magislri, dicentis :
aiiifHiis cjnnin Iniii de privinciis eiiiscoin, 'laos inc-
Oisciie a me, quia miiis sum et huiniris corde, ci
tropvlilani probaverint, diricjaulnr.
invciiiclis reqiuem aniinabus veslris; jugiim cnim
XL. Iii cvocaiHlis auleui a lc cpiscopis r.ioilcralis-
11'cnii' suave cst, cl oiius meum lcve est (Maiili. m^
siinum csse tc vdIiihui^, iie por iuajiu-is i!iligi'iai;e
yuod (|iioniodo c.vperieiuur, nisi et illud in obscr-
speciein frateriiis gloriari viJeari? iniui iis. Uiule si
vantiam veniat, quod idem Doininus ail : Qui inajor
causa aliqua major erit, ob quam ralionabile, ac ne-
est vcsiruiM, erit minister vci-ler (ilaiih. xx; Luc.
ccssarinni sit fiatornum advocare conveuluiu, biiios
xxii) ; qui auleiu se exallaverit huiiiiliabitur, cl qui
(ic singulis pruvinciis episcopos, quos mclropoliiani
se hiiiiiiliat exaliabitur (Luc, xiv)?
creJiileriiit esse mitteiidos, ad fraternilaieui tiKim
vciiire suHiciat.
B Leo Ni(;cl;c episcopo Aquileiensi salutem.
Rcgressiis ad nos filius uious Adcodatiis, sedis ni>
L't non ampHiis a stiiluto coitcilii temvore, qnam dics
\v reiiioreuliir episropi, et si inler cos liierit obortu sira; diacoiius, dilectioucin tuani poposcisse meino-
coiileiilio,ciiiiclu lioniaiio ponlifici snb cic^lorinii in- ravit, ul de liis auctoriiatcin apostolicrc sedis acci-
siniiiilione panduntur : ut ub eo qnod Uco pUicucrit, peres, qua; quidcm magnam diiricullatcm dijudica-
ordinelur.
tionis viJentur afleiTe : sed pro inspcctione tcmpora-
XLI. Ita ut a prMstiiuto tempore non ullra 15 liuin necessilatum adhlbeiula curatio esl, tit vulnern,
dies, qiii convenerinl, non relardcniur. Si auleni in quM adversitatc lustiliiatis illaia sunl , religioiiis
co quod cum fratribus trai taudum definiendumve maxime ratioiic ^aiieuiur.
credideris, diversa eoruin fuerit a lua vuluutate seu-
Quod dcbeaiil (eminit, qiice captis viris nnpserant alUs,
tcntia, ad nos oinnia sub gestorum testilicatione fe- rcqressis de cnpliiilale viris prioribus copulari, ul
rentur, ut reniutis ambiguitatibus, quod Deo placeat q:,Oit suum esl uiins:j:iisqne recipia!.

decernatur. .\d hunc eiiiui fincin omiiep.i aneclum cladein ei pcr gr.v
XLIl. Cuni ergo per bellicam
iiostruin curamque dirigiuius, ut quod ad unitatem vissiiuos hoslililatis iucursiis ita qu;edam dicalis di-
cnncordiK, et quod ad custodiam pertinet discipiin;ie.
visa esse conjugia, ul abduclis in captivitatem viris
nulla dissensione violetuf, nulla desidia negligalur. q fen,i„a; eorum remanserint deslitulac, qua; virospro-
Et te igitur, frater dileclissiine,eteos fiaires nostros, nunquam a do-
prios aut iiiteremptos putarcnt, aiit

qui de tuis offeiiduntur exc(;sbibus, cum tamcii non


luiuatione creJerent liberaiidos, et in aliorum coii-
similis sit omnibus materia querclarum, hortnr et
jiigium solituJine cogenle iransicrint : cumque nunc
moiico, ut qure pie sunt ordinata, salubriterque dis- sialu reruni, auxilianle Doinino, in meliora coiiverso
posita, nulla concertalione turbciitur, nemo quod nonnulli coruni, qui putalianlur pcriisse, reinearint,
s:iuin est qu:rrat, sed qiiod alleriiis (I Cor. x). Et meiito charitas lua viJetur anibigere quid de mulie-
sicut ail Apostolus, unusquisque vostrum proxiino ribus, qu;e ;diis juuclix; suiit viris, a nubis dcbe;il
suo placeat iii bomiiu ad a; lilicaiioiiem (Rom. xv). 01 Jinari. Sed quia nuvimus scriptuin, qiiod a Deo
Non enim poterit imitatis nostrx lirma esse coinpago, juiigitur mulicr viro, el itcrum pr;cceptuni agnovi-
nisi nos aJ iuseparabilem soliditatcin vinculum cha- iniis, ul (juod Uous junxil bonio noii scpaiel (Maltli.
ritatis astrinxerit : quia sicut in uno corpore raulta six), necesse est ul lcgitiiuaruin de leia iiuptiarum
meinbra habeinus, omnia autem membra non euiii-
reJiulogranda crejamus, et remolis malis, qiia; ho-
dem actum habent; ita miilli unum corpus sumus in
stilitas iiitulit, uiiicuique id qiiod legitime liabuit
Cbristo, singuli aulem alter alterius nieinbra. Con- reldrmetiir , oiiuiiqiie sluJio procuraiiJum est iit

iiexio trttiuscorporis unam saiiilatem, unara pulcbii- y re^.jpjm uiiusquiM|ue qiiud propriuni est
luJiiiem facit. Et h;cc quiJem connexio totius cor-
requirit, sed pra;cii>ue exigit Quod non probelur esse ciilpiibilis, qni uyorem capii hi
poiis uuanimiialem
mulrimonio videliir esse sorlitns.
toncordiam saccrdolum, quibus etsi dignitas com-
inunis non cst, tauien orJo generalis est. Quoniam XLIII. Nec lanien culpabilis juJicclur, ct laiiqiiam

alieiii juris pervasor habcalur, qui personani cjus


ot inler boaiissimos apostolos in similitudine honoris
fiiit quKilam discretio poestatis, et cum omnium
par mariii, qiii jam non esse cxislimabatiir, assiinip-.it.

tamen datum csl ut c;T!tcris pr;T;- Sic cniin niulta qu;c aJ eos qiii in captivitateiii d.;-
cssel electio, uni
est orta cli siiiit pcrtiiieliaiil, in jiis alieiimn iiansiie potijc-
eminerel.Dequa forma episcoporum qiioque
distiiiciio. Et iiuigna ordinatione provisum est, ne niiit, ci tamen pleiium justitia; e^t ut iisdcm rcvcr-

omnes sibi onmia vinJicarcnt, seJ essent iii singulis ^ia propria refonnentur. Quod si in maiicipiis vel in

babcretur agris, aut etiain iii doiuibus ac possessionibus rilc


provinciis singuli, qnoruin iiiier fralres
serv;itur, quaiilo iiiagis in ciinjiigioruii» roJiiitogra-
prima sententia, cl riiisuin iiuiJain in nuijoribus ur-
ejns snsciperent am- tione facicnJiim est, ut quoil bcllioa neccssilaie tur-
hibus constiluli sollicitudincm
iJ.oreiii, pcr qiios ad uiiam Peiri scJein iiniversalis baluni e=l pacis remeJii: icf.jnnclur!
297 CULIJ.CTIO DECRF.TOrtUM l'P. RU. 2<<8

(It si viri ile cafitivitiite re(jrcs.-ii, iiitemperaiitia uso- A ceperuiit, cuni bapli/ati aiitca iioii fuissnit , sola
riim o/fensi iioii fiieriiit , el vnliteriiit eiis in couju- sancti Spiritiis invocalioiie pcr imposilioncni niaiiuiiin
giiim recijiere, lihiram liiibeiiiit (uciilliilem.
conlirmaiidi siint, qnia rorinam lantimi liaplisuii sinc
XI.IV. r.l iiloo si viii i)ii>.l loii(!;;iin c.iplivitalcni rc- saiictilicatioiiis virlutc sumpscrunt. Et hanc regiilam,
vcr^i ila iii ililcctionc siiariiin conjiiguiii porsevcreiil, ut scilis, servandam iii oninibus Ecclcsiis pracdicainus,
ul Ciis cupiaiit iii suuiii rcdirc coiisortiuni, oniiltcn- ut lavacruni semcl inituni nulla iieratione violctur,
duiii esl, ct iiiculpaliilc jiiilicaniluin, qiiotl necessitas dicenlc Aposlolo : Unus Deus, una lides, mium ba-
iiilulit, et rcstituciiiluin csl quod lides poscit. plisnia {Kplies. iv), cujus ablutio nulla ilcratione lc-

Cl si mulieres nd i>riores mnrilos rcdire notucriiit, vc- mcraiida cst, scd, ut dixinuis, sola sanclilicalio Spi-
lut impiiv, ccclcsiiisticii cointnunione privnniliv sinl. ritus sancli invocanda cst , ut quod ab bscreticis

XLV. Si aulein aliquai inulicrcs ila posteriorum ncmo accipit, a catholicis sacerdotibus consequatur.

viroruin aiiiore suiit caplx, iit niarml liis cohscrcrc, Ilanc aulem epistolani nostram, quam ad consnlta-
qiiain ad legitiimi:ii rcdirc consortiuin, incrilo siinl lioncm tua; fraleriiitatis emisiiiuis, ad oiimcs fiaires,
notandiP , ita ut eliain ccolcsiaslica coininiinioiic ct comproviiicialcs luos episcopos facias pervcniro,
privcnlur, quiB dc rc cxcnsabili contaiiiinationcm iit oiimium observantiic data prosil aiiclorilas. Dat.i

criininis elcgcrunt, oslcndectcs sibimcl pro sua iii- R 12 cal. Aprilium, cons. Majoriano Augusto.
ronliiuntia placuisse, qnod jiista rcmissio potcrat /ii causa Lupicini cpiscepi Lco nnivcrsis cpiscopis per
Cwsaricnsein Maurilaniam cvnslilulis.
cxpiarc. Kcdcant ergo iii suum slaluin volunlaria
redinlcgrationc conjugia, ncque ullo modo ad oppro-
XLIX. Cum de ordinalionibus sacerdotum qux-

brium mal;c volunlalis trahalur, quo.l condilio ne-


dam apud vos illicitc usurpala crebrior ad nos com-
nicaniiimi scrmo pcrferret, raiio pictaiis exegil, nt
cessitatis cxlorsit : quia sicut bx miiliercs, quae ro-
babcndx, pro solliciiudine (quam univers* Ecclesi;u cx divina
verti ad viros suos nobicrint, impi;r suiit
iia ilhc, qii;c in affectum ex Deo initum rcdcunt, mc-
iiislitutione dcpciidimus) rcrum fideni sludercmiis
agnoscere, vicem cura; noslric proficisccnti a nobis
rilo sunl laudando;.
confratri cl consacerdoli noslro Potcnlio delcgautcs,
Captivis aut errore, aiit fninc, non vcncuilione cibos
qui secundum scripta, qua; per ipsiim ad vos dirc.xi-
iminolnlilios cdere couipnlsis pcenilcnlia concedenda.
mus, de cpiscopis, quorum culpabilis fcrebatur ele-
XLVI. De his auloiii Clirislianis, qui inler eos, a
ciio, quid veritas habeict, inquireret, nobisque om-
qiiibus fiieranl captivati, iinmolaliliis cibis asserun-
nia fidelilcr iiidicaret. Unde quia idem plciiissime
liir esse polluti,consuUalioni charitalistua; hoc etiam
noliti:c iiostra; cuncia rescravit, ct siib quibus, quali-
rcsnoiidendum esse crcdidinius, ut poeiiilcnli;c satis- , ... ^,
,
'.
1 .. r busque recloribus quaMam Clirisli plcbes in narlibus
laciione purgcntur, qu.x non lam tempons longitu- '-•
n i. , ,
' ° ,. '
1 r-.
provincio; C.-csariensis babeanlur, sinccra iiobis re-
(linc, quaiii cordis conipunelione pensanda est. Et
hitione palefecit, iiecessarium fuii, ut dolorem cordis
sive hoc crror extorscril, sive fames suaserit, non
nostri, quo pro duminicorum gregum periculis a;slua
dubitctur abolcndum, cuin bujusmodi cibus pro nielu,
nius, dalis nunc quoque ad dileclioneni vcstiam lit--
aiil indigontia, noii pro religionis vcrieralione sit
teris promeremus, mirantes tantuiu apud vos per
Euniptus.
occasioiieni temporis impacati aut ambieniiuni pnf-
Quod lii, qui ad itcrnlionem bnptismi vct vi, vel limore
sumplionem, aul lumulium valuisse popularein, iit
coacli nniinos inclinarunt, pa'nilenli(V sint sublevandi
remedio : ila ut scnilis a^lalis, parvulorum quoquc,
indigiiis quibusque, el longe extra sacerdotalenicri-
et triiriliidiuum, ca:lcrarunique necessilnlum liubcalur tuni consiilulis pastorale fastigium, cl giibernaiio
sollicita consideratione rcspectus. Ecclesi;c dederelur. Kon esl hoc consulere populis,
XLVll. Ili vero, dc qnibus similitcr dilcclio lua sed nocere, ncc prncstare rogimcn, sed augere discii-
nos credidit consulciidos , qui ad ilcraiidum bapli- men. liilcgrilas cniin pra;sidontium saliis est subdi-
smum vel inetii coacti, vcl crrore Iraducli sunl, ct torum, et ulii est incohmiitasobcdicnlia'', ibi sana est

nunc se contra calbolic;c lidci sacrameniumegisse forma doctrina;. Priiicipalus aulem, quem aul scditio
cognoscunt, ea est custodienda nioderatio, qua in i^ conlulit, aut ambitus occupavit, elianisi nioribus at-

socielalem noslram non nisi per poeniteiiti;e icme- que aclihus iion ofiendat, ipsius tamen iiiiiii sui est

diuni, et per impositionem episcopalis manus, co:u- pcrniciosus exemplo, et di licile esi, ut boiio pera-
inunionis recipianl unil.item. Tcnipoia pceniludinis, gantur exilu,qu.ie malo suiit incboala principio. Quod
liabita moderalione, tuo consliluenda judicio, prout si in quibuslibet Ecclesia; gradibus providcntcr, srien-
conversorum animns inspc.xeris esse devotos, pari- lerque curandum est, ut in Domini domo iiibil sit in.

lerque eliam habcntes ;clalis scniiis intuilum, cl pe- ordiiialiim, niliiique pracposteruni, quanlo magis ela.-

riculorum quorumquc. aut .Tgriludinum respicienles boraiid!iiiicst,utiiieleclioneejus,quisiipraomnesgra.


iiecessitales. Iii quibus si quis ita giaviier urgealur, dus constiluilur, iion erretur' Nam tolius familix Do.
ui dum adhuc poeiiiiet, de salute ipsius desperctur, miiii status, et ordo nutabit, si quod rcquiritiir in cor-
opurtet ei per sacerdotalera sollicitudiiiem commu- porc non iiiveniatur in capite. Ubi est illa beati Paiib
nionis gratia subveiiiri. Aposloli per spirituin Dei emissa piai^ceptio : qiia

(Jl lii, qui ub liwrelicis baplizali sunt, sola sancli Spi- in persona Timolhci omnium Christi saccrdotuni nii-
rilus invocalione firmcnlur. iiierus eriiditiir, el unicuique noslrum dicitur, .Manns
XLVIII. Nain bi, qui baptismum ab iKfreticis ac- cilo nemiiii imposucris, ncqne communices poccalii
Patrol. LXVJl. 10
•2M DI0N\SIIS EXIGUUS. soo
alienis (// Tim. v)? QuiJ esl ciio manus iwponcre, A adjuvant, quam diligens, e! quam pruJens habenda
nisi ante aetalcni maturitatis, ante lerapus examinis, en dispens.ntio diviiiorum muneruni, et coe/eslinm
ai;te mcritum obedientia;, laboris, anle experientiam digniiaumi? Ne in aliquo a))oslolica et canonic^
discipiina; sacerdotalem honorem tribuere non pro- decrcta violenlur, et his Ecclesia Domini regcnda
batis? Et quid est communicare peccalis alienis, nisi crcdatur, qui legiiimarum instilulioniim nescii, et
el talem eflici ordinantem ,
qualis est ille, qui non totius humilitalis ignari non ab infimis sumere incre-
meruit ordinari? Sicut enim boni operis sibi conipa- menlum, scd a summis volunt habere principium,
rat fructum, qui rectum tenet in eligendo sacerdote cum valde iniquum sil, et absurdum, ut imperiti
judicium : itagravi semelipsum ailicit damno, qui in magistris, novi anliqiiis , et rudes pneferantur eme-
suum collegiura assumit indignum. Non ergo in cu- ritis. In domo quidcm magna, sicut Aposlolus disse-
jusquam persona prcelermittendum est, quod in sla- rii, necesse est, ut vasa diversa sint, quaidam aurea,
tutis generalibus continctur, nec putandns est honor et argeiilea, quKdam vero lignea, et liclilia, sed ho-

ille lcgilimus,qui fuerit contra divinoe legis pra?cepta rum ministerium pro maleria; qualilatc discernilur,
cnllatus. Dicente enini Apostolo, ut inler alias ele- nec cst preliosorum idem usus,et vilium. Nain inor-
ctionis regulas is episcopus ordineiur, queni unius dinata erunt omnia, si liclilia aureis, el lignea prx-
uxoris viriim fuisse, aut esse cons'iterit (/ Tim. u\), j^
feruutur argenleis. Sicut aulem in ligneis, et liclili

tam sacrala seniper liabila est ista prxceptio, ut bus eorum hominuni species figuratur, qui nuUis ad-
ctiam de muliere sacerdolis eligendi eadem intelli- huc virtulibus nitent, ita in aureis et argenteis ni
geretur servanda conditio : ne forte illa, priusquam sine dubio declaranlur, qui per longse erudilionis
in matrimonium ejus venirct, qui aliam non habuis- ignem, et per fornacem diuturni laboris excocli au-
set uxorem, allerius viri csset expcrla conjugium. rum probatum, et argenlum purum esse meruerunt.
Qnis igitur tolerarc audeat, quod in tanti saeramenli Quibus si mcrces pro devolione non redditur, omnis
pcrpelratur injuriam , cum huic magno venerando- ecclesiaslica disciplina resolvitur : oinnis ordo turba-
qiie mysterio, nec divinse quidem legis statuta de- tur, dum in Ecclesia, qiii nullum subierunt ministe-
fuerint, quibus evidenler est definitum, ut virginem rimn,perverso eligenlium judicio indebiium obtinent
sacerdos accipiat uxorcm (Lerit., xxi; Ezecli., xliv), principatum. Cura ergo inler vos tantum valuerint
ct alterius torum nesciat conjngis, quas uxor futura aut studia populorum, aut ambilus superborum : ut
cst sacerdotis? Jam tum enim in sacerdotibus (igura- non soluin secundarum uxoruni vi-
laicos, sed etiain

batur Christi et Ecclesia! spiritale conjugium, ut ros, aiit viduarum maritos ad officium cognoscanius

quoniam vir caput est mulieris, discat sponsa Verbi pasloralc proveclos nonne apertissimx exigunt
:

iion alium virum nosse, quam Christum {Eplies. v; q causa;, ul Ecclesia; in quibus ista commissa sunt,
/ Cor. xi). Qui mcrito unain elcgit, unam diligil, et jiidicio severiore purgentur, et non solum in tales
aliam pra;ter ipsara suo consortio non adjungit. Si prKsuIes, sed etiam in ordinatores eorum ullio com-
ergo ctiam in Veteri Testamento hax sacerdotalium petens proferatur? Sed circumstant nos hinc nian-
conjugiorHin forma servata est : quanto magis sub suetudo clemenli;c, hinc censura justitioe : et quia
Evangelii gratia constituti aposlolicis dcbemus ser- universa! sedis apostolicc pietate compellimur ita

vire pKcceptis ? Ut quamlibet quis bonis moribus nostram temperare sententiam, ul trutinato poiidera
pra;ditus, et sanctis operibus invcniatur ornalus, ne- delictorum, quorum utique non una mensura est,
quaqiiam tame:i vel ad diaconi gradum, vel ad pres- quxdam credamus ulcunquetoleranda, quaeJam vero
byterii honorem, vel ad episcopaiusculmen ascciidal: penilus amputanda. Eos enim qui vel secuiiJas nu-
si aut Ipsum non unius uxoris virum, aut uxorem piias inierunt , vel viduarum se conjugio sociarunt,
cjus non unius viri fuisse claruerit? Monente vcro nec aposlolica, nec legalis aucloritas sacerdolium
Apostolo, alque dicenle : Et hi autem probentur pri- obtendere permiitit. Et multo magis illum, si fucrit

nium, et sic minislrenl{/ Tim. iii), quid aliud intel- in vestro judicio confutatus, qui, sicut ad nos rela-
ligenJum putamus, nisi ut in his provectionibus non tum est, duarum siiiiul est maritus uxorum, vel il

soluin matrimoniorum caslimoniam, scd etiam labo- j)


lum qui ab uxore dimissus, alteram dnxisse perhibe-
rum merita cogiteraus, ne aut a baptisiuo novellis, tur. Cxleros vero, quorura proveclio boc tantum re-

aul a sxculari actu repenle conversis oflicium pasto- prehensionis incurril, quod ex laicis aJ officiuni epi«
rale creJatur? Cum per omnes gradas militia; Chri- scopale delecti sunt, ncque ex hoc, quod uxores ha-
f tianae de incremcntis profectuum debeant a^stimari, bent,possunt esse culpabiles, susceplum saccrJolium
an possint cuiquam majora committi, merito beulo- tcnere permiltinius, non prxjudicantes apostolicae
rum Patrum venerabiles sancliones, cum de sacer- sedis staiuiis, ncc bealorum Patrum regulas rcsol-

dotum electione loquerentur, eosdem ut idoneos sa- ventes, quibus salubriter constitutura est, ne pri-

cris administrationibus censuerint, qui multo tem- mum, aut secunduiu, aut terlium in Ecclesia gradum
pore per singulos ofiiciorum gradus provecli, expe- quisiiuain laicorum, quibuslibet sulTragiis fultus as~

rimentum sui probabile proebuissent, ut unicuique cendat, priusquam ad hoc meritum per legitima aiig-
teslimoniiim vitx sux actuum suorum ratio perliibe- menta perveniat. QuoJ eniin nunc ulcunque patimur
ret. Si enim ad honores mundi sine sufTragio tempo- esse veniale, inultum postmodum esse non poteril,
ris, sine merilo laboris indignum est pervcnire, et si qiiisquam id quod omnino inierdicimus usurparit.
noiari ambitussolent, quosprobitalisdocumenta non Quia remissio peccali non dat licentiam dclinquciidi,
3DI COI.LECTIO DECUETORCM PP. Rl\. 302
nC(|iic qHOil potiiit i<Iii;» raiioiic coiicedi , fas erii A cpiscnpus faciiini cssc causatiis csl, ci rarion.i!)iliicr

ainpliiis iiiipiiiic cdiiiiiiltll. ('.niii ila(|iic do oiiiiiiliiis postiilavit, iil si cpiscopi coriim locoruni, iii ipiibiis
fere, qiuc fralris iiosiri Poieiitii rclaiio contincliat, non dcbucrant ordinari, liumana condilionc dccesse-
plenissimc dilectioncin vcstram per David fralrciK rint, loca ipsa ad jus cjus anii.^iiiis rcilcant, ciijus
ct cocpiscopnm nostriim ,
qiii ct sarordotii nu^rilo fiiorint anle priora : cl iiiiitilc c~l, ut sarcrdolalis
nobis cst probatus, ct iiiorilnis vid(\Uis iiisliuctiiiii, digiillas incoiisidi-rala ordiiiaiidi., facilitatc
siiperllua
supcrest, rratics, ut concordiiitr cl saluliics suscipia- niiiliiplicatioiic miniialiir.

lis horiatus, ct iiiliil pcr contcnlionem agcnles, sed De liis autcm, qiia; iii sacro virgiiiiiatis proposito
ad onine sliiiliiiin dcvotionis unaniuics divinis ct conslitula; barbaricam pertulcrc violentiaiii, et iiit -

iipo^lolicis coiistitiitioiiibus parcalis, et in nullo pa- giilalein pudorisnnn aiiinio,sed corpore perdidcruiit,
liamiiii proviileiitissiina canonuin dccreta violari. ca iiobis videlur scrvanda niodcralio, tit ncque iii
Qu.D cnim ccrtarum reinisimus considcraiioiic can- viduarum dejiciantur gradu, ncc in sacrarum, ct pcr-
saruni, anlii|iiis deiiiccps ciislodicnda suni rcgulis, severantium virgiiiiiin iiuincro censcantur : quibus,
ne qiiod ad tcnipus pia lenitate conccssimus, justa si in omnilius viiginalUiiis pcrseverant, ctca5liinoiii:c
postiil.iti.ine plcciaiiiiis, in cos specialius ct propen- soliditalem iiicnte custodiuiit, saciaincnloriiiii iinn
sius coiiimovcmli, qni in cpiscopis ordiiiandis sanclo- J}
cst neganda coninuiiiio, quia injustum cst illas in co
ruiii ratriim statma iicglcxeruiit, et qiins refutare vel aigui, vel notari, quod non volunlas amittit, sed
dcbucriiil, consccraveriiit. Undc si qui cpiscopi ta- vis liostilis cripuit. Causam quoque Liipicini episcopi
lem consecraveriiit sacerdoteni, qiiale;n Cisc non li- jubemus audiri, cui mulluin et siciiius pisliilanli
Lllic

ecat, tliaMisi aliqiio iiioJo daiiiiuini |


loprii lioiioris communioiieni ac raliouem reddimus, quoniani cum
cvascrinl, onlinalionis tanieii jii-ullcrius non liabe- ad nostiuni jiklicium provocassct, iiiinicrito euiii
buni, iiec iiniiuam ei sacramento iiilcrcrunl ,
quod peiidente negolio, a cnmmunione videbanuis fuissc
ncglecto divino ju.licio immerito prxsiiterunt. UluJ suspensuni. Adjeclum ctiam ilhid cst, quod huic te-
sanc, quod aJ saceidota!cin perlinct diguitalem, in- nicrc supcrordinalus esse cognoscitur, qui non dc-
lcr oniiiia volumus canonuiii slalula servari : ut non buit ordinari, antcquam Lupiciiius in praesenli posi-

in quibuslibct locis, iieqiie in qiiib;:seuiique castellis, lus, aul confulalus, aiit certe confessus juslae possil
el iibi anle iioii fucriiiit cpiscopi, coiisccrentur : cum sid'jacere senlenliae, ut vacanlem locunij queinad
iihi minores suiil plebes, niiiiorcsque convenlus, iiiodiiin disciplina ecclcsiastica exigit, is, qui consc-
presbyterorum cura sufliciat, episcopalia aulem gu- ciabalur, accipcret. Si quse vero alia; cinerscrint
bernaciila non nisi majoribus popiilis, et frcquenlio- causir, (iii;\! aJ slalum Eccle<i;uuin, ct ad coiicordiam
ribus clviialibus oportcat piwsiJcrc, ne quod san- Q pertincanl sacerdotiiin, illic sub liiiiore Doinini volii-
eiornni Palrum diviiiitus iiispirata decreta vetuerunt, nuis judicio venlileiitur, et dc coniponcndis aique
viculis, ct posscssionibus vel obscuris, et solilariis composilis omnibus ad nos rclalio plena inilialur ;

iniMiicipii:> tribuatiir sacerdoiale fa.ligiiini, et honor, ut ea ,


qu;ic juxla ccclesiaslicum inorcni jusle et ra-
tji dcbcnt exccllc: r.ora comiullti, ipsa sui numcro- tionabililer fucrinl ik-linita, noslia i|uo^iie sentciitia
sJiale vilcscat. Quud nuiic in sua diojccsi Rcslilulus roboreiiiiir. Dal.i iv Id. .\ugusti.

DECRET.\ GEL.^Sil P.\P.E.

De coRstitutis ecchsiasiicis pro temporis qualitate mo- orJinibus Ecclesix funditus deslilula', atquc in plii-
(icrinidis.
rimis locis pcr inopiam compelcntis auxilii salulare
l. Gelasius fratribus univc."sis cpiscopis per Luca-
subsidium redimendarum desii animarum, nosque
niam et Bruiios, et Siciliam coiisiitulis. Necessaria niagiio realu, si tanto coarctanlc periculo, nuii ali-
rerum dispensalione conslringimur, et apostolicx
quaienus consulenius, invecti.
sedis moderamine conveniiiiur, sic canon::i!i patci-
Ut ubi nutla pernrget itecessitns , coiistiliila Pnlriim
noi um dccrela librare , ct relro prxsulum decesso- iiiDiotata senentur. vel cum defueriiil clerici, de ino-
rninque nostroruni pi:cce;:la mcliri, ut qu.-c pra;- nachis etiijanlur.
seniium necessiias tempnruni resiauiandis Ecclcsiis 11. Priscis igitur pro sui reverenlia maiie. tibus
rclaxaiida deposcit, aiihibila consideratione diligenti, constitutis, qua; ubi nulla vel rerura, vcl temporum
quaiiluni potest fieri, quo ncc in lolum
lcnipcreniu:;, perurget angiislia, regulariter coiivcnit custodiii, ca-
foriiiam velcriim videainur cxcdcre regularuin, et tenus Ecclesiis, qu;T; vel cunctis sunt privatsj niiiil-
reparandis niiliii;B cleriealib ofriciis, qua; per divcrsas slris, velsufficientibus usque adeo d'spoIiata; scrvi-
lUiha; parles ita belli famisque consunipsit incursio, liis, ut plebibus ad se pertinentibus divina luunera
ul in muliis Ecclesiis (sicut fratris el eoepiscopi no- siipplere non valeant, tam instituendi, quaiu pronio-
Elri Joannis, Ravennalis Ecclesia; sacerJolis, frequenli vcndi clericalis oflicii sic spalia dispensanda coiice-
rdalione comperimus) usqucquaque deficieiite ser- dinuis, ut si quis ctiam de religioso proposito, ei dis-
vilio ininistroruni, nisi reinitteiiJo paulisper ecclc- ciplinis monasterialibus eruJitus ad clericale niuniis
siaslicis promolionibiis anliqiiilus iiitervalla pr.cfixa, acccJat, imprimis cjus vita pi-LBteriiis acla teinpori-
rcmaaeaut (sinequibus adminislrari ucaueaui) sacris biis inquiratiir, vel si nullo gravi facinore prubatiir
,

303 DlOiNYSIUS EXIGUUS. 50-i

infectus, si secunJam non liabuit forlassis uxoreni, A aliena pervadere absque sedis aposlolicse jusla dis-

nec a mariio reiiciain sorlitus ostcnditur, si poeni- positione mandanle.


tentiam publicam fortassis non gessit nec , ulla cor- Vt ab episcopis, praceptione papcc , novm batilicm de-
poris parte vitiatus apparet, si servili, aut originariai dicentur.

non est conditioni obnoxius, si curix jam probatur lY. Basilicas noviter institutas, non petilis ex
nexibus absolutus, si assecutus est litteras, sine qui- more pra:ceptionibus, dcdicare non audeant, non
l)us vix fortassis osliarii possit implere ministerium, ambianl sibimet vindicare clericos poteslatis alienx.
ul si his omnibus, qua; sunt praidicta, fukitur, con- Ut nutla prelia de baptizandis consignandisque fideti-
tinuo lector, vel nolarius, aut certe defensor etfectus bus exigantur. Quod si qui hoc pcrpetraverint, /loiio-

j'is sui pcriculo subjacebunt.


post tres menses existat acolylhus, maximc si huic
selas etiam sulfragatur, sexto mense subdiaconi no- V. Baptizandis consignandisque fidelibus prclia
men accipiat, ac si niodests conversationis, honestK- nulla praefigani, nec illatiouibus quibuslibct impositis

que voluntaiis exislit, nono mense sit diaconus, exagitare cupiant renascentes, quoniara quod graiis

conipleloque anno sit presbyler, cui tanien quod an- accipiraus, gratis dare mandamur {Mattlt.\}. El iiioo

uorum fuerant interstitia collatura, sancti propositi nihil a pra;dictis prorsus exigere molianiur, quo vel

fponte suscepta doceatur praistitisse devotio. B pauperlatecogentedeterriti, vel indignationerevocali


redemptionis sui causas adire despiciant : cerlunr,

Ul «i qni de laicis eliguntur ad clenim, mutto sotlici- habentes, quod qui prohibila deprehensi fuerint ad-
tius in liis, ea qum de monuclds dicta sunt, inqui- misissc, vel commissa non poliussuasponte corrcxc-
rantur.
rint, periculum subituri proprii sint honoris. ,

III. Si vero de laicis quispiam ecclesiasticis est ag- Ut presbyleri modum


dcbitum servent, uon clirisma
gregandus officiis, tanto sollicitius in singulis, qua; conficiant, non consigucnt ncc prwsenle quotibet ,

episcopo, nisi jubeanlur ab ipso, vel orare, vet se-


superius compreliensa sunt, hujusmodi decet exarai-
dere prasumant, nec ncol'jthum, rel subdiaconum
personam, quanium intcr mundanam religio-
iiari
faciant.
samque vitam conslat esse diseriminis, quia utiquc
VI. Nec minus etiaui pieobyteros ultra suum mo-
convenicnlia Ecdesia; ministeria reparanda sunt non
dum tendere prohibemus, nec episcopali fastigio dc-
inconvenientibus meritis ingerendi. Tantoque magis,
bila, sibiraet audacter assumere non conficicndi :

quod sacris aptum possit esse servitiis, in eorum chrismatis, non consignationis ponlificalis adhibcnd.ie
qucerendum est inslitutis, quanluni de tempore, quo sibimet arripere facultatem : non praisenie quolibet
fuerant ha;c assequenda, decerpilur : ut morum ha- antistite, nisi forlasse jubeantur, vel oratioiiis, vpj
bere doceatur hoc probilas, quod prolixior consue- C aciionis saci-jc suppelere sibi pnesuraanl licentiam
ludo non contulit, ne per occasionem supplenda; pe neque sub ejus aspectu, nisi jubeantur aut sederu
,

nuriaj clericalis vitia potius divinis cultibus inlulisse pncsumant, aut venerabilia Iractare mysteria, neo
judiceraur, non legitimx familix confuteraur procu- sibi meniinerint ulla ratione concedi, sine summo
rasse corapendia : quoruni promotionibus super anni poniilice, subdiaconuni, vel acolylhuiu jus babere
metas sex menses nihilorainussubrogamus. Quoniam, facicndi; nec prorsus adJubilent, si quidquam ad
Bicut dictuiu est, distare convenil inler personam cpiscopale ministerium specialiter pertinens suo raotu
divino cultui deditam, et de laicorum convcrsaiione piitaveriiit exsequendum, conlinuo se presbyterii
venientem. Qu«; taraen eatenus indulgeiida credidi- digiiilate et sacra commuuione privari. Qiiod fieri
mus, ut illis Ecclesiis, quibus infestatioiie hellorum
necesse cst, censeamus , si eoriim prxsule deferenle,
vel nulla penilus, vel exigua remanseruiit rainisterin, coinprobata, ncc ipso
hujusmoJi fuerit praivaricatio
rcnoventur. Quatcnus liis Deo propitio restitulis in
eoruni episcopo aculpa conniventi», et ultione va-
ecclesiasticis gradibus subroganJis, canonum patcr- caluro, si iinmoderata facicntcs dissimulaverit vinJi-
norum vetus forma servetur, nec contra eos tilla ra- carc.
lione prMvaleat, quod pro accedentis defeclus remc-
SimllHer ut diaconi mensuram propriam juxta Putrum
dio providetur, non adve:sus scita majorum nova D decretu custodiant.
lege proponilur, ca;teris Ecclesiis ab liac occasionc
VII. Dlaconos quoque propriam constituimus scr-
ccssantibus, quas non similiclade vastalas pristinain
vare mensuram, ncculira tenorem paternis cannni-
facienJis ordiiiationibus convenit tenere sententiam,
bus depulatuin quiJpiam tenlare permiltimiis, nihil
qiio magis hac opporluuilale coininonili observan-
eorura suo ministerio pcnitus applicare, qiioc primis
tiain venerandorura canonum propcnsius delegamus,
ordinibui proprie decrcvit anliquilas, absque epi-
siugulorum graduuin conscieniias admoncntes, ne iii
scopo, vel presbylcro baptizarc non auJeanl, nisi pirc-
illicitos prorumpcre moliaiitur cxcessus. Nec fas csse
diciis fortassis offitiis longius conslitutis necessiias
confidat quisque poiitificum higamos, aut conjugia
exlrema compellat, quod et laicis Clirislianis faccrc
sorlicntes ab aliis derelicta, sivc quoslibet post pa;-
plerumquc concedilur.
niienliam, vel sine lilteris, vcl corporc vitiatos, vcl
Qund dincnni in presbglerio rcsidere non possint, ncc
condilionarios, aut curix, publicarumqiie rerum ncxi-
cum tracUilus habclur ecclcsiaslicus ncc sacri cor- ,

bus implicalos, aut passif.i nuUa tcmporis congrucii- poris prarogalioncin prmsentibus dcbcunt uiurparf
tis exspeciaiione discussos divinis servituros appli- prcsbijlcris.

care mysleriis, neque pro suo libito jura studeant Ylli. Nnn iii prcbbjlorio rii^.derc, cum divina ce-
5iij COI.LECTIO DECI\ET(IKI:M I'P. Un. 300

lclir.intur, vcl cci losi.is.lit'iis IkiIh liir i]ui(iiiii-iiic ri':»- A i» 'ino verciuluiii csl , PC morbi rrc«rente jieriiul'»

claUis, sacri corporis iincrogalioncm siib iiinsiuHtu sinc rciiic(lii) salulari lortassis a-grulaut c\itio prx-
|iunlincis scu presbylcri, nisi Iiis .nbscnlibus, jiis nnn vcnliis absccdal.

liabcnnl excrcemii. Cum eiiiiu dccrcla vcncraliilium rresbijlerorum et diueoiiorum ordiiiulioiics ccilis celc-
sanclionum iios quoiiuc iiiagnoperc custodirc iiita- bruri jiessc lemjioribus.

nnir, ac sine eoriini (lispeiulio ctiam illa, qiue pio XI. Ordinaliones etiam iiresbyteroiiiin diacono-

alicujus ulililatis fortassc coiiipcnUio vidcantur riim(]uc nisi ccrlis tcmporibus et dicbus excrcerc

Ia\anda,crcdamus. iion dcbcant, iJ est primi cl qnarti nicnsis jcjuiiio,

fcptimi ct dccinii : scd eliam quadragcsimalis iiiitii


Quod apeilolica seaes palenws caiwnes )>io sludio dc-
,

votoqite euslodidl. ac iiiediana Quadragesimie dic, sabb;iti jcjiinio ciica

IX. Cumqiie nobis coiitra salularium rcvcrentiam vcspcram iiovcril celcbrandas. Nec ciijiislibet ulili-

rcgnl.irum cupiamus tcmcrc niliil licere , cl ciiin sc- talis caiisa scu presbylcrum, scu diaconum bis pra;-

dcs apostolica super bis omnibus ravenic Domino, fcrre, qui antc ipsos fuerinl ordinaii.

qujc patcrnis canouibus sunt pra-fixa, pio devotoquc Ut pra;fi.iis diebus virgines sacnc vclenlur.
studeat tcnere proposilo, satis indigiium cst qiieni- XII. Dcvolis quotiue virginibus, iiisi aut in Epi-
qiiam vcl pontificum vel ordiiium subscqucntum banc B pbanionim, aiit in albis Paschalibus, aut in Aposlo-
observantiam refutare, qu;iiii bcati Petri scdcm ct lorum nalalibus sacrum iniiiinie vclanieii impnnaiit :

sequi vidcat, el doccrc satisque conveniens sit, ui


: nisi forsitan, sicut dc baptismate dictum cst, gravi

totum corpus Ecclcsix in bac sibimct obscrvalionc biuguore correplis, nc sine hoc munerc de sxculo
coiicordet, quain illie vigcre coiispiciat, ubi Dominus exeaiii, implorantibus nou ncgetur.
Ecclesi^c totius posuit principatiim. Dicente autcm Ut vidua; non vetenlur.
Scriptura, Ordinute in me charilalcin, ctilcm, Oinnia XIII. Viduas autem velare ponlilTcum nullus attci -
cum ordine fiant (I Corint. xiv) ; alque iteruni Psal- lel : qiiod ncc aucioritas divina dclcgat, nec cano-
misla prxdicante, Circumdulc Sion , et eom]>teclimini num fonua prxstituit. Non est ergo pcnitus usur-
CHin, nurrate in turribus ejus ,
ponilc corda veslra in pandum, eisque sic ecclesiastxa sunt inferenda prx-
virlule cjus, et distribuite gradus ejus, ut eiinrretis in sidia, ul nibil conimiltalur illicitum.
progenie allera, quoniam liic esl Dcus , Deus noster in
(Itmiltus prwsul vel Ecclesiw , vct monaslerii servum,
a:ternum,et ipse reget nos in sirni/a (Psa/. xlvii), aut originarium nolenlibus dondnis sub nuinine vc-
liic procul dubio, qui in ecclesiasticaruin iiarralur liqioso defendal : lionoris et communionis jiericutum
subilurus quisiiuis Hoc perpelrare tenlaveril.
altiiudine dignitatum, et in ciijiis virtute bonis ope-
XIV. Gcneralis elian) querelx vitanda prxsuinptio
ribus corda ponenda sunt, gradibus utique distributis C
est qua propemodum causantur universi passiiu
cunctis Deus nosler, et rcctor populis prxdicandus ,

est Christianis, ubi r.erao sibimct aliquid xstinict servos, el origiuarios doraiuorum jura possessioneii»-

cuni ct de uiiiuscujiisquc giadus pcr- que fugicnles sub religios2C conversaliouis obtcntii
ininiinutum :

fei tionc nil deperit, et convenicntcr retiiiendo, quod vel ad moiiastciia sese conferre, vel ad ccclcbiasii-
Cflclesti dispensatione collatum est, pariter nobis ct cum famulatum, cobibenlibus quoipie prxsulibus iii-

cognoscibilem Deum licri, ct tribuit.esse rcclorem. diirerenter admitti. Quaj modis omnibus est amo-
N.am et si quid indulgcUir dc lemporum quantitate venda pcrnicics : ne per Chrisliani noininis institu-

moribus aggregala streiuiilate pcnsatur : si vitx jam lura aut alicna pcrvadi, aul publica viJcatur disci-

proposito coniiiictiir, quod protelala fueral Klate plina subvcrti. Proecipue , cura ncc ipsam niinisterii
clericalis liac obligalione fuscari convciiiat Jignita-
curanduiii, dumniodo illa nullatcnus dissiiiiulata sub-
ripiant : quorum quodlibet ia esse clanicrit merito lcm, cogalurque pro statu mililantiuni sibi, coiidi-

clericalibiis infulis leprobabileni convincat esse per- tioneque jurgari, aut viderl (quod absit) obnoxia qui-
sonam. Etsi illa nonnunquam sinenda sunt, qua) si bus sollicita corapetenler iRterJictione prohibitis.

ca-terorum constcl inlegritas , sola nocere non va- Quisquis episcopus, presbyter, diaconus, vel eoruin
leant : illa tameii sunt magiiopere pr.TJcavenda ,
qux j)
qui inonastcriis prrcesse noscuntur, hnjiismodi pcr-
recipi sine manifesta decoloratione non possmil. Ac sonas apud se lcnentes non reslituenJas pntronis,
si ea ipsa, qux nullo dclrinicnlo aliquolies indulgcnda aul deinceps vel ecclcsiastica; scrvituti, vcl rcligiosis
credunUiF, \el reruin temporumque cogil iniuiliis, congregationibus putaverint appIicanJas, n:si volun-

vcl acccleral;?; provisionis respcclus excusat : quanlo late forsilan doniinorum snb Sciipliira! tcstimonio
iiiagis illa nuUatenus niulilanda sunl, qux ncc ulla priniitus absolulas, aut legitima transaclinne conccc-

necessitas, nec ecclesia<tica prorsus extorquet uli- sas : periculum se honoris proprii non ambigant,
liias ? coniraunionisque subitiiros, si super hac re cujus-

ncmo ba- (luam vcrax nos qucrela pulsaverit. Magnis quippe


Ut prastcr pasdiale lempus, vel Ventccoslcn
ptiiare pra:suina!, nisi oHiiifs taiilum quos wgriludo studiis secuudum beatum Apostoluni pnecavendum
eilrema coinpulcril. est, ne lides, et disciplina Domini blaspbemeUii

X. Baptizandi sibi quispiam passim quocunque (Rom. II I Tim. vi). ;

teinpore nuUam credat inesse (iduciaiu, praeter Pa- Ut clerici nuUas negotiationcs inlionestas et turpi'1

sclialc festuin , et Peiitiicosten vencrabilc sacramen- lucra sectenlur.

lun», cxcepto duiiiasat gravissimi languoris incursu, XV. Conscquens fuit, ut illa quoque, qux dc Pi-
: ,

307 DIONYSILS FXIGULS. 508

ceni partibus nupcr ad iios iiiissa retalio nuntiavil, A <T"ani sacne proressionis olililos, procvaricalorea-

uon praelereunila pularemus, id esl plurimos cleri- que sancti propositi procul dubio submovendos.
corum negotiationibus inhoneslis , ct lucris inrpibus Quod da:moniis atiiaque pnssionibus irrelitis minisleria
imrainere, nullo pudore cernenics evangelicam le- sacra traclare non liceat.

ctionem, quia ipse Dominus ncgotialores e lemplo XIX. Usque adeo sane coniperimus illicita quK-
verberalos flagellis asserilur expulisse (Maitli. xxi ;
que prorunipere, ut diemoniis similibusque passioni-
}oan. n). Nec Apostoli verba recolenles, quibus ait :
bus irrelitis niinisteria sacrosancta tractare tribii:)-

Nemo Deo implicat se negotiis SKCularibus


militans tur, quibus si in hoc opere positis aliquid jiropriic

[11 Tim. ii). Psalmistam quoque David surda dissi- necessitatis occurrat, quis de sua fidelium salute con-

uiulanies aure cantantem Quoniam nou cognovi ne- : fidat, ubi ministros ipsos curationis liumanse tanta
gotialiones, introibo in potentias Domini {Psal. lxx); perspexerit calamitate vexari ? Aique ideo necessa-
proinde hujusmodi aut ab indignis posthac quxsti- rio removendi sunt, ne qnibiislibet ,
pro quibus
bus novcrint abstinendum, et ab omnibus cujuslibet Chrislus est mortuus, scandaluin gcneretur inUrmis.
iiegotiationis ingeniis , cupiditateque cessandum , Poslrcmo si corpore sanciatum forlassis, aut debi-
aul in quocunque gradu sint positi, mox a clericali- lem nequaquam sancta contingere lei divina pfirmi-
bus olUciis abstinere cogantur, quoniam donius Dei B sit (Rom. xiv; I Corint. viii; Levit. xxii) quanto :

domus orationis et esse debet, et dici : ne offlcina n.agis doni coelestis dispensatorcs esse non convcnit
negoliationis, et spelunca potius sit lalronum (Liic. qiiod est deterius, ment<; perculsos ?

xix; Isai. lvi). Quod Id tiiii se sacris virginikis sodm!, et (eedera in-
cesla commisccnl, commiiniciire non possint, iiisi
Vt nemo parte corporis im-
litteras nesciens, vel aliqiia
(orle publicam pxnitentiam gesserint.
miniitus promoveatur ad cierum.
XX. Yirginibus sacris temere se quosdam sociare
XVI. lllitteratos quoque, et nonnulla parte corpo-
cognovimus, et post dicatum Deo propositum incesla
ris imminutos sine ullo respectu ad ecclesiasiicum
firdera sacrilegaque miscere, qnos protinus scquura
didicimiis venire servitium, quod simul antiqua tra-
est a sacra coramunione deirudi, et nisi per publi-
dilio, ct apostolicx sedis velus forma non recipit,
cam probatamque po^niteniiam omiiino non recipi,
quia ncc litteris carens sacris esse potest aptus offi-
aut his certe vialicum de sxculo transeuntibus, si la-
ciis, etvitiosura nihil Deo prorsus offerri legaliapra;-
«len poenituerint, non negetur.
cepta sanxerunt (Levit. xxi). Itaque de crelero modis
Quod viducc, ut supra dictum est, non velentur. et si
omnibus ha;c vitentur, nec quisquam talis suscipia-
profcssam continenti im proposilo mutulo calcave-
lur in clerum. Si qui vero vel lemeritate propria, rint, ipsie pro se ralionem Dcd pro suis sint acti-
vel incuria pncsidentiimi lales anle suscepti sunt, in C bus redditurw.

his quibus constituti sunt locis eatenus perseverent XXI. Nam de viduis sub nulla benedictione velaii-

Qt nihil iinquam promotionis arripiant, salisque ha- dis, superius late duximus disserendimi, qua; si pro-

beant, hoc ipsum sibi pro nimia raiseratione per- pria volunlate professam prislini conjugii castitatein

missum. niutabili mente calcaverini.periculi earum intererit,

quali Deum debcanl salisfactione placare. Sicut enim,


De his qui seipsos abscindiint.
si se forsitan continere non polerant , secuiidiim
XYII. De his autem qui semetipsos absciderint pa-
Apsstolum (/ Timol. v) nullatenus nubere vetaban-
lernicanones evidenter sequeiida posuerunt, quorum
tur : sic habita secum delibcratione promissam Deo
lenorera sufficiet indidisse. Dicunt enim talia perpe-
pudicitiic fidem debueruul cuslodire. Nos autcm nul-
tranles, mox ut agniti luerint , a numere clericali
laqueum debemus injicere, sed solas ad-
Imn talibus
debere secludi, qiiod modis oinnibus ciislodire nos
horlaiiones pra;mii sempiterni, poenasque proponere
convonit, quia fas esse nulli suppeditat, prKtcr
divini judicii : ut nostra sit absolula conscientia, et
illa quidquam qua; memorabilis decrevit forma,
Deo reddal Caven-
illarum pro se rationem intentio.
censere.
dum cst quippe, qua; de earum moribus actibusquo
Quod ad ctcrum criminosi nequeani promoveri, et in D beatus Paulus testatur apostolus (Ibidcm), quod pla-
clcro posiii, « in aliqiiibus (ucrini iuventi crimini-
^j,,, exponere prKterimus. ne sexus instabilis non
bus, fl suis officiis arceanlur.
lam deterreri quara admooeri videaliir.
XVIII. Compcrimus eliam horrendis quibusdam
Quod secnnda conjugia sa^cutnribus non negentur, qui-
criminibus implicatos, tota discretione subniota, non
bus tuinen ad cleruni pro lioc (aclo mininie venire
.^nlum de factis atrocibus necessariam poenitudinem :oncedititr.
iion liabere, sed nec aliqua correptionc peniius suc-
XXII. Seciindas nuptias sicut sa;cularibus inirc
ccdeiite ad divinum niiDisterium bonoremque con-
conceJitur, ila posl eas nullus ad clericale sinitur ve-
lcndere. NonnuUos auteni in ipsis ordinibus consti-
cnim humanx ge-
nire collegium. Alia est fragililali
lutos gravibus delinquentes facinoribus non repelli :
neraliter concessa liceiitia, alia debct esse vita divi-
cuni et Aposlolus clamet (7 7'im. v), Nemiiii cito
iiarum rcrum servitio deJicata (7 Cor. vii).
roanus imponeiidas, neque communicandum pcccatis
L't $i quis susceperit Ecrtesicv proprim desertorem, et
alieiiis : et niaJMruin veneranda constitula proniin- in atiqiia provcxerit dignilule, ulrique scntenlia: mb-
licni, hujusmodi , eiiamsi forte subrepserinl , tain jaceunt quain canones pncjixerunt.

i|ui atite peccavcrint , detectos oporierc depelli- XXIII. Quisquis proprix dcsertor Ecclcsia;, viuWf

I
50» COLI.FXTIO WCCRKTORUM PP. RR. :.I0

imlavoril liaDseimtiiini, A inandiiin, (ini iinmeii»is ;ic nH,Hi[.lKilpus i>r;ivil;iluni


cxisliMilibtis causis, ;iil ;ili;un

iiKilibiis occiipali iiiycntein riiiiiam inulliiiiodis iinpiil-


lomcreiiuc susceplus lueiil, el iiioinolus, revirenilo-
iiiin laiiouuiB, vcl ipsc vcl receptor ojus, alqiie pio-
sionibus cdidcruiil, qua; non soluiii ipsos videatiir
obrucrc, sinl Kcclcsiis univcrsis inorlilcram, si iion
voctnr, contilul;» iiou clTufiiel iiu;c de liujtisccmodi

|ir.cs'iiiiptoi'il)US pr;vlixcie si'i v;iiul;i.


sanentur, iiifcrre pcrnicicin. Ncc anibigaiit, qui liaiC

cxerceic suiil aiisi, scd etiain qiii liactciius cognila


Qiivd hi qiii ex monacliis cl Inias de quihiii siiiirn di-
eliguiiliir ud clcritm, ciiiii niilla coijil ue- siliierunt, sub honoris proprii sc jacerc dispcndio , si
ctmn eiil,

ccxiilas. niiliqiia dc eis dcbciil iiislitiita scmiri; qnod iion taiita (iua possunl eclerilatc fcstincnt iil letlia-
iacram mcrcnli esse prclio diiiiiilulciii.
si i<iol<eiiliir lia vulncra coinpclenii inedieatione curentur. Quo
"
ab , niun
nllicio licponuiilur dantcm ct accipienlcin
enini more lcneaiil jura pontificiiin, iiui pontilicali-
SiiHonis Muiii crimcn involcil.
bus cxcubiis catenus injuncta dissimulant, ut coiitra-
XXIV. De iii(.n:icliis laicisiiue in prima copiosius
r:a donuii Dci, cui pricsidciil, polius (ipcientui?
prxcoptiouis liiijus parle digcsta suiil, qua; vcl quatc-
QiiaiiluiiKiiie apud Dcum possent, sl noiiiiisi coiive-
ims pro rcniin teiiiporuinquc ncccssiiate concessa
nicntia procnrarent, lantum jjuid uicrcaiitur aspi-
iint, qucinadnioiluni nlii nuUius facti iioccssitas iii-
ciaiit, cuni cxsccrabili sludin scctentur adversa, ct
lercssc proliabilur, non iiisi vclus iiisliliitio debcal
q«'asi magis lincc regula sit, qua Kcclcsia dcbeat gu
.uuuliri. Quos vero constiierit indignos merilis s;>- u
bcrnari sic quidquiJ est ccclcsiasticis inimicuin
cram mcrcalos cssc prctio dignitatem, conviclos
,

rcgulis, pcrpelratur : cum el si cognitos babuit ca-


oportel arccri, non sine pcriculo facinus lale patraii-
nones unnsqiiisque pontificnni , intemerata debuerit
lcs, quia daiitcm paritcr aceiiiientcmque dainnatio
tcnere custodia, cl si forsitan ncscicbat, consulerc
Siiiionis, quaiu sacra lectio tcstatur (Aci. viu), iu-
fideiiter oporluerit scienlcni. Quo niagis excusatio
vohit.
milla succurrit crianlibus : quia nescicns proposuit
De noviler iiistilutis finimis supcriiis ncverat.nec ignorans curavil nossc
sncris locis servare quod
dictiim sit , lioc niinc lamen ailjicitiir , ut niilla
nomine dcdi- quod gererct.
basilica siib defiinclonim conslructa
cetur.
Qiiod in unaquaque Ecclcsia ciii citisLopus pricesl,

XXV. Dc locorum consecratione sauctorum quam- quiUiwr tam de reddilu quam dc oblalionc fuUiium
ficri dcbeanl porliones : ul una sit episcopi, altera
vis snpcrius strictim fuerit coniprclicnsum : nobis
clericorum, lertia paupcrnm, et quarla (iibricis ec-
qiioquc patefaclum cst, quod absque prsccplo sedis ctesiasticis applicetur.
aposiolie;c noniiuUi factas ecclesias, vel oratoria sa-
XXVll.Quatuorauteiritamdercddiliiquamdcobla-
crare pr;csuniant, lioc suinus tanien indicio delesta-
tioiienjcliuin,proutcujuslibetEcclesi;efaciiltasadinil-
biliori pcrmoli, quod in quocunquc iiomiue defuncto- C
lil (siciit duJum rationabiliter est dccrcium) convciiit
runi, el qiiantum dicitur, nec omniuo (idelium con-
ficri portioucs ,
quarum sit uiia poiilitieis , altcra
Btruciiones Kdificatas sacris professionibus audactcr
clcricorimi, paupcruni lertia, quarla fabricis appli-
iastitiiere mcniorantur, quoc qiioiiiam lam acerba,
caiida. De qiiibus, sicut sacerdotis inlcrerit intcgram
lam dura siint, ut caJcm vix noster fcrre possit au-
niinistris EcclesiLC mcmoratain depeiideic quanliia-
Jitus : si revcra Clirislianitatis alTectus in illis regio-
lcni, sic clcrus ullra delegatara sibi sumni ;m iiiliil
iiibus ccrtus cl fixus esl, ct distrielius ista qu.vraii-
insolenter novorit cxpclendura. Ea vcro quiu ccele-
Inr, eta quilnis fueriiit gesta prodantur, quoniain sic-
siaslicis xdiliciis attribula sunt, huic operi veraciter
nl latcnlibus in b;ic atrocilate noniinibus, non cxstal
prorogata , locoruin doceat instauratio manifesla
iii qiicm scnleiitia dcbita profcraiur, iia cum inani-
sanctorum, quia iicfas est, si sacris aJibus destitutis
festis fucrit docimientisexpositus,quam sceleris tanti
in lucrum suum pra^sul iinpenJia liis desigiiata con-
poscit iinmanitas, non effugict ullatenus ullioncm.
vertat : ipsaiu niliilominusascriptain pauperibuspor-
Quod nejns sil [cininas sacris allaribus minislrare , veL tionein, quamvis divinis rationibus se disponsasso
aliquid e.c liis qucc virorum sunl offici.s deputata,
nionstratiirus esse viJeatur, tamen jux ta qiioJ scriplum
prwsumere.
esl, Ut vidcant opcra vcstra bona, el glorificent Pa-
XXVI. Nibiloniinus impalienler audivimus lantum D {Matlli. v), oporlel
trem vcstrum, qtii in coolis esl
divinarum rcruni subisse dcspectum, ut feminK sa-
eiiam prxscnti testificationi praiJicari ct boiia: famaj
cris altarilius miuistrare lirraeiitur, cunctaque nonnisi
prKconiis iion taccri.
virorum faniulatui deputaia sexuni, cui non compe-
Quod episcopus, presbiiler, ct diaconus, a quocunque
tit, cxliibere. Nisi quoJ omnium delictoruni, qurc
clerico vcraciler (ucrit accusatus. quia contra liccc
siiigillalim perstrinximus, noxiorum rcatus omnis, ct consliliila [eccrit : polcst sine dubitulione percelli,
crimcn cos respicit sacerdotcs, qiii vcl isia conimit- sui etiiim Iwnoris episcopus periculum subiturut,

lunt, vel committciitcs minime publicando pravis si liac omiii Ecclcsicu noscenda lucucrit.

exccssibus se favere significanl : si taracn sacerdo- XXVIH. Quapropter ne clcricoruin quisquain se


luin jain sinl vocabulo nunciipandi, qui dclegatuiii liujus oflensx fuluruin connJat iinmuiicm, si in his

tibi religionis officiuni sic prostcrnerc niobimtur, ut qu.^e salubritcr sequenda deprompsiraus, sive episco-
iii pcrvcrsa quicque profauaque declives sine ullo puin, sive prcsuyterum, scu diacoiiuiu viJeril exce-
rcspectu regulK Ciiristiana; pra;cipiiia funesta secteii- dcnteui, iioii proiinus aJ aures nostras Jcferre cu-
lur. Cuin(|uc scriptum sit {Eecli. xix) : Mininia qui raverit, probationibus duiitaxat compcienter cxliibi-

gpcruil, pauhlun decidit, quid est de talibus lesti- ti^ ul traiisgrcsioris uUi(.i fiat, el caiteris iiiterdi(.'tio
Sll WO.NYSIUS EXIGUUS. 515

«lelinqucmli. Sui veroinoJii ofiinibus eril unusquis- A pntaverit sii|ipiiiiieni]a. Dalinn v iJus .Marliaiuin,
que ponlificuni ordinis, el honoris elisor : si cui- Asterio et Prajsidio vv. cc. conss. (An. Christi i'H.)
quam clericorum, vel Ecclesis tolius auditui liaec

DECIIET.\ ANASTASil PAP.E.

Gloriosissimo et clementissinio fllio Anastasio que unusquisque nostrum pro sc ralionem redJet
Augiisto, Anasiasius episcopus. Deo. Non crgo amplius inviccm judicemus, sed hoc
Exordium pontificatus mei primitus oblata populis judicate magis, ne ponalis offendiculum fratri, vcl
pace pronunlio, consequenter pro fide catholica hu- scandaluin. Monet igilur bealus Aposlolus, ne de his

niilis pietali luaj precator occurro, in quorum pri- nobis piwsumcndo judiciiim , de quibus neiiio poiesl
mum mihi divinum favorem propinquasse confido, verins vel melius judicare quam Dcus, in hoc sibi

quoJ consonaiitia in me, el auguslissimi nominis tui quispiam lemerarios ausus usurpel, el propter lioc
non dubium pra;stal auxilium, ut sieut prcccelsum pax aJqiie unilas Erclesi;e dissipetur. Nam ct in

vocabulum pietatis tuoe per universas gcntes toto Uegnorum libro dicitur (/ lieg. xvi) Non quomndo :

orbe praefulget, ita per ministerium mex liumilitatis C videt homo, vidct Deus, iiuia honio viJel iii fucie.

sedes heatissimi Petri in universali Ecdesia (sicul Deus aulem viJet in cordc. Item in Paralipomenon

semper Domino Deo teneat


est) assigiialum sibl a libro primo {IParal. xxviij) :Etnunc,Salomon, scito

principatum, nec propter unum morluum diutius tu- Deum patrum tuoruni, ct servi illi in corde perfccto,

nica illa salularis desuper conlexta per lotum {Jomi. et animo volenle, quoniam omnia corJa scrutalur
xix), malae sortis patiatur incerlum : qusc sola in dis- Dominus, et omnem cogilationem novit. Ilem in

cisiionem pro firmilate sui vcnire no.i poluit. Cui Ezechieie hiec Jicil Dominus (Eiec/i. xi) : SieJixistis,

ftiain in privata vila tantum circa sincera; religionis Jomus Iirael,et cogilalioncs spiritus vestri novi ego.

sludium fuit ut, sicut fama ccrlissima celcbravil, UnJe et Je Doniiao juJice diciiur in Evaiigelio :

nemo magis vel inter pra;cipuos saccrdoles prailixas Sciens autem Jesus cogitationes eorum dixit : Quid
a sanctis Patribus rcgulas Ecclesioe custodissc dica- cogiialis mala in corJibus vestris?

(ur, quoJ sanctum stuJium cum majeslate imperii Ut speciuliler in Ecclesia nomcn taceatur Acatii.
irevisse confiJimus. 111. Prccamur ilaque c'ementiam vestram, ut spe-

Quod pro Christo fungatiir legalione, diim pro pacc cialiter iiomen quoJ mullis ex causis scandalum vcl
precaiur Ecclesia:. offendiculum Ecclcsia; concilavit, speciali appelhi-
I. Legalione itaque fungimur pro Cbristo, ne eos ^ lione taceatur, cum, sicut Jixiinus, in gcncralitatu
jiropter offensionem, vel scanJalum patiamini publice sacerdotum uniuscujusque meritum illuin jiidlcfcm

nominari : quorum merita, vel actus illum juJicera lalerc noii possit, quiJ cuique trihuenJum sil pro
latcre non possunt, in cujus jam sunljuJicio con- restimata dispensatione mcritorum, cui soli cogila-

stituti, nec illic se potcsi inlersercrcin corpore nior- tiones quoque manifesta; sunt. Quaiitos vero excessus
tali adhuc temcraria prjcsumplio, in quo non soluin atque prMsuinpiiones liahuerit Acalius, ne clcincn-
conlessio facit aperta merita siiigulorum : sej etiam ti;c lua; per singula suggerere forlasse viJealur oiic-

silentii non polest laterc sccrelum. Namque


ipsius rosum, Cresconio, vel etiam Gerinano, fialiibns ci

cl pnfiJecessor noster papa Felix, seJ etiam Aca- coepiscopis meis ,


quos niisimus aJ serenitaicm
lius illic procul Juhio sunt, nbi unusquisque sub tanto luam, Je causis singulis Acatii, qualis fuerit, instru-

juJice non potesl perdere sui mcriti qualitalem. ctionein plcnissimam JcJimus, clcmcnlia; vestra; spe-
cialius rccensenJani, si hoc piclati tuai placuerit cu-
Quod non sit temcre judicandum de his qui jam ad
riosius inJagare, ne in aliquo suggestionis nostrnc
Deiim migravcruiit.
veritas Jefuisse viJeatur, ul pro divina sapientia ve-
11. Itaqiie moncnte nos beatissimo Paulo apostolo.
stra, perspicue viJere possiiis, non supcrbia, vel cla-
nc qiioj '
sit in lioc offendiculum in Ecclesia,
^ >
Jum n
u .• j-
{loiie seJis apostolica;
. i •„ •

in
a
Acalium
.• . i
talcm proce&^isse
(luoJ facere non possumus, Je his qui jam Iransierunl
sententiam, seJfacinoribus ccriis (quantum nos extra
juJicare conemur, observanJum csse tranqnillitas tua
illuJ judicium, quod solum falli non potcsl, a;stima-
cogiioscal. Ait enim Je his qui Je rchiisaJ Deum so-
mus) zclo roagis divinitatis cxorlam.
lum pertinenlibns juJicare pra;suinunt {lioin. xiv) ;

Nemo eiiim nostrum sibi vivit, et nemo sihi moriiur :


Quod magneperc conlentio sit cavcnda.

siveenim vivimus, Domino vivimiis; sive moriniur, IV. Nos verohumilitersuppncantes, controversiani
Doinino morimur : sive enim vivimus, sive moriinur, in Ecclesia remanere nolumus, cuni m;igis vilanda
Domhii sumus. In lioc enim Christus resurrcxii a conientio sil, sicnt dicilur in Proverbiis {Cap. x) :

mortuorum Jominetur; tu
mortuis, ul el vivorum et OJiuin suscitat conlenlio. Onmes enim qui non con-
autem quid judicas fratrem luum ? Aul tu quare tcndunt, protegit amicilia. Nam ct Apostolus ad
spenis fratrem tuum? Omnes enini stabimus Corinthios ait (7 Cor. iii) : Cum cnim sint inter vos

anie tribunal Dei. Scriptum est enim {Isni. xlv) : .Tinulaiiones et contenlioncs, noniie carnales esiis,
Mvo cgo, dicit Domiiius, quoniam milii fleciciur cl sccuiiJum hominem anibulaiis? Iieni ad Philip-

omne genu, el omnis lingua conUtebitur Peo. ila- pcnscs {Cap. u) : Si qua crgo cnnsolalio in ChrL-' •,
1

r.i: COI.LF.CTIO DEcnF.Tora M ip. m. 51

si (jua alloculio cliaril.llis, bi qua sociotas spirilus, A allinsal, quo forsil.m prr iiiii|uum Irailila sacra-
»i qua visccra, ct niiseraliones, iiii|ilelc gaudiuiu nienli giatia luiiiiis firnia vide.-itur. Nam ct liaplis-
nicuin, ul i<l iitsuni diratis oninrs, eanulcin cliarita- niiim, (|iiod piocid sil ali Kccloia, sivc ao a<liiUero,
tcui liahcnles, iiihil |ier eoutentionein, nei|iie per vcl a riirc liieril daliiiii, a<l perci|)ienteiii nuniiis per-

Inanein gloriaiu, seil in huniiiitatc nicnlis iiiviccn) veiiil illilialum, (|uia vox illa, (iii.x' somiit pcr ciilum-
a>stiniaiilc$ sibinielipsos superiorcs, nou sua siiiguli hain. oiimcni inaculam liuuiaiirc pollulidiiis cxcliiiUi.

respicicnles, scd alioruiii. Qiiod declaratur cum dicitur {Joan. i) : llic cst (]ir,

tJt Alexnudihios imiierator adinonent nd jidem siiicc-


haplizat in Spirilu ct igne. Nam si visihili-; solis isliiis

riim et paeein redire enllwlieum. ladii, cuiii pcr loca fctidissima transcaiil, iiiilla con-
V. II' ic taineii prcciptie insiiiiio serciiitati luoe, tactus ini]uinatioiie iiiaculanliir; niiillo niagis illiiis

gloriosissiinc ct clementissiuic lili Augusto, ut cnui qiii islum visibilein fccit, virtus nulla miuislerii in-

eaiis;c Alexaudriuoruni patueriut piissiniis auribus dignitate conslringitur. Nam et Judas cnm fuerit sa-

vestris, ad sincerain el catholicau) lidcni eos auclo- crilcgus atque fur, qiiidquid ogil iiiter apostolos jiro

ritate, sapicntia, divinisipie vcstris nioniiis redire digiiitalo conimissa, bcnclicia pcr iii<iignuni dala
racialis. rsuin quid tenciiduin sit in rcligionc calholica iiulla ex hoc detrinieula senseninl, declarauto hoc
sectmdum delinita Palruin et priedicalioncni oinnium B ipsum Doniino manifcslissima vo<c (Mtilili.win) :

6a<crdotuni qui iu E<clesia lluriieruiil, si lioc (jtioqiic Scriluo (inquit) et Pliaris;fi suiior callieiliam Mosis
pncccporilis, scieiitibtis in memoiia traiisniilleiido sedciil; quoe dicmit facite, qiue aiitcm f.iciiiiit iiolitc

reiiovabiiiiiis, ignoraiilibus ad diiccndum pio oflicio faceie; dicuiit enini, ct iion faciunt. Quidiiuid ergo

nostrx instructionis offcrimus, ul nulla exlra Iixc in- ad hoiiiinum provcctum <iuilibct in Ecclesia miiiisler
gcniorum jactantia vel pravitas audiatur. pro officiosuo vidctiir opcrari, boc lottiiii cjiitincri
iniplendo divinilatis ciroclum, ila illc, per queni Chii-
Admoiietur iinperalor, ut constilntis apostolica: se.lis
oblemperet. slus loquilur, Panlus affiniiat (/ Car. iii), L'go plan-

VI. Illud vero peculiarius pro amore imperii vestri, tavi, Apollo rigavit, sed Deus incicinonlum iledil./
el beaiitudine, qux conscqui poterit regnuin, pro Itaquc ncqae qui plantat cst aliiiuid, ncqiic qiii ri-

ap<istolico officio pncdicamus, ut, sicut decet et Spi- gat, seJ i]ui incremeiitum dat Dctis. A Deo auicm
rilus sanctus dictat, monitis nostris obcdicntia prx- iion qtixritur quis, vcl qnalis iiia'ilicet, sed qucm

bcatur, ut hona omnia veslra renipublicam conse- pnodicet, ut invidos etiam bene Christum jinvdicare

quaiitiir, sicut in Exodo promittilur (Exod. \\) Si :


conlirmet. Quo nialo diabolus ipse dejeclus est, el

audicris vocem Doniini Dei tui, et qune placent feceris hoc ipso procdicare non desinit.

cor.im ipso, et obedieris prxceptis cjus, et custodic- C QHod mfl/j bona minisirnndo sibi tniitummodo no-
ris oinncni justiiiam ejus, oninem infirniilatem quain cennt, nec Ecclesiiv saerameiita coinmaculenl.

iiiipoilavi iCgyptiis, non imporlabo in te : Ego eiiiin VIII. Ideo crgo et hic, cujus nomen dicimus cssf;
suiii Dominus qui salvum facio te. Et illic ilcrum relieendura, nialc bona miiiistrando sibi laiitiim no-
tiiba Et niine, Israel, quid Do-
potenlissima canitur : cuit. Nam inviolabile sacramenlum, quod jicr illiiin

Deui tuus postulat a te aliud quam ut timeas


iiiinus dalum est, aliis peifcclioncm snx virtutis olitimiii.
Domiiium Deum tuum, et amhules in omnibus viis Qtiod cum ila sil, aliqiiorum in tantum se cxlcinlit
ejus, ct diligas eum, et servias Domino Deo tuo cx curiosa suspicin, ut iniagiiielur prnlato a jiapa Fclice
toto corde tuo, el ex tota anima tua (Dcut. x)? juilicio, postea inefficaciter iii sacrameiitis, (]u;c Aca-
Cnslodi prxcepla Domini Dei tui, et justitias cjus, tius usurpavit, egisse : ac pcrinde eos meluere, qni
quas cgo niando tibi. ll;cc me siiggcreiitem fiequen- vel in consecrationibus, vel in baptismate mysteria
tins non spernat pietas tua, anlc oculos liabcns Do- tiadila susceperunt, ne iriiia bencficia divina vi-
miui in Evangelio verba : Qui uudit vos, me audii, ct deantur, memincrunt iii hanc quoqiie partein siinili-
qiii vos spernit, me spernit, et qui ine spernit, spcriiit ter traclatum procvalere supcri rem, quia noii sino,
eiiin qiii mc misif (Lmc. x). Nam ct Aposlolus conci- usurpatioiie saccrdotii atljudicatus hoc egit. In quo
nens Salvatori nostro ita loquitur : Quapropier qiii
q virtuiem suam oblinentibus mysteriis, in hoc quo-
liax spcrnil, non homincin spernit, sed Deiim, qiit que aliis rca sibi pcrsona non nocuii, nam ad iiluni
dedil Spiriliim sanctiim in nohis(I Tliess. iv). PocUis pcrtinuit, quod tuba David ita canitur, Vcrumtimen
clemenlix vestrse sacrarium est piiblic;TC fclicilatis, ul Deus conquassavit capila inimicorum suoruin, verliccin
per instanliam vestram (quam vcliil vicariuni pi;t:- cupilli perambulautium in dilectis suis (Psal. lxvii).
siilcre jiissil in tcrris ) evangelicis apostolicisque Nam superbia scmper sibi, non alii facit rtiinani,
piKceplis, non dura superhia rcsislatur, sed per quod universa Scripiurarnm coelestium lcsiatiir auc-
obedientiam, quse sunt salutifera, comiileantur. toritas, sicut ciiam per Spiriluin sanctum dicitur in
Quod eos quospostdamnalionem sunm vcl baplizavil vel liropheta : Non liabitavil in medio domus mew, quifa-
ordinavit Acalius, nulla portio Iwsioiiis allingat. cil superbiam (P,sal. c). Unde cum sibi sacerdolis iio-
VII. Nam secun.lum Ecclcsia; catholica; consuclu- men vindicaverii, condeninalus in ipsius vcrtisem
dincig sacralissimum serenilaiis lux pectus agnoscai, superbia! liimor infliclus est, qiiia nou populus, qui
qiiod nuUuni de his, vcl quos baplizavit Acalius, vel in inysleriis doniim ipsins sitiebat, exclususcst; sed
quos sacerdotcs, sive levitas, secuudum canoiics, anima sola illa qtioe pcccaverat jiisto judicio proRrie
ordiiiaYit, uUa eos ex noraine Acalii portio lacsionis cral obnoxia, qiiod ubique numcrosa Scripiurarum
,:

315 APl'ENDiX AD COLLECTiOXEM DlO.NVSIAiNAM. 51C

lcslalur inslruclio. Unilc reiiiDiis luiniinuni stailiis j^ non solui» iji lerris, sed etiain in coelo iriuniiihare

sivc versuliisj in liac ailliuc piicsciUi frngililiilc piisi- siiie iiuc possilis. Subscripliu : Onuiipolcns Dcus
torum, secuiuium preccs nustras, adiiisii et autlori- regnuia ct saluleni tuani perpetua protectioi.e cu-
late iniperiali ofTerente Deo iiostro unain calliolicara slodiat, glorlosissiine ct clemcnlissiine scmper .'\u-

Ecclesiain et aposlolicam, quia boc soluni cst iu quo giistc.

IIX
AD COLLECTIOIVEM DIONYSIANAM,

COLLECTIO II
DECRETORUM PONTIFICUM ROMANORUM
COLLECTIONl I DIONYSU EXIGUI ADUITi.

CATALOGUS PONTIFICUM ROMANORUM,


QLORUM DECnLTA IN IIAC COLLECTIONE RECENSENTtR.
A.N. CllR. An. Ciir.

HlLARUS 'iGl. SVMMACIILS m.


Sl.MrLlClUS 467. IIOKMISDA 5!4.

FCLIX •J83. Gregorius Junio» 713.

KEGUL.E HILARI
FLAViO PASILICO ET BERMINERICO VV. CC. CO.NS.S.

SuV) ilic Mii calendarum Deccmbriuin, resiJcnle B Candido Tiliuitino.


viro veneiahili llilaro papa in basilica Sancla! Mari;p, Eusehio Sulriiio.
et Maxinio Taurini civitatis piovinciLC Galliarmn. In- Gaudcnlio Aiitcalino.
geiiuo Eiiroilunensi proviiicia; SS. Meiliolancnsi pro- Projeclio Nepesino.
viiicixSS. Salurnino Abinioncnsi provinci» SS. Philippo Nunianati.
Petru Porlueiisi. Reslitulo ct Odavio Afris.
Prinio Atcllano. RcsiJeiililiiis ct'am universis presbyteris, astanli-
Gauileiilio Aliitionsi. bus qiioque diaconihus. Hilarus episcopus Ecclesise
Paulino Aqu;cl>icnsi. catbolica:, iirbis Roin;i;, synodo pra;sidens, dixil
Pallaelio Salpinati. Quoniam religiosus, sancio Spiritu congregante
Sotere Neapoliiano. conrentus hortalur ut qu;iecunque pro discipliua ec-
Tiburtio Capuano. desiastica necessaria suiit, cura diligeniiore iracte-
F\'liie Lnnciisi. mus : siplaeet, fratres, ea qiire ad ordiualionuni te-
Eiisebio Senensi. norem perlineiit, juxta diviua; legis pr.Tcepta, et Ni
Juslo Faberino. Cicnorura caiionum consliluta, ita adjuvanie Douiino

Concori.iio Barino. in omuc ocvum inansura solideniiis, iit nulli fas sit
Caprario Casitaiio. sine siatus sui periculo vel divir.as conslitulioues,
Coiislantiijo Aqiiinati. vcl apostoiicx sedis deerela temerare, quia iios, qui
PiKlcxtLito liileramnauo. potissimi sacerdotis adminisiramiis ollicia, taliuni
Claudio Paiisalano. iransgressionum cul|ia respiciet, si in causis Dei de.
Adcodalo Veliterno. C sides fuerimus inveiili. quia meniiitimus, quod ti-
Crispiano Subaugustano. nierc debemiis, qualiler comminetur Doiniuus ncgli-
Servodei Nomeiitano. gentia; saccrdotum, siquidem reaiu niajore delinquit,
Hilario Anicrino. quipoliori lioiiore periVuitur et graviora facit vilia
:

Paulo Foranovano. peccatoruni sublinii'.as dignitatuin. Cavendnm ergo


Apulcio Tarqijiiiiciisi. imprimis es' iie ad sacratos gradus, sicut geslis prio-
Asieiio Gabiiiati. ribus aiile pncscriiitmii ost, quisquam qui u.xoreui
Asleiio Forojuliensi. iion virgiiiciii duxit, aspiret. Repellendus est cliaiii
Gaudcnlio Veicoiieiisi. quisijiie qiii iii secunda; uxoris nuplias eonlra aposto-

Gaudcntio St yllaleiio. llc;i pr;< rcpta convcnerit. Inscii quoquc litleraruni,

Eiibodio Trifeneiisi. iiec nun cl aliqua mcinhroruin dainna pcrpessi, et hi


qiii ex 1 opiiitinlihus sunt, ad sacros ordines aspir;irc
Majoriano Aslensi.
Felice Siponlino. noii audcant. Qui>jquis laliiiiii consecrator exstiterit,

Uiaiio. faclimi suum


ipse dissolvot, ct qiiod conimisit illirite,

J;iiiuajio Pr;TMest!no. ai;l a decessoiibus suis iiivcnil adniissuin, si propriuni

Adeodal') Cmnano. perii uluiu vultvitare,damiiabil noseniniiii cullo vo-


:

biiiius severitatcin ultioiiiscxercerc. Scd qiii in cau-


Tiberio Cuiium Sabiiiorum
sis Dei coiituinacia vel dclcctu deliquerit aul ipse ,
Geronlii) (^aiiieriiio.
Lucilero Tifcr.iis .Mclauiis. (|iiod pcrperam fecil, abolcic nolucril, in se qiiidqiiid

Koiiiano Albanciisi. in aliuin iioii resecaril, iiivenict. Quod ut deiuceps


possit lenacius cusloJiii, si placet, oiniios causas et
Floreiitiu Talesioo.
:

317 COLLLCTIO II DECUETOUIM PP. IIU. 5)8

siiliscriplioiics |iropiias (-01111111111:116 : iil synodali JM- A slol. Kr(,'o siipiilicili 1 pior.iniiirapostul.iliiiii voslnini,

dicio aililiis (huidaliir illicitis. ut liiimilit^itis noslr:!^ (|uo(l ju!-te a iioliis vidclur l'a-

.\li iinivoisis cpiscopis ci presbylorls acclairaliim otuiii , vcstr:i aiic lorilalc; tiriiiotis. Jaui dudiini sane
(Sl : L.vaiuli, Clirislo, llihiro vila, clicliiiii osl so.xios. (|iiosli liltcris nostris de pr;i>uiiiplioiie
l'iior:iiiius

11,00 Odiiririiiaiiiiis, li;uc (locoiiiiis, (lioliiiii oclios. Sylv:iiiicpiscopi , et iiiirniniir quod niilla apostulatiis
il.oc lciioiiua siiiil, lix-cscrvanda sunt, (lictiiiii (jiiin- vostri rospoiisa siiscepiniiis niinc lia"o oadom siig^'e-
:

qiiios. DoclriiKo vcstrjc grali:is agimns, dii tiiiii (io- rontos polinius, iil qnid siipor liis robiis olisorvandum
cic?. Ista iil iii pcrpoluuiii servcmur, rogniiiu-, dic liini sil, upiisliilicis sornioiiiliiis iius di;;noiiiiiii inloriii:irc :

fsUjiiiiKiecios. l'or cloniinuni 1'otrum, ul iii porpe- et no (orsit:iii | cr iiogli'„'ciitiaiii poititoris , :uit por
tuuiii servciilur roijamus, dictiini osl octicis. II;«'C longiii(|iii iiiiioris diniciill:iloiii liniiiilil:itis noslra' ail
pr.osuMiptio iiuiiqiiani lial, (licliini dcoics. Qiii li:oc vos scripla noii potiiorinl cx lioc nogolici pervoiiire,
viol:cvciit, lii sc invoniot, clictiim seplies. Ll laclo eti.im suggcslioiioni nostram nialuiiiius ilcraro. Et
silontio, Hilarus o|iiscopiis dixit : Pi-.olerca, fralios, siiliscriplio. Oranlom pro noliis saiicliiin apostolaliuu
nova ol iiiaiiclita, sicut ad iios, inissis do llisp:iiiiis ve^lriim jiigi ano diviua consorvet ;otornilas nobis
cpisloiis, siib ccrla rciatidiic porvcnit, iii (iiiiliusdaiii oiiinibu';, otEeclosia! sii.v, domiiie vore iiostor, ct
loois pcrvcrsilaliiiii scmiiia siibiniio iiasciiiilur. Doiii- aposlolice papa. llilarus epi^copus dixit Alia cpi- :

qiie iioiiniilil cpisciipaliiin, qiii iioiiiiisi niorilis pr;o- slida rccileUir. 1'aiilus nolaiiiis recilavil. Doniino
(Cdcnlibus datiir, iioii diviiuiin niiiiiiis, sod li:oro(lit.i- hentissiiiio, el aposlolica reverenlia a noliis iii Cliri-
riuin putaiil csse compoiulium, el credunt, siciit res sto colendo papa; llilaro Ascaniiis, et iiiiivcrsi epl-
cadiicas alqiie mort:ilcs, ita saccrdoliuiii, vclul lc!;;ili scopi Tarraconensis provinci;e. Elsi niilla oxslarot
aut lost.^uncnlario jiire posse dimiui. Naiii ploriiine " iiccessitas ecclesiaslica; disciplinre , expotendiim re
«.locrdotes in mortis coidinio conslituli in locuia vora nobis fuerat illiid privilogium sedLs vestr;i\ qiio
suuni fovimtur alios designalis nominibus siibrogari : suscoptis rogiii clavibus, post resurreclionem S.ilva-
iil scilicet non logiliiiia exspcctettir eloclio, sed de- toris (icr loliim oibcni bcalissinii Potri siiigiilaris
riiU'li gralilicalio pro populi habeatur assonsu. Quod pr;cdicalio universorum illuniiiiationi prospcxit, cu-
qiiaiii gravc sit ;estiinate : alque ideo, si placot, eliam jus vicarii iiriiicipatus, sicut eniinet, iia iiiotueiidus

b:nc liceniiam go craliler de Ecclesiis auferanuis, est ab oninibus ainandiis. Proinde iios Deuni ip.
ot
nc, qiiod Inrpe diciu cit, liiijusmodi se pulet debere, vohis primitus adorantes, cui sine querela servilis, ad
quod Dci e^l. L"t autem (juod ad nos perlatiim osl, lidem recurrimus aposlolico orc laiidatani (liom. i),
ad ves'ram eliam possit pervonire nolitiam, Hispa- inde responsa qua;rentes uinle niliil errore niliil, ,

nonini fratriim et cocpiscoporuni nostrorum scripta pncsiimptione sed ponlilicali totuiii dolibcraliona
:

leganlur. Taulus notarius recilavit. pnvcipilur. Cnm h;vc ila se haboanl, cst tameii iiilor
Ueatissimo, ci apostolica reverentia a nobis in i;os falsus frater cujus pr.tsuiiiplione siciil diiiliiis
,

Chrislo colemJo papae Ihlaro Ascanius, ct uiiivcrsi ticere non licnit, ita et loqui fuluri jiidicii nccessitas
cpiscopi Tarraconcnsis proviiici;v. iinperavil. Sylvanus quiiiem, episcojius Calagiira". in
QuaiiicuraiiiaposloLilusvesterdeprovinciarnnis 'a- ultima parle noslr;^; proviiici;x! constiliilus, diviiialio-
ruiii sacerdotibusgerat, filio nostro illiisiri Viiicciilio, nos sibi indebilas usurpando hiiniililaiem nostram
diice proviiici;\! noslr;o, rcfereiite cognoviinns, ciijus ad l;oc usqiie perduxit ut conlra ejus vanissimam
,

inipulsuvolum iiostrum in aususcribeiRliproiia (ievo- siipcrslilionem, sedis vcstra; uniciim remedium llagi-
tionesurrexit. Ergoprovinciali liuerariosermone de- q temus. Hic iiamque jam anlo seplem aut octo au
bila coroii;vvesti;cobscqiiiadefereiiles,hisqiix'suiiius, plins annos, postponens Patrum regulas, et ve.sira
ut digiiatione qiia c;vtoros etiam liumilitatem iioslram iiislitnia dospiciens nulMs peienlihus populis episco.
in oraiionibus vestris in meiite bahere dignemii:i, piiiii ordinavit, ciijus propenmi factuni exislimantos
beatissima et aposiolica revereiitia in Chrislo a 0- i iralerna et pacifica posse adnioiiitinne sanari pro- ,

bis, colende pater, illud speciaiius deprecantes, ut fecit in pejus. Denique conlra veiuslatem canoiiuin,
factiim nostrum, quod tam voto pene oninis provi;:- contra synodi constituta allerius fralris nostri prcs-
ci;v , (iiiani exemplo vetuslalis in nolitiam vestraiu hyleri , spirilu tanluin pnosuiiiplionis accoiisus , iii
(lcfortnr, perpeiisis assertionihus nostris rohorare codem loco qui illi fuerat dcstinaius, cui inviio et
dignemini. Ei cum legeret, ab universis episcopis et repugnanti imposucrat mamis, et qiii no>lro jam cos-
preshyleris acclamaluin est Exaudi, Chrisle, Uilaro : tui fucrat aggregalus, episcopum fecii. liiiic f:',ciuni
vita, 'dii^tiim cst deeies. Ilaic pr.osumplio nunquam est ut de ejus niiserrima tenieritale ad iios C;rsar-
tiat dicium est sexies. Qua; Dei sunt, ab homine
, auguslan;e urbis episcopus frater noslor nniversa
dari non possuni , dictum esl sexies. Per domnuin refcrrct , cujiis diligeniia et sollicitiido admodum
Peirum ui in perptluiira serventur, dictum est sexios. prospexerat, aliquo profuisset. Siqnideni ouu-
si in

Ihcc ut roserventur rogamus. Hilarus episcopus dixii ctis in vicinia positis episcopis, ne se schismalico
Lege. P.iulus notarius reciiavit. Episcopus Barcino- adjungerent, frequentissuiie contradixil. sed obslina-
i.o.isiuin civiiaiis sanctus Nimdinatius sortein exple- tione damnabili totum qiiod erat ilUciluni , et ipKKl
vit condilionis hunian;v, hic episcopo veuerabili fra- nobis pudor esl dicere, ron enibuit solus ille coic,-
tri nostro lrena;o queni ipse anlea in diacesi siia
,
niitlere. Proinde quia his pnrsiimptionibus, ((n;v luii-
iiobis voleiitihus coiislituerat, derermqueiis ci, qiiod D tatem dividunt, qii;c scbisma faciunt, velociler i'.eliot
piituil habcre paupertas suprenia; voluiilalis arbilrio, occurri , qu;esuriius sedem vestram , ul qiiod supor
iii locuni siium ut substiluerelur, opiavit, sed dofun- hac parie observare veliiis apostolicis allatibus iii- ,

cii jii iiciuni in ejns meritum £t cum iion vacillat. struamur quateiius fraternitate collecla pruhilis iii
,

lcgoiet, Piohus cpiscopus e consossu surgeis dixit : niedium venerand;v syiiodi constitulis, conlra n^bol-
lliud licuit, hoc nou licidt. Successores Deus dat, au- lionis spiritum vestra auctoritale siibuixi, qiiid opoi-
ctoiilale vestra resi^tite huic rei per aposlolatum teat, et de ordinatione, et de ordinaio lieri, iniolli-
vcsirum. llilarus episcopus dixil Percurre qu;i3 coe- : gere Deo juvante possimus. Erit profecio vcsler
pcras. Panlus notarius recil;ivit. Siquidem omnis c!e- tiiuniphus aposlolalus veslri temporihus , quod
, si

rus, et piehs ejiisdem civitatis, et optinii , ct plurimi sancli Petri cathedra obtinet, catholica audiat Ecclc-
provincialos, ut idem ejus locum ohscrvaret, a nobis sia , si novella zizanioruni seniiiia fuerinl exstirpata.
speraveruni dato consensu , nos cogitantes defuncti Et subscriptio. Orantem pro nobis sancUini aposio-
judicium, el frobantes ejiis vitaiii, et eoruiii iiobili- lalum vestrum jugi a;vo divina conservet a:'teriiitas.
lalem atque uiultitudineni, qui pelehanl siniul ct , Ab universis episcopis et presbyteris accla:uatuiii
iililitalem, Ecclesi;B niemorat;e, optiniuin duximus : esl Ulb;vc eniendeiitur roganius, dictuni est scxies.
:

ul tanto sacerdoti , qui ad divina niigravorat , noii Ut ha;c resecentur roganius , dicium esi sepiics. Lt
minoris nieriii subsliluerelur autistes, piKsertim cum discipliiia servelur rogauiiis, dicluin octics. Ut aiUi-
tccltfsia illius niunicipii. iii qua ante fuerat ordinatus, quitas scrvetur rogamus dicluui septies. l'l disci- ,

sempcr hujus civilalii Ecclesia; fais^e dioecesis coii- pliiia (sic) serveiurrogamus, dictum esl quinquies.
519 APPENDIX AD COLLECTIONEM DIONYSIANAM. 520

IJl caimncs custodiantur rogamus, diclum est sc- A ut nihil deinceps contra praecepla beali Aposloli,
l>lies. Ut in prasumploribus viiidicclur rogamus, iiibil contra Nicxnoruin canonuiu constituta len-
«lictum est seplies. Ordiiialio aposlolica illiljata teliir.
servetur, dictum est octies. Exaudi, Chrisle, llilaro I. Hoc autem primum jiixla eorumdem Patrum
vila, dictum cst quinquies. Dignus papa, dignus do- regulas volumus custodiri, ut nuUus prictcr notitiain
clor, diclum esl oclies. atque consensuiu fratris Ascanii nietropolitani, ali-
Hilarus cpiscopus dixil Acceptis qua; recitata : quatenus consecretur aiitisles, quia boc et vetus ordo
simt de omnilius, nunc, fratres, speciales senlcuiias, tenuit, hoc trecentorum decem ct octo sanctorum
Heo nobis inspirantc, depromite. Maximus episcopus Patrum definivit auctoritas , cui quisquis obvias le-
Ecclesife Tauritanoe dixit In custodiendis onmibus : teiiderit manus, coriira se consortjo fatetur indisnuni,
qu:iiad sacras ordiiialiones pertineiit discipliiiis, me- quorum pra;ceptionibus resiillarit.
lius sentenii;e mea! professione deiiuntio niliil a me II. In qiiorum conlumeliain a superbo spiriluetiam
iinquam eorinn qua; proliibita sunt esse facienduni. pars illa contemnitur, qiia cavetur ne quis relicia
I)e reliquis ceiiseo ut quisquis talia feceril, aut de- Ecclesia sua ad altcraiii transire pncsumat. Quod
tecta in Ecclesiis resecare noluerit, noverit se giaves nimis iinprobe coniiiventibus, et ut dolealur gravius,
causas in apostolica; scdis judicio reddilurum : in vobis assereiUibus, Iien;cus episcopus conatur adniit-
<|uo illi necesse erit snbire senteiiliam. Ingenuus lere qui nustra ancloritate roborari cupilis, quos
:

cpiscopus Ebrodunensis dixit Milii ijjjoque eadein : inaxime de rebus illicitis magna indignatione proba-
de omnibus partibus seiilentia est, qua me ipse con- tis accendi^ Lcctis crgo in convenlu fratrum quos ,

Blringo, ne qiiid a me unquam de liis qure sunt inlcr- j^


nalalis mei feslivitas congregarat, lilteris veslris, quae
dicta lenteiur quia novi slatum et profcssionem
,
" de ordinandis episcopis secundum statuta canonum,
incani. De ciclcris eiiam censeo ut quisquis statu- : vel pra;deccssoruiii meorum decrcla sunt , prolata
lorum iransgressor exslilerit sciat se ecclesiastica; , sciiicntia gestorum , qnx pariter direximus tenore ,

rcgiilx laqueis iniiodari , cl reaUim apostolica; sedis diseetis.


incuriere. Paulus episcopns Aqua;viv;u dixit Ego : III. Unde remolo ab
Ecclesia Barcinonensi, alqua
quoque simili me lege constringo, ct de cicteris, qui ad sua remisso episcopo sedalis per saccr-
Ireiia;o :

Iraiisgressorcs fueriiit, pariter censeo, ne eis sine pe- dot;iIem modesliam voluptatibus , qu.^e per ignoran-
riculo sui quidquam lale tenlaie liccat, quod nierito tiam ccclesiasticaruin legum desiderant, qnod iion
(lebeat viudicari. 1'rimus cpiscopus Ecclcsi;B Alellaiuc licet obliiiere talis protiniis de clero proprio l!ar-
:

dixit IIoc et ego cciiseo csse obscrvanduni. Pall;»-


: cinonensibus episcopus ordinelur, qualem te privci-
diiis episcopus Ecclesi;e Salapina; dixit Nibil nic : pue, frater Ascani , oporleal cligcre , et deceat con-
conlra discipliiiam ecclesiasticam, vcl statuta sancto- sccrare. Ne si similiter forte facliim fiierat, non siiio
lum canoinmi facturum cssc pidliceor. Tiberins cpi- olijurgatione tui maximc nominis retundat noslra
scopus Ectlesia; Sabinensis dixit Profiteer me sta- : pnvceplio , quod in injuriam Dei , a quo specialitcr
luta sedis apostolic;i; in omnibus cuslodire, et si in sacerdolalium est gratia digiiitatum, didicerimiis ad-
Ecclesia niea clericorum aliquem contra pra;ccpta missum, nec episcopalis bonor ba;reditarium jus pu-
sanctoium caiioiium deprehendero aut muliciem lelur, quod nobis sola Dci nostri Cbristi beniguitate
duxisse aut duas babere uxorcs , ab ccclesiablico
, confortiir.
iifiicio separari. Ab universis episcopis dicl:mi est : nunc episcopos, qui licet duni
IV. Ordinatos ergo
Sentciilias fialruin omncs sequiiiiur, onines confir- Q ignoranle provecli sunt, cuin siiis auctoribus me-
te
inamus , et obscivandas esse decernimus. Exan.li, riierint siibmoveri, hac ratione firmamus, si nec vi-
Clirisie, llilaro viia, dictiim est septies. Qua; iiiale dii.c maritus fuerit quisquam ct in uniiis viiginis ,

adiiiissa suiit per te corrigaiilur, dictum est octics. nuptiis ac vota conveiierit , sicut et Icgalia consli-
,

yciod nou licct, iion fiat", ilictiim est octies. tuta pra;cipiunt dicendo Sacerdos virginem uxorcm :

llilarns cpiscopiis Ecclcsi;c nrbis Uoiii;e synodo accipiat non viduain, non repudiatam (Levit. xxi;
,

prxsi;lens dixit : Quoiiiam pr;c>cnlis dc(inilionis for- Ezecli. XLiv), secundum quod eliam beatus apostolus
iiiaiii, qux secuiidum
s;inctorum esl statuta seiilcn- Paolus, Magister genlium, de Iiis qui lieri desidcranl
liain, oiiinium Ecclesiariim nolitiam pervcnire dc-
iii sacerdotes propria insliiulione non lacuit dicens
,

ccrniiiuis iic cuiquam pio siii possit ignoralione


: (/ Tim. iii) Unius uxoris virum, cujiis tenore scn-
:

licerc qiiod iion licel, cdcrc gesta notariorum sollici- teniia; ita informaii esse debclis, ut inter ca;tcra quac
liiilo curabil. cavenda sunt, hocc studealis prxcipuc custodire quai
llilarus episcopiis A^caiiio, ct univcrsis euiscopis cognoscitis ante universa mandari.
T;irraconeiisis pioviiicia'. V. In quibus etiam prospiciendiim est, ne duo sinl
Poslqiiaiii liilcras vc^Ii;t; dilcflionis accepiinus, in uiia Ecclesia saccrdotcs nec litterarum ignarus, ,

'luibus pi;csiim|Uiones Sylvani epi^copi Calagureii- aut carens aliqua parte niembrorum vcl eliam ex ,

sium Ecclesi;c retiiu li pelislis , ct rinsuni liarcino- poeiiitcnlibus aliquis ad sacrnm niinislerium prorsus
ncnsium qu;crilis iiiinis illicila vota lirmaii, lionora- sinalur accedere. iNec taiitum pulctis pctitiones va-
torum et possessorum Tyri;issoiieiihiuin , Ascanleii- Icre populorum, ut cum liis parcre cupitis, voliiiit.a-
Biiiin Calaguritanorum
, Vaiegeiisium Tritiiisiuin, , , tem Doiniiii iioslri qua; nos peccare probibet, dese-
Levicnsium et Verovisceiisiiiiii civitatis euni siibstri- Dratis, cujus indignalio ex hoc gravius commovctur,
ptionibus diversorum lilteias iiobis conit;!t ingestas : quia benignitas ejus , dum fiiiiu illicila per eos qui
pcr qiias id quod de Sylvaiio qiieicla veslra deprom- suiit inteipreies placaiionis, ollendilur.
pserat , excusabant. Sed reprcbensio justissima eo- VI. Ut autera omnia secundum Ii^t^c qux scripsimiis
riim pariter justa allcgationc non carelial, quia pi;c- corrigaulur, pra;senles litlcras Tr.ijaiio subdiacono
ter conscicntiam mctropolitani, fralris el cocpi^c pi nostro venicnte direxinius. Qiiod si Ircnxiis episco-
noslri .\scaiiii, nomiullis civitatilius ordinatos daruit pus ad Ecclesiam snain, deposilo iinprobitalis ambitu,
sacerdoles. lindc qnoniam quidquid ali alterutra redire neglexerit, qiiod ei non jiidicio, sed huinani-
parte est iiidicatiim, videamus pervcrsilalc con-
oniiii tate pra;slabilur, rcmovcndnm sc ab cpiscopali con-
fiisiiin, tcmporum bac ratione
iiccissilate perspecla, sorlio esse cognoscat. Data ni c;il. Jaiiuarii , Basi-
deceriiiinus ad veniain pertiuerc , quod gcstuiu est. lico et Herrainerico vv. cc. conss. (An. Clirisii 405.)

DECRETA SIMrLIClI PAP.E.

I. Simplicius cpiscopus Joaiini cpiscopo U.ivcii- si qiiid apiid tc saccrdiUalis modcslix lencrelitr,
nati. niin(|u;im plcctibilcs perpetrarenlur exccsMis, a qui-
Siquis essel iutuitus ecclesiaslicx disciplinx , vcl bu= si nuUo le palcriurura regularuin pi lcras coiili-
, , , , , i

:^i COU.LCTIO 11 DKCRKTORLM ri'. riU. 322


iicre jirivccpio, sallciii saiicta: ineinorix prwilccesso- A qnid posl transpressiunein niancjtt coiitnniarein, ip.isc
ris tiii rucr;is rcvocaiuliis cxcinplo, (]iii tuiii faricmlo Iicminlianius :iiitoiii , qiiod si poslliai'
pi'r|ioiidis.
|ii('slivloi'iim iiiimis (U'iii|iiissot iiivilmii , soiisoiat la- (piidipiam lalo pia'Miimpsi'i is, ol ;ili(picm soii cpiseo-
iiioii (lif^miin pro tali nsiir|iaticiiio jiiiliciiiin. IJbi isla |uiiii , soii pi(';.bvl('ruiii , soii (li;i( oinim iiiviliiiii fa-
(liilioisti , fralrcm ol oocpiscopnin noslruin
(iiLo in eore forlc crodidcris ordinatidims lilii Ravemiatis
,

(Iroiioiiiiin iKMi olootidiio


, scJ iiiviilia iicrpclrasti?
,
E((lc.-ia' , vel ilimilieiisis iiovciis auforombis. Data
(pioiii iiioxciisaliili violoiilia |)crtialii ad tc passus es, ni c;il. Jiiiiii, Severino v. c. coiis. {An. Christi 4SI.)
:ili|iic vcxari, iit oi hoiiorcin taiituiii iioii pcr aiiiini II. Siiiipliciiis episeopus Florcntio, Eiinilio, et Se-

liaiKjuillitatcni scil por aiiicntiain , siciit iliceniliiin


, vero cpiscopis.
esl, irrogares. Ncipio ciiiin talia polnissenl liori sa- Rclatio iios vestnc dilectionis instnixit, ct gcsto-
nitatc coiisilii; iioliinms exagiJierarc ipiod gostiiin cst, riiiiisoiies idoniiis iiilimavit GaiKleiitiiiiii Aiiliiiionsis
110 eogaimir jiulioare, ipiod (ligmiin ost iiaiii privi- : Ki olcsi;c saoordotoin coiitra slaliila caiiiuiiim, ae
legiiiin incrotiir aiiiittorc qiii pormissa sibi abutitiir noslra pnooopta ordinalioiios illicitas pcrpolrassc,
poleslale. Scd iiiia iios ratio faoit cssc seiitciitiic (]uaruiiiilli lolam pcniliis aiiforri in-eoi|iiiiius potc-
niollioris (Hiam iiiaUiiiiiiis te fratre ct coepiscopo
, slatcin. Soripsiiiuis cniin ad Sevormii fiatrcm ct
noslro Projeoto rcforoiilc cognoscere iion iiosliis , cocpisoopnm nostnim ct si necessc fiiciit, i|isc iii
,

litlcris proptor opprobrium publrcare. INam soainla- siipindiola Eoclcsia, coiisideratis l';ilruiii rcgiilis, lioc
Inin, ciijus aiiolor agnosceris, ila modcratio noslra fiiiigaliir onicio, qiio illc abusiis c-sc convictus est :
compcsouit, ut fraler ct cocpiscopus inciis Grcgoriiis, ila iit lii i]ui illioitc ab oodcin
ab cc- siiiit iirovcoli,
(|iiciii iion provcctuin constat esse, sed pulsiim, iiiil- closiasliois niinislcriis sinl roiiioti. de Siniiil cti;iin
lam caiisam, siciit pctiit, tecuni liabituriis, Mulinen- " rcilditibiis Eoclcsi;e, vol oblatioiic lidoliiim (jnid dc-
scin giiberncl Ecolesiain, ct coiitiibcnrnim siiiiitale, cat nescienti iiiliil lirore proniitlal
( scd sol;i ci cc ,

'jiiod sortiri iioii oportcbat invitiim, iion rocusct aiii- liis ijuarta portio rciiiiltalnr : (Ui;i; ocolosiasticis l;i-
plecti, ciii si quid ncgolii forsitan enicrsorit, nostrum g inornin ct panporiim ]iro-
liriois 01 ciog:ilioiii pcii
al) eo, vel contra euiii peiatur cxamcn. Necessiiatibiis fillur:e ab Oiiagro presbyli ro sub pcrioulo siii ordi-
eliainquas facienle le conipellituisusliiiore, liao deruii- iiis miiiistrcntiir : ullima
sc clcricis pro singii- i;.ter
tione consulemus, ut rcfiisopra^dio, quodantc aniiiim vcro miiiistcria Ecclesi;r,
loriiin inoritis divii!;itiir. .\t
sibi ilatnmesse commeinoral, atque adKoclesiainUa- qii;e alicn:ita coiiiporimiis rcpararc ]ira'siiniiiior ,

vennatem rcverso, possessio in lUiiioiiiensioO solido- iu-euicli fiatris coiii|iollatiir instanlia, oni eliam iii
riinircddituuin Ubcrorumsino dabitatione tradatur.iii iioc speci;diter praicopiiiuis iinmineri , ul Iros ill;is

(liein scilicelviUe ejus, salvo propriclatis jure Ravoii- pnrliones ,


qiias por trirmiimn dicilur sibi l:inlmii-
nalis Ecclesi;e, ad quam post pr;edicli obituin rever- niodo vinilicasse , roslituat. l)at. xiii cal. Dccenib.
lctur. Qiiod si non fucrit noslris parituin coiislitulis. post coiisiilatuiu Leouis Augiisii. (An. Clu-isii 475.

DECRETA FELICIS VXPJE.

(Synodus Roraaiia. Aii. Clirisii 487.) Decio Triuin tahernaruin,


Athanasio Albinensi,
Flavio Boetio v. c. cons. Subdie iii id. Mariiarum, ^
Pelro Loreiisi,
in basilica Constantiniana . residente vencrabili viro telicissimo Sabiniensi,
[>:\p\ Felice, uiia cuni lionifacio Veliteriio,
Candido Tiburtino, Roniulo Pr;r;nestino,
Paschasio Ccntumcelhc Donato, episcopis ;

Equitio Malellicali,
Et presbylcris
Epiphanio SpcIIati, :

llercnnio Portuensi, Ruslico, Firininn,


Agnello Telcsiuo, Laurenlio, Vincomalo,
Llrbano Fulginati C:;ssio, Potro,
Martiniano Pbormiano, Janu;irio, M;irliaiio,
Crcsconio Tinlertiiio, Lepido, Maxoiilio,
IJasilio Tollenlinati, Aslcrio, Pelro,
Conslantio Aquinali Alexaiidro, Rcdompto,
Philippo Nuraanati, Lauicnlio, Joviiio,
Rono Ostiensi, Servodei, Petrn,
Constantio Tribeati, Petro, Jnliano,
Constantino Capuano Petro, Valeiite,
Severo Cassinati, Sorano, Valciitino,
Marliano Amcrino, D Asterio, Asello,
llerculio lUricuIano, Smaragdo, Uonifacio,
Maximo Blerano, Pas' hasio, Fciice,
Projeclitio Tarquinensi, Fulgcntio, Callisto,
Maximino Ferentieiisi, Valentino, Scbasliano,
Feliee Antealino, Andrea, Pclro,
Felice Anagnino, Roinano, Doiiiiiio,
Aiidrea Gavinati, Casiino, Simplicio,
Cypriano Nunientano, Laurentio Canusio,
Vitale Fundano, Leoiie, Eiigenio,
Constantii) Sutrino, Gordi;ino, Pelro,
Gandenlio Forocloiliensi, Epiphanio, Epipliaiiio,
Aslerio Foronovano, Jiistiiio, Fclicc,
Viclore Projectitio, Roiiif.icio,
Rustico ct Pardalio Afris, Epiphaoio, Rnno,
Pelro Subauguslano, ServanJo MarccIIino,
Basso Ferentinati, Urbico, Paulino,
Innoccntio Mibanati, Petro, Aslerio,
Beitigno Aquacvivensi, Paschasio, Asterio
, ,

32". APPKNDIX AD CGLLECTIO.NEM D10^YSL\NAM. 32i

Boiiilacio, P^elro, A gaverit et professiis fucril esse paganum. Quod


,

Sixlo, Pelro, cuni gcneralitcr sit iii oninilius exsoiTanduin, multo


l'etr()nio, Lanrcnlio, magis in episcopis, presbytcris et diaronibus auditu
Kniiiaiio, Joaiine, sallem dictuiiue probatiir horrendum. Sed quia idem
Mnrliniano, Epipliaiiio, Dominus atque Salvator clementissimus esi, et ne-
Opiiione Sebasliano, el minem vult perire, usque ad exitus sui dicm in poe-
Agiipelo, Abuiidaiilio, iiitentiani, si resipiscunt, jacere conveniet, nec ora-
Aslaiitibus qunque diaconibus, Kelix cpiscopus tiniii non modo lideliuni sed nec caiecliMinenorum
,

EcclesiLC calholic;e urbis Rnina" , pnvsidens syiiodo quidem oniniinodis interesse, quibus conimuiiio laica
dixil Coiiiniiiiiis dolor, el geiieralis est geinilus,
; iii morle reJhibeiida esl, quam rem diligentius cv-
qiiod inlra AtVieam rebaplizalos eliain cpiscopos, plorare vel facere probatissiini sacerdolis cura de-
presbyleros, diaconosque cogiioviinus ; qu;t; res siiie bebit.
dubio ad vesliR? quoque pervciiil notiliani sanclitalis. De clericis autcm et monachis, aiit puellis Dei,
,

l)e quo quid observari debeat, ordinare nos convciiit. aut sxcularibus, scrvari pr.cci[iimus hunc teiiorem,
Proinde ul inanifesta sit super hoc nostra sententia, quem Niaena synodus circa eos qni hipsi sunt, vel
qu;c nobis sunt visa reciteiitur. Aiiastasius diaconus lueriiit, servandum esse constituil, ut sciliret qui
recitiivit. nulla neoessitate, niilliiis rei liiiiore alque periculo
Dilectiss. inChristo Jesu fratribus universis episc. se ut rebaptizarentur h.Trelicis impie dedideruiit, si
per diversas provincias constitulis. laraen eos ex cordc poeniteal, Iribus aiiiiis iiiter au-
Qualiter in Africanis regionibus astutia diaboli sac- dientes siiit septem vero aniiis subjaceani iiiler
,

it in populum Christianuin. alque in id mulliplici ^ pociiitcnles nianibiis sacerdolum , duobus etiam ad


deceptioneproruperil, iit iion iiiodo vulgus iiicautuni, olilaliiiiies moJis omiiibus nonsinantur, seJ taiitum-

scd ipsos quoque in morlis profunda ineiseiit sacer- nindo popnlaribus in oratioiie socienlur, nec coiduii-
dnles, nullus non orbis iiigemuil, niilla lerra nescivit. datur Deo coUa subniillere, qui euin non liimiit ab-
lliidc grandi iiiocrore posili dissimulare non pos-
iii iiogare. QuoJ si , ut poie mort;iles intra mctas ,

sumus pcreunliuni, atquc a nobis exigeiidarum discri- procscripti tcmporis ccBperit vitie Uiiis urgere, sub-
inen aiiiinarum qiiapropter coinpctcns abiiibenda
: veiiienJum est imploranti, ct scu ab episcopo, qiii
estlalibus niedela vulneribus, ne imiiiatura curanJi poeiiilentiam deJeril, scu ab alio, qiii tame.i datam
facilitas morlifera captis pcsle nil prosit, se.l segnius csse probaverit aut siiniliter prcsbytero, viaiicuiu
,

Iractata pernicies reatu non lcgitima; curationis in- abouiiti de saiculo non negetur.
^olval paiiter saucios ct mcilcmes. Iiiipriinis itaque Pueris autem quibus, quod adhuc investes sunt,
,

venicntis ad vos, ct remcJium pnstulantis sollicite a pubertate vocabubmi est, seu clericis, seu laicis,
(lisculienJa cst professio, et persona decepti, ut me- aul cliam similibus pucllis, quibus ignoraiilia suffra-
dela possit coiigrnens exliiberi. Et qui salisracluriis gatur tclalis, aliquandiu siib iiianus impositinne de-
Deo per pffiiiiteiiliam, rcbaptizaluiii se legitime do- tciitis, redJenda communio est, nec eornm cxspe-
luerit, ulrum ad hoc facinus cucurrerit, an iinpnlsus ctanJapoenilentia,qiios excipit a coercitioneceiisura,
acccsserit, requiratnr. Sciens quod se dccipiat ipse, quod est a nobis provide constitulum, ne lii quibus
qui lallil, niliilqiie pcr nostram facililalem Iriliunalis iii terreni labe coniagii plus minusve restat ad viiani,

excelso judicio derogari, cui illa sunt rata, qii.T! pia, dum aJhiic in poenilentia siinl, poenitenda forte com-
qux vera, qure justa suiit, el necessitas , aliter Ira- Q miitant. Quod si anteprajliniium poRiiitentiae tempus
ctanda est ratio volunlatis. Deterior est autem causa despectus a medicis, aut evidentibus morlis pressus
illius qui pretio sollicitatiis est , ut periret.
forte indiciis, recepta quisquam commuMionis gratia con-
INihil reliquil inimicus, cui ne de sua
cnim intentatuni vuilescil, servemus in eo quod Nicaeni canones ordi-
liceal gauderc caplura, succurrendum est irrctilis, et naruat ut habcatur iiiter illos qui in oralione sola
,

conlcrendus venantis esl laqucus , ut in fiigatim la- communicani, donec impleatur spatium temporis ei-
mentaniibus lapsum lam jiistiii;e modcraiione, quam dem pr;estitutum.
eonipunctioiie pietatis aj aulam, quam rcliquerant, Nec calechumenos nostros, qui sub lali professione
sit regressus, nec pudeat foisaii, aul pigeat indiclis baptizati sunt, prKlerimus, quia noii cst causa dissi-
jojuniorum gemiluumque leiiipoiiiius obcdire, aut milis (sicutiiJem sancti canones ordinaruiit ) ejus
aliis observantia; s;ilubrioris obteiiiperare pneceptis, qui quolibet moJo Christum, quem semel
coufessus
qiiia liumilibu-. datur gratia, non superbis [Jacobiiv). Cst, abjiirarit, auJienles siiit , cl
tribiis aniiis iiiter
Sil ergo riiiii;e su;c dolore prostratus, quisquis in postea cum catechunienis permitlantur orare , per
Cbristo lieri quKrit crcclus, et per dispensationis manus impositionem commuiiioniscalholic;e gratiam
iioslnc miiiisteriuni ( quod veslrara sequi cnnvenit rccepturi. Exccptis saiie taiitummodo episcopis,
charitatem , ncc alicui fas est vel velle, vel posse presbyteris, diaconibus, quibus solo mortis suac tein-
transcenJcre ) causasejus, qui contra apostolicam pore reconciliandum esse jara diximus, cxteros sive
dnclriiiain ad iler;uionein se nimis infausli baplisin.i- clericos, sive monachos vel moiiachas, seu laicos,
tis (leJidit, vel cjus, qui aliquibus arguinentis excu- sexus ulriusque personas, quos violentia ct pcriculis
sanduiii calliJe projMiiim putavcrit e-se conson-uni. coaclos itcralionem baptisinatis subiis^e consliteril.
saccrdotali vignre et humanitate Iraclemu;^, ut iii D yel qui aliquo coinmento hujuscc facinoris piaculis
cis liJes ( qii;c nisi cst una, jam luilla est ) adjulorio dixerint non teneri, in poenltentia per trieimium du-
Domini juJicis, ad salutem sine nostr;e properatioiiis raie deccrnimus, ct per inaiius impositionem ad so-
olfensioiie reparetiir , quia cum peccatoris a nobis cictaiem recipi sacramenti. lllo per ornnia cuslo-
salisfaclio protrahilur, non pra'ter noslram laiidein dilo , ne ex liis unquam qui in iiualibet a^tate
aique 1,-etiliam iiiens cjus ad veniam puigalior iiive- alibi qiiani iii Ecclesia catliolica aiit inbaptizati
niiur. Et ideo niemincriiis liaiic super his nos habere aut inrcbaptizati suiit, ad ecclesiasticam mililiam
sententiam, ut servata discretione peccantium, non prorsus permiilantur accedere , quibus saiis cssc
eadein cuncti, qui lapsi suiil, lance peiiseiilur, quo- debcl quod in calholicoruni numerum sunt re-
,

iiiaiii majoris casligationis est exigcndus usura, cui cepli, quoiiiam de suo ordine et communioiie vi.!e-
domus Domini commissa fiierit disoiplina. liiiur ferie juJiciuin, quisquis hoc violaverit anti-
IH ergo ab Ecelesi;e summllalibus inchoemiis, eos slitum vel qui non removerit eum quem cx his
,

quos episcopos, presbyteros, vel diaconos fuisse cnn- ad miiiisieriuin clericale obrcpsisse cognoverit.
seu optantes forsilan, seu coactos lavacri
sliterit, et CuranJiim vcro maxime. et omiii cautela est provi-
illius unicisalutarisque clariicrit fecisse jactu;am, dcnJuiii, iic qiiis fralruin coepiscoporumque nostro-
et Christum, quem non snliim dono regoneralioiris, runi ,aut etiaiii presbyterorum iil alterius civitate
veruni etiara gralia percc; ti honoris in.liieranl, vel dioccesi piwiiteiitem, vel sub nianu posilum sa-
cxnisse, cum constet nemiiiem ad ^ecun.lain linclio- cerJotis, aul eiim qni reconciliatum csse se dixerit,
nem venire potuisse, nisi se palam Christianuiii ne- sinc episcopi vel prcbbyteri lcsliinonio , el lilieris
COl.LtlCTIO U DECRETORUM rp. RP..

Dreslivlcr. ciilsconns civitaio A i'c nas potiiil, niorit rcvcl;iliim, sccuiKliim he .itiim
aiit iii uaroclii;»
. r
Siiscipi.il, quiiil
. ',
;iliiiii;i
•" .! •
;iiil
I .-'..
1.
iii
1
ilissiiiiiil;iliuiio iiojjloeiiiiii ciil-
i>....i
l';iulii;ii
.i.,i,,... M
Cn.. vivi i../i<v..i ;.....
;i|iii^li)liiiii (/ Cor. \iv), laccute |iriore, I iilcM-
(

p:iiii l;>iigil eli;iiii clcricoriiiii, <|iii locis in qiiibiis lioc ler iiisiiiui-t, ijiiiu Spiritiis s:iii('lus iilii Mill iri>| iii':il,

liiiiius curatiiiii rticrit, coiiiiiior;iiitiir. Ilis ilaiiiie rilo iiLixiiiie cuiu Mia c:ius:i lr:u'lalur, hCc iios pi gcbil

ft ail Ecclcsi.iniiii vestniruin iioliliam aiiilirc, ct si i|ua siiiit oiiiiss:i , iioii :ii rogaiili' r al)-
(iispositis ,

lioslra parcre vos couvciiit,


ilelibcr;itioii(! |icrlalis, uiicre , scil ratioii.ilillilcr orUiiiarc. lialuiii i Jilius

qiiibus liccl ail aiiiiiiariiiii reparatioiiein iiiliil decsse Marlii, Diiiaiiiio Cl Sipliiilio vv. cc. coiiss (An.
viileatur, taiucii si cui alic|iii(l iiovi, et qiiod pnctcr- Chrhli .'.88.)

DliCUETA SYM.MAGHl PAP.E.

(Syiiodns Roman». An. Clirisli 199.) scnlcnlia? Univcrsa syiiodiis dixil Placcl ol qiiod : ,

calcnd. Marlii in Oiiinihiis pbicct liat. ,


Post consulaluin Paulini v. c.
II. Si iquod absii) Iransitus papae inopinatus cve-
basilica lieati Petri apostoli, synodo pncsidcnle hea-
nci il, ul lic siii clcctione successoris, iil siipi':i plariiil,
lissimo papa Syniinaclio , Fuigcnliiis arcliidiaconiis
iion piissil :iiilo dcccriicrc, siiiiiidem iii iiiiiiiii loliiis
dixit Itealiludo veslra, dircctis anleliac pcr proviii-
:

iiirliiiavciit ccclesiaslici onliiiis clcttio, consccreiur


cias aucloritalibus , Ireiinenlcr ltali:c saccrdotuin
coiivocavit, (luoruiii pncscnlia iu vestris clcctus episcopus. Si cniin, iil Hcri solcl, sliulia co;-
Synodum
periiit csse diversa coruiii dc (|uibus ('crtniuen ciiier-
videtur oculis conslitula nuiic bcatiliido vcstra, (]ii;c ; jj
seril, viiicat scnleiili:i pliiriiiiorum, sic laincii ul sa-
ad ecclesiasticas iiideiiiiiitaies vcl ad paccm toiius ,

cerdotio careat, qiii c:i|itiis promissione, noii rccto


Ecclesise pcrlinent, sive concordiani digiictur irada-
biliter ordinare. .\cclaiiiatum esl ab oniiiibus cpiseo-
jiidicio de eleclione dccrcverit. Synodus dixit Pla- :

cet, diclum est dccics.


pis el presbyteris, Exaiidi, Chri^tc, Synimaclio vita,
III. Proplcr occullas aulcm fraudcs, ct conjuraiio-
dicium est decies. Cujiis seilem,cl anno;-, dictuui est
octics. Ul facias rog:imus, diclum esl dccies.
num secrctas iiisidias, qii;ishiijiis seiilciiti;i (li-,lrii'iii)-
nis coiisequilur, si (luis ad ccclcsiaslic;(iii pcitiilcrit
Syminaclius opiscopus Ecclcsi:r; calliolic:t! iirliis
notiliam, consilia coriini qiii coiilra lianc Nyiioilum dij
Uoiiia! dixil Coiiciliiim dilcclioii s veslr;c, ncglccla
:
pniilificali cgcriiit aiiiliiln, ct ralionabili prolKilioiio
liiemis aspcritate, solliciludonoslra pro eeclcsiaslica
conviccril, parliccps aclionis hiijusmodi, noii solum
iiulemnitalc spccialiter coiigregavit, ut cpisccpalem
purg;;tiis ab oiniii culpa sit, sedciiam remuneratinnc,
aiiibilum, confusionis inccrliim vcl po;'ulareiii
et
qux noii iiidigiia sil, sublevcuir. Univcrsa sviio.his
tiimullum, quem
pcr subreptioiiem eonsiat cxoriuin,
surgcns acclamavit l'l;ife:it oiiinia:et ailjccit :
coimnunicalo pariter tractatu, in fuUirum possimus
;

Exaudi, Cliri.-.te, Symmacho vita, (licluin cst lie lc-


robuste ac vivaciler ampulare, alque ideo caveamus
cies. Ut ita servcntur rog;inius, dictum csl dccics.
iii poslerum, iie subversio disciplinie , aut audacia
Ut millus aliter ad episcop:iluin Koinauum deiiicc| s
pi-.csumentuin gcstiat tenlare similia, et pari doiia-
veiiiat, precamur, diclum est decics. Ut decrela
tione iracteiiius, expressis scilicet seiiieiuiis saiicieii-
nostra coiinrmes, rogamus, dictuin est dccics.
les quid ciica Komani episcopi ordinaiionem debeat
Symmachus episcopus Ecclc:,i;c catliolic;i; urbis
custodiri. Uiiiversi cpiscopi vel presbyleri dixtrunt,
C Uouuc dixit Acclamalioiies vestras, synodique jiiili-
:

Ut fiat roganuis , dicluni est decies. Ut scandala ciuin pr;i;sciilia gesta suscipienl. Et adjccit, ea qii.n
amputentur rogamus, dictuni est novies. Ut ambitus ad sopiendos veternosa; pnesuniptioiiis errorcs , vcl
exstingualur rogamus, dicluin est duodecies. Exaudi,
iiifcnsos rebus ccclesiaslicis iTgriludinis niorhos,
Christe, Syinmacho vita, dictum est sexies. Cujus
quibus universalis aniciebatur Ecclesi:!' deliberalio
sedeni, et aimos , dictuni est quinquies. Ut de prac-
religioni coiigrua, pacique coiistituit, lirmilalem pcr-
sentia liat, dictum est decies.
pelim sorlieiilui', ut pi';cstaiite Deo ()uem custodcm
SjTiiniachus episcopus dixit Quoniam fraleriiitas :
rerum con-lat boiiariim, synodalis ordiii^itio vigeiit,
vestfa curam provisionis nostnc suis exhoriationibus atqiie oiimcs, sinc pe:'S()ii:c alicujus disliiiclione vc-
incilavil, et parilem circa Ecclesi;!! iranquillitaieni, iiire pncsumpserit, iiidita siiperius distiiclione ple-
Dei nostri conteiuplaiioue , animum priesiat , sicut ctctur. Et subscripscruiit cpiscopi numcro 73.
pnefati sumus, deliberatione in pra:seiiti habita, C;clius Symmachus , episcopiis saiicl;!; Ec,c!esi:e
quid placeat ex oumibus veslris informaie senteniiis, catholae uibis Uoiiuc, his coiistitulis sviiodalibiis
qii;« in hoc venerabili concilio per ccclesiaslica re- a nie probalis atque (irniaiis coiiscnlieiis siib-
citenlur oflicia. Cumque surrexissenl , ct paulo imst scripsi.
ileruin consedissent, iEmilianus notarius syiiodi de- Cslius Ruslicus, episcopus civilalis Minlurnciisis
creta vulgavit. subscripsi, ct consensi synodalibus conslilutis, atqiie
1.Propter frequentes ambitus quorumdam, atque in hac ine proliieor manere scnlciilia.
Ecclesi;enuditatein, vel populi collisioiiem qu3C ,
C:clius Boiiifacius, episcopus ecclcsia; Velilernen-
molesla incompetentcr episcopatiini desiderantiuin _ sis subscripsi, et conseiisi synodalibus coiistilulis,
geiieravii aviditas, ut exstingaaturfuturis pr.csuiiiplio " atque in hac me profiieor manere scnicnlia.
lam perniciosa temporibus : consiituit saiicla syuo- Missenus Cumanus.
dus, ut presbyler, aut diaconus, aut clericus,
si (|uis Crcsconius Tudertinus.
papa eo incoiisultOj aut subscripiiouem
iiicoluftii, et Basiiius Tollenliiiatis.
proUomano pontificaiu commodnre, aut pilacio pro- Deciiis Tiiu!;il;ibernarum.
mitterc, aul sacramentum pr.cbere leniaverit, aut ali- Valcntinus .\milerniiius.
quodcerte sullV;»sium veldc haccausa priv.i-
polliceri, Vitalis Faiie^tris.
liscoiiveiiticulisfactisdeliberare atquedecernere, loci Maximus Dleiiarus
sui dignitatevel communionepriveiiir. Universa syiio- Denignus Aqu.cvivensis.
dus siirgens acclaniavit, Exaudi, Chrisle, Symmscho Palbirlius Sulmonliniis.
vita, dictum decies. Uic pax cum Symniacho, dictum Conslanlius Otriculanus.
«luindecies. Cujus seJem el aniios, aictuinoclies.Pari Germanus Pisaureiisis.
severiiate feriendo eum qui, boc vivo ( sicuti dictiiin CanJidus Tiburliiius.
est) poiuificc quolibet inodo fuerit ainbissc convi-
, Vitalianus Narniensis.
ctus, aut cerie lentasse, omnlbus pariter hujus cul- Juslus Acheronlinus.
p:i3 reis anaihcinalis pouua pleciendis. Steplianus Niirsinensis.
Symmachiis episcopus dixit Ergo universitati pla- : Fortuiiatus .\nagninu3.
cct el ab omnibus recogaoscilur, vel probalur isla Clarus Alifiuius.
APrF.MMX AD r.OLLECTIONEM DIONYSL^NAM. >-28

Uiiliiius Cnnusiniis A Martinus presh. lit. Cyriaci.


Vilalis Fiindaiiiis. Andreas presb. tiL Sancti .Matl!i:t>i.

Innoccnliiis .Milianalis. Servusdci presb. tit. Sancti Clcnieiitis.


Uassiis Ferenliiiinovi. Opilio presb. tit. Veslina!.
Vilalianiis Rosellanus. Petrus presb. lit. Clirysogoni.
Conslanlinus Capiianiu. Ronianus presb. lit. Ti;,'riil;c

ForUinalus Suessanus. Marcellinus presb. tit._Jnlii.


Viiideiniiis Aiilialinus. Doininicus presb. tit. Crescenliana;.
Joannes Ariininensis. Abundanlius presb. tit. S;ibin;c.
Maityrius Teiracinensis. Marcellus presb. tit. Romaiii.
Laiireiitius Trebiensis. Asellns presb. til. Vi/.antis.
Seienus Numenlanus. Agalho presb. til. Equilii.
Adoodatus Cerrensis. Sebastianus presb. lil. Vizantis.
Dulcilius Saliinensis. Valenlinus presb. til. F^iisebii.
Pascliasius Vuliurnensis. Auaslasius presb. lit. Anastasisc.
Forlunalus eoiscopus Ecclesi:e Aiiagninrc , |>. o •ieiiesius presb. lit. Nicoinedis.
S^anclulo eiiiscopo civilalis Si^ninrc, qnia subscriljere Dionysius presb. tit. iEmilianic.
I on poluit, pro eodein subscripsi. Epiphanius presb. tit. Apostolorum.
Valeriui Calenotiinus. Acontius presb. tit. Fasciol;e.
Felicissinius Foroseinproniensis. _ Panliiius presb. lil. Fascinhe.
Valiintiims Aniiterninus, pro Roinano episcopo
" Agapetus presb. tit. Aiioatidorum.
Ixclesiie Pilinanatiuin subseiipsi. Adeodalus presb. til. Equitii.
Colonius Foroclodiensis. lienedictus presb. lit. Gaii.
Jiiannes Spoletinus. Doniinicus pre>b. tit. Prisca\
Rlaxiniiauus Pernsinus. Ucdemptus presb. tit. Trigridse.
Lucianus Tar(|uinicnsis. Sevcrus presb. til. Gaii.
Florcntius Pestanus. Ste|ihanus presb. tit. Marcelli.
Forlunalus Fulgentanus. Crcscentius piesb. lit. Apostolorunl.
Gaudenlius TadiiuUis. Juli iniis presb. tit. Anaslasi;e.
Felix Nepesinus. Septiniinus presb. lil. Jnlii.
Aucupius Puteolanus. Cypiianus presb. tit. .Marci.
Rosarius Surrcnliiius. F.pipbanius presb. lit. Fasciol*.
Epiphanius Beneventanus. Bonifacius prcsb. lit. Ca^cilia;.
Constantius Venatranus. Pelrus presb. tii. Praxedis.
Saluslius Amerinus. Timotheus presb. tit. Marcelli.
Malensis Centuincellensis. llilarius presb. lil. Lncinre.
Maxiinianus Subaugestanus. Victorius presb. tit. Sabiiuc.
Joanues Vivonensis. Laurentius presb. lit. Sancti Laurentii.
Mercurius Sutrinus. Eutyches presb. tit. yEuiiliana;.
Sereiius Nolanus. Julianus presb. lit. Anastasise.
q Marcus prcsb. tit. Lucinse.
Timoiheus Abellinatis.
Slephaiius Neapolitanus. Vincemalus presb. tit. Crescentiae.
Rosarius episcopus, pro fratrc meo Urso cpiscopo Abundantius presb. tit. Marci.^
subscripsi. Venantius presb. til. Marcelli.
(jaudentius Vulsinensis. Sleplianus presb. tit. Eusebii.
Item Gaudeniius episc. Vulsinensis pro Projeclitio Pauliniis presb. tit. Sancti Laurenlii.
episcopo Foronovano. Subscriplio tliacononim.
Qninlus Tlicanensis.
Cyprianus diacoiius sanclse Ecclesiaj Romanx, re-
liellator Ostiensis.
gionis scplimx, his subseripsi, et coiisensi synodali-
Lainpadius uibis Albensis.
bus constitutis, atque in hac nie proliteor manere
Ursus Stabianus.
senteiitia.
Gaudentius Salernilanus.
Anastasius, diaconus regionis primx, subscripsi.
Marius Tiferninns.
Cilonatus, diaconus regionis quintx, subscripsi.
Adeodatus Forbiensis.
Joannes, diaconus rcgionis secundx, subscripsi,
Salurninus lleidonilanus.
Tarrciisis, diaconus regionis prinuc, subscripsi.
Suliscripserunt presbyteri numero C7. Cailius Lau-
TcrluIIus, diaconus regioiiis quarl;ic, subscripsi.
renlius arcliipresbyter liluli Praxedis liic subscripsi,
et consensi synodalibns conslilulis, alque in hac me
prolitcor nianere sententia.
Jaiiuarius presb. tituli Vestinoe. D ALIA DECRETA SYMM.\CUI PAP/E.
Maiiianns prcsb. tit. SanctK Cxcilia".
Gordianus presb. lit. Pammacbii. '*
(Synodus Romana. An. Cli, isti SOi.)
Pctrus presb. til. Sancti Clementis.
Urbicus presb. til. Sancti Clemenlis. Flavio Avieno v.c. juniore cos., sub die viii idunm
Paulinus presb. tit. Sancli Julii. Novenibrium, in basilica beali Pelri apostoli, prassi-
Valcns presbyter tit. Sancl;c Sabina;. dcnte vcncrabili viro papa Symmacjio, una cuiii vo-
Petrus presb. tituli Chrysogoni. nerabilibiis viris episcopis,
Soranus presbyter lituli Vestinx. Laurenlio, Jocundo,
Asterius presbyter lituli Pudentis. yEmiliano, Eulychio,
Justinus presbyter tituli Pudentis. Crcscoiie, Severino,
Felix presbyter tituli Equitii. lunocenlio, Sebasiiano,
Kedeniptus presbyter tit. Chrysogoni. Joaniie, Felice,
Projeclitius presb. tit. Daniasi. Forlunalo, Denigno,
Jovinus presb. lit. /Emiliana!. Merdirio, Maxiino,
lionus piesb. tit. Crescentian.-p. Asello, Eulalio,
Paschasius presb. tit. Eusebii. Pascasio, Eustachio,
Jo.^nnes presb. tit. Pammachii. llilaro, Forlmiato,
Sebasiiauus presb. lil. Nicoracdis Colonico, Aprile,
:

«9 COI.LECTIO n DKCRKTOIIUM IT Klt. 530


l'rii('iilciuno, A agiMis eli:iin vices praicellciilissiini regis Odoacns',
SU'|iliaii(>, .M:irti:ino, lt:isiliiis (lixit : Qiuiiiqiiani sliidii noslri, et icligioiiis
Mfiiiore, Kclicc. inlersil, iit iii episcopatus clcctione coiicordiii prin-
liiiiocoiilio, Iniioccntio, cipaliter servctiir Ecclcs :c, iic pcr occasionciii sedi-
M:i\iiiiili:iiiO, Ccronlio, lionis statiis civilatis vocetiir iii diibiiiiii, tiiincn ad-
M.Ti-lyrio, Scvcrino, iiioiiilioiicm beati.s»iiiii viri p:ip;e nostri Siuqilicii,
Viii.lciiiio, (^asto, qiiani :into ocuios seiiiper habcre debciiius, hoc iio-
Diiliilio, Arcsloiie. bis inemiiiistis siih olilcslatione iiiisse iiiniiibil , ul
Servoilci, ValciiliiiO, propter illum slrcpiliiin, et venerabllis Ecclcsi;e de-
Krliii', Vicloie, triiiientiim, si ciiiii de hac liice tiansire cunligcrit,
Clirv-ogoim, A<lci>il:ito, iiiiii siiic nostra consultalione cujuslibcl cclebieliir

M:)xiiiio, Eiiscliio, clcclid. El cuni lcncrct, Crescuiiiiis episcopus civila-


Tiririilio, V( iianlio, lii Tudeiliiuc Ecclci>i;i;, surgens e couscssu dixit :
r:i(ati:iiio, Proln), llic pcrpciidat sancta synodiis, idi pncteriiiissis per-
Ji.iniic, Mcrciiiio, suiiis religiosi.-, qnibiis in:ixiiiie ciira cst de laiilo
Seroiio, .\slerio, poiililice , in su;iiii reiligereiit piitest:itciii yiiuil
Laiirciilio, Aufiiisto, coiitra eaiioiies cssc iiianilesliini est. Ileni Uoriiiisda
Caiidiilo, Uustico, di:icunus lcgit. Ne ([uid coiifiisionis, atqiie dis|icndu
Lliiidio, Basilio, veiicrabilis Ecclesia snslincrct, iiiiiamur pr.eteriuis-
llilaro, llrso, sis nobis quidiiirim fnisse teniatum, cuiii saccrJo'e

liiiiocenlio, Pctio, y iioslru superstile iiiliil debuissel assuinere. Quare,


Viialc, Laureiitio. si anipliliiilini vcstr.c, vel saiiclilaii placet, iiicolii-
Veiierioso, Asello, iiiia oiiiiiia, qiiiC adliiliiri elcctionem respi-
anlistilis
Siluno, ConcorJio, ciuiil, religiosa oiieratione servemus, baiic lcgeiii
IVopinquo, Ainado, spcci.ililcr pneferenles, quani nobis h^credibusquc
Uoiii:mo, .Marliiiiano, iiostris ClirisliaiKc nienlis devotionc saiiciiiius,
l!:is^iaiio, Piojcctilio, Ne unquaiii prccdiuni, seu riislicum, seu urbanum,
lliirciilio, Salliistio, vel oriiamenta, aut miiiisteria Ecilesiarum , quc
Stepliaiio, et Flurciilio. iumc suiit, vel qu:c e.v quibuslibel lilulis ad Eccle-
siariini jiira peiveneriiit, ab eo qni iiuiic aiitistes sult
Ilesidentibus cliam presbylcris
clectioue comuiuni fuerit ordiuandus, ct illis qui fu-
Projeclilio, Forlunafo. luris saiculis scqtientur,quocunqne titulo alqiie coni-
Seivodci, Tiiiiilo vel Maximinu, meiilo alienare voluerit, iueflicax atque irriliim jti-
Aliundaiitio, Marlino, dicctur, sitque facienti, vel consentieiili, accipieiiti-
Marcpllo, Epiplianio, qne anathema. Maximus episeopus Bleilaiix Ecclesiui
Paschasio, Vicomalo, dixit: Modo saiicta syiiodus digiiclur eJieere, liciiit
Aileodato, Agathone, laico hnmini anatbcma in ordinem ecclcsi:isticiiiii
llilani, Juliaiio, dictare ? Aut si |)0luit laicus sacerdoli anaihnria di-
Veiiantio, Joaiinc, ceie, el contra canones (quod ci iion coiiipetcbnl)
Litorio ctChrysogono, Adeodato, cor.sliliiere ? Dicitc, vobis qnid videtur ile me
Foiluiialo, Petro,
Q ? Li-
cuit laico legeiu (l:ire? Saiicla syHOilus dixit : Non
Kiiiphanio, Scbastiano, licuit ; et aJjecit Lege
sequeiiti;i. Horniisda diaco-
:

Ottaviano, Anastasio, iius legit. Et pradiuin ruslicum vel urbanum


is (jni
P:iulino, Juliano, jiiris ecclesiastici fuerit consccutus, noverit se nulla
IJciiediclo, Crcscentiano, lege, vel prasriplione munitum, s d sive is qni
Severo, Panliio, alienaverit, sive qtii eum sequeniur, voluniate coii-
Tiniolheo, Laureriiio, trarla pi-.cdiuiii hujusmodi alienatiim revocare tenla-
Mareo, Slephann, verit, iil cnin frcictibus restilual, qui illud fuerit coii-
Petro, Chrysogono, secutiis. Et cnm legerel, Stepbanus e; iscopus Venu-
» Astanllbus quoque diaconibiis , Anastasio, Ilor- siiKi! Ecclesi;v, surgens e conseosu, di.\it, Perlegatur.

misda, Joaiine, ct Agapclo. SynimacliiisepiscopusEc- lloriiiisda diacoiius legit.


clesiie c;illiiilic;c urbis Riiiii;e dixit I. IJciic quiilcm : Quain eiiam poenam placuit aecipicntes hrcredes,
Ihilcrnitas vcslra ecclcsiaslicis legibus ubaecula pro!i;eieJesqiie i'cs,!ireie. Iii qna re cuilibet clerico-
sub diiini liiiiore judicii qu;c crant stalueiida, dcli- Tum contraJicendi facultas. I.iiquum est
liber.i sit
iiivit, cl ad justili;e cumuluiii peivenit, duni suHi- qn;c vd pro s;ilule, vel
ciiiin, et sacrilegii i:ist;ir, ut
cieiilcr iiiiivei-sa coiiiplectitur, iiec adjectione indigct rciuie animarum suaruiu uiiusquisi|ue venerabili
plciiiludo, maxiiiii; (le clericis, quos amor domina- Ec(lesi;c pauperum causa contubrit, aut certe re-
tioiiis invasil, et jugum disciplina! Ecclesiaslic;v lc- liiineril, ab iis quos lioc maxime scivare conveiie-
cil rcspnerc, quos pro|iteiea scbisma fecisse apud rat, Phine qii;ecunqiie iii
iu allitudine transferatiir.
vos constilit, (|uibus niisericorJiam tamen qii:im [) genimis, vel auro atque argento, nec non et vesti-
Oeus maiidat uiiivcrsis impciuli , sicul oportnit, iioii biis uiinus apta usibus, vel oriiatui viJcbuntiir Ec-
iiegastis, si duritia cordis enruiii iioii sibi ac(inir:it clesi;c, qua; scrvari, ac diu iiianere noii possuir,
puenam, dum coiiteiiHiit oblata remedia quorum ex- sub jusla ;cstimalioiie vendantur, et erog.ilio reli-
ce.ssus ei;irrai'e dillicile est. Uniim taincn, qund ginsB pruliciat. Cumque lecla fnisset, Laurentiiis
occnrril,V(Mtcr:iiido or.lini veslroinlimaie noiidiUero. .MeJiolanensis Ecclesi:c dixil Isla scripluia nnlluiii
:

Dixerinil iiilcr alia sciipluram qiiaindam illuslris Uiiiii:iii;c civilatis potuit oliligaie poiit liccm, quia

niemuri.e Basiliiim pro eccle--i:isticM aiiiore


quasi iioii licuit biico stalueiidi in Ecclesia, pi':eter papaiii

sill)slaiili:c coiiscripsisse, i|iia iiuliiis Roinanic Ec-


iii Kuiuaiiiini babere aliquain poleslateiii, cui ubseipien-
elcsi:e iicc iiilerruit, nec subscripsii aiilistes, pcr di in:iiict neccjsilas, iiun aucloriliis inipcraiidi,
queiii potiiisset sortiri li'giiini;iiii lii'iiiil:itein. Ne ergo niaxime, ciim nec papa Rumanus siibscripscrit, nec
inde dispuleiii, uiule potesl veslrum judicare coiici- alicujus seciiuJuin canoncs nielropolilaiii legaliir
liuiii, reqiiiratur, et rcreralur in niediiun, nl lectione a scnsiis. Pelrus episcopus Kaveiiiiatis Ecclesi:e
agi.oscalis, ciijusiiiodi possit hatieie subslaiitiani. dixit Scriptura quae in nostra congiegalione vulgata
:

Sancla synodus respomlil : Delerauir iii mediiim, iit csl, nullis e:iin viribus siibsislere iiianifeslum esl,
cujusiiio.li sit , possii agnosi i ; ct dum dicerct, Ibir- qiii;i iiec canonibus convenil, el a laica persoiia con-

misda II. Cum ii uiuim apiul bea-


diacoiiiis recitivh. (cpla vi.ietur, iiiaxime quia in ea nullns |)ra;sul
lu:ii Peiium
apostoliiiu rescdisseiil, snblimis, cl ciiii- ;e.lis ap()sUilic';c iiilcrfni^se, vel propri;i snbscr.plio-
uciilisjiinns vir, priefectiis pr.clorin, atqne pilricius, iic lirmasse nionslralnr. Eulalius episcopus Syracu-
r.UKui. LXMI. 11
:

:3i APi ENDIX AD COLLECTIONEM DIONYSIANAM.'


i.rmK EccU"sice dixil Scripliira quae iii sacerdolali
: A alque pcregriiios, iie nial;B traclationis ministretur
concilio recilata esl, evidenlissimis documeiilis con- occasio, cum liheralitati illi alia ilinera reserventur.
slal invalida. Pnnnim qnod contra Patrum regulas Sane tantura domus in quibuslibet urbibus constilu-
a laicis, quamvis religiosis, quibus nulla de ecclesia- t;v, quaruni stalum necesse est expen-a non modica
slicis faciillatibus aliquid ilisponendi legitur unquara sustentari, acceplis, si auferri conligerit, sub jusia
atiributa facultas, facla vidctur deinde, quod iiul-
; existiiiialione redditibus, et divini timore judicii
lius praisiilis aposlclica; sedis subscriptioiie firmaia commnleiitur.
(locetur. Quod si cujuslibel provinciae sacerdotes, V. Pari etiam Ecdesiarum per omnes Ronianx ci-
inlra suos terniinos concilio babito, quidquid sine vitalis tiliilos, qui sunt presbyleri, vel quicunque
iiiclropolitani sui anlislitis auclorilate tentaverint, fiierint, astringi vohimus lege custodes, quia nefas
initum esse debere Patres SS. sanxerunt quanto ;
dictu est obiigatione, qua se per charitatem Chrisli
niagis, quod in aposlolica sede non existenle pise- connectit suinmus poulifex, ea hominem secundi in
sule, qui prsciogativara beati raerili apostoli Petri Ecclesia ordinis non teneri. Quicuniiue tamen ohliius
per universum orbeni primatim) olilincns sacerdotii Di»i, el decieti hiijus iiiimemor, cujus Romanx civi-
statulis synodalibus consuevil Iribuere lirmitatem, talis sacerdotes volumus religiosis nexibus devinciri,
a laicis, licet conseiitientibus aliquantis episcopis iii constitutura prasens committens, quidquara de
(qui tamen Poiitifici, a quo consecrari probaiilur, jure titulorum, vel Ecclesi;c siiptrius prxfalae qiioli-
procjudicium iiiferre noii potuerunt) praesumptura bet inodo, procter aurum, argontum, vel geminas,
fuisse cognoscilur, viribus carere non dubiura esl, vestes quoque, si snnt, vel >i accesserunl, aliqua mo-
iiec posse inter ecclesiasiica ullo modo staluta cen- bilia ad ornaraenta divina miniuie pertinentia perpe-
seri. B tuojure, exceptis duntaxat sub pia;fata conditione
III. Sancta synodus dixit Licet secundum prose-
: domibus, aiienare tentaverit, donaior, alicnator, ac
ciilioncm vencrabilium fratrum nostrorum , Lau- venditor bonoris sui amissione mulletur.
rentii, Petri, Eulalii, Crescoiiii, Maximi, vel Stepha- VI. Pr;\;lerea, qui petierit, aut acceperit, Vel qui
iii, nec apud nos incerluin babetur hanc ipsani scri- presbyterorum, aiit diacoiiorum , seu deiensoruin
ptiiram niillins esse momenli, qua: etiainsi aliqua danii subscripserit, quo iratus Deus animas percutii,
posset siibsistcre ralione raoilis omnibus in tyiiodali anathemale feriatur, silque accipieiiti, vel snbscri-
conventu , proviila beatitiidinis vesirae seiitenlia benti dc personis superius comprehensis, ide.-t, quas
cnervari conveniebai, el iii irritum deduci, ne in anatbemate feriii censuimus, iii statuta poena coii-
exemplum remaneret pra^sumendi qiiibuslibel laicis, liihernium, servata, quam prjemisiraus in alienatore,
quamvis qiiacunque ci-
religiosis, vel p yteiilibus, in vindicla. iSisi forle etalienator sihi, duni repetit, ct
vilate, qnolibet niodo .iliqiiid dccerneie de ecclesia- qui acceperii, celeri restitutione prospexerit.
sticis faciiltalibus. Quariim solis sacerdotibns dispo- VII. Quod si miiiore anim;B suse cura quisquara
nendi indiscusse a Deo cura conimissa docetur. reniedium ohlaium forte neglexerit, supra ea poeiia-
Symmachus episcopus dixit Modo, quia Deiis
: rum genera, quK superins lenentur ascripla, contra
pra;sciiti:im veslram votivara niibi sub qualilict occa- fas, si quod conceptum fuerit documenlum, univer-
sione concessit, volo, si placct, rem fieri firmam, sis viribus (quamvis ab inilio nullas habueril) effec-
qiiam credo ecclesiasticis facullaiibus convenire, ut tetiir. Sed etiam liccat quibuscunque ecclcsiasticis
agnoscant oranes quos in me vanus furor cxcitavit, personis vocem coiitradictionis afferre, et ecclesia-
nibil me niagis studcre quain ut salvum esse possit „ slica auctoritate fiilciri, ita ut cum fructibus possit
qnod milii est a Deo sub dispensatione coramissurn, '-' aliena reposcere, nec aliquo se ante trihunal Cbrisii
sed eiiani quibuslibel successoribus Deura timenti-
, obstaculo muiiiat, quia religiosis animahus ad sub-
biis, gratum esse debeat, el ad ecciesiastici custo- slantiam paupcrum derelicta coiitra fas, sine aliqn:»
diam patrimonii pertiiicrc. Sancta -syiiodus dixit pietatis consideralioue, di-pergit. Hujus autem coii-
Scimus provisionem vestram necissariis studere, slilutioiiis legem in apostolica tantum voliiiuus sedc
et ideo iii vestra csl poteslale sequenda disponerc. scrvari, universis Ecclesiis per provincias secundum
Synimachus episcopus Ecclesije catholica; uibis aniinarumconsiderationem,quemproposito religionis
Ronia; dixit Magna quidcm venerando et sacerdotali
: convenire rectores earum videriut, more servalo. Ei
debetur cultuia proposito, cui imminet de studio, subscripseruiit.
quBC recta sunt, nuii de necessitaie dsponere. Sed Caeli'js, Symniachus, episcopus Ecclesiae Romana;,
quoniam in aliquibus aliena postulanlibus, viliorum huic constiiuto, a nobis facto, subscripsi.
mater avariiia, repudialislionestatisrepagulis, tolum C;i'Iius, Laurentius, episcopus sancUB Mediolanen-
putat expedire quod licet, et ita, dum praida; inbiat, sis Ecclesia;, huic consiituto, a venerahili papa Sym-
paticiilia supernae pietatis abutitur, exspecianiibus inacho facto, subscripsi.
correciionem coelo raoderante, judiciis se existiiiiant Petrus epicopus caiholicoe Ruvennalis Ecclesia;,
n m tcncri, et clarum sit, quod apud ccrtos iii occa- huic corisliluto, a veuerabili papa Symmacho facto,
sionem rapiendi proccdat divin.e mora senlenlia;. subscripsi.
Sed nobts, qiios pastoralis cura, et 'ecclesiastica; Eulalius, episcopus sanct;e Ecclesix Syracusawi;,
asiriiigit pro dispeiisatioiie crcdita ratio rcddenila huic coiistituto, a venerabili papa Syuimacbo factu^
suhsianlia;, opus cst ul sollicitudinem iioslram non p siibscripsi.
solum ad pnuscntia, sed etiam ad fecuiuia s;cciila Fclix Interamncnsis,
porrigamus, ne ad animae nnslrae detiimenla cimlin- /Eniilianus Vetelleiisis,
gat, si bi, qui possuiit, statutis debere innocenlia pr;e- Tigridins Tauriiiatis,
siimcnlis de libcrtate dcliqucrit, cum religiosa pos- Rassiis Mulinensis,
sint ct nos, ct successores iiostri potestale fulciri, Maximiis Bleraiuis,
Icgibns ccclesiasticis scrvieiites. RufeiUius Ignatiiius,
IV. Ilis ergo pcrpe^isis, mansuro cum Dei nostri Marlinianus 0-liensis,
consideralione decrelo sancimus, ut nnlii apostolicx Fortunatus Vessanensis,
sidis prsesiili a pr.TCsciiti die doncc disponeiile Do- Eucarpus Mess:iiicnsis,
iiuno calbolica; iidci inanscrit doctriiia salularis, li Steplianus Venusimis,
ciMt pra-dinm rusiicnm quantccunque fuerit vcl ma- Romulus Pr;eiiesliniis,
?;iiitiiiliiiis, vcl cxiguiliitis, sub perpetua alienalioiic Vindcmins Anli.itiiiiis,
vcl coiiimutatione ad cujuslibct jiira iransferie, nec Fortunatus Fulgcnali-,
cujiisquam excuscntiir neccssiiatis obtentii. Qnippe Martiamis yEcaniensis,
ciim iion sit pcrsonale qiiod loquimur, nec aliquis Chrysogoniis Albaneiisis,
clericorum vcl l;iiconiin siih h;ic occasione acccpta Laureiitius Bovianeiisis,
lueatur, scd iicc in usnmfniciiim jura aliqnihiis dari Pascbasius Viilturnensis,
liccal, ncc dala icliiien, pratcrclcricos, et capiivos. Aprilis NuccrLnus,
(.01.1 KCTIO 11 lir.CKKTOIlLM l'P. UU.

liiiiOcoiUiiis Fordscmiiromcii., A ex diversis tcrraruni, vcl legionum partibiiT Dei pro-


I'i'li\ Ni'|i<'siinis, scculione pcrvciiluui Et diim in vcneniliili col
csl. •

Aniumliis l'(ileiili;\ims lectionc (le incipicinlo li;ilicrcUir ncgotio, p:out pos-


<!oliiiii!is Form liiilirll., ceb;it ca(is:i tr;i( latiis, sancliis papa Symmachiis b;i-

i'iojii;liis Foriiiiivi, silic:ini Jiilii, iii qua piinliliciim crat coiigrcgaliu,


H(iiiil';iiiiis Fiii(in:iiiiiiiicii., proiil liabiiit ciira, cclcrilcr ingrcssiis esl, et de cvo-
Itiislictis Itiirscnliiius, catione synoilali lcmcnlissinio rcgi grali:is rcliilit, ct
i

Viclor [Uiiiciisis, rciii desideiii siii cvcnisse lcslatus est. Caiisa crgo
Sylviiiius Vclilcrniniis, de sacerdolum aniinis, (\\ix de concilio noniliim lir-

Arcsloii Osliciisis, iiialo Irisiitiaiu iiiiiiisli:ibat, abscis^a est, ;iuctorila-


Fclix Ncpcsiniis, lciii ordini colligcndo, siciit posccb;int ccclesi;istica
.\slt'riiis A(|iiiiiali.s,
staliita, iii omiiiuni qiii Ibidcin coiivciicrant cpisco-

tiiscliiiis F.incslris,
poruin prasentia, se dare profcssiis cst, spcraiis ut
(Ir^scoiiiiis Tiiilcrliiius, visitalor, (iiii coiitra religioncni, contra Rt:itul;i vele-
Jocuiulns Aiigiislaiius, ruiii, vel ciintra rcgulas majorum :i paite clcri , vd

Vilalis FiiikIiiiuis, aliquibus laicis fiicnil postulatiis, ex ordinatioiie aii-


Pacaliaiiiis Coaiiilicnsis, lislilum, siciit dcccbat sniiclnm proposiinm, prima
Marlyrius Tcrraciiicnsis, froiitc cedcret, et oniiiia qu3c pcr suggestiones ini-

ISasiliiisTullciiliiuis, niicoriiin suoruni amiscral, potcstati cjus ab lionora-

Beiiii;iius A(iu;cvivcnsis, bili concilio rcddcientur, et tanli loci pr;csul legalitcr

Scvcrinus Tiindarincii., li prius slatui prislino reddcrctur, ct luiic vcnircl ad


Joaniies S(iolelinns, causam, ct si ita rcclc vidcrclur, atcusaiitium pro-
Valeiiliniis Auiil'j"iiiiius. positioiiibus res|)0iidcrct. Digiia rcs visn est niaximo
Prnlius Caniicjanei.., sacerdolnm nuniero, alipie ut mcrcrctur, cllccluni.
CaiKliilus Tiliiii liiius, Dcccriiere lamcn aliquid syiioilus siiie icgia notilia
Proculciauus SepiiKilis, noii iii;csuinpsil, scil siiggeslio ju^la pcr lcgatoriiiu
Maxiiniauus Perusiniis, ncgligciitiam niiii iiicriiil secundiiiu vola rcsponsuiii.
Eulychius Traneiiss;, Jussus esl rcgis pia'cc|.lioiiilius papa Synimaclius
Forlunatus Aiiagninus, aiite patrinionii vi 1 Ecclcsiarimi, quas aiiiiserat, re-

Marcus Saiuninus, ccptioiieiii, cum iiiipiigiiatoribus suis iii disccplalioiie

Meiiior Canusiiius, conlligere, qiii polc talis siia; privilegia, el quae pro
Floreiilius Blestincn., coiiscienli:c (qu:iuUini jiiste a;stlniaii)us) cmcndatioue
Conconlius Meseiiatis, subiuisenit, ncc vicc resuinere. Scd cluiii
li;ic voliiil

AsellusPo|iulinieii., fisset synodus in llieriisaleni basilica scssoriani pala-


lii coiistituta, ali(|iiibus sacerdolibus visuin esi, iit
Elpidius Volilcriiiiuis,
Vcneriosus Pellcnsis, accusalorcs paraverant, qui quolidiij
libollus, (|uein

Sebasiianus Syraiius, seditionibusappellabant, susciiiereliir a synolo, in


Veiiantius Sinogallien., quo suscepto duo eraiil, qu;c vcl veiilali inimica es-
Innoceiilius Tipliernaiitius, seut, vel ipsi, quantum ostendilur coiiveiUuseccle-
Juslus Sigiiiensis, - siastico propnsito repugnare. Uiiiiiii , quia dicebant
Auijuslus Liparilanus pro Urso, criniina iiicmnrati supcrius Syniniaclii papae apud
Proiuiiqi.ius rrebiatis, regiaiii coiislilisse noliti;im, qund talsuni e.-,se dccla-

Hoinauus INuiiicntanus, ravit, noii eiiim quasi iiovaiii c uisaiii audienlia; coiii-
niisisset, si ejus coiiscicniia convictiim de errore so-
lum se scirel exspcclarc scnlentiaiii. Aliul, qund
Syuoiius Romana. Au. Cliristi oHl. lier servos de bis qii:c ol)jicieh;iiil, sc ei;ni loquebalur
RulTo Magno, Faiisto Avieno viris clarissimis, con- pusse ciinviiiceie, addentes, ut ipse niancipia trade-
sulilius, sub die .\ calciid. Noveinbrium. Saiicta sy- rel, quibus quaiitum illi asseicbant, possct in judi-
iimliis apuJ urbeiii Homam expraccpto gloriosissiiiii catioiie superari. Qux res caiionibiis, et ipsis publicis
rcgis Tlieotlorici cx diversis rcgionibus congre^^ata erat legibus iniiiiica, cum Patruni stalul:i sanxi?seiit,
in Clirisli noniine dixit Cum ex diversis pniviuciis
: ul qiios ad accusalioiiem lcgessaiculi iion adiuitluiit,
ad urliem Romain convenire sacerdotes rcgia prcc- iis dicendi in cognilione, vcl accusaiidi aliqiiiJ dcle-

cepisset aucloritas, ut de his qu;ii de veneraliili papa gandam iioii csse licentiam. Et duiii iiiter isla, qiia;
Symmaclio, apostoliise sedis presule, ab advcrsariis essenl facieiida, Iraclatur, pncfalus papa, ut caiisani
ipsius diccbanlur impingi sanciuiu conciliuni judica- diccret, occurrebat:qiii veniens ab irruenlibiis turbis
ret, Liguri;c, iEmili;c, vel Venetiaruni opiscopis, quos a;muloruui siioiuiii ila tracLatus esl, ul niutlis pics-
ad pnvsciitiani principis ipse iti.ieris ductiis aliraxit, byieris qui cuni ipso crant, per ca;dem ips:ira nior-
consulendi regein ineubuit iiecessitas, qu;c lios vo- tis fuisset occasio, et recentium adhiic vestigia vul-
luisscl aitate
iBtate fractos, debilitate corporis iiivalidos iierum ilhistris vir comcs Aliseriiu--, ct sublimes viii.
causa ciingrcgari. Respoiidil pr.cfalus rex piissimus D Cudila cl Vedculfi.s, ni;ijores domus rcgia; pcrspcxis-
bon;c conversationis allectuni, plura ad se de pap;e scnt, quod se, uiide egrc^sus fuerat, ad bcati Pctri
Symiuachi actibus horreiida luisse pcrlata, cl iii sy- aposloli septa coiivexeiit.His ila ;iclis, et rcbus vaiia
nodo oportere tractari, si vera esse inimicorum ejiis confusione lurbatis, iteriiin nos ad justiliam contuli-
objectio, jiidicaiione coustarel. Memorati poulilices, inus pi incipaleni, scieiites divinitatem propriam re-
quibus allegandi iiiiminebat occasio, suggesseiunt ^cre Dominuin (picc ad Ilali;c gubeinacula ipsa pro-
ipsuin, qui dicebalur inipetilus, debuisse synodum videret, ciijus maiisueludiiii oiiinia pcr relatioiiis se-
ciinvocare, scienlcs quia cjus sedis primum Petri riem , sicut rcs poscebal, iiigessinius. Iiitimaiites
apostoli merituiii, vel pri;:cipatus, dcinde secuta , eliam sxpe noiiilnalum papanipost c;cileiii cui subja-
jussionc Domini, concilioiuiii veiier.iiidoriim aucto- cuerat ciim suis , si volunlalem rur^us baberet
ritas, singiilarcm in Ecclesiis tradidit potcstatcm, exeuiidi ad jiuliciuin, fiiisse comiiioiiitiim, sed alle-
iiec aiiledictuin se.lis antistitem niiiiiiuorum subja- gasse eum pcr dircUos episcopns, niaiidatis canoni-
cuisse judicio, in propositione siniili facile forma ali- biis sibi conccssisse allectu purgatiiuiis su;c culincii
qua Sed potissiinus princcps ip-uni qunque
testarcliir. hiiiiiilial, quaiitis periculis peiie fui^se oppressos.
papam colligenda syiiodovoluntalcni suani lilteris
iii Domiinin rcgeiii liabere quod vcllel faciendi, se in-
dcmoiislrasso sigiidicavit. A inaiisuctuiliiie cjiis pagi- lcriii ju-lili,e rcnilcntein st:ituiis caiionicisiion posse
iv.e postulal:c siint, qiias :ib eo dircclas cn.islabat, coiiipclli. AJ h;cc serciiissiimis rcx lalitcr, Deo aspi-
lus dari s:iccrdotibus sine tarditate coiistituil, vcl laiilc, ic>ponilil : lu synodali csscaibitrio in laiuo
tliiii'.(juid i:i codciii iicgolio acliiin, scriplis Kumani ncgniio scqiicn !a prKscriberc, nec aliijuid ad se
,

535 APPENDIX AD COLLECTIONEM DI0NYSL4NAM. 336


prKter rovereniiam de eoclesiasiici-; lu^goiiis perti- A Muuh. X ). Et in quacunque civilate pacem esse coii-
iiere, comniiuoiis eiiam poleslati pdiiiiliciim ut sive
, lirmandam afririnans, beatos esse dicit paciticos (Ibi-
nroposilum velleiit audire i)e?;otiuiii, sive nollenl, dem, v).H;cc qiiicunque e.v instructione noslra (quoJ
quod magis pulareiit ulile. dclilierareiit :diinimoilo non a;slimainus) vel non posse
adniittit, vel retractari
venerandi provisione concilii pax essot in civilalc quia in divino judicio conteinptus
crediilerit, videat,
Uon:ana Christianis omnibus, qiia; cuin jusle olVer- sui rationem est, sicut de Deo conlidimus, redditurus.
lur, Dei maiidata com;ileiitur. ilali;c suai dare rccl'V De clericis memorati papse, qui ab cpiscopo suo
rem agnoscentes, nnllum iiobis laborem aliuni le- ante tempus aliquod conira rcgulas discesseruiit, et
maiisisse, iiiii ui dissidentes cuiii liumilitate propo- schisma feccrunt, hoc fieri decrevimus, ut eos satis-
siti noslri ad cnncordiam bortaremur, quia uiium facientes episcopo suo misericordia subsequatur, et
tanla; rei re^tabat, unde Deo pareremus , ut saiicUe officiis ecclesiasticis se gaudeant restitui, quia Do-
principis voluutati, invitanius sciiatum aiupliisiiiimn, minus et Redemplor noster oves perdit;is ab errore
quali oportuit legatione deslinata, raoueules et in- hctatur invenlas, et siiper profugum filium paternam
slruentes, causas Dei ipsius judicio committendas, libertatemcccleslis niedicatoraccommodat (Luc. xv).
qui valet corpus occidere, et aiiiniaiii miitere in ge- Quisquis vcro clerieorum post hanc /orinam a nobis
bennam {Malth. x) qui d.cit, Milii viiidicta, et ego
: probatam, quocunque sacraio Deo loco in Ecclesia
retribuam (Ezecli. ix) ; Aimd quem conscienlia nuda Romana missas celebrare pr;esumpserit, prseter coii-
cst (jRom. XII), cui noii absconduntur occulta, co- scientiam papa; Symmachi, dum vivit statutis cano-
gilare priidentes viros oportere, qiiauta inconvenien- nicis, velut scbismaticus percellatur. Ista sufliciat
ter, et prxjudicialiter in liiijus n^ gotii principio con- cum Dei notitia sincere protulisse.El subscripserur.l.
nos viam, per hanc, quam ipsi vocabant
ligisseiit, et ^ Laurentius episcopus Ecclesiae Mediolanensis huic
reinissionem, peccatis non aperire, sed claudere, qiii statuto nostro, in quo lotam causain Deijudiciu coiii-
quod diccbatur majori judicio servamus , instruenles inisinius, subscripsi.
eos quia pernos illis Cbristus innotuit(7oan. x), non Petrus episcopui Ecclesioe Raveniiatis liuic statuto
esse oviuin lupi insidias pracvidere, sed pastoris nostro. in quo tolamcausam Dei judicio coinmisimife»,
:

maxinie quia iii causa pnefata mullos, se dignabaii- subscripsi.


lur cognoscere, et Deo salisfacere error involverat. Felix Iteramnensis,
Et qiiia non poterant plura sub hac oecasione Eccle- Maximus Bleranus,
sia; inenibra dispergi, sed niagis per maiisuetudineiii Maximus Ticiiiensis,
sustineri siciit boni nos operis Paulus magisier in- Gerontius Fundensis,
struxerat ( // Tim. iv) , diceiis sanandos esse pluri Laurcntiis Doensis,
inos per patienliam et doctrinam. Et qiiicunque pu- Mercurius Sulrinus,
tanlur rei, et gravibus peccatis involuti, qiiamvis Hilarus Teinpsanus,
niillus est qui delicto careat, sicui Joannes testatur Innocentius Fertinalis,
apostolus (/ Joun. i). Si dicam quia peccatum non Vitalis Fundanus,
liabeo, meudax sum, bos tamcn magis pressuris ho- Aristus Ostiensis,
iiiinum sustciitari, ct perlerreri has passiones, judi- Victor Lunensis,
cia divina suspendi :inaxime, cuni illa qua; praenii- Cbrysogonus Albanensis,
simus, iiiter alia de aucioritate sedis, obslareiit, qui:i Romaniis Niimentauus,
quod possessor ejiis qiiondam bealus Petrus nieruit p Cresconius Tudertinus,
"
in nobililate possessionis accessit, et clar tatem vc- Joannes Spolitinus,
lerem vobis dat, det Cbrisli dote rectoribus : cla- Laureiitius Vergoiiiatis,
niantes, scriptuin esse pcr propbctam ex persona Riifentius Agnatinus,
Dei (Ism. l). Nunquid non valel inanus mea adcon- Marlianus Acanus,
sumeiiilum eos qui erraverunt? ll;cc eadem sKpissi- Forlunatus Agniiius.
nic, sicut oportuii, conimonenles ;ut habita inien- Innocenlius ForosemprnnieR.,
lione discederent, et factum noslrum, quod Deiis in- Hilarus Tempranen.,
sp!raverat, juxta mandatum piincipis non discute- Severinus Tiindaritanus,
rent, sed scquerciitur, sicut dccebal EcclejicD filios Scbastianus Suranus,
,

nec sub hacinterniissioiiecontendeient.ctcrescereiit Felix Atellanus,


Ecclesix deirimcnta. Qux res poscebat cum festina- Propinqiius Tribensis,
tione succurri, et nobis hiijus celeritatis et illis obe- Bonifaciiis Cameritanus,
dienliuj necessitas iiiiiiiiuebat : niaximecum omiiem Vindernius Antiatinus,
pcnc plebem ceriiamus ejus commuiiioni indissocia- Valeniinus Amiterninus,
bililcr adlioesisse, ciijus nos noii niodica cura stiiiiu- Donifacius AquKvivensis,
labal , ne iu aliquo laberetur errore. Quibus allegatis, it^milianus Suranus,
cum Dei iioslri obtesuiione decernimus, harum ne- Cassianus Miitinensis,
cessilatum, vel religionum consideratione astricti, et Slephanus Venusinus,
coclesli inspiratioiie perpeiisis omnibus, quae in Forlunalus Fulgincnsis,
eausa erani, insjiiratione secretis, ut Symmacbus D
Steplianus Neapolitanus,
p;ipa sedis apostulic;r; pnKsnl, ab hujiismodi proposi- Maximiaiiiis Peiiisinus,
'

iKJiiilius impetilus , qu:intuiu ad homines respicit, Concoidius Mesinatis,


jiiia tolum causis obsislculibus superius designatis Castus Prateiisis,
i
onslat, ai biliio divino fiiisse dimissum, sil immunis, Martvrius Terracinensis,
et liber, ct Cbrislian;iB plobi sinc aliqua de objecli^ Astcrius Aquiiialis,
oblatione, in omiiibus Ecclcsiis suis, ad jiis scdis Amantiiis Potenlinus,
inx. pertiiientibus, et tradat divina inyslcria, quia IJisUS Reatinns,
eum ob impugnatoruni suorum inipctilionem proiiter Iniiocenlius Mivanatis,
siiperius designalas causas, oblig;iri noii potuisse co- Eiisiasius Cremoiiensis,
gnovimus. Uiide scciindiiiii priiicijialia pra:cepla Eiicarpiis Meresape,
qu.c nostra; hoc Iribuunl imtesiati, ei qiiiilqnid cccle- Sereiius Nolaiius,
siastici iutra sacram urbein Roiiiam, vel foris jiiii-. Eutycbiiis Tranensis,
psl, refonnamus, totam raiisam Dei judicio reser- Paschasius Viiltuinciisis,
vaiites,universosbO!taniur, ulsacianicoiiimunionem, Felix Nepcsinus,
sicul res postulal, ab eo pcrcipiaiit, ct Dci, ct aiii- liii.occiiiius Dircntiuni Tiberinormn.-
inaruin suaruni meiiiinerint, quia ipse et ;\mator pa- Sylvaiins Veliteniis,
ris cst, et ipse pax esi, qui iiionet , Pacem nie;im do Mcrtuiiiis (labinatis,
vobis, paccm incam rclinquo vobis [Jouii. xiv; Kustiius ISiixciitiiius,
5-7 COLI.liCTIO II DKCRKTORUM PP. I\U. "R
AilciMlaliis Foniiiaiius, riiis;aliis Taiiriiiiiciilliiiii>,
Jiistiis .Slgiiatinii^, Piobiis (^armriaijcii.,
Au^iistiis Li|):irilaniis, Tigriiliiis T.mrigauih,
l''()i tiiiiiitiis Siicssniius, Joaniics Aiiminiii^is,
JoiiiiKliis .\iii;iisl»niis, Cauiliiliis Tiliiirlimis,
Viticamis (^riiMiiensis, A-.cIliis Piipolioiicnsis,
1'roriili'iaims Si';iiiialis, ('iillimiiiis I''iirocl()clieiisis,
Aprilis LaioraniMisis, Joamics Tmrilaims,
.MfiiiDi- CaiMisinns, Vciicriiis Pallciisis,
Klpiiliiis ViilaliMianiis, Sci vis DiM Fcriiiciisis,
Ailcoilatiis Svlv.c Camliila', DiiUiliiis Sancli Aiitinii.

DECRETA HORMISD.E P\PJE.

Jiisiinus Aiigustus Hurmisdx papx. sponso Ixtior inundus reddatur. Kctineatanteinveslra


Quo scnipcr, etqiio siiiiuis stinlio pro con-
fiiimiis sanctilas, qiiod diidiim scripsimus ex Orienlc siip-
cilianilis scntenliis calliolicam fiilcm ciilcnliiini, iil R plicaliones nobis csse destinatas volunlatom ipsonim
CDilein .'iiiimo ciincli veneronlnr liinicn iiuliviiliiuiii coiiliiionles et arbilrium , iii qiio sese diiratiiros
Trinilalis, palam fooisse ilignoscimur : nunc icgaliiin ostontlimt firmiter, eta quo iiull;i ralione (lesislondmu
ailvcslram bcalitiiiliiiem ultro ob lioc ilirigen- ipsum Mstimaiit. Haiic it;ique chartulam scoiiiidum iioslra
le^Gratuin virum spectabilem niagislnini scrinii, quo proniissa per Joannem viruni reverendissiinum epi-
rcniedium taiulem reperialur discordiis varia cer- scopuin dirigendara vobis in prxsenti nierito credidi-
lanliiim : nuiic prniio libealiiiue su-<cipieiilcs aflectu mus ul a vestra sede etiain teiior ejus admissus ad
:

viriis religiosissimos, quos iiitervcnlores unitalis ve- colligeuilas proficiat, et adunandas nbiqiie venerabi-
slra sciles apnstolica creiliilit ilcslinanilos. Piofeclo les l'A'clesias, ot llierosolyjnitanam
pnccipue cui :

clciiim tanqiiam ipsani pacem, cl jocundis eos oculis tanliim oiniies favorem impendunt,quaii malri Chri-
asiieximus, et e.vieiisis iiianibus diiximus amplecten- stiiini iioniinis, iU nemo auJe:il ab ea sese disccr-
ilos. Qiilnetiani onini iiilentione ordiiiabimiis, ut ve- nere. Consensuni it;ique proprium luam sanotitudi-
nerabilis Elcolesia Ci)nstanliiiopolitaiia, nec noii com- nein epistolari qiioque pagina convenit declararc :

plures alia; vota siiscipiaiit veslra, iion soluiii in c.e- ut cogiiitoomnibus, alque palefacto lenore pjiisdeni
loris, sed in fliiferondis etiaiii iiominilius, ex sacris cliartiiLc a vobis eliam lauJari et tenaciier ciisio-
,

diplychis, qux rcmovciida niaximepostnlastis. Verum diri i;Llior miuuhis existat. Data v iJ. Sept. Calohe-
nonnullx iuerunl urbes el Ecclcsix lam Poiilicie doiie, Rusiiiio cons. ; accepta pridie cal. Decemb.
quain Asi», ac prLUcipue Orieiitalos, quarum clerici, cons. SS. (An. Clirisli 520 ).
vel populi onmibus perteatali miiiis alqiic persuasio- Exemplur precutn.
iiibus, tamcn nequaquam flexi sunt ul lollant anti-
Q H. Deo aniabili , ac piissiino imperalori, ex Deo
slitum, el repellant iiomiiia, quorum apud eos opinio
A;igusio, et principi Juslino Chri.-tianissimo depre-
lloruit, scd 11101 te vitam duriorem ;cstimaitt, si inoi-
catio,etsupplicatio abHierosolymitinis, et Aniioche-
liios condemnaveriiit, quorum gloriabantur vita sii-
nis, et secund;T; Syrix clericis,'el abbalibus, et pos-
perstitum. Quid igilur faoianiusliiijiismodi perlinacLB,
ses>oribus provincia; Syria;.
quK nec dicto andiens eiistit, ct toimenta iiitaiituin Haurite aquam cuui la;titia ex fontibus salutis, vo-
despicit, nt ampluiii sibi, ac festivum judicct, si cor-
ciforalur Isaias propheta et clamat [ha. xu), fontes
pore prius quam religioso desistat coiisil o ? Nobis
salutis, evangelicas verilales, ct pr;edicaliones ina-
qiiideni videtur opus essC iiiollius agendi, et clemen-
nifeste ostenJeus, ex quibus beati apostnli el eo- ,
lius, qiiac si non in tua sanctitudine jani, iiec in alio
rum, qui per orJiuem fuerunl discipuli, et snpienles
poterunt inveniri; nam neque sanguiiiis, el suppli-
Ecclosiiie duciores, saliitaie;n aqii lui liJoi haurionles,
cionim cupidi (quod diciu etiaiii grave e^t) libellmn omnem saiictam Dei Ecclosiam irrigavcrunt, quae in
suscepinms, nequc ut parvo di^crimine reinaneant pelra sunimi apostoloruni subiiixa reotum, el iucon-
imperfecia concordise desideria sod ad prorogan- :
ilexibilem confessioncm cuslodiius, fijucialiler cum
tiani, quo possumus ordine, cuiijunctionom niembro-
eo ad uiiigeniUim Filium Dei onini tempnre excianiat
runi Ecclesiie. LUruni itaque prxitantius erit mino-
dicens Tu es Cliristus Filius Dei vivi {Maltli. xvi).
:
Ium gratia iii totmn esse nohis adversas taiilas niul- Hanc salutarem confessionem a sanoiis qualuorsy-
liludines, an concessis exiguis, el remissis, m.ijora
nodis, qu;T; evangelicis prsceiitis sunt honorata', susci-
cl omiii ratione qii.ierenda corrigi ut qua; noii licnit :
picntes nunquamperCliristigratiama Iraiiitisniibisre-
peroimiia, saltom ex necessariis partihus allegaiitm?
ctisdogniaiibusdeviavimus,siculrrnim:osluturprob .-
\cuiani il:i((iieiiOiiiiniim postulamus, non Acalii non D tioel temporeneccssitatislidei coiistantiaJeiiioiisirat.
iilriusqiio Pelri, non Dioscori vel Timothei, quoruiii
Si igitur, ut Chrisliani, rationi lidci sumus participes,
vocabulaad nos d:it;c sanctilalis tua; epislol."c coiili- domine piissiine, ct ad conimuiiem paieni, et aJ uui-
iicbaiit sed quos in aliis celebiavit civitiUibus epis-
:
tatem festinamus, noslrain fiJem, quam ab iiiitio
copali, rcv. reiitia, et boc exceptis urbihus, nbi ve-
suscepimus, per hanc satisfactioiiem nosiiam niani-
sliiy bealiluilinis libellus jam in plenum admissus est,
festam vestrai faoinuis pietaii ut notnm sit quia et
:

iiisi haiic quoque parteni benevolentia statuerit ve-


pad concurrimus, et a recta cum Dci juvanune iion
stra mitius corrigcndani. Verum nec judicio rcs ca-
divertimus QJe sed omnein ex :uquo lixrcsim exse-
:

rcl seJis apo-tolic;e, ut non magis venia dicenda sit


cramiis, non soluni Eutycliianistas et Acephalos,
<iuam deliberala jani ac pcrspect:i deiinitio. Anasta- seJ et Nestorianos, el homiiiem colentes toio aiiimo
sms siqiii Jein rcligiosissimae menioria; vestr.c culme.i oJientes an.iibeiaalizanius. Nos autem , domine
,
Ecclesia; palam aperleque constituerat cum hoc :
Chrisliauissime impcralor, sicut suporius Jicluiii est,
iilcm scriberet negDtium docessori nosir.i, satis esse
in Patrem, et Filium, cl Spirilum sanctum ah inilio
pacein afl^eciantibus, si noiiien tanium retioeaiur baptizati quoque, et creJentes uiiain esseutiam Oei
Acatii. Ergo priora veslra; sedis constiluta sequitur, in Iribus subsislenliis aJoraraus secundum sanclorum
qui uon oinnes memorias niortuorum judicat cou- Patrum mathcma et symbolum crcdentes in unum ,
lemnendas, iit inJignum habeatiir et iiiciingruum, Doum Patreni omnipoteniem, ct iu unum Do.i iiiuiii
ti non placidior omiiibus iion solum defunclis, sed
noslnim Jesum Chrislum , unigeniluai, Dcuin Vcr-
ctiam superstitibus vestra divulgetur iii oniiii fiiie buin, similiier et iii iiiium Spiritum saiictum. El se-
lerraruni leiiit:is : ct hocquidem iion dubitavcriniDs, ouirluii hoc diviiium iuathc:iia, deliiiilioiicm a saii-
ila gratiosiim vobis lulurum , ul pacifico staiiui rc- cta Chalccdonctisi synodo proumigalaiu iusclligimus
ZZ9 APl-EiNmX AD COLLECl lU.NEM WONYSLVN.VM. M3
(juoqiic, el siisdpiiims confilcnlcs ct crcilenles qiiia \ omiics impielalcs cum iiiveiilnribiis t:im iiefanJorum
una subslanlia, vcl persona, quod iilcm ipsa san. ta dogmatuni conveiiicnlia in uniim svnodica decret.i
synoilus in duabus natiii is, iil est in licitaLe et liuina- pr.ccesseniiit. Nec ullerins locus iilliis, lam dirls pcr-
nilate indivise et inconfuse prxdicavit, Deuni Ver- fidia; semiiiibus amputatis aut Chrisliim Doniinum ,

bum, et Dominus noslcr Jesus Clirisliis unus est cx nostrum crcdere sine carnis fuisse veritate.aut euiii-
saiicta, et unius essciitia Trinitalis. Si eiiim unum dem,et lioiniiiem de nialcrni uleri intcmerala fecuii-
Dcuin in tribus subsislcnliis,sicut dirluin est, acei|ii- ditale prodisse, cum altcr coriiin (lispcnsationeiii,
nius, Pater aulem non est inoarnatus, nec Spirilus qiia salvali suinus, ncgaiido, qiianlum in see^t, irri-
saiiclus, DeusVerbum ini ariialus esl, et homo factus lam f;iceret, aller opinioiie conlraria, sed iinpiet;ite
esl, unus est s;inr ta, et unius essentia Trinilatis sccuii- consimili in eoueiii Doinino nostro Jesu Cliristo po-
duni liiiatiojiis proprielatcm. Sic itaqiie secuMdum test:Uem diviiiam a vera huiiiilitate secluderet, nc-
pradiclassanclasqualiiDrsynodoscredciites elseciin- (jne ille recorditus, qiiia p.iliiaiidaiii cavncin siiain
tiuiii Dei verbum nativitatem secundinii canieMi con- Cliristus osteiidil ( Luc. xxiv ), iicqiio iUe Evaiigeiii
fiteri non renuimus. Undeproprie DeiOeiiiliix saiicia menior, Verbiim carnciii faclum cssc dicenlis [loan.
Virgo csse crciliinr, laiKniani nalura etveritate iinius I ). Ciii vox Doiiiini indeficienter iiisonare debiiernl,
esseiiti;c Patris Filiuni, Doum Vcrlium, per naliiram qua dixit, ct ducuit Joan. iii ) Neiho ascendit in
( :

immutibilem, ex ipsa taclnm liominem enixa e^t, ct coeliim, iiisi qui de coelo descendit, Filius boniinis,
duas naluras in Christo per esseiitiam vel subsian- qui e.;t in coclo. S.-cpe b;ec et multis pncccdentiuiii
tiam unitas confilentcs, sicnt in iinius persona vel sunt coinprebensa sentenliis, se.l nee cleiiieiilia vc-
siil>stanlia, neqne hariiiii diver-itatem, vel propric- slra, licet etiaiii dicta sinl, fastidiose polerit repetita
tatcmpiist unitijncm auferimus, nec ea-; diviJcre in B agnoscerc, nec nobis piijor est ca qi;:e siint a prx-
duabiis personis et siibslaiiliis per unilionem sumiis decessoribus iiostris pr.cJicaia revolveie. Neijiie
,

cJocti. Eunidemque sciinus unigenilum Filiiim Dci, eniin possibile est, ut sit divcrsit:is pra;dicalionis,
et aiite incarnalionem ejus, el post idem Deum si- ubi uiia esl forma veritalis, nec ab re judicabilur
mul , ct hoiiiinein passiliilem carni impassibilem
,
, aliemim, si cuin his cuiii quibiis convenimus fiilc,
deilati, circumscriptiim corpori, non circumscriplnm coiigriiamus el dogin:ite. Revolv;iniur pi.s mansuc-
spiritui,eiimdcm tcrieiumi et coelesteni, quem muii- tudinis vestra; auribus decrela syiio lica, tt bcati
dus, ut homineiii cepit, et ut Deum coiitinerc non papae Leonis convenientia saciic fidoi constiiuta, e.i-
potuit, mortalem ct iinmorlalem , nusquam natura- de;ii iiive ietis in illis quoe rcceiiseiis iii no^tris. Quid
riim divcrsilate sublata, neque divideiiles per essen- ergo est post illum fonicm fi leliuni sla;uloruiii,qiiod
liam imitionem. lloc eiiim vere magnuin pictatis amplius, si taiiien lidei lenniiios serval, quaiiilibel
myslcrium, quia uiius ex sancta, el nnm esseniia cniiosus scrutalor inqnirati' Non opiis est aut adjc-
Trinilalii incarnatus, et bomo factns Deus Verbum, clioiie plcbis, aut iiislilutione perfectis, nisi foilc
in utraque natura dcilatis, et hnmanilalis indivise et vult quisquam dubitare quam credere, cert:ire qu;im
inconfuse cognoscilur et adoralur,noii conversionem no^se, scqui dubia quain servare decreta. Nam si
vel mulationem sustiiiens, sed proprietatem ulrius- Trinitas Deus, boc esl Pater, Filius, et Spiritus san-
que natura; in una persoiia in semeiipso conservans. cius, Deus auiem iimis, spccialiter lcgislatore dicente
Ob banc igitur rLleiii prxdictas sanclas synoJos sus- (Deut. vi) Audi, Israel, Dominns Dcus liius uiius cst,
:

cipientes et cusloilicntes, analbeiiiatizamus omnes qualiter habet necesse est, aut divinitalem iii iriulta
qui adversus eas quocu.ique tcmpore vcl inoJo ali- Q divi lat, aiit specialiterpassionem ipsi essentiic Tri-
quid eonscripseriint, precipiie Joanneni Egota n, qui iiitatis impingat. Et (qnod absit a fidelium mentibu;.)
adversus ineiiioratani sanctara GbalceJonensem sy- hoc est aut plures dcos more profana; genlilitatis in-
nodum mulias, ui Ncstoriamis, bla^phemias evomuit, diicerc, aiit sensibilein poenain ad eam natiiram, qu;b
similiter condemna:itcs el Timotheum jClurum co- aliena c.-.t ab orani passione, iransfcrre. Unum esl
giiomiiiatuni, sicut Eiilyebianistaiii, aJver^us eam sancla Trinitas, noii inultiplicatur numero, non cre-
cuin sins latraiitem sequacibus. lla ergo cum Dei ju- scit augmcnto, ncc potesl aut inlelligcnlia comprc-
vamine seinper scnsiimis, etiam nunc sentimus, qua- heiidi, aut hoc, quod Deiis est, discietione sejuiigi.
propler lianc satisfactionem veslr;e obluli.iius pictati. Quis ergo illi secreto .lelerna; impenetrabilisqiie sub-
Jubere eniin dignata e^l iios priqiriuin intellcctum, stanti.c, quod neque ulla vel invisibilium creatiirarum
et queniadmoduni de saiia fiJe scntiinns, cxponeic, potuit iiivestigare natura, profanam divisionem tcntcl
quia quiJam iKcrctici, diim suam malam (iJcm oc- iiigcrcre, el divina alque arcana mysteria revocare
cultaie fcstinant, nostraiu in Christo hbertatem, ei aJ calculum moris buiiiani? Adoremus Patrem, ei
rcclam fiJem delractarc conantiir. Supplicamus igi- Filiuin, el Spirilnm sanctiim, iiidisliitctam dislincle,
tur clementiam vestram sollicituJinein de |)erfecta incornpreheiisibilcm, et ineiiarrabilcm siibstaiitiain
Ecclesiarum unitione sanclaruin liabere debere, ut Triiiit;ilis,ubi si adaiittil numcrum ratioper-~oiiaruiii,
niiitas, ((lue cum Dei facta fnerit juvaininc, nec ullo iinitas tameii non adniillit esseiili;c singularilalein,
deinceps ralionabili aut irratioiiabili occasionis fo- ita tamen ut serveiniis divin.ne propria naturai, serve-
inite inqiiielari pax possit. Deus autcm oinnium ve- raus propria uniciiiqiie persoiuc, ut nec personis di-
slrum pium adimplcat desiderium in gloriam sui el vinitatis singularilas generclur, nec ad essentiani
reipubMcK disciplinam. 1) hoc, quod est proprium nominum, transferatur. Ma-
giium est et inconiprehensibiJe saiicla; mysteriiim
Hormisda Juslino Augiislo. Triniiatis. Deus Paier, Deus Filius, Deus Spiriius
III.Inler ea qiuc aJ unitatem Ecclesi;B peilineiit, sanctiis, Trinit.is indivisa, et tamen notum csl qiiia
propter (|uam Dcus clementi.e vestr;e elcgit iinpe- priiprium est Patris iit generaret Filium; propriiiin
)'iuiii, in litteras contulislis, lioc qiioqiie vener;ibilis Filii Dci ut ex Patre Palri iiascerelur :cqiialis notuiii :

imperalor cura fiJei, cui multiplii iler vos sliiJcre etiaiii quid sil proprium Spiritus sancti, iit de Palre
declaratis, sdjecit, ut aliquoruin pieces perfcreuJ;e et Filiu procederel sub una substanlia deitatis. Pro-
ad humilitatis me;c notitiam jungercntur qnibns vel : prium auleiii Filii Dci ut juxla id ([uod scriplum csi,
quid quaistionis orirctnr agnoscerem vel ad subnio-
, in iiovissiinis tcmporibus Vcrbiiin caro liercl el ba-
venJuin proposit;c consullationis ambiguum, respon- hitaret iii nobis (I I'et. i; Joan. i). Ua iiitra visccia
sudi a me religios;c sciciiti;e convcniens icdJcietiii'. saiicl;e Mari;c Virginis Oenitricis Dei unitis uirisoiie
Legi omiiia solliciliiJinc qiia deccbat
, cl ruet aj
, sine aliqua coafusione naluris, nt qiii aiile tcmpora
)c.>poiisi plenituJinciii sniliccrc poluisscl, si illa t;iii- ei;it Filius Dci, ficrcl filiiis bominis, ct nasccrclur cx
iiiin, a velerilnis simt delinil.i, rcsciibeicin
(]n:u : leniporc hoininis iiiore nialris viilvain iialus aperiens,
tiiiicn ul religiosi iiroposili ve^tri rcmunerarer allc- cl virgiiiil;itein in;itris deitalis virlulc noii solvcns
cliiin,noii subtrahciiJuin crcdiJi inei quoqnc sermo- Digiiiim plaiie Dco iiascenle mysteriiim, iil servarct
liisiJi-iciniiiiin, qiioJ dc cinei,!ciilibiis INeslorii, ct pii Inin siiie corruplioiie, ipii ciiin cptum fecil esse
Lalycbeli.i \en"iiis paleriui o;iiisit iiibliaclio, iH'ue ;iue cc.iiuKJ, servjiis (jitoJ ex putro eiat, cl rcpr;c-
, ,

:n roi.i.ECTio II DF.criinouuM rp. nu. •.«

S'MiIm;is qnoil ox malre suscepit. Nnm undo. jaccns iii A sjcciilis (irmitalcm, iniipiens a .Movsp, rl oiiinilris
pia- e|>i(i viilcbnliir iii co-lo, iiiYoliiUis |iaiinis aiiora- proplielis, (|iiod o()(irtiiisset pali Christiiiii cl it;i iii-
iialiir a niagis, iiilcr aniiiialia cilittis, ali aiigclis iiuii- trare in gloriain su:iiii, interpreladis ostcndit et pcr
iiatus, vix egressiis iii(aii(iiuii , amiiiiitians inyslicas passioneni liuiiianam iiatiir;im, et divinam iii co esse
siiie iiislitucnle Joctriiia-:, intcr riidiiiicnla aiiiioruiii pergloriam. Miiltiplicibns li;ec sanrtariim Scripliira-
|iucriliiiiii Cilcns ciiilcsliuin siyiia virliiliiiu? Ideiii rum insinuantiir cxcniplis, ncc apinl rcligiosani ciui-
ciiim Dcus et lioiiio, iioii, ut ab inlidelilHis dicitiir, scientiam tiiam , vcnerabilis iiniicrator , taiiqnam
siib ijuarta inlrudiiclione pcrsoiui', sed ipse Dei Ki- igiiota dicimtiir; (ides enim ipsa, qiui; a te coiistaiitcr
liiis Dcus, et liiuiio, ideiii virtus, et iiilirniitas, liuiiii- asseritiir, libi reddit lioc miineris, ut scnsibus tuis et
litas, et majcslas, rediniens, et vcnditiis, iii crucc allccluin siii iiiscrat, ft sciinliam, pcr qiiain diligcil-
et C(t'li regiia largitus. Ita noslrx' iiiliriiiita-
|i()siliis, lius asseratiir, infuiidat.Et tainen iiilcrcst dispensa-
lis,ut possil intciinii, ingcnilaie poteiiti;c, nc posset ego qiinqiii' vcl apud scientes
tioiiis iiiibi crcdit;i', iit
morle coiisuuii, scpuUiis esl, jnxta id (|uod lioiiio nota non laceam, ut siiccedcnte sibi pcr vices tein-
voliiit iiasci, et jiixla id (luod Patri erat similis, re- poriiiii cathidicoriim pr;x!(licalioiie, scnsim qiiod in-
siirrexit paliens vuliicrum , et salvator a'gioriiiii,
, delicieiilcr asserilur, sine fine crcilatur. Lalius hrcc,
iinus deriintloruin, et vivilicator obeiiiilium, ad in- qii;c ad dcilatem liuiiiaiiitateiniiiic Domiiii iioslri Jcsil
reiiia descendens, ct a Palris gremio iion reccilciis. Cbristi perlinent , et in eo iinilas (lu:is sinc coiifii-
Uude et animaiii, (|uaiu pro coniimmi conditionc po- sione naturas, potui secundum vclcriiiii delinita dis-
siiil, pro singiilari virtute,et admirabili polciilia iiiox scrcre, si esset advcrsum eos qui iis dis eiitiunl, dis-
rcsumpsit. ILcc ita esse, nec ullaiii (Jiibitatiiinem piitandiiiii, scd cum in manibiis oninium siiil et syn-
j,
(iportere reeiperc, id cst , iie Domiiuis iioslcr Jesus " odica constituta , et beali paps Leonis dogmata,
Chrisius aut inler corporis passiones Deus noii esse perstrinxisse poliiis pauca quaiii evolvcre crcdidi
,

crederetur, aut nc Deus taiituin, non etiaiii liomo convcnientius iiiiivcrsa. Nmic vero agnosccre salis
inter opera miraliiliiim stiipenda virlutum, proposito est el cavere, ila proprietaiem , et esscnliam cogi-
!ios diiorum apostnlorum inrormavil exemplo, Diuni lan.lam, iit sciatur qiiid persnnoe, quid nos oporteat
esse Clirisluni Domiiiiim nostrum Pctri lidc, homj- dcfcrre siibstanti;K. Qii;e qui indccenter ignoraiil, aul
iiem Thom»: dubitalinnMn declarans. Qiiid eiiim in- eallila impiclate ilissiniiilant, dmn oniittiml quid sit
tererat, ul queiu se bomiiies dic(M'eiit,(liscipulos suos pronrium Filii in Triiiilate len liint iiisjdias unitati.
,

vellct in(]iiircre, ni-i iit respoiidenle Petro Tii es :


Sed si qiiM pncdirla sunt validis teneanlur fixa radi-
t;iirisius Filiiis Dci vivi, iiotum faecret, non boc de cibiis, nec a patt'rna traditione reccditiir, el coii-
«aineet sanguine proditimi , sed Patre Deo iiispi- obviatur. Dalaviii caleiid. April.
st;ititer (|!i;i:slioiiibiis
ranle revelatuin, et per testiMioiiiiim l:iudal;crespoii- Valerio Victorio cons. ( An. Clirini 521.)
sliinis lidcs patefaita lieret vcritalis? Qiiid iiilcrerat
iit apparcnlc post resurrectionem Domino, Tboiiras Ilormisfia presbijleris , diaconibiis el arclumandriiii
tantum ant abes et a c;«terii. autsolus ambigeret, secnndce Sijria;.

iiisi iit mundus ciederet, qiiod anibigens discipulus IV. Lectisritterisdileclionisvcsir3e,quil)us iiiimico-
cxplorassel, ut duni unius inanibus se patcretur laii- ruiii Dei patcfacta vesaiiia esi, et infidelium periimix
(;i, ab uiiiversitate lidelium quid es et possit agnosci? furor dolenler expositus qui duni redivivo spiritu
,

Non ergo ad iinprobandum discipulum interposila odcrunt Deum, menibra illius impie perseqnuiilur;
est dubilatio, sed quaesita posteritatis instruciio. quanlum ad constanli;!! veslrae agnitionem hencdixi
Q
Aime aliud exspectat quod se idein Dominus ( Luc. Deum, UdcMi mililum suoruin inler adversa servan-
xxiv) Cleoplix cum alio discipulo, cuni ad Eniniaum leiii, sed rursuin Ecclesiarum concussionem, et ser-
teiidentes de se loi|uereiitur iiiseruil? Et quanquam vorum Dei moleslias, laboresque coiisidcrans pro
de resurrectioiie Domini per niulieies qu;c priiiuB ad phela
inonuinenlum convenerant, agnovissent, tameii ut
per eoruin dubitationein ijarct credentibus futuris

DECRETA GREGORIl PAP.E JUNIORIS.

In nomine Domlni Dei et Salvaloris nostri Jesu Joanne Signias,


Christi, imperante domino iioslro, piissimo Auguslo Agnello Sutrino,
Leone, a Deo corouato, Magno imperalore Aniio , Anaslasii) Tibiirtino,
sexto p. c. ejus anno sexio, sed et Constantino,novo Uviliarit Narniensi,
imp. ejus Ulio, anno secundo, mense Aprili, indi- Peiro Amerino ,
ctione (|uaria. £t venerabilibus presbyleris,
Prxsidente sanclis>imo ac ter beatissimo Gregorio Sisinnio, ^oaune,
apostolico papa, in basilica beali Pelri apostolorum Joa;.nc, Ciustralio,
Ij
principis , aiite conressionem consedentibus ctiara Marino, ConstanliiiO,
sanciissiiiiis episcopis, Epiphaiiio, Marino,
Agnello Ferentinati, Sisinnio, Joanne,
Vitale Alatrino, Georgio, Tbalassio,
Marliano Gabiis Gregorio, Joaniie
Tiberio Sylva candida, Joanne,
Georgio NepK, Asiantibus quoque diaconibus,
Andrea Albaneiisi, Pclro arcbidiacono,
Tribunalio Falaris, Gregorio -Macoseu,
Joanne Blerano, Benedicto diaconibus, vel cuncto clero,
Sergio Praenestino, Grcgorius sanctissimus ac beatissimus papa dixit :

Synderedo archiepiscopo Spanix» Cuin simus dominicx plebis supcrna nii;ieratioiie rc-
Sedulio episcopo Britanni;e, ctores, stuitiosius nos convenit Dei praisidio pro
Fergusto episcopo Scotiae, coruni sKpe cogitare saluie, ne de creditis frustratis
Miijorino Polimartii, (quod absii) aniinabus insidiis antiqui hosiis ante
,

Juanne Belilernensi, omiiium pastorem, nisi succcdat pr.-eveiiicndo de of-


Opportuno Maturanensi, fensis correciio, (lisirictam cogaiiiur solvere ralio-
Gcorgio Porluensi, ncm. DuuKiue perpendo, vel ad aiiimiim reduco,
GiTgurio .\iiagnias. quanta circumspeciioiie iios oporleai iii vigilaiidu
;;5 APPENDIX \0 COLLECTlOiNEM DIONYSIANAM. COLLECTiO II DECRET. PP. RIV. ;u
conlra siii cujiisqiic scelcris ncqiiitiam obviaro, cl \ sacramenlo in apostolica confessione Epiplianiiiiii ilia-

s'quamlo insilieril ad pcrlurbandas (ideliuin incn:c3 coiiam illiclto ausu in uxoreiii habet, aiialhfma sil;
el respoiiderunl omnes tertio, anathema sit.
^
adjutorio supeino ielui ejus resistere, valde concu-
lior, alque nimis laljesco, ne serpeiilina callidilate XV. Epi|ihaiiia diacona, quae post pra;slito sacra-
(quod absit) leviores qunque docipiat; Deo vere fa- mento cuin Hadriano E.ihilarati lilio fiiga lapsa fst
venle, sollititiidinc uiiiiia aninix ccquiori niente di- in iixorem, anatlieraa sit; et respondcrunl oimics

vino juvaniiiie freti pro salute oinniuin sludere de- terlio, aiiathema sit.
liemiis, ul iiicoi;fuso vultii, non de fiaude cnjusquaiii XVI. Siquis eis in tara crudeli .assensum pncbueril,
perculsi a.-sistcre xterno judici niereamur, el voceni anaihcina sit; et respouderunt oinnes teitio, ana-
audire inqnieiitem Euge, serve bone el iidelis, (luia
: Ihema sit

supcr pauca (uisli fidilis, supra miilta te coiisliluain, XVII. Si quis cx clericis laxaveril comnm, analhc-
intra in gaudium Dnmiiii lui (Ualllt. xxv; Luc. xix). ma sit; et respoiidcruiit oranes tertio, anathema sil.
llinc namque est, qiiod ingeiniscoMS dico, qui popiili Gregorius episcopus sancla; catbolitic alque apo-
Cliri-iiiani aliquos jier provinciam Ilaliam hanc coin- stolica; Romansc Ecclesii-B huic constituio, a nobis

inoraiites audio leiiere conlra catholicam liJem, et promulgato, siibscripsi.


Palrumstatuta, ila ut Deo sacratas feiniiias ducere Agiicllus, episcopus saiicli.T: Ecclesiic Ferentincnsis»
prxsuinanl mulicies, et propinquas in conjiigio so- nobis proniulgalo, subscripsi.
hiiic coiistituto, a

cient, qiiod opporlunum esl spiritali amputari inu- Joannes, episcopus sanctic Ecclesi» Be-
biirailis

crone, atque si vestr.c placel sanclilati, radicilus liternensis, huic constitulo, a nobis proimilgato, sub-
evelli seges boni agricola; zizaninrum niisia
: iie scripsi.
Iiorrcntibus fruci:bus sordescat (Jl/a«/i. xiii). B Ego huic con-
Vilalis, episcop. S. Eccl. Alatrina;,

Sanclissinii episcopi seu venerabiles presbyteri


, slitnlo, a nobis promulgato, subscripsi.
responderunt :
Opportiinus, gratia Dei episcopus sancUB Ecclesi;c
Vere cognnscimus gratia sancti Spiriiiis cor apo- Miiturianensis, huic constituto, a nobis promulgalo,
slolalus vesiri succrnsum, ut tanlae niiserix squaki- f.ibscripsi.
res a fideliuMi meiilibus detergantur, et quasi vuliius Mariiiiiantrs, episcopus sanctje Ecclesiae GaWnalis,
corpori in(i.vum aditii talis raiserise obserato saliilari Iiiiicconstiluto, a nobis promulgato, subscripsi.
antidoto ciirelur, situl bene prKvisum esl interdi- Gcorgius, episcopus sancliB EccIesiiC Portuensis,
clione anailiematis, ne denuo quispiam hoc Roina- huic coiistituto, a nobis promulgato, siibscripsi.
nus, Longdbardus, vel ('ujuscuiiqiie sil gcntis, sacri- Tiberiiis, episcopus saiiCtiC EctlesiiC Sylvii; Caildi-
quc baplismalis unda lutus , allcntel, ul non laiili dne, huic constiluto, a nobis proinulgato, siibscripsi.
piaculi mole oppressiis pra;cipiti iiicidat, aiit vora- Ego Gregorius, episcopus sanctoe Ecclesia; Aiia-
sine mcrgatnr iniquilatis, vitari debeat, atijue ra- giiinx', huic coiistituto , a nobis promulgato, sub-
(licitus evcllaliir. scripsi.
Posl hanc oniuiiim consoiiam responsionem Gie- Georgius, cpiscopus sanclie Ecclesiic Ncpisinx,
Rorius apostolicus p;ipa antc corpus memoralum vc- huic con-tituto, a nobis pronmlgato, subscripsi.
iicrabilis Christi apostolorum principis, iDferendo Joaiincs, indignus eplscopiis saiicl.-e Ecclesiae Si-
senlentiam dixit: giiinx, huic constituto, a nobis proraulgato, suh-
I. Si quis presbylcram duxerit in coajugio, ana- scripsi.
ilienia sit; et rcspouderunt omnes lertio, analhe- Andreas, episcopiis sancf.T, Ecclcsi» .\Ibancnsis,
^ hiiic coiistitiito, anobis proinulgalo, subscripsi.
iiia sit.
II. quisdiacoiiam diixcrit in conjugio, anathema
Si Agiicllus, peccator cpiscopus S. Ecclesi;» Siitrina;,
sit; et rcsponderiiiit omiies tertio anatbema sit. hnic constitiito, a iiobis proiiiulgalo, siihscripsi.
III. Si quis monacham, quam Dei anciilam appel- Trlbiinatius, iiidignus episcopus sanclrc Ecclesiic
laiil, in co;ijugio duxerit, anatb.cma sit; ct respoiide- FaiiiritaiKC, huic coiistituto, a iiobis pnimulgiito, sub-

riiiiloiniies lcitio, aiialliema sit. scripsi.


IV. Si qiiis cominatrem spiritali^m duxcril iii coii- Anastasius, episcopus S. Ecclesinc Tiburliiirc, Iiuic
jiigio, anatbLMiia sit; el rejpon.lcraiit oiniies lertio, conslituto, a nnbis promulgiito, siibscripsi.
aiialhema sit. Joaimes, episcnpuj sanct;cEcclcsi;c Blcrana;, hiiic
V. Si qiiis frairis usoreni duxcrit in coiijugio, coiistitiito, a nobis promulgalo subscrip^i.

anatliema sit; et responderunt omiies lcrtio, aiia- Vuillari , episcopus saiict;c Eci Iesi;c Narniciisi>,
tlicina sil. huic constituto, a nobis promulgato, sub.scripsi.
VI. Si quis ncplem du\eril in conjiigio, aiialhcma Sergiiis , gralia Dei episcopiis sanct;B Ecclesiie
sit; et responJenint (iiiines tertio, anjlhcma sil. Prajiicstinaj , huic constitulo, a nobis promulgiito,
VII. Si qiiis iiovcrcam, autniiium suani duxeiit in subscripsi.
(•onjngio, aiiatbcma sit ; et respondcrunt omnes ter- l'ctrus, huinilisepiscopus sanclse Ecclesia; Aineri-
lii), anallieiiia sit. n;c, huic conslitnto, a nobis promulgato, subscripsi.
VIII. Si qiiis consobrinara suam duxeril in coiij i- .Majorinus, cjiiscopus S. Ecclesi;c Polim;iTlii, huic
!.'io, anathema sit el rcsponJerunt omncs tertio,
;
coiistituto, a nobis proiiiiilgalo, suhscripsi.
.iiialhiMni! sil. I. I
Syiideredus, cpiscojiiis ex Spaiiia, huic constilulo,
IX. Si ipiis do propria cogiiatione, vel (|uam cogiia- a iiobis promiilgalii, subscripsi.
liis bahiiil, duxcrit in iixoreni, aiialhecia sit; ct Scdiilius, cpiicopns ile geiiere Scotorum, huic coii-
rcspoiideriiiil niiincs tiirtio, an.ilhenia sil. stituto, a iKibis proinnlgato, subscripsi.
X. Si qiiis vidiiaiii fiiraliis fuerit in iixiiicm, vcl coii- Feigu-tus, episcopiis Pictiis, luiic constitiito, a
S'!ntieiitil)iis ci, aisalhcma sit; etrcspoiKicrunt oniiics nobis proniulgato, subscripsi.
lcrlii), aiialhoma sit.
Item subscriptio presbijleroriim.
XI. Si qiiis virginem, ni.M desponsavcril, fiiraliis
fiicrit in iixorcm, vel toiiscnticnlibiis ci, anatbciiia
Sisiiiniiis, humilis presbyter sauctoc Uoniaii;c Ec-
respondcrunt oniiies tcrtio, anathcma sit. tlcsi;c, titiili Sancti Laurcntii, qiii appcllalur Liiciiuc,
sit: ct
Xll.^^iqiiis arinJis, ariispirilius, vcl iiicaiitatoribus huic coiistitiito, a iiobis pr.imiiljito, subscripsi.
obscrvaveiil, aiit aiialbcma
pliyl.ictcrio usiis fiicril, Joannes, presbytcr saiicLc Rdiii. Ecclesi.c, litiili
SanclicCecilia;, liuic consliliilo, a nob.s proinulgaln.
sit: cl respondi-riint omucs tcrlio, aiiathcma sit.
XIII. Siqiiis in quoqnani parlcm, vcl pncceiita anlc subscripsi.
(•iiiissaapiislolicx Ec( lesi:e dc olivetis, ct iocis ili- Sisi.iiiiiis, prcsbyter sancUc Rom. Ecclcsije, tiliili
Saiicti Xisti, liuic conuituto, a iiobis promul|sato,
vcisis lcmeraverit, cl noii in omnibus observaveril,
analbcma sit; ct rcspondcrunt oiiines lerlio, ana- suhscripsi.
ihcma sii. Ji)aiiiies, iircsbyter, litnli .Sancli Marcclli liuic coii.;

XIV. Iliidriano filio Exbilarati, qui posl pncslilo slilulo a iiobis proiuulgalo, subsciipsi.
DIONYSII EXIGUl EIMSTOI.A AD EKilPILM. 5ia
Joaiiurs, liiiinilis prcsliylrr S. Itniii. Eccl. tiliili \ liliili Saiuii l.anrcntii, rfuu D.iiiiasi, lUiC CUUKlllUlx,
S;iiiLix Siisuiinx, luiic coiisliliilii, :i noliis piiiinnl- ;i iiohis pi'oiiiiil^;ili.i, siilis>'i ipsi.

i;:ilii, siil)-.cripsi. Mariniis, iiiili^iiiis pic-livlor S. Kiiin. lCccl., liliiH


Kiislriilius, liiiinilis prosbyler S. Rom. Eccl. lilnli .\posliiliii'iiiii ,
lii/jc coiisliluto, ;i noliis pri)iiiiilg;ito,
S:inrUi> A:insl.isi;c, liiiic constitulo, a nubis proninl- suhsrrip-i.
galo, siiliscripsi. Jo;iiiiu's, hiiinilis presbytor S. Iloni. Ec< I., liiiili

nonrRiiis iniincrilns prpsbytcr snnrl;T;


, R'>iiiaii;e Sanct;i' Prisc;c, liuic consliliilo, a iiobis proniulg;ili),
Ecili-si;i) tilnli SS. Ji);iii;iis cl 1'anli, lii;ic coiisliliito, siih<iri|isi.
;i noliis pvoniiilu:il(), snlisciipsi. l'otrus, iniliL;iius archiili:iooiiiis saiicla' sodis apo-
Tlial;is>iiis, liinniiis pcsliytcr sanclx Roni. Eccl.. stoIic;c, liuic coiislitulo, a nohis proinulgato, suii-
liliiti S;inrl;i> Hci riCiiilricis, qiii apiicllaliir C^illsli scripsi.
lr;ins Tihorini, Iiiiic coiislilnlo, a miliis pniimilgalo, r.ro^'oriii«, iiulisiiiis, ct hinniiis riiaconiis sancl.t:
Mili-icripsi. seilis apostolic;!;, iiuicconstituui, a nobis promul|;alo,
Mariniis, liiniiilis proshylor S. 1'xini Eccl.. lilnli siihsorip.si.
Sancla' S;il)in;c, liiiic cdnsiiliilo, a noliis i
roinulg.iio, Miisclius, buinilis (liaooinis saiui;»>, sedis aivosloli-
siiliscriiisi. ca;, liuio consliliilo, a iiohis proiiiiiI;;ato, siib-crips'.
sancUi; Roni. Eccl., lilnli
Ci)nslaiiliiiiis. preslivlor lionoilioliis, ijuli^'niis diacomis saiict;(; sodis apo-
Sancli Cyriaci, liuic consliUilo, a iiobis proiiiulgato, slolic;c, buic coiiatilulo, a iiobis prouiulgatu, suh-
RiibsLrips'. scri|isi.
Gro!;oriiis, liiiiii lis pro^livlor saiirt;t" IJorn. Eccli'- Dio non. April. iiiip. domno piissiino Aiignsto I,oo-
si;»', liliili Sancii ('.loniciitis, liuic consliluto, a nobis g ne, a Doo coionalo magiio inip., aiino scxlo rc. ejiis
proiiuilgalo, siilisoripsi. amio scxto scd ; ct Consiantiiio uovo iiiip. ejiis lillo,
Epiph;ii)iiis, huiiiilis prcsbytcr sancl;c Rdiii. Ecd., aii!iii seciindo, imlidione quarla (-•lii. ClirUli 721).

DIONYSll EXIGUI
OPERUM PARS SECUi^DA.
OPUSCULA ASCETICA ET PAR.ENETICA.
EPISTOLA AD EUGIPIUM PRESBYTERUM,
In versionein ab se factam libri Gregorii Nijsseni, De Conditione seu oi>ificio hominir

Doniino sanoiissiino ct a mc plurimuni veneraiulo C aliqua qiuo possunl merilo repreheiidi, iiullus loi lor
sacro Eugipio prcsbyiero Dionysiiis Exigiius. iii liis meuiu pulel obligatum esse consensuiii ; ipiia

Sancto venenitionis lua; stiiilio pro nieis viribiis oflicio tianslaloris explicui , iion censoris judicia
obsecutus, beali Gicgorii Nysseui cpiscopi lihriini De coiiiprobavi.
Conditionc homi lis e Gric.a locutione converii, tri- Quapropter liumili djvotionis obsequiu precor, ut
giiita ct uno ab eodcin capilibus explioatimi : in qiio saiictilas lua pruiiiis iouis nie;e solutionem gratissi-
Ojiere quanlnm sim diriicullatis expertus, ex ipsa lo- iiia meiile pcicipi;il , el in quibuscunque miiiiis cle-

ctione probahilur. In pluiimis oiiim juxta philoso- giuiter vijeor elocutus, veniam clemenler accoiii-
pliurum senlcntias iiiimoratiis, opuleiuiam ta:,l;iii) iiu!del;qu,ia necessilaie teiiiporisa doctissimorum vi-
susc eruditionis cxpressit , ut pene niliil omisciit rorum colblioiie dislractus, nun quo debui libruin
cormn qu;e ab illis doctis el otiosis iugcniis iii Iiac splcndore digessi, qui ul plurimis probalur ahimd;iio
parte por inextrioabiles digcsla sunt qiia;slior.es. virlulibus, ita quihusd.am, ut sxpe reluli, mac.Iis vi-
Qiioriun etiam noniiulhis iucplias ita deslruxil, ut doiur aspersus. Orot eigo pro me tua dignalio, ut
illiid propemoiUmi nobis iiisiuuarel Apostoli quo fi- lanlis pre^sus angusliis, saltem spirilaliuin studiorum
deles iuslruit dicens : Viiit;(<; ne qtiis vos decipiat per lalitudiiie g.iudeam : nec adeo pncsenlibus unquani
pliilosopliiam inaiiem (ailaciiun, secuiidum trudi- j) moeroribus liceat, ut iios a pioposito futura; delecta-
et

tioncm homiunm, seciindum elemcnla inundi, ct non se- tionis abducaiit. .Maximum namque solatium iii bac
cuiidum Cliriinim ((.olois. II, 8j. Naiii siciili qii;icdam miseria capinius, si de ventura gloria coiitimiaia mc-
lecta qu;i; Dens iilis rovolavil.sapieiiter approbat, ila ditatione traclemus. Quamvis enim quis amore coele-
prava eoruni vcl ipse dirigii, vol qiiatcniis ab aliis slium a;gre ferat bujiis peregrinaiioiiis incommoda,
vitcntur, oslondil ; exceplis viuelicet paiiois in quiluis cl cuni proplieta dolenler exclamct: llcii ii;r,quod
duin valde persequilur vitia, prolulit (iil licri solct) incolultis meus prolongatus est , liahitavi ciim lia^
clinm ipse vitiosa. bilantibus Ccdur, multiim incolu (uit anima mea {Psal.
igitiir eloquciitiam taiiti doctoris a;niulatus, ciiisiis cxix, 5); ctcum beato Apostolo coiilideiiter asserat ;

Kum qiiidem disertitudinem ejus sequi, licet assequi Cupio dissolvi et esse cuin Christo (Pliilip. i, 23), ta?.

iiiiuis iiupari faculiate ncquivcrim.Fidem lamen sen- mcn a patria nun prooulexsiilare crediliir, si semp^E-
tontiarum ejus pro mea mediocritale servavi, scicns palriam dcsidcrio couscquatur.
VCiitalc uiliil csse prxstantius. Et quia suiil, utdixi.
OIONYSIUS EXICLUS. ,ii

SANCTI GREGORII EPISCOPI


AD FRATRi:»! SUUM PETRUM PRESitYTERUM,
DE IMAGINE, ID EST DE HOMINS CONDITIONE, QV!E A FRA^RE EORUM SANCTO BASILIO
EPISCOPO IN HEXAEMERON SUNI O.niSSA.

Si pecuniaruno preliis eos oporteret honorare qui A gnum, id ad inagistnmi jiire referatiir ; si vero magni-
virtiitil)us eminenl, parvus ulique, sicul Snloiiion ail ficenliain conlemplationis ejus nostra non assequatur
[Prov. post. V. 40 apud LXX), tolus uiundns divilia- onilio ; ille qiiidem pr.Tler accusationem manebit,
niin viderelur, qui luis possit adsequari virlulibus. qua putatur cffectiim dexterioris eventus noliiisse

Scd qiiia inuUo gnilia melior quam divitiaium opu- suis insinuare discipiilis, notam caiisationis effugiens.

leiitia qu;B tu;ie venerationi debelur , cxisiil, e.^igit Nos autem apud eos qui vituperationibus sludcnt,
autem el sanclum Pascha cliaritalis munificenliani consequentcr erinius obnoxii, veUiti qui parvitalc
consuetam ; offerimus excellenti prudentiac tu;ic iiiu- cordis nostri tanli magislri sapienliam capere nc-
iiiis, honio Dei, parvum quidem, quanquam dignuin queamus. Est autem non parva ad contemplationeiii
videalur tibi deferri, sed nostris impar viiibus non proposita nobis intentio, nec alicui eorum iniraculo-

hab 'tiir. Hoc autem muiius sermo est, veluli vesti- ruin, qua; in mundo sunt, poslponenda; fortassis au-

nieiitum paupenimuni, ex iiiopi nostra intelligenlia tem et prDcferenda esl omnibus, qux notili;Ti nostr»
iion sine iabore conlextum : sermonis vero niateria subjecta sunt. Nihil enim eorum qux videntur, si-
roisiian audacior plurimis esse vidcbitur, verumta- mile est Deo, sicnt est bumana conditio ; ita ut a

men haud absurda vcl indeceiis acstiiiiatur. Solus beiiignis auditoribus de hisqux dicturi suinus ve-

q:iidcm digne crealuram Dei consideravit, qiii ^ecun- n nia niibis in pixsenti petenda sit, si serino nosler

(hini Deiiin creatus est. Et veie ad iniaginem Dei con- inferior quam rei dignitas exsposcit appareat. Opor-
ditus fonnatusque Basilius, comiiiunis pater iioster tere autein exislimo nibil eorum qua; circa bomi-
alque prsceptor, qui subliniissinuim crealura; lotiiis nem prius cffecta creduntur, et qu» compleiida spe-

ornatiim niultis intelligibilem sua cnntemplatione rantur iii posterum, qiioeque nunc in prxscnti cer-

perfccit, ct in veia Dei sapientia fonnaium munJuin nuntur, iiidiscussum prorsus omiltere, ne minor pro-
liis qui per ejus pruJeiitiam huic aptantur iiispe- missioiie nostra hoec expositio forsitan arguatur, si

ctioni, nolissimum esse co:iSlituit. Nos autem qiiam- homine contemplalione proposito prajtermittatur
in

\is adiiiirari de eo, utdgniim est, miniiiit valeamus; aliquid eorum qux ad causam pertinerc monstran-

lainen ea qiuc dciunt liis qii;e ab lioc magistro pcr- tur. Sed et quiB videntur erga eum accidisse contra-

specla sui;t, adjicieiida credidimus, nullatcnus occa- ria, et cur non illa qucc ab iiiilio facta sunt, in ejus

sione praeseiili Jaboris ejus attenuanles induslriam natura reperiantur, per quamdara consecutionem
(iieceniin f.is sublime ejus eloquiuin noslris obum- necessariam,qu;B lamScripturarum auctoritate quam
brari sernionibus) ; sed ne ea quoc videtur magisjro rationis excogitatione coUecta est, decentius expli-

deesse gloria, di^cipiilis impiitetur. Nam cuin Ucxae- canlur : ita ul sibi consonet universa materia, cum
niero ejus de conditione hominis expositio desii, si C ordo ac series qu« putatur adversa, ad ununi termi-
iiulius auditorum illius aliquod aflerret studium, quo num eumdemque conveniat, sic divina ope atque vir-

niiiius iJ quod de^iderabatur impleret , adversus tute spem contra spem el lacultatem nobis ex difli-

iiiagnam gloriam ejus vituperationi forsitan prxsta- cultale prX5tante. Manifeslationis autem giatia opti-
relur occasio, veluti qni neglexerit ad habitum quem- mum fore credidi pr»senlem sermonera libi capi-

(lam perspicacis intelligeiilix suorura discipulorum quo possis in brevi totiiis operis cf-
tulis explicare,

mentcs imbuere. Nunc ergo juxta vires nostras id, fectura per singula coeptorum nostrorum argumenta

quod niinus deest, exponere aggressi, si quid tale cognoscere.


ri^peiilur in nostris quod ejus doctrinoe non sit indi-

GRX:60RII NYSSENI
D-
DE CREATIONE HOMINIS LIBER,
SDPPLEMENTUM HEXAEMERON BASILII MAGNI FRATRIS,
INTERPRETE DIONYSIO ROMANO EXIGUO.

CAPUT PRIMUM. D quando perfecta sunt omiiia qxix videntur, ct ad pro


,• 1 •
j^ ^,„„^n
mutiao , «„i„rn
,j „, _„..•„,;„„,;«
naiiirn-
raUonitnlio
priuui situm sincula
o disrrela cesscrunl,• nuando "
vo-
ir[\nHar\fi qucidam
I
\ ae • i

Ihiiiie disputatio ct clarior expvsiiio dc lih quw liibile lioc corpus cadi cuncta constiluit, medimn
lirius i« liominis [ormatione pacta monstrantur. vcro locuiii tolius creatura; giavia corpora ct deor-

llic libcr, ait StripSura, gcneralicnis cocli et lcrnT; siim vcrgeiiiia sorlila suiit, lerra SLiliccl atquc nqiia
Sl9 LmrU [)!•; CUK.ATIONK IIOMIMS l.NrKm-RETATlO. 330

8CSC iiiiitiio coiilinontiu. Viiiciiliiiii aiilciii i|UO(ltl:ini \ jiivta locnlcni translntioncm, rerum ct jiixln vcrlilii-

alqiie ririnamcntum cnniiii qii;c factn siiiil diviiia lcin inniliiiii alipic iniilaliilcin fcit : ilciii(|iic iialiir:!

