1

Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from
University of Toronto

http://www.archive.org/details/patrologiaecur66mign
r

PAT CURSUS COMPLETUS,

SEU
BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA , UNIFORMIS , COMMODA . OECONOMICA

mmi SS. PATROl, DOCTOROl, SCRlPTOROlftlE ECCLES1\ST!C0RIJM,

SIVE LATINORUM, SIVE GRvECORUM,
QUl AB ^VO APOSTOLICO AD jETATEM INNOCENTIl lll (i.ViV. 1216) PRO LATISIS
ET AD PUOTll TEMPOliA [ANN. 863) PRO GRyEClS FLORUERUNT :

REGUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QL j; EXSTITERE MONIMENTOULM CATIIOLIC^ TRADlTIOiMS FER DUODECIM PRIORA
FCCLESl/E SyECULA ET AMPLIUS,
JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS,HTEU SE CUMQUE NONNCLLIS CODICIBUS M,V>"USCniPTlS COLL\TAS,
PERQU.U! DILIGENTEU CASTIG.VTA ;
DISSERTATIOMRUS, COMMENTARIlS, YARIISQUE LECTIONICUS CONTINENTER ILLUSTRATA ;
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSULAS EDITIONES QU.^ TRIBUS NOVISSIMIS S.ECULIS DEBENTUR AHSOLUTAS
DETECTIS AUCTA ;

1NDICIBUS PARTICULARIBUS ANALVTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUSi»DONATA ;

CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECN0N'eT tlTULIS SINCULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOBKM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE M.\.TE8IAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA ;
OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRVPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTICUS, AMPLIFICATA;
BUCENTIS ET AMPLIUS INDICIBUS LOCUPLETATA ; SED PR.£SERTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS , ALTERO
SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE
PATRUM, ARSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET TIIEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR ;
AtTERO SCRIPTUHiil SACR.^, EX QUO LECTORI COMPEBIRE SIT obvium quinam patres et
IN QUIBUS OPEUUM SUORUM LOCIS SI.NGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTUR.f: VERSUS,
A PRIMO GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALVPSIS, COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCURATISSIMA, C.-ETERISQUE OMNIDUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CIIARACTERUM NITIDITAS,
CHART.C: QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIO.NIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS
liUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATKOLOGI.E DECURSU CONSTANTEIV
SLMILIS, PRETII EXIGUITAS, PR.€SERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, MICTIIODICA ET CIIRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTOUUM OPUSCULOUUMQUE ILVCTENUS IIIC ILLIC SPARSOUUM ,

PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTIIECA, EX OPEUIBUS ET MSS. AD OMNES .ETATES,

LOCOS, LINGUAS FOUMASQUE PERTINENTICUS, COADUNATORU.M.

SERII^S LATINA,
m OUA PRODEUNT PATRES, DOC.TORES SCRIPTpHESOLE ECCLESLE LATLNyB
A TERTULLLANO AD IN.NOCE^TIUM III.

AGCURANTE J.-P. MIGNE,

BibSiolEiccne CleB*i uuivers^ae,
SIVE
CURSCIIU COMPLETORUM IN 4I1NGULOS SClENTliE ECCLESIASTICiB RAMOS EUHORSt.

PATRnLOGlA, AD INSTAR IPSICS ECCLESl.-E, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIA NEMPE LATINA, ALIA GR.ECO-LATI^^A.
LATINA , JAM PENITUS EXARATA, VIGLNTI-QUINQUE ET DUCENTIS VOLUMINIBUS MOLE SUA STAT, AC QUINQUE-
VICINTI-CENTUM ET MILLE FKANCIS VENIT. GU.tCA DUPLICI EDITIONE TVPIS MANDATA EST. PRIOU GU.CCU.U
TEVTUM UNA CUM VERSIONE LATINA LATERALI AMPLECTITUR , ET FORSANCENTUM VOLUMINUM EXCEDET NU-
MERUM. POSTERIOR AUTEM HANC VERSIONSM TaNTUM EXHIBET , IDEOQUE INTRA QUINQUAGINTA CIUCITER VOLU-
MINA RETINEBITUR. U.NU.MQUODQUE VOLUMEN GR.€CO-LATINUM OCTO , UNUMQUoDQUE MERE LATINUM QUINQUE
ERANCIS SOLUMMODO EMITUR UTUOBIQUE VERO, UT PRETII IIUJUS BENEFICIO FRUATUR EMPTOU, COLLECTIONEM
:

INTEGRAM SIVU GR.EC\M SIVE LATINAM COMPVRKT NECESSE ERIT ; SECUS ENIM CUJUSaUE VOLUMINIS AM^^LITi;-
BINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA PRETIA /tQUABUNT.

PATROLOGIM LATiy.E TOMVS LXM.

JOANNES U PAP.V, AGAPETUS I papa, SYLVERIUS papa, S. LAURENTIUS-
ISOVARIENSIS, S. V. RE.NEDICTUS.

EXCUDEBATUR ET \ K.M l APUD J.-P. MIC.NK EDITOREM,

1% Vl\ DICTA DWMDOISE, PROPE PORTAM LUTUTLE PARISIORUM VULCO D'Li\tta ]NO.MJ.\ATAM
SEIJ PEriT-MONTlVOLGE.
TME IKSTltUTE GF felEriAIVAL STUUitS

'
TOROi-iTc ..

' -!
 ,

SANCTI

BENEDICTI MONACUORIIM OCCIDENTALIUM PATRIS

OPERA OMNIA,
EX BIEMORATISSIMIS EDITIONIBUS MARTENE , QUI SANCTl ABBATIS REGULAM
ERUDITISSIME COMMENTAVIT, MARGARINI DE LA BIGNE , ,LUC^ HOLSTENll CARDINALIS MAU
MABILLONII ACCURATISSIME EXPRESSA, MULTIS MENDIS PURGATA,
NOTIS QUOTIES OPUS FUIT ILLUSTRATA,

PRiECEDENTE
SANCTI BENEDICTI VITA EX HBRO H DJALOGORUM SANCTl GREGORll MAGNI EXCERPTA, Cl)M GRa;CO TEXTU
HAXIMA CURA EHENOATO ET ANNOTATO.

SIMUL EXCUSA SUNT

JOllIS 0, ICIPETI I ET SYLWn

SUMMORUM PONTIFICUM
NECNON

SANGTI LAURENTII
NOVARIENSIS EPISCOPI

SCRIPTA UNIVERSA.
SX GOLLECTIONIBUS MANSI ET MARGARINI DE LA BIGNE HUTUATA>

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHEC^ CLERI VNIVERSiK,
SIVE
GU&SUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTl^ ECCLESIASTICiE RAMOS EDITORE.

TOMUS UNIGUS.

VENIT 6 FRANCIS GALLICIS

EXCDDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN ViADlCTAD'/iJtfJB0/5£,PR0PEP0RTAMLUTETliE PARISIORUM VULGO Z)'£^f JiTJ NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.

1859
 ELENCHUS OPERUM
QU^ IN HOC TOMO CONTINENTUR.

JOANNES PAPA II.

Epislolse Col. f>

AGAPETUS PAPA I.

EpislolsB 31
SYLVERIUS PAPA
Kpislolae 7»
S. LAURENTIUS NOVARIENSIS
HomiliaB 8^
Liber de rauliere Chananaea ^16
S. PATER BENEDICTUS
Vi<a S. Benedicli graeco-laline scripla . . . ^ . 125
Urgula commenlala .... 2i5
(Jpuscula genuina et supposililia 933
Monumenla S. BenedicU operibus anneclenda 941

EURATA.
Col. 58 mofUa, EPISTOLA olim IV.
lofto —
Cu\. i". ilcsincnle. Icge EPISTOLA ohm II. - Pa;;. 4 -46, lcge EPIS-
TOLA olim III. EPISTOLA olim M, KPISTOLA olim VII.— Col. 77 suinma, lege EPISTOLA olvn V.

Hjimimoiic m&Mu, aii rcUi-Monlrougc.

 ; ; .

ANV. DOMIM DXXXll -l)X\XV.

JOANNES PAPA II.

.Nritiiia ex libro Pontlficali.

{Q\iX in editione Mansi ad niarginom e rcgimie lexlns notata erant, iifs ;id ijilcerii poluin:i;,ri:iii noslrai-uni, cinris su-
perinribiis prfPinissis, exsn ipsimns. Fdit.)

Joannes * qui et ^fercurius, n.itione Romanns, ex A alios c.ilices argenteos 2, sryphiiTn (a) pensanleni II-

palre rrojecto de Ca;lio monie, sedii aiiiios dnos ^ bras r),calices (i)argenleos singulospensanies libnis
menses i dies G. Fuit nulem le niinribns Athalarici 6, ei abos calices argenleos 2, pen.sanles libras 15
regis et JusliirMni .\iignsti. Eodeni temiiore vir reli- palliola (c) veroaurotexta 4. Hic fecil ordinationem
giosus c Augiisius Jnsiinianus siimMio ainore Chri- in urbe Homa; iinam per mensem Decen.brem, pres-
slianae religionis misit fidem siiam scriplam '^
chiro- byteros 1"^, epi>copos per diversaioca niim. 2J. Qni
grapho proprio ad sedem ;ipostolicam per episcopos eiiain sepultus esl in basilii a B. Petri aposioli, vt
Hypatium et Demelrium. Ipsis dicbus tiblulit Chri- calendas Julias (d), po?t consnlaium ileruni Lampa-
slianissimus imperator B. reiro aposlolo scyphuni dii. El cessavit epiMopalns dies sex.
aureum circumdatum gemmis prasinis el albis, et

« Joannescognomenlo .Mercurius,Ronianus, anno, B Colhorum, corrupiis niorilms ailobscens, poslqiiam

ut constat ex vetere iiiscriptione apud S.inctum Pe- hnjus sinv niacos boi.nririi .ecde-
poiililicis monitii
irum ail Viricnia, post consnlatum Lampadii et sias icorum en.ptores perctlluissel eilicto illo cinod
Orestis. qui est rol Chrisli nati, imperatoris Jiisii- II armoreae tabul e in-cripiiim , :inie SaMcii Peiri
niani 3, et Alhalarici regis Italine G, circa finem aimi airium cuiictis persp Ciiiini apponi cnraverat, oct v .

illiiis elecliis e-<l iiomanus pontifex. Hnjus tempori- anno regni stii, i|iii erat anatis ipi-iusdecinins ?extu>,
l»us An al ri< ns rex Hispaniariim .\rianus, prnpierea morliius est. Tiieodains vero Theodorici ex soroie
qiioil Cloiildem (iliam Clodovei calliolicam sibi ma- Ainal.ilieda nepos, proveclioris a-iaiis, Laiin^ru!!»
triinonio jiinctam, ob diver.sitatem relijiionis niale liiteranim el Plaionicorum doginainni satis peri!UJ-\
tracla«£el, ciccsditiir a Cliildeherto qoarto Clodivei rei auiein beilic.»' prorsus ignarns, eciiniisqne ac- (

filio, fratre Cloiildis. ad quem

sudarium proprio ipsa ( umulandis enixius intinlns, subrogauis esi Alliala
sanguine infectum miserat. Interfecto Amalarico regl ri •o, snasu Ama'asnnlaD mairis Athal irici, qn in- m
Ariano Thendis rex Arianus successit, qui, pace Ec- gratissimns , diim re^no potitus ( st, in carcerens
clesi;e Dei couressa, conven endi ac de fide decer- cmijecil. el p.iiilo post Odidit {Procopius de belio
nendi episcopis llispaiiiae induisit. Orige-
liceiiii:iiii Go:liornm). Ihec cnm JusiinianuS accepissn, fidver-
nistae siepius damiiati riirsum invalescentes, corru- sus G ihiiiii bellnm parare, et Francos jam ante,
pli.-que monachis Palaestinae, totum fernie Orientem vivenie adliuc Albabirico, concitatos contra eosdein
depascenles edicts imperatorum non potuerunt
, comjnoveie coepit. Sev. B.mus.
cx.->lingni ad€o ul horiim causa qiiinium cecunie-
; ^Tribn^ aiinis muiius pontificium administraiuni
nicHiii concilinni congregare opns fuerit. Juj^tinianus fiiisse a Jianne secnndo consiat ex obitu ejusdem
imperatnr conjurationem el sediiion' in Constanlino- C" ei ex iis qu;e supia in principio verbo Joayines, et iit
poli conira se inoiain lain (juam Procopius lib. i de
i line notariiin :id viianiBonifacii diximus. Sf.v. Bixius.
Bello 1'ers co describit, feliciter sedavit et compres- f Vidi: qtue de huc legaiione
infra iii noiis concil.
•s-.l. Ab episcopis ex visioi e qoadain vicloriam pol- R maiii snb Joanne, e.x Baroii. ann. 533, diciuii
licent.bns adiiioniins, Vandalicum bellum din cogi- snmiis. Si;v. Bi.mus.
laiiiin duce Belisario incboavii, aique spaiio Irii.m 'i
Intelligii iliani fidei professionem qu* ccnlinrtur
niensium. reue i>arl)arorum Gelimere bs fugaio, in epistola Justiiiiani ad Joannem papam ; mm vei<*
ropiisqii^ eornm deviciis, Carthaginem recupeiavii, piidixius edictiim cui in Suriana edilione pra-
illuil
loiainqne Afiicani a lyrannide iionagiiila quiiiqiie lix;i repeiitni ejnsnioili insLTipiio memlosa : Kdiciinj
annorum, quihus reges Ariani et barhari eam iiosse- piishinii itnperutoris Justiniani (idei conJLSsionem con-
«leraiit, lil.eravit {1'rocophis libro priinj de yEdif. tinens, et ri fnlJtionem liareseon quce advcrsantur ei,-
Jiisliii.). Pignabat miraciilose pro iniperaiore c tiio- lliotica' Dei EccUsiw, Joanni papce secundo transmis'
liro iJeus, pro (ide cillmlica (ielende da et am-
(|ui sain, ut patel in vita ejudein papce ex libro Pontiji-
plianda snmmopere laborans, c iiholicornm el Seve- cali. Hanc iiiscripiiniiem nien.losaiii < .'^se dixi, qui;i
rianoriim, (jiios adhuc iii Orienle c>se sciebat, illaiii consiat edicium, vel polns Iibellum, lempoi'!
illnd
collationem lieri cnr.ivit.quam iofra suo locKcditam Vigilii conscriptum esse, qtieiii adversus tria capitui
hic exhibemiis, (iiiiqiie inissa legatioiie ad Romanum Theodonis C.Tsanensis episeopus ab ipso iniperat<'!ij
pontilicem.contra mouachos Acoimelas, Nesiorianos edi cur.ivit, nl testatiir Lit erains in liieviar. cap. 2i.
et Or geni^tas, orthodo.xam fidem propugnans, an- Vide (iii.^e infra noiabimiis snb Vigilio. Sev. Biml'-.
ctorilate sedis .•»pi;storK';c deliniri rogavii utrnm, Cod. ms. Vallicel., arqetiltum.
,
D ('0
<|ii(>d iici-ahaiur ;il» luerelicis, Clirisiiis uous de Tii- {b) In eodem cod. caiices el ulios desunt.
ni!:ile o^sel ulriim in carne nalns ac p;issus essci
; (f) Idem coil., paltea oloutrea auro ti-x:a IV.
ti a:i .Maria Dei genilrix dici poss. l. .\l!ialjiici!£ rcx (c/) Ideiii Cod., Juniin..
 EPISTOLJ!;,
(Ex Mansi CoMecl. coiicil.)

EPiSTOLA ATn.\LARICl REGIS A dum. Alios vcrn palrinroh.is , qiifindo in (omitatu

iiostro de e:)riim ordinaiione iractittur, in siipr.idi*
AD JOANNEM.
ctis conditinniiMis aique personis inira di!0 millia

Continel confirmnlronem senalusconsuUi adversus solidoriim jubemiis expendere : in civiialibns antem

Simoniacos edili. snis feriuissiii!»' piebi non ampHus quam quingenlos
soiidos se distribuluros esse cognoscant. Reliquos
Jo.inni pa|i3e Allialaricus rex.
accipienles el e<licli praesentisei sfiialusconsulli nu-
Si aniiqiils principibiis stuJium fuit leges exquirere, per habiii poena t onstringat, et dantes canonum se-
i.l 6'jbjecii popiili deleclabili tranquilliiale frueren-
verilas persequalur.
fjr, mnlto praestantifn esl talia decernere quse pos- Vos aulem, qui patriarcliarum bonore reliquis
i^ir.t sacris rcgulis convenire. Absiiit enim a nosiro quoniam consiitulio noslra ;ib
prsesidelis t;rc'esii<,
s:ecuIo damnosa compendia. Illud tantum possumus illicila promissione iilieravit, reslal ut Bona imi-
verum lucrum dicere quod constat divina judicia
, tiinles exempla , «ine aliquo Ecclesiaruni dispendio
non pnnire. Nuper siquidem ad mis defensor Eccle- dignos niijeslato pmlifices offeraiis. Iniqniim est
siae Ronianoe fleliili allegatione pervenit , cum apo- eiiim ul locini apud vos halieat amb lus, quem nns
quosdam nefaria mn-
sto icae sedi peterelur aniistes. g ,j— ^ ^1^;,,^ cf.nsideraiione praeclusimus. Quapropter
cbinaiione necessiiatem temporis aucupatos , ita fa-
parenies nobis [iiosj servientium quascunque perso-
cultates pauperum exloriis promissionibus ingravas- nas aliqiia suffragii crediderit amhitione promoven-
se, ut (qiiod dictu nefas est) eliam sacra vasa em- dum, et ipsiim reddere accepta definimus, el quod
ptioni pubIio;e viderentur exposila. Hoc quanlum fuil cst cinonibiis slatulum, eiim modis omnibns esso
criidele commitli, tantiim religiosumest adhibita pie- passtirum. Si quis vero quK dederit aut promiserii,
late resecare. Aiqne ideo sanctiias vestra statuisse eode;n supersiite, timuerit publicare, ab baeredibuB
nos praesenti definitione cognoscat , quod eliam ad vel prohacredibusejus Eccesia repetat, cnjus suffragio
univer-03 pairiarchas atque metropoitanas ecclesias aiiiistesdepreheudiiurordinatus : noiainfaniiaenihilo-
vdumiis pertinere, ut a lempore sanctissimi papae minus superstites inurente, reliquos quoque ordines
Bonifacii, cum de t.ilibus prohibendis sufTragiis Pa- sub eadem fieri distinciione [dislriclioiie] praecipimus.
tres conscripti senaiusconsultum nobililaiis suae nie- Qtiod si forsilan dolosae niachinalionis invento,
mores condiderunt. saeramentis persona iniercedentibus fuerii obligaia,
Quicunque in episcdpiUu obtiiiend.» , sive per se , ut salvo stalu animx cominissam iniquilalcm neque
sive per aliam qiiamcunque personam , ali((i)id pro- approbare possit, neque audeat accusare : d.imus li-

misisse declarainr, ut exsecrabilis coiiiractiis CJn- ^ ceiiiiam quibuslibet honeslis personis in singulisqui-
ciis viribus exue eiur [elTerretur, al, enicftieiur]. Si biisque civiiaiibus apud judices compelenles hoccri-
quis auiem in hoc scelere deprehendiiur fuis^-e ver- men deferre, et quidquid ex ea potueril repn balione
s.itns, niilliin rermquimus vocem ; vcrurn etiam si colligi, ut appriibaiionem [approbitionej iiiseqnentes
aul repelendum , aut quod acceplum esi, rion rcd- animeniu» : terliam partem judicatserei ille percipial,
dendum esse crediderit, sacnlegii reus proliims ha- qui t;de facinus volueril puhlicare; reliqua vero ipsis
iieaiiir, accepia restiiueiis coinpulsione judicis com- ecclesiis proficiant quae videntur extorta , aut in fa-

peleniis. brica earum, aut inminisierio nihilominus prolutnra.

Jiiilissimae qiiiilem leges ul bonis aperinnt, iia ciau- Ddcet euitn ad usus bonos converiere, quj; voluit
duiil malis moribiis actionem : propleiea quidijuiJ in perversilas inimice fraudare. Quiescal igitiir mali-
iilo senaiiis decrelum esi consulto, praecipimus in grianlium prava cupidilas. Quo tendunt qui a fonie
eos modis omnibus cusiodiri ,
qui se quoquomodo pr.tclusi sunt ? Recolalur el tinieatur Simonis justa
perinlerposiiasquascuiiquepersonas scelestis contra- damnatio, qui emendum credidii toiius larijitalis au-

ctibus miscuerunl. •
ciorem. ,

Et quia omnia decet sub raiione moderari, nec Orate iyiiur pro nubis, edicia nostra ciisiodJt-aieS:,

possunldici justa qu:c niiiiia suiii : cum de apostoiici quia divinis noscilur convenire mysteriis. Sed quo
ji^

consecratione poniificis inlentio foriasse praevenerit facilius principis votuin universorum menlibus inn»-
[pervenerilj, et ad palaiium noslrniii producta fue- lescal, lioc senatui, hoc populis per piaefecium urbis
ril aliercatio populorum, suggerentes nobi> intratria pr;£cipimus intimari, ut genei alilas agnoscal nos illos

millia solidorum cum colleciione chariarum ceose- prosequi qui majestati divime poliiis videretilur ad-
mus omnes inidoneos [ido-
accipere, a quibus lamen versi. Vos quoque hoc universis, quos Deo propiiio
neos] rei ipsiiis coiisideratione rcmovemus quia de : regitis, episccpis intiinate; neque sii alienus a culpa
ecclesiasiico munere paupcrihus cst potius cousulea- qui p luii ci.gnoscere coiisiiluta.
 :

13 Jf?ANNIS PAP^ EPiSTOL/E.

! I
li

EPrSTOLA CASSIOOORI A homo coiistat ex diialiiale, ita honi patris est utraqiie
AO JOAN.NEM PAPAM. retovere. Priuium penuriain qiiidem lcmporis, quam
Cum a rcqe pnvfectHS prectorii consiilutns esset, pro delicta promereniur , orationibus sanciis amovere.
bono regimine preces ponlijicis aU Deum implorat. Si quid tamen (quod absit) acciderit tunc bene ne-
,

Supplicandiim vobis est, beaiissime paier, ut l.-e-

cessiias excludiiur, quando coatra eam sub ubertate
tiliam quara per vos, Deo larglenle, percepimus, cu- Iraclatiif.
stodiri nobis veslris oralioiiibus senliamus. Quis enini JSonele meqiiae sunt gerenda sollieiie; bene agere
dubiiet prosperitalein nosiram ve?tris merilis appii- vel correpius exoplo quia difficilius errat ovis
:
qu;e
CJMidam, quando honorem adipiscimur, qui a Domino voces desideral audire pasloris, nec facile efficitur
(liligi n-tn meremur; et permutatioiie efficaci bona vitiosus cui admonitor insisiit assiduus. Sum quidem
recipimus, dum laiia non agamiis? Ecclesiaslicis si-
judex palatinus, sed vester non desinam esse disci-
qiiiileni jejuniis fames esl exclusa fiopularis, decoris
pulus . nam tiinc ista recle gcrimiis, si a vesiris
lacrymis trisiilia foeda discessit; el per san< los viros regulis minime discedamiis. Sed cum me a vobis
acceieranim esi , ne tralierelur diuiius quod grava- desidereni et moneri consiliis, et orationibus adju-
l)at. Et ideo salulans officio>itale qua digiinm esf, vari, jam vobis est applicandum, in me
^i fueril ali-
precor vivacius oreii>i pro salute regnantium : .lua-
g ler quam oplabatur inventum. Sedes illa toto orhe
lenus eornm vitam coelestis princeps faciat esse lon- mirabilis proprios tegat afifectione cuiioies, qu« licei
gcevam, lloinaiise reip'ibiic;e liostes iniminnal, lefo- generalis mundo sit praestita, noliis [vobis] etiam
pora tranquilla concedat; deinde quod ornat pacem, co^noscilur et localiler atlribula.
necessariam nobis copiam de abundantiai siia; hor- Teneiiius sanctoriim
aliquid apostolorum p;o-
reis largiatiir; mihique filio veslro intelligenliso sen- priiim, pecc;itis dividentibus non
si reddatur alie-
sus aperiai, tii quv. vere sunl ulilia sequar, qu3e vi- num qiiando Cdnfessiones
,
illas qiias videre univer-
tanda reiugiam ; vigor ille raiionabilis animi^ nobis sitas appetil, Riima leliciter in suis finibus liabe e
f.onsilium prKsiet; facies veritaiis albescat, ne men- promeruit. Nihil ergo limemus, talibus paironis, si

lem nostrain innubilet caligo corporea : soquainur oralio non desistat antistilis. Arduum qiiidein est
ijuod inlus esl, nc foris a nobis simus; instniat qiiod mnliorum desideriis satisfacere; seti novii Divinihis
de vera sapitnl a sapit, illuininet qiioJ coelesii clari- magiia prsstare : ipsa reiundat invidos; ipsa noiiii
tiie resplendct : lalem denique jndicem e.xcipial pu- faciat cives ccetesli aspirajione gratissimos, et stip-
bliciis aclHS, qualem filium calholica mitiit Eccifsia. pli(:aiii>nibiis vestris lempora tribua!, quibiis snpcitiit
in suis iios eiiam muneribus virlus sancta ouslodiai :
graiia prsedirelnr indulta.
qiiia graviorcs insidias antiqui adver-ani Iuhp snh- q
imus, quando ejus dona snscipimus. EPISTOLA" JUSTINIANI IMPEKATOR^S
Noliie in nie laninm rejicere civitaiis illiu.s ctinm,
AD JOANNF.M PAPAM,
qua; poiius Vfsira laude secura est. Vos euim S(ie-

culatores Christiano popiilo pncsideiis , vos pairis Qnam lliip.ilius el Demelrius episccpilegatioiie impe-
raioria fungenles Romam attulerun!.
nomine universa diligilis. Securiias ergo plebis ad
ve^tram respicit famam , cui diviiiiliis csl cominissa Yictor Juslinianns, pius,felix, inclytus, triumpha-
custodia. Qiiapropier nos decet ciistodire aliqiia, sod lor, semper Augustiis, Joaniii saiiclissimo archiepi-

non omnia. i'a-citis qiiidem spiritiialiter coinmi^sum scopoalme urliis P»omae et palriarcha).
vobis gregem ; tamen nec ista pniestis negligere, ((uiB ileddentes honorem apostolicai sedi et vestrse saii-
corporis videtitnr siibst:inliaiii continere : mm sicut ctilali, qiiod semper nobis in voto fuit ct esl (ul '

" Hanc Joannis papae et pr.iecedenlem justiniaiii poetce carmina qua?dam. Ego in antiqiiis plurimis eam
imperaloris epistolam , llolhomannus jurisconsultns eistare scin, nec nlla f.Ufpicione convelli posse. Quod
libro piimo capiie primo liespons. ainicabilium , et si unus aut nllcr codex noii habeai, id scriptorum in-

cuin eo plines alii novalores leguleii hsrelici ger- curi(F tribuendinn, qm eam qncindvque omiserint, quod
manas e-se impie et imperiie negaiii. De bac eiiim non muUum nd legalis scientiw muleiiam pertinerei,
«;pist(da .loannes scribeiis iiluslribus viris .Avieno, " non tiimen ideo liwsiiondum est, quin ijenuinus qerma-
Senatnri, L borio, ele. Justiiiianus, inquit, impera-
: nusque Jnannis sit (enis. Sf.v. Ri.mus.
tor, ul ex epislolce ejus tenore coynoiislis, dr liis iribus Epislola .lusliniaiii ad poiitifiCfm scripta esl anim
quc^stionibuf. orta cerlamina (uisse signavit. Utrum unus Domini 555, siib le lio consulatii ejus(iem Jii-tiniani,
ex iriniiateClirisius ei Deus no.-.ter dici possit, elc, Quoj qiiando ab codera imperatorc missa est HoiiKim le-
si leguleio novalori innoiuissent, erubuisset, ciedo, gatio, de qua infra in notis concilii Ixomani. Etiamsi
aliter loqui vel sentire. Doclissimus jinisconsiilius enim hic sine die el consnle epislola Joannis inlexia
Ciijaciiis serimdam epistolam Joainiis, quam infra reperialur, tamen infra in qiiadam ei isuda imper.i-
suhjnngo, adepius, ex eadeni cognovit, dictas Jnsti- toris ad Agapeliim expressa habetur dala snb teriu»
niani ei Joannis epistolas genuinas esse vereque , consulaiu Juslini:ini. Accedil qnnd eju^dem epistol;«
geriiianas, ^cciiiU'- h;ic in re senlcniiam (liserlissimi meiilioiiem fecerit imperaior in coiistitulioiif. qunn
Ah iati ipii de his libro pnmo Parergon cnp. 55,
,
scripsii ad Epiphanium Coiisianiiiiopidiiaimm ?iil>
h^fC scribil Sunt et qui snspcclam liahcnl Joannis
: consulaiii suo lerlio , vii caleiidas Aprilis |ir;Rdi< li
ponli/icis episloliim qucc sub liluln de Trinilate iii Jus- aiini 555. Epistola aiiiem Joannis papae re«!'iila e-i
tiniuni codice sita es!, dicunt^ue in avliquis codicibus ad ipsum iinpeiaiorcm snh consulaiu Paulini, an;irt
uon inveniii : qmid, ui arbitror, ideo fuciunl, ut illos Chrisii 554, quando Jegati Justiniani Roma dimisi.i
udjuvent qui liomani auctoritatem deprimunt
ponlificifi
quie uomine alios quoque auctores ab iis depravalos de- • Ex V. c. corripe siiblala parenihesi : ut et deaut
preJiendi, ut Oliionis Friiingensis clironicj, et Lnjurini yalreni, Iwnorantcs ics:ram bcatiludiuem.
i5 JOANMS ?AVJE II. ifj

ili^cet p:iir<im), lii»norantes vesiram lic.ilitiulinem , A aposlolica veslr.-c sanclllalis sede ', nihil [^eiiiliis nn-

oiiuiia (}iia;;id ecclesiariim slaiiim pcrrmenl, r^stiiia- mutantes de ecclesinstico statu, qui bactenus obti-

vimus [reslinamusj ad noliiiani defcrre vestriK sim- nuit atquc oblinei, nno consensu confilentnr ei

ciiialis quoniam semper nobis fuit niagniim siii-

:
glorificaiit ,
Dominum nostruni J«sum
praedicantes

(jiiim , uniialem vestrae aposlolicse sedis ei staliim Cbristuin unigenitum Filium et Verbum Dei et Do-
sanciariim Dei Ecclesiarum cnsiodire ; quac [qui| minum noslrum anle saecnla et sine tempore de Pa-

liaeienns oblinet, ei incoinmole iitimanet, nnlla iii- ire natum , in ullimis diebns deicendissc de coelis,

leicedeiile conirarieiate, liai|iie oinnes sacerdoies et incarnatum de Spiritu saiicio, et ex sancla atque

iniiversi oneiilalis iractus ei&iibjicere et unire sedi gloriiisa Virgine Dei Geniirice Maria nalum , el lio

vestrLC sanciitatis properaviinus. Iii prjDsenli ergo minem faciuni, et crucilixum, unmn esse sanct* et

qu;e [iiic] c •minota sunt, quamvis manifesia et iiidu- coiiSMbslantialis Trinilalis, et coadorandnm ei glori-

liiiaia sint, ei secunduin aposiolicae vesir* sedis do- ficandiim Pairi et s.incto Sp ritui. Nec enim aliuin

cirinain ab omnibus semper sacerdotibus firme [fer- Dci Verbiirn et alium Christum cogiioscimns ; sed

ine| ciistodita et prsdicala, necessarium duximus ut uniim atque euindein ipsum consubstantiaiem Patri
ad noiitiam vestrae sanciilalis perveniani. Nec enim secundum divinitatem , et consubslantialcm nobis

jiaiimur quidqiiam quod ad Ecclesiarum statiiin per- g etimdem ipsum secundum liumanitalem ,
passibilem

liiiet ,
quamvis nianifestum et indubitaium sil ,
qiiod carne, euindemipsum impassibiiem deitate. Ut eniiii

ijiuvetnr, utiion etiamvestrre innotescat sanctilati, est in divinitate perfectus , iia idem ipse et huraani-

qiix [quia] taputest omniumsanctarum Ecclesiaruni. late perfcctus est : in una enim substanlia deitatem
Pcr omnia enim (ulproperamus biiiorem
diclum est) suscipimus el confltemur, quod Grsci dicunt dfjiooii-

ei aucloritatem crescere vesirae sedis. Manifcstum c7£ov *. Et quoniain iinigenitus Filius, et Verbum Dei

jsjitiir facinius vestraj sanctitati, quod pauci quidam anle saicula et sine lempore de Palre natiis, idem
intideles et alieiii sanciac Dei [sedij cailKiicae ati}ue ipse et in uliimis diebus descendens de coelis incar-

poslolicae Ecclesia; coniradicere Judaice aiqueapo- naius de Spiritu sancto, et ex sancta atque gloriosa
staiice ausi [visi] sunt adversus ei qua; ab omnibus semper Virgine et Dei Genitrice Maria , honio facius
saccrdolibus sc' undum vestram doctrinam recie le- Dominus nosicr Jesus Christus proprie et verc Deiis
nentiir, et glorilicanlur, aique pra-dicantur ; dene- est; idco et sanctam alque gloriosam Virginem Ma-
ganlesDominum noslrum Jesum Chnslum unigeni- riam proprie et vere Dei Matrem esse dicimus; non
lum Eilium Dei ei Domiaum nosirum incarnatum de quia Deus Verbum principium ex ip«a suinpserit,
sasicto Spiritu, ei ex sancta atque gloriosissima sem- sedqtiia in uUirais difbus descendit de coelis, et cx
per Virgine Dei Genitrice Maria hominem faciura p ipsa incarnatus, et liomo factus, ei naius est, quem
:it(]ue crucifixum , uiium esse sanciai et consubstan- conQiemur et credimus (sicnt diciiim est ) cmisuI)-

ti^tlis Triniiaiis, et coadoranduin et conglorificandum siaiitialem esse Palri secundum deitaiem.et consub-
Pairi et Spiriiui sanclo, consiibsiantialem Patri se- stanlialem nobis euindem ipsum secundum huinani-
cundum diviniiatem, et consubstantialem nobis eum- latem ; ejusdem miracula el passiones, quas spont:
dem ipsum secundumhumanilatem, passibilemcarne, in carne sustinuit ^, agnoscentes. Suscipimns aiilein
euindemque ipbum impassibilem deitate. Recusantes saiicla quatuor concilia, id est treccntorum decem el

eiiim Domiiium noslrum Jesum Christum uiiigeniinm octo sanc.orum Palrum qiii in Nicajna urbe congre-

Fiiium Dei et Dominum noslrum fateri iinum esse gati siint; et cenluin quinquaginla sanctorum Palrum
saiici;e elcon^ulstaiitialis liinitalis, videnturNestorii (i|ui in h;ic regia urbe coiiveneruut ; el sanctorum
iiiabim scqui doctrinam ,secundum gratiam dicenlis Patrum *) qui in Epbeso primo congregati suni ; ei

tiniim Filiuni Dei , et alium dicentis Dei Verbum, ei sanclorum Pairum qui in Chalcedone conveneriini,
»l;iim Chrisliim. Oinnes vero saierdotes sanctse ca- siciit vesira apostolica sedes docet alque praedic.it.
iholicie atque apostolicae Ecclesi.x, et reverendissimi Omiies eigo [namque] sacenloles sequentes dociri-
archimandril* sanctorurn inonas eriorum sequentes nam aposiolicie sedis ve tr^e iia credunt et cdiilileu-
sanclitatem veslram , et custodientes staium ct u.iiia- Inr el pricdicant, un le properavi:iius liuc ad noiili;iiu
lera sanctarum Dei Ecclesiarum, quam habent ab defenc vesirae sanciilaiis per llypalium ei Denie-

fuenint , acceplamque ante sai^am in codici' Jusi- [) rngrapko propyio ad sedem aposlolicam per episcopot
niaiieo libro sepiimo siib tiiub) ()e summa Trinilati'. li ,piit:uin ct Denietriun. Un.le rdsnm esse coiisl;tl
ri fide caibolica fortasse iinexuii. Lniie quam int pie quod e.licium Jusliniani adver^ns iria capitula lein--
lloiliomaimiis oSjectam in tempore discrepinliam pore Viijiiii pap;e cmiscriptuiii :•(! Joannein (primi
pra-iendat, atque ex ea utramque epi^loiaiu siipposi- in antiquioribus elilionibus iiieiidiisa in^cripiio t-ideii»
liliam esse colligat, nemo non intclligit. Quod ait pi;elixa habet) ir.insmis-um fneril. Vide qsKc di\i
piretei' morem et siylum Jusiiniani imperaioris esse, siipra in noiis ad Viiam Joainiis, verlds Uisil (iticm ;

iutiiianain Ecclesiam sedem aposiolicam nominire, iuam, eic ilem quic iiilra noiavimiis sub Vigilio.
;

inendaciiim 'sse pntet ex episiolis Jusliniani , qii s SeV. HlMUS.

scripsit ad llormisdam et Agapelum pontilices. N.hil Ad aposlolicam vcstr;e s:\iiclitaiis .sedem.
'

i^itiir pnxitenden! pntest iiiiposior b;ereticus , quud * KaO' VT70G"T(Z5TJ 0V.oAO';OJfiiV.

aiicioriialem liariim epislol.iriim diniiiiu;il atqin! ob- ' Suscepii, coj^iKJSCcnle-.
scuret. Prof.ssio lidei qu;R (onliiieliir in epislola
Jtist iiiaiii ad poniilicem scripla ilia esi dc qiia an- * Ansiiiis iiiclus.i in Lalibeo omissa supplc.a sunl
clcr Poalilicalis ait : Misi( fid-:tit suani scr picn chi- ex Hu.ii. edi;.
 FPiSTOL.E. i?
(rii;ni ln^.iiisMmns ep'?copns , nl nec vcsivnm <viicii- A iviigio : n:in) Ci>m auclfjrem vilae vei luminis ulraqne
(^Uein ];i:eaiii , (|iiie a quiltiisdain pancis iiioiiaciiis ropiciaiit , recie et tenebrns respnui.t, et nescium
male ei Judnice secuiiduni iSfSlorii pcrlicliain liei.e- siiiijacere defeclui. Quaniobrem , i^Ioriosis ime prin-
g;!ta saiil. Peiiniiis ergo vestrnin paiern-.iiu airociiiin, cipnin, yolis oninibns exorabilur divina potenlia, ut
iit vesiris ad nos destinntis litteris, el ad sanciissi- pieialem veslniin in iioc ardore fidei, in bac devo-
inum epi-copuui liiijiis almse urLis , et pairiarcham lioiie meiitis, in hoc integr.-c religionis stiidio slne
frntrein vesiniin (qunniam ei ipse per eosdem scri- doftciu sui in longiora teinpnra conservet. Hoc eiiiin
psit ad veslraiii sanclitatem , fesliiians in omnibiis cl saiictis crediiijus Ecclesiis expedire ; scriptum est
seqiii seilem aposlolicam beaiitudinis veUr;e), niani- eiiim : Labiis regit rex ( Prov. xvi ); et iterum :

lesiiim nobis f;iciatis, qiiod omnes qiii pnedicia recte Cor regis in manu Dei est^ et ubi volueril inclinabit il-

conliteiitur suscipit vestra sanclitas , et eorum (jui liid {Prov. xxi): lioc est enim quod veslrum (irmat
Judaice ausi sunt reclain denegare fidein condemnat imperium, iioc quod vestra regna coiiservat. Nam
perfidiam : plu> fiiim iia et circa vos omninm amnr pax Ecclesiio, religioiiis iiniias, auclorem ficii in s-u-

ct veslrj! sedis crescei auriorilas : ei qiKe ;id vos est blime provectiim graia sibi iranquiilitaie custodit.
uni as sanclarum Ecclesiarum iiilurb;>ta servabiiur. Neque enim parva ei vicissitudo a potentia divina
quando per vos didicerinl omnes bealissimi episcopi B tribuilur, per quem nullis lugis Eccesia divis» se-
soruni qu3e ad vos relaia sunt sinceram ve^trae san- cernitiir, nullis insertis maculis variatiir : scriptuiu
ciiiaiis di)ciriiiam. Pctmus auiem vesiram beatiludi- esl enim quia, cinn rexjustus sederit super sedem, n,:n
iiein orare | ro r.ohis, el Dei nobis acquirerc provi- adversabitur ei quidquam malignum {Prov. xx). Pro-
deniiam. Item subscripiio *. Deilas le conservel per inde sereidtatis vestrse apices per Hypaliiim aiqiie
mullos aniios, saiicte ac religiosissime p;)ter *. Demetrium sanctissimos viros , fralres et coep.sco-
pos nieos, reveieniia consueta suscepinuis : quoruni
EPISTOLA {otim II) JO.\NNIS PAP.^ 11
eliam relaiione comperinuis, quod fidelibus populis
AD JLSTl.MANUM. proposuislis edictum amore lidei, pro submoveiida <«

baTeticorum iiitenlione, secundum aposlolic;im do-

Laudnt calholici imperaloris egreyiam pietatem debi-
lumqite ^psius religionis , quo sedem (ipdslolicam, a ctr.nam, frairum et coepiscoporum no-lroruui inler-
qua requirebat evangelicam veriiaiem,prosequcbatur. veriienteconsensu "^
: quod qiiia apostolicai dociri-
liogai Anguslitm, ut quos a recto fidei calliolico' ili- ns lonvenit, noslra aucloriiale coniirniaiiius.
iieri: abcrrarc scirei , omni sludio adhibi o revocarel,
Textus autem epistola laLs est ; Rcddentes liono-
ei inier ulios ipsos iegatos a monacliis Acivmetis Ro-
viiam misscs. rem aposiolica; sedi. ut siKpra prcecedenli epis'ola.
Liquet igitur, imper^tor gloriosisbime, ul lectiouis
G^orio-issimoet clemenlissimo filio .liistiniano Au- tenor et legatorum veslrorum relaiio paiefiiil [p:i;e-
ijiirio, Joaunes episcopus urbis Romae saluiem do- facis], vos apostolicis crudiiionibns bludere , ciim
nat '.
de religionis caiholica; lide ea sap lis , ea scripsijlis
liiier claras saplenti;e ac mansuctudinis vesir» [sciibiiis el publicalis] , ea pro ulislis , ea popiilis li-

hiudes, Clirisiiaiiissime principum, puriore luce lan- delibus public;istis, quae (sicut diximus) ei scdisapo-
qiiam aliqiiod sidus irradiat ,
quod amore fidei, quod slolieai '^
doctiina, et sani torum Patriim veneranda
chariiatis stiidio , edocti ecclesiaslic s disciplinis, decernii auctoritas, et nos confirniamus in oinni-
Roinanae sedis reverentiam conservaiis, et ei cuocia biis. Opporiunum est ergo voce proclaniare prophe-
subjicitis, el ad ejus deducitis unitatem, ad ciijus lica : Tibi abundet cwlum desupcr , et effundant tnoii-

yiictoreiii, lioc e>t apo-lolorum primum, Doniino lo- tes jucundilatem, el colles lcelitia laslabuntur (fsul.
queiite |.pa;cepluin esl : Pasce oves nieas {Joan. xxi), xcv). Ilyec igitur in labulis cordis fideliicr scribe-
<|iiaui esse omi)ium vere Ecclesiarum caput el Pa- re, I a!C ut pupillas oculorum convenil observaie :

tium regulae et principum sialuta declarant, cl pic- neque enim quisquam est in quo Chrisli cliar.t;ts
laiis v(;>ir.i' revcrendissimi testanlur affatus. Pali-t fervet, qui tam rect;e, tani vera; confessiouis vesira*.
igi'ur iii vobis impli't«m fore qiiod Scriptur.;' lonuun- D fiJei relragator exisiat : cum evidenter impictaieui
iiir : Per me reges reinant , et potenles scribuiil ju- Nestorii Eutychetisqiie et onuiium ba;reiicorum da-
ttiiiam{Prov. viii). Nihil est enim quod lumine cla- innanles, unaui veram catholicam ndeni Doniini el
riore lucefulgeat, qiiam recia lides iii principe ; nihil Dei nostri Salvatoris Jesu Chrisli inagisierio iusiiiu-

€si quod iia nequeat occasui subjacerc, quam vera tam, el proplieiicis aposl^licisque praedicationibiis

« aniiil Conlium exsians edicuim,

InlcMigit iliud episcopum veliit primariura cailiolica; Kcelesi;e luiii-
<luo Neslorium
Kiityclieleiii eoruiiique seclarios
, , stiteiii consuluisse, nuiii oniiiia pie, sancie ei ortho-
«ondemiuii ea intenlioue ut oinnem calumniandi oc- dox;e (idei convenienter coi.siiiula luissent. Si;v.
casiouem ilis adimai, ne, si ^estoriuni eondemnarel, Bl.MLS.
a Nesloriawis (iil |ileriimque
liebai) Eutycliiamis vel '
Ki alia manu, Divinitas lc serveu
Apoili:i;iiibi;i iiominarelur; coiitra vero. si Eiil>ciie- ' D:tluiii VIII id. Jiiiiii.
leiii coiiilcmiiarct, ubejiisdem seciaioribus Ncslori;;- * lii V. c. liiiilus hisie verbis concipiuir C"»s/a?i- :

iiiis :ipi)el!aretur. Sr v. Bimls. tino Jusiiniano P. F. Augusto ir. cousuli Jvannes epi»
^ hoc liico inlelligis Juslinianum impcraiorem ex scopns.
sciiicniia cpijicoporuin cuncia de fide ediii.isl-i- '*
Scdes aposidl.ca docct.
luisiC et |iioinu!gasfce, ipsimipio Uoui.iu.* tcclcsi;e
 ff9 JOANNIS VAVJE II

ubi(]ue difTusarn, el sanclorum per lolum orbcm A Spirilns sil seuipcr vobiscum, piissiine fili. Ameii,
confessionibus roboralara, Patrum alque doclorum Jiem subscriplio : Omiiipotens Deus regniim veslrum
EtMitenliis adunatam, el nosirac doclrina>, couoenia- ei salutein vestram perpeiua proiectione custodiai,
iioam iiiconcusse aique inviolabiliter devota Deo ei glorio>issime et clementissime fili imperaior Augu-
(.la inenle servaiis. Soli etenim professionilius no- ste. Data Romae viii kalendas Aprilis, domino nosiro
stris adversanlur , de quibus divina Scriptura loqui- Jusliniano P. P. Augnsto iv et Paulino viris claris*
I iir, dicens : Posuerunl mendacium spem suam, el men- simis consulibus[Anno Chrisli 554J.
dacio operiri speraverunl {Isa. xxviii) el iterum,qui
;
EPBTOLA {olim 111) JOAlNMS PAPJE
secundumprophelaindicuht Domino : Hecede a nobis,
AD SfiNATOKES.
vias tuas scire nolumus ( Job. xxi ). Propter quod
Fidem de Chrisli divinilatp et incarnatione confirmal :
Salomon dicit : Per semitas proprice cultnra; errave-
Acijnmetas monachos Nestorii seeiuiores vitandos esse
rnnt, colligunt autem manibus infructuosa [Prov. v). monel.
II :»'C est igilur vera vesira fides, haec certa religio : Jdannes episcopus Romanus, iiluslrihus ac magni-
hoc beatae recordationis (ut diximus) Paires ontne-i ficis viris Avieno, Senatori, Lii)erio, Scverino, Fi-
proesulesqiie Romanae Ecclesis, quos in omnibus se- deli, Aviio, Opilioni, Joanni, Silverio, Clernenliano,
quimiir, hnc sedes aposiolica pr;fdicavit hactenus, " et Ampeli
etinconcusse cuslodivit : hiiic confessioni, huic fidei Olim quidem, illustres et magnifici filii, ad hoc
quisquis contradictor exstiteril , alienum seipsum a seiitentiiB meae summa consiiierat, ut ante jussionem
i-ancta communione, alienum abEcclesia judicabit ( sse vesiram, postquam epislolse vel dogmatis lenorem
< aiholica. Nos enim Cyrum cum seijuacibus siiis in cuncia Ecclesia, hoc esi sacerdoium senatiis, et po-
Romana invenimus civiiaie, qui de Cumitensi [Acoe- puli probavit assensus, sub paginali alioqiiio vestris
uieiensi] monasterio fuii : quos apostolicis suasioni- etiam sensibtis intiiuanda dirigerem; sed coiisilii
bus ad rectam fidem, et velul oves quse perierant ordinem illa res vertii, quia et dogmatl per dies
errantes ad ovile contendimus revocare dominicum, singulos divinae Scripturaj subduulur, et i:iipe;fecta
sitagnoscant secundum prophetam linguae balbutien- destinari non poterant, ei ea quue per iegaiosdirecta
les liiqni qu3C ad pacem sunt. Ad non credentes au- sunt, prius non poierant in exemplarilius scripta
lem per nos primus apostoloiiim Isaiae prophetae transmitii. Novimus etenim quod, Domino docente,
[ Isaias propheta] verbum dicil : Peryite vi lumine praeceptum est, quod pastor diligens gregem salu-
i quam accendlstis {Isn. l). Sed
juis vestri, et (lamm(e bria ultro non desisiat ingerere qiiia res quae ad :

ohdiiratum est cor eorum (ut scripium est)ut non salulem animae perlinei, omnibus necesse est sensi-
intelligerent et pastoris vocem oves, quae nieaj non ^ ijyg Jniimari. Proinde, illustres ei magnifici filii.
:

erant, audire minime voluerunt. In quibus observan quia fesiinaiio non pertulit portiiores, ut ea scribi et
tes ea quae ab ipsorum sunt staiuia pontifice, eos mi- dirigi poluissenl, incontinenti tamen, si diclus divi-
jsime in noslra cominunione recepinuis, et ab omni nus favor arriserit, tam epislolae quam dogmatis
Eccle-iia catholica esse jussimus alienos; nisi errore exemplaria destlnabimus. Nunc lamen, ne quid de
fiamnato, docirinam nostram quantocius sequi hahiia vesiris sensibus relinquatur ambiguum, quid epistolje
regulari professione signaverint. iEquum quippe est lenorhabeat, qiiod texius dogmatis contineat, bre-
ut qui nostris minime obedientiam accommodant sta- viter insinuare curavi. Jusiinianns siquidem impe-
iiiiis, ab Eccleslis habeaniur extorres. Sed quia gre- ralor filius nosier, ut ejus episiolac tenore cognovl-
raiura suum nunquara redeuntibus claudit Ecclesia, stis, de his tribus quaestionibus orta ceriamina fuisse
«bsecro clenientiara veslr.ira ut si , proprio deposito signavit, iitrum unus ex Trinitate Christus el Deus
errore, et prava intentione depulsa, ad unilatera Ec- noster dici possit : hoc est una de tiibus personis
clesiae reverii voluerint in veslra coraraunione re- An Deus Christus
,
sanctae Trinilatis sancta persona.
ceptis iridignationis vestrae removeatis aculeos, et An proprie et
carne perlulerit impassibili deitaie.
nobis iniercedentibus benigni anirai gratiara condo
veraciter Maier Domini Dei nosiri Cliristi Alaria sem-
iieiis. Deum autem
Salvatorem nostrum Jesum
ei " per virgo debeat appellari. Probavimus in his tatho
Christiim exoramus, quatenus longaevis et pacificis
licam imperaioris fidem, et ita esse propheticis et
vos dignelurcustodire lem[ioribus in hac vera reli- Palrum exemplis evideiiter osiendi-
apostolicis vel
gione et unitate et veneraiione apostolicae sedis ; mus unum enim
: ex sancta Trinitaie Christum esse,
cujus principalum, ut Christianissirai et pii, conser- hoc est uuam de tribus sanciae Trinitatis personis
vatis in omnibus. Practerea, serenissime principurn, sanctam esse personam, sive subsistentiam, quam
laudamus legaioruin vesirorum peisonas Hypaiii et Gr^i-ci vTroo-TKfftv dicunt, in bis e^emplis evidenter
Demetrii frairum et coepiscoporum nostrorura, quos oslendimus.
cieroeniiae vestrae giaios lore ipsaraanifesiavit electio.
!n libro Genesis per Mosen Triniias ipsa sicdicit.
Nam tantae causae pondus non nisi perfeclis in Chri. EcceAdani faitus esl tanquam unus ex nobis {Genes. ii).

sto pol'iisset iiijungi tanlae vero pietatis, tantae re-

;
Et item Vas electionis Paulus ad Corinlhios iia
verentiae ple;ios alTatus, nisi per amantes rainii e di- evidenler expressit : Unus Deus Paler, ex quo omnia,
gnaremini destinare. Gr;,tia Doniini iiosiri Jesu Chri- et nos in ipso ; et vnus Dominus msler Jesns CliristUf,
sii, et charitas Dei Pairis, et fommunicaiio sancii per quem omnia, et no: pcr ipsum (/ Cer. viii).
 ,

21 EPiSTOL.€. 5^

El in synibolo synodi Nicaenae : Credhnus in itn'.nn A Ex libro Fxodi por Moysen Doniinus lociitiift est
Deum Palrem omnipotetHem, el in unum Doniininn Et videbitis vitam veslram in ligno pendeniem (Uevl.
noslrnm J, s m Chrlstum unigeniluni. xxviii) Deum aiiieni esse vilam Doniinus noster in
Ileni snncius Augustinus, cujus doctrinaiu, secun- Evangelio Joannis praedicat dicens : tgo sum via,

dum precessorum meorum statuta, Roniana seqiii- veriias, et vi(a (Joan. xiv).

tur et s>rvat Ecclesia, in libro unde inio de Civilaie Item propiieta dicil : Si ofjigit homo Deum suum .

Dei dicil : Credimus et lenemus, et fidxiUler prcedicnmus, quia vos affixisiis me (Malach. ni).

quod Pater genuerit Verbum, hac est Sapientiam, per Princeps quoque apostoloruni bealus Petrus ia
quam facta sunt omnia, unus unum, ceternns coceternum, Actibus itadicit,dum impietates Judj^orum argue-
summus bonus cequatiter bonum; et quod Spirilus san- ret : Vos autem virum homicidam p tislis di.mitti vobis,

ctus simul el Patris el FiHi sit Spiritus, el ipse consub- auctorem vero vitce peremisiis (Act. iii).

stantialis, el coceternus ambobus, atque hoc lotum Irini- Ilem Vas electi' nis el Doctnr gen iiim sic pr.-i^di-

tas sit propter proprielatem personarum, et unus Deus cat : Si enim cognovissent, nunquam Dominum gloride
propter inseparabii m unitatem, sicut unus omnipolens crucifixissent (
I Cor.u). Domiiius autem gloride est
propter inseparabi^em omnipolentiam : ita lamen, ut Dcus. Sic Psalmograplms ante prcedixil : Quis est isie

cum de singulis quceritur, unusquisque eorum el Deus et B rex glorice [Psal. xxiii) ?

omnipotens esse respondealur. liem in Aciibus apostolorum : Altendite vabis et

Ejiisdem in libro secundo contra Maximinum : El universo greji, in quo vos Spiiiius sanctus constiluit
Pater Dens esl, et Filius Dens est, el Spiriius sanclus episcopos regere Ecclesiam Dei, quam acquiziiit san-

Deus cst, et hi simul tres unus Deus est, nec hujus tri- imne suo [Act. xx).
ni:alis teria pars est unus, nec major pars duo quam Cyprianiis opiscopus et mariyr in episiola de pa-
wms est. tieiitia : Judicalur judicaurus, et Dei sermo ad victi-

In libro sancti Augustini decimo quinlo de Tiini- mam tacens ducilur.

lale : Ralione eliam reddita intelligentibus palam est Gregorius N.«zi:inzenus : El indiguimut Deo mcar-
subslanlia veritatis, non solum Patrem Filio non esse nato et morlifica o, ut nos vivamus.

majorem, nec ambos sinml uiiquid esse majus quam Ex libro sancli Augustini de Cliaritate : llle enim
Spiritum sanctum, aut quoslibet duos in eadem trinilate qui venil per crucis irrisvnes carnis periniere corru-
majus esse aliquid quam uniim, aut omnes simul ires ptionem, el vetustatem vinculi mortis noitra? suce mor-
majus aliquid esse quam singulos. tis novitate dissolvere, mandato nuvo fecit hominem

Gregnrius INazianzenus ex sermone de Epiphaiiia novum : res enim vetus erat, ut homo moreretur, quid
Domini : Cum omnino uno lumine illustramur, simul Q ne semper valeret in homine, res nova facta est, ul Deus
et tribus; tribus quidem secundum uniuscujusque pro- moreretur: sed quia in cariie mortuus esl, non in di-

prietates, siie substantias, sicul placel atiquibus dicere, vinitate.

sive pfrsonas : nihil enim pro vocabnlorum diversiiate Cyrillus capiiulo xii : Si quis non confitetur Verbuni
dissidendum e\t, cum ad eumdem sensum nomi-ium passum carne (et crucifixum cariie '), et tnorlem carna
diver.^itas provocel et inletlectum. Utium autem secun- gustasse, factumque primogenilum ex morluis, secun-
dum subsianliam vel deiiatis ratione : dividitur ergo, dum quod vita ct vivificans est et Deus, anathema sit.

ut i:a dicum, individbiiiter, conjungitur divisiblliter In episiola Leoois ad Juvenalem Veram igiiur :

una esl in t:ibus deitas. generationem crux vera confrmat, quoniam in curne
liem ex episiola Gregorii Nysseni ad Ablaviuni : nostra nascitur, qui in noslra carne cruciftgdur.
^Eslimet hcec opera tiirum uni assignentur personce Ejusdem ex epistola ad Flaviimum : Inipassibilis

eorum. quam [Forte qul\ in sancla Trinilale creduntur, Deus non dedignatus est homo esse pussibilis, et itn-

an per tres tat virtutis effectus. mortalis mortis legibus subjacere. Ex hnc quoquis
liem ex episicla ProcH ad Occidentales : Super parte plura ex dogmatis lectioiium poierilis agiio-
kcec etiam confilemur ununi ex Trinita'.e increata atque scere.
ineffabili Deum Verbum faclum hominem. 1 Gloriosim vero sanctam semper Yirginem Mariaio
Ejusdem : Quid etiim nos sapimus atque seniimus, proprie et veraciier Dei Genitricem, Mairemqne Dei
quia in ipsa divina natura, qua conjunctus et ujvtus est Verbi ex ea iiicarnali, ab hominibus catholiois con-
Filius Patri sanctoque Spiritui, non dicitnus eum dei- fiteri recte esse docemus proprie et veraciier; ei

late passutti fuisse, sed carne, quatn pro nobis assuiti- idem ipse ultimis temporibus incarnatus, ex sancia

psit ex ncbis. Utius igitur ex Trinitate crucifixus est et gloriosa Virgine matre nasci dignatus est.

carne qua fuctus est ; non tatnen deitate, qua unitus est Propterea ergo, quia proprie et veraciier Dei

Palri et Spiritui sancto, perpes&us eit, ne et illos cru- Filius ex ea incariiatus est, ideo proprie et veraci-
cilixos pariter asseramus. ter Malrem Dei ex ea imarnau el nati esse confne-
ilsec igiiur ex plurimis pauca digessimus. miir; ei ne Dominus Jesus per honorificentiam vel
Deiim vero carne passum hic nihilominus robore- gratiam Dei iioiiien accepisse credatur, sicut Nesto-
nius exeniplis. rius seiilit insulsus : veraciter autem ideo ne piian-

Ansiilis inclusa supplela sunl ex ediiione Romana, ut poie in Labhco osciianlcr omissa.
 .

JOANNIS PAP^ 11 24

tasmn, aut aliquo modo noii yeram sumpsis<;e c:irnem A esse commnne. Qnod ideo fiuio, ne reii? sileniii in-

credalur ex Virgine, sicut asseruil impius Euiy< h^s. veniar, si lia^c nd ves ram min me, Chrisiiaiiissimi

Cni rei probamenta ex Palrum (radilionibus conse- filii , noliiiain pcrlulissem. Incolumem magnitndi-
quenier sanclus Auguslinus in iibro primo {cnp. 1o) nem vestrafn Deus noster ciislodial, domiiii filii,

Pr.eiieslinationis : Prcedestinalus esl erfjo Jesus, ut fii- nierito illiistrfS at(|iie magnifici.

lurus secundnm carnem fiHus Dnvid esset, in virtute KPISrOLA {olim IV) JOANNIS PAPifi
autem Fiiius Dei iimul et (ilius Itominis pro;:ter susci-
A'> EPISCOPOS G\LU.£
ptum liominem, et Filim Dei propter suscipientem uni-
Coiitiimeliosu!}) Gallue episcopum episcopatu privalum
genilum Domini proprie et veraciler dicerelur.
in monasieiiiim redegit ad pceiiitentinm : Ecclesiam
Leporius in epislola quam Aurelius episcopus Car- ejus sanclo C(esario Arelatensi epincopo commendavit,
thaginensis, et bealus Augustinus, et synndns Afri- Dileclissimis fralribus universis episcopis per
cana firmavit : Nascitur crgo nobis proprie de Spirilu
Gallias constitulis Joaiines
sancto el Maria semper virgine Deus homo Jestis Filius
Inn luil iiobis a fraiernitate vestra rnissa relaiio,
Dei.
in qiia Conlumelio-us mullis legitiir criminibus iiivo-
Gelasius ex libro adversus Nesiorium el Kuiy- hujusmodi persona non potesi
luius. El qiiia s cris
cheni « Propterea quod ex te nascitur mnclum, vo- B
:
inhaerere ^mysleriis , ab 'hodierno vel offtcio eum
aibiiur Fitius Lei Ex te naicilur, ait, ut
( Lnc. ii). t
iiostra censei removere auciontas , ui in monasier;o
proprietalem de matre sumendam nostrcB condiiionis
conslitutus delicti veniam a Domino petere non
exprimerel. His igilur evidenter ostensum esi, illu-
omittat. Nibil esl enim impossibile ejus clenienliae
btres et magnifici filii, qiiid .«peraverit imperalor,
qui potesl cuncta relaxare quae facta sunt. Sed ne
qiiid Piomaiia sequatur et colat Ecclesia. Atqiie igi- ejus Ecclesia desiituia videatur, in ejus loco visiia-
lurClirisium Dominum nostrum unum esse, ut sa;pe loiem dari praesenti auciorii.itedecernimus qui a
,

dKimus, sanctae Trinitaiis ex duabus nnturis ccgno-

se ita noverit omnia exliibenda, ut nihil de ordinibus
scendupj, boc est in deiiaie et humaniiate pcrfecium, clericorum, nihil de ecclesiastic.i facultale prxsumat,
iion aniea existente carne, et posiea utiita Verbo, sed ea qu^, ad sacrosancla mysieria periineni exse-
.sed in ipso Deo Verbo inilium ut esset accipiens :
quatiir. Proedicium autem Coniumeliosum, ui babeai
mde enimvero ex inatf rno corpore caro siimpsit ptnnitendi licentiain ,
peiilorium dare vobis cense-
iniiiiim, salva proprieiate vel veriiate utriusque na- inus, ubi errurem suuin evidenter allegans sub die
lurse, iioc est diviiiitatis atiue IiumanitatiS, Dei Fi- profileaiur et consule. Dominus vos incoluniescuslo-
tiuin Dominum noslrum Jesum Cbristum calholici diat, fraires carissimi. Data vii idus Apnlis, Fiavio
lonntemur, orani posihac commulaiionis confusione ^ Paulino juniore viro clarissimo consule [Anno Christi
Mibmnta. Neque enim naiuras in eo aliter agnosci- 55i
uuis, n si differemiam inteliigentes et confiteiites
EPISTOLA {oHm V) JOANNIS PAP^
i:iviiiiiaiis atque huaianitatis. Sed nec duas personas
AD PRESliYTEROS ET Dl .CoSOS tONTUMBLIOSI EPISCOPI.
in (ihrisio inteiligimus per id quod dicimus duas na-
iiiras, ut adunationis divisionem facere videamur; Joaniics presbyieris , diaconibus ei cuncto clero
1
1 sit, quod absit, qualernitas, non irinilas, sicut Ecclesi* in qua fuit Contumeliosu.-i episcopus.

Ncstorius senlit insanus; nec confundimus easdem Pervenit *»

ad nos a frairibus et coepiscopis noslris
unitas naturas, cum unam personam Cbristi confite- missa relatio ubi Conlumeliosus de criminibus suis
miir, ui Eiitycbes impius credii. Tonium vero papae confessus legiluralque convicius. El quia hiijusmodi
Leoiiis, omnesque epistolas, nec non ei qualuor sy- sceleribus implicatns sacerdotii iion potest rainisieria
Modos, Nicajnam, et Conslantinopolilanani, et Ephe- jara traciare, necessaria vobis solaiia credimus visi

pitjain primam, el Chalcedonenseni, siciit Romana taioris adjungere; et ideo in Ecclesia ejus visiiaio-
liactenus suseepit ei veneraiur Ecclesia, seqiiimur, rem dari noslra decrevii auctoritas, iii Ecclesia suo
nniplectiraur aique servaraus. Hoc esl enim nostrae privata praesule suinmi nequeal ponlificis solaliis
«.!«: P...^^ r!j--. • I /! • iJ . ,. , - •_ -1 j„^ „.1
fidei firmanieniura, •
hsec fidei nostrai pelra firniis- indigere : cui vos in oninibus parere decernimus,
:
ad
bima, Ilcec auiern, illusires et magni filii, agens ea tanlummodo quae sacris sunt gerenda mysleriis,
ijratias solliciiudini vestoe inlimare curavimus : ila lameii ul nihil de ecclesiastica facultate presu-
pleiiius lanicn directis exemplaribus poieriiis agno- mat, ei clerus in eo quo nunc est ordineconstituius
scerc. Acoemeias vero, qui se monacbos dicunt, qui nullis gradibus pronioyealur , donec proprium sa-
Ncsioriani evidenier apparuerunt, Koniana etiam eos cerdolem possii Iiabire. Oinnem vero banc soUicitu-
• 'ainnai Ecclesia; a quibus vos propier canonem qui dinera Caesario fralri et coepiscopo iiostro injungi-
' uni excommunicalis Christianum nec loqui nec mus , ad cujus curara cuncia quae necesse sinl

coinmunicare perinittil , dillgentia paslcrali adino- perlinere censuiinus. Douiinus vos iiicoluraes cuslo-
iiere noii desino, ut eoruin etiam siraplicem collo- diat, dileclissirai filii. Dat.i vii idus Aprilis ,
Paiilino

«•uiioneiu viletis, nihilque vobis cuni eis :p.^iinieiis juniore viio clarissimo consule [Anno Chrisli 534]

Hujus epistoi.e in codice Lirinensi bujusmodi Quo indiclo didicimiis quo in loco episcopus fuent
«'Si insoriptio Prccceplum Joannia pupfv ad presby-
: Coiiiiimeliosiis. Jac Sikmonpis.
teros, diarouoi. el cuncium clerum li gemii Ecclcficc.
 ,

El'ISTOLiE. «i

EPISTOLA (o/im \1) JOANNIS PAP.^E A eniin laMjiise sp"ritMn!is nnus fuit aJTpcttis , :»gi-re

Deo cuiiis cralia peccalorihits

AD C^CSARIUM ARELATENSF.M,
prali.is
«^

giiie
ornniiifii.

merilis optnuin
•
fiii ,

<1:iH)r, et
.,,,.,
antKloUino lidei salula-
dm sul'ject'S cariotiihus nb eo misbis ad examlnandani
ris nnper rerom i!i;uis liyorelifis oblinetnr.
causam Cuniumeliosi efiiscopi.
Defiiiilimiibiis aul m Nic;iTii cuncilii pnblica ie-
Dileclissimo fratri Caesario Joannes.
ctioneiransciirsis, inler alia de qiiibns nancisci de-
Charilalis tuae lilterns aninio lilienii siiscppiinns, buit , dispntalione reiiuiii jam coeperat quomodo
in qnibiis corporeas necessilaies allegans, oiiMni Arianornm s.icerdotes ad calliolicam fidem suscipi
q\\:v sacrius *
ille qni lapsus esl fecerit , indc.isli. iiporie;>l iilriiiniie in snis bonoiibus, an in laica
,

Dolemus de amissii«ne poniificis, riirorem lameii ca- corniiiiiiioiie , sic oniiiibiis iioliis nn;inimiler subilo

nonnm servaie necesse e»t. Alqne ideo praedicsnm a'o placuii scisciiari primi;us beaMindinis vestrae senten-

episcopatus ordine nosira suspendil auclnrilas. Ne- liani. Poiesl enim sedes aposlolica, quanlum spera-
que enim fas est polliiium criminibus sacris mini- nnis , lale noi>is inlerroganlibns d;)re respoiisum
sleriis deservire. Std le ordinanie in monaslerio (juale nos approi^^ire concorditer exploraia verilas

dirigatiir , ubi delicloriim menior in pocniieiilia ia- facial. F.\ oniiiiiiiii qiiidem collegarum tacilis moiibus
crymas ePFundere non omiltat, ut ab eo qni omnibus g nemiiii placere sensimus ut in suis bonorHjus Ariaiii

misereiiir Domino nostro JesnCbrisio misericordiam sujcipianliir. Verumlamen convenire cbariiali ciedi-

valeal promereri. in cujns locmii visitalorem consii- diiv.us ut qnid liabeat seiisus nosier in pnblicam no-
luite , doncc proprinm Ecclesia qnoe evacnaia est titiap.i nemo perdiiceret . nisi prius vel ctinsiiefudo

ejus sacerdoiio merere valeai sacerdolem. Commu- niibis , vel dilfiniiio Rom:in;L' Lcclesiic pvoderetnr.

nibus tamen precibus exorare Deum no^trum debe- Hac igilur nosirie saluiaiionis epistobi pcr fr;ilres

mus, ut puros cuiictiis praestel antistites. Si qui con-acerdoies nosiros Caium el Peiruin, el per riliuiu

lamen pont ficatus imnieniorescriininibus scfortassis nosirum Libcrainm diaconum coniinno liesiinavi-

involveriiit , et enriim ^ersonas vulgns cognoscal : niiis, el ' auclorit;item vesirsc bpaiiiudinis etgraliam
faciiius eniiii a deliclis caveni , si non vide;ini eliam debilis obsequiis lioii' raiiles : talis quipjie es, qiialenj

hominibus secrela esse quse fecerint. Quae vero de sancla sedes Peiri merebainr babere pontilicem ,

bis canones praecipiunt, subler adjecimns, ut qiiie dignus vene;alione, plenus dileclione , loquens veri-
facienda snnt possiiis agnoscer: . Deus le incolumem t;ilera sine mend;icio, nilul faciens arrogaiiier. Unde
cuslodiat, frater carissime [Anno (iiiristi 554]. eliam libera cbariins universx rralerniinli-^ reijUiren-

dum puiavit coiisilium luum. Responde;it, obsecro,

EPISTOLA AFniCANORUM EPI&COPORU.\I
r mens illa s^mtto Spiriiiii ^ «.erviens aff^ibiliier et
AD JOAN.NEM DATA, SED AR AGAPETO EJUS SUCCESSORE Non solum enim de saceriio:ibus, sed de
veraoiler *.
ACCEPTA.
ipsis quoque parviilis apiid eos bapiizaiis. utruiii
Ponti/jcem de dubiis quibusdam consiilunl.
soleaiit vel debeant ad clericalum, si peiierint, ap-
Domiiio beaiissirao et bonorabili smclo fratri et
plicari coiisulimiis. .MuUis enim facere istas frequen-
cons;icerdoti Joanni , Reparatns, Floreniiiiianus,
concedimns, nec negamus, donec ha-
ter pelitiones
Datianus, et caeieri 217 episcopi qui in nniversis
,
bito vobiscum diIi?eiuioie iractatu, leg;ilio nostra
conciliis apiid Justinianam Carihai;inensem [Carlha- credimiis in-
revertaiiir. Illiitl eiiam bealiiiulini lii.i^

gineni] fuimus.
timaiiduii) , fratres aliquanlos ex noslro cnllegio ,

Optiniam consuetudinem praeterili temporis, qijiim causa plebibus suiS; iransinariiias na-
relictis sine -.d
violenla capiiviias per annos centum dolenlibus
,
vigare sa;pius regiones. Hos diutius Ei clesia loUra-
cunctis abslulerat iterum servare cnpienles ad
, , ,
vit, accusantes [excusantes] eos violeniiam tempo-
universalem totius Africse synodum (idei devotione ris mali. Petimus nuiic ut quicunque forsilan episco-
convenimus, in il!a Jusiinianae Carihaginensis [Car- pus, aut piesbyter, iive diaconus, aut nijiisliiiet
ihagiiiis] basilica congregaiionis iiosirse primiiias inferions ordinis clericus sine noslra epistola vene-
Domi.io consecnntes, unde nosiros patres tyrannus sanclaruin
j. rit, et non approbaveiit se pro utilitaie
Huiiericusexnulerat. Haec basilica Fausti apud nos
Ecclesiarum fuisse directum, sniilis b.Trciico judi
diciiur, muliis mariyrum corporibus insignita,
quo- ceiur: neque vesira comniunioue digini^ existat, ul
riiin Deus exaudivit orationes , ut daret biijus rei H- iii omnibus et per oinnia beatitiidinis vo>lr;c disci-
duciam sftcerdotibus. ibi igilur quantum Vegelem [Vegelum]
siiignii la- plina laudelur. El uliii maiiu :

crymantibns gaudiis flere |iotuerint , cogiiandum te, noslrique memorem pra-slet omnipolois Deus,
potius beaiitudini vestrae dimiltimus cmnibus
: iii domine fraier.

' Hoc
esl, exsecraiius. Hard. * In iilo V. c. b.TC inseruiitiir : Poiesl euiin sedei
Citaniur isia in v. c. ex epistola 217 Patrum
*
apostolica quanlum tperamus tide nobis inieiroganli'
synodi Cartliaginensis anno 534.
bus dare resijonsum, eli.'. ui sujiia.
' Sancto Spiritu fervens.
 :

27 AH SCr.!!>TA JOANNS PWAL II 98

AD SCRIPTA JOANNIS PAPyE II.

EPISTOLA « (olim I) JOANNIS PAP^ II quod Christo Jesu, quicum in jormaDei esset con-
et in
stilutus.non rapinam arbitralus est e^se se a^qualem
AD VALERIUM EPI^COPUM.
Deo, xedsemelipsum exinanivil, formam servi acciniens
Doeet Christiim Dominum, secmidum dritalis nnlnrnm, (P/u7.ii).ElinSa|onione:(?Higenui/ mercquievit in la-
Patri (equalem, secundum vero humanam naluram, bernaculo meo{Eccli. xxiv). El Ecclesiasiico Sicut :

minorem esse. e.s( ab initio, ila usqne in sceculum ; neque adjectuui

Reverendissimo frairi Valerio ep'Scopo Joannes. esl ei neque minuetur illi. Ipse est enini dominus
,

crealurce suoe, qui nihil eguit ab aliquo { Ibid. ).

Scripta tune sanclilalis suscipiens, pleiia ea fidei
El in psalmo i,xxii Quid enim mihi est in coelo ? et a
regnla, qua plurimum polles, iiiveni, ei Deo gralias
:

te qidd volui super ti^nam? Haec omnia Filium non

reiuli quod anima et corpore le beiie vigere didici.
inieriorem naiura demonsirani, sed et aqualitatem
Sane ea quie sigiiificasli quosdam dircre qnod iion
deilMisannuntiant qiioniainqni utraque locutus est,
:
sil Filius a'qualis Patri, el quod in Evangelio scri-
veriim d xii, qnia Veritas menliri non potuii.Taliter,
ptnm sil Paiermnjor me est [Joan. xsv) , scias non
:

" frater carissime, seinper age, caelerosque oinnes

recle inielligeretales fidei regulas, nec reclam fidem
agere mone, ut aboliio hoc nni naliis videbalnr e»"-
penes se liabere. Pauius aposlolus * non secundum
rore, in laudem et gloriam Dei per lolum niunduni
deitaiis naluram Cliristum cieatiim insinuat, sed se-
ciiiiduin hiinianse nalurae substantiam euindem crea-
una fides sii, et una eadeinque confessio ut in no- ;

mine Jesn omiie genu ftectalur coelestium , terreslrium

tura aKirinat, ipso Epliesiis conscribenie : Renova-
et infernorum, et onmis linqna conjilealur qnia Domi-
mini, '\i\n\i\\. spiritu menlis vestroB , el induile novum
liominem, qui secundnm Deum creatus est in justitin el g
nusJesus Ciirisius in gloiiaest l)ei Patris{Philip. \i).
srinctilule veritalis [Ephes. iv). Et ad Hebraeos: In eo
Data noiiis ^Augnsii, Jusuiiiauo et Aibalanco 'virls
clarissiiuis consnlibus ^.
enim in qno passus est ille et tenlaius, etiam polest his
ijui lentantur au.riliari {Hebr.n). Unde, fratres sancii,
CANONES JOANNI ASCRIPTf.
vocaiioiiis coeiestis parlicipes, consideiate aposioiuin
el poinilii;em c n es-ioni^ nostrjeJesiim, lidelem »'xi- Hi tituli canonum ^ quos nobis suprascriplus sanctus
ileiilein eiqui creavit eum. Et ad Colossenses : Nur.c et doinnus mens Jonnnes papa sedis apostolicce cum
autem deponite et vos uriiversa, iram, indiynationem, prcefala auctoritate direxit.
vialiiiam, blasphemian, turpiaqne ex ore vestro nou Ex epistola Siricii papae tirbis Romae Emerio
procedant. Nolite menliriinvicem, exspolianlesvos vele- [Himerio] episcopo Tanaconen^.i inter celera ad
rem hominem cum actibus suis, et induentes novum, eum locum capilulo vii. El quia aliquanli, de quibus
,

qui renovalur in a^jnilionem secundum imi.ginem ejus loquimur, et l\ia sanclilas retulit , ignoralione lapsos
qui creavit eum [Coloss. iii). Nunquid qiii uiiiversam esse se deflent , id est, ul ad u.rores proprins redierinl,
tireaiuram, visibilia, propria polestalis virtiile pro- his ea conditione misericordiam dicimus nonnegnndam,
rreavit ac lecit, seipsum antea vel poslmodum (quod ut sine ullo honoris augmento, in hoc quo detecii snnl,
<licere nefas) creavii, vel facere poniit? Filius miiior quandiu advixerinl, officio perseverenl , si lamen post
* esl Paire in assumpti hominis forma, a-qualis vero
hcec continentes se studueiint exhibere. li ve o qni
Patri est in deitaiis naturye subsl:inlia. eodem proie- illicili privilegii excusaiione nilunlur ut stbi a^serant
siaute Ego et Pater unum snmus {Joan. x). El iie-
:
veleri hoc lege concessum noverint se ab omni eccle-
,

rum Qui me videt, videl et Palrem {Joan. xiv). Et

:
siaslico honore , quo indigni sunt aposlobca^ sedis ,

iierum : Quime odit, odit et Patrent {Joan. xv), Et ^ auclorilate dejectos; nec unquam posse veneranda al-
ilerum 11 1 sint in nobis unum, sicul et nos sumus
:
trectare mysteria, quibusse ipsi, dum obscenis cnpidita-
nnnm [Joan. xvii). El iterum ; tu in me, el ego in eis tibus inhiant, privaverunl. Et quia exempla prccterita
{Ibid). ElitiTUm Omnia tua measunl {Ibid). Et ile-
:
cavere nos prwmonent in futuro, quilibet episcopus,
rn\)\:Ego in Patre.et Paler innie{Joan.x\\). Et ilerniu: prei!.njter atque diaconus, quod non optamus dein- ,

Paler in me manensfacil opera hcec {ibid). ElJoannes ceps fuerit lalis invenlus, jamtiimc sibi oinneni per nos
evangelima ail In principio erat Vfrbum, et \ erbum
:
indulgentice adiltmi intelligai obseratuin. Quia ferrn
eral upnd Deum, et Dens erat Verbuin {Jonn, i) el ;
necesse esl excidantur vulnera quos fomenlorum noii
ileiuni ipse ad Parllios Trcs snnt, iiiqnil, qui tesli-
:
senserint medicinam.
moniu*n perhibent in lerra. spinlus. aqua, el sanguis Ex canoiiibus Aposlolorum cap. xxv. — (* Qnod
et tres ununi sunt. Et Ires svnl qui leslimoninm perhi- episcopus, aut presbyier, aiit diaconus, pro orimi- si
bent inccelo, Paler, Verbum, el Spiriius : et hi ires nibiis damnati fuerint. minime communione pnveii-
unum sunl [I Joan. v). Nos iiaf|iit; iii uatura deiia- tur.) —
Episcopus, presbgter aul diaconns, qui in for-
lis, quia unuin sunt Paier el Eilius, nec Patremcre-
nicalione aut perjurio captus est , deponntur non ,

diiinis ;di(|no teinpore pr.Tecessisse, nc in:ijor sii Filio; tamen coinmunione privenir; dicii enim Scriplura : Non
iiec Fdium postea naiiim esse, ui deitnie Palris ini-
vindicabit Dominu> bis iii iilipsum {JSalium i).
tioreiur. Si a-quaiis * Pairi Filius iioii esi, cur ila de
Ex canoiiibus snprascriplis cap. xxix. — Quod of-
illo Joannes evangelisla lestaius cst Propterea,
pristinum damnati pro criminibus usurpare
: iii- ficiiim
qiiit, persequebaiitur Jndiei Ji'siim et quwrebant eum
iion debeant. Si quis episcopvs, presbijler aut dia- —
occidere, qnia non solum soliebal sabbatum, sed et
j) conns, deposilus juste super certis criminibuSf ausus
Pairem suum dicebat Deuni, aqualcm se faciens Dco fuerit atlrectare ministeiium dudum sibi commissum,
{Joan. v). El Paulus aposlolus : Hoc senliiein vobis, liic ab Ecclcsia sibi abscindatur.

» Qiiai de bac cau^^a subjiciuniur, non omnia ex ""

Idem cap. 6.
uno, sed ex diversis codicibus deprompta suiil ex : ^ S. Leo episi. 15.
Corheieiisi nimiriim, Puboeanis dutdjus, IJrineiisi * Piidie noiias.
el aliis sed poiissiinum ex Kliemeusi, qui plura
; ^ Falsa consulum adiiotatio.
caeteris ciiniiuebat. J.\c. SiRMONDts. " Aiino CUrisii 535.
Hanc adulterinam multa prooaiil.
'

' lih.icins ailv. Varimadum

seu MarivaJuin cap. 4. *
Ansulis inclusa, qua; deerani in Labboo, suppleta
* Idem liiiatius cap. 5. sunl cx cod. 571 Palat. Yalic.
 , ,

?1 AFPENDiX. m
f Ex canonihus Ncofrrsar^ensihtis xcv. — De A staiuerunl, vel daMiiare.
sentenlins repreliendere
presbyieris qiii fornicnti sinil. — Presbijter, st [orni- Sed lorie major in illis est pielas quam in siipradi-
calus fverit , mit a/lulienum perpetraveru ampiius ,
ciis Irecenlis decem et orto cpiscopis: m^ jor in iliis

pelli debet et ad p(enitentiam redigi. iiiisericoriiia qiiani in saiiclo Joa;ine apostolico papa ;

Ex caiionilius AiUioclienis capimlo iv. — De (i'.>m- niajdr cliarit:is qiiaiii iii reliquis sanctis sacerdoti-
nalis et niiiiisirare lenianlibns. Si quis episropui^ — bns qiM lioc pro exemplo vei remcdio Ecclesianini
damuaiHs a synodo vcl prcshyier nut diaconus a suo
,
siiis definitionibus deliberaverniit. Rt ideo aiil f.iena
e{^isco;)0, ausi ftieiint aliqnid de ministcrio sacro cnn- [nroiiaj viiluntate pr;vceptis ilUiriim oiiseiitiant ;
(

lingere , jnxta prwccdenlcm conxuctudi-

sive episcopns ant >i non lecerini, omnibus se coiitrariiis el iiiimi-
nem, sive presbyter aut diaconus, nuilomodo liceat ci cos esse coguoscani. Qu.v. est ista justiti?e inimica
nec in (ilia synodo restitniimis speni aul locum habere beiiigiiitas paipare criininosos, et vnlnera eoium
,

saiisfadionis. Sed et communicantes ei omnes abjici de usque ad diein judicii incurala servare ? Quod &i
Ecciesia, vtaxime si poslcaquam didicerunt ailversum etiam dnrissimam eos pcenitentiam per plnres annos
tnemoratos prolaiam fuisse sententiam, eisdem cotnniu- af^ere videreinus, sic nns insi et saluti eonim consu-
nicare leniaverint lere, et canonum debt^remus si:ituta servare. Cum
Ex anonibus suprascriplis rapitulo xv.
( De — vero iii nec c^inpiinclidiiis liuinilil:is, nec
aliqnibiis
episcopisab cjusdein provinci;eepiscopisci)nsonanUT insl;inti:i orandi vel plangeiidi appireat, nec 13. Da-
exclusis. —
Si qnis episcopus de cerlis criminibus ac- imilentur, qui di\it : Lavabo pei' singuias nocles
vi I

cusalus condemnaiur ab omnibns episcopis ejusdem lectum tneum, lacryms tneis stratnm tneum rtgabo
provinciw , cunclique consonanter eamdem coutra eum „ {Psal. m); el illud . Cinerem sicui pnnem tnanducn-
formam decreti protulerint, liunc apud alios nullo modo *^
bam, et polum tneutn cum fictu miscebam {Psal. ci),

judicari, sed firniam concordatitium episcoporum pro- mc eos jejuniis vel leclioni vacare vide.imus pos- ;

vincice manere sententiam. sumns cugnoscere, si ad lionoreiii |rri^liniim redie-

riiil, cum (|uaiiia negligenlia et cum quaiiio lempore
Tituli inf/a scripli ad hoc de canonibus excerpli sunt, et inimica aiiimaj secnrilate perninneant, credrntes
ut nnusqnisque breviier possit agnoscere quod cle- q:iod sic eis iion acia digne icenitenlia (liiiiiserit
rici post crimina capitalia non possint ad honorem Deus, quoiuddo sacerdoles indulsis^e videntnr. Vere
prislinum revocari. dico q.da illi [ipsi] qnibu.A cum periculosa et falsa
niiseiicordia iiidnigere videmnr, cnm anle irihunal
Ad de synodo Nic;icna {Can. \\), id esl
locuui ,
Cliristi pro tantis pecciiis d:imnindi adveiierinl,
518 episcoporum. Si qui forle indiscreie ad sacerdo-
coiilra nos ipsos cansas dicluri suiit, dicentes :
tium provecii ,
postmodum re! ipsi aiiquid dc sc ciimi-
nosum professi siinl, vcl ab uliis revicti, abjicianur.
Quod dum aul asperitatem lina;n:e eorum expavi-
mus, aut [alsa blandimenla et periculosas adnlalio-
Incipiunl liiuli canonum GdUicaui. ues ipsoriun libenier accepimus, iios eos, dum iliis
De svnodnVa!enlin;c civiiatis episcoporum 18, iv inutiliicr indnlgemus, iu peccatis pcrmanere, aut

idusJnlias,Gratiano iii et Rquiiiocnnsnlibns {Can. iv). ipsa peccaia eliam augere periiiiserimiis, iiou recor-
Nec illud, fratres, scribere ulienum ab Ecclcsice utili- dantes illud qiiod ,iu Veicri Teslanieuto scii|»lum
late censuimus , ut sciretis quicunque sub ordinatione est, quia uno pcccanle contra omnes Dei ira deswviit
vel diaconaius, vel p-esbylerii. vel episcopains, mortali {Nuni. xvi). iiietas! (» uiisericordia uni parcere, I

crimine dixerint se esse pollutos, a supradciis ordina- G el umucs per excmplum inalum iti discriinen addii-
tionibus submovendos, reos scilicei vel veri confessione, cere! Non ila snadei sanctus ac bpaiissinius Cypria-
vel mendacio falsilatis. Nequc enim solvi ab his po- niis m.irtyr diceiis {Libro de Lapsis): Qui peccantem

tesi, si in ipsos se dixerini, quod dictum in alics puni- verbis adnlanlibus palpat peccandi fomilem submitu&lrut
,

retur, cnmomms qui sibi fuerii mortis causa hotnicida nec reprimit delicia illius, scd fovtt ; et ileruin :lmperi-
sit. Divina vos pielas in wternum proteyal, fiatres di- lu), est medicus, qui tumenies vulnerum sinus tnanu
lectisiitni. parcenle cotitreciat, et atsconditum in projundis recessi-
llem ad locum de synodo AureUanensl episcopo- bus virus dum servat exaggerat U nde et sanc! iis Joannes
.

ruiu 50. Si diaconus aut presbijter crittien capitale Constaniiiiopoliianns episcopus arguit dicens : Im-
cottmiserinl , simul ub officio et communione pellan- perilus esi niedicus qui anle dnjestam pttliedinem super-
iur. inducil vuhieri cicatricem. Ei ideo diligentius per-
llem ad locnm de synodo Justinianensi *. Si quis peiidiie, si aiit polest, aut deliet lieri, ut, tanlorum

diaconus aut prcsbyter, post acceptatn benedtctionem ac lalum quos siipra meiuoravimus sacerdotuni
leviticam, cum uxore sua incotilinens mvenilur, ab o[- cauoiies contemnenles, aliter q':am illi siatueruiit
observ.ire vel agere pr;esnmauius praecip;.e ciiiii
ficio abjiciatnr.
:

Item de synodo Epaonensi episcoporum 54. Si si iliorum trecenioruni decem et oclo episcopi rum,

tftiis diaconus aut presbyler crimen capiiale cntnmiserit, qui per omnes Ecclesias concilia lieri pnTCceperunt,
ub officii honore deposiius in ttionasterium deirudalur, lam sancia decreta negligimns, non illos solos dispi-
ibi taniummodo quatidiu vixeril comtnunione su- ciemiis, sed,sicut supra jaiu dicluin est, et Alricanos
menda. pontilices, et omnes reliquos, qui ipsis ordiuaniibas
Ecce manifeslissinie ^ conslat, quia secundiim ^pcr lotum niuiidum pro ecclcsiastica disciplina ali-
quod ei tituli anii ,uorum l*airum sanclo Juanne .i quid statueruut. cum peccato auimai noslrce (:ontem-
papa irarisinissi, et treceutornm decem et octo epi- uemiis. Ego iiie in lioc. pericu o miliere omiiino nou
scoporiiDi senleiitia, sed ei caiiones Gallicaiii c(inli- audeo quia nec lalia snnt mcrita i.;ea, ut alioiun»
,

ncre vnJentur, clerici in adullerio depreliensi, aut peccaia iii me excipere pr;eMiOiam iiec tautaui t;lo-
;

ipsi conlessi, aut ab alii^ revicti, ad iioiiorem redire queiitiam iiabeo, ul aiite Irbnnal Cbrisli conlra laii-
nou possunt. Et quia iorle iioii deerniit, quibus pro los ac lam samios sacerdoies (jui caiiones st;iiiie-
iiiiiiia pieiaie suprascripta sanciorum i'atriiin seve- ruiit, causas dicere pnssLiii. Vidcal unussuisijue qiu
pr.ssil
ritasmiiiime placeal, sciani se el irecfnlorumdecem aliler senlire vei observare disponii, qual.lcr
et octoepi>coporuH> pr;vcepta,etsaiiciipap;Kaucl()ri- iu die iudicii reddere ratioiuiw. E^^io, iu
qnaulniu
(ateiii , et illoruiii poiitilicum qiii oniinauiibos ire- Dens vires d;ire dignatur, surlere viflo emniu pr:e-
deceui et ocio ceplioiul)us obedire, qiiia cuni illis noii rixaiu,
^eu
ceiilis cpiscopis reliquos canones

* Sic appellal, ut aiile moiiui, coiicilium priiiinm lur Hormisda*. Cupisnam vcro sii anciori>; veteres
Arau>icjiiuiu a loco uLi cclebratuiu esl. Jac. Sik- libri non indicant. C.isani forta^se noii imruerito vi-
MONUUS. deri possil. Jac. Sir.MONDLS.
**
<iitalur initium linjus tiactaliis a Gratiano dpcr. *
Hic loius cano supplclus cst ex eod. Valifl,
60, c.ip. iS5 : Si quis diaconus ; ei perperaiii iribui- cod.
 d

7,\ AGAPKUJS I»APA I.

paceiTi el qnaleincuiique pnrlem lialiere (iesidero. A eliam niinc per inottem cor|)Oriim saoerdolcs Domiiii
Ki hoc diligenier alleiiili-Midiim esl.quod si, secundiim del>eaiit vindieare; sed qiiia melins esl ul iiiiiis-

qiiod supra scriplum est, illi cltrici fiui ai' uxores qnisque parvo lenipore, donec vivii in lioe mundo.
projir as redeiinl, ad inlegium ab officio siispendnii- verecniidiani vei c(in'iis onem snslineat, qiiam povlea
lur, el si eiiam digimi, aiil in'ernii|>lariMM niarili, ad Mipplicia neierna perveiiial ; el nuiilo ei iililiiis
<]ni nliilii'' licitnn f:iciuiil. cliNici lameii or.ii-
rem est propier aiiorum exemplum. (luandiu vivil, reino-
iiari iion p'>sMi aui si ordiiiali tufrinl, dejiciiiiiliir,
1, ins ;ib honore pifnileiniain :'g;it, el reniediiim sibi in
;*
de (|uitMis ei Fanslus episcopus sancius epislola m (lie necessilaiis acquir;ii. Qiiicunqiie |);irvitali iiie:n
siKi dixit Perdil gratiam consecrali, qiii adliuc ofp.-
:
iii liac caiisa voliierit onerosus exislere , aliud ei
cium 1'ult eierrere marit'} ; cum li;vc il:» ^iiil, (lua lesponsiim dare non delibero, nisi q^od suprascripli
conscienlia (inisquam dicere poieril, quod i le nni (an.ines coniiiiere videnliir. ^ lloc iileo dico, qnia
adnlierinm comiiiiseril ilprum ad honorem re-lire diim ciio criiiiiiia capitalia comiiiilleiilibns induige-
possil? lli>c loiO si aliquis raeril qiii dical : Ergo mus, plurimi, qui nec Deiim metiiunl, nec seiisus
iieifas misHricordiam hfi qiii dixii : l^olo viortcm di-ciprni;c ecclesiaslicoj expavescimt, sine iillo pu-
peccatoris, sed ul convcrtatnr et vivat lEzecli. xxxiii)? dore ac revereniia, per imligiKis familiariiatesexlra-
el \\\iu\ Sunqtiid qui radif non adjiriel ut rrsurqal
:
iie;inim ninlierum, el seipsos (iecipinni. et lamam
{Psal. xl)'' et illinl Peccntur in quacnique die con-
:
(.hri-tian;c leiigionis blasphunari eliani al> extraiie;e

versus fucrit, omiies iniiiiiiates iUius oblivioni trnden- religionis hominilius faciuni. I'.t ideo jusiiim est, ui
tur (Ezccli. xxxm). Ad liaT libera voce rcsponderpel riiiin eis secnndiim omnium canoniim slaiuta re-
pos^iiiinns et deheniiis Alisii a noKis ut de isiis sen-
:
deiiiidi ad lionorem adiius claiidilur, laiidem ali-

tenliis videaniur vil leviier dii' ilare. Delinilissima

" qiiando tam gravi malo finis coiignms imponainr.
eniiii crediiiius qiind (lui us iiie ad tinein viue su;e Qiiia qiando, diabolo persuadeiiie, aiiqui clencoruiii
poeMiieiiiiam egeril, non soiiim indiilgeniinm acci- iii aliqiiod peccainm, et precipne in adiilieriiim,
pi;U, sed eiiam ad jirsemia :elerna perven ai. f^r 'pter lapsi liieriiit, * quam e^:pedii de animabiis slaliita
reguia laiiien eccesiasliiam, et proiler annqu riiin
.1
canoniim cogilant, per lal-am pieiatem ita lolis viri-
1'airiim stil^na, (jUiH aiisii a nohis iil repielien Ifre bus elabiirant, ut aul nec millantiir iii moiiasleriis.
:uil disciitere ;>U'!eamus, eiii:i iinein credimiis ad vi- Si ;iulem, certe posi noii longiim lempus, imporiuni-
'am a'i(;iiiaiii \>ost aciam |i(Enitenliam veiiiie, ad tale niiiiia, et disciplin.Te eccli^siasticie iuimic;i, ex-
lioiiorein cl^Ticauis ^ecnndum laiiioniin Pairiun lorqu-re co;i;uitur ut redeanl ad hoiioreai; qiii cliar-
pneccpla no\ imis non dcbere reverli. Iii lantim nt liil.im is'am ciim suprascripiis tilnlis canoiium non

in caiioii biis scriplnm sil i^e nllus unquam poeni- : fierii aspern iius, nec eam pro rusiiciiaie serinoiiis
tens cUricus ordinetur. El ille qiii nltro pelit poeiii-."^i dcspexerit , conlra inimicos ecclesi;isiic;K regiil;e
leiiliain, qnamvis pei (ecle ag;il, non polesl Jint epi- niulium eiim poteril adjuvare, iil liiiera Ironte oicat,
scopiis, aiil ila ni, etiamsi per
pie-lyter ordinari, sicii! jaiii siiprascriplum esl se conira tam s;inclas ,

igiioraiitiiim po-iea convinciiur

ordmatus lnerii, ei aiiliquoruiii Palriim conslilntioiieN veiiire nullalenns
j.oeuieiiiiam accrpisse, dcj ciaur iIIh. qni inv tus : poss:'. Ego h;('C cuni oo;ni Iiu nililate suggercns, ali-
aii poenilfiiiiam ai.';endam iii m(in;'.sierium miitilur, et so vo apud D Mini (onscieiniam mcam. Quicimque
uliipie qiii a!iud qiiam ptenitens dicendns esi, qua aiitem aiii imporliiniiate, aiit adiiia;ionc, aut f:ilsis
conscienlia ad saceidoiium ledire permilliliir? Nenio bbiii limcntis inclinaius fiieril, nt censiiram eccle-

milii aiia (ptviihel contra ai:ctorilalein sedis aposio- siasiic;e disciplinic iion leneal , vide;il qnalilcr se
C
iic;«, :uil coiiira irecciiloriim dcceni ei ocio episco- aiile tribunal Chrisii expedial,ubi conlra eum omiie.s
pornin |irx'i epia, vel reliqnoriim caiionum ^latuta q li canoiics sialiierunt causas siuilsine iill:i dubi-
objiciil, (|iiia (III dquid conira illonim detinilionem, laiioiie (liciuri. Iii qiiorum domnornm ineorum sa-
m qiiibus 6;uii;uiii s;mcluiii lncuinm esse credimus. cerdoliiiii maiiibus cliariula isi;i pciveiieiit, si ciuii
diciiim liierii, recipere non soiiini leineraiium, S' aliis saccnloiibiis non solnm ad legeiidum off: rre,

eiiam peiiiulosum esse iion dnbiio. Valde enim ine- sed eiiam i igerere iranscribeiidam noliierinl, li-
luo et coiiiremisco iiiain damnalinnem quam lleli nie;iiu ne inde reddant in die judicii ralionen:. Nec
sacerilos propter .>-tuliain iiidu geiiliam accipere me- iliiid cre limus oiiiittendum, ut iis qui pro scelere
ruit (/ lieg. iv). Qiii pro eo qiiod tilios s..os negli- siio a pnesidibus seu a rectoiihus popiili liierinl iii-

Kcn er casLigavii, ul eos nec ca;dere, iiec e\coiniii:i- tcrempii et sepulturam in coemeterio Cbristiaiioriim
,

iiicare voiueril, ipsi lilii uiia die occisi suni, et Iri- habere, et oireienlium pro i(i>is obliilionis juxta ca-
i;iiila iiiil ia de popuio interlecia sunt, et arca l'Sia- noiiuin iiulicamus liceniiam iion negari. Violatores
iiicnii iii ducla esi, el ipse retio cadeiis
c;iplivitaie vero sepulcri licel Augiistorum prim ipiiin cnpiialiler
cervicibus mortuiis esl, el nomen ipsius de
fr.icii.s daninel seolenlia, taiiien si qiii in lioc facinore fue-
libro vike delelum esi. Kl econlra IMiinees, qiii pro riiit re|ieru sUfCrsliles, ab ecclesiaslica commiinioiie

eo iiiiod zelo Dd conimoius duos aduUeros pariler priveiilur (juia iiel;is est iit eis Clirislianorum iion
:

iiileilecil, lotum populum de Dei iracuiidi:! lilierave- obsereiiir coiisurtium, qui temeiilaiis aiisii liumaio-
lit (yutn. xxvj. INec lioc ideo dico, ul sicul ille lecit, rum cmeres reddeie pra^sumpseruni iiiquieios.
^ Codcx Corbeiciisis, quibus et domnns Fauslus iu D ^ Hiic;:S(iue codex Corbeiensis, ei Piihoeani ambo
[nec noii c. H], de qtiibus
cpistoUi. l'iilioeaniis alli;r lcuin c. II I ; caeicra ex unico »unt Rhemensi.
el bun lus FansiuH in epislola. Floriacensis, de qui-
bn$ et sunctus Faustus episcopus in epislola. Jac. Sm- *
Liiciis iii ms. rorriiplii-.
WoNDUS.

AN\U UuMi?«l JUXXXVi.

AGAPETUS PAPA I.
Nolilia ex libro Ponlificali.

Agapelus " naiioue Uomaiius . ex pa;re Gordiano presbylero, cleiicus ad sanctos Jnaniiem cl Pauliiin,

^ Aiiiio Cliiisli hTui, ips;i liienic, Ag:ipelus arclii- siihrogatiis liiil, nt coiislat ex epislolis Agapeli ad

diacoiuis appiiiiie cnidilus iii locum .Juaiuii': p;i;i;f Jiis.1 iiiaimm mi,'eiatoiem cl lieparaium Cai ihiigiiieii-
55 M)iiTI\. 34
fCilil mciises H dios 18*. Ilic in {irlii cpiscop.iius A Uiiiiiniiin x\iigustnni iii lcpalioncin ,
qiiia eodcm tem-
sni ^ lil)i-I!.'s anallieinaiis, fnios invidiae dolo exlor- pore iinpor.itor ddmimis Jusiiniaiius Augiisius indi-
seral Boitiraciiis pre&byt ris al episcopis conira ca- gnatiis esi Tiioodaio re.^i, eo quod occidissel reci-
iMines et foiilra Diosioriim , in meiiio ecclesia; con- narn Amaiasuiiiam'', niiamTlieodoriciregis, commen-
gr.ji-aiis omnibus incendio consii:npsil , eiabsolvit dalam sibi , qure eiim regem lecerat. Qui Agapetus
lotam Ecclesiam ali invidia peilidoriim. Ilio missus peigens Consianiinopolim , x calendas Maii(a)iri-
est a Theodalo «^, rege Gciliiinim, ad dominum Jiis- gressus, susceplus est cum gloria. Et prinuini coepit

sem enisropiim, lioc anno rescriplis. Novelia con- legatn, rex ad piijrnandum ineptissimus, senatoribns
siiliilio no.ia , qune e-l Jiisliniani imiieraliiiis Inic el Ag.ipeto poiitiliri , fste Liberal.i in Breviario
caji.
anno siili con ad J':aniieiii ponlifi-
••iilalii Helisarii 2, gr;i\i:er iiilerniiiMlns est, se eos , ii\ores eoruiii',
cein, seMo calendas Maii daia (inidem legiiiir.sel (ilios cl lilias in:er.emiituruin,
egis-ent :.pii({ nisi
mfinlnse ut intra cir/iosiiis osiendcnins. Jiislinia-
,
iiiiprTalorem, iii destinaiui.i
siium ab exercitniii
nus imperaioi', cdgnila Agajieli OKJiiialinui', more Ita^ia a.inivere!. ilae aliauue qiiadam de cansi
uai- ,

anlecessdruiii sunriim fnlei catholic.i! [irotVsSdnem veisaiM Ecclesiaiii CoiiCcriienle, poniifex legaiiouein
lr;>nsniisii. Ab Alriiana Kci Icsii per legaiioiirm ad susipieiis, Coiislaiiiinojioliin firolicisciliir.^Cui euui
Jnai iiem pr;io(iecessorem hiijus dcslinat.im consnl- ilineiis expeiis;»! dees-eiit,vasa sacri arcariu reui.»
liis, qua ralione Ariani ad tcclesiam redire v<den- oppigiionire debu
qu;e eadeni opera Cassiod^iri
l,
les recipiiiidi forent , respondii, non aliier qiiam recepit. In itineie losilis iiuitum simul ei clainuii
seeundiim caiiones et ecclesiasticas coiisiiiniioiies o magna asian iiini admiralione in par ibus Gr;eci;e
aiiti(|iiiiiis ottserv.iiis, ad poeiiiteiiiiam et commii- curavit. Giegor. 3 dial. , c.ip. 5 Iiuiressus fonsian- :

nionem admiliendos esse proul videre esl ex epi- tinopoliin pinniim lionorijice svscipiens, nipni
, Li. e-
stolis Ajjfipeii ad cnnc lium Cailliaginense Uepara- , raius, direclos sibi iib i.i.penuore, sprevil Antfiimi
iiim episriipum ei Jii-ilinianiiiii im| eratorein liac de prcvseniiam, eumqiie acl saihtandum suscipere nuluii.
re transmissis. Hnjus lemporibns, eallilo occiilln- JJeinde viso principe causam niiebul susceptce leqatio-
(|iie cniisiliii iiiipiissimsc 1610 111*" Ti.eoJoiie Aiignsl.^e nis. linprralor autein pro niuliis /isci expensisab
Itciin
Jii^liniaiii C((njii;;is,Aiithimiis episco|iii! Trapeznn- desli:!aluin exercituin avcriere nolens (ideo lortas e
liniis, Kutvcliiaiue tuereseos occnliiis seeialnr, men- quod vicloria quadaiii jier G.ilhosin Dalmalii coul-a
siriiMi hoireiidnm, pnst oliilnm Ei iphanii (irlhodnxi impcraiorem parta, Theodatus elaiior lactus, o'»la-
pr-jusiilis, iii sed.in CniistantiimpdlitaMam inlruditur, laiii premissiuiiMii revocavn), supvlicaio
es papa;
Aiexandri e vero defii^cioTimoiueo, favore ejusdeni nduilaudre: sed pniius Belisano jam in Siciliani
leniiini', Tlieodosius subrogainr. liajiceie paiato, coei.iam expi^diiiouem lierfic-re
Qu.is ciim Severus ille perdiiissimns h resiarcha, i
pr:i"cepit. Qni improviso aguiiue perveuiens inCiui-
lempore Justini sede et iirbe Aniiocliena exjiulsus, paniam, iVeapolnn, le-te Piocopi valde muniiam . ,

obsedii. peracsis, poiit.lex legaiioiiem i.iam,

IIis iia
su.Te farime bomines esse cogno>;reiel seque ejiis- ,

dein Tlieodorie pi(tentia Aiilioclienoe Ecclesne resli- cujus causa a Deo missus luerai, exsequitur: priii-
lueiidum fore spt raret, egressiis e latebris ad ipsain cipbiab imperaiore, qni propier Amliimi heretici
Tbeodoram et Aiilhiiiium palri;;rcliam , in lueresi
ordinalionem suspicionem hxTese >s iiicurierat ,
,

propagaiul.i collegaui, conv.davit, Aiilhimum ibideiii Q secundam prolessionem inlra inter episi.olas
fidei
exstiiiiiem exlor>it. Oeinde vocatos iii juilicium Ace-
in li;tie-i ei iiiipi< i;ite Eutychiana conlirniavit. Quol
cuiiiper luinorein Jusiiniaiio iiii| eratori ionolnissel,
plialoriiin priiicipes Anlhimum, Severum, Pelrnm
coiain ipso he expiirgans diserlis verbis professus ei Ziiar.iin, quos episcopi et arcliiiiiaii(irii;e orllio-
esl se iii oninibus as->eiisiirum iis qu:e apostolica
doxi (iblaiis libellis de liitrcsi accusaveraii!
coii- ,

sedes senlieiida pricseriherei signilicans nu^luiii ;

demuavii; ea comliiione ad.lila, ut si Aiithimus,
cvideiiiiiis catlHilic;!; ei orlhodox-.t; fiJei signum edi pr.evia lidei couie^sioiie, eridns ;ilijiir.itioiie , et
posse, <niaiii si se crediiiiruiti el faclurum pollieere- delicli commissi pijKiiitiintia
redire ad Ecclesuim
vellei, episcopiius prisiimis Trapezuiiiii,;e
lur qu dqnid Hoiiia:ia Eeclesia credendum propo- Ecclesi.e
Scholam iili inlegre servareiur. Quod cu.n Imriatn severi
iierei. saci ;e theologin: Romae eiexisbci,
lesle Cassiodoro in prLClat. ili. Div. Leel., nisi bcl-
Acephalorum capitis Aniliiiiius prije^iare recusar.-t,
iico luiiiiiltu impediliis fnisset. Jiisliuianus iniligna poniilex eum simplicitec ab episcopatu deposim, et
iiece Amabisniil.e quain Tiieod;iius rex iiigralissi- in locuiii ejusdi^in Mennain magui iiin:.i;,is orllmdo-
,

niiis sli;iii^»I;in(lo vel (ibtniiicando oceideiai , pro- xuiii, geiiere Alexaiidriuiim , xeiiodocliii inaoris
v(ic;;tiis, belluiii Gothieuin jaiii aiite cogiiai.iii, diicd prepnsitum concilii Cba.tedonensis professurciu
,

Beli^ai 10, irielioavit , liomanoque im|ieiio Sieilia.n

subriigavii. Qui« ui univervs episcopis inn.iiesce-
subjiigavii,. Qiiare Tlieodains tamo lerrore pereul- renl, eucyaicas lilteras de Aii hmii deposinone et
MeiiiiiC siibstiiulioiie ad orieuuile^ epise(i,.os scripsil.
sus csi , ui ad pacem obtiiiendain Uiiiv. rs;iiii Sici-
Ilis /.'e/ai;;/s, inquil Libera u> iii Urev .irio. ciijii
liain, vr|, si aiiler lieri non possct, lolins iiali.e re- e
"li-i, conslilueiis pupi apud iinperaloreni
{;niim imperatoii per iMruni Jusiiuiaiii legatiim apocrisi.irinin
ollerrei. Quae deinceps accideiint inli;i diceiniis. ^ EccLsiie sua^ l^elaijiuin dluconuin suuin, duin in lui-
Si:v. iJiNiu».
Uain recerii dispont, ConstantiitupoH obiii; alqiie e
prielio;idconui niVi^catus, conseculns esl pne ini
" B.ironius Agapeliim piu-; iino integro anuo se-
iiiiernai pro qiio obiineiiilo, br.vi tein; oris
vil;e ,
disse |iidb;it ex episiul.s ad enni sciipiis ei ab eo- ,
spalio Ec< lesiiie pia:>ideiis phiiima benelicia cinlu-
dem lescriptis. Siiv. IJi.Mts.
lil.Uiide qiKc lioc loco scribii Anasiasi.is i.e Auilii-
^ Vide iiotas in vitam Conifacii, ei coiieiLinn llo- iii judiciii.il vocalo, viso
iiio el aiidito, .ieque eodeiis
manumii,sub eudeiii noi;ilacio seciindn celebraiiim, posl f.ictam di.>!Cussioiiem coii,lemna o, erronea esse
supra. Skv. liiMus. VKlenlnr, ideo (luod pneter Niceplior.iiu acla svno-
Ciim Theodatus rex barli:inis p;is>iis es.-et dis-
« (lalia coiicilii Coi.sia.iiinopil.iani iiiiia subse |iieiitia
peiidium iii Diilmaiia et >icili.i, tiiiieietqiie luiuriim leslaiilur, ipsiiiii neqne cilalmn, iiei|iie visiiiii , al)
ut iraiislata bic4iie iieiis riiis, q;ii iii Sicili;i liema- Ag:i|ieto rejecliim et coiidemii:iliim fiii^se.
jienitiis
bal, lta;iain inv.iderei, ;i(l immiiieiis vikh sii;e pcri- Micc cx Liberalo, C.ssiod., Mcopli. et acis syiiod.
ciihiin aiiievi rleiiduin , per l'eli iiiii Jiisriiiiani lega- Baroii. aiino ooG, ii. 1 ei .-ei|iienlibus. Stv. Bi.Nios.
tiim egii, ui iiiiperalor Sicili;iiii uiiiversaiii, et, si ea •' Cod. Liic. AinalaiiUentani.
coiileiiiiis iioii l.iiei, lOMiis |.alii« rcgniiin acei|ierel, (n) Aiiiio ,^5(i deiiiiieiiim esse Oiiin<s fatciiliir. S..!
•ji vitx' uiiiiixpie leijis el leiiuia' lacerci. ihinisso cuiii m: cileiidis Uciuli.ii .•jns meiiKiria celeijioui/
"^d Ar.Arrrr PAP/E I SG

liabere nlierealionem ciim piissimo principe impe- A "^fra» i" Domino j.-sn Clnisto. <^w\u c»m vici>-

ratore domiiio Justiiiiiino Angusio de rcligionc Ciii set sanctiis papa Agapetns, glorificatus esi ab om-
Jiealissinnis A;.'apetus episcopns conslaniissime (idoi iiibus Cbiistiis(a). Tunc pii-siiiiUsAuguslus Justinia-

apnstolicae respnnsnm reddidit de domiao Jesii iins gaudio repleuis buiailiavil se sedi aposlolicae,

<;iirisio, Deo fet honiine, hoc est, de duabus nalnris cl adoravil bcaiissimum papam. Eodem
Ag:i|ietiini

iii Ciiristo. El dum contentio versarelur, ita Domiiujs lempore ejecit Anlhimum a cummunione et expii- ,

ailfuit, iit episcopum Consianliiiopolitanuni iiomine lii in exsilium. Tunc piissimis Angusius Jnslinianus
Aiuliimuin , invenirel Agapetus papa hii;relicum. rogavit bealissimum papain Agapciuni , ut in locuiii

Cumque contentio verteretur cum Anguslo el Aga- Aiilbimi episcopiim caihoiicum consecrarei noniino

leto papa, di\ii ei imperaior Jiisiiiranus: Aiit coii- M rmaiii. Qiii Agapetus papa omnia ubtinuit pro

seiili iioliis, aul exsilio deporlaii (e laciain. Tuiic quibiismissus fuerat. Post ilies vero aliquantos ngri-
beatissimus papa Ag;.petiis re-pondil cum gaudio ,
tiiiiiiie ccrreptiis , defunctus est Ci>iisiantinopoii.

dicens ad imperaioreni : Ego qiiidem peccntor ad Cuy.:s corpns iii lociilo p!u-i;beo iraiislalum esi PiO-

Juslinianuin iniperalorem Cbiisti:ii>issimuni veiiire iiiiiin, Uijiiue iii ba^iiicaiii Beali Petri apostoli , ubi

desideravi , uunc aulem Dioclciianum iiiveni. Qni ei -epiillus esl xii caien-las Octol ris. Hic fecil ordi-

lameii miiias tuas non periiinpsco. Et dixiiei iterum g ii;iiionein iii urbe Uorna, diacones4, cpisi.opos per
Agipetus veiicrabilis papa: T.imen, ut .>-cias tu L-um diversia l:'Ca iiiiiucro H. El ccssavit episcopaiu.s
idoneum non esse religiimi Clirisiian;»;, e,'iscop«< nc^^f.sum uMuiii tUe- viginli oclo.

luus confilealiir duas naturas in Christo. Tuiic ac- £5; Graliani decreto desimplum,
tersiio ev: priEceplo Augusii episcopo Cocslauiino- Ag'pelus papa, \as cathoiicum , evangelii lulm ,

politano iioiuine Authimo, el discussione facl;!, niin- pr;i;co ju^iiiia', sacra altaris sedisijue veliimiua, s.<-

•;iiaiii v.liiii K iifiieri in docirina calliiiriCie resitijn- crilegis Anlhimi inlecta fabulis, suis callioiiiis pre-

sinnis ad inlerrogaiionem beali papie Agapeli diias cibus delevil.

iiiEcclesia, quod hic de tempore obims ei sedis va- 150, apud Baron. invenies anao proediclo n. Qd et ,

canlis rcfii t Anastasius fiiJe aret. Qiiam bi^loriaui i Seiiq. SeV. Bl.MUS.
de Agapi:to refert Sopliron. iii 1'ritu spiriiuali cap. (.'/) Meni coi].J.]lirislia>}is.

EPlSTOLyE,
EPISTOLA JtSTLMANl Re.ldenlcs Ixinorein aposiolica: sedi ct vesir.'B

.\D AGArETUSI. sanctilali, quod seniper nobis in volo fuit, el est, ut

decet patrem hom-rantes ve iram beatiludineiu,
More m:joruin auorum apud pontificem Romanum ,

recens tleclKm fidei sua' profe;>sionem edit, eamdem omnia, qiise ad Ecclesiarum siaium pertinent, fesii-
qunm suprn ad Jounneni papam 11 mi^eral. iianius ad notii,iam delerre vesirne sanciitatis : quo-
In nooiine Dumini nns ri Jesu Chrisli Dei impe- liiam seinper maguum nobis fuit studium nnitaieiii

raior Cssar Flavius Ju>tiiiaiius, Aiemaniciis, Go- vestrae apostolic3c sedis , et siaiiim sanciarum Dei
ihicus, Fraiicicus ,Gerniaiiicu>, Aiuicus, Alanicus ,
Ecclesiaruin custodire, quse hacienufe obtinet, el iu-

Vandalicns , Africainis , Pius, Felix, luclyius, Vic- commote permanet, niilla iulercedeute contrarie-

lor , ac Tiiumphalor seiiii er Augiisius, Agapelo iale. Pelimus ergo vesirum iraternum affecuim , ut

sanelissimo arcbiepi^copo alma- urbis Roiu% et pa- vesirisad nos destinaiis litteris, ei a<J sanctissimiiin

triarcb*. episcopum hujiis alniye urbis et p:ttriarchaiii veslruin

Anie teiiipus in bac rcgia uib» nrf.ra quonun- fratrem, qiioniiim el ipse per eosdem scripsit ad

dam de caiisa lidt-i exsiitit morbosa couteulio; qiiam vesiram sanciituem , fesiinaiis iu omiiibiis con^equi

nos congrue respurnies inierposilo edicio repre>si- seuem apostol.cam bealitudiuis vestra; , mauiiesiiim

iflius. I.l quia siudii nostri est eniergcnies hujus- nobislacialis,quod otnnes qui p:'aediclam fiJem recte
niodi causas ad aposlolic:e sedis ve.^^tra; leferre ju- coiifilentur suscipit vfstra sanclitas, eorum qui Ju-

dicium, ejusdem fidei quam sequendain du.\imus, daice ausi .sunt rectam deuegare fiilem , coiidemiial
D perfiiliam. Plus enim ila ei circa vos omnium anio'-,
-teuorem epi-toi.t- iiosirae iiisertum, ad beatae tnomo-
risB praedecessorem vesirum J':aiinein per Hyiaiiiiin et veslrai sedis crescil aucloriias, et quae ad vos est

et Demctrium venerabiles cpiscopos inissa legaiione uiiilas i-auciarum Ecclesiarum inluibata servabitnr :

direximus. Qiiain pro iiilegril.ite fiilei memoraius quoniam per vos didicerini oinnes beatissimi epi-
pr;i'tleee?sor vesicr libe;ili graiulalinne suscipieiis, scopi iiorum qiiae ad vos relata sunt sincerani vestr;e
-SMO ac loiius Ecclcsia; P»oiiiaiiaj firinavt ab^ensu. sanciiiati doct;iiiaiii. Peiimus aiitem vestram bcan-
^Jujiis episii.bft iios rac tenor hi:}nsim>di e^l: tudine-.ii orare pro nobis , cl Dei iiobiS acquiiere

Vicior Ju^iiiiiaiius, Pius, Felix, Intlyius, Trium- provideutiam. Exemplar subscr ptionis. Divini.as le

•liiiitor, >.eniper Augustus, Joanni sanciissimo arclii- servet per niuUos aniios, s:iiicle :ic religinsissime

ejiis^opo aluiLe uibis Uoms el palriarcbae. paler. Daia viii ijijum Ju» aruai, Coiisuiniiiioi oli ,
 , D

37 E!MS OL.^. 59
jjnmino nostro Iiisliiiinno pcrpolnn Augusln m ton- A ctrinam apostolicam fiierint coiiseciili, nnllateims
siile '. p:it miir eos sacni' coinmuiiioni resiilui : sed eliain
ni liivreticos anaiiieni;tii sulijciinus.
I.PISTOLA PIUMA AGAPETI PAP.E I
iii qni nosiris
constiiiiiionibos parere canlempserit ecciesiasli-
AD JUSTINIANCM. ,

ciim siauini piiritalenique non maculel.

Julittiani fidei lihellum , qmlenns conformis esl
sacris canoiiibus , conjirmai. Texlns aniem epislolw liic est ; In noinine Domini
no>lri Jesii, etc, ul supra col. 5-5-3. {») Quamob-
Agapeius episcopiis Jiisiiuiano Angitslo.
rcin peiiinus sancitatem vestram, ni iiiemoral.im
Graliii iiniir , vcne.rahilis iiiiperalor , f;uoJ laiiio
epislolam vesra auctorilate firuietis , et Cyrum
ealholicie fidei ardore siicceiuieris, ut omnibus piis-
vel sequace-! ejus a communione lialiealis alienos,
«imse viiae vestrse lemporibus piam solliciludiiiem
donec ^talnti^ sanciitaiis veslrae ob.emperent. Exem-
circa servanilam augendamqiie Kcclesiarum concor-
plar subscripl:onis. Divinitas le servel per muitos
diam clomenter exiiibeas, et uiiam lidem, suaque per
annos, sancie ae religiosi.^sime paler. Dala pridie
omnia firmitale consimileni omnibus populis Cliii-
iduom Marliarum Cnnsianlinipoli Flavio Helisario
Sliani-icupias prcodicari. Nec mirnm iii ejnsinndi cie-
viro clar.ssiino coniule {^). Is fuit annus Clnisli 55a.
mpnliam veslam placila Deo cogitalione persislcie,
Huic igiiiir, ul pryedicinm esl, eonfessinni, et liiiic
cum non alins imperii vestri l)e;it or sil provecius, B
fidei qiiisqiiis contradicere prspsnmp-er.t, a c:uholica
quam religionis atigmeiUiim. QuapiO[iter iibenli Isoc
canlabo Repleltnn est g^:udie os
coinmuniiiin» se noverit alipmim. D liim xv caiend:is
et propljeiic:i voce :

Apriiis, Coiist;inti!iopoli Flavio Retisario viro cla-

nostium, el ingua nostra exsuUalione (Psal. cxxv)
rissimo consule [An. Chr. 535] ("^).
quod floreniissimum {iriiicipatiiin vcstrum divinis
quolidie inspicimus beoeliciis adornaii. Cnpis eiiim ,
('onsliiuliones de (ide a Justino imperalore san-
cit3R, pontiliris aucKirilaie cnnfirmaniiir ill.T qu;e
venerabiiis imperator ut lune pic-talis epislolam de
,
sacris c;inonilius inniluiit.ir. Unde
sicubi aliquid de
fiJei vestrse expositione nuper ad beatu; menioriie rebus i'Ccltsi;i.sl:cis ei caiisa fidei consiituisse icijilnr,
prsedecessoreni nostrum Joannem Roman.e sedis an- id instineiii Epip!ianii Coiist;iniinopnliiani eiiiseopi
el Rnmaiiorum ponlilicum fecisse credi debet. Sev.
listilem ,
per Hypalium Demelrium episcopos
aifjUf!
Bl.MUS.
destinatam, et a prsefato praesuie roboratam nostra
EPISTGLA lY,
quoque auctoritaie firmemus : laudamus, amplecii-
AD JL^Tl.MAM M.
mur: non quia laicis auctoritalem proedicaiionis ad-
Justiniano gratias ngit. qiiod sibt de electiotie in pon-
mittimus, sed quia studium fidei vestrce palrum no-
tifiiem (ueril qralnlalus ; fidem laiidan<i, ud
illius
slrorum regulisconveniens confirinamus atiiue robo- cailiolicam fidem lueudam Iwrtatur ; lapson episcopos
ramus. Per (]iiod ']\m et uniias provenit Ecclesiae, et C cum honuribus recipi non posse respondet.
reli(|ua caiholica! membra Ecclesia; ad ejiis compa- Agapeius episcopus Justiniano Augusto.
gem Chrislianilalis consianlia redilura confidimus. Licet de sacerdotii mei priniiliis, j.iet Uis divinae
Cujiis professionis vel epistolae vestraj tenorem infe- Hiuneribus ad referendas essein gratias mnllipiiciler
rius anncientes, siudium, quodcirca Deum iniegre oliligatiis, s;isceptis larnen , venerabilis imperator.
geritis, iiostra auctorilate firmamus, praedicantes pcr Heraclium venerabilem presbyie;iim filiuin no-
liujusmodi fidein omnibus patrum nos rorum regulis strum ve?trae serenilalis affaiilius, qiios anerni fru-
convenire, et apostolicae sedis concordare doguiaii- ctus uberiate plenis-iinos deslinastis, voionim ineo-
bus : consiilueiiles ut si quis noslrae catholicEe lidei ruin sunt in Domino gaiidia geminaia, quod adnnaiis
contraire leiitaveril, qiiam pro submovenda bx-reii- feliciiaiis veslrae provectibus, lali mentis gloriosuj
corum suspicione palLmis regulis consoiianlem prie- proposilo terrena vobis regna snbjicitis, ut simul
senti definitione Grmamus sanclae comnmnionis, coeleslia conquiratis. Cnjiis rei no;i sunl ambigua
efficiatur extraneus. Unde ei Cyrum, ejusque seqiia- documenta, quando iia vesiris, quae direxistis ora-
ces,jam ante pro hac insania ab EccUsia; (aiiiolicae culis, catbolioae professionis Inmen irradial ut eli;ini
communione suspensos, et in sua hactenus perfidia beatis operibus eniiescat. Siquidem illa esl in Deo
perinunentes, nisi sub satisfaciione canonica do- nostro plena el firma creduliias, quam sj» riiuaiiuin

* Ai ^'•la non cob vrent , ul dicimiis in nolis. miiis, etc; perpersm bic in liiiilo hujiis episloLe
(a) Inciiisa parenliiesi
reliqiia siiul epistobii Jusli- (iiciliir Epistola missa ab imp. Jusliniuuo more inajo'
:

nirni ad Agapelnm. rum ad pontifireni Rom. recens electum, cum profgS'

('') Iteponendum, post lonsulatum nelisarii V. C, sione fidti : si(]ui<iem jain anii» ann;;m Homa! Agape-
neinpe anm» 556, nt legilur in ms. Vaiican >, tesie lus sederai poiitifex, aliasque ad cunidein lilieras
Em. Norisio in Disseri. de Uiio ex Triniiaie carne imperaior miserat. Pagius ad an. Clir. 535, n. 5.
passo, loco, F/. Belisario V . C. consule, id e-t 55.1, (<) Posl consulntum Belisarii V. C. Iloc chaiactere
ui hic legiliir, Hoc enim anno niense Marlio Agape- coiisulari in laiidato codice Vaticano a card. Norisio
lus nondiim erat ponlifex, et ejiis (irdiiiaiio, (|ueni- lect'» des gii;iliir annns 530. In editiiinibns Concilio-
admodum card. Nonsiiis recte disseril, iii Jaiuiariiini riiin gravi alhiciiiatinne scriplum esl, Cotistaniinopoli
e eunlem relrahenda forel, ul impt^riitor cx riiraci.i Fl. Belisurio V. C. consule, cum colleciores min
ad eumdem
sciibere [loliiissel ; cuni l;>men .Ag.ipeljs observa-sent die 18 .Marlii currentis aiini ([ik» IJeli-
priniae ad ?e a Jusiiiii:iii(> iiiissc e|iistol;i: res^ioinlerit sariiis ('onsulaliiin gessit, neuiiqiiani fuisse Constan*
iilibus Oclobris anni Clnisti 5o^, ut palet ex epislola tinopoli, ijua iii urbe diserte signalur hxc episiola
4 tjusdeiii sub exoidio Licet de sacerdolii mei p i-
: Ag;ipeti. Pag. ad dictuin ann., n. 7.
 ,,

AGVrKT! PAP/E I m
ol.-flio- A lH.ssiileie. quos se dubiiare jam non dcbet cu!p;>l)i-
gimul rruLlaumcf.!«meMl:.t ..'uTlas slc.il V:is
nerjue crcum- amisisse ex quibus pitl;is veslra nielius pole-
nis aununt m (U<'.ci.i It Ciirisio Jesu :
liler :

aliqutd valel , iie^jue prwpulium, sed [ides qute ril ue^liinare, si quo modo tam aperla el synodalia
cisio
Q lod eniui niajus sedis aposlolicae licet iiiinngtvc coiisliiula, cum
per dileclionem operaiur (Galfil. v).
opus existere, quani quod lantis seiilenlia claniei Apostoli : Si lamen quce deslruxi
lidei vestiiK poteril

aposlolic.u) sedem charilalis el mui.ificenii* lilulis ea iterum recedifici, firwvaricuiorem me ipse coistiluo

eievasiis, ul ipsa eli;iin de^^ideria sperantium trras- {Galut. ii). El i leo securus cum ipsiiis apostoli voce

lil qiiide.ii li"c iu vi>!iis olini, sicut cgo quo- profileor quia confido in Dobis, et in Domino, quod
ieriiis?

per Dei grfiiiaui seiiij er lloruil insliiu- niliil aliud sentialis (Ga/a/. v ). Elenim, sicul idem
qiie p;ob;ivi,

luiii,ui possibililaiis vesira: iiierilMiii q-tiiiuiias osien-

docior asseruit : Cerlus sum et ege de vobis, quoU

ilerei |ir;esliioruiii,el ad lius provcclus indepl» iiio- pleiii esiis bonitate, repleti omni scienlia, ut possiiis tn-

Mieiila poieiili;c lenderelis, ul lien gniii.s vobis ing?-

vicem monerc ( Hom. \\). Si igilur lii de quibus indi-

aul pneveiiiret, aul vinceret. caslis ad liiiein reciani legilime venire feslinanl, no-
uil.i Yola poscenliuiii
quod usqiie ad principalis coroiia; fastigia, s;r;e lidei regulas sequi non abnuant, dicenie Do-
iiine esi,
iiimc us^iue prospeiis vestra inmquilliias niiiio : Si quis vidl posl me veiiire,abneget seiiielipsum.
cl ulira
ccessibus gloriauir, iieque unquam cceleslibus B e«sef/i'fl<Mr me (3/a.7/t.xvi). Quod si adliucviiuperai.di

Diligen- [recuperaiidij lionoris anibiiionibus cxcilaiitur, et

riauJabiiiir aitjumcntis; quia scriplum est :

libus Ueum oinnia cooperuntur in bonum ( P\om. viii). pro lucro s;.iicte lidei humanx glorix paii damua
formidaiit, ipsi pronuniiant iiecdum se a viiiis et
tnde og'» (|Uoque p is^ima veslne liberaiiaiis elo-
(levoiioi.e graiulaiiiis Eccle!>i;B, sicut pra?-
errore discedere, et nos inagis velle suis excessibus
«luia, cmu
scrijl;. feci niysteiiis adhaerere, ut implicare. De lalibus ergo dicit Aposlolus : jEmulan-
cep.siis, (iiviiiis
oblulibus indefesMS femper pre- tur aulem vos n^n bene, sed excludere vos volunt ut
stiperiKC tii;ijt;.>l:nis

ciiius iugeraiitiir, ei ad impelr;:nda vobis relribu- eos icmulemini {GaLat. iv). Quae cum ila sint, sanclo

commemoialio sempiteriia. siiulio veslro, quod Eccle-iain cailiolicam ciipitis

liouis vesir;e prcemia sil
obsequium ampliari, iiitiii e\ lioc, si lales in clero iioii recipiaii-
Aliiue ideii, domiiie clemenitssiuie fili,

rcveienler exsolvens, speriii- lur, crediitis imminui, Aposiolo pra.'monenie : Quid

saiuiati-iii s iiberriiii;i'.

charilaiis ampiector, speians ut de

enim si quidam eorum non crediderunt ? ISunquid in-
l,s viis siiiibus

quauium e=t, in iis qoae pro creduiilas eorum fidem Dei evacuuvit ? Absit {Rom.ni).
mea deviilione, in iiie

ecciesiasiic;e pacis uiiiiate praecipiiis, vos vobis po-

Nam licet simili sludio cliariialis pro muliiplicaiioiie

juxta hoc quod lldelium ille beatiis Petrus coelesiis regni jaiiiior
lius qua; sunl calholica promillatis,
et^ traheielur, qui ut Jiidx'ort:m plures acquireret a
diciiApo^loIus: Itaquod in meisl, promplum est

docliiiia el Iruniie regiilari in iion rcspuendo omrii

vobis {liutn. i). x^ec in ;li(]iio eoruiii in quilms liciie
Juda.smo descender;il, huic lainen ille jiiiiior vinclus
possuiiius oliedire, m.instieludiiiis vesira; iios ;tdIior-
credaiis absisiere, (juia, sicul gi*niiuiii in Doiiiiiio Paulus se reiulit ohviasse dice.is : SrU
liitionibiis

Spinn linbeo crescmle jide veslru, cuin vidissein quod non recie ingredcrentur ad ieritaUii>
Doctor asseruit :

et in vubis magnificari, secunduin recjuiam noslrnni Evangclii, dixi Petro coram omnibus : Si tu, cum s:»

imnunsas Dt^o iiosiro giaiiis Juda'us,gentiliter vivis,quomodo gentes cogis judaizare

( // Cor. \) ; e; ideo
esiiibe.i, qiioil iwo pnpiiii luuUiplicaiioiie calliolici {Gulat. 11,1? l!a>c ergo per oiiinia Deo cordi vesiro
ardore IV-r\Gii^, ut ubiciinque ves- ass denie pensMiiies, a^iioscere poleriiis, n.n occa-
laiilo eli.irilalis

pinpag;itiir imperiiim, rcgiium mox iiicij!i;U sioiieiii iios excusalionis inquirere , sed ea (iu;e pi©
iriim
sempiieriiuin. Cnjus siudii beuevoleiiiiae oHieii nusiri raiione traiiscendere iion pos.^iunus
proiicere
insisieules eiiam nos in acquirendis vobis bumiliier iniiniare, dicente Aposiolo: jVon enim
veliemeiitiiis

quos Ariai;am sigiiificaiis vilare velle peifidiain, possumus aliquid conira veritatein, scd pro veriialf.
eis,

patcriiX' iriidiiiiinis exisiimaiis dedinare posse cen- {U Cor. xiii ). Unde el de Slepliani episcopi persona

scilicet ui ei in liis lionoiibus, in quibiis simul el caiis;i luin credatis alicujiis nos studio de-
i.ura;ii,

fueriiul apud b.eielicos, perseverenl cl promovean- ^ fensionis iiiijielli. Al)>il a quoruniiibel nienlihus

boiiuin lioc eqiiidein, et Cbrisliaiiis, ul in quacunqiie persona, aiit innoccn-

tur ad a!i"S. Ou-^pioiiliM-

summa laude piajripuum, (|;iod omiies ovili donii- li.iiii icdi.rgiiant, aut cnnien alisoivam. Scl uiiivei>a

nico per veram fidem cupii.s aggregaie : sed nou qu;e iiposiolicae sedis nuper liac suiit parie disi (isit:i,

oporiet nobis eos qui iioii r. cle iiigredi iiioliunlur illo seniper siud';o nianaveruiit , qu;e principauii

exci',ere, bea o Paulo aposlo!o commonenle : Ne- benli Pelri vos qiioqne cupilis per omnia reservari
mini duntes ullain offensionem, iil non vituperelur scilicei ne in hisqui sedis cjiis aiidieniiain posiiilas-

minisierium nosirum (II Cor. vi). Qii:iiil:im autem seiil, s|ieraia ipsius revereiilia allerius sentenlia pro-

paternarum conslitiilionuni, si sic recpi^Milur (qiiod veiiircl. El ideo quia cleineniia vestri salubriier

absii), incurraiil (ifreiisior.em, iie quid |.ieialcni ve- ofTerre digiiata esl, ul a legaiis nostris oiiiiie nego-

sir.iin bitere conliiigerel, ipsas quoijue regubis cre- lium ir.iciareliir , li;iiic operam liis qiios inconiinenli

didi siibiicclemlas, ipire specialiler censueranf, ne dirigimiis Deo auclnre man bimus , iia lameu ut

quis lalium recoiiciliaius, aiit eccl.; iasl ri nnliMis jmi iiiine coiiimuiiioiie n S!ra vir leligiosus A( liill:*s

iwoveciibus ."iU£,ealiir, til doside<el liw.io.>-s lilKiiius pio \e liM jiission" r!e''.e;u gr !'ul:iri. At nro lc sa-
41 NOTITIA. 12

cerdotio perfmendo,
ceruuiiu i^ciiiwciiuu, cum ad nos
V.U . universa quse le- A Libelli vcrsibus recilatis ,
iupra po
post
addii ete., ul
eptstolam Bomfacn II, vaq. 735, 736, quo loco ait a
,

gati noslri cognoverini plenissima eorura fuennt -

callido veieratore eiim libellum confictum. Baronius

relatione perlaia, consideratis sanctorum canonum vero niim. 55 dicileain professionem Hdei esse illani
servari praecipitis, sequenda firmius ipsam quani Hormisdas per legalos Constanlinopolitn
regulis, qiias
missos, Iradidit is qui communionem cum apostolica.
censebunlur. Quod autem clementia ve^lra fratris sede expeiebant. Uunc trrorem corrigit cardinaL
et coepiscopi nostri Epiphanii dignata esi excusare Norisiiis ex laudato nis., in (juo libellus ibideni reci-
latiis idein omiiino esl cum relaio a Labbeo p. 857,
pcrsonam, quia in prxdicti Achillis consecratione
858. -Professio lidei ab Hormisda iinpelrata legitur
veslra polius jnssio quam illius ordinaiio praevenis-
annexa epistolae 51 Hormisdye ad episcopos Hispa-
sei ; credimus quod et ipse cognoverit jure culpa- niai, et anlea epistolae 9 ad Joannem Nicopolitanuin.

lum, qiii praeier alia qu3e deliquit, hoc certe excu- Ha"C auiem prioribus quidein verbis similis esl libello
a Jusiiniano oblalo, sed pnsiea Irc ipso esl brevior,
8are vix polerit, quod tam piissimo et cleme.ilissimo
ac loia in analliemalizandis baereiicis , eoriimtju<i
principi, beati quoque Peiri privilegf& delensanii, fautoribus consisiit; cuin tamen in libello Jusiiniani
non vel opportune vel importune suggesserit quid catholica docirina conlra Nesiorium et Euiychen
plene exponatur. Hic libeltus Jnsliniani in todice
in liac parie sedis aposiolicse reverentiae deberetur.
Valicano signauir dat. xvii calend. Apnlium P. C;
:

De quo simul ncgoiio, sed et de Jiisiiniaiia civilaie, id est post coiisiilalum) Belisarii V. C. In prioiibiis
gloriosi natalis vestri conscia, nec non de nostrjfi B ejiijonibus iegebalur : F/. Belisario V.C. consule,
sedis vicibus injungcndis, qiiid, servato beati Petri quem errorein Binius ac Labbeiis e\puiixeninl, apud
quos pro xviii calend. repmenduin xvii cul. Aprilis,
quem diligitis principatu, et ve^trae pietaiis affeciu,
aiino Cliristi 556.
plenius deliberari conligerit, per eos quos ad vos
SECUNDA « FIDEI COxNFESSIO
diriginius iegatos ( Deo propitio) celeriter inlima-
QUAMJCSTINIANUS OBTULIT PONTIF CI AGAPETO CONSTAN-
mus. Superest ut, sicut a beato Petro indesinenter
TINOPOLI, DUM PER APPRHBATIONEM ORDINATIONIS AN-
exposcinius, de salute et prosperitate vestri semper
THIMI IN SLSPICIONEM H;tRESEOS VENERXT.
imperii gratuiemur. Datum idibus Cctobris [ anno
Domini 551 Exemplar libelli piissimi domini Justiniani impera-
].

PRIMUM EXEMPLAR PRECUM toris, quem dedil Agnpeto papce ad' Constanlinopc-

JUSTINIANI IJIPERATORIS AD AGAPETHM PAPAM. lim de fide. — Ftdemca holicam profitelur,et hoere-
Calliolicam fidem apud pontijicem ticos analhematizal.
profiletur.

Prima salus est, recle [rectae] fidei regnlam cuslo- In nnniineDomini DeinosiriJesuChristi,iinperalor
dire, et a consiitutis Patrum nullatenus deviare : et Caisar Fiavius Jusiiniaiius, Alenianicus, Gotliicis,
qnia non potest Domini nostri Jesu Christi prseier- Francicus, Germanicus, Aniicus, Alanicus, Vandali-
niilti sententia, dicentis : T« es Pe/rws e( swper Aanc ^ ciis, Africanus, Pius, Felix, Iiic:ytus, Victor, ac
pclram cedificabo Ecclesiam menm {Matth. xvi). Et Triumpliator, seniper Aiignstus, Agapelo sanctissi-
\\xc quae dicta sunt rerum probantur effectibus , nio ac beaiissimoarchiepiscopo almae urbis Romae cl
qiiia in sede aposiolica extra maculam semper est patriarchae.
catholica servaia religio. De qua spe et (ide minime Prima salus est rect» dei regulam custodire, et a
i.eparari cupientes, et Palrum sequentes constitnta, Patriim tradilione niillateiius deviarc : quia non po-
analheinaiizamus omnes qui contra sanctam Roina- lest Domini noslri Jesii Christi priEtermilli senten*i..a
nam et apostolicam Ecclesiam, eic, ut supra post d ceniis : Tu es Petrus, et superlianc peiramcedificabo
epistolam Bonifacii papce II, toni. LXV, col. 45. Ecclesiam meam {Malth. xvi). Haec quie dicta suntn -
Imperator e\ prcfccedentis epistolse ponlificiae rum probanlur efTei tibus, quia in sede aposiolica
censura prudentior factus, non amplius privaiam a inviolabilis seniper (alholica ciistoditur religio. Im
se ediiam fidei professionem sed publioam misit ,
hac igilur fide non cadere cupientes, et Patium se-
iilain, qiiam olim Hormisda pontifex niiseial per
legaios Consiantinopolim subscnbendam ab iis qui quentes in omnibus constituiai id est treceiitoruin
caiholicaeelaiiosiolicae Ecclesiae coinmunionem con- deceni et ocio saiiciorum Pairum qui in Nicaea suni
sequi vellent. Sev. Bimls.
congregati et sanctum anathema.sivesyniboltim fidei

OBSERVATIO P. ANTONII PAGI, exposiierunt, et centum qiiinquaginta sanctoriim Pa-

ad ann. Christi 555, n. 6. trum qui inConsl.Tntinopolilana civilateconvenerunt,
Justinirmus lertio a memorala epistola die, profes- et idipsum saiictum anaiheina (lilucidaverunl, aiqiie
sionem fidei a se signaiani, ad Agapetum destinavit. manifestaverunt , el sanctonim Palrum qui in Eplie-
Cardiiialis Norisius observat in laiula o codice Va-
sina prima synodo congregati siint, el saiclornni
ticano pag. 45, grandinribus litteris l-gi Exemplur :

piissimi domini nostri Justiniani imperatons. quem dedit Patnim qui iii Chalcedone convenerunt, et qiKC iii
Afjapno Coniitaininopoli de Fide, el iiicipere : Prima unaquaque ipsorum de fide coniinentur seqiientes
$alus recice fidei, etc. Labbcus undecim prioribiis doginata, per qu-TB omnisauferlurhaercsis iinpugnans

Post ohiium Epiphanii episcopi Constantinopoli- venisset, pnst caiisam Theodali rcgis [iropositam ,
lani, studio fl favore Theodorae Augusta; Antliimus haiic lideiprofessionern ab impcratore excgil. Nol:i
h.rrelicus, et Eiiiychianns occultus in locnm deluncti consulari- in line addiia meiidosa est, sit que corri-
subrogaiiis fuit. Cui ordioaiioni ciiin imperalor, li;e- genda : Data xviii caieiulas Aprilis, Cnnsiantinopoli,
adbuc igiiariis, consensisset, sus;.icio-
re.^^eos illins
post consulatuin Belis;>rii viri clarissimi. Sev. Bi-
iicm haciosis apud Erclesiain inciinit. Duin ergopon- KIUS.
lifcx ordinaiioiieDei hac dc causa Conslantiiiopolim

1'atrol. LXVI. 9
43 AGAPETI PWJE l U
sanciara ei aposiolicam Eccleslam, et probantes per A li^no, et cxteris episcopis per Africara consti-
0!i'nia, aiqtie aipplecteiites epislolas l)eat;e niemori» liilis.

i.eonis oinnes quas de iide Cluihiiana ctmscripMt, Jamdudum quidem , fratres amaniissimi, de pro-
ei confitentes uniim eumdein(|ue Christiim Doniinum speritatibus vestris repletum est gaudio os nostrum,
Fiiium unigeniluni in du-.<t>iis naturis, id est, in divi- el lincjua noitra exsultaiione (Psal. cxxv). Sed el
nitHieetliumanitate, inconfuse, iiicommaiabililer, in- nutic cum litteras charitatis vesirae ad pryedecesso-
separabiiileragnoscendum.nusqiiaiii siiblaiadifferen- rem nostrum datas accepiiuus ;
pridem gaiidia con-

tia naturarum propter unitiunem, ningisque salva cepta renovamus , benedicentes Dominurn sempi-
proprielate uiriiisqiie natun. el in iiiiam personam tenium, qui liberavil nos nb iriimicis nostris, et de
atque substantiam concurre itcs, ei noninduasperso- manu omnium qui noti oderunt [Luc. i). Vobiscum
nas partiium atque divisuin, scd umim eumdemque enim recte nos dicirau'^, cuin (luibns ei irihulati su-
FHiiini unigenitum Deiim Veibum Dominum Jesum mus. Nain cutn unum corpus ubiqiie sit Ecclesia, et
Cbristum, sicut ante propbei* de eo, ei ip>e nos Je- apud iios quoqiie princi|)alia compaiiebantnr ei mem-
sus Christus eruiiivit ei sanciorum Patruni nobls bra. Vesier eniin moeror nosira fuitsemper aftliciio,

symboium tradidit : oinnes bxTeiicos anatbemaiiza- eide vesiroruin oiimium geniitu, imperaiiie (haritate
miis, qui praster hcc qu* dicta suiit sapuerunl atque g visceribus, frequeniabamus sdepe singiiliii-. Quae cnm
sapiunt, et prxcipue Nestoriuin lisRreticuin Constan- ita sint, redeuntibus Caio et Petro fratribns et coepi-
linopolitanae civiiatis quoiidiun episcopum daninatnm scopis nostris, alqiie Liberato diacono ^ filio nosiro
insynodo Ephesina a beaiae memoriae CcKlesiino proferiinus s ncerissimam consilii vestri charitaiera :

papa 111 bis RoniaR et sancio Cyrillo Alexandrince ci- qiioniara sicutet sapienics facere decebat eidoctos,
viiiitis aiiiisiite; elcum eo anathemaiiziimus Euty- ei imniemores principatus apostolici non fuistis : ssd
cheii et Dioscorum Alexandrinse quondam civitatis (Iiisesiiohis illaiae volentes vincula dissolvere, ab
episcopum , dumnatum a synodo Chalcedonensi, ejus sede requisivistis (sicut decebat) aditum, cui
quam aniplectentessequimur. IlisconjungentesTimo- potestas est indulta claustrorura. Uiide nos ea qua;
tbeumparricidam, yEIurnm cognomiiiatum, ejusque di- ejusmodi negoiio in penelralibus Patrum consii-
discipuluin et sequacem in oranibus Petrura Alexan- tiita posuerunt iibenter aperimus, et preseniibus
drinuin similitercondemnatos. Adversamur autem alloquiis traiislala subnectimus, ut sine dubitatione
et Ac.iciiim quondain Consiantinopolitanx civitatis possitis agnoscere, transcendi positos jamduduui
episcopum cobaereiicum, et sequacera horum fa- terminos non licere. Itaque si vitare volumus oITen-
clum, nec non et participatorem. Quoruin enim quis diculum, qiiod a senioribus annuntiatum est, tioc
coinmuiiionem amplectitur, eoniin et similem sen- q^ sequamur. Carent enim excusatione quos praeraoni-
lentiitm in conJemnatione consequitur : siinili raodo los cimtingit excedere, et acerbitatem cumulat exces-
ei Petrura Antiochenura condemnainus c im sequaci- suum, quos ignorantia non luetur. Hinc est ut quia
bus suis, et omnibus suprascripiis. Quapropter, sic- in tantiim Deus oinnipotens erexil cornu saluHs nobis
nl pr%fati suinus , sequentes in omnibus sedein in domo David pueri sui [Luc. i), ut de oranibus quo-
aposiolicara, qiise ab ea staiuia sunt prxdicaraus. riim iniqnitati subjacuimus reconciliatione tracte-
\ i pnifiiemur isia inconcusse servari, et corapellere niiis, ita sollicite reniedia debeamus adhibere,ne
iitjuxta teiiorem libelli istius omiies faciant episcopi, incoliiiiiitaiis nosir.-e sit incommoduin quod curantur,
iit saiictissimi quidem patriarchse ad veslram faciant aut niedicina subeat maculara de vulnere, cui tri-

sanciitJitem. Metropolitani vero pairiarchis, et alii buere vult salutem. Sed ejusmodi (sicut et nobis
ui suis faciant metropolitanis, quatenus per orania cautissiine visum est) prxstemus orficium in obser-
sancla cailiolica nosira Ecclesia suain habeat firmila- vatioiie pastorum, ne cum perdiia volumus congre-
lem. A/ia manu : D.viiiitas te servet per multos an- garc, pereamus, et cura sub nimia relaxatione absol-
nos, sancie ac religiose paier. Daium decimo ociavo vimus, obnoxii (quod avertat Dominus) cadamus in

calendasAprilis,Consiaiilinopoli,FIavio, Belisarij(a) culpam : maxime cum priorum nostronim senientia,

viro claris-iino consu e '
.
j) redeunies ad nos ex Arianis, quolibet modo, in

quaiiiiel seiate illius pestilentiae labe polluios, lanta

EPISTOLA II. cliaritate in fide cnmplexa est cjusmodi justitia, et

sub dileciii ne rcdarguit, tinta ratiocinaiione de

AD EPISCOPOS AFKICANOS.
ambitu bonoris exclusi, ui erubescerent aliud magis
Gratulatur quod ab hcvreticorum manibus evaserint
quaererc (|u:un redire. De eo vero quod piissima
incGlumes, et ad ea de quibus Joanuem consuluerunt
respondet.
compuiiciione requisistis, ut um ad ofdciuin suum
debent suscipi, aiit eos non oporiet omnino promo-
Agapelus episcopus Ueparato, Florentin^ano, Da- veri, aii alimoniorum saltim utilitatibus adjuveniur,

(a) Leg(?ndum xvii cnl. Apr., C. P., post cons. riim S. Leonis Magiii, pag. clxiii.
Ij^u;:>., iijiii mensis Aprilis iioii pliis i\\\\\m dies 17
aiilt^ cal(inJ;is habet. Paqius adan. Clir. ooO, h. 4. ' Anno Clir. 55S,quiannllushocanno novuscreatus
Pagii eiiiendaiioncin viiiijical veiuscollectio Avellaua fuilcoiisol.
in c<id. Vatic. quaeita par^ter legil, ul liic P;igiiis. * Prioris Roina profectionis meminit Liberatus,
Vidc iialierinus in dissert. pra'via ud toni. III ope- capiie 20 Breviarii.
 ,

15 EPISTOL.C. i^

laudamiis horlamur, amplectimur, ul revera eius \ Tanla csi, Oeo propiiio, ct ad ea libeniissimc con-
promolionem aut ofiicium in quo fuerini abueganies, cedenda quse alimoniis proGciunt pauperum, el cir-

eaiionum vos reverentia judicent omnes appelere ca tuae fraternitatisaffecium, noslra devotio, utone-
potius quam gerere cupidiiaiis ardorem. Veuientes rosum nobis nullatenus esse judicemus,quod anniii
igitur ad lidem sincerissimam , nulriat bumanitas, vestris desideriis postuiatis. Sed revocani nos vene^

consoletur, prompla sit omnibus misericordia, jn randa Pairum manifesiissima consiiluta, quibus prohi-
CHJus remuneratione dicium est : Beati misericordes, bemur praedia jure Ecclesiae, cui nos omnipotens Do*
tftua ipsi misericordiam consequeniur {Matth. v). lllud minusprxesseconstituit, quolibet titulo adaliena jura

quoque quod catholicos, qui prxsunt aut militant Iransferre. Qua in re vestrae quoque sapienlise cre-
Ecclesiae, sipe sacerdolum suorum lilteris suscipi a dimus esse gratissimum ,
quod innullo contra prisciJB

nobis minime debere manilatis, et canonibus est definiiionis consiiluta vel regtilas, proqualihei occa-

congruum, etdisciplinis prodesse judicamus, ac fidei, sione, vel sub cujuscunque personae respeciu,venir8

qui permanendo in Ecclesiis in quibus miliiant, et prsesumimus. Nec tenaciiatis studio.autsaecular.s iiii-

ministerii sui poierunt assiduitute in Oei Salvaioris litatis causa boc facere nos credatis, sed divini con-
nostri amore fervescere, et quse in pervagaiione re- sideraiione judicii necesse nobis est quidquid sancta

reprehensibilia sunt, vitare. (a) Oata v idus Sep- B synodalisdecrevit aucloritas inviolabiliter cusiodlre.
tembris. Quodutchariiati tuaeindubitanierelucescat. ad locum
EPISTOLA IIL de boc articulo, ex consiiiutis Patrum fecimus reve-
AD RF.PAK\TUM. lari, quae cum prajsentibuspariieraffatibusvobiscre*

Cratias agit, quod sibi de eleclione in pontificem fuerit dimus dirigenda. Oeus te incolumemcusiodiat, fra-

liiieris gratulatus, simul sicinificans se ejus consul- tercharissime. Oata xvcalendas Auguslas postconsu-
talionibus respondisse, idemque per legatos prcesti-
latum Paulini junioris viri clarissimi [Anno Chrisii
turum. Interea horlatur, ut quce pro fi.de catholica
tcripsit divulgari curet. 535 J.
Agapetus Reparato episcopo Carlhagiaensi. EPISTOLA Vn.
Fraiernitatis tuie liiieris indicasti post epistolam
AD C^SARIUM EPISCOPUM ARELATENSEH.
decessori meo dirigendam, inier navigii suscipiendi
moras, quas hiemis coniinuatae generabat asperitas, De Contumelioso, cum ad sedem aposlolicam appil^
lasset.
Otdinationem nostram tibi oranipotentis Dei beneficio
nuntiatam , et gralulatum le fraternitaiis aiTeciu
Oilectissimo fratri Cxsario Agapetus.

quia poiitiricaius mihi divinitas imlulsit ofncium. Optaveramus,frater amantissime,ut episcopi Conlu*
quod de sinceritate tua non sumus admirati. Sic ^ meliosiopinione iniegra permanente, nec libi duduin
eaim te nobis alloquii directi prscsentavit itiTectio, lieretnecessitasjudicii,necnobiscausa censeiidi:ma-

ut cum dilectissimas tuas litieras legerem, te vide- ximequiain supra scripti viri accusaiione cominunis
rim. Quapropter ipsa te, quam vidi, mente coraple- honoris everentia quodaminodo videtur incursata [in-
i

ctens, postulo raisericordiam divinitatis , ut et in cusata]. Undequatenusprsesumptione,siciiiasserit,iii-

vobis quietis reparaia gratia fructificet, et Deus om- nocentiae ad appeliationis \oluii auxiliuin convolare.

nipotens, qui raiiii sacerdotis dedii donum, concedat orationibus assiduis Iioc innitamur, ut eum cognitionis
et meritum. Prjsterea ad ea qua; Caius atque Peirus ilcratx beneficium gratuiaiioni omnium restituai ab-
fratreset coepiscopi nostri, sed et Liberatus diaconus solutum. Delegaiuri eniin, Deo nostro adjuvante, su-
filius iioster, ut apud nos agerent verbo a fraternitate mus examen, ut seciiiidum canonum veiieraliiliutii

tua sibi injuncia direxerunt, congruum puiavimus constiiula, sub consideratione justiiiae, omnia qua;
verbo dare responsum, quod per legalos nostros apud fraternilalem tuain de hiijusmodi negotio uci.i

(si Domino placuerit) reddere non nioramur. Uni- gestave sunt, diiigentissima vestigatiime flagitsntur.
versa pra*terea, quae inimicoriim perversitas inva- Neqne enim prawlicium virum convenii eveiilu prius

serat , chariiati tuae meiropolitana jura reparantes. habiiae cognilionis urgeri, quippe cum et ipse judi-

bortamur, ut ea quae tuo vel aliorum nomiiie rescrl- ^ cium petieril. Non averialur volimlas animi a prcci-

psimus, iiniversis debeas innotescere, meirnpolilani bus inlirmorum, cuin in necessit.iie fuerint , ne ii<i-

quippe auctoriiaie suflulium : iie quis se exoiisabili- bis, quod avertat Doininus.ea qu;e bguiitui iii Pin-
ter asserat ignorare quod sedis aposiolicae priiiei|»a- verbii-;, dici possint : Qm obturnt aurcni suaa, ut
iitas canonum consideratione perscripsit. Daia v non audial infirmum, ei ipse invocabit DomiuHm, ec

idus Sepiembris post consulaiiim Paulini viri claris- non eril qui exaudiel cum (Prov. xxi) Qiiid esl eiiiiii

siini. infirmiiis episcopo Conlumeli' so, qui iii iriiiiilalioii ^

EPISTOLA VI. positus et de privlerili jiuiiiii pudore con uinlilur, et

ADC.€SAimJ.M EPICOPDM AFKLATKN^EM. cognilioitis quae fuiura esl exspeclatioiie tiirbatiii?

Qu0d pradia juris Ecclesiie nuUo liiulo alienan dc- quiaqiianilib«'t ei, qiiod optaiuium est, piiritas foria

beunt. sufTfagetur innoccnliae, noit poiesi jiidicii sollicitudi-

Dilectissiuio fratri Ca:sar:o Agapeius. nem noa liabere. Et nos qnidL-m, quamvis culpaius

(a) lu hac ac sequenii episi., Quinio idns S..vi>ut)ris legcndum coniendii Pagius ad ann. Clir. S5ti,
Dum. 4.
 C

47 AGAPLTI
iiubii Emeriius defensor niomorainm episcopnm A poliiit secu'.dum canones expetere seoessionein,

rcversum ad£ccle>iam snam cliariiaiis Iusf^ voluniale quam severitaiem rcligionis excipere. (a) Snspensus
f.i*maverii,usquead exiium jndicii quod delegaverimus, igitur, sicut prxiati sumus,episcopiis Conlumeliosus
cpiscopum Contumeiiosum, reddiia sibi modo pro- habeat tantuiii, quam praesumpsisse dicilur, celebra-
pria substanlia, suspensum inlerini voiumus ab ad- tionem mssarum, eipatrimonio ecclesiae in guberna-
iiiinistraiione patrimonii ecclesiasiici, et celebraiione lione arcliidiaconi ejusdem ecclesise consiituto,itaut
niissarum : quia id qiK dsibi videraljudicio fuissesiib- aliinoiiia sulGcienter episcopo non negentur, visila-
latum , gloriosius, si ei veriias siiffr;igalur, judicio loriani in ejus loco pra-cipimus ordinari personain,
receperil, quam usurpationibus occuparit. Mt- lius au- et patienier exspectare judices, quos inspirante no-
lem fecerai fiaternitas tua, si posleaquam sedis apo- bis Doinino consiiluerimusaudire. Praelerea, ne qnid

slolicic appellalione inlerpo-iia desideravit examen, esset quod ctiaritali luae videaiur incognitum, stndio
circa personam ejus a lempore senieniiae niliil permi- diieciioiiis constilutorum fecimus capilula subier ad^
sissei imininui ; ui essei iniegrum negolium, quod inier- necli, utscieniiacommuiiiceraur canonum, siciitp:ir-

posita provocntionequxreritur.Nam si in e^secutioneio ticipamurafTectu. Deus le incoiuniem cuslodiat, fra'

iniltiliir primu senlenlia, secunda non babet cognitio ter cbarissiine. Data decimoquinto culendas Angusti
quid reqiiirat. Add ndum, quia etsi non essetpraedi- ]} posl consulatiim Paulini junioris viri clarissimi [An-
ctus episcopus Judicaiioni reiragatus, privat.immagis no Cbr. 533J.

(«) Hsec cum alieno sensu leganiur, slc emendn- sunius, episcopo Contumelio o ab ea lantum,quam pr(V'
inusex Keg. cod. ms. Suspenso igilur, : sicut prwfati sumpsisse dicitur, celebraiione Missarum, elc. IIard.

EPMHNEIA THS SllVOAlKHS EniSTOAHS, INTERPRETATIO EPISTOLiE SYNODALIS,

Tijj 01« Pwixaixwv ypw-isiavi ypxuttarurj, a Tiva TOipi- scnptce per litt' ras Lalinas \e Grceco] quce, quod ignot(e
es ent , ondssce sunt,

Tw oyaTmTw «SiXcw Tlirp-,) 'AyaTr/jTor. Dilecio frairi Petro Agapiius.

'H?cy).oui5a y.£v, «yar.r.Toi aoi/^-oi, ota Triv zr,( r/JLizi- Voluissenius qiiidem, fra:res dilecti , prnpter con-
paj uyxTzrii (Tjvisjiav, 77«VTaj toj; toO Kupioy hotl; junctionem noslrae chrilatis, onines Domiiii sa-
xara njv «TroffToXtzrlv Tra/saSoctv avjTrt^jjTrTOu; e-jpifrv.cV- cerdoies. juxta apostolicam iraditionein (/ Tim. iii),

flat, xai _ur,Siva h ota y_v.pi.-j, ri ota 'j-ooov, twv h-Ar^- irreprebensibiles invenisse; et neminem aui per gra-
(7taTTixwv v.uwjwj e/x).iv-tv •
a//' £-et 7ro).ia 7ro).).a- tiam , aui per metiim ab ecciesi:isticis canonibus de-
n; 7rapazo).o'j9£t , a Tiva p.zzuuD.tiM riy.rsiv ouva- clinare. Sed qiioniam multa mulioties subsequuntur
T«t , xat vtxa Ta Tzlriy.uij.riy.xrK twv a.ua.prKv6-jrt^-j quae poenitudinem parere possuiit, et Dei misericor-
t6 eXeof tou Qioxt, y.uX Sta tou:o \jTtzpri^trv.i « Tt.aw- dia delicta peccalorum vincil; et idcirco diirerlnr
fia, 'Ji; av tottov e-JjOjiv 13 5i669w5-'f ouv*j5ii»j, Tra- poena, ut reform:itio[emf'ndaiio]lociiminvenirepo<sit;
pa.ivi<T'xt «vayxatov h.pi.Kue-j , iva tx 7rKc«).r3c,esvTa, mt>nerenecessariumjiidicavimns,etutassiimpladec;p.
XV.V t6 ).ot7r6v , a7r«oaC'«Ta fvlKyBur) ' e'/pf,D uiv tero imprsvaricata ciisiodiantur. Oporieiiat en^m, ve-
yap TTjv \ju.fzipofj ayaTTTjv, y.zu.-jr)uvjr,v twv TTATptzwv siramcbarit.iiem, memorempaternarum traditionum,
Tra^sadofftwv, p.r,6iju. ffuyj^wcetv r/. /.ey.M/.vptivtit noisiv, neminem pcnnillere pnibibia facere ; sed si qnis
KA/.a xai et ri; rolunprj; :fjL'.,si/i, ^racrj B-j-juutt i-jccjrtov- audax apparerel , tota virtute resistere. Cum itaqiie
obut. Uupw/i-joui-jot rotyxpovv d; t6 y.o[i.iru.rov toO pervenimiis ad coniit.ntum serenissimi nostri iinpe-
ya).73voT«Tou r,awv ^afft/.sco?, tou ripLtripov vlo-j, evysoptev ratoris filii nosiri, invenimus sedem Constantinnpo-
riv y.aOi^puv rri; ev Kwv<7TavTivou7r6).et 'E/.ylr,tTi<x; , Trxpx liianae Ecdesiie, cnnlra omnem cannnum honesta-
TQ-j; Bz(7uo-j; twv -/«vqvmv, vtto 'A-jBIuov tou rf,; Tpa- tem, ab Anibimo Ecclesiae Trapezunlioriim episcopo
tr-^ovvTttfiv 'Exz),r/(7ia? i7rf7x6-o"j oj 7rpo(7»jx6vTw? vfup- inconveiiienler iisurpatam, ciijus animam non soliim
T«(75;(c-av, ovTtvoj Triv ^vu^^v.; , oO xaTa TouTo /uLivov t6 secuiidiini isiam p:irtem, sed , (iuod majus est, in
/*€oof, !/.).).' orreo yMt iiiiiov eo-Tiv, ev rjj rfi; «Xrj6ouj Trt- v confessione verae fidei a perdiiione rcducere deside-
ffTecjf iuoKoyfx i-ri^-jur,(7».;jLEv i/. rv; Kizoyniot; i-oojxya.- ravimus : sed Eiilychis errori iiisislens ad viam ve-
ytij, cOj.u. Tfl EvTvyJrj); i-jtnryufjo; Tr/ivrj, tt; rr,v rf,; riialis veiiire coniempsil. IJnde ciim ipsiiis in liile

«Ar.^eiaf io6ve7r«v-).5i':v xxT-uo6vr,(7£v. 'oSiiv, £7r£t3rly.«Ta pcenilenliam isto modo exspectemus, neqiie catlio-
Tflv a7ro(7To).txriv '/yKTriijv, Tr,v iv t^^ 7ri!7T£i auToO ^teTaae- |ico, neque sacro nomine dignum esse senteniiavi-
/.£tav«va|x£vo;t£v,evT&);zeT«;u ouSe -/aQo/txou, ovSiUpioj; miis, donec omnia a Palribus tradila, per quae ver«
Cv6aaTo;«qtoveiv«^ •^rjoii^oaev, |:i£^pt? avTTfivTa Tii 7ra/oa religionis lides et di>ciplina CUStoditlir, SeCUilduili
Twv 7r«T£/;cdv 7r«paooO£vT«, ot' oiv «/«Ow, rf,; 6pr,<7/.ei«; ^ coiigruenlein salisf clioneiii siiseipiat. C;i'terns vero
ri<rTtf, •/ai£7rt(rT/i(j^)3 c'v).zTT£T«i, y.KTtit T/iv 7rpoTr;xou(7av siniiiis coiilumaciae ip5>ius , el senieniia a|ioslolic;e
TT/Tjpoycpirv o£:r/Tat. ToJc o' ereoouj l^oi'jj; rf,; «.vxov sedis condeninatdS simililer cliarila- ve-lra averi«e-
«TTovoia; tov; ta •T>fi'i<^ rf.; a^roo-To^f/jjf xaSsopa; xara- lur, qnoruin ipse seip^um participeni fecii. Constan-
xptOivTK?, 7rapK7r),»3(7iwj r, vM.£T£'p« «yaTrrj (i7ro<7T/;«5i«Tw, liiiopoliianae vero sedis injuriam, apostolica aucio-
iv «vTor eauTov uiroyov £7rot>3(7£v. Tijf oi iv kojvo-tkv- riiaie adjuvaiiie, et adjiitorio lidelissimorum impera-
Tiv'3u7:6).£ixa'5-;5p«f Tflv v6ptv|3oTj9ouvTef Tou eeouTf/ccTro- loriim emendaljimiis. El modiim qneiiulam adniirali

cTOAtx^ «vOfvrtK, /v.e T':;ivrf7T0T«Twv 5K!7t)rojv TTj Sorj- su:!ius, quod isiud opiis iia aperte coniiariuin de-
 ,

49 EPISTOLiE. 5(»

Ma SiMp^i^iTOLy.vj. K«t T/soTrov Tiv« rtv.-Jnuy.oi[ivj, 6-i A crelis Pairum vesira fraierniias- non solum ad noii>

TOWTO To epyo'j ojtw f«v£jtw; roic na.-pv/.oii -^jjyKTfAaTtv liam iioslram adducere neglexil, sed et repreliensi-

evavTtov 17 uf*sT£oa «Sc^.fOTrj? , oO piovov si; •jivwo'iv rjas- l)ili consensu confirmavit. Sed regraliamur Deo, cu-
Tspav htyT.zh •nuD.riavj, odlx y.ct eTrO.ri-^itJiM e§c6«two-i jus spiriiu mala ad melius ui pluriiiMim vertuntur, el

trvvxvjitTSi. Evx«j0to-Tov,u£v oi TW 0£W, O-JTtVOf TW TrVelJ- parvae iran-gressiones ad uiililaiem et occasionem

^KTt Ta xax« Trpog t6 ^i).Ttov w? STTt t6 7ro).u rpi~zryt, magni fuerint gaudii. Hoc auiem pro excitanda ve-
XKt «t /ittx/sat 7ra/5ao«o-£tf, stV o^jsXoj, xst ufoparrJ y.z- sirae conspirilualiiatis Iretilia significo ,
quod Men-
yockrji fiwmcu j(^ocpi;. Tovto 5e, uTrip tou ^ityzlpa.L tWs nam frairem el coepiscopiim nosirum, virum muiiis

vueripoLg o|:jtO'^u;;^ta? Tvjv aya).).taatv anaaivw, cTt Mrivav iaudum modis ornatum ,
prxdicia Consiantinopoli-

TOv a^e^yov, xat (7uv£7rio-/0770v r^jxwv , avSoa tzo')1oI^ lana Ecclesia episcopum suscepit : cui licet prster
ETratvwv TooVots' xszoCjiiiVjotEvov, >7 rlriQjto^a RwvTTavTtvoy- caeteros serenissimorum imperatorum eleciio arri-
»r6)l£w? 'E-/.xXriffta, £7:to-y.oTrov soi^aTO, w Ttvt et -/ai 7ra/ia serit, simililer tamen ei totius cleri ac populi con-

TOii? ^lotTrou?, 13 Twv yoXrjvoTaTwv eTreyD.ao^e ^a(Tt).iwv sensus accessit, ut a singulis eligi crederelur. Ete-

£7rt)^oyn, o/:/w; TOO-ayT« TravTOS' te toO x).y;|30u, x«i toO nim alicui neque scientia, nequeviia fuit ignotus, sed

5/iuov (Tuvatveats Trpouyiyo^jvj, wcts Tra/s' exaffTOu x«i et fidei iniegritate, et sacrarum Scripturarum stu-
imltyr,-jxt TrtfTTeOEo-Sai- zai vapcuTe ttj siBrKTSt, o'jt£ ttj B dio, atjue eliam piae admini-trationis officio siftprse-

?»ii, Tivt ^v ayvwffTOj', a).).a zai ttj axe/satOTJjTt rvi dicta viri opinio resplenduit, ut ipsi tardius venire

iti(Trs<as, y.ai twv te|5wv rpaywv t^ O"7rov5r5, ou fiTjv «).).« videretur quo dignus habittis erat. Et huc dignitati

xat Tris e\»>TS^o\i; 5totx-/io'£wf rn v^rrjp^ata, ovtw tou Tzpo- siiae additum esse credimus, quoil, a temporibns Pe-
^i}^9ivT0j «vSpof ri S6;a Sti)«a7r£v , wo^Te «Otw /3paS-j- iri apostoli, nulluin alium uiiquam Orienialis Eccle-

TEoov Sozetv 7r«pa/£yovivat o-Jmp y)^iwT«t. Kai toOto sia suscepit episcopum manibus nostrae sedis ordi-
§£ TricTeuojzev rn auToO a^ia Tvporrrs^ii-JKt, OTtzp l/. twv naium. £t forsiian vel ad demonstrationem laiidis

;^|Oovwv TOv aTTOO-To^ou YLirpo-j, oOSiva a).)ov ot«§rj7roT£ ipsius, vel ad destructionem inimicorum instans rcs
«vaTO/txri exz^rjcia eoi^aTO CTrtVzoTrov ra.ti yjpfrij rri; tanta lervenit, ut illis ip?e siinilis esse videaiur,

vutripa.; y.et^i^pus XBiporo-jnBi-jra, y.ui tv;^6v rj ti; u.t.6- quos in liis quandoque partibus ipsius spostoloruni

5et?ev £7r«tvou auToO, rt li; zaTa)vo-tv twv h/Jipoi-j tts, priini eleclio ordinavii. Commune iiaque gaudium
ivtTTeco^ewf ti; tocoOtov Tpuynot Trpoior}, wcte ezstvot» fralres ,
pia exsultaiione suscipite , et quanium vos
«ut6v £tvat Sozeiv ouotov, ov; ev tovtoij 7roT£ Toi? f*eoe- apdSlolicsR sedis nosirse judicium comprobatis, con-
trtv «vToO Twv «TTOo^To^^wv ToO 7rpwT0u ey^itcoTovrjcev ri sueia rescriptione significale; habentes dnplicem ex-
iTziloYn, Koivriv TotyaooOv, aoe^yoi, x«o«v eOa^oet uyu).- sultaiionis causam, ei quod mala sine mora corri-
Xtaoret O^roSi^aoQe, zai o^roo-ov vpLEl; rri; «7roaTo)tz«j C gaiilur, et quod pro his opiala subsecula fueriiit : dd

ijpwv y.u6i^pu; «TroSi^^eaQe Tr^v y.pifTfj, rrt ouvriQet or,- calero praecavenies, ne riiisus canonicis sanciioni-
fiivaTe «.•jrtypot.'.af,,E-/_o-jrs; StTzltrj zvrppoavvr,; airtK-j, ort bus quid contrarium per vos (
quod absil ) fiat,

T5 z«i Ta«paO)« St&joSwSrj «V£u 7rKpo).zrj;, zat «vTt toutwv vesiro accedenle consensu ,
qiiandi quidem sicul er-

Ta euzTata ^rapvi/.o^ouSrjc^jToO )ot7ro0 7rpoyu)aTT6uivot, ror ej!)s qui semel pcccavii, venia dignus est, sic

iva firj auSta TOtj zavovtzoti di7~i<T;j.o«Tfj evavTiov Tt tt frequeus Iransgressio inoluni austeritaiis deposcit.
v/itwv, 07r£|3 «TrioTw, yi-j-oro.t, rj Tri vu.irip!X (rrzpyBiiri

ffvvatvia^t. 'E^retSii yjhwr.zp <Tvyyjoiu.rt; ajia £0"Tiv »7

w^avrj ToO a^ra^ kjjiapra-jzt-j, o'twj >i T-j/yh ~apa§a(ii;,

xivrjotv avtrrripia; aTiairzt.

'O Qzo; eppwaivov (tz ou),«^£t \Al. ota'^u)«tTOt],K5£Ay£ Deus iii 1 ona convalescentia te cusiodiat, frater

TtfWWTaTc. honorand ssimo.

AICEAAOS TliN MONAXilN LIBELLLS SION.ACIIORIM
KaTa 'AvStfzou z«i SiSrjpou. AGAPETO OBLATUS CO.NTRA ANiUlMLM, SEVEr.CM, C^C.

Tw oeffTrorrj rji^xwv tw aytwTaTw , xai uaza^tojTaTw Doiiiiiio iiuslro saiiclis^imo el bealiii*,iino arclii-
upy_teni>Ty.6-Krx) rH; TzpKrS-Jripa; 'Pwt/rj? , zat otzoufzi- episcopo aiiiiquie Rom.i', el oecuinenico pairiarchjB
•»ty.i> narptapyjn 'AyaTrvjTw, irapa Mar.iavoO TrpzaSvri- Agaj.iio, Miiriaiius presbyler ei priinas monaclioruiii
pov, y.ai ilapyjiv twv fzovao-Trjpiojv rft; ^aadioo; , y.ai D legiaj civiiaiis, et csteri archimandrit* ejusdcm, et
iotTTwv «py^ttm-jBptru-j rii; avrfi; , y.ai Tzapa twv i-jSr,- archimandriiaeet monachi nierosolyraorum,ac orien-
/iOuvTwv ev auTrj 'l£^oo-o)u//tTwv zai «v«To)tzwv ao/t- tales in eadera (a) synodo co. gicgati.
/*avS^tTwv, y.oCi fiova^^wv.

Ta ffuvi^^ovTa Taj ayiaf toO 0£oO £xz)rio-t«ff zaTavooOv- Ea quae sanctas Dei Ecfle>ias opprimuni coiisido-
TEs, zai Touj eyj^pov; toO 0£oO evaopuvo^aivouj zaT« raiiles, et inimicns Dei quoiidie a.iversiis eani inso-
T«VT»jf (t(Triu.ipat 6pwvTe»,TOV toO eetou rorjyooiou eVi lescere conspicientes, lameniationem divi Gregoril
TOi? TotouTOt? 65uf3a6v e-jy.aipdi; 7TC/00L'j.ta'C6iJiz6a, -^po; in liis prooemiuin facimus, oppoiiuiie ad vestrani
Trjv vuzripav [i'j.y.aptorr,ra ).iyo-jre;' beaitudinem dicentes :

Eotxe Trjv TrapoOffKv ftwrjv £7:t)e)ot7rivat za66)ou >j toO Visa esi cura Dei pcnitus dereliquisse pracsenieiu
ftfttO xnScfJiavia , >j iv Totf tt^o rj;/wv yooyoi; ra; iy.ylr,- viiam, qiiaj tcmporibtis ante nos Ecclesias cusiodie^

(fl) .Mclius civiiaie.

 ,, , .

h\ AGAPETI P\?JE I 54

pi«ff ^uXccTTeyira. K«t Sr) ToaowTov p«fJK7rTi<7Tat >j 6/KG-70J A b:>l. El jam taitlum cujiislibct anima imincrsa psi a

t//Ux,>J uto avfjifopMv , wc-Ti t« (Aiv wia T-/vf ^wf/? >if/&jv calamilatibus, iil iie qiiidom proprii dolores vitx

pV/S£v« fjLiiM ev xaxoBj stvKt ^.oyt^Eff^at, TotravTa y.ui noslr% inter mala esse puientur : lol et tanta suiit

ToiaOTa ovT«, tt/vO? /xova Se ^)i7rEiv Ta zoiva twv ey.yln- communia mala Eccle.siarnm, ad singula respiciendo;

ffiwv 5ra6i3 , (wv £t /*« '/jvotTo' Tt? ev tw Tra/sovTi xatjow quoriim nisi aliqu:i in pnusenii tempore fieret dili-

arouo») 7r|36f StopQwfftv, Trfiof 7r«vTe)>« «v£).7tto-Tiav x«t« gentia ad reformaiionem, ad omnimodani desperatio-
mxpov irjOO£).£U(T£Tat. no)vT|567rw? /7.£V ouv riot) TKUTa nis confusionem paulaiim perveniretnr. Cum multis

£xStiQ7i30-aj«evot , ou% flTTOv 5e zat vuv T«f fjLsyulu; . wi itaqiie modis jam iisRC enarraverimus, non miniis

«vuTTOtffTou? £7ri6ou".*a? , T«? xaTK Tflb iyiaj tou 9£0y vero et nunc magnas el incredibiles insidias adver-

iy.-/lr,7i.ai e^a7rXw(roftev. Ot «Tro T^? jitavias' Atoffxo/sou, sus Dei Ecclesiam lacias exponemns. Schismaiici et

>?4;i EuTuj^EWf xaTa'^/6,u£vot o.TzoTxiTTai , x«i «xi^yaAot, Acepliali, qui a fiirore Dioscori ei Euiychis descen-

cux orSai/ev rvjo; auTOu? 7r«p«xtv>i(7avT0j etV aTrovotav, deninl (nescimus c;uis eos ad amenliam moveril),
wo-TTsp Tivoff 7rapf,'na-i«? £7rei),rjpf/evot , t« v6(7m eauTiwv vi-luti qnadam andacia Ireti , suo proprio morbo
(firroiATzeTjovaiv TrapatTUvayovTe? , '/ai irot.puSuiniaiiurx iriumphinl synagogas facienies el parabapiismaia

xatvoTO,(xouvTeff , eaf £? eTrtTpoTrrjf touto 7rotouvTef , xai innova!ites, el tinquam ex eversione hoc facientes,.

rvof/a £7ricrzo7rwv eauTot? £itt«»y}|7.t?ovT£,-, Toi? xaS' rifjiug B ^1 noineii etascoporum sibi ipsis in locis noslris dif-

roTiotg, yav£/3w? £7rt7ro)«?etv , lioe&J? TrtivTa To)iftwvTef faiiiaiiies, aperte ingruescunt, et licenier omnia au-

ou xkt' ezx),«atwv f*6yov, ou y.ura. twv t«? £xx).rjTi«? rpo- deni; noii conira Ecclesias solas, non conlra aliim-

^tfzwv, u)X riSrj X7t x«t' «utou tou eu(Te§£(TTaTOU «uwv n(>s Ecclesiie, sed ctiam contra ipsum piissimtim

/5«r7t)£'w?, x«i Trjs- viiiripai? rvj.iv.i; xey a)ijs- , wf ^reyave- iuiperatorem nostrum, et vesirum honorabile caput,

pwTat T»j uf/STspa fAaxa/JtoTrjTt, to(T«ut« tiuv eiprtfti-jwj sicui tanta praedictorum insania vesirx beatitudini

ft (jiuviu. Euc6vTe? yup y.uru Ttva oixov (jyri]i.u eyo-jru manifesta fnit. Nam venienies ad quamdam domum
BuxTrjpiou , £v (5 [iOVKXoi TtvEs- otzoufft Twv r^? ey.sivM-j .nginam oratorii babentem, in qua monachi qnidam
t«v eixova tou yi)io6£ou V7,wwv pu- de iniijuo conlubeniio illorum babiianl, imaginetn
aOeottTou (7\)[>.u.opiug ,

Gui(M}C^ rn f/avia Tucp).wTTOvTe?, to tou irurpo; «utwv piissinii imperaioris, furore excxcati , illud pairis

Tou Si«oo').ou 7re7roKjja(7tv , o? fxvj Suvcifievof ra> y.ricrrr) eoi iim diabuii cum non possit contra
feceruni, qiii

ituru TOu TzluiTiJiuros rra «utou S7rt3£txvuTat fiuviu-J

'
crealorem, adversns figmenium suam osiendil fu-

(•pfjL^uu; yup etj e? auT(wv, 6 Trepiyijuo? ev xaxot? lo-aa- riam. Irruit eniiii uiius ex eis, qui in malis exceiiens

xtof 6 nejoo"/)?, 6 ftwpu-JiKA Ttvi y^p(ofj.e^)o; , y.ul £?«7raT(wv est, haacius Persus (a), qui magia quadam utens
T«f xup^iu; Twv £6£)i6vTwv jr«p' «UTOU l^uTiurua^ui seduxii ciirda voieiiiiinn ab eu decipi, {b) et in urendo
,

y.ai £7x«toaEvp,- (c) £t? ru Brjpivjj? £7rt TrevTflxovTa rj.ae- C xauTrj,otxo? {c) nsque Veronam ad quinquaginia dies

OKf , Wf Ot TOUTOU CUfifiUffTKt XKt TtXUTa TTOtetV Ot aUTOV (quia coiis.craii istius, qui hortantur ipsum facere

«a/sao^xeuii^ovTe? -Kphq otctf0OjO«v -/«t £^«7r«Ty/V T(iJv haec, ad corrupiionem et deceptionem simpliciorum

«7r)ouoTef;wv Stayrjfxi^ouo-iv , £'tuj:t£ f'«?Sw /uru rr,; v.i- (lihamani); percuss.t virg» imaginem, dicens quae-
<fyXri; t%v £tx6va, STrtySE^ypi/^vof tivz xaT« tou Qp6o36^ou dam conlra capui veri ei orlhodoxi imperaioris no-
/5a(7t)£w? rjltoiyj^ {ia/iXov Se y.uru tou ©eou, ot cv x«i Trjv isiri (iiiio vero contra Deum, propter quem imnginem
f txova ETUTrTe , Tti lArjTE axo^ yMprtru fj.rire Stavoiz percussit), qnse nec aure perceptibiiia, nec nienic

^iXTti. xai x^acSEto-rj? £v tw tu7tt£Iv ta? f;«65ou, Sxrmp suscepiibilia sunl; el virga inibi verberando confra-
e^vtropoufdEvof Ti erepov vpu^ei ei; Tr,v toO av6pw7rouTou cta est, et tanquam exaffluens aliquid aliud inhono-
61OU £txo'v:f, e7re).6tov «Ttf/.6Tej50v, Steo^Triioa^e Triv "^eypufi- ralius facere volens inimaginem veri Dei, d lacera-
f/.£vr)v atvSovK, xai to iroj.p'' «utou Siuppuye-J ey. Tau-rjf vii tunicam inscriptnm; et quod ex ipsa ab eo dila-

TTUci Tzupu8i8(jiy.e. Tt Toivuv oux kv e^TrjOK^e xktk tou ceratum fuit, igni tradidit. Quid igiiur non saltem
ipOoBo^ox) ^v.<jd.i(iig , ei toutov fA£T' i^ouoiaj £v yepai-j fecisset contra orthodoxum imperatorem, si hunc

e'.yz-j ^iuio; outo; x«i ukoyKjro; u-jrip, orcovye t^? £v cnm poiestaie habuisset in manibus iste violentus et

ctvoovt y(jiu'fri; «i^u/ou oux. eyeio^aTo; xat Srj to tou npo- irratioiiabilis vir, ubi nec tunicae scriptae inanimat.i:
^rJTou Tpo; Tov Geov xat Tzpo; viiu;, xKt itpog tov £uo-£- J) pepercit? Jam illud proplietae ad Deum el ad vos, ac

€i(Trurov ^u(jiHu -nfJiw umleyofii-jov; . uptj.6Bio-j "kiyeiv, id piissimum imperatorem nosirum dicere convenii:
t Ea; Ttvof /.e/.pu^QULeQu, y.ul ou fxrv etOKXOuorjTE ; ^oriBri- IJsquequo clamabimus, ef non exaudietis? Injuriaaffc-
co;jti6« 7r|o6f uf*«f «StxoufA£vot, 3<Ki ou o-wa>3T£; > Et yup cti clamabimus ad vos, el non salvabitis{nabac.}) 'l Si

ruvru fpo-jQvvres , x«t 7rotouvT£f , ofiOTifzwf o^tvStayetv enim qui hnc sapiunt et faciunt, simul nobiscum
*juiv xaTa 7t«VT« xat//6v xat TjooTrov £7rtTf 87rovTat , cxo- oinni tempore ac modo degere permiltuntur, consi-
7r£tTe, f*axapt«i)TaTOt, OTt ,t/>5 0-ufx6atv6vTtov>jfiwv otf Exet- deraie, beatissimi, quod nobis non occurreniihus
vot fpovov(n f*rjSe avaoTC^Aof^evrjf rv; toutwv izupoiviu;, bis qnae illi Fentiunl, neqne istorum ebrietate dimi-

t6 ),a§erv auTOUf e^ouoiav ouv«;ewf , rj to ftvyy(tipri6y)vui nula, ipsps accipcre potestalem congregandi, aiil

ptuTOuf TOt«UT« To).ftKV ouSev ETS/Jov £ffT(v, ii u).r)Be(Tripov( ipsQS permiltere t;ilia audeie, nibil aiiud est quaiu
xoxj x«6' wfXKf S6y/*«T0? vofitffWvat , y.ui aStxwT£|5ouf veriiire» puiare, quam dogma nostrum, ct iiiiquiorcs

vai ^iaiorspov; «Trtoyacr&ovai xz6' lifxwv. Et yip wf eu- ac violeniiores elficere contra nos. Si enim illi, tan-

(«) AI. Pcxfa. arte inurebal in adihus Vcrinm ptr quinquarfinla dies.
{b) Locua obscuius. Verii oporluil ; ei (Kcmtiica, {() YclUS jiHerpiCS lejjil y.x-jrr,puii IIai^puims, .
S3 EriSTOL.-E. 54

ctScvvrs; iy.tivot St5K0-«iv w? yjOOvoOffi, /«i xrjf-uTTSiv \ quani pie bapienles docerc sicul sentitinl, e\ pnnli-

ev TraptJjfftK t6 xa9' iayToOf crrtTjseTrovTai Soyf/a , Sr,^ov care cuni Hclucia dograa suum perniiUuntur, nK<iu-

OTt xaTEyvwo-THv Tri? £xx).»}o-ea? i-oyoj , w? Tijj a^rjQetaf fesium est quod repreliensa est Ecclesia ralio, cnm
Trap' auTOis' oyff»}?. Auo yip evavTtou; X670U?, uXriBel; apiid eos veritas sit. Nam duas contrarias orationes
tlvat TrEft ToO ayToO 7Tpay,oiaTO? , yuctv oux ex^Ii ^flfftv veras esse de eadem re naiura non habtt, ul inqnit
peyaj Tpvyopio;. "ETreiofl ouv ez TauT>j? T«f aiTtaf, ^i? magnus Gregorius. Quoniam igilur ex hac cuisa <ii
noXkovs otxou? Twv £v u7r£po;^>i ovtwv siaouvovTef, aTOTra multas domus eorum qui in excelienlia sunt iiitrant,
Ttv« StaTrpaTTOVTat , a£Xf*«^wTi?ovTe? yuvatx«/3ta Tiva et indecentia faciunt, captivantes muiierculas quas-
<rjffW|B£Uf>i£va "afiajOTiat? , a^iptsva £7r:9utittatf Trotxi^at?, -dum peccatis coacervatis, quae variis duciintur desin

TTavTOTfi fxavSdcvovTa , xa' p^^SsTrori stf fniyvwfftv aXrj- deriis, et semper addiscunt, et nunquam ad cogni-
6eia» eWeiv Suva/iiEva, «).Xa ^riv z«i ev aOTOtj TOtf «SiwTt- tioiiem verilaiis venire possunt verum etiam iri
:

xotf otzot?, xat £v TrjOoacTEioif QufftaaTTioia, xai ^KTTTt- propriis domibiis et suburbiis aliaria el baptisieiia
aTopix uv7SysipovTs; tw a)>j5r.w Guo-tao-Trjpiw '^ui to eriguiit in oppoBiium veri altaris et sancti fontis, el

«yia xoXu/iSrjSpa , TravTwv oaoO xaT£yp6v»30"av 5ta Tr)v omiiia s!mul contempsorunt propter altribuium eis
a7rov£;io^£v»)v aOTOt? 7r « oo-Tao-iav , 7ra|5a twv ev T£ tw pairociniiim ab his qui in domo Domini et aliqno
Sio^roTtxw orx-jj, xai Twv a)>'^ T,o67rw Ttvi Svvao-T£u6vTwv, B alio modo potentes siint; nolite pati, beatissimi, nou
ftjj u7rof*£ivr3T£, ftaxa,otwTaTOt , firj ^^pijo-ao^Qat Trj cuvrjSet tili solita fiducia ad reformandum tantum maluin :

irapprjffia etV 5'.6/i9wo"tv toO too-oOtou xaxoO, iikV (iamo sed sicut i>rius contra Anthimura insurrexistis, et
TO KpOtSpOV £7ri 'AvStfXW 8t«V£0Tr;T£ , X«i TOV OtK OOOKf lupum qui conabalur cooperiri per pellem ovis, e|
»rpo6«Tou 7r£6txa"/.ui|'at tov )uxov eTrt^^eicricavTa, xai iranscendere osiium ecclesiaslicorum ordinum, san-
u7r£fSr5va. T)jv 6ujiav twv Exx^rjo-taoTfxwv Seafiwv , xai clionuni ei canonum, et qui jatrocinanter mandcam
xxvovwv, x«t )r)OT|0txw? ETrtoavTa Tra twv TrfoffaTwv ovium transcenderat, pelle deniidastis, el ipsummet
fj.6.MSpK{ KTroyufxvwcavTef Tij? Bopa; l<f eauTov £7r£5£i- demonstrastis, ac procul a mandra expulistis : sic 01

^aT£ , TTOfifico 7rou Tfls [/.«vSpug «7r£).ao"«vTES' *

ouTw y.ui nunc iierum vigiiate, et ostendite piissimo imperatoii
vOv eTrayjOVTrvrio-aT^, xai StSa^aTi tov zuaeSeoTaTOv rj^txwv nostro qnod nullum lucrum ei eiit (ul inquit divimis
^aotXia, oTt ouSiv xioSo? auTw, xaOa yrjoiv 6 Ssro; Tpr,- Gregorius) studio reliquo suo circa Ecclesias, si lale

yopio;, zri; ^otTr^Sf auToO Trept tk; exx^rjo-is;? OTrouS^Sf , £t maliim in destructionem saiix tldei per ipsorum
TO TOtoDrov xaxov £7rt y.K^uipiast T^Sf uy tatvouorj? TricTew?, fiduciam pra*valebil, et permittenliir adhuc isti ad

SiK rri; nxpr.n^yix; «utwv xKTto-^^uffot , xai ffuyj^worjQstev corruptionem Ecclosis nidilicare in domibus domi-'
ert ouTot Trjso? Sia^Qopav ta? E/.xXrjffiaf , £,ayw)£u££V Tot? noriira, et in propriis, ct iniqua in ipsis facere. Haec

SsffTroTtxoif zaj iStwTtxotj oTxot?, xat Ta aQcfffjta £v tou- (]

quidem duntaxai porlamus, licet incredibilia, et a
TOt? TroKTTetv. Kai TauTK fikv Tewf tpipoy.s-*, y.a.insp utto diris doloribus incnrvati, spem habenies ad clemen-
Twv Setvwv xaTKxaj:x7rT6f;i£vot, et xxt avuTrotffTa, ilziSu; lissimum Deum, qui in tempore opporiuno vestrum
l^j^ovTE? sl; Tov y«)«v9poj7rov ©eov tov xaiow £uO£tw tijv advenium nobis ostendit, qiiod sicut Pelrum magnuni
vuszipuv Trapouffivv riy.tJ «vaSsi^avTa, OTt Mansp UsTpoit apostoloruin principem his qui Komae erant in depo-
Tov jjiiywjf Tov Twv 'A7roffT6)iWv xopuyatov, TOt? ev 'Pwf/vj siiionem praestigiarura Simonis Goetici misit : sic et

s;ri xa9atp£ff£t Trjf StfAwvoj yo-nrsiu; s^iTriffTct^EV, outw vos misit in depositionem et expulsionem Severi,
xat \)iiv.; £;«7roffT£i).«s' £7rt y.(/.Ocupia:i y.ru ctTroStw^Et r/i; Petri, ei Zoar», ei eorum qiii siiiiiiia eis sapiunt, et

2£u/j/;ou , x«i nircou , x;;i iMopv., y.ui T« &f/oca auTOt; (|Mi omiiigeiiis honoribus circumfovenlur ad inhono-
yfOvouvTwv, x«i TravTOtat? 7r£(5t9a)7r6vTwv niJLC/.i; tzdq; rilionem Dei , blasphemiasqiie ac elaliones; dabil
(ItTe/xiav ©eoO , ^'kunfnu.iu; xs y.ui v-iTspr)'fuviv;y Suvaf/tv vobis polestatem, coopitiiiaiile vobis piissimo ct Deo
vfxiv STziyopnyritTti , ffuvc7rtff;^uovTO? uf/tv xat toO 7rtffT0- cusiodilo im; eraii re nostro, istos expellere de orani
T«TOU, X«i 6£09>u)«XTOU rjf/WV ^Kfft^iwf, TOUTOUf £E£)aff«t Ec.clesia tanijuam iiisidiaiores et violatores non so-
waffjjf £';w £xz).>5ffi«j , xai 7r6).iWi, w; £7rt6ou)ou?, x«t lum sanciissiiiiaruin Eccles arum, red et poliliae i.*iius.

Xufxstovaj ou fxovov tmv «ytwTKTwv £xz)r;fftwv , a).Aa z«i Nam cum hos ad su:im nuilitiam convenientia orgaiia
Tflf 7roWi«s T>.uTrj,-, n/36? 7«/) Triv auToO xKxiav ETTtTrj- D insidiaior boni invenissel, loium orbem lerraruni
d£ta opyava EUfJwv toutouj 6 uiff6za)o?, 7r«ff«v av«ffT«TOv commotum feeit, et sanciorum sanginne leiram con-
7r£aoirjz£ Trjv otxoui^.Evrjv, zai «tttafftv oc^^twv Trjv yrjv x«t- liiminavit, ei civilates jugubtionibus et tumuliibus
eao/uv; . x«i 7r6)£ij ffyaya.t,, x«i 6oou6ois ffuv-TKcaHsv. conliiibavii. Expellile igitur istos. Scimus bene, si

'Ezi^i.ucruzs ouv toutouj, eu ifffzev , st tov E-jffeSiffTarov piissimum imperatorein nosirum et ipsius Chrislo
yjf/cuv /Syffi)£K , y.u.i touj toutou (oCkoyrAazov; urjyri-vxu; amabiles principes informasiis, quod coinmunicanl
o.'.oc<^r,T£. w; zotvwvoufft t'o u-jv.Oiuuri £v uicro) syrfjri; anailiemati , iii mcdio iiabeiites anathema : sicut

TO «vaSifta, wffTrCjO otTreSEt^ev h^ht fl TraAata yputfh stti ostendit i:obis antiqua Scripiura iii Acliar et Jona-
kyj9.p, xai 'Iwva9av, Touf ev yvwffet, x«i o.y-iuaiu vno- llian (Josuc vii; / Beg. xiv), qiii scienler et ignorai»-
nsaffjru; tw ava6iu«Tt, xai TauTa twv xtvOuv£Uff«vTWv ter incidtrunt in analhema : el bxc ignorando in

ffuva7ro)iff6at TouTotf, «"/voouvtwv OTt £v aiffw «utwv periculo fuerunt perire cum eis, quoniam iii medio
riv To u.uQstxoL. " rTrofxv/jff rjTS to oiloQsoi) «wroO zoaror, eorum fuit anatherna. El si coraincmorasiis a suo
T.pQ(Tuyuyu'j Tw 0:w, x«i TOJf 7r«p'auTwv Tii» c&6y,f Deo amalu aiquc dilecto imperio adducere Deo cos.
«jrax,6ivT«f «toT:wf, ri touto [i.tiu'jiyoi'-i'JO-j;, roj; zaTa qui ab ipsis a recia (ide abducii suDt : aut si Iiqc non
 ,

g? AGAPETI P\PJE l 56

TTJf iy.Tdriiric/.g £7r{6o0).ou? , «7rw(ra<79at. 'Q? y«p oO Sts- A valeal fiicere, irisidiiiiores Ecc'.esi:r repolLiiiliir. Non
5La5£ T»iv o-viv fjLuy.ixpiOTri-cx ^ y.amtp toO evo-iSec-TKTOu enim laluil tiiam beatiludinein, quod qiianqiiam piis-

•/cXiijo-avTO? pjJTi 7raj5«ayva;«t /xriTi simus iiiiperalor nosler niandaveril non reconvenli-
^fxiJv /3«o-i^£wf , ,

iraoa^KTTTicsft, ZwOjOa? o^w? -youv Tr5? TOtavTi;? z«Ta- culare neque rebapiizare, Zoaras lami n tale praece-

ypov/jaa? xcAeOo-iw? xaT£f«7rTt!7£v iv t« tou Tzv.uyjJ. rty-ipx ptum despexit, et parahaptizavil iii de Paschae iion

oux 6).tyouf, ev ot? wav xai Tratoif twv tw OiO"7roTiZ'7j paucos : inter quos eranl pueri eonim qui permaReiil
7r«jo«a£v6vTwv otxw , w? /.«teQito o «7r' «Otwv ouvnOetS' in domo lieiili, sicui deposuil ille qui ab ipsis graiia

e£oO yu.(ivzi Ezo^TraffSjjv^t, y,at et? tijv tov 0sOv exx^wtav Dei poiuil evadere et aufugere, et ad D. i Ecclesi'm
eT:uvu.BpKatt'j , xat ev a^)oi? Se TOTrot?, zai otx.ot? twv ev refiigere : in aliisque locis ei domibus in excelieiilia

vTCipoyjQ ovTwv Ta trJT« TOUTOtf 7ri7rpaxT«t. 'A/X' £t ouTOt ex sieiiliiiin, hicc el similia istis facla fuerunl. Verum
f^tovot Tr,v ToO ©eoO ezx^jjTtav St£T«paTTOv, y.a.i Ko.psJ.v- semper isii soli Dei Ecclesiam periurbaverunl et coii-
TTouv, EffTvjo^aa^v «v [t-iy_pt toutwv tov 6Swp|:/6v* «/^ tristnveruni; ei nos usque ad istos fleluin utique

eTTefSi^ zai Otto twv Soxouvtwv evtos- t«ut>3? etvat, :<«i £t? continiiimiis. Sed quoniam et ab his qui intns eain
(ipj^te|S£'wv Ta;tv Tt^stv, 7r«vTotw? iy.TtopBsirui, yjxip^j? t6 esse videntur, ac in ordine pontificum exisiere, om-
ToO il/a^Lj^toO 7r£r/i auTwv £t7r£tv, < Et 6 iyjiphg wvetStci f/£, niiio expngnatur , tempus est dicere de eis illud

L/rrflVc^xa c-v, xat £t 6 ixtiTorj pie iii ipi ifj.£-/od.'jfjfjrjp.o'j-^- g psalmi : Si inimicus maledixisset mihi, sustinuissem
CcV, iy.pv'j-ni) «V «7r' «-jtou* cu S£,av9fW7r£ iao-^vyj, ulique; et si qui me odit, magnificasset, abscondissem
riysixuiV 1/.0V y.vX "j/vwo^Te /^ou, of eTri to «uto £y).Ox«v«? f/ot me ulique ab eo : tu aulem homo tequaliter animate,

i')i(7pL«.z(x, £v Tw otzw ToG 0£oO iTzopt\i^ti'j.fj i-j Ofiovota. » dux meu% et cognitor meus, qui in idipsum dutcorasli
TotouTot Trey/ivaTf.v evtot Twv £vStaT/5(66vTwv x«Ta Trlv milii escam, in domo Dci ambulavimus cum consensu
fj.zycf.).riv , y.aX (3a5-i).toa, zat TrpwTrjv twv ttoXewv, ovoi:a« {Psal. Liv, 15, 14). Tales fuerunt nonnulli commo-
,ygv Troitxevwv it:vszp'i\).vjot , t6 §£ o).ov, ).Ozot upiza.fz? ranlium in magna et regia urbe prima civitatum,
wv fxaAto-Ta vTxoLpyjt "AvStf/o? 6 T/sa^re^ouvTOj, zat a),Xot nomen qiiidem paslorum porianies, totaliier aiilem

p.),Xwv 7r6).£wv. 0-JTO? ya/s zai ot ojototoi tovtw £; OLtpszi- sicut lupi rapaces : quorum m;ixime existil Anlhimiis
y.wj 'A/.eyaAwv ovt£? Tr/ioj- fztzpov u7roxctvaj:z£vot Triv 6p- Trapeziiniinus, el alii aliarum civitatum. Isle enim
boQOciuv Tut; i/.y^.naiuig zifjiifpnam , uamp Ttv£? Atyu- et similes hiiic ex haereticis Acephalis exislentes, ac
TTTtaxat uuaTtyz? , ot Ttvej , fxviOuiiios Tatj iStat? exxV/;- pauulum religionis pietjstem simulanies, in Ecclesias
ctatj £5£).ovT£? (jyoluCztv, toOto wovov y.u/M; yOOVOUVTS?, se inlruserunt, tanquam qn.Tdnni iEi^ypiiaca ilageila,
tVK fxvi Ta? y.UTuy.pidiiTu; uvroi; Ivituivoivzui, to Ezzpo-j qui nullo modo propriis Ecclesils vacare voluerunt,
y.uy.uyg i^p6vri<TK-j ev 7r).ri6£t Otayetv too^otjtw ev Tp ^ao-i- ei I10C soliim bcne sapientes, iil non dev;isieni sibi

ieuouo-yj, iva TroX^.ou? cuyxaTaffTraawo-i tw tStw /3apa9jOw. (] adjudicatas, aliiid male sapuerunt degere in tanta

'E^ao^x-flaaf yap 6 Blpriy.vJog "AiiBifiog oO Tviv zvuyyelty.riv, niultiliiiliiie in h.ic regia uibe, ul niuhos sibi ample-
«),)« Trlv TztT:\u(ru.i-j-fi'J ?w/;v , ci? to teXo? £5£t:£v , «Tro- ctantur proprio baialhro, Instiuiil enim prxdiclus
liTZM-J T/jv ia-m(7zzv6-Lr7UV £Xx)i»jotav avTw twv Tpa7r£- Anlliimus mu evangclirain, «^ed fictam vitam, iit rinil

^ouvTwv eni^ri t^^cS; t'/3J 7r6)viW?. 7rp6 toutojv fav£cwv probavii; et relinquens Ecclesinm Tr:ipoziinlaruni
£vt«VTwv EXTrouTriOwv T/jv EO-j^yjixaTio-fAiv/jv t/jj oiy.ziug sibi creditam, transcendil in aliam istius civitalis,
Tzolireiu; iyypikxzLUV, y.ui 7root(7f>tov ex zovzov Tvotovazvo; anie hos proximos anno?, osleniaiido omnibus con-
Trlv eO(7£o£t«v. IvJupTzuiju; ouv otaTaOr/js , rtOVjri^-/i y.ui (igiiriilam continentiain su.x poliiigp, el acquisilani
zolg f5act).;totj £to"ouvat, oiiJTzzp £7ra0;rtv 7rcoi700X(wv Tr)v ex liis farie.s pielaiem. Ciiin ergo per hanc subri-
vrzov/OM vT:oA-r,-iti) rrig ol.y.ziu; ?w>jj, zai o^uvfjfatTr/^rt? £7ri piierit, poliiit ct iiiiperiiilia ibidem indiiere, iit

tzouov; y^povovg, y.ui zot^ £f/.yw)euouirtv evrau^a ulazri- augere videretnr subdolosam opinionem vitae siiic,
xotj , xai Ta Ezeivot? xr^afitafxeva Trot/.TT&JV , xai /iywv, cimvers.Tiiisque est multo lempore cuni bieielicis
ot« voo^wv T/,v rjiJ.oiu'J uvrots ulpzriy.rt-J 'j.WjicA), iTzucrt tov ibidem nidificaniibus, placit.i illis f 'ciendo ct dicen-
TiJs OTta, uvrian; 'E—ffu.-Jtov , £v iayj/.roti; idzoicna: Stu- do, videlicel hroreticam fiiriam siinilem eis commlt-
r.iiu.zwj , ixnyu-JUTui zt, oizzp uvzty.pvg tov uvrov St»j).£yH£ tendo. Ciim autem \idil sancise memoriie Epipha-
Dt£y6«ojtz£vov crxOTrov. "lio-Treo ydtp e7r£ty6oi-vo? xao-t 7ra- [) niiim in exireinis jacentem, machi alus cst quid
pu<Trn(7ut rns y.uy,pui: i'jruvQa. Tzpoazooiiu? uvzov tov corriiptiim, qiiod coiitra propnsitiim ii>sius excngi-
oo/ov, x«t t6 TzoXi.ot; aTropouuevov, xai TOt? cvjzroirzpoig taverat. Ll enim conaremr niiiuihiis ibidem praRbere
ttovov u7707rTeu6f/£vov etj tfuvzptfj y.ui uy.M'j hjiyy.ut i^z- dolum suiE iongi» prijesiolaiionis, illiid quod miillis

Cjtu<7Brt'7:pbT:o0.ovyupTzpo'jrt'JZ (sic) zn'J p.oiyiy.n-j upnu- incertiiin esl, et soliim prndeiilioribus suspiianduin,
yn'j zn; j3ao-t).tSo? iy.yln<7iu;. Tovzo ouv *j5uv»i0-/) <5ta TJjj' ad ceriiim ei inviie afTerre conaiiis est. Anie eniin
£z£tvwv auvaoc-£w? x«i t6v zvuyn 6po'vov t^t?-: upTzu^rut niiil um tempus prificogitavit adulierium et rapiiini
Trti 7r6)cw;-, x«i £tj' TOaauT»jv ototxyjatv 7rooa/6-/jvat, Tvjj hujns iniperialis Eoclesi i'. Hoc ergo pntiiit, per illo-

i'.Stac ua:\ncu; iy./lnTtug, y.ui ynpu.M -/.ox «vavocov ui^/pt riiin coniuberniiim et veneiabilem sedem hiijiis civi-

TouSc TauTvjv -/aTa/iTriwv , e| ou x«t t6v S6)',v Tr;c 7rc- laiis r:iper>^, el in tanlain dioecesiin addiicere : curn
7:10.17 uzvn; izo"' izzioc; Tzpofuvn 7r«o-tv (ZTrsSif^c. Wtxpa;- pop i:ini neglexerit Kcc'esi.im, et vidnam ac sine
V«,o (ivTgy^cO-0«t £xx).yjs-ta,- v-nzpn-swjoiru? zvOu^ d; to- viro (MiusqiiC ipsani dcrelinqueiido, ex qiiodoluni SU:e
P'tvro'j Wjv-f/.pi.rvj £xx)./70"''av iv.zi-jn; £«ut6v i-riilrMZ-j, ri«i:p (•oiner.';.irniriis peispiriiiini omnilins oslendit.
V>f 'xc?yoy -vTa TauT)?; ;',t;£);jo^a; rj cvv ^t Elciiim cura pmvam Ecclesiam sutcipere snpcr-.
 , ;

57 EIMSTOL^E. m
o'rr,}: s-nizeriunrai zKp \itiSn, y.y.i ly.SiSlrttui ro\J Opo-jov A biveril, stalim in lantam et incompirabilem illi Ec-
T«s ^XClkiSog TaUTJJs 7t6)i£W5 roil 7Ttl7T0T«T0V I^IXWV /5«- clesiam seipsnm porrexil : tanqiiam sufficienleni

fft/fw; T/,v Sizaiav liy.aJv ini toutwv ccycaixy.TOtTcv TTpoa- existeniem i|>siusciiiam liabere. Quia igilur istejnsie

Ssiafiivoy, xat cuViTraitOvavTO? Totj t£ Gsiot» zavoci a vobis punilus fuit, et de sede hujus regiae arbis

y.«i rn y.KBolty.-» nitrzei, ou ^ou).sC-6£ Bk Trjv TravTcX:^ ejectus, et fulelissimus iuiperator nosttr jnsiam ve-

TO-JTOu «7:w/et«v, w, t6 £77to-T&£-|at auTov {iJLi'J.siffO£ yap stram super hunc iniiijjnationem susceperil , ipso

XotcTov Tov ©eov n^a&Jv, tov ikOovToc y.0L>~i(Tixi oii Sixaiouf, etiam adjuvante diviiios canoncs ct catholicam fidem;
ukV a,i:/aOT&j)iOy? ££* [tsxmOLCCj), y.a.i TravT^t raTOizot? ei noii vuliis omnimodam iitijus ptTdiiioneiii, sed ut

CTt')M'-/-/jJoig, sliiTiyvo\ig Tr)v otzetav a,(/aj5T?av £7rio-T/3£-^£t, convertatur (imiiamini enim Christum Deiini nosirum.
Apoo-Se^^^eo-Qe* 6pzi?o,aev Trlv 0,oieT£/3av (luy.upiozrizK , £t quivemlvocarenon justos, sedpeccaloresadpceniteTtiiam
y.ai roliJLvpov rt TrotoOptev, xaTa Tij» aytaf xat o/xoouaiou [.Wa///j. ix]), et omninn paternis visceribus siiscipitis,

ayta?' TpiaSo?, xatToO xooufflKtou Twv'A7ro(TT6).wvii£Tjoou, si recognoverit proprium peccatuni, et converl;itur

.? xat T/jc (7WT>3/>taj- xat vizrj,- Tou £Tjo-£§£t7TaToy 15 awv ^a- adjiiraiiius veslram bealiludiiiem (licel aiidax quid

«rt)i£w;, fA^ TrejOitServ tov? Qeiou? xavova?, u7t6 tovtou fiiciamus) pcrsaiiclam ei consubslanlialemTrinit item,

xaTa^raToy/AEvoui, ptTjSe 7r£otypovo*jfi£vifiv Trap' aOToO T/jv ac per principem apostoiornm Peiriim, et sabitero ac
TrapaSoQstc-ov auTw iy.ylri(Tiv.v , kAX' £^axo).ou6o-jo-av £v B victoriam piissimi imperaloris noslri, iion conlem-
K7rao-t Toi? Tpo aSjrri; 8ixla.u-lK(jtv ev tw aTroo-To^txw nere divinos canones, qui ab ip>iO pessundantur;
vawv OpovM, Kp&.^Kt sV ayTw, eTt zat vOv zaTa rng twv noque Ecclesiam ei tradiiam ,
quae ab ipso despici-
xavovwv auQevTta? veavt£uot*£vw xai npoztifhrTcari Tijv lur ; sed sequendo in omnibus eos qoi anle vestram

,t/£Ta Twv stpnp.i-j'jj'j atp£Ttxwv c-uvStaywy/iv •zng i(iiu.g £x- beaiitudinem in sede vesira clarueniiit. facere \n

r^rjo-ia?, 07:£p 6 £v uyioi; K-li(TrL'JOC ini NeaTOpiw tw ipso adhuc et niinc contra aiicloiilalem canonum
0V(rc-e<5£t oaiv£T«t Sta7r&a;ay.£vo?, TzpoOnj^loLv auTwTrao- invalescenlem, et qiii praluiil viiam degere cuin
iyjnn; , utnzsp oxJv xaxetvoj- N^CTOciw, 0; i-jroi iuv ixn hie.^-eticis, quain tum propria Ecciesia, ea quae sanc-
C7r&:vTY3ffa? Tov itcjnii-i^jo-j /io£),)ov T/j a^rocTO^.txyj uf/.wv turn Coelesiinum contra Nestoriiim iiquei fecisse,as-

wBi^poi £7ri5'o, T-fl T£ \i[Lzrip(/. f^tazactOT/jTt, xat tw aytw- signando ei leriiiinum, sicut et ille INesiorio ; inlra
TaTw T^j (SafftAifJos' apj^ieTrtczo^rw, xat t^qj (/Ipiriy.i.? quem iiisi occurrens pr;ied:cium libeilum aposloiicae
vo(jOv eauTov a7ra),).a:i3, xai E7ri r/jv la^ricTeyQetcav aOrw vesir* scdi pirrexent, ac vcsir^e beaiitndiiii, et

Tca7r£^oOvTO» exx/vjc-iav il,oo^n(Tn, hpi(Ta.rt, aytwTy.TOi, sanclissimo archiepiscopo urbis regiLC, el a morbo
u)16rftov piiv auT^v eivat. xat yviivov Tracij? a.pyj.ip«.- hsereiico seipsnm liberaverit, atque ad Ecclesiam
TtxTjf a^tz? T£ xat ivspytttAg , tw y.piixv.ci VKOoot/.ovroL Trapezuiidarum sibi credi am proliciscatiir, diffinite.

tauTov, Twv etpvjoLEvwv atpeTtxwv, xat tvjv iMspioa. tojtwv C sanciissimi, ipstim alienum esse el nuduin ab omni
a(TnaaapiSvov, irtpov Se avTt toOtou t^ sxx)>3aia Tpant- poiitilicaii digiiiiate aique efficacia , et seipsuiii sub-

^OUVTiwv 7r|3o;^£tptG-5^vai. 'E7r£t§vj Si oO aovov oOTOs,a),)a millere condemnalioni prsdicioruin hacreticorum, et

x>ieT£pot £7ricxo7rot Te, xat x),v5of/ot, xat apyj'j.a'j^ptrai partem illorum accepisse, alteruin vero pro isto Ec-
Ev«ciOu.nrot , iirt^ovla''; y^ooiuivot , xaTa rn; toO 0:oO clesise Trapf zuntinae ordimmdum esse. Verum quo-
£xx'v3i7t:<b , xat 6ia roOro xai uovov Tvjoe Tvj 7ro)£t evSta- niam non solurn iste, sed et caeleri episcopi, clerici

rpi^jovrt; rapaya; vapiyjvj y.a.i ra.\ir-t\, xai Tatj U-a-j- et archimandrilae in inagno numero ,
qui insidiis ad-

tayoxj i/.yj.nrriaLZ , y.(xr oOoiva rpo-nov Tzacatroyvrat, versus Dei Ecclesiam utuntnr, el propter hoc solum
ZtoutOa y.ai ro'jg TOtoOTOu? aTravTa? Trpoj , 0,a«j- xyBnvut, in liac civitate commorantur ei ei «niversis Eccle-
y.vX eOOOvyf \jTzonyj.vj t«? TOti xavoci irptno-JGa; , ^nhjv siis perliirbationes dare luiUo niodo recusant; roga-

OTt xat £7rt ToO Tzpotipnuivox) 'Av'i|y,ou, xat toOtwv oe nius et universos tales ad vos adduci , et poenas sus-
TTavTwv, ypnyopoj(Tni rn; ^f/.aioy.pKria; twv 7rap' Oftwv linere canonibus condccentes , quipie et in praedicio

xa/wf ^uAaTTOfzivwv xkvovwv , tva fttx^oov icja-^vin n toO Aiithimo et islis omiiibiis vig lanle jiisto jiidicio ca-
©epO £xxX/3cta toOtwv ilfuOtpovtxivn, xat uaOoi<nv oirn noiiuin a vobis bene custodiiorum , ul paiilulmn re-
jroiwavTtxvj '/.ai tw x),>jf)w Tvpoatf.Oetv toOtw tw rpoTZ(,} fiigerelur Dei Ecdesia , ab islis liberaia ; et cogno-
^ou),6,u£vot , w? oOx £tV T£.o? 7raf;ao-tw7rvjo-£Tai xOpto», D scanl qiii ad pasloralcm ciiram et clerum hoc modo
«iV u.-KaypVKvnr7tt iizi roii; roio-Jrov; Trotf/evai , if ov; veiiire voliint, q :od non in (inein lacebil Duminus,
xara t6v 7rpo'fviT/3v xai Trapw^OvS/j 6 Ovuo^ avrov. OOTOt scd evigilavil siiper tales pa^tores, super quos secun-
yap ovrot, vroty.aivovrtg cO Ta npooara, akX iav-zov;, xai diiiii pro|thelam exacerbalus est furor ejus ( Ezech.
5SeX-.a'c-6|:/£vot y.ptij.a , y.ai TzavroL ra opOa Sia(Trpifovrt; xxxviii^Istienim, isti pascuiii non oves, sed seipsos;
Tzap ovoiv eOfjro rnv y.ara rn; iy.-/!}.n(Tiag iTzt^o-jlnv , xat et judicimn aboininanles , el omiiia recta perverien-
Tijv Twv ayiwv TraTepwv ^\a<T(fnuiav, vjv exStxoOvTe^ ,
yLot- tes, ad iiiliilum posuerunt insidias, qii.t; (iuiit contra
xaptwTaTO', TrpoTOe^KO^Se r/jv ntitripav iy.tciav xai Tvjv Ecclesiaiii , et hlaspbemiam contra s;incios Patres.