;clcrna(|uc iiotciilia est, cxslanliuin n;iluris in^cria, slabilis iiioluin qiii lit per coiMniiitalioiicin, niilla ra-

qux geminis cfrcctibus uiiivci^sa nioderalur. In staiii lione rccipial : sapicnlia Dci prnprictatcs iiniuscu-
nanu|uc ct niolu iinn snluni cx non slaiilibus gciic- jus(|ne permulans, iiiininblcin qiiiilciii nnluram con-
ralioiicin, scil pcniiaiisiiincin sulisistcnlilins, iiiaclii- vcrlibilciii fccil, inobilciii vcrn iiicuiivcilibilciii : pro-
nata cst circa gravissiiiiain ct iiicniMiiiiiLiliilcni ii;\tii- vi(lciili;i (piailain lucc ita ilispcii^;iiis, iic (|iin(l divi-

r;c iiniiinliililalcin, vcl .li quciiiil;iin axciii slaltilciii ii;c ii;ilui;c cst singiilare vcl prnpriiiin ( iil est iiii-

atiiuc linnissimuni, vcloeissiiiiam ca;li circiilaiiniicni niobilitas et inconimulabilitas ) iii aliqiia crcaliira

ail instar rot;c jugilcr pcrvcliens , ct iiitlissoliib-.lcin coiispccla Deuiii »sliiiiarc f;iccrct crcaliirain. Nnii
siibstaiUiam per allcriilruin ulristpic coiiscrvaiis. ciiiiii pntcrit aiiinia viilcri opinioucm liabcrc Diviiii-

Nani el vobibilis nialcria pcr cclerriimini motiiiii so- talis, qiiod inobile vel iiiulabilc fucril. Iilcircn, terra

lidilalcm tcrra; circimiacla cniistriiiijil , cl Icir;c qiiideiii slubilis, sed iiiulabilis est; cwUiiii vero ccoii-
stabilitas per immobilcm lirinilaicni, voliibiliuin cir- Irario cuin non sit mulabile, siinul nec stabile est :

cuitu incessanler exlcntiilur : .Tiina vcro juxta ut slabili quidcin substanli;c mutabililntcni, incom-
iiiiuinqiindque eoruni qiinrum operalio distat, iiia- g inulabili vcro iiiobiliialcin diviiia virliis adncctens,
gnitudo conipactn est, id est, laiii cjiis qii;c slabilis ct allcrulruin jicr iilriiisqiie cnMlrariclateiii suis pro-
natur;c csl, qunm illius qii;u iiiccssabili rolalioiic priclalibiis cupiilans, a Diviiiitalis opinioiie remove-
raptatur, nam neque terra potesl a propria solidi- ret, quod neutrum horuin (sicut diclum esl) divinrc
latc tran^fciTi, neqne cccluin unqiiain velocissiinn n;iliir;c pulabiliir, id qiiod iiuilabile ct iiislabile com-
iiiolus sui circuilinne laxari. Il;cc ;iiilciii el \uiiii;i se- probabiliir. Uiiivei^a igitur ad sunm liiieiii congruen-
cunduiii Coiidiloris sapiciiliain vcluli qunildani piiii- ter aplala suiil. Pcrfecla siint eniin,siciit Mnyses
cipium tolius machiiuc probaiiliir esse conslructa, ail, caduin et lcrra el qua; inler lixc incdia sunl,
declaranle niagnilico illo Moyse per hoc quod in omnia mira pulcbritudine, singula quxque compe-
principio coelum el terram a Dco facla comniemo- tenler ornata : cocluni quideiii stellariiin luniinibiis

rat, el qiio I ex molu et slationc qua; videnlur iii hac micans ; niare vero alque aer aniinantibiis laiii nala-

crealura, juxta divinuni consilium in ger.cratione liilibus qiiam volatilibus niire iripuilians ; terra vero

cuncla producta suiil. Cuni ergo coeliim et lerra mullimodis heibarum naluris, virgultorumdiversila-
niensuris a;quis juxla contrariam cfficaciam ab invi- tibus quodam modo gestiens, qiia; conservanlefli

cem disparata sinl, ea crealura qux in medio con- cuiicta divino nutu vegelala progenuit ; el replela

trariorum ex parlc qiiadam coIia;rcnlium sibi qiiulcni eral speciebus universis siinul cuni fluribus
est, q
parlitipans, summilalcs divisas propria medialione fructus qiioque producens, pleiia et pnrala his qu;B

coniicclil. lla ut manifesta; sinl conlrariorum ad al- in cis solila sunt oriri : cuncla quoquc dorsa nionlium
terutrum hac iiiterpositione coiijunctionis. Kam mo- alque cacumina et quidquid convexum alqiie supi-
bilis semper el subiilissimi ignis substantiam iiiiita- num, vel in convallibus planum atque subslralum
tnr aliquatenus aer, tam levilate nalur;c quam motus hcrbarum nova specie et varia arbornm pulchrilu-
opportunitate : non tamen bujusmodi esl, ut a so- dine coronabanlur, modo quidein de terris eminen-
lidissimorum cognatione videatur alienus , neque tia; sed ad perfectionis suoe soncurrcnlia niox deco-
scinper iinmobilis pernianens, neque jiigiter effluens rem iKtabanlur, universa juxta modum suum prsc-

att]uc deficiens : sed ulriiisque proprielale veluli ceplo vivilicala divino. Jiimenta qiiidein grcgatiin
qiiibusdam contrariorum efleclibus coiifinis efficiliir, juxta propriiim geiius in silva discurrenlia ninraban-
immiscens siraul ct dividens in seipso qiia; natura tur; aviunivero modulaiis canlibus omniuin silvanim
discrcta sunt,secundum hanc rationeni a liquidaquo- consoiia resonabanl. Maris etiam facies (ut a;stin)are
que subsiniilia gemina charitatc subnixa ulrisque licel ) niaxima tunc erat placiditatc et tranquillitale

contrarietatibus coaplalur quod enim gravis el in ; suis congregaiionibus profundissiniis constiiula.

deorsum proclivis est, miilia ad terrenam naturam quam stationes el portus divina volunlaie
jj Juxta
cognalione foederatur : quod vero fluxae et decurren- veluti quidam sinus cffecli per lillora terris inaria

lisefficacia; esl, non oiniii modo naiur;B mobilis ex- copulabant, quietissiini ciinm motiis undarum vibra-
pers esse cognoscitur : qua;dam nanique per hoc banlur veluli prala virenlia, tenuissimis atque in-

ipsum lit oppositnrum niixtura atqiie concursio, du;n noxiis flatibus sumniiiaiis superliciem congrua sub-
etgravitas in motu iranseal, iiec molusilem gr.ivitale tililnie crispaiilcs, et uiiiversus orbis secundum crea-

tardctur, sed ad sese conveiiiant, qu» juxta sumnii- tioiiem sunm terra marique paratus aslabat. Sed qiii

tates naluraliler sunt divisa, dum sibi muluo qiia- his uteretur interiin non erat.

dnm mcdialione copulanlur, imo polius diligenlissi-


C.^PLT II.
mani rationcm nec ipsa contrariorum subslaniia siiie
Ciir nodssimus pcst creaturam (aclus sit liomo.
l>ermixlionealterius proprictalis exislal. Ilem, quaii-
tum reor, universa quae in mundo cernuiitur. niutua Noiidum namque magna bxc et [.reiiosa rcs hoino
sibi sociciaie conseiitiuiit, ct in uniiin omnis crca- muiuli doniiiius adcrat, ncc enim decueral prius
Inra conspirare cognosciuir^ dum in opposiloruin cxislcre principem quain illa quoruin gcrerct princi-
proprietatibus iiivcnitur. Nam cuiii molus non soluin pauiin. Scd ubi cuiicla ci sulijicicuda pariiia suut,
3;i DIONYSIUS EXIGUUS. s-:2

jam couseqiicns e;at apparere reclorem. Quia igiiiir A in crcainris visibilibus siinilc rcpcrilur, vcrbo solo
vtluli qiiodilam legiii doiniciliumfuturo regi Creator perfiiitiir, ct opus lam mirahile nec unde fiat nec
iinivcrsiUilis cfloccrat, id aulem eral lerra, insnlai, qiialilcr, inlimalur : sic et singula qiixque crealii-
iiiaria, el siiper lucc cwlum in modum camera> ciir- raruni, xiher, stellae el aer qui mcdium locuin coii-
vatum ; divilias vero reposucrat regiii mulliplices; lincl, mare, terra, animalia el nascentia oinnla,
diviti^s autcm dico tolam creaturam qiiidquid est in verbo tanliimmodo prodircuntur ut sint ; ad homiiiis
lierbis el pl:inlis el arboribus, quidipiid spirilali-
iii aiitcm solius conilitionem cum consilio quodammodo
bus et sensilibus et aniiiiatis, qiiod nisi metalla qiio- Condilor universilaiis accedit, el inaieriam quae
que his coiivciiit adminierari diviliis qua; propler constructioni ejus sil necessaria prseparat, et ad for-
colorum pulcbritudiiiem preliosabumaiiis oculis visa niani priniKvx ac principalis pulchriludinis ejus
sunl, ut aurl et argenli et lapidum eorum qtios bo-
coaptat similitudincm, et iiitentioiiem, ciijus rei gra-
miiies amant, liorum oinniuin copiain velul quibiis- tia fiat, insinuat, congruam i!li naturam cffectibus
dani regalibus tbesauiis lerne riiiibiis occulens, in siiis inslituens, qiiie ad propositum aptissima essc
hiincmundiim lioiiiineni proliiius tntroduxit, utquo- pri)b.)Iiir.
rumdani miraculorum spectalor existerct, quorum- C.^PLT IV.
dam vero dominatum principaliter obtinerel qiiate- ; B Quurc pcr omnia imperioaam quamdam poteslatem
iius per ea quibus uteretur intelligi'ret largitorem, ipsa conslruclio liumana signiftcel.
per ea vero qnx pulcbra et niagnilica coiitem- Sic.it ciiim in hac vita a I quoslibet usiis ab arlifici-

platur, iiienabilem sui faitoris possel inveitigaie po- bus iiisirumenia cnmpetcnler aptaiitur, iia veluli res
teiitiam. Propterea novissimus in huiic munduni post quxdam ad opus imperii congrucns ab optinio arli-
crealuram introductus est homo non ul vilissimus : fice natura iiostra cnnslruitur, qua; sive jiixla animic
in extrema parte projeclus, sed quem dccebal geni- prxrogalivam, seu jnxla corporis habitura talis exi-

lum niox esse rectoicm. Nain sicut quiJam opiimus steret, qnx ad impcr.indum opporlnnior apparerel:
invitalor non prius in donium pransorem qiiam pnie- dcniqueanima, id qiiod regale atque subliraissimum
paret epulas inlroducit, scd omnem apparatiim in- Cit, sux subslantix et a privata procul huinilitatc se-

stniens, domniuque congruenler exornans , discu- junctum clarius hinc declaratur, quod nullius subji-
biluin qiioqiie et niensam el cLCtcra ; tunc ad pra;- ciatur imperio, habcns aibitrii libertatem, suoquc se
paralas jam deliciiis convocatuin invitat : juxla nutu atqiie moJeratione dispen-ans, ciijus enim boc
liunc moduin dives et copiosus nostra; conditor edu- nisi iinperanlis est propriuin ? Super hxc etiam lo-
calorque substaiitite, boiiis oinnibus replens habita- liiis crealiirx Dominus ad iinaginem sui Creaioris ef-
«•iiluin mundi hujus et magnas bas epulas variasque fectus, niliil aliud indical, nisi qiio,! niox in co regia
q
(lispoiicns, sic inlrodiixil hoiiiinein, dars ei opus nalura formala sit. onim juxla hiimanam con-
Sicni
ixiiiiiuin ciisioiiiie iiiaiidatiiin , qiio iion appetitu re- suetudinem, qui principum itiiaginem fingunt, non
rum non exstantium, sed prxsetitiura possessione solum iinpressionem formx ejiis imitanlur, verum
gauderet. Mcirco eliam duplicis compositionis ei etiam amictupurpureodescribuniregiamdignilatem,
caiisas inlcxiiii, terrcno spiiituale cominiscens, ut el iinago ipsa jam pro consueliiiline dicitur iinpera-
per ulriusquc cognalioneni utraqiie proprietalc po- lor; sic et humana substanti.i. qnoniam ad alionim
lirelur, Deo qiiidem spiritualiter fiuciis, terreiia vero regimen condebalur propler similitiidinem regis uni-
bona corporali usu percipiens. versorum, veliit quxdam imago animata coniponitiir,

CAPUT III.
primx vero formx el nomine et honore participans,
noii tegmine circumaniicto purpura, nec sceplro vel
Qiioci preliosior oiniii crculura quce videnir, exisUit
liumana condilio. diademate gloriam snx dignitatis insimians : nec enim
Dignum vero est ut nec ista res inconlemplata principalis fornia in bis esse conspicilur : sed pro

Iir^tereat, quod tanli bujus orbis exslructio el par- purpureo velamine, ve^lita virtute est, qux oinniiim

liuin ejiis quibusin elenientis continelur universilas, ornaincnlorum regalium preliosior approbatur ; pro
a divina potenlia perliciatur extemplo pariter cuni sceplro vero bcaiilndine et immorialitate suslolliiur,
D
jnssione siibsisleiis, boininis aulem forinationem et rcgali serto justiiix corona decoralur : iia nt per
artilicis pra;cedebat lanti consilium, et descriptinne hxc oinnia monslrcliirad dignitaiem regiam geniiam

verbi quod futurum est anle signatur, qualemque pnlchriludinem in sc priraxvx formx diligcnlcr ex-
essp oportcai, et cujiis priinx formx simililudincm primere.

referat, ob quam causam fial, quidve fmilus eflicial, C.\PUT V.


et quorum doininaium gerat, omnia prius actione Quod liomo simililudo probctur impciii.
pcrsprcla suiit, ut ante generationem siiam homo Divinam vcro pulchrituJiiiera non babiiu qiiodain
aiitiqiiii)rjm qnndainiiiodo sortilus sit dignitatem, ac specie, vel alicujiis clarilatc coloris ornatain, scd
priiisqiiar.i subsisleret universnrum pos-idens priiici- inefrabili felicilalis bonore provebi conslat. Sicul eniin
psluni. Dixil eiiim Deus : Faciumus liomincm ad ima- forinas boininum per colores quosJam pictores in ta-

girem et aimililndincm noslroin, et dominctur piscibus biilis transferunt , tincturas prnprias congriiasque
tnaris, el besliis lerrce et rolatilibus cati, el pecorilnis miscentcs, ita ulprimxvx formx decor in simililiiJi-

vniventw terra:. qualc niirafnlnm! sol iil, ct luil- noin diligcntissiina mulaiioiie Iraiisinigret : sic iiilcl-

iuMi prxtcJil coiisilium ; tcelum qiioqne, cui iiihil ligo iioslrx subslantix formatorcin, vclul quibusd:uu
Mimi DE CIJKATIONE IIOMINIS INTEUPUETATIU. 3M
virtuttim coloribu^, miraiit pulclirtlniliiu-in sikc ima- A liis (lt>l)cl muliiplicein cjiis csspiiliam SHspicari? Qui
j;iiiii:oiitulis.si\ iii nnliis cxpiiiiieiilciii propriiiiii priii- ciiiin pbinlavil ;iiir(>iii, iioii aiidil ? aiit i|iii linx.t ocd-
cipiKiMii. Suiil niiloiii inuUlplii'1's ct iiinlliriiriiics co- Iniii, iioii (•oii>i,lcrat ? Siciit pro|ilu>la lcslaliir, pLT
lino.^ luijns iiii;ii;iiiis, (piilius vcr;c loriii;i: simillUiilo ilc- Ikcc cxcnipla opcralioiics biijiisinoili veluti qiiasdam
piugldir, noii ccruss;) cl purpirisso, iicc liuruiii iiii.Mu buiiiaii;i; iiatiii';c notissinias Iniprcs.^iones iiisiniiaiiB .

cuni altcro (jualiias, ncc aliciijus nigrcdiiiis supertlu- FucinmiK «utm, ait Deus, hominem iid imngincm el
clio cilia 01 iilosipie siibliiiil, cl per alitiuod lenipera- simililiiiHncm noslrnm. Scd iilii iiiilii iiuiic hn>re'>is

iiieiiluiii(li'pressa ct coiicava assiiiillatnr cliaracliTVcl Eiiiioiiiiaiiorum nclanila Mibsl^tct, qiiid advirsits


(]nxciiiiipie sluiilia pictoruiii iiiaiius arllllcis coiiipo- li:iiic diclnri siiiil voccm? Qiiomoilo per li;ci' vrrba
sucre solcrtia ; sed pro islis adesl pui itas, iinpassilji- novllatein sui dcicnsuri suiil dogiiiatis? i'ul:isnc pos-
iitas.braiiludo, lualitiue totiusaversio, etquxcuuquc sibilc csse, diccnt, ul imago uiia (lissimiliuni rurma'
generisisliiis cxislunl, pcr qu:r> in lioniiiilbiis inipri riini similitudineiii rcferal? Si cnini jiixla illoriiin

luiliir siiiiililndo diviiia. Tallbns floribus niirabilis seiilciiti:iiii iiaUiKC Patris iiiipar cst Filiiis, quoniodo
Conilitor iuiagineiii propriani, id cst iiatiiiain noslwc diversarum naluraruni unain Dciis C(<niliilil imai,'i-
coiidiiionis ornavit. Si vcro disculias ei alia pcrqu» iiciu? Qiii eniin dixit : Faciamus hominem ad imatji-

diviiiinn dceus clucei, haiC eli;)ni iii iinagine ad illiiis B "i'>" noslram, per pluralcm sigiiilicantlani sanctanr
siiiiililiidinein salva profecto reperics, mens elenini iiobis iiisinuans Trinitalein, n<>i|iiaipiam singulariter

ct verbiiin e.st siiinnia Oiviniias. Iii priiicipio naniqiic suam test;irelur iiiiaginem, si priiiia;va! forinai sibi

eial Yerbuiii, et qiii, secundum Pauliim, proficiiiii!, dissiiiiilcs exsiilisseiil. Nec eniiii iiossibilc est ut eo-
luentcin Christi , qui in cls loqiiitur, se babcre profl- rum qui sibi invicein congruunl iiiiulme , una siiiiili-

tcnliir. Non crgo procii! h;cc a natura huniana con- tudu munstretw; sed si diversx erant natura*, pru-
spicias: in le nani(|He et vcibum cl inlclligeiitia cst, fc(.to divorsas eoriim el singiilis cinigrueiiles iinagi-

qii;c imilantiir verbum ineiitciiique dlviiiam. Ilcm nes condidissel. lllruin qiiia uiia qiildem iinago, sed
cliarilas, fonsqnecbarilat s;lioc eiii:n, ait magnus ille iioii una imaginis forma est, qiiis ila piivatur iutclli-
Joanncs, quoniam charilas ex Deo est. Haiic autcm ginlia ut ignorarc queal, quod ea (pi;c uni probanliir
nobis veluii personam Cbrislns formalor nostrx sub- esse similia, ct ad se iiivicem simililudinem propri;ini
j)lanli:u coiifeiens, ait : In hoc cognoscent omncs quo- sine dubitatlone conservcnt ? Et forsitan propterea
niam mei estis discipuli, si dilectionem habuerilis ad sermo dlviims Iiaiic nialitiam in condilione liuinaiia;

inviccm. Qiiod si dilectio nobis ista dcfueril, lotius vilae prospiclcni, Eunoiuianoruiiique perversitatem
imaginis species figuraque solvetur. Cuncia etiam resecaiis, ait : Faciamus homincm ad imaginem et
conspicit cxauditque Diviiiitas el omnia perscruta- C simiUluilinem ntsiram.
tur. Ilabes ct tu per oculos ct aurcs biijus rei enica- CAILT VII.
eiam vitalem el scrutatriccm corum qux suiit iulelli-
Cur midus homo naturalibns armis et velaminibus ap-
gentiam le possidere cognoscis. probeUir.
Sed quid sibi vult et ipsius habitiiilinis rectitudo,
CAPUT VI.
quid auiem non ad vitam congciieraiitur corpori vir-
lnquisi'io, ijtiam consiguationem mens habeal ad natu-
nim, in quo etiam obiter Eunontianorum dogma re- tntis fffcclus. vcium nudus quiJein iiattiraliJjiis te-

fellitur. gnmenlis inerniis etlam et inops oini.iunique iieces-


Ncc me quisquam suspicetur ad simlliluJinein s u iarum rciuni cgeiitissiiniis bomo in haiic prodiici-»

operalionis bumaiia; diversis elfeclibus divinam di- tu<' viiain, qui juxta id quod ccrnitur niiseratione
eere polenliam cuncta complecli. Nec eniin fas est poiius quani feliciiale dignus esse viJeatur. Noi>
in illa diviiia simplicitaie variam miiltipliceinque enim arniatnr pioductione cornuum, non unguinn»
virtuleui operationis advertere, nec in iiobis cnim vcl ileiitium luilione muiiitur, nec aliquo aculeo le^

inultaj quxdani sunt cflicaces rerura causarunique tliiferum virus Infiindiiur; qiiibus reb'js pleraque fe-

potentia;, licet ea quaj ad vitain pertineaiit niultiplici rarum atque serpenlium iii ultionem sui naluraliter
vileantur opcratione coiitingere. Una nanique vis D iiisiruuntur; nec pilis corpus oblcgilur, cum oporie'-
qiixJaiu nobis ineniis inserta est, qui% per singulos rct eiiin qiii ad alioruin propoiiebauir iinperiuin pro-

seiisus exeurrens, ea qu;B sibi ofleruntur ampleciiiur. priis arniis iialurali provisione vallari, iie aJ cnlO'
1I;bc per oculos (iu;e viJenda sunt conspicil ; hxc per diain siii aliorum aiJminiculis indigeret. Nunc aiiien
aures qu:e dicuntiir exauJit; ba;c in bis qux sunt vo- lco qaiJcm et aper et ligris et parJus, vel si quil bis'

liva lictatur, et ab his qu;c insuavia probantur, aver- siniile esl, snffiiiciitem pro sahilc sua virtuteiii natu-'

titur. iMaiiibus eiiani perlicit qu;i;cunque voluerit, raliter possiJet ; et lauro cornua suol, et periiicitas-

retinens his et rursus abjiciens horumque instiu- lepori, cervoque saluis et cerlus intuilus, et alils'

mcntorura etfectibus uleiis ui expedire |irobaverit. aniiiiantibus magniluJo, et c.Tteris prominens oris-

Si ergo iii boniine, eui divcrsa menibrorum oflicia ab ollieiuin, quod proboscidein vulgus appellai; volatili'

auctore forniata sunt, un;i eademque res est, qiiue per biis cliam peniiaruiii ofluium et apibus aculeuni.
ouincs sciisiis oieratur, utens siiigulis coiignienter ciiiiclisque prursus UDum allqiuid naiuiale pKcsidium
ul causa popnsccrit , noc opcratioiium difleientiis coiisiai esse c iHatuni. Solus aulein honio pra; oraiii-

iialiirx suse vim potenliainquc commutat; quanio bus croditur de.-titutus, et his qui currcndi velocitalc
tii:'i^is in Dei , quia siiil clTeclus viiluuini varii, nul- proeniiKiil [li^iior, illis atitein qni torpoiis cmiccul
,

^•5 UiONYSniS EXICUIJS. oSG


tnole leiiuior, hU eliam qtii naturalibis ar!iiis cxccl- a |>i)lc-sl.aleiii. Doniquc quoil solus ila formalus esi
liinl despecliur esse cognoscitur. El (iuomodo, dicet c;clerorunique oinniuin proiia sint corpora, et in
.Tliqiiis, uiiivcrsoruin doniinus talis sorlilus est prin- deorsum pioclivins iiicliiiata, niaiiifcsla differenlia
ciiiatiini ? Sed ad hoec niliil aibitror esse difficile de- bonoris ejus osteiiditur : duin constel illa quidem

iiionstrare, per id quod naturcc noslra; deesse creili- liiijiis esse siibjecta polcntia; , hunc autem super-
liir, cerla datur occasio, qua subditorum oniniuin emiiientis exisleredigniialis. Nara aliisquidein oiiini-
doniinium conscquatur. Nam si liiijns esset homo bus aiiteriora menibra corporis pedes suiil, quia
poieiiliic, ut equum velocitate siiperaiet, nec pes <inod acrlive est, egehal profccto lirmitatis adiiisu.
ejusattereretur, sed uiigulariim innileretur firinitate !n honiinis autem (.oudilione liicc niembra nianus
piitvalida, cornua quoque vcl aculeos aliquos un- effecta sunt, quia rectiiudine h:ihilus ejus unus gres-
guesque prseferret ullores : priiiiiini qiiidem bestiis sus videbatur esse sufliciens, qui gcininis pedihus
exisleret similis, el occnrsione ipsa difficilis appare- slandi coiistantia^n caula provisioiie lirmaret. Alias
ret, luijuscemodi corpori ejiis adniiniculis iiaturalilcr qnoiinc ad usum ralionis oflicia nianus aptata sunl,
attrihutis : deinde spcrneret in alios cxercere domi- cl si quis rationali iiatiiroe niinisteriuiu manuum pro-
natuniquorum nullis prorsus adjutoriis indigeiet. prinm quiil esse dixerit, miniine delinquet. Non so-
Nunc autem in singulis qua; nobis mancipaiilur nsus R lum enim ad lioc quod coniinnne el promplum est
vila: nostrae dirimitiir, ut necessarium in eis peiiitiis intelligentiaj nostra; respicio, qiiod scilicet verba lit-
principatum haberi videamus; nain corporis i;oslii teris ii;aiius ailministralione sigiiamiis, et quidem nec
larditas et ad motuin celerem difricullas, eqiioriim ista gr.itia ralionalis iinpar est dignitalis, quod litie-
iiohis adliiherc providenliain fecit, quin ctiam anniiis i'is loqui quoque possunius et niodo quodam manibus
hiiiarum reditibuseaqiKTcnaturoedeernnt siipplcme. ta disputainus in clemeiitorum (iguiis noslrum repo-
prospiciens : ex aliis quoque causis qu;ie ad viiam neiitcs eloquium. Sed ego ad alia pror;US intendens,
necessaria deerant, comprohaiitur. Jjmenta nohis studio quodain cooperatioiiis oblemperare manus
ad oncra gravia ferenda snhjecta sunl, et quod ad aflirmo rationis imierio. Verum antcquam hoc idem
iiistar aniinalium herbas depascere nequcamus, bo- disculiamus, effusius ralinnem niagis quam prjeter-
ves nobis ad usum mancipare curavimiis, qiiornm misimus, inquiramus. Peiie naniqiie factorum nos
iahoie victum facilius coinparenius. Quia vero inoisu ordo, et eau^a latuit cujiis rci gratia pracedant.
iiidigehamus et dcntibus ad cohihend:is tales bestias Germinent teixa; virentia, di;l inc irrationahilia sub-
ultione, id quo.l nobis defiiit canum natura sujiplcvii, scquaiitur aiiimalia, et ita post horum conditionem
qiii etiam cuin velocitate congenita veluii qiiidam homo formetur. Fortassis enim per haec
loco tertio
aiiimalus glailiiis nostris est usihus allributus; pro C "°" '^"^'"" ^^ 1"* ^""' manifesla sentimus, quod
coiiiibiis etiaiii vcl unguihus foitius ac pcnetrabilius propter jumenta vel maxiine CQndilor univeisitatis
leiruiii ab hoiiiiiiihus inveiilum est. Quod non sem- iiistitueril lierbarum natuiain, proptcr hohiines au-
per nohis naturahter iiihierct, sicul illa munimina tem jumeiita creaverit. Unde et aiite grcges pahula,
irrationabilibus bestiis ; sed iii lempore bclli coiife- ante hoininem vero qu« human:B vila; possent admi-
reiis pr;C!.idiiiin gladius deiiiccps inaiiet otiosus. nicula piabere, produxerit. Scd niihi videtur conse-
Item cjusdem feiri usus pro crocodili squamis as- quenlia hujus eloquii aliquod dogina de abscondilis
sumetur. Est autem quando et teigus ipsius hellua! inlimare. Sic eiiiin Moses de slatu anima; divino im-
in pradio muninien impertit, alioqiiiii (ut dietumcst) pcrio philosophia; reservavit arcanum , de qua re
ad ejus similitudinem ferrum ab arlifice liguratur, quidem el eruJitio cxtera sihimet imaginata est ali-

qiioil iiecessit:iti dcscivicns qiiem ariiiavit in belij quid; sed uon clarc qua; eraiil videnda perspeiit.
lcnipoie, dcrelinqiiil in pace. Nec non et volatilia Per ha;c ergo, ul arhitrnr, ipsa ratio docet quod in
nostris coinmodala suiit usihus, quoriim etiam velo- tiibus dilfcrcntiis viialis ha;c alque aniinalis potentia
citalein ratio excogitata uon pra;tcrit; iiam qii;edam declaretur. Herbaruin siquidem nalura incremenlis
ex eis mansucfacta videnlur cooperauiibus, qua;dam esl tanlum et nutrimentis accomnioda, congruum
vcro pra;-eiilia sui, capiendi causa qua; j) pr;ebcns his qui ex ea pavenlur augmentum, qux ct
sunt aliis

nosiris utilii;itihiis appliccntur. Sed et pennata tela germinabilis dicitur, eademqne in virgnltis et arbo-
iiohis ars exqiiisita perlecil, qu;c per aicum teiisa ribus siihstantia pervidetur. Est auiem in his ipsis
cursuin volucrem rebus huinanis exhihuit. Quod aii- qua; germiiiantur vitalis qua;dam poientia, sensiis
lem pediim nostroriiin vestigia ad coiiliiiendum iter animatione privala. I'ra;ler hanc vero esi et alia vita;
facilius allcriiiilur, necessaria suhjeclorum admini- species,'cui Creaiorel incremcnta contiilit, cl dispen-
ciila nobis indicunt cx quibuscalceamenta congruen- sanJam sensibus imperavit, quam iii natura irratio-
ter aplciilur. nahilium facile coniuemur, qua; non solum ut herba

CAPUT Vlll.
crcscens nutritur et nutril, seJ ctiam sensibilem

Cur liomiiiis rcctus sil habilus, el quam proplcr ralio- vim possidere cogiioscitur. Pcrfecta vero terlia vila
ucm manus daliv suul, iu quo qiurcliim cl ile di(fe- corpoiis in homiuis esseiitia raiionali constiluta est,
animarum
renliis dispulalio natuni: iuduciliir.
qiia; el nuiritur et nutrit cl senlit, ct ralionis parti-
QuoJ vero reclus est hominis li;ihitus cl ad coeliim cipaiis mcnte vegetatur. Dehcmus autem scirc, quod
fcsc snstollens sursumque respicicns ,
piiiii ip;ilia l:ilis qiia;dam eorum qiia; sunt ralio divisioiii.s exi-
lixc doiia essc certissimum csl, approbanlia rc|,'iam siai, ut aiiud iulcllcclualc sil, aliud corporale. Scd
"'•"7
Ul!:il 1»F, CUK.VTlOMi UO.UI.MSINli:iU'RETAll:) 5S3
iiilellecUiulis csseiitix iiuiic oiiiiUulur iii sua prupiic- A Lur ; bpiriul.s uulem juJical oiiii.ia, l|i u auieiu ;i

lale (livisio. Ncc eiiiiii iioljis e.sl (le luc re seruioiiis iiemiiie judicalur. Deiiinue situt cumiuIi aiiiiualis bU-
occasio. Cor|ioralis aiilein suliblaiilj.e aliud cst oin- iicremiiK t jii\i;i euiiidem iiieisuraiii ammalem quo-
iiiiio sine vila , aliiiil viUe pailieipal : rursiis vi- qiie spiritalis excellil.
yiiod eiijo ^iovissimuiu posl
lalis corporalis alia suiil sciisibilia, alia vcro seii^u umiiia raclum liomiiicm Scriplura lommeiiiorat iii-
carentia, ul suiil etiain capilli iioslri ct ungues. Ileiii liil aliud (|uani dc stalu auiiux idiilosiipiiari iios de-
sensibilia iii iiatuiis ratioiiabilium ct irralionabiliuiii bcre l:iteiiler iiiformat, iiecessaii:i (|u:eii:im reruiii
dividunlur. Proplerca posl exaiiiincm nialeriam |iri- consciiuciilia, id quidem iierfeclum iii postiemis iii-
innni vclut crcpidincm qiiamdam lianc gerniiiialein siiiuaus. Nalura iiamque raUonalis cxtera quoque
hubslanli:iiii lej^i^lalor express-il : dciiiceps coruiii conliiictcl incrcmeiilagermiiiis, el sensus aiiiinanlis,

gciieralioiiem qiia: sensibus lantuiiimodocuntincnlur, natura ctiuiii seiisiliilisgcriiiinalein spc( iem sine dii-
upereit. Et quia sccundiim islain coiiSf()ueiillaiii biialioiie cumplcclilur. Ikec aulem |ii<i|>ler qiiod
ca qu;i; vitam iii cuvne sorlila suiil, sciisibilia ((ui- immalerialis Csl se sola couiplcclitur. Cuii^eiiueiitcr
dein siiie Intclligibilibus per se subsistere videntiir, igllur iiatura veluti per quo.'-duiii giadus, vitx dit-o
raliuiialis auleni sulislanlia iion polest in alio nisi pruprielalum, ub iiifcrioribus ad perfcctiura coii-
seiisibili corpure tuntueri ; idtirco post geriiiiiia 15 sceiidit.

atque jumeiita faclus est lioiiio, via quadani Ciinse- CAPLT IX.
quentcr ad perfccliunciii iiaUna perliciens. Omiiiuin Quoddptissima liomiiiis iKibitudo nd 0}ws ralioiiis con-
iiumque specieruin, id cst, et crcscentis gerininis ci siiuclu sil.

sensualis aniniantis lioc ruiionalc aiiimal hoiiio parli- Qiiia igitur ruUoiialo unimal humu, uporlebat ni-
cipat. Nutiilur eniiii jiixla iialuralem subslanliam sui raliuiiis cuiivcnieiis iiislilui curporis iiiili uiiicn-
aiiinu^; qualitas, iiicremenli vero vini .seiisuali siibiiii- tiiin. Siciil ciiiiii videiiius mu-ica; pcrilissimus jiixta
nistratione soriiUir, (|u;e juxia quemdani modum organi speciem studium inodulamiiiis cxerccre, cl
suum inler iiitellectualein cl materialeiii substantinm neque tubiciiiare barbilum nervis, neque ciUiarizure
in medio collucala. qiiaiiluin iliius comparalionc tubiciiics : juxla Imiic modum inslrumeiilormn con-
crassior; lanlum ejus pr:claiiuiie videlur esse siiice- strucliuiiem (ipuilcbat esse ralioni coiisentieiilem :

rior. i)einde scnsibilis rci qiiod esl subiilissinium et ila ut apiissime possei ad usum rcsonare &erniuiiis,
lucidissimuui lulellectuuli socialura lit qua;dam iia- qui vocalmm menibiorum .foiniareiur olliciis. Ideo
turo; permixtio conveiiiens, ila ut in tribus istis vi- auteiii maiius coaptala; sunt corpori, et quamvis uii-
dealur bomo subsisiere. Nam ct Aposlolura ta'e ali- litates mille vila; iiujus eiuinierare facillimuiii esl,
qiiid eognoscimui intimarc, ubi pro Thessalonicensi- C 'l'-'^*
''-'^'^ oppurluiia et duiabilia iiiaiiuum instru-
bus orans ail : Ipse autem Deus pacis saiiciilicei vos luenta naviier adiniiiibti
eiit, omiicin artein oranam-

per oinnia, ut inleger spiiilus vesler el aiiiina et corpus que operalioueni bello etpace eonipelcnlerexplenlia,
sine querela in udveiitum Duiniiii nostii Jesu Clirisli t;'incn pr.c allis oimiibus ratioiiis c.iusa iiianus coi-
ienetur : pro nulribili parte corpus, pro sensibili pori uatura congrueiitcr ap;iosuit. N.im si lioiiio siiic

auim.im, p;o inleUecUiali spiiitiim poiiens. Simililer inanibus exstilisset, prufecln periipieiidoruiuc.buium
el scribnm in Evaiigclio Doniinus instruens oniiii necessiiale meinbra vultus ejiis ad iiistar quudrupe-
mandato dileciioncni Dumiiii pneponit, qua; ex tota dum formareniur, iia ut oblonga facies teiiuarelur,
cordc et ex tola anima et ex toto inteileclu perlici- simulet eiuiiierct in iiaribus, oiis etiain labia callo a
tur. Nam et in pncsenli eamdem milri sermo dilTe- et gressiora essciit atiiue nrniissima, et ad caipcii-
rentiam viJctur iiiterpretalionis oCfcrrc. Corpulcn- das herbas competenter aptaia, nec non el liiigu»
liurcin quideni cflicaciam cor appellans, animani grandiori corpore durior essct et asperior, quon cuo-
vero mcdinm sedem teneie signilicans. Intellectum perarelur denlibus, ad ea qua; maiidenda perci|icrc>
auiem sublimiurem subslaniiam raiionabilis insi- liquidiur c.\istens, et juxta utiumque laiu^ effiisior
nuans perspiiubilisque virlulis. Unde el tres distan- qualis est canura etKclerorum qn:c vescuniur cnr-
lias voluiitatum novit Apostolus carnalem, quae nibus, per aspera deniium intervalla discunens. S»
;
D
circa venirein et inferiores parles voliiplatibus lan- ergo manus non adesseiit corpori, quomodu ei vo.*
luni viuosis obsequiiur; aninialem vero, quie media articulala figoraretur, cum talis oris ejus foriiialio
iiitcr virtuiera maliiianique versatur, lianc quidem ad nsum sermoiiis miiiime coiiveniret, iia ut iieces.-e
supergrediens, illius auiem nequaquam pariiceps sin- cssct hominem vel balatus emiUere, vel lairaius, aul
ceritatis eiisleiis et spiritalitatem Deo placitae con- ut equus hinnirct, aut vocem d:irct bubus asinisqiie
vcrsalionis asscquilur. Sic enim scribens ad Corin- consimilem, aut aliqucm rugitum promeret beslia-
iliios exprobrai cis studium volupiarise vil» atque tem. Nunc autem nianus acrun)iiiodat;c sunt corpoii,
p;issibilis, diccus : Nonne carnales eslis, et secunditm ut os ad ministcrium veibi libcruiii perni;inerct; eigo
liomincm ambululis, id est, perfectioribus docirinis propriuiii iiuiildam esl natui;c rationali Inibere ni;i -

iiicapaces csse probaiuini. Et aiibi comparationem corpore, ila ut per eas nnmium
iius iii Coiidilure f.i-
quamdam medise hujus ad illam cclsiorem perfcctio- culiaiem con edentc sermonis. Cum crgo diviiiiuft
vemqiie lacieiis, dicil Aniinatis autem liomonon per- qiieniiiam graii;c piiiiii;iaUiiii iiuaginisve
:
conaibl
(ipitea qiin; sunl spiiiius Dei. SluUilia cniiii est illi Peiis, ot '.onoriiin suflium iiiuiiera raliun.ili fi^iuci.li)
«l iioa polest inlclligerc, nuia si'irila!iici- cxami^a- cinliil.Hiii, prupierca rcliijiia qui.lciii boiiu huiuai.-e
;.S3 DIONYSIUS KXIGLUS. 5(iO

iiauirae pia liberalilate lai-giius esl, mentciii vero el A Salomon quoilain loco lestatusesl quo.I eliani iiiilii

inlelligiMiliani, iion esl pro;irie dicere qaiTi deJit, sed videlur esse vel maxime pra; omnibnsque in nobis
quia contiilit propriuin naturse su^ tlecus, itnagini subadniiratione dignissiinum, qux sit latitudo illa

Jererens. Ergo quia mens inlelligibilis qnaedain ei in- capacilatis iiilrinsecus, iii quani cuncla conlluunl
corpo'ea res est, incomin:nicnliileni quodaimiiodo qn;e fundunlur audilu, qui suiil illi nicinoriales qui
possiJerct graliam, nisi motusoperalionis suoealiciui- inrroeuiiiium scnsuiim TOonuinenta conscribunt,
liiis cxeogilationibns inlimarcl. Hojiis rei gratia hac quam anipla susceptoria inielligeniiarum , quie per
iiidignit consiruotione membrorum ut in inodnm ;<nres reponuiitur interius, et quomoJo cuni ct niul-
plcctri vorabilia instrumeiila contingens, pcrqiialila- tiplicia sint qiice supponantur allerutrum, confusio
tem sonituura molum interpretnrelur internum. Et tainen eierior juxta propiiani pnsitioneni eorum qii»
qnemadmodum si quis mnsica iTnbulns arie, pro- iiifcruntur omniiio non gignitnr. Siiniliter etiani ef-

piiam vorem aliqua passione iion babeat, volensrjuc ficaciam visus quis poteril tesliinare ? .^que eiiin per

suam manifcstam faceie disiipliiiam, alienis vocibiis ocnlos raens ea qiise exira corpus sunt apprchendi!,
Kniiileliir, publicans arlera lyra v>-l libia sic humana :
el in se similitudiiies aiipaienlium perlraliil, figuras
ineiis cum omnimodoruin intelleoluum probelur in- similiiiin siLii ipsa describens. El quemadniodum si

veiitrix, nec possil nuda aninia his quae per sensns B qua civilas multitudinis capax qiiiB diversis adililius

corporis audiaiit,inipetus sujeintclligenliai declarare, ad se rccipit coiinuentes, non tamen in unum civita-

qu:isi per modulalionera quaiadam ha!C arliliciosius tis locuin universi convcniunt : sed alii qnilein ad
aniinata iiistiunienta coiiliiigciis, eorura sonis inlel- forum, alii ad habilacnla sua, alii ad ecclesias el
ligcniia; suse occulta manifesial. .Mixtain vero variain- plateas, juxta suara qiii.sque seiitfnliam properant;

qne hanc musicam inslruiiienlis luimanorum possii- talem i;uodamniodo etiain raeiitis nostra: consi.lcro

inus considcrare menibrnruin : qi\x velut lyra et tibia civitalein iiiterius consiitulain ,
quani licet scnsus
coucentu quodara idipsuin s bi invicein resonant. iNam nostri diversis adiiibns iiiipleaiit. tainen singula iii-

vas illud quod rccepit spirilum, si quando pulsalur troeuntium genera niens eadem dijndicaiis atquedis-
hi(|ueiitis impetu, et in yiKcin forniaverit eain parlera cernens, locis intclligeiitia; coiigruis universa dispo-
qu« repercutitur inteniis acces-ibus , rotundila:es nit. El sicut exemplum, videinus unins gen-
civilatis

ilhc quaj ad inslar libiaiura facisc sunt, imitantiir tis atque cognalionis bomines tion per easdcin portas
lirofecto illam vocem, qua; proferiar cx tibiis, quas ingredi, sed alios per alium adiluin, ut sors se obtu-
iii circuitu nie:iilira:iiiln; proiiiinenies e\agiianl. Sii- leiit, introire ; nihilomimis tamen intra niuros effec-
perius vero paulatim coiicavum de inferiorihus so- tos iterum simul esse, qui familiaritate mutua jun-
iium recipiens, et geraiiiis Bstulis ad nares usquc C gcl'*''''"' "l ccontiario fieri posseconcedas, el qui
l>erlingoiis, voceiii ciga colatorii loca disruinpil, ma- sibi sunl extranei vel inongniti, uno sajpius civitaiis
joiesque sonilus efiicit; maxiilarum quoque et lin- adilu utantur, sed non copiileniur invicem coinmu-
guic fauoiuinqiie raira furiualio, ju.xta qua; menlum nionis introitu; possunt ciiira intrinsecus conslituli
lem Uu.\u deducluiii per spe:.iem rolundilatis acuilnr. habiiaculis diiinii. Tale quiJ et in menii-; nos la; la-
iloec autem omnia moliiinvideniursimilarenervorum, tiludine fieri posse oonspicio. Frequenter enim cx
qua; meiis (ul s:cpe liicUim csl )
pleclri vice contin- diversis sensibus scientia una iiobis colligiiur, qua;

gens, varie atqiie niultiplii iler in suo tempore prout earadem rein inullipliei seiisuum varictale distribuit.
opus exegeiit , iuoJos nimia velocitate coinpoiiit : Itemque huic contrarium est videre, ex uno aliqiio

laOioruin veio ada, ertio atque conclusio idipsuin fa- sensu, raulta variaque nihil sibi iiivicem juxia iiatu-
cit, quoJ digiti qui spiritum tiliix juxta consonantiani ram concordantia consonanliaqiieperdiscere, at pole
niodulalioiiis assumii, sciiaque meiis per ba;c instru- proponatur (melius est enira exemplis enucleare scn-
snenta inenibroruin raiionem inodulatur in nobis, tentiam) aliquid de moruni proprielate pcrquiri,
I
er qi.ain etiam rationales probaniur elfecti, nequa- quid suave sil sensibus, quidve guslantibiis sil vi-

quani, ui arbitror, habentes rationis gratiani. Sine tanduin. Expciienlia qiiippc ipsa reperit amariluJi-
hoc casii grave laboriosumque servitium corporis nem fellis, mellisque gralissiinam qualitalem. Cum
yy
usibiis tanturamodo labioruin acquirere cogeremur. luec ergo certa sint, unain confcrt scientiam, res ea-
Nunc autcni nianus in se hoc officium traiisferentos dem intelligenlioe nostrjB niullifarie conquisita, iJ
os libciuiii aJ seniioiiis miiiisleriuin reliquerunt. esl, per gusliim, visum, ainlitiim, ndoratum etiam

G.\I'tJT X.
fieqiienter et tactura. Nam incl qui^-piam videns, ct

noinen ejus audiens, et gustum percipiens, et odo-


Qtiod per sensus tnens operetur.
rcm sentiens, el lactu coinprobans, uiiam rem per
Diiplex autom hujus iiistrumoiiti consiJoreliir cf- omiies sensus agnoscil. Ilein varia qiioquc et iniilti-

(ectus. AliuJ eiiim cjus opciatur eloqniuin , aliiid forinia per uiiuiii qiiompiam ex sciisibiis complecli-
jero vaoal aJ susoipienJas inlelligonlias qiix cxlrin- iiiur et lenemus; nam ct auJilus mullimoJas excipil
seous veniuiil, nec allerum misoetur aliori, sed im- voces, et oculorum visus indiscretam atque niullipli-
plot opeiaiionein quara naiura constituit, nullam af- cein liabet eflicaciaiu ad c,>r.t;:endura ea quoc genere
forens vioino molestiain. Nain nec auditus loquilur, siiiit Jiveisa. Siiniliter enim album coiitemplatur el
ncc vnx auJil. ILcc oniin scniper aliqiiid promit, aii- nigrnin ct omnia qu;u sibi suntcwlernm oontiaiiolate
di.us aulciii susoii.ieiis jii^rilor iioii aJiinplclnr. Sioul dislantia, siout odoratus, siout giblu-, ct taoius om-
- ,

",l uiiRi m: f.iiE.VTioNr. hominis i.\Ti:iii'Ui.T\i:i). j>oi

iiitiioiui;im sticnliaai rcium sm; rniioro i


nliir \ [icu^, iii qiios \oiueril circcliis riiiiiip.nl. Ad liiiic

efleciibus. auicui raiioiicm veluii li;slcs videnlur aircrrc Irislili-

ras atijiie irascibilesliominis alTcctioiies quoJ scilicct


CAriT XI.
:

biijusinodi passioncs bai.c pailcni ad coiiipassioncm


De csseiitin aninia-.
coiiiinoverc vidcaiiUir. Qui vero ccrebruin inlillijicii-
lix doiiiieil.iiin creiUint, i|uasi (iuaiiidain arieiii iiiii-
QiiiJ igiUir esl niciis jiixla nalurain piopriain,
versi coiporis caput assciunt a iiaiiira construcluin,
(luic si'n ii.ililuis polenliis M-se ilislribiiil, cl pcr sin-
suiil scicnliain su-
in quo niciitcm quasi rcginam quanidum inlialiilare
(jiilas (!(Mii|iolL'iiler coruni qiia;

sil pncler seiisniii,


proiuiiiliaiil, qu.i: veluti quibusdain niiiitiis seu |iro-
iiiir.' QiioJ ciiiiii aliirl (iiiiild.iiii
liTlDiilius ila scni-ibiis cireuiiu|ii;iqiic vallcliir. SiiJiia
qucinlUiet piuttenliuin liubilarc non aibilior. INaiii si

sensus essel, unius profeclo vero ct i.-;li liujiii-cciiioili suspicioiiis iiisinuanl, qiiod
i(lil>suiu nieiis (luod
niciis tnnc n rccto consilio cl ab eo quod dcccal
juxla seii,-.us efiicaciain propiictatiscxislerct.propler-
ipiu sit et re siu:- abducalur, quando cerebri niemhrann vcxatiir, ct
ca (|!ioJ siinplex qiiiileiii i;iliil iii

qiieat nuiic auleiii oninibus qiiod in ijjnoranlia boneslatis deganl, quos cbiiclas
plici variuiii consiiicl :

aliud odoratus, et graval. .\d b;cc aulein et aliqnas causas n;ituialcs


etiinealienlibus, aliiul e.-.t lacliis ,

adjiciunl, quibus opinioncs suas siiigulis quas da


alios quHlciii iiicomniclabiles ct impermixlos simili- H
quia mciis singulis priiicipali boniinis parte dcfcriint, conlirmare vidtaii-
ter i'^sc seiisus ad iiivieciii, el

«qiialiicr adcsl, aliuii qiiii o;:orlcl eaiii proptcr scii- liir. Et hic quidem ad igneam naturam cordis cogna-

(luid rei iiilelligibili tiiincin niotuum mcntis affirnial, proplcrea (|uod et


sualein dininire subst.iiiliaiii, iie

seiisum Vo niciilis ct igiiis ii.doriuilabilis probctur csse substaii-


poibil varielatis ascribi. Quis coijiiuiit

Quispropna:ii lia, ct qiiia iu cordis parle mcnteifi falclur innucre,


miiii? Aposlolus ail; ego autem dico :

idcirco mobilitatc fcrvoris inutum lciiiper.iri meiilis


meiitein con^iderare pr;cvaluit? Dicaiit qui Dei nalu-
se eoii>iJc-
aslruit, receptaculum naturx intelligibilis cor css«
lam se putaiit posse coiiipielieiulere, si

niulli-
pronuntians, in quo calor exuniat. .Mtcraiilcni cuii-
raiit, si menlis su;b substaiitiaiii iiorunt; si
cloriiin sciisuum vcluli frie.cipiuin alqiie radicciii
inoda qu.Tdam est, varix'(|uc conipositiouis, qnoniodi)
ccrchri incnibranam esse leslatur, iruaiiuiuc raiiu-
iii mullipliees seusus inscrilur, qiiomodo in siiigula-
rilate liiiud variuni, qHonioJo iii vaiiclaie quoJ siii-
nem bac fi.lc confirmal, quoj iion alibi sit cffccliis

intclligcntiie coUocalus, nlsi in ea parle ubi et anres


gulare est iuvciiitur? ScJ i^gnovi soliilioneiii diflicil-
aplatai irrucntes vcccs accpiunl, ct inluitus jiixla
liiii;e qiiaiitionis, ad ijisam voccm d-iviiiam recur-
ipsa oculoniin prorunda concreliis occurienlcs pu-
reiis : Fi/cmmiis, icquit, lioiniiicm ad iiiuigiiieiii et si
'"laginimi fornias transmitlit inlerius, et (|iia!!-
miaiiidinem nosiram. Imago nanique quaiidiu in nullo C P''i'*

prolicil ab liis quoe in priuijcva foinia substant, pro-


lales odorum variornm discernuiiliir altracl.T;. SciisijS

eliaiii qui gustu pcrDcitur, injicio membranukc cere- •

prie iinago cogooscilur; si v(?ro a siinilitudine fornifc

recesserit, juxta eam partcni imago non erit. Quo- bri (sicut supra dicium csl) qux de
approliatur,

qux proximo quosdam ncrvorum ramiisculos cx le ips;i


niodo igitiir et hoc ununi cx liis esl in divina

natiira consideraiitur,quod iiu oinprehcnsibilis habe- sensibiles per uudos colli usque ad ea loca qua; co-
latorii iiiiiar cxistunt, et nuisculos circnmjacenles
lur esscnli;c, neccsse ejl ct iiiiaginom primaiva! for-
interserii. Ego autem, quia a passiunis accessu aiii-
iii;e iinilari subsiaiiliaiii. Quod si iniagiiies nalura
niac intelligenlia siepe turbatur, et quia juxla iiatu-
coniprehendere potcst, cum priiiixva forma in sua
ralcm vigoreni cogitationis cffectus obiuudiiur, (jua-
comprehcnsibilitate permaneai, ex hac ipsa contra-
ricialc qua coni[ relicnJilur csi-e Jissimilis compro-
dam boc idem corporis tegrotatioiie coutingerc

batur. Porro cum fugiat biriiaiiaiii sciertiam nienlis


verum essc pronunlio, et fontem qucnidam corpora-
lis caloris cor csse non nego, iiuod ad i|;ascibiles
noslr;e natiira, qu,"e cst cffecla ad iniaginem, refcrl
impetus f;icile conimovclur. Super linc nihilominiia
incomprehensibilitate sui omnipoientiam nalurx in-
prjcesse sen-ibilibus rcbiis membranulani cercbri
comprehcnsibilis ex|irimens.
n jiixtn rationeni eoruin qui ha:c nalurali disputaiione
C.\PL1T XII. pcrlractant, complecteiis sub se cerebrnm, cujus
InquisiUo ubi pincipale liomiiiis esse videalur, et de etian foveri vaporationc pinguediiiis audieiis, ab
lucrijmis el risu.
his qui sc nnatomicis iiispectionibus occuparunl,
Silcat crgo omais conjecturalis et vana loculio irriiuin quod dicitur omnino non facio; scd noii ex
([luc mille quibusdam rebus corporeis viin iniellc- liis probarc contcndam quoJ localibiis quibusdaiil
ctualis operalionis includit : ex (luibus quidam id circuinscriplionibns iiicorporea substaiilia coiiclud;i.
quod boniinis principale est, iii corde coiistituunt ;
tur. Nam iios excessus irraiionabiles lieri non ex
quiJain vero in cerehro subsistere suspicanlur, qua- capitis aggravatione didicinius. MeJicorum vero pe-
Jaii -iipcrlicie persiiasionuni opinioiiem h'jjus robo- litissimi, utrisque lateribus, quihus ejusdem cercbri
raiilcs. Is enim qui iu corde principale homiiiis essc merabranula! coiitineutur, aliqua passione tiirhaii';,
deft.iil, ex loci situ argumenla nititur su:i; ralionis ratioiialc nostrum ;cgrolans deliiiiiiiit, appellanles
appoiiere, propierea qiioJ ii.cJiuin locuiu vilelur fiencticam passioncui quia iisJem menibranulis
,

lor tolius corporis contiiiere, qualenus se spoiila- frenes iiomcn Similiter etiam
exi-iit. trislitia cor
leus niolus e iiieJio ad oiiine curpus facilius oxiii- afliei siispicaiitc;i profccto fallunUir. Ciim eniiii nou
riiRO- . LWII. "
1-2
1

3G3 WONYSIUS EXIGLTS. yi


cor, sed os ventris mosrore lurbelur, ad cor morbi A edoctus, noii salis idoiieum arbitror argumentum, ut
liujus inconimodum imperitc iransmittunl. Hoc ai;- locis aliquibus virluteiii mentis asseram contineri,
«em dis5erunt, qni papsionum causas diligenter in- tanqnam per tumores parlibus occupatis a propria
\estigare curarunt, qiiod in moerore coinpressis na- latitudiiie possit expelli. Corporalis eniin h.iec opinio
turaliter Vilius corporis evaporalionum tramitibiis est, ut vas pracventum immissis rebus aliud qiiidquani
atque ciT:clusis in profundissimas internorum scdes nequeat omnino recipere. Intelleclualis namque sub-
cogitur, quidqnid per hos rospiralionis aditus exire stantia neque iii vacuis et convexis parlibus corporis
prohibelur. Unde coangustatis visceribiis accenditur immoratur, nec magnitudine vel mole carnis exlru-
tristitia, sxpe violentior spiritus ex imo Irahitur, 1
ditiir. Sed quia constat veluti organuni quoddani
dilatetur id quod contractum esi. Et hunc haliiuiii musiciim tolum hominis corpus exstructum, et ple-
quera moeror exirudit, etiam gemitum vocamus, id rumque conlingil ut hi qui musica; perili suni
est nimii doloris inilicium. Sed qiii putant hac o:i- suam nequeaiii oslendere discipliiiam propter instru-
ilem passione affici parliciilam cordis (nt dixi) fallii)- meiili mutilitatem arlis induslriam renuenlis, qiiod
tur, cum non cordis,sed oris ventris sit isla molestin, ant tempore vitialum est, aut aliquo casu disrii-

ex ea occasione quam dixinius, quod scilicet evapo- plnm , aut rubigine vel humore detrilum esl, et
raiionum compressis a^liiibus, fcllis coangu: tata vc- idciico sine sonorum manel efieclibus, licel ab eo
sicula humorem illum asperum atque rnordacem iii qui tibicina; artis est peritus inspiretur; sic el mens
os ventris effundit. Et hxc est hujus rei probatio, per omne rorporis Iransiens instrumeiilum inlelle-
qiiod depress's ipsa coloris supcrficifs velul origine cliialibus efrectualibns '
paites, sicut natiira apliiin
(aurigine) videtur infecta, diim follis hiiinor in venis esl, competenter aitingit : et in his quidem qiii jnxia
iiimia constrictione diffundiiur. Sed h;cc ratio ex illo snbslaiuiam pernianent vini sux opera;ionis exeril :

quoifie moibo qui huic videtur csse cnnlrarius, id in his aulem qvx pcr vilinm nuoddam ailificinsimi
o:-t qui ex Ixtitia risuquc contingit, vel maxJmc inntiim admi.tcre nequeunl, prxler cffeclnui
ejus
commcndalur. nil.Tt;inliir cnini quQdain lundo ct dis- operationis exislil. Naturalitcr enim quod:im niodo
siihuntur per aliquam voluplatem totius evapoialio- niens apta esl in Iiis membris proprie congruenter-
iies corporis suavissima cognilione percepla. Sicut quc versari, qua} siia sospilate vegetanlur : ah his
mcerorem tennes
cniin ibidem per et incerLic rcspiia- autem prorsiis alienari qu» quadam infirmilale
,

liones ilerum comprimuntur et interiiis visceruin vexata sunt.


conslrii;genies affectum ad caput et ad mcmbranam
cercbri vaporcm humidum suppriinunt, qui miilluni
CAPUT XIII

in concavis sub reliclis per aditiis evaporationibus CoiUemplnlio qua'd(im nalnrnlis de materia el iialura
cl menlis inspcdione.
evcnrril ad oculos, et compressionc ciliorum per
gullas cgerilur : lw;c aulcm guila lacrynia nomina- Mihi vero videlur et plus esse quam naturalis in

tur, ita inlelligcndum cst ex afllictione contiaria : hac parle conlemplatio, pcr quam possumns aliquid
cum plus solito distenduntur respirationis ilinera, de ulilioribiis iiiformari dogmatibus. Quia igitur

per ea spiritus in altis se recessibus inserit, et per optimum et summum prx omnibus ac pra;minens bo-
oris adiuim prolinus a natura prnpellitur, visceribiis num est ipsa Diviiiitas, ad quani imiversa recurrunl,

cunctis el maxime jecoro (quemadmodum aiunt qiii qiixcunqiie boni desiderio conlinenlur, idcirco cl

circa ista perili siinl) per quamdam agitalionem mo- monlem faleniur, ul pole ad iinaginem lactam piil-

liimque ferventissinnim , hujnscemoili conceptuin chcrrimi Conditoris, qiiamdam simililudinem pri-

spiritum iii cxleriora pellentibus. Unile facilitaiem mxv.-c formx cuslodire, cl ipsam in optimis prorsiis
quamdam exituuni cjusdem spiritus natura machi- exislere; si vero exlra eam fuerit, simul et ea in

nala, rietum oris ex transverso patefacit gen;ini qua eral pulchritudinc dcnudari. Siciit aiilem dici-
iilrainque diblendens , el qiiod hii.c enitilur risiis mi:s menlcm similitudine pulchriludinis form:i; prin-
nonicn acccpit. Nec propter hoc igilur principale cipalis ornari, veluli qiioddam speculum prxmincn-
hominis esse in jecore pulandum est, nec propter tis eamdem rationcm
impressione refulgcns, juxla
I).
fervorem sanguinis, qiii copiosus erga cordis loca ipsam qunque natiiram a menic, qua dispensalur et
versatur, nec ob aiTectus irascibiles icstimandum in regittir, credimiis contincri ejnsque specie decorari,
corde esse mentis liospitium. Sed liscc ad qualitales factam vcluli qiioddani spcculum specuIiJJlA naliira
f.oiporeas referenda sunt. Mcntem vero credendum quoqiie suslineri hoc malcrialc noslrM siibslanii:e
e.^t a-qualiter membra singula juxta incfTabile tem- proiiiemiir, circa qiiain eadein nalur."» conspiciiiir.

l'.cramentum rationis alliiigere. Et si Scripturam r,o- Cum igilur altcrum conlincalur ex altero, pcr hos
l)is ad hoc nonniilli proferur.l, quatenus principalc omnis illius suiiimi et veri parlicipalio congruenlor

iii corde Vominis essc testentur, non id debemiis excurrit, per suporiorem id quod inferius videtiir

iiiexploraia rationc pcrcipere. Qui enim cordis mc- cxornatum. Si quando vcro hiijus bonrc communio-

miuil ct rencs asseruit dicens : Scniians cortla ci nis lucrit facla divulsio, et e coiitrario superior infc-

veiics Deus. Ila aut ulroqnc aiil neutro lioc inlellc- riora seclaliir : tuiic dcformilas maleria; ipsiiis app;!-

ciuale hominis licebil includi. Oblundi vcro casdeni reat cum a naliira deserittir. Informis enini qu.Td;ini

intelleclualcs cfncentias, vel eliani sinc cffertu pror- res el incoinposita est ipsa materies per se, et hac
sus existere, per qtialilnlcm cornnivy afTcrlioiiis iiilorinilale cjus siinul, ct pulcliritiido naluia' conJ-
; ,

5»i:; I.IltUl DK C.KEATIOM-: HOMINIS I.NTEUPnLTATIO. 3G6

l>iiur, q:iic iiiciUis vivacilale Uccoralur : ac sic .tcI


A iiioiii piorcdons, in lioc liabi'1 exisleiidi vini 3i<nic

ipsani quoqiic moiilem per u.iliira; Jefeclum ilcriva- polenliam, ut nuiiqinim pror^us a niolu de&inal, snl
tur materiei licforinilas, ila iil imago Uei jani non \eliili Ruvius qnidaiii jiixta suiiin dctiirrcns impr-
pussit inspici in liac iinpi'«ssiune Ggiuenli ; veluii tuni, plenum quidem denionslret olveum per queiii
quoddam iiainque speculum, id cst, honilalis fnrinn delabilur. Non lanip.n cadem aqiia rirca euiDdrm

alque virlulis (losl dorsuin sc piinons alijitil qiiidciii liiciiin essc videatur, sed aliud qiiidcm ejiis trans-

splendoiis exiniii clarilalem. Iiilormilnlem vrro iiia- ciirrit, aliud vero siipeivcnil : ila ct lioc inatcri:ili!

lerix in se prorsus assuiiiil : el lioc iiiodo lil mali viUe pnvsenlis, per qucmdam motuin cunlr.irioruiii

iiativitas, boni privatione subserpens. Bonum cst frci|ueiili sibi successione dccinrat, et a cummui?-
auteii), quidqiiid suinmo boivo conjuiigilur; quod si lioiic sua stare penitus i:on polest, sed qiiictis impa-
exira siuiililudiiiem liiijiis clTectionis fiieril, siiio lieiis jiigcni coiiversionem rerum siiiiiliter possidci.

boiio procul dul)iu perinaiicbit. Cum igilur seeiiiulinn Qiio.l si aliquando a inotu desliterit, pariicr et esm
inspectam raiioneni coiislal cssc summum boniiin eessabil : ut puia pleniludinoni rehixat inanitas
quod vere bonuin est, mens autem ad imagineni ilemque inaiiiluti plcnitudo succedit, somiius conli-
suinmi boni facla cst, et ipsa accepil ul ei bene ^ii nuuni vigiliarum laborem sustentat. Itemquc vigilia;

stalura vero qnain nicns conlinet, qiiasi qiia>dniu [; quod resolutuni csse vidobatur consolidant, et iieu-

iiiiago esse probnlur iinaginis : ostenditur pcr Iioc, iruiii linruiii in eodcm slaiii pcinianet, sed innliia

quod niateriale nostrum tunc bene subsislat atqnc sibi pneciitia ulruniqiic succcdil. Itaquc sc ipsa
lieiie conlineatur, quando a natura dispensatur rt nalura mutationum vicibus innnvante, ul parteni
regitur. Iteruni vero solvitiir atque dejicitur, qiiando vidolicet iitriusqne retipiens ab allera niigret ail

ejiis provisione privaliir, simolque a boni copiil:i- nllcrain. N:im si seinpcr anin.al por-.islat in opcre,
tione secludiliir ; Iioc aulem eoii fit alitcr nisi cuiii iiilenlio disruplioneni divulsioncmqne partium qii;e

ad contrariain partem natune fuerit faeta convcrsio, tenduntur, efliciet : continua quoqiie corporum qiiies

iiec ad bonum suminum desiderium cjus promovct, ruinam quamdam soliitionen:que staliis operabitur.
sed indc declinat, quod pulciiriludine scmper egcrc I I tcmpore veio moderalius ntrniiique percepluii^
vidcaiur. Necesse est enini ad defonniiatcni inatc- l.irtiludinein ad perinan,sioncin siibslantiK coiiime-
riei dcspc-ctissimain atque ffleJissiniam con'brmclur d:ibit, quae pcr conlinuuni ad contraria iransiluiu
id quoJ similituJineiu ejus assequitur. Sed ha!i.: a uirinque alteriiante siL.i successione icparatur. Sie
nobis iiiiadam consequentia dicta sunl, per inspeclio- cigo opportunilatcm quielis iiacta iiatura, dislcnti
nem pioposiiam subrogata. Hoc auieni qu;iereb.T(nr, vigiliis corporis cxcogitat qiialiler rolxiri subveiiiat
uirum iii aiiijiia parle niciiibrurum inlellecUialis vir- C pcr soporem , cl sensibus nb o;:cralinnc semoti-.
lus lo( ala sit, aut pcr oiniics artus cpqua lance dis- otium ad tempus impertil , ct veluii cquos post ccr-
ciTial. Ilis enim qui nientcm (ul superius dicuini lamina sudoresqiic compesccns. Neccssaria vero esi
esi) localibus includunt partibus, et ad demonslrn- toipori quies, ut siiie impcdiniciilo qnnqiie cibus iii

tioiiem opinioiii.> siia; proferunl, quod non prosperc- omnia meinbra per occiilia eidcm itinera (lifTuiKbitur,
tur iiitelleeius eoruiii quibus conira naturam ccro- niilla inlentionis obice meabilem prffcludenle Iraiis
bri mcmbrana vexaiur, ostendit ratio quod por gressum. Nam sicut cx iiifusa in.bribus lerra, cuni
oinnes parles human;c confirmationis, sicut apt;:::! ladiis solis fola fucril, vaporcs qiiidam callginosi de
cst uniimquodque membrum , naturaliler opercliir. profundis cjiis linibus extrabunlnr, siniililer ct iii

Siiniliter auleni vis anim;e pr;cter eilitieiiliam subsi- iioslra fit lerra : ciiui cibus intrinseciis congciiito ;iie

slit, cum aliqua pars corporis in nalura noii pernm- ralore decoquiiur, vapor quidam naturaliter, ut poie
net. Et propter ha.'c oblata est sermoni iiostro pro- aereus, ad snpcrna contcndit, el Teluti fiiimis per
posila consequenler inspeclio, per quaiu discamus i:i riinas parielis penetrans ad capilis loca peivenit,
buniinis constructione, a Deo quidem gubernari inde per dictos adnexus seiisibus exhalatur. Undc
mentein , a menie vero raatcrialem vilaiii nostr;;m nei csse est, tunc sensus otiuin gcrcre vaporuin trans-
coniincii, eum in naiura pcr.-istit : si vero a iiatuia D giessione detenlos. Oculi sopiti suni, et paJpebra-
discesserit, etiam cooperatione meiilis eam privari rum obductione veluti quodani mecbanica; artis aiquo
necesse est, SeJ revertaniur rursus unde digressi su- pondere conteguiitur : ipsis quoque vaporibus ei
mus, qiiod si iii oa qii.-e a nalurali constituiions auJilus obslruilur, et quasi quodani oslio auribus
omnino Morbilnrit per aliqunin passionem, propriiiin iir.posiln a sua iiaturali operatione ferialur. Hj;c
mens servel elTecliiiti, et iii his quidem qua; vige;.t nutem talis passio somnus dicitur, vacantibus i,i

incoluniis manet, inipos vero fit iii his quae non corpore sensibus, et juxia natnralem motum niliil
qucunt vini cjus operaiionis excipere. P'as est anieni jirorsus agcnlibus , ul digc.-liones escarum exilii
et cx aliis rebus biijuscemoJi doginatis firmare sen- faciliore proveniant, et suos mealus ipsa eTcbalatioii<;
leiiliam : et iiisi grave ac molesiuni est, pnfisentiam transcurraiit. Quapropter si coangusleiitur his exlia-
sermonis fatigatus ctiam de his paucis, ul potero, laiionibus ca loca quse circa sensus sunl, et quadam
explicabo. somniis occupalione tardetur, vapore compleiiiur :

CAPUT XIV. 01 quia ex ncrvis cniistat esse conipnsita, ut colli ac


De tonuio el osciialione, cl de somniis ratiocinauo. faucium naluraliler ex sese lenduntur, ita tii per
Ilaterialis ha;c et fluxa corporis vita seraper in hanc extpnsionem. illn qiisp ruerant comprcssa vapo-
SC7 blONY^lliS EXIGLLS, 3C8

rilius, tPnucnUir, ut (ieii solet ab liis qui vestes A salrix illa potenlia corporis approbalur, ^iquidoin
inru^as nimia compressione lorquenles liuniorem niens usibu- cibum providet, sensus auleni suniil

oiiiiicm iiiiiiiiiiir exprimerc ; cl quia parles qii.c qiiod provisum est, ea vero corporis virtus qucj
tiica faiices sunl, rolundiores videnlur, abimdaniqiie nulrimontis invigilal, proprie sibi quod datiir acqui-

nervis, nt diclum est, si quando discludi ab his va- rit; ila pcr soiniiuni ablalo harum poleiuiariiin usu
porum crassitudinem convenit, quia impossibilc sit quodammodo comniutaiilur in iiobis, et oblitict id

roiimililatem porreclam ostendi, nisi iJ suo schemale qiiod irralionabilius esse probatur. Aliorum quidem
pcragal, idcirco relicius in oscilationc spirilus men- efficienlia coiiqiiiescit, non tamcn omnino restringi-

tiim quideni deorsum ad facies quadam concavalione lur. Tunc eniin vis aniini qiii nutriiiieiitis insislil,

pertrahit, et cunclis interius in orbe patefaclis, un- qiianivis per soporem ad digeslionis conlendat ofli-

dosa illa spissiludo qiire in ipsis locis insederat spi- ciiim omnemque naluram sibi vacare pcrmiltat. Ncn
ritu propellente dirigilur. Frequenler aiitem ct
enim ab hac ejus operatione polentia illa sensnalis

post soninuni nobis idipsnm solct accidere, cum ex abstrahtur, nec enim fas est quod scmcl naluralilcr

iilis vaporibus indigestnm quid fufrit subrclictum. UJiitum esr, possit divelli, sed elucoscere non rotcsl

Ex iiis ilaque causis una iiiens evidenicr oslenditur, ejus effectus, somni otio impeiliius. llac iiaque ra-

qiiod nalura; congruens atque consenliens esse \i- " lione cum mens ad sensibilis animi specieiu ver-
se
lit, consequens est cum Iiic niovetiir, nli
deatur : dnm vigilanle illa el Iircc siinscffeclus exe- ol illani

rat, resoliila vcro in somnum etiam mens persislat dicamus niovcri pariler, etcum quiescit, siniili niodo
imniobilis : nisi forte imaginaliones somniorum nicn- quiosoere. Quemadmodum vcro circa ignom li;rc

tis agitationes esse qiiis scstimet, eamque operanlcm fieri naturale est, ut cuni paleis undique tegitur,

per soporem snis motibus aibiiretur. Nos autem con- nullnque spiraculo suscitaiur, nec circum tocta de-

stanler asserimiis eain solani actionem ad inenlem pa-cat, nec penitus exstinguaiur, sed pro flanim.i
refereniiam, qiuo sapienlia consilioqne peilicitur. Ka qiiidem fumus exsurgat, quod si paululiini commotus
vero qii.t; per soninum pliantasmaliim ileriinmenta fiierit, illico fumus excilalnr in flamiiiaui : siinililer

proveniiini, imaginaliones qiiasdam efficieiili.ie nicu- ct inens olio sensuum teinpore soporis ohiccla, nec
oliiccre per cos potest, iiec prorsus intercipi, sed
lis upinainur, qiias irrationabilis pars aiiimx pcr
accidenlia quncqiie confirigit. Anima quippe a sinsi- iiislar sumnii videtur cperari, iii aliquo quidem egeiis,

biis avocata per somnuni, neccsse est ut meniis iii aliqiio vero pncvalens : et sicut quispiam niusi-
qiinque priveliir cffoctii. Pcr sensus enim ad bomi- cus resoluiis lyrai nexibus, si plectrumchordis iiiji-

iieiii quodammodo reversio menlis eflicitur, quibus cial, non ei modulatio competenler occur.it (iiec

vacantibus el intelligcnliam necesse est oliari : cujus C eniiu cxtenlum quod non est apte resonabit), sed

r''i argiimenlum esl, qund frfqiienlor incplissimis pleruii:que nianus arlificiose movetur, ducens ple-
alqiie vaiiissimis formis dornnentcs illudiinur : quod ctruiu ad locales positiones acccntuiim, sonus aulcm
neqnaqr.am ficrct, si consilio tunc aninia ct ratione noii eniciiur nisi inordinalus ex molu cliordaruiii
rcgerelur. Sed milii videtur, cuin piwsenlior vis qu.TC vocanl Grxci &6u§o-j; ita per soninum nalurali-
animx, id esl eflicientia menlis et sensuum conquie- bus sensuum membris resolntis, aiU omninu qniesrit
scil, illam tantummodo parlem ejus in somniis ope- artifex animus, si corpus nimia plenitiuline pmogra-

rari, qurc niitrimenla inoremenlaque dispensal. Si vetur, aut certe languidius et obscurius orerabilur,
auiem lioc iia cst, somnia qua; fiunt et imaginatio- cuni lioc organum sensuale diligenlius arlem nciiiiit

ncs sensibus et inlelligentia; congruentcs hac nimi- excipere. Quapropter in somnis inemoria quidein
riim causa contingunt. QuKcunque nobis per anim:e confusa, prxscienlia vero quibusdam velaminibus
parlem, iii qua nieinoria vigot, impressa sunt, h;ec ohriila, praeter votuni ac studium quasdam specula-
oiidein, ul sors altulerit, vcluti pielas oris opcrc tiir iinagines, et aliquid eorum nonnunqiiam qiitu

li)niianlur, figuratione quadani jugiter adh;crcnle in suiil ventura prajiiuntiat. Nam per siiblilitaloin na-
liacspecie animre qua memoria conlinetur. His iia- luri^; plus aliquid habet quain corporis crassiludo ad

que phantasiis homo deluditur, non alicujus ordinis D conieniplanda ea qux videnlur accedere, sed iioii
iramite ad eorum qii;c appareiit visionem collocii- potesl reoto ordine futura reserarc, qiiia ncc per-
tioneiniiiie productus, sed mixlis quibusdam et in- spiciia cl maiiifesla doctrina proponilur eoriiin qiiiie

<onseqiieiiiibiis soductus erroribiis. Siciit enini in iii somnis digcsla cernunlur. Sed i|iiid(piid illud osl,

opere corporali unicuiqiic menibro proprie quid :iiiiliigua fuliiri fit deiiuntiatio, qiind a:iiigina vocaiit
jiixta vim sibi naiuralitcr iiisilam peragenti, cliam qiii videntur isla discernere, quod, si aliud ostcnlot
qiiie.^ceiilis memhri quidain consonsus coopcrationis iii vorbis, aliud iii iiitellectihiis alTcrat. Sic piiiceriia
accedit, cadcm r.itionis eonscqiienlia de aniina quo- 1'liaraoiiis bolruiii premit iii palera, sic panes iii

iliie sentiendiini est. Nani cuin quiddam ejus quiescil, caiiislro ferre pistor iniaginatiir, iitorque eniin juxta
quiddaiii vero movotur, tolum parti necessario con- siudiiini qiiod exercuit se in somuis csse pervidct.
seiitit, quia nec possihile esl unitalem naliiralem Soliiarum namque artiuin simulacrorum in prac-
luiic posse dividi, elsi pars qii.Tedaiii potenliiiriim s. ioiitia iiicnlis imprcssa pcr omne vaticiiiium pr.c-
ejiis in operationc persislal. Sed quoniadiiiodiiiii dioi qii.e vciilura fiierant pr;rslilcrum. Quod aiiloin

Aigilaiilihus el salasenlibus oblinet (iiiidom niens, Ii:iiiiel cl Josepb eorumque coiisiiniles divina virlnte

fique sciisus obieiiuilur, noc oi> laiiieii adosso ilispou- miiris tiiiliaii sensibiis aj fuiuroruiii iiiforinantur
5ii9 LlliUI DK CUi:.\llO.\K llO.Ml.MS I.NTKUPKhi.VTlO. STO
suiciitiaiii, iiiiiil liuc nd pi^u^eniom icTiiiioi ini;i:^lui- A sidiiiaciio, ct a1i« cereljit pa&sioiio vexatis, liisciiam

iieiii, (]uia iKMi li.fc i|iiisi|ue bapiciis siiiiiiiloniiii qiii li'bre labor.inl ali;c, ot aliic qui cx cholera peri-
gciierilius iinpiiUirc dclipl, alloqiiin cl illas visioncs ililniiiiir cl llegmatc. Itcnique dissimiles liis <|iii

qax divinitus vigilaiitlbus accidunt , nnn supcrna pleiiilndine el inanitate dccunibunt. Ex quibus possi-
visilalioiic, sod naiiir.c consciiiiciitia sponte sua iil bllc cst animadvcrtere quod illa vis aiiiiiia! per qiiain
opcrante piiUiliil possc coiiliiigerc. Sliiil erfio ciiiuris niiliimeiita ikiIiIs liRTementaque conlliigimt, babeal
honiiiilliiis jii\ta suiiin scse inoileraiililMis aiiiiiiiiiii, aliqiiam iMlelleotiialis rel pailiculam, qua sibi socie-

(|iiid.ini sunl qiii divlna illuslrari conraliiiliillone iiic- late conserlain , dum qualilas an'ctlioiiis corporcaj
ivanliir, ita coinnuinltcr secunduni natnrain noliis siniililudinein quodanimodo pneferat, juxta passio-
ac similiter soiiinioriim pliaiilasiisaccidonlihns, lon- nL-m qiia; obtinet imaginationem congrticntem. hem-
iiulli pcr soporem diviiuc ciijiisdam panicipcs revcla- quc niiillis ctlain secundum niorum diversilatcm
tionis exisliinl, ca'lcrisque omiiibus ct si aliqiia re somniormn qiioque vlsa formantiir. Alia nanique
per soninium prxscientia gignitur, juxta pricdictuiu sunt viri fortis, alia mcliculosi, alla luxuriosi, ct alia
gignilur moduni. Si vero .•Ejjyptius illc vel Assyrius continentis; aliis largus et aliis avarus imaglnibiis

tyrannus ad scieiiliani diviiii- illuditur


fulnrorum pcr somnia nusquam vcro in liij inlclligcntla mentis :

lus inslruunlur, aliiid quod per cos B operalur, scd anlmoc pars irrationabilior, ut s;cpe
(|iiiddam cst
liiiraiida dispensatione peragllur. Oporlcliat cnim diximus, has phantasias facil, et quibuscunqiie vi-
sanctorum sapicniiam dccIaMri qu;c videbatur occul- gilans studiis assiiescil , horum sibi similitudinem
la, uc communem vitain sine ulllilale vcl commodo pr^formal in somiiis.

pr;clerlret.QuomodonamquenanieIl;:Iiscssc noscere-
lur, nlsl incanlalornm alquc magoruni acqiiisitioiicm
CAPUT XV.
soiiiiiii delecisset inlentio ?yuomodo etiaiii salvaretur Qiiod unica duiila.rat anima sil in corpore liumaiw,
Iriptici polenlia consluns.
./Egyptus Joseph in ciistodla constiiuto, iiisl cum
discretio somnioruin pertraxissel iii medium ? Et ideo Sed multuni a proposiio sunius abducti. Ueiiion-
quid aliud isla pnctendunt. ncc secuiulum pliaiit;islas
strarc nanique scrmo proniiserat quod mens non i<i

communes onmliio peiisaiula sunl, consueta qulppe aliqua parte corporis cssel iiiclusa, sed aqualiter per

somnlorum facies eadem unlversorum c^t qux raodis totuni sparsa discuiral, juxta naluiai simllitiidincm

pluriinis spetie quadam imagiiiationis occuriit. Aut iiiotum subjectie pariis cflicicns. Est aiilem ubi
ct
cniin pcrmaneiit, ul dittuni cst, in ea parie aiiiina; ipsa inens natiirse subsequens impetus ministeiium

qua ir.cmoria conliiielur, stiidioruni simlliludincs quodammodo servilulis impendit. Frequenter eniin
(liuniorum, aut sx'penuiiiero qualilallbiis corpora- C "''''J''^ P'''Ccedit corporis , el aut occasioiies Ketiti.-e

liuin afrectiunum somiiiorum pixfiguratiir exprcssio. aut causas moeroris insinual, ila iit ipsa quideiu
Slc eleniin qui siiit esse se miratur in funtibus, ci praistet inilium vel cibos appetere, vel quamlibet
ilelitiis gaudcl qui cibis indigel, et juvenis :ctate aliam rem voluplatis implere. Wens auteni tales iiio-

vlgcns iinaginiiin ludiQtatur illecebris pro simililu- tiif cariiis exclpicns, coiisilii sui nlsibus eonsiJeraia-
dine passionis. Novi vero ego per somnium et aliara rum lerum parat cfleclus. Ha.'c vero noii lit iii om-
xnigniatum mcdentium causam. Mam quidam de nibus, sed in bis laiUum qui turpiter allecti, domhia-
:iecessariis meis captus frcnesi , cum niniium grava- luin ratlonis natuia; nutibus siibjngaiit, quique
rdfir, quod llli clliiis plus qiiam virtus ejus exegerat sulTragiis ejusdem mentis voluptaiibus sensuum ser-
cssct oblatus, arbltraliis est plma intesiina stercore vil.ter obscquuntur. A perfcctioribus au:cm non ila
plena sibi siiperpoiil. Cunuiue jani prope esset ut ficri cci tuni est, apud quos mens pra^cedit hi oniiii-
raligatum corpiis ejus sudoribus laxaretur, aquani bus, ct ralione potius quam passione id quod oportet
sibi delijrre qua peifimderclur jacens eos qui aderaut exseqimntur, naturaque vcstigia perciintis diiecia
piccabaiur obnixe, nec desiitit, hoc cum clamoie setialur. Quia vcio tres diflereiilias vltalis polenti*
dcposcens, donec exiius reniin querelarum talium ralio deprehendif, idesl nuliimeiitalem, qu;e propter
causam absolveret. Nam siinul el sudor plurimus ex D scnsus aliquos auginenta recipil, et scnsualem, quac
ejuserupil corpore, et solutus venler inteslinoruin slc iiuliitur ut sentiatur, et rationalem, quae perfecta

poudus interpretatus cst. Quod igiliir obtiisa valetu- est et per has omncs extendilur, idcirco iiotaiidum
dine iiatura tuiic pcrtulit, corporls iniequalliati com- cbt quod una vis taulummodo vilalis, altera vcio
passa est, ut niolesliam quidein sentiret, et dicere seiisualif, lertia vero prrc c.Tteris etiam ratioiialis
quidem proplcr a}gritudinera manifeste non posset, existat. Sed nenio per hrcc aistimet tres aiiimas ia
idquc, sicul datur intelligi, nisi ex incommoditale hnmiiiis conformalione propriis clrcumstriptas esse
ciiniingeret, sed natuiali sopore niens snspllate gere- llniiiilius, et velut ex pluribus eam cred:it essi; coii.
retur, snniniiim profeclo ei qui sic crat afl^ectus, flalam, ciim vera et perfecta ima sil aiiima nalurali-
e.xif teret, aquam quidem siidorem , fluxum vero in- ter spiiitualis aique intelligibiiis, quae per seiisus
teslinoruin gravedineni, esca enim gravitatem et iiiiscetur niaiei iali substantia;. Omne vero materiale
pressuram moveiitis iiisinual. Hoc idciii verovidelur alque corporeum quod in conversionc alque miila-
et pluriii.is perltis mediciiuo, quod scilicet, juxta tloiie est, slqiiidemparticipluiii capit aniiualx' poteii-

passionum difl^erentias , somniorum qnoque vaiiai ti;e, motuiii per iiicremeula soiliiur. Si vero ab ef-
Ikcies acgrotauiilius accidanf, alia; quidem defectis feciu vitali recesserit, molum euum corrupiioae
37! DIONVSllJS F.XIGUUS. S72

teslabitur. Igitur nec sensus propler materiale:n A vel anibiens, sed invisibili qiioJainrnaJo et inexplo-

substantiaui , nec intelleilu.ilis iu nobis potentia rata ratione naturae conjuncta atque connexa, in

propter sensns operalur. ipsa, et circa ipsani prorsus inspicitur eo (ut dixi)

CAPLT XVI modo, quo nec intelligi polest omnino nec dici, nisi

qiind ju.\ta proprium ordineni eadem valenle nalura


Qiiod proprie hominis anima rationalis el sit et liica-
liir, et quod animn per totum corpus fiisa nusqttam iiiens quoque suos effectus exerceat. Si autcm de-
certam sedem habeat. liilo quodam nalura nutaverit, eliam motiis meniis

Quod quxdam de creaturis hac vi tantuniniodo lituhare necesse est.

nituntur, qua nulriuntur et crescuiil, ali;e vero seii- CAPUT XVH.


suum polentia prs;valeni, el nec illa sensibilis, nec Enurratio divini sermonis quo dicitur, Faciamus bomi-
neni ad imaginem et simililiiilinem noslram, in
isia rationalis pariicipantia probanlur esse subslan-
quo perquirilur quce sil rnlio, et in quo sim':te sit
tix, idcirco qiiis aniinarum esse nuiliitudiiiem suspi- beatie et impdssibili nulurtv hoc passibile nostrum el

celur, cuni differenliani earum non compelenti ra- moriaie, et q:iemadmodum in imngine masculus ap-
probetur et femina, cum in primiVia (orma minime
liDiie dclinial, qiiia omne quidquid in rebus esl,
e.rslare videanlur.
siquidem perlecte et integre vocaiur, proprie const:il Sed assuniamus iteruni divina; vocis oraculum :

esse quod dicitur. Si autem non pcr omnia, quod IJ i.uciamus hominem ad imagimm ct similitudinem
appellaiur existal, inaiie noinen ei puialurascriptum, noslrum, quam parva alque indigna Domiulli externo-
ul pula qiiod rerum vim non demonslret, dicimiis ruin de magnificeniia hominis suspicaii sunt, qiii
eiiiin propric subjecto nomen imponere. Quod si quis
enm mnndi hujus cxtollere pulaverunt.
collaiione
e.x lapide fabrefactam siiniliiudinem vcri panis osten- Dixerunt enim parvum inundum esse hominem, de
let, cui el forma quidem ipsa sit, ei magiiiludo ejus ipsis exstantem universalihus elemcntis. Sed eiiiin
videatur iBqualis, nec non et eamdem coloris simili- qui tanta jactanlia nominis hujiisccmodi bumanx
nidinem pra^ferat, ita ul mullis iiidiciis verus piite- suhstanli;e coiitulerunl, sui prorsus obliti sunt, dum
tur, desil autem illi quod cibus possit exislere, iil-
ex proprietatihus niuris et culicis pixconia hominis
circojaiii lapidein proprie vel naturaliler, non ni.-i
iiiepta finxerunt. Nam et illis ex quaiuor elemeniis
abusive panis appellalionpni dieimus accepisse. Iiein natora compacta est, et circa omnes animantes ho-
txlera juxla eamdem rationem qus non sunt per rum elementunim pjiis niiiiiisv." qu.edam poflin cer'
omnia qiiod dicuniur, habent ex abusione vocahu- nitur, sine qua subsistere ea qux uliinlur sensibus
luin. Sic igitur et aniina cum perfeciioncm in ralione oniiiino non poterunt. Quid igitur ainplum, si ad
et intellectu prorsus obtineal, omne quidquid hoec ninndi figuram vel «imilitudinein puteiur homo pni;-
non est, ajquivoce quidem anima polest esse, non C ferri, coeli quod transit, lcrrae vero qux mutatur,
lanien vere dicitur aiiiina, sed est vitalis quxdam cf- el oinniora qucc in hisconlinenlur coniinenlium tran-
licienlia quac per abusionem anima nuncupatur. silii, pari conditione labenlium? Sed in quo sit juxla
Propler quod et irralionabiliiim naturas tanquam non ccclesiasticam rationem hoininis niagnitudo, iiuii in
piotul cxisteiites a surculari vcl seminali vita, dcdit eo quod ad similitudinem mundi est condilus, sed ad
ad usus homiuum Deus qui de singulis quibusque i."iiagini'm facius est Creatnris. Forlassis enim quai
justiiiam legis su» affixii, ut hi qui eorum vescunlui sit imaginis ratio quseras, quomodo incorporeo cor-
caruibiis, pro oleiibus habeani. Omnes enim carnes porale sil siinile, quod temporale est sempiterno, et
iiianducabiiis sicut olera feni. Parum namque plus incommutabili id quod coniinuis motibus immulatur,
liahere vidsnliir per sensuum vegetatinnem, quain iinpassibili etiam et incorruptlbill quod passioni et
illa quibus aluntur, ei quibus crementa percipiunl, corruplioni suhjecium est, et ei qui sliie malitla cst
qiia; rcs inslrual anialoies cavnium, iion mnllis seii- nlla id quod semper in maliiia el defeclione verea-
iibilibus aniinum suuin necieie, sed inagis spiriiali- lur. Miiltum namqiie disiat inicr primacvam formam,
bus privilegiisoccupari, quod in his vere anim:e con- ci cam qusc ad siniilitudinein cjus facta est. Imago
iiiiciaulur effccius. Nani in rebus carnalibus irratio- quippe, siservetprincipalis form.T; similitudinem.vere
nabiles nobis suiU compares et a;qualcs. Sed in aliiid D i,nago et proprie imago diciiur. Si vero ab cjus imila-
uescio quomodo couseqncntia sermnnis inllexa esi .
tione discedai, aliud quiddam esse ninnstratur. Quo-
i,on eniin hoc erat in contcmplaiione prnposituiii, modo ergo inorialis homo purissinue illiuset immorla-
ui quid esset cxcellcntius in homine, uirura meniis lis naturiBsempcrquesubsistentis imago essc prohabi-
operalio aut suhslantia inaleiialis, inquircret, Scd tui? De his itaque solam veram ralionem ipsa verilas
parle eorum qu;e in iiohis sunt mens
.iiiod in aliqiia evidenier agiioscit. Nos aulem, r,uantum capere possu-
cssel innexa, ;cqualiterauiem in oniuibus ci per om- miis, quibusdani cniijectiiris ;ilqiie eonjec:atinnihus
iiia sese ditVundat, et nec exlriiisecus contineat, nec vcriiatem ipsam sedulo investiganles, hoc arbitramur
contineatur inirinsccus. Haec enim forma in cadis aut esse quod qu;tritur,deqiio nos necdivina fallit oratio,

in situlis aliisque sirailibus vasis atque corporibus, qu.cadimaginem Dei factumhoniinem reiulil, nechu-
cuas se sua capaciiate coniinent proprie pervidetur : niaiia; nalurx deHenda miferia est, qiiia bcaix illius et

cyinmunio vcro mcnlis ad corpus ineffabilem quam- impassibilis viUi; simitiludinem geril. iNecesse es| aii-

vam et incomprehonsibilem copulam habere cogno- ioni e duobus altcruin confiieri, utsiquis comparci
scitiir, nec interius exisiens, quia res incorporea lii'oqiiod nostrum c.^t, ant passibilciu (kiviiwimaul :ni-

iKHiiil corpore conliiicri, nec exliriiis (irciinifiisa p:i .siliil.ill hii;!iaii;:il! piiifi !';:<• lilj.-Iaiiliiilllj \titt
V,^ LlCni DK CREATIO.Nt; HO.MINIS IMLRPUtT.MO. STi

aequiUitibuii i»u» &ub9Uuiti.c biiuililutio laiiuiiis iii A lioc id (|uud supra diKiiuus Aiio.aoluiii duliiiissc, qiiia

utrisijuc ccriKitur. Si voro neiiiie l)iviiiiu»s iii pas in Cliiisto Jesii neqiie muaculm neqiie fciiiina. Reiiulc

bioiie esl, iieiiiie iiostra jiaNsioiiibiis |)iobaiitur «.re- intulil qiiod liuiiianx iiatmx priiprictates cxprinie-
jita, pulas i|unc altcra reiiiniuitur ratio secundiiiii ict, iiiHtciijMm cl feminam fecil eo.s. Ncc iiie quispiam
quaiu diviiiain vocom vcracciii esse diiamus, qu.T^ culpct quod propositx ralioiiis intclligciitijin vidcar
iiiiagiiioiii Doi boiiiiiicm cssc tcstala est? Igitur caiii- cx allo dcducerc; Dcus eniin naturaliler exislciis

deiii siripUiraiu suinaiiuis iiniversaiii, si qiimnodn quidquid boiii cogilalione coiiiplectiinur, imo poliiis

pcr eain nubis alii|iia dcclar.itio ad id quod qii;eritur omiii bouii qiiod aiit iiilelligi pulcst aiit cuiiiprebeii-

«lucesial. l'ostoaquani dixit : Fiicininiis liomiiiem, et di prxstanliur , iioii ob aliaiii causaiii crcavil bunii-

ad quaiii rein factus csl iiidicjvit, iufereiis qiiod (icit nein nisi quia bonus est. Talis ergo cum sit, et pni-

Diiis nd imayiiHin , ud imiitjincm Dei fecit eum , pterea iiaturx formalioris exstiterit crcaUir, ncqua-
masciitiim el jcmiiiam [ecit eoi. Jaiii vero in *iipe- quam iiniierfeclam virUitem suic boiiilatis osteiidil,

rioribiis dictum cst qiiod ad dcsUucliuiieiii iiii|iiclalis ul aliquid cx liis qux ei suppclunl darel, aliqiiid vero
lixroticx seiiieiitia i^ta processcril, qua coiupeteiiler iiividia cogcnle suliliuhorel, sed peilcctx bonilalis
iiistruiuiur, quud feccril bumiiicm uiiigeiiilus Deus specics iii co est, ul hoinincm qui noii eiat in gciie-

ad imagineiu Dei, ut iiulla ratione diviiiitatem Palris [5 rationem produceret, bonorumquc participem face-
ct Filii disceriicre muliamur, cuui xiiualitcr ili\iiia rel. Quia vero bonoruin ipsorum iiiuha probatur essc
Scriptura Deum utruiiiqiie faleatur, ct eum qui fccii congcstio, qiix iion possit iiuiiieio facilc compre-
liomiiiem, r( cura ad ciijus imagiiicm f.ictus ost. Scd licndi, idcirco generali quadam voce universa himul
de his nuiic Ycrlamur aulcm ad
oiiiiit:itur aisseiliu. Scriptura complectens siiinificare curavit, cmn ad
proposilam quxstionem, qiioinodo diviiia quidem iia- imagiiiem Dci factura horaineiu reiulit. .£quale enim
tura beata sii, ct eam qux similis ei esl miscram ost boc, ac si diceret, humanam naturam oninis lioni
Scripuira comraemorel. Igilur verba ipsa diligeiitius f.ictam esse participem : si eniin bonilatis cst plcni-

cxploreiiius, ct iiivenicmus aliud quid.lani esse quod tudo divinitas, ot liiijus bomo imago esl, profecto ct
ad im;.gincin Dei faclum est, aliud vero quod iiunc in plciiiludinc sit oninis boni li.cc iinago, juxia pri-

in miseria ptrvidclur. Fecil, iiiquit, Deus lioininem; ni;cvain formam siniiliiudinem possidet. £st igilurin

ad imagincm Dcifecil i7lMm,fiiilla esl ojusquifailu^esl nobis totius boiii condilio, toliusque virlulis et sa-
ad imagiiiem Dci coiiditio. Dcinde adjiiiigiuir velnt pientiio, ct quidquid illud est quod optiinum possit
de eadem conditjpiie sermo, cuni dicilur : Masculum prx oinnibus vero quod ab oniiii necc^si-
iiitelligi,

et feminam fecit eos. Cimctis aiitem rcor esse nuiis- tate liberi suinns, necsubjugali quadam naturali po-
siinura, quod i.lipsum ab illa primxva formr, iutelli- C lonlia, sed arbitrio proprio ad consiiiiini quod pla-
gitur alienuin. In Llirislo nanique Jesu, siciit dicit cueril inclinanius virtus enim spoiitanca quxdani
;

Apostolus, neque mascv.his, neqve femina, scd ([uia res csl, el nullius subjecta domiiiio. Qiiuil aiilein

fcr h;cc divisil homiuem sermo divinus, duplex qux- qiiadani necessilale coactum cst, viitus csse jaiu iioii

dam probatur naturx i;ostix formalio, et ea qu;c potesi. Ciim crgo pene in oninibus primxvx forrasc

diviii:iin refcrt simililudinem, et ea qu;e ab isla dif- pulchriluilinein forraamque imago dciuonstrct, nisi

ferre monstraiur. Aliquid cnini tale coiilestalio rela- io aliquo diOerat, jam non eril siinililudo, sed
tionis insinual, priinuin quidem dicens, quia fecil ipsuui atque ;equale illi per omiiia donioiislrabiuir,
Deus liominem ; ad imaijinem Dei fecit euni. llemquc quod in omnibus immutabile coniproL.i(ur. In quo
subjiciens, qiiia masculum et feminam fecit eos. Huc ergo Diviniiatis et similiiuiiinis ejus distantiam per-
aulein in his qiix de Deu senliuntur probalur exlra- viJemus? In hoc procul dubio, quod Diviiiilas iii-

ocuin, sed arbiiror ogo per h;cc qux a Scriplura cieala est, bxc auiem creationi subiislii, qiuc pro-
sancta dicuntur luagnum alque subliice dogma de- irieialis diftcreiilia rursus aliarum proprietatum
clarare, quod (ale essc pervideo:duabus rebiis secun- couseqiientiain protulit. Occurrit enini cunctis indu-

dum summilalcs ab invicein separatis nicdiam hunia- bitata professio, quod iiicreata natura incommulabi-
namcssesubstantiani.inlerdivinamscilicet incoroo- D lis sit et semper eodem niodo permaneat, creaiura
rcamque cl irralionabilem brutamque naiuram. Nam veio non po.-sit siue mulalione persisicre. Ipsc de-
udiusque rei ralio in hominis conforraaiione con- nique ex nihilo ad existeritiam transilus, raoius qui-
spicilur divina quidem, boc quod raiionaliset iiitel-
: dara erat atque conversio, cura non existcns ad
lectualis csi, quSd eliam masculi ac fciiiinx differcn- essenliaui divino consilio transmutatur. Et sicut iin-
li.TMi rcfugit; irrationalis, hoc quod corpoream con- pressam in xre hgurara sanctum Evangeliuni Cxsaris
siitutionem in niasculuni divisam gesial et feminam appellat imaginem, per quod addiscimus quod juxia
(iii his enim utrisque versanlur universa quibus liguram quidem similitudo Cxsaris, in subjecto au-
coniiiietur huinana substantia) ; sed pr^lalum esse tem dilTerentia ejus appareat, ita et in prxdictis r.i-

il quod iu nobis inlelloctuale est ei rei qux bumanx tione pro liguris sunt ea qu.-e in cnnieniplalione
propagatioui senire videraus, ordine ipso coiiditio- divinx nalune huraanaeque cernuntur; eorum qiiibus
nis cxseqiicnle didiciraus. Ad effectum quippe gene- eadera similiiudo est, in subjeclo prorsus ditfcioii-
ratioiiis qu.tJam est hominis cum irrationabilibui liani reperiraus, quam intuilu racntis increala nalura
ini;ala conjunclio. Primum igilur ait quia fecit Deui creataque conspicimus. Quoniam igitur Diviiiita.';

iicntinem, ad imaginem Dei fecit eum : ostcndit per ipsa seuiper est, hoino vero per creationcm (actus
S75 DI0.NYSI16 KXICUUS. 573
i\ i;iiil:iii.iiio I u'|iil exi^lirc, ( <igii;>liuiioiiique qiiain- A Ojiinor absolutionein quaestionis qu;e ab Kmulis
il:iiii viilclur liabeic cuia naUiva verliliili : idtirco nostris prnfcrtur inquirere. Dicunt cnim anle pecca •

i|iii iiovit oiiiiiia anleijuaiii fiaiit, sicut prnpliela prn- tiim nec pailiim fuisse, nec geniitum, nec appeiiium
mi^erat, priivi<!ens ali]iie piospicie: s virtiite prre qui propagaliniii prolis obseqiiitur : pul^is aulem de
scienlite su:e in qiis lieLlitiaret juxta spontaneani paradiso posl delictiim, et mulicre parturilionis
voliuitalein humani inoln<; arbilrii, id quod futuniiii damnala supplicio, lunc Adain convenisse ul suam
••ral inspexit, tribuons iinagini Hiffercntrniii maris et conjugem jure cngnoscerei, et sic cfleclum esse pro-
leiiilnK, qiiae jaiii noii atl divinam formain principa. creaiionis exordium. Si ergo mipiia; in paradi^o non
Iciiique respiccret, scd, iiti dicliim csl, irrationabili craiit, neque gemitus ibiilem, iieque parius, necesse
iiatiira; propinquare videreliir. Causani vero tanli esse aiunt ex cnnsequeniibus ajstiitiare, quod ne-
liujus artificis soli quidein illi inlelliguiil, qiii verila- quaquam mulliplicarentur homines, nisi ad mortalita-
lein propriis oculis intuentiir, el verbi niinistri sunl tem lianc immorlalilas rccidis? et, et naturam nuptiis
;

nos auiein, sicul est possibile, conjecluris qnibusdani sua convenlioiic servarent, pro dcfunclis eos qiii

alqiie indieiis veritatis vcstigia profcqiientcs, quod nascuntur ex eis continua successione resiituens, ita
iicidil aniino, non enuniialivo modo proferimos, sed ut videatur peccatiim modo quodam hominum utili-
exeicitii loco devotis audiloribus inlimamus. Quid B ler introduclum. Mansisset aulem in illis duobus
est ergo qiiod de his excogilare potuiuius? Diceiis gemis humanum primitus formatis, cumad successio-
•Scriplura diviiia, quia fecit L>eus hoiniiieiii, indefiiiila ncmnulIoraortismetunaturamoverelur.Sediu hisile-
kignilicantia omne liomimim genus ostendit. Non rum vera quidem ratio, qucecunque illa est, solis est nola
cnim nunc Adam in conditione nominatus est, sicut quijuxta Paulum felicis paradisi verbis inetfabilibus
el iii consequentibus declarat historia : sed noinen pr<.banliirlnstructi;nostra verotalis esse monstratur
linmini creato, non cuilibel homiiii generale est. astertin.ResislentibusqiiondamSadducscisveritatire-
Hiiic ergo e\ hac gencrali naliira; appellatione, tale siirrectioiiis,et illam mullinubaiii iiiiilicrem quse spptem
(piid excogitare eompelliniur, quod divina viiius fratres habiiit, in sui pravi dogmatis cnnfirmationem
atque praiscientia omnem humanam naturam in proferentibus, ac deinceps cujiis eorum post resurrc-
prjma condiiione complexa esse videalur. Oporiet ".lionem foret uxor sciscitantibus, Dominus respnndit
enim Deo nibil indclinitum in liis qua; ab eo cre;!ta noiisolum Sadducocos informans, sed omiiibus futura;
Bunl Ksiimare, sed siiigulis eorum qu;e sunl ese post resurrectioiiem vitae sacramenta patefacieiis :

inoduin cerlissimuni Creatoris sapientia lerminatain. In resiirreclione, inquit, neijue niibent, neque diiceiil

Sicutenim quilibet hic homoquantiiaie corporis ter- uxores; neque enim uitra mori poterunt, (eqiinles enim
minatur, modusque substantiaK ejus est qualitas,
q ungelis siinl, el sunt fiUi Dei, cum sint filii Dei re-
iiu;e siiiiul ciim siiperhcie corporis explicatur, sic snrreciionis. Graiia vero resurreclionis nihil nobis
aibitror velul iii uno quodam corpore, tolam pleni- aliud pollicelur quam ut antiquum in siatum ex
tudinem iiuiiuiiitatis ab universitalis auctore prx- iiustris lapsibus inuovemur. Quidam namque regres-
scienliai virtiiie complexam : et hoc Scripturam in- sus ad pristinam vilam, gratia quam pr;rslolamur,
siiiuare, cum dicil : El fecH Deiis hominem; ad imu- existit, qu;e puisum de paradiso honiiiiem illuc ile-

ijiiwm Dei fecit illiim. Non enim imagn lia'C in parie rum feliciler iniioducit. Si igilur repnratorum cou-
ii;Uur;e est, ni'C iii iiuo aliquo qui iii singularitate versatio familiaritate ac nunicro sociabitur aiigelo-
piopria cernitur itia gratia terminatur, sed in omne riim, chirum esl quod Iiomo anlc rulnam quidani
geiius xqualiter li;vc lalis tt tanta potenlia virlutis aiigclus habebatur. Ideirco el cum priorem statum
excurrit. Hujus auScm rei signum est, quod mens viia nostra receperit, angelis indubiiantcr a^quabitur.
leqiialiier omiiiliui inseria cst : uiiiversis autem co- SeJ quamvis , ut dictum est , iulcr illos nuptix
gilaiuli et recogilandi c<inst;it iness» ralionem, c;v- nulla; sint, tameii in iiilinilis millibus exercitus ange-
lcra omnia quibfis divina; nalurje similitudo declara- lorum sunt, ila Daniele propheia iii suis visionibus
tiir, iu eo quod ad imagiiiem Dei factus agnoscitur. iiitimante. Ergo jiixta eumdem modum si peccati
Sivc cnim illo qui priina muiuli est condiiione fur- iiullus cxccssusab illa nos aiigelica diguilale distra-
in;Uus, sive hi qni pou lonsiimmalionem toliiij lieret, nec nnbis utique ad miiltipliiaiionem generis
iiiiiiiili liiiuriis eit, :eqiialiter in sc divinam pricfeno nuptii* necessariie probnrcnlur. Sed quicunque ille

jirobatiir imagiiieni. I lcirco unns homo iiniversiias naiunc iiiolus esi, quo ange.li iniiliiplicantur, perfe-
appeilaia esl, quia diviiia; pnientiiC iicc privteritum clissimiis quideni, licet conjecluris liiimanis excogi-
aliquid nec fiilurum, sed et qiio.l exspectatur, veluti lari nequeat. Verumtamen qiii profecto existal Iiic

si pr;rsto sit, virtiile qiia cooliiiel iiituetnr. Oiiinis modus, et iii Iiis qui paulo miiius qtiam angeli Iiono-
ii:ique nalura a primis usque ad nnvissiiDos trans- rali sunl, elTecliitn su» operaiionis oslenderit, usque
turrens, una qnajdam esi imago substanliip : difiV- ad prscdesiinatum mimeruni genus hiimaniim Crcato-
rcniia vero in masculo ci femina deinccps ob tianc, ris voluniale multiplicans. Si vero quispiain nos forte
iit arbitror, causam in conformatione peiacla est. coarclet, inquirens modum ipsum quo poiuisseiit

C.^PL'T XVIIl. animix; licri, si homo nnptiarnm opera non qiia-sisset,

iiiteriHvgeimis et iios, qui modtis sit in-liliitionls an-


(J; iJ oporteiU lespoudere eis qiti iiiiibifieiitts itiijutrnnt
iin pevciiliim j^rocreiilio lil,onim sit. gclicrt", qiKunndo in inlinitis niillilius et In iina snb-

Mflius autciii piiii .(jii:iiii ;irop(i-ilio Vrijlilclur, •,i?lerc priibeiilnr es;-eiilia, iii iiuilin nn.iiiini im-
5:7 Liniil Dli CRKATIO.NK UOMIMS INTKUrULTATlO.
mero con liuili. Huc quiiipc compctcntius respomlc-.A esl, ad hominis iranslaia conscrvationem, p.is.-ionuiii

niiis ci qui pro|i(iiiil, quoiiioilo possit biiic iiiiptlis initla fai la suiit. Furoro nanKiiioconscrvanliir licsti;c,

liiiiiio pcisisUTc, (lltoiilcs, ('.<) niodo (iiio aiigcli sinc qii;c cariio vcsciiiitiir ; i|Ikcciiiiiiiic vcni lasciva sunt,
iiiiptiis cssc nusiiiiilur. Naiii qiioil siiiillls cis aiilc gciiiis siiiiiii pr('pa^;Uiiiiic iiiiilllplic;iiil : liiga ciistodil

traiisgrcssioiiciii ruorii lioiiio, rursiis KJiisdcin slinili- invaliduiii, ot iiiolos ciiiii tuclur i|ui l;icilius a lorlio-

lu.lincin rcrormalio nianirostal. Ilis igitur lioc inoJn rilius capiliir; corpulonlnm quoque servat edacitas;
palolaclis, ail pniposilain qiia^slioiicin rccinral ora- ol si contigoilt iion asscqni qiiod voliiplas inipiiril,

liii, ciiin -i posl coii lllioncni iiiiaginis, (lilTorciitiain lll irratl()ii;tlillis iiioororis occ;isio. ILocaiitoiii iiiiinia,

niaris ct foniiiiic Di'iis siio ill^'natiis sil excogilarc ot si qiia siiiit lalla, c\ aniinall linitaqiie iiislltiiliiine

rirniainenlo. Ail lioc eniiii iiiiloni lalcor ossc supcriO' geneialioni lioinlniiin aeccssisso iion dubluin esl. Scd
rcin liaiic iiispcciioncm qux a nobis cxprompta esl. niihi concedalur ut juxta quaindam nclioncm rci mi-
Naiii qui ciinola iil ossont priulnxil, toluinquo lioini- rabilis hiinianain riirinain serinone describain. Sicut
nciii siia (li^posilionc ail (llvliiain riinnavll iinaglncin, ciiini vidoiniis dc rcbiis rictls sciilptllla liiiri slinula-

ncipiaiiiiani parvis ac inodlcis atljoctlonilius perliilil cia (iii;c inliioiitiiiin aniiiuis ad stiiporeni vorlnnt,

aiiiiiiarum nunicrum in sua plciiiiuiJiiio niliius vidori lii qiii hujus csse proliaiitnr artis cxculpuiii iia

perfeclum. Sed simul universam plciiitudincm hu- |J ut interduin uiium caput biforme constiluanl , sic

niaiuc n;ilur;c cffoclii pia'Scionti;c coiilulll ,


qnam lioiniiiis duplox ac conlraria siinilltiido (|ii?odain vi-

niani sublimissinio aliiiie aiigclorum noii dlssimili dclur oxislorc, ineiile quiilcin qiia Uoo iligiius est

fine coiidi ciiraiis, quia scivil oniiiipotenlc provldontia ad dlviiiain foriiiatus pulcliiiludiiioni ,
passloiiibiis

quod iion reclc moverelur liuniaiuc volunlatis arbi- auloni quaruin pulsatur iinpelu ail brula aiiinialia
triuni, ct propier hoc ab illa angelica conversalione quadain proprielale conjunctus : Irequenter aulom
recedcrel, ne per hoc hunianariiin niiiMludo nilnue- niolus peiie brulus efricilur, qiiolies ad molus irra-
retur aiiiniarnm, cadons ab oo niodo (pio niultiplicati lionabiles penitus incllnatur, obsi urans id quod est

siinl aiiucli, proptorca natunc noslia; congruain el in se inelius, dotorioris aCfcclu. Miix eiiim ul quls ad
dlgiiam his qui in pcccalo laboreiilur multiplicatio- passionls tabein eriicaciam nienlis inflexorii, eique
nis providentiam Ibrmat, pro angollca siibllmitale, sua consilia servire compulerit, tunc quscdam depra-
juiiientorum alque irrationabilluin nioduni ,
quo vatio hon;T; formationis oslendilur, et ita iialura om-
cxisse sibi succeduiit, inserons liuinan;c subslanlic. nis iii inaHtiain coinninlatur, cuin jain ratio penilas
llliic iiiilii vidotiir et inagnus llle Davld conipaliens cxcolal prlncipla passionum, et in augmentiim ne-
humana; miseriic talibus verbis ejus deflere nalurain, qnillnc vitioruin causas ipsas cogiiallones inultiplicet.
quod liomo cum in lionore esset, non intetlexit, ho- r Cooperationem nainque suam mens passionibus cx-
norcm dicons quod sanclis aiigclii consiinills fuerat; hlbeiiS, inu'tifidam densamque malorum copiam pro-
proplerca comparaliis esl jiimenlis insipienlibtis et creavil. Sic libido voluplalis exordiuni quideiii de
similis factiis est iltis. Vere nanique juniento similis siiiiilitudine nalura; irrationabilis habuit, sed in ex-
faclus est, qui hanc aniinalem geiierationein in sua cessibws hominum vchemenlcr accrevil, tanlas dif-
natura suscepit, propter conveibionis casum qui ei ferenlias procrealorum qu* veniunl ex ipsa volunlate
ex couformatione ma(ori;e coniigii. progenerans, qu.intas in irralioiiabilibus iiivcnire non
possis. Sic commolio furoris iiralioiiabilis quidcm
CAPUT XIX.
Qiiod pnssiones in nobis irralionnbiies ex cognalione rei cognata csl, crcscit vcro cogilationis accessii.
ipsius naltinv probentiir litibere occasiones. Hlnc enim menioria malili.-c, hinc invidia;, hiiic men-
Aibitior eniin ex hoc inilio, eliain vilia universa daciuin, insidia; quoqiie ac siinulaliones hinc esse
veluii c fonle quodam manaiilla scatere in houiinis mo.iistranliir. II;vc aulein oninia ex iniqiia; iconlis

coMversatione niiseranda. Hacautein praiscns assertio culliira piovcniunt. Nam si passlonis inipolus nullo

argumenlalioiie Crnialur, quod passionum qu;vdain cogilalionis extollalur a. lniinicul o, cilo lassescll, fu-

cognatio nobis et irralionabilibus icqualis appareat. rorque vehemens invalidus apprnbalur, nioxque ut
Non enim fas est hiiinan;e nalura; (juxta boc quod jy fucrit cxorlns exjtinguilur. Sic avida porcorum eda-
ad divinam speciem formata esi) initia passibllis af- cilas occasiones avarlli;c pr.T^titit, sic assullalio

fcctionis ascribi : sed quia irrationabiliuin aniinan- equi exoidlum superbi;io facla esl, el oninia quai

tium in hunc muiidura vita prxccssit, et ob pra;di- siint irrationabiliuni probainenta causarum, per nialx
clas causas homo quoque ex eadem fornialione ali- mcnlis usum ralionabilium inilia sunt effecta morla-
qiiid habiiil juxta generandi decoralionem, idcirco liiim. Slciit ecoiitrarlo cum hos iinpcuis cogilaiio re-

parliccps eliani reliqiiorum qii;e in nalura conspi- fieiiat et coliibot, in sprcieni virlulis protinus Irans-

ciuniur elTecius est. Ncc eiiiiii juxta furorein homo feruntur. N:im cx fiirore qiiidein l.irllludo descendit,
Deo simills esl, ncqiie pcr passlbileni voUiptatem ex pavore caulcla ; nielcs auteiii subjectioneiii gene-
supereininens illa figuratur iiatura ; nielus iiiior|iie et ral, el odium avorsionem maUgiiilalis iiistigat ; dile-

aiidacia , appotenlia pluriiim atque diiiiinnlionis clinnis eliain virius desiderium veri boni concilial;

odiuin, horumqne similla, ali ca iigiira qna Divinitas exallalio qiioqiio mores a passionibus eruu H lihe-

expnmilur prociil exislunl. Il;cc igilur hiimana sub- ram prudculi;iiii a lurpltudinis servilute ronservat.
sianiia de raiionabili parte contraxil. Ea namquc Collaudat aniem hiijiis sublilltalis speciem et healus
Miiibus brutorum vila ad conservaiioiieni sui munita .\po>toliis, ciiiii s^cpciiunicro noliis impcral vl ea
:

57 J DIOMSIUS EXlGLUri, 38C

quse sursum sunl sapiamus. El ila repcries (|uod otii- A neque sitis aquce, sed audiendi vjrbum Dei; |iiaiita-

iiis iiiolus lalis qui menlem in alta sustoUat, ad pul- lioiiis ergo illius quK in Edom a Deo facta est. Vu-
cliriluilinem divin;e confornietur iinagiiiis. Sed qi;ia luptas aulem (qqam iiilcrprelatur E>lom ) dignuni
gravis qna;dam est et deorsum vergcns qualitas di-- queindam fruclum nos excogitare comp llit, ex quo
!iri'oruni, nieliorique parte valet, luagis autem pon- indubilanler aleliatur liuniana subslanlia, iiec liaiic

dere na uraj irrationabil s animse piincipale depri- profeclo volupiatem qua: transii ac defluii iii paradisi

niitiir, quoniam gravelioc alque lerrcnum sublimitaic coiiversaiioiie seiilire convenit. Ab omni ligno, in-

nieiitis elevatur, idciieo plerumque conlingit iit niu- quit, qiiod est in paradiso comedes. Quis daliit ei quod
ncra diviiia igiioret nostra miseria ,
pulcherrinnc salubritcr csurit lignum illud quod csl in ('aradiso,

imagini foedissiniam faciem passionis obducens. IJco- qiiod omne bonuiu prorsus auiplectitur, cui nonien
quc digni sunt qui ista cernenies, non facile divinain est omne cujus participalioiiem lex hoiniiii iribuitT
formain lalibus inesse consenliunl, sed per eos qui Geiicrali namque el supereiiiinenli veibo omnis liaic

recla; vitie conversatione resplendent, divinam in bonorum species sibi cogiiita est , tolumque hoc
lioniinibus iniagincm contueri. Nam si vitiosus qnis- uiiuin est ; quis aulem nie ab illius ligiii gustu per-
que vel caini deditus non siuit de boniine credi inixli,*i alque in utramque partem vergeiilis aino-

quod sit divina pulchritudine decoralus, sed ille qiii [5 veatur ? Noii eniin prorsus babelur incerium apnd
in virluie perfectus est, et ab omni contagione pu- cos quos gratia conleinplationis illusirai, quid sit

rissinius, eam firmet opinionein, qu;B de homiiiis oir.ne lignum cujus fruclus vita esl, et ilerum quid
partc meliore snbsislal, ut (uielius ciiim probatur sii hoc promiscuuni alque confusum cujus conlacln
cxemplo quod diciiur) aliquem decorem natunBcoii- iniirs gignitur. Quieiiiin oninemjiicundiiaieincopiosa
taclu malignitalis imminuit, illo vel maxime qiii iii laigitate concessit, profecto quadam ralione alque
peccalis probalur essc notissimus, ut fuil Jechonia?, providenlia hominem a communium perceiiiiono
vel qnispiam alius qui in neqnitia clarus esse mc- prohibuit. .\c iiiihi viiletur oporlere non magnilicen-
moralur. Sed in Mo£e ejusque siinilibus iinaginis lissinuiin David ct sapientissimum Salonionem legis

riilchriludo perfecla conspicitur. In quibus ilaqiie hujus desertores assumere. Ulrique enim hujus cibi
dccor nulla obscui iiate foe.latur, in his evidens eornni vivam graliam professi sunl. Id eniin, quo;l vere csl,

qucc dicnntur fidos elucet, eo quod homo divinai bo- bonum, omne uliqiie bonum est. David quidcra dicil :

nilalis imitator exislal.Scd forsilan aliqnis eruliescit Deleclnre seu dcliciure in Domino. Salouion auteni
quod suinonles cibum irralionabilis viUe nos simili- sapientiam insaiii, qua; est Dominus, lignum viuc
tiido conslringai.cl idcirco indigiiiim putal hominem. cognominat. Ergo idipsuin est lignum vitaj quod
qui ad imaginem Dei facius est : sed hnjus quoqne C est lignum oiiine cujns cibum omnem ei qui secun-
fnntlioiiis sperelur iuiinunitas naturx nostrce in illi dum Deum crcatus est lex divina concessil. Ecoii-

vita qiicc fulura esl, quandoque tribueiida. Non est trario vero ab hoc ligno lignum seceniilur aliiid,

c-nim, sicut ait Apostolus : Regnum Dei esra et po- cujus esca scienti;c boiii el mali est, iion ulruiiique
liis, nec in solq pane liominem viverc lestatus esl Do- seorsuni juxta signilicaiitiara coiilrarietaiis iii partc
ininus, sed in omni verbo qtiod proccdit de ore Dci, frnctiflcans, sed quemdara confusuin frucluiii per-
neci.on ct resuireclionis glnriam, cum vitain noslr:4m niixtumque proferens adversa qualitate sibi coiicre-

coxquand.ini angelis approhet. Apud angelos auleiii liim, a cujus perceplione auctor quiJcm vita; iios

cibus non est. Idonea prorsus lides est lianc homiiii prohibet. PersiiaJet auieni serpens ut eJatur, ut per
faaclionem fore libtrani, qui ad simililudinera factus hoc mortis machinetur ingressuni ; cura suasione ipsa
csl angelunim. pr;cvaluit, lelhale consilium iribuens, et colore quo-
CAPDT XX dam fallaci eumdem frucium voliiptaium respergens,
Mijstica inlefjiretatio ejus qiiod de omni ligno quod in
ita ul suavissimus apparerel et appelitum gustaius
paradiso crut lioino edere permitlebatur.
accenderet.
Sed non in eamdem ilerum vila;
forie speciem re-
CAPUT XXI.
gredi quis hominem dixerit, cum primitus edeiido Qua: [ueiit in parudiso rila, et qnale sit iliiid lignim
viveremns. Verum ego sanctam Scripluram auJiens, D qnod inlerdiclum est.
noii cibum corporeum novi, nec solum qu* ex carne Qiiid igilur illud cst quod boiii nialique sciciitiam

csl liictiliani. Sed el aliam escaiu procsus agnosco, continet, ai(|ue per voliiplalim sensiium videlur esse
qiiaj simililudineni quanulam proportionis esca; hujus gralissimum? pulasne conjccluris studio non procul
coriioris geral, ciijus eiiam vohipias atque suavitas a veritate dcscisco, scieiiti;c abulens intelligcntia,

aJ aiiimum soluiunioJo transeal. Uiide et Sapientia per hujus conlemplationis obtentuin, Opinor enim
psurienles coliorlatur et dicil : Ediie de meis pauibus non disciplinam in praisenti hanc scientiam posse
et beaios asserit Dominus eos qui hujuscemodi cibos senliri eorum qui exercitatos hab:'nt sensus, qunni-

(suriunl. Et si quis, ail, sitit, veiiiat ad me, et bibat. dam vero diffcrenliam Scripturaruin consueiudipcm
Stagnus quoque Isiiias : fiifti/e, inqnil, Itcliliam, prx- divinarum scientioc atque discrclionis invenio. N;im
1 ipiens liis qui ejus auJire magnilicenliaiu possenl. juxla disciplinam bonum a nialo disccrncre, perle-
Est aulem quxcJam ctiisin prophciica comininatio in ciioris esse habilns dicit.Vpostolus, eorum qui exer-
(•(is qui lali ulliune digni sunl, ut tanquam fame ciuitns habcnt sensus. Idcirco ciiam ut omnia pro-
p(inian:ur. ramcs aulem nori iiuligcnlia paiiis aul lienins cdocuii, el spiritualis viri pro|irium esse dixii,

3ijii;c, bcJ \cibi dcfcctus c.l. .\o» juma, iiiq'!i', r'""'-''> quod possit ymnia judicare alqiie discernere. Scientia
,

581 1-H'lU 1)E CIIEATIOM; II0MIM5 IMKUPnKTATlO. SH8


vero non uliiqiic disciiiiiiiaiu nlquc iioliliam sccuii- A boiii et iiiali scicnlia ligniiiii il!uJ appcllaluiii csse
(liini signi(icanli:iin suam seinper iiisiiiu;it, ?cii in viJealur. Sicut vcncntim melle circuiiiliiiim, secun-
boiiam pailem jiixla eirecUim graliie dicilur, iit csl (liiin iJ quoj scnsus inulcct iiisparsa (liiketli. Ijonuni

illuJ : A'oi'i/ Domiiiiis qiii iiinl ejiis. El aj Moseii ait c.isc crediliir, setiinduiii ij aiilcm (|uoJ sunienlcs
Deus : .Voii le piiv omnibiis, et liis qii;u culpantiir iii iiilercipil atqiic corriiinpit, cfiicilur oiinii nuilo Jc-
iiialis, qiii novit omnia lestalur et dicil : Ximqiinm terius. Ut ergo pravalucrunt adversus lioniinis viiain

tiovi ros; ergo ligiiuin illuJ qiioJ scicntiani perinix- vcnena niorlifera, lunc homo , niagiia rcs, iiiagMum-

lam (oiifiisaiiuiiie frialifiiat ex liis est qiia" iinLis qiie vocaliuUiin, diviiia'i]ue figiiralio naliine, vnnitnli

inlfnlieiiiitur a Dniiiino. Contrariis iiainiiue qiialita- siiiil dicil proidiola, 4imi/is fcicliis cst. Igiliir imago
libus rrucliis illo viJelur esse coiijiunlus, qui etiaii Itei in liis qu;c opliiua iii iioliis iiilclligiintur proprii^

asscrlorem probatur liabere serpenlcm : seciinJum cernilur; quxcunque vero in vila noslra miseranda

lianc fiirlassc ralioiiciii qiioj iiialuin non proponiliir videnlur el Irislia, diviiia prorsus siiniliUidiiic pro-
nuJuin atque iiiiecliiiii, iil iiisuiii per sese juxla n i- liaiiliir aliena.

turam suain coiispici queal; alioiiuin inelliiax iiialili i


CAPUT XXII.
Qiiod rrstirrectio non tnnlian e.r .Sfr/;)('.T»ram /iiiri/i-
ipsa mansisset iiullo boni colorala figiiiciilo, per qiiod
calione, (jiwMum ex ipsn reriim uecessilule debeal
is qui decipitur iii ejus attrabi desiJerium possit. U siislincn.

Nunc auleiii perinixl.i quoJammodo niali iialnia esl, Sed non est ita roluisla maliti.i, ul pncvaleal divi-
iii allo quidein pcriiicieiii contincns, veluli quasibiiii ii;e potenli;e, iieque nielior aiit perseveraiitior nalune
locans apcrt;is in^iJia^. In ca vcro seductione qu.e nostne inconstaiitia quam sapienlia Dci. Non enim
non patcl, boni qiiamdam imagincm pr.c se ferl, bo- possibile est ul mulabile boc et coBvcrlibile tena-

num namqiie viJeiur avaris el cupidis niateri.c , i.l dus exislat el firmius quain aJ ipsum quod jiigiter

cst, auri color, scd ra(/ix omnium malorum esl ava- perinanel, el in bono sine ulla coininiit;ilioiie penlii-
rilia. Qiiis aulem in cocnum teleniiiuc ac foidisiinKe ral. Uivinuni igilur consiliuin piorsus incommiilaliile
libiJiiiis rueret, nisi voluplatcra bonum qiiiddain S'mperest, niulabilitas aiiteni noslrx subslanlire rec
acceplumque repularet, ad passionis morbuin qua- in malo reiinel firmilatem. Quod enim sempcr mo-
dam pellectus illecebra ? Sie et ca;tera peccalorum vrtur, siquidem ad bonum tendit ejiis accessus pro-
periiiixlam prorsus babciit diCfercntiani. qune acce- ;:t r inlinilam leiii quam proficiendo consequiliir,
plissiina primo puianiur aspcctu, et seduclionis fuco iKinquam lerniinabiiur illius in anleriora progressio,
pro bonis ab inconsiJcratis et imprudcntibiis appe- qiiia non polerit hujus queni qua;rit uUuin terminmn
tuntur. Quia ergo plerique id esse bonum quod sen- lepcrire, qno coniprebenso inotus suiis debeat qiian-
Siis kelilicat arbilrantur, et qu;«dam cst cognalio C diuiue consislere. Si vero ad contrariiiin defleclat

nominis, seu veraciter existentis boni, seu qiiod bo- cjus iiileiitio, ubi nequitix peregeril cursum, et ad
nuni pulatur, et non est, hac de causa concupiscen- suinmum fasligium niali iiervcnerit, tunc jugis se

liam illam qux ad malum velut ad bonuiu perlraliit, movcnlis impetus nulluiii statum de sua natura repe-
ma!i et boiii scieniiam Scriplura sancta commemo- riens, ubi maliiioc spatia deierminata eucurrerit, ne-
rat : dura scicnlia isla quemdam declaret aiTectum, cessario moluni jam ad optima qna-qne eonveriei.
nec absolule malum, quia boni superficie coloratuni Cum enim malitia nullatenus indetcrniinatc promo-
est, nec sincerissime bonum, quia mali in eo dclite- veatur, sed necessariis finibus includatur, consequen-
scit exitium, sed promiscuum, id est, es utroque ter mali terminus erit boiii successio, et ila, sicut

perplexuin, interdicli ligiii fructum esse lestatur, dictuni est, natura noslra, qua; seniper iniinota esi,

cujus guslum dixit ad mortera langentes atlrahere. quaiiain regressione boni deineeps iler excurrit, nie-

Peue hoc evidenti et doginate et voce proclamans, moria maloruni qiiibns aflecta est, ne rursus ad sinii-

quia quod vere est bonuin, simples et unicuin est, lia recedal erudita. Iterum ergo tiirsus noster erit
a natiu-a omnium alieiiuiii; nialuin vero varium at- in bonis, propler qnol necessariis, ut dixi, finibtis

que fucalum est, quod aliuJ quideni puletur essc. nalura nialilia; probelur esse pr.cscripla ; et siciit

aliud vero ipsa experiei.tia comprobetur , cujus D aiunt lii qui de rebus subliniibus di.-putaiil, siiperio-
scientia, id est operationis effecluscausa est niorlis libus mundi partibus universum muiiduin luceconi-
et corruplionis exordium. Ideoque pnvraonslraiis plcri, tenebras aulcm ex umbra lcrreiii corporis el
serpens fructum peccali nequissinnnii, non sicut sese oppilaiione generari; (et boc quidem juxta figiiram
babet naturx malum evidenter osiendit (nequaquam corporis in moduni sphxrie colletti, et post tergum
qiiippehomo seduceretur aperta nialitia),sedquadam s ilis radios coni instar excludciuesaccedcrp) : soleni

specie quod apparebat illustraiis, voluptatenique per vero mulio quam terra est majoris magnitudinis
scnsus insinuans alque inferens g'J5tui, transgressio- existentem, undique eam suis in cireuitii radiis ani-

nem inulieri persuasil, siciit Scriptura dicil : Et biie juxla coni terminum emissiones luni'"'is anio-
tidilmulier quoJ bonum essel lignum (id vesceiidum, ventem, ita ul si concedalur alicui quadan, virtute,

gratumque oculis ad ridendum, el puklirum ad con- iiiensiiiam illam in quam extcnditiir unibra Iraiisire,

iicciandum ; et smnpsit de fntctu ejus atque comedit. erit profecto scinper in hiiniiie, iiiillis occurreiitibiij

Esca aulem illa maler inorlis liominibus facta e^t. lcnebris; sic arbiiror cl de nibis exeogilari debcre,
Nec esl igitur perinixta fruclificalio. Manifesle nam- qiiod egiessi liiics malili.c, iil iii seuimis fiirriiims

jjue sermo palcfecil iiilciligentiain, qiiemadmodum [ccenlonim loiiclnis coliocali, i uim.is vem-iiiur Ih
533 DIO^YSIUS EXIGULS. 584

luiiiine post sxcula nuUisconiprehcusa lerminis, vel- A lioiieni nosiia? genoraiiuiiis iiisUluens. Non ciiiiii

uli mpnsiii.im unibnT; bonoruin superexcellenlem (liiando ad imagiiicm Deifccit) tuiic crescere el mul-
subslantiaiii. Rur,iis ergo paraJisus, iiirsiis oiDiie lililicari liomines imperavit, scd iiuando fecit mas-
illnd liL'niini, (|nii;! ct boniiin vila esl, riirsus imagiiiis culi et feminoe diflerentiam, tunc ait : Crescite et m«i-
gralia et dignitas |iriiicipatiis. Nec iiiilii videlur Iio- tiplicnmini, et implete tcrram, quod non est divina
nim quac iiunc ail vlta; necessarios usus a Deo Iiomi- naturse , sed irrationabilis proprimn sicut bi>ioriae
,

iiibns data suni, sed qnodam rei alieriusspes repro- lextus ostendit, qu;e primitiis bic de irralionabbus a
niittalur, cujusratio inelTabilis appiobetiir. Sed con- Dfto prolala luisse signifieat. Quod si prius ditrereii-
sequentia eurum (jiuc discntimiis prosequaniur. tiam niasculi fecisset in nobis et femiiiK, et per hanc

CAPUT XXIII. vocem qua dictum est : Crescile, vim mulliplicalionis


Adveraus eos qm dicuiit : Si bona et opliniii csi lesurrec-
homini contulisset, nequaquam generationis bujus
tio morlnorum, ciir non olint factii est, sed qiiibus- iiidigeremiis specie, per quam irraiionabilia contem-
dam lcniponim circnilionibiis suslinelur, plantur. Quia igilur ante conlemplatiis est virtule
Fortassis eiii'n quis ad diilcediiiem tant.c spci co- prsescientiK sua; Dciis plenitudinem hominum per
gitatione succensus, grave onus inagiiunique puiat aninialem procreationein ad vitam esse venturani.
e.sse dispendium, quod non ocius ad illa hona perve- B <lui cuncta ordinc el ratione dispensat, hanc honiini
niat, qwK hiiinanum scnsum scienliamque Iranscen- generalionis speciem necessariam condidit, qua; ad
duiit, niolcsle fereiis iiitcrcapciliiiein temporis, qiuc buiiiiliiatem natura; noslrse proclivior foret, quam
ililalione sui dcsiderala dislendit. Verum non aiigu- vidit antequam lieret, qui fulura lanqiiam prKsenlia
sletur sicut parvulus, niodicam voluptatis morulain coiituelur. lilciico ad creationem homiiium mensu-
impatieiiter exspe. tans. Nam quia ratione et sapien- ram quoque temporis ante disposuit, ul juxta com-
lia dispensaiitur universa , neccsse est qiwcunquc moratioiiem prsedeslinatarum in hoc muiido anima-
(luiit iioii sine ralioiie et s:ipicnlia conliiicri. Dicis runi simul et mora temporis tenderetur, et tunc ip-
ilaipie iiiibi ; Qikc es-t ista ralio, per qu.im non datiir sius lemporis fluens molus landem aliquando consis-
staliin id ad qiiod dcsidcralurab hac viia molestissima tcrel, ciini jam iii eo humanum geiius oriri non pos-
perveiiirc, scd cerlis pra;fiiiita lemporibus gravis h;cc sct. Consumniata ergo generatione hoiniiium, siiiiul

ct tciiipor.ilis conversalio lolius consiminialionis quoque tempus deliciel, et sic restitulio fiet omniuin,
lcniiiiinni siistinct, ut liiiic liumana vila, veliiti qui- in qua uiiiversali Iran^formatione commuiabitur ge-

busdani absoluta rcpagulis, quiela nirsum ac libera iius huinanum, a corruptibili et terreno siatu ad im-

a 1 beatum ct impassibilein stalum fulurse conlempla- pa-sibileni Iransiens eta;lernum, quod mihivideturel
liDiiis occurrat ? Sed aJ lia!c, ulrum verilati propin- C sanctusApostolusadCorintbiosslaiioneiiisubiiamtem-
quet lalio, de liis i|u:c perquirunlur ipsa evidenler poris, et econlrario resolulionem reruin praedixisse
vcrilas noverit; quod autem nostram subit inteliigen- r.iobilium^inquibusail^Eccemysferiwmiioiiisdico.Ofmi^»
liam lale csl. Dico etenim sernionem primum rur- quidemresurgemus, sednon omnes immutabimur,iH mo-
sum assumeiis quo dixerit Deus : Faciamus hominein menlo, in ictu oculi, in novissima lul a. Cum eiiim pleni-
(id imaijinem et similitudinem nostram : iinago quippe tuilo, ut arbitror, humana; natura; juxla pricsciiuin a
I)ci peifecta in onmi huniana iiatura moduni perfe- Deo moduin ad suos venerit leriiiinos, quibus ad in-
clionis est coiisecuta. Adam vero necdum formatus cremenium numeri animarum nibil ullerius desil, in
est, lerrenavero conditio juxta quanidamsui noniinis momento temporis eorum qux sunt commutationeiii
expressionem dicitur Adaiii, utasserunl qui llebrxx fieri docuit, momentum nominans el ictum oculi illins

lingua; peiiii sunt. Idcirco et Aposioliis palria voce, temporis individuiinict sine ulla distanlia terminnni,
iJ e^l, Iiraclitaruni surficienler instriictus, honiinem ila ut nequaqiiam po^sibile sit juxla novissiinum et
dc tiirra lc:reiiuiii iioiiiiiiat, veliit in Grxcum sonuin supiemum quidqiiam plus ccleritalis accedere, pro-
Ada; vocabulum transferens. Facius esl igitur ad pter quod mulia pars cxlremitati relinquelur, quce
imagiiiem homo uiiivcrsalis, si nalura Dco siiiiillima. hanc circumactam commutationem in mortc possi-
et faclus est ab oiiniipotenli sapienlia noii pars lo- j) deat, sed niox ut resiirrectioiiis insonueiit tuba, qua;
tius, scd oiiiiiis natuicc siniiil plenitudo. Vidit :iuieni lunc excitalura est mnrtiios, et his qui in vita re-
quia oniiies fincs conliiiel, sicut Scripliira comnicmo- perli fuerint juxta similiiudinem eorum qui de
rat, quia tn manu ejus omnes fines lerrw; vidit qui morluis resurrexerint immuiatis, ad incdrruptioncm
novil ornnia anieqiiam fianl, diviiia scicntia cuncta pariter venicnt, ut jam nequaquam dcorsum preman-
coiiiploclfns, qiiaiita jiixla numeruiii iii siiigulos fu- tur coiporco pondcre , nec cos moles terrena dcii-
lura cssel liuni:uiila'-. Et quia parilcr quoqiie vidit ncal, sed subliinitcr in aera peiferaiilur. Rapiemur
;igiiieiitiiin ad maluin nisiis babere proniores, el qiiod eniin, inqnil Apnslolus , in nubibus obiiam Domino
ab angeiica digiiilale sponte defluens, communi na- in uera. Et itu semper cum Domino erinius. Igiiur
lur:c Iiumillime nectcrclur, idciico qiiiddam de irra- ex>pectainus lempus illiid, qiiod iiunc iieccssario
lioii:iIibiis iiiiagiiii su:i; ptiiiii^cuii. Noii eiiiiii est iii buinaiiis iiicrenieiitis exlciidiuir. Nam ct Abrabain,
ill.i divina cl boalissiiiia naliira dilfciciilia niaris el ct qiii cum eo palriarcluc sunl habucrunt quidcni
fciiiioa;, sej quamdain proprietatem irralionalis, nt desideriuni videre boiia Domiiii , nec quivcrunt cor-
dixi, formaliouis ad houiinem iranslulii, nequaquaiu lestem patriam perquirere, sicut idcm dicit aposlo-
(uxla crcalioncm ill.im sublimissiniam muliiplica- Iu3 : sed tum adhuc gralia spei sunt consliluti, Dc»
'

SS", LIBai DF, CUFATIONIi: ilOMlMS IMF.UPr.F/rATIO. W5


pro iiobii mfliiit provuli-nte , juxu» rjiisiloni bonti A liiiem iioii riH-ipii.ciinstaleiiin noc iiiiliiim aocriiUii

Paiili voopiii , tie «tiie nnhis fuii.sMiiimniviidir. .Si Sod siciit (iJc aplala essc siccula iiilolligi:i.us Vorlii»

Ig liir illi (likilioiiciii liaiio n-i.|iiaiiiiiiU('i' iiiiliiliTiinl, Doi, siciii Apo^iiilus aii, iit cx iiivisiliililiiis visiln ia
(|iii ile loiif;e siic sohi aliino (iilo ocriiciiles liuii;i Du- (ioroiit, c:idoiii (idc iilcmiir dc Yoibo Dcl, (iiii iiccej-
niini ct saliilaiiles oa, siciii lcslalur .\|)()»liiliis, cor- s:ii'iaiii coriim qw.v. siiiit lransl:itioneiii lore pr.cdixil.

larii speraiiilaruiii reriini jdcuiiililalcin in co taiiluiii- Qiio autcin id ilat niodo, curiosi cst quxrcre. Nani
niodo collocaninl, (|iio(l lliloloin pronilssorcm cdii- cl ilii pcrfocla csso (iu:c vidontiir, cx iiivisibiliuin (ide
flsi suiil, (]iii(l iins pliircs coiivcnil lostiiiiaro, (|iiiliiis pcrcipiinn-, iii(|uisili()iicni iiicoiiiprel.ci.siliiliiiiii iraiis-

rorsilan nec ad inolidroiii spcs ex vila; pcilosl (|ii:di- ciiiiles : i|iiini:iiii ciiiii dc miillis ixnorare nos scriiiii

lalo siiiipeloro'.' Ucfoiit cl pra; dosidoiio pnipliilx ('(iiiiinni)o;il , iioii pai vaiii s;ilisracli(iiiciii dc reiiiin
aninia, qiii por psalmodiani ainoris siii inagniludiiiciii credondariim ainliigiiiiaie conccssit. Licercl cnini
conlitctur ol ilioit : Conciip>scit el ilefuit uiiiniu nica conlpntiiisis ol ibidcin qiiibiisdain arguniciihilioiiibiis
in alriii Doiniiii, el si eum in oxlreniis projici loii- (idein coiiscquentcr cverlorc, nc do nialcri:di con-
lingal, id pdstulal, lan(|uaiii iiMJus silaliiuc pr;c^laii- dilione vcia Cjse piilcliir or:ilii) quam saiicla Scri-
tius, in illis esso iiovissiiiiuiii, qiiaiii priimim iii la- plura pronuiilial, omiiia qiuc siint, cx Deo csiC coii-
bcriiacnlis peccatoriini. Veruintainou dilaliunis crai jj lirnians. Qui vero conlraria ratione nituntur, coxtci'-
palieiilissimus, boalillcar.s quidcin illaiu convcr^a- iiam Deo dicunl cssc nialcriam , lalibus argunienii'^
lioiieiii bi'oveini|ue p;irliciiialioiio ii cjus niillibiis suum ddgiiia (iiigeiilcs : Si siwiilicis Dcv.s nuliirmcit,
pr:csciuis leiiiporis aiitcponons. Melior ciiiin esl, iii- siiie mutcrin uiique et siue quiintitnte, et sine inole, tt

. quil, dics iiiici iu nlyiis lii s s: pcr inilHu. Scd laiiieii sine coniposilioue est , ciijuslihct [ijiira' pra-'Scriptioiiis

ncces.-ariain dispcnsalionein eoruiii qua; geniiiiur ulieiius e.visteiis. Omiiis auieiii iniileria in spnlioriitn
non Tgerriiiie ferebai. idonea vero res ad boaliiii- distcntione perspicilur, compreheusioncni seusuum nc-
dineiii coiislal lioiiiinibus, quod bona spcrarc iioii ijuaquain prorsus effiigicns, qua: in colore ac fiif.iru,

desinaiit; idciico idcin proplicla in liiie iii^^iiis ps.ilnii tiiole qiioque et quiilitiile et iinpressione v.-l dtiri-

poiiil ct (licil : Oniiiiiie Dcus virluUim , bcalus lioino lia, nc reliquis similibus rebus ngnosciliir : qito-
quisperul iu te. Non itaque conveiiil parvain ciiram rum niliil in natura divina polcst pctiilii.i invciHri.
eoruin qii;v vcnlura suiil aiigusto pettore rclinerc. QiioJ ergo machiiiaiiicnlum esl , iii ex eo qiind
Sed ne potius a p;'omissis cxcidarnus, sludium nos luilla diilantia pr.Tsciibilur , naliira procodal q'i;i;
,

oporlcl iiiipcn icre. ()iieiii:idiiiodiim eiiiin si quis nie dislanliis coiilinelur? Si eniiii b;cc cxiiidi^ creduii-
inpx|)crlu:ii rudenniui; piiciiioiieat, qiioil;cslalis lcm- lur cxislere , cciliim est quod inliKrere illi , oi
pore fructuum li;it npulenia colleciio, ct replebiminr Q juxta inenabilem ralionem, sic in gencrationis onli-
quidein liorrea frugibus, meusa vero oopia ipsius nem perveiiisse piitanda sunt. Si auiein iii eo res esi
uborlalis cibis crit lefcrla quampluriniis, vaiuis iiialcrialis, (piomodo materialis ipse non esl, (|ui iii

prolecto vidobiliir, si a.lveiiluiii lom, oris aiiticipare se nialcriam conliiicl ? Siinililer autein , et oninia
fcsiiiiel, qui dcbet uiique primum semiiia spargere, qiiibus maleiialis nalura figiiratur : si ideo ergo crc-
fruciusque sibi diligeiilia ipsa pra;parare, velit nolit. diiur esse (luaiiiilas , quomodo sine quantiiaic ost
Tempus eiiim sicut priclixiim e.^t veniet, quod nnn Deus? Si in eo quod composiluni esl, quoinodo ip e
siiiiililcr cxcipieiit bi qui sibi piovidenl abuiidanliam simplex et sine cuinposilione esl? Uiide eum aiii

IVugiim, el (|ui omni app^ralii vac iii liora ipsa fue^ maierialem esse neccsse esl, quia ex ipso subsistcro
rint comprobensi : sicet iiobis arbitror expedire, cuni inaleriam raliocinatiuipsacompellit. Aut siquisquani
sii umnibus patefactuin prxdicalione diviiia qiix lioc refugit, extrinsecus iniroductam esse maieriam
nunc geritur, fiituruiii tempus noslra; coniniutationis ad constitulionem iiniversorum nibilomiiius a-stinja-
iusistcre, non leinpora discutere qu;c ventura sunt, bil. Si igitur exlraneum crat, aliud pr;cter Dominuni
qnia non esse nostrum ail Scripiura nosse tempora fuisse con-tabit, qui siiiiul inlelligatur seciinduin i:i-

vd inoinenla, neque cngitatioiies aliqiias exquirere, linncm pcrennitutis cum ingenito substiiisse, ita M
qulbusa spe rcsurreciionis anima Jcbilitata lasses- duo piincipia paiiter ingeiiita raliocinatio
o colligai.
cat. Scd si qiia trediilitas eorum qiia; promillunlur cjus scilicet qui artiliciosius operalur, et qui lianc disci-
in iiobis est, delieinus, convcrjalioiiis optiiii;c slu- plinabilem foriiiam hiijiis operaiioiiis cxcipiet. Si quis
diis iiili;creiites, ru.iiram gratia; antiquitalem ipsam aulcm veluli necessitatc compulsus, snpponal senipi-
venerjbileni a;qiiaiiiiiiiter opperiri. teriiam oninium condilorum materiara, qiiam tunc
CAPLT XXIV. Manicha;us suoruin dogniatum favorem defensioiiem-
Quoil qui e.xordium cousli ulionis muudi fatelur , ne-
qui; rcperiet, qui matorialein causam juxla ingcuiii
cessr.rio ejus eliutn de fiue conceitul. ingenerationem bona; natura; co;cquare contendit ?

Si quis aulein iiiundi cuisuiii qui nuiiC estqiiadain Sed nos audicntes ex Deo esse nninia, Scriplura di-
scse lcge moveniera conspicicns, per qnain spatium cenie reiinemus, et qualiter ex Deo sini, qiiia super
labitur teinporale, ncquaquam dicat niobiliuin ces- intellcclum npslrum esi, nequaqnam curiose perqui-
salionem qu;t; nncdicta e>l posse cnnliiigcre, niaiii- rimus, divinam naturam creatriceni credeiites esse
fcstuin esl liic quod nec iii priiicipio factuni a Deo tuiKlornin, cuin ct quod ratio eraicoiistituit, et con-
coeluin terramque fatcatur. Qui cnim piiiicipium uio- stitutum jam in qiiam voluerit qnantitalem inira
tus credil , do fine oniniiio non anibigit : qui vero coinmutatioiie perquk-ercl. Consoquenler erg.i ariii
;

'.i' OIONYSIUS rXlGUUS. 588

irauiur ea qua .-.iint a illam insliluiionem quoe nec- A lonfesso Induclt : Si aulcm dolcret, undeuam cssci

(lum csl, divinx virlutis voluntate posse subsistere, quod sanaret? Nuncautem non est unum quod sanal,
si et consummaticnem rerum ad ipsius polentiam sed multa ijiinime ergo ex uno elemento con? liluitur
;

refcrenles, in iiiillo disciplinx nostroe rationem pro- liomo. Ca^terum cx quibus Ipsi conantur propriuiii

pler id (|Uod dicere credimus, assumeremus, qiiainvis qiilsque eomniunlre dngiiia, bls maxime ostendliur

pos-cmus quaclaiii iiiveiilione verbornm suadere illls (]iialuor esse elementa; etcnlm Thales aquam solam

qoi de inateria coiitentionibusdispiitant, ne auderenl diccns elemontuiii, (lemnnstrare nltltur reliqiia tila

facile dlsputationi nostrx deiiiccps obviare. ab bac generarl, nam bypostasim ejiis lerram llcri

qiiod/£7TTor>te&i(jT£ftivest, aerem, (]uod tenuliis autciii

aerc, Ignein. Anaxnr.encs vcro acrcm sobim ponens,


De natura cmli, qnod non stl ex quatuor clemeniis se- os:cndcre qiiiiq'io teiiUit alla clcnier.ta cx aere pro
cunilHm Arislolelem.
ducl. Ileraclllus item ct llip|iarcbus 1'onticus Ignem
iCapnt siibscqiiens ai liunc libriim iinii peitinel, aflerentes , iisdem demonstralionlbiis iilnritui. Cuin
scd e liliro de Lleiiienlis bue ex aigumenll simililu-
Itaque et bl dicant ignem allorum elemenlornm esse
(liiie foilas.-.is Irrepsll, qiio loco quarlum caput esl.)

corpus, Klhe- geiierallvjm, et Iste slmllller aerem, ille vcro aquaiii.


Ailsloleles autem quintum liiduclt
"'•in"f«ste lliiuet quonlam omnia elcmcnta vlclssailm
reum, liiquam,quoi in circuitu lertur. nolens coelum B
se transmutaiit, inque se invicem vertu .inr, quod-
ex qualuor elementis gencratum esse ; in circuitu
libcl bortim elementum esse nece sario coiisequllur.
auteiii ferrl dlcll boc quintum corpus, qund ciriulari

quod Plato es Ignc et Quodcunqiieenimquatiior elemenlorumab^iimpseris,


eircumgyratione moveatur ,

disserlt, ila inqiilens Cor- cl boc ab allo lleri compei ietur.


terra constare manifeste :

porem speciei, el visibile et lancjibile, quod sil, esse CAPUT XXV.


Advcrsus eos qui audent asserere cowternam Deo csse
oportei , Miic Igiie aulem iiibll unqnam visiliile fict,
maleriam.
iicqiie sliic sollilo taiiglbilc, at solldum nequaquam Non eiiim juxta eoium qux per coiisequenliam
ahs;|ue lerra exlsllt. Prolnde ex igne et terra biijus repcrliintur materla: fertur opinio qunc ex inielle-
llniversi corpus incbcans Dcus feclt, duo autem siae cluali hanc quoque sine inalcria exlsiere pronuiitial.

lertio bene consistere iiequcunt, vinculo enim ulrum- Omnem namque niateriam quibusdam subsislere
qiiccoagmentaiitlopusest;viiiculumveroopliniumest, qualllatibus invenimus, quibus sl privctur, nulla la-
(|i:od ct sc Ip^uni et qux colllganlur qiiam inaximc tlone piitcrit cninprehendi. Sed eiiim iinaquxque
u:ium cfficit; lioc aiitem convenlentissime proporllo- qiialilatis specles subjecta ratlone diviitilur. RiUi
nala est pei llcere , vinculuin diccns medla duo elc- aiiiem inlellectualis est, nec est ejus corporalis in-
incnta ex luijusmodi proportioiie assunipta. Al qui G spectio : ut puta sil in conlemplatione iiostra propo-
Hebr;corum doctrinam coliiiit, de coelo et terra eva- situm aninial aliquod, vel llgnum, vel (juid aliud, ipiod

rlanl, nam bi qiiidem fere omiics ex nulla prMcedenlc nialeriali constitutione subsislll, inulta de eoJem sub-
materia genitiim es.se coebim et terram dicuiil, qula jecto cogllalionis discrelione perpendinius, qunrum
Moses ait : In principio [ecit Deus caelum el terram. singula qiia; simnl inspecta sunt , sine peimixtione
Apollinarius autein vult ex abysso fecisse Deum ca;- aliqua ratione et ordine contlnenlur. Alla iiamque
lum et tcrraiii; verum abyssl utgenlta>, Moses de gc- colorls est ratio, et alla poiideris, qiiantitatis. Ilcm
II ratione culi noii memiiiit. In Job autem diclum et qiialltatls alia, et alla nlhllomlnus lactus ; iiam mol-

est quod fecit abyssum ; ex boc igltur censet omnia lities el bipedale ct reliqna qiiM! dlcta siiiit, iieqiic

alia generala esse; non tamen iiigenitam vull, sed sibi invlcem, iic(|ue corpori ulla similltudiiils ralioiio
ante cuiuta corpora prodiictam eam esse, et praisum- conscntlunl. Siiigulls cnim propria qu.Tedam ratlo iii-

psls<e a conliiore ad aliorum subsistentiam mani- lerpres adjiincta est, nulll carum qiice in subjecto

festatinnem. Dndc abyssi ;;).>;,-, sed quoniodocunque suo cernuiilur qiialltati comnuinlcans. Sl Igltur in-

bocse babeat, nihll refert. Nam et ita oninium Deus lelllgibills quldem color, liitclligihllls ellam figiiia,

condiior ostenditur cx non eiiiibus fecisse omnia. nec non et quanlltas cxteraque hujusmodi proprie-
Adversus eos vcro qul unuiii solum elementum esse D latum; horum vero singula si aufcras a s-jbjecln.
aslriiuiit, lcrram, ignem, vel acrcm, vel aquam, quae etiani rallo corporis lota dissolvltur conscquens est :

ab Hlppocraie dicla siiiit sufiiclent. Si eiiim dun- ut quorum absentiam resobitionls corparls caiisam

taxal ununi esset , nuiiquam dolcret Iiomo, neqiie esse cognoscinuis, boriim cnnventiim atqiic concur-

enim esset a qiio dolerct sl unum exlstcret; quod si sum perficere materlalem naturam xstlmare debca-
d^eiel, undenam esselqiiod sanaret ? Oportet autem niiis. Sicut eiiim corpus non est color aul Hgura, aut

xgiuni cum scnsu traiismutarl. Si vero unu:n solum dislantia aut poiidus, aiit rcllqua proprielatum, cui-
ciinqiie adsuiit,ad bonini slngula, slci.t dixlmus, cor-
essetelementum, non existerel utique inquod trans-
mutaretur; non transmuiatum autem, sed nianens lii piis esse non possunt, sed aliud qiiid pnctcr corpus

se ipso, nequaquam doleret, etiamsi sensibilc foret jiixta siiam proprietatem esse monstratur : ila econ-

:itquod patlliir ab allquo pati necesse est. Sl itaque trai io ubicunquc memorata concurru it, substaiitiani

unuin modo cssetclementum,pr.TterlIlius qualitatem perficliiiit corporalem. Elenlm si iiitelleclualisliorum

nulla alla foret ;i qua paterelur anlm:il; qiind sl ne- probalur inspectio, intcllectualls auteni dlvina natura

que transmutari, neque pati quiret, quonam pacto csl, iiibil iiicongruens cx incorporea nalura iiitMli-

dolcrcl ? OitcnJcns igiliir Iioc iiiiposslbilc esse, ex glbiil bas occasiones ad corporalem gcneralioiieiu
5!J) linRI DF. CRE.XTlONi: HOMIMS INTEnPr.ETATlO r<90

poase sub^isier^, cuiit iiilcliooluulis qiiiilein iintura A essc relu'i.'in. Ulii igiliir iiliid le^iiiini, nlii lenipluiii.

iiilolligibiles polciilias facial, earuni vcro convenius iibi inuri)riiin et luniiim celsilinlo, nbi l>raclilaruiii
'11 inviceni inaterialein naliirain ac generatioiicni illa polenlia? Nonne illi qiiiilcin peroinnes fere lerras
conseiiiienler edin.at. Seil li:i'c in liansciirsu iliscii^sa alius alilii viileiitur esse dispersi, et ciini eoruin siib-
sunl. Nobis autein riirsus ailfiileniratiotolareferenda versioiie regniini qiioijiie c>t dcstriicliim? Videtnr
csl,perquamexnonexs;antibus onmiasubstituta cssc aulcin mihi Ikcc et lioriim siinilia Dnniinnsnnn ips.i-

diiliciiiuis. el rursns in aliiini qucnnlam transnuilamla ruin rcruin giatia anlc dixisse, (qnid eiiiiii lucri an-

slaluni Scripluris vcnerabiiibus eilocli iniiiinie dubi- diloribiis afrerret corum qiia^eranl evciilura cognitio,

laiiiiis, qiKC elsi anle nescircnt cxpericnlia ipsa cngnosee


CAPUTXXVI. renl?) scd ul per b;cc niiiic de rcbiis niaximis (iilea
Qun^iadmodiim niiis elinm ab his ijiii foris sinil nil-
consequcnler liaberetur. Nam lestificatio quK in istis
ducatnr, ut Scnplunv doccnli dc rcmrrcctione debcal
credere. operibus constiil, in iilis quoiinc veritatis esse pro-

Sed forte quispiam corpora jam solulaconspieiens, b:iliir oslcnsio. Qiicniadmndiiin si (|iiis agricola vim
cl pro modo suaruni viriuni divinaiii perpendens ra- seiniiiiini inexperto reforens, ab eo miiiimc credaliir,
lioncm, resoliitionein inipossibilein e.-se faleaiur el sufliciL ei ad probaiiimem verilalis in unn seininis
stare qu;c movenlur, imo et suigere qune modo non ;;
grano corum dcmonslrare polenliam, ut de reliqiiis

mnventur, fieri iioii posse prniuinliel. Sed qnicuni|iie ejiis firnia prnbctnr asscrlio ; qiii enim viderit nnniii

est ille prininiii qiiideni el iiiaxiinniii dcresiirrecliniie grannni, iit piita tritici, aiit liorilei, aut aliciijns

veritatis accipial argniiientur.i, quod proudicalor ejiis ca^lerorinii qu;K in nicilicin.Te nicnsura esse conti-
probelur omiii fide digiiissimus , eorum vero qiirc gcrit, posteaqnani deposiluni Aierit tcrnx; visceribus,

dicimiur fidcs ex bis qii.TC pr.-cdii ta ac coiiiplela siiiit in spicani surgerc, ex lioc uiio jam de cxtcris dubi-
suani rclinct firiiiilatein. Qiiia vero plurcs nobis ili- tnre non poleril, ila mibi de invsterio rcsurreclioiiis

versosque sermones divina; Sciiplunc comniendavit leslimnninm viiictnr iilnnoum i; sa vcrilas pra;iliclael

aucloritas, facile reor utrum falsa an vera sint ea complela factorum, seu polius ipsius jam rcsurre-
qH:C dicta sunl ex liis qu;c jam cr.mpleia sunt explo- clinnis experienlia, quam non lam verbis qnam rebns
rarc. et per illa lioc qmunie ilognia resnrreclionis instruclipercepimus- Nam quoniam m.ignum aliqnid

iiispiccre. Nani si in aliis rcbusfal-i sermones cl pro- el supra liilem erat de resurreclione miraciiluni,
Dniiiinns ab iiiforiore signo virlulis incipiens, paul;»-
cula v^ritate monstraninr, necboccxtra inendacinin
esse cngnoscitur. Si vero CKtera omnia vera, expc- tim (ideni nostrain ad celsiora quibusdam processi-

rientia ipsa lestante, cfinscqiicns est per ista verani bns Sicul cnim qnncdam ninler coinpelen-
assiiescit.

pnp.dicationem resnrreclinnis exisli re. Qa;iprojitcr q <er parvnlum laclans interim labellis ubcra teiieris
uniusvel duorum de bis qna; sunt pucilicta iiicmore- iminulgci, a-^t ubi producere deiites coeperii, offert

miis,simulque eorum proferainus eveiitiim, quatenus ei pancin, nnn, sicnt esl, durum ant rigiduiii, ne ibi

agnoscere possimus utrum vcritali oratio nostra re- soliditas exafperel molliliem giiigivarnm, sed man-
spoiideal. Qnis igitnr ignoret qualilcr anliquitus flo- dens pro;iri;s dcnlibis mordificat, et viribus parvuli

ruerit Isracliticus populus, omnibus se propeniodum cibiiin pr:eparatcongnionleiii,dein;le jiixla profectiis

mundi potestalibusefferens, qualia eoruin regnaeranl alaiis ci qiii erat innllidribus assuetiis e^cas pra^pa-

in urbe Ilierosolynn qiiales muri vel tnrres, templi rat fortiores ; sic bunianam pusillilatem Duminiis
quoque quanta magnificer.tia , ul etiam disci{iulis vcliit imperfcctam infantiam tanlis alendo niiraculis
Clirisli viilerentiir niiracnlo , ipsuinqiie Doininnni alqiic regcnilo per e.nn qna; desporata decumbcbat
precarenlur altendere. Sicqiic erantex bis qiur cer- a^griluiline, ei virlnleni resurrectioiiis infonnat, qu;e

nehant slnpore admiralionis airecti, nt sancli Evan- rcs ail consiininiaiidnm erat qiiideni mistrabilis, se.l

gelii dcclarat hisloria, dicenles : Qiialia opera, qna- non talis ut niinime licri pos^e crederelur. impcrans
lesque esseiit ;ediBcaiiones '. Dnminus aiitein futnr.nni «nim febri qii.ne fortiter socrum Simonis exurcbat,
loci desertionein et pulcliriluiiinis illius exlerininiuni. tantani iiiali cai:sam sic e vcstigio Iraiislulil, ut sine

liisqui praesentiaruni nimis adinir;ibanturinsinu:it, j) niora consurgens niiiiisterium posset exbibere \>m-
iii

nihil eorum quiB videbantur post panlum dicens esse sentibus, qua; sperabaiur prolinus esse moritura.

mansurum. Sed et lempore passionis, cum eum mii- Post ba;c parumper virtutis adjiciens, rcguli liliuni

lieies seqii^renliir plai genles at |ue lainenlantes langueutem sub professo periculo saiiavit. Sic cnini

quod damnalus esset iiiiqna sentenlia (necduin eniin narral evangelica bisloria : Incipiebat enim mori, pa-

dispensaiionem eoruni qu;n gerebantur iniclligere tre vociferante ac diccnle : Descende, Domine, jjrius-

poterani), consilinm pra;buil, et pro his quae circa se quam iiiorialur piicr ; operator ilem resurrcctionis ejus
flcbant quiesceieni, quia lacrymis digna non esscnt, qni crcdcbatur esse moritiirus miraculum potcnlia
differrent aulem lamenlaliones vel planctus in lem- pr.cslanliore perficiens, ut nec veniret ad locuni, sed
pii^ illiid quo veras exprimerent , cum civilas eoriim eaiiiins custoditus vitaiii puero pnTcepti vir<ute traiis-

p.remeretur ab obsidentibus, et iii hoc angustiarum mitlorct; deinde nos i onscqueiiter eriidieii>,ad virlu-
•1 calamitatis venirent, ul beatnm lunc qui non esset timi siiblimiora perducit. Nara ad filiam principis
iiitus eo lempore teslarent. In qiiibus ctiam sceliis spo;;ie perveniens occasiones iiincris prxsiitit, ul cl
illud, qnod suos pro faine (ilios vorarcnl, pronuntiavit saiiilas cjiis qiuc laborabat profluvio sanguinis vulga-
virbis dice;is in dieous ilUsslcrileiu qu;v: iion parerot roliir, el tanla mora temporis morsprxvalerelxgr«>-
-.0! DIONYSILS EXIGllS.
tanii, sed nunc aninia sep.irola de corpore, turlwtis- A mpnioiata loca uecliiialiant, cxiiiale ac periciilosiim
qiie clainoribus luclUDsis liis qui casum planctibus putanles rursus in Juilx\ani pergere, cl iiiter lioiiiici-

eirerebaiit, veluti c sonino puellain iinperalivo scr- das impiosque versari, et idco remorantes atqiie di.''-

nione rcsuscitavit ad vilaiii. Via qnadani et coiise- ferentes, ne ibidcm reverterenlur lenipora protrahe-

quentia fragililateni liuinanani ad uiajora sustoUens, baiit. Oblinuit iinperium Domini, eoque prolicisceiile
riirs s liaic qiioque miraci.ila solita virtule transcen- discipuli subsequiinlur, ul in Bclhania priniilias uni-

dens celsiore potentia, iter hch hominibus quo fidcni versalis qiiodammodo resurrectionis iiispicerenl.
resuiTeclioiiis adinitlerent. CivilateiiiquauKlam Naiai Qiiartus eraijam sepuUo dics, cunctaque videbantnr
nomine in JuJaea esse sacra Scriptura coinnieniorat. erga bustapersolula; coiistabatcorpus in monumento
In liac fuii vidua; cujusdam unicus (ilius puer, non dcposituni, et, quoderal coiiscquens, jam timore dis-
puer talis qui coinputaretur in parvulis, sed ex pue- tentura corruplionis interitu solvebaliir. Sanics enini
ritia in juventutcm jani jainque profcccral. Uailc et in terram ipsa nccessilale delliubal, fiigifu.la prociil

juvenem illuin serino coelcstis appellat, plura paucis dnbio res, cogente natura, id qiioj rc oliilum fiicrat
insinuans. Laineiilatio niagna esl ipsa rclalio : Erul, fctor lcterrimus exhalabat. IIoc aiitcm facliim et ut
inquit, vidua maler deftincli. Perspicis pondus cala- generalis rcsurreclionis opus, qiiod ab infidelibus
milatis, quonuido passionem brevilcr cxtulil, Qiiid B minus creditur, nianifesti rairaculi osten^innc prn-
enim est qiioj dicitur? Quia non eral etiain spes ulla baretiir. Non enim qiiis clcvatur ex ;pgritudiiie, iiec
qiia posset filios recreare, tantKqiie levamen orbiia- in extreniis localus relinelur iii vil:i, nec parvula
lis assumere. ViJua quippe eral, nec habcbat alterura iiupermnrlua suscilala, nec iiionumciilo proxiinus jn-
qiiera pro defunclo conspicercl. Nain partus ei exsli- venis sumn ferclrum descrit, sed vir priiiiatus pii-
tciat singiJaris. Quanlum vcro hoc maluiii sit, facile tre ceus alque diflliiens, iia ut nec sororibiis ejiis

onmesiiitclligiinl, qui naturoc juracognoscunt. Soluni esset tolcrabile ul Doraiiuis propiiiquarel iiionu-
huiic iii doloribiis noverat, solum suis lactaverat niento, propter insilam molesliain jam resoliito ca-
ubeiibus, solus illustrahal ejiis coiivivium, totiusqiie davere: una lainen voce vivificalus, fidciii facit prac-

doloris, solus erat causa Isetilire, cura luderei aut ali- dicatori, qii;ie spem resurrectionis aninnat. Hoc esl
quid ageret, cum insiilueretur aut ornaretur, cum quod de universis in comniune creJainus, quoJ in

co;cvis in processionibu3,in patestris, in coiivcnlibus parlibus experientia ipsa didicimus. Sicut eiiim uui-
jiingerelur, omne quiJquiJ niatris oculis dulce pre- versali resurrcctione dicitApostiilusipsuni Domiiiiim

tiosuniquH suberat, solus unicus oflerebat. Jamquc de cnelo dcscenderc in jussu ct iii voce archangeli ei
niiptiale lempus advener.'»t, stirps videbatur generi~, inlubaD.i, ulad incorriiptiliilitalem inortuos cxcitet,
rainiisculus successionis, baculus senectutis et a>ta(is C ''set nuncmortem veluii sonmum quemJam iniperio
inorenientuin. Erat et allera lamentalionis occasio. domiiiicac vocis,is qiiierat in inonumento discutiens,
Qiii eiiim juvcnemreliilit lloremsiiniil qui niarcucrat el corruptionem qua; de raorte provenerat a se longe

indicavit, cujus aJhuc vultus laniigiiie vestiretur, ct secludcns, iniegcr alqiie perfectus exilit de sepulcio,
genarum decor gralo fulgore nitescerel. Quid igitur nec ipsis vinculis qiiibus erat astriclus ad graJien-
siiper ejus obitu inater pertulit, quanto vi^cera ejus dum oninino prphibitus. Parva h.-ec gestimas ad fa-
igiie perusta suiit? Quam copiosissimas el amarissi- cienJam fiJcm quod resurrectionein fore creJimus
mas supcr euin lacrymas fuJil ? Tabescens quodani- niorluorum ? An qua^ris et cx aliis hanc tihi firmari
iiioJo et caJavcr ejus aniplectens, ne properaretur deheri sententiam ? Noii niihi viJetiir frustia his qui

sepuilura ejus, tantoque casu satiari Jesiderans, diu crant Caphamauiii veliiti ex persona eorum dixisse
longas iii fletu voces eniittere cupiebat, ita ut omiics Dominum : Uliqiie dicitis mihi liunc parabDlam : Me-
auJieiites inoveret a I luctum. Nec hoc prnHermi^il dice, cura leipsum. Oporteb^it eniin, ut qiioJ in alio-
eniui saiicta relalio. Yidens, iiiqiiit, eam Dominus, runi corporibiis feceial resiirreclioiiis niiiaculum,

viisericordia molusest, et accedens leligit loculim; innotcscciis iii se ipso juxla id qiioJ hoiiio essc di-
qui uulem portabant sleterunt; et dixit dejnncto : Ado- gnatus est, approbarct, multis spcruni nioJis prs li-

lescens, tibi dico, Surge, et proiiniis eum vivenlem [) cationein suam eliam propiia niorle coiifirmans. Vi-
matri iiistituit, nunc non in parva niora atque distan- disii puellam nuper vivere desinentem, juveiieni quo-
tia, quanivis nonJum sepulli, tamen sepiilturoe vicini, que piopinqiiaiitein sepiihro , nec nou et Lazaruiii

vita Doinino resurrectio mortni, equideni iiiiraculura peiic fesolutum, omues a^qualiler aJ vilain uua jus-
majus, seJ sequale prorsus imperium. Adliuc aulem ' sione vocati sunt; qiiicris et eos qui ad moriem jier

magiiificentiiis promuntur sigiia virtutum , ut raagis saiigiiinem el vulncra pervencrnnt, ne quis forsilaii

ac niagis propinipielur illi rei qna viJctur de nior- iii lioc defectus sit, qiiominus gialia cuiicta viviliran-
luoriim resurrectioue Jubil;iri. infirniatur quis de tis appaieat. Ccrne clavis Doiiiini inanus esse traiis-
familiaribus Chrisli noniine Lazarus, queni Dominiis lixa-, ceriie latus cu^piJe perforatuiii, circumfer Ji-
quamvis.imicum idoirco distiilii visitare, et ah ajgro- gitos luos per aperturas ( lavoriiin, initle raamini in

tanle procul abfiiit, ut, absentc vita,raors adiliim re- vuliiiis quoJ ex lancea conslat elTectum ; conjicis f ute
periret, et per infirniitatem qni)J suum erat elliceiel. quantiiin ad inleriora cuspidis acimicii pciietrare
InJicat Jiscipiilis (|uiJ in G;ilil;ca coiiligeral Lazaro, polueril cx latitudine cicatricis cjus; libet nieliaris

ct i|unJ illuc sibi properaiiJum cssel, nl ciiin susci- iiigressum ,


phiga eieiiiiii ip-a iiiipulsu virilis nianii»
laret a uiortuis. Illi vero propter Jiuhcorum s;cviliaiii ellecla, (luantiiiii iii alluiii dcsceinleril, ostendil cvi-
395 I l»'"«l '>K r.r.RATtONK HOMItllS IMF.RrRF.TATIO. 39 i

alTt-tliis ro^iirrcxit a iiKiriuis, A


doMier. Sl igiliir slc CArii XXVIII
oppDi liiiio illihl Aposloli iiroliMriiims i : U"oii'udoquidfim
ijiiod possihilc sil, iii omniit deme/ila liumnKitcorfoH-

iliainl in vobis quia resiirrciiio moitiiorum non esl '.'

biis resolulia, iterum ex communi proprium sinijulii


Qiiia igiliir pronunliatio oiiiiiis Doiuini vera
inonslra- inlcyrari,

lur ipsa testilicaiione factoruni, id enim non lantuiu Scd forsitaii ad elcmenta tolius mundl respicicns,
vcrbo diclieimiis, sed operc ipso nianifostam promis- diflicilo pntas staliiiu nostnim ad cngnaluni clmien-
sionis ejiis sponi per eos ijui jani ad vitaiii dc rosur- tiiin aeris atlractuin, calidum qunquc ct liuuiidum,
rccliono veiienint accepisse gloriauiur, qii;o jaiii
iios alque teirenum nostrx substatitia: similjter prupriis
iiuredulis nlla reiiiancbit occabio? Nonnc rcnunlian- parlibus iminixtum, itcruiii dc commiini singnlis i|iiod

les liis (lui per pliilosopliiaiu el inanem fallatiain


est propiiuMi poisc reslilui. 1'roindc tu vcl cxoinplis
dcspicerc siiiiplicilalein li.lei nioliuntur, purisMUiam
liuiiiaiiis iioii cngitas boc quoqiie diviiix virlulia
coiifcssionem spoi iiostKC rolinoltinius in parvo,
di-
(incs non posse Iransccndcre. Vidisti profcclo .ilii ubi
cnin dioil
centes ad proplioUc nioduni gratix ip>ius, in commoraiionibus hominum coniiiiuncni gregeni
ad Domiiium Auferei siiirilum ipsorum cl defuienl,
:
siniul in tommune pascenlcm , scd ciiin rursus grex
el in imlverem t.uum reverteulur ; einMe Spirtdim (/iw»« per posscssores diviililur proprios, seu coiisuoludj
ct creiibniiliir, el reno.iibis (acum terrff quan.lo ol R
,
,^^^^^„,^ ^^,, ^,-„,,3 pccoribus iini osila , quod suum
ja^lari Diunininn iii operibiis suis aflirinal, cuni doli
e>t restiliiit singulis : lalc qiiid ct de lcmelipso per-
peccaiorcs a lerra. Quoinodo onini quis poo-
ciciil
Iraclaiis, raininic ab eo quod decet abcrrabis. Deni-
cator ultra vocabitur , ciiin jain pcccata esso imn quc cuni iiaiurali vinculo aique charilale circa corpus
possiiil ?
suum quod iidiabltavil aniina detenta sit, inesl ei hi-
CAPUT xxvn. lens quKdam perinixlio quam nunc liabenl inviceiii
affectio qnicdani atque cognitio, veluti a nalura (|iii-
Quod non $il conlra id qnod deceat resurreciio mor-
liiorum.
busdam signis imposilis, per qua; coinmunitas iiicon-
fusa permanens disccrnalur propric:aiibus singulo-

Sed sunt qiiidam qui huinanarmn cogitalionum runi. Cum igitur aninia cogiialam atque propiiaiii
defectii, ad niensuram noslrain divinam pnlentiam rein ad semclipsam rursus allraxerit, quis, oro, labor
judicanles, quod ipsi capcre ncqucunt, nec Deo esse divina pra;scrliiii non proliibenle n:ilura virlu-

possibile coiilirinant. Obtendunt eniin iiobis aniiqno- tein, ul sua rnrsus in se conveiiianl, et iiieffaijili

rum reliquias inortuoruiii prorsus absumplas, el qiias quadam nalurtc concursione ad propria qiiwquc coii-

ignis redegil in cincres , et super h.TC beslias qus teudant ? Quod autem aiiiniac et post rtsolutioneni
Tescuntur caruibus, huic ratioiii adinovere mon- ^ signa quoedam conformalionis noflis permancant.
slrantiir, et piscem qui cariiein hominis naufragio Oslendit illa disputatio qux aptid inlcros facla est,

percuntis in suuni Irajioil corpus , et huiic rursus quando corporibus jam sepultuix tradilis, aninialui
elTeclum honiinis escani, atque in comedcntis quan- inh.Tserat quMilam notitia corporalis, per (luain cl
titatem per digestionein csse conversuiii, niuliaque Lazarus agnosci, ncc dives poluit ignorari. Nibil ergo
alia iiiinis inepia, ct magiii Dei virluli atque inagni- cxlra ralionem est, si credatur ex commnni proprie-
ficenii;c prorsus indigna ad eversionem veri dogiiia- tale resurgenlibus redire corporibus, el maxime id
lis proferunt ; tanquam non possil Dcus pcr ha;c ea- aiiiiiiadvcriit qui naturam studiosius invesligarc cu-
dein rursus ex consummalione quod est propriuin ravit. Non cniin per omnia lluunt alque commiilaiitur

liominis reformare. Sed nos in brevi prolixos vaiiis- ea qu;e noslra suiit ; alioquin inconipreheiisibilia

jinix rationis eorum succidamus extursus, conruon- prursus cxislerent, nullani stalionem habcnlia per
tes resolutiones corporis in ea ficri pro quibus coii- naUirani. Scd diligcnliiis cxplorala ralione, videtur
stat, nec solum terram, juxta divini sermonis aucto- eoiuiiiqu.e in nobis suiil aliquid slaie, aliud vero

ritatem, in terram reverti,sed etaerem alque hunio- mutaiioiie deflucre. Corpiisenim por incrcmenta de-
rem sux simillimx poriioni restitiii,et singula qii.T in Irimciitaque mutalur, veluli veslcs quasdam per a-ta-

iiobis sunt, ad originenique propiiani ciiinmigrare. D tcs quasdani se indiiens consei]uenlcs; slat auttiii

Et licet voluoribus carne vcscentibus, liccl feris carne per oiiines lias nuilalioiies speties iiiconveilibiliter,
rescciitibus liumanuni corpus tradatur in cibum, cis- iii se signa (|u;c sibi seinel a naiiira siint iinpres.va

que his casibus misceatur, licet sub den;ihus piscium non deserens, quibus pcr universas corporis muta-
vcnial , et per ignem in vapores converlaiur el pul- tioiies suam nolitiam relinet. Sublralicnda cst auteiu
vercm, ubicunque jiixla subjeclaiii ralioiioni quis cir- hiiic ralioni illa permutalio qua; spceiei aliqua oc-
Ciimtulerit buinineiii, inlra hunc niunduin eum csse casione conjungitur ; nain veluii alienam quamdani
necesse sil, qiiem Dei iiianu conlineri vox instruit pcrsonam fadiiatem suniit spccies, quaiii per lan-
divinitus inspiraia, cum di. it, quia iii nianu ejus suiit giioris incoinnKjdasustinel, qua ralione ipiadam sub-
oiiines fiiies lerra>. Quod si lu noii potos igiioraie l<ila, sicula Naaman Syro, vel ab his quos Evange-
qn« luo palino coniineas, opinaiis scioniiam Dei, lia roforunl, rursUS speciesqux sub passiime latobat,
(liiic est tua virtule supcrior, eoruin qurc virlule di- in suam notiliam revertiiur sospitale. Igilur, juxta i<J
viiia niaiiu contineiilur id qiiod cerlum e-.l mininis qiiod Deo esl similis, iiulla niutatione fluil aiqiie con-
porscrnlari? verljiur, scd fix;i licrmanoi, i.lipsumsoniper exisleus,
rATBOL. LXVII lli
,

5'jr) nioNYSius EXIcrUS. 39u


secuiiiliim quam lefuniijtia i:oslra lii iuMn siir.iliiu- A perquiralur a nohis quod in ccctesiis amliigitur (!«
dincni coiitinet; ct qiiiiiiiam ilifToieiitias spccici tom- aiiiiua; constitutione vel corporis. Quihusdam etenim
peraiiicntorum qmililates qiu-e muiaiitur ef(iciunt visum cst, qui ante iios de principatiLus disputanlrs
lemperatio vcro niliil aliud quam eleraeiitoiuni est veluli quamdam pes.lilentiam proliilcruni, quid in
lialiiius, clemciita aiitem dicimus qisa; uiiiver.-a; con- conversalione propria; anima; aiilc subsistanl. Suit-
(liiiojii subjccla suiil, ex quibus el liumar.um corpus que illic tam malitiae quam virtulis exempla propo-
subsislere prolitemur, neccssario spccies veluli iin- sita: et pcrseveranlcm quidem in bonis aiiimam liulla
pj-essa sigiiaculo pcrmanet aniinx, formamque ipsam corporalis conjunctionis cxperimeiita sentire; si vcro
c?prcssione subceplain nullalcnus ignorai. L'nde boiii participatione defluxerit, tuiic ad hanc viiam le-
neinpore reburrectionis ea recipiat rursus in se, qii» cederc, alque in corpore commorari. Alii vcro tradi-
foriiia; ipsi congruerint , congruunt autein illa qux- tum a Moyse ordincm de condilione homiiiis iiiiucn-
cunque ab initio speciei probaniur esse inserta ; ergo tes, secundo loco, id esl post corpus aiiimam juxia
iiihil exlra rationcm videtur, rursus ex commuiii ad tcinpus afTirraant, cuni primuin accijiiens Deus liiiium
singulos redire quod suuni e^t. Dicitur autcin et de terra forinavit hominem, et ita per insufdaiioncin
uapafyLipcov, quod aigcutura vivura vulgus appellat, deinceps aiiimavit. Hac autem rationc pi-cstaiilius
ei per proiia ac pulverulenta loca fundutur iii pilas R ostendunt corpus esse quam aniinam qua; est ei coii-

minutissiraas per tcrram dividi, nec illis concurrenti- serta , eo quod ante formatiim est. Dicunt enim
bus inviccm posse niisceri. Si quis aulem ruisus id propler corpus animam faclam , ne sine spiritu for-
quod iiiuliiplicitcr dispersum est in uuuiu redigat, niatio immobilis permaneret. Omiie vero quod pro-
proprio gencri foiilero conjungi, nuJiis ad commixtio- pier aliuil ellicilur, vilius est profeclo eo proptcr
nciu suam nilcijectionibus irretitum. Tale quid ar- quod elficitur , sicut Evangelia proliteiitur, cum
bitror oportere, et circa coiuposilionem buuiiuis anima ptus est quam esca, et corpus quam vestimeii'
.•.iiiraadvcrteie. Mox enim ut a Deo faculias fuerit at- tum, quia propter iiacc ista concessa sunt ; non enim
tiibuta , ultro .«ibi partes similes propriis miscebun- propter escam facta est anima , iiec vestimcntorum
tur parlibus , sine ulla dijncullate ejus qui naturaui gratia constat csse corpora formata ; sed cuin hpec
rcformare dignalur. Nam el in his quae nascuntur e existerenl, illa propter usum necessaria suiit provisa.

terra nullum laborem naturo; couspicimus, cum Irili- Quoniara igitur assertio utiiu.-que opinionis vitupe-
cum, vel niilicem, vel quid aliud seminis fruiueiiti vel ratione non carel, et eoruiii qiii prius vivere aniuias
legurainis in culmum, aristas spicasque converlil sine in suo quodam btatu atque ordiiie opinantur, et eo-
difiicultale; namque ultro congruens esca de com- rum qui eas post corpora creatas exisiimant, ncces-

muiii ad uniuscujusque proprielatem seminis Iransit. C sariuni esse reor ea qua; in eoruin dogmatibus as-

Si igitur omnibus e terra germinibus comrauniter scruiitur aliquateims exploraie. Nam si volumus
liuroor exponitur, et unumquodque per euin nutritur, utroruraque diligenlius invcstigare scrmoiies, ct uiii-

cl quod sibi competit, ad propria iraliit augiuenta, versas ineptias palefacere qua; ipsorum opinionibus

quidnovumsiclinreparatioiienoiti-xreparationis^sic) piobantur annexic, spaiio loi.gi tenipoiis indigemus,

uoc liat, cum a singulis resurgentibus id qiiod esl ct ideo paucis, sicul esl pojsibile, ea quic ab eis dicla

proprium, sicul in seiiiiiiibus accidit, aitraliaiin? I^i- simt inluenles, ea rerellere non moremur. Qiii prinia;

lur ex oiiiiiibus pussibilc esl addiscere niliil extia ca professioiii p.itroeinium pncstant, et antiqiiiorem

qux iiobis cxperieiitia ipsj nola sunt pra}dicationeia aniraarum conversaiiouem propier haiic viiam cor-
resunectionis cxislere. El quidem de his qux nosira poris asseiuiit, non niihi vidcntur gentilium dogina-

suut, id quol est iiotissimum silentio pciie iransie- tum crroribub carere, qui mulla de animarum in coi-

ram , ipsum dico nostra; fornialionis exordium. Qi;is poia transformaiioiie fabulosa (inxerunt. Quos si

eiiim ncsciat mirilicenliaiii nalura, ct quid aeeipiat ijuis diligentcr examinel, ad hoc asserliones coiiiiu

maleina vulva, quidve perficiat? Ccrnis quain simplex perduci ipsa necessiiaie deprehendet. Quod aulcm
quodammodo est tt exiguuin quod viseeribus iii oc- queindam retulisse qiii apud eos sapieiis csse pula-

casioiicm toiistitutioiiis iiostri corporis deiionilur; batur, quod el vir fiicrit et femina , dcindc iii vulu-
j)

vaiielatem vcro pcrfecla; substanti:u qiiis polerit ex- cres evolaveiit; iiemiiue idem inlerduni efiloriiciil, el

plieare sermone? Quis autem nalura; commimis hu- ad poslremum vitara sit iii luimurem soriitus, iicc

juscemodi opus csse cogiioscens, iion posbibile putet procul distat a vero, et qiiideni juxla judicium cjiis

esse quudgeiitur? Qiiod si illiid parvum, cl quod queni lalia profcne non piiduil. Vere namque raiia-

pcne pro iiihilu ducilur, bujus taiitie rei priiKipium niin corvorumquc gainilitatibus ct irrationabilii.ile

c^se nusi atur, inagnum autem dico non solum ad for-


piscium, ct arborum iiijcnsibilitate digna hx'c oorum
corporis, sed animain doginala comprobaiilur, qua; uiiam aiiimam pcr tul
matioiicm respiciens prius
res pei tian-irc coiilirinaiit. IiiepliiC luijus lixc causa
ipsain pror&us adraiialione dignam e.-se [ironunlio, el
cst, quod ante siibsistere animas aibilrautur. Coiisc-
ca ijux circa ipsam mentcm cernuiitur.
queiiler eiiiin princi|)ium dogniatis eorum in aiite-
CAPUT XXIX.
riora teiidens ac promoveiis, usque ad liitc monslra
CDntra eoi qui diciint exslare ariimas ante corpora sua,
delabitur. Si enim proiiter malitiam aliquam a su-
rcl econtrario aiile aniinas corpora jormari, iii quo
ifitivdain (abulosa opinio de aniinabus. blimiore slalu detidens anima, sicut asscruiit, eflici-

Pulo namque oxtra propositum esse ncgotium ul tur homo , vitiosior autem profeclo est couversatio
.

:.97 l.inR! I)f. CUK.VTIONK IIO^flNIS INTiaiPHr/rATIO .

<'iirit(ii;ili.s iiiMiii ill.i li:li>lli rldiili-^, mH'rssil:i5 niniiis A OAI'!."!' XXX.


osl, (>»iii iii l;ili vidi posluiiii, iii (|iia pliin^s ocrasio- As^fi-iiii f/Korf nmt eiidriiiqiic ttiiiinaj et torporii ciin
iios )iec('an li ilccssc noii poisiiil, aiii|ilii)!ihii> inalitiis titbsisleiidi csse videalur.

allici , el viliosiorcMi i|iiaiii aiitca dcclaraii. liiiiiiaiiJi


Scii cviiii sit iiiuis lioiiio, (|iii c\ aiiiiiia coiislat ct
voro .iiiiiiix viiiusilaf, irralionaliilis rci siinililiiilo cst,
«'orporc, uiiiiiii ci ct coiiiiiiuiic daic oportct iiitilii-
( iii raiiiillarilcr ailjiiiirta iii iialiiiaiii jdiiiciiloriiiii
iloiiis cxordiuiii , nc sibi ipsc anterior poslcrior(|'ic
<|iio(laiiiiii(i.lo rcii.lil. Sciiicl ciiiiii pcr iiiallliaui pio-
viilcalur, ut corporis in co coiidilio priiiia, et secuiid i

pcrnns ctinin (11111 irraiionaliiiis cllocia fucrit, t.iii-


coiistct allcriiis. Et iii pr.cscniia i[iiidciii diviii.x' vii-
(inani a niajoriiiii piiiposiiioiic desislit. Mali iiaiiu|Ub
lutis jiixla rali(iiK;in paulo aiite digcslaiii, oniiiciii
shilio virliilis cst iiiiliiiiii, virliis aulcin irraliaiialiili-
plciiiludinciii liiinviiioc coiidilioiiis ante sulislstcri-.
I1115 iiiilla csl. Sciiijicr igiliir iii pcjiis ipsa iieccssilnlc
profilcniur, tcslificaiitc nohis iii lioc prophita, qi'i
iiiiilaliiliir, iii iil i|iioil csl dclcrius alijcctiiisinie pcr-
dicit, iiosse Doiiiiiiuin uiiinia ai.tc(iuaiii liant. Iii slii
licipiis, ct ad lioc quod cxtremnin cst jiij;! mnla- guloruin vero coiiforniatioiic altcrutiuin noii pncfV-
lioiie pcrifiilcn^. Siciit aiilcni transcciidit raticn;ilis
rimus alleri, ncc antc coi pus aiiimani, nec cconlrarlo
nanira scnsiliilciii, sic ab liac ad insciisibilcm ca.-ns
dicimus, ne divisiis liomo ju.vta diflcrcnliam tenipori*
cst. Scd l.a, iciius corum scrmo proccdcns, licct cxtra B j,, ,e,„etip,„ j,iscc,!at. Nam cum duplex inlclligatur
vcrilalcm fcralur, tanicii quadaiii conscqucmia e.x
nostra nalura sccundum doctrinani Apostoli, visihilis
iiioplis iiiopia c(insci]uitiir. ii:iic ctiam pcr iiico. giua
scilicct lioininis ct lalcutis, si aliudquidem aiite siib-
ct iiiipo>sihili I r;ihiili)sum cis dogma geiicraiur, quo.l
sistal, aliud aulem post supcrveiiiat, iinpcrfecia qui-
aniiiuc coiisciiiiculcr oiiiniinodum dcaioiistrcl iiitori-
deJii virtus vidcbilur condltoris, qux non siniul ulro-
liiiii. yii;c eiiim scniol a suhliiiii coiiversaiioiie defliiit,
bique sufliciat, sed diviso opere scorsum in singulo-
in iiulla nicnsura inaliti;u siarc jain potcrli, scd pas- ruin mcdiclatibiis occupetur. Qucmadmodum voro iii

sioiiiiiii aHbclioiiihns irrctita , a ratioaali quidem ad Iritico aut in alio quolibet seniiiie cunctam spcciem
irnillonale ira-isil, ab eo quoque iii viigulta insciisi-
spioa vidcmus qundam potentia comprebcnsam , lioc
Lilia liaii.-ferc;itur. Insciisibile vcro cl oxanime qiia- est fcnum, culusuin inlernodia, nccnoii fructum at-
,

daiii ratione vicina suiit, exanime autcm sequitur id


quc arislas, et iiihil eorum ante subsistere in nalunu
quod noii est. Ita prorsns liac eorum consecuiionc, ratione, aul post accidere dicimus, sed iiisilani vlui
ad id q.iod non cxislet, anima rcsolvetur, quia im- quodam
scmiiii omine declarari, nec aliani
naturali
possibilis erat ei pcr neccssiiatcm ad meliora Irans- pi superiuduci naturam juxta hanc ralionem el liu-
:

gressus : animam ex dumctis ad


sed eniin scducuiil ,„3,,; (.^„53,,, ^^„^^^-^ opinamur cxistcre,
quod 111
Immincm; crgo pntstantiorein viiara qux in dumetis G constitutioiiis occasione
^,,^^^^^ satum quidcin siniul
csl moduin convcrsationis iiicoiporese per ista de- e=t, juxta natur;e potentiam, lenditur vero ct docl.,-
inoiistraiit. Osteiisiim cst namqiie, quod proccssus ,.^11,,. q^adam consequcntia naturali, ad id quod pcr-
aiiinuc nilcutis ad mala, conscqucnter dcvolvatur ad ^^,^101,1 promovcns, nec
est aliquid extrinse, us a,l
iurima, inferiorquc sit cxaiiimis nalura quaiii iiiscn- occasioneni sux pcrfcctionis assimiciis. Si.'iiicti .mii;!
sibilis, ad quam extremilatcm iiiiiiuin dogmatis corum nainque aJ id quod peifccluiii esl coiiscquciilor o\-
aniniam consequcnlcr adduiit. Sed quia hoc illi no- tcudil, ita ut nec ante corpiis aiiiniaiii , nec propli r
lunt, aul Intra scnsibilia concliidunt animam, necesse anlniam subslstcre corpus aflirniari vcraciler po sii ,

est, aut si hinc ca rursus ad luiinanum reducunt, scd uti uni sit utriiis priiicipiuni juxta allioi em qiiidoiii
meliorem, sicut diclum est, ligiieani vilam prim;B il-
ratioiicm in prima voluntatc Doi diiposiium, jiixi.i
liiis institiitioiiis osteiidi, quaiidoq'iiidein exindc ad alieruiii vero iii gciicrationis occasiiinihus inslilu-
maliliam facta ru';na si!. Iliic autcm ad virlutem tii-
tum. Siout eiiiiii 110:1 potost iueiubroium dislinclio
buebalur cxcuisus. Igllur siiic capitc et sine fiiie b;cc anto foriiiationem in"eo quod ad conccptionem cor-
asscrtio csse convincitur, qux animas apud se prius poris jaoitur inspici, ila ncc animx contemplaii
piaetcr vilain carnis astruit vivero, ct p.roftor mali- propriclates in co possibile est, priusquara exeant in
tiain corporlbus obllg;iri. Korum vero qui jimiorem opcralioois effcctus; et sicut iiulhis anibigil in niem-
cor|iore animain esse conleiidunt, dcsiruelur ii;c,)n- brorum el visccruin diffcrentiis illud qiiod est depn-
staiilia,pcr ca qu;T: in coiisequoniihus cxpoiiiiniur. situm, ligiirari non alia qiiadam suhintrante virtiitc.
Qiiaproptcr ea rcjicicnda est ralio qua; ab ulrisqiic sed ca qux inserta natiirx est ad hanc openiiionciM
dcfeitur, per inedinm vero opinioiium reor oporierc scsc virtutc ingeronle, sic et i!e aiiiiiKc propoilio. e
dognia iiostrum iii verliaie dirigerc. Kst aiilem lioc ratloiiale ratlone similitcr arbitrantur, quia etsi iioii-
qiiod ncc juxta gentlliuin seduclioncm inalilia qii:i- duin per aliquas visihilos operationcs agnos-itiir,
d;im (icpressas aniinas oplnaniur, quas illi qiiod a<l niliil tamen in co uiiius rci cxislere per\idotur. Naiii,
rotaiioncm totiuspoli, qiix iiimia vclocitate forlur, pcr sicut spccies futuri homlnis in eo est vi quadani at :;ue
iinbcclilitatem coiicurrcre neqiieant, ob lioc in torr.im poleniia, latet aulcin proptcrea qiiod nequeat appa-
recidereprolilcntur; necrursusbomiiieinvelut instan- rere, priusquam nccessaria conscculio sina'. atque
llani quadam ralionc ante formanlis (sic), ei propterca pcrniittat, sic et aiiinia esl quidem iu illo, licet nnn-
dlcimus aiiimam conmiodari ; alioquiii institutioi.i lu- diiii! apparcat, apparebil aiiioin proprium cl iialiira-
tcx iiatuia inlclligibilis iiiferior cssc moiistrabUin lc:ii oivoralioiiis clTcctum corporali simul iiicrci:i'iile
T.9'> DIONYSHJS EXIf.LtlS. 40J
proficere. Naiii qiiia inn a morluo rorpore, setl a vi- A raie. Qiiis enira se iiitiiens veibis iii.Iigeat, quihns
>eiilc atqiie spirante, virtus in coiiceplione peragilur. iiatiii;c jura cogiioseat? Est quippe faiillimum, ul
iiUirco diciiiuis ratioiiis esse, ul morluuin el exaniiiie qiiis nioduin vit;c sua; considcraiis, et qualiter aJ
iioii puletur, quoil a vivenle in occasioiiem vila; diri- omneiii vitalis operationis effectuin opportunum cor-
Caro nanique
gilur. exaniinis utique mortua est. pus gerat, expendens aniinadvertat, erga quid octu-
Mors enim piivatione fit anim;c. Nullus aulem super pata sit animx primordialis seu potius germinalis ox,
ho3 anliqiiiorem privalionem quam h.iliitum dixerit, vivente corpore detractum opificio natuixdeponitiir;
Ei lanicn exaninie quod est morluum qiiisquam anima nara el fructuuni interiora ei radicum pullulamenta
iiiitiqiiius asseverel. Si quis autem evideiilius exigit nonJuin privata vivacissimo vigore, qux est eis insila
argumeiitum quod vival illa portio quae prlncipium per naluram, cura terr» coraniittunlur, quanivis oc-
formandi aninialis efficitur, possibile et ex aliis si- culiam, tanieii niundani qiialitatem conseivant; talem
giiis, qiiibus aniinatum discernitiir atque se; aratur a vero viiii at.|ue potentiam non coufert terra quae
iiioriuo, snper hac parte coiispicere. Aigumentum continel, terra velut a semet extrinsecus largiens;
iianique vitalisrei dc liomiiiibus suuiiiiius, quod ali- aiioquin et mortua ligiia faceiel gcrminare : sed quod
ijuiscaleat, quod moveatur, quod operetur ; frigidum est insitum producit ad lucem amore suo in modiiin
vero alque iinniobile in corporibus nihil est aliud B nutricis quod plantatum est iii radice ad niedullani ct
il'yim ipsa mortalitas. Quia igitur caliduni quod et corticein ramosque perliciens : quod nequisset fieri,

uperans vidinius esse de quo loquimur, hinc etiam nisi aliqua conserta esset poteiitia naiuralis, qiiae co-
qiiud exanime non sit argunienta colligimus. Sed giiatain et congruam ex adjacentibus alimoniam ira-
queinadmodum juxta corporis portionem non illud beiis, virgultum aut arburem aut spicam vel aliquid
dicimus carnem et ossa vel capillos, vel quodcunque ex bujusnioJi rcbus efferii.

conspicimus in homine, sed vi quidem alque potcntia


C.4PUT XXX!.
Cise horura singula, noiidum vero visibiliter appa-
rcre : sic etiani jtrxla anim.ie portionem , necduin Contemplado qucedam medicinalis, potiusque de eor-
poriim conslruclioiie, paueis ubsoMtur.
quidem rationale ejus et iraseibile et quscunque de
aiiiina considerantur, locuni in illo habere memora- Sed quainvis certissima corporis nosiri formalione
nius, proporlionem vero forniati corporis, et cou- uiiusqui^que a seinetipso doceatur, ex quibus intelli-
Bummationem ctiam siinul effeclus animrc dicimus, git«t vivit ctseiilit, iiaturam propriam habeiis nia-
tiKii subjecto proficimus. Sic cnini perfectus honio gibtram , tamcn et ex libris sapientum ,
qui isla stii-

inter raajores obtinet anima; operaliones cffecium, in diosius scrutali suiit, fasest diligenter adtlistere. Noii-

cxordio suce consiitutionis aptos ei congruos in se p nulli namque qualiter positionis habcant singula quaa

pra^senti usui aninioe dcmonstrat adnisus, ut sibi per in nohis sunt, pcr eaiu quam niedici dicuiit anato-

iiifusam materiam aptissimum domicilium forniet. niiam, id csl iixisionem singuloriiin noJoriini ::tqiia

Ncc enim possibile esse credimus in alienis a;dificiis venaruin, propter qiiod effectus in universa corporis
animain coinpctenter inseri, sicut non poiest iinpres- inciiibroruin intcrius el exterius coiitemplati sunl, et

sum ceiK sigiiaculuin alieiia; prorsus sculplurx con- aliis rctulerunt, ita ut sufficieiis buic hunianx insti-

grucnler aptari. Quemadmoduin vero corpus ex parvo tulioni cognitio sludiosiiis existeret. Si quis autein de

jTocedit ad id quod esl perfectum, sic et opcratioiics his perquirit de nobis, profecto ci magisterium prae-
consertce aiiimx subjecl;c similiter concrcscunt et bebil Ecclesia. Uu-c cnini spirilualium lex est ovium,
pioficiuiit. Procedit qiiidem ca in pi inia constitutionc, sicut Dominus ait, ut alienorum vocein non audiant.
veluli quocdam radix abdila cavis taiitiiminodo qiiic Liide sermonein breviter afferamus. Tria quaedam de
nutriinentis ac iiicrcmentis est distiibuta ( nec enim naluia corporis intelligenda percepimns, quoruiii
parvitas sumentis aniplius recipil), deiiide Ci.m ad gralia siiigula qii.^e in nobis si;nt constituta esse cer-
lii •em prodicrit id quod inserlum est gcrnnenqiie pro- runtiir. Qua;dain nanique pioptcr vitain ,
quacdam
tiilcrit : luiic in eo gratia sensibilis eflUiresiit, jaiii- vcro propter bonam vitam, quidamad succcssioi ein

que coalcicens ct in magnitiidiiics coiiiiietenlei' ex- rv ]iosleri!atis opportunc formala sunt. Quxciinque igi-

lurrens, veliili fructus qui;!am ratioiialis virtus inci- liii' in iiobis talia dcntur, sinc quibushuniana neqiieat

pil elueere. Non eniin omnis simul appareiis, si ciiiii vila subsislere, ha;c iii tribus itcni pariibus e.-se sen-

instrunieiiti sui perfeciionc tiiligciitcr cxcrescci^s, timus, id est in cerebro et corde et jecore ;
qu;vciin-

lanlumque senipcr fiuetificans, quaiitum capax est quc vcro iii augnienlum bonoruin laigitale natiirx ad
hubjecli puleiitia. Si vero iii hac lormaliune lorpoiis, beiie vivenduin honiini collata suiit , instrumenium
operationes anima; foi tassis inqiiiiis, alteiide tcnict- sensuiim esse declarantur. llujiismodi quippc vitani
ipsiim, sicul ail Moyses, etquasi in Ubio, sic biito- quidera nostraiu non^continent, quia et deficieniibiis
liam operationis aiiiiiix pcrUges; ipsa eniiu tibi iia- ex his sa;penumero quibusdam , nihilominus subesl
tura qiiodainmodo fabulabitur omiii usu seimuiiis honiiiii ; sed iinpossibile est siiic istis effectibus vitam

ellicacius, varias in corpore occupationcs aniinai sive suavissimani contincri. Tertia iiuoque divisionis in-
in aiiinia, sive in univcrsali, sive in particiilari tentio consequentcr rcs; icit ad successionis oflicia.

conditione demonslrans. Sed de nobis super/liium Suni aulem el alia qusRdam proeter hacc, quac ad per-

puto scrnionihus agerc, ci vcluti quibusdain procul sevcrantiam corporis cnmmuiiiter mcmbris suhjecta
et exlra lcrmiuos consiilutis niiracula cunsucla nar- stmt ouinibus, opcralioiics cx sc tonijnias affcrcntcs,
,

401 I.mm DK CRF.ATIONE IIOMIMS INTKHPRET.VTIO. 409

Biciit 'vcnlcr ct piilmo, liic (iniilom s|)irilii, quoni suinil A ,|„riorc snpcrlli icin <|na' pnssioncs rcrrcl invdlrciis.
:u' rctUlil coitli, sign;i(ulnni pi'rn;iiis, ille vcro cibos Hiij,. ioiin,- ossimn n:iliir;c soli(lissini;r, vclnli (|iiil)ii^-

visccrilnis in coniniiinc siisci|iiciis. C.iim sic ijjiliir ,):,,„ fnliininis niolcin suslincnlilnis loliiis oiir|i(iri*

forni:ilio noslr.i ilivi(l;\liir, flilij^cnlius iiilucniiiin) cst (i,,,,^ iiiiiiosut. IScc iiidivis.i m\1 iiiilisfrcl;i .iliiijiic

qiiod non siinplicilcr pcr uiiuin ali(iiiO(l mcnilirniu cailciii ossa coinpcgil, alioqiiln immobilis el siiio

vis illa (pi;c ad vil.ini noslraiii pcrlincl transigalur, oiicr;ilioiic mansisset, cl si ila fiiisscl honio rornnliis,
se.l pliiriniis pai lllius occasioncs noliis ad conscrvatio- vcliiti (pia;dain arlior in iiiio loco coiisistcns, ciini iicc.

nciii noslrani iiatnra (lislriliu;il ncccssaria ad uiiivcr- (illcriia criirnm motione iii anlcrinra proccdcrct, nco

fuiii corpiis, ila nl (pKixiiiniiie ad caulclam vit;c ac mamiiim niiiiislcrio vil;c cjiis coimnoditas app;ircrct.
puUhritudincin uadeiii naliira esl inoliia, Iukc videaii- Nunc aiitein grcssuuni ct actunin liac provisione for-
Itir csse quaiii ilurima , imillam adiiiviccm dilTcrcn- nialnm est inslrumcnluin, ut spniit;iiiio spirilu (pii

liain prorsns babciitia. Scd arbitror dividere prius ncivis insertus csl, ultronci nKiliis corporci coiifo-

oporleic breviler priina principia ipKC ad conslilii- ranliir. Ilinc adminislralio maiiuiim varia atqne mni-»
lionem vit;B nostnu perlincre moiistraiitur; maieria lijilcx cl accommodatissinia ad oiiinc prorsus cxco-
vero lotlus corporis quiB coinnuinilcr meiiibris sin- gitantis oriiciiim, liinc cervicis inlli xio, ct c;)piii.i

gulis subjacct, iiunc a nobis esl reticeiida, cuin niliil |t inelinalio alqiie crcclio, cl circa mcnluin eflicicnlia

ad pra;sciis proposituin, ad pailicidarcm conlciiipU- (|ii;\^lam, palpcbrarum quoqiie cidlcclio, simul cuin-

tioncm univcrsaiis naliira; disputatio spectarc videa- tiilellcrlii provcniciis (^clirornm. QiKiniam cli;iiii

tur. Cunciis ergo faleniibus ouininm elciiienloruiii iiioliis ipse mcmbroiiim nervis cxlcndentibiis ac re-

qiia; in hoc mundo sunt in nobis existere portionein, laxanlibus, veluli qiiibiisdani machinis operalur im-
calidi scilicel ac frigidi, nccnon ct allcrius conjiiga- pulsiis, poleslas auicm per li?cc vi siia iiilcns spon-
tionis, (\nx in hiiraore ac siccilale con^islil, de sin- taneii n gcril impcriiiiii, ac voliiiilarlo spirilu juxla
giilis a nobis cst uliq ie disscrendum. Pcrsiiicimus (|iiaiiidaiii n:iliir:c dispcnsalionem in singiilis prnprium
iiaque trcs essc dispensaiorias vit;c potciitias, qua- dcmonstrat cncctiim. Radicem igiliir aliinc princi-

ruin una qiiidem univenum munduin calore proiirio pimn oinnium niotuiim qni per ncrvos cirici eredim-
refovet, altcra vero madcfacta liuinore quod calore ii,p, mcMibranam illam qua cercliriim conliiictiir rom-

confcclum esl, ita ut ^fqua lcmperic animal in mc.lio pacliim ncrvis esse pcrclaniit. Ncn igitur arbilranmf
ex contraria qnalit;iie scrvcliir, quaicnus ncc humo- jmn ciiriosius nos delicre pcrqiiirerc deefrcciu mcm-
rem desiigat caloris abiin.Iaiitia , nec calorem copia broruni aiiimalis, cum bnjiisccmodi motus sit in ce-

huinoris cxslingiial. Vis aiilcin lertia per scmclipsain rebri formalidiie dcclaratiis. Qucd aiilcm niaximm
jnxta quamdam congrucnliam alqiie modulatoncm C vigor ad tuendam vitam nobis a cercbro coiiferaliir,
niembra qu;ie distincta siini cdntinel, suis ea co- ex conlrario accidenli eviilenlcr agiioscitur. Nam si

aptans vinculis, ct oinnibus pncrogans pcr sec vuliiusaliqnodvel scissiiram mcmbrana ipsaperiulerii,

tnohilcm spoiitai camqiie viitulcni, qu;T; si dcsil, illico mors iiiscqnitur. Passioiii quippe cuni illala

solulum et imiiiobile corpiis cxisiit, ultronca vulneri nec ad pimctiiin temiioris iialnra possit ob-

spirilus vivacitate atiine efficicntia destilutum , sislere , sed vcluii fuiidamcii;o qiioilam siibrupln

ni:igisqiie prins arlilicium alqne molimcii noslia; lotum simul redificiiini ciim parlc dcjiciuir, cjus crgi>
iiaturH! in Ipsa corpnris conditione dignuin cst in- passionem tolius corporis scquitur iiiaiiifesta periii-

tueri. Quia enim omne quod duriim cst sensibiles cies : in hoc propri;B viuu causam subcs-e nullo pacin
cflicieiilias omiiino non recipil, sicuti videmus in ossi- negandum est. Cum vero et eornm ipi.ic dcsiniint vi-

bus noslris et in frulelis alque arboribns, in qiiibiis vere, rcstringilur natiira; insitiis calor, et ila quod
vit;c quidem spccies quxdam cernitur, in eo quod inortiium est frigescit, necesse cst lalem causain nobis
DUlrilur et crescit, nec tamen admitiii ulliim sensuui cliam in calore subsistere, qui cara desit profeclo
subjecli durities. Hujus rei gralia oportebat qiiain- RKirs seqnilur, ct ideo caloris pra^scnlia animal vivere
dam formalionem iiistar ccr;e inollis in seiisiium ccnfitcndum esl. IIujus aiitein vis alqiic potenli:r.

operatione supponi, qiia: pos-^^ct ncciirreiilibus formis P taiiquam fonlein qucmdain alqiie principiiini cor csse
imprimi, ncque niiiiio humore resolvi. Non eniiii po- perspexiiiius, cx quo iii modum fislnlarum niullipli-
tesl in huniido qiiod iiiiprimiinr perdiirare, nequc ccs vcnj; per oniiie corpus calidum spiriium ferven-
durilia iiimis rigida (quia qiiod ncscil cedere, iniagi- temque (lilTundiiiit. Et quoniam oporlebat cibiiin

nem nequit iiiipressionc exciiicie). Sed inter Iias quo |ue qucmdam calori seinpcr a naluia largiri, (|ui.i

iiH^sit mcdia qu;cdani iiiter nacccscciilcm, sive ac ri- fas non est igiiein ad sesedurarc, nisi congriiis pasea-
genlem, ne optiinis potenli;c molibus, dico sensibili- tur alimeiitis, idcirco rivi sanguinis tanquamde fonle
bus, aiiiinal orbarctur. Qnoniam igilur quod molle csl quodam jecoris calore spiritus excilantiir, ct nbiqiio

et f;icilc, nisi rcriim solidarumcooperaiione firmctur, simul per omne corpus excurrunl, ne alterum dcso-
profecto immobilc alque indistincium esi, juxta eos letur ab altero, ct lali initio natiira depravctur. Ilo(;

quos pulmoncs marinos voeaiil, idcirco robur ossium ipsum vero doceat ubstinentes materiac ipsius a^qna-

corpori natura permscuil, qux invieem per co:icor- lilate fornialos, quod avaritia qii;cdam corrupliva sit

deiii modiihiiioncm copulans, pcniliis nervorum nexi- passio, ct quia siue ulla iiidigentia est sola Diviiiitas;
bus compages eorum juncturasque constrinxit, et ila nam paiipertas bumana indigct his (iiiae suani viden-
eis moduui eensibili vigoic iiiiniibcuii, cariie paulo tursubjianliain continere. Wcirc^ tribus his loteiiua
4fi3 DiONYGIlS EXIGUUS. lf>4

ijuibus uiiiversiiin toipiis gubcrnari prteJixiinus, iil- A Jinin pirT;slnn=. N.im qui;i laliiiiii nirnil.rnriini niai^is
Ibienle cxlrinsecus iDaSeri.im naliira ilispcnsat divcr- proprium cor csse rclnliinus, jiixla rcilditam siiperius
sis tramilibus, id quod singulis congruit aditiini- rationcm, quod singula spiritus sui calori; coiilovca',
straDs. N.nn fonli sanguinis qui esl jecur eicariim iilco per oninia illud efficaci^siinuni funnator nngier
distributionein coiitulit. Quidquid .luioni lali piovi- insliluit, ut nulla pars nliosa vel vacans ad disp(>nsa-
Nione sua semper ingerit ad jecoris fontes, iiein prre- tioiicm tolius corporis approbelur, et post lergiii:!
paral ex jecore derivari. Qucmaibnodum si iiix iii quidein suum pnlnionini pcr coiilinuiim molurn ad
inomibus humore suo subjectos angeat foiites, et pcr se pertrabcMS, aditnscJMs expandit ad snsceplionein
4iltum ad iiiferiores venas liquorein propriuiii depri- rursumquc dcpriniens
aeris, efllari qiiod receplum
luit, cordis auiein perllatio mcmbri subnii-
vicini est pra;paral, in aiiteriora vero sua vcntri penitus
uistratiir effectu, quod appcllatur quidem pubiio, csl imniineiis calefacil illum, et ad operationcs pnipiias
aniem aeris exceptorium per insitam arteriam qiuB liabilem reddit, noii ad resumptioneni spiritus exci-
ad os usque per:iiigil, (lalum extrinsecus duccns, in lans, sed ad exceplioiiem cibi sibiincl competciitis
inedioque cor posituin instar ignis, qui in moUi ver- impellcns. Proxime vero junguntur inlroitus escx ae
satur et operatioiie continiia, et ipsiim sine cessa- spiritus, in longuin prolcndunlur alier ad alterum,
iioue moveiur a:quc operatur, et siculi fabrorum
B «quaque niensura supcriori terniino diriuiuntnr, Ita
folies cfficiunl, porlrabit ad semet ex adjacenle spi- lanien ut copulenlur iiivic eni, ct uno aditus ore clau-
ritucomprcssiones, exteiisioiiibus rcplens, ct qiiod in danliir. Unde ille quidem esca;, liic autcni spiritua
se esl igneum arteriis adjaceniibus refovens, ipgressus eflicitur, sed in allis effuilur recessibus
et ha!c
facere non quiescil, id quidein quod extrinsecus viscerum, nequaquam iste conjiigationis aditus coi!.
est
per resurrectionera ac respirationem ad sese trahens, serlus pcr omiiia pprscverat, nam in nieiiio utriiisqne
quod autera circum se est, per compressionem ipsis flne cor positum. ille qurdem afflatuni hiiic alier ad
arteriis interscrens, qiiod niihi videliir et liiijusmodi recipiendum cibum tribuit, faciiltatem sui, aple vero
sponlanoi fiatns hanc nobis causam siiie ccssationc naliira ignea nialcriani (|iiaiii consumat iiiquiril,
subsislere. Sitpe deuique mens in aliis occupaiur quod etiain circa ciborum siisceptoicm veiitreiu ne-
el
omiiiniodo conquiescil, in somnum corpore lesolulo, ccssario producit. In qiiantum nauique igueus vici-
lluus tamcn qui ducilur ex aere quiescere iioii nilate caloris efficitur, in tanluin niagls cibos qui ca-
po-
lesl, nec aliquantulura quidcm, cooperante in hoc lorem nulriant semper exposcil. Ilnjus aulem dcside-
ipsum sponianeae voluniaiis arbiiiio. Opiiior cniin riiia» congruentius appetitum vocainus. Si vcro
qiiia cor puliiione convolutuin alque circiiuulalum surrieienteni maleriam vcntcr acceperil, nec sic qiii-
ex posterion sui partc respiraiionibus cl compresiio- - dcm ignis operalio coiiquiescil. Nain quemadinoduin
iiibus suis mcrabrum moveal, el altraclionera acris in conllalorio coadunationcm quaindam lotius niale-
emissioneniquc ipsi pulmoiii machiiiclur, qni rarissi- riic perfitit, resolvensqiie universa atque perniiscens,
nius alquc inuUicavus oiniiia siia veluti foianiina ad veluti excolatorio quoJam ad subscquenlcs refiiiidil

fundiiui alque summilatcm arleria; patefatta rclinet, aditus, dein grossioiem pai tciii a sinceiiore discer-
et coarctalus quidem necessario spiiituiii qui in siiis nciis, leiiuiorcm qiiidem subsiaiitiaia pcr qiiosdain
residel liuibus elicit, eedens autem at.iiie rarescens, traiiiites ad jecoris deducit ingressus, limosam vero
riirsnsqne altraheiis aerem per distantiam moveiur; fictulentiam ad latiores inlcstinorum aditus tradit,
ct hiijus niui volunlarix rcspiraliouis lutc causa est, qiiain muUiplitibus voliiminibus vcrsans non parvo
qiiod id qiiud in nobis igneuin esl alque fervidiim lcnipore cibum in visceribus rclinet, uti ne rrclo
iinictiini esso noii possil. Nam qiiia proprium caloris ciir.--H fitilius pnlsum mox aninial appelilum edeii.li

«st operaiio inotus, hnjus aulem principium in corde CDinmoveat, el jiiila iialiiiMin irrationabilium, iiun-
cssc pci>peximus, ut quod jugc iii lioc agitationis qiiani liomii ab liac ocriipaiione desisiat. Et (luoniam
esl, indesineiitem acris altradioneni emissionemquc jetori niaxiiiie calnris cooperatio esse neccssaria
pcrofiicinm pulnionis operatur, propterea si quando piobatur, ut liiimor vcrlerelur in sanguine.ni, hoc au-
tontra naturaai calor excrescit, flaiiis eorum qui fe- tcm liicnibrum a corde jiixla positioncm iiitervallu
liribus crebcr efficiiur, veluli properanle corde su- iioii luiiiimo dispaiatur (nec cteiiim reor fnisse pos-
perpositain sibi flammam novi spirilus coniinuatione &ibile ut pr iicipiiim quoddam ati]uc radix vitalis

restringere. Sed quoniani pauperriina quxdain noslra poiciitia; alleriiis angustaretur vitinilaie princiiiii),

iiatura est, et omiiibus qiisc ad suaui constilutioncm ne quid taincn in dispensalione tnri>oris per di.>iaiH

perlinent indigcns, non soluni proprii aeris ac spiri- tiam calidse substanlia; petcaretur, traincs nervosus
lus pcnuriam paiitur (nam flatus qui calorem fovct quein arleriain hi qui ciica istam siint prudciiies ap-
i.iternum, ad aiiiinalis conscrvationem jugiler exlrin- pellanl, excipiens a corde fervciitcni spirilum pcrdii-

secus inlluit), sed ciiam alimentoruin subsidia qiiiB ciladjccur, illicque juxta aililum quo huniida reci-
corporis pondus allevent, exterius sibi providenier piuntur adiiexus, «t calefaciens eamdem liumidam
accommodal, idcirco cibis ct potibus indigentiain siibstaiitiam.aliquid ei coiilinuato calore ignili vigoris

suain siipplere contcndil, appeliloriam qiiamdam iiilerscrit. Hiiic pccios sanguinis rubro calorc rcsper-

viin ejiis rei qiijc deest, et expulsoriam ejus qiuc giiur, exinde vero connexi gcmiiii qiiidem rivuli in

«'iporfluit corporilius iiisertns, nec miniinam per hot: iiioiliini fistularum propiium singnli reccplaiit, ille

uaiurx cooperationera ad fovcndum cordis incen- quideni sjMiitum, hic aulcni sanguiaem, ijuo l.ii .••
: ,

4(1-, I-IUIU 1)E CIIKATIONE 110MINI5i IN li;Ul>IU;r vTIO. m


Asoili liuiiii.la siibsiaiiiia iiioui raloiis cxriiriai. Kl A aiiioiii el piiis iliilte.liiicm rcfcit, iicc iion [.er viieiii

rfcrcalo per loluin corpore, niuliiplicitcr ilisscmiite- Iwiriis, el cx co viiium delluil, el mali succus, CL
por omiic ros;c nilior, caiilorque lilii, el violx cacriilciim, cl
liir in pliira riviiloniiii priiiciiiia, (\\i.v. siiiil

cor|iiis iiiscissa, ppriiii\l:i vero si.mii vilaliiiiii polcii- livaiiiitliina! liiKUiiaL(|uc puriMircum , cl univei^a.

liarnm diio priiicipia, sive (|ii'mI caloreiii, soii (inoil (|iia'(nii(|iic c\ niio oodcmiiuc liimiore ilc lcrra oriri

pcrcorpiisuirKiueililliiadmil, velutaliiiwoil coiisiiiciiinis, iii lanlas iJil!cicnlias juxla ri)rinaiii cl


hnmorem
vccligal ile suis nccessarium, oiqQc principalit"r in
spcclcm qtialilatciiique vcrtuultir. Tale quitl et in
nor tro lioc aiiiiiialo agro mirabililcr a iiatura pcrfc-
viiali jiiRo pra^miiicl, admiiiislranl. H;cc autcm vis iii

inombraiiis (Crcbn csse conspiciuir, ox qiia omiiiiim


ctmn esl, inio politis a Doiiiiiio foriiiuloie iiatunu

arliiulonim conglobatio Idliiisiiiic ullroiici iiostra-, ossa sciliccl, cartilago, vciia!, arlcriic, ncrvi,
moliis
vigor siii^mlis mciiibris inspcrstis cnicaccm ac junclura>, caio, cutis, arviiia, musculi, capilli, mi-
s; iriliis

scse inoveiilem lerrenam noslram slaluani ex aliqua guos, oculi, nares, auresqiie et nnivcrsa mille por

macbinalione dcmoiistral. Nam caloris quod est luec alia divcisis proprictatibus ab inviccm si pnrala

immdissiimim, el bnmoris quod lcnnissimtmi cst, pcr uiia spccics alimecli, juxla naturic su;c similiuid;

ulramqtie viiii a Imixlioiie (piadam ac tcinpcrationo nein nulrinicnla, ita ut subjcclis siiigiilis acccdci s

coadimata cercbrum nulrimil ac reforvcnt per vapo- B aliiiicnluiii, ciiicunqiic mcmbro propinquavcril, juvia

res, cx quo riirsus ad id qiind est piirius exlialilio illiid eliam commulatnr, proprianniue cons' rtam vim

tcimaia pcrun!;cl mciidira ; iiani illa ocrebro conli- sui vigoris imparticns. Si tnim ad octibirmii Idoa

noiiliir, (pi;c otinm de siipcrioriliiis iii proftiiidum in pervenerit, eorum usui lcmpcralur, ct crg:i piipilhi-

niodmii listnkr perlingcns, Ct pcr juncliirain consc- rnm Umicas palpebrasque dividilur. Si auilitus in-

quonies scse alqiie inseriam sibi moduUam prorsus Ihixerit, auiiuin natur;c pro S'ia qualitate miscelur, ot

exlcndens, iii lincm lotius spiiiic dorsi desinit, ac ail l.ibra voniens cfliciliir labrum, ct iii osse conipic-
dciiidc oss'l): s al(|ue nervis ncc non compagum ac gitur, et in icodulla mollescit, ct fninatm' in ncr-
niedullarum | rincipiis veluti quiJam auriga pra^si- vis, cl iii superficie ciitis exteiidiiiir, et iraiisit ad
dcns, singiilis ad sialioncm vel motnin virlulem iin- nngiics, et capilloruni exortum tenuissinnmi per cx-
pettimque largitur. Llciixo mihi vidclur ct ccrlius lialaiioaes congrucnlissimas peificii, qux siqt:iilcm

accepis^e muiiimen. N:im in capiie quidom duplicibus pcr toriuosos emcrgunt adilus , crispantes c.ti illos

ossibus probalur osse circuind:ita, iii nodis autem vcl rencxosqiie genoranl ; si vero pcr roclos iramilos
in emincntiis costarum aique niulliplicibus vix for- vaporum fuerit facta progressio, prodiicti capilli di-

ma complexionibus insuper omni stabilitatc serva- rootiqtte nascunlur. Sed mullum a proposito sermo
tur per camdem custodiam qua conliiictur id qiiod C ^y^^,,,. .,[,ji,(,,us esl, dum allius op ra iiatura; prosc-
terlium est olitincns. Simililcr autem quis boc cliam quiinur, coiiali doscribere qiialiter nubis el ex qni-
de cordc conjiciet, qiiod sicut qii;cilain douius cerla bus constant singuh, sive quai ad bonam vilam, scii

niole solidaia, ita cor ossiuin munitur circmnqiiaque eliam qikTciinque cum his alia juxia priiiiam sericiii
pnc-i liis. hi posteriore namque sui parte spina dorsi noslra! divisionis esse pcrspexiiiuis. Proposiluiii
et scapiilis utrinque vallatiir; jier ulraque vero latera liaoiqiic nobis crat Oilendere sciiuniinam hanc co:i-
coslarum viiiculo nfclitiir, qnod nicdium cjus ain- stilulioiiis iiostr;€ maieriam, nc([iie incorpoicam cise
liions ab onini passionc defendil ; in anlcriore vero aiiiinain, neque corpus exaiiiine, sed cx vivis aniina-
ejiis pectiis ct jiigatio colli doinissa iiiollitcr ci pcr liMiiie corporibiis vivum atque animatum in prim t

oinnia muiiinien iiiipertit adversus ca (\ux pos-unt f.irmaiione dcponi, quod cxtipions bmiiana natura,
extriiisecns inferre molosliaiii. Kt sicnt in agriciiltiira vvluli alimentum quoddara fomenlis illuJ propriis
porspicimus, cum vel imbves cx nul.iims, vel (liienia nuirinieiilisque contineai. Id aulem ju.via ulraiiii.iic

rivnlorum madefacianl id quod subjeclnm cst, orlus paricm coiigiuenter rcducelur, cl increnicnta loi

atitom qui.]am relationi noslnc, veibi gratia, su]ipo- utriusqtic percipiat. Mox per hanc arliliLiosam at(;;;o

n.iinr, qni niille diversiiales arborum miiliiplicesqiie discipliiiabilcm foinialionem conserUim aniiiKC »:.-

sieiics earum renim quas lerra produrit entilriai, " nior.slrat eRocium, in priinis quidem apparcnUiu
qiiariim ct fnrma ct qiialitas colorisque propriet.is iii obscurius proinde cum inslrumonti pcifctlione re-
niitltafii dislnn-iam qiia; ist in singiilis approbetnr liiccnlein, sicut in sculploribus lapidum pervidcmu',
ciiiii sint igilur quoe iii uiio agro biniior umis oini- dispnsitumque est arlifici spccicin pr;cf(irinare aiiima-
liial, nt puta vis isla qu:c singula (|ii:oq'ie inadefa- lis aliciijui iii lapide. l!oc auloiii ([iii proposuil. pri-
cieiis alii, una, utdixi, qii;od:ini simplexqiie in suan.i- niuni quidcm lapidem a maieria cognata prostiudii,
Inra ost, earum vcro rerum qiirc niilriunlur cx illa dcin le ejtis supcrnua circunicideiis, per mutalioncm
nroprielas in diversas specics qiialiiatesque conver- piiMi;e figiirationis id quo.l proposuit ailumbral, ila

litiir, boc ipsuni ainarcscit in absintliio, ct in s:;ccum ul cxpcilus cliani per id quoJ apparel, inlciilionem
coinmuiaiur ciciila; mnrliferum, et iii alio quoque .-irtificis sin'3 difncullate conjiciat. Rursus explicans
alii;d facil, in balsamo, incroco, in papavere. Nam anipliiis ad similitudinem ejus cujus gerit sludiiiiii

horum aliud cst calidum, aliud frigidiini, aliud vero prorsus accedii, tiim deinde in ipsa matcris! speciem
iiiediamquamdam qiialitalempossidol.lii laurooliaiii, diligcnlor iiilegreqite dcinoiistrans, arl; in ile.liicil ad
ci In lciitisco, alqiic siinilibus oiloriferum csl. !ii licis liiicm, et cst lco vcl Iiomip. vcl a'i'ii;:d aliiid, quud
:

407 DIONYSIUS EXICUCS. m


factuin ab nrlillce fiie il, qui antc paiiluliiiii lapis crat A vero quse vilx parlicipaiil cl naturali niolu vegetrn-
Hirormis, non quoJ 111:111 ria sit oliiittiTata per spe- tur, nullatcniis exaiiiiiia csse qiiis dixerit, nec lanieii

cieiii, sed qnod spceies per arlem nialeriic probelur b.inc lalem vilam perfecia! aiiiina; dicimus esse p:ir-

iiiipressa. Iloc nioJo quis et de aniina eogitans, nul- ticiiiem, deiiique in virgullis vit:ilisqua;daiii opcialio

latenus a rationis Iraniile deviabil, iialuramque cun- delala usijue ad niotum seiisibilein pervenire iioii

ctani artificiosius opcrans, ejusdenique generis iiia- poliiit; itemque per atigmenlum aniiiialis qiKcihim
teriain sibi sumens, vivani slatuam de liominis por- potenlia irralionabilibiis vcniens, ncc ipsa p 'rreclio-
lione formavit. Sicul cnim lapidis operaiioiiem sub- nein est coiisecuta rationis, ct inlellettus graliam
sccuta esl species, in priinis quideni obscurior, post omnino iion capiens : idcirco veram alque perfeciam
autem perfectior cum ipsuiii opus esl lenninalum :
hominis atiimam esse deliiiiiiius, ijux vigere | er
wc cl in sciil|ituia liiijus inilrumenii speries dccla- omnes effeclus agnoscitur. Si quid vcro aliud vil.-B

ratiir animx proportione subjecli imperfecta iii im- pariicipat, per abusionem quamdam consueiuJiiiis
perfecto, et in perfectointegra peifeciaque subsisteiis. animatum esse prolilentur, non qiioj perfecla iii lnv
Sed in exordioperfecta eral, nisi per maliliam fuisset sit anima, scd quod partes in ea qiia;Jam aiiiiiialis

iiatura vitiata. Ideoque communio, qux ad passibilem operationis existaiit, qiia; etiam nobis juxia niysii-
animalemque generationem nobis accessil, in coufir- B cain legislatoris Moysi relalioneni, quain Je hominis
iiiatione nostra non protinus elucere dlvinam facit generatione protulil, propler coniniunionem passilii-
iiiiaginem, sed via quadam consequenlia per mate- litaiis accessisse cogiiosciiiius. IJeoqtie coiisiliDm
riales aniin» proprielales bomo ad perfectionem prasbens beatus Paulus his qui se auJire poteraiit,
<'oiisuiiiinatioiiemque perducitur. Ilujuscemodi vero pcrfeelioiiem suadel arripcre, moduinque qiio pro-
dogma et bcatus Aposlolus in Epistola ad Corintbios posituni possit assequi supponit et dicit : Exucnlei
insinuat, dicens : Cmiii esscin parvulits, ut parvutus vos reterem liomiiiem cum aclibus suis, el iiictueuta
loquebar, ul parvulussapiebam, ut parvutus cogilabam novumqui renovalur in agiiilionem seiundum imagiuem
quando faclus sum vir, evacuavi quce erant parvuli, non ejusqui creai'i(e«m.Sedrevertainur riiisus aJ illamJi-
quoJ alia iii viro perfeclo subiiitret prctler illaiu quic viiiaiiigraliam qua creaviiinprincipioDeushiiiiiincm,
iiilelligebaiur in parvulo, ut piicrilis evacuetur aiii- quidixit: F aciamus hominem ad imaginen. el siinililiidi-

iiius, et viiilis nibiloininus inseratur, scd idem ipse nemnostram, cuiestgluria iiisncciiIasa-cnIoruni.Airieii.

11 illo quidem imperfeclus esl, in hoc autem perfe- Sancli Gregorii Nyssrni episcopi de Imngine libri

ctionis suaj denionslrat effectum ; sicut enim qua;cun- conlinenlis subsequenlin eorum qna; a fratre ejus
que nascuiitur el crescunt, vivere fatemur, omnia benlo Basitio in llcxiiineron sunl rclicla, fimt.

VITA SANCTI PACHOMII


A PIONYSIO LATINE ADORNATA.
(Ilanc Vitam simul ac Viias Palrum Rosvveydi in fine sexti s«ciili Jabiiinis.)

JNTERPRETATIO
ORATIOx^IS PROCLI DE DEIPAIiA.
(Qiiam legesisinter opera Marii Mercatoris, Patrologi;e lom. XLVIII, col. 775.)

d:onvsii 1'Xir.ui inepistolam s. procli a se latinr tiianslata^i


PR.EFATIO.

C quebatur hccc incpta siia; tcmeritaiis absiirJilas, ut


Dionysius Exiguus Romaiius, Feliciano Paslori.
VeneralionisveitracjussionecoiiinioiiiUis, B. Pro< li quia Clirislum conslat verum esse Deum ac Domiiium,

Consianliiiopolilaiix urbis episcopi lilteras ad Armc- qiialuor personas in tribus aslrucreiii, duosqne Dei

nios destinalas, Lalino eloquio vcstris auribus exbi- filios procul dubio pra^dicarcut. Sed huic iinpiciali

bcre curavi, non paruin pricsenlibiis xstimans profu- niire ponlifex anlefatus obsistens, dociiit Chri?tiim

turas, quando eam nunc Ecclesiis moveat quxslionem Dominu;n noslruin et iii piinci|iio Veibuin apuJ

lunc repulsa temerilas, quaj sub colore religionem Deuin, Dcum Vcrbum uriiim Je Triniiate esse; pcr

molitur evtrlere. Temporibus antisliiis niemorati, qucni omiiia facla sunl, B. Paulo testante : Vniis

Tlieodosio imperatore regenle renip. per Syiiaiii alque Doininus Jesus Clirislus, per qucm omnia; et pro

Tbeodori Mopsuesteiia; civitalis saliue noslra, cumJein verum honiincm f;iclum,


Armeniam , Jiscipuli
uniim iiiansisse Filiiim; iiec quarlaui in Tiiiiilale
cpiscopi, pravam fidem, corruplo symbolo, rti libtis

popiilis exorsi sunl inliinare, calliJitale sublilissima,


crevisse pcrsoiiani. El i|uia nunc ob aliquibiis iiijc-

ul ctum scrupulum, Je vera lidc lre|iiJalur, unumqiieiii-


B. Trinitatem s;c unius essenlicc prccdicanles,
libet ex B. Tiinilaie pronuiitiarc Jiffiigiuiit; et iie
(.hii^tuni Doniinura nostrum conJilorcm universitsiis,
oaura ex Triuiiate nullatcnus falercntur ; uiide se- di\isioneai Triuiiali vidcanUir inleiie lobi aucioriia-
W9 EPISTOL.E S. 1'IIOCLI AD AR.MEMOS nTERPltlCTATIO, m
lctii iiposiolif aiii i(li|)siiin eTSC(|iierifciii , niiiliipiiciiei- A dicainiis (iiiol Palcr gonuci-it Vcrbum, lioc Cst,
vcnoialiiliiini Palrmii lcslimoniis approlialimi esl ob sapicnli;iiii pcr qiicin ricla siiiit nniiiia; iiiiigciiiluiii
;

(lislinclioiioin persoiKirimi.niin ralio poposroril uniim Filiuiii, iiniis iiniiiii, ciKClcnius roiulcriiiiin , siimnic
cx irilius n.lrlilcr posse pncilir.iri : iiiaxime coiilra boiiiis ;c(|ii:ilit('r boiiiuii. El (|ii(id Spiritus sanitiis,
Sabcllium, qui sanctaiii Triiiitalcni uniiis cre<lil essc finiiil cl Patris ct Eilii sil Spiwtiis, el ipse consiib-
personrc, camque nomiiiibus lanlum Aucrclur essc, siaiitialis ct corctcriius anibobus : aliiiie linc toiiini
iion rebus; i|iiam iios unius vciieraiiles csscnli;c, Tiinilas sil ,
propl<;r propriel.ilcm pcrson;irum el
,

persuiianim solnnmioilo C(^giiitioiic (lisccrniimis. Nc- miiisDeiis, jiroptcr iiiscp.iralnlcm iliviniMlcin. i Eccc
slorii (nio(|in; scclaloribus, bac li lc salulilcra, ni- doctor cxccl!ciitis>iiiiiis ;il(pic veriiliciis, roin de qna
biinmimis ubviamiis; qiii Clirislum D.iminum unitm agitur a|iwtc distiiigiicns, TrinUitem dicil, nou pro-
«le Trinilate miiiime coiifilcntiir, dum iicganl Dci ptcr substantiam, sed propler pcrsonas cnnliilcnlcr
Verbum ex bcata Virgine sccmnlmn cariicm gcniiuin, exposuil. Ila'c aiilcm coiiCessio mis ali h^crolicis
ccicraque pro retlcmplioiie buinani gcncris e sc Jiiila;is, geiililibusq::c disccrnil, qiii Trinilalcm unius
perpessum. Nonnullorum etiaiii opinioncm aiictori- esscnti;c pr.cdicanius, ciim omiwrs illi aut pciie ouincs
lale palcrna reilarguit, qiii unum ex tribus asscreii- ununi Douni se colere fatcanlur, scd inysleriuin Tri-
les, unnin ex Tiinitatc (licere nulla raiione coiiscn- B nitittis aut iion rorte pronunliant, aut pror.^os igiio-
liuiil : qui vocabulum Trinitatis non personariim rant. Si ergo Trinilas noii porsonns exiionit, sed siili-

esse sigiiilicativum, seJ substanti;c suspicantur. Qni- staiiti;iin, csl aulcm uiia substanlia Trinitalis, eiit
bus, licel ad inrormationein veri debuerit suflicero crgoseoundumistossubslanlia uiiius subslanlia;,quo(i
appcllatio ipsa qux vim pluralis nuineri resonans, niinis probatur absurdum. Idcirco colligilur, ' ul a|;-
non essentiam, sed personas indubitanter expromal, pollalio Trinilalis uiiius essenh;T; tres pcrsonas uiiins
iie lamen iiltcriiis inter catliolicos contcntio vil.-vmla omiiipotcnti;c alque diviiiil;ilis insiuuet. Sod j;im

coalescat li. Augustini, unuin de multis tcstimoniiini boatus Prockis iii inedium prodcat : laliiriis el ipso

hnic prxratioiii ainore sancl;c religionis adnexuit; qi>i teslimonium verilati, quein benignis, precor, aniniis
in nndecimo de Civitaic Dci libro ila de hac re paucis audiatis. Oiationiiin vesiraruni siilTragia pro lioc opcra
cl(i(piitur : I Crcdinius el tcnemus, ct liJeliter pr;c- inilii rependorc jubealis.