Ttapa ToO ©ioO 3o0cto-av 0|U.iv e^o^jciav, £7r' aOToOj xtvvj- Qiiam defciidcnles , bcatissimi, suscipite nosiram
ffavTfb y.a.Oapi(jart rnv toO 0eoO iy.yXntTiav twv ).Oxuv, siippiic;ilioiicm , et poteslaicm vohis a Deo dalam in
CTra^^evTe; aOTOtj oO Tvjv TroiaavTtxvjv , a)/a tvjv Tratoeu- ip.vos moveiites, purgate Doi Eccle>iam , et a lu|is

rtxvjv Ottwv patZov. Kiv '^ap ueTavoetv iTzayytCi.vfjrai, vj lilieratc , inimitteuies ipsis noii pastoraleni, sed dis-
•rpo)a^oOTa aOrwv ^wvj ai^ort aW.Wj Tor? y.aipoii v.al ciiiliii;uivam virsaiu vcsiram. Nam ei.^i proiii itwiit

tv \'f\ >.f.),'}:iy TJiJ[i.ir(iii\ay>.o-Hvr,, TriTTiOe^Oae rv. T.<iii>.via sc pu:iiiicniijm acluros, prxicnia viia ipioruiu
 ,, ,

59 AGAPETl FAPiC I 60

TovTotc rnnt. iniTpiniit ToJf 5« rr,v toO eeoO izxX/ifriav A H^-^K alio el alio non cum veritaie com-
lempore el

ap-/r)iTtiw£vo\jg , xRi i?w rauTTjf Stxaiws xaT«o-TavT«? a- mutauir, no» permiliit commiuere eis vere, qui Ec-

/Be.-ixoJ?, 2eu^/iov, zat neT/sov, xai Zovioav, xoi Toiif t« clesiam Dei iiegaverunt, el baereticis, qni exra ipsam
<J;xoi« TovTwv ypovovvTaf , if ol? t7;v <tiJ.tzip(Av xpivLv jusie consiiliUi suiii, Severo videiioet, Peiro ,
el

t^ioiyjTo e\)(TiSi<7-aTo; pv.<Tili'jg , rlori AKzay.iy.piu.i- Zoarae, el qui similia liis sapiunt, super quos judi-

voj» , wjro Ts Tovi aTTOffTo/ixoO lifiwv epovow, y-ai twv ol- ciiim vesirum piissimus imper.»tor suscepii ; jamque
>.wv narptapyjy.Siv Qoovwv /.at ttko-*;» upyjtpMaxivri;, uri coiideninatos ab aposlolica sede vestra , el ab aliig

uvByouivov; zavovi/.wj ttj tov esov Tzpoffi/Atl-j ivivjrtma. pairiarciialibus sedibus, nec non ab omni poniificio,
£;£>.aFat TTKVTo,- otzou oj/uoc-to-j Ts zKt tot&JTzov (jyjit' (uin noii paliaiitur canonice venire ad Ecclesiain Dei,

^/isou vutv ytvousvou u^o t«c twv £/-//»j7twv si.p,.vn;, expeili ab oniiii publica ei privaia domo, piissimo

xai Tov £UT652trTiTov rz/Awv /iaTiAiw?, w 7rac7a o-7rovo/j im;Kralore noslro pro pace Ecclesiaruin idem vobis-
stai y/-ovTij, vuzTwjo ts -/.ai /:xiO' ij/Aspav 7r:/si TavTr,f Tr/io cuiii seiitieiiio, cui omiiis cura et sludium die noctu-

Twv a/./wv '/iviTat, Travfrai Traffav -zapa/rc» 7tvo^i-/r,v qiie de bac re ulira omiies esl : et cessare facere

Tatf i-K-Aknciaiz Tzap arj-zw , y.ai 7ry(T«v aOTwv irzpooi- oiiineiii lurbalioneiii ab ipsis faciam Ecclesiis, alqne
Sac"/a).iav trvvtojtv TE, f/a-/K6twTKT0i,-/.ai ^r/ioT^iy-at Tov ondiieiii alieiiam doclrinam : simul videre, beatissi-
9-t)i69eov r,fiwv SiTTro-^rjv, i<^ w vooto6i£Tfiff«t , M(jnsp ra B mi, (l boilari Deo amatum doininum nostrum , ul
To-J NcffTO/iiov Tov Svo-5-£^ov?, ooTw xKi Ta Sevwfov Toj sanciat , sicut illa impii Nesloni , ita et illa Severi
^^oevoXwTov -^vy^of^pa o-^jyyoK/xf/aTa ,
|S>a(7'^T3wovvTa, ineiiie capti animae corrupiibilia conscripla, in sanc-
crc T£ Triv ev Xa///,oo'vt ayiav (tvvooov, y.ai tov 7ouo-j (am Cbalcedonensem synodum edila , et in Tomum
Tou £v ayiotr Tta-ph; r,y.wv y.ai apyji-KjyoTzo-j AeovTOf saiicii Patris nostri Leonis archiepiscopi blaspbe-

TTvpi 7ra/s«So673vat. ^iayap toutwv, afy.yt§oAov ttqv 7rio7tv m.^iiitia, igni iradere. Kam per ista dubiam fidem in
iv Tat? Twv «7r>ov(rTe;.wv T^v^/aif 7:o«;tv £o-7rov5a/£, xai animas simplicionim facere studiiit, et subsannari
(ivTifrnpi^tijBat Tzapa -zol; thfrt t6 /zeya y.ai (Ttnxvj fecit apud gentes magiium et venerabilenomeiiCliris-
ovoua Tov X/5to-Ttavt(77.ov TztTiovwt. K«i 7«p TovTou li.iiiismi. Eleiiiin bujus graiia et Romain ad vos
X«/itv etf T£ Tijv 'Pwfiaiwv Tzpos w«f i^aTztartila^fj, >ai misimus, et veSirum exopiaium adventiim enunlia-
Tjjv uoteTepav U eOzTaiav zyj«^yt\i(TU-jri(; Tzapo-jtriav vimus, et ipsum siiscepimus. Tales a piissimo im-
eqeSc^aivtjQa TauTr,v , ToiavT«? Tracct tov £U(7£6£ffT«Tov peralore iiosiro promissiones accepimus, quod ea
iiuuj SatrtXew? xjTzorTyJtTtic otcaufjot, o-t zaTtap" riuMv qua? a nobis canonice sentenliala sua piet^s omiii

«V auTot? y.u-jo-jiy.Mi -l/r.fiCoufja ff-ovSi?et r) avTov eii- modo studet mandare exsecutioiii, ettotum mundnm
ceoeta Tza-jrirpo-to Ttipuri TzapaZoxj-jui, z«t rr,s ypoiiiag deincrps liberare a teniporali hoium lurbalione. Ap-
TouTwv rapayn; nocjrcx. roi) xoTf/ov ).ot7rov £X£v5£pw(7at •
C pellaiiimes vero prajdii torum episcoporum, cierico-
Tti? o£ TzpoiTr.yopiag twv tipniii-joj-j £7rto"/67rwv, ylnpt/.oyj, rinii , et monacboruni , lempore opportuno denomi-
xai iiO'j(/LyJyj , y.atp':^ oio-jri i^o-joaacoui-j , TzuptGrtL-jrzg iiabinins , exbibentes q lomodo bi qiiidem ea qiia^

TTwf 0- t«v Tti Neo-To/iiou, ot 5e Tti Evtv;^£oj ijj/sovovvt^», Nesloiii sunt, hi vero quae Eulychis seiitientes , ab
iy' e/urtpa 5t«o-7riv t/,v lyylniriccj tTziyjtpovcrvj. utraque parie divellere Ecclesiam conantur.

TnorPA*Ai. SUBSCfJIPTJONES.
M«c>i«v6f , EASM eesu Tzpt(TS<irepo?, y.ai upyiiico^pirr,;, Marianns misericordia Dei presbyter el archiman-
xKt e^a,o/of Tiiiv euaywv uovao-Trj^ctwv , uEtcotTa; v7ri- drita , ac primas venerabilium monasteriorum , ro-

'/pn-^u. gans subscripsi.

'AyuTzrjrb; Tzptirtirtpo; , y.ai r,fO'j[itMo; povrjf twv Agapiiiis prcsbyler et prior monaslerii Sludii, fo-

StouSiou * a:iojo-«? -JTziypa-lu. gans siibscripsi.

Mo^r/.opoc rpttTtvrtpo;,y.air.yovij.t-jo; !JiO'jf,srri; uyia; Di scorus preslytcr cl piior monasierii sanctae
yiaprvpo; EOorjatv? a;two-a,- \jTziyzu']>a. marlyris Euphemire , rogans siibscripsj.
'AyxTztOi Tzptirtvrtpo;, y.ai rr/ovut-jo; fjLoiiri; eoXao-o-iou Ag.ipius presbyier et prior monasterii Thalassii,
«ittoOKf vTziyca^x. D 'Pgans siib^rripsi.
n«v/o? 7zpt(T?vrtpo; , y.ui r.yovjxvjo; fio'jri; tiuv 'Pw- Paiilus presbyter et prior monasterii Romanoruin,
uairov aiiwTa; \nziyr,a-la. ro;;a:iS subscripsi.

'A'jr'ji'ji'jo: TzcfT^vrtpo;, y.ui r,yovuf»o; [lo-jn; tou Antoiiiiis presbyier ei prior monasteriiSancti Eu-
uyiyj Euo-£§tou «:t«uo-«f u7r£7CK-}«. i-ebii , rogans subscripsi.
Iriifuvo; Tzpe(To\>ripo;, y.ai iyo-jufjo; y.o-jii; "O.u/zTriou Siephaiius presbyter et prior monasierii Olympii,
uzi^Tu; vTziypw^a rogans subscripsi.
' Ava<7Tao-ioc TzpttT^vrtpo; , rai iyovufjo; povjjf twv Anasiasiiis piesbyter ct prior monasterii Romano-
'P(ijuaiwv «|ituo-«j vT.iypa-ija. riiin , rtigaiiS siibscripsi.

Lnurrzpto; izpKT^vrtpo; , y.ai riyovufjo; /xovw; twv Demetriiis presbyter et prior monasterii Pliocac
*wxa «itwo-«; viziypa'la. rogans subscripsi.
Kuoiajtof iz pe(T fjvr po; , y.ai r.yo-^ut^to; fiovij; twv eO- Dominicus presbyier 61 priof monaslcrii Euphe-
t

fr.ulryj u^iiica; v-iypa-^a. niji , Togans subscripsi.

i.tgPiTtliV 'f,; -ov ^ioj. HARDI.lNUfi.

 ,,

Ql EPISTOL/E. (ift

ZwtAof TrosfffivTe^of , z«t r>/ouatvob .otovjjf twv 0co- A Zoilus preshyier et prior mrtnasteni Tbeodoti, ro-
garis subsctipsi,

'lov>(avo5- D.iy Qtoi 7Tp£o-6uT£/>o? , xou «yoyfxtvof /*o- Jul anus Dei miseratione presbyler et prior mo-
v^j Euyjjuioy «;iw(rKs \iKiyp(xia.. iiasterii Euphemii , rogans subscripsi.
Sreyavoj Kosatxnipog, y.ui f,yoOj«£vof uovijf twv Ilpo- Siepliaiius presliyler et prior monasterii Promoti
/xoTOi» a^twiraj' \t7:iyp«'^«. rogaiis subscripsi.

Zrivwv irpstrSvrtpo; , v.at r,yo\)tifj05 uO'j^g rn? ayia? Zenon presbyter et prior monaslerii Sanciae Dei

6Eor670u Tfl? £v T^ TTjjyfl «|iw(7a? viziypu-iK Geniiricis in fonie, rogans subscripsi.

'A)i;av5pOi TTCztr^vTSpo; , zai r,yo'J'J-Vio; fxovijj ToO Alexander presbyter ei prior raonaslerii Cajami
Eoiauou a^iMO-aj vTziypa.-^a.. [Calaniii], rogaiis subscripsi.

Acioa? Troso^^OTeCOj, r.ai >5'/oupt£vo; twv Raiouua a^tw- Dadas presbyler ei prior de Caiuma, rogans sub-
caj \iriyp«'^!z. scripsi.

'p65wv TTpstj^vnpog , xai «^oupuvof fAov^; 0£oawpo'j Rhodon presbyler et prior monasterii Theodori
«^two-xf vTiiypK^lcf.. r gans subsciipsi.

r£vvaoio? 7rp£(>6uTipof , zai «you/icvoj //ov^? KuptaxoO Cennadius presbyler ei prior monasierii Cyriaci,

K^twffaj \t-iyptt.-^a,. B rogans snbscripsi.

9i65wpo; 7rc£ff?yT£pos', y.ai «youptsvo? ptovijj twv Ma- Theotiorns pre^byier ei archimandriia monasterii
cwviou fv o^y/atj [Su/.av] «uwo^ar uTriypa-ia. Miroiiii iii Sycis, rogans suhscripsi.

2i>af 7rpc(T6'JT£poff , /ai Tjyouptevof piovJif twv 'tl).ia Silas presbyier ei prior nionasierii lleliae [Eliat],

a^twffa; •uTrjypai^a. r<>g;ins suiistnpsi.

DaO^o; 7rp£ff£uT£pof zai «youtxEvof , piovrj? 2apioy»;)ioj Paulns (ire^byicr el prior monasterii Samuelis, ro-

a^twffK? vT:iypy.-lia.. gniis siibsciipsi.

'luavv/if 7rp£a?iJT£poj , zai riyovav^o; ptovr.f e£oSwcou Joannes presbyler et prior monasierii Theodori,
«^two^af \jTtiypy.il'CX..
rogaus stiliscripsi.

Kupiwv TTpZG^^rspog , /ai liYOUfzEvof piovijj twv At- Cyrion pre.><!iyter et prior monaslerii /Egyptiorum,

yjTrTiMV, «^twffaf vTtiypK-la. rogans subjcripsi.

Bao-i^Etof TrpaffouTEpo? , zai ijyoupevo? ptovrjf twv Ku- Biisiiyiis de Cyracona presbyter el prior nionaste-
^azwva «HtwcK? vniypv.^^a.. rii de Cyra^ ona, rogans subscripsi.
'iwavvrjr TrptfTSvripo; tou ayiou 'ATroa-o^ou ©wpta iv Joannes pre^byter S. Thomx aposioli in illis Mo*
TCitf Mooio^TOu aitwo'a{' U7r£7pai^a. desii, roga.ns subscripsi.

Mapzo; riyoj[iews ptovrj» 0£o3wpou aTTo Izo-xsTTTopuv, G Marcus prior nionaslerii Theodori discepialoris ,

«;tw(7«r UTTEypaya. rogans subscrips .

<t>),a?t«v6c TrpjaouTi&Of , y.u.1 Zvj^ipv.pio; MoSeffTOu Flavianus presbyler et si cundarius Modesii Deo
6£oyt),£aTaTOU Trp^o^ouTicou, xai rr/oupt£vou ng ptov/jf amaiitissinii presbyieii, ct prioriS monasierii Lycao-
(7rix).))v Twv Auxaovwv a^twda;' uTriypai^a. nnm, rogans suuscripsi.

Maptvof Kpzir^vztpog , zai ijyoupt^vof ptovij; nau),tvou Marinns presbyier et prior inonaslerii Paulini, ro-
«^iwffaf vTiypx-La. gans subscripsi.
eroSwpof 7rp£(76uT£pof x«i . r,youptivo; aovn; Tpuywv-jf Theodorus presbyter et prior monasterii Trypbo-
«^twffaj vTzsypailioc. nis, r^ gans subscripsi.

eiozTto-TCf 7rp£o-§uT£pof , x«i >jyouu£vof piovTJ»- zrji Theoctislus presbyier et prior monasterii sanct.Te

«yiar eiOTOxou TrX-flffiov twv 'IojS uTtiypa-^a. DeiGenitricis Mariae propeSanctum Job, rogans sitb<
scripsi.

Koaua? Trpeo^SuTipo, , xai rjyovavno; ptovri; twv Stou- Cosmas presbyler el prior monasterii Studii, ro-
3iou uiiuaag v-riycu^u. gans subscripsi.
UiTpo; 7rp£(76uT£pof , xai rjyoupt£vof ptovrjj iniylrjv Peirus presbyteret priormonasierii nominaii.[i7ti-
'Iecouff«).rlu «^twffas vTziypw^u. D y-^»3v] Hierusalem, rogans subscripsi.
'E\iv^if.iog TrpEffojTjpo; , x«i i^yajpisvo; f*ov«f «yiou Eleuiherius prtsbyter ei prior monasleiii Sancti
Kuptaxou a^twcaf vniypu-^et,. Dominici martyris, rogans snbscripsi.
'A^iiavSpo? TzptvSvTSco;, xai rjyouuevo» ptovrj; ^A.opu- Alex.mder presbyter et prior raonasierii Abraami,
fxiou u^iiicu; vKiyrju-^u. rogans .«ubscripsi.
QsoBoipo; TrpEffSJTEpo» , x«i ijyouptivof uov^; 'Iw6 Theodorus presbyler et prior monasierii Job, ro-

a5two-«f Jitiypu-^u. gans subscripsi.

Tpu^wv TrpsffSJTEpof , x«i rjyoupitvof ptovrjf 'E^TriSiou Tryphoii presbyter et prior monasierii Elpidii, ro*
i^ttuoaf vTiypu^u. gaiis subscripsi.

ST£'favof TrpiC-ouTEpof , XKt r5youpt£vOf ptovrjf twv Slephanus presbyier et prior nionasterii de CoiV»
Kwvo^Ta, a^. viziy. X^'/"''
ot«x6vou 'lazwoou xa^' Itzizoo- sla, roganssubscripsi inanu Jacobi diaconi, ipii scri-

irfiv ifjL-rrJ ycaiiavTOf, 7rcoTa:af t^ i^f/. iiov yj-ui tov Tt- psil secundumcommissionemmpam, cl vgo pn»teiidi

f/.(OV (7T«Up6v. p opria manu mca lioncral.ilcm crucom.

B«'u).af T.pirjKiv-.ipoi, xat -riyoviiivoi 'J-orfti Tov iyiou Babylas presbyicr ct prior mciu- lcrii Saucii Dj^
^ AGAPETI PAP/E 1 64

AKvta ToO £v T« cTTJXw, -/.«i ToO «'/iov Iwivvov «v Tw A nielis exisienlis in slylo et sancli Joannis [praedlcavi]

«ywv 'ATroffTaov 'Av3/)£ou 7r),r3(riov iii parvo profiindo, ei sancii Andreae apobioli propc
mxoo-) 'iu^u. y.MTOJ
slyliim, logaiis subscrijisi.
Toy c-tO).ou ultwav.C vT:iypa.-l>v..

xat «youaevo? {xovfi? 'Avkcttk- Joaiines presbyier et prior monasierii Anasiasii

'Iwavv/3,- 77c-(rCuT£poj ,

prope Agogiim, rogans subscripsi.

<riov «^twTa? vTri^ypK-iiK.

xai r/yovvsvo? fAOvvir Niwvos Anilieinius [Gleuilierins] presbyter et prior dio>

'AvSivto? :r.o£5-o-JT£oo,- ,

naslerii Neonis, rogans subscripsi.

riyo^iiifno; aovn? ttj; E7riz),«v Joaimes presbyier ei prior monasierii quod appel-
'lojivv/;? T:pt(jo-jzzco;. v.v.i

ijTrEypc-la-
latiir Cliarisii, rogsns subscripsi.
Twv X-'&t7iou «;tw(7a?
izpt(7€</rBpo; ;;at «yovf/e'''^? f^o^^? M=</^« Joaiines presbyier et prior monasterii Mara prope
'Iwovvyj,- ,

u-£7pa-Aa. Aetii ci^ternam ^, rogaiis subscripsi.

TT/.-ic-iov Tfl? 'AsTio-j xivo-TSpvr;?,

"/.ai r,yo-Jii.zvo; fio-jn; to; E7ri-/.).»;v Phocas presbyier et prior monasierii quod dicitur
«tw/.a; 7rf>c(760T:fo;,

SEUTifou, vniyr.a-jix. J >nx jiixla Seciindum, rngans subscripsi.

lejv 'Iwva 7rXr,(Tiov toO
zai riyo-jfj^fjo; no-jn; Ei- Zosimiis [Cosmus] presbyter ei prior manasterii
7.6i(riiJ.o; izptaS-Jrtpo; ,

Avi/.aovwv 7r/r,(rtov Toiv MaTOwvrj? O^re- Eutycbii Lycaonum , | rope villam Matronae , sub-
T^J/tov ToO
y^a^ia.
B scriiisi.

Kpt<T^vTtp-o; , xat «youftevo? (iOv«? T(iv Timotlieus presbyter et prior monasterii Asterii»
Tr,i*o'0;o?
rogans sui)Sf;ri|isi.
'A7T£/)toy a£twc-a? -j^rr/isa-fa.
7.ai hyo-jiifjo; /xov«f ToO Polycliroiiius presbyleret prior monasterii iEtbrii,
lIoAuxtovto,- 7r/3-(ToTJT£fof ,

riigans siibscripsi.
At^psiou, ii£twc-ar vTTiypa.-la..
££Cr;/:tavo,- 7r,&£o-"yT£f oj vTtiypa-l/Kv-nip auToO, £7rtTpa- Severianus presbyter et prior subscripsi pro ipso,

Tre''; Trao' a-JTOu.

cuiii commissum >il mibi ab ipso.

SoTaTOvtzo; 7rjS-(7S0T£oo?, "/ai rr/o\)UfJo; fxo-jf,^ ToO Straionicus presbyier et prior monasterii Saiicii

ayio'J AoaETtou actwiraj uTrsypaya. Dometii, rogaiis subscripsi.

AvOcJa? £>£';> e£oO Tr&EC-^uTroof, Y.Ki Kpxi-U.K:>opi-zr)( Aiidieas Dei miseraiione presbyter et archiman-

'Pwjat&jv «Htwcra; iTziypa-^K- diila iiionasteiii Rom.inoriiiii, rogans subscripsi.

fjLO-JT,; T(7)v

M«T-Jotoj Tzptrr^^rtpo;, v.v.i riyodfj.tyo; {t.ovo; Uirpoxt Mariyrius presbyter et prior monasierii Peiri sive

rr.oi OJa/.EVTOj y.«i Aai>oaTO-j Tzlriaio-j zmv «yiwv "'A-o- Valedtiiii [Valentis] ei Daudati prope SS. Apo>tolos,
CTO/.wv a:t(U(T«? vTztypv.yx- rogan^ sub.^criiisi.

'Av5o£«j TT&EC-ouTi&oj, -/.«t r,yo-'ju.fJo; •j.ovrt; oic>.y.tiy.fJ'.; Aiidreas presbyier et prior monasierii jacentis in

iJ TM <JtK,a.'J'J.l'i} Ot/W -zri; Uyiv.; Geoto/.ou ni.finio-j toO <- venerabili domo sancl* Dei Genilricis propeSaiictuin

aytou Aouza «£tw(7a;' vT.typo.-hv.. Lucam, rognns subscripsi.

Macxo; 7r_',£(7o-JT£,&oj, -/.ai r\yo-'j\LfJo; y.o-jft; -zov ayiou ilnrciis presbyter et prior monasterii Sancti Cyrici,

K-jii-/Ov ait&jcra? urr/oa-j/a. rncpns subscripsi.

'!«-/.woo,- vptc^jv-tpo; , y.v.i upyjy-ccj^pizr,; y.o-jfi; Jacobiis presbyter et arcliimandrila monasterii

ACtoou Z-'jpo; I-joKJti UTrEycaya. Abibi Syrus, Syriace [Syrisii] suliscripsi.

'ATTf/o? TrptG?-Jripo; , y.(/.i r,yo-'jy.fjo; fxovflr twv Eu- Aiiicus pre byier el prior monasterii Eucratada-
yc«Ta5wv ciiioyrjc/.; v~typv:Ju. rum, rogaiis subsciipsi.

'Iwc/,» Tzctn^j-j-tpo; , -/.at hyojy.fjo; uo-jfi; to; v.yiu; Josepbiis presbyier et prior monasterii Dei Geni-
€'£'JTOzou £v Tw ).'6o(7T&CiiTw uTrsyp^ya- tricis iii Lilbostroto, subscripsi.
n«0),oj TzptG''j-j-tpo; , x«i fiyQ-jytyo; «:tw(7«s U7r£- Paulus presbyier et prior, rogans siibscripsL
^r.ai^a.

'AvaTTfio-tof 7ro£i7ouT£p(J? , z«i ofj-tpv.pio; y.q-jn; toO Anastasiiis presbyler et secundarius monasterii

uyio-j «tt/tTrTTOu toO £v tw ppffozp^.ftiy U7r£y6«y« Ot« t6 Saiicli Pbilippi in Brepbolropbio, subscripsi eo quod

{xvj 7r«p£tv«t Tov f,youy.fJO-J iicin adessel piior.

Tt6>pyio; TzpeT^-jrtpo;, y.(Ai v.p/j.y.v.-jop'1'.r,; pLo-jf); twv I> Gregoriiis presbyter et arcbimandrita monasterii

Kucou (iStdjo-a? u7r£ypa-^«. Cyri, rogans subscripsi.

Kuptazo; Tzpt(jV--zipo;, vi'j.i upyjuoL-jo p'iir,; pLO-jfi; T(uv Dominicus presbyier ei archimandrila monasterii

IjpM-j (i;t(ii(7«f \j7ziypK-lu. Syrioium, rogaiis subscripsi.

z6i(jip.o; TzptaSlrtpo; , zai vpyjuvjop^izr); uqvjj, "zu-j Ziisiinus [Cosmus] presbyter et archiinandriia mo-
MaStaivou «;t(U(7a? vTziypv^a. nasterii Maximlni, rogans subscripsi.

'E).7:iotof Tzpt(Ttv'tpo; , zai «^;/tptavSpiTUi' /iov«? twv Llpidius pre^byier etarchimandrila monasierii Ba-

BafftavoO uctixrv.; vTziyoK-^a. si iiii, rogaiis subscripsi.

Holvypvjio; Tzpeat-Jztpo; , z«i u.pyjuLu-Jopizri; y.o-jf,; polycbionius presbyter et archimandrila monastfr-

Twv KoTjTtzwv a^toJcaf vr.iypu-hu. rii Cieiensiuin [Criiitorum], rogans subscripsi.

Ilav).o? TzptdZ-JZtpo; , -/.ui fi'/o-Jufjo; uo-jf,; zf,; uyiu; P.ubis piesbyier ei prior raonasicrii Sanci» Er-»

^Epuio-jr,; uciiicu; \jT:i'jpu-![U. mifiii;e, rogaiis subsc ipsi.

Murlcc propc Aeiiuin cisterna-u : al. arcaiii cist.

 . .

65 E^PISTOL;*;. r.r>

K\>ci€io; 7rfi(7e.T£pof , xui ij^oyasvof f/ovflj rfic £771- A Enseliius presliyier et prior monasierii «juod voca-

xXjjv Sy^Ewv a^tiffKf uTriyoa-^a. lur Symeoii, rogaiis subscripsi.

ZwTtxo» TTOiffouTepo», z«i Tjyou/Xcvoj f/ovrj? ToO «ytou Zoiictis piesityter el prinr monaslerii Sancli An-
SaTopvivou 7r6oTr,j «?'wa«» \n:i- drese prope Saiurniiiain portam, rogans siibscri^si,
Av(5oso'j 77//,3-iov Tfif

yr.a.-^ix. y^zioi Maozou 7r&£(76uT£D0u /«i SiUTi&KOtou manu Marci presbyieriel secuntlaiii, iise pr(>iei.'iieiii.e

lioiiorabilein cruceiii.
C[JM\t 7rooT«iavTo; tov Ttt/tov (TTau^ov.
«sofjcooor Kot^jS-Jzzpog , xai •/iyou^otsvo; ixOYf,; tou 'I heoilorus presliyier et prior ninnasterii S. Laii-

ccvtou Aau/ievTtou vtt' saou (7UCTTac".',f vniyox-lcf.. renlii, a me De! gr.iiia fuiulali, bnliscripsi.

Ao'^irty.-^(iS TzpKjtv-zz^^og , y.y.i Koyj^uvSpii:Vi IJ-Ov; Domiliamis presbyier el iircliiinaiidriia iiioiiisieiii

MuiTuotou, zat -.TrijO TravTojv twv £v Tfl ipri;j.'ji -zri; uyiui Mariyrii,el pro oiniiibus monachisqui sunt in ereiiio

itiile^ji; uova/wv -.TTiypu^u. sancise < iviiaiis, subscripsi.

'Ho^uX^Os 7rp£0"6uTepoj jlaovyjj tou [luv.uoioxt ©toSoatou Ilesychius presbyler monaslerii Tlieodosii, el pro

xai uTrep n-«VTwv. omnibus, etc.

Ku(7<Tiu-j ; TziJia6ij-:if>o; \u\)p'y.; xov u.uv.uoioij S«Q6a Cassianas presbyler Laurae beali Sabl>a; , el pro

X«i UTTcjC 7r«VT(iJV.

omnibus, etc.

Kvfjiu/.o; TTo
o , .

xat j;you_ucvo»
.

twv
- '

7:upyt(wv t»
R Doniinicus presbyler et prior moiiasierii de Tiini-
(j'j\>-zef'0; ,

Tou lopoavou xai u7:ip TravTwv. biis Jordanis [laurje Pyrgioruni], et pro oiiinibus,
elc, subscripsi.

N£ffTa?Oi 7r^so-6uTtoo; ),«uo«; tou o(rtou <iipuivoij v.ui ^esiabus presbyter Laurae Sancli Firmini, et pro
virep rravTwv. omnibus, etc.

Ti/sivTio? 7rc£(7ouT£,cof vs«; ).aui5as -/at u^rip 7r«vTwv Tereiilius piesbyler Novae Laurae et pro oiiinibus

Twv iv Tfl {'prjuw -.Tziypu-^u. qui in ereino sunt subscrijssi.

AeovTto; ^ovuyjn , v.ui ijyouaevo;, ^cai TOTroTijpriTi^; Leoiilius monachus et prior et vicarius loiius

vniypw^u. ei-eini, subscripsi ei pro omnibu,-:, eic.

jtwatii zrii iprip.o\>

Tcaiuw; TzpiaSy^ztpo; twv 7rucyiwv tou 'lopoavou xai Trajanus prosbytcr Turrium Jordanis, el pro om-

vicsp TrtivTwv.
nibns, ctc.

no),ueuy.To; 5ta/.ovo; f/ovrj; tou 'A'^6a 0£o5o(7tou y.ui Polyeiutiis di.ironiis monasieiii abbatis Tbeodosii,
ct pro oiiinibus, elc.
yltip 7ravTWV.

esoSwco; Sta/ovo;, zai p.O'juyo; T'.if v£«c )«uo«; z«i Tbeodorus diaconus et monachus Novae Laurae, ei

VTzep 7r«vTwv. p o omnibiis, eic.

Ku|Di/.o; (jimuyrj;, v.ui Stazovoj t^; auTijf viu; luupu; C Cyriciis monachiis et diaconus ejusdem Nov«
rMi vitep 7r«vT&>v. Laiirae, ei pro omnibus, eic.

'Av«o"T«(7to; Stazovo; f/.ovrj; tou 'A66k Mac.Tu|5tou x«t Anaslasius diaconus monasterii ahbalis Manyrii,

ujrep 7r«VTwv. ei pro oiniibu', etc.

M«aa; p.ovuyjo; povjj; tou A66« MapTuotou /ai uTrijO Mamas monachus monasterii abbali» Marfyrii , ei

ITKVTWV. pro omnibus, etc.

'lou).t«v6; fiovxj^o; toO 'A66« ©eoSoatou xat u^reo Julianus raonachus abbalis Theodosii, et pro om-
W«VTWV. nibus, etc.

'iwavv»); 7rpsO-6uT£f.o; _uov:5f tSt«; ev r^ 7T£5:a5t xai Joannes prcsbyter proprii monasierii in campestri,
VTrep TWV £V «UTip. et pro omnibus qui in ipso suni, etc.

e£'.»v«f Tzptv^j\)Xipo; Tou «ytou opou; 2tv«, xat aTro- Tbeonas presbyter sancil montis Sinai, et legatu.s
xpitjLupto; Tou T£ opou; ta; £xx).r,fft«; iupuM, v.ui ),auoa; ecclesiae Pharanet laiirae Rhailhu, pro omnibiis mo-
'P«t9ou u7r£|0 7r«vTwv twv iv.ilii [Lo-juyju-j «Htwo-a; u7r£- nacbis ibidem, rogans subscripsi.
^fU^U.
lTpurr,y'o; Bluv.ovo; , vui pLO^Juyo; uovn; tou iiuy.upioM Slraiegius diaconiis et monaclius monasterii Beali
Iwtivvou x«c uirip TravTwv z^; ezetci y.o^juyjo-j. Djoannis, el pro omiiibus ibidem monasleriis si:b-
scripsi.
'Iwsivvrj; ^o-juyj; ftovri; tou 'a66(z Muprvpiov y.ui vTzip Joannes monacbus mon.nsierii abb;ilis Marlyrii, ct
iTKVTwv iv.iidz fiov«j^(wv. pro omnibns ibidtm monasteriis sub.^cripsi.
Dau/o; /xova^^o;, xai «TZOxpKjiupio; f/ovfl; tou piuv.u- Paulus monaciius et legaius monasieni beati Ma-
piov Mapwvo; ovj-zipu; Ivpiu;. ronis secnndae Syri r, subscripsi.
Iz^jripiwjo; Tzp:(jo\jrzpo; , x«i upyiiiwjooi-ri; y.o'jr,; Severianus presbyter et arciiimandrita monaslerii
Zwopu T(wv Ospy.o)'j Ivptari viziypwlu. Z(.ar;e de Thermis, Syriace subscripsi.
K«o-(Tto-«; 7r,o£CT6uT£fo;, zai upyjp.u'jSpirri; //ov/5; twv Cassis.1 presbyter et arcliimandrita monasterii Lii-
Aouxa lujoicTi vTziypu-^u. cie. Syriace subscripsi.
Imwj-jt,; Tzp-(T^j\trepo;, -/.ui upy^iuwj^pirri; uovr,; tou Joaniies presbyter ct archimandrita monaslcrii
xu^ou 0wLt« iujOiffT'. U7r£yc«i^«. Cyri [Diimini] Tlioinaj, Syri;)CC siibscripsi.
i^u'/£o)vrj; (itavovo;, zai utzov.oktluo^o; u.ov^; tou (^«- onus. monasie-
Syineones[Siineonius] diai t legaliis

x.;<f tou 'l«zw6ou SiuTica; Ivpiu; /.'/i u7rio TtavTwv. rii beaii Jacobi sccuudae Syria;. et iru ouiiiibu<, etc-
 .

67 AGAPF.TI PAP.E I 6S
'iwcwni otizovo.' . xat iTzoy.ouriupioi ;xo-j7,; tov «aza- A Joannes tliaconiis ei legatus monasterii beali Theo-

cio-j Qjoowpov o.ijTZpxi l^^pi/x; xat •-.tteo ravrwv twv ev dori secundx Syrix, el pro iiis qiii iii ea sunt nioiia-

awTW aova^^fiJv Ojrey/sa-j-a. ciiis subscrip^i.

lipyto; -rpttT^Azipot TTeCioSsvT^f Twv ayiwv ix/).r3- Sergius preshyler luslrator sanciarum ecclesiarujn
Ctwv STTt/fiJOtojv TTJ? TTotoTf/? l\tprxfj iTraoy^iaf viriypK-lx. giMitiliiiin Syrorum priinx provinciap, subscripsi.

IzioK-Jo; TT&iffovTe^oj , xai ijyoOaivof fiovij; Evreotov Siepiianiis presbyter et prior nionasterii Euxerii,

urrip TravTwv. ei pru omiiibus, etc.

•iwovvjjj 7r&eo-€uTecor, xat ap'/ju.x^BpiTri! f*ovn? 0w;xa Joaiines presbyier ei arcbimandriia monasterii
2uo«rTt uTreycaiia. Tbomse, Syrisli [td til Syriace]suhscripsi.

©wotas- Troeo-ouTr/ooj, xat OLp/i\t%vZpiTfi; uov^of \Kup<^v Theonas [Thoinas] preshyter el arcliiinandriia mi»-

Ivofjzi •JTziyov.-iia. nasterii Aaron, Syrisii subsciipsi.

*au7Tivor fiova^o? , /ai cr.noy.ptTia.pto; ftovyjf tou Fausiiniis monacbus et legatns monasterii Sancti

«tyiov iiTeo^avou Maov?a 'laavtaf , xai vTrep wavTwv twv Siepliani Mauzse \al. NanzeJ Jamnia: , pro omnibiis
•xeiffi yJn/sizwv xai p.ovx/oi-j ctericis et monachis iLidem ekistentibiis.

6r6§woof Stazovoj, zai b.Tzoy.piiiinpioz Trjf ayia» ex- Theodorus diaconus et legaius sanctae Ecclesix
xXrj7(a? 'EjO£vo/,>.r)v&iv a^iwcaj iJTriy/sa-^a. g Crendelenoruiii, rogans subscripsi.

El'lSiOLA SIVE LIBELLUS OKTHODOXORUM EPISCOPOUUM ORIENTALIUM,

C0NTa\ ANTHIJIUM, SEVERUM , AHOSQUE ACtFHALOS, OULATUS AGAPITO.

Tw SiTroT»; >3,yiwv Tw Tot TravTa oyiwTaTw , xai paxa- Domino nostfO per omnia sanctissimo et beaits-

ptwTarw 7raT/5i TraTe/iwv Tw apx'S7rt!rx67rw T«; 'Pw,:xaiwv simo palri patium arciiiepiscopo RomaiiOium et
kfiii r.a.Tatu.p/r, .\ya7:r/Tw ita.pa. twv evo>3f*ovvT&)v xjtTa palriarchae Agapiio, ab episc' pis Orieiiialis diODcesrs,

TuvTrjv TTJv f5ac-t/toa tto).^» eTrto-xoTrwv tt)j t» ccja.-zo- et ab bis gui sunt sub sanctis locis Chrisii Dei nosiri,

itxYJ» oioixrlo-ewf , xai twv utto tovj ayiou; XotcTou tov nec nou ambasiatoribus et caeteris clericis iii hac
e-ow r;f>iwv Torrovf xai u.T:oy.piaia.piw, xai /oittwv x/.rj- regia urbe congregatis.

eiKwv.
'E; ov XfJtaTOf 6 6;6f "hpioiv, vTrep twv eTro^jPttAoufvuv Ex quo Christus Deus nosler, pro debitis vobis
viuiv '/efiwv, Tflf 5i' avTOv ev TravTi xai/iw fteTa Tiappv- praemiis jiropler ipsius iii omni lenipore, cum vera
criaf aXrjGovf Sr.p.ooivjBdTri; ouoloyia.; rn a.opiXTM y.aX C (iducia, su:i iiivisibili ac terribili virtule divulgaiam
tfioCepa. avTOv Svvaftet eTri TrW (xe^ao-p.tav vfiwv STrave- confessioiiem super venerabile capul vejtnim re-
7:aoo-aTo y.sottXr,v tov tov xo/su^aiov twv a7roo-T6).wv 6/s6- qiiiescere fecit, cum sedem aposioloriim vobis, pater
%ov xaTa7ri«7Tev(rar vf;ttv,f/axa/5twTaT0t,i xai e^cTwev e7ri beatissime, commisit, et (irmavit super /irmam pelram
fzirpK-j ToJj 7r6oaj vfzwv, xat zaT£v6uve Ta otaCfluaTa pedes veslros, et direxit gressus veilros, et impievil ns

Ofjtwv, y.Ki eveTrivjae to ffToaa vf*wv ac-fta xawov vuvov teslrnm cantico novo hymno Deo noslro : speraverunt in
Tw eew >3uwv,7ro).).oi r^TZKTa-j s-i y.xipio-j, » xaTa to il/aA- Domiiw{PsaL xxxix), secuiidum psalmicumeloipiium,

p.£z6v /oyiov, xaTav/ao-SivTej vtto tiS? TrvevfjtaTtxv)? vftwv clarificaii a spirituali splendore vestro, p- r qiieiu

«?'/)./);, ot' c?, w,- 'j.'j/-jog ixAatirwv e7ri hj/yia.; a.yia.g taiiqiiam lucerna resplenderis super sancto candela-

To ?'.y7;o£? Twv ev <rx6Tet zaQoi/ivwv, xai tv©).wv eyojTt- bro caliginem eorum qui in tenebrls sedeiil, ei ca-cos

c-aTz Tov? o^OaAuovf zfi? Stavoia.; ocvtwv StavoiiavTE?. illumiriastis , ei ociilos meniis ipsorum aperiiistis.

Ata Tot TovTo , Te^a.ooTjxoTef Trto-TevovTe? tc tw ©eiw Xo- Prnpteiea coiifisi et credenies divino eloquio di-

ytw Tw oiayocevovTt, « Ev x'ytpM ov oet^taaet y.apiia centi, Jn tempore non timebit cor confugiens ad intel'

«Sfiao-fiivrj eTri 3tavoia (7vvi(7ews-. » Treif/a Te f*a66vT£f /ec/urn ; et experienlia iiitellectus cognoscentes vos
ay.pi^ili •jp-a.; (j>v).axa? etvat twv a7roo-To).txwv 6no-av/Jwv esse diligenles custodes thesaurorum apostolicoruni,
i^ocrpaxio-avTef asTiwf "Av^tf/ov tov Tcpofryjniia euo-e- 1) exoss ivimus (a) niodo Amhimum, habitum pieldlis

6eiaj 7r£pi*a).6aivov, Trjv 5e Svvatitv avnif (i/svrjo-aftevov, circumftrenlem, polentiam vero ipsius negantem (11

Tov Tflv a.puiOi^ii'7a.-t a.\iz<^ vvfi^rjv £;w6r3Tavra, xai ).a- Tim. iii); qui convenieiitem sibi sponsam dimisit, et

€zi-j izipay y.xr«zolpL-nTa.vzx napa. Tovf ^eiovc xavova?, aliam contra divinos canoncs accipere ausus est.

yivw<7xovT£? oe xai tov 6£0'/)v),axT«v «.uwv ^adtiea, xa6(i- Cognosceiitesque et (b) Deo cusiodiium imperatorem
Tzip Xpiuzvj (taOrixrrj 5eooxtfiaa-f*£v»iv e/mza. '^mx''!* "'*" uostrum, taiiquarn Christi discipulum, approbataiu
vdjvov •jp.l-* Tov uya!do\j i'pyov toutov yev6fievov , xat animam liabere, et participem vobis hiijus boni ope-
cncuoii.Ta.vza fiiv ex npoofAwj zfi; avTov ^ao-tXeiaf ris fuisse, qui a primi^diis regni sui iisqiie iiuiic

f*£Xpt ToO vvv, To Tw; £xx).r3(7ta? aTTRv o-w^a «.u).«;«t siuduiicustodire umne corpus Ecclesis sanum ei per-
\jytii, xat <ix£/5atov xai 7rao-r3j votou at/5£Ttx«f eXeufie/sov. fecte iniegruiQ, et ab oniiii iiiGrbo ha-retico libenini :

xai ota TovTo voao9£Trjo-at Ta? ayia?, x«i te/5<i? Te(ro-a/;ac et propter hoc staluit quatiior sanctas syiiodos in
<rjv6oovc. ev Tat? ots SrJTroTe yivoaiva.L? Getatc uvTzei- divinis ac sacris iiiiliatioiiibus, quando ftunt, magiia

ywyiaij. aEyaXo-y&^vuf vtto twv tepwv xr3/jyxwv, T«vTa< voce a sacris proedicaioriljus prjcdicari ;
quae foriifi-

{a) For.e, ex^utuvlniui (b) S ic mss. ubtqiie.

 »

€9 EriSTOL.4:. TT)

«iipuTTEffOat, T£4;^i?ouff«? Twv TTtcTTwv T«; v.KcoiK», /(«« A caiii corda fiilelium , ei h.nereliconim compungiini,
xis Twv «Ipiziy.uiV ffuuTTVi-yoiiffaf, eijrt^ovTa ds ex 'f,; speiaiis ipse ex clcnicntia secundani lUiUiram suiim,

raxx f\i<TVJ ay-oO ^t^avQyjwffia» , xat oiowsvov y.«BKK£p et putans, qu<>d sicui eus qui ex &iiiiplicit:iie erroie
TO'jf £? a:t>6T»3To; uTraxSivTa? Tij 7:>,aviri £jV.6s eo-tiv £:rt- subducti suiitdecet in tempore coiiverti, sic et liujiis

(Tzpi^Ki Tw ypovM, ouTw xat tou? TavTJjf eOfi£T«j, aa),- inveiiiores, iino di.ibol-. discipiilos, ei nnnquam veriia'»

)iov Si ToO 3taS6Xou fta6jjT«?, -/.at ftrjSeTroTS T<iv «ArjSstav lein iighoscenies, jactiim (a) liaereiicorum a piincipio

STtyvovTaf , T/jv twv i\v.pyji<; at^ STtxwv £z§o>»iv u7r£iOTi- praeviare el pracmeditari. Rogamus, beaiissimi.reme-
OiffSat (al. u-£ZTi6£o-9at Hard.), SsopeSa, pax-yctwTaTot, nioran meiiiuraio ac Deo ciislodilo iniperatori nosiro>
«vauvijcat tov jiivritxovtxoJTaTOv , xat ScOiu/KZTOv i^fA&Jv illain sacram vocem dicenlem : Umuem ubomiuaiio'
^:t(7tiea Tfl? t£/iaf iy.ei-jri? <fwvn; X^vouaijf , < Ilav Si ^Se- nem odil Dominus {P$aL c), quse priina, media, et

Xu^fxa sfxiffjjo-s xu_&io?, » o TrpwTOv, xat fticrov, xai uo-t«- ulliina est.S-^verus facinorosus,qui conlra Deum seni~
TOv ecTt Seuijpo? 6 aXtTW/stof , 6 xaTa 0£ou >a).»io-af aot- per locutus est iniquitatem {Psnl. l\xii): etquimdoque

Jtiav a£t, 7roT£ (jlev za 'Ell-n-JMV f;iuffT»jpta uvv^di, xai qiiidfin Graecorum viinidicorum niysteriis imlniius,

Ta-Ta TtfAijffa? , ttote Si Ta Euruj^ouf St5a;af , x«t iiisa lionoravii; qiiandoque vero Euiyciir.s insauiain

IWkvjj, £v o).w §£ Tw |3iw TJi TWV XfJto^Ttav&jv TricTit «-/5«- docuit, et iii lota vila dixil bene valere lidei Clirisiiit-

ca? ic,fco(TBa.t, xat Tr/v Neo-To/jiou tou o.vQpuiTvolKzptfj B no'»'" J et appellalioiieni Nestorii aiilhropolatriP, ad
iZL07r)'/opia.v, tiq £^6otov rrii Uvv.-r)^ TOij £5 aTrXoTJiTOj' decipieniluin eos qui in simpliciiate paratas liabent

Troof uTroSo^iQv £;^ouo"tv £TOi!/a Ta wra. iTrtvo/io^af '

Ta aures, suscipiendain excogitavit, evideiiler illa illius

exstvwv EtTTwv iyupySt; NecTOjotavouj T£ xaiica? TO'Jf dicendo ; Nestorianosque vocabat magistios rectoriim
TWV 6^9wV So-yuaTWV X«6»)yv-/T!>:f, OU ^^tO^aUeVO? fJtyJTE TOU dogmatum, et nec lUi pepercil qui baplizavit ipsnin ;

paTrTtffavTOs aurov , ecvaSejota.Twv aSuvafzwv TravTa tov invalidisque anatheniatibii.< implevii tntnm mundiim,
xoo-jsAOv eTririfiwaiv, «TrosiivaffOat xar^TO/fiiio^a; auTOf, ac arrogaiiier decernere ipse pr«sunipsit, et validio-
evSuvKptou; x^.rjfJwcaixEvof t*£Ta twv Tzpo^ry^prfju-jToyj res sortiius est cum his qui adhxrebant ei in ordi-
auTw Tijf yjtporoyiK; (xxtav xaTa TJj? eipvu-ivti; oixoufte- nando crxiav (b) conira pr:Edictam sanciam oecumeni-
vix»}? kyi».i cuvoSou t^» £v Xa).v.»3Sovt , xai twv itptiiv , cam Chalcedonensem synoduin, ei (ontra sacras ac
xai SeoytXwv £7riffTo).wv tou £v uyioi; zvv f/vriuijv TraTra Dho dilectas epislolassanctx nieinoriie Leonis pap.t^

AeovTOf Tou y£vofX£vou ©woTfloo» xai (TTU/OU T»jf 5xx).»}- qiii fuit illuminatiiret coluniiia Ccclesiae, qniqiie fir-

Ci«f , TOU ffTlipi^aVTO» TOUf TrtCTOUJ T»j ^a!7t)tX»i TfjiSw niavil fide es ambulare in recta i>einila, sicque illud

Tropeueo^flai, wf XsiTreaQat to rft ^tia. "/poi^iffii prfiiv, 7r)»j- rLliiiquelur diviiiae Scripiurae diclum impleri : et inci-

pw6»ivat £7r'auTw. « xai Efi7r£(T£tT«t li; ^oBpov ov eipya- delin (oveam, quam fecit {Psal. vii).llnde dubitantes

eraTO. 'oSev a7rOjOOuvT£?, 7rwf «V aurov y.\)piu; v.ctkiaoiu.t-j C quomodo ipsUMl proprie vocemus, idi in Cuni genli-
'E))ir)vMv ouofpoixx. EuTUy^ou; ofioSoqov, 6a6-oo7rov Ni- bus senlit ntem, ejusdem opinionis cum Euiyche,
ffTO|siou, £X Tfl? zu^twT£oa;, zai £7rt(7rifxou ^rfjocijvopia? eju^demque moris cum Ne>l(»rio, ningis propr a et

ovofxeco^owev, to evTeuSiv opyavov auT6v cuv aXnSeta tou insigiii appellatione nominabimus ipsum ibidem, cum
5[«66/ou xa)ouvTej. IlajsevTE? Toivuv t6 TrkrtQo; u7r' au- veriiate organiim diaboli vocantes. Pralereuntes igi-

tou TO/finSevTwv Ta t£ xKT(i tvIv ei.av aiftaTa twv officov tur multitudinem eorum qux pnesumpia siint ab ipso,
KvSjOwv ex;j^u9£VTa utto tou xxTa farpiav ECTactaattEvcu et sangoinem sanctorum \iroriim in Eoa (c) eiTusiim

utt' «utou 'louSatxou ffucTovTO? v-Te c-T|5aTeuftaT0f , xat ab esiasiasmeno Jiidaico {d), de fratria lunc sub ipso
«AXa 5e Twv eio*if*£vwv Tro^u j^«)e7rwT£pa Stci t6 fijjxob niilitante, ac alia multa difliciliora pixdictis propier
Tou Swi^yjiaaTOf.ixETEuoftEv^aytiiiTKTi, ETriioii < vuv y.cupo; loiigam narralioneni ; supplicainus, saiictissime, ciini
exjiTpocSty.rog , vuv riu.ipa. o-wTJjcixf, 1 /So&JjMEv. |3orl6»jffOv nuiic sil lempus accepiabile, nuuc diessalulis {II Cor.
ijfXtv, x«i Tatf ^ov£u6£i<7atf oeiatf ^yy^a.i;, u; Tzaptc-a- vi), clam.tmus, adjuva nos, et sanctas animas occi-
v«i vouto-aTe vo»jTwf , zai Setxvuvat ufxtv tij Sii Xoto^TOV sas (A/)oaj/. vi), quas spiritu astare cogiiaie, el
7r«_OE3o5»?(iav tw 6avaT(>j, U7r6 tou 7ro)ux£^a).ou Qnpo;, ostenderevobis, quod propter Cliristum iradilae sunl
tva fi»j x«i au6tf £x T^f «pav£f/w6£iff»jj na<sa «utw f/«y- niorii a bcsiia multi capitis, ne rursus ex sua omni-
^avEtaf, xat Mavtj^aiixflb 7r).«v»jf, n 6a6f)wv 6 Btilaio; J) bus maiiilesta manpania et Manich.i;o eirore, qiio
ouTOf, xaT£T6\tx>j(7Ev ££f TKf xa6a/J!>:f (Sao-tXeiou? EtVouvat conlidens iste iniquus aiisus est iiitiare mundas re-
etu^af , fjt»j§£va To^rov oaEiXwv ty^ta , :fl t6 ^apaOpov ti; gias aulas, cum nullum locuin debeat habere, aut b»-
xaT«).uaa «vaTfJJil-at, xat £7rt tou "napovro;, rr,v fxeTti rathrum (e) con-ersandi ad desiruciionem. Ei cuin
TOC"OUTwv x6;twv, y.ai tSpcoTwv, upiwv t£ xat t&u ^t).o- in prxsenii pax donaia sit omnibus lidelinm ecc'esiis
j^pio-TOu r,arZ%i ^actlio}; ^tXoTtftij^Etaav £tf;»iv*jv, T«tf cum t;intis laboribus el sudoribns vestris, ac Deo
ocKOMray^oiJ T(wv ^rtffTwv exxX»3o-iaif , «jr£X«6»jv«t o^^rou- amantissimi imperaloris nosiri, parccnles ipsi e.vtre-

8«ff«T£ 7r6po'w TTOu Y.ai rri; iayciria; «urfif, OJeto^afiEvot initati animarutn racienliuin coiiveiitioiies ad ipsuia.
Twv Taf o^uvouo-iaf Trfiof «ut6v ^rotoufisvoiv ^uySyv , xv.i ei co;iiinunicaiiiium per inlerpeliaiionein, anaiheniu-
XOtVWVOUCWV 5(5^! T^Of EVTEuqEWf TOif ZXt' aUTOU UVuBi- libus contra ipsuiu prolaiis, itudete loiige expelleri;

{a) Hoc esl iXpulsinnem. {d) Iloc e«t, ab cxercilu Judaico, per sodalilia con-
(/)) lliic est, qui umbram ordinationis Uli commoda- flato, ttiuc ml> ipso. eic.
Tunt conlra, elc. {e) Pro, nsi bwatlirum.
{rj Iioc e t in Oriente.
71 AGAPETI V.WJE 1 72
uaTt Tov az«9aoTov , Tov awoxiicu/iTov . Tov «vaOstxao-tv A ipsum polIuUim, et abdicaium ; qui anaihcmaiibus
eYycix.T:70i;, xki 6ir,-jE-/.s<7tv, -jtzo tov aTTOCTTOAizou vawv scnpiis, et aperlius ab apostolica sede vcsira, et a

B^sovou, ''af TOffovTtuv cf.p-/_iBc.c'xfj , Y.V.I Iv ovpavoj Kupi. tantis ponlificihus, et in tcelo ab angelis eleclis suis

Ta>v iyj.zf.-zwj fJTOv ct.YiitMi>i zzTizotTOv TjOtj ysvo^.svov, j:im condemnaius secundum evangelicam
est ; qui
zaTa Tvv z-jo.Yi'^i-'Kfi'^ iv.ii-jTi-j vs/x hzlv.-j r^jwiij, p.sT' ixot- ilUm eldiviiiam vocem cum iniquo ei facinoroso alio
KtOU TOV ^Ozlvpryj a/).OV TOV n£TOO'J, TO'J Xai TV.I iv.-jzou Petro suo discipulo appellaiionem propriam usqn«»
7roo<7/jyoptav uiyoi toO vjv oOz £j5u5ot«(r«vTOs •ysvaao"- nunc meiiliii nnn erubuit, el verba apostasix- quoli-
6ai Tou ajTOJ iJ.x.hr)zo\i , y.ul tk t:^? «77&(7Ta(7ia? xaS' die loculiis est nec non cum Zoara, qni omnino di~
:

izaTTflv pVit/aTa 'j.6iy;at/£voy xat |HsTa Zwo^a Si, TOu viiiam Scripiuram, ol ominm sarrnm ordinem et

7ravT£).o)s a^uriTOv TJjj ^sta; Yjsa&ij; . xai TraoTjf ispcizt- missam igiiorat : sed cum audacia (nescimus unde)
y.fic izirovpyiu; , y.y.i zcfszcag, pnzv. Si Tiuipvdiocs oiix sibi iradita pessundat ecclesiasticuni ornatiim atqiie
tT^/Ev Tri; oO-v /otJrrjVj<j.i-jr,q u-jrii zaTKTraToOvTOf tijv
statum, per conveniicula el parabaptiMnaia, qii.K

xcaToGczv s/.z^.rjTta^Ttz/iv sj/.ocaiav Tc, xai XKT«(7Ta(7tv, quoiidie temerarie ai-uniiir; ciijiis synagogam mu-
ex Twv za6' r,u.ip«.-j 7raoa(7uva;£OJV, xat Tra/saSaTTtaixa- lierciiiae, comessilionihus et ebrietaiibns , luxihus-
T!iov 071' a-JToO ToAitdJotivwv, 0'j Triv auvayw/ziv, yjvata que et aduiiiraiionibus dediiae implent. Persuasinr.is

x&j;/oif,xat_ai9atj,(z(r£)7£iai?T£,xai(zxoXa(7iatf EvOsSoixeva B autem et piissimo iiiiperatori nosiro, non permitlcre

TrlvpoL UzirrwjrZi tov £-.(7£o£7TaT0v «otwv pa(7i/ia,67)oaj aggregari besti;is sanguinis edaces tum ajinis, ciim
ai[JLo(>6oo-j;, aovact uo c-jy/oipzrj (7yvau/.t^£(75at, »3zct- clare etaperie scial illiid diviuum Apostoli dictum,
Cgj^£vov fja<jio>; t6 roy^zio) 'AttoctoXw pr,Bi'j, ( oi; oxjdSfiiot (juod milla parlicipalio estjuslilice ad iniquiialem, rel

fisro/T} Otxatoo-Jvr; , xai «vouia, vj xotvwvia fi»ri ttpog cummuntcano lucis ad lenebras, vel pars fideli cum iii-

(7X0T0?, fl f-^P'? T.Kiroi iLzrv. uTitaroj.'» Olu 0£ ota o£ooa- fideli (ll Cor. vi). Al vero si ea quae ab Isaacio Persa
u.uro'Joyn-tui vjv zai T.upu "iTUC/./.y.io-J Tou Uip(jOV, /Sou- iiu:ic perpe rala suni, sine lacryniis dicere non v.i-

"koits-jov; r,'j.u; uw.y.o^jri i.vjivj, ojx £C-Ttv, ojo£ osouf lemus, non est possibile neqne meiiim jibjicere, .-i

«3;7rr/).Aa/9ai , Str,youfA£vov? a Ta c u-jo'j.-a; auTOu yj-pfji-J narrare volumus, qure suis iniquis nianibus lacere
ey.ZLVo; oux s\piiz OOkv. 'Ev '^up xaTayojyio» Ttvi riuia; non liorruit. ^am in quodam diversorio repnsita bo-

sly.ovo; uvxy.ziui-jr,; tou tov z-jgz^ojV ETvi roxj TrapovTOf norabili imaglne praesenlis piissiini imperaloris, pru--

cy.r,T:rpoi-j xoaro-jvToj, oiUTzzp uuCn.oyj.z-jo; iTpohi/^zi; dicius scelesius et arrogans vir. tanqnam certaiis iit

O£i).a;o;, xai ul.ucrojp u-jr,p, sl un y.ui y.uru tov po%oo- seciKiduni novioreni niodum diceiuii hlasphemavent
f*;vov •jzojripo-j rpoTTOv ^).aayv;ptr;c70t to £'£:ov, u-jurzi'ju; Deum, exlendens bacnlum, in qua inhonoratam se-
Tijv pur/.rr,ciu'jy i-j r, t6 uriuo-j auTcu (7/^//y.«TiiiTat yv- neclutem suam firmare finglt, implensqiie simuhilutn
ck; crr.piCzvj, n).r,poi'j ttjv T.zT:iwjr,uvjr,-j zr.ihzofj, s[i- C sleUio:iaium in cimspeclu eorum qni ab pso feducli

77poaBz'j Twv -JTr' auTOu xaTaytvottrjojv UTro.yKjBui, ETurr- suiit, perculiehal sine venia siniilitudinein Ciirislo

TEv «oitooji' t6 tou c.t)o;^ci(7TOU ^uuiIzm; oitoiojuu, uipz- amanti.ssimi imperaloris, hsereiicnm denominando
Ttxov a7ro"/a).'7jv tov r,vwLt£vov outcj 0£w, xai (fpovpo^jui- sic Deo uiiiium, et ab ipso custodimm, ei veriiatis

vov utt' avTou, t6 t/j; cO.nBziu.; ^'i.v.rrvjru xriou7y.a, pra;ditationein cuslodientem. Nec a furore cessavit,

xat ojx z-wjns ro-j ©vfiov pt.i/r.i to(70-jtou, eoj? oj xai donec divisit lunicam babentem nobilem efligien; ',

t«v ^£oou<7av r i izzor.wji; £XTU7r(uota ctvSova odopniz, et parlem pro se tenuit, qiiam et igni tradidil; toiiim

xai uipo; '/.uriuczv i^ auTOu, zai Trujsi 7r«paS£oojx£ (xierminare nnn valiiil. Nam conservaliim luit a me-
T6 yvp o).ov ac>avi?£tv oux i^^y^uCTev, au^ajrGev uTro rv; lioii [iiuminis] providenlia in redargiiiionem maiii>

7Tpo'joiu; Toj xciiTTovo, zi; fi.zy/o-j axoto^ tou yovtzou feslam ei iiotam homicidialis leinerilaiis, et majoris

xai to-j fzu^ovoj TrtivTwv /.i/.rrtyopriuK- omiiihus aiciisationibus : testes fnerunt viri (sciii
lCuSe To),_ari_MaTOf,

}Aupr\)ps; zarny.WjCJ wjooz;, ojj £yviJT£, aytwTaTOt, novistis) sanctissimi, niamresiam veritalein advnca-
TOff.

lam liabenles. ^Juoniara igilur praiter opinioneni

cu^t) rr,'j ul-n^ziwj c-uvriyooov z'/o'jrz;. 'Etzi&o TOtvjv zk

u'pi<7tup/ci.i u'jrvM.'y^uui'JOt hseresiarchae submuiaveninl dej< ciionein, qii:e cun»

nupuoo^oxt oi T:poppr,hi'jrt;

auToJv £zooAr,v 7£v£(70at (jj'J uriuiu ttoo ignnminia dehehal esse, et ante lemptis miiltiiin de-
TTQV 6c&£t).ouffav

7ji6vou TTo/AoG Tv £v Totf ;5a7t).t/.oi? Tay-eiot? oixi v rao- D derinil audiciam habitandi in regalibus cellis, his

oTjTiav 0£oojza7t rol; y.ur a^)ov tooVov eiov upvovui- qui per aliiim modum Deum neaanl, innliisdesignatis

vo'?, £yxaTa).£yivTOJV wjro'; 7ro).).o)v ovoota.Tt opBoSoliu; et annumerais ipsis nomine ficiae orlhodoxiiK ; ei

£7rt7T).a(7TOu, z«'. xtvouv£-j:u7tv oi rrtcToi 7:avTa/^ou yjjf, periciiliiin cs'. fideles nunqtiaiii ambulare iii doiiio

firiy.irt £v ouovoiz TzopfJttrBut iv tw oixoj tou e£Ou, £^a- Doiiiini cuin consensu, toll te a nohis ciio nialos ;
(»1-

7rpO(7£V£yxa-£ ferle consuele sacriticium hoc Deo et Salvaiori, pio

paTS Ta/£ws a']>' r,uM'j tou; ^rovrjpovf,

(7uvri9w? TauTJTJ rr,v 6uo-tow, tc7) 9£w xai (ronvpt \ntip rr,; conervanda nobis defensione in fiiiuro trfmendo jn-
(fiJhiiy^riTousjn; Cu.v u'/u%; uTol.o-jiu; vj rn uzuo-jfjr, dicio liherum ab onmi timore, el h.eretica Irillii-
;

xcic-£t T/j oottpu zAZ-jBipwJ T.u'j-.o; oioj;, y.ui rpr/.JiJLiu; cluaiione araiatuin, ecc esiasiicum cdn^ervale slatimi

x^iaTouTav £u/.oc-f/.iav exxAyjccac-Tizriv cpu- conlirmantes riirsusqiie sug,'eriie jiislissiino ini, e-

tc^ptrt'.'fi; , Tflv ;

).a;aTe zaT(Z7Tc.o-tv ^efiar.olvres-, y.ui au6t? Taf xsct' wj- ralori noslro pias ac jiistas senieniias conlra ijisns

Twv TTOwr/v i^^z-jzyjjzi-iu; z/. tcu a7rO(7To).ixou xtuoiv fipovov piius ab apostolica ^eile vcstra prolatas; siatuen lo

Si/.uiu;, /.ui e\i(^t€it; ut:o<^u<7zi; etVrj- illa iiiipia scripla tradere igr.i, el liahenies in puliii-
iv^ii<juo'j;, X!/(

py.Qu.il vjuvv, "/«t T<i extivwv ciiin proderc, jiixia iinitati(;nein curuin qui itl juI
Vou.7.£vo: Tw evvouwTzTw
 CPISTOL.f;.

«ffron 3"jy;o&'jtot3;-ra •^'^•j/Ai-.wo.t. r.-jti ;:aozoi5oiT6«j, A possiaere Manichaea, el ilia iinpii Neslorii, el E'Jly-

xvX to-jc ?/ovTXC 3»i_:i£0crst /.a^uTToifKW.Jc-^ae, y.v.-v. ui- cliis insensail, ac Dioscori patris el proiectnris co-

/i»3(T£v Twv TK ViWiyAly.v. zczrSffSat ?»;/.oJvT(uv, zai Trt rum. Sic enim evacuabiiur oinnis exspectailo liis qui
K£0"TOOW'J TG-j SvaTiooOs', X«t T« EUTU^Oliif ToO jzo.pa- fiustia speraiu in eos. Rog.imus etiam, sanciissiini,

«»(:.ovoc» zai .itoo^xocoy tou avTwv TraTooj, xaj jmpucT^L- fineni perfectum imponere divin.-e ac vesir* senten-
tiTOU. OvTw yio Totf ££i aCiTOuj tiKTrjv s^.Tri^ouo^tv, Triorx tia;, contra Anihimum, paternlsvestris decreiis con-
«poffooxtazaTaoyKjOrio-cTat. AHioOfzsv oi, ayifuT;<TOt zatT/j venieiitem, ul onme de medio exstinguatur scanda-
xttTa "Avfitotov 0sta zai t£oa viiwv i^ri^jw, Trioaf £7Ti5ervae jiini a parvulis in Dominum credentibus, et opiatain
T£^£ov, xat Toli- Txuzpty.ol; ntiMV xavoo-tJ apuoStov, tva vocem audieis ab oiiinibus nobis Cusiodiai Douii- :

Trav ex tou «.so^ou avs/rjTs o'za-.ba).ov, xai «tto twv ,ut- iiussedem veslram, ac piissimi Imperaioris noi-iri.
xpcJv Twv rto-TiUOVTt^v £("; tov y.vpio-j, xai t/1v tOx-ratxv lanqutm diescoeli; quse Petri imitaiiones salvatis,et
^uviiv azo 0"*30"5£ Tra^a TravTwv t3u.wv ^-jAaHjj xtjptcf tov nos a tribuluilonibus siilvastis (a), eosque qni nob
6covov 1JM.WV, xai toO filoypiiJTO^j >3u.wv |5aai/cfo,-, wj odiunt conrudisils.
Taf •hiJ.ipoi.; toO oOokvoO, Ta toO IIstjOO-j u.iu-n'j.ocr(x. n<i>-

fovTa, zat ffwc-avTa wKf ex Twv fiAt^ovTwv, /.ai TOJ» uto-oOvTa» «u.Kf xaT«io-X"JvavTa.

B
Tnor?A*Ai. SUBSCRIPTIONES.

0a).a<7atoj eir^cxo-oj zf,^ EupyTtwv Tro^ewj a^twaa; Thalas.^ius episcopus Bsrytiorum civitatis, suppli-

(fRiypu-^K. tando subscripsi.

tAiya.i iTrio^xoTro; rf,, B£&&'ot«i'.<Jv ttoAcw; arfljoaj' Magnus episcopus Berrhoeorum civiiaiis, suppli-

feriy/sa-|a.
cando subscripsi.
'Ituavvrif enifTxoTTO, FaSaX&jv iJTriypaiia Svptffri. Joannes cpiscopus G.ibalorumj subscripsi. Syriace.

AtSiftof £7rt<Tzo;rof JAo'.piutj.u.r)( «^''^^af '^jiriypu^a.

.(fliheiius episcopus M.iriamna; [MariaminosJ, sup-
plicandu sub-cripsi.

Xpi<jZow6po; iJ~i(TxoT:o; Iloiyucewvof a^tiivu; uTri- Clirisiophorus eiiiscopiis Porpliyrionis , suppli*

Ciindo siibscrijisi.

' kay^ik/.o; iTriofxorroj' Rwcvzoy a.lii)a</( C^rziypu^fV.- Aichelaus ep scopus Coryci, supplicando sub-
sciip^i.

Aaut9of i7rio'ZjTroj' Ktpxtvo^iou a^ttoca; liziypK-ioc. Daviilius episcopus Ciicesi [Cir ensii], subscripsi,
Syriace.
'AAi^avS/vof £7Tio-xoro? Ti5> -ots B«po aov [ Le^e, Alexander episcopus quondam Yercusiorum ,Bar.
Bapxovo^uv Hard J,
vOv Si 'louaTtvtavouTroAewj a;iw!7ar cusorum Pagrasoium], i unc vero Juslinianopoliia»
iniyp. nus , ^upplicaniio subsciipsi.
'AvKaraotoj iTrto^zoro; 'lwTa?»3j, a^twcaj ifriypa-la.. Asiasiasius episcupus Jutapx, supplicando sub-
sciipMl.
Aouvoj' cTriTzsTrof Ma^fiiiavovrroAicoj' a-.iiin-xc urri-
Uomnus episcopus Maximianopolitanus, suppli-
7pa-i«.
canJf) subscrii si.

Iwavvrj» iTriTzoTTOj Z&)oo«>)v k^i.wu.; v^riyca^a. Joannes cpiscnpus Zoororum, supplicando sub-
!-cripsi.

Mtiyvof 7r|5cO'oOTc-coj' , z«i «-ozcto-tacto; Tvjj- zaTa Magnus presbyter el ambasialor Theopolilanae ec-
6sjJ7ro/tv izz^.wia? CTriyoa-J-a. ( lesi.t , subscripsi.

'llf «zAiio; btaxovo;, xat UTToy.OKTtocpto; TiS» avTw; ix-

Heraciius diaconus et ambasiator ejusdem eccle-

K)r37ia^ -jTiypa-lx. six, stibscripsi.

'.^Savtiotoj otazovof, zat «Troz/Jtoiaptof t^j xaTa T-J- Aihanasius diaconus et ambasiaior ecclcsije Tyri

pov izzA»3'iaj' uniypoi-La subscripsi.

ii«0).of avayvo^^oT»!;, zai «77oxptot«ptor xlq h Tcf.pTu Paiilus Lectorarius et arabasialor ecclesiae Tarsi,

v/inkfiiia; vT.typa-la. subscripsi.

%-ou.a; otizovoj, z«t u-roy.pt^iapto; Tn; y.ara lovini- Thomas dinconus et ambasiator ecclesiae Justinia-
vtavo-'>7ro)tv £xxAr30-iaj -jitiyoa-^a. nopnliian i- , siibscripsi.

Aya;riof Otizovoj, xai ar.oy.ptntapto; ta, «yia; izz).»3-

Agapius diaciiiius et ambasiator sanciae ccclesiaB
Ciaf tc^aj 7r.).£wj pt»3:po7To)£wj E\KppaTr,7ia; u^tiuna; saciae civitaiis [H:erapoleos] metropoleos Euplirate-

\ttriypa-^«. si.i' , siipplicando subscripsi.

'Iwavv/jj v~oO!azov3f, xai aTzoyniaiacto; vf,; y.cry.

Joaniies siibdiaconus et ainbasiaior sanciae eccle-

CoffTjoav aya; izz)»37taj -jriypa-l^a si.T" dc Dosira , siibscripsi.

TnoftiJLo; Staxovoj, zai «.nr.xptatapio; ttJj zaTa Ie)» > rrophimus diaconus et amba«iator sanctissims
«fxv "itavpla; ar/f-nam; i-r/kmia; ah.utnu; ecclesix Seleuclje de Isauria, supplicando sab-
•jjriypu-^a
scripsi.
(^i) Vel aalval : el mnx coiiftindit.
3
Patboi.. LXV!.
 ,

^
i "^
AGAPRTl PAi>.E l

ei nmliasialor sanoiissimae er,-

-ri «vw-riow s^prj- clcsire Amitlaiin; , sciens snperius edicia conlra

tiiv «vtwrK-»!,- iy.vlr,<Tb; l7ri<7TifxHvo?
Ss-Jflso-J, Hi-po-j, y.t/.i z.wook, y.ui "AvOiv.ov ScveruMi , Petriin) , et ZaoMni , ac Aiiilii!iiuni, sub-
/xjva -/«Tci
srripsi.
o-riypoL-lK-
5t«yOvo,-, 7.ai ccTToy.p:rTia.pio; rrj; «71«? sz/.A/j- Marcus diacoiius ct ambasiaior sanciai ecclosiye
Mkoxo?
Emisen*, subscripsi.

Z'ju.''Mvn; oi«7.ovo;, xai «77ozpt(7t«pto; t/;? zKTa 'Ayto- S\meones diaconus et ambasi;;tor saix ae ecclesia!

vT.i-^/pv.yu.
Ila;;iopolitan:e [iEgyropolitiiue vel Areopoiis], sub-
roMv «ytKf iy.yJ.rifTia.;

srCripsi,

licyio; otc/.zovo; , -/«t Krozoio-tscstoj Tvi; zaTcz IItoAs- Sergius diaconiis el amba.^ialor sancl;e ecclesiae
Pio'emai(iis, sub>ciipsi.
p«'ox «yt«? Ez/J.r/o-t^; •jTzvf^-.fV..

z«t uvoy.piaLU.pio; 7ri; z«Ta'AvT«- Cosni (S monachiis et ambasia;or sanclse ecclesi*

lio«rti«? ^tOvK^^of .

£zz).ri!7iKj \t-iypu^K. Anl;iradenae, subscripsi.

paSov aytaff
'H«7a'a,- OtKzovo;, xat uTzoy.piaiv.pio; zr,; y.u-y. r.v-' Ksa as diacdnus e anib;»sialor Areihnsianse eccle-

'ApiOovTtwv £zzy.ri!7t«; •v77»ypaya. sii' , s;ubsc!ips'.

•Iov).tav6j Ot«-/ovo;, z«i ^£voSgx°' '^*^,- Ila^nvpiwv iz- B Ju i.inus diaconus et hospilalarius ecclesiae Palmy*
rciv!:' , suiiscripsi.
rlrifjiu; -o-Ki-ipu-lu.
u-oy.pttjiupio; zv; 'll).to-JT70/tTv,v Joiias diacoiiiis et ambasiaior Uclenopolitanae [lle-
'lovKf 3t«-/ovo; -/at

liopnliiana.'] ecclesiye, subscripsi.

iy./'>.r,ai^f.; vTriy pv.-fV..
zat «77o-/ctTtiptof Tn; uWri; £/- Abraaniiiis diacoiius el aiiibasiator ejusd in eccle-
'a^o«[z.'.oc ota/.ovo,-,
si;e, sub.«cripsi.
yJnaiu; vTciypu\ «.
lvu!.tM'jri; rosavJrspo; tyj; zaT« K-J77fov RwvTTavT!.a,- Synieoiiius presbyier sanctae eeclesi;c Coiisl;in-

(v/ia; h.y.lvaix; -JTizypulu.

tieiisi iii Cypro, siibscripsi.

z«t u-oypKTiupio; rv; zaT« Ss- Jnaniies iet ior el aiiibaslator eccle-iie Seleiici.e
'l'o«vvri; u-ju'/-j'lo(T~r,;,

'k-uy.sia-j 1-Jfiiu; h.ylr.rriu; xt-iypu-!j<x..

Syri;K, siibscripsi.

Ma&T Jpiof «v«7vwo-7r/r zr,; ev BvjpuTw iy.ylr,fjiu; u^,t6i- Marl\rius lertor eoclesiae in Beryto, sui>plie;indd

caf u77«ypai|/a. suliscriiisi.

'Aoc-ivto; avayvwo-.iT!; Tflr XKTa Mapiav.jx73v szz),i3C-t8t? Arseiiiu^ lecior ecclesi;e Mariainni;e (Mari;iinnies]

-J77£ytala. subscripsi.

lioyto; Tzr.za^jvztr.o;, XKt TrepioSiUTJj; uovij; rtv3«/>ou Sergius presbyter el lustrator mona^lerii Sand:iri

aliMdu; yj-i'/pa.-\iu. C [Giiidari], suppruando snbscripsi.

Suticwvn? Stazovo? TJj? aytKf tou XptffToiJ uvuazuaio); Simeoiies Oiaconus sancl* resurreclioiiis Clirisli,

inzi^/cuyu. subscripsi.

'Av/c-Tao-to; 77/5;«ro>T2oo;, zai K77o-/ctc-t«cio; tyj? Kki- Anasiasius pres!>yter et ambasiator eccieiae Cae-

a!/.pioi'J iy.ylr,(7iu; -j-v/pu-lu. sa ee , siibscripsi.

'A'/.i5«>Spo? v7ro3i«xo-i;o? , xat uTto*.pt<itupio; zfi; Kat- Alexaiider subdiacoiius el ambasiator ecclesi;n

ff«&iwv ez/).r;ata; Da^atCTtvwv vTziypwl/u. Ca-sare* Paiaesiina;, subsciipsi.

M(,iu-ji)r,; oix/.o-jo;, /.ui uTzoy.pVjtupio; xr,; y.uzu 't-t.vj- Joaiin( s diaconus el ambasiaior ecclesiae Eleuilie-

(/oci77o).tv £z/).riCia; ^Td-/pv.lu. ropolilaiKe, suhsciipsi.

©eoooctof 8ta-/.ovo;, y.ui u-oy.ptaiupio; zf,; i/.yj.i^aiu; Tlieodo?iiis diaconus et ambasiator eccleMae G?-

rfi; Fa^aiwv vTiypuyu. zi'orum , siibscripsi.

oiKzovo;, zat u~oy.piatupto; zfi; y.uzu T^tw Painpliilus diaconus et ambasiator ecclesiae Nea-
nK^'.si).oj

T70Atv £-/z).T}(7ia; 'jTiypuyu. pol lanae, subscripsi.

EOvoatof Tptatvzzpo;, zai uToypKTtupir,; zfj; y.uzv. Eunomius presbyter ei ambasiator ecclesiae Peiri

Ilircov i/.y.maiu; \jT.i'ipu-lu. subscripsi.

'Avac-Taatoj^totzovof, /ai unw.pLaiupio; T^f auT«r ez- D Anasiasius diaconus et ambasiaior ejusdem ecclf

yi.r.atu; uTrevfaya. siae , siibscripsi,

BizTw/) Otazovoc» zai uizoy.piCLupto; zfi; -/.uztt. \Kpv,TO- Vicior diaconus et ambasiaior ecclesiae Areopoli-

)4v e-/z)i3aia; v-r:iypu'^u. tanae, siibscripsi.

<ttiojtx!vor avay.tixTTrif zv; Taocewv e;f/l/iTix;, «^rw- Pliilunienus lector ecclesiae Tarsenie , suppi cando

o-Ktf 'jTziypxYU. subs r psi.

Kai ueTa T/iv v:ty.'i-if^afi twv ).tSi).)wv Geoc-eoicTa- Et posi leciionem libellorum, Menas venerabiPs
TOf avayvwffTJ;?, zai iiozupitji-i GV/.ov'jtO'/xipto; zf,; Tpta- loclor ac secundicerius nMl;ir.orum anliquac Roni;e
6vTt3o; 'Pwu/3? Tzpo/.ouiau; t6 «xtov zv; ypufsiari; izupu pioliilii aotum synodalis epistole scripi;t* a sanct;e

hrjuitnzo'j zov zft; uyiu; fxvn,!i»3r o-JvoStz/j? iTttrzolri;, memoriae Agapito , et legil p.-r dictiones Latinas :

(LJVfM 3ta Pw^aizwv )i;ewv • tjjv Se ipuri-jiiun zuvzri; iiiterpretJtiofnm auiem legii Ciiristodorus d acouui

«veyvw XotcTOOwoo; ot/zovo;, /.ui 'iozuoto; <ji,y.pnzrjj>Ltj; el noi;iriiis secrelariws, ({ix sic h.iliet.

Hyo-jcx'* ovTw;.
 , )

77 EIISTO;,.F.

APPENDIX.

EP1ST0L.\ V «. A el cum FJvangelii) veriUilis qua r;ilion^ concorilent,

AD \.\THl.Mi;.M CP. EPISCOPLJI '. si per Virginis partum aul caro sine deitate, aul dei-

Au- tas est oria sine canie. Sicut enini negari non potest
Os'endtt in Christo dnns perfi'ctns esse natnras :

thinnm conirarium asserenieni dunuuini. ( evangelista dicenlo) qnod Verbuni caro factvm esi.

Agapelns Aiilliimo epis(.o;K) sahitein. et habitinit in notis {Jonn. i) : it;i iicgari non polest
Mullo gaudio essem reploliis % si tt^ lalem circa ( bealo apostolo Paulo pr;i'dicante )
^iiorf Deus erat
Ecclesia; pacem et gloriosisimi iiuperaioris aiipie in Christo, mundum reconciAans Mi (II Cor. v).Qii;e

populi (loctrinain reperissem, qualem le in primor- aulem reconcili;itio esse posset, qua humano generi
dio esse audivi. Sed nunc, qiiia diilicimus a reveren- repfopiliareiur Deiis, si homiiiis causam Mediaior
dissimis Iratribus, te conlraslaiuia Palrum, iiiipeia- Dei et honiinum nou s-u^ciperet? Qna vero ratione
turein et reliquos populos docere, iia ui neg^ita verilatem Medialoris implel, ni.si quia qui in foruia
liumanx carnis ' atqiie animaj verilaie, tanliim Do- D-i .ccjualis Cst Patri, in forma servi pariiceps esse;t

minum nostrum Jesum Clirislum uiiiiis asseras esse el iiostri, ut niortis vinculum unius praevaricationu
natur»:, tanquam Yerbi deitas ipsa be in carnern coiitraclum uniiis morte, qiii solus morti nihil dc-
aiiimamque verlerii, et laniinam concipi ac nasci, buit, solverelur? Effusio eiiim jusli s;inguinis Cbristi

iiuirirl et crescere, crucifigi ac mori , sepeliri ac re- B tam fuit dives ad prelium, ut si iiniversitas captivor
surgere, et ascendere in coelum. sedcre <id dexleram riim in Redemptorem suum crederet, iiullum diaboli
Palris, vinire ad judicaiulos vivos ei mortuos, di- vinculum retineret. Quoiiiam (si ut Aposiolus aii

vina; t;inlum volunlatis fueril, quic nihil horuni in nbi ubundavit peccatuni , superabundavit et gratiu

Be sine carni.s recipit verilate : ijulc nalura iinia (Rom. v). Et cuin sub peccati prspjudicio nali poies-
Dalurae Patris, nalura esl Spiriliis saiieii, simulque taiem acceperinl ad justitiani renascendi, vylidius
impassibilis, simuliiue incommulabili.«, sempilernae iarium est ilonum liberlalis, quam debitnm serviui-
Triniials indivisa uiiiias, el unius voluiiiaii.-i X'ijua- lis. Ouam iiaijue sibi in liujus sacramenti pr;i'siilif)

litas. Unde .^-i uliqiiis mahc volunl.Uis iiomo, aiit in -

spem reliiiqunnl, qui iii Salvatore nisiro neganl
nde is quisqiie desciscii, ne convincaliir de;iatein humani cor[)ons verilalem? Dicant quo sacrili>^io
passibilem seiilire, alque morialem, et tamen V< ri)i reconciliaii, quo sanguine sunt redempii ? Qjis ai
incarnati, i i est Yerbi ei carnis nnam ausus fiierit (ut Apostolus aii) qui tradidit semetipsum pro nobis
proniintiare naiuram , mauifesle iu apertam ei [)e't oblationem el hostiam Deo in odorem suavi aiis
odibiiem transit insaniaui, qui mediilorem Uei et {Ephos.y)"! ar.t quod uriquam sacrificiiMr; fuii sacra-
liominuii), bominem Jesiiin Ciiristum, simulaiorio tius, quani qiiod verus etaeiernus pontilex :iliaricru-
credil omnia egisse , nec veruin in ipso corpus , ^ed C cis per immolaiionem suaj carnis imposuil? In tO}t-

pliaiilasticam ejus corpnris speciem, oculis sppa- spectu Domim pretiusa mcrs justorum fuit (Psal. cxv);
ruisse cernenlium. Quae impieialis mendacia qiio- nuilius tamen insontis occisio redemptio fuit iiiuiidi.

iiian) oliin fides calhoiica detestatur, et lalia asser- Acceperunt fusti, non dederunt coronas. De fortiiu-
tioiium sacrilegia concordibiis per loium niundum dine fiileiium exeiuiila naia sunt patieiili:p, non dona
heatorum Patium duduin suiit damnata senteiiiiis ; justitiie. Sirigiilares qiiippe iii singiilis niorles fue-
nnn dubiiim est, cam nos lidem prcciiicare atque de- ruiit, iiec alleriiis qiiisquam debilUiii siio (iiie per-
rendere, qiiam sancii aposloli ducuerunt, et hacle- solvii, cum Eilius lioiuiiiis unus sobis Domiuiis nos-
nus eorum suoriim:|ue successorum sequens sancia ter Jesus Chrislus, qiii vere Agniis erat iinmaciila-
Jiaec Romaua et aposti-lica Ecclesia docirinam le- tusexsliteril, iii quo omiies crncifixi, oinnes uiortui,
nuii ac leiiei, docuit el docel. Si quidam * enim iia oiniies sepiiltl, omnes suiit eliam susfii;iii. De qui-
Eunl obcsecati, el a iuiiiine verilatis alieni, ut Verbi hui ipse dicebat : Cum exallatus fuero a lerra, omnia
l)ei a teiiipore incaniationis denegenl veritatem traham ad nieipsuvi (Joan. xii). Fide- eteiiim jnslifi-
ostendant in uuo sili Cliristiannm iiomen usiirDeni, cans impios, et creans justos, ad huniilitatis reiracni

" Ukc qua Anthimiis de li:rresi Eutychiana redar- D sobolem esse salis indicai. Vide Baroii. annn oijo,
giiiiur, qii;t'i]ue.-\gapelo itscnbiiui-, iiiiiioslnr.e suspi-
II. ^8 '". Sev. BiNius.
ciiiiielab ral. Nain cum Auihimiis pci- lilleras Se-
veri, cuiii qiio Coiistaiitino|ii)li diuiiiis cgerat, de li;e-
' Falsam banc mii'la prob;int; neqne eiiim laniuin
sus|>i(^ioiie iin|)0stiir:r' lahoral,
rcsi dinamareiiir, liomo calliiliis se juiaiiiento e.x-
pmgnil, aiqiie coani ipso imporaioio jirofessus
' Honnisd.is ep. 80.
esl, se omnibiis assonsnriim lis (|ii;e veiies apo.sio-
iii
' S. Eco cp. !I7 qiiod adverlee liebneranl B:iro-

lica seiilieii(l;i proponorct. .^p.codil qiiod eliam es. iiius. Binius, aliiqne, ni iiionuii H. C.
falsa oiniiino coiisuliiiii iiola Jiisiiiit;ioi qii .riniii cikii
^ Idein S. Ponlirex eodem loco.

Tbeoilalo * seii polius Tlieoilirt» coiiegi dotegiiur

* Dcodnlo li;)l)(M C. Jilsf.
*'
imposiiira; ciiiii reperiatiir ips i ('pi.siohi daia caleii- Oliiil i6 Jiiiiii aiiiii .)5.5.
*" frivceden^ epistnUi, qnnd nec Baronius nec Jiinins
dis.Maiiaiiiii554, (•,ui).io;(mi('> *' jirujiiecessir Aj ipeii
ani nadverierrri^ nii desum :ta cs.' ex prinio ac sec. cavl
adliiic Nivebat. Imo ipso ^tylns ab ali s Aiiipoli epi-
inlo c.^sfhir 97 l.'imis piipa: I {Ferm:. dioeiidum crat
siolis lodgc di erins nauc opistolani Hlieiius iiareii is
re^io co.leclori, cujns esl hse obseivaliunciila.)
 7^ SILVEfmiS PAPA.
8J>
iwiliiipiuni. in illd aciiuiril salnlein qno snlo
in A nis nec cibus jejuno, nfc srmniis es.set ne< e^sar.t.i
liOMio 8e invci;ii iiinorenlPin. lihprnni lialie-^s per faligalo : posiiemo sine Veibi pnlenlia non se l>..-
prHtiam Dei de ejiis pnientia gl^r ari. (jni cnnira iniius Patri profilereiur aeqnalcm (Joan , x);.-!
linstem humani generis in carnis luisir.i' Itniriiltate sine veritite (amis, non ideni dicerel Paire
se csso
coi gressus liis victoiiam Si.am trilmii, qnorumin minorem {Joan. xiv); cum ciuliolica fides ulrmnq.ie
for: ore iriumpliavii. Licet ergo in uno D.mino Jesu Mi-ci;ial, utrumqiie defendai, qua; seciii.duiii c.n-
Christo vero Dei alqiie liominis Fiiio, Verlii ot carnis fessionem be ili Peiri aposloli unuin Chrisiiim Dei
una persona sii, qu.Tp inseparabiliter aique iiiiJivise vivi Filium el hominem credit ei Verbum. Cliristns
habeat acliones
communes, iiilelligend.fc tamen snnt vero Deus ' noster i'a inter Deiim el hominem mK-
ipsorum operum qualitales. El sic vera; fidei con-
d.aior app.iruii , ul in unilale person* copub.i.s
teinplalione cernendum eM ad quae pio>ehatur hu-
i.iramqiie natnram, el solita S' blitnarel insoliiis, ei
mililascarnis,elad quae inciinetur aliitndo de.laiis :
insoliia solitis temperarei. Quid igiiiir? Cnm Ciiri-
quid sit qiiod caro sine Verbo non agit
(Luc. i); el slus sit Deiis el bomo *, bquiiur hoino , el calimi-
quid sil quod Yerlium sine carne non eHicit.
Sine niaris Deo? I!le se nalnrain commeiiiial
iii biima-
Verbi enim potemia nec conc iperet Virgo, nec
pare- liain, iii in iiio asides deforniare divinam. Geiniiu
rel; et sine veriiaie carnis (ibvolut i pannis inramia B cigo esil snbsianlia Cbri^ti, divina seiTcel , (]n;c
iion jaceret Luc. ii): sine
( Verbi polenlia noii aqiiaHs esl Pairi; biimana vernqna minor esl Palre.
adorarent 5I.ifii piioniin sielin inriice ileclarainm
llrnm ue a:iie > simul nim dno, sed unus Clirisnis,
lilaitli. II); sine veritate rariiis
(
non juberetiir Irans-
ne sil qi at»ri iias, non iriiiiias, Deiis. Siciit einm
ferrl in /Egypium piier, et ab llerodis perserii^une
umis <'si bi'ino in anima raliimaii ei carr:e, sic nmi*
subduci : sine Verbi poienlia
non direrei vnx Patris
f'si Chri.-tiis Ocus et h.niio : ac per hcc Chrisliis
inissa de coelo HiceU Fiiius meus dilrctus, in quo
:

Deus, aiiim) rationalis el caro. Chrisius in his cin-

viilii benecomplacw.;
ipsum audite (Matth.w); et
n biis. Christum in singulis coiifileiiiiir. Deiis la
f\ue verilatecarnis nm proiesiaretiir Jo;innes : Ecce (Oiivenal honum, frater, ei reciai
in fidei n<>rm;mi
Agnus Dei, ecce qui tolil peccata mundi ( Joan. i) :
le in omnibus lenere, et docere concedat. Anieii.
sine Verbi potentia redintcgral o nim (ieret debi-
D.iia calendis .M.iii, Juutiniano iv et Tb odaio viris
lium, el vivilicalio iii(>rti:oruiii el siiie veritate
; car- '.
claiissimis consulibus

S. Aiigusiinu» ep, Tj, oitatus a S. Le ne ep. 97, '

An. Cbr. ^5^i,cnm Panlino or.nsidiiiiim gessii im-
IbeixJorelo conc. Cliabdl., (^ic. '
ulli iiomen Tlie.)']aii G<il..oruiii ly-
peralor, iiee f;i l.i
• id. .\i;g. iiaci.
78 in joan. laiini pr:eiernnl.

ANNO BOMIM DXXNVIf.

SILVERIUS PAPA
Niitilia (ex libTO Poiitificidt).

Silverius» natione Campanus, ex palre llormisii;! ''

qne et dies iindecim «. Ilic levalus est a tyrannc
tpiscopo Romano, sedit anniim iinum, menses quin- Tbcoilai.. ^iiie deliberaiione decreti. Qui Th«;oilaiii3

Cum in nneaiini Christi 536, Roniani Agappiimi Ilujiis temporibus Th' odos'ns Alexandrinnsepiscfv
papam- mortnum esse cognovissenl TbeOilatns rev , piisciim ^edisset annnm uniim ei menses qiiaiiior, in
per viin et metum, ut ait Annslasius, intiusii Siive- exsiliiim missusesi, eo quod concil.o Chiicedone si
rinin Cainpanijm. Hiinc Romanus
clenis a se aiitea D snl.siTibere recusas.^-et. Snbslitutns est ei Paiiins
iinprobaliiin paiilo pnsl recepit
;'pprohavii , ut et episcnpiis orthodoxns, qiii idem de homicidio accn-
scliisma evitnrelnr. Qno die el metise creaius fuerit s:.lus, in exsilium ejectus fuit , subrogato in loeum
i:on s;iiis cor.sianler alfirmari poiest, \n infra paie- ejiis Z'iilo. Sev. BiMis.
bit. D iin btpc Kom:e gerereniu', Constaaiino^ioii ea ^ llaud diiliie legiiimo ex praecedente legiiimo ma-
ron ^iintcr Augnstam el Vigilmm, qn.Te ca:!. il^i
i^ierii trim"nio naius, alioquin a.l laniam dignitatem plane
Brcvi sni Liberatns enarrat his v.rlii-; : D^ Aqa-
rii inbabilis fnissei. Sfv. Bimls.
peii de.cessu awliens lioinaua civitas , S'lverinui sub- c .\niiis qiiatuor sedisse , et qiiintum inchoasse
diuconiiw, Uormisda; quondain papts fi:iuin, ckqil or- constabil ex tempore obiius infra.
dinandum ; Augusia vp.ro vocans VijiHum A ;npeti diu- O li paiiciore< annos illi Iribuunt t.-mpiis sedis ejiis
Citium, profveri sibi secreto ab eo flnqitavit. ul si pipa rnmp.ilant usque ad intrusi inem Vigilii, scd absurde
(ieret, lolleia synudum, ei scriberet Tlieudosio , Aiex- id faciiHit, ciim Silverius sede ponlilicia dejecius, .1
a idriito ep'S :opo , Aiiliimo, et Sev''ro et per epi- , iii exsilnim lolegaiiis, iisqne ad consummalum mar-

stclam suam eorum firmaret fidein, proniiVem dure ei lyrinm vfrii<! et legiiiinus poniifex permanst-rii, ac-
prcvceplnm ad Be'isarium ut papa ord nnretnr, et dnri tns |iie poiitificios quos poiuii exercuerii. Qiion in
cenienariu septem. Lihinter ergo snscepii V-q-tius pra- die aiii iiieiise aiiiii qiiingeiilfsiiiii trigesimi cvli
tntssnin ejus amore :.piscopatus e.t auri , et fucitx pro- orHati'1 Silverii coiitigerit , iii.;i lacile qni-; deruiire
fe.nsione V.omum profer.ius eit, ubi veniens inveiiH Sit- liotrrit proiUerea q.iod eertns dies «ibiiiis .A^'ai.eii
,

verium papam oTdinatum. Uaec LiberaUis. ij;no'a'nr. Vide Baron. aii. 550, ii. 12i. Skv. Bl\;ls.
 , .