PROCLl CONSTANTlNOrOLITANI AD AUMENIOS


DE FmE EPIST0L.4,
DIONVSIO EXIGIO INTEnPi;ETE.
Dei amanliss. et venerabilibiis episcopis el presby- C rantes, babentcsque seiisum sinc rottore pnccipitem.

teris, et archimandritis oriliodoxne sanctac per totam cugitationibus nilunlur incertis, niliil iii iis qiuc
Armeniain Ecclcsia;, Proolus iu Domino salulem. decernunt pnuter fluxam et instabilem naturain ronim
Non nicdiocriler, fratres, confudit aiiimuni no- visibilium pcrscrutantos, venc antem coiilomplalionis
slrum , cl inoerore validissimo sauciavit rumor novel- iiituitum aulcausis lemporalibushabcnlesiniplicituni,

loriiin erroris zizanioriim qua; nuper vestrx regioni aut crroribus obcxcalum. Aiunt eiiimquatuor specics
calliilissimns naturx communium inimicus insevit. esse virtutis, id cst, justitiam, prudeiitiain, fortiludi-
Iiitolcrabililer enim tristis audiius consuevil aiiii»ai» ncm, temperaiitiam; (iiirc licet bonse siiit, liunii
vulnerare, qu;c hujnsmodi nieditaiionibus exercitata tamcnrepunt, ct eiga lerrena piojoclx siint, dum
iion fuerit, lantoqiic perniciosius jaculalur in aliDiii i;iferiora coelesti fastigio coinprobaiifur. Foriitudinom
lcla defigens, quanto discrimen non coipus appeiit, namque dixerunt, luclam adversus carnem ; tenipe-

sed slalum nientis expugnare contendit, opiniono rantiam, qua; de affectuum sumit subjiigatione victo-
dissoniinans, vcneraiidum fidei veslimenlum, aut riam ;
prudcnliain, qua; iii conversalionc civili oplata

discissum lacrymabililer, autfurto peniius csse subla- continct instiluta ;


jusliliam oplimani ;tquiponioneni.
tuiii. Oiiiiiis quidem virtus expetenda, iis quibus ratio IIuiic aulem, ut putabaiitur, vit;c ordiiiem lege saii-

non est rebus malerialibus obscuratn, omnisque ma- D xerunt, inimoderaium atijue illicitum rci'rimcnios

litia bene sentienlibiis nnn immerito fugicnda judi- hujiismodi definitioiiibus appetituia. Allum vero et
caiur, ut potc qus e regione adversetur essentiK, pra;senti viia sublimius, ne.iue cogitare, neque dc-
ipsa contra naturam siiie dubilatioiie subsistens : nam promere vaUicriiut, sed insipieiili et obscurato corJe
sicnt id qiiod utilissiinum esl necessarie custodienduni, nixi siint virtutem, quantum ad se, visibilibus taii-

ita quod non expedit , sed piobatur adversum , aut tummodo rebus includere, iiibil ei tribuenles exi-

cum p!iT;>to e>t, repellendum, aut si nietuitur iie niium , et coelesti habitatione coiidigiium. Qui vero
accid.ii, solliciie pr;ccavonduin. Virlulis itaque spe- per fldem illiiminatos habent o.ulos cordis, quoru;ii
c'os p!iiri:ii;c. Ilanc autem varie definierunl sive praisul atque magisicr est beatissimus Panlus, eam

g''niilcs, quos error pncfocat, lumenque discretionis definiunt esse vinulcm qus nos aJ Douni seinper
coriiin ignor..tio diviiiitali» obsciirat: seu Christiani, elevans, ordinanter rcgil in terris. llic igilur per
qiii lidc recia mentis oeulos iUuininatos habenles, omnia venerabilis Apostolus iuullas quid! m specie»

solciii justitia: per coiifessioncni clarius intiientiir. virtiitis enunierat, seJ pracipue fiJem, spem, cliari-

iUi nainque in suis consiliis velut iii lenebris ober- latem comnjeuJat : (jjjaruua fides supra nalurara
:

411 DIOXYSILS EXIGLT'S. ^13


i-.terlla limiiiniUiis boiia l;»rg.ili iiivi^iliilibus cos A igilur indorniiiabili ciira servemus, ad tbe aiirum
Hilniisociis, (ini oiilnic iiniUipJicihiis obnoxia passio- fidei nieiitis oculos jiigilcr clevanles. Quid aiiteni de
iiiliiis iinliiiuenta circiiiiifeninl. Qni eiiiiii angeloruin Sciipturis accepiiiius, nisi quod Deiis verbo siio

reliiiiiariiiuque corporearum virliiliiiii naluraiu pro- niuiiduin condiiiit, ei rreaturam qnrc non erat pro-
|iosili siililiinilale nesciiiiil, horimi liiscipliiiani lioiiii- duvit ex nihilo ? Ei qiiia natiirali lege ralionale ani-

niliiis qui srniiliniiliir liiinii ct voliiianlur in pulvere mal honoravit, datiir ei iii;indalnm, nl qisod er;)t

(ides aliriliiiil ; n-cinli itirnno el invisiliiii i]ni carct, opliinum iion laleret ejiis arliitriiiin, sed nieliori

oiiiiii fornia iios c\liil)e,i>:, ceilainqiic ilhi^lralioiioin pniposilo noxia (lcclinarel. El qiiod ille spotitanea
naturic increala; i-eiiipcr ^iiie initio niaiieiilis insi- voluiilale iii deteriora prolapsiis, ex terris paiadisi
nuans. Qux eliain fnli^ore siio seiisiiiii nialcrialem per inobedienliainjactnsesl, qiioddeiiiqueper patres,
ilisculiens, crassunique ac nehulosuni inlnituni nnsli3C palriarcha^, legciii, jiiilii cs et prnpliehis, naliiram
menlis expugnan-;, ergn illa clare conspicerc, q-ia; qni formavit instruxii, ut percrjta (|ni.leiii eaverel,
tnnc ex parle possunt viileri cu;n censenlur invisi- ad f:icieiida vero qua; r.ct.T siiiit sollieitiiliiicm gere-
1 ilia, et compreliendi cum inacccssibilia csse crcdun- ret, sic ut delitla iinpcrium qunqiie nobls volfnliiins
tur. Spes autcm iion dignala soMiiiiis, ul dicitur, oblinereat, et linrum caiisa diaboliis in iiaturi' dcsa'-

inlia!rere, jcd ci'eilit;i fortiterrelinpns, in ;inic<entibus l! viret exilinin : ut pole enin lex iiatiiralis obsoleta
sihi futiira jam pr;v;iar:it, et ad excliidendain duliie- Sdrdescerct, et scripla iir;i;v..ric.Tlio retorperei ;
pro-
tatein, qnod nec ailest, tanfiuani prxsciis cogitatioiio pbe.liR quoqnc sicut bomiiies inonercnt qua; oporlerel

rompleclitur, sub aspectu pene qua; prxstolanlur fieri , fcd ab Imminente pernicie liberare non pos-
ad liiceiis alver^a. De quibiis spesimpediinenta trans- seiit ; Deus fornia carens, siue initio incircumscriplns,

gredieiis, propemolnm visibilibus rebiis ea qn;!» ct oiniiipotens Verbum in cariie vcniens (adest cnim
ilesiileranliir adnectit, fluxam tempoiis iiianiiatem illi posse quod viill), sumiisil fiirmani servi caro
fiiturornm diierlinne prorsus exsiiperans. Cbarilas faetus, nalus ex Virgine, voleiis ubiqne n oiistrara
vero sanctse religionis nnslrx culnien et caput osti qiiia secunduin veiilalcm fieri homo dlgnaius ost.
Per lianc enini D:'us, cum prxsens jiigiter esset in Nalurain siqiiideni corpoream, el cxordia, et lialiiliis,

lerris, ad nos per carni';n venire dignaliis cst. Utra- passioiicsque necessario siibseqnuntiir. ISon eniin
qne igitur merito sibi consenliunt : liilcs eniin cliari- dieit cvangelisla {Joan. i) qnod iii honrmem perfe-
talis esl specnliiin, e'. charilas fulei probitur exisiere ctuiii Deus ingressus est, quia faclus est carb naJuirc

firmanientnm. Crediiiius quod Deus Veibum linpassi- nnslrx primordia Ipsa conllngeiis. Sicut enim honio
biliter incarnalus esl ; et pie credinius : brec enim naliiralitcr editusnon stalim procedlt operatioiie pcr-
fides salutis nosir.-R fnndamciilum esse cognoscilur. Q feclus, sed priinuni Ipsa dcposilio seiiiinis efiicitur

Meirco euin qui propter nos siiseepil forniam servi caro, deinde proccssu temporis vlm suinit qua; co:i-
diligimus, qiii nec naturx su;c iiUani muiabililatem summalionem scnsuum operalionuinque contineal
siistiniiit, nec augmentum Trinitali accessil. Omnis lla Deus Verbiim ipsa iiiitia et radiiem hunianae In-
itaque Clirisiianus qni n;)n e^-t dives lile, spe, chari- slitntionis altingens, priiuum laetus est caro, iion
late, id qund dicilur non est ; sed, etsi videtursuum conversus, qnod absil, in carnem. Maiisil cnim divi-
castigare corpnseulum el animne passionibus libcr nitas omni mulabililate siiperior, quia mutalio natiir;B

esse, in moraleni tantummodo virtutem iste profi- nnenlis est passio ; illiiis autcm pcrennis senipileriKC-
cicns, nequaqiiam coronam victoriac consequilur, ut qiie iia se liabeiilis essentirc pro|)riiiin est, ut incom-
pote qui non ad illani seniper agnitioneni Divinil:;tis niutaliilis perseveret. Ulrisquo igitnr diviii;)-» Scriptiir.^c

extendeiit, qiia; eornnas tribiiit iis qni fiirliler per nlc;ites vocibus, diciinus quii et earo ficlus e.^t , cl
vjrtutem luelantur. Ideoqne hdes qux omnium (biciit formam servi acccpit. Ex utroque, pie lutcllecla
pncdixi) bonorum capiit est, servetur inlacta, niliil seinina nobis salulis exislunt : per id enim qnod Vcr-
hninanis adiiivcntionibus dissonum pra;ferens, nuUis buin caro faetum est, individunm suninia; ipsius adu-
profaiiis vocnin novilalibiis tiirbida : qii.ie maneiis nalioiiis cvangelisla declarat. Sicut enlm singiilarilas
Infra cvangelicns alqiie aposlolicos terniinos, nullius lii dnas singularitates dirimi non polest (alioqiii iii
jy
pcrvicaci fnrftre violetur. Propter haiic cnim salv;iti has divisa, jain non crit singiilaritas, scd dualltas),
buiniis, et huic in liaptismate lingua subscripsinins. lia qiiiid imum cst juxta sumniam adunaiioiicn),
Altiliido siqiiidem lidei cunctam insnrgeiilisandacia.il neqnaqiiam in duo poterit iilla ralioiie partiri. Per
temeritatenique prnsternit, nec liiimanam tantuni, i;l anleiii <|uod foriiiam scrvi assumpsil, natiinn di-
sed et illoriim qiii natiira ct incnrporea siiblimantiir, vin;c iiicoinmutabilitas liitiinatnr : qiiia omiie (piod
B. Paulo dicente {Gal. i ) : Aut si nos, aut angelus de fit, aut ex 60 qnod exislerel factum cst, iit cailinii
cflclis evangelizaverit vobis pr.t;ter id quod accepistis, qiiod anle non erat; aut cx eo qiiod est, in aliiid

anathema sit. Ministrare iiamque prDCccptnm esl convertilur, ut fluenia Mli nuiiiinis in s.ingninein
angelo, iion dogma componcre. El periculosiim niniis comniulata. Sed nlerqiiemod^is diviinc snb l;iiili;i;pio-

est singulis, nun iis qiiibus ordiiiali sunt pernuinere, b;ilur incorgruns : nam nec ex iillis exslanliliiis prn-
sed appelere velle supra mensuram qii;c niininie na- ccssil, seinper aine iniiio perniauens; iiec cx ali.|iia
turx concessa sunt. Ideoque et^i snbslantia pncferat materia convcrsiis est Dciis Verbuin in sna iiKimiinK-
quid fide dignum esse videatur, iioii cril rcceptibilis tabililate persislens. Iddrco per lia<c ct Deitatis
iiiii<*Yatu3 prxdicaiioiiis responJil. Quod acccpiinus incommuiabilitalem, cl individuum sacramciUi divina
:

*>», KriSTOI..E S. 1'ROCLI .\C ARMEMOS l.NTEnrnETATiO. Sli


Soriviluva lesiatiir, i|uo>l f:iclum csl ileiiiontrans, cl A tulione mundi, qiia in b:iiic viuiin consial hoininom
i|u<i'l .i^siniii'.!! in.imuins ; nt |ipr priiMiiiii, biiigtila- esse priijcctuni, aliud ilcr iiiiis(|uaiii pnrlcr liocc.Triiis

liiaiiMii iiatiirc porsoiuf iilriiib(|iic coniiiioiiilet, per iiigrc-siis esl, osloiidaiit conlontiosi, tt luiic dciniim
alleriiin vero inconimutaliiiitaioni substaiili;u divina] sua deliramenta cuntexant. Si veru isla suiit coiiimu-
proniinlift. I)cu< iijilui- Verlmui r:i(.tusost lionio pcr- nisnaiurx priiiiordia : Dcusaiilem Verbimi sccundum
ffctiis, iiiiii iniiiiiilala iiatura ilrilati^, asiiinilaiile nii- verilalcm fai liis cst liomo : conlilciitcs n:itiiraiii, i ui

raiiilo (iiioil intilligcniiain iio?tr.« incnlis exceilil : vitupcranl pas>iiiiiciii ? .Mloriiiii igitur oliganl o duolins,
iilipsuiii porclpinius fiJp, iion iii(]uisili(ine coiliginius. auteruliesccnlcs de conliiinoliis, ahjurcnl n:iliiraii!, ci

El factiis lioino cognalus secuiidum canicin, gciicri Manichnei morbis affecti cuin iiiipiis dopuleiiinr, : iii

saliilo.ii triliuit per simililudiiieni p:is>ioiiiim, pecrali si lucrum quod esl cx incanniione suscipinnt f.iicn-

iliiilom (lcliitiini solvens, duin qii.c suiit lioiiiiiiis pcr- lcs subslaiiliam, iion coiiriiiidaiiUir dn passioiiibiis

possus pro uMiniluis moriuir, dostrueiis autciii cimi qii.T sulistaiiliam coiiscquiiiitiir. Adiinror ot ooriiiii

i|ui lialicbat niorlis imperium, id csldiabt lum; sicut dementiam qui nova dccoptionis itinera gradiiiiiliir :

a-<|uissiiiius Dciis : legis etiaiii qiiod crai impossib le ego iianique unum Filium, siciit ednctiis sum pie
k. it essc poisibile, omnem implciulo jiisiitiani, cl cognoscens, qiiciii Dci Vorlii incarnati siib-lanliari

sul>$tanti:uiioslr.c prislinamnobililateinclaritaieniqiic B cssc prorucor; uno aiitein existcnte eo qui passionoH

reslituil per hoc quod liomo factus est, honoravil poriulit alT.ie iniracula operatus est, qiia ralionii

euiii quem ipse de lerra forinaverat. IJnus igilur esl diviniora rciiceiil, humilioribus dcrogant? Dt cniin
Filiiis, uiiu- est Di)minus : Trinitatem namque uiiius fidcm facerel Verbuin mancns quod erat, fiictiis cst
esscnt':c ro .fucmur, qiiartain iiull:itcnus admitlcntos caro (Jonn. i), id est infans et hnmo perfociii ,

ii) Triiiiiaie persnnam. Sed, iit diximus, unus est taiito sacramcnlo nulla conversione violaio ; idciu

FiliiK sine iniiio de Patre natiis, per queni fiicia ipse perficiehai niiracula ct injurias sustinebai, pcr
crcdimus s.x'cula : ramiis ex radice consempilernus signaqui.lem divina maiisissc id quod cral iiisiiiii:ins,

de Patre ortus incdlibili iiiodo, verliuiii nienlis iiisc- per passiones aulpni factiiiii ([iind foriiiavpial niini-

parabilitcr procedens, et inlime periiianens. Nam el- fcslans. Uiiuiu igitiir enindcm Filiiim prrcdicamns ct

si lii lerris visus est, scd non esl a geiiilore divists : Palris consempilernuiii, el in novissiinis leiiiporibiis

hic voluit salvare qucm condidit, quinimo salvavit, incarnaium.iiihil a.lulicriiiiim divina: iiaUii-x pcniiiis
viilvam, coiiimunoni natiir.c jainiam, dignanter inba- iiiserenles : noii enim polcil esse aliquid iii Ihroiio
biians, quain et sua sanciificavit prnisentia, et nati- siiperfliium. Scd illnd niilii s.T-pcniiiiiero vulg^iluiu
viiaie signavit partnin, qui supra naturam est, iii- fvirlasse subjiciaiil, noclcnlessyllogisiiios iiilirniioros

comprelicnsibiliicr factum honiinem sc dcmonstrans. C arane.ne Icla : Si Triniias cst uiiiusessciili:o, prnfcclo
Noii igiiiir alier cst Christus, et alter Dous Yerboni, Triuitas impissibilis permanet. Quod si Trinitas ct
qiiod absil; diins eiiim lilios iiatura diviiia iion iiovit Dens Verbum Trinitalc conspici:iir, inip;issibilis pcr-
uiiiis niiigciiiiiiiii geiiuit; ubi enim non cst generan- niaiiel, et Dcus Vcrbuni inipassibilis approbaliir.
tiiiiii ro|)ula, illic qualitalem noii poteris iiivenire Quod si Dcus Veibum impassiliilis esi, iiiveniciiir qni

nascciilium. In noinine Jesu Christi omnc geiiu lle- criicHixiis e-l aller prxler inipassibilcm Deuni Vcr-
ciitiir coelesiium, lerrcslrium et iiifernorum^P/ii;. ii). bum. Vere lolas lexuiil arancK ([ui isla deproniunt; in
Si alier est Christus prxter Deuni, nccesse cst ut aquis scribiint qui proposilioues ineplissimas medi-
pcrus honio sit Cbrisius, ct quomodo eura uitra na- tanlur; quicumsedicerent sapientes, slulli facli sunt,
t!ii-c meritiim coclcstia venerantur, et ei qui niinor ci obscuratum est insipienscor eoruiii(flciiH.i) ; lippus
est geiiu lleclenl? Quomodo eliam propheticis atlen- enim oculus solis railios pure iion recipit, ct iiiliriiins

diiiiiis oraculis claiiianlibus quoniam Deus nosler in animus altituJinein Hdei non valcl intucri. Qiiid igi-
tciris visiis, et cura hominibus conversalus est (Ba- tiir ad isla nosdicimiis ?quoniam secundiimralionem

nicli. iii)? Visioncm namque dicit propheta raanife- Deilatis sancla Trinitas ei unius est esscnii», et ini-

siaiiiinein "iu.^e in carne facta est, et conversalionera p-issibilis perseverat. Nec enim diccntes Filiuni pas-
.liia iciiiporaliter cum hominibus commoralus esl, D sum, ratione deitaiis eum passum senlimus, divina
cM iis siiie iiividia boiiitas pietalis suoe declaravit ad- siqiiidem natura nullani prorsus recipit passinnctii ;

vciiliiMi : q:ii:i sicut omiiipoteiis, et quoJ erat mansit seJ coiilitonti^ Dciiin Verbnm uiiiimcx Trinilaie iii-

pr .ptor se. ct qiiod voluit faclus est propter nos. carnalum, tribuiiniis iniclligoniii inalcriaiii iis qui fi-

ijiiod si forte uni|uaiu scandali causam coramovent deliter sciscilantur cur incarnari digiialiis est. Quia
iiifairt'x rudimeiita, et in pr3e>epi recrmalio, alque cniin decreveral^Deus Verbum destruere passiones,
lu leinpofc secundum carnem profectus, nec non et quaruiu niors lermiiius liabebalur, suscipcre vero
qiiod dormieril in n.ari, quod es itineTe faiigatus sil, passionera inviolabilis na-lura non poteral (ipiia om-
i|iiod |iosl jcjunia csuricril, illaque omnia qiix secun- nis passio rebus composilis proLatur infcirc lucla-
diiiii vcritalcm facto homini conligerunt : noverint nien, in spiritali autem et singulari substanlia coin-
Tii isia quod hunianam negenl in
rei'iehcndu;il, posilio iiiilla esl : nec illuJ jiassio periiiigebal, ubi
i.!.iisio naiiiram; neganies autem naluram, disposi- composilio uon erat), volens, ut pncdixi, destrucre
lioiii iiLniir.e credunt ; non credentcs vero disposi- passiones qux ralionale corpi s oppre>seraril, qua-
lio;n, g.ilutisd.iinna perscnlicnt : el si ijuod a consti- rum iiiteritiis erat suprenia niuniiio (ut iiovit Deus
:

M5 DIONYSIUS EXIGUUS 4IG

A prclnlus esl diccns, Nobiscuni Deus (Isai. vii Mailh


Vcrbiim), Incarnalur cx Yirglne, et haliiln invoniiur ;

nllioiuoMiuonianislcexinaniresevoliiilJormainqno- i: Luc. i). Cnr propler iiascentis inclinationein

lainen gloriaiii parienlis allenuant ? Sed hoc fortassis oppo-


ilammoJo servi suscipiens (Phillp. ii), iiullani

quam nunt dicenles : Omne quod naseilur generanli si-


circuinscriplionem su* deilalis admiltens, per
iiiile romprobatur. Si igiiur homo est quem genuit,
cliani salutem omni humano generi contulit carne
necessarie qni ex ea nalus esl homo est. Quasi veri-
siia passiones exterminans, deiiatem propriam impas-
siniili ralione vos isla deproinitis. Sed tunc parein
sibileni servans. Idcirco Gabricl aucloritatem aique sibi per omiiia partnrieiis edit quaiido juxla ralurain
potcntiam nascenlis insinuans, aiebatad Mariam, in- coiitingit el parliis. Nalnralis autciii parlnritionis
qniens : Sa/rtim faciel populum suum a peccalis eonm exordiiim corruplio csl, quia el coininixtionein prae-
(Afa((/i. i). Populus autcin non polesl boniiiiis csse, ce.lil. Cuni autem hujus injuriJT' ncc suspicio est,

sed Dei ; nec niunJum ab iniquitatibus eruilqui hanc supra humanum iiiti;llccluiii constat csse ini-

vilam paritcr cuni corruplioiie iiilravit, iiiculjiabilc raculuin, iibi supra nalurain parliis est, ibi qiii

non habens nativitatis exordium, sed neccssarie Deus nnscilur, Dens cst. Conlileinur igitiir eum et iiinn-

simul et honio non divisus in duos, sed peimanens duin fecisse de nihilo, et logem deJisse, propbeias
unns, per id quod ex muliere nascitur, hominem se p q„Qq„e inspirasse, et novissimis incarnatimi esse
demonstrans, per id auleni quod sine conjnge et nia- teinporibiis, aposiolos etiaiii misisse ad saluleingen-
treni servatintactam, Deum prorsus insinuans salviim tium atque populorum. Fiigiamus itaqiie consilia se-

fccitpopulum suum. Qui? Jesus Christus, qui venit duclionis, lluenla h;Breticorum dico perniciosa Deo-
in terras, etcumhominibus conveisatusest (Dar. iii). que inimica conlagia, Arii vesaniam, qui Trinitalcm
Si auteni Christus purus borao est, et non ipse ost inseparabilem subslanliis dividil; Eunoniii audaciam,
DeusVerbum, quomodo in principio creavit omiiia, qui naluram incoiiiprehensibileiu iiilra scicntiaiii bii

cnm tunc, ul impii asserunt, non erat? Nam cum maniialisincludil ; Manicha;i rabicm, qui seqinsirat
postremus in crealuris homosit, si Cbristushorao pu- ab essenlia Deitatis sancluin Spirilum, et insoparabi-
rus est, constat qnod ea qiue ante se erani, neqiia- iiter procedeiileni. INcc non ei lianc nupcrrimain no-
quam creare polueril velut poslmodum factus. Et vaiiiqiie blaspbcmiam qiix Juilivoriiin iiiipiolatcm
quomodo Paulus aiebat, Unus Doininus Jesus Cliri- niullipliciler exsuperaro Jignoscilur. l!ii naniqiie Fi-
Btus, per quem omnia? Si aulem per Chri^tum facla limn uegantes, ramum niluiilur a r.idicc convellere.

siinlomnia, manirestum esl quod Cbristus Deus est li Tcro huic qui est, alium superinducenlos, inlcnie-
Verbuin, evangelista testanle Jn pnncipio erat Ver- :
rabilem substantiain lanquam iii felum muliipliccin
/»um,e< Ver6«»i (!)•«( ap«d/)««m, <;(jD«ms miJ Ferfcum; p (liffamare conlendunt. Dicanius ergo cuiii Paulo
hoceral in prin.ipio apudDeum. Umnia per ipsum fa (Ep/ies. ii) ; Cbrislus cst pax noslra, qiii fecit ulraqne
cla sunl (Joan. i). Et ipsum quoque Paulus interpre- unum. Jud;Buni namque ct gentilcm per baptismiim
tans ait Unus Dominus Jesus Cbristus, per quem
: in iiovum honiinom refoimavit, conjungens viitute
oinnia (Coloss. viii).Quare dicitur, quoniam Cliristus quos coiiversatio sequesirabat. Idcirco reperlorcs iio-

est Deus Verbuin. Si autem illas proferunt voces di- vx impictatis, dainnaiioiiem qux sibi imiiiincl cou-i

vinislitteris editasquibus Christus hoino est appella- tremiscanl, quaiulo iii unam separataui rcdiere con-
lus, dicente Petro : Jesum a Nazaieib viium appro- conliam, el qni univil iii duo, quanluin ad illos atli-

batum a Deo in vobis (Act. ii). Et Paulo testante si- nel, deiivaiur. SeJ oiiiissa jam prolixilaie sermonis,
iiiililer : In viro in quo prxfinivit fiJein prieslans aJ coiniicndiuin recti dogmalis veniam. Si quis vult
omnibus (Act. xvu ). Etipso Domiiio de se clainan- nosse veracitcr quoiiiodo idem ipse sil uiius et iioii

te : Quid mequKrilis occiJerchominem (Jonn. viii) ? solum Filius .\bralix maiiciis, cl in iiovissiiiiis seciiii-

Novcrinl auteiii per iiicuriam se Scripluix sanct;i; in- dum caiiiciii bapiculia cl a:lale prolicieiis, iiaiii doi-

telligenlia privari, aut cerle pcrmaliiiam deseri,quia tas ejus semper id quod perfectuiu esl possidet, iii-

veliiit quK beiie conscripla suut, ad propriam rtfle- lcnoget Paulum, ct ipse pielatis sacramenluin pro-
ctcre pravitatcm. Nam cl houio seciindum vcritalcm n liiuis inlonabil, osleiideiis quod cliam ex Judxis or-
dicilur Clirisliis, sed bocfactus est, quod prius iion tus secundum carnem Dcus sempiternus cxislat : lo-

ciat, iiisi taiueii niodo Dciis : siciit eniin Dcus in- quens enim de llcbr;eis et rcbellem nalionem iiigra-

creatus est, sicideiu ipsebomo perfectus est, nullam tamque collaudans, propter raJicem videlicet Abra-
suspicionem phantasia; prorsus admittens. El quem- Ii:iin, et propler seinenChristuin, ita pronuiili;ii :

aJmodum est Pairi secundum deitatem consubsian- QiiDruui, iiiquit (llom. ix), csl adoplio hlioriiiii. Cla-
tialis, sic idein sancUc Viigini secundum canicui pro- inat eiiiui iii piopliolis : Filius nieus priiuogeiiiUis
baiiir esse consimilis, ubique veritate relucente niy- Israel et gloria. lnhnilam namque gloriain eis qui

sterii, omnique remota penitus falsilate. Si autem probali tunc eranl inoribus, divino niiracula -confo-
Deuin virgo noii genuil, nec magno censebalur inla- rebant, cl leslanienta per qu;c Abrah.Tc niiilliplicatio

ct:i niiraculo : multa; siqiiidem et aIi;T; raulieies ju- semiiiis est proniissa, cl logislalio qu;c iii iiionlc di-

stos s;cciilo piotulerunt. Nani linguae proplietic;p, gilo Dei consciipla est, et obscqnium quo diviiio cul-

iiielf;ibilitateinhujussacranientipra'cineiites, aiebant tui scrviobanl, et proniissa quibus vel tcrra Palaisti-


Ecce virgo in iilcro concipiet, et pariet Filiuiii,el vo- na vel certc benedictio in seiiiiue Abrahai gentib..s
tabilur iiouien cius Emmauuel. Quod Gabriel inler- coUala est universia : quoruui 1'atrcs qui in !uc
417 DF, INVEMIONE CAPITIS S. JOAMNIS rROLOGUS. 118
igiioraiiliai nocle velut iuminaria fiJci proliniitur A ut dcnioiistiot ut is (|iii iios vetlio r reavU pro sua Ji -

exorii, et ex quihiis riirislus. Nec iu iis stelil beaiis- viiiilale, jugi a nohis lionorc celclirelur. Ilaliciile!!

siiiius F':iulus. .Ncc eiiiiu ex i|uo parlus tle M.iria cx ilaipic Clirislum ct cxisleiilcni, el Dcuni, cl bcncdi-
eo esl Verbi siiic iuilio cxsiaulis essciitia. Scil luox cliiin in s.Tciila, veiiereniiir ciiiii iil Doininuin, diceii-
inliilit sccuuduui carucin.ut iiiauireslatioiiem qu:i' facta tes asserloribus exleroriim ddgiiialuni : Si quisspiii-
esl in carnc, iion illaiii nativiiatcm diviuamxtcrnam- tum Cliristi non liabet, liic iioii cst cjus {Rom. viii) :

que siguilicet. Qiiis igilur csscl liic Clirislus, qui nn- lios auleui sensuin Cliri>ti baliciiiiH : idcirco et ex-
lus esl ex Virgine, qMcui spelunoa eepil ut rcin nul- spcclauius advontuiii gl()ii;c iiiagni Dci ct Salvaloris
lius prelii, i|iii in prxsepi jacuit, qiii sccuudum car- noslri Jesu Ciirisli. i|iii |iie qiiidcin vivciilibus glnriiO
neni teiiipoiibus crcvil, quiqiic ad inferiora ternc rcd.iet coronaiu ; iis autein i|ul cxacerlaiit euin, ;iu-

descendcns, omnia qux carnis sunt iiiirabili digna- dacixeorumcondigna restituct. Ihcc vestrc cbarilaii
tionc sustinuit, ut fidciii faccrct (|uia veracilcr liomo dirigiinus pro iibellis veslris, qiios ad nos dcslinart cu
factus est, nec aliter essc pr.eier euiu qiii dcsceiulil, raslis, assovcranles quosdaiii pcstifcros lioinincs vcr-
sed idem qui descendil ipsc cst qui ascciiilit : nnn cnini boruin porienta pioinciilcsirruisse vcslrx proviiici;Ci
prius ascciidil, scd dcsccndit : ui polc qui iioii cxpro- volcnles quibusJain scriptis et opposiiioiiibus falsi

molioiie Deus est, sed propler misericordiam qua i:-.- B nourniis scienlia: siinpliccm ct infucalam rcct.€ lidei

digebainus, homo digiianicr efTecUis est ? quis est, a piilcliriluilinem conslaniiamiiiie perveitcre. ScJcgo
nie vel a quolibei alio non rcquirat, scd ab Apostol», vos iteruui B. Pauli verbis aJnionco iColoss. u, 8) .

qui Filiuiu pcr rcvelationem dicit Patris, cum dicit Videte ne quis vos dccipiat pcr philosopbiain et iiia-

(Gat. i) : Cuin autem placuit ei qui me scgregavit nciu fallaciam sccunduin IraJilioncm boininnin v:iiia

de utero uiairis mea;, et vocavit per gratiam suam, iil coiisiillanliuiii, ct non sccunJnni Cliii,-.rihii. FunJa-
revelarct Filium suum in nic? Hic nanique quis esl, nicntum auleui aliuJ sanel;c rulci ncnio potcsl ponc-
Jesus Cbrislus veraciter edocebit, esclamaiis (tivm. re pr;tlcr iJ quoJ posiliim cst, qnoJ est Clirislus Je-

ix) : ExquibusChristussecunduincaruem,qiiiestsuper sus. Slate igitur in uno spirilu unanimcs, collabo-


oinii a Dcus bcnediclus in s.Tcnla. Hiec Pauii verba, rantes (i Jei Evangelii , et in iiullo tcrreainini ab
quam snbreptionera calumni;c eorum qiii prava dili- adversariis {Pliilip. i), custodienies traJiiiones qnas
guDi babcre periuiilunt ? Dixit cnim Clirislum, ut acccpislis, sive a sanctis et bealissiniis Patribus, qiii

ostenJat quoniam secunduin vcritatcm Dcus faclus apud Kica;am liJem promiilgassc noscuntur, seu a
est horao ; dixit eum ex Judxis secundum carnein, sanclis et venerandis Basilio, Gregorio, ac rcliqnis
iit insiniiet quia non ex illo tcnipiire qiio est iiicarna- eadcin senlientibus : quorum noiniiia in libro viia;

ias, existat ; dixit eum qui csl, ut eum sine initio Jc- Q sciipla sunt. Omnem rratcrnilalein qii;e vobiscuiii iii

^laret ; dixit eum super oinuia, ut tolius crealunc Clirislo esl, ego et qui niecuin sunt plurirauin salu<
Dominum pra;Jicct; dixit cum Doiniiium, ne passio- taraus
nibus habituque traducti intemeratam cjus auJcmus [Uwc desunt i'i Gnrco.] Data Constantinopol., con-
ncgare substanliam ; Jixit bencdiclum, ut aJoremus sulaiu piissiraorum Theodosii Augiist. v el Valenli"
euin lanquain omnipotcniem suppliciter, nec ut con- niani iv.
servuin caluraniis appetamus ; dixlt euin iii siccula.

DlONYSll EXIGUI DE INVENTlUNIi CAPlTlS SANCTl JOANNIS BAPTIST.*

PROLOGUS.
Domiiio vcnerando railii Gaulenlio abbati Diony- lulerunl, dcin ablalum Emesenoe, de multis ignora-
tum temporibus, iteni monachis se dcclaravit; iUT
Charissimorum fratrurn, qiios per graliam Cbrisli nunc officio nionacborum, quamvis huniilium, banc
regilis, cura stuJiumque compulit ut relaiio qiix „ de se Romanis bisloriara manileslare dignaius esl
dc invenlione capilis B. Joannis Bapiisis Gra>co ser- VcneranJi , creJo, propositi dclectatur ob^equio,
nione conscripla cst, Laiino per nie rcddcrciur elo- quatcnus per eos qui singularem secianlur vitain,

qnio : cnnveniens e-se dicentes, ut in iiatali ej is quo suam in Christo panderet gloriam. Et boc dicimus,
inajor iii natis inulierum nemo surrexil, h;cc rclalio non quoJ nobis alicujus pr.cclara; meniis conscien-

iinic de illo tradilur, popiilis liielibus iniimciur. tiam insnlenier arrogeinus, sed quod per se pia prae-
Promptisigilur aniiuis in s.aiio licct brcvi qnod po- fcrat professio sanctuin stuJium, licet eidera nostra
sccbatur cxplicui, maxime el quia sanciilaiem inain desidiosa conversatio non Kquetur. Qualem vero
!ioc idem lieri velle cognovi. iSec hoc sine Jivino lunc idein beaiissinius exegerit vitae iiioduin, ct qnis
nntii geslum esse perspicio : el idein sanclus Joan- polcrit ignorare fiJclinm? Nani prater illam diviiii

nes pravius Domini vcriiaiis prTco, prophetarum niuneris exiniiam largilatem, qua de repromissione
culmen o:n:iium, institutorque nionachoruin, sicut conceptQS esl, et adliuc intra maierna conclusus vi-

priiiiiiiis se monacliis ostenJit, qui sacralissiinum scera, de ulero quem fecundavit slerilem, in nieu
€op:it c'iis de donio UcroJis quonJam regis imjii sus- saiictae Virginis agflovii univcrsitaiis .\uciorcm. ;'ra>
iW T)10NVS t'S EXIGIUS. iJO

ifi- illaiii qiioqae gi )fia:ii singiil.iiein qiu Ba,)tisl:i A l)-u;'ti'i-er. odil vos uiunUus. il.cc iiiuudi o.lia iiitidit

Clirisii, ei aiiiicus exsliiil coelesiis spoiisi, s;v'pe soli- S. Joaii.;es, tujus liodie fcjtivitaa ab Ecclcsia loto
laiius iii desLTtis locis abdiiisiiiie iiioialus esl, die orbe lcrraruin celebraUir, etiaai teiiiporibus Juliai.i
noduque in j-juniis et oralioiiiljiis perseverans, ve- lyranni poiius qiiam principis iu siio corpore reliqiio
slilus pilis caineloruin, el locuslis pasius ac nicUe pertulit, quod a discipulis ejus lunc traditum sepi.l-
silvestri. Qua; oninia sniiuny tonliiienlix alque frii^ tiii-x, sacralissiina Evangelia retulcruiit. Nani genli-
guliialis indicia esse nioiisiiaiilur, quibus universo lium fera crudelilas iinpiissiini alque aposlalx Ju-
ii;unilo ciiin suis por.iiiis deliciisqiie rununliatis, iiiliil liani moribus congruens, eirracto boalissimi luiiiulo,

aliud dignabatur videre quain Clirisluni : cui etiani o;sa cjus dementer extraxil, ignique comburcus re-
ad suuni baiilisina veniciili, lcsliiiiouiuin perhibuil dcgit iii pulverein, ct passiin vesaiio furore dispersit.
iliceiis, Ecce Agnns Dei, ccce tfui lolUt peccatamuiidi. Sed gralia Clirisli quiu suoruni dirigit coida faniulo-
Ciiiiiqiie lani praitlaiis actibus laniquc magnilicis in- rum, per dies eos inonaclios ab llierosulyinis ibi Jein

siiiuaict oninibus cxenipla viilulis, princiiies taiiien causa oratioiiis adiluxerat, qui videiites lani scele-
cuiii senioribus, et sciibis et riiariscis, meritis ejus sium facinus ab iinpiis perpetrari, slupentibus ipsis

injanis ausibus exprobialiatu : qiiod boininus nnsler gcnlilibus, easdem venerandas reliquias transtule-
in Evaigelio testaliir, et dixil, Vci«( Jouiitws Biipti- Q ruiil, moxque inde profecti sunt, tbesaurum secuni
ttii iwque mniidiiC::ns, ii-cqiic bibciis, e! dicilis : Dwmo- vciierabilem defereiites. Eccc rursum ubsequium uio-
miiin hnbet. Sicuii iiiiiic plciiqiic Cbiisliaiinruni Plia- nacboni;u divinitus procuralur, ul quemadiiiodum
risxiiruin sine. dubiialione consiiniles, ii forte Dci per in:>nacb03 caput bujus saiicti repertum esi, ita

faiinilos videriiit ab>ti::entcs, in eadeiii convicia al- quoqiie per inonacbos residuae corporis ejus reliqiiiK
que inaledicla pioriiin|)cre, et rein qiiam iinitalione servaientur : qua; prolinus sanclo Athanasio Alexaii-
debciit asscqui, siiis [^roscqiii coiitunieliis iioii vcrcn- drin:c civitalis episcopo diriguntur; qiias poslca
tur : ut probiibilis vita luiiioribus inaligiiis exposila Tlieopliilus ejusdeni civitatisepiscopus, univcrsa ilo-
laudandam perscveraiUiait tencie valeal, qna fervo- li)ruin delubra destruens, in basilica quain sub no-
reni reteiis Lviiiiibiiioiiis aci ciulat. IIoc autein odimn mine cjusdem beatissimi Joannis Baptista; pia devo-
de moruiii siiiiii.tudinc su-tinciiius, iit id quod Do- lioiie coi.siruxit, sub ingenti populi veneraiioiic dc-
miiius nosler ail iii Evangclio, in nubis eliaiii cum- posuit. SeJ jiiii tenipus est ul prxdlctain vobis rcfe-
probalur : Si de lioc nv.indo essetis, mundus quod ramus historiaui, proque boc labore noslro precum
^iium erat diligeiet ; led qiiia dc mundo isto Hon ettis. vestrarum pncsidia eflicaciter impelremus.

DE ISVESTIOSE CAPITIS JOAMIS BAPTISTI.


In fiiinain inventioiiem pretiosi capitii prceclari ac glo- C Et; Tliv TTpilTrtV £Uf£l71V TMf Ttfitet; V.!!/ai.V( TO'j T'.l/t'.K

riosi proi>liel(c prwcursoris Joannis Bupiistw. x«i £v5o;o'j jTfoyiJTOVi T(<» jipo5|iO,otQU xai BanitaT.v
Diouysio lixiguo intcrprcle. 'iWKWOU.

Duo quidani monachi de Oriente profecti, cupien- Mova;^ot SOo Ix zri; i''a; osfttotitvoi TOu Ttfiioo oTau-
tesqiie prelio.sx crucis Chrisli et gloriosi sepulcii poO TOV TOTTOV, X"-! K TOV TT-Ot ri'JLV.; OtXTOV EVav^pwT:))-
ejus qui pro iiostra salule homo factus mortera sus- «ravTo;, x«i Oovktov «Savaotar 7r|;oi£v8V OTro/i-ivavTO;

tinuit, per quara nobis vilain imraortalitatcmque Xfio-ToC Tov TK-j-ov, Tijf T6 «vaffTao-EMf xai t«; «vaiii-
largitus est, nec non resiirreciionis ejus ct ascensio- i^£wf Tov ;^woov a-jTOi^»! x«rt5£rv 7ro5/i(r:ivr£f, t« 'I;,co-

iiis iii coeluin loca veneranda perspicere, Uierosoly- (70^uaa x«T£iXvjyaTi. ToJTwv Evi o wf o5oofiOf Tijf Sta-
niain peivenerunt. Horum uiii pnecursor adveiilus vorty.fss 7rKpou(7t«f v.xi p«-TtaTiif ToiJ ^a(rt).t(»f Ttiv
doiiiiiiici et baplista Rcgis aitenii, sanctus Joanues o).(i)v 'luavvnr ETrtaTtzf, y>i(<i " « Ilf 6j tyjv "H^i)5ou yevo-
assistens, ait : « Vcnieiitcs ad doinuni quoiidam Ile- ^£ViDV o''zrj(7tV £z5f «ao'vT£?, £/£t(J£ Tljv Ejiijv XCyaXnV UTTO
rodis regis, auferte vobiscum caput meum, quod in- 7BV x£tfiiv»v «vi).£!r9£. > "OpSpou St xaT«i«6ovTOf , xr.Tt

veiiielis in terra defossuiu. i Cuinqiie maiie fuis>ct opxaiM fjiovx/o; oi»-/£iT«i xut izDa;. O 0£, f «vra^ix.
exortum, visioiiem monaclius quain viderai retulit £««1 To noo.ipti vofitiTaf , optoypova yEvitrSat tov tij,

fialri, qui delusioiieiu pbaiitasi:e ^uspicatus, persua- I) opaaza; 6e«TTJv uTronitflat. 'Pe^ «Ou/i>iX'JTwv Si Sii toCto,
ilet illi cui mystcrium fuerat revelaluin, ut idein z-n ejriouoTi, ris aX>]9si«f o xjjjOu? ou9/f i;LaTaTca xn.T
fluod ipse sentiret, niliil esse. Cuinque rem iicgle- tStav apLfOTspoi.( oftoitof iifBii;, x«t fr)in ' « Uuam cx
ttui tr.ididissent, postero die prseco veritatis astitit Tfi; 5t«v--iaj iiopiaavTB; a7Tt(TTiav, jTici t^v Tri; orTa-
ulrisque seiaraiiin , et similiter eis apparens, ila <rt«r irtaTtv tov ).o/Lspm pfi oti.u7r,TS. » 'H; Si ftxrioy
locutus est : i Omnera dubitationem infidelitatis ex 6{ZT£jOo? TJiv T>if «TTOxaXuiiietuf 5t>iyriO"aT0 ffuuytaviav, xat
vestris cordibus eCrugantes, ad veriiatem visionis co- T6J 5t7r/a(7ia!rf/i) T>i,- opuaiue TTfjTtuOivTSf Kai to £x tv;
,

iiitatio vestra non claudicet. > Dunique consonan- Trac«zo>if izpoaTiuoy SiS^.ort;, ay-£).>iTt t6 x£).£Uff6£v :',-'-•

tiaiii allcr alteri retulisset, geniiiia visione Grmati, et vuouatv. hfxi Tji yjipiTi ifoSn'jO\fj.tvoi Trjv \iT:ip Tn,- ECa»-
iiiobi<dientiae suppliciuin forinidantes , sine luora Znu; i/.Tp.ri9t aav toO B«7rTiffToO xe^^Ar^v «tveXofxEvot, T«f
quod imperatum iM fuerat implcverunl. Et pnece- ix ",''i/.''iv xcfitii/.ou r.uTiar.iv^.apvr:!; ftaosiirotf evifa
.

411 IIISTUUI.E INVi:.\TIOMS CAPITIS S. JO.V.NMS I.NTEiaMlLTATlO. m


Ifiilo SO ilivina gialia capm ItaplisUr, i|ii.).l pro jii- A 5ov. '11/1:7« 5i touto tw n-foy>iT>), «f oliiai, x:6aKtp cv
SHIia ol pielale rosocliiiii fiioral, iii saicc cilii iiio pn;j-':> r.a.1/1, to ix Tfi/cJv x«fz>)Xou tw aw^ttTt rrspi-
Ciiiidiilorunl. Itoloclaliiiu propliolani
aiiloni ;oslinio niiivov rv(Ju/xa. 'k^ovtj» Se -ij-niizpiyov x!fcO.T,v, »
luli volaiuonlo, cujiis iu desorlo qnoiiilani do caiiic- 'HpotSiu; iiti Trivaxof napi rSf 6u'/aT/>o; Sj^afitv», xhs
loruni pilis fiieral corpus olilei tuiu. Ucvorlelianlur ir. ToWw l^nroviiivnc S.ypi(i Tu;i^ou7a, y.»i ffufiTTiTrKGoSat
igilur inonaclii, forentos caput quod llerodias pro TOJ,- £X;y;^ou,- Tii,- Tou npo-.riro'j ylu-Tri( vouiauTu ,
irercode sallalricis filia' sii;c in disco siiscipieiis, vcl- riv.ii-a, iT\jvs/ru-,i,ai tw Xotrew a^jyxnSiyaO-iivui aotuo.ti,
iili desidoiata venalioiiis pi;eda pnlila cst. Qiiiii Tov £x T/i; evwffsw; yooov uyo^tjusv/j xui uovovou/t a.-
cliam dcsisse jain proplietic;c liiiijiuc correptiones ytjo/sv», (i; et oXoz/.>)Oov TU'/v^«vit tou liyiou Tv U i|<«-
oxistiiiinus, iicquai|iiani passa cst cnput ipsuni vc- vov, i\i/ipi; toOto av £to r.pr,; eyiraiv, o\>x i.v Si faSiov
iieranduni cuni reliquo corpore sepeliri, nietum dc •/ivotTo, r>is xsfui.n; na.p' auTiif fjioiipnpiivn;. "(j6iv, ojf
ojiis conjunclione susiipions, et lioc procul diiliio
uxof , oj Ti^ Tu^jouir» Tayn t«ut))v napiSoixtv ' «Xik tte-
piTlraclans, quod inloijniin saiuli corpiis oiiiiii faci-
piio).0}v tXaoi xc(T«-/03vvJiVJ xshuii, xai xXsiOpuj EVtoo-
lilnic rcsurgeret : lioe auieiii licii n.ui possel, si

capiil ipsa ictinerct. Et idoo iion passini tiMuidii


/.«tf €/jrjOui Tn; ua^jiu/.iix; jrj-.oo-TKTTSt. 'O y/p xH; nw
[,uvoi/.ov f/tSrojf ipoi; , utto twv /oyio-f/tjv 7r^o5(3o//£vof,
scpnllur;c, snd inlra sopta sua; doiiius infodil. Anior
l> (jvltCOTToXtiv T! TOilf iXcyflO jf, Xui T£Tt/.»f»£VIJV,
(jf Otfial,
clonini cinjunctionis illiciui; suis adiiivonlionibiis
Tijv aTTf oo-ojiroilryTrTov xif a).riv iStSiei. 'U ftiv ouv Tcapuvo-
prodiliis, increpationum sibi fiiigA;it iniagines, ct
fiOf Tou StaSoXou jiuOnTpta, axaiimi Xoyiapuiv iratjo-
anipulaluiii capul justi iiefaiida diaboli filia formida-
U£v», T-u XoiTTou XavOctvsiv £vci;.tts£v. Oi Si T»f onzuaiuf
batisicqiie cogilatiomim pravilate decepta, dcinceps
aiitaOivxt; fiovu/^-,! , tou HpoStoam^^n yupnt toO
latere secredidil. Moiiaclii ergo qiii tanla rcvelaiione
irvsuuaTOf sauTOv suyavtijavTOf
, rr,v 7ravT'if y^ciJaioM Tt-
pr;c. ursoris Cliristi digni suiii Iiabiii, sumeiiles ve-
at&)T£pav x^^aXriv avEXofiEvoi, o"zot TraXtvSfiOft/is-ai/aTiir-
iioi'ai:dum capui, doiiium rcdire properabaiit. Figu-
TsuSov. K£|0au8uf Si Ttf zkt' £X£tvou xatjoou T»,- 'Ei/rat-
Iu8 aiilem qui.iam per idoin tempus Emescnx civi-
vuv.Suo-Trpayia oujoiv xat Tviv tvSnuv ouvotzov tyoiv,X'x)
Ulis niullis oppressus angusliis, oiiiiiibiisque rebus
Trpof Triv aunxuviav eiXtyyicioaf .yuy» Triv Trofssiav 7ro'E"-
iiocessariis indigens, cum non possel exlreniam pau-
Tat. "Etuj^e Si auTov Toff iTri^/Spof/svotf t6 T»f ipT,uo^
pertateni ullcrius eluclare, pro ipsius egestalis diffi-
xiiu.n>.iov TZipiTjysiv \iova/'A( iTuvo'atX6v ts, x.a.i zot-
cullate magnis affectus txdiis , vitam discessione
vwvov T»f oSotTTOciaf ytjizOui , OTzip ouu?atv€tv /v Tacf
continere se credidit. Accidit auiem illi dum fugeiei,
£z5»fit«(f fder a xui avu.ftwyTaltiv x-, Soipav oi npof^fT,-
occurrere monachis islis, qiii vas eremi preliosi>)<-
Oivxt; iveyjip-naav , xov uvoxuXvfOivTU Tafxt£uoof*£vot
nium dcferebant. Al iibi coines ei-s el socius ilineris
C AyvoouvrtSi t6 u.\j.7xnpi.ov X'^ z;f)aftet, 6 llfioofiofiof iou-
jjitus esl, onus ei, siculi peregrinantes pariter so-
t6v iaifaviTaf, fnai' f ToJf ouvoooi-ofoCvTif oot Xa-
lonl, fiilele eonirniltunt, visum qui sibi revclatus fuc-
6wv Ltovap^ojf, t6 iKf^ipo^ivov oot f/acoiTTtov tyjtiv ano-
ral, exponentes. Sed figulo niysteriuin ignoranti pr;c-
Spahc » zai touto TtsTTotnztjf , otz'j£ 7tei:Xiv i;rciv£tot.
cir.-sor apparuil, monuitque ut coiiiiles suos la.eret,
itiTeXEt Si ni.an xouijv s\mpuyia, xai T»f npixepov ufj.vr,-
et assunicns id quo I forcbat aufugeret. Quod cuiii
ftovwv Svanpuyiu;' xuX stSwf u.iv xov T»f ijjzpayia; nco-
fecissel, ad doinum propriain, unde discesserat, re-
^ivov, xt^uv Si TO-JTOv £uyvcJE/oouv>) T» zaTa ouvafztv,
diit : et ex illo permansit universis rebus pro-
MiXXwv Si t6v avOfjwTTtvov UTTEctevat ,-iov, iv xiGraxito xo
Bpcris Dorens. IiiteHigLbat auieni su« prosperita-
lis auctoreni, et lionoreni ei devoto studio suis Swoov ey^tiiv, afpuyi'7'lp.evo; t» iSia uSs^i.fn nupaxiOexv.i,

congriientem viribus olTe;ebal. Qui cum projiiii-


XTiv nptjixnv npo; uvxnv Stuu^Osi^ ivSstuv, ,tui xnv iv
yjpaiv u'fOovtuv ptnvjau;. Kat etTtov ft:'v Tnr npoxipu;
qiiare sibi cenieret iiiorteiii, Iiydriam in qua mu-
TTcviaf TSt S'J09i£uzTa SiajJiU, yv;,ipiau; Si xui xov xponov
iius illud babebal iiiclusum diligenler obsi^nans ,

Eorori commeiidat propri;c pristinam egeslalcm xns TOUTMV ajraXXayflf, xae TTKpazaXioaf eyjaOut ftiv
,

ei rofereiis, et opiilenliam qu;T; nunc esset iii nia- Tiif touSe Ttfi)if, fi» npoxspov Se xiCtiiTtov ixxaXui^ae,

nibus pandeiis. Cumque fugieiida priuuio paupertalis Trpiv «V t6 Ivoov u7rafi;^ov finvCo» T»v ?Eooov' Xoyt:6;i£-

incomino.la retulisset, indicasselqiie n:odmn qualitcr ^ ^o=. ^»' "."«'' F« ?"«'•' «'^S'»' f^^jfav to. UpoSp6utf y-

eam ul deposiium Iio V£o5itt Triv 6>)Xr,V, X'.ti OTt 6 TOV S-07r6Tnv £V T>? f/.',T(i0.ia
iis csset ereplus, precaius est
noriiice tractaret, nec prius hydriam patefaceiet v»3ut Tvwoioaf, x«i toutov Sia twv oztoTnuartuv u.!.vv
cu;, CTifiuvit nuvxt.j; xai iv T.i 6>izn fX£TC< OavaTov JtT.v,
qiiam rei proventum id quod erat interius i:idicarci,
cugilans, quanlum reor, qiio.l iiteri instar vas ipsum t6v t»,- iiooou xatpov' ou nups^if^innis 0= nuvxoi; xr,;

pnecursori foret, ut sicut Doniino in ulero malris ativ.Siou ft-TafioXiif Tnv Sin-/notv • aXX • O a^^a , ^.-noiv,

posiins innoluerat, ila prnlecto post inorlem viveiis, o, yjvat, T» nsiptf psn^.ovao. xov nusripov piou Tr.v «yet-

uiiKC illius mysierium opportuno tempore revelaret : ^tv, xai oioe avO' oloiv yeyiivafiLSv , toutov t6v Bnaavpitv

ei ideo non lacuil insperaix sua: conimiilationis au- evpnxoxe; eyov Toivuv T»f Touoe Tiftnf , xat Tf5-j-/a tw»

ctoreiu [at., inspirante suiB comniutalionis auctoro], xaXi)Vt)jv avTtSootv. UtSi o£ x.oovof TToXuETia ij.api.vac

sed aii : i mulier, ipsis experimentis doceberis, xr/j p'tafi»v afiX»Tat, n otiiftaTOf avouaXia iSia Tnf to>;'.^of

Tiiv 07rouS..v aTO'.'»a£iaf, euoeotiv


noslrccque modum vitje conversationemque cogr.o- (sic) ExXuo», xat TTEpi

sees, ex quo ihesaurum istum po.^sidere meruinius. Tivt TOUTO fiETaoof • » "Eojf fiiv 0-Jv ou;i»-.iv.v £t/£ T» JTpO-

Si igilur et tu reverentiam hujus habueris, bonor'.;m euf.<w T« aOivo;, nyunu xi n(,C.yuu. 'ox: Si xa xov 71«;-
.

i^r, DIONYSIUS EXIGUtS. i-:i

oiiiiiiiirii laiii pr.pseiilimn qiiam fuliirorura copia per- B f,ov; naptxiiprKjev «vayzij, tk nf.a; «uTii» irspu. -oO
frueris. Qiiod si forsilan prolixitas leniporis vires «Si^you fij^EVTa TOif ).«fi€ci:vc(7 /Jiijj.ojan u77o'tfisvn,
abstulerii, aul a'gioialio corporis violenta niacerarit, Tov TtavTof ovwTE/oov -/^pyjaiov Omo-aufov ^/tTaSiSuTt.
(|uouiiiius debiluin stuilitini dependere possis, alicui noA).wv Se toOto Tat; a).).>j).ojv Si«So;^aic XTi/aafitivcoy to
pio atque (ideli viro niuiius lioc tradere non more- Sw^ov, TE^euratov liuffTa^io; tij ovotzaTt /xov:.tojv, TrteT-
ris. » Quae post obiluni fiatris, quandiu devotioni 6urE&of £-£/.000^0* , sv uO^ta yu)otT76y«yov dta5.y£Tat'
sua; viies habuil consoiiantes, sanctum probalur dile- ov 01 OtSaiy.o-.ss Binayeiai ixh tirwr Siazptvfv TravTsXiif
xisse ftegolium. At ubi necessitati senilis cessit xta- rffJonrryv, t\iat€ii 0£ toutov uTrAafiov. 'O o£, TYJ/ ex Tf,(
lis, ea quae a germano sibi mandata fuerant, insi- «Troo^To^tzflf xti^eC^-n: Tof,- TZf.oato\iiii Ttvjya^outrav 6sc.a.-

iiuans lils qui erant piuni suscepturi deposituin ntim 7ravou6'^w,- tauTai Trf^oitijTTtJV, izi<7rii).£U(Tt T>iv iXij-
Iradidit. Plurimis autem munus lioc alterna succes- 6£t«v. '0-^e Si TiOTt TOtr iifOoi; , y.«i atr-uyyji-zoj; , v.ui

sioue recipieiitibus, etiatn quidain Eu~t;.lliius, mona- o^owiu; Trlv TravEuqngfjtov Soio^oyoCce Tptaoa yvitOfjLO;
cbiis iioniine, et alteiius secta; presbyler, illud quod xaTK(7Ta?, Tr^offy^riotart Tt^tt^? Tov izaTtfu 5ta Tr,b ToO
in liydria servabatur, sicut obsignatum erat, acccpit. utou fjiiioicytoi; za^fuSpi^wv, apy^ov-zojv wvefyia tn; 'Eut-
Profeclo nempe, qui dederant, religionem discernere tjtviv a7r£).auv£Tat. rovuTrErwv 5e TOJf «u£//j"if tov £v«--^
iiequiverunl, eumque piiim arbitrati suiil lioniiuem; g .,-j ^ou aoj-npo; Tzoi-xvr,; y_o>oi:iiv iTitiyoixivoi, , Stiupiav
i]ui iiiiiiis astute sanitates (|iia; per virtulem sancti Tri oi^ifiw St(u?£t xa|»io-«<i6at, xai (7u-/x<J,«'no-'« 'r/>os' ;xiav

ca,iitis accedentibus conferebaiitur sibimel ascri- rifiE^Kv to «uTiiet (77rn)atov oix>io-«i, Trfovoi/ etoO tH;
beiis, veiitalem fidei, sicut caupo nequissiinus, adul- ilniSo; i>;,tJ<7Bn- StaSiy^ovTui Si to o-^to annlaiov lila-
lerare nitebatur; taiideiiique servis liis, qui recte, el ezZ; avSpt; iJ.ov,',pn |5iov StwxovTSf. no)),£lv Si 5ta5£;i>:fi£-

Baiicle, atque inseparabiliter beatam Trinitatein glo- vtjv t6 frMv fjLovaa-npiov, ini mapy.tilo^ toO EOa^eio-Ta-
rificabaiit, iiolus factus, ipse qui sub obleiiiu pateriiae Tou x«t a/);^t/x«v5pirou, suSoxno^ev ij toO SeoO y^api;, to
veiieralioiiis in diminutioneiii Cliristi, Filii Uei, con- raSfiir,y. i\)/.yyi'i.iov , xai Tiif UTtipa; t6 p)a(TT>i/ia, z«J
tuiueliosus esse probatur, ab Eiiiesena civitate, coo- Tnf Epiifiou t6 X(i))taT0v SjSEptfta, T/if te itapavofj.iat
peiaiitibus eliam judicibus, cccpit expelli. Precabatur t6v elf/y/jv, v.u.i toO v6fiou t6v truviiyof ov, xai toO SttsTO-
autem eos qui se salubriter a sanctn grege scccrnere Tou Tov IlpoS^oftoy, ToO yu/i-j.iou T6y fi)ov, xai BaTrTto-
atque elfugare qua;iebaiit, ut unius sallem diei spa- xai Tnf «).D9£iaf TOy xii/iuxa, xzi Tnf
Triy ToO IwTii//0f ,

lium largireiitur nioraiidi iii ea S|'eluii('a qiio [in qua] e'jat€tia.; tov BtpfioTaTov epaiT-nv a7roxa).ui|/ai. Ou Tn»
Baiicium coiistabal csse depo...itum, qnia jam ct an-
£7rtj£<v£tav 6 'Kp^jei.pri^ivo; £u)a6£0"TaTof ap)^t^a.vSpiTri;
guslia nocluriii lciiiporis urgerelur. Sed providentia E4/iyyio-«TOM():i.x£)),Of,z«TaTriv u^roTETayuEvriv (7>)fxci(i>(7iv.

Dei spe sua fiuslralus est. Non eiiiiii potuit impelrare q


ne id quod nioliebatur efficeretur. Suscipiunt igiiur eamdem speluiicam veuerabiles viri, seclanles singu<
laris vita; proposilum. Multi^ aulem iii monaslerio sibimet succedentibus, ad postremum sub arcbiinaiidrila
Marcello diviiia gratia euin quem Gabriel evangclizavit, et stcrilis mater edidit, ercmi liabilaloreiii, iiiaxi-

imnn correptorem iinpielatis et legis vindicem, Doniini piKcursorem, amieum sponsi Salvatoris Baptisiam
pi':ecoiieni verilaiis, amaloicnique justiiix fervenlissimum rcvelare digiiala est. Cujui apparitioiiis iiio-

dum prxfatus venerabins arcbimxindriia Marcellus his retulil verbis.

Iii secnndam inventionem preliosi capitis sancti el prcc- E("; T)iy ScuTEpay tvptniv Tn; Tiaiu; v.iya\n; toO «yiou,
clariprophctx, pracursorh Baptista: loannii. xai EvSo^ou 7rf)0)/r;Tou , njooS/iofxou x«i BaiTTiffToO
,

Eodeiiiiiiterpieie. 'Ituavvou

Apparuit, inquil, tcr beatissinius et universalis *E7rs-.c(vn 6 TpurokSio; , xai 0('xo"f/£ytx6f a7rocrT-..)iof,

a.iostolus, atque lidelis amicus Salvatoris nostri Jesu x«i '/vviaiof tfilo; toO IwTnpof fiaoiv 'l»(7oO X/xaToO ii

Cliristi, mediante septimana quadragesimoe sancio- Tn p.i<7ri EoSoficiSt Twvayitjv vnoTctiuv nepi toO *£*?ooua-

rum jejuniormn, octavo decimo die mensis Peritii, piou fir,v6f 6xTWxaiSfxaT)jv , ETOUf Tf itou e5>jxocttou

id esi, ad XII cal. Mariias, aiino septuagesimo sexa- i* E^TTaxoatoaToO, ev xpovoi.; tvStxTtoovof tXTri;, (^«atiEuov-

gesiino [a/., si^plingentesimo] tertio, per iiidiclioncm Twv Ba)£VTtvtavou x«i Mup/.iavoO twv e-JireSoiv 3usd.io)v,

sextam, regnantibus Valentiniano et Marciaiio piis- xat Sou/tOV TOU \pi(TTO\t , iiri TOU 6(7toJTC(TOU ETrtffxo-ou

simis imperaloribus famulis Dei , sub saiictissimo OJjiaviou' xai avrrvex/^ri EixctSt TtrupTri toO «utoO /mvof.

episcopo llranio civitaiis Emesenx, cui eliain hoc 'ATTExa^u^O'» Sc fXET« f oSou rtai Tpouiru cv EtSct arTcev;

idem revelatum esl vicesimo quarto die mensis ejus- TTufof, Eftoi T^ ap.upTojXui Ma/)XE))'.J, xftTCt Tau^roTETay-

deni, id est vi calendas Martias. Revelavil autein p.ivu opuuaTa rtto;Tiv ej^ovto. 'Ot« 7r«VT« SnunOMpyriau;
milii Marcello iii magno tiraore et reverentia consti- @eo; £v T>i Syvuftei «utoO, xai x«Taax£ua(7af tv tm ooyia

luto in specie btell.c igiieae, secundum subjectas vi- «'JTOu' 6 twv oX(av yvoiirTn; npo yeviato); «utwv , xai

siones fidelissinias, (|ui cuncta condidit in virtute sua nu-jTu otxovofiwy npo; t6 aufiyifiov nuaiv avQpojnot;' i

et pncparavil in sapieiitia sua; qui scit omnia ante- oiv t\j\oynTo; ei; To-jf aiiuvaf , OTt y.aTn%iojat x«fis av—
quaiii fianl, cl ad salutem kumani gencris uiiiversa Tou SoO/ov M(i(/sz£))ov 0£«T>;v ytviafiut Tn; npoxtifiivnf
dispensal; qui esl siiperorania henediclus fn saicula. ipaaioi;. EtSov yjp iv opaft.uTt Tn; vuxTOf , xai iSou ira«

Auion. Igiiur me famulum suum Deus proposila; vi- oai «! 6u/'/«i Tflf nutTipa; voun; naav av-tfyuivKi' xxl
il' iiISTORl.E INYENTIOMS CAPITIS S. JOANMS IMERrRETATIO. m
siimis inspcclorcm cssc ilignaUis esl. ViJi namniic iii A •,. r„„« \-i - .,, . , ^

visuiiio iioclis, cl cccc osii.i inonaslcrii n()?tri apcita '


_•, k
'«f- '^K'
••!«
EOEaTKunvTTOTKuovAxovTa
'^**'!'
, _
TOV W',«->
euiil, cl
,
III

,,.
nia^'no

metii
••
positiig, cnciirri ut
,1 1 •
ca clau-
.
..
•".
-...-,..,.,,
T«UT«
.«ovr),-. kRi i-Jf.iv, /vvjo,- <v;vo'jtr,v.
errc

fjvowv iro-
licrcni. ht riirs^ws inspinu tluincn ail nslia iiostru nro- n.. i ,-« . , •»•
...
'

,
'^'•' TO Tr/rjV'.; Twv TOTOut', » v,(j!,.T'.)V. Kai
, .

iv T'r> ue 3(«-
riinipcrc. Iloc antcin ciiin vulisfcni, sliipcractiis co- •,„ y, n - ,. , . . .'
"•/i--j:'J'M, ny.'i\jo><fr.>-j.,-jT:oi.l.oiv r«7;jftTwv
„., , _, . _ .. r^ . «710 «v«to-
gitaliain umlc taiita aiiitariiin cssei ininiciisitas.
'
Duin- •,.-.
/0,*> «xov mi-j
'fCpivrwj, x'A iy' )j(i«,- ioyr,fii-j'.,v ir.i twv
(inc iil nicrniii ipsc pcrlracto, lcvans ociilos meos OSktwv, xai euoO 0«-j;/a?ovTO,- nu; ev (y.eT,-., twv 0'5-/to.v
viili Marcrlliiin picshylorniii, qni cral sccundus post
Eiro/is-OovTO ey f,u.K;, y.al r/«cTov t«'/u« Hi vj '/j.^aTUJ
Maxcntiiini arcliimniulritnin, a nieridiana parte flu-
£->::e xat ['^'A^^VJ, y.'A iy.rjvtfj. 'jr,n;,-j jSowvroiv- 1 Ijo-i
niiiiis vcnicntcin, ct inultariim liirinariiin voces ab
«•/to; tr.iAVjn; i ^u-ztnr-n; tou Tmii:o; r,u.':,-j 'lr)rT',5
oriciilali plnRa basilicx Sancli Jnliani niarlyris aii-
X/iiiTToO «•;'/"euvjT«t. » Kat i-j Toi eazocjui
n'.
r/Jo,- rr/j
dicbainns. Quariiin ad nos ingens sonus ilcfcrebalur,
jxzamii^pvjh Wr.KV, r.vp«Xfrfj.a ri-jo['/r,';u-j oi u.-jy:r,'i.,.
ct pcr aqiias ipsas populi cnm inipetiis alacrilale
y.'A fj<jp'y.t, y.ui v.ariVlr,; t« t«^/,u.«t«. Kk( iyu; Triv Qirx-j
proper.-ib.Tnl. Adniiraiile autem nie qiiomodo in mc-
Wj roT'jiir,'j, elir^Oo-j zpiyra-j, y.al i<rTr,-j ev aoyri toO
diis aquis ambulantcs ad nos conciii pcrvcnirciil, cl
•//fi«z!0'j xai sidov T>iv «-/t«v «•jtwv vTrnptrrim yt-jouii-
un.iqiixque tnrma liiigua propria pallciel, subilo vox B
•jrcj STi Tv,v u'jVy)V xxi £(7T0)j 6v ^'^1 auT^fi yjtn-x-i'.,, lOeu
aiiilila esl cornni ipii ab oricnle claniabant : l''cce
(xuun-J a'j'/.u; 5uo' ftiv ui-j unoOinovrru-j ti; S-JTtv. t/,v
saiicws .fonimes Bnpli.Ua dcsccmlil. Cumquc ad mc-
3j a)/.)jv ETri T«v fiiTnuSpiav" x«i vkov f/.e''/av fiirjra
nJianuin osliuin starcm, apertoc sunt jaiiu.TC oricnia-
i-j

a-JTwv. Ezai7T0v T(i-/ff/ drr^izi tlg tijv aOJijv Tflv i.no^.i-


lc? , el p?allcnlinm tiirnw prolinus intravcrunl.
7ro-j(r«v etV 0-J(rtv, •,!ai Kpoasy.-Jvn ini tov v«o'v" y.ui £>!
OiDittciis igitur spectaculi.m lluiniiiis, ct in exordio
Ti',v [iScrriuSpcJriV «OXrW, z«i nucu/pnuLx in«-'jano. MeTi
scate coiisistcns, aspcxi sancluin officium coniin,
'quod in muiiasUrio cclebrubaiit. Et slans in cudeni 6i To Ttuxnyan^iui Ti iuyj.'j.-'jt, iT£|0ot iSiiuv, z«i s/jyov
( 'iSoO U'/io; 'lojuvvr,;. > Kui iO-rjcxunv «0-ov ect tcO
scala, vidiatria (lun,unuin rcspiciciisadoccidcnlein,
ipuOivTo; uoc vKoO zai tl; i- «OtoO,
ct allLruin ad mcridiein ; ct iiitor ntrumque atrinin Sf.^tiiv zae etf ej

loiiipliinigranilc.siiigiil.tqueturiiueingrcdicbantuiin ^"«'•j.uoiv. Hct^auTiza ojv nplavxo -zu c'l'/uuzu azo/.oi-


^a>; stmpy^ny.zj-j., vj,lv, Kup'
atriuiii quod rospiclial aJ oriciileii), adoraljunt [nl., £'j).o'/£(aOat «Oto^j. n/.>i-

et ailorames] ud loiiipliiiii.IiUranles auiciii inairiuiii p'»Ovjzo)'j Se twv T«'/fi«T6)v, e/o/(7«(//)v xa'/ei «OTof
mcridianuiii, iilico qiiicscebaiit. Cuiiiqiie silnissenl T^po^tViv.v, z«i t<j).o-/r,0-nvui r.up' «'.,toO •
z«i iuy.i-ptypxv
turnix, pr;t'ceilcbani alii el cKiinabaiit : Ecce sau^ eio^sWstv Sti twv fiu,owv, eov e'onl9ov z'J cuy^.'j.Tu. At« to
t(M» JonHH«a(<i'eHi(. Cuniquesiarcm iii codein scaUc fiQ SsairatrSai /:/£ -c.a Sovtk kOtm :t^rivrjv Et ij.n iv Tt.")

loco, veuil suiicliis Joaiiiies, 1'oiiiiiii pr.ccursor, ct uTri^jt «OtoO, £'/ti S? T:potrv.Oo,v u-j-vZ ^.Tiiu-poaOsv
vidl euin in teiiiploquod niilii ostcnsuiii esl; el ecce fJ^ti. f-Sov y.aiTpou:v, iy_',>v jj.o-j -zr^v xry«),riv STri Triv

unus crai a dextris ejus, cl unus a sinisiris. Slaiitc '/^''t '^•^«.'J.nv «Otw twv noSwv, AO-aj 5! fxou o-ia-o t.O
autcm illo in teniplo, coepcrunl popiili liirinuruin "tj^/iuv.f, zai fSrjxi fiot dp-n-jrtv iv tw u-/ir,, «Orog o--6-
ad eum conscquenler accedere ct ab co bcnedici :
fI«Tl X«i TtKfKUTa ix?«).!Jv £X ToO Xo).7rOU «OtoO O^ZEUOf

itcniqiie psallentes prurieisi.ebuntiir ad basilicuni /iuot ft-;)(TO,-, rSojz-: fiot, )-:'/o)v •


i AaSs TavTrjv T>iv

SjMCii Sicphaiii mariyiis coiigregandi.Cuiiiquo iiir- £0)o'/i«v, > K«t£j:o/;£ucft/5v 7rp-j «OtoO •
z«i «-jro;, z«iot

nix.se explicuisseni, cogiiavi el ego adire cum, ui ft-T aOTdO ito-rj^.Sof/Ev s'; Tijv r,UL = -:ipav jio-jnv y.ui tSoO
beiiediccrerabeo. Visiiiiique esimilii inlrare [n/,,\it idzaai.unv (7tO)ov Tvjpo; 7r/;oa'^ovT« «Oriv, /«i e"fijiofor

intrarcnij perea osiia per qiiai lurmai fuerant inliO- /£v'J,tt£voc S(j?rvtff9nv, jiETa S> tkOtk ta iaTvipct twv
gressse. Et quia non viileram quod alicui dodisseiit uyit»vvnaTztr:,v,eyri'T!pb;Tou; «o£),5so:v •
i'o -/«0' £v«
[al., dedisset] osculum pacis, nisi laiitnm ad poJes i',""!' t6v £'«utoO |«Xfi6v S£UT£/;(j!r(iTw. • A'JT!>)v Ss z«9-

[al., ad pectus] ejiis osculati esseni, accedens ad u.it^vojv, x«i oEuTsfJo^ivTtov toOs- ip^lftoOj-. 6 «S£>y6;
cum ab aiiteriori [«/., inieriori] pane cuin inetu et '\auu-/.io; r,p% toOj 6f5«)uoOj «OtoO, /.uc eSekokto -aup
revereiitia, diinisso cupiie in icrrain ciicurri, it z'-"6;.t£vov ivTor; v«.ot%- (sic)T>is SjotSoj toO a/iou !77rri-

teiiui pedes ejus. Ipse vero appieliendoiis inenium /.«lou ojrou rjv >i zopuyr) toO ayiou Itdivjou. 'O iSiXj^,-
incum oscubilus csl inc. Qiiod (.uni incruissein, pro- ouv 6£«i7a,uevof «viSoriae, /Sywv •
i K-.pte £f/.oO n-J-Tep,
tiuusexpergcfaclus sum, Puucisautem tliebus traiis- tooO Tz\ip y.uizTui ev Tj SujsiSi toO (77r)j).atou.> koc/rj Tzpo;

aciis.vidco ei ecce osiia iiionaslcrii a purie nieridi.iiia auTOv £''j;riv '


i Mrj ooSoO, «SeX'fi, -i/.)K a!yp«'/tauu:vo;
rursus uperla siint, el veluli ad fralrcs vocilorabain >J7i%«aOV. > 'E'/'!! Si £(S(j,- TO fiuOT^iotov, sv £-/.i7T«o-£t

[a/., vocilerabar], cur isia [n/., ita] osiia reliquissciit: 7ro).)rj £-/£v6(/riv

cl cderigradu perrexi ui eu clauderem, ei ccte video K«i (ij ftiO' r,ij.ipuv, iv tm zaOe.Siiv u: iv Tjj «uTij
sanctuin Joaiinein stanicin ad cMcrius ostiuin, et vuzTt, f(£Ta >iv Twv vuz-oyu)a;z(uv dpav, zai tSoO 03;
onni co diios illos qiios prius vidorum, el accessi ui '/.iip x.vOpiir.ou £vu;£ ite Tpizov 'Xno tou 5e;to0 filpov;.
bciicdicercrab eo, et lursus clevaiis iiie, dedit inihi K«i iS.u (j'j)j npb; )ii'/ovacx' 'iSoO iSo>c,r,Of,v Ofitv,
f fi* «

paceiii. Vesiiinenla auiein cjus erant candida ; el '.ituaTu; evpnait; a.aTipa. Ttponyo-J^jzu ai. Kai orrou .Jv
inox trabens unuin vas de siiiu suo plcniiin inellis, z«Ta;rau6>i, vy.ilay.u-!/o^^ zai t'jpr,att; ft£. > '£'/tJ u>fteT«
dcdil uiibi ilicens Accipe hencdiciionem liunc, ct ^6600 ilSov UaTipur.vpi,;
; £;rj).Ooj, -y.ui iaTuTU iTzi tijj

• .\l,, ad occ'ideiilalem plagam, veluli ad basil.


l'4TnoL, LXVH, i\
: J

,427 DIONYSIUS EXIGUUS. m


flludil vas ipiiini mellii siipcr iiimius uioas, ci irdcr- A 60o«v ou rifirrj. K«t Ifx-foCo; ysvouEvoj, iT^^pi.ytTu eaaj-

lOgavi euill Jicens : i Doininc santle Joannes, unde tov. Kai iSo''j TrporiyilTO o «Jto,- ua-rjc-, vui daiii(i;t

ad nos venisti? » Qui respondit : i De Sebasle veni.» «zo).ov)65v aurii, fii/^pts oZ la-ri £7717^; yoyy^n; tvj

fraeibani igitur eum, cl tam ipse quani qui cuin eo anrXtdrj-j, j rri ri kyia. Y.opvfh toj 1!ooS/5o.:/oj zai l}a;r-

erantiiigressi sunt in monasteriuin nostruni, ct itfrum TtTTOO Ioj«VVO'J. Eyw 5i TKbTa TiavTa CtKCKUiV-^. T7«-
vas raellis luJit super iiianiis meas. Cunique ego de- coiy^criu.u. TTCOffsZ-Jvr^ffa T'^! Ku^fm, TTSff&iv iizl xot/i.v ^-i

luiisscm bencdictioiiein ejus ad superiora triclinii, TOU.i.; iipu; '


/KOWV 5i 0-J'.lLuy.X, Y.M fi'Jl>.il-J, 5iOU;VOf z«i
ipse inlravit iii oralorium ; et cum descendisscm ail Tra/iaza/MV, zOKTiiTSs opiiyeov nfH«uv;v (TZ«tt£ij. Kat £ j-

oratorium ubi crat, cccc video colmnnam ignis anle COV rOV TOTTOV OJ/.0dOp>5U£V0V «TTO Sat>T-^, aTiiTTOU, Y.'ji

eum. Et i:iir.io p:>vore correpluj, cxcilatus siiin. 7ZiVTV.77a>.'/.i'jZ0'J , zat ocov £/w EffzarTOj, riy^og v.'.'i :tTv-

Pcsi lia;c auteni, priusqnam nobis ostiiim niona&te- TTo; a-£ot8oTO /jt£yas, tjj; aTTo v^piu^.

rii ubi crat sancliim dppositiiiu nobis tradcretiir K. ( U£TK TO o-za-^at ft£, yai xaOi/Oitv itrov ToO ioi-
in sauclis jcjuniorum diebus, ubi cibum vcspcrc »o'jj, £jcov i/.r.iyyfii-ja-j wf Kti^iov j;«).zouv. Kai /j.£t«

smnpsinnis, et dixi ad Iralrcs noslros, Uiiusquisque Ta'jT« za^.wv 7ro)).a ^6).tb iSuv/iOnv «7roy^too:off«t T/iv «fi-

veslrum psalinos suos iterare non ncgligat. Et relin- fiov. Kat ,u£T« TKUTK £;ri).5E (TJv T)) a.jj.a',> Yipuuii fjici.

(luenlcs nie iii triclinio , descendcrunt ad iiiitium B Kat uttozktw Trif Y.epwj.iSo;, 7r).a? fj.v.pfj.l/.po-u. K«i yo£-
scalx qiia; ad utraque monasteria rcspicit. Cuinque iiaTa.; xr,-j Tiiu./.a., eu/sov tmv uof tav. K«i fj.t:a. ^oCou z«i

consedis^cnl ul iterarent psalmos, ad dexleram le- Tp6yi.'i\) e-j9.'wj Xaoiiv ).-jj^vov z«i 6jfiiujj.ct, x«i r/sojzu-
vaivs ocnlos siios fraler Isaacus ignem vidit ardcrc vrJ!r«S 7:«Atv, u£Ta TaCTa i/.vJ.via t/.v «07//; u'joi«v. R«i
iii labulis Oftii spelu:;c;B ubi eral veneraiidum capnl r.</.pa\jxl/. TTaf £7 vovTO -nph; ri-xrA; o': izspi TOv apyi\ja-j^pl-

sancli Joan;iis Baptisl.o; reposilum. QuoJ cum vidis- ziiii -.(«i Stazovov r£vviStov. K«i ijuviuj/ii/ uot £77« 6u-

f.ct fralcr, exclamavil cl dixil : « Doinine mi, doniiiie fKV ToO UTiriiaio^j , icri fiii t i£upo, eici/.Orativj eVm
mi, in ostio spclunc;\! ignis acccnsus est. » Et ego (zusoTepo/. i K«i fZ£T« to e-j:«70K(, fSwzi pot t6v «TTraff-

respondi : i Nc timcas, fratcr, sed miiniens te signa- ,u6v /ai iu.i fjoi I "OpuiJiU £iSov i/.-iijS, oi; OTt £'/M ti

culo Cliristi, ibiJem peisevera. » Fratres autem pra; zai CTJ EVr/jzap-v £v tw £vT«-00a CT^iiluioi, Y.ai, 'yrjjTiv
,

tiinore claudentes ostium, ad me coiiciti perveno- ap-zoit 7r).fl5of aKi/.£iTO £v 7w iv7«ij9« cnrilalu Y.'j.Oupiiv

runt. Ego vero mysterium recognoscens ex visioiii- ii; ri^.tof. K«i fi£pr'{ iireivo' «•j^wv. K«i tSo-J 5Jv«ui.-
lius i Ne limcatis,
mibi anie monstratis, dixi ad eos : 7ro).)oJv (ivScoJTrwv -/«T£/i;^Ou£vwv iv tw «-jt'!! crrii.a.VjJ

fralrcs mei, quia boc nobis prosperum facict Domi- Y.ui £)ku€«VOV Trao' 7^U'I(V KTTO T&JV 7rpO£tOV3_U£V'jJV '/p-'ji'J,

niis. » Post dies aulem quinque Maxcnlius cl Slcpha- Kci o-jzw; ov/. £|£)£t-i«v , z«i ot «vSoojzot XKuSttvovTi;

nus venerabiles presbyleri archimandriia;, vcnieiites ^ ™"'= iTaufravro, -/ai >),u(wv f,TTr,6£vT0)v a7r6 TtTiv jro).).iSv

'6yl'j>-j, wf);avTO o' aproi. Tri-tiriui cTzi tj.; riaH-j yiiou;.


ad sanctuni episcopum doniinico die vespere, sug- t

gesseruiit ei omiiia de ipsa spclunca, quae eoha;- Kai ftiTa t6 5t/)-/»)(7ao6at auTov tivv o'.u.zvj t«-Jt/;v ,

rcbat monastcrio nostro, ut utrum |ue pariter jnn- tfriv' i K«)ov Go-J t6 opt/fj.'/.. > K«i '\o'/i'ju.fj.fjo; , e^Trov,

geretur; juseytquc hoc episcopus licri. Cui dixil • Tt Te).^? TOOtO t6 Opttfiu; » K«i 7t«)tV ).0'/t(r6!_U£ . J, £'.-

Slephanus presbyter : « Ex prsecepto noslro cras 7T0V, I 'Oti i/. ToO 6iou E(7Tt toOto t6 opufiu. » K«:
mature trado speluncam fratri Marcello. > Et mane /•jo'j; OTi i/ Tou 0£oO •Imapyji , ar:v/.'/J.viu k-jtw t;^v

perveniens Irailidit nobis ipsum inonaslerinm sub iir('/(iv:t«v toO «ytou 'Imkvvou. K«i 7r«f«-jT« «zo-Jo-a;

prxscntia presbyterorum Palladii, Peiri, Genn;idii, E-.iv£6f tfitvjt. Kai rijo^aTO 7raf «-/«)£fv, I IIoO E0-7tv 6 TO-

et Stephani, arcbimandrila; monasterii Betbgalornm Tro?; » Eyo) Si 7rap«/;f flu« ij7T£3£t;K «utiu. K«t f/.i.ta

[()(., Betliga;ilorum]. Et apeiiens ostium quod eral obse- TaOra i5:^)6ouEv afj.fo-zz poi, Y.ai i3lo-/tj6f«rjv Ti 6y£i)ou£-j

ratum, simul ingressi sunius et adoravimus [oravi- TTOino-at. Kai £(Tz67rr,i7a TrpoTtpo-j air-Mtiv , Y.'j.i uTzo/.a-

rausj. Videns autcm locum nimis essc neglectmn, ).'jiat zto 7r; 7ria 2T£©KV&i, tw apytf/wjSpi-ri tou Akooj-
cominonuil ut diligentiam ipsius habcremus. Et pro- utou, Tva «-jTOs '/'JOipiarj T'jj e7rto-zo7rw. Kai «Tr£).66vTe;

fectus esl idem Stcphanus presbyter, ad visilanda £V T''j UOVaOT/Joi^Jj «VTOO, OUZ tVpOflVJ U\JXO'J S:« TO «TT;)-

iiionasteria qua; crant iii villulis consliluta. Ego vcio D atlv u-'jzbv ev Tot; eVixw/iiojj ftov«<7Trjoiot?. Kai iv tm
Marcellus, assumens fratrcs, coepi diligeiuiam mo- iiu.'/.; i7r«v(Ev«i i-/£t9£v, ilo^/icufiri-j ,u£r«7rEui^£'. flzi Tov

nasterioquodnobis datum fueral irapendere [al., dili- S((>:"/ovov Kuptazov upy^Ltiu'Jopirri'j Tiiiv £v t';) itcbi , «Tro-

genter impendere]. Dumque loca ipsa mundamus, '/.ai'v^^at avzfo t6 fxvczopiO'j rr,; i7rto;«V2ia; toO «yiou

vciiicnsPetrus,presbytcr loci Belhmamalis, ail milii 'lojKvvou. K«t «7T£aT£ )a t6v K5e)y6v Itraaztov , etTrtljv'

« Stephanus, arcbiinandrita Bclhgaalorum, precatu; I S7rouS«t(y? T.upa'/t'jo\t t'>; >)uwv. » Kai toO «S£)^ov

iit propler Doininuni nnbiscuin venias ad monaslc. «7r£)6ovTO?, Y.ui eiTrovTO? «uToJ, Tiapaypnfia vnw/.oviru;

rium beati Carlerii. > Et respondi nie venire nor. —aptyL'jfzo. 'Hf/oJv ci io^Trao-KptiviJV auTOV, zai auTo;

posse, quia diligentiam loco mihi comniisso dcpen- unrif/tiktv 'Tifuii t6 opufia, o eTSev, 6 zai ^v (TVfJifafjv

1erem : qui conipulil nic secuni proficisci. CumqiK Tw opKUCTi TOu Staz6-;ou rEvvzSiou. EvyrivSi TiOirjoavTS;

pergcrcnuis pariter, aio ad euni : « Ascendanuis ci £yvojf;ioau£v aOT'7) T/iv a7rozK)ui^tv toO a-/iou I(.ja-jvou ,

salulcinus Cyriacuin, diaconein ct archiinandriiain. i z«i £'y»" I Ti 6y£i)£t 7£V£(r6at ; » Kai EtTrov iyw, « 6;t

Ascendeiilcsque cl salutantes'eum, cocpiiuus ircvclle sru,uf£o£t -^woiijai tm eTrtaxo^rw 7r;|ii toOtou. Kai nu)i'j

ad pra;dictuin monasterium beati Cartcrii. Dixilquii 4s53«ej BTt aJ T*pi'ivjtx'> TTOiTriaj XTEyavof 6 jr^oi -
''''0
.129 lllSTOnbE INVKNTIOMS CAPITIS S. JOANMS INTtUl-Ul^lAllG.
twv tyo,(,[';, i.-huut;
mibi Cyfiaciis iliacouus : • Nunqui.l proiiUTP.i vcni- A f'')'5-'fi uf.xr^aMf^i-r.; «iro ..

sU, ul sine mora liiscettcres? » Cui rcspondi . i ^c- lij/s.'».- Trivrt i.r:ty.oi/wvj'.i aixiv. r«<;Cit'-) H 3:'l'..-

rst rjt/oiv •/«O/iurvuv xai of»)oO T'.)v, iiai^^vnf T'JitTij6if;


tcise e.sl ul relonlcr nuibulcnuis, niiia lr.iililuin

nioiia^tfi cui curam cTri T« 7'JvaT« , izi.ii^/Q/jv o/o; , x«i oux nSuvrlOav ovt!
iiobis ab oj^iscopo cl aliuil i.iiii

» ncsceiiiltMilcs itaquc iicrvc- a</ltvOr,w.i,o'Jxs «v»ut/,v«i, oIte a).)o Ti T(,if,zai. Etrov


iiistanlcr imiieiuliiiuis.
Tov 3cax'.v'jv rEvvoJov z/i KLiftaxov' « OOz
iiiniiis ad niouastcriuui siupc mcinoratuin ; ciiiiiiiuc aliv ai Tzcpi

eon.uiv OTi sioEMw.ixsv zai yvuf irw.asv rr£c.i TOJTOy


saluu scnms fralres, orJinaiues iiux craut iiecessa- CTO«,

ria, rcvcrtcbaiimr. Dicuiit iiiibi pra:fati Pelrus cl T-fi £7ti(Tzoir'j, EjtliSi) r.u.Ti'M( ixifa.:o; ojtt'.) «Mcv; »

Stcpbamis, prcsbytcii arcbiiiiaiidiikc : « Yalc diciimis 'Eyti Si j^f/JtvK f/5i?ovw; ^uauMtio[tvj'j;' avxu 5i Tz').ni.''.i-

ca'JXCi T)iv uT/ijseaizv Tiiv iorsf iv/.v e/Oovt:; orcv


tibi ; ora pio nobis. » Tum aio ad cos : « Ilodic iiio- , zc.i

susce|iiiims, cl vullis abirc'? Siisiiiicle, «v£zii.f.)iv, «r.-h-f/tAv.'' J.iyovT!?, I ot( '^,'j.i<!afivi rt:, «yi-.i
iiastoriuiii

qua>sn, ct consolaniiiii no6 ; > ct coegi cos. Cuinqiic 'Iwavv») xai «v£5£?a/i£C«, OTt vpo «vktoXoiv T)).iov \ia-j'li/.-

Ka)bi;
vcspera f.icla esset, posi orationcs, ciho siiiiipto, v£t i £Ti5z'.;T0,-. I 'Eyo') Si — fof «OTO-Jf Eirov, «

quicviiims : illi aiiibo in Iricliiiio suporiore, cgo ibi ffuv£-:«;KnO£. » ViA vap%y_(,iiy.'/- ezouyiffOnv ex tojv o5u-

quldcui iii iiitciiorc cubiculo. vrr.v. K«i xfi £7rto'J7Ji zuptaz.^ Jlftsp/ a.ua tm Siay.moi

Cuiiiqiiedoriuiicmca[(j/.,uicdi."»]nocloiiU]uamona- Kuf.t«/'r) za« 'toj)t«vu fiovi^ovTt Eiff£).OovT;;, iyjwr.isu-


i)

sterii vel speluncaj apcrtum est oslium, boc est, sc- (jev tw Emo-zoTrw oOpKvit;), ano twv EwCtvuv £|:fix°F^''?)'

quenli die tertia sabbati, post orationes noclurnas, Ei;r6vT£f, oti o «ytoj 'ito^wv!; o pajrTio-Tjif toO XpitrTou
qiiasi nianiis viri pulsavil iiic terlio iii de.xtro kilcre, c^.jzsv.alvfOn. AOto; «i uy.o\i<7'j.s, iwso; ift^tv^, xai £tc£

ct audivi vocem magiiam dicciilem mibi : Ikce ftjj ftaOitv -iva.zai ftxiS^i; «jtou KJ.)r)T«t. liai £t7r£va0r<7]

o.sliiim apertum esl, el idco cognosce eum qui tibi pa- o Stazovo; Ku/itazo;" « IIote cp/,n ; » 'O Si , < ^-jpiov ,

lefecit iiujiesstuii, nc (orle ntgligas. Ego vero Clim 9";<ri, irafayivofjtat. » napoyEvofi^vo; ai xri i^/if (*£T(i

iragiio liiiioie conversus assedi, et video slellam Tzpiu^M-^ipu-i z«i t!««zovtjv , iTrttr-tivT:; tm xi-rra ,
-irt-

flanimeam iii ostio ubi qiiicsccbam. Majoreinque ine- ao'vT£; 7;f.o(7£zOvrjffav. ^\u>/_',i Ss 6 izpicfivxspo; eU oi»

tuni coiicipicMS, signavi me cruce Cbristi, et illa de a.(i« tjjv (izo^ouOrj^TizvTtJv tm Lt.hjv.Lv.',! ^mc-izicx-qxo:

loto illo miiiiiiie moia esl. Surrcxi ila(|uc, et niisi £(;:£• « UcIOev toOto Sriiov, cTt -h y.s'^ai.h loO apo6poiJ.'.'i

luanus in ostio ubi eral, et rursus inventa csl in x\i'/xKtst auT)?; i Kai £77tS«).'Jv t/;v j^ti^a «OtoO irrt t),)

ostioseqiieiiti. Cumaperissem [/^j. aperuissem]aulem OS/siav, Tza.pu/pfii>.a toO iJi^a^jSat ti;; xpi/o; , 'scnpu-j'jrt

oslium, uiius ex bis qui ibidem quiescebanl, sensit. n /£tp kOtoO, z«i iy.o)lfiOo tw <7To;i«Tt xfi; OSoia; , zai

El cuiu ad secundum pervenissem ostium, invenla oO/ r;SOv«To aOTr;v «rrodTrtio-ai. 'EztevoO; oi ap.a r.xjx'ju
esl stella iii ostio lertio. Deinde conspicio eam in q^ -jsmy.ijni s\jyji; , xai Tziejxa-j 8o|«?6vtmv tov esov, /ai
iiitcrioribus scakc gradibus. Erant aulem ostia ulrius- Ssoftivwv a-JiOffj'xt aOTOv , ft6).t; itoTi xf,v ftiv yjlpx
que monasterii patefacla similiter,et spelimca; oslium «iridTracrs. MEfiivrjzi Si oCto),- Mfjoxit^a. 'O Si i^rio-zo-

palens. El ecce piscedebat nie Slella ipsa, et ego ,ro; o-Ov toi; 7:a'.«'/£VOfiivo[;' aOTw 7rao-« , ^lafitiv T/,a

sequeiis eani, ingressus sum usque dum in absidula «ytav 05/stav irOv tw aTrov.siiJ.vjo> Oijtrau/jw , «TziOsxo iu
speluncx consiitit; etvidens hoc miraculum, adoravi ^,:, Stazovizw t«; a-ytaxaxn; Ezz),Ji(ri«;, sa>; ou oi/odo-
Dominum pronus in terram per horas multas. Rc- u.1,0/1 -6 yapx\ipt''j «Otou.Kk( fj(i),)6vT&JV xf,'j «'/t«y avToO
cordatus sum vero quod hospiics haberem vencrabi- x«TaO£0-(v TTOtEtv , r. ifOri IlfioSpoftc; iv ipaaaxt T/^i

les viros Petrum et Stcphanum, presbyteros et ar- o.Tttcxhr^a-Jxt TrfJEoSuTEf}';), z«i tfr.tjt izpo; kOtov « ort fv
chimandritas, et ne suspicarenlur ubi iiocte luerim, xfi TrfJooSu Twv x«TaO£(rto)v ftou tiziOs; Triv x^ifia aoj
ab oralione surrcxi. Ascendensque rursum , cum •y.axaxf,; vSpiai;, z«i rzapay.pfiu.a taO/io-y). > Kai toOto
vellem iiigredi cubiculuin, dicunt mihi : « Ubi landiii Troirio'»;, (JiTrozaT-trTaOv) •jyiri;. 'E-/ev£to Si xa zaTaOio-ta
fuisti? » Respondi : « Qiiia ad opus necessarium dc- T'.0 ayio'j \\poZpoiiO'j z«i BaTTTtoTou 'loiawou iv ToJ «0-
sccudi. » Cunique vellem iiitroire ubi quieverani, TOO V«(U, fjt)l)vi 'OzT'.)S/StOJ , £tZ«5t £Z7)), TOO -fJtTOU Z&.i

dicunl mibi : i Rursus ingrederis? » At ego scntiens E?))-/o(7ToO xai i7rT«ZOO-tO(7TO0 ETOU; , «'vStZTtWVOf EXT));,

attonitum me factuni ex revelalione quam viileram, jj i^ri tiS; eOi^eSoO; j3/tr()£««f twv y()o;/o(o-T'^v rittojv xai
veiiiam poposci taiiquani malcsanus, ct coiitinuo mc S''jcs^Oi'j y.ai 6t0o56:&-'y |3«iTt)i&)v O0«)£vT(Vt5(Vo0 toO viou
rccepi. Poslquam vero maiie factum est, valediccntcs zai Ma.oztxvoO Twv aitjj.'jfirix(,>'j. Ei; 56;av zai STzat'jO'j

iuilii, ad proprias cellulas abieruut. Ego vero ubi ToO (i.y«)ou 0£oO zai aojxfipo; tiuco'j I/ktoO XptcToO , rj>

profocti sunt diluculo, proecepi fratribus qui mecum )) Oo^a a(/« T'o a/pa'JX't> Uaxpi x«i X'7> Trovayiw z«/
eraiit : « Claudiie januas, maneiites exlrinsecus, et ?-.i07rot'I) jrvrOaart Et; toO; «iwvk; twv u'to>'joi'j 'Ajjif.-j.

si forle aliquis ad requireiiduin venerit, occupaium


esse 'iie dicite. » S;cpe namque veniebat Palladius presbyter, iiilrans et Evangeliuni^lectilans, Cum ergo
solite veiiissel, tunc ei fratres adituin negaverunt, afTirinantes id quod eral, quod Evangelium quoque siib
clave archimandril^ sil, et excusatum est illi. Secundo eliam vcnii, veiiii et tertio, el sic ingressiis est. Egn
liaiiii|iie sumens Ihnribulum, incensum iii co posui, el piLUii Doiniiium suppliciter ohsccrabaiii ut niilii locum
Ihesauri coclestis osienderet. Tollens ctiain raslrum, coepi fodere, el perveni ad locmii qiiod eiat redilicaimii
de calce ct ordinariis legulis, Quanluinque ego fodiendo descendobam, lanluiii somis validior qiiasi cx re-
Vercussione hydria; reddebalur.
431 LIONYSllJS EXIGUUS. 452

El posieaqiiaiu foili el (lesceiuli usqiie aJ soluiii, repeii vclul arcnaiu ex xre fusam, niultiimque labo
laiis, vix areiiam poiui scqucsiiare. Posi Ikvc aulcin areiia subiau, una legula inajor apparuil. llsuc sus-
peiidens iiiveiii sul) ca tabulain maniiorcam ; labulamque su:-pendeiis, hydiiam reperi. Hanc, cuiu melu
et reverciitia lumen acceriJeus, ac incensum ponens iii tliuribulo, palpavi diligenlcr, et aJoraiis Doiiii-

hum, diulius aiioniius mausi, liyJrianique sanclani riiisus operui. Staiini vero Vcnit ad nos Geniiadius
(liacoiius el arcliiinandrila, salulansque me ad ostium speluncx, dixit mihi, veni, precor, iiitroeamus

iti speluiicam pariier. Et postcaquam ibi adoravimus \al., oraviinus] dedit mibi pacis osculum, ei fralribus
iiicis, et ait , « mco nnper ajveni, vidi autem tale soiiiniuin. Quasi utrique
de Capcreto nionasterio
siabamus in quo muadissimoruni pai.uni sicuti sol erat magna copia, ei oriio super-
quod.^m specu, iu j

posila panibus. Iinmensa vero \actde vis] populi veiiiebat, et sumebal ex ipsis. iNec deliciebanl, iiec ccssa-
bant homiiies qui acceperai.l. Jamque iiobis prx multiiuJine turbarura delicientibus, cccperunt panes evo-
lare super manm noslras, et ita percipiebant omnes qiiotquot aJ haiic muiieris gratiam conlluebant. i Posl-

(iiiam vero rctnUt inibi soinnium, ego rcsjionJi, « Boiiuiu est quod viJisti. » Et recogitans apud meiiietipsuni
qiiid sibi vlIIcI hxc visio,. rursumque pertractans ea qiisc pricces^erant, dixi quia visio ista ex Deo est.

Scicns aulem quia divinilus ista cootigerant, indicavi quali:er sanctus Joannes Baptista apparere dignalus

< bt; qui mox, ut auJivil, niansil atlonilus, ei orare coepil ui ei locum osteiidereni, qiiod et feci. Post ha;c

cgressi suuius utrique, el quid oporteret fieii iractabamus, visumque est iiiihi ut prius irem, el indica-

icm Si-pliano prcsbvtcro quod appcllalur Claiamnium \al., Daramium], el


ei arcbiinandrita; raonaslerii

pcr ipsum inanifestaret episcopo. Ei vcnientes ad monasierium ejus, non eum reperimus. Abierat enim, ut
ostiuin speluncse pate-
(;iximu5, in monasleria qu3E erant in agris, ex eo die quo nobis dederat monasleriuin et
ad Cyriacuin diaconiini et arcbimandritain, el
focerat. Cumque egressi fuissenius, placuit ut evocaremus iios

revLlarcmns ci niysteiium per quoJ nobis sanctus Joannes apparere dignatus est. Misimus autem aJ eum fia-
irem I,3acium, dicentes : « Veni ad nos celeriter. i Ad qucm cmn l'r;iicr vei:is?cl, dixissctiiue ei, proti-

nus obediens venit. Quem cuni salutassemus, indicavit r.obis scmniuni quoJ vidit, eiaique consonans vi-

sioni qiiam Gcnnadius diacouus mibi retuleral. Et cum orasseinus, mox ei revttiaiionem sancti Bapii.l;c
Joannis manifestare curavimus, el ail « Cogitemus quid fieri debcai. » El ego dixi, « Puto cnnvenieiis
:

csse ul hoc innotescamus episcopo. » Rursuraque cognoscentes quod sacpe memoratus Stephanus
presbyler

ci arcbiniandrila de agro non vcncrai, mansimus diebus quinquc posleaquam revelalio iiobis ostensa cst. Dic

vero sabbatorum post meriJiem seJenlibus atque serniocinnntibus nobis, iiigressus esl aJ nos Sallus [Saliusj
[«/., Marius] Linopola Lecbtarius, ei locuti iiobiscum continuo rccesscrunt. Ego
roUectarius el Maris auleni

dixi fralri Isaacio, ut post eos osiiun clauJerel. Itemque resideiitibiis nobis et loquentibus, iia suiii repeule
verberatus in geuibus, ut totus incurvarer, iiec possem omnino coiisurgere vcl quid npcris iniplcrc. Tnuc
aiunt ad mc Geiinadiiis et Cyriacus Jiacoiius ct arcbiinanJrila; : « Nonne dixinius libi, Noli moras iiineclere,

sed eanius, et in notiiiam episcopi deponamus, quia prcsbytcr Stepbamis dicilur nondum advenisse. » Ego
vero mansi vehemcnter affliclus. Ipsi aulera vcspcrtinum celebraiites ofiiciuin, ingressi sunt ubi jacebam,
ct deiiuiiiiaverunt, dicentes, « Jiirejur.TnJo salisfecimus sanclo Joanni, suscipientes pcrsonam luam (luoil

nmnem causara cras anie solis oriuin per le [per te cras autein sole orio pcr le, etc.] cognoscet episcopus. »

El ego respoiiJi, « Bene admodura fecistis, boc idem proraiilenies ; > et protiniis a doloribus rclcvatus

suin. Sequeiiti autem die dom.iiiico siraul cum diacono Cyriaco et Juliano moiiacho veuicntes, episcopo jain
posl matutinas oraiiones de ecclcsia luiic egredienti siiggessinius, diceiiies, quia sanctus Joannes Bapiisia
revelatus cst. Ipse vero stupefactus ail : « Nullus hoc novit, et quis veslFum audeat contingere? » Dixit-

qne ei Cyriacus diaconus : » Quando venirc dignaris ? » et ille, « cras, inquil, adveniam. » Posiera autein die
tum presbylcris et diaconis cpiscopus vcnii, et iiitranies ad locum, proeidcntes in facies suas adoraveruni.
Malclius [al., MalachusJ auteini presbyter, uniis ex his quicum episcopo venerant, infiJeliter motus, ait: i Unde
hoc ccrlura Cst, quod cajjut Pntcursoris existat? » Mitiensque maniim ut coniingeret hydriam, coufestini

( xaiuii, aJIiacsitque raaniis ejus bydri;e, nec cain extrabere valuii. Instanter autcni ab oinnibus oratione facta,
cuijctisque glorilicanlibus Deum, atque prccaiitibus proeo,vix tandem quiJeni manuiii potiiit abstraherc,
scJ ita pcrmansit invaliJa. Eniscopus auicni, cum univer^is qui secuin eranl, accipicn-; byJriam cuni sancto

tbeiaiiro ibi reposilo, inlerim in diaconio , id est in secretario ccclesiaj collocavit, donec Kdilicirctur basilica

in no;niiie ejus. Quaj ubi perfccta est, cum dies saiicl» deposilionis ejus inslarei, appaiuit sancliis Joannes

(i ciijus niaiius aruorat, dicens : In ipsii proccssione, cum fit deposilio, poiie mamim liiam siiper lujdriam, cl

siatim sanabitiir. IIoc autem cura feci^set, restituta e;t prislinx sanilati. • Facta est S. Joannis Pr.Tciirsoris

ac Baptistse depositio in ejns tcmplo mcnsis Octoliris vigesima sexta, anno 7C3, indiclione sexta, impe-
rantibus religiosis piisqiie ac orthodoxis Augustis Valentiniano Juiiiore ac Marcian.', principibus meinoria
feinpiierna dignis : ad lauJem ct gloriam magni Dci ac Salvatoris nosiri Jesu Chrisli, csii gloria cuni iiite-

i!ier;ito Paire sanctissiuioque ac vivilico Spiritu, in sa;cula s;cculuruni. Ameii.

" Ilic desinit Dionysii Exigui interpretaiio, qiirc supplcliir ox R. P. Coiiibelis. — Sequeiites aulcni scrmoiirs
liic in appciidiiis viceni cxscribcrc placuit. Edit.
.

Al) mSTOn. INVF.MIOMS C.VriTIS S. J04NMS .\Pl'ENniX. r.\

C"iicio in piimiiiu. frciiiidnm iiUfiie lciimm inwnlioncm '


\vfj; ii; Tr)v TCfjMZiyj, zai nfjriom, yui T/'.tr'.v t'(-ii'j
prflio^it-iiliiiisS. l'iiFciirsoris Joniinis Uiiplisla!. In-
Ttj; Tcuix,- r.i^Ki-ni to> Hco^couov.
icrprcle li. /'. Combclis.

Ileium (liviiius iiubis Pracursnr mlvciiil . iluriiiii- lli)iv iQacv Osio; eysVTHX! Ilf io^o/o; "
z«« itK^cv o
)oyo,- rlxti TTicj-nyvpifjwj, y.ai T.if ffuvtcXsyuivoif £ojot«-
fiue oralio fesliiiii coiivciiluiii acliira acceilit, ac gr.i-

liariiin a< lioiiciii in rolkHlam liic loci celcbriiUira o-jv T« jfeit(5CTTi)/3ca. IloX>a( '/«p fioi u}. tou Ca\j;/O(7T0u

concioiiciii. .Miilia siiiil ailiiiiraiuli Piaiconissoleniiiia, z^cuzoj Ttavnyvfeif, xac nocffac ofiou Xcfcrciac xae 5uiff.i-

pixclara siiniil oiiiiiia ac illuslria ; |)olc>.t(|uc quivis joc. K«c s^iixTt ye t« /3ovi).ot/.£v'.> iaurtoav ly ixuazrif

ex singiilis illustrc sibi argiinicnluni (lcsiinierc, iil TtOC (oOxC Z«C T/iv UJtO?£ITtV, Tci X«T« SvjCfJtCJ <rUV-t<Ty!-

siiigula quiid liocat conrcraiit, aliiisqiie nliiis niciiii- f.ov-a szKTTOv, xal «^).ov »).Xr,f OiaftvrjuovsuovTa otc f r,s'

iicril, quaiulo i liani vel uniiis inciiiiiiisse, cx({uc iiic- i^iiv t-JiL xa.i tov «Jtov fiEfiviJCTSai Ttatriijv, orou yt z«(
riio huuJaro, neJuiii oralioni diflici!(>, scd rt inqios- TO ftcaf TOuTwv fivntrSnvoc, r«c Ttjoof (c^cav iptiv. ou yu-
siliile f xislit. Kec eniiii solnni Pra^ciirsoris iialivilas ).i;tov uovov Tw).oyj, «).).6C xac irliJvaTOV ovyaoyvnriTii

cogitalum viinque diceiuli supcral, veruni ctiani an- ftovovii TOJ Ilco5p6.uou, xac oJ /.pii.-!xr,>; z«t ioyov^sic ),«>.),«

teiior illa conccptio ac in niaterna alvo cxsultaiio, xac a\j')Xn-^ii >) vph TauTijf, x«e >) Ko.pii. T>i Jnxpi SjJTroj

qiiani ct proplictia coiisceiila esl. Prxterea ctiam B £77«<TTftOf axipxn<Ti{, i x«t T^pofrmiK ffuv-tnSTO. "tT'.

cilucatio, ciii miUius aliorum siniilis cst. Tanli ctiam ftijv x«e a.wyayh x«c «vaTpof /j . fiflOivt twv «XXwv Ttpoo-
viri ad Jordaiiem adventus, qiiam diceiidi viin noii Eocxufa • z«c 17 Tta.^ee tov 'lopSavnv oi Kye5<; tou tocoj-
snperet, iiiqiic angustias ciigat? Al quid dc Doinini Tou, Ttv« Xoyov oO)^ u7tsr,CKtv2e, xji £eV anipiav iy.-,;/.-

ad euin adveiitu dicas, inclinato Ti 8' «V


illi verlice, inanus )lc; iiiir,; 7r»j30u<rt«v Tr)v npi; «utov tou <<£•

taiMu, ac baplisini arcana lustrali)nc? ff-OTOu, xat xopvrfn; in avzta x)tffcv, xat tT^afi.-j,
X-'f°>
iloruin oninium seorsiin, propriumque mihi restum z«e |3a7tTe(Tev Sfl tov ajtOjojiijTOv ;

rst, nna ttiain cuni gloriosa deollalione, (|uaiii vir TojTOJv ojv KTteijTojv e'Sta ptoe xui y.u6' ixaaxo-j jj r.'/.-

nvixiinns siijtinuil, lascivjc ac impudicaj sallaliiinis vrt/vpi;, [ud' «fta xsei Tfl; ivSoiou K;tOTOui",f, >iv •jr.ii-n

ab llerodc cxsus capite. Veruni quia borum


.iierecde Tz«iJLiuya;, y.sfai-n npos tou 'Upu5o-j v.T:ozy.ii:ii; , rtC

mcminisse non bujus est leniporis, cum et proprios a(Tt).yfi y.ai «xolao-TOv od^^ijtcv •
uXki £7r:t ys toJtwv 5t«-
babeant ascriplos dies, nobisquc superius paucis re- fiv)juo.£u£tv ou Tou Tt^fSovTOf xatoou, axt x«c £V eJf.i

lala sinl : iis si lubet omissis, ad alia seinioneni con- v/.'/.<s-.<j-j K7roT£T«-,ft£vwj, z«i vjy.rv Siti ^payjorj /fiTtfioa-
vci leinus, qua: ct nobis impncsenliarnm proscquen- Siv eipny.iv'M-J, iy.ti-ju-j «yiuevoe, £J <)0Z£i, £;t' a)la Tov
ila slatuimus. Plane vero bic orationi prxslitutus ).oyov Tpf^opLiQx, y.ai tou ).6'/ou t6v czo7t6v TtjooffG/LteOa.
scopus, ut pretiosi capilis inventionem cdisserat; os- G Sxo7t6; Si 7tei-jTwf Tp )6'/(j, y.Z'.ai.-n; «utou TCfiea;- t..v

te»isionem neinpe illius, inque niaiiifestum prodiic- t'psijVJ npoawnivj, ccj'J.Ziiirj «uttj; O/jAaS/j z«i fKv£.','.j-

tionem. Quippe seimus eam noii unani esse, sed et CTcv. 'ETt£tO/i 0-J f/.t«v "Tfisv TauTtjV, a).).« zai 3£ut£;;«v,
secuiKlam, el tertiam. Cuia ilaque arcano Dei consi- za' xpi-zvj. Tpi; fi£v r,Sii y.pv^^EiTa-j y./.xa xaa otzovojtyi
lio iribus jam vicibus occultatum fueril, lolidemque appnxo-j, T0(7«UT«ztj Se xuxoj -ou Ttiv x7,; yi; \ay'yj'.i\

e lerr.c sinu proJierii ac emerserit, opene pretiiiin «.a5<<9£t<Tiv, Et-/.6j Sn-oj -xae r,'j.~j; -rpux^x u.-jr,r;Sr,-j'ji xn;
liierit ut primum prinia; tunique secundic invenlio- rrctaTvjj, £(9" ilf,; SzMxica;, xai xjxu xa\vj «ua TJJJ T'.t-

nis mentione Iiabita, exliiiic ordine ad tertiam traiis- xn;' f,'J x«c uTtoOctTtv Tzupirj tyji 1.i-/o; '
U xai «)).'j;
eamus; quam ct pixsens oratio argumenlum Iiabcl : Tzporjf,r.o-j KUTu jrfO<r'j'-J£;8«e ixa-tipai;, z«t ftv.Sift tz;

((uanquam alias decel ut et reliqiiis adba;real,nec ab avnpxr,ij'Jai, w» apLfOxipxt; auyyprhiivjo-j. 0'j-«)uv xzi
aliijiia, velut qux oinnibus utatur, singulariler pcii- ~po; xfi'j i'/yjipnf7VJ o-jxoj; iixriJ, zat ()£exvuTo) tvjv ttoo-

dcal. In liiinc iiaqiie moduni reni aggredialur, ac fJtnvj 3c' jjv xai 6 l.byo;, xol; !/Xk',i; TttzvTojjX-tTrourjo.f

prop()silu:ii oslendal,ratione ciijus instituta cst, ciwa "EtTTKc 3" £VT£u5£v auT(>) » Sojyyitrt,-.
noininibus aliis plane deficiat. Ilinc vcro i[!i auspi- "AfiTe uij ouv 6 6«uuk<tt6j '\wj-rjr,;, /M f-iya; xn;
canda erit narraiio. u).r,B;ia; rnpv^ y.ui H piopofjio; , xi.-j izpa-j xz'fu>.i,-j -rp ;
Jani itaquc admirandus Joaiincs, inagnusque Vcri- l' T0'j 'llf ejaou a7roTft/,5;ij, z«i T>j; Hs^jjS.aSo; ft^Tti t/,-,

latis pra-co ac pra-cnrsor,


ab Ileroile capiie ca;sus «vutO/j 'jpyri^jVJ, lirjixi 7ro'j tcuv jiacTi/.itSdv, £v Tt</e f/.*--

fueral; Ilerodiasquc posi iinpudicam sallationem, iii yol; i'.o\jzoi; v.aX /liiipot; tk-Jt/jv y.'j-aOeu.i-jr,;' iSiSi.'.i

ipsa regia obscuris recessibus liito coUocarat. Tiine- •jap n r.apcvjojio;, ujj to) ).-,'7tw auOe» ertJuxTt cvjw/Jiir,,
bat enim scelesla mulier ne trunco reliqiio unitum, r.ai £('; D.iy}^',-jxu-jrr,; r.i/Xvj oiujarrrain- lit zae o-Jx ti;
ad coarguendum scelus itcriini exciiarciur.
illius
pLuxpu-j xu iTziyjipu o,v iSpuccj i/.ouirTuxo, «uni t£
Quanquam iion in longum tempus eorum qua; palr.i- Keer;^t7Tu) 5a-.«T';) xf,v l-jyfcj uTioipn-u.cK x«e u£t' £X£ -
verat, dilatani mercedem recepit, cuni ipsa tuipissi- v)jv n £/£ivijj 6-\jyu.xnp, uizo/.o-iisu xfit '/.i'^uJ.'i'J ij oipa
1110 fato vita functa, tum posi cam illius lilia ; cava }(^Hjj.ui;o; xoi; yp-j(TXu).rA; to-j tiotkuo-j, ?v' £«xoe x i

nciiipe nuiiiinis glacie illi cervice iiiter liibeina, qiio icoiponryj «).)« '/up xn; '/.fyji.f,; i/Tco^z^n^Jv.-
xii> oi/.n'j '

ei par prrna dclii tiim exciperet. Eiiimvero sic ampu- crn; <•>; £ffl«u£v, atrsa/.wa ovrw 7ta^« xv; ic/.o^kicisTov, •/(,;
laiii, uii diximus, Joannis capite, inqiie bunc niojuiii /pj-.xfip^Ti /juxaxticicrt;, iitijfj u/_oi jfoexveuv jroJJuTv,
al) inipudica iniiliere terne latebris deposiio, niaiise- To TCf/cov ixiijo ypfi-j.u '/.ui jteiyyf^KTTO» «'SiaTov x\.7f
rat al imiiios aiiiios pivtiofuin illud nionilc ac uli- r.'j'/i!oi; , •j.'!>u'Jn-o'j, i/.rrr.oar.ikanxo-j' o'"rM xi/.y/j. -uO
455 DIOMYSILS EXIGULS. i'>e

llssiinum vulgo inaspecluii), inlactum, inacccssum : A Otim o'y.nvj.rii7ci:j-o; znpuzo;, 'v« [in ry ^/VJiw rtf ztTj-

sic forle proviJe (iisponeiilc divino prxcone, ne fa- trzag, faoim zaJ rnv K7ro'o",i)v t/oifLVj, /.ui t6» roOov

tili illius possessione, facilis quoque nobis essel £\jy.ccz«ff,mrnm. 'aIIu; zt y.ai rfi; Et5u).o>aT6ei»f eth-

aniissio cnnlcmptuinque desiderium ; alioqui vero zoaTiijffvjB , YtV 0? atirQi Atoz>T7Ttavcv yat MaEtatotvov riy:»-

cliain invalefccnle ab idoloruin cultu persccuiione p'j.v, 0'jx £3=1 TOtf uziuiot; «avrpoOcSat to Tiaiov, «.jf ot
.-iiicioribus Dioclcliano el Maximiano, haud par crat fii? TOi; xuij-t So^Eiij t'j aytov, 7.a'i zoi; yoipit; ptyEtij to

iil vili hominum generi nobile cimelium proderetur, —a^JTo; uapyar.izo\t \auTTpQrspvi/ ' ota -avTa yo'jv ri tzpa

ac porcis projicerelur, quod margarita omni illus- /£'^a).-fl, a>; ifioi ooxii, v.pvTzzou.i.n \z\j'f/jrjt, WjOav.-JTx

trius cxisteret. Eam, puto, ob causam sacrum caput zo'j; TToV/ouff, xat ou^ sauT^ Stezayaivouca. Et 5e v.t/X

occultalum niansil, ut vulgo iiesciretnr, nec seipsum y.azi. aXXov TpoTrov arospDTOTepov ezjOJttteto, y.at nt
proderet. Sin alia abstrusior causa est cur occulla- vjpttsvJ «v='a/).£TO, ctSoiv «V 0! TH UsiJi» 9'i>iiivot, y.ai

retur, ac iiiventionem diCferret, noverint ii qui zoi; uil»).oT;ootf £;rt?aTrJovT-"?.

majora conluenlur, ac sublimioiibus animum ailbi-


ETTct Si y.otTzm tSti y.oti tsavtpouaBixt Ta-JTIJV , r.ai t6<»

bent. zn; yJib y.ovnxr.pwJ «vaza^.uTrT ecQat, toti x>t aav£pov-


Cura vcro jam lempus appeteret qno illud detegeu- Tai. y.ai y.oMTZTOuhn ovaza^uTTT^Tat "
y.ai' ov apa xat
dum essel, exque lerra; lalebris producendum, tum B j^povov y.ai Tforov o TauTnv t^otvtpuija; £uSoz/!(7B "
zat
y
quoque delcgitur, eque lalebris producilur ,
quo ^^covojfiiv, 0T£ Ta tTy.ntzzpu to; ^txtrtltia; KMvdTavTfvof
tcmpore ac modo ei libuit qui producebatur. Ac qui- 6 utya; av£i)r)y£v. "l^oiut-j Si zat Tiv« auTvj tov zponov,
riem lemporis ea epocba fuit, cura Constanlinus Ma- y./.i nw? nS»] y.ai Tzapit Ttvtov tl; fa-ji p-oiriv zt r,yti,

jnus imperii sceptra suscepisset. Quod vero ad mo- y.j.i TTp'>izri'J T-uTJjv u-jzvpi^y.tt zr,v vjpttrtv.
Jum attinet, viileamus quonamjain modo, acquo- Mova)^oi Tive; Ouo, zr,; Zfjitx; ocpLO)uivoi, vai Ttpo; za
rum opcra sit manifestatum, priraamque hanc inven- '\iOOI70k-JUDt aytZV0U^£V0t, £0»' W TOV TiiyOV TOU SjCTTOTOU
lionem naclum sit. tS-iv, ZHt Ta ty.tiui uiza-jza iozopnTai, toutwv evi o

Duo quidam nionachi ex Oriente profecli Hieroso- Btio; iTztfjvti; UpoSpoufj;, t Upo; T/jv 'iipwSou, fvjtrt,

lymam veniunt, sludio visendi dominicum sepulcruin Tou ^utjt).io>; upLt^oztpot or/.riTtv a7rtovT£; , zr,'j ifirjV

ac sacra iilic loca omnia lustrandi. Alteri eorum ap- iy.titjt xttuivr)v utto yr,v 'j.jiXza^i z£j.kX.tj' > w; 5' o t^v

parens divinus Prxcursor : Ad Herodis regis, inquit, OTTactav tSwv tw Trs/af Taumv turivvfytv , o 5' ^*»

domum iimbo profecli, caput meum tollile, quod illic eVtSota^ojv , zai au-joztpot ztpo; ttjv aytHtv Stafiti)-

loci sub lerra conditum est. Illo fralri vi^ionem iiar- 'jo-jzt;, wjQt; au'fOzipot; tTzftTzn za aura oi)).wv Kat

rante, ipsoque et liJcm abnuenle, ac cum utcrque viv of.unv


.,
TrapaO/jyojv.
, ,
Ot zat Tzap'/./.,pn'J.a tov tottov
, .

quo jussi erant aJire cunctarentur, iterum utriquc se zaTa>«S(JvT£f, z.ai Oaptro-j; vTco-rXntjfii-Jzi;- tv/o-j yap
Joannes sistcns cadcm jubet, acuilque affeclum. llli Tov eTrtytfuiVTK T>iv TjOt^Sov auTOt? fjfx'/^ii^'jvza' av.pdz'

tonlinuo profecti ac plcni liJucia (quippe queis vi- TOUTt T£ rov TOTrOV £u9uf, Zai TIJV /.tlSC/.XnV 'jVWfipOVGt,

piis ipse PrMcursor itcr expediret), locum staiim el- fi^M; otov ZKt otyuyr/av ava),a_u7rou7av, zat euo/oiav avy.~

fodiuiit, ac caput edueuiU, quod velut lucis fulgore TVJ.-Kovnt/.v clppnzov Ot 3yj zai TOt? ez zftyoiv zaa>i).0'J

rutilaret, suavissimique odoris fragrantiam ac nullis ptaprjiTzot; tvBiuitvot, So^av n'..Eza; touto toj BaTrTtffTJj,

verbis explicabilem spiraret. Missoque in sac- «T£ zat auT-j Spt?! xotfjLny.ov t7'/.tTzouivcf cCttia, ixsiBst

culum cilicinum capite (ita puto visum Daptislx, ojzot OfjifjZpt ov 'OfjotTropoutT' Si a'!.Tors, y.tpafjitv; zt;

quippe qui ipse pilis cameli corpus contegeret), indc y.aza Z'i,v ooov £VTuy^av£( o; y.ai Tctvia tGyazri ijV.iCn,

lecedebant. Dum autem ilcr habent, figulus quidani zai arrooia (ruvei).»— To. TouTotf auTo? (TuvavT/iira;, zat

in illos incurril, homo exlrcma conflictans egcstate o5ou, o;a eizof , zoivo)V)j(7a;, zotvojvof yiv£Tat zai tou etti-

summeque affliciis rebus. lis ilaque cum octurrisset, tftpofiivov fj.apui-o-J, ^acrzuttiv ^ap' auTwv Tcpozpaizti;.

utque assolci , vi.i; illis socius acccssisset, sarcina; i^-j-fiOtt; ouTOt zai zouf ot, tjfiztpov ayaCov Iztot^ a~ovtr-

quoque socius existit, jussus ab eis portare sacculum. fjf/fjLtvoi. Kai fiiv revvjf t€fj.ijzy.it fi-r, etoo)? to zttan-

Siulii homincs ac leves qui bonam suum ac thesau- 'lj.;v' ou'j£ '/ap iyviipicav touto e/etvot. 'O 5i Otlo; II/.o-

rum alteri tribucrint. Ac qiiidcin gcslabat pauper, lipouo; TouT-ij ETrtyavEif, ETre". xai y.vGtzt\i; y/ptvt toutou

« um cimeliuin ipsi creJitum illi ignotum esscl; nec ytvifjOat To ^upov, z6 te )av9avov yvojpi^Et, zai otrcoooa-

cniin monachi iiidicavcrant. Divinus autem Pixcur- Vji f7'jv TouTO) 7rco7TaTT£t' f; zai ).a9(^v TOuf iruvo^ot-

sor illi apparcns cum et oppido eiJem comiiioJum


,
rro ouj, SaTTOv (Z7rorJt5pa5-z£t, ^r,fjuvp'ov t>j),izoutov Ejrt-

visum essct ut illi niunus cederet, tum docct quid t^tpfjutvo; ' (,')
zai aTro touSe fivpia UTzipcst za ayaGti,

occullum gcstet, luui ciim illo fugere jubel. Ille clam jr)ouT'o zat EUTrpayiiJt zootwvTi, zat izuai zoi; a)),ot? £u-

comilibus ociiis fiigit tantum secum cxporlans the- Ouvoutzevo). 'E7r£t S' i'fj.t'f.').tv ovzo; TOv piov a7ro).tfi7rav£tv,

siurum cui ille deinceps innumera bona pcpcrit; T/j (i;i« Uf}t't.-j'n iyyttpiCtt zit owpov, y.totazi',> zovzo uTifa-
;

iliviliis pollcnti, ac fauslis utenti rebus, cunctisque 'j.f^ ti.tvo; ' '!) yMi Tcuptyjvazat, fn-r, Tcpoztpov Toij y.i?'»-

aliis prospere ei ceJeiitibus. Quia vero humanis jam t'ou iLa'/ayta, Trpi'» av ly.ttvo; /luvvtrn t«v £;o5ov ftiya

lulo in arcula po- -/ap ovruj to ypHutt, y.ai fi£-/a).Mv TracezTtxov • i Ewet
rxcessurus eial, sorori sua; nitiniis

siluin contiadit, monctqiie ne prius arca cdncat, /.'/.i r,ulv, ^nf^i, (/£-/(i),a jrpoJ;iv7j7£v ivaei, zat a ftuJ'

(luain illenuiitiet vil» exilum : rcveia eniin magnum £t;r£tv oiiotov /,jv otrov ourro) fitiilu; /.ai auTij, Ttttou<7«

quidistuJcsse,quodque inagna sit prxbiturum. Nam< touto z«i ;r'rii-ouir«' o zai ftiTx iri ttkttm tivi rapa-
<"7 Al) lllSlOlt. I.NVK.MIOMS <;Ar ms S. JOA.NM.S AI'l"Ei\DIX. ^'^
C. iKihis, iiKiiiil, niagna alinlil I1011.1, ul ncc (licoulo \ z»T0(9iriTiQ, xui siSiu T« xaU y.aUi; ^itxxiOtGOat.t Tavr»
(i;iis lacile ca asse(|ui posslt. lliiruni il ifisa i-laiiiii
Oj-rwf iriavtriyf/U( rn i5e)o.ii, «T:v.ic,ci toO ^ioy • 5' m(
ri
p.iilicoiis efliticris, modo pigiioii lioiiorciii liahiMS,
eix'j; T7ipt/ap-n< yevof/ivu t'7j 5tJ-oi, iinepyi ti h.O''mu>;,
ac illiul ciilas ; srd cl illiu! , (11111 litiinaiiis ciis iiiigia-
y.ui trra. ixifta to") a(5e),yw, 7ro>,>fl,- x«i T«if (sic) U^n «utoO
liiia, alicui rulcliuni (lciui^ito irailcs, lioiiestisiiiic 1110-
X«,'(TO,- TJo-OoyEvr]. •V.Tit (js y.ai «Ot») Tr/sof Z^jiy^a; f.y.t
I ibus cliaro ex teslamciilo reliiiqucs. 1 Ulii li,-cc sorori
ToO (5iou, TOic (juvoOot Tov bnTttvf,'j-j T'jpa.y.v.-caixtOt.at,
iii maiidatis dcdisscl, c vila niigravit , illaqiir, ut par
tto/Ik -nipi Tflf auToO i^tit.aTtn; io-^/a/CTauevn.
esl, iinpense la'ta pio iiuiiieie,cx animo iii illiid alTc;-
IIo)"/.(7iv 5s Ts u.-n' izeivou 5i«(5stafi£vojv to 5w/,ov, v.ai
cta, pcriiuic(|uc ac frater colcrel, niiillis el ipsi c.\ illo
a).)oT- e!f aiXouj uiTaytaprica-j, xueuxutov Tpit rtva
lieiieliciis aucta luit. Ouia vcro illi quoquc ad oc-
//ov(i?cvT« y.UTa-JTv., V.VTTuOtvj ai-j /»),o
'

pivov, ^/po'vri;(a
casuni vita vcrgeliat sociis tliesauruin dcposito
I consignal, raiile(|ue
,

scrvaiiduni uiuliis adiiiouet ac


oi oOz ii/J'iv e'yovTa. et y.ai tov; ci^lov; D.ivflKvlv. 'O,-

logat.
ys J-ai Tvjv
x«f za7tr,)tu»iv, to te iunirjT-vOh y.'.ni.-ii\to-i

ty.pvrcTi, y.ai <rOv toutm, o iccpi.st-ni Mfxa' upttmil^m


Ciiiii vero niiilli deinccps alii aliis succcdaiiei pi-
yap ftv • ETrsi 3' e^vwo-av toOtov ot Kpso-Jivot «y dv x-jt
gnus obtiniiisseiit, exqiie aliis iu alios depositiiiii
iipp.riTO, xai rn; T:i).-u; a7rE),«0v£iv £"f/£).)ov, XiTrapjf
trantiisset, ad exiremum in nionaclii cujusdain nia- j}
to'tou,- fj.etvv.t hfj.ipuv, eIt" ly.fjaltiv' yy.y.ovpyot; toOt'
iius dcvenil. Rusl.itliius illi nomen ; scnsus vero iii-
(i-o/07(T«u£v'i5 •
etj^e yup Tcpo; Ttvt ar.Tilai-.i t!,v yt-
liil iii lide snims, clsi alios crror illiiis latuerat. Is
ya>r,v yuTa'lit;, £v \i^piu TauTr/V (3-/).r.'iv, -zat 7r/ax« )[(/t-
qu0(|ue gratiani cauponaiis, tum credilniu pignus ce-
vnv av.iOcv KtpiOiig, xat a.pLu.ov i-Kup.r,ijuiJ.ivrj; •
o; y.'j\
labat, tiini cnm eo, qiiaiii opinioneni (Ariaiius scilicct
5t« TKuTa e?»JT£t y.atpov, i>; «v iy.iiOt') to Swcov ays-
lionio) colebat. At ubi Emcsciii, unde eliam oriuiidiis
)otTO, xat £«uToO 6 atfpra-j TrotriaoiTO. 'A),)i' ou pev ouj
crat, viri inorcs ndeiuqiie tandeni agnovisscul , ac
ti^arrav toOto 'EptEdnvoi pieivttt y.ixi npo; ^payi «X).i
eum nrbe pulsuri essenl, rogabat ille vel uiiiiis dici
'

0'/.TTQV (i'r»j)-/uvov, ToO Siiou t:uvto>; i.viSp' ; rfiv opij.r,-)


inducias, tuiiiqiie cjiccreiit. Krat bncc nialigtia plcna-
a'j-ois 7raf'/.6ri;avT0i, y.ai Spua-Jt to zaAov (iuc^.DTi et:-
i|ue valritic strucs. Qui|ipc sacrum caput iii spclunca
OT6uvavT0f •
To Ss yt aTcfikatov StaSiyjjvTat utTU t«Ot»
(luadain deposuerat, inque liydriani eonjeceral, crii-
a-jSp:; piOvaaTui, y.ui |3 o» upiaTov utTii-jTe; •
oiy.o\i-JT'(
sta lapidea ad os posila, ,sc aieiia ci ingcsta : canu|iic
ob lein teniporis iiioras iilas captabat, qtio inde pi-
u?v toOto, o'jX tiSoTt; Si o tm aT:n).'j.ir,> iyxixpxjTiTai
'

Or,r7a\>p'.( i:o\''jyj>\it x«i T.uu.-jopo;. Kat izipa; uev toOto


gnus auferrct, suiipie illud juris dcniciis lioino cflicc-

Enimvero tH; npiitri; tvpirre;,;, xuto. Tr,v t'xy.Sx T£T«pri)v, ci{


rel. Eineseiii, ue vel monientu passi coii-

sislcre, prolinus ablcgarunt, cuiii plane vir diviiiiis


TTtv toerv, ToO tfeSpoDupiov yeyfjnuivri;.
q
ETTji 5e, Wyof,
impetuin illis acucret utque bonum incunctanter &')f -zai y.pvtf,vat to T'ip.iov «u9 s
avjiC,n, ToO Sriir.iOivTo; Euo-Ta^tou
prxstarent, impellerct. Succedunt dciiiccps iu spe- (3-z«torJiTt yvi>'jni

luuca viri nionaclii, atqueoptimuni vii.TBconsccian- SpuaavTo; to ay.aiiipnpLU, tixo; kpa tov )ijyov tiiitiv,

tes geniis qiii qnidoin locum colercnt, orculluiii Trwf fiSri, x«i TroTs', xat jrapa Tivtov xai Tnv SevTipav fi
;

lanienin eopignus,tliesativuniilluin arfliientissHiinm nuvTtp.0; eay_evt\jpzatv xerfakfi' i>; av e^ji tout^»' xai irpo;

baudqiiaquain scirent. Iiiqtie liunc iuodiiin alisolijt 1


TpiTnv yj,>pnaa.t, St nv xuX Tnv iyyjtpnatv ivtaTnaaTO.

est priina inventio ipsa liac die circitcr Februaiil ^\lj.p/.i>^.i; Ttf Tov j3iov tTztfavft;, tov Tpiirov OiorftVn;,

vicesima qiiarta pcracta, iii est conjoctura. of xai piovn; Tij; xaTa a7zn).atov y.n.OnytiTo, x«T(i Tiva

Quia vero, ut aiunt, iierum quoque piguus contigil v-JzT« Tijf p.'iaan; 'tSS'jufj.So; tiuv v»<rTEtii)V, ov«p totoO-

occultari, ciini iicnipe dosiguatiis iuodo Eustatliius Tov ooa* o; xui to opa9-v TOtf u7t' «ut')v StrrjhrraTO ou-

praviiaie animi struem focisset, opor;c prttium est T'->ai Tcpo; 'liitv ote^fjv < At TOf f/ovrjf lioi «Traaai,

dicanius quo jani uioilo, qiioiiain teinpore, qiioruiii ifnai. Ovpat, uvi',>yuivat £tv«t eSo-zouv. 'Atp' cjv x-/i TroTa-

• pera venerandtim captit sccuuda qiioqtie vice in- p.i( Tif Sthit, Tro^-XfT) T&i poi^'j> eX'zo,(z£vof. i 'E^' w z«t yt-

ventuni sil, quo licoal ctad tertiam, ciijiis nobis gra- vip.tvo; i-.vto;, y.aO' iavTOv to ooaOjv e'o-Tpey', ffi Tt z«t

lia oralio iiisliiuta est, inventionem Iransirc. (7UEio«)jtv 'tyjtYJ, •Kpi; oTt TO opuu.a fipoi. < K«i Sh uot

Marcclltis qiiidain vita clarus, inoribus rcligiosiis, ouTO)? E/ovTt, /ai ^itivh Tt; euOvf xaTsy',o£TO c/vtoOe-j,

qui etmonasterii adspeliincam siti praeposilum ase- e'z7r)»)zTov t(V« •zai tiiyj^knv iyovau Tr)v hyJ'J- MeO f,; apa

bat, nocte quadaii niedi.TJ liebdomaibc jejiiiiioriiiii, zxi fii),of fiSv ip«),)ovTcJV jix,-J!ro •
T-lytxa S' i/.uaTOv x«9

soniniuni cjuscoiiindi videt, visionemque fratribus iauTO naav ot J/i»ovT£f •


tr/i S^ TOiuvSt T/iv 5(iX-.i(T(v h

I uarravit qui siili eo merebantiir, boc fere verboriiiu f:>-jfi,


— 'iSou (j.iyu;'lr,>u.'jvn; o ToO Xcto-roO n«7rTt

leiiore : 1 Videlianlur milii, inquit, monaslerii foros (7T)if «v«5£'-zvUTat.


— 'AfiK S'i TJ) cp'.)v^ ,z«i TU-j Tuyixu.-

aperiae.perquasnuviusquiJain magno a(|ua- Ti3>v ixaaxov Stu twv av«To),tz&)v tiafitt OvprJ>v.
oiniies
Ea Toif opa'^iiatv i^taTnxa; nunv, vTctpsiSri
riiiii slrcpiiu impeluqiie transibat. » re in sliipo- 'Qf S" eTri

rem acliis, visionem sociini ille versabat, iiescions e'/.auTOV TT.cof riva yliaxTU T'jv exe-T, ev^a f/oi -zai 5-jo

Trpof av«-o).a,-, 5 e.Ti


quid conjioeret, quovo visiim illiul speotarct. Ac /.uOr,>p'j.OnTtt:J TzuXtv uvi.ui '
h ;/iv rj

sane, inquit, ciku rae ila liabcreni, slarnu vox pfTn'x°riix; TiTpauuivat.'iXv uiT«l'j -/.«i vao; e-o-iiixei

(|U;i:daiii ab alio ferobalnr, ireineiidum quciiidaui 7r-piza"*).r,f , iv a x«9" ixrxaTOV tiatwv T(uv TKyfiKTOJV Eu

ac magiiiim soiiiliiin liabi^'ns. Tuni ctiani conceii- 't.a-jCt; Tnv T:r,oa-/:'j-jnavJ (z7r;5t'5ou •
u.tO' ii>v r.ai hepoi 5uo,

tus audiob lur dulciicr psallcniiuiii. Qni eo iiiu- TO eIoo; E:«'!7iot ;rz'/«uTtzK «/vivTi; Tot'/.'i; yoi zxt ou-
4;o
4J9 DIONYSIUS EXIGUUS.

iiere defungcbantur, in classes seorsim disliibuli A t 'iSoJ (Toi y.M (xtyaf 'liaivjni h Til wco;

eraiit. llic seiisus vocis erat : Ecce macjnus Joanncs V zat 0/3«, y.ai Trio-rei/E. — 'Ov /ai {'irAfjaiinii TroWi? T^

Chiisli Baptisla ostendilur. Quse eam niiltebant vo- c/.i-/)./) l-jy.TtolujJi.no-j-v.. "O; 5/i xai tk £:'(7tovT« tiz'/oi«t«

cem classessingul3C, per orientalem poitam inlra- IJLtiOLaat - f.aai^linfj of9«).f/.Qtf , xktk t«?iv eiDoy&Jv
baiil. ezaGTTOv. 'Q? S' Ezrtva Tijv Eu^o^tav eD.yjys, zat Trip«;

Cum aulem ego ex iis qune apparueraiit iii stu- elxe t6 za/auTO-jr, «riQStv zat «JTof t\i\oylav Tnv jr«ca

porem acius, cuiJam scaiLB illic posilre inniterer, Ju ).r]i6u.ziio;. K«i Svi TOtf «Otov 7rpo(77rt7rTM 7ro'7i,

iterum atria aspeclo : alterum ad orieiiteiii, allcruin awxfjoij.o; wv xai repiSiri; olo; •
o; pe x«i miyzifn

ad meridiem exporrectum erat. Medium consistebat 6«ttov, x«i 6ip7ov; lf).r.iTi\r,rst , Sou; u.qi i-ixi (TTOfia x«i

teiiiplum pulclierriinuni, in quod singulatim ingrcssa ^.^'^ Kjl/.T.rtj tou yotxTOj ixiivou •iilijaa.-o;. ErT«-/a!i'77':;

agmina rcvercntcr adoralionem prxslabant. Tum .,,, ^x^^^ y-^x-:o; -.'Ai y.ol-r.oxi iy.^jalm rn £>>) yjtpi iv-

quoque alii duo pra^stanii specie inilii slalini facli


xi9/:(7e,— A(i?£, ij/«//evof, toOto.
— 'i>/r;) U «fiK exitvo

conspicui, in lia;c vcrba clamabant : En iibi et macjmis f^ g^.^^ ._,^i ^^^ iy.ziOvj il.n-j, 7rpo))-/oufi£vo,- foaav-i tas

iounnes in templo, quem et vide et crecle. Quem etiam £5,^5. ^'.^^ y^x «jTof £;ro,r-eCeTo eC6 Jf ai-z hj.i, xai a-o-j-

inulto fulgore splendentem aspexi. Is


ingredientium iir,r,it<j.iv H.ij.ya irfo? Tri^ fiovrW eysTroaevK izeiv.) z«i «

classes, subridentibus aspectabat oculis, singulisque g iir.Kza TizyttKTa , Trap' olf iBzv.cra.yr,v y.xi <7t0).c'v Ttvc»

ordine benedictionis munus impendebat. Ubi ilhi; be- n-j/^t-jov iTztlajj.izovza tiitizpoijBzv. "Evflev Tot -/ai fiitjovi

nedictiones impertita; fuissent, finem:;ue earum res yoSw ^./jj/Seif, xSTapa.yy.ivos Tov utivou «viOooa *. E«i

liabuissent, ipse quoque ab eo benediclione donaii- ftev oviipo; fioiTOioo-oe jj.ay.po; o>v, v.ai fiaxpav eX'"^ ''"''

dus accessi. Ac vero ad pedes illi accidi, lolus ireiii-


So>MC7tv, y.ai ffity.To; Tzliov ri a\ri')r,; oti Tzp'. «Ctov y.ai

liiis ac pavens. At ille stalim erigit, ac fiducia implens uu.tf'jTzpa. 'Ey6> Se to ToOoe [F. leg. toiouo;] ayuvitt. rept-

ad treraendi oris osculum benigne adiniuit. Deinde Tiscrdiv, Tot; utt' efti 7rap-.'X:).5uo;iatfxova;^ot;, 5f)(_'~ ; ir.a-

etiam vas mcllc plenum sinu proferens milii in nia- , (7T0V Trlv axjvrfin Tzi.inui eu/rlv. K«t Ttf «-jtuv 'l(7«x/0f Tou •

nus iradidit, jubetque accipiam. Mox ac accepi, indc voft« ETi iiahi.atv, xai0£M tou; 6y0a)fiojj atpKv, ipaizpa
exibain; ac vclut viae ducem agebani. Tum ille
Tou CTr/j^.aiou z«to'ftsvov Trup, z«i evSov twv OvpcM tou

nuUa mora post me scquebatur ,


siinulqiie ambo iii
vKOu uaioV 0; ftot zai to 6<;aO;v TrasKUTizK iSn/.vj'

monasleriura sumus ingressi. llli comites erant, et e'/ti S' rj(Tu;^(/.?£iv toutov eijrcov , «Te xai t6 Kpayaa.

quas videram classes, apud quas etiam igncam quam- Tzpor^aBntiivo; ez t^? Trfo p.ty.p.\J 6'i|/ro)f, tqu Seouj Tetaj

Jam columnam illis prooluccnlem aspcxi. Ilinc ma- (i;r/i)./v«;«" iii/.it -jiio uot 3£'5etoixT(I<rO«i. "ETreJ Si r.iipat

jori pcrculsus mctu, ex turbalione somnum excussi. T.ivTZ ota-/V/'jvt/.ijtv, i:if,u izalvj oit; iirio-zn-^e

quod mibi in somnium actidil, Iniigum q .^^ .^.^..^ vvAxa iTztyaJiiaa t6v oeltov fioi 7t)..iT-
Ejusmodi fuit ^^j^ ,^,;^

noii miiius ^ougu,


iUud , ac longam habens exposilionein , Tei ftJipov. 'U; xc/.i "j(WJii «TrvjxetTO. 'A.vaCTTa,

quam veruin, siquidem utraque in co Se XKt (i(7Tifia t6-j


tremendum (Sou i3(.)/3ri6/iv upttv. Eu/)ii(7ei?

ego dubius hxrens subdilis ju-


ratio exislit. Inlciim T^TTOv uTToSetxvuvTii (roi'6f xr/,i TrapeuOu (iv£arT»v, zk«

beo, ul consuelum precum pcnsuni


unusquisque du- (XO-T/ip TZporiyii.TO ftou Tn; 65ou,tDf sMtJv EO-T»
aft« z«i
nomiiic,
plum exsolvant. In his unus illorum Isacius ir.avta TOu Tor.o-j,fj'iaT'i (77r6).Ktov «v,iv tj zo''/;^ji irvyx."-^^

dum adhuc psallil, inque Deum toUil oculos, anie 7zpotif/Ji;, i>E£(7£ T.^f z£'iia),rif xaT-.ipu7«6'vi),-. 'Ci; ouv

speluncam igncm ardentem, inlraque lempli fores ivapyi; toOto <7/)«£tov 'ifitaaofxnv, yXtva; tj. '/6v«t«-, zai

Visum ille confestim ostendit. U.U iz£T£UI7aJ, TOV TO-ov lip|<ifi:',V


invadentem cernit. TZ0X'a. t6v IJJ«V£V-«
ex superiori visioiie u«. Kai toO
Ego lacere jubens, quippe qui 6p'JTT£tv, opyavcfi x^O^yj-yi-^j; Tpo; t6 opu-,

ante sensum acceperam melu eum liberum feci.


rei ,
/3(iSouf 'a-^aii.ivo;, z«i «ftftov Tivti
r.'/.Tay.tx^p.ivrrJ eCpciv,

Poslqiiam
Viilebatur enim mihi fuisse perterritus. a-5'rlv z«izipaptov,£lTa7r).(izK)t0tv/;v,u7roxaTO)0evT«uTn»
quinquedics transissent, alia iteruni mibi vjpia/.w, uSpi/. Ttvi z«T«x«).U7rT6f/e-
autem alii t6 7To).u'Tiaov y.xhu-'/-

\isio obtigit. vov, -/«i £'('(70) Trepte/oa-vov • £9/' m xai ilOuu.o; '/e'/ov(if

Nain mamis q'i;edani nocHi apparens, dextrum


Uii-
r.aliv <.)? Et/ov [F. lecf. eizo?] t6v T6n:ov i-,;ci)-j-.^a , f/JiS.=v

vox resonabat iii bxc


hi perculit femur ex qua cti:im ;
j^ ivLiViivit,a'juyc^v,p.riT^y.fopav
tzc^; TzotrtTa; t6 opaOev.

verba clamans Surge : ; ecce vobis dono concessus skih. 'ETTEt Si utTa fttzpov 7r«pi§«>Ev lifiiv z«t 6 'upxiV-'/-'''

Porro etiam slella vccurrit, qum loci index erit. Tum revv/oto,-, «vr,p ixEtvoj 7ro),).nf ii?tfjfi£-JOJ Trjf
Scji-r,;
simnlquc stella prseibat, doiiec
ego stalim surrcxi ,
/'jpt-.o;, 0; y.ai Tiv« 67rr«(7ii..v z«' «uT'f ifopaxco?, rri

supralocumubi quoet speluiica crat.in


veniens sletit 7rp'j fitz;,oO 3/i TUJT-n '/«t iii-tTipct. a-ovaSovaav, rtv fiOt

qua delbssum sacrnm


concha conligua cxslabat, siib z«i r.aaa.v «v« u.ipo; i5£'j/i)v£, tote 5i zat «ut6? liveTrt-

pignus (?um iiaque perspicuum adeo sigmim


fuil. «•/«z«),uTtTii), Ta 6pa9ivT« fiot ezac^TK
(j t«(7Twf £z;iv 1

aspexissem, genua proeumbens, multisque suppli-


in • of
Trp.i,- liiiv li.TZc^iv, y.ai ftuoiv to ;to)V «7;o-/pui|/Kf/.£VOf
qui se mihi conspicuiim fccerat,
locum li-
cans illi,
riSovn z(zi i/Tzi:nlzt ln'/it't; v.vTtSolu Set?at
«urw z«t to
cirpi. Tura alta attingens, ac arenam
gone fodere t6v Torrov '
zkI ttoO «pa t6 iepov y.tiu.rt\tov
onU 6-.u,ftK, /.ai
quamdam alfusam offeiidens, post quam etiain
UTzoTiOfxat. Kai ori •/«! SlizvOrj «0-f7i, av5p« TOO-o^-zTOV
tegula,
leguia, tum
lum crusia iutiiuc<i,, sub
crusta lapidca ^uu ^» pretiosissiimim
ea <
- «-, -

pignus invenU hydiia quadam opertum


rceonditiim. Ea re aiiimo b"t„s effeclns.
iteium sla- ^^ i.ht
^-;Xr':;)WW 5tf,T«f/£v. >o/,..or.
. ..^^ _^
iS«»6..v
^^, ^^.^^
«>;'-• x.
,m loeum occului, nihil iude extrahcns, hactonus:,ue j;;^-;; j^^ ^/^, ,^^ .
^,^^ ,,,„.
t.uud vis:im fucral, nulli apcnens.
i;i AD mSTOR. INVKNTIOMS CAPITIS S. JOA.N.MS APPLMXX. 4 /.2

Qiiia voio brevi posl clkim CciiDadiiis alibas ad nr,» A '/Javtov v.utiymT, uot, xM<u-naui TrT, r ;o%w to npi-^ui
acce&sil , vir utii|iic iiigeiilis giaiix niuniis a Dco Oufovo; Si oCto,- w o tri; 'Euctnv''v t>.'/),>jcri«7 x«rcca-
i'Oi)scciiU:s, qui cl ipsc visioiic>ii quamdani paulo Xwv xixefvo-j >KCtrv xai VMXi.vi:rzor.a tou »«vivroj, yal
giipcriiis relatx visioni milii hclx amnem conspexis- o-Oft^J^vilov. 'liTTEi Si o')y. c\iC\i; toOto crrulv, k».' t'vi-
s>'(, quaiii el liilani sigilialim uiibi cvpusiiil ; luin <'l
S-Joy.m t-ifi cy/cipYiiTvj, r7,Ss •/v.y.ilii aTft^o-Jty,;, r.ul
cgo onini posila ha-silaliono, qiix inilii oslensa essi-iit iricoi; t>. /m-zo. t6 Tpv.yfJM «VMT^Oi.usvof tw
, ts Ku^ta/u
i!ii apcrui, singiila ail verbiiiii ii;iri'ans, niliili|iie euiii £ Etvt.i Tfji <its.-/6v/u xai i).).ot; Ttiri, tots 7«iTvi; «?ou).ie<f
cclans. lliiie ille gauilio ac sluporc eaplus , oslemli ni'ionir», x«i 0-3 ,uoi xaxoO >) «va"o>i) «"tio; yiyovt •
-Ktul
sibi cum rossaiii rogabal, tiim locum ; ac quunani 5-:t).jiv 7vp 6-^t«v ff«66aTou toi; cvjoxiai-j i^it',f*;'vou
loeo sacruin pii;iiiis esset posiiuiii. Ac saiie cliani u.ov y.'A TL-ja 6;jti).oOvTO,-, zaTK sott t',- S;'a7riv>if
f;.o4
osleiulo, nec taiiium viruin aspeelu pnibilico. r).»y>?v £771 Tiiv -/ovttTMV, xai riOriTiv oA v «/'Vijtov, tSI
Ciini ergo ab iii»iccni abjiincti esscmus, cogiiaiio- tSv.fii ii-~).i; -ff <r<cy.vfk« '
61? 0'jv tovto /«saxao-tv o
luim ilcrum salo jaetabar, vcrsans animo qiiiJ niilii
777(50. Tt,-, sat aci^io^Ta l"£vvi3iof EztTvof 6 npoif-nOsii
essel facicnduni. Iliiic cl istud iiigciis niiiii visum ob- |ttoi, Tjosr-juijtv iouTOuf £t,- ev/))v" xai t6v fityav iz£-
laium, ui cum episeopo rem coiirerrem (ncnipe luin Ti^JouiTi n,-/ii5fouov, )u<7ai uot t/,v <7\jyt,o'a-j, xai touj
Uranlus Lmcscnorcin Lcclesia' piuvrat), cuiiiquc
3 „0,
7:^35,^. Setvat «pTiouf oV :u-«7'/=-v>yj(.<r«v 7«,
ejiis (piod apparucrat cuni ailjuiorem adbibcrem ,
OTOU Ev:xa r.iv Triijyijv TauT»v ciijcKc.a'.i/u.T,-j. Kai ot! p«-
Uim illius iu ca re consiliis nteicr. Quia vero noii
fiuuia zai oti),)rjO'(j toOtou uot Tt: o-cj',;.
statim rcm pncstiti , sed molilioiicm cunclabar, liuc
Si
't;77£i fj.j.a r/j £uj;rj x«i touj 7765«; ctyo-j Sv.Si^ov-
illuc cogitationibus distnbeiitibus, ac cimi atl alios
Taf, «itxvoiJuai o^ttou'?» Troof tov irr.ocSoo-j <7'jv l-ei-.or?,
rcfercns , C^ riaimn iicmpc diacoiuim quDSdaiiiqiic
f«» a)Xo Tt TTCO TOUTOU OeuSVOj- CpfOV, rJ, x«i 77a',T« Ta
alios, tiim cliam iiicoiisulli aiiiini sciisuiii acccpi, ac
',paOi-j7tt '/•joypitra;, t6v mctpv-, xov CTTTao^iKV, to aizr,-
(Iiiantum inibi dilalio peperit mali. Sito naiiiquc sab- ),«iov, t6v -ottov, Tr/v y.-ybiaui^j-nv vSpiaj '
y.v.i t;),oj, t>v»
bati, dum considco liis qui adcrant, ac iiiia.'.dam fa-
ttpa.j xijia/.r/j St' >)v xixsrva, ).«fio«vw £'j9'j; y.ai tou
biilor, dcrepcnle aliquis ad gciiua pbigain intligil,
7r,oayu>TOj auT0vpy6v u7:ouf'/oGvT« (j"Iv -rOQuuiz iT.trii-i-
ti, lumquc imiiioUiiii, vix in solum iiicui vuiii leddit.
tia-i' '<; xai Avpta-/-ri; iTr-rfosnv.o-JriT,;, iziTTxzai fj:ET«
Ea re conspecta, qui aderant, ac imprimis qucm dixi
>«ftr<i'Tuv re:, tox-.j • xai e'j>.aSzi'/. xai s-oS.) Tr^v /jlpa
Cennadiuni , in preccs ac vola converlunlur, ma- Triuooi' TrtJOTeivKS', Triv •/.ifahlv mv.tjiicef 9«ijfta ou<7av
gnumque Pr.veiirsorem roganl, ut nic casii liberet, Tot; op',ir7i ^ptTT',v, y.al 7:),^v tcov o^&fovT^ov a7:t<7Tov •
Tci-
pcdcsque uti priiis sanos rcslilu;U. Noveraiit cnim
X'i "/ap -''puvTO TauT'/) npoGT:c'jM-/.vittf -/.ai ficuai/. t;,-
qiio nominc sic m;dclalu3 csscm , essequc iii causa Q zat 'j.'y'n H7zi'>.a.u7zcv Zif.Ti-zo;.
rcma nie negleciam accunctalioncm.
'Er.ci St 6 o"jv TzptcS-J^ztpo;
T'IJ £77i<7z67T<u , Ali)/'!;
Cum vero slalim cmisso voto pedes ad iler com-
sz«).:rTO 0'JTO,-, iift';t5ot«J(av 77<u; »v «a5;t).0'^t5v , £t TO'j
paratos reccpissem, illis sociis confestim ad cpisco-
npoopofiou «'jTrj X'xpa Tij'/yavtt, £7rt?(i:),).<uv TKUTr) /.ai
pum acccdo , nullum buic duceiis aiileponeiidura
TK? yclpa; 6jO«-uT£pov' £7r£t x«i tXoiBcv 6 Vjimpo; toij
ncgolium. Tum ei illi visa oninia apcrio, iasomnium,
xa).ot.c i'//.OTtiv Tzacv.ypnya outoj xai t»; (i7rii7T£tK;
visionem, speluncam, locum, defossam bydriam, de- tptTzt-at t6v /.v.pr.VJ, Tiif /;£t'.6r «-jtm aTrocrioav^sio-,-,,,
mumque sacruin capul, cnjus ralione islha;c omnia. x«t T'/i \iSp'.'/. Tporj-ny/i.m, jTpoa-izXaiOtiari;' xat tacfjcv
-J
Episcopus sc slatim ipsc rei accingit, Ucluique niaii-
Kv cjTOJf r) yjip, ei it.i) t6v uyi'.,v 7ro).)«r; wcaij iSva'S,-
ilalo obiemperat; alque adeo illuccsceiilc dominica,
7r»o"«v 0! rrapovTc;, 3o'Cv«t tiS o^oiaXivTt t»v Bcoanctav,
ad locum veiiit cum lainpadibus, ac reverenlcr niclu-
/ai -/«Ta).).a-^>;vvt TO) «fi-. t).o-/i-;o'avTt. 'fif cuv Wp'jSpO'j.Oi
(jue e.Mensa ad hydriam manu caput educit, tremen-
e ifSiv Trlv y.acav ajii.a^,iv '
riuipa Si »v T»vf/auT« etx'/;
dum vidfiiitibus spcctaculiim : liisque exceplis, incre-
ztz'/.pzTi T-'Tj ^c^pr,}japio'j, xa6' r,v x«i » TrptuT» ys^/ovsv
dibile aliis. Nam etpili adiiali videbanlur, suavisque
fjpctji; ' T» x«t' auTov e/x^^ffia Tetjf , t6 -/.ciklii to'jto
cfllabalur odor, ac indicibilis fulgor cniicabat.
ypTiu.rj. -'yxaTKTiS»;?!. R'£t' oXiyov Si •/.ui vj.oj tm B«;TTt(7T i
Quia vero cpiscopo comcs picsbylcr, Malcbus no- p avcyitnv.; , 7ro)).6iv tw cp^/r,, r:vvy.pa'j.vjr,iv^ h/.ilrjc t6
niinc, subdubius erat ac lia;silabat, num Prxcursoris
Swp;v u-Tazoui^et. 'l'ft:(7»v'7>v T,'i 7r6)£t zai «X » Traffri
islud caput existcret, missa in illud audacius manu
7r6);t x«i yjipy., 7r)o"T(iv f©Oovov zat «zivwTOv *
xzi
(qu'ppe cum neqiiam ille bonis invidere soleat), con-
»3» f(£v V SfJzipa e'ptr7i;, -/«i ««vecwo^tf, 0'Ja).£vTtvta-
fcsUm el ipse incredulilalis dccerpit fruclum , arefa-
vo'j t6t£ XKt JlaoztKvou Twv To; partltiu; c:/:hT.xpr,vv
cla dextera ac urnaj bsrenti cui eam admoverat.
,

£7r-:i).»ft7ivMv •
eixof Si ffJ.a; zai t»v ivay/o; x«: xpixr.v
Ac sane iia mansisset, nisi qiu aderant ad muUas
etretv, »; evsza XKt 6 )6yor, zai » tcjv Ky.XMV exOoX-j-
horas sanclum obsccrassent, ul eum curarct, qui ob-
T£'6a x«t y^oiptiio;.
noxius e.->sct,eique reeonciliareiur, qui dubiiisfuisset.
T» Tiwv 'E(/-5-fiV(uv ojv, i>; 'jyj.tv TroXtt t»j tcp'j.;
Recepto inde Prxciirsoris capite ( nempe Februarii
,

iju-o/.ituivn;, zai Tot,- ey/uStv.-xai TOt; p.a/.puv,


24, quo cliam die contigerat prima inventio l, Ura- z£'j)k).)),-

T»,- 'aT:avxa-/m nzou(Tt jrXoutriaf Tiif yapi-.o; npo-


nius episcopus iii sua bactenus pretiosura pigiius de- /.'j.i

t'j.cac ;ko6vouj iTri 7ro),).ouf 6 6i)caup6; u^cxu-


ponit eeclesia ; brevique post etiam lcmplum Bapli- •/.=tj.hn;,

Otxo; '
0; -/£ £! zai T<i> T^rro) jc-piitpiaxo, a)X cu/i xjt
stx excitans, ciim ei plures opera; accessissenl, illuc
x/.i;'i'''-p'i'-i«-'i of^p.ijxo, '/fOovov Trjv /(i,5iy iTrXiv, zai
uiunustransferlEmescuoecivllali. oinniqne alii civitati
,,•

DIONYSIUS EXIGUUS, 4ii


Ua
ac iiicxliaublum. Hac- A £ c Tz-j-y.g otijzoyo-av. 'a).).« -/ap ol toO Qsov iKOfo»-
ac regioiii ilrcsaunim iil)crciii

leiius sccimda iiiveiilio ae iiiaiiilLSlalio lum lacla, rot /oyot, z«i tw» «utoO zptftaTMv to «/«Ta>»nrTov ,

cum Valciitiniamis ac Martiamis impcrii sceplra lc- •/Jpai ^xpSapav To-j; £v 'Eyeo-ii xotto^j; v.jx aiiTriv tv.v

vero el cam <\'ax mipcr "Eujckv ti.ivi ij>rj'/_upitntcnaf; oO Stzztov o a^alo?


ncreni. Oiiei^c proiiimi iil ,

conlisii, icriia.iuiiic ciiarrcmiis, cujiis cl cl aiii ( au- iypvjt, y.ui y.upm tav ravTtuov rapv. ToviTOt? yrviffSai'

noiinr o"zoviv oOSi ytvtTat ukla. Tzupen Ttvt 7ri(7TS z«t (rTyou-
sa inslilula iiohis oralio esl, qu.i- cl rdiquis
*

tiuioi TTtpi Tu y.ulu, sztiSsv a-JTn ).>jf9ii(ra , «Wk^^oO »j';>i


cst alqiic illiistiior.
ix-TazoaijETai •
Koux./a S' ^v li 5:?«ftEV/i to Swpov' iJ.iy.pi
Cum ilaquc saerimi c.ipiil Kincsx, iit ili\imns, re-
txh T'j)t; yui 'jt7-riu.c; , iTiTt^y.^j; S' rvTSi^Oiv yivoHVjri ,
jiooiliimcssci, alciuc iis qni c viciiio qniqiie prociil

muiius pro- zat Twv «yO.ojv S(a'i)av;(7T£o«.


ac iimliqiic veniiciil, iiberrimmii grati.T;

aiiiios plurcs ci loco T6 S' Evfjov CTJvi^ov zat z«Tc'/ov t&v ^rirjuvp'jV ,
slarct, maiiscrr.t tlic»aiiriis iii

non c/.i'j'j; Ti upy\jpi'j-i ifj, y_pija'jT; Tt-id.ot; ivriouo^urjov,


aililicliis : ric qiiaiiqMam co circmiisrriptiis cial,
scil co- '%i «V TO TlfllOV 7r£0t(rTi/.).0tT0. lO.viv rrpO-U-O TOlf T0\-
lamciiilliiisaniliitucliamvirlutes arctabaiitiir,
onmcs pcrtingc- 'loT;, Y.'A f/«:)tffT« TOfC Tliv pUGtlViU. OtZoOfftV, OTTOV t6
piosc licneficia explicalial, cl ut ail

raliones, imomprc- tj'jipO'J i-jUTO-i^iizui, T'7> T£ «'/v&j;7Twr Tjjv fjt£Ta9:o"tv


renl. Eiiimvcro qiKC Dei arcaii.T}
D -^£yrv)5(70«t, ZKt T'p ayvoertjSat Tov jr oovov z«9' ev «jro
lieiisaqiic jiiiliria ! Ciim iiempe Eiiicscnam rcgioneHi
'n:a;(7i?j Tph;':u Rouuju u.--:uzi'JtiT«t' oO-Ji yctp cuf';
iiisaiiiqiio iirbcm r.mcsam barbaronmi iiianibiis cxpu-
liaiiil taiiicii T(,*, 0(7« '/£ a"JTOt C'JVt(7«:V, 77£Ot TOUTOV l-yvOiCttjlV.
siiiari sivis-cl, ac coriiiii licri dilioiiis,
Ovxojv zat £"[/£^5 Toi, Uo'/(ivoir Ttffulri fxnSi ^«js'
vcqmmiptiiavitutelprcliosisslmum capiil pcnes illos
>) ,

«'-''' ^«-o--' -<-•' T^p^-^oty-"--^ ucfui.o,; -.uyji. po.pt^ou.vj-n


iliis.|iie ad.licliim forct. Adeoquc iicque fuit, scd
jiii

opora imlc sumptimi, oi Te y«o '/povoi, z«t Ta Tpu'/yL'xru , To/Xrrj t^v c/yvoiut
cujusilam lioiicstiqiic cuIlo:is
cxiguam ur- iuT'^ir,'7'y.VZ£;' UU/fJTU 'Ji-ZUZ-J Z«t TOJV EtZ0V0««/OJV
alio tiiiiitiaiisfcrtur;Ciimaiiaiii sciliccl,
av«'j.«v£vT(uv*o-^&0/ OTTOJ^ Tti ToJv u'/i.oi'j ifjiCvto ^Et-i/avK'
beiii ac obscuram, qiirc tamcn co pignorc diiala il-

(i/)« x«i 7fj|it i'ji-.itiT puTO £1 rou Sn z«i ', «ver^v ijv
luslris evasil, ac rcliquis clarior exiiidc fiiil.

Qiiod vasculimi ilicsaurimi intus liDbcbal ac con- )otr6v zat t6 TWJtspo-J TOVTO -/priyu y.ri Tup* oTOuoiJv

liiicbat, UDia qii;cJaiii argentea aureis compaita la- Oe^iuevov, ri v/.Sriiov •/.uBtaruuzvov' iTti Si Torf 6o6o-

iiiiiiis crat, qiio iiempe pretiosum piginis prelioso fj'!5ot; iT7«vr,),9E ru Tpu-/uct-a , z«t UTTO P«(7t).£0lTt

vasculo asservaretiir Crcteruni pleriquc nesciebani, TTiTTOts T« ffz«77Toa, 77a)tv yvzyY.f/^ojpriy.tj tojv S-j(7(r=-

ac prxcipue rcgiiim urbium cives, quo illiul loco po- 6oiv Eizovofta/OJV yvr'' io%ou (Z7ro)oj)6TtdV zai ajtav Tr)v ,

situiii essct lum quod iraiislaiio occulia ac sine ar-


: £T<7ro«5iv E-jfrjzoTtJV, t6t£ Sii zat 6 npo5|0oaoj Tiiv iau-
I

r
bilro facla fiiissct Uim quod nescirclur teiiipus quo '-• tou yt^iulov ou-jzpojnat -oJSUric-f z«i Sol/sov t«;t»jv
; Tul
illa coiiligisscl. N'cqiie ciiiiii quis palam,quanluni no- «;to9a'jfia7Tov, oj r7,S£ j) Tf.S; -rj To>.ti Sovvai EzctvE •

bis asseiiui licuil, eani rcm tradidit. Itaquc maiisit ii.y.pat; Tiat Tu-iiTut; y.ul yiy.cot; Ttpf/pu-foyi-ut; opioi;,
Comansc capul, ne ipsis, puto, incolls salis iiolum. «)).:• ta 77«(7iiJv fz£t?ovt /ui ^xtjtt.t/.oixuTri rn KtavaTav-
Tum cnim tempora, tum ncgotia alia rein ignoranlia Ttvou tjinui •
oi; «v Y.ai t6v r).oOTov Stuznpoiri «<7u).ov ,

ubiexeranl : cum pivcscriim lcoiiomaclii iiiterim z'><i t^sfxvuvotTo yiv «'t/) t^ -/.aTuBi^u, atyvJTtpov S" o,j

cmcrsissciil, ([iios tajiliim abcst iit saiictormn rcH- £.'z6; zat t6 SoJfjov Tupa T«uT»jf ii7roT;).ofTo , tm t£

qiiiis cultum aJliibercii, iii etiain ubicuiiqiie ill.c ex- ft£t?6voji- TiyjLtrOut , zaiTfJ ytitost tuI; svfnyiai; z«-

slare noscereniur, iiicendio cas Iradorcnl. Eam igitur Tw/tpuipttr^iui. Mtzaw^yip zai 0£o5tj;3a twv trzmrTptav

ob rationem nulli dci icepssacratisbimum pignus con- Tr,vtz«-JTa iTtt\nyj.vJoi ' /.ai fiETii Me665(ov 'lyviiTto?

spicuiim cral aut expli)ratiini. Postquaiii aiilem rc- tiIv iyvlnatuv a.'/tiv TZTfjTtvyi-jo; , ayhp tM.uI; ev-

rumsumma ad ortlioJoxos rcdiil, ileriiiiiquc sccplra StajroiT^ojv T«t; /Jj.ptutv' \jto tojtojv an twv «otStvojv ,

fiJolibiis Augiistis concredita s;int, ac lcoiiouiaclii iiii- zai t6 T'^.vTiyn-ov tovto x.^''."" ''^ I^'"'^')'^' «"-«=«>m'-

pii cuni sonitu peiieruiit, condignam scilicet uliio- ?-t«i • z«i toitijv t«utt)v , zai T£).£UT«i«v evpitr/.tt -ijv

liciii iiacti, lum saiic ctiaiii I'ra:ciirsoii iilcapulsuiim t"jpitnv. 'O Si Tooro,- TotwSe tjo; u-je-jpitr' oi;.

manircsluiii ficcrel placiiit ; stiipcnJiiinqiie niiinus


D K«TZ yao «t«v Twv jvy.T''iv , Tcti y«7a Tov BtOfOpov
iioii liuicillivc civiiaii (exiguis nciiipe oppiJis cxi- TO"JT'jj zai oyoi'j-jyoi '/.ui oyoTp'iTt,i up/ttctt ©£ i, tou;

guisquc lcriiiiiiis dcfiuitis), scd ul omiiium iiiaximtc Cf/voj,- ;70c(T'ji_oovTt , 0£(« Tt,- uj',iBtv o-!/:; ijrio-ziilev

oti iiou«v«
- ot lyov y.taulni Sf/./.ariyjt
siimnicqiic rcgali, ncnipe Coiislantinopoli, Iraderct; >j jroXt,- t/.v

iliio iiciiipe ct llicsauriii iiiviolabilis s,crvaiclur, illa- up-/vpi'.i a/.vJtt £-/z-zp-juuivr,v , zai iefP -6t'.i vjuTozt-

([ue cjiii dcpo-itioiic lioncstarcliir, ipsiimquc adco 9i(«ivnv • z«ioTt, yniriv, «vczo.ttto-a/ Tij Cu^fvTtSi Tauruv

sacrum muiius, iil par esl, splendoris alii|iiid ab ea Tr.'jcr,/.tt . ToiTo tw np^jopouu SozoOv of zoi Tti
-/.ai •

niutuaretur, quod nempe penes illam majorcs liono- o uOi-jTu IKiu Y.'Si<sTr.<!t y.ui tu ^uat).ti- ois z«t af«-

ics cultumqiic iinpepsiorein babcrct. Tum nainque ^soTifiotjTrw.-KVciTrotf EuSJfiojjTrefjtTOTroayf/aSt^TeOEtfft

.Micliael ac TlieoJora sccplra tuscepcrant, Ignatiiis- (7Ti)).ovT«t rpi To-JTrjv euOu; z«i o' tot ^naavpov a-j-M-
qiic Melliodii succcssor, vir multis clarus virtulibus, ytjot. Ot zai Tov t6770v zaT^XaCovTs;, xai fv^at n zeyaAjj

Ecclesiamregcbai. Sub bisluclylis, eliam pretiosissi- ivj.TtJ.tf^O £77fffT«VT£f, Za9li tat Upyi_ttpt\)S TOUTOtC
mum pignus istiid in reginam iirbium iiifertur, ler- i'/vr',tctfrtv , ivxiyto; £<et9;v ava)a^a^avoufft , xai T]p

lianique lianc ac postremani iiiTcntioiicni nanci- ^ij.'jt'i.iot ZHipov uitWtov ijuiio'/'p .uj:v " aXta '/itf
4.1,-i \b lliy.TOn. I.NVKNTIOMS CAinilS S. JO.\NMS AI'I'LM)1.\. kili

eciiiir, Piirro uJinvcnlionis inoJus cjtisiiioili fiiit. A o^r:'.! sVKrvivTif x«i ^/o-i/.-iJ,- o.yu /u} r5<T/)'« /r,,-.

Noilc i|iKulain ciiinpoiilircx Tlic(i()lioio illi cogiio- i<t'H jrjpi T<ii ,Sa(7t)(ta, xat ©ocv iv tictOfft X'/' f/(>vi-

iiiioi nu>i'ilui-<que ariinis lauJts Dco oircricl , (iiviiia ?'iM7i , T«f 7ro^(&>; jr/Jojjr.-To-v , f/upot; xai Vccf/TiaiTi
qun>dain cwlilus visio illi oliligil (liabere scilioel Co- 7Tfoy»tavTii;vT(f , x«i <70v tro>'>i S6/9uf>O|0t9E Tfl >»«.«)in Trl»

iii.iiiaiii civilatcni prctiosissinmin cnpul, arpcutca ur- (7to'5ov (uT|)ert'ovT!f fl ouuazct, y.ui y_'.<^ri, zai ptsTwlta,
n.i inc'iisiiin, ac sacro loco coiulituiii ; opcr;r(]iic pre- zai TTOo TO T6>v yaooiaf 7T^0Tt/-!'avrs?, TaJTr,v yscji
tiiiin cssc iil nvsantiiiin liaiisfciiclur ; sic iieMipe yfJtTTcO^Ta'; ao;^',:O-0r tivs^.ou-vor, T'r> £v |5ftTtV(io'f

etiani Pri;cui>ori visuiii;. Qiii et iinperatori (iu;e visa ev^7royio£[ vaiji y.i/.-.i TOv OjiTaup.v r.aTazi'JnrTt , TtJairTriV

lueraiit deciaravil. Anibubus igitur eaiii in rein beiie «yovTo; TOT( xai (ixci:S« Toii M«>'cu f*>!V j" «•jT»)
yy.f>
yal
aiiiinalis, initluiiliir slatini ab utroquequi tliesaiiriiin Ti),- TTivrjyJpicof rixipu, z«i (OfTi) Su).aSi) Tn; T^^iT/ir

li>:iaiil lli( uiii ail iiciiniveiiisscnl, ac iiLiicapiit dcpo- cct-.jciTit.t; , T) xxi /«TaOio^ita,- • ^syscCtJ yyp «f*fOT:06',
sitinn essel, quo eis pontilex iiulicio sigiiaral, diili- OTt ifai uta TTi^i auLfOTeoa ri Tronriyjotf. 'liSii yi.p tov
cisseiit, revereiitcr inde exlra.\cru!it. Eiiiinvcio non- Tiiv T^ta(?« T(uriT«VT«, y.ai TOtf a>.).ot; 3tc(it-'/i'j/;v exo-/;-

duin cerio rei in urbem allalo nunlio, iinperator si- vjtvTa, Tfif x«i «uTov tS? x(y«).ns iftfCivai T>)v e~piaiv

niiil ac palriarclia, ac quotipiot in aiila proccrcs, quol- y.ai UL-<,r' e/).ct'^at, «.'/6* jTTe^Crivat t'.v aptOu.'.^' tu; av
qiiot clcrici ac iiionaclii, cxlra civilalciii «lUi^i cuni B s j^ot xov tout(» (iJtrTrsp S/) x<iv TOt; (J).)oi; t^S KfX'?'"'"'C
sunilibus.ic laiiipa.liliiis ()b>iaiii proccsscriinl, iiuilto- EvouffOat Tpia^t , x«i aptOu'7) rw iy.iivii; ffsuvjvsffSat

que apparatu caput poiiipa dcdu.xcruiit; cui ct ocu- Tifxto; yjp «jstOuo;, x«i tou ;r«VTo;, <i>; (tTTitv, ulioi '

los, et labia, ct rronicin, praque aliis peciora adiiio- jpia yap ri'J.iV t« ir^oTxuvouaeva , T«r; 'J^rocTKffifftv

Tcrunl. Tiiiii poiitire!! iivpiila inanu sublatum, pala- CToj v0TJa£va, x«v T>i ipO^d o-uvrivwrat " y.ai xr,i'j. jzepi

lino teiiiplo llie^auruiu iiilerl, ac illic dcponil : neiii- zr,v ^v/r,j uipn 3Uyj'j><!-'j.i, ev oi; y.ui t6 ).o-/t/.ov t'7io»

pe dic 25 nicnsis .Maii. Ilic ciiiin cclcbrilalis dies, fe- iz'j.yiTat ' xpsi; y.ai Tzepi t6 aoiua ota^TTaCTci;. iv «t; r,Sri

sluiii sciliccl tcriix liiveiitionis seu Depositionis. y.'A TZ€ptyp'J<f-Tttt. Tpzi; xai ot SoCevre; toOtiu vopoi
Uiruiiiqiie enim dicatur, quandoct utriusque iionii- 7r^o; iTravo^Oeoatv ,
yutrtxo; a^a Y.ai yoa— t6;. xai 6 rri;

neuiia agitur solcniiulas. Par eiiiin crat ut Tiiadis y'j.ptro; '


ev rpt<7i 6t'^pi'/t; y.ai o voO; ^vi.yst Tviv fais-

cuUor, ac qui aliis ejus pcrspicue dete.visset inyste- <r<v ' ooxT>) , y);f«t, y.ai votjT)), -/.ai ti) u7T£0 t/Jv vo/jctv.

rium, Iribus quoque vicibus caput suuin invcnieiiduni OOSe yap iyet bXko ti Trpo; o e'xTaOn , xjv 5i-/€aTtz'>)-

proderet; ac iicque ab eo dcficcret nuinero, nec euin TaTO; yivr.rat. Toei; xai at ev tm jSaTrrtcu-aTt /«TaSO-
superaret; ut bac qiioque ratione, uli aliis, priuia; (7£t; , ct xai Triv Tpta^a TU7ro-j(7t , xae \i-',yaa:0'J€t.

duci Triadi uiiiri possel, alque ejus uuniero lione- Ipii; xai «t toT; u.aOr,TxT; iurrvsO^et; toO a-/iou TrjeO-
slari. Pretiosus nanique nuiiicrus est, oinniqu(>, ui B uaro; 7r«cii toO s^oTnco; £v «:; y.ai By.'ltf.-n Tnv ^-/stv
sic dicam, acceptione digiius. Etcniin tria suul qiue 7roo!7e7r(c-7retu«vTO. Toei; xai «' twv iTpuyjt.ttT<uv fj.ix'x-

adoramus sic persoiiis di:itincla, eisi natura unita GoAai *


tjZfyfj.oi o-jt'j y.y).o\jii-.vot , x*v Baxzco; a\/7<7i'j

sunl. Trcs itcin parles circa aiiiniaiii dignoscuntur, ojTTta ivi<jxr,-/.s . Rai Ti Set i/ot TrAeiov/ /eyetv Treci TOtoJv
quibus aiiiinal ratioiiale iiicilatiir acagitur; Ires quo- xai xptaSo;. 'Q; yip «ijtd Tn; 7ri!7Teo); riy.'j,v xo x(o«-
que circa corpus diineiisioncs, quibus illudderinitur, laiov , ouTtu TravTw; zai ToO actOfxoO t6 TctTOv e^yio-TOv,
ires boinini dala; leges, quibus compoucretur : natu- tj y.ai n ejp£<jt; «7uv»5i9;x»Tai, xai « aepLvoxipa zaOtTTK-
ralis, scripia, ac gratia;. Tribus aniinus coiitempla- Tai oOSe yap piia ujxn , oxt r.ai 6 et; api.Ouo; axskr,;
,

tionibus desiderium subvebit, nenipe naiurali, intel- y.ai «-0(70; oOSi SeuTEoa oTt xai 6 SeuTeoo; xn uX»
,

ligibili, ac ea qux vim oiiinein intcllecius excedit. <7uuatxT0; , n; «0^6; i/aBaps-JVj '
oOxouv Stct toOto
Noii eiiini habet quo ulierius e.xtendatur, vcl si per- xpi-.r), oTt y.ai ajxai xiuiiov xo xpixov/.ai TcepKTTTovaarxov,
spicacissimus sit. Tres etiain iii baptismo inersiones, co; T» T^tctSt Tccfwaevov x«i ffU*j«p(5txou^evov.
qua: et Trinitalcm figuraiit, ac obscure signilicant. A))' £77£t <7e, 6) uaxy.pt^xaxe Up'jopop.e t;^; Tpia^o;
,

Triplex Spiritus sancii in discipulos a Salvalore fa- eyjtjiutv y.ai y.axpr,v, xat itptaSvjxr,v a-piTxov , St r,v

cta iiisufnaiio, quibiis illi copiosum giatia; niunus /.ai Tr,v y.fja.'>.r,v ui:oxixpt.ri<jat yr, stltiTzri xajxr.v
,

aJepti sunt. Tres iicm rerum mutationes, quas ter- D ^^j^ rJ-j.=-j/i r.,6i<nS)-j ; v.v Tct T£ a).iK , y.ai

rxinotus vocant, quanqnaiu altera harum nondum xpifiov xr,v Ttpo; i/.tivriv |SaStJotti:v , Trav (7xo).tov Sti <7oC
exstitit. Quid vero opus plura de teriiario ac TriaJe i/.xce—oufjot, y.ai ro6? oSoO; x'j? Eu?eia; «TreuSuvoi/Evof
dicere'i Uti eniin Trias liJei nosti-jc caputesi, sic o..'S«v£v yap TtiV tctoi r,u.a; trou xai <7xop'^,v y.ui oraOs-
plane et tcrnarius iiiler numeros exiinius esl, cui et (7tV /«i 7rw; z«0'ixa(7T»v 7r^ou<7tav e7rtSa-ii^£u>) T>iv ;^tz()tv

iiiventio bxc sacri pignoiis connunieratur, ac qua i^otrv, Trcittv);; T»; <7»; 7r/5o:(7Ttifi«vo;, x«i toO; tw va'o
lioiieslatein ampliorem nacta est. Neque enim illa cw Trooo-eSosuovTa;, fJLeyaJai; xat; §'jipea.i; cta£t^o;jt£-

una est et singularis, quaiido eiiain uniini nunierus vo;" oiv x.i E"»a£v a-o)K-Jov7£;, xat «'jTo^ev 5i «naioov-
iiiiperiectus cst ac carens quantitaie; neque duplex, T£; TjOtiSi T)) «'/tx 7r«ia!7T«i»usV, xai x^> i/.eivr,; i^oixl

quoJ el binarius materiMcomniixlussit, a qua Joan- i')').'jt'J:'fi.ir,utv, £v Xi/t(7TM l»(7oO Tw xupi'j) ntHMV, rj Trctaot

ncs purus exstitit. Itaque ob eam causain iriplex ea Trpi-rti XfJtri /'xi TT/.OTxOv»?!; otjv tw «vapyo Tzaxpi ,

esi, quod illi teriiarius honori habcatur, ac charus xai Ttti Tzavayia IlvsOuaTt vuv zat et; TOuf «'«iiva; Twv
sit, tanquain niiuiruni Triade bonestatus ac ei con- U<<^V<jiV' «u»v.
iiuincraius.
-

DI0.\\S1L'S EXiGULS. iiS


iii
Quia vei-o lc, bealissiiiic Pracursor, Tiinilatis ciiUorein sciniiu opaiir.iiiKiiio prxcoiici!i, obqiiamctiam libi

cervix cxsa fiiit, iie cesscs eain nobis placabileiii icililere; quo scilicel ciiiii alia, luni sesiiilani, (iiiu: ad illam
ilucit incedamus, quiUquiJ obliqumu est tuis auspiciis vitanles, alque ad vias rcclas Jirecli. Nec ciiiin

Uius erga nos impensus anior ac affeciio nos latet, uiqiie qiioiidie ubercin iiobis inipertias i;raiiam, qui iiempe
gregi tuo prxsideas, ac iis qui in templo tiin assidiii suiit, niagna iiiuuera largus reinuneralor iiiipendas :

(lu* et nos utinam consequamur, bincque migrantes Triadi sanctx sisiamur, alque illius liice iliustremur, in

Christo Jesii Domino iiostro, quem decet bonor ot adoratio cum ingcnito Palre ac sanclissimo Spirilu, iiuiic

ct in sxcula sa;ciilorum. Amcn.

Stincti Pahis ac cotifessoris Theodori Sludila;


iioslri ,\ ToO otio-j ttktco,- r.aSn , y.al oy.oVyoTcj 05OQwpov tou
taudiitio in terliam ineeiiliunem renentndi ca;)ilis iTou5iTou, iyy.iifiav ei; tov zf-lrnv sOf so-iv TJir Tifn«f
sanelissimi Pia;cuisoris. x£ya).«s toO ayiou llpoSjOoaoy.

(Ex C"d. nis. bihliolh. rp;,'. n. 275. Exsuil ilem iii iluolius
.iliis coild. reg )

Ilodicrna iios dies, audilores rcligiosissimi, PiKcur- TjO''t'.v fx-irj-u[iv. zrig tou n^oo^duoy fjvn^^n? w Taoouffa

soris iiienioii;e tertium nunlium afferens, iii uniim YiiLica ij-ipovoa , CTUy/a^.sfTat «aa^ , &j Y').d/ct(7T0t. Ei

cogil. Siqnidein eiiiin casu invento ihesauro universi yao OwcxaupoO 7"&)- c^.t70 fyvu^i^jriy.-jrog eOpjj^evoy , ffuv

gaudio conciirrunt, remqiie desideratam videre qux- 'zfAy_OMGi Tzujrzg vjOpf>i~ot T:zrj'.yv.c,^ig ^jjtoCvts? tSicv

ruiit; quain non festa; lucis jiicunditatem merito exi- TO 7:o5ou'jt;vov, TTOffOs oOz av e''>) a^tov SyaViSo"*? 7r«vr/yu-

gai, quort modo Bapliala; sninine vcneranduin capiii. CcOis, r^h^ Tou Ca7rTt(7T0u azijcjory.rftg y.apag, y^ptjviov xs

oinniquc aiiro ac pretiosislapillislongepreiiosiusDei ttc^vto; xat)iWwv Ttu.ieov 7roXuTi).s(7Ts/5af , apTi yavEpo>-


propeiisa voUintatc prodituni est, qui ad liuniani ge- esto-»?, euSoxia toO nuj-a itpds o-ojTnpiav toO yiv us
iieris salute:n cuncta dispoiiit? fli/wv oi/^ivouoOviroc 0;oO.
Exsullemus igitur iu eo, atque iKtemur, siquidem 'A7a).>tKo^wa-CiaTotvuv, xKteOypavOwfiev h auTw, eVto
rcligiosai meiitis hoiniiiibus spiritiialiuin liuincriim i,yuX/.i«uia. toT; ftloliiot; rj twv TrveufnaTixwv owf.r)ftiT'»v

perceptio exsullatio cst. Canleinus in l.-clilia ; laude- iyc,XT,^lii.;'vco\pLSvive-jfporT'ivrt--juv-nr7u;jiiveTv\\jy«ptaxiO(.'

mus in gratiarum aclione : alia haec solcmnitas, alia aX>,Y>-!:mfiy\jptg Kinti, v.X>.-n Suloloyiof -n uiv yip twv yivs-

laudalio est. N.italitiorum fcstivilas orlus specicm o-i',jv, a-/aTo).vi ttw,- £'/tv!sv viTt,- Tdvvor^To^ eVx^ypovexTwv
prajfert ;
qu.e nempe spirilalein luciferuin ita exbi- «JiTfl'':rJV Xaydwiiv (zviT>J0VTa , 6auuaT07rot'»v zm xotu.',)

bcat, ut ex malerno utero mundo mirilieus oriatiir :


SeSii^.or/ev •
ri Si to; anoxou.ft;, (lu(7-t , >5t(? tov auT'>J
dccnllalioiiis autem oceasus ;
qu.-c scilicet diviniim
Bzo-fcsm IvuTzzripa. rn; vo-mrtg o>,ri; r,tj.ipa; 'j/oo',tiOv 5t-

idem luniinare sic repracsenlet, ut totius spiritalis


ovJdavTa , uTT-j yrfj yzviiBat ^a.pimniyt, y.Uytiai Totf ev
dici cur.-u explelo sub tcrram subeal, iHicque in in-
aSou TO fflwf Tvj; 7r«pQur7ia? Xf t(7ToO Kpoa^jyi.navry. ' li

ferno posilis Cliristi adventus piwvios fiilgores asper- Se Trapoucra, xai ^uuaTtxdjTeodv Tt u7ratvtTT=Tat , Triv t/%-

gat. Quain deiiique nuuc diei agiinus, abslrusius ali- aiSiou tonif ava6i(i)(r(v •
av«TeTK>/.E yap , x«i oTov av;fi',>
quid.nempe sempitcrna; viljc resurreciionem snbin- au9»f, xn avaSii^Et t:S' IzpriiTUTr,? aiiTOxi y.etfciXri;. n toO
dicat. Etenim orliis est ac velut iteruni, sacralissiini yri E7rt ;to).u tov ypuTrTouevov
eauftaTo;* o-jit r,'v£VXoV ri

cjus capiiis oslensione, ad vitam Prsecursor repar.i- zai tcfttouv


TOUTO-J Or,(7auDdv ev eauTi) v.aTzyjf) , lift'/;"

lus. rein niirain Noii tulit terra ul in longiores an-


/KtfwSeTtviiflirrf, wTTrep Ttvi V£oOk>)1 y.apicov v.a\ Mpty.ov,
!

nos huucce thesauruin in se detiiieret, nosque illius


^.^ .^ ^.^^^ avaSiSoidtv'
avaaiiia, etfev ouv aurflv o oipavo;
jactura africcret quodam tcmpore veliit ^
; sed proprio ^^, ^^.^,^,^^ •,q„. ,^^„^„io, i/e yivo; avOpdjTrojv, xxtzaT-
noviim qucindani ac inalurum frnctum, suum fruetnm A'/.iy.ov£; ali^oatvoi v.aTtppiynnav • Tou
Eu-iyiy-DTe . ,

producit. Vidit itaquc cccUiin sacrum caput. el teia-


a\rfitia; ' rri; ni-
b),(ou wipOT) >«u7r/;oTe'p« tih 9>'j)Tt T-fi;
luMi est aspexit buiiianum genus iuque lauiles
cjuz^da;
; ,
Xhvri; ay.patifjeciTipa , tw yr/yst rri; '
T'7jV

effusum est;sensum illius dxmones perceperunt, cl


Tw TrWOEt to>v BaiJu.«Ttov • oia. yap
uuTipwv TzOfAt\',iTica,
disrupli sunl ; sole splendidius enituil veriiatis lucc ;
twv
v.aX riiiy.a fOus-ev euOuj tk ciiBpci. iaaicyJ ar.o.^sr,;
luna fulgcntius pictalis nitore : stellarum variclatcm «j-
KO-nvr,; StnaiiTipov xz xat atpOovJTipov • otsTtv-utrsv
miraculorum cxsuperat inuUiliiiline. Quoe ciiiiii quau-
Tixa Tou TTveuaKTo; Triv X'y.piv tiTzip T.avTa xa -/piva tou
lave iiide statim ciiralionum onmi fonte lim]>idiiis
ayooO euMSeo^Tspdv Te xai ippcauvjictxipov omifp-hBn h
'

uberiusque fluenta promanarunl? Spiritus mox gra- xat liyaWtaootTO.


oixouf;.evn Traaa voriXM; Tn? EUwSia? ,
liam agri liliis omuibus fragrantius ac valentius per- 'Hpuo-aTO Traj Ttf , xat «irsau^nTev ouTrsp iifixsi, y.ai 'i-r^v

spiiavii. Suavissiinum odorcm uuiversus tcrrarum yuot; 7-,'Jo-


Ino^itt, y.tti izph; orlp yuTr,-ndytTO^ fi '/ap

orbis olfccit ac exsullavit. llaiiserunl omnes, exqiic do-ov «v n KpitBtTi;


V'.-; ,
T0(7ou-ov p.ZTcd,'j.{t.t'j.vo-j.ijn ,

co qiiod quajrebant ac quanlum cupiebant, proque xuy>d)fXKTo;


Tou Trio-TSuovTo; 7r/eovi?eTat. "H y.e^akii ToO
eo ac animis incitabaniur, rapuerunt. Uberriina xo-
«•jTwv Sri)ia(T)) T(Jv uuapxoilcTiv, Si; ynt^tv d AaSiS
sibi •
,

eniin gratia, ut quantuni lidelis animi dcstinata vn- J) Si y.t^sat.fi auTn zottoiv
ToJv XEt^-'^»' aurdjv

770,- "lly.rv -h

liintas abiindaverit, tantum pcrcipialur. Capil circiii-


^j,;^,,^ ivznpiov, TraOwv ale^ryTriptov,
e5=
oaiy.ovtov <fvyaS-'>-

tus eoriim (ncmpe peccatorum), inquit D.ivid, tabor !<.£?«).« yap


^..^^J^.^^ ^^^^^ q-i^^ Stdoea; 7.ofy)7>3Tiipiov.
labiorum ipsorum (Psa(.cxxxi\,10) :nobisvcro taput aTdpa; (r-/.tpT«aavT0f ev (zya).-
.J_^ ^^. .^ ^^,-.^^1 ^iif
boc laboruin cinersil solulio, morboruin dcpulsio,
JEI. Sfx tJv ev xh 7zapfJlviy.li vnSut aapzouuEVO/ 0:M
» •

«i!» ,Ali IIISTOIV INVRiNTIOMS CAIMTIS S. JOANMS APPI NlilX. 450


il.vmomiiii fiig:i, (livinioinnis iiMiMCiis hii?:! prxbilio. A ).o-/ov,r:Y'io'j y)jT:viO£("o; Jt-.CiS »'K't,th'.(TncuZ-/ii,UTTog
CtI.iU 1'iiim cjiis csl qni iii slciilis iilcro in exsult:i x«t y.vpHa (iaO-.itc, xai J^uiOr.cznti i o>-'» xCfaXr, iuTt
liniic geslivit, ob Dei Verbi iii virginis (ilcro iiicarnaii ToO CTi «ni xoi).iai TtlrtaOhroi mfjuuro; uyio\i,T:tpi ou
Iii;i'S(;Nti:ini, dc (]ii() ;iit saor.ilissinitK Daviil : E.vibil pvjiTtv fi5;«f ZaxapiKj- « K«t(TJ, ;r«[')iov, rfoyjJTij;
Iwmo, et cor iilliim; rt t-.riiltiibitiir Deiis (/'s«/. i.viii,
i<l,:<jTO\i xhiOrirjyi' Trforojosviryj -/«>/» TTfo Trfjrjijoi-oj xu-
is). 0:i|uit csl illins i]iii :i(lliiic cx iilcrn S|iirilii s:iii('lo pi'/u irotuaaut o5oO,- «OtoO. Ke^«).ij sitt»
» toO i-j ianuM
rcplelns cst; do i|iiii in.igniis Z.icliarias .lit : El lii,
£? «OTtiv (rra/syavwv SiatTrjCevTOi , nsx^t,- «vKOjtltoi,-
piter, prophcln jiltissimi voaibfris : piwibis ciiim ante kOtou Trpof TOv '\(rrj«ny., Tiepi oj yr,o-tv o Uaxiv.; jr^oy»;-
Domimim, pariirc viiis eJ!is{Liic. i, 70). Caput illins
TU,-- « 1".)Vr; /SowVTOr £'v T/j eY->i«';l, ETOt.I/aj-KTE T»iv ofiov
est qni ab i|isis ( iiiiis iis(|iic ad (jus oslcusioiicin ad ZU^OIOU £-JOii«r JTOtJtT: Ti»- T|ii'0VJ «UTOO.» Ksfa)./) £.J-Tt
Isracl vilaiii iii dcsci lo instilnit, dc quo Isaias pro- ToO x>ipO?«vTo; j3«7rTi(7f*« ^irutoiu; tl; u.pcn-j i.uuri-
piicta ail : Vc.x cliimanlis in ileserto : Piiriitc viam rttuv' TTEpi ou f»(r£ TO te/Jov /odu.u.a,t'lt!oj i,ti liiyooT.).
Domini, reclas facite semitas ejiis (Isai. xl, 3). Capnl ),'a) tov ayyi).o'j ^iiou iuTzpotjOi-j tjou.
iliiusesl qui piicdicavit baplisiiium p<ciiilcnlix in
K«t Ti Oii 710».« X£y.-lv;.X£},«).;i ECTl ToO ZCT«;t'j5iv-
rcmissioiicm pcccatoriini ; dc quo Scriiiliira ila loipii-
"' jr-<y«o6«^' ^n; Oua; xop-jff,;, ,r^f i-j ^r,m. o xO
lUT-.Ecceego mitlo amjeliim mciim ante lc (llalacli. j;
cto,-' I .\i}>.-J «^Tt' OUTO) yap npi-KOv ijutv sitti. Tz)r)i.inat
III, 1).
77ao-«v 5(z«tocOvr,v. » ii«( tzu; av ri; (SooTof «0:iiv xar'
Quid vero plura necessc loqui? Caput ejus csl qui
uiiuv £7r«iv£o-£i£ Triv
diviniiiii vcrticem contingere nicriiit, ad qucm ait
, i).0[ia/.uptijro-j ; jvota oe yluaau
yi.ytmxj; m^^tiaii Umoi; olw
Doniinus : Siiii; moUo ; sic ciiim dccet nos omnem jii- , St o).ou Ouvuaarij
o-jaav xai rx; tjj; UfOupaij:; u.v.pu.apv^a;
stitiam implere ( Mattli. iii, 15). .\t quoiiam iiiodo
, u-uarpu-
rTO'. (TKv ;
iiiorlaliiini nllns prorsiis beatissininiii cnput pro co
A/te, w Otiux.i Upx xt!fa\ri, X.o>piov roiv aiTO.0s:ru-
ac ilecel laudaverit? Qiiicnam vcro terrigenarum lin-
rorj xai x Oapr^ri.rMv ulaOriatoij- Oviuar/iptov
gua, (|uod salis sit, prorsus adiniraiidnni illud ac iii-
.
vospov rH;
e-Miiix; ToO TTveOfzaTo;- 6u7'y.uooyuX«xtov
corru|ilioiiis fulgoribus radians celcbravcrit? TroXuTeijf twv
-JOUTOrrotwv e«ufi«i7i(ov TJjf ;jti/5tT0,-- ejraiviii
Al, o divinum ac sacrnm capul, siiiccrissinioruni o-ou toOc

BC purissiinorum scnsuiiiii vasculum! suavis spiritus


0£ot).oxouj poarpv/ov; , y_pjaio-j toO ez Sout/ip Tt-
p.iojripOM;, ipu.laxoiv rC>v vuptytxiiiv i-Jrrpnzsarioo-j;, eV
fiagrantix spiritalc lliuribulum! locuplelissima pcnus
0.; oOz i.vitr, ivp .v To Tijs xaxi«f, utiuto rv; uij.vpriu;,
divitum grati;B miraliilium! Laudo divine plcxos
ci ines tiKis auro Ojiliir pretiosiores, sponsarum ledi-
o>; Tzctv iizi toO 2aix-!fi>v , Sia rf,soiarpi>a-n; Au).i).'/.So;,

hiiiula (lccorc vincciites, ^uper quos iion ascendit


M£'ya)Ovfj (70U tov hpiv xai vnip 'haooiv iToiywv/. , i^
p oO
vitiosilatis novacula (peccati nimirum dcceplio), uti iopuri Spiao; lau.artxo; urep Spoaov 'AscfZdJV Triv

XKTtoO(7«v £jrt T» ocn Stoiv iv ruT; twv jrtTTsuovToj*


olim super Samsonem furente in euin Dalila. Magni- ,

ipup^aiff •
yspaipoi crou ToOf y^jTrtvvO; ' y'.i«)uoOf toOj
lice pncdico sacram tuam Aaronisque pr.Tstantcm ,

Siu\jyst; Xujjvou? tou TzvsvfjLaro; 6>; /.v.9upo>ripo-u;


baibam (Psrt/. cxxxii, 2), ex qna sanitalis ros fi- ,

ou(iiT6)v Kipiar-pv;, xui i!>; rifj.aifsaripov; aii.upv.yS;>v


dcliuin aiiiniis iiifliicbat, rorc Ilermon polior, qiii de-
liOcov jio').\iriuriruiv' oo;ci.?M (70u T«f 6£0£t:'£if v.y.0-/;, t(»
sccndii iu inonles Sion. Luc.dos oculos tuos vencror,
Tijjv ojpaviojv ytavwv uxpouzripiu. l-\jy/_p-naofjiat apu.'jSi'j>i
Bplenilidissimas spirilus faces, velul coluuibai oculis
pu?iiir«!s, smaragdisqiie lapillis preiiosissiniis prctio-
iizi aoi roi; ri; ypafrt;rpo-t7.€>; pnuaaf «Ti i>pv.t'^Onaav
atayovs; aa\j o>asirp\jyivo;,txa7u ri^Aau'/..i'il; X/jruoov
Biores. A Deo afllalas aures tuas, ccelesiibus vociinis

coniparala organa laudibus oflcro. Apte foa;p.r,)ov ao\j.'Q; aTzucriov xi/.x:vov y si/.ri ao\J' rj>; Tzvc-
liisce Scri-

pluiae vocibus iii te nioralitcr utar. Quam specioscc


yo;ro\i Atotivou mjx.rripi; (7ou,xat jj Ivj.tit hoj riSiii x«l

suntgenai lnm, tanquam tnrturis (Cant. i, 9 et iv, 5),


upv.ia,» 'Avufivil iTou to spxo; r€rj yiytt:a/.riaftivo>\

ut iii Caiitico habelur : Sicul cortex mali punici qenm tdovTcjv, uy ou TzptjriVjsv o ToO Oetou xrip^jy^aro'; 'j.tr^o;,

tiiiv : sicut funiculus coccineus lubia tua : sicut turris fjiiyct; iay^arojv rrj; ocxouaivjjr. Ti).o; , v.lv€> cou xat
Libaiii narcs tuw, et cloquivm tuum dulce ac decorum Tov upyvpoitSfi r p.'j./_n).'jv , ou t6 ?ioos' i;tii)«(T£v o tz./.-

D ).'j.ijivuio; , xai et, oO sS^.vaiv «vTt «'j/aTO? o xoouvo;


(Cant. VII, 4 el iv, 3). Laiido denliuni tuarum sepluui f a>v.

lactis candore nilenlium, unde processit divimc pra;- Ouvuur'j>v.

dicatioiiis sernio in fiiies usque orbis terraruni. Dc- Ti yiif, &) '\lp'J>Sri ; ttooj az yap f/.oi siriarpSTzrio; i

iniim laii io el argonlo niveum colluin tuum,quod ),o'7o; sysi; o iCfirii; ; £<7:o).a0£t? trou Tii; izziOv ij.ia; ;

sccle.siissimui ensis pcrvasit, ac ex quo vice saoguinls oiSaixo);. iSoj aoi v.ai zzvD.tv i uvprv; rf,; uir/lsiu;' n

iniraciilorum fonles emanarunt. iiiyvrixh uuyjupa toO 7rv£u,!/.aT0;- » svTzv.ppriai/arof

Qnid ais, Uerodes? .\d tc eniin mihi nunc serrao yi.u>rra. rfi; svas-.sia;, t,n, z«t oJ TE5vujt;' )i)u;at, xai

converlcndiis. Qnod qusercbas obtinuisii ? compns oO oeoETKi' ^r.sp tq toO 'ASe^ u.u.v. poa. rzpo; t!' t (lOjj

fiiclus cs (;JHs quod cupiebas? haudquaquani. En libi siiari aot i'-/_stv riiv yvj'xtxa 'til.iTzizov toO aSii-.oO a'.-j'

ilcriim quoquc testis veritatis, coarguens ille gladius arri>.trs-Jst aov ro ,otr<7or , iizta-/st-j ai ^wVj-jSvo; t^s

spirilus, liberrima pielaiis lingiia, vivit, nec niortua v.apavfju.ov xniTJif iisiiaOut opyn; Tnr ijrtzetui-jjj? t^
cst; siiluta, non vincta quam sanguis Abel, adve - «9epttT'J* HtOt,;; ovSaiiw; . 'fo-tuypovJitr/f ; ovSayi;,
,

6U.ti te clarius claniat : }ion licct libi liabere uxorcm oOx Oyijxa; rf,; riSirj-n;. 'o\r.v cou tvjv •f,v-/f,v T£&u/sf
fhitippi (riitris tui (Mar. vi, IS). Traducit luum sce- T/j f/«ivx3i, 'AvTtOtJfov 7rat'/viou Tztoriyar^s; iTCt jrivs^c;
,

^51 DIONVSIUS EXICUUS. 452

lus, qui a nciario ciibili cohiberc vclil ;


qui ira exi- A Tijv OtiozciT/,-j z«f av, cTa^o-.cav ra ^iiOfiu Tojv aijiSTWv,

mere ingrueutii facinori. Sensum acccpisli? nequa- *£« Tv; XKCcjlipuTzia;' u.€cd.ut Tou «TcXyeffTaT.u duft-

quaui. Casligaliis es, resipuisli? niinimc genlium. Li- iTOfftoy, ToOto ori v.:li yuv TSAjctouriystTat. Kat o 7rc5vo;

lil.lincm noii niimiisti : toluin aiiimum luum Maenadi ti [ii) TIJV ZKpXV TOU EKTTTtfJTOJ u"[,it, vX/u y£ TB fJiHr,

fi-cisti ; ludicri pracmio divinissinium capul stillans Tou XptUToO iro^vvif f/.s),vj v.aSto-Tno-i. Ti yap ciDlo xui

sanguiiiis rivos in dlsco produxisti. Proh immaiii- ou/;t TOUTO x'j.rSf-yu<^.-Jiui u: /XiOat, r.uX oi zwaot , zaTO
tatcm ! proh impuJicissiinuin coiivivium! Istud itlem Trlv a7roffTo).txJ3V ev otav ;

et imprxscnliarum reipsa agitur; sinque Joannis ^putt y.ui tru fi-.i vi «ri.o-Oa/or 'llfwSiKf ^jvsitw t«
tollit capul, al Chrisli niembra meretricis meiiibra Twv T:ot ^i-nput-j o-ou iyyj-p-nii.-/.ruTt ; i'.a.\=i tov BaTrTtTTJJv

lacit. yiiid eniin aliuJ ebrietates praisiant ac coiiies- uTTO yjti-ju ; ouz e"(7T[v ouv i<j-iq u-JTt^jiOiy^iTw , rat

sationes, juxta Apostoli sensum. u-Jzzinn aot I'ti ; y.ui jujjv nuraiv. r> eiTti; ffou, «vio^^^u^ov

CeJo lu qiioqiie, iinproba scelestaque Herodias C70U TO SpUfJ-U, lu~OV t6 Itc '.T .V}iV uu . ' Kizi^zTaunxui t»
;

eominoJine alii]ulJ ex temeraria tua niolitione per- !:pU'/iX.UTU' Otrov iS Z;t <TOt U-OZ^UTTTilV , TOTOUTOV TS-

cepisli? Baplistaiii sub terra conJiJisii? Non est ergo Op-J^).vjTat trou t6 u^og' iy ocov viOu ).avO&.v£tv, toctou-

qui eliainnum conlraJicat ac adversetur? Enimvero Tov ysvEaif '/i-jtCi-j nupu-Rip.mTui (70u t6 zol.u.iiit.u.

vana spes lua, invalida quain lusisti fabula, inane B Kat (Tu p.rt'j eaXwf Trtx^oj GavaTw cuv tw cu^uyoj utto

sluiliiiin ac conatus. Facia reru ii conversio est TWjiOv oi-j-SafOToj zzi oduSoTEf, avLmXmtMf» TtXifio; a;/yw

quantum occultarc libi visa esl, lantum scehis tuuni (5p-^ovT£J" liv oi xiac/').i,'j unoTiTiJLnxuTi, \jicip yHv ulli-c/.i.

divulgalum fult. Quo latere arbitrabaris, eo faciiius AopvforjitTut yjpai-j oaiut;, rzponip.-niTut y_opoi; iipioiv,

luum in generatioiies generationum transmitliiur. /iTavi-jSTai auuT /iiJ.uat ftovao-Twv , fi£';«AuvsT«i ii.iyuSr.ji

Ac tu quiJeni unacuinviro amara interiisti iiiorle, Tz').//Ji<7t' tjvjrj.yii pii onp.o-j T:o).vu-jSpo>itov, i:«-jiiy\iptv deo-

corruptis olentibusque infra sepulcrum aniboruni o-u),).£xTOV aur»iv, u; ejzo; einetii, Tiiv u'/yelty.riJ nlriOvt

cadaveribus ac vermium copia scatentibus; quod o-uv«0fOi?ouaa, zki tov ty,; e\ifri'j.irj.; riatv uuvov <7uv-;r-

vero pnccidistis caput, super terram salil : saiicto- i^Souaa, iimp ifilzuTn «uTotf jj tou Cftoivuptou zai
rum ei iiianiis obsequuntur, sacerdotum chori poiiipa to-oziioO? auTMV TS^eTn Travaiatoj-. Uriyut^et tu ^ijpu Tiif

coniita;itur, monachorum agmiiia deprecaiitiir, pro- ya.piTo; uTzip vupSov, vnip y.pi/.ov, vjzep y.i.upfjifiov ,

cerum turnia: niagniiicant, ac lauJibus prosequuntur. iicep TTavTK Ta (iUf.ETtza apwfi«Ta. 4>uv:i xai (3oa a)z-
Longe maximam hoininura multiludinem congregat, ^yJTojf Opta/jtfiguouffa aet t6 Spa.y.u':ovp'/riuLU aou.
Dei numine collecium coetum; ipsam, ut verbo di- To;auT« Sij ouv Ta Te),/3 Trif «voy.i«4 , x«t ,asT« Tr,)t-
cam, aiigelorum inultitudinem una colligens, laudis- zouTojv Opi«pi5£u/i«Tuv. K«i T«uT« tiTT£ f^otai).ii; Tn;
que nobis coiisortio accedens; siquidem summe an- C '/ri;' auTpunut t£ xai Suv!<(tt«i, SpyjjvTe; t£ x«i <f.pyio-
gells chara, pari cum eis nomine ac gloria cerlanlis jievoi , z«i TTKf oaTt; ouv iv (3iu, tv" ivvo/ioOvT£f tjf £7ti

prxclarissima celebrilas existit. Gratioe ungueiita su- Kuat x«i £v Totf yau.ot;, ptrt tu «ut« TtaOoac Tot; Iva-

per nardum, super crocum,super cinnamomum pig- yiat OTn),iT£uo/i£vot i? taou.


meiitaiiaque oiniiia aroinala scaturii. Clamat ac vo- 'aXV £7r£t Tnv xpvanv xecfulriv, u; re eari, roi; -jjctp-

ciferatur luajn semper sceleris pleiiam niohtionem ypvaot; twv Eyxtu/ttoiv av&Eot xaT£aT£q;av&jCT«/Aev , uye
sine voce Iraducens. S-fi ouv Kat Ta iripot p^ipri avfj.Tiapct.'lrj^aj-j.ifJu, tvu p.riix
Ejusmodi est improbilatis finis, tantaque illam in- p.ipov; «vu/zvoOvT£f TOV UpoSpOUOV , S6^tO/X£V eX^tTTWf
famia comitatur. Ha;c et vos, reges terroe, intelligile, £*^£tv r-r,; £uy>)/jttaf. Ti Toivuv Twv -yjtpoiv £X2.vwv \upL-

satrapaj ac potentes, praisidesque ac subdili, aique Kporepov x«i ywToeiSetTTEf ov, «t tov 'K.piarov ^^EtpoSsTii-
liominuin genus omne, quo, ut in aliis, sic in conju-
aui ziTD^t&jSnaav ev rCji ^wnriafj.t/.rt ;
Ei '/up nvp t6
giis quod legitimum esl sectantes, non in eaniJem 6etov Evetrrt, voei /tot OTt r-n rn; detu; eT.ur^n rtapac , oj;

alque scelesti illi, pari probro delurpali, iioxain in- ev <TUV«'^£tx TTupof i^).oy£/5ai ai DjOoSoo/xou 7ra),a/jat , rh;
cidalis. oiy.iiu; tfvaioj; pri piiTu^lnOiiaui '/eyovaat. Ta /t£T«y/i£v«
Veriim cum aureum caput, quoaJ concessuni est, «UTOu £v ^AcjpOTijTt y^pvatov , y.urct t6 uSoptevov , t6v
auro preliosioribus laudum floribus coronaverimus, D aruvpov Xotarou e7r' wuwv ^aoTa^ovTOf *
-n zot),t« aurou
age, quseso, et mer.ibra alia pariter assumamus, ne Tru^iov eAEftivTivov eTti >i6ou cra^ryEi/oou, dit o ). yvj, Tti,-

ex pane Prsecursorem laiiJaiites, diminutam lauda- e7r' 6,uy«^ou yuarpo; hSovu; i^oarpay.iO.vro;. 'U oafv;
lioneni ac juslo minoreiii nfferre viileamur. yuij ita- «1JT0U rr,v ayt«TTtzviv aojfpoavvnv 77eot£t^n/i/jt£-j*) t6 rh;
quc inanibus spIcnJidius Incidiiisqiie quic Chrislo KuoOiviu; S'jJprjV eTTavnpnp.evov. 'PuQuoi /j.t]owv «Jtou
impoiii in baptisino merucrunt? Cuni eiiini Deus oiioiot opiJtaxot;, t/,v rh; u-nuOelu; popofuiuv TrepiE^wafie-
ignis exislat, divini verticis lactu factum cogita, ve-
vou. KvhiJat auTou tTrOXtit p.app.uptvot , nOip.i/.fau.fvot
Uiii igiiis commercio, ut Praecursoris manus, nihil
ETri ^aait; ypvau; , twv upiTojv Srilovori ' ci TtoSef
inutala eorum iiatura, flammea; redJerentur. Dorsum
OiijSuSii; , Tu: TpiSov; y.vpiov y.uTapri^o-.ro; '
utcuv
cjus iii palloreauri, juxta quod canitur {Psal. lxvii,
/ii')oc oTr^ov 9t/ atotruvjjf toO iepwTiiTOu e'xetvou x«i aita-
14), qui Chrisli crucem portet in humeris. Venier OiaTuTov aojpuTo; "
azeOo, ex),£zr6v, >jyt«a/t£vo». 'Uv-
ejiispyxis eburnea super lapidem sapphirum ( Canl.
Spojaiv «^veta , £T£).£twae r.poaivxn uiv/ao;. Kui /to«
V, 14,) uli Scriplura loqiiilur, qui venlris delicias iii
ouSe Ta ezToj ira/s^XiiTTTea, tou tvSupKTOf cni/ti, xai
uuibilico esistcnles eiiuiinaverit. Lumbi cjus casti-
rh; £wv)j;. 'A),V o fiev aurpta.pyr;; 'laztofi x^T'"'^
''^>l
i;5 IIISTOIUA CVCI.l DlONVSll.
tu iyuizr.uhu u!u x«t:(7X4v.a5Ev' o «i
Uiii sanciiiiionlain comploxi, (|iii virginilalis muniis A roizOov '\o>Ti,f

uili'\)liis sil. J/oi/.i/i fcinoriim cjiis siniUcs toriiiiibits ui/«; £j^Y/unxi; WurOalii, «iromVjv i>ai aartvvt n
ghulio :ucincliis tov toOos uizoy^ayu. *r,oi «TirvS^jaaaurou 6)! Tfc
{tuiit. vii, '2), qiii iiiipeiiurliaiii)iiii 7«f
snper Mt,u>j"/.OJ' x«i twvrjv osfuaTivDv jripi Tr,v '.a^vv
sil. Criira ejiis coliimiiiv liiiiniwrew (iiiidntce yi>-j

fcusci imreiis (Cuiit. v, 15), virluliiin scilicel. 1'eilcs aiJTov. > 'la vixpooTtzi Tii; Ujiufiiiu; cv(tCo/.« xyvT-;u;;v

(livinus li:ibciites gressus, qui Doinini semilas prx- uTrfyatvJfuvof ei xat a"/i,<wc txii uTto).»irT£ov to irotxi/ov.

p,irel. Menibra oiniiia sacralissiini illins ac illibatis- Kii Ti; ~<t.i fi.t otcivjia x«i ylSifru. £ftyopr//)ivai o-ou Tnf

siiiii corporis, anna jiistidx vas clcctum saiiclili- tv ixirj-i-i ni/.-t Ev-^r.aiaf, w fiiytiTTt TfJ.v u-dpuir.MJ Siu
: ,

catiiin. Iii viruni educavit castilas, jugis oraiio al»- xo7,w «"/,"/
oti oTsvof xai ajropof izaTsfjEv, (TU7/1-

yAavOpoiiroTaTor, xai irTHf i?oi5 fi£v otx-


Solvil. Ac nc ca quiileih liiihi omiltentla qua? sinil vtijirxoif eij 6ft£

e.\lrinseciis, vestis scilicci ac /ona. Eniinvcro pa- &if ovTur tov <iov eAa/ioTov orzeT»iv , o-uv tw ttvEUft«Tix-;)

triarch:! Jacob tuiiic:ini variam Josepll fecenit cli;i- Trarci , x«i t^ avaTsOiir») o-oi roiotvr,' yu/.aTTO c 0£ «'"l"

magiins aulem cvaiigelista Mallh.eiis Oiiac oou (/c7'//£toTr.Toc


ris>iino lilio, (iivTou,- xai n«vT«; t uc T»if

siinplicein iiihilquc accuralam Joaniiis vcstem ilc- uuvwSoJ,-, ev Xcio-tw 'lr,o-ou tu xuoiw jiuwv , w >i So';«

de cameto- ir^va^i';) irarpi xxi t")


ttuorrot»
SCiibit. Ait eiiim, V^sfiiiicndim ejiis pilis z«i to xoktoj <7-Jv tu
rHHi, et zonnm pelliceam circa liimbos ejus {ilaltli. iii, TrviOtiaTi vCv x«i «oi xai il; To-j; «cwvaj T'jv «ttu-^wv.

i) ; liinc qiinqiie peccati iiiorlem alTcrentia syiiibola B \\iiri-j.

obscure iiulicans : qiiari(iuam illic alio qiioque sensii varia vestis cxponitur. Qu;c vero inilii nicns liiiguaqiic,

ul lua iu inembris singulis laude exsatietur, o maxiinum decus huininum, par existat? Al qu;a uiriiiqne,

arctor ac cgcnus suni, vcniam uli humanissimus trihtias, ac me cuniprimis minimum runulum luuni, ciiin

Patie spiritali, tuoque grege confirnies , alque oinnes ilivinx turc magnilicenli^e lauJatorcs incolunies ser-
iniiic
ves iii Clirislo Jesu Dumino noslro, cui gloria et impcriuiii cuin sanclissiuio Patic ac vivilico Siiiritu,
ei seini^er, ct in s.ccula s*culorum. Amcn.

HiSTOillA CYCLI DIOIMSH.


Q. D. B. V.
EPISTOLA DEDICATORTA.

ixci.yt* neipublice uratislaviensis illustri prj.sihi


cJ';t.;risqle ordims se.\atorii splendidissimi proceriui s,
GTAVISSIMIS VIRS, GENEROSISSiMlS, MAGMFICIS,
UAMME STRENUIS, AMPLISSIMIS DOMINIS
M^CENATIBUS, PATRONtS BEMGMSSIMI.S,
SPECIMEN HOC ACADEMICLM
CT rUBLICUM PIETATIS OBS ERVANTI.EQUE MO.NUMENTUM
DE.MISSE OFFERT,
PKOSPEROSQUE RERDM SUCCESSUS CUNCTAQUE L^TA AC FAUSTA
TOTO PECTORE APPBECATUS, SE SCAQCE STUDIA
ULTERIORI IPSORUM BENE VOLE.NTI,E COU.UENDAT
CLIENS ET CIVIS DEVOTISSIMCS.

Benjamin liOFFMAN.

§ 1. C versus, et ab oriciitali Ecclesia ad occidenlalein ira-


Cvclus lunaris 19 annorum , quo tol retro sacculis ductus est (fl).

Cbristiani aJ fastos suos ordinandos usi siint, Diouy-


sianus vulgo appellatur : iion, qnasi a Dionysio Exi- Prima ejus origo ex veterum Cracorum astronomia
guo priinum inveiitus sit, seJ (luoniain ab illo instau- repetitur, qui non niinus olim ac poslea Chrisliani,
ratus, aJ 95 annornm, videlicel quiiigenlesiiiii trige- dies festos secundum cyclus ejusmodi celebraruiit.

siini secundi a nativilalo Chrisli , et nonaginta Nain legibus eorum pariier ac oraculis prxceptum
qualuor pioxime conscquentiiini , lesta paschalia erat ut sacra solemnia peragerentur xaT« T-pia , hoc
viie constiluenda accommodalus , ex Graico Latine csl eodem die , eodeni mcuse ac eadein anni tera-

(a) Sigebertus in Catalogo illiistriiim Ecclesi.-t^ cijclonim, incifiens ab anno nati Jesn Ckristi h7>i. ,jni
scriptorum, cap. 27 : Dionysir.s abbus liomnniis, co- est ultiiniis anniis magiii cijcU, qui est annorunt ooi,
momento Eiiiitins, gemina srieiiiia Gnrce et Latine semcl eiacli a iiaiwtale Chiisti.
"clurus.. scripsit el ipse post CijriUiim cijclum qitinque
iKS
prstale (n)- Js'" ^^^^^ lcnipciialcs ac vicissitudines
DIONYSIUS EXIGIJUS.
A nit ,
quo, jier seplcm nicusiuin lunarium inlercahr- I
a solis niolu pfindenl, qui, cum ad idcni eclipti&c pun- lionein annus solaris cimi lunaii ojilimc rec'<iicili.iri

ciiun rediii, annnm solarera effecitsc diciiur ; nieiises posse cxistimabatur (c). Alque hunc cycluin .Mclon,
veio secundum lunaiiones , hoc cst liina; cum sole Pausaniac lilius , in iuecm emisit, eiiiii arclion Alhe-

conjuiictiones iiunierabantur ,
quorum duodecim nis essel Apseudes , hoc est anno periodi Jidianje
iinum aimuin lunarem efficiunt, anno solari undecim 4.281 , Urliis condilx 521 , anie natum Christuni
circiler riiebus ininorem. Propler iianc aniii soKuis 455 (d).

rllunans ina^qnalilatein slata soleiiinia, siirul eadem §111.

'.enipeslatc et eodcm meiise, siiie inlercalatione con- Keque vero invenium illud Melonis inira oliosain
^lanter scrvari non poterant; singulis vero annis un- speculaiionem subslilit ; sed ad civiles usus Iraiisla-
dccim dies iiitercalare non inlegrum erat iis, qui lum, et a"d consliiuendam anni raiionem adhibi-

mensiiim Uinariiiin oidinem turhare, aul a Iimai ra lum (e ,etauclo Gra;corum in:periol..lius propagalum
lioiiilnis minimis sejungerc iiolehant. Itaqr.e nnnnisi cst. Ac tame.S! .\lliciix et alix cpixdam Griecia; civi-

intogros menfes, ex rcsiduis aliqunt annorum diebus lales in Romanorup.i potesliUeni redaclic, liorum in-
colleclos , inlercalandos censebanl ila quidem iit , , stiluta progressu lcmporis iiiiilalai sunt, el menses

I)o>t alquod trinporis intervailum , aniii solaris ct o suos hmares cum solaribus ,
qualcs annus Jnlianiis

liiiiaiis priiicipia vicissim conjungcrentnr (6). Qiiod coiiiinet, permutaruat (f); tamen nec oiniicsid con-
cuin diu frnslra p?r diclcrida, tetraelerida, ogdaete- tiiiuo fccerunt ig), et ill;c ipsK quoB novos mense'.

rida, Jioc est, per cyclos duorum, quatuor, octo, et civilcs admiserunt, sacra solemnia a niajoribus Ira-
plurium annoruin, tenlatum fuissct ; Melon tandeia diia, certisque teniporibus af(i.xa, more antiquo cele-
enneadecaeleriJa, lioc cst cyclum 19 annorum i.ive- brarc perrexerunt, eaque dc causa velerum ineiisium

(«'Gcmiiiu^, antiqiiissiinus ille el oplimiis de ve- a consequenti anno Varroniano 522 inciuiunl apuJ
teri Gr.Ecornm et ii^gvpliorum aniio srriiitor, in Doilwcllum, I. d., pag. 716.
Isngoge ad plmMiomena pag. 52 Cilit. Pctav.. Quod : (c) Periodum Mctonicam, sive nrbem I9annornm,
i(?gi6«.s, iiiqiiil, cl oracuth prwcipiebatiir, nt sncrifica- r!vilom el popiilarem fuisse una cum Scaligcro negat
renl seantdinn Iria (ri C-Jstv m.zy. Tfila) ridctirel palria, Pclaviiis lib. II de Doclrin. leinpor.. rap. 15. At salis
meiiscs. dies, aiiiios; lioc ila dislincle faciebaiit uiii- pcrspicue illiid asserere viilelur Dimlonis Sicnlns,
versi (irtvci, ul aiiiios arferenl congriientcr cnm sole, diiiii I. d. Gracos plcrosque usqiie ad sniim a-latem
;

dics vero et inenses ciim tiina. Pi"Ccipnc iiliidspecta- enneadecaeteride i//.i usos a vera temporiim ratiore
baiit in hidis olymiiiiis ,
prnximo plenilunio post non aberrasse; scribit: iw fxi/ptrHi-j xaO' rjaas- -/j,o-
solslitiiiin a^slivuin celcbranlis : fcrc nl terniinus v-,.v ot TrXEiiyTOiTwv W/ijvwv y_p'j>yev'j'. zp l-j-jS7.y.ai^r/.a.-

pasclialis cst priiiiiim ]i|piiiliiiiiiim po>t Kquinoctium sr-npiS:. o-j 5(a-icu?ovTHi t/5- it-rfivoi-,. idem conlirmat
viTniim. Leg. Petavii lib. ix de l);nt. lciiip., cap. n
/ Geminus cum orbem decoinnovennalem eo coiisilio

59, p. 92. inventum esse docet, ul fcsia seeundum eum reciius,


(b) Gneconini cxco.Mlandis consilium
in ryclis iilis lcgibusque el oraculis convoiiieniius, ijiiani anlea sc-
Geniiiius, I. il. pa.?. 59, lali iiiodi) d'^clarat Sotaris : cundum ogdaeteriila oi beccaedecaelcrida celcbra-
annns Itabcl circuilnm solis per 12 siqiin qiii ejficil dies rentur, pag. 5.', 56, 57. Pluribiis arsumoniis pariier
T)(.)-i 1;4; at tiinnns auniis conlinel tcinpns 12 mciiiium ac Arali , Festi Avieiii Uionysii Ilalicariiassensis, ,

iunririuin quod cst dierum 534, siquidcm nec mensis


,
aliorumque teslimoniis usum civileni cycli PJcloiiici
€.r inieiiris constat diebus. nec nnnits sotaris. Quwrc- cx instiluto probal Dodwellus iii opcre de Veleribiis
balnr iijilur temjnts ab aslrotogi.i qiiod integros dies, ,
Giwcornm Romanoriimque cyclis , dissert. 1. Qiiin
cl inlegros metiscs, el integros annos contincret ; el ipse Petavius, loco diclo, ex proedicto periodi decem-
p.Tg. 7>i Conliiiel aulem liujus periodi (cycli) ieinpis
: iiovcniialis siiltem popnlares ogdaeteridas opportnna
inlegros incnses, integros dies el inlcgros annos. T.r.a-Aw/tpiiii easli;;atas fuisse censel, atque adeo
(c) Rationem liiijus cnneadecacteridis .Mclonica! a ntin omnem ejus usiim rivilem inlicialnr.
Calippo et deinceps emendata;, post Geniinum,
aliis (/) Quousque anni Melonico-Calippici fornia ct
inter veteres Censoriniis de Die Natali , cap. G;
, meiises lunares in siiigulis civilalibus servati fueriiil,
Macrobius Saturnal. . lib. i, cap. 15 ; ox junidiibus salis dofiniri vix potost , iioque iiostra miiltiim inte-
prKter cxleros Joscplius Scaliger, lib. ii de Emend. rest. Saltem aiile einenJationPm Juliannm , atqiie
liMiip., sub liliilo, de Anno magno Melonis; Dionysiiis adeo Uibis condiUc aiinum 709, verisiinile non est
Petavius lib. ii de Dnct. tenip., cap. 9 et 15; "ct in ullain GiKcia! civitatoni mensibns suis Romanos
Disserlalionibus ad Urannlogiiin lib. i, cap. 1 seqq., pr;ctulisse. De mensilius Atbeniensium ipii aiino ,

Ileiiricus Dodvvellus de vtteiibiis Gi;iccorum Roma- D Urbis coiidilK 668 a Sylla subacti niniiiiiin priiiii ,

noniiiique cyclis dissert. 1 et 2, aliique complures anniim Ilomanuni acceperunt, Dodwolliis, dissert. 2,
copiose exposueruiit, quorum qiiiJem inler se dis- § 15, observal, ullimam illorum menlioncm coaevaiii
sensiones et controvcrsias hoc loco excutere iion occiirrere in decrelo quod Alhenienscs in honorem
atlincl. llyrcani proinnlgarunt .Vluiiichionis
l-jav/.v.zr^, archonlo

(rf) Diod. Sicnl. Arclion liim erat


lib. xii, pag. 50.t : Agalhocle, apud Joseplium Antiq. Judaicar. lib. xiv,
Allienis Apscudcs , el Ptomm coss. T. Meneniiis cl cap. 16. Hunc vero magislraluin in ipsum anniini
i'rocuttis Geganius Macerinus ; cum... Allienis Melon, coiifiisionis, Urbis condiUc 708, qui aniiuin primuin
Paiisunia: filius, scientia astrologica clavus, enneade- Jiilianum proxiuic pritcessit , inciderc denionsiral
caeleridcm quam vocanl, promutiiavit, a decimo tcr:io § U et I.'?.

Sciropltorioiii-s, Altici mensis, die e.vorsus. Tot eiiiin (g) DoJwelliis, dispiil. 2 de Usu cycli Calippiri
anni:; in eumdcm rcrerluntur el miigni
slatiim aslra rivili , § 16 : Puulalim deinde
(aslos a Jutio post (

quasi unni circumvotulionem absfilvunl. Idcirco a qui- C.wsare recepUts esl in provinciis annus
correclos )

busdani Metonis annus kic nuncupatur. Iii isla leiii- liomanorum sotaris ; ila qitidem larde , ut annum
poris desigiialione niajor arclioiitos quam consuluin adliuc luiiarem , mensesque adeo lunarcs , nonnuUa;
ratio liabenda viiletur, qui euni aliqiiot annis anle- civitaies Graca: ad quarlutn itsque a Cliiisto swcuiuin
cesserunt. Ille vero anno quem dixi, periodi Jiiliana; rctinuerint. Vet inde coUigimus nittto pubtico lloina-
42 l,nlyinp. 86 anno qiiarto, lirbis condiliC Varron. nornm edic.lo coaclas esse ad usum unni Jutiani cini'
o2!, magistratum gessit. Unde labula; cydi Motonici tates pioviHciarum liberas.
4-7 IIISIUIIIA CVCI.I DIO.WSII. m
hmarium ciiin imvis liol.uiLiUs roinpaiMlioni>in iii;li- A §v.
lin.Tniil (d) : (fu:u vel sola niiiii Molonico-Calippici Iulur Cliiisti.inos U:iciil:ili's ,
priiiius cujus nicniu-
i:ieiiioi'iuiii iiilorciilore iioii ii:iliclialiir lia cxstat , Anatolius, pnlria Alcx:iiidriiius, iiiiiiicra

§ IV. cpicopus Laodici niis (</) , s.i^ciilo tcrlio, atiiiic adeo


Cuiii igiliii- ('.liiisliiiiii iinoiiiic iii cilcljr.iiiilis sacris JHiu aiilo coiK iliuiii Nicxmiiii, cycluiii illiim Iiiii:ircni

suis solciiinilius , in:)xiuie pasclialibus , solaris rcquc ad ncgoiiiiin pascbale adliibuit, cl in cauonibus, quos
.nc liinaris cursus laliDueiu liahcrcni, ct illoriiin ilics vocavit, p:isclialiliiis, cnncadccaclcrida pncscripsit,
iilriqiic coiiveiiiciilcr opc cycli ciijusilaiii (lcriiiiio a (lic 2(i 1'liaiiiciioth , nieiisis /Cgyplii , cui dics 2i
slii:Ic;ciil , iii proi livi cial piili>siMiiiiii Oiiciilalibiis M:h tii icspoudct (c) , aiiiii CIii'isli:ini 270 dcdu^'
{[)
cclfliralissiiiuiui illinn orbeiii ilccciiino\cmialcui Mc- claiu. Scd cuin illa inultis viliis laborarct
(g) , noii
i mis, siinili consilio invcclum, el Grxcis tot sxcu- iiiagnain auctnrilalem oblinuissc videtur (/i), aut, sl
liirum decursu probatuni, usui illi acconiiiiodarc {b). iliiam h:!luiit, cani prx niclioribus qui dciiiceps pro*
AiIliibiiiM-aiil f|iii(lcm iiiitin alios cydos, uomiiiaUiii i!ic-i!;:l, cyclis sprct:i, vicissiiii amisit.
i)^'ilaolcriiIa cl Iicc(:iiilccactcriiia (c). Scd qiix ralii § VI.
Gnccos olim niovcrat, ut ogdacteridi cnncailccaclc- Posiea cyclus paschalis enncadecaetcririis ipsius
rida pr.Tfcrreiil et substitucrent , eadem apud Cbii- B coucilii Nicxni auctoritatc stabililus csse crcditur (i).
sliaiios va!uit. Iluic igitur iiiitio Oricnlalcs ,
pn-lca QuoJ si vcro ipsa illius acta inspiciauius, (lccrctuNi
eliam Occi.lcntalcs primas facile dclulcrunt. quidcui fsiisse reperiiiius, ui Pascha iioii tuin Ju<lxis«

Fusci iirolial iilom Dur.lwcllii- locoiliolo,§-23.