81 NOTITIA.
torriipli!S pticuiiijc ilalo, « laleni ImDicni iiidiixil A "•itnlc V.iiige coiilra Belisariimi pjjlricnm, ei coniia

i^lepi, ut qiii noii coiisenl rt'iu iii ejiis ortliiialioiie ,

urlieni iiumain. logressns auicm Helisarius putririns

>;la(lio iMinireiiliir. Sactrdoles qui(iaiii non sulisiri- in iirbein Jloinam qinrio idiis Decembri^', custodiis
|)scrijiil in eum, secunduin niorem aiil qnuin, neqne el niiinilionibns , vel ralirieis ninruruin , ac repara-

dc' rclimi (•onfirniaKciuiit aiue orJiiialionein. J im lione fos^ali , ciicuiiidedit civitaicm ilomanani , «i

aiiiein ordinalo Silverio siib vi el melii, pioplcr adn- niiiiiivit, Nocle ip>a ipia iniroivii I?elis,iriiis patnciiis,

iialionem Ecclesix' el rel gimiis ,

posimoiJuiii suli- Gollii ijiii eraiitiii civiiale, vei !oras niuro-, fugeriin'.,

scrip>erunl piesbyleri. Posl meiises vero duos, iiulu el omnes porias ajieilas (limiserimi, et liigeriinl Jia-
divino exslinguilur Tlieodatus ^'
tyianmis el levatiir veiinam. El posl colligen.i Villiges rex inuUiludincin
rex Viliigis. todein lemporc Viili^is amluavit Ka- G"i!iorum regiessu5 est C(i:iira l«< niain, ix caleintas

vcmiim cum vi iulii liiiam Ainalasiinlli;e reginae

el Mailias B. Ei lixii caslra ad poniem Milviuni , et

iiibi uxorem. Ob licc indignaliis domnus imperator caiperuiit obsidcre civiialem Romamu!:. Tunc faiii-

Ju>liiiianus Auguslus <, qui.i reginani sibi commeii- c.us Belisarius, qui pro iioiuine liomaiio cral , iii-

dalam occidissel Theodalus, niisil belisariiim palri- cliisit se Rosna; inira civilaleni. His diebus obsossa
cium ciiin exerciiu , ul liberarel omnem Ilaliam a est civiias, ut nulli essei facultas exeundi , vcl in-

eaplivilale, Goihorum. Tuiic veniens palrlciu^siipia- B iroeundi. Tunc omiies successiones (a) privalae vel

scripnis iii parte Sic li.c fuii ibidem aliqnanliim

, ecclesiae , iucendio cmsumptai suiil , homines vero
leniporis. Aiidiens aiilem qnod Golbi sibi recissenl gladio iiiterenipti suii!. Quos gladius, gladius ; quos
regem <'
coiitia votum d<>nini Jusliniani Augusti , f ames, fames ;
quos morbus , inorbus iniei ficiebanl.
veiiil in paiifs Gampaiiiye juxla civilalem rs'eapol!in, Nam el eccleise ei corpora sanciorum marlyrum ,

cl coeiiil obsidere eam cnm exercilu siio, (luia iio- exlerminata sunl a Gulhis. Intra civilaiem auitnv

lueruni cives Neapoliiani aperireei. Eodem lempore grandis fames erat, ut aqua veiiuiidarelur pretio
p'.igiiaiuio p:ilricius conlra civiialem inlroivil , ei iiisi nympliarum remedinm subvenisset. Piignai an-..

dncius Iniore, iiiierfecil Co.lios el oinnes cives Nea- tem maximae eraiil conlra civitaiem. His diebus Be«
politani.s ", el misil praidain, iii iiec eccie-iiis par- lisarius pairiciiis repugnando coiilra regem Viiligeiii

ceret pra dando, ila iit uxnribiis praesenlibus mar;los vel siiulliludiiiem Gotliorum ,
prolexil B-maiiOs, vel

earuin gladio inierficeret, ei capivos filios ei uxores civiialem cusloilia sua liberavit , el nomen Roiiiar

nobiliiini extermiiiaret , nullis parcens , nec sacei- iium. Tiiiic obscssa esl civilas annuni unum, el por-

dotibus, iiec servis D.i, nec virginibiis saiiclimonia- lus Romanus a Goiliis. Palricius vero Belisarius pii-

tibiis. Ei dem lcnipore bellum fiiit inaximum ve- guando vicit Gothos. Et poslmoduni fugerunt Gothi
» Qiiod Anasiasius bic scribit de simoniaco in- C successoribus Goihoruin regibus paruisset. Sev. Bi
i^res^u Siiverii fa sum esse ciiHi|,'ilur : quud Li-
tuni mls
beralu- qui lemporibus viveliat,
liis adeoqne niajnre = Onginem belli Goiliici su^.ra neci Am;ilasun;h.8
(iilc diguiis, verbis supra recilatis, iie verbo hujus trihuimiis ex Procopio.
rci meiniiiit lum maxime, quod Silverius sedis sn;e
; I>rat Aiiasiasiiis. Nam post Neapolim ofciijial.iin
'i

i vasori Vigilio in libello sententiEe quem de ipsius Goihi a 'Ibeodalo ilesciverunt, ei Viti^em elegerunl,
(IrimiKuioiie conscripsit , crimen sinioniae potenter ut supra ex Procnpio enarravi, Skv. Binils.
<»l«|i- iat, quod sane iioii ita libere egi^^sei, si ejusdem « Pioiopius I. de i5e!lo Golhornm S' ribil Belisa.
I

iiiiiiiiiis ipse reus exstilisset. Sev. Bi.mls. rimn Neypolim dedil.one accepis>e, ideoque cives
^ Anno terlio Theodaii regis, ipii est Ciirisli 537, «•jisdein iiibis hum;initer traciasse, Veniiii a niajo-
occitp.ita ^e:ipoli nobili-siina mbe Goti i Viii'^'eiii nliiis invenimiis iraditum eumilein Beiisarium ol»
«liictjm exercilns e l>alinatia evocainm , virum stre- iiiiniiiii c*deiii ibidein perpetratam a Silyerio Ro-
nun.n, bellicis .sndoribns ubiqiie siieclaliim , rejjem mano ponlifice, cuin Roiiia poiiius esl , acriier fuisse
aci'l>iinruni , ide qno Tiieoilaius rix maxinie
> I reprelien-ii n, et poeni e tiani agere compulsnm, ut
ignavns, et ile prodiiione toiiiis regni siispectus fce- aucior .Miscellue Paulus diaconus lesiaiur 1. xvi hisl.
ni, ciim iiol ilissiiii;c nrbis excidiuin, iDllusijne lia- Sev. Bi.mls,
I.1" i.ra-sidiniii munitissiinum iiequiilqiiam curarei. f
llacde le Evagriiis lib. iv, cap. 18, h;rc scribil :

(jiiod cum Theidaius damnalione Civ tas Beli^ario sine pugna iradna csl el Homa de-
alicnjiis malefici ,

Judaji cognovisset, ex iirbe piofngus, dum Kjivenna.ii vno Hnmanii subjic-ilttr poit annos sexatjinta ^ quibus
versiis abirel, pi;eveiiins a m
lililiiis quos yvi^cs y.(it> Eriilis el (totliis occiipata fui^sel , nono die Apellei,

ini^erat, occisus est. ciim rec;iiassel annos tres, nt /kjc est ad qiiinlum idus Decembris, uiidi^cimo anno
'••._•. .: v-z-i o.
lcsiaiur Piocopins. Vitiges lioinam progressus liliitm impirii Jusiintuni: qiii est - -
;innus- Gbri^li 537 post ' • •
•
•

Tlieodaii rigs '1

heodegiscbim ibidem projecit iii deviciiim ab Odoacie Erulorum rege Auguslulum.
carcereiii. Ad
conciliandos oiiiniiiin animos (inm li'- sevagesiiiius. Sev. hiiMus.
leras sciipSiShel , alque Silveiinm paj.aiii cum toio s Aiiiio nimirum Christi 338, qiia ohsidione hoc
senalii .nd ii.leUiatem admoniii^-ei reliito Itoioie , iniran uin est imo. (luo.l iiilegro aimo obsidionis
pi
«pi:itnor millium prx>sidio, ne a Belisario iiibis ob- iiiinipiiini illo loiO iirbem expiigiiare conati fuerinl ,
siilionem iiiacliinanle inlerclnderelur, i(ise cnin loio iilii inuiiis ;ih iillo divisus esl. el quisi j.ni jam ca-
suo exeici u nrbe egressus.vi. inorum Go liornni an- siiiiis di^oisum inclinabatnr. Secundo m.igis iniran-
Xiiium imploiav t. Iii erea Beiisarius urbMii ob-i- iliiin eU, Romaii.-B [icclesiie Ariaiii.
qno.l liostts
«finne cinxil, «iiiam iioinani meiiieiites. iie pileriiitur iihil co;iltimelioe aiil inlulerinl ipsis aposi;.-
damni
•a qu 1-
I ;i>si eranl iNeapoliiani , suasu Siiverii poii- loMini basilicis extra iirbem posilis sinenies illic :

iilicis Belisario se ilederunl. Glaves |iortariini, v nc- caiholico r.iu, lestc Pmcopio, libere sacra pentgi
iiimqiie Leuderem «lucem Gothorum, qiii capi quani aiiter sane (inam receiitis li;iretici iioslri lempoiis,
i.rpiler fugere rnali bal laiiquam insignia victome , a (;uibiis nihil prius cogiiatum esl unquain, quaiu nt
tii-lisarius Cunstanlinopolim misil. itu urbs Roni i sicra inoniimenla snnctornm Deo dicilii inccndiis c*
i^.nianis imperaloribiis restitiita rnil , cuni :iiiii.s r;ipinis devasieiit el amolianlur. Sev. Bi.sits.
«' xagiHia Odoacri Eruloruui, riieodunco, cjiisiue ((») .Ms. L'jc. VoiiCitiondt
83 SILVERII PAP^ Sj

llaveniiain i
ost aiinum uniim. Eodem tempore lanla A Jesu Cliristo. El urgente jussione exierunl quidaiii

fames fuit per universum mundum, ul Dalius episco- falsi lestes, qui dixerunl: Quia nos miiUis vicibus in-

pus civiiatis Mediolanensis relatione sua hoc eviilen- venimus Siheiinni papam scripta hujusmodi miiteii-
ler narraveril ,
qund in paitibns Liguriie mulieres lem ad regem Golhorum : Veni ad poriani quae vo-
fiiio-; siids conieciissent penuria famis , de quibus calur Asinaria jiixta Laieranas , el civiiaiiin tibi

relnlit ex ecclesise suae fuisse laniilii. Eodeni tem- Irado, et Belisarium patricium. Quod audieiis Beli-

pore aniltulavil pairicii:s Belisarius Neapoiim, el or- sariiis,priino noii credebat ; t.ciel)al enimqiiod periii-

dinavil eam , et pristmoiium venil Komam; qui sus- vidiam ha;c de eo dicebantnr. Sed dum mulii in e.ideni
ceptiis esi a doniino Silverio beiiigne. Et aliiit acciisalione persislcreni, periimuit. Tiinc fecil Beli-

Belis liiis patricius in palalinin Piiicianum (a) vi sarius palricius B. SMveiiiim papain venire ad se in

Idiis M.iias, indictione xv. Tiinc erai \igiiius diacorms palalium Piucis, et ad primum et secundiim veliiiu

apocrisiaiius Constantiiiopoli. Doleiis aiilem Augusta reiiiiuit omiiein clerum. Ingressis itaiue SilveriVi

pio Antiiimo patriarcha ,

quod depnsitus fuissel a cuin Vigilio solis iii Mausoleo , Anioiiina pairicia

S. Agap to papa, f]iiia hcereticum eiim reperissel, et sedebat in lecto , et Belisarins palricius sedebat
iii loco ejns consliluissel Mennam servum Dei; tiinc ad peJi s ejus. El dum vidisset eum Aiitoiiina pa-
Aiigusia consil o u?a * cuin Vigi io diacoii > niisitepi- B tricia , dixit ad enin : Dic , domne Silveri papa ,

stolam Roinam ad Silverium pa[)aiii, rogans et cbse- qiiid fecinius tibi el Bomanis, ut tu velles nos iii ina-

crans : Ne pigrileris ad nos veiiire, aut cerle revoca iius Golborum tradere? Et adhuc ea loquente, iii-

Aniiumiim iii locum suum. Et cnm legisset B, Silve- gressus subdiacoiius regionaiius Joaiines regionis
riiis liileras, ingemuit , et dixit : Modo scio quia jir m3C (b) tulit palliuiii de collo ejiis, et dnsii euiii
causa liyec finem viiac meae adducit. Sed bealissimus in cubiculum ; et exspoliaiis eum, iniiini tuiii inoiia-

Silveriiis fidiiciam habeiis in Deo et B. Petro rescri- cliicain veslem, et abscondil euin. Tunc Sixlus sub-
psil, dicens ; Doniina Augnsta , ego rem istam fac- diaconus rcgionarius regionis sexlae, videns euni jam
iiiriis nun iuam ero, ul revocein hnmiiiein hacreticum nionaclium, egressus foras, nunliavii ad clerum, di-

in sua nequiiii damnatiim Tuiic indigiiaia Augusia cens : Qnia dominus papa deposilus esl, et facius est

inisif jussiones suas ad Belisariuin pairicium per Vi- monaclius. Quod audienles fugerunt omnes. Quem
gilium diaconiim, ila coiiiiiientes : Vide aliqiias oc- suscepil Vigiliiis archidiaconus, in sua quasi fide, et

casiones in Silv. riam papam , et depone illiim de niisit eum in exsilium <=
ad Ponlianas, et siistcinavit
episcopalu, aut cerie feslinus transinille euin ad nos. etim pane tribulalionis et aqua angusti.e ^. (c) Q»[
Ecce ibi habes Vigiliuin archidiaconum et apocrisia- deficieiis inorlmis est confessor factiis. Qiii eliam sc-
rium nostrum charissimuin ,
qui nobis pollicilus est (]
pulius est ii) eodem loco, xii caiendas Jiinii ^ ibique

revocare Anlbimum ^ palriarcliam. Tunc suscipiens occurril multitudo male babeniium, ei salvatur. Ilic

}U5sionein Belisarius palricius , dixil : Ego quidem fecil ordinationem unam per niensem Decembrem ,

jussionein facio, sed is qui inlerest in nece Siiverii presbyteros 13 (d), diacones 5 (e), episcopos per diversa

papae , ipse reddel raiiunem de faciis suis Domino loca num.I9(f). Et ce.ssavilepiscopatus dies sex(9)f.

e Anno Christi 340. Nam anno Christi 539, mense

•Ilanc eamdem hisloriam Procopius de Bello Go-
Ihico lib. I et Liberaiiis in Breviario cap. 22 receii- Junio lilteras de<lit ad Vigiliiim. Unde si veruin est,
seiit. Ea qiiae ab Aiiaslasio el Procopio pra^lerinissa qudd ait Anastasius, ipsiini inense M:iio dieni obiis-
suiii viilere poteris aiiud Liberatuni allegaio luco. se, non alo quain 540 anno Cliristi eum defiiiiciuui
Stv. BiMUS. esse affirnrare necesse esl. Unde constat qiiod Mipra
^ Adde promissionem duoriim auri centenariorum, dixi, euin qu;:tuor aiinis et aiii|tlius fortasse ab obiiii
sireniolo Silveriose Vigiliura ordiuari curaret. Sev. Agapi'ii hiKUsqiie sedeiij poniiiiciain tenuisse, ad
Bl.MUS coiisiiiiimaium usqiie martyriuiii : semper legitiniuiii
<=
Quod ponlilicem perinaiisis.se, eaque niuiiia ponlilicis (|u;e
haereiica femina petierat, ambiliosus dia-
conus potuit cxerciiisse, consi:it ex scileniia e carceribus
prociirarat , Belisariu-, Pilato deerior, impie
ad f.oduin consummaiat. Poenituit quidem Bel sa- et vinculis illius in Vigilium proiiuntiata. Sev. Bi.mls.
rium in Christum Djmini maiius sacriiegas injecisse, f iNisi dicainus Vigiliuin pot obilmn s:iiiciissiiiii
cum ad expianduin facinus, et divinuin nu.neii pl.i- i) Silveni seipsum in ordiuciii rede.-ise, seijue pon-
caiidum, RonuB ecclesiam erigi curarci sed qiiia liflc;itu, qiiem per intru>ionein cccupaverat, abdi-
:

suo ipsius testiinonio edixe at ruturum nt raiionem casse, non video qua ratione post obilum Silverii
redderet Chnslo Domino qiiisijuis neci pontilicis seiles aposinlica sex diebiis vacare poiue-rit. V:il(le
cooperaielur, accidit utf)ui impia jiissa Aiigust:e ini- iiaqiie probabile est quod siniui ac Silveriuin defuiic-
pleiiat, ne in fcininse offeii^aiii iii: uriere', e\sequendo luiii miraciila edere audivii, seipsum sede aposlo-

sarrilegum ab imperatrice niandaium, imp^^ralorem lica abdicavit, ob sinioniae, evpulsi et occi.si Silve-
Sibi valde infensum reddiderii, meritiique e siimina lii, coniempli aii:itlieinaiis, ciimina a se conuni^sa,
gloria ad summam niiseri;im et paiipeiiatein dejii doiiec ileruin secreia macliinatiniie l:'elisarii uiiiversi
i

iiieniit. Quid Silveriiis exsul pontiiex in Vigilium cleri consensu egiliuie eli^ereiur. Baron. un. 540
pseiidoponlificem , muiiera et otCcia veri poiiiilicis 7iu:n. i. 5 el (). Sev. Bi.x.us.
'jsurpaniem, constiliierit, pitoliit iiifra ex cpislolu (c() 3/s. Luc, v.

bilverii ad Vigiliuin. Sev. Bi.mls. {b) idein, prima; regionis.

"*
Liberaliis iii(|iiii Silveriinn duobiis Vigilii aefen- (c) Ideiii, in Ponzas,
soribus ei servis iiadiiuin sub eornin custodia iiie- ('/ Ideiii, 14.
dia defecisse. Ilaiic ob causain peslis, fames, el bella (f ) lii eo eiii deest Diucones 5,
«xoria fueruni, de quibus Baronius aiino 559. Sev. (/ ) Idem iiis., i8.
()f) lii eodcui dce l dicf sest
 ,,

sr. EPISTUl.i:. 50

SILVERII PAPJ: EPISTOLtE.

» EPISTOLA TRIMA SILVERU P.KW^. A esi Teirarinensis, Fnndinns, Firmanns, el Miniiir-

AD VIGILIUM PSr.tDOPA.PAM.
neiisis. Data i,>«ia charinhi pcr Anasiasium siibilia-
conum.
Viqilio ambilionftn sedis apostolicw et simoni(c criwen
admissum exprobrat, eumque sententia anatlicnii tis EIISTOLA AMATORIS,
condemnut '.
EPiSCOPI ALGiJSTODUN: NSIS, AD SILVEF.llM PAPAM ".

Silverins epi^^copiis Vigilio.

Ad levandam inovi^m exsilii millil ponffici munuscnln,
(a) Miiliis le tiiMisjressionibns irrelitiim sacerilo-
pettns de staiu exsidis certior /ieri.
lalis jamdudiim novii generaliliis : et quia, crnenlis
Bea.issimi) Silverio Amator episcopns.
linmano sanguine manilins decessoribus nostris per-
A quibusdam ,
pater dileclissime, illis a partimis
vicacia tnn snbripiens, teviiicis pn^snmpseris excu-
adventanlibus audivimus vos a sede sancli l'eiri in-
bare mlnisteriis ^, plerique noveruni (idelium. Nam
jiixte pulsura, exsilio di^slinatuin. Quod nimis grave
(]uia conlra jura cano ica temporibus sanctae meu.o-
lerentes, misimus parva munuscula, id esi argenti
rhv. Doiiitacii papae, ipso vivente, successor ejus
libras triginta ad vesiram ves-trorumqiie susienla-
designari coiiabaris, nisi libi amplissimi senaus
tioneni : qu;e petimus, ut ila graio animo suscipiatis,.
obviassct justiiin, mnc providentia pastorali ac pon-
sicut graia iniiluiitur inlentione. Precamur qnoqiie
lilic;ili nucturitaie [iiiu a p "ntificali lionore] lua ex-
" ut per veslram episiolain nobis remandare iion de-
secranda jam debuerani auspicia delruncari. Sed
dignemini qualiter cir a vos sit ai liiin , vel mndi)
diiin parvum vulnus in le [aiiie] negiectum est, in-
agitiir, ul certam r;itii)iiein de vobis seire el fratri-
sanaliile accrevii aposlema : quod nisi ferro allerius
bus valeam nuntiare. Qnid enim putas de nobis fi«ri,
al)scind.uiir, fonienlorum sentire non potest [potesj
paier sninme, ci:in de summo pastorft et vicarii»
mfdicinam : quippe qui nequissinii spiritus audacia
sancti Pelri lalia liunt? Vos tamen nolile miiitHin
ambilioiiis phrenesim concipiens, in illius apostolici
trislari , sed confortamini senipe in Domino : i|uo-
medici, cui aiimas ligandi solvendique collata et
niam poieiisest diviiilas * imiiiensae teiiipestatis iu-
coiicessa poteslas est, versaris cimlumeliam , no-
ccrla bnno serenitatis amovere. Ura pro nobis, liea-
Viimque scelns erroris in ap istolicara sedem rursus
tissiine papa.
nileris indiicere, et in ninrem Sitnonis, cujus disci-

pecnnia, raeque
EPISTOLA II SILVERll PAP.E '
puluin le osleniiis operibns, daia
repulso, qui , favinte Doinino, iribus jam jugiter NOMINE CO.NFiCTA AD AMATOUEM ^.

emensis lemporibns ei praesideo, lempora mea iii- xXmaloris charitntem laudat : qua; contra se acta sunl
taris [niteris] iiivadere. llabeto * ergo cum his qui exponit. De [alsis teslibus conlraepiscopum iionsus-
cipiendis.
tibi ctmseminni poeiise damnationis [perpeluaej scn- V_i

teiitiam , siib!atumque liiii iiomen ei mnnns minls- Dileclissimo atqiie aniantissimo .Amatori episcopo

terii sacf-rdilalis agiiosc-e, sancli Spirilus jiidicio et Silverius

a!>ostolica a nobis auci' ritate d.ininaliis. Sic enrrn qu.im bona esl charitas, qune absentia per ima-

Uecei fi>lera sanctorum Pairum in Ecclcsia servari ginem ^, prae-enlia sibiineiipsi exhibet^per aniorem.

caiholica, ul quod habuit amittal ,

qui iaiprobal)'li Divisa lang.t [jiingit], confu-a ordiaat, inaequalia
lemerilale quod non accepit assunrjpserit. sociat , imperfecta perficit. Quain rccte piaedicalor
Data ociavo calendas .lulii,principe Basilio ". Cse- egregius vinculum perfectionis vocal (Coloss. 111);

lius Silverius papa urbis Romae, hnic decreto ana- qiiia virtutes quidein caeterae pefeciionem gener;mi
tlifmaiis in Vigilio pervasore [Vigilium pervasorem] sed tamen eas charilas ligai,ut ab amaniis mpiile
facto ad onmia siaiula con.^^ensiim prxliens, sub'- dissolvi jam neqneant. Hac itaque virtute, Iratfr

.scripsi, pariter quatuor episcopi subscripserunt, id cbarissime, plenuin te repcrio, dum non solnm de

" Siirrepsis'e videliir adjecta noia consuiari.';, qiiia D Eamdem qiioque par eral inscriptionibiis pluri,
tinipoie Silveiii ni-que iJelisirius, iiei|ue Basilins inis censnram ascriliere, ut pretios;e merces a vili-
iilliiiti consulatnm egtrunt, iiii|uil :h1 oram Biiiius : biis \n7orjo),iu.xiov mercatoris cenlunculis separarentur.
viTiim inihi poliiis h;sc ar^'iieie videitiiir iinpnstnris Phil. Labbe.
aiiiiac^m insciliam qui B.i>ilium anno 5ii coiisu em ' Snspeci»' fidei
epislolan» cum alia probant, tiijii

ci-leberrimum dnobiis niiniiiinm aniis prffiverlerit. slyii barbaries.

Ai de liisce Mercaloris aberrationilius chronologicis * Daiiinaiio Vigilii inscribitur in c. Justelli. Vido
jara siepius conquesti sumiis. I*hil. 1jA3ue. nolas concilii rioinaiii 11, sub Boiiif. II.
^ lla^c episiola noniine Siiverii ;id Amalorem epi- ' Fellx III, ep. G ad Acacuim CP. ep.

stopnm Angiisiodiinensein, fortassK qni his tempori- * Idem Felix III cit.
lius sanciilale celeberrinuis cxslitit, rescripla, ab ' Haiic quoipie sus|iect:e fidei censent viri dncli
alii|iio olioso ex Ana-uisii scripiis consarcinaia vi- nec immerito, cum iisdein atque senuens viiiis la-
(lemr. Noia consnlum mendiici insignita a verit;i(e boret.
liisiorica valde ablioriel, iil CDiislat e.x Liberalo dia- ® Ennodius ep. 24 lib. iv.
coiio liujiis lempoiis sciiplore fulelisimo. liidignain ' Bar. Binio, aliisque exsecrata.
iliiqne jiidicaiiles, qi',;e siib ipsius Silverii nomine. * Greu'. ep. 50, lih. iv.
edainr, loco insolito, el incoiisiieia iiac iiiscriplio- (a) l)e luijus el seqneiilis ciiistolx suppositioae Viile"
ois Qoia, caiu hic exhibere placuil. Sev. Bimcs. Pagium ad .An. Ch. 55'J, n. el 4.
 ,

87 S. LAURENTII NOVAIIIENSIS EPISCOPI dH

itie scisciinndo el visilindo curam habes, sed eliam A laienus posse: quia falsam aiil saspectadi , aul oJio-
hoiiis tiiis me fulcire et sustentare non desinis. sam vocem , aut funeslam , poiius inierdici quara
Quanta aiilem maia in nie peracta sunt, nec enar- aiidiri sanctis P;ilribus pbicuit. Summopere, charis-
rare, nec scribere tibi per onmia possum. Anie om- sime, tales cavendi sunt*, ei averlendi atque reji-
nia vpfo patricia infesta milii erat ', eo (|no(l non ciendi , si nocentes apparuerint : quia non solum
resliluebam Anihiinum duciura palriarcham Con- ecclesiastic;e, sed eliam ssculi legfs tales non sus-
siantinopolilaniim , quem sanctae memoriae Agipetus cipiunt, sed repellunt. Unde scriptiim est : Us i/»-
prcedecessor ineus suis meriiis damnavii, Urgenie pioriim devorat iniqnitatem {Prov. xix). Et Dominiis
<luoque ejus jussione, cxieruni qiiiiiam falsi tesles, per prophelam loquitur, dicens : Cum sanclo sanciu»
dicenles adversum me crimina, quorum nunqiiam eris, et cum viro innocente innocenter ages. Ctm eleclo
particeps fui. Sed diim muti in e idein 'accnsaiione eleclus eris, el ciim perveno perverteris (Psal. xvii).
persislereiit, limuil Delisarius p;itriciiis noster ^ et Et A|iost'ilus inquil : Perverlunt mores bonos colto-
inandavii nie ad se venire pacilice pro qiiiliusdam quia mala (ICo-.w). Idcirco, nt jain pr;i!libatuni

ecclesiaslicis dispositionibus in palatium Pincis ', et esi , niali semper cavendi , et bonis aique benevolis
ad primum et seciindnm velum reiimiit omnem est iiihaereiidum, ut periculuin desidire, quantum
clerum et populum qui mecum veniiibat, et nulluin g possnmus, • deviiemus , ei ne pesiis lia-c latiiis di-
permisii iniroire nisi me solum, et Vigilium di; co- vulgeiur, severitaie qua possiimus abscindaraiis:quo
iiem meum. Me vero vi retento cl ante iiraediciam riani non temerilas intervenit prisumplionis, ubi
patriciam deduclo, miserunt in cvsilium , in quo est diligenlia pietaiis. Agat semper uniisrjuisque ves-
iiiodo sustentor patie tribubiliouis, et aqua angusii;»'. irum hac informaiione \ aposiolica fulius aucto-
Ei^o tainen propterea non diniisi, nec dimilio ofli- rilate, juxia vires suas, et fraiema dileciione, ac

• ium raeum : sed ciim epi-copis, quiis Cimgregarc sanrta religione inores proprios conservare, el in
potui . eos qui talia erga nie egerunt , analliemali- communi alieiutinm adjuvare, ei in cbariiate per-
zavi *, et una ciim illis aposiolica el synodali aucto- manere, el Dei voluntaii iiidesiuenter studcat inha'-
riiale slaiiii, nullum unqiiam taliler decipiendum rere, ut simul budantes Dominuin , iiidefessas ilii

ficut decepius sum ; et si alii|uis deinceps ullum gralia-; semper agamus. Vale in Chr slo, cbarissime!

iiiiquam episcoponm iia deciperel, analhoma nia- semper, el pracdicta prout melius poteri*, Domino
ianalb;i fiprel iii conspeclu Dei et sanctorum angelo- opem lereni»% adimplere, et reliquis fratres aposio-
rum. Similiter sanciorum Patrum roboranles decreia lica auctoritate informare studeto. Dala ix calendas
slaluimus (licet saepissime jam stalulum fuoril) iiec Decembris, Jiistini:mo quinlum *, ei Belisario [Viii-

faUos, nec inimicos snspecios accusatores vel testes Q li&iario] viiis darissiin s consulibus
uiiquam super episcppos suscipi, cisque iiocere nul-

' Theodora;.
.Jussu AugiistnR ' ilxc jam snepe sscpius ab Isidoro iu nclis episiolis

Anasiasius aiii qiiis alius auclor pontificalis.

^ decanlala.
' Alias princip's ut iii c. Just. « S. Leoep. 2. 4,n2.
,

* Seni. illa iii Vjgil. lata merito suspecla, ui paulo ' S lioiiifac. Mog. archiep. 17.
»nle observavimus. " ( oiisiilnm nota falsa.

ANNO DOMIM DXL.

S. LAL
NOVABIENSIS EPSSCOPUS.
Notiiia Margarini de la Bigne.

Ilunc ess0 suspicqr Lanrentium priorem, qui ex D bus in Mediulancnsi ihroiio sede;uiu posi Laureii-
Novariensi facins sit Mediolanensis archiepiscopus •
lium priorem, S. Eustorgius ann. 7, S. Maunus,
vigesimiis quintus, ad annum Chrisli 507, cujus en- anii. 3, S. Dalius ann. 22, S. Vitalis ann. 4, S. Auxa-
romia videatur cele^rare Ennodius (a). In Dictione nis ann. 2), ad archiepiscopatuin Mediolanenseiii
iiiissa llonorato episcopo Novariensi in dedicaiione evecius sit, non ita mulio ante Longobardorum in
Itasilicx Apostolorum. Qni etiain Honoratus admini- Italiam adventuni.

ftraio Novariensi episcopatu annis Iriginia octo ((jui-

(a) Vgnf, inqiiit, piissime Domine, etc, evocatus operis princeps et honeslatis mater vereiundia, religiC'
snnciorum sncerdotum merito, etecti seorxim pra^-en- nis sanctce nuirix prilieniia, Deum semper placatura
r*5 pntris nostri Lnurentii conscienriu, qui lot plenus piet:is, ci quce Kcclesiasticis membris non sermone vi-
tiotibui (I / Ecclesie fiistitjium crcvit, qujt fccissmt tw imliluta tribuct icd excmpHs, ctc.
futiium i.ugula q-irr\t'e ponlificcm in quo ternat boni
 , :

8f> riojiiLiA PRniA. »J

' !! II llWJ WIl.lJLH^ r ^BJJlJllJJ.I.HW/ilJimg
J

SEl
HOMILIvE
(ex Biblioih. PP. Lugd.)

IIOMILIA PUIMA A sinn, eii.im snper nivein eycellet. Fuiurum esi G«-
De poemlenti:. iiiior, m niillas Fi'iuni liuim ui.igeiiiliim, qui auferal

Diio sunl lempora ab Aliissimo preslilula, in qni- in,,l,jm de n.ui.do. qnoJ per me inlrodnc.um osl, et

Lus dalur duplex hominibus remissio pecoaloinm. non fraudenlur fllii in faciiiore pairis. I!Ie aj eriet
Esl nimque reniissio publica el e^i rein ssioprivaia. viam salulis, ille reser.ibil remissioiieni fontis, et
Tublica lempns sunm habel, privi.ia sm.m exer. et crimen nHiim abolebii in aqua el Spirilii. Asper-ret
lempus. In publica foi.s est indulgenli.-e, in priv:.ia me graiicc suse guliis, el inundab ir. Larubit me iiini-
fruclus est poeniienlia-. In illa donum Dei, in isia iero him\ne, el .uper nivem dealbabor. IIj,-c est primo
labor hominis. In illa baplisma, in isla poenii.ido. lempore remis^io generalis : vi(Ie;..*i.us quid iii se-
Et quie ssint ista lempora dfbent agnosci. Tempiis cnndo. Itein Psal ) i declar^.nt : Usqucquaque lava me
priinum est ab Adam usqne ad Ciiristuoi. Tempus ub injustiiiamea, el a delicto meo mundt me {ibid.)^
secundiim est a Cliristo usque ad consuminntionein Ecce lempus, el lemp.is snp.rius A iain, in'er iis Da-
sxciili. Ila^c sunt duo tempora. In prmo qiiid esl? vid. Ibi bivacrnm esi aqua', iibi dicil : lav^.tis me el
Percaliim Adam, qund Clirisius solvil. In eecni.iio? sjiper jj/tpw c/f«,7>c6or. Ilic l:icryi:r.c sui.t poeiiiieiiti;i',

quid? pecciia propria, qiiae labor bominiim et solli- uhi .1 cil D;ivid, iisqucquaque lava meab injns:ilia mea
cilndi) e\siii.giiit : illiid generale esl, boc speclale. B et n d.licio meo munda me. Illiid publicum, lioc ;ir.-
Adveite q;iod dicinir : Peccatnm Adam qiiod in filJs v.tuin. Illud g.aiia: , l:oc clemeiili;e. llud omiiium,
ejus permans I, divina c!eme:itia abstnlit. Sarcii.am boe sii.gulare. Ill.id my^tc)!... bnc n.orale. Aliluilnr
illam in s; suscepii Salvalor, el everlil : qiianio? In Adaii. c Tpore Cbr .-li, ul ve:erem ;ibjiciai baminein
prinio tempore. Ibi? I.i foiite baptismatis, fluvi.>qiie ei i:,(!u;it novum. Abluilur David iii corde compiiu-
Jonlaiiis. Ibi clamabat Bapiista , digiloque nsteiide- cto, iit reformel iii se speiiein qi.am crimeii fusca-
bal ccelestem Prii.cipem, (iicens : Ecce Agnus Dei vii. I!Ie renovalnr in fonie, isle rep;.r,itur in flelii.
ecce qui tollit pe^cata mundi (Joan. i). Peccalum llhiin gralia cnravit, islum g-mi!iis lefoni.avil. Qui
nimuli qnid esl? Delic u II Adain per iiaducem s^'- commis>up.i si-um hirsuio corpore d.i'el; cl lugens
tiiinis ad filios devoUiliiin. A^niis igiiur Dei Chri- iieccati sui aiiie se piiig l iniaginem, ita assereiis :

stus; linctus iii fliin.ine, liilit nnxi.im sarciii;.m a (-'squequaque lava me ab injustitia mea. Qmra usque-
Patre iii fiiios dfrivaniem. Nefas illml p.essimiim, a quaqne? Qiiia ini<;nita'.tm meam agnosco, et delictum
serpeiite ssig^esliim ,
iii foiiie intinxii, in (lumiiie tnenm contra me est semper. JAnq\iam .m iia dicerel
;:bolevii, in c.arne cremavii. Tulit debiium uiiiiis et Sa.iavtras me, Domii.e. jam anle iii paire nien
donavit induJL^entiam cunctis. Ca;iiii cnr.ivit ci saiia Aiiam, (luiuido meinbra iiiius in le sii-cepia linxisli
suHt omnia membra. Venim ali hoo f.mle vel iiidnl- C '" ('^n:e, abl i ti iii flumine. Liher existebam beneli-
gen'ia ge.ierali aliud jam e.voriiur lcmpus commissa :
f'o tjo, nec poiui ii.dnliam mibi g.atiam retiiiere.
pecrata non aqua deb t. sed poeiiiiiido remiliit. tt l'<'nim eiii;ii in rne i,isuin err;ivi. A p.ilris delicio li-
Imc tempiis utrumqne psalmisia Davi 1 in qiiiiqiia- bcreffecius, proprium commisi i;elicl..m, de piiblico
ge>imo psalmo notavil. Priniiim tcmpns posiiit, iil.i •^rei.lus I (pieo, priva iim incinri. Non estj;im foiitis

per Clirislnm loquilur in persona Adam. Et q.iid di- '"^l- aqii:e |.r;esidiuin. Qni I faciam, aiil uiule piabor?
cil? Incertii, inquit, et ocndia saiiienliw tucc manife- N""Tiid nieicor ilerum ii.di.igcniix' li.it imbie per-
sta mihi. Et qiioi sui.t isla? Incertnm ^""•'', Se^eral que lavacri
luit salvari fl.imiiie dilui ? Ahsl. Non
Aiiam liipsum in moriem, scd inanif.sia lacta e>l, et ^S'' j^»"» «<lU3e niuniis repetam quod abiui. S. mel pe-
redemptio ejiis in carne et lemissio cjiis in aqua, l;'"' qnod semel concessum est. Ex mea me iiiopia
vidi in s^piriiu qiinmodo clemeniia lua ms^a rcdinio, ex meo me
per labnie perliindo. Est in me exi-
iini;:e;iitiim, ei patieui rccepit de crimine, et (iliiim guiis qii;d nn huinor, ipii non ine more lorrenii> in-
donavii salnti. Ecce incerta sapienii;e lundi', seJ inodico smioie
iii:»'. qii;u iiirorat. Laboris mei me
mihi tuD dignalio reveiavji ? Q ijd erg Adam? Ip.se S"l'is abiiii qii;ero, verhorumque
.
.^ciiilillis virus in
est qui per Cl.risliim exsukal in David dicens
: Do- me concepium cxuri dcsidero. l S(|ne.iiiaqiie lava me
niine, asperg s mc Injfsopo, et mundubor (/'$.-,/. r.) D ab irijiisiilia mea : non jam aqua, sed opere I .va me;
Culpa enim niea nie obruil, imo crimen privaiica- »""» bipiism.iiis fonle, S''d poe:iiienli:e rore. Quia
tioms foedavil. Scd, aspergesme liyssopo. deliclum mcnm contru mc est
id esl aqiia semprr. Vidi me : co-
viva et mundabor. Asperges me ;iqtia faeliim mcmn, slat anie
, F.lii ini sacro g'i'>vi ine d.Iictum quod me
sangnine mixta, et mundabor. La deormavii.
nbis me, ,l super l"s.iiieiiii iqiie lava me a'j iiijiisiilia mea,
nivcm deabbabor Lav;;bisme in iI!o ventiiro fonle el cognovi
!
M"'-' .pr.hl feei : quod ego cog.iovi , i» ,ii'
mystjco flumitie in qno. iion solum ciimcn mcum gn;'iilcr i;;n.is< e. Dcspicc, lii,'q.ind ego inspicio. Suf-
eistinsuclur, scd ei candor n:cu':- qnciii recep u: us ''^''' »if vid.rc boc. Tihi di-plicui : avmi' fadcm
91 S. LAUnr.NTlI iNOVARIKNSIS EPISCOri ?2

titam a veccutis meis, el onines mniuilates meas dele. A ct^pisli menteni alliora petenlem; si.'» in aliliu<line

Qiiare? qnJH delictum meum conlra me esl semper. mentis tiiai quasi iinago Dei , et de speculo linc dei-

Scriptnm est in corile meo, exaratuin esl snb oculis fici operis profuiida rimaiieris. Habes arbilriiim et

ineis, fixnm esl i;i conscieiilia mea. AMiie, tu, qnnd seiisum de Deo coDcessuni. Del bera apud te, ciiiii

egrt S' ripsi, exime qnod ego depmxi. llacc in figiira sis imago Dei, qiiomodo noii poss s exstingui. Si esl

pinraij sunl; liaec iiiduxi in speculuui quinqnigesiiiii in te prndeiitia, si habes corisilium, et propriuin

psaliiii, iii quo ad aspeciiim noslrum et primi teiii- meniis arbitrium, Deus in le esl. Ipse tibi erit poe-
nileniia, et fons el baptisma, et reniissio, qui nun-
1'oris el secundi ijemiiia iinago resull;il : prinii in

Adaiii, seciindi in David. Licel ambo, sive Ad.un, qu;iin in te nec desinit nec deficit. Qnid ambiguiis
ajsluas : quid lesolveris aniino, et iiiler inepia t;*-
sive David paini temi»<ris spatio conclud;inliir. Spi-
dia conscienliae luae fatigatus torpescis? Feccasii
riiu- est saiictus qui loqniiur in propiieiis. el teni-
[lost foiilein, lapsus es posi b;iplisma, fecisii crimen
pus ulrinsque a se distinguit, ei praevaricalionis ve-

nia signelur in Adam, p(«iiitenti;e maniis exsolv^it in

posl iiidulgentiam genenlem : quid nunc? perit jain
spis? nuiiquid iniercepta esl retributio? Noii est
David; sermo nanK^ue pioplieticiis, ei pr<i'cedeiitem
faciem temporis ei sequenlem depingil in psalmo ita bomo ! Quid circumduceris? signiim accepisii de

B f»n'e. "«n desperaiionis sed miser;Uionis, non de-

Vobislgitur (dileclissimi) sermo isie componiiur, ad
vos dirigilur isia assertio. Vobis liaec dispuialio cla-
feciionis sed remissionis, non ut unquam despere?
Sigifinm acceperuiit Judaei : quale? circiimcisionis.
rum profeclum habitnra ingeritur ; in ([uibus calor
Signiim acceperuiit et Chrisliani : quale? miseratin-
bdei (ccrato forte interveniente perlrixit. Mens per-
nis. Ecce signuni in Juda;is : circumcisio carnis; in
diia obsiupescit, spes depravaia liijuescit, oninisque
Christianis circumcisio cordis. Sed satis haec il a
luiiirorum iiilei tio aporiala tor(,escit, dum secuiii
pr^btantior. In illa sanguis incisionis, in hac aqua
uiiusipiisqiie perpeiidit, sibiqiie repulat, ac inira se
remissionis. Ibi plaga carnis, hic palma pieiaiis. Ihi
loqiiilur ii;i : Quid iacliirus siiin niodo, quid suiier-
observanliu rigida, liic indulgi nlia regia. Ei hoe
agendum e-t inilii, autqiiid restal sper:uidiiin? lie-
uirumque signaculuin Christus pendens iii palibulo
demplus fui, et factus sum serviis; lilier fueiain, fa-

cius siim servus peccali; perdidi giatiam largitoris,

prsnoiavit, quando de viilnere siio et aquam eduxit
et sangiinem (Joan. xix).L'tsaiiguinis signaculum da-
nmisi beneficiuni redeniptoris; cbirocorporeegressus
ret Jud lis, aquce vero indiciiim gentibus Christianis.
de foiite, coenomeilerum immundo perfudi, limoque
Sigiium ergo tu accepisti de fone, non Judaicuiii
luedavi. Purus de gralia Dei, factus s-uin de propria iii-

lemiierantiai erdilns.EiTormeiis defilio famulum, de

sed evaiigelicum. Ex ilia die illaque hora qua egres-

C «"S es de lavacro. ipse libi esfonsjugis el diuturna

iiitimo ini.iicum, de ha^rede exierum [Suppl. fedt].
reniissio. ISon opus babes doctore, non desira sa-
Vio'avi syintioliim meum, corrupi paciuui iii ip^o
vestibnlo ronlis consf,ripliim. quaui inleiix coiidi-
cerdoti-. Mox ut ascendisti de sacro foiile, vestilus
es ve^le alba, et uncliis es unguenlo mystico facta
tioIOquam n iseranda consilia ! Opeiibus diaboli-
:

est super te iiivocaiio, ei venii super te trina virlus,

fis ine renunliaturiim spoponderaiii, ei implere non
qjae vas novuin hac nova perfiidit doctrina. Exinde
valiii ! Ma!is quilius carui, in ipsis relaps;is conia-
te ipsuin staliiit tibi judicem el arbilrium ; dcdiique
niiiior ! Kvaii;^elic;ini tiini(a;ii rursiis in pellicia com-
libi noiiliam ut possis ex le discere bonuin et ma-
mutavi. SlMl.im menti, quam mund;ini lexiieram, labe
lum ; id esl inler meritiiin et peecatum. Et quia non
vilioriim fuscavi, et novum hnniinem i;e uiii velii-
poieras, maneiis in ine nbris corpnrisque conipage,
Siaie coiilexi. Quid nune requiro, aui quid exs[ieclo
liber exis ere a peccato, immunisque esse a noxa
adliiic : nbi qiixTn foiilem, aut ubi iiiveiiio liapti-
,

jiosi bapiisma lemedium tuum in te ipso statut, re-

siiia? Nunqiiiil tst respectus ad aquani? niinquid re-
ni ssionein iii arbiirio tuo posuit, ut non quaeras sa-
cipiit iiie adliiic unda, iii rne reformet in ulero aqiiae
cerdotem ciiin necessitas llagir.iverit ; sed ipsejarn,
et parial innocentem? Aut forie qmerere debeo ad-
ac si scilus perspicuusque raagisler, errorem tuum
liuc dexleram sicerdoiis, quae me mergat in fontem;
01
...
inde iieruui
f
puriiicel!
. I II
Mnec leciim
.
'^
,

loiiiieris; lu *^
n
iiitra le cinendes,' ct peccatuin
r tuuin puenitudino
r
abliias. Iiaque desinat duriiia, cesset desperatio, de-
Ji3Bc teoiim iracias, conscieiiti i tuie onere prxgrava-
siiiiil ignavia, foiis nu[it[ii;im delicit, aqua iiilus est,
lus ! Seil qu.e suiit luec veiba iua, hoino, cogiio-
a iluiio in arbitrio esi, sanctificaiio in solertia est,
sce te esse imagiiicm Dei. Sapieiiteiu te fecil Deus,
reinissio in rnre lacrymarum. Noliie solvere in se-
providuiii aiiin.o, iiieiite iiiy<>ticiim, sensibus subli-
giiiiiain fons est iii homiiie cnnserv.itus perpetiia
mein, et vull le non perdeie sed salvare ; imii piri-
:

niere, se protegere : ipiare lu despcras, quiiuln ille poeniliido. Ibi e-t pijeiiiteiaia ad voceni Bapiistae, qui

sic vocileratur in ereino, et peneirabili ciamore de-

iioii de^picit? Coiiscieniiaiii tuam formidas, ei ad
sertas liominuiii menles exaggerat dicens : Foeniten-
capiii iiidulgenii;i; iio:i festiiia- ? Qiiid puias esse fnn-

nndam aqu tiam ague , appropinquuvit enim rcgn:m coelorum

lem qiii concepit, -iui qnid a-siinia^ e>se e
{Mallli. II!).
qu:e le pepir;l? iSuiiqiiid aqua esi media, aiit uiida

in causa? Ab^itl sed disce mysterium. Priiileuiia lua Nemo poiest superni iniperii habere apicem , ha-
fons, el in te inlellcctus luus aqua esl iiiiindaiis, bere fastigium , iiisi fiier:t poeniienliae suffragio fui-

liabeiis asp cium CMrdis, ul videas lcmelipsuin. Ac- tus. Ad rcgiii superni pencirabila non perveniK^uis-
pri IIOMILIA PRiMA. 9.»

quatn, nisi egerii poe lilenliam. Repeiit adhiic Bap- A orimeo, et ostlum circumsfanlicB labiis nieii. Nec iiii-

tisla : Ego (iiHiiiii) baptizo vos aqua in pceniten iam, nns inlerseril aiter : quis dabit cogitalioni mtw /.'«-

ted alter est post me venieiis. qiii vos baptizabit in Spi- gellum, aul quis imponet .vjper lubia mra signaciilum?

ritu sancto ct iipii. INo!i (ujaiii qiuprere neqne Joan- cerle ui luiic ioquar qnaiido non est laeenihim , el

nein, neque .Jdnlaiiem : ipse libi eslo Baplista. Pol- qund proiiipserit lingiia mn mordeat, srd niitfai nw-

liitus es post l;ivncruin , \'iti:ila sunl viscera lua, mani; sonaljit vox adversa in anribns, el Ikhiio inte-

contaniinaia est aniti^a ? linge te in aqiia poeniieniie, rior stimniatur in ira, conciialnr in cifide. Vides (| ia

nblue le abuntlantia lacrymarnm, exiiberet fons com- et iii auribus iaqneus permanet? el inde illa Scri|)iii-

jHinctionia in extis tu s : exunilent aqnae vivae in (ibiis rao eoiiimonitio s nat: Sepi aures luns spinis; noli an-

luis. Tara te vtnienii Doniin", et ipse te baplizabit dire liuguam nequani (Eccii. xxviii). Laijiieiis estin ma-
iii Spirilu sancio ei igni, hubens ventilabrumin manu nibus:iit dictum esl : iniiiniiaiem mamis vestra- con-

$ua (Ibid.) : qnod est inspectio vel poiiileratio poe- ciiinain. El iteruni : Ulqu.d mihi jejunnstis quando

uiludinis ac peccaii. Ipse perpendit in te ulrnnuiue

subdilns vobis compungitis, el perculitis pugnis humi-
molem etmolem unam poe- lcin (/jai.Lvi;i) ? Qnid dicamde nnxio peilum inces^u,
p^ondus, ipseinspicit in te :

iiitenlise, el unain peslilentiae. Et poeiiiteniiic quiilem cnriique cruore infecto, nt est illud : Yeloces pcdei

ffuctus, ac si iriticum, coiigerit in tuum profeclum ; B «"'"'« adeffundendumsanguinem {Psal. xiii, Rom. iii)

peccat I vero tua qiiasi pesiilentiae paleas, coinburit Has narnque insidias corpoiales.flos laqiieos .singulo-
,

igni iiiexst nguibili ;Luc. iiij.Hsec estprivataremissio, rnm inembroriim de corpore eriieiidos, sententiis

provocata, pceniludine acquisila. snis deceriiil Silvalor Si uculus tuus dcxtrr, si ma-i
intimo corde et :

plurima replicanda. Genus nus tua vel pes scandalizat te (ilntl. v ; Marc. ix) :
Multa sniit repetenda,
liominiim liagile est, el lubrico seiiiper gressu ince-
id est animam luam divina desideranem , ciplcstia

dil. Nitura corporalis obnoxia esl rebnscontrari s :

cogitantem, depravant. Si laqueis siiis te implicanlj

passioiiibus eleniin diversis a<: viuis sulijacet : nec aut Irande sua nitunlur visiis emere : abscinde imn

taiilum de propria puritate,qiian'umdedivlna pielaie niaiium aut pedem , sed pestilentiam tibi per l>:rc

diri.::itur. Ei, si bi die quis cnnfulat demento, de ro- membra morbnmqiie illaiani. Qiiamobrem dictnm es':

bore aiiimi, de vig.ore visceruni , crasiino failiturac Si ocufus tuus dexter te scandnlizat, si manus dexte a

decipiinr. Sic eiiim proiestatur Apostolus d cens : et vel pes : nisiquia «'mne qnod lioiii:m est dexlriim di-

qui se putat stare, v.deat ne cadat / Cor. \). Carcer citiir, similiier nialnm appellalur sinisirnm ? El e>J
(

Qst vero qiii aiiimae fonilndineiu premit et clarita- pars dextra, et esl pais sinistra. Dextra suns reti-

lem contaminat. Laqueuf est semper iinminens jii- net probatos ; sinislra suos aeque re;iroI):ilos i Ad
giterquemsi.lians; laqneus est pesiileio lapsu pro- C dextros quid dicit Cliristiis? Venite, benedicti Palrii

lensus in via. Et inde esl quod clainat propiieia : In m:'i, po!isidcre re num pnrntumiobis ab originc mundi
vii hac qua ombulabam , occultaverunt laqueum m.hl (Mait. XXV ). Quid ad sinistrosf Dir,cedi;e a me, ma-

{Psal. cxLi). Et iteriim : Jnxta semitam , scandu- ledicti, in iijnem wternutn. Vides qua la distensio est

tum posuerunl mihi (Psal. cxxxix). Implicalur pie- in sinislro et dcxlr > ' quid igitur si oculiis tnus dex-

rumqne aniina in hoc corporeo laqneo, ei si velit ,

ler scandalizat? disce qiiid esl qnnd qnand • ciMiimit-

et si nolii, nec liberatiir sponte, prius(|uain d vino tis pefcaiiim, ornlo tibi niii istranle , diil e li i et

snffiagio perpoeiiitudinem supplieans , ul ait iiernm dextrnm viiiitnr. Et dexMiim linc tiiiic corr L;iMir i:i

prophfla : Bemdiclus Dominus qui non de^iit nos in siipisTiim ,

qnaiiiii) lesidciiie Doiniiio el di-eiiiieiile
,

captione dentibus eorum : Aniina nostra sicut p:isser peccata cflpperis inter multos ;ilins ei ipse aiidiie :

erepia est de laqueo venantium : laqneus contritus est, dhiedie a m^', mnledicli, peccatores injiisii./H icjnem

adjuvante Domino,ei nos liberaii sumus (Psal. cxxiii). ffternum. Scand ilizivil le oruliis, snliripnil, delin-

In laqueo lucrcbal aniiMa : eropta esi non snis viri- qni>, 1 er visum le iiiipl cavit ? erue eum. Quid jnbel

bu5, sed divino pra^sidio. Et quis esl isie laquens, crnere? ociilum, an peccaium ? Oculuni siiggereiiiem

iiisi Caro qiiaianimam in propos'lo suo bene curren- commi>.sum. NiiiKiuid oculiis peccavit quia vidil ; aii

lem vexal sempcr, carpit jngiler, capit freqnenler? D inagis aiiimiis deliqnit qnia conciipivit? C;eleriim si

e-l eiiim unus sliiiiiihis per memlira insidians. Dico, per cniicia jeccata vel scandala nnn animi cupidil:is
qiiomndoinoculis est laqiie;is gravis. An iion cogno- reprimenda esl, sed enodiendns est ociilus quia vidit,

\isli qiiemidmodum aniina (nnn dicam , s;i^pe , sed nulliisjam li:ib inrus est oculos.

seinper) caplivaiiir iii a-pei tu ? Unde avariti;! insi- Niiii est (inisqii;ini (iit arbitror) cui ociili remaiip-

dialiir, unde libido iiiceiulilnr, ni-i de corporali as- bnnl, qi!i;i iion est inter morlalcs qni noii coiicnpi*-»
peclu ? Vidisli laqiieum foitcml iiec imnieiilo scrp- cil, aiit scindaliziitiir, anl peccat. Homo , incnlpavei

lum esl : Nequius oculo quid est factum in homine ris ociilum ;id giatiam libi conce^snm, ciijiis lieneli •

(Eccli. xxxi) ? Et iieruni : Inlrnbit mors per fenesf.ras cio lonieii vides ? oriialus esl capiiis, sp culum esi
{Jer. ix). El lingu:i tua laqiieus estinsaiiabilis ; spar- inembrornm , tolinsijne cnrporis f. iie>lr:i griilissi-

gil eniin veneniim nialed clionis, blaspln nii;i;, snsur- !n:i ! No!i liiinc ii.ciilp;ire qiii;i ceinit , sed iii-

ralionis, delractionib; et non snlum corda, sed eiiam ci)I|>a qu;e ceriiit ; sed incnljia libi ipsi ,
qiii;i

eiiilceral aiiimam. Et iiidc est qimd obsecral iilc c.iunpisti! Eriie, :ion ociihim de capie, scd er-
pracsul poeiiitciilioe diccns : Po.te, Dominc cuitcdium rureui dc coidc; cvcl'.c , iion asycciuin corporeuio t
 ;

?.") S. LACRENTII NOVAfliENSIS EPISCOPI Tfi

s.vl coticii[.is cnt iE criiiii n : noii csl iissum ociilniii A i^i^l cajul tniini foris remissionis el nuvins i.niu!-
<l-'lere, s <! ciimen e^elere. Dexierfuilociilns qiran lo gtntia-; elexiud.; non solum per dexlernm ocuIhmi,
lilii obdnxit scaiuialnin : iioc esl qnoddicit gnaiKJo le sed ei per sinistrum gemini rivi cnrrant, nu:iiii(|"ij

iiiqninavit ei polluit. Sed erue cum coiilraria foriilu- tibi ambo oculi pariter, san lais loreni ac itnliil-

«J.ni'. Noli le vulnerHrc cogitare , sed ad vincenduin genliai imtirem. Vultenim indulgentissimus cogniior,
le praicinge. Eslo arinigcr poenileniiae , et protinns ut flftus purgel quod visus pollnit, el qnoil foedavii
evfrie? peccatnm. Dulce fuit vitiuin ciim deieclavit cnpitlitas, relormet coiiipunctio : ut eruas de corde
aiiiiiiaiii ; seti fi.u lil.i minc diilcior i
oeaiindo, qnaj pesiileruin oculuni plangens et ingemiscens et do-
iioi; soliiiii dcleclet, veruni etiam nnlriat aiiimain. lens sicut dolens Jeremias proplieta, cuni pi>piiluin
Cnnciipisti inalnin, vicit le cupidiias, perpetr;isti ne- plangerel iransmigraiuni, sic dicens : Quis dabit ca-
fas! crit aiiiiiius tiius dexter «icuius, id esl dulcedo pili meo aquain, aut oculis meis fontem lacrijmarnm
pecciui. Erneoculiim isliini, sinisliu cunspcctu coii- (Jer.ix)'! r,t ille qniilem populum deploravil capii-
sorlnni, qni le noii illuniinal, Std conitiiebiat, et de vum : tu auieiii ingemisce pro anima quam cupiditas
ilextiotransf rt te in sinistriini, Sed dicis : maiuin violavit, et oculusdexier feciidegenerem. Siceruen-
lioc quod asscris a me exiirpandum, o> uhis isle ne- dns est oiulus, sic abscindendaest nianus, vel noxia
fandns, inias esl! Non viilenir iii pectore, liabtttnr in B membra. N;im nbi avaritia, ibi manus dextra denti-
corJe c nscieiitiae (ixiis, qnali arte valt^boeumcruere biis venenatis armaia ut percutiat, ut affligal, ul aii-
qni nec mann coniiiigi putcst , nec diiiito erui anl feral a'ieiia. Ubi libido, ibi dexter orulus noxio as-
<vei!i? Vis ostendam tibi niimnm, et d gitiim, et ar- (lectn armatus,f|ni modicumdeieclatet multunino et.

te I qua [lossit evilli ? Quaii:!o percussisti pugiiis Qui viderit (inquii) mul erem ad runcvpiscendum eatn
!i milem, indiixisli in te peccali octilum , quan- aduUeravit eam in corde sho (Mattli. v). Vidil oculns,
do ponexisli mannm tnam ad snblevandum hu- concupivii caro?peccavii anima. Flevititerumocnlns?
iii'lem, ad satian !uni inopem , ernisli de corde tno abliitaestcari, absoUita esl an''ma. Avaritia infandum
neipiitioeoculiim qui tescandalizavil.Vides quali manu, est vilium in buminibus: railix cst iina in praecordiis

digitoijue ei ane noxius ille evelliiur oculus qui de fixa cx qua puilulanl omnia mala. Qnid esl avarilia?
ilextro dirigit in sinislrnm? Dulcia swnt vitia liuin in Cupidiias radix omnium malorum {I Tim. vi). De ist;>

; ciii sntit, sed siiiit prolinus amara posl adum. ilel, radit^e exsiirgiint mendacia, oriunlur perjuria. Qni
iiiquil , siiUat cx labiis nwetrcis {Prov. v), el boc enim esl aut di-lractur, aiit empior ;
qni lncri t:ra:ia
d lce. Ad lemiMis quidcin uiigit gulam , iiiipiignat Iiabet de cupiditate tractalus, nonne plerumqne peje«
faiices, novis-ime vcro convcrtilur iii ainarilndinem rat, SiT^pe mentitnr ? sinc hoc vi'io negotiator aui ra..

f<; hs; el qnotl fnii dn!ce ad lempus , fil aiiiaru;.»i in ^ lus aut nullus esf. Et qnid dico negi.tiatorem , im-
liiif. Fesiina igitnr, ct ne tardws existas ad corri- postorem usum commeriiis? Videamus quae res fa-
t;eadiini leile siiiis lo in dexlriim. Cecidisli per icu- cit pracdoniS, ant ntide erumpuiil proditores. Nonm»
liim : coniaminavii le aspeclu sno ? ablnat le aqua de avarilia praedo fuit rex Achab ,
quando per fac-
sna. Intluvil in te laqueiim? eruat le de laqueo : Iia- tionein dolosao mulieris, falsa sub prodiiione ju^tuin
Itct enim in se niagnum lacrymarumanxiliuin. Impu- trucidavil ut vineam ejiis violcnius invaderet? Avarna
lit teoliscenis sorde.sccre actibus, tiirpi.iue mucroiie fiiil et Judas cuin proderel Ciiristum Jndaeis {Maitli.
«aput .'ibsf idii, id est avariiia aul libidine? Ago, lu. xxvi), cum acciperet ab eis Irigjnta argenieos. Toile
ixcrce le contra (alem ocuium ; er.ge le contra as- avaritiam einoii est discordia ; aufer avariliam , ct
pcctiiiii liium,agita cordis tni venas qii?e leiidunlad soliis amor regnal; dcsiiiat avariiia, et ccssal ambilio.
<iciiluin, et dic illi : Ociile, ad le rocurro, liij iniputo! Tolle cupiditatem, et nemo dicit : hoc nieuni, aiit

exue qiioilimplicasli. Tu me vuln> rasti, lii nift saiia hoc tnum. Fraus inde germinai , dolus inde consur-
;

tii me poliuisti, lu nie puri(ica:ab!iiequ()d inqijinasi, git, factio indeconcinnatur: irse quoque,insidia^que,
«•rige qiiod elisisli, corripe qnod everiisli absolvc iiomicidia, bella ipsa, sive publica, sive inteslina, cupi-
,

qnod per sc.iniiahim otligasli. Tu vidisJi, cgo con- diiaiis et avaritiiB Iructussnni; ut si quando vel ar-
oiipivi ; tu inspexisti et ego pcccavi. Vidisti ; uriim, ^ niis vel argumentis.alier alterumvel superaveril vel
viiiisii posi-essiones aliornm ei praedia : csecavit ain- truiicaverii , res cjus velut victor diripiat suamque
biiio. Coe.ii velle qiiod meum non erat, coepi auferre avariliam suppleal. Et boc est quod Scriptura tesia-
ant :irgnmenlo invadere aliena. Tali me scandalo ob- liir Aposlolns, dicens : liadix omnium malorum ava-
caecasli. Quid dicain de feminea specie, qnantum in- rilia {I Tim. vi). Disce diligenter quid sil in liomine.
tiicndo eani collapsa esl anina, efl^eminata sunt v s- Duas liabet in se duorum malorum fixas radiecs
cera, ei qiiasi concupi.scentiae sagitia percussus de quibiis repugnando iiitra vexaiur et carpitiir. El qii.i;

qnodam praecipilio corrni? Da modo liqnorem tuuni, suiit ist:«? radices? lJn.'i est avarilia, et una csl Inxuria,
et deie peccatnm meum. Irriga me imbribns tuis ? ir- Avaritiae radix iibi e l ? In cupidine mentis. Luxnria
riiint aqiiiR tiiac et obruanl crimina mea.H;ccIoqiiere ubiesi? In voluniate mcmbroriim. Cuiiidiias namqne
cum oculotuoqui le scandaiizavil. Pristerea percipe nientis in avariiia in:irdesceiisarmat maiiiis peilcs-
tc in riiiurtim judicinm. Piinge veiiam conlis tui pa;- que, ct facit in liis forense pecc:itum ot crimen ox-
,

iiiirii'i;r> siiinulis, cl dc imo coide al(|uc de intiina tra corpiis : ratlix vcro liixuri.t', qnae succis mcmbro-
Ut.Jile cdiicas aquun vivam iii capiie pronucntcm. runi nntri ur Vfiiarumauc buin-ribua irrigutur, co-
97 nOMlLlA PRIMA. 93
gilfpsaviscera inobscenaciipiJilale dflintjuere, el fa- A finf criinin;) v;ncu!:i fiiiiesia disru-iiiiil. Vitlisti jquaiii

cere pei rainm inleslinuni. Igi;uri'sl pecc:tliiiii avari- eleemosynoe! Vis scirc qiiod et luxuria et iibido iii

li;e, el est peccaiuniluxurise in membris. Duo suiit iii aqiia esl' Peccalum corpiisinceslat, minc aqnaii! ba-
hcimine copilaiia crimina unum iiitus,el uiinm foris;
: bet coiiirariam. Lbi? iioniie in (iciiii>? cl iii' liio ue
unum in mi'mbris,ei unum extramembra. Eslpecca- corpore. De oculis slillai aqiia (iu;e lnlirs coipons
liimluxuria!iiinienibris,etesi peccatu:itav;iriliii'exira conir;ictus dissohil et aliluil lceditaieni. iNaiii sicut

liiembra. El iit credas hoc ila e>se quod dicitur , audi peccaium qund exlra corpus esi eh t'iii(»>yua fuliiii-

trumdfm Apostiilum prosequentein : Otniic peccaluni iiaiel e.\slingiiii , i-ic viiiuiii liljidin;s suod iiii^mbra
(juodcunqne feceril homo exlra corpus est ; qui autem inceslaliacrymanim ubcrias fxsi.r, ;fi. Lrgo peccaluni
fornicatur, in corpus suumpeccai[I Cor. vi). Sed dicis.: qiiod exlra corpus esi propiiiim l);ibcl riiiiieui elee-
si pedes currunl ad prii-dam, s^i iiianus dirip unt, qno- niosyiiae, ei nagilium ([uod iiitra c.rpiis comunll lur
modopolesl isb qiic corpore esse piccaium? Non est suum iiiibel fonlcm ex ( ciili- piOaue.tem: iil scias
qiijcieni dubum (jiio I omiie psccalum ineinbris mi- tu qu.a eleemosynu llanr.nas avariii;e resiingiiit , ci
ii.siranliiius perps r;iiiir : ted aliiid est per meiiibrimi libidine fuscata viscera profusis iiernm llctihiis al-
«o.Mimittere , el aiind in menibra deliiiquere. Per benl nieriiumque rectpUiii. S< d i.ii^mdiii VL-rba ii;-

inembra enim quod commitlitur, in boc animus de- B nui? Accipe evang. lici do. nmeiii;» ; ac(i|ie duosduo-
lecialiir; c^triiis aiiieiii volUjiias boc nec seniit nec le- rum cr niinum inilices . liobi.s publ.c^iniiiii, liabes el

cipit. Et idei) dictum est : Onine p.ccalum quodcun- mcreiricem: pi.biicaiium iu avariiia , m-renicejii
tjue feceril homo, e.rlra curpus est ; libidinis vero fa- iii luxuria. Criminum prsesulcs facti ^uni diviiua
ce;', ardenlcsque r.rias inirase conlinel caro, ex ra- niisericoidi.e indices : vis scire '|iioiiiodo isii Jiio vi-
dice luxiiri* pulluhintes. Dulcibus namque illecebris cerun', ct crlmiiiosa coinagia evMseri;iii?S ilvaiusest
ad modicuin e.xciialns vel exprcssus buinor , trahit publicaiiiis : qua maini? iiuniie per eleeiimsvnam ?

ad se ex imis visct-riim venarunique niednll s totit.s ileceiiia esl ineieirix : (juo prahidin? iioniie per la-
corporis vohiplatcm. Quod ubi Apo--lolu-> inleiiiissi- cryma? Sed cau^am rfpruemus. Agnilus, inqnit,
me inspexit, absolu:e lixil sententiani dici ns : Qxia»- Dom.niis Jesus perauibulal in Jericu : cl ec e vir no-
teni fornicaliir, in corpus smim pectai. Vae iiuhi ! quid inine Ziuha-us {Luc. xix , hi.mo pcccator, avaru'?,
)

acturus suin, hoino fragilisl qua virlulii valcbo laBla; dives ev lapiriis. et h'c quccrcbat videre Doniiinim Je-
alrocitali resi lere! duorum iii me consislentium ve- stiin, ui sciret qualis esset; nec poterat eum vidcre,
iiena qua forle possiim vilare ? Si ladix avaniiye
liiib:iriim olislirp;;li( n^ secliisus; niodicie namque
(iiiuitilorme crimen) exulcerai aniinaiii ; si radix
stitur;e ei'.-U.C(.ni!g;t invenire eiini ;irborem svcomo-
Inxuriu? ignilasminislrat libidiniim faces. quibus vis-
c rum ; asceidil festinu.s el vidii. Q.iid vidit? Saiva-
ceriim niedullas exuril, quid faciam?qu.E virliis in
lor>-m .'^xculi. Bene feslin:nit, oplime ascendil ;
qn
ine.' aiil qii;e sub.'.ianlia mea? Vivunt in me diio ser-
dum a\idus nipii videre Salvalorem, saluiein ips:ini
pemes pariicr, avaritia el luxnria. Monleiit seinper,
q'i;un i|,'iiorabal iiivei,il. Kt qiiid dicain vidil? ame
exMlceranl jugiier coilidiml rreqnenler, et st;tre
,
vi.siis esl qiiam \iderel. Tran ivit ( inqiiii) Dominiis
coiiira lales b. sii;is propiia viriule non po^siiin. Si Jesiis, vidil illiim, dixitque ei : Zaclicee , fe&tina. de-
aqu;e imadiiiinicuJum non esi si Spirilus sauclns
j ,
scende, hodie namquc iu domo tua me mauere opvnei.
deesl, quis me liberabit de corpore morfis hujus? {\ms Ooinine, quid esl hoc quod dicis? Nuuqnid noii siinl
me eriicl ab li;ic nequiliac inole morsuqiie lerali ? fuleies , (luid ;id la'em huniiiK^m applicas? Publica-
Iliino, noli dilfidere: res in promptuest, v.la in niaiiu
nus e^t Zacluvus : iino princps pubiicanorum , pec-
est, viiliis iii vciliiiihite ei.1 , victoria in aibitrio e.<i.
cator est et pr;Eiio; videre le voluil laiilum : niin-
Si voluisti , vici.-ti; si nolueris, vicius rcliiiqneiix.
quid de sola visione j.mi debel s;ilvari? Ascendit in
Qui vuli viiicere c-naiiirut viiicat;qui despeiai, ami- arborem ut videret ; si auiem neidum vidil actusqm^
sii victoriain. Qiiid times cupidilatis crimen, vtl ava-
necilum inat mt.it , nuiHiii d cinlessus e.^i niaciibini
liliae faciiiu.>? ^oli timere! Hadix ista Oiniiiuni ma- suam, aul fl;igilia repl (avit? Nuiiquid flcvit anie le.
loruin,id esl avaritia , hal.ei aquam propriani. H D .,ut fecil eleemosyuam iii pe.caiis suis ? esl adhuc
aipia isia qu;e esi nisi eleemosyna iNoii ;iudisii
, , ?
liomo profaiius; ei di( is illi : Ilodie in dumo tua m«
i|Ud scripliim est? Sicul aqua exstinguit ignem s'.c
,
manere oportei? vix adhiic vel videre te mcriiit, et
eleemosyna exnlinguit peccala (EccU. lU). Mapna h;ic jam angulos ejus visilas hosiiiliiimqut; ;iin|ilect.ris !

Peiiiemia desinai <nierela desinal duhitaiio. Nam

, ,
verum boc olficii lni esi, et indulgeniissim.e cur;e,
iibi eIc'emosyn;i, ihi aqiia;el ubi aqiia, ibi Si.iii us: et qni non vei.isti juslos invitare, sed peccatores cor-
ubi Spirilus, ibi re.iiissio. Desinat desperatio: aqua, rij^ere. Maiies cum |HibIic;ini.«, manducas ciim pecca-
eiabliilio, ei remissio iM eleemosyna laruieniis esl. tori!;us, jiingcris ciim injnslis, ut li;ic soc;et iie qnasi
Ne diiTeras abloere inqninatum roi pns et aiiiinim r-ie qiridaiii eos coiiverta<, el corriaas ad saluieio.
foiiiibus eleemosynnp, ni redeas riirsus in priemissi Zcchive, descende, iiiquit, quia hodie apud teuie ma-
baplismaiis formam ; Sicul aqua exsiinguit igtiem , sic ncre ojwritt. Et qiiid Zachaeus? descendit conreslini
eleemosyna exs'.inguil peccatn. Tanquam si ita etdic- dearborc, jain verbi» Oomini emendalior. Aspei-.tus
liim essot : siciit aqiia exsiingiiit igiiom anieutem, eniin emenda\ii pradonem; et solo sermone maia-
fcic eleciM syiia di ccrpit avaritiam: fiinera liDUiiiiuin- vii sciisum ejus. Doscciidit, perniciter pnipeavu,
0»J S. I.ALRENTII NOV, \RIENSIS EPISCOPI m
e\siill.'ins parav'l. Iirtspitiiim ; siiscppit viine pr.Tpsii- a Zach.-eus. Ille ascendil in arbnrem, quia non polerat
leii) , Ci fatiiis est (iiins Abalioe. Marisil apiid iildin v (lere prae lurbis ; te iioii iiirbi linminuiii reiiiiet.

llliristiis, inspiravit illi igncm secreionim, if.'nem aut caterva exdudit, sed habes inler viiiorum silvarn
ruiei, Spirinis sanci occiillum ardorem . di amoie pt cogitaiionis catervas qua; meiilem tuam obum-
Dei et caiore (idei fligrans, lalia verba depromerei : brant, et aspeclum aporiant. Sed tu convelle decor-
Doniine, ecce dimidium bonorutn meorum do pauperi- de liiosilvam islam male umbrantem. Repellenoxias
bus. Aiidisii qiiid dixit? bonorum
Ecce diniidiiim cogitatioiies, et conscientiaj strepitum. Relinque in
iiieoriim ilispergo panperibus. Tanqnam si ila dice- aniuio tuo unain arborem limpidain fruciiferam, cru-
ret : modo vidi, iiiodo cogiiovi. Salvator , non ex cis stigmala pra;tVreiiiem : in quam ascendens, vi-
nic,sed e,\ te facia esi correclio mea;persens1 prnedas deas et ipse Clirisium siciit vidii ZachKus, et dicat
ineas, pensavi acliis pcslileros qiios iii avarilia per- tibi : Amen dico vobis quod sa'us liodie fiomini isti

petravi. Oio, obsecro, adjiiva me miirerum el pecca- fucta est, quoniam et hic filius est Abrahce. Compnn-
lorem! Fcce trogo qnod abstuli ; relicio indigentes gere proiinus in alTcctu verborum ejus , cl concipe
qiidS la-si, ecce vestio quo* nudavi; et si quid alicui aniin') cum magna alacritaie facere eleemosynam.
fraiide absluii , in (juadiuplo reddam. Vidisti largi- Porrige modicum, et promerere mulium. Erog.i ler-
lioneiii rapioris? inst t adbuc dicendo : Adesto , Do- g rena, el exige sempiierna , sicut fecii Zachaeus, qiii
nii c ; ego in quadruplo leddo qiioc inique abstuli. doni terrcnam dispergit subbtantiam, non soluiii con-
Tii ciira ciiniiiiosiim, tu siiscipe votum nieinn, el gestam molem fontibus eleemosynaj diluit, sed et

sana vulnera mta. Eruat eleemosyna, quue obruil jam haeres rcgni cffilestis et filius Abrahae esse pro-
avarilia. Indignanlur quidem, imputare conantiir Do- meruit. Vidisli elegaiilissimum documenlum ; vidisti

mino cur ad peccatorem divcrteril, el in doino pu- Zaclia-um nefas avaritiae e!eemosynae imbribus ex-
blicani mansitare voluiril : sed qiiid Doniinus ad piantem. quam singulare saiuiis compendinm,
eos ? Nunquid vos ila? nolite sic de me sapere : an erogare pauperibus , et ablui de peccaiis! Eleemo-
nesciiis quoniam publicanorum sum ei peccatorum syna subiio conversum hominem de peccaiis, nou
salvator ? Amen dico vobis qiiod bodie salus facta est solum puiiiicavit, sed eiiam coronavii et focii de
domui Zacba'i, quoniam et iiic iilius est Abrabsg. publicino paradisi civem. Si siipplela esi ratio, si

Salus illi facla est quoniam Salvatorem et vidil et cumulata esl de stipendiis paupeium remissionis
cognovit, et recepit , et pricceplum ejus implevii. mensura : et sufficil libi exemplum pubJicani qui mi-
Noii audislis quid dixii? Dimidium subsianiiu: meae serabiles actus transacii temporis per eleemosynam
do pauperit)us, 1 1 si cui aliquid defraiidavi, reddo qiiasi per flumen in indnlgenliam traxil aique inuii-

(|iiadruplo ! Quid vos indignamini talem op-rarium ? r« davit, seque avariiise laiiueo per eroi;aiionem en-
Tam mature conversum possum rejiellere , el uon puit. Accipe nunc aliud pielatis exemplum in niuliera

libenler recipere, et hunc despicere t;iin ciio traiisla- merelrice proposilum, ut possis evadere Inxuriae cri-

iii;ii de inalo in bonuin, de praeda ad palmam ? Non men et fornicaiionis capiuram. Retine quod pnemi-
vidisli quia pubiicanus fiictus e>t indigeniiiim pr.e- simus, qiiia duo sunt in homine capitalia criniina.

sul el boiiio lorensis ineruit es-se filius Abrahas? Non avarLiia et luxuria, et docuiiinis qnod avariiia; cri-

iiieminisli quia Filius hominis venit qucerere quod ev- men caicaverit publicanus. Audistis eniin qiiia ero^
rav:'ral, salvare quod perieral {Matl. xviii)?Aspicite, gavit tsurientibus, et evasit ;
pavit pauperes, et
publicani ; inlueamini, peccatorts; periendite,avar!, nieruit esse quod non erat. Nunc de luxuria erit

fures, aique raplores. Videte exemplum Zachiei : sermo in merelrice memoralus. Mulier, a le exigi-

iti-pic.le qualem invenit fonlis venam aqiiarumque mus quod mullis prosit. Mere:rix, da iiobis exeiii-

fluenta : quibtis se per eleeiiiosynam .'•ponte perfudii, piiira, ut sciamus quomodo stupraia menibia tiia non
gordcsque suas omnes iii pub ica funclione contra- sunt a Deo despecta, sed magis recepla. Dic nobis,
ciiis distruxit. in Zachseo sentenlia iila absolulapro- criminosa, quaienus elTecta es casta ! noli tacere,

cessit : Sicul aqua exs inguil ignem , eleeniosyna pur- publicana , sed prode nobis benefi(ium Chrisli , et

gat peccatum (Eccti.iu). Pusillus corpore, factus esl doce iios quo genei e facta es de meretrice virgo. Au-
jy
praxlarusopere; flagiliosus conceptus felix suLito dc diie caiisam , discile ciiram ,
quia piinceps iniseri-

eleeniosyna nascitur. Modicus asceiidit arborem ut cordiae mirabilia lecit. Accepit merelricem, purgavit

VKlereiiir a Cbrislo, et vulgarelur in mundo. Ar- publicanum, clarificavit corruptam. Pharisaeus qiii-

bor opiabilis, salubri niedicamiiie plena, quae in solo dain nomiiie Simon Cliristum rogavit in domuia
aspeclii subveiiit peccaiori, el saiictilicavit piofanuni. siiam; ei paravit illi convivium , ui ederet apud ii-

Nuii labs inveiita cst arbor isla qiialis illa principa- Inm. Iiigres^us, inquit dignamer discu-, Dominus ,

lis de qiia dicimii esl, qua die manducaverilis ex ea, biiit. Et hoc quoque miranda liumanitas, ut Deus iii

morle moriemini [Gen, n).ln illa serpeiis decepii sim- domo Pliarisaei et discuiiiberet ei ederei! Apud ?.a-
plices, in is!;i Salvator subvenit peccaiori. Iiniiareet chxum inansit , apud Pharisaeum nianduiavii. H
h"C qnaro, nisi (luia pnblicanoriiiii erat el ainicns et
iii Zacliaeum, ascende iii arborem animx tu:*'. Arbor
est iii le al:a, fl.les tua , el specula excelsa. Sia in salvator? Sed disciinibenle illo,eliam edeiilein (l<mio
Pharisaei quid facliim cst Ecce miil er peccairix
caciiiiiiiie Iiujus arboris hujusque speciila', iil valeas ,
?

siJcre Deuin Chrisluinqne transeiiiiiein , siciu vi iit fjuiK eral in illa civiiaic , ubi rog-iovit (juia iiitrauj
10! H0.M1LIA PRIMA, ri
Clirisiiis el recul)uil iii doiiio Pharisaei, subito qiiasi A nms, aui quos nu-dicus vcnisli curnre ,
nunquid sa

inerelrix audax iutravit iii «icmtim, cl allrilani publi- los? Alisii ! sanis non est opns mi dicus, sed mare-

cis aspeclibus fronlenj obiulil Sahaiori. Audadr tiicilnis opus esi inedic'iia. rnblicani le pulsant, ut

non j»m meielrix

iiilravit; , sed modesla ;
iion libi- ciirain accipiant : pe< caloribiis venisti porrigere ma-
dineni expieinra, sed lucem v.sura. Iniravii non ad niiin, elisos erigere , c;Ecis reddere visuin. Medii-e,

libidin s formam, sed ad indiiigenliLC fontem. InUa- iion nie repellns vulntTaiam, et si me repellis, e.o

vil non iibi jain ullra sordesicret, sed tdii contrac as

non recedo, scd jiire menm de le esigo sanilaiem,

deponerel sordes et siupraia visceia D miiio niise- qnia sanare venisli sancios, non repellere. Tenco
Snpergrcssa est a viia ne.: respexit pedes luos, nec ante disccdo qnnm perce|ier<> cnrani.
mnie pnrgar.-l.
liniite direxit mI iontein, Omnipoieiis suscipe importunam, el no!i desp cere
ad rbarisaeum, sed recto ,

pnl>antem nieretricem. Ecce preiiym libi olTero pro

piidore privala et poenitiidine nrmata. El qnid
fecil?

«oniuiit se ad pedes Christi in loto recnoibenlis : redenipiione mea : porrige ad me aspeclnm lu im.

anxia; curaioque corpore, pedes DoiniMi tenel Et qiiid esl quod oflero? Indigtns sum, inops stMii,
slelil

rfa,et remedium el.cil.Uiilur, aniino ioqnitnr, tncel nibil babeo in subslantia praeler lacrynias, et i.oc

^tgeniit silenler; ins at importiine, poeniindine sti- satis tibi esl. Scio ego qood grala sit i>ta oblatio.

inuiala; snhrigit ad coefum animnm , aspeclu:r>que B Non qu;cris Decuniam, sed exigis poeniteniinm : nec

lerra. llum soliim vielcl qnem tenet, illi l:baminn tanliirn qnaeris, qtianlum lacrymis delecta-
Jefigit in

peccala detegil, el cri- ris. i-acrificium tiiii esi corcontribul ilum, et spirilus
pniidit peccaium siiuin, illi

rescrat conscieiitiam. Cor suum supra conipnnclus. Suscipe itaqae pri ti in poeniieutiiii
ininosain
fund.t. Capillis eii im nie;e, et da milii pnvmiuin indulgenii;e tu;e. Pa>tor
pedes ejus mislum cuin Qelibus
bone, dic mihi, qiiORSo, nimqiiid noii siim de ovibns
nioliibns l.ncrymis periusos pedes quasi linteo quo-
tuis? Sed erravi de grege, et fnct.i suni si< ni o is
dani detergil. Nec so.nm lacrymis ab^uere satis est
crin.bns tergere, insuper de alabastro quod in perdiia : qiisre ancillam ti;am, et lac nie de inere-
el
nianu lenebat iin^ento perfudil; ut pedcs qnos ri- trice pudicam! Noli me despicere, non snin sola,

gaver.ii, ungiicnlo liniret. Atque iii liis tribus spe- mulias habeo compares,eiqnam maxima parsoviuni
ciebus, imniunda inulier, in lacryinis el cnpiilis et luaruin in ine est. Pastor exceise, qii i re oves dis-

unguento (juasi fmiein baplismi siii de pedilius persas et sc;tbie conlracias. Collige eas in unuin, el
,

Chrisii extraxit. Nam in fonte bnplismi qnid aliud inipie ovile tutim. Tu iiamque dixisii : Habeo et alioi

quam aqunm, ei cbrisma, et vesiis alha ? lliiic ovesquce nonsiint ex lioc oiili ; lias oporlel me aggre-
est

mulieri pro aqiia tletus ftiit, pro ciirismaie nngiien gare ut fial unus grex el unus yastor. Qiiae siiiit i-.i:«

liim, pro veste capiili. mulier peccnlrix, multa ^ oves quse non sunt de mandra lua ? iiunqnid non
monstravit talem, merctrices et pnblicani? nunquitl peccaiores adul-
adinvenlio tua! Qnis tibi atit inve ,

nire aut proponere artein, ul congesta in te crimina teri, el injusti? Cateruin si hos repudiavcrs vcl

inomentaneis lacryinis viiiceres, crinibus raderes ,

excluseris, qui remanebunl quiimpleant ovile luum '

Ungiiento siirpnres? Qnid crgo? Inlravit, iiiquit, mu- Proiihelae et aposloli, inariyres, virgines etcontinen-

lier peccatrix, cum alabaslro unqnenii, sletit juxia pe- les? Quanlisuntad integrumpopulum ! Si igitnrpr.T-

scribitur pcccatoribus, pau; intiis, ei inniti foiis

des Chrisli. Et quiil S;dvalor? Nunqnid ignor;tbat i

»am? nunquid nesciebat quod esset publicana ? hoc eruni. Sed quoniam redemptor esgenemlis, et pastor
liefas esi diccre. Verum ubi vidit compiinctam, jam communis, qtii venisii non perdere sed salvare ,

lion lepulit quasi pnblic;)nain aut sprevil iinportu- colligeex scabie corruptns oves, et dispersas re<lnc
nam; sed recepit doleiiieiB, et amplcctitur poeniten- ad canlas coelesies. Fac de omnibus unum gregeni
lem. Non imputavii ut erat impulandiim. ISon omnibus unus (sicul promi isti) ei Salvntor ct
ei ei et esto
dixit Domiiius: Merelrix.adultera, fornicaria, fliiida, P;istor. ego mnlier ut indigna, ei tacita
Obsccro te

tu veiiis ad ine, lu proximasti . lu ausa es pedes intrn me piece dcposco sciens le esse errnnlium ,

liieosinunibus pollutis contiiigerc?iion vidcs massam medicum. Dolorem raeiim verbis ingemino, ei actio
nialornm tiiorum? calent adbuc iii le crimina, mem-
D nein ineam secretis singullibus premn.
Esto milii ad-

bra tiia fervorein libidinis spiiant, corpus tuum cri- vocatus : siiscipe causam meam, et solve compedes

niinosis maculis pleninn e^t ! Aniniam ipsain intus meos. MuUum est qu<>d merni tangere pedes luos.
contnminationis funcsta sarcina preinii poeiiileiiti;« pcrfnndo pedes luos. Tu
tuie ; et tti Ego fleiibus
lanlis sceleribus deiiravata, ausa es veniie ad nie dcle ciinii; a ni.-a. Tniigo te.
? lunien indulgenlie ,

Non sic Christus nec dixit. Qui immnndn mnlier, el os< iilor pcdes
illi iiec iiii(iutavil, Salvntor, ego
ut in(|uinem qnod tangn, scd iit aldnar
elsi dixi set, illa talis innlier par;ita er;it sine dubio tuos : non
contraiia respondere. Si dixissct illi Cbristus : lin- abeo qnem tnngo. mereirix, ningiia csl rides lua,

mira convcrsatio, clara confessio Non le

jnni dici-
inunda mulier, foedissima, CGiitainiiiaia, cessn, a nie
1

merclricanlinm nicdi-
discede , nullam babeo cum nieretricibus causam ;
iiins meietricem, sed oinnium
cxem-
habuil illa re^pondercui hoc illi opponeret: Domiiie cam de te enim capinni innUi recupciniionis
:

rex coe!estis, Redemplor iiiundi,qu« snntli;cc ? tinid pltnn.ScdcopplicapitnliordincmrcpIicem. Phan^ai^ii*

ren ipii lognvcral Doiniiium nbi v d.t vclul in-
descendisti de coe o pro|)icr jusios laiiiiiin? Et(|ii;'nii inl' ,

se Ui( si essct prophc-

suiii JiMi?sic occi aioies icpndi s? Ibi po, nlus di-iiani niulie-em , ail iiitra :
f i5 S. LALRENTII NOVARIENSIS EriSCOII m
tn. nan smcrel hnnc miilirem tanjere se, cujiis siirel A blicaniim.objice meretricem, eldic: Cc=sa, ccnsclen-

se perpen ienle etprospernin

iiif.iiiiiam. Illo sic inira tia ; noii milii obsirepere, nnli obsisiere. Esiaccessus
jjcium olisciirire nitinie, cogiialiim ejus comprehen- ad Deum, et locus remcandi ad Cliristum.
dit Domitius, et delexil : Simon, in.juii, hubeo libi Impius fuii publicanus, sed non desperavii : fene-

(Uiquid dicere. Al iUe respondit : Magister, dit. Foene- ravit piiblicanus, ei factus esi intimus; flevl mere-

raior aliquis duos habebat debilores; unus debebai quin- trix, ei facta est felix. Utquid me corripis, conscien-

genlos denarios, olter qninquaginla : isti dum non lia? Dl quid me confundis, et depravare contendis?
liaberent unde reddsrenl , dimisit ulrique. Dic, quceso, Si Deus recipit, quis esi qui rej-cii?8i Deus ju>-lili-

quis d isiis duobus diligere ptns debuil ? respondit Si- cat, quis estqui condemnat? Cliristi:<nequid, lardas :

tnon, et dixit :Quanlum ego wslimo, ille cui plns do- pub icanuin vides antenuain adhuc poeiiiieret rece-

navit. Dixit ei Duminus: recte jndicasii. Simon hospes pium, ei ambigis : quid meius? Viiio libidmis qno
Pliaris«e, coUige ad le parabolam i;-tam; nescisquia corpus polluiiur et membra maculaniur, si luto animo
pntpter te il!am protiili? cur indigiiaris, cur veneiium gemiieris, ahsolveris.
ver-as in peclore luo? cnr conlra faclum bonum su- lloiiio, si c^ r luum vides, vides uno momento per
brigis caput serpenlis? fndignum jiidicas me susci- solas lacryinas ablulum, et dubllas?Sed dicis : Ecce
pere mulierein fornicari ini lacryuiarum fonlibus in- B coiiipuiictus oravi, aul flevi » ro bis quac ma!e gessi ;

uiidnntein : scd far ishocqnasi imreiiulus Pharisaeus, aliqiiaienus merui a D' mino indtilgenlia absolvi;
dum 'noii ^is mc esse aiit credere Deiim ! Amice, post hoc, iii esl i|)sa conditio, si rursus peccavero,
fecisti rem bonam ;
parasti mihi convivittm, et pran- quid facturus siim? Nnnquid iierum flere debeo, aui
diiiiii sed qiiid ad islain mulierem? Anima
exhibuisii : indulgenliam tl.igiiare? aiit nunquid esl adliuc repe-
ejus qunm tu;i hiiinanitas, amor ejus v.cit
plu-i est lere remedium? Rispondeo tibi : si quidem radix
luum convivium. Non vidisti quid fecil? Inirnvi in peccaM in membris tuis aresceret, vcl ab aiiimis tu's
domum tuum, aquam ped bus meis non dedisli : hac discederei , recte hoc diceres. Si enim s imiilus car-
autem lacrymis rigavit pedes mcos. Oscutum miki non nis quiesceret, fecurus esses nec peccatum faceres,
dedisli: hctc aulem ex quo intravit, non cessavit oscu- nec poenitentiam quareres ; sed semper quasi ange-
(ari pedes meos. Oleo non unxisti caput meum ; hwc lus illibatus incederes. Quod si le naiuralis concu-
pedes meos ungucnlo perfudit : propter quod dico piscentia urget el pungit libido quid (actunis es
,

tibi, remissa snnl ilti infmita. Pharisice , ex iiialo fr.igibs ? Vinceris i-ubinde , flecleris fi equenier et
fcrmento indignaris. Angit le quod salvaverim pec- r.cis aliquid quod Deus iion vull.
catricem, et a peccaiis absolverim : et qu d lioc ad Faiis illiid qiiod forle lu ipse horrecis, ut ait
le? Mala intentio tua ;
nunquid iion licct mihi facere G Aposiolus : Ncn qucd vulo ago, sed quod odi hoc facio
in meis quod volo ? an oculus itius nequam esi quia ego (liom. VII, 19). Quid nunc? ccce orasli , et annuit
bonus sum {Matt. xx)? Sed, si libi [dacet, collige ad Dominus. Adjiivit piu>;, indiilsit misericors evasisti
,

te parabolam meam ; aperi ociilos luos et vide. Tu peccatuin. Sed qui jam ab»o!uius e->t a siiniulo car-
fecisii coiiviviiim, et mt;retrix coronata Quare
est. ? nis, ecce iterum cogii (ondiiio cadcre post v< niam
quia muliumdilexil, mulliiin pli)ravit, miilium pceni- inipeliatam, delinquere post indulgentiam , et post
tuii. Plus valiiii ai»uil me fletus meretricis quam lua lacrymas iteriim L.psus incurrere.
fercula. El iiide duplo tibi prcclata est fornicatrix; In lioc plane jam magniim intervenit odium, et
quando tu quinquaginlii, illa quingenlis compensata inestiiiiabilis dlhcuiias. Conari quidem debes toto
cit numinis. Nec immeriio de vohis proediclum est, animo , ei pusnare periina' iter conira carnis stimu-
Ouia meretriccs et publicanl prcecedent vos in regno los et concupisceniiam cordis, ui viiicas et non pec-
Dei {Matlh. xxi). Et conversus Dotninus Jesus dixit ccs. Sed si lorle contra voium tuiim conditio carnis
ad mulierem : Fides tua te salvam fecit, vade in pace vicerit, ct cnpiditas slraverit in peccaium, quid factu-
Ecce quomodo paiiierunt proposita in diiohus exem- rus es? debes jam despicere aui desperare salutem ?
plis. Ecce quoniodo crimina contrariis collisa suiit Noli sic cogitare : surge itenim, hoino, surge noli
;
armis. Avaritiae tela reirudii eieemosyna luxurise D
; timere, noli jacere. Est qui recipiai et qui le non
criinina lacrymaj restriiixernnt. Feneravit publicanus, despic at, .si surgis.
et factus est juslus; flevit foniicaiia, et facta esl Mox mox ut te eriuis. jam non erroreni
ul surgis,
sancia. Qu.d tu .id baec, libidiiiose , provocaius ex- tiiuin Deus, sed animum res|;icit; nec peccatuin com-
emplisdesperas? Forte diiiii duplices libiipsi; desiiic puiat, sed poeniientiam pensat. Odit pl.me si te vi-
Jesperare, et disce quid agas. d(-ril negligeniem, aut re.soliitiim , aul plgum, si le
Quando vis orare pio luxiiria qii.-e esl in le, aut viderit non laboranlem in poenitudiiie, sed remancn-
erogare aliqiiid pro percaiis, scio qnia resi.vtit tibi tem in criinine. Talis namque cst Deus erga homines.
coiiscientia tua et revolvit tili infinilum numerum Odit peccanlem, amplectitur poenitentem. Ergo ce-
pec-aloruiii. Obsirei'il tibi si enier, dicens : Quid est cidisti? noli diffidere auldifferre, sed surge. Si per
quod oras, aiit quid est quod erogas? Clades est singulos dies erraveris, per singulos dies convertere,
imra te; scelerum te cumuliis urget ; ei quanta est el emenda : hoe est e<iim quod a te exspcciat ci
ohs"cratio tua , vel erojntio? Quando sic objurgat exigit Deiis. Aul non audisii quomodo ejus vox reso-
<ciiS(it;u!ia tua, tu noli lerreri ; sed opp n •
illj pu- nai per Jeretniam irophetaru? Nunquid qui eadii
 ;

IOd HOMILIA SFXUNbA. 16»

ven rcsvrget? aui qui adversus esl non reverietur? A liabet vigorem ; eleeniosyna aqiia» habet Iquorein.
Hoc non de uno casu dicit, sed loliiis lemporis lap- Sic comparatumest. Siat maieria conlra maieriani,
sus lesiatur. Si eiiim coniigerii SDDpe cadere, plerum- stalaqua conira igiiem , siat eleemosyna conira
pec-
qnedelinquere, clamat ille semper et dicit : Surge, caium. Audisiis quid scriptum est? Sicul ignem
ar-
liomo. Quid dicll^i Nunquid qui cadil non resurget? dentem exstinguit aqua , sic eleemosyna exstinguit pec-
Surge, peccalor, et converie ad me, quia nolo mor- cata (Eccli.m).Homines cuui siraus in lubrica natura
tem peccaloris. Quanlum et quoties peccaverit, con- plerumque peccantes, non cesset anima iusiiii«aqu;i
verial se a via sua maligna, ei vivet. Hoc ita dicit, exuberans. Radix omnium mulorum, quid est?
Avari-
ut non tu per multas ruinas ac si despeclus , ac si tiad Tim.vi). Rddix omnium bonorum
quid esi ?
desperatus delicias, sed subrigas le soilicitior, ac per Eleemosyna. Et qni nunc vulneraius es per avaritiam,
singulos lapsus stes conlra peccalum. Opponas illi cura te per eleemosynam. Mortuus es per
avariiiam ?
lacrymas, objicias eleemosynam, interseras oraiionis vivinca te per eleemosynam. Exulceraia
est peccalis
cxcubias, ut pondus pcccati, poeniludinis pondere animatua? unge eam pieiaiis ac justiiise opero,
obruas et everias. Sic persisieniem nunquam deserit Audisti commonilionem jusii ? Eleemosyna de morte
divina clemenlia. In isio agone positns homo non per liberal,etnonpermiltitin(rare in lenebras {Tob. xii).
laiam incedit viam, sed anguslo itinerepergit. Latam B Implicavii te cupiditas, habes mulia piacula?
Jaccs
plane tenet viam qui non vult resurgere de ruinis avariiia prsedilus, depravatus luxuria?
derogasii,
angustam conficit semiiam qui, quoiies peccaverit, blasphemasii, quia plurimis ssepe mentitus es,
ple-
redarmatur, ci plangii, et lenet semper poeniientiam rumque pejerasii? his nequiliae partifaus , aliisque
in via angusia quae ducit ad viiani , huic dicitur sine similibus obruta est mens , convu!sa est consclentia ?
dobio : Qui perscveraveril usque in finem, hic salvus quid modo Nunquid desperandum est inler hiec ?
?
erii. Non sic jubei Dominus. Sed quid praecipit? Eaciie,
HOMILIA H. inquit , eleemosynam et fiunl in vobis omnia mundu
,

De eleemosyna. (Luc.w). Noli lemetipsum in lalibus desperare; sed

Pratres charissimi , omnis Scriptura divinilus in- declina a malo, et accelerafacere 6onMm(Psa/.
xxxvi).
sp rata ei salubriter ordinala ( ut ait Apostolus Deus te non despicit ; et tu desperas ? Errasli
\n
[ITim. iii]), uiilis estad audiendum,apta ad insiruen- avariiia? emenda te in eleemosyna.
Polluit le im-
dnm , necessaria ad relineiidum, suavis ad perfruen- mundiiia ? purificet justiiia. Si enira ex animo
ero-
dnm. Sed inier niulia uiilia et salutaria pracepia gaireris,non solum mundaberis peccaio, sed
etiam
quae
-
scripta
-
sunt in divinis pagiuis,
. « niilla est a!ia
- laudat te
'- ,propheta
, juslitiamque
j— luam prjedicat,
-....u,u.>^u,^ tuuiil ^ICCUlt,dl, di-
Ul-
tain enicax,lam valida et velox nostrorum vuli;erum C cens Jucundus homo qui miseretur el fenerat; hit
:

medicina, qiiam praecepium eleemosyn». Siquidem enim in sceculo non commovebitur. Quare? quia disper^
eleemosyna non so!um peccata purgat, et vulnera sit, dedit pauperibus, jusiiiia ejus manel in
sa;ettluni
conscieniiae curai, sed etiam animam ipsam de niorte swcu'i, cornu ejus exaltabilur in gloria {Psat.
cxi). Sl
revocai , regnorunique coelestium facit esse consor- sic sapit homo peccalor, et intelligit S( llitiius
pro
letn. Hnjus pr;cceptionis vel operis auctor est justis- se; si alit indigentes et adjuvat miseros, addii illi

sinius Tobias, csecus corpore, et clarus opere; ten- prnpheta ampliorem laudem , dicens : Beatus qui in-
lalus ad lempus, et non moriificaius; lemporali as- telligit svper egenum et pauperem, in die mala liberabit
pccui paulisper privaiiis, et perpetuo bonorum opc- eum Dominus {PsaU xl). Nec libcrat tantum, sed li-
rum iuinine plenus. His talibus moniiis liliiim por- beratum conservat, vivificat ac beaiilicat. Si jusiuni
struebat : Fili, de substantia tua fac eleemosynam, et inveneriieleemosyna.cumulateummeritis; si pecca-
ne avertas faciem tuam ab omni paupere, sic fiet ut a te torem, absolvit a peccaiis ; si a^grolum, sublevai a
non avertatur facies Dei [Tob. iv ). Tulil etiain scru- dolorilius. Dominus (inquil) adjuvet eum super lectum
pnlum de animo trepide vel dubie largieniis, utsive doloris ejus {Ihid). Quem ? illum scilicet qui intelligH
de multo, sive de moJico, quispiam largiri non desi super egenum et puuperem. IKxc quae diximus Davi-
nat : Fili, secundum quod tibi est facito : si largior D dica sunl. Ecce Salomonis adliuc validiora solalia
est substanlia, largius eroga; si modica, porrige modi- quae misericordiae medicina fovent apgrotantes, ful-
cum. Et noli dubilare dum erogas, noli diflidcre, ciuiit tilubanles. Conclude (inquil) eleemosynam in
dicens : ne forte non suiliciat nobis; sed esto Ixius ore pauperum, et ipsa exorabit pro te in die malo
dum erogas ,
quia hilarem datorem diligit Deus. {Eccli.wix). Quid cst hoc quod dicii? hat apertum.
PrcBmium bonum thesaurizas tibi, quod de te subrigat Habes mullarum oiTensionum et peccaiorum conge-
in die necessiialis ; quoniam eleemosyna de n.orie tibe- stam molem. Quam cum solus non potes ab animis
rat, €t non permittit intrare in tenebTras : pra^mium est tuis depellere , noli taediari, adest auxilium. Si vis,
viue periieluce. Probasti eleemosyuie efficaciam , vi- prope suni adjuiores. Aperi oculos tuos, et respice
disii fidum ac singiilare solaiium. Hxx namque si in pauperes, ipsi enim sunl in tali opere adjuiores.
luerii fideliier imperiiia, non solum peccaium ever- Eroga quanium valuerii manus lua : conclude eloe-
»it, sed etiain mortem cxstinguit. Quam validus est mosynam in sinu pauperum, et ipsa te eruet. Fac
iRnis quando ardet! el tainen validior esi adhuc aqua eIeemosyna:n, moles illa criminum quam limebas,
quse ignem exstinguit. Quid igitnr peccalum? ignis momenta minuitur et a conscicntia lahiiur. Siudiesus

PlTROL. LXVI.
 ;
,

ar, S. LAURENTII NOVAUiENSlS r.PISCOP! m

agrieola vicinos suos ad opus pleiumque iiivilai, ut A slus donal, quod csl pnradisus. Et in piradiso tjuid

Dgiis suis vineis tempore opportuno adliibeat compe- esi? Lignuni \\{x. Etin lign» vilac qniJ? Manua ;ibs-

tenlem cuiiuram :ne si neglexerit , dum colus non con iiluni. IIoc ipse Dominus iii a'ii:i scripUira pro-

evincii aut prsevalet, aut ager spinis sorde.scat, aul mitlit : Viucenli dabo lignum vit(e, et nianna abscon-

vinca sarmeniis silvescat. Ille adjutores sibi adjungit ditum quod est in paradiso Dei {A\>oc. ii^ Qui sunt

operarios, ei multiplicat in lerrena culiura, el lu aulem vichiri, quam illi quibus dixit : Yenitey bene-

a^rum cordis tui vineamque animi, dum solus colere dicli Palris mei; possideie regnum pciratum vobis ah

vis, relinquis desertam? Homo, adverle quod dci- origine mundi : esurivi, el dedislis mihi manducare

lur. Spiritalis est isia, non carnalis cultura. De elee- sitivi, et dedistis mihi bibere ; nudus fui, el dedlslii

raosyni conduc operarios. Quos ? caecos, claudos, whiindumentum? Lccc p;ilnia et pryemia. Pro panc
modico queiii dedisli, accepisti manna ab.-conditum
debiles, et alios his similes. Hi sunt operarii parva
;

poium porrexisii, el paradisum recepisii. 6'i ergo

raercedeconducti; qui purgant agrum cordis tui, et
videris usurienlem, frange illi panem tuum (Isai. lvi);
renovant vineam, ut fiant in te (per cullurara eleemo-
Ccnclude si videris niidum, da illi vesiimenlum ; et lioc cuin
synae) et ager Trugifer, cl fruclifera vinea.
ore paupenmi, Dies malus vcl feceris, non donas, sed debitum solvis. Quid jubet
eleemosynam in e'.c.

es», nisi dies judicii, dies lerribilis fu- B Doir.inus? Si videris (inquit) nudum, vesii, ti hoc lu
roalorum quis
cum fenore facis. Qui jiibet te hoc facere tibi vuU
luri examinis. Provide libi, liomo; compone vineas
,

tiia=, olloca te hic in oie pauperum. Conclude elee-

mederi, ct vicem tibi rependit ille qui uirumque re-
esurieniium victu, ut dies pend t. Videl enim ille in aupere qnidem eorporis
mosynam tuam in il!e i

metu veaiat, sed in voto. llle nuditatem, in le autem animi foediiatem. Ergo si vi-
iremendus non libi in

namqiie dies properat qui ilriciis iiominibus amariis dor's nudum, vesii. Ei quando illum texeris. ornasli

emergil, niisericordibus vero oplabilis cst et affabilis. aniniam tiiara, pec.alo spoliante nudalam. Tu illum
texisii corporea lunica, ille de te expulit fceditiiem.
Conclude eleemosynam in ore pauperum,et ipsa exo-
Mox \este tua cum texeris viscera indigeniium, re-
rabit pro le in die malorum. Tutares, ei eleemosyna
Quod si'ent;o format il!e in te baptisnialis vestem, et reiexit iui:i-
quam fecisli deprecatur pn» le. in fe-

publicaiur. Bnniini quod la-

cam quam acceperas ex aqiia et spirilu. Non eiiim
•cisti, in ore pauperum
gua indigentium pr.^tdicatur. Re- potest horao munera lavacri illibala servare, nec pu-
tenler fecisii, in lii

ros semper persisiere, noxia sibi incumbcnte natura.