(n) 1 Biichcriiis, Coinniciu. in Canoncin Anatolii, cap. 5,
(b) olim eiiiic:idoc:!clcris p:iscb:ilis .Mclimi, IU
.l.iMi c\ iiisliliito prob.il.
anctori ascripta , ct prnpicrea cyrlus .Mclonis dicia ((/) Vitiarcccnscl cl examinat JEgu\. Duclie*
illa
csi. A:i.bi'()siu<. epi^-t. 75 ad cj.iso. ^-Emil. .Coi:ciliiiiii riuf ,iii Pr;cf. aJ Coinmcnl. ad Canonom pascbalein
iV.wfCKJfni E liesiw Ali:tiiHUniifi^ id ne<johum dedi&si-, Aualolii, cap. 5. Talia suiit qiiod bisscxtorum serieni
tcribil, iil iiiKjiilis niinis tiiip:is 1'usciiiitis definirci, interrumpat, xquinoctium civile a die 21 Marlii ad
i/riod licbiU per cijcliim Mcioiiis 19 annoriim. dicin 25 rejiciai , m aiircis uunieris , et xlate lunx
{c l'iiiiios (Mirisli:iiiorum cyclos rcccnsot aUiue dcsignaiiila ab AlcxanJiinis pariler ac Latiiiis discre-
expoiiit Josephus Sc:t!igcr, lili.ii dc Emeiiil. ti'iiii-., pcl, ct, quoJ maxiiiium csl, uiiiiiincque tolcrandum,
pag. \il scqq., eliiuaiinis Polaviiis lili,iidc D.icli'. non 1110 lo luiias dciimas qiiartas , sive terniiiKig
lciiip., cap. nomiullis ab eo disseiitiat de
()'2 , 111 , paschales, seJ ipsa ctiaiii paschata, 19 annoruin in-
o^'d;icteride et licccaidocactcride , Clirisliaiiis oliin lervallo ad eosdciii orbes reJire statiuit, cuiii bujiis-
iisii:ila , intc!' om;ics coiivc.iiil. Talis crat notissiiiuis inodi revoluiionoin iion ante aniios 552, cyclo scilicet
ille cycius Ilippolyti , i;i lapide Veroiicnsi servatiis, .liinari 19 anuoium in SiJarem 28 annorum ducto,
ao 101 erudili.'1'iiiii ooiiinioiil:i; iis iUustraliis ; lalis ilc:ii liori pnsse iiiaiiifostuni sil.
Kbcinensis illc a Dodwclio sub liiicin dis-.er(. Cypri:iii. ; (/i) Bucheriiis, Commcnt. in Can. pasch. Anatolii,

tf.x coilice Riiciiiciisi editii*, ci, si illi crcdimus, a Cv- cap. 3, p.ig. 405 Eijo qiiidem vix in usum diictiiM
:

priaiio citaiiis, (]ueni ciiiii cxcositionc et eiiicii.la- e.rislimo (cycluni Anaioliij, nisi [orte ad paucos annot
tioiic Joscplii V.illisii iiilra pioducenius. LaodiceK ubi Anaiolius [uit episcopus , aut licinit
,

{d) Elo.^ium Aiialiilii linjiis lcgas apud Eusebiii!;!, eiiam locis. Diu enim subsislere non poliiisse, vet soliv
Ili^l. Eoclcs., lib. VII, i:ip. 7d, i\ quo liluui Aurcliai.i liiieroB dominicutcs , lanto errore coliocaUe satis ar-
ci Probi teiiipiribus iii iiolis os- lloriii, sc Viilcsius yaunl. Et [acile illiim exclu erit Eusebii Ca;sanmsi)
ieiidit. Cl |.riuius pascbaiis au- e;ir.e:idc(:!eleridis cijclus, nou ila mul o posi vsurpiiri ccrptus.
;ii)r p.issiui coinmeiclaiur, iiiipiimis Peiavio oi Ku- (i) Dionysius Exi,.;iiiis sub Prw[alionis ad
iiiiliiim
clierio , quoriiin islc in Coiiimciilaiio ad Canoiie;ii Cyclum suiini ; I'asclial:s [esii rutioncm explicure ew
Anilolii, c;;p.5, p. iiij- Pi-imiisillc, iiiquit, cnneade- rnvimus scqucntcs pcr oiiniia vcncrubili^-m ticcento-
,

(iiclerida luiiarem ail Cliristiani pascliatis invcnlioncin riim ct oclodecim pomijicum qui apud Nicceani, civila-
Ujitare tenlavit, nnUins, ut rcor, anlc solo tritam. tcin Bitiiynia: conlru vesunium Arii coiivcncrunt,
,

{e) Docenl b:cc vcrba qiix cx caco-


ipsa .Aiialolii cdiim rei hujns absolutam veramque sententiam qui
iiibiis cjus pasclialilius profcrl Euscbius, loco dii tn, qiiurtus decimus lunas piiscliuHs observantim, per 10
p:)g. 286 Habes in prinio anuo noiiluniiim priini annorum semper in sc redeunlem circulum, slabileH

;

vicnsis, quod cupui esl lotius cii-ciii \\}annoruin (ur.xn immo-iisque fixerunl Uanc /lutcm requlam prw[ati
-f,i i-j-jiaxa i^iiy.yiz ,c,'.3o:) scciindum /Egijptios quidcni circuli non Uiin perilia swculuri, quiim sancti Spiiitui
die .6 meiiiis i'!uimenoih , sccuudum Macedones vero ill::slralione sanxcrunt, ctc. lieda (ic ll.itione coiiiputi,
die ii meiisis Dijsiri, ut a::tim Itoinani dicerenl, anle c:ip. 16 . Cyclum deccmnovcnnuicm propler dccimat
diem xi calendar. .-ipiHi>:m. ViJesis qua; ad bunc lu- q:i:irtus lunas puscliulcs lSica:na synodus insliluit eo
ciiiii dispulaiit Peliiviii-, i;i .iiiiinadv. ad KpipIiaiHi qi.od ud cutndcm aniii soluris diem unaquceque luna
bcies. 51, pag. \'Ji sepi., ct iii liliro vi dc Do ir. pcr 19 ducenlis trijinla qiiiiique vicibus inerrO'
(iii/ios,

lciiip.;cap. -2, el Guillel.iuisLaiigius^de A;iiiis Cliristi, bili ciirsH rcdeut. Iluic sciileiili;c lavere viJetur Aiu-
lib. I, cap. 7. Tulius voin libri Analoliani vetereni liiosiiis, dum cpi.^tolani suam 85 a;l cjiiscopns pe.'
vcrsiancQiLaliiiiiiii uiia cuiu Victorii canohc pascbali, jiiiiiliaii coi.slilutos, qu:c i:i iiova cdilioiic Parisieiisi
iii luccin comiiientario illiislravil ./Eg.
cJiilil , ct esl 25, U\> verhis orditur Non mediocris csse sa- :

Ddclicrius. flruin illa operi Anatolii cxa: lc ic.poii- picnlia' diem celebriiutis delinire pusihalis, et Scri-
,

deat, eJilor ipse suliJiibilat. QuiJ (|iioJ Dupimo.iii ytura divina nosinslriiil et Iradilio mujorum ; qui con-
liibl. iiov. auit. ccclcs. , t. I, p. 193, taiitu:ii nnii venientes ad synodum Niccenani inlcr illu ftdci ul vera,
plaiie ul supposila rejicitur; sej coiitra liunc tamoi ita adniiranda decrela, eliam supcr eelebriiale nicmo-
(lefenditur a Giiill. Caveo,in Hist. lill., p. ii, ad aii. ruta, congrcgalis periiissimis culculundi, dccem et nu-
270, eo pniissimiiiii arguiueiilo fiiioj (iiiicijuiii|iic Kr- vem annoriim collcgere ruiionem , el quasi que inlniii
scbius el Bc..a cx .\.;:do:io cilaiunl, ui vti'ji.ii:e liia roiis:ilucre circnlum,ex quo exeiHiilum in annos rcli-
rcpcrianlur. quos gigncretur. Hunc
circulum enneadccaelcridu
(/ )
Qun I piiii I Pasoiia ab Aiialolio ucscriplum, nuiicuparunt, sequeiilcs illud, quod non debeumut vana
noii iu atiuiii quam '27o a;i!uini :cr;c Chrislian^c, ijiii quadum opinionc super celcbrilalc luijusmodi flucliian,
est iiiipcraluiih Irobi piimua, ttJiivcuial /i'.^ J. Sid vcra ruiwne coinperia, lla ornninni cv:icuiru: u{-

Patrol. LX'«i1.
,:

DIONVSIUS EXIGUUS. 4^0

ciiin EccleMts occidcnialibiis, \ sos cyclos pascliales ailliibuissent ((). Quo poiissi
t-J tim wbiiine ili*",

«lei-jdiaiiis cl sciiieiiliioiialibus, noiiiinalim ciira Ro- mum argumento inJucli viri eruditi (g) Dionysium
quam diem Exiguam hicfalli, el verba Ambrosii id lantum iu-
iiiaiia ei Alexaitdiina celebraretur (a) ;

Chrisli nuere, existimant, quod conciUum Nica?nnm cyclos


fuisse domiuiiam, memorire resurreclionis
paschales, ei speciatim decemQoveDnalem conslruen-
s.icram docei historia schisinalis ob coiiiroveisiam
ilrt Paschale, labente sccculo ii nati (6). Spccialim di oceasionem dederil.
desliiiabatur, qiia; § Vil.
vero illa d:es dominica sacro illi

pniuuM) ab .lequinoctio verno pleiiiluiiium proiinie Veri iion absimile esi Ensebii Crcsarreensis librum

modo dieni illum invcstigan.U aiit de Paschaie iiiip. Constaniino circa teinpora concilii
excipit (c). Sed (le

cnnstiluium Nicxni oblatiim (h), coiicilio ipsi a nonnullis Iribii-


j.raliniendi a Paiiibus NicKnis aliquiil

tum esse, alque adeo opinioni de enneadecaete-


non iegimus; muUo minus siiignlarcm
illi
esse in aclis
ride Nicaeiia locuin fecisse (i). Quod cnini cyclus
tempore Pascbaiis celebrandi canontm NiC;Bii;nn
»le
Eusebii pastlialis non alius quara decemnoveiiiialis
habemus (d). Et sane si enneadceaeieris Alexaii-
518 Patiibus p/.TSciipta fuissct, fueril, inler oinnes coiivenit (j).
driiia liocceiicili) a

hi non opus habiiibseiit episcopo Alexandi ino denian- § VIU.

dare, ut lenipus Pascbalis celebramli quoiannis in- g Post Eusebiuin a Moriiio (/.) Athaiiasium quoque
vestig.iret, ct aliis oibis Cbrisliani episcopis magiio in jis numerari videiiius, qui circulum 19 annonun
labore signilicaret (e), neque lol Ecclesiic, quoe de- conscripseruiit; quod ipsuiii quoqiie Dionysius Exi-

crela Nic^xna utraque manu ampleciebanlur, diver- guus dicere videiur (/). Scd simili fortasse conjectm-a

foclio. utuna nocte ubique sacrificmm pro returre- ctorii 84 annorum diu post concilium Nicxnum rcli-
clioneDomiui deferalur. nuerunt, sed eiiam Orientalium ipsorumque Alex.',n-
(a) Episiola synodalis Patrum Niexnorum apud drinoruin Animos diversi cycli, per lolum orbim
:

Socraiem, Hisl. ecclcs. lib. ix, p. 29, et Theodori- disseminali, inconcusse possedernnl, indeque magna
tum,llist.ecclcs., 1. x, |i.51 -.ISuuliamiisprcelereavobis con(usio in omni Ecelesia, prwtor.o el palalio exslitil,
de concordia sancUssimi Pasclia', hoc eliam negolium qiui motns imperutor Tlieodosius sauctum 'TlieoplMum,
precibus vcslris adjuvanlibus (eliciler con(ectum esse, ,
Mcxaudrince urbis episcopum,rogacit ul sncrameiiluin
cmicosque qui in Oricnle snut (rnlres, qui anlea cum Vasclia: evidenli ralione disserere , sihique dirigere
Judcris fasclia ceiebrurnnt, cum Romuuis i:iposlenim dujiiarelur, tcsle CyriUo Alexaiidrino in prologo, p.
tl vobiicum, et cum ovinibus qui ab ultima antiquiiale 482, edit. Biich.
uobiscum Pasc/m pere.,erunl, concordiler e-sse celebra- (g) ./Cgidius Bucherius.Coiiinienlar. in Viclorii Ca-
iuros. Conf. epist. Coi.slaiilini Magiii apud Euscbium non. paschal., cap. 3, pag. 'J't, el Du I in in Bild.
de VilaConslant., 19, p. •439; Socia-
lib. iii, c:ip. Nov. auctor. eetlesiasiic, tnin. II, pag. 516.
tcin loco dicto, p. 55, 54, et Theodoritum loco dicto,
C (k) De hoc libio ipsc Enseliids.iii Vita Coiistanlii.i
p. 53, 34. M., lib. IV, cap. 54, [). 512 : Cuin nos, inquil, iibrum
[b) Euscbius, Hisl. eccles. lib. v, cap. 23, p. i '0 (luemdam, quo arcuna illius (esti vatio erat exposiln,
iisdem temporibus (imperatoris Cominodi) gravi con- nuncupnsscmus, quonuido nos respon-
ei (iin|ier;Uiiii)

iro.ersia ofla..., sijuodi ob id ccetusque episiopurum sionis suce lionore vicissiin remuneratus sil, c.r liis ej'it
louvcuerunt. Alque omnes uno couscnsu ecclesinsticam litleris perspici SeqnniUur deinile imperatoris
potesl.
regulum uuiversis fulelibus pcr cpistolas Irudideruul, litler;e, conririnanlfs.
cap. 35, ideiii

v.e vidclicct utlo alio quam dommico die mysterium (i) Ita existinial ./Egi I. Bnclierius, Coiiiinenl. iii

resurrectionis Doniini unquum celebretur. Vielovii Canon. p;ischal., cip. 6, pag. 127.
(() Trin iJitur con=lituIa siint legitiini Pasehalis (j) Hieronyinus,iii Calal. scripl. ecclcs., cap. 01,
crilcria, ab Epiplianio h;cic^i "0, § 2, p. 8"25, his cuiii llippolyti i/.-/Mioz-/.ai-ripiox noininajset, ita per-

vcibis reccnsita : Triu sunl quibus Pascliaiis cclebiilas gil : Et Eusebio, qui super eodem Vaschate decem el
alligatur : solis imprimis cursus propter dominicam niivcm annorum circuium, id est Lj-aSs/.aTopiSai coin-
menscm. Tum luna; itidcm cursus,
(3 K T/lv zupe(zzr;v) ac posuit, occasionem dedil. Siiiiiliter Beda, de U;il.
idque propler legem, quce decima quurtu luna {iv -fi leiiip., cap. 42 Decemnoienuulis, in(|uit, circuli
:

immolaii pasclia priv-


t£<r<rap£Tz«!r7£/«T>) zfi; irtUv.s) ordinem primiis Eusebius, Ca:snra:ce Palcestincc e/,'i-
etpil. Itaque neqixe celebrari untea potest quam wqui- s<opus eb quarlas dccimas lunas (esti pasclialis,
,

noctium (rjny.a.iy.) confeclum sit. ^


ipsumque diem 1'asclicc inveiiiendum composuit, eo
(dj Siiigularein de Pasciiaiis celcbratione cu.oncm •juod litna cujuslibel a'latis post tautum lemporis aa
Nicxnum condilum esse affirniant Schelstralenus in .v enmdcm redeut cuiiii soiaris dicm. Consenliunl Geii-
Concil. Anlioch., ., ed. Anlw. lt)81, p.
.
158, ct Jose- .
ius in Vlclorio, Ceollridus in epislola ad Naila-
nadius
plnis Sacnz de Aguirre, tom. 1 cnlleet. niaxima; con- iium, regcm Pictoruin, apnd Bedam II. E. Aiigl. lib.
ril. Hisp., part. appaiat. diss. 8, p. 117, vcrbis
i, V, cap. •.2, cl Morinus, episcopus jMexandrinus, si;t

B.tl aiiioiiis et Zonanc, iioii recte inspeclis, decrpii. linem di>pulalionis de Raliniie p:iscliali, cujus verlia
^) .os ex inslitulo refulal 1). fboinas Itlignis sub mi- iii nianuscriplo Digba;iino LXllI bibliolhecaB Bodleia-

tiiHi) prcf.il. ad Hist. eoncil. Nic;ciii. liX ita se liabeiil Observn iyilur cursuin luiiariii,
:

(>.) Cyrillu;,,in prologo, p. 481, ed. Bucher. CHni : jiixla regulam Cra;corum, more Aujypiiorum, et nou
his igitiir alqiie liujusmodi dissensionibus per univer- secundnn epaclas, id est adjeciinncs lunares : quia ibi

suin orbein pasclialis reyida lurbarelnr, sanctorum to- pervenitiir a luna 4 ad luiium lli, Air uutem ud 15,
lius orbis synodi consensione decretum est ut, quoninin jiixta compodtioncm Eiiscb.i, qiii primus conscripsil
aimd Alexuudiiain talis esset reperla ecclesiu quw in circuliim 19 niiHoiH»!, ^ll/iniinsii, Tlieopliili, Cyrilli,
luijusscienlia clareret, quola calendar. vel iduum. qiiola llionysiique Exigui, usipie diiin scripsil licforiHS lli-
Ihuu Pasclia deheat celebrari, per singulos aiiiios Ho- Inrio papce, urbis lioma: episcopo. Tunc cessaverunl
munte Ecclesioi litleris inlimarel : unde aposlotica disputatores Alexandrini et Antioclicni circuloi pnil
aucloritate unirersalis Ecclesin per tolum orbem dijji- alius dcscriberc.
nitum Pascli(e diem sineuUa disceptulione coyiwsceret. (/i) Verbis § prxced. eiiatis.
Conf. verba Ambrosii, 4 ciiaUi. S (/) Dionysius Exiguus epist. 1 ad Pclronium, p,
,

cccidentales cyelura Vi- 48 3, edil. Buehcr. .Mcxundrince urbis episcopus b.


(J) Noii solum Chribliaiii
:
m .lISTOMA G\( Ll DlOSVSfl. JiCi,

AiUtiir eiineadecaRteris Ii.tc Atlinnasiann nc Nicii-iwi .\ i;ilUIU. ;ili aiiMO priino TheoJosii, hoc csl jew» vul-
l|>ta, aiit si iini|ii:iMi cxstliit, (11111 Eiisi-biuiiu s)il)lto g;iris oSO exorius (c). Tabiila pasrli;ilis Tbeopbili
Bu luiiiiiiiiiiii Miillli;!^ siiliiliiKcril, iiocossc osl. 1giiiil:i non ainplius exslat; uiide ciijiismoili fiicrit noniiisl

ccrlc riiit cuiM allis antiquis scriptoribiis, tiiiiiCyrillo pcr coMJecturani ex pusierioruin calculaloruin cycli»
cl Viclorio, qui iii prolngis suis milluni Tlieiipliiio ail illani confornialis colligi pulesi {d).
:iiilli|iiiiircui circuli ileroiMMovciinaiis auclnrcni coni-

niiMilaiit.
§IX.
Pncclpiic vero oi!noail('c;ieli'iiilis Aloxaiiilrinrr nio- Tlicoiibili iiieibodum dies paschales coMstlliiondl

tlmilum pcrfecit Tlioophilus, Tinioilia^i nh aiino 485 non niutavit quldem, sed in cycti pcrfectioris forinani

in cpiscopatu Alc.xaMdriiio successnr, alioqiiin ex redigere stniliili Cyrlllus, Tbeophili ncpns, et in soda

(Hinlroversiis Origeiii:iiiis nolus, qiii sccniiiiiiiM ill.iin, Alexandrina siicccssor ((?). Nam ul j;iclal;iin a Latiiiis

jnssii iniporaloris Tiieoilosil, qiiuilriuiienlorum octo- sui ipsorum cycli in ferils rcstitueiidls e.xccllenliain

(lecim nnnorum circulinn pusclialem insliluit (a), hoc ad eiineadecaelerideni qiioque transf.rret, cycluin
est 418 annorum, qui exacte 22 (yclos (lecciiinoveii- amuirum 95 excogitavil, qui, quiii(|n.- cniie^idecaeli!-

iiales continent (b), fesia paschalia iMvcsligavil. Cx- > rides contiMcns, feriarum «7i-ox«T«(rrKor:v pariter ad

tcriim non omnluni, scil ccnlum (luiilaxal paschatnin luiialiones codeiii quo prius ordine ex ipsiub qnidein

(l''slgM;Ulnnum Inipenilori oblulit alqiie in vnlgus seiitcniia, perpeluo restiiucret (f). Coe,'it periodus

Ailiaiiiisins, qiii cdnm ipsi Nicwno concilio, tunc snncti aniiorum usui inservituram, ut recte innnont Peta-
Alciandri ponlificis diacuniis ct in omnihus iidjiitor, vlus, lib. II de Docl. tenip., cap. C7, el Norisius,
iulerjnil, ct dcinceps vencriibHis Tlicopliiliis. el Cijril- diss. o de Cyclo Raveniialeiisi, cap. I.
tus nb linc sijnodi venerandiv. conslimiione ininiine dis- (d) Biicberius.Comnient. in Viclorli Caii. paschal.,
cesseriiiit; imo polius eumdcin decemnovennalem cir- cap. 5, pag. 151 et 152 : Ciijusmodi fueril Uiterculii»
ciilum qni enncadecaeleris (ira-co vocabulo nuncupatnr, ille Tlieophili, tametsi non exslet, satis ex Oioniisii

iollicite reinentes, pasclialem ciirsum nuUis diversita- Exigui cyciis expansis cotligi polest; qui ad illius fcrt
tibus inlerpolasse munslrunlur. ideam sicut et doctrinam concinnali siinl, nisi forsnn
(h) Veriia h;vc suMl Cyrilli in Prolngo, pag. 482. paucioribus versibus constileril. Qtiorum priufis ceri
{b) llliic nOM salis causrc viJeo qiiamohrem Pela- simililer Diocletiani atinos e.vhibneril, secundus citcluni
viiis, lib. 11 de Doct. leinpor., cap. U7, Tbeopbili dccemnoiennalem, lertius luutv iit cnpile incttsis fliolfi
rvclum annis 487 circumscriptuiii fuisse cum Paulo (Bliilem et feriatn, qtiartus lunus deciinus quarlas, scu
F^oroseinproMleiisi arhilrelur, conlra cliirissiinum termiiiLS paschuLs, qiiinius dtem 1'nscha, sextus luuie
Cyiiili leslliMonlnm, qiiod ex codlce Sirmondlano, ea die a'tnlem, aul quid non absimile. Nain litleraruni
postea deiiuiin Uucherii opera, piibllci jiiris faclo ipse domiiticalitim orbein, qiii et soiis appcUaltir, nondiim
profcrl, aiiiios 418 (non, utapud Pelaviuiii, pag. 225, C juisse,
Viclorii noslri periodus arquere.
!'i usti liinc
.ypographi lorsaii errorc, legitiir 428; cyclo illl Iri- quw
Ucet taiilo poslerior, niliil tamen liujtis-
videtur;
uiiei:tis. modi pra: se fert. 1'rimi versus meminerunl Ambrosiu»
((•) Cyrilliis loco diclo : Theopliilus n piinin et Dionijsius, ut atile moinii; quarli simut uc qiinti
coiisulatu ejus (iiiip. Tbeodosii) usque ad centuin ciil- Theopliiliis ipse in Prologo suo puschuU, qiiem in httjtis
culans qnoto cnlendurum vel iduum et quola luua l'u- operis fiue damus; quinti rursus ac scxti Cijrilius item
sclia dcbeat celebrari, subjeais liiteris suis destinavil. i/i suo. Ita Tlieophiliis cijclum deccmnovennal nnic se m
Ilariim lltleiarnm Tluwpblli fiagiiientum quoddam non satis evolutum, quisqiiis tundein itle fuerit, plune
exsiat apiiil Bedain de U;ilione temporum, cap. 57, pcrfecil primtim, tiim particulariore feslorum pascliu-
el allud apud Stofllerum in Calomlario [loniaiio, pro- lium expaiisione disliiixil, el ud vukji captum accom-
pos. 34, iltl. A, iii qnibus iilem qiiod Cyrilliis ex iis modavit.
relnlit, his verbis expres.-.iiin h-gimus Hanc iqitur :(e) Full Cyrilius, secuMduin Tbeodorilnm 11. E.
'^uajslioncm, proul vircs suppe.ebanl, ventilulam con- lib. V, cap. 55, ex Tbeophili fiaire, secundum So-
scripsimus, cl pascliuiis suleinititalis diem u primo cratem Hislori;e eccles. lib. vii, c:ip. 7, et alios, ex
anno consuhitus tui u qiie ud ccntum sequcnics unnos ejus sorore natns (vide Dupliiii Bibl. >ov. Aiict. ec-
ciilculaliim traiismisiinus. Ciingriill Islis Proluijus cles., pag. 41), eldemquc aiiiKi Cliristi 412 defiincto,
Tbeopliili a liucluiio odilus, iii ciijus liiie, p;ig. i75: iii praisulalu Alcxandrino surcessil, ul idein Tben-
llac igitur, iii(|iik, incdiocriier a tiobis ordinuiione dorilus cl Socrales iocls (liclis lestaiilur. Fugil hoc
disposila, uniuscujusijiu' unni cuUuluin qui ud sufipulu- Josepbuni Scaligeruni, qui inverso ordine penoduni
tioiiem periiiiel, i'uscliu dilitjenler quoqtie posuimiis, u _ Cyiilli a Tbeopliilo castig:itani et einendalam putal,
primo cop.sulatu reliiiiosissimi imp. Theodosii centtim ^ lih. II de Eiiiend. leinp., pag. 152, notatus hoc no-
usque annos adnelcnles, simul ac mani[eslanles deci- iiiine Pelavio loco iliclo, pag. 225.
ina' quarla; luniv notitinin el doiniiiici paschulis diei. loco dicto. Consilii sui rationem
(f) l eg. Noiis.
Meni tesl;inlur Diniiy^iiis E\lg,ius in prefat. Cycli, ipse Cyrillus iii Piologo, pag. 482, hio verhis txpo-
ubi pupa Tlipopliils ceiiium annorum cursum Tlicudo- nit Quoiiiam diversi circuli per tcltim orbem dissemi-
:

sio seniori principi dcdicusse, et Prolerius in epist. nati etiam noslrorum animos inconcusse possederunl,
ail Leoiieiii, p;ig. 82 e.lit. Bucber. uhi, cenlenalis isleqiii iwper est editiis (pula Theoihili) i'ia- nd puucos
lursiis Puscitw u be .iissimo Palre el episcopo Tluo- poltiil pervenire. C.iijus ciim nimiam proftitiditulcm
philo descriptus dicitnr. Taceo Leonis epistolam Gi jiene omues seiisus cxcedere vidissem , rcvelalioncm
:id .Marci;iMuiii, et Oo ad Eudoxiani Augnstain, lon- Doiiiini posiulnvi, el hoc quod de ipso fonte liaurire
seiisum Mariaiii Scoli, Sigeberti et aliorum. llaiid pronu-rui, in islo libcllo prasumens cxpusiii, quod nec
dulii'i igilur eriavit Josepbus Scaliger, ciim in aildcn- iUos apud qttos ipsnm circulum vidi , intellexisse co-
ilis ad libruni 11 de Eniend. temp., pag. 745, a Tbeo- gnovi. El ne forle 418 annorum (lol enlm annornin
plillo i:iw,xovza TrrvTkiTrjptSa, sive periodiim magiiam p;ischala Theophilus ccinputaral) inftnila congeriei
qimiquo tycloruin insiilulam essc sciibit. Qnem niore iiut fastidium cognoscetidi, aut pigriliam desa-.ibendi
suo C;ilvisins secutiis est. Ncque eiiiin Tbeophilus qtiibusdam alfcrret, i/i nonagi.\t.v q; inqpe a.n.nos ettni-
pcriolum pasehalom condiJit in orbeni leversurain, dem ciieuliim breviavi, qtios per illos annos voU'crt
sed labulani proposuii cenlum duutaxat proximaniu» Bucherius legeudum putat volvi, vel revotvi\ sine uU^
;;

5 :. 1)!0N\SIUS EMIGUUS. m
f-lajLlyrilli aniio Ciiristi -i57, el iii anno &31 desiil(o). A dissensione aiiiiiiorum el olio, discrepanlcs (e) c.ii!-

i>uo»oiiline disposila fueril optiine osteiiJit ulliiiia ciliaiidi, aul potius Oiieutalium numeros !ui'ares et
illius cnneadccaeteris, quam Dionysius Exiguus Cydo terminos paschales velut accuratiores, in occidcnla-
•.uo ppieiiiisil {b). !em Etclesiam invelicndi coiisilium iniret. Neipie ta-

§XI. men iiitegrum illi erat , Cyrilli cyclum , sinc oiniii


Hic igitur Cyrilli cyclus in Oiieiile adinic vigfl;al, imiiatione, ex GiiXico dunlaxat Laiiiie versuni,a<l
»"1 Pascliatis celebrandi tempus pncicriliebal , c um Uoiiia.:os iransferre. Nam pra'terqiiam quod is jani
;tionysiiis Exiguus, Petroiiii alioruiiique rogaiu (i), lere ad liiieni decurrerai (f), dies ex sol.iri anno de-
aiino xrx Cbristianx 525 (d), Gia:ci>ruiii ct Latii:o- dueios, in sui repi'lilionc iiiui eoJeni quo piius ordiue
ruai cyclos magnopere hucdum, ncc sine iiigenli sa^je resiiiuebai (g). Et prupler divcrsa aiini Uuniiini cl

differentla recoynovi. Caeterum Petavius de Doct. teiiip. , pag. 889, ct Pagi Criiica ad Ar.na!. Baroii.
pag. 2-2G, cycliini iiunc magnuiii
!('!np. lib. II, cap. 67, an. 523, iium. 7. Noii icclc ii;i!iir Scaligt^r, lib. ii i'e
Cyrilli, ex quinipie deceiiinovennalibus composilu is Eiiien i. temp., p:ig. 154, d
P.'l:iviiiN, iii Talmia
iiiajori illo Thenpliili, queni cniendare vohiit, inullo cbrouologica ail aii. 526, pag. 837, Dioiivsiuiii l'^xi-
deterioiem jinlicat, el ad feri-,irum apocataslasin, giiiiiii aii. 52i) Cvciuiii 5.U11I11 toi.ili.-ii.^ve, sciibiuil;
qiioi in cyclis, iisque majoribus, potissimum qua;ri- o qiianquam Pelavius ii>se si>iil;'iitiniu suaiii mntasse
lur, niiiius idoncum. videtur, in AppenJ., pag. 890.
(h) Dioiiysiu; Exigu:is,in praifilione Cycli sui : (e) Variis inndis hi cycli iiiter fc discrepabaiil. Ul
yHJa vero sauctus CijriUus cijclum ub anno
jiri}n'im enim potiiua soluiii aitiiigaiu, euiii iii omiii cjusmoili
ilioclclimii ccnlcsimo qmnquadcsimo lcrlio cmpil, et cydo scdes ;vi[uiiioctii, leriiii;ii pas' liiiles, sive luiiic
iiilimum in anno diiccnlcsirno qnndra(jcsimo scjilimo 14, el dios doiiiiiiic;e pascliales dcliiiiri debeaiit, in
ierminuvil, nos n ducenlcsimo qaadrugesimo octuvo liisomnibiis a se miitiio ri^cedcbaiit. Cuui vi.leli<i't
n:mo ejusd-m tyrwini poiins qitnm principis, inchoiin- Alexandrini a^quiiioctium sippoiiercnl ciim die 21
lcs , elc. ISiiiis. loco dicto, pag. 145. Annus 153 ab Martii couiicxum, ideoque nullaiu hiiiam 14 pro p;is-
impcrio Dincleliani co'.pit apud Alcxandrinos ,die ii) clr.diaguoscereiit, qua' liniic diciii pr;iece'li'rct L:iliiii :

AuguUi, anno Clir. 431). Qiiare priniiiiii pasclia in ex a ivcrso luiiam 14 iii dieliiis 18, 19 et 20 iMaitii in-
< yclo CvriUi pi';eiii)t;itum, coiitigii die lli Plianiiuilii, cidentem, pasclialem judicabaiil, ct Pasi ha domii.ica
2'Apiilis, cyclo liiiia; 1, solis 26, C. Uoc pasclia ab pioxima rite celebrari posse coiitendebaiit. Quolies
i'i):!aiii Cyrillo iu beortaslica 25, indicitiir futiirum igiturdicti lermiiii oecurrebaut, lyaliiii ab Alexandri-
eTrrj/ac/.ouTVj y.v^r.ay.n iri i-/.Yv.v>zy.O.T'ri to'j «ijt&O ^jo- iiis in celebralioiie !e=li pasclialis iiiti'gro meiisc le-

u.vM qu;o perjieram inlerpres vcrlil


fi.ij.of, iilu- : cedebanl. Speciatim aiiiii 8 et 19 cyeli paschalis
rcsccnle dominicn decima quinta ejusdem Aprilis men- Alexandriuis siiul eiiibolismi'.i seu 15 hiiialiomiin ;
,

sis; cuin scribeiidum sil Uecima sexla cjusdcm l'liar-


: iidem vero iu LarnKirum cyclo qiiiiitiis et deciiniis
muthi mensis , qiiai apud Romanos eiiit iindecima sexius, nec iiisi coiminiiics snnl, sive 12 liiiiatiomim.
Aprilis. Jam vero ab anno Christi io~i cyclo anno- Lalini igilur Martio, Alexaii<lriiii Aprili iiieiisc lerias
rum yS deducto, iileni esiit aiiiio Christi 531, die 29 C pasehales peragebant. P;iiilfir cniii Alexainlrini de-
Augtisti. Aimui inscquens cral liissextilis , ac
piii'n cerneient, iuiiam 15 pro die pascbiili habcri pos^c,
)!!()inilc piima dics Tliot coutingebat die 3 Augiisli Lalini vero cum velcres, lum Victorinnin secuti, iioii-
quoil .iEgyplii diem iulercalarem post quintain iizc/.y,- nisi liiiiam 10 aiiUiitterent, ne scilicel niemoriam
lj.ijr,,-j locabiini. lirc Norisius.
Ciijiis scntentiam da passioiiis autc luuaiii 14, qua Servalor p;)ssus >il, re-
joilio cycli Cyiilli;iiii, ab aiino Cbristi Dionysiano 437 colere cogerentur; biuc qiioties lu la 1 » inciilebal iii
vepeiendo et fiiie ejiis in aniio 531 collocaiido, cla- diem Saiu;'i'i lolii^s Alexanilrinis liina 15 Pasibali
,

lis^ime coiifirinal uliima Cyriili enneadecacieiis, in saciaerat; Latini vcro iliiid ;iil liinaiii 22 <lilli'ieb;iiil,
«:odii;e Diglucano Dionysii Cyclo pr»niissa. Illiiis et sic oi.ti.:ui) a se iiuiiuo distabaiii. Sic exlrciiii li-

eiiiii aiinum ultimum, qui est Diocleliani 247, in iuitej pascbales eiaul Latiiiis velei ibus dies 20 vel 21
subjuncto cyclo Diony-iaiio proxime sequitur leiaj Marlii et 22 Aprilis; Alexaiidri::is 22 Mai'lii el 2,')
Cbristiaiiii; quam Dio;iysins in locum Diocletian;T) Ajjrilis; Victoiiao 22 Martii ct 24 Ai>rilis. Siibinde
substitiiil , an. ."132. Eii;it igitur de inilio cycli Cyiil- ergo sacruruiii or.lo luibiibatur, qiioties lalis ;ic(ide-
liani Poluviui cum illum ab anno Cbr. 430 incboalr.m bai casus iii quo divcrsa principia seciili, a se invi-
,

fiis<e putat, lib. ii i!e Diilr. temp. cap. 08, p g. , cem iliscelere cot!eb;iiilii:'. Exomjila spocial.a siipiic-
2^9; de line Scaliger, eu ii Irljro ii t!e Emend. leinp., (iil;it Petavius lib. ii <le Uoctr. leiiip. , c. 05. Ita
l'.;ig. 155, ealculos miiius rccti; siibdui^ens , scribil : Simimaliiii iiilTe;e]ili;im cycli Alexandiiiii el Laliiii
.'diiiws primus periodi C-.irillianir est an :us Christi -al ol) ociilos ponit 1 liMissiuiiis qiiondam maibomaliciis
eriio nnnaijcsinms quintus es 552 Cliristi.
^
le;ien.-is Georg.
.\ b.'rtus Ihimbeigcrus, iii Diss. <le
\l>) llla iio!i,!um, ipiol sciaiii, e.liia iulra ex Cij''r.ce 13 isi erelesiaslici, p. It'. C»pi<)sius vero,
c<im;iili
!>ig:i;e;iiio, una cuiii cyi^lo Dioiiysiaiio, in lu ein pio- D p;ist Pelinium, lioc arguineiituiu persecutiis esl Al-
ieretur. gi.iiii; liiicherius.iu Cniiiinent. a Viclorii Caiioncin i

(c) Dionysiiis Exigims.siil) iniiium pra'fat. ai! Pc- piistliiileii), cap. 4, 5 seqq. A lil. iSoiisii diss. de
Irouiuin 1'uschalis jes:i ralionem,quam multorum diu
; P.i,-.eiiali Latiiiorum cyilo, pag. 97 oi 129 ed. Lips.

frequenlcr c.rposcd in.laniia, nanc udjtUi precibus (/) Cyiiili cyclus desiiiebat iii aiiuo Dincleli.^ii i

veslris e.xplicare curaiimiis. 2r!', -xvx Clirisiian;v 531. Ilaque aiiiio quo Dionysiiis

(</) Quod Dioaysius Cytlniii sumn aiiiio Chris'i 525 iiegolium lioc suseepl, Dio< lotiiii.i 241, Cbrisii 52"',
<i)ii>cr pscrit, darissime pniliaiit Argunienta p;Hilia- iion ni-i sex nnni ex nllimo, id cst qtiinto bcati Cijrilli
lifl, cuni ibo conjunciiin edila, in quibus omiiia cxeui- iijrto adlmc superernnt, ut ipse Diuiiysius iii p.;el;i-

i.!;i a!) lioc nuiio, velut iinoscnii, peiuiiliir. Eo iem iume Cycli sui siiiliii.
;'iii>o scripia e-l epistola Diony;-ii aj Peii<)..iimi, (<;) iii^e lJiimy;iiis Exigius iii pr;el'al. ad Pr Ik.h.,
Cv<-.lo leteiiscoulecto pncmissa, qiia ratioiiein <'j'iis circidimi isinm 95 aniioritm si;o recarsui non concor-
liliiiibiis INam in coilice llegio rarisieiisi
expoiiit. d.ire aniiiiailvertil, el Cyrilliani lyeb labem in i'0
qiiem IVlavius L. 1). laulal, ulel in (iollicitiiio 1029 1 iiiiil, ipiod iiitereuriciitn l.is-exto, Pasclia doiuini-
el llemiginiio 298, li;ec verba illi subjecta snnt In : I '.ini cuiu su;i liinu non co lom iiio lo reeiiriat. Quu.l
j:ra:senli niimque tertia indictio est ; consulatii Probi li;ic raiimie ileclaral r. .'iiiui Juliani 95 liies colli-

junioiii, lerliusdecimuscircnlus,dcccinnoitcnnnlis,dici- s.,iiiit E^t aulem sepleiiarius iiu-


34,098 horas 18.
wiijs lunaris esi. Vide 1'etavii Aiipeiid. opcr. de Doclr. iiierus 51,099. Quare posl 95 aniios oii redeiml i
m iiisToniA L\( I.I DIONYSII.
*"'•

/Egypli.ici priiicipia , rumicri lunnrcs, sive noviliiiii.i A Romanorum ciiin Alcxnndrinis aliisque Oricnlalibus
tle.-.ii;M.inles, iiilem nlioliiqiic stalui nim polcianl (a). de icniporc Paschatis cclchrandi roniroversias com-
llai|iio novum |ii)liiis cyrliim confccil Dioiiysiiis, Cy- 1 osiiit ((), ct illoriiiii cxemplo, ciiiii in llalia (li), tum
rilli.nno, qiiaiilnm licelial , conrormeni , cUul ejus il- iiialiisChri^tianorum nccidcnlnliiiiii regnis recoptiis,
luslratioiiem iEgypiiorum argumeuta qux vocanlur per lot sa;cula anni ccclos^astici rationcin gubcrna-
pasclialia, Latinc re^Idita, ailjiinxii (6). vit (c), cl a-raiii Chrisli qua
, !id liuiic usque dicin
§ Xll. uliinur, Diuiiysianain iiivcxit
(f).

Niilius unquam cyclus Oioiiysiano illo celebrior fuil,


§ XIII
aul m 'jorem et constantiorcni iii orhe Christiano au-
CloriJalem ohtiiiuit. Ilie enim primum diuturiias ilias iNon quidcm defucruni, eliain post Dionysii lem-

feiia;, nisi bissextus pnccipitetur, et sox horc reli- quo H. Norisius illam Kri incidendain curavii, ct erii-
qiuc ad complciiilum dicin aeccdant. Sic in cyclis dilo commenlario illiistravit.
iliiohu-^, sivc aiiiiis iilO, dies sunl 69,3li7 hoia; 12. At- <e) Scilicot in Ecclcsia Romaiia usque ad Crcgnrii

qiii neis qiiidein seplciiariiis osl; desiiiit enim liora! XIII lonipora, a qiio Cnlendnrium (jrec:orianiiiii iii-
li. Proiiide (^yrilli evcliis dclerior esi Theoidiili vecliiin ct appellalum Legalur ThiiiiiMis lih.
esl.
cveh), iii qiio iiiinus reliqiii est deliorarimi raliiKJiiio. jj i.xxvi 01 Lxxix, Chylr;i!us Saxon. lili. xxvi et xxviii.
Neutcr vero feriarmn i-oxKTio-a-rtv exhihel qiia! iii Conf. Petavii lib. v de Doctrina tcniporum, cnp.
solo ( yi lo aiinonim 552 rcperilur, quo cvoliilo iiovi- I seq.
liiiiia ad ea.-deni noii iiiodo ferins redeiinl, sed ol eo- (() Quis auctor sit lera; qua lioilirnum nliiiMir
deiii teiiore perlexunHir. Petaviiis.de Doclr. temp. Christiaiia', noii salis iiiter oiiiiies ennvenit. Alii cam
lib. II, cap. C7. Sed niajor eliam variaiio suecedchal, Dionysio juniorem faciuiil, et Red.i! aucloritate de.
qiiaiii iioc Scaligcr ncc Pelaviiis ohscrvariinl, quoiies mum invectum putant; do qiiihns po^lea dieendi lo-
aiiiio bissextili luiia paschalis 11 im idcns iii diem
,
rns orit; alii conlra Dioiiysio aiiliquiorem slatiiiMl.
dominicam, fesliim iii proxiinam domiiiicam cl lunaiii Iii his Joannes Ilarduiiius, wrnm vulgarcin CJirislia-
2l IransniiUebat. Tuiiceiiim instauralo ryclo, Pasclia nam, join .\axulo v ineunle, in toto orbe Cltristiunn
in anteiioreni hchdomadem relrorodehal. Eleniiii itsilatum fuisse, conlendil, oitiiis (ere 1211 ante Diong-
aniio bissexlili Cliiisti 448, cydo solis 9, D, C, Iun;e sinm, ut vocant, E.riguum, q.iein illius nrcltilcclum essi:
12, in cycloCyrilli neomenria Paschalis, af(ixa,se- fingunt. Et liiiju'; qiiidem sentoiili;c iiiiicum fiinda-
cimdiim canones Alexaiidrinos, diei -H Mariii prode- mciitum qiKciil
iii niimiiio iuip. (Hatiaiii, cui siri-
hil liiiiam 14, die 4 Apiil. doiniiiica iinde dilatiim ;
pliim est Glori.\ .novi s.sclli. Vide disserlalioiiciii
:

Pascba iii dieiii i April., Iiina 21. Al post annos 95, de Nunmin Graliaiii .^ng. iii operihus cjus pag. .504.
videlicct aiino Chribli 545, eodem cyclo lun;c 12, Hine videlicet novum aliqiiem iiiiperatorei.i, oiiini-
solis 20, D, luiia 14 pasclialis iii cyilo Ravennaie et biis bisloricis Inicdum ignolum, el ah illo ciijus ini-
Pascha au-
Dioiiysiaiio sigiiatur rRiDiu non. Ait.il., periuin ab aiino 375usque ad 585 roll>icaliir, diver-
icm, NON. April. lu.na 15, ac proiiide Pasclia una siiin exsculpit, sub quo numiiuis ille aniio 501 , iiovo
prins hcbdomade, sive sex anlea diebus, qiiam aniio C seilicet saiculo Cbristiano, secundum iiciam viilgaiciu
418 celebratuni foil. Noris. diss. deCyclo Raveniia- iiieunle cusus sii. Ai enim s;eculi vox tam lale palct
lense, cap. 2. apud velercs, ut interdum gei.eratim pro teinpore
{n) Nani Alcxandrini Julianam anni fi)rniani , ila, usiirpetur; ot in ipsa strictiori signiricatione noii
Aiigiisto jubenle, recepcranl. ul ejus iniliuni non a seiiiper ad ceiitum annoruni iiilervallum restringitur.
laleiidis Januarii , sed a die 28 Aiigiisli lepelierint. (Ju s cniin ignorat sacra s^tcularia Rimianuium iion
Kx quo a calendis Januarii ad 28 Au-
factuiii esl ut seiiipcr incunle nova annorum centuria posl Urhoni
giisli diem, iid('ni plane in Riiinano Calendario nii- coiidilani, sed ab Auguslo, amio Uihis C!>i;.I.I:k 737,
iiieri liMiares collocali sinl, qiii crant iii Alcxandrino
;
a Doiniliano anno 841, a Sevcro aiino 057, lelebrala
a die 29 aulera mciisis ejnsdem ad tiner.i usque De- fuisse? Iiaqufi novtm saculum et gloria novi iceculi,
cembris, imo iiiinorcs iii Roinano qiiam in Alexan- vel de glorioso auspicio novi iinpci li iiilelligi pdssiinl,
driiio fuerint. Elcnim iii Roiiiano nuiiieri a Jaiiuario laiitum ahest ut illud ad novi ceiilenaiii aiiiiiiin pri-
cicpli ad Deceiiihrem exeiintem Coiitiiiua serie de- esse habeainus. (.luod pliiribus con-
iiimii alligarc iiei
ciirrunl, qiice in Alexandrino caleii lario, post 28 tia Harduiiiuiii demonstraiit G. G. Leihiiiii'js diss. de
Angusti diem propter iiovum anni pi iiiiordiiim in-
,
Niinimis Gratiani Aug. cum Gloria iiovi s;eculi, et
lcrriiinpitur. Peiavius, lib. vi de Doclrina temporum, alii quoriim disserlaiinnes de eodein aipiimenlo
cap. 5. \Voltereckius Eleciis rei numniari;c, num. 28 et 2'J
(ft) Dinnysiiis, sub lincni pnrf.il. ad Pctr. Nec iion : inseruil. Luculenlins vestigiiim X'i';e Chrisli vulgaris
el aryumenla, yEgijplionim sagaduile qiimsita, stibdi- anle Dioiiysium Peiavius Uranol. lih. vi.i, cap. 8,
dimus, quibiis , si jorsitaii igiiureiilur, pascliales tiliili
D rcperisse vidctiir iii Paiio oro, monacho iEgyptio,
possint (ucile rejieriri. iia'c. Beda aliis-
arguiiieiUa, a qui, leste Georgio Syncello, aimum nalivilalisChrisli
que iiiterpolala, et ad fiosleriurum temporuni lalio- ciim aniio iiiundi Aiitiocheiio 5493 er.iijunxil in
i.em accisminodala, suo loco inlegra et qualia a Dio- Cbronologia, sub iniiiuni siieculi v edita, sed injuria
nysio ipso coiiscripta s;iiil, cxhiliehinius. temporuni ainissa. liaiic cnini cpochani mundi noii
(c) Rpcie llenr. Noris- de Cyclo Ravenn. cap. 3 : iiisiarlilicinkni fuisse ad uliiin luiia! decemnovcH-
c

Poslqiinin llioniisius E.riguus Ciiclum \mscliulem an- iiaiem, qualis eo leiiipore erat, Theophili acrommo-
noniiii 95 evulgavil, Roiiijnia Ecclesia diuluriiiorum de diiiain, piist relaviiiiii, .\iiIoiiius P;igi, diss. de Pe-
1'atclmte rite constilueiido coiilentionum quns aliqiiot rioJo Gra'co-Roiuana , ox iiislilulo denionslravil.
smcutis cum Alexandrina Ecclesia, itiio Uriente tolo, Qiioil si annos 5495 pcr 19 (ryclum dercninovenna-
e.rerciierat, jam taiidein perlasa, Dioni;sitiiiuin Cyclum relinquiliir Imia; cyclus 2, qui periiidc
leiii) diviilas,
ad jE gtipliontm ctmones [ormaluin, admisil. aiiuo Chrisli piimo, sctiiiitluin a;raiu vulgarem, con-
(d) iii ludia Mediolancnses cum iEiuilia; ct Liguria; gi uil. El sane ciim de ai"io nalivitatis Chiisti inve-
episcopis, jam anle Oionysinm, melhodo Alexairlri- sl'gaiido noii pauci ante Dionysium sollicili fuerinl,
noruni in dcs gnando Paschale usos fuisse, Amhrosii iiovam plaiie el ab oninibus
vci isimile iion esl liunc
teslimonio coiislai. Unde facile Dionysii cycluiii ad- aliiMum seiilcnliis diversam sup|.iitandi rationctii
niiserunt. Ravemcilciu quoque Ecclesiani, cuiu con- inii-se quin potiusaliipiain ex seiileiiliis co lcmpore
:

Irihulis episcopis, cum iiiilio staliin seculaiii es:C 1'Kixiine rete(li-, yidslur reiiiiuisse. Alqiii si P.igi .in,
prodit iiiscripi.o ejiis in mannorc Ravcnnalcii;i, ex iii Crilita ad.\unni. Caromi arjio 527, num. 8 audi-

I
m mONYSllS EXIGUUS. m
pora, qui diversos cydos semel usu receplos, iinpri- A illos diverso ssepe lempore Pasclin celebrarent (a).
niisVictorianura,Dioiiysianopra;ferrent, et secundum Quorsura pertinent Galli (ft), Hispani (c), Briianni 'd),

inus : Dionijsii tempore dncc incurnnlionis wrce apnd Qua; verba explicans Norisius diss. de Cyclo pasch.
Orienlnles vitiebnnt allera in pntriarchntu Alexnn-
: Raven.j cap. 3, pag. 180: Hic cyclns, inqui^, est
driiiu, nllera in Anlioclieno. Prior primum incnrna- ptnne Viclorianus, qui a capite, uli prwdi.ri, ntino Cliri-
lioiiis nniinm nb niiiio Juli-mo 45, el unno mundi 5501 sti 500 rcpelilus, prodit aniium 140 concurrenlem cum

deducebut, et pro [unitnmento ponebat, Cliristum car- anno Clirisli 699, quo Pasclia coniigil x cnlend. Aprit.
nem sumpsisse mcnse Martio, anni Julinni 43, Antio- Sed et octavo posl Christum naiuni sa;culi) Victoria-
clieni vero Clirisli incarnalionem a die 25 Martii, anni nam Paschatis indicendi legem apud Francos adhuc
Juliani 46, et tnnndi 5495 uuspicabantur ; licet pro- viguisse, exemplis annorum 735 el 740 docet, ac
gressu temporis tam Alexandrini quam Anlioclieni an- Freilegarii testiiiionio conlirmal Bucherius ad Cano-
nas mundi el incarnatio7iis a calendis Seplembris com- nem Victorii sub liiiem cap. 10. Quoe sane fidem fa-
viunius inclioarint. Secunda licec Orientaiuim cera in- cere videiitur sentenlioe Josephi Scaligeri, lib. ii de
carnationis Dinnysio mngis probala (tiit Qnare Einend. temp., pag. 158, usque ad Caroli Magni
(Eram Clirislianam, qua: liodie apud Latinos in tisu est, icinpora cyclum Victoiianum in Ecclesiis Gallicis
Viclioavit Dionysins, cum Aiitioclienis ab auno Julinno regnum obtinuisse, aflirinanlis. A qua noii niulliim
40, dieque 25 kurlii, ita ul secnndns iinnus CijcU Dio- di^cedit Anlonius Pagi, cum in Critica ad Annal. Ba-
wisiani primus wrw Cliristianw fuerit. Qux facile ad- ,
ronii ann. 700, num. 6, scribit : Cyclutn Yidoriinum
niitLimus, si dc qualicunque invesligalione vel suppu-
'
sequebnnltir Galli, qui tnndem sub Carolo Magno, si

tatione leniporis naii Servaloris accipianlur. Sed si non untea, in Alexandrinorum placita concessere.
dc consuetudiiie aunos a tenipore illo, tanquani so- (c) ChronicoiiRheinense, loco dicto: Anno bn,Hi-

lemni epoctia, numerandi et coniputandi loquaiilur, spani et Franci de Paschate celebrando disscnliunl,
vereor ut ullo cerlo argumenlo vel inilicio probari Uispanis xii calend. April., Francis vero xiv cal. Mui.
possint. Non igitur nos poeniiet communis seiiteiitiaj, Pascha celebranlibus. Qu;c verba ostendunt Hispanos,
qua Dioiiysiusbanc consueludinem prinius invexisse eo tempore, neque Dionysianuni neque Vicloriannm
ciedilur, dum in Cyclo suo, xroi Dioclctiani, Ale- cyclum seculos fuisse. Idein coiifirniat concilii Tole-
xandrinis fainiliari, annos Domini nostri Jesu Cliristi tani IV, anno 635 habili, canon 1 Solet in Hispaniis
:

Bubstituil. Qua de re ijise in prsefatione ad Petroiiium de sotemnitale paschali varietas existere prwdicationis.
scribit Quia sanclns Cyrillns primum cyclum ab anno
:
Diversa enim observantia lalerculorum (eslivitalis pa-
Diocletiani centesimo qninquaijesimo tertio cwpit, el schnlis interdum errorem pnrlurit. Diversitas illa oii-
iillimum in ducentesimo (luadragesimo seplimo tcrmi- gineni trahebal polissimum a temporibus quibiis
navit; nos a ducentesiino quudragesimo oclavo anno Ariana in regiio iilo viguit. Postquani enim
lia;resis

ejnsdem tyranni polins qnam principis inclioanles, no- Reccaredus rex caiholicam religioiiem amplexus esi,
iuimns circnlis nostris memoriinn impii et persecnloris cum ea etiani cyclus Dionysianus apud Gothos, Ili-
inneclere, sed mnqis elcgimus ub iucarnalione Domini spaiiiam iiicolentes, iiivaluit. Atque hunc ipsum coii-
nostri Jesu Cliristi nnnornm tcmpora prmnolare; qua- cilium Toletanum innuere videtur, cum 1. d. peigit :

leiiusexordiiim spei nostrw nolius nobis exisleret, et Froinde pUicuit ut anle ires menses Epiphaniornm
vausa reparalionis hutnanw, id cst, passio Redemplo- Q melropoUtani sacerdotes litleris invicem se inquiriint
ns nostri evidentius eluceret. Qiiis vero credat, si sera ut commtini scientia edocti diem Resurreciionis Jesu
,

Ikcc Chrisli ab initio sa;culi v, sallem in Oriente vi- Chrisli, et comprovincialibus suis insinuenl , et vno
guisspt, Tlieophilum et Cyrillum annos in cyclis et tiiiipore celebrandum annuntient. Nam communcm
calendariis Christianis non illa potius quain Diocle- illam scientiam catholicam interpretantur. Isidorus
liani, aut quavis alia, signaturos fuisse? certe, metropolita Hispalensis, qui synodo illi inler-
(a) Inde a priinis Chrislianismi leniporibus inva- fu't, non inodo cyclos Cyrilli et Dionysii lib. vi Ori-

lucrat cyclus ocioginia qualiior annorum, in Occi- ginum, cap. 17, commendavit, sed et posterioreiuab
dente Victoiii opera expolitus, in quo bis et liicies aiiiio 627 usque ad 721 conliiiuayil.

Pascha, diversa ab Alexandrino cyclo hebdomade, (d) Britanni hoc loco intelligimtur veteres el na-

denuntiabatur, ut oslcndunt Bucheriiis in Comineii- tivl, qui ut religionem Christianam a Constantini

tar. ad Viciorii Can. pasch. cap. 8, pag. 164, et Magni et patris ejus Constanlii, iiiio, secundum iion-
Henr. INoris. diss. 2 de Paschah Latiiioruin Cyclo, nulios, inde a priniis Christianismi temporibus ad se
pag. 181. Conf. § 11. transmissain ( vide Usserii Antiquii. Biilan., cap. 1
(b) In Gallia cyclus Victorii quasi in propria ac seqq.), ila iion miiius ritus el iiistitula, qii» cum iHa
domestica sede viguit. Concilium Aunlianense iv, a nuijoribus tradita acceperaiit , arcle sihi teneiida
aiino 541, sub Childeberto rcge liabiluiii, cui qiiin-
Quare ab Anglo-
ct strictissime observaiida putabant.
qiiagiiila ex plerisque Galliae provinciis episco|ii in- Saxonibus, sa;culo quinlo palria ejecti, alque in
lerluerunt, canone 1 diserte sancivil Ut sancttim
:
Cambriae aiigulum compulsi, iion niodo a paganis
Pascha secundum lalerculum Vicinrii ab omnibus sa- illorum superslitionibus ahhorrebant , scd poslea
cerdolibus uno lempore celebrelnr. Quw (eslivitas annis
" eliain de Chrislianis aut Romanis potius cajremoniis,
singulis nb episcopo. Epiphaniurum die, in ecciesia po- quas Auguslinus , viilgo Anglorum apostolus dictus,
viilis dennniiclur. Exempluni Paschatis ex decreto sub finem sxculi sexli a Gregorio pontitice Romano
iioc seciindum Victorii cycbiin, aniio 577 xiv calciid. niissus, in Angliain inlulerai, ab iis dissenliebant.
Non posiremum istius inler Britannos, veleres, el
Mai. celebraii, qiiod secundum Dionysii cyclum inci-
drbat in vii caleiid. Mai., lunam 21, meniorat Gre- inter Aiiglos,novos Chiistianos, dissensionis moineii-
goriMsTuronensis llistorix Fraiicicx' lib. v, cap. 17, tum in teinpore Paschaiis positum er.it, quod hi,
ci Cliroiiicon Rliemense apud Labbeum in Bibl. inss. rilu Romaiio, secundum cyclum Dionysil, illi, niore
toiii. I, p;ig. 358. Aliud exempluni Pascliatis, anno Latinorum antiquo, secunduni cyclum 84 annnnim,
590, regis Childeherti junioiis decimo quinlo, iv non. constituebant. De quo Beda, Hist. eccl. lib. ii, cap.
Apiil., luna 22, alque aileo ocliduo scrius quam 2 Non enim iiiquit, Paschw dicm dominicnm suo
: ,

p isciia Alexan.lriiiuni sive Dionysianum, iiidicti, oc- tcmpore, sed a decima quarla usqne ad vigesimam /ii-
nain observabant qtiw computalio ocloginla quatuor
curril apud eumdem Gregor. Turonens. lib. x, cap. ;

25 Sc;iljger in addendis ad notas Eusei)ianas, pag. annornm circnlo conliiietur. Rationem islius cirtuli

27'j, s':; perveliisto Eusehii codice, aniio


lii qujilo exidicaiil Buclierius cl Norisius locis dictis. Nolmn
Paseha esl concilium Phaicnse, a Pharensi inonaslerio,
quod
Cliililebtrti legis li;ec adnotaia lcgisse refcrl :

oul. April., usceusio Doinini (uil li. muduis, per iii ai;ro Elioraccnsi silum, Dani poslea delevcrunt,
f.
.ililicllaiuiu (vid. Pa^i Cii;ica ad aun. 60», nuin.
:•),
qicium mmeium aiinoriim 140 repeliio a capiie cyi.li.
4(59 mSTOIUA < Y C.I.I mONYSU. 47«

imo in ipsa luilia (r) iioii oii nes A lompora, si snlos forlasse Britones in Camliria exci-
Scoti (a) cl Picli (6) ;

staliiii Riiinan.-i^ Ecolcsix' iiisliliitiim sncuti snnt. Scd pias , vix ulluin &mplius dissensus vestiginm oc-

sensini taineii iiatilatiiiKinc singnl:i[> \tx. gcnlcs ad illins curral {d).


inorein se coiifoimarmit, adeo ul iiost Caroli Magni

freto a liritanma discrela, don^itione Piclorum. Scot's


inler ulriusque parlis saccnloles , coram Alchfrido,
Iradila [uerat, eo qnod illis prwdicantibiis 1'icli fidcm
rcgis Aiigloruin liiio, lialiitiim, iii qno Wilifriiliis ab-
Chrisli accepernnl (licda lib. iii, cap. 5). Ad:iiniiaiius
bas, postca episropiis Klioracciisis, Anj^liiriiiii seii-
abbas Pasclia lloiuaimm pcrsiiailorc non pnluit. Vid.
lciiliam iIrf,lciiipore celcliraiidi Pasclialis co siucossu
jiKliiio infe- lioda V, cap. llj. Taiidciu t:inien ct illi, dcfiiii-
lil).
ilerciulit, irt Itritones cl Scnti Alcliliili
cloj:iiii Adamn:iiio, consnetudini i;ivaIcsocnli rcssc-
riiircs ilisccilerciit el caiisa cailcrcnl. Ea ciira Wala-
nint. Siqindem anno ab incurnalione Domiiii seplin-
fridns in cpitaphio siio luic elogiiiin consecntus esl :
ijenlesimo sexlo dccimo, qiio, Usrcdo occiso, Coenre-
Pa^clialis qiii oliiim solcmnia lcmporaciirsus dus gubcrnacutii reiiiii Nordaii llumbronim siiscepil :
Ca hnlici ad jusmiii crroxil iJogma canoiii-;, ciim rcHis$t'( ad eos de llijbernia l)co amabilis cl ciim
yuein slaluere l',ilris, diiliioiiuo crrorc roinolo, omni honorifuenlia nominandus pnler nc sarerdo^
Ccrta sui gciili oslcudil iiioileiamiua rilus.
Eciiherlus; hujiis piis ac sedutis exliorlalionibns per-
ita qiiidem in Anglia Scoiorttm sec(a siippressa, s ve, moti, inveleriitam itlnm tradilioncm parcnlum onme-
ul Beda lil). v, c:»p. 20, loiiuiliir, di'lecui et eliminala runl, cl calhotico alque iipostotice (Uoniann) more
esl; sed ncquaiiuam iii Ililiernia Scoloriim et C:im- I! cetehrationcm prwcipuw soltmnilulisiiislilucrunl, tcste
liria, Biitonuin sede, ccss:ivit. Ac lamclsi postca EI- Beila,Iili. v, cao. 25; qui, noimullis inlcrjcclis ad-
lioilus episcopus rycUim Dionysianiim in Vcnedo- dit Aiino iucnrnalionis dominicw scptingcntesimo vi-
:

tiain, sive Cambriiiin horcalcm, iiUroilnxit, ut cx gesimo oclavo. quo Pascha dominicum viii cal. Mai.
lluiiilVedi Lhnyd Frag. Itritaim. dcscripl. Col. 55, et celebrabalnr, Ecgberlus, cum missarum sotcmnia cele-
Chronict) Camhri;v p:ii.'. 17. oslcndit Jac. Usserius in brusscl, eodem die migravit ad Dominum iWtrri
liuliie chronologtco Aiiliipiilatibus Br.tannicis an-
, aiiiem divina' dispensatio prorisiouis erat, quod vene-
iic\o, pag. 4171; Canibri tamen australes niorem riibilis vir, non solum in Paschn tnmstvil de hcc
aitiqiium iiuilto tenafius servanmt, dc quibns intel- miindo, verum eliam cum co die l'asctia cclchraretur,
ligeiidiis esl Peda, cnm lib.v, cap.SS, Briloncs etiam ijiio nunquam prius in eis locis cclcbrari sotebat. Iiici-

post Scotns Ilyenses, anno 728, ad Aoglicana! Ec- (Jit convcrsio in tempora Dnir ha.li, dccinii iiilrr
illa
( lcsi:e sententiam pcrductos, ndhuc iiiveU-.iiios cl ahbates Ilyenscs, quorum seriem ox AnMalihiis Ulto-
clttudicanles n semilis suis solemiiia Christi, siiie Ec- iiiensibus exhibet Usserius>Aiitiq. Brilaii., lilj. xvi.
tlcsiwChristi socieiate, venerari scribil. pag. 701 seq.
(a) Scotos in llibeniia iiisula, velut in propria sedc, (b) Picli, septentrionalem Britannia; partem inco-
poiiuni Beda el alii medii a^vi scriplores. lii illiiis leiites, ut reiigionem Chrislianaiii, iia et teinpus co-
lli-t. cccl. lib. II, cap. 4 Lmrcnlius, Augustiiii,
: lcbrandi Paschalis a Scotis skcuIo vi accepcrunt,
piiini Aiigioriim episcopi, succe.isor, iion ^olum nova; ncque ante s;t!culum viii Dionysii cycliim admisc-
quK de Anglis coUccla eral Ecctcsia: curam gessisse, ruiit. Beda,nist. eccl. lib. iii, cap. 4: In tcmport
scd el vclerum Erilnnnia' incotarum, ncc iion el Sco- quidcm summw (cstivilatis dubios cyctos sequebantur,
P
toriiin qui Hibcrnium insutum, Dritiiiiniw proximum, iitpole qiiibus, longe ultra orbem posilis, nemo sgno-
incolunt, poputis pasloratem sotticiludiiwm inipendisse daiia pasctiatis observanlim decrela porrexerat
dicitiir. Mem Laureiitius epislolam ad Hiberni:e in- Permansil aulem hiijusmodi observantia pascliatis apud
Ciilas datain inscribil Fralribus episcopis vel ubbati-
: eos lempore non pauco, hoc est, usqiie ud anmim do-
bu$ per universam Scotiam. Qiialis Uxc Scotia sit, miiiicm incnrnalionis sepwujenlesimiim diriinum scx-
(lare diicei Isidorus Hispalensis, Orig. lib. xiv, cap. tum, per annos ccnium quinquaginta. At lunc venienle
0. Iiis verbis Scotia eadem el Hibernia, proxima Bri-
: ad eos revereiidissimo ac sunclissimo Palie et sacer-
liinniw insuta, Scotia, quod a Scotorum gcnlibus coti- dole Ecgberlo, de nalione .\iigtornm, q.ii in llijbernia
tur, appeltala ; el Orosius, lil). i, cap. 2 Uibernia n : diulius exsutaveral pro Chrislo, cralque doclisy.iinns in
Scolorum gentibus colilur. Ihiiic appollalioiicm iiisu- Scripliiris Correcli sunl pcr enm et ad^vcrnm
l:c illi propriam fuissc nsiue ad s.vc. x, quo novum cunonicumque Paschw diem iranstati. Niitiliaio el lc-
I landi;i; nomen invahiit, oslcndil Usserius, Auliq. ges Paschaiis, seciinilum Dionysii cycliim riie cele-
Bril., cap. 16, pag. 731. Coiif. qiuTJ de vcleri Scoto- brandi, Picti potissimum Ceolfrido, abbati Wyrensi,
rum origine, terris ct dislinclinne, post Georg. Bu- acceptum retulerunt, cujus de iliis epistola Icciu
(lianannm el alios, di^ipiilat William Teinple in the digna exstal apud Bedam lib. v, cap. 22. Qna acce-
liilrodiiclion to the lliilory of Englaml, pag. 22 pla, Nailanus, rex Pictorum, slnlim jiissn pubtico mi-
scqq. Hi igiturScoli, i:on niiiius ac vcleres Brilanni, sit ud irunscribendum, discendum, observandum, per

iii colehrando Pasi b:ile, Ilomaiiorum leges in An- univcrsas Piclorum jirovincias circuloi Paschw decem-
gliaiii iiivectas repudiahant, quo sensu nihil a Bri- novennales, oblitleralis per omnia erroncis octogiiila
liinibus discrcpire dicuntur Laurentio loco dicto, et [) el quatuor annonim circntis.
plerumque iii hac conlrovcrsia ul Britdiinm socii (c) Non statim cyclum Roman» Ecclesix Dioiiysi.v
iiiemoraiilur. Ac lanietsi progrcssu lemporis genles num tota Italia receplum, aut Victdrianiim abroga-
Scolorum q:iw iii auslralibas lliberniw insutw partibus tniii fuisse, Victor, e;iiscopus Capiniiiiis, in fraginciito
viorubantur, ad (iposlotica' scdis aiilisttlis admouitio- libri (lc Pascbtfte, apuJ Bc,laiii,de Tciiip. B:i!. c:iii.
ticin, Pasclia canonico ritu observare didicerant, ul i ', his verbis ilocet : (.'um pasihalis veiierundn so-
Beda lib. iii, cap. 5, loipiiuir, lamen scptcnirioiiatis lemnitas quanam die polissimum proveniret, per aiiiti
Scolorum provincia, el oinnis nulio Piclorum teinpore prwsenlis indiclionem lerliam dccimani (lioc c>t aniio
O waldi regis ISorlhuiiibioruni, anno U12 pereiiipti, Chiibti 550, ut recte moiioi Scaliger.l. ii de Emend.
/'u.scha.dominicum nwre veieri celcbrare pertendebat, lempor. , pag. 154) a nobis sotlicile quwrerctitr, el
liico diclo. Eaqiie coiisueiu.Io apiid illos duravil us- jiixla Patrum venerabilia cDnnituta viii cul. Mai. di-
q.ic ad s«cnlum viii, qno ineunle Adamnanus, abb.is ccremus Resurrectionem Domini procul dubio ccle-
llven-is, navigans in lliberniiim et prwdicans, ac mo- brandam : atiipiibns minime ralionnbilis visa cst iioslii
liesta hortatione declaraiis tegitimum 1'aschw lempus, responsio, eo quod Viclorius qitidam in Circulo pa-
plurimos eorum el pene omnes qui ab Ugensium erant scltuti quem edidit, aliter diein deminicw liesurrccliit-
dominio tiberi, ad unitatem redu.vit calhoticain, ctc nis alji.verit, licet et hunc designaverit quein nos ceic-
leijinmum Paschw tempus observare pcrdocuil, Bcda briindum pariier profilemur.
hb V, cap. IG. Solis llyensibus suis, mojiachis, iii- (d)i:\m aniio 664, in concilio Pharensi, univers.i-
quaii), Scotoruui iu llycH^i iiisula, ijikc nou magno lciii illuin de Paschale sccundum cvclos Alcx.indri-
,

4"»« rjiuMVSiiS EXIGUIIS. 47']

§ XIV. A disciplina ad illorum officium refercbatur, et (6)


l'Jji rcccpUis erai cyilus D^oiiysiaiius, non niodo in monasleriis propriam quasi sedcni babeb^it.
laUulx, lempus Pascbalis, secunJum illum quolan- Exemplum (c) ejiis rei prxter cajlera ilhistre prx-
iiis celebranJi, inJicantes describi, sed et noliiia bet monasterium S. Ufniigii, quod arcbiepiscopl
paschalis compuii scriplis parilcr ac viva insiilulione Rbemensis, totius Galliie prinialis, curtfi el pra,'si-

propagari solebat. Atque (a) ut meJio cevo omnis dio quondam comm ssuin (d), cum aliis liltcrarum
liberalis doctrina apud solos fere liomines religio- studiis florebat (c), tum prascipue computi ecclesias-

sos, sive ecclesiaslicos , residebat , ita hsec etiam lici rationem diligenlissinie tradebat ((} , in eoque

nos sive Dionysianos celebrando consensum, saliem M. hb. capit. C, Aquisgraiii ann. 789 ))roiniilga-
I,

iransniarinum, VVilifrilis Scotis, antiqui moris tcna- tuiii, de minislris nllaris Dei el de schola iiiscri-
el
cioribus, liis verbis opposuil Pascha quod (acimHS,
:
ptum edicit ut psahios noins , canlus compuium,
, , ,

vidimus liomw, ubi B. apostoli Pelnis el Paulus grammalicam, per singula monasteria vel episcopia di-
t<ixere, docueie, passi siint el sepuiti, ab omuibus ce- scanl. I lein rcpelilur libri vi c:i|'. 21)0 el 574.
Ubrari. Hoc in llaliu, Itoc in Callia, quus discendi et (d) Atcliiepiscopos Rhemenses, a Tilpino usqiie ad
orandi sludio pertransivimiis, ab omnibus a(ji eon- Uiigoiiem Veroniandiiap.um, titulo abbatum S. Rc-
speximus. IIoc per Africum, Asiam el.Eguplum migii usos esse, et hoc noinine monachis biijns ca'.-
Cracinm et omnem orbem, qr.ucnnque Ecclcsia Chri- B nobii pra;fuisse, licet maxiniain liujus cura' partcm
»l1 diffusa esl, pcr divenas nationes ct linyuus, vno Praspositis sive Prioribus , ut vocabanliir, Clauslra-
ac non diverso lemporis ortline geri, comperimus, libus, a se coiistitutis deniandarenl , o^teiidil Ma-
prceler hos tunlnm, et obslinalionis eorttm complices, billDii.Annal. Benedictin. tom. II, lib. xxm, pag. 5oC>.
Piclos dico et Britoites, ciim quibus de duubus ullitnis Scholas Rhemenses, ipsisParisiensibus olini il-
(e)

Uceani insulis, et his non lotis, conlra totum orbem liistriores,ex instilulo descripsit Jo. Launoius,lib.
slulto labore pugnnnt. Majori jure saiculo viii consen- de Scholis celebrioribus, cap. 21. Speciaiim de mo-
tum illum cclebravit Beda.de Rat. Comp., cap. 14; nasterio S. Remigii, pncler tot viros eruditos, qiii
ubi, post diversa ,\iiatolii ei Victorii staiiita recen- ex illo prodieruiit, Ebbones, Aiishelmos, Robcrto-,
sita, pergit Porro jEgyvtii, in qtwrum senlenlia nunc
:
illud deraonslrat bibliolheca S. Reinigii, oniniuiii to-
calholica consentit Ecclesia, etc. Gemina istis sunt tius Gallix qua; hodie exstant, fortasse aniiqul^sima.
quaj in codice Digha;ano, quem saiculo ix exaratum, Vidisse niemini catalogum ejus, teiiipore llinciiiari
et ei multo antiqiiiori descriptum esse, alio loco Rhemensis scriplum, et ^elut rjrunuinieliuni, ex bi-
osterdenius, sub tilulo Scriplio primiccrii nolario-
: bliotheea Thuaiiea, in qiriiii casu ncscio quo perve-
rum ad Joannem pupam de ratione paschuli, post alia iieral, cura Caroli Mauritii Tellierii, archiepiscopi
leguntur Nunquam enim celebrant sunitti.m Pascha,
: Rheniensis,monabterioS. Remigii restitutum, in qu<j
riist tecundum aposl >licam ct calholicam lidein, ut bi libri, praeter cKteros edictuin Caroli M. sub liit.
in toto celebratur orbe a Cliristiaiia plebe, id esl, c citaluin illuslraiites, nccurrunt
secundum apostolicam regiilam 518 sai,clorum Pa- C. 1. iiusica Cuidonis.
Kum ac computum S. Cyrilli et Dionysii. Nain in p XXXII. Tabutm computi.
toto terrarum orbe sic Cbristi una coluiuba, hoc-esi D. XI. Sancli canones.
Ecclesia immaculala, saiictum Pascha; resurrectionis XXIV. Liber canonum et decreta pontificum,
diem celehrat. ISam Victoris sedes apostolica non LXIV. Lex Satica et leges Riuuarioium, Frisiorum
approbavit regulam Pasch», ideo nec sequitur dis- et Atcmannorum.
posilionem ejus pro Pascba. E. XII. Liber compnli.
(a) Ita cum Picli skc. viii sub Naitaiio regc P.i- XXll. Liber compuii.
scha eodem tempore ac Angli celebrare coiistituis- XXVIII. Canones collecli,
sent, stalim circuli Pascha: decemnovennales per uni- Tainetsi vero iioiinulli ex libiis in co reccnsitis,
versus Piciortim provincias mitlebantur, ad transcri- temporum injuria amissi alcue dispcisi suut, noii
bendum, discendum et observandum. Beda, in Hisl. pauci taineii restanl, ipsius llincmari nianu signati-
eccles. iib. v, cap. 22. et :dia veiierandiv; antiquitatis documenia prx se
(Ji) Plurima cxslant non modo conciliorum de- feieiites.
crcta, sed rcgum quoque et imperatorum Cbristia- (/) Nihil ad hoc probandum luculentius est inscri-
norum edicla, qnibus sacri ordinis honiinibus sliidia plione aute paucos annos Rhemis efTossa, quaiii noii-
computi pascbalis coniinendantur pscnipli gratia, : diiiii, quod sciam, publici juris laclain, uiia uni vcr- i

inler Capilula Caroli M., duta prcsbtjteris ad Salz sioiie Gallica, el parte expositiunis a doctissimo hii-
«nno 804. hoc etiaiii occurrit ut canlum et com- ; niaiiissimoqiie viro Henrico Egcl, abbati;e S. Reniigii
putum tciant. Capitulare aiiiio 805 ediliiiii cap. 5, de dccano ac thesaurario, inecuni CDininuiiicalx, hic
fomputo, pracip.t, ut veraciler cum discant omiies. legeie fortasse noii iiigraUini eril.
Capilula Waltberi Aiirelianeiisis cap. 22, ut omnes D Inscriptio vetus reperla in (tindamenlis novi mona-
^reibijteri cutcutandi periiiam habcant, el suos in id sLrii abbatice S. Bemigii lihemcnsis die 1 Aprilis.
\psum sludiose erudiant. lliiiciiiari capit. 8 : Compulo A. 8 ICCCXIIl.
etiam ncccssario, et canlu, per anni circulum plenis- HllC CLU>TnO PO l.KNT STUBII) L0C\ COMPOTIS ArT*
time instruatur. Oniitto alia hiijnsiiiodi passim obvia. SlCFARII FULTI SOLAV.INi; PR.EPOSITUIIAM
Ad liiiem illiim rectius obliiienduin Carolus M. , l.NCEMO DECOAVS PRHIV.M QCAU CLAVIS 'liOE

anno 787 Roma discedeiis, piivter cunlorcs lioma- PiRTE UOMCM CLARO STATUIT FUM)AMIKA CONDEMS
noritm ct grammalicos peritissitnos, ctiaiii culculaturcs, I.\ M: LIU^ KELIQUAS ETIAU SI NOSCERE QU«RAS

uycli videlicet Dionysiani perlloo, sccum dnxil, ut COMPTA SALUTIFERI QLTUUS INSUNT DINDIMA JUSSIS.
rst apud Ademarum, in Vita Caioli M. cap. 8. Quiii Tr:iduclion.
ipse, testcEginhardo, nr^emcortiipMranrfj didicit. Lege EtUude du Coinput, dont Sicfurius u donn^ de solidet
Slcpb. Baluzii nol.T ad capituhiria, cul. 1155. rccjli s, [lcuril duns tcs ccolcs de ce monaslere. II a (nit
(c) Jam oliin cycluiii Victoiianum, sa'c. vi a Co- Itoiiiteura ta diijnile de pricur par son espril, et en
lumbano abbate ex llibernia ad Pictos, cum ijisa (aisanl construire lc magnifique ttppartcmcnt qai se
religione Cliristiana, translatum, uirobiqiie iii mona- voil au levant i/ a aus.ii repurc. tn bibliothcque, oii se
,

s.ieriis, ab eodeni condiiis, propagatuiii liiis-e, o^ten- truuvenl,pur ses ordres saltitaires, Ls autcurs qui onl to
(lil Bed.i, llisl. rcclcs. lib. iii, cap. i. 1 lein po^Iea MV.cux tlciil de nos sitcrcs mtistcrcs, en (uvcur de rciix
UtW\ de cvclo Dionysiano. ]n Capiiularibu= C.iroli q:ii loudr.iieut cn acfjucnr rinicltigcnce. Il.cc
!'»
47:. r.lSiOiUA CYCII DiUNYSII.

CA-icris iiliiis ri-ijiii KnlfMi:, (d liuciii pixfciolcii A S. I.siilorus llispalciiMs rt ver.crabilis ficJa, qiiiiiiiin

j^ XV. illi' r.yiiiiiii hioiiysii iisniu- :iil aii. 7 1 ((/), liir iim]iii!

yiieiiiailiiiiuliim vero Dioiiysius Kxiguus CycUiiii ai aiinum 1005 .'XliMulit, aliiiic ailco iii.Biiam illaii!

Cyrilli iioii iiitegriim liliro suo ile Pasclialc iiiseruil, piTiodum ';.:>i anionim, (]u:c in sc rcvolula, casdcm
bfi novmii pDliiis ail illius oxemplum confecit; il;i ferias pasilialcs restiluit, complevil (c) ; liccl circuli,

eliam iiiii poslea operi Imic maiiiim ailiiiovcruiit, ut vocantur, lieilani, non iniales ab ipso Iteila coii-

Oioiiysii cvdiininon tam ilescripseriml, iiuam conti- scripli, fcl (juales a Joaniie Ni.viomago, ail illiiis

imarunlel ad posteriora lcmpora accoiiimmiarunt(/)). mcntem lestiltiti siiiil, in oinri.ius cjus inveiiian-

Ex iiiagiio corum iimncro (c) omnibus noii.ssimi suiit tur (/). Ua viiU licet aiitiquiorcs prx rccciitioribus,

llvcinserplii. lilleiis Unmanis niajoril.MS iiiscutpla (c) Oiiaiii iimlti passim lioe iicgolium susceperiiil,
lapiili,sex peilcs loiii^o.iliios ciim iliiiii'lio peiies lalo, CcoUii.liis ahl.as in epislola ciica aii 710 ail Naiia-
ei (piiripio ili^jilos crassi) , teira tres lere peiles
siil. num re^cm Picli.riiin, (piani I! •ila, lil.. v, cap. 'il,
piiil.iinla iiiveiila cst in fuiulameiilis moiiaslciii S. recital, liis veil.is recensel : SHfCc.ssor rjiis (Tlicoilo-
Remii;ii. 1'riestaliat ille vicem opirculi lociilo lapiilco, sii) Ihjrillus scrinn nontiiiiiila el quinqiic annoriim in
tijiuris (luil.usilam oriiato, ossa bominis dctiiiicli cum ili'Ci'iniii)Vi'nHiiHbiis ciriridis coniprclwiiilil. I'i)sl qiicni
reliiiuiis vestiuiii contineiiti. Inveiiiebatur auteiii iii- /'iOHi/xi»is /u'i;;io(s lolidcin alios cx ordiiic pioi sr/(t'-

vcrsiis, ita iit siiperticies lillcris sii,'iiata ileorsum j; )ij(//c snbncxiiil, qiii ad noslra usqne lcmpora perlin
speclarel, ac nc iiuis forte epilapliiiim liic coyiui, qchant. Q ,ibi:s lcrtnlno iiiiifropinqiiaiilibiis, lanla hodic.
5cri|itiira iiuilteo ol.tiisa, ac t:intiim lu.ii ilelela crat. cnlcnl uorum exnbcral copia, ul eliiim in noslris ficr
ll.iuil diil.ie igitiir inscriplio illa (nu.iidam jaiiu:e liriliiniiiiim ecclesiis filiircs sial, qni, inniidalis mcmo-
sive fronti auliuiii iiiipnsila fiit, iii i|iiilius siiiol.e -iic vcleribns ilHs A'Ujij\)tio;um nrijinncnlis, facilinn"
nionaslerii, ex iiisliiiito Caroli M. in c:ipiliilari Aipiis- possinl in qiotHbel spalia leniporis iiii.icliutes exlcndcrc
graiiciisi aii. 780, cap. 70, liabebanlur. Siefarius.ciijiis circiilos, eiminsi ad qHinqcnlos usqiie el Iriqinla duos
iii illa meiilio lit , fuit pi^epositilS sive prior clau- volnerinl aiinos. Qnibus e.iidclis, oinnia qna; nd solis
stralis S. Uoiuigii, i.auli. aiite mediimi s:eculum ix, e'. liina;, mensis el seplimaiia' consciucnliiim speclant,

cii ca lempus ilbul ipio Ebbo arcbiepiscopatu Uhemeosi eodem qiio prius ordine reciirrnnt, Ideo iiulcm cirridns
ejeclus est : pioxiimiin aiiteccssorein lial.uit Uadui- eosdem lemponim inslanlium vobis mitlcrc supersedi-
II ini, siiccessorein Uotlefriilum, qui luic iiiiiiicre suli mus, quia de ratione lanliiin lemporis pnscliniis xmlrni
Hiiicmaroariiiiepiscopo Ubeiiiensi fuiigebaliir. Hiijus qna'ren!es, ipsos vobis circutos l'ascluc ciillioticos abun-
Sicfarii teiiipore deseripti esse videiitiir plcrique co- dare probnslis.
dices in calalogo bibliolbeca' S. Remijiii, cujus paulo (d) Isidorus proximam a linilo cyclo Dii.nysiani.
antccol.^^i, iiota((?)meminimus, recciisili;exquibu8 enneadecaelcrida, usquc ad aiiiimn 'i\ extensani,
hodienum iii bibliotbeca S. Uemigii exslat libcr lom- describit Originum lib. vi, c. 17.
puli, anliquissimam cycli Dionysiani et alionim eo {e) Magiiam illam periouum pasclialem Tioi aniio-
»peel;iniiiim, de qiiibus iiifra dicemus, descriplioiiem riiin, tempore Bed,TB in Anglia iiotam fiiissc, clare
complecteiis, qui ad hnnc ipsuin cyclum edendum ^ di.cet Ceolfridus abbas in epist. an. 710 scripia; cii-
nobis proluil. ^ jiis verba paiilo ante recilavinuis. Ouod veio nomi
(a) Singiil;e fere eciiesiiT>, eliam minores, siium iiatim Beda puscliales cqctos, iit verbis Ceolfridi iilar,
habebant conipiitum , ad conipiiiiim ecclesia; catlie- ad quingenlos nsqne et Iriqinta duos annos protenderit,
dralis conformalum. Ila in bibliolbcca S. Reniigii alque adeo Dionysii tabubis usque ad anniiin lOtio
exstat liber, s;ihuIo ix, tempore lllncmari, scriptus, coiilinuaril, ipse in libro de lemporiini Uatione, c.
de Reilitibiis ecclesia; Ucmigiana;, qui, inler libn.s 05, testatur. Cum enim posl 55- nnnos cuncla qiia.
ujdis cujiisdam in villa Hcina, S. Medardo sacra;, li- ad sotis vet tnniv cursuin pcrtincnl, eodcni quo pra'ler-
bruin compiili his veii.is reccnsel In prwscripla icrunl lenore reslaurari dixisset, ha;c addit
: (Juod ui :

titta liabetur ecctesia in tionorem S. Mcdardi sncraiu, uju'rlius ctiirescut, ptacuit eumdein ptenurio ordiiie cir-
tunlque ibi vetamiiia ullaris... Missiite Grcgorii volu- cclum praseiili opiiscuto privponcre, snmplo exordio a
mcn I, atlcrum manuatc 1, ex dicersis causis tectionn- qi ingenlesimo Irigesiino secundo itoininica' incarnalio-
riiis I cotlcclaneus l a Pasclia iisqiie i:d Advenliiin ;
, iiis aniio, ubi primunt Diongsius circulum cwpil, et per-

1'sidteriuin 1, coMroT. \, .iuliplioiiariuni I; Exposi:io diiclo opere usque ad miltcsiinnm sexngesiinum lcriium
iii baplisterio votum n 1 llieronijmi sitper Mallliwuin
; ej::sdem siicrosuncla; incnrnatioiiis aiinum : qualenui
volumen I. Daulo post de vii o S. Ueinigii ( vic S. /f;,:cn(t>s qiiique non sotum prwseiilcin vel fuluruni pro-
Ueiiiy ) isla lcguntur /« pnrjala villu liubelur ec-
: spicere, scd el privlcrilum ontnem pasctialis slaluni
ctcsiain lionorem S. Rcmigii dicata, cui iiisunt : vela- leiiiporis incrrubili possint intuiln respicere , eique
mina atlaris... Epislola' l'auti, ct VII ciinouica', et ad ditucidalionein prisca; lectionis annos oinncs, qui
Apocatijpsis cum exptanatione : Pa'nilcnliatis caiionici idiqnundo in quceslioncm vcneranl, quiiudn vct quates
vot. 1, Psidlcrium l, qijatf.rmones 2 he ci.mcoto, ,j fucriiil, evi lentius agnoscaiil. Tom. II Op. Ued., pag,
malcrnioncs canoiiiiin 7, missiile Getasii vctuslum vot. 1'4). Qii.i; verba aut non atlendit, aut iioii recte iii-
i, leciwnarii velusli vot. I. Alii quidam libri iiiss. de lcllexit Se:iligcr, duni lib. ii de Emend. teiiip., pag.
eomputo paschali et cyi lo Dionysiaiio, rcpciiimlur iii 15."), periodum paschalem a Diouysio ipso iisque ail

hil.liolheea Colberliiia , aiisp eio Joannis Uaplisl;c aniium 10G5, a Beda usquc ad anoiiin 150") (lerdu-.
Colbcrti , admiiiijlii rcgii, cuia et sliiilio Slepbani < l:iin esse putat quem erroreni nec Pclavius evilavil,
;

Balu/.ii V. Cl. ex nuMuistcriis <i:iilicis liinc inHe ciiin- diim lib. xii de Doclr. temp., cap. 5, p:ig. 404 Al :

pi.rlali : quos perlusiraiuli copia, liujus ipsius imlicio r.eda, iiiquit, comptures aiios circulos iidjccit usque ad
pariler ac comnieiidalione biiievuli, iiiilii co:itigit. unnuni Clirisli 1505. Ulrique forsan, ul niullis aliis,
(b) llinc in codicilius ex Dionysii libro descriplis, iinposuerunt labul;c Jo. Ni.viom.igi, Bed:c operibus
Joco cycli Dioiiysiani, h;cc aiit similia veiba reperias : iiiserta\ qu;e propterea vulgo pro Bedanis accipiun-
llic auteni cijcius nionijsii 5 decemnovenniitibus con- tur, sed perperani, niox deiiioiislrabilur.
iit
05 aniiis,
etal, linc esl suinilqiie exordium a 532 anno (/') Exslant toin. I Op. Bed;e, pag. 503
circiili illi

incarnaliouis Dcmini, ct dcsinil iii Ii20 unno. Hunc e 1. Basileeiisis, cuni bae Joaniiis Novioiiiagi pr;cfa-
ergo cyclum prwtermisimus, eo qnod lotus prceterieril. tioiie : Scripsil Bcda nnuorum, qui sunt a Clirislo nulo
Ksslanl h;iec veiba iii co.iice lUs. RhcMiiensi 208, se- ttsiw 1595, circulos decemnoreiinales Si, seu, si ma-
cuiidum veterem catalugum, D. iX, et in Colbertiiio lis, el quod idein est, 2S ler geminulos, qui p.iriim
IPiJO, qiios infra pbiribus ilescribeniiis. Eadem iii tiniporum injaria et descript- rnni inscilia depravali
coiiice regio farisicnsi sc reperisse leslalur Pelaviiu snt, par ini etium interieriint. Eos, quanuini polni-
in i-.olis ad appcnd. de Docir. temp., p. 890. iwis, alil'i rcpnsiiiiniis. alibi cmcndaviiHiis, ut cii:.n!
«75 DIONYSIUS ExiGUus. re
qui pracsenlem in conipulaiulo Pascliale usum jiabe- A .Noviomagcnses illos, quos plerique omnes hucdiiin
baiU, spreti et obsciirati, seiisini perieruiit, ct eruili- secuti et pro Dioiiysianis amplexi suiit, paulo cura-
toruni qiioque honiinuni notitise se subtluxeninl, ut tius perlustrabimus, et, quantum a veris cyclis Dio-
vcrani integri cycli Dionysiani formara nonnisi per nysii discrepent ostendemus. I. Circuli, quos Jo.
coiijecturas, et eas quidem nnn felicissiinas, inda- Noviomagus vocat secundiim Dionysium, ab anno
gandain el restiiuendani piitarenl («). Ilse eiiiin cuni primo ante a;ram Chrisli vulgarem incipiunt, et usque
a!iis erroribus, tuiii pervulgalo illi, et bodicnuin ad aniium Cliristi 1S9S conlinuanlur; at Dionysiani
prope communi ,
quo sera Cliristi vulgaris a Dinny- nonnisi ab anno Christi 532 usqiie ad ann. 6;26 pro
siana veteri diversa, el uno anno minor exislima- cedunt. I[. Illi singulari columna exhibcnt liiteras
lur (b\ occabiouem prxbiierunt. dominicales, easque viliose positas (c), Dionysio, si

§ XVI. non prorsus ignolas (d), saliem oniissas, ut quariim


U'. darius palcal quriiii panim cyclis Dionysii, pcr vicem in ejus cyclo sustinent conciirrentes (e). III. li-
luijusniodi conjecluras reslilulis , tribueiiduin sil, dem in cyclo decemnovennali, annum 532 proxime

iulegri, tisque ad 1593. Poslerior wlns, nbi horiim verslbus constiterit ; 2" litteras dominicales forlean
annorum fueril lermiii>is, iidjicicl plurn. E\ partc re- j,
addilas fuisse, pra;ler reiii siispiiatiir verisimite ; ^
peliinliir ciiciili illi eodein toiiio, pag. 3.")9. " indicat, quod falsissiinuni esl, ad annum itliim qui
(n) llenricus N(iris., qui pra;ler civleros iii illu- cercE communis liodie numeratur 513, Dionysium ascri-
gtraiiiio hoc argiiniento plurinium sludii el operoc psisse annum quiugentesimum decimum qunrtum.
pDSuit, Cy< Dionysii plaiie in deperditis numerat
liiin (6) Opinionem qua velus
a;ra Cbristi Dionysiana
ili<is. de Cyclo Kaveiiii. cap.
.'>, pag. 210. Forniani ab hndierna vulgari diversa, hirc vero Bed;c
iioslra
cjiis se ignorasse oslendil IJiniiis, duiii iii nolis ad crrore invecta creditur, Petavius in aninad. ad Kpi-
Vil;ini Fclicis V (Tom. IV Concil. Lnbbei, col. 1650), (5. 112, et lib. xii de Doctr. temp.,
pliaiiii liLcres. '1,
rr:igiMeiitiim cjiis rcpcriri scribit
Scoti iii .Mariani cap. 2, pag. 402, defemlit, mullisque etiam eruditis
CJiriinico ad aii. .W7. Nain apiid Marianiini ad an. viris, aiiclorilalesua pnliiis qiiam uila idonea ralioiie,
5-20 (falso enini cilatiir aMniis 527), iion fiagmeiitiim persuasit,nominatim Wilb. Langio de Annis Christi
Cycli, sed epi^loLc ciijusdain Dionysii de Ratioiie Pa- lib. cap. 1, p. 4; j£g. Slraucliio in Breviar. cbro-
I,

fcliatis, ad lionilaciuni scripliB, exslat, qiiam Peta- nol. lib. IV, cap. 40, p. 787 ; Papebrochio in Diatr.
viiis in ajtp. operis de Doclr. temp., et JEg. Biiclie- pnvl. ad Acla sanctor., tom. I, mens. April., § 24,
riiis iii Coiiiinent. de Doclr. teinp. p. 48D, edidcrunl, fnl. xiii ; Samueli Basiiagio in Annal. polit. eccles.,
el nos iiifra suo loco restilutara atque ex aliquot tom. I, p. 183; G. Alb. Hambergero, diss. de Epo-
codd. iiiss. eiiieiulatiorein dabimus. Recle igitur cbae Christianae ortu et aiictore, aliisipie. Nulluiii
L.iblieus loco cilalo ad verba illa Binii in ora charl»! eniin aliud fuiidamenlum habet, quani falsam illam
ascripsil Errnt Biuius. Nibilominus Guil. Cave, so-
: de forina cycli Dioiiysiani, a se nunquam iiispecli,
laiii fortasse Binii e.iitionein Coiiciliorum ante oculo" conjecluram, paulo anle receiisitam, qiiam vel sola
linlicns, crroieni illiiin in Hisloria litter. ad annum C veri cycli Dionysiani inspeclio conlulat. Lcgantiir
555 rcpeliit, et vcrbis inter Dionysii
iisilcin fero quae conlra bunc Petavii errorem recte mniient Ant.
scripla recensiiit Cijclum pascliatem cnnorum 97 ab Pagi in Critica ad Annal. Baronii, an. 527, p. 533,
aii. 327 incipienlcm , cujus (raijmemum linbctnr in et Hcnr. Noris. in di?s. de Cyclo Ravenii. can. 5,
Mnriani Scoli Cliroiiico ad nn. 527. Atqui cyclus pag. 2)5.
Diiinysii iion cst aiiiionim 07, sed 95; iieqiie iiicipit (<,) Ita anno Christi 532 ponitiir B pro D C
al) aii. 527, scd 552. PiO[iiiis reni langit Dionysius 533 A B
1'i'lavius, cuili in appendice op. de Doctr. teinp., 534 G F A
p ig. 890 Lfiterculus, iiiquit, Dionysinnns oclo vel
: .535 E G
tiovem versibus couslnbat, in qiiibus eranl anni ab in- 536 D F E
ciirnntioiie llnmiiii, indiclioues, cpactcv, concurrenles, 537 C D
ciicli novemdecim annorum, decima qiiurta luiin, dics Et sic porro error continuatiir usqiie ad finein.
PiiscIhv, ct fortean tiUera doniinicalis, ad cumdem {d) Dubilare adliuc licei iilruin Dionysio Exiguo,
modiim quo in cijctis Bedit prwscripia sunt. Qiiod ad non longc post inilium SLVCiiIi iv Cycliim paschalcKi
aiiuos incnrnationis ntlincl, tcslalur Dioiiysius se quin- conscribeiili, usus liUerarmn doininicalium cogniliis
liim Cyrilli enneadecaelcridcm cycto suo praifi.Tisse. ./Egidius ccrle Buchcrius tloiiiinenl. in Viclo-
fiierit.
Itaque ctepit ab nuiio Clirisli 513, qiio quinta Cyrilli riiCan. pasch., p. 132, illiiiii sa;culo v nondimi agiio-
enni dccceteris iiiiit ita tainen ut poslremos annos
: scil. Non nescio, in calcndario quod iiiipeiante Con-
sei, qui e.c eadem supereranl, n prioribus jam clnpsis slanlio descriptuni cssc dicitur, el a Lainbecio in
discernerct. Verisimile est niilcm, ad unniim illum qiii p, lom. IV Coininent. de Bilil. Viiidob. exhibetur, ilbs
coinmunis wrw iiiimeratur liodic quiiiiientcsimus deri- apparcre, eainque dominicaliuin characleruiii priiiiaiii
miis terlius, Dioiiysium ascripsi.^ise anuum quinyentcsi- el antiqiiissimain meinoriani vulgo judicari. Scd et
innin decimum quartum : cum iiicnrnntionem Domini liac ipsa de causa eruditis caleiniarii Vindoboiieiisis
in co aniio cui niimerus aureus competit, I,
sliiluerit aiiliquitas siispecta esl, el Noiisii
judicio, si qitis
eslque pcriodi Juliana; 4713, « quo quiuqentesiinus contenderel id a recenliori manu
ycnus littcrnrum
decimus qiiurtus est ilte ipse qui vulgo putubulur 515. superaddilum, nutto certo teslinonio convinci possei,
Iii boc cycii Dioiiysiani descript:oiie Pelavius baud dihs. 3de Cyclo pasch., p. 192. Sed qiincunqiie iiinilo
diibie seciitiis est tabulas qiue sub titulo Circulorum ila se habeant, hoc saUcm pro certo anirmari polest,
decemnuvennnliumBedcp, unacum liis quos scripsil Dio- iii omnibus qua; supersunt Dionysii scriptis, nullum
vysiiis nomnnns, coynomento Exiquus, et Cyrillus, lillerarum doiuinicaliuiu vcsligiuin occurreie, quas
nsque ad annum 1595, Beda; operibiis iiiserlre, sed, taineii pleiique oiniies chronologi illi, velut prxcipuo
ul paulo aiite ostenilimus, a Joanne Noviomagi), po- auctori, ascribunt.
lius ex iiigenio conciiinalac, qiiam ex codicibus BeiUc, (e) Qiiomodo concurrcnles olim loco lillerarura
vel Dioiiysii Exigui, descriplae suiit. Undc justas du- domiiiicaliiini adliibila; fueriiil, iisque responderiiit,
bitandi causas liabuil, quid in illis Dionysio, quid iiilVa oste.ideinus. Miium id non aiiimadvertisse Pe-
be&.v, quiii deiiique Noviomago, vel aliis posteriorum taviuin, qui Dionysio, a;quc ac Noviomagus, lillcras
leinponiin computistis sit tribuendiim, atque adeo domiiiicales, iiiia cum coiicurronlibiis simul, afliiixit
1° iiictirluj est utriim lalcrcutus Dionijsiunits 8 an 'J iii app. op. dc Doclr. tcjnp., p:ig 890.

I
•71 IIISTORIA CYCU DlONYSll. 43
«iilcccdeiilc, paiiler ac iii OMiiiilius aliis, pcrpeltin A nvsiaiio, lantuin abcst ul vciiililot, ui liiinc iiLiiic pro
adtiibLMil ueraiii Clirisilaiiaiii, (niiii l)iiiiiy>ius, iii illo de|ierdiio babeat (().

se aeraiii Uiocletiaiii, qua Cyrilhis usus fiieral, rcii- § XVIII.


niiisse, eiqiio Clirisiianaiii ab aiino dcinum 532 sub- Qiuc cum ita se liabercnt, Cytlum Dionysii nec

Slilviisso, diseile iirofileaUir (n). IV. Iii oodciii cyt lo intcgruni amplius cxslaro, nec nisi per coiijoctiiras

iiidictiones alitor (|iiaiii a Cyrillo et ciirrii|ile iiiiiikv ejusiiKidi re>litui pnsse, viris doctis plano tro.lidi,

raiiliir (b). Taceo nieiida (iiiaiiiplurima, imi>rimis iii priusqiiam codicis Dij;I);eani in liililiollioca O\oiiion-

coluiima sexla, uhi luii:u docinia; quart;o ;


ot in co- siuni Hodleiana inspicieiidi copia luiiii coiitiiigeret.

lumiia septima, ubi Pascliata ipsa pcr|)erara dcsi- Iloc enim libro verissinias svveaSc/.asTJjjOtSuv Diony-
gnanlur atque iii alieiios dies iraiisfcrunlur. sianarum tabulas, qiialcs ab ipso auclore oliiu edit;e

§ XYU. suiit, contincri, quo diligentius anqiiisivi, tanto ccr-

Iiitcr oniiiia quac liucusque de cyclo Dionysiano in tioribus argimientis cognitum iiidicavi. Cuiii lilicr illu

luccin prodieruiit, si antiquitaiis et aucloritaiis raiio- pnecipuarn buic commcnlationi occasionem prxbue-

oem habeas, priin.ipeiii facile locuiii lenet apogra- rit, Don alienum boc loco videlur, notitiant ejus

phuin lapidis, Raveniuc, iii camera ccclesi;e niotro- paulo ampliorem quam catalogus nis. Anglia; conti-

poliian;^ conspicuum, ab lleiirico Norisio ediium et 1$ net (g) suppeditare. Scriptus est iii niembrana for-

illuslratum (e). Neque cnim bic iimuerito lapidem mx minoris, illam quara oclavara noiniiiamus paulu-

illuin, iit monunionlum njcli Vioiiijsiaiii, iiiilio staliin, lum cxcedeiitis; littcris illarum simillimis qnas Ma-
boc est ipso sa;culo vi, ecclesia; melroiwlitana: Ra- billoiiius (h) sa^culo viii tribuit. Primiim in illolocuiii

veimatensi, ciqite conlributis episcopis, qiios vocant, tenet cyclus pasclialis ab aiino Diocleiiaiii 220, hoc
lujfraganeis, probuti nc recepti, coinmendare vide- est ann. Christi 513, pcr20 eniieadecaeterides, atqiie

lur (d). Sed erraret, si quis illo lotMm diagramma adeo usquo ad annura Christi 892 continuatas; ex
cycli Dionysiani contineri putaret. Cuni eiiiin lioc quibus enncadecaeleridibus sex priores postea pro-
ocio coluninis consiet, iii Raveiinaicnsi quatuor prio- feremus, ct ipsissimum Dionysii cycluiii coiistituerc
res, qu;c certoruin annorum numeros et cbaracteres, demonslrabimus. Illis subjungitur coinpeiidiosa qu;e-
Bcram ,
puta Cbristianam, indictiouera, epactas et dam temporuiu supputatio, ab orbe coiidito usquc ad

concurrentes complectuuiur, oinissx sunt, atque adeo Caroli M. inortem deducta, et calcndariumRomanum,
quatuor taiitum posleriores qux ad designandos dies cum aureis numeris, sivecyclis Latinorum et Alexaii-

pascliali'S, in orbem redeuiites, sufficere videbantur, driiiorum (t). Sequuntur deinde caiiones paschales,
appareiit, videlic''t, 1* circuius tunaris, 2° lunce de- orationes et epistoke Tbcophili, Proterii, Cyrilli,

fimtc quartce pasckales, o" dies dominica; (estivitatis, C Paschasini, Dionysii, aliaque veterum scripia ad oycli
i° luna Imjus diei domiiticai, et isla quidera non co- pascbalis explicationcm speclanlia, a Regcnbolilo
luiiinis dislincla, sed orbiculalim disposita sunt, ut sacerdote quodain collecta (jj. Quibus taiidom ad-
ipso aspcctu circulum reforaiit (e). Ipse Norisius duntur argunienta ^gyplioruiii paschalia ex versio-
rotam suam Ravennatensem pro integro cyclo Dio- ne Dionysii, nouuullis quidem accessionibus aucla el

!o) In pnrfatione Cycli pasch. ad Potronium. 515 X vui.


bj Ita an. Christi 513 addilur iiidictio viiipro vi Qii;i! aberralio ita usque ad uUiinum cycli bujus aii-
514 IX VII nuiii coiilinualur.

Sic pascba anni 56G a die v cal. .\pr. transfcrlur ad calendas .^pril.
5(i7 iiii id. .Apr. ad prid. id. April.
568 cal. April. ad caleiid. Maii.
569 XI cal. Maii ad xi cal. April.
571 IV cal. Apr. ad iii cal. April.
583 XIV cal. Maii ad xiv cal. .\pril.
588 xiv cal. Maii ad iv cal. Maii.
(c) Dissert. de Cyclo pascbali Ravenii. annorum D vcteri calendario et ornlione Tlieopliili Cmsareensis de
9?>, iina cum
epochis Syro-Macodouum, Patavii pi i eadem re, etc. ; Proterii epistola, Traclalus Dionijsii
liiuui cdila, et Lipsis 1G94 rociisa. K.riffui abbiilis; Cpmpulalio Reginaldi sacerdotis; eliiis
(d) Loco diclD, pag. 173 edil. Lips. trnclatus dcTilulis paschalibus Jigijptioruin, etc. llivc
(e) RuUjc bujusinoJi, ut vot aiitur, paschales in an- omma antiqnissimo charactere exaruta sitnt, primis
tiquis libris, de leniporum raiione scripiis, passiin Christianonim Saxoiium in .iuglia teinporibus.
obvi» suiit. Duorum impriniis codiciim, iii hoc geiiere (h) Mabillon., de Re Diploni. lib .v, lab. 9, p. 561,
aiiliquissimorum, recordor, in quibus ill;c, Dionvsii (i) Geminum hoc caleiidarium est illi qiiod exstal
epislolis argumeiilisque paschalibus subject;v, aliud in BedK Op. toni. I, p. 242, sub tilulo Epbemcris, :

agenli oliveneruiit; unius, sxculo ix scripli, in bibl. et apud Petaviuni, libro vi de Doclr. temp., cap. 5,
Remensi S. Remigii, n. 298, seciinduin veterem ca- lioot ab ulroque in niullis eliaiii iliversum.
lalogiira D. IX; alierius in bibl. Cottoiiiana. sub (j) Ipse nomen suuni, paulo post epistolam 2 Dio-
iinagine Caliguke A. 13. nysii ad Bonifacium, his verbis profiletur Finit /i- :

;) Vid. § 15, col. 475, not. (a). ber de Computaiione. Regenboldus, sacerdos de Pen-
{g) In catalos;o libr. mss. Angli;c cl Hiberniae Oxo- toniu, scripsit istum libellum, et quicunque legit, sem-
nii aii. I(i97 cdilo, bibliolhccK Dodleiana;, chisse 5, per pro illo oret. Qu;c verba non esse libi;irii, sed
inter codioes Keiieliiii Digkci, pag. 80, n. lCCil, G3, collootoris, vel inde patet, quod non iii fiiie libri po-
cotlex iiosler bis vorbis roconselnr Liber sive irac- : siia siiiit, ^ed plura, eadem maiiu scripia, buL&c-
tatus udinodum aiiliquus dc liuiijue 1'uscliatis, cum qiiuiitur.
;

479 DIONYSrUS EXinUUS. 4S0


inicrpolala, qti:c inmcn facile cum suis ini!icii<, tnm A jnsiiKidide cnn-.puto pa^diali pprvesiignrem atqiie
aliorum coilicuin coniparaiione discerni possunt. lis cvolverem, maxiine in bibliollieca Colloniana, Col-
dcmplis, nusqnani argumenla paschalia lani inogra bertna ct Rcmensi, quarum illa inter AnglicaRas,
vidisse memini : unde in liis edeniiis codicem Dig- hx inter Gallicas, hoc genere mss. /acile locupletis-
lj:canum niaxime sequemur. Si a:talem libri rcquiri^, simK sunt non unum invenire
; nisi poini, in quo
cxaratas haud duhie csl suli inilium sxculi ix, quod, Cycli Dionysiani rctenli fiicrint. Est ille bibliolhecae
pncter duclus lillerarum, osl^ndit cliroiiologia cyclis Colbertinse codcx MXX, in quo, post Dioiiysii piic-
Siiliject.1, qiw, ul panlo ante ostendiniiis, usqiie ad fationein, sive epi tolam ad Peiro.iinm, cycli illi de-
niiitiiin Caroli M. pt anspitiuiu iiupcratoris Ludovici ceninovennales eadem columnarum serie {d), ei iii

Mi proccdit (a). C;clerum evmullo aiiliqiiiori exem- nonnullis cti:im correctiores ac in codice Digba;ano,
plaii descriplus esl. ISam priinus cycli Dionysiani ab aniio Clirisli 532 usque ad aimuni I0G3 perducti,
fontinualor, sive is RegcidMd.lus, sive alius qnieun- repcriunlur : (piaiiquam uilimus Cyrilli cyclus, in
qne fueiil,qni proxiinas qiiinqiic cnncndecaeteridas, codice Digbaeano Dionysianis pnemissus, desiilera-
ab anno 627 usqiie ad 721 cxlcnsas, ailjccit, et cujns tiir. Cum vero Dionysius cyclos deccmiiovcnnales,
ipsa verba in codice Digbacan:) reicnla sunt, Micunte niidos, aut solos, sed cuin prologo,
r.on argiimentis
sseculo VII, atque adeo priinis Chrislianoruni Saxo- B paschalibiis, ajiisque eo speclantibus, in lucem emi-
nuiii in .\iiglia lemporibn-, vixit, et anno Christi (ilO
serit; (<) inio ordine b:cc oniiiia dispo^ita fuerint, ex
lioc iicgotluin suscepil, cum ultiiiuc enneadecaeteri-
aliis anli|iiis lilnis paschalibiis reclius quam ex D;g-
dis Diunysiaiia! iinis iiis;an t {b). Qiiciniani igilur tlc-
kcano ci'gnoscas. Quare ad illa ordinanda, pariter
ccni aniii e.\ illa snpererant, quibus el ipse librnni
ac suppleiida ct emendanda, pncier codicem Colbcr-
suum paschalcin usui esse volcbat, cyclos DionyMa- tinum, adliibuimus 1° codicem bibliolhoc:c Cottcnia-
iios, aniio G20 dc;iiuin (iniendos, suis pr;cniisit, sccus n;c (qu;e bibliolhcc;!; rcgia; Londincnsi juiicla, lola
ac juiiiores c(iiii|iii(ibt;c, qiii posl an. C2G cyclos suos conslat libris niss. oplimis, magna cura collccti>), iii

edidciunl (c). Simili lamen de causa, scd rarissimo serinio Csligulx A. 13, riui ante rolani pasclialcm,
exemplo, etiam secumlus continuaior, qui cyclos Tlieu-
supra ({) citatam, pr;ctcr cpislolas pasclniles
illos paschales ullra an. 721 produxii, omncs qiios
pliili, CyriUi, Pascbasmi, Prolerii ei Dionyii, bujiis
iii priori editione invcnerat cyclos retiniiil, alqne eliam argnmenta paschalia complcctitur, licei ad an.
adeo siniul etiam Dionysianos, ab omnibus aliis ju- Ciirisli 688 accommo.lata, ex quo simul de libri an-
niorihus compntistis omissos, in uno forlasse codice tiquitate judicare licel (g) ; 2" codicem S. Reiiiigii

Digbjcano iiilegros nobis resi ivavit. Remensem cclxx-xxviii, secundum velerem calalo-
§ XIX. C gum D. IX, ubi posi libvos BcdM de Natura rerum, de
Cnm pnstea diligcnicr, dala occasione, libros lui- temporibus, de mensuris et lemporibus, ci de raiione

(«) Verba codicis h;ec snnt Senmcltim Jtdhinnm :


vitns, aUos subscipienlcs ciplos dcceninorciinnliiim nn-
ej>is.opum, iib hiiuo mvndi iisque ad Cliristum, coinpn-
merori, ad in.<,tar supcriornm cijcloriim, rnr.onabili dis-
liininr iinni vcccrxxv. Sccuiuliim vcro llieronijmnm, positione compnnere. Initium (acienles scxcentesimo vi-
ub Adam nsqnc ad Clirislnm nnni v millin cl xxix. .14 ccsimo scptimo incurnnionis anno, iiidirlionc w, us-
inciirnalione Domini noslri Jesu Cliristi usipie obitum qiie in septiiiqcnlcsimtim ct vicesimuin priinum iucnrna-
t.itroli et impcnum Ludovici, anni suni- ntccxiiii, el Doiniiii tinn:im, indi lionc w, cerlnm finvfi.vum'
lioiiis
\uit ipso anno indictin vi. que pos inuis tenniir.im. Qnaprnpter nionuimns leco-
Clare lioc doccnt verba ejus, qiioc ptoxiine pnst
(fr,
rem, nt diim pra'lali vcnernbiUs Uionijsii qnintus expli-
Dii.mysii epislolain 2 et ante illa qii;c iiot. ( jl protiili- ul di.ximns,
citus (uerit cqclus nd nostros sub.-.equcHtcs,
niu» leguiitur Successor Dionijsii fJionijsius ipiondam
:
cijrlos quiuq:ie trniisiinm (nciat, et
nbsqne ulln eiroris
tirbis Hvnuc ubbus, utriusque liiiciua',
scieutissi^uus ciiiujine, dies (estissimos iiasclialcs,
atque lunas per or-
Crccca: vidilicel el Liiina:, clegnnli scienlia pra-dilus, dinem fida rationc rcpcriel. l^adein ffi e veiba iii codi-
puscliiitium interea rntion.m decemiioccnnalcs nnine- ob-
ce Heiiiiiliaiiu 298, sub liiulo Prologus Ftliiis, :

TO 5, saijiui inijenio, anteriores composuil cijclos, c.i- b.ftis GilHtani, post pKvfatioiicni,
sive, iit >nlgo dici-
ordium scilicet snmens ab incurnatione Doinini no- iw, eiiistolain I PabCbalem Dioiiyni Exlgiii, iciic-
stri Jesu Clirisli f)32 anno, indiclione x, nsque G2G i)i- riunlur.
carnatioiiis aiiuiim indictione xiv, mcmoratorum cy- r.
(c) Yide § 15, col. 4:5, nnt. (a).
clorum sericincunlinuam pcrduj:il. Cnin iijitur menio-
rali viri quintus ,iunc pcrnqatur cycliis, ad cujus supplc ((/) Forma ac dispositio cycli Dionysiani in codice
mentiim 10 udiiuc supersunt anni, nostra pra:vidt:i par- Colberlino talis est

1'IUMVS CYCLVS DECENNOVENN.VI.IS.


/Hi!!MIII ;
yill,nitn DIES LUNA
AXM INDICTl EPAr.T.E CON CV LVS
1.\>.E DO.MI IPSIDS
D^i Nai O.N£S LVN. CVR L\N.
HtK. PAS>:II.E MC.A DIBI
JIU' XPl
P-\S(:H.B

XVII KnN APR. II ID. AP. XX


D. DXXXII X MLL.V III

xvm VIII K. ir. VI K AP. XVI


OXXXCI XI XI V

DXXXI 11 Xll XXII VI xvui ID. AP". XM K. AP. XVII.

f inis
MLXIII I XVUl II : M X\ KA(. MAI. XII K. MAI. XVllI

anniis 523. Unde palet illum cnm antiqiiioribus


Dio-
(e) Vid. Dionysii Exigui prxfat., sub fin.
nysii ariiiimentis paschalibus quoium exempla
omnia
(/) § 17, not. (c).
vero
(gi Excmplis qiilbiisdam ab anno 687 vel 688, in ab an. 525 piHila sunl , fiiis^c collatum. Elsi
m n ntgarim pjlui:sc argimicnla niup
ad aii. <>88
tn,";" codice . alia c! j::l;:i'!a nianu subscrii.Uis e=l
, ,

'.Sl IllSTOIUA r.Yl 1.1 DIO.NV; 11. '.S'2

lenipoiiM:i, ilv;ii Cd^imu dc ((uilHia CMivmali r.oui- ,\ Bca.ii; aiili.iuissiiuimiiii, ,iUil:iuLi!, luobat {d); Sdl
puli.'<t:t> iiiliTiMgiUi rc>|ioi)di>niiit, ol c|)i.st(ilus pasclia- ali,t ctiain, (|ii;e in lali caus:i exnpcitari possuiit, in-

les Gyrilli, l'ascliasini, l'rotoiii, Tlieopliili et Moriiii, dicia i'videiiti»siina coiilirniaiil. Illiid iitipriinis iiotalu

rxslal liber Diomjiii Exigui iii qiio c|>i^t(ila Dioiiy ii (ligiinin cst, i|ii(id i|ii:ccuiu|iic ip^c Diuny^ius de lioc
ai\ l'n)t(>iiiiiii cyilis cjiis, ;v(iiie :ie iii t(u!ie(; ('.(iIIh i- (ipcrc siio iiiciiKiria' prodiilil, in ciKliccni l)ijjli;eaiiiini,

liiio, ;>r:craliiiiii» lix o |ii'xiiiitlitiii' : el (|uaiM|ii:iiii ijini (|(icin pnccipuc scciui s.uiiius, cx:ictc coiiveniant.

cycli (lecciiiiiuvciiiiales coiiipeiulii cauba, ut iaiii su- Kxeinpli gralia : ultiiiiiini Cyrllli cycluni, in anno
|ira oljhcivaviiiius (a), oinittuiiiur; tnineii argiiiiiciita Uiocleliani 217 dcsineiiteni , cyclis suis se proinii-

1 asclialia, Oioiiy!.io discilc asii ipta , el ex(i:i|'lis sissc scriljit(c). Al(|ui iii codicc iiostro illc cl pr.e-

aniii 7'JI illustrata, o (iiiriint. Codex ipse sub iiii- niissus cst, et in :inii() iMmlc iaiii i2l7 di siiiit. Mts:
tiiiiii s;i'tuli IX exaralus e.4 [b). 3" Spcciaiini cpisto- Diocletiani , a Cyrillo a(lhil)il;c, Cliristiaiiaiii se suli-

las Diuiiysii, el alioriiiii, pascliales, non ex liis tau- sliluisse testatur {(). At ijuoniodo id factuin sit, nus-
li.iii, scd cx conipluribiis etiani aliis lihris anli(|iiis quain clarius (|iiain in liae Cycloruiii c ntioiie pcr-
iiijnii exaralis (c), siipiileviiniis el eiiicnilaviiiiiis. spi( ies. Iniliinn cycli sc duxissc osleiiilit ah aiitu)

§ XX. riDcletiaiii "218, sivc aniio Cliristi t>'>i (5), liiiciii coii-

Cycli linjiis Uionvsiaiii ,


pariter ac arguiiicntoruni jj
siiiuissc £nno 1 20 (/1), el oclo rjiis coluniiias desi-

pascluiliiini, qii:c singiilis illius coluninis rcspondcnt, giial (i). Ulrumquc liic clarissinic dcprchcndas. Ar-
V/v/!t.irijra, noii uiodo codiciiin, quus dixiiuiis, iii lioc giimeuta paschalia, consulalu Probi Juiiioris, cyclo

a'.> aliqim saeculi vii conipiiiMa acconiinoiiata snnl, ptiiuo complcxnm jnisse. Ita ciiini post Paiiliiin Foro-
cliani a reccMliori (|uo(laiii lilir:irio siiic niiil:itii)iie sciiiiirdiiicii.-ciii el alidS, ipsC l'el:iviU'< lib. xilde
ilescribi ; taiiicn alia in.liLia produiit, codicciii Cot- DiHir. leiiip., c:ip. 2, cxisliiiial. At ciiiiii ab aniio
toiiiaiiiiin s;\;('. viii vcl ix iioii esse reccnlioreiii. ducciilcsimo ijuudruijcsimo ocliivo Diocleliani se in-
(n) § 17, nol. (r). f/iorts.sc, !>iuiiy^ius ipsc, vcrbis 1110. !o citalis not. (c),
{!>) Iii rMieiiiis llliri pa;;i:iis lia'c voiha lcgiinliir : (liscilc afliiniat; iileiiKpio IScda, qui cycluin Uioiiy-
Sliuliu llcitiyiiiii nwiiiicii liber S. lieiiiijii ; (piilnis siaiiuiii lcgil,dc Ral. leiiip. cap. 5."), Iiis veihis tcslii-
i:i lic.il.ir, ilUini ciira Bei ligarii , :ibh;ilis S. Uciiiip^li, liir Qui in primo suo circulo quinticiilesiinum Iric/esi-
:

s;i!> C.'iriilo ('.;ilvo, r.iissi; (lcsciipiiiiii. El in c.7;i(;;/t.s, nfviiscciindiim dominica' iiiCiiriialionis iinniimiii capile
de quibus touvofnti cumpiiiislo: respoiiiliss!' ilidiuliir, poneiido, maiujesle docuil, s cunduin siii circuii iiniiuni
priiuiiiii (pucritiir : Qiiot (iiinos iib i,'R':;;;m ioiie l)ei ipsum csse q :o ejusdem siicrosaiichc inciirHalionis
itsqiie in iirivseiilein tcncrc vclinl? l\. Dcr.(;Miii. mijstcrium cccpil. , pariler ac
Llliiu-cpie aiuloi il:ilc

(c) cx codice Colldiiiano iii sc: inio Tiber.


liiipri;iiis cycli U.ivciiiiatis li^sliiuoiiio Pclaviiiiii cdiiliitat Noris.
E. i, ex codi.e Budleiano F. t\E, 3, 5, cl cx rcgio (iiss. de Cyclo Pascli. U:iv., p. -2l)a sc(p|. Cuin illo
l'.irisieiisi, ciijus varias lcciiones cxcerpsil dif Freine aulein cyclo Uavcii.uile iiuslur liic (|uo(|iic, ul iii

in Cliroiiico pascliali, p. -471). p aliis, aila;iiu>siiii coiispir.it , cl lioc


I iiiodo iiulpil :

(rf) l;i codicc Digh^^caiio po-^t Dinny^ii epiAl oiiiiii 2 A. c. Dxxxii iiidict X, cpacl.
epacl. luilla,
luil coiiciirr. iv, cir-
a 1 Uiuufaciuiii, fol. (j9, isla lcguniur. culu biii. wii, liiiia XIV Pasch. iiuu. April., Pa.-cha 111
iiiu'(<'ssor Dionijsii. id. .'ipril. luii. XX.
rionijsi !s (itileriores romposuit cijclos, e.ronli:im (/1) iSuii iiiiiiiis de hiie qiiain ile iiiitio cycli Diony-
nimeiis ub iiicarnalionis Doinini noslri Jcs;i C::iis:i siiiiii plcriiiue clirdiiulugi crrariiiit , diiin ilbuii u3i
aiino Dxxxii, injictione s., «si/;;« ad dcxxvii incurna- .iiinuruiii fcccruiil, aliiue adco usque ail aii. Clirisli
lionis an;iuin , iji(iic(ioi:i^ \iv, im'i;ioi',7.'or.'.m cijclorum lUCij exlcurlcrunl. lii qiio Sciligcruui § 15, iidI. («),
scriein coiiliiiuam penlaj:il. .4 !de rcliqua jaui sn;ii'a u.itaviiiius. Euiii pr.cler c;vieros seculus csl Carolus
§1;*, nol. (b\ plenius cit.iia. lii codice Colbeiiiao r/i( iresne iii p:a;f. a.l Chroiiicdu piistlialc §55, p. 28.
hionysii prafatioiii al Pctn n 111:1 cique snhjiincii Pciavius, qiii iii eadeiii opinidiic fucrat, cl (liiplicciii
cycioi.uin t:ibnlis h'c tiliiUis prxniilliliir Incip:l iiber : D alleiuni nuijdreiu 552, allcruiii
oiiysio cycluiii,
Diuuys i E.ii(j:ti. Domino be^tlissimo et nimiuin itesi- luiiiuieiu , liibucrat. lib. 11 de Doclr.
1)5 aiuioruiii,
diruiissimo l'u:ri Petro':io ctc l'.^.!de:ii plaiie iii co- ,
lcuip , cap. 6 \ cuiii iii Diouysii ep.sldiain iiicidisset,
liicc U('inii;iaiio, pusl ;'rii,riiii, epi.^opi Alexaiukiiii, rdiciii corrcxit, ct cx ea Hqitulo conslure professii*
dispui:iiii)no(ii dc Uaiioiie l'.ischaiis rcperiuiitur. e>l, ciiclum u Dionijsio coiislitulum (u.sse, non nnuo-
(1;) Di'.):iysiiis in episiobi 1, siv^; polius pra;fa.iore r in 552, itli ipsc euin plerisque oiuiiibits urbitruf.i.s sil,
Cycli iui : iSonucjintu (f liiique annoruin liitnc cijcL.v.i scd unnoruiii 95, iii ai.peud. op. ilc Duclr. leiiip.,
stnilio q:io vuluiinits expalire contcndiinus; ultiiiiniit p:ig. 8y.). iNiliiidiui:ius palroiiui.iiii viilg;iris upinionis,
ejusdeni beali Cijrilli, i.l csl q..iiil::m circulitin, qti.i:: j iiii fe.e ilerericlu;ii , (l.':-ui) siisccpil Aiiluiiiiis Pagi
se.v udhnc ex eo aiini siipcrcranl , in noslro lioc opere 1) iiixiis la;:lU!n vcrbis pr.cfilioiiis Diuiiysiana; : Ad nu-
prWiCrcntes; ac dc.iiiie cpiinqne ctlios , 'juxtu noriiiatn slruiii i'ui.ML'.« cijclitm ,
qucm ab anno 2i8 ejusdem
ejusdem pontiftas iino po'ii:s sivpe . dicti concilii Ni- L>:o ictiuni iiicepimus, lector uccurrul. Scd ecte uioucl 1

cxni nos onlinusse prolilemnr.


, Nurisius, Cyclo Uavciiiiai. cap. 1, p. lUI, iiiiclli-
(le
Uiouysiiis loco diclo Qiiia vero sanctnsCyriUus giiiiiiuiii lioc loco esse primuin cijclnm decennovennu-
{(} :

priiiium Cijdum ab anno Dioclctiani cenlcsiino qnin- lcm, ciijiisiiioJi quiuq e iiitcgra illa 95 annoruin pe-
qnaqcsiino iit duccnt.siino
tertiu cocpil, et ultiniuiii lio.ius cdiuplecteiialiir. fcilciiiiH diiuii cxccpliuiie cla-
qttiidratjcsinio nos a duccnlcsiino
septiino lerininuvil ; iiiira suiit Dioiiysii vcriia : Cijcius isle noiiuqinlu
qnadruijesimo ocluvo aniio ejusdein tijrunni po ius q iar.i (ptinque aitnorum ,
qitein je.imus, cIl. Si ijiiis ue his
^:incipis, inclionntes, noLtimus circiJis nosiris mcmo- quiiiciu ac(iiiie=ccre velict. oiiincin ohjeclioiiinu per-
liuin impii et persecutoris innectere ; sed inajis elegi- liuac.i.cii c.xpuguaic pu=3ci.l vcl -ola llla shcccssom»
inus ab incarnalione Domini nostri Jcsu Clirisii unno- Dionijsli vcrii:i, qu;i; cx ccdd. Digl.i;c;iiiO et U;iiiii;iaiu>
rum lempora prccnotare quutenus exordiuln spei no : § 18, liot. (b), proUilinius, n!:i diseilissiiiie Diu-
sirw nolius nobis exislerei, et causu repurationis liitmu- iiysiiis iilli.i .iiuiuiii Clirist. 02 , in.iicl. xiv, cy 10111111

nce, id est pussio Redemploris noslri evidemius cluceret. suoru.ii seiieii! i;ci'iUixiss(; ucg;itiir. Gciiiina illis esl
(g; Vulg;iris er. or c^l el jaiu sii,;ra iiolalus, cv- , iii antiqiriS lihris pasclialihus, (pji cyclos D 0-
lo.'iiiula
clnin niony ianuiii iiiiliinn ccpissc aii :iii;io Diuclc- nvsii, ul piicterilos , oiiiiiliiiil. pr.cfaliuni ejus siih-
liani 247, atijue adeo pos.reinum Cyrilli Pa.tcha ((juod ciex trihus inss. pruiala J 15, iiut. ((').
jiiiic;.!,

iu XII cai. .M.iii, aniio Curisti 551, iiiciiiil;, anno suo (i) Oaines cycli sui co:uii:uas, ei qiiidcui easJcii»
,

/.S3 DIONYSi: EXIGUI l\


Iniire 13, indiciijiic iii, lioc esl annoChiistio:25, con- n Gregorianuin, neque novum calendarium noslrum ad-
scripsit (a). Alqiii iii coilice sacpe diclo alqno a nobis miserunt, hodienum viget. Quid quod ipsa hodienia,
bona fiile expresso, oinnia exempla argiiinoiiiornra procsertim Grogoriana, fastorum ratio, in qua epaci;»
paschalium ab aiino illo Chrisli 523 pelita si;m. Qnid jiro niimeris aureis assumplae sunt, veleri melhndo
(]uod singula loca, pariim a Dionysio, parliiii a Beda et aureorum nuinerorum dodrina plurimum adjii-
et aliis anliquis scriploribus inde citaia, tniidem ver- valur, ut cum Clavio agnoscit Petavius (c). Ac si vel
bis hic repeiitintur, ut in nolis ad aigumenta pascha- iiiaxiine ubique abrogaretur, saltPiM propter insi-
lia demoiistrabimus. Quibus oinnibus consensum exnc- giiem, quara in veteri chronologia recte dijudicanda
tissimmn marnioris Kaveuiaiensis (6), velut cumulum anVrl, utiliiatein, miniine negligendiis essel. Eteiiim
ad.lere licet. adluic valet ralio qua Beda sxculoviii, ad cyclos
§ XX!. Dionysii, jani tum licet pra^tcritos, recenseiidos , ac
Qiiiid si alios noii poenituit aiitiquissimorum popii- (ipcri suo pr.i'miltendos se adductum esse scribit :

loruiii inde ab orbe condiio fnstos et annorum for- Quatcmis legenles quique omnem prceleritum paschalls
inas sludiose persoqui , oorunique vesligia iii onmi stulum lemporis inerrabili possint inluitu rcspicere
vetiKtalis meinoria ['Cniuirere, si Hebrxoruni , Clial- nlquc ad dilucidationem priscai leclionis, annos omncs,
dx'oriim , Pcrsaruin, Grxcorum Romanorumque ca- ri qiii nliqunndo in qucestionem venerant,quando et quates

leiidaria, jam dudum obsoleta et ignota, magna mnUi (uerint, evidcntius agnoscani id). Multos certe errorcs
cura sibi a situ aiqiie oblivinne vindicanda putaruiil; Scaliger, Petavius aliique eruditissimi de docirina
si nominatim Bucherio vilio non dalum est quod temporuin scriptores, si veruni Dionysii cyclum in-
Victorii (ycluni, noniiullis taiitum in Occidciile cc- spexissent, vitassent, et inter eos non postremum ac
clesiis oliin probatuin , et mille aniplius annoriim lc- hodienum prope communem ,
qno acra hodierna
nebris obscuratum , in lucem revocavil, el graiidi Bedx, ut auctori, tribuitur, ct Dionysiana uno aiiiio

salis conimeiitario exposuit; multo minus hoc, quid- miiior existimatur. Quid? quod vel hac una de caiisa
quid est, openc ac sludii in cyclo Dionysiano, qno monumentum istud iiemini non cognilu jucunduni
per lot sKcuia uiiiversus oibis Cbristianus , ad con- esse potest, (|uod, qua occasione, quo consilio, qiic
stituendain aiiin raiioueni, usus est, edendo illustraii- anno, quo auctore, sera illa, oinnilius familiarissiii;a,
doque posilum, juie reprehendi posse videtur. Eisi primum iiivecta, et loco Diocletiane;c adhiberi ccepia
eniin hic quoque in Romana Ecclesia jam anie 150 sit, clarissime ob oculos ponat, ac praiterea unicui-
annos, et ab initio sacculi, quod agimiis, deciini que dijudicandi poleslatein faciat, quain bcne vcl
octavi, in universo imperio Romano abrogatus esl; male iionnulli cyclum Dioiiysiannm, i|uem inleriisse
tamen iii noniiullis regnis Cliristianis quaj neque existiinabanl, per conjecturas suas reslituciinl.
,
p
quas ciiilio nostra exliiliel, Dionysius in praifalione tuin iii codice Digb;Bano versus hi meinoriales:
liis verbis conjiincliiii niemoral Licel niuii Domiiii :

Liiiea, ( biisle, lnus| rinia t;sl (iiia; loiiliiiel aiiiias,


noslri Jesu Chrisli ordnicm cu- siiiim contiiiunta serie Alqiie sociuiila ;eiii l cy ii i|UJe iii.i.clio cons.ei.
ilodiaiH (cid. per miiios i5
1), el iiidiclioiies (col. 2), SiTValiii niinicros o|Mrlis lcrtia c.erlos,
solita rerolulioiie decurrunt, epacl.is eiiam (ccil. o), 011. rla lins iiiinieral .sejilein liissexlilis anui
jiMJs Gnvci vocant, id est, adjecliones annutm lunarcs yniiila lilii cycliis liiiiaris conipulal anni.
i 1, quw 30 dierum jiiic in se redeuiil, jixis reriulis in- .lani i|iiarl:is cicoin.as Uesi^ii.il sexl;i.]ue lunas.
Si.pl. nij iiam l'ascli,L' o^iiiKiil U'iii|iiisi|ne dieni'|ae.
vcriias ndnolatas, decemiiovennulem (luoqiw rccursum
/liuieiii lu,i;e iiioiisia; UDMS^inius oriJo.
(ci>l. 5), el pasclialcs iiuarlas deciinas lunas icol. G), cas-
deiu omiiium wvorum revolutione reperias; tamcn tcn - (a) Legatur prajfalio Dionysii sa'pe dicla, sub lin ,
ct coiifeiaiitur quic sunia
rcin similemconslunlia' ncqiieiint cuslodireconcurrentes J 11, not. [d), de ictate cjus
liics liebdomaduin (rol. i), et dics l'ascliw Domini icol. a Inotaviniiis.
7), lunaque ipsius diei dominici (col. 8). Singulas lias (b) l»e marniore hne log. § 17.
ciiluiiiiias Beila de Ral. comp. cap. 17, et de Kat. (c) Siib init. lib. vi de Doclr. lcnip.
Itiiij). c;ip. 45 se(p|., cx in>liliito ilcsciiliit. Exsl.mt (d) Beda.de tenip. Kat. c G5.
Je iisik'11! ciiui iii Opcribus Redie, tom. I, pag. 358,

IfVCfPIT LlBEEl DIONYSII EXIGUI


P!t/KFA no h.

D ino beatissinio et iiiiiiium desideratis.-imo D Paschalis festi ratione;n, qiiam inulionim diu fre-
patri, Pelronio, episcopo, Dionysius Exiguus. quciiter a iiobis cxposcit iiistantia, nunc, adjiiti

" Iiiscriuio hiicc in codice Roinensi 298, ct in Col- cum plnrihiis aliis cndd. ni-s., iioniinatim Bodleiaiio
bcrtiiio 1020 iisdoin verbis lcgitiir. F. N E, 5, 5, qui in catalogo iii>s. An^li;e rccenseUir
''
l^nvjalio enim ipsi Dionvsio p. 61,
ba?c (ita
p. 122. ninn. 2572; Coltoniaiin, Tilior. E, T, ct Di-
vocatiir) a Pet;ivio
appeiidico operis dc D ictr.
iii li;oaii() f)3 coll ost. non
.t;i noijleclis variis lcclioiiibus,
lenip., pag. 87-1, cl ab yEgid. Biicbeiio in C.nni- q;ias Carolus du fresne in Seleolis
ad illuslratioiiciii
iiiciil.de Doctr. teiiip.,pag. 485, lhu\n epistolw 1 Dio- cliroiiici pasclialis iiuin. 22,
479, ex codice Pari-
p.
uijsii F.xigui de Ratione Pasclia; edita, a nnbis vcro siensi excerpsit. Coiiipeiidii causa iu nolis codicem

'
liiilio loiTii col. t'), liaiio (>()i>l;il,nii exsiri).is niiis. jatn slol.im rop.Miere non dubilavimns cum propler intogril»-
di' piciiosissiiiia Giiillilim Jani eililiiine repiTieiiila de,- Irin i'|ipris liiin t proplei- iioUruui copiam quibii» iu
li.iin
porantea, qiiaiii seriiis ciini aliis o.iiissis in siipiilenienii liac eUiti')iie lociipiclalur, Eoit.
\iceuirecudere meJUabainur. Hic autein illa.ii i^sjni opi-
.

4S;, I.IIti;R I)K PASCII.VTi:. PU.EFMin 480

iuetlbtis vcstrlj, explicarb cui'aviiiiu!> ". So<|ui'iiU's .\ riini rii.iin lursuiii prxrcrunt ciTorc iiiit.iiiiloiii,

pcr omiiia vciicrahilium Ireccnloruiu ct ooioilccini Scd Alexandriiia! urbisarcbicpiscopus ' li. .\lhaiia-

|)uuliliruiii '>, qui a|iiid Nic;caiii , civilalom Itiiliyiiix, siiis'", qiii eliam ipscNicxno conoiliu, tunc S. Alexnn-
contra vcsaiiiaiu Arii convinoruiil, ct jain rci liiijus dri " puiililicls diaooiius, et in uiiiiiilius adjulor, iii-

absolulaiu vcraiiiquc bcnlciiliain ; i|iii i|uarla& Ucoi- loifiiit, et doinocps vcnerabilis Tticoptiilus " cl < y-

nias lunas pasoliaiis ob9crvaiiti>c ,


pcr novciiiiluoim rillus V ab liac synodi vcr.craiida 'i ooii»tltulione iiii-

annorum rcilcuntcni sciiipor in se circulum, stabiles iiiuie discesseruiil '. Iiuo potius euindcin deccnino-

iiiimotasquc lixcruiil ', qua; cunctis s.rculis, coilom vcnnalcm cyclum", qui enncacaidccactoris Graico vo-
quo roiHniiiiliir J, cxonlio, sinc varietatis labuiitiir catiulo nunciipalur, soilioilc roliiionlcs, paschaloin

2xcursu. llaiic aulciii ' rogulaiii [irxlali cirouli , non ciirsuiii iiullis divor.->ilallliiis iiilcrpolassc niuiistran-

'.^111 pe.iiia sxcuUiri ' (|uaiii S. Spirilus illuslralionc tuf. I'apa deniijiie Tlieupliilus ', cenium annuiuiii
ianxeruiil, cl vclut aiiclioram lirmam ac st:ibilem cursum Theodosio sciiiori priiicipi dedicans, cl S.
buic rationi lunaris diuionsioiiis apposuissc cernun- Cyrillus, cycluin lciiiporum noniginla ct quin(|iia
Uir. Quam pu^liiiuJuiii uiiiiiiiulli e vol arru};aiUia aiiiioruiii coiiipuiieus, haiic saiicti ooiicilii Iradilio-

dospicienles , vel IraiisgreJientes iiiscitia *>, Judii- ncni, ad observanJas quartas dcciinas lunas pasclni-

ris iiiduoti fabulis ', diversain atqiie conlrariain y lcs, pcr oninia servavcruiit. El quia studiosis et qu;c-
lurmam fesliviiatis unicx i tradidoruiil. Et <|uia rentihus «cire quod vcruni est debet cjiisdom eir-

sinc fuiidamenti soliditate nun potost struolura- ciili regula lixius inlKcrorc , hanc posl prtefationem
uUa cousistere , loiige alitcr in quibusdam an- iiostrain credidiinus ascribeiidaiii.

iiis doniinicuin Pasolia el lunx coini>utuni pi-ofi- .Nuiiagiiila qiiiiique igilur " aiinoriiiu hunc cy-
gere malucrunt , iiiordinalos circulus ordinaiiies ^; cluiii ', stu lio quo valuiiuus expedire conleiidimiis,
qui non soluin uullam rccursus stabilitalem, ve- ultinium ciiisdem B. Cyrilli, id est, quintum ry-

regium Parisicnsem per A, BoJloianum per B, Cotio- Aiqiii Cynirus, Theophili successor, hiinc priMiiiii)
iii;inuni per C, et Digb»aiiuin per D, signabiinus. fabricalns est; ut liic Dionysius iiidical. Pet.vviijs.
Colbertinus eniin et Khemensis cum Parisieiisi fore " Ila D. In C deest; iii aliis legitur, aulcm.
cunvonliiiii, iit si uiium ex his noris, omnes iioveris. ^ De Cyclo Dioiiysiano iiiulla et ab allis dicla
« D, curamiis. sunl, et a nobis varlis iii lucis allala; quoiuin suiii-
*> C addil exempla. mam noii allbi opportiinius quam »d ipsa Dloiiy^ii
' Quid P^iires iNioa;ni de lempore Paschalis C' le- verba colllgeinus. Anuus AlexaiiJriiius (Iiide eiiiiii
hraudi coii>lilueriiit , iii llistoria cycli Dionysiaiii, disputandi suniaiur initiimi) quaiiior niensibus civilis
i; (i, osteiidinius, ct siniul huiic Dionysii locum tx- Roinanorum aniii priinordluiii aiueceJit; occ!esia-
cussimus. slioi vcro, qui a Paschate profieiscilur, mcn-iluis
Hancleciionem omnescodlcesnostriconfirmaiit, C aiiiplius septem. Rursus Dionysius Exlguus aniius
ut '"" falsi
aJeo '" " stibsliluunt, repoiiuiitiir. ' •
' '
siiit qui ' ' cycli sul a docima qulnta luna paschali orsus esl, ut
' D aiiiem Jeost.
lii e"x epislohe 2 digrainniate Hiiiiet. Qiiare pasolialis
' Vucom hanc ex .\ ct C reponimus pro : singiduri, nooiiieiiia anni lineni, Paschaipsuinanni priniurdiiim
quod ost in aliis. occupal. J.im vero Cyrillus cycluiii siiuiii iiichoa>se
Ciedas de Scaligero vaticinari Dionysium ; qui
6 dicilur ab anno Dlocletiaiii lo5, qui apud Ali-xandri-
dispoi.eiidi ac celebrandi Paschaiis ratlonem ex Ju- iios coepit a 29 dle Augusti, in anno Christi ioG,
daico coinputo prx'scripsit nec aliier censuil iitc : cyolo luiia! Romano 19, Alexandrinnc vero 1 iiieuiito.
pciagi pos;e, nisi rcoulilorum ille cyclus in Ubum l'nJo prinium pascha Cyrilllaiii cycli fuit anni Chrisli
Ecclesla; veiiirei, qiiod saiis lib. v dc Doctr. toiiip. 437. Pust explctas enneadecaeteri.las qualuor, et aii-
relutatum cst. Petaviis. iios 13 de quiiita, lioc est, confectis aniiis 89 de
''
Ita C. laitcri, iiisricn/ia. eiineneconlapentaeteride Cyrilli, Dionysius E.xiguiis,
Inuuit cyoluiii vetorem Lalinorum 81 annoniin,
'
cuni labem oycli istius anliiiiiJvorleict, aiiiinuni aJ-
uiullis qiiondain Eoole^iis occiJeiitalibus u^ilaluiii, et jocit aJ emeiiJanJum. Scribit eiiim eplstnla 2, sex
a Judxis priniiiin accepluni , Iloei postea In nonnullis adliuc aiiiios de Cyrilli qiiiiita enneadccaetcriJe reli-
inulaluiii et eiiieiidaiiiiii. JiiJivos enliu cvclum 'S4 quosesse. Ergo inler Pasclia anni Chrisli hi5, inJic-
anaurum cx periodo Calipplca et ogdaeteride com- tionisqiie iii, et anni 526, inJiclione iv, coinmejita-
positum, jam siib iniperio Syromacedonico a llii- batur ista Dionysius, ut cx ejus verbls intolligitur,
buisse, ad Pascha, aul potius tempus iiovilunii, rite quoe llb. xii, sub linem capitis 3, casiigavlinus ex
inJaganJum. relerl Epiplianlus, ha.'resi 51 Alogoruin. p Mariaiio Scotu. Postremuin Pascha Cyrilliani cycli
Log. yEg. Biichorii coiuraenlar. in Victor. Can. "—'>• :• :- t'^- >-l. ._
iiicidit in aniium commiinis xrx 551, labente ahiio
pasch., cap. 0, p. 132 et UO, et Noris. slngulari di-s. DiocIeti:ini 247 {potius 2i8) auroo nuniero xix ideo ;

de pascliali Lalinorum Cyclo. priiiius anuus cycli Dionysiani iiiiliuin habuit a deciiiia
i .\, anliquce. quana paschali, qua; est xv tal. Mai. sive dies 17 ,

^ ha oniiies nostri mss., Bucherius tamen alios April. ; ac neoiiienia, ut ila dicaui, anni primi Dionv-
lcgere moiiei ordienies. siaiii est illa ipsa decima sepliina dies .\prills. Qin' d
' C, Arcliiepiscopi. tum Beda c;eterique haclenus non aniniadveriis^ei.t,
"^ Vid. Hisi. cycli
Dionys., § 8. Dionysianam ;erani atque cycluni iino anno labofac-
" C, .ilexandiini. taruiit. Primus annus cycli Dionysiani ca'pit aiiiio
" Vi,l. Ui^t. cydi Dionysii, perioJi Jullanx 4712, aureo numero mx
§ 9. desiit a'j- ;

P Ib., S 10. tom aiino 47l3die 5 April.Sed omnino viJei.dasur.t


4 C et D, reverendte; .\, reverenda. qu;c lib. XII, c. 2 el 5, Je hac re scripsimus. Pet.v -
' lla .4. .\Iii, desciverunl vius. —
Errasse liio Pelavium ipsa veri Cycli Dio-
,

' Ila Gallici codJ.


sed Anglioaiii habent circulum.
; iiysiani a nobis eJiti inspei tio Jocet. Verum st, Dio- "i

» Lege cap. 67 el 08 libri xi de Doclr. lemp. lude iiysium iii epislola aj Bonifacium annos N D. n;.N,vni s
acics lalsuiii esse Geniiadiuni, qui a Mcajno coniilio iiiinierare a liina \i paschali, qu:B annn Cliristi 5 1
condilum luisse putavit amioiuin 93 cyclnui, eu.u- lulidies 17 Apiil., Jiiui viJelicetcxf^riniPniumcapp.e
deuiquc Tlie.dosio principi oblatum a Thcopliilo. docel, ulrum luiia li sive lerminus pasthalis, aniii
4^ DiONY SU F:\IGL! 'RS

tlum ",giii:i -mx a iliiir ox fo aimi supercrniit, in A dooiirranl, epatlas eliain, qiias Grxci vncanl, id csl,

riostro Iioc operc pncfereiUes , ac dciiiceps quinqiie atljecliones annuas liinares uiideciin qux Iriginta dic-

alios jdxta norinam cjusilem ponlificis, inio potius rum fine in se redeunt, lixis regulis invenias adnota-
6;epe dicli Mcicni concilii, nos onlinasse, profiic- tas, dccemiiovennalem quoque recursiim, el pastlia-

iiKir. Quia vero S. Cyrilliis priinum cycliim ab aiino les qiiarias decinias lunas, easdem e oinniimi ,tcvo-
niiiclctiani cenlcsimo quiiiqiiagesimo tcrtio coepit ct rum revolutione reperias ; tanien tenorem similem
iiliiiiium in (liiceiitesimo quadragesinio seplimo ter- consianiix ii
nequeunt cuslodire concurrenles dies
niinavit, > no^ a ducentesimo quadrap;esiino oclavo lielidomadom ', et dies Pasch» Dnmini J, hinaque
anuo ejusdoin tyran::i poliiis quain principi^s in- ipsius diei domiiiici j. Concurre,:tiiini autem liebdo-
(lioantcs, nohiiimis rirculis noslris nieinoriam iiiipii inai!u:ii i'
ratio, qux de solis cur^u provenil, sc-
et persecutoris innectcre, sed m gis elcgimus ab in- pliMio ' annoriim jugi circuilu teniiinatur. In qiio
carnatione Domiiii noslri Jesu Christi annorum tem- per aniios siiigulos unum numcrare curabis; iii eo
pora pr.Tcnntare ; qualenus exor:!ium i-pei nostrx no- lantummodo aiino in qiio bisscxtus fnerit, duos ad-
lius iiobis existeret, tl rausa rcparationis bumana', jicies. Qi!:ii causa etiain facit ut nnn per oiiinia cir-

id est, passio Rcdcii:ptoris noslri, cvidentius elu- culus islc non.iginla quinque aiinorum suo recur-
ceret «. B sui "' toncordari videatur. Nam cum in cajteris aniiis

Hoc pneterea lectorem putavinius admonendum, non dissential ",in illis " solis, in quibus se bissexius
quod circulus iste '^
nniiaginla ct qiiinqiie annorum, inierserit r, Pa-cha dominicnni cum sua lima vario
queiii feiimus, cuni, (inito tciiipore, in id ipsiim re- uiodo rationis occnrrit i. Sed iii qui ordine fixo '

verli coeperit, non per omnia propositam « tene:il per omnia deciirrunt tcmpora, iiiobiliiim casuin »

i/ firiiiiiateiii./Nain licel anni Douiini nostri Jesu Cbri- sna stabili circuilione sine nlla possunt difiiciillaie

sti ' oriiiiicin suum coniinuata scrie custodiant, ct dirigere. Et ideo post expli lioiiem xcv annonmi ',

indictiones per annos quindecini solita revolutione cum barum reruin diligens ad exoidium redire vo-

dc qiioqiwrilur $''2 rccle invesligalns et constilutiis proilohal liiiiam die i Ac-ilis, doniiiiica; uitde dila-
sil. At p:'rpiTani liiic iiiferliir pii:iiii:ii an;iniii cycli Pascba iii diem xi
(11111 ."Vpr. liiiia xxi. Al post
Dioiivsiaiii, seoiirrliiiii iciain ('.hrisii nir.iieralniii, qui aimos xcv, vidclicet aiiii.i Cliri-ti .'Ji3, codom cys lo
N B.soi.vni; cst, cx iiieiilc Dionvsii, initiiim h;ibiiisse lun:c XII, soiis xx, lit. D, hiiia ilociiiia qiiarta pasclia-
ali illa 14 Inna pascliali aniii 551. Quod niiruiii est lis in cyelo Dicnysiano sigiialnr ii xo.v. apr. Pasclia
PiMavium et tot alios cuui seculos non animadvcr- aiiteni noms apr. luna xv, ac proinde Pasclia una
tisse. priiis hobiloniade, sive sex aiilca diebiis, qiiam aiino
" Ita A el B. Alii, ciiculum. 448 colebratuRi fait. NoRis. di.-s. 5 de Cyclo paschali,
^ C, eliiccscerel. C p. 105.
' A, ciictns ipse. 1 D, deciirrit
* A, pra'i)ositiim. Concurrentes Cyrilli, iiec noii litleroe dnminica-
" i.at iciilus Di ii:v iaiuis of to vel novem versilius les, propter labem cycli, tpnorcin sunm retinere non
?' ii-labal, elc. Adn.'"ialionciii haiic Prtavii j;iiii snpra polcrant. Ob id aliaiii scriein Dioiiysiiis apposiicral
lii cycli Diony-i nii, § \-'> imla («) alliiliniiis. ct
lir.st. coiiciirrenlium et httorariim inilio ab anno primo ;

linid iu e.a verc, quid lalso de forina cycli Dionysi; ni oiiiicnecoiitapent:ieterii!issiiie diiolo, qiii ost an.Chrisli
ciiiijcceiit, iiidicavi;ii,i~. .57)1.Unilo pro oo, qiio,l in mss (•! apuil Bodaiii logi-
'
(;,endcm. tiii: mobilimn cnsui:m. eiiionilaiidum censuiiiius ca-
:

e Explicatnm hoc c^ 'ib. n de Doclr. temp., cap. siim. PrTAViiis. —


Dnplioiler hic erravil Pelaviiis,
(>7, p. ^2-26 et 2-27. Pi:rAVius. priiiio, diim seiioni co iciirrenliiim et liltorariim do-
^ A, scplimiina:. loiiiicaliiiin siiiiiil Dionysii cyclo insorlaiii fiii-se
' Uiiminicus.
.A, croiliilit.Viil. llist. cycli Dionys.. § 16. Doindo, ilinu
i Vi:le qii;c ad h iii lacu :i disput;!t Pelavius,l;!i.

hiijiis iiiilinm ab aiino vulgari 531 repolitimi fnisse

ti de Doclr. lcinp.. c. (i7. sciipsit Viil. oiiisd. Hisl., 5 2\ ct ool. 48', iiol. ig).
' A et C, scpli:ii:inunim; alii, scplem dicrum. s lt;i D ct D reclius oerte qiiam cnsuum, iit csl
:

' C, seplimo. apii Bucherium. Loqnitiir oniiii Dionysiiis do ca-u


1

'n
B cl C, rcciirsn. liiohiliuni dioruin ;'ascli;diiii!i, ut observat Nnrisiu;
'
" C, dcficiut. loc. cit. p. 1 liic conjecit el e.moiuhivii
9. Piocle igiliir
" C, bis. Petaviiis. Iu C imiltoalilor legitiir, iinmnfri/iHnicKrSKf».
V lii iniiio cy; li Dioiy.siani an. Chrisli 532, cyclo D ' Cyclis snis qiiinqiio Didiiysiiis pnerixi ral iillimiini
solis 19, D C liiireo nniiicro i, paschalis douiini. a Cyrilli, do qiio six orant aiiiii rosiilui. Ailmoiiot igi-
dics sig;;alur iii id. .'\ii!-.. hm xx ; vci iim cvol lo
i liir, iil cX|)lolis an:ii- sni.s 9.'>, re lcaliir ad idein ini-

cvclo :iii;i.iriim xcv, aiinn Cliri^t; ti27. D >iiiinica pa- tiuni, lioii cycli Cyiil!. ijiiinli. sod ]'rii!ii siii. In qiin
scluilis in cyclo Isiiiori iiolatnr priil. id.. \i\ cst 'ii;^ \ii poiilif;icilis iiiest qiiXNtio. Vidoinr eniui Dinnv-iii.i
Aprilis, liina x.m, ac proimlc, (jiiod bisscxtiiS aii;io cv;hi:ii aniioiiim 9,") taloiii oxisIiiii;isse , ul in orbe u
Cinisli -mI iiiserilur. iii repctila periodo, utaitDin- foi ias, hii;:r! dios ropnc-
et pasch:ilos il()iuinic:is, ac
nysiiis, l'asclia Doiiiiniciiin cum siia luiin viirio modo sciilarcl. Qin.l t.iineii paucis aiile versilius nogavo-
rntionis cuni illiid in proximnin dioiii d;'-
occurrit, r;it; et rcs ijisa fiori noii posse dciiio;islral iit ox ;

sccn.l.Hl, ac hnia; ;cias aiigeatur. Se nrijor eliam I


l:ilerciilo disies, quod lih. \i de Docir. lemp., p. 227,

varialio acci.lchal, 'piolics aiiiio hi.^scxiili luiia do- doscrip-iinu It.iqiio prolalionis il iiis auclor, qu.e
.

ci ii:i qiiarta P.iscli:ihs, iiicidens in ilicm diMninicain, apiiJ Dinnysii pia;li,;iliir, pri.nuii!
Beilaiii circiilis

lcsliiiii in priixiiii.iiii doiiiinic:i:ii ac luiiam xxi trans- illuni Cychini, ad qiicin coiilectis aiinis 95
Dioiiysii
mittebat. Tiiiic eniiii iii cyclo iiisianialo Pascha in rccurreiidiiiii csso iiioiinil, (io cvclo magiio 552 aii-
arlerioicm liciu!oin:uleai rctrocodeiial. Ita aiiiio iinrum iiitoipr 'laliii'. Voiiini niliil ejnsaiodi Dionv-
his-oxiili Cliiiti iiS cyclo solis 9, i)C , liiii;c ,
siacis ex veiiiis oxscuhii pntcsl. N:i::i |iri;iin:ii ovrliini
xii, cyclo Cyrilii ii!'omeiiia pasclialis alliva
iii ,
suiiin aiipoll it 011 n q loni a si' oiiii iiliiin panlo aiiie

SC; iiiuiuur eaiioncs Alcxiindiinoj, (lici xxii Jlartii dixcrat, aniioruui quinqiie ot noiiagiiila. Crcdiihirini
;

m f.lDF.n DE PASCIIATR. rRyEFATlO. IM


liierit, iion ad qiiiMUin) eyclum S. C.yiilli, iniciii iio- A iur, prrt^nili vciifialiilos ' Irrcriili cl oclodocim i>ii

liis iiccossaiio |>ro|MKiiiiiiii<, soil :ul iKi-.lniiii |iri- lilices aiitiqoi iiioiis nbservaiiliam |ct "'] o^iiidc a
iiiiiiii vigilaiucr cvciiriMl ; ci " onliiie qiin ilixiimis saiicto iMoyso tradiiam, sii iit io scplinio " libro Kc-
|iercosqiii liiiiiuiii ciiis'Jiii icliiiuiil, ooruiii ' pro- clesiaslicu rcfcrlur llistoria-, solertius iiivc.^tigaiilos,
grcssuin, qui viileiilur litiibare, siisteiilet <^. ab octavo Idus Martii usqiic iii dieni iionarum
Illiiil i|uoqiic noii iiiiiiori '^ ciir:i iiotaiiiliiiii cssc April. " natam liiiiaiii racoic dixoriint primi meiisis
cciisuiiiius, 110 iii piiini iiionsis a^nilion'' r.ilLiinur. ovoriliuin ; ot a diiiiilociino dio calcndaniiii April.

Uinc enini pciic ciinclus orror ' ilisiTopanli;o pa-clia- iisqne iii dociiiinm quarluin caloiiil.is Mai. hiiiaiii dc-
lis cxoriliir, iluiii loiuporis iiiitiuni ignoralur '. Nani cimam qiiailum solertius iiiquirendam p ; (|iix quia
cucii Domiiius oiiinipoleiis lianc sacratissimam so- cum solis cursu non 1 xqualitor volviiiir, tantorum
loiniiitatoiii celoliraiiilain filiis Israel, qiii cx .^gy- dicriim spatiis, occursum vcriialis a'i|iiinoclii coiiso-

ptia soiviliilo libei'a!<antur, indicorel, ait in liliro qiiatur ', qui a diiodocima caloiidaniiii Apriliiim die.
Exodi s ad .Moysen et Aaron in lcrra ..'Egypli : Men- cunctorum Orionlaliuiii scntonliis, et maxiiiic ./Egy-

sis iste principinm »1011411011, primus eril in mensibiis |)lioriim, qui calculationis pru oiimibiis giiari siiiil,

ciini. Itonique iliidcm ''


: Primo, inqiiii, mense, de- spocialiter adnotatur. In quo eiiamsi » lima dccinia
fiiHO qimrlo die mcnsis , ad vespcrum ' comedelis B quarla sabbalo conligerit, quod semol in noiiagiiita

atijma, usqiie ad riycsiiwim primiim ejiisdcm ad ve- quiiiqiie aniiis accidcre iiKiiiifeslum e.^l, soqiienti die

iperam. Iii Ueiiloroiioniio 1 qiioi|ue idem lcgislator domiiiico, id est iindeciino cal. April. luna deciina
M'.>yses ita pDpulum dc bac ro commnnel, di;eiis : quinta, celcbrandum Pasclia cailem sancla synoilus
Obserra mensem novanim (rugum, el renii primum sine ambigiiitate firniavil, hoc modis omnibus adiin)-

temporis, ut facias pasclia Domiiio Deo tuo, quouiam nens, ut aiite duodecimiim caleiid. April. Iuikiiii de-
in islo mense eduxit le Dominus Dcus liius de /Egy- ciinam qii;irlani pascbalis festi nullus inqiiireiet

plo nocM'^. TaiJa liac auctoritate diviiia claruit, quain iioii primi mensis, sed uliiini, esse coii-

primo mensc, decimo quarlo dic, ad vesporam, iis- staret.

:pie ad vigeiiiiiiiiii piimuiii, foslivitatein pasclialem S.^il iioc hoc prKtereundum esse puiavimus '
,

dolpcre celobrari. Scd ipiia mcnsis bic iiiidc sninat quoJ nimis errant qiii lunam poragere cursum siii

esurdium vel ubi termiiietur, evideiiler ibi non logi- circul; Iriginla dieruin spatiis ;eslimanles, duodotiii)

equidein, Dionysium ad eunulcm cydiim 95 anno- giinnlcr, et ita recurrere jiibet, ut pcr eos cyclos, qni
riiiii, coiicurroiiliiiiii, littcraruu iloiiiiiiicalium, do- lirmumcursiim relincnl, eoiuin progressus, qui viacntnr
niiniiaruin p;isclialiiim ac Iuii;o ilioiuiii geminatos /i(i(6(uo, 5Hs(s»(('Ii(r,sivesecuiidiiiiiloge? cycli Alexaii-
apiiosuis^e vcrsus; ot nolasso, qiiiliiis vrrleiitibus drini, quas vocat argumenta paschalia, coiistiluatur.
cyclis, qu;c coucnrreiiliuni ac lilleranim, elc, sories o C, e.r.

capicnda fnroi. Forlasjis eliaiii o.v poriodi VicloriaiiaJ >>


C, corumque.
aiinoriiui rj5"2 ihotboilo illas ij^sas iiiut;ibiliiim cbara- ^ C, suslinet. 0, suslinent.
ctrrum sories ascripsit. In cyclo iiKigiio Viclorii eii- ^ C, minima.
neiiecoiitapentaetoridossunl (iiiinqucsolid;e, cum aii- « C, error cvnctis.
iiis ST, sive cyclis tribus. Sox igilur istiiismodi ver- ' Qiiaiuor h;iec proxima vocabula in A desuut.
su^ Dioiiysius iiislituil, quicoiicurreiitiuiu, liltcrarum, 8 E.xod. XII, 2.
etc, oiilinem ciiiitiiioIi;iiit. Auno Cbristi 437, quo •=
lbid.,vers. 18.
|!riiiiuiii Cyiilli pasi lia fuit cyclo solis 'i.ii, litiera do- ' Ita C et D : rectius forlasse quani alii, qui lia-
minicali> eiat C, coiicurrenlos i, pascba die 2 Apri- benl vesperum.
lis. Evokitis 93, aniin Christi 5S2, concuneiites fiie- Deut. XVI, I.
>

ruiil i, lillera doiiiinicalis U C. Sed bissexlilis ratio- ^ A, nocle.

iioiii cnnlurbat. Uiiippo aiino quarto cycli Cyrilliaiii, • Ilanc vocein adduiit .A etC.
qui c>l Chrisli 4i0, liliera fuit G F, cyclo solis 1, m In C recte, ut vidctur, deesl.
luii;u -i, coiiciirreiiies Martio mense 1, pascba die 7 " In C legilur, IIII.
.\prilis. .\t :iiino quarto cycli priiiii Dionysiani, qui C, iH non. Aiiril.
°
luit Christi 555, litiera doiniiiicalis erat 6, concur- C, invesiigandam.
P
reiites 7, pasclia dio 8 Aprilis. Itaqiie non redeunt in t C, quia non soUs cursui (squaliter, etc.
orbem annales cbnacleii^mi post :iiiiios 93. Nam et "
A, non sequaliiT.
p;iiilaiim ilisciopanlia ii);ijor exislit, ut ex latorculo s Notelur hoc Dioiiysii, imo Nicaini concilii, de-
libri 11, jiag. iil, ir.iu.t. Idoo diversos cbaraoterismo-
D cretum, conira Scaligeri, Calvisii et id genus calen-
ruiii i-toiuiii ordiiie- ad tniienoconlapeiitaeteridein (larii artiliciim dogma qui luna 15 Pascba celebrari;

suain Dionysiu^ accniiimodav it, ([uas siiie dubio, ex nefas pulanl. Etenim cum luna 14 iii sabbatuiii iii-
majoris lycli iiietboilo, uli diximus, accepit. Peta- idit XII cal. April., hoc esi dle 21 Mariii, posiridie

1

vius. Vaiix suiit coiijoclui;c, quibus difiicilem, Pasclia peragotur. Id iion nisi luna; cyclo vel aureo
qiiain sibi lingil, qu.o^lioiiem solvere coiialur Peta- iiuinoro XVI cvenire pitest; cycloque solis 5, aut 20,
vius. lis omnibus supersedere possumus, si, non aiit 25. llaque quatt;r in tnta periodo Victoriana
ilii am, cyclum Dioiiysii, Potavio ignotuiii, sod vel cnntiiigil, nl in aiiiiis Cbrisli 72, 5l9, 414, 509, qiii
ip.,aiii liaiic pr.cfatioiiem illiusdiligoiilius inspiciaiiuis. sunt priorispcriodi,iii sccunda vcru annis Chrisli 60-i,
I\;im ciiiii cyolum siiuiu 93 aiiiioruin, no.n 1 tr. cu.nia 831, UUI, 113d. Proindo siinel iii onneiicooiit;ipen-
propositiim lirmilatein dixissel , luculeiiler
tenere, laeleride Cyrilli, et iii Dioiiysiana soiiiol iloni ;icciJit.
o^toiidit, iiu;ciiain cycli sui coIuiuiub illani lirmitatem lii bac, anno ip-ius lxxiii, qiii esl Cbristi 004. Petav.
teiieaiit, qiiie minus. ,\d illas viiiolicet roleri
1'' an- .Moiiiorabilis hic looiis. ex iiiio, ;ol;ite ill.i Dio-
'

nos Christi, "H' 5' ep;ictas, i" circulum


iiidiclioiies, qiiosdam luisse qiii lunareiii meiisem
iiv=ii, disciiiius
deccmiioveniialeni, ct o^ Iiinas li; ad bas, 1' cou- 3ildiebus circuiiiscriboreiit, qu;i' fuit velerum ma-
ciirreiiies, i-' dies P;isch;e, 5' bmam dici doiniiiica;. xime Giaicoriim peisuasio. iili lib. de Dooir. leiiip., 1

Eipleiis igitur 93 aniiis, ad priiuum cychim AiJ. ri- cap. 7, deiiioiistiavimus. Petavii:s.
Patrol. LXVn. IG
m nso.NVSu EXiGUl m
luiiares nienscs, iii trecentis sesaginta diebus iiuiiie- a saliitifera solemnilate pascltuli, excommuiiicandos e(

ranl, quibus ctiain quinquc ilies adjiciunt, quos in- de F.cclesiii petlendos esse censemus '^, si tnmen con-
lercalarcs appellavit aniiquilas, ut solarem aniium tenliosiiis ' advcrsus ea qua; bene sunt decreta perslite
ailimplere videantur; cum diligens inquisitio verita- rint. Et Imic quidcm de luicis dicta sint. Si quis tiu-

tis ostenderil, in duobus liiii;e ciiculis non sexaginia tem coriim qui prKsunt Ecclesia;, aut episcopus, uul
dies, sed quinquaginta novem debere iiumerari. Ac presbijter, uul diaconus, post lianc defmiiionem tcnlu-
per hoc in duodecim lunaribus mensibus trecento- verit , ud subversionem populorum et Ecclesiarum
rum quinquaginta quatuor dierum summam colligi, perlutbaiionem, seorsim cotligerc, ct cum Juda^is I'a-

sanclu synodus Itunc olienumjamhinc "


cui epactas jEgyptii annuas, iJ esl uiidecim dies ac- sclia cclcbrure,

coiiiniodaiit ; ut iia deniuiii liinaris eincnsio " raiioiii ab Ecclusia judicavi! : quod non solum sibi , sed plu-

solis a'ix'([uetur. Uuod verissimum esse alque cer- rimis ctiusa corruplionis ac perliirbationis exslilerit.

eom- Nec solum a ministerio tales removel, sed etiam »


lissimum, supra scriptorum PatruBi seiiteiitia illi

probalur, qui juxta haiic /Egyptiorum calculationcin, qni posl damnalionem hujusmodi communicare " leu'

quartas decimas lunas pasohalis observaiiliic tradiile- laverinl, diimnali sunt p, oiiiiii qiioque exlrinsecu^ Iw-

runt. Sed nonnuUi tant;e sublilitaiis, sive potiiis uorepriiuli, qiiemsancla requia 'i ct sacerdolium bei
saiictionis igiiari, duiii alia supputaiioiiis argumeiita
jj
promeniil. Ilis non dissiinilia venerabilis papa Leo'',
perquiruiit •', a verilatis tramile recediint "^. llnde sedis aposlolicai prxsul, proiiuntiat, dicens : Conlra
pleiumque contingit <*
ut quam « sa;pe dicti Paties stulala canonum pulernorum, qum anle longissimit
decimam iiuarlam luiiaiii ponuni, eam isii dcciin in celaiis aniios in urbe Niccen spirilalibus sunl fundaUi
quiiilam suspicenliir; ct qu;e vigcsinia priiiia esl, vi- decrelis, niitil cuiquam audere concedititr ; ita ul si

gesiinam secundam esse pronuntieiit. Sed nobis, qiii- quis divenum quid velit decernere, se potius minuat

bus amor et cura est Christianse religioiiis, a tanto- quum itla corrumpat. Quw si, ut oporlet, a cunctis

runi pontiricum constitutioiie ^ nulla proisus oportel poHltficibus inlemerata servenlur, per uiiiversas eccle-

raiione discedere; sed pnclixam ab his pasihaleiu sias pa:c erit et firma concordia. Et iteium : In omni-
rogulam sincerissinia coiiveiiil devotione e servare. bi/s, inquit, ecclesiaslicis causis, liis legibus obscqui-

Quanla vero iii licclesiis tolo lerraruni orbe diflu- niiir, quas ad pucificam observantium omtiium sacer-
sis horuin Patrum niiamur auctoriiate, non labor dotum, per trecentos oclodecim episcopos Spiritus
?st osleiidere, cum sanciuin conciliuiii apwd Aiitio- sanclus instiluit; ita ut etiamsi multo plures aliud
cliiam ^ post tempora iion ila longe cunveniens, eo- qiiuin illi slatuere decernant, in nutla reverentia sit

nim primitus dcluiilioiieui quaiu de pascbaii ralioiie habendum quidquid fuerit a prwdictorum conslitulione
lirotuleruiit ' nullo inodo violandam csse censueril. p diversum.
DeHique in sanclis canonibus sub titulo septuage- Suriicienter , ut pulamus, cunctis indiciiur iie

siiiio iiono, qui cst priiiiiis ipsiiis Antiocheni coiici- deiiicejjs aliler quam a sanc is constiiutum est Pa-
lii, his verbis J iiivciiitur expressum : Omnes qiii Iribus sacratissimum Pascha celebretur. Quod si te-

iiusi fuerint dissolvere dejiHitionem aiincli et magni stimonia taiitoruin sacerdolum forsitan quis obsti-
coticilii quod apud Nicwam congregatum est, sub prm- iiata meiite despexerii, eliam in historia ecclesia-
sentia piissimi et venerandi principis Conslantini, de slica paria breviter iiitimata reperiet ; multorumquo

" C. dimensio. nes esistiraabnnt : tametsi minus ad paschalem Ec-


^ C, reqiiirunt. clesi;c rituiii faceiel h.^ec illdruiii lixotSst'/. Petavius.
••
C, recessentnt. ' Ita ex B et C scribimus, pro (juando, quod esl
<> N(in dubiuni est istos qiii Iiic a Dionysio repre- iii, aliis.
licnduiiliir, a>iroiioiiii('as laliiiias seculos eise, ac f
Qij;iluor has voces, a Petavio et Buclierio omis-
Trpoviyj.trtv Jiniiuadvertisse. Anno Chiisli 325, aureo sa':, ex C et D supplem js. Posterior etiani addit : i.»t

miinero inviluiiiiim iiieiliuin iiicidit in di(;iii 50


iii, nullii, (.tc.
Marlii, feria 5, bora 23. 34' a media nocle in liori- 6 ita ex B el C et D scribiraus, pro observaiioite,
zoiile Btgioiiioiilano. Iliique neomenia paschalis qnod cst iii edilis.
fiiii liie 31 Martii : iino in die obsignata est a Nic;cua D •* Iii editis bic perperam leRi ur Nicccam, qm<\
Ryiin;l() iiliMiiluniuni nie.liiim die 14 Aprilis, feria iv, scnsui pariler ac iiiss. B, C et D repugnal, exquibus
Iiora 17, 58. Igiiur tcrminus in die i5 Aprilis delixiis vcram lectionem re>tiluiiiiiis.
est, (]ua3 liiiia xiv tiini erat. Anno vcio 53i
Cliristi Sic B et I). Alii, protulerant.
'

eodem cyclo biiire iii, noviliininin niediuin Kegio- 1 Canoii isle coiicilii Aiitioclieni primiis, in Ci>-
inonte die 50 Martii, feria 5, bora 15, 31', pleiiilu- (lice caiionuui Ecclcsiai univers;c, (^uein Cl«ristop!».
niiim die i-i A lilis, feria 6, bora 7, 55'. Veruni Justellus cdiilil, csi lxxx.
i|ur>iiiain aiiiius 531 secundiis esl post bissexlilem, k B el C, censuimns.
prior autem illi proximus ab eodem; ideo sex horis ' ila C. Alii, contentiosi.
:iblalis ex posleriore, si eumdem cum piioie ordi- llinc iii C decst.
ra

iiein tenerel iii Jidiano qnadrieiiiiio, contigisset iio- '


C, iilos.
vilimiuiTi Iiora 7, 5/, ut 7tpo/i/yi7(,- coii&tata sit liora- " C, communicatione.

ruiii 1(5 circiler annis dticonlis. Proi ulc ncDiiuMiii


iii r C, damnandos.
liinaris astronomica conveniebal in diem 51 Marlii, 1 C, privari.
(Jocinia quaria iii dieiii M
April. Qii;u caii,;a fnil cur Lco epi^t. 53 ad Pnlciieriam Angustam. Ibi 'eio
iioiiiiulli [lionysii tcmpore b.Miani ill.uii xv pnlaroiil, S. Lcu noii de pascbablius i-lccrelis agil, sed di; diiii-
qiuc Nicaeno s^cculi) fiiil xiv. itaque casligandi non cesst.jii liiiiililiiis, qiios iiinuvare volebat Analolins
craiii, iiisi quaienus civilem ct ecclosiaslicani (ibser- CdiistaiitiiiopoIiLaiius episcup;ii. Lege cpistolani.
valioiiempnvala aiietoritale labelaclabant. Naiii alio- BUCIIKHIUS,
(jui rccto de luna ipsa sccundum astronoiuicas raiio-
49; i,in;:r. de pascii.vtf. rvi M.v* iM:r,i;.\i ove.nn.\lis. 494
relalione ponlili iini, cl niaxiine luMli .\lli;iii;isii, niiis, qtiiliiis, si lorsilaii igiiorcnlur, pascliales (iliili*
^

cujus supra iiiciiiiiiimus, h.vc oa loni viilgala oojjno- possiiii r:icilc rc)>i'riri ; iil cst ,
quolus sil aiiniis

scol. Iil i|isuiii vcro Epi«lola sancii rrotcrii, Aleiaii- ab incariialione bnmiiii, ct (piola sit iiitlictio, qito-

drina: urbis cpisciipi, ail cunulfni p:ip:iin Lcoiiciii, liis cliaiii lunaris cir.iihis, sivc ilccciiiiiuve.iii-ilis

pro hac eadcni pasch:ili qii:vslioiic »lirect:i, tcsl:iUir. cxis(n(, c:c(eriquc siniili >> suppuiationis conipeiidio
Qiiain aiitti lios aiiiios (raii»rcrciiies c Gr:cco, liuic reipiii:iiitiir '. Oraiitcni pro iioliis Lealituiliiicni vc-
operi adiicclcndani esso prospcxlnius. Ncc noii ct strain dlviiia gr»ti:i cnsluthre iligiictur.

argumciila ii)gyptioruni sag»eitate qu^csita suhilidi- Explicit prayfutio'*.

" Tituloruni vocc I)iony<ius inlclli^'il oclo illas co- I'iisc!ia doininictts rompfehtndilw.
liininas ipiilms cycliis cjiis constal. UeiLi in lihrn de "
0, similis,
Tcnip. Kalidiie ill:is nioilo .'tppcllal vfrsns, cap. 4.'!; ' C, requinintUT. Rhemonsis, recptircntnr.

inoilo ordi)ic.5, cap. 4tj ; iiioilo lineus, cap. IS; iiiodo ^ llis verbis pr;cl;itio emicliiiliUir iii codil. Heini-
mttas, cap. 00; nioilo (jmios, irt c:ip. 59, iilii : Se- aiann 298 cl Colhcrlino 1020.
),(imo, inqiiil , diremtwvennutis cimili lilulo ilies

CifCLUS DECEMNOVENNALIS DIOI>fl£^II.

Iiicipiicycliis ileccnmovcnnaliii, r|iipin Grapci KnnKaeaidccacterida vocani, consfiuiiiisa saiiciis Prftrilms ,

in (luo qiiarias dcciinas pasehales (inini lenipnrc slne iilla reper es falsilate; lantnrti ineiniiieiis annis si' jjin

|is, qiii cycliis liiiine el qiii deceninovcniialis i xisiaU In prursenli nainque (eitia iiidiClio cs(, CoiisuI:ilii Pro-
".
l>i junioris, icrliiis decinius tirculus deceiiinovciinalis, dec;m:is luiiaris es(

— »
ANiVl
^
U
-


s"
= 4

u 0U.€ SIT LU.N
p.vscn,\Lis.
V XIHI niES noMiMC*
FESTIVITATIS.
(irilTA
ILNV IPSItS
IHI 1
SIT

DI0CLET1,INI. a ^a u ..i
o f 1 OH»>;c(.

CG\«viiii vi niilla i xvit non. april. vii iil. apr.l. xvi


ccxxx vii .\i ii xviii viii kal. apiil. iii karl. april. .wfiii
ccxxxi vi:i xUi iii xviiii id. aprW. xiii kal. niai. XX
ccxxxii viiii iii v i iiii noir. april. iii iion. april. XV
iciixxiii X Siiii vi ii si kaK apri'. vi kal. april. xvil
ccxxsjiii xi s<v vii iif iiii id. april. xvii kal. mai. XVlM
(CVNXV xii vi 1 iiii iii ka>. apiil. ii kat. april. XV
ccvxxvi xiii XVli iii V xiiii kal. niai. xiii kai. apr 1. XV (V«|J.

ccxxxvii xiiii sxviir iiii vi vii id. apiil. iii iil. april. svii'
ccvxxviil XV vim v vii vi kal. april. iii iioii. april. x\i
ccxxxviiii i XX vi viii xvii k;il. niai. xvi kal. iiiai. XV
CCVL ii i i Tii(i ii noii. april. \ii id. iipiil. xTli
CCVLi •> iii xii ii x ix kal. april. iii kal. ap;il. XX
CCVLii « iiii iii iii xi ii id. april. xiii kal ii>ai. xxr
ccxLiii V iiii iiii sii kal. aprif. ii iion. apiil. xviJ
ccxLiiii vi vi vi siii xii kal. april. vii kat. apiil. xvitii
CCXLV vii VI i vii xiiii v iil npril. vvii kal. iiai. tx
CCXLVi viir i i XV iiii kal. april. ii kal. a-pril. xvi
ccxLVii viiii ri ii xvi XV k:il. iiiai. xii kar. iiiai. xvii hei;d.

" Eodem ordinc ct ii-dein verbis insiriptio h:cc ma quiir:a pasclnili', i-t 2'i .V rlii cadil, ciiin neoineiii,i
posl iiriefalionem D oiiysii lepciiiur in emlJ. nioilo sit .Maitii i i, quo die perpetuo esl clJixa ; lam. tsi Di ,-

iliciis, ci ici:ii> P 11 isiiMisi, quo Pel:iviiis I. II de Doc:r. nysii tempore iioiilunmui ,.({ \l) .ilurlii iraiisititm fc-
(eiii|i., p. Ssii, se iisiiiii csse osleiiJii. tix liis snliis ciisel. Iii qiiibus veibis iiie uoii c:ipere f:ileor iiuomo-
Colb-ri iiiis i|isiiin quo.] le cyluni Dioiiysii ab auno dii (yiliis li cum aiireo i.uinero xiii conjuiigi
Cliri^ii .'3i exliibe;, ijucin proinJe liic cuiu DigbsBa- ij possit.
ni> CDiiiparaviniiis. i;
Hoc aiino Dioiiysiiis soripsii epi>iol;ini. ut Vnlgo
t*
iioiic :>iiiiiiHi nnn niudo iii cycli siii
Dioiiysiiis niiiiicratur,2 ad i;o;iil'aciiHii, de liaiiuiiC Paseli (is,
iiisi ripUoiie. sed r| iii episiol:i 2 cumiisdem, quibiis ciijiisverbi a Mariano S' 0!o ad aiiiinni .li repeiila, '

h:e lilier diS iiigiiilur, cliaraclcribus cilavit. Verha ei vulgo iion satis iniellicla, ex hac (abiila lucem
cpisliihe liaJe s ml Transac o anno per indiclioncm
: iiceipiiint eainipic vici-siin i lii^traiu, ;ic Dii.nysio
teriiam, 1'asclia; quirlam decimam tnnain, iiono d:e illaui quam ilixiinus ei>isiolaiii scrdieiiti ante oculos
catendariim Aprilis, id esl vicesimn qiiarta die nitn- posiiaiii luisse, demoiistraiit. Pia^eniis nii::i, iiiqi.ii,
sis .Marlii (tiisse , qnis </«/ i(a(?lbi Scali^ersine idoiiea vionstremus exemplum. hidiciio quippe quarfa est et
cau>a D.oiiysiiiiii erroris posiulat t"<:i;c', iiifpiiens, : l':nurii cyclus uud.cimus, dcccmnovennatis decimiis
in i!t:s verlis qua: siipra additximus, iiil anno CiiiHsii qiuirlus,etquiaenUecadis ie.mi--,esl unnus, euin enitoli-
oi5, inili. lione leiiin, terminum p^siluiUin ineidisie in sinuin esse itecesse esl. CJui locus ciim !abiila coinpara-
24 Martii, cum tanicn essel io. Lili. ii i!e Eineii '. tiis siiiiiil peispicue ostendit qnid sint et qnoniodo in-
leiiip., I). \-jlS. D oiiysiuni defeiidit Petavins lib. lcr se dilfiMaiit cyclis lunaris el dee. ninovennalis
II de Doctr. tenip., c p. Gs, p. i jO, ut)i In eo : sive pasch.ilis, de quo discr iiii:M.' Scj'iger lib. ii de
(Dioi>y>io) casligando, iiupiil, vade Sciiiignr ulluci- Eniciid. leiiip., p. lio, pro|)emc'iii;ui ridiciile scii-
n.i/Hr; quippe Dniiiyfius ctjdos t:ureosi:ie numeios .\i- psileo noiiiine jam a Petavio, Willie:uio L;iiigio, i\ii-
CfFiiOs penitus cbservavil, neque tuntsrcin a:ilLCe^s,o- risio, aliiMpie uoiatus.
uciii aijnotil. Cycto vero 14, aurco nuinero xiii, ileci-
m DlONYSIl KXIGUI 496

QUOTA sir
ANNI S o QU/E SIT LLNA DOMIMC/E
Xllll DIF.S I.LNA IPSIUS
DOMINI NOSTRI 3 3 lig
^ ^ r" s g » H Z g PASCUALIS. FESTIVITVTIS. DIFI
iliSU CimiSTI. 2 " -j
9 ""
H
§1 O H 5 DOMINICI.
O
1? Dxxxii X nulla iiii xvii non. april. iii id. april. XX
nxxxiil " xi xi V xvlli vili kal. apiil. vi kal. april. xvl
iixxxiiii xii xxil vi xviiii 1(1. april. xvi kal. iiiai. xvii
IiXXXV xiii iii vli i iiil iiiiii. aprll. vi id. april. XX
It iixxxvi xiiii xllii ii li xi kal. aprll. X kal. april. XV
Dxxxvii XV XXV iii iii iiii iij. april. ii id. apnl. xvi
iixxxviii i vi iiii iili iii kal. upril. ii noii. april. xviiii
Dxxxviiii ii xvii V v xliii kal. iiiai. vlii kal. mai. XX ogd.
It DXL iii xxviii vii vi v.i iii. april. vi Id. .ipril. XV
DXLi iiii vilii i vii ii kal. april. ii kal. aprll. xviii
DXLii V XK ii viii xvii kal. niai. xii kal. niai. xviiii
DXLiii vi i iii viiii ii noii april. non. april. XV
13 DXLiiii vii xii V X viiii kal. april. vi kal. april. xvii
DXLV vili xxiii vi xi ii id. april. xvi kal. niai. xvlii
DXLVi viiii iili vii xii kal. aprll. vi id. april. xxi
DXLvii X XV i xiii xii kal. april. vlili kal. april xrii
D DXLVili xi xxvi iii xiiii V id. :ipril. ii id. april. xvii
DXLVilii xii vii iiii XV iiii kal. april. ii non. april. XX
DL xili xviii V xvi XV kal. iiiai. viii kal. inai. xxi liend.

DLI xiiii niilla vi xvii non. april. V id. april. xviii


u DLli XV xl i xviii viii kal. april. ii kal. april. XX
DLiii i xxii ii xviiii id. april. xii kal. niai. xxi
DLiiii ii iii iii i iiii iion. aprll. noii. april. xvii
DLV iii xiiii iiii ii xi kal. apiil. V kal. april. XX
B DLVi iiii XXV vi iii iili id. april. xvi kal. in.ii. \x
iLvii V vi vii iiii iii kal. april. kal. niiiil. xvi
i'Lviii vi xvii i v xiiii kal. inai. xi kal. uiai. xvil ogd.
1 Lviiii vii xxviii ii vi vii id. april. id. april. XX
D DLX viii viili iiii vii vl kal. april. V kal. aprll. XV
DLxi viiii XX V viil xvii k:il. niai. XV kal. mai. xvi
DLXii X i vi viiii ii iion. april. V id.april. xviiii

iiLxiii xi xii vii X viiii kal. april. viii kal. april. XV


B DLxiiii xii xxiii ii xi ii id. april. td. aprll. XV
DLXV xiii iiii iii xii kal. april. noii. april. xviii

DLXVi xiili XV iiii xiii xii kal. april. V kal. april. xxi
DLXVli XV xxvi v xiili v id. april. iiii id. april. XV
B iiLXviii i vii vii XV iiii kal. april. kal. april. xvii

nLxviiii ii xviii i xvi XV kal. niai. XI kal. iiiai. xlx liend.

DLXX iii nulla ti xvii non. april. viii id.april. XV


DLXXi ilii xi iii ><viii viil kal. april. ilii kal. apnl. xviii

D DLXXii V xxii v xviiii id. april. XV kal. niai. xviii

DLXXiii vi iii vi i iiii iiuii. april. V id. april. xxi


LLXxiiii vii xiiii vii ii xi kal. april. viii kal. april. xvii
XXV iiii id. april. xviii kal. niai. xviii
DLXXV viii i iii

D DLXXVi viiii vi iii iiii iii \iA. ;ipril. non. april. XX


v xiiii kal, niai. vii kal. in;ii. xxi ogd.
DLXXVii X xvii iiii

xxviii v vi vii id. aprll. iiii id. april. xvii


DLXXViii xi
DLxxvilii xii viiii vi vil vl kai. april. iiii non. apiil. . XX
XX xvii kal. niai. xi kal. inai. XX
D DLXXX xiii i viii
viiii nnii. apiil. viii id. april. xvi
DLSXXi xiiii i ii ii

DLXXXii XV xii iii .\ viiii kal. april. iiii kal. april. xvilii

DLXxxiii 1 xxlii iiii xi il id. april xiiii kal. iiiai. XX


kal. aunl. iili nuii. april. XV
D DLXXXilii ii iiii vi xii
XV vii xiii xii ka . april. viii kal. aprii. xviii
DLXXXV iii

xxvi xiili V id. april. xvlii kal. iiiai. xviiii


DLXXXVi ilii i

Di.xxxvli V vii ii XV iiii kal. a|iril. iii kal. apiil. XV


xviii xvi XV kul. niai. xiiii kal. niai. XV lieiid.
D DLxxxviii vi iiii

nulla V xvii non. apni. iiii id. april. xviiii


DLXXXViiii vii

DXC viii xi vi xviii viii ka . april. vli kal. aprll. XV


xxii vii xviili id. apri'. xvii kal. iipril. xvi
DVCi viiii

X iiii iion. april. viii id. apiil. xviil


3 Dxcii lii ii i

iliiiic cliaraclcribus siiis ex cyclo


annum cum ipsc cst uimirum, juxla conciirsus siderum, ille in quo
d Uat. leiiip., cnp. Ui, his ver- iiicarnari dignatus est ; qnia liic secnndus anuus decem-
DiiMiysii lieda iii lili.

bis ineiiioial: Qiiin ergo secitnd» ann cireiili, i]tipm i novcnnalis oclavus decimus csl cijcli lunaris. xi hal'cns
prininin l> oni}i,iui niiesimns
sciipsit, qitinijfillfsiniiis ejiaclas v cnncurrenles seplimiwa; dies, lunum paicliie

lerlins a'> int'uin:tiiunc Uomini, coinplelns nl a^mtis. dcciii am qnariam vili cal. April.
i:n LIBER DE 1'ASCIIATE. AnGUMErSTA PASCIIALIA m
DXCtii xi >iiii iii ii xi k.il. a|iril. iili k:il. april. xxi
Dxciiii xii XXV iiii iii iiii 11. ^i|.rii. ili 1(1. april. XV
MCV xiii vi v iiii lii k.il. :i|)ril. iii iiiiii. :ipril. xviii
u DJCVi xiiii xvii vii v xiiii kul. inai X k:il. ihai. wiii iigd.
Dxrvii XV xxviii i vl vii iil. april. xvlii k:il. iiiai. XII
Dxcviii i viiii ii vli vl l<:il. U|iril. iii k:il. apiil. xvii
n.\cviiii ii XX iii vili xvii kal. iiiai. xiii kal. iiiai. xviii
II DC iii i v viiii ii iinii. april. iiii IJ. aprll. XX
DCi iiii xii vi X viiii kal. april. vli kal. april. xvl
pcii V xxiii vii xi ii iJ. april. xvli kal. iiiai. xvii
pciii vi iiii i xii kal. april. vii 1(1. april. x\
nciiii vii XV ili xiil xii k:il. aiiril. xi kal. april. XV
DCV viii xxvi ilii xiiii V iil. aptil. iii id. april. xvi
Dcvi viiii vii V XV iiii kal. april. iil noti. april. xviiii
Dcvii X xviii vi xvi XV kal. iiiai. viili kal. luui. XX lnwd.

u Dcvlii xi iiulia i xvii noii. april. vii Id. april. xvi


Dcviiii xii xi ii xviii viii kal. april. iii kal. april. xviiii
IICX xiii xxii iii xviiii i(J. april. xiii kal. iiiai. XX
Dcxi xiiii iii iv i iiii 11(11). april. il iioii. april. xvi
R Dcxii XV xiiii vi ii xi kai. april. vii kal. april. xviil
Dcxiii i XXV vii lii liii id. april. wii kal. iiiai. xviili
bcxiiii ii vi i iiii iii kal. april. ii kal. a|iril. XV
DCXT iii xvii 11 v xiiii k>l. iiiai. xii k:d. iiiai. xvi ogd.
D ncxvi iiii xiviii iiii vi vii 1(1. april. lii id. april. iviii
Dcxvii V viiii V v i vi kal. april iii roii. april. xxi
nciviii vi XX vi viil xvii kal. iiiai. xvi k:il. iiial. IV
rcnviiii vii 1 vii viiii ii iioii april. vi iil. april. xvili
B DCXK viii xii ii X viiii kal. Hpiil. iil kal. april. XX
Dcxxi viiii xxiii ili xi ii id. april. xlii kal. iiiai. xxi
ncxiii X iiii iiii xii kal. apnl. ii noii. april. xvii
ticxxiii xi XV V xi 1 xii kal. april. vi kai. april. XX
B Dcxxiiii xii xxvi vii xiiii V i(l. april. xvii kal. niai. XX
DCXXV xiii vii i XV iiii k:il a|>ril. ii kal. april. xvi
Dcxxvi xiiii xviii ii xvi XV kal. luai. xii kal. tiiai. xvii lieiid.

ARGUMENTA PASCHALIA.
IXCIPIDNT ARGUMENTA DE TITIJLIS PASCHALIBDS £GYPTIORUU INVESTIGATA SOLERTIA VT
PU.aESENTES INDICE\T *.

Abgiimentusi primlm b. De anms Chrisii. A mini noslri Jesu Chrisli, computa quindecies xxxiv •'
,

Si nosse vis « ciuotus sit aiinus ab incarnaiionc Do- fiunt dx ; iis seraper adde xu regulares ", ftuut dxxii ;

" Ila litulus se liabet in cod. Digba^ano,ciijus veiba illa Dionysio diserte ascribit cujus ha-c verba pro- ,

vel proplerea reliiienda pulavitnus, quia in liis argu- plerea appoiiiinus /» iiomiiie Domiiii iioslri Jesu
:

iiientis,pariler ac cydo ipso Dionysii, edeiulis, illmn Chrisli : Jiicipiuiit argumenlu Grwcoriim ile lilulis pa-
pr.Bcipue scculi sumus. Parura ab illo discrepaiit Cot- sclialibuf, Jj: gyptiorum invesligata solertia, qua; l)ion\j~
toniaiiusetRlieraeiisis, uisi quod posterior argumenta siua

•> Argumeiilum
hoc cura excniplo aniiiChristi 771, da, fiierant, hoc est toties integer cvclus indicllooiiiii
occurrit in Bed;c libro de Ralione coiiipuli, cap. 18, retro coiiiiimatus, intra tempiis nati Chrisli, et an.
t. I Op., fol. 515, et cuni exeinplo anni 9ii in argu- Chrisli 525 iii orbeiii redieral.
iiiciitis luiia; ibid.. f. 2UG et 208. Uiide ciilligas illud ' Tol ex cyclo iiidictionum, trihus ante
eiiiiii aiini
hoc tnodo non a Beda, sed juniori ([uoilaiii auciore Cbrislutn iiatuiii aiinis coepli
supereraiit, priiisquam ,

s.ncculi s esse conscrlplum. Retiius Bed;i> tribuiiiirea primiis iiiteger cydus indictioiiuin post Chrislum na-
forma qiix inter canones biiiares p. 573 exsiat, ad tiiiii inchoaretur. Perlinenl ad loci hiijiis iligstratio-

an. 705 accominodatuni. Audiemus igilur bic Bedam nein, qiioe in codice nis. Rlieiiiensi 2U8, suh lilulo :

velut Diouysii interpretem : Si nosse vis quolus sit De annis Clirisli leguntur Duodecim regularcs liic :

annus ab incarnatione Doinini noslri Jesu Cliristi, addit (Dionysiiis), quia quando incarnntio facla est,
scito quot ordines (uerint indictionum, ul puta, Ires anni de illa indictione Iransacli sunt, ct ideo ne
qitinto aiino Tibcrii principis \L\i. llos per mulli- w indiclionuin orJinem turburel, xii aniios residuos iiidi-
plica, /iunt dcilc. Adde regiUares xii, quia quarla in- ctionis nuinero uon ascripsit, sed reguluresnominavil,
diclione. secundum Dionysium, Dominus nalus esl, ui eo quod annorum Doinini coriiqere nmneros proban~
pula, i« prcesenii 1, fiunt Dcciii. Isli sunl anni natiii- lur. El liic numerus uunorum Domiiii per indicliones
latis Domini. c.iplorulur, eo quod napientes el insipienles indiciiones
c Cognito
scilicet nuniero indictioiiuni. noruiit.
^ Tol cniin ordines indictionum, ut loquar cum Be-
m DrONYSIf EXIGL'1 m
aJ ie cliam iiidiclioneiu auiii ciijus volueris , ui \ llos itein partire per xxx, rciunueul xii. Duodeciia
pui.i, icrliau), consulatu I'robi juiiioris, fmiil simul suiit adjectiones lunarcs.
aiini itxxv. isli sunt anni ab incarnatione Doniini <. [Itematiud compntum ' Computa a primo aiiiio

Akg. II ''. De indictione. usque in quem volueris, ut puta, iii x annuin. Di-

Si vis scire qiiota est indiclio, ut puta, consulalu niitte semper i, remanent ix. Multiplica per ix aiiiios

l'robi juiiions, sumic annos ab iiicaniaiione Doniiiii XI aimuas epaclas, el facies novies un leceni, xcix.

iio^tri Jesu Cliristi Diiv '. Ills seinper adjice iii,


llos partire per xxx, id est ter iriceiii, xc, renia-

rumt Dxxviii. Hos pariiro p«i' xv, remanenl ni, Ter- nenl ix. Nona est epacla circuli decemnovennalis.
Ita anno xi. Diuiitte uiium, reniaiient x. decies un-
lia e^t indictio. Si vcio niliil remansciil, deciiiia

(jiiinla indictio cst. deceni, cx. Hos parlire per xxx, remanent xx. Vice-
siina epacta lunaris eril cireuli deceiniiovennalis
Arg. III •. I>e epactis.
anno xi. Ita per omnes decem et nnvem aDUOs sub
Si vis cogiioscere quot « sinl epactae, id est ad-
hac brevitate coinpulabis.]
jfciiunej lunares, suiueannosab iiicarnaiinneDoiiuni
iioslri Jesu Cliristi, qiiot luerinl, dxxv. Hos part.re Arg. IV p. I)e conrurrentibiis.

per XIX, reuiar.ent xii. Per xi mulliplica, liunlcxxxii. Si vis scire adjectiones soiis, id est coiicurrenles

sius, urbis lionue sanclis.timus abbas, utriiisque linguce, B stitulo describit , verbis paulo ante recilatis , ex
Grceccevideticetet Laliiuv , elegiinti scientia prcedilus qua non solum yj-nTi.i^nra argumentoruin pascha-
co:nposuitet conscripsit. Et sane Dionysius ipse, sub lium Dionysii , sed integritaiem quoque codicis
li.iein pratfatonis ad cyclum sunm, illa sibi bis ver- nostri Digb;eaiii cognoscas. Nullum certe aliuiii iii
bis vin licat Nec non el argumenta, yE gijptiorum sa-
: tanta copia reperire licuit, oinnibus ((uac Dionysius
gricilate quwsila, subdidinvis, quibus, si forsitnu igna- de scriptis suis paschalibus, et alii aniiqiii scriptores
renlur, paschales tiluli possinl fntite reperiri , id esl, de iisdem referunt, tam bjne respondentem. In reli-
qnotus sil aniius ab iiicarnutione Doinini , et quota sit quis cuin exempla compuli diversa , lum alia mutala
tndiclio, quotus eliam lunaris circutus, sive decemno- occurrunt.
vennaiis eXistal, etc. b Argumentiim boc, omisso exemploaniti 523, ex-
Meminil eoruindem Ceolfridiis apud Bedam, Hist. stit Bed.e ArguaiPiitis luiiie, t. I Op.,col. 206, ei
iii

eccl. lili. v, cap. 22, ubi po^t laudatDS Dionysii cir- cuiii exemplo aimi 771, in libro de Ralione computi,
cnlos deceinnovennales,m\d[l Quibiis termino appropin- : cap. 18, col. 51(j; item cum exeuiplo aniii775, in
qufinlibus, liinta hodie catculntoruin exnberat Cfipia, ul Cano;iibu5 lunaribus, p.375.
e inm in nostris per Britaniiiam ecctesiis plures sint In cod. Coiloniano legitur 588, cui taineii numcro
<:

q:ii maudalis memorite veteribus iltis ^gvptiorlm au- eadeiii niauu superscriptum cst .23, ex quu co:ligas, :

GUMEMTK, facile possint in quoltibcl spalia Umpornm cali ulatoiein illum Anglum, vergeiile s.cculo vii, Ar-
piischates protendere circulos. Quo sensu arguniciiti gumenta h.rc ex Dioiiysii libro decerpisse, et ad sui
vox bic usurpetiir prxfalio Boda!,libello de Aigumen- temporis rationem accommodassc ; id quod seiiiel mo-
li-^ lunx prasmissa, hoc modo declarat Argumenliim nuisie sufliciat. Nam ideiii in reliquis fere omnibus
:
p
est velox approbalio rerum universatiuin , quce fidem exemplis ejus cod. observare licet, quamvis iii-
facil ivi diibiie ; et argumentuni dictum quasi argulce terdnin por iiegligentiam soli iiumeri Dionysiaiii re-
inentis indicium, vet quasi arguii invenluin. Argu:iien- tenti sint.
tuin et argumentalio lioc interse dijferunl : arijuinentmn hujusiertii Beda ile Rat.lenip.,c. 45,
* Argiimeiiti
est quod in principio libii breviter cuusam pandit; ariju- liis Ad iniiestigandum quot sint epa-
veibi.> ineiniiiil :

mentalio quai in dispulntione fidein ussertionibus facil. clie lanares, uiinos Doinini rite suinere, dividere, miit-
Creleriim arguuienla Dionysii paschalia eliam Beda cir- tipticare,ilein dividere, sed nulle deinpto vel uddito ju'
cuiis suis deceiuuovcimalibus ei parie adjecit, sub ti- b,'t qiiia nimirum sacundo decemnovenna-
(Dioiiysiu?) ;

liilo: Canones lunarium decemnoveiinutium circulorum; lis anno incipienles epactce, ad inveniendum suum
cycli
seJin multisaucta,truncala,mutata,etadsui teiiiporis s! itum, addi quid vel deini de annis Domini, qiii se-
rationem accommodata, ut Bedaiia potiusquuii Diony- cuin inchonveranl minime poscebant. Coinpareiiliir
,

siaaa drci mereautur. Carol. du Fresne inter Selecta ad .\rg. Iiin:c, 1. 1 Op., col. 2t)7, et de Rat. conip. cap.
illustrationem cbronici pa^clialis, n. 24, p. 481, ponit 18, col 516.
argumenta jEgyptiorum,quorum meininil Diongsius in lli Cuttonianus, quem liicprxferimus. Nani io
epistota ad Petroniuni, et Viclorius in canone paschati. Digbxino , librarii forsan errore , lcgitur : qMtnt
Sed titulo hoc aut i^ise decepl-is est, aiit leclori ceite sil.
vendidit. Nain nibil aliud sub eo eJidit qiiain
riiiiiiim ' IIicc verba indicaiit iiovuin illuiii computandl
catculalionem secuniluin arguiiienla illa iiis.ilulaiii, modiiin, qui el iu BeJ;c lib. de Rat. comp., c.l8,
quomodo reperiri possil, quota feria annis singutis xiiu col. 516, repeiiiur, non a Dioiiysio traditum, sed a
tuna puschatis iHcida/, eamque iioii iiisi ad primos tres D jimiori quoilaiii calculitore addituiu esse. IJem con-
aiiuos cycli decenmoveinialis quarli. DigbLcana nostra lirmat codex CotlouiaDus, ubi ea quie uncis iiiclusi
inajori jure hiinc tituluin meieri, vel eo aiguiuento inus omiltuntur.
Gonlicliinus, quod nibil hucduin ex argiiiiienlis Dioiiy- i Argumeiitum hoc de concurrentibus , oniisso
sjaiiio apu.l veteres scriptores ciiatuiii vidimus, quod taiitum exemi^do Dioiiysii ab aiino 525, rei.eliiur iii
ifi illis non cxacle reperiatur. Leg. llist. i ycl. Dion., Argunientis luuiC, t. I Op. BediU, cul. 208; iii Caiiou.
§ 0, et qute ad singula argumeiita adnotaviiniis. luiiar., p. 573, el de Ral. comp., cap. 18, col. 516,
» Exeiiiplum ab aimi) Chrisii 525, velut pnesenti, Dionysio illud in libro de Raliune teinporum.cap. 45,
petiium, et in sub:>equcniibus argumeniis paschalibiis p. lo4, his verliis diserteaseribitiir Si vetimus scire :

coiistanter reteiilmn , lucnlenter prodit quo tempore adjectioiies sotis, id esl concu.rrenles septimanw dies,
kec scripla fuerint, scilicet eo ipso qiio Dionysius suiniire annos Domini jubel
Dionysius) ; et addita (

pra;(atioiiem suam, sive episloiam ile Ralione pascha- qnarla parte, qualuor iiisupcr rcgulares seinper adjicere
lis ad Petioiiium d.^dil. Nain iii liac ex ullimo, id est docel, ac sic tanilem per 7 parliri. Reildil etiam B;;da
t/KiH/o firr«/o beati Cyrilli (aii. Cliristi S31) sex adhuc raiioncin hiijus rcgiila; Quia niiniriim 5 erant coii-:

iutnos superesse ostendil. El sane in eadem epistola currentes anno quo naltis est Dominus, el ut coinpu
Dionysiiis cycli a se rccens conscripti, pariter ac tandi fi.ta series procurrerc possil, nccesse Itabei coiti-
ai'i;iimciilorum ei subjccloium, rationem ex iu- puiuior i, piia' qra:cesserunl, adnectere.
501 LIRER DF. IWSf.H.MK. .\l\r.l].\IENTA I\VSr.II.\l.!A. .'02

se|iliniAnie ilies, ;niiu' .innos ali incnrnnlinnn P.nnini A V, VII, x, XIII, XVI, xviil, lios snpiasciiplos 7 aiiiios iti

(|nnl rniMinl, nl pnla «wv ;


per iniliclionoin U'ili:iin Mai tio ineiisc rcpcries : residuos vero xii, secuniluni

o( amiornni (iiii riii'iinl i|ii:ii'l;iin iiarloiii scniiier ail- rcgiilam snhlcr anncxain, .\prili nicnse inllulMtaiiicr
jice, i(l csl, nuiic cxfxi, qni siniul liniil uci.vi. Ilis calculabis.

athle IV, (ianl dci.x. Hns ii.^^rtire pef vti, remaneiil ii.
Arc. VUI ". De bissexio.
Dii;« siiiil epacUu solis, iil csl cont^uncnlcs scpli-
Si vis scire qiiando bissextiis dics sil, suincannos
niaii.e ilics, pcrsuprascriptain iiiilirlioiic;n, consulatu
Doniini, ul pnta dxxv. Partirc lios pcriv. Si iiiliil ro-
l'r(ilii jiinidris.,
iniiiiscrit, bisscxlus cst. Si i nut ii, vel iii, rciiiaiiciil,
[Ileni iiupcr iiivcntuin, inclius indicavi, si brcvilcr
bissextns non c.4. Ne libi forsilan aliqiia caligo cito-
palefial •. Siniili nindo coinpiila ai) anno qui cst
ris occurrat, per oinnein coniputuin per qucm diicis,
post coiisiilatiini doniiiii no;t;i Tihcrii jniiinris .\ii-
si nihil superfuerit, euindeiu coinputum csse pcr
giisii, taiitiniiiiiodo iit in linc, ulii biiprn calculalio
qiiem ducis agnosce, ut puta, si perx etixdiicis, ct
IV additos liabel, jani iiou iv, scd i pro his adjicias.]
iiiliil supirfucrit, xix csse; si per xv, quindccimuni,
Abc. V ''. De cijflo (lecemmvennuli.
el, si per vii, septiinuin.
Si visscire qnotu^sit aiinus ciiciili.vctix aiinoruin,
suiiic aiiiios Doniini, ut pula, dxxv, ct uiuini seni- ''
AnG. IX <. De tuna paschuli mense Mariio.
pcr adjice, rmnl dxxvi. Ilas pattirc p:'r x ct ix, re- paschalis occur-
Si vis cognosccrc iiuota luiia fcsti
luanent xm. Tcrtius decinuis esl annus cycli decem- Mariio mciise Pascha celebratur, conipuia
lat; si
uovenualis. Quod si niliit reniaiiscrit , ix (lccinia '^

inenses a Seiitcnibri usque ad Martiuin ; liunt vi.

est. adde epactas,


His scinper adjice regularesii, liuiilviii;

Arg. VI ''. De cyclo litnari. id est adjectiones lunares cujus volueris anni, til

Si vis scire quotus cyclus lunx esl, (|ui decemno- piita, indictioiiis tertix s xii, fmnt ix; ctdieiu mcn-
veiinali ciiciilo coniinetur, suinc aiiiios Doiniiii, ut sis qua Pascba cclebratur, id est Martii xxx, liunt si-

pnla, Dxxv, et suljtralie sempcr ii, ct icniniieut inul L. Deduc xxx, remanentxx; vicesima est in (li(j

rxxiii. Hos partirc per x ct ix, reniai.cnt x. Deci- resurrectionis Domiiii.


niiis cyclus luna; est decemnovennalis ciiculi. Qao-
Mense Aprili. — Si vero mense Aprili Pascha ce-
lies autein nihil renianet, nonus deciinus esi.
lcbramus, computa nienses a Septembri usque ad
Anc. VII. De Inna decima quurla iii mciise Martium, fiunt vii. Uis scmper adjice ii, fiMnt ix.

Martio. Ailde epactas luiise anni cnjus voliieris, ut puta, iii-

Si vis nosse qnibus aiinis deceuiniivennalis circuli Q diciioiiis IV i",


xxin, qui fiunt xxxii, ct diein mcnsis

llariio inense, xiv luna pasclialis iiicurrat : aniio u. quo Pasclia celebramus, id est Aprilis xix, ([ui siinul

" H;cc a juniore qnodam calculalore circa an. Chr. est anmis prwsens 6S8. Hos partire per iili; sxnihil
581 atklila, in cod. Coiloiiiaiio pariter ac apud Bedam remanseril, bissextiis est ; si Rutem i, aut iii, aut n,
jii Canonibns lunaribus, pag. 575,
dcsuiil ; ct in ipso reinausf^riiil bisse.rlus nonesl. Et iie tibi fursitaii iili-
,

codice Digbaiano uou iniegre de^cripta esse vi- qua cuiigo erroris occurral per omnem computum ,

UcMtur. qaem ducis, siniliil superjuerit, scias eiimdem coinpu-


>>
Quiiiti hujus argumenti Beda d'^ Uatione temp., tiim esse per quem ducis.
c. -45, nieminit, el ratioiicm reddit liis verbis Dio- : Argunicniuni hoc nomim in cod. Cotioniano ab
'

nyiius ipse nobis quoilnmmodo tacite, quiV (tfcimtis, in antecedeiitibus, pcr alia qua^dain intcrjecta, huc nou
pascliuUbits quic scripsil Arfjiimentis ostendit, ubi ad spectantia, direiiiptura lcgiiiir, sed nos hic, ut in cae-
iufciiieudiim qiioltis sit aiiiius circuli decemtioveilnalis, teris, DigbKanuni seqiiimnr. Quod illud Dionysii sit,
sutnere iiniios Doinini, ct priusquam lios per x et ix eo adhibilum. Nam indictio iii, probat exemplum in
purliiimur, tiniim prwcipit adjicere, signiftcans illo in- Pascha celebratura die 50 .Martii, et Luna xx, cha-
earnalo, tintim circiiii decemnovennalis aiinum jam racieres sunt non nisi in cycli, qui esl Cyrilli ultimus,
jtiisse complettim. Add. Canones lunar., I. 1, col.375, circulis Dionysianis pnEiiiissi, aniium xiii, boc est
ct de Rat. comp., c. 18, col. SI6. Ineplam rcprehen- annuni Chr. 525, convenientia, qiio ainio Dionysiuin
sidncin lnijus regnkc in Scaligero casligat Pctavius, Argumenta sua scripsisse,ex antecedenlibns coiislat.
lili. II de Doctr. tenip., cap. 68, p. 251. B Indictio hiBC tertia responJet aniio Christi, a (|uo

« Lcg., nonus decimus. oinniuin fere argimientornm cxempla petuntur, 525,


•1
De sexto lioc argumento Beda de Rat. tempor., _ ut et Pascha dic 50 Martii cclebratum. Vide cycluiu
cap. JS, pergit Itein ad sciendtim quolus sit anntts " prinium, qui esl Cyriili nltimns. In Cottoniano hic
:

cijcli luiuuis, sumerc moitet (Dioiiysius) aniios Dointni, legitur Indicl. priina, xiv, et diem ineusis quo Pa- :

el subtraliere semper duo et sic per x el ix partiri,


, sclia celebratur, id cst Murlii x\i\, fiunt simiil u ;

ul videlicel duobus qui rcliqiii tunc erant, anuis sub-


, deduc x\x, remanenl xxi. Viijesima prima iuiia est itt
talis, CiVteros calculatos per nonnm dccimam purtem die resurreclionis Domini. Qui chaiacteres indicant
dividens, qtiod reliquum (oret teneret. Ipsum argu- annum Christi 688.
menium, omisso lantum exemplo Dionysii, legitur in In cod. Digkcanolegitur iii, scd manifesto librarii i'

Bedx libro de Rat. comp.,cap. 18, col, 516; sed non errore. Nam lotuin exinipluin convenit in annuin
siiie mendis seiisura lurbantibus, qu3c ex his ipsis 526, inilict. iv.^Quare non dubilavinius iiid. iv substi-
Dionysii verbis corrigi possunt. lucre. In ms. Cottoniano. argumento huic subjiciiur
e Argumentum hoc Dionysii in Beda; Canonibus cxeiuplum petitum ab aiino Chrisli 689, his vcrbis :

Lunar. t. I Op , p. 574, repetitmn, ct ad posleriorem ul pula, indict. secitnda xxv, litint xxxiv, et diem

a!tatein accuminodaium est, cujus verba ascribeiuus, inensis quo Puscliu celebriimus, id est Aprtlis xi, tfui.
Si vis simiil finnt xlv. Deduc xxx retnanent xv. LuKa xv
ut altcr ex aliero illustrelur ct craeiidctur
,
:

quandi bisicxtus sit , sume annuin DoinUti, ui cst in die resuirectionii Domini.
ecire
503

deJuc xxx, renianent Luna xxi


DIONYSIl EXIGll
m
Siini Li; xxi. est in A los annos, quoia sil fe ria, snnie annos iucariiatioin»
die resiirrectionis Domini. Domini nostri Jesu Chri-li, ut puia, aiinos dclxxt.
Si requiras a Sepleinbri iisque ad " Decemljrem, Deduc assem, remanent dclxxiv. Hos per quariani
tres seniper in Lis iv mensibus regulares adjici;is :
parlem partiris, et quartam p-arlem, quaiii partiliis
in bissexto auteni solummodo anno duos regiilares es, adjicies super dclxxiv, simul ucccxlii.
liuiit Hos
suprascriptis roensibus adnumerabis, et pro xxxidie, partiris per vii, remanens ii. Seciinda esi dies caleii-
Txxii annis siiigulis Decembri mease assumcs in darum Janiiar. Si v, quinia feria; si asse, ca;
•'.
fiiift si niliil, sabbatum •".

AuG. X. De die seplimaiKS sunctm feria paschati.


Arg. XIII. De luna calcndarum Januarii.
Si vis cognoscere quolus dies septimanse esl, suine
Si vis scire quota luna sit caleiidis Januarii, scllo
dies a Januario usque ad mensem qiiem volueris, ut
quolus lunaris cyclus sit, verbi gralia cyclus xv.
puta, ad XXX diem inensis Martii •=, liuntLxxxix. His
Tene tibi uiiiim, id est ipsas calendas Januarii, el
adjicies semper uiium, fiunt xc; et semperadde epa-
duces quinquies quinquies decies : faciimt lxxv; quos
ctas solis, id est coiicurrenles septiinanie dies cujus
adjicies super ununi, et liunt lxxvi. Iteiii duces se-
voliieris anni, ut puia iii, indict. ii, fiiint simul xcii.
B xies decies quinquies, faciunt xc quos adjieies super
llos partire per vii, reinanet una : ipsa est doniinica ;

pasclialis ''
fesli. Sic quanilibet diem a cal. Jaii. us-
Lxxvi, etsic summa numerorum clxvi; in quibuspar-
tiris tricesima, remanent xvi. Sexta decima luna esl
que aJ xxx diein meiisis Decembris, quola feria
fueiil, invenies conipulaiido, ut regularem unum et
calendis Januarii, et puncti xvi. Isto modo per xix
cyclos lunares computabis semper, etcaleiidis Janua-
concurrentes, quai a Januario meiise semper inci-
rii, quota sit luna, absque errore reperies.
piuul, pariter assuiiias.
Duin autem veneris ad xvii cycli lunaris i, et duxe-
Arg. XI ^. De luna citimi pnsclialis.
quinquies decies septies, super cal. Jan., qui fa-
ris
Si vis scire quota luna sit in xi calend. Aprilis ',
ciunt Lxxxv k, si pariiris sexagesima, et adjicies ip-
sunie aniios incarnalionis Domini nostri Jesu Chri- sum assein, liuiit lxxxvi. Deinde ducis sexies decies
sti, ul puta, DCLxxv s. Hiis partire per xi, (iuiit cx. septies *, fiunt cii. Eos adjicies super lxxxvi »>, et
I'arlire tricesima, reinaiient xx : vicesima Iuna esl CLXxxviii.
fiunt Partire ibi tricesima, remanent ix.
in XI cal. April. Si autem vii, septima; si asse, Nona luna est calendis Januarii, et puncti xxvi. Sic
prima. et in XVIII et xix cyclo facies. A primo vero cynlo
Abg. xir. p lunari, usqiie in sextum decimum, non partiris sexa-
Si vis nosse diem calendarum Januarii, per singu- gesimaiu, ne iii errorem incidas.

• Colton., mque in. ad Victorii Can. pasch., p. 104. Qui plura de ratione
^ Iii Colloniano sic legitur El per xxx uno die
: et dilTereiiUa meiarum
pascbaliuin , secuintuin La-
XXXI annis singulis, etc. Locus in utroque corruplus linos ct Alexandrinos desiderat, adeat Norisii diss.
videtiir, qiieni aliis extricaDduiu relinquimus. de Paschali Laiinoriiin cyclo, p. 96. tllo ipso die xi
\n queiii scilicet Pascba aiiiio Cliristi 525, Dio-
<^-
cal. April. rciiuinoctiuni vernuni proxiiiie sequeiiti,
cleliaiii^.I iniidit, secunJuni cyclum Cyrilli ulti-
, inserebanlur epaclai. Lege Beda de Rat. coiiip. c.
muin, nionysiano prxinissum. 14. Qua; proiiide ex investigaia luna illius diei co-
Iii Digb!
•1 Ie^'itiir Dominica Pasclia, in Cotton.,
: gnoscebaiitur, secundum Beda; Canonem lunarein :

Dominicw pasclialis. Si vis scire quola sit epacta, anno ijuo voliicris , com-
' Ea qwM liic posi arguinentum exstanl, in codd. X pulaquota sil lunn iii xi cal. April., et ipsa luiiii erit
Digb. et Coltoii., eodeiii modo legiiiitur, nisi quod in epacta. yerbi (jra:ia, si luna [uerit ix, in x\ ca!. April.
posteriori, loco exenipli ab anno G75, subslituatur ipsa erit epacla, vel quo niimero liiniim inveneris, ipMm
aiin. 088 vel 08'). Et illud ipsum novum exeniplum numerum epacla liabebit. Fuiidamentum enjo liiijus
aiuii C7S, Dionysio alioquiii iion usitatuin, suspicio- compuli epaclarum pnesens arijumcntion comnioii-
iiem movel arguiiienta in quiliiis occurrit a juniori striit.

qii.idaiii calculalorc, si iioii addila, saltein mutata « Cod. Colton., DCLxxxviii.


esse. Nec saiie ineiidis illa carere videntur. Sed quo- D ^ cod. Cntion. hoc argunientum iia legilur :
Iii

cuiique nioilo sehabeanl, non iiiconsullum diixiinus Si vis iw%se diem calcndarnm Jan. per singulos annos,
iiitegra iil iii codice Digbsaiio reperiiintiir, huc
, quota sil (eria, $umc annos ab incatnalioiie Domiiii
iransferre, aliis dijudicaiidi et emendandi potestate nostri Jesu Cliristi dclxxxix. Deduc assem, remanent
relicla. DCLXixviu. Ilos per quurlam partem partiris, et par-
' Nolum est, xi cal. April., sive diem xsii Martii, tem quum parlitus es adjicics super dclxxxviii, (iunl
secuiidutn insliiula Alexamiriiioruni , a Dioiiysio, simul DCCCLX. Hos partire per vii, remaiienl sex : sexta
Beda, aliisque servala,. priiiiuni sive eilinnini iiiisse feria est calendis Jiinuurii. Si x, quinla feria ; si prima,
(liem, in qiieiii sacra aliciijus aiini pascbalia iiicidere dominicum ; si niliil, subbutum.
l)o:eraiil, sii ut vii cal. Mai., sivedies xxv Apr.iis ul- ' Codex Digb. hahet , puuclu. Sed seiiuiiiiur liic
limus erat et reiiiitissiiniis. Beda iu caiione luiiari Colton. Sic et apuJ Bedain iii Can. Lu:i., p. 575 :

peiiullimo Clirislinnorum Pasclia rib xi ciil. .ipril.


: Si vis nosse quol ininclos unuquivque luna in die lucct,
usqiie in vii cal. Miiii, quocunque die domimio liiiia etc. Conf. col. 211. Iiiio in ipso cod. Digli. arg.
occurreril, sanctum 1'ascliu mudis omuiliiis ciiibiabis. XVI legitur : Pituclus vero unus quartii pars liora: isl.
Ante XI ciil. luna occurrerit, vel post
April., etiamsi i Coltoii., XVI""'"' cijcliim lunarem.
. vii cal. .Miiii, 1'usclianullatenus celebrabis. Qno iiiodo '^
Cotton., dies Lxxx.
Alrvaiidiiiii leriuiuuin paschalis iilliiiiiiiii, die xxi ' Cottoii., scries decies qmnlies.
Apiil. .iiiliqiiiliis coiisliiulum, usque ad i'ieiii xxv '" Collon., Lxxxvu.
April. proiulcriui , osieiidil Ducheiius in Coiiuueut.
:

5l>5 LIUEIl DE PASCIIAIF.. AnCUMENTA 1'ASCHALIA. rm


Anc. XIV. Qvotn feria liinn xav iiicidat ctjcli <lc- A aiiiii conotirrenlibiis suiu rcKnlarcs iii liiie vil aii-

cemiiovciiiKitis aiiiio pniiio. ginenla. Kaciliiis • naiiiqiie el bre\iiis oiiinia art;ii-

quonioilo reperiri possil qiint.i nieiita pasclialia calculabis. Iloc laiiieii pnctcrea le-
Incipil calculaiio
Jocinia qiiarla luna paschalis.iil ttori sit cognilnni, quoties in utroMpic iiienses su-
fcria singularis anni •

primo, qiiia prascriptos in prima regula conligerit ', ut dediictas


csl primi circuli (leceniiiovenniilis. .\nno
epactas lunares, pro eo qiioil cum noni epactas '>, amplius a xxx remaiieani, diinitte xx\.
non li:ib(>l

dccimi inferioris aiini xviii, et suis xi cpaetis >>, ad- Quod si iiiius aul duo, vel ampliiis siiperrueiiiil, lut

una, fiunl \\\, id est dies ipsius mcnsis a caleiidis Januarii sit luiia pasclia-
dito eliani ab jEgyptiis die
luna mcnsis uniiis integra, el niliil remanet de epa- lis iiv. Quando aiilem (posi) deduclas epactas iiifra

ctis, et qiiod in Aprili nieiise inciilil eo aiino luni XXX, nt pula xx, sea amplius niinusvc remanscrini.

pasclialis XIV, tene regiilares in eoscmperxxxv, sub- quod semcl iii xix annis accidere inaiiifesluin esl,

irahe xxx, id est ipsa hina integra, et renianeiil v. XXX die Aprilis tril luna pasclialis xiv ''.

Quinto die acalendis, hocesl non.April.,occurritluna Arc. XV. De die ccquinoctii et solstitii.

paschalis xiv. Tene suprascriptos v, adde el concur- Qua die natiis est Domiiuis Jesiis Cbristus secun-
reiilcs ejusdem aiini iv, liunt ix. .Vdde et regulares dum cariicm cx .Maria Virginc iii Bellilclieiii, inqiia '

in codem semper mcnsc Aprili vii, liiint xvi. llos U incipit crcscertjdics. .E(|uinocliuin primum est in viii

partire pcr vii, id est bis septcni xiv, remaiient ii. cal. April. , in qiia luquatur dies cum nocte. Eodeiii
Secunda feria occurrit luna pascbalis xiv, ei domini- die Gabriel nuntiat S. Marix, diceiis: Suirtfus sancius

cus fcsti pascbalis dies luna xx. supervciiict in te, et virtus A/(issimi obumbrabil le.

Aniio secuudo. — Ilem pra-fati circuli annus secun- Propierca quod ex le nascelur, vocubilur Filius Dex.

dus, aquo sumunt exoidium epact;e xi. Incidit iii Iii qiia etiaiii passus est Cbiistus seciindum carnciii.

eo auno luna paschalis xiv mense .Marlii. Tene Solstitium secundura est viii cal. Julii, quando etiaiu

xxxvi regulares in eo semper, subtrahe semper nalus est S. Joannes Baptista ex quo incipil decrc-

epactas xi, remanent xxv. Vicesimo quinto die a ca- scere dies. ^quinoctiura secuuduin est viii cal. Oct.,

quod est viii cal. April., occurrit Inna in qua die conceptus est Joannes Baptista. Et biiic
lendis Martii,
Tene suprascripios xxv, adde concur- jam miiior efficitur dies nocie, usque ad natalem Do-
paschalis xiv.
rentes ejusdeni anni v, fiunt xxx. Adde semper in mini Salvaloris. Ex vui cal. April. et in viii cal. Jaii.

mensis regulares bos partire per vii, dies nunierantur cclxxi. Unde secuuduui numerum
fine hujus iv,

idestsepties qualerni xxviii, remapent vi. Sexla fe- dierum conceptus est Cbristus Doniiniis nosler iii

ria occurrit luna xiv paschalis, tt dominiciis fest die doininica vui cal. iVprilis, et natus est in iii fcria

pascbaiis dies luna xvi. (^ xiii cal. Januar. Chrislus Domimis nosler. In die qua

Anno tertio. — Item mense Aprili sxpe dicli cir- pasbiis Csl, tiunt anni cxxxiii i et nienses iii, qui suiit

culi primi anno terlio. Tene seniper in eo niense ' dies xiiccccxuii. Unde seriindum nunierum dierum
ejus stat cuni iii feria iiaium, et passiiiii vi feria : na-
imprimis regiilares xxxv. Subirahe epactas ejusdem
anni xxii, reraanent xiii. Tertio decimo die mensis, tum VIII cal. Jamiar., passum viii cal. April. Ex quu
id est id.April., occurrit luna pascbalis xiv. Tene hos baplizatus esl Jesus Chrislus Domiiius noster, Uuiit

XIII, adde concurreiiles vi, fiunt xix. Adde in Aprili anni ii, etdies nuraeranlur xc, qui fiunt dcccxx, cuni
bis. ^ suis, ac sic baptizatur viii iJ. Januar. die, \
semper inferius regulares vii, fiunt xxvi. Hos parlire
feria, et passus est, ui superius di\i, viii cal. April.
per VII ler septeni, xxi, remanenl quinque. Quinta
feria erii decima quarta luna paschalis, et dominicus VI feria. Cum bts. suis fiunt simul dies xiiccccxv, ct

ilies paschalis festi luna x\ii. Iia singulis annis a (nb) VIII id. Jan. iii viii cal. Apr. dies xc.

primo usque ad nonagesimum quintum annuai ca!- Arg. XVI. De ralione bissexti.

culabis. BissextuEc non ob illum diem Ueri, ut qiiidain pu-


Si quando mense Marlio xiv luna paschalis inctir- tant, quo Josua oravil solem stare, credendura cst
rit, xxxvi regulares impriniis teneas, ex quibus epa- quia dies ille et fuit, et pra?leriit. Sed ab hoc dicilur
cias cujus volueris anni deducas, et coiicurrc:ites '-
bissextus, quod in unumquetnque meiisem puiictiis
ailjicias, et in fine semper iv regulares augmentes.
:
uni;s accrescit. Piinclus vero unus (piarta pais bonv
Aprili vero mense semper xxxv in capitc iciic, cx est.ivvero pimcti unainhorarafaciunt;xiiveropuncli
quibus, ut supradictas ''
epactas, et adjectos ejiisdem „i horas explicant. Ergo in iv annis tcrnx hora;, qua;

Codex Cotton., quota (uerat singulis annis xiiii


' cal. occurrit luna pnsclialis xiv. Si enim deduclus
Nos Digbxanum secuti sumus, in quo
litna paschalis. epactas xxx tamum remanserinl , quod semcl xiv m
verbum sit, aut siuiile quiilpiam subaudiendum vel aiinis accidere mauifeslttm est, xxx die a calendis erit
supplendum est. pasclialis.
>> iMs. Digb., suas xi epuclas. ' Aui bx duaevnccs redundant, aut librarii incuria
' Ilas voces : in eo mense, ms. Cotton. omittit. ante illas oniissa est nientio primi solsiitii, qiiod pi-
* Cotton., supra deductas. sterius magis vcrisiinile sit, quia paulo post raeino-
' Cod. Colton., Inliiis. ratur solslilium secuiidum.
' lla Digb.; sedColloii., coiigruit. 1 In ms. Digk-cano legitur xxx, manifesto librarii
iiieniue codex; sed foriasse legendum, de-
K Ita errore. Sed neque succedenles numeri mcndo carcro
d i/is epaclis, aiit, poH dcducli.s epactus. videntur.
" Collo.T. ilu reiiii.nscril, id al, lut dies meiisis a
: ^ Id cst, bissixiis dicbut.
507 OiONYSIUS EXiGLTS. bOS
suii!!U!,die:ii laeiuiil 1, (|iii ad laliir Februaiio, ciini vi \ leni : lijiit iii triceiitis diebus borae iii dc. Iteruiu
cal. .Mart. liahueril, ul iii crasliuo sic habeal. Verbi facis : decicj sexnijeni dc, ct bis sexageiii cxx. Fiuot
causa, si hodie vi cal. Mart. addiluriiledics iii iv atiuo ergo in sexageiiii diebus horx bcxx. iteruiii facis : do-
explelo ; uiliiloniiniis el craslino vi cal. Marlii ha- cies 'yHiiii l, et bis quini x. Ecce habes in quinque die-
bealur. Et ideo bissexlus dicitur, quia bis vi cal. bus horas lx. Fiiini siiiiul iuio^ro anno iii diebuscccLxv
Marlii habet Februariiis. horae uii ccclxxx, el alias tantas iii uocte, liuiii siniul

Sex diebusfecit Deus muuduin, seplimu requievil. dierum et noclium loliiis aiini viiidcclx borx. Divide
Ut crgo plenius iiilelliga!iir, coiiipiila quot boras ha- in illas VII partes. Prinium facis : seiities milleni vii, re-
beat uiius dies *, el divides illas in 7 parles, et quaii- iiianenli dcclx. llem facis : seplies dutenii, liiini i cccc,
tus reinanet, cxiiide sit bissextus. Primum couiputa remanent ccclk. Ileni facis : septles quinquageai liuiil

dies *>
r.cc, quomodo horas habent, decies Iricenteni ' cccL, remanent x. Item facis : septies as vii, reiua-
suni tria millia. Ueruin lacis : bis iricenteni, sexceii- neiit III. Islsc ires liorx faeiunt iu iv annis dieiii.

" Digb., computa qiiantas horas liabet unus dies ;


•> Cotton., diebas.
Collun., quot Iwras liuboil, et div. "^Cottoii., triceni.

PUOTERII, EPISCOPI ALEXANDRINI, EPISTOLA AD LEONEM


PAPAM".
Doinino tneo dileclissimo fratri et consacerdoti B pturaruni, in negolio lain magno ac necessario, prx-
Leoni frolerius in Duiiiino salutem. termisso diligenli;c labore, potuisse delinquere. Scil
Pii-siimis et ridelissiinus imperator noster M:iiTia- forte, sicuituasanctitasscribif.mendosicodiois, aul "i

nus Htteris nuper ad nos venerabilibus usus esi, qui- librarii error est ; et propterea nos oporteret ° dieni
biis asseruit «stimare qiiosdain iion diligeiiter ascri- saiiclai illius festivilatis transferie, quod ;ibsit '. Ce-
ptain diein festi paschalis, qH;e per ottavain indiclio- lebretur s autem ila potius, ut centenarius annorum
nem fuluram, Douiino i^aistante, celebian la esl. cursus ejusdem beatissimi Pairis iiosli i el coepiscopi
Veruinlamen iioii velul a se commolus iioc indii.a- Theopbili conlinet; qui antiquorum paginis umnino
vit, sed quia scripUi tu£ saneiitatis acceperit. Et concordat, id est, die iiiensis Pbarmothi, juxta Mgy-
jmecipiebat oportere iios causam diligeiiter iiii|ui- ptios, qui csl viii cal. !\Iai. Et nos enim, et tota
leic, adhibita niuiis teiiuis?iiiia sirulatioiie, qu;u ./Egyptia re^io, atque Orieiis uiiiveisus, sic ipsuiii

inuUuin sollicitudinis ac studii coniineret. Quapro- dieiii celebraturi siinius ', Deo priestante.
pter iiegligenduni nun fiiil, quoniiiius statim iiegu- Ut autein non arbilremur absolute, quse nobis vi-
Ituiii veiitiiarem ;
quaiido cx illo jaiii lemporc quo dcntur, scribere seu velle rirmarc, inseruimus etiaiu
coinmotiitorium luse veiier;itionis actepi, plurimam causas huic epistola;, qiiibus lua saiictitas forte *sti-
tiiram rei hujus habuerim; iiiiiic legales libios inspi- Q met, non sedebere reprehendere .(Egyptiorum Eccle-
ciens, iiuiic aiiliquoruin doctoruin institiita contin- siae veritatem, quie inater bujusmodi laboris exbiilit,
gens ''; ex quibus possibile csthujusmodi coinpuium diligcnlerqiie coiiscriiisit. Oliin quidem Domiuus per
j.ivcsiigare so'ertius. Sumeiis etiam et centeiialem Moysen tempus pastbaic sigiiilicavit, dicciis: Custodi
cursum Paschaa, descriptum a beatissimo Palre et mensem novorum, priiiium liiinc esse pronuntians;
coi'pisc«i»o noitro Tlieo[)hilo, onmemque dccurrens, sicut ileruni dicit : Mensis isle tobis inilium mentinm,
iia rcperi diligenter Integreque composilum, ut, qiii- primus erit in mensibus anni; et facies pasclia Domino
ciniqiie ille sit, aiiftoiiiatem scripturx biijus quolibet Deo tuo XIV die mensis primi. Sed qiii ha;c per .Moystn

iiiodo repreliendere ac viluperare noii possil. Eral locutus esl Doniinus, plcnitudo Itgis exisltiis, quaiido
enim inconsequeiis viruiii ita vi„'ilaivteiii Denque dignalus tst Iioiiio fieri, quinta sabbatoniin ', deciiiia

cliarissiiiium, divinarum eliam dilatiiMi scieiilia Si:i i- quarta luiia niensis primi, iii cffinaculu cuiii distipii-

" De epistoLe Iiionysii ad Proteriinii ;irgUiiieiito ac cum codice lioilleiaiio F. N E. 3, .'>; Cotliiiii;iiio, iii

tempure iege lib. ii de Doct. tenip. cap. 01. ji. 222. De scrinio Caligul;e A. IS, et DiglKtano 05 : i|iioiuin
Pascliale aiiiii Diocleiiaiiei 17 1 , Cbri^ii 45."), b;esita- illuiii per B, istum per C, Iiunc per D, .sigiiabi-
tio siiborta de qiia consullus Piuteriu.^ a :?.
erat, IIIUS.
Leone ie-,ponilet. Petavils. EiiisloI;c liiijus a — |x ^'
C, dicta inslilnta contineiit.
l'i(ili;rio Gr.ece stripku, c.l a Dionysio Lati:ier(.'d iil.B, ^ <;
C et 1), scripiil.
il:i iiieiniiiit Sigebertus iii C:ilal. Scr. etel., c:ip. 27 : <^
Vox scriptoris, qii.e in ulraque cdiiiuiie bic in-
Transtulil de (jnvco in Lalinuni ['rolcrii Atcxandrini tcrscriliir, iii mss. abest.
episloiam, scriptani ud Lconcni pdpam de celebrundo .
<•
C et D, oporlet.
1'asclia in unno Uomini ctccLV. Uiiud vero tr.iiisla < ll.is duas votes, ei omiiium ms*;. nOslrorum
t.iiii tytlo suo pascliali siilij(.'cei it, ipse sub rnieiii conseiisu, subslituimus, pro iis qu;c iii edilis leguii-
pr,tf.ilioiiis ad Pelioiiiiiin liis veibi^ teslatur Quum : tur, quw ubiil.
(tpi.aolaiil) ante lios annos truns[crcntes a Gra'Co, t lia tiiiii C legimus , pro cekbratur, quod esl in
htiic operi udncclcndam cssc prospcxinius. IUain a e.iiiis.
Pelaviii iii Apii. op.de Dutlr. teiiij)., p. 871, et^g. *(
I), sii'ipsiiis diei celebialuri anetoritutem lumua.
liutlieriu iii Coiiiiiieiit. ad Vicloni Caiioii. pasclial., ' Ita omiies ires codices nostri babeiil, pro qtiinta
p. 82, editam , nos cuin aliqnot codd. niss. collatain, (eria, ul cst ineditis.
iiiac iiidc iu;vpltvi;:iu5 tt c!ii(.iid:ivjiirji ,
iioinilialiMi
;

ji09 EPISTOLA rROTFlRll AD LEONI' M PAPAM Slft

wun ot iionagcMmi) tnlin aiino a nioHoliani pn.


l:. .:tsclia
|.:t- manilurans, panlo post a Jmla trailitiir :
a
se\t:i liaUir iiiiperin. Sic ciiiiii el tiine lieali.;sinii Palrcs
et seqiieiili ilic, xv iiiiia crucifigiiur, itl e-^t

iiostri feeisse declaraiiliir {.\iiuo C.hrinli ?)73). Iii oclo-


fcria; et ad inferos (lesceiidens, ad (li!.pensaiioncs
gcsinio iioiio • (luidcni aiiiio ab iiiiperio Dioeleliaiii,
salutis iiostrc perfi. iens, vesperc salihati, liicescente
in (|iio dic Innain siiperstitc beata; niemoriie Patrc nostro et cpiscopi»
iloniinico, resiinexit a iiiorliiis ;

niiinife Iiimi Allianasio ', cmn xiv liina pasclialis xxviii die iner-
primi mensis jiixla llel)r;cos, exslilisse
in sis PliaiiiciKilli, id est, iioiio caleiid. Aprilimii die,
osl.Nos ergo Clirisliaoi, iion soluin xiv liinaiii

facientes, sine provenisset, die doiiiiiiico; in snliseqiientcm liansla-


Pascha reciiiiriiiius (l)oc eniiii Juila;!
eliain rosuncftionis dieni Rc- tuin est hebdoiiiadem; ila ul ([iiinla die mensis Pliai-
fosiivilale suiil); sctl
noslri, est xvii luna pi-vf.ili primi motbi, hoc est, pridie calcndaniin Aprilinm, eeli'-
deniploris (lui

oliscrvaiiuis. Quod » si brareliir Pasclia doniinicnni. In nonagesinio aiitem


mensis novoinni, soliiciliiis
tcrlio 8 anno ab inipciio ejnsdem Dioclcliani, cnni xiv
eodem modo plcnilunium scniper oocuncret quiiila >>,

luiia paschalis xiv dic mensis Pharmollii, ipii csl v


sabbatoruin, quando Salvalor pascha cuin discipulis
idusAprilis, die domiiiico contigisset, sciiuentcin
nianducavil, omne tolleretur ambiguum. Quia vero
iii

ina-iiiialis est, el xiv luiia ilcm scpliinanam dilatio facla csl ila nt dominicnin
liMia! circuliis ad solis cursum :

non est au- pascha xxi dic inen^is Pharnioihi, qiii e.t xvi caleiid
paschalis in die dominico sa;pe contingit, (j

nec pridic, Maii, soleiiiiiiler agen'tnr. In coiiicsiiiio quoqiie ter-


lein possibile tunc fesium celcbrarc; sed
in septim:maiii se- tio aiino ab imperio praifali Diocleliani [Aiino Clniui
sabbato, luna xiii jcjuniuin solvere ;

habeamus 387!, cnni luna paschalis decinia quarta Ph;iriiioihi


i|uent(™ dilTcnMidum csl; niaximc ciiiii

xxiii die, qui est xiv calend. Maii, esset dic dominico
intra eaiii xv liinam, qu.ndo, sicut scripsit Apostolus,
pascha noslmm immoltitiis esl Cliristus. Deciiiia quarla suiicrvonlura ; iteriim septiniana quKsita esl, et do-

nainque luna priiiii ii:eiisis jiixta llchrwos , ut supe- roinicum pasclia dic niensis ipsius Phaimothi, qiii

rius dicluin est, Jesus pasclia lypicum maiiducavit est VII calend. Maii, eonstat esse celebratum, propter

sequenti vero ''sexta feria, xv luna, ut ovis occisionis angustiam temporis iinminenteni. Itcm cum in cenie-

cruci pro nobis aflixus cst; ct vespcre sahbali, luce- simo sexagesimo ^ aniio (.4)itio Clirisli 441) a Dioclc-

gcente dominico, xvii luna, resurrexit a mortuis. tiaiii iniperio, 14 luiia pasohalis Phaini illii xxin die,

Qu«a ergo in solemniiaie futura pascbali, per viii qui est xiv caleiid. Maii, oocurrerit ', teriia foria

indictionem, xxiidic' Pbarnioibi niensisnovorum,qui seplimanx', et doininicum Pascha xxmii die iiicnsis
csl XV cal. Maii, occurrit xiv luna die doniiiii(;o, in ipsius Pharmothi, qui est iiono calendas Maii, no;
sepliinanani differre convenit suhscquenteni. Ilaben- celebrasse meniininms.
tes enim inlra eain triduanum inysterium, hoc est xv q Necesse est igitur, in cclv J anno a Diocloliani

lunam, quando cruciCxus esl Christus, quaitKdecinuie iniperio, in fiituro paschali festo indictionis ociav.T,

coluereiitem; ncc non et XVI et sequentem decimaui vigesinio secundo dic Pharmollii, qui cst xv calciid.
septimam ; vigesimo quidem octavo die inensis Phar- Maii luna decima quarla, occiirreiite die dominico,
niotlii, qui est ix oal. Maii, jejuiiia solvemus vespere in proximam sepiiinanam, juxia pr;vcedenteiii for-

sabbatorum. Sequenti vero lucescenie domiiiico, mam,convenienterextendi,ulxxixdienieiisisPhariiio-


sxix die mensis ipsius Pharmothi, qui cst viii cal. thi, qui est viii calend. Maii, doiniiiicuiu colebrennis
Maii, fcstivitatem siiicerissime celcbrabimus. Pascha, propter apprehendentem rursus angustiani;
Nam et priscis tcmporibus, si quaiido die domi- sicut Palres iioslri focerunt, dociiiuis qiiarlas luiias

nico, decima quarta luna reperla est, in sequentem occurreiilesilie dominico, diiieioiiles. Nam si xxii die

septimanam est dilata festivitas. Sicut in ociogesimo raensis Pharmothi, qui est xv calendas Maii, luiia xiv,

• In Pelavii edit. legitur quw, siiie sunsu, et contra rat, adbuc illo tempore vixisse? Petaviiis.
oniniiim codicum noslrorum fidcm. f Noiiicn Alhanasii restiiuimus ex cod. B el D,
i'
Iia Biicherii editio et codex D, rectius quam pro Aiiaatasio, quod esl in utraque editione. Vitinin
Petavii editio, qu.€hic sensuin plane tiirbat. j) hic lalere .^g. Bucherius aniiiiadvertit,
cujus li;oe
« Vocuiam hanc restiluinius, et per eain sensum adiiolalio esl Lcrje Atuanxsio, el discc enm tioii :

plaiiiorem reddimus, benelicio codd. C et U. aiile liuiie annuiii Clirisli 373 inori potuisse , 2 Muii,
Editi hic inierserunt vocem dominico, quse in
"•
seu , ut clironoijraphus innominatus aimd Scalig. iu
C et D abest, et videiur esse glossema. Euseb. VII fachon. Vide notaiii pr;eced. Potavii.
« Memiiiit utriusqueS. Anibrosius inepisl. ejusdem B Chiisti 377, cycld Inii;i; xvii, solis xxii, lillera A.
argumenii ad episoopos iEinilia'. Annus Diocletiani Terminus pascli:ilis die 'J April. dominica. Idoo die
Lxxxix iiiiit a Tholh (ixo aiini Cliristi 372. Igitur 10 ejusdeiii niensis rile celoliraliim ost, Petavius.
aiiiio sequeiili Chrisli 373, labcnie eodeni aniio Dio- i"
Chrisli 444. Vid. lib. il de Uocl. teinp. , p. ^•JI.
cletiani, orta est allercatio super Paschate, cyclo Petavius.
luiiaj xiii, solis xviii , litlera F , neoinenia paschaiis ' B elD, occurrit.

die II M;(rtii, leria ii, decima quarta die "24 Mariii, fe- Ita legilur in editiou biis Pelavii et Buclierii
i a ,

ria VII. Ideo noniiulli iii icniiino cclelirariint; caiholici qiiibusfliss., iioii minus quam inter se, disorepanl.
HUtem Martii ullimo. Prajerat tunc Ronianai Ecelesiae Nam B habet : ii» clxv aniio ; D vero, iit cclxv an-
Uamasus; Alexandrin.Te legilimus opiscopus erat norum a Diocl., elc. Sed iii nulliiin lioruni aniiorum
Petrus, qui Alhanasio suiroctus eral, niortuo jaui cliaractcres a Prolcrio meiiiorali conveniunt. lliiic
aiino 371. llaiiue divinandum est quid S. Prolerius yE-'. Bucheriiis iii margine addil Lege clxxi, ipii :

sibi velit, cuni superstiicm ait fuisse tuiic Patreiu et ost aiiniis Christi viilgaris 435, indict. viii. Simililer
episcopum Aiiastasiuin. An Athanasium scripsil, ot Petavius iu notis Scribe, inipiil, iu ccnicauio s-jptuu- ;

.lilucinatuSj crcJidil euin , liui hicn;!io ante dece;se- ijcsimo pniHO.


:-,{[ DIONYSIUS EXIGULS. EP.STOLA PROTEIUI AD LEONEM PAPAM, 51-2

sitiil ilixi, sxpius occuireiile domiiiico die, Pasclia A meiisis riianienolli, qui ea xii cal. Aprilis, aDquiiio-

cek-breinus, iiiveiiieiiius pridie, id est sabbaio, xxi ctiuin esse cognoscitur. Sed non oporlet ab hoc
ilie iueiisis ejusilein, qui est xvi calendas Maii, xiii xquinociio priini mensis exoidiuni, juxla cursum

luna tuiic exisleiile, non rile jejunia solvere. Nec lun:L', prorsus affigere. Alioquin psr omiiia solis cir-
eniin iii deciina lerli.i luiia comeditur pasclia. Unde tulo lunie discursus concordare debuerat. Veruiii quia
quia XXII die iiiensisPliarinolhi,quiest detinio quiiilo cunctis babentibus intellecium ceriuni est quod velo-
caleiidas Maii, dominico die, deciina quarla luna cissimum lunaj motum cursus solis minime conse-
loiiiingit; ROii auiem convenit die dominico jeju- quatiir , age jain nunc breviter, Deo prxslanle, du-
iiare, quia hoc Maniclixorum est proprium conse- : bios inslruaraus, quod ia secuiidum inenscm iiullu

quens esl in proximain lendere septiinanam, intra modo possimus excedere. Si enim in a;quinoclio, id
'.|uani, ut diximus, halieinus et xv lunam, quando esl XXV die mensis Phamenotb, qui est xii cal. Apri-

^rucilixus est Dominus, et xvi iunain, siinul. et xvii lis, juxta cursuin lunai, mensis constiiuereturinitiuni,
Imani, quando resurrexil a morluis. Ita ut sxviii die rationis esset opinari nonnullos, in secundum mensem
inensis Pharnioihi, qui esl ix calend. Maii, vespere nos posse recedere. Nunc autem, quia xiv luna priiiii

sahbati jejunia pro more solvamus, et sequeiiii do- inensis perociavam indictioneni, quse ventura est xxii

iiiiiiico, XXIX die niensis ipsius, qui est viii calend. g die mensisPharmothi, qui est xv cal. Maii, invenitur.

Jlaii, festuni pascliale celebrenius. certum esl quod iniiium ejusdem mensis prinii juxla

Illud etiam necessario vohis iiinotesciinus, quod iii lunaj cursum nono die Phaiiiiolhi, qui est pi-idie

fiiiuro » anno ccLxvab iinperio Diocletianl, xiv luiia rur- nonas Aprilis oceuriat. Cum crgo decima qiiarta

sus occurrente,xviii die mensis Pharmoibi,qui est xiv luiia, \xii die inensis Pharinuthi inveniatnr, qui est

calonJ. Maii, dominieuni PaschasxviiiiJdie mensis ip- XV calendas Maii, ilomiiiiciini pascha .xxix die nien-

bius, qiii est vii cal. .Maii, Deo piicstantecelebrabilur. sis ipsius Pliarmothi, qui est vui cal. Maii, celebraii-
Sed nonnulli siiblililatem paschalis coniputi foibi- les, iii setundura nieiisem niiiiiine recedimus, eum
lan igiiorantes, Judaici» seducli fabulis, xstiiiiabuiit lunani tuiic xxiindubliaie habeainus. Quomodo igitur

iios in secundum nienscm recedere, si fe»tiviiatem excurremus iii niensem secunduni, quandoquideiii
eaieiins exigamus, nestio prorsus unde hoc asscren- initium primi mensis juxta liinx cursuin, sicut paulc
les. Nani xiv luna ipsius iii nsis occurrcnie x\ii die ante dictuin est, ix die niensis Pbarinolhi, qui est
nieiisis Pharmoilii, qui est xv cal. Maii, quomodo pridie non. Aprilis, existai, et xiv luni, xxiidie inen-
querelam suslinebiiiius, quod in secundo nieiisc sis ipsius, id est xv cal. Maii proveiiiai? Hoc auleir
Pascba celebremus? Jud;ci namque ignoranles Do- ila declarato, certum est quod in secundum niensein
niinuin, leuipus qiKique Pascha; ignoiani. Undc sie- q iiuUaleiius e.vcurrainui, xxix die mensis Phariiiolhi,
pius a primo nieiise recedunt, et iii xii mensePascha qiii est VIII cal. Mai., dominicum pascha celebrantes.
celebrare .>>e "^
aliquatenus arbitrantur. Sed beatissimi
Cogiioscant itaque per luam sauclita^em, qui in
patres nostri cyclum deteinnovennalem tertius afli-
illis partibus ambigunt, quod logitime per oclavam
gentes, queni violari impo,--sibile est, veliit crepidi-
indiclionem Pascha peragimus '. Pj-oplerea eiiim
iiem ac fundanieniuni, et regulam, liunc decenino-
scripsi 6, Patrum et in boc ecclesiasticas forniulas
vcnnalcm toinpuluni staluerunt : non juxla JuJxo-
subsequens, ei exinde occasiones rei Inijus assumen^.
ruiu nunc indoclas atque iiieptas actioncs ^; iieqiie
Sic namque et prscessores ^" nostri, si quaiidu dii-
teciinduni exterorum putativam ficlamque prude -
bielas orta est, prsdicere festinabant, ut ubi(|ue con-
liam, scd secundum* graliamSpiritussancli insliluti,
sonaiiter ageretur sancla festivitas. Qiiod eliam nuiic
iu revoluiione sajpe ineraorali decemnoveniialis cir-
juxta priscam consuetiidinem credimiis in Doinino
ciili decimas quarlas paschales lunas diligeniius ad-
pra;tlitari in ecclesiis unain ridoni, iinum bnptisiiia,
iiolarunt.
et uiiaiii solemnitatein sacralissiiiiam paschalciii ah
His ilaque confeclis, illud eiiani oportet attendcre,
oiunibus Cbrisiianis ubique celcbrari in Cliristo Jesu
quod crreiit niinium qui piinii iiieiisis initiuiii luiiaris
.
,^, , . , ,
Doinino iioslro ; 'juia iii iyso vivimus, ct inovemur,
ciirsus ax.\vdie mensisPhamenolb,qui cst xii calend. n
. .,. .
'
, . .
U 01 suinus.
Aprilis, omniiio essc consliiuuiit : eo quod lunc ini-

liuin verni temporis, ab his qui lioc iiivenire value- Transfcrre vero hanc epislolani in Laliiix vocis
ruiit cum oinni diligenlia prxlixum esse vidcatiir, et eloquiuni, iioii satis ctrliiiii esse pulavinius; iie forlo

iiiaiiifeste quidem secunduni cursuiii solis, xxv die graxissanles polius apud nos ', iicc i jain valenles

' B cnrrigendum : et in (uturo centesimo nonnge- ' B. scd graliii Spir. S.


sinto octavo. Ilit est Cbiisli 182. Cycliis erat liiii;e ' D, perciiieinus.
viii,s()lis\v,liltHraC. lgituriieoiiieiii:i pasclialisiNii :i:- t' I), scripta.
l\.\ die .5.\pril., terminiis die 18 Aprilis , sive xiv tal. ^ l!a B ot D, quoruni prior pro nostri Iiabet prte-
Ap. doiiiiiiica die. Ilaqiie dilliiiidenduin 4'astlia fiiil i'i rcssores inei. In edit. Pelavii et Duch. Icgitur, prm-
vii t:il., id cst die 25 Aprilis. Petavius. — Consen- cursorcs nostri.
iit iSiiclicrius. Codex BoJleianus kal^el : in (itturo ' lia Peiaviana oditio, et mss. codd., qiios proinde
duceiite.itno LX™' vi:"">. soi|i;i , quain Bucheriuin , qui
iiialiiiinus bic legil :
^ liiiclieriiis : lege 50. vos.
' Vi)ceiii te addiiiit B et D. 1 In odii. Petav. ct Buch. porperam hic inlcrseri-
•^
toite nifioiics, IkxiiEr.ius. lur, cHini, quod scnsuui lurbal, et in inss. dccsi.
,

m DIONYSII EXIGUI EnSTOLA Iii: RATIONE PASCH.E. 514


hsPC (lili;^f>nlcr cvpriinoiv, l.i-ili-rcnl vorilaloin, prii- A IVatiTnililrm. To, i|ii:r noliisfnni c.^t, saliil.-il in Do-
|>U-i iiil'iirn)oni sonnonoin .ntiiue iiicongrnnn), ct qiit niino. Kt tilia maim : Valuro te cl iioslri nioniiiiisgo,

rorlo noii ita possit arilenler s('ieiiler(|ue Iransferri, (loinine, precor, dilccllssinic el (lcsiJoralissiiiic fra-
sicul causa poscebat. Saliitn eain, qiix tecuiii est, ter •.

' Dltiinain Iianc voccni, qtuE aililitiir In mss., Petavins et Biicli(;rin$ oinisoruni.

'EPISTOLA DIOINYSII DK llATlONi: PASGIIyE,


SCRIT.V .\.NN • Clir.tsTl Vri.(.,\lll I AXM

Dominis a iiie (iliiriiniim vcncr.Tnilis, Uonifacio pri- bac rationc pcragilur : iit :iiinos primiiiii et sccuiiduin
micerio notarioruni, ot liono sociiniliceiio, Dionysiiis coiiiniimcs, id est niinures babeat; tcrtiuui einboli-

EsLiKinis sahitcm ''.


r, sniuiii, id est majorem; annuin quartum el quiiituin

Observanlix "^
pascliilis regiilain, iliu saiiclo ae item ciiiiimuiie-i, sexluin ombolisiiiiiin, septiinuni
venorabili Pelronio cpisoopo CKiiiinononlo, laiulom coiiiiiiiiiiem, octavuni oiiibolisiiium. Ac per boc og-
stylo commcnilare coinpiilsns, omiioin deinceps am- doadis communes anni qiiinque et tres enibolismi
biguitatem diversilalis, oppiigiianiiamque <•
sulilalam jugiler ascribniitur. Communis autein annus duiule-
fore crediderain : maxime quod sanctorum troccn- ciin liinares niensos colligil, qui dies irorentos quin-
tonini octodecim anli-tinim qni apud Nic:ioam con- qii:iginta qnatiior cniciiint. Embolisinus auleni aniius
vcncrant auctoritaloni lotis nisibus insiiuiare cnia- el liiiuis Iredecim, et ilies Irecoiitns octoginta qualuor
vcrain, qui in illo • cniuilio veneraiulo deceninovon- babeic nionstiatnr. Itein bcndeeas bac lege decur-
ualein cycliim rcgiilarilor afiigcntes, quarlas docimas rit ^. Incipit a iioiio '
cyclo dccemnoveniiali, qui cst
lunas pasclialis obsorvaiiliiB per omnia lompora loge lunai i-- sextus ; ciijiis primns el sccundus anniis coin-
sua; ' rcvolutionis iminoliilos adiiotaveruiit. Scd miiiiis est, tertius embolismus, qnailus ct quintus
quoninni sanctitas veslra, orta rei biijiis qiiiestione, comiiiuiiis, sexlus eiiibolisnius, soplimus et oclavus
de arcbivo Ronianae Ecclosia;, Paschasini, venorabilis cominunes, noiius cmbolismus, decimus communis,
cpiscopi, scripla, quem constat, pro persona beaiis- u.iileciraus embolismus ; sicque bendecas communi-
simi pap.-e Leonis, sancto Clialcedonensi pra>sedisse bus annis scplem, cnibolisniis quatuor ternilnalur.
concilio, ad eiiinilom papain per iilem tempiis direcla C Embolismorum auteni ista ratio prob;itur existere,

nunc proiiilil, qua; santtis Patribns evidenli ralione quia annorum cominuninm vidtlur damiia supplere,
consentiunl, hsec « prxsenti indidimus operi : ut quatcnus ad solare lempus lunaris exajquetur excur-
biijiis cliam viri tcstimonio niteremur, qui manifesto sio. Quamvis enim aiiiii solaris circulum •" per singu-
niiraculo venerabilimn pontiriciini pascbalia decrela los menses luna circuiiieat, tanien cjus perfectioiiem

conlirmat. Quia vero in scriptis ipsius ^ coinmuninm duodeciiu suis mensiluis iiiiplere iion valct ^. Deni-
annorum et cmbolismorum mer.tio facta est, et a que in aniiis commuiiibus ad rationein solaris anni
flonnullis haec ratio, qnx ex Hebrxonim, ul fcrtur, undecim dies lunx deesse cernunlur. In embolismis
traditione descendil, mngnopere qua;ritur, scire vo- vero novemdecim diebus eiimdeni annum videtur so-
lentibns ulrum hnic paterna regiila ' con^o;;are vi- lareiii ° luna transceiulere. Qnapropler ogdoadis et
deatur, necessariiim duximus et banc noiiiiam, iie bendecadis annos, juxta pia;f:iti circuli ordinem, iii

probelur in aliquo disbideie, coacta brevitaie dige- nieilium proferaiiuis , et liquido piobabimus per oclo
rere. annos et undecim luna; eur^uiii cmn sole coiitendere,
Noverimus itaqiie quia iJem deccmnovcnnalis cy- qiiando tot dies ill;i colligat quot ille cucunerit.

clus i per ogdoadem et beiidecadem semper in se In ogdoade dixinius quinque annos essc coiiiinuiies,
revolviiiir. Oclo nainque et uiideciin ip^e iiiimerus D tres enibolismos. Qiiinquies ergo p treceiiteni quin-
explicatur. Ogdoas ergo, qax incipil a primo ileceni- (piageni qualerni, liuiil niille septingenii sepluagiiiia;
novennali cyclo, qui esl lunaris decimus seplimus, ei ter irecenteiii cctogeni quaterni , mille centuiu

° Hoc anno scriplamesse banc epistolani, probant ' Sic uterque C. Petavius, /eijiis siio;; Bucberius
cbaracteres fiipr;i nolati
ipsins jam
el coiisontiiiut , Irgi.
Bucberius de Doctrina teiiip., p. 489; Noris. de s Ita D et D. Pelav. ct Budi., Iiuic.
Cyclo Kav., p. 200, etc. Nos iUam, a Petavio licet et ^-
Sic C I et B, pio ipsis, est iii editis. quod
Bucberio jaiii editani, ciim diiplici co.lice ms. Cotto- ' Al., patern(B requlce. Blcheiiijs. Cousentit C !,
niano, Tiber. E. 4, etCalig. A. 15, Digbivano 6 , et 2etB.
Bodleiano F. N E. 5, S.coiilnlimiis. Qiioruiii priiniini ) B, circulus.
signabimus per C 1, alli rum per C 2, lertiuiii per ^ ila Colloniaiuis.Eilili, discurrit.
D, quarlum per B. Sic Digb. et Bndlei., ex ijuibus correximus lec-
'

•>Vox bKC in ntroqnc Cotloniano deest. tionein Pet:ivii : anno ajclo dec.
Alii, reierentia; : non bcne. Bucherius.
<^
Sic et — '" C i , solis tmnuum cyclum. Consentit B ; C 2
ulerqiie codex Cotton. balict so/is (Jinds (loile annuum) cijclum.
lla C 2 et D.
1* —
lii cditis legitur omnem diver- : " B el C. Edili, prceitdet.
Il;i

iitatis eppugnalionem. " Ha;c vox in D deest.


« Sic C 2 pro ipso, quod esl in editis. P C 1 addit dies.
• Si noscere velis qiiam ob causam haoc epistolam jam ad epislolaiii Petroni" direclam notavlmiis rol. 483 : idem
col. 23 eiscriplain Loc iieruni loco posnerimus, vide quae ciiiiude pra'senli «i lola Siiilii uJuui. Ilbit.
i
,

m UIONYSll EXiGUl M
<jiii[iqu;igiiUa ikip, ac per lioc siiviul fiuiil liis uiille A perciilsus, qui demonstrata sibi « veritalis luce iioii
iioiigeiili vigiiili duo. Similiter oclo aiini solares, si giuJeat, et iguorantia! relictis lencbris, tanla; ratioiii
in summain reiligaiitur, iil est octies trecenli sexageiii proiinus iioii acquiescat. A ilecima quinta luna pa-
(luiiii, el qiiadrans ", faciiiiit siiiiul bis inille noiigen- sclialis fesli, ai ni, verbi gratia, priccedeiilis, usque
liis viginti (luos. Simili moilo et lienilecailis aniios, ad dcciniani quartani fccquciitis rasclue'', si comuiu-
i|ui suni communes septeni et quatuor embolisnii, sl nis aniius est, Irecentus quinqimgiula quatuor dies
in summaiii ea qua dixiinus suppuiaiione congesseris, habebit; si embolisiiius, trecentos ocloginla quatuor.
tantuniiieiu pene reperies, quanluin uiulecim solares Quod si dies unns plus ininu ve contigerit, e\iilens
anni conficiunl, hoc est quater mille iiuatuortlocim ^. error esl. Excepto videlicet anno " prinio s~;epe dicli
Il*c est ergo einbolisinoruni, sicut prsdiximus, ralio, deceniiiovenn;ilis cycli. (piem a deciina quarla luna
ut incrementis suis coiniiiunium annorum detrimenta Pascha; ullimi, id est nonidecimi aniii, usque ad de-
compensent. ciinani qnartam ejusdem primi mimerare cn-raHins '.

Sed jam pulcberrimam vobis alque prrEclaram col- Propter quod idein ullinius epaclas, iil est adjectio-
lectionein ipsius cycli deeemnovennalis osteiid.mi, nes lunares, octodenas liinc retinens 6, priiiio aiino,
per quani oinnein deinceps ainblguilatem, si qiia non uiidecim, ui in caetoris annis lieii solet, sed duo-
mota fiierit, auferatis : nec sit ita quis iiimio stu (ire B (kciin dies accommodat. Et quia irigintadieruni fine

D, quadranles.
» excepto videticet anno primo, etc. primuni appellat ,

Ha;c desuni in B et in utioquc C


•> sed D ea ; aniiumqiii a Pasthalecocpitaurei iiuineri xix, ejusque
rctinet. C 1, paulo post, alieno licet loco li.^ec in- , ixferfmensesocciip:itadexeunteninM|U(;Deceiiihreiii.
serta habet, ad pr;c^eiilem locum spHctantia Coiuie- : Cuniaiiteiii subjicit, illiim iymim cijcli dccemnovennati!
ramus ergo endecadein persolurem et lunurem cursnin, annuin primum a xiv tuna l'asclue utlimi , id est no-
7 coininuiics annos, et 4 embolismos. Sepiics cnjo nidecimi anni prvjredi: u'd\m\m\ cumdein vocat, queiti
•iies cccLiv fiuiit H cixcLXXviii et (/Hrt/fnii (scilicel
, paulo aiiti; piiiuuni noiiiinabat. ll;cc siint ineonilila.
Piiibolisn)i38i dieruni)! dxxxvi. Fiunt simutm xiiii. Videtur Dioiiysius priinuin ac sccniiduni annuiii cycli
Item XI solures aimos eodem supiiutuiionis traniile cal- pro primo ac secundo aiireo nuuiero usnr|>are vo-
culemus. llndecies dies trecenteni sexageni quini, ct liiisse. Petaviis. —
Miruin esttaiitiini astronoinum hic
duadrantesfiunt inTxvii ct \Sliora'. Idcirco inogdoade noii aiiimadvertisse discrinien, ab i^iso Dionysio tani
(forle legendum in endecade) videtur sol Iribus diebus liiciiltMiler inciilcatuiii, inter annuin lunareni sive ,

el 18 hijiis pra'cellere tunam. Idco dixit : pene lan- paichaleractecclesiasiiciim, elinter solarem,civileni,
tumdein reperies, quia atiquid differrc pnevidit, el Iwc ac speci;itiiii Romanuin. Illuiu Diony>.iu>, abuiio ler-
proecipuein quadrantibus accidit sibi. mino pascliali usiiue ad allerimi nuineratuin, 554,
« InC 1 (lcesl. aul, si eiiibolisma;us sit, 58. diebus consiare docct ;
d Ita U. Edili habent, sequenlis quod quccrimns. apod Alexandrinos a die 29 Augu.^li, aptni
huiic veio
Sed diio liiec posteriora verba iu oiiiiubus nosiris
riomano'.; a suhsequeiitibiiscalenilis Jiiiiuaiii iiichoa-
niss. desiint. _ luin, 5il3 dicbus, ct lere hnris absolvi , alio locc
« Valde per|dexa et impedita est Dionysiana bfcc '-' agnosiit. Illuiii, non liunc, a detiina quait;! Iiina
oralio. Seiiteiitia quidein iii hunc lerc moilum ex Pa>cb,c ullimi, id est, iwni decimi anni, usque ud de-
illius doctrina coucipi potest. Annusquilibet cominu- cimum quartam priini , niimerare curavit. Cnntra ea
nis diebus constat 354 ; embolimxus ve o 384. Ex- huiic (solarem), iion illiiiu (liinaiciii), secunduiii;ciaiii
cipe decemiioveiinalein primiiin, qui 3S3 dies (lunl;i- Cbristianam numeiaie iiistitiiil. lluc duiii iion alieii-
val obtinet. Nani juima dies illiiis cst decinia qiiiii;a diint Petavius et noniiiilli euiii seculi iloctissimi virl,
paschalis , ;iurei nuuieri xix, quse est xv cal. Aiaii, ex verbis Dionysii niale inielleclis, perpepam exscul-
sive dies 17 April. ; ullima (iies est decima (piai ta pere cnnatisuiit, Dionysiuiu aiiiios Clirisli inlegro
paschalis, aurei nunieri i, nempe quinla diesAprilis. iere Jiino prius (iiiam bodie iii ;cia noslia (^hristiaiia
Proiiide 553 dies ei anno competuui. Etcnim aureus lieri solet, videlicct a inense Mai tio vel Aprili, iiostii
nuiiierus \ix, ad epactas prioiesxviii, non xi dies, iit anni initium antecedenle, iiHiiierasse. Vide qiue post
c;eleri, se;l 12 adjicit:ex qiiibus epaclie xxx,velO, id alios, ex Petavii senlcnlia et ex boc ipso Dionysii
est niillx coiiliciunlur, qu;e congruunt aureo nuinero loco , fiise et opero^e sed frustra contra Uedaiii
, .

I, uti lib. IV de Doclr. teuip. demonslralum est. Hiiic quasi nov;c ler.e :uii_torcm , disput;it clarissimus
liinaris saUiis orilur cum dies uinis siippriniitur :\c
, qiioiidam matbenialicus Georg. Alb. Hninbcrgerus
dissiinuUitur. At Dioiiysius liculncuiu buic inconi- iii diss. de Ortu et auctore epoch;e CliristiaiKC,
niodo reinediuin paravit. Jus^it enim euuidem bis Ien;e 1707, ed. p. lis(|q. Aliniegra verba Dionysii
inimerari d.eiii. Nain ulliuius dies ejiis anni, qui nu- coiuroversa sic accipie.iila et explicaiida sunt Ex- :

inero aurco xviii praililus e>t, id est die 17 April., cepto anno priino (luiiari) s;epe dicti cijcii decemno-
sive 14 pa^clialis , aurci nuineri xix, priiniis dies r, i«ui«/js (ad iMveiiidecim amios solarcs el Jiiliaiios
compulatur anni sequeiitis , qui aureo numero xix accuininodali, ct ab lisdeni ita dicti) quem (aiinuin
hibenle incipit. llaiiue liies uterque plciios babel, luiiareiii ^ive pasi halein) a decima quarta luna Pus-
ille 584 , ibte 534, ut ei diagrainmale Dionysiano cIkc ultimi, id cst noni dccimi,anni (solaris, qui erat
liquei. Sed idem niiuime sibi consiat, duin euindem periodi Julianae 5244, a;ra; Dioiiys an;e 521) usiftu:
iiiodo uliiinum, modo priiiium appellat annum. De- ad decimam qiiartam ejusdem primi (anni solaris qiii
inonstratuinesl lib. vi de Ducir. leiup. cap. 10, aiiiium pusUus, erat aniius incar-
in capite cycli Dionysiani
pi iuiuiii cycli decemnoveniialis euin esse qui a xiv Deda de liat. Temp.
iiationis 552, ut diserlc tcstatnr
iiiiKi iiicipit , ;iuiei nuiiieri xix , nimiruiu a xv cal. cap. 47) numerare eurainus. Sic ergo aniiiis hinaris
Maias, ct iu non. April. dcsinit, habetque dies 55i, sive pasclialis,aiitecedenlis anni solaris ultimi finem,
ut iudiagra.iuiiatedisertis verbisasscverat. Secundus et coiiscqueiilis primi iiiitium uccupabat alqiieadco :

autem iiicipit a luiia aurei nuuieri i, videlicet a die 6 nulla iucundita , aul se luuluo cvertcniia iu verbis
April., ac desinit in viii cai. Aprilis, ([iiic est luiia Dionysii occurrunt.
xiv, aurei uuiueri ii. Iia>;iie priinus aiinus cycli, cum '
Alii, cnusavimus. Bucuerids.
aureum nuincruiii habeat \\\, ejus ep:icta; suiit xviii; s lii cditioiie Petavii legitur , r(;(i»ie/. iVimo ;seil
secundi 0, vel xxx. At hoc loco Dionysius coiitra- cuni liiicberii, quam liic reiinemus, lcclione consen-
riuiu iiidicul, ei se ipsunievertit. Quippe veibis istis: tiuiit mss. Digb. ct Coti. uierquc.

I
517 KP,STO:..\ DE R.VTIONE PASCII.K. m
volviinliir >, iiiilla cpaia iii principio ipsiiis cyiii A Aniio (lccpiiiiiovcpnalis circnli 1 priiuo, liinaris

poiiitiir, sociiiulns aiiloiii atiiuis cpadns uiRliTim stis- dociino scplimo, a dcciiiio (|iiiiito calondas Maii ii-quc
noiias Aprilis, qiiia ocniimiuis aniius est, liunt ' dics
ripil : c( iiloo, siful (liKiiiuts, a (locitiia (ittinla litua

l'ascli;c pritiii lycli, usiiiio ail (iiiciii cjiis, iii (1111111»)- tiiooiill iiiiitKiiKi^iiila qiialitiir.

iiilius cl ctiibolisiiiis attttis pr.clixos ilics iios iiivoiiire .\iiito (looomnovoiinalis oircitli sccundo, liiiiaris de-

iKiti iluliiuiii csl. Qiiod si alilcr nIi(|uauilo calculan- cimo octavo, ab octavo idus .\prilis usqiie in (iclavuni

tiuiii iiiiiiotiiia (iioiit rditassii-- oxpositiiui, li.ic obscr- calciiilas Aprilis, qiiia coiiiiiniiiis aniius csl, (iiiiil dios

vaiilia ratidciiialioiiis eoiuiii f.ilsilas argitcUir. trecoiili quiitiiuagiiila qiiatuor.

.\iiliie itl Iioc iiiaiiirostiiis possit iuiclliyi, pnvscniis Anno deccmtiovoniialis ciroiili lorlin, liinaiis doci-

niiiii oxoinplo nioiislicuiiis. Iiidiclio (luippc (piarla •<


nio nono, a seplimo calendas Aprilis usiiiie iii idiis

cst, el lunarls circiiliis niKlcciiitus; ilcccmnovcnnalis Aprilis, quia cinbolisinus est, liuni dics treceiiti octo-

cyclus (lcciiiiiis (|iiarlits ^. Kl (iiKniiaui licmlecailis giiila qualiior.

scxlus aitmis csl, oiiiii oitilKiIisniiim essc nccossc csl. Aiitio dcceintiovcitnalis oircitli (iiiailo, hinaris pii-

.\ (lccima iiuiiila ilaiiiic liiiia praHorili fosli usqiic aJ nii), a dccimo octavo calcitdas Maii ti-qiio iii (]itaruiin

(lociniaiii (|uarlam prav^oiitis, (piol sunl liics diligcn- imiias Aprilis, quia coniinuitis csl, liuni dies trecenii

titis iiHiuiramiis, el iiivonionius procul dubio quaiido fi


(liiinquagiiila iiuaiuor.

Pasclia colcbiare dcU-Muuis. Transacto aniio "i


per Anno deccr.Mioveniialis elrculi qiiitilo, liina:is so-

indiclioiicm tcrliaiii (in Pasolia) f liiiiam docimam cuiiilo, a t?i tio noit;>s Aprilis u>qiie i:i iiiulociiiiitm

(luariam iiono caleiidanim A|irilium die, id csl vige- i;ileiidas Aprilis, quia communis csl, rmtil dies uo-
st;no qiiarlo iiioiisis Maitii fiiisse, quis dubilct, qui coiili quiiiqu.Tginla qiialuor.

curam Iiujiis lei babore quaiiliiluiiuunquo cognosci- Aiino dccciimovennalis oirculi sexio, lunatis lertii^,

tur? El ideo ab oclavo c.;lc;tdaiiitii Aptiliitm die iiu- a doiiiiio cakMidas Aprilis usque in (;iiartu:!i idm
nicraudi suinamiis exnrdiitm : h.ibemus -Mailii dies A.rilis, iitiia eiiibjlismus esi, liiuit dies ircceuti ocii-

Dcplcni, Aprilis Iriijiiiia, Maii triginta et unum, Jutiii giiila (;ualiior.

triginla, iulii triginta ei uniiiii, Aiigusii Iriginla et Aniio dcicmnnventialis circiili seplinio , liinaris

iiuiim,Soplciiibi'is Irigitiln, Oololiiis Iriginla cl u;iui!i, quarlo, a leriio idus Aprilis usiiue iii lcrtium calcn-
NoveMibris Irigiiila, Dmembris Irigiiila ol uiiuiii, Ja- das Apiili;, qnia onm:mtnis est, fiuiil dies Irecenti

nuarii irigiiila ct uiiuiii, Fobniarii vigiiili oclo, M:ir qiiitiquaginta (niaiuor.


lii Iriginia ct unuin, Aprilis diiodecim dics, quod cst .\nno deceainoveniialis circuli oclavo , luuaris.

pridie idi:s Aprilis. Fiuiil siiiiul li-eccnli ociogiiita quiiiio, a piidie calondas Aurilis usqiic ia deciinuuv
quatuor. Quod si, jiixia coriitti dcfiiillioiicin ' qui
q quarlmii c.ileiulas M.iii, quia ciitbolisiiius esl, fiuni

lonani alitcr quatii se vciil;is lialicl coiiipulaiil, di.ci- oie- ticceuU octogiiita (iiiatuor.
niam quariam, iiou pridic iduiiiii .\priliitin, sed lcrtiu Aiino deceu.novenualis circuli noao, luiiaris sexlo,
iduuni deiuiis uccurrere, Ircccitii uclogiuia '.rcs dics A decimo tcrlLo calendas Maii usqite in soptimum idiis

imminuio iiumcrocolligeniur ;-'; i|iioil iiiillo licri paclo Api iiis, (|uia coimiiuiiis est, fiuiit dies irecenti quin-
concedilur. Li iia scmpcr qiioiic» diibiiaiio lalis oc- qiiagiiiia qualuor.
curreril, a deciina qiiiitla liiiia iraiisacl.e leslivitaiis, Anno dcccniiioveniialis circuli dcciuio, lunaris se-
usque in decimam (iuartain Pasclue, ^ (iiiod (|ii;ori- plimo, a sexto idus Aprilis usque in sexlura calendas
mus , dies solliciic coitipiiieiiius. El si cotiiiiiiiiiis -Vprilis, quia ccimmunis esl, Cuut dics Ireccnii .quin-

nniuis esl, Irccentos (|iiiiiqii;igiiii:i (ptalttnriiics; si eiii- qua^iiiia quatuor.


boIisniusesI,iiooeiii()s ociogiina t|iiaiuor iiivciiieniiis: .\niio dcccmnovennalis circuli uiideciino, lunaris
nec in;cqualil.is ' piorsns evenicl, qiiia rcgula cycli oclavo, a qiiiuio calendas Aprilis usque iii decimuui
liiijus Iiac ralio-ic subsislit, ciijiis cmicleaiam lorinu- scpliiuum calendas iMaii, qu'a eiiibolisiuus est, liiiiit

laio siibjccta (icscriptionc panlciMus. dies ireceiUi ocloginla (;:iatuor.

" B, volcilur. D, rei'o/i,ii«/«r. Anno 52:'), cyclo luiis Alexand. 13,


D "^
putaCliristi
'i
Huiic lociini exposiiiiiiiis lib. xii, c. 5, iii fine : liilera domiiiicali E. BccuEr.iis.
libi el ostetiiriiims logeiidum paiilo posl, inmsaclo ''Ihoc iii cdiiionc Pelavli (lesiiJiI. Iit D legilur,. pcr
anno , indictioiie 3, »011 5, (|U0il el in scrlplis el iu iiidictiovem iv fnscluiie liinn xiv, elc. Forlasse legen-
cusis apiid Bedam exslabal, el iiobis imiiosuerat. duii! pnscliidcm liinain.
:

Eodcm igilur aiiiio Jiiliano poslerior scripla csl quo ' Ltiii;ireiii Vicloiii cyclum v hic notat. qiiem a.l
prior Ojiislola. 1'et.vvius. lleclcila legenduni cen- — Mailii 29 ;ippnsui!iius , uno anle oyciniu .\le.\ao«lri-
;

suit Pelaviiis qiiod non inodo .Mariaiius .Scolus ad


, iioru:ii XIV die , recie ad Dioiiysii meiileiii. Buciis-
aii. 2li, libi \'erl)a Dioiiysii cilai, sed oi oitiiies coiid.
.
Kli s.
iiosl''i couliriiiaiil. Scd (|iio:iiOilo liinc iiiferre pos^it, B lia D
ft ulerque C. Editi, colligemus.
eodein aiino Juliaiio poiieriorein liauc epi-tulam ^ D, qitani.
scriptam csse, qiio priorem piUa prxf.it. ad Pelro- ,
' Ali.is , inceqitnliter. Dii; licr. , C 2, nec aliler.
nium , iion capio. Njiii pi ;efatiouein bane amiu i Pel:iviiis el IJiioiiciiiis liic pariler ac in sequenli-
Cbrisli 543
Jullano 57U, scriptaiii esse, supra iu-
, bus aunis legunt nitiio decemnovennal- lunari ,

victis argu.Mieiiiis osie;idimas alieram vero illam ; sed omiies mss. iio-tri ;:bique pro abl.ilivo hai)e;it
epislobiii: DiDtiysii a Bonifacium aiino Chrisli com- i
geniiivuiu, sensu evideutinri, et cu.u tabula cycii
iiiuni S-iC Jiiliano 571 e.xaraiam esse
, vel cliara- , Dionysi.ini inasis coogrueiilc.
cleros liic addiii, iiulitlio 4, cyclusdcceo.in., sive au- <^ Eliii iii aiino primo et secumio habenl, siin: ;
rcus nuiiicrus xiv, eic. luculoiitissimc piouat. in reliquis fiunt. Sod rass. postcriorcm voceiu nbiqiia
' D, dt,'fCHiiioi(!/m,7/is circuli xiui. usurpant.
j.,9 DIU.NYSIUS EXIGLUS EPIST. JAM AD IIOFFMANNUM. 5-20

Aiuio JecemnoTentialis circuli diioJecimo, luiiaris A Aniio clccrmniivi^inalis ciiculi decimo sexlo, luiu
dccimo lerlio a qiiarti) nor.as Aprilis usque in
iiouo, a decimo scxlo caleudas Maii usque in pridie ris ,

dies irecenii duodecimurn caleiulas Aprilis, quia commuuis cst,


iionas Aprilis, quia commuiiis est, fiuiil

ijuinquaginta quatuor. fiunt dies trecenti quiiiqiiaginta qiialuor.

Amio decemnovennalis circuli decinio terlio, luna- Anno decemnovennalis circuli decimo seplimo,
iis decimo, a nonis Aprilis usque in iionum calemlas lunaris decimo quario, ab midecimo calendas A;Tills
Aprilis, quia comiiiunis cst, fiunl dies trecenli qiiin- u^que in quintum idus Aprilis, qnia embolismus csl,

iiuaginta quatuor. liunt dies trecenti octogiiiia quatuor.

Anno deceiunovennalis circuli decimo quarlo, lu- Anno decemnovennalis circnli decimo octavo, lu-

iiaris undecimo, ab oclavo cjlendas Aprilis usqne in naris decimo quinto, a quarto iJus Apiilis, usqne ia

sccundum idus Aprilis, quia embolisinus esl, liunt quartum caleudas Aprilis, quia communisesl, fiunt

dies trecenli octogiiiia qnatuor. dies trecenli quinquaginta quatuor.

Auiio aecriinnovennalis circuli decimo quinto , lu- Anno decemnovennalis circuli decimo iiono, Inna-

naris duodecimo , ab idibus Aprilis usque in calcndas ris decimo sexto, a tertio calendas .\prilis usqne in

Aprilis, quia communis est, fiunt dies trecenti quin- decimuin quintum calenJas Maii, quia embolismus
quaginla qualuor. |i est, fiunt dies trecenti octoginla qualuor.

WBILISSIMO DOCnSSIMOQLE VIRO BENJAMIN HOFFMANNO VRATISLAVIENSl


JO. GUIL. J .NC^.
Dionysii Exigui , viri, ut lunc tempora erant, eru- conciliarunl Codex canonum ciira decretis ponlili-
:

diii, et de re sacra ac liileraria bene inerili, viia pa- cum Romanorum primum conjunctns et liber de ,

riterac scripta,etsi teniponim viiii) non plane oblUte- Pascliate. Ille prKter ca^lerosa Christophoro Juslello

rari autin pblivionemdeJucipoluerunt, minus tamen editus ac illustratus, in cominuni eruditoruin notilla

aiilluc quam merebanturillustraiasunt. Inier requales ac celebritate versalur : hunc tanlum non plane
folus fereCassiodorus virtuliim illius menioriain con- aniissum , saltem doc'issiniis viris pro deperdito ba-

;crvavii, quem unum omnes qui hucJum aliquid de biluiii, niiiii: .su.Ti . quaiitum licuil, iniegriiati restiiii-

vila Dionysii iradiderunt, auctorem secuti sunt. Nihil tum in lucem profeiimus. Mullo iorsan diiUiiis illc iu

fcrte aliudfide dignum deeoapud veteres el juniores scriniis raeis latuissel, iiisi tua, vir nobilissime, iii-

scriptores ecclesiasticos el litlerarios invenias. Abba- dustria ac alacritas accessissel. Cum enim publicas
lem plerique vocant, quem CassioJorus nionachum disputationis argumentum requireres, et hoc ipsum

dixit. Sed monasteriiim cujus abbas fuerit ignorari, tibi oblatum non improbares, me subinde, aliis occu-
l'atres Benedictini qui ultiimm operuiu Cassiodori
,
pationibus di-tractum , ad illud revocasii ,
quaj hinc

edilionem Rothomagensem curarunt, recle aniniad- G inde dispersa erant, mecuin in ordinem redegisli, et

verlunt. Anionius Pagi vero , CassioJori auctoritate sunipius ad edenJum ultro obiuIi?li. Sit igiiur lioc

iriductus, abbalis dignitatem Dionysio plane derogal, publicuni lui in bonas litteras amoris, parilcr ac Joc-
eique a Beda primum aflictam fuisse contendit. At Irinx et JiligentiK , Jocunicnlum, qiKini in meis ct
enim integro saltem aiite Bedam sa;cuIo , illum urbis aliorum Joctorum academicorum scholis quoiiilie

Uom.c abbalem appellalum fuisse, luculenler osten- probas, et moribus ad omnem honestalem alque mo-
Jit Prologns Felicis abbatis Gillilani, quem anno de^liam compo>ilis ornas el commeiidas. IIoc enim
Chrisii 616 Cycio Dionysii, a se coniinuaio, pwc- lauJis testimonium tibi, unasinecuniaiilesinhabilanli,

inisit, in Ilistoria Cycli Dionysiani, ex codice Dig- etinJeabaliquoI annis propiiisnc fanJIiarius cognito,
bicano el Rliemensi eJilus. Inlerea comnuinib sen- boiia fiJe impertiri possnm. Deus inimortalis lauda-
icntia cura ea quam Pagius ,
quasi novam, defendit, tissimos conatus tuos porro secunJel, et aJ o|iiima

facile conciliatur, si communein abbalissignilicatio- qu;cquecon;eiiJenIi successus oplatissiinos largiatiir;

iieni a propria et singulari distinguas. Nam , ut recte ul pareiitnm et familix honeslissima; gaiiJium im-

Cangius aniraadvertit , abbates dicti sunt Latinis et pleas, amplissimorum florenlissim;t; patriae luai pro-

Graicis universim monachi oniiies ,


pr.-esenini senio ceruni, quorum singularia in le benelicia gratissimo

ac vita; sanctitaleveneranJi, qua nolione nis Patres D animo colis , exspectaiionem sustiiieas , et reiii sa-

eosdem vulgo appellanuis. lllud, inqiiil .\ugustinus, cram pariter ac liilerariam merilis luis iJiquando

lwnorise$t,ut quolidic sctiibuxdicamus: /'a(er. Lexicon ornes atque devincias. Vale.


Graecum mss. regium cod. 2062 : aC€a? , o yip'.>v, o

Germanum, commona- Cyclica cum studio teneas Holfmanne, subacto ,


TraTiio.ItaCassianus.Mosen et
el regnla S. Columbani millf Dogmaia Pieridum pars milii chara chori :
,
chos, abbales vocat;
Ecquis miretur tandem, le exponere cycli
nbbalcs mb iino arclvmandrit't inemorat. lloc igiUir
lionoris polius quam Docle conari dilficilcs numeros?
sensu etiani Dionysius nosler ,

Sed de vila Dionysii Mncle tua virlulc, novo.s jam concipe vtret,
mmieris causa, abbas dicius est.

pnetermissa Doclrinccque lua: perfcr ad aslra decus.


iioniiulla , scripioribus ecclesiastici; ,

aJuotanJi CDmmoJior dabilur occasio,


alia forsan, ct Littcratissimo viro D.n. Rf.spondexti hoc publicuiu

umic magis Je operibiis cjus sollicita. Iloruni Juo eleganliorisdoctrinccspeciiiien gratulatur

polissimum auctori suo fainam ei e.xisiimalionem 1 RiDEnicts Strlmics. P. P.


ANNO OOMINI DXLVII.

FACUNDUS
EPISCOPUS HEIISIIAIXEIVSIS.

NOTiriA (cx Gallandio].

I. Facundus llcrinianciisis episcopus, in Africac ^ aiino 547, JuslinianusimperalorabaucloresJbi obla-

proviiicia Uyzacena daruil post consulaluni R;\silii tuin accepcrit. Quod quidem adnolasse libuil, nt
niiiio 10, id csl auno Chrisli m\, rcyiiaiile Jusiiniano cuin inagiio Baroiiio asseranms (n), cos libros iii

iiii^eralore, ut pcrbibent Yiclor Tuiionensis (a) ct coiiiinuiiione cailioiica fiiissc a Facuiido cunscriptos,

liKlorus llispalcnsis (6); cujus lanicn edilio iu Biblio- quo teinporc niinirum ipseincl Vigiliiis papa defen-
llieca ecclesiaslica Fabricii pcrperam ferl post coiisu- sioiieni eoruindein Capituloruin priinilus susccpissc
LluinBasUii anno quarlo{i), cuni reliqua;, alquc inler coinpcrilur.
cxleras Brculiana , conslaiiicr aiino deciino exlii- II. Mulla sane prxclara atquc orlliodoxa aiitisiilc

beaiit (d) : nequc aliter sanc legcnduin, si attendalitr digna eo in opere occurrunt, (|uorum nonnulla Pctro
in priuiis Isidorus Yiclorcui TunoDcnseni assectwi de Marca \'. C. exscribere placuit (o) : i Niliil illu-

consuevissc. Porro ejusdcm Facundi nicniinil quoqiie slrius, iiiquit, aflerre possum exiiiiio Facundi ller-
Cassiodorus, sic inquiens (c) : « Facuiulus venerabi- mianensis loco, qui suinniam qucque Boinanoruni
lis episcopus, bacrelicoruni penetrabili sccuriiale de- pontilicum auctoritatem conmiendat. Agit de Vigilio
slructor, naper ad Justiiiiaiium principem sciibens, papa, quem impugnatorcs triumCapiiuloruin se con-
dc duabus naturis Doniini Christi duos libellos acuie suluisse diccbant : Ilte, inquit Facundus non in
(p),
iiiinis luculeiiterque traclavil. > Ubi Senator acci- ., desiruciionem paicrmv senteiiiia; (id est papx Lconia
picndus videtur ex virorum eruditorum sentcnlia, de et syiiodi Chalcedonensis), serf po(i«s iii defcnsionem
duobus prioribus capilibus lib. i ex duodecim quos olque utlionem, primam accepil el maximam potesta-
ad Jusiiiiianura direxii; non autemde duobus libellis lein ; nec aliquid conlra veritalem , sed pro veritaie,
qiii jara diu interciderint, ut putarunt iliustris Maf- ptns cceteris suis consacerdolibus polcil. Paulus eniin
r-ius (/) et Fabricius (q). Conslaniinopoli agens bic dicit aposiolus : Non e!ii;n possumus aliquid adversus

Ilermianensiscpiscopus a J res EcclesiK Africance pro- veritatem, sed pro veriiale (// Cor. xiii, >). > AUhi
cwandas, pro defcnsioiie scilicet triuiu Capiiulorum vero ideui vir illuslrissimus de eodein Facuudo (qi :

concilii Chalcedonensis, Commcnlaiium consciipsit t Multis verbis , ail, principum audaciam exagitat,
duoJeciui libris parlitum : quo nondum finilo uc per- qui caiionicas qua;sliones ad suum jiidicium revocare
Iractato, ait (ft), adductus esl Conslantinopolim Ro- leiitaiit, eosque ad exeiiipL;m Marciani principis pro-
.ititDius ponlifex Y'igilius. Iliiic patelquo temporesuos vocat, de quo ha^c sunt ejus verba (r) : Sciens igiiur
libros sciipserit Facundus. Nam, ul lite observat itte modeslissimus piinceps, OzifC regi non impune (cs-
5irinonJus(i) ex AppendiceaJ Marccllinum Comilem, sisse,,qttia sacrificare prwsuinpsit ,
qnod liciitiin esl

ciijus aucior est peranliquus, erudimur (;) rupam singulo cuique etiam secundi ordinis saccrdoii : mullo
Yiyitium ingressum esse Constanlinopolim viii cat. _ miigis impune sibi cedere non possc cognovit, vet quie
Fcbr. post consutaium Easilii vi, id est anno Christi jam de fide Cliristiana fuerant constiluta diseuterc,
5-17. Quam quideni temporis notationem ex Proco- quod nuttalenus licet; vcl novos constituere cnnones,
pio (A) ac Theopbane U) Pagius conGnnat (m). Eo quod non nisi mutlis el ia uimm congrcgatis primi or-
igitur aiiuo 547 ineuute, quo in regiam urbeni adven- dinis saccrdolibus ticet. Ob lioc itaque vir lempcraiis

tavil Vigilius, necJuin absolverat suum opus Facun- el suo conienius officio, ccctesiasticorum canonum ex-
dus, ut modo ex eo intelleximus : qui cum illud tum secutor esse votuit, non conditor. non exactor. Hic est
fuisse pene confectum aflirmare viJeatur, eo ipso certus limes quem regiic auctoritati iii his r.egoliis

(n) Yict. Tunon. in Chron. pag. 10, apud Scalig. (i) SirmonJ. ad Facund. I. c. not. b.
Thes. lemp. edil. Amst. IGSS. (j) Marcell. Cliron. aJ ann. 547.
(6) hiJ. Uisp. de Script. eccl. cap. 19. (k)Piocop. lib. III de Beli. Goili., cap. 16.
(c) Fabric. liibl. eccl., pai;. 51. {t}Theopti. Cliioiiog. aJ aiiii. 21 Jubiiiiian.
(d)IsiJ. Ili»p.Opp.edit.d«Breii/, Paris. 16Jl,p.5-28. (»i) Pagi. aJ ann. 547, § 4.
ie) CassioJ. Expos. iii psalni. cxxxviii, sub Uii. p, ()i) Baron. aJ ann. 547, § 52.

(/) Mall'. Opusc. ccclcs. aJ calc. Hist. tlieul. de (o) Marca de Concord. saceid. ct iiiip. lib. lil, cau.
Crat., pag. iO\. 15, § 10, pag. 5-21, edil. Paris. 1704.
(g) Fabric. Bibl. med. Latinit. lom. II, pag. 453, (p) Facuiid. lib. ii, cap. 6, iiifia.
cJit. Hamb. (<;) Marca I. c, lib ii, cap. 10, § 14, pag. 147.
,

(Ii) Facuiid. pncfat. infra col. 537. (r) F;icuiid. lib. xii, eap. 5, sub rait.

*
lii Facuiido ctFerrando, typothelarum lapsu, c.cterum iunoxio, aliquaJilulum a chroiiologico ordiiie
aberratum esi. Euit.

Patpol. LXVll. 17
:

FACU.NDUS rriSC. iiEn.MlANP.NSlS. tm


(ir;rngpre oporlct, ne inconsiilto Iralianuir ad cam A plures orl!iO(loxi, inio et ip'e Vlgilins Roinauus pon
ailiilaiio:icni, qna principilnis snis lo(ins (lisciplinit; tifcx, qnasi viiidices Clialccdonensis concilii, iii cujns
ecclcfiaslicTC suinniani Gra;ci ilcfereliaiil. Uuc us- > pracjudiciiim ea viderenlur ab imperatore saiiciia,

qiie vir (loclissiiiuis. Alia porro liis consona ex eodem insurrexere. Cum autein perspicue plencqiie cogiii-

F.iciimlo jamtiiu rcUilerat magnus Baronius (a). tum fuit, ncquidqiiam dcrngaluin sacrosanclo conci-

111. Utiiiara vcro in eadein pciilentia pra^sul hic lio ClialceJoiieii-i per damiiaiioiicm iriiim Capiinlo-

llcrniianeiisis ad lineni usque viloe perstilissct. In runi ; ipsa impriniis ajioslolica scdes eaiii iinperaloris

cxsilio iiamquc conslitutus ob pertiiiacem trium Ca- cdiclo priinum promulgalam el postca per (piinlain

pitiiloriim dcfcnsioncni, inlcr scliisinaiicos militnre synodum cunlirmalam assertioiiein prubavil alquo

coepit ; ubi et libruni scripsil coiitra Mocianuni vel retiiiuil; ilumque csta catlsolicis oinnibus iii eanidcm
Miitiamim scbolaslicum, qui Africacos anlistiies jure senleiiliam cum quinta syiiodo ct cuiii ipsis Roinaiiis

pontilic.biis aliisque aposlolicre sedi coinmuiiicnnii-


o;.timo redarguerat, propterea quod trium Capitnlo-
bus. Qiii vcio poslea ab bis dissensere, ut scbismalici
luin causa se a Vlgilio papa el ab Eccicsia post illiiis

babiti sunt alque rejecii cuiii taineii interea an;e


Jitdkulnm scgrcgaraiil. Q.iin ellam ex cpislola ipsius :

Eacuiidi cdila priiiiuina Dacberio (fc),qua! insciiliilur iiovissimum apostulica; sedis assensumnon essct pia-

EphloLa fidei culhoHca: vt dc(erisione Inum Cupilu- fj


ciilum pro tribus pugnare Capitidis; cum praserlkn
lorum, illc iii si liismale occiibuisse videlur. Qaa de iii ea asseriione babueriiit ali(|uaiido quem seqiiercn-
rcNatalcm Alcx;indniin videa-(c). llccc voro pluribns tur, ipsum Vigilium Romanum poiilificcin. i Uactc.
iius Aimalium ecclesiasticorum coiiditor qui el ali-
proseciili sjiil AnnaHiim ccclesiasticorum parcns (rf)
:

bi (i) qiucnam fuerint Iria ista Capilula edocens, no-


etd. Norisius (e). liis aiucni liacieniis enarralis at-
vani sinuil falsamque cujusdain erudili viii de iisdi in
texere libel quai scribil IVtrus de Marca, de Vigiln
opinioiiem coiifutat.
decreto pro conlirmatione v syiiodi cdisserens ([) :

ambiliosum V. At vero liaud noLis commiltendum, ut Sirinnn-


« Nequis, iiiquit, lioc Vlgilii decreuiiii

existimarel, ipse raiiones qiia; se ad banc sentenliam dum V. C. Iiae de re, aique imprimis de aucloia

assignal. Nempe quod oflensioncs ct nosiro verba facientem praMereamus. Sic igilur
Impulerint, Iias

per dispntalio- ille (j) : I lii irium Capilulorum causa qnain Faciin-
scaiidala qnLC generis liumani hostis
dus defcndil, si verum loqiii placel, hnneslius bierat
iieiiide tiibus Capitulis invexerat, jam sedalaessent,
^iaiqiie rcdJita essel Ecclesix posl illoium damiia-
cum Vigilio cadere quain vincere cum Justiniano.
lioiicm, ct veritas affulsi-set iii Iiis anibiguis coiitio- Qaod si Vigilium perpeluo ducem seqiii uialiiissct,
versiis. Unde, subdil, colligere licd lllyriciaiiaruin el
quam Vigil uni, postqiiam Jusliniano ccdendimi ccii-
Africanarum proviiiciarum episcopos prioris senten- C suil, cum Aliis suis icpiebendere; nemo ilbmi do
tia; pfleiiiuiissc, et conimmiicalis cum Vigilio consi- suscepla Capituloruni defensione ad quam V.gilias

liisOricnlalium comnuiiiionem amplexos. i IIicc illc.


ipse uliro poslea rediit, jure accusanduiD judicarct.

Q.ianivis non delucrint nonnulli eruuiii viri, quos Sed Facundum collegasque, ut Vigilio repugnarcnt,
fefellil error quo lenebantur qiicmquc Vicloris et Isi-
inter Gariierius (g), qui de integrilate decretalis opi-
slola-. Vigilii, qnani abs se primuin edilain illustrat in dori de Facundo tesiimoiiia declarant ; ipiod scilicct

B a disscrialKiiie iilcm cl. arcbiepiscopus Parisiensis,


persuasnm haberent non posse absque injiirla liilci

dubitaiunt. IJtcuiique vero sii, an posiea Facundus, synotlique Chalcedonensis eversioiie Capiiiila coii-

deposila priore senteiiiia, in se landem reversus, sal- demnari : proinde damnari non patiebaniur. At con-

leiii sub viia; finem resipuerit, ac ejurato" iniquo tra Vigilius libcram esse controversiam iiilelligens,

Bcbisniate sese catliolica; adjnnxcrit comniunioni, ct quK utram in parlem vergerct, ad fidci doctrinam

cjus causam ex inlegro dijudicandain Dei arbilrio nibil allincret (quod ipsiiin posl Vigilii tempora Gic-

diiiiiltiinus. goriiis Magiius, Pelagius ct alii sacpc tcslali sunl), ea

IV. Vcrura ut summa de tiibus Capiiulis lecioiibus interdiiin libcrtate usus fst quam causa coiicedebat

in proinptusit quo de hisjudicium lirinum ratuinqiie semper a'ioquin ad delendenda, ut par erat, et pro»

ferrequeant, i:lud ccrlum atqueexploralum cum viro j) banda Capitula propensior. Nam el principio, cum
niaximo existimamus (li). « Qiiod clsi dcnuira po^t mali labcsoria estConslanlinopoli^eorumdamnalion!
obortas pJurimas conlroversias imincnsaqnc parla vehcmcntius obslilil; el qiianquani Juilicaluin poslca

dissi^iia, catbolica Ecclcsia sentenliam Justiniani iiii- in coruiii condcmiiationcm prolulit, ut schismali oc-

pcratoris contra tria Capitula sitseeiita, tamen ipso ciirreret publicamque concordiam sententiae sii;ie

cxorilio proposilic qiia^stioiiis, imo asserlic ab impe- jaclura redimerct : tanien ubi aliter cvenisse qiiam

lalore sentenliic, coiitra eadein Iria Capiiula com- sperabat, atquc Iiae ejus modcralione turbari Caj i-

(n) Ituon. ad aim. 557, §§ 'i, 5.S, 41 etscqq. (f) aMan Disscrl. dc Epist. Vigilii, § 17, iii Coiicil.,
(h) Uacbci. Spicilcg. tom. III, p;ig. o!'7 sc(pi. iiov. toin. VI, pig. 'l^ii, cdil. Ven. E;ibli. l'.

edit. ((/) Ganicr. Di.^sci. ad Eibcrat. Urcviar. cap. 5,


(c) Nal. Alc\. Ilisl. eccl. s;cc. vi, cap. i, ai t. 7, § 1, pag. 2i9, (Hlil. Pari<. I(i7.^.
§ a. (h) Itaron. ad ann. .')4G, § 58.
id) r.aron. ;h1 anii. F)i7, §§ 5G ct scqq. (i) Id., ad ann. :>'n, ^ij 28-50.
(e) i\oris. Disscrl. Iiisl. dc syiio 1. v, c.ip. t, Opp. (;) Sirmond. pricfal. ad Facuiid.
UiM' '. l'''gS- ^'-'i C't SC(p[.
,

N()Trn\ Fx r.M,i.\Nr)io '.a

Uilariim defcnsorcs nlitili .i(Ui'rsnrios aniiindvcrlli ; A iiiniis pnilixnm nnn cst lnijns ioci rcfcrrc ; ad (jiicn!

liMii siipprcsso Juilicato ad prlslinam (lclcnsioncm proiiidc lcctorcs rcmitlim>is (e). Dcnlgniini llein
mox rciliit iii eaqiie ronslilit.CiiniqHC iil agi scnlircl, interprclem d^igilat aliiis Facimdi lociis, in qiio
iit pcr viiii CNtniiincretm' al> i:ivitis conilcninatio coiiima S rnpiiis v Kpistnhc l S. Joannis coiiimcnta-
Kiispcclam lialiciis synoiliim Gr;ccoruiii inlcrcsse no- tiir {(). Qiicin qiiiilini loeuip jiancis pcrslringit cr.i-
Iiiit ; cl siiaiii do Capltiilis noii (lamnanilis scntciiliam ditus Milliiis (<j) : )iluril)iis vcro cdisscrit ductiis Uei'-

cdilo consiiliito graviler cxposiiit; synodo dciii(|iic , iiardiis de Uubeis (h). .\i\ lixc qiiisquis liiijiiscc aii-

eiim C.tiiitiila daiiiiiasscl, iie provinrias (]ii;c pliirima; cioris liliros diiodecim (miito enim rc!i(nia diio ejiis

ml:»iii;diant, ileniin on'o!uleict , assensum ncgavit. opuseiila qiiaj libros illos exci|> iint) alientc iicrlcge-
I'.\ i]niliiis apparet niiluini in liac Vii^iiii consiliorum ril, nonniilla forte compcriet aliciibi, qi;;c sibi iiio-

varictatc iiiconstaiiliam fuisse, qtiod visum csl noii- ram inrcranl, qii;rquc scriain postulent animadvcr-
nullis; scd statam potius lixamiiuc iii tucndn Erelc- sioiiem. Verum cuicunqiic Id intcrdiim coiitingat
si;c, qu;im regehat, parc coneordiaque coiistanliam. mcmiiieiit ille, Inpsos ciiiiiivcro aliciiuitulo vel opti-
Ciijiis ijisius pacis stiidio Vigilii succcssores, cuni mos vctustos scriptores, atqiie in qiiibusdam cespi-
paucos jam conlra niti vidcrent ut una omiiinm iii tasse : qiitc taiiicn, ut eqnidcm censco, salis fuerit
Ktclcsia mcns et vox esset, assenserunt et ipsi taii- g ipsis coiidoiiare, qunm viiio vertcre. Sic eiiim suin,
dcm, et synodo Inccrlse ad id lcmpus aucloritalis, nt
coiicilii gcneralis vim nomenquc conrirmalioiie siia
p!ura iiiliMU in carniinp, nnn rgn paucis
...Ulii
pi;cl>iuMniit. I Iluc usquc vir doclijsimiis. qims aul iiiciiria fudit,
(inciiiiar maciilis,

VI. PoiTo quodnam sil Imjiismodi Facuiidi opci


Aut liuniaiia parura cavil oalura (i).
is

pretium, modo laudalusSirmondus siatuit (a) < ex at- VII. Jam supcresl ut dc cura noslra in hac Fa-
tenta cjus leciione agnoscere quenique virum erudi- cundi editionc paranda, paucis ex niorc agamus. El
tum Iiabere liunc auctorem aflatim unde possit |>riinum quidem Sirmondi izootriv sccnti siimus, qiirn

rcriim qu.as traclat utiliiate, copia, varieiate, ani- iiiter ejus opera varia e lypographia rcgia Parisiis
miiin studiumquc suum non immcrito relincre. > prodiit anno 1096, sludio cl. Bauiiii expolila. Ve-
Nonniilla lameii diiriuscula in hisee libris iiiterdum neta cnimquai illam insccuta est anno 1729, mcndis
occurruiil, qu;B inlenluni lectorem rcquirunt. Cujus- haud paiicis seatenlem novimus. Ca;terum ex hac
modi cst lociis illc insignis de sacra Eucharislia, ubi poslcriori editione notis Sirmoiidianis variaiites siib-
ail (b) : Sacrauienlitm corporis el sangiibiis CUrisli, jccimus, quas diligenii collatione instituta cum pr;c-

qiiod est i« pane el poculo consecruto, corpus ejus et staiiii ms. codice amplissimi capituliVeroneiisiscruit
snnguinem dicimus : non quod proprie corpits ejus sit ,-. Joseph Blaiichinus V. C, quibus quidcm lectionibus
panis, et poculum saiujuis; sed quod in se mijstcriuin Faciindi tcxtus illuslratur , emendatur, supplelur,
rorporis ejus sanguinisqne contineat, elc. Qu;\! qiiideiil Ciodicis dignitaiem ob oculos cxhibel illusiris Scipio
Faciiiuli verba licet solide satis exposuerit Sirmon- iMalTeius (j). rrictcrea iaudali codicis Veroneiisis no-
diis, ea tamen avide arripuerunt heterodoxi honii- tis nonnullas anim.ndversioncs subdidimus, quas ex
nes, eosque inter Caveus (c), ut alios pra;tereamiis, varia operum ab eruditis viris edilorum lectione no-
quibus sibi aliisque suadercni su;t; demum causa; pa- bis comparavimus quibus unam el allcram qusc nos
;

Iroiiuin exsiili,sse oliii Ilernuaiienseiu illuni episco- prxtericrant, hic addere placet. Primo itaque jaiii
piim, qui, si diis placel, panis ac viui substantiam diu observarat Baunius (k) qus leguntur apud Fa-
in Christi corpus ct sanguinem transmutari, dum sa- cuiidum, lib. II cap. 6 (infra col. 578), ab liis verbis,
crum altaiis mystcrinm pcragitur, haud crcdidcrit. rnrsus agnosce, Augusle, usque ad postreina liKC, qui
Ad hos segregmii vaiiissimos plausus exsufflanuos sa- veriiati audeant resuUare, ea non esse, uli yidcii
tis habuit Dacherius ex cjusdem Facundi Epistola fi- possent, ipsius Facnndi, Jiisiiniaiium Aug. vcrbis
dci callioHcx in defcnsionc triuin Capitulorum, qnnm siiis alloqueiitis, sej desumpla ex sancti Lcon.is cpi-
priiiius edidit, evincere (d) nullam esse iii Ecclesia stola ad Leoneiu Aug. (l). Atque hinc porro corri-
ipsiiis auctoritatcm, cuin a catholica commuiiioiie jx genduin est, quod in illo scgmento legilur apud Fn-
dcs( iverit atqnc in schismate ad obituiii usquc per- cundum, qu>a prius legitiiints, etc. ; nain liaud diibie
ma:iserit : quo propteiea duce iiianiler glorientur reslitui debel, r/iiia posJ /cy/iimas, etc., sicul in Leo-
h:cietici. Verum hoc denuim nodum cnse expc-
cst nis epislola legilur, el loci seiUcniia prorsus cxigil.
diie, non solvere. At illum solvit, et nianu quidem Ilanc autem emendationem ex memorato codico
dccta, Natalis Alexander, cujus expositionis seriem Veroneusi eo loci Blanchiiii stiidio ndnotalam baLc-

(fl) Sirmond. prcfaL ad Facund., siib init. (/i) B. de Rnb. Disserl. dc trib. iii cocl. Testi.").
(4) Facuiid. lib. ix, cap. 5, post med. capp. 7 ei 10, nuni. 2.
(c) Cav. Ilist. liitcr. lom. I, pag. 520. (i) llorat. dc Art. poet. vers. 351-555.
(d) Dacher. Spicilcg. lom. III, pag. 307, not. a, (j) MalT. Opuic. cccl. ad calc. Histor. theol. de
niiv. eilit. r.iat., |)ag. 88.
(e) Natal. Alex. Uist. eccl., sjcc. vi, cap. 4, art. (k) B:iu;i. pr.cfat. ad lom. II Opp. Sirmond., § i.
', § 2. (/) Leon. epi^l. 153, tom. I cdi'. 2 Qiicsii., pag.
(|) Facunl. Iib. i, cap. 3, infia cul. 55>. 341.
(j) MiII. Prol-gdin. ;ul iN. T. Cr., num. 1000.

I
,

527 FACUNni EriSC. HERMIANENSIS 5?8


(niis. E:ini vero priimis agnovit Qiiesiiellus (n) , ac A llixnm ((/). Dcnique ad lib. iv, cap. 2 (iiifia col.
dciiicops B:ilJerinii fralres (b). DeiniJe ad ejiisJom 620), ubi meiilio Martyrii ilardopolilani, adveTlil
Facumli monel .Mnnlfauconius ((,) lo-
lib. III, cap. 5, Wesselingiiis («) legeiidum Marcianopolitani. At
cum ab auctore probUiim ex JoanneCbrysostomo (iii- a).i! anman;.
fra col. 5U5), exstare in honiil. 83 al. 84 in Mat-

((i)^,Qucsn. Not. ad cpist. Leoa. , lom. 11 edit. (r) Mnntf. prxf.it. ad tom. Yll Cbnsosl., § 5.
cil., p;ig. 507. (f/) Clii;,>o>,t. Opp. loiii. VIL, pag. '791.

(i) Ualler. Opp. Lcon. tom. I, pag 1515. (ej Wessel. Vel. Rumaii. Iliiier.," pag. 229,

IIERMIANENSIS^ EPISCOPI,
DEFENSIONE TPJUM GAPITULORUM
CONCILII CHALCEDONENSIS
LIBRI XII
AD JUSTINIANUM IMPERATOREM.
VWJEF ATIO.
Cuni in prrcjudirium sancti concilii Cbalccddiieii- (j gravi neci ssitatc rcsjjon lerc constringerer, vix mihi

sJs impugnalores rjus Acepbali per (luosi-laiii subripe- seiileiii dicniin indiiciix; dal:c sunt, in quibus erant
renl, ul epslola lb;c Edesseni episcopi, quam ad se eliaiii duo fcsti. Uiide, ut omnia dicerem, qu.Tc n;a-

«ielalam meraorala synodus catboiicam judicavit; sed gis necessaria judicabam, ex iiis libris aliqiiaiila d€-
cl Theodorus Mopsuestenus ', ejusque doctrina cerpsi : quia iion occurrcbam omnia nova dicere, si-
qua; in eadem epistola \hx laudata esi ; nec non et quidem tria miilia vcrsuum excedit illa rcsponsio.
quocdam Theodoreti Cyrri episcopi scripta, qui in Sane quoniam, sicul dixi, necdum a me pcilractali
pncdicto Chalcedonensi concilio epistolam dogmali- fuerant iidem libri, quredam lcslimonia pro inendo-
cam papa2 Leonis asseruit, sub anatbemate dimna- sitale codicum ex quibus ea posueramus vcl pro in-

reiitur : boc opus suadentibus fratribus ad imperalo- cuiia translaiorum, aliter continebaiil, qu;T; sic eiiani

rem Constantinopoli scripsi. Quo iiecdum liniio ac in illam responsionein transcripta siint. IJcirco igitur
pertraclato, adductus est Romanus episcopus •>
: in pricloqui ac procmoiiere curavi, ut neminem qui me-
cujus examine cum gestis super hac causa discepta- morata responsionc perleeta iios conligcrit libros

remus, meJiante coiidictu interrumpi acta prsecepit; offeiidal isla divcrsitas ; sed illic igiiosc:it feslinMiti,

el ab uiiiversis episcopis qui aderamus e.\petiit, ut et huic poiius credat. Nam et aliqua ibi cum pcrtar-
scripto quisque responderel quod ei de his capilulis C batione prolata moJeratius hic ordinatiusque tra-
vidcietur. Cum ergo per magistruin olficiorum sub clata sunt.

" In Afriwe provincia Byzacena : cujiis civitatis jicil Baronius, qui Vigilinm Coastantinopolim pcrve-
ante Eacundum
episcopi leguutur Maximianus in col- iiitse scripserii iii vigilia Naialis Domini aiuio exeuiite

latione 1 Caribagiiiicnsi, numero 187, et Uonaius in 546. Iloc enini fieri non poluisse liquido probal sed ;

elcncbo ms. episcoporuiii, qui Caribaginem ex pr;c- quanJo pervenerit, noii docet. Docel auteiii AppeM-
cepto regis Hunerici, anno ejus regni sexlo, pro rcd- (lix a iiobis edila Marcelliiii Comilis, papam Vigl-
deiida raiione Ddei venerunl. Post Facundum vero, liuui ingressuni esse Constantinopoliin Basilii anno
lieiKAdus in concilio Byxaceno, cnjiis e.vstat epistula 0, id esl Cliristi 547. Jaiii tuin eigo Facundus iii hu-
iii syiiodo Roinana Martiui I, secrctario 2. Epistolc jus operis sciiplione versaliatur, post ccntiim ferine
auteiii iiiier ca-ieros subscribit Bcnadus graiia Dci annos, in lib. ii, cap. 1 narrat, a synodo Chalccdo-
,

cpiscopus saiicttB Ecclesiw llerminneiisis. iiciisi.


^ Vmilius. Anasiasium bibliotbecarium raerilo re-

' Ex vet. cod. capituli Veron. Sic et in seqq. nolis accipiendum.

LIBER PPJMUS.
CAPUT PRIMUM. D prie mntrim Dci, ct Christi dua$ esse naturat recfe
profesiiis sil.
Qiiod Justinianus, in confcssione fidci suw, unum de
Trinit^ite crucijixum, tieatam Mariam vere ci pro- Coiifessionem » Iuk fiJei, clementissime impera-

" Eam iniiuit quam Jiislinianus Cnnstanlinopoli consulalu, anno Chrisii 55.". Qiix ct Grsece Latii:e-
Cdidii, diversasque in provincias miMl tertio suo que exslal CoJ. dc Summa Tiiiiilate lib. vi, et tria
; ,
:

^ii riu) i»i;i'KNSiOMi nuLM caimtii,. un. i. 550

lor, iii:ii;iii coiii ilii Oliiilcodoncii^is (lelliiitioiiilius A IVoclus Otiuntaliiiiis i|tinqiic pro ftili'i (iiiinruriin.i

(-(iiisitiiaiileni, cl npprobavi sciiiper, ul ailversiis iiiul- dcstinavit, ila confcssiis cst {h.dil. Huin., piui. 1i.S) :

loi-iiin conlradidioncs asscrui. Nam cuin (Iii;b ntinc < Nec ciiim dicentes Filiuni passiiiii, ratidiie dritali»

ferv(!anl iKvrescs ab codcni concilio rcfiilat.-c, quae cuiii pali potuissc senlimiis, sii|uidein diviiia natura

ronlcntionc qiiidein ronlrarin, scil dclestationc si- nullaiii prorsus rccipit passionem ; sed coiirilciit(-&

mili, niyslcritim diviiia' incariiatioiiis oi'piigiiant, Ne- Deiiiii Verbiun unuiii ex Trinitale iiicariiaUiiii, Iri-

storianonim dico ct Euiycliiauorum : quid saltibrius buimus intclligciidi matcriam his qiii lidclitcr grisci-

yel qiiid cvidenliiis adversus titraiiKiuc lucresim dici laiiiur cur iiicarnari dlguatus cst. i Seribeiis eiiaiii

potuil, (luaiii qiiod ipsc cdiifessus cs, unuiii do Triiii- bcaio .loaniii Antioelicno, cui ct ilia qu;c scripscral

lale |iro niiliis cnicifixiiiny quem iiiagiiiiin Ueum tc ad Armenos, pro scrvaiida comiininis liilei sociolal»;,

crcdcre doctiil Aiiostoltis dieciis : Appariiil ciiim dircxit , ul sicul niium atqiie ideiii oiiiiics cordc crc-
grntia Dci Salvatoris nostri omnibus liominibus, eru- (lcbant ad justiliani, sic cliam una el eadcin ore oiii-

dicns nos ut abnegnntcs impictalcm el saxutnria dcsi- niuni confessio fieret ad saluteiii, sic ait (Liberut.

dcrin, raslc ct jtislc cl pic rirniims i» hoc sa;cido, ex- cap. 10) : « Dicciites auleni iteruin passibilciii Deuin,
speclanlcs bcatam spcm ct advcnliim ijloria; mngiii Dei id est Cliristuin, coiifiteiiiur cum noii co i>assuiii

Salviiioris nosiri Jesu Christi (Tit. ii, 2). l'ropter JJ qiiod erat, scd quod faciuni cst, id est propria cariic :

quod beatam Virgincin Mariam vere el pro-


eiiaiu ct ita procdieanles nullo modo fallimur : qiioniaiii

pric inatrcm Dci cssc dixisti. Non enim aliuin scis quidem et unum es Trinitale seeundum carnem cru-
Deiiin Vcrbnm, et aliiini Jesiim Cbrislum, qucm in cilixiim l'ateniur,et deitatem passibilcm iiiiniiiic bhis-

dualius naturis umiiii euiiideiiii|ue pronuntiasli con- pheniamus. > Et banc ejus sanam doctrinam sapicii-

subslanllaleni csse i'atrt secundum deitatem, ct con- tissinuis Joannes Aniiochenus cum orientali conci-
substaiitiatem iiobis cumdein secundum lium.inita- lio suis lilteris approbavit; in qnibus eum niemo-
tem ; et de quo consequeiiter ctiaiii hoc dixisli :
rala synodus Chalccdoncnsis testatur ha;reticorum
« N.ini sicut cst in dcitate pcrfcetus, ita idem in hu- nwledicta rejecisse, et apostolicam declarasso do-
inanitate perfcclus est. > Qua; omnia certum est te ctrinam. Qui rescribens cidem bcato Proclo dixit :

jusla Chalcedonciisis concilii scntcntiam prolulissc. t Touium qui ad Armcnos factus est a revcrentis-
Nam unum csse dc Trinilatc Dominum Jesuiu Chri- simo ' noslro filio diacono Theodosio, qui digniis est
stum, ex ejusdcm synodi allocutioiic, quam ad Mar- tuis disposilionibus miiiistrare, ob cani quse inest ci

ciaiiiim principem fecil, evideiilcr ostenditur. Ubi siiper xlatem diligentiam, el pclivinius, ei cuin onini
eu«n bcati Leonis Ecclesia; Roman.-c prccsulis episto- dclectatione ejus fecinius incnlionem. Faciebat au-
laiii contia bairetieorum nialeJicla dcfenderet, posl C lem nobis delectationem non pulchritudo composi-
aliquanta sic ait : < Facile cst advertere quod, ambi- tioiiis sola, neque argumentationum iiiultitudo con-
guitale qux-siionis exorta, Patrum interpietationibus tra utramqiie partem adversaiitium pertraclata
noslram confessiuneni coaptasse cognoscimur, sa- quaiitum ipsa sacrorum dogmatum cauiela simul el
tisfacientes quod in nullo discordem intelligcntia; eo- pielas. Pietas quidem, quia regalcm divinarum Seri-

rum detulcrimus aiiimum, sed his utamur '


testibus plurarura ' in his qtix dicebanlur, verbuni veritatis
ad nostriic fidei ru-mitaieni. Sic Athamisii ad Epictc- rccte confilens, pcigebas, non sine teslimoniis Seri-
tiim ampleclininr lilteras; sie tanquam propriam ptura, pra;sumens aliquid ex potcstate propria pr.c-
Gregorii ad Cledonimn epistolam ubique proeferi- dicare : cauteLa vero, quia cuin divinis Scripturis
iniis. Et quid oportet pUira dicere? Si enira per e|)i- eliam Patrutn dicta, ad probandum qiia) diccbanlur,
stolas Ecclesix dogniata declarari pro unaquaquo proponebas. i Scribens eiiam bcato Cyrillo supradi-
(Ituvstione dignuni culpa judicanl, ipsuin imprimis clus Joaiiiies ' cuni eadem synodo Oriciilis, ita so
beatissimuni Cyriilum quilibet potcrit denolare, qui tomuiu ipsuiu ad Armetios approbasse pc:-lilbuii

lilteris suis quod scnliebat Oricnlalibiis expressit < Sanctissimo, inqiiit, cpiscopo Proclo tomuiii recla
ncc non et raagnum Procluiu huie vituperalioiii sub- rcvcra et pic babentem, quem ad Ariucnos scripsit,

jicict, qiiieisdein Orientalibus voluraen ad Arnieiios D nobis destinante, et nostruiu qtia;reiitc conseiisuni,

pro fidei congrucntia deslinavit. His autem conso- oiiinia facta sunl a nobis, ct iii iiuUo inimis feci-
iabitur ad culpaiu et sapienlissimus Joannes Antio- iiius. » Apjiaruit igitiir, rcligio^e impcrator, quod sc-

chenus cpiscopus, qui bxrcticorum nialedieta reji- cundum scnlciiliaiu ipsius niagna; synodi contcssus
ciciis, ct apostoliccc doclrinx dogma declarans, to- cs unum de Trlnitate pro nobis crucilixum : qiiando-
lius Oiiciitis confessioncni, vclut ex uiio ore saiictis- quideiii in cis cpislolis hxc lua coiifessio coiitiiietur,
siiiio Proclo ct ei quiper idem tcmpus mundi regebat quibiis taiilrtin anctoritalem delulil, ut caruni exem-
gubcrnacula, destinavit. i In hoc autem volmniiie ad
plo defcndendam bcati Leonis epislolam judicaiel
Arraenos, quod, ut raeraorata synodus ait, raagiius {posl acta conciUi). IUud etiam quod bealain Mariam

capita qua; Facundus hoc loco commemorat, iisdera Trinitate cruriiiso, ct bcata Virginc xujoiu; xo! xax'
veibis cxpiical, dc duabus in Christo uaturis, uno de alnfJtia.-/ Deipara.

'
Coil. Veron., nliiniir. 'Idem, Scriptiiriiruin viam.
* ld(!iu cod., rcvercndo. ' idcui, sanctus Jouniici>.
551 FA HISDl EPISC. UErtMlA ENSIS 532

vcrc cl propiie malreiii Doi csse ilixisli, in eailcm A maxime gloriati. Quid cniin priiis laudelur inhomine?
synodi allncuiione invenimus esse firmalum, ubi di- quid exccllentius decet in principe, quani catholica
ctiim est : i Verum non latuil inJormitabilem ocu- fides, qiioe tolius nostri boiii csl fundamentuin, el
lum naturse conimunis inimicns, seJ tanquam hiiiii- sine qiia niliil in nobis est boiiuin ? Omne enira (luod
naria conffstiin Patrcs noslros, liis quos tencbra- non cx lide peccatum est.

rum pervaserat error, ostendit; ([ui cunctis resera-


CAPCT n.
rent intelligentiam fidei, et incarnalionis diligenter
Quod Eutycliiani sub Iriuni Capilulorum nomine con-
benelicia prajdicarent : quomodo dispensalionis sa-
citium Chdcedoncnse fraudulenler oppntincnt : qui-
cramentum sil ab initio ex vulva dispositum ;
quo- bus nntfquam respon.ieal, jidei suce coiifcssionem ex-
modo et Dei genitrix sit virgo vocilala propter euni ponit.

qui virginitatem ejus dignatus est ctiam sacrare posl Sed rogo, clemeiitissime imperator, ut rationcs
partum, vulvamque, ut decebat Deum, integritate meas vel gratanter, vel palientcr accipias, Nani de-
signare ;
quomodo secundum veritatem mater Dei nionstrare proposui quoniam pro cjusdem fidei quain
dicta sit propter carnem, quam ex se omnium Do- tenes defensione, et propter ClijIccdoiicnsiuiH custo-
mino » Ecce et lioc oslensum est, quo-
minisiravit. diam decretoium, quibus et manifesla est et firmala,
niani eadem fancta synodus docuit quod illa virgo B his qui niiper contrariam eis sententiam protnleruul
Dei genilrix secundum verilatem vocata sit, propter consentienduin esse non duxi. Inquirtus enim et im-
carnem quam ex se omnium Doinino ministravit. pudens bscreticoriim spiritns, qui facilis et proniptiis
Nec i:iterest utrum secundum verilatem, id est, vere ad impugiianda veliTa consiitiita, in coiifiisioiK m
Dci niater vocetur an vere et proprie, sicut ipse
; suain semper extollitur, ((uia sa>pe fruslratus esl,
confessus es. Nara quod Joannes apostolus dicit ve- cnm evide:iti contradictione Cbalcedonensis decrela
runi Dei Filium, ipsum Paulus propriura dicit. Sic coiicilii subverlere niterelur; obliqua nuncetobtecta
enim scrJbil: Schmii (luoiiiani Del l^iluts vaiit, et de- maligiiil:ite sulirepen?, iiitelligi noii posse crediilit

dil nobis inlelleclum, ul sciamus quod est venim el si- autem desideralam oc-
suDC faclionis insidias. Invenit

rms in vero Fitio ejusJesu Clirisio {I Joan. v, 20). casionem ex furorc quorunidani qui sub nomine
Hic autem scribens Romanis ait : Si Deus pro nobis, Christiano latenler in Ecclesia gentile Origenis do-
{}uis conlra nos? qtii eliam Filio suo proprio non pe- gma sectantur. Et quia per instantiam liisc religioiiis

pcrcit, sed pro iwbis omnibus tradidil illum {Uom. ejusdein profani dogmatis iterata danmaiio est, binc
viii, "1). Non igitur est aliud quod Dominum no- ejus seclatores exarserunt adversus Ecclesiam, qux-
slrum Jesura Cbristum Joannes verum Dei Filium rentes eara quacunque possent iraraissione turbare.
vocat, quam quod eum proprium Dei Filium Paulus £ Et boctotum publicam noliliara non effugit, prxscr-
nppellat. Et ideo non aliud pulandum cst etiam quod liin cucn et Domitiaiius Aiicyrensis " quidem civitasis

sancta Chalcedonensis synodus bealam Mariam vere episcopiis provinciai prima; Galatioe, qui fuit ipsius

matrem Dei esse confessa est, quam quod eam ipse Origeniaiia; ha;resis manifeslus assertor, per libcllum

confessus es vere et proprie malrem Dei. Quod si cui quem ad beatissimum papara Vigiliura scripsit, Deo
minus hoc sufficil, et adhuc eam vere ct proprie Dei extorquente coiifessus quod ejus complices Ori-
est,

raatrcm dubilat appcUare, plcniorem de boc ipso geiiiani, cum viderent non se posse proprium do-
rationem quam infcrius rcddenuis exspeclet. Quia giiia defendere, neque sibi quidiiuain spei de confli-

vero' simul secundnm Cbalcedonense concilium


' , ctu restare, ad ultionem eorum qua; coiitia Origenem
eliam in duabus naturis Dominum Jesum Christum gcsta sunl, ha;c Ecclesiai scandala conimoverunl.

confessus es, ipsius coiicilii definilione monstratur : llorum igitur satellitio fuiigens Euiyehianorum per-
iii qua statuit ununi eumdemque Cliristum, Filiuni fidia, ea qua; per se coiitra Chalcedonense conci-
Dei unigenitum, in duabus naturis, sine conlusionc, lium nequidquam sitpe tentaverat, pcr ipsos laten-

sine couversiono, sine divisione et sino separatione tir aggressa esl qui nobis non videbaiitur in hac
esse noscendum ; nusquam naturarum ditferentia per parte suspecli. Nec lanien et illi magnam synodum
iinitatem penitus amputata, magis auteni salva pro- P palam reprehendere pnBsiimpserunt; niagis autem
prietate utriusque natura;. His igitur omnibus proba- sub qiiodam colore defensionis, qiiam tua; pietali

lur confessio lidei tuDe raagni concilii ' definitionibus commcndabat failax eoruin promissio, roliurejus in-

consonare. Propter quod etiam nos et congratulaii firmare conati sunt. Jactabaiit enim, sicut optime
semper ejiis rcclitudini sumus , et pro ea de te nosti, quod omnes Eutychiani qui decrelis ejus offen-

» De quo iierum lib. iv, cap. i, ubi el libelli hu- inodo ad suscipicndam synodum Chalcedoncnscra
jus verba profereniur. Quod aulem bic astruil cx Ecclesi:i!que coinimmioncm adduci Acephalos posse.
Jibello Domitiani, afiirmat eiiam Liberatus diaconus Editoe sunt post syiiodiiin v Gr;«co-Latina' Je utro-
iii Breviario : iucensos vidclicet damnati Origenis qiie argunieiito cpistoLc dii;c Jusliuiaiii. Prioris ad-
ildlore Origenistas ad trium Capitulonim damiiatio- versus Origeiicm iniliiiiii cst, 'iiu.rv ftiv utl (TTrouSij •

iiein impuiisse Justinianum; doliiiue arcliilectum ex ISobis semper studio (uit; poslerioris de trihns Capi-
cadem secta luisse Theodorum Cappadocem CiPsa- liilis EirjiiTE; tjj o.$h vj-r,i, Scientcs quod niliil uliud.
rieiiEera cpi-copum, qui imperatori snggerebat boc

'Ideincod., cencilii Chidcedonensis,


» Cod. Vcroii., siiniliicr.
,

IMIO DEFENSIONE TRILM CAHTlir.. LIB. I. 534


j;53

lomimmKMicnl Ecdesi*. si cplslola voiier:i- A l>.'-c i|iii<l«"i «licta siiil ad siitislailioncm coruiii niii
(liiiiliir,

Marini rcrsaiii scripta, rimi e;im iicicssilaleiu it'm>iciil, cliafll c.A (\m- di-
liilis lb;c Edesscni episcopi ad
vi^ilaiilcr alloiuliml. Iiilclligciiliorcs
qiiam pr;cdicla syiiodus, cum pro ca iiienioratus
ciiiilur iiiiiiiis

auteiii profcclo cogiioscciil, ct dcreiisinni pr.c-


in beatuin Cyrilluin accusa-
(iiiiil
llKis lamiuam iiijuriosiis

prommtiavit orllioilo.xam, daimiaretur qui- sciitis ca\is;c proruial derensio fidei, (|ii;c iiiilii cum
icliir,
tua piclate coiiimunis cst. Si eiiim pioli:ivcro caiii
dciii ut iNestoriaiia, sed approbala fuissc a syiiodo
dum ncscios ct rcctc ac priKloiitcr Ncstoriaiiis Kiilyclii:iiiis^pie ro>i-
negarclur. IIoc ageiites astutc, nl
stcrc, (luaiii supra jam docuiimis iii;igii;c syiio.li.
ignaros advoeaiit, «iuud pcr fals.im et inipudcntissi-
synodus possil, quwcun- Clialccdoneiisis dctiiiitiouibiis convciiirc, iiiiiiis ab-
niam ncg;iiioiieiii dcleiidi
reprclieiisioiie ipsiiis surdum vidcbiliir ul Nesloriaiia cicdatur episiol»
(liic nieiubicia Eutycliiaiii iu
f|uam illa symulus approbavii, (iii;r, ipsis suis deliui-
cpislol;c diclarciit, ncmiiic jam lesisteiilc, vcl biiic
tioiiibus NcbtDriauoruiii fallaci;u t;iiH solortcr occur-
satagentc, scriberent noslroruni, quod valde lugeii-

afiinuanJa ul cuin posl- rit. Deinde cum propler kcc cain, vcl in seiitciitia.
d(ini est, subscriptioiiibus :

super cpistola Iba; prolata, vel in cajteris binc atquu


ca qiiod lacilliiiium erat ' sola gcstoruiii piola-
,

concilio raouhtraretur, inde INesioriani ct Euiychiani calumiiiciitur, omiiis


tioiie, suscepta fuissc ab illo

Eutycliiauis dc Nestoriano ^ coriim vana lict iiileiitio, et fiuslra se laborare co-


iiil jam superessel, quod
inlamantibus rcspondere pos- giiosceiil, si cum lidcm noslram asserimus, illi ilo-
dogin;^le semper illud
crela ipsius synodi vidcriiit conliriiuiii, pro (luibiis
semus '. Ilis igilur ila fraudulenler agenlibiis, ac
inrirmaiidis fallaci et longo circuilu aucloi itatein
iicscio quain promiticiitibus unitatem, qu;v, si ctiain
cjus in aliis auferre conanlur. Qiioiiiam igilur cuiii
scqucretur, confusio potius diccnda crat , illiid exse-
defensori, luin ctiaiu causa; dcfcusioiii, propositus
cran liMn borrendumque coiiccssum est, ut epistola
ordo coiiducit, tria qux superius commeiiiorala siint
quani saiictiilliveneribilesPatrcs orthodoxam proba-
breviter in boc voluniiae defendemus. Qiiid ciiiiii
vermit, iion sola saltem, sed cum suis approbatoribus
nos contra caluninianles Eutychianos nianifcslius
essct aiiatbemalizata *. Et ideo tain nefari;e occur-
probat a falLacia Neslorianoruin penilus alicr.os,
surusaudaci;e, quoiiiam satis ipsoriim Eutycliianoruin
qaain si duo ha;c asseramus, id cst, unum uc Triiii-
consuetudinem habemus expertani, quod omnibus
latc pro nobis crucifixum, el beatam Mariain rcclo
pro veritatc sibi resistenlibus Nestorianorum crimen
Tocari et vere cl proprie matreiu Dci? Vel quid iios
imponant , fidem mcam imprimis quam de salulifera

teneo, non
ilcm coulra calumniantcs Nesloriauos ab Eutychia-
incariialionc Domini nostri Jcsu Cbristi
norum discordia longius ab''sse dcmoiislret, (iiiaiii
soluin simplici * sermone aperire, quod iii tuM con
jam documen- C ut illud quoque lertium aslruamus qnia ulcm Do-
fcssionis approbatione feci, sed eliani
niinus noster Jesus Chrislus iu duabus naturis, lioc
lis uccessariis aflirniarc, atque adversus impuguanies
esl in diviiiitate aUiue humauilale pcrfcclus csl?
dclendere statui : nt corum calumnias quanta valeo
inanifestatione veriiaiis cvitcm ,
quoruin fraudes CAPUT III.

niendaciaque detegcre, ct errores proposui refutare.


Qiiod umis de Trimtate passus conlra Ncstorianos ap-
|d aulein focio, ne aiiinios qaoriimque siinplicium liiis dicalur, quam iina de Trinilnte persnnu. 1'erso-

(|iii nos ignoraiil, nostri iioiniiiis iiifamalione, a ve- naium nomen in Tiinilate Suhellii caiisu usurpari
ritate agnosceiida quam insinuaturi suiiius, avcrlant.
cwptum; ct dc biiplismo in nominc Domini Jcsu.
Nam cl hoc bcue compertum cst, quod non solum Sane lacciidum non arbitrorqiiod sint eiiain ca-

Eutychiani de sua vanitate convicti Nestorianos, ve- tholici " qui, sicut crediinus, nescicnlcs Iioc aiite

rum etiam ipsi Nestoriaiii quos non miiius redarguit mcmorata synodo conlirmatum, supcrflue contra dc
lidei iiostr;c delensio, ecoiitra nos de Eulycliiaiia li;c- verbo contemlant quia videtur eis quod dici uou
:

resi criminantur. Et licet isla nec cxpavescanius, dcbeat uiiuin de Trinitate pro nobis crucilixum, scd
nec quasi nova miremur ,
quoniam sic aliquanJo potius unam de Trinitatc persoiiam. IIos crgo taii-
cliam patres nostros Ariani velut Sabellianos, Sa- qiiam propinquos prius nobis sociare dcbeinus, ut
bcllian vcro vcUit Arianos mendaciter infamabaiil " ipsi quoqiie iioljiscum hanc confcssioiiein tcueaiii,

oportct iiosiamcn, sicut monet Apostolus {Rom. xii, iii qua iion potesl, sicut plerisquc videtur % Neslo-
i7), providcre boiia, non tanlum corain Deo, sed riaiioruiii dolus abscondi : nc cum iiianiter de verbo
ciiaiii coram oinnibiis hoininibus,^crimiuationes de- coiiteiidunl^ rei controversiam luimis exaiiiiiiate de-
trahentium, pra;serlim in causa fidci, pra;venire. Et liiiiaiit. Nam cum Doniinum nostruui Jesum Chri-

" Unuin de Trinitate cnicifixum qiiibiis dici non rum pie reclequo ulrnmqiie, alquo mio oi codoui
placebal, id in;ixiiiie spcctabanl, iio diviiiilalcm pas- scnsu dici, docel ciim Facundo ejiisJom a>vi geiilis-
saiii cuiiiEutychianis iiicere vidcre:ilur. Alii conlra, quc auctor Ferrandus diaconus Cartli;igiiiieiisis iii
ut Joaiiiics Maxciiliiis, cos qiii uiiam de Trinilalc Cjiistohi aJ Aiiatolium diaco;ium Uonr.iiiuiii et aiile ;

persoiiani dicerciil, iii suspicioneiii vocabanl, qiiasi iilrumque Ji);iiincs II papa iii cpistola ad Avienuiii,
(|uartam cuni Nesturio personam induccrciit. C;clc- Senalorem, Liberium ct alios.

'
Cod. Ver., est. ' Idcm eod., simpliciter.
' cod., a loco ante.
Idein cod., possimus. Ideiii
'•
IJcni cod., iiiiullicmu. ' In coJciu cod. dccsl tu lidcliu.
:

FACUNDI EnSC. IIERMIANENSIS r-se

kium sic perhibeant uiiam esse de Triiiitate perso- A Evangelio exponit verba Doniiiii diccniis : Si quis si-

nani, ut ct Dei subsisteniiaui unam csse non dene- lil, venial iid mc, cl bibat. Qui credit in me, siha dicit

gent, quoe naturarumadunalione, id est divinitatis et Scriplura, flumina de ventre ejus (lucnt aquw viva:.

humaiiitatif, existat; euindem csse dicentes Deura Ubi subsecutus adjecit : Hoc <mtem dicebat de Spi-
riucm homiiiein, nec aiiler Deum, alitcr hominem, riUi, quem accepturi erant credentes in cum. Nondum
scd ct hoc et illud siniiliter, id est naturaliler, de enim erat Spirilus dattis, quta Jesus nondttm (ueral
vcrbo conteniere milii videnliir. Siquideui hoc etiam glorificatus (Joan. vii, 57). In sanguinc vcro Filium
SHO sennone demonstraiit. Si enim dicamus, inquit, significans, quoniara ipse ex sancta Trinitate com-
unum de Trinitate pro nobis cruciBxum, si quis in- municavit carni et sangiiini, Nou ergo ait Joanncs
lerroget quiJ uiium dicamus, non possumus respon- apostolus loquens de Patre et Filio el Spiritu san-
derc Deum aut Filium , qiiia non tres sunt in Trini- cto, tres sunt personaiqusR tesiificanlur in lerra, spi-
tate dii vel filii, ex quibus unus crucifixus dicatur : ritus, aqua et sanguis, el hi ires unum suut '. Quid
et ideo recte dicimus unara de Trinitale crucifixani ergo pro Joaune respoiidenl aposlolo? Qui sunt hi
nsse pcrsonara, quoniam tres sunt in Trinitate per- lies, qui in terra tesiificari, et qui unum csse dicuii-
sonoe, ex quibus una crucifixa dicatur. At hscc non tur? num dii? num palres? num filii, aul spirilus
generalis est loqueiidi regula, sed quoedam privata B sancti? Non uiique, sed hi tres, Pater, el Filius, et
lex, quam sibi sua contenlione fecerunt. Nani iii non inveiiilur unum
Spiritus sanctus sunl, lamenelsi ,

tantum necesse non esl tres inlelligi deos aut Dlios, nomen, quod de omnibus communitcr inasculino
Bi unus de Trinilate crucifixus dicatur; ut ila in Gc- genere praidicelur, sicut commuiiiter de illis perso-
nesi scriberetur : Ecce (actvs est Adam unus ex na; pra;dicanlur genere femiiiino. Aut si forsilan ipsi
nobis {Gen. iii , 22). Quod utique non ex solius per- qui de verbo coniendunl, in eo quod dixit : Tres sunt
sona Palris, neque ex solius Filii, ^el Spiiitus sancli, qui testificantur in lerra, spirilus, aqua el sanguis, et
dictuin accipitur; sed tota ipsa Trinitas, id esl Pa- Iti trcs unuin sitnt, Trinilatem qua; unus Deus est,
ler, et Filius, et Spirilus saiictus, illic inducitur lo- noluiit inlelligi, secun.liim ipsa vcrba qua; posuil
qui; ideo pluraliter <?x nobis dicluin esl. Ciir igitur prG apostclo Joanne respondeant. Nuiiquid lii tres,
lion ibi Scriptura dicit, Ecce factus est Adam una qui in terra tesiificari et qui unum esse dicuiitnr,
persona cx nostris personis, sed potius , F.cce possunt spiritus, aut aqux, aut sanguincs dici? Quud
factus est Adatn uttus ex nobis? Nunquid unus tamen Joannis apostoli testimonium beatus Cyprianus
Deus ex nobis, quasi ex tribus ? aut unus Pater Carthaginiensis anlisies et martyr in epislola sive
i;x nobis ,
quasi ex iribus patribus " ? aut unus libro quera de Trinilate ^ scripsit, de Palre ct Filio
Filius , vel Spirilus sanclus ex nobis , quasi et Spiritu sancio dicluin inlelligil. Ait enim [tom. U)
f>
ox Iribus filiis , vel spiritibus sanctis ? Quis « Dicil Dominus, Ego ct Pater tinum sumus {Joan. x,
lioc vel insanus dixit '? Nullus autem de Tii- 30) ; el ilerum de Palrc ei Filio ei Spiritu sancto
isitate melius loqui potest, quam ipsa de se locula scripiiim cst, et lii trcs tinum sunt (/ Juan. v, 7). »

est Trinilas. Non ergo sequilur ut, cum dicilur unus Proiiide considerare debcnt qui verborum capiioni-
de Trinilate Doininus Jesus Chrislus, unus Deus, aut bus siipervacue sludenl, quia noii simul et coiijuii-

unus Filius subaudiatur ex tribus diis aut filiis. Trcs cte dicimus uiiiim Filium ex Triiiitate ciucifixmu, ul
lamen sunt, Pater, et Filiiis, et Spiritus sanclns, ex Ircs aut duos filios induceie videanuir; sed prius di-
ijuibus unus rccte dicitur Doniinus Jesus Christus. centes, quod magna synodus conlir.mavit, uiiuui cx
Nara et Joannes apostolus in Epistola sua de Patre Trinitate incarnatum, vel passum, vel crucifixuni,

nt Filio et Spirilii sanclo sic dicit : Tres sunt qui te- cum inlcrrogati fuerinius, quem unuin de Trinilalo

stinioiiium dant in terra, spiritus, aqua, cl sanguis, et dicanius, recle poslea respondemus, Filiuin. Non
lii tres unum sunt [I Joan. v, 8) : in spiritu sigiiili- aulem recle simul dicerelur ' unus lilius ex Trini-
cans Palreni, sicul Domiiius mulieri Samaritanx se- late incarnatus, aiit passus, aut criicilixus. Sed non
cundum ipsius Joannis Evangeliura loquitur, dicens ; est consequens ut qux simul uoii rccle dicuntur.
Crede milti, quia veniet liora qitando neqiie in monie p. cliam singillatim non recte dicanlur. Ac ne hoe dis-
. : .^ II (......' _ l_..../. _••".. I»^* _: ....I :.. l^lK.v^^n a..« f .. .. tr.r.»n Ik^*. l>>fi->II-lt T'1%»>1\/^_
1.
lioc,
:
ncque in UicrosoUjmis adorubitis 1'atrcm.
I.'
Vos
>
siiiiulent inlelligere, aut fortasse iion possint, verbo-
iidoralis qiiod nescitis, itos adoramus quod sciinus : rnm snoruni vel conviiicantur vcl admoneaiUur
tiuia salus ex Judaiis est. Sed venit liora, et nunc esl, excinplo. Naiu et ipsi, cum rectc dicanl unam ex
quando veri adoratores adorabunt Palrem in spiritu cl Triiiitale personara crucifixam, secunduni quod illc

reiitate : natn et Pater tales quivrit qui adorcnt ctitn. ciiam vir bealus ct doclrinx admirabilis Augustinus,
Spirittts csl Deus, et ecs qtii adorant cuin, iu spiiitu in opcre quiid scripsit de PrKdestinalione et pcrsc-
eCveritate oporiet iidorare [Joan. iv, 21). In aqua vero vcraiitia sanctorum, docet » : « Fidclis qui in eo ve-

Spirilum sanctum significans, sicut in eodem suo rani naluram credil et conlitelur humanam, id esl

" Forte, rx trihus diis,

' r,od. Veron., dixcril. ' Idem cnd., de Uiiiiale. Sane in libro de Unilaie
' Idem rod., ct hiv trcs unntn sunl ; scd I oc po- Ecclcsiit vcrlia Ifgimlm' qna- lefcrl Facuudus.
lius, tres siiiit ((|ui) tcsiificiMtitr in -tcrra, spiritiis, ' Idcm cod., dicilur.
uqua cl sangiiis, et lii trcs tniiiin suul. Qiiid crgo, elt. 'Idtni co.l., i/;t;(.
:

pno nn-ENSioNt; TniUM CAriTUL. un. /. 533


iiosiram, quanivissingularilcrsusii|)iciilc Deo Yerbo, A ''t'l)el ul uiuis v\ Triiiilali', vei de Triiiilali', criiei-
iii uiiicum Dei Filium subliiiiaiaia : iia ulqui suscc- lixus pro una persona dicalur. Quaiiqiiani si qnis
jiH, cl (|uod susfC(>it, uiia csset iii Trinilate pcr- rciii diligenter attendat, et altiui causain repetat, iii-

soiia. » Cum igiiur cl i|isi , (iiieiiialiiioiliiiii ilociii- veniet qiiod noii sic diciinus, uniis pro iina persona,
nuis ', jiixla (loilriii;>ni 1'alniiii rerle (licaiil uiiaiii sed potius uiia pcrsona pro iino cx Triiiilate dicaliir.
ex Triiiiiatc peisonain crucilixain ; cl iteiu interro- Nain sic ° Ecclcsia Chrisli, ctiani cuiii nccduiii ad ili-

gali cujus caindem dicani esse personam, recie re- slinctioiicin Palris ct Filii ct Spiritiis sancti ulerclur

spondeaiit, Kilii iion tanieii quod singilhitiin rcrto


; noinine pcrsona; ", tres crediJit ct praMlicavit, Pa-

dieuiit, etiain siimil et coiijiiiK te re( tc dicere pote- Irein et Filium el Spiiitnni saiu tiiiii ; sii iil lcslinio-

runt, id cst, iiiiani pcrsonain Filii cc Tiiiiitate crii- iiio Joaniiis ' siipra docuiinns, qiio dictiini est : Trcs
(ilixaiii, (iiiasi diue persoiix siul Filii. '
Sicut ergo, suiit qiii Ustimoumm dant in lerrUy spiritiis, nqiia el

quamvis non rccte siinul dicatur una persoiia Filii sdiifiuis ; et /li ire» unum sunt (/ Jonn. v, 8). Perso-
cx Triiiitaic crucili.^a, et recle ilein '
de ipsa pcr- iiarum autein nomcn, non nisi cuin Sabellius iinpu-
sona siiiLiillaliiii dlciliir quod Filii sil : ita quainvis giiarel Ecclesiam, iicccssario in nsiim pr;cdicali(Uiis
non rceie siiiinl dicaiur, unus lilius ex Tritiilalo assumptus cst; ut qui semper trcs credili sunt ct
crucifixus, recle t.xinen singillaliin dicilur uiius ex jj vocati, I'ater et Filius ct Spiritus sanclus, uno quo-
Triniiale crucifixus, et itein de ipsn uiio quod Filitis que siniul et cominnni pcrsonarnm noniiue vocaren-
sil. Quocirca, rccte diciliir uiius ex Trinilate cruci- tur. Deiiide ctiani sulisislentiic dicla' sunl, (|uoniani
lixus, et una ex Triiiilale persona. Sed uiuini diccro Ecclesia' placuil, ad sigiiincanilaui TrinilalciM,clhoc
personam Neslorianorum iiova subterfugia miiius noinen distinciioni personali tribuere. Quxstio itaquc
excludit : qui convicli innnmcris tcstiiuoniis Patruiu, aliiinaiidn dc novo nomiiie pcrsomc et subsistenti;c
quod Deus Verbuin et assiiniplus lionio mia persona fiiit, nlriiin ad sisniricandam Trinitatein, ipuc Deus
sit, pro auclorilalis diijnitate ab eis boc vcl existi- est, dcberel admitti, sicul et ipsius Trinitatis noiiien
niant dictum, vel existiinare se rniguiit, ut sic homo adinissum est : non de eo quod seniper lcnuit el

Jesus Christus dicalur Verbi gessisse personam, sicut praidieavit Ecclesia, quia ires suiit qiii testifieaniur

etiam gessit .\postolus, qui scribens ad Corinlhios in terra, et hi tres unum sunt. Unde eliam meniora-
dicit : iVaiH cl ego quod doiiavi ', propler vos in per- tus vir " Augustinus in quiiito decinio de Triiiitate li-

sona Clirisii, ul noii circumveiiiamur a Salana {II Cor. bro [Cap. 3) : i Claruni, ini[uil, est in subsiaiitia ve-
II, 10) ; non ul uiuis ideinque esset Deus ct honio. rilatis, iion soluni Patrem Filio non esse ni;ijorciii,

Cum vero el uiiiis ex Triiiiialc, et una ex Trinilate sed nec arabos simul aliquid majus esse quam soluni
pcrsona pro nobis crucifixa recte dicaiur, hancii!i- p Spirilum sanclum; ant quoslibel duosin cadem Tri-
lilalcm qua * fraus Nestorianoruni a saiicla ct niagna nilale m:ijus aliquid esse quam ununi ; aut oiniics
synodo suflicienler exclusa esl, intelligere et appro- siiuul Ires, majus aliquid csse quam siiigulos. > Nec
bare jam debent qui diei nolebant unum de Triniiate ait vir cautissimus et sapientissimus anibas pcrsoiias
pro nobis incarnatum, vel passuin, vel ciucilixum. simul aliquid esse niajus in substanlia veritatis quaiii
Qui etiam si nulla invitarel utilitas, neque hoc essct soluni Spiritum sanclum, quod quidein recte, si vcl-
tant;c synodi anctorilate hrniatuni, niodestius lace- let, dicerel; scd polius ambos : iieqiie ait qiiasliliet

rcnt acquiescere sapicnti Gregorio, qui de vocabu- duas personas in eadem Tiinitate iiKijus csse aliqiiid
loruin diversiiate dissidendum non esse decrevit (luam unani, sed quoslibet duos in eadem Trinitaio
(Gregor. Nazianzenus ornl. 59). In eo enim sernione inajus esse aliquid quani unum; ncquc dixit onines
ciijus esl titulus : De knniuibus , ila locutus est siniul tres personas majus aliquid esse quam singu-
€ Denm cuni noinino, uuo luniinc ilhisl>aniini, siniul las, omnes siinul tres majiis aliqiiid esse quaiii
sed
ct tribus. Tribus quidem, sccnndum uniusciiju^que singulos. Quodsi hujnsmodi locutioncs ex diclis pro-
proprietales sive personas. Nihil eniiii pro vocabulo- balissiinorum Patrura velim coHigere, antc mc lem-
rum diversitale dissidendum est, cum ad euradem pus ([uam exeiiipla deliciet. Nihil csi igitur qiiod i'c

sensum omniura diversilas provocet inlellectuni. »


p verbo reprehendamur, dicenies nnum de Triniiaie
Dum igitur et inagna nos ad hanc confessionem In- incarnalum, sive passum, sive crHcifixum. Qnod
vitet utihlas, et non iiiaudita el nova sil illa vox de etiam sancta Chalcedonensis synodus, divinaruni
qua nobis deliberaie sit liberum an admilli debeat, Scripturarum aucloritate et antiquissiinorum Patrum
qiiara divinarum Scripturarum testimoniis convenire lestimonis informala, videns a niagiio Prorlo ad
eiiam a tantis Palribiis conlirniaium esse docuiinus, Armeiios utiliter scriptum, et a sapienlissiino Jnaiine
uihibiue de veibo sil dissidendum ,
placere omnibus Antiocheuo et ca;teris orienialibus episcopis in coii-

•Cod. Veron., dixiinus. * Idem cod., qnia.


Idein coil., recle lamen singillalim dicilur, una
> ' Idem cod., xeniper.
p^-rsona ex Trmuule crucifixa : el recle item, clc. ' Idem cod., fersonvrr.m.
^ i.iciii c(kI., qnod '
donitei, si q:iid donavi, propter llein cod., Joainiis friwsloli.
cos, etc. ' 1 lein cod., rir doclissimis.

'
Vidojii i:i hunc locuru cl. \YcsseIiug!flin lib. Probabil. cap. oG, pag. 3'i4.
,

53'J FACUNDI EPISC. IIERMIANENSIS 510

cilio nppiobalum, convenienlci ipsa <;iioque linna- A catuni cst ad discrelioncni ipslus novi bapiisini so-
vit. Ei ideo lianc religiosaiu et iiecessariam vocem lum nomen Doniini Jesu memorare, quod neqne in
suscipienics qui de verbo superQue contendcbanl, ila baptismo Joannis, neque in aliis baptisniis Judaiii
jaiii nobiscmn Nestorianos urgere debent ac prc- ritiis ititerserebatur. Ca;lcrum illis sacraMs vcrbis, id
iiiere, ut non laiilum unani ex Trinilale personam esi, in nomiiie Patris et Filii ei Spirilus sancli, ba-
dicaiit, quod illi male, sicut jam diximus, inlcrprc- piiz.ati niihi videntur. Ncc nicndaciter dictum, quod
taniur; sed etiam unum ex Trinilale passuiu, quod absit, existimo : Baptizetur unusquisque vestrum iii

nulla Iraude possiiit eludere. Qiiibiis Nestorianis hoc nomine Jesu Clirisli, aut qiiia bapli/.ati suiit quidam
moJo giavius insistimus, si eis dicamus : Cerlum est iii iiomine Dumiiii Jcsu : qiioniam ccrlissime in iio-
accipere vos nobiscum (piia Triniiaiem, qux unus niiiie Jesu ' bapli/.abant npostdli, ctsi noii in solius
Deiisest, significavit Apostolus dicens : allitudo di- Domiiii Jesu, id est Filii, nomiiie baptizabant, ve-
tiliarum sapientia; et sdentim Dei! quani incomprehen- rum eliain in Patris el Spiritus sancii. Ac per Iioc
sibiliu sitnt judicia ejus ct investigdbiles viw ejusl aibilror quod, cum baplisiiia cclebrarelur, in ipsis
iJuisemm coijnoiit scnsnm Domini, nut quis coiisiHa- quoque sacralis verbis servabatiir illa forma bapli-
rius ejiis (uit? aut quis prius dedit ilti, et rctribnelur smi; in rKirralione veio sufliciebal, ad (lisrrctionem
ei? Quonium ex ipso, el per ipsnm, et i« i/jso S!<«I g aliorum baplismatum, solius Doiiiini Jesu facere
omnia : ipsi gloria in scecula (Hom. xi, 33). Ex ipso raeiitionera. Proplerea vero credo qiiod de oiniiiuiii
diceiis, ex Patre; per ipsum vero, pcr Filium, sicut trium personarum comiiieiiioraiione, Doiiiini Jcsu
alibi dicil : ISobis tamen unus Deus Ptiter, ex quo iiniiicn ad insinuandum iiovuiii ba|ilisiiiuin iiiagis as-
omnia, et nos in illo ' ; ct uiius Domiiius Jesus Cliri- sumptuni est,quoniam ipsi coiisepeliiiuir per bapti-
stiis, per quein omnia, et iws per ipsuin{l Cnr. viii, snuiin in morlem. Ycrumiamcii iion diceielur, iiisi,
6). lii ipso vero, in Spiritu sancto : de quo Saloinon ut jam asscruimus, unus essel cx Triniiaie Donii-
ail : Quoniam spiritus Dei replcvit orbein terrariim, et nus Jesus Chiistus. His igiUir ali[iic aliis quampluri-
lioc qiiod conlinct omnia, scientiuin liabel vocis [Sap. mis informalus, priiisquam lnic a iiiagna synodo
I, 7); ncc aliud est in i|)so esse oninia, nisi ab ipso Chalcedonensi appobatum esse cogiioscerem, unuin
omnia contineri. Qiix cuin ita sinl, quomodo iion dc Trinitate crcdidi Doniiiium Jesuiii Clirislum : qiii

uiius ex hac Trinitaie csl Dominus Jesus Clirisius, Dcus ex Deo nalus anle s;Bcula, idem iii ploniiiidiiie
ciim, sicnt oslcinliiiuis, idem dicat Aposloliis : Uiius lcinporuin liomo sit natus ex Viigiiie ; ct qtii Patris
Dominus Jesus Clirislus, per qiiem omnia, et nos per cxisteiis uiiigenitus, lai tus sit unigeniius iiialris; ut
»/isMiK.'ltcm cuni ipse Dominiis Jesus Christiis, hanc gcminrc gigas substaniia;, sicut iiUellexit et caiitavit
Trinilalcin nobis iiisinuans, in Evangelio Jiscipulis r Ambrosiiis, utriusque vcra; nativiiatis proprielate
Buis dixeiit : Eiintes doccte omnes gcntes, baplizaiilcs credalur , silque coiisubslanlialis Patii sccundum di-
eos irt nomine Palris et Filii ct Spiritus sancti {Matlli. viiiilatem, el coiisubstanlialis iiialii scciindiim hu-
xxviii, 19);quoinodo Petrus apostolus Jiidacos ex- inaiiitalem : cl sicut icieo consnbslaiilialis Palri cre-
liorlans diceret : Pmnilentiam agite, et baptizelur ditur, qiiia proprius ejus ct vcrus esl Fiiius, sio
uinisquisque vestrum in nomine Jesu Clirisli, in rcmis- eiiam raatri proptcica coiisubslantialis orcdalur
sionem pcccalorum, cl accipieiis donum Spiiitus san- quia proprius cliam cjus ct vcrus cst filius.

cli {Acl. II, 58) ? aat qiiod sinnil ' in eisdcm Aclis
aposlolorum legilur {Cap. xix\ quidam discipuli, CArUT IV.
qiios ejus eoapostolus Pauliis Ephesi reperit bapti-
Quod beula Maria vcre cc p^oprie si( mater Dci, con-
smo tanlum Joaniiis imluitos, ab co admonili bapti- (1(1 quosdain cw.liolicos et coutra Neslorianos. Exa-
zaicnlur iii noniinc Doniini Jcsii, si non unus esscl minanlur Uilurii , Augustiiii el Leporii preibijleii
tcstiiiwnia.
cx Trinilate, in qua taiilum ba|)lizari praiccplum
cst, Dominus Jesiis Christus? Quod autem in nominu Vcri auteiii cl proprii Olii ipiis nisi absurdissiiiiiis

Ouinini Jesu * hi quos racmoraviinus baplizati nar- negel vere et proprie esse matrem ? quod xque iiion-
raiiiur, non co credenduiii aibilror, (|uia iion in no- p, slraviiniis magme synoili Cliakcdoncnsis sententia;
iiiinc Palris et Fiiii ct Spiiitus saiicli bapii/.ati suiit, tonvenirc, cl nos secuiido parlilionis loco proniisi-
iil ciiam in ipsis servarctiir vcrbis a Doiiiiiio coGsti •
imis asscrluros. Insiniianiluin vcro est qiiod hanc
tiita forma bapiismi; scd quia hoc erat insiiiuaiidum quo(|uc confessioncm qiia beatani Mariain vcre cl
quodbaptismo novo fueriiit baplizati, sufficerc iudi- pro|)ric dicimus niatrcm Dci, quidam etiam comiiiii-

» Alia fuil senlentia sancli Aiiibrosii, qiii in liliro inullit^idincm? ,\on eiiim srriptiim esl biiplizasse eos
dc cap. 3, aposloloscciisiiil in iinininc
Sjiiriiii saiiclo, in niimiiw Palris et Filii ct Spiriliis sincli, scd tnn-
Diimiiii Jcsii taiitniniiiodo b iptizasse : plciiiiiii taiiicn tum in noininc Doinini Jcsu. ISunqiiid crijo pravari-
fiiisse iiiyslcriuni, quia qiii iiiium dixiTit, Trinilatcm cati sunt.' .\bsit. Nam licet. Eilii noineii tainummodo
signavit. Qnod ipium iii lil.ro dc Triiiiialc Eatiiie dicalur, liabct tamcn etSpiritiim pronunlia-
Pnlrcm el
laiiuim oililo scripserat sanctiis Albaiiasiiis. Nunquid Inm. Iii cailem qiioi|uc scnlciilia esl Fcrrandus idcni
piiivaricatorcs, inqiiit, mandali Salvutoris aposloli diaconus in cpistola ad .Vnaiolium.
elfccli, et contra tradilioitcm ejus baplizurunl lanUim

' (^iil. Ycroii., in illum. '


Idcfli cod., Domini Jcsu.
' Ideiii cud., .<imilitcr.
•iH rno itKFr.NsioM", tiui m c.Arm'!,. i.in. i. NW
iiicanlcs Ectlosix " piitciil lum ileberc siisiipi , cuni A «atir, iilnini vcie ct prnpric, ."in iitincii|).ilivc (!l pcr-
Ncsloriuiii ratcaiilur, proptcc quud cam niaticni Dei runcloric. Qiiml si (licuiil iion cssc ciiiisiqiicns u(, si

ncgabal, dcliuisse daniiiari. Qnibns, anlui|uaiii NcstD- vcrc ct propric iion sil, niincnpalivn cl pcrftinclnric
rianis icspunilcaimis , rc^poiKlcniluin '
puto, siciil ct sit iiialcr Dci, ipsi (licaiit niodiini <|iio cnntra nos
iil siipcriiirc (|ii;cstioiic jain lacluni cst, quinl oninino pi'a'ilii'aiiila sit niatcr I>ci. Oiiinis ciiim (|iii altcrins

smltuni ac tiirpc sil, ct conilciiuiationciii proli.iie |ira'ili:alioni rcpngiial, diccrc dcbcl aliipiid qiiod :.iil

Neslorii, ct lieataiii Mariam ncgarc quoJ vere et conlrarinm ei sil aut divcrsiini. Sicnl * Arianis di-
proprie sil iiKitvr I>ci. Nam si qua hiiic cssc po- cciitibus qiiod iiiinor Palrc sil Filiiis, coiitia iios di-

tuit qiKv^tio, cniii ipso Ncstorio siiiiul exclusa cst, cimiis (]iioil a'(pialis ei sil ; siciit Maiiicli;cis diccnli-

qui caiii maliciii Dci cssc iicgaliat. Iloc ciiini ct liiis qiKid pliaiil;istica, id csl lalsa c:irii liici it cjiisdciii

ail crcdciiiliini (lilliiilc, ct (liymini contruversi.i vi- Filii Dci, coiilra nos dicinuis iiiiod iii vcra cainc liomo
ilobaliir, iilriiMi Ociim illa virgo geiuicrit : caUe- Tucrit factus : atqne ita el illi vicissiin , inipngnantes
niin qnod vere ct propric gcmicrit, quidquid est qiiod verum cst atqnc catliolicmn allirnianl aliqnid ,

ille quciii gciiuil, luilli ' digiuun disccptalioiiis appa- siinni. Ncc quisimam alilcr (loctriii:c icsislit ^iltcriiis,

rel. Qui cigo conccduiit quia Deuin Virgo gcimil, iiisi coiitra alicpiid dicat : cuni vcro aliiiuid ciiilra-

quod iiicapabile est, ct uuius siiignlarilor inatiis, cur p dixcrit, tuiii dciiuim si acccpt;iliilis sit illa conir.i-

cam ncgaiil vere el proprie genuisse, ((uod coniimniC diclio, disqnirilur. llorimi vcro qiii iios proliibcnt di-

onmilius matribns, ct millius digmiin csl qii;estiiiiiis? cerc vcrc el iiropric iii;drcni Dci .M;iriaiii, ncc diciinl

Kt audciil in-npcr lioc, (|uod ilicimus beatani Maiiain sccuiidiim (iiicm iiiodinii dicciid:i sit iiiatcr Dii, iion

vcre el pmpric matrcm Dci, Eutycliiano dnginali dc- cst qicvrcndiim si acccptabilis sit coiitradiclio. Naiii

pnlare, iioii intclligcntcs iiciiue quai loqduiilur, sieut qiii conlra iiiliil dicunl, quoiuodo vcl ditere videan-
dicit Apostolus {l Tim. i, 7j, neque de quilnis aflir- lur? El ideo non lain laboriosum stiidio nostro cst
inaiit, ( uiii sancla Clialccdoncnsis synodus , a (iiia cornm absurdilali icsistcrc, (inain cxisliniationi pcii-

ipse dainnatus csl Eut\clics, sicut nicmoravimus (In culosum, ne vidcamur supcillnc iion coiiti;idicciitibiis

altocut. ad Maician.), dical : < Quomodo Dei gciiitrix rcspondere. Quamvis aulcm ncgaiilcs lioc noslrnm
sil virgo vocitaia propler euiu qui viiginitatem cjus quod diciinus, vcre et propric csse malrciii Dci Ma-
dignalus esl ctiaiii sacrare post partuni , vnlvainque, riam, nihil haclenus aflirmaveriiil suuui, iiilerro-

ut dcccbat Deuiii, iiilcgritale sigiiarc, qiiomodo sc- gaiidi snnt tainen utruni, (juod iiecessaiio scipiilur,
cunduin veritalem malcr dii^ta sit propter canieni, vcl iicgare audeaiit qiiod iios proliibciil conlitrri , ut

quam ex se oninium Domino minislravit. » Cum addit:i iicgalione dicaiil cain noii verc cl proprie ma-
igitur, ut isti Patres docuerunl, proplcrea sccundum q trcm Dci. Et jaiii non dicaiii aurcs catbolicoriim, scj
ventalem nialer ' dicta sit, quia carnein cx sc froiis illoruin feiat , si polest, haiic profaiiain et de-

omniuin Doinioo quod Eutychcs ncgat,


ininistravii, lcslabilcm voceiii. Si aulem non audeiit diccre, Non
quomodo dogmati dcpulandum,
pulatiir Eutychiaiio vcre ct iiroprie mater est Dei, cur iios proliibcnt cou-
cui magis iiivenitur esse contrarium Non enim po- '!
lileri quod negare iion audent? Cognoscant igitut

test heatain Virgiucin vere ct proprie diccre malicm cuni sancla synodo, ciijus se profitentiir dccrcta sus-
Dei , sed nuiicupative polius ac pcrlunciorie ,
qiiam ciperc, quod proptcrea bcala illa Viigo sccundum
non credit cariieni ex se oninium Doiniiio minisliassc. vciilatcin maler dicla sil Dei, qnoiiiam cnriicm cx so
Non crgo Ncslorianam tanluni , verum eliain Euly- oiiiiiinni Domino niiiiislnivit, et iion se dicant Eiity-

cbianam hxrcsim destruit ista confe.ssio, qua dicitur cbiaiiis repugnare , negantes vere et proprie malrem
Leala .Maria veie ci proprie nialer Dei. Quod si nos Dci Mariam, cuin potius eis nescii favcre monsircn-
rectiu lidei essc iioii crciluiit , et aliquid sus|)icaiitur tur, resisleiido senteiiti;c syiiodi Clialccdoneiisis, in

iii bis vcrbis occulere , iiiquiiant a iiobis id ipsum (]iia d;iiiiiiati sunt , ct negaudo quod cornni cst vani-

qiieniadmodum volunt, ct interrogalionibus suis qiiid tati coutrarium. Illud ctiaiu cavcaiit Ncstorianornm
sentianius eliciaut. Si autcin de rectitudine quiilcm expeiti perlidiam, qiiibus pro hac quoquc confcssione
lidei nostrse non dubilant, sed pulantes ipsain fidem .^ jain ics|)oiKlere debcmus, ne qnasi pro natiirariiiH
rcctam non rcctis verbis prouuiuiari, dicuiit quod discrel.ioNC dicPiites quod iion houio Cbri^lus Jcsiis,

scnsu quidcin sumus pcrfccli, nou autem suuuis pcr- scd Dciis Veibiim proprius ci verns sit Filius Dci ;

fccti sentcnlia, cuin Apostolns in ulroque nos liorle- aiit qund non Dcus Verbum, sed boino Cbrislus Jesiis

lur perfeclos * dicens : Siiis auletn per(ecii in eodcm pioin ius ct vcrus sii filius homiuis; viJcantur ct ipsi

scnsii cl in cudem sculenliu {I Cor. i, 10) : ipsi doceaiil noii cuniilcm crederc Scum Vcrbuni qucm liomineni,
qu;ituiuis illa Virgo, quod non abnuunt, matcr Dci di- scd allcram persoiiam Dci, alteram bominis arbitrari.

» Tametsi de .Maria Virgine, quin vere ac proprie nien qui de ca voce his lempnribus inuncrito contcii-
Jicenda sit Deipara i)zo-:6y.c;, aiubigere iiitcr catlioli- dcieiil, pr;i!ter Facunduni, oslcndit ex Jusliniaiil lit-
cos integrum non eral post synodum Eplicsiiiam, (]ii;c icris Joannes papa in eadem epistola aJ senalores.
liquiJo iJ sanxit contra Nestorium non Jefuisse ta- :

'
Cod. Veron., demonstrandum. ' Iileni coJ., pcr(cctoi esic.
' Idcm cod., niiUins. ' Idciu toJ , sic.
' IJeiii tuJ., imiier Dci.
; ;

.S53 FACUISDI EPISC. IIERMIANENSIS 'Al


1'orro si iilciii esl Dous qui liniiio, cl ideiu liomo qui A simplic! niitura;Palris coiisubstanlialis clTccta, ila non
Dcus ; laiu recte dicilur Dcus Verbiiiu propiius ct seqiiitur, cum dicimus vcrc el proprie malrein Der
veius lilius lioiuinis, quam rccte dicitur idciu ipse Mariam, ut deiias Verbi coiivcrsa \ideatur in carneiii,
iiiediator Dei ct homiuum iiomo Clirislus Jcsus, pro- ct n.nlura divina, qn;c siniplex esl, coinposi(?e natura;
prius et verus Filius Dei : nec ulla confusio nalura- inatiis consubslanlialis cffecta. Alioqiiin si blasplie-
riiiu cx lioc iiiducilur, sed persona; unilas iiitimaiur. mum absmdum
et est quod beala Maria vcre et pro-
Neque enim confiisioiiem naturarum Joaunes indu- prie dicilur maler Dei, sine ulla disceplaiioiie blas-
cebat apostolus dic.ns Scimus quonmm FilUis Dci
:
phf^num el absnrdum esl, qiiod Dcus"Vcrbum '
veie
venU, el dedil inlellecium ', nt scinmus quod cst verus, ct proprie dicilur filiiis hnmiiiis. Si auteiii ct Iioc
el ttmus •'
in vero Filio ejus Jcsu Clirislo {Joan. v,
blasphenium et
20) .Tbsiirdiini vidclur, ut Deiis Verhuin
vel Paulus cuiii diceret Si Deus pru iiobis quis verc
:
, et proprie dicatiir filius liominis, consequentcr
conlra nos? qiii cliam Filio proprio non pcpercit, scd blaspheiiuim videbitur ct absiirdum ut idem ipse
pro nobis omnibns iradidil illum (liom. viii, 31). Si mediator Dei ei homiiium hoiiio Christiis Jesiis vere
auteiii JoannesCliiistum, id est uintiim, verum Dei et proprie dicalur Filiiis D. i. Porro Scriptiira divina,
Filium dicit, quein et veiiisse testatiir; veiiirc autem qure niliil blaspliemum loquitur vel absurdnm , pro
ct uiigi, quantum ad naturarum discrctionem spectat, B uniiale person* veruin ct proi rium Dei Filium dicil
ImmaniUiti potius quam deitati coiiveniunt ; et si Pau- mpdiatorem Dei et homimnn, hominem Jesum Chri-
lus quein proprium Dei vocat Filiiim, ipsi Palrem stum : qui dcdit scmetipsum rcdemptionem pio
noii pepercisse docet , scd eum pro nobis omnibus omnibiip, in qiio vero Dei Filio sumus, ct cui proprio
tradidisse, et oninia ei donasse; quse similiter, Palernon
cum Filio pepercil, sed pro nobis omnibus ira-
de nalwis agitur distinguendis, deitali non possunt didit illum. Recte igitur ctiaiii beala M^iria, pro eadnin
attribui ; et neuler horuin lalia proedicans credilur unilaie persona?, vere el proprie maler dicitur ipsius
coiifudisse naluras, scd unitatem niagis expressisse unigeniti Dei Veibi. Ideo(|iie sapienlis?iinus alqiie
persoiioc : respondeant Nestoriani, quomodo non ca- clarissimus Ecclosiarum Chrisii magisier Adgiislinus
dcm personalis unitalis ralio, sine ulla naturarum iii opere iiiemoralo qiiod conscripsit de Prxdeslina-
confusione, de nobis flagiial, ut vere et proprie dica- tionc et persevcrantia sanctorum (Cnp. 1 5) : < Clanial,
iiius lilium honiinis Deum Veibuni , et bealam Virgi- inquit, Doctor gentium in capite Epistolarum suaruii;,
nem vere et proprie matrem Dei. Nam et ille centu- PauUis servus Jcsu Clirisli vocalus nposlolus, scgn-fjti-
rio, qui corpus Domiiii Evangelium Dci, quod anle promiscrat per pro-
gloriLC crucifixi scrvabat, cum tus in
cxspirante umndi • Creatore, muiidi vidcret elementa plietas suos in Scripturis sanctis de Filio suo, ipii (uctiis
lurbari, Filium Dci cuni vcrum ex semine David secundum carnem; qut priv-
'
esse cngnovit ; ait G est ei
ciiim : Vere Filius Dei erat isle (Matlh. xxvii, 54). deslinalus est Filius Dei in virlute, secundiim Spiritimt
Cujiis verbi lidem beatus facit llilarius, iia dicens ssiiclificaliouis ex resurreclionc morluurum {Uom. i, 1).
(Lib. III de Trinilale) : « Qui cruci afiixeiant, vere Pradoslinatus est orgo Jesus, ut qui futurus erat se-
Dei Filium confiientur ; prxdicationi consentit effe- cundum carnein lilius David, esset tamen in virlute
ctus.Dominus dixerat Clarifica Filium luum (Joan. : Filius Dei secundum Spiritiim sanctifioalionis, qiiia
xvu, 1). Non soluin nomine conteslatus est Filium, natus est de Spiritu sancto ex viigine .Maria. Ipsa c.'-!

scd et proprielale qua dicilur luum. Multi enim nos illa incffabiliter facla homiiiis a Deo Verbo susccptio
lilii Dei, sed non talis hic Filius est. Hic enim
et pro- singularis , ut Filius Dei et filius hominis svmul , ct
prius et verus est Filius, origine non adoptione, ve- filius homiuis propter suscepluin homineni, et Filiiis
non nuncupalione, nalivitale non crealione.
ritale Dei propter suscipientein uiiigenilum Deuni veracilcr
Ergo post clarificatioiicm ejus vcritatem confessio et proprie dicerclur, ne iioii Trinilas sed qualcrnitas
fciiita csi. Nam vcruni DciFilium centurio confitelur, crcderetur. » Igitur iste vir docliis et susccpluin lio-
ne (piis credentium ambigeret quod unus persequen- ininem veraciler ' el proprie docuit dici Filium Dei
tiuin non negassel. i Si igitur, Hilario quoque, do- et suseipienlem Deum propter susceptum hominciii
cli.-simo anlislito et fortissimo confessore , secundum veraciter ct proprie dici filiuni homiuis. Si quo ini-
j)
dociiinam apostolicam testanle, proprius et verus nus, necesse non erat dicere quod adjecii, veraciler el
cst Filius Dei qiii crucilixus cst, non est dubium quin proprie, nisi ad hiijiis luagni niysterii cninmeiidalio-
ciiam Deiis vere et proprie Pater sit cnicifixi Filii. iieiii, pcr quod et Deus hlius hominis ct lionio l''ihus

Q(i;r, cuin ita sint, quemadmoduin nihil ex hoc nie- Dci factus est. Nam veracitcr et proprie dici liomi-
liieiidum est, ne ciim diciliir Deus vere ct proprie neiii filiuin hominis, et Douni Filiiim Dei ipiis possil
rater P'ilii crucifixi, scqiii vidi^atur quod illa liumani- ainbigere ? Idcm itaquo et Dous Vcrbum ,
qui etiaiu
las a Vcrbo Dei suscepia et criicifixa in d(.'ilatem nicdiator Dei ct hominum, homo Chrisius Josus, se-
coiiversa sit, et natuia humana, qux coniposita est, cunduiu hujus doclrinam, tam veraciler cl
viri saiicli

" Forte simus.

' Cnd. Vcroii.. w.ibin iiilcllcclum, Idcm cod., quod eliam rcciprnce Pcus, Ctc.
'

' Idi cod., culcm


III iiuiiidi, olc. Idom c(mI., lioininciH i'itiplir susciincntcm unigcni-
"
' Idciii lod., icrc. tum Dcum vciiuitcr, dc.
tH5 V\W DF.FrCNSDNK TIIU;M r.AllTLL, I.lll. 1. 'iW

proprie diciUir filiiis lioiniiiis, i|ii:iiii veMcilcr cf pro- \ ci M.\ii;i Virgiiio ' D.mis liomo Josiis Clirislus Filiii»

|>i'ie Filiiis Dei. Si aiilcin veraciler el propric diciliir Di'i, ac sic in altcrulriim iinum lil ct Vcibimi ct raro,
lilius lioiiiiiiis ncus, iiccessc est iil rcciprorc ilicnliir iit innnciilc iii sun pcrlci lioiic naturalitcr ulraqud
ei bcata .Maria vcraciter ct proprie inalsr Dci. Ciim snbslantia, sinc siii pra'jiiiliciu cl biiinnnilnli diviiia

vcro lioc ailjccil ilicciis, i iic iioii Trinilas, std (ina- rninniiiniceMt, ct di\iiiil;ili liuiiiaii:i pnrliiipcnt ; iicc

lernilas crcdeictur, i cocgil oniiiino ut l)oataiii M.i- altcr Dcus, altcr honio, sed iilcin ipse Deus (|ui cl

riam vcracitcr et proprie inatrcm Pci esse (licaniiis, liomo, ct vicis-iin lioinu qui ct Dciis Jcsus Cliri',lus
iic non Trinilatem, scd (|uaternilnlcm credcre vidca- Fdius Dci nuiicupctur ct vere sil. » Ciim ilaque nc-
niiir. Et ideo religiosa^ ac neeessari;c vocis hiijiis nc- fandus error, qiii cvacuans tutiim salulis nostnc iny-
patio non lcvis pulctiir, quam tanta lilasplioinia cim- stcriiim raiiMis tibi videtur ac diligcns, iii F.cciesia

sc(|iiiliir. Sanc niiiaiuhiiii iioii csl (|iiO(l Aii^iistiniis Latinoruiii pritis ap;iareiis, iioii siciit .ipiid Cr.ccos
veracilcr cl proprie dici pronunliat tiliiim hominis coiiteiilioiiibus niigeretur, scd snlagcnild °inagna ct
Dcum, cuin mi quoilam scrnionc ile Fjiiphania {Dc follicita Palruin pictnle, niox nt dcprebcnMis cst,

tcmpore scrm. 35), cujiis principium cst : < Niiper cc- ctiam a suo coiideiiinaretiir auclorc : noii aliter visus
lcbraviinus dicni quo c.v Jnd;eis Doniinus natus est, csl cisdcni saiictis P;itiibiis abulcnilus, nisi ut da
Ludie cclebranuis quo a geniibus adoratns esl, » ita B Virj,'ine Maria prnpric Dcuin e.ssc naiiim scripto
luqualur : i Magos saiic ad ipsuin proprie locuni, conlitcrctur ipsiusauctor erroris. Ail eniin, sicut nic-
ubi Deiis Verbiim infans crat, stclla pcrdiixit. » moraviinus : < Nnscitur ergo proiiricdc Spiritu snncto
Qiiod ' ergo » Verbuiii Dcuir. dicit inlaiilcm, quniiio- ct Maria semper Virgiiic Dcus. » Aliiue ita Dcus ah
ilo iion vciacitcr ct proprie diccret pncdicari liliuin co dicitur proprie natus cx Virgine, iit etiain bomo
liomiiiis Dcum ? iNain si inraiis ille veraciier el pro- Jcsus Clirislusvicissim Dci Filiiis iiuncupari et vcie
prie diciiur filius hoininis, ipse aulein inrans est essc dicatur. Undc et illud adjccii : < Acsic in alte-

Deus Verbum, vciacilcr ei proprie diciiur lilius ho- rulrum unum lit et Vcrbum cl cain. » Nec per hoc
miiiis Deus Verbuin. liursus in alio ejusdein dieiser- discretioni utriusqiie nalura^ pr.cjudiciuin inliilit, qni
inonc {De lemporc senn. 50), cujus esl principiuiii : confessus est quod manentc in siia peifectione natu-
€ Ad partum Virginis adorandum magi ab Orieiile raliter ulraque substantia, siiie sui pnvjudicio el hu-

v,cnerunl, I sic ail : « Jain veroquod eadem stella mnnilati divina coinmunicenl, et divinitati huinaiia
quae inagos pciduxil ad locum, ubi erat cum matre pariicipenl : noii alteriiiii diceiis Deiini, allcrum lio-

Virgine Dcus infans, etc. > Is ergo negarc poiest ve- niiuem ; seJ euiiKlem ipsiiiii Deum, quein ct lioini-

raciler et proprie dici liliuin bominis Deum, iiiii liu- nem, et vicissim liominem, quem Dcum Jesum Cbri-
jussapientissimi viii doctriiKv; repugiians, aut Deum ^ stum Dei Filiuiii imiicupari etvereesse conrcs^ns
iicgai infaMicin, aut vere et proprie filiura esse ho- est. Si autem Deus vere esl honio, nec aliunde vcrc
miiiis ncgat iiif;iiilcin. Quia ei-go illud piclas, hocau- homo iiisi nascon;lo dc Virgine, cur non dicatur Dcus
lem liumanitas iiog;irc non paiitur, vere et proprie vere natus ex virgine? Et si Deus proprie facius esl
essc lilium hominis Deum siiic dubitalione creden- lioino, iiecaliunde propriefaclus est honio, nisi iia-

duni cst. IIoc aiiteni consliluto, nnn est diibimn quiii scenlo de Virgine, cur non dicaiur etiain proprie na-
ciinni illn Virgo vicissim vcre ct propric inater Dei tus ex Virgine? Absiiruum nimis est ut Deus, qiii na-

Psse dicatur. Item cum quidam Leporius presbytcr •> scendo de virgine verc et proprie f;icius cst liomo,
apud Gallins ', depravatus a vera ci aiiliqua Eccle- non vere et proprie de illa natus e^se dicatur : iit

siae flde, eadem docere prajsumeret qua; postea Ne- vera sit res quaui eflecit illa nativitas, et ipsa rciejus

slorius docuit, atque, inde pro tali errore depuUus, efleclrix non sit vera nativitas. Vcrum nec illud mi-
iii .Africa doccndus veniret, illic iiistructus, ut docel nus absnrdum est, ut qui iioii olTeiRliUir propbcla di-
Aposlolus (Ga/. VI, 1), in spirilu mansuciudinis a cente : Mater Sion dicil, liomo, el Iwnio (aclu$ eit

spiritalibus Pairibus .Aurclio Carthaginiensi et pnc- in ca, etipsefiindaiil cam Atlissimiis {Psol. lxxxvi, 5),

dicto .Augustiiio, alque aliis Africanis episcopis, pra- et mansuctect fideliler accipit, qund ipsc -Allissimus,

vissimam novitatem siii dograatis abdicavil. Scri|isit -. qui Sion fundavit, honio factus est et qui non
in ca ;

autcin libellum salisfactionis idem Leporius ad Ga offcnditur evangelista dicenlc : Verbum caro (nclum
los cpiscopos, quem mcmorati venerabiles Patres cst (Jonii. I, 14) : si audiat ea qiix sunt hominis
Aurelius atque Augustiiius et ceteri sic probaverunt, Altissiuio tribui qui factus est homo, el ea quoc suiit
ul ad laciendam veriiatis fidein, eliam suas ei siib- cariiis Vcrbo tribui qiiod factum est caro, scandalum
scriptiones adjiccrent. In quo libello post mullum '
paliatur, taiiquam non liorum causain ante cicJide-
sic dicit : « Nasciiur crgo proprie de Spiritu sancto rit, quaiiJo Allissimuui factum bomiucm cl Vcrbuin

" Forte Qui ergo. grum poslea naclisumns cnm Anrelii .\iit'usiini alio-
^ Lepurii libcliuiu sntisfactionis, cujus parteni ex ruiuque siibscriplionibus qiiarum bic nierilio. lluiic
Cassiano dedimui lomo I Conciiiorum Gallia;, inte- ergo publici juris propedieiu futurum speramus.

* Cod. Vcron., 0«!. ' Idein cnj., semper virgine.


' Idem cod., Gallidm. ° Idem cod., salngeiiie.
*ideui cod., ni;ii/u.
547 FACONDl EPISC. IIERMIAN' NSI> f.48

Ciirncm crcJiJil factum. IMus est aiilcm dicere Aliis- A CArUT V.

Bimum hoiniiicin faclum, quam Iriljuere quxsuiUlio- Qiiod Christi diiic shit nalurce, noii tina coniy.ostla,
iniiiis AUisbliuo; et plus est aiccre, Verbum (aro fa- coiilra EuUicliianos el Seiiiiculijcliianos. Ue JiitiO

Dco paiia, et de Cijrillo Alcxundrino, (juori.ni scripi.i


ctuni esl, quam tribucre qntc carnis suiit Veilio.
objiciunt adversarii.
Cuin ilaquc Spiritus Dei, aJ comincnJandam nobis
iii hoc mybterio ailunationem divinashumanocque
na- Haecadversus Nestorianorum perfidiam di.visse suf-

luix, iioc quo.l e.^t aiiiplius diccie coiigruentius et ficiat, qua^, nos, sicut arbitror, a calunmiis Eutycliia-

uliius judii'avit, iiiiia Allissimus homo faclus cst, et, noruni satis superque derendunt; qui cuiii refclluii-

Verbuin carn faclum est : cur qnisquam mcluat hac lur a calliolicis , Ncslorianoriiin cis crimcii afligunl.

auclorilalcfuiidatus, siiie pra'judicio utriusque uatu- El ideo jam illu I tcriium pr.cJictis Eulychianis con-

rx, ei qu;c siinl liiimauiialis AUissimo, et quae suut trarium rectuni esse monstremus, qiiod Domiiium no-

carnis Vcibo t.ihucrc, proptcr sacranicnlum ac dis- strum Jesuni Chiislum coiililcinur in duahiis iiaturis,

peiisaiioneiii incariiailonis sux? Dequo Dco Verbolo- id cst in diviuitaie aique in huinaiiil:Ue perfectum.

queiis idein Joanncs in Epistula sua, ei qu:c carnis Quo Nestorianorum quoquc calumiiias everlemus *,

Buiitdepuiaie '
non dubitat, ut pole quein canie^ fa- qui nos putaiit ad confusiuncrn duaruin Chrisii nalu-

ctum in suo Evangclio pixdicavit. Nam sicut ibi ser- p rarmn diccre quod unus ex Triiii:aie sit Domiiius Jc-

nionem iiide c.vorsus e=t diccns : Iii principio erat sus Christiis, ct vcrc el proprie matcr Dci Maria.

Yerbum, el Vcrbiun crul upud Demn, et Deiis eiut Chiistuin igilur Filiiim Dei, queniadino.lum dicliim

Yerbim(Jo(in.i, \). Et infra : Veriiim caio [actumcsl, est, in duabus praidicamus esse naiuris. Nec dici pa-

el liubiluvit in nob.s : ita ct in Epislola sua inde simi- limii!: unam ejus c.v diviuitate et bumanilale compn-
Uterccciiit : Qiiod erut ub iiiitio, iiuod midiniiuis, cjuod sitam esse naturara, ne Patri, ciijus simplex naiura

vidiinus oculis tw^lris, quod inspe.riinus, ct manus iio- esl, consuhst;inlialisnon sit; et siciit alteriiis est pcr-

ilrte contreclarerunt de Verbo eittv, et vita palum (u- son;t;, quam Pater, ita etiam alterius, iil estdiversa>,

cta est, el vidimus el testamur, et nuntiamus vobis vi- dicalur esse iialuise. Verum neque nobis crit con-

tum a'tcrnam, qua: erut upud Patrcm, et palam (acta substantialis, iiisi ejus du:ie nalur;ie siiit : ut scilicet

estnobis(I Joun.i). Annuntians ilaquc nobis de altcra sit iii qua consuhslantialis est Palri, allera ve-

Verbo viia;, quoJ erat ab iniiio, iiec in his qu:e me- ro in qua con^ubstaniiaiis esl nobls. At liiiic cvidcn-

moravimus susccpt;c ab eo cariiis nomcii inlerserens, lissima; rationi brula Eutychiannrum conlcnlio lefra-

de ipso Veibo dicit, quod oculis suis illum inspexe- gatur, affirmans Dei Verbi unitatein iiicoinmutabili-
ril, et m:inibus coiilrectaverit, non duhitans qu:i!sunl tersimpliccm curn suscepla huiiianitalc in iinain

carnis iiicaiiiato Vcibo Iribucre. Quid ergo INeb.torla- q compoiii poluisse natiiram. Quorum Eutychianoruin
111, quasi cautiorcs et diligenliores ipso Joaiinc apo- duiusunt parles : uiia, qu;c per tolum sequitur Euty-
slolo, irao ipso Dco Vcrbo, qui sic de se in Joanne chls principis sui senleutiam ; alia vero, qiiae in qui-

loiiucbatur apostolo, refugiunt qiise sunt liumaiiitalis busJam ab eo dissentiens, per superblam lamen dc-

Dco bealam Jlariam diccre vere ct pru-


tribiicre, et dignatur ad Ecclesiam poenilenJo reverli , ul de Ipsis

prie malreni Dci quam non refugiuiit diccrc verc ct


;
diclum viilealur in psalinis : Discissi sunt, nec com-
proprie lioniinis malrcm, nisi quia non eumdem crc- puiicti sunt (l'saL xxxiv, 1(>). Nain qula conlentiosa

denlcs esse Deum, qucm hominem, duos nohis Clios, vanitate priusumpseruul longe diveisa, Id est crea-

liccl non vcrbis, rcbus taiiicn ^ voluut iiiducerc? ti icein naturam crcatamque coiifunderc, traditi fig-
Nos auicm scienlcs Apostolum dixisse Opiubum : incntls et crroribus cordis sui, quamvis ex eodem

cccnoso funle nianaiUes, jusie ineriioqiie disclssi


cniin ego ipse anathema esse a Ckrislo pro fratribus
nicis, qui sunl cognali mci secundiim cariiem, qiii siuil suut. Scd illi qui licel, ut «liximus, recedentes in qui-

JsraeHla:, (luorum adoplio cst filioritm, cl gloria, et ta- biisdam ab ijisius Eutycbis aucioris ct capiiis sui

stamenla, cl leijislalio, ct alliira, el promissa : iiuorum seiUentia, sequi taineu dedignantur Ecclesi» caih»>

putrcs, cl cx qiibiis Chrislus scciindum cinncm, qiii lic:c doclrinam, cujus caput cst Chrislus in duabus

cstsuper omnia Dcus bcncdiclus in s«cii(rt (/lom. ix, p naiuiis, Id cst in divinitate alque buinauilato, per-

aUcruin Cliri>uini pulainus, et allerum fcctus, taiiquam sine capitc reinancBtcs, .\ccphali
5); non
supcroninia Ucum; scd euniJcm Chrislum crcdeii- vucaiUur " a Graicis, quos significantius nos Seniieu-

Mariain lychiauos possumus appcllare. Ili ergo scis.sorum


lcs supcromiiia Dcum, cjus malrcni bcalam
vereetpropiie dicimus inatrem Dci. Eulychianoruin schisraatici dicuiii quoiiiam, si el una
Virginein

"
Alii iilias liiiins nomiuiscausas iit Leoii-IraJuiil, corypha>os alludcns, St/ayipaTm oiiX'n<^Tfivy, deccin
tiiisDe secliscap. 5, AJo Clirouico,
Vicnneiisls iii coriiuum orclicstram nuiicupavit. 'Ano^xlXirxi , in-
Nicephorus llh. xviii, cap. 45. et alii. C;cteruin coii- quit, li «yia iy.AiKily., zai eOtux^"' ""' deoazor^ov, xai
y.ai llirfov, /ai TtaoO£ov, y.ai "lo'j).tavo«, zai
Accplialos
st:it tandcin, qiKi^cunqne sll origo, iml- WeOfjoTWj.
verse appcU.iios monoiilivsitas omnes, qiii uiiicamin Faiavov, zai Haso-avoOytov, xai l«x'.)€ov,y.ai tov £!;ap-,^ov
Cbristo ii,Uiiiam slalucb.uil, et syiioJiim Clialccdo- T/?; -iszazipaTou TayTi7,- o/JXflTTpaj, iso^pov, xat To-J;
^otrro-j; atc!7(y.pxaf Tou; (xiav ^uTiv acEtavtzMj tv
iienscm oppugiiabant, liccl liUer se alli alils crrori-
biisdiscreparciil. Siile aulem Atiaslasiiis Aulioilie- Xf t7T'^J So'/fiaTt^-.VT«f •

I1U6, lUpi zfi; XftsToO oizoi/ouiz?, ad deccm lll.iriim

sunt, dcphtiire.
^
Idciii coJ., r':bus taincn ipsis.
'
Cod. Veron., ea qua:carnis ei

" lJ.Cin coJ., carnem.


* IJcm. coJ., cvUcmus.
,

:;.i!) mo nEFKNSiONE tuii;m r..\PiTi;i,. i.iu. i. 5r;o

prxiiicplsii- Filii Dii iinttir.'), poiist acriiii eailiMii iiii:i A nis p.issinncs. t Qinsi Ocus loqiiiliir qiim siinl divinn,
iialiira scciunliiin alii|iii(l iialiir.c Palris essc coiisub- qiiia Verljuin csi; (iunsi hoino dicil riii;p suiil liuniaii:i,

glaiilialis, cl itcin sccimuIiiih aliquid iiostr.c : lioc cst quia in mca snlislaiilia loqiicliatur, clc. » Auiliiiiil

aiitciii diccro, iicc, Palriscam nalursc consulislaiilia- Ii.tc Ainlirosii vcrlia rcciiala in Eplicsina syiioilo

lciii csvc, iicc iiiistra'. N;iiniiiu! ciiiii alitliiiil lialicro (Ac(ioii<;l) : cogiiosrnnt cx liis couilciiin:iliiin csmi

(liritiirli;cciinal'iliil»ciuatiir.i t\niu\ P;itris n;iliira iioii Ncstoriuiu, qiiiluis (licitiir : Scrvcinns disliu lionciii

liabcat, ct rursus aliquid qiiod noslra iioii lialicat, divinitalis ct carnis, cl qiind lii cl uniis, laincn i i

iKui ;iliiid cst qiiani caiii ucg;irfi consiibslanlialcm ct utroque loqiiitiir Dci Filiiis, boc est iii iilraqiic nalma
liatiir.c Talri cl uostr;c. Ut CMim nos rccle dicamiis divinitalis ct carnis ; iiiide scculus adjfcit, qiiia io

Filiiuii 01 l'atri cssc cousiili5taiiti;ilcm et nobis, pro- cndcm iitraqiic naliira csl. F.t iion criihe cuiit apcrto

plorea uliquc (iiiia licct uiiaiu dicannis cssc ' pciso- nicnliri qiiod cjnsdcm synodi sl.itiita cu-to.liant,

nain, non taineii dirnteiiiur qiiod iii qiiadam iiaiura- negnnlcsChristum in duabus csst-; naiuris, et coiiriii-

rmu dualii;ite sulisi^lat, ut seciindum uiiam consub- gpntcs qiiod iiiia poliiis nntiira facia sit cx duabiis.
staiilialis P;ilri dic;ilur, el sccmidmu altoraiu nobi.^. Ycrum advcrlaiit qnid cliaiu cx diciis bcati Gregoiii

Uiiam vcro, (piam ipsi dicuiil Clirisli csse iialurani, Na/iaiiz.eiii prol;itiiiii ibi fucril contra ipsiiis dogma
Jualit;ite aliqua loiitiiicri; ne re- Vlcctonhim) Si quis introiiir.i
negaiit oninino iii u Nestorii {Kyist. I acl : i

quisiti ciijus rei sit illa dualilas, quia non possunl duos lilios, unum quidem ex Dco Patrc, altoruiii aii-
jam diccrc natiirariim, pcrsiiiiarum diccrc coganlur, icni cx niatre, ct non unum ct cum;lcm, ailoptioiiQ

(|iind iiiibiscum coutra Nes;<iriuiii ncgant. El qviia, fraudabiturqiioe proiiii>sa est recle crcdcntibus. Na •

ciiiii natui';o ualura ciuifcrlur, noii p(it(>st ' ibi pro- tiino elcnim du;c, Deus ct boiiio, (lucniailiiiodum ct

nuiitiari cniisiibstaiiiialitas, iiisi lola tutixquetur, iit aiiima el corpus, non auicm lilii duo ; ncipic ciiiui

definiiioiiis nnlla divcrsitas intercedat, non aiitciii h;c duo homines, licet sic Paulus {II €or. iv,16) quod
poicst uua e>se dcliiiitio natiira; cx diviiiitate et liu- iiitcrius cst hominis et ' extcrius appelbiveril. Et iit

iiianitate coinpnsit;^, si de Filio sic crcdalur, el siiu- breviler dicatur, aliud qiiiilem ct aliud cx qiiibiis

plicis nalura! Patris qux taiitum divina est, aut saWitor esl; el licct iioii id sil iuvisihilc qiiod visi-

nostrai qiut: taiitum buiuana cst, non ergo erit Fi- bile, ct tempore careiis qund sub lcmpore; non
ruis et Patri consubsianlialis cl nobis. ^Etsi de Filio tamen alius et alius : absit. Aiubo cteiiim unum
bIc cre.laliir, duas cniilitcri debent uuius Filii Uci ua- temperamenlum, DeoqiiiJcm incarnaln, liniiiinc au-
luras, qund innumeris leslimniiiis aiiliqiiorum Pa- lein dcificato, vcl quomodo quis nominarc potiicrit.
triMii iii defeiisioue ' magiuc synodi Clialcedonensis, Dico autein aiiud et aliud. Aliler autcm in Trinitata

ct convictione ' Eutycbianx vecordi;v, cum pluriniis c est. Uji etcnim alius et alius cst ut non subsislciitias
tiim eliam vos probasls. Ex quibus ci nos adliuc confundamus; non aliud et aliud, uiium ctenim tria

aliqua pruferinuis, etsi iion mulia nuiiicro, pondere et iJera divinilate. > Cum igitur et bic ainliaiit ,

taiiien gravia ut pole quai synodi Epbcsiiia; sinl au- quia natura; ilua; sunl Dcus ei homn, nec ul isti vn-
ctoritate firmata. Ibi enim prolata suiit contra Ne- lunt una Jicatiir ex utraque composita; cumqua
Blorium, ct ex his ibi convicliis alqnc (bimnaius est. simul advcriant, quia sicul in Trinitale alius cst
Qiiia igitur ulraquc pars EiUycliiauorum i|i.sius synidi Patcr, et alius cst Filius, et alius Spiritus sancliis,

aiictoritalein >equi se dicit, sufliccre cn:iriitalioni eo- et h;T^e tria nniniiia uon unius persona;, qunmvis
rum eiistimo, si aliis omissis bocsolum obircal, quml uiiius nalunt; siut, ita ctiam iii Cliristo noii una sil

ipsa quoque duas firmaverit Chrisli essc naturas, natura, quainvis iina persona sit : quomodo Eulychia-
cum prolulit aJversus Nestorium cx scciiiijo libio ni, si Gregnrio creduut vel potius Eplicsiii;c syiioJo,

lnati Ambrosii ad Craliaiium imperatnrcm {Ccip. 4i, uon viJent quod ejusdcm profanationis sil, si iiua

iiicens ' ; i Sileaiit igitur iuanes Je sermnnibus qu.o- dicatiir Clirisii essc natiira, cujus profanaliouis esl
Btinues: quia regnuui Doi, sicut scriptum cst, iion in si una Jicatur Patris et Filii et Spiritus sancti esso
persnasione verbi esl, sed in ostcnsione virlutis. Scr- pcrsona ? Utrunique similc esse prxdicta synodus.
veiiiu5.distinctionem diviuitatis cl carnis : uuus in ., lcsie Gregorio, demonstravit. Quid autem illos con-
utr;ique loquitiir DciFilius,(iuia iii codem ulraquena- tra lia'c evidciitissiina Patnim teslimnnia juvarc i">o-

lura est. Et si ideiii loquitur, uoii uno sempcr loqui- lcrit ,


qiind in asscrtionem vanissimi sui erroris Ji-
turmodo. I lutendeineo iiuiicgloriamDei, iiuncboiui- cunt, Ju!iuiii Romaiium episcopuni ^* nescio ubi

EpislnlTO aj Dinuyium, qiiam Jiilio papoc ascri-


•" Eutychiani, non scd ApoHinaris iKrretici eain
Julii,
bcbaul Accphali, Jiilii revera fuis.^e ciediJit Gcuna- fiiisse docet cnp. 8 Je Sc tis. QuoJ i|isum aflirm:;!
diiis in Scnploribus ecclcsi;islicis cap. 2, suliJililiam Auastasiiis iii Eclogc y^ji.n-r.Ti, ct aiue utniinque Hyr
FacuiiJiis siispicaliir boc locc, et apuJ Plintium Eii- patiiis cpiscopiis Epbesinus in cnllatioue ciiiii Acc-
Ittgius AlcxaiiJrimisoral. 5; Leontiiis vcrn Byzaiiliiis, phalis babita Coiistanliuopoli : Ikali Julii famosam
qui el cpistohu veiba rtcitat qiiihus aliiitcbautur i7.'n;;i

» Cod Veron., ejiis cssc ' Idem cod., clefcnsioncm.


'Idein cnd.,fo(ii((i(7.'(c/o(a coiiferliir.iionpolcst,elc. ' Idem cod., conriclionem.
'IJemcnJ., et nubis. Scciquiael vrr ict et ipsi " IJem co I., cliccnlis.
"iioqiie iwH consubslnnlia-
cieneijiiiH, qiiocl et 1'ulri sil ' Mem co.l., ftlii antem noii cluo, neqiw clii, ne-
Us el nobis. ilnas coiipleri dcbenl unius Filii Dci »«- qiie enim liic, etc. cunsonat tcxtus grxous : u^oi oi
Ii;rii.s; qiwd innunhris, ctc. »j oOoj o-jt^ii '.fji.
j,r,l FACUNDl EPISC. IIERMIANENSIS 5"2

rfiHcripsibSC '
qim.l iina sil Clirili naiiira ? cum iii A quia ipsius EpliesiiiJE synodi primus fuit idem beatns
synodi) Ephcsina, lioc solum ipsius Cyrilius, qui noii tenicre credendiis e?t sibi ex^lilissc
cadiMii sancta

beaii Julii conira Nestorium reciiaium fuerit es epi- contrarius. Quod si etiaiii fuisset, non in co seinieii-

slola ad Prosdocium *, iu qua ail (Aciioiie 1) : « Prse- dus erat, quod privalim singulis, ul ei visum esi,

dicatur vero ad supplemeiilum Cdei ei incarnatus ex dixisse, sed potiusquod cuin tractaluac deliberatione
MariaVirgine Filius ", el liabitaiisiu lioininibus, noii synodi docuisse ' communiter probaretur. Nam el

in bomiiie operaLus , hoc enim in prophetis fuerat et cuin sanclus Joannes Antiochenus cl CKlcri oiipnliles

apostolis : perfecius Dens in carne, et homo perfec- aique aliarura provinciarura episcopi, predictuin bca-

tus iii spirilu; non duo lilii , unus quidem proprius tura Cyrillum putarent, sicut nunc Eutycliiani puiaiit,

rilius assumens homincm, alier vero mori.dis suscep- unius Christum pnedicare naiura;, et ob hoc eum
iiis a Dei); sed uiius unigcniius iii coelo, unigeuitus licet probabili zelo iidei, tamen iraprobe judicarenl
Deus in tcria. » Non aliu.l, pr;tler lianc ad l'rosdo- bsereticura : omnipolens Deus, tujus sapiens et mira-
ciuni epiblolaii!, e\ diclis beali Julii in illa syiiodo bilis bonilas buniaiix ignoranlioe nialura potest iii

prolatum cst, si qiia fursilan alia scripsil, nciiue es usuin doclrina; convertcre, talemdeditexitimi caus»,

hac epistola aliquid amplius. Cur igitur iion illud ui illa orienlaliuin aliarumque provinciarura anti-
poiius, quoJ de una Cliristi naiura isti circuiiiferunl p stitum falsa de beato Cyrillo suspicio nihil nobis

lanquam ab ipso bealo Julio scriptiim, vel quicque relinqucret suspicanduin. Cum enim postea redinte-
similia, qiiac scripsisse autuinant alios venerabiles grandx pacis Ecclcsiarum cura succederct, quoniain
Patres, in synodo rccilala sunt conlra Ncstorium? de bac suspicione non leve fueral schisina comnio-
Nam ipsa magis ejus dogmati contraria viderentur. tum , nicmorati Oricnlales per venerahilem Pauluin

Quid enim jam conlroversix reinansisset, quod una Emesenum episcopuin ab eodem beato Cyrillo expe-
essel illiiis Dei liominis subsistentia, sive persona, si liverunt, ul si vellet omne scanJalum omnemque
probarentur faires quod ctiam unara prscdicaverinl olTensionem de niedio subraoveri unum Deum alquQ
,

ejus esse naturam? Igitur ut oninis auferatur qusestio, hominem Christum in duabus naturis evidenlissime
si iion postea epistola illa conlecla est, aut beati Julii fateretur. Quod et illc gralanler amplexus atque
eam non esse, sicnt magij credenJuin est , synodus confessus est, quippe qui sibi conscius erat noii so
i;.i)icavil; aut etiam et si cjus esse credidil, quod aliter et antca crediJisse. Atque ita Deusomnipotens,
ego non dico, ut aliam magis quain ipsam ejusJem non solum Orientalium el aliorum Patrum, atqtia

sancti Julii conlra Nesioriuiu proferret, iion ex eo ipsius beati Cyrilli reetam fidem nianifestara omnibus
niiod incanto dictiim est contiarium errorem judi- fecii, quia nec illi quijqiiam expetiverunt indigiium,
( avit esse viiicenJuin. IIoc autem et adversus Kctera, p nec ille qnod expelituin est dencgavit , verum etiam
qua; ex nomine alioruin anriquoriiin Ephesinae synodi conira fulurns Eulycliianos niiilto promptiorem niul-

Patrum, vcl falsa, vel male inlcllecta ventilanl, nos toque evidentiorera reJJidit doctrina! calholicx veri-
responJere cognoscant : qiii>niam si vera fuerant, laieni.Tanlum verocontrahuncerrorem quo Christus
aul sicul ipsi volunt intelligeiiJa, eis protiiius Epbe- dicitur uniiisesse iial(irx>,eoiumJpm Patrum orieiila-

Eina synodus Nestorium refutaret. Niliil igilur liabent lium sollicitudo ac Jiligenlia vigilavii, iit in epistola

qnod de magno Chalccdoneiisi concilio Eutychiani quam ei niiserunt, ipsius rectac coiifessionis quaiii ab
vcl Smiieuiychiani queranlur, (juoniam Cliristum in illo exspeclabanl ' vcrba conscriberentj el pra'fato
duabus esse naturis, secundiim prioris Ephesina; sy- Paiilo commendarenl episcopo, iit ea beatus Cyi illus

iitidi, qiiain nobijcuiii susclpiunt, slatula iirmavil. iii suam transferens cpistulam cis restriberet, iie qiiid

Sed ucc ex diclis beali Cyrilli, qua; alia, sicut cre- remanerct ambiguum, unde quandoqiie rursiis qi;a?-

dcnduni est, inlentione prolata simul ' male inlelli- slio nasceretur. Quud etiain ille, sicut jain dixinins,

giint, conlra horum evidentiam meiito possunl obji- optato suscipiens, seque noii aliter et antea creJiJi.-.se

ccre : quoniam vel si ab his testiiiioiiiis 1'atrum qiuc testatus, sic eiJcm sanclo Joanni Antiochcno rcscrip-
in Epliesinasynodo lirmala sunt dissonare rreJuntur, sit : < Qiioniani veio superflua et importuna Ectle-

iion possunt pr;cferri sivc coiiferri decretis synodali- r) siaruai divisio fatta est, iiuiic niaxime satisfattum csl
bus, qiKTB suscepit univcrsalis Ecclcsia. Huc accedit, nobis, douiino meo revcrentissimo * Paulo cbarlaiu

illam epislolam mnni[este Apotliiiuris osleiulimits [iiisse, quam intcgram proferl Anastasius idem presbyler iii

scripta ad Dionijsiiim. Qum et alleram iteiii aJ Pros- Etloge Trrjv y or,' ioi-j ;rc-,i •cf,g Oiia; ^ioXoyia; xui oi.y.a-

(iotiinum, seu Dociuin epistolam, ciijus lesliinonio cap. 38,


vootix--, iiisi quod Acatium vocal pio Docio.
iisa est synoJus Eplie.>iM;;, nec ipvam Julii fuissevull Sic eiiim habet ;'lou).it.u £?:i(jzo-&u 'Pwai-.f iz Tiif nfin
LcoiUiu';, sed Timoihei discipuli Apollinaris. Sed '.IzKZfOv i7Ti7To).«;' vxi 'j; Tov £•/.
Maf i»j utov p.ri ojxolo/ri
hanc sine controversia Julio alii quoque asserunt : 6cOV ).oyov £V(rapttv ojtoo.'>o-iov tu llaTfi f? "^pyji^ ovxa,
.'ilque iiiter ca;leios Ei>hr;euiius palriarcha Aiilioclie- a.tpiitiTi Ss fv TJi (TaoziCTif zai anaSii £v Toii sa.Qioi.t'
iiiis lib. 111 de Sacris Legibus apiiJ Pholiuui, uhi UVuCspLU £C"TW.
allerius ex cadeni cpistola scMtcnii;c partcm dclibat.

' CoJ. Veron., scripsisse. ' IJem cod., staliisse.


' IJem coJ., Iiei filius. ' IJem cod., expctebiiHt.
' Idem coJ., simililer. " Idein cod., rtrerendo.

* confer Coulaniium in
In liuiie liicuni videsis Mazochium Spicil. Bibl. tom. I, pag. oi, not. 10, et
Append. aJEpist. Uoman. I'oiili!f., pag. 73. uot.
,

K?ir. PRO nFFF.vRlONr. TBdiM CAPITIT,. I.jn. I. S«i


jiKjrcrciilc lialiciitcnt iri'C|in'liciisiliili'ni liilci (iiiilcs- A r.ils;i vcl iiialc iiilcr|>ivlal:i, coiili:iilcliiiilioiioiiisyno,ii

iioiiciii, cl liaiic aflirinanle n vcslra sancliliile com- Olialcctlmioi sis, cliiini cx licali Cyrilli iiuiiiinc pro-
,iositaiii, cl ab liis qui illic siiiit rcligiosissiiiiis epi- fcrantiir, liis qtiibiis csl iii l^plicsinn synodu, ipso
scopis. Ilalict autcm ila conscriplio, inia' ct in liis priiiuim ilcccrncnlc, NisliMiiis iinprolialiis, cl iiiiibus
vciliis in.-crta cst liiiic cpisloLe. > Kt posl aliipia ; posicn ;i|iij(l coiisaccnlotcs suiis iiisc piiig:iliis cst,
< (".onlilciiuirigiliirDoiiiiniiniiiostrinii Jcsunit^liristiimi pr;cfcrri vcl confcrri iioii potcrunt. Iloc (|iio(|uc coil-

Filimii Dci uiiigcnituin, Dcuin pcrfcciiini ct lioniiiiciii sidcralioni leclorii .icccdal, (|uci(l jani Ncjloriaiia Ikc-
pcrfcctnm c.x aiiinia raiionali et corpore, anle siccula rcse univcrsam Ecclesiamscaiuliili/,anle, ct Kutycliiapa
juiJcui (lc P;iliv natiini sccuniluni (lcitiitcin; in ulli- iiecdimi cvorta, Cyrilliis isla prolulerlt; ct non iiii-

.iiisvfrojicbuscuinclciiiproptcrnosctproplcriiostiani rabitiir si iiiiniis coiilra liutycliianorniii (|iiaiii coilia


saiulcin, ile Maria vlrginc seciiiuliiiii liiiinaiiilalcin ; Ncsioiianoriini vij;ilavil erroreui. Verum nec illuil

Donsubslaiitialcm Palri cunulcm sccnnilum ilcitatcin, arbitror omitleniliini, iii quo clamplius prx'di loruni
cl cunsiibstiiittalcm nobis secunduni liiimaiiilaiem. oricnlalinm Patruin pro catliolic;c lidei coiiseivaiiil;i
Duarum ciiini naluraruin ailimalio ' faila csl : prop- inti-ijrilaie libcrtas, ct ipsiiis beaii Cyrilli iii lioc
ler qiiod iinuiii (Miii^uiin, tiiumi Filiuiii, unuiii Dcinii ipsiim niaiiifcstata confcsfio est. N.ini cmii iiiiiiiisi

conlitemur. Sccundiim lianc inconlusa! unitatis scn- B utilitali Ecclesi;c sunicere viJeretur, utsolis epislolis
lcntiam, conrileiuursanctam VirgineniDei genitriccm qu;c ad paucornni posscnl pervenire noiiliam, in linc
Mariain, propter quod Deus Vcrbum incarnatus et (idcconfessionem nuituo slbicommiiniiarcntiidcm Do
bonio factus , e\ ipsa conceptione adiiiiavit sibi mini saccrdotes; meiiioratus vencrabilis Paiilns E\w-
quod ex ea sumptum cst lcinplum. Evangelicas vero semis episcopus illic in Alexandrina ei^cle^ia, ipso
et apostolicas du Doniiuo voces scimus viros divini prneseiilc beato Cyrillo, de iiicarnationc Domini dis-
verbi pr;edicatores alias quidem conjungcntes tan- pulnvit : in quo sermone {Concil. Eplies. p. iii, lio-

quain dc uiia pcrsona, alias vcro dividenles taiiiinani mll. 2)iiilcralia dicit : < (Juid e.-t, Wrbum carc
de du;»bus naliiris; ct alias quidcm coMYCnientcs Deo fticnim csl, ct Ivbiluvit in nobis (Joan. i, l-i), hoc esl,

secunduni deitalem Christi, alias vero liumilessecun- in nostra nalura? ViJe Joaniiem duas naluras pr;edi-
duni huuiaiiitalem ejus Iradentes. Uis vestris sacris caiitem et unum Filium ; aliud tabernaciiluni, et aliu I

vocibus intendentes, et sic etiain nosmeiipsos sap.^-e i|uod in labcrnaculo; aliud leinpliim, et aliud qm d
repericnles (unus eiiim Dominus, una fidcs, uniim iiihabit:\t Dcus. Aitende iiuod Jicilur. Non dixit ali.is

baplisma), glorifioavimus omiiiiiin Salvatorem Doiiii- ct alius, taiiquam de duabus persnnis aut duobus
iiuni, invicem nobis ac vobis congaudentes : quoniam Clnisiis, 3ut de duobus liliis; sed aliuJ ct aliud,

Scriptiiris divinitii-. inspiratis, el traJitioni sancto- tanqii;\iu de duabus naluris. Qiiando ergo dixil
luiu Patrum nostroruni convenienlem habent Cdem ^ liabituvit in iiobis, et pi;i^dicavit duas iiatuia-; tiinc

qux apud nos et qua; apud vos sunt Ecclesise. » intulil, et vidiiniis yloriam ejus, gloriiiin quasi L'i;i-

Proinde cum Cyrillus in Iiac confcssione, per quam a ycnili. Non dixit duoruni lilioriim , se 1 quasi Unige-
se rcmovit indigna; suspicionis invidiam , et cu n iiiti. » Posl hunc vero memorati venerabilis episropi
oricntalibus aliarumque provinciaruni Ecclesiis adn- Pauli sermoneni, sanclus CyriUus alloqnitur populuin,

iiatus csl, s;c diiarum naluraruni unitionein '


f;ietam diceiis : « Beaius pro, liela Isaias pr;cJitans suavilo-
dicat in Cbrislo, quia uiiqne unins persona; et sub- quia futurorum in Christo inagislrorum , dicil :

Gtantia; sunt csedcm dnx naturae, nt evangclicas el Haurile aquas cum Iwtitia cle fonlibus Salvatorit (Isa.
apostolieas de Doniino voces alias quidem conjna- XII, 5). Eccc igitur hansimus aqiiam de sancto lontc;
geiidas fateatur tanqiiam dc una pcrsona, ali:\.s vcro dico autem Je m:igislro pmdicante, qui sancli Spin-

diviJendas lanquam de duabiis natiiris : quoiiiodo tiis epulis illustratus, disseruit nobis magniim et sa-

Entychiani vel Accphali ex ejusdeni beaii CyriUi di- cruni Salvaioris myjlerium, pcr quod salvati suniu.s

clis, non duas Christi naturas, sed unam cx duabuL=i credenles in eum, etc. i Cum igitur iii duabus iiatii-

composilam nitnntiir astrucre? Nam si evangelicxet ris Chribtum non sola synodus Ephesiiia praiJic.in-
apostoIicTC de Domino voces, noii de nna coinposita. dum ^ esse perhibeai , vei iini eiiam bcalus Cyrillus
sed lanquam do diiabus n.itnris Inqiiunlur, sinc Jiibio D in sua per quam Oi ienlalibus comniuiiicavit epislohi
Christum in Juabus natiiris esse lestantur. Proimie omnes ^Egyplios sacerJoles caiiiJem falcatur h;ibeiQ
quxnam dicla beati Cyrilli sine ulla expositione ac doctrinam, dicens, Scripluris divinitus inspiralis ct
dijuJicatiune scquenda sunl, vel si cjus, ut dixinius, iraditionisanctorum nostioruni, conveiuenteiii ba-
alia veluti ab his dissonantia videantur? eane pro beni lidem qua; apud nos suni et qii;c apnJ vos sunl
(|uibiis vel pro quoriim similibus siiiistram suspicin- Ecdesia; : insuper etiani PauUnii Eiiiesciiiim episcu-
neiii incurrit; an illa ex quibus ab ipsa suspicione pum coram se el in sua ecclesia dispnlantciii de dua-
piirgaius est? Illa profeclo sine interpretatione qua- bus Chrisli iiaturis, alque id ipsum repelitione cre-
libel, sicut perspicue claret, indubilanter accipienda beninia comniendet ' ct inagnis exlollal pra'conii>,
suiil, qiKC omnem suspicioncm dubitantibus abstule- populo etiaiii qui .sermocinaiili aJcrat .acclamante,
rmit. Et iJeo quKcunque et quantacuiique ab eis sicut Icgitur, alquo dicenle, < Beiie dixisti ', episcope

' Cod. Veron., aduntiio. ' Idem cod. ronm.ndanlem. ,

^ Idem cod., adunationenu ' Idem cod., venisti.


' Idem cod., conjilendum.
Patrol. LXVI!. IS
.

SriS FACUNDI EPisr, . IIERMIANENSIS 556

orlhodoxe, orbis enulilor : qiii sic credil, diligilur; > A vol tcstimiuiiis Patrum probarent, vel sua dcfliiiiione

iiec in his oninihus alii|ui(l nudiairius de una quoc com- deceriicrent. At cuiii Ncsloriiim noii soliim duas in
posita dicitur, Chrisli nalura : quomodo nunc Euly- illo mysterio naturos, verum etiain diias subsisienlias
chiani, quorum pars magna est AlexandriK, non se- pr;edic.'in;em, non proplcr utrmiique, seJ propterhoc
ouiidum hanc orlhodoxam el antiqiiaiu orbis erudi- solura synodus Ephesina redarguil, quod iiiiiim Fi-
lioneiu credunt, Nestorianaj eam hajresi depulantes, lium in duas subsistenlias divideret, vel si illa conira
quam sui dilexerc majores? Desiiianl igitiir ab hac ciiin Patrum tesiimonia non prorerrei, qiiibus Christiis

horrenda slultitia, qtia diccntes Christum imiiiscom- in duabus osse nalinis osieiulilnr, afiiriiiasse nieriio

positsD esse naturx, Deiim se blaspheinare non iiilcl- ju licaretur duas uniiis Filii Dci cssc naturas, quod in

liguiit, ciijus naturam crcdunl posse '


coniponi. Nec Nostorio, propler aliud imprulialo, iion parilor iin-
lieatum Cyrillum dicant sibi conlraria ilocuisse, quo- probavit. Liide vel hac auclorilale oslensa cnerciii
iiiam per hoc errori quidein suo niliil defonsionis Eiilychiani, jam desinant contra sanain ct neccssa-
atVerunt, illi tainen maximum prjcvaricatioiiis cri- riam confessionem Ecclesi;e dispulare : qii.-p nnii
inen impingunt. taniiim secundum Clialcednnciisis, sed cliam sccmi-
duin Ephesinsc synodi institutn, Christum in dualms
CAPUT VI.
prxilicat esse naturis. Non cnim, vcl si eis constaiii
Quod Etilychiani unnm Chvisti compositaiu natitram ]j
uitruenlcs Neitorianos adjuvenl ; tt quuU perpernm
possit humanorum argumentorum raiiociii;\tii)iM
,

iitantur ex.mpl> Inmana: nalura: ex amma cl cor- credcre se debuerunl, iit unam Cliristi conieii lcrerU
pore compositK. esse nalnram ; sed Patriim polins ;iucli)rit;iti ?o siili-

Sed et jam probare debemus quomodo iidem Euly- jicerc, in quibus spiritus Dci locuius est. Verum hoc
chiani vel Semiautychiani, qui contra Chaleedonense, prudcnlia eorum non paiielur, de qu.i dicil Aposlo-
iino vero eliain contra Ephesinum concilium, duas lus : Quoniam prudcntia carnismors est, prudentia au-
Filii Dei negant esse naturas, econlrario Ncsio: i;inos tcm el pax
spirilus, vila qnonium prudcniia carnii
;

pcr lioc adjuvent, quorum falsitati se putant verila- inimica est in Deitm : lcgi enim Dei non suhjicitur, nec

lis negatione resistere. Asserentes eni:ii qnoil uiia enim potest {Rom. viii, G), nt in porsoiuc qiri.len» ve
sit Filii Dei natura, ipsi polius allerius substaiiliju subsistentia; unitaie, aiicloriiatem nobiscum divi-
iiominem Christum Jesum extra Dei Fi!iiiMi dicerc nam sequanlur, quoniam tanli miracnli sccroliini
convincuiitur : quod nobis falso iniputant, qui duas luimana ratio indag:iie non valcl. in hoc autem,
iinius dicimus lilii essc naturas. Nam si quKi-alur ab quod putanlos unam nx duabus factam essc naiiiram,
eis utrum Filiuin Dci, quein unius dicunt essc iialu- a fundatissima Patrum aiictoriiale discedunl, videa-
rx, consubstantialem Palri faleanlur, iiegare non po- C mus si, quemadmodum fi lunl, vel seciindum sapien-

lerunt. Deinde si hoc ab eis qua^ratur, utriim siinpli- tiain mundi constare illis siia raiio potest. Dicunt
cis naturae sit Pater, boc quoque simibier falebun- iyiiur, sicut ex diiabus naluris, id esl ex aninia ct

lur. Igitur Filium Dei, quem unius dicunl c?se natu- carnc, una composila est humana naliira, sie ex dei-
i;e Patiique consubslanlialem, cliam simplicis, id est taie et humanitale ima composita est Christi natura ;

divinx tanlum dicerc compellentur; ac perlioc alle- et ideo ex duabus quidom, sed iion in duabus naluris
rius erit sul)stantia; = homo Chrislus Jesus, cui .-epara- Clirisliim t-..,*iitenuir. Eqiiidem nulla causa esl ciir

liin deputelur humana natura. Atque iia cuni dnas cliain imusquisque houio in duabus negetur essc iia-

unius Filii negant esse naturas, alleram subsisicntian: luiis, in carnc seihcel alque anima. Qua; taiiien

Filii Dei, el alteiam assunipti hominis arguentiir indu- quia ct una ex duabus composita, rccle hominis iia-

cere. Cujus probabilis ratioiiis saiioia Ephesiiia syno- iura:ii dici cerlissimum cst : potuil enim hoiniiiis

dus non ignara cum Nestorium condeiniiarct, quod aiiima iii unam naluram cuin sua carne coinponi. De
Dei Filium non soluin in duabus natiiris, qiiod san- Christi vero diviiiilatc iiiconvertibiliter simplici, non
ctuin est, sed etiam in duabus subsistentiis, quod ingenti blasphemia dicitur, quod iti unam natii-
siiic

profamim est, prxJicabat : non quod duas faleretur ram cum suscepla humanitate componi potuerii.
Filii Dei naturas, sed quod duas siibsistentias men- Tx Doinde considerent, quod sive anima, sive caro,
lireiur, cuin redarguit : nec lestimoniis antiquorum adunationis su;c causa exsliterunt, el iion hiiiic lia-

Patruin quibus eum de pravi dogmatis novitate con- beiit nalura; linem, singulariter ac separaliin con-
vincit, unam Filii Dei naturain esse monstravit, sed sislere; sed ad sui coiijunclionem tcndunt, el invi-

unara polius esse personam. Et utique ad conipri- cem sibi debeiit quodammodo ut existant. Nani, sic-

inendum et penitus exstinguendum crrorem Nestorii, ut caro aniniK facta est, ila el anima carni '; cl

qui duos nobis iilios inducere conabatur, niliil uii- ipsc iiaturalis earum intentioni est linis. parilcr essc.

liiis, sicut jani diximus, nihilque validius esset, si Non enim credcndum eslOrigenis deliranientis », qui

veritas sineret, quam ut unara esse Filii Dei naturam. suspicatur huinanarum aniinarum substanlias longe

» Nugas etiara et delirainenta verbis Epiphanii vo- episcopus Disseriationis in Origcnein csp. 7.

cat llieronymus epist. 00, et passini explodunt Pa- "o TiointTu; riv «vOfwTrov un' uf^/,n; u-pctv xai Bi^M
t.es lura GrKci tum Latini ut Anlipater Bostrorum : £-oiw;v

' Cod. Veron., votuisse. ' IJem eod., etanima facla est carni
' Idem cod., 3i((isisit;ii(iu.
.

5:i7 PRO DKFKNSIONK TUILM r.APITn,. I.lli II. &.-,s

;iiiic iiiiaiii iii corporibiis e.<seiii, iion soUim luissi', \ prndcniia .liHainaiiis, in lilno do liJe, cl spe, ei
vcniiii eiiaiii pcccasse, ci piiiis (|iiiilcin iiicntcs, cliaritato, (|ni pciie nh oiiinibus qiiibus nolus cst,
poslea vcro aniinas factas, ciini pro pcccalnrun» stio- Knrbiridlon appcllatiir, ita dc Cliristu loculus esl
iiiin nieritis in corpora iruLlcrcnliir : cuin dical Apo- {Cap. 7iO) : • Nciiqic cx quii cssc linino conpil, lioii
stolus : Rebeccacx uno coiicubitit liiibens I saiupatrcm aliud ciEpit cssc lioini) iiiiain Dci Kilius, ct linc iiiii-

iioUriim {Hom. ix, 10), ctc. Ciiin ciiini noiidiim nali cus, proptcr Ucuni Vcrbnin, qiiod illi) su-ccpio caro
fiiissenl, aut ati<iiiid cgissent bonum uc inalum secun- factiim est, ntlquc Ocns : nt (|iiciiiadiiiodum esl uiia
Uum clectioniim, ut propositum Uei manerel, iion e.v persoiia quilibcl lioino, aniiiia scilicct rationalis C
opcribus, seii ex vocanle dictum est ei, quiu major caro, ita sit iiiia persona Cliristns, Vcibiim et lioiiio. »

servicl minori. 1'aulo ilaquc iin-liiis cl lidflliis crcdi- Ncc ait, ila sit Cliriili iina ii:ilura Veibiini et bniiin.
nins doccnli, iitiia ciiin J.uuli d L'^slui nccduiii nati Sed jam brcvitcr qu.c acla suiil colligauius. A|»|)aruil
fuissciit, niliil cgcrui:t bonuin aul nialuin, nco c\ npu- imprimis, quod sccunduin magnx synodi Chalcedo-
rilins,s>il cx vocantis gratia sunt iliscreti, qiiaiii neiisis sciitcntiain confcssus cs, imperator, cl unuiir
Urigcni soniiiianti qnod, nt iiasccrciitur, suppliciuin csse ile Trinitatc crucilixnm pro nobis Doniinuiii
rncral ucscio riijus niali. Nani ct cnin moric a suis Clirisium, ei vere et prupric inatrcm Dci Mariain, ct
corporibus aniimc separantur, ad sni lanieii coiijun- g cumdcm Doiii nuiii iioslruin Jesuin Cliristuni iu dua-
clioneiii siinililcr tciidiint, ct proptcrea iinaiii nalu- bus cssc iialuris. Apparuil eliam, in declaratioiie pr
rani liuinanaiii clfieiuiit. Qiind de Vcrbi Dci nalura defciisioiie ipsiiis fidei noslr.x, memoratam synoduni
iicfas esl ciedcrc, qiioniani aliquando noii sola snb- lia-c ipsa, pro diviiiariini Scripluraruin aiictoriiate ei
«litcrit, scd liuiiiaiKu nnliir;c adunatio causa ei '
fue- Pairuin teslimoiiiis, defiiiisse sive lirinasiC. libi si-
rit cxislcndi, iit ipsa sibi aduiiaia quicsccret naturalis iiiul ei illi licct qui cominunieanles Ecclesi;c, cl au-
rjns intcntio. Veruin neque de buinana natura diei clorilatcm veneranies ipsius sanctx synodi, tanqiia:>i
potcsl, quod non possit siiie Dei Vcrbi in unam nalu- duginati Enlychiano contrarii, tamen pcr cnnlciilio-
ram cuinpnsitionc subsisterc : quani videinws specie iiem verbi superfluain, ncgaiii dcberc dici unum cx
sna contcntain, non in aliquid teiiderc, cui sic natu- Trinitale criicilixiini, et verc propris mairem Dej
ralileradbxMcscat, ut unani cuni illo naluram effi- Mariam, iuventi sunt adversus eamdeni syr.odiirn

ciat. Niliil igitur Eutychiani huinaiuc natu[X adju- facere, ct Eutychianos econtrario suis conlcntionibii:
vanlur cxemplo, ut uiiam asseranl Chrisli esse nalu- adjuvare. Apparuit eliara, ipsos EntychianDS, qui
ram, vel si, rcinuta Palruin aueloritate, concedaiur laiiquam contia dogiiia Nesloiii, duas unius Filii Diii

eis secundum argumenlaiiuiies liuiiianas de incarna- iiegaiil esse iialuras, Nesioriaiiis per lioc indubitals;ii
lionisdivinai mysterio dispuiare, quod mensuram p darc victoriani, cl syiiodumEpbesinam rcpreheiidere.
bumana; rationis exccdil. Ad pcrsoniie vero unitatem, quam acceplare se rnigunt. Sic meretur cxcari, u\
pKCccdente anclorilaie divina, convenienlius hoc ic- »ibi piiiniiiii coiiliadicat, obvia veiitati coiileiilin,

excmplum, ad quam et a sanctis Patribus lela-


fcrtur (|u;c nec lalioiiis c»t capax, necconlcnla Csse ralruiu
tum esse cognosciinus. Propt r quod eliam bealus auetorilatedignalur.
vir Auguslinns, iii calbolicx doctriiise sincerilate ac

eronr](r;v a-jro-Js * 0"j TrpwTOv voac y.uz' aOxjv, y.v.i ec TTCOjJiT-»!; £?»!/m7£v. Et yap iv. T:xp'xSa.T-t,};, y.ttX l/. rf/;
Kfxvpriiaj mOpcorrov;. Et posi alias Dci bciiediciioiiem ToO za)ov a7r0'|v^cwc ro rwv av9pto7r&jv 7r).T]^vvETat yivoc,
Iractaiis, qua honiinum genus propag.itum est, oO/. ;£ oOz tjMyiu., HU.a -/arapa [tajXo-j av Siz«i'j); ).i/?iiD, ct
'
«txapTtoJv x«e uizoTzzoimu; 7r).)i0vv6iv, ms "O tc-tmv cicieia, qiix copiose loto capile disscruntur.
'iiQOiiTy.si ycw^n a)V ix rr,g toO 0=ou £v).oytar, o/? o
*

'
Cod. Veron., sibi.

LIBER SECUWDUS.
CAPUT PRnilM. D atquc faulores pi:T;,lictam synoaum, suu obteniu i\ii-

fonsiunis, cxpugnarc niolili suiil. Confido eniin qiiu.i


Quo.l iliimiiatiouem irium Ctipilnloruiu itdicrmrii con-
cilii Clialce.ionensis conscripserinl, cl iinveraUiris noHsoluni lu;eserenilati, sedomniliccclcgenliqui talis

{itulo pranolariiit. noiiest qualemnulatsermopropbciiciis diceiis : iSoliiit

Qiioiiiam inlegritalem fidei, qux mihi, religiose intelligereut beneageret(Psal. \\\y,i},luce clariusa,i-
priiiceps, eum lua pictatc comnninis est, et declara- parebit quod iii evacuationem prcedicta! synodi fai t.i

Isiii suflicienler aibitror el dcfensain ; niliilque reli- suiit (pi;c iii ejus puigationcm scripla essc jactanlui

cium esl caluinniis haereticorum, iii quo vel nos male riiiiin suluni pctimus de lua clemenlia, cujus cogiin-
seiitire de niyslerio divimc incarnaiionis inlameni, minedecnraris, ut quia in Ecclesiacpraejudiciuin luulia

vel niagnam synodum Chalcedonenseni, cujus decre- per subreptionem h.crelicorum et acta el scripta sunt
lis eamdem nostram fidem consonare monsiravimus: (iu:c zeliis Dei iios iiiipcUil arguere, nosira te respon-

;c;iiri jaiii per^iiniis oceullas coruin fiaiules el exsc- bio iiiliil ofTeirlal. Kgerunl eiiim ealliile pcr siius eom-
cranda inendacia veiitilare, quibus pcr suos sateliiies pliees, sicul solciit, advci^aiii vcrilalis , ut ea ips:)
559 FACUSOr liriSC. IIEn.MIANENSIS 560

qua: scribl feccrunt, eliam liiulo iioiiiiiiis lui » prx- A eliam dum viverei , a sanclis Palribus qui cum eo
iioiarenlur : existimanles quod proposito lerrore i»x vcrbi prxdicalicne conversati sunt, et approbatus et

personse, condemnalionem vel eliani convictionem magna laude pra;dicalus oslendilur, sicut a Joaime
suae temerilatis et falsitalis effugerent. Verum iios Constantinopolitano et Gregorio Nazianzeno, et posl

iUa scripta nolumus tua dici, qux scimus cognilx mortem a Joannc et Domno Anliochensi, ac tota sy-

nobis tuse fiJei contraria. Nam si legibus vestris bene nodo Orienlis apud Anliocbiam congregala ? Nun-
atque ntiliter censuislis, ul qua;cuni|ue veslra rescri- quid crgo el istos onines venerabiles Ecclesijc Chri^li

pia, contra ipsas quas promulgastis leges, in quibus doclorcs , vel dicta eorum analhcmalizari f;iciciit ?

vobis deservitur, et quas vobis infiingere licet, per Aliter enim videri non poiest ' epistola Ibce pro laude

subreptionem fuerint elicila, vacuentur, nec dicantur Tlieodori jusle sub analheniale condcninala, nisi et

a vobis data, qus generalibusconsiiiuiionibus vestris isli onincs bealissimi Patres , aut corum salicsn scri-

inveniuntur adversa : quomodo illa qux adversantur pla , simililer abdiccnlur, in quibus eunidcm Theo-
constitutionibus palrum tuorum, quibus te sicut re- dorum niulio amplius quam iii ea docebiiiius esse
ligiosum necesse est deservire , et quas nec tibi nec laudatum. Sed nec illa qu« dicuntur a Tlieodoreto
omuibus tecum in commune hominibus licet infrin- Cyrri episcopo conlra bealuni Cyrillum iioscio qiiando
gere, nnn jure meriioque lua non esse dicimus? g scripla, ob aliud modo daninala simt, ni^i ui pcr linc
Obedientes itaque Pelro apostolo dicenti : Deum ti- quoqiie synodus Chalcedoncnsis quasi nnial)ilis vidc-
deliberalioni ac de -
mete, regem aulem honorificate (1 Petr. ii, 17); et pro retur, quod idem Theodoretus
Dei timore, quaj contraria sunt Ecclesia; Christi re- nitioni ejus interfuit, atque epistolam pap.^c Leonis,

fellinius ; et pro regis honorihcentia, qux refellenda Eiitychis demenliam cohfutantem , ibi defendit , ci

sunt, tua non dicimus. Sint igitur illorum qui frustra quibusdam minus inlelligentibus reclani esse mon-
putaverunt quod falso tui nominis titulo munirentur slravit. Nara ut inferius ostendetur, et alii qiiorum

qua; ratione stare non possunt; et illis polius impu- memoria; communicamus, scripserunt adversus bea-
tenlur quorum el fraudulentis excogitalionibus adin- tum Cyrilluni euindem verumtamen in hoc analhc- ;

venta, et diuturnis elucubralionibus conlra sanclam mate dcnominali non siint, quoniani in Clialcedonensi
Chalcedonensem synodum novimus esse composita. concilio non fuerunl. De quibus oninibus di(.tnrus,
Nam quid opus erat obsecro quietem Ecclesia;
, , hoc ordine lotam causam tractare disposui. Priiis
supervacuarum qusestionum, ut non dicam noxiarum, evidenlium documenlorum prolatione demoiistrare,
concursionibus agitare ? QuiJ opus erat ejusdem sy- quod in evacuationem memorati magni concilii, et

nodi retractare decreta, non solum conlra reiigionis decrelorum pap;« Leonis, h;crelicorum fauiores hxa
reverenliam , sed eliam conlra ipsius humanitalis _ egerinl. Deinde qiioniam frustra confmgilur, supra-
pudorem, quse consensu totius Ecclesice per ceniura diclam epistolam venerabilis Iba; ab eodem Cbalce-
ferrae annos, te custode ', hactenus inviolata nian- donensi concilio non fuisse susceptam ; sed cum
serunt? Vel quid opus erat Tbeodori Mopsuesteni oslcndi iion possit, tali nicndacio nos in ejus coii-
episcopi, olim in EcclesiK pace defuncli, calumniose deuinaiioneni addiicere voUierunl. Poslremo autem
dicta disculcre, et sic ubi lapsus puiaiur, vel etiaiu probabo non posse juste culpari sanciam synoduiu
verbo humanitatis lapsus est , tanta adversus eum quod eam pronuntiavit orthudosani. Lbi siinul iuo-
furere contumelia, quanla, si adhuc in corpore dege- piiiuni quoddam, et quod diflicile credes, Augusle,

ret, eum aflici non decerel , nisi repreiiensus pi iiis monsirabilur. Nam cuiii Eutychiaiii memoratam sy-

atque conviclus , post unam et secundam correplio- noduni criminenlur ,


quoJ vclut in approbalione

Dem perlinaciler veriiati resisteret? Sed qiiia lauda- ipsius cpislola; bcatum Cyrillum hKreticum fuisse

tur idem Theodorus in epistola venerabilis Ibae, quain liriiiaverit , et Neslurii excusationeni , Epbesini vero
11 emorata synoJus pronuntiavit orlboJoxam pcr , concilii reprehensionem receperit : ego coiitra do-
Uoc auctoritatera ipsius synoJi solvendain hicrelici ceam, quia si prDedictam epistolam quasi ha;relicaiii
crediderunt, si nunc euin, post cenlum et amplius improbaret, hinc polius bealum Cyrillum credidisso
defcmctionis cjus annos , veliit auctorem raagistnim- haereticum, et Nestorium excusasse atque Ephesinum
que Nestorii condemnare facerent, et consequenter reprehendisse concilium videretur.
etiam ipsam epistolam ,
quasi hKretici laudatricem.
Quid auleni agent, quod non solum in ipsa laudalur
CAPLT U.

epistola Theodorus Mopsuestenus episcopus, vcruiu Quod episiola Ibic, quamvis eam concilium erj/io-

" De hoc opere Justiniani Liberaius, cap. ultimo : cundusquin hujus libri auctor essct Justinianus ; sed
Ca/(ida, iiiquil, (raude rogaverunt Acepliati, ul dicta- arlificiose dissinuilai, ut liberius irapugnet. Nam tn-

ret libnim in diimnationem trium Capitiilorum : qiio tus deinceps iii cjus reprebensione versabiiur. Itaqiie
libro ejui editu, et toti mundo mtinifeslo, dum emen- falluntur qiii a Facundo inipugnari putant edictum
dare princeps erubescit, irrevocnbilis causa fiercl. Et seu epistolam Justiniani de qua superiore libro dictum
londidit libriim pro delictis nostris nobis omnibiis no- est. Ut eniin omiilani cpibtuhim niulto post ediiaiii

tissimum. Moininil etiam Vigilius in epislola dainna- fuisse , in ea ccrle illa non siiiit qux Facundus pa*-

tionis Tlieodoii Cjcsariensis. Non dubitabat crgo Ea- sim aflert ex libro queiii rcfclliu

' Idctu cod., poterit


* Cod. Verun., ctiam te custode.
:

£61 rHO DKFKNSIONF, TUIIIM CAITrUL. Llli. 11. 5Ci


(((i.Tniii uiiii inoiiiiiilKissi'!, dniniiaii nis'jiir concilii \ dorrcloiuin siiniil ' ralinn>'ni iiiiani ciiisloki! bcali
reprelieniione noti possil
I.cuiiis, Patrinn aiicloritalc conlinnans, ila rcspoiidii

Scil jain priniain ilivisionis liujiis parlcin Inularo :idvcrsns Eiitycliianos qui oain ciilp ib:iiit quod duas
(lcl)Cinns. hiciiiMis igilur, (]iiia vcl si, nl (niiilani iiicn- difliiiicril Cbrisli csse natnras : i Anil)igiiit:itc qiKc-
(ili sunt , episliilani vi'ncr;il)ilis Iba; niiiiiinc Clialcc- slionis exorla , l';ilriini iiilciprctatiombiis nostrani
iloiicnsis syiioilus apiirobarct , iicc oiiinino ail cjus conlcssioncm coaptassc cngnosciimir : satisfacicntcs
ilcferrctur cxanicn , sic quoque in ipsiiis evaciiatin- quod iii Mullo discordcm intclligcntix eoruiii delule-
iioin pro Tlicodori lauilc damnarctur. Quod cx cjiis riiMiis :iiiiiMiini, scd liis iitimur tcsiibiis ad iiosir;c ndci
;illoiii!i(iiic , (piain , siciit priorc libro dociiiiiiiis, :\d lii inilalcm. i Et ul ostciidcrct (jiiod iiiiii laiii ipsain
Maitiamim scripsii .\iigiisluiii , ciijiis aiiclorilatcm qiiam doctores antiqiics Ecclcsi;i: (|uowiiii seiitcnliani

vcstra (]iiii(|iic pictas sua legc linnavil, cvidciilcr in boc sccula csl, pr;T>dicti culparent liaTctici, coiii-
osicndiliir. Sed priusiiuain allocutionis ipsius supcr nicmorniis in cadcm allocutione quorumdam Palruin
liac iiuoquc caiisa lcstiinoiiium iiroforanuis sive cx- cpisiolis, ctiain magni Procli voliimcM ad Arincnios
pcndainus, pra-'dietain lcgcin vcsiram qii;i; auclorilali ciijiis iii vcstra legc iiieininistis, ct epistobtiii sapicii-
( jiis, ul ilixiimis, alleslaliir, eoimncmoraie nccessa- tissiini Joannis Antioclieni sic nicmorat dicciis :

riimi crcdo. Tiliiliis aiilcm sub (pio conlinctur, islc < Nccnon ct magnum Procluin liiiic vituperalioni;
cst (Corf. ilc Summa Triiiil. , lib. vii) : De suntmit subjiciet, qtii cisdcin Orientalibus voltimen ad Arine-
Trinilnle c: fidc callioiun , cl vl neino dc cn publice nios pro lidci coiigruenlia destinavit. liisautem con-
lunicndere aiideal. Principinm vcrn : i Inipciator sociabiliir ad culpam cl saiiclissiinus Joanncs Antio-
Ju^liniaiuis Augustus Kpipbaiiio sanctissiiiio ac bca- clienns episcopus, qui bsereticoruni inaledicta reji-
tissimo arcliiepiscopo iegi;c iiibis liiijus ct iiniveriali ciciis, cl apostolic.B doctrin;B dogma declarans, totius,
patriarclia;. Scirc volentcs itiain sanctilatcin oniiiio Oricnlis confessionem velut ex uiio orc, sanctissimo
.•|u;cadecclcsiasticimislaliinirespiciiml. > Elpostalia : Proclo ct ci qui pcr ideni tempus miiiidi rcgcbat gu-
« Eadcm vcro saiicl;i Cliakcdonensis s\ nodus, cl iiiagiii bcrnactila dcstinavil. Non igilur admirandi Koinaiia!
1'rocli ad Armcnios scriplam cpislolan;, dc eo qiiod urbis procsiilis epislolani , vclul innovationis oflendi-

oportct dicerc DoMiinum Jcsum Cliiisiiim riliuni Dei, culum, crimineiilur, etc. i In hac vero sapientissimi

et Deum iiostrum, uimm saiicUt Triiiii;iiis, persiiam Joannis Aiitioclieni et lotius Orientis confessione,
rclarioiiein siisccpil ct confirmavil. Si ciiim prxdiclas saMctissimo Proclo et iinperalori Tlieodosio desli-
fanclas (|uatuor synodoi cgrediamiir , aiit ab bis iiaia, ctijus exemplo synodus Cbalccdonensis adini-

disposita, danins l:icultalcm b;crcticis qiii depositi ab randi Uomana; urbis pr;vsulis , id cst beati Lconis
cis suiit, ct corum dogmatibtis, suam pcsiilcntiain dcfcndil cpislolam, ut pote per quam mcmoratura
iteriin) in sanclas Dci Ecclcsias ostciiiaie. > Uxc iii Joamicm Anliochenum ct liairelicorum malcdicta
confuniaiioiicm pixdicUc :>llocmionis '
cx lcgc vcsira iTJccisse, cl doctrinam apostolicam declarasse testa-
protnlissc siifliciat. Ciijiis tiliiliis , quo inlcrdic'.i;m liir, per quam et illud conlirmaluni esse primo libro
cst ut dc lide catliolica ncmo piiblice coiitendcrc docuunus, quod unus ex Trinilate sit Dominus Jcsus
audcat, ulrum oliscrvcliir, ciim de syiiodi miivcrsalis Cbristus, multo majori laude quam in epislola vene-
senlcnlia post ceniiim lcrc aniios in Lcclesia modo rabilis Iba;, Theodorus prrcdicatur. Nam Proclo qui-
Cdutciiditur, tiUTC pictalis esl judicare ; aul si iiulla dem rescribens supcr confirmatione tomi ejus ad
transgressione quatuor saiict;c synodi ct ab liis dispo- Arincnios missi, idem Jeannes cuin synodo Opientis
sita convellunlur, cum cpistola venerabilis IbaiEdcs- " dicit haec : t Non solum nos viventes tales caluninias
scni e|)iscopi ,
quain magna synodus Cbalcedoneiisis al) liis qui conturbare volunt Ecclesias coniinue susti-
orlbodoxam pronunliavit , vcliit iinpia ct Ncsloriana nemus : sed et qui bcne de vita profectus cst beatus
damnatur. Quid crgo prodcst pnuvidisse quod per hxc Tbeodorus, et quinque et quadraginla aiinis clare in

lacultas darelur liccreticis qui deposili ab eis sunt, ct doctrina prsefulsit, et omnem hxresini expugnavil,
coruin dogmatibus, suam peslilenliam ileruni in san- nullam alicubi delractionein ab orthodoxis in vita

cias Dei Ecclesias oslenlarc, cl niininic providisse ne snscipiens; post longi temporis hinc discessum , et

(ioret? Sed ex
jam allocuiione quod intcndimus
illa posl muUa certamina, et post deceni iuillia libros

probare dcbemus. AUoquens iiaque M'artianHm Aii- advcrsus h.Treses conscriptos, et postcaquani in coii-

gustum pr;T;dicta synodus {Vost ncUi concilii), et tam spectu sacerdotum, et impcratorum, el populorum

* Libcratiis iilcm, cap. 10, de ArmcMia; mnnacbis cicndas docet qu.nn ea qua; Joanncs idcm ct Oricn-
agens, qui Tbeodoriim Mopsiiestenum ciiminabantur tales contra Cyrillum lidemqiie orlhodoxam scripse-
7'm/h, iiiquit, Jonnncs Anlioclicnus sijnodo congreynla rant, et pro Nestorio. Ei Ss Tzpn-^if^mui ii.ypT-j[.ia;
Ires oro Tlieodoro Mopsueslciio dictnvil epistoliis : ct 'l'j}y.-j-jo-j ziLvA-^Ttoyjia; , xui zn; Ojr" aOrov .\v«TOA(xr;;

nnam quidcm dire.ril Tlicodosio iinpcr., nlitim Cijrillo (j\i'jo5o\t xiTzio QEori''iCO'j, y.w •zhq aOroO c/.fjZ^.siv; yfjofj.i-
Alexandrino el lcrliiim Procio Consluntinopoliluno
, w.;, avayx>7 ccjTO'jg xizs^va oi^ufrbui, arSjO offov Toye £7»"
episcopo, Inudans in eis-Tlicodoruin, et ejiis c.rponcns auToif E(f zara/f 171V ToO h
ayioif v.vfOlov,- /.jli ISiirir
s,:pientiam. Prinue ac tcrti;c verba suiit qu;c hoc loco <jl'J Xf,q OcOfiC TTtTTiWr. 0( TtOl XoiUVJ-fCJ IzoK r,l7U'J, x««
rccilaiitiir ; sccuMd;ie qu;v; lib. vil, cap. 4. At Justi- a:r£o sycK-.J/av NEorijptov z«t rriv kOtoO xaxoOoSiKV Ett-
iiiaiius io ediclo lias Theodori laudes non pluris t'a- 7T).£t<rT0v ;roovsv sxStxoOvTEf.

God. Ycron., nlloculionis sice relaiionis. Idcm cuJ., suuruin.


. C

5G3 FACUNl)! EPISC. IIKRMIANENSIS 55 i


probatiis est, periclitalur qu* hoLTeticorum sunt sus- A quouiam vel si nos quoqiie conira testiinoiiiuiii coii-

tinere, cl illis proximus prasdicari. » Tlieodosio vero jcieniiai dencgemus epistolam veneiabilis Ibu; orilio-

iinperatori, qui per idom teinpus mundi regebal gu- doxam fuisse judicalam in synodo, ci huic iiiendacio
bernacula, sic dicit : < Tlieodorus eiiim, quem quando eliam illud addamus, quod n$c ad ejus fuerit delata

dicimus, virum dicimus in episcopatu clarum liiiem jndicium, prajdicta synodus a nobis non possit dc-
liabcntem, el quinquaginla pene annis fortiter repu- fendi^, sicamdem epistolamproTheodori laudedain-
gnantem cunctis lia;resibus, et in exposilionibus quas nemus. Et illi quidem qui videntur iii Ecelesia falsi

in omnibus ecclesiis orienlalibus faciebat , el quibus fratres, qui ulinam foris essent, niodo negantibus
in regia civitate valde esse comprobatus apparei, a non rcsistunt, quiniino et laudantur^. Quod ut nos
nullo quoquam neque majorum , neque similium, seducerent fallaciter iminiserunt : ut postea nobis ab
judicatus est hferelicus : econtrario aulem ab omni- ipsis, vel ab his qui foris sunt dicalur ba;reticis : Qui
bus sacerdotibus , propler eam qua; illi aderal do- Theodorum juste damnastis, quod ejus omnia dicla
ctrin» gratiam , in admiralione semper est habilus, diaboli Iransgrediantnj? insaniam, el ideo conseqiien-

cl superiorem honorera gloria '


possedil : et non a ler etiam Iba; lejecistis epistolam, atqiie a synodo
sacerdotibus lanlummodo, sed a sacratissimo veslro negastis esse susceptam, crimini uliquc dcputantes,

avo, dicimus ter beato, et a Deo imperii sceptra su- B si eam orlhodoxam pronuntiasse diceretur, qua!
mente et vobis iransmiltente Theodosio. Qui in de- blasphemuni laudavit el iinpium : quomodo ipsam
siderio visionis viri faclus, in ecclesia ejus doctrinK Clialcedonensem synodum recipitis , evidentissirae

fuit auditor magnus ille imperalor; nec arbitratus est teslantemillas epislolasapostolicamdeclarasse doctri-
alterum se talem comperisse dociorein , superadmi- nam, et hrerelicorum maledicla rcjecisse; in quibus
ratus quidem ejus doctrinam , el collo^iuio delect.i- doclrina Theodori multo majore quam in Iba;episio!a

tus atque obslupefaciuo tunc, quem nunc spernuiit prxdicatione laudatur? Amplioris autem delicti est,

aliqui,tanquam sortem sumenles probandi et repro- qnod illarum epislolarum judicio atque auctoritati se

bandi obeuntium doctorum quos volunt. Jam vero snbdidit, quam si male de ipsa, qiiod negastis, Iba;

et a veslro imperio, pro sui reveienlia, el spirilali epistola judicarel. Sed et hoc adjicieiit dicentes :

Eapienlia , ei sa;pius alteslatum est , et vestris lit- Ista est quani magnificatis apostolica Leonis vcstri

teris honoralus est. i Itemque de illo inferius : « Isie doctrina : cujus epistolam synodus Chalcedoneiisis
ille est Flaviaui magni Antiocbensium sancla; Dei illarum epistolarum lcstimonio vel exemplo, excu-
Ecelesise ponlificis amanlissimus discipulus , et sare tenlavit, qua; profanum Thcodorum, et a vobis
beati Joannis Constantinopolitani episcopi condi- pro sua impietate damnatum, maxiniis pra;coniis ei-
scipulus, cujus memoriam redivivam fecisiis, ma- lulerunt. Hxc cum objecerint, quid respondebimus,

ximam hinc gloriani pietatis vestr» imperio fa- obsecro ? Quid dicemus nostro judicio nobis ora
cienles. i Dicunt et alia, qua; tunc convenienlius claudentes, nisi hoc unum fortasse quod reslat, et ad

memorabuntiir, cum et aliornm sanctorum Patrum qnod nos omiiia " conipellunt, illani synodimi iioii

testimonia, quibus eidem Theodoro simililer attestali rccte de fidei Chrisiiana; dogmalibus censuisso? Iloc
sunl, proferemus. Et cum Joannes Aiitiochenus et eiiim consequitur, si lucresis criinen est lauilasse

CMteri orientales episcopi, Mopsuestenum Theodo Theodorum, in illis epistolis procilicatum, quarinn^se
rum pneconiis ' in eisdem epistolis, quarum formani formam ailcndisse in suis dccrclis, quibus bcati Leo-
ee attendissc in suis delinitionibus Chalcedoiicnsis nis approbavil epistolam, pra;dicta synodus coiifite-
Bynodus fatetur, tanquam aposlolicam detlarantem lur. Siauiem volunuis immutilatam nohis ejus aiicto-
doctrinam, ut epislolam beaii Leonis acciperet : quo- ritatem manere, non dicemus Nestorianani epistolam
inodo non in ejus evacualionem, pro laude Theodori, venerabilis Iba; pro laude Theodori, quem in illis

damnaretur cpislola Iba;, vel si, ut dictum est, non epistolis, quas tantum prretulit, ampliiis invenimus
eam pronuntiaret orihodoxam , neque ad ejiis defer- esse laudatum. Sicut autcm ipsarum epislnlaruiii

retur exameii? Nam si quia Theoilorus, ut aiunt, testimonio convincuntur, qui cum lcneantur Chalce-
Ncitorii quidem magister fuit, majore autem quam D donensis auctoriiate concilii, a quo laudala; sunt,
ille impietate blasphemavit, et si quia omnia Theo- nolimt uiium de Trinitate dicere Dnminum Jesum
dori dicta adversus Chrislum diaboli iransgrediuntnr Cliristuin : i!a et illi earum tcstimonio convinccntur,
insaniam, ideo non solus ipse jiiste damnatnr, sed qni simili fide prohantcs ejiisdem decrcla (oncilii,
nliam (|u:c illiim laudavit epistola : synudus qiioqiie cpistolam vcnerabilis II);e qna; Theodoriiin laudavit,

Chalccdonensis juste damiiabilur, quse noii taniiim tanquam Nestorianam voluerint ahdicari. Et lia;c as-

iiiaximos laudatores ipsius Theodori, pra}dictuiii An- serta snnl, vel si, ut jani diximus, noii cain synodus

liochenum et ceteros Orienlis cpiscopos , snscepil ni lironuntiarel orthodoxam, ncc apiul cain rccitaia

Palres, verum cliam ipsas quilnis ciim landavcniiii posscl oslenili. Quia vcro l';ilcnliir qiiod ihi rccitiila

1'pistolas secutam se fuissc in suis (leliiiilionibiis cnn- fiicril, adliuc cis amplins concedjnius, et dis-NiinuIc
lilelur. Pervides igitur , clenientissime inipciator. iniis ab liac quoiiiie sentcniia sytiodi, qna pronuiilia-

'
CiTil. Vcroii., (jloYumcjHc defendi.
• Idciii cod., privconiis c.xlotUiiit.
'
ldi'111 cod. tnKdiinl.
,

' Idcm cimI., ]nivd\iUi>n sijnodnni a nobi.^ ncn fcac Liem cod., Oimiid isla.
,

Mi:i IMU) DF.FICNSIOM': if.ll M CAI ITIL. I.IIi. II.


''(>6

\tl i|ui)ii ^iiiiiiissiinu.s '


Juaniics Aiiliiichomis, lixieti- A lidei iioii soliiiii niiiic viveiiles i:isci|iiitiir, •vi\ et liu»

loniiii in.ilctlicla rcjiciens, ct aposlolicx iloclriiuo ipii oiini ad Dedin pi;c( esseriiiit. Qiiorum iiiiiis es'

(togiiia (leclarans, lotiiis Oriontis confessioiieMi, vcliit braliis Tlicddoriis, pneco veritalis ct dortor Kccli:-

«•\ iino urc, sanctissiiiio Procli) cl el qiii pcr idem si;e : qui nnn suliim in sna vlla colaplii/avil IixTeli»
lenipiis niuiiili rcgcbat guberiiacula (lestiiiavil : iit eos per veritalem sii;i' fidei, sed et post iiiortemspi-
sicut ncgalur cadcin syiiodus epistolaiii vciicraliilis ritalia arm;i iii libris propriis Ectlcsix liliis dcreli-
!li;c ortliodovaii) pronuntiassc, ita ctiam negctur iiie- qiiii, sicul et tua reverenlia eidcm collocula cugnovil,
iiioratas sapicnlisjiiiii Joaniiiscl totius coiuilii oricn- et ex liis (]\ix scripsil inslriicia esi. liunc prxsuinpsil

lalis cpislol.is, in (piibus Mopsuestcniis Tlicodoriis qiii oiniila pr;esuiiiit in Ecclesia palaiii anallieiiiali-

iniilUi ampliiis laudaUis csl, a|ipi()ba^sc, ct caiuni /.are; qtii propler /.eluni Dei, iioii soluiii proi^riani
Ibriiiaiii iii sua delinitioiie, qiiciiiadmodiini docuiimis, eiviialcni ab errorc ad vcriialcm coiiverlii, sed ct
ntlcndissc. Nunquid cliain sic non in rcpreliensionem loiige posilas sua doctriiia instruxit Ecclcsias. > Ctim
ipsins synodi pro qiiatunque causa prsdiela episiola crgo ad isliim locinii, sieut dixi, venircnt, nbi (|iiein-

videbiliir? Naiii si crcdciidiiin csl ad zchiin calli(ilic;e daiii dcnotat idem vcnerabilis Ibas ad Maiiiii 1'ersam
lidei pcrtincrc, qiiod post ccniiim lernic annos lan- S(ribci;s, qiiod Theodornm aiialhematizare pra'Siiiii-

quani Ncsloriana damnata esl : saiicta illa synodiis [; pseril : quamvis ipsius epislohc vcrb;i noii ita iii siio

lixresi Mestorian.i: cohibuit, qux npud sc rccitalam libro posucrint siciil habcntiir, scd qii;c volHeruiit
camdeni cpistolam non damnavil : si taincn sola illa pro stia voluiitale dccerpscriiil : tanien iion diibita-

syiiodns, ct non tola Chrisli lieelesia usqueqnaquo veriint ct lioe addcrc diceiitcs : « Oportet apcrlo
(lilTusa, qiia; dccrela ipsius syiiodi iii magna scnipcr iiispicere ad Marim epistolam, oniiiia qeideiii siiio

aiieloril;ilc susccpi!. Iiidubilalum esl igilur, quodsy- Dco et impiedicentcm illiid lanliimmodo osteiiden- :

nodniii Chalcedoiicnsciii noii falsa negalio, ad dccc- tem bene, quia ex illo Theodonis per Oricnicm iii
ptioncni faciliuin ab luiircticis adinvciita, sed sola Ecclesia analhcnializatus csl. » Vellem ilaqiie niilii

possit dcfcndcre ratio vcritalis : (|uam nos, discussis respondcrciil aiquc monslrareiii, non dico qiii talia

ipsonim li;(^reticorum fraudibus atquemcndaciis, Dco scripserunl, ipsi cnim seiuiit quod egcrint, sed isli

adjuvanle, rcddcnius. qui lalibus subscripserunt, quomodo conlirinent quod


tlla epistola ad Marim scripla omnia sine Dco et im^
CArUT III.
pie dicat. iNum eiiani coiifcs-ioncni duarum nalura-
Quoit epistolain Iha: ideo damnaiint, quia duas iti
rniii Chrisli damnaverit? An iioii iii eadein epistoln
Cliiis iiaiurns confiielur. Qno coiisilio episcopo-
lum siibsciiptioiies exiqatit, el cur damiiaHliiiiii conlinentur Ii;ec verba : i Ecclesia enim sic dicil
communioneiit ipsi rcfu.iianl.
f sicut et tua sanctitas novil, et sicul a principio didi-

Ut aulcm clenieniise tuoe magis appareat, quod non cit, et coiifirmata est divina doclrina ex libris beato-

forsitan iniiius occiirrenle ratione, qua illa derendc- rmn Palrniii, diuii natura;, iiiia virlus, una persona,
iclur cpislola, ncgalum sit a synodo liiisse susceplam, (piod esl uiius FiliusDoniiiius JesusClnistus. » Liquel
scd potius in pra;judicium ipsius synodi facta sint igilur jamque*, quanium existiino, eliam liis (|uibus

Diniiia (\ux in ejus purgatione elaboraia dicuntur : lorte aliud videbatur, quod astutc ad denegaii.ineni
cousidcra, quiBso, aul cos eiiam qiii lalia conscripse- duarum Chrisli naturaruni, sub oblenlu nescio ctijus
ruiit iiilerroga, cur lanla iii Ipsius episiola; repre- nova; diligeiitiic, cpislola illa daninala sil. Namquaro
heiisioncni scripla;ciir lam mulla vitia ascripla * diecrenl quod oniuia siiic Deo et iiiipie dicat, nisi ut

sunl, ncc ab ipsis Iba; acciisatoribus imputata ; cur illud quoque complccterentur, quod duas Clirisli
poslieino velut inipia ct Ncstoriana damna!a cst. Non coiifilcalur esse naturas? Ac ne secunduin aliqiian.
ct islud defciidend;c synodi necessilas flagitabal luqueiidi consuetudiiicni aceiporclur, quod dixeruiit
cuni iiuigis e.xcusari debucril, iil ciiain si melucnduni' oinnia, iion leviter, scd cante atqne sollieite se l\

putabatur, utroque defcnsionis latcie innniri synodns posuisse exceplione ad.lila iiioiistraverunt, adjicieiiies
vidcretur, cum dicerenl ct illani epistolam non fuissc aique dicentes : « Illud lantummodo osieudcntcni
susecplam, et vcl si susccpta fuissct, synodum non j)
bene, quia cx illo Theodorus per Orieutem iii Eccle-
esse eulpnndani. Niiiic auieiii congeruiit in ipsam sia aiialheiiuitizalus esl. » Si igitur illo l;iiiluinmodo

cpistolam niulla crimiiia, affiiigtint vchit acccplabilcs excepto, oniiiia siiic Deo el iinpic dicil, in ipsis oiii-

damnationis cjus causas, quod ab Ii;x;ieiicis cxspccla- iiibus procul dubio ctiam illud volueiunt intclligi,

tum cst; ei jaelant noii fiiisse susccplam, qiiod osieii- (|uod dnas professa est Chrisii esse natiiras. Non au-
dcrc nemo polcst. ISamque euin veniicnt ad loeum tem, sicut jaelanl, lioc illa bene oslendit epistola,
iiisiiis epistokc ubi rcrerl Ibas, ct dicit : a Mulli aii- qiiia ex illu Thcodorus per Orieiiteiii iii Eeclesia ana-
leui, ante oculos non habenics Dci tiinoiciii, occa- tliematizalus est, cum Iioc ab uiiu faeliini referal; sed

sioiic ccclesiaslici zcli, iniuiicilias qiias occultas in lioc polius bcne oslcndil, quodanallieiiiali/.andus noii

cordibus suis babebant, ad encetuiii pcrdiieere fcsii- sil, quem unns taiilumniodo aiialhcnutizarc prasuiiv
naveruiil. Ex quibus unus cxislil no^lnc-civilaiis psit. Cujus pncsuniptionem si quis approhat, c;elc-
tvTannus, qucm iiec lu ipse ignoras, qiii occasionc los Oiientis cpiscopos qiii h-'C impiuin judic;»veruiit,

' Cod. Verun., sdpicntissiinin. ^ Idem cod., iniutiendi^m.