missio deliciorum tuorura in ore eorum resuliat.
Verum cum ssepissime lubricus incedai, et offensas
€oncIude eleemosjnam in ore paujierum, el ipsa
dum abluit cri- incurrai, opLTa facinnt indulgenliam, pceniientia rc-
pr.< te miiigat iram Dei. Mitigat iram,
in bapii^ma, et C format puritaiem, oratio praestat abolere remissionis
mina; os pauperura corrigilur tibi

aquam fontem. Lacrymae ablnuni fuscam tunicam; eleeino-

venier esurieniium satiatus indulgentiae tibi
syna reddit candorem. Haec exercens erit tibi inlra
exundat. Parum est quod eis impartitur, et multuiii
Dominus per te quoiidiana dblaiio quotidiana remissio. IUe esl
est quod ab eis nastiiur, llcriatur ipse ,

fons refrigerii; ille est remissio tuorum criminiMii,

propbetam: Frange esuricnli panem tuum {hai. lviii,i.
qiii liixit libi : Esurivi, etdedistis mihimanducare; nudus
Quid pro hoc recepturus? accipe evangelicam spoii-
fui, el dedistis mihi indumcnlvm. Noli tu intendere
sionem : Venite , bei-edicti Patris mei ; possidete re-
niendicum aul peregriiuim, captivum aut nudum;
gnum paratum lobis ab origine mundi {Mallh. xxv).
Quare? noii quia siperbi aul diviles fuislis, aut fO-
sed Christum, qui in his loquiiur, conlemplare. An
dedis-
non audisti quid ;iil: Quandiu fecisiis uni ex niinimis
lentes in ninndo pricd.is ; sed quia esurivi, et
isiis, ifiilii fecistis? !"ed dicis Christus Dei Filius
tis mihi manducare. comrautalio ! Panem dedisti
:

qui iii pauperibus pasciliir cur non raagis ipse opu-

esuricnti, et pcrccpisii rcgnuni. Quantam pecuniam ,

lentat inopes, exallal humiles, erigii indigentes, cuni

profundii bomo in hoc mundo, ui aut raancipia aut
ip=e sii omniura provisor et largitor? Qui hoc oppo-
praedi.ra comparel ! Ueg. uni supernum libi vendil
ni!, audiat e diverso. Forie asiiraas, honio, esse illi
CUrislus lara vilissimo preiio, et comparare dissi
C »1*^"'^ impossibile? Non aestiraes, homo; sed audi
mulas ! Noli diffidere : frange esurienii panera luum,
quid esi. Si enim onines homines fecisset aiquales
nutri indigcntcm, vesti nudum, fove peregrinum, et
ubi erat fidei exercitium, ubi experimentum viriuiis?
posside rcgnum,nonterrenum, sedsupernum.CIamat
bi fecis et omiies diviies, omnes licenter delinquen-
Paler de proccedcnte volumine : Frange esurienti pa-
les. Et si iia e>sei, uiide venirei remedium, aut unde
tiem luum : respondet et Fi'ius de evangelica pagina,
e$urivi,et dcdisii niihimanducare.
ma; eret remissio? unde erat iudulgentia eispectan-
Concordal sibi ule;-

que sonus. Quod Paier anticipavit in prnpheiis hoc da ? Providentia ergo diviiia aperuil nobis peccauii-
,

Filius in sua persona susceplum implevii: Factus est bus medicinse armarium, ut facerei (sicut scriptura
e£i) et diviies et pauperes , et humiles et excelsos :
paupcr, ul tara pauperes foveret qut;m diviies coiii-
ut quoiii:im dlvltes per exuberantiam rerura proni
inoverct. Faclus esl paupe , ut culpas d.viium iu

pauperibus emeiid:iret, et vilia eorum iti eleemosynis suiit ad vilia , ac per inlemperanliam plerumque ia-
buntur, habereni conjuiiclos sibi indigenles, velut
espiaret. Ob boc d.cet : £sMrii'J, et dcdislls mihi man-
dv.care : el quia rae refecisiis, recipiio e conirario foruem lavacri : aut (ut plus dicam) velut flumen

r'gr.u:ii. ^juaie regnuin ? In regno jusio qu.-.d Cbri- Jordanis, ubi Cliristus lincius est . in (juo per elee-
 ; ?

m IIOMILIA SECUNDA. 1!«

mosyna; largiialem diurna supereiii delicia. Et qui- A nVmes liypocrilas appcllavii scrmo divinus. Sic, jii'

detn in Jordane semel linctus saiictidcavlt aqiias : in quil, faciunt ! ypocritse in synagogis etin vicis. Ero-

pauperibus autem semper nianet, et assidue abluit gaiit pul)lice, ui publice prffiferaniur , non a Deo, sed
cri)»ina largieniium. Dedit itaquc Cliristus nobis ab hominibus. Dedit itaque Dominus pulchram ac ve-
velul indulgeniiae indices. Qiios? csecos, claiidos, recundam operis formara, quando tales prohibet imi-

debiles, paralylicos qiiin ctiam orphanos el viduas, tari, et jubet in silenilo operari. Et quid dico iii
;

peregriiios, proselyios et advenas, aique hujusmodi silentio ? nunquid quando facis eleemosynam aui
bon)iiies omni auxilio indigenlcs ; ut in i)is, quicun- opus aliquod gratum,potest latere? absit. Nam lo ta-

que sunt opuleniiores, piuni praetendant affeclum :

cente, ipsa opera clamant et publicant factum tuum:
fleciaiiiur faciles ad aegia ac debilia corpora, ani- le enim ignoranie, prceferunt multi justitiam tuam ,

iiiasque vexalas; faciant sibi tales amicos (juxia et eleemosynam proedicani. Geminatur libi gratia,
evangelicam doctrinani) de infideli mammona (id est quia silenter egisii. Ab bominibus accipis plenam

de brevibus rebus), ui cum defecerint hic , recipiant laudem ,

quia tacuisti a Deo perfeciam mercedem ;

eos in wterna tabernaculn [Lnc. xvi). Et idcircn, di- quia quod jussit fecisti. Quid jussit aut quid prae-
viics, noliie despicere inopes , nolitc respuere indi- cepit? ui non tuba caneres ante te : id est, ui non
geiilcs, scieiites qucd amici sunt animarum et medici ipse praeferas, sed alii. Nam el fruciifera arbor non
vulnerum iniernorum. Ager est juxta te; sparge sc- loquilur quidcm et tamcn ex fruciu cognosciiur. Et
,

ra*:n tempore competenti , et eslo fidus ,

quia non apes quando cerarum cellas intexunt, quando mcl
te fall.t ista culiura. Ilic seris , et alibi metes conficiunt et dulci distendunt ncclare favos, non in
sp:irgis modicum, et colliges muitum. Quidquld publico opus exercenl, sed sub vili corlice clusa; ia-
dederis coUigitur ibi in superno celiario : quid- borant, et iiideposimoilum gralia dulcoris erumpit
quid porrexeris proficit in fiituro. Nunquid non in publico ; nec immerilo dicium est quia brevis in
poiest Christus diiare mendicum ? nunquid non volatilibus apis {Eccli.xi^iGllamen primalum dulcoris
valet modoilluminarecaecum, curare claudum, slrin- babel frucius ejiis. Retine ergo praeceplum modicum :

gcre paralylicum, mundare leprosum? vaiet quidem, Fac eleemosynam , absconde penes le. Sit intra te

sed dissimulat in te ; ut per hos aliorum debilitates ceila tua, ui quod tu legis ab aliis praedicelur el
excladat, et aigritudines efTugiat. Nam cum sint de- tunc remunerabiiura Chiisto qui dicil : Quando facis
biles, fiunt tamen deliiiqueniium medici non : ipsi, sed eleemosynam, nesciat sinistra tua quid faciat dextera

ille qui dixit, quandiu fecibtis his, mihi fecistis. Cbri- («a(iVa«<//.vi).Disculiendussermo,requirendasenten-
Etus est in eis medicus ,
qui per eos sanat divitum tia. Quid est hoc? nunquid dispar est homo intra se
delinquenlium vulnera ; ut cum lempus exspectaium in uno corpore, ut sit alier in dextra, alter in si-

venerit, el pauperes suos exaliei in gloria, et divites '^ nistra ? i^bsit! Idem bomo est qui habet et dexira

jusiis operibus deditos recipiut (sicul dixi) in seierna et sinistram. Et quomodo potest fieri, ut ignoret si-
bospitia. Unde (fratres dilectissimi et optandi amici) nistra quid faciat dexlra ? nam elsi maniis dvx sunt
retinete baec, et super baec adbuc discite alia. Nec- in corpore, dextra loevaque, sed animus mius est iu
dum enim paiuit mea doctrina : replicanda esi evan- bomine, qui tegit ulrumque laius in dextra et sinistra.
gelica forma, ul inde pandamus quod perfectum est; Liquet igitur et nonest ambiguura, quod in hoc prai-
eleemosynse perfeciionis lypum nondura ostendimus. cepto altius aliquid iiilroducilur ei sublimius inielli-

Typum eleemosynK suis prseceplis decrevii Salvator : gitur. Duplex est plane horao intra se. Et cura sit

Altendiie {inqnil) ne jusiitiam veslram faciatis coram unus, dUisus esl tamen in destra et sinistra. Divisus
hominibus. Si mercedem speraiis coelestem , buma- quomodo? non animo, sed operc non menie, sed ;

num debetis declinare aspectum. Sufficii illum vidcre moribus. Ilabetque bonum et malum bonum in :

opus in secreio, qui operae prelium redditin p^iblico. dextra, malum in sinisira. PraecipiiDominus, nesciat
Quid qu^.ris, hominem scire quod Deo reservas?aut sinistra quid faciat dextra : quod a nobis sic iniell gi
quid opus ( si bomini videre quod Deus remuneral ? solot tanquam si ita dictnm sit; Sini^ira iaciimal;m;
Sufficitconscientia tua, habes teslem operis tui. Inte non illi cousenliat dextra ; id est, si corpus tunm de-
palet illi quod lalet homini. Si plaudis, non places :
" linquere cogil, non illi assentiat anima. Quid est iii

si liominibus placere vis, displiees illi qui docuit. Si hominedextra?nonnepars animae?quia est sinistra?
displices , ininorasti justitiam , vulnerasti graiiam ,
nonne pars eorporis? Disce quid iniroducit nescial :

violasti mereedem. Denique sic subjungit idem do- sinistra quid faciat dextra. Nunquid quaiido bonum
clor : Si honiimbus placere vuliis, mercedem noii geritur caro ignorat, aul quando malum facit caro,
habebiiis apud Patrem coelestem. In simili negotio anima nescit ?non est ita. Aliter inttllige d« sinistra
eliara pronunliavit Apostolus : Si hominibus place- ei dexira. Tale est, quod dicit : Quando bnnum aliquid
rem, Chriiti servus non essem. Cum igitur facis elee- (onaiur facere dexlra, id cst anima, nonilbim iinpe-
vwsijnam, noti tuba can.re ante le, sed tace , et sup- diat sinistra, quoe esl caro; sed lanquam dormienio
prime inlra le factum luum. Noli tibicinare, iie viil- sinistra festinet dexlra furtivo more operari bonura,
iieres opus luum : noli prodere quod focisti. Oper» et expellere nialum de membris, quod dicitur sini-
prelium perJidisti , si laudari ab bominibus voluisli. siruin : hic est sensiis, et liic est intcllectus dextisc
Sufficit libi hoc; babes mercedem tuatn. Tales ho- el sinistrie. Exponalur apertius, el luceat senco ia
 ,

Hl S. LAUliENTli NOYAIilENSlS EPbXOfi \n

('pe»e. Sinisira ina, id e-i caro, erravit? dexira, quod A sua slaleram iii qiia perpendil inler duo poiidcra.
csl aniina, cmeiHla errorcm. PoUiit ciiim in lioniine liuum ir.eriti, et unum peccaii. Pra?vide le, horno :

dexlriim (ieri ntrumque lalus, sed ideo dispar faclus scnti pondus tuuin, antequam veniens ille in sua sla-
esl in iilroqne, ul tam boni qnam maii in se fermen- tera le suspendat. Considera statum tuiiin , ci esto
lum relinerei. Boni fermenlum in dextra, mali in libi ipscsiatera. Sai tibi de corpore luo siatera. Duse
sinistra ;
qnod sic dislingui polest : sinisira tua in- manus iua>, diio sunt ca!culi binc atque inde in sia-

duxit te iii pectaiuin ? dextra tua eruat le de peccato. tera pendeuies. Vides quomodo ipse tibi es siaiera?
Sinisira peccavit in aspeclu? dextra propiiiet in se- perpende cor tuum et conscientiam. Perpende ani-
creio. Sini-tra fecit praidam ? dextra faciat eleemo- mam tuam membraque ipsa quam in statera, prius

synani. Qiiod illa fecit imprudenler, haec eniendet diviiiumexamen incurras ; sii animus luus arbiier
silentcr. Sinisl a rapuii vesiilum? dextra vesiiai nu- faclorum tuorum, ponderumque inspeclor luorum.
dos. llla perciissii crudeliter ? isla sublevet et sanei Inspice diligenier quid icnet dexlra, aiit quid gerii
liumiliter. lUa congessit impietaiem ? isla sit plena sini^tra. Habes scilicel malum in sinislra conditum ,

pietate. II!a irnpressit vulnera? isia irapouai medici- meritum iii dextra collecium. Vide quid plusesl in
nam et adhibeat curim. Realus esi in sinistra ? re- opere tuo, aut quse pars in actibus tuis exuberat;
niissio sit in dexlra. Maluni quod sinislra ingessit, B sinislra an dcxtra; el vull te coilidere. Noli cedere,
dexira repellai; venenum illius isia exstinguat, Et quia scriptum est libi : Noli vinci a malo, sed vince
quid p!ura ? ign s esl in sinislra, et est aqua in dex- in bono malum (Rom. xn). Molesta tibi est sinistra, ct

ira. Quaiido Ilagral in sinistra ignis peccali, plual in qusrit le subdere. Iiitrat opportune, vexat te velie-

dextra justiliie aqua, el nihil cst lunc quod noceal. menler, coUidit frequenlcr, et capit jugiter ;
pravo
Dum imples ilhid quod diclum est, Sicut aqua exslin- pondere urget animam , et morsus ferajes infligit

gidl ignem, sic eleemosyna exstinguit criiiiina {Eccli. iii). denles in te concupiscenliK carnalis infigit, interna-

llic inauifc^tum est, quia nec peccatum desinit in que laera tua vitiorum suorum unguibus sulcat.
homine, nec fons, nec remissio deficit unquam. Sed Quando videris tu quod pars ista inimica concresoit

divisus hoino in sinistra el dexlra ; ipse sui arbiler in malo, armisque hostilibus stipata sinistra quxrit

est, aut perdit, aut invenit : quid tu ad hxc ? limes te expugnare, castraque pecioris tui conalur evel-

forte iie sinistra superet ? Noli vereri : piiis valei , si lere ; lu noli lerreri, sed redi in sensum tuum, ei

voluerit dextra. Et si inimica est sinislra quie dam- ibi invenies adjutorem Deum. Si tamen illum times
i;at, seJ amica est dexlra quac salvat. Et si illj in- ei fulurum ejusjudicium reformida ; in hoc loco, in

quinai, proliuus ista sanclificat. Validior est aqua in iao certamine non ignoret sinisira, sed sciat ma-
dexlra quam ignsin sinisira. Nara exuberaverii iila, C g''S Q^id facial dextera tua. Sciat quod ignorat; ad-

i::ox islius d;imna suLigilur. Sci;o ilaque quia elsi verie diligenler quando strepit sinistra in malis : id

llamma est delicii in corpore, sed fons est divinus in est quando multiplicat caro paries adversas contra
corde : flammas membra minislran!, foniem raens virtutem animae, ei exaggerat crimina. Stet dcxiera

cxprimat. Sic fiei ut quod iiiquinaverit sinisira, san- lua obnoxia contra partes pestilentiae, contra arnia

riilicel dextra. Sinistra diurnum habel inquinamen- liostilia , contra effeminata viiia, contra peccata el

etdexlra diurnam habel absolutionem; ul qu d

iiiin, crimina ; stet de.vlera tua armala, id est, fides ro-

poUuilur in siuislra, purificeuir in dexira llumo sa- busla, spes, stabilitas araore copulala. Obducat scu-

piens inielligil hKC. Esto providus, esto proficus tum fidei, inducal loricam spei, objiciat jusliiiae ha-

sanclis;quoniam conlinuo venturus est supernus ju- stam, intendat orationis arcum, erigat eleeinosyiiae

dex diicuicre actus servorum suorum et nudare , tropaeura ; et confestim iion solum cedit per adversa,
secieta. Sanclis quonioJo feneralur ccelesiis, venit sed et am cadit elisa. Jacet in vulnere et succumbil

erogatam pecuiiiam exigere cum usuris. Et quae esl victoria^. Qua; diximus, evideutius repeiamus. Ilosti-

ista pecunia.quam cvanger.ca observantia ? verba liter te stimulavil caro ? sirinxit conditio, ut delin-

sunt vitte seminata. Yenit saior ilie seminis sui col- queres ? peccasii ? crebro offendisti ? pressa e^l mens
li^ere Iructus pecunieque sue exigere pensas. Si j) horrore? iristis esi anima usque ad mortem? Super-
fecisli quod mandaluin est , tibi dicil : Euge, serve fluiimensura criminum insiuisira,claudical irrscien-
bone et fidelis, quia supcr paitca fuisti fidelis, super mul- tia, nutat stalera tua, etdexlera tua lance suspensa

iii le coiislilHam; iatra in gaudiiimDomini lui {Matth. lolum pondus divergit in sinislram? Cum videris, dic

\\\). Vis scirc qualij quanuisque sii isie qui veiiit? ad aniniam luam Anima, ubies? quid acturaes intcr
:

par esl irlncc virlulis, princeps esl angelorum, ira- hsec? quare non clamitas? malumvides imminere, et

peraior est &up:Mnse miliiiLe, Dominus est ccelorum, laces ? cur non vigilas ? raorlem ceins incumbere,
giibcrnator est teirarum ; super cherubin sedet, et ei tu non aspicis? ubi resides pigra ? ubi jaces resu-

abyssi profunda riinauir. Qm carne vesliius, fccit pinata?dextera tua dormitat, el non illam excilas?
quidem rcmissioneiii generalein in bapiisraate , in paieris ut te vincal sinistra, et portionera tuaio jun-

aqua cl Spirilu ; sed venlurus esl miiic c igere debi- gas cum peritiiris? quid factura es, superata a carne,

tain, non illud quodprius iudulsit.sed quod posi l.i- cum coeperis cum ipsa expcriri supplicia ? sinisira

vacnim aquae ab unoquoque contractum esl, el non satagit, et debet dormire dextera? ibi plena est men-
esi poenitudine doletuin. Ilabet j'idex isie ^n manu sura, ei hic debet existcre vaeua? sinivtra valel in
fi3 HOMILIA SECUNDA. Til

viiiis, curiion magis Jex/i.Ta iii virliilibus vigcl?cur A circa fomur luum, poli nlissiinc.Quis esi iste dadius?
non magis minuilur ibi peccatiim, el liic additur me- Ijise dicit, spccie tua et pulchritudine tua. El (iiiae esJ

rilum? quare non liqnescil nequiila, elaugescii jusii- isia ppecies, quani virtus animi, el in ea, plcna pce-

lia ? Judicium Dei vides imminere, et siupes ? ihroous niiudo? quaeve est pulchritudo, qiiam lacrymae ocu-

iremcndi judicis in flammeisardet roiis {Dan. vii), ut lorum, etlargiias eleemosxnoe? Et quiJ deinde? In-

Daniel ait, el non trepidas? fluvius curril flammens, lende, inquit, prospere procede el regna. Aperia sen-

qui globos flammarum volvit, et tu soluta jaces ? an tenlia est. Intcnde, peccalor, quia pcccasli ; prospcre,

nescis quod fluvius iste peccatoribus permeat, ei non quia poeniluisli ;

procede et regna, quia triuii;pba?ti.

fn poeniieiilibiis murmural ? Non audisii quid annun- Procede confidenter, qnia plorasti pro peccato ; vi-

liat Isaias : Ecce dies Domini insanabilis , venit dics cisti realum ut pervenires ad rognum ,
proci f/e et

ircB et indignationis poncre orbem terrce desertum , et regna. Plange bic, ut [Jaudas alibi. Procede, inquit,

peccatores perdere ex eo {hai. xiv). Piange tua sce- el regna. Propter qnid ? propler veritatem el mansne-
lcra; coriige te confe^tim, et transfer le de sinistra tudinem et justitiam. Quando sinisira infert et ingerit

ad dextram. Non e£t ambiguum, apcrle sonuit quia tibi candentes slimulos avaritiae, luxuriae, arro,^anli:e

Deus peccaiores exierminat. Peccatores dixi : lu, si vel libidinis, sta conlra sinislram tuam, succinclus

pcenitenliam cgeris, jam non te perdit, sed protegit. B veritate, armatus raansueiudine, ornatus jnstitia, et

Si compuncius fueris a peccat"s, jam non te daranat. cum viceris sinistram, tunc edacet te mirabiliter dexte^

Minaci quidem voce et lerribili tiiba teslificatur pro- ra tua. Tunc vincit dextra et silet siiiislra, cum fugit

pheta , dicens : Ecce dies Domini insanabilis venit impietas, et floret rediviva pietas; cadunt crimina,
ponere orbcm lerrce dcsertum, et peccatores perdere ex ct crescunt merila. Quidquid malum minuit in sini-

eo. Vcrum non ideo Deus minatur ut perdat, sed stra, merituin augescii in dextra. Sic te agenfe, de-
lestificatnr ul corrigat, increpat ut componat, objur- ducet le mirabiliter dextera tua^ juxla verbum DaviJi-
gat ut eripial : insurgit, non peiimcniis raeiu, sed cum. Subduc pondus ex adverso latcre , remove
miserantis afl"eclu. CKterum si pcrcuiiai urbem et plagas de sinivtra, ut in die judicii dediicat te mira-

perdat peccaiores, ubi populus integer qiiem sibi ac- biliier dextera tua. Imple mensuram jus-tiiia; ;
qno-
ijuisivit sanguine suo, et passione redemit? Sed di- modo?orando, vigilando, lacrymando, erogando,
cis : Oslende mihi, quaiso, quo tenore possum ex- iejunando : quin etiam parcimoniis pulsando, negli-
onerare sinisiram , et cumulare dexiram. floc quod gendo delicias, et nutriendo disciplinnm ; fugiendo
inlerrogas non est incognitum. Nunquid iatet aspe- fesiivas dapes, et fnigaliiatem ferendo; doponcndo
ctum tuum^ aut ars est quam nescis? ubi videris quia pinguedinem, et d ligeiido pallorem. Qtiando siaiu-
dorainatur libi lex peccali, imperant viiia, crelre- C tam exerces virlutem, exsult.t dexlera tua , ct latct

scunt criniina, omnis sarcina deciinat in latus sini- sinis4ra: deficiente enim ncqiiitia; sarcina insinislra,

strum , noli cedereaique quiescere, sed incila (emel- sanciificalio dexterje tuoe prseponderat, et ipsa le

jpsum ; reciirre ad ariiia conlraria, et prajcinge te in deducet n.irabiliier in saluiem. Lnde, fraler ciiaiis-

dextra lua, implens iilud quod cecinit David psalini- siir.e, non tadium superet, non subdiicat ign.ivia ;

sla : Accingcre, inquit, gladiotuo, quem vicitsinislra, non inter spem et metum alternis molibus aisiuan-

qiiem supcravit segniiia, qiiem stravit nequilia; ac- tem dcsperatio frigida perfundat, sed magis conca-
c.ngere gladio tuo circa fcmur, potentissime. Qualem lesoicor tuum dum dubiias, fervrat spiriius tiuis iii

gladium ? spen'e tua et pulchriludine tua. Tibi boc di- te ciim anceps iiler utrumqne laboras, id esi, ut inter

cit, qui criminibus cedis ; ad le loquitur, qui crimi- spem et metum mediiaiione lua exrirdescat ignis.

nibus vinceris ! Te commonet et compungit, pecca- Erige te in calore cordis lui, et, in zelo pecloris con-
lor ! vicit te pars sinistra, pereipiet le in facinm ciiatiis, abutere dexlera tiia, ct xmulare sinistram,
liium. Plora compuncius, ui possis recipere speciem d cens ei : Qtiid mihi e( libi esl, sinisira? desine.
cordis lui , et pnlchritudinem corjioris. Quid vult cessa, conquiesce; noli milii suadi-re ut errein; noii
esse?errasli in liimbis ? ofTendisii in femore? mani- nie subdcre, ut oiTeiiuam. Cur implicatum tencs, et
festum est qiiia ubi lumbu?, ibi libido, et ubi femiir, D iion perm tiis exsolvi ? noli me capere saporibus tiiis,

ibi forniCiitio. Quid ego? foedasti femur tuum cnrnali qni brevi teinpnre dulces ei poslniiKlum scmpcr
Hbidiiie ? reforma ilhid piiichriludine siiirilali. Siu- aiiiari : tales sunt sapores tui ,
qu;ilia dormieniimn
prasii liimbos tiios in fornicaiione? noli diflidere, sed somnia. Surrexerunt e somno, ct ob iti sunt qucc lide-
exstrue bellum contra sinistram et contra corporeum runt ; sic iuus sapor , sic lua delcctatio : in dcliciis

pcccatum, coiitra s'upriim vel aduherium. Femiir le parum inungit faiices, ei poslmodum urit aiiimam
liedavil? fmur le reforniet alque rccupercl. Accin- delectatio lua. Os nistia ! dolores racis prolixos, nisi
gere, inquit, gbdio circa feraur, potentissime. Te fueris repressa, dulce luum fit amanim; favus tuus
corripit scrmo prophelicus, qiiia pcecasli. Fuisii in fel convertitur. An n(!n nndisti scnlenliiini Sa-
profiisus in libidine? csto potentissimus in virtute. lomonis ,
qui dixit ; Vias quiv a dixtvis suni uoviC
Laxasti mcmbra tua in luxuria ? restriiige vivacilale Domiiius; pcrvcrscc auicin sunt qua; a simstris.
armoru n. .\rina Iiimbos cordis lui, orna fcinur ani- {Prov. IV, 27)? Ncsci.s lu (piia angusla via cst qua:
ni;i' tii:r, m corporei lemoris cximas hcdilaicin, cvil- (lucil ad vitam? Cnr inc frangis cl fleclis ad lalam?
L>tque do viscci ibusluis pbigas. Accingfrc gladio ino Cur nic ducis ad spatiosun viain qnaj inilii apcrii
 ; ,

{{7, S. LAlliLNTlI NOVAflltNSiS liPISGOPi JtG

fonces hiferrM, ia quibus picea namma ardei, el A re, scd vigila. Opiis tuum duke est, aciio tua melli-

poenalis caligo exxslual? Sinislra pars liia planclum Hiia est , vigilantia tua viviGcat. Lxpande te ad pre-

ingeniinat, provisio tua tariareas hahei teiiebras. ccs parilercum sinislra; erigeiead supernasubsidia.

Cellarium luiim corruptas habei species; ihesa.iri Commove venastuas, el conquire remedia, coufunde

tui liquidis ardoribus pleni sunt. Aspis est in

opere iuiniicum, ei coniere peccaii minisirum. Quomodo
luo ,
aniiqiiissimus ille serpcns hydra ,
muilorumque eum coiifui^dis.aul quo itinere conteris, nisi in opere

spirans venenorum. Ut spargii pesiem auctor scele- Dei, in observaiione evangeMca, in ordinaiione dis-
ciplinoe, in ordinatione largitatis? Dextra, fac opiis
rura, nequitiaa armiger! Sinistra in parie tua, scan-
D'$cedite a me, maledicli, in JMSiiiaj : respice famelicos, vesti nudos, visiia
da'a quiijus diclum esl :

iijnem wienmm, qiiem prccparavil Palcr mus di.bolo a;grotos , suscipe peiegrinos, solve compedilos, fo-

Ignls ardebit in parte lua, diabolc, ve capiivos, consolare compuncios : si sic feceris,
et angelts ejns.

aspis aniique, auctor nequitia? : tibi prxparatsis est eruisii me de moerore, liberasti de muscipula. O
quid hoc ad homines perlinet? dextra, non vides? soevit sinisiia, ct supplicia con-
ignisei angelis tuis ;

nihil valet. Nihil valel pars sinistra gerii? sinistra le vincit, et dormis! serpens te mor-
Sioistra lua

rorrigunt sc homines a peccalis, et vivunt. Desinunt del , el duras non vides partes adversas lurbatas, et

delinquere. el carent doloribus; renuntir.nt libi, et B insurgenies lurbines? venii spiranl adversi, mare
insurgit SMper
regnaut cum Chrisio; remansisti solus cum angelis le, peccati pelagus urget aniniam

luis. Diabole, quid regis sinistram partem ? ad te tuam.strident in membris luis iniquiiaium proceI!;e;

corrleo, verbum tibi imputo, le castigo : quid gb.r aris et non excitaris , sed negligis ! non stimularis , sed

de parle sinislra? flamma illa gehenn» tibi, non torpes! Textera gubernatriic , sia in pnppc, et dirige

homiiiibiis flagrat; camini tartarei tibi sunl pr.ipa- proram : exlendevela, arma navem. Ecce p:ricula
rali eiangelis tuis. imminent, occe scopuli ante le , ecce horrendi cau-
tes , naufragia in ialebris instant , et non vigibis
Quare? quia adversarius Dei es semper erras f t
, ,
!

esio pervigil esto amator bonnrum optTurn esto

semper impius et seductor, sem-
, ,
nunquam emendas ;

atrox in malis et inimi-

bellatrix poenitenliae , te enim triumphante, vivo ego
per prodigus et profanus ; ,

nunquam te poenitet, ideo pe- in virtute Dei , et evado noxias partes ; extende ad
cus in bonis; et qula
justitiam, imple pugillum tuum coelesti semine jacta
riturus. Quid hoc ad hominem poenitenlcm suaque :
,

semen poenitentiae el collige fructus indulgentiac.

peccata conflieniera ? plus est poenitentia quam tua
,

Noli dormire, dexira, sed fac opera quaea le Chri-

pcstilentia. PIus sunl lacrymae hominum, quam tui

insidiosissimi laquei. Amplius est eleemosyna quam

stus exspectat. Emenda errorem meum,dele dolorem
C '"^""™ «^"IIJS^ '"^'''^"'n q"»'^ dispersi repara quod
lua inquinamenta. Sollicitudo solvit peccaia, vigi ' ,

amisi, sed integra quod minoravi. Flammai fornax

lantia vin( it nequiiiam.compunctio eradicat crimina.
crimiiium, et tu siccas operis tui fonlem? peccala
Inimice diabole, fallax, quid fingis terrorem? parura
praevalent, el tusublrahis pietatis proesidia?
Da ro-
est, quod vereor donec convertar ad Chrisium, qui
ine salvavii. Yideo peccala mea, et pauca considero rem tuum, et refrigera in me quod aestnat iii calore.
commissa niea; et horresco d mec converlar ad Do- Timeo namque ne dormientem sinisira superet ei ,

rapiat me. Diripiendo ad funera sic cxcilantem

lainum. Siant ante me mea quasi turris fer-
facinora , te

rea ac raurus aereus, donec memeiipsum videam, et dexlram, et objurganlem siuistram , suscipil Chri-

ampleciar Chrislum indulgentia; fon- slus et ampleciilur. Disrumpil vincula lua, el deducii
donec silieus

lem teneamque pedes ejus qui dixil : Nolo monem lanquara lumen justitiam tuam, et judicium tuum meri-
,

diai.osplendoreillustrat utdextra ejus visiiatns, gra-

pecctitoris, quantum convertat se a via suamala, et :

tiaque donalus, sed munereaccumulatus, non

vioat. Si hoc fecero; murus aereus momento collabi- iristis

lur , turris ferrea fulminata dispergitur. Aries enim abscedi^s aui iniitilis, sed gaudeas cum justis ad dex-
tram venieniibus in acterna requie permansuris.
pcenitcniice subvertit peccata el subruit crimina. Ca-

dcnt aute iletura poenitentis ,

quasi caduca folia a LIIiEH' DE MCLIERE CHANAN^A.
vcnto concussa , aut quasi plumae volilantes veiito D llulti quideni confligunt venli saeviuntqiie pro-
impulsoB. Adesi Dominus oranli, praesto est excu- cellae ;sed vesirum conventum non dissolvii tenta-
banti erogantique Christus, protector excelsus, rnu- lio ,
nec siudium violavit. Non cessat Lcclesia quae ,

oiiicus atque libcralis indultor; ei loia ilia peccato- semper pugnat, et semper iriumphat tentafur ; et
rum sarcina quara verebaris, ut cera liquc^cit, ut non superatur. In quantum pulsatur et premitur, in
fumus fugatiir,ul vapor exina;iiiur,aut quasi lanugo tantum procvalet el augescil : circum saeviunt undae
combusla deperit. Postquam sic castigaveris sinis- sed non moveiur lapis.
tras partes et cum eisdem partibus ipsum diabolum
, Sermocinanlibus nobis, somnus rece->sit a vobis;
prosiraveris, converte te ad dcxteram, el loqnere nox se transfudit in diem. conventus forensis^
illi, mulliplicans ad eam exhorlaloria verba , sic di- poiest eniin ct hic csse conventus EcclesiK. Fecit
cens Dextera raea Deo sacraia, sah atrix animoe mea.',
: nox in foro Ecclesiam,ct menlis vestr.x strcpiius
firinatrix cordis, muiiimen corporis , lu noli dormi- armavit industriam : cessavit omnis pigritia, con-

•
In Ms. legitur tiluliis hoc moJj : Incipit liber ncea. Confer annotationem op'.!5cu!o subjeclam,
T^imus lancii Laureniii tpiscopi de timlicr^ Cfiana- p.iu!o post inirium. Emt.
 ,, ::

{\: IIOMILIA SECUNDA. Ii8

uiuicsii igiiavh. Quis lioc non volval animo, aul qnis A p.iblicanus facii sunl? Nonne caput rapinsB ei lcx
non inireiur , co quod non solura nostri permanse- violeniiK? Quid esl pnblicanus? praedo sinepudure,
rinl nobiscum, seJ eiiam incogniii congregaii vene- n.cdiciis exterminii. Nonne inimanior esl fiiribus pu-
runt, ei proficit teiitalio in uliiiialis augraenium? liiicanub? fur namque vel limens furalur: hicauleni
Nam siciit piiivia de^cendens nutrit semina germi- codiiicnier delinquit; sed hic •publicanus repentc
nantia, sic lentatio, cum examinaverit, animara sal- apnsiolus; quoraodo aut quo tenore? Transiens Do-
val. Verbum Domini estimmobile, et porlae inferni ininus vidil eum sedentem in teloneo ^ dixilque ilU
non proevalebunl ad eum. Seipsum vulneral impug- Sequere me. El surfjens secutus esl eum [Malili. ix, 9).
naior Ecclesiie; plehem vero fidelem insigiiiorem virtus sern^onis ! venit crucis palma , el fecil uii-
osiendit. Vires collidit proprias qui iEinnlatur Ec- lilera de caplivo, et lutum prolinu-; converlit in au»
clesisc ; nobis vero iriuraphi confert dignitaiem. iiiin. Yenit crucis palma, et surgens publicanns
Justus erat et aniea Job; sed juslior postmodum seculus est Cbristum; de profundo nioeroris gurgile
de agone emersit. Sanus validus factus est aeger va- snper omne decoris fasiigium subiimaiur. Ncmo igi-

lidior : clarus in opere faclus esl, in opinione prae- l?. desperans salule fruilur, noii est enim malum
clarior. Nunqnam igiiur in leniaiione formides. Si iii membris vcstris naturaliter iiisiium : de arbitrio
enim fueris in propria virtule fundatus , nunqnam B „os gratiam liberlaiemque acqnirimus Publicanus
tibi oberit Iribulatio, quae patientiK declarat virlu- enim f;icius est evangelista, Llaspliemus faclus est
tem. Sicut enim fornax cum examinat augmenlum ,
docior, latro paradisum meruit, seductor factus esi
facil in specie auri , sic teulalio addit anim* im!- verissimns adoraior. Non est quidquam in crimini-
chriludinem. In quo enim noxia est flamma in spe- bus, qiiod non poenitudine resolvaiur. Et ideo Do-
cie auri ? aut in quo humiliai tentatio patientiam ,
quse minus ipsius criminis desiruxit fasligia, ul nullus
tollit Irisiitiam, et auget lietiiiam, ei facit animam viiam suam etiam in sexla .Tetate desperet.
bominis in examinata specie refulgere? Ne dicas intra te : Peccavi , et quid faciain? habes
Introduxit tenlaiiones, ut excludat advcrsarios imitabilem[F.inimiiabilem] mediciim quiresecatraor-
qui me existiraant inimicum. Congregaii sunt ma- bum, et sanalumnem languorem; habes medicum qui
ligni in unum ; sed quid illi in confusione , ct qua!e3 adest gcmilibus, et nulu imperat sanitatem. Ex lanta
noslri in compassione? ubi surit illi? niim apparent? te de improviso maleria finxii et vivificavit ui esses
aspicio in foro, eo per plateas, et nullum video. nunc factum te et nutritum poieril oblivisci? non erat
Frondes fueruni , et ceciderunt a venio ; plumbura antea homo, et figuravit illum ex limo. Reijuiris
fuit, et liquefacium cst; hi vero refulgent in specie forle qnalitatem : nescio ego, ipse scil artem snam.
auri. Quis eos quam criminosa eorum conscientia C N.,nquid non eras terra? sed accepii partem lerrai
effugavii? Sciunt enim ipsi quid fecerint. Nam el potens ille opifex , et fecit prius corpus tuum , in
Cain cum coepeiat iropriura perimere fraiiem, per- qno disp^suit el distinxit varia meinbra, manus et
petrato scelere , limens ac tremens super lerram pedes; caput etiam , in quo oculi et aures, os et
incesiit : sic ei isti non manibus quidem sed mente , odoi a:us , Irons et geiiaj , et reliqua membra infering.
walignali sunl; el illi quidem operati sunt necem llle ergo artifex qui sic te proprio linxil arliiliio ,

Dominus autein condonavii salutem. Ilaec enim lo- non potesi tua auferre peccaia ? Noli seiisus eju^
cutus sum propter vos ut exsuliet mens vestra in ,
rimari noli nodos exaniinare virtuiis, noli quterere
,

Domino et nunquam in lentaiionibus Irepidel. Petra

,
quomodo fecii, sed mirare de facto.
esl immobilis. homo ,
qnid flatus vereris? Super Sed dicis : Feci percaia multa etmagna. Et quis
lianc, inquit, petram ccdificabo Ecclesiam tneam, el est de bominibus qni non p«ccel? Tu dic : Erravi
porice inferorum non pravalebunl ad eam [Mattli. xvi, super omnes bomines , sufficit mibi in sacrificio isia
18). Quandoquidem extranea ,
quandoquidem autcm confcssio dic tu prius iniquiiates luas ui justifice-
; ,

intestina sunt bella; sed nullus potest siabilitalein

ris, cognosce quoniam peccator es : habetristitiam ,

(juassare structuras. Quod auiem expendo tempus, cum converleris: esto ac si desperatus et mcesins.
in exprobratione malorum; nec enim fas est insul- D ^ed et lacrymas eompunclus effunde. Nunquid aliud
lare diuliiis inimicis, et filios despicere scientes. aliquid fuit in mereirice, quam lacrymarum effusio?
Igitur hesterno nobis Paulus aposlolus adornavit
et ex hac profusione invenit pricsidium , el accepta
convivium, hodie autem MatihKus hesterno coria-
:
fiducia accessil ad fontem Dominum Jesum.
rius, hodie publicanus heslerno blasphemus,
;
Sed veniamus ad cansam. Quid ergo evargelisla?
bodie rapior. Sed non in blasphemia permansit blas-
El inde trnnsicns Jesns Vrnit in pirles Ttjri et S'do-
pbemus, nec raptor in rapina permansit. Factus est nis ; et ecce uiulicr Uianan(va [Malili. xv). Miram rem
cnim Paulus verus aposiolus et ulilis doctor; factus a^t evsngelisla. Ecce miiliercaput peccati, arma dia-
cst enim et Matihseus Evangelli praedicator. Mcmo- boli, expiilsio paradisi , doli mater, corrupiio legis
rnbo priora peccata ul posieriora mcriia
, cniies- antiqu:e. Eccc mulicr veniebat ad Domiiium Jesuni,
cant nt di>cas lu quid sit convcni de nia!o bo-
:
in iruler slienigeiia de gciiiibiis , novella planiaiio.
niim ne aliiiuando dcsis in propria viia. Doctorcs
,
Miruni iie^otiiim! ClianaiK-ea scquiVir; Jud:»;i Ingiiini,
igitnr nosiri prius in criiiiinibiis ^ordueruiit,
et inde domestici derelinquujii , alienigena liajrel I Ecce mu-
convcrsi in nieriiis sonoprunl. Onid blaspliemus et lic: <!'.' fiiiilM-s illis egrcssa riamab.it direns : Miscr/n
 ,,

t!<} S. LACRENTII N0VAR!ENS1S EPISCOri liO

>nei, Domine , fili David, Miilier Ii.tc evangelisla ef- A venl verba mea : qn* maircs , hicrymcnt una nic-
licilur. Probavit eniin diviiii consilii sacranienlnin ,
cum. Non Eiifficio exponere dolorein, qtiem innlier
qnando el virtutern divinam obsecral , el carnis na- isla sustinuit. Mi&erere mei , Domine , fiH David.
liirara confitetur, dicens : Miserere mei, fili David. prudenlia femii.ae ! non ulilur bominibus seducio-
Considera pulchram mnlieris meniem ; vide quid ribus, non secuta est vaies fallaces, non qunesivit
dicit. Non est in aclibus, inquit , ineis, non mihi de inanes ligaluras , aut ad falsa confugit piaesidia :

eonversalione jusliiia : ad misericordiam luam con- sedomnem relinquens diaboli culium , voiiit ad Do-
fugio, ubi non resedit, nec requir^iur iocussalvandi. minum Jesum omnium salvatorem ei , dicit: Mise-
Etquomodo ausa eslmulier lcgis ignara, lam iniqua, rere mei , filia mea male vrxaSur.

sic abrupte accedere ad fontem saluiis? non peiiit Vidisli sensum miilieris probanlis sapienliamejiis:

Jacobum, non rogavit Joannem, nnn accessit ad sed vide aliud noviim et inexpertura negolium. Pelil
Petrum sed hoc iniermitiens, qnid didi? Non est
;
ct obsecrat, ei lamenlum stium producii in clamo-
mihi necessarius fidejussor; suscipii in se poenilenli3e rem : et amator omnium Deus non ei respondil ver-
pairocinium , cl sola currit , tcnet eum in voce ac biim. Tacelfons vitiE, et pius medicus coniulit me-
dicit : Miserere mei, Domine , fili David. Ideo de- dicinam, el abnegai curam. Qiiid est hoc, Domine?
scendisti , ideo carnein suscepisti, ut et ego loquar B nescio, si non suscipis pulsantem mulierem! sa-
ad le, el cum fiducia petain. Cherubin aspeciu ejus pientia medici ! Dominus, inquit , non respondil ei

iremuntjn eeelo , ei in terra mulier non formidat. verbum. Qnapropler, nisi ul detegeret sapienlia ejus
Angeli nwjluunl in excclsis, et mulier non veretur virlutem ? Proplerea dicunt discipuli : Diniitle iltam^
;

inslat imporlune, et voce sua exaggerat , dicens :

quia clamat post nos. Sed humanus Deus vitam mu-
Miserere mei , Domine , fili David. Non habeo opus lieris virlntemque pulsabal. El quid ail? Non sum
sponsoris : per me accedo, per me obsecro, mise- wissu$ , nisi ad oves quoe peiieranl do:)ius hraet.
rere mei. Quid opus esi? misericordiam quaero.libi Nihil proficiunl , nec ipsi apostoli suggerentes. Ve-
Qiiid paleris? dolorem quem non sufrero.Quidhabes? rus mediciis differt inagis curam, exulcerai vnlnus,
tilia raea capliva lenetur. Quid illi est? male a da^- et polesiaicin suam arie quadam excnsat, ullaieniia
inonio vexaiur. Et quid nunc? misercre mei , Do- panderel sacramenta. Nonsum, inquit, niissus, ni$i
inine. Pignus meum consumitur, et pars corporis ad oves quce perieranl domus Israel.

violalur. Opinio, inquam, exiit de filia mea; noli Hinc hnnc considerale sermonem, et ad verba
me videre peccairicem et miseram : lu es Deus qui mea dirigite quoniam profundam volo
intellectum ,

secreta conskleras. Filia mea ma!e vexatur. Quid comparalionem exsolvere. Non summissus, nisi ad
desideras? nt liberelur de plaga, IMiserabilis luctus ^ oves perditas Israel. Qnid esi iioc verbuin ? qiiGB esi
consumpsit uterum ineum , et aiiimam meam pei tur- isia excusalio tua? et mulia in le mysleria revelasti,
Jial s^va tempestas. Quid faciam nescio. Paiilur mi- utunum lanlummodo angulum liberarcs, etintcgruni
sera, nrc seniii tormenta : nec moriem scit limere, relinqiieres orbem? Pontnm , et.Asiam, et JR%S'
nec viiam sperare. Miserere mei. Jacet confusa et
ptum, Ciliciam et Cappadociam, et reliquas nationes
,

caus.-tm lormenii ignorat. Me aspice , Domine reiinqucres, el de Israel tantummodo curares? re-
, me
cxauJi vide diurna vulnera mea. llla patitur, linques teiram deserlam , nationes despectas el
,
et ,

cgo deficio : passio ejus pavorem incuiit cunciis soLs Judaeis factus es jiberator? Non vides injurias
Jacia sum omnibus spectaculum : quid faciam aut Patris tui in falsis simulacris, et in daemonum caTi^
,

quo vadam ? non possum ab illa quoquam divelli raoniis exerceri ? Annon haec etiam proplietse vulga-
non potest sola derelinqui. Non enim deforis venit verunt? Quid dicit affinis luus David? Posinla a me,
sed inius est expugnaior, in se habet hostem ct gla- et dabo libi gentes hccrediialem tuam , et possessioncm
dium navis est qua; de se concilat tempestatem, non
; luam terminos lerrce (P«a/.ii, 8).Quid Esaias, qni
invenio nomen passionis ejus. Miserere mei', Domine seraphin oculis suis respexit? Exsurget virga dera-
fUi David. Utinam defuncta fuisset filia mea ,
quam dice Jesse ,
qui dominatur omnibus , et in eum fines

sic viveret! Sienim moriua fuisset et sepulia, exacto ^ ^errfe spera6unt(Esa. ii,l)QuidJacob patiiarcha dicii?
jam tempore meminissem vul-
oblita fuissem
, nec
Non deficiet princeps ex Juda , nec de senioribus ejus
iieris aut doloris.Nunc vero cadaver semper in dominator, donec veniat, cui destinalum est ; el hic

domo est : causa mea sepulcrum ejus augetur quo-

, ;
est exspectatio gentium {Gen. xux, JO). Quid ciiain
lidie vulnus meum , et crescit opprobrium. Quomodo? Zacharias propheta ? Propter vos , inquit , claudeniur
video oculis meis ; isiorum aspeciu , torqueri manus, portoe eerece ,
quoniam ab ortu solis usque ad occasum
rrinium vittas exsolvi ac spargi , spumas exoredif- glorificabitur nomen Domini, in omni loco effundcnt
fundi , darc mugilum horrendum , ssvire intus invi- libamina ante ipsum (Zach. 1,20, 21).David ipse quid

sibilem inimicum , improvisum hostem et pugnam ilerum dicit? Omnes gentes ,

plaudile manibus ,
quo-
manifestam. Miserere mei , Domine, qiioniam filia
niam Deus excelsus terribilis ei rex mngnus super ow-
mea erat, el facia est daemonis esca. Non audeo illi
nem terrani {Psal. XLVi,:J,3).Denique quando iiatus

proiimare , iion possum coniiiigere, prohibet me es in carne, quos vocasti ? nonne Magos? Nun-
pavor, expellit ipsa passio dira. Miserere mci , Do- quid prophelas veiiisli vocare ,
qui ipsain salulcm
mine ,
fili Dnnil. Qui ex vobis palrcs fueruiit, adja- gcntibus ccc ncrunl? Aposiolos eiiain cujn miKcres,
 121 HOMILIA SECUNDA. 122
qtijd eis dixisli? Docele omnes (jentes, baplizantes evs A dice, q-.sos ita exhoitalur Pautus : Filioti mei, qno$
in nomine Palris et Filii el Spirilus sancti (Matlh. iterum parturio, donec Christus formelur in vobis. Ac-
XXVIII, 19). Et nunc quando inisera lisec inulier acri- ciisal ergo Judueos, cuin dicit : Non licel toltere pa-
Lus doloribus el sliinulis < oarctiita rogat te etobsecrat nem fiiiorum, el miltere canibus.

pro fiiia sua, ut eam a funesla passione absolvas, Sed quid rcspondit mulier? Eiiam, Domine, po-
tnodo dicis : Non sum missus, nisi ad oves perditas tes,sivolueris. mulier vioknta! Dominus dlcil :

domus Israel. Venil ad te cenlurio, rogans pro puero JSonHcet; el illa dicil : Eiiam, Domine, poles, si

suo, el dixisii : Ego veniens curaboeum. Pendenti la- volueris. Oblila esl verecundia^ et inlormisso pudore
lioni paradisutii reparasli, paralylico iniperasii di- conatur vincere Dominum. Dominus dicit : Non licel
cens : Surge, loUe lecium tuum et ambula. Lazarus de tollere panem (iHorum, el miltere canibus; el illa re-
inonumenio le vocans redivivus surrexii, varia quo- spondit : Etiam, Domine, sum quod dicis. Canem
que languorum genera verlto sanasii , latrones libe- me vocas, canis sum : agnosco nomen meum con- :

rasti , meretrices virginibus prajtullsti, solam hanc fundis me lu; sed ego non recedo a te. Canis snm,
iniseram Cliananxam respuisli deprecaniem. Quid sequar te, quasi canis ; porrigt^ mihi aliquid. Non
est iioc verbum mirac 'li inauditum? Nunc intendi- quacro panem filiorum : da mihi vel micas, quoniam
le, ul sciatis, quale compendium incipit revelare. B ei caluli manducani de micis quae cadiint de mensa
Quando liberaius Israel a (ilagis iEgypliorum, el a dominorum suorum. certamen pietalis! o prudtii-
Pharaone extracius ti aiisiit p!)pulus per deserium, lia feminae Canera me dicis, Domine: sum ego. Ergo
!

Dominus in lege ut non communica-

praeccpit ei nulri rne velut canem non possum relinquere men-:

reni Clianamcis nec coiivenirent cum eis ,

quoiiiam sam domini mei. Canemnie appellas porrige niica?. :

sine lege erant, idola immunda colentes. PriEcepit Dixisii causam meam, disiulisii peiitinnes rneas,
ergo Deus iu lege Judaeis ut non mercareniur cum manifeslasticonditionem meam : adjuva me nunc,
eis, nec conmibia in semine eorum niiscerent, iie per quoniam etcaluliedunt demicis quce cadnnt de mensa
haec a suis Ifgiiimis privarentur, et profanis idolo- </omirtOJum sMorum. inulier! accepisli subito lau
rum culiibus jungerenlur. Aspice, et considera, dein, el inventa es eleciis eleclior. Idcirco laccl
et intende quse dico, quia adhuc in lextura est tela. Dominus ideo disiulit et protraxit, ut menlem luam
Mulier Cbananxa eral de gente immunda, qui-
Isia perpenderet, et vivam de le producerel vocem. Si
bus non licebat communicare cum eis. Quid ergo ? enim, sialim ul coepisli petere , accepisses, reces-'
sub lege veneral Dominus ut adimpleret el non , ,
sisscs, ei nemo fidem tuam prob:>ssel, nuiliis meniiii
solveret legem. Igitursi ad momeiilum audissel mu- tuaj cogiiovisset arcanum. Num autem qiiia initlligis
lierem, dicerent Juda;i : Ideo te non audimus nec C Dei virliilem, el sic te cognoscis ut dicas : Etiam
sequimur, quoniam solvis legem. Pra;cipit enim lex catuli edunt de micis quae cadunt de mensa dominorum
abstinere a Chananaeis. Propter hoc tacet Dominus : suorum; laudo te ego et dico : mulicr, magna est fi'

propler hoc non rcspondil raulieri. Yide quomodo das tua, fiat tibi sicut vis.

serval legem, ut Judaeos confunderel, dicens : Quis- Audiaiilhsee inertes el improbi qui dicuni : Ora-
namvestrumme arguitde pecculo? Ecce noii respi- vinius, et non impetravimus. Qiiid loqueris, ho-
eio ad mulierem Chanan«am ecce clamat sine cau- ; mo? in>tanier ora, iinportune obsecra,siquidcm pul-
sa; ecce obsccrat, et non exaudiitir : ecce quo- sanii aperietur. Sed dicis : Deprecaius sum semel,
modo leneo legis formam, ne dicalis quoniam prae- iierum, et ler, et quaier, et sepiies, et decies, et
lorivi legem. Ideo non cred.mus in le. Non ex me, vicios, et non exauilivit Deus. slulta iiivenliolet
sed ex vobis e^l error. Obmutesciie ilaque propter qtiid nunc, qiiia nos es exauditus, jam recedis a Do-
observantiam legis : ecce iiaiiones ad me veniunt, mino, et desisiis a prece ? aut non vides perse"\eran-
ecce [.opulusquem non novi, mihi servire feslinat : tiam mulieiis Cliananae», qiiomodo niagis apnriala
iioliie argiimentosis occasionibus uli. Ecce a non iiifislit, el ropulsa impnrliiniiis ohsccrat ; nec anle
cognosceniibus mecogniius sum, et a cogniiis igno- cessavit quam quod qua?sivit invenil? Sunl inulli

raius : ecce alienigenae obsecundant, et domestici D jjyjjgn^qyj jntrani in ecclesiarn, et strepunt in ora-
saeviunt. Hxc esl itaqiie piima causa, quod dislulit tioiic, confuse aique inlemperaia voce dispergunt
Domiiius re.-pondere mulieri. verba sua, el egressi foras obliii sunl oiimia. Ili

liiterea persistii in clamore raulicr, dicens : Ad- suntqui labiis hiniiiuiil, et coide non cnncipiunt. Si
juva me, Domine. Et ipse taiilum respondit : Non iii ipse dicta lua et | roces ignoras, quomodo te exaii-

iicet tollere panem fiitorum, el miltere canibus. dil Deus? Dicis : Incruiavi genua mea, et oravi. Ge-
prudcntia medici ! multis diflicultalibus suspendit nua tua inoUnasii in terram : et meiis Kia foris per
inulierem, ut duplici posiremo hnnnre ciimularet, diversa di;currit. Corpus quiJem inlus. scd cogila-
dicens: Nonlicet totlere panem fitiorum, ei mitiere lio foris ; lingua tua pecuiiias numerat et usiiras.
canibus. Qui siinl filii? quns vides. Confundens ens Diabolus iiialus el invidus ininiicus, quando ora-
linc dicil, quia fucruut filii, el facli sunl caiies, dc miis, lui!C magis incumbit ct (ibs.lrepil. Noii iios

qiiibus Paulus dicit -.Videlc canes, videle ma/os opera- piils;ai c .111 securi j.icemus in leclulis : vcnimi.s ad
rios, videie inter[ec:orcs. Nos autein qui veliit caiics oralinnciii, cl illc nos cogilalionum siiinulis lnrb.il.

erauius. dc Kcnlibui» faoli sumus (ilii iii coi um r.i-

Iliijas scrsulias cojiiiaiitos rcveiiimu!' ad muliereni
J25 S. LALRKMil iNOVARiENSlS EIISCOPI HOMILIA SLCLNDA. 121

Ciiananaeam, quaesicobsecral : Miserere viei, Do- A oinnia impetravil? Si niiiior csl Patrc, qnomodo di-

mea maie a damonio vexntur.

David, cil Fiat tibi sicut vis : et sanaia esl fiUa ejus cx illa
mine, fili filia :

Veniebai enim nialer diloris, sed antcii»am

Dic el tu, Miserere, Domine, quia anima mea pulsa- hora ?

lur a da^monio. Magnus da;mnn est peccattim aniniae. venirel, sanala rst. Intravit etinvenil liliam suamab
Kam dsemon exstinguiiur; peccaium vero slai, nisi immundo dsemonelibcratam. Consummata e.^l volun-

S3iisfaciinnil)us absolvalur. Gi andis sermo est, Mise- las ejiis, et facla esisanilas; et pro eis omnibiis gra-

rere mei, Deus ; brevis quidem, sed virlute plenus. lias agamus Deo vivo, cui est honor et gloria in sa;-

Nam etbi forls fueris, clama, et dic, Miserere mei, cula saeculorum. Amen.
Deus. Clama, non voce, sed mcnle; nam et laten- ANNOTATIO.
tes exaudit Deus, nec tam locus quaerilur, quanlum Laurenths episcopus, cujus lihellum seu homi-
Hieremias in carcere conforlaiur; Daniel
liam mox reiuli ex ms. codice Germanensi, is cst
sensus.
qiiem Sigei erlus Gemblacensis mon:>chus in
laiidiil
inter leones exsultal ; ircs pucri in fornace tripu- Scripioribus ecclesiasiicis cap. 120. Lau-
ile
lih.
diant ; Jub liudus sub divo Iriumphai; paradisum rentius MelHfluus scripsit librum be duobus lempori'
de cruce lilro invenit. Quid ergo si fueiis in publico bus, id est uno ab Adam usque ad Christum, altero a
Christo usqne ad finnn sacud. Declamavit etiam ho-
foro? ora inira le : noli qnaerere locum ; locus ipse
T> mVias ore t]uasiviellilo : unde agnominatur Mellifluus.
es. Ibi, ubi fueris, ora. Si fueris in balneo, ora, el ^ Laiireniii liber De duobus lemporibus typis vulgatus
ihi lemplum esi. Si sielerisante judicem, ora; insiir- est ;in loino VI BibliiithecTe Palrum, praefixo hoc
lilub) Sancti Laurentii episcopi ISovaruvi homilia de
:
gil jidex conirale, ora. Mare ante le est, et post te
PtBniientia. Qiia; homilia inexempljri noslro siibjiii-
sequiinr Pliarao, ora. Niliil loquilur Moyses, et Do- tiir siiperioiilibro seu homiliaecum hac iuscriplione:

miiius ei dixit : Qiiid ctamas adme? Os ejus lacet, InCIPIT LIBER SECliNDUS SANCTl LaURENTU I)E TUO-
el praecordia clamant. Et lu cum steteris anle judi- Bus TEMroRHius. Duo sunl temporu ub AUissimo pnV'
stituta, elc. Nemoigitnr ambigere debet eum esse
cem furiosum, ubi sunt crudeles ministri, ora inlra
Laurentium qui Si«eberlo cognominalur Melliflnus,
le, et turbines i!li proiinus resolveniur. Judex conira quiqiie utriusque libri seu homiliae est auclor. At
\e est, tu te ad Dominum confer; proximat te poenis quis i^te Laiirenlius episcopus? Margarinus Binius
suspicaiur esse t Laurentium priorem, qui ex Nova-
affligere, tu ora intrepidus, et sedabiiur insania.
ritnsi facius sit Mediolanensis episcopus vigcsimus
Nunquid homoest Deu<, ut labore quairalur per lora qu ntus ad annum Chrisli507,ciijus encomia vide;i-
diversa? Deusesl qui adest ubique. Si qu;3eris homi- tur celebrare Ennodiiis Ticinensis episcopus in di-
ctione missa Honorato Novariensi in dedicatione
nem, diciiur tibi : Non est hic, aut non illi vacal. Non
basilicae Aposio'orum. i Binio facile assenlio, qui-
e>t sic in causa Dei : Iioc tantum esl ut dicas, Mise- biisdam adilucius conjecturis, quae tum ex libro seu
rere mei, Deus ; et ipse prope est, ui te liberel ; et sermone hic ediio, lum ex Ennodii dici.one prima iii
adhuc loquente C Naiali Laurentii episcopi Mediolanensis desumuniur.
te dicit, Ecce adsum.
Laureiiliusqiiippe insermone de muliere Chananapa,
Quid ergo Chanancca? Utique, Domine, nam. ci
qiiem de nocie in foro habuil, meiilionem facit quo-
catiili edunl de tnicis quce cadunt de vier.sa doniino- ruindam adversarionim suorum, qiioiiimimprobiiate
ritm suornvi. El quid Deus ? Omulier, viagna esljides non solum ipse vexalussit, sed etiam aiii parlium
ipsius fnutores. Atqiii Ennodius in di( tione prima
tita, fiat libi sicut vis. Ubi sunt di-^^c(;piaiores iniqui?
Laurenlium laiidat ob pnlientiam malornm, quae ipsi
Nunqiiid dixit, Exspecta mulier, donec oro Patrem ex adversnriorum factioiie semel et iterum conlige-
meum. Scd quid dixit? Fiat tibi siciii vis. Quantum runt prinuim quidem ciim ab hosiibus expiigiiata
:

cl populiinjurias sletit inlnicnis,

civitale inler siias
eleg/intior ilja in fide, tanlum Chrislus eminenlior
tum exsilium missns,acdemum urbi suae redditus
in
in virlute, qui graliam suam sensibus ejus infudit.
esl ; diMude vero cum komam io synodum acciius
muHer, magna est fides tua. Qiiomodo magna? non amio 502 pro absolutione Symmachi pap;e, adver-
vidisii moriuosresurgenles,non vidisli leprosos mun' saiitium procelias siisliiinil. Expugnalio illa et dire-
plio iirbis Mediolanen>is,simulqueLaurentii exsilium
dari ; non cognovisii legem non , audisii prophetas scd
;
conligere per Odoacrem, uli Sirmondus opinatur,
audisti improperia, elmeruisti repulsam; refuiavi le, qiiando Tufa diice adversiis Theodericum Ostrogo-
et non rccessisli a me. mulier, magna estjides taa. iho! um regem rebellavii. Tbeodorico vicloria poiiio,
Laurenlius Meilio'anum rediit, urbemqiie ex pristi-
Mortua esl mulier, et laus ejus speciosa est phis-
j. nii airumnis recreavit. Tum vero superiorem liomi-
quam margariiis iniexta corona. Quocunque ieris, •'^
liam demiiliere Chananaea habulsse mihi videtur ,
audies Clirisium praRdicanlem : mulier, magna est ciijus redilum iia cclebrai Ennodius in diciione pri-

fides tiia. In Gothnrum ma Cum ex alto benignis ocidis ca:lcstis Dominator

:
concilio, in Sidoniorum vel
aspexit, Mediolanensium tirbi lux est pioprii reddita
Persarum conventu, clamat hodie Dominus Jesus el sacerdotis. Tiinc cuin rarus habilator, tunc cum error
dixil, mulier, viagna est ftdes tua. El quid deiiide in doinibus, et per dulcia cubiculorutn limitia confuta
?
Finttibi sicul vis. jNon dixit discursio; tunc cuin ubique pavor et [ucius, et Dei
: Sano filiam luam; sed,
tenipla (^rarum habitationi deputata sordcbant; cum
Fiat tibi sicut vis : id esl, lu ipsa sana fiiiam luam ; marcemincuria splendidissima duduin alria sitvvelusti
libieam irado; tu eam cura, i'i luo arbi.rio pono hiimoris olmuberat, Idtitiavi ca:teris tuo dedisti de re-
ct medicinam : vade in pace, et pone suj.er eam ad lacnjmas, eic. Mellillui ciiam no-
ditu, tu regressus
inen qmidanUenus inferius indical Ennodius ubi ait
m:tnus luas, ei fiat tibi sicui vis, cnm iu:i voluniate a
Laureiuium in synodo Bomana minanlium impctus
passione purgetur. Non jussii, non imperavit d;c- blandiinentoruminelle domm^iiie. Porro in homiliissuis
monem nt cxiret, sed fiat libi sicul vis. Vuluii enim Laiireiiliiis in id polissinniin incnmbit, ul peccaiori-
biis fiduciamobiineiidaea Deo remissionis ingcnerel;
»1 ipsa mater sanaret filiam suam, ei dxmonem cf-
sicquedo poeniiciilia loquiiur, quasicamsolis humaii:
fugarot. l'bi sunt qui di-jujit, non virlutc, scd prccc arbitrii viribus ascribere vidcaiur.
 m s. r. iJEMucru--. rrioLEco.MENA. m
ANNO DOMINJ DXLIII.

aORUM OxlIi^lUM OCCIDEI^TAI.JUJ

CAPUT ET SOSPITATOR,
PROLEGOMENA.
Viia S. Benedicii

(Ex libro II Dialogdruni S. Gregorii Magiii excer|;la).

'Avvic t:? \)Tzii)pys , rri TrrAizdv. uh e-jlv.^ihzy-o; , A Ftiit V'r vilae vt-neraliilis, {;r.l!i:i Benofficllis et nf>-
X^ipni ^i Qzo~j y.iy.ocijnnu.i^jo;, to"vo|x'/ 'Ei-jiSc/.zog ' c? niini', ab ipso sii;c pueriliie teinpore cor «^ercns se-
(x T7c(iBoO-i> Tv ~Vi y.xp^iv; v.oL^v.poTDTi Blyu.iTp'J'jiTo,y.c/.i ni!e. " iElist''m i;uippe morihus transiens, nulli ani-
rrj ToO cwaocTOs «yvita XizaW.wTrtTTO, hj oOSiVt Qelriuv.rt raum volupiaii dedii : sed dum in hac lerra adhuc
cxpy.i/.ro TO TcapicT:a.-J t«v i/jyrrJ zafiuTroTa^aj" «'^ £T£ esset, quo lemporalitcr libere uii poiuissei, despcxit

cyviSob wv, zat ' (jcptywv tw ffwaaTt ottgP irj5'J7r&.6wj' jam quasi aridum mundum cum lloie. Qui liboriori
^pKtTKt «SlJVaTO, SXOyiTtWf £6Sc).V^aT0 , XXt ).0t7r6v Ws geiiere ex provincia Nursioet exortns, Homse libe-.
^«pov TOUTOV TCiv xoo-ptov |:;t;T« Tou «v5oyf a-yrov iloyi- nilibus lillerarum siudiis tradilus fuerat. Sed cum ia
?iTo. "Oo-Ti? St/r;v ic^afopov Kirzipog h. rri; Nou/satK? eismulios ire per abrupta viiiorum cerneret, eiim
j^wjoaj, T/7 Twv 'Pwpiatwv X^pf ^i^jiriiW vn ^s twv qtiem quasi in ingressu mundi posuerai, retraxit pe-
fXry^iOtzwv '/oay^wa.Twv Bt^uyf, Tzcf.ou^oQzi; y7r«c-^iv. dem : ne si quid de scieniia ejus attingeret, ipse
A).V £v TOvTOi» -Ko'/lo'js ofKtiycAt Stx T« f^otprot TTaSig y.t/.
•
qiioquepostmodum iuimmane praecipitium lotus iret.
TOVO^ffKf , eXilVOV OV s'9;T0 770'^« £V TJ5 TWV pLOtOntJiCirCtiV Despectis itaqiie iitterarum sliidiis, relicta domo re-
StaTpt^ij, sOas-^el ).oytau.w to-jtoi» «vS-D.z-jaiv *
tva //« busque pairis, soli Deo placere dcsiderans, sanfl.Ti
ftf * avjjxio-TOv Y.priy.'JO'j o).wj ^ -/aTa^ricritc. ESj).u?a,(*£- conversationis habitum qusesivit. Recessit igiiur A
vof Totvjv Twv 7pa;.ta«Twv t>5v StSaxvj, y.v.rcd.ib\ici.g 7t B scionter nescius, et sapienter indoctus. Miijiis ceo
rov otxov y.ui t« 7r«Tpwa «jtoj 7rp«7u«T«, i:zqvw ©-w omnia ge-la iion didici, sed pauca qune narro, qua-
u.piaa.1 £7Tt9u|xi3(T«», toO «ytoy x«£ ^o^jvipovg ptou t6 tiior discipulis illius refereniibus agnovi : Constanti-?
cyri\Lv. eTT^TroQiiO-sv. "'kizirsrri Totvjv Trjf twv 'jp'j.^]i.a.rwj no c scilitet revereniissimo valde viro ,
qui ei in
TratSiVffiW?, ytvwo^xwv w? (ivj ytvwo-xwv, x«i ffO'j)6? w? monaslerii regimine successil ; Valentiniano ^ qtio-
«CrO^O?. TOUTOV TOU (Ti§'J(TU.tOV 7rc.Tp6? T« X«T« 0£6v que, qiii annis multis Laterancnsi monasterio prae-
y.v.ropOuiiLV.rcr., iyh jj-i-j ff«oxtxotj ofOxXijiQt; oj rz'^iv.uy.1, fuit ; Symplicio, qui congregaiionem illius post eiun
«).)' «TTcp «xjjxoK TTapa T£ffo-a/3wv a-JToiJ t6v a/3t5u6v p«- lerlius rexit ; Honorato etiain ,
qui nunc adhiic cella /

GvjTwv StrjyoTj^MEvwv , TaiJTa £pw' KwvffTKVTtvoy ^.iyw Svj cjus, in qua prius conveisalus fuerat ,
prx'est.
£-j).a§£ffT«TOy TTKVU KvBpO;, OffTtJ «0^00 T:6v 770l_t.t«VTtX»iv
'^
J37£aovi«v StiSi^aTO* Ba)£vTivo-J, tou ttojIoT; eVifft t<'/V £v AaTSjOavrj £'j«7cffT«T)riv j[iovr)v 5ti:6uv«VT0j' Su//7r)txio'J,

TOu Tijv «UTOu ffuvoSi«v |/cT£7r£tT« x«T5: 3t«3o;i^-/3V " TpiTOv nota«vavTOf ' *0vwp«T0u, Tou vuvt Tou x-))tou auTOU iv
fc» irportpo-j StHye, ^rpocffTWTOj.

' C<)ib. ff'fpt77WT«Tw ffwac.Tt. C ' DeConstanlino etSimplicio bic memoratis Pau-
* Keg. «7r£/>«VTov xirjv.vov. lus Diac. de ge.slis Laiigi)b. 1. iv, c. 18: Posl beatutn
' Coll). xaT«7r-ffctv. llenfdicliDn Conslaniiiius, post liunc Simplicius ; post
* Colb. TV7V A«T;p'y.vwv. qiiein Vitalis; ad exlreiuum Bonilus coiHfregaiionem
' Colb. rpiro-j. Keg. liabet t/sitov, qtiidqiiiJ dical ipsain re.rit. Quol coiiliriiiat abbauim S. l.-enedicti
Cussanv. iii iidla marg. siiccessoruiii scriein a S. Grcg. hic asseriam, conira
* Simili loquendi modo iiliiur iiifra I. iv, c. 47. Baro:iiuiii, qiii ad aii. .'i8t priiiinm S. Beneilicii siic-

cessonim .•«iiinil(|iie L ileranensis iiionaste-

instiluit,
Joaniies . . adolrsrens qni wtnletn smtm intcllecu et
.

humiljtale, dulceiline et gr iviiale Iruns bat. Kl liom. ni alil)\icin, Valeni niamim, cuin quaiuor praicesse-
rini. PrriiKis tameii rexil Liilcraiiim-e iiicn slcriiiiii,
14 in Evaiig., ibi |)iieri ({iii Uc aiinos suts moribiis
iranscenderuiit.
qaod piisi diniliim Ca-isineiise coenobiuni siii) Hoiiito
*> Nursia urbs olim cpisco|taIis iii Sahinis, inlia ahbale lesle Pculo Diac.loco laiidalo, conslrui.luia
csl.
monles sila el ad A|HM!niiii lailices, siib fiig do cce-
lo ; liinc de ea caiiii .Maro I. vii .^lucid. :
^ Germ., Valcntiano, Dij., Vutenlino. Coii^cnlit
Gia;i;i!s iiiierprcs.
Qtios fi igiJa inisil
Kur.s;a.
 :

127 S. r. crN!'DlCTlIS. 128

KEI-A.IAIOX A'. A CAPUT rruMUM.

Uiji ToO '/.Iv.tr^hro; u.7.y>.')io-j. y.(/.i oii Tzpon-yjyjn; xov
De capisterii fracli reparatione
«'/tou <7&jou yjyovoTOf.

OJTor Toivvv ' TTO/v/s £v «piry.i; 5t«).«y.-|«f ttkt//» Ilic jiaque ciim jam reliclis lilterarum studiis pe-
BsvsStzTO?, (w? iQorj -/.«Ta/i^j-Kj t/Iv to-j ^iou U.«T«i6t75T«, tere deserta decrevisset, imtrix qiiae liunc arciius
EjciBv»'i9.'j Oi«pi(Tzo-j eitrSiyr^tTKt t» ^vpjjj 0£V.n<7«t TifiV ainabat, sida secuta est. Cumque ad lociim venisset
tpTiluov' ri oi TOVToy xpotiio; r,zi; «vrov * Qzpij.oi; rtyi.izo'., qiii Enfide • dicilur , mullisque honrsiioribiis viris

^ovJT Tf") izO'7y TovTw yjzo).o'jO>j7c v£avi«. 'OTroTav Si tov chariiaiese iliic detinentibus , in benti Petri aposloli

t6— ov -/«TS/aSov, Tov iT:iyjiipi'>i% dvoa«?6_i/£vov ^ Evj^ifS:, ecclesiademorareiitur, praedicta nulrix iilius ad pur
TTO/./.ot E-j)«o;7T«T0t a-jopsg, rfi Tcog Cf.^jzvj TrvtUvKTtx^ gandum triiicum a vitinis mulieribus prxstari sibi

u'/u.ifn l).x6//ivoi , iv.zldt 7r«jB«ysv6/jt£vot, £v t&j toO «yioy capisterium ' peiiit,quod snper mensam incaute de

IIjtoov v«oi (7'jv «vTw Biizpi^o-j' * ri Tzpoit/JJiI(7U toO reliclum , casu accidente fractum est, sic ut in dua
«oioiaou toOtov 7r«T|s6f B£v£oi/;Toy Tpowo; Itzi to y.oSu- bus parlibua inveniretur divisum. Qiiod mox redien?

pirrui o^iTov £z ToJvTrii^jiw^svoizouawvyjvatzojv, £v ypaizi nulrix illius, ut ita invenil, vehemenlissime flere coe-

[j.c/.yiBi-j [pLKyioiov] ° rlr/icaTO" &7r£p /«Covca, ettkvw taj'

pit, quia vas quud prsslit m accepenit, fiactum vi-
T,o«7r£rT3? «7r).w? zat w? ^Tuxsv ToO debat. Benedictus autem religiosus et pius piier
£'9eto. *T776 j:/t(7o/«).ou
B
c-jv 5«i^ovo? ptyiv iv^.ua^n , zat jtV \J-ipri ojo z^jpiHrx cum nulricem suam flere conspiceret, ejus dolori
ZiuyoipiQ^ii-v. ^iT:oa7f>i-pu.(jU ov/v ri tou «ytou Tpo-fl^, y.ui
compassus, ablaiis secum utrisque fracli capisierii

t'jpo'jcu TO «j-o ttayiotv zi; ovo oiuipz'}i'j y--pr] (7'j-o3j50-

partibus, sese cum I.icrymis in oialioncm dcilil : qiii

TKTw, ripquTO •/./^'.triv, oVt t6 £v ypriTZi Ivfbiv kuo'' u-jrri;

ab oralone surgens, ita )u\ta se vas sanuiii reperit,

cy.-vo; y.zy!)ju(T{ti-JO'J ioipu. BEviStzTOf Se o (TTO-J^utozuzo; ut in eo inveniri fractuiae nnlia vesiigia polnisscnl.

y.y-i 6£ou 6£pK7ro)v, ii3vi-/K tvjv £«-jtoO 7pO'fO-j /./«iouaav

llo.x aulem nutriecni siiam blande consolaliis, ei sa-

«5£«<7«T0. Toi 7r6vw y.ui roi; Buy.pv^n^J uvzo; CTuy.7r«6r/C-«j, num Ciipisterium reddidit, quod fMCiiim tniei.it.

').u\(>ir) u.£&' iuvro\) rv. uy.^izzpu toO -/£-/).«(7u.£vou uuyi-

Qiiye rts in eodem loco a cunctis esl agnila, aique in

Otou f^ipri, iwjzoj ixzzu ouy.pvoyj £v zrj ttooj ©sov 5zn7ct

tiinia admiratione habiia, ul hoc ipsum c pisieriuni
VTii(7-p'ji(ji'j. 0(Tzi; u-o zr,; iv/r,; u-jv.(tzu; , TT'>.r,(T!.o-j
ejus loci incoljc in ecclesiae ingressu suspi^ndereni

£«UTOU To (T/.£V(j; y.ciu.t'JO'j , K/iputo'j £-jpi'j, oiTze iJ.r,oi

qiiaianus praesenles et secuiuri onuies agnoscerenl,
iX^of 6v a-JT&i TO-j x).«c-y.aTOr tvpiSr,vuf tvhiji; Si rr,'j Benediclus <= piier conversaiionis graliam a quante
zpo-iO'j u-jzov 7rupuyj.r,zi/.oi; zt y.ui Tzc-.puatzv/.ol; liyoi; pcrfectione coeiiisset, quod annis inuliis illic anlc
t-uJ.ti-Yu;, ToO ur, uhvu.ciii i'j rui; (TviJL-^uaovTui; (tv[j.- omnium oculos fuit, et usque ad ha c Langobardo-
(fopul;, * uy.ipuiov wjz^ t6 (/«'/iStv K7ro§£5oj/£v, o-sp r ^"1" tcmpora super fores ecclesi.ne pependit. Sed Be-
-/£-/).«(7;/£V0V «V )koWV. ToOtO t6 £C«''(7tOV 9«0^0t« £V T(U nedictiis plus appetens mala miindi perpeii quam
<•

«•JTiii T07r(w Ttu(Ti'j iyi-jtzo yvtuotttov' &(TZt o' toO tottou landes, ct plus pro Deo laboribus fatigari quam viise
tzEtvoj oi/.r,z'jpt; i'j rn ti.ToSf,} zf,; uWoHi hr.jiis favoribus exiolli, nutricem suam occu!ie fu-
i-/.x').r,(riu; zb
prfic-j //«yiotv i/piu.u(Tu'J, izph; t6 ^tu^i.-jv.i v-xo T.u'jZ',yj giens, deserti loci secessum peiiit cui Sublacus^
ru>'j £tct6vT(wv z«i £;'6vtojv £!? o6:«v fjiEv 0£Ov , £7r«tvov vocabulum esi, qui ab Romana urbe quadraginta fe-
ot ToO '/vno-tou «•JToO Sou).ou B-v£5t-/T0u, re niillibus dist;ins, frigidas atque
-/«i ToO 'p'ji(jS[r perspicuas ema-
v«t r.udi Tflv £v «uTw oi/.ovcwj v/. •jtupu; ri/.r/.iy; Btiuv nal aqiias. Quuj illic videlicet aqiiarum abundanli»
yupvj. OTztp (Tz£-3of TzrStJ.ol; trt<Ti'j iv uvr^ rf, £;(7o'ow iii exienso prius lacu colligitur, ad posiremum vero
ToO ct'ju<Tu.io'j v«oO y.pt'j.uu.t'JO'j ZiriOy.z<Tti' oiTzt y.ui ui- ii) amnem f
derivalur. Quo diim fugiens pergeret,
Xpi TJj-- Twv ' AoyyoSupE'jiv £).EU(7£WJ U7r6 7r«VT0JV iBt(,)- monachus quidam Romanus i nomine, liunc euntem
ptizo. 'A).).'6 ytXoOzo? T£ xat f/.t(765o;o? B£veSi-/tos-, 7r)£i6- reperil, quo lenderet requisivit. Cujiis cuiii desidc-
V'.),- TOtf t7W,U.«Tf/0tS- EKUTOV E7r£oi5oU XOTrOt? ^E/TtOV riiim cognovisset, et r.ecretum tenuii, et adjuiorium
,

EfjKt \o'ji'Tuu.t'Jo; zovzoi; i'jzpvyj.'j, f,7ztp zoi; u'/)p',iTz'i- impcndil, eique sanctac conversationis habitum Ira-
vot? ETratvotf iTZuict^rhui. eItk zr.v \uhp'A quanlum
io'tr/.'j yuz'jJ.VK>,i'j didit, ct in licuit, ministravil. Vir autem
rpofs/ov, £VTor;T:fl?£/5ryLti«cT07roic(7;)^o).a^£tvv7|5£Tt(7«ro">:y.i
D Dei ad eumtlem locum perveniens , in arctissimum
/.'j.'.ul'j.^joyj [F.y.'/.zilu'jtv]z67zo'JZVJU, 0'j iTziyupijj; rj'jou.u- siiecuin se iradidit, el iribiis annis, exceplo Roniano
li'rjTi.\uy./.ov ,os aTro ztTTupuy.o'Jzu p.Uxiji'j zf>; zoyj 'Pwf// twv monaclio , hominibus incognittfs mansil : qui videli-
(.4«'.£tTZt TZOJ-tOi;, £V W TJ.rtVj; iJSfJCTtdv «v«f;).-j^£tv EtW-tV, C(;t Romanus non longe in monasterio subAdeodati ^
c; o-JTTEo ).K-/zo-j z'7yj
-/5
'jO'/.z(,i'j Tz).r,%; ti; ot£;6oou{- palris regula degebat. Sed pie ejusdem Patris sui

• Uierqiie cod. Reg. sc. et Colb. 7ro//otr i-j 'Jr.ptzul;.

Enfidus, Effide. Yulgo A/ide in ./Equicolis duobiis
,
' li lem C(ul. Twjv Bto'j.':i;. niill. a Sul'laco.
•''
M^S. "E'j>-/;5£. ^ Veniilabrum a -/a^rOw (lo. Cribrum esse putavit
• IIic po:iiiur tiiulus tte^o; toO z/K79/vT0f, iiiierpres Gallicus.
elc. in
C<ilb. nis. = Obscnre et corruple pleriqiie editi a qiianla Be- :

• Reg. a'x-/to/,v, qimd Plinm <:?e;ie in Colb. bgiuir. ne '. puer romersaiiotiis qratia perfeclioiie coepissel.
Ihfra iaiii«:n occiirrit (/'/-/irjiov, iii lieg.
•^ Giiss invill.Tiis , invitis iribus German. Hegio,
Keg. aoiov... /j.a-/t'jtov. Norin. elc, addii, ab liomiiiibus quarcre.
' Mss. AO'/yiCjupS;yj. « Niinc Subiaco, in
.^-luicolis.
^ Nimiriiiii Aiiieiieni.
K S. Uoiii.Tnus colitur dic 2'? Miii.
' Cenn, Re.-con=. ct sccnndiis .\ii'l. , Frlc. .Mii, *'
Alilci' Dcodali, aui TlicodaA.
 , .

120 PROLEGOMF.NA. f.-3

fiwn/Mj unfjfic-T/.i. 'h . 5t 7'^ TTocvjtarByi '

tov tiO A octilis furabalur lioras , ct quem sibi ad manducaii-
660O «vOcwrov, u.0'jy.yjj; Tf,, 'PwMavoj T&j ovoy.«T£ to-j- dum subripere poteral, diebus cerlis Benediclo pa-
-OV 7700;iJOIH-VOV fjZUCy.UtVO;, 7.V.t £V Ol TOTTf.) CCKsir) ' y.u- nem ferebai. Ad euinaem vero specum a Uomani
Tay.«5wv , y.(/.L Tr)v ir.ibvy.w.v «Otou eyvwxwj , To /xiv cella iter noa erat, quia excelsa desuper rupes emi-
/xuTT/jctov hj (z-jTfL j-j,u).a|e, jSoijGiiav 5i zai ^ (7'jv5ooy.rlv nebai; sed ex eadem rupe in longissimo fune reli-
T:r/.ci<7~/_ZM auTw, ev ol; av r5
X'--'*
«— /iTst. \\'j.<^L(/.a«.; ^ «j- gaium Uomanus deitonere panem consueverat in ;

Tov zai To T&iv u.oiu.ywi aytov aYriaa., y.ui y.u.TU to §v- qua " etiam resti parvum tinlinnabulum inseruit, ul
vaTov Bir,y.0'jzt «JTw iv Tat? aoi-Jc/.rty.oLl; yoiiy.i;. 'O Si ad sonum liniinnabuii vir Dci cognosccrelquando si-
6eo^owv o-JTOj ccJTiO, iv tw «-jtw tottw iv CTiVOTaTw bi Romanus panem pra^beret, quem exiens ^ accipe-
eKn'uicx> SKVTOv y.:^.0:i'.^t , y.ui £v Tctci y_po'jo; , 7zAr,v ret. Sed antiquus hostis unius charitati invidcns, it

'PwaavoO ToO f/.ovay^ou, TOtj «vG^w-oij ayvwcTOb ttov- alterius refectioni, cum quadam die submitii panfm
TcAwj TjTTiQO^iV oTTis 'Pcriiimo;, o\) a/izo6;v iv ftovacT/j- conspiceret, jaclavil lapidem, et tiniinnabulum fre-

piw xjTzo Tov ToD 'Ao£wS«Toy °

•Kc/.rfio; v.(/.-jb'jc/. BLf,y-'j. giu Romanus lamen modis congruentibus •=
mini-
*aXV z'jstt€i; coj-o; toO ot/.sio"j «00« Taiv o-itv Ori- sirare non de.-iil. Cum verojam Deus oninipoiens et
/.'/.cTTT: , T^ wca Tv^s ic-TtaCiW? , zat Sta ^r,-oj'j Ttvwv Romanum vellei a labore quiescere, el Benedicii vi-

h-j.-c.iiii Tw ToiJ 0£oO «vGjOwTrw Beveot/.Tfu apTov fzoat^sv" ]} tam in exemplum hominibus demoiistrare , ut posiia
tz Se Tou aovaTTripioTJ 'Pwftavoi; cSos * o'j^ vT:f,py_s supra candelabruni iucerna ciarejceret, qualenus
(fioo^jca iv tw toO oaio'j CTry^/.aioj, StoTt 'jyrAoTaTOj JTyio oninibus qui in domi) Dei sunl Inceret, cuidam pres-
«vwQiv y.pr,u.'jo; vTxfioy^fj , ukX ky. to-j a'JTOu y.p-n[vjov i'j bytero bngius manenii, qtii refeciionem sibi in P.»-
(iv.y.porc/.Tca ff^otviw 6 'Pw;:/av6? xaTayctv a'JTw tov v.p-zov schaii fesiivitale paraverat, per visuni Dominus ap-
etfijiTTO. 'ev w c/otvt'.; i7i|xv6v ' /.wSwva e'5sT0, 3i' auTCJ parere dignaius est, dicens : Tu tibi delicias praepa-
crn pi.c^ivco-j tw ayiv) Tr;v auToO TzoLpovGtacj v.ui t>jv to'j ras, et servus meiis illo in loco fanie cruciaiur. Qui
ao:ou T:upoyr,'j. WV o zu-j vjat?cl>'j i/fipb; /.«i Tvjr «se- protinus surrexit, atque iii ipsa solemnilate Paschnli
Tfl? i7rioO'j).oV Te /.«i ^ucjy.wjo; S«i|;twv, tw f/iv 'Pwukvw cum alimeniis quae sibi paraverat, ad locum leiendit,
3ta Trjv T^j a.yuT:r,; avtJLTTudfi cpL\ofpo(T'j-jri-j «vTi/stTO et virum Dei per abrup.a montium, per c ncava val-
licVcSi/.Tw Se Tw (7c§«T/xiw iySivci, o;a t>3V rfi; yciiui lium, per defossa terrarum quaesivit, eumque latere
evSctKv, /.«i TTfio» 0i6v sv/Jf.pi(jZ0'j yvwavjv. Eo'j).6j:/£vof in spei u reperii. Cuinque oraiione facla , benedi-
ovv Ta'JT*3v upLO.viiut ", /ai ctj pc/.^JU- ci.'j u'jrb'j cf.yu.'/tt'j, ccntes Dominum omnipotentem consedissent, post
£v _aa Twv f,'j.zoili'j , ev f, '/.'j.-u to c\fjr,Oz; 6 P&)aavcf t6v dulcia vitae colioquia , is qui advenerai presbyter
acTcv 5tK T0'iJ iipr^ui-jjv ayjivjiov tw otjiw iTTSoiJou , 6 dixit : Surge, sumamus cibum, quia bodie Pascha
Twv y-jy^wv 77awv iyjipo;, filu; liOo-j t6v /wowva ffuvi- Q esl. Cui vir Dei respondit, dicens : Scio quia Pa-cha
Tff^cv. 'O TtatwTKTOa 3i "P&iaKv^, Tatf t: piT: o-jcjai; zcTa est, quia videre te merui. Longe qiiippe ab liomini-
Beov eTrtvoiatj', ovy. aTTETTrj ttjj OcaciffTOu iy.zi-jr,; 5t«xo- bus posilus,quia die eodem Pjschalis solemnilas os-
viaj. Otc Si >3'Jo6/r,ffcv ^ 6 7ravTOouva,aoj 0c6j t6v ixiv set ignorabat. Yencrabilis autem presbyier riirsus
Pwptavov Tou y.oT.ov if,; 6cO©i).ou izci'vr,j uTrrjOcffiaj za- asseruit, dicens : Veraciter hodie Resurrectionis
Tarr«'jff«t, T/iv oi tou p.w/.upiov T:uzr.b; BcVcSizTOu tto- Dominicse Pasclialis dies est; abstinere libi niinimo
/tTciav et> 7To)}.wv o)^i/etav i— toci^at, //-^ cTV/y_Mpf,(7c/-; congruil, quia et ego ad hoc missus sum, ut omni-
auTou *°
£/rt7ro).u Twfiooiw •/.pjr.zzcjhui Triv iq UTCucjTpu- poientis doni Dei pariter sum;imu.<. Benedicenlcs
nTOUffav Twv OauaKTwv 6ciav yj/pfj , toutov vvzpoc^o) igilur Doniinum sumpserunt cibum. Evpleta itaque
" Trjj Xu^vizj £i£T0,O7TW; ).7a-^/3 TTZfft Tot; OUfftV iv TW refeciione Ltcolloquio, ad ccclesiam presbyier re-
oizw Tou 0io'j. UpzcrSvzifj-ji yup zcjt (j.',y.obz'j StayovTt cessit.
TO'j ff7rri),Kiou, iv w 6 uoiSiu.o; riTvyj/.^i BcviotzToj, iTOt-

f/.7ff(«v eaurw oa-itXwv ^puuuTco^j T:tT:oiri/.b-:t, ev ta toO ayt-.u 7raffx.a eopzn, St birTucrioL; z'joto.- o^.fi/ivKi xkt-
ri;iwff£,).i7wv*« 'iSoj ffu, ~pcffo'JT£C£ io£ffaKTwv 7ro)>'JT£>£tav e^auTw £TOtfi«?ei?, 6 3i
, Sou).o'j fzou BcviotzTO? (jtz'

izcivw *- Tw ffTr/jAaicf) ota Triv Trpb; i^d (iyaTrrjv Xtfiw ffuvi;;,^£Tat. » "OffTt? 7rac£u©u izvaffTaf iv.a^^T^ t^ " eooTvj to-j
ayiou T.ucjyu u.z^" o.-jTczp iuvTOi rjv 7r£7rotrjzw; iocffpiKTwv, Iv tw
, ffTrrjiaiw iTzopzvOn, y.ui t6v tou 0£O'j a'>6f,w
rrov iv TOt; twv bpi-j.v /.pny.'jrji;, iv Tais- Stocuyat,- twv zot)>ao wv, iv TKtr OTratV Tn; yrjf i^rJTct , ov iv tw
CTzniuic>} eupwv nffTraffaTO. revoy.ivr/j U vjyji; T:c/.p' uu.cforzpoj-j, euXoyriffovTc? tov Qzii> izeiQtffav, Ozioii }.byot;
Tu; iauTwv i/.Toi-j,ovT=,"iuxa?. 'Ava.ffTi,- o"jv 6 Tpiar.vT-po; nupz/.ulzi tov aytov, XiywV « Azvp-i, Tzuzzp, uztu-
\ur.'jiy.Z'j Tp'j'jn;, oTt cTn;j.zpo'j Tuayjj. zcni. i Upb; ov uT.o-AptOzi; 6 «vSfiwTros- to'j © etrr-v •
« Oid« oTt Tri.ff^^a

'
Reg. Tro.y^uCrjvat tov. D " Sic mss. tinica \oce, cum in ed. legatur, urri^o
* Idem T67rw uTnzL. KVOJ
* lla mss.,al eiiiii zk» avjTpocfn-j. ''^
Reg. iv i-/£ivw.
* Uierqne coil. upL-ftucTu; uvT'',i zaiTO. ' Idem, auTfl zn (^pu '/.ui lopTn Toij Tcuayjx vlzO wi<
' Colb. adiiil ayiwT«TOu. j:'/.p i«UTw rjv.
* Mss. EtffoSo?.
' Reg. ixiy.pb-J -/.MOCi-ja.. '
Becc. el seciindus Aud., in quo etiam rcsli.
' Idein ana/'JVKi. ^ Secundus Carnoi, piimus Autl.RigDi. Lyr., qtiem
• Eu36zJ3ff£v in duob. inss. el p:>uIo posl ^t!\o5iou accipiens ederel.
in.ii-jn{. « Cerui. Ceuiet. aliique Norm. , hcris congrunai-
'" Reg. TOV CC U-ItOV. CO b. Triv Oi «JT0'J. bus.
451 S. P. nENEDICTCS. Ti
fOTtv, ort BiaoHaxi m j5;£oj6v-,v. » Hyvori yci^ o offtof, oTi r<).jj6wf T»ij «v«(TT«ff£c.j; tou -/.'Jfjioy wjiiwv 'inoov HpiTTOv»

i5 eocrrj vTzripyfJ. 'O Si £v).«6£tt«to? Trpja^uTEooj TTjsof tov toO 0£oy av9f4i7rov erTrev* < 'Ett' «Xo6£iKf , TraTsp, an-

iitco-j rf,s «v«(7T«7iw? Tov Y.-jfiioM «otwv >j riu.zpx EOTi, x«i vi3o-T»u£jv ffs ooSapwf «puo^et. Kai -/«/> eyto ETrt toOt«
TTpOS <Ti UTTO TOO 0£OO lcTa/rjV ' 07TW? Toiv 0W_O£WV «'JTOU CClX.'f'j~cpOt f>l.£T«).«5wfiev, < E'0j^«/)£O"T»j(r«VT£J' 0'JV TW 0tw»
u.ixiTyo-j iy.Kriooi Toovrj;. Te^.Jo-Oi 1(7.54 oi taj Trveu/^i-Ttx:^? eOy/JKciaj, -/«i t^? T(wv y|0«»wv £7Twyi).0uf oiot-

ie^ewj, (zo-TraTiiuevof «vrov 7Tp£ff§vr£cof *, (iv£j^woii3(7£, So^i^wv rov ©eov erri t»j toO 5tz«tou «/rrj/jtoauvrj.

'ev auTw ouv Tw zKtow ,So5"xoi Ttv£? rourov ev tw A Eodem quoque tempore liiiiic in specu latiianiem
CTnj^atw z/suxrTo/iiVov ew^a/.oTij, «pt^t«o-/jia(ri SejB/xart- eiiam pasiores invenerunl : quem dum vestilum pel-

vo(c ivSeSuijievov, eSozouv 6flptovTt^),£7r£iv:)!aTa).a66;itevot libus inier fruleta cernerent, aliquam besliam es^e
o£ aJTov 0eou oou),ov vizupyjt-j, rrjv laur^uv 6npiiiS/i credideruni : sed cognoscenies Dei famulum , eonim
yvwuTjv (i7ro6a).ovT£? , £'-f cvixiTuhtocj //£T«T/3«7rr3arav. mul(i adpieiatisgraiiam a be-tia!i manie muiati suiit.
A-jOe-vouv rj rreti aurou evQeoj (j-ri/xrj ev rot^ yEtrviot^ouo-i Nomen itaque ejus per viciiia loca innoiuit cuiictis :

TOTTotf. 'lic sx TouTou ).ot7r6v 7T).£t(TTot 7ra/5eoa),«v ^ 7rp6j faclumqne esl ut ex illo jam lempore a muliis fre-

«uTov TKf Tou ctJ/jtaToc xP^^^^^ sniftp6tj.£-jof 3e oTioi quentari coepisset, qui cum ei cibum afferrenl cor-
Tourouf f*«).).ov Stsroeye StSv.y-
rrtrrip rorf 7rv£u,aaTtzot? poris, ab ejus orc in suo peclore alimenta refcrebant

/yao-iv. viiae.

EE*AA. B'. CAPUT II.

lltpt TOU £7r«VaffT«VT0f «UT(W TV.p-AlV.O\) 7IO^£f*t0U. De tentalione carnis superata.

'Ev //tx o^Jv Twv r)iitpoi-j TiTvy^^KCo-JZt rw «Vtw, tSou 6 Quadam vero die dum solus esset, tenlator adfuii.
Tr£toa(7Trif ^ra/jayeyovEv, ev Tyj,^!x.-:i 6pv£ou fie/avos, Nam nigra parvaque avis, quae " vulgo merula no-
o-ep iTziyMpius ^*
y-oTT-^fjio-j npoTa.yopvjovTi , x«t tw B minaiur, circa ejus faciem volitare coepit, ejusque
«-/tao-y-ivw aurou npoTco-KM 'TTtptiTTTUTSxi «p^aro «vat- vuliui imporlune ^ insistere, ita ui manu capi posset,
Sm;, mt-zz ouvao-Oat Titt? yjf^Tt y.parTn^ri-jv.i , ti iJ).wf si banc vir sanclus tenere voluisset : sed S'gno crucis
ToCro 6 (/ytoj riSiAev. 'O 3i ^£0'f6po» ouroj «vrip r/iv rou ediio recessit avis. Taiita autem carnis ieiit.;tio ava
iyhpov siiiSpxv /.Kroi.-jor,Tc.?, rw o-rja^tw rou ^wottoiou eadftm recedente secuta est, quantam vir saiictu»

(TTajcou eaurov za^oTrXto-af , rov ev TyrtiMxrt opvis\i nunquam fuerat experlus. Quamdam naraqne ali-
9«vivT« auTw BxiuTJix ayavrov TTerotr/zi. ToTourof 5e quaiido feminam viderat, quam inaligiius spiiitus
irnp-j.Tpio; Tflf Ta.py.o; iTttri^n tw «'/iw /xera rr^v ^c^oet- anie ejus mentis oculos reduxit : lanioque igne servi
2ou; ipiioxt ccJv.yiip-tiTfii,olog ouTroJTroTe ' rw o(7iw eyeyo- Dei animum in specie illius accendit , iii « se iu ejus
vet" yuvaiy.K y(ip Ttv« rfj Trore iMpv.y.w; r,-j vj rw y.atprh peciore amoris flamma vix caperet, et jam etiam
Tq; vcorrjroj «u:ou (ir«5,if ourof z«t riu.iO{ uvr,p, pcne deserere eremum volupiale vicius deliberaret.
Tjiurrjv T^f K-jp-Jtic/.g Q<y.iy.'i)-j Tyj/jtMuri(T».;, roi; rou Si- Cum subito superna ^ graiia respectiis ad semet-
y.uio-J 7T«: ecTT/icaTO vor,ror? c^v«),/jtorj* roo-a.urrjv oe rrjf ipsum reversus esi, aique uriicanim ei vepriura
cKpzo; 7ru<9wo-tv £v «Jrw «vrt/.£i/jt£vo; (>;vfl-^£v,(>.(7r£ -«jO(i juxta densa succrescere frutela conspicieiis, exuius
^oa/u o-«).£u5rivat «urov «tto rrjr ^yy.y.n; «zrjotaf , zy.i indumento nudum se in iliis spiiiarum aculeis et
£7ri Tciv y.oTuo-j vuUt^ipop.fiTv.c itfX i rou 0eou aMrnptog C urlicarum incendiis projecit : ibique diu voliilatu<:.
y^oLoi; rourov VJtTyjJTa.TO(. , vtzrjrriv zarct twv 7r«5wv toto ex eis corpore vulneralus exi t, el i-er cuiis vul*
«vioii.'e. Tw y</./3 l5£),riovi z«i TOi<fpo-Jt ),oyi(7U(M £«ur&v nera cduxit a corpore vulaus meniis; quia volupta-
f,-j'i'j.iTCf.;, rf,; rou iyjjpo-j nocjovpyiu; ^ Tzzpii<opoijpriTt-j. tem traxit in dolorem. Cumque bene poeiial ter foris

'k-j'j.o:i-!fa; o£ rot', l'f^u>.iJ.ol; «urou, zviSwv t£ zat (ixav- arderet, exsiinxit quod inius illiciie ardebat. Vicit
6wv T:iffio; TxjJffj-j; b-c/TKy.VJo;, y.oti «TrezSuCTaftevOf iiaque peccatum, qnia muiavit incendium. Ex quo
t6 tfxKTtov, fj'j.-jvj iauTov ev rotf rtov zvt5(wv z«t u.y.a.-j- videiicet tempore, sicut post diS( iiiulis ipse perhi-
6wv 6^ur«Tot? y.i-jrp'A; tppt-^it, y.v.i tTzi noXj.ott; ojpui; bebit, iia in eo esl tcntaiio volupiaiis edomita, ut
ev «vTotf y.vltTOti; iyycprtpoii). z«i c/.nv.-j t6 £«utou o-w- lale aiiqiiid in se minimc seniiret. CoepiTuni posi-
ILx u.i/.v.Tnztpippzop.fjo-j ^iiTzo)-j,yi-j-JCf.io); xjTtfjiy/.K; ru; n-iodum mulii jam mupdum relinquere, aique ad
TouTwv (5c>7riS6vaf, yvrpudti; re rou rotourou Qooixrn- ejus magisterium fesiinare. Liber quippe a lenialio-
e.6ooy Xo-jitafiou , rw ©ew utyu/.u ' 5t£'/£v£v ivyj/piTru-j' nis viiio, jurc jam facius est viriulum magisicr. Unde
jcHi (/.7r6 t6t£ )o'.7r'v, e-.; Tr^vri rw rrj? ^wfli (wrou ;/oovw, D et pcr Moysen prsecipilur {Num. vni, 24 neq.), iit

6 £v (7/vif/art '/uvaiou yav£!f «urw Sziuwv T^Sf TTocveizf, leviliB a vigiiiti quiuque aunis et snpra ministraic

' Rcg. 7rc6f s-i u-tTryJr.-j. ^ Abe.st imporlune a Coinpend.

' [leg. oyi/rwv. « li;iiiiss. Germ., Norm., Coiiipend. eialiimeliors
* Iileili 7rc/>i€«)./.ov. nol.;e. At cxcusi ul dim iu ejus peclore anioiis (lamnta
:

l»eg. y.MTT-JfO-J. vini caperel.

' Ibid. orof ojo.TTOTi. •^ i-rjniis Carno!., Prat., Cemel., s«ii/<5 s?tp. g»fl/t«j
* Uler.'|.ie co-l.
Kpf.fjpi-jnr--j. re peclii. Iti primMS Tlie<i(l. snlir.-jinla voce
eiiiin
il>sS. StifX£ V£V. aspeciu !'ro respectu. iiig. 7«;« siibilo siip. (jruiia r«-
pleius.
a
Primus Thcjderic. et ni:.'Ol. (/(/0.
 ;

rS 1'UOLECOMENA. i'\

o>jJ«//wj TovTo TTCAf.i-joylf.ac/.i i-oly.-n>7E, zaQw? «Orof A dfbeanl :

« ab antio vero qiiiiif|ii3gesimo cus'o ic»

£v •Ktipa.au.oi/; kiiXTfaog nurrip rol; iu\)70\i ^-ziivzirx vasorurH fiant.

oir)yria(/.ro yLa.Orircl; . noAXo' o-Jv -rt/. tou -/otwou t£ot:v«

r.Krukeilwjrs; Trpbg u.^rvj 7ra^i?a).ov , ol,oZo'j:hg yv.p^''* T.-ii-jiL%rfmq, y.'jX z^ioocay.ovro irc/.p^ a.\irov ie.i>opiL'j; zy.if

Tni Trovfloiaj Tzoiy.ilxig Svvau.i<7i.v (ivTtT«TT£c-Oa',. OOsv tiit. Mcjvciw? zEAiuoaEQa, Tovj AsSirac «7ri 7rEu.TrT0U v,/;.i

Stzoo-TO-j Tvir oly.dcf.; riliy.iy.g y/jYJOJ, -rpo; zo-j inrvpiaM-j iyystptCsaOM, «rro Si TrsvTTi/.OTToO yooyOM, yu^a-

x«» TOVTO-jj ToJv cr/.£ywv sivae.

nETP. '£y. rf,; vjvt liy/Jsiar,; ixoi fxaOTVpia-, Sau- Pelrus. Jam quidem prolali teslimonii mibi ali-

fiaTTjj Tt, ETTiYJf-JTi; y.oi Ot«.).aa-£t , «).).« ovt&j-w qu inium inleliectus iiiierliirel ; sed tamen iioc p!e-
TOUTO .uoi aufr7)g ip(j.r,vivac/.t. nius ^ cxpoiii poblulo.
rPHrOP. AflVjv , Utrps , Kxai xa&ETTVjxev, wj £v TJ7 Gregorius. Liquet, Pelre, quod in juvenlule carnis
vzirtiri r7,g ay.py.og r, to-j cwiyiaTOs Tc-jpomg, y.ui o ^cua- tenlalio ferveat, ab anno autem quiuquagesimo calor
uog Twv Trc.^wv TOt; ccjOpoiv.otg vjoyj.zvj zi-uOz-j' uno oi corporis fiigescat : vasa auteiii sacra ^unt fidelitiin

J^OOVOU 7r£VT(J"/0(7T0{i >7 '4.V(r!*/WC '

TrtOfTO^JlTfit TW CTfyj^aTt meiiles. ElfCli ergo cum adbuc iii lentalione sunt,
bipu.n (T'j!JT£~A).£Tat. E -.£^»3 Se (£p« XKt T(w 0£&J a.-jc.y.ziy.Bvu subesse eos ac servire necCsse est, et obsequiis labo-
tim T&Jv irtmo^v ru whu.uroc. Ot Zi h/lz/.roi, if oaov i-j B ribusqiie fatii;ari : cum vero jam mentis aeiaie tratt-

Tffj TGjv TraOrTjv x).-Jo&jvt ^£tu«^ovr«t , uirripiaiatg y.ut quilla caliir recesserii lentaliouis, cusiodiiS vasorum
y/J7rotf (7WfAaTi/.oIr ^ uvwjv.w.ov «Otov? eaTt ^wj.iI-jcj.i. suiit, qiiia docloscs aiiimarum fiunf.

'llviz« 0£ Tzcict.ufxiOilac'. rwj izuO^-j ri 'jzor/ig , y.ui ei; tov '/xk.rjr,g Itii.ivu x«r«vTrj7V3, y.y.i rj toO awp.«roj uTcoopiati
bipy.n, t6t£ yu^zx^j tgov o-/£u&Jv x«5iaT«vT«t ^, Biort ^My^CiV 5t5>ax«)ot '/i-.ovrai.

EETP. '0!/o).oyw xai upiay.oauiiTzi roig 'nyOilatv, «)./.' Pelr. F; lcor, p!acel quod dicis : sed qiiia prol:ili

«tTtTj, tv« Tflj * TzporsOziar,g p.uprvpiu; t6 oijc-£^^:iyiv£yTov le l.mo;:ii claustra reseiasti, qu;sso ul de vita justi
y«vEjOw(Tyji, x«i 7r£^i t^Oj twv^jj toO otxaiou T0-JT0-J,xat rf,g debeas ea quae suiil incboata ,
peicurrcre.
£v«p^£&)s Tvjf «vToij 7ro).tT£ia? TJ5V ofr,'/r,(jfj -n-^u K'A'hauaOui.

KE^AA r'. CAPUT liL

Iljot Toij T.poavJi~/Oivrog u-orw (fv.pu.uY.o\) £v TorripiM (

De vase vilieo aucis signo rupto.

•uE^ivw. %.

yzyo-yoro; «7r6 toO uyiov toO Gregorius. Recedente igilur tenlatione, vir Dei
rPHrOP. 'Ex7roS(>JV r,0-(i
"

i^ «x«v6wv ^uTpwGsi? 6 tou 6£oO quasi spiiiis eruiis exculta terra de virtutnm segeie
pr,Oivrog KztpuafJLOv, (w>

KvOpoi-Kog, ovrco 2t£'fx£tv£v urupuyro lo^/tay.M xzt Xot7r6v feracius fructus dcdit. Pr.iconio iiaque exiiniu; con-

07r6 T'^; To-j «yiou T:vvju.'j.rog y^upirog y.c/jli-py .Biiang versalionis celebre nomen ejus habebaur. Non longe
autem monaslerium fuii, cujus congrcgaiioiiis Pa-
<=

«jTou rf,g y.up^iug, £jyo|0wT£/JOv 5i0a7xa).iaj t6v -/.upKov

(Z^rfSiSou i/. TO-JTOv E^axovaTOv y-viaOui r.uat ri,v ter dL'fui:c;us est omnisque ex illo congregalio ad
,
, &jf

Ktci «uTou «;to9«vaKO"Tov® '^/;y./,v. 'l!v Zi u.ov«7Tvi/3tov o-j eiimdem venerabiiem Beuediclum veiiit, et iiiagiiis

T.urpog Vtv.ot/.-ov, precibus ui eis prsesse deberet, petiit. Qui diu iie-
y.uy.puv Tou o'7rv,).aioTJ toO £v u-/ioig

iv to 6 rf,g iy.itat awoBiug irzlzvrnat Kpotari^g. IlfcVTE? giindo disiuiil, suis ^ illoiumque fralrum moribus

ouv 0? iv.tlai ovTtg u$i).c»oi, ot/.oOvf/aScv ^roob t6v y.uy.u- se convciiire iion pos-e piaidixit : sed victus quan-

ptov nupw/svoutvot, iltKupovv u-jxciv, ottw, '/ivr,rut «u- doque piecibus assensum dedit. Cumque in eoi.lein

Totf 7rp6? ©Jov oori'/og y.oX T.ovxhv.

''
'O Zi r-f,viy.T.U'^'.Oiv nionasierio regularis vilie cuslodiam teneret, nulliquc

avvuyxuauauv «-jtw Otoaianrov ruKiivc^atv y.urultl-^ui ut prlus pcr actus illiciios iii dexteram lacvauique

fivj ivuayjjyivog, rr,v rotuvrr,v uvrC^v Kupuylr.atv uki- D paricm deflectere a conversaiionis itinere liceret

* lla mss. Ed. babent oZax. 1. I lli l. C. 25 : Angustimm remillnnt,

qni a D. Greq.
* Heg. uvw/y.utov ianv uvro-jg oi«fA£tv«t. Colb. uvj'/- obtineret, ne tam pcricuio am peregrinutionem adire
y.uliv iariv uvroi; StaSvjvai. deberent. In privilegio Adeodali papae monasierio
* li.TC qure desuiil iii ed. Vaiic. supped:larunt nii^s. S. Marliiii Tur. concesso SuppUci voce precatus esl. :

lieslitui debiiisse SJlis proliat lextiis Lat. M' privilegium... ei concedere deberemus, id esl, conce-
* .Mss. Kpo\tyOiiarig... Bthyriaiv KOfhari; y.oi. dfremus."loin. i Con il. Gall ?e, p. .^07. Porro siiiii!i:i

' Colh. u'/l.ov t6 priOi-j ToO Kitpuauov. Lt paulo posl., legiiuliir I. xxiii Moiai. c. oiiiu 0, nuiic M, num. 21,
VTTO Toii «yio-j Kvtvyurog y.ui y^uptrog. el refeiuiitiir a haterii c. -4 lih. iNiimer. m
" lieg. ^ V.il. cl., pldtnus. I'a qiioque di.o Tli-^od.
p.vr,u.riv.
' Hic iiilerprts liberius exspaiiatur exira Laliui <:
Mona^ieii! ii»- \^sli;,ia eti.iinniim i,u ersuiil ad
i

texius nietas quod ipsi non iusolcns. Vitim Varroiiis (M- /50 Vit-orr/rro) iu siiiislr;. Anienis
;

ripa, iiiler Siiidaeiim ei Tibiu\ ul pliirs milaveruin,

a rnodus millies occurrit apud Gre?.
Ilic loqueiidi
I). iM.ibillonius in bno llin. lial., sed
lusius D. nern.
Vide hoin. \1 Evang., ut ex eadem salis pcira lam-
iii
MoiitfaiiCHii, (|ui iu lii;.rii ii;il. cap. ^22 ,
p;ig. 54«,
here debeanl. Lil). ii, ep. 53, Tua fralernitas ad me iiionasieiii el bici in quo silum est icbnognipbiam
ante a'slivum tempus debenl vcnire, id si, veniat. Ideiii •
suiipediiat.
recurrit adliiic eadem in epistola, el bis in 34. Eo- <i
i»rii!iiis Carn., snos illurHmque fr. mures conve-
dem ioquendi modo usus Gregiirius Turon.: /hujm.^jV, nire non posse. Gen-i., Noriu. el pl., snis iUorumque
inquil, ei coqilalionem ut prwtermissn ereiuo, ud sc-
fr. moribus cvmenire non posse.
,

culum reverii deberet, I. tle Yil. Pai. c. 9, ei Beda

 : ,

S. P. BENEDiCTUS. 138
l\

Asuscepii fratres insaiie s:cvieiUes semeiipsos prius

eri.TV.ro , i^x/;tw)iov£aiJTiv).i7wvx«i«v<i^fov, l7Ta7«vo.v
lp« <7\)[t.fMWjrjl TOt J rfltfTl-i accusare ccEjerunt, quia hiinc sibi praeesse poposce-
Kui TO'JTO* « 'OTt TCt ^ifin 0\)

ranl qnoriim scilicet lorlilucio " in norma eju5 re-

O.tiwv.i Nr/.ri^eij Se Otto tvj; crvinzudov; rfUM^elfia.;, u.Q}.tg :

zf, TO-JTwv £1;= TOiorf.rlriTzi. 'Ev Si tw tov aKzy.otov ev ttj cliiudinis offendebat. Cumque sibi sub eo conspice-

fvy.ir-ti'j r-h-j toO ;/.ova(7Tir!oio'j reni illiciia non licere , et se dolerent assueta
auTij ftsvfl i-Kci'/f>\)-K-j'xS

X«T«<7Ta7«. 3t«t |X>J tJV'jyjx>^ll'i «UTOtJ TOZ? OtV.ttOtf Sciri- reliuquere, durumque esset quod in mente veteri
/x«7t fspzrjQM, wf £9;«o-«vT0 * Tiiv toO o(7toy a'/iOTi3T« t£ cogebantur nova mediiari, sicut pravis moribus
x«t «z^i§£o-T«Tr,v «c-/rjO-iv fAij (Tvv«Soyff«v ta £«vtwv semper gravis est vita bonorum, tractare de ejus
novopiv., ^'o;«vTo EKUTOts- ^iKuiyja^ui, z«t (j.tTXfielziT- raorie aliqui ^ conaii suni ,
qui inito consiiio vene-

6«t, OTt T^btOUTOV £«VTOtj «Z/ilfiEfTT^TOV ZKt

«0"/>3Tt-/tOT«- num vino miscuerunt. Et cum vas vitreum, iti quo
TOV «vS/3« IjyOlipEVOV £|>5TnO-aVTO' £X£tVWV fl£V OJV « (TT/JE- ille pestifer poius habebatur, recumbenii Patri, cx

6/0T>:» TM TOy fJtXX«/5tOy StEptK^JtTO VOfiW' TOtf C"/o).tOtJ more <=

monasterii, ad benedicendum fuisset oblatnm,

'/KO rJOja-i |5o£).uxT/j •J7r«|0j^£t « twv Stxaiwv 7ro).tT£ia, extensa manu Denedictus signum crucis edidit, et

TvOVT;? OVV Ot 0-T«0-tojS;t? £-/£tVOt, 0-t r) «-JTWV '^t).OTaO«- vas quod longius tenebatur , eodem signo rupii

x«t« t6 «jTOts- ooxoiiv oux £T£).£0-9>3, y«/5p.a sicque confracium est, ac si in illo vase moriis, pro
Xo; 'piitir}

y.ov Tt eavKo-tfiov otvw o-uotfii^avTHf, £v TTOTTjoiw t£ Ti£).tvw £ cruce iapidem dedissei. Inlellexit protinus vir Del,

^«).OVT£?, «V«X£tU£VW TW TtKZpi XKTK TO aijrfizg EV T« Tfii quia poium morlis habuerat, quod por(are non po-
ECTtK^iwr WfK, t6 TOtOUTOV 6«V«TV3"v6 OV '
' TTOTOV ItTiSoU- tuit signum viise : aiqiie illico siirre.\it , ei vultu

>«t Tfo «ytoj ETO/f/Ti^aV 6 §£ ar,iiziO'fbpog v.'j.i uiyxg 7:v.fni> placido, mente tranquilla convccatos fraires allocu-

BivfStxToj ExTiivK,- T/iv yjipK, t6 (3-riy.do'J roxi CwOTTOtoO tus est, diceiis : Misereaiur vesiri, fraires, oinnipo*

tj-<K-jpo'j 7r£-ot>3x£, x«! TTKfKJTixa TO (7X£&of otKpoayiv tciis Deus ;

quare in nie facere isia voliiisiLs? Nun-
7ri;TTw-/£v iiii rfig yf);' o-3tw Bi o-Jv£T_pton, Tfi tou Tt/^tou quid non prius dixi vobis, quia vcstris ac meis

-/«t 7r«V0-£7:T0W ' GTTWJ/SO-S SjV«fX£t, w? vofii?£tv to-j? 6sk- moribus minime conveniret? Iie, et juxia vesirns

o-a/x£jO-Jj ).iOw t6 6).£9f!(OV £x£tvo o-yv9),ao-9^v«t 7roTrj/3tov. mores Patrem vobis quaerite, quia posihac me ha-

"EvVW 0\iv 6 ToO 0£OU «v9&W7rOC, OTt t6 ^rOTOV 6«VK(71V.0V bere minime poiestis. Tuncque ad locum dilcctae

0'jx «S'jvii9n TrcjroimxoTO? toO «yto-j to solitudinis rediit, et solus in siiperni speclatoris '^
^v, 07r£p jTr£v£7-/«t

0"/3'jt£tov rfig ^wjjj >3i:xwv. EOGswj oiJv avao-T»; llapu tw ocuiis babiiavit secum.

TTooToi-oi -/«'! y«)./3V'I> Tw loyiTuC), tz poaY.%kz<7v.[Lfi/og To-jf

«o;).'j-o-Jr £'~£ ~plg a'JTCu;'< 'E).£/io-ot ufiK? , zinuy r.wjToo-rja.y.og Geo?* ciiti Ti £v £fitot Ttot^oat t«Ct« n6£).«oaT£ J

o-j/t 7r&w«v £t7rov viiij, ori ot \j[Mizipot rpOTZoi Totf Efotj r,Bz(7iv o-j irvjipyjj-jzat ; «7r£).9£T£, x«'. x«Ta ru rfirt Of*£iv

TraTEoa iavTot? ex^nT/io^aTi' £yw ya/s f/£6'-jf^wv £tvat otj 5jvay.«i.» t6t£ fA£T« tiuTvg T:poBv[j.iv.; «yto; tov tottoi»

xaT£).«o£v £'v9« T6Tr/>'v XKTw/et, T/3V «p/;:SOiv a'JTOTJ ']&i).ir3v navyjwj «TTrx^oaEvo?, x«t yTr6 toO £v x)yl>r)lotg xaTO.xouv*

To; xat Toc Ta7r£tva ifopd-jxog Qzo\i ilomov <fpovfjOv[J.S'JO;, xat iauTw Trpoo-i^^wv, xaTwxJSoe /aeQ' EauTOw.

riETP. 'o/iyov, 6£6&joy3.:^ov oioTTOTa, (zoayE? /«^Eo-TflxE Peir. Miiius patenler intelligo ,
quidnam sit, Ha
potTo £'!/5y3fjt£vov xi yup iazt t6 '
Kktwxoo-; ftiO'' £«-jtou ; bitavit secuin.

rpiir. 'Ey' ooov 6 «yto; 0-jTo? u.vf,p rovg ft-:6' £«'jtov G Gr.gor. Si sanclus vir conlr.i se unanimi'er con-
uOiiyjv; huo-lvyjjvg t£ -/«t Iv rrvEOVTa? fxr/ £-J&r//w;, a).).a spiranies , suyque conveisaiioni loni;e dissiiniles,

XKt zfi; 7ro).tT£iK; K-JTOu [ia.y.pu'j ovtk;, x«t f/r; |5t«?ofx£- coacios diu sub se « tenere voluisset, foriassis sui
vouf laviTCJf £v rfi to-j XotoToiJ Ta7retvv3 oSw ^aSt^Etv, vigoris usum et-modum traoijuilliiaiis e.\cedcret ^,

7r'j).).Kxtf Se Tf,g oiy.ziv.g uiMiJ.fiawjzu; coirripiu; uvrov; atque a conlemphitiunis lumine sux mentis oculum
o&wv, ).i«v £O7T).ay>^vi?£T0 £7r' a-JT'-..-jf , xai vf e«-jt6v try.i- declinasset. Dumque quolidie illoriim incorrectiono
TSiJ '
T£ xat 7roti/«iv£iv eotte-.oeV >3vix« Se xa9' £/«OTr,v faiigatus minus curaret su:i , et se forsitan relinque-

i-r.ip To; iy.sivoi-j Siopboxji',^; i/.or.iu, i6>pu oi iuvro-j rfi; ret, et illos non inveniret. Nam quoties per cogita-
TT/sof Geov kv«6«o£wc £),«TTOua£vov , 7r).£ov«xt? £«vt6v tionis motum nimium extra nos ducimur, ei s nos
^
x«T£).i;y.7rav£v, ExEivou; Se ovy n'j piiy.vj ' i-rd Troauy.t; sumus , el nobiscum noii sumus quia nnsmetipsos ,

otK y.rjf,<7E'ji; loyiTiJ.oi^j «7r/;£Trwv , eHwOev r,u.o>-j iuvrot-j minime videntes, per alia vagamur. An illuin secuin
uTTuyousfiu , xat J3;jt£tf uiv EotJtev, f/£9' iuvroj-j oi o-jx fuisse dicimus, qui in longinquam regionem abiit

irry.ij' t« y«o xa6' £«vTO-Jj [).n o-xo7ro-JvT£;, tl; enpu portioncm quam acceperat consumpsil, et uni in ea

'
Reg. 0' Si w? eOekokvto. D conspiruntes, etc. Et pen in fiiie caj iiis Vir iiaqne •
:

* itleni 7roT/jotov. sancius propler quem custodiendum slaret qui omncs

* In Colb. addilur -/Kt ?wo7roft'j crruvpov. tinanimiler se persequenles cernerel? Yeriira veneiii
Colb. -/KTOt/flTKt.
'^
>ino infu>i foriasse non erant conscii omn^.
'Iia mss jlicpt inediiislegaiur s/irTeiv.usurpatc <:
Coiiip. non lialiet, ex more.

czeTttw pro cxiT:To;i.ai.

d Bigot. primus, Aud. et plur. Norm., inipc-
* Roj». ejpiixsv. Clori':.
e
*Exciisi \)'er..jorlHiido, quem erroreni Bollandiani Seciindiis Carii., suslinere.
rclinui runl in i'Xlii, einendaiuni in noiis. Oiniies
f Ita mss., ciijus verbi loco excusi habent, ab-
niss. Angl., Callie.,ec., Ii:il ein lorliiudo. scinderel.
1* Genii. tlii<),'liip(id. et iNoiiii., longe alio sen-n, e liiGilol., non sumus. Giissanv., el nobiscum
et

aliquid. Oji ni;s 111 Bcneil. con^inra.-s.' persu d^-l qinxi sumus. Melius Vaiic, ciii faveni Germ., Carnoi.,
in
inlia ifgiliir : Si sanclu^ vir coulra se uncmimiler Norm. cl pler. n-ss., elnos sumus.
137 PROLEGOMENA. \r.$

ff»piy!/:o;^£9a^ K«t yic r/uv5v j?-o iauTou -««1 /iyoucv, A. civium adhaesit ,
porcos pivit, quos el raanducare
T&» «tV xoj^Kv fiax&av iS^oto-KVTa, xKi t:S; 0'>/£ia? oO(7i«i siliquns videril, el esuriret ,
qui tamen cum posi-
ro fj-ifo; xaTayayovTa, zat ivi twv Ey.siTZ 7ro).iTwv tzc.ot- modum C(epit COgilare bona quae perdidit , sciiptum
xo),).Tj9£VTa , x°'fouf Ts SoTxrlo-avTa , o'j; ewfa y.spccziu. de iiln est : In se reiersus dixil : Quanli mercenarii
EffOiovTaj, EayTov Si ^'.^w ti3x6;ji£vov' o<7T£j «/o^aTo iv JH domo fjfliris niei abnndant panibus (Luc. xv, 17)!
layTw ota)o'/i?£o-Gat rtpi twv ayaCwv, wvTTr/j a7T(u).£(Ts. Si iL;iliir secnni fuit , uiide ad se rediit ? Hunc ergo
TiypKTZTat yup Tzspi K-jrov, ort < £''; sauTov e)5tov, e'l7r«, venerabilem virum secum habitasse dixerim , quia
llo(7oi aidSiot iv Tw oizw ToO vu.-pi; uov Tziu-juvjovai.v in sua semper cusiodia circumspectiis , anle oculos
K^Twv; lEt ToivTjv |nc6'£ayTov[nieli.is iajToO]r;v, 7TGJJ £tV Coiiditoris se i^emper aspiciens , se semper exaini-
tayTov £7:avri/£v '; toCtov yoOv tov zfi; EuAoyiaj t^-pii- HAn^, exira se meiiiis suae ociilum iion divulgavii »,
VJjjtov 7raT£ca Ui5' iavToO zaTOtzetv EtTTOv, oTt c-^ay^yryvw
«>'j\axyj eauTOv Sta^ravTOj TZipieay.OTzii, Trvi toO -/TttTTOu (izoturiTw o^Oa^.iiw^ ezaaTOTiiauTov Gecijaivov eVttTTa.ttevo? *
^xat
Tci oiy.ilx iocJ-oii Eierot^ovTa zaTa tov SeoTraTOjsa AautS TrcoyTJT/iv, tov /£'^ovTa' « UpooprJ)yLr,'j zoy zvotov evtiiTrtov aou
StaTravTOf, oTt £z oectwv aou £(7Tiv, iva fx'/? (7a)£v'3(ij. >

nETP. n&j? ouv 7r£|!;t toO uay.upiov nitpo-j yiypaTzrai B Petr. Quid ergo quod de apostolo Pelro scriptiim
ToO 'A7roo-T(>).oy, oTt ez toO SeiTfieuTJjciov St(i tou ccj'/i^o'j esi , dum de carcere ab angelo educius fuisset ? Qiii
i^tS\rfiin', oTt ev iayTw yevoizevoj^Et^re'! NOv oI3a a).j;96J?, ad se reversus dixil : Nunc scio vere quia mixit Domi-
oTi £?a7:£(TTet)s xupto? rov ayye/ov auToO , xat epv(7aT6 nws angelum suum , et eripuil me de manu Herodin, cl
fis ex x-'P°» 'HpcoSo-j, zat 7ra(7rij t^j- ~ posooy.ia.? tov t/e omuj exspecialione plebis Judceorum (Act. xii, II).
Aaow Twv 'louSai-.jv. t

rpnr. Au(7t -zpoTzot;, rieToe, e^^-npL&v eVjtwv «Tzayo- Gregor. Duobus modis, Peire, exlra nos ducimur:
ftefla, ;? ot(i Twv £7Tt(7'^a)wv T£ zai fxo;j5T3cwv Sta).07t(7uwv quia aut per cogilationis lapsum sub iiOsineiipsos
v^' iayzoj^j frjuTziT.-^oiwi, r, St' £7rtiTzo7r^? Th; ^dvt ya- recidiuius ^, aui per contemplaiionis graiiam super
prof vTTEo avto ' e'auTwv avt(TTci,a£6a. 'Ezetvo? yoCv 6 Touf nosmetipsos levamur. Ille itaqiie qui porcos pavit,

X f ov? ;3o<TZYi(7a5-, Stct Tjj? ToG oi/.£tou voo? aiLteXsiaf tj Tag:Uione menlis et immunditia sub semeiipsum ce-
xai «Aa.Bupcix;, Os^iauTov uTro^riTrTwzsv ojto? 5e o u7ro cidit ; isle vero quem angelus solvit , ejusque luen-
roC uy/D.o'j )u5et?, zat ex Tris- (})u).azi5j £££).5wv, Totf vo£- lem iii exsiasim rapuit, extra se quidem , sed super
/tot; utt' auTou fwTtffQet? os.Qa/otor? «ora^ij iv iz^TTciTct, semetipsuni fuii. Uterque ergo ad se rediit, qiiando

xKi oux s^a iauTou, uiXxtTzip avoj iauTou '/iyovev. Ot el iile ab errore 0[ eris se collegit ad cor , el iste a

a.if.tfo-ip',t Toivuv Eif iauTOj; £rav/i).6ov •

izetvo; fziv ez Q conlemplationis culiiiine ad hoc rediit ,
quod iii ir.-

T«5 Twv 7rovri^(i)v tpyoi^j tzIccjt,; ava^T-rlca;, iv t« otzeiic tellectu conimuni et prius fuit. VeneraLiiis igitur Be-
liupBia. o-uviQyayEv iauT(iv o-jto; oi 5ta Tr,; tou ay/i^ou nedictus iu illa solitudine habitavit secum , in qiiat*

o7rTao-ia? £v ez«7Toc!T£t yevoi/Evo? ei; touto £ravf,).6£v, £"f tum se inira co^itationis claustra cusiodivit : nani
orep T« iTZffiuait -rf,; auc-tznj xotvcoviaj t6 Tzponpo^j quoiiescunque hunc conieniplationis ardur iii altuni
vTzfip-/e-^.'0 oZv Tzpo'jipLcriJ.i-jo; jtto Gjou Tzv.rcp BeviotzToj rapuit, se procul dubio sub se reliquit.

ev zfi TOJv riS&Jv ricu/^w xat t/ovoTpoTr^j «reavoTriTi zaTw-

zrj(TJ fzeQ' iauTou Srj^aSfl, oTav iuMZo^j iv ta tcov ioytcfiwv BeQizpemi x\)§spvf,(TSt Sietriprjaev' oTcixts yao toGtov T^f
d^rTacias t6 uiys^o; si; u-|oj fipTza^fj, iauT^v, TOUTeoTtv uip' skutov xaTi)t7rev.

niiTP. 'Hvi';.izT«i pL.t )e'/et5 , a).).' «tTivJ u~oyptBo'jut Pe/r. riacei quod dicis : sed quaeso respondeas, si

{j.ot, Ti.voj yiup'-'* Touf a7ra; aurw £a7rtc"T£u5ivTa; «oeA- deserere fraires debiiii , quos semel sucepit.
yovf xaTi)etT^£v , wv rrjv ypovTtSa aveSe^aTO.

rPHr. KaQcif iyjj, He-oe, u7ro)aa?avcu , IvwOivTef C Grrgor. Ul fgo, Peire, existimo, ibiadunali aequa-
Of*oi^ujj6jf izet ot (ppuzptuczai i—i Trj iuj-oi-j "jrjfxn, uTro- nimiler porlandi sunl mali , ubi inveniuntur aliqiii

fzov^f Tzo'/lf,; oiov ecTTt * Trpof t6 \nzo-Apsrj Trlv twv za- qui r.djuveniur boni. Nam ubi omnimodo de bonis
xiilv a-JTt).o'/iav, [lultvza ezv /zrj Tzpor/ijSTai t>.; Tzuor,'/o- fnicius de^^sl, Tii aliquando de mal s labor supprva-
pia, et crufiSn ev auTOtf 6)iyouf siJpiBf/jat uya6o-Jc.'Eizti cuns ; maxime si e vicino caiisae sujipelanl, qiuc
£v9a TravTaTra^tv xap^rof ez tcu xottou oux ^(TTtv e)rt^6- friicium Deo f^^rre vaieant meliorem. \'ir ilaiuesan-
fxevof , avorjTOf f) ffuvoizrjTtf ouojf ffUft?atvet yiv£a9at ciiis propter qucm cusiodiendum staiet, qiii omnes
ayuvbiv Ti zai ioowToJv e f u.o-/^t)Oo-'j; v.xi «5t6.o5coTov unanimiier se persequentes cerncrct? El saepe agitur

* Idem, 7r£pt(7xo7roJft£5a. • Reg. ro).)f,f xpsia i(7Ti. Et pau'o pOSl, T. poiyvjri"

* Ibid. £ravfl)6-:; et panlo no-t. ir(uvuftov Tzaripx. Tai Ttf.
Coib Tov. (izoiurjTOv ocpSaiuov.
' .

* Mulia de suo bic addidii interpres, qii.i?

opern- ^ Prinius Aiid. el Lyr non elonf,ait.
,

snm esspt indicare oinnia. Cerle hujiis versns P.s. xv. ^ Germaii. . c.r/ia nosm. ducimur : (jiiod optimc
Provideb'im Dom. in consp. meo *emp. quon. a dex. Gr. inieppres. Gemei. , snb nor.melipsox
reiirjFsent.it
est mihi ne ccmnu.vear, Gra^ce prolati, nulla in Lalino diicimur. Primus Aud. Big. Lyr. cum Tiieod., rece»
lexiu siiiil vesligia. dimus.
' Reg. iina voce ur^pivw, bic el
inferius
Patuol. LXVl.
 ,

139 S. BENEDICTIS. HO
Yvwaijv y.ty.TTiui-iiriXj; z«,u«tov ttoI-jv «/).' ovv Sta/ovor A '» animo perfeclorutn (quod sileniio praeicreiitidun}

cv^tffx^Tai. Mr/» ovv v7ra/>x-'> £9:v ol oGrw o-xo).tojj 5t« non esi), quia cuiii laboreiD suum sine fruciu esse
xtc/xcvo-, Tw ©jw Svvrja-ovrai Trpoiruyuyu-j raprrcv xpitr- consiiderani , in locum aliuin ad laLorem cum fruciu
Tova.^o txcny.cfpio; ov-j h.ttvo; u-jrip Ttvof x^P'-'^ ' °'^v «^- migrani. Uiide ille qnoque egregius praedicalor qui
Toif er/j zaTixTjo-at, oTroTav -«vTar exstvoy,- ou.y^\)yo-jg dissoivi citpit , ei cum Clirisio esse, cui vivere Chri-
r.(xzv.§My.ouru; avTovswoa; Stayopwj ovv T£).oOvTat Ttva stus esi, ei mori lucruin {Phil. I, 2i),qui passioniim
iv '.*!; "z^j St/aiwv ^ij-/j/.i;, unsp kSv-jutov iazi ' o-twTrij ceriamina non sulum ipse appeliil , sed ad toleranda
7:upuSp(xiisiv.°0:Kv yicp ©eao-wvTai twv otzstwv /oTrwv t6 ItJCC ei alios accendit , Datnahci persecuiionem pas-
««iSif y.ui av6//Tov*,£v m/sw T^Trwf/.eTavao-TE-Jcvo-iv, sus, tit posset evadere, murum , funem , sporiamqiie
iv w xaprro^or/^So-ai SyvTJo-iVTat. KuQuiztp y.ui 6 rn; ulr)- quausivil (4c/, ix, 24; II Cor. xi, 52), seqiie laienter
estKf /.ijjou; , oo-Tt? ava)J£o-6at in6'jst, y.ui vJv Xptfrzca depoiii voluil. Nunquidnam Pauluni morleni dicimus
eivat 6 £>"7rwv, < 'Euoi t6 tm X/JtoTo?, y.ui t6 arroSavEtv timuisse, quaui se ipse pro aiiiore Jesu lestatnr appe-
xidSoc'» Tov? u-ywju; twv 7ra6>3f*aTwv ou f/.6vov avTOf lere? Sed cum in eodem loco minoretn sibi fructum
vTToasiva?, uflu y.ui i-£po\); ruvru vizoixivEcj StSa^af adesse conspiceret et gravem laborem , ad laborem
ev AujjLu-jy.^ ttote Stwyuov vTrofiiivaj, hu 5uvrj6fl iy.mv- se alibi i um fructu servavit. Foriis etenim praliaior
yiiv, -ztiyo;, (ryocjioy, xat cTivpiSio-j £?>3t>37£, xy.t «urov g Dei leiieri intra claustra noluit, certaminis campum
AuGpuiu; y.xievsx,6nvut ffiHnue *. Mri t6v fwczKjoiov Ilau- quxsivit. Unde idem quoque venerabilis Bened.cuts,
/ov QavKTov ).6yoft6v Ss^ocxsvat, of eauTov 5e« tov nphs si libcnter audis, cilius agnoscis, quia " non tan-
*Ij3o-oOv Xcto-Tov 7r69ov, liupx-upiM e7xs5wx£v; «))' £Wf u£v los ipse indociles deseruit ,
quaiitos in locis aliis a
iv dkUuuijy.M xiKripyjv , ou Travu e^auTov xupizcfopoy-jzu morie animse suscilavit.
ewpa. 05fv ).ot7r6v avayxatov e^oyiaaTO fi£TavaoTcua«t ev
eTspotj TOTrotj, ev oi? y.upTzofOpiuv 7r)eova?ouo-«v o-uv xa,!i«Tw 7ro/.)w tw XptoTw Tzpoanyuysv. '0.; upitrzog o.v
aywvto-TC/? U7rij0 XptOTOu oux rivstTyjzo evSiv twv ylsiBpfa-j Aafxao-xou fjis-jsrj, ukli tou aywvo? t6 OT«5t&v £in-
T>iff£v, £v w Tov £y^5p6v evtx/jo-Ev. OGev y.ui 6 SsofpM-j Tzxzrip BjviotxTo? , e«v «o-fzivwj Ttpooe/*]? Toif f>/,6»}(70,u£v'jt; ,

ruyjvj yviiar), oTt Cwj 7ro).),o-jf £v Btwfopotg zor.ot; y.uzilms [xuSrizu;, y.v.i toutouj xara z-n; tou iyjpoxi -nluj-iif

«vcupwoe T£ x«t SfKveo-TJjo-ev.

IIETP. OuTw; lo-Ti xaSwj SiSio-xetj^, x«t v -npors-jiy- Petr. lia esse ut doces, et maniiesia ralio, et pro-
Gttuu u^^ao^iw; /Av.pzvpiu Br^.oL zuvzu outw,- e';^£iv* «),).' laium congruuni lestimonium declarat. Sed qua-so
6xouaw7rw, ottwj £v zfi npozipu zv; tou otxaiou 7ro)tT£ia;' ui de viia tatiti Pati is ad narraiiuiiis ordinem redeas.
yf)\i/(A)'ft/.u 5/.>37*3T£t £rr«v£/&W|aev.

rPurop. 'ev tw t6v yLuy.upvQv sy^ivov avSca, ev tw C l^regor. Citm S3ncius vir diu in cadem solitudine
izpostpr,ixivy 'Tnri^y.iy Qtiut; uptzui; icu^zpu-zsiv B-ijvu- virtuiibus signisque succriscercl, multi ab eo in

ixsfji zs x«t o-T3fxtioi;-, otj i^roiet St' auTou 6 6e6j, y.ui sig eudem loco ad omnipotenlis Dei sunt servitium con-
\i^o( «yr/sh/.n; So:ri; uvuSiSuaQn-Jut , 7ro)).ot evTiu^ev £'v gregati ; ila ut illic duodecim ^ monasleria c«m oiii-

kOt> tw Ton^w nv.pw^syovuijiv, uizovixsvoi •Jnb zriv «urov nipoienlis Jesu Chri.-^ti Doniini opiiulaiione coiistrue-
6£o-5oTov no-[xu-jBovuL yapfj.'o Se cp )69c6; t£ xat &t).6- ret , in quibus slatutis Pairibus duotlenos tnonaclios
liivyo; nuzrip Biviotxro; owSexa auToSi ixovuvznptu depulavil paucos vero secum retiiiiiit, quos adhiic
zf, j ;

Tou Xf>tffTou 3uvau£t ouv£o-T»io-aTo , ev otj w/jice SwSex/ iu su3 pra>&entia aptius = erudjri jiidicnvit. Coftpere
" (xovuyov; ev £x«ot>3 txovf, slv^.t oliyov; Se aiS^iauTou etiain tunc ad eum Boinanae urbis nobiies et religiosi
Ku.zs(TX£i>, o-j; -jno zrjv iauTou StSao-xa/txr^v * iraioayw- concurrere ,
suosqiie ei filios oinnipoienii Di'0 nu-
yiav nutxuvOfivui s/.ftvsv. "^pluvzo ouv )o 7r6v 7r).£to-Tct, iriendos dare. Tunc (juoque bon.-fi spei siias sdboles
x«t £x T«; 1'wotaiwv TroXewf euyEVJOTaTo/. xai o^rouSatot Ei|U>lius <^
Maiirum , Tertullus vero p.itricius Placidiiin
7rpof «uTov 9>otT«v, xat tou» eauTwv utou; 5t' auTou tw Iradidit ; e qu bus Maurus junior cum Ix^iis pollerel
©£w npavfipstv. Tore Toivuv T»i; xa).«; i).7ri'5of t« t£xv« moribus , mngislri adjitor coRpit existere ; Placidus
EgiTCio; " xai Muvpo; npb; uvzbv ur.szutuvzo , xai lip- veio puerilis adhuc iiidolis gerebai aiinos.
TouMof ai nuzpiy.ios n).axt3ov nupi§My.sv' e; wv 6 D
Maupoc vE&.vtxwTe/jOf vnapyoyj , •.vvtza Tot; uyubol; ffuv»3u?«ff«v iriSeo^iv, rip^uzo ).otnbv dvvspyb; tou St^KO-xa^lou
yivic^af 6 5e n).«xiSo; ' vio; eVi \inupy_(,iv un/.riziy.ol; nbvoi; tjjv eauTOu veoTWTa xaT£5a,aa?£v.

* Reg. Ciid,
x^-^p^'^ ^^/J zaTOtxetv. . bixo-^vyfji; y.uzu- Hic mirari juvat mss. codicum invicem pu^nan-
"

fitwxovTa;, etc. tium varitis sensus. Germ. seciindus Theod. Becceiis.

' jliid. £ffTt ctw7i;Soat >3 nupu^puuiSLV. Geinet. el secundiis Aud. habeiit qiiia vivos ipse itt- :

* Mss. y.oLi uvbvr,zov. docilrs, elc Val-cl., qtiiasi hos ipse ind. Conseiiliunt
* Colb. iy.sJ.sv(TSv Reg. xarevcx^flvat tou Teixou» diio Carnotenses. Prat. Lyr. Big. priinus Aud. , quia
ty.s/svvs. M>3 Tov... \iywj.iv SeSotxivat wj ekutov Sia tov vivua ipse indocibiles deserui.
etj XpiTzbv nd^ov [xupzvpi'jt «neSwxev. Eiiruni noniina suppeditantur Aci.
••
SS. Ord. S. P.
' Mss. (Vl; 0£x« Bened. Toni. I
, p. 8 , iii calce.
* Ueg. StSao-xa^iav xat TratSaywyiav « Val-cl. allius eiud.
t/.ptvsv. ,

hleiii c-rouSatot v.:Scs;. <i

C. Gerin. ciiin Gemet. et pler. Norin. , Eiiiruj.
* lliid. Eeirtsf. Primus Tiieod. , Eulicius.
* RciJ. nVuy.i^u;.
 :

Ul rnOLECOMKNA. J4J
KE*AA. A. A CAPLT IV.
nipi TtKo; ftov«;^ow swvto? t«v ^wovvjv y.«i !r;^o^«?ovTOj De monaclio vagce mentis ad satutem redueto.
In uno antem e.\ eis monasteriis qiiae circumqua-
'Ev evi Ss Tuov «yTwv ji/ovaTTvjpiajv, &jv 77£|5t| cuvecTrj- que construxerai quidam monachus , erji qui ad
ffKTO ToO 0£ou OijOaTTwv BsviStzToj, Y5V Tt; |itova;^6? yrro
orationem siare non poterat sed mo.^c : ut se fratres
paSyuiai 6;^Xoij/i;vo?' ocTtj' tw tj:? Tr^ocE-j^^^^j' xatpw ad studium or.itionis inclinassent, ipse egrediebatur
ffTrjvai ffuv TOt;a5£).fflor5' ouz i^xapzipet, «).X' wvtxa TravTS? furas, ct mente vaga terrena aliqua et
transitoria
ot «SsXyot £tV yovu/XtiTtav eatJTOvs' svwTrtov tou ©eou a;;eb;it. Cumque ab abbate suo saepius fuisset adn:o-
eTT/)wvvuov, £X£tvo? £^/j^;^-T'3 £ ^fo "/«1 Tfl Kcyoy.oyio. y.cti
,
nilus , ad virum Dei deductus est
, qui ipse quoque
pv.%u.i7. iavTov £;£5i5oy. 'O Si toOtou «§§«? 7roX),«xt;'
stultitiam ejus vehenienter increpavit, ei ad
monas-
«•jt6v vouQeTriaa, , zat fzvjSiv «vOaaj , Trpoj t6v tou 0£Ou lerium reversus , vi.v duobus diebus viri Dei admo-
av9/JW7rov toutov «Trvj^^aysV oaTt? auToO tvIv pLxrvioTOTX n tiduem tenuit : nam die teriia ad usum propriuni
czu'ju)^ Ti xat TroiTTovTws' 5t>j).£y^£v , xa.i t« vouScaia revcrsus, vagari lempore orationis coepit. Quod cum
toOtov ffT730t;af «TrAufrev' 6 Si tv tw jMOvc/.Gzripi(^ iJTro- servo Dei ab eodem monasterii Paire quem consii
vzpi-^a.;, ^okig SOo rtuipa; ev T/i tou «vQptiJTrou tou ©sou liierat nuniiatum
, fuissel , di.\it : Ego venio , eum-
vouOio^ia 5
«£(7i« dtea£iv£v, £7T£t Tot TptTv) «fic^K etf To
'/£ T>3
p quc pcr memetipsiim emendo. Cumque vir Dei ve-
St«ooXtx'^v e'50;' UTroffTpri/^? , 7r).«5eff6«i tw xa.tpv> rH; nisset ad idem monasieriuui , et constiiuta boia,
itpoas\j)rn; rip^azo. 'O Si toutou aofias Qeaacti/evo; «vt6v explela psalmodia sese fratres "»
in orationem dedis-
U7r6 Tou Tfl; «z*iSt'a? Sa'|jt .voj ' vtziQ^ivTa, «u6t? 7rp6? tov
sent, aspexit quod eunidem monachum qui in ora-
Tou 0£ou av9|OW7rov 7r«c«^- vofievoj , StriyriffaTo «urw t« tipne manere non poterat, quidam niger puerulus
x«T« Tov «S^XyoV 6 Se «yio; et7re 7rp6;' «utoV» 'Eyci e)6wv per vesiimenii fimbriam foras traherei. Tunc eidem
»
5i'e«uT0u * StopCoufzat kutov. 'E).^6vT0b ouv «utou £t? Triv Patri monasterii Pompeiano nomine et Alauro
Dei ,

fiovnv, xat T^ Mpicr[jiivri wp« vivixa iTz\npii% o Tog -^Kk- famulo secreto dixit Nunquid non aspiciiis quis :

u',)Sic(; UjOtvo?, x«t £'«UTOUf ot «o£).yoi ^tj- 7r/30ffeu;^>3v Ss- esl qui istum monachum foras trahit ? Qui respon-
Swxafft yovu xXtvavTes', eiSsv 6 uyto;, '/.w.i iSou veaviffzoj dentes dixerunt Non. Qiiibus
: aii : Oremiis ut vos
Ttf at6iw\|/ Tw e"^£t xtaTniTas t6 ^rTefJuyiov tou tfjtaTiou eiiaiii videatis quem iste monachus sequiiur. Cum-
Tou aSeX-iou ezsivou tou iv tt) rpofjiv^n w.preprt(7Ki u-n que p. r biduum esset oratiim Maurus raonathus ,

Suvaaivou , £D.x£v auTov Tcw t^» izzXrio-iaj . ToTe 6 «yto» vidit Pompeianus vero eju.sdem
; raonasterii Pater
Tw TrpoeffTWTt rf,i; tAOvn? izsivvjj', no/x7r>3TavwTouvofia,z«t videre non potiiit. Die igiiur alia expleia oralione
,

M«U|3W TW SouXw TOU 0£OU ptU(TTtXW? £t7r£V I Ou;^ 6p«T» vir Dei oraiorium egressus, stantcm foris innna-
Tov f.ov«7> to-:tov l^w T«nzz).v3<Tt«,-
Tt? e-7Ttv £").xwv I
^ chum repeiit, quem pro ciecilale cordis sui virg.i
ot §i «^roxotSivTif. et^rov i Ou^^i, T:urep,t' npo; o\j; q xyto; percussu qui ex
: illo die nil persuasionis ultenus
tmsv t Eu^wfi£6« oTTw? zai uu£t; Qic/.crriTQe ov outo? 6 f*o- a nigro jam pueruio periulit, sed ad oraiionis
stii-
va^^of axo^ou6£t. I 'il; Si r/jE«vT0 eTrt Suo r3fx£p«f, M«uoo? dium immobilis permansit sicque aniiqiius ho^tis :

6 fxov«;i^6; iBsdfjCtro IIot;t7r>3 tKvo? Se 6 tou «utou ftov«- dominari

, t>
non ausus est in ejus cogiiatione , ac si
orripioM Tzotrrip Oscop-nTc.t 6ux ri^uvriSr;' rrj Si e7rtou(r»j ipse percus&us fuissei ex verhere.
>3uepa ^r^.TjpwQeicrjf ta, £u;^:S> 6 Tou 0£ou cl.vOp ciiro; i|£).-

ewv e. Tou £0zTr3piou eaTWT« i%c. t6v .aov«x6v eZps, -,^1 ,oGtov §ti t«v TOy)w<rtv ri.; y.ap^lu;
«utoO rn pu^^oi
eTu^eV ot7Tt,-«7r «urrj,- Tii.- «f.£/>«.- rjXeuQe/^w&fl ez rri; eruve/.oOarjj «ut6v ,5a6uai«,- tou Saiaovof, z«t
)otr6v /v
Tri 7rpo<reu7j TTfioSuaw? (xuv^TOt;^ «5e).?otV [lixpt trua7r)r3/>w^£wf 5t£>£v£,
arjziTt tou iyJpo'v iv^i^r^ tw
'
«SsX^^ii
tr/JOffii^uaat To)..ariaavToc ,
ci,- 01« U7r6 tou a-ziou r^ T^Uyvrn; ckSSov pLucrrtyMBH;. ' '
'

KE^AA. E'.
j^^pjjT y^
Uipi Tou £?£>e6vT-.? xE'."«pp'°^ Sti TtpoGsvyj; auTou De aqua viri Dei orallone in montis vertice ex pelra
' £x ^i-p^: ?w<7r3.-.
prodncta.
•Ex Twvpr3eivTwvToivuvaova<7Tr,oiwv,wv7r£p£v«0Tw Ex his auiem monasteriis qu£R in
eodem loco
TW To^rw
Trtj, <Tuv£<7T»iaaTo ' iv «viot? 7r«Trip BeveStzTor, consiruxerai, tria sursum in rupibus moniis erant,
Toi« e;
l^ «Otwv uTrepo-.w twv toO J>ou? ri<7«v xfjr3f.v.iv. ei valde e.at frairibus laboriosum, semper
ad laciuii
xat ut^o^pa vnripyj Tot? uoik-foi; nzip.oyfio'j '^6 5tr3vezwj'

xaTi/>%i<76«t etf t6v ^.k/.xov, z«t T/iv tou u5aT0f Tzopille-

quia e devexo montis latere erai grave dcscendenli-
aBut y^ptia.v' ri yip izupoBri; Biu tou i^rtzivSuvou pLspov; bus in limore pericuium. Tunc coliecti
fraires ex
xov ofyOUff riv, w<7T£ ffuv foSw 7roX).w y.ct.riivcu a.vrov; y.ai
eisdem tribus monasieriis, ad Dei famulum Benedi-
uvipy^eaOat. t6t£ ffuv/j^eivTtf ot iv Totj Tptaiv izEivotf
ctuin venerunt, dicentes Laboriosum nnbis est :

p.ovaTTrspiotf zaTOtxouvTjf fiova;^oi izpo; t-v SouXov tou

propler aquam quotidie usque ad lacum descendere.

Reg. Siaeoiou
•
' Reg. t6 Strjvexw; Colb. rov Strivty.u;.
Colb. 81 iauTov. Ei paulo infra, iv t« fiovri; quod
*

etiam habetRcg. 3 Gcmet., hora oratioms psalmodioR sfse fratre*.

7ref5i Tou SauuaTOf rn( Tzr,yris. lii Reg. idcm
• Colb. ^'
Addiiur, nlleriiis, iii diiob. Aiid. Ifec. ei Lyr.
est ac in editis arguinenluni. *
Hoc csl, liaurirent. tiolain *
Coiifer suura col.
* Coll». aytof TraTrip riuwv BeviJtzTof. Et poslea {-.5.
:

T^ TOu opouf ri^av xprjotvw.

 iiS S. riENEDICTUS. i;i
Gio-j BiviHxrov irapf/i-ryjro, ttchcv.:'.-//. vvt:; u-jtoj /y.l A oi i<Icfrcn necesse «sl ex eodeiTJ loco monasleria mt:-
Xf/ovTif •< n-y.zep rij.iz, o-jt-io/ov r,;j.7.v hrt. Sti rriv rou laii. Qiios btandc ^ consolaiis dimisit, el nocle ea-
ocovc izti./t/.&jjotvov oj«oa(rtv sw» toO ),c/.;</.oj zc:Ti&/Eo-- tleni ciini parvo pueru'o nomine Placido, cujus su-
6«t, z«t Tr)v ToO •jBxto; xpdxv root?-:<7S«f £7tkv«'/z-; perius inenioriam leci , ejibdem montis rnpeiii
cvv icr; ustctz/jTKt *
t« iJ.ovK(nr)picK,hoi. f-trj Ttvis twv asceiidii, ibique dinlius oravii. Eioraiione coniplL-ia,
iocX-.tovo^.tffS/itravT;; Sikiw 6«v«tw TrgptTricrcJTtv. i Ou? Ires petias in loco eodem pro slgno posnii, aujne ad

rapcii-j- riy.oI; t£ y.ai KxpuAmiy.oi; loyotc £rr«/.ji^«j suum cunclis illic ne.ccienlibus ^ monustcrium lediit.
KTtD.-jTz-j. .\lrv o£ Tjj vjzTi iTxpa.laSoyj v-«vtKv Ttvi f/s^* Cumque die alia ad eum pro necessitaie aqu e pra*-
E«uTO'j n).«--t£0.v To-jvoa«, 0-j z«t To TTotv u.vitav £7ro£»j- dicti fiaires rediissent, dixit lie, ei rupem illam iii :

cK.otJjv, «v7i).^£v £v Tw kCtw toO oy.o-j? Suo-€«T(;) z^6)5.!/vw, qua ires super invicem positas pelras invcncriii!;:, iii

xat yjz.^i iv Trj Tt&o; 0;ov oioT-i TpoTy.oiprsprKTK;, «vx- iiiodico cavaie : valet enim omnipotens Di us eli.im
ffTif «770 Tric Tpo>7Vjy7i;, y.oci rpti; upxui-jog liSov;. £v in illo monlis cacumine aquam prodiiccre, iil vobis '

«JTw Tf) TQTTw «770 oi«aTviy.KTo j iQcTo, z«t 77avTwv laborein lanii iiineri.s digneuir auferre. Qui eiinies,
«'/vooJvTwv To vr/ovor Oavua. h tw £«utoO •jT:inrpi-lt rupcm moniis quam Benediclus pradixenil, jnm su-
y.iXf.ir.u Tyj f^£ i~a.-jpio-j Txpiyho-Dro irpo; «jtov ot npoti- daiiiem inveneniiit. Cumqiie in ea concavuin locum
pr}u.i-joi u^tlfoi oiu. Tr,v Tzporipc/.ii toO u$«to? «t'Tr;o-tv' o -^ fecissent, siaiim aqua repletus est, quy lam suKi-
Si otTto^TTpos avTOj; £t77£v'< 'Av£),6£T£,TizvK. Ev £z£tvw Tw Cienief einauavii, ui nunc iisqiie uberiim defliiat, ai-
xojoivw *, £v w tvpricTsrt rptl; liBo-j; •jizto'jvi «).)./i).wv que :ib illo moiiiis cacumine usque ad inreriora <le-

zjtotivou;, zat iv «Jtw tw tottw dp-jEa.rt' ovvaTO? y«p rivetiir.

iTTw 77xvTOo0v«uor 0io» zc<i £v izctvw Tw 'ji^Et ToO opO"j; CSw/> •jfAtv S«-ii).i? rapacj^itv, zzi Tr)v £7rtuo;/6ov S-jitzo-

Xt«v T/Jc oooO

f acitav nofnirat. > o! oi «77i),9ovT£," iv tw toO 'opo\j; zorjoivw £-jpov 0'jtwj z«9w; 6 IlaTiip Eljtev , iv w
Torcd 17 ToO bpouj KvySpoj (Tz/rjpoTTjj izp«S«j TtvKf x«i topwT«? uSaTO? uviizsfnTBv. Ilo£»io'avT£j' o:)v opijyfiv

(j-t/a 77«pavT« •joc!:twv 77A:S9o; aviS/yasv, a7r£p it-iypt ToO vOv «yOovw; ij77£p;^£tTat, ' tjjv toO a^ioy SayjzaTovt-
yiav £tr To d^rivEzij 77KTt S£izvvovT«" r, Si twv OS«tojv 77£ptffffei« vT^o To opo; Sie-/.Tpiy/o'JC« c/aiv£T«i.

KE*AA. r. CAPUT Yl.

riepi * ToO szTTsfTovTo; iv Tig >/,av»j otonpoO ipya/.eiov. i5e /"erro ei profundo aqme ad manubrium reverso.

'.Va),ot£ 77«).tv «v*ip Tt; Tw ptiv '/i £t rcTQoj, 77TWX07 0£ Alio quoque lempore Golhus qiiidam pauper spi-
Tw 77v£upiaTt , iv i77to-Tpo»^ pi£T«voiar 77pos Tov liytaff- rilu ad conversionein venit quem Dei
: vir Denedi-
,uivov i£v£3f/Tov Txaptyi-Jtro , o-j o «v5pw77o? toO 0£oO C cius libentis^ime subcepit. Quadam vero die ei dari
T7poO-jptw? 077£Si:«To. Ev i:xt« Sc Tiuv ijuepwv ey.ilfj7fj 6 ferramenlum jussit, quod ad falcis siiiiilitudiLein '^

u-/l6; rrjt twv «Siifiwv SoOvai a-JTw crtS/jpoOv £p'/«).£tov, falcastrum vocatur, nt de loco qiiodam vepre» ab-
orztp BTzi.yj.ipio; ovo;jt«^£Tat ?tjao-/.o77iv *, 77p ? t6 izza- scindeiet, qiialenus iliic hortus fieri deberet. Locns
i'dfy.1. «zKvSwSr; -/.ai »p-j'/«vw7»3 t677ov, £-' 77'^;; SjvyiSwot auiem ipse qucm * niiindandiim Golhns susceperai,
ytojpyncTat Y:r,no-j roi; «S^^^j/o-r? 6 oe t6;7o? £-/.£ voj, ov super ipsam laci ripam jacebat. Ciimque Goihiis
int Tw •/.ada.oat Vo.Qo; ioi^aro, \jTzzpccj(ti^it toO \a:/./.oj ideni densilatem vcpriuin tolius virUilis aiinisii siic-
rv r,vtzz fii 6 Yorho; T« tiwv azav9(iJv oaan. Ti ToO 7r«- ciderel, ferrum de manubrio prosilien» in I.icuii! ci--

Tp ? 7r£ Oootrvo,- v77azof;, 5vvKu:t Iziy.cnrt, t6 c-tSnpoOv cidit, ubi scilicot tanla erat aquarum proftindiias, ut
ipya/.jto» i/, ToO o-j,t/.C£6»iz6To; iv Toto-JTw ^«9£t ToO ),a-/.- spes requiieiuli ferrainenii niilla jam esset. It.if]iie

j^.oj ;7i777wz£v, ;v &j oW. rj-j rpoffSozta rrj; tvpiatu; «•)- feiTo pcrdilo, liemebiiiidu'' ad Maiiriim monachnm
To-j. "o 5i TrpoppnBii; TotBo; tzoo; MaOpov t6v tMo-jay v cucnrril Gollius : damnuin f quod feccral nimliavit,
tdpaufj, /.'A t6 o-u//.?eiv «vi^yyE ').£v «Jrw, zzt V77ip toO ot reatiis sui egit pamiienliam. Qund Muiirus qunqiie
c'^a).'j.c/.ro; u-T«vot«v i£»;T£tTo. 'O oi \j.o'jayh; MaOpo,- iiionacliii^ iiio\ Denediclo f.imiilo Dei ciiravil ijidi-

o-7to'joatwj ^Toy-ycv-.f a-j-iqY.d^t 'm «vSprjjTrc*) toO ©£o-j. Cire. Vir igitur Doinini Bencdiclus haec aiidiens ac-
'O 5i Ga'jpt«TO'jp76j o-jtoj avrio ra:r u ay.ovtTy.c.rilfjfj tl; cessil ad laciim !* : tiilitde manu Goihi maniibriiiio.
Tov T^TTOv £v w ^v TrEoov t6 (TiSripi.o'j, -/.ai apa; to p«vo-J- el misit in lar.um : et mox ferriim d:;prol'undo reiliit,

6ptov ^ ez Twv tdO r&T5o'j yjipu)v,-/.A tojtou t6 uipoj iv alque in m.mubrium inlravit. Qui siJtiim ffrrameii-

0) r,v zk9»}).wu:vov to ipyaltto-j iv tiv) ).kzzco yaJacjac, i tum Goilm reddi tit, dicens : Ecce labora, el lioli

e06iwj iz ToO |3-,y9oO toO -jSaro,- t6 ipyylsloi) a-jtJ.%j, l C iiirislari.

f.ff^/SiV iv Tw ia'JToO TOTrt») 'Orrip «/.avGozoT^ov ioyAtlo-j

ar7e3wz£v 6 «yto, tw TotQw, etrwv « 'iSoO t6 ipyaltlo-j Zt%a'j.vj0; toCto, loyu.%o-J, -/.ai ar,Si-j ),-j77»)9«,-

* Reg. f/.£Totzioa£. cousolatus. Alii, blande consolntos.

* Ueg. TwTor^^) ToO zp»5p.voO. Ifi |>lerisi|iie excusis, i//is 7ig.sciVHf/&H«.
^'

* .Mss. 07r£oe-,{;/£tTKt. * Geniet., il vohis lah... dignanler auferre.

* Colb. Ihpt ToO roTQoy /.dt toO ^/>,o-/o;Ttoy. ''
Gemet., (juod a falcis siniiliiudne.
* Ueg. H-j).oz67rtov. Colb. ^vAoz677r,.. e Secuiidus Theod. Val.-cl. ct piur., quem ud
* Ideni, i777ouSato)?. imindanduin.
'
'
LUerque ms. ptKvjv^pf.v. Id prascriliitur Regulae S. P. BtMi. c. 4C.
i Gu.ss., ad locum.
* Gemei. et jleriipie .Norm. ciim Germ., blande
 i4<5

KEiAA. i.'. A CAPUT VII.

Hipi MccJoov MOVK^oO ToO im xwv OSarwv 7t--5£uo-«vto5. Z)e ilauTO ejus discipulo qui tuper aquus pcdibnt
'Ev fita Tiiv ritMfCiiv, toO (xnumofopov * to-jtou avSpo; ambutavit,

PcvjSi/.tou ev T'i SKUToO >50"j;^«?ovT- ? xt).Atw, vpoi.v/j- Quadam vero die dum idem venerabilis Benediciui

6et? ftovap^o? n^ixtSo? £7rt to a#T^:^cat "Swis stj tov ).«/.- iii ce!la (onsisleret, pntdicius Placidus puer sancii

xov raca-ysycvi* Tj ovv czjiJo» iv w to uSwjO avT^^ocat viri moiiachus ad liauriendam de lacu aquam egrcs-
y)6ov).£TO £•/. Tflj X''/'^'^ «yToO TTsCTOv, Sia t7j? toO {loaTOj sus fst : qui vas quod lemieral in aquara incaule
p'j[iYi; eiTtfioiTO' 6i).uv 5; o «Si/^o^ iz totj CoaTOf u'fot.f,-
submiltens, ip.^^e quoque cadendo seculHS esl. Queiu
nuaut t6 y.tpdiu.10-^, y.y.l u-jzb; o^.to^^viTaf, TrsTTTw/cV Jv mox iinda rapuit.et penc ad unius sagiitx ciirsi:m
TOij ZBv.ai x«t uTTO T«j Twv •joaTwv a^fo^pozcr.rric ztv/i- euni a terra inirorsus Iraxii. Yir aulem Dei intra
ffswff, £7rt Ta £voov tcO ).az/ov, cxsSdv ttTzu-j, aicat cellam positue, hdC prolimis agnovit, el Maurum fe-

To^ou j'5o).>iv 6 \io-jvyJ,g n/a-/.t5oc ifipt-o. '0 di Toij 0coO siine vocavii, dicens : Frater Maure, curre, quia
TrtaTO? Se^aTrwv BsvioixTOs svSov toO EavToO y.t'jlto\t
puer ille qui ad liauriend.ira aquam perrexerat, iii

cr^cXifMV, f"tiy;&j t6 o-ij_a?av, xat tov iauToO ^uaSTjT/iv iHCum cecidit, jamque eum longius unda irahii. Kes
MaOpov ffyvTO/xwj y.i/J.taa? ifr) -nplg aiJTOvM 'A5s).ye mira, el post Petium aposiolum imisitaia. Benedi-
MaOoj, o-7r£0o-ov ort 6 aSj>yof n)>«/.iSor ti; t'.v Aazxov B clioiie etenim poslulata alque percepta, ad Pairis
jvi^rsoE, xat vj twv uoaTw.' xtvTjTtf f/.«xpav auT v a7r»i- sui iinperiiira conciius perre.xit Maurus; aique usque
yw/tv. » SauaaffTov Tzpy.yixx *, xaf /x£t« nsTpov tcv 'A7;6- ad eum loouin qiio ab unda dediicebatur puer, per
«rTo)»v ?iv>3 £7rtTp07ng* atT/.Seica yup Tupot MuvpoM toO lerram se ire exisiimans, super aqiiam rucurri',
fLOvaj^oO TTio-Twj y.Kt 07r6 toO fzaxaptou BivsotXTOu itupu- eumque per capillos lenuit «, rapido quo|ue cursii
v/t^iiiu, ffuvTO^aw; £§a3i?« T/j toO TTCf.rpb; y.ilfj^rtt, x«t rediii. Qui mox ut terram teiigii, ad s»! reversus
ev Tw TOTTw yt-jb[j.fJo;, iv w iv Titj vo/ctv 6 U^aztOOf posi hT-a respexit, et qiiia snper aquas cucurrissel
tyi;£TO, a5iffT«-/.Tw rrj vi.<7Xit y.oCt roti; toO Tzotzpb; vjyol; agnovit, ei quod prirsumere non poiuissei ui.fieiet,
0«&pwv £7rioj3 TOtf '\i^u.vt., xat wj iTri \fip'^.i cr.ouotiM; miraius extremuil b faclnm. Reveisiis iiaque ad Pa-
io«§t?£v £w? ToO TOTrou £v w Sta zii; toO C^uto; bpu.f,; 6 trcin, rem gestam retulit. Vir autem venerabilis
ll)«xt5os £7r£^i^£T0 x«t 5p«^«f*?vo; twv zr,; xjyaX^j Benedictus lioc non suis moiiis, sed iliitis oliedieM-l
«uToO T/3t;/wv b^vzuz(o 5^6/iw -J-niazpf^iV oazi; tuSiw; liae deputare coepit. Ai econlra Maurus pro solo eju.s

STrt T/iv iripu'j ' iXQwv, xat iv iauTw YJvopLiVOf xat im.ywj; imperio factum dicebal : seqiie conscium in illa vir-
(jz: «7ravw twv OSaTwv £'§puy.t, xat oTt auTOuo/^So^at Totf uSa- iiite non csse. quam nesciens fecissei. Sed in hac
a-fj aduvaTOJ «utw viv, £t f.t'fl n toO arjuLttOfbpov Txuzpb; muluai humililalis amica conlentione « acressit ar-
ty/Ji toOtov hid/ytrt *, Ou\tuunu; tzpbiJ.uTt (sic) z'; C biier pucrqiii tTcpius esl; niam dcebat: Ego cniu
7£v6fA£vov, xat u7roo-T/3£i|.aj Trpb; tov r.uzipu zb T£A£o-6iv ex aqua iraherer, super capul meum ^ melotem ab-
Ssiov Te/sao-Ttov «v>i77£t>£v auTw. 'O 5i avQpwn-oj ToO ©£oO baiis videbam, atquc ipsum me ex aquisi^eduieru I

BiviStzTo; toOto T6 0aOfia, ou zrt iauToO «^t^TjjTt, «).).« considcrabam.

T/j ixitvou u7razo/5 tTtypuftzo' 6 Si MaOpo? Triv toO a^tou
TifitwTKTViv xi).£uatv fjUijy.fj toOto nt-puyj-juf iltys yup ur> slvat iauT^v iv auTfl Trj 5uv«fZ£t, f ^v oti iiriS^.
xol; {JSafft. Wpofjy^iyj oi 6 iiovu/b; n)ax 5oj t/5 toOtwv esoatf/TiT^M zuTzifjoloyix '
y.ui TrpofTfih(Tza.zri umiloyi-jL ,

£7£7£V < 'E7W ev oo-w la-opbiinv uTro t-^,- twv uSaTwv hfty.fi; ir:u'Joi zij; y.Zfu>.n; fioy toO a€6a ,tiou T>iv fzrAwT»iv cOeti)-
poxfj, y.ui auTOV fxe ix twv -jSaTwv iy.ScM.o-Jzu xaTSvoouv.

IlETP. M£7a).a ^tVtv atpb^pu uTztp Hyti;,/.ui [t.iy\.(Tzr,t Petr. M.'gna sunt valJe quae narras, el ad muIiQ-
•!^\)yul; otxoSofitriv 7rajOi;^ovTa* i^w Si toO a^tou toutou rum aBdificaiionein profuiura : ego aulem boni virl
«vSpof TaQauf/xtota *, 6o-w7r).£tov ixTrtvw, 7r).£tOT£^wf Si^^w. niiracula quo plus bibo, eo plus siiio.

ee*aa. u'. CAPUT VIII.

litpi ToO ?ufiw9ivT0? iv tw «jOtw (fuptj.uy.ov. De pane vaieno infecio per corvum longius projeclo,

rPUrOP. Ev TW T'iv UU-/.UplO'J ^loikuiM^Ut £V TO'f TO- Gregorius. Cum jam loca eadera in amorem Domi,
TTOtf ixstvot? ', 7ro).^ot 5ta tov 7r69cv toO y.vpiov riptu-j ni Dei noslri JesuChrisli loiige lateque fervescei er^l,

Ulerqiie ms. tojtou toO a^tou u-jdpb;.

'
D. sxcularem servabant. Vide c. 68 Reg. S. P. Bened.,
MSS. T.pUy\L(X. OTt X«t fX£T« niTfov TOV 'ATrOO^TO^.OV
*
sub linem, et notalioiieiii ad vilam Lanfranci, p.ig.
yiyovf ^ivri tTrtzpOTrn utzrfitiiru Tupu Maufjou toO u.0'ju- 20, de Floro i^i vila S. Mauri, MabilL Act. t. I, |». 9.
yj,\j 7rtO"Twj, y.ai 'jT.b ToO (luy.upioM BfVsStzTOu rruouTyt- ^ Val-cl., extimuit.
hiinu. l\)vzbpioi;. —
Phrasis, iil est iii lexlii, iii gravi Secuiidus Caniol., in hac humiUlalis mutua ami- ''

mendo cnbal. Legendmn eiiiin esset, a;T>j5£toT;j yup... caque contetitione. Diio Tneodei., in hac humilitatit
Kxi... TTupv.(Tyj6ti(Tr}; fjyjfi;, o-uvT6fxwj, elc, llisi liia- nintuoi iimica coittentione.
iiiisi ripluruiii leclio pruiferalur. tuiT. Per melolem hic inlellige cuciillam. Paulirs Di^c. '^

' Colb. T»iv Tvizpwj. riomiiie Theodemari abbaiis ad Car. Magmim scri-
* 6uvu.u(tu; t6 ytyo'jb; izpbuulvj
lieg. i'jiiTyv(Ti yui beiis :inqiiii, vcstimentum qnod a Cal^cani*
Illud,
xat uTroT-piya». Colb habel quuque £Tf3o'fxa^£v. monuchls cucuUa dicitur, et nos cappnm vocamus, qtwil
" Colb. 6i 0)071«.
proprie monachorum designal /labilnm, melotem appci-
* .Mss. (JWJUUZU, lare debcmus, sicut et hacienus in hac provincia oqui-
' tx( usi iiiale TTOvotj i/.£tvo',;. busdam vocatur. Mabill. ibid.
* Mara primis Ord. nosiri sxculis noviiii vcsieui
 .

U7 S. CENEDICTUS. U«
ItjtoO X/oio-ToO, jxwfAevnpis «Otc,v izapeyao-^zo, y.Ktzr.v A saecularcm viiam mulli relinquerent, elsub leni Ke-

Tou piow ft/T«toT>jT« zaTcr),t(X7r«vovTe? Orri tov xpnirl-i demplorisjugo cervicem cordisedomaienl, sicui mos
ToO xvpLay ?v7'-v tov EctyTwv x«9y7riT«o-o-ov -zpoLyjnym. "O pravorum esl invidere aliis viriuiis bonum quod jpsi

S.-Tou?6ivoy7ev-ynT&>o,z«tT£iveij(T£ewv«/3/,a?o,-«xe/s6?, babere non appelunl , vicinae eccle>iae presbyler,

tfipta Taf «7r'«vToO a7r«(7T/5K7rTou<7«? twv Florenlius nomine, hujus noslri subdi:iconl Florentii
pn o^vaaevof
eav/xaTo.v uocpu.«pxjyug, /«t ifwv £«jr6v ryTTWf^isvov <jm avus, aiiliqui hoslis maiitia percussus «, sancii virl

TnjToOayioueEOfTSiTouSuva/irwfJvaznil/^f^F.evifrx/jil-E] studiis coepit aDmubri, ejusque conversaiioni dero-

«V Taif Twv aTKZTwv ^^j-/_o^06pois Stavoiai?, zaQwf au vjjeef Safc : quos(|ue etiam posset, ab iliius visitalione com-
«OTor? £o-Tt yOovstv Totf £T£/owv xaTOf 9w/>i«<7tv 6 yup Tou pcscere. Cumque jam se conspiceret <jus prorectibus

>ta5ar.£vovTo? eVatvo?, twv vtzo |5a!r/.'y.viaf pto),uvousvwv obviare non posse, et conversaiionis illius opinionem

ovetoo,- Tuyx^vet. "oQev t«? aOTo'6t y£iTvi«?ou<j>3? ezx/rj- cresccre, alque multos ad siatiim viiaj melioris, ipso

trlag Tzpsatv-zzpo; Tt? *),o,oevTto? Touvoaa, 6 tou ijaeTe/sou quoqne opinionis ejus prxconio iiidesinenter vocari ^,

v7roStaxovou <i>),o/>£vTiou 7ra7r7ro?, toO Trayxaxou Saty.ovo? invidi* facibus magis magisque succensus , deie-

t6 atffo,- y.(^i t6v (j^eiv.v ev eauTw u7roo£?«pvof , w>?aTo rior Oebai : quia conversationis illius appetebat ha-

p/w7rT£tvT£ x«t jSaa/.aiveiv Tar?ToO Uio^^.wphg upiTa.Is, Ijere laudem, sed babere laudabilem \itam nolebai.

e),7rit',jv ex toutou TtoXkoxjg o.noaTtK^Kt « rf^; tou iyiou B Q"< ejusdem invidi;B lenebris cacatus, ad hoc usque

•^uxwyeAou? SiScix^e. '£i! Se T«f y^evo-aagoOf elmSog perducius e^t, ut servo omnipoienlis Dei infecium

uTri-vys, y.v.i iBe6)pti ttoW.ou? uTro ta? «utou 'Yfi\t-'ns i),- veneno panem qiiasi pru benedictione transmilterel.

xofi£vouf, xat 7ro',f «utov yotrwvTa?, xai T^tf auTOu oi- (Ju<in vir Dei cum gratiarum aciione suscepil , eed

Sayyy.i; ^rXrjGuvo^evou?, xaSa^rep U7r6 jSe/wv TtT6wcrx6uevor euin qu:e pesiis laiercl in pane non latuit. Ad horam
6 ^/.OjsevTtOf, Tjjv fxev tou ociou 7raTj5'^f 7ro).tTeiav 3te6(y.)- vero refeciionis illiiis ex vicina sllva corvus venire

).£v ', eTratveTiQV Se ^wriv eauTw iTiiffitKcrOut St «ffx«Tt- consuovenit, el panein de manu ejus accipere. Qui
x'Jjv «ywvwv ouoa/Jiwf eD,£TO. "Oo^Tt? u7r6 tou StK^o^u (xy.o- cum niore solilo venissel, panem quem presbyter
Tto-Cetj- Touf t;Sj y.</.poic/.s 6'jpOa),|7.ouff l^i'/.p'- toutou iy^Mpo- iransmiserat, vir Dei anle corvum projecit, eiquo

C£v, tv« Tov oov)ov Tou 0£ou Orj/>3T//jOtw GlavKTcIjffrj ' fuvpudu; pr.-i:cepit, dicens : In nomiiie Jesu Chrisii Domini
yao a),£uf ov, eItx ?u«wo-aj v.pro-j, y.c/.i ii) auTw i-^yp^v.; noslri lolle liunc panem, et lali eum in loco projice,

eavaTWj-o/sov '^upnuY.ov, y.'A ommKs, wj SnQev euAoyia,- "bi a nullo hominum possit inveniri. Tunc corvus
Xc^.piii Tw Tou e£ou av6/!w7rw a7rio-Tet)ev. 'O Se StopaTtx.? aperto ore, expansis alis circa eumdem panem coepil

exetvof u-j-np t6v f/iv v.pT0-j iu/upitno); iBilv.ro- ou pLiv discurrere, crocit:ire, ac si iiperle diceret, et obedire
Tot oe otE),a9£v auTov 6 ev tw v.prM x/zu^rToptevo? * S6),o,-- st^ velle, et tamen jussa implere non posse. Cui vitr

£v oe rn ojpct. ev h etw9et 6 aytoj rpo^frt; /ijTa/a^eavetv , C D.miini piaicipiebat ilerum aique iterum, dicens :

opeov, t6 S/1 )t£76f*£vov x6/3a?,ev rh auveyyuf u),>3 T/iv oX- Leva, leva securus, atque ibi projice ubi inveniri non
Y.r,Giv e/ov, zaT« t6 ouv/ieej npyjro npo; t6v izytov, x-/t possit. Qiiem diu demoraliis, quandoque COrvus mo-
ex T'Lv Tty.iwv «jtou yjip^v a&Tov T:f.o; rpofnv iauTw niordit, levavit, et lecessii. Posltrium vero horarum
£oiX£TQ.*0 U kpo; ezetvo? u.vftp ),''gwv tcv Oav«T»'fijOOT spaiium alijcclo jiane reiliii, et de manu horoinisDei
v.pro-j, ov7r€jo »v auTw «7rocrT£i),aj */of/evTtof 6 7r/i£(T6u-£- , aiinonaiu qiiam consueveral aceepit. Venerabills au-
ripo;, i'Onxs-j e'vw7r£ov tou y.opu/.o;, xat exj),euo-£v «utiw, leiii Pater conira vilam snam iii;irdescere sacerdol,is
),i'/wvt 'ev tw o'joi/.art 'i/iaou Xfito-T u tou utou tou ©eou aniiniim vidciis, illi magis qiiam sibi doluit. Sed prae-
ToO ^WVTOf ).a6£ t6v «jOTOV TOUTOV, XKt iv TOtOUTW TOTTW diclus Florciitius, quia iuagistri corpiis necare non
ptlo-* «UTov, hu. iMrjOii; «vO/iiwTwv furrnuri auTOV. i ToTe 6 poiiiii, se nd exstinguendas discipuliirum animasac-
/:6pa5 u-JZf^y^e-JM tiu ffTOwaTi xat >37r),w/A£vatf Tat? 7rr£ «•('iiilit : ila ut in liorio cellae, cui Bencdicius inerat,
jCuHtv, itipii TOu «UTOu nepitTtruuOui y.ui y.paj^efj riV.5aT0, :iiite eorum oculos nudas sepiem puellas milteret,
)!.ui rol; y.cjriUL<-j.(7t [i.TiVjecj t^v ev auTw ouo-av Blu^jOJvwj qnic coram eis sibi invici-iii manus lenentes *, et
cy.-.v'>>piuv. Upo; ov o tou ©lOu u\iOpo)TTo; 7ra/tv ripl'/.ro diinius ludeiites, iilorum mentes ad perversitatem
iiyetV I
^Af ov toutov, «/jov «/i£/srVvwf , xat exet outov «Tro- libidiiiis inflammnrt^nt. Quod vir sancius de cdla con-
Cou ivQa eupeO/ivat ou SuvKT«t.iT6T£ 6x6/0«? TflVTou aytou D spicicns, lapsumque adliiic lenerioribu» discipnlis
x£)£u5-iv £7r),>ioou, xat «rJv (^6€w 7ro).),w )«6wv t6v &/iTov p riimesceiis, idque pro Rua soliiis ^ per-ecuiione
Tw aTOftaTt, uTzfilOe, y.ui tcutov pilu; i'j tottw «Sa^o» fi(;ri pcrtraclans, iiividi* locuin dedit, atque oraioria
T.u-jriioj^rots u'jSpo)T:ot;,nerurpei; S)pu;\)niarpz^e,yui cuncta qiiai conslruxeral, substilulis pracpositis •
«X Twv Tou ayiou x«t/>wv Tiiv gtweutav T/sot-rlv eSi^a-o. 'O adjunciis iratribus ordinavit, et paucis seciim mona-
Si u-lovdruro; ym x«t« 7r«vT« e^rtetziiTTaTOs ccjop cliis ablaiis b.i|iit;ilionem niuiavil loci. Moxqtie Ml
' lUveSizTOf , OeuTa.[j.e'Jo; rf,v tou ^/o/jevtiou So/o-fovistv, vir Dei ejiis odia liiiuiiliier declinavil, hunc omnipo-
6Ti ax^-oto; re '/iyo-je T/iv toutou novnpiofj otopBoxiuiTOut, leiis Dfus lerribililer pf;rciissil. Nai» ciim praediciHS
unip exeivou /xa),/ov, »3 virip aurou tw0ew Ttpoirivyero. prosliylcr slaiis iu solario ' Benedicliim discessisse

'
Mss. TOu oTfou u'jBpo; 7:o).tTEiav otiS«)£v. e lia inss. magiio consensii Gussanv.
cuin caeteris
'
hc.;. 6 evrof xou^rTOaEvof fere edilis, nianus leudetiies.
•jUe^. Tratvjo, '1
llic eliaiii inss. codices conscntiuiit quod pau- ;

lispcr iiiulanies ed. Iiabcnl pro sui solius.

< l'l(>riiiiic Niirni., snh sfninds.
• r,(:riii:in. .lun .\iul. el pl.'r. Norm., pvcul.',its.
f
»• <iiloi. cl Yalic. , rocare. AIkiih, incuie. S';hii iuni cd.tui ci al !oc' s in (jmo veieres bibenio
 H9 rROLEGOMENA. ^50

*A)A'o TTpQ).t/j5tli /otmto; to-: ir/io-j ro cffeaa eavar&i- A rognoscereiei cxsuliarei, perduranleimniobiliier loia
vxi fjtjj tV;ii'i<rxf , eTECKv rri/iv /sr/ovotav te /a: araTavt- domns fabrica, hoc ipsum in quo slabat solarimu ce^
xsv Travo'j&yiav /aTa twv toO aytov uaOr;T&Jv iTE-/Tr;vaTo. cidit, et Oenedtcii hosiem conterens exstinxit. Quod
AvrSn yap ev Tw x>j7rw e/jyo^oftevwv , 6 toO 5tao6).ou £5- viri Dei discipulns, Maurus nomine ", statim vencpa-.
'/irjif *).op£VT'o? ijTTa -/ooaf ojoataj tw eT^st, xat yjt/va? bili Patri Benedicto qui sdhuc a loco eodem vix de-
C//0 Tw ffwf/aT: ev toj xviTTw arriTTet/i, /atTa-JTat? ttoot- cem millibus aberat, xstimavit esse nuntiandum, di-

cTa^e Toy cTTCr.vtav /aJ 7rat?etv evwrtov twv urrjKyon , cens : Keverlere, quia presbyter qui te persequeba-
/3ov).oft£vof xat ev tovtw Tiiv to-v av3|S'ov u/piwTKi T.c/.p- lur, exstincius esi. Quod vir Dei Benedictus audiens,

6eviav.AWiay.atev toOt^/ « Trat/Trovrjooj ourov ScriptepTe'* scse in gnvibus lamentationibus dedit, vel quia ini-|
«'j/ooo-0v»j.Tr5v '/ioTo-JTO'j oi«?o).iz>7v iTrivotov BsxTutts-jo; micus occnbuit, vel quia de inimici morte discipulns
6 Tou XpiT-o-Z y.tf//;Tif)? Bsveot/Tc,-, /ai c.oS>3^ei; Tr// ToJv exsuliavii. Qua de re factum est, ut eidem quoqne
/xa5^/iTwv •^uxtjniv (^/.a^r.v, -jTzip Se f/ovov tov -/a^' eavTov discipulo poenitentiam indicerct, quod roandanstalia,

^^ovoy Xoyto-af/evoj, Ta^Ta tov f/iai3tuTaTov e/eivov )o- gaudeie de iiiimici iiiteritu prtesumpsisset.
pfmov TrpaTTetv, ^e).Tiov ezptvev o toO Beov Se^aTrojv 5ta
TSf eaoTov ava^i^ojorlffeojj Tr/V twv otzitwv i/k^jjtwv 7ro/'.TeOi7aT6at '
cojTrjoio"/. Ka/eTaj ovv to'jj twv i/ovaTT»)-

ftojv aSe/TiOv?,' -/at ot70-oi/ov,- avToT, eyxaTaTrrJTa;, TracaOeaevoV t£ avrov; toj eew, ).a§wv ue5' eavTou 6/i-.

yov? Ttva;- twv fiow.yrliif av£/wo»)T£v ex tov eavTOv re)7iou, t6 f/tffo; zat Trjv r/.£ivou ovo-fxr/etov TaTrer/o^covo;;'
iz/>iv«?. 'AxX' 6 f/iv */.ooevTto,- >jv'yf/ijT£v aJxajOTriTaf ota-/r/wf, 6 oe Beoc tov ot/etov OfoarrovTK /UT/Jwiraaevo; etf
7ro/)wv ffwTrjpiav 0i£5>v"/.a§£, 7r«Ta£af Tov od.i7optvj. Tov ya/s 6£0ffTU7ovf eze/vo-J *).ooevTioy erri t^ tov UKXf^-
piov (ivorjO? v7roji^w/>rlT£t aya/^taT^^evTOs, /ai ev T'f> ri/ta/w ^ tov 0'iov, iv w xaTwxet, £'ttwto;, uioiv/ *
c^iv to»

fifl^EVTt ji/.ia/'Jj as-' v-^/ov; u£'/a)ov 7r£7:rw/.ev, a4iav Tri; eavTov Trovrjoiac oi/.rjv Tio-a;, /ai &«vaTOv o/eSotov «7r£vt'//aue-

ve;. TovTO 9e«(7a;j.£vo; 6 av'j)T£ow 7ro)3i:/t; uvrjtAOViv^etf Mavpo; 6 tov cr/iov TraT/JOf ^otTrjTijf, ^flJrj tw aytw a^ri/ovri
o5ov SiacTrjua tTrjuei^xJv Je/a «;rgTT£t).£ ttoo; o-iTov, )s'/oyj' < 'Tnorrzpi-lo-j, Tuztp, \tnoTrps-^orj , 6 TTpttr^-jctoo; yup ->

fzaTrr/ ce /aTaOtw;af T£9v/j/£. i TavTa a/ovTa; 6 tov eeov avOpwTro? BevJot/TO?, ia^jzifj ev i/eyo/.w 7r£v5ei/aT£Tr,^£v

Sfi Tov Ej;»^;ov ot/TtTTOv ^avaTOv" r/v7r/i9ri 5e e7ri t^Tj oi-/-i'jj fxaSriTrj , w; Orj^cv ZTnyuphri zu tov 4>).oc£VTio->

c/£etv'7) rT'J^aTt, evT£!/ay.;vo,- avT'Tj u.z-u.-joiI'j jr.ip tov toi'vVtov (rya/t/KTo;, w; yjiputtotrhvrxi ' £7ri
T'Ii tov *)*-
csvTiou &avaT'jJ.

nETP. eavtxaTTti EtTiv ovt-.j? /at l/jr/riTTovTa *

f/£ B /^etr. Mira siinl el mjjltum stupenda quce dicis.
arrep e*^>j;.'E7ri '/«p tov voaTo; tov cfta Trj; toO f>ta/apiov Nam in aqiia ex pelra producta, Moysen(iVam.xx,l 1 );

^rporevxrir, £/ Tov opov; 7roTK7.Tjoov ;5/v7avTor, tIv Mov- in ferro vero, quod ex profundo aqiia; rediii, Kli-

ffflv /aTavow, iv §£ t'7) moeip'',^ ipyujzioi, t'J) £/ ^v5ov sseum (7V /?eg. VI,' 7) ; in aqusB ilinere, Petrnno
Twv TjJoTwv Toi/ ).a//ov a-.i£).66vTt, 'EXtffffaiov opw" ev Trj {Munh. xiv, 29); in corvi obedientia, Eiiam (///
Tov jJaTo; 7rop£i« neTpov vo'Ii" £v ?£ T^ Tov /opa/o; v7ra- liecj. xvi! 6); in luctu autem mortis inimici, DaviJ
xorj, "lO.iav >/£7r'jj. 'Q; ovv v~o).a!/€avw, 6 avrio ovto; yu.- video (// /?f^, 1,11; xviii, 53). Ui perpendo, vir isie
fiicriu/.ros tov inzxtfixTo; ravTOJV twv 0t/at'xjv to-Jt'jjv spiriiu justorum omniuni plenus fait.

Kva7r/e&/f 'jirr,pyzv,

rPiirOP. 'O Tov erov «v^pwjror Eeviot/To;, n^Tpe , Grcgor. Vir Dei Denedictu^, Petre, uniiis Dei spi-
"^
evo; 7rv£vaa Z'.yj-j, oTreo ota Trj; Oojpr/9-i(7rj; aTro/vTcij- riiiiin liabuit ^ qiii per coiicesstE redemptionis gra-
ff£w; 7raJT0JV T'JJv £'z/£/t'7jv Ta; /apoia; £7r/rjO'j.'ff£. Ueci liam elceioruni corda omnium iinplevii , de quo
ov 6 eva'/7£/iffT/if 'lojav-/rj; £''pr/vev" « "Hv t6 i^w; t6 a).r}5tv'Jv Joarine-; dicit : Erat lux vera (jvkb itluminat omnem
'fjiziCzL m.'jzx avOpw7rov epjrot/evov et; tov zoffptov. hominem venienlem in hunc mundum (Joan, i, 9). De
nept ou 7r«).tv yiypaTrTa/, < E/ tov 7r/rjp'jptaTo; avTov ^ quo rursus scriptum est : De plenitudine ejus ho*
TravTif r/.«So'jt£v > Kat '/ap ot tov eeov avOpoj^rot «ytot omnes accepimui (Ibid., 10). Nanfi saticli Dei bomines
>j:t'J^rjffa-/ Trapa /vpiov yupiT'j.'xr'.i-j ovvsty.tv o£|ao^«t, poiiieruni a Doniino virlules habere, non eiiani aliif;

ov t/riv oe yxd «).).oi; 7racaoovvat. Avto; Si fmu.sta. 3yv«- tradere. llle aiiiem signa virtutis dedit subditis, qui

f/£w; 5£oo)/£v TOi; JTroT^T^yt/ivot; , offTt; £«vt6v ooT/jca se dalurum signum Jonse promisit inimicis {Uatlh.
Tov /«tk t6v 'lo)vav ffrjujiov -ifniTyzro toi; syjjpol; XII, 39) : ut coram superbis raori dignaretur, coram
oovvzt, 07ro); r/o)7rtov twv vr^orj^iavjjv u.r.'Ji'j:jzl'j /«Ta- liurailibus resurgere : qualenus el illi viderent quod
^fijffrj, /ai £7r oy£fft T'JJv TaTTjivosiCovjjv avaffTflvat, tva coniemnerent, et isti quod venerantes amare debuis-
ijieivot t/=v, orrep /aT'//.£iyat ' wzt.'^'*-, hz'j.z',yjr'j.ty /«i sent. Ex quo mysteri» aclum est, ai dum supeibi

* .Mss. 7rpay!/aTevff«ffOat. D tfinipore v.iieiudinis {,'raiia in sole apricari solebani.

* Keg. u.vjuy/j'j;. Hinc a sole Grsece dicitnr r,hu-/6^j.
* Mem. £v T^rj ffw)apt'«j. " Alins a S. Mauro .(Cqutii Hlio videtur, cum ill»
Cnlb aOpow;,
*
commigranii Pairi Benedicio semper adhjeserit, e.%
* M^S. &'); ota y^apoTrofijQevTi. actis S. Placiili, nuin. 11. Yerum aciis interpo-
illis
* lidem /«i 7r«vu e/7r). quod majori fide Lat. testum laiis vix fiilesdelieiur. Censuit interpres eum esse
fppr i-seiilat. Maurum supra meminitS. Greg.
ciijns
' Heg. £v6; 7r/£JfzaT0; •lrxr,pyz-j,ozth. Val-cl. Lyr. et priinus Aud., unum sp. habuil.
t"

' llierquft ms. ''j-^p/'.'; 5£zff',jvTxi. Sic eliam infra Diio Tliecdei. Compeiid. et pleriquc N"rm., unim
scribilur '^'je»).oi in uiroqiie. sffirituni doiissu Dei.
 S. BENEDICTliS. \:,i

"e; oZvtp A nspiciuni dcspectum moriis, huniilcs conlra ntorior.)

fzyTTJjoiou yeyove toOto, Iva ot ftev -jTrEori^Kvot Sekcwv- acciperent » gloriam polesialis.
TKt Tr)v TOV QstVKTOU £|ou5£VWO"tV, o' TK~:lV0J>C0V6f Sj TJJV
oo?KV T>i» "/«Ta Tou €av«TOu E^ouaiaj.
ITETP. Ajo-ojttw ojv(T£. C£§i(7/:*ii SicTTOTa. f*;T« TavTa Petr. Quceso le posl linec, ad qr.x li ca vir sancius
ev retot, t6— ot? o aytoj cx-rvo; «vrl^ ^irw.riTZ, y.%<. tivkj migraverii, vei si aliquas in ois virtiiles p siinodDin
£v «jTCti ovvKv.it? oi:7rot>:;«TO, yvwotTOv rjatv. ostenderit, innilesce.
rPHrOP. 'O o(7twTZTO? 0'JTO? «v/5|5 Ev hipoi; (Jisroi- Gregor. Sanctus vir ad a!ia deniigrans ^ !oca nnn
xritra^ roiTot; otxTjTtv fiiv ^lot^sv, kyHpht Se 0'j;jt. Me- liostem muiavit. Nam tanto post graviora prselia per-
/a).ou? yc/^ t/eTSTTstTa xat ^Kpvripov; TTolifiovg utto toO tuiil, quantum rontra se aperle piignantem ipsum
T«C zaxiaj zvptrov -jt: ijxzvji-j. 'Otov Si tks twv Trtipa- ma!iti;e n>agistrum invenil. Caslrum ' naniquc qnod
cffov vta)«0«f 6 «oaaaaTOj '
oJTOf «vr,o za3' ekutoO Cassinnm dicitur, in excelsi moniis I.ilere siium esi,
E:7tvoou|Lt£va? ita^a . tocoutov i'(77rsuS;v «vTaywvKXTflv qui videlicet mons distenso sinu hoc ideni castrum

KijTTnTOv EauTOv 6y5iivat, xKTfi t&jv szeivou uriya.viiu.a.- recepit, sed per tria miliia in altum se subrigens,
Twv Tw ToO ?wo7rotou «TTaucou Bvpt'7) xa6or).t?6iiitsvt)?. velut ad acra cacumen tendit : ubi vctustissimum
K«!7-oov Toivuv 077=0 Kao^tvov /eyjTKt, £v Tw u"})3).w Tou B fannm fuil, in quo ex anliquorum more genl lium a
eoouj' Tt/ayiw OiazjtTat, 07r£|5 ooo? tw fauTOu £XTa(7£t t6 siulto rusiicorum populo Apollo colebatur. Circum-
ctc»;u£vov EyKO/Tri^STai y.«(Trpo-j, y/A ew, Tpiwv \j.diwj quaque etiani in culiu daemonum luci succreverant,

% ToO b'^ou? Ky.piipZKx. u^recxeirzt , wtti Tv.pa. roti in quibiis adhuc eodem tempore iuQdelium insana
«yvoouffiv (uj uaripu cp« jity^Jv.i. 'Ev m Tzciikuiori/.ro-j hoo'j muliiludo siicrificiis sacrilegis insudabal. Illuc itaque
£).).ijvtx6v UTTO Twv upyulufj biy.ooo •j.ny.ivov v-ir-Hpyvj' £v vir Pei |
erveniens, conlrivit idolum, subvertit aram,
toutw utto twv tou ).kou «7r).ou(7T£^wv 6 'AttoA/wv ici- siiccendii ^ lucos, atque in ipso templo Apollinis «

€iTO *. Kux).w Se tou /itt«pwT«TOu EXiivou vaou Tt\ffio; oraculum beaii Martini, ubi vero ara ejusdem Apol-
|Swjti(iv cTuy;^av£. Kat £(w? totj twv a7rt(7Twv u.'j-opyjro linis, fiiit oraculum sancti Joannis ^ construxit, et

EXttCc TrATjSof 7ro/u, 6u7ta'f t£ xat C"7rovSatj, xat ^..17- commorantem circumqimque multitudinem proedica-

cut; Tw «uToSt Tou 'A7r6)).wvD? a'/a).;/KTt )«TO£uovTi5* lione coniinua ad fidem vocabat «. Sed h.xc anliquus
6 0£ t6v vovv 7rettWTi(r(*£vo? , xat r»; EvatSiiu; ?»j),wTr)? hostis tacite non fercns, non occulte vel per som-
lisveStxTOf £771 Tov TOTrov izKpa.ysv6-j.fJo;, x«t 6aoa«).£i(k) nium, sed aperta vislone ejusdem Patris ociilis sese
Tw (ppoyYiULurt et(7s)9wv, t6 a'/«)Ma tou 'A7r6),)iWvos' ingerebat, ei magiiis cl.imoribus vim se perpeti con-
cj-jirpfi/z , ro'j; ^oiao-j; %y.riirpi']iz, xai tk k)(7jj £v£- querebaiur, ita ut vores illiiis etiam fraires audiren'»
•zpr.rjz, 'Mi vj auT(iJ T(w va&i tou \K~o)jm'jo; £uxT«otov C quamvis imaginem minime ceriierent. Ut enim dis-

riyiKcy.i-JO-j tou «yiou Maprijov 7ri7roir3;<£v. "Ev5a Se 6 cipulis snis venenbilis Paier dicebat, corporalibus
/5wt/6? Tou 'A7ro/)o)voj t5ouTO, (jzSc/.ay.fj-j lUXT/jotov "^
«yta- ejus ofulis ideai antiquus hosiis teterrimus et suc-

cy-i-jo-j Tou 'Iwkvvou (7uv£«7TriTaT0. 'EvTivSiV ^otrrov t6 censiis apparebrtt, qiii in eiim ore oculisque flara-

£X£t(7£ xKTOtxouv Tou /xou ^r/jjOos T»j auTou otSac/CK/ia in.iiiiibus saevire videbaiur. Jam vero quoe dicerel

0-lriyovy.i'JO'j npo; Qioj sizzcrpsfiro. 'A//a TauTa t/./j

andiebani onines : prius enim hunc vocabat ex no-
UTrooicwv 6 ffxo^t^f Twv 7rt(rT'7>v syBoo;, ouziTt ),0t7r6v mine. Cui cum vir Dei minime responderet, ad ejus
Cf.'^u-JOi;, ri ^Li'j'JTrjirxi'j, u/J.a 'pu'Jtoo>; lauTiv TOtj tou mi>x fontumelias eruinpebat. Nam cuin clamaret,

TTc^rpo; Ita^uJ.Mt; £7r-0£ixvuT0 , x«i ^s^/tary.i; fofjul; dicens: Benedicte, Denedicte, et eum sibi nnlo modo
iSou, 2iav auT6v utto tou «•/iou u7ro,M.£f«.£v»jK£VKt, wcts rcspondere oonspicerei, prolinus adjiingebai : Male-
jtKt To-jj aSc^youf Twv ^wvwv «uTOU «xoustv, ei y.ai ra dicte, non Heiiedi' te, qiiid mecum balies ? quid me
ptaXiffTa Tot? ewuaTtxot; o^OaXiizot; toutov oux eSeoJ- persequeris? Sed jam niinc spectanda ^ sunt rontr.i
povj.Upo; o-j; 6 ttj, ulrfiziu; §.,o«c"z«/oj s^.tyz' tUt<jrs'j- Dei lamiilum antiqui bostis nova certamina, cui pu-
c-urt,riy.'ju, ort TOt? uirrQ-arot; fiov 6^Sa),/:toi? t6v syBprjj gnam quidem volens iniulit, seJ occasiones victoria

* <eo^zp6'j riJU, y.ui (77rtv9*jjoaxw3>j Tat; yavTa(7iat? 'fat- minisiravit invitus.

vouevov 6o(i), ocrt; ct« ts tou <7To'_aaTO» xai twv otpSa)- *^

url-j (fK-jyu; Tzvph; sy.r: iuTzzt.i Et Tt ouv 6 56).to,- i'Jji'f/iro, riV.ouov 7t«vt£?. Wponpcj aiv yup il 6t6iiurt>; S'/.u\si * t6v

uyioj. 'Hvix« U u.n^iu-j.'2; u^r!^ «Troxptvo^otcvov t6v tou 0£ou «vSowTrov iQzuTuro, eOSiw? T«tj xktcJ. «utoO ).ota&-

'
Ms>. 6 uSix.ua; OUTO5. ris lialici p. I2u et seq., ct Diarii Ital. pag. 521 et
'
Iteg. ETtt/aTo. seq.
' d Norm. et Vnl-cl., ivccidil. Cui lectioni favere
Mss. cod. b%pi7ut.ai'ji. Forle BupiakiM.
* Mss. £uzT»;otov Tou aytou 'Iwkvv.u. viileliir vertium Gr. i-iji-nptasy nisi forle legendiim sit
'
Colb. Tiwv syBp<Ji')xi'jj. xat w; anfjO. vjirori-rfj, succendit.
* Uierque ms. Gr. tov oixatov. liJoloriim lenipla non dirui, sed Insiraia prius,
«^

ad Dei cnltum consecrari prob ivii S. Gregor. Vide

lil). olim IX, ei>. 71, nnnc I. m, ep. 76.
f Idem Llinimque hic diciliir
" Renc,
asvic^^reni ; snffragafur Cr. interpf. f>st ac oiatorium.

^ sociindus Carnnt.Corm. Lyr. In caeleris fere

Ii.i Grfpce EuxT/jotov.
eoiiem sensu et scrvata ondem interpunciione : ad Hicexcinplo iititur S. Tiioiii. opusculo i!), c.
«{
,
alia demiqram, locum non liostem mut. In Bccc, ad ui priibet religiosis viris licere cont-ionai i ei Vorbum
elia demigrans tocn, locum non hos^cm mut. I>ci pnpiiiis aiinuiniarc.
i"
Eius descripiiuneui ai;cura',i5.siinam liabes, Iiine- ^ IJcrin. et plur. Nurm.- e.r$pcc:anda
 PROLEGOMENA. «5*
l.';3

"//.toTTav r.xi tov toO 0tov ^O.ov Tat> vtjOEffiv leaAAiv* ttTa ««/.tv e'(]:wv«i
piaui rvv 'inc/.puiTxrn-j «Otov ixivrteri ,

TvposBzi; D.Eys- Ka-crjpauht, z«t

Tov aytov 5iJ7wv, i BevfStzTE, BEv£OtxT£ >* aOToiJ Se fzij K7roz/;tvo|:x£voy, T:(xpu\>'za. 1

ovx s\)loyny.ii)B, -zi zyjig ft£T'£>oO; Tt f/e xaTa5twxctff ; > 'XTro^v.vJjTia ttQi-j ovt&>? Ta xaTa tov SoO/ov toO eecO Tr^or

To» ^^^* aywvtfffiaTK, w Ttvt 7ro),£fzouf TOtouTOur r«piQ7a7EV «W.a rij u7ro6£(T£i t:^? vtxuj OiJjxi-
^f x«'°* ^Z'^/'^^
vjjoEv pio? [Forte piato?].

KE*AA. e. A CAPUT IX.

n£ft>t9ou 7raua£7£9ou? 5t« ttcoo-e-jx"^? a^'^<'"^ iw.vc.ox» De ingenti saxo per viri Dei oralionein levalo.
7£V0U.£V0-J.-
Quailniii dle dum
, , , .

fralres habilacnin e|iisdein ctM-

... ,

'Ev uia Twv riy.'.pM'j,zui'j ao£),'^&Jv zti?6vtwv zr.-j toO i;e « foiisiruerent, l.ipis in rnedio jacel>al qiiein iii

x£).)iou o"zrj(7tv *
£v9a tov a^tov wv^^a^itv E/o/iV, ):5o; ajdificiuiii levare decreverani. Cuin(|ne eiim diio vel
£v Tw fx£(7M EZEiTo, ov £v Tw zTtiTfxaTt &£tvat 01 aSi^.^ot i(-es inovere non posseiii, plures adjuncii siini, sed
£oov).ovTo. 'Ev §£ T'j £).e£rv £7rt t6 ztvniTat tov ).t9ov T|0-:tV ila ininioljilis inansii, ac si radiciliis in terra lene-

t6v upSy.lv Tou? ao£),foJf, toOtov a7r6 zr,g ynq -/oyficTKt reliir : iil palani (Jarelnr inlelligi, ijnod super euin
oOx "(TyjJcrKv. n).£to-Tot §£ 7:a),tv (7uv£),G6vT£i, xat fzr^SEv ipse per se anti(|mis Iioslis sederet, quern lantornni

cvvio-avT£,- % otipt£tv£v 6 ),teo? ao-ti),-yTo,- , wcte Sovtiiv virorum nianus niovere noii posseiil. Diniciiluile igi-

a-j\-o'g ipfiC,oiaivov i-j rn yn auTov Etvat. ToOto Si Trao-t lur facta, ad viruni Dei rni<;suiii esl nl venirei, ct

9-«vip6v 7£7ov£v, oTt £7ravM aOToG aOTo; 6 5taSo)o? «xa- orando lioslem repelleret ul lapidem levare possent.
CirETo, 'Ivtoo-oOtwv av5f>wv x"r>=? ''"''i(^«' c^-^ iV/uov. Qui mox venit, el orationem laciens Leiiediciionem
'Ev aTro/sta o£ ^EvofzEvoi ot «5£),yoi 7Tp6j tov toO 0coO dedit , el tanta lapis celeiilale levalus esl, ac si inil-

avSowTrov a7r£o-T£t),av, £7rt Tw auTOv (rxu),£VTa ' a7ro- hun piius pondus habuisset.
Ctw^at t6v £;^6|56v ota Tri; EauToO 7rp6f 0£'!.v Tzpia§iiv.i,

07?«»? Tov ^i9ov apat Suv)j5&Jert. "OtTTtf £09iwf iza.poLyzyowg, -aoX i\jyri-j TrotifiaK?, inirpsyt toii aa^/iTatf ap«t
Tov liOov. ToTU-Jrri Si eu/.oXw tttouS-o 6 lidoi npOn, wo^Tt voai^Etv ajTovc ptyjSfv pdeoof auTOv icj^rjxjvzt, to 7i,-'o-

T£pOV axtV/JTOV OVTa.

KEWA. I'.
CAPUT X.

nept ^T.O £0p£5£VTo»- x^Ay.ov ?'-.5ioy, oQ^v £?r5)5£v Ev

D^ phantasliio coqniniV inccndio.

(^u-JZuniiA TO TrOp.

"eZoIz-j ouv tw a^ttj) Tor? otxEiot? li^vzpi^M. yiuBmut;, Tunc in conspeciu viri Dei placuit iit in eodein

tva £v Tw To^rw ix-tvw, ev w 6 liOo; to Trpiv £X£tTO, Tviv loco terram foderent. Quam dmn fodiendo altius pe-

7^v 6pu?coo-f xxTa To Tzpoaroc/Biv auTot? ouv, ^a5u netrarent, aereum illic idoliim fraires invenefuni.

opu^ixa TTEiTotTjxoTEf, Et3w),ov y^Axoitv Eupov £x£t(r£, o:r£p Quo ad horam casu in coquinam prijecto, exirc
svTw ii<x.ysipeiM ptyiv, atyviStov TiOp £5;(j),9£v a7r' auToO, ignis repente visiis esl, atqiie in cuntlorum mona-
/tat £v UBuly.ot; 7ravT'.jv twv fiovaxwv iSsiCi Tat? lauToO C chorum oculis quia omiie ejusdem coquimt aedilicium
yavTayiatj, toj oTt aTrav t^ toO /j.a^EtpEiou xrio-f/a xaT- consumcretur oslendil. Cumque j.icieiido aquam, et

£xau9rj. "Hp^avTo ouv o? ao£)»ot £v 9opuoM 7ro),),w u3wp igiiem qiiasi exsliiigiiendo persireperent, piiisaiiis

irtyJiiM, w? Svj^Ev o-Sevvuovt£? T»iv iv 6a.9a),fJtot,- auTwv eodem luinullu vir Dei advenit. Qni ennidem ij;iiem

ccTTo ToO syj5po\t fotMzxTtoi^-/) (fldya. ysyovjia-j. AiiQoiJ.tvog in oculis fratrum esse, in suis vero non esse conside-
Si 6 ToO 0£ou av9/;&)7ros- touj af5£),'fou,- iv Gopuow tto^Aw rans, capul protinus in oralionem flexil, et eos qnos

^E^ovoTK?, xat T.,v «tTiav rap' «uTdiv iy-jcr/.wg , iv tw phantastico reperil igno deliidi, revocavit fratres, ut

f*ay£tpEiw Trapa^i^ovE, xai TO TTup oTTEp ik^ov ot a^E/tpoi oculos suos signareiit nionuil, ul ei samiin ^- illiul

opavjauTo; itfuijY.s firiSaptwj toOto ^EwpEtv, £y6£w? Si coqninae aedilicium :>ssislere cernercnl, et flainmas

T/iv Airfalr.v tw 0£w xaTa t6 cuv/j9£f sl; 'zpoaivyrcj quas aniiquus hoslis finxerat, non viderent.
x),ivyf, eSeeto uTrip toO a7r£)9£tv "^
aTTO T(iJv 6cp9a)votwv

Twv a5£)ywv tijv ijiav£t(Tav auTOtf roO £/9poO '^avTatrttoSjj ;<),£u/jv. 'Avao-T«j Si aTro ta? irpoaivyr);, ro-j; UTzarv-

Bivra,; twv uSe\<f&v 6tp6a)tfiouf ipou>u.i-jo-j; i-J rn toO o-tijf/.aTOs yu^rtxyj hpaan ano/.aritTrrim gtti T»j? auToO 7rpof
** aA/,'
Tov Seov txc(Tta?, waT£ ouxETt E^EatravTO t6 toO uaynpiiov /.ziTu.a ral; toO Sta66),ou floyai; xatofxEvov

£v 6'^6a\/iOt; auTiiJv tupaTO a'^),£ZTOv xa: ao"a"A£UTOv.