^ Idciii cod., (alio aiciiptn. Idcill cod., jnrn.
S67 FACLNDl E1'ISC. ntlJJUANENSiS 568
sinc dubit.nione conJenin.it. Ut autem alio quoq.ie A cl.iani quoniam privala cujiiscunque volwiias univ«
(islciKlaiiius imlicio, quod ad dencgationem duaiuin sali synndo prccjudicium quod
senipcr qu.-csicrunt,
Clirisli naluiMruni, quas in nicmoraia epistola confes- iiifcrre non possct, id cgerunt per
siios satellitcs,
siis esl idem Ibas, adjeccrunt ul diccrent eam omuia artf qua solct iKcreiicorum exercitata
malitia, ut
siiie Deo et impie dicentem : rccordare, quicio, im- quasi loiius Ecclesia; judicato Nestorianaiii
esse e[ii-
pcrator, qua; formula piius data fueril damnationi» slolam comprobarent, de cujus reccpiione universa-
ipsius epistoLc, modo
et qtia; sit composita. Nam lem syiiodum criininantur. Nam alia causa nec vide-
piii;s dittum liierat : i Si quis dicit rectam esse ad tur, nec dicilur, pro qua subscribendum
in niultaj
Marim impiaiii epistolam qux dicif.ir ab Iba esse provincias miltcreiur. Quod si el ha!c intelligere noii
facta, aut ejusassertor est, et non magis anathemaii possemus, qucm sanum tandcm non solliciiarct, si
ei
subjicit, nt potc niale tractanleni sancluin ncc petenti, nec agcnti, ingcrerctur antidotum, quod
Cyrillum,
qui dicit quia Deus Verbum factus est liomo, ct ejus- utique contra aliquid dari, ipsum nonicn
ejus indi-
dem sancti Cyrilli duodecim capitulis delrabenlem, ciumest?Et propterca, si morbus non sit contra
et primani Epliesinam synodum impeteniem ',Nesto- quem detur, non sine suspicione aufeienda; salu-
pum vero defcndenlcm, laudantem aulem Tbeodo- tis ingeritur. Quod tibi rcligiose
, imperator ,
ruin Mopsucsiia;, anathema sit. » Kunc autem, sub- B non aliciia ratione suademus : naiu veslra sunl
inoiis his omnibus caiisis, nolo diccre
utrum veris isla quae dicimus. Tum cnim cum pro firinanda
aut qiialibus, ne propter ipsas lantum videretur vel amplius publicanda
esse condcinnatione
Theodori
dainnala, ac non etiam pro confessione duaruni Alexandrini aliorumque similium, beatissiino Ro-
na- •>

tmarum Chrisli quam continct, postea talisdata est iiiano episcopo scripsislis, hoc etiani quod asseri-
lurmula subscrihendi, et sic absolule fieri praeccptum inus addidislis, ita dicentes : < Caiterum quod gene-
esl Si quis dicit reclam esse ad Mariin rale dicitis debere conciliuin
: «
impiam lieri
,
qucc bujus rei
epistolam, aut cam defendil, et non anathematizat causa sit ignoramus. Nulhis ignotus processil haere-
eam, aiialhcma sit. » Cum ergo et in ipsius contesta- ticus, nulla noslris est temporibus nata perfidia, nec
lione libri pronuniiavcriiit, qund oninia sine aliquid in fidc quod
Deo ct retractari debeat, invenitur; et
impie dicii, et in su.bsciiptionis formula quam intulistis quod et nos in hac causa dicimus Qui
postea :

inutavcruiii, abstulerint alias qualescunque enim sanis ea adhibet qua} solent adhiberi Tulneri-
danina-
lionis cJLis caiisas, ul non pro aliquibus bus, non reducere cupit, sed expellere sanitatem.
damnata,
Bcd pro oiiinibiis viderclur : quid aliud iiilclligendum J'*c tua est ratio, serenissimc impcrator
a qua si :

csl, nisi (|iiia siib piiclexlu fals.-c non averlamus aspectum, non aliud de causa pr«-
diligentiKconfessio-
iicm diiarum iialurarum Cbrisii dcstrucre
voluerunl? C senti possumus judicare, nisi quod in condemnatione
Linendavcrunt ctalia, cl adhuc cinendant, in eodem liffjus epistolce faulores hsereticorum iion reducere
nescio quali suo libro si lanien emendatio illa di-
: cupicrunt, sed expellere sanilatem. Ob hoc ergo
cenda csl, pcr (|iiani nnn aufertur mendacium, spd nou abilucimur falso titulo nomiiiis tui, ut quoe huic
augcliir. Liide si pnst banc quoque responsionom saiie raticni coiitraria cernimus, tu:B pielatis esse
no5train muiaveriiitalia, iiobisimputarenon dtbent, dicamus ; aut talibus purgatam credainus sanctam
t|ua£i falsc rcprelieiideriinus qua; ab •
eis aliler dicla ei universalem synoduin, quasi hactenus impura
siiiit. Sieiiim aliquanilo consisterent, ei mulari aique remansisset, et niendacii atque coacla; dcfensionis
nmiare desiiicrciii, coiigrua diclis ipsorum inveniie- iudigeret verax el oinnium catholicorum devolione
iiir ciiam nosiia rcsponsio. Qund si quisquam dolos bunorata scniper ejus auctorilas. Quando, si ita pro
conmi cx his qu;t
incmoravimus investigare non ea respondendum hcerelicis videretur ', ut negaretur
possil, qiioiiiam non omiics habent studium lectioiiis, quod epislolam venerabilis Iba; pronunliavit orlho-
cui sola ipsius facli non
coiibidcraiio sufiiceret ad doxam, non illorum hoc possit episcoporuni subscri-
cognosccida ficiioiiis li;ciciic;c non cxperia consilia? plione sivc tcstimonio confirmari, quibus Eulychiani
rriinum qiiod snbito, ct miUa sallein provocanle si crcdercnt, non se a comraunione Ecclesia; sepa-
eausa», aiile cenlimi fcrmeannosab univcrsali judi- D rarenl. Propter quod nec aliquis unquain propriis
caia coiicilio vcntilaiiir. Dcinde quod dola formula lestibus nsus est adversus b;i;reticos ; sed divina po-
suliscribL-iidi quam non licerel cxcedeie, passim et liiis auctorilate alque neccssaria ratione, ct anti-
iibiciiijqiii; icpcrii, ad aiigcndiiiii nimieruin, alieno qunruin Palrum testimoniis, quorum se nobiscuni
dccrcto subbCiiberc compolliiiitar epi;iCopi, quod per docirinam accipere mcntiuntur. At enim dicimr
diversas circuinlaiiim proviiicias oiimium sacerdotiim qnod Eulychiani graviter beati Cyrilli doleant injii-
vidciciur siibscriptione (irniari. Nain scientes Eiiiy- lias qiias cpistola *
coiiiiuet, et propterea scandali-

" Forto, wtllo snl{cm proiociiiile, ciiusn aiile. etc. OfOiffTtou. ApL^w oe atpETtxot, xat t'"iv BiriT:a(7y^tzo.-j
1* Moiiaclii, opiiior, illiiis e seda Scvcri Tbcopa- i/.ipiSii; vni-j-^jf^OMat, lt?riorj> Si 7rpoo-yvaz£tU£V',t. Ca'tcra
Siliiix', qui coiilra Tlicmisliiim Agnoclariim princi- Facniido dcbcnlur quia de ThcodDro silciit alii, ct
:

j'cm libnis scripsit dc qiiilius Pbolius in Dibliotbcca aut pontilicis Ilumaiii de co lilteru; iiou
Jiisiiniaiii
iii;mcro 70S : GioOMfou //o-jitovToc "A).:4«v3oio)j zktoc c.vstant.

' Ci.d. Vcroii., iiijitiils iinpe!cn!ein- ' Idein cou., vidcbntnr.


*
idciu cod., imjmrgiilu. '
Idcm cod.. epis!ola illa.
.

JVO PIIO DEFENSIOM': TUll! M CAPITIII.. LIB. 11.


ri7o

zantiir in svnnilo, n qm diciint cssc siisccptniii. Qiiiil A vcncranl, laiiqiiam vivcntcs, nnn solum noii anailie-

crgo, si iiei;;ivcriMins cs^cstisccpLiin, cicilcrit ii()lii>i ? nialixavcriiiil, voriiiii cliain adliitc iinn aiialbcnciti

^iit iiobis, itl cst ralliolicis crcdidcriinl, ct noii ipsi zaiit, iicc iinqnaiTi anaibciiiaiizabiint epistulaiii vimic-

pijtius vidcrunl esse snsccptani, ut liiiic exposlitlcnl ? rabilis lb:c. Qii.t cuiii ita siiit, ccrlum esl i|Uod ad
Qnod si ctiam dicantnrnobis crcdidisse qiiiasusccpta cosdcii» Palrr"; volucruiil bnc anaihcma pcrvciiirc.
csl, (inoniodo noUis ilcrnin credcnl, si diraiiiiis qiiia Piirio ct liac ralioiic siibiiiola, iion pnlcst acccpla-
siisccpta iion est? Si aiilcm non crcdidcninl lcsli- bilitcr diri (piod non pio coiiilciiiiialione sviiod'

nioiiio nostrn, scd ipsi qiiod manifcstnm cst cogno- Chalrcdoneiisis iia iiisiiintum csi, scd iit illi quisunl
vcriiiit, nunquid plus nostris subscriptionibus crcdi- pr.«sentes in corporc tantnmmodo damiiareniiir, si

turi siiiit (|nain siKt ralioni? Non igilnr b.Trciicorum anaibema cpistolac Iba: iion diccrenl. >'am qiioinodo
dolosi fantorcs lioc illoriim cpiscopnrum snbscriplio- nos condcmiiarc pos^iiimiis, qui judices in caiisa nnn
iiibiis volneriiiit eflicerc , nt convincercniiir Euty- fiiiiiuis, illls Palribus non condcmnatis qiii prius in

chiani qiiod iiun fiierit a syiiodo cpislola vencrabilis siio jiidicio rccilatani camdcm non couJcmnavcrunt
Iba; suscepla, sed ut ipsa potiiis eoruni ncgatione vi- epislolam, et quoriim exemplo suiiius inducti, ul ei

dcrctur non fiiisse suscipicnda. Yerum ista putave- nos quoqiic non diccremus anatbenta? Ab illorum
rint Entvcliianos falso nostio tcstimonio crcdiuiros, B eniin dainiialione proccdcrc debet forma jiidicii, a

ciir igiinr non ita saltem slaliternnt iil diccrent : Si quoriini crrore processit forina pcccati ; ct ampliora
qnis dicit susceplam csse a synodo Clialcedoncnsi ad supplicio digni siint qui auctores qnain qiii seqiiaccs
Marim cpistolain, anatlteina sit ; sed inagis dicen- deprehenduiitur erroris. Ciim vero h.Tc in condeni-
diim ', Si qiiis dicil reclain csse ad Marim cpislolam, nalione sancUe synodi, pro Ii;T!rclicoriim voliinlatc

aiit impiant dcfcndit ^


, ct non anathemalizavcrit ccnsucrinl ct consliUicrinl, ul si quis non aiialhenia-
eam, aiiatbcma sit, iiisi utsanctos qni cam in conci- tizat menioratam venerabilis Iba", epistolani aiiallieina

liiim coiigrcgati non anaihcniaii/averunl, imo ct or- sit : considera, quajso, cujus levilatis, ciijiis coiifu-

ihodo.Kam judicaverunt, pro bKrcticorum voluntate sionis est alqiie dcdccoris, ut nos sibi coiumunicare
daiiiiiareiit? Et licel, ut nosad condemnationem cjus compcllant, perinaiientcs iii ca scntentia ipia noii so-
inducerenl, linxcrunt qiiod iidem Patres qiii Clialce- him analhema ei non dicinuts, scil eli;im iiegamiis

dona convenerunt noa eam pronuntiavcrunt ortho- esse dicendnm. Ubi omillimus diccre ,
quoniaiu si

doxam, de quo postea disquiremus : interea tamen communicemus eis qui nobis jain dixerunt anathe-
ccrlunt cst quod cum apiid eos recitarctur, non eam nia, non solumcondemnalioni synoJi Chalcedonensis
anaiheniatizari ' snbdidcrunt. Aii quia non practeriii coinmunicabimus, vcriim el sentenlias in itos eorum
tcinporis verbo dixcrunl, si qnis iion anatliematizavit C ijisa corum communicatione lirmabimns. Id eiiiii.

ad Marim impiam epistolaiit, sed si quis non anatlie- etiam ipsos fortassis velle dicitur. Sed boc potiiis

niatizat : idco non pro condcinnatione synoJi Clial- dicimus, quoniam si ullus apud eos esset divin.-e rc-

ccdoncnsis boc adinvcniise pulandi sunt? Equidem si ligionis vel rationis bunian;T! respecius, ipsis quoquo
boc a subscribentibus exigerelur lieri *, acla ^»
res profanum el nirais tiirpe videri dcbuit , comnnini-
esscl, nec jam siispicio ', sed manifesta contradictio caiido nobis anaihema qiiod in nos decreverunt, ir

viderctur. Al hoc sibi necessariuni non esse duxe- scmetipsos ultro convertere. Uiide saiis apparet
runi, cum scmper dicamus, Propbela dicit, .4postolus qiianla sit gravitas et qiianla inlcgriias eoruni qul
dicil, Evangelista dicil, et lanluindem valeal qiiaii- Chalcedoncnsis decrela concilii retractaic pncsu-
tuin si dicamus, ille vcl ille dixit. Deinde ipsos qui munt. Proinde bcnclicio magis quani injuria; depii-
Clialcedoiia convenerunt Patres, et apud Deum , ct lenl, quod eis non cominunicainus, donec de inedio
apud nns, in suis dicimus conslitntionibus vivere : toUanl ' istud anatbema, quod velHt magnum chaos
quia, sicut Dcniinus in Evangelio dicit : Deiis eoriim inlerjacens, dividil a populo spiritu paupere, insensu
00« est Deus mortitorum, sed Deiis vivoriim ( Matth. paterna; liJci et scnlenti.e qiiiesccnte , inquietos ac
XXII, 3-2). Quod eliam beatiis Leo. Romanre prxsul superbissimos pnrsumptores, qui sibi tantura viden-
Ecclesiic, scribens venerabili Anaiolio, hujus rcgisc j) titr abundare sapientia , ut ablaciaii super matrein
civilaiis episcopo , sic accipiendnin iiisinuat : i San- suam. Ecclesisc institula contemnant, cum scriptuni
cii, iii (uit, illi et venerabiles Patres (jui iii urbe Ni- sil : Fili, ciislodi legein patris tiii, et ne repuleris in-
cxna, sacrilego .\rio cum sua impielale dainnalo, slitutn 7natris tuce. Altiga autem illa circa luam ani'
mansuras usque in Cnem niundi leges ecclesiasti- mam semper, et circumda collo luo ( Proii. vi, 20 )

coruni canoiium condiderunt, et apu i nos et in loto Hursuiiique : .iudi, fili , disciplinsm patris lui, et ne
orbe terrarura in suis conslituiionibus vivunt. i Si abjeceris instituta matris tua; : corenam enim gratin-
igitur oiniics vencrabiles Patres in suis constitutio- rum accipies tito vertici,ct lorqiiemaureumcirca tiium
iiibus livunt, profecto etiam qui in Chalcedona coii- coUiim ( Prov. i, S ). quantum malum, lorquciu

.' Fiirte, eiigerent fieri aperta, etc.

'
Cod. Veron., dixenmt. Mem cod., exigerent operla.
' Meni cod., Ad M arim impiam epistotam (lut de- Idein cod., subreptie.
(niiiti, etc. Idera cod., tellatiir.
^ Idciu cod,, aiiaf/i^inati.
, ,

•1 FACllNDl EPISG. llKKMlANENSiS 57J


pureuiii mola asiiir.ria voUc coiiiiinilaro! nl qui de- A saccnloh^s iilau erunl niaiiilius suis, c.lpo|iulus mcus
beiiius, Dci palris discipliiia cl lcgc scrvaUi, ilc ic- dilcxit ila (Tliren. ii , l\, 15). Quid eniin.minimuiii,
vcreiitia quoque malris iiostra! iiistitulorum , coio- aiii quid nicdiocre in illis? oninern superominenliam
uam grali;c. ' acciperc noslro vcrtici, ct loiqueni au- l)laspln>iui;c jaculatus csl adversus saiicios Patrc^,
icuiu circa colium noslrum; abjicicmlo qtia; malcr advcrsus eorum priores ^ apostolos, advcrsus ipsuui
s.iiicla conslituit, scandaluni ejus filiis pr*beaiiuis, Salvatorem.in resurreclioiieiu raeditatus est. Assuiii-

ct iiicidainus in illiid judicium de qiio Dominusdicil: ptain quideni humaiiitatem ' ex nobis el pro nobis
i>Hi aulcm scaitddliznverit mtim de piisiirts islis qui injuriat, divinam cjus' naturam et impassibileiu pas-
in me crcdtiiit, exjicdit eitil suspeitduttir moUi iisinuria sionibus siibjacere conlcndil. » Ecce qiiaiita cl ([iia-

iit collo ejiis, et dcmergntur iii profimdum muiis. YcE lia sanctiis Gennadius in bcalum CyriiUiin effudit
miindo a scandalis ! necesse est eiiim ul veniant scan- ct nulla liinc lit nominis ejus invidia quoniam ipsc
,

dalu ; verumlamen vce Itomini illi per quem tcanduliim nou iiitcrfiiil Chalccdonensi concilio. Quiu cliam re-
venit ( Hlntili. xviii.O, 7 ) ! Si igilur uiuim pusilliim spondens primo cjusdcm sancti Cyrilli capitulo, (iiio
Bcaiulalizare lain gravc est, ul niagis cxpediat scaiida- non conlitetur Deuui csse secundiiiii dixil : Si qiiis
li/.aiiti, mola asinaiia collo cjus suspciisa, iii profun- veritatem Emmaiuiel, et propterea Dci gcnilricem
iliim iiiaris dcmergi, quaulo magis tolam Ecclcsiam B sanctam Virginem genuit enim carnahtcr carneui ,

sola inqiiictudine aniiiii et non tacendi libidiiic coii factum Dei Vcrbuni, anathema sit, ita iu eiini inve-
tuihavo! ctiis cst Anathcmatizalurus esl Deus
: « te ,
parics
CAPUT IV, dcalbate { Ac/. xxiii, 3) : justissiniiim cniiii cst to,

Quod fiiho ilnmnntain a se jaclen! e;islolam, quia Cij- siiiiilitcr Anania; Judxoriim priucipi saccrdoluiii lin-
lilliim iiinle imcinrit, cuin acirbiiis trncUdus si( u guani adversus discipulos Christi nioventem, similcm
Ccituadiij cl hidoro, quos non reprelt ndiini.
ab cis indigiiationem expcriri, » cl ca!tora, quoe iii

Quale vero illud esl quod jactant, idco se damnasse eodcni opere, si quis volet, iiivcniet. Cur igiiur in
liaiic epislolam, tpiod ojus coiiscriptor vidcaiur in ca hac ullione , sicut dicuiit, injuriarum beali Cyrilli,
de quod male scnsissct, cum scripseiit
liealo Cyrillo non inagis sancti Gemiadii noincn , ct pro sui loci
adversus ciimdein saiictum Cyrillum et i2 ejiis capi- aiictoritale, quasi regia; civitatis episcopi, et pro
lula, beata; quoque iiicmoiiio Gennadius hujus regiie maledicliomim alquc contumcliarum magnilndino,
civilalis episcopus '", iiec ab istis reproheiisus iii hac vciitilatur? Quod si lioc coiisideraverimt, quoniam
condemnatioiie denominetur, qui mnlto vehementius lalia Gennadius de Cyrillo non scriberel.nisi dicentis
ct coiiiuincliosius eiim iii sua responsione tractavit? inteiitioncm miiius intcllexisset : hanc priulenteni ct
^am sic advcrsus euiu dicil : i V;c niihi a nialis :
('
piaiii considpralioncm cgo quoipic suscipio. Potuii
heii, hoii ! unde eiiim (juisqua.n iii pra;senti aliuiide cnim ct ipsc de Chrisiiana religione qux recta suiii
siiiiial 0X01 diuu)? Quales Cyrilli ^Egyptii, et quantas credens, non intellectum beatuui Cyrilluin bona in-
Idaspheinias incurri, ct qnantas blasphemias audivi ! teiitionc culpare , ct bonaiii damnarc intentioncin
Quis revera det capiti meo aquaiu, et oculis meis daimiabilc crcdiderunt. Quod SfV.ioc etiaiii coiiside-
fontem laorymarmn? cl plorabo istud die cl iioctc : raverunt, quoniam si oa qux ante cenlum aiiiios a

quoniam oxteiulil liiigua cjiis mendaeiiim, et iioii li- bealo Gennadio scripla siint,iiiodo coudcmnareniur,
dem ; coiifurlalus est super terrain ( Jer. ix, 1-5) ; in reprelieiisione • totius Ecclesice fieret, qux hnc
ex cerio pax peccatoribus deccptio. Proptcr hoc aiilc non fecit : hoc quoqiie sapienter atque modesto.
cniiii oblinuit cos, inquit, supcrbia eoriiin iii lincm ; coiisideratum esse, si quis sapicns et modestus,agiio-
rogilavoruiit ol loculi sunt iii maligiiilato, iniqiiitateiii scel '. Sed quare non amplius lioc super opistola vc-
iii :iUiiiii iDciiti sunl; posuerunt iii coelo os suiiiii, il iiorabilis Ibx' consideratum est ,
qua;, ut non dicaiii

liiigua corum transivit supcr terrani ( l'snl. lxxii, 0, ab univcrsali synodo approbala est , certe recilata
8, !l). Psalmislae isia sunl; Jeremia; autein proplu-ta; iUic ostcnditur, nec oslendiiur abdicata i:isi (luia ,

illa priiiia. Euge ! o beate Paule : Exsurgenl, iiii|uil, pro deslruclione ipsius synodi ct non pro iiijiiria ,

ct e.t robis ipsis viii toquciilcs pcrversa , ul nbdiicunt £) ipsiiis Cyrilli, quasi profina damnata esi? Deiiiipie

discipulos post se {Act. xx, 30). Va; iiialo Alcx:iiidiia', oliam dicl;i vencraliilis Theoduroti episcopi Cyrri
lamiliari cju?, et proprio jani isLi secundo, qiia; cor- in (piilnis contraria dicitur seripsisse beato Cyrillo,
rniila ploromus, qu;Bque corrimipit : ex toto j:ini siib liiiius uliionis obtcntu sinilliter reprchenderuul ;

invstoiiiim iniiiuitatis, et vereor ne forle niiii(pi;iiii ot ol) lioc ouni volentos vidori iintabileiii, quia ipse
(|ni tonrt dc iiioJio liat ( 7/ Tlicss. u, 7 ). Eiigo Je- iiil.('r alios Palrcs adfuit Clialcodoncnsi con(;ilio, ct
louii;n prupliotin; ! Idom illi voci ex^slasis tcriiliilis la- bc;ili Leoniscpistolani ipiam Eiilyoliiaiii anathciuali-

cla cslsupcr tcrram : ProphcUc pioidiolant iiii(|iia ; z.ud, cum ibi relegeretur, dubitantibus cpiscopis

" Siiccossor Anatolii, ad ipiem soriiUa ost Looni-; Origine animariim , i"Evvc<3tQu KMva-TavTtvo'Jno/£v'f ek
opi^tola contosinia. ox liii. ii ad
Iliijiis lociiin ;iltoriiiii ToO TTOOs Wu^Oivi^j^j S&\niQ'Ai hjyvj.
1 artlioiiiuni prolort Loonliusin locis oiiiiiiiiii;iibus de

'
Cod. Vcron., ijrnlinruin. ' Ideni cod., repreliensiencm.
'
Idoiii cod., siiperiores. • Ideiii (iid., quis sapiens cl modcslui tgnoiet:
' IJoni 00.1., Iiumuiiilulcin untijcniii Scd, cle
' Idoni cod., aulcin cjus.
575 riiO ItKFENSIO.NE TlUl M CAIITLl l.ll! 11. .'.7t

lllyrii-iaiiig et PjLcslinis assoniil. Aliiic|iiiii cin' :i I- A iiaiiiqiio ti' ipia^i por ('(ini(i'iliaiii irridont ox liis qiii

viMsus IbjR opislolaiii el TlieinlKivli scripli, sie cvi- collecli siint in Kpliosum, (piod piivalaiii iiijiiriaiii

(IrnliT ngcreiil, alioriiiii iioiiiinihiis tnciiis, i|iioiiiiii judioans ', iioii qua- (iliristi suiit orlliodoxe rcqus-
el ilignilas polior, el opiiiio clai ior, cl ipsa (iiia- con- sieris : diounl. (|uod cousobrimis Tlicopliili csl >, el
ira bcatuiii Cyrilliiii) , velieniciitiora alqui acriora iiiiilaiis illius voUintateni. Siciit eiiiin illc iiisaniain
cermiiitur '? Nain vir eliaiii sanciissimus ct nntgna; apcrlam dilludil coiilra Tlicodorimi ct nostrum
in Eei lesia Clirisli gloria', Isilorus presliyter .'Egy- Joanncni, sic conoupiseit et isle gloriari , lieol inlor
ptiiis 1'elusiota, qucin duo niillia epistolarum « ad exaininatos muluim esl qiiod discrepet. i Eccc el iii

xJilicationein Ecclcsia; inulii scripsissc novcriiiil, iiac cpislola arguit illum, vclut aiiimi passioiie el
qui ctiain pro vil.T! ac sapiciili^c siia; merilis, iil palcr ;uimilalionc c;ccaliiiii, violonlor magisquaiii jiistoexa-
ab ipso Cyrillo el lionoralus cst ct vocalus, sio ci iniiio, caiisas agerc alquc irrideri a imillis, qiiod in-
scriliit, i|uin potius rescribit : i Terrcnt me divina; juria- privalac vindiclam, iion (|uicCliristi sunt ortlio-
Scripiunu cxempla, et rescribcre qua; oporiet com- doxc reciuisiorit apiul Epliesum iii causa Ncstorii.sic-
peilor. Sivo eniin paicr suin, sieul ipsc dixisli, pro- ut oiiani Thciipliii<is, coiisobrinus ac dccessor ejiis,
|'lor lleli ooiiileiiinalionem, qni filios peccantcs iioii iii condeiimatione .loannis Coiislaiilinopolilani liouii-
casligavil (/ Reg. iv); sive lilius suiii luus, sicutina- gloriam roqiiisijset. Idoo sanotus ipioquo Cen-
[j niiiii
pis iiovi, qiiod magiii illiiis .Marci liabiliiMi geslos, nadius de ipso bc;ito Cyrillo disil, qiioiiiadiiioilnin
lijiiiii lo Joiiatluv coiulciiinalioiiem, qnod palrcm al- supra docuimus \x inalo Aloxandri;e, Aiiniliari
:

loipiciiicm * vcntriloquani iion prohibuit; et prior cjus, et proprio jam isti secundo primuni volciis in- :

liiui Iiiiis in hcllo, eo qui peccavil, qui prohihcrc po- telligi Thcopliilum, sccundum vero Cyrilluni. El
lerat (/ lU-g. xxviii ; / Par. x, 13). Ut autein nequc qiianquam vir doctiis diversam caiisain • Joannis cl
ego conilcmner, nequc ipsc a Deo eondoinneris, rc- Nestorii judicct, dicens : Licot iiiter examinatds mul-
quicsce a contentionc, ncc ultionem propriarum in- lum cst quod discrepci, in (|uo reprohat Neslorium
jurianim qux libi a niorlalibiis hoininibus doholur, ipsum : tamen in ulraque credidit a;iuuIalionis fuisse
eiigas a vivenlc Ecclciia, ct xternaiii ci discoidiaiii proposilum. Alias quoque siiiiilitcr ad eum scribil
Bub pr.ctextu pielalis ;cdilices. » Nec Isidori scripta, epislolas ^', qiiibus perhihet ((uod pcr suani nuitahi-
diccnlis quod xloniaiii discorJiam suh pra;lcxtu pie-
lilatcni cceleslia proderel, ct coiitrarius sihimol ipsi
latis Cyrillus ;cdific.iret Ecclesi;i;, cum inagna iiivi-
in suis scriptis cxisteret, cupidilatc vanx gloriaj vi-
dia, (pieniadmoduni Tlicodoreli cpiscopi dicla et vc- clus. Non igilur vcnerahilibus Iba et Thcodoro '
co-
nerahilis Iba; epislola denotantur. Scribit autcm aJ cpiscopis innocenliores in Iiac parte crcdciidi sim.
illum rursus idem sanctus Isidorns dicens : i Com- q Gennadins et IsiJorus viri probaiissimi, sod feliciorc.
passio quideni aciem oculorum obtmulit; xmulatio puiius, quod ipsi iion suiit participes syiiodi Chalce-
vero exc;ccal oinoino. Noli ergo ab ntraqiie seiiteii-
donensis invenli.
liarum exseculor fieri ^, sed exaniini iuslo causas
perinitte: quoniam et Deus, qui omniascilanlequain
r\PiiT
<^."ui Vt.
t-'""" /«'««'^ dowueinv ejmi,.la posi examen sy,wd,
liani, dcscenderc ct vidcre clamoreni Sodomorum
,„ ^, , . ,
ClMlceaoneiinis, cnjiis dccrelis ndili nilul (lebcre Lco
humamler cum
, ,

(Gen. xviii, 21) honitate volml, di-


^„p„ ^, e,„'s<-o,„ Orienlis con/irmant.
iigeniis inquisilionis iios docens aigi.menliini. Mnlii ^y^f.^-^ „.amuillo animo ct meliorc inlcntionc con-

» llarum ad Cyrilhim prior cst 570 lihri prinii, liiis. .Sed fialris liliiim fuisse conslal, iion somiis,

posterior 510. Qiiod vero Isidori epi^iolas in univcr- iit Isiilori verlit inlorpres. "A'j£'iio'j vocat Tliooplia-
siim nunicrat his mille, viderat fortasse codices Accc- iios in Chronioo; a3c''ti5o'j'j vcro oliani Sooraics
melensis moiiastcrii Constanlinopoli, in (luihus toli- iih. VII, va^. 7, cl Thoodorolus lib. v, cap. 5o, cl a

dem eontiiiebanlur, ut in veteri ins. adnoiatuni nie- Theodorcl.i vioissiiii Thcophilus Cyrilli dito; diLiliir,
niini ab anliquo earum inlerprete liis verbis Uas iion aviiiioTilns, seil patriius. tict ? jtc; -nu-ph;, nl
:

])
omnes beati Isidori preshijleri el abbalis PetiisioUv st apud Niceplionim lili. xiv, cnp. 2;). Qiiarc nioti- I

receiisiii et Iranslidi e.t epislolis ejns daobus millibus, duin cliain ost in Ilistoria Tripartila lih. x, cap. 2.S,
qua: snnl per qninfienlas dislribulo' in AciPinilensis oiim Cvrilliis Thoophili consohrinus appellalur, pni
monaslerii codicibus veluslissimis quatuor. Nec plures 00 quod apud Theodorelum est asA^iao-J;, fralris
Iiactcniis tripliei edilione in luoeiu prodiere qnam lilius. l'aulo posl, ubi interpres logit QzvMr.o-j,
bis luille trcdecim. C;ctcriim ad decem niillia scri- Grace (»c!,aMO-j SCriptuin esl, u«viavi7a-.rj y.u--r:y.i^jia-.
psisse Isidorum, al(|ue in his lor inille Scripturam To-j Gi^.tiocoy y.'j.i (j-oyO.o-j; 'iwi-jvo-j : ita Ut dc UIIU
sacram exposuisse, anctor cst Suidas, velqncmSui- Joannc sit ^^cnno, iinllus de Theodoro.
das exscripsit. 'lcriJojoo;, inquit, Trci^ouTeoof o n>i/o'j- <
Designat epislolam 5.4 lihri prinii, cujus hoc
<7i(UT>jf, elc, yiypx-:iJ siziaTjJ.a; £f awjoaffaj -vj cxordiuni y_ori<7t, OauuaTi;, a---Bmo-j u.i-jiiv uz't, 0'jts
:

Oitav /payrcj T', r.ui i-ipui '/' , xa.i auu -ivu. Sic eililU oofw •jzpoBino'jzu Tx 0'J,oz*-(a, 0'jts (rauTw ivavTtov ^cet-

babciit co.lices emcndali. j6ui'jo-j, ei qiix sequuntur.


•> IsiJuri iJiAvioo:,-, qiiod est fratris vcl sororis fi-

' Cod. Veroii., Cijrillum scripserunl velieinen- interjireie, hacc hahentur lih. i, epist 310 Qiiapro- :

tiora, etc. plcr si ab ulrnque lcina piirus alque imniunis esse slu-
^ Idcin cod., (;Hrt;r<!Hleni. dis, noli violenlas sealenlias fcrre.
' Idein cod., Ab nlraque
Hppiluiline puryare le si Moiii cod., vindicans. In cditis, nlcisccnlcm.
'

ftr.des, noli V... lariim ( violonlariini seiilcnliarum )


Klem cod., docliis hidorus diversuin, ctc.
exscculor jicri, clc. In odilis, Jiiooho liillio Pniii.ro
^
Idcm ood. ct Tlicotlorilo,
575 FACUNDI EPISC. HERMLVNENSIS 5T6
f.iderare digneinini, illo vobis '
apericnle cor ve- A non solum auctorit.is beatx memo!i;c principis Mar-
slruni, el claudenle suljreplionibus inipioruin, qui, tiani, sed egn etiani inea conlessione firmavi. Quia,
sicut scriplum est : Sanctus ct vcriis liubcl clavcm sicul sanctc veraciterque dixistis, perfeciio iiicre-
Daiid; el qiii aperit, el nenio claudil ; el qiii claiidit, nienlum et adjeclionem plenitudo non recipit. » l*er-
et nemo aperil {.Ipoc. lii, 7) : ipsa rerum ge.-larum videt igitur sereniias tua quod, sicut nihil in ejusdein
cviilenlia cognoscclis qiiod iii evacualionera decre- synodi decretis emendari, ila nec adjici possit. Unde
loruin synodi Cbalcedonensis alque epistolse papK non solum contra ipsam synodum, verum etiam
!-eoiiis, cujus Tlieodorelus episcopiis iii eadem sy- coiiira hujus apostolici viri senteniiam, coiivincun-
noJo fiiii asserlor, hxc omnia et ab brereticis essc tur egisse qiii venerabilis Iba; epistolam lemere da-
adinventa, et ab eoruui fautoribus constitula : quic mnaverunt. Quoniam, vel si dicunt quod nihil iuejus

nisi inelioris cmcndalione judicii rescissa fuerinl, decreliscmendare pncsumpserunt, negare non pos-
fiustra, vel si credi posset, negaUir qnod epistolam sunt quod aliquid eorum pleniludini judicaverint
veiierabilis llia^ inemorata synodus approbavil. Cum defuisse : ut quod ipsa minus fecit in causa quaj ibi

ciiim coiislet quod ibi praidiclo episcopo ab accusa- landiu iractata est, isii quasi prudentiore ac diligen-
loribus siiis objecla sii, procul dubio, sicul supra tiore consideralione supplerenl. Quoinodn igitur in-

jani di.^iinus, si nunc juste damnatur, liinc ma^iime g sultationcs haireiicorum valebimus decliiiare dicen-
condemnaji dcbuerat. Q:iia vero non oslenditur fa- lium : Uhi sunt illa magnilica veslri Leonis verha,
ftuiii, videlurilia synodus, ul non dicam iiicresi co- quibus iiimis arrogans decrelis synodi Chalcedoneii-
hibuisse, aliquid cerle minus fecisse, quod adjiccre sis aiel)al, Perfectio incrementuin, et adjectioneiu
isli deberent atquo supplere. Beatus aulem Leo, fi- pleiiiludo non recipit? Ecce tesiiiuonio vestro con-
delis ac (idens propngnator Ecclesi», et lixielico- vinojturqund invacuum venlosa verba jaclahat, Nam
rnin non ficlus aut trepidiis iinpngnalor, sic ibi e.sse qiia: in illa synodo judicata sunt, vel si iion emenda-
ilicit omnia defiiiita, ut nihil eorum perfeitioni ad- tis, certe suppletis atque perficitis, et quod in eis

jici posse conlirmel. Namque cum multis et variis non fuerit illa qua; dicebaiur perfeclio et plenitudo,

macliinalionibiis ejusdem synodi anctoritaleni, sicul nionstratis; nec potestis ulterius dicere quod non

et nunc, EMiycbiani infringerevel niinuere coiiaren- iiieriio a vestra coininunionc discessimus. An com-
lur, et quK ihi snnl judicala disculi qu;crerent, ut municare debuimus illi synodo, in qua cuin Ibae a

siib praitexlu diligentioris tractatus, aut ciuendari in suis accusatorihus ohjicerelur impia et Nestoriana

eis videretur aliquid aut suppleri : prudenler ac for- epistola, sicut vos quoque estis confessi, et corani

liler eorum insidiis reslitit, Leoni Augusto ita scri- omnibus legeretur, ut dicamus ' quod frustra nega<

bcns (Epist. 88) ; • Delestandum nobis est pcrseve- Q slis, et orthodoxa pronuntiata est, qiiam iii tantum
I anierque vitandinn quod fraus b;eretica nititur ob- probastis fuisse damnandam ', ut sero ad nostram
lincrc, nec in aliquam disceptationem pie et plene sentenliam rcdenntes eiiam post cenlum ferme an-
r.efiniia revocanda sunt, ne ad arbilrium daninato- nos, quo vos ab ejus crimine purgarelis, necessario
rum ipsi de bis videaniur anibigere qu;e iianifestum anaihenializanduin esse vidistis ? Et non hajc imme-
c^l per oninia prophelicis ct evangelicis atque apo- rilo dicent. Namque cuin isti fautores eoruin, nos qui

slolicis auctorilatibus consonare. Inde siquisunt qui jiidices in causa non fuinius, per condemiiaiionem
:ih his qua; coelitus sunl coiistiiuta dissentiuni, suis hujus cpislola; a Nestoriano crimine judicavernnt
(ipinionibus relinquantur, et ab unitaie Ecclesix cum esse purgandos, consequenlcr illos Paires, iii (luo-

ca quam elegcriint perversitite dijcedant. Nam nullo runi discussa judicio, non condeinnata est, ab eodein
iiiodo Ueri polest ul qiii divinis audeiit conlradicere crimine judicaveruni non esse purgandos. Ecceiiuale
sacraraenlis, aliqua iiobis coniinunioiie socientur. pi:cjudicium nohis qua;sieruiit indiicere : ecce quo-
J;ictent se iii sui eloquii vanitale, et de argumenla- liiodo volueruni adversus Ecclesiani haireticorum ca-

lionura suarum versulia qiia; iniinica est fidei, glo- luraiiias roborare : qui non soluiii bcati Leoiiis, ve-
ricniur. Nobis placet aposlolicis obcdire praiceplis, rura etiain illis conciliis " taiiloruin episcoporiim vel

diceiilihus : Vidctc ne qiiis vos dccipiat pcr pliiloxu- o epislolis ' rcfragantur, in qiiibus de meinoraia sy-
pliiamet inanem sediictionem liomiiiiim {Coluss. ii, 8). nodo iiiterrogaii, Leoiii principi rcsponderuiil di-

N.iin secundum eumdein aposiohim (6'n/. ii, 18), si cenlcs Neque uniim iola vel unuin apicein pos-
: «

(jii;e destruxi, ha;c aidifico, pr;Bvaricatoiein me con- suinus aut commovere aul commutare eorura quaj
^litiio, et eis me ultionum conditionihus subdo, quas apud illara diffinitasunt » el iterum ( Quoniain : :

Omiiiiim videlicet provinciaiiim Orieiilis, qiine


" coiiex encyclius diciliir apiid Cissiodoruni, ciijus ro-
Lc iiiip. jussii iii synodos coact;c, de Timollieo
inis gatii In Latiiiam liiiguani conversiis cst ah Epiphanii»
Alcxandrino el de syiiodo Chalcedonensi, quain Tl- schdlaslico. Quai vero a Facnndo laiidantiir, vcrha
Miolbeani rcspuebanl, qiiid sentirenl Leoni rescri- sunl p^irtini Proviiici;e Enropv niim. 27, parlini Si-
jweruut. Exstanl singularniii episloUe iii uiiuiii codi- basilaiii episcopi Berocnsis Thriicia: II, nuiii. 50.
tem redactK, posl ac a synodi Chalcedoiiensis, qiii

Cod. Veron., nobis.


'
' .dem cnd., i//is cncijclin tvitorum episcoporum
Idem cod., non dicamiis.
' epistolis. Memoralas cpislnla; ab oiiini iriro aiili
' Idem cod., et ortliodoxa pronunliaiJ dt, ccrlc riiiilalc vocaias lnisse ciicijclia, ostcndil Balu/.ius la
tonvincitur esse damnata. Xova Collecl. concil.
(577 PRO DEFENSIONF. TIUl M C.WnVi.. Lllt. II. r.ii

siciit soli iiiliil miiitis c.^l nd (luiiionslniiiilniii, i|iii:i .\ iciii, iiiiii ipiusi dubiis in qiincstionibiis exspcciainiis '

S'.'l est : sic ot iiiagii:v, cl s:iiicl;p, cl iiiiivor>ali >\- jiuliccm, scd cerli^siiii:c lr;insf(rcssi(iiiis cxspcclciniis
iKiilii Chalccdonciisi, iniiiiis i|iiiiU'iii lioiioniiii iiiliil idtorcm ? Illa (|iiippc niiilliplcx el a|icrta prubihilio
oiiiniiio est, neiinc ackliUiiiienio aliiiiio cgci, ncqiic dcccssoris cjiis, situl pivuvaricatorihus criiucii auxil,
ilclraciioiie, ab Spiriiu sanclo vcliili ilivino f|uolani ita niliil cujuscpiam jiulicio dcrclii|uit. Cui ciiim ina-
salc coiKlila. Klciiim (jiii iii ca liinc ' (laninali siiMl, gis altcri, (iiiani Lcnni , licercl pro laiitis bibiirihiis,

iniliglli saccrdiilalis onliiiis jiiilic:ili, ilcrrcto nc jculi- (|iios propler nicnuiralam syiioclmii perscvcraiitissima
( io niagiii Pci, vclnt iin|iii condciiiiiali suiit. Qiii viitiite siistiimil, ali(|iiid iii bis (|ii:c ab ca dccrcia
vcru ii) ea rccepli sunt, injuslani et tyrannicani aii- suiil relractare? Scd absit ul ille vir sanctus lic iliiin

ica snstincnlcs inscriplioneiii, confesliin decrclo Spi- sihi pularct quod noii cxpcdirc ccriicbal, el iiuigui
rilns saiicli justc susccpti sunt : in quibiis cst et sui ccrlamiiiis palmain, post'.|uam vicit, aniitlcrcl.

iioslniniin lcmporuiii sccundiis Abel, hcaliis l'l;ivia- Qiiid cnim jaiii ililegruiii, vcl qiiicl coiistare pos^il
niis. > Dicuiil ct alia niuita, qua" conimcniorare iiiiiiiobilc, si lanli cuncilii scnlciilia, vcl siciil iiii-

perlongiim cst. Qiioniculo igitur hxrclicoruiu compli- pcifecla supplcri, vcl sicul duhia nirsuin discuii
ces rccipimus, iiova ct coiitraria dcceriicnlcs, taii- vidcreuir? Non nutcm iii sola lidei duhit;ilii>-

(|naiii miiins rcligioiii consiillmn fiierit iii liis qii;c ne, vel ' dcrmilionc conciliorum valet aucloritas,
g
dcfiiiiia siiiil ah illa sjnodo, riim anliqui Palrcs vcniiii ctiani iii oinnihiis (]u;c pro pacis ct iinitatis
unum ioia vel iinum apicein sc in eis niovcrc iion (ibscrv:iiitia, tiijiis niaxiiiia sapientilius cura csl, nni-
deste fuerint ac bcne composita. llinc eiigo rursus *
posse pronuntient? aul quid pulnmus profeclo soli ihi

et toto inundo radianti dcessc, qiiod debcat istorum agnosce, Augustc ac venenibilis iinperator, in quaii-
adjeciione snpplcri; qiii sicut iiisiii crabileni splen- luiii tolius inundi piLCsidinm divina sis ProviJcnlin
doreiii ejus fruslra obsciirarc coiiauUir, ita nibil pos- ltr;c|iaralus; et quid aiixilii iiialri tii:e Ecclesi:c dc-
sunl plcniludini ejus adjicerc? bc:is, qiKC le (ilio niaxime gloriatur, iiitelligc. Noii
sinanuir, contra dexteriB omnipoientis triumplium,
CAPUT VI
Quod frustra Vigilii pu^ice respoiisuin ersiieclnri' se
rcilivivis assurgere niotihus exstincta certaiiiiua, pi^c
tiicaiit, qui a Leonis (/cc.ssoii* iui vcsiiijiis miniiue sertim tuin id daninalis jam duiluiii bicreticiiniiii an-
recessurus sit.
sihus oiiinino noii liceal, el liic fructus piis lahurihus
Ei adbuc dicuiit qiiod de laiila sua pncsumpiiono delieatur, ut oninis Ecclesi.x; pleniUido in su;c uiiilatis
Ecclesiain quoque Ronianam consuluerint , ct soliditale secura pernianeai, niliilque prorsus de beiie
nunc scntenliam beali Vigilii pKCsuIis ejus exspe- coi>i|iosilis relraclelur, quia prius lcgitimas ', el di-
clent. De quo quid seiiliaiit biijus lemporis bo- (>
viiiilus inspiratas coiisliUitioiies vclle connigcre, luin
mincs, iit cum tantuin ncfas dehiiire pia;sunieient, pacifici esl aiiimi , sed rebcllis, dicente Aposiolo :

quod ab inlentione beali Leonis, sub taiitis ejus de- yerbis cuim conlendere ad niliil est taile, nisi ad siib-

cessoribiis, iion ad id tempus lentatuin esl, procul versioiiemaudtentmni{llTim. i, 14). Nam si biimaiiis
dubiii iniclligit el ipse vir prudens. Nam quis lioc non persiiasioiiihus seniper disceptare sit liberum , iiiin-
iiiieliigat vel iinprudcns ? Si enim, ut dicuiil, etiam quani decsse pulcruiit, qiii vcrilaU amleant rcsultarc.
coiisulere binc illuin ausi sunl, et ejus exspectant in Et revera quis erit conlcnlio uiii atque certamimiui
liaccausajudicinm, non video quemadraodum jam linis, si de bis qua: totius Ecclcsi;\; consensione lii -

ab eis de ipso non fuerit judicatum. Vcruni expericn- inata snnl semel licuerit ferre judiciuni? Cur eniui
Vur quantum illos suspicio sua fefellerit. Quia ille, non rursus et ipsuiii jiidiciuin judicetur? El icleo prii-
non in destructioriem paternae sententia;, sed potius dentissiiuus vir, nullain penitus daiis occasioiiem
in defcnsionem atque uliionem, primam accepit et qiuierciitibus, denuiitiabat dicens : Nibil proisus du
niaximam potestalein ^ ; nec aliquid coiilra verilaiem, hene compositis relracletur. Ergo si nihil, nec illii 1

Bed pro veriiate plus ccieris suis consacerdolibus quod parvuni putalur admisit. Et tanien isli qiii Ilo-
polest. Paulus eiiim dicit apostolus : Non cniin pos- maiiuni anlistitem impugnare posse pra;clari deces-
tumiis aliqiiid adrersiis verilalem, sed pro veritale (II soris sui senlentiam sperant, gloriaiiUir oflensiones se
^
Cor. xiii, 8). Quid autem relictum est quod de re- de illa synodo sustulisse, dicentes quod pro ea nobis
spousione Romaiii episcopi sperent, cuni ita jam du- Eutycbiani semper communicaie noluerint, quia si "

dum pra;diclus venerabilis Leo, vehcmenlibus elcre- vel laiita illa synodus, qua nunierosior alia pro fidci

bris oninino senteiiiiis coercens illicitos ausus, iiisi- verilate noii fuit, tam diulurna deliheratione, siiin -

diosis Drudeiiler occurrerit, ut nunc eHis succcsjo- laiitibus etiam ha;reticorum conlraJielioiiibus, quje

"Quarii Etc/fsicrdixit Avitus


pi-iiicip«ii(m(j«ii(?r(!/is exspeciare se aiebanl damnatnres iriam capilulo
Vienncnsis de Synmiachi pap:e judicio ad
in epistola runi, plura iterum lib. iv, cap. 3.
[.enaiores Urbis. De eo auieni quod Vigilii seulenliam t Forte, quasi.

' Cod. Vcron., secundiim tempiis. epistola Leonis M. ad Leonem Augustum qiije cst ,"

' Mem
cod., e.xspcclemus. 155 in eJitione Quesnellii [quam typ.is nrsijs excudi-
^ In eodem coJ. (lesiint ea verlia dubitalinne, vel.
nius (EiuT.)], usque ad illa verha, qui verituti audear.t
* IJenicod., hinc Lcoiiis rursus (forte, verba).
Qua; resultare.
porro verba st^quuQlur, lineolis iiolanlur veluti Leo- = I.lem cod., posl legitimiis; ita eliam in laudata
'Uis in uostro codicc : eademque totideiu habeatur iu Leonis epistola.
FACUNOl EPISC JIF.nMlANENSFS S?0
579
maxime solenl tnnoviialefervere, n«iJil"'>in P'"*ler- A ;"i'l"« •'"'giii^se nionslralur, nisi qnod rcferreiisi '

negligenier, vel prxilicliis Leo, nini vcnciaLiilis Analolius " Conslanliiiopolitanus episco-
Wn pniiieril

n.lii^s pulsaretiir ex his quK ab ea conslilula fucrant piis priore quain Blasinius Anliocliemis loco sedisse :

nliquiJ relraclare, nuUas liujusinoili noxias rationes, qiiomodo, si lianc Hj» epistolam, qua; cum INestoriana
\erisiniilem specicni prsetendenles, et audisse, et irn- dicilur ad causam ulique dicitiir fidci pertinere, vel

niobili gravitate disposuisse credendus est; pruden- tale aliqiiid quod in illa synodo rcciiatuni iiec dani-

lissiine cavens ne lorle, qualibet occasinne aditii pa- naium gcsla conlineiit analbemaiizari aut salleni dis-

lelaclo inale piilsaiiiibus, in Ecclesiain Cbrisii insi- cuti paleretur, non semeiipsum prxvaricaioreiTJ

iliantiiini luror irruinpere!. Porio iii qiii siqva nio- conslilueret, dubitationi subjiciens qua; sejam dixe-
duin sunt diligentes, noluiit lia?c oinnia piudeiuiic ral apprnbasse ? Et idcirco, si etiam nulla ejus intcr-

f.tqne cautelsc magis qnani negligenlia; depnlarc. Sed dlctio prsecessisset, neque imperatori I.eoni pro ipsn

qiiid facieiit , quod omnis Ecclesia, Deo pixsianle, concilio responderct, perfeclio incrcmenliim , el ad-

|ii)Nitoi sibi Kleriios Pairuin siioruni leniiiiios non jccliouem plenilndo non recipit, liuc laiitumniodo
cxcedil, qiiorum oemulari exoplal negligentiaiii polius provocaietiir, quod iii illis geslis solam Conslanlino-
qiiam istoruin obscuram diligentiam? Cujus auiem polilani episcopi prxsumptioneiu arguerit, profcclo

ratioiiis sequi judiciuni debeamus, salis iii promplu B "i'"' i" eis, quod Nestoriannin credi possit, succes-

csl. LUrum istonim qiii putavernnt quoniain si relra- soris cjus relictum judieio videretur. Qiioniam si ba;-

ctarent, inio reprchenilerent, Patrum senlcnlinm, ri'ti('um alii|uid cnnlinerent ,


qiiod didaluni ad illins

Acepliali comiiuiniearcnt Ecclesia;, qiiod iion esl pc- sviHidi jiiiiicium non invenirelur esse damnaluni ,

iiitus subsecutum, quodetiam si sequereiur, iinn eiat Leo iinc prius reprehcnderet, cum ad ejus deferrelur

approbanduni ; an sapientissiini Leonis, qui, siiiii in cxamcii. Unde si taiiquam Nesloriana debct ab om-
aliis scriptis ejus ostenditur, nutluin per hoc colli- nibiis illa epistola coiidemnari, qus ab accusatorilnis

dciidis Ecclesiis inoduni poiii , sed dala licenlia re- opposita iba; episcopo gesiis synodalibus contiiictiir,
l.illandi, dilatari magis quam sopiri certaniiiia prrr- nun ipsa lanlum syiiodus. veruin etiain Leo pra;siil

dixii? quod veraciler esse dictum rerum


, cvideiiti apostolica; sedis a quo apprnbaia sunt, hreresi Nesto-
(xilu.quin polius exitio, coniprobalnr. Credo quod rianx cohibuit. Qiii non snla consideratione verilalis,
eiiam laceiitibus nobis apparcat qtiid fiierit Providcn- sed eliam pnrcedentis facli sui arguerclur exemplo.
lix divina;, quid temeritalis bumanrc. Si vcro bealis- Nam cum ei beaius Flavianus Conslaiilinopolitanus
siiniis Leo, quamvis receniioris '
concilii, et nulla gesta dirigerel , in qiiibus Eutyches iiiterrogaius re-
aiite sui decessoris assertione defcnsi, quidquam in spondit dicens : i Conliieor ex diiabus naturis fuisse
isceplationem revocare non passus esi, quoinodo ab C Dominum nostrum anle adunationem , posl adiina-
his creditur quarlus decimus snccessor ejus sancliis lioncm vero unam naluram confiieoi ; » reliclis cis-

Vigilius novum posse aliquidjudicar''? pr.-u^erlim illo dem geslis, idem vir religio.-issimus ct priideiilis--i-

dicente :i Nam, secundum Apostohim, si (lua; dc- niiisLeo meinorato Flaviaiio iia rescribit {Hiiisi. 12) :

biiuxi luec xdilico, praivaricatorem iiie consiiluo, ci I Miror tani absurdam tam(|ue perversam piofes^io-
cis ine iiltionuni conditionibus subdo, quas noii so- nem, nulla judicantium inciepalionc reprehensain, cl
him auctoritas l>eata; inemorise principis .Mariiani, sed sermoneni nimis iiisipienicm ita eniissum, quasi ni-
eliam ego niea defensione ' lirmavi ; > ut pote qui no- hil offenderel, essc auditum : cum laiii iinpie duarimi

\eial Aposloluni boc dixisse : Scd licet nos aiu an- naluraruni anle adunationem unigciiiius Dei Eilius
(jdus dc cwlo evangeliiel vobis prtrter quam evangeii- fuisse dicatur, iiuani nefarie, poslquam Verbum caio
zamiis vobis, anathema sil (Gal. i, 8). Nam si, ul factuin esi, natura in eo singularis asseritur. Quod
ipse ' beatus Leo Cbaicedoneiisi concilio, posiqiut-m ne Euiyches ideo vcl recle, vel inlcrahiliier, exi?li-

ejus gesta siiscepit, rescripsit •


dicens : i El (ratcrna inet dictum, qiiia nulla \eslra est senlcnlia confuUi-
universitas, el oinnium lidelium corda cogiioscani nie luin, dilcctinnis tu:cdiligcntiamcommonemus,cliaris-
non soluin per fratres qui nieam vicem exsecnti sunt, siine frater, ul si per inspirationem niiscricordi:e Dci
sed etiain per approbationem gestorum syiiodalium. ad satisfai^lionem causa pcrducitur, impnidciitia lio-
D
propriam vohis communicasse seiitcntiaiii {lipist. minis imperiti eii.iin ab hac scnsus siii pcsle purgc-
05] ; > necqiiidquam in eisdem geslis reprelienJisse tur. > Velim ilaque instrui, quidcontra Eutychianns

" iii aclis synodi Chalccdoucnsis posl legatos seJis slolica nnu agnosciiial, ul alienum a synoJo Nic.Tiia,
apostolica; priuuis (rejccio iiimirum el excliiso Din- (pi;e sccuiidiiin iociim episcopo Alexaiidiiiio, teitiiiii:
gcnro Alexaiidrino, cujus causa disccplahalur) per- .Vnlini^hcnn deccriiil. Qiiare Len ponlifex cuin synn-
pcluo noininatur subscribitque Analolius, cl post duiii Clialcedoiien>eiii a(iprobarel, hoc caput exccpit,
Aiialoliuin Maximus Anlinchenus. Nempe hunc ille fasliimque el ainbiluni Analnlii innltis ad Marcianiiiii
sibi locuin deberi volehal ex docrelo synoJi ii g(^ne- Augustum, ad Aiiatolium ipsiini ct nd Maximum An-
ralis (|u;8 sedem Cniistaniinnpolitanam
, Uniiiana; liocheiium eoistoiis rcdarguil. Qua dc re iierum lib.
proximani stai"erat. Sed decretuin hoc scdes apu- V, cajt. i.

' Cnd. Veroii., adliuc recenlioii. ' lilem cod., refcrip^erit.


' lleiiirod., consensioiie. • IJein C:^d., quvd ibi relegerclur.
' I.iciii cod., cum ipsc, etc.
581 Vi\0 DEFEN.SU^NF TUlliM rAPITLI.. 1.111. III. ;,Hi

(lossiimi!; rofiTrr, niiii ili\oi'ini . r.iir i.fu vi><%l('i'. iii A iii'l.i , i)iiiiil nlisii, rclicinciii iHipiiiiiliiiii. ('.(iiiruhiiii

rxsiiiiiic ftisliirniii i|ii;o iiini I Khiviniiiiiii siiiil lial>il:i, <'f|iiitlciii, noii licnu bciilicntcs i!o olicdiciKia i|U:iiii

:ul\ersiis Kiitycliriii, siciil piiLilis, ililigc:.;-, iii aiipiii- (lliiisio ilcbciis, ct devolione ijii.iiii cvliilietis ciii-.

li:)iii)iic gesloriim synodl Clialocaoiieiisis , ailvcrsus Dcclcsiis, (|iiod coiitra viijoreiii ac jiisliliani caiioniiiii

Ncsioriiiiii iv-gligeii.'! iiveiiilur, ut Neslnriaii.im cpi- (lcfoiidi (|iicaiil. Vcruiii cxpcdil illis iiieUicrc putiiis

slolaiii coiidriiisrcl, qiKV iliicleiii conliiieliir, iiisi qiiia ne fursilaii cx|icriaiiliir, Doniino regonte cor vcslriiin,
oitlrario Ncslinii pra'ocriipalii3 crrorc, Knlychi re- qiiod iKiii iii |i:itrociniuiii , sod iii •illionciii |)otius

^isicbal? Naiii i]na ilc caiisi prorcssioiieiii cjiis, qiia tr:iiisgressi()miin |)Olcslalcm desii|icr li:ilicalis. Dcsi-
I ixit : Conflteor cx ilnabns nadiris riiissc Doiiiiniim iianl ilaijuc tcmoraloros iiatcrii.i! sciitciili:v in iicscio

iioslriim anle ailiui.nlioncm, de qiia in jnilicio Flaviani (|iu) asilo coiilidoro, quoil eis iioii Itomidus Clirislia-
non fiicrnt accnsalns, alisnrilaiii voc:il ;ili]ne pcrvcr- iiiif, ciijns illc Dcns cst paler, qiii vcracilcr diciinr :

saiii, ciil|)aiis qiiod iiiilla jiKlicanlinm incrcpalionc />(imi(iH.s forlis cl ijolnis, Domitnis iwlciis iii bcilo
rc|irclicnsa riieril, (in:(! ipsi iiiiiiis iiisipions ct iiii|ii;i {l'sat. xxi;i, 8), sed iiiaiiis sua siitpii io fabricavit.
viilebaliir : Neslorianam vcro cpislol.tHi, iil concilii Nec iii tali faclo de vestfD conscnsione prrr;siiiiiaiit,

(llialccdnncnsis exaiiicn ab arcnsatoribiis Il);« dch- (|uoniaiii vobis subrepluin cst, iii plnriinis ri^ipiililic.-c

laiii. ibiqiie relcctam, dainnatam non fnis-edissimu- |J disposilionibns occupalis, iit ooMsrnlirolis lioc liori :

lal, qiiam ntinc analbciiiali/.aiitcs analboinalizaiidam cum miillo amplins indc i|noqiio plci lcmli siiit, ipiod
illic fiiisse latoiiiini ? Nani vel si, quoiiiadmodiim im- volenies objeciu vcstr,-c persona; iiiipnnilam cssc co-
prndenlor iiegasiis, orthodoxa pronuntiata non esset hibentiam quain prxhueriinl hsereticis, non perinisc-
al) illo.concilio, daninari tainen dobnil, ne videretnr runt insinuari vobis Patrmn dccrclis essc coiilraria
ipnorantibus appiobala. Ciim i|;ilnr socundnin bas (|u;t: liobant; iit eo iiiodo, |ior anclorilaliui ve-lr;c
cvidcnlcs ot inovilabilos rationos dainiiationis '
liiijus consciisioiiis, cliani multos sibi coiiscius aggi'cg:ircnl :

cpislote laiiiiiin bcali qiioquc Leonis criinen ncces- cl (luasi niultiluilir.oni sciincretur iiiipunilas, secuii-
sario consequalur, quid ab istis de jiidicio successoris dum quod visum est cuidam dicere, quidquid inultis
cjiis cxspeotetiir ignoro, nisi, qnod diclum quoiine pcccalur inulluin cst, minns atlendeiiics (|uod iiec
niagnierroris csl, ol quod imiiqnani sperare poiuc- divino jujicio pcssit peccanlinm mullilndo re.sislorc,
riiiii hxreiici, ut cuni inagna ct uiiiveisali synodo nec humano per mullituilinem illudcrc leiiieiiiatis
Chalcedonensi idem gloriosissinins auctor alque de- anclorcs. Nam fuluro cxamini Uei rcliclis cis qui,
fcnsor ejus Leo damnareliir. Sed quanta aiiimadver- vel factione illorum inducti, vel opprcssioiie coacii
tioiie sit digiium quod boc noii temare taiitum, ve- sunt, dcbilain scntciitiam iideiii faitiosi pr;osuiii|ilo-
rnin cliain de succcssore eiiis aiisi suiit exspeclare, graviorem,
C ics oxiipient, lanto (iiianio plurioribus
ipsiu.s consideralioni dimiiiimus, qucm laicre iion obfneriml.
potest, quain giaviler oUendatnr Lcclcsia, si t:iiiium

' Cod. Veron., damnationem. ' Idini cod., diclu.

LIBER TERTIUS.
C.\PUT PRI.MUM. se jaclaverunt, ob injuriaruni cjus doiorcni, episto-

Qn d lam venerabilis Iba; damnasse, ita suo testimoni.-i


Theodori IHottsucsleni serii>ta cnm denotinii, sy-
tiodt (Jlinlredoiieiisis cl Lionis ptipa' jndicimn rc- convincantnr damnalionem Theodori ejns
. et in ini-
prelwiidiini. pugnasse judicium. Ubi aulem docuimus qnoniani vel

Exigil a nohis operis cura suscopii ut quod siipe- si camdeni epislolam synodus Clialcedonensis iion

riore librodemonslrarecoepiiniis, iuistomnliipliciicr pronuntiarel orthodoxam , nihilominus in ejus eva-


ostendamiis , qiioniam liDcreiicorum complices Thco- ciiationem pro laude Tbeodori damnarelur, ibi iiii-

dorum (lunque Mopsuesteiium opiscopum, iii Ecclesi;ie que simul osleiisum quoque Theodoruni
esl ipsura

pace defuncltim el a sauclis Palribn;., sicnt jaiii me- proplcrca fnisse damnalnm. Unde et illnd quoiine
ttioravimus, praidicatum, iii dcstruclioncm magnse neccsse est sequi, quodciiam dc supradicta epislol:i

syiiodi Chalcedonensis atque insiitutorum beati Leo- vencrabilis Ibx jam di.ximus, quoniam si dicatur ad

nis, anathemati subdiderunt. Et quia , ut in suum veritaiem alque judiciuin '


calbolica! fidei pcrtiiiere

consensuij) leves corde possent adducere, diciint (luodslattieruiit isii, dicentes : i Si quisnon anatbe-
beatum Cyrillun) aliqua ejusdem Theodori scripta nializat Theodorum Mopsuestis , et ejus dogmata,

culpasse, hocquoque piobemus, quod vcrum etiaiusi eos(]iie qui aul siniilia ei sapuerunt, aut sapiunt, aua-
sU , contra ejus sententiani fecerint, cujus exemplo ihemasit, » illa synodus catholica non fuisse firma-
pra;suinptionem suam inaniter excusare conanlur. Ut bilur, qucE non illumdamnavit, cum ex cpistola mc-
queimiilmodum evidenter apparuerunt quod fallaciter morata recilari laudes dogmatumejus audirel.Veruin

Cod. Yeron., indicium.


.

583 FACUNDI EPISC. I1ERMIA?;ENS!S KSi


iioc Lco oinaims anlisles carebil lioc criiniiie : (|iii A ortlindoxain syinJum facere, cujusciinfiuc esfcl iii.i

«•uin gesla [rx.liclx synoJi se Jiceret ai.probasse, cpistola . qu;c Iba; tanijuam sua erat objepla, nt, ad
non arguil quod ibi Theodori iaudes non invenerit remnvendani peniius suspicionem , cogerel euiiidi'in
iroprobatas. Hoc aulein , ubicunque de ipsius syiiodi Ibani Nesloriurn anallieniaiizare, cujus in eo ' ineii-
reprehensione coiiqueiiinur, oporict advtrlere, quo- lio facta esl. Quoniodo igilur pr^cdicta synodiis
wma Don sine praediclo bealo Leone culpatur. Quid Chalcedonensis, si vere orlhodoxa fuerat, expetens
eliaiii illud , quod de inodo ipsius facli, quo epi.-tola Ibani anaibemalizare Nestoriiim, et ejus doguiali
illa damnata esl, prudentiuiii ralioni consideranduni qux non laiidaverat, non expctivit ut niaxime Tbeo-
proposuiinus, iionnc in condeinnalioiiequuque Theo- durnni ' .inathomali/.arel; quem audieral apud se ex
duri debet auemli, quoniam nec adversus euiii , vel niemorala epistola recilari bcatum praiconein veri-
si adhucin corporedogerct, et hicrelicos prDbarelur, talis , et dociorem Ecclesix , et in sua vita colaphi-
oliin JNestoriano erroie dainnato , in quo piicoccu- zasse bffirclicospcr veritalem sux fulci, ct post luor-
palus fuisse dicitur, tani miiltorum episcoporum tera spiritalia arina in libris propriis Eeclesiis ° rili-

eral '
qn;cri sentciiliam, qu;c nuiiqiiain pro velorum quisse? An Tlieodorus, de cujus blaspheniiis disislis
biereticorum damnatioiie , sed aliquando pro novo- quod diabolilransgrediaiilurinsaniani, proplcrzeliiiu
ruiu exclusione fuit necessaria , si taiiien admoniti n Dei, sicut ' scriptum est, non solum propriam civiia-

errala corrigere despexissent? Ideo vero iiunc quK- tem ab errore ad veritatem convertit, sed et loiigc
sierunt hareticoruni fautores ab universali Ecclesia pusitas sii.a doclrina instruxit Eiclesias? Qu* oumia
niagislrum Nestorii proimnliari Thoodoruin ; ut quia ciim ex opislola objecta Ib;c syiiodus Chalcedonensis
facile nionstrare possunt, non soluni episiolam vene- audirel, non cocgil euraJeiii Ibam sic laudalum aiia-

rabilis Ibae, laudes ejus continenlem, a synodo, quod ihematizare Theodorum •


ob hoc profeclo, quia Ne-
false negatum est approbatam , veruni etiani sapien- stoiii iinpiuni suscipiens errnreni, ejus quideni noineii

lissimi Joannis ANliooheiii, et Oiienlalis concilii llt- occullavit, Tbeodori aulem Mopsiicstcni defonJit, qui

leras , ad bealuni Procliini et iinpeialoiem Tlieodo- niagiblor Nesluni fuil, queniadmoduni in prxJicln
sium dalas, inquibiis iilem Theodoiiis niiilto aniplins libro, ciijus diffiuiiionibus subscripsistis, de talibu?
est laiidatus, eiiam per hoc pisedictam synoduni dictum est. lia^c cum nobis opposita fuerint, (Uiid
Nestorianani esse firmarent. Naiii elipsa subscriptio- contra referre valebimus, si orlbodoxus non est qui
uis forninla qua; data est in condeuinaiionem ejus- Theodoio Mnpsuesti:c et ejus dogmalibus nun dicil

deni Tbeodori , non aliud videiur ostendere, cum anathema? Pioimle cognoscis, Augusle, quod in re-
dictum est : i Si quis non anatheinatizai TheoJo- prehensionem synoJi Chalcednnensis bacc fucriiil
rum Mopsuestise et ejus doginata , aiiathema sit, i p const tula, vel si recitalam solummodo, non ctiani
quod in niillius h.Tcretici damnatiuiie meniiiiiinus roceplam ibi inoinoratam episiolam meiitiainur. El
contigisse : ut illi quoque analhema ossent, qui ana- ideo coni|ilico5 luTreticorum sua ratione suoque tesli-

thema ei non dicerenl. Siqnidem niultorum hajreli- monio, sicut diximus, convincuntur adversiis ma-
corum multos et Jognuita latent, et nomina, qui ana- giiani synodum talia decrevisse. Nain si, iit fallacilcr

thema esse nondebent, quoniam non anatbenializant siiaJent, inde ' a nobisexcusctur, quod iion conlonia
eos quos nesciiint. Sed, qiiemadmodum dicluin est, venerabilis Ikc episcupi negalinnc propler ad Mariia

ut ad synodi Chalcednnensis injuriain perveiiirent, episiolam, neque facia pro eo lesiificaiione clorico-
qu« cuni apud se recilarenlur ex epistola venerabi- rum Edcisenorum, expelivil ab illo anaibenializare
lis Iba? laudes ipsius Theodori, neque ipsi, neque Nestorium, quem in ipsa epistola non laudavit, inde
doginalibus ejusdixit anathema, proplerea lalis data non poterit excusari, quia noii expetivit ut Theodu-
est conlra consueludiiiera cuntraqiic bumanitateni rum maxime, cum suis ibi dogmaiibus praMlicaluni,
formula subscribendi, quasi neiiio aliler probari ca- analbeniatizaiel, cum secundum istos noii aUler pro-
iholicus possit , nisi Mopsuesteno Theodoro et ejus bari calholicus pos&it.

dnginalibus anatbema dixerit. Quod decretuin si re- CAPUT II.

tipiiiius, nihil est quod lu-erelicis pro synudo Chalce- Q""'' Thco:ion,s nl N. filorii floctor nccusiri nequent,
jj
ciini rectniii de Clirislo fidem conlra Samosateni
donensi respondere possinius, cnm dixerint : Sic
et iSestorii e rorem leneai ; el de symbolo quod Tlieo-
vobis visum est illamsynodum excnsare in libro cui dori dicebatur.
tonsensislis ut dicereiis quod ,non contenla (acta , Quid etiam illud quoJ finxerunt eumdem Theo-
ab Iba denegatione propter ad Marim epistolam, dornm a beaio Leone, velut magislrum Neslorii,
neque eiiam pro eo facia tesiificatione clericoriim (lcudtalum? Nunquid ob aliuJ eos tam manifestuiii
EJessenurum, sed confirmans judicalum Pholii et mendacium, siiie ullo respectu pudoris biini:riii, for-
Eustachii *, peiivit Iham, ad desiructioneinet cxclu- tasse credendum cst, iiisi ut ipsius syiiodi causain,
siuiiem «(] Marim iinpise epistokc, anathemaiizarc quod ibi nec ipse damnatus est, nec qiix illum pra-
Nesioriiim et ejus dnginata. Et revera sic oporleb:it dicavil epistola, non sobim Nestorii, id est catbolici,

'
Cod. Veron., cpus erat. perius laudala.
* Idem cod., Eustackii, \el Euslatliii ut legitnr
, ' Idem cod., Theodorum Mopsuestenum
in concilio Constantinopolitano ii, generali v, col- ' Idem cod., F.cclesioe fiiiis.
lai. 6. ' Idein cod., sicui ibi.
' Idem cod., in ea, epistola sciliccl Iha; paulo su- ' Idem cod., sicut faliaciter suadentul mde, elc.

1
585 rao itEiT.NsiyNh: iuiij.m capitui.. i.iit iii. !>S6

veriim cluiiii iiiiigiii tcslis gravurol aiicUMiias? Sic ,\ iiiiiiciii laiiiiiiii, iion cti.iiii Dciiiii, ilix. lil Cliri Umi,
eiiiin tlixil : f Oporlcl igilur tnaiiircstc iiitelligoru qiii priiptcrca raulum Samosatcnuin diaboluin voc.it,

(|uia saiictus Lco, coiiliniuiiis ca (|mu iii E|ilicso acia cl Tbcodoriim ali|uc Aitciiioiicm lioc dicrntcs fale-

8UI11 ailvcrsiis Ncstoriiiiii a saiiclo Cyrillo, cl Ikvc cii- tur noii saiiain lciicrc ilociriiiaiii, scd iii suo crroro
sliidiii prci'i|ilciis. (lcliiiila (|iiiiloiii vocal cliiuJcciiii poliiis a^grotarc? Qiiiil igitiir ipse crciiidil cssc Doini-
cupitula sancli Cyriili, quibus Nc-torii ailjiulicaUis est iium Jcsum Clirisluin? Iioc proTccto, i|ii(iil ilbis ikui

error : doclorcs aulein aiiallicinati7.at, N'esiorii qui- cognovissc rcdarguil, Id cst DcumVcrbuin, ct iii sub-

dciii raiiluiii Saiiiosaleniiiii et Tlieodoriiiii Mopsuc- staiilia propria rilium Dci, quippe quciii ct aiitc sx-
ttciiiiiii, Kiilycliis aiiteiii .Maiiiclucuni cl Apolinarcm ciila c\ Deo I'alic xtcrnc dirat cxstaiilciii. Non crgo,
iiiipios, ciiiii proliari iinii possit r|iiia Tlicodoriim sicut in reprchcnsionc sancl^c synoill lini^itur, diios

(Uiipsucsteimin bcatiis Lco iiiaj^islruin (ii.xll cssc Ni;- isle crcdidit, aul duos docuil lilius, qiiasi alterius sub-

slorii. > Sed prorcraiil vel cpistolani, vcl quamcuiique slaiiliu; diceiis honiincm Cbrisluin, cl altcrius Dcuiii
aliaiii scripturaiii, in qiia lioc cum di.^issc coiilir- Vcibuin : qiii, sicut cjus vcrba declaranl, ipsuiii Do-
luaiit. Nani el oporicbat cos pronicre ubi hoc beaiiis iiiiiium Jesuni Clirisliim non puruni hoinineii), sed
Leo di.\erit, si veruni se diccre coiilidebant. Vcrum ctiam Dcuin Verbum csse cognovil; iicc sola aiicto-
HC hoc dubiuin rcliuqiialtir, iios ipsius Tbeodori vcr- B ritate aiil digiiitate pcrsonic, sed iii subslaiilia pio
bis doceanius qiiantum ab crrore Pauli Sainosateni pria Dcum ct Filiuni Dei, sicut eliain iii snbsiantia
riierit alicniis, qui, Icrlio dccliiio libro codlcis qiieiii propria hoininein et liliuiii honiiiiis. Qii;c iii liis vcrbis
luysliciim apiiellavll :< Aiigelus diaboli esl, inquil, occasio, (iu:c suspicio errori Neslorlaiio rclliKiuilur?
Sainosatcmis fauliis, qui puruin lioniinem dicere Ecce est apcrta et omni aiiibiguiiate careiis Theodori
prxsuiiipsit Dominun; Josuiii Christum, et iiegavit lides, pro qiia in epislola veiicrabilis lb;p, sicul cl a
cxislentiam divinitalis Uiiigciiiti, qiiic csl ante sae- doclissimis 1'atrlbus, laodalur. Non esl igitur qiHHl
fiila. > llein iii opcre (|iioii contra Apolinarein " cdi- Lutychiani de Nesloriano dogmate syiio.luiii criinl-

Jll, leitlo libro iia locutusesl : « .Manircsluni estcniiii nenlur, quia pi;Bdictam epislolam, laiides Theodori

qiiod Saiiiosateiius Paulus cpiscopus quidem fuit An- contlnentem, pronuntiavit orthoJoxam ; sicut auiein

tiochen:c Kcclesiic Domiui Dci, et Tlieodori ' aulcm non esi Jlcendus Maiiicli.Tciis, quia in lioc lcstiicoiiio

el Arlenionis i*
crrorc xgrotaiis, qui puruiii ' lioini- Doniinum Jesum Deum Verbiim, etiii siibsiantia pro-
nein di.veruiit esse Doininuiii Jesum ClirisUim, iion pria Filium Dei , ante SKCula ex Deo Patrc «terne
euin cog. oscentes Deuni Verbum, ct in substantia exilitisse confessus, de cjus huraaiiiiaie coiilicuit,

propria Filium Dei anle s;ccula e.x Deo Patreoeterno ita velul Neslorii docior accusari noii dcbet, ubi di:

rxslaiitcin. » NiiiKpiid huiic talia de Paulo Samosa- C ejus hiimanitaie ilispuians, de diviniiaie non Inqiii-

teno loqiiciileui, cl talia de Christo docentem, Leo tur ; aut ubi, Apoliiiarisiarum liaereiicoium coniia-
lionianus cuni ipso Paulo doctoreni dicerct esse Nc- dicilone (Ogciite, naluras ampllus dividlt, qiiain iii

stoiii?Sed isti sic coiifidcntcr allirmant i|uodcunquc lucrcduiii ipsoruni.id est Euiyrhiuncruni, calumnlam
volucriiit, quasi lioc sit veruni probarc, qiioJ verba possel eirugcrc. Accipe porio jam ct aliud eoriiin *

jaclare. C;cleruni absit u' hoc de illo sanctissinio viro luendacium, quod siinililer linxerunt in eodein libro
credaiuus; quoniaiii elsi Theodorus in quibusdam suo dicenlci : « Opnrlel ciiiiii inspicere aniino quia
errasse inonstrctur, noii ideo mcndaciter accusandus dicens Aposiolus, qni pcrsonam Verbi tigiiilicavit in
est, in quibus culpabilis non est. Qiii cniin repre- Dei esse rnrnia, qiiod est in csseniia Pairis (Philip.
heiiiJit ct accusat crrorcm noii voluiil:irium, volun- II, G), iion dixit, qiiia qui erat iii friiia servi accc-
tario inendacio se iiiiplicare non dcbel, quonlain pil, ul noii prrciislcnli honilni denionsiraret Vcr-
S( ripliim cst : Perdes oiniies qiii loniiuiilur mendaciiim buin uiiiium seciinduin Tlie idori et Nesturii insa-
(l'sul. V, 7). Naii taiitum vero niirainur Eutycbianos iiiani ; « nec lainen ostciidiint ubi Tholorus dixit
per suos satellites quantum quod illis sic
ita inciitiri, qiiia hoinini pr.Teexislcnti unilum est Verbiim. Nus
lemere et sic facile crcdilur. Quomodo autem idcm igltur, eliain lioc in dcnoialionem atqne iiividlam
Theodorus dicitur, quod hominem purum, id est ho- D magnae synodi inenJaciter eos dlxisse, psiu, Tbeo-
Qui TheoJori Mopsuesteni laudihus favent, ejus nares pleriqiie apud Latinos vocaiil, diveisam vocis
conlra .\rianos ci Apoliiiaristas certamina pr.Tcdicanl, orlgiiieiii noii aiiiinaJverlenI.es.
ul TheoJoretui lib. v llistoria; , cap. ult. : 'e; 3i v.v.i ^' Legendum Tlieodoti. De Tiiendolo ciilm Cniiario
T_-t«XOVT« £V T;j TZpO^dpia. $UZUlCS'J s't/3, XUZU *AC£tOU S''rino cst, qui priinusChristiim nuduiii biiniiiiein do-
TracaTaTTOtitvOs "^u/.ayyo^.y.oii zov):o7zcr/.6-j
y.ai l:-j-jO;xio-j cuit, eanique ob caiisam a Victore papa J:minaliis
'.^-oAivapio-j /aTaVMvtJ/iirvo; 16/oj. Hlljus Operis Cbl. Velus auclor apuJ Eusebluin , llb. v Uibtoii;e,
TlieoJori (nani aliud scripserat contra Apolinarlstas) ca|). 27 V,i-/.rui> y.iti uvjziu 0£oi5oTov
: tv af/nyjv za«
iiieminere syiioJus v geiieiaHs et Leontius Dyianlius ruzsp'x zn; aiv.iaiGjou UTZocza^jiac; umyricjU zr,; r.ai-
lib. III conlra Neslorlum el Lutyclicm. ',\-o/(va'.io^ vttjvta;, TzyZzo^j zl—0'JZ'x i^tJ.ov «vOpcjTtov Xi:.t7Tiv. Theo-
poiro Grajcis constanler dlcti, taiii anliquior ille doti h;cresiin seculus esl .\rtemoii ; ArlciiKinis Pauliis
Uieropolitanus qui sub M. .Aurelio vixll, apud Eiise- Sainosateiius, ut idein auclor afliiiiiai, cl episconj
bluiii, lib. IV, cap. 20, lum LaoJicenl diio iii Syria, synodi AiiiiocheiKC, apud Eusebium eiinideni, lib. ii"i,
quorum junior, iJ esl lilius, li;crcsis auctor fuit, de
qua ApulinarisUU nuncupati. Pro .\puliiiarils Apolli-

CiiJ. Veron., Tlieodoli. Falsain Tlicodori lcclio-


' ' Idcm cod., qiti primi piiriim.
neui eiueiidat Sirmon.lus iii Siipcriorc noia ''. ' Idem cod., uliud eviJfin lorum.
Patrol. LX.ML «>
::

587 FACHNDl EPISC. IIERMIANENSIS S88


('uri vcrbis siinplici(er oslendamus, qui non, sicul A jus cognonicii iieatiis Peirus aposiulus suinpsil a D ^-

isli co/i(iiigiint, anli' j ini siibsi^lenli liomini Vcrbum niino ,


propierea Nesiorium anaibem::iizel ,
qnod
liixil uiiitiini, scd ab ipsa in nialris litero plasma- Verbi carnisquc i:aturam in beal:c Virginis conce-
tione lioiiiiiiis naturain ciim Dei Verbi naiuia in plione sejungens, unumque Cbri^lum in duos divi-
unaui substiiisse persoiiain. Nam leriio decimo de dens, aliam deitatis, et aliam hiimaniiaiis voluerit
incarnalione libro, Eic dicil : j Boiiiim csl in hoc es^e persoiiain, non possei vclut ejus magistruin
loco niaxime concludere quid virliuis babeanl ea qua; Tbeoilorum condeninare, qui jani dudnm pracveriens
dicta sunt, sivc coiiversari, sive bapliz.iri, sive cru- ipsius errorem Nesiorii.contradocet au ipsa iii uteio
cifigi, sive raori, sive sepeliii et resurgerc. Non piiro mairis pIasm.itione Dei Verbi naluram cum ca qu.ie
aiicui h:ec coa|ilanies liomini diciiiiua : lioc enim in assivmpta esl iii unam suhsiiiissc personam. El h:i'C

unaquaque diclorum demonstraiione adderc nor. mo- quid. ni prolulimus de Tlieodori scripiis, exoccasioiic
rainur, iit nullam cnlumnianhbus prxbeamus inalc convincend.e falsitaiis eoruin quos aperte mentiri
loqucndi occasioneiii; scd inbabitato quidcm a Dco non fiuduil, dum pro ejus tersoiia cpis:oiaiii venera-
Verboab ipsa iii ijtero mairis plasmaiione ; inbalsi- bilis Ibie conantur excludere, et pro cpistola veiicra-
taio vero, nonsecundani commu;:em inbabilationem, biiis lliai Cbalcedoiiense (oiieilium. Cumpetenii veru
iieque juxia esm qux in nmllis inielligiiur gratiain, B 'oco '^nla el lalia proferemus, ut si iion ipsos caluiu-

sed juMa qiianidam excellcnlem, secundum qiiam niosos aiqiie fallaces, alios certe pocniteal, qui eis
ctiam adunari dicimus ulrasqne naiuras, ct unain lacile crediderunt. Quis autein commemorare possit,

juxia adunaiionem effeclara csse personam. > Eece aut eorum omnes falsitutes, aul omnia qux in illo

(ium voluiiius ' aliud enrum meiiJaciuin prodeie, libro sparsa sunt, ad aiigeiidum ci iinen ips us Theo-
eiiam omncs hic, aut pcne omiie.«, corum adversus dori, et epistolae Ibx in qua lauJaius est, ui ex h cc
Tlieodoium de incarnaiione Clirisii calumnias vide- niagnic synodo susciiarelur invidia, quod eam pro-
mus excliisas. Nam accusanl eumilli, quod liominem niiniiavit crthoduxain? Nain sive cum Nestorii, vel
piirnm dixerit Cbrisluin. Ipse autem dicit : < Sive nescio cujus Cyri, sive ciim Joannis Grxci ^ faciiiiit

conversari, sive bapliziri, sive crucifigi , sive mori, mentioiiem, nolunt eos siiie liis conviciari. sive ciim
sive sepeliri et resurgere, non puro alicui bsec coap- tcslimonia proferunt Pairum, noluut eos siiie :ilic-

lanles bomini dicimus. t Si autem non puro alicui riuscoruiu viiuperaiiono laudare. Adliuc lainen aliud
liomini haic coaplat, igiiur ciiam Deuin coiiversviri, niagniiDt ac dup!ex eorum roendacium publiccmus
el bapiizari, et crucifigi, et iiiori, et seteliri, el re- quod Cbalcedonense cnncilium, noii Eplies'iii (aiitiim,
i.uig>re falelur in cariie suscrpta, suaniquc soliicitu- verum elimi ipsius Clialcedonensis judicio videri nn-
diiiem monslnins : « Hoc eiiini, in(|uii,in unaqua jue C i:ibile voluerunt, dic.n^es: < Tlieodori syiiibuluiii el
(Jiciorum demonsiraiionc addere non mor,iinur, ul in tpbeso sub sanclo Cvrillo synndiis, ct in Cbalcc-
iiiillam calumniiiilibus praibcamus ma'e loqoendi done condemnaveruiit, alque anaibemati snbdlde-
occasionem. » Et iieqiie sic aniputare potuit occ:is u- runl cuin conscriptore ejiis ; » cuin ii Ephcsin:i sy-
ncm qucrenlibuB nccasionem. iteni accusani luni noJo " refcratiir quidnm iioiniiie Clririsiu.;, prcsby-
illi, quod bcatam Mariam Deum genuisse iiegaverii. lor et oeconomus Pliiladelpb a>, iieseio quos Anii-
Ipse autem dicii qiiod ab ipsa in utero ' plasmaiione niuin ei Jacobum presb>ieros acciisnsse de socieiaie
Dcus Verbum adun;Uum sibi buminem inhabitaveri!, Ncsioiii, et docuisse qiHid noii Ecclrsia; symholuin,
secundum quod evaiigelista dicil : Yerbuin caro ja- scd :iliud , conversis Tessaresc^rdfC.iltis liaeieliiis,

clum ei,l, el liahilavit iii nobis (Joan. i, i 4). llem ac- qui non cuin Ecclesia, scd qiiarladecima liina paS' iia

cusant euin illi quod sic babitasse dixerit Deiim celebrabant, tradiderunt; ncc ibi dicaiur, vel ab ip o
Vcrbum in assumpia Uomiiiis natura, sicut babilavii Cbarisiu, vel a quoqunm, illud syinbolum Theodnri
in multis sanctis atque piopbetis, noii ut adunaiis luisse. ISealus Cyrill is scrib.'iis Orieiitilibus dic l

utrisque iiatui is una fieret ex caruni aduoaliune per- < Pro!:ita crt ici sanc'.:i syn.ido Epliesiiia defiiiilio,

sona. Ipse auiem dicit eum non secundum coininu- veluti a Theodoro depnsita, siciiti oflerenies dice-

iiem habiiationem inbabitasse, sed juxta qiiamdam D bunt ; • nec affirmat eani Tbeodnri fuisse ;
veriiin

encellcnlein, secundum quam eliam adunari dicinius neque cum ejus conscrip:ore, ut isii conrii gunt, lefert

ulrasque iiaiuras , et unani juxta adunaiionein clTc- esse damnatam, quia et nec jusie fierei. Lcx enim
( lam esse personam. Ubi simul el iliiid allendal pie- Hosira, sicut in Evangelio scriptuin esi, iion judicnt

las vesira,quoniam conQcluni'de beato Leooe, quod liumincm, nisi audicril ab eo prius, et cognoverit f;uid

Tbeodorum dixcrit doclorein fuisse Nesiorii. Nain fitciai (Joaii. vii, 51). Falsuiii crgo est ei quod dixit °,

ciim idem beaius Leo scribens Maximo Antiocheno apiid synodnm Ephesinam Theodori synibolum cum
(Epist. 66j doceal quoniam catbolic;e fldei petra, cu- siio scriplore dainnaium. lii Cbaleednne eliam iion

" 0"«; liic narraniiir exsiant in actioiie 6 synodi liir in synolo v generali , aclione 4. Dj eolein no-
Epbesiiia^, cuin £z9;(73wr toO jTa6a-)«T6ivro;
exemplo sler itenim cap. 5 hiijiis libri.

<r'j,«eo)iou, depravaii hujus sjmboli; qnod riirsas lcgi-

Cod. Vcroii., v liiimus. ' Isi codicc, loco TVjCneci. Iiabetiir aliud verbuni
Ideni cod., uiero i.ia.ris. deietiiin, e.tiyv^ b « pi>si^»niia; liuer:c apparent te.

Idem cod., coniictum est.


' Idem cod., qwd di.icruiil.
: 1

5S0 Pr.O DEtT.NSIOM. TIUllM CArnUI,. l.lli III. 5Cfl

ulilii meniii» TliooJoii facla csl, nisl iibi cx episi.il;i A gnat ', qiii siribciis Juveiiali Mlcrosoiymilano epi-
venorabili^ llix rccitiiliiriipsl iiomcn ejii«. Ci'f;nos<;iiit sropo dicii (/'.';.ij(. 78) : i Itcrc igimr, Iratcr clia-

ila(|iic sc iiiliil siiis suLircptiiiniliiis profcrissc, qiii rissimc, iiiviciissiinis c:iiliiilic.i; fnlci (Idciiincntis, cl

bus dbiiiierc conati sunt m Cbalccilonrnsis gynodiis cvaiigclistaruiii pr.cdic^iiionem sanoioriim locoruin

sibi coiilraria viderctur, approb;ins cpi-toliim laii- iii i|iiilius dcgis lcstilic;itionc dcfciide. Apud tc csl

daiili'111 1 bcoiloriim, qiicin cum syiiibolo (i;imnnvcril IJctlilccin, iii qiia salutifcr Davidicse Vir(;iiiis parliis

suo. Ei liis (luitlciii salis su|ii'r(|uc proiliinliir faiito- illu\it,qii;c involiitiim pannis inlcr angustias diver-
res bxrcticoruin, siciit cpisiolam vcncrabilis lb:v, sorii pracscpc siiscepit. Apiid le est declarata ab aii-

iia eliani Tbe< doruin Mopsuesteniim cpiscopum, in gelis, adorata n magis, cl pcr multorum iiil;uiliuin

dcs:riictioiicm syiiodi Clialcedoncnsis el decrctorum inortcs ab lltTudc qu.csita Salvaioris infamia. Apud
papa- l.eoiiis, a qiio fjiisdcm syiiodi gesta sunt ap- te c^t, ulii pueritia ejiis adolevii, ubi ailolcsceiit';i

probaia, auatliemati siibdiJisse. maturavit, ct pcr oiiinia ' incrcmcnia corporea i:i

virum pcrfcclum vcri bominis iiuturn prolccit, i oii


CAl-UT i;i.
sine cibo esuritionis . non sine somno quiclis, noii
Qitod Theodorum imperile nr.juant, quod Chris;um
ia passiune (ormiJassc et lurbalum fnisse dixerit, sine neiii miscraiionis, nec siiie pavore foimidinis.
cum CUristus el marlyrei ad morlem re ip^a Irepi- p Uiius cniiii alquc idcin esl, qui ct in Dci forma opc-
"'"'"'•
raliis cst miraciila magna viriutis, el in forma servi
Niinc illa proferamus in quibus etiam beati Cyrilli subiil sxviii:iin passionis. » Si eigo de iioliis bx're-
lestimonium suo convincuniur inipugnasse judlcio. tici qua;runt cur non et Lconem condcmnemiis pr;c-
Naiii afliriuanics ipsiim esse auctorcm lescio cujus dicantem, et prsedicari cogentcm, quod Clirisius noii

operis ", iii qiio aliqiia sancli Diodori Tarsensis cpi- sine pavore formiilinis subiit s;Eviii:i:ii passi:ini>,
scopi ac Tbcodori dicta ciilp.mtur, r.cgare non pos- quid respondebimus Tlieodoro iiunc pro lali ' con-
31111I quiii ibi (lixerit : « Scripli sunt a magno Thco- fessioiie damnalo, nisi aut Leoiiis esse illam episi:i-
doro adversus .\rianoriim el Eunomiannrum hrercses lam dcnigemus, adsoliiuoi mendacium * confugicn-
vigiiiliforle el adhuc amplitis libri, et alia prsetcrb.TC lcs aiixilium, aul et onem cum
ipsum L' Tlieodtiro
cvangclica ct apostolica scripia inlerpreiatus esl. Et concedamus csse damnandum? En qu;ilia iii defcii-
bos quidcm l.ibores nullus ausus est incrcpare, sed sionem conciiii Cbalcedoiiensis, et Ilomani Leonis,
dcxtro decrelo honorarc studium riCiorum dogma- conscripta dicuiiiur, qua; nos siio pra'jiidicio, ct
lum quod in cis est. > Isii vero e conlrario eiinidem ipsam synodum, et Leoiicm damnare conipclluni :

Thcodorum in Evangelii exposilione reprebeiidunt, et qui pro Dci timorc talibus nolueriiit adiiii.sceii, 1

in quo labores ejus, qnisijuis est auclor illius operis, (] iii Ecclesi;n prajudicio compos ta (ssc dccueriiii.
pcrliibel quod iiullus ausus fneril increpare, sed dex- digni dicuntur ° exsilio, digni carceiibus. Nihil au-
Iro polius lionorare decrcto : et binc cum impiiim tein miriim; nani talia soinper nuindus argncnii so
vocant, quod Dominum in passione, et formidasse '', rclribuit veiitaii. Quid porru csl, quod in eodcni li-

ei turbatum esse dixerii, iia ut boc ijuoque dicercni bro in quo Theoilorus dicitur diaboli trans-grc.-sus
I ilurreinus etiam solum memoriam blasphemianim insaniam, quia Dominuni noslrum in passione fcrmi-
ejus, et Deo supplicamus ut nobis fial propitius, dasse cl lurbaium csse coalessui esl, Allianasius ap-
quod omniiio in lingua talia susiinemus asserenics probatur, quod in libro leitio adversus Arianos '^

trepidarc inpassione cuin posse, qni suis fjiiiulis qui scribciis de propiicialiLus duarum Chrisli na;ura-
pro ejus noniine mariyiium susceperunt lalem do- rum, lioc eiiam dical: i Eteiiim pcrturbari c.rnispro-
navlt gratiam, ui cum gaiidio et promptitudine et ala- prium esl : poiestaiem auiem iiabere ponendi et su-
crii:ite passion..>s adi renl. • Ilxc autein reprebensio et inendi quaiidi) vult animam, noii csi lioc prop:iun(

dcteslalio scriptorum Tlieodori sanam doutrinam homiiiis, scd Vcrlii virtulis esl? 1 Ecce i|isi non
beaii Lcoiiis syiiodi thalcedonensis auctoris impu- alibi, sed in eodeni librn, immemures sui, faieniiii

Scripserai Cyrillns, iit auclir cst Liberatus, cap. 1 '' Tbeoiliiri verba in bmi' se^iieiiliain ex liiiro 111

10, tres lihros advcrsiis Diodorum el Theodornni, contr.i Apolinarciii liabet syiioJiis iiciione
4, nuin.
(Hiasi Nesli.riani dogiii;itis auctores. Cujiis opiiris 1 1 : Et (II ntiiciiia, ini|iiit, Irepidalione pcr lenipus pas-
rrsginenia rccilantur in actione 5 syiiodi ejiisdem; sionis coHsliiulus apparilione iinijeli indiget con irlait-
atque in h s '>la qiue Facundiis c^imineiuorat, lioc ti lis euin iid palien iam et loleraniuiin imininenliUm ma-
tulo : fcx $ecundu tibro Cyriili episcopi Alexandrice, de lurum. Aiigeli eiiam Christum confortaniis oi.iiioiieiii
ee quoJ unus est Chrislui , conlra Thendorum. Scd cfliiixerat, cujiis ibidc;;i est incnlio nuin. i, ei apud
longe discrepans et diver>a est synodi leciio, iia ut Lcontium, qui TheoJoriim cx bi.c capilc inuliis exa-
Tiieo.loruin pcrstringa it Cyrilli vcrlia, qicc boc loco gilat lib. III, cip. .")".

ad ejus laiidcin, poircma parte omissa, transferiin- <:


Gnein liujns cap, ; c«lerum in
Iiitra iicrniii, siib
lnr. 6io enim babeiit Quos qnidem labores nollct
; v:ilgalis oralii) Arianos allcr vero qiii
esl 4 coiitra ;

aHquis increpare, magis autem honorarel, si inesset cis :e|uitur .\lh311asii locus, deproinptus c-t ex libro
dogmatuni rectiiudo. Liudari ait potiiissc libros Theo- mpi zri^ rjTv.p/.ov i~iyv.-jsl<x^ TO\i ©soij Aoyou. De hn"
dori, si nibil pravi docereut; mox vero qii.Edain iii iiiiiiiii nntnra suseepla n \ erbo.

his impia csse dcmoiislrat.

* Co I. Ver., impngKanl. ' Idcmcod., mendacii.


' Ineodcm cod. deest to ojnnia. ' Idcm cod.. ducanlw.
^ Idem coJ., jam pro tali, etc.'
jigi FACLNDk EPISC. IIKriMIA.NENSIS 59^
qiiod beJius Ailianasius varacilcr in passione Oomi- A cimriue sanuin sapiiin', evangclisiis poius ingcsia
iiuni ilixerii esse lurbatum. Cur crgo siliiconliarii, in esse cognoscan'.. Si antem rccipimus islos d cinies :

quo A'liaii.!s uin probanl, ui inagno concilio prirjudi- Qiiomodo opus liabebat angtli Sidalio aiigeloruiii ope-

(eni, TheoJorum damiianl ? Qui beauis Ailianasius iia rator? ut nullius eum crcdamus iii siiscepla iiatnra
locutus esi eiiani in lihro quem de TriiiUaie coiiscri- eguisse solaiii, api-stolum quoque Paiiiuin noii r.ci-
psit: < Verbiim cnim el Filius Dei semper eral Domi- picmus dicenlem : JVosiij eniin gra;iam Domini Jesu
nus Deus, el non posl cruci(ixioiieni faclus est Dnnii- Cltristi, quonium propter vos Ci;enus factus est, tum
nus Jesus Clirisius , scd, ut pradi.^i, bunianilateni esset dives, ut illius inopia vos divites essetis {II Cor.
ejus effecit divinitas Doininum et Deuin. El (jiiando VIII, 9). Sed lefraganies oniiiibus qu;e de il'o sirifiia

dicit : Patrr, si poss.vile esl, transea: n me calix iste; iuiil, dicenius etiam nns : Quomodo opus liab(b;it

venimtame» iion mea roluutas fiat, sed tua : spiritvs inamniis et laclc materno panis angelorum? ant qnn-
qitidem promptus est, caro aulem infirma (Malth. xxvi, inodu opus li;ibeijai liumaiiis iiliiis et sinu gest ;ri, qui
39, 41), diias voluntiiles liic ostendit : luinianam qui- giTit omiiia verbo virtuiis ."^us? aut quoniodo o, us

dcra quoe c.^t carnis, aliaiii vcro qua; esl de.t;ilis ; ct h;ibebal somno, (|ui iio;i dormilal custodieiis Jeiusa-
iiurnana quideiii propier infirniiialem carnis rcctis;it leiii? tll ita jaiii verbo leiius duas dicamus cjus e>se
passionein, divinilas ejus prompta e^l. > Cuni igitur B naturas, rebus ipsis evacuaiites quod profitemur in

sanclus Ailianasius duas voluntalcs [.roliteatur in voce, sicut eliam Clialcedonense conciliuni nos dici-

Cliristo, liumaiiain qiiidem piopter iiilirniiiatem cai- nius lionorare, ciijiis sententi.TE rcpiignanius. Nm au-
iiis recus.inieni passionem, aliani vero ejus, qu.c dei- leiii dicerent Evangclio resistenles ; Quoniodo tre-

laiis e&l, pruniptau), rescire jani debeiu Eutycbiani, pidabat passionem, qui snis faniulis qul pro noiiiiiio

qunniara, sicut est conseqiions ut si jiit.te da iinatur ipsius marlyrium suscepcrunl lalem donavii graiia i',

prn tali coiifcssioiie Tbeodorus , Romanus '


Leo cum gaudio ct proniptiludiiie el alacritnte adiie pas-

non pissil absolvi, iia necossario nec ipse, qiieiii siones, si aut Iiumines, aut salicm ni hoiiiinibiis, de

venerari se dicunt % Atbanaci.is absolvatur. Sed quid rebns loquerentur huuianis. Qiiid ergo? non irepi-
ego de Aibanasio ioquar, quando nec ipsos evaiigeli- daveruiil maiiyrcs n.ori? iicqiie naiurali aifect;i coiu-
stas dubitarunt incesserc, cum per Tbcodori damna- inoii expavcrunt ad mortem, quje iiiiiiue non cx
linnem ad beaii Lennis ei synodi Cbalcedonensis natura,6edex pecciii.is su|'plicium e^i? El itaeosspe
injuriaiii tendanl, quod cpistolam lb;u, laudes ejus fiiturorum ^ cum gaudio aique alacrilate passiones
coniineiitem, pronuniiavit orthodo.vam? ISaiii rursus adire crcdiraus, ut nullatenus trcpidatione maloriim
Tlieodoro Apolinaristis rcsistente, qui, sicut nunc prxsentium moverentur? non utique, iiain vellenl
Eutychiani, humanam in Christo volebant evacuare G non per mortem ad illud quo tendebani pervenire ;.|

iiaiuram, et dicente ad coniprobationi?ra ipsius huuia- posseni. Propter hoc eliani ipse Doiniiius Pero di-
iia; Clirisli nalurir, qiiod, iiiimineiite passionis arli- xit ; Amen, atnen, dico tihi : Cnm esses junior, cincje-
eulo, et iinpensius oravit, et ab angelo confortaius bas te, el ambulabas ubi volebai; cum aulem senuerii,
est, dicilur ab istis : « Quomodo opiis b.ibebat angeli extendes niamis tuas, et alius te cincjet el ducel quo nov.
snlalio angeioruni o, eraior? sicut Afosiulus dicii ; vis. Hoc autcin dixil, siciit evangelisla nos dornil,
Quia in ipso creata suul omnia qua; in ccelis, et quw signiftcans qua morte ctarilicaturus esset Deum {Joan.
in lerra, visibiUa et invisibilin (Coloss. i, IC). El adji- XXI, 18, 19). Audiiini dicentcm Veriiaiem : Alins
ciuni ctiain illiid, quod supra nicminimus, dicentes : cingel et duccl quo non vis, ei ipsi jactant inaniter
Aut quoinodo Irepidabat passioneiii qni iuis fainulis quod nullafuit in inarlyribii> trcpidalio passinnis. S;c
qui pro iioMiine ipsius martyriuiii siisceiieruni laleni possunt dicere qunniam et si qiiisqiiam Iclhali nlccrc

doiiavit giatiain, cum gaudio et proinpiitudiiie ct de vita despcrans, spon Icnte niedico quod ei feiro
al.icriiatu adire passiones? » Qux omnia non contra possit rcsliiuere sanitalein, ita spe futurx saluiis
TheoJuruin , nec coiilra epistolani vcnerabilis Ibifi gaudeai, ul pr;pseiitein sectionis molesiiam iiou re-
quseTheodiiruivi l.iudavit, iiec coiilra beatuni Leoiicni formidet. Attendal * vero quid eiiam Paulus dic;il

qui siniilia docuit, sed polius conira Joanneni et Lu- D aposloliis, de ipsa niorte corporis Inquens : Scimui
cam evangeli^t;is ilii dixerunt. Nam et Joannes refert eiiim quoniam si tcrrestris domus noslra liiijui habiia-
d ceiilem Dnrainum : .Vmhc anima mea turbata est; et lionis dissolvatur, quod ccdificaiionem ex Deu habeumns
qidd dicani? Puter, salvifica iiie ex liora liac {Joan. domum non manu faclam wternam in ceclis. Nam et in

XII, 27). El Liieas aiitem : .\pparuit illi angelus de lioc ingeiniscimus habitalionem noslram quw de coelo est

coelo confortaiis mm ; et factus in agonia, prolixius superindui cupientes, si tamen et vestiii, non nudi m-
orabat : el faclus est stidor ejus sicut gutta; sanguinis veniamur. Nam et qui sumus in tabernaculo, ingemi-
dccurrentit in terram {Liic. xxii, 43, 44). Quociica scimus gravati, eo quod noluinus exspoliriri, sed supcr-
gravissimas illas contuinelias, qiias Tlicndoio prnpier vestiri, ul absorbealur mortale hoc a vita (II Cor. v,

haiic seiileniiam insesserunt, voleiites ex eis beatiim 1-4). Apostolus itaque donium, sive labcrnaciilum,
Leoiiein ct Chalcedonense maculare conciliuin, qui- vocans corpus, dicit quod co nollei cisp^liari ; sed

' Ciiil. Vernu., etiani fiomanus. iJcm cod., fu'uroruin b^novum.


- Idciii c 1(1., i:a neressario i^equitur nt Tlicoduro et Meiii ( Oil , lUUndani.
Leone damnais, ncc ipse qnem, eic.
,,

m rno DFFENSIONK TUIIjM CAPITLL. LIB. IIL m


lieri poles', et snpcrvcsiiri pciins iminorla!ii;itc, iit
X tuitm. Ei quiilcm perliiriiniioiic lioc fogcii'c illcere.
R(l e^in noii corporis exspoli.Tiione liniisircM Seil iie- c <oiitr:irio (lico : Gliirinci ni)iiii:ii tiiiiin, lioc esl,
srio qniJ diciini, qui.1 ni.triyrc^, ipiibns iliiiiiin csi : (Inin eani .id crueein : qiiod iiiuliuin hnc i\nnji liunia-

Cwiii aii(t'm peyseqiicnliir vos iii civilalc ista, [utjile in iinin PSl ilcinon-lrjt, et nntiirnin iioii volciitein inori.

aliam {lHaiili. \, ^3), iion irei iihiluni niori, iino iro- scd pr.r-enlis avidnin viU', osicndens qii(>iii:ini noii
pid.ilinni nim tnori. iNollcni, si (iiTi possei ', sinl na- er.tl alicnns ali liuiiinnis pissiiinibii-. Qiiinnoilo oiiiiii

lnr:ili su:e voliiiil:ili voliint:itrui Ooi (levolioiic el lu^c bibore crinien csl, neqiie ilorinirc, sic neqiie pia;-
obcilienlia pi.Yrerclinnl. Qnnd el llla vciba Duniinl senlis vila,- liabere (lesideriuni. Cliristus nulcin corpns
Eignilicavcrnnt, qnibus duni diccrel : Patcr, si vis, iiiunduin n peccaiis liabuii, non u carnalibiis ncces-
tra>i$fer caliccm islum a inc, ibi sl.iliin siiljniixil, ct sil:ilibus expcdiliini, alioipiiii iiec C'>rpus fuit. > .Niin-

a:t : Y eTinntameii non mea vutuiUas, scdlua fiat {Luc. qiiid .Mopsueslcniis Tlieoiloriis, qiii in biali Lcoiiis ct
XXII, 52). Quod ergo ait .Yo/i(<; liincre eos qtii occi-
: syiiodi Cbalcedoociisis pr.ijudiciuui coiuleiiinalur, ad

dunt corpus, animam autem r.on possunl occidere; scd assercndam Cbrisli biinianilnlein, sicui ejus conili-
polius eum timetc qni potest animam cl corpus pcrdere scipulu^ bcalus Joanncs, mille limoris arguinciiln iii

in gihennam {Maltli. x, 28), non iiluJ qnod conlr.i ipsius passiiine fonfessus csi ; aul aliciibi ab cis.
iiatiir.tm esi iinpcravii, ut bumnnnin mcntem nulla B lueniadniodum isie priclnrus docior Erclc-i.e, sic
nionis tiepidaiio langcret, alioi|uiii suum diceretur luibalwm ac perUirbaiuui in passione Cbristum di-
iinpiignassc prcceplum. cuni ipse darel de fuga con- xisse probalus est, ul etiam liberationcm quarcret,
silium ; sed, ut liiiior liniore vinccrelur, dixit; ^olite si quiilcm cssct elfugere, el alia iimha qii:e nauirani
eos limere qiii occidunt corpus. Ideo secutus adjocil, ejus liuinanam non voleniein niori, sed prxseiilis
sed potius eum timele qui potisl aniinam ct corpus per- avidam vila; Joannes insiiiiiare teslalur : quoniani
d:re in gehennam. Quid nutem hiiic eliani condisci- sicut potare crimcn non cst, ueque dormire, iia nee
piilus prxdicti .Mopsiicsleni Theodori, sancius Jonii- desidcrium habcre viia; priseniis? QuoiUpic.niajiis
nes Conslaniinopolitaiius dixerit adveitamus. Qui esl, ei quorumdain modo [forle qiiodaiuinodoj novi-

exponens eunidcm locum Evangelii secunduin Mat- ti:c docirina; peremplorium, in boc suara scnieniiam

thxuin , sic aii : < Ipse quidein inteiitius orat claudit :Quoniam lixc passionibus Chrisli sublrahere,

ne vide.itur simiilaiio esse negolium , et sudores nibil csl aliud qiiam ipsam corporis subataniiam cj is

Jeduunl propler eamdem ilerum causara : et ne hoc denegare, curo dicii : < Chiisius auiom corpus nmii-
dicanl bxrclici, quoniain siiniilabat agoniam, ideo et dum a peccalis lialuii, non a carnalibus necessilaii-
sudores sicui gulla; saiiguinis, el angelus confortans bus expedilum, alioquin neque corpus fuil. • Quid
euni apparuit, ei niille timoris argumenta. El nequis (] autem ego alia de hac re, vel praidiciorum, vel alio-

Jicai verhoruiu esse figmenlum, propierea el oratio, rnm venerabilium Pairum lesiimonia proferam, cuin
cl dicere quidem : Si possibile cst, Iranseai, oitcndit jam sibi sufficienler in eodciii sui libro ipsi respon-
nuiiiaiiitaiem; dicere vero : Ycruintamen non sicul derini, sancii .\thaiiasiitestiinoiiinm conlra se, (|iicm-
ego volo, sed sicut lu, osiendit quomodo per virtutis admodum siipra memininuii, proferonles, in quo
siudiuni et palientiam doceamur, et rctrahcnte nos ail : i Eieiiim periurbari carnis pruprium esl; pote-
iiatnra, suhsequi Deum. > Qni etiam iii cominento slalem aulcm liabere ponenili el suniemli, quaudo
quod iii Joannis Evangelium fecit, capilulo vigesiino vull, animain, non est hoc propriura liomiiiis, scd
sexio, ciijus est iniiiiini : Qni amal animam suam Verbi virtulis est. i Quid igitur ibi e contrario, qii.isl
perdcl eam, ita loculus est : « l'l non dicanl quo- aliquid magnum, dicunt beatum Atbanasiuin in eo-
<iiam ipse, alienus a doloribus hunianis exislens dem tertio adversus.\rianos Iibro, de Cbristod.xisse :

facile de morle philosopbaiur, 1 1 pcrlculi expers nos < Qiiein Deus existens formidaret, aui cur iiiortoiii

adnionet, oslendit quia et agoiiiani propicr uiilila- periiniesceret, duni essel ipse vita, et alios ex nioVii;
lein non recusal : liaic autctn dispensationis suiil, liberans; aut quomodo dicens : Nclite limere oici-
iioa divinitalis; proplerea ail : Nunc aniiha niea tur- denlem corpus, ipse formidarel? » Inielligani Ikk;

baia est (Juoh. xii, 27). Alioqni», nisi lioc esi, qiiam j) eum secundum ejus divinilatem dixisse adversus
conseqiientiam habei quod dieliim esi, et dicere : Arianos, qui ea qiia: humanitatis fueraiii ad diviuii.i-

Pa'er, falvifiea me ex Itac hora? sic perlurbari, ut et lis ejus injuriain traiisferebanl. Nam quomcdo noii

I herationein qua^reret, si quidem essel effugerc? soluin in codein opere, sed in codem el.am libro

Ilac naiura; hum:inx infiiniiialis sunt, sed non ha- uliunigue dicerct? nisi forle similem islls AiIkuki-
heo quid dicam, inquit, liberationem posccns : pro- sium credimus, ut i, se i|Uoque dicalur ita sibi fuissc

pier hoe * veni in horain hanc ;


quasi diceret : Yel si coutrarius. Hoc et de aliorum tesiimoniis Palrum
tuibaiiiur ac peituibamiir, noii fugiamus moriem, dixerim quM ibi se congessisse conlra evaiigelicaui
Nani ei ego nuiie penurhaius, non dico ut fugiam; senlenliam gloriantur. Suiii et alia iiiulla in i|<so eo-
decct enim ferre quod supeivenil. Nun dico : Libera ruin libroquibus senieiipsos impngnant, ndve;'sa sibi
ine ex hora hac; sed quid? Pa(i;r, glorifica ' nomen iiiquenles, quoc nuiic pi-rsciiui lungum csi, ei luelius

'
Cod.Yeron., et n-.ninoii 'lollenl, si ficripossct, etc. Iilcm cod., clarificn.
' Ideii) cod., prnplcr lioc enim, eic.
: :

505 FACUNDl f.V.S':. lir^B.MIAISENSlS 5%


vobis rcliiiquinius argui'n'L>, (|ui)iiinm linc racilliiiic A ram subsistentcm, ci oiiiiiiuni qiuc siin: opificciii,
fieri (lotesi : et ilhiil opu'! a qiiolibel elalioratiiin in.i- adieral centurio. Ilapc ex eorum libro in iidstiuui

gis oriiari debut litulo noniiiiis veslri, per qiiod cal- transtulimus. El licei in liis eiiain verbis qii.e pro
lide excogitala in prarjodiciuui magn:c syuodi Talsiias siio libilu composueruiit, non pcnims ohscuraii po-
rerellitur. liierit diccntis inlenlio, qi!0iiia;n, sicul dicium cst,

CAPUT IV. iion suain (idem, sed exisiimMiioiieiu iu ci;> ignoran-


tis centurinnis expressii, lamen iil lioc evident us
Quod TkeodoTiim immento c.ilumni.nlur, qna$i in
exposiiione historia; centurionis Cliristuni purum appareal, inlegra ipsius Tlicoduri verba ponaniiis.
liomincm esse docueril. I Supplicabat autein ei, inqiiii, ut ciirarci piieruni.

Nuncallud aperianius, in qiio ilerum suo lcstinio- Ad qucm Dominus dicil : Ego vciiicn~ curaho euni.
iiio convinciiiiiur, lieaii C.yrilli, quod seculos se ja- Propterea maxime ipse proiiiptius ire promisii, ul

Claiit, inipiigiiasse judicium, ciiin, ad pra-judiciiim viriiis centurionis cum rcfugit app.rerel. Eieniin,
magnae syiiodi, siiiiiliter cuindeni Tlicod(iriiin criiiii- iimi sum dignus, dicii, ut intres siib tectiim mcum;
raiiiiir iuierpri laiitem Ev;ingcruim fccnndum Mat- igitur verbo lantum dic, ti lioc cur .re '
siifliciet.

iha>um dixisse i qiiia Chrisium, non laiiquam Filium rrimiim igiiur reverentiam mulinin, sccundo autem
Dei ", cl aule omneii) exisieiitem creaiuram, ei eo- B iniiximam lidcm ostendii. Deinde et cum prudentia
rum qiiac suiit opilicein, adiit centurio pro pueri siii lidem propriain moiistrans : Nam et ego homo sura
salule. » !n lioc aiilem capilulo etiam frauduleuta sul) potesiate, habens sub me miliies, et dico huic :

falsitas eoruin satis apparct. Nam inde ub cls Theu- Vade, et vadit; et alio : Viiii, ei veiiit; et servo

dorus accusatur, unde magis (lehet ali eoium actu- meo : Fac lioc, el f.icii. Priidentia; eiiiin era', se-
satione defendi. Non enim, sicut liiigtiiil, exponens ciindiim rationcm qu.Ts ei videliaiur, lalia credere de
lianc locum Cvangelii, qnld ipse de Cliristo seniiret Chri^to. Ilnmo eniin et ego ; sed tanicn quoriim ac-
nslendil, scd poiius quid cenlurio 6c illo puiavcrit. cepi poiestatem, boruiii sum dnniiniis : qiiiB milii vi-

Iiiio et qiiid ipse seniiret osiendit. N.im (iiii ceii- deiitur, ea riiint a miis subjeciis. Ergo nihil ab re
tiirionem dixit, quod ignoraniia '
iion ul Ocuin, et est, ei le liancsiinieiite a Deo pdlesiatein, verho taii-

ame oiiineiii exisleniem cruaturam.ei eoruni qax tiimjubenle cxpelli passioiies. Ncqiie cniiii lanqiiam
buni opificcm, Cbrislum adierit, procul dubio ipse Dei Filium, ct anie omnem creaturaui subsisteiilem,
noii hoiiiineni tanliimmodo , sicut Neslorius, sed ct omiiium (luae suni opificem, adierat ceniurio. Ilsec
etiam Deiini , et aute oninem existentcm creatu- enim iiequc Oiscipulorum erat lunc scire anle cru-
ram , ei eoruui qiue sunl opificem, Christum esse cein, sicul iu reliquis ost»;iidi'mus, Domino adju-
cogaovii. Quomodo autem ipsi consuete, piout vo- r vantc, subiilius, sed tanquam honiinem pe.- virlulcn»
luerunl, currnptam Tlieodori senteniiam in libro adeptum a Deo m:ijorera qiiam est hominis pniesta-
Buo posiieriiit, ottendemus, sc deinde quoinodo se lem. Uiide ei dixit: Nam ct ego liomi) suin. » lluc

baheant ejus veiba secundiim scriploruin nionumenta modo se habeiit verba Thcodori. Jam nunc confer
dnccbimus, ul iii hac una cogiioscere ' valeaiii uirumque ' sicut te diginim e>l, iir.peraior, ct invc-
quanta per alias ojus sententias immiseriut impor- iiies quanta ab eis fmrinl s;ipposiia, et qiiania sub-
luna quae ille noii dixit, quanta subiraxerint oppor- irjcla, ne veriias appareret. Maxime antem, quis iioii

liina qu;c dixil. Sic eniin dixeiuiil : < ?ed et residuas videat qiiia iioii ob aliiid siibiraxerunt (iiidd ibidi-
Tlieodori blasphemias simili convincamus inodo. Di- ctum e.-t : < Prudentia; eiiini erai, sccuiiduiii raiio-

rit cniiii ipse impius Tlieodorus, ndver.^us Christum neiu quae ei vidcbaiur, lal a credcre de Christo ; >

iusaniens, el nequc ab eo facta iiiiiabilia lanquam a nisi ut in illis verbis ceiiluriuuis ' i;jiKirantis exisii-

Deo lacta dans, ceniurionis voceni quam ad Domi- niationem, qiiam siiam fidem, videietur Theodorus
num dixit, in pueri curatione, contrarie iirerpre- niagis ' exprcssisse; vel ilud extremum quod per-
tans in Evangelio secundum Joannem ' dicit b;rc : tingere noluerunt, ubi ait : < llaic eiiini neque disci-

Bene adjecit illud : Nam et homo sum, quasi


ego puloruin erat luiic scire antc crucem, sicut inlerius
Kihi! mirabile, si istu.l posse bales, homo, cum sis [> oslendiniiis, Domino adjiivauie, .sulililins? » Collige
accipiens a Deo; qiioniam ego cum sini hoino, acci- ila<]ue pariier cum his vcrliis linein seiitenlix, ct iu-

pioobedieiii(!S, semel liabciis jubcndi poieslaiem ut venies Tlieodorum, qiii Cliristuin, non lanquam ho-
vuluero, per tlaiilis inunificentiam. Propter quod ni- minem per viriulem adeptum a Dco majorein, quara
hil ab re est, te et hanc sumenle a Deo polestatcin, est honiiu s, poteslatem, sed verum Dei Filiuni cre-

verbo tantuui juhente espelli passiones. > Neqiie didii, ei anie omnem creaturam subsistenieni, cl

eiiiin tanquam Dei Filiu.n, et aiite omnein creatu- iimniiiin ipise siiut opiiiceni. Naiii quomndo diccret

» Hic eiiam locus inter coeiera Theodori relectus verlis Nec enim tanquam
: Filio Dei, et anle univer-,
esi in syiiodi v aciione 4, num. 5; sed alia est iuler- $am creaturam exisienii, et creaiori corum quee sunt,
pretatio, sicui ei in Vigilii Coiistitiito, cap. 63, liis acce^sii centurio.

'
Cod. Veron., per ignorantiam.
' Idein cod., mraque.
' Idem C"d., fncik coguoscere. 'Idiin Cdd., non lani cenliirioni.<i.
' Idem cod , Hutlha^um, scilicet ('.ip. viii ct ix. ' lii codcm cod., deesi to ma^jis.
^ Idciii c>j(l., curie.
:

:i!i7 l'RO nF.FElSSlONE TUllM CAPITrL. I.IIJ. III. m


Ncc (ii.ii'i|iiil"nim cral liine «eire nnlL' criieom, ivsi A c|iisii)1:iiii vencrniiilis IIi.t, qiiam ^ynodiig apprab:iVil,
h.rc ipsc scircl, cl discipulos niioqnc posl cnicem indignc pro laude Tlicodorl lui.ssc dnniiialain.

credcrcl cogniivissc? Q is porro isloriini i.inla<! frnu-

des meiiilaciainie iioii li.irrcal' Si iion consideraiiir


c.\ri]T V.
Hnod sc ipliim csl, 1'erdes omnes qui loqiiwilur mcii-
(laciun) (Vml. \,~), cl liinor Pci conlciniiiuir, pio Qiii il fnh'j Thfudoruin uccuscnl, f/M(j.si pcrsnnnruin
Tnniliilent ciiin Siibellio negnril, unnmqiic Palns
luiinaiio salicin pndore, qni lacile deprcliBiidi pole-
el I' dii el Siiirilus iuiicli iiersonam este docueril.
ranl, iiiaiiifcsto incndacio dcbucrnnl absiincre; cl
t;iim-ii de ipso Tliuodoro loqocnles diciint : t llorre- Quid c iaiii (|uod xqiie ad cxaggerandain invidiam

inns cli:im soiain iiicmoriam bhisphemiarum ejus, ci sanckc symiilo iiijuii:ini, iii qiia diini rccilarenliir

Dcii supplic:iiiius, ul noliis (iat proiiilius quod oin- l:\mlcs iiibius Tlicodori, aiiatliciiiaiizaliis iioii est, di-

nino iii liiigua talla susiineimis. i Uuaiita conseicn- ciiiit eum Ti inilalcm qu0!|uc ncg:issc, ei jiixta S:i-

lia; san(til:is, ct qiianta sinccriia>! Quomodo sc pro- iii'llinm iiiinm Pairi-, ct Filii, ci Spiriius sancii crc-
li:)iit bl.ispliemiariim qua; ab alio dictx sunl liorrcre ditlissc pcrsonain? Nniiquid ct boc c iitra ' beaii Cy-
iDcmori.im, qui lanta qua; noii suiit ibcta conlin- rilii sciitenliam dicnnl, si ip^c iii illo opeie qu^ibiin
guiit? aui qiiomodo cis non propiiictur Deiis, ita g scripla sancli Diodori, nl Uiscipuli cjus Tbcndori,
einipliciicr ac veracilcr invocatus? Isti sunt qui do- culpai? Nam quicunquc sil, icstinealur interca quu-

ceiit novain, ct tam Leoni Romaiio, doncc ailvixii, liiam Tb';odorus advcrsus Ariannrum et P.Iun<iiniano-
qiiain loli li;'.ctv;iius Ecclcsia; incognilam verilaiein. rnm b.crcics viginli ct aiii[)liiis libros irreprclicnsi-
Abjiii.iniur, obsccro, talcs, cl profugeniur ab auri- biliicr scripsil; quod iion alitcr po.-set, nisi conlicns
bus Ycstris, iiec cis iillra sillibenim tilnlo vcstri no- Tiiiiiiaicm : quoiiiam el evaiigelica atque aposiolica
iiiiuis siia mciulacia prxnolarc. Num si banc niani- scrpia rcctc iiilcrpreiauis cst, iii qiiibus el Mat-
fcslain Tbeodori de ccnlurionu sentcnliam, perqnain iIi:j:os pr;ccepisse Uominmn relerl : Eiiiiles ducete
inagis cnm, quoumdo proiiiiscramus, oslciidinuij ab onincs ijcnlcs, biiplii iiics eos in noimnc l'atris, el I''i.

coriiin acciisaiiooc dufciidi, sic impudenler accura- lii, el Spirinis smcti {Mailli. xxviii, 19). Ki 1'auiiii

vcrunt, sic ali:s supposilis quidcui, aliis vero sub- Corintbiis dixll : Gralia Do^niiii noslri Jesu Cliristi, el

Ir.ictis, obscurare conati suiit, iii ca in conirariuin cliaritas Dei, el coinmuniculio tancli Spirilus, ciim

scnsuin srcva iuierprelaiiooe convertereiu ;


quiJ illos omnibus vobis {11 Cor. Mu, J3), cl similia-, perqna)
iii ca;leris fccisse credendum cst, ubi pru;dictus iiobis iii evaiigelitis alquc apontolicis scriptis insi-

Tlieodorus, Apolinarisiis conlradicens, quxdam ccr- iiuata csl Triiiiias. Cuia igiiur h.x-c, ut dicunt, lica-
laiive inagis qiiam modcste cauiciiue loculus cst? Ac q Ins Cyrillus Theodornm iireprebcnsibil ler e.vpo-
si bciti Cyrilli, quennJnioluiii j.iclaiit, eos lenercl snisse pcrliibeal, quonioJo iion contra cjiis iesli,;;o-

auctoi iias, iioii soliiin evangelica scripta in.ile fuisso iiiiiin ufiiriiiauir quoJ ideni Tlicodorus iicgavorit
a Tbeoduro inlerpreiaia noii diccreni, in quibus ille Trinilatcin, ci uiiam tilum dncueril essc pcrsoiuijii .'

pcrhibei, sicui ariirmani, labores ejus nullum fuisse I Dixerunt eniin : Ycrumtaincn, ul omncs Cbrisliani,
ausuin iiicrepare, sed dcxtro dccreio lionorare siu- Tbcodori iivsaiiiain cogiiosCv;nIcs, iion circunifcran-
dium recioium dogmaiiim quod in cis cs! ; veruiii lur impiis illius doclriiils, pai va c\ cjus bla.-pbciniis

eliam quxcunque in ali^s ejiisdem Tbeodori script:s cunscriplis, iii conlicto ab cd symljolii, pr;csciili no-

similia iioii culparcnt, sed potiiis se crcderent ininus Slro iiididlnius liliro, quje coiislaiil iu ipsis seruiuni-

eorum raiionem piiiuisse cognoscere ; ne, lalibus te- bus : Conruemur Palruiii " perfcctuni persona, ct Fi-
inerc iiiiprobalis, conseqiienter ei illa quoc in labo- liuni similiier, cl SiJritniii sancluiii ibidcin '. Et
libus ejus a bcato Cyrillo approbata essc non dene- Iixc quideoi Tlieodurus iuipius. 0|iorlcl autem auJi-
(;aiit, cnlpare pro siniililudine viderentur. Si au- torem iiispicere qui.i in sancta Tiinitatis persona di-

I<"in quia Nestorianus error Christum, non tanquam ceiis siiniliier et ibidem *, iinam personam osicndi-
Dci Filium, ct anle ouinem crcaiuram C5Libteiile:ii, tiir diccre triuiii noniinum sanct;.f; Trinilalis, secun-

ctomnium qux suni opificem crcdit, ideo Tbeodo- j)


duiu Sabellii insaniam. t Quoiiiam er.-o dixerunt
nim condemiiaveruni, velut siiuilia sapienicra, ne- Oporict autcin aiiditorfim inspicere, iiun inilii coii-

cessario sequitur utquia probatus esl idem Tbeodu- temneiidi videiitur, scd, ul monuerunt, inspicienda
rus, Clirislum Dei Fiium, ct aiitc omnem crcaturain uobis atque aperienda suiit el illa vcrba qiix dicunt
subsistenlem, ei omn u;ii qux sunit opiliccm credi- esac Tbcodori ei ipsorum quibus ca relellerc vulue-
disse, inique fiiciit condemiiatus, quasi Nestorii do- runl, ut dignosci lacillimc qucat qni magis videaii-
ctor, ciijiis errori multum vidclur fuisse contrarius. tiir loqui secundum Sabelliuni : utruin ille, qiiisquis

Ccrnis iiaque, pie prir.ceps, quomodo, si nobis alia est, qui dixit : « Confitemur Palrein perfeciuin per-
defuissent, lioc uno satis idonee doceremus, cliam soiia, ct Filiiim similitcr, ci Spiiitum sanctum ibi-

• In synodo Ephesina, ubi cxslarc diximus boc dcm, (|iiod esi apud Facundum, suspicari liceal scri-
syiiibolum : 'Ou.ij^nyvju.vjSi llaTi/.a tilwjv ttooo-oj-'-.), ptiim fuisse iiideni, quod esi wwjtu,. Synodi v in-
>!«t Tidv dfioiDs, zai UvcO,ua Ss iyi'.v i!;<iK'Jz'ji; . l'ro ibi- turpros, eodem modo.

'Cod. Veiou., nvn contra. ^ Mcin cod., ilidem.


'JJeiu Lod., mulla simiiui. -Idi 11) cod., iiidem.
;

srj FACIJNDI EnsC. HERMIANENSIS GOO


dcin'; I an isli, qui dicnnl : Oporiei aiilem audito- A assonierai alieriiis cssc siibst.inli.r, cl non cjnsden»
rcni iiispiceri' quia in sancs Trinilalis persnna di- ciijiis esi deitas, ut tamrn eani solam conlra Neslo-
rens simililer el ibideni'. ili enim niagis videnlur rium ncgei, velut in propria pcrsona, esse divisam,
juxla Saliellii errorciit, qnein (|Masi redarguiinl, lo- tanqiiam sciens ad unam ex Trinitate sulisislentiam
qui, qui dicunl in sancia Trinilali^ persona, el nnn pertini-rc. Quod si et liscc iiobis ex iiis (|u.b scripsit
Eicut veriias habel, in sincl.Tc Triniialis personis. testimonia defuisscnt, ct alia miilta qii.nc postca pro-
Jlaec aulein prius inconsideraie lcqupnies, pnsiea la- feremus, pudere debuit ejus accusatores tam ab-
liorani oslendere, et nobis, lanqiiain liinc diibiiemus, surda sibique coiilraria de quociinque conlingere.
proliare cnnanlur qiind Ires person.Te sint, Pater, et Nam cum ipsi dicani qund Trinitaiem negaverit,
riiiii«, et Spiriius sancius. Quibns lii c e;;o conipen- laiiqiiam Deiis soliiarius, nec Filiuin liabeai, nec
diose respoiideo, qund istiid symbo uin, in qiin iie- Spirilum sancium, contra itcrnni ipsi dic:tnt quod
gataiii pcibibeiit Trinilalem, priorum teslimonio af- duos prxdicaveril filios. Sed qurinioifo et unuin ne-
lirinelur non esse Tlicodori : qnia Triniiatein negare gasse, ct duns prsedicasse dicatur, ignon». Ridicu-
non possel, qiiem beatus Cyrillus, ul reruni, adver- lum, pie imperator, ridiculum, si'd dnlendum. F.cce
ius Arianorum el Eunoniianorum hsereses vigiiili
quales nugoe sunl, quibus sub^cribcre coguiiiur epi-
forle et adliuc amplius libros et aiia pra^er haec j} scopi, et nisi fecerinl, d gni cxsilio judicamur. Ecce
evangelica cl aposlolica scripta interpretatum esse ad quod conlirnvindum adduciiur etiam Rnmanus
indicat, et lios quidem iabores ejus nulluin fuisse au- episcopus, ne qiiid inausum videretiir anibiiiosa bx-
siiin inci epare, sed dcxlro decreto honorare sludium reticorum subreptio rcliquisse.
rcciorum dogmatiim quod iii eis csi. Denique idem
Tlieodiirns in epistnla ad Arleniinm Alexandrinum CAPUT VI.

presbyteruni seciinda.sic dieii : < Quosoportuit stire Quod Theodorns prophetias de Chriito tion evaeuarit,
quia ratrem, el Filium, etSpiriiuni sanctum adnra- elsi interdum eliam moraliur erponai
aliquas ; el

inus, in istis divinam et Kt<>riiain et increaiam com- quod conslanlcr a Cyrillo laudatus sil.

pleri dicenles Triniialem. Quoniam ejusdem cssen- Verum etiam et aliiid accipe , in quo siinilllcr iit

lite esi unuiiiquodqne borum, boc est cclern.Te om- ampliiis nolabilem facerenl inagnam synndiim , lan-

niuin factoriini cau?», ei revera divin:B. Et Pater quam non unius lantuin hocresis, aut diiarum, crimi-
iion propter aliud, sed propter propriam css-ntiam nibus involntum Thendorum laudari periiilcril ', el

adorandus esi. Iia eiiam et Filius, iion pro alio lioc sibi , el jiidicio beati Cyrilli, suo tesiimonio convin-
accipien':, sed quia illius et lalis essentio^ est, circa cuniur esse contrarii, dicentes eiimdcni Tlieodorum
quam congruebat h;nc impleri. Similiter etiain et (] amputare quoque omnes in Cliristo facias proplie-

Spiritnm sancium ejusdem esseniiae cognoscenles, tias ». Quem ciiin indigne, veliit pro Jud:iica impie-
propier iroiriam esseniiain adoramus. Sic ct tres t.Tle, daninaverinl, dicentes (]uod non Deum credide-

personas diciniiis, uniimqnainque parfedam, etejns- rii Chrislnm •=, rursus ex adverso etiam Maniclioco-
dein esseiiti.T, seiern.T ac divinae, et corum qii.^e fa- ntin ci crimeii impinguni, qnos novimus Vctus nnn
cia si4!ii causain arbilranles esse, et tres adoramus accipereTcstamcntum. Nam Judaei qiioque Chrislum
personas, uiiius eas essemio crcdentes revcra divi- per prnpliclas annuniiatum esse non dcneganl : sed
nac. Quomodo ilai|ue possibile cst quariani perso- adliuc cum venturum exspectant, quem venisse nos
iiam super lias addere lllam qiiie assiinipia cst Si rvi crcdiinus. Cui vcro sil vel parum intelligcnti crcdibile

formani? quani neqiic ejiisdera substanti:c arbilra- ut dicatiir episcopus in EccleMa catliolica cred disse

mur essc, cui neque propter se cultus debetur, nc- ac docuisse qnod nihil prvnuntiavcrint de (.hrisio
qne proiiler propriam esseniiam debcre siihci(iere prophelae, ct in ejiis cnmmunione mansisse? Nequa
adoralioneir. ngnosiimus, neqne ipsam solam apud enim, sicut niullorum hacrelicorum, nc: ullus liic er-

se divise in propria persona adnramiis, siculi dividi ror esl, aut aliqua verisimilittuline coloraius, ut non
eam putant. » Nunquidnam posl horuin coninicmo- primo religiosas anres olTendat aiidiiu, cum diciiur,

raiioncm jaclare dcbent, a Theodoro symholum esse D niliil de Chri»to prophelasse pioplietas. Hoc quippe
ronlicluin iii quo negalam asseriinl Trinitalem? Aiit esi ev;iciiare niniies in Chrisio factas propbeiias,

vel nns diiliitarc debcntus sanclis P:itribus credere, quod jaclainr fecisse Tbeodnriis. Quamvis iiaqiie sna

qno I alienus fuerit a sensii Nestorii? Nain in lioc le- spniile qnod bic de illo cnnlicluin cst iiicrcdibile vi-

Btimniiio iioii solnin ires pi-rsonas et Triniialem con- dcaiiir, lainen ct hoc secundnm ipsos contra bcati

litciur, rairem, ei Filiiim, et S(iiriluni sanciiini Cyrilli senieniiain dicitiir. Nam si omncs in Christuni

scd cliani negitesse pnssiliile veliit quartam perso- factas propheiias Tliendorus ampui;ivii, ncn recte

nam snpcr lias aildere illam qna; assnm|ita est scrvi evangilica scripta intcrprclatus esi , in quibiis Liicas

formam : quam sic conlra Apolinaiein ct Euiycbcm Doniinum dixisse coiiimeinorai : llcec lunt verba qux

^ Ad linc capiit pcriincnt qnx- in eadem aclionc K-Jpto-j 0;o'v. Nec cuim dicii Theodorus Deitm esse

synodi hiitienliir iiiiin. 20 el scqucnliliiis. Christum.


^ li! edii to .liisliiiiani, iuini. II ; 0J3i yap u-mixoi

' Cod. Veron., iiHem, Idcni cod., pertukrint^


'ideai i:o(l , iiidem.
611 1 Pno DErENSIONK TRIUM CAPITIL. Lin. III. m
locului 5UH1 ad vos, euiii adhitc citem vobiicum : quo- A i" iilroqiie Tlicoilnrus cl non allcTimi , esse doccl
niiim nrcesse «( impleri omiiia (jua: tcripVi suiil in libro l"i'iiiiii |)ei. Non ij^iliir altcrnm C!.si; pirsona vcl siili-

Moy^i, el Prophelis, el ['nalmis de me (Luc. xjiv, H). sislinlla, sicut ^eslorius, credidil sccunduin caiiicm
St'(J iicqiie A|)i>sluliini rccle cxposuit, qM in Kpislola- cx scinine David f.icliim , et alicruin scciindom dci-

riini suanini priiicipio ilicil : Paiilus servnt Cbri^li lalciii Kiiiuin Dci , qui cl Si'cundiiin c iniciii , ot so-

Jesu, vociilusaposiolus, seijrcrialus in l''.vaiigilium Dei, ciihdMiii ilcilalcm, ciiniilcm Filinm dicit Apnsloliim

ifuod niile promiicral per proplietas siios, iii Scripluris coj;novisse. Uude scciitus adjccit : I)u.j' eiiim nalur.TC,
sanc is de Filio siio ,
qui faclus esl ei ex sciiiine Oiivid uniim aiilem quiddaiii coiiiicxionc liilcll (;iinl ir. Rl
leiundum cariiem (lioin. i, I); cl alia scxceiila liiiiiis- qiianiris ullern sit linmiiiis , altera vcro Dci Vcrl>i
nioili ,
qiiiliiis ploiia siiiil evangelica ct aposli)!ica nalura , ciincurriiiit laiiicn iii iiiiuni aiuli.c, pioplcr
scripia. Qi'i<l aiitcin Idein Tlieodorus in coniincnio assiinipiioncm et proptcr aduiiaiinncm qunc e\ as-
Epislulx ad Rumaiios prxdicluin capilulum cxpnncns siimpiione facla est. Fatctur auteni, secnndnni A|0-
dixeril, allcnJ.iiniis : < Kl qiioniain novum qiio'arrt- stolum ,
quod aiiie Dciis | er proplieta* pronilscril
niodo esse vidchalur qiiod ab cis de Clirislo diccbaliir, Cln isiuin, et qiiia dc Filio cjus pioplieiiE luculi sunl.
adjuiigil, qiiod anle promiseral pcr propliclas stios, cx Non crgo evacuil isle omncs riiclas in Cliiislii prii-
pro|diclia volcns doc!r.n:c aniiqiiiiaicm osiendcrc. B plieiias. Saiic qnia vcruiii cst impiignaioies sancla;
Uiide et magnilicans pruphcliani, bene adjunxit, in syiiodi ob lioc de illo isla jaclare, quod in iiilciprc-

Neque cniiii liilcram, vcl characle-


ScripHiris snnciis. ta inne Psalinoriini qii:i'daiii moraliler cxpnsiiissc di-
rcm sancium volcbai diccre; scd prnpliciiani ips;:in, calui', qtire in (^liii-liiin niagis dicla debciil inlclligi,

(\'ix eral Si-iiilu fanclo rcvclalioiieiii cis doiianle. III iioii disciiliamiis qiiomndo ipsi ea posiierinl, et
Ipsani ergo proplieliaiii recie sic appellavil. Sic ' ct qtiomodo ab illo suiil ' posila ; ncqiie jani probcmus
iilibi divit : Omiiis Scriplurn diuinilus iiispirnta vlilis quod ista res lixreiicum non faciai , cuin saepe lau-
i.s( {11 'fim. u\). Qu d ilaqiie i^t.x dictint ? df Filio dabile jiidicelur, si eliam inoialiter expoiKmliir i|ii;e

ejus. Et quoniatn comnume csl (ilii nomen, cl cuni proplielicc dicla suiil : liis termimiiii coiileiilionibus
de diviiiiuitc dicitiir, eiiani dc litimaniialc accipiuir : daiit (iu;c ° idi m Tlicodortis iii I bio de allcgoria et
inaiiiiestius apeiire volens unde ci niinc dicere pro- liisloria quem conlr;i Origciifni scripsil ( uiidc cl

posiiuin sii , vel cujus rei graiia proplietanim tcsii- odium Origenianoruni iiicurrit) dicit ad Ccrdoiiciii :

moniuni adjunxit : Qui factus esl ei ex semini: David < Ego iiudein , quod nostra sic laiidcs , iioii alii ciii-

sccundum carncm, apcrU; quidciii oslendens quoniain piam iinputo, qiiain aniici!i;e qiiain circ:i niis liahcs,

de assuinplo lioniine seimotieni inducit; laiiien ncc quain etiani iii luullis ct mngiiis rcbns scmper ostcn-
divliiitalis indicium non signiricaitim reliquit. In eo G disii ; et niaxime qiioniam * ea qusD scripia sunt in
eiiini quod addidit, secundum eariicm, suHicieiiier Psalnios miraris ,
qiiae eiiam priiiia caeieroruni
ostendii quia <i aliier lllii sigiiificaiionem nov.tacci- omiiium scripsimus. Non aiilem quanlam opnrtiierat
pere , siquidem sccuiiduin hoc scil euni ex siniine h;ibiiimtis circa ist;iin rem diligeniiam ;
passi eiiim
David faciiini, lanquam secuiidiiin alitid iion ita euin suinus quxcunque inclpienies, ut evenil, in imperitia
cogiiojccns. Dii.i; cnini iiaiinx, uiiuin autem qiiiddain scribendi conslituti. Siquidcm cl mulias immuialio-
coniicxione inlelligunl '. Alltra quidem esl assumpli nes illo tempore qux iioslra sunt Mc^ceperiiii, qu 'S

houiiiiis, altera vero Dci Verbi. Concurrnnl auiem in non est prxsentis leiiiporis eiiarrare; cx qtia caic-a

unuiii ambx propler as«unipii mem, et prnpier adu- niagis negligenier a iioliis coniposiia siini pliirima, ct
naiioneni, qux ex assuniptione facla esl, qu; m ad maxime illa quse prima sunt. i Ec e vel si hxr.ti-
Dciim ' hahet servi forma. » Ecce Thcodorus, ct cum facerent ea qux in illo repreliendiTunl iiiler-
proplietas de Dumino Christo loculos, et ipsmn Do- preiante Psalteriiim ,.ipse seiiiet rctracians eaiiidciii
ininum Clirislum homineii; confilelur et Dciim ; qiii interpretationem fiiain displicere sibi falelur, et levia

sic Apostolum dicit dociriiix sux ."niiquiiatem per coiifidcntis adGle^ccniis dicta maltirioris xiaiis gra-
prophetiam in Cbrislo faclam ostendere, iit eiiam viiaie casiigal. Magis igi;ur eiiam in hoc ipso pro-
dicat qiiod filii noinen, cum de diviiiUate diciiur, de ^ bandus, ncc finluiii viiuperari pro errore, qiinntuin
liumanilale qiKiqiie accipialu; ; et qiiia cutii de as- debcl pro correrlione biudari , diviiia Scriptura di-
Ennipto honiinc sermoncni inducil , ncc divinitalis ceiile : Qii? tabilur. sed non ex aniino; ct quts esl qiit

iiidicium non signilicalum rcli'|iiit; quodquc esl evi- non peccavil in ling-a sua? El bic iiaque iion cx
deiitius, ei qiiod nulla pusset in di vium sensum ma- aiiinio se lapstini sponianea sui reprcliensione iiion-
ligna interpiclalioiie coiivcrti , dicit qiiod Aposloliis slravil, ct quod cst amplius, in opcre in qiio ab aniico
Filium Dci secuiidum eariiem ijuidcm sciiit eum cx laiidatiis csl. riiiiaiii liiiiic iiiiitari vel ali aliis le-
semine DaviJ factiim, lanquam semnduni alind nnn prehensi dignentiir, qui scienles ac volciites liccle-
ita eum cognoscens, id est , secundum deilaiem. si;iiii piodideriint! Et hxc quidem Theodori purga-
Quamvis itaque secuiiduin aliud et aliiid, eum taiiien tioiii sufliciiiut. Sed isii, qiii hxresi deputant.si

'
Cod Veron., sicul. ' Idem cod., hunc icrmiiium conieiiilouibus dumus,
'
Idcm co I., inlclligunlur. quod idem, clc.
Idciii co^., Deum Vertum.
'
' Idciii COd., quandu.
*•
Ideio cud., sini.
6J5 FACUND5 EPISC. IIEIlMIANliNSlS Cn
iliitcilain proplielicc iii Cliiislimi dicta ciiaiii inonli- A tilieiose niagis (piam vera iier, aliipioties ad inani-
crii;ilarc deb nl (itioniodo beatiiin fest.iiidiim s;.c.anieiitum cjus iiiduci? Qiiasi lania sit
lcr exiioiiaiiUir,

Cvrillnm possint deliTidere. lii illo eniin opure, quod Seri|iiuraj divina; peiiuria , vel lanta fuerit ignavia
ipsius Paiili aposloli ad maiiifeslandum sacaiiienlum
eiiio scripsisse dieiiiil in reprelicnsio' eni quiiriiiiiJaiii
"•

dieloriiin Diotlori alipie Tliendori, lali; aliqiiid iiive- Christi , iit iale lcslimoniuin invenisse non posscl,

nilur, ut siadbu? sb ipso oomposituni dicaut, h.ere- qiiod dc ipso vere sit scriplum, et ciijus non ali(|uam

lieiiiii ciiiii fuissi! conlirmcnl. Nainque aiiclor ejusdem


partcin miiiim;;m , aliqiiiities arii!leiose, sine pcri-

opcris iraital ibi caf.iluliiin, in a'io ad llebixos dicit culo, queiiiadmddum dieil , S(d integiuin alqne siii-

Apostoliis : Noii enim nngctis snbjccil orbem lerrw fu- ceruiii, s.iciit h;ibeuir, siin(ili(iter ae sccure al suiim

lurum, dequo loiiitimHr. Teslalns est aulem in quodum refene proposiium possel. Ciiiii vero dicat idein .\po-

loco quis dicens {Ih-br. ii , ."i, 9) : Quid esl homo, slolus : .4)1 experimentum qua'ritis ejus qui in ine lo-

quod mcmor es ejus, aul jiinis Itoimnis, quoniam lisi- quilur Christus {I I Cor. xw , ?i)'l si iimi arlitlcinse

/(is eHiii .' !Hinuisti euiii paulo minus ab aiiijetis , tjtoria pniiiis qiiani vcraciter divit, oiniiipotens Christiis,

el honore coronasli eum, cl ccuslituisli eum super opera qui etiain nnstra est vciiias, afiirnialur qiiod ut sa-

tmmuum tuurum : omnia subjecisli sub pedibus ejus craiiicntiim suum manifestaret, iii siia Sciiplurz ve-
{l'sal. VIII, 5). In eo eniin quod omnia ' subjecit, nihil B runi testimonium invenire non poiuii. Videant igiiur

diinidl non subjeclum ei. Nunc aiUem necdum videmus quid adversus ista respondeant ,
qiii Thcodoruni iii

omnia subjecia ei. Eumqui modico quam aiiijtli mino- Clialcidonensis concilii praejudicium coii(lemii;inies,

rnlus est , videmus Jesum propler pasiionem morlis ui-scmet excuscnl, objiciunt lioc ideo se fecissc, qno-
ijloria et honore coronatuin, ul gratia Dei pro omnibus niani in illo operc beatus Cyrillus ejus dicta ciilpavii.

gustarct mortem. Tractaus ergo memorati opcris au- Nam nec Judu:is quomodo persuadeant habent, si

cior lioc icitimoniiim, ea (\ux .Aposlolus proplietam dicalur ille vii in quo Christus loquebatur falsum et

do Clirist') pia.dixissc lijsi;iiur, dc aliis afliiraavit de aliis personis dietuiu testiinoniuni ad manifesian-

scr'pla csse personis : sed ub eodem apostolo artifi- dum sacranieninui artilieialiter induxisse. Postremo
cio-e ad inanifesiaiiJum Cliiisti niysierium esse nec ipsis catbolieis scire quErenlibus cur Aposiolus
iraiislata. Ait cniin : « Panlus aut.m valde sapicns quae de aliis dicla .Mini ad manifeslandum Chrisii sa-
aitilix, ad iiiiroiluccndum divina mysteria, etiam illa cramenluin indnxeiit satisfacere possunt, el diciTe
(luse de alicpiibus aliis dicta sunt in Scriptura divina, quod aliqiia sallem hoc fieri utililas inviiavit; quia

nlii|iiotics ad manifcstandum Chrisli sacramentuni, super quod a nosirae lidei vcritate loiige est, sl

inducit. Verumlainen non ea separat abillis personis Ohristiana ntdilas verax non esse diealur, eliam sina

in qiias dicta essc cognoscinuis, sed neqne omiiia il- ^ adjudicaiione beaii Cyrilli iion diciiur. Nam si utili-

loruni ad (^liristum redigit; veruin aliqnam parteni ler illud propheiicum de Clirisio fiiisse scripluin
niinimain ai.iuolies tuscipit, quam ipse pos;,it sine Aposiohis dixii, noxic cnntra dicium est a beato Cy-
iillo pcriciilo arlificiose ad suiim refcrre proposilum.i rillo, quod de Christo scri|it\ini non fiieril; ncc pro-
V lla^c utiiiin beali Cyrilli aii allerins esse velinl, ipso- dere debuit quod Paulus voluit esse cclatuin. ria;-
iuin nrliiirio perinitiimus cligcnduin. Nam si beaii sertim quia inaniier hoc snadere quaTclial , qui
Cyriili siinl, ct si qiii propliflicc dicia nioraliler docens ne fides haberetur Apostolo, niiilto inagis
qunqiie iractaverit, hxiciicus csldicendus; raulto docebat sihi non esse credendiim. Noverint aulem

iii:i4(is ipsnm heereticum iuisse asseveranl, qui supe- isti quod consequens non sit ut evacuet omnes factas
riiis menior.Tla contra teslimoniuni Apostoli iion pro- in Chrisium prophelias , qui aliqua niysiice in euni
plielice de Cliristi sacraincnlo, sed dc aliquibus aliis dicta moraliier quoque rccte traciaveril. Nam audianl
persouis dicia esse coiilirmat. Si vcro iiiagis hoc eli- Aposiolum scribcnlciii Ephesiis alque diceiitein :

geieiit diceic, quod illud opus non beaii Cyrilli sil, Propter hoc rcUnquel homo palrem el matrein suam,
prxsumptionem suam ,
qua Tlicodorum cum suis et adhcerebit uxori sikt, et erunt duo in carnc una.
ilogmalibus daiiin;ivcruni, ejus exeinplo e.vcusare non Mysterium hoc inagnum est : ego autem d:co iii

possunl. Licct quicunqnc auetor illiiis operis esse di- D C/ir/5(o ct in Ecclesia {Eplies. v, 51). lloc aulcm
calur, iiibil liuic poterit eorum defensioni prolicere, quod ait magiiiim esse mysterium , Erunt diio iii

qnia ncc Tlieodoro anatlieina dixi^se, nec ejus dog- cariic una , scribens Coriniliiis aliler inierprelaiur,
inaiibus invcnitur. Considcrare igiiiir dehent uiruni ac dicit : Nescilis quoniam corpora vestra membra
afrirnianie.< illud opus a bcato Cyrillo scriptum ba- Christi sunt ? Totlcns ergo mcmbra Christi fuciam
beaiil ipiod pro illo respondeanl, si cis dic.Uur : Quo- mcmbra meretricis? absit. An iicscitis quoniam qui
jiiam inortuorum jud.ccs c^se, el in Ixclesix pace udharet m retrici, nnum corpus elfi.iitir ? Erunt enim,
alqiie honore dcfunclos vclul hajreiicos daninare inquit, duo in carne utia {/ Cor. vi, 15, Ib). Eccc ma-
|ira'suniiiis, qu d de Cyrillo episcopo judicatis , qui gnuin illud commcndalumqiie iiiysterium ,
quod in

«ledoccl quod Panlus Aposlolus doccl , ct assciit ca Cbris'o et in Ecclcsia essc iiisiimal, etiam foriiiea-
qii:c propbciiee in Clirisium s: ripta sunt dc ijuibus- toii ac iiicrelriei Paulus Aposiolus sine blasphcinia
d:jni aliis dicla esse pcrsonis; ab Apostolo auicni, ar- conpial. Nec alicubi uicntitur, aut lallitur, vel t.iba

'.
Cod. Yeron., eiomniu.
:

605 PUO OtFLNSIONF, Tr.lllM CAPITUI,. Llli. III. (i'.)Ct

scrilioiulufucias in Cliristuiii pro|iliclias cvatiial, ciiin A bcali ("yrilli <;ctilentiain fiiissc (Jaiiinala : (|iiia (•nm
l>U-iiiiiit]ue scriiio liivinns, iit riiiiilis inar^ariui' nn- iion osl iii priiiiiplii porsoiia ipi.i; niil(i:c snjipnii.iliir,

d i|nc pcneir^ibilis, rcclissinio laiiluin i't libr.Jo ao capilu onini icdargtitio iiivciiiliir incoria. Vcriiiii ol

iiii'dio aperiri dobcat iatcllucin. .\udi::iit cl ipsiiin lioc aitondere pictas veslra digneiur, qiiia non illo'i

l'liris'iiin in l^lvaiigclio factas iii so |ii'u|ilirl:as iioii dioil obscsscis niorlio Nostniii, ijui corlabaiil, nc viri

cvaiuaiilciii, riiarisxi^ tontaniilius .it(|iio Uicoiilibus: adiiiiraliilis ct iiioxiiiiain s^loriain incrciilis, Tlicoilori

Lieet hoiuini dimitlere iixorcm tuam qiiacHiiqtie fx qrxilaiii capilula daiunaroiitiir : scd ipsos poiiiis ili-

caiisa ? laliler i'osi>oiidissc : A'oii lciiitif, quia qui fe- til qiiod occasioiieui facerent eonlrarlo d(ij?iiiaie <piii

cit ab iiiitio, masculuin ci feiniiiam fccit eos, el di.iit toncbaiiliir, qiii se circa Theodoriini infcnse li;ilie-

Vropter lioc dimtttet hoino palrein el niatiem, ei ailhiv- baiit. Qiios etiam objurgans qiiod recie ninbiilare

rebit uxori su<v, et eriint duo in caruc uua? hui;ue jam iicsoirent, alinonfil nl cos qiii ili seiitiiiii', qiianliini

noii sunt duo, sed una caro. Quod crgo Dcut cpnjuntil, pnssiiiniis, lonsis-iino relin(|iiainiis, ncc assiimainns
lioino iiOR separet {)lat'.h.\i\, 5, C). Ali|ije illiul nia- iu nostrani nioiitein (|nod conciiinnre qiKBrebanl, iit

gnum et sinjjulare inyslcriiini, qiiod iii ipso ot in Rc- cu II non existorcl cerla persona, qiise aul bcne in-
clesia vcrax cjns dixit Apoilulus, ipso qiii nostra cst torprelarctur oa qii;i: dixcral, sicnl ipso bealos Cyril-

vcritas, cliaui pro roservando },'onor. l.loi' firilcre coii- IJ lus de suis capiiulis feoii, aiit si non faceret culp:i!

jugali scripluin fuissc pronunliat. £t liis quidein i'.'.f- su(ipoiierotur, vana capiliiloruin redargiiiio lierol.

licial probasscquoJ sa'pe lau 'abile jtidicatur, si eliaiii lliimaniius itaqiie siio adinunobat ' cxciiiplo qucil
uioralitcr oxponaiitiir qu;i; propbolicc dida suiil. In- iniilta rccii'} proposiio diccrontur qii;o aliier possini

lcrca vcro pcrspicis, iinperaior, ct ip«a iiiullipliciinii iiit(lli;.'i. Sciamiis Crgo , cleiiiciilisMine iniiicrat.ir,

dociinienloruni cvidcnlia iiiagis ac niagis cognosiis jiixta Cyiilli scnieiiliam, qnod qiii h.TC agunt, in in-

quod epi&tola lb;c Nesloriaiia convinci nequeat cx cerlum currentes, et aerein vorberanlcs iiiveiiianiur.
I :udc Tlicodori. Idcirco autcm, slcut jani divimnS; Ileoque riirsus iii fine ipsius episto';f do lalibus dl-
quoc-icnini Ii;orotiti, ul negarclur a synndo fuissc sus- cit : < Sed jusle andient taiiioisi iioliiit, ((iii liirJMsmo li

ecpla, qnod palain lalsu n osl, iil primuin, noI>isn.lid causas [:r;»>bont ;Oblivisci:iiiiii v;'S ipsos, quaiido ad-
re~isteiitibns, inio ;ilfirniaiitibus, qu;ctu.iijue criinina vcrsus piilveresarcus e.Kle:iditis. Noii oniin superest,
velient in eain congerereiit ; deindc ui ipsa nostra qui apud v<>s iiiscriiitus e t; el ine nulliis culpet in
ne,^atione suscipien 'ani non fuissc monsirarcnl. Ye- Ii.ic verba progressnm, sod ccd;it fanioso nimiuiii
riiin accipe j;im qtioniodo i^on soluni in bis qii;i; ino- p:.cresori. Grave eniin esi insiiltare deriuciis, vel
nioravimus, sed iii oiiinibus oinnino pro c(uibi;s "do- si l;iiri fiicriiil, ncdum illis iiui in c(iiscopalu lianc vi-

psiies;eiiiim ' dimnaverunt, judicium beaii Cyrilli C lain d •posucnint. Jusiissimum eiiiiii apjviret priiden-
ca'cavcrint, qui resislens haereticis accusantibiis d:- tib; s viris (edere pncscienti uniuscujusque vulunia-
cta memorali Tlieodori sic bealo Jo.'iniii Anlioclieno tem, et cognosccnli qualis uiinsqiiisquo nONtrum fii-

el universK Orientali syiioJo scribii. « .\udacia vero lurus sit. » .\pparuit ex his qiis: inciiiiiraia snnl, ele-

cl certimcn quod omoes pariter siiscepi~iis pro viro mcniissiine iiiiperaior, qiiod Cyrillus ppisi,'opus grave
admirabili, et niaximam gloriam nieronte apud vos, judicet insultare defuiiciis, eiiam l.iiiis : qiianto ma-
Theodoro dico, reclamanies adversus aliquos, qui se, gis in episcopatii viiam fiuieutibus ana lienia dicere,
ut apparet, circa illum iiifciise habsni, cl occasionein et eorum caiis.T jiidicium Dco pnoriiicro, prcsciouii
ticieiiles contrario dogmale quo lenenlur, ut capi- uiiiusciijiistpie voliiital; m, qua i.ilenlioue QiiiJ dical,
lula ([u.idain nou e\ meliorilius iiilcllecta, siciit qui- qui eiiain novit ((uais iini.'sqiiis(|iie nostruin futirus
dain dixerunt, dc qiiibus et vcstrain sancruaiein per- sii, el ijuales iiiveniuiiiur * in ilio judicio, iibi oninos
lurbaverunt.cxigerenlcondemnari.Hocauiem etnuiie, adsiabimus anle tribiinal Chrisii, ui reforat iiiiusiinis-
sicuti vestrae lilter.o monstrant, ad regiam urbem per- que proiiria corjioris proui tressil, sivo maluin, sive
geutesmovent, siqiiomodopraevalcaiit (lesuaderecoii- bonum ? Cujus \ero catliulici aiiiiiiuni iion offondat
ciirsu aliquoruin.ni perimperaioriam form;ini anaihe- quod iiti judices morluorum dicuiit euindem lie.iiuni
nialisubdantur illaquaeab eis proferuiiiur, euiiiarcusa- D Cyrillum sibi cxslitisse coiilrarium, et nliter rosiea
tione volentiumeadofendere. Adhoc auiemdico,sicui de qiiibusdaiii siriiiiis mcmoraii Tliondori judioasse
mihi videlur, cl onini nienlein h.ibenli, quoniam leliis .'itquc i;i lioc ineidissc, quod iii aliorum i!ii(niet;i pra;-
cst reputare vel graviter fcrre eos qiii rcce aiiibiilare suuiptione culjiavii ? cum dicat Apostolus : Si enim
nesciuiit,sed eliain quantumpoiest long.ssiniedeieliii- quis deslruxl, hcec ileritm wdifico, prcevaricjlorein nu
quere qui ila scniiuni. Nisi forle in ineuiem assii.i Cii consliliio {Gal. ii, 18). Namquc cnm ipse docuerit
dum esl quod concinnare * voluni ; ciini inaxime qiiiid illi ciiii so inreiise liaberenl circa viriim admira-
neque in promplu est persona qnani ciilp;T suppnnniit, bilein ei max inaui gloriam iiieroiilom Theoilorum,
ct capituldiuui rodargutio incerta, ei qui b.cc agunt quicreiiles quicdun ejiis capilula non ev melioribiii
in incertum curreiites, et aerem verberantes iuvo- iniellecia damnari, occasionem polius facerent con-
uicniur. » Eece probavimus non quxdam, sed oninia trario doginatc quo teneb.iniur, eosiiuc non recte am-
qn* accusant in diclis M.ipsuesteni TlieoJori conlra bulare pronuntiei, quomodo se pi;evaric3toretD non

' Ciid. Veron., il opsueslenum ThcoJorum. Ilciii cod., adw.oncbalur.


• WcDi cod., coif.inuare. ' Idtni C >d., ()ii /i.i i'!i'i-.'i!a(ur.
«07 FACUNDl EriSC. HnRMIANENSlS 608
coiisiiiuerct, et in se cnnverleret oninia qiiae invccliis A voliiciiiit noii alienam provoearc, sed spain revocare
iii alios (lixil, si ipse qiioinie jioslea vellet alifjua Tlieo- senti nti.-.m? Qiiod enim de illo forsitan alius dieere
dori capiiiila coiidemnari? Aul qiinmoilo non deprc- iinii audcrci, ipse jani disii : Quoniam haec juste au-
hciidoieMir sibi osse conlrarlus, qni ciiiii nos inonue- dieni, lametsi nnlini,
qiii hnjiismodi causas prsebent.
rii ul, alia qujcrenies, qiiantum fieri polcsi, longissinie Et ideo non tenicre credendiis est conlra suam sen-
rclinquainus, posiinudiim in nienien) assiimeret quod tenliam causas iiujusmodi prx-biiisse. SeJ jam multi-
coiiciiinare illi vulubani, iit cuni persona in pronipiu pliciter, sicut proniisiinus, o^tensum, Auguste, co-
Mon csstl quani culpa; supponerciil, incerlani, siciil giinscis, quoniam hajrLticnriiin r omplices in evncuatio-
ipse definivii, c;ipitiilorum Tlieodori facerei rcdargu- nem inagiise synodi Chalccdonensis alque siatiitorum
tioneiii, ii! inciMium jiixta suaiii senieniiam curreiis, beati Leonis, Tlicodorum qiioque Mopsuesienuin epi-
elaercm verlierans? Durum iiiinis est ui lioc teineie scopum nimis audaclersub anatheniatc dainnaverunt,
de Cyrlllo puieiiir. quod nblivisceiis semelipsum, et el quod incassum niliiniur lemerilateiii suain nesiio
noii se cogitans is e mortaleni, adversus pulveres, id quo patrocinio beali Cyrilli defendere. Ubi siinul ad-
e-l adv.isus moiluum el in puhe es redacluni, ar- vcrtere poluit serenilas tua quoniani hsec dcmonstrare
ciim exteiiderel cum : impossibile non e^set ut h ic quaercnles, illa etiani tria, lic.el ex occavione ot aio
paierclniet ipse post mortcin, quando jani defendere, ]} inienti, falsa esse docuinius : videlicei (|uod de ipso
vel nieliiis iiiii rpreiari sua dicla iilu posset. Ipse Theodoro dixeriinl, quia Cliristum honiincm hnituin-
y/ Tlieiidnri .xmulns arguens dxit : Grave Cil eiiim in- moJo, nnn ctiain Deum crediilii, et qula Tiiniiatem
sullarc delunctis, vel si laici fuerint, ni.'dum illis qui iii juxia Sabellium denegavii, et quia evacua^it onines
C|iiscopatu haiicvilamdeposiieruiit leiipsetemerecrc- in Clirisium faclas prophctias. Et ha!c quidem snffi-
ilrndus cst quod postca Theoduro in episcopatu mor- cere judicamus eisqui fideli ac pia inleiitione voluni
lein obeiinii potuerit insiiltare, ct iioii, sicut oratus '
cognoscere verllaiem. Sed propierea diceinuset alia,
esi.cedeie Dco prascicnii iiiiiuscnjiisqiie volunlatcm, qiioniam saiis non esi ad conlcntioncm, iiuod abun-
ei rognoscenti qiialis unus(p:i>iiie nostrum fiiluriis sil?
dai ad lidein.
(Juis hoc dc Cyiillo diccre audcat, nisi qui in eura

• Cod. Veron,. IiotUSvs.

LIBER QUARTCJS.
CAPUT PRIMUM. C confidal illn judice vel (este pnrgari, a qiio in riio

QuodCipillum sequi non d eb ean t, Tlieodonim ali-


si
eodemque faclo, non ob aliud atque aliiid, scd ob hoc
qnanilo ciilpasic couccdatur, cum in iis non scquan- ipsum, ei defendiliir et culpaiur. Non igiiiir eiiainsi
tiir quai ronlra Chrysoslomum scripsit.
bealus Cyiillus aliud poslea contra Tlieodnrum srri-
Ut noverint adversarii quanta sil eKicaciJ verltatls, psisset, isli recle crederentur ejus secnli judiciuin,
qufim seqiii neino nolens poluit effugere perseqiien- sed potius Chalcedonensis concilii qnacsisse pra>juili-
lem, cnncedamns ei Tlieodorum Mopsiiestenum cpi- cium viderentur. Nisi forte sine iilla hnmanitaiis eon-
scopuni in quibnsdain scrip oruni suorum capituUs a sideratione respondeantquod aversandus sitCyrillus,
beato Cyrillo esse culpaium : nunquid, si eliam ab cum insultare prohibet, non dicam admirabilihiis vi-
ipsis culpaiiis csset laniiimmodo, el non siib anatlie- ris ct maximarn gloriam mereniibus, quod ipse dixil,
iiiaic roiidemnaiiis, possenl exemploCyrilli conviciio- .«cd, (|ii(id soliiin sulficit, in Ectlcsise pace dcfunclis;
I ein verilaiis eludere? N:ini cuni ipse definiret qnia sequendus aiileni, ciim eos criminandns exislimat.
ruin non sii in promptu persona qux ciilp* siippn- Quod si el hoc impndenti obsiinalione dicant, quid
iialur, capiiiilnriim redarguiio sit inceila, ct quod dicliiri siint quod cum non sci|uuntur in condcniiia-

|;ravcsit insnllarc dcfunclis, vcl si laici liicriiil,ncduin tione sancti Joannis Conslaniinopolilani, cjiisdeni

in episcopalii banc vilain diyposuerunl, eo Thejdori coiidiscipuli, df quo lanla


illis qiii
D et talia loi iiiiis

i|iiod jusiissiimiiii appareai pnideniilius viris cedere esl, ut quod coinmcmoramus sola nos cxcusarccausa;
pivpscienll uniu cujusqne vohiniaiein, cl cognoscenti necessilas possii? Ucsciibens quippe beito Altico,

qiialis nnusiiuisqiic iinslinni fulurus sit, qiioinodo, hujus regi;u civiialis episcopo, dicit : f Legens lil-

si alicjiiid posiea conlrariuiii dicerei, ejus ipsi piita- teras a ves:ra revereniia missas, cognovl « noinen
rcniur socnli seiilentiain, qiiandn in conlrarium cur- Juannis in sacris diplychis scri(ilum ''. Inlcrrogans
rciilia seqiii po.-.sibile iiuHi sii, et fiu^tra se quisque autem inde venicnies , cognovi non in ordino

Joannis Chrysoslomi nonien primiis omniuin iii


« tim Isidori Pelusiot.c suasu, |iarlim divino, iii aiuni,
sacras labulas letiilit Alexaniler Aiiiiochenus, atqiie Joannisque iiomeii syiiodo cnnvoc;ila
vi^ii adiiionilus,

iil idiiii alii fai erenl, iid iinperalnrein oinnesque Ec- dipiychis apposuil, ul cx Niceta pliilosoplio narrat
clcsiaruin cpiscopos scripsii. Atiicus Constanlinopoli Nicephorus, apiid qncm Atiici quoqiie et Cyrilli inu-
el ipse lanibni ascripsil, ct Cyrilluni (|ui vehfimenler lujeliiierx legii itur lib. \iv, caii. 2t) et 27.
b Gr;i'CaCyriHi, tv zalg h^aii Silzoif. Allicus ctiam
obiiit' baliir ni in yE^ypto ascii! pra:cipercl, liileris i

Ir.r aiiis c.^l ; scd IVnslrn, nt h:cc cjiis :id Alliciiin f/'j(7T(zi; (5i).7oyj appcllaial, Niccpliurus eKz).>5o-(aTT(za
cpisnola ileclaiat. Ccssil aulcin pnstca ('yiiHiis, par- oi^ivpr, ile Aluxiiiidro AnliocliCMo Idqiicns cap. '25 :
909 rnO DtFENSIONE TIlll M CAPITUI.. l.ll!. IV. 61«

sed cpiscoiioniin laxari. ITa-scions A clegit consuliissinio , et adinoduin niirabili pieliiie,


lairdruin ,
iii

cogiians logulis catheiliain episci>|ialus siii rc:linquere quaiii ut per


aiilnii , 01 apiKl iuc i,>simi , si ;

saniloriini l'alriini qui Mc:cani tonvenerunl, ejus delensiunein uiiica Cbristi divideretiir bxieiii-
,

cniicii*nant fjui li;ic feciTiint , el paululuin men- tas. Sed vx mundo a scandalis, pcr qii;e Joauoes pr»

lis ocu'um :iil iingtitim illam congrrKiilioiietii enriini- lalibiis inerilis, Jiiilas, Jeclicinias , ac prof.iiins dici-

dcni saiicloruin l'.ilrum exlcmlfiis , viileo omiicm lur, et Kiicloxio Ai i.iiio cpiseopo cciinparatur. (}u;ile

illani congreyationeni velul (iiiibtiscl;iin ocnlis ab- porro illud esl, qiiocl be;Uus Alliens nonien decesso-

nuemcni, tl oinni viitiiteproliibenictn nos conciiiTere ris sui Juanuis, iioii iii ordine laicoriiin, sed iii cpi-

inliiijii.sniodi coiiscnsiiin. Qnaliler atuemsacenlotilius scoporuin ,


qiiasi coiilra regulas banctoruiii ['.ilriiiu

Dei toiiniiinerolnr, cl iii(lu;iliir illoium sortem ,


qni qui in Nicaca coiiveiieraiU, laxasse culpaliir? Et liiii<:

ordinc erit a!.seritur iiiter laieos euiii ascriliere clelniisse cpiod


de saieriiolio pulsiis est? vcl i|ua!iier iii ,

pontificum, qui ab ecclesiaslicis niuris e.vclusus esi? non lieeat ab eccl. siaslicis niuris vxcliisum iii orcliin!

Qiii rursus iii coi sequentibiis ejiisdem cpisiol.T diiit ; Iiabeic ponlificuin; neque Jiida; iradiluris iiciinen in

Jube c\ cat:ilogo episcoporum Joaiinis nonicii auferri. apololcirum clioro introdiicere, sive Jecbuni:iin ciiiii

Si eniin nih.l lioc essc atbiiramur, non contristet David ct Saiuuel cl |iropheIis connuiiKTare. Quasi

eliani apostciloruin cliorum tiaditor cis coniiuni^ia- B vero, si Joanncs ab ectlesia!,ticis niiiris e^set exclu-

lus; iniroducto auteni noniine iudx, ubi nobis Mi- sus, cl Judas alquc Jeclionias babcnliis, ipsurum

ihias ponitiir? Si ergo ncmo, e.vcliidens Mailiiam ratruin rcgulis conveniret ut laxareltir vel iii ordiiie
,

scribit Jiidain in apostoloriini ilioro, niane.il ut set- laironwn. Quia vero iinii ncg.ilur Joaiines quocunqiie

vetnr rogo post beal:e n eiuori;v Nectariutn secutidus or.line iii .«.acris dipiycliis inleriiii clebiiisse l:ixari ,

grdidus ueati Arsacil.ut iion per violenliain intro- sullicionler et ipiius criuiin.Uoris sui lcsliinoiiio pro-

duciuin bnjiis iiomcn e.vcludat beati memoriain. Item baiur quod nec ab ecclesiasiicis iniiris cxclusiis , nec
infeiius dicit : Noii iLtiinr cnniiunieretnr depulsns Judas vel Jechiiiiia^ dici debuerit, et |irofaiiUS. Ciim
Jeclioiiias ciiiu David, el Satniiele, et pro)ilielis ; ne- auleiii, sicul diximus, uli iiiiiiii iliKiloies , el ulii.i

qiie qiiia iiiepte p'aeuit Eudoxii cadaver " iti sanciis nioduiu Cyrilli seiuaces, nuii seiiiaiUnr ejus exem-
locis deponeie, idco et nos profanum sicut el sau- pliini in causa Consiaulinopulitani Joannis, i|uniiioilo

Ctuin iiilroducatiius. > ILic amarissiina beati Cyrilli in condiscipulo ejus Tbeodoru Cyiiiluiii setuti cxi-

verba, Cbrislianis iiieiililnis aversaiida, qu;\; con ta slinieiittir? Inteliigis igilur, .\iigiiat-, c|iiud Ecclesi;i;

suavissiiniiin Ecclcsiaj palrem, nielle Altico diilcio- toiiturbalores evicl^iilissiinaui toiiiiiveiitiani siiain ,

rein, sui oblilus Cyrillus elTudit,noii sine irisiiiia quam Eulyobiauis contra saactiun co;ic;lium pne-

coacii repciiiiius, quon am causas cum suis auciori -C siaiit, nequldquain e.veniplo beati Cyiilli obnmbraro
bus jain Sipnltas iii |)r:rjudiciuui Clialcedoninsis con- nilaiUnr. .Nam cum ille Juanuem dical prolanuiii et

cilii, restiscitare quidam et ad coiUenliones redu- ab ecclciiasticis niuris exclusuin, isii euiu liabeiu,

cere voiuorunt. Nam qitis n.emorare iion liorreat sicut babetidus est, viruiii admirabilcui ei niaxiiiuuii

quod Cyrillus Joannem, el, quod est crudelius, jain gloriani mercniem ; Tlieodorum vtro cuni ideiii dicai

derunctuni, proli iielas! JudJin, Jechoniam ,


profa- virum admirabilein cl maximain gloriain mcrentem,
numque vocare non tiepidai, et cuin confere:;s Eu- isii euin babere volunt profanuin cl ab ccclesiaslicis
doxio hujus urbis Ariaiio, sicut ferlur, episcopo, ab iiiuris exclusun».
ccclesinsiicis muris ditii exclusitm? Qui pro unitale
CAPUT II.
servauda Ecclesije quam dilcxii, inaluit suoe causae
Quod in Tlieodoii damnnlioiie Cijrillum seqiii noii de-
ferre jacturani. Natn si eam vellet asserere sicut
illum in Oiodori ilumnalione inerilo non
,
beaiil, cum
eral vitae probabilis et facundi.i; siiigulaiis, liabens stv/iiandir, <iuem Paires et iirimipcs vrtliodo.xi com-
eliam magnam graliam populi Clirisliani, cui pro mendani, soli ApoUnarista: harelici cum Juliuiio
m ijoribus suis meritis erat acceptus, ei defensionem Apostuta tiiHperunl.

sedis apostolioae, sine cujt;s eral judicio cundeinna- Quid eliam quod, sicut jam memoravimus , ita di-

tiis, facile possei obtinere victoriam, qu* illuui etiam D cuiit abeodemCyrilloreprehensum esse Tlieodoruin,
fugienteui est persecuta pnst morleni. Sed ineliieus ut sanctum quoqiie Diodorura , inigistrum ip>ius

iie , absolutus aliorum judicio ,


per obsliiiationem Tlieodori, pariier ab eo et in eadem causa dicanV
adversariorum suoruni non reciperetur abaliis, atciue fuisse culpaiuui? Si igilur auctoriftem Cyrilii secuti

ila quibusdam ei communicanlibus, quibusdani vero suiit, Theodorum damnantes', qiianqiiaici dicere nou
aversantlbus ejus commuoioneni , Ecclesia scindere- audeaiit quod ille Theodoro anatliema dixerit, ciijiis

tiir, pro cujus uiiiitale sciebat se episcopuiii factuin, eiiaui scripta anathemaiizare proliibuii, c|uare tameii,

IlcwTOf TTiv 'l&iowoy npanyopiav toi? ixAXTimoi.7riy.oT; St- fjii; Toij Sao j)i zr,S£i«" oSte to\j; a-OTTO/.o-j;^ o Trj,- tou
6-jp'ji; hham. postea, xaTod.oyo-j tu-j
Cyrilliis iclem 'Aoiiou uaz^-zia; ojrct^o; E-j5o'£to;, u-o a'JTo to 0-jTiaTzri--
tTTKrjfiTruv, quia In diptychis inscripta erant nomina oio-j y.vu.fjo;. Sihd eniin Ouiidi ohfait
hoiionlica San-
epi^coporum. 'lis sepulliira, neque apostotisArii
impietata secialor l:it-
- Ariani
, cpiscnpi Constantinopolitani. nnjus re- nliare coudilus. Iloc ergo iit aiUyti
Uo.T-us sib ipsuin
liqiiias aposioloniin leinplo coiidilas fmsse scri-
in tl coiitra canoiici l.ictuiii iiicrito iini>ii)bal CyiilUs.
pseiat Atticus OOSi yio ti tov Aa6iS sQ.alvj t, 'ij-.i-
:

* Cod. Yeron., damncrent.


«u FACU.NDi EPISC. IIF.KMIANENSIS m
non Dioiiorum qnoqiie ilaninavernni? An quia ipse A ausos fiiisse condeinnarc lieainm Diudorum, qnii
iiOH est liindalus in Clialcedoncnsi concilio, non enm niam, siciil ct iiiferiiis oslcndcnius, opliinnin ct

judicaveruiit esse daninanduin ; TlieoJoruin vero niaximum leslimonium habei sancii Athanasii, ei

daiiinaveniiit, qiiia el in epistiila Ib* quam proniin- Pelri alque Timodiei Alexandrinorum anlislitum , et
liavit ortliodoxain , et in decrelis synodi Orientalis Basilii Caesarieiisis,cl Joannis Conslanlinnporuaiii, cl
qiiae appnibavil idem Cliaicedonense conciliuni , in- Epiphaiiii Cyprii, el episcoporuin /fgyplioriim , qui
veniiur landains, ut aucloritatem ipsius ooncilii liu- in ex^iliiini reiegati a Valenle imperaiore fiierant, ei

nsdaiiiiiaiii)nec:ilc:ircnl? Ita plaiie e-t, el lioc negare c iicilii cenliim qiiiiiquaginta sacerdolum ,
qiii ciini

iiiillus sapiens pniest. Nam prins ntiqiie el amplius ipsn Diodoro in liaiic urbein conira Maccdoniitm coii-
magistiuni ejiis iruKloriim daninareiu vclul com- , veneraut, quibus lantis ac lalibus Cyiillus non cMt
mnnis erroris anotorem. Verum ego proinere non pra:ferendus>, omitto nunc respondere, quod nec in
oniillam ,
qtialRcniiqne illinl est, qnod liic viJcri causa Theodori salus Cyrillus laiiiis Patribiis, quo-
piitesl cnriiiii defensioni compelcre. Forlassis enim runi el illc testimonio cimincndalur , prxferri dc-
diceiiles : Si qnis non anatlieinatizal Tlieiidiirum biierii. Uoc uinim inleriiu teiieo, quoniam et ipsi

Mopsuesli.T et ejiis dogmaia, in eo quod adjeccrunt. docent, jusia raiione diclante, beaii Cyrilli se j di-

cosqiie qui aul siinilia ei sapuerunt , sancium Dio- B cium rcliquisse. incipianiiis iiaque jain prxdictoium
«loriim iiiielligi volnisse diceiiliir. Sed ciir, obsecro, venerabiliiim Parum lesiiinonia lecensere, quibiis
si ancioriiaieni ' seciiti sunt beali Cyrilli, magis et coiiimeiidatur Diodorus, quem cmii Theodoro pariter

prius Diodorus magisier ejus nominatus non ' esl, ei in cadcin causa culpaiuiu dicuiit a Cyiillo, velut

ut ila salicm deccriicrelur; si quis non anaihema- ca doceiitem quae NcElorius ducuii : ut quia sine ma-
lizai Diodoriiin ei ejus dogiiiata, anatlienia sit, veliit gisiro suo cuin quo ilii causa cominunis cst, non
qnilm, male Throdorum dicitur iinbuisse; etdcinde poiiiil jiisie Theodorus condemnari , cum probavcri-
seqneretiir, eosq^ie qui aut similia ci sapuerunt, aut iniis Dioiloruiii non esse damnanduin , nuiho am-
sapiunt. Nunc autem in Tlieodoro ejus discipulo in- pliiis manifestiim liat omnibus pro solo pri-judicio

teniio aperta et manifesta dirigiiiir, Diodorus vero syuodi Chalccdonensis , iniijue Theodorum fuisse

non dinumeramr, vel si et ipse subiniclligiiur abdi- dainiiiiium. Bealus igiiur Aihanasius ita inemoraio
candus. Deinde sic bealus Cyrillus in accusatioiiem sancto Diodoro sci ibit : i Doin no ineo filio et aman-
sancti Diodori alquid scripsisse diciliir, ut niliil in tissimo consacerdoti, episcopo Tarsi Diodoro, Aiha-

ejus defcnsioncm scripsisse dicalur ; in accngaiio- nasiiis in Domiiio salulein. Gratias Doniino iiie<i, qui

nem vero Theodori sic aliquid scripsisse diciiur, ut iibicunque suain doctrinam fundat, et maxiine per
ciiiini in cjiis defeiisionein scrijsisse monsirelur. C filius proprios, qiialem el le ipsuiii res ipsa di nioii-

Claruin est iiaqiie, si vidcre velinnis ', quod pro- strai. Eicnim antiquain scriberel veslra levereniia,
pteiea, non denoniinaio Diodoro , Theudoruni cuin cognoviinus quania facta csi in Tyro per
gr:iiia

suis dogmatibus, et eos qui ei non dicunl anaihcma, tuiim perseveraiiliam congaudcmus libi, quia
; et

daninavernnt, quia laudatus esl el in epislnla veiie- pcr le ciignovit et Tyrus recium verbum pietaiis. Et
rabilis Ibs qiiain synodus pronuniiivit oitliodoxam, cgo qiiideni occasioiicin as'.un>ens scripsi tibi,dile-
cl in cpisiol;s Orienlaliuni Patrum qiiibus aucioriia- clissinie el ainaiitissime. Tu vcro qiioinodo me scri-
lcni praHipuani detiilit. Alioquin, si crror conside- beiiienon rescripsibti , miratus suin. Iiaque non sis

reiiir qui luissc jactalur amborim, ideiii Diodori qui segnis scribere continuc; sciens quia ^icut lilius re-

Theoilori dieiuir. Si pcrsoiia niagisiri alijue disci- qiiiesccie me lacis patreni , et siciit pr;cco verilaiis
puli , aut solus, aiil prius nomiiialini condcmnandus snpeilx'tilicas ii e. E( nihil contendas adversus haere-
eralaucior erroris. Si auctoiilas bcaii Cyrilli, Dio- ticos, sedsileniio verbosiiatera illorum supera, nian-
dorus evideiiler et siiie ainbiguiiate ciilpandus; con- scetudine mabtiam. Sic enim sermo tuus, sale condi-
ira qiiein s c invebi dicitur, ui pro illo non iiive- tus, habeldl graliam : illi .-uiteni apud oniiiiiiin con-
nialiir alia Cyrilli scntciitia. Cur igiliir advcrsus scioiiliain ciilpabuntur. > Qiiid liic decernii vesira jii-

Tlieodi'rum niiiiis, advcrsin Diiidorum niliil ? Quis iii Dsliiia, sercnissime imperaior? ./£quumiie censelis
haic panlulum cordatus aiteihlcns non statiin f.ictio- ul isie vei itaiis pr:cco Diodorus, cui taiitum cnnf audet
nis h3!retic:n dolos intelligai, q;iod soliis deiioiniiia- vir doctus ct biinus Ath:inasius, livoris et invidix nc-

lus esl in caiisa cnminuni Tlieodorus ; cum si r.on scius, quoiiiam per cjus perscveranliam recluni vor-
Hierque ', sed alter eoruin denominandus essci, biim pietatis Tyrus quoque cogiiovii, nt eliam boriu-
Diodiirum potius denouiinari deceret 'f Et idoirco lur cum sciibere sibi continue, et rcquiescere se in
trustra hcgiiiiir, qiiod lucel omiiibus, et luce clarius, illo tanquam paircm dicai in iilio, dainnelur velui
vel si noliiiius, apparet ,
quuniam ul haco agcreniur lucr tious ,
qui cl ipse culiialiis dicilur a ryr.'llo ?

conlra Tlieodoruiii, iion Ecclesi;e opiis eratjudicare Durum niniis csl, nt lioc de vcilra a-quitate creda-
de inoriiio; sed lf»irelicis potius Chalccdoneiisi prx- niiis. Nain et ipsi pra-suinplores iniqiiuiii csse vide-
jiulicarc conoilio. Qiiud si dicunt piopteioa se iioii runt. Si vero magistcr Diodurus condemnari veliil

' Cod. Veroii. , auclorilalem , sicut acla. seculi ' Idemcod., si videre vclimus, vel pdiits libere
$u»i, otc. dicere velinuts, tfiwd, elc.
' !ii eudeiii cod. dees! -o non. ' Idciii cod., vel cerle sed alter.
,

B»5 rUO nF.Fr.NSIONK TIIIHM CMITI'!,. I llt. IV. C14

lia>ri'liciis jii>li> iKMi |iiil('i il, ('(iiilrn qii' in sir iiivelii A siioj disripulns nildiixil .lil nmniuljn) liinm |ierrc(nii>

tlioilur, iil prii illo iiOd inrriiialiir :ilin Cyrilli sen- nein, ei oi.nre n Dco in ninllos aniiorum circiii:iis

lciiiin, qiiodiodo in riiileni cansn , ut fcniiii ,


p.irilor pra'scivari vestrain viiani, ail iiiiliial'in Krclcsianiin
«'(iisiliis, iiis'. iii pnviiuliciiiin jymuli Clialccdoncn- ("lirisli. I Pcrspicis , ul cxisliino , (leinciili-siiiio

sis, cjiis disripuliis Tlicodonis vcliil li.iriniciis dain- iiiipcralnr (iiain rcs (iiiiniiio per-|iicna e I), ciijns

lorelur, coiilra quciii sic iiivelii diciliir, til diain pro virlulis, cl pcilcC.ioni::, ci zeli circa icclaiii el apn-

illo iiivenialur alia Cyrilli seiiieniia? Pelrus qnoque, sKilicam fidcm Diodcriis scnipcr rneril, qiieiii cniii

Buccpssiir cjiisdem saiicli Ailiaiiasii , scrilieiis cpisc o- Tlicodorii culpatiiin feriinl a lic.ito Cyrilln, ct qnn-
p s, el prciliylcris aiqiiu di.iciiiiis, pio vcra fidc iii luoilo cjiis };l<iiia siiniil ciiiii a'lale crcsccli:il. I,aiid.i-

«•xsilio coiisliuiiis (licil : < Anior, qiin (iira vos in tiir adolescens ali .\lliaiiasiii, laiul.iliir a Pelri> jain
Clir.stii g'jiidco iiiiii pcrinisit paiieiiier Tcrre; iiiio j;riivis, laiidaliir a Tiiuollico sciicx. Tola viia cjms
eliani scribeiis veluli noii scribcns suin, e( itcriiin ad fuit in laudibus, ct pnst inorlcin ab Atlianas i, Pilri,
seribcnduiii coiiipellnr. i Etiiiria: < Con-i!ialuril>iis Tiniolliei siicfossorc cnni Tlicndoro dicilnr ac. iisa-
i;jiliir \oliis iii Uis ipia- iiiciirrnnt iilor:cl ipiid oporlct liis. Qiiis Iior po-bil a^qiiaiiiiiiilcr fcne? qiiis p iliciiier
nie facere sic scnipcr perliirli.itiini. TiinoilKO» ilf- aiidiie? Scd ab liis nicliiis avciliiiiiir, iit nicllora i o-
tainaiitc sc ipsiim cpiscnpuin Cssc, ut ler lioc cnnli- B lius atteiidaniiis. UclecUit cniiii nie liiijiis saiicii viri
deniius injiirict, ci paicrnas lcgcs iiil'rin,^al? Vnluii Tinioihei vcrb:i repclere, qiicmad i oduin ct virtiilcin
cnim nie anallicniatizare, et liasiliuui C;rsarea; , el Ailianasii conseciiiiis el scdom, ciini niodoro dicerei :

Pauiinuin,ci Epipliaiiiuin, ei Diodoiiiin cpiscopos ,


Vobis ex ccrlo doiialiim cst, iion soliini credere in
et soli Vitali conimunirare. » Ecce oiiam Peiru< Ciiristiiin .Tesiim, scd ctiam pro ipso pati. Ilnc quo-
Alhanasii successor, uNpic i crarium diicit nasiliuin qiic iiiiiilii dicciis : |l;inc liiam rcciain el liealam
Ciesariciiseiii, Pauliiiiiiii Amiocheniiiii , Epi|>li:iiiiuin circa Deum vo'uniatem, ct indcclinabilcm circa (>ie-

el Diodoriiin cpiscopos, t.iiiqnain propiignalores for- '^lis iiiystcriiini coiiscieiiiiaiii, idini voliis ii;cssc, cl

lissiinns vcrit.ilis, aiiatliciiializare , ct Vilali Antio- diviniis vir |a;pa iiosler Atlian;isiiis aUcslatiis csl nn-

cheiio altcri, quem Apolinaris ordiiiaverat, coniinu- sira: ' reiigiosiiaii, ei nos suos discipiilos adilu\it ;'il

nicare. Quis igitur islniii Diodorum ,


qr.em cum amandam tuain pcrfectinncin : in lioc dijnuni se pro-
Basilio, et Paulino, ei Epiphanio, ejiisdem fuisse bans Ailiana ii snccessniem, (|iioil cjus lesiiiiioninin
doclriiia;, Peiro jndicanle cognovimus, vel si , ut fc- non impugnans, ndiUictns ab e.i esl ad aniaiidiiiii

runt, cum Thcodoro culpaius a Cyrillo credatur, pro perfectionem Diodori, qiicin ct ille dilexi:, e; wl
cjus sciiteniia existimet csse danninnilum? Aut qnis orandum Dcum, ut in ii.ultorum annoruni cirriiiins

TlieodoMim sinc ipso Diodoro, cum qiio diciiiir, nt C vitam ejus conscrvaret, ad niirtatem Ectlesiariim
d scipulns, a Cyrillo ciilp.itus, |
ro cjiis sciilenlia ,
Chii-Ii. Scd alariiin quoqne civilatnm cpiscopos
el nnii pro syiiodi pia'jiulicio, cxisiiniet csse dani- traiiseu:ilfs, quale eiiam sanciiis BasiLus C.-csarc;e
iiaiuin? Timotluus qiioiine, Pciri successor, qui cuin Cappai!oci;c, Dindoro testiinoiiiiioi perliibcai, dciie-
ipso' Diodoro pariier adcrat concilio in baDC civi- mus adverlere : qiii scribens ad Pairopliiiuin episco-
laicm regiam contra Macedonium congregato, sic ci piim ^gensis Eccli'si:c b dicit : « Pioilornni .".ii cm
scribit : « Poniiiio meo f er cuncla lionorabili , ct vehit nntrimeiiiiiin beali Silv:ini ab initin arc piiniis.
sanciissimo episcopo ei consacerdoii Diodoro, Timo- minc auicra diligMiuis ct pncdicanius propier graiiain

(liens in Chrislo saliiiein. Virintem tiiam, et viia: Verbi qua; ei ad si, per quam plurinii ad eum coiive-
perfeciionem, et zeliim reciaiet aposio!ic:e tuae fidei, nieniium meli res crficiuntnr. » Idemqiie scribcnii
pro digniiate predicaie neqiia(|uani pntero, cti;jmsi ipsi Diudoro dicit : « Legi liliros a lua lioiioraliiliiao
iiiniium properavero : iion eniai a^quanlur sermones Iraiismissos, et secundo (inidcm adinodiini insili ,

el les. Vobis ex ceilo donatum esl, non solum cre- non snlum propier brevitatem, ut polc qui si n circa
dere in Chrisiuin Jesiim, sed ctiam pro ip30 pati. oninia debilis, sed eliam quia vari;itiir senlcniiis, et
llanc luam rectani ei beaiaiii circa Dcum voluntateiii, facile eo '*
disceriinniiir econirario oppo^iiiines et ;i(i

ei iiidedinabilem circa piei .tis inysierinm conscien- '^ cas respnnsinnes; et esl oraiione siiiiplex, ei siiie
tiain ,
oliiii vobis incsse, el divinus ^ papa nostcr nllo scimonis colbiirno : qnnd coiivcnire mihi \isiin!

Albanasius altesiatus est vestr.e religiositaii, e! nos est Cluisii.ini siylo, iioii ad osieniaiioiiem, .«ed ail

» Apolinaris discipulo, cuj'js meniio fict lib. vii, Cilatur cliam in Ec'oge Anasl sii
ro-j; u-f.zrry.i';.
cap. 5, et rte quo Dainasiis papa iii episiola ad Orien- Polemoii inipius, Apolinarii disci|iiiliis, zkto TipL:Oio\i
tales : Qtiid est cur abdicauoiiem Timotlui a me rurstts (r'-u.av^t,ro\j o.'J'0~J'
rcquratis, qui etiam liic judicio sedis aposloticir, Pe- i> Apiid 92 corruptc legitur :
Basilinni epislola
tro quoijue Alexandriic episcopo prwieiile , nbJicntus X[u.rpoifi\'j} h'A'/«';, pro zvAr/ai;. /Kg'S
i-i^iTy.rJ^',! rfi;

est una cum mngislro siio Apcliiiarc? El in epi- e!i:im voc il Pliiiius lili. v, cap. i7 Est au em i^^.gen-
B'0'a Orieiitalinm "ad lUiiiim Thessalnnicensein epi- sis civilatis Ciiiii" II. Qii.-c vi ro sequiiur. eiiisiol;-.
Stopiim iii actls syiiodi Ephesime "o rpi(7uo.r.''pio; : esi lia-ilii lCr. ad Di-iloruin scrii«i!, cuni ajliuc
&au.aao; xy.hii').sj'XKOMjctpcav,y.xi Bi-Ultn, /u.i T ti.i^ov l.re»byli;r csscl Anliocbi;;'.

' Cod. VeroR., heato Diodoro. ' IJem cod., teftro'.


' Ideiii cod,, divinus vir, pnpa. ctc. ' IJem cod.. in ,'.0
'

C15 FACliNDl EPISC. lltRMIANENSIS 016

ulilitateni lioiiiiiinm c.iisciilieiuis. > Ei iii(r:i : c Ccr- A morein *imila(iis esi Ju.iniiis s.iiiiciis i>lc noster p.i-

lum eiiiin luibeo, qiiod ciui l.iiitnm lialjcs scribeinli tcr, ut coi;iiosL-alis quoiiiam cl ap; ellalioiicm illius

sluiliiiiii, eli:iiu alia scriiliirus es. Naiii nequc (iui jii^ie ipse possiderc debel. Non crai illi mi'nsa, neijiie

scribiiiili oicas ouei genurcnl desuiil voliis ; n"bis leclus, iieqiie doinus super terrain ; scd neqiie linic

aulciii siKive et ainabile esl lcgire veslr i sciipla. t aliquaiido fiiit; eL biijiis rei nns lcslcs sunjiis, qiiali-

pauca aultni niinc por leclorem tcr oiniie tiinpus advixit, aposlolicain deiiionstravil
El |)OSt : < Dircxi
iii:ijorein coilici in, piiniuin leilraiisieiis ciiin, sicul vilam , iiibil propriuni liabeiis, scd u sociis seiiiper

iiiilii pobb.ibi!c fnil. Minorciii auiein leiiui,voleii3 euiii milrilus : ipse in oraiione et doctrina Verlii pernia-

dcscrilie c, el iioii liabens ad pr.i sens ^iliquoni velo- iiciis pr:cd.cabat. Ille iraiis nuviuin prxdicibat iu

ciler sciibciilinni : iiain u^que ad taiilam paupeita- desi riis : et ible iraiis nuvium aliquando civilateiii

lein perveneruiit invidiosa Cappadociim. > (^uiii vero oniiicin edcceiis, saluiifciam doctriiiam d jccbal. Hu-

i.-luni biodoiuni, qiiaiiquaiii dicaiur cum Tlieodoro, bitavii ille iii custodia, ct capiie diiiiinuius esl pro-

inio pra: Tliendoio, situt ejus niagister, fuisse culpa- pler liduciaiii qu:im pro lcge liabebat : sed cliaiii istfl

tus; taiiien qiiia sic ei:ni diligit ac prxdicat vir sai.- sicpius ilbi palria fraudalus cst, propler lidiiciaiii

dus ei docius Basilius.el quia kic lionorat propter quain pro flde geiit; sxpius eliam capite diiniiiutuj
gratiaiii Dei, per quam pluriini ad eura conveiiieiiies B esi propler eamdeni causam, elsi non re ipsa, pro-
ineliores cfliciebaiilnr ; el quia scripta ejus legere ita posilo tauien. Non eiiiin suliferuiit vcritatis iuiiiiici

Mi.ivc illi et aniabile fuit, ut etiaiii ea sibi describeiel cjus liiigux virtulcin, deccui niillia seiiiper pra;^true-

ad legeiiduin; biiitcircs b:crcliconim cuni siiis dogiiia- banl iiisidias, et ex oiimibiis cuiu libciavil Uoiiiiiius.
libus nc.juaqiiam daiiiiiare pra^sumunt : mullo niiiius Agc iiaqiic, Jain liiiguani ejus auJi.iiiius : baiic ipsaui

Tlicodorum, ob ea qna; snptrius menioraviinus, iiisi propter iiuain et pcricliiatus esi, ci salvatus. lllaiu

in pra'jiiiii(iun! syiiiidi Clialcedonensis , cum buis liiiguam, dc qiia »i quis di.verit quod dc terra pro-
ilogiiialibus daiiiiiare prxsuiiiercnt. .Agendiim vei;ia- iiiissionis dixit Mnyses, nullateiius pccual. Quid ergo
iiius ct ail il.ud os aiii cuin Coiislaiilin:)|Kilit:iiii Joaniiis, de illa dixit? Terra nuciis bicic ct iiielle : boc ctiaiu de
qucin Domiius Aiitii cheniis cpiscopiis, siciil iii se- ialius liiigua diceiidum csl, lingu i nueiis lacle cl ii.elle.

(liieniibiis osiendeinus, discipulum Diodori fui>se te- Ut igitur lacte el nielle saturcmur, liic nosier jam
statiir : iii quo potisbiiiinni doctri:ia lan:i niagislri (luiesta: sernio, et audiamus lyraiii et tubani.Quando
siiu; proliilali!. ei virlulis dedil indieiuin, et ciijus fc- eniiii suavit:ilein sentio verboruni, lyrain appello hu-
cundum pectus copiosiore spei satnris ubcrlatc rc- jus vi;ccni; quando vero furtitudinem iiitelligeiitia-

spondil, ul quaniis ip.-c qiioqiie Diudi^iuiii pr:cc('n:is luiii, lub.iin qiianidain bellicam, ct ta!ein qualem ba-
extulerit advcrlanius. INaiii sic dc illo iii quodam scr- C bebanl Judxi, cuiii Jcrichu inuros dcstruereut. Sicul
uiiiiic loc.tiis e^t : « Sapiens is-te el fortissimus do- ciiiiii iniic liibanini soiius, igne vclocior super lapi-
ctor, nuper iiiliriiiitate corpuris exposita super sedein des iri ueiis, omnia consuiiiebat : sic et ejiis vox, non
istaiu ascendeiis, dc iiie serinunis fecit cxordlum. niiiius qu;iin illa luba, supcr mobniina haereticorum
baplistam ine J aiiiieiu dicens, et vocem Ecclesia;, ct irriieiis, lioc esi, dispiiiai ones illorum cvertit, et

virgain Mnysi, et alia boium phiiinia de nie dixit. Et oninem aliiiudinein exlollenlein se adversiis seieii-
ipse quideiii Ijiidavil, vos aiilem acclaniaslis. Sed lain Dei. Quod iie pcr nostram inagis liuguam quara
cgo prucul sedeiis, amarissime suspiravi. i Et \0A per liiijus ditamu% jam liic iinsler serino quie-
luic
»liqiiaiita : i Sicetiain iinperatorcs faciiinl ariquoties, scat, gloriaiii danles Deo tales nobis tribucnti docto-
el sibi apluin di.idtnia aurcrcnles, rilioruiii impuniint
rcs. > llaiic eloqueniissiiiii Joaiinisin Diodorum prx-
«iipitibus; atque ila tmn viderinl minus iiif;>nlilc ca- cipuam laudcin, pcr qiiaiii iiobis doctrinam ejus cnin-
|iul quaiii coroiia est, cupiuiit eis tantummodo iiiipo- nicndavil et vitani, quani|uain iniiius dccorein suum,
iicre, quamvis incougrue, eo ipso solum satisfacien- pru nccessitale ijisius iiilerpretalionis, vel etiani pro
tcs aninio siio : aulerciiles deinde, sibimei ipsis iin- inlei|U'elis laciiltale, servaverit; meis taincn longe
poinint. (Juoiiiam ergo el patcr liie coroiiani sibi iiiipanbus veibis coinnieiidare supcrnuum puto. Iloe
cuDipeteiileiii aique sedcnicin u.ibis impusuit, ei iiia- D soluin nobis coiisiderare sufficiat, i|uod Joaiines cuiii
jor iiostro c.ipite appaiuit; ex nosiro eam capiie de- baptistx Joanni conversationc ac martyrio coiup.i-
tr.ibcntes , aptain liujus palris capiii iiiiponiinus. rans, ei suum nomen in illuin Iraiistulit et coronam.
Jiianiiis eiiim iiomcii apiid iios, intcllec.us auiem Qui riiisus in alio sermoiie de ip.^o suo magistro
apiid ipsuiii cst; ct appellaiionem quidem nos susci- Diodoro dixit : i Non siipernue, sicut apparet, ser-
piiiiiis, pliilosopbiam autem ipse possidet. Propter moiics prolixos expeiidimus. Sed enim in niartyrum
lioc et ipsius appellationis justior uiagis ipse sit liae- celebralionc coinmonemur eiiain vivi inartyris vicini
ns quaiii nos. Synonynia enini, iioii noiiiiiiuin coin- inartyrio niiniinis spiritualis. Vivus est eiiim iste

iiiunio, scd reruiii cognatio facere consuevit, etsi iio- iiiariyr, ei inarlyr, si.|uiilem mortuiis eslsapins pro-
iiiina diner.iiil. > Et iiifra : c Quia ergo indubitantcr posiio. Videie ejiis niembra mortiiicata, videie ligii-

ista est ngula, ct integra deriiiiiio syiionyinorum ram circuiuferenicm quo; suiit liuiniiiis, et sensum
Bpiid Scripiuram divinain, age osicndamus qualiscr liabcniein aiigclicuni. > Et posl aliqiianta : < Sed re-

' Cod. Vcron., dLiiwitslruns.


.

617 r; DLFF.NSlONt; TIUUM CAPITLI.. Llll IV. 648


VCiLaniiir .1(1 m;)ilyreiii i^lum llciuiii |ir.i|ili.T ciiii'iii A ra pioiiric '
Doiuini, ol ucc. sariiiriiiii iiiniiluni opiis
(1 isl» iliviimis. Qiioniotlo il:ii|ue iniMtiiiis csl morli- ur:il cxigcb.il iii<'iikur;iiii ; siipi'i:il>iiiiil;iiiU:r uiiteiii re

liraiis iniinlir:) sua, cl conculcaiis naiur:c cupdiL^los plebut praibeniein sibi bciicilictioiiciii.a vidua * petens
in liiiin:iiio corpore, et .iiigelii':iiii iiobis dcinonsliaiis paiieni, per occasionein auleni petilionis prxstniiE
vilain? Si aut' m viilli', viilere iinia cl rr ip^^a inorunis alniii(laiiii;iiii lieneditlionis : sie el lua lii>iii>r.iliilil:is

csl, rccordaniini illius leinporis i|u.iiiilo liellnin .iS|>e- iiosliain cxl^iiiiaicin peUiis, ma^is das i|U3in suniii.

riim .idvcrsiis Ecrlesiain exsiirrexeial, et cxertiliis Siibiiiinisiiaiis (|iiiilciii lua ad Dcuni poslulatio cap-
innvebanliir, et arma pr:i'par:ibanliir, quando lr.iiis saci nnslro indcllcicnti^im ex parvo prxstal, cl liy-

fliivium oiniies coiigrpjjaliantiir. Tiiiit ipse exicns, et drioc iiidelicientcm ex parvissiiiio cuinuliiiii largilur.

vcliit liirris anle posila, vcl sc piiliis qiiidaiii :iliiis ct Pclis il:ique in priiuipio cpistokc tii;e, lioiiorab;lis,

ni.l;;niis anle alios st:ins, et coiilrarioiuni siiscipiens dc la|iidiliiis iii lalionali siiperliiimcralls sacerdolis

fliirtus ei refolveiis. iii Iranqnllll aie cndenim corpns super peciiis Aaroii dis(>osii:s ct iiiseriis, et ' loruin,
ErclesiiC custndivit, repcrculicns lempesiaicm, ct et nomina, et colorcs, ct spccies, el loca, et ad piu-
pr:rsiaii^ iiobis qnieliim porinm. i lluiic ilaquu vivuiii talcin ducenles i|Soruiii lapidiiiii Cniitcinplaiioncs, el

inarlyrem, ae s.rpiiis marlvrem, cl iiiorlirn :ilii'iie uiiusiiuisqiie l:i|iis [>io qiiall t ibu ordni lus erai, el

iiicnilirnruiii conlinuiim marlyrcin, vol.inique ligiiram d uiide invcniiis (!SI, el ex qiia |iaiii.i. Et, si('iili dixi,

rircumferciilem lioiiiinis, vilam vero angelicaiii ile- noliis i|iiiJeiii li;irum reniiii diniiilis liiil oninino^-^el-

inonsiraniein ;
qiiem ctiam velul tiiriim iii pr;il'o, iii illl \idiia; piopler paupertaioin, iiiveniio. S d siciit

advcrsus liiiniicns fidei sianiem, et iiigcnlem scopu- illi p 'r beiiedicliiTneni iniraculiim ronligll, ct Saiiia-
lum, Jw.nnes rjus disrlpuhis ditil, iii (|uem contra- rilanae pro aqiia sensibili Doinini inysierium ' reve-
riorum flucuis resolverc- lur illisi ; nuiii|iiid jiistiim labatiir : sic el iiiibis cxlguis exslaiitbus, sed hovd
rxistiinas, pie princcps, labni rcliibutionein laboium inlellecu et nova cognilione el nova ratioiie, abuii-
rt certiminum suorum de Cliristi Erclcsia mcri ri, d.iiitia undii|ue effecla esi, veluii ex niagna iml"('uin
ul ab ca velul bitrelicus exrlinlatur? Non arbilror elfusione per orationeiii Eri.e et aliorum proiilieia-
El tmicn iii pra'judicium synodi Clialcedoncnsis rum, quoruin et lilius et discipulus el suecessor exi-
idcirco jaciaiur exclusus fuisse Thcndorus, qund a slis , bonorabilis , suscipieiis pro;iiiiquain illis lianc
Cyrillo seciaior ejus fucvit judicaiu'!. Sunt adliiic gratiam a Domiiio, et nobis per oraiionem aiiri-

Biulla pro codeni sancio Dlodoro niagiii Joaniiis di- buens. i Non parvi essei indicii , clemeniissime im-
cta, quae ad .illa properanlos oiniilimus. Epij lianiiim perator, vel si aliorum Palruin lcsliinoiiia defiiis-

qnuqueCypriuin.virum doeiissinnim ^cimiis stripsisse sent °, nullius auctorein liaeresisexsiitisse Diodoruiu,

de liacresibus libros, iii quibus ct auciores earum p quod euin Epiidianiiis, vir sagacissimus ei in doclri-
ei c;iusas diligenier exposuii.ei non solum Diodorurii na ca!boiic:t> fiJei laiidabililer diflaiuat is , noii iiie-

»elut auclorcni nliiujus lia-iesis iniiiinie denoiavil, moraveiit inler li.Tresiarchas. quanlo neque illos

vcriimeii.ini in litu-ris suis lali eum honore dignaUis qui ante advi ntum Domiiii novas doctriiias iiislilne-
est, ut liliiim euni et dlsripulum ei surcessorcm runt , oraiserii. Cuni ergo laiiti fuerii induslria ejus
Eliieali rumque prophelaruiu pronunliarcl, et propin- atque scienlia, ut aniiquos etiam qui lemporibus Jii-

quain illls a Domino graliain dicerct coiisecuiiini. daeoruni nov.i docnerunt , hsieticos non laceret;
Liide conveniens videtur ul lioc, sirut in aliis feri- qiioniodo pr:icsenlciii Diodorum niagistrum Tlieodori
nius, ex cpislolae ipsius lennre inonslrenuis. i Du- prjBlerirel, si novae doclrinae quam Neslorius secii-
niino iiieo lioiiorabili frairi cl consacerdoli Diodnio, lus est , fuisset inventor ? Super lu'c aulem adjici-
aniabili episcopo, Epiplianiiis » in Domino saluiem. inus eiiam episcopirum jCgypiiorum qui in Dioca'-

Gralia:ii ni.ijurem pr*sl.iiis, qiiam accipieiis, pelebat sarea exsulabant ^ sub Valcnle imperaiore, maginim
Doiiiiiius a Samariiaiia aquani bibere : ipse fons cx- pro sancto Diodoro testinionium. Naiii ruui adversus
siiii-, jiixia pui'juiii sedeb;it, et laiigaiu ex iiiiieie ApoUinarem scriberent iuonacbi in Niiri,i coiisii

iiiveiiielialur, ut consequenler prwsenti sernioiie, iii- luti ", liacc post aliquania dixerunt : i Miraliills vcrc
c:irnaii(inis iion exceilciel vcrilaiein. > El poA pau- Apollinarius tales lilieias cx noniiiie iiosiro susei-
luluin : I Sed etiani cjus discipiili et seivi, a qnibus
D piens , susi ipiens eiiam ct propriam episiolam in

aliipiiJ pctclianl, magis eis (labaiil quaiii accipieliant numiiie Adelplii el Is dori , jiixta votiiin siiuiii, iii

ab eis : ei alloqucbiiur quiileiii I'Jli;is, qui cr.it ligii- laniuin iios c >iiiemiisit , ui ipse posiea audereisuis

" llinc liipict ad riodoiu(n Tarseiiseni scripluni iiiiru;ii impiilsii, Magni conii is sncnirnm largitioiiiini
fiiisse al) Kpipiianii lili 'llu n rsoj twv A-iiosza AiOwj, opera iii exsilium ejeclos , Doicisarc^c oppiilo l'a.
ac.

de Gemmis li vestis .Aaronicac, el libello praeiiiissaiii hesliiiu; liab laie ju-s s, aiic or cst 1'eiriis Alexaii-
liaiic cujus liodie pars t.iiluiii edila esl
episiolaiii : (Irimis in episiola rircula;i, ciijns iiartciii reciiat
iii vulg:iiis cum iiudo noinine Dioilori. Tlieodorctus lib. iv liisioiix', cap. iO.
' tiideciin episropos .Egypli sub Valcnte .Aria- ,

'
Cod. Vcron., j>roprii ' ('od. Veron,, iiofjis defiiissenl.
' Idem eod., fl vidua quideni. ' I lem. col moiKic/ii.s fn ?l:lria const
, liilis. Ilij
' Ideiii coil., i/( eorum. eiiiin seriliuiil episrojii ^u-yiilii iii |iiora;-arca sub
* Ideiii C(i(l., domim wysleriuruat. Valciite cxsulauies.

rATROL, LXVII. 20
,

019 FACUlNDI KPISi: 1IERMIA.NLNSI3 m


tiiieris accusa eirieprLliensibileiii ei religios'ssiiniim A lixreticos memoravit, qui de Scripturis sanclis iii

archiepiscnpiini AnlioCliia; Pnulinuni ,


qui seniper uiraque lingua aliquid conscripserunl : non tacuii '

conimuiiiav t ler beato papiu noslro Allianasio ci qui hxrcsuin fuerint c'onditores, quive asserinres,
oninibus in Occideriie oriliodoxii cpi-copis. Nobis vel qui eiiaiii a quibusdam ut hxreiici accusareirlur,

autem e\ acccpiione talium liiier^num comnioiis, et aliis conira defendeniibus. Qui lamen saiictuiii Dio-
halicniibiis de arcusalo vel hacresis vel scbismaiis dorum nec in suspicioiiem bxresis veni^se retulii :

snspicionem, &a'pe volueranius iili rcscriberc. Sed de quo sil ait : 1 Diodorus Tarsensis episcopus, duni
/iuni ha^c agiiiitui-, ex dispen-alione Dei deiii^n- Aiitiocliix csset presbyier, niagis clariiit. Exstant
siralae sunl iinbis el iiiscripl.B ejus dispositiones ct ejus in Aposiolo coinnieniaria , et niulia alia,ad
deliniiioiies de fide, consonaates eis qiiieantea niulii Eusebii magis cliaracterem pcrtineniia : cujus cunt
venicntes ad nos de ipso nobis Apolinario dixerani, sensum seculus sil , eloquentiam imitari non potuit
h.ibenies se noii recte de incaniatiune Salvatoris. propler igiioranliain saiciilariuni > Con- litlerarum.
Ad bac eiiam et alias lilleras, in quiiius accnsavil soiialaulem hic sermo beuii Hieronymi, quo referl
vener.bilcm archiepiscopum Cypri Epiphanium or- eloquenlia rainorem Diodorum fuisse verbis quae ,

ilioduxuiii , ct communicanlem semper beaiissimo inemur.ivimus bcaii Basilii, quibus eidein Diodoro
papse iiostro Alh:inasio. Adhuc etiam ei sanciissi- 6 scribens de libro quem ei miserai , dixii : Quia va-
niutn Tarsenseni , et coinniunicaniera similiier beaio riatur scntentiis, ei facile in eo discernuntur econ-
^npse nosiro Ailianasio, et nostrum ipsorum episco- Irario oppositiones , et ad eas responsiones, ei esl
piini ' Diodorum abjndicavit ' injustae per proprius oraiioiie slmplex , et sine ullo sermonis cotliuriio :

lilieras, si non abstinuisset a cominunione ante di- quod convenire mihi visum cst Chrisiiani stylu ,

ciorum orthodoxorum episcoporum Paulini et Epi- non ad ostentationem , sed ad utilitatem hominuni
plianii. » His etiani coiisideratis quDe confessores isti scribentis. El abundaverant quidein nubi'; , ad de-
liiqnuntur , coiifiteri debcmus condemnandum non nionstrandum quod proposuiiuus isla qux diciasunt.
esse Diodoruin, quemvidenius a lalibus et pro t.ilibus Verum qiiia niliil debcmus, vel glorix ipsius bfati
adjudicaium. Mon eniui decet Apollinaris haercsiar- Diodori,vel causx cognitioiii ' mimiere, qualiier
cliae nos inveniri socios, vcl irreprehensibili et reli- eiiam prxdecessores vestri religiosi principes, Gra-
i-iosissiino Pauliiio Aniiocliij! et venerabili cpib.copo tianiis, Yaleniinianus, ei inajor Theodosius, ei

Epiiilianio Cyprio conlr.irios : ut cjus nieMiorioe non fiierint aitestaii, omilteudum esse non credimus.
conimunicemus , velut bxrelici ,
qui pr pierea cnn- Qiii cum scribereiit ad Auxonium pruconsulem Asix
demnatus est ab hxiciico ,
qiiod non absiinuis^cl a de resiiiuendis ecclesiis, iia post aliquanta dixerunt :

communione ante d cloiuni orlhodovorum. AcceJit C 1 Suli illi liabeant ecclesias ,


qui commnnicanl Ne-
ctiam noslrac consiJeraiioni aucioriias concilii ISO clar o ° Constinlinopoliiano, et Tiinoiheo Alexaii-
cpiscoporum , in banc rcgiam civitaiem contra Ma- drino, et Peligio Laodicix Orieniis, et Diodoro
ecdoniuin congregatorum , ioter quos crat sanctiis Tarsi , et totius coiicilii sub vicario Asix constitutl,
iste Diodjrus. Accedai quod in Ecclesioe pace, ple- ct Ampliilocbio episcopo lconii , el Opliino Aniiu-
nus dierum , cum gloria niagiia defiiiiciui est. El cbix. lii Poiilico vero concilio, llelladio episcopo
niniis nudax profecio videbitur, ut conira lioriim Cxsarex.et episcopo Meliiinx Oireio, ei Gregorio
om;iium aucioriiaiem , lalis ac lanius Ecc^esiae do- Nysseno, et Terentio Scylbix ", et Mariyrio Mar-
clor pro Cyrilli querelis anaihemaiizctur velui hxre- cioiioliiano *. Qui vcro et eanidem fidem non hono-
liius : quod et istos judiccs nioriuoruin considerasse ranl, veluii hxretici ab ecclcsiis excludanlur, ei

credcndum esi. Sed Ciim pro iisdera qucrdis , vel si iiunquam deinceps aJ eas rcveriantur. > Oporlet
vcrum sii, non iiisi prius excliiso magiiiro Diodoro, enim undique posi lianc legem purgaiam es^e apud
excludi ejus discipulus possit : quomodo ab isiis su- omnes Cbrisiianoium religionem. Cum igiiur isii

lus Theodorus non ad e\ersionem syiiodi Chalcedo- religiosi princiiies lioc esse certiim iiidicium st:iUie<

nensis credauir exclusu^? llieronymus quuqueiioaler, rint , ut si quis non coinmuiiicaret beaio DioJoro
vir adniodiiiii dnclus ,
qui ctiani tantae lueiat lectio- ^ eadi?m qux Tlieodorus senlienii, hxrelicus liabre-

iiis, ut onines aut pene onines, sive, iii Grxco sive tur : qua iiiinc ralinne statutuni cst , iil si qnis Tlieo-

iii Laiino eloquio divinaruin Scripturarum traclato- durum Mipsuesiix, el ejus dogmaia, eosqiie qui aut
rcs legoiel, scripsil libruin cujus esi liinlus De viiis hiniilia ci sapiierunt aiit sapiunl , non aiialheinaliz.it,
V ill isiribus, iii quo non suluiii catholicos, sed eliara hxreiicus habealui ? Quia vero Diodorus, veritatis

" In Codice Thend. I. 3, de /'11/1' lailic^ica , iibi episcopus Mox rursus Mariyrius Marcio-
in Scythia.
exsiat Imc rescriplnni, pcrperaui e iiiume-l l\ieniiio. episcopns dicilnr non Marniuriui, ul
piilis in .Moesia ,

Iii vnl;;ali3 vero exeinplariiius syiiodi Consianliiiopo- in Coiiice Tliend. ^aui Marlyrium quoijue viicanl
lilaii* Veioiilius appellatur; sed iii codxe AnicieiiNi exeniplaria omiiia syiiodi Cousianliiiopullianx , cui
TcrcndMS recle , ul lioc luco. Fuit aiiie;n Toiiioriiin (^tibscripsit.

' Idenvcod., epUcopo Contlanlinopoiuano.


' CoJ. Veron., eoepiscopiim.
' IJcni Cod., adjndiitivil. •Idemcod., Marc:anopoUt'mo. Marlyrius Marcia-
' IdeiM coJ., ibiiion lncui!. nopoliianus in .Mai^a subscribit syiiodo Constanliuo-
' IJeiu coJ., con.iciiuiti. iiuliuiix aniio 581 , sub ThcoJosio .Maguo.
m rr.o df.frnsionk inii .\I CMlUil.. I.ili. IV. «M
111.1)1111111$ f>ra'(lic»lnr , in \iiliil« Dei pt-i- anii.i jii-ili- A Apolliiinrisei discipulunim cjiis ,
qiii n qiie si ca-
li.i;, :i doxlris cl siiiislris, Aposlolo d.KCi.te, bol.i- lliolici fiiissent, tantis pr^eferri deliirraiil. Niiiic cx
gcr.iic iliilioiTal : aileiiilc, i|ii;i;>o, cloiiienli->iiiie ini- priiirip liiis priiicipcs co;;noveniiil , quoniin iiingis

pcralor ,
qiicinadinodiiiii pcr j^loriaiii cligiioliililalciii , 11 e.olein Diodori :ilipi'^ Thoodori caii>a judiciuiit

pcr iiirnniain cl lioiiaiii luinain, rurli sciii|icr el nni- dibeaiil sci|iii : iilriim Grati:iiii , et Valciitiiiiani , et
'

nin^» iniciitione ciirnrrerit. Nam, sicut ab Kcclcsiic nnijoris Tlieodiisii, an Juli»ni apo>l.itx sacrilcgi, qiii

d.ictnribiis scinpcr apj roliatus csi, et .ib li.crciitis I


ropii;rea Plioiiniim vcrisimilcm el saliiti proxiiiiuni

Bcciisalus , ila c:iani ^einpcr a rcligiosis priiicipibiis dicil ,


qiiod non , iit Diodoriis , iii mcriuii indiicerol
laiidiiiiis, ct viiiipcralus ab iinpii'. inveiiitiir. Jnli^iniis (HK-iii c ediiloral Dciim. (.) ii< :iu'cmi forat, acruvatuni
elonim Clirisio pi-rliilus iinperalor, sic Plioiino Ux- a Jiil aiio Di'.doiuin quod D.'iiin nauiin dc virgiiie

resiarclia! advcrsus Diodonini scribi : t Tu ipiidein, fitoreiiir, acciisari ctiam a Cliri lianis Innqnnni lioc

riioliiie , vciisiniilis videris , cl proxinuis salvaic, iifgavciit? vcl qiiij auiliens Jiiliaoiiiii Dioilo o coiii.

hciieraricns iieiiu:\i]ii:ini in uiero iiidiicere " i|iicin iiiinaiitem, qiio.l Jc-iim C:ililiiiiii Doiiin utciiiinn
credidisli D>-ii >'. Diolorus aiitciii Naxara;i niagns, )ir:i'd!('aret, qnem inoitiinm et scpnliiini nc^are iion
i-jus pignunialibiis niai>g:iiics aciiciis irraiionaliiliia- pot. ral, ct dicentem pro[iterca illiiin ;iiiii:ri a siiisdiis

lein , acnius :ipp:iruii sopliisia rcligionis agrosiis. > n sumino supplici I, quod miserabiliicr imbibens llico-

Kl posl paiiluliini : « Quod si noliis opiuilali fiicriiil logoriiiu liiscatormn frrorciii , talia priiliraiel : a

diiei dc;>', ct imisa; oinucs , et foriuiia ; osicndciiiii» Cliristiaiiis qiioquc jiidiict ab lic:.niliini , voltit ipii

iiilirniuin ei (onupiorcin lcgmn, ei raiioimin, ct Jc^um Galiheiim b niincni tantuni, inm eliaiii Dciiin

mysierioruin paganorum, ei denruii; inl'eriio;uiii ; cl e-so ciodideiii'? Ilanc itaiiie faotoribus h:tieiicoium
ilhiin novuni ejus Oeuin Galil.cum ,
qnein xleriiiini proponinuis optionem , ut aut eligant imi arl veiie-

rabiilose pradic:it, indigna morlc et sepulliir.i , dc- nliiles Patres et religiosos |iriiicipes , et cuiii ei»

nuilaiuni conncta; a Diodoro deilatis. > Siciit autcm Dodoriiiii ot Tleodoruiii probent ; aut, gi ApoUina-
colcnt crramej convicii fingerc ()iiod arie iiiagis rem magis et ejus discipulos, atque Julianum, ddi*
quam virtiiie ' vincantur, seqiiiiur dicons : i Iste gent seqiii, iion saliem propier aliud Diodorum cul-
eniin nialo coiiimunis uliliialis Albcnas navigans , et pont, iiisi proptor qnod eum Apollinaris el cjns di-

philosoplians imprudenter , niusiconiin pariieip;itus scipuli , aiqiic Juli.iniis ,crediderunt e-so ciilpaiiduni.
est rationcm , et rlietoris confeciionibus odibil in ad- Quod si culpare iion pnssunt Dioilorum quia Je.-uni
xrmavit linguain adversus coelestes deos, usqiie adeo Nazar.^eiim ,
quein in doabiis naiuris Deuin crcdidit,
ignnraiis paganoruni niysteria , onineniqiic niiscia- in iitoruin indiisil, ipsuiii diceiis ocleriiuin , qucm
bilitcr inibibcns, ut aiunt , dcgenerum el iniperiio- ,, scpullum et loortuoni : iiuomodo jiisle Tbeoilornni
rum ejus llienlpgoruin piscaiorum eirorem. Proptcr ojus discipuloni daiiinaic poiueiunl'' E;iniilein ciii.Ti

quoil jam diu est quod ab ipsis punilur diis. J.im aiiibonim caiisain , ct iinain accusatioiieiii fnisse te-

enim ler multos annos in periculum conversus , cl slaiitltr ainborum. Proinde vol seru dcsinani Tlieodo-

in corriiiiiionem tboracis incidens, ad suinmum pcr- rianos vocare qui l:iiiiorum Pairmn lesiininiiiinn se-

veiiit suppliciiim. Omne ejiis corpus ccnsunipliim ciiti suiit, iil Diodonim ' iiiiiiiniecoMdcmiiaie pra;su-
esl : nam mala; ejus conciderunt, riigce vero in alii- iiierent. C.tteniin niniium duri el obsiinati cordi-
tudinem cnrporis deicenderuni : quod non esi plii- I si , nee :ipprobaiiiibus Diodorum , coiisequcntof
losopliicse conversaiionis indicio , siciii vidcri vult a cliaiii Tlicodorum necreprobantibns, crcdere, ul ei s

se deceptis , sed jiisiitiae pro certo, deorumqne iicc biout laudati suiit a sanctis l'airibiis l.iudent, ncc
poenap, qiia percntiiur compctenti ratione , usque ad propier quod danuiali sunt a t-acrilegis daninent.
novis-^imum vitae sux llnem as;eram etamaiam vi- Veriim ccce sicut probas , serenissime imperaior ,

tam vivens, et faciein pallore confeciam. > Sanclo- eiiamsi deinus eis , ut voluiit, Tbeodoruui Mopsue-
rum lestimoniis fairum in episcopis episcopi supra siciimn episi opuin a bcaio Cyrillo fiiisse culpatum ,

cognovimiis ,
quoruin jiidicium sequi deb;amu5 in neiniiiivol paruin inlelligenti videbit :ir ,
qiiod iileniii
caiisa Diodoro Tlieodoioque comiiiuni, utrnm Allia- snb aiiaheinate coiideiniiareiil , ipsiiis beaii Cyrilli
iiasii, Peiri, Tiiiioiliei , Basilii, Joaiinis, Ejiiplianii
D judiciuiii secali siini, qnol in sancto Joanne Con-
aiqiie iEgypliorum cpiscoponim apud Dioc:rs;iream fiaiiiinopoliiaiio cjus condisi.ipulo et ina^istro Dio-
pru veia lide C!isulan:iuiii , rl Ciiiislantiuopolilani doro ''
sponiuiit : se<i pnlius qiiia pr.t'jiidiciiim Ec-
coiicilii, nec non docliss.nii viri llieronyiiii ; an clesix qua^bifruiii , ut cji.s coiideuiiiaiioiie saiiol:i

" Nempe absiirdum diicobit ioipiiis aposiaia Dciim hiiv.; S.j^r.f Kjy/.ifTui'jO'j , xac T^; h rifJ.i'J dtavoiK: t'!
liominjm fieri.At contra r.yrillu-; jHlianuin rcfii- , (T^xr/.pG-o^Tri;, CIC.
l;iiis lib. VI, diviiii couiilii ei snpienii e fuisse docel, i'
Diodoruin ciiim Cyrillns
iii epislo'a priorc ad
iil iiuinanam naliiraiii susciperel , liiiin inaiii in
ciini .Siicoeiismn aperte afliriiiat runi Maoedoiiianum er- ,

ca nmiiein poinpam gloriaiiniuc contemneiet. Ali:un rorem e.viieiei, iii allerum inoidisse qui posica iii ,

qiiijipe leruni i.-timationein n.ibis es-^e, aliai» f)eo. Nestoriooj is discip .lo damnaliis est , ui filios duos
AtxritTiTOfit; , inqnil , w-yr.-Kzii, y,cfi QT.ip in-:i /./} si;itue:el, alleiiiiii ile seioine David iniuiii ex smtta
r,i>i<i'i ^07'<).toOto XKt0:ov diii-i.yi tto-j Txoiiiib-jn r.zfi Virgine, allLrum propriuiii Ki iiim Dei ratris.
TZrXl.n'.. 'llyvOlJZKS Si n-KVTi).if T-j UiO-o).K§oCv, ZX! t'j -.i,i

' leiH coJ.. '1'luodcruin.