'
Rftg. o'-/.o5oy.YrJ i-jBa rii7-jyu.nivj iyp-o-j. D * Re;;. xat6u;vcv iv 6'^9a)aot5- aCToiv, a).)''ji')p(/To /oinov
' Reg. KvutravTis. Coib. ov/iffavTE,-. wj/.r/.T^-J.
' Kej;. o^xo/ivTa.
* Codex " Celi.t; v.)oal.ulim hic pro ipso inonaslcrio iisur-
Colb. 7T£ptT.>0 xa>«v £tU).ou. "E5oE.v,filc
hic in argnmentis capilum semper ab edilis, el a in.^. p;»ii li'!"t'i, qnod eti.ini in his dL.logis s.rpisHine «-c-
Regio dihcrepal. cnrr.t.
"Keg. ^ Cu<s:»nv., « ui favcnl primus Tliec.d. Geinet. ei
«7r£).9it-v urri, rCrj aSc^Lv rh Ij ^^Uiaoi;
e-ir/riv «av^afftJjO»? y\i<j.v. Colb. iialjci xT.=J'j.^f,:ui pro plunrni Norin., Iraira ad ocubistios,Mt et iununt, «tc.
aTrtA^iiv.
 .

155 BENEDICTUS iJG

KK4iA. lA. A CAPUT XI.

Uipi TOO ^WT£t?£VTBr TTatSif iv TW «'UJXTTTUIIXaTt. I>£ puerulo monaclio parielis rvina confrecto, et epn
oralione sanalo.

lli).tV OtXo5of*OVVTWV TWV «Of).ywV ToTjJOiV, Z«t ilS' u^iof Riirsus dum fratres parietem, qitia res Ua exigeUat,
To /Tto"y.K «ysiv o"Trev6ovT&JV, 6 tov 6£r/0 ^ejSKrrcjv £t? t6 paiilo alliiis .T(lific:)rent, vir Dei in oratiorvis sUidio
«cruTOu y.uJ.LCi-j (jy^oi/.cf.'Ca)y rp £v ttj TcorjztM/fi' wtiv! o intra cellue su:c clnustra morabalur. Cui anliquiis
ifxuu.iv.pijg i/Op'.; iTrtyjiipouiyo; tw Sozctv w^6/»j, zett oTi lin.Niis insullaiis apparuil, el ei quo<J ad iaboraiilcs

7r|50J TOJ; £V T^ OtZOOOaij £^y(/?0,uivO'j; '

ETTO^i-sisTO, £!*»;- fralres pergeret indicavit. Quod vir Dei per iiuniium

1'jGVj. Ottsp yvouj e ^'ifbpn; ccjr^p St« fitnjvtlo^iWs TayvTK- celerriine Iratribus indicavii, dicens : Fratres, cauie
t>3» Tot? «5c/6or? scTiUccvz "kiyjiyi Ti/.va, TrcrjrTiym kv.^j- To.s agiic, quia ad vos bac hora maligniis spiritiis
TO f OTt r^&OJ Vft«s T]Q WiOK TKVrr) TclCK^WV 5i«*0/.0? veiiii. isqiii luandaliiin delulii, vix vertia compleve-
epyjzai.* "O oe zr,v ayyuica toI; iouyjl; «yaywv, /<t/37r« rai, et nuiligwus spirilus euindem parieleui quiaedifi-

T«uTi5v ££«yysi).«i f.5«c-a? ', iooj t6 ttovyjoov TrveOjiza Tov cabaliir evertii, atqiie unum puerulum nionacbnm
zTi?oit£vov TOi^i^ov zaTSo-Tor-ic ^, x'/e £v« v.ow.yyj i'ri yic/.v
cnjiisdaiii curialis lilium oppriiiiens, ruina contrivit.
«yovra Triv r,).iy.iccj, uiov jVjiiufJKfj y.oo>.%lifiv * Ttvoj, t6 Coiilri^tati o«:iies ac veiiemenler afflicti non damno
yjyovo,- (j'jy.r.-wj.'/. a^j-ji-pvl^vj. Ot U toO «yto-j fjMOozc/.i B P^rieiis, sed coiilrilione fraliis, venerabili l'alri 6c-
TOUTO cwcazoTcj xKt ^TTEptlyTTOt ycvoagvot, 01) totojvov nediclootmlueiunt ceieritcrcumgravi luclu nuiiliaru.
Sioi zioj TO'j zoiyov y.oiza<Tzpofrrj, ocov Sta tov zoy u§s).- Tunc idem Paier Benedictus dilaceratum pueruiu aj
^oG ztvSuvov^Two-eSaTfxiw raTpt BEVcStzTW uzza. oaxojwv se deferri Jubet. Quem poriare non nisi in sago " p 1-

n pofjrjJJo-j , zo cvu^jV.t) ccjc/.^fiVJ.o-jzt;. '0 oi f7\jur:v.hi<zzv.- l«eruiit : qiiia collap>i saxa parieiis, non solum ejus
zoq zc/.ziip zzpoiizT. i toOtov Tcpfji £'k'jt6v i'jiyhrct'j.1 ., ov- niemJ)ra, sed etiam ossa cotilrlverant. Prspcepilqiie
Ttva z-jx; yjpal-J upoci ojx lyyvireaf y.oS'6zi ot irSTTzcuy.o- vir Dei stalim eiim iii cella sua in psiatbio ^, qund
rz;'j.i%t «TTo toO Toi;^oy o\) fio-jo-j «urou t6 rriouoi., «).).« z«t vulgo matla vocatur "^, in quo orare consueverat,
T« 0(7Tao-uviT0f}«v. 'A5-JvaT6>? ovv z/o-jzt; zc/.i; yto-ji-j^ projici, niissisque foras fralribiis cellam claiisil : qui
co; eipriZKi, toOtoV «c«t, «v«yv.«rov riTJjo-avTO * £v o-«yt'i) orationi instaniiiis qnam solebal incubuit. Mira res,
v.j'xy.tljrj.1 uvzo-j, y.v.l ovrwf rcpo; zo-j <jr,uziofopo-j ayc/.'/ZL-j eadeiii liora biiiic incolumem, atque ut prius valcn-
Bevc^tzTov. UKpotvzx Si ixAsvo-sv auTOv «vaQflvat iv rw leiii ad eiiiiidem iieriim laborem niisit, ul ipse nun-
eavToO -iixQib) i-j fJ)tZyicjBui zlojBzt' xai iy.^uhjyj zioi toJ? qiie parietem cum fratribus perficeret, de ciijns
aor:).^ojj, /cd 6-jcav toO
rr,-j r.z)'/io-j KTzoid.iiToc:, zu-jzo-j se inieritu antiquus bosiis Benedicio insullare cre-
£'s Tpo^jzvyj.-j z/.oioM/.z' y.oci yli-jv.; yovjTOv 0s6v i/.izzvz-J didisset.
xjTzp -?,; z-jv dvjzpiti-jzo; aSs/^ou taffcw?. Kat r,-j ioctv G
£v zr, upu z/.u-jri ©xOfta «XijSfe); fopvai; v.y.i syfTZXTSOis a?iOV ,ust« y«/) Tviv zri;iTpo(Ttvy^r,i rs^tioxTn, netBcoJztKoc
•jzcf.-jLc/.; ii'j-jo; ccji-TZti liyivi? o>w tw (riiuoLzi.. 'O Si «yto, toOtov 7Ta).tv a7r£TTct),i Tzph; zov; cc^z^.fovc, stci tw 9v-j
u-jzoi; zpYJ.CzT:iy.i h zr, toO TvuTiZTzzoy.ozoi ~'>^yvj <ii/.fjooufi. 'O Bi iyjipo; r.poToo-/:hTu; rft kuvrov anurrif^ hzp-
yrta, 0(« to-j 77«^ «'jtoG irrtvoij^ivTo; rtvSOvou SavaTov ETrayaysiv tw aSe).yw, jxa).).ov St' outou Y.oczrtTyjv^j^ri, y.ul

yjZ'jr,-j,rcjT.zp Tw^KX«/>tw r,zoi^TZ-j zuvzr,) ir.ZTr.uTuzo ., o-jzt^o; rz y.oci y.uzuffpo-jriTi; lcupk rol; rov or/iov pLuhr)'
zf/.i; 'j-.-jouz-jo; E-jzzvOz-j
. loncorj tou 0cOv u-jBpono; Tcpoyrizziu; yupt-j Tcupu Qzov WjUZO TOU T pOt.Zytl-J
s/.o{j.iTt TOC
uz/./.o-jzu, y.ui ii.r,-j-'jsfj o); i-jSTZoJzu.

KE*.iA. IB. CAPUT Xfl.

llzpt zeu-j u'j-juyjL-j ZM-j uszu/.uuZu-jvjzwj zf.Of?,; r.utu De monachis qui extra cellam comederant.
zb-j zKvova.
Uupu^OTt; -/.u-jovr/rn vno zov uyiov l-j vr.rioyz Coepil vero inter isla vir Dei prophetiae etiam spi-
zft ufj-jf

voj.ohezr)fjilTu, i u «7roo-T£^).o/xivwv utislvw-j si; 3tazov£av, rilu pollere, ventura praedicerc, pr.-Esentibus eliam
fj.r,zz ^pi)TZo;, ur,zs xoff-wf fAcTa/«owo-t, }jiyjji; u-j h absenlia nuntiare ^. Mos eieiiim cellae fuit, ut quo-
zn aovTJ vTtOTzpi-po)(Tf x«i oJTOf 6 -/avwv uy.pi^ri; tzuo' lies ad respoiisiim «=
aliquod egrederentnr fratrcs, ci-

' Addiiiir utroqne

.M-S. ToO
aoc).^o'js' in
5i Tr;v
ins.
D 2d cip. 2, laudavimus Hieron. in praef. ad Reg.
lib. I

c>r/yz).iu-j.... uyuyo-jzo; , /.u'' fj./ir(,) S. P.icboinii Tabi'unenj.ibus sic loquenlem : Xihil

d<^
ruv-r,-j oi'jr/'jZUui '/joczu-jzo;.
habeni in celliilis vrcetcr paialhiim, eic.
* Ite;;. iyu/uTZ. « fl.-ecveiba .Mabilloiiio videiitur lemma seu inlcr-
Coi|). y.-joi.rjixo-j.
preiaiioe margine in texlum iuvecta. Sane iii Graeco
* Tiia veiba Irjec nostiis mss. (Ie'eiiiiir; deeranl
iiilerp. iion legunlur, et a multis codicibus absiinl.
«•nim iu excu&is aiile ed, Gus«. qni ea l.-eiat
in Veniiii mss. habentiir, nimiriim in
in aiiliqiiissimis
nis. liegio, in quo legimus et ipsi, nec
non iii Colb. Gemet. aliisi|iie Norm., Cirnot. priino, qui s.-kciiIo
Alii excusi hiibent, £wo«/.oTi; 0) to^outov.
in.iio exatalus videtur; in priino Tlieod. ei in Coni'
* Mss. iyhTu-Jzo, —
quse vera esl iectio. Euit. peml. In laudatis laiiien codiciliiis aliquando legilur
' lideiii
ooLZozui; yi-joui-jfj; maiha ei naiia pro niflna. Iii Keg. S. F. Dencd. c.
* Aliqui ex Norm., in sacco, iit etiam iu plurimis 5."), matta iii:er siraiiieiila lecloruiu numeratur.

edilis. <*
.\\., narrnre,
^ Psialhium, cujus apud llieronymum,
Cassianiim, « Hoc esi, ud neqodttm. Vide f\eg. S. P. Beiicd.
et aliog Irequenter fit cap. 51,
inerHio. est storea seu tpges ex iibi de fratribus qiii pro qiio-
id coiistiiiiitur
jiinco Pro leclo, slr;4gulo, ac lib rcsfwiiso pgrcdiuntur. Coiisule eiiaui nolnii
sedili luonachis .'ra:. t <>,
rbi.iihiuoi quoquc sibi subit.rucbaui oraiuri. Supra luiiiu -^lorui., cul. 1.
 , .

ibl PROLEGOMENA. If;8

auT-wv c'yu/.«TTsro. 'Ev (iii oiv twv /jaepwv, Ttv£f twv A bum poluiiiqiieexlra ceHam miniaie fiumcrent. Ciiin-

«Sciyejv et,- S(«xovi'/.v vtto tou Ttfitoy toutou u-jSpo; eaT«- <jue hoc de usu regulx sollicile scrvarelur, quadaiii

).>j<rav ffuviS/j oviv tou? o-Ta^ivTKf aovaxoJ? SiaaTirjoia die ad lespoiisum fratres egressi suiil, el in eo lar-

iTolu Tii; oooG Si«vuo-«vT«f, x«t urj f^diau-j-a.; iT:iii.voCi,v' diori compnlsi sunl iiora demorari. Qiii maiiere jnxta

oa.1 £v Tjj ftovvi 0-lifi.q ri^Tn ysvoaev»??, >:«t tw; w//«? x«t£- religiosam reiiiinam noverant, riijns ingDSSi iiabi-l

«eiyouo-rj? , xKT«).Oo-«t izpo; t v« ccp.oTaTijv ^rxp^i'jo'j laculuiti .siimpseruiil cilmm. Ciimqtie jam lardius ad
ticni /v Tw xc/^tw auTfl? f*£T«).«§civ Tjooyjjc. 'A7tio-T;t).av cellam redii.*;seni, benediclionem Palris ex more pe- ]

5i £vy. T«v «5c).*wv -rpo; tov «ytKo-txivov r.u-ip'x BcviSix- teruiil. Qiios iile proiinus percontaiiis esl, dicens :

Tov TTjoof To «tTr;<rao-e«t vjyr.-j x«t« t6 fSo», Iv« aeT«),a- Ubi comcdislis? Qui responderiiiil : INusqnam Qui-
gwTt T/soyn?- Si *po7VMo-Tf/.6c exeivo,- 7r«T>5p «pwTaffsv bus ille ail : Qunre ita menlimini? Nuiiqiiid llius

«tjt6v, ').i7wv« lloO ,ucT£)«6£TeToo©fl?;>6 SeKTrr/^otvuTo, lalis feminse lialiiiacullim noii iiitrastis? nunquid iios

« oOoaaou, 7r«T£p- 1 7rfi6; ouj 6 v.-/io; i\n- < "ivaTt ovtw .itqiie illos cilios non arcepistis? niiiii|uiil tol calioes

ipcuoEoSc ; oj;/t iv Tw z£).).tw Tiioo£T«?;i-«o6£vou^/.«T£).0- fion bibisiis? Cumque eis veneraliilis Pater el liospi-

o-KTc, zKt T&oyi5> acTs).«6cT£ ; ojx' TouTwv xKXctvwv Twv lium mulieris, ct genera tiborum, cl iinmeriim po-

s8co-.it«Twv tTeuo-^oQ* ; ovji' TOo-«i)T« -(.zr.piv. iTrizzi \)iT^ tioniim (iiceret, recognoscenlcs oancia qu;e egerani,

iizK<ipwj Si i7r«v£).56vTwv twv,uov«xwv'£xt^? TTpoTTux- B ad ^j""^ pedes iremefacti cecideriiiit, *'l se del'qiiisse

iiisr); «CiToi,- StKxovtaj, o-owwj * Tc x«t i7Tt(fT»j,!/6vw,- confessi sunl. Ipse auiem proiiiius rulpam pcperrit ",

U776 Tou nocrpo; St£),£7;^5ivTe? ', Trlv t£ otxtav t/j; 7uv«t- perpendeiis qiiod in ejiis absrnlia ulira iion lacereni,

xo; xKt -a e"Sr) twv ;ipw,u«Twv, x«t t6 ueTp-.v ® fwv Tto- quem praEsenlem sibi esse in spirilu scireiil.

Tripiw) r.avsp^n.vTs;. ia\)Xo'j; y.uxufJOMTe; r:ph; zoii;

zi'J.io-j; u'jZ'jV tzoZu; £7r£7«v, nu.upzoy.i-JU'. hao').o-/o\rjzt;' «jToff Si 6 ttpuozuzo; Tza.Zrip EOiSio)? t6 c^jk^uk «uTof?
evJiy^Mpr,i7i , Tzlripo(jioprfii'i; zovzo m; uko-jzo; u'jz'j\i ,
Ou pr) tou /otTTOu Tapu€ii(Ti zov Ka.pu.to^iiawj «uto.^

WTTO Tou «^iou ivTo).rjv, 'o'JT:ip ij T.'jf'jy.uzL «^iw c-jii-uoo-jzu «0-. '>;> x«i «-ovfftv iyvwo-av. *

KE4>A.i. ir. CAPUT X!!I.

neoi ToC zap/xy.o'j uBi\'fO\i BaAivrivou \Lo-jyyjj'j. De frulrii Valenlimani monaclii, quem vir Dei in via
comedisse coipwvit.
\-jr,p zi; ^'Rripyj,y.o<siii.v.h; \Lkv tw fsyjh'j.uzi , gto^j- Fialer qiioque Yalenliuiani ejus mon:iclii, cnjus
5«to? Se Totj zpoiTot; xat liu-j latXoitovuyjo; , aZiKm; z-jy- superius menioriam feci, vir eral laicas, sed religio-
yo.vr^-j B«)>£VTivou fzovK?ovTcf , ou x«t t6 TTpozepo-j uveiu-j siis. Qui ut scrvi DA oralionem perciperet, el ger-
TzeKoir.jjLui.^O; zi; y.az' i-Jiuvzo-j Tupi6u>,').i':zp6;zo-j ari- manuin fratrem viderel, annis singulis de Inco suo
fjitiofopo-j Tzuzipu BcviStxTov i7Ti t6 «7ro).«uctv T«f TouTGu ad celiam ejiis jejunus veoire consneverat. Quadam
^•oycofilov; StSao-xa^iaj, x«t £7rto-x£-^£w? yupiii Buhv- igimr die dum iler jid moiiasterium faceret, sese illi

Ttvov Tou £«uTou «o£),<pou. OOtoj Toivuv 6 «vrip vofzo5ieo-»'«v alier vialor adjunxit, qui sumendos cibos in itineie

t«uTw «v SeSwxwj, tvK s;cjO/^6uEvoj £x Tf/j £«uTou o£xi«f portabat. Cumqiie jam hora lardior excrevisset ,

/^rjSapw; ixtzuiu^ri zpofii;, (liypi; u-j zfj;oTo-j uyio'j dixit : Yeni frater, snmamus cibum, ne lassemur \n

a^i'jjSn ivyji; , r,v -/.ui Stepu/KTTcv. 'Ev fjnu o\jv 'ScJovzo; via. Ciii ille respondit : .\bsit, fraier, hoc noii f.t*

«uTou £77^ t6 (iovuiTznpiov, ul-fjtBiov yiyon)$ zi; «utw o-uvo- ciam, (|uia ad venerabilem Patrem Benedictum jeju*
SoiTopo;. uyj'ji(Tzo; ttuvzUo);, o(tzi; i^Kifiptzo ihrrij^u- nus semper pervenire consuevi. Quo responso per-
Twv 7rotxt),t«v. B/i«SuTaTr/j ouv o)p'y.; Tzupi/.fjfjVTr];, um cepio, :id lior:im convialor laniit. Sed cum posl lioc
Kpo; u\jz'.v iT-jvodoiTopo;' i .^eOpo, ao-)yi, 'jz-jTWj.ihrx, aliqiiantulum iliiieris spaiium egissent, rursii- adino-

//rj7rw? «TovTjc-wotcv iv T^ oSw' TiT.p'o; ov uTo-/.pt'Ji'i; v.tvj' nuit ut manducarent. Nolnii conseniire qui jejmius
« 'ArioTw,KSc>t.i, oO url ^rotrio-w toOto. StoTt rr/io,- tovo-£- perveiiire decreverat. Tacnit quidem qui ad mandu-
SuiT[no-i Tuzipu BcviotxTov vf,o-Tif iyoi (Tvvrfiituv uTip- candum cum eo jejunus adliucpergere
iiiviiaveral, el
*
yjcBut iTu^jzriv zf,v uT6y.pttTtvSi^u-j.t-jo; Tp'j; of.iyovnTv- ad modicuui conseusit. Cumque iier longiiis agereiit,
yuTi-j' oh\j(Tu-jzo; oi oliyov zf,; ooou StKo-Trju^, 7r«).!v 6 et eos lardior bora fatigarei ambuLmtes, inveiierimt
ouvoSot7r6/so? TouTov zpo'fft; iMizalaSetv irpoizpiTizo, o in itinere pratum 61 fonlem, ei qua-qiie poterant nd

5i uTTKxouo-Kt toOtou oOx fyvioj^sTo, «).).« Trlv Topiiuv reficiendum corpus delectabilia videri. Tunc convia*
vflffTif 3t«vuo-£.u«>.tv ouv St«o-T»j,u.a Tr/£toTov oSiOo-^vTe?, tor ait : Ecce aqua, ecce pratum, ecce amoenus lo-

ix //nxouff Se toO (/.ovutrzripijv o-Jze;,ri'j.Bov i^rt Ttva to^tov cus, in quo possiimus fcfici et parum qniescere, ul

ztpiTV'jv, iv w 7r*37o 3i«u7cOT«Tou * uS«Toj vTftpyt , xat valeamus iter noslrum postmodum incolumes ex-
)ii6«5tov eOavOe?. t6t£ 6 ffuvoSotTropo? toutov «u6tf irpo- plerc. Cum igilur ei verba h;ec auribus, el loca ocii

' HPg. ),J7WV,< Ou f/£T;^«^£Te T^OCpn;;» 6 3i «7r£X/it97J, * For-an Sf£)£7;^9ivTWV.

€ OOSauOu, Tuzip^ » TT^ 6? 6v 6 «7'Of iyyj, i outw
Iva zi ^ IteS!.xai t6v [j.izpov Z'l,v TroTU/siwv. — Mox legen-
-.^euSvj; oO;^i iv Tw x£),).iw T»io-3£7r«/ieivou, >eiC.Colb. tva dum vidfliir ^KVipwo-avTO». EuiT.
ti «uTwf Tl/E^Sio-^^t. ' Reli(|iia dialdgoniiii desuiit iii Colb.
*
Colb. Seo-Troivjjf. * '^Cg. oiEtSto^TKTOu.
' Mss. aSc).i,wv. Sed cornipte in Guss. post lioc ver-
, ,

biim legilur ix t^; -oooa/^Jtffrj;. Oftima leclio est " Iia "'«s. miro consensu. vel culpa- pepercu. 1«
'
' r.iiol. V.ilic. et pnnitculiam prfrcrpu
Giiss., cnlpcr
t,,!!-,.
•
Ufg. ffa-w;. Lcciioiuiuss.oi'iiiuercspoudei liru;caiuler|ireuu»«
«59 S. BENEDICTUS. i60

TpfTTousv»,- D.£yfv « 'looj Jow/D, tooj ),to»5iov, toov £771- A lis hlandireiiiiir, leriia adinoniiione persuasns, c-mi-

XTiStio; TOTTo?, h oi ovvjio-ofisOa T/so^n? iJt.izecTyjLv wci seiisil el coiiiedit : vesperlina vero liora pervenil «il

avtOr,-jxt o^.iyov.oTTw» Tiiv 63>lv «pwv axoTrw? «vj^wasv.» oellam. Priesenlatiis amem venerahili Benedicto l*a-
AfrTCei? ovv To ToO TOTiou Ts /TTvoT/jTt. zai o£Aea(75j(f TJ} iri, silil oratioiiein dari»|teliii : sed inox el vir sanots
ToO o-jvooo{7T'yoov T^iT(7vj (j-'j u6o-j>.t5!, ava7Tc7w> zai tvv- hoc quoil in via egeral iinproperavit, dicens : Quid
ETTtaaQt'.; auTw c.VQtaTo;? e"-/_t~o T/j? £'"? to ftovaoTij&tov esl, frnier, qiiod inMligiuis hoslis, qui libi per coii-
«^ayovffjjf o^oO. 'ii^ia? Se yj-jOjxiv»;? zaTi/aSa t6 toO v.:>li>rein iniiiii loeiilus est, seinel tibi persuadcre non
ayio-J 7raT/s6? zsA/iov, y.ai 5n //>/Vu5£i? i^iyOri \jto to-j potiiil, seciindo non poliiii, i<i lerlio su.isit ". et te ad
Ce?a<Tuioy avSc^; BsvEotxToy '. Iles-yv o-jv i77t Tiiv yvJ, hoc quod volnit siiperavii? Tnnc ilie realiim inrirmae

ij/ri-j fiTriTuzo ).x?£tv. 'O Si rooo^oaTizo? ixctvo? avy/|3 t6 su.R nieiitis agnoscens, ejus pedibiis provolutus,

rTcr.o-xr:zo)u.xo~S'y zkto: T»iv 686v kvtw (7"Jvi?/iH-v *, '••vei- lanto niygis coepil cnlpani deflere et enibescere,

otTe, j.iyw'( Ti icTtv, &:• e).yi, OTTio 6 iyJlr,o; «rot §ta toO qnanlo se cogiiovil etiam absenlem in Benedicli Pa-

cuvoootTTOf-OM y.y.tiipyicTuro ; t6 r^owTOV TT/avrjcii O"; 0"Jz iris ociilis deliqulsse.

i!7;/-jC"£v, et; t6 0i"Jt£C0v Oc).e«7ai Ct 0"jz r,oiJ'jrfiri , t't; to

T^oiTOv iiii-/.r,<7t y.vX ev olg rfiilnTi y.v.-iJ.oAz. Tots izEtvo? Tiiv uuxfj-iuv ToiJ iauToO acOjvovi loyiTnoxi yv&jcicaf,
TO'.; Tou a"/io'j 7rc<rt TToocx-jXtvoo-j/xcVo; , toctoiJtw pLa/.).ov * r,fiuxo Bpr,vuv n -/at ulotiaOca t6 iavToO 0">fa)./xa

OTOv ia.-Jz<o *
iniyjM r,'j.cf.pzriAi\ot.i, xai Ij rn tou 7raT/>6? aTro-Jcria yivojxi^jn^j h\jt'7) vtzo zov iy^Bpov a\ju.fop«v, «irg-
/Vo cu-^€)c iv TOt, ToO TzuTOog 69.6a).fitot? TavTijv izz—c.uyj-Ju.i.

HETP. 'Eyw tou ayiou tovtou «v5p6? Ta? 77/ia;£t; B p^/r. Ego saiicii viri prsecordiis Elisaei (/ V Heg. v)
«xo-jwv, £v ,aiv Tw vpoopuv Ta uA^.ovTa, zai Ta ev //jv^)^ spiriinm video i. esse, qui absenti discipulo prxsens
op6)ULZVK ei; ^av£p6v uyza , toO 'E^.tffffaiou t6 "n-uzviJjai. c>S!itil.
vj aw-w 'iTrapj^Etv 6,ow, oTi «ttovti tw /xaOjjTfl, wj Tra-

C"ov Ta y.aTa a^TO-j otiyvw.

KE*AA. lA. CAPUT XIV.

Wifi ToTtla Tov /orjyoj vtipuTwjzo; t6v aytf /. Z)e stmu/a(tone regis TolU(e deprehensa.

rPHropiOi:. Aiov £<7Ti, niTO£, o^vyuilti-j (7j riw,-, Gregorh.,i. Oiioriel. Pesre, ul inierim sileas, qua-
cTrw; a/.o j(7r/f " Ta uiyiTxu. 'Ev Tot? twv TotSwv y.uipoi;, lenus adhiic majora cognoscas. Gothorum namque
6 To-JT6)v pr,l ToTi/a? t6 ovoua, axrjzow? Ta toO ayio-j temporibus , cum rex eorum Toiila sanclura virum
x«To&5w:/xTa, y.ui oTt Trooyrjrt/ou yapTuuzo; u-janhu; propheiiae habere spiritum auilisset , ad ejus mona-
r-jyyjj.-jzi, izi t6 uovao-r/jctov MpunTfj ilOzh. Kai S/j stcrium pergens, paulo limgius subsiiiit, eique se
(j.ny.oOvj Tou uo-juTzmpiov o-Tar, t»;v zumto-j 7ra/30'jo"ixv venluruni e.»se nunliavit. Cui dum protinus manda-
tw VLU/Mpirx) sunvj(T--j. 'O o£ Ky:o; 'iiriTpz^z toO nv.pu- lum de monaslerio fuisset ui veniret, ipse, sicut per-
yz-.iaOy.i a-JTov Tzpo; auTc-j. 'EzEtvoj 3i "koyiTuuzvo; «v p fidae mentis fuit, an vir Dei prophetiae spiritum ha-
eu\iz-7) aSuvaTov £-vat ^6«ot6v av5/5&J7rcv ovTa roo*>iTt/«f heret explorare conatus esi. Quidam vero ejus spa-
yj/.pi.-.'j; iizzuiyzh ^, toOtov Tv.puTui iroAuoTz-j. "Eva iharius ^ Riggo dicebatur, cui calceamenta « sua
c£ Ttva Twv auTo-j Trru^^ly.pia-j, 'piy^u-ju "j.zyo-j.fj-.v, nu- pricbuit, euiiique iiidui vesiibus reg;ilibu.s fecit, quem
^.iaffc Totf iauToO itj.urioi;, /.ui zol; u7ro5/iaao"tv wTri^/j- quasi in persoiia sna pergere ad Dei hoinin^iin prae-
«rev, y.xi toOtov iv tw iayToO ovoaaTt T:opev6r,'jut -nco; cepit. In cujus obsequio ires qui sibi prae caeteris
To,< avS/3w7rov toO GeoO wj adbajreie toiisueveraut, coiniies
iy.ei.zvTz-j, S7/5-V iretpuilu-j inisit, scillcet, Vull-
auTov, vuputjyjjue-jo; «6tw oopvpopov; Tz).zio-ju;. i-j-j eric,Uuderic,eiBlidin,ui ante serviDciocuIosipsunj
a-JTOi? d£ zac y.ojjinra; unejreile, rovziTri hov/.zeol/.ov, regem Totilam esse simuhmtes, ejus laieribus obam-
PovSepiy.o-j y.ui BotvStvov 0£;twv t£ avToO xai
, , i/. i'q, bnlarent ; cui alia quoque obsequia atque spatharios
E"jojvjy.o>v Tzln^n upyjj-jr'^-j Trpurturu-j KOozvBf,-Jut
y.ui prxbuit ^, ut tam ex eisdem obsequiis qiiam ex pnr-
-rcoTerucvj olouz-jo; oia
, zn; i-rtnluTxov zu^vrn; y.ui pureis veslibus rex esse putareiur. Cnmque idem
\ivoov; f)z'j)piu; ur.urnTut tov toO Qeov SoOXov. Uiggo decoratus vestibus obsequenium frequentia
'flj oi ,

t6 uovaTT/iotov y.uze).u?e-j v^r^ twv ffToaTtwTiwv

rr,; t» coiiiitaius moiiasterium fuissel ingressus, vir Dei
y.ui ulto)uuri/.'7.'j oop-joopovufjo; TaHiw,, c"yvi6/j Tflv eniiniis sedebat. Quem venientem conspiciens, cum
«yiov £v Ttvt u-^nj.o) TOTTw zaSwEvov Beupziv toOtov ep- r\ j:ini ab eo audiri poiuisset, clamavil , dicens : Pone,
/oy.£yov* xai «tto 5ta(7T>3;/aTo,- ovto? auToO ei ovnep n liii, pone hoc quod portas : iion est tuum. Qui Riggn
To-j aytou ^wvrj "/.SOvaTo Trap' iy.ei-jov uy.ovT^kjui, v/.pu- pioiinus in terram cecidit. et quia tanlo viro ilhnleie
civ ayto,-, 'jvj'j)-j'i AttoQou, Tizvov, «roQov toOto onep praisumpsisset, expavit : omnesque qui cuni eo ad

.Ms.ToO «ytou Trurp'.; oztuTuiov. *>

Spaiharii munuseratspaiham sive ensem princi-
* Ms. 7ra£a rr.t ono-j T-j'jion. pis gt-rere, ejusiiiie laius cus odire M.vbill.
* rocovro-j uu/jcj.
.\!s. « Calcci olim varii erant pro cujusque staln ac
.Ms. EzuTov iviyj^j). cnndiiione, nam plebei calceis albis senai res ,

.Ms. ieir.-^TTi; zu oio-jru. rubris, legcs pnrpureis ulebantur, ut ohservavH

* .Ms. fjLiriyzi-j. ii;lL'llCiiUS. .M.VBILL.
^ -Ms. irriTo:^i. < !n \et. tditis , cid nVia qnoque obt. qnasi spalliarii
' Djy Ccnici., persuat.t. lyraiercnl.
 : ,,

m PROI.KGOMKNA. 1G2

«voiovffa^ oCx iVTtyiicov > 0<7-s'l'r/v&jv t«Ct« «xov- A 1'oniinem Dei veiiiebani , lerr.T. conslcrnati sntJi.

aati 7Ta,ci' aiJToO Tric-jv i-ri zri:> yv^v l?,ia-:fi, f^£Tavo&Jv :o Snrgiiiles aulem , ad eum propiiKinare ininime pr.x--

or? ;'j6«T5v , oTi TotovTOv a^tov , vai OtopaTtzwTaTOv siunpserunl, sed ad sunm regem reversi, nuntiave-

avofa Ota;(^).i'jao-ai c/.~z-:ot.iincn. IlavTs; ojv oJ (7yv «•jT&i riint irepidi in quansa velocilaie fiierant depre-

cvTs;' Trl) ayOpfJdzui toO 0jov eTTt Tiriv yviv TrpoiTi/^Jvr/O^av. lieiisi.

*Avao"TavT-s 5; ovSuum; toj «^t^u TiktiaiO.au.i eTOAu.r/Cav,

iUa TT^oj Tov ia.-j-.io-j i(i'^a. vric-TCsyav Tp,oiovT£,-, zat tauTOJ,- iJ.Bii'Jju.i-jot ettJ t/j otx-ia zo-jooTr-t

KE-l-AA. IE'. CAPUT XV.

Ilipt ri; ilkhi-o TTj&o^r/Titaf tw avTw t'''J7t. De proplietia cidem regi Toiila; et Canut,ii:w civilaiis

aniisiili facla.

,,, ToTJ 5t' eauTOw o a.-Jio^ fri^ ToTt^aj Trpo; tov t'.0 Tunc per se idem Toiiia ad Dei lioininem accessil

eeoO av9p wTTOv Tra^aysyoviv '. *0v «vi/.a f;t»i-/o6£V xaSs- qiieiii cum longe sedentein ceriieici, non ausus ac-

touzto-j sOsKC-aTO, oioaaoJf izolunai Tzfioac-f/i^zKi a'JTw, cedere sese in teriani dedil. Cui tuin vir Dei bis lerve
a'/V £a'JTOv £77t Trlv '/'i"'' eo££TO Tf/j rapa toO dicerei : Surge, sed ipse ante euiii de lerra erigi
f '"r"*"»
«ryiou Tv^^stv cyy^i^wpjjasojf. 'o oi Toii 0£ou GspaTrwv non auderei, Benedicius Ciiristi Jesu nimiilus per
toOtov St; -/ai T6tj 7r£0(7Bwvrl(7af avaiTT-^vat, zai Scaffa- semetipsum dignalus esl acceJere ad regem pros<ra-
/X5V0? Tff* '^6'w auTov a-Jiyjhi-jzv. ' p.rj avtaTaasvov. Bi- B tum : quem de terra levuvii, et de sui». aciibus
viStXTOJ 6 TOO •/JptOU 'l/i(7oO XptCToO OtXsTflJ <il EavToO crepavit, alque in pauris sermoinbus cuncta quaj illi

«vaffTflTKt T(uv prj6ivTa p^7'« ToTt).av -/aTr/£iw(7i , -/at erani veniura prxiinniiavit , dicens : Alulta maia
TOVTOV TTeOt ToO iaUTOU St>3^£y^e TT^a^eWV. Kai £V o).t'/0'? facis, niuiia maia fecisti, jani aliquaiido ab iniqui-
pjjuafft TTavTa Ta (/.i/),ovT« auTiw o-JU.6£or]-/ivat ' Trpoi- tate compescere *. Equidem Romam ingressurus es,
/z/jvjo^e, /iywv* < rioA/a /a-/a eTToiwa» xat TrotEt;, /o:7r(.v inare iransitiirus, novein aniiis regn;ibisi decinio
«iroiTTt) 6 1 TJj? avouiaf, zai fxsTavoifjTov /.av o-j-i 7roT£' xat niorie.is t".
Quibus audilis rex VLluineiiter lerriius,
yap iv *Pw,a)3 ui/Xctf Eictivat, /ai ©a/acffav TZipKaut oraiione peiiia recessit, alque ex illo jam tempore

t/ji^, l-^via. i-zt) l^aTt/E-JTsts, tw S£-/aTw 5i £T£t ts/.sU- miniis crudelis fuil : ol non inullo posl rminam adiil
T/jc7££f . > TaOTa azoOo":^; o Tciv roTSwv pijc, •/.A T/j aizpoG- ad Siciiiain penexil <•

; aimo auiein regni sui de-

3o-/riTw Tou pia/aoio'j vpOj.rizt.cf. exGaf/oo? y^voasvoj, ciiiio, oiiinipoieiiiis Dei judicio regiium cuiii vita pi-r-
fippti^Ev ia^JTOv fiTri t/jv y.^v, xai sO^^ijv «tT/ica?, «vey^w- didit. rruierca Canusinse ^ ansistes Ecclesiae ad
fJiae Tij? ptovf/f /.«i «tto tots tk j iavToO waoTJjTo; ts euiiuien) Dei famiilum venire consiifveiat, quem
jtai «TtavGpwTTta; u£Ts7:ot//G-/3, Sta t^Sj toO ocio-j oioao"- vir Dei pro vitx* siia; nieiiln valdi; iiiligeb;il. Is ilaque
3ta).i«f, z«i £7rwy£),o0j TracatviTewj. Kai o-j _a-Ta r'y/'Jv duin ciiin ilio de in.re-su rigis lolila; ei Roinaii;M

j^povov ev 'Pwa>3 e'af/).G£, -/at sv 2t-/£).ia TrapayiyovsV C iirbis peidilidne colloquium liaberet, dixit : Pi r
Ss/.KTW Se eTSt Tvj? «OtoO pao-t/eia?, ri (tsia. Si/.ri toutov hunc regem civiias ista desiruetor, ut jam aiiiplins
?75V oO/ eta(TsV, «-.).a r.aTa T»iv toO ayiou Trpoyr/Teiav, non inhabitetur. Cui vir Doini^ i respoiidil : rioina a
TO ^ao-f^^tov pteT!/. Tn? ?wf/f a7rw).£c-£v. 'ofisv /otTTJv 6 zr,; geiilibus non exterini iubilur, sed leiopeslalibus co-
Kavo-jo^iwv l-/.yXr,aia; ivi(T-/.OT:o; Tzpi; tov ^iiyu-j £i-jiof/.- ruscis, et luriiinibus, ac terrae inolii l:itigata, in se-
Tov -/MTa t6 cuvrjGc? TrapaSa/ojV ^ta yoto z-rrJ --fi; 7:o).i niet psa marcescel. Cujus proplieliae nystfcria nobis
Tstaf KUTOu «ytwtruvTjv o-ipoSpa toOtov riyaTra o enSua- iaiii fai ta sunt liice clariora ,
qiii iu hac iirbe disso-
[jLtos B^veStzToj. KaGsO^SivTwv * ojv auTcov, -/ai ).oyou ztvjj- lula iDoeiiia, eversas domos , desirncias ecclesias
6svT0f TTjpi T£ zn; iv Trj Tzol.ti il^ioov ToO p'j3;6; ToTi).«, luibine cerninnis , ej Si|ue sedilicia liingo senio las-
xat Tr,; toJv 'Pwaatoiv tto/scc? «Trw^^ta?, /syst Trpof tov saia, quia ruinis crebrescenlibus prosleriianlur, vi-
ptaxaptov £7Ti(7-/07roj'" t Ata toO priyi; to-jto-j r, 7ro/i; demus. Quamvis Iioc Hoiioialiis ejiis discipulus, cu-
'Pwarj xaTa^^uQrjo^iTat, 7rpof t6 pLrr/izi OL-/.if70r,-.ui ~xpoc jus inibi relatione coiiiperiuin est, neqiia;,uaiii e\ oie
av5pwTrwv. > UpOs 6v 6 toO 0£oO av^cwTToj «7r--/otS>3' < 'H illiiis auiiisse se peibibet; sed quia boc di\er;l, di-
Twv 'Pwaatwv 7r6/t? -.^tto sGviov o-j pti^ •/aTa/u5-.'3G-£Ta£, ctiiiii sibi a fraiiibus luisse test;ii(ir.
«//' cciiky/.c/.t; *, cJffTpaTratj ts zai o-etc-ptotj c-«X£uG£do-a
Tazirjo-sTat if iauTnjv. > Rat tSo) Ta ^-jQ-ripia. zri; toO c-£o«o-ptiou ccjopo; 7rpoor,Tiias- r,^t'.u iKurpoz-ptx iv 6©-
w«/.ftotf TTOvTwv 7rp6-/£tT«£ -/.7.1 yup £v «-^Tfl TV3 ajyto-T/i TTokt TiQv 7:£pf/a».fl TauT»3? xo<j unTL-j oJ/ o.waiv, (i/J\a

Ms. TraptyzvsTO. D Iransmisso (Totilas).... nd Campancs el Sanmits di-

* Ms. c-uTXsGivTa y.-n ccjtazoca^^cr.t... XptcTou ooO).oj. veriii. Casinum autem Campani^ viciiium in ?><m- ,

* Ms. (T-j-jt'j.i-jti:j. nilibiis siliim esl.

*Ms. a).),' avayzai; T£ -/at Tapa;^atf.... £'j' £'y.uT/!v. "^
In hace.\peditioneSicilioe S. Piaciiliim S. P. nc-
* Parlicipium aorisli paruin usilati /.uhirj'm-j y a nedicii discipuium mariyrimn passuin, ejiisijiie ino-
yerbo-/«Ge;o,aat. Lurr. naslerium flammis devastaiuin fuisse non levis esl
" Pler. editi , cotKjuiesce. conjecliira, quam aperiiiiiiiis 1. ii. Vil.-B Cassioilori
Inde apparet liunc Totil.Te oiim S, P. Benediclo
*> c. 7, pag. prioris ed.t. 2GG et scn. , ubi eliam qiiaj ad
congressum accidisse aimo ociavo belli fiolbici peno Totil;'.m perlineiit proseciiti suniiis.
exacto (qiiod anno Cbrisii 54-2 respondel), ciiin To- Camisium, viilgo Canosn, nrbs .\puiisB Peuceilae
*!

liias jam aimiiiii iiilegriiin legiiasset. INam undecim ad Auiiduin lliiviiim, a Cuinis exeisis 5 millibus
annis lialije principaiu poiitiis esi cui calculo favet :
dislans. Porro bic Canusinus ej.iscopus Sabtnns vel
rrocopius iii lib. iii de Bello Goll». : Amne Tiberino Suv.niis vocaiur in .\ctis S. Placjdi.
 ;

1C5 S. BENF.DICTUS. 16V

imrctyuaiivrxi otzou? , syrAn^in; ipnuoi^tiax; Six twv imyiyowrwj atuTfxw zxt«vo'jv_u-v , xxt t« ZTtT^taTa
«yT]5; ir«iaiv5ivT«' vtto y«o twv «rvttTrTWftarojv , zat twv (ruvs;j'I>v ozvupui-i ri twv o'xoSo|[*»ji:/«twv Trot/tiia
xaTs3cu7rw6»7. Tatir»?; ta? ^soffSoToy zov oo-tou cciBpo; TrpopjTJia? tjjv ElrjyTjo-tv e7T0i»ia-aTO TTjio? f/c 'OvwpaTO;
o Tow aytov foirvrn?' s)^syt Bk rv.yru o aiJTO, eii).a6J!7T«T0f 'Ovw^aTOf ou r«p« tou «'/toy «-/ij/.osyat, i>A«
na^K «5s).ywv «).>}9cuovTwv 7rt(TTw9ctr i'J.((rjr-Jpit TavT«.

KE*.4.\. i<r. A C.\PUT XVI.

ikpl TOv SKijtiovtoiivTO? ' ylnpiY.oi), x«i 5t« Tr^offevx^S? De clerico a dcemomo ad tempus liberato,
«UTOV t«5ivT0J. Eodem quoque tempore quidam Aquinensis " Ec-
"Ev aOrw Toivuv tw y.«'|5w •/lr,pi-/.o; ti; tx tij? 'Azve- clesiac clericus dacmonio vexahatur, qui a venerabili
vwv Ezz^.Tjci^f ETvyy^avsv utto Saiuovoj «za5«|5Tou £vo- viro Consianiio *> ejusdem Ecciesiae antisiiie per
y^Xov^svoj' 5i TovToy oo-iwraTo; £7ri7xo7ro; Kwvo-Tciv- multa fueratmartyrum <=
loca transinissus, ut san»|i
Tioj £v S(«!po|0oc; Twv ecyiwv y.oianrnoioi; 7ro).).«ztj tou- poiuisset. Sed sancti Dei martyres noluerunt ei ita-

Tov «7r£7Tu).£v, oTrw? SuvrjS/j iaa£wf rJXs"* * «))^' ot niiaiis donum tribuere, ut quania esset in Benedicio
aytot Tou 0EOU jx«pTvo£j T^; iaaewj' t6 Sw/jov toOtw graiia demonstrarent. Ductus itaque est ad oninipo-
7r«/;«<rxstv oujj et).ovTO, e7rt5£t;at 7r«(Tt fie^Kjo-ovT^r rn-j lenlis Dei famulum Benedictnm : qui Jesn Christo
£> Tw fiarapiw B£V£5ixTw ETrt^rolet^ou^rav Q^iav y«otv Domino preces fundens, antjquum hostem de ob-
Tiuv tWiKTwv. A7r»!v£y5r) Toivuv ao-5£V(wv ^r^Of tov tou sesso homine proiinus expulii. Cui sanato praecepii,
6£0U bOU/OV B£V£3tXT0V , OCTt? T^U XUoiw 'iTJfTOU Xpi(Tr'7> dicens : Vade , et posihac carnem non comedas ; et
ris Osriff£tf TTCoo-cviyxaj , t6 C'.xcr.6Kpro-J n-jsvu.cc «7r'«u- ad sacrum ordincm nunquam accedere praesuraas
T'yU «7r£).a(7aff, uyi^o tovtov ^»5 tov esou xecptri cciroy.ccr- quacunque autem die sacrum ordinem temerare pr;»'-

£(7T>}7ev, eiTrwv «-jtw'! "A^reXOe, iSou vying yiyo-jc.g, y.pioc B sumpseris ^ statini juri diaboli iterum mancipaberis.
fj.n ^'«y/;;, pLnSi iecKTtzw <^rxH'j.M iTii^ng' oh.-j 5' «v nui~ Discessit igilur clericus sanus , et sicut lerrere solet
*
pct.j Upy.rc/.o-j u-iMUiv. if £«utc,v ^izucrOxi rolpinvit;, animnm poena recens, ea quae vir Dei pr.Tecpperat,
iu6£w; U7r6 tkjv i^o-jviu-j tou uy.ccQupr .v Scciy.o-Jo; (zv£- interim custodivit. Cum vero post annos mullos oni-
).£r/fi6vwf v7ro€).r,6/iff)7. > "Eir^veWoJv Si £tf Ta litK 6 t«9et,-, nes priores illius de hac luce migrassent, et minores
sre/aSiTO T>jr 7rK&« tou uyio-j Bo^si^jn; «utw i-jro^kn;, suos sibimet supcrponi in s.icris ordinibus cernerei,
y.at •j.irv. £twv v.o'ij,'Zi-j -ipiooo-j , rivixa ihsv.iv.ro tou? verba viri Dei quasi ex longo tempore oblitus posi-
Tporsps-jo-jru; i-j t'Jj isp'/.riy.'ji YJxr'Aoy(,i ex TouSe tou qjiem
posuit, atque ad sacrum ordinem accessit :

piou fi£T«5-T«VT«f , XZt TOUf EKUTOU i\u.(I(XOm; £V tep«-

mox is qui reliquerat diaholiis tenuit, eunique ve-
TtXW 7r/5o6«ivOVT«f T«'/fA«T£, ).lje»JV, CJ? £tp»}Tat, UTrC^iivKf xare quousque animam ejus excuteret , non cessavit.
Twv 7r«/5« TOu «ytou Ttpo; u\no-j '/jvofiivwv -Jo-jBsTtm-j , 'i.tp'/.rt/.^ sizitn rcc/uarL' Ttup KUTa 3« li; auTov 6 §«iptw»,
w(77r-o ccjn'J£po; dnp tiToiTctrrbsi;, avr/A£wf toCtov StiTTrc^/SKTTe usxpt ha.-jw.ro-j.

ntTP. 'o Ttpoopuriy.b; tou e£ou outo; a.\fip'jiT.o; , oj,- Q Petr, Isie vir Dei Divinitatis, nt video, etiam se
0/5W, ui:oy.t/.pv}i[itvK /5tu(7T>}«« ot£'/vwxev, oo-Ttf ur.o eeou crela p-netravit, quia pcrspexit hnnc clericum id-
fjirtcrOti; , TOUTOvt t6v ylnptxvj Sti touto tw 5ta66),(a circo diabolo tradiium, ne ad sacram ordinem au-
TrapaSoSivTa (rjv/,x£ , 7:|56f
^ to nn «uStc TO/fif/o-at tou- deret accedere.
Tov ispcnri/.fi iyyjipKjbri-jai (i£'«.

rPHr. AtK Ti ayvoei-j v.yt t& Tny ©»6t>jto? fiwjrnpia. Cregor. Quare Divinilatis secrela non nossei, qui
o Tou Xpto-TOu T« r:poTrx-/iJja.ra cuiaTTwv; xaew^- yi- Divinitaiis praecepta servavit, cum scriptum sit : Qni
ypaTcrax' < O T.p'.a/.o'kt.oi'j.t-jo; tw y.vpiut i-j vjtxj'j.'l iTrtv. > adliceret Domino, unus spiritus e-t « (1 Cor. vi, 17)?
IIETP. Et £v yivtrsa '*
rj-j r€i itvpi'ji Trvevaa 6 tw estij Petr. Si uiins fit cum Domino spiritus qui Doniino
irpo<T/.ou.uui-j'j; , ri itrri-» ottso ttco.cj 6 «vt6? TrKvo^o^f adhaeret, quid est quod iterum idem egregius prae-
jojpvi £tp»jxev,9»jo-a?" « Tif lYvuvovv xujoiov; Ttf ffu/i-
ri dicator dicil : Quis novil sensum Domini, aut quis con-
6ou)of «uTou £'/eveTo; » A-lav airuaywvov oot £tvat Soxer, sl siliarius ejus fuit {Rom. xi, 54)? ValJe enim esse in-
(ivo-j; c-j-j Tw xucaa Iv Trvivua '/evojzevof Ta fj.i).lo-jrx convenieiis videiur ejus sensum cum quo uiius faclus
«'/v0/i(7£t. f,
fueril ignorare,
rPUrOP. Ot a'/toi u-jBps; sij>' 6(70v (7UV rui xu/Biw ev Gregor. Sjiicii
, viri in quanium cum Deo unum

' Fiirle SatttovtwvToj.

'
D nam in Sacramenlorum liiiro leg liir : Incipiiordo ad
Mi. ot« yap n'J.ip'J.. . TO>tiri(7>J5-. sacros ordines benedicendos ; tui liliilo subjungiiur :
Ms. izpo; t6 \j.n (j\nouo\n(Jut toutov. Majores gradus ante Evangeliuni; min':res vero post
* .Ms. 5t«Tt £v yi-jsrai.
Commun. dantur, eic. Deiiide seqiiitiir Urdinalio :

•Aquiiium, urbs episcopalis cis Casinum o n>i!I. osiiarii, de caeteris niinoribus ordinibus. His
et ila
pass. S. Tliomae celeberriiiii Ecclesiie doci. pairia. succeduni ordinaiiones diacoiii, £resbyteri, e( epi-
^ Coliliir S. Constaniins 1 Sepiembris. scopi.
< lioc est
inartyrum conditoria el monumenla, seu '^
Vulgati addiint est cum eo. His non accensemus
.'^acras «ties eoi uin rcliquiis asserk-andis aul memu- editionem Mabill. qiii mss. codices magna fidt; re-
,

ri;L' dicalss. prajseiitat. Abest cum eo a mss. et a vers. Graeca.

«1E.iiii pene oinnes , ad $acrnm ord. accedere '
In excusis, cum qno uniis utium factui fuerit.
ptmsumpieris, reluciaiitihus omn. mss. ln secuiido Hic variaitt iiiss. Nam l'rat. Iiabet, cum quo unum
<^aiiii, sacrum ord. t.merarie pra^s. Cailerum tain mi- fuerit. Consenliuiii duo Gemet. At priinus Tlieod.
liores qnam majores ordines hic possunt inteMgi :
Lyr. el B'jcc. cum quo umm faclus fuerit.
,
 ,

1«:; PROLEGOMENA. m
eiTtjTovvoOv -A-jpiov &0x «yvoouaiv, o ya/s «Ot&? ' 'A7ro- A siint, sensum Dommi non ignorant. Nam idem quo-
ffToJnfJilycf» Ti? oiSev avQowTrwv ra toO «vOodJTrou, ei «rj que a|KiSlol«JS dicJl : Quis enim scit hominum mcB ho-

t6 7i-v£vfAa ToO «v6ow7:ov t6 oizoOv ev «vrw; oyTw >;«« t« minis sunt, nisi spirilus liominis qui est in ipso? Ita et

ToO 0£oO oOSs!; £'pM, ei /xfl t6 7rv£u|:/« ToiJ 0£oG.> 'iva ovv ^u(P Z)ei sunl, nenio cognovit, nisi Spirilut Dei (I Cor, ii,

ia-jTov £7Tt3;i;>3 T« ToO 0£oj pi^ rr/vojjx-vKt •j.-jfjTfiota.y il). Qiii, ul se osteiideret nosse qn;e Dei suni, ad-
»
7rcoffi5»3x£V "HiiAit; Si o-jyj. t6 rvEvfia tou y.orjua-j zcjto-j jiinxit : iVos «utem non spirilum hujus niundi accepi-
£l«oou£v, «).),« t6 jzvexintx t6 £z tov e£oO' > oQiv eipii-/.- mus, sed spiritum qui ex Deo esl (Ibid., 12). Hinc ile-

fr«).fv'< "A 6(j-0«/(z6,- ojz £t§£, y.oii. otj; oOz r,y.ov<jE, 7.cf.i jTri ruiii dicil : Quod oculus non vidit, nec auris audivilf
y.x'-^L-yv «vSjOwr-ov ojz u-jiCn , « r.roitjLuaBv 6 ©£6» to^j nec in cor hotninis ascendil, quce prwparavit Deut di-
«'/«TrwoT/ «vt6v , ijutv §£ «7:£za).yi£ 3t« toO 7rvi'J_a«T0^ Hyenlibus se; nobis autem revelavil per Spirilum sunnt

«•)tou.> {Ibid., 0).

llETi'. Et Tw 'A^rocToXo) «Otk tk toO 0£oO 0— io- Petr. Si ergo eidera aposiolo ea quae Dei funi, pcr

yOVT«, 5l« TOO 7rViV|:i«T0J T'-0 0£oO r,T'y.'J «7rOZ£Z«)"J/jt- Dei Spiriium fueranl revelala, quoinodo snper lioc

fifv« ^rw, 7rc6 toOtwv cjv TrooiSiotijv ).£ystv , 7r^Oi.6«o"ttf quod proposui », pracmisit dicens : altitudo divi-

£'.7r£v* < 'n /5«0o; 7r)ovTO*j z«i vofia; z«i yv&j<7£Wb 0£sO, tiarum sapieniia el scientice Dei ! quam incomprehen-
6»; «v-$£0£vv«T« T« y.piuKTK «JToO, z«i «vj;t;^via(7T0t «t B sibilia sunt judicia ejus, el invesiigabiles vice ejus {Rom,
cSoi «OtoO. I lla).tv Si /utot t«Ot« /i^ovTi £T£ox inziKjip- XI, 55) ! Sed ruisum hxc dicemi milii : li;i suboritnr
yjxui i/jwTijrrt," z«t '/«/s A«\>io 6 T:pO'jriTr,; tw 0£w £v- qiiae.slio. Nam David propheia Domino lotiuilur, di-
TW'/^«VWV Di'/CJ'l 'Ev TOt; y^£l).£7i fXOU £^.r/'/il)-« 7r«VTa c ns : In labiis meis pronuniiavi omnia judicia oris tui

TOT ^piyuru toO c-oau-o; cou. > Et ovv T6'/vwv«t Tci toO (P«a/. cxviii, 15). Elcumminus sit nos-equamntiam
€»£oO y.pij.u-u aii'C'j'j i(j~i toO «va'/y£t).at, 7rw; o a«za- pronuniiare, quid est quod Paulus incouiprehensib',-
jttOj riKO^Cj «V£;jp£OvXlT« T« ToO 0£oO yptuuru U-JWfjll.- lia esse Dei judicia asserit, David antem.hsc seoin-
}.ii, Si ii«uiS oO jijiovov T«OTa '/vwvai, «)./« zai TOtj nia non solum nosse, sed etiaro iu lahiis pioituniiabse
J^ei/ifftV U-JU'/'/iO.Ut jJiUpTJpii ', iLStatur?
ri'Ur. Jiv i/.UTipuX5 Tu-j-zut; (rou T«tj' ipwTno-ictv £v Vregor. Ad ulraque hxc tibi superius sub brevi-
TOib «vwT£ow iipriy.i-jot; w; iv (ruvToa-;) uney.piOr,^ , ),£-
taterespondi, dicens, quod sancti viri inquaniumcuai
ywv, OTt Ot K'/tOt KvOpii' £y' OOOV //£T(i ToO yrjptoj £V Domiuo unum sunt, sensum Domini non ignoiani.
«t(7tv, t6v vsOv zjoiou ojz «'/vQoOotv. n«vT£,- Y^p 0'- ^t« Omnes enira qiii devote Dominum seqnuniur, etiam
itpotTiMy^ii; uT:ipt<7i:'J.a-:o\) tw zuciw (izo)oj6oO.Ti? , 5»3- dcvotione cum Deo sunt, ei adhuc carnii corruptibi-
XovoTt* ev T»j exjyjo ovt£» o-Ov -zm y^jpira elai-j' o? Si tw lis gravati pondere, cum Deo iion suni. Occuiia ila-
iyoAziw ToO •/£wooj? toOtou z«i iTzr/.r',po\i (jo)y.u-.oi zot; Q qne Dei judicia inquantum conjiincii sunt, sciunt; in-
7r«5£o-tv ^'y.po-Jui:>oi, trOv zui y.\jp'i.M et-jui oj 5jv7.vTat. T« quanium disjuiicti sunt, nesciiint. Quia eniin seereta
«7r6z^u(}»aoOvToO 0£oO zfifi«T«, oT«vijvw.[;s-;otTwzu,otw ejus adhuc perfecte non penelrant, incomprehensi-
liciv, iTzia-zwj-zut' ot«v Si u7t6 zr,; -roO tTuyuzo; urjht- bilia ejiis jiidicia e^se lestantur : quia vero menie ei

v£i«f z(i>).upiK UTrocTwfft, zKt «7r6 0£oO t: potr/xj.tpo^j utzu- inhaereni, aique inhaerendo, vel sacris Scripiurai elo-
ff^o/TjSwct t6v voOv, t« vpiyuzu toO zuoiou urpooxjni, quiis vel occultis revelationibus inquantum accipiunt
y.ui zu K7r6z|su^a «utoO prjozrtpiu «Sjjak «JTOtj zKSiiTTav- agnoscuni, et noveruni liaec et pronunii:ini. Judicia
T«f xat ).ot7r6v t6t£ «v:^£^euv>3T« T« y.piuuzu TOU 0£OU iiaque qua: Dous lacet nesciunt, qiige Deus loquiiur
e\at ).£7ovTat. 'Hviza q£ tw ©iw Tri Stwjoiu £vw9w<ri Sta scJunt. Uude el David proidieta cum dixisset ; /n /a-

zrt; zw 6iiwv 'jpufoi^j u-juizzv^ioi;, z«i zjsurrTwv ixxxjzn- biis meis pronuntiavi omnia judicia (Psal. cxviii, 15)
pioj «7roz«).u-^£w;, ^oVov Tzupu 0£c.O y.oyiCo-jzui za y.izpo'j protinus addidii, orit tui, ac si aperte dicat : llla ego
•^ivojo-zouG-t * z«i «0:6 ol'6'«Ti t£ zai 7rsouy!vuou(7i. T« judicia et uosse et prouuntiasse potni, qus ledixisse
u\tczr,ptu Toivuv, «7reo 7r«pci tw Gew £v «7rozpu^<i) tidiyiy cognovi. Nam ea quae ipse non loqueris, nosiris pro-
«7voo0(7tv, u Si ei'j; uTzoy.ulvnztt, 7tviw(7zouo-tv' c5£v cul dubio cognilionibiis abscondis. Concordal crgo
/«i i\«jt3 6 7roo'^riT»3,- o»5(7iv«'l::v Tot; y^vlini fxou e;ri'/- propheiica aposlolicaque senlenlia : quia et incom-
'/£i).« 7r«vT« T« y.piuuzct,- > 7r«^j«uTci Tzpo^bii; iTzr,'/uys D prehensibilia sunt Dei judicia, el tamen quae de ore
« ToO c-ToaaTof (70U* )/xovovou;^t).eywv 7rp6f 0£6v* 'Ez£tva ejus prolaia fuerint, humanis labiis pronuntianiur :

£''/<«> Y.piuuzK -fjoi-jui zi y.ui icjwf/iiKut «3 jv*j5jjv , «7rco quoniam sciri ab hominibuset prolaiaper Deum pos-
^.>jo-«vT« <7e 7rp6f fii E^vwv, 57r£i £z«tv« «7r£p «ut6; ou sunt, el occulta non possunt ^.
y.£7£<-j, jzupiiavj u^ri\u \jizu.pyovfii y.ui wjixfpuczui Suf*-
owvit ).oi7rov >3 T£ Tz pofriztJ.r) x%i 'ATTOtrTO/tzij piupzvpia, ozt z«t «v£^t;^vi«(TT'i eiat zu toO Geou Y.piit.uzu, zat tq
ex Tou <7T0_tAaT0j' «uTcu Tzpoepy^ojJL-^JU zoie «v6f3w7rivotf yeO.iircj za^vzut Tzpofipoyniu' y.ui yup u7ro «v6ow7rf.)V
fwiva ),«).>j6r)v«i t£ zai •ftojfT^r,'JU'. 3uv«vTat, «TrEjO o 0i6;- «7:oza/u-^£t, zai tzuIvj iy.il-ju tiat Tzop vyi-j y.pvfiu ze
X«t ay«vi3 , «jrep auT6; toij IkutoO «viyizTOtf •/.pij.unfj zj u^r^',i e^izo.

.MS. «UTO; ZU^tOf OtK TOO UTZ07z61o-J ),sy-£. « Ila Gcrm., diio Gemet. et plerique Norm. Suf-
* .Ms. SjvAov OTt. fragaiur versn» Grj-ca. In excusis ul in nonnuilis mss,
' .Ms. (i7roza).u^£(iJV. let.'iliir, proiiosuit.
Ms. '/tvdiTzouatv «uT« oiSaTi r£. b (-.ilot. V;iiic. el vt t. ed., prolala prodi poi$unt, et
occullari non poisunt.
 ,

<s: S. BENEDICTUS. m
IILTP. 'L'v T<i irsoTSrixjj t7,; iiif,; lp'oz/,cn Torj -r.rji- \ Pe.r. !nol)j.;c.ionemeDeqii3estiiinculap, patiiif. cau»a
irMfrcM (zacTu.oiwv -ro SuorpixjjvsviTcv, li-jM ov7 tov te raliiinis ". Sed qiiaeso le, si qua sunt adhucdc hujus
r/soyrJTOv Axvi5 xai tow 'A-oo-t6).o'j, rnluvyrl.; 3tso-«f»j- viri virlulil.us, subjunge.
ca;' «)).« SvawTTw £c •J7ro).i).it7:T«t Tt Treft T*ir avjTrt-

XflTTTOu 77o).tTiiaf ToO «ytoy szeivow ayoohc , oai/./oJj^

^ pu7
0'j riu.L'j.

KE<l)AV. IZ'. c.\PUT xvn.

Iljot T«r £pr,u.u>i7Sfti; Tov pova7T/,|3ioy a-JToO TZfiOfn-ziix;. Ve destructlone nwnaslerii *> rjr j Dei db ipso prcedicla.

rPIirOPIOS. 'Avrip Tl? UTTflOJ^SV sUyevio-TaTOf, OfiWVU- Gregorius. Vir quidam nobilis Tlieoprobus no-
fzo; Si Tou (XKzaoiov Biviotzroj ', ocTts' \)Tzb •zH; aiJToO mine, eju-dem Benedicii Pairis fui^rat admoniiione

Seooosou 5 o«o"/.a/ia; TrxtoaycoyjiCei?, tiJ".' tou ^iou z«- conversus, qui pro vilae suae meriio magiiain apud
Tot/£i'I'«f T£&-v'>Tr,T« rr^oj ©sov STraviSjOKU; " xai ot« tkjj eum familiaritatis fiduciam habebat. Hic cum qua-
sv Tw ayiw o-jcav jjiEyiarni» ifi; izolirBiK; zr,'j ipizri^J, tyjv dam die ejus cellam fuisset ingressus, hunc amaris-
Ttj; 7r.(£vfjtaTtx>3s T:Kfifri<TM; Kpog aJTOv ezTiiffcTO a<T»a- sime flentem reperit. Cumquediu subsisteret, ejusque

A£(av. ToOtou ;taTa to cuvrjOtf Tzpo; tov to-j ejoO av- t» nonfiniri lacryinas vidcret, nec tamenut vir Deicon-
©owTTOV TraoayiyovoTOs , zai ev tw r.i).).:oj £i(r£).r/).y56T0j', sueverat orando plangeret, sed moerendo, quaenam
£V0; Tov &;(77ri5-tov 77«Tic« TZf/.coj; z/aiovTa zai 6ou//6fxc- c.iusa tanli luctus exisleret, inquisivit. Cui vir Dei
vov' £7ri 7ro).-j Si ioTWs , z«i Scao-a/zcvoj zt,'j ToJv kv.t.rv.- illico respondit : Omne hoc monasterium quod con-
vyjr^jj^J avrot; Sazcvwv &Of«v, iv a.ij:.r,y_»'jici yiyovov , 1*73 slnixi, ei cuncia quae frairibus praeparavi, omnipo-
impu.y.u>; tovtov, za5o)j ovvrj^^cj «ijtm r,v, iv T»i zri; Tzporr- tentis Dei judicio geiilibus (radita sunt. Vix autem
vjyri; woa £v ri^j^jyiv. Zv.y.piJit'j , «).).' oipLW/a.; '/ai 6^13- oblinere potui ut mihi ex hoc loco animae concede-
»'JiSti» (7ZfJ».'/'Jio'j; ir.T:iu.T:OrJZv..'Ey.foSo;5i xai £yzpO[io; renlur. Cujus vocem tunc Theoprobus audivit, nns
ytvojmo;, zi «v ^v t6 a^Tiov 7rao« tou ayto-j ixaSetv eTTS- autem cernimus, qui dcstructum modo a Langobar-
trjTct Tou TOffojTOJ ooujoaou, V po; r'j 6irjf7o-fo; * KKTop dorum gente * ejus raonasterium sciraus. Noctumo
K7r£/pi6»3,/i7wvw oy.ovTouTOToptovao-trictov o-£p 01« tou cnim tempore et quiescentibus fralribus, nuper ^ il-

eeoj w/.o3o':i.r;o-«, z«t -avTa coa Tot? aoe/^otj rizoiiJ.oi.<T((, lic Langobardi « ingressi suni ;
qui diripienics om-
T>3 Tou ravToouv«/jiou ecou z^ioEt Tot? eSvcfft 7r«^o£565j3- nia, ne uniim quidem hoiuinem illic tenere potue-
cav' fio/t; oi cti npoufjyji; tov ©eov e^t).cwo-a/x>3v toO riint : sed implevii onmipotens Deus quod fideii

yupi^j^jfi-jai uoi zv; '^ijy^a; zu>'j ' ev xupiw /zou aSe^.ywv famulo Beiiedicio promiserat, ut si res gentibus tra-
Twv ev T« aova«TT»3ci';) otV.ovvTwv. » Ecviot/Tor/itiv izuvof p deret , aiiimns custodirei. Qua in re Pauli { Act.
6 Tw Uyi^ 7r«|5a?a/wv, zf,; twv fi£).).6vTo.v v po-^r,zti(/.; xxvii) vicpm video tcnuisse Benedicium, cujus duiu
•Tr«jo' auTO-j oeHcicfjtevo? toc itiyypa, if.'Jiyiipn<jz'j ex zf,; navis reruin omnium jacturarn pertulil, ipse in con-
ftovflf 9KUft«?wv* >3£i£t? 5i ofjwftcv a/5Ttwj uTTo Tou '/ivou; * solatione viiam omnium qui eum comitabanlur, ac-
Twv KoY/O^upowj y.a.zvlvBi'j to ptovaaTrjctov kjtou' «va- cepit.

TrauofAcvwv '^«c twv aoc/^'I>v ficTovuxTiw, «'^vw eirmriof,-

ca'jzt; i'J zot iJ.O'ja>Tzvpi(t> 0': Ac/yoSafJoot , Ti^avTa t« ev zfi fiovrj OtacTracavTcs, ou ffuve^^wpriSrjoav 7ravTe).wf Ttvof
Twv «5c/--wv e7rt/.|CaT£i; yevio^&at* 13 yap tou av9pw7rou tou e^ou ^rcoocu/vj ifpovpei toutouj, Tt pb; to ^raae
Octy^&rivat Trjv hjyjr:apyjj,\j<iv.'j auTw Trjj Cfoiaj Suvaf/eUb yapcj' yap TrtoTOj £v £7r«77£/tats' ©eos, 07i£p tw £«u-
Tou yvrjfftw hipy.Tzo-Jzi B£ViOt/.Tw 'jiziayjzo iTzlfipoiTVJ' d yup zat t« vtzapyo-Jza zf,; y.ovn; iy. ffuy;/wp.'/Tewf ©£ou
oirio7rao-av , o/.a' ouv Ofzwj 13 twv -.J/Uy^wv Trc^&tTroirjots' U7r6 '/.vpio-j £5ojori&>3 auTw. Ourwj e^yvwftov zai tov aay.apio*

Daii/ov Tov 'A7r6o'To).ov uTrip tou 7r).ri9ou> twv cufiTr^wTri/Jwv aurou exouo^wTrrioavTa Tov eeov iv ta xara t6v 7r).ouv

ta^wOct avayzrj, v.at Trjf ^erioewj fz>3 «7roTUyj^avovTa* et yap xat tk fta).toT« tou iv tw 7r),oiw ovrof fopzOM q
«7ro§o).^ yiyoviv, o^V ouv y: ri twv 'pvyjl>'j iiti/.zp^fi; (rri>zr,oia Trapa. X/itoTOu iy^apiaQri auTu.

* Ms. BcvEoizTou. Porro Graeciis hic inierpres mi- teranemi monai'erio (quo.I posl Cassinense diniium
nime exprimll Tncoprobi noinen et pliirima in Latino consiructuni esl) prcefuise. Unde manifegium esl ab
non obsciire contenla. Verum ei ab hoc texiii rece- annis piiiriinis eversum fuisse Cassinensecoenobium ;
deiidi s;tpe religio non fuit. Pro omissis etiara plu- pmindeque non nuper. Verum, ut observat Mabillo-
rima d' smo attexuit. nius ad hunc locum, nuper noDnunquam de Inngiori
' Ms. 6io'f6^or zv.zfip. tempore diciiur, ul probat Carol. Stephan. in Dictio-
* MS. TWV £V XpiTZrTi aOc).!>WV nario. Imo, inquit Mabillonius, Greq. ipse kanc tocem
ffOV TWV.
* Ms. i'0v8uj TwvAoy.O".'in diversani lcciionem non in hunc sensum sapius usurpal. Vide I. 111, c. 8, in
annoiareinus, nisi alia iiiendose in ed. Guss. irrepsis- quo ila loquilur Vir quoque venerabilis vilce Consian-
:

sei, scilicet i'9ouf. tius Aquince civit. episcopus fuit, qui nuper prcedecesso-
ris mei tempore bealce memor'ur Joannis papoe defun-
* In primo Aud., Bigol. et Lyr., ralioni$ tuw. clus est. Joannes hic Papa teriius an. 575 diem clau-
duob. Geinet., de prophetia deslrucliojiis mo-
^ In sil. Ergo jani a viginli annis Constanliiis obierat
iiaiierii tui ; quod in Graica interprei. fideliier ex- quod tamen Gregorio dicilur nuper. De lempore ever-
pres«uin. sionis Cas^in. monasierii consu'e .Mabill. ad hunc
« Prat. ei primus Gemet., exerciiu. lociiin.
^ Haecvidentiir pugnareciim hujiisce libri prologo, • 1'ler. e.l. habenl iUi Longobardi. In Germ. et aliis
ubi Gregnrius dicit, Valentiniannm annis multii La- leg. iUic Lar.aot).
 ,

lfj£ rROLFGOMENA! Hl)

ke*aa. m'. A CA.rivr XVJ1I

Uipi TCV «l:ro>!pv-.^avTO; to (f^.ya/.icj rp iSu>, h y.al ix De flcscoue abscondiio. el a »>»« Oei jjer tpirituin

aooop«o'£&)» ToO ayioy D.syxQvjTog. coginiu.

'Ev ETSOw TOivuv xoti/sw 'E;i).«p«TOS' Yiu.i-:spo;, ov «u- Quoil.im quoqiie leinpore Exliiiaraius iio ler,

t'j infjrpiypo.vzot. ytvwcxjtf, uTzetjrcd.fi u~6 toO y.vpiov quem ipse convSrsum nosii, iranmissus a doiirnKi
«•JTOO TTOOJ TOV TOO ©£00 «vQjDOJTrOV, iTTlfzpOUZ-JOg OiVOV suo fuerat, ut Dei viro in nicnasterium vino pleiia

yitxcvTx 5vo ^-J^.tva ffZiOy?, uirep to y.OfJn Sta).£/Tw y).«o-- duo lignea vascula qu:e vulgo " llascones vocauinr.

zt« '
x«).oOvT«i' oo-Tt5 t6 fiiv £v uTzriyKytr.po; tov «ytov, di feiret : qui unum deiulit, altenuri vero pergens iu

t6 5i irspav zktk rr,v oSov ir.pv^i-y 6 Si Biof«.riy.o; iliiiere at)SC0ndit. Vir autem Doinini, queni lacla

iy.tivog «VYJp, ov oOSiv twv Ezsivou Tr^oazTswv oOz ilv.Sz *, abseniia latore non poterani, iinuin cum gratiarum
t6 pLiv Iv flv.^y.io-j (izr £vy^apt(jri<y? £0£^«to, u-ol-jcot.; aciione suscepit, el discedenioin puenim monuii
0£ «Ot6v 7r«OV)y7£t).£V «UTW /gyWVM B^ETTE T£ZVOV, £? eV.cI-
,
dicens : ViJe, (lii, ne de illo flascnne qtiem absc in-

vov ToO y)v«(7ziou, 07r£p /«-« rr,-j 636v iy.p-j-iotg, [iriy.iri disii bibas, sed inclina illum cauie, et invenies quiil
Tir,; ).otTr6v £5 «utoO, «X^i xivwcov «0^6 rtrYipnui-jtMn;, inlus habet. Qui Cfinrusus valde a Dei homiiie exivit.

x«t EupYJo^st? 6— £jO £ vSov £'x£'-

»'0 Bi tjfooptx. y.ixrot.tayyjBil; Et reversus volens adhuc probare qMod ^ audlerat.
fvwrtov ToO oc-iou |3a)iwv fx£T«vot«v, OTriffTjOEiicV i),9wv g cum Ibisconem inclinasset, de eo iuoiiiius serpeii\
Si £v w TOTrw r,-j t6 «'jt6 it^oy.p-jiv.; tplotay.io-j, ?i).wv 00- egressus est. Tuuc procdiciiis Exhilaraiiis puer, per

Y.iuxtTot.t ei «>>)6fl eto-t Ta 7?«;?« toO otyio-u p'>j9ivTa ttoo? boc quod iu vino reiieril, expavil iiiidiim quod fecii.

«uTov, £z^tv£ t6 ffZcOoj tvK Zcvwffr) «Oto x«t iBoj Tzap-

a-Jri ofi.; i^ri).6s, cOv tw x£vw9ivTt o"vw. esaffKtzsvo; oOv 6 Tpoliyr^^d; 'E;t).a/5KT0j t6 <To«).ua r£7roiv3x-v, X'/.

suyoSo; yzyo-Jtli; zaTavuyEt» f;i£Trj6rj5"£v.

KEtA\. 10. CAPUT XIX.

Htpi ToO ).«66vtoj 7r«oz 'j.o-Ja(Trpia; iy/tipia, xat Ojro Z/C mappiilartm receplione ab eodem coynila.
ToO «•/iou i^jyj^QivTOf.

'EfZTTOf tov rjv oO [ia/.pa)j rri; toO «yioy f^tovrj?, ev w Non longe autcm a monnsii rio v cus erat in qin"
rro).0 TrXrjSoj «vSpwv £;5w).opt«vwv ' xjizripyj^v. OOTOt oOv non miiiiina ' muliiiudo bominnm ad fidem Dei »b
Otto tw? toO ptay.apio-j •l\jyo)tj,i).o\); SiSatry.a^.ia; t^oiritr- idolorum cultu Denrdicii liierai exhorialione con-
iivri;, £7rt Tnv toO 0£qO c-wTijftov TriiTTiv OrEi7Tp£-|«v. versa. Ili quoque quicdam sauciimoniales femiiiiH
'Ev aOTw Toivjv Tw hj.zopia affxrjTrjotov ir'jyy^awj £0).a- inerant, ei crcbro iiliic pro exhortandis aiiiinabu-i
fwv Tfi x«i ff£jxvwv TrajCQivwv, wv 5t« T.-.v y7r£p6«).).ou(7av fratres suos miltere Benedicius Dei famulus curabar.'
aymtTxivnv, ToOf o'x£io-j? /taSrjri? itpo; otzoSo/iov, x«t ^ Quatiam vero die miMl ex mnre; sed is qiii mi-siis \

vo'j6£«riav «Otwv £tw9£i «7rooT£).)£tv. 'Ev fj.ia oOv twv r}u fuerai iiiouiclius, posl ndmoiiitiouein f.icl:im, a san-
f.wv z«t« t6 (rOvyjS^;, (i7rii7TJt).£v toO 0£oO a-j9p'ji7z6; ciiiiio .ialibus feminis lOg.itus iiiapj ulas ac epii"^.
Tiv« uovay^dv ei; t6 twv Kap^iVM-j «Tx/iTnotov 7rp6; iv- Sibiiiiie eas abscoudii iii >imi. Qui iiiox ul reversus
yiy.rp) «Otwv (wyiAetaV izEivo; Si 6 «7roaT«^£t5 pLO-jayo; esi, eum vir Dei vebeiiieniissimj amaiiludine coepit
ftSTa TW TO(7«uT)3v 7rKp«tv£!7tv Tflv Tracci ToO Ttaioy 7r«- increpare, dicens : Qnoinodo in;;ressa e.st iniquiia*
Tjooj yivoftiv/jv, K-paylvQii; 07r6 twv ti^i 7T«D9ivwv iy- in sinum luuni? Ai ille nbslupiiii, ei qiiid egi^set
yjiux i'laCs, x«t iv tw i«uToO xo),7rM tkOt« xxTiXjOu- ob iius, unde loriipi. biiur ignorab.u. Ciii aii : ^uii-
i^£v. '£v §£ Tw Tzy-payvjitj^t/.L «Ot6v 7rp6? Tov tzarfpa, quid ego illic praesens iion eram qnaudo ab aiicillis
'fitsXiy^aff a)iT6v ^rSjOt To.iTOu, aO(7Tr)pw? ly-i? ^rpoj' aOTOV Dti mappiilas accepisti, libiqne eas in siuum luisi-
<'A5eVjj£,7r(iJ? wavofzia e'(7fl).6£v iv t(m xoX^rw ffou;>'Ex£r- sli ? Qiii mox ejus vesiigiis provolutus, sliille so
yor 3i i/.-Kly.yzi; 07r6 toO yoffo-j, xat t'/) «^roOTs^ifz £7rt- egisse poenituit, et eas quas in sinu absconderai,
/.a66fX£vof ToO oly.zio-J * o"f«)._uKTO» 7r£pi oO 07r6 toO (Stou niappulas projecit.
n-aT/j6j- 5t£)iy^£T0, r,y-j6zt ri izpo; «Otov 6 7raT«p i/Eyj.
npo,- cvo «yto? ey>5 « M>3T0t -/£ eyw oOx «uijv «OtoSi Trapoiv, o"t£ Ttapa twv tepwv rapOivwv iSi^w Ta iyyjipiot,
y.ai iv t(>) xo/ttw trou rauTa /«Tixpy^a? ; > 6 U ravra axo-Jtra; rol; 'iyjZGi toO ayov ~pQ^y.\)h-jooCu.z-jO;. ta-j-
tb-j r.uyprny.i-jai 'Cy.zyz-j a-zp 3e r,v XaSwv ^r^prj: twv 7rap9ivoJv iyyjipta, t«Ot« £x tcO iauToO z6)l7TOu iy.tu-
Awv, evwTrtov toO «ytou ^'i-j/^f '/v/jo-iwj' 7rept toO TrrxitTixaro; toOtou uzrzuz).r,Ori.

KE*AA. K. D CAPUT XX.

a-pi ToO f/.ov«xoO ToO x«T(i Stor.otKv e;ouecvoOvTo,- t6v De cogitatione monachi superba a Dei D.ro coqnitn.
ayiov,

Ev fxi« Twv r,iizp€)v y.ara rr,-j wp«v ev n t6v «yiov t?,; Qiiadam quoque dic dum veiierabilis Pater vespei -

'
Ms. f\dtT;ii "yiyo-jrat. 'OtTrt;. l-are tfiiod. Primus Carn., votens lioc probiirf..
* Deesi neiiaiio iii ins. «PrimiisTlicod., »0/1 inagnn.
Ms. £i5'jj),oXaTp(wv. ^ Hic de niappiilis in sacn» ministerio adhibpri
SO-
Ms. ToO t3iou ctf. liii-;, qiiarum in opisiolis orrmTei iiifra menlio.
n-ii
agiiur; sed dc siuhniis ot liiiicis, eminigcnili-; nini.
» Duo Thenil. et Val-cl., quce a viilgn. Ims, purgandoeqiic liiuilj-, ac sudofi abstercuiidy
^ Prinius Tlieod. et sennuliis ("ariiot., votcKS pro- apiis.

Patrol. LXVI.
m s. r. rr.NEnKTr?, fTi
juv/iSouj exorjv f/£T«>a6£rv T/50^^;, £ff7r£/!«; ).ot7r6v f«- A tina j;iiii liora corporis alimsnla perciperet , eju"!

5;t«ff ouffw?, ffuviSn Ttvi f*ov«;^ov uiov ysyovoTK Se»£v- inonachiis cujtisii;uu defen-oris » filius Tuerai, qai ti

o-o/)6f Ttvof , £vw7riov Tn; Tou «ytou zpK-ti^n; tov >u;^vov anle inensani lunernnin lenel)ai. Currique vir Dei

XKTtX''^* 'EffSioVTO? 8s TOO «'/tOU, 6 S«tj:iWV T:^; XJTiSpri- ederel, ipse anlem (uni iucernae minislerio asiaref,

savetKf r)o5«TO avTQV £Vo;^^:tv , xai STrapcrs-.:? ^.oytc-fzov? coepil per superijiae spirilum ^ in inenle sua taoil' s

KUTw e7T«i/tetv [S»C pro ETrayisvKt], y.«t «).«?oveu6|X£vof ev volvere, el per cdgiiaiionem dicere : Quis esl \iic

EKUTw, e)£7«* « Tiff eiTTtv outoj w r/w 7ra/3«TT«/Aevof utdj- cui ego manducanti assisto , liicernam lenen, servi-
psTw, x«t Vjxvov E7ri yjipa; §cf.ari^(iiv Sou^euw ; zat tv« lium impendo? Qtiis sum ego , ul isti serviam? Ad
Tt TOuTw eyw u; 8ou>.of xaQuTroupyw*, > T«ut« Si «utou quem vir Dei slatim conversus, veiiementer coepit

«aT« StKvotav 5£«>oyt?oa£vou, Tw TrjtoopaTtzw ' xaT^y- eum increpare , dicens : Signa cor luum, frater,
Xatifffxevof ya.piiniu.rt Ka.rnp B^vsStzTof, St£).£y?a? «utov gujj ggi quod loqueris? signa cor luum. Vocatisqne
'ffTr^ayx^otf rr«T,<;txotj, £t7r£'«2y/3ayto-ovT)ijvx«p5t«vo-ou, ; sialim fratribus , praecepil ei lucernam de inanibus
«ScXye* 'v«Ti «).«?ov£t«;Xo7t(Tfiotev(roiavKyuovTat;7r^6- joUi, ipsum verojussita ministerio recedere, et sibi

frexe 0'ea^Tw.» K«),e(Ta?ouvTcuf «SeXcpouf e);e).euo-e 7r«/3- hora eadem quietum sedere. Qui requisilus a fralri-

KUTKTov Wx^ov ex. Twv j^et/iwv «uTou «jiQrivat. 'oSi e^iX- bus quid liabuerit in corde, per ordinem narravit
6wv £'|w r/a9«Too-uv S«zoufftv''offTij jr«/)«Twv«Se).ywv q,inn!0 superbsc spiritu inlumuerat, et quae contra
g
EfiwTco/xevo?, Ti «V elrj mnpayiuis, x«i Ttj r) Trapx tou virtim Dei verba per cogitalionem tacitus direbat.
feytOU TZpo; «UTOV «yKVKZTrjffl?, K7rC7U//VW(7eV «UTOt? T>3V Tunc liquido omnibus patuil quod venentbileni Be-
£«UTOu xKTa Stfivotav Sia6o)vtx/)v Tr^.iivvjv, x«t Trw? Tfw T/if nedictnm lalere iiil posset , in ciijtis auiibus tacilae

u7T£f)j'f«vei«? e'/)Ufftw9/j 7rveu//aTt, xzt onrjta^ «v6/3wrou ctiam cogitalionis verba sonuisseiil <=.

Tou eeou pri//.aTa ev Tvj ekutou y.a.cBiv. /zj^eTwv iir.opu'

^ yeyovev 6 ev Tjj x«/)oi« «jtou xexjouv-wevo? 16;, xat ttJv tou «yiou 7r«T/)6f TrpoSto-
^(OUTO. '06£v XoiTrov 7r«ffi y«ve/>6v

OKTixjjv e9«u/Ji«?ov x«6«/36tjjt« , oTt TK £V Tjj Stavoiot UTTO Tou XQtvou iy_Bpo\) fv6iMS-ja, TOUTOv ).a6siv ouSuvKvrat.

KE*A\. K.V. CAPLT XXI.

Xifioy eiiizpaadev
Dc ducenlis farinoe modiis famis tempore ante viri Dei
nept Tou cu/)£5tvT0f K^eupou ev y.aipci
cellam inventis.
zfis Tou «yiou y.zllr)g.

Alio quoque tempore in eadem Cf»mpani;e regiorre

"Ev uDm Toivuv xatput £v Tor? TJjj KaaTraviaf iiiptfft,

twv (/.VKyxaiwv ppuiiarMV TravTwv (JT£- fames incubuerat mngnaque omnes alimentoram
^,
My.o; yeyove x«t
tw tou «yiou <p/JOVTt(TT»jpiw indigentia coangustabat. Jamque in Benedicti mona -
veoo-tf Sttkvij ouv ffiTOU x«i
twv aprcov ' w(TTe Tr^eiou; TrsvTS sterio iriticura deerai : panes vero pene omnes con-
uirijp/e xKt ),et-^t? ftij

«/5TWV £u/5£9«vKt £v T^ wpK TTJ? Twv aSeXyiwv £(TTta(Tew!r. C sumpti fuerant ,

ut non plu5 quam quinqtie ad refe-

•iSwv Se «uTou? 6 Tipt'tof T^KT/J^ (Txuepw7r<x?ovTKf Twv 6).t- ctionis Itorain fralribus inveniri potuissent. Cumque
7o]-u/J«v«0T.ivTTJEauTou7rpaoTKT>j8top9wcr£t.xai«)>j- cos venerabilis Pater contristatos cernerel, corum

eOeyEV «
'ivx Ti 7r£/)i).u7roi WTe pusilianimitalem sluduit modesla increpatione corri-
eet uTt^offxeVet SiaJTTJffas,

k>twv hi^tc^;; (T>j/>tepov /xsv ouv ).£tf v gere, et rursnm promissione • sublevare ,
dicens :

Evexev T^; t(wv

arjcruovnv twv «vayjiaiwv tiy96vwf Quare de panis inopia vester animus conlristaiur?
iyjre, «u/Jtov 8«
tou ©iou «:xovo/i''a «^eupou Hodie quidem minus est, sed die crastina abundanlcr
EieTe.» Kai rn e^rjf -fiy-ipa Tjj
liabebitis. Sequenii auiem dieducenti farinae modii'
/loSiouf Staxoffiou? ziJ.T:pon^t-i r^; TruXrj? Tou /jtcvacTn-
' eupov * a-ntp o ^tpvravif 7r«vTwv ^eo? ante fores cellae s in saccis iiiventi sunt, quos omni-
piou ev ffaxxiot?
xai t«v toutwv «7r66efftv potcns Deus quibus deferentibus transmi^isset, nunc
Tt(Ttv £7rt'/)epou£votj £'v£'ioiT/3ff£v,
usque manet iiicognitum. Quod cum fralres cerne-
EvwTTtov rn; tou /zovKffTrjpiou Tru^rj? £7roirjff£v, ot Tive? to
uitripyyj. 'A7a)./.i«ff9iv-
rent, Domino gratias referentes, didicerunt jain de
Trap«7r«v «^vwffTOt TOtf u.Bsktjiois

Tej ouv e7rt T/j 7r«pKS6^w tou «yiou e«u/Jt«TOTrotia, tw abundantia nec in egestate dubitare.
Qi5i S6^av «vETre/z^av, /jiaSovTef iot7r6v /xij Suffyo^oeFv ev

3lt/i<5, «''Trore Tu;^oe toutov cu/i6rjv«t, iviy^cipo-j^ epfovTe? Trjv tou «^iou T:po; Seov 7r«p/i/3fft«v.

'
MS. 7rp07VWffTtZW. D ^ Becc, cffpit pwff -snperb/cp sp?rj/u.
e Carnotenses, in ctijus anre ctiuin verba coffiiationi-i
'
Ms. uiio verbo ffuvoaxpuj.
soiiuissent.
*
Ms. x«t oTrota x«T« Tou (iv9pc!jirow.
* Ms y«v£p6? yey .• i6?.
J Anno sc.538, ex Procopio, 1. ii de Oelio Golh.,
* Forte ffKxiotj. Obscrvat Cangius ex Sim. Logo- ubi fameiii oer lolam Italiam grassaiam esse refer.
ilicia ffKxiov esse sacculum.
tur.
*Forte evij^upov.
«^
Addimr blanda in Rigot. primo Aud. et Pr.nt.

« Delensores oliin diiplicis generis erant, poliiici

f llic ;id memoriam revocelnr qnod S. Panlino

nitiiirum, ei ecclesi.istici hi ecclesiarum, paupci uin

:
conligisse narr.it Gregorius Tnroii. lil). de Gloria
Coiifess. c. 107, nimirnm pUires naves vino iriiico-
ae viduariim; ili urbinm, loccrum ac provinciaruin
caiisas ac negotia curaliant. Vide Haeficnum ad lintic qne onuslas ex inopiiiato advenisse. veluii diviniir.s
Ificnin, eiAngelumdeNuce in cap. 57. lib. iv Chron. adveclas, ut largis Pjulini eleemosynis prspmiuni re-
Cas^iii. Mabill. De (^efensorilius jam e.;?imus, et infia peiidereiur, Terasiseque uxoris fidcs conlinu.ireiuf.
iil)oi-iu5 sumus dicluri qiiJii loca exploraiis indicibus Consule locuiii indicaiiim.
poierig adire. » Compeiid., (orei ecclesicecella:»
 '. «'

,-3 iPnOLF.GOMENA. ^^
rv.Opa t«. r.o?.T..«,- A Pe^r. D.C, quiESO te : num.ml non cre.lcnduu. ...i
HETP. Eirl Su^«r.:i, to
ToO GeoO «v, u £v otayo^otf Luic nei famulo siinpcr proplieliae spiriium ades e
otKTTKVTo; £v Tw av9,owrw
pniu sse? .in per iiiiervalla lemporum ejus menlom
xatpotj £v auTw evopyei ;

prophelioe spirilus iinplcb;i'i?

rPHr. Ti5j 7rpo'fmT£i«? t6 ti-jVjilql, Wi-pt, twv TTOoao-
Gregor. PropbeiiK spirilus, Peire, prophelaruni
TMV TOV voiiv oii TravtOTS e"w6£v lix^.7rp..vifj' v.oSu.T:ip
mentes non semper irradial quia sicul de sancio :

ydp Tiu aytou TTvsu/xaTO? •^i'^pv.tzzai oti c ottou Se- » (Joan.

TTgft
Spirim scripUim est : Vbl vult spiral Iii, ^) ;

).o: '
jrvet, ) outw yvwdTOv £0"Tiv, OTt zat ot£ Ss/et Trvct duando vuU aspiral. llin^
iia scienilum est, quia el
touto yao scTtv ojrc^ 6 NaOav 77ao« Toy ^atrt-
iipo^friXfi;
esteuimquod ^alhan (// r.ifif. vii,17) a rege rcqni-
)iwj Aa-jiS atTriQct? et tw 0sw yt).ov -'..T^upyjt ol/.oooufi-
situs si conslruere icmplum possel, prins conseiisii
^-

<rat auTOV Tov va^v x-joiou, jtcwtov ptiv o^ivt§ou).£v(7i

poslmodum proinbuii. lliiic est qnud li!isa;us cnn.
el
f;i£TS7retTa 5i iy.ulviTZ ' touto ecTtv ontp E)tffes"«ioj o
flenlem mu ierein cernect, c:>usamqne nestisst-t.

t: pofrtTVi iii)Mio-jaoi.v tiqv •yuvatza eOeacraTO t6 Se 7rpay,oi.</

ad proliibeiiiem lianc iiuerum dicil : i)imit!e eam,
>j'/vo'et, 7T0Q- oe t6v zu/OovTa aiJT^.v TrxtSa eX^-yev* « Afe» quia anima ejus in nnhtriludine est, et D minits celovn
«iJT>iv, OTt »3 •'^u;;^!^ «•jtjjs' xaTwSuvoj eaTtv, xat Y.\tpiog
a nie, et non indica ii viihi (IV lieg. iv, 27). Qw^
U7:iy.pv^lv uii e/xou oux eoave/jwcre 'OTrep c pietaiis .lispensaiionc
, -/at fzot. »
p o,„nipoie„s Deiis pex inagnae
TrpuTavtf TravTwv eeof ex. pLeyiarri; t\im:\a.'f/yla.g o'-/. aliqnaiKlo
disponil : qnia dum proplietiae spiriuiin
vov-tzw? z5'.Ta(7zeua?5t" tij, '/ko 7rpov>3T£tas t6 7rveu;/a
dal, el aliquanilo subir,ihit,
proplieiiiniiuni meme,
rore /nev Trapiy^wv TroTJ Se troswj Ktjia.ipojpiVJo;, Toiv
celsiliidine, el cusiodil in humililaie; nt
,
ei elevai ii>

7^<;09)r)Tcu6vTwv Tov voOv Stcyetpei j:*ev ev tw ui^et, StaTiD-

spiritum inveninni quid de Deo sinl,
et accipienies
/cet 5e ev Tjj TaTretvwcet iva zat Sc;^6aevot t6 spiriinm non haLeutes cogno
7rci:).iv ,
ei rnrsiim propbeiiae
7rvcu,(*a eTriytvwcxwat twv Tra^ia tou ©eou ev auTot; i'a-
scani quiU sini de semeiipsia»
Trveuatv , zai ttouvj wcauTwj a»aioou;/.evot, otxovoat/.wj
(zaOwcrtv, u'ji' eauTwv Tt ettriv.

IIETP. oJtw? etvat zaQo_ao)oyw, xai aeya/wj 7rc7:).>3- raiio clamat.

PetT. Ila hoc esse. ni asseris, maj;na
po-Ap/iy-M' It—upcj Se tva t6 eV/.et7rov t>7» Stv/yr^cewf twv
Sed, quseso, de venerabili Pal-e Benedicto quidq
id
f.uzopBoiuicToyj tou sre?ao",uiou 7raTo6? BeviOtxTOU ova-
aiihuc animo occunil, exsequere.
nArip6j(7r,;, v.oX et Tt o' «v uTravTa t^ <7>i rrjtv.a uivri "/u^^ij,

Otece^.Se uot.
, C.\PUT XX!l.
l\E*AA. KB'. ^

fabrica monasterii Tarracineusis per

visionem ab e^
Ilcpt Tou zaT ovap ypnu.ariauov cvezcv t>3?
De
, or/.oSoy.wj dispoiila.
'fls £v Tepp«ztv>3 /jtovvvf.

Cregorius. Alio quoqiic lempore a qiiodam

fidcl
rPHrOPlOS. 'Ev izipoi v.ui.pM 6 Tov vouv ne^.Mriaaivo;
ejus prajdio juxia Tarraci
viro fiierat rogatus ni iii
iraTiip B-v£0tzTOr :r«pex).>i9>3 U7r6 t'vo? TrtCTOu xat e-j)a-
nensem nrbein missis discijinlis suis construer'-
<=

€«(TTtiTOu u-jSp6;, 07rw? Stti T>3? aiJTOU int-ooTtfig y.v.l

rog:ii)ti coiiseiuiei.s,
monasloriuni debuisset. U""
a'J'jdfiotx.f,;, ev tw eauTou j^woiw 7r)>3(riov Stoxet/Aevw t^?
so-
depnlaiis iralribus Palreiu consliluit, et quis
ei
*
Te/3p'axivwv 7r6)eoj? , iva a7roffTei)a? Ttvtis' twv iuvzoj
essel ^ ordinavil. Quibus e:iiilibus spopoiidii
cuiidus
f;ta6>3Twv, otxoSopt>3ff>3 auTo'9t uo^ja.cxfipto-j. Kai o>3 e''E'-f
dicens : Iie, ei die i!l<> ego \enio, et osiemio vob;''
t>3 auTOU Kc/.pa.v^.viCit , v.uiiiv.t oj; eoorev auTw aro-
frairnm.
iiiquo loco oraloriuui, in quo rel. clorium
CTetXat, (J)pttTZ'j, wjzot; i:y.-:ipa. v.a.-ucTocu; ci v.ui o vo-
in quo susccplioiiem hos-piinm, ve!
quaoque sunl nt-
v6//ov *, a7ri)u(Tev autou? iv £tpf,'jri t ol; v.att vTzivyero
perce-
cessaria, aedincare debeatis. Qui benediciione
SiaoeSatouaevo?, xatXeywv* c *A7re/&cT£, uhl'foi, xai -r^Se
ico perre\eiunl. el ciinaliiulom diein maguo-
pla il
T-^ riuipu eyw rucuyiyopLUt 7rp6j \\ia.;, Kui u7ioo£tx»uw
pere pra^slolanies, paravernnt omma qiia; liis qiii cum
vptiv ev 7roiw T07rw t6 £uy.T'/iotov6yci)£t ' otzGOoa7)6>ivat, xai
D lauio Patrevenre potnissenl. videiianiur c-se neces-
£v 7rot(u T07r(u t6 upttjzrizfiCio-j Twv aSe/ywv, xai ev 7T0tu)
saria. Nocte vero eadem qua proniissus ir.utescebai
Tojrw t6 e/V u7ro5oy^>3v TiiJv cevwv, xat Ta a).)a na.-jzu
d es, eidein servo Dei qnem illic Paiiem consiiinc-
untp fi yptix unutTtt '/fjiirOur., i OiTtvej t'/3V tou ayiou
rat, aique ejus prseposiio vir Ooinini in soinnis ai-
*
f^yi,-j ^utm-zz; euSew; £7TOp£u6>3<rav , xat cuvayayoiiTef
ilebuisseui
paruil, cl loca singula ubi quid xJilicare

^ Val-cl., concessit.
*
Ms. 6£)£t.
* liiiiirpres per enin qui ab abbate seu P.Ure sp- '-
Tanaci'ia Aii^ur prius dicia, colonia el iir''>
cnndiis esset, inicllexii oeconomum. Qua r.aioiie, vide Lalii ad Ifentis fluvii usii». laiTiuinonsis antcm
moiiasicrii viv exsinU vi!Sti;;ia. Unilum fuii ni<'
Biipra in noia fi ad xey. B. seu cap. 2. iilla

naslerio Cassin., aucloranle Agapiii 11, posiqii""

' Ms. 69£i)>3.
* to loei 'multiim dissenlil a Gregorio Zacbarins. fuerai loiigo lempore «liniliim. Loi us < ensum ailliu':

Illeeiiiinde pr;e|i:iraiis aii rxcipieiKliim S. IMieiie- qiiemla n peis<.lvch;ii Cas-in. moiiast. sec. supciioi».
l er li..licuiii Mabiil.,
pag. iiiycl seq.
diclum ei ejus coniiies ioi|iiiliir hic vcro tle mce^sa- ; Vi.le
riis ad a;dilicium coiiiiuirendis ei buppediiandis. ol
•^
Loiigip., el qitis cis setundus esset.
e Lyr. ci priiiius And., respcndit.
jaui observavit Gussaiiv.
* Redundare videtur conjnnclio tv«. Edit. 1
Ai., (idi/icori debtiissei, lcgiuir in pl. m ^orm.
* Gemet. ei plcr., atpirat.
^,75 S. p. BENEDICTUS. ^-S

Tw ''.ttu-^tk y.A tov to- A subliliter designavit. Cumqne nlrique a somno sur-
Tf.b; rn-j rng o("xo3ooii3,- Zf-^-^v^ ,

rr'>v TT-ptza^aoavTSi TiTAit.y.Tv.i t.c/.-^xu. , vjo. tou Ttsjttou gerent, sibl inviccm quod videtant, relulenint. Non
rarcof 7:aoK'/Jvou;vo'J zaT« Trlv otV.siav uTrocp^Efftv ttqv lamen visioni illi omniinodo fidem dantes, virum |)ei

tDj y.rlfjua.ro; oi«ra;tv Tzoifirrrirai. Tn Be jvy.ri Ezjivrj sicui se venire promiserat, exspectabaiit. Cumquo
iTtifj^dy.o-jr^ii; T-flf riiikpr/.; ev -^ T'/iv sa-JTOu r.v.poxjrric.v o vir Dei constiluio die miiiime venissel, ad eum cuiu
icyto? x«9-j7ri(7>^£TO, & ^6/3 t&j s/.EtTS 77«/) «-jrou rrpoSj.ri- iiioeroe reversi si;nt, diccnles : Exspeclavimiis, Pa-

Oivri rjyovfJVjM v.«t tw oiy.ovou.ot «vtoO, ev opKy.Kri u7ro- ter, ui venires sicut promiseras, et nnbis ostenderec
c--;»/Q(0&>v «uroij ToC? Tn» oi/o5ou.Yi? TOTrou?, zai «r^jsSov ubi quid aediDcare deberemus, et non venisti. Qiiilms

£!;7stv7r«VT« fj.zrcr. «y.piutia:; « iypvjyvjiaiKi u-jrohi ots- ipse ait : Qiiare, fraires, quare ista diciiis? Nunqiii"!
TK^aTO auTorr. 'Av«(7t«vrif ' ouv n «SSks rH; p.ov^j, sicut promisi, non veni? Cui cum ipsi dicereiii :

xai 6 TOUTOu otV.ovootor j7.;r« ^ooou -/«i yupv.^ j.iyc/lr,; Quaiido venisii? respondit : Nuni|uid uirisque vobis
6ccT£po; (iv.rioM r/,v U776 rou «ytou oy.viltjy.-j ujrol; otz dormieniibus non apparui, et loca singula designavi?
TaffiKv Stijy/jTaro. lltTrwOrjrsf ouv ota ttj; utto tou «v- l;e, ei sicnt per visionem audistis ", omne iiabitacii-

dpuTrou Tou 0£Ou ^«vitT»}? auTOt» oTrTaffiafjOTjTTpoio-TGJj luni monasterii ita construite. Qui haec audienies,

rJiff fAOVflff <7uv t&) oixovofjtw Tr/v tou j^/stCTOyopou u'jSpo; vebementer admirati, ad praedictum prsdium suirt

cuy.Kri/.r.v £;£oi/ovro r.apo'jciv:j. 'Ci; o£ T.vpo.^i loir.'o'j B reversi, et cuncia habiiacuia sicul ex revelalione ^
rj ro; opi^jbtiQr,; Tpo^izauiv.; cjj.ipx i-j i'oti a-JTOv Tzpo; didiceraiit construxeruilt.
f,

«uTou? a£o-6>3Twj TTv.puyz-jidQcii , y.vX tw? TrpoffSozta?