' Cod. Voron., verilale. i
4583 FACUNDI LPISC. IIERMIANENSIS 624
syiioniis Clialceilonciisis ,
qii.T iie.ine ipiim , iiL4|iie A noiiian;i' EcclcsijD, cui pcr Dii gratiani prscsiilet, liie

laiiii.ilriceni ejus epiblnlnm coiidciniiiivil, Mesloriuiia liabuit responsalem, et jier ninltos Ecclcsix" filiosap-
fiiisse viderelur, probavit, quod sc pro liac caiisa a venerabilis Men-
na;, biijus regiaj civilatis episcopi, commuiiioiie sus-
CAPUT 111. penderit, cl eos qui ei communicaverant sub dcbita

QMod VigUius pnpa ex itinere scribeiis, Iba: nc Tfieo-


sati^faciione susceperit. QuoJ non faceret, nisi cou-
dori damnationem improbnrit atqne itvendaril; et tiarium synoilo Chalcedonensi, quod factuai est,
qnod (livcrsm provinciw Yigilium ne hoc palere- sicut et alii, judicaret. Non auiem solos quos memo-
tiir conlcstala: sinl.
ravimus sanctos et veiieiabiles viros hoc secum judi-
Hoc est aulem niirabilc, ut postquam horum coii- casse moiistravil, quanJo non tacuit quod Rouiana
ilemnationem feceruiit , dicerent quod Ecclesiam quoque universitas egredientem ,
quod venientein
Ronianam consulerent , et serieniiam Vigilii ejiis Africa etiam atque SarJinia ,
quanquam non per eas
proesulis exspectarent quantum ad illos aiiinet,
; cui, traiisierit, per ipsius tamen coDsiliarium publica euiii

non permiserunt censcre quod senserit anle sta- : coniestatione pulsaverint, sicut Hellas et lllyricus "=

tuentes, ut si quis Theodorum Mop^uesti:e cum suis , provincia; per quas venit, ul nullaieniis novitati quai

dogmatibus et epistolam vcncrabilis IbK noii ana- p 'acta est acquiescat. Non ergo civilis haec causa cie-
thcniatizat, (iat an.itlicma. Sed ecce jam venieiis denJa est, ncc talis qusc pro Ecclesiarura pace ferenda

cx itinere quod ei videbatur edi\it, el facli hujus au- sit, seJ qua; ineriio judiceturconlra ipsiiis calholicx
ctori " correctionem tumultuarioe suop traiisgressioiiis (idei statura hrerelicorum subreptioiie coramota, pro
indi\it ; et nisi cilius quod male factum est auferatur, qua pars maxima oibis Cbristiani, qiia; poluit, pri-

eliam viiidicaturum se esse proedixit, proteslans el nium inter primos Christianos sacerdotem publica
dicens cum Apostolo Timotheo : Ne [orie cum venero, contostatione pulsavit. Et Romana quiJem universi-

non quales volo invcniam vos, el ego inveniar a^obis las atque Africa, priusquam ipsius Romani antistiiis

qtiulein me non vultis {II Cor. xii, 20 ). Propter quod acceperimus epislolam, non parvo jam cognoveramus
et de vestra clemenlia, summis precibus summoque indicio, q lid de hujus facti noviiate senlirent. Naiii

aduisu, per suos legatos petit, sicut eum venienlem venerabiles Pelagius et Aiiatolius, Roinani diaconi,
diversa; provincia; conteslata; sunt, ne patiamini stare debitam officio suo et loco sollicituJinera pro Eccle-
quod factum est. Tale siquidem ipsius facti crimen sia Dei gerentes, laudabilis in Cbristo raenioria; Fer-
esse judicavit, ul. illo doctoris gentium teslimonio raiido Carthaginiensi diacono ^ scripserunl, ut habito
diicerel arguendum, quod discipulo Timotlico scribens de hac causa diligenli tractatu, cum reverendissimo
dicit Depositum cuslodi, dcvitans profanas vocum no- n cjusdcm Ecclesise Carthaginiensis episcopo, vel aliis
:

viliites, et opposiliones (ulsi noniinis scientice, quam qiios et zelum (idei et diviiKC Scriplurx scirel habere

quidam promittentes circa fidem exciderunt (/ TimoUi. noliliam, consulenlibus respondere, quid observan-
VI, 211). Quid crgo adhuc qureritur uirum contra (idcra duni in commune omnibus videretur. In ipsa vero

et synodiim Chalcedoiiensem factum fucrit quod do- cnnsultiilionis epistola uon tacetur quod baec iinmis-
leiiius, quando ille cujus dicebatur exspcclari senlen- sione Acephalorum, quos, ut diximus, Semieutycbia-
lia, profanas vocum novitates et oppositiones falsi nos siguihcantius appellarc possumus, contra Chalco-
nomipis scientia;, quam quidam promitienlcs circa doiiensc concilium et decreta papse Leonis, luola
liJem eiciJerunt, in ipsius facli auctnrilms judicave- fucrint per eos qui sub noiiiine catholico ipsoruiu
rat arguendas ? Denique beatuin Datium .Mediolanen- parti studium pra;bcnt. Sed et ille qui consultus
siuin episcopum,queni Iiinc reTersiim iii Siciliase vi- fuerat rescribens inlcrrogantibus , retraclanJau]
diise perhibuit, ct alios consacerJotcs suos , sed et non esse docuit cpistolam quam universaUs syno •

venerabilis memoriLC Stephanum diacouum ^ ,


quem dus approbavit quoniaiu si fieret, non ipsius tan-
:

» Mennx patriarchoe Conslantiiiopolitano, qui clcsia Carlhap;iniensi Viclor ideiii notal anno 6 post
D
primiis damnalioni triiiiii Capituloiuiii assensit, ob consuleiii Basilium. Exstat cjiis epistola ad Anato-
eamque reiii a Vigiliii litteris ex itincre castigatus, liiim iirbis Roma>, scJ diversi argnmciili.
diaconum
qiiatiinrdeinde mensiuiii excommiiiiicationc abeodem IIujiisvcro, ut apparct, mentio est in iluodeciin au-
iiiMltalus esl, ul Anastasius in llistoria ecclesiastica cloriim calalogo, qiii siibJi solel Isidnri libello de
11 lerl ex Theoi>haiie. inqiiil, nd Pelayium et
Viris illiistiibus. Ferrandus,
i>
ISarinnlur caJem in epislola Vigilii ni\ Mennam, Anatolium Romanos diaconos coiisulciites eiim utrum
ciijus parteni recilat Facundus coiitia Miiiianiim. liccnt qiicmquam damnare post mortem, edidil rescri-
Successerat Stcphaiius hauJ miillo Pclagio itciii aiitc ptiiin iibi inler alia sic loculus est : QiiiJ prodest dor-
(liacono, qiii aiinciisiariiiiii se lis apnslnlicrv; coiuplu- iiiicnlibiisEcclesiam pcrti:rliarc ? Si qiiis adhiic in
res aniios egit Coiislanliiiopoli. At Sleplianus iinu cnrpnrc morlis bujus aicusaliis et dainnalus, anie-
(liii hoc munere fuiictus est, obiit cniiii priusquain qiiaiii inereretur alisolvi de Ecdesia raptiis est, ab-
Vigiliiis appellerel. snlvi nnn potest ullerius hiiinano judicio. Si qiiis
<= Post hxc etiain de eadem re in lllyrico Iiabita aceiisatus ante diem saeri exaniinis repentina voca-
pst synoJus. Vi( tor Tononensis in Chronico P. C. : lione pr;eventus est, inlra sinuiii iiiatris Ecclcsi.TB
Jhitilii anno 8, Illyriciana synodus in defensionc trium coiistitiilus,divino inlclligcndus est jiidicio reservari.
t.iipitum Juslininno Auguslo scribil : ct coiitra lilyri- l)e boc iiuliiis bomo pnlest nianifestam pro'erre seii-
ciaiiam synoJum rescripluiii eJidit Justinianiis, ut tcMiiiam cui si Deus inJulgenliam dedit, nibil iioccl
:

lcslatur Isidorus de Viris illusliibiis, c;ip. 18. nostra scveritas.; seJ sisupplicium pra-par.ivil, iiiliil
Claruin hoctemjiorc habilum FerraiiJum iii Ec- piodesl noslra bcnignitas.
:

625 nU) bKrKNSlONKTKIlM CAIIill.. I.r.i. IV. 02«

liiin, soJ oiiiiiium conciliinuiii b.i;iliiiu (lcJuccreiilur A il)i (iMi-iliiin, iiiliil aliscoiiilitiiiii liiii : cxs|nili.il(. ilcni-

niaanuiii |rrcciii s rl t-cr-


I'"! cor()orf,
illiiil (lilci
iii iluliium.
vare spnpoiidiinus sacranuMiluiii : el iion 8nl;i viictr,

vcruiii cli;iiii toliiis li.ibitu corp iris, iiroliteniiir


CAPUT IV.
cxuissc iios lioiiiiiiciii vctcrciii ciiiii actihus suis. Ciir
Qttod eontra si;iiodi<in Clialn-doucntrm fnctnm esse
it;uiuc niiiic ;ii tiiiii cni rciiiinli:iviiiius, vclcris lionii-
trium Ciipitiiloiiim dnmiuitioiwiii. iimi oti.m i/u) coii-
sciiseriiiii ;iriiiifl(c;s rl cpiicoiii Oiinitis itiiiioeiriiU : nisicsunieiilcs, ncscioquiil cxtraoriiinariuin iii o.erlo
qup$ reilargiiit ijitod iinperutori non rcstileriiit.
de ipsa lidu paciscimur, Ecclesia ignorante, (|U'je

Vcruni boc iusoliiiiiu non cst , iil vel apostolica lestis luit, (luaiiilo nos illam siiiipliciler scrvntui-os

scJcs lcnicratoics patcrnic sciitciili;c tanquam cxce- palaiii ct inuli juravinius'.' Qiiis porro aii<:torilatciii

dentes a fiJc corriperct, vel incontaniinati (niique ct tontciiinere possit istorniu? (iiiis (lubitel tuliiim sci|ui

ab hac pra;siinipiiouc peuitus alieiii , coiilisialionc sciiteiiiiaui, viilcus quoniaiii libere ab eis el inlreiiiLle

publica de lali facto quercrciUur, et proiiuiiliarcnt, vcritas praedicatur '


? Zoilus quoque Alexandrimts ur-

qnod si lioc sciiicl adiiiissuni f;;eiit, non tautum Clial- bis aiitistcs, cuni llonianuiii eiiiscopiim veiiirc cngno-

cedoninsis, scJ ouiiiiiiin coik iliiuHiin dclinitioiics sccrcl, ob\iaiii ilti ad Sicillaiii iiiisit, coiiqucicns iic«

constare non possint. Illud est insuetuiii, illud iiiira- ^ ccssilate se ad ipsius decreti alliniiaiioiicin fuisse

bile, illud in qiio mngua vis veritaiis apparel, quod conipidsum : quod bic ei, posliiuain veiiil, iJem Ko-
ipsos quoqne pr;ciuuiptores iiiicrnis couscieiiii;c sti- luauus episcopus iu facie palani, nobis quoque inier
mulis fatcri cocgit, ad dcstructioiicm synodi Chalce- alios praiseiilibus, exprobravil. Nei^non clEplinciiiiu»
doncusis lia'c fiiisse couiposita. Naiii priiiius coiilir- Antioclienus, cuui primum ci niandaretur, ut lioc

mator coruiu Mcnnas Constaiiliiiopulitanus e|iisco- ctiam ipse rescribendo liiiuaret, conseiitirc noluit.

pus, cuni aiiliuc ciinclaiclur scri|;lo ", sicut prKce- Al poslquam ei denuntialum cst qiiod excludeiidus

pluiii fucrat, eis pr;cbere conscnsuin, contra syno- esset, nisi faceret, sui polius liouoris quani veritalis,

dum Clialccdonensem lieri protcslatus est. Sed ct dileclor invenlus est. QuiJ etiam Pctrus llierosoly-
posieaquani conscnsit, a pr;cdicto venerabilis me- mitaiius? nonne publica iiotilia lefert quoniam cun-
niorlx Siepbano Ecelesix Roman;e diacono et apo- vcniente ad se multitudine uionacborum, juralus
crisiario convcntus, cur priori senleiitiM suse contra- pronunliavit, quod si quis eidem decreto iioviiio
rius acquievisset liis qux ante culpaverat , ct de consentiret, conlra Cliaicedoiieusc conciliuin faceret?
quibus se niliil acturuni siue apostulica sede pronii- nec lanicn se ab ejus consensione su^pcndit. Hoc au-
seral; sub ea se coiiditione cessisse, ctjuratum sibi lein, velul hocreditarium , de pijevaricaiione prinia
fuisse rcspondit, quod chirographum suuin rcciperct, C illius mulieris cognoscimus esse contractuin, qu.-e

si h;T;c Ronianus episcopus non probaret. In quo satis piius interdiclura sibi fuisse respoudii, ne de ligiio

OSlenJit de judicio se polins buuiano quaiii divino quod erat in medio paradisi coraeJcrct, et poslea

esse solliciiuui. Sed minquid, vel si propriam niaiium quoJ ipsa illicilura pronuutiaverat usurpavit, ac viro
Rmiiano episcopo non probanle recipiat, nibilque ut comederel persuasit. Et quiJ Jicenuis ad Ii;cc?

illi quod meluit de judlcio buniano coulingat, idco Bisi quod ipse Doniinus dixit Verumtamen veniens :

seulcntiaiu Dci judicis alque ulloris eirugict? >iuii- Filins homims, putas invenict fidem in terra (Luc.
quam boc ei alleiius secreta juratio, sed sola coire- xviM, 8) ? Jam vcrc dc aliarum civitatum cpiscopis
ctio sua pra.'Stabit. Scmcl Deo juravimus, impcralor, qiiid loquaniur, qui et cuin scribere conipcllerenlur,

cum baptizandi in morie Glii cjus spopondiiiiiis iios palam reclamaveruiit contra magnain synodum fieri
lidci qua salvati sumus, custodire deposituni. Adver- et post subscriptionem, meniorato Slephano Rouiano
8US hanc igitur dare vel accipere jiiranienium, nia- diacono libellos dederunt, seJi aposloliccc iransmit-
gnum perjurii crimen est. Naiii si nimis terribile cre- tenJos, conlilentes in eis quoJ a Coiisiantiiiopolilano
Jilur cum ila sccuin honiiiics foeJus ineuut in jusju- episcopo coacli subscribcreut; qui si a vestra pietate

raiiduui, ul aliquos iiiter pacla baptizari faciant : quairantur, poterunt et apud vos nostiis asscrtioni-
quid de illo juraniento credendum est in quo sumus D i,us atieslari. Unde non solum ipsi qui ba;c feceruiit,
cuin Deo depacti, et nos qui juravinius bapiizati? sed el illi etiam qui facientibus coiiiiiiuiiicaiido con-
ScJ ct ipsaiu tanti niystcrii qua;so consiJeres actio- sentiunt, de igiiorantia semetipsos cxcus;ue noii pos-
nem : queinaJinoJum lavacro regencraiionis ablueii- suiit, et frustra dissimulanl, frustra se Jicuiil nescirc
di, iii coiispectu Dei et sanctorum angelorum slemus, quoJ factum est, sive lucra temporalia Jiligeiites,
occulta JeJecoris Ecclesia leste daiunanlis. Nibil sive giatis suas animas neglige::lcs. Cui enim non

"AJ bunc locum spcctat quoj ait iii libro contra qu;iiuor orJine docet , ac uiox etiain de CKtcrls
Miitianuin Commcmorare quod tilHii (ecimus, quo-
: e|'iscopis iiam oiiines ad triiim Capiliim damnatio-
:

modo sive Mcnmis Cousianiinopolilauus, sive Zoilus i:ci!i compeJebat iuiperator, cum muiieribus Jilaret

Alexandrinus sive Anlioclienus Eplincmius, et Pe-


, asseutientes, reluctaules exaucloraiet aut plecieret
trus Hierosolymitanus, antcquam vcl consentirenl vel cxsilio, ui est apuJ Libevatum in exlreiuo brevi;irio.
(ederenl, lesiali sunt fieri non debere. De his ciiiia

'
Cod. Verou., pradicatur a quibut sitb tidd commisso dc fidei cmisa dectrnitur ?
,

Cn lACU.NDl EPISe. liEfSMIANESSIS «2?!

Eumciai aJ cognosceiiaum caiisa; liioriiiiiii, so!.i con- A quain tcnei defensione cerlanles? Eiiiin vcro «lici
fesiio traiisgressorum, el vcibis publice facla et forsitjn ab alio possel
li-
,
quod spirilus quideMi prom-
|je':is exposita? Manife^tos liabeiil errores eornra qiii pliis, caro aulcm iufirina, diii crucialus fcrre noii
verisiinilibus argumeiilis, iiuasi oonstanter siia eiiala
poluil : ut prona sit iiiJiilgentiam succuinbcntibiis
ilcfendiint; et isle illis iiicognitus esse potesl, aiiclo- tribuere uiiiuscujusque consciciilia sui fragilitas. So-
nini suorura confessionc danmatus? Uis omiiibus lel enim de hmiianis cordibus, pro devotione sui
accedil el confessio Doiniliaiii Galalx-, AiKyrensis (idelis non perseveret usque in lineni,
exordii , si

oliin episcopi, quem confessum dixiiiius quod ejus veniam pusillanimitas impelrare. Sed in hac causa
coniplices Origcn ani ad EcclesiiB conluibiiliiincm quid lanJem potesl excusalionis oblendi ? Prxseriiiu
isla inoliti siint. Nam in libello quem ad Vigilium cum vestra clemeniia, sui cognomenti iion iinmcmor,
scripsil, conquorens de his qiii conlradicebaiit dogiiia- iii ipsis quoque coniradicentibus sibi hxrelicis nihil
tibus Origenis, assereiiiis aniinas humanas a;ue cor- egerit inclemenler. Si quid igilur ob hanc caus.nn
f ora iii quadam beaia vita piMexslilisse, et oiiines aliquis pertulerit, illoruiii iiiagis esl iiividiosis sug-
quicfue int ajtcrno supplicio deslina(;e, in pri-linam gestionibus impulanduin, qui dissimiilantes <ab aliis,

beatituili.-ipm cum diabolo et angelis ejus reslilui; unum sibi solura contraJicere ([uerebaniur. Quasi
dicil eliam Ii;bc Prosilueriml adanatliemalizandos vero non stalim, ut medilaiio hujus iiinoluit.
: i
B facii
sanciissimos et gloriosissimos doctores, sub occa- Christiana; plebis oflendit audilum, ul uiius hoc vo-
sione eoium qua; de pra;oxistentia cl reslilutione luisse ^ facere diceretur, tanquani magnce ct siiigu-
luota sunt, dogniaium, sub specie iiuiJem Origenis, laris esset juslitia}, non conJcmiiare lot vciierabiles ',

oiiines aulem qui anie eum ei post euni fuerunt qui coiitra Chalcedoncnse concilium hoc (ieri cogno-
sanclos anatheinalizanles. Hi vcro qiii proposueraiit veruiit, palamque delestali sunl '. Qui tamen sub-
hiijusmodi dogina Jefciidcre, id implere nullo moJo scripseruiil Jeliniiionibus libri in quo dictum est :

voluerunt : sed lalem lelinqiienles conflictuni, con- « Si quis dieit h»c nos ad abolendos aut excludendos
versi suiit ul movcrent adversus Tbeodoium qiii fuit saiictos Patres qui in CbalceJonensi fuere roncilio,
^lopsueslenus episcopus, et raoliri coeperunt qua- dixisse, anathcma sit; » atquc ita scinetipsos aiia-
leiius anatlnniatizarelur ei ille, ad abolitionem, ut theiiia feceruni, qiii dicenies adversus sanctos Patres
putabaiit, euruin quse contra Origenem mota consti- Chalcedouensi fuere concilio, hcec esse con-
qui iii

lueraiil '. i Uis autem consideratis, clemeutissime scripta, asseiiscriint, ut si quis hoc dicit, fiat auathe-
impeialor, quis non inlclligat quoniam, si Ecclcsia- ma. Quod si hoc etiam non fuissct, nunquid inter
ruin primaies qiiormn confessiones menwaviiBus, cauanes atque staiula quibus de rebus diviiiis decer-
pro vcrilale constarent, facile de vobis posseiu obii- r- i.iiur, haberi debel, ut si quis de coiisciiptore, qui-
iiere ne fierel, quod frustra se, non voliinlaie fecisse libri aliter crediderit
cunque sit aiit Jicatur, illius
caiisaiitur. Quasi vero propler hoc lanlum ordinaii qnam vult ipse coiiscriptor, anathema sit velut hxre-
fcumus episcopi, ut ditemur priiicipum doni<, et ciim ticus, cum si videbatur ita decerni ac dici debueril,
eis inter maxiinas' poteslates cousedeamus, l.-.nquam ul anathema fierei, si quis ad abolendos aut exclu-
divini sacerJotii privilegiis falti : sieubi autcin faila- (lenJos sanclos Paues qui iii Chalceduiiensi fuera
ciis malignorum quse nullis teinporibus dcliicniiii, cancilio, eis qurc iii memorato libro dicta sunt iitere-
aliquiJ eis iiiter tanias reipublica; su;ic ciir.is siibie- lur. Nunc autem, iie quis lalibus dictis resisteret
ptum fuerit quod Ecclesiac Dci piKJuJicet, vel
, omnibus inlcrdicitur queri : uti vero eis ad exclusio-
Ecclesia: pacem turbet non eis Jebcamus pro ipso-
:
r.em sanclse synodi, nulli ncgatiir. Veruiii quia, sicut
runi salute qua; sunt vera suggerere, et s;i iieccssc piKdixeramus , lam epislolam venerabilis Ibae et
fucrit, religionis auctorilate resistcre, ac palieiiter TheuJorcti scripta quaiii TlieoJori ejusque dogmata
olTensionem quoqiie illrruni, si acciJerit, sujlinere. iii privjuJicium synodi CbalceJonensis probavimus
Ei ulii erit illuJ piopbeticum : Lgguebur in leslimo- Cise damiiata : illud etiam, qiiod secundo partitionis
itiis luis i« compcclu regum, et iwn co^ifHndibur (Psal. loco promisimus, boc volumine terminato jain debe-
cxviu, 46)? nisi forte pastores quidcm aJ lac el vel nius ostenJero. Quoniam frubtra negaiur camdein
I)
lera, ad averl(iid,is vcro luporum iiisidias et lucnJa epibloUiin a synodo fiiisse probatam; sed Eutychiani,
ovilia , dcsertoies. ut Bobis illuuerent, hoc mendacium per suos semina-
Quid enim jam passi fuimus, vel quid p:ui ab im- vere faulores.
peratore Cliristiano limuimus, pro cjusdem liJei

' Cod. Veron. ct ms, constiternut. ndnindnm dicium e$t , ut (iiit inexcutabiUi , eoHira
' Ideiii cod., maximas lel supra muximas. CltalceJonense, etc.
' Mem coJ., Holuisse. ^ iJem cod., teslati sunt.
" Lleui cod., veiurnbUes Putres, cum el ipsi, (jucin-
6-29 PRO DKFENSIONE TIUtJM CAriTlL. LIB. V. (mO

LIBER QUITXTUS.
CAPUT PUIMUM. A jaclaveniiit qiiod a niagno concilio giiscepla non
Qiiod cpiilolam Ibivvrlhodnxnm rcvera ^troiiiiiiliarit fuerit, ciim in eo rursus ita pronuntialiim noveri-
sijiiodus Cliiitfeiloiinisis, (nisoqiie dicam adteisnrii mus : « Er. Iiis quae nuper lccta sunl clarum esi
tib ea iioH jiiisse lusiepiam. qiiia revcrciilissimiis Ibas iniioccns est ab oninilnis

liileiide miiic, Aiigusip^qti.tin iii.inifesl.T ct inulil-


qii;c ci illata sunl, cl ex ridcco resciipio c|iisi(il;e

plici ralione lioc cliaiii ileinoiisirelnr, qiiod scqiicii- (ludd prolaMim cst ab Cjus lulvcrsario, onlioiloxa
t'T ine dcinonslralunini CS5(^ |iroiiii!.i, qiioiiiam ii.Tre- apiianiit cjiis diciaiio. i Niinquid crgn advcrsm
ticoriiin fauiorcsaperlo iiiendacio nos decipcic volue- islasevideniissimas super cpislolani memoraiam seii-
ninl, iit diccront cpislolam vencrabilis ll);e a conci- tenlias, cuin posl ejiis condcmnaiionem cxprohrare
lio Clialcodoiieiisi " iion luisse siisccpiam. noliis cocperiiit liKrclici, (juod C|iislolam nosiro jndi-
Ubi duin
reciiarciur, ex pr.iTedeniiliU'; gcsiis, apud rerercn- cio Nesloii:inain sjnodiis Clialcedonensis proiiuiitia-

tissiiiios Pliolium et Kiisl.-Hliiiim, alque Dranium vit oribodo.\am, possenius diccre falsiim csse, et

episciipos haliilis, quae contra mcinoraicm Ciisco- econtrario deiiionslrare, quod eam ipsa qiioque repro-

pum Ib.un prolulerat Tlieopliilus diacoiius, qui cjiis bavciit alqufidainnavcrit ? Advcilisigitur, impcraliir,
adversariiis exislcbat considcnlibus cpiscopis, talis quod iiiiniici jiisliti.c iiludcre vohierinl Ecclcsioe
est data scnieniia: i Cognovimusexsenicniiareveren- B Clirisii, et avccare nos a veraci assertione, qua de-
tissiinoriiin cpiscdporuin ^ Ibaiii revcreutissimuin epi- fciidi eadem epislola mi Ilus ct foriius poiesi, ai(|ue
sropiiin iniiuviuin deniinisinitiiin. Lecl:i eniin ejus cpi- diverlere ad falsas deiiegaioiiis iiiane sulTiigiuni,

siola, cognoviinus eam esse onliodoxuni, et ob boc iit nuiic interim aflirniarcmus caiii Nesloriaiiani,
dcceiiiitnus, el lioiioreiii ci cpiscopalus, et Ecclesiam ncgaiitcs a concilio esse suscepl:im, ct poslea cnn-

de qiia injusle et abscns expulsiis est, iiist;iurari. > vicii ab cisdem m.inifcsto et iinpud iili mendacio,
Vides quomodo nobis lia!ictici per suos salelliies quia susccpia est, nihil jam rcsl;iret qiind in ipsius

volueriinl iliudere, ul liaiic epislolam jactareni sus- concilii defi;nsioiiem jesjiomlere pf.ssimus. Et idco
ccpl.Mi) a (Oncilio iion fiii>se; cum palam sit quod cx iion rocipimus mendacii consilium, neqiie nos siii

ejus iLCtione conscriplor ejiis Ibasinnoxius ei onlio- similes b;creliei v;ilebiu)i elDcere. Nain elsrisce-
doxus ab ea fueril judicatiis, et ob huc eum et ho- piam dicimus, el quod omnino fnerit susccpta mon-
norciii episcopalus, et Ecclesiain rccipcre decreve- stramus : quia verax seinj;er est Ecclesioe pro vcri-
rini, de qun injiiste fuil expiilsus. Scieruiit igilur t:iie defensio, nec unqu;ini fuit imliga falsitaiis.

Ecclesiae piclalem fcrre non posse, si coiidemnaBda Anle vero nobis discutiendum esi cujuEnioili sint ea

dicerelur cpisiola quain synodus approb.ivii ; vel quae per suos fautores ad noslr.iin deceptidnem ]a-
poiius ipsa synodus, proptcr quod e.im judicavit or- Q ctaveruiit, ut eam denegarenius essesu ceplam. Pr.i-

ibodnxain. Non enim ipsam taniummodo Ibx episto- mum i'aqiie viileamus utrum nobis dieonduin sil ai.t

laiii, siciit jam dixiinus, quasi Ncstorianam culiare crudendum, quod persuadere conati smil, q;da epi-

et alijicere pr.Tesumpstrunl; sed approbatores quo- stolam non vcnerabilis Ib.c, sed nescio qiiaiii scriplu-

qne ijiis qui eam rectam diciiiii, et anathemaii non ram postulalionis et deprecalionr.';, quam Plidtio et

snbjiciiint. Et qui magis intelligondi sunt ejus ap|iro- Euslachio '


et Uranio episcnpis omnis clerus Edes-
bilorcs, qiiam Palres qui Chalccdona convenerant sonae civitatis pro ipso Iba episcopo miserat, synodus
81 eiin jiidicaverunl ortliodoxam? ll;i:c igilur scieii- pronuniiavit orihodoxam. Sed qiiid rcspoiidebimus,
ti'S, et arbilrati quod ita possint in ipsius episiolo: cum posiea vel ipsi, vel hi qiiibus favent lia^relici,

damnaiionem cathulicorum conscnsus addncere, nobis dixerint quod illa scriptura, postulaiio et de-

episcopi ei epistoI.Tc ipsius causa discussa esl


Ibae R^<eniila, inqiiit, prtefula cpislota in CJiaUedonensi
aciiiiiie 9 cl 10 synodi Clialcedonensis relcciisque ; sitiictocomilio, non alitcr pnvvidit suscipi eiim prupicr
gesiis qiia? apud Tyrum el Uerytum in eadein caiisa suspiciones in ca insertas, nisi et ipse iSer.toriuiit cl
prfecesscranl, Ibas innoxins, epislda, iit Faciindiis oimiia decrcta ejus aualhematitasset. El poslrinnm aiiu-
iiil, orihadoxa proniinti iia est. Quibus coiisentanea ., tliematizavit, lunc susceptus est in sancio coniiHo. Dnda
siiiit (luae liiiiocoiitius Maroiii.c episcopus sciibil in el synodus v gencralis, qua; camdem epislolaiii ac-
collalioiie Conslantinopidi liabita inlcr oilhodoxos liiine6 tiquid'1 daninal ul li;erelicani, nnii di,>iini!ein
etScverianos bis verbis Co^rii.vD. Et Ibns ergo juste
: Cbalccdonensis concilii de ea scnsuin viiit fiiisse, post-
susreplHs est a Clialcedoneme concilio ? t'.f\sc. ihtect babiiis, ut ail, iis qiix iin is aiit aller pro illa (lixe-
accu^aiitium eum judcium ex imperiali aucloritate ranl, orlliodoxim vitielicel appall.'*ntcs.
delcgatnm csl Pliotio eriscopo Tyi, el Euslacliio epi- >>
Verb;) sunt legalnruin scdis apostolicse, qiii
scojio Beryli, el l ranio linerina' civitatis episcopo. Qiii senlenti in primo hico dixeninl. Qcjt; deinde subji-
Tevereniiisimi viri ct niminni Iwreiiles ?^citini blas- ciuiiliir, Ex hisqua; iiup-r, Masiini suiil Aiitioclieni.
phcmias, cum oniiii d.ligenlui discu-icnles eum, iinniu- II a (lciiiqiic, Dndum quidein ex rclectis, Eiinonili
neiii et sine culpa luiii dccrivcrnnl, .si »l ei ncla ipso- I pis<-(>|ii iNi','nineilie sis. yii:is c;iS'le;n episcoporuiit

rum cl relnlio iiinni',eilal. Qnein ertjo judices jiistijica- .siiii. n;i;is I


ndert ciiaiti el ex;in!iiial \ igil.ius in con-
veraiit, qiiemadmodum conc liwn poieiul conU;i:iniire? siiiui".
Episiolam lainen cunciliu siis|'e<jiaitt fuisse duceL

'
CoJ. YerQii., Eustacio, wl Eustaihio.
;

6S1 FACUNDl tnSC. IIRRMIANENSIS 60^

precaiio " oinnis cleri Edessenx civitaiis synod;ili- A episcoinis? Peniqne frauJe se isia jaclasse, eliain i|isi,

biis gesiis appellala sii, senienlia vero syiiodi ex eMorqiicnte veriiaie vel inviii, vel nescii, prodide-

relecia cjns episiida orlliodoxum eun» apparuisse niiil. INain posl iiiullas et varias suas adinvenliones,

tfiblala esi : et quia illam piisiiiliitionem ei depreca- piist labores niagiios et infriictiinsos, qiiibiis ad de-

lioneiii, ab onini clero Edissen* civit;ilis ad Plio- ceplionein faciliuni apertam liicein veibis iiKmibus
liiini et Euslachiuni alqiie Uiaiiiiini episiopos dalnm, olisciiiare conati sunl, in eodein lihro suo dixeruiil
lliasppiscopus prosereciiiiripeiivii; senleiiiia verosy- « Culpans Joaiincs bxrelii iis sanclam syiioduni, os-
nudi, sicut eadein qux posiiimus vcrba declarant, de lendiiiir eadem quidein sapi re sieul ad Marim
rcscriptoepistola: ipsius Ihacquod prolatum est aliejus cpslola : coifiten. aiitem eam expiilsam atque de-
adversario, pronnntiavil, quod oitliodoxa appaniit sirnctim a sancta synndo, confiti iiir etiani simililer
ejus diciario? Facillimo iiaqne probiibunl, si tamen e.\pu'siiin ab ea et Tlicodorum impium Mopsuesie-
nlla probatoiie liic opus est, aliud esse quod pro se nuni. Ei quoniam calunin^atorcs non respiciunt in
recitari pelivit Ibas episcopus, et aliud quod contra uliiino ordine definiia, sed anie perfecluni judiciuin
eiim protulii qui ejiis adver^arius exislebai. Sed et a qiiibiisdaiii forsitan dicla; oporlet co^^no cere re-
lioc adjicient quia nec atiinebat ad rein utde posiu- ctiim balieiilesiiitenlioneni,qiiia iii pynodis niliil pr»-
lalione et deprecalione cleri Edessenae civit.tis pro- B judicanl, qii.v anle perfeciiim jiidicium a qiiibusdam
nuiiliareliir, quod orlliodoxa esset ejus dietatio, coin forsit;iii ilict;i sunl, eis qiia; aboiiinibus siniiil iii ulti-

potius super epistola Ib.T sententia synodi esspecia- mo deliiiiuutur ordiiie, licet dissona communi appa-
retiir utrum eam lia;reticam an ortliodoxam jiidica- rcint calculo. Deniqiie sanctus Anaiolius dixii quia
rent. Cuni ergo el illud objicerenl, quod siiiiiliier iii Diosconis noii propier fideiii daiiiiiatus esi, et lioc iie-
eadem synodo dictimi csl : Dudum qiiidem ex relectis quepr;i'juiliciiini coiiiniiinicalciilosyiiodi fecit, neque
iiiiioxius demonslratus esi leverentissimiis Ibas ; in Dioscoriim abadjudicalione liberavit iii Eutychisper-
quibiis eienim visiis est culpare male loqiiens beaiis- nianenlein perversitale. 1 In bis igitur omi.ilius,oniit(u

simum Cyrillura, in posti rionbus recie confessus re- nunc argiiere, quod in lioc libio nescio qiiis Joannes
spcil illa quilius culi averat ; nunqiiid econir.i mutire ? bxreiicus non e?t proliatus eaden! sapuisse, slcuiaJ
nuiiiquid respirare valebiinus? Quid enim Ibas epi- Marim episiola, vel quia iia sapuerit esse detestandus.

scopus in illa posiu!aiione et deprecaiione quara pro Uinitio quia nec illuJ probaiuiii cst, quod jactaiur
illo clerus oniiiis Edesseiix civitatis iniserat, locutus idem Juannes fiiisse confcssus, praedictam epistolam
fiicrat de bealo Cyrillo, quod dicerelur in posteriori- destruciani aique expulsani a saiicia syiioilo. Oiniito
biis respuisse? Si quis aniera legat ejus epistulam ad quia niliil TheodoiO pro-judlcat quod eum similiter
Maiiin Persain datam, quani in seqiieiiti libro piine- Q a syuodo expulsum dixisse feriiir, qiioniam si ab illo
'
nius, ibi lixc oimiia recognoscit. Vcruiii ecce, si exigcretur, probare non posset. IIoc esl nnuiii, qi;od
niuliiplicibus documentis nstendcnt qiiod epistolam volo dicere, qiiia licel trepidis et inconstantibus ver-
lb;c synodus ortliodox;im judicavit, de qua ipsc Ibas bis, prodideruiit seire se quod a synodo epistola illa

fuerat accu?aius ; nunquid osiemliiaus et nos, ubi siiscepta sii, sed iit nobis illu.lerent illa nniiiia con-
oiiinis clcrus Edesseiix civilaiis aecusatus cst, quod fiiixerunt. Nam qiiomodo nescientes de illa synodum
non oilbodoxam postulatioiiem et deprecaiioncm prolulisse senlentiaiii, dicereiit quod iii syuodis iiihil

pro ipso Iha episcopo niiseri , ut neeessarium syiiodo pr.iejudicent, quse anle perfectum judiciuin a quihus-
viderctur de illa priiiiimiiaie, quud ortliodnxa foerit dain forsitan dicta suiii, eis qiia; ab oinnilnis simiil
ejus dictalio ? aut etiani si hoc posset ostendi, approba- in ultiiiio definiuiilur ordine ? Erg.i, licet qiiibusdain

tioposiulalioiiisetdeprccationisiriuslbainepiscopiim, (lissonaniibus, scire se tamen coiifessi siint de vene-


ei iion ipsos deprecatores absolvcrct. Nain ei ip-iiis rabilis Ibae epislola synoduin judicassc. Quod cliam
senteniijc lecitare verba debeiiius, si forte, queinad- in posterioribus ejusdem sui lihri siiniliier produiil ,

moduin super Ibx episiolam facuim esi, aliijuis Pa- it;i diceiiles : « El hxc qiiidem dicta sunl, ul osien-
(rum dixil iii illa synodo Scriptura : postulatioiiis et deietiir oinnibusquia iii bis quc factx siint syiiodl.

depreeatioiiis omnis cleri Edesscn.-c civiiatis oriho- D vel si qua, ul ssepe contingit, dissonantia ab judi-
doxa nobis apparuii. Sed nihil lale valebimus osleii- canlibns facla fucrat, atlaiiien luilius ea (|ux pur par-

dere, et opliiiie .•.ciiiius quia necesse non erat illam tes dicuntur attendii, sed ca qiix' ab oiiiiiibus ultiniu

posliilaiioncm et deprecatioi em oribodoxam proniin- definiuntur in ordiiie. > Venim nobis surficit eoruin
tiari, de qua iiulla talis qiicestio vertebatur ; sed ul dolos eiiani ipsis coiifitentibus cognovisse. C.xteruin,
nos ad ilHus episiolx coiideranatlonem bsereticornm nec istis adiiiveiiliontbus assenlimus. Primuin qui-
fautores iiiducerenl, isl.i finxernnl. Nain quare Iba dein, iie cuiii illis noii suliiin mendaces, setl etiam iii

tpisropo accusalo, oiiuiis tlerus Edesscna; civiia is ipso raeiidaciodcprcliendamijr iiislaliles, ul dicamus,
pronuiiliaretui oHliOiloxiis; ant orlbodoxo promiii- iioii de lb;c epistola, scd de scriptura postulatiouis et
liato oiiiiii clero EdeSscna; civitatis, Ibas absolvcietur deprecatioi.is omnis cUri Edessenx' civitalis, syno-

* /^toarTfcd.iy. vafa Tra-JTO; TOu xi.iii.o-j


Axi TrupUyJ.ftat; liiin appellaiiir, quani interpres synodi nunc initru-
rrif 'ESeuar.vwv Sic eniin inseripia esl.
pi>jTjoo7ri/£iWj-. clioiii-iii leddil, iiuiic ««(/i/esiio/im.
Ui elencoruin poiro subseriptionibus oiSoiTxaV.tt so-

' Cod. Veion., cccc ipsi mulliplicibui.


:,;

C3S PnO DEFENSIO.NE TlilDM f,Al*lTi;L. I.IH. V. GJI

diiin pronuiiliassc '


: scilin syudils niliil |ira!Jiidii are A iuill^un iiijiirl:im ailversiis siiiciuin reeeril Cjrrilliiin :

i|ii.K uiiie perrccliiiii jiulieiiiin a ijii liiisii.iin lnrsilan o.steiiilaiir.i|iertc lliani ail Maiiiiieiiisluiaiiideiici^asse.

(licia sunl. Ueiiide quia iiivoniiiiitiir eadcin siiper INirni li;cc adiiivcnlio delirax oiimino el irrisiuie

C|>istolaltia:'$eiiieniix, non anieperrccluuijiidiciuin, digna csi. Nam liccl anic iirolatain adversuni se'
sed in iiliiini), siiui dieuiil, oidiiie proiiiiilgiil.i! ; el e|ii>lMlain in jiidicio vencrabiliuin IMiolii el Eiista-

non aliiiiiiinim, siul oiiiniMiii cs^e, quilnis nullus cst cliii ali|iie Uiaiiii e|>isi:opiiruui, liaiie du nomine hcali
refragatus. Exigitur ciiiiii a noliis at(|Me diciliir : Tro- r.yiilli aliercalioiiciu rcverciilissiimis Ibis ciiin ac-
baie concilii dissoiiantiain, (iiiain d citis ; osiciidiie ciis.iloribus siiis lialiiieril, posl piol lain vero adver-
ubi quibusdain pronuntiaiilibus onliodoxain csse suiii se epislolaiii s lam, niilluiii ncgalionis verbuiii
Ibae opistolain, alii contiadiveruiit iiiiid impia fuerit coiiira rciiilissc ilocealiir : lamcii iioii sicut ab i-tis

eiprorana; et posl dissonaiiliani iiiiaiii dicitis anie ad obsciiraiidaiii veriiaiein, vcl composil.i, vel atte-
perfeciiiin judiciuin laflaiii, coiicordcni in iiltiiiio niiala siint vcrba, sic iii illis geslis liabentnr : ubi
seiilentiain svnodi denionsiraic, Ncsloraiiani liaiic cuin ei suus objiceret accusator Maras pre^byier el
et blasplieiiiain cpistolain rcspiicniis : alinquin Ne- dicerct : .\n non disisli, qu.indo flagitalum cst in
storiana eliain illa syiunliis fiiit, qu.i! laleiii e|iisUilain secrelii, bon;c ineniori;L' Cyrilliim tanquain b;ereiicuin
orlbodoxam judicavii. .\ppaiet igiliir qimd, liis oiii- B liabuiinus, et doiiec anailiematizassel sua capilula
nibiis niend iciis iiianitcr adiiiventis, iion excusari, iion reccpiiniis eiiin? idein revcrenlissiiniis Ibas epi-
sfd iiiexciis;iliilis poliiis videri laiita synodus possil, scopus respondil : Vere non siini nieiiior ; si aiitcin

lanquam iiiliil balieai qiio dcfeudi veraciter qiieat. ct ' dixi * quia vere orienlale coiiciliuin rece,'il cuiii,
postquain siia capinila retracl;iv;t. V.l ilerum , cuiii
C.\PUT II.
prsilictiis Maras diceiet euiii de memoralo bealo Cy-
Qiiod fnlso (ticanl Ibam negaste in judicio epiicopo- rillo dixisse : llaTeticuin ciiin baliuijiius, doncc sii.i

rum Photii el Euslachii epislolam Htamsuam ctse. anaibeiiiaiizasset capitula; idein revereniissiiniis Iba-i
Unde ncc illud dicimus, quod iicm in sxpe dicto ep scnpus dixit : Ego postquam siia capiiula inier-
£Ui) libro, qiii pr;rnotalus est falso titulo nominis sui, pretatus est, tanlum abslinoo ab anaihemate viri

dixerunt, qiiia lllain epislolam apud judice^ Pbotiuin quia et liileras ab eo suscepi, et littcias ei d re\i, ei
et Eustacliium suain esse iiegavit Ibas episi opus >>.
cominunicavit mihi, et comnuinicavi ei. Non ergo
Quod et ipsuin aperic falsum est, et si velimus con- negavit Ibas qund lixreticum euin aliquando fiiisse

tra conscieniiain dicere ab ipsis ileruni qui ha:c nieii- putaverit , sed hoc dixit qiiia posl uiiilaiem faclain
daci;i seininaveruiit, similiter arguimur, qui poslea abslinuerit ab analbemate viri, quod el illa epistola
dixerunt : Osiendile nobis ipsa negationis ejus verba, q maiiifeslat. Non est autem idem quod Ibas episcopiis
si dixit : Mea non est hcec qu;E advcrsum iiie profer dixit : Ego pnsiquani capilula sua inierpretatiis est
tur epistola ; noii ego cain scripsi, noii cgo dictavi. Os- lanlum abslineo ab analliemaie viri : ci quod isti

tendile eliain nobis accusatoruin ejns replicationes, euin dixisse po^uerunt, qiiia posl unilioiiem Orienta-
quibus oiiin iiegantem de liac re, sicut de aliis quo- liiim el sancli Cyriili, Hullain iiijuriani aiiv rsiis eiiin
qiie causis, convincere iiilebaiilur : ostendite eliain fecerit, quasi consequens sil, ut qnia jaiii abslinui^-
quos tesies, ut hoc ei probarent, adduxerint.Ostendile set Ibas ab aiialbeinaie beati Cyrilli, ideo ncc credera
judicum senleiiliain pcr quam proiumtiaverunt qiiod atite, iiec posiea dicere potuissel, quod aliquaiido
ideo illiiin absolveriiil, quia probari iion piituit ejus fueril lapsus, quein poiius conversiiin ab errore lalso
fuisse, qiiamsuain fuisseinliciatusesl' otquidborum :
puiaverai. Et propterea istud quoque coninieiititiiuii
nagitaiilibus ^ ? iiuiiqiiid in illis geslis apud Iholiiim meliiis nos ultro respuimus, quain ab ipsis a quibus
et Eiistachiiim ' aiqiie Uranium habiiis tale aliqu d adiiiventuin est, cum nostra confessione poslea re-
conlinetur? An his omnibus nos delicienlibiis, illud fellatur. Si aulCiii qnseris, Auguste, cogiioscere quod
incpium conira respondobiinus, quod iii suo libro iioii islis obscuris et captitiis adinveniionibiis, sed
posiiere diccnles ; Invenla est aulem iii eisdem aclis
sua sponte conspicuis et evidentibus documen-
apiid riioiiiimetEusiacbium habitis, etsaiisfactiolba;
D lis ,
qii.e vere lacia est negatio demonsreiiir
ad b.ecdicenlis, quia post unitionem Orienialium et aitende, qn:vso, qualis fuerit super alio capiiulo iu
Bancti Cyrilli nullam injuriam adversus eum fecerit. gadem conlroversia ipsius Ibre negatio, qualis eiiam
Et adjiciunt:Siergo impiam epistolam post unilionis contra replicatio accusatorum, qualis interlocuiio jii-

tempus significat, Ibas autem dicilquia post unitionem djcum. Unde neccssariuin duxi ex eisdem gestis ali-

» Forie ewdem. TTjv 0[VEi(uTaa9ai. Caeieriim niliil tale in synodo vcon-


•• Non essc siiam diciere aslrnil eliam Jusli-
aiisiiin liiigilur. Kt Irivola e-t qiise oppoiiiturconjectura,sci-
nianiis in edicto, h
XaX/n5o'vt, y.oLTnyopnBiit "l^c? ixezi teqiie a FaciiiKlo refelliiur.
Ti)v «viyvMffiv zH; «TtSov; iTzi^zoi.rii oOx iro)jLt»7i T«-J- < Forle, ilerum dixi quia.

' Cnd. Veron., pronunliasse qnod or'.lio<loxa fiierit, quia ipse Ibas suani fnissc tnficia^us est.
el iteriim de ipsa qnidem epislola sytiodum pronun- ' Idem ciid pagiianlibus ostendimus ?
,

tiiisse ; scd in synodis, elc.


' Idoin cod., Eiiiiaeium, vel Eusiathinm. Sic etiain

• Idt-m cou. synodi sfHienlia:. p.iiilo iiifra et alibi legendim est.


* Idem coil , ejusfuis}* itlamepiftolum, avi sa.'(i>m ' l<l<m cyd., cldiii, (i\xi quia, elc.
, , :,

0-5 FArUNDI EPiSC. IIF.RM)ANtNS;S C3i

qiia iii liiiiic liljriMi exeiupH giaiiEi iraiisferrc, iibi A esse negaverit. Si aiilem in eoruni jiidicio noii doce-
praeJiclus M:iras, unns ex accusaloribiis ipsius Ibae lur Ibas negasse quod ipsiiis fuerit illa episiola, qiio-

episcippi, (lixit ': « Quid habes de flde movere ? niodo islorum snasionibus aciiiiesrenles diceiiins
M.iras iilloqiieiis dixit » : Non invideo Chrislo facto quia eam, qiiod prius non feceral, posle.i in synodo
Dco; in (iiianiiim eniin ipse f;ictus esi, et e;o facms suam fuisse denegavii, nbi poiitis super ipsa inve-
siini. Kevereiitissimi episcopi dixcruni : Conrnea- iiiuntur probiioc senlenii.-e, et ideiii Ibas episcopiis
liir ' revereiilissimns Ibas, si b.-ec ab eo prol;ita sunt. ejus rcleclio:ie piirgatnr ? Nani el lioc in sno libro ita

R(;vereutissimiis episcopns dixit : .\iiat!iema ei qiii diserunt : « Sed etiam in saiiciaChjlcedonensi syno-
dixii el ei qni calumniaiur, ego enim non di\i. do volens Ibas liberum se ipsum de acciisaiioiie epi<
Sainuel dixit : Testes nobi-; exisinut biijns lei , ex slolre demonStiare, posi relcctionem ejiisdem, mox
qnibus blc sunt :rogaiiius Isosa vubis evocatossiiscipi, bujusmodi sermonibus bacc ait : Jubete releg' Iiller:i3

et propria vocilestari ^i eum' auilierinlli:ecdiccnteni. clericorum Edessenorum, ut cognoscaiis qnia ab his


Uevereiiiissiiiius Ibas episco,ius d.xit: Decies millies qiiae mihi illaia -uni alienus sum, et vim perluti :

ego secari palinr, i]u >in d.cere lioc verlium : absit bos et relecta est qiioc dala est ab eo cpislola clericorinn
verbum iiie vel cngit^ire; sed scio egorpiia uniisquis- Edessenoriini, in qua teslificabanlur ei cuni jurejii-
q-eex coiifessionc salvaiur. Ueveroniissinii epis opi B rajido, quia nulli conscii sunt adversus eum fact:B
dixerunt In ecclesiaae dicis reverenlissimum epi-
: accusaiionis, nequecognoscuiUeum conlrariumquid-
scopum Ibam haecdixisse? Samuel dixii: Consue- dam reclae fecisse lidei. i In quibus verbis, i:luil
liido est in die sant-io Pascbsc, aut anie diein dire prius adverleiidum esl, qiiod ab illnsio le sdita iioil

eum de ra:inii clericis quKdam pro fesiiviiale: iiide receilaiit, 111 illam scri|ituram, quam pro mennraio
cum h;)DC dare fmurus esset, aloquilur primitus, el Uia oiniiis clerus Edessciise civitatis nblulii, episl >-

sic da>. Alliicutus est aiitem hoc et coram nnin bus lara appellent", volentes per epistolai nomen, iii

et pra;sentibiis clericis, ut acciperent ea qnae pro aliud nobis convertere senlentiam synidi, qu3e super
lesliviiaie daiilur : el convinceiur ab aliquibus ex iis episiola ipsiiis Ibae prolata esi : ut credenies quud
rlcricis bic siantibus, qui lioc ab isto andierunt di- illam posinUlionem ei deprecaiioncm c!eri Eilesseiii
cium. Ueverenlissimi episcopi dixenint : Ante quan- potius quam memnratam epistolam , proiiuntiavit

lum tetnpus h;EC dixisse reverenlissimuni Ibani epi- orihodoxain, in condemnaiionem ejus adduuereiuiir.
Bcnpum profiteris? Samuel dixil, Sunt ircs anni plus Deiiide qunmodo ad denegaiionem ipsiiis epistolae

niinus, quod dicta sunt. t Aitendis, Augnste, qiiem- omnis cleci Edesseni teslimonium qu.erereiur, cum
admodura prius a judicibns inierrogatus sil Ibas accusalores non episiol.'» ad Marim scriptje, sed illiiis

cpiscopiis, uirum ab eo prolala sit ila blasphe- C iususpicabilis blasphemi^, clericos Edesse los lestes

uiia ;
quemadmodum eliam accusalores * adversiis fuisse ineiititi sint? Iit illo itaque capilulo eorum ie<

eum tesles produci peiiverunt ;


queiiiadmndum slimonium synodo relegi necessarium fiiii, iii qiio ab
judices qu.csierint ab acciisaloribns ,
qno loco accusaloribus fuerant nominati. Dcnique iiec ipsi de
quo lempore, qnibns pneseiuibus hanc eain ° blas- hac epislola, sed el de ill:i tanliim idasphemia lest:ili

phemiam dicereiit proiulisse : et iili perlinaces suiit. Nara ostendant nobis in ipsa pnstiilaiioiie ei de-
ct locum designant, et lempns memoran', el tes- precatione, ubi dixerint quud illain ' episiolani in

tes pronunliaiit, et quotiis haec dicia, quoiies re- judicio reverentissimorum Pbciii et Enstachii aiqne
plicata sinl, ipsoruin gestorum c.Klera s:ilis oslen- Uianii non neg;ilam, in synndo poslea Ibas episi o-

dunt, Quid lale potuerimus probare super illa epi- pus suam fuisse inficiaiiis est. Alioquin omnibus ap.
stola lactum, ui dicanuis quod eam praedicius Ibas parebit quod ad illudendum nobis ista conflnxerint
Buam luisse negaveril, quam in tantura et ipsi judi- ui si hoc mendacium seciaremur, postea nns con-
ccs ejiis jam noverani, ut nec inierrogandum
fuisse vincerent alque coiifuiiderent ex manifesiis ipsiiis
eiiin puiaremulrum ipsius fiierit? Frustraiiaqiie, sicut synodi senteiitiis . qnas piofeclo vel si probare pos-
dixi, fautores bsreticoriim iios inliicre voluerani. simiis, non ab omniiius, sed a quibusd im, ' super
ul diceremiis ipiod illain episio!;im Uias in jiidicio j) eamilem episiolam, si eam suam ncgaret Ibas episco-
cpiscoporum Photii et Eustacliii aique Uranii suam pus. Dlctuin est eniin illic, sicut supra meminimus :

Rectiiis iii synodu Cbalcednnensi Mapaf : in superiore synndi Beryiensis lextii, quae Facundnm
tTnr npotjoyAwT/ eIttev. Maras dixil Alloquens id , , viinso codice sum csse doceml, cnm eineiidaiiora
i

csl pro Cfiniione, dtxit. Ibas niniinim, ad ipiein siiit in Cbalcodniiensi.


periinei quxsequuniur. Sunlet aliatum in hoc, tum

' Cod. Veron., dixil : De fidc movemiis vrittf.. Re- ' Idi^mcod., eivilatis miserat, vocarenl epislnlam
rerentissimi einsiopi dixerunl : Quid habes de fide »io- qua- ibipostulalio el dcvrecalio appellala esl, volenles.
rere? Maras ailoquens dixit, elc. Cniisnnant acia '
Idem cod., quod illiim epislnlnm non ipsc .'cripse-
syiindi Berytensis reeitaia iii concilin Clialcedonen;i, ril ad Marim l'eraiim, siciil evidciiler atlestati sunt
act. { 1. qno.l iltiimab eo b'asp!iein am non aiidicrint, el lune
' Idem cod., conjilealur prius. Ita eiiam Inio (orle persuadebunl ut el mis dicnmus quod sape dicltim
cilaln. ejii.^lol.tin in jiidicio referenlissimoruin, etc
' Idi'm cnd., non aiidicrint. Videloc. cit. " IJcm cod., siiper eaindem epistotiim ibi prolutns
' Iilem cnd., quemadmo 'uin el ijise negaveril ac fiie- cerinm cst lamen, quod a qtiibuscunque proferri non
rit exsccraiiis ; queiiiadinoUiim eiium acensalores. poss'n' super iHaii eiti^.toLiin, si cam, ctc.
' IJeni cnd., cum.
C37 PRO Dl.F r.NSIONI': TltlUM CAriri;i,. UB. V. W8
Coiii ovimns ci stMileiuia revereiiiisMiuuruiii c(i sco- A stori non sedix^e, qiiodque tynofii tiucioriiiiii iion
obtil, «i iii ea sf(/eH(il qui iib liaicsi rc.ni;iiii.ruiij.
p:>ruiii, lliaiii revcreMtissiiniiin cplscn|)iiiii iiiiioviiiiii

driiKinslr.iliini : lccta rniiii ejiis epislola cognoviiiins Sancvideaiiiusqualcsitctiain illiid, (juod sinnliler
eiiiii esse ortliod 'Xiini, ci iioe dcccniiiiiiis, ci liuno- in excusationein ipsius synodi iios assererc volue-
reiii ei episcopniin, et K,c<''esiain de (|iia iiijiisie ei runl, iit iilco ilicPrenius scnlenliani siipcr epistolain

absciis exp.Jsus est, iiisia<irari ; ei alia (|ii;e in a;l ejiis ' decrcla niiniiiie pcrtinere.qiiod qiiasi pnsl
ipsis geslis siinilia coutincntur. Qiioinodo eigu (laninalioncni iMilychis ali|uc Diuscori, posli|u>- lidei
n(>n velut insiiiios accusarc convinciinur Paircs (|iii deniiitiununi, Tlicodoriisatquc Ibas in coiicilio se-

Clialcediina conveni< ani, si dicaniiis eos illiiis cpi- deriiit. Siceniin eis in suo libru visuin esidiccre de
6I0I.X nierilo qnain suaiii llias iiegavcrat, et episco- rcN erenlissiinisTlicodorcto atijuc Iba cpiscopis ; Qiiia

patui ct EcclesijD ' restitiii jmlicasse? Adverlat au- liriipter quod acciisati suiit, ut iSosturii doguia susci-
tein screiiitas lua, qiieni <dino.luin se scire veriiin ' pieiites, non evocati suiit, ut sederenl cnin sancia
prod iiit , qiiod ilhiin cpislolain su;ini rnissc nun syiiodo. Sed |iosieaqiiam dc Eulyclie et Diosroro h-
nei^aveiit llias episcopus. I-tixerunl ciiiin et lioc iii ctiiiii cst judiciiiin, el disposila siiiil a saiicta synodo
suo libro, (|uod iii noMro sccundo iiieiiiiniinus : rccia Pairuiii conslitiita, per i|u;c adjudicaverunl el
< Opi.rtct iiisp ccie ad Miiriiii episiol:iiii , oiiinia B aiiail.einaii subjeceruiii Ncsioriuui et Euiyclieiii et
qiiidem siiie Dcu ct impie dicenlem, illud tanium- nialigna eorum decrcla sequeiites ; tunc prxdicti
inodo oslcndeutcm bene, quia ex illo Tlieodorus per Tlieodoreius et Ibas adierunt sanrtini synodum. Qnis
Orieiiteni iii ecclcsiis anallieuiaiizatiis esl : 1 (piod igiiarus eoruin qna; in illa syiiudo gesta Mint credcrct

iioii diccrei.t si ipsaiii epislolaiii ab Iba crotlerent de- quod isli dc causa puldica et in cuuspeclu ouiiiium
iie^atain. Sed rcspundeaiit iiobis, cujus tesiiiiionio sita coiilingore lnlia potiiissenl? Quid ergo ? non
iisi sunl, quia ex illo Tlieodorus per Orienteia in sedit cuni sancia synodo Theodoretus episcopus, nisi

ccciasiisanaheniaiizaius esl ? Si tnim Ibassiiam esse in aclione ociava, poslquam (actimi est de l^utychi;
iii>ga^it ill.iin e| islo .ini, el coiilict.im adversus euin et Dioscoro jutlicinm, et ilisposila s;int a sancta sy-
ab acciisaiiiribus dicunt, sine dubiiatioiie falsis te- nodo recia rairum coiistitula ? Et quoniodo refenur
stibus usi suiit, qiiia ex illo Tbeodorus per Orientem iii ejusdem synodi gestis, quod in ipsa prima aciione
in ecclcsiis analbematizatiis esl. Si aulem, qiiod ina- Tbeodorelus inler alios episcopos sedit «, consnlaiu
gis credeiiduiii esi, de^iegant quia falsis testibus usi Marciani Aiigusti , viii idus Oclobris ? Aii noii ibi
siiiii, scire se iteriim produnt, quod illam epistolam coiilineiitur bxc verba ? 1 Gloriosissiini judiccs el
siiain fiiisse Ibas cpiscopus non negavil, el ipsamsy amplissimus seiiatus dixeruni : Ingrediaiur reveren-
iioduspronuntiavii ortbodoxam Postremo,quid opus *-
tissinius episcopus Tbeodoreins, ut sit particeps sy-
erat epistolain, non si lum privatam, et ad synodum, nodi, quia el restituit ei episcopntuin sancii>siniu9
sicut arGrniant, niillatcnus perlinentem, veruin etiam arehiepiscopus Leo, el sacratissimus ac piissimus
cujus auctor essel incerlu=, universalis Ecc!e.-i.e nu- iniperaior sanxit euin adesse sancls synodo. Tiieo-
P'T oindcmnari sentcntia ? si taiiien seiiieiitia fuisse doretus reverenlissimns episcopus transiens iii me-
diceiida est, ubi sub criptor, non quod seniiebat ape- diuin dixit : Preces oblnlisacraiissiniis et ' Cbristia-
ruit, sed excmphr potius foiuiuls sibi dal;c tran- nissimis orbis dominis, et narravi qiiae iii iiie acta
scripsil. L'iide vel si omnia qusesuperius dicia sunt sunt vulnera, et prccor lias perlegi. t El p.sl liaiic

defuisseiii, salis in.licarent ex solo facti ipsiiis inodo ejiisdein revereiuissiini Theodoreli proseculioneni,
scire se quud aconciliounivcrsali receptasit. .Alioquia inierloquentibus iteruiu gloriosissimis judicibus ac
I non quxrerent, iiisi iu ejusdem concilii prsejiidiciuro, senalu, quod et a sanctissimo episcopo iiiclyt;c urbis
ui eam unlver^alis Ecclesia coudeiunaret. Desiiiant Rnm.t proprium locnm recepisset idein Tbeodoietiis,
itaque jam fautore-; liircticorum, vel dcprelieiisi ac et lesiimcnium h;iberet Maximi Antiocbeni ei.iscopi
prodiii, ut iiubis iliudant, sliidiose ^ jact;ire i|iiia sy- quod caiholica; fidei esset, sicut ibi seripiura esi, se-
iiodus iion Iba; epistolani pronuntiavit ortliodoxam :
dil In medio, ipsoque pra;sente, et inler alios episco-
ne videantur non aliquid oculis mslris, ipiod medlo D
pos coiisidenle, reeilala sunl quse sub Dioscoro Ephesi
die vidinv.is, sed ipsos oculos quibus videmus, iiobls
fuerant gesia. ("umque daiun;;ndus idein Dioscoriis
velle furari.
cuin Juvenali Hierosolyniilaiio et quibusdam aliis vi-

C.\PL"T III. deretur,ad iinperaiorem prius referendum esse duxe-

Quod fdtso dicant TheodoTeium in concilio ChalcedO' runt. lllud plane fatendum est, quod Ibas episco-
uensi nisi pest damnaiiunem Eulychis atque Dio- pus in synodo, non nisi postyuam ejus caiisa in

» Rcclamiintibus in aclinne priina m;ilt:iruia pro- in aciione 8 ju^siis est analheina dicere Nesiorio,
viiiciarum episcopis, jiidicum aucluriutt; vix oblinuit atqiie ii:i omnium consensu Ecclesiae su* sedeiii ro-
Theudoretus ui ex syiiodo non exlurbaretur : posiea ceplt, Pt lucuiii in synodo.

' Cod. Veron., eintcopalnin el eccUsiam resl.tni ' Idem cod., super episiola Ibw prolala ad ejui, eW..
j:'d casse. ' Idcm cod., sat-raiiMimis, piissimis ct- Lhnslia-
' Idcni cud., tcire ilcrum,
' ideiu cod., insidiose.
C39 FACUNDI EPISC. nFJi.MIANE.NSIS r.W
seplima ei oclava sessione "iliscu^s:! esi alqne fiiiiln, A pjiisdem .irii^mis coiitineiii ge.iia : « Cum legerciiir
sederit : nairi aniea Nonnus, (]ui pro eo fueral onli- ex e:idem fpislola p.irs qune ila conliiicl : Qiianivis
nalus, in oninibiis aclinnibus sedisse relegilur. Iii in Doniino Ji-su Cbrisio Dei el bominis iiiia persona
spxio qiiippe consessu, fidei definiiione perfecta, ei sit, aliiid laini'n est unde in ulroqiie cominuids est
ab omiiibus episcopis rile snbscripia, interlocnius contiimel a, aliiid unde coniniiinis esl gloria : dc
esl iinperalor, ut alniuol diclius e\speclarenl onmcs iioslro enim illi est niinor Patn; liumanitas;de Palre
episcopi, et privaiae quorunicuiiqiie c.iuss ibidem fi- illi ei-t spqualis cum Patre diviniias. Dubi<antibus
iiirenliir. Postquam igilur in oclava spssione purga- Illyricianis ei Pal;i?slinis revereniissimis ', Tiieodo-
lus esl idem Ibas, bis qiiae jam fuer.inl superioribus retiis rpvcreiiiissimus episcopus Cyrri dixit : Est
aclionil us delinita subscripsit : quod es seiiieiilia siuiiil excinpl !ni beati Cyri^li iti babens, et factuui
sancti Analolii Constaniinopolitnni episcopi, quam liftmiiiem, et noii nmitleniem "
q lod prnpriuin est.
iiiter allos siiper ipsius Ibae caiisa in ociava sessione PiTmansit enim idcm quod crat: inlellii;itur vero
prolulil , evidenler oslendilur, ciiui ait (Act. 10): omnino et aliiid in alio quod liabilat, id est, divina

t Judicantium reverentissimorum senlenliae '


inno- iiatura iii bumanitate. Glnrios issimi judices et am-
xium demoiistranl Ibam reverenlissiniiim ab liis qtiae plissimus spnatiis dixerunt : Posl baec omiiia adliuc
in eum accusalnres intiileraiil unde omneni : in prse- B quisdubital ? f!evpreiitissinii episcopi clamaverunt:
senii de eo suspicionem abjicio, quoniam el eonsen- Nirno diibiiat. • IIkc omiiia ex ipsius synodi gestii
tit et subscribit ei quoe nunc de fide dala cst senlen- in liunc libruni iranstuli. Quoinndo ergo diciiur de
li3c a saiiCto conciiio, ei episloloe sanctissimi arcbi- rcvereniissiuio Tbeodoreio episcopo quod nisi In

episiopi Roma! Leonis,et d gnuin judico episcopatu, octava non sedcrii aciione ? In aciione vero lertia,
etbaberc curam in qua pridem exis'ebat Ecclesia. in qiia Dioscorus est daninaius, quae fiiit eodem coii-
De Nonno auiem reveicnlissinio episcopo, qul factus sulaiu, III idus Octobris, quae eiiam absque judicibus
est pro eo, formam dabit Maximus revereiilissimus ac senaiu celebrata est, et primx conjuncia in co.

Antiocbenusepiscopus.» IIincergoprobatur,utdictuin dicibus invenitur : propterea, sieut existimo, quia in


est, quodpostoctavam,inqua purgaiusest, sessioiiem actione prima jiidicatiis erat idem Dioscorus episco-
prioribus contilii subscripserit judicatis : quia de illo patus hon^ re privainlus, ut ejiis condemnalio proxi-
sanctus Ana tolius in sua senteniia, sicui memoravimus, nia sequeretur : cseterum non sola dierum prsenotatio,
consentitetsubscribii, dixit, nonconsensit atquesiib- verum eliara tenor ipsarnm actionum, id est secunda
Kcripsit.Non ilaquemoveal qiiod ciini in superioribus ac terli;r, ciini legitur, doiCt quod in codicibus terlia
actionibus memoraius Ibas iiusqiiam legatur sedisse, fiierit secunda! pra^posita. In qiia lerlia actione, qnin'

invenitur tanien ineiscum Nnnno pni seordinatojudi- C iIU'gesimo et quinlo loco, Nonno, qui pro Iba ordi-
catis cuncilii subscripsisse. Nam posi octavam sessio natus fueiat, subscribente atque dicente : NonnuE
nem,qua purgaluslbasepiscopalum Ecclesiaesuaerece- episcopus civitaiis Edessense subscripsi ; etiain ipse
pil, pra diclum Noiinniii in aliis actionibus, quibus iis- Ibas ceiiiesinio septuagesiuio seplimo loco, sicui in-
dem episcopus Ibas inlerfuil, iiec sedisse, nec siibscri- veiiimus, damnatioiii ejus ita subscribii : Iba» epi-
psisse rcpeiinius. In secunda quoquc actione, qu;c in sropus Edessenx civitatis sui scripsi ; deinde quarlc
codicibiis quidem posl tertiam sciibilur, fuit autem con>essu,eodem consulatu, sexto decirao cdendas
eodem consulatu, vi idus Ottobris, in qu;i de staiuiis Nnvembris, centesimum duodecinium Tlieodoreuim
fidei traciatus incipii, cenlesiinus et undecimus Tlieo- episcopum sedisse, ct super memorata epistola saiicti

doretus sedit. Cumque post recitationem svniboli Leonis trigesimo et octavo loco inierlocutum fuisse
Irecentorum deceni ei ocloPatrum qui apud Nicaeam, reperimus, ubi scriptum esl : « Tlieodoretus reve-
Ct centuiii ct quinquaginta qui apud Coiistanliiiopo- rentissimiis episcopus Cyrri dlxit : Concinit epistola
liin fueruni, et duarum epistolarum beati Cyrilli, id sanclissinii episcopi ' doinini Leonis fidei a sanctis el
est ad Nestnrium et ad Joaniiem Antiochinum, eiiam beatissiinis Patribus in Nicca exposiloe, et symbolo
papae Leonis ad Flaviaiium relegeretur epislola, du- fidei in Conslantinopoli dictato a centura et qniuiiua-
bitanies quidam de aliquibiis verbls ipsius epistidae. ginta, et e|>islolis beati Cyrilli. » De qiiinta vero
quod et secundo libro jam diximus, eodein Theo- ^ aciione, qii;c fuiteodcm consulatu, undecinio calcn-
doreto rationem reddente finnati sunt. Sic enim das Novembris, in qua prius exposiiio fidei recitatq

" Aliud est synodi sessin, aliiid actio, riim in uno fiiere dundecim, actiones vero sedecim, lb:c igitur
interdum consessu plurC' caiisac \el acliones expli- c:iiisa, qiiain nona ei decima synodi actione discus-
cari soleant. Iii synndo Ciialcedonensi sex prinuc sam oliservavimos, recie a Facundo parliiii
siipr.i
sessiones sex oinnino attiones cootinent, siiigul;E soiitimx pariim ociav:c sessioiii ascribitiir; ciiiii
,

singulas; al sessio seplima ires aclioiies aniplectiiur, aciio nona, ut dicium est, ad sepiimani sessioneni
sepilinani, ocUivani ct nonam ; oclava aulem unicini pertineal, decima ad oct:ivani. Qiiire qiis paiili) post
actioncni, iieiiipe ilpcimam. Deni(|iie synodi universx ex sessioiie octava proferuntur, iii arliine deciiut
sessioiics, sive, nl Liberalus ap. 15 vocat, secreiarii
i reperiuntur.

Cod. Veron., Judicnntium revcrentissimorum epi-


' • Idem cod., rn^erenlissimis cpiscpj^is.
tcoporutii ftiles, et lecl o omniuin proh:loruoi innoxiuin ' Iileiii cod., niwanlcm.
aewonsirdiH Iham, elc. Paria lcgunlur sct. lO con- ' IdGiu cod., archiepiscopi.
cilii Chulced.
r
, :

C4» J'RO DI.FKNSJO.nl riUD.\l C.vriTUL. LIB. V. 0-ii

est .iiqiie Mi iiipiTaiorcMi ichiiu, iii posici sulrscri- A ccuiit. Yeruin esl , iion inurluerit Tlicodorcius,
|i(iiinil>u$ uiniiiuni ririiiarclur, iiiliil proliare possii- sicut nec Ibas, Clialccdoiiensis dcfiiiilioiii cuncilii ;

nius : <|uia et suliscnptio (lilaln csl, qncinuilinodiiiii liicccinc dicend.i eranl, iit o-tendcrcnius cpisliilaiii

di\l, et iii ips.i relniione, ipia n irratur qnilins c<in>i- vencrabilis 11m>, non ad ilecr<'la ipsius coiicilii per-
deiilibiiseadciii cxpusiiio liilei relcciacst, dcnoiiiiiia- tiiicrc, quia post liilci dcliniiioneir. dc illa judica-
lis ibi legatis Roniaiiis et aliis quini|uaginta diiobns tiiin est ? Sic igiiur eiiam canones ccclesiasticx di-

episcopis, dicilnr, Considentibiis illis ct rcliqua saii- sciplin:c, qiii utilitcr ibi suiit post ileliniliuneiii '

cta ct niiiver^ali synudo, taccturaulcin de niiininibus cuiistiiuli, non ad caiiidcin .'ynnduiii pcriinere di-

c.itiMOrun). Iii aclioiic vero se.\ia, eudeui coiisulatu, ceiitur. Et uliiiain docereiit cui syii ido illos dcbea-
viii calcndas Novenibris, in qua pr.iisciis riiit el iin- mus ascribere, si ea qiue a Cbalccildneiisi concilio

pcrator, c( oinnes deliiiitioui ndei subsiripserunt Kestn sunt, Chalcedonensis concilii non snnt. Ueinde
niiailieiiiati/anlcs Ncsiorium cl Kulyclicin et oiiines qiiomodo contraria , et scinelipsa destrueuie asser-
cnnlraria sei'lieiilcs, iiiveinlur -Noiinus sedissc. vige- lioiie, illa syniidus exciisetiir? Naiii qiii no^ in cjus
S'iiius octaviis, sulisiripsis-e auicm trigcsiiinis pri- piirsjationriii voIi:crunt iliifre, qir d nenio respicero

liiu% boi' iiioilo : Noniius episcopus Ldcsseiix melru- debe.it ea qua; aiile perfeetum judicium a qnibiisdau»

pulis definicns siibscripsi. Ibas etiam, qnainvis, iit fursiian dicta sun', scd qu e iii ultimo ordine deli-
l>

d:xiinu.<, Si di-se noii rclegaliir, iiiveiiiiiir laiiien siib- niia; ipsi conlr.i iiunc ' suadeni ut per hoc synudum
scripsisse nonagesiiiins iii liis vcrbis : llias rpisropns defcndanius, i|ui:i piisl dcliiiil onein de illa sit cpi-

Kdcsseiius dcGiiiens snliscripsi. Scd et Tlieiido.cliis stula jiidxaluiii, iit nos poslea , non lanluui rei

ceitcsinius sepiimiis sedisse, subscripsissc auiein osiciis unc, vcrum eiiam ipsius nosirx asserliunis
reniesinius et trigcsimus tert^us iii eisdem verbis : coiitiarietate convincant. At non il.i iios raiio deficit

Tlieodorelns Cyrri * de(iiiieiis snb-cripsi. QiioinoJo jd drfendeiidam synodiiiii snper Ibae epistula, ut
igilur adversiis laiilam rerum evideiitiam rauloies inde illam conlra Eiitycliiaiuiruiii caluinnias inani-
h;Brelieorum nienliri non puduii, ut dicerent Tlieo- ter excusari vtlimus, unde coiitra Nestnriaiios excu-
doretum episcopnin, nisi posi deriniiionem fid. i non sari non valeal. Nam si ob lioc ilefiiiiiio fiilei qu;e iii

inierrnisse conciliu ? Gt taiiien adhuc exigunl in tol illa synodo facla est, cuiilra Eutychianorum caluiii-

falsiiaiibiis drpreliensi , ut eorum testimoiiio nunc iiias dcfendatur, quia |.ropler quod accusati fuerant
condemnelur cpislola, quam anle ceiilnni fcnne an- Tbeodorelus ei Ibas, ut Neslorii doirnia suscipientes,

nos universalis synodus approbavit. Qnis dabil judi- nuii evocali >unl ut anle seilcrent ciini sancla syiiodo

ciuni ju.>iuni, et non ipsi pntius damnabunlnr qui ib hoc conlra Nestorianoriim calumnias defendi
lali:i coiifiiixeruul ? Aut quoiiiodo adinitlenUir vel p noii p iteril.quod AnaioIiusConslaiitinopulitanus, qui
altesiari vcl accusare qiiemquam coutra paleriius aiile .\iitiii<.lieiiiiin priorein illicsibi locuni usiirpave-

c.inoiies. quos in taniis coiivinciiiius esse memla- rai, ci ipse Maxiiiuis Aiiiioclienus, et Juvenalis llie-
ces?Eisiquis noluerii lalibiis assenliri mendaciis, rosolyiiiitanus ibi sederuiil, qui vel dogmnte vel Com-
lisereticus appeilutur, laiiqiiam hxreliconim sit nille iDiiniiine Eiiiychianorum polluii auie fueraiit. Nini
incnliri* llis porro faisilalibus sub>criiienies, et in el vcnerabilis Anatolius, ejecto pro vera fideab Eii-
t.ilibus coiisliluenles defensionem synudi ,
qiiid pro lychiaiiis beato Flaviano, et sanctus .Maximus siini-
illi potcrimus Eutychianis respoiidere, cuiii in ini- liierpro Domno episcopo ab cis fuerat ordinaius, et
fesla nns veritate cunvicerint ? Aut quanta neces- Jiiveiialis in ipsum dogma Eutychianum lapsus, ab
siiaie videbimur ad talia confugisse niendacia , in Ecclesia eral exclusiis : quod ei litterae beati Leonis
quibus latcndi nullus est locus , lanipiain nibii el aliorum scriptorum monuinenta declarant. Non
rcman»erit quod pro eadem saiicia synoiio veracii' ergo i-ic vernnus fidei qus in illa synodo firmala est,
respondere possimus ? ^iou ergo nubis pcrsiiadeljunl coiistiiuta dcfeiidere, ut ea dicanius quae iiosquidem
qui Euiycliianorum caluuinias sluiulatoric refeliendo niliii contra Eutychianos, sed Nestorianos coiitra
curroborant, nt dicanins qiiod non anle syiindum Ecclesiam pluriiiiiini jiivant. Nnnqnid vero taiitum
ingressus e=t Ts eodiireius, quara de Euiy lie cl T) valere possiiiil, ad inclinandum iii suam sentenliam
Liojciro facium est judiciuin, ei exposilio fiilei ler- conciruimTlieodorpius el Ibas, qiiaiitiimCnnstant iio-

niiiiaia. Hac eiiim si cum illis dicannis, prncul duliio politaiius ei Aiitinclienus atque Hierosiilyniiianus
conviiiciinur, nec eviiamus lixretieoruni calumnias, episcopi, qui pr'mi post legitos apostoliiae sedis ilii

sed niagis iiKigisque nrniaiinis. Scianl ergo iios in- sederuiil, iit ile iiliis iitiain pliirimis taceani, qui pet

tell gere, qui nobis la!ia peisuadere ni iinlur, qnid inipoleiiliam Iiioscuri iii affirnialionein dnginatis Eu-
nimis faiuiliariier inimicitias ciim Eulychianis cxer- tychiani subacli priiis fiierant ; aut tantus labor esl

* In aclis Synodi S-oatJoiiTO,- i;riTzo;r- j rOco-j orA^jO.; ft r' liiiuic. Eodem inodo cives vel K-j^cnTTat, vel
\)-i'/f.aya. Euphralesi.e iirbem, <ui iirapfuit
Syriae KMiin^jta.i a scrinloribus appellaiitur, et in iiumniis
Tlieodiiretus, alii Cyrrbum kjocov vocaiil, iii Piinins, aniiqiiis Antoninoriim ac Pbilippnrum Jegere e^i:
Ptoleni us, Sieplianus; alii Cyrum uOos-y, qiiomndi
I
Aio? •/.aTn?«TOj K'jpr'r,rTzoiv, vel RufuerT&lv SCII Kijpi-
apiid Tlieodureiiim Ipsumpassiin, Piocopiunide J!)di- nTuiy, ciiiii leiiiploiel siiiiulacio Jovis Calabalae, qui
ficiis, ct llieroclem in Synecdem-i, ulii cjus provin- iii ca urbe colebalur.
ciiP. urbes recc.isenlur, 'Uoiizah;, k-Jcoj- ivj.'^ict.-a. ,

• Cud, Ycion., definHionem fidei. ' Idciu cod., iterum.


«3 FACiNni r.nsc. iieruianensis 611
iiobisClialcccloneusecoiKilium aJversus Eiilyi liiaiios a tenliani Latiiiortiiii, i|iii cum iidii possint ali eis il,:

Bu; er Ibie episiola defendcro, quanlus iirbis csl coii- conjcnsu Eulyeliis aui Di>.scori, vcl ciijusliliei allt-
Ira Nestorianos, nuii soluin pru personis inultnruni rius accusari, ipsam lanien habeni lie lncaniatio. e
omnino episcoporum qoi fueriinl in illo concilio, vc- Clirisii senleiiiiain qinm Clialceiloncnse conciliuni
rum cliam pro interlociitioiie sancli Anatolii C .nslan- slatnl. Dc iiilcr'ociilioiieqiu)niiesanoli Analolii qii <iii

liiiopolitaiii anlisiilis, quem Dioscnrus " cnniirina',o-


snper Dioscori leisona pro!u'il, respoiidinius, qu.a
rein Euiychiani dogmaiis, el catbolicae (iili.i oppres- non aii liaeresis criinen pertinere dioemiuin est, uli-
sorem In illo concilio dixit, iion pro lide fnisse dain- qiia parle ciim Dioscoro bene sensissc Non
. enini ip-
r.aluin •>? Unde nobis Ne.'toriani dicunt: Quomodn il- sam perli liain Dioscori sanclus Analoiius approliavil,
lam synodum rotepislis, in qiia non s-ohim mulii, sed sed eum potius ab ipsa perfiilia lieri voliiil exciisatum.
cii.Tm potiore loco .'ederuni cpiscopi qni et ab Eoiy- Aliud esi cnim, ideo liareticuiii exciis re quod ca-
cbi:inis ordinati snnt, cl Eulycliis alqiic Dioscn i do^- Ibolicus putelur, et aliud ipsain b^resein approbaru
ina seculi prob.iniur ? Anl quoinodo asscrilis cani atq'ie drfendere : queniadmoduMi aliiid esl ideo a tu-
pro i'anrn mda Enlycliis itqiie Dioscori pcili.lia con- sare catbolicum quod hTreiicus putelur, et aliud ij,-
grcgal:im, c:.m ibi ConsianlinopolitaniiS Analolins p. r- sam improbare ac reprehendere calliolic;im (idem.
fidiam Diiiscori qna? c. mmnnis illi cum Enlulic Inc- B Nam potesl castitaiis npprobator atqiie
diiector, nou
rat, appriibavli, pruniintians enm non pro lide d:iin approb la fornicatione, lorr.ic:itoreni, dnm in persona
natiiin ? Si auicm nos ista Nesiorianoruni non com- fallitur, !ipirobaro el non improbala
; castiiato, ca-
moveiii, niulto niinus illa Euiycliianorum poieruiit stuiii, duiii pcrsona similiter
iii improbaro. falliliir,
commovere. Facile est enim ut ipsis quoque Mesto- Postromo, quod promptissime concediint, sicul noa
rianis o^iendamus, qiioniam tale est ut dicaiit niillius ideo Eulychiani sui d0j;matis crimiiie defenduntnr,
esse auctorilaiis, qui.d resipiscenlcs a prx'sum- pntanlesantiqiios patres
qiiia id creJidisie quod ip,i
piione Dioscori Patres qui cum aliis Clialicdona pessime creduni, approbent iio», qiioriini fideni im-
convencranl, delinierunt : quale si dlcatur, etiain piignanl non ideo sancto Aiiatolio EulychiaMi
: ita
Petri apostiili doctrinarn ,
quam de Cbrisio cum dogmatis crimcn impingeiidum esi, quod Dioscoriint
aliis apostoli> prccdicavit, nullius esse auciorilatis
vel putavit vel excus;ivit, qiiasi a cnlpa Eniycliiani
quod Cliri^lum aliquando negaveiit, am qiiod re-
dogmatis alieniim, ipsum dogma Eutycliiaiium
cuiii
prchensus fnerit a P.tuIo, cuiii non recle ambulaus confiilaveril atqua damnaverit.
ad veritaiem Ev.mgelii gcnles judaizare coinpelle-
rcl. (jiiale cst etiain, si Sabelliani diccre velint, ideo CAPUT IV.
non suscipere Ecclesiae de Trinitate doctrinam, Q„orf ^ g pap„ „o„ solam de/imiinnem fidei sijnodi
q
quoiiiam multo pluresepiscopi ' quam qui iii secunda Chalcedonensis, sed oninia ejus acta et decreia con-
synndo Epliesina firmarit, excepto fastu Anatolii, quein redarguit.
non dicenda convenfranl, apud
Epislola autem Ibiv approbalionem non exclusa.
Arimiiiiim iiiArianum dogina fueraiit siibaoli, oppri-
iiienieConstaniio. Sicut ergoSabelbanisdicimusquod Verum qiiia et boc satis apparuit, quuniam vel si,
iion piopieiea fiigienda sii Ecclesiaj de Triiiitnte cou- ui fictum esl, Tlieodoretus atque Ibas episcopi iion
lessio,. uia in Arirainenseconcilio nmlli Ariano dog- interessentante derinitionem Cbalcedonensi coiicilio,
inati coliilientos, tres iliversas ejiisdem sanct;e Trini- non ex eo fuerat excusandum; illuil etiain disqniia-

lalis ineiititi snnt essenaiuras : iiaNestoriani» quoque mus, qnale sil, quod dicentes ad Romaiiain Ecclcsiain
diciiiius qiiod non propterea fugienda sil Cbal- delinitiunem laniuin lldoi, non eliam gesta roncild
cedoncnsis synudide unaCbristi, id est Dei hominis- Cbalcedonensis fuisse perlata, ex lioc volunt eflioere
que snbsi^ieiitia sancta confessio, qiiia prius oppri- ut creilamus quod in ipsa tmlum fidei derinitionu
nienle Dioscoro, niulti cedentes Eutycbi:ino dogmali, beatus Leo synodi Cbalcedonensis decrcta lirmave-
uiiam ojusdom subsistcnlix nieniiti siuii esse natu- rit, et niis quoqne memiraiam epistolam vencrabilis
lam. Anl qiiia Gra;cos, qnamvis non omnes, imo Ibx damnenius ciim ille dicat, queiiadmoduin se>
:

€ompnr;itioneomiiium pauciores, in Diuscori seiiien- cnndo libro jam memoravimiis < Et fralerna uni- :

lia bipsos liiisse causantur, seqnanlur taniuniin sen- versilJS, etomniuin fidelium corda cogno.-cant, iiec

Dioscorum.
* Forte, qui
D crimina cumulassct. Sed Anatolii alind fuit, ut Fj.
t"
epistola 8 ad Michaolem imp., Di"sco-
iNicolaus I, cundo placel, de Dioscori (ide.judicium.
rtini ail idcirco polissimum fnisse damn;iluiii, quia ' PseudosjDodi Ephe»iiia; 'XriiTzpiy.n;, iit ex actis
excomniunicationem adversns Leonein papam dictare paiet qua! apud CliilcedoHem recitaia bunl, opiscopi
prysumpserat. Absque omni coniroversia, inqiiil, lioc fnere non pbires quam 130. In Arimineiisi, le^ia
iii 00 utli sunl, qiiia cutn esset iiijerior, poliorein qui- Allianasio, llbro de Synodis, supra quadriiiyenios iiii-
tiusl'bel conatua csl incesserc coiiluiiieliis, lesle Anato- inoralisunt 'Uo-av 3e h auTJi iTTiTxonoiv', xai TrXs-^v.
:

iio Conslantinopolilano prwsule, qui dicil : Proplcr Quo loco interpies u'pro ulogens, quinquagiiila red-
fiJem non est daninntus I)iofcorus, sed quia excommu- didit pro quadriiigontls. Nain de nuniero alii eliaiii
uicationem fecil diimino arcliiepiscopo Leoni. Non (iiiod conseiiliunl, ut Snlpicius Severus lib. ii IIistoi'i;i',
obsourum esset Dioscomm in Eutycliis haeresi fuisse, Acciti ttut inacti quailrimjenti et aliquando amplius oc-
quam aperle dcleiideral; sed qu.a, ul legali sedis cidentales episcopi. Quod si Severo credimiis, qui
apostolicac sententiaiii in euiii aclione 3 piofereines Arianos in bis scribil luisse iioii aniplius qiiani uclo-
ilisseiunt, ignosci ei poterat, siout c;cterls episcopis giiita, reliqinini est ul ortliodoxi fiicriiil snpru Ire-
qu' illo diice peccaraiii, nisi secundis excessibiis .ic ceiilos, duplo vidiiliooi quim iii Ephcsiiia ii.
Vixsciiim oxcoiiiinuuic.iti.ine iila in Lconeiiii priora
r.
6 n;u m-FRNSiuNi: trilm CAPnTL. liii v. GiO

noii fioluni |-cr rralrcs qiii vicciii mcum cxsecuti siini, A .Tsiiinct iinniinc rulioiaiidns; iiinrniuiii ai<|iic irriiiiiii

Rc.l ciinm pcr npprolialinncni gesldrum synod.iliiiiii, cril qiii(l>|iild a pr;ciiii liiriim P.ilruni caiioi iliiis

pnipriaiii voliiscnm iinisse senlontiam. » Non crjio disrrcparii, qiiornm rcgiilis aposlulica scdcs qiiaiii

siil.1111 ndci dcriiiilioncm, scd ipsa g<>sl:i synodalia se rcvercniissime iilaliir : scriptoruiii niconiiii, quibiis

proiiunlial approtiasse. Illud vcro qiiod cx qiiiliusdum Coiisianlinopolitani anlislilis conaliis rcpiili, polcrit

licali l.conis cpislolis, ad dcccpiionciTi raciliiim, s cut sanclit;is vcslra Icctioiic ccgnnscere me, aiixiliante

alia iIcrcrpi'iilo>, ninnl cniii dixissc, qiiod ad exsliii- Hoo noslio, ct catlic;lic.T fidiM et palcrnarum consli-
giiciidaiii siilani lixM°rsciii ct ail roiinrinaiidain catlio- tiilioiiuin cssc rnstoilciii. » I>rc ctiani iii liac ep'sloIa

licam ndem, Ctialccdoncnse coiiciliiiin riierii congre- qiiim licalus Lco ad saiirlaiii syiioduiii scripsii, niliil

gatiim, et qurcnnqne talia in i-jus liticris invenimus, aliiid sibi, iii eadcm synodu displiciiissc proniiiiliat,

ul cliani px lior qiios polncrint in condcniiialionem nisi qnod Anaiolius Con$t;>nt nopoliianus episcnpiis
rpislola! Iiujis :iddiicaiil, tanqutm ab ipso iionfiicrit piiore qiiam Anli' clieiius loco s"dere praesiimpsii.

approbaia ; noii proptcr lioc qiioil ab eo diilum csl, Si qiiominus, niiii solani scnlentiam supcr cpistida
ab istis assumilur. Et idcirco uos, cur hoc et quo- ll);c prolaiam ciilpasse dicclur, sed etiam qiio;l eidem
niodudixciil, osli ndamiis. An;ilcilius quippeConsIan- rev, rcntissimo \hx episcopaius esi rcdditus, omncs-
linopolitaiius cpiscopiis, quia, sicul niemoravinius, B quccaiiones qiins illc sancti Paires utiliier siatuc-

priore quani Maximiis Aiitiuciienus loco iii c idcm sy- riint de ol)serv.iiilia ecclesiasticnc disciplina\ qnaiii
I nodo consedere prx'suinpscrat : ob hanccausam lica-
cjiis iiiiniious Loo in pngnasse (irniabitur, et caMera
tus Leo, scrlbens ad Ipsuro Anatnlium, dixit {Epis!. qua; spccialiler de quibusque pcrsonis ibi decreta
53) : I Dolco ctian) iii hoc dilectioiiem tiiam csse siint, iufregissc. Aut si hoc palam de bcato Lcnne
prolapsani, ut sacralissiinas Nicaenorum raniimim dicere non prnesumunl, inlclligant noliisciini, ipiia

coiisliluiioiies cniieris coiilrinijcre , t;inqnam oppor- ciim de liis lantum duobus in Clialcpdoncnsi coiicilio

tune se libi hoi: tenipus obiulerii, qno tceundi lumo- gesiis Coiistantiiiojiolitauo cpisfopo scriberet, id est,

Fis privilegiuiD sedes Alexandrina perdiderit , et de fidei causa pro qua ipsurn concilium riierai con-
Anliocheiia Ecclcsia propric:ateni tertia; dignilaiis gregaium, et de superba ejiis clationc, dixit, Ut san-
amiscrii, ut his locis jini tiio snbdilis, omnes nie- clain synodum ad exslinguendam solam hsresiui et
tropnliiani episcopi proprio honore priveniur. Qui- ad confirmaiioneir. fidei catholic.-c, siudio Christia-
lius iiiaudiiis el niiiiquara anie tentaiis, iia prxveiii- nissimi printip:s coiigregalam, in oceasioucm ambilus

ris excessibus, ui sanctam synodura, ad exstinguendam trahas et qu.rque siini'ia iu cjus inveniuniurepistolis :

solam hxrcsim, et ad confirmaiionem fidei catholic;c. duo sola qnae dixinuis in liis verbis dijudicansde qui-
studio Christianissimi principis congregaiam, in oc- C bus fecorai memioiicm, no:i etiainc;viera qu.x: ibisunt
casionem ambiius trahai, et ut coliibeiitiam s;;am gesia. Sicnt Api'St ilus ad Pliilippeiises de Timoilieo
tibi dodat impcllas. » Non ergo ex his atque biijns- scribons ait : Spero autem in Dominum Jesum Timo-
iiiodi, qua; vel ad ipsum Analolium, vel ad alios theum cilo minere ad rns : vt et ego bono animo tim
conira ipsiim Anatolium beaiissimus Leo scripsii, cognitis qitce circa r s snnt. Neminem cnim habeo una-
puiemns ab co concilii senteniiara repiobatam, qnse ninicntqui sincera affcctione pru vobissollicitus sit. Om-
super episti la Ibse prolaia est. Quoniam idcirco ait )!cs enim sua quarunt, non qua; sunt Jesu Chrini
saucl.im synoduniad exslinjueiidam solam h.-ercsim, {{'hil. II, 19). Non in Tituiu et Liicam, noii in Epa-
ct ad confirmationcm lidei calholica, stndio Clirislia- phrudiium el Marcuni, non in creteros scrmonem in-
iiissiiiii principis coiigregalam, ul ea qu;B pro ambi- tcndens, de quibus in eadem cpisiola dicit : Evodiam
tiiiiie Consiantiiiopolitaiii cpiscopi fucraiit usurpata rorjo, ct Syntych,)! deprccur, id ipsum sapcre in Do-
dlssolvcrel, quod in aliis quoque scriptis ejns multo mino. Eiiam roge et te, germane compar, adjuva il-

amplius apparebil. Alioquin evacuasse diciiur caetera las qux mecum laboraverunt in Evangelie, cum Cle-
qux in illa synodo gesta sunt : qui eidem qiioque mentc et cceteris adjuvatoribus meis, quorum nomiua
sanctae synodi apud Chalredonem habitse cuin similia sunt in libro vi-ce {Philip. iv, 2); sed in illos potius.

scripsisset, ut inientionem diclorum snorum orani- D do qiiibus ibi ait : Videte canes, videte maios opcra-

bus aperirei, intulit atque ait {Epis!. 61) : i De cu- rios, videle conciiionem {Phitip. iii, 2). His itaque so-
stodiendis quoque sanclorum P.itrum statulis qux in lis oohfeicns Tim tlieiiin, dixit : Nemineui eiiiiii ha-
syiiodo Nicana inviolabilibiis sunt fixa decreiis, ob- beo unanimcin, qui in sincora alTectioiie pro vobis
servanliam vestra; sanclit;itis admonei', ui jura ecc le- solliciius sit , et eos tanlum aaendit, ut dicerei, Oiu-
siarum, sicut ab illis ireceniis decem et orto '
Pairi- nes enim sua qua:ruut, noii qii.ie sunt Christi Jesii.

biis divinitus inspiratis sunt ordinaia, permancanl. Den quc cum de ipso bealo Tirootluo iuquens dire-
Niliil alienum impiobe concupiscat ', nec per aliciius ret Experimentum autem ejus cognoscens ', quoninm
:

imiiiinuiioiiem suuin aliquis qu:crat ai-gnicuium. sicut palri filius mecuiu scrvivit in Evangelio. Hunc

Quanlumlibet eiiim exlorlis assentationibiis " se iu- ii/ili/r tpero nie mitlere : moi ut videro quoe circa me

siruat vanitaiis elalio, et appelilu^ suos concilioriim sunt. Conjido autem in DomUio, quoniam et ipse lilj

' Isid. Merc., ns< ns'onibuF. lione Quesiiclli episl. 87, improbus ambiius.
' CoK Veron., ireccniis tlecem ttseplem. ' Cogiiofce is iii cditiouo Lntiiia ; cognoscite lu\l»
' Idcu) cod , iniprote aiubitus coneupiscat ; in e Ji- GJcm (jra;ci icxlus, v;"j:Jf7/.xTi.
647 FACUNDl EPiSC. IIERMIANENSIS m
veniam an vos{Philipp.n,i1). Ibi scciitiis ailjecil : Ne- A scrlpla, si nnlumus onines canones ut-liler a sii^cl s

ceisanum aulem existimavi Epaplirodiiiim (ralrem, el Palrlbus In eadcm syiioiJo consllDlos, el ca-t.Taqiiae

cooperalorem, et commililonem meum, vestrum autcm In specialibus quoninicunque causis ibl firinala suiit,

aposlolum el minislrum necessilalis mea:, mitlere ad In majoreiii quain nunc patiinur, coiilnrbalioneui Ec-
vos : quoniam quidem onines vos de iderabat, et mm- cleslsc commovere. Quis aniem lie beato Leone dlce-
tlus erat, propierea qnod cudislis illum in/irmatum. re audcal, qiionlain sl Nestnriana esset epislola (|iiam
Kam infirmatux est usque ad morlcin; sed Deus miser- synodus approbavll, poslbablta blaspbemla qua Cbrl-
tus est ejus. Non solum aulem ejus, verum etiam mei, sliis negaiur Deusessequod esi.de hoc taninmmodo
ne tiislitiam super Iristitiam liabercm. Feslinantius causanlur, qmd in illa syiiodo uniis episcopus non
ergo misi illum, ut tiso eo itcrum goudcalis, et ego si- loco suo coiisederlt? Igilur aut hoc >oliiin peceatiim
tie Irislilia >iin. Excipile vaque illim cum gavdio in est qnod in syntdo Clialccdoiiensl be.T.us Leo sibi

Domino, et liHJusinodi cum honore habelulc : quoniam displicuisse iion lacuit ; aut si et aliud esse (liciiiir,

propler opus Christi usque ad mortem accessit, Iradens iiiiniis profecto esi eo peccalo, quod e[iiscopus Con-
unimam suam, vt imp'eret id qnod vbis decrat erga siaiitinopolitanus adiiiisit : caeteriim nun-juain Leo
meum obsiqniiim (Ibid., 2o). Niiiiqiiiii liiinc Epapliro- posscl, rclicla Iiaeresis caus.i, de unliis ep seopi ses-
dilum IMiilippeiislum apostidiini, ei alins ejiis sanctos B slonc caiisari. Oslendaiur aulein nobis, ubi(un,iie
in Evangelio adjuinres, senuo Paiili .ittemiebat apo- beaius Lco dixit (Episi. 62) non nninia sc qua: in

slidi (liceniis : Neminem eniin habeo unanimem, qiii llla synodo acia sunt confirmare, quod Ipsius synodi
siiicer.i affeciione pro vobls solllciius sit : omncs senteiit ain super epistola Ibae deiestcliir, ac iion pn-
ciiiin siia qiia;iunt, nnn qux sunt Cliristl Jesu; cl tius Constanliiiopolilani episcopi .iinliltionem c:istU

non pnlins lllos de quibus supr;i jani dl.\lnius? An get alquo coerceat; ct l| so piirgato, snla syiindiis iri-
'
nnaiiiniis Epaplirodilus non fiiis-e pcrbibetur, quo iniiii subjaccbit, sl vere Nesiorlana est qiinm appro-
al) Infirmltate revocalo, slbl qunque Dcum mlsertnm bavll eplslobi. Nim et Maximo Aiuioiheno scribens
dicit, iie de illo Irislillani siiper trlstiilam baLerct? An idem bcnius Leo, ciii pr^dictus Coiislantinnpolitaniis
pro Pbilippensibusnnn erat sanctiisEpaphroditus sln- Analoliiis dignliaiem tertlre sedis auferre tent.nverat.

cera alfedione sollicitus, quos videre disiderabat, ct hoc quod asseriiiius manifcstum omnibus facil : qui
propter qnoriim de sua lnlirmitate nioestiliam moestus postmulia, (\ux ct acceplabili ratloneel increpaiio-

erat, enquodaudierintilIiimiiifirmaium;etquipropter ne vebementi, super eadem prxsumplioiie locutua


opus Cbristi usque :id mortem accesserai, iradens est, eplslolnm ita concludlt : < Quiilquld enim pra'ter
animam suam ut Implerct id quod ei deerat erga ob- speciales caiisas synodalium concHiorum ad (xainen
sequium Pauli? Unde etiam mcritoeis commendavii, C episcopale defertur, potest allquini d judicandl babe-
ut bujusmodi cura bonore baberent. Ut igiiur Pauliis re rationem, si nihllde eoesta sancils Pairibiis apiid
aposlolus Pbllippensibus de Tlmotlieo scribens, non Nicxam definilum. Nam quod ab iilnrum regiilis et

Titum et Lucain, non Epapliroditiim el Marciini, nnn conslitulioiie discordat, apostolica; sedis nunqiiani
caileros suos adjiitores qnorum nonilna suiil in libro polerit oliiinere coiisensiim. Qiiaiit.n vero • di igentia
vltx, aitendit cum diceret : Nemlneni lialieo unani- custodiatura nobl-,cxemplaribus ejiis epistola; qiiaiii

mem, qui sincera alTeciione pro voliis soUiciius sit : ad Consiaiilinopoliianiini epifcnpuin refrenaiiics ip-

omnes enim siia qua;runt, non quse sunt Clirisii Je- siuscupldiiaiem direximus, instrucris : quam in om-
su ; sed illos potius de quibus ab eo dlctum est : Vi- nliim frairnm et consacerdotum nostrorum fncles no-

dete canes, videte malos nperarlos, vidote concisio- tillam perveiiire, ut noverint pacein ecclesiasticara
nem. Ita etiambeiilssiinus Leo scribens, noiiseiitrn- per cnncordiam Deo placltam debere serv?ri. Illud
liam super epislolam Ibx prolalani, neque episco- qiioqiie dilcctlonem liiam convenit prajcavere, ui
patum prapdlcio Ib« redditum, et cx'lera qu^c in sy- praetcr eos qui sunl Dnmini sncerdoles, niilliis slbi

nodo Cbalcedoncnsi de quibnsdam per.sonis decrela docendi et praedicandi jiis audeat vindlcare, sive ille

sunt, neqiie ranones ecclesiastiea; disciplin.Te saliibrl- monachus, sive ille laicus, qui aliciijiis scleiill.ic no-
ter illic a sanetls Patribiis consiitulos aiiendil, cum D nilne (j^orieiur. Qiiia eisi optandiim estiiloinnos Ec-
diceret : Ut sanciani synodum ad exslngnendnm so- clesia; filil qiia; recla el sana sunt sapiant, noii la-

luin hocreslm, et ad coiifirmationem fidci cathollca; mcn pcrinitlendum cst iit qnlsqiiani e>tra sacerdota-
stiidio Cliristiaiilssiiiii principis congregaiani, In oc- lem ordineni conslitulus, gradiiiii silii pra'dicaior s
casionem ambilus trabas, ' et his siinilia; sed sujier- assumal : cum In Ecclcsia Del oiniiia ordinaia fsse
bam polius elatloncm Constantinopolllaiii episcupi, coiiveiiiai, ul in uno Chrisri curpore, et exctdlenlio-

sicutipsa verba ejus Indicani. N;un nec allud Inveni- ra mcnibra siium officlum Impleaut, et inferiora su-
lur in eisdem suis episiolis .irguisse. Slc noblsintel- perloribus non resulleiit. > Manifesia siint, qiiantuiii
llgenda sunt verba Romaiil Leonis, sic aposiullcorum puto, nec iillo qna; memoravimiis egenl 'nlerprete.
scripiorum exemplis asscrenda suiit sedis apostolic.i; ut intellici i]iicat qiiod ea cnnira Consiantlnopolitaiii

* In edlt. siiiictl Leoiils hoc inseriliir.

' Cod. Vcroii., Epaphrodinn no'i fuil, qnem mlni- ' Ideni cod.. el nl caliibe linm [leR. ronnkennam\f
ttrum nccessitatis sucr fiiissc perhihr', qun, etc. suaiii libi dcdal, iiiipcllas, e liis siniil a.
m PRO DEF1:NSI0NE TRIUM CAPITUL. LIB. V. 650
e|iisco)>i aii>liiii:ineii), iioii contia scniciiii.im stipcr A l^, pcr qtinm siniililcr dcvii lioruin sciipiorum Lcunis
i'|)islol;iiii ll).v> prolal^iin. bealns I co dixcrll. Nain si- inlerprcles rcfelianlur ; scil jiiilicaviiniis lianc iinani '

iiiiliicr sciilicns eiiaiii Mareiano priiicipi ct Pnlclicri.c solam cai'Sx suflicerc. Ycniin csio, seinotis liis oiii-

Aiignstic {ICpis(. 74 et 75), qtias cpislolas niemorarc iiilus, pulctnr Leo Uomanis, ad dcstrucndain synodi
perlongiim esl, non dc alia cansa conqiieriliir. Ve- siipcr ciiistola Ibx s nlcntiam ill.i dixissc. (Juomodo
riim qiiod pcjns est, et illa pro ipiibus d cla siinl nul- crgo liinc synodus cxcnsabilur, qiicc ct rcccpisse il-

lus observare dignalnr, ct iiisuper qnrc alia siint in- lam cplslolam, quod ralse negaiiim csi, ct i;oii dc-
icniione conscri|il,i, in prajudicium flJci sicva intcr- buissc rccipcrc Lcone reprelieiideiitc •coiivincitur \

prctationc verliintiir. Contradieit autcm nobiscum Quocirca accipianlur liiijusmodi vcrba qua: pro-
si iia

papa Oelasiiis, melior ct acceptabilior diclorum sui feruntnr beati Lconis, procul dubio non rcpelleiid:c
pncdercssoris intcrprcs, qiii s, ribcns universis epi- accusaiioni synodi, sed confirmanJsc proriiieiil ; cl si
scopis per nardaiii..m oonsiiliitis, ea qiisD mcnioravi- Nesloriana illa dicilur cpisiola, bcalus quiJein Lco
mus, non ad lie-irdciioncm scnteniia; super epislola fortassis, iili jam dicluin est, a Nestoriano criminc,
fb.T prolaix, scd ad coercendam Consiantiiiopolilini defendeinr ; sed plane synodus Clialcedoncnsis ipso
cpiscopi pracsiimptionem, a bcato Leone scripta cssc lcste Jamnabiiur ; aique '
viJcbiintur b.treiici Euly-
conrnmat. Sic cnim diiii : i Sicul qnamvis parva ci- B cliiani non immcriio sc a iiO'-tia communione siib-
vitas pticrogativani pr.i seniis rcgni iion minuit, s;c iraxissc : si tanrn ipsi jaiii Jiccnliir bierclici, qni
impcrialis prxseniia mensuram dispensalionis reli- eliam Leone tesic comprobabunt qiiod Ncstoriana sit

giosae non mutal. Sic clara urbs illa potesialc prae- synodus*qiaj in confessione sacrifleii noininatur.
sentis imrerii, religio sub eadem » luiic firma, lunc Vidcamus lanien quomodo vel ipse b;atus Leo poie-
libera, tunc provecta consisiil, si potius hoc pr.xscn- ritexcusari.cum Je ipso quoque nobis fuerii dicium,
tc propriam icncat sine ulla pcrturbatiom; niensu- Cur iion prompiis et evidentibus vcibis lantum cri-
ram. Tostrcmo si sibi de imperatoris praescniia blan- men arguit? cur non aperle ac manifesie senlentiam

diuntur, ct inde putant Constantinopi.liianx civitatis syiiodi Ncstorianam cpistolam approbanlis infrcgitt
cpiscopi potiorcm ficri posse pcrsonam, audiant Mar- Cur quod ab ejus primnm legaiis nuntiatum cst in
cianiim ejnsJem priiicipem civitaiis, posteaquam pro pra judicinn) fidei, non ita scdes apostolica '
auciori-
aiigmcntoiirbis ipsius saceidiiiisinlercessoracceJens, tate ac severitale damnavit, ut liinc Ecclesia post-
coiitra rcgulas obiinere nibil potuit, sancloc memoria; i))odum non possit ambigere, nisi quia non vera con-
papam Leonem suD)iiii$ laudibns prnsecutum, quod scieniia, sed fallaciter et noniine tenus abdicavit
canoiinm regiilas violari nnlla fuerit raiione perpes- Nestorium.pr.f judicioCoelestinidccessorissuipr.-evcn-
AuJiuit Aralolinn) b tus?Alioquin dogma
sus. ejusden) scdis antislitem, C ejiis ctiain iii lb;c epistola rcfu-

clerum potius Const niinopolitanum, qiiam se, tcn- laret. Increpat cvidenler aique condemnal, tain vebe-
la.sse qualia confiieiilem, atquoin aposlolici pr^sulis mentibus quam proii.\is, scd '
et mnllis epistolis, iion
lotum diccntcm positum poteslate; ipsumque beaium solum pra>dicto Anatolio scribens, verum eliam uni-
papam Lenncm, sedis aposloUcae praesulem, ciijus sy- verss synodo, et Maximo Anliocheno, ipsisqiic priii-
noJus Chalcedonensis auctoriiale Urmala est, quid- cipibus, quod in illo concilio iinus episcopus non suo
qiiid ultra qnam ab eodem pro fide et communione loco sedere prssumpsii, atque sbi displicuisse i:i

catholica alque apostolica illic agendum conslarci omnium sacerdotum notitiam perfcrri deniandat; ct
esse delcgatun),pei' occasioncm congregationis illius, de synodi scntentia, qiia Nestoriana cpisiola appro-
prseter Nica>nos canoncs nova videretur actitne len- bata esi, tacet aique dissimulai; vcl si non tacci, ui
taiinn, fompeienti ref',:latione vacuasse. » Nunquid dicilis, nibil tamen aperle, nihil loquiiur evidenier.
sapicns Gelasius decessorem suum bealuin Leonem Nempe boc cst quod in scribis el Pharisxis hypocri-
pro fenteniia synodi supcr cpislola venerabilis Ibce, tis Dominus arguil {Matth. xxiii, 23) mentliani ftanc-
ac noii potius, ut diximus, pro ambitiore Cnnsiaiiii- thiira el cyminum decimare, et qua; suni graviora b;-
nopoliiaiii cpiscopi dixisse quae mcmoravimus inlel- gis el fidem rclinqnerc. Nenipe Ikc csi quod in ipsis
lexit?Nam qu;ire pro Ibi episiola ibi subjiingeret di- j) ducibus c.Tcis similiier objurgat, culicem colare c!
cens : Per occasionem congregationis illius, priEter cametum g-lutire. El quid contra referre, quid ad haic
Nica;iios canones nova viJclur aciione tentatuin ? vel pro beatoLeone respondere valebimus, cujus pro
Nullus igitur conetur ' ejns veiba in aliam deiorque- catbolica lide soUicitudinem ac dillgeniiim, ciijus la-
re senieiitiam :quoniam'boc nec ipsa rerum eviden- borem el induslriara, ciijus liberlatem atque co;islan-
lia, ncc-Gclasius verax pcrmiitit inierpres ; et ideo liam, vestra pieias optime novit et omnis Ecclcsia
sinamus apostolicam sedem inierpretari semetipsam, procdicare non cessat? Sed Nesioriana illa non est
ei quare illa superiora per Leonem priiis dixeril, ex
epi,-tob. Nam profeclo iion cam ncscio quac modo
his qus postea per Gelasium lo:ula esi, prudeiiiins vulpecula emordicaici, sed tuiic Leo forlissimus iii-

adverlamas. Esl et alia ejusdem beali Gelasii episto- vasissel. Quomodo autem dicunt syncdi super epislola

" Forte eodem. •> In concil. Rom. sud nonifacio ann. 550.

' Ccid. Veron., frustra conelur. ' Idem cod., sit itlas}j>w(lus.
' lilcm cod., fiiam. ° Idem cod., sedis apostolicx.
' Ideni coJ., aique ila. ' In cod. coJ. decsi to scd.
r.lTROL. LXVII.
C.-il FACUNDl EriSC. IIERMIANENSIS 652

)b* sciitemiani lOii esse 1 bc;ilo l.cono (innalaii), A cura iioslra r.ilio, qn.e iio? liiclnr -'C fii:iiai ailver-

i|ii;iMi ' luiciuiir ca (\ux .ib illa sunt dc liile s'aiuta fir- sus omnes contradicenli >m qua;siioiios : iii, siiiil

in:isse; cum l.n alia partc gcsloruni cx quibus eadem Apoilolus ilicit (// Thess. ii, 2), non citn iiKiveaiinip

cpislola lecilala esi, iiivcnialur quoil scriplor ejiis a noslro i-eiisu, iicqne tcrreamur, vel si iiiiiins liinc

Ibas (le Ncsloriaiia lia:rcsi fuerii acciisnius? Sic enini piissiinuis d rc, sive ncciprre ralioneni, ciir syno-
acciisatorcs cjus dixiTimi : « Quia Neslorianus cst, ct dus orlhodoxam jiulitavii. Nenne cnim ol alia (Oii-

beaiiini Cyrilliiin episcopum lucreticum appellal : > ciliorum ratiendnrum ut lil:is, qnam iil qiiod iniel-

ci riirMis ibiJeni contineiur : c Maras di.Vii : Dc fiilc lectii non capiniuf:, ex auciorilate creilanuis, el sic-

iiioveiiiiis prius,! et alia capitula pn.-l vioveiiius. nbi ratio niiims iiobis occmrcrit, lides ne labamiir
< Hevcrenlissiiiii cpi-copi dixeninl : El si propoui- cito siiccnrrat. Nam si post (lccreliim (liscepliirc "

iniis vobis, ut liorum Iriiiiii capiiulonim proljaiio licuerii , ul dicalur : Priiis piobelur cpislol.i ilia

siibseqiialur, iion ex lioc inquisitioncm ne^avin us qiiod recia sit, ut crednlur fuisse siiscc|ita; nnii cst
reliqiiorum. » Maras dixii : De fide movenius piius. quare jam concilia congrcgcntT, ne ; lerininata",
His crgn el liujusinodi probatur quod episcnpus Ibas imo nec Irrminabiles dicaiilnr qnacsliones, qiianini
do (idc qiiain iiiaxiinc lucrit accusauis. Nam pro- probatio scinper exigilur. Cur cnim nou dicaliir .'i-

|iii'rca cnntra eum memoralam cpislolam ) roiule- R militer : rrubclnr prius i.nod iiiiiiis csseiilioc sinl
iiint. S.d ct i|s,i episiola duas naturas cl linain Taier ac Filius, ut ticilatiir boc Nica;no concili»
persoiiam unius Filii Domini Jesu Cliristi prxdicai, ieiini:i:iium ; ct qiiia consubslanlialis est Palri ac
piopier qiiod el synodus cam pronunliavit orilio- Filio Siiirilns saiKins, ijuia non alitcr credi poicsi
iloxani : (|iio:l vcibum imn proferrel, si noii css t qiMd liuc synodiis tonslaiuinop ililana decicveii!.
ciu,s de fide scnientia. Veruni iion est qiiare bic .im- Atqiie ita qni'Siioiiihus univer^i,'; in anrniuo siaiu
pljus demorciiuir. Ipsi eani noii dicaiit Ncsluria- iii.iiiciilibiis, non siduni niliil syuodorum con^tilii-

n:mi, ct non puiciur ad causani fidei pcrliiieie. Si lionibus absolulujn csse videbilur, sc.l cii:im ad
ttuiem Ne'-tnriana diri ur. de fide ulique accii>aiiir pcrpctiiaiid.is liies (pia;siionum iii eis inemoria re-
clqnia jam siisi eiu.i diciliu a sancia lynodo, con-e- sci vaia. Ei idco noii idem moiliis csse debel aiqiie
ipientcr ei a beaio L' one dicitiir csse linnaia, (ineiw <irdo qusrciidi, post delinitioiiein coiieilii totius Ec-
iion mgant ea quje ibi de lide suni staiuia lirinassc. cltsia; conseiisione lirjiati, qui fuit ante dcfiniiio
Nam si et illud eis ciiiccdatur ,
quia praiter fidci nem. Tiuic cnim ratio posceliat ut si orthodoxa
ilcfiiiilionem, ca-le/a qua; in i;la syiiodo gesia siiiil, probarclur illa cpisiola, suicipi n,la jiidi:arcliir a

nec confirinaverit , no(|uc damiiaverit : sic quooUi! synodo : luiuc autcm raiio |
oscit ui, si fiiscep'3
non po;ueiuiit * nova; diligcniiae rcpcriores ciimeii C probetur a synoJo, JMdiceUir oriliod xi. Ilaiicti!)-

icmcritatis evadei<;, qni statuere ausi sunt et di- servantiam iciieiitibu-, niliil iinliis prsevalehii lixrc-
cere : Si qiiis dicil leciani e^se ad Marim ' epislo- ticoruiii cal!iilit3s, si jndicaro non prxsumainiis
l.im, aut cam defeiidit, el noii anatliemaiizat cam, qnoil inlclligcre iion valeinn-'. fliiaii.niam noniiibil

anailicma sil. Nain lam Clialcedoiien?is synodiis iiilelleximus ' : iiitelleximns cidm liiuri licorum frau-
rectam dicit,*Leo ve! si non cunliimat, non auatlie- des, errorcsqnc convincimiis. Noii ergo pariim e.^l,

matizal eaui : Anailiema igiiur ab isiis ciim svnodo qiiod vciatiier dedoccmus crrorcm, ctsi plcnam do-
Chalcedoncnsi racius est Loo. ccre non possunuis veriiaiem. Ad Jercniiaiii Do-
miiius dicit : Ecce dedi verba mea in os luuw, cl
CAPUT V.
conslitui te Uodie super genies, et r.^giw, eriidicare el

Quod posl decicla coniitiorum dispnlare iion liceiil, effodcre, et disperdeie, et rcccdificnrc el replanlara
ncc iiudieiidi sint Hulychiani, si coucilii de llnv epi- prophea eradicarc
(Jer. I, 10). Juhelur itaipie pii is
sloUi definitioni resistant.
el cfT dcre, et dispcrdere crrores alqiic iiioi dacia,
Sed quia evidenii ac muliiplici docunieiiioruin ct rcadifiiare et plantare scienliam cl verilaiem.
conviciioiie nionslratum est, niendaciler ncgari quod Iloc pcrfectiim est opus, ei iste prpedicatoris csi fi-

cpistolam vencrabilis Ibae synodus ' proiuinliavit or- n nis : quem si non valemus :iningerc, cei liim esi ta-

thodoxam, et simul apparuit quod eani nec iieaiiis meii iios aliqiiid iiicepisse. N:iiii erailiiaviiiiiis, el

Lco Nesiorianam jiidicavcrit , nam procul dubio cffodimus, et dispcrdiJiiiuis qiiod eradicandum, ei

ttiam iiiauifesta schtenlia vebemeniiqiie damiiarct" : erfodiendum , ct dispcrdeiidiim fuil ; cl ^i iniiuis pos-
sufficit nobis ad dcfensionem ipsius epistola;, quod sunuis eiiam rc;edificire el replantare, mclioribus
eam taiita synodus, et ipsius auclor synodi, vir apo- lioc reservenius, et sinius inierca Patruin auciori-
stoicus, et in doctrina veriti.lis toto orbe notissi- late coiucnti. Scd dicil aliqiiis : Et luinqiiid Eiily-
imis, approbavil. IIa;c cst priina et immobilis ac se- chiaiiis auttoiiiatem syiiodi Clialccdonciiiis obje-

' Synodi ciijusque, ut est apud Alhaiiasium in 'XirahvzQ^j t/jt-ri-j irT-/_'jt> iy.a.(!Tri o-Ovooof, zai «Ti.tiwjt-
spologia 'i, iiicoiicussa est aueioritas, ct injnriani rat o iav xctp izir.M-j n x(.i-:ts if-yul^mui. yuam
xpiv:/.f,
syii kIo facil qiii rcni jodicalam ilcrmi) cxaiiiiiiai, iii seiuciiilam phira ilerum Facundus lib. xii, cap. 2.

' Cod. Veron., quein, scilicet Leonem. ' Idein cod., ChaUedonensis sijnodut.
' ldi;m cod,, iiniiiain eiiisloUim. ' Idcm cod., inlelle.xcriinus.

.Kn po erunt ? Foi te, diimnasici.


f,.',r. ruo i»Ki'F.NSio.\n: tiiilim cacitul. i.ui. v. e.*;»

ciiiiiij !'.«. iit e\ 01) Ncsioiiannin nnii cssc convincas \ Spirilus snncUis pcr propliclaiii iliccns : /''i/ii alem
(pisliihiin vpiii'ral>il s Iln', (]iinil Miii orllioiloxain i)0H/i(i .iii«; mi'ii (/'s(i/. xvm, -Jli). Qiii cliain si r.vaii-

jiiilicavil : ciiiii inde iviins illi nii'tnor.Tlaiii fyiin- ^elio non rosislereiil, ile illis l:iinen i^c esso iiiuii-

iliiiii, vclnl Nosioriaii.im ,


qnotl cam rccoporil, cri- strarcnl de qnibus scriptiiiii csl : /Vkih se pro^iei/-
iiiinonfii ? ITii prininiii ro.sponiloo, qiiuiiiam Enly- /iir sfiii', /nc/is aufiriii iii'(;'m( (7'i/. i, IG). i llac igi-

clilairs in lioc doliilnr mtii suiii. Nnn onini nic ralio- inr be:iii 1.0011.8 anciuril.ile nosira raiio confirina-

nis orilo pcnniuil nl cis respoinleani, ciir iia paires Uir, qiiiid dispularo iios cnni Euiyeliiaiiis ile seiilcn-

nosiii snpor episiola vcnerabilis Ili;c decre^crMii. tia siiper opisiola Ibn; prolala iiiillus urdo pcrniittal.
Piius osi oiiiiii ut fateaniur nubisciiin, qiioJ eiiain Deiiide quomodo vcl ipsi nobiscum qux-runl con-
(oncilio Kpli('sino (iriiiatiiiii dooniimis, I)oniiniim tcinlerc, cl acousare s.Tiiciam synndiiin, qiiod sns-

nosirniii Josiini Cluisliiin iii dualius naliiris cssc Ciporil epislolain qn.i- iiiconijniam de bealo Cyrillo

crcdeiiduni, de qiio esi iiiler nos aiqiie illos priiui- snsp Bionein sui coiiscr piuris cuniiiiet, nisi priiis

palis dissciisio ; cl il;i Oeiiinm lacii ainioi, raiiiinom falsam esse con.llcanlur eamJe n siispioioiiein Ib.o,

sibi dari poslulont patenii jiidicii. Si antein iiiiniici qna pnlavil beaiuin Cyrillum in diiabus Cliristnin

|icnnaiieiil, cl pracopla Doi coiilomiiiiiit. sanctis nogasse naliiris ? Tunc eiiim poteniiit dc iiijiisl.i ro-

rairiMii ileliniiionibiis resisicnies, despiciendi ac rc- B prehonsioiic beati Cyrilli illani epi^t-ilain criininari,

pellendi sunl ,
qiioniani imporlune qiia;runl illius tunc incriio de ipsiiis injuriis qucri, si non ci ipsi

caiis:i; pcr nos adipisii iioiiii.nn, i|uain sulis amicis oiiin prR^.licto Iha dicant, i|iiod iinain Christi pr:i'di-

dcberi in Lvangolio [)omiiius dicil : Vos, inquit, cavciil essc naturain. Alioiniii cumdcni rcvcrenlis-
iiniici nwi es is, si f.ccrilis quce eyo ;)rirc/;iio vobis. sinuini llam de roprehcnsioiic falsa cnlparo nuii po-

Jam non ttico vos scivos, quia servus ne.sfi/ qnid fa- terniil : iiisi fnrie iiohis lersiiadeani, el bcatiiin Cy-
ciat dominus ejns. Vos aulem dixi amicos, quia om- rillum iin.im Clirisli e.\ divinitate ct hiiminitat;
nia qtur audivi a Vatre meo, uola feci lobis {Joaii. coinpositam proedicasse natiiram , ct orihndoMim
XV, 11). Non crgo dobelnr piccali servis cl prx- Ibam lioc noii debnisse cnlp ire, q^iod omiiis Kocle-
ccpla Dei spenuiilibus paierni cnn-ilii ralii, vel si sia coiifiiciur csse cnlpahile. Ceniis igiiiir, relifjioso

a iiobis cam impiinuiie aiiiiie pr.i'poslero sihi lla^i- priiiceps, ad Iiujus cpistohE defoiisioncm sufliccie
lent daii. Sic enm nos Peiriis apistoliis (/ Tc/r. iii, nobis in pracsenti lompore, qnud eain prob.iifi:iins
1.")) paralos csse jubct ad rospoiidciidum oinni po- orlhodoxain a synodo jiidicalam, iicc a boaio Lihuio,
fccnli niis ralioiioiii d.- fido cl spc i|u;b in iinhis csl, sicut fiiigebaliir, evpuljam, sod ptjliiis cimi oiiiiii-

;it ad ipsiiiii pciiincal app:iraliiin, quod Paulus coa- bus qna; ilii siint de fide siatula fMiiiatam. Qiiain-
postolus cjiis miiiict (Votoss. iv, C), nt sciaiiius qi;o- t. obrem siif/icit nobis, nl dictnm esi, Iioruin sola pro-
iiiodo (iporicat nos unicuiiiuc respondere. Scienlcs balio. Siqnidein neque catliolicus qnisquaiii poiesi
i^lnr (|iioniodo opoilcal nos niiicuiiiiic rcspoiidcre, lant;c syiioJi aiicloriiati resislcrc, iioiiue nns ralio
ilioir;'.iis iit priiis ilii niihisoiiin de confessiunc dn;"i- sinil cniii Euiyohianis, iicduni iiiti r nus, |
riiicipali

rim naiiirarum Chrisii coiivciiiant, qiia; aut soli, qiia;sii(inc finila, de scnlciitia snpere; isio'a Ibje pro-
aui niaxinia dissciuionis cst causa ; et lunc rcsidua, laia connigere : niaxinie qiia conqncri de injurii
roscrvalo ordiiie, reqtiirentiir. Nani manenle intcr beaii Cyrilli iion poiiierniit ', qiiain ail iiiviiliain iiia-

nos illa qua'Sliono, qiiis non aut supernuuin ant gn;c synodi dolere se lingnnt, nisi | rius c;im fa:o:in-
pr:i'posleriim judloci, si cuni iliis de synodi supcr iiir in duabns Chrisium praidicassc iiaturis. Voruiii
cpisio'a lliM senlentia (lispulomns ? Ilinc beatiis Lco his qure dicenda fueranl sulficienlcr, iil arbilror,
ruin legalus expctilos Anguslo I.eoni dirccliirum se explicaiis, et ab hiijus epistol.c ilisiussio ic lo:ige
proiiiiierei, aii {Episi. 78) : • Pra;noscal igitur pie- repulsis liaercticis : quia per siilnoptiones ioru;ii
las lua, vcn: rahilis iinporalur, lios qiios spondeu di- iniilta vilia siint eidciii cpistol.o filse alqiio fall.ioiicr

rigondos, non ad roiilligeadiim ciim hostibus lidei, iinpnlata : liac nccessitale cnsnpulsiis, iiislnictioni
iicc aJ certaiiiliim conlia ulios a sede aposlolica parvulornm noslrorum, ne scand.ilizentur in lali-
prolec:uros : quia dc rolius apiid Nicaeam et apud D biis, non quasi grandis ut Leo, siil intcr illos gr n-

ChalciHluiicm, siciit Dco placiiil, dennitis, nnlluni diiisculiis, niinislcrii S quoniani ct hoc ipse ln aliis

aiidcniiis iiiire traciatiim, l:iiii]iiani diihia vel iiifirma Leu conccssil, non nego qiiaiilnluincunqiic pr;i'si-

siiit i\\\x tanla por Spiiitum sancliiin iixit auctori- diiim : sub bac condiiioiie duiilax.Tl, ul non in iiiea,
tas. Instruciioni autem parviilnrum nostrorum, qni qiiain reddilurus suin, ratione meriium caiisa; con-
post lactis alimoniain, cibo dcsiderant snlidiore sa- stiiuam, quam rrnfeclo perviJes tcriuinala:ii, seJ
tiari, niinislcrii noslri prasiiliiiio nnn ncganiiis : ct poli s in aucinrilale ina.^nx syinuli, iiiiam iiiler lii!

sicul simplieioros noii sporniiiius, iia a rebellibus relicoroin fliicliis ao iiirliinos. sicut :iiicoram liabc-
hxreticis .ibslinenuis, niemorcs pr;i:ccpli domiiiici iiins aiiiiii.To liilani cl firniam. Iliiic ergo m.s devo-
dicenlis : Sotite sancium riare canibus, ncqiic misc- tione atqiio obcdieiitia religintis, objccla ;'riiuuni
rilis margarilas reslras r.nle porcos {Mal:li. vii,fi). oblatianiiliiis inoh; palcin.ij senlenli.i;, quani snpor
Niiiiis (piippe indignuin, nimisque iiijiisliim esl, eos e, islol.i s;cpe dicla priilatam (locniiiius, in iiiiodam
aii riberlaiem discepiationis adniilli, ([uos sigoifioai placidissinio fidci porin c:iusx ralioncm 7el iuvc-

• Cod. Vero;i., p 'lerunt. • Idom coi , iiiiii(t/i) mci.


; ;

Oo5 FACUNDl E1>;SC. IIERMIANENSIS 0S6

riiendam qiixranuis, vel osiemlaiinis inventiim : iit A nhiii eam jiiclicavil oiilioJoxam : quoJ in liiijusopo-

qiiod fide iredilur, eliaiii inlelligenlia cognoscalur, lis ilivisioiic, iiliimo l.xo iios pioniis.imus osIlii-

iioii pnsse jiisle reprelieiidi inagnani fyiiodiin, qiio- siuos.

LlBEPi SEXTUS.
CVPUT PRIMUM. ut eliaiii, qiiod Neslorianos impugnai, unam cnnfi-

tealiir ' essc perspnain.qnnd cst iiiins Filius Dniniiins


Qnod miwdus Clmlcnloneniiii ephlolam Ib(v protinn-
liaiis orltiodoxam rccle jutiicaril, el sncr(v Sciiiitura Jesus Clirislus. Pono Entycliiani, volenles cjusdem
morcm scnita sil, qna' de miillis e.x majore ac mc- sancinc synodi auctoritalcm infringere, siiniilaiu in-
liore pane solel ferre sentcnliam.
jiMinm se dolere bcnti Cyriili, el liiiic eaiii cnlpab:-
Age iiniir illiid eliani qiiod suporosi, prnh.ire in- leiii diciiiit, qiind pra^diolaMi cpistohim pronnnli iv I

cipimns 01 oslenilere qiiam indigne de scnlenlia su- orlliodoxnm. Addiiiit et alla_ in repreliensioncm ip-
por episiola venernbilis Ibe frolata Clialoedonensis siiis cpislolc, qua; ncc ip-i accjfalores lb;e, quanivis
sj'nodiis arcuseliir. Naniqiie cum eamdem magnaiii caliiinniosi ac periinaces, in laiitis qu* suiit cxpcni
syiiodum prrediclus Ibas cpiscopus adirei, cnique- jiidiriis, .iliiinnndo aiil aliciiLi objecisse mnnftraiitiir,
rcns ac de|ilor;ins injiisliliam se a!) Euiyelie el falsa ncc ornbesriiiit impudenliorcs lotirs refnl:ilis acoii-
c.jiiiiii.i pciiiilisso, at'|iie in Epliesina seciinda syno- sntorlbus iiiveniii. Nnin illi lioc sohim pr.idicto lb:p
(lo • non dci n la :discnicm el innoxiuni, sicul ido- Cjiseopo cx nicmnrata ejns cpistnla olijeceinni, vo-
iic.iriim diiciinicnuirum lesiificatio demonstrabat. lcnles cum Ncslnriaiuim videri, qiind in ea bcato
6ub Dioscoro, Entycliis alqiie Eulyrliiani dognialis j. ('yiiro Ncslnrii coiiib^mnnloii delraxerit : c.Tlerornm
dtfciisiirc, fiiissc daiiiiiauiii, ct iii qiiadraginia nian- vrrn, qu:i! isli iiniic adjirinnt, iiec qii:iIcinciiiiqiio

sioiies per divcrs:.s dislraciiim proviiirias, viginii el incniioiiom fncore pircMiinpscruiil : (|iij! nos, oiiiiii

ainplius earceres mnlasse. Ilacc ' arclanianiibus epi- leiiiire pioposito ipsius epislohc, cx ordine relelle-
scop's, cl dicenlibus : Abscnlcm ncmo ccndemnat n us. Sod vidrliir noliii (]ii id prius breviler qu;)cdam
inale feceriint qui enm pr.Tler canoncs dainnave- direro deboninns de lioc ([110 jaclnlur viliipor;uioiieiri
runl; qii.c advcrsns alisen'cm facla suiit rvacjciilur: lieaii Cyrilii synodns approbasse, el de qiio illani

baec omnes dicinius, ncmo condcmnal ab^cnlem. innxiine ac priiicip:iliier adversnrii criniiiiantes vel

l'oslca Thco|ibilus diacoiius, qiii iiiter ali"S ipsins scaiid diza .1, vel si lioc non possunt, exagilant iiiiiius

vencrabilis Ib.c adversarios exisiebat, ronlra protnlit instiuoios: quiiniiii aliqui , licel caindem sanclorn
gcsia, qiiilius cuiii eo fncrant npiul Pliolinm el Ku- synodiim pro eu:c lidri pieiaie ac devoliiinc defen-
stacliiuiii - atquc llraniiim epii-copns, ex dclegato danl, laii cii qiiia darc non possunl exiluni qiixslioni,
Tbeodosii principis alieicnii : enrum so lecti 'iic pro- persundontiliiis linoroiioornm fniilnribns, asserunl iioii

uiitlons ostendere, qiiod non iiijuria CDndeninalus ab ea fnisse siisceptnin. Nos aiitem evidenlis inenda-
flicril. In qiio Pliotii ct Eiislni liii atqiie nrnnii judi- c'i rt ab ndversariii iiiinstia i snlTrnginin pudct

rio jactavcranl acriisntores, iiieiiioiatum episcopiim (-;


qnod si cvidens iioii fuissrt, indignnni esse deliii 1

Ibam se probaiuros Nestiiriaiium : i;lqiie confiicrc Clirisliannc consticnii.r niend.iciler dcfendere veri'a-
iiilcbanlur cx cpislola qiiam nliquando scripserat nd lein. Ilabet cnim suas asseriioncs verilas , rion .1

Marim aliqneni Persam : eo qnod in illa videretur de rucndacio niulualas, qiiibus icsiinionio coii'cienli;c

bcnio Cyrillo, Ncslorii damiint .re, aliier qiiam ros non rcpugnct, et invicia permanens advcrsarioriirn
babnil pro suspirione siia liiciitns, qii;i; illi, siciilpri- caliiinnias frangat : ([uas si qiiis invcnire nnn pnlcst,

1110 l.bio dociiimiis, cominunis eral ciini Oiiciiialil.us laccre potius eligat qnain nientiri, el sula sit decre-
aliaruinqne provinciarum episcopis. Qaemadmodum torum auctoritate coiiieiilus. Nain si ikh lixreiici
vero in ipso Pliolii ct Eustacliii, Uraniiquc jiidiiio, viderint in rcbus perspiouis suouii mcndacio, qiiales
pro eadem sua episiola Ncstorianus judicari non po- iios iii aliis pulabuiit, qus videntur obsiiira? Et idco
liiil, qnoniani liaic licii iioii sinebat lidei recla con- jain, religiose iniperalor, allcnde qnam forliier ca-

fossio, qiiac ibidcin conlinctur: iia nec apud magiiam Itimnias bsereiicornm et sine ul!a difliculiaie dissol-

synodum condemnalus est, cuin ibi ex eisdcm gcstis, vam, exempla profereiis divina; Scripiurae, quoniodo

ab ejiis advcrsario prolaiis, supradicta rclegerelur a innjore ct nieliorc pnrle de mullis soleat ferre seii-

cpislola, sed ex ejiis cst inngis teiiore purgatis. Nam ii^ntiain: cujus foriunm siciili in oiiinibus sanota sy-
Eic duas natiiras in ca confessns et, qiiod Euiycbia- ^ nodus ClialoedoneiKis srcuti csi, iit epistolam vrne-
iios (iirendit, uiide ei condeinnaii eain qux-ieruni, i-abilis Ibx, quamvis de benlo Cyrillo alitrr qiiam rcs

= De brcresi Nestoriana insimulatus a clericis Edes- scopi Pboiiiiset Eustatbius cum l)ranio,duplici apud
sonis Ibas piimuni fnii apiid Procluin Consiaiiiinopo- Tyniiii ei :ipiid Iteryiiiiii cogniiionc Ibainnbsolveriiiit.
litanum, cnjns exstant liter.T, quibus ccrtioreni dc PiiStb;e,c in ncfnria synodo Epliesiiia 11 Euiycliis fac-
rc tota l;icil Joannem AntiocliPiium. Moriuo Jo:inne, tione dainnatiis alisens nlquc episcopalu dejecius esl.
delatus iiorniii est a clericis adDomniini Joaiinis siic- yiia (!e re riim apiid syiKiJiim Cbalcedoiiensein cx-
cossorem, et ruin ab eo suscepii iioii essent, ad Fla- posiiilnsset.synodiis appiobatls, ut anledictuiii.Tyriis
viaiiiiiii, qui 1'roclo iii iiibere;;ia siicoesscial. Dalii|iic ac lirryieiisibiis gcstis, EiJirsinisqiie rcpudialis, |>ri-
de Fl.iviniii coiisensii a Tluodosio Ibac jiidices epi- siiiium ci gradum restiiuit in aclionc 1U.
'
Co I. Vcron., Ad licec, ' Ideiu cod., confilerelur.
' Idom coJ., fi Kuitacliinm, vel Etisiniliitim.
, ;

Iid7 PRO DKFIi NSIONE TRIUM CAIMTHL. I.IU. VI. «58

lialiiiil siis|iic»nlis, lamcii pio vcra liJei coiircssiiHie A s(io, su|)ciiUiiiiii iluccns ? sicul ipse (|UO(|uc beaiiis

giiaiii ilo Cliiistii lcii«l ', orllioiloxaiii jiiilic:ircl. Sic Cyrilliis siipeiniiiiiii diixit, ciiin scribcret ' Oricntali-

rogtMii Jiiila As;i, (iucni s( iiiiiis ikiii iii parvis iicc iii biis per raiiliini IOiii(;sciui;ncp scopiiiii,dii.ciis; « (Jiiu-

jiaiicis fiiisse ciilpaUiiii, eadciii Sciipluia laiul.vit : iiiaiii vcro siiperlliia ct iiiipnrluiia Kcclcsiariiiii divisio

tiijiis qiuu fucriiit culpa; prius iiicinorarc ilelieiiius , facta cst, niiiic iiiaxiuii: saiisractuin csl nobis, donii-

ac (leiiiile (pioiiioilo ab ca fiierit prxilicalus. Priiiiuin 110 inco reverciitiesinio Paulo cliaitmi pruferciitc,

iliiliie iliiiuir, (piia illi coiiiiiiune ciiin i.iullis rcyibus li:il)ciitcm irrcprcliciisiliilcin (idei coiifessioiicni. >

(uil, (piia iioii (leilruxit c\cel.-a (III lUy. xv, I i): iii Ciun igiiur cl ipse bcalus Cyiillus, rcclaiii fuisse co-

iinibus licci Doiiiino sacrilicciictur, coiitra ijiis laiicii giioscciis Oriciit.iliuiil (idcin , pro f.ilsa suspicioiic

pr.cccpUini (iebni,quia iii lcinplo sibi sacrificari pra-- quaiii de illo liabuciuiit, iion cus jiidlcavii lixnticos,
ccpcrat. Dciiide qiiia dato argciilo et auro quod in- quia iicc debuil : qiioiiiodo saiicta (Mialcedoiiciisis

veiitiiiii est in iliosauiis donuis rogis, contia liasa ro- synodus iioii cideiii bealo Cyrillo coiitraria vidercuir,

geiii Israel regis Syria; iiiaU', qu;Esiviiaiixiliuin {Ihid., si pro ipsa suspicionc lalsa atquc suprrniia, vcraiii ct

18) : uiule cum et increpavit Auania proplicla, diccns ncccssariain dc Clirislo fidciii qiix iii illa cpisiula

quod iiisipieiiter eseril (onfisus iii rcgcm Syrix", ot coiitiiiciur, non prunuiitiarct orlliodoxaiii ? I'utive-

iion in Doniiiiiini Dciim siiniii (// Pural. xvi, 7). In- B ral aiileiii rcvcreiilissimiis Ibas cpiscopus, quod idciii

(.iiper qiiia ct ipsum Aiiaiiiam iiropbclam, proplcr licaliis Cyrillus directa sibi ab Oiieiilalilius coiifes-

(|uod eum ar^ucral, iiidlgiialus iradidit iii custodiain sioiie, iion cominuiicm fidcin iii ca cognoveiit, scd

iiervi. Posiremod.^ illoScriplura dicil: El inlirinalus proprium crrorem coiTexit. Quod neque uos, ncqud
cst Asa in aiiito lri<jcsiiiio cl nuno rcgiii sni liolore pc- sancla Clialccdoncnsis syiiodus appioljavil, ubi dic-

dum vihcmeiili ; vcriiin nequt in (rtjroliilioiie sua qiia:- luiii est ; I Dudum (piidcm cx rcleclls iiinoxius dc-
sirit Domiiwm, scd viedicos (Ihid., ii). Iii quo noii iiioiislratus est rc\crciitissiinus Ibas. In quibus cl-

proplerea ciedimiis esse culpaiiim, quod ordin;iliim cnim visus esi culpare inale loquciis bcatisiimum Cy-
a Deo niediconiin solaliiim rcipiisivit, sed quia sic in rillum, iii posterioribus recle coufosiis rcspuit illa

illorum arie confisus est, ut ipsoriim putius quam quibus culpaverat.» Ycruin iion jiro isia dc beato Cy-
Dei pcr ipsos exspeciaret auxilium. Cum igilur in rillo suspicioiie illa cpislul.i qiiasi Nesloriaiia hicial

liis iiiven'atur cs^c culjiabilis, quoniam lamen a cul- abdieanda quoniam loiigc alicrius
; ci roris, cl suiiiina.:
tura Duiuiiii non recessil, ncqiie idolis genlium dc- iii Cliribtum iiiipiclatis, lioc nouicn esl. Conscnptor
servivit, magis aulcin, sicut scriplum csl, abstulit autem ipsius epislolx non catliolicain fidciii quam
oiiines adinvonlioiies quas feceraiit patrcs ojus, ct vere babuit Cyrillus, quacqiie culpanda iion cst, sej
Maacbam ' nialieui suam a cultura luci removil, ip- '-'
ipsuiu Cyrillum ciilpavil, Kslimans eum ininioderale
siimi|ue succidit iucuin, aique succciidit in lorreutc resistendo Nesiorii doiinati , in conlrarium Apolina-
Ced.on, sic cum Scriptura divina laiidavii, ut dicc- ris dogma pcr ignoraniiam lapsum. llac duo si dis-
rel : Fecit Asa quod rectum est in conspeclu Duiiiini, criniiiicmus, Nestoriaiiain iioii dicinius cpislolain,

siciit Diivid pr.ler rjus (III Heij. xv, 11). Ac ne forto qiiain syiiodus calbolicaiii dixit : quoniaiii aliud est

dicatur quod cjus priora laiulaveril, cl posica (ucril cum de bujusmodl pcr.-ona falsc aliquid crcditur
depi avatus, .iccipe quid in illo ilcrum cadem Scrip- aliud vero cum de ipso Cbrisiiana: fidci fundameuio
lur.i pronuiilict : Vcriimtuinen, inqiiil, for Asa cral niale senlilur. Nisi forlc quis dicat, (juod pr > injiiria

pcrfccliint cum Duinino oinnibus diebus s'ds (Ibid., beati Cyrilli daiiinare synodus debuit reciaiii fidoni

il). E; utiqiie omnibus diebus suis noii dicerclur, si ipsius Cyril :i quam cpistiila illa confcssa cst.aut caiii

ab co in (|U0 fucral laudatus Dlii]uando recederel. non approbire, cuni divina Scriplura, sicul ostondi-
Proitidc cuni Dei Scriptura regera Asa, in lanliscul- inus, Asa re,;cm Juda cuin lania laudc pr.ctulerii;
pabileni, sic propler culiurani uiiius vcri Dei lauda- quasi ainplioris sil criiniiiis lapsum pula-sc Cyrilbiin
veril, ut cuiii compararet atque cnnfcrrei sauclo regi episcopuin qnam proplietam ; ut alia omiUani, dc
David, ac prominliarot quod essel cor cjiis pcrfcc- pcccalo argucnlem, in ncrvi custodiam tradidisse.
tum cuni Doniiiio oiiinibus diebus cjus; quomodore- D Acciiie autoin ja;ii et aliud cxomplum, (piod sine
ligiosus quisquam rcprelienderc audeai syiioduiii nicndacio dcfendiiuus synodi siipcr opibtola llia; seii-

Clialcedonenscm , (]uod coiisucludincm Scripluric leiiliam. Nani Josapbat rogem quoqiic biinililcr Juda,
divin.e furinainiiue cuslodieus, vcncrabilis Ib.e epi- filmm prxdicii Asa, meminimus ' iiiicr alios rcgi s
stolmi, confiienlcm duas naiuraset uiiamCliristicsse excelsa nun suslulisse (// Paral. xx, 53), sicutciiam
pcrsonam, qiiod niaxiine ad culluram Dei pcrlinet palrcm cjus. Dcinde alliuilaie junclum Acbab rcgi
proiiuniiavit orlliodoxaiii : coniemnens quod cjiis profano Isracl qui etiaiii in auxiliuin cjiisdeni
,

coiiscriptor de bc.ito Cyrillo alitcr quain ros babuil Acliab, posibabilo Dei sormone quem aiile pcr Jli-
fucr.it suspicatus, el liaec altendcre vcl cujuscunque
, cliKain proplieiam ei annuiitiaver.il, conira regem
njomenti pendere. cum de fide Christiana esl qu;c- Syriuc frusira prxlialus esl ( // Parul. xviii, 1),

Coo. Veron., coniinet. Uiiacha aulem iii loxui llebra:o cl Vulgata cdilicnc.
' cod., et A>ia mntrcm suam, elc. Asa; ma-
Idein ' Ideni cod., rescribcrel.
tcr appellatur .\na in GrAca vcrsfoiic ruj LXX, *
Idcm cod , iiirt/iiHius.
c:i9 FACUNDl EPISC. IIEIUIIANENSIS 6C0
IVopler qiiOil,inIercmpto iii ciulcm pra:iio niemoralo A regis Dnbijlonis{IV Hkj. \x, 17; ha. \\\i\,G). Cuiii-
Arlial), olijurgalus csl idcin Jiisapliai, .leu filio An.i- qiie tanta esset cirdis eiuselaiio, ut li^mc uliioiiom
iiia propliela dicenle: Si peccalcrem illnm adjmiili, gravissimnm de jii^^litia Dci rcciporel, eadeiii Scri-
rl eorum qiii oderunt Domi^ium amicus es, in lioc su- pliira de illo sic dicit ; 1'ccit qnod rectum esl in con-

rer lc ira a facie Domini (11 Paral, xix,2}. PoSlr' mo spectu Domini S'rundum omnia qua: fccit David paler
pro societate rcgis Acliab increpaliis, etiam ' cuin suus{lV lieg. xviii,5; II Paivi/. xxix,2). Kt ileriim :

Ocliojia similiter profano rege Israil, quique patii llic in Domino Dco hrael spenmit, rl post ciim non
AcIkiI) in rcgno sinuil et in omui abiiminatione suc- fuit ei limilis quisjiam in rcgibus Juda. ct in liis qui
cesserat, idem Josapliai amiciiiam jiiiixit. Lnde et fucrunt anic ipsum; et adh(csit Domi.no, nec rccessit ab
Ileliezer, filius Dodiau propheix-, eum reilarguit di- ipso, et cuslodivit mandata ejus, qucccumiue maudavil
cens: Pro eo quod communicasli cum Ocliozia, confre- Moysi : et erat Dominus cum ipso in ommbus{IV lle.;.

gil Dominus opera tua (11 Paral. x\, 57). Et in lanlis xviu, 5). Qiinmoilo igiliir illum qiicm sic conimeiiio-
etiaiii iste rcprelicnsus atque culpaiiis, tamen qiiia ravit, ut filii quoque cjus in c^pliHlattiii adducli, iii

Eohim Deum coluit , et reliqnias simiilaerorum quic domo regis Baliylonis eunuclii servirent, sic diviiia
remanscraiit in diubns palris cjiis, sustulit de iirra, Scriptura landavit? Ut eniiii niiii ntlendamus quod
,ic a divina Scriptura laudatur: Et inyressus est Jo- B de illodixit, Et fecit quol rectini esi iiiconspeilu
Mpliat in via Asa patiis sui, et nort dccliiiavit ab ca, Doniiiii, secundiim omiiiiiqnrefccit Davidpaier suu-;
faciendo quod rcctnm est in conspeclu Domini {Ibid., rursuiiuiue, Ilic in Doiuiiio Deo I-^rael speravit, et
52). Si igiiur regem quoqu'! Josapliat quem in po^t euni non fiiit ei similis qnisqnam in regibiis
laiilis errasse cogiiosi imus, et non solum a pro- Jiida etiii hU qiii fiienmt aiiic i|isiini : quomodo do
pliclis inrrepalum, verum etiam post denuiiiiationein illo dictum c:t, Adlucsil Domiiio, ncc roecssit ab
ipsos conicmpsisse propbetas, pro Dei vcri cnliura, ipso, el cusiodivil iiiaiuiala cjiis-, qiupciiniiue maiida-

qiiia non divtrlil ut adornrtt deos alicnos, sancia vit Dominus Moysi? An fnric dirilur c'alii> cordis
Scriplura pcrhibuit non dcclinasse ab eo qiiod re- ejiis, qii3e sic Domiiio d^splicirt, adliresisse D nnino,
«trra est iii Cdiispcctu Dnmini : qiio:i:odo synodus neo rccessisse oh co, et custodissc niaiid;i(a ejiis, qiiie

Clia'cedoiiciiS!S non pr.rane riilpaUir, (pmd miireiii cuiiqiie maiidjvii Dnmiiiiis, cum sit oiiiiiis iniliiim

Scripturaj divin:i' ciiSlodiens, cpistolain vener.ibilis peccati supcrbia ? Qnid ita dicenius, nisi qnia iii li s

II),T, quanivis de bealo Cyiillo aliier suspicaniis, verbis b(ic iiitellig: voluit Dci Scriptura, qnod niii

pro vcrai lidei confessinne qnam continet, iii qiia sicni alii rcges deos gentiiim aloravit Ezecliias, iik-

recie coliiur Deiis, pro:iiiniiavil oriliodoxam ? An qne ab uiiiiis Dci veri culliira discissil ; scd obser-
foite levior culpa est amicilia et aflinitate profmis C vavil qii;eciiiiqiie de Iiac iiianJavii Dominus Moysi,
liiisse coiijiiiictum, et proplielas mivsos a Doiniiio el liiiciiiailiiioilum scri|itum csl : Dcslruxit e.rcelsa. el

coniempsis-c, quam de Cyrillo cpi5CO|io falsum aliquid comminuil omnia siinulacra, et aliscidit luc 's, et com-
ysiim:iS'e?SeJ jam ti-rtium, qiiod extreiiiuin quo- minuil serpentem iHttni cencum quem fccil iloyses, cui

que crii, profcramus eNcmplum ,


qiinmodo, sicut fiiii hrael ad illud Irnipus sacrificabant {Ibid., i).

diximus, a niajorc et meliore partc Scriptura divi- Secnudumboc erg i dictiis est :.dli;«si$se D.imiiio ncc

iia dc multis soleat ferre seiiteniiam : ciijus formam iccessisse ab eo et cusiodis.-e omnia maiulaia cjns,

ut vencrabdis Iboc epi- qii.TCunqiie maiidavil Dominiis Moysi, noii secundum


sancla synodiis sccuia esl,

slolom approbaici. Nam de reg.> quoqu^j Ezccbia illam cordiselatiouem, pro qna iaiii grandem mcruil
sic eadcm Sciipuiia narravit : In diebus illis infir- ir;im divini jiidicii.

malus rsl Ezechias «si/iic ad mortem {II Parat. \\\u, CAPIJT II.

:2I) ct oravit ad Doiiiiiinni, el cxaudivit cum, el


;
Quod synudus cpistnlam Iba; orthodoxim pronunliaril
dedit iP.isignum, ct 111 n jiixta relribiition:'m qu;im propter duarum in Christo tialurnrum confessionein
iribuit ilii, repr;i'seiilavit Ey.eclii;'.s ; scd cxnllatiim quam continet, non proptcr faham de bcuto Ojrilb
luspicionem.
est cor ejus, et fuit su|)er illiim ira, ci snper Jinla, el

supcr Israel '. Propier q'ioil Isains in eiim pro:ilie- " Unde sancla ill:i quoiiue synoilus, formam oanoiii-

Ecce dies veniuni, dicit Dominus, ci au- c.x Scriptuia.' in sua scnieniia iii'n excedeos, secuu-
lavit dicens :

dvmo quacunqtie diim duarum nalur::ruui iii uiia Christi pcrsona ca-
fcrcnlur omnia quic sunt in tiia , ct

recondiderunl palres lui usque in hunc diem, cl in lla- (bolicaiii ctgenenilem coiifcssionem, noii seciiiuiiiiii
non derelinquclur seimo quem privaiam su^picioiicm qnini dc bca'o Cyiillo cuni
biiloncm inlroihunl, cl

Ibas babuil, cjus epis:olam prcniiniiavil orlbo-


ilixil Dominus. Ecce ex filiis tuis qui piocedent cxte, aliis

erunl eunuchi in domo doxam " bocipo voiabulo, ipiod cam oribodoxani
quos gcnerabis, adducenlur
:
et

aiqiie iiilii>i dui« lan-


" IIoc ctiam alfirmat Liberatus ca:i. 13. Qiio autom ad Marim epislol;»; meinincruni,
nim nrlliodoxam proiiuiuiaruol. Mco syiiodns
v, ut
sensu dicti sil oribodnxa, e^plic.it Vigilius in con^ti- aliorum de il;a jndi-
iiito. Vcriim cx (iniiiibus dn Iba cp scnporum
seiilcn- c lo?i ob-crvaiuin,iion iileio
I

l:\i (pios lcgiiiilur in synodo Cbalceiloncnsi, triS oin- cium foisse sialiicii^, cos reclarguil qiii cpistolani a
siipciiore libro recitavil, cjiis c(i:icilio siisceptam coiiteiidcbaiit.
I iuo, qnas Ivicuiidii.-i

(^dd. Vcroii., incicpaliis csl eliam.


cap. xxxn,
'
IJcm cod., //icn.sd/cm. Cons.n.ii sacr.x Scnpiurx tcMu. bb. Ill.ualip.,
Cfil PRO DP.FKNSIONE TRILl .M CAPiTi;!.. \.n. VI. rcii

iiiiiii'iip:ivil, osiciuleiis riilei so. roiiro^siiiiioiii in ill:i A cii-liMlis-i! in.'111'lala cjns, qiMCiiiiipic niDiiilnil Hn-
inoliassc. Noii ciiiin Iniis liCMli ('yillli, scd vrm riilci iiiimis Moy^i. Quamvls cl ip-iim nomcn, siciit jam
<:iirlslian;v coiilossio, nicrereliir lioc iinnion. Alioqiiiii dixiinns, qnod orlliodoxa vncaia csl, confessioni li-

Hiiiycliiinoj iliciniiis qiioil sinl orlliodnxi, qiii lica- dci Chrislinnx >olcnl a syiindo disir liiii. Miianiliini
iiini (Wrilliiin iiiauiiilic^inl, piilaiiies lioc ciiiii scnsisso (amen esl qiiodilli dicnnl, pro transiloria et leyi£..i-

<|iioil sciiliiiiil : i|iiiiil ivvcrcmi-simiis Ili^is, licct non nia siispicione qii;im conliiict, noii dcbiiissc ai:t |io-

iii lie.iU) Cyrillo ilcliiieril, vcrc I.tiiich ciil|inl)ilc jiiili- tiiissc oriliodoxan) jinlieari a synodi) episii.l^ini ri.cli)

cavit. Alsi niliil Kiityclii.inos .nljiivat l.iiis lie.iiiCy- de iiicarnalionis Clirisli mysterio cnnnienlcm, qiii

rilli, iii pro ilNi jiiliccniiir orilioiloxi, fcil piiliiis pr^» dixciiiii : Opnrict npcrlc inspiccre ad Mariin episi.i-

ileiieg:ili'ineiliniiin) Cliristi natiir.iriiin proniiiiliniiliir I im, omiiia qiiidem Hiie Dco ct inipie iliccn cin. N.iin
li:erelici, niliil j;r:ivire ilchiiii de iK^ato Cyrilli) sii- si eis juslissinium visuni c>l dorinire qiiinl sliie Deo
spicio ', iit pro i l.i jiiilic.Trcliir liaTctica. scil pnliiis cl impie dical illa cpistola, i;u e diias Cbrisli naiuris
pio cniifcssioMC ilniiiu II Clirisli naliirariiin in nnilnlc in uiiitaie personae coiifes^-a esi; qr.onioilo sancia:

persnn.T proniiiili:iinla fnit ortlioilnxn. Q lociici, sic- syiiodo videreiiir injiisliim orlliodoxam eain pro ca-
iil cnns-qnens non csl iit qr.l:i pnviliclos Ivilydii:)- dem reila coiilcssionc (i !ei qiinin conliiicl, pronini
' '!
iiiis pronuiitiamMS liaTeiicns, propicre;i ilelieamns [; tiare.cum caninon iiiver.i;Uurin omiiibusa[iprolia-s
hiiiilem in eis licati Cyrilli cnlpare : iia ronseqiiens Ki idci) si epistola venerabilis V^m, cl in confessiu-
iion csl nl qiiia sancla synoiliis epistol;im vcncrnbilis nc (idei quam de Cbristo co 'linet, approbanda esi,

lli.u proniiiiliivit orllioiloxam, (iroplerca vi lenliir in- el in siispicionc qiinm de I ca'o Cyrillo conscripior
jiiriam iii ca beati Cyriili prnbnsse. .\l eniin, ilicit ;ili- cjiis baliiiil, iiiiprobaiiil.: ; jndica, qiia>so, rcligiose

qiiis, si ergo iion recipit synoiliis (^lialceilniiensis iii- iinperalor, uiriim syuoilusculpaoda sil, in ciijus sen
jiiriain bcali Cyrilli, cur epislolain iiialc ile ipso lo- icn;i.i iion ostcndilur qiiod iu oninibus cam probavc-
qiicntcni absoliiie appmlavii, ct cani sine nlla ey.cc- lit, nn ilii qui pronuiitiarc ausi siinl qnoJ onini.i

(ilione pro:iiintia\il ortlioJoxnin ? Debnil cnini ilieore sine Dco ct impie dicat. Snncta Clialecdonciisis sy-
ijiiod in quibiisdim erravcril. Oslcndiliir equiileni lindus, qnamvis in revcientissiino Iba nolaveritqiiod
rx supcrius nieinnrnlis, quod ob boc auclorem ipsius de beato Cyrillo falsa lueiit suspicatus; tamcn ei si

cpistola; de isto errore non argiiii, qiioniam in i;ui- iion faccrct, oslcndcrciur, sicul diximus, jam for-

biis crat visus rulpare niale l0(]iicns beaiissininm inani divinae Scripturae seciiia, ut cjus cpisiol.im pr.i
('.yrilbim, in posicrjoribiis ri clc confcssus ipsc jam recia confessione incarnaiioiiii Clir sii, qii.c luaxi-
respucrai illa qiiibus culpivcrat, Vetnnilamcn, clsi raead divinuin culluni pcrliucl, pronuntiarut urtlio-
lioc sententia synodi niinimc conlincrct, nequc sie
Q doxam. Isti vero cnjiis foFmam vcl rcgulam setuli
cssel credibile quod in cpi-lola vcncr;ibilis Ib.TC injii- dicentiir, qiii, probomin s de lioniinc suspicionibns.
r!am beali Cyriiii approbaveiit, ciijus (idem miiliis cliam rceiam de Cliristo confessionciii iiiniis incnnsi-
ci consonis vocibns landas e testinionio gcstiriim derate siniul impiam vocaveruni ?

i()sius synodi monstrarelur. Qiiod si iiobis et boc de-


CAPLT III.
ruissel, Qullns ostcndere possct in cjnssenlentia qnod
Qiiod synodiis epislolam Ibte dmminre non poliii:,
approliaverit oniiiia qiise in illa episiola contincninr.
(liiiii Ctjrillum ilidcin li(ereseos daninarei : quodque.
riide si liceret alleii liiiic accusarc synodnm qiiii in Cijrillus ISestir resp:uidens de iiuhistria pmcius
ijus scnli ntia non inveniicliir quod cam in qiiibus- de dunritni nalurarum di^cr^lione locutus sit.
liani approbaverll ,
profecio liccret eiiam mibi binc lUs aulcni prjciuissis, qune coiilra caliimni.iS Ii;c-
camdein synoduin exciisarc, qiiia in ejiis sentcnt a reiicoruni inai^ni concilii scnicnt nm suffieieiiicr a
nnii invcnirelur qiiod in oninibus approbaverit. Nam rccepla, sicui jaclaut, bcati Cyrilli vitnperaiinne dc
sicut eain noii iii qiiibiisdain dixit esse icelam, iln
fcndunt : profeclo jam coHigis aiimo, pie princcps,
nec in omnibiis dixii. Qiiod si cl in omnibiis dicc-
mullo facilius iios iila possc refellere qua: nec ali
rel, qiia: ad cunfessioneni (idei quam iii Clnisliiin ba-
ip<is venerabilis Ibjc objccia in
accusatotibiis eiiis
benius, accipcrem ; siciit accipiiinis qiioniam pro miiiis
j) cpistola criuiinaiitur : cnjiis iiilegrum lcnorem ° cx
veri Dei culiiira scriptiiii) csi, qiind cnr Asa perfe-
synodi gestis, sicul proiiiisimiis, in bunc iransfeiiinus
(tiini cral cum Domino oiniiibns diebus suis: el siciil
librum. Post prooemia ergo sic Iiabct (CoHfi/ Clialc.
aecipimus quia propicrca de Josapliat d ciuin est :
act. 10) : « In brevi autem biniinosa; iu:v prudentia',
Ingressiis csl in via palris siii Asa, cl noii deelinavit
qnM in paucis mulia coguoscil.qiialin pridein el nunc
abca, faciendo quod reciuin cst in conspcctu Domi- bie aclii siinl, feslinavimus iiidicare : scicnles quo-
ni ; ct sicul accipimiis q;iia ob lioc Ezccliias dicliis iiian) qua; vesirx sanclitaii scribinius, ct qu.-e liic

cst adhivsiise Duniino, nec rccessisse ab ipso, ct ngunlur, oiniiiluis ibi pnsilis pcr vestram solliciludi-

••
Habelur Grrece in a-:tionc 10 Clialce-
et Laiiiie versio qiia Facundii^, niisqnnm iiitegra cvst.il.
uliliir
donensi, cx gc-lis synodi
ncrylensis, nbi piolala Sine proicnii''. Qiiarc in Cr:cfij
scil iibiqiic icii-falt: ct
priitiiiin fiicral ali Ib.v adversariis. Ilabetiir et iii sy- exeinplnri sic liabel inscii(ilio : \\t.'o xi,; srej-o^^i
iiodov gcncrali, bcUalio iiiterprcie. Itaiina terlia lire ,yjfH'jn: ;Tii6x ToO 'i5k s,T[a->:i:vjv. [i.i-^y.xi.r.nmiit^.

' C.od. Vcron., iiiliil firavnred^bml eimlolmn rivi.ia- ' Idciii cod , rii/ifl:mir.

bilii lla' fiilsj de btcAo l''jit:o sitsnicio, clc.


:,

GCo FACUNDl EPISC. HERMIANENSIS C6i

iieni innotcsccnt, quia nullam permulaiionem Scri- A pilulis eicommunieaiii nc ii dcrrevcruni; et posi
ptura: a Deo tradilaesusceperunt. Facio auiem linjiis haiic perturbalionem Hnus(|iiisqtie in stiam civi-

caus» princlpium ex diciis quae et ipse cognoscis, taiem reversus cst. Nestoriiis aiiieni quoniam
Coiileiiiio facla est, ex quo liic tua sanctitas liiit, suoe civiiaii odio erat, et qtii eraiit in c:i ex-
liis duobus hominibus, Nestorio el Cyrillo, et con- celleniioribiis , illo reverti nnn poiuii. Ei maiisil
scripserunt adversussenoxios libros, qui audienii- orieiitale coiicilium non communicans his episcopis
))us Tuerunt scandalum : Nestoriusenim dixit in suis qui commuiiicaverunt Cyrillo; eipr.-vpiiT hoc mulin
libris, sicut et sanclitas tua novit, quia beala Maria trislitia inter ensfacla csi, ct in conteniinne erani
Dei geiiitris non esi, ut mulli puiareiit ex lixrcse episcopi adversus episcopos, el populi aJversus po-
Pauli Samosateni liunc csse qui dixit lioiiiincm pu- pulos, et eomplctum esi opere q'iod fcripium esi
rum esse Christuni. Cyrillus autem, volens Neslorii Quia ciunl inimici ' domcitici ejus (Mattli. x, 50).
libros destruere, lapsus est, et in dogma Apolina- Es hoc detraciiones mullDC adversus nos factae sunt
ris invcnlus est incidisse. Conscripsit enim et ipsc pagannruni '. Nun eniin andebal aliquis de civitate

simililer illi, quia ipscDeus Verbum factusest homo, ad civilalem, aut ad provinciam de provincia profi-
lanquam non sil dilTerentia inter templuni et inlia- cisci ; sed unusqiiisqiie p:oximiira suum sicut ininii-

bilaiitem in eo. Conscripsit enim duodecim capiliila, B cum pcr^equebatur. Multi auieni, ante ocu!os iion

(|U3eputo et tuam cognovisse sanctitaieni, quia una habenies Dei tiinorem, occasione ecclesiastici leli

n itura esl diilaiis et humaniiatis Domini nostri Josu inimicitias quas nocultas in cordibus snis hjbebaiit,
Chrisli ; elquia, sicui dicit, non oporleat dividere ad elTectnm perdiicere feslinaverunl. Ex fjuibns

voces dictas, quas vel Dominus de semctipso ipse unus exisiit nosirai civitatis lyrannus », qiicm nec
dixit, vel evangclisloe deeo. IIa;c auleiu omni im- lu ipse ignoras ;
qui occasione fidei, non solum nuiic

pictateplena suiil anlequam nos dicamiis, sicul san- viveiites iiiseqniliir, sed et hos qui olim ad Deiim
clitas tua novit. Quoniodo enim potest accipi, In praecessenini. Qunnim iinus est beaius Tlieodorus,
principio Ycrbum {Joan. i, i) de teinplo niitn ex prxco veriuilis et doctor Ecciesi.e, qui non solum in

Maria ? ant illud, Miiiuistieum paulominits ab angelis sua vita colapliiiavit hxrcticos per verilaieni suse
(Psa/. VIII, G), de deiiate Unigenili dici? Erclesia ndci, sed ct pnst morlem spiritalia arma in libris

enim sic dicit, sicut et tua sanctiias novit, ei sirut propriis Ecclesi?e filiis dereliquit : sicut ct lua rcve-
a principio didicit, et confirmata cst divina doclrina renlia eidein cnllnciita cognovit, et ex liis qua; coii-
ex libris beaiorum Pairum, du;e naiurae, uiia virtus, scripsit instructa cst. Ilunc praisumpsit * in ccclesia
una pcrsoiia, quod esl unns Filius Dominus Jesus palam anaibemaiizare ,
qui propier zchim Dei non
Christus. Ob hanc cnntenlionem, victores et pii im- C solum propriam civiiatem ab errore ad verilaicm
peratores jusseriiiit primales episcoporum in Eplie- convertil, scd ctlonge posiias sua docirina insiruxi!
sinam ci ngregari civiiaiem, et cor.im omnibus libros Ecclesias. Et de Iibris qtiidem ejus inula ubique
Nestorii ei Cyrilli judicari. Sed anteqiiain oiiines perscruiaiio fiebal : non qiiia vera fide eiiaefciil
episcopi quicoiigregari jussifuerant, inEphesum per- alioiii, vidi eiiini eiim adliuc illo vivo freqiiener co-
vcnireiit, anlioipaiis idem Cyrilhis aures oninium dices ejiis lcgnnleni ; srd propicr inimiciiias laien-
P'gmento qund cxc.Tcat cculos sapienlium, p--icoc- les, qiias adveisus eiim liabuil, quoniam eum mani-
cupavit. liivenit auicm caufam ex ciiio qnod eiai fesie convicit iii syiindo. Ilis ergo malis inierceden-
adversus Nestorium, et anle [uam '
adessct sanctis- tibus, et unoqiioqne, sicut scriptum esi, proiit vol.>

simus el revereati^simos archiepiscopus Joannes, de bat discedente, Deus noster adorandus, qui si:a sciu-

episcopatu Neslnrium deposurrunt, jiidieio et inqiii- perclementia curam gerit Ecclesiae, fidclissimi ai-

sitionc non f.icia. Post duns niilem dies damnationis que victoris priiici|ii3 cor rexii, ut dirigeret veiieral i-

ojusvenimus in Ephcsum ; et cognosccnlibus no- lem ' alqiie sanciissinium archiepiscnpiim Orienlis,
liis quia in damnatinne Nesinrii qna; facia est ab dominum Joanncm, ul reconciliaretnr Cyriilo : ab
Veis, duodecim capiiula qu.u a Cyrillo conscripla eo enim fuerat episcopatu depositus. El posiquam
siini, contraria esislenlia verjc (idei, pnsiierunl, D lilleras iinpciatoris aciepil, sanciissiinum cl reve-
et firmaverunt, ct conscnserunl eis, tanqiiam ve- rendis-imum ratiliiiii Emeseiium direxit episcopiiin,
i.TC fidei consonanlibus, omnes orienlales cpi- scribens per eum verain (idein, el praecipiens ei, qira
seopi eunideni Cyrilium damnaverunt , ei ad- si Iiuic fidei Cyrillus cnnsenserit, el anathematiza-
vcrsus alios ep scnpos qui consenscrnnt ejus ca- verii eos qiii dicuat qiiia dcitas passa est, vel dicen-

"Piabulam sicappellat decessorem siinn, qui ana- qna eum land.it qtiod lia;resim Nestnrianam a Theo-
llieina dixcrat Tlieodor.i, ut referl etiain [Eiberaliis dnro Cilice ortam cxpiilcrit ; et Ualuibe allora ad
cap. 10 Breviarii. Exstat in syiiodn v Cyrillj Alex- Cyrilliim, iii iiiia Tbcndorum ut iNcstoiiani dngmalis
iiiidriiii epislola ad Rabulam e|iiscopuiii Edess.T, in anctorcin siiggillal.

' Cnd. Veron., sipiodo adesset. riin Persamaei. 10 coiicilii Chalccd. ct coll. C conci-
' lib-m coil., kominis domesiici ejns. lii v oeciimciiiii.
' Meiii Cod., imri.noiuin et hwiclicoriiin. " Idem rod., vt diiiijcrel viruin magnum ct in sun
^"
cod., Iluiic prasuiiip^it, qui oinnia prwsumit,
Idciii palatio noium ,
qui tcgirct ri ncratilctu , eto. Iia
t)i cccle^ia. e!c. Consonal lcMus cpislolx lluc ad M.i- loco cil.
,

G(i.'i ruo dkfrnsiom: tuium CAriTLL. i.in. vi. r-c,i;

i<-s(i\u:i iiiia iialiira osi (lcil;uis v.i linniaiiitalis, iil A <i'li>si'. Coiiscripsii ci ipsc Biiiiiiilcr illi, qiiia l)('ii.s

coiiiinuiiicarct ci. Vuliiil aiiicin Duiniiiiis, qui scinper Vcrliiiiii faciiis ost lioino. Kt post olia : Itiioiiioili)

ciiraiii s.iia! (^erii KccIcsi.T, qiiain saiifjiiine pnipiirt ciiiiii potest aocipi : /ii pn/ic/;)io rt^i/iHiii dc lein|)lo
reileiiiii, cor y't;ypiii eiiioHiiT, «t siiie rai.ig:Uinna iKito OK .M.iriii? aiit illiul : Hhniti li mm i<iiiilii iniiius

(iilei coiisoinirot, cl liaiic snsc porcl, alfiuc omiiios ab oiigilis, dc deilalo Unii,'oiiili dici? Deiiiio, Cyrilliis
(liii absipie liac crodeieiil aiiailieinali/.aret ; oicmn- aiircs (imiiiiiin piginonlo (|ii(i(l excaccat nciilos sa-
inunicaniibtis illis sibi invicein, conlenlio Je iiioilio pioiiliim, pra>occupavil, ct dc opiscopatu Ncsloriuiii

cst ablata, cl pax iii Kcclcsia racta cst : ci non est in ilopoi-iicriiiil, jiiilicio et iiii|iii,sitiniic iinn fiiota. Hig
ca scliiviiiii, sed pax siciii piitlom csi. Qiix aiiioin adjiril, qii;:i iii damiialio:io Neslnrii qii:o raila osl alj

veiba siiit (iiiift a sanciissinio et rcvereiitissiino ar- eis, \-l ciipiliila qii;c a Cyriilo i oiiscripia siiiit, cnii-

cbicpisoopo Joniini; scripla siint, et qiio) a Cyrillo iraria cxisieiilia veric liilei, posuoriuil ei lirniave-
rescripti siiscepit, ipsas epistolas hnic qnain aiJ riiiil, et coiisenseruiit eis, taiiqiiain vcrr« fiilei con-
veslrain dire.xi rovorciiliam , ciiiijiiiinoiis tiaiismisi sniiaiililMis. F,t post p:mca episrnpo r.dess.ne dero-
liiii; saiiclitati, ut ielo^'ons scias, et oiiiiiilnis nosliii paiis dicil : (lic iioslra; tivltiilis tyraniius lioaluin

fratribus ainaniibus pacoin ilciiuiiiics, qiiia coiitcniio Tlieoilnriim, prKcoiieiii veritiilis el dnclorcin Kcclc-

jaiii qiiievil, cl inedius iiiiinicitiarilin paiios ablatiis ^ ^^i»'. pnosunipsit qui oinnia priosuniitin ecclcsia pa-
csi, et qui sediiiose advcrsiis vivns et mortuns ir- laiii aiiatbcinaiizare. > IIxc oiniiia manilesiuin esl
riicraiil, in cnnriisione siiiil, pro siiis salislaf ionlos legciiii, qiinniain noii siciit iii i'la epistola coiiliiie-
excessibiis, el coniraiia dnccnt mndo liis i]ii;b ;iiiie iiir, sed siiiii ipsi oa dccerpeiites ac discerptnies
dociierant. Nnn ciiim q :isqiiani aiidcl dicerc iiiiam pro suo asseruiil arbilrio , ct in iiiiiiin cenionem
csso naluram diviiiiiaiis ct Immaniiatis, sed cnnri- redcgoriiiil, eiiam nos posuimiis. L't auteni Iir e cla-
(en.ur in lempliim cl iiiliabilantein iii eo, q li csl rius coiisuctas eoriim Iraudes serciiitas tiia cogno-
liniis Filiiis Jcsus Cliristiis. Ihtc aulcni scripsi tiirc scal, el qiioi saltus in sua narratinne lccerint, noii

sanciiiali cx ni:igno affeclu qiieiii circa te babeo, qiiasi, ut videri voliioruiil, vilanJae prolixitatis, sod
scicns quia tua sanctitas nocte ct die in doctrina Dei potius oLscurandje veriiaiis gratia, nc aliquo niodo

lemeiipsiiin cxcices, ut mullis sis nlilis. > Ilic est diccntis \hx apparcret inloiilio ; confcr ca qux po-
integer illius episiol.-c teiior, qiiain apud so rcciia- suerunt ciim epistola; leiiorc quem siipra meinora-
lain, siculjaiii doiuiiiiiis, mngna synodiis Clialcedo- vimiis : et crit jiin prudentia; tiinc dignoscere utriiin

1 eiisis pronuiiiiavit ortlindo\:iin. Aggrediar igilurin ca qiia; transilierunt ct nolucrunt aliingero, proIi>:ain
adjutorio Salvaloris, non ab bis ta iiuin seiitentiam narrationem facerent, an potius ipsam reni, qiiod
ipsius synodi defendero, qu.-c scriplo ab b.Tietico- ^ tiinuerniit, cvidcniius apcrireni. Ex oniiiibus auiein

rum faiiloril iis iii epistola supradicia culpala siint, qii:e iii li:ie epislola rcprebeiiderunt, piius duo pur-
ct in reprcbeiisioneni meinoraia; sententi.e qiia^i gamus, quoniam coniiexa in nno capitulo habeiiliir,

Ncsloii:ina damnaia ; veruiii etiani qujecunque pe- sed ;ib ijtis niale divisa suiit. Unum est, quod in

iulaniibus irrcliginsorum verbis passiin accusari cog- priiicipio posuerunt dicenies, Cyrillus volens Nesto-
noviniiis. Per bujus autem dcliiiitionis coiitextum, rii libros destruerc, el c;cterii. > Alterum vcro, ipiod
illiid qiioque, iibi opportun'ini liierii, osteiidenius, secuiido Inco posucrunt, id esl, i Qiioiiiodo eiiiiil

qiioniiiin si eanidcm cpistolani synudiis judicarct lia;- potest accipi iii priucipio Veibiiin de templo nato ex

rclicam, binc pulius bcatiiin Cyrilluin li;crclicuiii Maria , et ciclera. > Imprimis sane fatcndiim csl

luisse lirmarcl, cl excusarei Nesloriiini, atqiic con- lianc episiobini satis ostendere qiiod reverentissi-

ciliuni rcprobeiideret Ephesinuni. Unde ea iiuiic qu.T miis Ibas, queinadmodum diclum Cst, ciiiii Oiien-

.<crip'o repreliondeuda esse di.^erunt, pro iciiore ' t.ilibus aliarunique provinciarum episcopis, inieiitio-
atque eontexiu quo ab illis sunt pnsiia, cx coruni ncin diciorum beati i Cyrilli niijins intelligens, el su-

libro iransferamus in nostrum, ne qiiis nos esisliinet spicatiis quod negaret in Cbrisio differeiitiam na-

aliquid
-,.-_ eorum
_- _ quae_ ad__caiisam ^.
, pcitineiit
_ omisisse
.,.„..„. tiirarum,, conseiiuens judicavit quia in
,
Apolinaris

Sic ergo dixcruni. < liigressi sunt accusatores \bx., dogma incidissot, qui iion assumptione buman:e n,i

peiiverunt cl ipsi rclegi quoe iii Tyro de Iba accu- tiirae Deum Verbiim credebat boiiiinem factum, sed
sala sunt apiid Pbotium et Eusiacliium Deuin ainan- pariem substantiac ipsius Dei Verbi pulabai in car-
neni cssc convcrsam «. Ob boc igiuir
les. El dnni relegeienlur acta, inv 'nla esl in eis ibi sulijecit,

epistola qu;Edain posita, tanqiiain ab Cunscripsil eniin et ipse similiter illi, id


Ilia facia ad aiqiie ait : <

Mariin Persam, onini iiiipie;ate cnmiilala. Coniinet cst Apolinari, quia ipse Dciis Verbum facius esl

eiiim baee Cyrillus volens Neslorii libros desiriiere inicr leinplum et


:
bomo, tanquam non sit diirercniia

iapsus esi, et in dograa Apolinaris iiiventus est io- in co. Non itaque veneiabilis Jbas
inbabiiatilem >

ad Epictctum epi-
' Augusiinus dclixresibus : Apolinaristce comen- accuratissime confulavit in cpislola
t'osis!,ime Verbi aHqiiid iii cnnicm fuiise
assin^eriint scopum Corinlbiorum : quam proiiide iiilegram ile-
ecnversuiii altine luulnlum nun auteiu carncm clc Ma- ,
scripsit i:pipb;uiiiis in baeiesi Diinar.iarum sive
ritc carns susccptain. Q.iod Ii:cresis portcntiim Allia- Ai'uliiiririslarum.
iiasius, cuia sub trtu su.j al ejus auies pcrvcuisjci

•Cod. Yeron., dtaeruni ip^o leiwre, ctc.


,

r,;i7 FACUNUi EPiSC. IIEUMANENSIS GG8


1'ciirii VcrbiiiM iioscivil li.iiiiiimiii facliiiii ; sc.l aJ- A nisi iiliis diviiiic Scrijilur.c tcsiimoniis doccreliir,
viTsiis Apol;Mai'is (IciiKMUiiiiu convarlibililer facliiui Doiiiiiiuiii Jcsiim Clirisiiim aut boniim aul Dciiin essa
essc lio:iiii;eiii deiiegavii. INam ei ip-e bL-aius Cyril- crcderet, aiidieiis Marcum evangelisiain ila de illo
^•'
liis in libro qui Scliolia dicilur, sub liiulo : Quo- iiarrantem : lU cuin cgressiis esset in viam, procur-
moda uiius Chrhtus, i Krgo, inipiit, clsi a'ii simili rcns quidum cjcnu lle.io aiite cum, rcrjabat euin diceis :

.•i|ipellaiioiie vocnii stiiii Cliri^ii, uiiiis tnmcii esi, pcr Jlagisler bonc, quid faciam ut vitam teternain percij i im ?
(liioiii omiiia, Jcsiis Cliiislus, iioii qiiod liomo s-il Jesvs autem dixit ei : Quid ine dicis bonum ? neino bonus
fattiis opifcx omiiiiim. • Quod Cyrilliis non Cdiilra iiisi uiius Deus {Marc. x, 17). Quod ideo Doniimis
|iroplieiani dicenlem ; Muier Sion dicit : Uomo, ei (lixit, ui admoneret illuin Deiim se crcdere, si velict
himo faclus cst iii ra, ct ipsc [uiidavit enm tMlissimns, ciim vere boiiuin confilcri, qiiia tanquam cordis iii-

scripsisse riedendiis esi ; sed ca poiius inleniione, speclor vi !ebat ab eo se boiiiiiiem tantummodo, non
.jiiod Deus Verbuiv, opifex omnium, secundiim Apo- cliain Deum crcJi. Quamvisergo vidcatur qiiibusdaiii
liiiaris sensum, id esl converlibililcr, iion facliis sit li.crcticis non intolligenlibus boiiuin se nigassc ; ca-
lionio. Aut igilur ulrobiqiie suliintellijiimiis proplcr- lliolicis tamen inlelligentil.us Deum se iiisinoa>so
ca ncgaliim csse Dciim Verbnm, id est opificcni om- iiiagis apparel. Quis eiiim illiid solum aiiilicns, qiiod

iiium , liomiiiem faclum, qnia convcrliliiliter nnn li iileni Marctis evangelisla de Doiiiino sim liter nar-

lactus csl lioin.1, et neuirum de Nesloriaiio erroie lat, nnii cum ciiin .Manitlucis ncgarel liliuin essa
ciilp-ibiiur : aiil si nnn concediiur, cadem culpa erit D.ivid ? Nam ipso tcstiiiiniiio abiilcnies Manich:ii
aniiorum. 1,'ealiiiii vero Cyrillum ncc ipsi Euly- saciameulum incariialionis cjiis abjuraiil. Itespou-
cliiani vuliiiit Ncstoriaiium videri, diccntcm, noii dens, inquit, Jcsus diccbat doccns in teinplu : Quo-
qiiod biiiiio s t factus opifcx omiiiuin, seii '
Dciis niodo dicunt scriba Cliristiiin pliuin esse David'? Ipsc
Vcrbum per quom omnia facia sunt, siiniliter nt nos ciiim Diivid dicit iii Spirilu siincto : Dixit Dominui
parliciparit carni ct sanguini , et iiuiiciipaliis sil Domiiio meo : Sede a de.xlris meis, doiicc ponain ini-
lionio. Quanqiiani ipsa niiiicupalio caliimni.c patrat, iiiicos tuos sc.ibelluin peduin tuorum. Ipse ergo David
qii.isi perfunctoric nuiiciipalus, el non verc fiicrit tlicit Dominum, et unde eA filius ejus
euin (Miirc.
faciiis lionio '. Nam el ipse ibi seculiiS adjecil : XII, 55)? Non igitur ei bic lalia dicemlo, firniiii

V I Taiiquani non sit differeniia inter lemplum el in- David , id csi boinincm se uegavii, (|iiod videiur
baliiianlem in eo. » Quod si propierea niagna syiio- igiiaris ; sed indicavii poiius quod necessarium fuil,

(liis hanc ci>istolam velut lurreticam iniiirobarct Deum se esse David. Nam si iieque Deus est di-
iioniie, siciit diximu*, liinc pnlius beatnin CyriKuiii ,
ceiido : Qiiid me dicis bonuin ? nemo bonus nisi unus
siniililer dicenleni, non quoJ lionio sil facliis opifcx C Deus ; neque liomo dicendo : Jpse enjo Daiid dicit

oninium , creilidisse lijcrcticnm vidcrclur? Si aii- enin Dominuni, et unde est filius ejus ? quid illum essc
leiii venerabilis Ibas alia ejusdcm beati Cyrilli dicta dicimus? Et alias biijusmo li bictilioiies in diviiiis lit-

lcgis^el, aiit siciil oporluit atlendisset , iiiveiii^sel tcris priidens lecinr inYoiiiel : seciindiiin qiias qoi
piociil diibio qiiod iise quoqueconin Apnliiiarem, sic loiitiilur eaiuni quisque tiaitator , ut ip-e (luo-
iiiteiitioiie qua diximus, negaverit Deuin Verbum qiic iieg irc videatur aliquid quod ncgaiidiim iioii esl,

liiimiiiem factuni, ct diffcreiiliam nalurarum docue- ut aliud quod inagis esl neiessarium inlimctiir ; sic

rit. Sed Nei^torio respoinlens, qui uiiuin Clirisliim in iioii esi leprciiendeiiJus velui haireiictis, sed ex a'iis

duiis filios dividebal, necesse non habuit de duabus dictis stiis polius Kstiinandus, sicut nec ipsas Scrip-

iiaiiiris adver^us eum evideniius atqiie expressius ttiras divinas iii lalibus repreliendere quisquam ca-
dispuiare. Qiiiniiiio, ne quani d: rei occas'oiicin cjiis lliolicus audel , seJ polius ex aliis iiianifesiii ribus,
crroris, parcius de naluranim discrelinne lociitns qiiomodo ca qii.TC obsciira siiiit iiiiiJIigere debcal rc-

est : ne ciun ipse iiaturas distinguerel, ille duas pcr- cognoscit. Unde si bealus Cyiilliis Nesloiium 'iiuam-
snnas iiiduccrel. Audiebant ilaqiie vcl relcgcbant dain nerandani dnalitatein cunantein iiiduce C, i:e

verba diccnlis orienlalcs Palres, neque animadvcrie- quain occasionein darct ejuserrori, se:monein su iiii

banl cjus inteniionem, secunduin (|uam de verbis D magis ad ea (|ua; un taiis siiiii coarctabat ; sicul ccoii-
cst judicandiim : qiiia noii niagis qnid dicatiir alleii- Irario priores doclores Ecclcsi;c responJcntcs Apo-
deiiduiii esi, qiiam cur quidquc dicaliir. Et possemus 1 iiari, naiurariini diversilatem sliiliissimc confiiii-

qaidciu iiiulla Sciiptiira^ diviiue profcrre lestiiiioiiia dciili, earum di^tiiictioicin amplins iiiciiiiibebani ;

dc divcrsitaic intentionis atque verborum, si lamen sic ipse Nestoiiano repiigiians, piitari non ilebuit iic-

diversilas illa diceiida esl, quomodo plerumque iie- gase dilTcrciiliam iiatiirariiiii, qiieiiiaJmodiiin iicc
garc ^ videliir aliipiid qiiod negandum iiou esl, iit illi rcpiignanies Apolinari ptit:iiiJi .sunt iiiiilalcm iie-

aiiiid quod magis e.-l nccessarium intimcliir. Qiiia gasse personic : quia noii iJein sciiiper est ordo pii-
viro de caiisa nunc agiinus a suis aiictoriliiis paci- gii:e vel niodus, scd in oppiignatoic causa esl i|uo-
lice lerniinala, iiaec iiobis duo suHiciaiit. Qiiis cniin, ii.odo conlrairc debeai propiignatur.

' Cod. Vcron., scd ijnod Uean. qnia ipse Deus Ye.buu ficlun cr.t ho:<io : nam ci
''
lileni cod., et non vere jncrit fnctus liomn. Auiuum ipse, clc.
r,( igilur ut nee veiierubUis Iba: ciiislolnin iVi-.s((in'a- ' Idcni coj., ncqari.
tMiii vidcri veliiit, (jua culfians cunideiii hc.iliim ('.ij- '
Idcui coJ., ridcnD iXcileriutn.
xiliiun duii : Coinciipit ciiim et ipic simi'iler illi,
,

C(l!) PRO (Il.ri-NSIONK TRiLM rAlMTfl,. Ll|{. VL fi7(i

CAIUr IV. A liniiciii oici-nlis osl.-iKlerfim ? lilos ! o iiilr^iicis :

Qiiod Ihas male ile Cijiillo suspicnnt, iiim (lijrilli fi-


(I Oiinsticiilia rooie Iraclaiiliiini soniinnoni voiita-
deiii, si-il quaiii Cyrtlli csse fdho puiatuil, episioln lis! Pnssiiiu prnrorln
iii isti ciiiii Aposioln diion- : Ab
siin leireliendeiii, el Cijiilli ile Chrisli incniiiiilioiie di.aiiiiis occulln d.decoris, iion aihbuiniilcs in asluiia,
lideiii reipsa proharil.
iicque adu'l.rniiiei verbiim Dci, scd in iiiaiiifestnlioiu
Ilxc :iutcn) dicta siinl, noii finoil df Ciiiislo, seJ vcrilalis coiiimcnduincs m smetipsot ad oiniiem coii-
qiind Jc Ipso boato Cyrillu vcnerab:lis lli:is iiinlc cre- sricniiam lioniinum cornm Dco (II Cor. iv, 2). Yeniiii
diilcrit ; ncc i]U(iJ |ir.vdl<atoris de Clirisiian.T fule iii lioo (;iioqiie ileprc'ien>is ac prniljiis eonim fr iii-
Ci iifo-sin, sed qiiHl iKiiniii s do liuiiiiiic siis)iicii) dis- di' iis, auciiilo, (d)^oero, scrcnissiiiie iiii|ieratnr, qnn-
|.lii'oal in ejiis o|i!slo!.'i. Ciii cniiii iinle-l (ailiolion iiiodo ex aliis qiue soqiiuiiliir otiuii '
iii:iiiirosiiiiii

(lis|iliceredilTciciiiia ii.-iiin^ilis iiiter loinplum ot ii;- fiai, (|uod non coiitra fide;ii qiiain de Clirislo li.ibo-
liabitan;cni iii eo, oiiiii Ooi Ecolcsia sic ciiiin^e.-iinr niiis revereiitiss'miis Ibas in sna opis:ola sii IkciiIiis ;

Vorbiiin rarnoiii f:Kliini,iiLiinn deiiogit,qnid ibisiib- sod iiileiii iicni be:ili Cyiilli iniiins inlellexerit jii

jiiiictiini ost. qni i ol li.diiliivii .n iinbii? -N.iiii Yeibuin rjiis cajiilulis. Nam seqiiiliir adliuc di' oiis, (|iie;i,aJ-

()iiidon) c:iro rioliim e;:l, qiiia seinpiteriiiis Filius, qui iiioduin iiileger ipsius episinla; teiior babot ; i Cnii-
Verbiiin esi P.ilris, ipso iii pleiiiiu liiie teiiiporum rac- C scripsii cniin It capltula, qiixpiito el luam revorcii-
tus esl linino ; babitavii aulciii iii nobis, (|iii:i iiiillam liain cngiiovi~se, quia iina naliira ost drii^iiis et
convor.iniiein siMiiiuii iiic()inerlibili> ejns d.viniias, biimanilaiii Doinini noitii .lesu Clirisli , ot qiii:i, s c-

sed inanens (|uod orat, iiatuiain iiibabiunit assiimp- ut dii il, 0011 npnriot dividrre vnoes itjoias, qnas vel
laiii. El iJeo, VortKiii loro facluni csl, Nesiori iiidS ip e Diiiiiiiius dcsenieiipso Jixit, vel evangelisias de
expiigiiat; I- utycliiaiins aiiiein ve! Ap'diiiarisias C). » Cui non apparcat qiiia, sicul Jiclnm esl, non

enrmn progeiiilores, el liabiliivil in nabis : quia Vcr- iiic:irn;itin is Cliristi niysieriiim, seJ iiileuiioiiem
buni caro fucluin esl, iiiiam significai esse porsiiii.iin ;
beali Cyrilli minus iiiicllexpiit revereiris-imus Iba-,
liabilavil aulein iii iwbis, Jiias niansisse naturas. Noii queiii, sioul alii qiioque orieiit:iles fatros ot ipsi (|iii

cirin pos^unldux essc person.-c, quando is qiii Ycr- cuni veiicraiise fingiinl Acopbali , arbiirams ov|

bum esl, ipsc eti:im lat lus est caro ; aiit dua; iioii esso uaam doilalis et liuiii.iiruilis Domini nnslri Jcsii

natuiiu, qiKiiido aliiid sit quod iiibabital, et aliud Clirisli I


r.edicasse naliiram , cl dixii^se qiiia isoii

quod iiiliabitaiur. Si qiiis aulcm non declinans iii al- opoiiet .'ccunduiii naiuras dividcre voces dictas,
terutram pariein, sine conlentione rem qiicciat, iii- quas vcl ipse Doiiiinus dc se, vel evangclista; de co
veniel quod lain sanciorum orienlalium ratrui» dixerunl? Deniqiie eiiam hocab illo per venerabiloiii
qnamvis debcatoCyrillo nialeseiitirenl, quain ipsius C Paiilum Emosemim * cxpetiveruiit , ul iii scrlptis
beaii Cyrilli, eadem fuerit senipcr inlemio, ut Do- apfiriis>iiiie lateretiir : qiiod et veiie abilis |i as iii

niiniim unum Jesuiii Cliri-tiini dncereiitin duabus na- eadein epistula siia n:irravit, ulii de sanrto Joaiine
luris, id esl Jivii.iiate atque bumaiiitale perfecliini :
Anliocbeno (!i\it ; « l^o.'.|qiiam litteras iiiippratnris

iie aui propteroa Jii.-e pcrsnn.-c trederentur, qiiia accepii, saneiissimiim el revereiitissimuin Panliiiu
du;v natur.Te suiit ; aiit proplore:) unn credoretiir esse Emesonum direxil episcopiim, scribens per eiiin vc-

natiira, quia una persona. Comigit aiitoin nniinun- raiii lidom, ct piaicipieus lI, quia si liuic lidei C>rii-
q am inler unius scnienlix viros, iil cum Je rebus lus cniiseiitirLl, et aiiailieniatizaret cos ipii diouiil
ipsis qiKC iii qiiirstione suiil idem sapiiint, de se ta- qiiia Jeilas passa est, vel Jiccntes quia iiiia iiatura

nien invicem aliiid su^picentur, cum vel a diocntc cst Jeilaiis et bumanila'is, ul communicaret ei. i

Diiiiiis aperiiur verbis qiiod cordc conceptuiii e-t, Sane qunniam biatiis Cyrilbis, Orient ilium leg:itioiie

vel ab audieiiiilius niinus inspicilur di. ciilis iiitenlio. suscepta, iiiiigis qnod a consaoerdniibus siiis cxpetc-
Discernenda est auicin impietas qua Je Deo male baiur fesiinavit impleic, quam dicloriim siioruin in
crcdilur, ab ignnrantia qiia quisque aliier dcsuo pro- qiiibus otrensi fiienint, siiflicieiiiciii purgaiioiieiii fa-

jiimo, tanquam bouio de boniine su.-pitatur. El , si cere : ideo pulatus est, vcluli pnslino errore Jain-
forie viileliir bominis de lioinine cii^iiaiid.i su.-picio, D nalo, Oi ionlalium admonilione conversus : ciiin llle

apprnbanda tanien cst inteiitioqua veritas fidei quam rccuperandiC unilalis cupidiis, iu dereiisiune Jiolo-
ilc Cbrisio habcmus asseriliir. Hanc inleiitionem vo- rum siiorum nnlueril iinmorari, ne cum probaiediu
lenlcs obscurare novap. diligeiili.-c repertores , q;o- coiileiulit quod nnn, ut putabatur, ab co fiiciiiil dicia,

inodo toliim lidelilcr ac simpliciier agunt, cum po- Jc qu ibus minus iotelligeuies aliier seiiiieb.nit, coii-

suissent e.\ illa episinla quod ibi dieium est : < Coii- trovcrsia; hac dissensione ' termimis non dareiur.
scripsil enim et ipse siiniliter iili, quia ipse Deus Uuod itcm illis verbis reverenti-simus Ibas nslendii,
Verbum facius est homo, i iransilierunt qnod sequi- quibus feqiienter euniJein beaium Cyrilliim relulit
lur, t tanqiiam noii sil ditfereniia inter teiiipluiii el sine f.iiigationeOrieiitalium lidti cinseiisisso, el haiic
inliabilaiit-in in eo. i Ciijus rei causa piiiainus? susC' piss •, ati|ue (iinnes qiii absque liac oredtreiil
NuiiqiiiJ ideo quia isl;c paucissi:)i:c syllab* prolixiia- anatiicmaiizssse. Sed nunqtiid bcatiim Cyrilliiiii pu-
iciii facereiil ? aii ideo potias quia nianifesie inicn- lasse coiiveiiUiu, Ntstorianuiii cst rrimcii ? Rcspoii-

'
Cod. Vcinii., ffirtiii ni^i.o (Imhi, '
Idciu cod., in distcmioiii.
' ldcniCi;d., Emcscnum epiicopuin.
Ii'< FACUNDl EriSC. ilEinilANENSIS
djc
.loanl 8.go nobis f|.ii Nesloriaiiam I,.h,c dixcn.nl A Dcnn VcrbMm honimcn. fa.lnn. nl nu'l;, cssci d|f'
ciiislohim, uin.m unm.i Hcu.n ai.p.e liun.i.iein Jc- ''''«'"''»'""•••"•">". scl una lacla csset' diviniiaiis
s„„. Cl.riblom, per que.n oniiiia facla suut, ct ...man.Uiisqnc
qi:i nalura. Iloc enlm .cvc,e..ti.s.simus
ii.ier om..ia facius csl, iu duas personas dividere, Ib.is persuam
an culpavii epislol.m. Q„i„a,„
e,go l,ea-
Cyrillum servu,u ej.is p..iasse conveisi.m t.im Cy,illu,n
, ha;rcsis arr,.m:,nl l.aTeiic.i.n ? .,i,„m „os, ,,„)
Nestorianadiceiidasii.Muli„„iesciisamusNeslori..n., il.cmus qiii:. non ej„s fidem, an •
,11,
M , ,|„i Jj! „„(
i.i hoc eji.s h:cresim tonslare dicamus, Cy.illum' qnia cjns lidc.n acc.savii Ibas episcopus? Nos
pu;asse coi.veisum.
enim
Unde Chalcedonen=is quo i„e
si q'.i cum no„ Leali Cy.illi fidem diei.„„s a,cusa«,.
i-yiiodus ideirco vclut Nesiorian:im hanc epist„lam negamiis uli.iue q„„d idem Cyrillus dilTeientiam
improba.et, hinc potius, quod ilcii. al.siule.it .,.n..ra.u..., ei
promisimns dc- „nam di.xerit cx divinii.itc
n.ons ra„d„m, escusasse
Ncslorium vidcrel.ir. Non ai.l..c liu,iia.,iia!e
composiiam esse naluram. Ilxreii-
a..le„. i.a d buil religiosa c.MUin vero fautorcs, qui
synodus gravissimum
illa
dicuiil ciuod lidem Cyrilli
c.nne.i levigare N.sioiii Ilias
, q„ac bene cognoverat q.,od arguerit, ipsi procnl d„bio
assertiones Eulycl.ia.
longe alia blasphcmia sit ' norum
q.uBl.ujus ha,-rcsis ..omcn ;.flir...anl, dicenliu.n,
q„od bealus Cy.iilus
aeccp t. I!|a mysterium divinaj d.Hcreni.am no., crediderit
inca.nationis evacual naturan ^ed una.n
>" qua sahis no^ira cm.Msiit 3 ex diviniiaic
ii|a aliam hominis' ; .',i,|„e l...manitate docucrii faciam
csse
a lam De. suhsisteniiam
dicii, humanam nalur.im m "itnram. Quamcbrcm si Cl.alcedonensis qno,|ue sy.
al.enoia Dco qux in suis nodus rcvcrclissimum Ibam
primi.iis Verbo assumcte ere.lcrel, lid.^m
sanata
quam
e>t. Ib:e aulcm episloh.m perspexit beatns Cy.illushaboil,
cviden- cl non poii„s enorem i.. ,p.en.
tiss.meconliicicm q.,od isti c..n. I:,ps,.m p„iaveral, argnissc,
atiingcre limuenint •
procul dubio .flir-
q"ia hcel ,l,K-c „at„r.'c niaret ct .pja qnod
sini, uii,-, lamen ....am p.u'dicaverit
esi vir.i.s' Chrisii cssc
"•a pcrsona quod est n:ituram. Cognoscis igliur,
, unus Filius Do.i.inus Jcsus religiose impc.ator, illud
Uinsius. Quocirr si (l.ioddiximus ilcrum doceri, quonia.n
a q..isIiancNestorianam dicii cp:- si li:ine cj.i-

^olam,p,^ocuIdul,ioco.,traEcclesiamcumEuivcliia„is siolammagnaillasynodus abjiccrct lanquain fidem


innna. Nes.orianum b-aii Cyrilli ci.lpantcm,
csse, unam Chrisii hinc poiins ipsu..i beaium
pcrso.iam
'.' du:.b.,s pr:cdicare Cyrillum c.edi.lissc
naiuris; nonenim estaliod unde h:.;rciicum viderctui-. U.ideni)-
nimc Eu.ychiani infamant bis quoque fautores hxreii.orum,
Ecclesiam, et Ne.sto.ianos ut l.oc arfinnarc-
^bnsi, hdeles appclla,it, nius pcrsnadcre conati suni, ne quid essei
nisi quia duas unius ,
rcsidunm
Filii
Dom.n, nos.ri Jcsu Christi qi.od Eulydiiai.is, quibus cohilie..l,
profiientur csse naturas rcspondere pos-
E.go nonl.ngant cohibenies sim.is dice..iibus Q„i Ncslorianainesse dixistis cpi-
bxreticis, quod ideo :

lanqua.ii^NcsioiianaMi damnavcri.,1 ^
^ "' '^'"' *^"J"«'>'"=' ''l'e>'''s
episioiam vene- cssc dicalur, qu.-c pu-
rab.l.s Iba. qnia bealum Cy.-ill„m ''^'"''•«''Ciom essenegarediirerenliam natu.a.un,,
dixit esse co.,-
yorsum. Jd e..i,.. ac si et unam credere deilatis
culpandum est, Nestoriani l.„„,ai,iiatisqne nah.rani'
;uncn cn..„..is non cst Djiiiini „ostri Jesu Christi
cum po.ius h:rrciicor„m :
? qucmodo veslro j„aicio
aiiiores pnd,e„lur ob Nestoriani non esiis,
l.oc eam Nestorianam qiii similitcr diciiis hxrcticorum
pro.mn-
•.a^se, q„,a conscripior csse ncga.c diircjenlian: nalnrarum,
ejus duas in illa ei unam crcdere
co„ress..s
cst C hr.sii esse naturas. deitaiis hunia.iitatisque natmam
Neque jam dicant qu„d fi- Domi.ii nosir, Jesu
dembe,,tiCy,illic,dpaverit, Cl..i,ii ?aui q.ioinodo jam poicstis diccre
quod pciius probar,. quod bea-
..on poss,...t P,,„ „„, ,„i,j,^^ liis Cyrilliis differeniia.n nai.,rar..m
„„^ p^^^ ,__^; .^^__^ docueiii, et non
n.lcr 0„ent.-,lcs ei poiius m.am
.psum f:,r,am approbat discrit dciiatis humaiiiiaiisque
naiurain,
cjus fidcm.
De,ndequon.ameia..,e uniiioncm, c„m propteic;. illam damnaveritis cpistolam,
non Cy.ilifi- quod
dem quam vere habuil. scd ejus lidem culpaverit, qu.-ehoc in eo
quam illum hab,.isc p.i-
culpasse dcprc-
lav,,, acc.sa,. Putavit ai.iem, henditur, quod negaverit diircieiiiiam
jam probavinus
sicut naturarum,
.ps.,.s.p.s,oIa.vcrbatesian,quiasiebLsCyi|
ins prxd.caverat
I ,.
1"'.« sii ueaius l^yril- > etunam
,
docucrit deilalis l.umanilaijsque nalurara?
.

Denm Verbum lioininem


"'''"'"' "'"^ '''^"^ damnam..s epistolam, ncc dici
faci.im
ut nnlla essct
diire.-eniia naturarum, l.oc cst in.^r
^ "i"squoJfidem Cy.illi culpavii : ,,uia non fidci Cy
.emplum "
c, inlial.iian.em
in e,, scd „na esscl nat.ir '"" lucrat quod culpavit. Nam verissime onmi i.n-
rill,

dcilai.s Domin. noslri Jesu Christi. pietate pleiium esl, ad ciiiiliibioi.e..,


Quicunquc naiurarum acci-
i-i-
;.rd.c,tquod revercn.issimuslb.asiu pere, quod de templo naloex .Maria dixit evaiigelista
epistola sta :

>'embeai,Cyrilliquamverehab„it, Iii itrincipio crul Verbum au, dc Unigenili deilalc,


babmsse eum putabai,
ctlquan qu:c ncc augeri
;

arguerit, ipse
iiec minui |,oiesl, credere .[uod 8C-
p.olecio con-
flnnat q,iod idem
beatus Cyrillus cundum sui naturam demi.iuia sit paulo miuiis ab
sic p,.a.dicaverlt

« Neslorius d.,as in Sal-.atore


nostro personas fin Filium Dei non hominem ex Jlaria factum suscepta
buinana nalura, sed iii ho.i.ine.n ex Maria natum
postea in bapiis.no descendisse. Mariain dciqiie
lein-
pliiin Deo ge„„is*e, non ipsi.m qui
in lcmplo habita,.
Atqi.c ha-c nefa..da csl illa dualitas, qua.u
Facundus
coiiaiuiu induccre Nestoiium dixit cap. 5,
' ^"'^- Vcron. , f;„srfc.n, miill-, clc.
;

*•"'
rno DEFKNSIONE TIUr.M CAPITIJI.. I.in. VI. (>:i
»..Kclis sio.a iM „1,0
' co,Ie,...i.io lio...ii,e .licinu.s A rccil.o ',r,uo.l corii.i. com.n.i..ioncm siiiuil
.M.i.Icxi
r)iiod iiilorlMr liono nil ini;,i;liuMii Dci (.iriiialin, aiil Siiiii. r.,(lo j:im videliir inag.ia sjr..oJ.is non (jno.l
e.\lcriorscr(iii(luii. Iiiic;i.iieiil:i mciiiljron.ni so\u«(|.ii! epislolam vonerabilis lb:e orlliod.>xaiii diveril,
sed
iliversiiaicin, ex liino lcrrjc crc:ilus. Sed nuiKin.im qiiod iion ct ipsa bcaluin Cyrillum
(uiii Eplicsino
lioc bi-aliis (^yrillin piii:isse nioiivlr.iliir qiii:i idim
, eoncilio reprclienJcril, accuviri. Assignala igiiur
naiur.i esl lo.n|iluiii ipiod ex virt;ine .M.iria suiiipsii omiiia qu3E promisimii-'. Uecognoscc ipioniani si
inirniiii, el Voiliuin Driis, i]iiod iii principio cral ca- ClialceJonen!.is svnodus epistolam venerabilis IIi.t:
rcns iiiilio. iloc ciilin .\poliiiarisl.-o s:ipiicruiit ; lioc velui iKcreiicam improbarei binc poiius beaiuni
Cy- ,

.ib Apulinarisiis deincnlcs Euycliiani " t.axcnini rilliim credidisse bareiicnm, ct Ne-loriiimcxcusasse,
lioc si eliain Cyrilliis sentircl, veiissimc direnMiir alqiie Epliesiiuim reprcliciulisse roiic.li-.in, vi.lcrcliir.
fliiia l:ipsiH csi, el iii dogina Api.liiiaris invenlns e t Qiocirca eliam in lioc nieiiiorala synodus cxempliiin
iiii idissc. Niine atilciii propierea veniiii esse non ipsius beaii Cyrilli , vcl polius Eplicsinac syiioJi,
crcdiinus, (luia non probuiur lioc aliipiaiulo sensisse. secuia esl ut
: sii ut illa oiiiiiiuni Orieiil.Jiiim lectis-

CArUT Y.
siniain de Clirisio ridem , i|iianivis de se non lecie
suspiraiiiinm, prnJcmi raiionc suscepit, ita et ipsa
Quod synodum quowiiiiis cpis'oliim lb(P orlhodoxnm
pronmiliarcl, moraii niiuilebui! falsa illins ilc Cij-
B siuiili raiione siiscipercl episidhi; Ib.-c congrueniissi-
Tillo su\ii!cio, rici Cijrillmn ipsim , quominus
mam de Clirisio fiJem, quamvis de beaio Cyiillo
Oiienlalium confcssinni subscrieret par illorum quasdain snspii iunes incongruas ciinlincrol. NunqiiiJ
,
suspicio non relardarit. cigo b:ic saiicia synoilus injiirias beali Cynlli gr.i-

Scd iierum lanteraccepisse credenda esl, quein probaiur imitaia,


dicil ali(]iiis : Quomodo crgo synoJus
episiolam pronunliavit oiiliodoxam
quod dissimulavit ab alienissiinis ' suspirionibus, el
, (|ii;e b/aiiiin
Cyrillnm, qiieni diiisniliil lalc pr.Tdieassc, culpavil? riijus, nisiabeis dissimularet, argiierelur cxemplo»
Rcspondeo, quia DJem Ani nuiiquid ideo revcreniissimuiii Ibani noii debiiit
illa bcaii Cyiilli pr.-eJieavii.
Nain absolvere, et epi-cnpaUim ei et Ecclesiaiii ret
sl post unilionem iiilcr Orienialei el ipsivni lucre,
faetain approbat ejus lidcm,
de q'ia per Eiiiyi bis faciioncm injiista ct abscns erat
nosautcm crcdimiis quod
semper eailem expulsus quia falsns eiat in persona bcali Cyriili,
fuerit CyriJli lides : nccessario seqni-
nt cuin aliquando pularct errasse,
tiir i|nod anie iiniiioiiein qiiuqiie ridem ejiis Ibas pro- non cujiis fidein
solum scieiis posl unitinnem ciim OrienialiLiis f;ictam,
baverii ,
quainvisejiis fuissc nescieril. Aiiende porro
veriim anlc unilioiiein nesciens approbavii? Sed i;0i
ipsam synodi senicniiam, ct invenies qiioJ in illa
oportuii,inquiunt, post hanc^uniiionem de beaio Cy-
cpislola, dissimulans ab humanis suspicioiiibiis, ea
qu.-n ad fidem Chrisii pertinent, propler qiiam ma- ^ ''""/^''^ loquereiur. Ego auiein dico, qu a ncc aiue
niiitionem oportuit, inio nec ante ipsain syiiodum
iiifeslanJam alque firmanJam convenerat, appmba-
vit orlboJoxa cnini non pro Epheslnam : qiiia prius inlcrrogari Cyr.lhis Jehnii,
: , hnnnrificeiitia Cyrilli
nec pro cujusribet ac deiiide eulpari , si non sulisfaceret. Sed iiuiic illud
b.-eretici injnria dicereiur, sed | ro
vera de Cliristo fide quaiii coniinet. quaDrimus, ulruiii lia?c venerabilis Ibae ciilpa qii:»>,
Si qnis aiitem
Chalcedonen-em synolnm culpal qiiod, sicul jam probavimos, a synodo qnoqiie nolnla esi,
linmiiiis Je
lioniinc suspicionc posthnbita, epi.-.lolani vCMcrabilis tanti debueiit .-esiimiiri, ul ejiis episiola proiiiii.ti:i-

Ib.v prnniiiitiavit orlhoJoxam ; ipsnm bcaliim Cyril- retur baireiica, cum fideiu ipsiiis bea^i Cyrilli iu

liim culpct nccessc cst, (|Uod ipse qiinque coi.fessioiie quaiii ci pcr rauliim episcopum Orienia-
conlemnen.^
caindem suspicionemorientaliuin consacerJoium suo- JessubscribenJain miserant, approbarel, lieel in illis
rum, quicnin aliis divcrsaruiii provinciarumepiscopis 12 capiiulis inleniionein rjiis nccdum inlelligcret.
cnngiegali ejus capitula d.imnavcrunt, confessionem Cognosceiismagna synoJus qi:oJ .-ive in illiscapilulis,

riileiqiiam ei per veneraliilem Paulnm episcnpiim mi- sive iii illa coiifossionc ciii boalus Cyrillns subscrip-
seri.iit, in suam cpisiol.im transiolii, et eis cominn- sil, eadem fides esset, niliil differre judicavil quibus

iiicavit , seque prof -ssus est eadcm credere ac vcrhis enuntiatam Cyrilli fldem Ibas approbasset.
prxdieare de incarnaiionis Clirisii myslerio; nec ^ ciim eum, qiiod necessarium fuerat, approbasse
suspicionem qiiani de illo habuernnl, ab c!s daninari consiaret. Uiide iiec aliud credidit, iiec credere Je-
q: aesivii, quin nec ' etiam satisfacere pro ea necessa- biiit, nisi quia Palrcs orieniales, inter quos fuit

rium duxit. Vcruin neqne cum solo bcalo Cyrillo eiiain ipse Ibas alianunque provinciariim episcopi,
synodus Chalcedoiiensis culpainr, quod liane epislo- iiiieiitionem cnpiiulorum beaii Cyrilli miniis animaj-
lampronuntiavitortbodoxam, sed cum tolo Ephcsino verterant, ut ea eiiani a coiicilio Epliesino sascepta

" error conlrarius Nesloriano, iinnm


Eiilycliis
ul in co'lcm conlra EtHycliem diias non confiisas,
Verbi cuin huinanilate composilam nalniam aslrue- sed diiiiiicias aique peifecias naiur.iS agnoscai, di-
lial : cum fiJes calholica, iilrique opposila, sie iiiii-
vinam et huinanain.
caui in Christo persoiiam asserat coiitra Nestorium,
et ccBleri Palres qui cum iUo ficrunt in Epliesmo con-
' Cnd. Veron., nec in uno.
siciil
cilio, ct eorum communionem , cic.
' In eodetn cod. Jeesi to nec. ' Iilein cdJ., o /t'i'.'ssir7iis.
' Meni cod., sei cum lolo Epliesino concilio. Siqni- " Ului coJ., i(( posi lianc.
dtm non solus beutus Cyrillu^, niliil impendens ipsam
Orientalium suspicionem , eos judicavii orthodoxos ; sed
g75 FACLNDl KnSi",. IIEUMIANENSIS CT".

riilitrircMil. Siciil ' aliiiiiarKlo in ilivina Trinil.ilo ca- A ob.~ciir.i cliresocreiil; soil piUiiis iil prisliiinni iii i'is

Iliolici qiiiil;»!" 'rcs liypnsliises aocipprc noliieniiil ' , fnienda ol errorcm, ipio pniabalur, sicnl ikIIiii',

(liinmvis tres personas acceperinl; ncc iJco siinl a Eulythiani pulaiil, (|iiod iinain in cis dixcril Cliris-li

iris saiiieiililins Iiacrclici jmlicali


•>, (luoniain coin- csse naiurani. llinc ergo coiilgii iii coiiveisionn

p,Mli suiil uoii in re qnje illo nniiiiiie significibn- beili Cyilli facla nnilas crederelnr. El revra ciii

tiir, sed polius in ipso niiniiie (ino siijiiirKab.TUir non sii riperet isl.i siispicio (de liiinianis c rdibiis

(liTendi. Unde iion potesl h.cretica lb:K cpislola jiidi- Iniiuiniur, el huniaiia corda gestaniiis), cum nlhtl

cari,iiisi dicalnr qi.od in capitnlis qiiidem hcaii Cy- orien-ales Patres qiii liacc capiiula corrigenda judi-

rilli recia roniineaiiir fides, Nestoiiana vero sit i'la cavcruiit, cnrri^'eic cogerenlur; hejtus aulem Cyrd-
Oiienlaliiim conlVs io cui snbscripsit, qunm et Ib s liis, ni n soliiiii fidii confe-sinni qiiain sicul neressa-

ct Chalccdonon-is fynndus in sua definirinne s:;sce- riiim (rcdiilcrunt illi dii l:iveranl , expeliliis aiite

pil; atiiue ita, ni Ihas ct pr:vdictasynodiis accu eiiir, suliscriberei, sed eiiain ipsa sua capitiibi reciracia-

Cyrillus posl Nesiorium condemnati;ni in hxresini lei? De b<'C aiilein ipiod opponiliir ac dicilur, qui.i

Neitoriaiiain ileclinafsc firniabilnr. Ilinc aiitiin crc- non l:im c ntr i beaUim Cyiilliiin ipiam co ,tra Eplie-

ditus est idem bc:iliis ('yrillus noii rect.ini priiis iii s;iiom syiodiim locui suiit, qiiia p;uum iiite!ligeiido

snis capiti^ls teniiisse sentcntiam , scd admonitioiic B niale ile illis jam receplis capitiili-i credideruiii ; se-
Orieiitaliiiin poslca cssc correptus ;
quon;aiii ciini ipsa quenli libro, quia ibi nia^is opportnniim videln'-,

uiiiias Eccbsianim fieret, non orientalcs 1'aires ejiis niulla ct sicnl eiiistimo non contcmnenda diceinu<.

capiiiiiis siibscriherc coinpuM siint, <c.l ipse potius Si vero hccreliciim est CyriUum credidisse conversiini,

cxpcliUi-i cst direciSB sibi ab eis confessinni siih- cnr obsecro noii iniilto niagis beatns Tbeopbiliis di-

.^ scribeie. Ipsamqiie capiliilonim siioriim retracia- caUir h.Treli(ii<, qiii de s.inrlo Joanne Coiislanlino-
tioiicm
''
, non iilen ciim pi sl Epliesinam syno- poiitano.cii] is luctoiit.iti atqiie dociiiiiae mullo ma-
duin fecisse aliqiii credidenint, ni qiix clausa ipii- jorem vcner.itionim Chrisli deljel Ecclesia, lalia cl

busdam fucraiit pan.lerentnr, et (|U:e videbaiilur lania conscripsit ', ul cliam no?, auod ca vcl meino-

" ul dncel sancliis Augiisliiiiis, lib. v de


r.r;cci ,
Ca;lcruni noslri, qiii laiidin icsiiieraiit qiiaiidiu -j-o-
rfsi; unrooTK^si? dicere
Triiiiiaie, cap. 8, aKVj o'j7h.'j , (7T«(7iv siibt:iiitl:iiii dicl iiilellexeriiiit, ulii eaiii vocein
solebaiil, quoil cst Laline, ut iilem expoiiit, iinam a subslaiiiia Cr.ccoruin excinplo distiiiguere, et per-
esieutiam , trea subalaiitias. Scd quia nsus oblinnerat sonaiii sive 'iibsi>leiiliaiii interpretari ca;perunt, ex-
apiid Latiiios nt idcni intrll geretur substanlia qiiod inde trcs liyiio^tases cuni Gr<ecis proiiteri ac proliten-
essentia, proptcrea dicere noiKU.Icbaiii Ires liyposl:i- das ess:! iiuii diib:taruiil.
ses, ne ires cs-eclias dicrre viderenuir; sed unam t"
Nam ciiin liy|;ostases alii cndem seiisu dicercnt
esseiiiiain vei siilislaiilinn, Ircs aiitciii personas. I'orru G qiio alii per-oiia-; , neiitiis alios dainiiare fas eral,
aiiteiii, qni Ires liypost:isi'S dicebaiil, Grcci ct Orien- r/r/y.a7(.,v, Nazian/e lUS SCnhil, zi;zr,v u.\>-:i,-i ^/SfovTwv
UI
l:iles, ii iiuii aliud quam ires personas intclligchant, oiv.-joia.j. Sicii! sy;iodi) Aiexandi in:i, iiec.Ari.iin liahili

Epipliaiiiii lcslc in h:cre»i 73, el Gregorio Nazianzeiio suul qui trcs hvpostiscs ussercbani, quia hyposta^iiii
in oral. i\. Oisliiigii banteniin ab essentia iiT.on-v.ivj, noii pro siili-t;iiilia, sel p;0 persoiia siiniebant; iiec
ciiiii Laliiii o!) liiigiKC inopiaiii, iil Gregorio plaeel, Sahi-lliaiii qiii iiiiicam diccbaiil, quia liypOsl:is:in noii
disliiigirre iinn |.osscnI. Vciuiii qiii oOt^kv ab bypo- persoii:iin, sed suiist:iiili,im liitclligeb:iiit.
sl.isi noiiibstiiijiicrcni, Lalini soli niin fiieriiiilncc pri- "=C;ipitiila, sivo aiiai!ieiii;ilisiiioi duddCLim contra
iiii ;naiii svnhdii^Nic^cna iii evpnsiiioiie liilei damnans rrrores Noslorii scripsi'r,il Cyrillus, qiii siihdili siini
eos ipii Fiiiiliil l)ci £c zziov.; xjnoGTO.Tioi; o cjryix; CSSC epislole ipsius el syiindi A!e\anilrin;e ad Nesloriiim,
diciiiii, pro eoilcin, nt apparet, uir;imipie vocein leciipic ciiiii cadem epislnla iii actione t synodi
P'suil, lamclsi alil.r saiiClo lia-ilio videalnr in epi- tphesiiue. llos ;iiiatlieinaiisiiios veliil lierelicos m-
^lola 'iS. Et saiictus Ailianasiiis Pairis ac Eilii aia-j laiiiariiiil daiiin:ir;iiitiiii.i in privaio coiiverilu siio
(.j.7iav, y.iav j-OTZd^jrJ C-se Iriidil iii or;il. h coiilra epi-ciipi Oriiiiiale-i. Cyrillus vcro, iit omni-in aii>am
.\riaiios el in epis ola ad Lilieriuiii iii epi-tola vero ; eri|eret, capitiila sua priinnm synoili linrialii reuac-
a I diseile affirinat iJro-77c<Tiv oJTia-j v.-jv.i.
.\fiicaiios tavit ct evposuit, siiaiii analheiiiaiisino tiii pie qu iin
Dcniqiie in syiiodo Alexindrina, ut c^taiiud eiiiiid iii vocat l-nO.xjiji-j .-e.i do(lar.ilii;iieiii siibjic;ciis. Juiii
Alhiiiasiiim in epislola ad AiUiochen^es, cuin dis>i- dciiide apolog.liciim pro ii.>d'in eapiiibus edidil ad-
(leieiiteinscopi, atqnealiisires liv|ioslases, aliisunam versiis Orie.iialcs ipioruiii iioiniiie circumfercliaiiliir
dici placeret; (pii iinam dicebiiit, exi>liiiiare se prn- rj u.v-iiiriiii; singnlis aiiallieiii:ilisniis opposiuc, qu:i-
fessi siint liypnsl:isiin et essenliam idcin e-.^e, tkutov ruin auctur fuisse creililiir .Aiidreas cpiscopus Saiiio-
civat etTTEivu770(7Tai7(v -/.0.1 oWiav. ynaiiqiiam aiilein salenu-^, cujus iiieiniiiit Cyrillu^ cpisiola 5i) ad Enlo-
synodiis illa ulrosqui; recie seiiliie, el vuce poliiis giuin. l'oslreiiio ciini llieiidnreli qum|iie libniiii
(Hiain senlenlia discrcpare coniperil, absliiieiidiim accepisset advcrsus eaileiii capita Joaiiiiis Aiilioclieiii
lamen a novit.iiis spccic i;i postcrnm , nihilipic iillra jiissu compo^iluin , alteiam rursus illoriim defiiisio-
NicKiiam fnriniil:ini exqiiireiidiim censuit, id.pie al nciii aggres^Us est, iii ipia iiiiivcrsas Tlieodoreii
,'Viitiocheiises synodica siia pe scripsit. Sed decret.i i.-jxTpoTza; sua quamque apolugia confulavit. yii;c
illo iiiliil obliiiilit. Invaliiil eiiiiii, ut dicliiin est, oiiinia Graece Laiineqiie nuiic edila viderc est po»t
apiid Gr.ecos et Oi ieiUalcs, iil Ires hyposla -es siiiiinia syiiodiini Epliesiiiaiii.
(•onieiitioiie asscrerciii, atipiealiusa.l eaindeiiicoiife.s- ^ Iiiiiorniem librum poslca vocal ev quo seqiicntia
sioncin conipcllereiit. Liide et llicronyiiii adversiis dcpromuiitiii Iiife=tus (.iliiysustonio fuer.it I licoplii-
.

Aiitiochenus cxposlul.ilio ad Dainasuin epist. .'>": lus Alexaiidriiius, noii soliiiii viveiili, adco ul in
Ntinc, inqiiil, pro/i doiorl post iVicminiH ftdetn, jtosl exsiliuni taiidein ('vlriiilcret , veruni eliam mortno,
Alrxnttdrinum juitcio puritir O.cideule decrelutn, iie lllius iionicii in ilipi\cli;i leferreUir. !>ed singulaii
iritim liypnstiiseDit u(t Ar a lorum pnrsuie el Cainpcn- l)ei pr(ivident:a i.uii anie aiiiiiiam efllare sub iiiurieiii
sibus norelliitn a me liom ne liomano tiotnen e.riijilur,

' God. Veron. , Sic.


(,77 MIO DKFENSIUNI'; H.ILM r.AriTll.. I.li:. VI. f-i'

vacmis, !il>l.i (lossil iieccss.luj' cviiisaie? Kr.iUvs, iii- A '"'«"'«"•^l" s:iiiilissiiiio vir,) Jd.iiim; (liccii'l iiiin.l

i|iiit, .liianiics pcrsciiiiiliii' iiiiiiiiinilo spiiiln iiiio sii alia ei ptuiia (pusMiiiili sil, eii (piod vimcrel s, cle-

rDCiilialiir Sanl; el ileiiiiii, samlciriiiii iiiiiiblros ris iiiai;iiiliiil() iniilliliiiliiiem tiii inciiloi um. Si ipiii*

Dicil illuni cont.iininaUiin ct iii Kcclesia aiilein expciiri voliieril (pnnl noii senlciilias laiiliiiii,
iieeavil. ,

liiiniilivoniiii impiiim ,
poslilenlem , vcsanmn, el veriim cliaiii ipsa \erlia pDsiiiiiiiig, cl iinssc ipiolics

lyiaimicic iiieiilis iiisania l'iiriliiiii(liim , aiqiie iii siia liiec al) illo iep'ieat,i siiiil, lcxal iiiiKniiiiM liliriiiii,

vesani,! nliniaiilem , aniniain siiam ailiillcraiul.iin iioii soliiiii conliiincliis, scif ip^a (piinpie s.rpi; ripe-

lra(li(lis>c ilialiolo. Iliee aiilcm omnia, sicut lialieiiuir lita iiialcilicliMiini reeap tiilarionc, niiiiis lioi rililiiMn,

inlpsinsTlicopliili ' liliro, ita posnimiis. Vocal illiini ab Hieioiiymo pre^liyieio liaiislalmn. I)e ipio ulc n

cliam linmiiitatis liostem , cl qni scelcrc siio lalro- bcalus Tlicopliilus cxspcciavit ut pcr rjiis cloipiiiiin,

iiimi vicis^et anilaciani, sacrilegoruni priiicipem ct i|nal s Joanncs fucrit L.itiiii cognoscereiit. Nos au-

saccriloliiiiii ai;en:em iiiipiimi, alipie (iLlalioiies sa- leiii iii illo lihro, iioii ipialis .liiaiiiics, ipii niliil lio-

ciilci^as oirerciilein, iirocaceni et tiontis itiirissiiii;i;. luiii iinMcii.iliir; ncc ipialis Tlienpliilns, (iijiis virliis

lliic quoqiie ailjicicns, qiiod non liis Joamics laqiicis iii iniili.is prob:iia, iion e.x isto acecdeini morbo ju-
inelilus teiielur ipii possint aliqiiando dissolvi , scd dicaiida csl ; scd poiius qiialis sit niiserabilis liuiiiann

ipii aiiilirctpro iiicrilo fl igilii -uicoinmiiiantein Dcum |j


vila co^noscimii';, de qua scripiuin cst: Qiiia leiilatio

alC|Ue (liceiilcm : Jiidicale inier me cl Joaiineni : est siiper Urrnm {Job vii, I). N.im si l.Tlia lalibns ac-

cxspceiavi iit raccrei jiiiliciiini , lecit auieiii iiiiqiiita- ciderjiil, qiiiil niibis iiielueiidnni nou sit, iio^triqn"

tcin, cl nun jnstiiiam, sed clamorem. Dicil ciiaiii, siniilibiis? At e;;o liic interrogari vellein jndices inor-
qtiia sicnl Saianas lraiis(igiir:ivit sc in angelum luc s, liiirum, qiii ad destriictionem syiiodi Clialccdoneii-
it:i cliaMi Jo:iiiiies non cssct quud videbatur; nec sis nos qiioqiie volunl de mortiiis jiidicarc, qiia ra-
laiiliim simileiii S:ilai\c, se I iinniiindimi dxmoncm liiiiie, quave justitia, b.Tore^is ciimeii ' deputctiir ,

ciim appellat, iimre lorrenlis Irabcntem vcrbonim Cyiilhim dixisse coiiveisnm, ct Tlieopliilus iioii jii-

spurcitiam ,
qucm el iii Cliristiiin pcrliibet iuipium dicatur' li:creticus, qui sanctiim Joanncm clarissi-

exi-iiii.-sc, ci Jiidx traditoris cssc c iiisoriein. Addil mum doclorem Ecclesia; dixisse criiniiiatiir, quod
ciiam qiiod arjjuatur in Deiim m:inus inipias exicn- Cbrislus oravcrit, ei non fueril exaudiius qiiia nou
dis^e, et ipioJ Jacobiis aposioliis de quibiisdani rerum bene Draveiit; et talia praidicasse, iit .\riaiii ei Lu-
lumulanaruiii cupidis di\il : Velilis el uoii nccipilis, iioniiari coiilra Cbiislmn ejiis blaspbeiniis delcclen-
eo quod maU pelalis (Jac. iv, 5), boc beatiis Tlieoplii- lur, scd Jud:i;i et idDlolalr;c; ct qui i se Judaicx iii»-

liis be.ituin Joaiinein asseril d,xisse de Cb:i-lo. i Aii- pieiati tradideril. Si vero iiiliil b.ibciit quod respoi:-
tus est, iuqiiit, dicere in ccclesia, qiiod Cbiistiis q dcant, qiiiniiam Tle i[ibihiin pro liuniaiiis injuriis
oravcrit, ci non fueril cxaiiditus, quia non beiie judi aiit noii csse diceimum iKiTCiicum, Loc ctiaiii
oraverii. » Qiiis lia;reticonim dcleriiis blasplieiiiavil sviio.lum Cliakedoiie: s in in cpistnla vencraliil.s
quam boauim Joannem refeit bcaiiis Tlieopliilus Ibitjiulicasse desinaiit criiiMr.ri. Ilnjus auiem veiie-
blasilieniasse, qnem aflirmat coiisorlio ' Judaicoe rablis Tlie0|.liili siii decessoris bealiis Cyrilliis sen-
imjiictatisscmelipsuni tr.iiiidijsc, etolferre leinerit:ile tcnliaiii seqiicns, ipse clinm poslca, iinemadmodiiir.
solita qudd (lUiilcrunt Jiida'i, seipsuiii ac populos quar o libro docuiiiius, Ciuilia jiiiliciiim qiioqiie sc-

d.cipieiitem , el Dallian atquc Abiron semiilatorcni ? dis apDstolii a;, quoc per beatiss:muiu paiani liiiio-

< Audiai, iiiqiiit, cmn Judfcis , iiii()uitas ^ inagnillrata ceiiruiiii piwdicti sancti Joannis in exsilio constiiuti
cst nimis. > Adjicil cliam lioe : i Aii.iiii el r.iiiio- daiiiiialionem solvent, nnincn cj!:s pos t iiiorlcni in-
nii.ini cnnlra Clirislum Joaniiis blavplicmiis delcc- lcr De sacer.intes in sacrilicio rccitari piobibuit ;

l3iitur;Jiida;ieiidolnlatra; jiistilicaii siiiit iiia conipa- ci, sicui cjiis dece.-sor Theopliilus dixerai qiioil

raiione geniles. » Et iteruni dicit : i .Non soliini Ariaiii blaspheniiis ejiis delectarcniur, iia ci ipsa
iioii csl.Cliristianus Joann.-s, sed pcjor cst rege I5o- cii.ui Eiidoxio Ariano episcopo coinparavit ; ncc pro
liylonio, inultosceleratior quim B:ilibasar, idololatris b le ex stiiiialione vel Tlieophilum qiiisqiiani vel Cy-
et eiliiiicis scelcratior est Joannes. Tibi, ait, pr.c- p rilliuii jiidicavit lurreiicuni, qunniam loiige alia caiis:i
seiis ignomiiiia, ateriia in fiitiiris s;cciilis pu;na rcd- est quae merelur hoc nomcn. Quod etiain sancta sy-
dctur. I lloc qiioqne visum est et idem bcato Theo- nodiis in epislola veuorabilis Ib i' considerans, ne-
pbilo dicere : Salvaior cl.ifflavit et dixit, Tolliie glectis ati|ue posibabiiis lioininis de liomine siispi-
Jo.iiiuem , el mitlile iii lenebras esteriores. El rioiiibus, pro vcra Cliristianre fidei conlc .sione qiiaiii
iterum : Largissiinos fomites ante tribmial Dei cniitinet, cain proiiuiiliavit orthodoxam. Qii;e boc
siio ministravit inceudio. Ei luce oninla non eiiam prospexissc credenda esi, quoniam si eain pro
sulTererunt ira; atque furori ', nisi ctiain lioc de levisvima et prateriia suspicione qiiain d; be:ito

pcrmi^^sns esi, qnam cum Chrysnsiomo, ejiis imagi- diaconi Cliroiioj;r;ipliia narrat Damascenus, Do ima-
iicni veiierando, rcdiret iii gralaiii, ut cx l.-iJori ginibus lili. iii, exlremo.

' God. Veron., causa^ necessilas. Ideiii coil. furori Tlicoph.li.


,
' IJem cod., beali TheophiH. Idcm coil., criniini.
^ Idem cod. , f (inm coii.wrlio. Idein co.l. , dicutur.
* IJom cod., iiii;(i(as liia.
«70 FACUNDl ErjSC. llEnMlANEiNSIS cso

Cyrillo ciiin Orienlalibus diversaruniqiic provincia- A ne niios liic iiiodo, ubi nobis onmia liceiit, sed iioii

luin episcopis coiiscriplor ejiis lialmil, li;rrelifain oiiiiiia cxpcdiunt, jinJicainus, ciim jiidicare vcner.i

jiulicarcl, iiuillo niagis eadeiii i.ilione Thcopliiluj Eiius lioniiiiis in mijcstaie siia, et oiiinesargcli cinn

juJicareliir h:creiicus, ijiii di\il Jnanneni iii Cliri- co, et ciingregabuniur ai;ie cuin oniiics ycnics, ipsi

siuin impium exslitisse, el aiisuin fuisse in ecclesia siiit judiccs noslri. Adesse auiem nobis deliet ci in

dicere, quod Clirislus oravcril, el non fuerit exau- lioc loco ill I ratio aliiie siniilitudo, qnani in supe-

ditiir!, quia non bcne ora/erit; el qiiia Ariani et Eu- riori libro dedinius, cuiii de iiiierlocutione vcnera-
noininni coiitra Clirisiuin ejus lilaspliciniis delecla- liilis Anatolii Conslanlinopolilani anlislitis ngereniu?,

rentur, Jiidxi qiioquc ei idolnlair.TC. Cujiis nec levis qiia pronuiitiavit Dioscorum non pro lidc esse dani-

ei Iransiloria fuit ista suspicio, scd qiiam suo qun- natuin: quoiiiam sicut cum lisoreiicuni non fecil,

que siiccessori Cyrillo transniisit, iii et ipse eum de quod ipsura Dioscoruni a perfulia lieri volueril excu-
ccclesia^ticis niuris cxcliidcrct ', et Jiidain ati|ue saiuni, eo quod aliud sit ideo li.xreiicum exciisare,

Jecliniiiam diceret, ac profannni, cl Eiidnxio Aria- quod calliolicus puictnr, et aliud ips:im li:eresim

norum episcopo credcrct coiirereiidum. ISoa ergo probare atque dcfi;nilere : ita nec epistola venerabilis
jnste dicilur sancla synndiis cpistolam Ibae pro su- Ibx potuit lioeretica juste videri, vel si non rem ge-
spiiione qnam de beato Cyrillo conscriplor ejuscum B stam, prout in terapore visum est, narrasse, sed.bca-

niullis aliquando babuit, vclut li i relicam dcbuisse tuin Cyrillum accusare ' (irnieiur: eo quod aliud
damnare: cum potiiis, si lioc pr;esunicret, binc ip- sit idco accusare caibolicum, quod bsreiicusputelur,

sum beaium Cyrillum, qnod jam cacpe nionsiratnm ct aliud ipsam iniprobare ac repreliendere caiholi-

esl, f;icerct viileri daniiiabilcm. Quis eiiim vcl ipso- ca;n fidem. Etsicut venerabilis Anaiolii defensioni

ruin caluniniantium negct quod graviora Cyrillus de pro^^ecil quod ibi diximus, quia potesl castitaiis ap-

sanctii Jo;inne qunm Ibas de Cyrillo coiihcripsit? ILxc probalor aique dilcctor iion approliaia fornicalione

.•iiitcm scandala vel quaclibel* iiorito iios ofTcndunt foniicaioiem, dum in pcrsona (alliiur, approbare:
in Patribus, qnos tanquam luniinnria Deiis in Ecclc- ita eiiam revcrentissinii Ibae, et cxterorum Orienta-
i-ia sua constiiuil, ut eoriim desupcr illuminemur liiim, atquc aliaruin provinci;iriim antistiiuin defeii-

excellcnli scienlia atqiie dnclrina, sic balicnda niilii sioni proficiat, qiiod ibidem conscquenier adjecimus,

vidcnMir, sicui ipsnnim qiioque liiiiiinariiini coeli ile- qiiia pote^t casiiiatis approbaior aiquc dilcclor, non

fi'Clus: quae licet nonnuiiquam splcmloris siii detri- iniprobata castiialc, caslum, dum in persona siiuili-

menta sustineant, non tamcn amittunt bin.inaria ter fallitur, improbare. Nam si « venerabilis Ibas,

e-se qiind siint. Et crcbro quidem acciilit nt hli sive alii qiios incmoravimus Orientales aliarumque
quoque Ecclosi;i; luminaria, qiioniani inuUa a noliis C proviuciarum episcopi, in persoua poiius bcati Cy-
cclsitiidiiie scparantur, pro quodam nnsir.-c igiioran- rilli quam in ij sa fidei rcgula fallebantur, sicut etiam
ti.TC nubilo, cum in se splendentia mancanl, iiobis ipsc Cyrillus ciim Tlieophilo fallebatur in beato
vide.inliir obscura. ilabeatur iiaqne velnt cclipsis Joanne; qiiiid ctiam sancta synodus inlcllexit, nt ct

qii;i! lain lnmiiinrium Theopbili el Cyrilli, quod tam illiiis cpistolam pronuntiaret oriliodoxam, ct illos

borribiiia de iiKiguo luniiiiari Joaniie Coiist.Tiil nopo- acccplaret ut Paties. Nos autem, per conlciitioncm
litiino locuti sunl, llabcalur eiiam allera eclipsis vel- el inanem gloriara qnam passim eiiam de pr;Bsuin-
ut luminariuin Orieiitaliun sive aliorum Patruni ptione gestinius acqiiirere, sapientiores nos tanta sy-

qui cu cis ex diversis provinciis convcneranl, quod nodo judicantes, levissimam de persona suspicionem
int'lligcnli;e dcfcclu pauliilum nbsciir.ili, aliler qnam tr;iximiis ad regulam lidci, et noii quasi feslucam
res li;ibu;t de luminarc (^yrillo aislinKivcrunl. Nam auxiinus in trabrni, (]u,x> si non cjusdeni qn:iiililalis,

quosCbrislus iii Ecclcsi;i; su;c siabili pace, tanquam ejusdem tanieii est generi':, sed contempiibilem sti-

in coeli firmamcnto servavii, iios vcncrari atque pulam iii ingeniem vertimus arietcm, qui totum
suscipcre oporlet; nec de illorum coniroversiis jam Rnmani orlem imperii frustia quaterel alque vexa-

finilis iiifinita mnvere certaniina, ct leniere cnndiin- rel.yuis auiem digne considLTaret, quis verbis cx-
nare nioituos, niagis aulein cogitarc nos mniiiuros, D plicare siifliccrct, qiiam sapicnler ad instrujctioi.ein

et credcre potius, quod p^eiaii convenitChrisiianae, jir.Tdesiiiiaiorum liumaiia quoque ignoranlia Deus
quia pro suis in Ecclcsia Clirisli laboribiis, el pacis uiaiur, ciijiis omnipoiens bonitas in niagiiam iitilita-

iiieiito qiiam ipsi scrvaveruiil Ecclesiae, si qiiid in leiii, ciiin voluerit, noxia quKque convertit? Illa

aliqnas privatim persnnas, non livore diaholico. sed namqiie de beaio Cyril!o consaciMdolum cjiis igiio-

bumano errore peicantcs emcndare non potiierunl raiitia, qiix paci Ecclesiarura aliquando contraria
anlejuani de hac vila transirent, indiilgentia Domi- fuerat, si quis bene considerei, inslnictioni Eccle-
ni reniiiteiite, quein precari non desinebant iil de- siau iiunc asserlionique proficil. Evidendus cniiii do-
licia juvenliiiis coruin cl ignnraiitiae noii meminisset, cunientum est verx fidei, si iiiter sc dissideiiliiim
iii requie sinl a|iud cain, exspcctanles securi jiidi- quam si pacatorum inveniatur eadeni de illa fuisse
ciuin rctributionis xtcnix. Unde mcluere debemus sententi.i. Nam licet orientales episcopi cum aliis

« Forie sic.

' (^nd. Vernn.,ea;(;'«sMm. Ideiu coii. , accitmte.


* Idem cud. ,
qttcelibet alitiua.
,

f.si ruo DiirKNs:o.NE Tiiti;M c.\riTUL. lib. v;i. 6»3


iiKtle de i)e:i(u ('yrilln sentircnl, rt oli lioc (.'liain A (il"i^ ruspuiideai iiovii, iiei|uc p.ileriiis deriiiitloni

vclioinenier ' iiiseilari-iiliir, veneiabili laiiuMi Paulo lius acqiiicscit. Hiiic cst quod faeilc deeipiiiir, liiiie

Kiiii'seiiu epi»co)io iiiiiliiiiue ciiiii|icriiiins quod nlra- barclicoruiii ciiciiiiivciitioiiibiis irrctitur, inagis iii-

que pars pro uiia c;idciiii|uc li.le ccrtab.ii: cniii cl qiiicla qiiaiii fortis. Nosaiileiu, qiiod est prius ac tu-
Oricntales niliil aliud a lcalu lyiillo coiilliciiduiii lius, sanctoruin l>atruin conslilutis placido alqiie
cxspeclarent quaiii lenuit scinpcr ci (ciict Lcclesia ;
liuinili corde .'ubjccti, eoruni aucloritate Hrmaiiiur.
el beatua Cyrillus quod cxspcctabatur ciiiii niagna neliiiic etiani intclligimiis quod sancta synodus pru-
cxsu^taliiiue pcrlicciel, toiifessionein coruiu de in- deiiler iiiteuliuncm Lutycliis ati| ic llix dijiidicaiis,

carnatiuiiis divin.TC inysierio ilesidrraiitcr nccipiens, sicutitlum saciile^iiin juste daniiiavil, cjiisqiie do/^
suaniqiie csse pruiestaiis. Undc qui bciio deCyrillo Mia, qhaiiivis bcaluiii Cyrilluiii laiidarct, proiiuntia^

teniit, qui euiii vcre aposioLci credit aflcctus, cogi- vit lixrcticuiii, qiiia tidcni ipsius Cyrilli, quod iiia(;i:i

Ijre dcbct qiianiuin c\siiliarc potuerii, \i.lcMS adver- allendcndum fiicrat, iinprobat : ita jiiste rcvcren-
tiiin se zeluni l'a(ruiii, nia.\iiiic oiicnlaliuiii, pru Iissiinu:ii Ibaiii absolvit, ejnsquu cpisiolain, quiinvia
lidei quam ipse quoijue tcnebat voritalc fcrvcrc. bcalum Cyiillum vituperaiet, proiiiintiavit orlli >-

N II eniiii taiiti penderct vir saDciissiiuns, quod iii diixain, quia lideui ipsius Cyrilli, qund magis alleii-

illo rallebaiiiur sui collegx, quaiiti pcndcbai quod B dendum luerai, approbat. Yidc quid ille pra:clarui
|iro lidci catliolicx veriiiit'; ccrlarcni', niagisque cpiscopus iiiaiii!: glori;e studioslssiinus coiitemptor''

folcbal coiisacerdotes suos cirorein in quem illiim cl ainator sinccrissiinus vcritatis, ' Aujfustiiiusdicit ;

iiicidissc puiavcrunt, siiic pcrsoine accrptioiic dani- I lii exordio librorum nicorum opinaiurus inescn-
narc, quam eos pru sua pcrsona delcndere quod sisse quod iioii sensi: quoruin erroreiii iiiibi tribui

et:>t' cniiirariuiu verilati. Audiamus Apostolum di- iiou dcbere quis nesciat, si velul ine sequeiiies ne-
ceniein Galalis : Sed liccl nos, aut auijelus de ccelo que apprelicudciiles, deviaveriiit iii aliquam falsiia-

evangclitcl vobis prcclerqaa.u quod evangeliim.mus vo- teiii, duin per qusdam deiisa et opaca cngor viam
bis, analhema til: sicnt pra'diximus, et nunc iterum carpcre? quanduquidem nec ipsis sanctis divinoruiii

dico, si quis vobis evangclizaveril prw:cr id quod acce- librorum aucioritaiibus ulio iiiodi quiSjuain recio
pislit, anathema sil ( Gal, I, S). Cum ergo Aposlolus tribucrit lam inulios ct varios errores liu^reiicorum :

nuii taiilum se, verum etiaiii angelumdecoelo, evan- cum omnes cx eisdem Scripluiis ialsas atque fallaces

gclizaiileni prxterquam quod evangelizaveral, ana- opinioncs suas c.ineiilur defendere. Adiiionct iiie

lliema esse raaluerit, qiiam ul Clirisli fidelcs a Oi- plane, ac niilii jubet suavissimo iinperiu \e\ Cbrisii,
iniiate pracdicali sibi Evangclii niovereiitur : qu m- boc cst charitas, ut cuin aliquid f.iUi in I bris ineis ine

lum beatus Cyrillus laetari poiulsse cicdendus esi, C sensisjc boiniiies pulanl quod ego iioii sciisi, aique
,'iini sc videretdb caui lideni qnaiii tcnebal, et quam id ipsuin rahniii alicri displlcet, n;aliiii'uie repre-
ib oninibus lencri voleb;il, a suis consacerdotibus liendi a rcprcliensore filsiiatis, quaiii ab ejus lauJa.
Inseciari ! Quod eiiini iii illo rallebantur, iiec ibicrc- ture laudari. Ab illo cniiii quainvis ego iioa reite,
debat staium iidei Christiaiix constare, iiec xstinia- (|ui lioc noii senseriin, error laiiien recte* viiupcra.
bat diu esje mansuros^, cuin in cjuscssel polesta- tur; ab boc autem nec ego recte laudor, a quo exi-

le. quod postiuodum fecil, dic;oruin suonini pan- siimor id sensisse, quod viiii|ierat veritas, nec ips»

dere ratioiicm, et sedare aliter xstimantium nioius. sentenlii quain viluperat verilas. i Si quid igilur ile

Quod quod constanler, ea quae veri-


auleni lidclilcr, bcaio Cyrillo bene sentimus, si quid ei prudeiiiiaa

laiis ruerani asscrebant, qiiainvlscontra ipsum asseri vcl charitatis ascribimus, ipsum quoque ciim jusio'
iiecesse noii fnerat, ibi rectai lidei stJiiiin, ibi fuam viro sapientia et pieiale pr.cdiio Augusiino creda-
ilioiumquc salutem, ibi Lcciesiarum omiiium de cx- inus, quod euni false pularelur in siiis capitiilis sen-

tero flrniitaieni coiisistcre judicabat, ut de incarna- sisse quod noii sensit, malebal se repre^cndi ab Iba

",ionis doiiiiiiicae sacramenlo iicm > dubitarel ulierius, repreliensore falsitaiis, quain ab Eutyclie ejus lauda-
de quo etiaiii inler dissidentes ac de se aliter sen- tore laudari. Ei si iiunc adviverct, ipse qiioque in-

lientcs, una inveuiretur eaJeinque s.nienlia. Cur D lerrogaius a nobis respondere posset ac dlcere: A
iliiquc piisillaiiimes iios de magnanimi CyriUi gau- nieo venerabili fraire Iba el aliis CDiisacer .'otibus

diu coniristamur? cur inde perturbamus Ecclcsiam, mcis, quamvis cgo noii recie qni boc noii seiiserim,
unde ab oinnibus est perturbaiionibus defendenda? crror iiimcn ipse recie \itu|icratus est; a nefando

cnr de lioc ridere damus baereiicis, de quo a nobis viru " Eulyclie, ejnsrine complicibus, nec cgo recte

coii uiili debueraiit? Sed lioc lotuin agit pracceps el lauilor, a qiiibus exislimor id seiisisse quod vitupe-.

ignara lemeritas, qiia: iieque quomodo contradicen- ral veritas, ncc ipsa seniemia quaiii viiuperat veritas,

' ("od. Veron., eum vehemenlcr. locislibrorum meorum opinaluros nie sensisse, ete. i
' Ideni cod. /idci Chrisliaua; dejemione certarcnt.
,
Triora veiba, usque ad Arbiiror, sniit Kiiciiinli. iniii
' Ideiii cod. , esl. Augustiiii ; scqueiitia habeiiuii- lib. i de Trinilaie,
' Idem cod., nmiisHriim. c;ip. 5, iinni. 0.
' Idein cod. , ejut inanis glurice [asiidiosissimus ' Idcni cod., allcri disfHcel, ahcri placel, n?3,
coulcmplor. inn, clc, loro eii.
' Idein cod. , .iugustinus dicut in exordio librorum ' Idcm cod., (niiicn jps«, !oco eii.

quos de TrimlaU scripsil, dib;>in:is atlcndcre. i \rhi- ' Idcni ccd., islo.
Iror sanc, ini|uii, iioiinnll is tanlinrcs iii (juibiisdam " Ideisi ciid ,
iiro.

Paihdl, LXVIl. 22
FACUNDl EP.SC. HEr.MIANENSIS 084
683

LlPiER SEPTIMUS.
CAPUT PRIMUM. A cle in Acti .Tpostolorum dicerdur : Multiludini!, au-

Qiiod Ihas in ephlola sua unam Christi virlnlem cum It-m credentium erat cor \unuin] el anima unn {Ac'.

dixil, duas i)i Chrislo naturas non negjvil, seduni- IV, 52), quoinodo recie dici noii potuit, quod una
cam personam aiseruit.
virius sit ejiis persono! , cujus dcnio faclum est , ul
Noi) ignoro quod imperilis rerum ajsiimatoribus illa niiilliiudo unius essei curdis et animai? Quod si

absulveiiilaruin qin stionum lenia ei ininus efHcax lespondeliir qnia illius muliiiiidinis credeiitiinn

videatiir oralio. Elenim quia circumspeclaiis oiTinia propterea dici ' poiuit unuin fuisse cor el animam
caulo poliiis cl exploralo qnam fcsiiiio gradu proce- uiiam, quod omnes uiiius natiirx fuerinl, id esl U\\-

dit, hinc ab eis de latdiiaie culpaiur. Deinde quo- iii;iii.t; Doiiiini autein Jesu Cliristi diirc sc diver^ae

liiam pro difficiiltale quoqiic coiiditiouissua", ui ca- iiatiii* sint : iiilelligiuit imprimis qiiia iioii idcirco

lumniam insidianlis, vel ignorantiain iniiuis inielli- illorum credeniiinii erai cor ei aiiiin;i una, quud

geiiiis, qux iii sup rlicie rerum verbnruinque ver- unius naturae fueiiiil, seJ potius quod uiius Chri!>tua

suntur, excludai, nfces<e babel subliliore iraclaiu siiirilus hanc illls prssiiierii unitaiem. Non eiiim

IniiuitR veriiaii': secreia qtin?d;"in ac |


eneiralia, (|iiod iialura nos uiiaiiimes, sed aiiimoriiin socieias facit.

iion cilo proveiiil, omnibns aperire : hoc illiqiiiciim Deinilc coiisiderenl qiiod ad Coriiilhlos Aposlolus

incap:iees, lum eiiam iii)p:iiicnies sunt r;ili(inii, mo- n diuit : An nescilis (luouiam qui adharet merctrici,

lesiissime ferunt. Nerao enim niigis de raiiociiianiis unum corpus elfictlur? Erunl enim, inquil, duo i»

niora caiis;Uur, quain ille ciijiis per eam larditati f«rne iiHa Qiii uulem adhmret Deo, unus spirilus est

coiisulitiir. NdS aiitem sapieni.ium mogii judiciuin (/ Cor. M, 16). Si ntilem noii solum de naluris, ve-
veremur offcndere, a qiiibus hiiic pnifecio ciil|iabi- ' riiiii eiiam de personis di\inis' recle diciuui esl,

inur, si quod causse uiililas maxime poslulat omil- Qiii aulem adhwret Dumino, uniis spirilus «!( : quo-
laiims. El idi!0 quacrendum est ciijusinodi sini alia modi) recie diclum iioii poiesl inlelligi, quod in epi-
pro quibus episiola xeiierabilis lb;c didiur non de- siola venerabilis Ibre sancla synodiis a|iprobavit,
buisse orthudoxa jiidicari. Nim qiiia idein levcren- quia una virlus e-t uiiius person;e Doinini Jesu Chri-
tissimus Uiaseiiain fidem suam coiifiieiis aii : i Ec- fcli? El, si lidelis qiiisqiie, per boiiain lanlummodo
clesia euim sic dicit, slcut et lua saiictitas iiovil, et vu'uniaiem adhxrcns Doniino unuscuin illa bpiritus

siciit a priiiciido didicit, et conflrniata est diviiia do- sit, qiiamvis noii sit uua persona, qu:inlo magis iii

Ctriiia ex l.bris bL^atoruin Piilium, dux niiiura!, iiiia Cliiisio rcdc dici pntuil qui d una sii vii tus, ubi iia-

virlus, uiia persrna, qudd est unus Filius Doiiiimis turaruiii convenlu una f.cla est Dci boiiiinisi|nc per-

Jesus Chrisius. > Hinc abi lursus euni e conlra io soiia? Amplius aiilein ost ac supeiiiis, si quis diii-
jepreliendunl, quod iinam Domini Jesu Chrisii dixe- q genier aitendat, qiiod Apost:ilus aii : Qui nutcm ad-
rit esse virtutem. Aiuni eiiim : Qui flcri poicst iil hceret Domino, unus spirilus esl, quam si diceret, uaa

duaruni a se luiige dislanliuin iiaturaruin , id cst virtiis est : quoniam caiis;iiii virtmis ille spiriiu? essa

deitaiis et humaiiiiaiis, una slt viitus? ac per lnx, Ciignoscilur a quo procedit, iion autem virlus causa

cum una dicitur virtus, naturaium diversitas lulli- est ejus spiriius a quo procedit. Quamobrem iion

ii:r, ut scciindum Eutychis dementiam " uiia eliam possuiil iii epislola veuerabilis Ibae, vel in synodi

videalur esse iiaiura. Porro haec dicentes, nobiscum sciiteiiiia qu.-e illaiii onhodosam judicavil, juslecul-

profecto niemoratam cpistul;im Ncstnrianam iioii cs- p.nre qiiod miuus esi, et de una persona diciiim ;

Beconflrmant, qni uiiius Filii Domini Jesu Cliristi quaiido iliud quud cst majiis, et de duabus diclum
unamdicare virluieni, Euycbiano, id est iNcsiorianis pcrsonis, in apo^tolicis scripiis cidpare iion au-

contrario, putant errori congruere. Unde etiain cre- deant. Volunias igiiur diccnlis in omnibus deliet a;-.

dilur, non csse reprehensuni ab istis Eutychiano- icndi : quam de (ir.-eseiiie Iba diligeniius , eliam ci-

rum fauioribus. Cur auiein prcipler bucverbiim, vel tr.i gcsl;i , spectare niajni synodus putuil, nt ejiis

reverenlissimus Ibas vel synodus quae ipsam ejus


, cpisto'am orihodoxam jiidicaret : alque lioc in oin«

epistolam pronuiitiavitorthodox;im, culiieiur ignuro. nibus quurum raiio miiius paiei , non dic.mi p;eia<,

Non eniin illc conira naiurarum discrctionem de jj sed ipsa considerare debet buii.aniMS.
qua superius recte locutiis esi, ideni ^adjocit, lan- CAPLT II.

quain unam, luic esi parem creairicis ei creita; siib-


Qnodlbas diccns yesloriuin sine jndicio et inquisi-
staniiiC putaverii esse virluicm; sed puiius illud at- i.onc. dnmnalum, non dnmiinlionem ejus improbarit,

quod unius person;i; sit eadem virlus. Nam si t.ed huc lanlum quod cxipcclali non fuerint Orien-
lendit,
lale-.
taiitum charilas valuit in mullis personis per spiri-
Igilur ad illa redeainus qu.^s in eadcm epistola
tuin ipsius Domini noslri Jesu Christi diffusa, ul re-

intclligi volunl duas persunas unam auiem virluJem


i At c mlra Jiininiamis syno-
in cdiclo, el qiiinta
alqiie iiinm pt'rsoii;im ab eo dici, ou zaS' urii/TCffiv,
diis, ex his verlii^ Nestori.uii dugmalis suspicioiiem
sed yo.zi f«i«v a;iav, /at Tiiv kOtiiv Ttuc/V.
diicunt. Diias eniin natuias ab Iba, Neslorii more
'
Cod. Veroii,, Uinc.
^ Ideincod., reete diei,

* Idem cod.. id.


' Ideni cod., dir«rsij.
f nO DEFLNSIONE TUIUM CAriTUI.. LIB. V.l. nr,
ps:;

f:iiil(ires li^ielicnrum scri|il(> ropiclKMidcrnnt A siiiain rongrcg.iri civiiali-m, , iil iil cornm omnil.iis ii»ii

refiilarcnl. Ilaec aii- lantiiin Nestorii liliri scil ctiain Cyrilli, jiidicarcii
e.iin nii.isi I
roriii.tin cr iin|ii»iii ,

soii"iiiiliir « CyriHiis anres omniuiii inr. Niin ergo nccesse est dc Ncstorio diclum acci.
leiii siiiii (|u:i< :

|iigim'iito ijiiod cxcaTat ociilns s:i|iii"iiiii]iii, |)ra'0ccu- pc:c, (|iioil .lii, jiidicio ci inriuisilionfi non facla, vel-

|i;ivii, » ct cilcia; cl ileriim : < Qiii:! m ilaiiinalionc ul Ncstoriiis sinc jiidicio el iiiipiisilinnc fiicril con-

eis, 12 capituU a ileniii:itus ; cuiii pnssit inlcllini proplcrca dicliim,


^esliirii qn:e facla est ali iiii.-e

sunl, contrari:! exi.slcnlia vei:e i|iiod c:i|iitiila lic:ili Cyriili dc (]niliiis j:iiii salisfoci-
Cyiillo coiiscripia
inns, in illn judicio inqiiisiia nnn riieriiit. Qiiud si
lidfi posiieiiinl, i ct c;vlcra. Un* duo sub iiiio ca-
priora sed ab cliain conceil:imus, <|uia dc Ncstorio di< liini est,
piliilo coiilineiitiir, siciil cl illa duii ;

jiidicioet ini|uisiti(mc\ niinquid eiiani lioc concesso,


(stis coiisiiett! discissa cl dcniiniita snnl, nc iii eis

Ipsiiis auleni capi-


iieccsse nobis csl inlclligcre r]inil in liis vniliis Nc-
nppareiel iiitenlinnis inlegrilas.
slorius fiieral cxciis:iliisV Csir ciiim iion crcdamns
tidi. maleali ipsis dissipali, lioc cst principiiim, sic-
revcrciilissiiiiiiin lliain iion exciisanliMH, scd iiidi-
nt in illa cpislola conlii ctnr : « 01) liaiic contcnlio-
gnanicm qiiod Orieiiialcs cxspeciail noii fuerini,
neni, viclorcs ct pii iinperatores jiissernnt primalcs
dixissc in illo concilio, judicio et inqnisiiionc noii
cpiscopornni in Kpliesiii;iin congrejjari civilalein , ct

coram omnibus
., , ,
liliios
K)
Neslnni
.
et
, n ii-
Cynlli r •

judican. n
U • f.icia (initiim, iiiiod
' '
sinc insis i
ilii iiidicatuni fiicrat ci
j

qu:vsilnm : taiiqnani jiidiciiMii non essct le.L;ilimiini,


Scd antei|iiaiii oniiics episc pi qui congregari jussi
neqne lcgiiima inqiiisiiio, ubi ipsi nnn adcranl, qiii
fiieranl, iii liiihesnm pervcniieiit , aniicipan-i idem
pariicr iiKiuisitores delecii eranl et jinliies? Veriini
Cyrilliis anres omniniii pigniciito qiiod eic;vc<t ocn-
cxistiino, ct credcrc nos oportct, qiioil Oricnlalibiis
los sapienlum, pncoccupivit. Invcnit auicm caiis:im
Ct aliariim pioviiiciaruin Palribiis aliquac caus3B iii-
cx odio quod ' erat adversus Nestorium, ct anteqnnm
evilabilcs accidcre poliieninl iit venirc tard:irenl; cx
syiiodo adesset sanctissiinns et reverentissimiis ar-
aliera parte beato Cyrillo et aliis qiii proevcncrani,
cliiepiscopus Joannes , dc episcoiiain Ne^ioriiim de-
simililer qiioecunque necessilas ul cos dinlius exspc-
posuerunt, juditio et inqiiisitione ni>n facla. Posl
ciare non posseiil. IJbi nns qiiid dicainiis, nisi illiiil
diiosautem dies damnaiionis cjus venimiis io Eplie-
qnnd jam diximiis, ciiiu di^ m:i!cilictis ipsiiis Cyrilli
sum; et cognoscentibus nobis, qiiia in damnalionc
qii.T! cnnlra sancliini Jnannem prolnlit, ngercinns,
Nestorii qnae facta est ab eisdcni , 12 capitnla qii;o
Vtv mundo a scnndalis (Mnilh. xvin, 7)? Siqiiiilcni
a CyriHo conscripia siint contraria cxislcnlia veriB
nnn soliim volunlariis aiiinirtriim niotibiis, vcniiii
lidei, pnsucrnnt, ct firinaveninl, cl cnnsensenint
eliam preler voliiiilKtem praelciqno scientiaiii, cx:i-
cis lanqiiam vci.-e (iilci consonanlibii-; oiniies orien
G gii->"dis morialibus oriuntiir.
lales episcopi enmdcm Cyrillum damnaverunt, et
adversus ahos episcnpos qiii conscnserunt ejus CVPUT III.

capitulis, cxcomiiiunicationem decreverunt. > Vidc-


Qnod iii Seslorio, sicul .Ivn-
Ihtts jiidicio fulli poliieril
liir in bis accrbis ei lunieniibiis verbis revereniissi- tolius Dioscoro. Alhiiiuisiiis iii Tiinotheo, .•ijiui-
in
mns Ibas iniligesiaiii ailliuc cxbalare quodammodo dtis Pntwslina ct Zo>.iiniis p ipa iii Pelagio ei Oe-
olfensionis prajtcriu-e crudiiatem, quod cum ab im- Uitio.

pcraioribus ita pr:ccepiiim fuerit, ut in causa Ne- Al boec oninia, q libus app:irere possit ex qii:i

slorii sanctus quoque Jnannes Aiitioclienus cnin caiisa cum :iliis,el ma^ime nrientalibiis episco;iis,
oriciiialibus episcopis, ct alii primaies episcopomm offensus revercntissimus Ibas iia de bcjlo Cynlln lo-
ciim suis, jiidices coiisiderent, illis necdiini in Ephe- culns cst, dnclorcs isii noviiia; vcritatis in siio lilin)
sum perveiiieniibus condemnaius cst. Ilinc exstitit ponere viiaveiunl, <|uo illa episiola quain synoilus
loiins causa discidii : liiiic oiiinis lumaltus sumpsit pronuntiavil orthodoxain, excnsasse Nestoriuin vi-
origineiii; binc Orieniales aliique Patics offensi , ad- derctur. Quod quidem si faccret quod respondcba-
versa j:im menie credideruni ,
qiiod beaius Cyrillus, miis Ncsiorianis probeato Anatolio a qiio dnmiiatiis
inale sibi conscins, jiidicium et iiiquisiiioncm dicto- est Dioscorus, queni excusare volcnsdixit, ciim non
ruin Patruin ' eliug ril , ut eonim non exspectaret
D pro bde esse damnatnni ; boc etiam EMtychiaiiis pro
advcnliiin. Arbi:rabaiitur enim quod si etiam de ca revereiitissimo Iha non imnierito respondi re pos-
pitulis ejus quae posiea retractavii, judiciiiin et in- semus. Quoniam abud est , si qnisque siinplici
qiiisiiio facia esset, ncn solus posset ISestorius cul- 'cr i" baerelico dolos suos occulentc fallaiur, iii

pabilis inveniri. Ob boc ilaqiie venerabilis Ibas enm putet orlhndoxum; et aliiid, si ipsaininet cjiis
dixit, jiidicio el inquisitione non lacta condciniiatuin ba;resim agnilani secieliir alqne dcfendat. Quan-
csse Nesloiium : lanquam de beaii Cyrilli dii lis, qiiam si qnis eliam sic ii:roiu;iique c:nisnm diligen-
quoium inteniioncm minus intelligehant, non ter attenderct, gravior episcopi Aiialolii probaretur;
fuerit
facia discussio; cum imperaiores , sicui roiulit,
quoniam ipse ,
quemadmndum diciiim est , in e.t

propierea jusserant primaies synodo vnliiit ab ba;resis crimine Eulychis alqiie


episcoporura in Ephe-

Cod. Vcron., quo.


Idiin cod.,
^ lilcnicod.. el iiiijiiisliione non fncln. Lcclioneiu
suoriiiii.
coiilirniaiil in.c snpr.i ei iiilra diiiiiuiir.
887 FACUNDI F.PISC. IIF.[\m.\NENRIS (;.'^R

Eulycliiaiki dog nalis dofunsorein Dioscoruiii excn- A bil, quid non ad cxcu atoneni Xcslorii, sicut quidani
sate, in ((iia Kuiyilics cum suo dogmaie , cl Diosco- videri vnluerunl, id. m Ih.is di.eril : De epi~c<'pa.ii

rus, iil ejus defensor, inier alios ipso deceriiciile Nesliiriiiiii ilepiisueriint jiidicio et in iuisilione iii.h

daniiiati suiil. Jb^s anleiii iioii iiilerluil Epliesino facia. Nain si eliani iioliiit, qnol prius aslruximus^
concilio, in qiio Nesloiiiis esi daiiin.TUis : quin inio de capitiilis beali Cyrilli dielum intelligi, niliil ob-
et ex 60 qiiod Ojienialrs Patics aiqin! alii diversariiin sistii iit cre lat ir, qund idein dictuin est, quia vene-
l>ioviiici.iruiii episcop'. tni cuin iilis Kplieso coiive- ralii is Ibas ob Orienlalium alioruinqiie Patrum in-
lieruiil, exspeclali iion liieriii!, in Neslorii daiiina- jii iam, qiii exspeciali iion siini ut judicio et ini;ui-

lione graviler cral ofTeiisus. Nain etsi legere alia sitioiii adessenl, dedignaius cst dicere Nesioriuni
dignentur, qui lcgenda conscriliunl, invenieni eliani ab ipsis quoque depoiiendum, judicio et inquisiiione

Tiinolheum, .\pclliiiaris discipuluiii, a ijcalo Allia- l.icla \lcposiUiin : laniuin auciorilatis Iribuenssaneto

iiasio per igiioranli.iiii leiiipjiibus lieali Daniasi ' !.edi Joaiiui Anliocheno el caiteris conipruv iiciaibiis siiis,

aposiolicae veliit oribodoxu u coinmcndaium, aique sive aliarum provinciarum episcopis, ul qiiinl absqiic

ab ipso papa Damaso sine cohibeiiiia basiesls siin- ipsis actuni fnerat, nec juilicatum, neo iii iuisitum
|ilicii(fr esse snsoepiiim. Iiiveiiie.it eii.iin relagium (licere dignareiur. Nou enim parvus numerus, aii.|

bxresiarcliaiii, a qiio Pelagiimi dicuiilm', in judicio B parva fuil auctorilas illorum eiiam primalum, qui
Pakcsliiionim episcopoi iiiii, ((uae coiilia Cliiisti gra- cum sure dioeceseos episcopis, sicul erani aduioniti,

liaiii seniiebal n{)erieiiieiii, (iravasque senieuiias ^ii is veiiieiites Ephesiim (um nieinoralo saiicio Joaniie
versutia interpreiantcm, per caindeni ij^noraiiiiam Anliocheno et cacteris Orienialibus seiiseraiit. Noveni
;ibsi>lulum. liivenieiit postreino beaiu.ii q lOcjue Zo- qu ppe provinciarum eis adjiincti erant episcopi, itl

biinum, aposlolicx scdis aiilislilciii, coiilra sancii est Bilhynia.', Pisidiac, C:ippadoci;e secundae, Pelago-

liinocentii deccssoris sui scnientiam, qni primus Pe- ni.e ii, Europ.i; , Mysis secuiid.u, Rliod ipre, Thra-
la^iauam h:crcsiin condeni lavil, ndeiii ipsiiis Pelagii cia; ' alquc 1 lie-sali;c. Quid aiileni allinebat ad syno-

ciusque coniplicis Ccslestii », queiii iii Ecclesia Car- dum Clialcedonensem, quod idera arroganler, vcl

tliaginien>i coiiviclum, alque ap;iellaiileni a|iosloli- injuriariim dolore, vcl ex alia quacuiique causa, vc-

cam sedcni, et ipse geslis disciisscrai, lannuam ve- ncrabilis Ibas direxit, ciiin de Clirisiiana fide pivj

ram i-tcailHj[icani laudaiitein, insu|ier eiiain Africa- qua conveivcrani, uihil profanum fucrit in episloU
»oi culpaiiiem episcoios, qtiod ab illis hxreiici sua locutus ?

irederenlur : cuin iieedum ipsi ' Africanis ep.iscopis CAPUT IV.

liiilos eorum niiiUo nanirestius delcgealibiis, inemo- Qiiod cpisiolain Ihce muiilnm proiliixerin', ea omit-
ralos Pelagiiiiii 1 1 CoeKstium pularet orlh.doxos. Et C lenlen e.r qiiibus cunsturcc iSesluriuin ab illo excu-sa

tameii nec Aihan.isiuin, nec Daniasum, iicc illns luin non (uiisc.

Paliusiinos cpiscopus, cl Zosimum lia;reticos credit


Iiitdide iiunc, Angusle, nnbiscum, iit deprehen-
Ecclesia, quia do ha,'reiicis bene senserunt, sed poiius
d. re qiieas consueia rnrla latn num, quoniodo haiic
pio nieriu) su.e liilei catliolicos judicat el hnnorai :
sentenli in, ex qua posuerunt , < Cyrillus aurcs oin-
quoniam noii debel criiiiiii dcpuiari simplicium iion
niiim pignienlo ijiiod exccccal oc ilns sapieiiiium, prav-
iniellccta versntia inalignoruni. Qu icirca si eiiam occupavit, ct de ep scopaui Neslorium deposucruiil
venerabilis Ibai cpistola excusasse Neslorium proba- jiidicio cl iiii|uisiiii>ne noii facia, > non soliiin capiie
reliir, iio i propier lioc haeretica, sed mcrito suic fi-
iruncaveruni, neqiie conlenii fuerunt solum ciim ca -

dei, orthodoxa delmit a ^yiiodo judicaii. Porro ne-


p.le fincm cjus aiilerre; sed ul apcrlius pniderenlur,
cesse noii esi li.ic Eulycliianis in defensioneni sancta;
qiiod non caisa brevilatis potius, quam obsciirandit!
synodi respoiidere, quoniam saiis iii ipsius epistolae
verilatis h(ic fecerint, eiiam de medioejus fur.ai suut
verbis apparet, et adliuc ex liis quK circa ipsum ve- alia, (|ii;e legeuiibus facile deiiionsirareiit reveren»
uerabilein Ibain gesta sunt mulio euJeniius appaie-
l ssiinum Ibain, non pro Nest irii e.xcusaiione, sed

« Ex hnc loco et es iis quae sanctns Augiistinus n •>


Sic liabeBt veiera exemplaria. Et videri poierat
scribit llb. ii conlra duas epistolas Pelagianorum, Pelagonia dici Maee lonia II, in qua «ivilas fiiit Pela-
cap. 5, r.illi cos paiei qui Znsimi l.iieras pro Coele- gnnia, ut docet Ilieroi les in Syntcdemo qumnoda :

stlo suhdililias pulariiiit. Nec


geniiinas laiiicn , iit
et in syiioilo v siibscnbil Beniiinus episcopus Hera-
fateamiir, haliiieriini Pelagiaiii qiioil de his niagiio-
r/crt" 1'elagoiiia;, ad di^crin en aliaruin inljiiiin ejiis-
peie Iriumpliareiil, in quilius a Zosiino, nl ait Aii- deiii nomiiiis. C i leruin in aciis s^yiiodi Ephesinx,
gustinus. voluiiias eineiidaliniiis, iioii falsil.is dngiiia- uiide liniic iiiinicruni provinciarimi Jiaiisil Facundiis,
lis appriibala est. iNam riim iiislriii se paraliiiii libello
non Pelayonia scriplum esl, scd Paphlngonia, titiilo
suo professiis essct Cuelesliii.;. atqiie liinnceiilii pap;c Xiepi. zo)-j «TTocr/to-ToVj ; el iii epistnla Orientnlium ad
litleriscoMseulire se respondeiei, redire ad iiielii)- UuUim episcopiiiii, oi Tr)v 'AvKTo'/>iv oixovvze;' oiaauru;
rcMii ineniein Yidehatur. CxHcriim rescribiiilihus xat Ila^^/Kyjvs,", x«( n SsuTE^oa Iswtxu-
5i y.ai o' lit&uvoi,
Afiib. quihus pe.specia Cijelesiii «Mllidiias crai, noii ony.iv. v.u.i lltCTiSta, '/«( i:'eTT«)(«, xa(M"jO"(0(, xat 'Po5o'*/M7,
siilfieere ipiod de Innoceiilii lilleris jaclahal, iiisi Y.-A ff.X/ai 7r),5t!TT0i KTO Stay.oo(.ni iirapyjii-j. Quare iia
aperie ca lespueiet, quac in siio libro prava posue- pl lioc loco legeiidiini ; aiconlra iii" Vigili"i Coiisli-
rai, ciim exauiini se siibliaxisset, a Zusiino ileruni
t iii), lleraclea Pupldaijoniije porperam scriptuin esi
cuiii Polagio damiiatus esi.
pro Pelagoniw.
' Cod. Veroii., yapa; Daitmi. * Ideiii cod., non facla.
' idem cod., ipsis. ' Ide:M cod., Dacia;
,

m rnO 01 FENSIONE TUILM CAPITLI,. I.IB. VI!. cno

rpisci>|inruiii Uriciiiis aliurumqiic liijtnin sic liKiituiii. A csl nirsiis .ib Iba Noslorius cxcusntus : quia noii cui»
Nam cuiircrie q»x illi nialc decerptn posucruiii, et dixit iit lixrcticum in suam civiialcm reverti iinn po-
i|ii.T iios sociiihIiiiii ipsiiis ep sU>'a.' t;'iioreiii |iosiiiiinis, Inisse, scd qiiiiniain ci odio crat ct qni erani iii e.l

ct iioii folimi iiii.i' fiir.ili suiil, veiiini cliain furloriiiii eTrcllfiilioiibiis. Qnasi prnt.are i nsviiit ipiod revo-
raiisas viiiebitns. Ciir cn^m iinpriinis narr:itiniii> ipsijis renlissiiniK Ibas Nctor'iiin dixoril, r.on proplcr Ii.t-

epislolx fngcrent inilium, ijuos inde oporlcb.il inci- rfsom^scil propicr alias qiiascuiuiue caiisa<, odio
|ere, iiisi <iiii.i ncsciontibus (|iiid cpislola ipsa conti- liiis-e civiiati su.r el qui eranl in ea excellcnt orilms,

neal, vel ininiis iiUrlligentilnH, subripere volucrunt? iii iii C.1III rovcrti non pnsset ;
qiii .<.nperitis jani disc^

t F.icio aiileni, iiKinil, iniliu arrationis ilc verhis ral (luiid no\i(i> coiisiripserit libros ipii sr.iiubilo

qii:e el ipse nosli. Coiitcntio faiia c-il. ilnin n-viTi-n- riicriiit au.licmibus ,
qiii i bcaiam Mariain iiialrein

lia iiia liic cssel, bis duobns boiiiinibiis Nesiorio et Dei nigabani. Uespoiuleiiius igilur eis lioc inodo, ut
Cyrillo; cl coiiscripscruiU adversus sc noxios llbros, oniitlanius alia qiiibiis rorraganlibus hx-c caluninia
qui scandalum fuorniit audicnlibiis. Ncst.nius enin: inultiplioiter ac racilliiiie confuiatur : .Niiiniiiid alicnbi

ilnciiit in suis libiis, sieut cl r. vercnli.i liia i,o\il , rcvcrenlissiiiuis Ibas ail (|iio(l Ncsloriiis (piidoin odio

qiia beiita Maiia D. i {'oniirix non csl, iia iit inulli erat suse civiiaii ei qui craiit in ca cxoellciiiiiiril us,
pniareiit de liairose Pauli S.nnosatoni biinc e^-c ipii B seJ non l.ini|iiam h:oretioiis, ul in eam rovcrii non
dixil homincm piirnm esse Clirisluin ; > et postea possei?Noii, iiiqiiiiinl. Niinquid lioc saltem dixil
fequiliir, umlo isli coeporunt : c Cyri'liis auleni vo- oilio crat su;c civilali el qui in ea crant cxcollciitio-
leiis Nesiorii libros deslriicie, lapsus esi, ct iu dog- ribus, ob ali:is | rivatas caiisas, ni in cnin rcvc ti non
ii.a Apollinaris invcnlus esl incidisso. Conscri|sit possot ? Neque hnc, iiKiuiuiil. Si igitiir ncc hoc revc-
riiam el ipse siiniliier illi, quii ipse Dcus Verbinn rcniissimus Ibas dixit, nuod qnidem si diceret, non
fcius cst home. > Et dcinde sequitiir illiid, q' nd erat coiisc(|uens ui ([ui pro aliis privatis c.-usis odN
ilcriim subtraiorunt : « Tanquam non sil differeiitii bil.s dicerolur, eliam pro sua hsresi ncgari vidore-
inter tcmpluin cl iiihabiianlcin in eo. > Cur itaqii^ , liir odibilis; taiiieii cum ne |iie boc dixorii : umle
ficul dixi, narralionis ipsius principia contingerc vi- pntcftis osteiidere quod bis verbis veiienliilis \bx
taverunt, und.> poiius ratio dccendj: verilaiis siia- fucrit Nestorius excusaiiis? An forie viderctur vobis

(lebat incipere, nisi quia falsitaii contrarium est quod ad sacerduiis orlhodoxi tesiiinoniiim perlinere, sidi-
csi convcniei.s veriiaii? Nain calumniari volenles buic calur o.lio esse civitaii siisc et qiii iii ea ^uni exccl-
epi>tol3e, quod quasi Neslor um eicusaverit , occul- lcniioribus ? Non vidoreiur, inquiuiit; vcrumumen
lare voluenmt qiiod ibi dictum est de ipso Neslorio in verbis bnjus epislola; siibaiuliiiir Iroc, quia Nesio-
vel I eato C>riIo : « Conscripserunt advcrsum se C rius non hxrclicus, sed ut ob alias privatas causas
II, xios libros qui scandalo fuoriint audieiitibus. > odibilis, in suam civiiaiem reverii non potuit. At ego
(Juomiido enim vid..'rctur reverentissiinus Ibas excu- in illis verbis hoc poiius sigiiilicatuni subaudio, quia
sasse Nesiorium, si sciretur diiisse quoJ iioxios li- Nestorius lanquam hrerolicus oilio erat sua; civiiaii,
hros qui scandalu essenl audieniibus , ipse quoqiie ut in eam reverti non possel. Qusnam subaudilio
rnnscripserit ? Nun igiiur cxcusandn Nestorium, sed acceptabilis esse videbitur? Arbiiror quod ca potius
accusando siinul beatiun Cyrilluni, videretur errasse ;
q,u3e verbis siipcrioribus congruit, quibus dictum
quod, sicut in illo niiiiuin judicavii (|iiia beatam Ma- est quod idem Neslorius iioxius scripscrit libros qul
ri.im Dei genitricein nogabat, iia et in sancto Cyrillo scandalo fuerint andieiiiibus, quia beatnm Mariam
I oxium credidit quod eum puuverat similiter ut mairem Dei negabat : (j.uam illa quse videlur his om-
Apulliiiarem conscripsisse ,
quia ipse Deus Verhum nibus repugnare, ' quia Ne-torius pro suis noxiis ii-

sc. lactus cst hoino, nl non essel difTere.tia i.iler bris, quibus negaiis maireni De> Mariam scaiulaliia-
lenipluin el inhabitaniem in eo. El idcirco nec illud verat audieiites, (idibilis erat snx civilati ut in eam
rredendum est ad excusaiionem dictum esse Nestorii, rcverti iion pnsset. Tamen ex ahuiiilanti constitua-
quod isii qiiidem,nescio ulrum conscienlia lenuente. mus revcrentissinium Ibam non subaiidiendum sisni-
an quia praeteriit illos iii alias fraudes inlenios, non D ficasse, sed aperie dixisse, qund Nesiorins oJio erai
p.isuerunt in eodeni c::luiniiiarum aiqiie inendaoiornni quidem civiiati sum et qiii erant in oa exccllontiori-
^uoruin libro; lamen quod videmus ab eorum sociis bus, sed noii tanquam h.^creticiis, niagis aiilem pru-
v. 1 satellitibus objectari, non omiiiimiis simili raiione pier alia^ causas, ut in eam revcrti noii posset;el
refeilere. N.nn cnm memoraius venorabilis Ibas nar- defuisse nobis alia, quae jam diximus, et quae mul:o
rarcl ac dicerot Omnes orientalcs epi copi eiimdein
: plura d cenius, q.iibiis convinceniibus saiis ostende-
Cyiiilum damnaverunt, el advirsus alios episcopos, retiir quod eiiam li;ec non ad eicusandum Nesto-
nui consenserunt ejus capitnlis, excommiinioalionem riuin dicia esseni : nuiiqiiid necesse erat eadem pcr
decrcveruni, ibi secuius adjecii : < Ei posi bano tur- se roii-iJerai:i (|u.-c finviinns vorba sic inlellijere, ut
liationem uniisqulsque in suam civiiaiem reversus excus:iiiis iii eis Nestoriiis viJerelur ? Posseut eiiim
est. Nestorius aiilem, quoniam susc civiiali odio cral, el aliier inte ligi, id csi, quia -licet li.Breiicus Nesio-
et qui eranl in ea excclleniioribiis, illo reverti non riiis essel, sna lamen civilas boc de illo iion crediJil,
poinit. » Objiciuni ergo nobis et dicunt : Eece ubi nec laiiquam hLorelicus, sed projiier quod ei olj aliis

'Cod. Yor n., ri^pugnare. Quamvis ilaqve com-enieiiim: snimtdidnr, qtia XeslOTius, Oc.

I
G3I FAtUNDI EPISC. IIEiSJIIANENSIS f,92

t.iu^as odio trai, iii e.mi leveni noii iiotiiit. Possent A faciam, jiidiealum dedcruiit ad deslrm tiniieni ei ix-
eiiaiu &ic iiilelligi, qiiia, licel liir.rcticus Nestniius clusoneiii iiiipieialis epismla; ad M.iriiii > i|ui)il :

esset, ei lioc eiiaiii su* civiiaii ^ideretur, non tameii juJicatuin, sicut siiperius diximus, adieiis Ibas sin-
pnipierea in eara reverii noii potiiit, tiira ab Orien- claiii synodum pe ill legi. Ilabel aulem judicaiiim
talibus et aliariim provincianim episcouis non esset ita, ut Ibas in sua ecclcsia anailiematiiarct paljiii
condeninatus, quos imiieraloies eju^ causam judicae malgna? impietaiis prineipeiii Nesiorium, et eos qiii

praeieperaiit, sed quod ei ob alias c:iusasodio fuo- a-it libris aut codicibus ejiis uiuiitur. Non iiaque vc-
rit. Tanquaiii si venerabilis Ibas, niullum iribuens ruiii est qu. d di',eriiiil, quia nec ostendilur, sicut
auctoritaiis s-uo nietropoli;aiio et csieris Orienlalibiis j.im docuiimis, Ibas denegasse quoJ sua fuerit ad
aliarumqiie provinciarum episcopis, qiii non fiierant Marim e,iistoIa ; ncque vcnerabiles Phoiius et Eusta-
exspeciaii, diccret qiiia Nestorius, licet iiiereiiriis, cliius cpisciipi jiidicaveriini, ui Ibas in sua ecclesii
nun laiiieii ab eis condeniiiatus, posset reveiti iii aiiailieniaiizrirci palaiii iiialignn- impieiaiis priiicipcm

civitiiiein, ei eonnn exspeiiare judiciuin, nisi ci Ncsti.rium el eos (|ui aul libiis am codicibus ejin
propier alias causas odio esset. Nam cum iideni ulniilur. Sed ipse pisdicuis Ibas cpiscipus ullro et
Orieniales et qui cuni eis erant,tan:um prxvaliie- ex abundanii, hoc neniine vi cimipelleiile vel qna;-
rint alversus Epliesinuin conciliiim pro receptinne renle proniisil, sicut prx^diclonim Pliotii el Eiisu-

capiluloruni beaii Cyrilli, ut euradein bealuin Cyril- cliii episcoporuni defiMitirne niniisiraiiir. Nami|ii.;
lum et Meinnoiiem Epliebinuiii episiopuin condem- ciim absenic jani veneiabili Uranio episcopn, qiii

Darent, ei imperaiore juhei le comes quoque sacra- ciiin illis judex in hac causii jiibente imperaiorc
runi largilionuni " eos in cuslodia traderet : qiiid con-ederai, ex judicibus niediaiores pacis semeiipsos
esset prajudicii, si el bnc diccrei ibas, quia in Ne- partibiis praeb. r.nt, post aliquanla dixerunl, ciim
storio, quanquam haGrelico, tainen ab Orienlalibus niiilla inoti fuisseiil, qu;e in aclis inseria su t. f Ni.8
non excluso, non illorum est considerata senteniia, cogniiorum ordinem paululuin relinqueiites, el ail

qui condemiiaii velut hacreiici poiuerunt in custodiani sancianiin Ecclesiaruni c imniunem ulilitaleni respi-
milti; sed i|uia propter alias causas civitati sua; fuit cieiiles, pro jiidicibns meJiatores nosmelip<os parii-
odibilis, ideo iii eani reverli non putuil? Venini niliil bus fecinius, el niullis usi cnnciliis, pielaleni ubiqiio
lioruin in ejus episiola coiitinelur, in qua boc tan- prnponenles, pr iparaviiniis episcopnm ' Ibam, iiiioil

tuinmodudictum est: Nestoriiis auiem, quoniam siiae ipse ad satislaciiimem eoruni quse dicta fuerant s:i-

civitati iidio crat ei qui eranl in ea excellei.tioribus, puit, sciiplo dare quid sentirei vel saperet de p:a
lllo revcili nin potuil. De quo jam calumniosis re- nostra Hde : qiiod eliain fei il. Ex abunilanli auleni
spoiidiinus aiiiplius foriequam necessarium fuii. C pr.cilictiis reverenlissiniiis vir proniisil ut iii su:e
civitalis ecclesia palam anatliemaiizaret ^ inalign;c
CAPUT V. impietaiis principem ', et eos qui sicut ille sapiniii,
Quod dicanl Ibrim a synodo compiilsum ana'he-
fiilso et qo! aut libris aui coJicibiis ejiis uiiinuir. Cnnfes-
inalizare AV.iforium ; et qiiod vunqnam il'i e.xcusa-
sus esl autem scse ciedere > cul cnnlinenl lillera;,
lionem iVcsfi rii a, cusatores objecerint.
qu;e iiiierveneiunl iiiter reverenlissime et sanctissi-
In tantum vcro vel reverenlissimiis Ibas, vcl ejiis niie niemori;B Joannem m;igna! Aiilinchena; civilatis et
epislola longe aberant ab hac siispiiione, i|iind Ne- Cyrillum AlexanJriniimepiscnpos ', quorum niinisier

sloriiim diciiur excusasse, nt nee ipsi juili<es Plio- fiiit beal* memnria; Pauhis Emesenoruni rivilalis

lius ei Eusiachiiis atque Uranius , objeeta aique episcopiis, ex quibiis et niii^ersalis conseiisus effe-
relecia eadem epii-lula, pr.xdictmn Ibam e|iiscopum ctiis csi. I Ecre venerabiles Phutins ct lusiachius,
r.ompellerent anailiema Nestorio dicere. Nnn cnim ex judicibns inedia'ores fiacis cffecii, dicuiit qiioil
verum esi ^"
quoJ iii suo libro posueruni isii, quibiis nnn ipsi judicaveriiit, siciil fingilur, ad ilestruclin-
lantura nienliri Iibel, qu intnm iinpiine licet, diccn- nem ei exclusinnem inipieiatis epislolx ad Marim, ii(

les : • Deiiique el Piiolius ei Eiislachiiis Dei ainalo- reversus ° Ibas in siiae civilalis ecclcsia palani aiia-

res, cunspicientci denegationem ib.c de epistula D Ibematizarct Nesiorium, qui noii pio excu<>aiioiie

" Joaniies. Exsiat in aciis OrienlalinWi post syim-


nianiis. °o9iv , inqiiit , ot ftvrjuovsufiivTEf *(urtof y.oii
diim Eplnsinani Theoilosii iinp. cpislnl.i a.l syiiodiim EOTTaO^o? SiOL Tiiv TiTiv iy/.a^oirnw TrXDf oyofiBv iyypa-
mi*sa per Jnanncni coinilein sanaruin, IVov (7^z,02j Tov tovtk
yj; oi£T'j;rw(Totv iif,riiiho-j "loav -a. ivxvTia t.j
UTZo<7ToU.ii<j^; ota lojavvo-j toO y.o-Ji^.zo; aazcrov ni
; i
e77t(7To">i./5 ^rpx^at, v.a.b'^; rj tzzoltoutou BoOtlfja nxp* «0-
(leiiiiiesub.lila est epislola Juaniiis ejiisdeiii cnniilis
T-"jv ZTTiy.-.iTi; Ssiy.-jvtjn. Synndiis iieni V, aciione (i :

sacreii^is ad iniperatorini, in qua n;irral si; Neslo- l'holiui Euslalh us ncn ejusdem abnegalium
vero el
rjiiin cii!.lodiciidum Irail diss.; Candidiuio CDiiiili conlenli, pen.pexeruiil per suum dc/iiiiticnem, Ibam ad
ilninesticorum, Cynllum et iMenmoneiii Jac.jbo ilem Edcssam penenire, et maiiifes'e in eccletia auaiJie-
coinili ct pr.eposiio quarl.e schnla;. nialitiire yesiorinm et impia cjvs doymata, quoe imp'a
•> Qund ipsuin lamcn in EJicio suo aflirraal Justi- epis'ola lindicabat.

' Cnd. Vei(Mi.. reverenlissiinuni episcopinn. eic. " ldi;in coJ., miiijna: Alexandrinorum ci'i/a(ij ipi-
' Idein cod., el in SH(e civilatis ecclesiu palam uiia- scopuin.
lh'iimtizare. ' Meni cud rcvereniiisiinus.
,

Idcii) coJ.. priiuijiein ScMirium.

i
:
,

6!;s rno defknsione tiiii M CAPiTl L. I.i:i. Vir. cov


Nesiorii, smI pro injuria Orienlalinm ci csctcrnriim A hir epistola, hoc tantum in illa noiavit, «jund hfaliini

i|ui (iiin eis c\s|i('Cl.ili non fiicr.inl, (li\i<sc, eiim jii- ('yrilliim iiiinns inlcllccla cnpiiiilonim cjiis inlcnliona

ilicnvcriiiil, qn:i< qiiid.ini iii illi opisliib inalc inier- ciilpavcril, noii qiiod Ncstorium fcccril cxcusatnn:.
jireiaiiliir. Alioiiiii noii liicercinl ex .ihiwidanii promi- Talcm enlm dedii senlciiiiam, sicut qninio libro do-
f isso reversiini • Ili.ini, iit .'iii.Ttliemriliz.Trol iii ecoI(>si;i ciiiiniis : « Dmlum qnidcni cx rcleclis innoxius de-
civil.ilis sii;»i Ne^liiriiim, scd scnicliiisos potiiis nc- nionslratus esl rcvereiilissinitis Ib is : in qiiibns clcir ni
trssarie lioc ;ib illo tli -erent ll^igii.isse. Illiid (jiioqiic visns csl ciilpare nialc lo.|iiens liMlissiiiiuin CyrillMiii,

protiil dubio siiiiul apii;irct, qnnniam solili * fraii lc in posicrioribns rccie confessu, rcspiiit illa (|(iil>us

sul>lraxerunt quod nos ex iisdtMn gesiis pnsiiiinns, culpaverat : quia vero Nenoriiim excii-avii, non in-
(Juia conrcssiis csi it:i se crcdcrc lli.is cpiscoi iis, siciii venitiir a synodo reprehensuni : qiiod prociil dtibio
conlinciil litlcra? qiito iiilcrvciiciiinl, nicdi:>nle P.tiiIo reprelienderel, si ille Nesinriiiin (|ticm ipsa (lainii:i-

Ijiiesense riviialis episioi o, inlci' lical:c iiiciniiri;e vcral, cxciisarct : t niullo magis, si cliam laiidibiis,

Joannein Antioclicnum ei (iyrlliim A!exanilriniiin sicut loquuiiiiir, aKicerel. Setilentia igiiur ejiisdem
upiscopos : iie cx hac testincalinne Pli.tii ct Eusiacbii syiiodi, si qiiid ei crcdiliir, probat uec laudaiuin, nec
epistoporum, quam ad dcslruclioiicm et exclusiomm cxcusaliim fni-sc iii epistola Ih;c Ncstnrium *. Qii n
cpistohu veiiorabilis lb;c faci;iin cssc mcnlili siiiii, B iioii soliiin Ncslorium fccit ut anallicmaliz.irci, ve-
cjiis potius veriias ostendcrciur. Quoniam cl Ii.tc
'
rum eii iin ei ICiiiyclieii', qnod isii diccre nolueruiii
ipsa non tacuit. Qund si cui qux dicimiis ;idliiic vi- cuni Ibas episciipiis de Lulychiano dogmaie mm fiie.

denlur obscura, et plenius causain scire dcsidcrai, ril ncciisaius, qu n potitis qiierebaliir injusiiiiaiii se aL
ndmonendiis est ui legai laiiiuni eadein gcla, iion ipso Eulychc el (riiiiina f;ilsa pcrpessum. Sed (pii:i

nt inlelligat adj»v;indus. Quod ciiim liic viileliir oli- sancta i'Ia synodus, qu.c non tanluin Euiychem ilam
sciiruin, ibi luceclariiis invcniltir. Scd et dluil falsiim ii.ire, vcrum cli;iiu Neslorii damnaiioncm firmaio
omnino esi, qtiod in codciii mcndncioium siioriim convenerat, episiohm ipsius nriliodoxam esse lb;ie

libro ita diseruiii : < Sancla synodus " non conlenla cognovit, el Nestorio maxiine Euiychique contra-
iieqiie facia ab Iba dencgaiiunc pro|iUT ad Mariin riain, dignum jtulicavit socium sihi enoi in coiidcin-
cpisiiil.im, iicque eti;iiii pro eo faela le-li(icaiione naiinnem li.-ereiicoruin qiiosreiiiabaiascisccre. Quod
tlcricoruni Edcssenoruin, sed conlirmans juilicaium si Euiychiani puiani (:eri debuisse ut ejus episiolam
Piiotii ct Eii^Uiclii', pciivii Ibain, ad desiruciioi.em confiientem du:is Cbrisii naiuras in uiiitaie person.^,

ci cxclusioiiem aJ Marini iiiipiae cpislokc, anaihema- quasiNeslorianara vellet synodus aspernari ; Ncsio-
liiaie Nesiorium et ejtis dogniala (|ua; eadem e|iisiola .
ritim prolccio quaiiium ad se excusarel, atque ab

biudibus afiicicb.ii. > Ubi enim vel reverenlissimus C h;cresis criminp faceret alienum. Quod etiam supe-
Ibas suam es-e negavii illani episiolam, vcl riora libro, slcul promiseramiis, osiendinms. Unde
ill:i epi-
SKiia Nestorium el cjus dogmala laudibus sii iit lo- videani qui haiic episiolainNesloiianam sse dixe- .

quiiiilur airecit, dc quo dixil quod nnxios consiiipse- runt, ne ipsi potius videanlur excus;ire .Neslorium.

rii libros , (|iii sc;iiid.ilo fueriiit aiidieniibus quia aflirmsiiies qiiodsccundum ejiis iloctrinam confiieii-
,

beaiain Ma iam 'ilaireiii Dei negabat.' Scd lecitcnt tiir quod doarum naturarum una persona sit, quod
cx ea biudes ipsas qnas dicunt Nestorii et dogiiiatum esi uniis Filius Dominus iioster Jesus Ciirisitis. Nam
rjus. Si aulem non est qiind rccitenl, erubescere de- hsec epistola recie dici non potesi Nesiorium defcii-
hiierunt loiies aperteque menliri. Pigel cnini me, dissc, ciijus confessio vidctur dogniati Nestoriaiio
faicor, ac pudet omuino tot arguere niendacia, et coniraria quod sancla synodus videns, orihoiloxam
:

iiiiilta pncieriens ad aliqunrum redargutionem ne- eani non immerito judicavit. Veriim mihi niiniis vide-

cessitaie compellor. Quamvis auiem ipsis probare lurapparere quam sint impudenies qui cahininianiur
imniineat quod dixerunt, nos lamen illis, pr;clcr in epislola venerabilis Ilis excusatum fuisse Nesio-
ipsius epistulaeilocuiiientum, quod niliil lale cnntincl, rium, si lesiimouio lanlum episcoporura 1'liuiii ei

etiani ex memoraii coiicilii Chalcedonensis seiitentia, Eusiacbii alque Uranii, vel eliara Chalcedonensis
de qua iiisi le>limnnium conlin\crant, probeiuus D synodi, de suo mendacio refellanlur, nisi ipsorum
qnod reverentissimiis lb:is iion soliim vNestoriuin et quoqui! accusalorum Ib.c confundanUir excmpln
(jus dogmata in sua epislnla non laiidaril, veniin qiiibu^ eos cakimiiiosiores et impudentiures oslendi-

eliam, quod jam dudum proposiiimiis denioiislrarc, nius. Nam el illi ad hoc lantum ipsiiiii proluierunt

I aillam ^esiorii fecerit excusaiionem. Namque cuin epistolam, sicut ea in quibus contiiietur gesta de-
apud synoilum Chalcedonensem, cx gesiis Phoiii ei
moiisirai.t, ut ex illa proharent quod beato Cyrillo
Eiislatbii aique Uraiiii episcopnruiu caJein rclegere- delraxcrii, non quod Ncsioriiim volucrit excusare :

' Rt hoc etiam ohjiciunt tiiin Jnslinianiis in Edicln, Eiisiatliii, qiii cam velut inipiam condemnarunt, jii-
liMiisynodns v, qiiae lioc ipso (laiiinalam a concilio dicium cijin|iri)liaril.
Chalcedonensi episiolam Ibae docel, qiiod Piioiii ct

'
Cod. Veron., rrti(;r«/i(issi»mm.
'
qne fiiignliir, quod sytiii/ii.^i nd d,s'riulhr,em el exrlw
Idem cod., ideo solila.
fionem ari ilinim epislvlip, Ihnm fccerii aiialhemnlisa'e
- dem cod., Iinc.
l\, sleriiim ; ijmv noii svliini, clc
'
liis;ii coJ., .Ycs/jri«m ; cl ideu iton imieluT iis-
s^ fVCUNDI EPISC. [IF.RMiANENSIS
fiiinqiie Neslorianuni vellent eumdem Ibam viilcri, A qnod Ibis apud pliircs eXciisaverii aliijnandii Ne^io-

iiiagis linc cx bcali Cyiilli detraetione {|uain ex No- riiini. Nam cum posl daumalionem ipsiiis Nesiorii,

slorii excusaiione vel laiide, stcul aniplius nniiiiur, orieniales episcopi :iique ipse revcremissiinus Ibas,

probare conati siint. Dixerunt enim de illo, quia cimi snnctii Joanne An!iocheni)Epliesuin perveiiiicnt,

Neslorianiis est, ct bealuni Cyrillum episcnpum li.r- de capilulis lanluiii beuli Cyrilli, qnod ibi fuerinl ap-

rcticum appcllai. F,l qiiid opus erat isto cirruilu, ut probiita.conqiiesii suiii, siculeornm scripin declarani;

qui beato Cyrillo Neslorii dnmnatnri deiraxeral, liinc niliil auleiii sunt de Nisiorii daninatiwie raiisali :

euni Neslori:'.num vellenl ostcndere, ciim lioc corn- (juod ciiam V( nerabilis Ibas in liac c^islola sic nar-

pendiose possil ex ip^iiis Nestorii cxcusatione vel ravit : « Post duos auleni dies deposilionis cjiis veni-

dogmatum ejus laude monsirari, si quemadmodum mus in Epbesinii; ct cognoseenlibus nobis quia iii

isli dixeiuiil, illa epistola excusassel '? Quod si iiec damnalione Nestnrii qiix- facta est ab efs, 15 capilula

ab ipsis caluiniiialoribus ex eadera cpisiola la'e ali- qua; a Cyrillo conscripta fiinl, ronlraria cxisienlia

quiil inveniiur objncUim, qiiantum videnlur lii niali- veiK (ldei,posiiPrunl,el firmaverunt, ct coiisenseriinl

liain eorum et impudeniiaiii snpergrcssi, ui quod illi eis, lanquam verae fidi i coiisnnantibiis, onnies oiieii-

rec in querelis apud impcratorcs dcpositis, nec io tales ep'scopi eiinidcin Cyrillinn daiiiiiavenint, ct ad-

jiidiciis episcopa'ibus aiile Clia!ccdonense concilium B versus alios ppiscopos qui < onseiiserunt cjiis capiiuiis

iion semel expertis, nec iii i|S'i magno et universali excomniiinicaiionem decreverunl. > Procapiiulis ergn
concilio teiitaverunt objicere, ipsi post ejiisdem ton- taniiim beaii Cyrilli quoruni ignnrabant intenlionen',
rilii sententiam criiiinentiir! llli, qunmvis obstina- non eiiain pro condemnalione Nestorii reverenlissi-
tissinii et ipsa olisliniilionc sua ciecati, viderunl et ^(,5 Itns orientales episcopos dixit offensns. Quo-
s bi lurpe fore et aliis incredibile, si d cerent in iila niodo Pigo vel ip*e conlra beati Joannis Antiociie-
ppislola Npsloritim fuissi; defensum; ei sapicnics ni qni in co priinaiijni hi.bnit, toiinsqiie cnncilii

roslri noii so'uni dicibile sibi hoc csse, veruni f tiam orienlafs, ac siiiim jiidiciuni, Ncslorinm ronsrrr-
iiobis credibile putaverunt. Vidcriiit auiem utrum beniem libros noxios excusaret , vel ipsi cjas accii-

illcs ita mcntiri decea', nobis lamen quod menlinn- saiores crcdilnrnm sibi qiicinqiiain sperarent, si liiiic

(iir incrcdibile esse cognosc.int. Advertis itaqnc, cle- ciiin conlra piihlicam noliliam criiniparenlur ? Et
nieniissime imperaior, quorl ppisiola vencrabilis Iba; ideo, sive illa episiola Ibse es»e dicaiur, sive abejus
n falso rriminc excusaii Nestorii ciiam accusalornm accusaioribus perbibe.uur esse conficia, non esl
suorum lestificalione purgeinr, ncc alicujus in lioc arbilrandum qiiod omittprcnt liinc enm accnsare, si

assertionis indigeat, in qiio cam sui qiioque acfusa- viderenl hoc esse crediliile. .\inpliu5 lamenabsnrduin
lorcs sufficientcr exciisant. Sed qiiid diremus de G ggt opinari qnod accnsatoies illain episinlam e.v

oluinniis tcmpoTum noslroruiii,nt qTi"d tunc piiduil nomine vcnerabilis Ibr (Ingpnics , nl Nsloriamis
iinpudentissimos accusatores, mndo non i
udeal jii- videretiir, iiiliil ei vel in lantis episcnpalibiis jndicHs

'ices, et quales judices? non biimana:, sed diviiia; iinte Chalreilonense conciliiiin , vel in ipso conrilio,

auctoritatis, sicut existimant. Nain judices sunl judi- de Nesiorii ilcfensinne iciit:<reni objicere. Nam si illa

eum et judices niortuornm. Et cx his qnidem qna; verba quibns diciuin est : De episcopatii Nestorinni

circa venerabilem Ibam gesla snnt, satis superquc deposuerunt jiidicio el inquisiiione non facia ;
ei

probavimiis malivola inlerpreiatione jactari, qiiod iteruin : Ne-iorins auteni, qnoniam sua; civitati odio
Nesiorius in ejiis cpislola ruerit excusalus. Si quis crat et qui erant iii ea excellenlioribus , illo reveiti

iiuteni el boc consideret, quod idem vcneraliilis Ibas non poliiil : Neslorium signilicant excusatnm, cur ea
vcnire non possel contra judiciurn saiicti Joannis finxi^se crcdantnr adversus episcopuni, qiiando euni

Aniiocbfni, cui lantam Iribni aufioritaiem, el CTie- non accnsaverunt pio excusatioiic Nesiorii? L'mlc
rorum Orieiilaium atque aliorum ciim cis in Eplie- smis jnsinuaiur quod cl Ibic sit illa epistola, el falso

sum ex diversis provinciis convenieniium, qui Ne- dicalur excusassc Nesiorium. Sed ncc post condeni-

storium, liccl sine judicio sno cni depntatns fuerat, nalionem tantnmmoilo veruni eiiam prinsquam ,

cnndemnatnm, absolvendum tainen non judicave- " g^^jg|^,„3^g,„y^ jjg[„ Nestnrius invenitnr ab orien-

niiii, multo nianifesiins cognoscil, quoniam cum lalibus episcnpis per nieinoraiiim sancUim Joannem

luiblenus excnsavit. Qnod cnnsiderassc eli.im cjiis Anliuclienum " esse riilpalus. Nam scribens ei quod
MCCiisatores cxistimo, utcum diulnma excogi.alionc vine rcciisarel beatam Mariam mairein Uei nomi.
adversiis memoratnm re^-ercniissimiim Ibam tot ca- nare, sic dicit « Ego vero nnn veluli arcusablem
:

luam sanclilalem ad cnrrigendum verhiiin exhortor,


Imnnias prxstruerenl inaudiias, famen impudpntis-
dicain, pueri-
simuin judicarei.i conlra omniiimconscieutiam dicere neque veluti ad contrarictaieni, iil ila

dccerp'a siinl paiie" sjrnodi


Antiochcni cpisiola ad Nestorium ex qua h C
1
" ,
(fal.etnr iniegr;. Joaiinis
Lpliesina', niiin. i.i.

cLrorcs ila mn.Ori ansi smU, ut itlnm dicnent m ,la ,l,iO sint dc codice ablala.
dnjmaia lauiU-
riMoii ex^uiaae yeslorinm, vet ejiis
«{«? niO DEFKNSIONF. TRIWM CAPITUI-. UH. VH. 69:5

viium non ul proplcrea ejvi


Jeiii S<-d nnia.iloclSTpiMsclail mnUosdKlum cst, A Innii ^ijnoilo fiiitst,

pia
fp stolnni condeiiiiianiiam cciitcicl.
sicul agnovimns, qnoil noii cnibesccns ile liac
confessione solum i.nincn recusas bi autcin n vobis : Solinii ergo ost, qiiod ciim nialiiiosi^ olobstinali»

aliqni iii ccclcsia niajsiiorum el lioc cxqiiiraiii, nuii- .iccisaioribiis vcnerabiiis lli;i! in ejus ei>isto'a crimi-

qiiam recusabis el Dei gcnitr.ccni dicere sanclam n:iri poAsinl biiTCIici, vcl f.iulores ei>ruM), qnia de

Virgiiiem. Proinde :id tuiiin ic cxliorlor, iii quo \os bralo (^yrillo, siciit alti qiioqcn- pluriiiii, ;iliier (|iuni

non en el verbiim '\\'\ rci jaiii a rcs habiiil .TSlimavciil. Qiiaiiivis el in tidC ni.ilili')-
non crrare cognovi :

mullis raliibus coiisliinlnm, ct srripuim ,


et dicit.iii siorcs et obstinaliorcs isli probcntur, qiii lioniinis tlo

rsl. Non it.iqiie oponel n. garc Verbiim, cnjus rein homineignoraniiam ad bacicsiscriinen irahunt : (|iiia

in aniin.i luliere pro inlclleclu probaris. Iloc itaqne lioc post concilii sfiiteiiiiain faciiiiii , (inoil illi aiite

nullus ccclcsi::stici riim d 'Cloruin reciisnl. fecerunl ncc paliiiiiliir anliqiiiliis rcfiital.is :intii|iiari
nonicn ;

Qiii cnim co ngi siiiil, el |ilurinii sniit et insigncs :


caluiiinias; seil olni miIs am lorilnis scpulias rodiviva
qiii aulcin nsi nnii suiit, iion ciilpavciuni uteiites. tt cnntenliiiiie rcsiiscitaiit. Yeiumde hac ignoraiiiia,
vane nos, sicul apparel, t:inqiiani duplicis cxamina- per (inam mcmotaius revcrcniissiniiis lb:is ruin int

lioiiis sralia. i.i bitroticoriin) pravas oi icinnrs incnr- provinciariiiii ep scopis f:illcl>:iliir iii persoiia beali

Finiiis, el .oiiscieniiasfralriim iiiilla iililicitc cxsianto B Cyrilli, niult;i j.iin ilict.i siinl, et pliis ipiam siiKicie-

pcrcussa» despicimus : rcciisanles nonien cnjin in- bat (siensum esl (|U0d Inrreticnm res isia noii fa'iat.

lellectum hene opiimpqne rccipimus, iiinltnm crra- Scd quia nnniiullns videniiis iii snis rcniissinres , iii

ii.iis, iii:igis aiilem peiiclitimur circa incnarral.ileni alicnis veliemcntiorcs esse percaiis, suainqii.' sam ti-

dispensationcm unigeuiti ril'i Pei. Scqniiur ciiiin talcni in e\aggeran;lis prnximoriiin (.(rijiisiniiibns

alilatione noininis hujiisvel slgnificationis ejus. n^qiie (.stcniare, illain qnoiine removeinius invi iiam ,
(jna

Pcum cssc cuin qui inen:riabilem cor|ior'8 dispeiisa- graviter conqucruntur, diccntcs iii bis capiinlis nim
licnem pro nohis snscepil, neque Denm Ycrhiim cva- tam bentum Cyr:llu:n (piam synodum Eplnsinain i]»:6

iiniis se ipsum, ct formani servi .icoipiens in.TSli- illa jam reccpcra! , fiiissc cii'p.-.i:iin : ncc pnsse ?p-

iii:il>ilem rirca nos m serirordia; su.x magiiilniliiicm pruliari hanc epistnlam , nisi eaibm synoiliis imrro-
demoiislrans, siriil .iivina li.u- dispensationc fac;uiii. i
l'Ctnr. lliiic volenles efriccrc, iit niaaniiiii Clialu.vio-

tum igiliir ali ()rienialib:is et nne damiiation^m nrnse concil.nm, quod iilam jndicavit orilioiiox:im,
ronepius Nesioiius osiend.iiur, et post dan;ii .lio ips'us Ephesina; synodi vidcamr impugnare decrcla.
nem , licet ab inilignanlibiis et injuriam suaiiigraviler Al e?o dico, qiiin proplerea magis sccpe dicain epi-
(iolentibns, non tamen fuerit absi.lntns, scd veiiera- stolam pronnntiavl orilioilovam, qnoniam vdil cam
l.ilibiis Cyrillo ci Eplie^ino Meinnone episcojis soa C seciindiiiii ipsiiis Ep'iesina; synodi ilccieia cni.fcssam

siispicione damnatis, Nestorius in ea quam inenierai uiiiini F)liuin Doniiniiin Jesiiin Cliristuin in diiabiis

condemnalione dimis' rint; quomodo non eruhe-ce- esse naiuris. L'nde prii.lcriter cognovit qnod hoc

rcnt vcl pertinacissinii arrusalores vencrabilis II::p, soliim corisrriplor ejns, ciim Orienlalibns et a'i.irum
diceie nmnilius qii* illicacta siinl
multis ri cciiti i eiuin meiDoria refiagaluris, proviiiciariimepisc pis "'

(|nod Nestorium in sua epistola feeerit cx.usalinn? non inicrexeril qu' inodo capiiula beati Cyiilli jn«ie
Viderimlilaque pro lantis qiix mcmoravimiis nrmini rereperit, in qiiibus ;ib eis putabatur qu a sic dixeral
tredibile fore, qnod in cxcusaii.jneni Nestorii dicliiiii Deiim Yerlium bomiiiem farlii c. ui aur rret dilTcreii-
fsset : De episcop:itii Nesi; rium deposueniiit jn.licio liam na'urarum et u;iam perbiberei esse i.atinain
,

et inqiiisiiione non facia ; sed vel pro capiiulis beaii deilatis et liumanit:ilis Domini noslri Jesu Cliristi,

Cyrilii quaB posiea inicrpreiaius esi , tanqiiam de qiiod (niiiis callioiicns exsecratur. Cognoscecs auein
,

illis judicin et inqnisitionc non facia >eslorius fiierit magna synodns Chalcedonensis, iUoriim capiluioruiii
rondemnalus; vel quia dedl^naielur Ibas, ul supra inientionem quam diligenier a prKseiiie beato Cyrillo
i:im diximus, jiidicinm et iuquisiii.jnem vocare, i.bi syno lus Epbesina didiceral , Ibain atqiie alios lan-

iion interfucrint Orienta!es aicine ali.iruin pinvincia- qiiani abscnles siciit cxilus caiis:e docuii, ignor.is-c.

Him quod iisdem c.ipitulis, sicnl


episcopi ,
qiii simul dali fuerant inqiiisilorcs el D nihil diffcrre jiidicavil, in

jiidices. Viderunt etiani ,


qiiia iiec illud , quod a qiie beati CyriUi diceniis , i:a eiiam sancti sjnodi Ep' e-
iiiiiltifariam repnlimus, in ejns exeusalinnem dicliim siicc proltanlis, inlentionem niinus inlellexeranl :
iuielligeret.ir, iii quo ait : Neslorius anteni, qnon aiii cuni iitroruni'|ue lides eadeiu fuis-et, qna simul oniiies
su;e civitali odio cral et qui iii ea er.inl excelli-nlio- iiacredebanl licum Yerbnin linmi lein facuim, ul in

ribiis. illo revcrli nuii puinii. El hiiic ca'uiniil.iri , nna Cbrisii persona manerel dnarum differentia na-

licel impiideiitissinii, turpesibi dnxerunt; faci1iiis<;ue luraruin. In boc qnippe iiulla partis alierutrae fuit

|iiilaveruiil a jii.licibns posse cre.li qucd mciiiorare ignoranlia, niilla dissciisio. Et si alteia parsdealle.a
,

magiii h.rruris csl , episiopinii ll.ain dixissc : No:i vcl invicem de sc .ilier credidernnl ,
qnod ad lucre-
invideo Cbrisin lacto Deo ; in qnanium enim ipse sini iion pertinet; de Cbrisliana tamen fide cadem
( ctus csl, el ego r.ictus sum : qnaiii si contia taiiio- fiiil parlis ntiiiisque sei.tentia. Si quis autem dicil

riiui conscieiitiam dicereiur in iila epistola defciidisse quod Ibas atqiio Orienia!fS el aliarum provjnciaruin
Mesturii.m. episcopi { una quippe liorum omniuni causa est),
C.VPLT Yl. eiiani in his quae non inlelligebant, auctoritaiem
Quod Ibui di maU toncilii sequi debucrint ipse quoijue pri-
C^r.lli ctijA'.ulii ms^ .va.i.s iil. iijdieiini :
C'9 FACLNiir KPISC. nERMI.VNENSIS 700
niiini rn!isi(l(T:ire liebet qnoil eliam synndiis Clialcc- A synodiim di>l>uisse lianc epistolam Ii8rreti< aiii jud:-

doneiisis eonsiderai-se (roJeiiila est ,


quoniain lanlis care, quia pnsi unititem factani lalia conscripiorejus

disseiuieniibus, (ini nioniti lueiMiii siiiiul in i|isiim Ibas diccre vel senliie non debiiit, jaiii superiore
coiiciliiiin convenire, noii lanlit iilo leinpore (|uaiiia libro respoiKliiiiiis. QiiMinido auleni sancta syiiodgs

niinc esi, ejus esse posei aucioriias, euiii nccdiim eaindeiii ep siolain pro recta lidei confessione qnain

( liain judicio magnaj Clialcedenensis synodi linnare- eoniinei approbaiido, Epliesinicnncilii perliibeiurim-

li r. iN:'m et ipsa inuUiini roboris ail aiiclorilalem piignasse decreia, euiii p.iiius. si eaiii pro bac sii-

addil aniiquilas. Drinile quis cnjiiscuiique lenK^riiaiis spirinne jiidiearct l:;pretioani, simiil et bealuiii Cviil-

ac profanalionis esse dii itur, qiind ea bealiis Cyrilliis luin et ipsuni E|iliesiiiiiin reprelienilisse conciliiiui

!:on jain propria, scd tolins Eidie>iii:e syuudi, cnjus vidoreiur, i)iiod ita siispicaniilMis O.ienlalibus coin-

Uier:int aucloritale riiniala, pro ipsoruiii Orieiilaliuin iiiiinicaverunt, orlliodoxns eos procul dubio judican-

viluiilaie ausns esl retractare; it si NeslnriaiKi; Ux- les? Ccriiii ig tur, iniperaior, illa qiia; siiperinre
resi dcpiitetur qnod orienlales ciiiii aliaruin i
rovio- liliro, sieul prouiiier:iiniis, ostendiniiis , bic qiioi]iic

( iarum episropis , capiiuloriiiii ejus inteiit onciii ileriim ac sa'pe iiioisliari. Qiiainobrcin si Cliaicido-

iiiiniine inlelligentes , credideriinl quod ea noii de- nensis synodus Nestoriana dicatur, quod haiic epi-
bi isset synodus Epbcsina suscipere ; cidem Nesio- l siolam judicavit ortliodosam , eiiam beaius Cyiillus
r an (• hairesi beaius Cyrillus coiiiinui ioasse dicetiir, et Ephesina synoiiiis consequenler in Neslorianam
cuiii ipsis Oricnlalibus, ita de suis capllulis, quornm haeresim foslea diverlisse dicentur, quod Orieniales
letraciaiioncm excgerunt , et Epbesiiia synodn aesii- lioc ip:^iiin credcMies orthodoxos *, nec solos Urien-
niaiitibus, coinmuiiicavil, el eoiuin confes ioiii snli- tales, sed aliarum quoque noiein (|uas siipra niemo-
tcripsit. Nam si hxc existimaiio tanti pondiiur, ut ravimus provinciarum episcopos, qiii simul eumdriii
b:erejii judiceiur, in iiulln inclinari esdeiii Orienla- bealuin Cyrillum et Memnoiieui Epliesinum , :ilqiie

libiis, sed poiiiis iiisos cogereCvrilhisdebuii, iit eii: in capitula prmlicta damnaveriint, in caeteros qiioi;ue
iii lii^ i|Uie miiius inielligebant, syiiodi se auclorilili episcopos, qund ea recepissent, excoinmuniraliin s

subjicercnl, suamque prssumpt onein per qnam pro- im proferenles. Ilsc anlein Orienlalinni .dio-
scnieiiti

ninlg:ito decrelo capitnla meniorala daiiinaveranl ,


ruinquc Patrum de synodo Epbesiiia siispicio, qin
sniilitcr publice, el in ir:oiiuineiitum p sieiiiaiis, exisrimaiiles eam Iraditiones p.ileriias esse tians-
.'criptis alle,i;aia confessioiie daiiinarent : et neque gressaiii, pro ipsa fide qnain communiler lenebaiil,
ve! sic Orieiitalium definilioni subscribere, sed potiiis adversus eam cerlabant, milii similis videtiir ei sii-

ab illis exigeie ulsubscribcrent eisdeni capiiulis, non spicioni qii:B Jesu Nave temponbus oria fueral in
pro illoruiu voluntate interpretaiis , sed sirut ab C populo Israel (Jos. xxii), cum laudabiliter ejiisd
Ephcs na .'•ynodo fneraiit ante ^uscepia; ipsamqiie p- puli pars pro Dci ciilluia sollieila, adver^usalier:i!n
suspicionem pcr quani ea daniuavcraiit lanquam parteni aqne Eollicilam " roiicit:irclur, intenlionem
liaTesim anatliema izareni, elita dcmum eos in com- ijus ignorans. Nainciiiii pergerei idein populiis Israel
iiiiinione recipere. Unde ncc alii Patrcs qui cum illo ad capiendain oninem lerrani qiiaiii Deiis Abrahse
ICphesiiin coiiveneraiit, et simul praediciis Oric: tali- proniiserat, filii Kubeii ei (lad, ci diniidia tribiis

bus, iia de ipso couc.lio Epbcsino credeiiiibus, com- Maiiasse , aiitequam fuissent Jordanem ingressi
iiiunicaveranl, potuerunt ' escusari. Quia vero illain (Niim. xxxii), regioiiem Jaser ct regionem Galaadi-
eirum igiiorantiain non de ipsa Chrisiiana Qde, sed tim babitare delegerani, eo quod essel lociis apius
de inti iilione dictoruin suoruni fuijse, et bcatus jumentis qiinruni cis iiiulia erat cnpia; nec volue-
Cyiilliis ct alii qui apnd Ephesum ea piobaverant, riint ultia Jordaiiein possessiunein capere ciim tri-

cognoveiuiit, turpeillis et indigiium visiim est pro bulius Isracl : qiii lamen perrexerunt cuni fratribiis

bac causa coniendcre, et biiic iii lungnm |rotralie:e suii iii terrani Clianaan »d debellamlas geiiles, qiins

dissensionem Ecclesianim, quain nos sanctoriim Pa- expulit Doiniiiusaniefaciemeoruiii. Porroauiem,eum


truin iiioiicsiia ' sopi:ani pnst ceiitum ainios inqiiiela dcdisset Dominus Israel universam t rram qiiain jii-
inipcritia siiscilamus. Et iilinaiii iioiin:;llas ^ taiilum D raverat dare pa;ribus eorum, el li;iredilate lecepis-
ci iiturbareiiius Ecclesias qu* ruer.ml in priina dis- sent eaiii, revertentc-i iideiii lilii Uuben et (Jad, et

i' nsioiie cnmmnta', ae non ciiam longe positas cogc- diiiiidia tribus Manasse , iii terrain Galaad , id esl

remiis c:iiisas olim oblivioni datas , quas scienies iii terram possessionis snx quam accepernnl in ha:-
iiuiiqiie remiiiisci piget , inquirere, et invenlas ne- rcdilatem, venerunt , sicul scriptuin cst (Jos. x>ii,
cessiiate re^pondeiidi iioii siiie olTcnsione audieiilinm 1 .), in (ialioih Jordaiiis " qii:i; cst in Clian:ian ,

veiitilare. De illo vtro qimd iieni dicnnt, proptciea ei a'dilicavcruiil ibi aram supra Jordanem '. In

* Vocom Hebraic im relin.inleiiam Grrca qnaidam nia; sanctiis Ilieronymiis limulos reddidit, el in No-
exeniplaria. qiia; l«).i),i,6 cl rvXio<'J lcgiint : pro qno iiiiiiibus llebraicis Galio h evposuil cot/c;
Syniniaclius inlerpres o;-!k erlit, liiiiites seu coiili-

' Cod. Veron.. poternnt. • Idem cod., pro Dei cullnrn (rque sollicilam.
' lileiu fod., mo<lc4ia et ratioiif. "^
Idinii coil., et a^ililiciiveruiit ihi iirum snjira lordr:-
' iilein cod., ittas. neiii, iir.nii inrienicin visu; iHa intentione. s.ilicel, ue
' Idcm cod., iudicov.rniit ortho:loio$. >,u>a ullra Jordiinein in lcrra Chanaan, clc.
701 rr.O DKFENSIONF. TRIIM CAriTH,. I.Ui. Vll. TW
LliaiKtan piissessioiifiiii allaB liiliiis acrop«!aiii , iii A n.i^so, .iIiiik! ox !iiu;i;i p.irlo Uiliiis Lcvi ri .iliaiiini

qiia ruit labcriKiculiiiii cl altiirc Dei : ip.>.i vcni cilia iiovciii Iriliiiiiiii U acl, ct iiivciiics iilraiii(|Uo parlcin
Jiirdaiiniii, iio pd^lci i riiriini ariciii liirciit a Uci cnl- pro iliviiio ciiliu fui^sc sollicil:iiii. Qiirro i-innrin-
llira, qu:isi nb ejiis pnpiiln JuriJaiiis liniilu scparati, tiain, el neiilrain invenics qiix :iil diviiiniii ciiliuiii

rcligiosa n[i(|iic iiitcniioiic, el /.clo Dci fcrvciitcs, il- pcrtiiicnt , scd altorani parlcni intcniiiiiiciii :iliiriiis

laiii croxciaiii nr:ini, iit icstinKiiiio es>el ac mimu- ignorassc. QiiaNC inlcnlioncni s.yiioili Kpliosin o, al-
nicnlo posicris eorniii. qiiod ipsi qooqnc ad Dci ciil- qiic cx altoia p!irli; aiitistitiiiii piovinci:i! Oiiciiiis et

turaiii ei cjiis piTpiiliiiii pcrlincrcnl. Cnni vcro ali:>s aliaruin noveiii proviiicianiin, cl iiivcnios uir:iin pio
Irlbus qiuu in lerra Cliaiinan ullra Jordaiirm lixrc- p?itcinpro divino ciillii fiiissr sollicilain. * Qiiiore

di alciii liiciMiit coiisciiii;c, isia coruin l:ilcrct inien- ignorantiani, cl nciilr:iin iiariciii invi^iiics (iiui; ad di-
lio, ct piilarcnt ci>-.ileiii lilios Uiilioii cl Gad, ct (linii- vinuni ciilliMii porliiicnt, sed alierani p:iitctii iincii-

ili;iin iriliuiii M:iiiasse, proptire:i illain iidilicassc tioiicni alleriiis ignoi^i.ssi'. Qnod cx co saiis apparci,

»r:uii, iit scinciipsns sc(!rcg:inlcs a synagoga loiiiis quoniaiu per vencr:iliilcin P:uiliiiii Eiiic.seiiiim epi-
Israol, cniitra obscrvaniiaiu ilivin:o ciiltura! ofTerrent scopuin, nec oricntalcs Patres aliipiid improbuin a
siipcr cain sncririciuiii Doiiiino , qiiod ficri iion licc- bcaio Cyrillo conniciidiiin cxpetiveriint ; nec ipsc
bal pr.vter nnnni :ilt:iro qiiod eral anlc lalicrnaculiini B beatns Cyrillus aliqiiid eoriiin i|i);e cxpelita ' fue-
cjiis ; codcin qiio cl illi /.elo l'ci fervcnlcs , ct pro raiit denegavit. Si auii in Pairos oricntales el alioa
e:ulcm ciillura Dci ciriantcs, coiivencrinit omncs in qiii cum eis crant, oli alicii:c i iieniionis igiioran-
Silo, ui asccndcrent rxpugnare cos. Quibus cuin lilii tiam, sicut et ilbs plures tribus Israel, condcinnare
Uubcn !! f.ad ol .liniidia Iribiis Hlaiiassc, facti ratio- non po^siimiis, qiionindo vcneraljilis \hx cpislolain
iioin reiliJerciii, quo proposiio aique iniontione aram CbaU'cdoiieiisis symidus cnndeniiiaret, qii;c scciin-
crcxcrint, illi dixerunt : llodie cognovimus ijuia no- diim eoruni suspicionciii de capiliiloruin beati Cyrilli
biicum esl Domnus, quia noii ileliqiiistis in conspeclu reccptiniie cnnqncsta cst? Ntinqnid eniin vel Ibas
Domini delictum, et quia libcrnstis filios Israel de inanu episcopiis, vcl alii multariini p'ovinciaruni aniistiies,
Domiiii (Jos. .xxii, 51). Vides igilur, Anguste, qiioJ Epbesiiiam synodum culpassc aliqiiando inonslran-
pro cadein rcligionc qua recle tolilur Deiis, iioii so- tur, quod cniilra Nestorium, licel in diiabiis natiiris,

hjin disseniire a sc inviccm, vernm eliam laudabili- niiiim tainen Dei atqiie hominis lilium Jesum Cliri-
ter pugnare advcrsuin se religiosi ac reclissiiiii pos- slum conliteiiduin essc firmaverit ; ut credi poss t li-

^iiii, duin cos non raiio divioi cutius,sed alierius dei, quani de iiicainaiione Clirisii babuit, ct resti-
alierum latet inicniio. Quaproptcr qui nobs dicuni. tisse, et aliiid procdica^se? Niliil cst igiliir iinnd in
si Epliesinain synodnni reeepisiis, condcmnate pro- C [,3^ epistol.i eliani de capiiulurum Leaii Cyrilli et
vinci.c Orieniisei :diariiin iiovcni proviiiciarum cpi- Ephesinoe synodi intcnlioiie ' Eulychiani i|uerantur.
scopns; 11 erito audient, ut si el ipsi lilios Ruben et
CAPUT Vll
Gad, et diinidi.im Iribuin Manassc rccipiunt, con-
Qiiod temphim et h.abitriiis in eo recte dicum sil, ct
demiiciil triliiim Levi ot ;dias iinvem tiibiis, qu:e
quid piopler Tlieodon laudes condcmnari a synodo
cuin fiairuin suoruin laleret iiileiuio, eos debellare lb(B epistola noii debuil, cum idcm a Chrysoslomo
convencraiil. Et cerle iii illo populo erant etiam et a N azianzeno luudaius sit.

prophctx, nec eis iinpnlat quisquain quod animoruin Video autein nobis, ex omnibus qii;c scripta in
Iralruin siioruin prudens cniisiliiini iion viderint. cini illa episiola rcprelienderunl, ultinium reniansissc
facile posset orantibiis cx accepta propiieli:\; graiia capilulum, dc lande (juani continet Tlieodori Mop-
revelarl : ouincs auicui Orieiilales atque aliariiin suesteni episcopi. Dc. quo iguia mulla dixerunt, ci in
|trovinciaruin aniistiics, (|uos capiiuloruin bcati Cy- eo suas maxinie exerru sse calnmnias gloriantur,
lilli latiiil iiitciitio, iil Ephesinam .'-yiindiiin pro eo- unde nos qii niue siiper lioc cipilnlo iniilla respon-
rnm jnsceptione ciilparent, episcopos dicimiis, iion dcre eoni|)olIimiir ; cn paiilisper dilato, oligo nunc
propheias. Q i ergn prnpl.clis noii impulaiiius qund potus ' defcndere, qu;ini|uani posterius ordiiie vi-
religinsain iiiiciitionem (ratriini siiiru escicriiii, D jeatur ,
qiiod id » mm scripto.sed verbis lanlum
scd laudanius cos polius qucd eadem rcligiosa iii- prucaciier ciilpcni qiiod in fiiiem ipsius epistohe
,

tentioiie advor^us ros fucriiit roncitali : qiiomodo dictuin est : • Nnn eiiiin quis(|uam audet dicere
poasuiniis iiun prophclis Paiiibus iirieiilaliLins atque unam naliiram
esse diviiiilaiis et humanitalls, sed
uliis imputaro, quid » roligiosa inieiitione advirsus coiiliteniur iii templuin et inbabiiantem in eo, qiii
curum approbatorcs fuerinl conciiati? Qua^re iiiten- est unus Filius Dom iius Jesus Cliristus. > Quod tale
liuneni liliurum Rubcii et Gad, et diinidix tribus .Ma- qiiiJein esl quale illud iiuoJ supra delciidiiiius, ubi

' Cod. Vcron., qnod retiiji-snn


inttnlionem capitu- ' Ideiii cod., ab eo expeliia.
tvrum Cyrilli niscieiiiit, lel si dicatur nnn csse Uuda- ' Idem cod., reprelicns oue.
iile quod endeii reliijiosa intcniione adcersus eoruin '*
liloiii coil., illud pn'ius.
approbalores fuerint concitali? Qiiwrc, etc. ' IJom cod., idijuc uon scriplu.

* Haic haLes j;iuIj aiitc ; adoMiue hic fruara rcpel la vidciilur.


"03 FACUiNPl Ensr.. IIERMIANENSIS
70 i
ait, laiiiniam non sil diDrercnlia intcr temphim el in- ^ capimluin, ([nnd itilormissnm fiierat, revprMinur
li.iliiiaiileni in 6'». Veriim ne pulcmus '
aliriuid omi- ciijus iia nieiiiineruiit dicenies
i El pnst niodica :

sisse, iii linc qnoque loco eamdem cdumniam refel- episcnpo Edessae derognns dicit Ilic noslrs
ci^ila- :

lamiis. Nam diciint ad divisionem iinius filii Jesu ^ lyrannus beaiissiinnni Tiieodorum prEeconeni vc-
**

Clir.sii periinere, quod ait : < Sed con(itc:ur in tem- ritaiis ct doclorrm Ecclesi.T! pr.Tsumpsit, qiii omiiia
pluiii ei iiiliibitantem in co » tanqnam :ilinm vo- pr.tsumit, in ecclesia palam anathemaiizare
> qu'id
:
:

luerii iniellii;! templi siilisisientiam sive personam, id.o ex illa episiola posiicruiit, quia
prxdiciiim
et aliam inliabitantis in eo. Sic autem possiint et dc Tlico loriHii, sicnl soepe dictiim cst, acciisant quasi

erbis Diiinini ipsius dicere , nbi Judxis de lemplo ^^ l"''^ S""t Nesiorii praedicanicm : iit quasi per lioc
iiii corpnris d:>;il : Svlvile lemplvm lioc, et in trihis Neslonan ni liaiic epistolam denidnslrarent qiw
,

(liebus cxcitabo illud [Joan. \i, 19) : tanqiiam aliam 'aud.iveiii eiiindcm » ; atqiie ila i.yiioduni qn^.que
volueril iiitclligi personam exeilandi corporis siii
*^''"'<^cdonetiseni Nestorianam probarenl, qiiod ipsain

lcnipli, et aliani excitatuii illud. Quid autem noljis


epistohm, laudanlem ciim qni Nestoriani diciiur
in eplsldla siia vciieraliilis ^''clor erroris, prnnimt avil orlbmloxam. Qu'a
ll.as duliiiim dcrcliquil, vi^ro
ciiin prius iiilcniinncm soliiin iii cpistnla Ib.-c laudalus cst ipse Tbeo-
sii.t, nientis apericiis, ct do
cens non se a.l person.T divisionem
, sed ad nalura-
^ dnrus, sod » multis quoque sanclis P.itribus, jam
_ 1'-.? _.._ ... .
rnin disiiiiciioiiein, lalia conscripsisse, prsmiscritac
. «•.:.!.....„.
pridem et
:..
in
j-
seciindo
i-i___
libro
i_ .

dociiimus ex epislolis
...
dixerit :
i Non i niin qiiisqiiam aiidet dicere unam beati Joannis Antincbeni, toliii-;que orieiitalis cor.ci-
ejse n.Tlnram (iivinilaiis ct Iiumanilalis; » ct deinde ii apiid Aniiocbiam congregaii, et adhuc e^ alinruin,
siilijcccrit : « Sed cnnliicntur in lemplum et inhibi-
siciit pinniisinnis, Palrum lilteris infra docebimiis.
tanlem in eo; > ntqiie iia siiam clauserit sonlcnliam Necessnrium tanien exiiimo et ex liac epislola do-
dicens : c Qiii e>l iinus Filiiis Jesus Cbrislus. » Qiiid •^*""*'' 1''"'' de Mopsuesleno Tlicndoro non solfiis Ibas
expr.-fsiiis vcl qnid aniplius dici potuit? Sed ut viJeo ^'"""^ '-'^ scnientia. Nam et ips ;m Marim Persam,
diios (ilios cie.lere j.nlicatur, qiii-qiiis sic unum ad qnem scribil, eoriim qu:c de ipso Tbeodoro dixil
dixerit liliiim, iit nnn eliam diiasejiis negando nalu- ''"^iciuni esse pcrhibrt , ct confidcnler publicam
r.is, ciim Euiychianis incarnationis mystcrium ejus ^""qie sibi dicit aticslari noiitiam. Vfruni isiicom
cvacnei. IIoc eiiain dlruiii : Nnn debuit priiis tem- "'emorationem e rum quibus hoe osicndiinr, con«
p'iim nnminare, el deinde habitantem in co. Qiiasi ^"'"" fraude fngcrunt. Nam quis iu illis verbis nnn
vel ipse ordn loquendi permitieret ut priiis diceret ^idMt vener:ibilis Iba; de vcri aie fiduciam?qiiia nisi
i.;li;ibitanlem in eo, et postea lemplum. Quanqtiam /^ '^^'''^ ^' "^^"''^65'=' esseiii, nequa.iuam ei ad qucin
sitetiam docirinnc conveniens, ut quia per bumani- scripsit, diceret de illo qui Tbeodorum anaibemati-
latem Chrisii ad divinilatis ejus cognitioncm perve- ^•'**'' "
' Q"^"' nec tu ipse ignor.is, qui occasinne
iiiiiius, prius in templo cjiis liumanitas, et pnstea 'i''ei non snlum niinc vivenies insequiiur, sed el om-
rnmmemoreiur habilans in templo divinilas. Ob bnc "^^ ' 1"' o'ini ^*^ Dnminum prsecesserunt : quoruin
ei.am venerabilis Paiilus Emesenus episcopus in ser- """^ esi beaius Tben.lorus, praco veriiaiis et docior
mone suo quem coram ipso beato in Alexandrina Ecclesis, qni non soliim in sua viia colapliiiavit hsN
ecclesia fecii et quem , ipse beaiiis Cyrillns laiiia reticns per veritalem su.tc fidei, sed ct posi niorlem
laude, sicut primo libro dociiimus prwdic.ivil, iia spiritalia arma in libris propriis Ecclcsiae filiis dere-
,

locutus est : « Vi.le Jnannem diias nalnras pr;i(li- liquit. i Deinde ipsiiis el^am ad quem sciibil, aHe-
raniem, et unum Fi'ium;anul tabernacuium et stari sibi notiii .m dncet, cum ail : « Sictit et lua re-
,

aliud qiiod in lalicrnaciilo ; aliiid lempliim, ei aliiid vereniia eidem cnllocuia cngnovii, ct cx liis qu:c
qiii inbabitat, Deus. » Qiiocirca si ciilpaliir vcnera- cnnscripsil instrncla esl. » Ei inlra qiiidein de co-
bilis Ibas qiiod priiis lcmplum ac d.'iiide inlinl.iinn- <lem Tbeodnro : « Qui propler zclum Dei non snliim
lem in coin epislnla siia pnsnerit, ciilpeliir ncccsse prnpriam civilalcm ali crrore ad veritaleni cnnvenir,
est eiiini beatiis Cyiilbis, qiiod sermonem pr.rdicii r. sed et longe pnsiias siia doctrina iiistruxit Ecclesias.i
Pauli cpiscopi laudnveril, in qu > prius tabernariilmn Postreino qiiia ideni Theodorus in sua synodn palain
el lcniplum, el poslca qiiod i.i lalernaciiln, el Pcnm redirgiiil cum qiiem su.ne civiialis lyrannum vocavit.
qni lempltim inb3bil.1t, iiomiiinvit. Cognoscis isilur, Qnnc nisi >era forent, quomodo ca pnsset reverentis-
inipeiaior, qiiod epistolam vcnerabilis Ib.i; diccntem : simus Ibas diccre , omnium episcoporum orienta-
• Sed c.nfiieniur in lempliim, et inbabitnntcm in en, linm lestimcnin refragaiiie? Qiiinimo et sui siaiin
qiii est iiiius filiiisJesus Cliristiis; > sectindiim jii- periculiim sustinerci, si Tbeodnriis ui h.Treticus ba-
dicium beati CyriTi n.agna Cbalcedi.neiisis synndus lierclur, a qii.i dixit in concil o rcdargiitum csse ne-
approbnvii et ipiia vel ii propler biic eam veliit ba^-
; scio qiieni sus civitatis tyrnnnuin. Onines quippc
reiicani im|irobarel, binc potius beatiim Cyrilliim, orieniales episcopos crimiiiatus est, si in eorum sy-
id ipsum in sermone coepiscopi sui Pauli approbaii- nndo liireticum dixii rcdarguendi haliiiisse fiduciam
teni, firma^se hiereiiciim videretur. .Nunc ad illud ad excommunicandos fauinres hxreticorum '. In boo

' Cnd. Vcrnn., puli^mur. ' 'dcm cod., et lios qiii.


•laeuicod., cuimlcm Tluodornm. ' JJcm rod., nd liecc omnia (autores harcticQrum.
,

705 lUO DCFtNSiONK iniUM CAPITLL. I.ID. Yll. 7'iG

c.niiiiulo ne prodtfreitinr, cnnsulia roniingiTe noliifi- A <lii'it {Ephi. 112) : « Si essel quidem venire possibilf,
riiMl. Quaivera cssc recognosccnlis veiicialiilcs 1'lm- tii.Tini|iic revcii'nli.nm rli.irilalcmqtm C(iiitplei;li, el iii

tiiis el LCiisliicliiiis :ili|iie llraniiis, ciiiii iit coniiii jii- ipsa jii> iiinlari , ciiitt iiniila liou vcloi ilalc ct sliiilni

ilicio nicniiirala cpislula rclei;crc'iir, iinii ab iilo cxe- lacirciiius ; ipioiiiaiii aiilcnt lioe iioliis iion ailjaccl,

geruitt aitalliciiiaiitare ritcoiliiniiit. I'^i iil cos ipiali- niiiK; i'l liilcrls Itoc iniplciniis. V.lsi cniin aii ipsos
cuiique testiiiioiiio, lanien suo convincani , ipsi cerie liiics iiiiiiiili iliicaniiir, liiu! (lilcctionis iniegrilaiein

fll illo nicnilacinriiin liliro iJixcniitl, siiiii aittc incini- cl lavorcin '
, ct siiie iloln siiicerilalcin oltlivisci i.nn

iiiiniis : < Jlciiiipit' et Pltoliiis ct Kiisiacliiiis, cn:ispi- possunius, quc cst aniiipia ci a piiiicipi», (piaiiKpie

ti.-iilcs (lei.ci;aiioiiciti llix dc c|iisio'a faciani, jmli- iiuiic ttioitstrasli. Neipie ciiiin lios laliiil ipiaiitJ pro
ctiiin dedcruiil ad dcstiuclioncin ct ciicliiiiioncin iiii- iiobi- etdiceie cl lac rc rcsliia.-:!!, doiniiie nicus Itn-

plctaiis cpisiolae ud M.>riiti , ipiod judicniiini lialiere iiorat'i>siine atque sanciissime. Scd eisi niliil ainplius

anirinani, ui lli:i$ iii siia cccle-ia aiiailicinaiiiaie pa- f.iciuni e~t, Deum tanicn lialies pro tuo stiidiu et ala-
l.iiii iiiali^iKC iiiipicLilis priiicipcni INcsloriuiii et cos criiale dcliilorein, inlcgiaiinpic nicrccdeiii. I'.t n'is

qiii aiit libris anl codicibus cjns iiluiitiir. > Ubi non aiilcin noii q;:icscliniis scicnlcs lu:c graiiam sancli-
dico, quod iniineinores sui, qiii riieodnruiii di.\eriiiil tatis ct tuaiii revercntiain oiniiibiis pr:cdii'unles, a •

Nesioiiani errnris auctorcin iiiagistriiinque iNeslorii, -9 que poscenies eanideiii dilectiune u llnrentein p t
riirsus i|i..>i Ntsioriiiin nialigii:c iirpietaiis priiii ipi;iit oniitin coiiservari. Non eiiiiii iii desertu sedeittes lur-
(ticiiiit, ct pcr lioc itigiiitt qiind Tlicndorus lueiil Itii :c iiiterccssioiiis fruclus liubeiiius, quaiido lalem
coiiiinuiiis aucuir enoris, taii(|uaiii iiisi per oldivio- in Cilicia * ilicsaurum • et rccoiidiias divilias possidc

iicin vcruiii luqui noii posiiiil. Scd illud niagis 110- inus. llx'C eniin est fortis et vigilantis aiiiiiix lu:c di-
liiscuiii p:eia$ tiia cnnsidercl, (|Uiiniani qui vulueruiit leciio. > Aiiimadvcrtii niecuiu et tenore prxseniis
e\ Imc nsieiKlcre iNc-toriaii.uii esse epistolain vene- epislulo: sercnitas tua, quod, sicut testatus est Joannus
rabiiis \bx . iiund IMioiius et Kusiacliius episcopi, Aiit.ocbcnus el s} iiodus Orientis, Tbeudorus, qui coii*

cimspicieiites neg:ilioiicm ejii.idc buaepistola raciain, deitiitalus esl quasi Nestoiiaiii auctor erroris, coii-
ad (le^tiuciliiiiein e cj;c usioiiein ipsius episiuhu lale disclpulus fuerit biijiis beaii Juaiiuis. IIuc euiin s:i-

juil catuiit Ucdcruiit, iit Ncsluiiuiii ct cjas dugitiata li3 indicant cjus vcrba, cuiii dicit quod aiitiqua et a

Ibas aiiallieiiiaii-zarel, ipiod ens f.ilso jarlasse I


r ba- priiicipio fuerit ejusdeiii Tbeodori circa se dilecnio-

viiiius : piociil dubio li.creticuin iion luisse TbcoJo- iii^ iiilegrilas ; quod eliaiii littcris ' Diiitiiiii epi^cn; i

rum ipsorum Pbotii el l^ustacb.i judicato cnnlirmaiit : Aiiliocbeiiiprubabilur. Curaiileinin.ignaCli:ilcediiiie:i-


quoniani cuiu prxiipiias laiides doclrinx ejus :iudi- sis syuodus argualur, qu;e sceiis saiictuni Juaiiiiciii

rciit , iioii exegeiuiil a pricdicio reverciitissiino Iba C Tbeodoro scribeiilein di\i se : Neqiie eiinu nos latuit
siiiiiil e III cuin ISestuiio, qucm non biudaveral, abdi- quaiiUi pronobis et diceie ei facere lestinasli, doiiiiire

care. Uuia vero euiii, sicul jam ducuiiiius, iion suliim iueiis bunoratiasime atqne saintissime, crcdidil quod
TMcodnro unailieiiia dicere, sed eliaiii Nestorio iui- ille niiit esset hxreticus, qui laiiia pro Joaiiiie iiicx^i-

iiiiiie conipuleruiit; si quid coniiii teslimonio Luiy- liiiiii ;ispurlato,etdi(erci.'t laccre festiuavit, slud.n al-

clii ni vel euruii! saldliles crcduiil, iicque Kcslo- qucalacrilale |ua Deiiiii babcret mercedis iiilegr.c dc-
riuiit excusatiim in liac cpisiola inciitiaiilur, iieipie biioreni ; iiicicd.bile judicans iiuud niag ster Neslu-

Tbeodoriun dicaiil Nesloriaiia.- impictalis auctorein, rian:e perfidi^c rclii;iunis vcrjo iiiagistrum, silii pm-
qiiem iii eorum jiidiciu, el anle Cliakcdoiicnse coii- fecto cunlrariuin, qitaTcrct ab exsilio reduci, ei pio
c liiiin laiid ituiii iiiveuiunl iicc iiiveniiiiil deiiotalum. siii Inci aiicorit.ile, advcrsuiit prava sua dngmata li-

Vcrum proutissi nicmorcs , ad illa jara praiclaia bcre iiiecclesiadispiit.irc. Nisi rnrle nb lioc illa syiio-

Ecclesix luiiima veiiiamiis quorum magis tesii- diis iiiipia dciiol tiir, q:iod pie de Joiinie Constanli-
,

nionio synodus Ctialcedonousis crcdidit , ut epi- n pidiiano seniicns, eum ' lalem arbitraia est

Blulam veiicrabilis Ibae pro laudc Tbeodori non jii- queiit vel sic amarct, m velnt adjulorem suuin in Ec-
dicarct ba;rct:caiii. lit primum testein citeiiius cla- 1 lcs.a prOiiiia revocari vellet b^relicus ; vcl sic ipse

rissimum doctorem Ecde^iM el coiifessorem fortissi- D quoque diligerct, et magiia laude prsedicarel baireli-

iiium veriialis, Juanuem Coiisiaiiiiiiupoliiaiiuin, qui cuiit. Ciim vcro et lioc inler alia dixit : Talem iii Ci-

pricdicio Mopsuesieno '


episcopo de exsilio scribens licia ihcsaiirum, el reconditas diviiias possidemus ;

« llodie aptid Jnannem Cbrysiisloiiiiim , pro £v Ki- 7£vvai:«,- (Tou ^\iyj.s -'.•> iyinm. Qu.^E varieias umle
Xtzia legiiur £v y.xcoi-j. , epi>tnla 112, qii;c iiiscrihitiir oia sit nnii l:ic le est diviii:ire. Mo|isiic.siia pum),
Hic-
etoji^fif) ;-[Tz,-w, iion 1 xpresso nniiiiiie loci. 0\iyi.p, sedcb Tlicod.iri C|csci,p', oppilum fuil Cilicia: II.

in |i|il, T.|V r-j/jij<jc^.v r.A iv Ep^u.ia zxOiififvoi zzottcj- rncles, Eirao/ia Ki>t7.ia,- ^'. O-o r,-/fj.o-JC. jro).£'C 5 . 'iv«-
(is^ac TTi-j Tra^ axAiiGrtv , OTav ToaoiJTOv iv y.'xpSia Ooau-jco-j raoSa fi/;T,o'oTCo>i,-, Mo-}ouE(7T(a , ctc.
xxi TrXoiJTOv «:roz;i(i5vov iyj>jUv, Tij? iyor,-/op\,iu; x«i

' Cnd. Veroii., Tlieodoro. » l.leiii coil., i-e\u.>ite liiieris.


' Ideiii cod., [eivjicin. * Ideiti cud., iiOH eiim.

* llanc Faciiiidi lcclionem p oliini csse ailenqiie trse ediiioitis), in cpislnUnn sancti dortoris H-2, scd
liniid snlliciiandam, pliiribus ostenJit Moi.ifaiiconins iiiiprimis l 'in. VI, pag. S15-51(j, iii muuiio
a
aii Cbrybosioiiii Opi). to;u. III, col. titiH, not. a (nos-

I
707 FACUNni EriSC. KERMIANENSIS 1(!H

HuiJ liinc synoJus ciilpclnr, si revcr'la esi aniiilic- A rare'. ei ob liocsecawsnriHir on s rpcie~i:B suac tirri;

niaiizareiliesaurum Joannis el rccomliias ejus divi non posse, nc<|ue Apnlinaiianis gre^-em Dei vaslau-
lias? An ei ipsa siaiuerc debuit, et dicere, si quis libus, pro cadeni gimina debilitaLe resisiere, episcn-

Tlieodorum nnn analliemalizal, analliema sil? Sed paliis curani dcpositnrus, et relicta sua civiialc cnin
nonne nielius est, ui de c*teris Patribus laceam, ana- monacliis iii rure viciurus, ubi cliain dcfui.clus e^t,
ibem 1 cum Joanne audirc, quam Joanni analliema Tbeodoium tolo Orieiiie in derensionem el visitaiio-

dicere? Si eniin auatlieini est qiii Tiieodoruin Mop- nein cjusdein EcclesicC !>u£ delegil ; non aliud capul il-

Buesli.-c noii dic.t anaibcma, etiam Joannes Consian- lam provinciam babere testilicaiis , cujus flagit..-

liiiopolitanae clarissimns antisies Ecclesiae el coiifessor ret auxiliiim. Sic eiiim ei iicnim scribit : i Tempus
fonissiniiis verililis, :inaiiienia cst, qui tali tliesauro milii est dliid S.;riplurj; dicere, Ad quein vociferabor
et recouiliiis diviliis quiis Mopsueslia; in Cilicia pos- vim paliens ? qiiis niibi porrigat manum oppresso ?
Biilebai, non dicit analbeina. Verum neqiie vir ille aJ qucm pondus Ecclesi c transe.it lam male jacentis
magiii poodcris et exspeclal»«en)per auciorilails no- ac dissolut*? Tesiificor coram Deo el eleciis aagelis,
bis deerit in defcnsionem magnic synodi quK ab Iba qunniam non jiista patilur Dei grex sine paslore de-
ep scopo non exogil ul Thcidorum Mopsuestenum gens, et sine visilaiore propter torporein nostruiii.

ci ndeinnaret, ciini cjus episiola recitari laudes cjus B Me eiiiin segritudo deiiuei, ct ciiius abduxii ab eccle-

Budiiel. Adsii igitur etiain beatus CngoriusNazian- sia, nunc omuiiio extreina speranteni * , el aniplms

zeiius, lenierariorum el ipse criinen .auciurus ,


qui rebus ipsis afflictum. Si quidem aliud caput baberet
Tbeodoru adhiic juvciii ac novcllo ita scribit, ejus provincia, ad illud oporteret clamare ei conlestari.
|ierfeclioni congralulans : « Dilectionis indiciis delec- Tua vero revereiiiia superposita, ad le aitendere ne-

taiiiur » ,
pratcipui; in lali tempore, el a lali novello cessc est. Curam liabeas tuae Ecclesi» quovis modo, et
simul ai(jiie pcrfccto, el, nt te ex bis quLe sanciae non eam ilespicias indigue ageiitem. Ut eniin alia

Scripturx sunt anipleciar, constiliito super juventu- praetermiitam, qualia uiinc insurgenles Apolinari;iui
teiii. Sic enim vocat illa eos qui intelleclu a;tatem ex- aliqna i|uiilein fecerunt, alia vero niinantnr, a douii-

ceduiii. I t veieres qtiidem patrcs rorcui cueli ct uber- nis incis cl coinpresbyteris Jisccs , Eulalio coeiii-

taiem lerrse, cuni cacteris aliis conccdi filiis depre- scopo ei Eleusio, quos impenJio ad tuain reveientiam
caniur, iiisi cui ainabile est baec ipsa :iltius intelligere, misinius. Et baec coinprimere non est nostrae aelaiis,

nos auteiii spiritnliler oinnia tibi rependimus. Iiiipleat scd luae prudcnliae tu.-eque virtutis -.
quoiiiain libi

Doininus nnines pelitiones luas , ct lias taliiim lilin- ciim aliis facultatem diinavil Deus ad cuminiiiicm de-

rum palcr (quoniaiii quidem (iportel coinpenJio elfa- fensioncm Ecclesi;e. Si auiem baec Jiceiis ei scribciis

miliaiiler nrare pro te) qualem le deinonsiraris ' pa- C non aud:ar, qnod restal soluin lioc liel, publice pr.c-

tribus lui?, lU in f.ncleris nos eliain dc te glorieniur. » dicare omnibns ct notiiin facere, quia episcopo iiidi-

yiiomoJo il:iqiie synoJus sancia ciilpatiir quia Tlieo- get Ecclesia, ne propter me:>m inlirinitalem tunda-
doriiin non d:imnavit, cognoscciis quanliis adliue a tur '*.
De caelero vos videntis. > q lam fortia sunt
quaiilo viro de perfectione lauJalusest, id est novel- et iiivicta jusiorum meriia,clemcntissinie imperaior,
liis a Cregorio Nazianz no, ita ut inieilectu excessisse qua; tiiilo certius et evideniiiis nsteiidunlur snperari
dicerelnr alalcm, s :pra jiivcntirein siiam siiblimi- non posse, quanto .stuJiosius et vebenieniius fuerim
lale sapieiitix conslitiilus ? QuoJqiie inagis gratum impctita ! Nam quolusqnisque seire posset aut qu;c-
c>t ac jiiciinduin, ruin sc ientia cssel c.vcrlsus, lanlam rcre tiil inexpiignabilia pro scnlcnlia Pa:ruin qui
buinililatem acrevereutiam exliibuil palribus, ut b:cc Clialcedona convenerani, testimonia, nisi provoia-
ei benedictio pro lalibus ineritis a Giegorio reddere- nt adversitas ? El ideo non soluin patienler, venim
lur, per quam tales balierei niios i|ii:ilem se pairi- eiiain gratanter suscipienda inilii videlur. Nam cli-

biis exliibcbat. Quain beiiediclionem si religiose ac rinreni sempcr eflicit sanctoriim justiliam, diim ob-
pie ilia synodus non crcdiJit essc fnistniiam, iJcirco si iirarc coiilendit. An non anipliii illnriini ['alruni

vclnt iinpia ct profana frustratur. SeJ aJ aliain " Irans- justitia declaratiir, cuiii oslciiduntiir Joaunis Con-
e:imus cpistolain ''. Namque cum oelale confcctns D siaiiiiiiopiditsnictGregorii Niz.anzenitesilmoniocrc-

idem bealus Gregoriuslonga quoqiie xgiitudine labo- didisse niagis, qii:.ni eoriim qui volcbaiit qusedam

» 'AyiTruf a-ju?o),o(? iio6,[i:0x. Sic eiiim legpniliiin provinci;e iii qua cr:it N;iziaiiziis , lil cpistnhe vcrba
videliir, noii aufi?ou';ot;. Vpiiii (ire;;niiuiii cpi^t. 21'.), ilecl;iraiii. Ki. ugv 0"jv, ini|Uit, kAV/jv zi-ja xcyaVjjv et^^iV
el :ii:i' bor loco euin (b.abiis seqneii-
Jesrnliiliir "20 /1 l-Ky.oyioi. 1700: exstvvjv zoct /5oav y.ixl SiKua^TufistfTGizt'
libiis , siin|il icin liliiliiiii linbenl ©irjilfljr.r.). At epi- : Tyj? ^i uh; i-j).u&iiv.^\t77£'..y.zt!J.ivfi^,T7po^ irk 'fi/.iTzstv av..y-
Stlll.l2"2.') pliMliiie II ^OiijSwpW ETTITZOTVM TuOTOJV, T luO- z« ov. At iNa/.ianzus iippidiiiii luit Cappajocias II ,

doro <pii(upo Ti/iiiiomiih ; aJ (ineiii pcrtiiiere oinnes ciijiis nieiropolis lyaii.i. liierocles in SynecJemo ,

ciiiijccliira est, Je (Jiia inox Jicaiii. *I'i7T-a^^ia KaTTTra^ozta; ^ tjtto i^yE^^tova. 7ri>^£i.j ti' Tvava,
. .

> Ea cst apiid Gregoriiiin niimeio 83. qn:c in iI'av<7Ttv'jTJ7ro/t;, Kv^tffTpa, ^aiTtav^o^, So:(7taa, eiC. Ad
Grx-iis cxcinplaribiis "AvwvJii-.i, seJ iii l.alims recic Tlieoiliirinii eri;o I yaiienseni |icrtiiiol e|iisliila, utJii-
iii^eripla e t, TliiOiloro ein^cnpo Tiiniiensi. Qii:iie s iiiiaiiiis quoipie iii EJielo et synodus v obscrvjiil,
fallilur Facuiidus, (|ui ad Mop»iieslciiiini scripl^iin contra ens qui ad .Mopsuestenuiii rcrcrebanl.
(niiavii. Scripta cst eiiim aJ melropolitaiiiiin cjns

' Cod. Vcron., denioiislrns. ' lilcin cnj., siiirnni, m.


' liieni C d., ultam ejni. ' Ideiii coJ., Iivdtilnr.
;

70) rn ) DEFENSIONE lUll .\I CAriTUL. L R. V II. 710

Tlicoilori cnpiliil.1 coiulcmnaii, ocrnsioiicni racicnlcs, \ jii liciiim synuJi Clialcedoiicnsis damnare Tlicoildrtiin,
sicntlicnliis C.yrilliis ait, conlrnrio (lo|;iiiali (|iio luiic- 1 lieodiiriaiii s vnr:iiii, iil linc cnnliimclia mciiiorat:iiii

liaiiltii? iNiiM iMgo (laiiiii iliile jiiiiiictiir iimi (laninassc syiKiduni, ulii cniii latidos cjiis ret itarcnliir (laiiiii:i-

1 lio (liiniiii, i|iiriii siii;;iilar>! toiiiis ca|iiit ' (iro^iwins liis iinii (^st, siniiil iiijUi ioiit? Si dc rcli^ioiie ac lil'-

jiiilicavil, el cui ^rei:cin Dci siio rc^Minini creditiim irnrum est diiliiiatio, rcqiiiranltir ; si de caii^^a coii-

dercliqnii.Grcgoriiismaniimsilii cjiisporr giadversns demitandi Thendorl, nianirosta esl Pairum scnlenti:i


hxret'cos.\pollinariaiios llagilnvil, icstilicniis cnram qiiam sci|Hiiiilur. Niin'|iiiil eniin ,
qiii conscniire no-
Dco el clcclis an;;olis, qnoil sc a^ritinlin^s torpore liicrit novis pr;rMiiiiptiotiiliits, niiviiiii dolicl n iiiicii

iluleiilo, Clirisli grcx visililioiii» ejns iiiili^erel aiivi- accipere? Non :iiiiciti tiii pcosi, qnod i iiiii l:inlis l'alri-

lio, el tilis i|u.i: ' ctilpa csl ? Synoiliis eiiiii noii i (in- biis siisliit' itiiis : nam s ciit hitnlari contra illoruiii

ileiiinal, et hlnc pulatiir lia-redca. Kle Thcoiloro prii- fenleiiiir.iii critniiiosiiin csl,it:iciim cis criimnari
ileiitiani ilepnlavit at.pic viitiitiiii el nrc levis iiule laitililiilc. Cop;nosceiitcs aiiloni qiio I iii:i!;iia synodtn
queriiiKiiiia ciiniiiiuvuliir : el Clialcedoiiciisi roiicl i>i, iii caiisa .Mnpsiicsloni Tltcoiloii non Riiie islis Kccle-
pap:e !
* quiid ci iioii ascripsitiinpriidtntiain, taiila in- si:c liiiiiiiiibns aionsotiir, niillis iMilycliiaiioniiii ca-
vidia suscilatnr. Scd iiuni|iiid et Gregorius Nazian- liimiiiis lurbari dcbcinus , scl poiius ipsoriim cn.f

lenus, el Joaiiiies Con^taiitlnopolitaniis, ct alii qnos i) atictoriuilc coiifiiiidere. Ei ideo comniemoralis lio-

meiiioraviinus ac nienior:iUiri sumiis, Palres Ncsto- riini vciicrabilitini Palniiii lostimiiiiiis ,


qiii cidem
ri:ino iiiorlio iliccnliir obsessi, qnia iioii solniii Tlico- '1
liooilnro siiiit allostati diiiii vivcrct,ad aiiilioruiii

dorumiion alidicaiil, veruiii cliain prohiboiilabdic.in? qiiiiqiie losliinonia transeaiiiiis.qtii siinililer ojiis iiio-

:iul el ipsos iiovo nomine cl liactcims inaiidito Tlieo- iiiniiam, poslqiiam cxccssii e viia , niagnis ci mnl-
ikiriaiios (piisi|tiaiii vucare pra'$uniel? Quod si nullus lis suiit laiidibiis prosecuii. Igilur pr.xscnti libro ter-
liuc aiidei, cur a ios qiii icnenies eurniii cailiolicam Miiiiiim d:iiiius, ut inleiuio legentis ab alio innovelur
lidcin sciiieiiliainqiie scrvaiiles, ntiii aiidcat iii pr:c- cxiiriliii.

' l'od.Vernn.. ivtius provincitc caput. " Idoiii tod ,


propter quod ei, i ic.
' Kleiii coil , el absqi(e cu'pa c.vf.

LIBER OCTAVUS.
CAPUT PIUMUM. luni iion vivenies t.iles calumnias ab Iiis qui conHir-
bare voluiii Ecclesias contiiiiie sustiiieiiiiis; sed ot
Qiio I JoiKiiis Aulioclwiii ct Orienlalium leslimn^iio
untiqut l'aires plurimi consoita quw (lui beiie de vita pmfecius est beatus Tlieodorus, et
iis scripscrinl in Q
Theudoro Mupsuestene culpuHlur. (|iii quinque et i{iiadra};iiila aiiitis claie iit doctriii i

pr;Klulsit, el (imiiem liarcseiii expiignavit , el iiiil-

Aceipe, soreiiissime impi ralor, qiianlis adhuc te- laiii aiicubidelreciatioiieui ab orllioduxis iii vita sus-
siininniis sanctnrum el veiierabilinni Patriini syn< diis
cipiciis, pnsi longi temporis liiiic dibcessum, ei po.-i
Chalcedonenbis ncc coniradixissc culpaiiir, a quibus niulta certamina, et post deieiti niillia bbros adver-
Miipsiieslonns Tlnodorus ,
eliam defunclus , iiitillo
siis errores coiisciipt'is, el pnsieaquani iii cotispeoit
amplins qu ini in epislola vencrabilis Ibae bind.ilus
saccrdiituni cl inipcratoruin et populoruiii priib:itiis
est. (Jiidc p itis ad illas cpistolas saiicti Jo:iiinis An- e-i, periclliatur qiix> hxrcticurum sustinere, et ills
lioclieni et orienalis cuiicilii , sicut libro secniidii
))rimiis '
pr;cdic:iri. El adjiciiint qu.^e iiitcrniissa fuc-
promisimus, rcveriaraiir. Beatus enitii Proclus sy-
raiit, dicoiiti s : ll;ic • iios coiifujioiie ct turbis coiii-
noiiicas in Orienlcra Mleras miserat, conscripto ad pievcruiit, iioii aiiicm nos soliim, sed el ClnisiiainH
Armeiiios tomo, (luein, siciil jam doiuimiis, orien-
populus, qui liac cognosccnles nullatenus sine tui ba
talis synndiis a[iprobavit. In cujiis legationis occa-
ecclesiasiii as cidrbrationei impleri pcriiiillunt, snl
Eiioneni lentaveruni quidain siibreperc, ut aliqua ex
ad\cisum iios seditioncs faciunt , iiec usqiie ad ;iii-

dictis aniiqiiorum Kcclesix doctoriim excerpta, pra;-


" diluin passi sii-cipore qiiod adversus dorniienlei
positis eliam eorum noniiiiibus anatbi^maii >ubdo-
palres nicditali.iiiiiir aiiailiciiia, ct ilcceni iiiillij ad-
reiitur '. Tali ergo ausu coiiiir.ota syiiodus Oriciins, vcrsu- nus iiiaa iiiiiiaiitur, si quid ab ali.pio fuciit
quoniain piitavcrat hoc ab eodeiii bcaio Proclo m;:ii-
lale pr;esumpluai. Sciat autein el lioc tua sanciitas,
duiuiii, postquam direcium sibi tomum se appro-
qiiia scripltir:i> aiilii|Uiiniiii docloruin Ecclosi:c ro-
liasse respoiidii, illa etiam qux secuiido llbro ine-
i{uircnlcs deceiii inillia lali:t cl liis sitnilia iiivoiii-
,

iiioraviiiius, et alia raiilla qus iiinc iiiiorinisia iiie-


iiius, qualia qiiidam iiialo more ex liliris bcati Tlien-
morare disponimus , ci pro Tlicodoio scribons ait
dori colligeiilcs cl corpus reliquuiu abscideiitcs,
,

I Mniis nostrae aninuc viilnciai^e suiii, quii non so-


lux obtuleruiit sanctitati. Elenim apud nia^niini
« .Miscraiit ad Procliiin por legaios episcopi Ar-
non lereiilcs, his ad Prochini cl aliis ad Cyrillnit) ,

iiieina; ac l'ersi(lis ca|iittila qii.odam cxcirpta ox


aliosque litlens obsliteruiil. Qiia di re, lotai|ue do
scrt(iii> Theiidnii, ul cjtis auctniiiale d:iniiiareiitiir,
Thendori aiiallieinate cuiitroversia n.ulla fti-e iii ,
ctiiii iis qiii in Syria ei Cilicia eadeiii senliie dice-
aciione 5 sjiiudi v, ct apud Libcratuin oap. 10 Uie-
bantur. (jux Pioclui toitio suo ad Armenios snbiliia
viaiii.
ciiiii iitisis^ei ad Orieiitalcs, illi Tbeodorum damnari
' Cod. Yeron.. pro.ximus. * lUem cod., Utee,
711 faciind: EPISC . HEaMI.^NENSlS 7«
inartyrem Ignaliiim, qui seciindiis pnst Petrum apo- A sona Theodorn sapiiisse criminati siint? Nani si epi-

slolonim priniuni AntiocheiKe sedis orilina\it Ec- slola Ib.e iinpia jiidicatur, quod ejiis leve^ sus|iiciones

clesiani, el apud bealibsimum Euslacliiuin, i|ui sau- de beaio Cyrillo contineat, ncdum Joannes Antio-
cturum Patrum qui apud Nica:ani congregati suiil, clieiius et omnes or ent:ilcs episoopi, majoris incoin-
priinus existens iiilein oriliodoxam conlirniavil , et parabililer impietatis nrguendi fuerant, qui sedulo
apud saiicLisbimuin el bealissimuni Atlianasium, qiii tracl:itu in concilium congrcg:iti, lamos ac lales P.i-

iiiillia millium certaminuin pro evaiigelicis dogma Ires nominatim criiuinaiites, et alios ut dixil' deceni

tibus passus esl; ad bac autem, et apud Uasilium, niiJlia, cnnsona Theodoro, qiiem isti dicunt ' ha;rc-

et ulrumque Giegorium, qui ejnsdein seiilenlia; lue- licum , scripsisse fnuerunl. Qui " Tlieidorus Mop-
runl, et apud beatissiniuiii Flaviannni, Liindoruin et sueslenus aliler a syiiodo Chalcedoiieiisi jusle dain-
Juanneiii, qui clara luiiiinaria Oriciitis fuerunt to- nari noii poss''!, nisi aut cuiii Ignatii» martyie , ol

tius ; rursura auteiii el a|iu(l beali^sinium Anibro- caeteris cum eo commemoraiis gloriosissimis Pair -

siuin, qui omiies paries llesperias iliusiravit; cl apud bus, si ciinsona decretis ' qiiibusdam ejus G:ipitulis

be.itissiinum Anipbilocbiuin probalissiinuin ductu- conscripserunt ; aut cum Joaiine Antioclieno ct om-
rciii, iicc iion el ajiuJ beatuni Alticuiii tuum patrcin, iiibus orienialibui epi-ropis , si eos consona Tlieo-
et apiid alios dscein millia, ul uun singulos peicur- Q doro scripsisse mentiii suiit. Vcrum nec illud umit-
raiiius , coiisona dccerptis his capiuilis iiivcniinus. liniliini, quod ipsosquoque orientales Patres absque
(juibus analhematizatis, neccsse est et ea quie a pi ai- Proclo Coustaiitiiiupiiliiann jiiste damnare non pos-
diclis 1'atribus suiit dicla coinplecti. Et qnis de c;i'- sei. Si enim illi scribentcs ei mentiti suiit Igiiatiuiii

tero mstris adsit doctrinis , ia sic adiiiirabilibus ct inartyrem et alios ciiin eo eoninieniniat is Patres, si-

fanmsissiinis viris pust niortem damnalis? ISon no- niilia scripsisse Tlieodoro, qni nunc ut liae."eiicus ac-

siium csl ergo, gloriosis eoruin qui pracesseruiit cusatur ; lacere subdole periiiciosa simulaiione iioa

opiiiiiinibus insultaic, i:eque judicare eos qui bono- debuii, magis auiem cum magna deiesiaiione conti-
i;\ e deiuncti suni , sed sol.us juditis vivorum et nuo refragori, quoniara qua; dicercnt, vera iiou es-

inorluoruin. i ilic doccri ab Eulycliiaiiis vcllcm ,


sent : maxime quia iion levi et iran^itorio veibo,

qiiid sancia synudus Clialccdoneiisis debiieiit obser- Ecd seiitentia synodica, omniuin Orientalium ' sub-
vari", cuni apud eum '
in epistola venerabilis Iba; scriptione lirmat:i, taii is beatis Patribus advericli:it
recitareiiiur laudes Tbeodori, ab orieiitalibiis P.ari- Jn Ecclesiae |ira-judicium liorribilecriiiien alli^i.Qnae

bus, ut de Jo iine Consianiinopolitano el de Grego- cuin iia sint, desinant magnam synodum criniinari,
rio ^aiiaiizeno taceain, prxc nio niulio majore lau- quod Theodoruni noii damnavit quem vel siiie :

dali. Nunquid caiii jiiste pro laude Theodori conJcin- Q niarlyie Ignalio, et F.uslacliio, et Athanasio. cl Ba-
naret, hac cpislola Uriciilaliuni non dainnata, in qua silio, et utroqiie Gregoiio, et caeleris similitcr iiunie-
toiilirmatuiii esl uiiura ex Trinitate pro nob:s ciuci- raiis, vcl siiie Joanne Aiitiochcno ct orientali conti-

linuiii? aut iiuiiquld jusle pussii soUiin ciuidcmnaie lio, ct Proclo Constanliiinpolitan 1
,
jusle daiiinarij
Tlieodoriini, absi|ue Ignaiio et Eubtacliio, el Athaiia- 11011 putui'.* SeJ prius ditaiit cuin quibus lioruin
sio et BasKiu, et iiiroijue Gregoiii), et Flaviano, et jiriiis ° Tlicodorus fondeninari deliueril, el ila de-
Diodoro, et Joanne, el Ambrobi >, tl Ani|)hiloch:o ,
iiiiiin negligeniiam vel cohibenliam synodi Chalcedo-
et At:icQ, et allis dcccm millibus ; si, ut Jo:innes An- iieiisis accu<eni.
liocheiius et oiiincs orieiitnlcs e|jiscopi dicuiit in
,
CAPLT 11.
corum dictis consona certis ' qiiibusdam Tlieodoii
capiiulis inveniuntur? Quod si iioii inveiiiunlur, et Quod falso ilicnlur Proclus Tlieodori uomcn per-
iliinxifse, cum ex ejus scripns id iiperle refetlutur.
isti cohibentes Thcodoro nos fallcre volueruni; nun-
quid cliain sic jiiste po.^set Clialcedonensis synoilus S:iiie videaraiis quid ctiani beatus Proclus, scri-
Boluni ciiiideiiinare Tlieodornm absque Joaiiuc An- bente bibi Joaiiiie Anliocheno et syiiodo Orientali,
tiodieno et nnin:lMis orieiilalibus episcopis, qiii er- lescripseiit, ut appareal quain sit impudeiis hxrcti-
ror.bus ejusdcin Tlieoilori coliibcntes , Igiiatium D coiuni falsilas, qiioruni fauluribus catholieos credere
iiiartyrein ,
qui secundum post Pelruin apostoluni non Ojiorluil, ringenlibus quod idem sanctus Pro-
Antlocliemc sedis ordinavit Ecclesiam , et citeros clus, praidicio Joaiini .\nliocheiio " scribens, Tlieo-
gloriosissiinos I'atros qiios comiiicmoraverunt, con- doruin iii:ile iiominaverit, ct dixerii subdidisse loino

" Procli episliibe ad Joannem nim lonio rniss:K Tlieodoii norainl, propier Orienialiuin offensioiiem,
fragmeiiiiini \idiiiius lili. ii. lla;c allerius siinl cpi- parceietur, uiide ei in cnpiiulis Theodori iiomeii
slola' quaii! Jiiaiiiii rescrip^ii, ruiii ad superio- cjiis siippresserat , prava tamcn ejiis dnguiala dainiia-
ns lillcras responsiiin cspnstu!:iiioneiniiue de 'llieo- reiitiir. Sed Orientalibus ne liuc quidem peisuaderi
diiri capitulis accep:ssel. Ex liis eigo liquet, Procli
p.ituit.
consiliuin luisse quad et Cyiillus saiagebal, ul
,

'
Cod. Veron., apud eaiit. Mdcin cod., Irjilur loco qui.
' Ideiiicod., decerplis. ' lilenicod., liecerpiis.
* Ideiiicod., dixeutul. ' Idem <od., iptorum Orientaliuin.
^ Uieiu coii.,nuHc dlcuut. • in eodeiu cod. deest rii pr.Ui.
711
m: PRO DErENSlONK iUIUM CAPITUI.. LIU. Vlll.

Anii.iiiis. JuJaiex i.iipioLiiis iilciia .jus- A «cr.Ioiis Jo.iiiiiis : posl sul)scri|>ii(iiicm aiiiein toim.
(liioiii inisii

cl post alijcctioiiein capiiubiruni (iiix ciijiis siiil


doiii 'riicmioii ta|iiliil:i, iil sul) aiialluMnatc ilamiia- ,

Qiii Pioclus conqueronii cl foiilrailicciiti i.!iioramiis, continuo |ii:i'| ara di;icoiiiim Tli.oJoriiiii
rciitur.
r iiiciiiorato Joaiini Aiilioclicno cl cjiis syiiodo iia rc- veiiirc ad rcijiani civitalcin, qiiaicnus lempesiale ct

spondit : « Qiiaiulo ciiiin ego seripsi tu.-n sanctitati tumiiltii non iinpleantur ecclcsix uibis sanctissima-,
nporlcrc atil Tlieudorum, aiil alios (luosdani qiii pri- cl diinclis ali.piid dcsiJei io imiiii Ncstorii, (|iii sc pulal

dem defiiiicl' siiiii , anatlicmali sulidi, aiil iiomina- midlosbabercsiinilia s:ipioiilcs. i llic.iuciii;iilinoduiii

tim aliciijns fieri '


nieiilioncin? Scd puto, sicnl et pcrspicis, impcralor, ikui cx ductii rali.icioaiioiiis no-

l|isa! liuene ad tuam sanclilaiem dirccti; clainani, stnecolligilur, scdipsis beali Proclivcrbis evi.lontissi-

iiihil dilllcile vcl pravum cpislola coniiiiei; scd (piia nic dem(inslratur,qiioiiiain si ChalceJoncnsis qiioque

up.irict omiii suspieionc libcrari, ct dclralicniliim synoilus, ui quidam feccrunt, cpistolain venerabilis Ibas

or.i consncre, cx lioc quod iii toiiiu diiecio subscii- pro biude Tlieodori taii.pi.Tui Nestorin siinilia s.ipieii-

psi, cl illa capiiula quoc subiccia suiil rcpuli, ut polc tis abjicerel; liiiic pulius, sicui tlixinius aique pro-

subiiliuitem non liabcnlia pietatis. Nc.pie aulcm du bavimus, excusasse Ncsloiium \iderciur, et donasse
llicodoro, iioquc de alio quo.iiiam, qiii jam dcfuncli alii|uid desidcrio Nestorianorum, qui sc putaat mullos

suiil, scripsi tibi, Doo amantissimc, aut ut an:itbciiia- B babcrc similiasapientes. Intcllexit itaque virsaiuentis-

(izctur, aut abd cetur. Sed nciue cbarissimtis Tbco- siiiius' Proclus, quod doiniiii sapieiites inlelligerc no-

dorus, qui a nobis directus est, diaconus lalia nian- luerunl, quoniam Mo|isuesiciio Tlieodoro, cuin aliis

(lata percepit. i Et ea evideiitissima iicgilione beaii quibiisdam quorum noiiiina capiuilis ncsciii qiiibus
Procli necd.im confunduiitur lixretici vel fautorcs auailicmalizaiida prxposita fueraut , coiidcniiiato,

corum ; sed audeiil adbtic dicerc quod Tlicodornm cxpostulare Ncstorius possel, cl diccre, Qiioiiiodo vcl-
Slapsueslenum post inortem niale noniinaverit, euin- ut invcntor nova; doclrinx ab Ecclosia sum depul-

que velut hxreticuin iinpielatis arguerit, cum ille sus, cura Tbeodorus vir doclissimus, el a doctissimis

rccbiuiet quod iion soluin Tbeodorum verura nec , Palribus pr^dicalus , atque alii qui sicul ille sinc

alium (|ueiiiquani cx liis quijam defuncii futraiii querela iii Ecclcsia; pace dcfuncli siint , eadem s;i-

aiiatliemaiizaii aut abdicari quuisierit, aut noniina- piiisse dicaiitiir? Vos ergo poiius dicendi eslis novi

lim alicujus feccrit uieniionein. Absit hoc a con- dogmatis iiiventores, qui ab coium doctrina dc^ci-
scicDlia Procli , ut ex niala dilTain tlioiie venerabi- scilis, quos Ecclesia scmper habuil honoratos. Naiit
lium iiomiiium el divulgaia viiuperaiione defunclo- ego eliani vestro tesiimoiiio catli.ilicus probor : si

niin in pace Ecclesix sacerdotuin, puerilein gloriam enim ca doceo, quae Mopsuestenu» Thoodiinis ct alii

capiarel, alque iiide videri dociusaut religiosus ap-C in Ecclesia dociicruiit, ipsoium ver.) d.icinna vcl a

)ioterei. N.gat ergo se noniinaiim alicujus fecisse sanclis Patribus laudaiaest, vel quod inicriin .ertum
iiicniionein ; et iion suluin tcstari, veruin et contra esl, per onine quo vixerunt lempus a niillo iiiveniinr

surdiia:em coiiteiitiosorura clainaie dicit iiiteras essc culpata , iiiculpabilis Csl cliam nica doclrina.
suas, quod nibil pravura coniiiieant : pravum uiique Qund si b:ec ralio iioii niea , i^ed viri priidciilissiiin

csse definieiis, quod quxsiisse fajso puiabatur, ui alque sanctissinii Procli , iiodo coniemuitur, quam
cuiitra Ecclosic uiureiii post inorlcm damiiarcnhir hacienus Ecclesia custodiens in pacu degeb.it ; ciir

episcopi iiuiiquain iii vila sua culpati. Scribit auteiii quxso de aiiorum iiominibus taceiur, (|iix illu icm-
eiiani Maxliuo % uiii cx duobus per quos, utdiclum pore siinul prxposila fuerant capiliilis ad aiiaibcma-
cst, synodicam cpistolara niiseraiurienialibuscpisco- liz.indum? cur, putamus, illis pariler accusaiis iiuiic

pis, dicens : i Memorest tua reverentia, qnando ad parciiur, et sulus iii hac condeinnaiiune Mopsiiesie-
sanctis^imum Anliocbenum episcopiim ' tibi liitcras iiiis Tlicodorus iiominalur? Estne aliuJ <|iiuJ liic

injiingeb.iiii , quia omiiia cuni ejus admonui voluii- inielligcre vel siispicari possimus, iiisi quia solus iu
laie fieri oporlere; et uiliil ad confusioiiein vel lu- epistola vcnerabilis Ibs laudatus ost, quani synodu.s
inultiiin Ecclcsiarum pacoin babeiiiium a^i, sod toinum Clialcedonenais ortbodoxam judieavii ? Porro vir

qiiidem subscribi, capiiulaautemsubdiusinenomine, D snpiens Proclus liuiic Theodurum non esl ausiis iii-

bxc tanquam iion habeniia subtiiiiatcin ])iclatis juriari post niorlem ,


quoniam lioc iicc Cbrisliaiia
averii et abdicari. Quoraudo igilur per lilteras didici picias aJmiltcbat ; iicc habuii quud respondere pos-
ntiiic quia Tlicodori Mopsuesiciii elaliuruni quoruni- set, si ei dicereiur : Cur Judairae impieiatis accusas,
(lam noiiiina praeposila sunt capitulis ad anathcma- et coiideranare qiixTis morluiiiii, queni cuin viverei
tizaiidum, cum ilii ad Deuin jaiii niigiaveriiit, eleos pa!am in Ecclesia docoiitcm niinquain arguore pr;c-
i|iii jam vilam reliquerunt supcrvacuuin esl iiijuriari suinpsisli? Naiii si coiidemnaiidus vidcrelur velul
posl morlein, .pios iiec vivos aliquando culpaviniiis? li.-creiicus , vivcniem admoneri a te prius cporluii,
Rugo ergo, leslinasicul filius ex.juirere ', sedoinnia cuiii aiit inierprciari semetipsuin possei in liis iii

permiuere auctorllati ejusdcin rcvereniis^imi coiis:i- quibus olTeiideris, cl moliorem acciiiere vel ridJere

Cod. Voroii., feci.


' ' IJ.MU coJ., 5icii( /;/iK.s ;).i(ri obeiiiens niliit aniplius
'l.lein cud.., Maxiino diacono. .\l:ixiiiiinii 011111.1. i:i cxqniiC)L\
Viicat diaconum Fjcuiidiis etiani mfra c;il. 128. ^ Idom cod., pnulcil.Siinius Piocliis.
^ldcmcod., nic!iiciiii:opi,m.

rATPOL. LXVI!. 23

h
t

715 FACIJNBI EPISC. IIEUMIANENSIS 713

ralionpni aut nieriio suo pro fiia obslinalinne il:»m- A ctores Ecclesix nominatim commemorarcnt , sicnl

nari. Nunc anlem niliil aliuJ agis, nisi ul inlcrmi- eiiani Proclo scribentcs episcopo fcctrant , perhi-

iiabile scanJaluin posleris dcrelinquas , aul aliis se- bentes eos similia docuisse Theadoro, ad ultimuiii
<|uentil)us anliquorum Palrum senleiitiam qui eum dictinl : t Arbilramur autem eliain ipsi pio iiiipeiii)

l.iudaveruiil, aliis vero luani, qui cuni pr.i siiniis ac- csse inuiilc , dum horaines huc atque illuc jactari
ciiarc posl mortem, magnis lilibus semper Ecclesia coguiitur, nec quiescere ab hac importuna homiiiuni
qualiatiir. Ilac ila perspicua cunciis ratione diiceba- iiiquieiudine. Stent ergo causse deposcimus tempc-
lur vir bonus ei sapiens Proclus, ul neque de Theo- stalis, et lianquillitatem Dei Ecclesiis disponi prx-
doro, sicut lia-relici fingunl, neque de alio quoquam cipile. quanlum xsiimo, religiose princep.s,
> Niliil,

in Ecclesi» pacc defuiicto, mali aliqiiid scriberet. agendiim nobis apud vestram mansiieiudincm reli-
Propter (lund iiirrepiiis suum diacnniim, dicii quod queral sancta h;ec orienialium synodus sacerdoiiiin.
nihii ad coiifusioneni ei luniultum Ecclesiarum pa- Quod enim non solum Ecclesiaium paci , veruni et

rem babentiuni ci agendum injunxerit. Unde iioii so- ipsi imperio veslro iiiulile sit, ul videlicet homines
him Thei dori Mopsuesteni ei aliorum quorumdam huc aique illiic jactari cogantur, nec quiescere por-
iiouHiia capitulis iiescio quibus pr.>posita fuisse cul- iniltatur, illi caute '
dixeuinl : se>l nctiini esl , v.l

piivit, vcrum etiam ronfitetur ignorare cujiis essenl. jj 1,^^^ ^^1^1^ gj.pmj innotescercni, diiin qui potiieniiii

Quomodo autem saiicla synodus ex episloli ibae, hoc facere noluerunt, et qui voluerunt, ne f.icereni
Thcodori laudcm ailverlens, eumdem Ibam compel- ab eis oppressi sunt. Nani quis Christianiis bonim
lcTil ipsum aiiatliematizare Thendorum, cum scirel magna: auctoriiati quis prudcns horum consuli*
,

non solum pro illo, sed pro omiiibus qui jain viiam ralioni non cederet? Denique tcriplii coriim instru-
iiiculpau reliqueraiit, sancli Procli seiiltiuia cujus
ctus etlam Theodosius iniperalor, sancti avi sui
doclrinain tenuil, definituni quod supcrvacuuin csset Theodosii seculus est in Theodoro Mopsuesieno jii-

eos iiijiiriari post mortem? dicium, et salubria eorum dccreia et nioniia iinii
CAPUT 111.
sprevit, aut distulit in effectiim ducere, sicut inlerius
Quod iynodiis Onciilis adTlieodosium imperalorem cl ostendcmus. El iion cadem tunc fucrat causa Mo-
Theodosiiis ad synodiim, de non cotidemnandoTheo-
psuesteni Tlieodori : nec in praejudiciuin magiirc sy-
doro scripseriiit.

paneni illius episiolje reverta- nodi, siciit nunc, damnari qiiJDrebatiir cuni suis do-
Scd iiunc ad aliam
synodo Orientis iinperalori scriptjc giiialibus, ncc cogcbatur qiiisquam onathematizare
nuir, a pr.xdicta
^uani in secundo libro memorare op eos qui analhema ei non dicerent. Qiiid antcm.
Theodosio *
,

portunum miniine judicantes, distu'eramus in subsc- quasi novum vel liKreticum, synodus Chalcedonenss

quenlibus explicandam. Cum igitur eidem orioiitalis


^ in epislola venerabilis Iba; damnaret, quod Thcodo-

synodus impeiaiori Theodosio advcrsus illos qui vo- rus, a tantis Palribus pr.xditatiis, ct ab imperat re

lehant quaedam Theodori capitula condemnari, post Theodosio majore, a Deo imperii seeptra sumeiilo,

Hiulia de ipsn Theodoro dicerei ,


qund iion a sacer- singularis habitus , ctiani ab ipso Iba laudalus esi 1.

doiibiis laiituiiimodo , sed a sacralissimo cjus avo, Neque enini par»i pcndere sancta synodus dcbiiii

Deo imperii sceplra sumeiitc Tlieoilu- beati quo(|ue impcraioris illiiis judicium, ciii taniiim
lor bealo el a
singularis esi habitus, tanquam Flavi;iiii magni ab Ecclesia tribuenda fuit auctoritas, qiianlum sibi
sio,
unqiiam contra Ecclc^iam vi:-
Antiocheiisium sanctae Dei Ecclesi* ponlificis aman- illc iiiliil aiictoriiatis

dicavlt. Proinde quccso te, clemeniisbiiiie impcralor,


lissiinus disciiulus, ct beati Joannis Constaniinopo-
litani condiscipiilus, hoc eliam addidit atque ait : et obsecro pro reverentia qiiain Chrisio Deo ci tjdi

( Si auiem qiiidquaiii, imperatar san<:te, obscuruni sacerdotibus debes , ut exhoriatioi em saiictorum

aliorum h c Patruni iiioriim obedienter accipias. Tibi eniin inod<)


.iliquis iuveniri dicat in ejus vel
littcris,

Qiiorum loqiiunlur, tibi suadent omiies anti(|ui nricntales


retractari necessarium non viia in
est, eiiiiii isti

optimum habuil linem his episcO|i.Tilii iiuncdicunt.quodTlieodnsio ininori nli-


saccrdoiio et minisierio ,

prxclarain gloriiiin dcdicamus , cl non ex illis cos qiiando dixerunt : < Si autem qii dquaiii, imperator

judicamus de quibiis alinui atrociier eos acciisani. ^ sancte, obscurum aliquis inveniri dicat in Theodori

lmpos>ibiIe cnim cst, cuni liomines sint qui in Ec- episcopi vel alioruoi litieris, boc relractari neoessa-

clcsia docciii, ut cahimniantiuin vitupcraiioncs efrii- rium non est. Quorum cnim vita in sacerdotio (

l^iaiit. Et qiiid deEoclesia; dnctoribus diciiiuis? (]U0- niinisteiio opiimum liabuit niiciii, his pnchitam glo-

niain cl i|sa saiicla Evangoli.i mulii liaroticorum ad riaiii dcdicamus , et nrn ex illis eos jiidicainiis , de
suam rccipiuiit voluntatcm , divina dicta vcrtenti5, qiiibus aliqiii atrocitercos accusani. liii|iossibilecniin

v.l iii nniltas pnrlcs cor|iiis Ecclesiae discindenics. esi, cuin bumines sint qui in Ecclesia doceiil, ul ca-

Ihco iii brc^i piclitem vestrsm nos onines cpiscopi luiniiiaiitium vituperatinnes elTugiaiit. Ei quid de
qtii iii Aiitiocliiain Doi suinus gratia congregali do- Ecclcsix doctorihus diciinus ,
qiiando el ipsa sanrta

t uimus. I Et post hirc , cum mullos ct anliquos do- Evnngelia mulii lixreticoruni ad suaiii recipiunl vo-

" De liac Joainis synodiquc Orionlis opistola ad iiciisis. '0 oo-.o.-, inqiiit , Tii? 'Avtio;^£o>v 'luavvuf, t«j
TliondfSium dii iiiin e^t lib. 11. Ea oiiim cst (|iiaiii in ir',:a;iy. uii; ylum; zm tt); o;V.O'jf/ivr,f c/.^TrToaSttirovTi
allocinioiie ad Marciaiium laudat synudus Ch.^Icodo- Tiiv o//o^oyi«v i-Err./vc^-c. ,

' Cod. Vcron., aiiie-


MIO DKFiiNSIONE TUILM CAPITUL. VIII. 718
:n l.llt.

IiKenliocleniiii
l.naatciK, (livlna .11. 1.1 vcrl.^i.l.s, .-l iii ni.illas parles A relipioncni snnciissi.naiu c..iiliirl)are.

n.istra; dlviiiitatis illa csl nl oiiincs liomines cuiii


coriius Eeclcsia: diseiiidonles? i Kx.iuJi ilaque, rc- ,

prccamur, horlanlcs te sa- qnieli! degant : praccipuc autem saiicla; Pci Ecclesi;p,
ligiose iirinceps, cxaiidi,

luliriler, pairt^s luos , si cupis ul cos prn ic orantes pcr qiias ct nos salvaniur, ei iioslrum p.ilUl iiiipe-
ul quos oliin riiiiii. Ilac ita(|iie v.icc q.iieli Ecclesix providcnlcs
Clirisliis exau.liai. Gravc esi cniin ,

dc v.ibis iililiiis ' nisi iit (luoque ruin


rl pcregrinantes a Doinino, iios ali.i.iid ,
prrsentes in corpnre ,

peregrinantcs a oniiii slatualis Eedcsia , iie quis advcrsus eos .[ui in


Tlie.i.l.'siiis iiiiiior rccepit , ino.lo
«jus pacc dcfunrti sunt qnidqiiam de cactero lale
corpore, el prxscntos ad Deum Jiisiinianus al.jiciai ,

El Tlicod.isi.is luillius olie- pr.Tsiimat. »


in zclo ll.lei pr.-cdicalus.

dienlis in liac causa inipcratoris invilabalnr cicm- CAPLT IV.

plo: tu autein q.iod scqnaris liahes. Et Theodosius Quod ignodns tndem Orientis nd ( i/ri//iim eliam de
uiilit.Hcm ipsiiis obedienti* noiidiiin eral experlus ; nuM damnando Tlieodoro sciipscrit.

tn antem rcriim exitu cognovisli qnoinodo ejus intcr-


Ailjiciam vero ei ali;iin sacpc dicli sancli J.mniiii
dictionc sedala fueril illa tempeslas. Incomparabili-
Antiocheni et synodi .jus epistolam ad bcaium etia.ii
tcr iinqiie utilius iii rcsp.mdes, clemenlissime impe-
j> Cyrillum ^ pro iion condemiiandis dictis TlicD.lori
rator, cjispcctati.ini toiius Ecclesia;, quam illc rc-
>
scripiam. ( Deo amabili '
el sanciissimo cpiscopo
sp.indit quoniam incomp:irabiliter major est nunc
:
Cvrillo Joaniies Antiochi.T, et qui cum eo Deo aina-
rausa non condi'mnaiidi Thcodornni quain illis lom-
biles episcopi convcnicntos ex unaqiiaqiic provincia
poribiis fuit. Si eniin JuaniiC!» Aiitincl.emis, ct omDCS
qua; in Orienle est Dei gratia, in civiiaiem aniabilem
oricntalcs episcnpi qiuis mcmoravimus, sive Domniis
Clirislo Antiochiain, propler litteras sanciissiini epi-
aqiie Antiochenns, e\ ciijus epislola qu.Tdam ' ine-
«copi .lonini Pr.icli. » Et infra, loqiienles dc ipsis
nioraturi sumus possuiil aliquibus videri pro snlo
,
qiii, iit diotiim esi, volebant importune qiise.bim de
Tlicodoro ceriassc ; nos auiem, qui limemus anaihc- Tlico.lori libris exeerpta capiliila condemnari, sic
niatiznre TheoJoriim et omnes qiii ei non dicunt
inqiiiunt : « Nunc aiilem iidem ipsi, velut ei soniiio
anathcma, non pro solo Theodoro ncc pro solo Clial-
exsurgentes, iierrexerunt ad regiam civitatem, eloani
cedonensi concilio, ubi cuni postea laudes cjus rcci- periiirbantes, ecclcsiaslicara pacem. quaniimi inipsis
tarrntur damnatusnon esi, veriim eliam pro ipsoium
esi, turbaveiunl. Sanctissimo enini cpiscopo Proclo
Joannis et Domi.i Aiitioclicnor.ini, ei omiiiuiii orion-
tomum recle revera el pie habentem, quein ad Ar-
talium sacerdoiuin, ei beaii Procli damnatione ccr-
menios scripsit, nobis desiinanle, et nostrum qus-
lanuis, qiii non lantum ci anathema non dixerunl, rente consensum, omnia facta siint a noliis, el iii
'-'
se.l nos quoque dicere vetuerunt : qiiid ergo Tlieo- nullo minus feciinus. Eiat autcin et hoc in pra;<eiiti
dosius niiiior adeunic se eiiam praedicto beato Pro-
lenipore supervacuum, propierea quod jain Dei gra i.i

clo responderit, qiio ulilins vos respondere possiiis, eumdem


omnes ubique unum ct cusioilimit piiiiii in-
insinuare debenius. i Impcralores Caesares, Theodo- tellcctum. Solent cnim aliquoties res qua; quasi ne-
siiisetValentinianus, viotores, iriumphaiores, piissinii, opportiine fiani, augmentum
cessaria; videnlur, iiisi

seinper Augg., Deo amatori Joanni archiepiscopo et perlurbalionis accipere. Aliud ciiain nciluni est iii

fviiodo cum eo in Antiochia congregat.T. Turbam istorum fesliiiaiione manibus extensis*' ', et alier to-
aiqne inmulium qui evenit in Orieiile " , noslrum mus excerpta qu.Tdam habens beati Theodori qni fuil

cognovit imperiiini per religiosissimuin ct sanciissi- Mopsuesiise episcopus, el ea qux ille in diversis
nium 1'alrcin noslrum el cpiscopum Proelum. Quo- libris dixisse videtur, volentes eis aiiatliema in-
niam erg» pro quiete et pace omniuin providemus, ferre. Propter hoc petimiis ut inontem luam nobis
prT. ipue auem pro li.lc catliolica , qn;c noslrnm applites stiidiosius .luam in aliis rcbiis, et dignare
quoquc ciistodit imperium, vcstra: scribimus sancii- considcrare nialiim opus hoc esse, nisi ex coiniiiuni
lati, quaicniis pacein ohiineatis , el nullum verbum seiilentia illud cxsiingnere labores. Dcdil enim libi

iniendatis eoruin qui volunt eontra saliilem propriani am posse, ut in comuume omnes
Deus super velle et

• Tcmpestas proxinie dicla est in syiiodica Orieii- i"


De liao Cyrilliis ips in endem ad Proclimi cpi-
laliuin; sed Theodosiiis a Proclo de ii|a sibi sugge- Stola qii:i! Lati.ic laiiliiiii exstat iii (|iiiiit:i sy.ioilo :

st.iin aii. Tiirbabat auiem Oricntales , ui esi iii e,<\- A'iiHC vero, inquil, sicul scripsit ad me domiiius nicu^
stola Cyrilli ad Procluiii,quod vir iinliilis et def.in- snnclissimus episcopus Anliocliia: Joanncs. iniliuni apnd
ctus comniunione Ecclesiarnm analliematizaretiir.
iii
ipsos ttllerins tempeslatis surrexit ; cl plnrimiis cst tiinor,
lloc ilaqne esl quod rcscripto siio iiiiiic vot.t Tlieo- ut lorsitan ijuidam inslabilcs ad priora revertaniur. Ila.'c
(losiiis, ne quis eos laocssat qui in Ecclesi.c paoe
vero teriia cst e:iruiii qiias propicr o.ipitnla Procli
(lefiincti siinl. Qno fii , ut suspccliim sil Theo.lori toino siibdita, pro Theodoro sonpsisse Joaiinem lib. ii
iioiiiei.quod iii Tlieodosii ediclo de damiiati'
, iie ailiiolatniii est ex Bieviario Liberati.
^cstorii adjectnm ligiiiir aci. 5 synodi v, cuii. I.i
<:
.VideUir liic aliqiii.l dcesse.
Epliesiiia ei in co.licibus iion legaiur.

' Cod. Veron. ,


qnxdam nihilominus. ' Mein roil. , utilius cx^iicclnmus. Eit cuiem l.nc
\ii\Uus nisi, e.to.

' H.ie Joaiinis Anli.icbcni c|ustoIa ox>lal l.ii iia i lom !i;ai..3 ociurnl iljKiciii (<h'P- Cyiilli), pag.
Mevandriiii, (.fpj.. i:
lanliiiii inier c|.i>liilas ("yrilli iii.

V, p.irl. II, lag. l!>-2.


;, ,

7!a FACLNDI EiMSC. IIEP.MIANENSIS 7-20

-Juws *. ShiiI in iUo !omo qii3B(]ain incerla, rt a'ii(>r A l)iis cnnlingore solel : quoJ non scienli t.inluin liJiC

(jnaui dicia snnt IntfUigi Viilenlia, coi>Utenitir lioc dicimus, sed etiam plus omiiibus' considerare va-
eliain nos : iiliirinia vero coruin aperla videniiis, cl lenii niagniludincm hujiis absurdilatis. Quid autcin
sine aliqna ambignilale recta. Se.l illis (luce piilan- iion pra;beamus ex lioc desiderabile Nesiorii defeii-

lur obsnira, siinilia iiiiilla et a pluriiiiis anterioribiis soribus? Quis eiiiin eum non bonorabit, si cuui isio

ejus et gloriosis Pairibus dicla invenimus; ct peri- et aliis qui in episcopalu vitam deposuerunt, siiiiul

ciiluin liinc pendet noii leve, ne in istis eliain illo- anaibeniatizetur "*
? aut ubi ejus opinio per lioc iiou
runi " solvanius, e;us viri reprobantes liicia qui in accipiat incrementum? Quis autem deceplorum l»o-
episcopatu quidem defuiiclus, agonibus auleni ad- miiiiim, de islis occasionem assumensi, non confes-
versus Arianos '
ei alios liiereiicos , decem raillibus sorem voc;iverit, veluti propter illum passiim qua:

pcr oinnein suam vitain ubique dccoralus esl. Quod passns est', qua; eliani illi qui in Ecclesia fulserunt

si fiai, niulta eliam ab aliis sanciis Patribus, aperie passi sunt?Quis autem mentcm babenlium iiescil

diiia reiraclatiiri suiiius et reprobaluri. Excerptis quia ea qusc dure a beaio Tbeodoro dicta sunt, ne-
eirin isiis siiniiia quxdam invenimus apiid ter bea- cessiiate compulsus dixit? Proponebat enim eum to-
lum el iiobilem Atbanasium, qiixdam eiiam apud tus iii comniune Oriens inter eos qni ante nos fue-
beaium Rasilium, quaedam apud Gregorium ulrum- u runt, sicut virluteiu muliam doctrinx liabeiiiem ad-

que; mulia vcro et apud Amphilocltium ^sepius dicta, versus bxrescs, coiilra quas pugnans ct dimicans
iiun parva vcro et apud coaimuiicin Patrem beatum miilia quadam divisione iisus est, non ex pravo iii-

Theopbiluin. Sunt eiiim qux etiam tua sanclit:is ita telleciu venicns, sed efncacius adversus lixrelicos
connietur, el eumdcm de illis liabes iiitellectum. illo inodo Dii judiuans : neque uniialem sumniam
Quxdani etiain ab ipsoaniabili "* Deo Proclo in eo- ignor:ins vel negans, absit, pleni cnim liujusniodi
dem ipso toiiio quein ad Armenios misii, quo inultis suiil oniues cjus libri, sed naturarum proprietates
sensiliiis isiis dccerplis concurrii. Et dies nos den- amplius divideiis, sicut ei pugua quam adversus lix-
""
ciel periurrentes beatum Eustacbium Antiocbiae rcticos habuit, facienduin dictabat. Iloe et lua rell-
civitatis episcopum, qui fuit pro rccta lide iii Ni- giosiias dlspensavil aperle in anterioribus lillcrls ve-
cxno concilio, et magiix famx Alexandrix vestrx ' stris ad salisfactionem quorumdam venerabiliuin co-
sed eiiaiii post illos saiictissiinos opiscopos, Mele- episcoporum nosiroruin : qiiod et ipsuin tux virluiis

tiuin, Flavianuin, a quibus plura istis concordantia luxque saiiientii; proprium est. » Verum ego, reli-
dicta sunt. Quid jam dicam de his qui in Uccideiitc giose princcps, quaiiium ex hls dlciis afGcior, qui-
secuiidum doctrinam ' ct eamdcm confessionem de- bus vcnerabiles Palres per donatam eibi a Deo sa-
corati sunl, quos etiam lua sancliias melius novii? Q picntiam prxvenerunt quldquld in causa Theodori
liitende iiaque, rogo, ad quod prxcipilium nos iiii- pro niagna synodo respondere losseiiius ; lantuin
pellani, qui ad nullaiii utililaiem verbis coiiicndiiiii. doleo, et illis quod faclum est impuio, qni iiun hxc
Quid noii binc lasioiiis vel corruptionis et confusio- aiite vobis osieiidere consueverunt '". Q.iis eiiiiii

iiis plenuni genereiur, si aperiainus jainiam liis qui credit, quod vel lantx auctoritatl religio lua, vel

«llcta * ti anseuiilium Patruin everlcre * ? quale dam- prudeiilia lali raiioni resisleret? Ilxc enim verba
iium njii apertum crii dicta non soluni lefuiare synodl Orienlis, non dicam tlmoraii ei saplentls

sed eiiam analtaniaiizare? Ll enim aliiid alicui pla- piincipis animum, sed cujuslibet hominls quem non
ceat, iiliud non, iii aliquorum diciis, sive anliquo- penitus deseruit humanilas, cominoverenl. Nam si

lum, sive posierioruin, sive non nostrorum ', alia tunc poluerunt ardcnlcm flammam restinguere
latio cst. Lt auiem ei anatlicma cis imponatur, ar- quaiito magis nunc a vobis obilnere posseiit ne quis

liilraiiiur audax et asieruin apparere, eisi personx resusci arct exslinctam? Si aulem veluii ex snmno
cuiii diclis iion analbcmatizenlur. Quis oiiim iiosirum exsurgentos dicti sunt illl, qui cum nihil coiilradixls-

speret quod alium * possit moverc, aut quid horuni sent vivenli Tbeoduro, posl ejus obitum illo tempore
iion prxbeal occa^ionem semper iil poptili pcrlur- perrexeru.it buc ad regiam civiiatem, ecclesiasticriin
Lentur? El hoc quidein, ei vivenilbus cl transeuiiil- D pacein, quanlum in ipsis est, c.mturbantes : quid du

° Forlc, volunt evcytcre.

•Cod. Veron., Arianos et Ewxomianci, el aiios. 'Idcmcod., anailiemaliiaretur. Sic el apud Cyril-
* bicni cod., Alexaiutruin veslrum. lum I. c.
^ Idcm cod., qui passus. (Sic ct apud Cyrillum I. r.
' Idein cod., eamdem doctriiiam.
' lilem cod., voluni dicta. Slc apiid Cyrilliim I. c. ubi tamen leg. est pro ea.) Hactenus menda plura
• IJcm cod., niinc iioslrornm. eplstolx Joaiinis Aniiocbeiii ad Cyrillum correcia
• Ideni cod., speret iion defungi, aul a quo uon di- siintope codicis nostri unde purior iinposteruin edi
:

cliim est aliqitid, quod atiitm. poierlt eadem iii collectionibus concilioriim.
' Ideni cod., omiiibus nobis. Sic ci apiid Cyril- " Ideni cod., nos liac ante vobis oslendere non s:i'«-
luin 1. c. ritiit.

* Cyrilli ediiione modo ciiaia, p.ig. 193, in deiur leclio itloruin, suhinielligendo i/ic/a.
in
communione oninium vivas. Minus recte, ut vi.leliir. "
Ibid., de amabiti.
* Ibidcin, illos, P.itres scilicet. Sed reliiiciid vi- i
"" Ibid , Eustailiium Aniioclienm
m rUO DLFt.NSlUNfc; TUllM CAriiUI,. LIB. VII'. 7.'?

isils rauloribiis li.xreiiconim (liceniliini est, qiii post A som Thcoiloii. Nt'Sloi'iiiseii<in pcrfldi.-iin buaiii iioxi.%

CGiilum niiiios soniiium illorum qiii rcni ' ni.ilo suo dili(;eiili;r cclahul oblenlu, nogans s.iiclam Virgi-

surroxcr.iiii, pcjiis cvigilare cocperuiil ? Proimlo sy- iniu Doi iiiatrom; ol ailinoniius alqiie iiKTCpilus,

noiliis Oli:ilccdonensis quomntlo jiisi.i ralionc culpe- iifTonsioiicm toliiis ooncopisso ^ Kcclosi.i^ Tlieodorus

lur, qui.i crediilit oricnl.ililius P.itriliiis in conciliu aiitein, non Ivolcsio: ouiitradicens, soil ba.-reticis ',

congregalis, qiios iiovcral, ct non ncgassc quod i|u:Edam sic loculus esl, nt nisi ad inleniioncm di-

qu.ncdam in Thcodori scriplis alilcr quam dicla siint ccnlis iectnr aspicial, olTondalur in verliis. Noc iinnni

possent intclligi, et alfirmassc quod rccto scnsu pro- cssc Clirislum iii duabiis nalnris aluiogabal, sicut

lata suiit, siciil cx aliis plurimis cjus tlictis inielligc- osicndimus, sed ncccssit:ite lixreiicorum oppugnnu-
hant, qn.T aperla cl siiic aliqiia ainbignilaic rccia sc tiuin cogcbatiir iniilium proprielales discernere na-

viderc dixoriini? Scicns eiiam eosilcm Oricnlalcs tiirarum. Undc dictum est : < Proponebat eiiiin eiiin

pcrliibiiissc, qnoil illi-i diclis Tlieodori qiix putanlnr totus in commune Orieiis, sicnt virluteiii multnm do-
otiscuM, iniilta similia el a plurimis aiiierioribiis cirinac babcntem atlversus liajrescs, contra quas pu-
'
ejiis ei !.loriosis Pairibus dici) snni. Sed noluit gnans et diiiiic:ins, miilta qiiadam divisione ususest,
ejns viri dicia reprohare, qni in episcopaiu qnidcni iion ex pravo inicllccin vcniens, sed efficacius ad-
dcrnncins c-t, ag <nibus aiitcm atlversus Arianos ct B versus hxreticos se illo niodo uti judicans : neque
Eunoniianos,et alios li.Trcticos, decem millibiis pcr uniialcm summam ignorans vel negans, absil, pleni
omnem suam vitam ubiquc iloooratns esl. Nunquid oiiiin siint hujusinodi omnes libri, scd naiuraruiii
delict pro hac nindostia et raiione cnlp;iri? prjeser- proprietatcs ainplius dividens, siciit ei pugna i|iiaiii

lim qnia non lcvc p Ticnliim impendebal, iie dictis adversus hxreiicos habiiil facicnduin dictabat. i Si
ejus condi-mnatis, cliani illoriim Patrum oinnia sol- vcrn licebit postcris antiqnorum prsdicaioruin dict.t

vcrciitnr. Consultissima igitiir cl provida poiius simplicia, velut hTreticorum fraiidulenla discutcrc,
qnam Nestoriana, diccnda est illa syiiodns, quae pru- ncc considerare quod in prxsenles, iion in fnturas,

denter et occasiones abstulil quihu? possnnt poinili qiias nesciebanl, lia;rese> intoiuleliant , plnrimos cnni
periurbsri, et excusalionem vel etiani auclorit.itom Theodoro siiic dnliiiatioiie daniiiahimiis. Nam siout

Nesioriaiio errori non pricbiiit; quod profecto face- hi Patrcs oricntales perhibent, ninlia in eis inve-

ret, si Nestoriaiii dogmatis auctorem judicaret esse iiiniilur qua; non severiim jndicem, scd piiim qus-
Theodorum a tanlis Pairibus pr;cilicatuni. « Propter rant interpreiem. Quorum Orientalinm lesiinionio
quod et ipsi dicebant : Aut quid bornm non prxhcat q'iia non creditur, idcirco nos ex dictis aniiqiiornin
occasiones, ut scmper popiili periurbenlur? quid doctoruin EcclcsiDC pauca de mnliis proferiinus, iit

aulcm non prsebeamus ex lioc desiderabile Nesiorii C Kiiiychiani vel fauiores eorum dissimulaic noii pos-
defensorihus? quis enim cura non honorabit, si cum sinl, qnod iii condemnationc dngmaluiii Thcodori
islo et aliis qiii in episcopatu viiam deposuerunl, si- quara in destruciione Chalccdonensis concilii qu:r-
iiiul anatheinatizetur? i et ccciera quac ab eis com- sierunt, illorum quoque Pairura quos venerari se di-

inemorata, nos quoqne vidcnius Nestorii poiius ex- runt, doctrina damnctur. Yernm cl Iiis nmissis vel
cusationi prollcere. Sed el beaium Cyrillum et alios paiiliilnm inierinissis, reprchendi iion polesl sani i:i

qui cuin illo Ephcsum eonvenerant Patres sancla synodu-i, quod veneiahils lh:e epistol:iiii pro cjns
illa synodus taciie rcpreliendisse vidcreiur, quod laude non jiidicavit hajrelicain. Primiim qiidem, qtio-
prsedictos Orientales, eumdem Thcodorumdefcndcn- niam lanlornm Palriim senlentiam secnla csl, qiiuil

les, et mnllo amplius laudanies, injustum duxerunt solum ejus defensioni sufiicit; deinde qnia nec illuil

haTctieos judicare. Ncque eniin solus beatus Cyril- iinprohandum est, si aut eos qui de qiiibnsd:ini scri-
lus, an non etiam memoraii sacerdotes ejns qiii plis Tlieodori causarentur, credidii occasionern ft-^

ciini illo fuerunt Epliesi, maxiine vero jEsyptii, hanc cere conirario dogmaii qiio lenchantiir, vcl ea nii-
Orienialium de Theodoro senientiam cognovisse nus inielligendo culpare, aut ipsiini Tlieodorum mi-
credendi sunt, qui lamen omnes in ipsomm com- niis commodis explicasse verbis quae seniiehat, qinxl
munione manserunt? Unde cognoscis, imperator, D ninltis polest catholitis doctorilnis evcnire. N:ini

illa iria qusc bujus opcris partitioni snhjunximus, saepe etiam intcntione adversariis rcsisteiidi in di-

bic iterum alque ilcrum simul ostendi. Quoniam si cendo modus exceditur; nee f:iciic cst lioniini fiiiii-

Cbalcedonensis synodus vel pro laurfc Theodori epi- ras evilare qua;si:ones, ciim ailversus prssenics toto
Elolara venerabilis Iba; damnassel, excusassc^Nesio- nisu mentis insnrgil. Agchat eiiim Theodorus iVc-
riiim et culpasse beatum Cyrillum atqiie Epliesiniim qiienier tam libris quam scrinonilnis in popiiliiMi
concilium probarelur. Qnas ob res oniniiio pic .iiqiie conlra Synusiastas ", sive, iit ali .Tiicloris Mii iioiiiinc

prudenter egit, ut discerneret a Nestorii causa caii- sunt voeaii, Apolinarislas, progciiilores F.iiiycliiani;

"•
Syniisiast:c iujo-JtrtKir-at dicli sniit Apolinari- lam, liiim:inam et d:vin.iin qiiod i|isniii qiiia dncin'-
:

stx, quod Dei et hominisChrisii iinain docerent csse rnni oslea Eiilychiaiii, iiule illos liiiriiin progeniin-
i

iialur iin ailyxoaTov, id est coniniixl:ira et coniposi- ics viic:il. Qui adversus Apolinarislas o:iiu scribii-

' Coil.Veron.,som»iM7/orHm,7!ii /niii- nin/osHO, elc. '


Idem cnd., contcmpiisse.
* Idciii coil., snHl; si noluit ejns. viri, etc. "Mcniciid., maijis aiitem prc Ecclesia rcsiwmlen.
' Itloiii cocl., fpiilctim leneinhilii Ibiv
velul li,nili- luireticis, (.lc.
cuin nfiilarcl i lunc poliui cxcUMSte, clc.
:

FACUNDI EPISC. IIERMIANENSIS 725

«lemenliae, qiii lcinporibus ejns exoni uiiam Clirisii A caiis, cnmraixiioiiemqne el coBfiisionem assercns

naliiram repugnaiis si forle faciaro, et salutarem passionein ipsi incontaininabili


dicebanl osse : (fuilius
adnectens, ei lios iiui columnrc veriiatis et
per linmanam tragilitatem lapsus invenilur inverbn, deifaii

quitl iinpium synodiis feeil, qnod ciim laniis aite- propugnatores pietaiis fuernnt, ei adversus oiiineui

litaniihus crediilit in sensu mansisse cailiolico ? hsresera clare viriuiem exercuerunt, Diodoriim ei

maxime qnia necdum perfHlia Nestoriana surrexe- Theodorum anatliematizare pra;siniiit , et iii lioc

riil, semper ex a'lera parle facereldis-


(]ux sollicilum Apolinaris similis vanilali. Ille eienim linguam ad-

putnniem; sed boc soluin quod vincere pToposue- versus Diodorum movit quoniam eum
magnum ,

rat aitendebai. Qiiod si aliquo inexcus.Tbili prajoccu- ageniem impie objnrgavil. Clarum auiem et hoc afli-
iiitalis dogmalum signuro est qui enim magnum
patiis errore Tbeodorus ostendaiur, non imp'e sancia :

synodus fccit, quod pie de Cbristi Ecclesia sentiens, pietaiis certalorem Diodorum cum Apolinario ver-

tempore admonilum corrigere po- bisblaspbcmis impeiii econtrario scmotipsumosien-


credidil eum iii
,

dil simililudineni vanilalis illius am|ilecleniem. Istc


tiiisse, ut in ea permaneret epi^cnpus, et ob huc pro
c.-Eieris qnamplarimis qujB recte sapiiii, iion imme- aulem raagnus Diodorus leslem quidem pieiaiisliabel
doetrinam esse laudatam. Il:ec sane orien- clarorumqiie cerlaminum, mngnuni illum Basilium.
rito ejus
B In illo enim claruil lempnre quo Arii impieiaiis pa-
talium Patrum verba, quibus de Tlieodoro dixerunt
troni, tunc imperaiorum animas irretientes, adver-
< Proponebat enim eum toiiis in commiine Oriens
sicul virtulem miil- sus veriiaiem illorura movere polentiam. Habuitau-
intcr eos qui anie nos fucrimt,
babeniem adversus conve- tem isle in Antiuchia certaminum cursiis adversus
tam doctrinrc h.-ereses : t

iiire sereniias tiia cognoscit epistolae beati Gregorii hxreticorum austerilaieradecerians. Dei autein hoino

Nazianzeni, per quam eidera Theodoro scribens ;iit :• sanctus Meletius, a qiio appellaiionera habeni ap d

« Si quidem aliud caput haberet provincia, ad illud


nos aposlolicorum cusiodes dogmatum (Meletianns

oporleret clamare el conteslari ; tua vero revereniJa cnim nos vocanl Arii seclatores), sicraiissimiira Dio-
necesse est. Et iie- dorura gubernaiorem Ciliciae universae prxposuit •,
superpnsiia, ad le aitendere »

el Tarseorum ei regimen commisit. Isie in regia ci-


rum : I Hacc comprimere nen est nosirse aetaiis et

innrmitatis, sed tuoe prudenliae atque virtutis : quo- vitale cum Gregorio et reliquis qui ejus eraiit smdii,

ter beatum Nectarium arcbiepiscopum ordinavit.


iiiam libi cum aliis facultatem donavit Omnipolens ad
Quid vero eiiam Iste Joaiinis magni doctor qui sedem regia; civilalis
communem defen^ionem Ecclesiae. >

nrnavii, et universura inundum doctrina complevit.


licaiiis Cyrillus rescripserit orienlali synodo, prohi-
Islc diviilgatissimum illum Tbeodorum piis dogmaii-
liens nnn tanliim personam, veriim eiiam dieia Tlieo-
bus emiirivii, ei clare aique fortiier edncoiis labo-
dori eondemnari, terlio memoraviinus libro. C
rare, l>.Treiicorum catervisenm inimisii. Et sacraiis-
CAPtJT V. sijiius quidem Diodorus cura AlIiana>io magiio , cl

Qund Bomiiui Aiitiochenus Theodoriim laudel in fyno- 1'eiro et Timolheo conlloruit ; Theodorus autem cum
diea ad Theudosium iinperalorein, et quod iidein Tlieopliilo, viris vice Iuinin:irium orbem illnsiranli-
oinnet Patres doceant n:ortuis in Ecclesics pacc de hm-
bus , ei qiii sedem Alexandriae ornaveruni ; sed
funclhnon ssse insnltandum.
datores quidcni lioruin illl in onini vita fuerunt, ac-
Nunc igitur Pomni Aniiocheni synodicam mcmo- cusare autcm eos nuilus alicubi praesumpsil eviden-
rcmiis epiiiolam * ,
qiii siciit ejus decessor Joannes, ter. > Apparet etiam ex his qux niinc prutwlimus,

et ipse imper.iiori Tlieodosio scribens : < Yesirnm , cnndiscipulum fuisse magni Joaniiis divulgatissimuiii
inquit, docere cogiliir pietalem, qunniam Apnlinaiis Tlieodnrum , cum quo , ut Dumniis aitestaiur, a
lixresiarcbae iinpieialem Eulyches presbytT rciio- sancio quoque Diodoro , sicul a Flaviano Antio-
xare pertrntat, et apostolieas labefactare doclrinas , cbensi, piis dngmalibus cnulriliis esl. IIoc eliam
iiiysierii incariiationis dogma corrnmpens, et divini- siniiil esl proditum ,
qiiod odium contra Tlieodoruiii

lacm Unigeniti ei humanitatem un.im naiuram vo- Eiiiycbiaai '


ab ipso Eutycbe patresuo cnntraxeiinl.

liaiil, plerique libris suis titulnm dabant x«Ta luv- I) noyi.iu.; ix toO jrprjf 'lIpa/.)eioDv, zara X-jvou7taTTiiiv
o-jiTtao-Twv. ita enim citatur iii synndo v IIIierTlieodnri Et oi, ini|nit, £y (.tv »ovaia xai fjtia auTn, at tdtoT>)T:j
Mopsiiesteni Apolinnristas.
cnnlTa Syniisiaslns vel Twv TjTToaTaTEwv a>:epatot ptrvouTt* ttoMw otxatOTcOov
liiMii Dindoii Tarsensis xaT« luvouo-exdTuv a Lenntio Suo Sta^ocot yuo^et? ey' evt 7Tpo7eon"r.i yvwpt^ovTat,
ot' 'jv
Ilyzanlio lib iii, endeinqiie lilulo libcr Cyrilli Alexan- «zioKta Tc XK jffac^swf Tot Ti Tuv ^/uaetov tStwaaTa
ririni apud An;islisiiini in Ei Inge -/jia-M-i, cap. 5, ct 0"'iji^£a6«t.

Theodoii Aniiochiae, apud euindcm, eicSoTou .^v^


" llujiis synodicne Dnniiii, qiii Eiilyfhi, ut lib. mi qnas ad Diocorum scripseral contra dindecim ca-
pxlreiiio primns nmnium reslllil, iniriim cst
dicet pil;i Cyrilli, ul Liberaliis lcin auctor est c;ip. \i.
i
,
* Tlieiidoretiis lib. v HislnriiB, cap. "o Si 6£to,-
lantum esse apud alios scriptores sileniiimi. Siicccs- •! :

t^ral is Joaiini avnnciilo, b;pres non snlnm lionnris, Me/iTto; .itoowf ov Taposwv xctrioTDO-E -ot|iiiia , z«t to

.-ed etiani sliidii, ut iii Neslorianas parles propensinr. hiyjipfjiv zhw;. Cilicia nontlum in duas
lit/tzwv auT-rj

Iiiile qnnd c'e>icos Edessenos Ibam e|iijrnpum


esi p;irtt'S (livisu Tafsus capiii cral univers;e provin-
,

;ii'rusanles rcji-cii ei danmavii iit est apud Libera- ,


i\x pnst divisionem, Tarsns eadeni (|nnd ex llle-
: ,

iiiin c;ip. 10. fn synodo aiileni Epliesina ii circiini- rncle conslal meliopolis fiiit priinae Cilici;e, Aiia-
,

veniiis cpisiopatu" dcjoctus r»i ,


prolatis epistnlls Ziirliiis , nt dicliiiii csl , secund.i'.

'
Cod. Vcron., conira Thcoaorum, sicul ctium ccnlui inn.jislruin cjus Diosccrmn (Diodoium) Euiychuini .ife

iys 1, cle.
.

7-2.S rno DKKKNSIONli TRil M CAriTUL. I.IB. VIII. 72ff

(|iii (liviiiilale.n UiiigCiiili ol liiiiii:uiil;iliMii, iinaiii iiu- A ciimiiiaiiiinibus impctebanl. Nonne linc cral s.ipicii-

lnr.1111 Yoralint, < »niiiii\liuiieiii cl (Oiilii^ioneiii assc- ilnrcs et diligoniiorcs A|ioIiii;irislas, ci. Eiityolieiii

iciis r;i(M»iii, cl saliil.ireiii pussioiiciii ipsi iiicoiit»iiii- (islonlarc , cl coiidciiiii;ire tot vcncrahiles Pa^rcs,
iialiili (lcil.Mi niliicclcns. Non ergo iniruiii si ranii qiii convenicnles Diodnro ali|uc Tlicndorii, iiiliil iiidc
iiireliccs .'\niarisslnia! radici sii:c coiivciiianl. Al ogo Istos ' iiii(|:miii rcprebeiulisse moiislr.inlur ? lli<riiiii

liic j (liciuiii vestra- jiictalis cxs|>crlo , cui scntciilix iiaquc ralriim aucloiilaie c:ilraiida ct conlcrcnda
nos in caii-a Mopsucstciii Tlicoilori adjiinj^i opnrlere liicral EulycliiaiKiruiii slulla pra:sumplio , ct iioii

ren.sclis : ulriininain vcsaiiia: Kulycliis li:i;reiluni- iiicndacitcr cxcusaiida syiiodiis, qiix saiiiiis ct fortiiis
(|iie cjn«, qui pro sua |HH.'(i»li slullitia iiiia tuiiciilur, piitcst acccptabili, (jund dixiinus \ ratinnc C( cvi-
in ojiis condeinnalionciii l-riistra scnipor .iriiiaii suiit, dcnli viritatc dcfeadi. Tantis aiitciii ac talibiis Ec-
:iii Joannis Con^tantinopoliiani cjiis condiscipnli , ct clcsia: Cbristi magisiris divulgaiissimi Thcndori vi-

Grci^orii Nazianzeni, Jo;>nnis dcindc Anlioclieni ati|uc laiii docirinamque laiidaiitihiis , et lcslaniiliiis qiiod
(«ricnlalis concilii uiiivcrsi , Cyrilli ac IVocli cidciil clare et forlitcr laborans hxrclicoruin calervas ever-
resrrilieniiuin , ct liiijus Domni Aiitinclieiii? Puio, tci^ct, nusquam accusatus a i|iiopiani , ciini qiiiilaiii

olcnicntissime inipcrator ,
quod niagni sccleris ma- ciim et cjus doginala condemnarcnt; quid airngan-
(inxipic pr(if:inatioiiis esse judiccs , isKiniin luinina- B ler egi , rcligiosc iinpcraior, quoniam lioc de mc vi

riiun muiidi pro Tlieodoro Miipsucsli;c calcare sen- siim cuidain est vel seniire vcl diccre, qiiod iiiler

(cnlUim, ct ad tencbras c.xcitaiis Kulyctiianc Irans- iitr<isi|iic mcdiiis iicc pr.-cdicarc illuin voliii iico

ire , ut iii Ecclesi.i catliolica liaTclicoruni cxcrrea- daiiiiiarc : pr;i:sci tiin qnia , siciit supcrius diximiis,
nius iiiimicilias , ct .ilicno contra noslros odio militc- non sallcm snlum Tliciidiiriim , scd oiiines qiii ci

iiius. Si auteni profanum nohis cst, in solius con- anallicma non dicuiit , aiiallicmalisubdiderunt. Qiio-
dcniiiaiioiic Tlicodori l'alruin calcarc scnlciiiiam ,
modo aiilcm facillliiic probarclcr iion csse dicciidiiiu
Ht Eulycliiaiionim dcsiderio satisriat , nedum ipsns analliema Tlicodoro , iiisi ct onines anailicraa il!i iinn

condcmiiare veiierabilcs Patrcs , deccrnendo vcl de- (licenles cjus damnaiioni conjiingcrent 7 Quod qiiam
ceriiomibus assentiendo , ut nn.itbcnia sit qiii Thco- criidele csset cl nimis iiii(|uuni, ctsi lioc iiulla I*a-

doro Mopsueslix non dicil aiiaihcma. Qnod crgo vos Iruin senlentia ficri vciarctiir, viderc perfacilc csl.
religi» vestra proranum judicarc compcllit, hoc Niinqiiid enini analhema esse dcbercnt qiii Thcodoro
eliani venerabilis synodiis Clialccdoiieiisis proranuin Mopsucsliac, vclquia iiicngniios ct incerlns halicreni,
judic:ivit, sicul judic:irc dcbuerat, Eutychis jiidi- si fnissent aliqui cjus erioris, vel qiiia iii Ecrlcii.c
ciiiin iii causa Tbeoilori scqui , contia quem fuerat pare defunciiis cst , iiictiiorcnt anailioina diceic?
congregala , polius quaiii islorum Palnim ,
quoruni C Nam si cavillari qiiisquain volens olijccict eis, ac di-

ciim lcSliiiioniis refellchal; ct ideo , Domno Antio- c:il : Quld coinmcruil innoccnlia iiilantium vel iic-

cbenii ciim miillis Palribns alleslaines qiiod divnl- fc:^silas niuloruin , iit a vohis aiiallieina fi.TL^iil (|iii

gatissimns Thcotlorus, cum ni:igno Jnaiine qiii sciiem nec TheodiHO Mopsiifcsliai iicc cuiquain diccrc pns-
legiae civiiatis oriiavit , a Diodoro piis dogmatilms siiiit aiiatlieina? Mnlinm pro sua peritia , sicut arbi-
fiicrii cnulritus , epislolara vcnerabilis Ihx sivc iror, xsiuahiiiii. Quaniuiii porro et ipsoriiin luMcti-
Thcodorum condemnare iioii dcbuii , cum ex ea reci- cnruni oicnles, cuin iii omnibiis , tuni innxiinc in

tari laudes ejus advcrtercl. Quippe cuin ct hoc sci- lioc faclo , fiiroris siii zelo fucrint obscuraui; , saiis

rct ,
quia comnuinem ab Apolinarislis et Eiilyclic claruni c»t : qiii iliiin longis suxfactinnis ainb:igiliiis

acciisalionem cum suo magislro Diodoro suslinebal, ad evacualioiicm Chalccdonensis synodi pcrveniru
Dimlorum vero siiniliicr scirct (csicm piriaiis claro- contenduiit, illos ciiaiii 1'atres quns vcnerari sc di-

runii|ue certaminuai babuissc magiium Uasiliuni ci cunt, simiil ctiain condemnari ciiin Tbco loro ne-

saiu tum .Meleiiiini , a cujns iioinine Ariani nos Meic- scieruiit. Nam doceani iios vel ipsi vel fauiorcs eo-

tianos appellanl ; ei Cregorium el alicrum Grego- rum , si vere aliquid pos.sunl ,


quonindo siiiiul et

riiiiii , cum quihus hcaium Nectarium in regiain Tlieodorus talis prununlielur hxreliciis, ut ah ejns
civiiitcm episcopum ordinavil , cuinque Alexandrinis D noniiiic jam Thcodoriani voccnuir ,
qiii Neslorianl
cpiscopis, id est Albanasio m:igno, ct rclro et Ti- bacleiius vocabanlur; ct laudalores fidci cl dnclriii.u
iiiolbco cnnfloriiisse ,
qund cliam c.\ corum epistolis cjus non videaiiiur lixrelici, ul de onini Ecclcsia la-

qiiarto libro dociiimus; sicut ipsuni qiioqiie Tlicodo- ccani, qux illum, donec advixit , habuii hunoraiuiii.
riim cuin Theophilo , viris vice Iumin:irium orbeni Ilic itaque probent subtilitalem sux doclrinx. llic

illuslrantibus. Et ulique npn posset niagna Clialcedo- cxerceant illud ingcnium peliilaiisprocacemquescieii-
iiensis synodiis crimen inlolerabilis pr.Tsnmplionis ii:ini, qiii pcrile pliilosoph:iri se pulaiit, qiii caluni-
cvadcre, si .\polin irislas ct Enlyclieni scqiierctiir ,
iiiari aliis mortuis possunt , cuni dcfendere siia

qui Diodoruni cl Theodorum cum liasilio et Meleiio, (lic:a non possuni. Ideoqiic vcl iiunc adinoniti dchunt.
etiitroqiie Grcgorio, cl Joanno, cl Neciario.et Ailia- iiobis ^ iniprobarc qiiod faclum csl. Qiind si noluerint,
na>io, ei Pelro . et Timotlico alquc Tlicnplii'o , in caihnlici salioiii desinani vel injusie vel iiiiiiis se-
pnvdicaiionc verlii convcrsaios sinc qiicrcla, falsis vcre dc raoriiiis judicaie, d .syiiodi Cbalccduiiensis

' ('«d. Vcriiii., iiiliil m cis iniquaiii. "


Idem cod., iio6i<fum.
* Idem cod , iiiiam tlix:tnus.
727 FAClJNDI EPISC. flEHMlA^ENSiS 728
iiiictnritaicin tali lioereiifiorum argnmentorum ' ilc- A n^is ' accusnnt. » Proclus elinm sic d.'p1oranli et
sirnere. Nam cui rei nece-^saria est ista mnlta jusii- cnnquerenli pr.Tdicto Jonniii , ct synodo orientali
lia, quaD cum male argiimenlanlibus linpreticis favci, rospondil : Quandn enim ego scripsi tu» saiiclifcui
«

dure atque cruileliicr in sanclorum Palrum coiitn- nporti're aiil Tbeodorum , anl slins quosd.-iin qnt
iiieliam redundavit? Nonne propric videlur in Ecclc- priiis defiincli sun! , annlhcmali subdi? > El infra :

siasie lalibus interdictum, uhi scriptum est : iYo/i « Neqiio aiiiem de Theodoro neque de alio qiiniiuain
eljici jitslus mulium , et uoli argumentari abundanter, qiii jam defuncti siint, scripsi lilii, Deo ainantissime,
ne forte obslupescas , ne impie agas multnm ; et noli ut aut anaihematizetur, aut abdicelur. » Iiem scri-
esse duriis , iie moriaris in tempore tion tiio {Eccle. beiis Maximo diacono dicit : « Qiiomiido ergo pcr
vii, 17). El quia ibi sequitur dicens : Bonum est par- litieras didici nunc ,
quia Theodori Moi suestciii et
cere te in hoc equidem ; ab hoc noli contaminare ma- aliorum quorumdara numina prxpositi siiiil capitulis
nnm tuam ,
^iiifl is qui timel Deim evadit omnia. Ma- aJ anaihemaiizandum , cuin jam illi ad Dciiiii nvgra-
liiimus n<is , |iro Dei limore, ut evadcreinus lianc vcrii)t,et eo-.qui jam vilam reliqnerunl,siipervacuiini
cu!pam, parcerc veneiandis Patrilius quaiii illis ad- est injuriari post inortem, qiios nec vivos aliqiiando
misceri qui manus suas contaminaverunt, incon- culpavimus. i Cyrillo etiain scribens meinoraiusJoaii-
sulla eos subscriplione damnanles. Perliiiet igiturad B nes .Antiochenire cnmorientali concilio dicit : i Quid
pieiaiis veslrae justitiam , ut qui non judicatis pa- non hic iKsionis vel corruptionis et confusionis p!e-
lernai seiitenliae conlemptores ', qiii se tantis Palri- nuiiigenerelur, si aperianiusjanuam his qui voluntilic-
liiis prudeniius intellexisse , et utilius fidei consu- cia iranscuntium Pairuinevertere?qualedamnuin nun
luisse gloriantur; mulio 'i.inus me vel de c«terojii- apcrtumerit dicta noii solum reCulare, sed etiainana-
dicctis, qui non meuni, sed lantnriiin Pairum videor tbematizare? » Cyrillus quoque rescribens eidcin
iii Theoiloro sequi jndicium ; qnnd eliam sancta sy- '
Joanni et ejus synodo, sic ait : < vSisi forie in men-
nodiis Chalcedonensis secuia est , sciens eum et a lem assiimendum est quod coniiiiuare volunt, cum
Juanne Constnntinopoliiano atque Gregorio Nazian- masime neque in promptu est persona quaai culpse

zeno, supersiitem prxdicaium, ei post obiiiim ab siipponunt, et capiiulorum redarguiio incerta, el qui
Joanne el Doinno Aniiochenis, ac tnla synodo Orien- bxcagiiiil iii incertiim currentes el aerein verberan-

tis, atque Cyrillo Alexandrino ei Proclo Conslanii- lesinveniuiilur. » Et infra: c Sed jnsteaudient, taiiien-

iiopolitano, contra haereticorum calnmnias multiplici clsi nulunt, qui hiijusmodi causas prxbcnt, Obli-
ratione defensiim. Unde magis probalur quod stulie viscimini vos ipsos, quoniam adversus luilvcres ar-

propler hoc puletur ha-retica ,


quod iii caiisa Tbeo- ciis exienditis : iion enim siiperest qui apiid vos in-

dnri illortim Pairiim tesiimnnin lidem habiiit, quo- C scripius est. Et me nullus culpet iii boee verba pro-

nim fidein in suis defiiiitionibus icnens harreticos gressori. Grave esl eiiim instilt;ire defunctis, vel si

iiii|irobavii. Animadverieniiiim sane viJeitir et fide- laici fuerint, nedum illis qui iii episcnpalu hanc vi-

lium cordibus iiiculcaiidum , non tani pro caiisa lam deposuerunt. Justissimum eniin apparci pruden-

Mopsuesteni Theodoii, quam pro cunctorum qui vi- libiis viris, cedere pr.BScienii uniuscujusque volunia-
laiii in paceEccIesix linicruiit alque finierint ;
qund lcni, et cognnscenli qualis unusquisque noslruin fu-
omnes hi Palres quornm scntenlias memoravimus ,
lurus sit. I H:cc animo nubis tenenda, Inec non
diversis quidfira verbis , scd eodem sensu , proiuin- snlnm pra^seiitibus, sed etiam fuiuris, si qui forle

tient quoiiiam uniisquiiique in vila sua corriiptioni riirsus emcrscriiit, prjesumploribus opponenda , ne
FccIesiiE periiiiaciier non resislens, posl morleiii quis eun<ieiniiare audcat, nisi correptiniii periinaci-
fum suis diclis noii debeai abdicari. Sanctus quoqiie ter resi^tentcm. Quod si eliam quisquamex liis Pa-
Joaiines Aniiocheniis el lota synodns Orieniis, bealo tribiis, qtii consona et uua vnce ' pro Tbcodoro re-
Proclo scribcnics, inter alia slc queruntur : « Ei spouderunt, quod absit a conscieiitia el verilatesan-
qird <lc c.Ttero nominis adsit doctrinis, sic admira- ctorum, prievaricatus ab oinnium communi senten -

bililitis et famosissiniis viris post moricm damnatis? ti:i, cnntrarium sibi tanlisqiie Patribus habuisse
Nou meiim " crgo est gloriosis eoriim qiii praicesse- D posira jiidicium proliaretur; ipsius pntiiis qui discor-

ruut • pininiiiliiis insultare, neqiie judiiare eos qiii daret ab omnibus, non omniiim communis pro Tlieo-

lirnorate di'1'uiicti suni , sed snliiis jndieis vivorum doro fuit evacuanJa senieniia. Propterea si ipii

el mortiiornm.» Scribenles eiiam Theodosio impera- suiit, qui viiuperanles bealum Cyrillum, dicunl quo I

tori dicuiit : < Si aiilem quidqiriin, sanctc imperator, aliler pnslea de Tlieodoro Mopsuesleno locuttis esi,

iibsciirum aliqnis iiiveniri dicat in ejns vel alinriMii qnaiii iii boc jndicii), qiiod commune cuiii Joannc An-
lilteris, retrai lari ' necessnrium noii est. Qiiorum liocheiio atqiie orientnli synodo et Proclo Conslanti-

enlm viia in sacerdotio et niiiiislcrio uplimum ha- nopolilano habnerit, in qtio probatur etiam ejus
buil riiiciii, bis |ir;f!atam glniiam dedicamus ; etnnn cniidiscipiilo Joaiiiii Consianlinopnlilano, Gregorio
ex illis eos jiiillcaiiiiis , ile i[uibus aliqui airociter. Naiiaiizciio ei Doiiino Aniiocheuo congrucre; rcci-
• Forie, nosirum.

' f."d. Veron.. nrgumrnto. ' lilein cnil., cos accusant.


' lilein coil., nrroijaiiliS pnternw r.rntrniiir. ' lileiii <od., ei vclul nnii vocc.
' Ideiii lotl., ho' fclriictiiri.
a

720 PRO DEFENSIONE TRiUH CAPiTUL. I.II!. Vlll. 7ro


piendi non snnl adTcrsiis ciinKlcm Tlieoildrnin, vel \ '2 > el nmpliiis liliros irreprclicnsibilllcr scrilwrc con-
polins ndvcrsiis ipsiiiii honliiin Cytilliini, i|iii'iii l:il.a lia linTcticos pnssct, ncqiic cvanpclica ct apostolii
diccnito, i)unniiiin in illls cst, iucoiist.inlcin videri l.i- scripla rectc inlcrprciari, si ninlc qiiidrjiiain dc Cliii-
ciiiiit atqnc muiabiliMn. Nam dcfcnsloni synodi Cliiil- stiana lide scntiret? Sii|iiidein omncs liircticos iikh
ccdoncnsis, {)u;e Tlioddiirum non judicavit es-e aliiindc niagis qiiain de Scripluris cvangclicis atque
dninnaiiduni, l;iinelsi iiullain pro co CyiiHi cpiscopi apustolicis rcfiilaimis. Ktcstomnino silii conlrariiiin.
scnlentiain lciicrenius, suflicercnl prnciil diiliio tol iit simul dicalur quisqiiain ct evangclica et aposlo-
alioniin rairnm tcsliinonia ; sufliccrci posircino, si lica i-cripla rccte intcrpretatiis fiiisse, et iion rccie de
tixc ctiani dcfnisscnt, Ecclesix caihnlica) coinmuni- « bristiana fide scnsisse. Qnod si et bxc contra Tbcn-
caiio, in cujus pace non soluin sine iilla qiierela, M'd doruin scripta, qiix sola piilarentur esse lieaii Cy-
rliani ciiin gloria niagiia dcfnnctiis cst. non senieiipsa dcAtruerent, ncino
rilli, nisi absur-
riissiinus judiciirei quod non eoruin Patriim in Tlieo-
CAPUT V. doro deliucril scqiii scnlcnliani, qiii cnin illo in ea-
Quoil olJicnc Theodovo iwn dibcal, contrn illnni iw-
.si
dciii provincia dcgcntes, el frcqiienli ac fainiliari
tlea seripseril Cyrillits, el quod damnnri Tliecdormt
iiiodcralione lidei cunferciilcs ', opnrne novcrarrt
tine Dioduro noit po$sit.
B i|ira inie.iiioiie diccrctqiiai aliquos lianclgnorantes vi-.

Repellcndi crgo sunl ac mcriio coercendi qiii vo- dcniur olTendere. Niinis enini grnve fueralsonos se-
lenles in prajudicium saiictx synodi ccndcmnari rpii vcrhoriiin, imo signa sononnn atrjinento iii cbar-
Tlicodoruni, taiilis vencrandis Pairilius, et Ecclesia\ tiilis ligur;Un, ei conleninere sanclanrin conscientianini

sibique ipsi beatum Cyrilluin po^lliac diciinl cxsli- lestinronia.scripla noiiatrameiUo,sed spirituDci viv',
lisse conirarium. Lt auicm iion suspeclum lectnrcni iron iii cliartulis sed in labulis carnalilms ', qu;e doc -

vel dubium rdinquamus, sive scripscrit aliquid ad- irinx Tlicodori lestiinonium prxrerebant. Illiid vero
versus Tlieodonim Cyrillus, sive non scrlpserit, dc- qiiis nisi incon^idi ralus credat, ni;i iinpudens dical,

fensio synodi ' di-liet iioliis ox oniiii paile coiisiare. idsi obslinatrrs aflirmel, qiiod a sancta syriodii Cy-
Et ideo ccrliim aliquid do lioc iiicerio coiificienduiii rilliis vel soli Joanrri Conslaiitiiiopolilano, non dicaiii

tst, quod recle secula videaiur, ut Tlieodoruin vcl pra;fcrri, sed coiiferri debuerit, non taiitum pro nia-
ejus dogmala non damnarel, cuin apud se recitari jore nieritoruin Joinnis aucloiitate, veruiii et'am
laudes ejiis aniinadverlorct. Iiiveniiinlur ilaque c\ (|uod de Theoduro ipsi magis, sicut aniiquo aniico
nuniine beati Cyrilli qu;edam conlra Tlieodonini, ot a principio coniliscipiilo, credcre dehnit, quam
quardam pro Tbcodoro scripla. Unde necesse est aul Cyrillo, qnem noverat eliarn de ipso Joarrne siniili-

uiraqrie esse heati Cyrilli, aril iiculra, aut eorum al- f" t''" J^'" deliinclo corrtra jirdiciuin scdis aposlolicaj

tcnilra. Si igitirr ulraqiie bcaii Cyrilli ilicenlur, ciiin siripsisse, ul cx catalogo episcoporuiii nomeii ejus
enin in utrisque sibi coiilrariuin, vel si vellet, sancia Auiciis episcopus jnherel auferri, quasi profani et al»

synodiis sequi non posset : in bis eum sequi debnit, ccclesiasiicis muris cxclusi, eo quod nun oporieicl
iii quibus non impugnat alioruni sentenlias Palru n tradiiorein Jiidain ascrihi cum apostolis, neque Je-
Ecclesixqiie judicium. Si vero ncuira beati Cyrilli clioiiiam expulsum connunierari ciiin David cl Sa-
csse dicentur, nihil esl cur sancia synodus |iuielur iiiuele ct prophetis? quem noveral etiani prxdiilo

impugnarc debuisse tantorum senientias rairiini Tlieodoro communicasse, donec superesset, nec im-
Ecclesixqucjudicium.Sin auicmalicruiraeorunibeaii qiiam corripnisse vivcntem, quando ci ipse inlcr--
Cyrilli esse dicentur, laudanda est sancta synodus preiari seinctipsum posset, et certum fucere si quid
quod illa ejiis esse crcdidii, qux nun impugnanl alio- in illo dubiiim viderelur ? Religiose ilaqiie synodris
rum sentenlias Patruin Ecclesixque jndicium. Qirud age.et, si, (idem Cyrilli approhans in qua non disseir-
si etiani aliquo certo el manifeslo iiidicio probarcinr sit a Palrihus, siispicionem ejus quaiii de Tbeodoro
quod illa coiitra Tlieodorum potius quara pro Th o- coiilra lunioium Patruni sententias liabuit, non pro-
doro scripla beati Cyrilli sint, idqne ostcndcreiur harei; sicui eiiam fidem Joannis Anlioclieni et cx-
quod eamdem synodum minime laiere potuerii : qiiis D terorum orientaliurn, aiqne aliorum qni cum cis
eam sie quoque culparei, qiiod Theodorum non et Kphesirm cx diversis proviiiciis eonvencr.uil sacerdn-
ipsa culpavit? Nam credis Cyrilli esse illa contia tiiin approbans, in qua non dissenseruni a P.Urihus,
Tbeodorum scripia, in quibus tameii diclum est : suspicionem eorum qnani de ipso beaio Cyrillo lia-
€ Scripti sunt a magno Tbcodoro adversus Ariano- huerant improbavit : prxsertim qnia si credidijse
nim et Eunomianorum hxreses 20 forte el adlnic dicatur illa synodus Mopsiiesienum Tlieudorum n
amidius libri; et alia prTler ba;c evangelica el apn- beaio Cyrillo culpatum, negari non pos-it qiiiidetiam
slolica scripta interprelatus est. El hns qiiidciu la- sanc]nm niodorum siniul ab eo reprchensnni e»s.!
b.ires nullus ausns cst increpnre, sed dextro decrcio credideril. Nam, siciit qnarlo libro nremoraviniu-.
hiinorare studiuiu rcctorum doginatum qiiod iii eis uiius csl quicunqiie creilalnr repiehensor aiiiboriiin,
cst. > Quomodo Theodorum culparei, vclut Ncsio- iii codcm opere et in cailcm lidei causa ulriusi|rie
rianx vel cujuslil/et li;rresis iiivenlorcm, crim ncqiie paiilcr culpatis : et idcirco .si iiulhe fuisseul |iro

' Cod. Yeron., inaijtm' si/iici/?. r.-i ntlrn.


• Idcni cod.. tic fiititiluiri sermonc de ra!ivut: fidei iUciii «.'d ( Oir^.ji Crf; itiiLii':ii\
; 1
:

TA FAClJ.NDl l'.riSC. llCr.MlAiNLNSlS rs


riieodoro Palrum scntciui.T, quas prociil dubio sy- A Ne-toriano dogmatc criminari? Non arbilrorquod lioc
nodns ini|iiignarel, si euin condciiiii:iic praESumcrcl; aperte pal.iimine praesuinant. Sicnl ergo lex nalnra-
Iicrspicuum cs-t quod jiiste lion posset absqiic ina- lis iina ct lola in lioininis meiitc difixa, ciijns inc-
gislro siii) Diodoro Tlieodorus discipnlns ex Cyrilli niiiiil Duminus in Evangelio dicens : Omnia quacuif
auctorilale dainnjri. Diodoriim vero d:ininare non que vuUis ul fac anl lobis liomincs, elvos facilc eis
posset a ma^^nis Ecciesiai liiminibus, sicut ostendi- lia-c est cnim lcx el prophela; {ilaiili. vii, 12); miillo
iiiii.^i, prscdicatnm, id esl ab Ailiaiiasio, Polro ei 'li- forlior iiivenitur qiiain ca qna; foris li:ibcliir in lil-

niDilieo Alexiindrinis cpiscopis, a D:isilio Caf;saie:c leris ; ab illa quippe inieriore ngula de-cciidcrniu,
C:ippadociJE, a Joanne Constantino; olilano, ali Epi- el illius paries siint .siiigiila ini.-ciiuc iiobis fnrinsccns
pbaiiio Cyprio, ab episcopis Egypliis confessnribns iii scripio data pro lcge; nec oiiiiiia coIIeci:i simul,
sub Valente imperatore in exsilinin missis ; baben- vcl eliaiii mulliplioaia, possunl inensuram illius iii-
lem eliam magnum leslimonium Coiistaiitinopo'ilani terioris exccdere. lia roriins cst iiiinin illud gcnerale
adversus Matedoniuin congrcgali concilii, cui eum lesliinoiiiuin Eccle-ia', qna; nemiiiein unquain cxpu-
inlcrfuisse manirestum est ; ct religiosornm princi- lil aiit judicavit baercticuin, nisi correptioni pcilina-
jinin Graiiani, Valeniiniani et iniijoris Tbcoilosii ciier resisieniem ;
quam mulia quac semota ac pri-
Jiiliani denique imperaioris aposlai.T, reprelicnden- B valiin certarum personarum pro Diodoro Tbeodoro
lis qiiod Deum nauim de virgine falcreiur, et quod qiie prolnliinus : partcj enim sunt cl ipsa iiniiis

Jcsuin Galil.TBini ct Deuin seicmum prjcdicaret el tesiimonii geiieralis Ecclesi;e, et quantumlibel inul-
iniirinum. Proinde ciim sancla .«yiiodus contra liorum liplicentiir, ejus aiictorilaicm ac lerminum non cx-
icstimonia Diodwrum (oniieinnare niillaienus possct, ceilent. Sed quemadmodum, cum illam naiiiram '
1

i|iioiiiodo Theodomm ejiis discipulum, vel si, uldic- inieriorem legem, qua; tola siinul esi, hoino desc-
luin esl, nullis Ailciretur Palrum icsliinoniis, con- rerct in extcriora delapsus ; opus erai iniiinnriim
deinnarct, qnem siiie niagisiro li:rc e:ideiii senticnie cnnlemplorem paniciilatiin ' privaia scriplwum te-

ju-le londeinnare iinn possei? Itaqne niliil cst ciir stilicaiione convincere : noii qiiod paries tolo, et
ex bis quoe dicilur bcatus Cyrillus scripsisse coiitra nieinbra iiiiiverso suo corpori prxferaraus ; sed quia
Tbeodoruin synodus reprcbendaiur, qunj Ibs epi- convenicniius lioc niodo calumni iiores magn.x sy-
stolam laiides ejus continenlcm pronunliavil ortlio- nodi judicaviiniis refellendos : sic nec ' generali sym-
dnxam : qiiando si eiiam cnnlra Tlieodorum scribeiis bolo fidci Cbristianae qua ^ iniliamur, quidqiiam est
Cyrillus ndiil pro Tbeodoro sciiberei, laudanda essiU fortius, quamvis scriptonon tradaliir ; veruintamen
sana ralio libcriasque concilii Cbalccilnnensis, qiiod adversiis corruptorcs inielligcniiae ei viriuiis '

non in lolo Cyrillum approbarel; cum laudeluretiam C" ejus, uliiiuir ciiani privalis lestimoniis Pairum qiiac

Paiili niininii aposlolonim saiia latio alqnc libcrias, cunlineiilur in scripio,cum etomniailla uni gencrali
qiiod Pelruin apostoloriim primiim adduclnm in liy- synibolo serviant, iiec pra;fixos temiinos ejus cxi e-
pocrisini el nnn rccla via incedenlim ail verilalcm dant. El ideo, siciit diclum est, vel si nobisdeesscnl
Evangelii fidenler iniprobans, in faciein illi reslilil, Iia!c tcstimonia Pairum liiteris cominendjta, quo; iii

rnmqiic corain oinnibns ciiram objnrgavit. Non crgo propiignaiionem "synodi ChalcedonensisproDiodoro
iiovuin vidcrciur, i ec religioni Clirisiiina! conira- Tbcodoroque protulimus, ncmo sapiens dicerel, qiiod
liiiin, iit conira lanloriim Patrum scntentias Cyril- aut religiosiorem se aut sapientiorem eisdcin sanclis
liini sancia ct magna illa synodus non accipcrel in
PatrilMis el nniliis aliis credcre debuissel, (iiii tem-
(aiisa Tlicodori, sicut iiequc iii causi Conslaiit'iio- poribiis Diodori alqiie Tbeodori Ecclesia; Dei lumi-
politani Joaiinis accipiendum essc (|uis dicit.
narium vice fulserunl; iit quos illi vivemes non ex-
CAPUT VII. clnseruni, qiiando maijis possent alios corruinperesi
Qnocl si mspccliis de liaresi fiiissct Tlieodorus, ejus fuisseiit h:creiici, pia synodus ac religiosa inortiios
Palres Ui iiiiiiime
leiiiporii dissimutassent, el quod
crodercl excludendos : cuin si aliquid in coruin ver-
illorum polius quain Cijrilli nnius dc Theodoro scn-
bis quosdam videreiur ollenderc, alia potins c s
tentiw credendum sit
D credere debuerit intcnlione dixisse, aut familiariicr
Quod si nobis in dcfcnsioiiem ipsius magna; synodi
admonitus in ipso tcmpore correxisse; qiiam scuet-
eiiam illonim Palruni in sciiptu lcsiiiiioni i deessenl,
ipsum • religione vcl sapieniia lam niultis vcncran-
(juibiis coninicndatur fides alqnc d.ictrina Diodori,
dis Patribiis aiiieferre. Nunquam cnim, siciil didici-
Siiie qiio Tlieodorum docnimiis juste noii posse dani-
mus, taiitos ac tales simiil li;ibuit doclores Ecclesia,
nari : nunquid ciilpabilisjudicaridebetqnod Ecclcsiie
quanlos cl qiiates Diodori Thcodoriqiie lemporibus.
tcstimoninm non conlempsii , in ciijus perpeiua pace ex-
Ui enini propter Iiiigu:B divcrsilalcm scientissimos
celleniibonoreDiodorusTbeodoriisqiie maiiserunt?aul
viros Ecclesia! occideiiialis oiiiiti.im ,
quanquam
illius lemporisEcclesiain, cumneqneadliucEuIycbcs,
niulii cx illis ctiam iii Grxco cruditi esseiit cloquio,
nequcNestoriusesseiexortus.Euiycbiaiii audebuni de

' Idein coil., si(i(( ncc.


'
Cod. Veron., »?a/iir(i/i'm.
' Idciii coil., parliculnli:n (oriir^cciis i.dinoucri : iln
^
\\cm ci)d., quo (syinboU)).
nos quoqae nceo.sariim duximits coiileinploics iiencra-
« lilrin cod., |iiir(/n(i(i)ii'm.
lis cl piibtica' auclorilaiis EcctcsiiV pariiciilaiini pii-
• lilnn cnd., semetifSivii.
vala, c(c.
'
Au verilatis'.'
733 PRO DEFENSIONE TnillM CaPITUL. Lin. VIII. 754

ut Diuduri aiqiie Tlicotlori srripia legcnlos A larci, (nioii illDiniii ilonuiala iiilcliigerc iion v.ilc-

iiilcnlioiitfin conini cognosccrc


cogiiosccrc poltiisscnl
potiiisscnl ; ut
iil l':iMt? Noii cnini ilc pi-rxmis ignobililiiis ilispniainiis,

prx-icre:'!!! el illos Gr.ixin; (luinissiinos qiii cpiscopi ipi:utini dici possit l:iliiissc docliiiia, cuin dc Tlico-

non riicrtint, cuin cis Atli.inasiiis intcrca, Pctriis, (luro scriptiiin sil, qiioJ et iO aniiis ' cl:irc in doc-
Tiiiiotlieiis 3C Tlicopliiliis Alcx.indriiii iii vcrbi triiia pr.Tfulscrit, ci oniiicni li:crcscin expiignavtv
pr.cJicalioiie dcgcruiil ; (lcinJe Mclctius cl Fla- rit, ci derciu iiiillia conscripscrit libros advcrsiis
\iaiius Aiitiuchciii ; iScctarins (|uoi|uc, cl Joanncs, crrorcs, conlra qiioi cuin totiis in cominiiiic Oricns

ct Atticus Cnnslanlinopolilaiii ; Anipliilocliius cliani pro|i()iicliai, tanqtiam virliilcm iiuilt:im doctriiiae ha-
iconiensis, Epiplianius Cypriiis, Ltasiliiis Cxsaricn- bciileiii : ct quoJ in cxpusitioniblis, qiias in oinni-

sis Cappadocix, ei cjus fiatcr Grcgoriiis NyssciiiK, bus ecclcsiis orienialiluis ct in hac rcgia rivitate
Grcgorius N^izianienus Gcla.sius, C;c?ai'icnsis Talx- faciebai, proliaius fucrii in conspeclu saicrdoitim,
slin:p, Tlieiitiinus Toniitianiis * Scyllii;c : quoniin ct iiiipcr:itoriim, ct populorum. Qiioiiiodo ' si lales

neino Diodorum » ali(]uaiHlo '


liaTciicuiii juJii asse s:incta syiiudus :ib(licarcl , iion , siciit diximus,
nionsiraiur : qiiin poiiiis nna cum eis ab lixrelicis oiiines veuerabilcs illius tcmporis Palres aul b^cre-

Apolinaristis sustinuerunt inviJiam , Innquain duos licos dicerel aul ignaros? Quid itaqiie horuin diccrc
prxdicarent filios, duas Cliristi peifcclas assercndu B mallet ignoro; quud autem neccsse esl lionim alie-
iiaturas. Qtiapropier vel si minus attente lcgere pos- lum dicerc non igiinro. Miilto igitur inagis nunc,
scnt scripta UioJori atque Theodori, admoniti sal- qnia iion desunt eurum lcstimonia pro [lioiloru al-
icin busreiicurum calumniis attcntiores procul dubio qiic Thcodoro, litteris eliam comnicndata, si Theu-
redderentur. Quid igitur opiis erat, iii lautormn diiruin id quud Diodorus scnticiilem damnare prac-
Patrum contumeliam, sacrilegum el impium ao pe- siiiiieiei, aul haireiicos fuisse onincs hos Palres, aiit

jorcm dxmonibus pronuntiarc Theodoruin cum si , igiiaros et inscios diccrc cogcretiir. SeJ iiuiiquid ii:i

eliJin in aliquibus probetur crrasse ,


pejor dxmoiii- munJo Christus irasciiur, ut aures Chiistianuru n
bus judicari non debuit in Ecclesix pace atque ho- ferant, si dicatnr quud illa synodus Ailiaiiasium,
«ore defunctus? De ciijus lauJe iiec revfrentissimi Basilium, et uirunnine Gregoriuin, ct Joaniicni, hx-
Pbotius ut Eustachius atque Uranius judices Ibain rcticos juJicare dcbuerii, ut temeiarii condcmiiaio-
cpiscopum repreheiideruni, apud quos ei sua epi- res Theodori orlliudoxi jndicciiiur? an, quod cst sa-
slula priusohjecia est aique discussa.
Sed nec ipsi tius, indoctos eos judicare dehuisse dicetur, ut islo-
ejus accusatores, vel cum imperatorem adversus rum mirabilis peritia, iiuod maxinie appetunl, effc-
euin adirefit, vel cum elicita accusalione ' judices ratur?Sed ut hoc iterum vel amplius aliiuid dicant.
inenioratos adduccrent, el in eorum exaniine multis C niinquid ita mundo Christus irascilur, ui aiires noii
ct niagiiis ct inauditis eum criminationibus impe- dicam Chrisiiaiiorum, scd quorumque hominum, fe-
lcntes, saepe ac diu con(!igereni, aliquid ei de laiiJe rant dociiures isios nostros dici talibus ductorihus?
Theodori opponere teiiiaveriiiii : quod procul dubio Aii lorie pulJbiiur quod iiec hx'rei;ci dicendi esseiit
lacerent, si ab Ecclcsia Christi Theodoriis aliquando a ^ynudo illi Patrcs, quoniam noii consenliehaiit
judicarclur ha;reticus. UnJe Eutycliianis dicimus, dogmaiibus DiuJori alque Theudnri; nec iiidocti,
ui quia disscniiunt a synodo, qua; niemoratain epi- quoniam sciehanl ca recia iion esse ; sed tanliini-
stolam, duas Cbristi iiaiuras ct unnin cunfiteiitim inodo ncgligentes, quud eus corrigcre aui ab ecclc-
csse personaui, proniiiiliavit oitliuduxani, refutalis sia pollereminus curaverini? At hoc ipsiim quoJ
ab ea saltem accusaioribus veneiabi is Ibx consen- tacueruiit iii tempore, cuin eis et aJ inicIIigcnJum
lianl, iiec in ea quidquain amplius qiiaro illi ca- iiiagna scieiiiia, ei ad respondeiidum sermo non de-
lumniosissimi, impudentissimi atque obsliiiatissimi fuissel idoneus, pro consensu tcncri mcrito potcst.
crimineutur. Quomodo vero TheoJorum synodiis Igiiur etiain sic non aliud efflceretur, nisi ut il i

prxdicta condeinnans, vel si, ul dictum est, lam sancti Patrcs hxretici aflirmarcntur a syno.Io '.

iiiultorum Patrum lesiimoniis in scripto manentibus Quanivis iiaque in tali caiisa negligens tolerabilior
iniiiime repugnaret , ac non superius ' memoraios D forsitan indicetur hxretico, prucul dubio tamen in-
aui ha^eiicos dicerei ' quod intelligentes conscn- docto deierior. Venerabiles aulem Patres, quos iii-

l.ebant pravis, iit aiuni, digm:;tibus DioJuri Tiieo- doclos illa synodus diccre non i-iidebat, mnltu minus
dorique coniinunibus, aui iiiinis iiidoctos, si lioc pu- ncgligeiites, quod cst detcrius, judicaie prajsuiiierei.

• AdJcnduni videtur iii^nio Theodorum.


'Cod. Veron. Diodorum vet Theodonim i/wiian-
,
ex fragmeiito supcriiis cap. I ciiat.
do, eic.

You might also like