«7roTu;^o'vr£f , EXuTrrjSijTav (Tvoopv.. ilvpuyBvoiJLZ-joi oi Ttpo; «uTov t/jv atrta.v rirouv fxaSsiv 01' ijv Troof «uTOuf

ou 7r«jo«y£yov£, xai )LU7:ou|:z£T)ot £v£z«),ouv aurw, )>£yovT£c" < IlKTsp o(Tt£, y.v.'^6t; \jTtiuy^o\j Trjv o-rjv «cpi^tv i\tZsyJiixt^v.,

1'ju xjTzoozilr,; r,ul'j rrjv rwv otV.oooarjt/KTwv tottoS^cikv. » IIjOo? oOf rou 0£ou tpO.o; ' «7ro/|0t6£tj, et7r£' «Atari, «Se).-

ooi, oi«ri TKUTK o-jTw ).ey£T£ 7ro6j [/.f, ojyi -/«Sw? u7riO-/6//-/jv Trapayiyova 7rp6; ufia;; » 'E-/£tvwv Si zlizmroi-j, « ort

9U(7£t, vv.rtp, oj T:upv.yiyo'jv.s rpo; ripLV.;, » «uro? v.Tiz'/.piBn ).i'/o;v "

«Mrj ouz o's9j;v uptrv (zuyoripotj •/«^evSoutrt ; zki

u7rio££ia Trwj o-ozi't.-i rt tou fxovKirrrjotou -/rtfxS/ivKt TOTroQitria ; K7ri),9£T£ , •/«i xkQojj 5ta rr,; onruaiu; eSsuauv^E,

/.ui Tn yjipi vp^iv U7ri5-£ja, ourw? oV.oSo_!X7j<r«T£. » Ot Si tkutk «-/.ouo-KVTe?, -/«i ),iav 6«u;AKo-aVT£?, Iv tw npolty-
Oi'jrt y^oioiut vTvicrcz-l.v.-J, -/.ui T.v.rv. ru tq-j f/.ovKO-rnotou oV.ooo,!/./;;!XKrK, -/«Qoa; ota rri; hv.rutsiu; 6Tuirco9>3ff«v,

oJroj ;'.ai o./.o'yjy.r,(jv.'j.

Illixe. AtOKx^/jvKj 6:).w TToi^. TK;£t 7£vi(r9«t S-jvarat, C Petr. Doceri velim qno fieri ordine potuit nl longe
tvK f/rj/oSsv ut:zj.% u-o/.p:(7i.s rp-j; y.u^Jz'joo'jru; v.y^pv.;, iret, responsum dorinientibus dicerei, qnod ipsi per
07r£p 01 «yiot ot 07rTKata; "/jzouo^av xat ^yvojpto^av. visionem audirent et recognoscerent.
rPHr. "iVK ri £0£UVWV Sio-Ta^£t?, n£Tp£, Kzpi TOU -/«Tce Grecjor. Quid est quod perscruians rei gesiae ordi-

TK^tv yzy0'joro; y.Z',v}.v.ioy ',

ri v.yjozl; ori ri Tou 7rv£ujii«- nem ambigis, Petre? Liquet profecto, quia mobilio-
TOf «puatj y.rjnnyri ecrtv uTrip t6 (TOiax ',
k).vj9wj' rf,; ypu- lioris c natiirjc esi sp ritus quam corpus. Et cerie
yflf y.v.prijpo\)(jri; uy.riy.ouu.Z'j. oTt T:pO(pr.rn; 'Aft6«zou/i Scriptura teste novimus quod propheta ex Judaea
£-/ Tvj? iouo«i«? u-^w^ii? K'^vw £t? Tr)v Twv Xk^.Skiwv yry sublevatus (Dan. xiv, 32), repente est cum praiw
c"jv Tw (zoio-T!>j !>'j
TJv £«ut(7j iroiyv.rrv.;, vpo; r6v n po'frirr,'j d in Chaldaa deposilus, quo videlicet prandio pM-
i^wjir^k Kv.puyiyo-JZ , y.v.i toutov iy.T^:r,(su; h r/j Iou5«i« phetrim rcfecit, seque repenie in Jud;i*a iterum inve-
7r«),tv eauTov e-jpiv ; Et ouv 6 :: pofriTr); 'AfA?«-/oua i/ TO(r- iiii. Si igiiur l.iin loiige ilabacnc potuit siib momenti»
ouTOu y.tyi(jrov Btuarinauro; \)-b Qeov y.zrupGio; yiyo- corporaliter ire el prandiuin d-f : re, qnid minim si

vwf xat iv , fit« y.uipov poizn (Tojyari'/.5); dwjir^k tw ttoo- Benediciiis Pater oblinuit qiiaienus irel perspiritnm,
^vjrrj «ptorsv T.upv.yz'j'jyZ'JO; t. po/.zv.byv/.t" , ri 6a.vyy(T- el irairnm quiescentiuin spiritibus necessaria narra-
Tov »'! 6 Turf,p LiviSf/TO? Stfit rp.OTZvyr,; i'j it.tvyv.ri rei, ut sicnt ille ad cilium corporis corporaliier
«yiw fxsraoirtor yiyovs, -/«t Toi? ouo-iv r!'7ouv Tw yjyou- D perrexit, ita iste ad iiisiilutionem spiritalis vii.e

y.i'j(a yM Tw Kurou cVo-joy.!») r!(f% , y.ui jtzp': rf,; otV.ooo- spiritaliier pergerel?
yr.; rrs uo-jn; Sitru^uro, ov rpb-o'j Si Kpofnrr]; r/jv

(70jy.arf/yjv tco^/Iv ETtnspoyvJO; Ttpb; ^u'j'.r,\ tov Tpo<jir,rr,'j ffw|x«Tf/Ws Trv.puyiyo-Jt , tov aurov 5« rpb-rtov -/ai o
r.urrip B£viOf/To; ev 7:v£uaart rpb; rov; yu^-nru; Tv.pv.yiyO'Jt ,
^owatv (/.6«v«rov auToii emfzpbyfjo;, TOvrecTt
Triv Trjff yovrii avaruavj y.ui oh/.oSoyn-J ',

FIETP. Tfl 0£;t« j^et/st t^; •y*u^wy£).ouf * xai (twtjjoiw- Petr. Manus tuae locuiionis tersit a me, fateor,
'jcrjj 0(i3'//ic£0); zy.yu^uyz-jo; rr,'j i-j rh Si.WJoiv. uou evou- dubietatem mentis; sed veiim nosse iii coinmuni
c-«v o£'Xtav ua-j.'j.'1ov<jV'j rr.-J ro; e/)&)Tfl(r£w> Tpo%yiv.'j locutione qiialis iste vir fuerii.
v.TiipyuTo), «).),' r,^z).0'j yiwui b-olo; urrjojrev «vrjo

ojto; iv to •/oiv.7 (jvjrvyi'/..

'
Ms wjuaru; ouv. Forias^^e quod pervisinnem videre, non aiidire dic.i-
'
Ms. Tou ©£ou av9/50)7rof. niiir. At quod ipsi ver
infr» paulo posi legilur : visio-
'
'*
.Ms i/.byiuz. nem audirenl,
.Ms. TrT; cr,; xf-ux- *• Nojinulli ed., ex relatione.
= !n vet. cd., nobilioris, quem errorem retinneruiii
* Ita inaiino rr.nsonsii m9s. Pr.-Blulcrunt editore.'», Boiland. coiitia mss. .\ngl., Norm., eic., fidem.
Iio 'lu deiii »:ieepl' .M<i!ji!l.. sicut per visiotism vidisiis.
il PROLEGOMENA.
RE*AA. Kf. CAPLT X\l!?.
Tiv ;^6JCt(76eto-wv nup' «urou zrji xotvwvi«f fxovaff-
\Uf,i ^« sanciimonialibus quce pont moriem per ejus oblatio-
T/3tGJV.
nem communiuni Ecclesice suni redddCE.
rPHrOPIOS. Srovtw;, Uirpe yul «uto ri (TxiVTiBr,; «w- communis ejus loculio
,
Gregorins. Yix ipsa, Peire,
ToO 5t«).:J?To; Yi^TToyii 6eio? Suv«acWj "
iJTro 7x0 Trjj twv pondere vacua quia cujus cor sese
a virlulis eral :

o-rjMei&jv vjEpyeia; « t;u ^.«za/stou o/ojvrj ^piQouiyri, evcc- suspenderat, nef|uaquam verba de ore illius
in alta
'/ri( yTTw/Jxe 5<«i ow St«xev5j. 'O y«p t/1v eavToy y.«pBi«.i)
incassum cadebant. Si quid vero unquam non jam
ev Toi? \j'lrilois ocJUTBijug o-jSafzw? ex twv ttjOOcOj^oi/evwv
deceriiendo, sed niinando diceret, tnnlas vires sermo
ix Tou aTop.oi.rog «OtoO yoywv, zevov tiv« ij ota(7t7TT0VTa hoc non dubie aique suspense,
illius liabebat, ac si

EufiitrzecSat {sic). Et Si -/«i GVfiriiSny.i t:ot£ o-jv xTcd.o sed jani ptr senlenliam prolulisset. Nam non longe
oOiyyiffQat «utov , ^ic-.v cuvaTOj >iv toutou /07O5 '
oiori
ab cjus monasterio due qnapdam sanc'imoni;i!es f'e-

ou fjieTa Siikia.;, ri o-/£-i/ew?. «).).a 01 «-&*«o'e'»c o-o^&ij minae nobiliori genere exortae, in loco proprio ( on-
iTTiTipta. 'ETrei ouv ou uLxy.puv tou fj.o-ja.(77ripiov kutou Suo versabantor; quibus quidam religiosus vir ad ex-
T'vis T:v.pQi'JOi cf.uyrizptxi. euyivecTaTou •/evouf Tuyj^ecvou- lerinris viiie usum prsebebat obsf>quium. Sed sicui

cat ev Tw eauTwv ccJtarpioo^Jro Oizw , «vr,p Oe Tt; cttou- iionnuHis solet nobilitas ge^ eris parfre ignoi>i!iialeni
oatoj xai eu).a€-/ij Trlv hizovpyiccj zii; «utwv ypii^jq Te B nieniis, ui minus se in hcc mundo despiciant, qi:i

K-A oiy.o-jouiiv.g (Tvj/jBw; Sfnzivet* «").' v5 tou yevo-j? eu- phis se csetcris aliquid luisse memineruni; necdnm
yfvita ou 7r«(7t (7ua!5aivct T:p6Uvo; yi-jKjOy.i zx; zov voli; pripdiciae s nctimoniales feminse perfccte liiguani

vrj-i-ews, tv« £«uTou; £v Tiwce tw y.o(7!i'-) ,S5£).u?iu£vot suani sub habilus sui freno rcstrinxerant, ct eumdeni
fi/jSiv 77/£ov eauTouj TwvaA/wvvjyrlffwvTat £iv>t. TouTo oe reli^iosimi viriim qui ad exieriora nece.^^saria cis

ei iyvwo-av zat oM pnlizr,; eTToouvTo , ouz ^v «i npop- obseqnium pr3ebeb.1t, incaulis sa?pe sermonibtis
frfiii(7cx.i ispxl OrJetat Trlv eKUTvis '
y'j€y<j(j(x.'j oiy.r,-j Erjpou
a,j iracundiam provoc:ibant. Qui dum diu ista lo-
xstTot Tou o-TTouSatoTaTou izeivou uwpo; tou t«v -jr.ripi-
leraret, pe rexit ad Dei lioniinem, qnanUSipie pa-
G- av TrpoWaw; «uT«ts- twv «vayxxiojv tou c-waKTo; tei(^iur verborum coiitumelias, enarravit. Vir aiiiem
-/_ptiC)v TzpofjTropiZovzo; , et? xj^pti; •ny.omtrca , yc*.'. €>.;
Dei 'lOEC de iUis audiens , eis proiinus mandavit,
tuaov TouTov ex.iviQTav. 'o oe £u).«oiic £Ki'vo? «vrjp fA/j- dicens: Corrigile linguam vestram; quia si non
xJTt /otTTov oiji)«u.;-Jo; uTreviyv.at Tjiv u;T£p^«).),ouT«v t'^'v
emendaveritis, excnmmiinico ^ vos. Quam videlicet

Gnleiw si; «utov * ymavjri-j uziuiocj , ttiso? tov tou Geou excommunicalionis sententiam non proferendo intu-
av9pw77iv Tzup-yi'jz7o, y.c/.i zrrj zoi-j T:cr.pbijw iCTr^dtzv- lit, sed niinando ^». 111« aiilem a prislinis moribus
o-cv (ix«f t<3"Tov yvwjizTjv , zat 7r6(7«? .^pei; Tzup" auT(wv nibil niuialse, i:itra paiicos dies defunciic suiii, aiijue
eoi?«T9 «viQ^To Tw aytej). 'O Se (7>3Mejoo(>po? TraTjjp Beve- C i„ ecclesia sepulise <^. Cumqne in e idem ecclesi^

otzTo? Tau-« azo>a? TTcpt Twv rap5ivwv, eS-Awo-ev au- mis>arum soleninia celebrarenlur, atque ex more
Tars-,).iywv < Aiop6(ijo'a76i£ £auT(z? zaiTyiv'//&j(7(7av •Jp.(iiv dtacnniis clamaret:Si quis non communicai de ,

(7W'>poviffa-£, £7rei iiv u.r] StopOixjr.ide , tizoivwv/iTouf locuin, nuirix earum quai pro eis oldaiioneni Do-

v/jti; TioiM. » TauTiQv ouv Triv zH; (zzotvwv^ffia? a7r6ya(7iv, mino offerre consueveral, eas de sepulcris suis pro-
ooy u; 5e(Tfi(iJv «uTa? iv tw tou e-iTtpttou x(opi(7p.(^ gredi el exire de ecclesia videbat. Quod dum sx-

«TritTTetXev, «»« c-o^xw? t£ y.ai izc/.zpiy.i^; Triv ez£iv&jv pins cemerct ,

quia ad vocem diaconi clamantis exj-

uyJjipf7ro'J 7zpocipt<7rj BtlzLui^cict. |Sou)6tz£vo> ' ezetvat oi banl foras, aique inira ecclesiam permanere non
T75J Ofzeiaj ac£/po(ruv>3? ouz cr.Tziazr](70L-j , ouSi \oyo-J i^rotri- pDierant, ad meraoriam reduxit quae vir Dei iliis

(TavTO Tfl? Tou «ytou TzocMnficjtojS. MeT* oliyu; ouv jipii- adhuc viveniibus mandavit. tias qnippe se conmiii-
pa? «t Tzpopp-iifitiGOLi TrapSivot ztAti tou |5tou lypri(70L-JZO, nione privare dixerat, nisi roores suos ei verb-.i ciir-

y.xi iv zri ezx).T3(7ta eT«'^»;ffKV. 'Hviza 5i h zv ocxjzf, iy.yln- rigertni. Tiinc servo Dei cum gravi moerore indica

(ria. zf,; Qtio; Izizo-jpyiy.; Kt (7uva:et? i^reTcXouvTo , xai tum cst, qui manu sua pr( linus oblationem dedit.
y.xzx To (7uvr)6ef 6 Stazovoj £zpa?£v' < E" zi; ou v.otvwv^r, dicens: l( el hanc oblalionem ^ pro eis oilerri Do-
ilt/.Qri T/i; ez<>ij(7ta? e^Hw, » ri zpoyo; twv p/jSeto-wv 7rap- (njno faciie, ei nlicrius excommunicaire non erunt.
6ivwv, riTt? uTrep «utwv (Tuvvi^w, 7rpoo-©opav zm y.-jpi(o U Qujg duni oblatio pro eis fuisscl immolata, et a dia-

' Ms. T/iv £auT(iov... xaTfit tou StxaioTKTou. ex cap. 50 et seqq. I. IV Dial. ,Ius sppnUnr.ie in ec-
* Ms. yfjoui-jYi-j.
clesia,pecunia coinparatnm, videejnsdein lib. c. 5'1

' Carnot.et Prat., e.rco?Hm«?!ic«6o; quod prius in Fidelinmcorpora jam a iv saeculo inecclesiis sepult:!
C.erm. scriptum. De hac excommun catione fnse dis- aliqiiando fui^se probat Ambrosius Nondum, inqiiit. :

piital Gussanv. .nsseriique geniis esse malediclionis, erant liujusmodi Dei lempia in quibusfidelium Domino
non ver<> censuram c;iiionic:im. Consnlendi snnl Re- reliquicB condantur, I. i de Aliratiara, c. 9, n. 80, p.
pii'* S. P. Bi^ned. Ci^imnientatores, maxiine ad capp. 0O8 nov:i' ed.
t;5, 21 ,25 et seq. Sane mens Gregorii fuit huic ex- ^ Gabriel Albaspinosus in I. i, observaiione iO.
lommunicalioni vim canonicae iribuere , ni ex his duo prohat ad huuc lociim illusLiandum appriiii';
liqnet : Cumque... diaconus clamaret, etc, infra. idonea. Primum oblationes olim fuissc inst.ir modi
^ Carnoi., sfd ?n/c//;?cm«rfo; Gerinan. Loiigip. ci seu lacultalis ciijnsdam, qua jus comiiiuuioms coiii-
plerique iNorm., inimtando. Secundus Thcod., inten pirabatur, quando illae ab ecclesia allari exposil* el
ia?ido quod esl comminando. Aliqui Norm., inten- iepr:K^enlal3e Deo a sacerdotihus erant. Alierum,
aendo. p si inorlem jus toinmiinionis a quo vivus (luis ex-
"
Eihoc Inco patel non solos episcopos aut clc- ciderai, posse re'uperari, modo extremum vii<' .'«i

ricos tunc in eccleslis sepullos fuisse. idem liquci diein in poenitenlia terminasset. MabHl. tom I Aci.
 ,

179 S. P. BENEDfCTUS. m
«»"0 jiixt morem clamatum est, ut non communi-
ripoTifipt , rii o^ru; Svo ff«c9ivoy.- £/ Toiv avT^owiTwv A i

canies ab ecclesia exirent, illse exire ab eccle^ia ul*

K-jT&iv Trpoepy/j{Ji.iyf-S , y^i «~o tvj? iy./ln(ji«; ilef.y_oui-

Se 7T0/).«zif TOvTO yiv6[iz\ov eScKO-aTO,

lerius vi.-aB non sunt. Qua ex re iiidubilanter paiuit
'Mq iOiwpsi. 'ilf

Tou Staxovov Iz^wvijo-w ly.eiva? icepyoiti- quia dum inter eos qui communione privati sunt,
zai -06; Tijv

vk; £z twv fivr,uaTwv, zat Jv ty5 ey.ylr,(7ior. fzivjiv fAjj Su- minime rccedereni, communionem a Domino perser-
vav.jv«?. £!£• ii.irifJ.rM ejPjo'j<70L ri (,rfieiija. tojtwv zpoflq, vum Domini recepissent.

OTiTzep ToO ©soO avO/swjrof £Ti twaa ? aOrar? korj/wc-s,

TayTaf «rTSp«(7at siTrsv sav prj Ta eavTwv rfit) y.u.i tov? /670U? 5t>>p-
y.xi TYJ? Twv ©eiwv |7.VTTTjGiwv ^xeTa/YJTi^ew,- ,

esoG Soii).ov * BeveSiztov TrapayivsTat, xai «ruv oSvpww TroiX&i 7r/>6? Tor? Tzoah
^w(7wvTat ', ;xETa orouoJif 7r/;6f rov rou

Tviv o'.xrov zai y/jizTj? ii.ea-zr,-i iy.ei-rnri fifjipitrj rtvTrep rol? 6y5a).fioi? Tot? oly.eioi; ieeauxro^
a^Tou •/•.v).'.voo-j7iv»3, ,

ravTK azoOc-a,-, xai uttc, to; c-jvoOo-t)? avrw cvuTZuBeiug y.arfieii, /aSwv aiav Tr/joff-
uJti-f/eOe-j rw Trarf i. 'O 5i K710,-

yO/3av,f.jwz£v '
£V Tij Jiet.oi auTij?, eiTrwv r/so? avrrjv * < "k-nelHe, y.ai zuv-nv rrjv 7r60!7?o/3av OTrjp aOrwv tw xvptw

-rzoofji-Jiy^rcfxi, TToino-ov, zai toO iotTrou ouz cVovTat azotvwvmrot. » Tfl? Toivvv Tr/>03:yop«? vrip a'JTwv TrfJOTevoX^si-

CT/f Tw zvciw, zai tou otazovov zaTa t6 o-vvrjee? z/>a?ovro?, tva ot ftvi f/eTa).aa§avovTef e^e^Qwffi tw? ezz>Yj(7ta?, o«z

ert \-jIT.vj ibzworfini^v.-j vtto rrjr toutojv rfyo^oij iv.^%i-jov<70Li tt/?

iv.ylnijiu;. "oBev 7ri(7T£-J0fX£v ezro? TUtrni af^yto--

'5r,-.(i(7iwf, ort «vixa rj Try.pf/. tov ayiov oo6£t<7a Trpoffipopoi. vTzip ajrwv iSv^ri, 7Tv.pa.\)'a. rn; rrvyyMprirnM; ri^tii^riffcn

z«i rriv Try? otriaf zotvwvia? fitera)rj'itv 7r«pa zvpiou Stix. tov fi«zaf/iou B£v£otzrou eoeiavro.

nETP. eauf*a(7T6v (7o6Spa EdTiv et [rednndat ei| tou- B i**?""- Mi um valde, quainvis venerabilem et san-

Tov Tv (7e6(i(r!itQv zai ajtwrarov v.-jSpoL * ev TauT>j t^ ciissimum virum , adhuc lamen in bac carne corru-

Jwfl ovra zai obaprn cxpy.i IfjyJjiiJ -^vyyg Ivuki ev ptibili dcgeiiiem, potuisse animas solvere in illo jam
auTo ).ot7r6v T(^ (ioc(/.r(>> z|3tTr/cioj TEr(zyfi£vc.?. invisilili judicio coiislitutas.

rPHFOP. Mrj Tt ouv, Uizpe, ev TavTrj rrj <7upy.i ert ovz Greqor. Niimqiiidnam , Pelre, in hac adhuc canie
rr^ 6 TZKpa Qeov «y.ovTUi, i 'O iu'j o/j(7rjc £7ri zn? yn; eazaii nnn erat, qiii audiebat : Quodcunque ligaveris super

^ioeiiijo-j zai ev toi? ovpKvoi; "

z«i 6 iu-j ).u(7rj? £7ri rrjc terram, erit ligatum et in coeli$ : et quoi solveris super

7-0? eo-Tat '/.tlvj.i-jo-j y.ul i-j "zol; ovpu-.ot; ; » ourtvo? xai vuv terram , soluta erunt et in C(elis {Matlh. xvi , 19)?
TW Ta^iv £7rtzoaTou7tv , d£(7_oteuovr£; zai /uovres, ot rov Cujus ntinc vicem iii lig.indo et solvendo * obtinent

flcovsv Tou a^tou 'ATroTro/ou zai Tzoiui-jo; tj? 7ri(7r£t zai qiii locum sancti regiminis Cde et moribus tenent ^.

TOtr ri^cffi zo(rftouvr£c. 'iva ouv SoErjj Tooraurrjj yri''JO; Sed ut tanta valeat homo de lerra , coeli et terr«
«vOpwTrof z«r«ciw9rj , 6 ouoavou z«( yf,; Tzoir)~r,; il ou- Conditor in terram venii e coelo, atque iit judicare

cavou £7ri rriv yf/v zarrj/.St , zai tv« v (ro.p^ iz tou 7rv£u- caro eliain de spirilibus possit, hoc ei largiridigna-

ftaro; Zftvat ouvrj^jirj, t«ut« uvxh TupuiyivJ r)£iw(7e, tuse.st, factus pro hominibus neus caro : quia inde

'1 &tog wv yiyove Svu tou? avSptuTrou? aup^. "e^w St auTou surrexit ulira se infirmitas nostra , unde sub se in-

ij uabi-jetu r,u.uj-j •
ou '/up v-" uv-f,; r, rou esou ovjuGzeiu C firiiiaia est firmiias Dei

J2ff6evri(7£v.

nETP. Mera rrj; riijv cr//f/£iwv ouvciaewf z«i rj rwv Peir. Cum viriuie signorum concorditer loquitur
pijftarwv (i7ro).o'/i« !zpo<7'.f6pr>i; eier^wjfihn. raiio verborum.

KE*AA. KA". CAPUT XXIV.

[l£Jt TOu u.ovuyov T'u 7r«|Da yvwLtr/v roO «yiou el; rouf /'€ puero monacho quem sepultum terra projecit.
yo-Jtl; uj:e'K'0'j-zo;, /.uy.ii TE^etwOivToj.

rPHrOPiOS. "A/^.OTi 7ra)tv ]j.o-JuyJi; rtf vezvizwf ^twv, Gregorius. Quadara quoque die dum quidam ejus
rrjj u.o'jn; rou avOowTrsu tou 0iOu v~upyjjyj, touj £«utou puerulus monachus parentes suos ulira quam debe-
/.x-u rrupy.u yov£if vTzip [lizpo-j aya7rwv, xai ev Trj ' oi- retdiligens, aique ad eorum habitaculum tendens,
zia aur(wv GVjeyr^5>; aveu t^» tou «yiou izwrpo; nupoi- sine benedictione de monasterio exiisset , eodem dle

jicfji; u-tpy6y.i'Jo;, (jvje^rt i'j f/.iy. n^iipor.y.ttTuzoav^n- mox ut ad eos pervenii , defuncius est. Cumque essei
(it; uv7'j> -rpo; tou- yo-jei; vupuyvjic^ui' eiffe/Qivros Se sepullus , die altero projeclnm foras corpus ejus in-
Kurou £v Trj otxiv, £r£/£ur/;c£v. Ctra zrjOiuiravrc; aCr^v, ventum est, quod rursus tradere sepulturas curave-
zatT«'jifi 7r«/>ao6vr£c, Tfl e;rjf «f/.£/>a t6 (rwaa auTou e^<u |. runt. Sed sequenti die iterum projectum exterius
tu|30v £p6tftf*ivov. Kat TOVTO TTK^tv Sai^avTe?, euSwf vtto atque inhumaium sicut prius invenerunt. Tunc con-
"^n; '/n; ey.^pu<7Bhj 'Jj; t6 Tzpiz-po-j i^turru-j-zo. Taura ouv cite ad Benedicii Palris vesiigia currentcs , cuni

ij puy.ore; ot aurou zar« (7up/.u ytj-Jti;, Tzpd; tov ffu/z7ra- iiiagno fleiu pelierunl ut ei suam graliam largiri
OeaTaTov r.wzipu BeviStzrov y.i7u iityi^xov * z)*:u5ftou dignareiur. Quibus vir Dei manu sua protinus com-

'
MS. OtOJiOwffliiKrtV,
• Ms. y.tyaln; Trapaxkme^ji; yai.
* Ms. o>i)ov.
* Hic aliqua desideratur conjunctio. Edit.
* Ms. oiooizev.
* Ms. v.'jopx £Tt £v TKurr} 7n fOuorn cup/.i Ivrat
^» Val-cl. et primus Carnot., tigandi el sotvendi.
irryjecj. ^ ^eque vero hinc concludat aliquis ininislrorum
" Juniorem hunc nionaclinm freqiienter ad paren- pcccaia sacrarnemtorum efTeclui obicein ponere. Non
ciiim ipsi per sc sanciiljcani, sed ille cujus sunl
'es invisemios exiisse signifiial iiilerpies, quod in m~
Grcgorio non kgimus. nibiri. Glssa.w,
 .

1S1 pp.olegomena; 11:2

rroociSpuuov, ^zL-jc-jot orw? 5ti Tio? e-jovtrn? sv a'Tw A niunionem dominici corporis dcdit dicens: lie ,

6dc<; '/J/pi-o; oiy.-:zic,r,(yug tov o'jt&j? «0).i&)j GavcvTa, alqne lioc dominicum corpus super peclus ejus cnm
r|507T(i;r} ToiJTov utto tw? 7«? -/«Taerx^QJivat. 'Ewpa/.w? magna reverenlia ponite, el sic sepuiiuroe eum ira-
ovv 6 aaza|5io? Tflv xaTwSuvov auTwv xK/iSiav, XaSwv aTTo dile. Quod dum faclum fuisset, susceplum corpus

ToO ScctttotizqO ffwj^tKTo; azfiZtt. uiu-j SiSwzcv £v t^ yjipi ejus lerra lenuit, nec ulira projecit. Perpendis , Pe-
K^Twv, etTTwv -oof kOtduj* « 'A7TH"/6£Te,z«t toOto SecTTro- tre, apud Jesum Ci)ristum Dominum cnjus meriti
Tt?:ov o-w,aa £7ravw toO (T-r,Qo-j; avToO |3a).6vTjj t^ -poarj- isie vir fuerit, ut ejus corpus eiiam lerra projecerit,

xoOfTij Tay^ TrajjaStSoTs. » ToOto ovv TTiTTot/izoTJf 01 toO qui Beuedicti gratiam non liaberet.
•
T£9v£wT0j ^ovs??, oyxsTi uTTO Tfl» yi); i^ippifn t6 Taiptv
<7w,:/a, a)3.a xaTa T»jv toO ayiou TrpoffTa^iv, s^f^iEtvEv zaTaffxeSiv lijro T«f 7:^». 'Opa;, IlgTfS, irotaf xaTax/»i«uf Ko.pk

'Iv.o-oO X/>t7ToO * r;:iw9/) EZitvof oK-jrip' oTt t6 ffwota aOToO )5 77j Knsppf^ev, SioTt TJiv ToO ftoxapiou BsvEStxTiw

tjpiiiii wv oOx etryj-j.

nETP. eauaarw u\rfis>;, y.ai atf^pa exirinTTouat. B i'«"'- Perpcndo plane, ct veliemenler stupeo.

KE*AA. KE'. CAPUT XXV.

n«pt ToO £;s),9o'vTO? iio-juyjyj t^, fjtovij?, oyrtvo? ev Tfi Dg monac/io gwi demomster o disceden& ^ draea-
oSw Spazwv y7r»!VTflff£v.
nem in itinere invenit.

rPHrOPIOI.^UvTt? r/Twv ,tzovK;^wvTi5? fzovvif toO oo-tou Gregorius. Quidara aulem ejus monachus mobtl?-
Tta-ph; Bcv^Si/Tou, odTtj tw twv ^.oytffi/wv tcf/oao^fxw taiimeniem dederat •>, et permanere in monasitrio
liro ToO T^? axTiSi'/? Saiftovo? zuf;tcu9£ic, Tij ToO zavovOf iioIebat.Cumque eum vir Dei assidue corriperet ei ,

azpt^cffTaTTj TrapaS6(7£t (TTOt^jio-at ' ovSaawj r,9i).£v. *0 frequenier admonerei, ipsevero nullomodo consen-

5i ToO 0£oO uVipr.mog toOtov vouQcTwv oO Sti).£t7re. zat liret in congregaiione persisiere, atque imporiunis

<Tvjtyj>; TratSevwv oOz v'j.iU^t'j. 'Ez^tvoj Se 0O7. sDiaTo precibus ut reiaxarelur imminerct, qH..dam die idem

Tf.g ToO 7raTo6c u^TazoOaat 7rapatv£(T£w,', ullu y.ui kjui- veuerabilis Pater ,
nimietatis ejus ta:dio affectus ,

Swf Tw a^tV 7rpo,r7ri7rTwv oOz eTraOcTo. tva £a9v5 Ott' '"tus jiissit ut disoeJerei. Qui mox ut moi.asierium

«OtoO T.po-, To'jg eavToO vovet? 7rop£u9flvat. '£v ptta o-iv exiit , contra se assistere aperlo ore draconem in

>5pt£pa ^ 6 <T'AucTuiog izurhp inb T«i avToO nupuylncz-.g ii'nere invenit. Cumque eum idem draco qui appa-

^"^''^^ devorare vellet, coepit ipse tremens ei palpi-

6/>9£tr, £v evuu> £Z£Xcucrcv Iva T)5? fxov^? uTrozMpw^. C
«ans n.agnis vocibns clamare. dicens Curr.le Scur-
.'OoTt; cv6iw; «vtza ez toO ptovaTT^jpioy £?fA9c, zaTsvi- :

ntov auToO £v Ti5 oSw SpazovTa avco.vptivw »

tw (TT6f.aTt
"le, quia draco isie me devorare vult. Currcntes

t~jps, y.u-uT.izl'j toOtov 6i),ovTa. "Hp;aTo oyv aOTi? Tpi- auiein fratres draconem mimrae viderunt, sed tre-

'U.IVJ, y.ui
^
^r,}.u'so>-j fiiyiGtut; fwvat,- zpa?wv tli^i ' menloin alque palpiianiem monacbum ad monaste-
':«Aj!afieTc,5pa,t/£T£,oTt6 opazwvovTOfzaTa^av^rvpteSi- rium reduxerunt, Qui staliin promisit nunquam se
>£i. > Apat/ovTcf ' Se ofxoO Suo aSc/s-o', tov uev Spazov-a esse a monasierio recessurum, atqtie ex hora eadem
oOz e9:wp7Jo-avTo, TpiaovTa 5e, zai i{//)X«5>wvTa t6v pto- in sua promissione permansit :
quippe qui sancil
vuyj'j sjpovTi?, £? t6 aova«7Triotov ^r.ifj-zpi-lurj. 'ocni; viri oralionibus conlra se assislere draconem vide-
£j9iw? vTziayj-o ii.noir.oTt l/. toO ixo-juarr.plo^j ihivu», ral, quem prius non videndo ieqiiebalur.
« a^roffTiivat. 'A7r6 ouv vn; S>pu; exeivvjf £« tt5 iauToO
ij7roar;^£o-£t CTrifz^tve, zat Tatf toO a^iou avSp6j eO^aij Tctxto-^ct;, tov zaTcvavTi aCiToO eaTwra opazovTK, ovrtva
jrpoTccov pt)i 60WV »5zo),o09ct, toOtov ovoaawf toO /otTroO e^ics^iTaTO.

* Ms. EpfJtptfjtivov To Tayiv cw/za eiSov a).)ii:. non debet moriuis, cum dictura sit a Deo acciple:

' Ms. /ptffToO £v TZtipu yiyo'jVJ izcivo;. et manducate, Unde li.iuel eos solos actipere posse
' Ms. ffTotxJio-at. Et paulo post Sti).i7rc. '
«^Z qni inaiiducare valeant. Plnriiui lociim huiic iiiu-
|v strarunt, Ilxfieiius, Mabillonius, Bulielius, etc. , iii
TWV Tiptipwv. suis ad Vitain S. bened. lucubraiionibus. Ex lioc
' Ms. avf^jyf/ivov to ffTOfza ej^ovTa £ypev xaTaTrteiv facio , qiiod a S. Basilio qu^que usurpaium filciur
«Otov 9i)ovTa" iflp^aro ouv 6 auT^f GussanviIUcus, demon^trari contendit, non oir.niuin
* Vox isi» sigiiilicat palpans , non palpitans, tit in priscorum exempla iii nosiros inores indiscrimina-
I.atino legittir. Ex vociiin simililudine forsiian lc.llu- tim esse inducenda. Vide Basilii viiain ab Ainpiiiio-
(iiMlU') eit iiitorpres liic el paiilo ii.rni; aiii corruplo chio, ut vulgo crediiur, scriptam. Coiisiile etiam
e>l codit e
iisiis ii. quo palpnns, eV palpantem, legeriit. Coi.fissionem Cregnrraiiam anciore Tlieodoio Pe-
ICx f-ussauv. treio Canipensi cai ihusiaiio Coloiiiensi lib. iii cap. ,

^ In Vatic. legilur t.intiim, SpaptovTe; Si zat ^r^.u- 6, ntim. 5, ubi egregie ptignu conira Petrum Mar-
^wvTa. Oiiiiisa re^ocaviiiiu^ ope iiis. Colb. lyretn scribenlem adversu.s Gardii.erum oliject. 58.
bcnedicii jussu euLl.arisiiaiii in os morliii luis>e
" Muliis exeinplis in nolis ad
probat Mennrdus
S.icr. p. 2G7 et
iiunc noia b8i), oiim sacrtiin
2ii8 ,
irijeciam.Censet autem laudaiiisaucior eucharisiiam
,c»rpus Cl.risii snper pectus q.ionin.iiain deliiiiolo- posiiam (piidein luisse supra pectus n.oriui, sed po-
rnin in sepuicro fuisse posituin. Soleiiinis liic mos stca conlinuo abialnin.
^ Gus^anv. et cjcieri fere ed. , mobililati mentii
crai in sepeliendis episcopis. We(|iie id iiuerdicunt
contilia Carlliiig. 111, can. 6, ei AiilissiodDrensi* c. (iedituserat.

12, cii..» |iroliilieiit eucliaristiain dari inortiiis; hoo

e
Primus Cani., Occnrriie. In excusis , Snccurr
rite.
€ji 111 iaielligi deliel de coinmunioiie quT- coiiccdi
 S. P. BE.NEDICTIJS. 18i

KEMA. Kc". A CAPUT XXVI.

Vipl TOU tCtSivtO? TTKtdO? «TTO TYJf ^STrpKJ. />(? pwcro nwrbo elepliayilino cnrato.

Noai?&) ujjSe toOto OT/rif «^tov •jTTKpyevj, oTzzp Dlo-jrr- Sed ncqiie hoc silendum puto ,
quod illu-tri viro
rpici) «v5//i ' AvTWviw TOyvoy.a otr/yout/.ivw r/V-^yo"«, ocTTt? Aiiionio " narnnte cognovi , qui aiebal paiiis siii

cAjys Tou TTCf-ph; KiiTOu TTKtSa eriy^uctv D.Z'fv.'J-io:; v—o- ptieium mnrbo eloplianiino fuisse coneplum'', iu
nitvzvTK, zai ),ot-ov Twv Tpr/orj ot'jTOV TreTTTw/.ytwv, to ui jam pilis cadenlibiis cuiis intumescerel, alijut^

^.ipya auTO'j hxxTY.Bn. EtTa iipoio\j<7r,g t«? vo<rou ^aOstv increscenlem saniem <=
occuliare non posset. Qui ad
oOz r/S-jvaTO. Uph? Se tov «vOcwttov tou 6=00 utto tou vimm Dei ab codcm patrc cjiis missus est et salnli
sKUToO TUTphg «-£(7TK).r3, zKt Ev T« TTooTj/ja uysia Trar? prisiiuae sub omni ce'eiiiaie resiiiuius.
«:TOz«TKffTaOsi; , tw or/ctw yevvjjTOOt fz£T« ttks-/;? CTrou-
ojjj «rrsooSjj.

KE*AA. KZ. CAPUT XXMl.

n5ot Twv £y/5£9ivTwv voui<ya«Twv Ttporrfjyj,;
ly' Sia. Oq iolidis per miraculum debitori redditit.^
TO-j «yiou.

KKi Ti T^tpi mpsypbov Tov fji«9/jToO To-3 p.o:y.xpioM kv- ^^'^"® '''"'' tnceam qnod eju> di^cipuliis [»eres^ri-
B
fjf o; Eivedt/.TOy ^LnynBhrK (toi 0'jOk//ws- vvyov^«t oizaiiov nus nomine narrare consueverat : qiiia die quad.ini

«717/} T.a.pv.\o\j-Jv.i. E'pr,y.- yv.p y.ot 6 «'JTOf , OTt i'-j rrji

fidelts vir qiiidam necessitate debili compulsus, unum
Ti^pa. Kvr,p zl; tzl^to; «vKyzyj ypiov; cvjzyouevog . v.ul
Bibi fore remediiim credidil,si ad Dei virum per-
•jiro T0i3 ;^cjo££t)>iTOu t6 Sovitov ' «TTKtTOuaevo,, zai p.vj
geret , t'l quae eum urgeret debiti necessilas , indi-

s^wv t6 TToSev aTro-?0'jvat, iiiy[(7-rrj Ikutw eujoyjc-tzv yj- caret. Veiiit itiKjue ad nionasteriiim , omnipotentis
vi70ai £7rif7Teu(7£v, e; Trpo? tov to-j Geou «vCowTrov tuool- Dei fiinuium re|ieril, el quia a creditore suo pio
'/i'jr,-:a.i Kki o/j TTo^oeuS-i? Tpofjirzaz^j xo~g -zoxj «yiou tto-
duode< i 11 S(ilidi> graviler Hffligeref.ir, iniimMvit. Cni

o-:v, TvjV (Tuvi/ouo-Kv KUTOu tov zpio^j; twv Swoizk venentblis Paier iiequaquam se liabere dundeiim
v5^!ffftaTwv c'.vuy/.r,-j OLnay/Dloi-j. 'O 5i c-e€(Z(Tixtoj 7rKT/;p solidos respondit, sed tamen ejns inopiam bianda In-

TUfiTraSwj- TTDo? «UTOV Trpccziv. T« G)wv/5 cTrrsv' « Aoeicsi, cntione consolalii.^, ait : Vade, et po>l biduiim ic-

a'J'/yJ'pr,70'j, OTt ouf^Kaw? =';^_w oc<j5cZK vot/.io-fiKTK* «/).'' verlere, quia deesl hodie quod tibi delieam dare. In

r/.7rt).5s , zKt p.rTK 5vo riy.ipc/.g \jr.6(jxpz-lvj r.po; f/e, cu ipso aiilem biduo more su^» iii oralinne fnii O' cupa-
'/(io £';rw (7vi'j.-poj OTztp noi Tv.puG/jrj 6yci),w ''. » 'Ev oi lus. Cunique die lerlio is qui necessitale debili af-

Tarf Sufftv riyipOLig i/.ii-ja.t; r,'j 6 7rKT/;/3 (ryolu^/jrj ev t// fligebaiur, redirel, superarcam monasierii, qucc er;il

TTOoo-eu^i^rj.Tvi oZ-jzpkri ripLipK racevivcTO 6 u-jrip i/civoc, C frumenlo plena , subilo tredecim solidi sunt invcnti.
'•'Trig xiTozc; u-jxyy.Y]: ro'j ypio'j; (:-j'jdyjro,7Tcog zo'jro-j ^^*^^ ^i'" ^^' deferri jussit, el afiliclo peiitori tiibui,
05OV KvO/s&jr:ov.'.v>z).K(sic)ouv uTrvjo/ev h rot aovo.arri- dicens, iil diiodecini redJcret , rt uniiio in expensi»
'ji>), rkt; -h o(n:pi'j'j Tzlrion;' urre/iKvw Si roLvrvi; ai. viho-j propriis baberel.
<iiu tH; tou Scoy6/3ou Tcr.-po; zjyjn;. rptTy.o.iiizy.0L -jopiicTaury. YivpiOriTOLv. " kr.zp 6 criy.no-^opo; BeviSizTOf £ze).£y-
7iiJ njzyB7,'j(/.i. y^v SwSeza voftfU-
y/A zS> rzBliapLivL,) ^oHrrJc/.i u'jopi, stmv too; kutov « "ATr^X^e, zi/.tO'j, y.o.i zol

j.v.ru uTfjOos Tw y pz-.cftiliz/i *, t6 Sz £v 'joaiatJLOL y.i/.ztyz (TcKutw Sik za.; (xvK^zaiaj (tou ypzius.
'A).),' ETri zb 7zpo'eiiiz'jo'j iniJ.l-j eTravtriov * «uQt? 5t/;you- Sed ad ea iiunc ledeam, qiise ejus discipiilis in li-

//ivo f ra. tou trriuLstofopoij ttkt/oo? Oera rtpauztoL,

v.Ttp bri hiijiis exordio praidiclis referentibiis ao;novi. Qui-
7:v.p'/. Twv KJTov yotTY/TwvTwv £v TKuT/jTyj^SiQw^zvwTecw dain vir gravissima adversaiii siii annulalione labo-
av/;'/ov£ueivT&jv, uy.ori T:v.pzu.r,'jc/..''H'j rt; i'j-fip oart; tiyz'j r.ibat, cujus ad hoc usque odium prornpil, iit ei ne-
eTsoov ^/;).oTJ7rouvTK KJTw, zkJ iyJJp:}Tj€i; Tpo; «jtov s-c eiili in potu venenum daret '^. Q'iod (juanivis vitam
^tzz:iit£vov.'Oojv/xt(76za).of S«ttxwv£7rtTO(7o-j-ov£fi/:zav(>)> atiferre non valuit, cuiis tamen coiorein mulavit,
T<;uTov (7uvwS/3<rcv , coo-T» 6oL-Jv.-rifopo-j £7rtvoj3(7«(7&«£ zkt' iin ul diffu 3 iu corpore ejus varietas lepr.e morem
'xUTou o/j/ryT/jctov, zat TouTo «yvoouvTa t6v kv5o« Trtetv iiniiari viderelur. Sed ad Dei homineni deduclns sa-
roLpz(Ty.tJK<jt'j ', hcf. toCt:v t/5: r. pocy.v.ipo\) 'C(>yri; Gkttov hilem prislinain citius recepil : naiii mo\ ut eiiiii

a7ry.).),K;/7. Kai 6 ^iv u-jr.p t6 m/.r,rripLO-j TZT.or/.Ci! ov Dconli^^il, omnem cutis illius varietaiem fugavit,
-£9v/jzi>' «/A £z;^u9ci!7/3r iv o/.w tw ff«I)jx«Tt * «utov zri;

it.z'iiv.'jziv.; t6 ttdo; , zt.ztvjh-j hic/.y.c/. zot; v.r.icjzwj irpBoL^^.aot; itpoJy.ttzo. eItk too; tov toO 0£oO a.vOpoiTov unz-
'ityjiii; , zi,-j Tporipvj •j^jiiwj -v.yiw; «7ri).a5c. Tij yv.p (7 :.atto'iop'>} kutoO oi^ta 'v:^v.az'io; toO aw,a«To; «utoO,
TTKJav «~6 Tou azpuuT'.; c.utoO rr,j r-o; i/t .wjzi. ; •joco-j ivu-^aoiuffcv.

'
In exCiiS'S 'Ajrom'j'i. * Ms. e-AyyOzi(TnS tim abiy.v.zi oiov
'
Ms. Sizatov ci,r,cv.i..
' Ms. dav£t7ToO. a r.crm.. Api(Ji)io. Conscntit Compend.
•'^

Ms. wȣt).ov. b GnfSaiiv.. cvrrnplum.

^\>. -rw SwJZlTZr,.

<•
1)110 C.iinoi., pnmus Tlicod. el Val cl., alqus iii-

* M^. £— KveWo)Ujv. (irtrrvlp niiiiif-, occult.

'
Ms. TV.pi/.i>.:V(jz:>. «^
rr.iiiiis .^ii'!. ei l.vr.. vcncmm misecrrK
 :,
i

PROLEGOMENA 136
is:

KE*AA. CAPLT xxvni.

RII'.
A
SC) «ruv 7&J£A«tlO, X7.T De ampidla vitrea in saxis projecta et non fracta.
lUjOlToO |OtȣVTOJ ivc./'' a.(7-UpiO-J (

£7rtTp07t/iv «'jTO-j, xat ([/rj x^aTSiVTO?.

RaT £-/.£tvov Totvuv Tov y.v.tpm >;!/.6' cv Tv-jv Kaa-aviav Eo quofjiie lemp tc quo alimenlorum inopia Cam-
/.tu,6; ffuvsty^G 5ajO'JTaTOj, 6 toO X/stCToO TrtiTTor zat o/Jo- paiiiam graviter aifligebal, vir Dei diversis indigfnti-

ytuo? otzovQ//o? ovz £7rau£T0 Tract Toi; hj^zitri zr,v Trp - bus monaslerii sui curicla iribuerat, ut pi-ne niliil in

TToycav GvuTTy.Qcb; otavoariv twv avayzatojv ToiJ Goiucnro; cellario nisi pariim qnid olei in vilreo vase remime-

'/^pEMv Tzotovuisyo;' i'ji; o-j Tccnra. h. zov uovxrjTripioi, ret. Tunc quidam siibd.aconus Agapilus nomine ad-
i^sliTOv ', z«i ouSiv itspov viv TjTro^.etfQiv £v t&j y.sXkcf.pf^ venit, niagnopere postulans ul sibi aiiquanlulum olei

Ttic y.0'jii; , st fjtvi ^pu.yji zi Hoiiov zv v(x).vjo) <yy.s\)ii. Ei; dari debuisset. Vir aulem Domini, qui cuncla decre-

Ss Tt j u7ro5(a"/ovo?,Tr/v 7r^60(7n70oiav'Aya7ri7T6j, n)^5£ 7r|s6s verat in terra tribuere, ul in coelo omnia resenaret,

Tov ToO 0£oy ^t).ov, rravj «Otov ^^ja^w^rwv , OTrwj- e/kiov lioc ipsum parum qnod remanseral oiei, jiissit pe-

o),tyov iitirpsiLiri 5o5v7vat auTw •

6 Si Osmrirsio; ovtOj lenli dari. Monnchiis vero qui cellarium tenebat aii-

KvrijO c? ri'§>j TTKVTa £v zo hu'Joiv. Oiusw; 0t7.yiutt'j t£ y.ut divil quidem jubentis verba , sed impiere distul t.

xry.opT:il^Sfj sv Tfi yji, tva iv t&j ovpccjM zriprj^MGfj, sy.sho Cninqiie post paululiim si id quod jnsserat daluni
To ^pxzv ToO D.atou, ozsp £v tw y.su.a.pirx, T^,- iio-jrtg B esset inquirerel, respnndil monachus se minime de-
hcf.Tzsustvsv , iy.sisvdi t&j a to". VTt SoOi;Svat. 'O p.o'j'j.yj><; disse; quia si illud oi tribiier' t, omnino nibil fratri-'

Vs TrjV ToO y.sKky.piov Stazovtzv i-yy-S / sip auvjo; , vTtrr Lu^ remaneret. Tunc iraiu.s , aliis prsecepit iil hdcl

y.ovat (jiiit T13? toO ^tkto ; y.suvtjsu); , 'S.us/. Tr/Kiiwo^at ipsum vas vitieum iu quo pariim olei r<mansisse vi-
Ta-jTr/V oC)j tt/ETO. M:t' 6).iyov oOv ST:ripr^-:r,!jSv 7raTv'y^ debalur, per fenestram piojicereni, ne in ceila ab-l
Tov y.sXk'/.pa.pto-j , si to ^poLyJj s/.sho ti.c/.wj oio&jz£ toj quid per inobedientiam remaneret. Factumque esl. \
«tTi^ffavTt. 'O 5e«7roz;rt6-£c wao),oy»}!7£ ur\ oiowzivat «jtoj, Sub fenestra aiitf^m eadem ingens prsenpilitnn p:iit:-
eiTrwv Tr^o? «Otov t "OTt £«v o)^o-j To i' /atov iy.tlvo •not.oa.nyj- bit saxorum molibus asperum. Projertum ilaqiie vas
^rrJOLi "zih ccjool y.tuvrjri; , Tza.vzinv.at roli a.B-\<sol; otaSov vilreum venit in saxis » , sed sic niimsit incolume ac
TiapauvSia ovy u7ro).:t^5/i(7£Tai. > Tot£ QvyoiBsi; Tzoao- si projecium minime fuisset : ila ut neqiie fr.mgi, ne-

zazo; e/ii-.o,- ofjr,p Kpo^iza.cs zot; «S3).'^otf , OTrojf t6 que oleum etTundi poluissel. Quod vir Doniiui prae-

fr,Bivvcdd-jo'j czsOor, £v w t6 okiyo-j toO £).«iou uTSutvJ.-j, cepiilevari, aique, ut erat integrum, [etenli iribuit.

Si« tq; BvpiZo; ptipwo-iv, tv« jt/vj iv tw fio-jarjzripico zi zoiv Tunc colleclis frainbus , inobedientem mon;ichuiu
|

zo; TTc/pKy.ori; EvaTrootiivvj. Tiyo-js Toivuv z«6wf uay.a.- de infidelitale sua et superbia coram omnibus incre- [

pf.; npoosza.csv. 'Trro Si tvjv BvoiSx ezcivvjv cotpo; * r,v pavit.

).i6wv 7ro).Xwv z«t usyaJMV, S'f wv pf^iv t6 sipr/^fjov -.a- C

«7:6 v^ov; Ky.ODZtGfJi-J orvjtzptSri ojze t3
/tvov ToO e/aiou o-zeOo? ootw Str(X£iv£ (Twov, w? firi ftfs-j ttot;. 0-jt£ 7«p ,

t),«tov i^^syvBc. 'E-Kszpsis-J ovv zipno; outo? 7r«TV50 toOto ev£;;teijv«i, z«t z«Owi «v uy.ipaio-j, Tw «tro'.vTi SoSwau
T6t£ cv-jayJts-JZO}-j zu-j «oeXawv , ivwTrtov 7r«VTWv t6v 7r«p«xoyoravT« fiiov«xov Sia Tvjv «7rt(7Tiav
«utoO zat ^ry/sazovjv

Sinksy?,s.

Ke<I>AA. Ke'. CAPUT XXIX.

Uspi ToO ysutiBivzo; TriQou £).aiou ^ta iiporTSvyf,; avzov. De dolio vacuo, oleo repteto.

TouTou 5i ysyo-jozo; , a.ya zot; KBs\fOi; eavzov 6 rxs- Qua increpatione compleia , sese cum eisdem fra-

^jU.(7y.io; nazrip si; Tzpocri-jyh-j SiSwxev. Ev Si tw TOirw tribus in oralionem dedit. In eo aiiiem ioco ubi cum
vacuura erat ab oleo doliura ^ et
iy.si-jcii , ev w |it£Ta twv «Se^ywv iv ta Ttpoasvyfi Irrzazo, fratribus orabat ,

TziBo; y.s-jo; vnripyt tw o-zeTraTf/aTt y.ty.oci.vuy.s-Jo; . 'Ev Si coopertum. Cumqus sanclus vir in oraiione persi.-te-

Tw Tov a^fov 7raTip« Tzpoayxpzsperj iv zo tcpoie.vyf, ret,ccepil operimenium ejusdem dolii oleo excre-

rip^azo t6 Trwjiza toO «utoO 7rt6Kpiou ' zouyi?£<76«t , toO scente sublevari. Quo commoio alque sublevaio

£X«iou7r).>3euv6ivTo,-£VTW7ri6w. OuTtvofztvvjSsvToj T£ z«i oleum quod excreverat , ora dolii transiens, pavi-

0'>6ivTOf, zb avloBsv el^tov t6 toO TztBapiov c-Toaa ^ menlum loci in quo incubuerat <= inundabat. Quod
uTrepQuaav «7r«vT6 eoaoo,- iTr^.vjowCiV, £v w r,v si; vporj- Benedictus Dei famulus ul a*pexil ,
protinus oraiio-

iii pavimentum oleum

defluere
svyfiV xv4>a; 6 ayto;. ToOto oi BsxGay.svo; o Bavur/.zovp- nem complevil, alque
Tunc difQdentem inobedieniemque fratreni
76? TZKz:np B^viStxTO? zn ^^yf zslo; STziBvy.s . Tov Se «7rt<7- cessavit.
Tov £z£fy3v z«t «7r/jzoov «0£).'j6j 7raT0txwf ivo-jBszrirjS-J latiusadmoiiuit, ut fidem haljere discerel et humili-
ct7rwv' t Tsy.vov, -/.ziryat Ttrrztv aoirjzc/./.zov y.ai zKTzsivo'fpo- tatem. Idera vrro fraler salubriicr correplus erubuit
Pater virlulem oninipoleiitis Dei
o-jvv/v a^iav zov pLovc/.yiy.ov i-zor.yyz/uazo;,* 'O^iuoskrpb; quia venerabiiis
ty.tivo; TcpsTzovzo); y.c/.i acazriptuooi; vnb toO nazpb; Trat- quam admomtione intimaverat, miraculis oslende-

0£u6eif, ri^s(TBt}' b yc/.p «.oiBiu.0; ouTOf TraTvjo Tviv tor;^uv bal; nec erat quisqnam de ejus promissioni-
jam ul

Tiflf £'«VToO vouesffiaf , rivnsp iSiSaTzev, zxvzriv xo toO bus dubitare posset, qui iii uno eodcmque momenlo

projecta caium senlire non poluit... illcesa inter saxu

'
JIs. iifktizs.
* Excusi ooof. consedil.
b PrimiisCarn. el primus Geniet.,i;(rc«HS... doiiui.
^
Ms. 7ri6ou et infra toO 7rt6ou trToua.
Prior Tiicod. Lon?ip. et secnndiis Gciiict., iv-
c
i)e ampnlla chrismolis siiinle aliquid narrat Op-
cubncrant, b.ci!. S. Dciicdiclu^ , rjusque rraltes.
taiiK. I. II de Si^iismiif^ Uonalist.. c. 1!». novxcdlt..
 ,

187 S. P. DENEDICTUS. 133

rovToSuvK.aou 6*00 xxfjtzt roT; Gtloi; OxvnKfft r.v.zi-j A pro vltreo Tase pcne Tacuo plenum oleo do!iiim red-
'-rrsoeizvvi, y.a.i oOx r,-* /otTrov Ttvi rore Tfl," erJToO <tvvo- didisset.
ci«? £v rarj toO aytoy 'JTrody^EireTt 5ct^'.«v, rt c/.TZKjrslv

f,if Ott' cr>roO ^.s^ofxEvot?» x«i fiiitffTa ewcazoTS; T-ziv iv /;tt« xatjsou po7r:5 yfiOai-i)r,-j Trapa. Beov iltsp^xt!ko\ja«»
crrio-zc-^tv. 'Tirip y«/3 iJa).tvou crzEvou; o).t7av ttkvj gO.atov lyoKOZ, TtiQov ij7i-cO?Ajc-avTa £)atou «-iouzjv.

KEtAA. A'. CAPUT XXX.

nrpi ToiJ SatiiovtovvTo,- fwvaxov , xat 5ta _t/a;t),/7;j '
tou D^ monacho a dwmone liberalo.
ayiou iv.biy-o;.

'Ev w-ta Twv riutpoiv, vopevo'j.ijM * tw offtw ETt to tou 0"adam die dnm ad beati Joannis oraiorinro, quod
«'/iou 'iwovvou EuzTrjptov. oTip £v auToj Tw u-.^e', Tou in ipsa maniis cclsiliidine siium est, pergeret, ei an-
o/souj wzo5optv7U£vov ^v, Tv.y.T7o-jr,po; ^yjp'-^ ^''
°'Z*'' tiquus hosiis in mulimedici specie ^ obviam faciiis
fxart tTrTriaTjOou £tf TuvavTvjo-tv auTM £?i3^9e to zepaTov zat cst, cornu et iripedic»m ^ ferens. Qnem cnm reqni-
Tpt77iStz).ov ' £rt'^scoLt:voc.'OolTouGiou 9t6«7rwv tJowtjj- sis>et, diceiis : Quo vadis «? i!Ie respondit : Ecce ad
csv auTov, ).jywv* « iiou «iripy-ri; > izeivoj ok 'y.Tvoy.piBsig, fratres vado potionem eis dare. Itaque perrexit ve-
erTT-v" t "loou -rTprji Touf «?£)^oJf 7roo-uo,7.ai, TTOTov «uToif ncabilis Paler Denedicius ad oralionem ;
qua com-
oouvKt. > ETops-JBn o\j'j o <i-n}i'.to-fopoi BsviStzTo?, z«t pleia concilus rediit. Maligniis vero spiritus unum
ZKT« t6 (jy-jrfii; u\no), s<Trr, d; irpoirevyj.-j, r,y Ttlnpoi- seninreni monacliiim invenit aquam haurienlem, in
c-«? xv.yJoK JT:i(7zpfle. To oi Trov/joov 7rv-uy.« £v« twv quem sialim ingre-sns est, eiimqne in terram proje-
Tou «'/iou fio-juyoj-j Tr^ooeSflzoTy. e.'o6v *, uSwo «v- cit , ei vehemeniissime vexavit. Qufm cum vir Dei
TAouvTa, 7rK,c«uT« ztarilBfj d; «utov, zat (7-Ko«:av ab oraiione rediens lam cru.Ieliter vexari coiispice-
«uTov «vt/ew; £Sao-Kvt?£v. "0 U tou 0£c,u «vSpwTTo? «Tro ret, ei solummodf» alapam dedii, ei malignum ab eo
Tr.s svyjig \tT:o<Trpi-^cf.;, Y.a.i toutov outm? D.eetvwf /3a7«- spiritum proiinns e.xcussit, iia ut ad eum redire ul-
vt?6'.i£vov 9£ao-«a£voj, f*'Jvov «uT&i zoVffov Zi^or/.i-j h rn terius non auderet.
fftayovt, ic«t 7r«c«UTiza t6 «z«5«/>tov 7rv£up.« a7r' «utou
e^ij^Oe, r.(v. ouz ert tou )ot7rou zi; a.\Jrb'J vTT^jtrr pi-^at Irolu.rKTiv.

nETP. 'HOe^.ov '/vwvKi, tkutk 7r«vT« tk 9au,a«T« t« Petr. Velim nos^e, si Iisec tanta miracula virlute
rr,{ Kpofji-j/J,; ouv«n££ £7rot£i St«7r«vT6f , ii fzovw tw semper orationis impetrabat, an aliquaudo eliain solo
rf.; Tr^oyvwTe',)? Qi>.r,it.v.rt i-ririi.zt auT«. voliintalis exhibebat nulu.
rPHrop. oItiv.s- £xouo-tco fitlr,ij.ari v.ai 7r65w tw Gjw Gregor. Qui di.vota mente Deo adhjerent, cum re-
7rpoffzo».wvT«<, y;vtz« twv Tzpayuaroj-j a avayzn «7ratT^
^ nim necessitas exposcit, exhibere S'gna modo iiiro-
rr,v Twv 5«jy.aT'^v e7rio£t;tv, 7ro).uTp67rw,- l7r£T£)ouTiv quesolent, ut mira quaeqiie aliquando ex prece fa-
TTOTe aiv ez r^/io-ew,- vovTKt, TTOTe oe z«t' £iouo-iav.
-/i/) '/ ciant, aliquando ex potesiate. enim Jo:innes Cum
Ka5a7r£p6e:a'/'/e).t(7T«;'lw7.wv7,-),£7et«'0(7ot'/K/),eT3o-iv, dical : Quolqmt avtem receperunt eum, dedii eis po-
i^XaSo-j «Otov, fowx^v «uToi; £?ou(7i«v tjzvk G£ou '/evi- testatem filios Dei fieri (Joan. i, 12). qui filii Dti ^
0-5«'.. • ot ouv 5t« rf,; iloMcta; tou Oeou T£zva v7r«o- ex potestaie sunt, quid mirum si signa facere e\ po-
Xou7t^, Ti 9au;xa(7T6v £av (jr.iiita Wo rf,; ilo-jfjla; r.otfr tesiate valeant ? Quia enim utroque mndo miracula
cat ovvKVT^t; o"Tt " oe z?t l/.aripoi rpor.ta e«up.ao-t« exh beant, testatur Pelrus {kci. ix), qiii Tbabiihani
7rotouc7tv, p.aprvpei uirpo; 6 t/vv Tk^itkv 0Kvou(7av Si mortuam orando suscilavit, Ananiam vero et Sap-
vjyj; a-jafjrirja;, ^va-jiarj re v.ai luTT^sipa^j ^fjfraui' phiram {Act. v) mentientes morli increpando tradi-
vouff St£).£7^«?, zat Tw 0«v«T(u 7r«p«5ouf. Ouoi '/«o 2j^«- dit. Neque enim orasse in eorum exstinciione lci-
o9ki «uT6v'/r/,o«7rr«t £v TYj £Z7rveu(7£t cr.uTwv, <z/.)«ft6vov lur , sed solummido culpam qu;im perpetraverant
t6 T.ratvua, oTttp ni-oiriy.aTi oin/.tyU. 2uu§>ivet oe, increpasse. Consiat ergo quod aliquando hsec ex po-
oTt 7roT£ ^ev zaT^e^ouo-iovTrotoufft, TTOTe Se«7r6 5£»j(7ew;. lestate, aliquaiido vero exhibent ex posiuliitione
'E? olv ezeivotf p.vj Trjv ^w/lv, Stfuyyoiij, v.ar ilo-jd v dum et isiis vitam increpando absiulit, ei illi reddi-
Kaptzfioi, y.ai t«ut»3v naJ.t-u ot t\j/f,; rf,'j (^M.rj ntctz- j) dil orando. Nam duo quoque fidelis famuli Dei De-
7rot/i(7«To. 'Ev 5uo-i Toivuv rpo-^oi; ha-juaroi-j t/-v tou nedicii fjcla nunc rcplico, in quibus aperle clareat
'/vr,(7iou5ou).ouTouGeouB:v£oizTou ojv«,atv7r/)OTi5r,Mt,ev aliud hunc accepia divioitus ex poteslale, aljud ex
oif '}.v.iJ.Tzp6rtpo'j TOUTOV a'jahi/rj-jy.t. Kat Trore pev tou- Oratione potuisse,
rov '/{vt^jo-zoaEv )aC6vT« Geo^ev e:ouo-t:.v, TroTe Se ot*eu-
yj; icyj(7a'jra, Qxijuaro-jpyia; iTrirtluj.

' Ma^i).« vel f/a';i).)a Alapa est maxilla» ?eu genis Versione Gr.Tca quse velerinarium seu cquorum medi-
fiixa, probat Cangius, et ex sequenlibus Jiijuet.
iii
cum hiibet, Sane liic apparalus omnis veterinarii
»le-
''
Ms. T:opvjoui'j0'j Tou oaiou. scribitur, iripedica sen iriplex pedica qua pedes eqiio-
•M. T/;t7r£oouz).ov.
rum imiiediaiitiir, et cornu quo segris jumentis potio
* Viiig;iii c<irriiple £jcwv.
seii medicina inlundilur.
Ms. oTt iripu rpoTZM. b In Germ. et L<mgip.
, quibus concinil ed. Gil.
irepidtcam. Iii primo Tlieod., iripedicum.
" Longip., !,edent in niulo in nfdici tpede. Consen- * Germ. et pene omnes mss., ubi vadis?
iii \. ci. Hunc lucum
' resiituiuiiis ex niss. ct ex ^ Germ. et iinnnuili N Tm., quod si (ilii Dti.
 ,

133 PROLECOMENA. ffO

KE*AA. A.V. A CAPUT XXXf.

lUct ToO yewpyoO tow «opaTwj ez twv osffuwv /uSsvtoj, De rusftco /i^aro ft so/o aspeclu viri Dei toluto.
fiovov ETTiQi-i/avTOf ToO ayiou.

*Hv T£? Tw 71'vii roTSo?, rn Se Trpofrnyopvx T?aW.a; Coihorum quidam Z alla • nomine perfidiae fiiit

£irOVO_Ua^6^U;V9? ', TYJ? TWV 'h.pilOtrJW aSioU Svff77t(7Ttaj' Arianae, qiii Toiilae regis eorum lemporibus, conira
vTtv.pywi. 'OiTTt; Iv Torf y_pi-joi; Toziu Tou twv TotQwv caiholicae Ecclcsise religiosos viros aidnre immanis-
friyi; , o-j t6 Trptv iiyzioL^J e— oir/caixxQ/, 6yaw avjTro- simae crudelitalis exarsit; iia ut quisquis ei clericus
<7T«Tw zaTa Twv T:S? ayta» * xat y.a.^o^.ty.vg sy.y^.rKTict; monacliiisve ante faciem venisset, ab ejus manibus
(7-oucatwv ovoowv Izr.au^Etf , xat t>j lauToO (TV'j-poy'>i vivos nulln modo exiret. Quad^m vero die avariiix
ojuorriTi 0"jv/i6uf y^puttivo;, sov Ttva 7aTa 7rpoTW7r«<jv suse sestu succensus, in rapiuam rerum inhians, dum
iSiaTaTO, eiTS xirjctxov etre aovay^ov, T:upxypr,u.«. to'j- qiiemdam rusticum tormeniis crudelibus afUigeret,
Tou? ote/etpt^sTO , tw Ota %'fJO\t; uTroSa/.Xwv QavaTw. 'Ev ennKiue per supplicia diversa laniarel, viclus poeuis
/zta 0'jv ToJv riu.tpu)-j rfi ttszt Tijj oty.zix; d)ULOzr,ro; ez- rusiicus , sese res suas Beiiedicio Dei famulo com-
•/au;et;, zai ur:6 T^f twv TrpayaaTcuv a\j-/yJj(jZ'ji5 t6v mendasse professus est, ut dum hoc a torquenie cre-

voOv z/aTrii?, Ttva y^wotzov tyj tvxtj zvpv^M? , toOtov ditur, suspensa inierim crudelitaie ad vitam horae
wj^oTccTot? eS),t%e (Sac-avoi? . xai Stayopoi? y.pizr.piot; B rapereiitur ^. Tunc idein Zalla cessavit ruslicum
' ilt.iia-t!Cz. MrjzeTt o-jv Ta; SaTOvou; 6 yupr/.o; uTrose- tormentis affligere , sed ejtis braciiia loris foriibus

pwv, aTratTO-jftevoj vrro to-j ffoSapoO Izctvou zai /3ap- asliingens, anie equum siium coepit impellere, ui qiiis

€«po\t ra. ^iu}ico'j-ct. uutu TrpayjxaTa, tw SouXw toO csset Genedii lus qui ejus res susceperat demonsira-
©eou BeveSizT^j e-^v nupuBia^ott auTa. Touto * lo-ws ret. Quem ligaiis brachiis rusiicus aniecedens, duxit
TrpayaaTeUffaacvof rrpoj t6 e/'iuy;tv auT6v xr.v Twv ^a- ad s:incii viri monasterium, eumque ante ingressum
cavwv Ttawcivv, zat T/j» Cuif,; z-pSavai Trlv ffWT'/jpi'/.v. C' 11« soiiim scdentem repeiit ei legentem. Eidem
ToTs 6 auT6r TSaD.a; eTrautre tou /Szcavt^etv auTov, autem subseqnenti et saevienii Zallae ruslicus dixil :

7rooffe'Ta;e Si TOJs jSpa/iovar aurou ).wpotf itryypol; Ecce iste est de quo dixerim tibi Benediciiis Pater.

dz(Tuz-jBi'jz7.; (Trstyy^do-jui, zat toutov zu.~pofjBi'j tou Quem dum fervido spiritu cum perversae meniis in-

tauTou tTrrro-j «o^aTO D.av-JZfj Tzpo; t6 u7ro§:t;at auTw sauia fuisset intuitus, eo lerrore quo cousueverat
zi; ecTt BcviSizTOj, 6 Ta izpotyj.otza auTOu u7ro5c;aa£voj. aciuriim se existimans , magnis coepit vocibus cla-
'07Tt? yuipty.o; Totj '^pa.yiont S-Seaevof za~poaBz'j a'JTOu mare, dicens : Surgi^ surge, et res istiusrusiici red-
Tpozpiy^wj omnyv.yz t6v a).a?6vz T?a/).av zi; t6 tou ayiou d'' quas accepisii. Ad cujus vocem vir Dei protinus

'icjSpo; 'j.ovo!.aTnptO'j' eupwv [F. e-jpcv] Si t6v 'j.w/.v.olo^j u.6- oculos levavitaleciione, euinque intuiius, mox etiara

«ov xaTivavrt Tiir ctVooou tou ze)/iou za9c?6a-vov, zat G rusiicum qui ligatus tcnebalur , allendit : ad cnjus
KvaytvwrfzovTa. Tw oi auTw T^a).).a azo^ouSouvTt, zai 6u- bracliia dum oculos deflexisset f, miro modo tania

aouaj^ouvTt, etTrev 6 yoipty.6;' CIoou outoj ectiv 6 T:oLrr,p se celeriiate coeperuni illigata brscliiis lora devolve-
BjviStzTOj, Trepi ou etTrov o^ot. »'Ez- tvoj ouv 6 \j~zpr,oocjo;, re <^, ut dissolvi tam concite nulla hominiim fesiina-
^eOVTt Tw 6uaw, zai otecToaa.uivw tw fi)ia{iKTt, yjiipLn; tione potui«sent. Cumque is qui ligatus venerat, cce-

Kvuytouf yeyoveoff' iv tw t6v aytov opav, eSozet tw iauTou pisset subiio adslare solutus, ad lantae polestntis vim
^oow TOUTOV ez^r^riTTctv. Kai «tsvw? auTw Tpofriy^uv tremefactus Zalla ad lerrani corruit, et cervicem
fjizyiazott; f,p^u-o Y.pv.'Czt'j (j.eo'j«t;, y.oti liyzfj —p6; t6v crudelitatis rigidae ad ejus vestigia inclinans, se ora-

aytov i 'AvaffTK, avacra, z.ai Ta tou ^wptzou toutou tionilius illius commendavit. Vir autem sanclus a le-

rpaya«Ta, ocTrip eu.ri'jx;, arroooj.» OuTtvoj ttj ^wv>; eu- ctione miniine surrexit, sed vocatis fratribus, eum
6ew» Tou 6cOu av6pw7ro; touj eauTOu rjpev oySa/ptous- iniroisus tolli, ui benediclionem • acciperet, pr.fce-

«7r6 TTJj ovayvwo-sw?, xat dstop-ntrx; t6v STzotpnzvo^j ezet- pii. Qiiem ad se reductum. ut a taiitae crudelilaiis

vov T?a)).av, cuv auTW Si /:z6vov t6v yupy.o^J Sicatov insania quiescere deberet, admonuit. Qui fractus re-

EO^TWTa, izpoTzays-j ':oi; Bz(Tuz\)Bztafj auTou ^pxy_io(Tt cedens, nil uiteiius peiere a rustico praesumpsit,

roi; ).(upot?, zat t6 7ravT6? «Trizetva Baxtaaro; fl/.o)ou6et qiiem vir Domini nnii tangendo, sed rcspiciendo sol-
uv(Trf,ptov. napauTz yap tou * t6v fzazaptov t6 eauTou D verat. Ecce esl, Petre, quoii dixi .*quia hi qui omni-

tzTelvat QeoswTiOTOv oaaa zi; t6v Siff/i^ttov, TOoauT»} xotyy- poienti Deo familiariu.s serviunt, aliqiiando mira fa-
rit; T:otpriy.o'j.o-'jiriTe rf,; twv )woojv ^uccwf, ota ouz av cere eiiam ex potestaie possunt. Qui eiiim ferociia-
rro).).wv avSpwv CTrouS/j e7riTc)efl-a£ ijSuvaTO *. Ssaca/zevo» tem Cothi terribilis sedens repressit, lora vero iiodos-
ou» T^a/.Xa? tov utt* auToii SeQivTa ;^wptz6v Sta tt:;^ que ligaturae quae iniioc<niis brachia astriiixerant,

Tou ayiou ejouo^iaf aveu yjipofj ).uSivTa, vjrpouo; yeyo- oculis dissolvit, ipsa miraculi celeritaie indical, quia

'
Ms. Trpocayoosuoacvoj. » In Germ. Longip. Val-cl., Galla. Nostrse lectioni

'Ms. T^; ayia, za6o/tz:^; zai a^roffTO^tz;^, ez/.). tepwv favet Craecus interpres.
CVOpWV. b Hic (lissentiiint tum mss., tum ed. In Becc. legi-
' Ms. «jtiott; zauariCz-j. mus, horcB repararenlur. In primo Aiid. utraqiift le-
Ms.
'"
TOuTOtj ^roayaaTcucaacVOf. ciio est repararentiir et raperenlur. Sequiuiur Geno.
* Ms. avuytoG, tu;^wv. et potiores.
* Ms. Tw t6v fzaz. « Big., defixisset.
* llacc plirasi.s prorsus mendosa .sic drrigenda vi- <^
Lodtiip. ei I^orm., dissolvere.
Gi-iiii.
(lelur : n«pauTa yap tw tov aaz. t. i. i. B. «. e. t. 0.
« cibnm ut iinellcxil et expressit Zacli.
IbiC «si ,

TtffauTv; rcrx'j Tt; Trap. t. t. X. /ujti, olav, elc. EuiT. Id explicat .Mabill. de E^lofjia, s-eu cibo beiiidicto.
ItU S. F. BENEDICTUS. i92

vw,- ETTsc-sv sTzi T^ 'ivi' v.vX Tov EavTou T p'/.yji\'it\ht Tjj ^ «' poiestale acceperai liabere qnod fecit. Rursun»

v.y.7.io'izioL inripnho^, iy.zz7a.niwi W.o toc Tiata Xyjii quoque quale quaiitumque miraculum oraiido voluit

rov Kv9o<iJ7rou toO 0£oO vTtiBfiy.z zv.l? o.\jxo\> vjyjdg oblinere, subjungam.

taUTov Tv.puQiu.ivo^ . 'O Se a.yio; «v/jp oOSaawj «tto Tflj

TOuj KSe).yo'j? inv.py.t toCtov lcrw Trpco-iTa^sv, OTrwr itfmlu^ri rpofni- '0 S'
5tva7vw(r£w? «vEiTTfl , a),).a -/(/^.iffKf

C£j eayTov £),9wv £vou6eT£rTO utto Toy «ytacpirjoy nutpo; tou Trauffao-Qat ta?- TOffauTJj? wf/.OTrjTOf tj zat a7rav9^&>-

rrta;. 'OffTtf T?a).).Kf (Tuyzr/^.airpiivo? (z-o Tn? /^ov.qs e7Tt(7T/'£-]'a?, ouSev to Traparav aTro toO yoipiY.o^ toO ).oi-

rroO £ir»3T>37£v, ov 6 Tou 0-o'j av9|0W7TOf oOz e^yi^wv, (/.^)i' ^ f/.6v(>> ^liit;j.a.Ti zlvaz^j. 'i5o'j touto £o-tiv, DiTps, ottco

ifflijv, OTt oyTot ot Tw 7ravTo5uv(zw(>j ©£w [U-a. KKppvci«g lcTCtvovng , ttots f/£v SauuaTa 8t' £^ov(7ta? 7roio(7a

5jvavTat jroTE §i Bi t-jyfig Tvjv twv (7»jpi£twv 7r).v)QiJV evzpyoyat-J. *0 yap T/iv 6jjpiwSirj tou r^jrQou ftavtotv xa9i-
,

^ov.evof uTTO-a^aj, tk ).wpa Se zat tou; twv Seixfiiwv 7.o,u§ouj, a^reo tou aS^uou tou? ^pKydova.s (7uv£(7tpt770v,

rjy6a).Mwv opacrewf Xuo-af, Sdaoi 5ta taj toO 6au,(;taT0? (7uvT0fxta?, OTt aTro £4ou(na,-
5ta T^j Tiwv otV.tiwv

£')Koe (7;^£rv OTrep £7roi»j;r£v. Kat oa« Sl 6auwKT« xat OTrora ot' z\)/(fig vjouvrjS/j Tzoir.ccci, 7rfO(79i(jffw tw Si*>y/i-

^aTt.
KE$AA. AB'. B CAPLT XXXn.
nzpt ToO avao-TavTO? VEzpou Siot Ttpocsvyn; tov izyiou. l/e WJOr.'HO susci/a(0.

'Ev fita »
ouv i5f/£>(z £;ae£ (tOv Tot? «SeVr? o f/aza- |
Qundam die cum fralribus ad agri opera fuerai

ptof zpy«.<7(/.a'3ut £v zco a.ypoi. Kat zt; yrino-jog ziyzv vtiv egre.^sus. Quidam vero rusiicus defuncii fiJii corpus
itpo Ppvy^zog 6«v6vTa, oO Ttvos- t6 (7wf/« ev Tar? uyv.u.-
in ninis ferens, orbiiatis luclu xsluans, ad monaste-

)ats- (iipMV, y.7.i t/j twv Sazpuwv 7r)v3f;(fxup(z cvy/.Ktoiizvo;

rii.im vcnii, Benediciuin pairem qiisesivit. Ci«i cum
ztg To y.ova.rj-zriptov Tra^a^E^ove , zat tov TreywTttr.aEvov dicinni essetquia ideir. Paier cum fratribus in ngro

TZKripa. B£ve?t/.TOV e7r£?v3T£t. 'EppiSo ouv «ut(>; ottmp moraretur, protinus anie monasterii januam corpus
,

uzTa. Twv (z5;).^(MV ev tw k^ow spya.(^ZTa.t y.a.t /3o«50vat

exslincti lilii projpcit, ct dolore lurbatus,ad inve-
£;i^et. TouTO ouv ay.ov<Tag ivwTrtov Trig tou f/ovaiTTJjoiou nieiiduin venerabHem Patrem sese in ciirsum cou-

7ru).r!j t6 o-xjjvwpta tou T£).£UT/io-avTO? «utou uiou ciiiis dcdil. Eadein vero iiora vir Dei ab agri opere
a.TzoBi-

fj-zvog , y.c/.i Tn aTzopprtTU) Ivirri ntzaQzig , npog tjJv tou

jam cnni frairiljus reveriel)atur. Qiiem mox ut nr-
o-£§ao-fxiou KotTpog ^/jTwtv eauTOV o-uvTOfAwf * Bp6[Afj)
baius rusticus aspe.xit, clamare cocpit : Redde (ilium

exSiSw/e. Kat tSou £v auTiij t/j u)pa o tou 0£'.u av5pw7rof meum , redde lilium meum. Vir autem Dei in hnc
zy. Tou zpyov riv y.aTa.na.\Jcrcrg, y.ai ).oi7r6v ctuv TOif a.^zl- ^
voce substitii, dicens : Niinquid ego filium luum tihi

folg zTzi To fiovao-T^ijOtov xiizzaTpK^z *. Toutov iupay.Mg

'
absiuli ? Cui ille respondit : Mortuus est, veni. ro-

Tou TiOvEWTO? TratSoj Kv.Trip, Yip^azo cvv Bay.pvct ^oc/.-j

suscita euni. Quod ut mox Dei famuliis audivii, valde
T.p'.g TOv «7tov , y.ai Aiyziv J A^roSoj fioi tc.v utov pou, coniristatus est , dicens . Recedite , fraires «, rece-

UKOoog ftot t6v utov f>tou. > 'O Si «vOpwTrof tou 0£oO ez- diie; hocc nostra iion sunt, sed sanciorum aposto-:

TT^a^eif £7ri tout(;J "^,

IVtij /iywv" • MvjTOiyj , a.vOpMm, iorum. Quid nobis onera vultis imponere ,
quae non

syri) t6v ui6v oou ZTcnpa ; > ^rpo? cv o tou Trato^j' Ka.Tr,o possumus portare? Ai ille, quem nimius coselial

K^nzypiQ-/!' ! 'A7r£5av£v 6 ut6? fiou, cz^aciitz Ko.Tzp, ajlci.

doior, in sua petitione perstiiii, juraiis qiiod non re-

rizvpo, a.va(jTri<rov auTOV.» Toutwv twv c'j3f/.aTwv a.y.o-i)(Tag cederet, nisi ejiis filiuin resusciiaret. Quem rnox Dei

6 OavnaTOVpybg sy.zlvog na.T-hp , y.ai (Tfo^pa IvKrjGsig, famulus inquisivit, dicens : Ul)i cst?Cui ille lespon-

£ 7r£v'« A.vayj>)p'ri(TaTZ, «§£).yoi, avxj^&jp/icaTcjTauTaou;;/

dii : Ecce corpus ejus ad januam monat-lerii j;iccl.

vKupyjjVTtv h\^iTzpa, u\la twv ayiwv o.-KocTotMV zWt. Ubi ciim vir Dei cum fratribus pirvenibSei, flexilgc-

Ti r/fxiv , a.^z)aoi , (popTia BHztz E^rtTtQivat *, «7r£p oux nna, et snper corpnsculum infaniis in< uiiuit, sese-

/>X'^o,7£v;3aoTaaai; » "oBetov TzBvny.iTog KatZiov KaTr,p Que ciigens, ad cceluin palmas teieiidit (liceiis : Dii-

uTTo ToO a^-or^poTaTou 7r6vou 7r).v}TTo'f*£vo5- £v T« iauToO mine , non aspicias pefcaia mea , sed fidem hnjus

«tTwet 5t£,otEtve, otaeEiSatoufZEvo? x«i of/vuwv oTt i ou fz/i

iioniinis, qiii resuscitari filium suiim rogal, ei redde
j^
«^roxwp^iffw, £«v p'i t6v uiov fiou «vKo-T^o-rj?.
»
'HptuTwev i» boc corpusculo aniiiiam quam abstulisli. Vi)c iii

ouv auTov 6 Tou 0eou a.vBp(,)Kog , lEy(,)v • i Jiov s(tti to ofatione verba c nipleverat, el regredienle anima
(TMaa Tov Kaioiov ; > 6 ^s aKoy.pt^sig , eTks' t upbg ^' Trj ita corpusculiim piicri omne coniremuit , ut snb
7ru).r) Tou p.ovao-Tvjpou -/ctTat , Tif/.te KUTsp.i Tc.ts Kapu- oculis omniiim qui aderaiil, apparucril concnssione
y-vbu.svog o tou ©eou (/.vBp(,)Kog z^i tov tottov p.£T« twv mirifica trcmenilo palpilasse. CujiiS mox manum te-

c-uv6vTwv «uTw «os/ywv, £V.).f.e TK 7o'v«ra etV Kpoczv/riv "uii) et eiim pairi viveuiem atque incohimein dedii.
yr/i sKuvr,) Tou c6>u.aTog tou 7rat5iou t^v Ttpiav auTou Liqnei, Petre, quia boc miraculum in poteslaie n ii

y.fjul-TiV zKtylivug, v.ui uvBtg uvacTug Tug yjioa.g elg t6v liabiiii, quod proiiralus petiit, ut exliibere potuissei.

t,-jp'jvbv E^ETEtVE, ^sywv* € KuptE 6 Qzbg, pti^ ETrtS/e'!!-*}? ejrt

ra; uu.«pTiuf uov , uiX Iki twv 7rio"Ttv toj «v9/>(>J7rouTOUTOu tov oiop.ivou «vao^T^flvy.i tov utov auTOu, z«t aTroocf

'
Ms p.ta Twv Kp.epwv. Ms. TrpOb TV/V 7ruj)»JV.
'
\ls. CUVT^pOJ ()pbu.'i).
.M".. ZKZCTpz-le, y.v.i touto
" seeundus Carnot., Ttecede, frmcr
Norm. el
Ms. £77t TOUTO. Oiiiil onera rjs etc. IIuc ledioni iinii l.net
iiobis ,

i)s. iKi'lziJV.t'. Sj.cxaCiiJ, Crxcus iiucrprcs, scd alteri quam reiiiieiims.

 . , :

ro PROLEGOMENA. m
•co) (ra),t/.art zovtv '^v xpv.g ^"-'X*'"''*
* 0't:u) ot Tng roO «ytou evyjn? Trivjpwestc»?, « 4"^X'^ ^^ "^'f'
crw^v.aTt gto-rj),^:.

xat '
t6 toO 7r«'.otou (T/.rrjMtxa. o/ov £5ovv3S-/3 zat zpsaw zo yj'f' i-^rilaacf., SiTzt iJTro 7t«vt&)V twv «uToGt Tra^ov-
Twv 6ia6v)vai Triv toO «yto-j £7rt * tw TratOt "/evo.t/ivv^v ©ptzwSy) Cau.us-.TOvr.-^taV oJrtvo? T/jj ystpos lu^.oue-jrj;

S(.ytOi Tw TraTf t ^oJvTa xat ol6-/lr)pov Trapi^MY.t. ToGto oJv, E£Tp£, t6 eaujia ev Tjj iauToO £^OK(Tta oux sVxfv,

«»va £tf TzpoazvyQv iuMxm v-KOdxpiiaa.; nroca.TOfhv. SuvrjOfl toOto TrotvjiTKt.

iiETP. navra o"tw xa9wf ).£7£t? eivat oao^oyw. 'Ept- A ^^f"'* Sic cuMCla esse, iii asseris, consiat patenier

tavw,- yap ro-j; ^oyo-jc o'v; TpoEov, spyoi; ETrtaTWCTaf qnia veiba qiisp proposiieras , rebns probas. Sed

'A).)' KtTw (7£. Ivz £t :/3i £(iv o' (zytot avSjo-? Trfi.vTa (zttj/) qn.iso te, iit iiidites si saiicii viri oiniiia qnae volunl

ei).ou(Tt SOvavTat . y.v.i ti -d; trU^-oi Ittczv ^yic.ovcu, v.Tzsp po-^^uiit , el cuiicia iinpelraiit qu« dcsiderant obli-

)a?£rv s-iOvuovoa. iiere.

KEt.^A. Ar. CArUT XX\I!I.

mpl ov T:oL^syMsi7s Sy.o).a(7Tiza « aCtou Lhlfh. De mlraculo Scholasrtcce sororis ejus.

rPHropios. Tt,- £>T£v, ii£Tf£, £v TauTv) To ^wij ToO Cregoriiis. Quisnam erit, Peire, in hac viia PauU
naJ),o-j ijii/i),6r£po,- ; a)/' ojtoj Trc^st toO ay.olonog zrj; snl)limior, qui ile caniis snoe slimiilo ler Doiniidiir,

iraoy.6? «utou T^t,- t6v Y.vpiov Tzxpsy.a.hcs , y.y.i oviztp rogavit {II Cor. xii), et laiijen quud voluit, oblinert

hiiTo -zvytl» o-jz «Syv^O/j '. 'Ex tqutou oyv y.rjX nzpi toO non valuii? Ex qua re nece se est ut libi de venera-

(T-eaaaiou Ttoirpog Bs-jt^iy.rov 8injo<Tou.ui ffot ^Tt vr.opxi bili Paire Benediclo nairem, quia fuit quiddam quod
Ti 07r£p «9a«(7£v, a))' ouSauw,- riSyjvj^v) £Z7r)/;|0(iic-ai. voUiit, sed noii valuii im|tlere. Soror natiiqne ejus,

'Ao£)'f/3 vTz-opyt Tw y-uy.ypiM y.v.ru tracza, fl ovo|7.a s^o- Scholasiica iiomiiie, omi.ipoteiili liomiiio ab ipso iii-

J.a^rriza, rt rt? eySoxtiz

'*
toO 7:«vToSuv«f/ou 0.-oO «vtaa- _^
fanii;c tem|iore dedicai:», ad eiim semel per anmmi
f.i£vvj vizooyjv £x v£6rwo? o.vto;. Avt/j ouv (ZTra? toO venire consueverat. Ad quam vir Dei non longe exii a

ivtauTou leiof etxs 6? t6v fzazfijotov «uTvj? a3£).'i.6v Tra- jaiiuam in possessione inonasterii « descendebai.
•?^f

pa7tv£(79at, Trp; v> 6 tou 0£ou «vSpwTro? ou iioy^tv ()nad;im veio die venii ex more, aKjiie ad eam cnm
e;w r7.g Tzvln; £v -/T»5y.«Tt tou p.ov«(7T/3/;tou -/.aT/i/iyjTo. discipulis venerabilis ejus descendii Iraier : qiii to-

'Ev {iiu ouv r>iiipa.

* TupsyzMtro Kpo; auVflv xaTa to cvro- tum diem in Dei iaudil)us sacrisqiie colloquiis duccn-

G-ff 6 To-: 0£ou avOpw7ror, af/.a twv eWou pLuOnruv. Uu- tes, incumbeniibas jaiii noclis tenebris simnl acce«

•rav Si Tv-v v3,(/£o«v iv r^yit,- t(wv t£jowv ^oytwv, -^at twv Qso' pcrunl cibos. Cnmqun adliiic ad mensam st'dereni ,

rv£u«7Twv 7p«'jwv 5tr;7r)(7£(rt (r;io)i(7avT£?, 6|i«? 7£vo- et inier sacra coUoqnia tardior se hora prolraherct,

liivng, y.uilotnov trt(yy.oriy.;o'jan; \ a.vo.T:sa6:rs;, rpocpn; eadem sanclimoniaiis iemina soror ejus eum rogavil,

fz£T£)a|itg«vov. 'Ev o£ Tw «uTouj ItrBisLv, v.ui hj rn -zmi) Gso- dicens : Quicso te ne isia nocte me deseras ,
ut us-

Trviuarwv ypuwu-j iiid.iy. iyycoyi^trj, to tzoIv rn; vvy.ri; que tnane de ccelesiis viis gaudiis ioqnaniur. Cni

y.ipo; ot£o/>afx£v. *ii ouv lspcora.rn y.ai riuia iy.ti-ro Tza.p- iHe respondit : Quid esi quod l'M|ueris, soror? Ma -

tivoj y.xi y.ara irapy.a. avrov aStlwn o-zntjaro «utov, >i- nere extra cellam nnllalenus possum. Tania veio
-^ovaa- I n«pKx«:',(u <tz. uSs^s fiou, y.-o iaan; (is rn vvy.ri erat coeli serenitas, ui nulla in aere nubes apparerei.

ravrn , tv« fA£xpt Tzcuiu; izspi to; sTzcvpuviov yapag, -,

Sanctimonidlis aulem femina, cum verba frairis ne-

xat rii; «iSiou oialtyjoji^fj 'Com. » Hph; rlv 6 fza/a/sior gai»iis audissei, iiisertas digiiis manns -uper inensam
u.Tzty.pi^n «Ti icrty oli-^ti;, uhl'fo\ ^X^ tou -/£),)tou fxou posuit, ei capnl in manibus omnipolenlem D minnm
ouSafzw? fi£v£tv SuvKwat.» TotauTvj ouv £j.!ta tou aipo; r^gaiwra declinavii. Cumqiie de mensi levarei c;t-

vTznpyt-j, wj fiv3SzfX(u; txvo; v£y£),yjj (fui-jsaBai. 'h g£ pt>i, lania coiuscalionis el lonilrui virtus, tantaqui'

K7twT«T/3 ex£ivv3 Tzup6bjo;,6so.c>uu.i-jn tov (J.M^/ov f>t/35«- inundaiio pukiae erupii, ut neque venerab lis B n •

fiui; si^a-jzu r^ £«ut^? Tzapo.ylnfjsi, izlsiwju tojj £«ut^? diclus, neque fraires qui cum eo adi rant, exiia lo i

oazTu).ouf,£7r«vw Tflj Tp«7ri?/3,- TK? /££/)«? tSiTo' vTztp- limcn quo consederant ,
pedem niovere poiuisscni.

KViu h Twv yjip€i'j TV3V iuvTo; -/eya/rlv ylcjuca, t6v ttkv- Sanctimonialis quippe femina caput in manibns di -

ToSuv«fzov 0£6v £ouiTto7r£i. 'E^Ev^To Si £v Tw a-ja.fj-.rcjai clinaiis, lacrymarum fluvios in mensam fnderat, pi r

TrW uvrn; y.ffoXvj ur.o xn; rpuTzii^n; rocrovrcov uurpaTzco-j quas serenilatem aeris ad pluviam iraxit. Nec paul.»

zat ^fjovTwv nyo; , -/.ai u£t&u Tocraurv^ e7rv3/.o).ou6/3(7£v lardius post oraiionem inundalio iila seculaesl, sed
'iy.yvcsi;, oicsrs ^n-zt t6v cTt€a.rrpiio-j rov ©tov «v5jow7rov lanla fuit convenienli:» oralionis et inundalioiiis, i;i

BeviStzTov. fiV3T£ touj ffuv «utw Tzcfpaysyovoru; uosl'fov; de mensa caput jani cum tonitriio levaret : quatemis
ouvaffSat TV3J To-j o'V.ou ^),ta; ppuyy rt i^c^ TzpozlStlv. 'H unum idemque esset momenium, ei ievare capui, ei

Bi uyicorurn £z.-ivv3 ev3).£ia xvjv y.tful-ov £v TKtj yspviv pluviam deponere.Tunc vir Dei iniercoruscoseiloni-

ti)? ^v eVt xn; rpuTzi'C,n; -/li-jy.c:u Ba.y.pvco-j T.oruuo-j; i^i- Iruos atque ingentis pluviae inundalionem videns se ad

X.^ZM, 0»' (wvT/iV Tou aipo; cvSiy.-j ti; TzlfSo; uerwv fz-re- nionasterium non posse remeare , coepit compieii

'
Ms. -/«t t6 cr(>)y« Tou 7rat5ioj 6')ov. assignata , in ip=o IJenedicliiii ordinis e.vordio il.i :

' M». £7rt t6 7r«t5tov. ul, non iiiendicando, non manibiis iabor.nilo ad vi -

* Ms 0'jy. flSuvKTo. lam necess iria parare cogerentur. id e.\ S. Gregoni

* Ms. v3T(? yaptri. epistolis alibi osiondemus. ex fidciimi INdniiiiilos
* Ms. [jLf.a SeTiiJv >3f/ej[)wv. ob aiiniiibns, ui ipsi clenci
vixisse liiinei ex epi-
,

* Ms. 6-,^ta? Si 7£voi/£vv3? zat )of7r6v YiSv) (Txoriaf stola 3, I. ni, oiim "i , indict. 11. Ipse (.reg. nioii:<-
sieiia (jii.«' timdidii ledilibns do:avii,a!lero Gregorio
* Observa ex lioc !orc moiiachisprxdia ad vicium teste, sciluel Tnroinco I. x Hibt.
 , ,

m S. P. BENEDICTUS. m
?a>.ev, wffTE u«Ta Tijv s^yjiv n t.u -Joktoj £7T/ixo),ouO»)7£ A contrisUUus , dicens : Parcai libi omnipolens Deiis,

•/iv/jo-t? '. ToffawTJj §£ T/i? evx^? «v « S'Jvai7.ts, w(7T£ Trlv soror ;

quid esi quod fecisli ? Cui illa respondil : Ecce
cayTr:? xc»a),nv ex Tflf zpaizi^rig fjieru to^ ng ^povzrii le rogavi, et audiri nie noluisti; rogavi Doininuin

«xou avao-Tflo-at, y.ai it fj.ia. xiipov poizrt zri'j twv av.oo- meum, ei audivii me. Modo ergo si potes, egred re,

T//3WV yevitrQai iruvEXeyfftv, tjjv ts rrj? xeya5i»i? t«? tepa? et me dimissa ad monasterium recede. Ipse auleni
riKpH-jo-j u-jcct'.yjfTi-» , xat tiJv toG CetoO xKTEVEyEtv. 'O 5e exire cxira tecium non valens ,
^ui remanere sponle

[iuy.xpio; XKTavorjo-af ftrj SuvacQat eaviTov £7rt to /xovaiT'" noluit, in !oco mansit invitus. Sicqiie factum est nt
TW/5tOV ilTl(T7pi<j.SLV , Stti THiV TWV UdTpUIZUyj Y.V.I ppCVTWV totam noctem pervigilem "*
ducerent, alque per sacra

Taysaj^YJv, zat Tr)v TOTauTJjv tou -LieToO ETrt/./ufjtv, J.u-rry- spirit;ilis viiae colloquia sese vicaria reialiooe satia-

htig eiTttTrpo? Tijv eauToO aSe^.yriv' i lvyx_'>)pri(Tr) ffot o rrav- rent. Qua de re dixi eum voluisse aliquid, sed mi-

ToSuvKtxo? ©£0?, «SfAyTJ. Tt EffTiv eTTotjjCTaf ; » T^pbg ov nime poiuisse : quia si venerabilis viri meniem as-

«TTOxpi^tiTx, e.TTcV < 'looij Tvcx.pExed.s<jX ct,y.w.i\Jiza.v.o~j<7v.\. picimus, dubiuin non est quod eamdem sereniiatem

ftou oOz riOO.jjoa?. na6£za).eo-a tov y.upi6-j jjlod, y.ai s crrr volucrii in qua descenderai pernianeie ; sed conlra

xowe uo\) ' Kpriotg ^.otn^ov eav SOvjjaat e^eWe *, Jtatte xa- iioc quod voluit , in virtuie omnipotentis Dei ex fe-
TaA£i.^aff ti; to [jLov7.(Tz-opio-j a7re),6e. » aOtoj ovv ?;« tou minae pectore miraculiim invenit. Nec miriim quod
ofxoy irpoy.xi-^xi ajj SuvKue-Joj, iyo\itTiug si tw -zo-nw jjtt- B P^^^ iHo femina ,
qu3e diu fralrem videre cupiebat,
vai ij.r) u-jaa'/_6y.tvog, azoufftwf tfitivt TTv.p' «ut^. lla(7av in eodem lempore vaiuit : quia enim juxtu Joannis
SiT/jvvvzTa iy.iivrnj «yp-jinovvrt; Sizriham ivroi; tk? TOCem, Deua charitas est {I Joan. iv, 16), juslo vaiile
•ctV.tou ^wijj fri[xaai , y.ai rotg twv eeoTTveuaTwv ypafwv judicio illa p!us poliiit. qusc amplius ymavit.
St>?'/»3uz(riv eauTOu? e|i/7r).>3c-avTef. 'iSou ouv Ttspi toutou
iipr,y.u 6c^vicat auTov Trot^cat Tt zat fti) iVj^ucat. Ewv Se tou csSaTftiou toutou na.rpo; t6 Bt/.riu.oi. xaTavorlcwue:!,
ou/ £uct(7Z0fi£v TO'JTOv StTTacavTa. Aut-^v yv.p rr,v euStav riStli oiv.utuv.t, riiir.tp cuvEf^vj £tvat, otj aTro rri; '
(J^ovvi

xxrni^e Tzpog rw oatwTaTTjv auTou aSE^.yrjv. 'A).).a t6 £vavTtov yiyovfj, oirsp rifiilrjas 8iv rrig tou eeou Suv««ewj ev

rfi eauTOu teewTaTrj izxpBivui y.ai aoslfn Sauaa. ©auoiaaT^v yup ovtw? £(7Ttv, OTt ri nupfiiiiog £v ezeivw tw ympM izletv»

Kwrou iiSuvjjQfl, ririg [tsyoJ.ti^g tov aSe).'^6v eTreTroQet Qtv.uv.aBv.1. RaTa yv.p friv 'Iwavvou ywvwv i o ©eof ayairrj effTtv.

Atxaia ouv Triivu rf y.pitrtt TrXeiov riSuvrjQrj ezsivrj, i^Vtf 7r),;iciv riyv.TTmtv.
niiTP. 'Ofioloyu, xvi Travu piot ipiay.si 6 liysig. i^etr. Fateor, muUuin placel quod dicis.

KE*AA. Aa'. CAPUT XXXIV.

Vtpi outou S;<o).a(7Tix»3f
rri; ^(jy;n; rf,g «xtrrjg uSsAfrig De anima iororis ejus visa qualiter e corpore sit
TTwf auT/jv EtSev, wtr^i Tztpiurspuv sig oupavouj avtTTTa- egressa.
;/£vi3v.

rPHrOPlOS. T^ Ouv icrig r,u.ipu ri auTnj (7eSu(T[tiog irup- Oregorius. Cumque die aliero eadom vencrabili*
Cevoc ets To £'auT«? y.e).>iov uvfx^iipria-fj Ti^rauTwf Se zat feniina ad cellam prnpriam recessisset , vir Dei ad
Tou 0£ou av9pw7ro? £v Tw ;xova<7T»3piw auTou uTreo-T/jeil/e. monasterium rediit. Cuni ecce posl triduum •>
in
K«i (oou [j.tru rpirvj ^[lipm i-j tw £'auTcu y.s>lir,) iariig, cella consisiens, eievaiis in aera oculis vidit ejusilem

tTTv.pu; s-j ro) uipi roxjg 6'j.Bu).[j.o\jg, tlot rv; oaiug «jtcu sororis siiaj animam de ejus corpore egressain , it»

ao£).7-73» Triv aytav -Yvxriv iy. tou (TUiu.v.rog u\)rrig £v £to£t columba specic <ce i secieta peneirare. Qui lantie
ntpvTrtpug s%s\%\ov:u, y.uii-niru tou oupavou //uo-Tripta^ cjns glnriac congaudens, omiiipoienti Doo in liymnis
ava/yjy^Eio-av. "oaTtg- ro Too-avT/j 06?« auri:? a^jyyj/.ipi- ei laudibus graiias reddiilii , ejusqne oliilum fiairi-
[Lfjog, Tw TravToouvipw ©£w £v upvotj xai a?votj £u/«- bus dcnuntiavit. Quos eiiam prolinus inisit , ut ojus
piTriug «Triow/e. y.ui Trlv auT>3? T-),£tw(7tv Tot,- uotXaoig corpus ad iiioiiaslerium deft-rrent, alque in sepulcr^
£_ur;;/ua£v. Ouf xat (i7r£a-T£ti£v £u9£wf, tva t6 (7£/jtv6v ciut»^ quod sibi ipse paraveral , ponerent. Quo facio con-
y.ui ri[ito'j ru[ux sig tq [j.ovwTrvpiov «tyotywo-iv, y.ui sii tw ligit ut quuruin ineiss una semper iii Deo fuerat
[fjriiiurt 6 ^v eauTw eroittuaug ', 6a-.]/wo-iv. '^iiv yuo 6 eorum quoque corpura nec sepuUura separaret.
vou? e'v v.yi'.) 7rv£u//KTt >7vwptevof ^v £7r' «W,»j).oif , zaiD
vpo; ©£6v Sta7r«vT6c icjursruyiii-j-.g vitripyjv *, tou'wv t« ita-jiepci. eiftata oute « ruvrt yjapieui nouvaTO.

KEMA. AE. CAPUT XXXV.

Ile^t Tflf -^vyjig rtpiiwjoii iiitay.oizov 7r6).£w; K«7:u/3;. De mundo aute cculos ejus collecto, el de anima Ger-
niani Capuatice civilalts cpiscopi,

'Ev «).),w TOtvuv xaipw 2-|!;favS6? Staxovoj z«t ivyouue- Alio quoque tenipore Sorvandus c dincnnus alque
ifo» Tou //ovKOTfl^ iou Toi) ot«zst_(/£vou £v Toij [iipt<Tt rfi; abbas eju5 m^iuasterii qiiod in Campanix pariibus a

' Ms. y\i(jis. favei Cr.TC. interprps.

*
.Ms. t6v ©;6v fxou' uprioi; S« ),.t7rcv liv ouvaaat. *"
Die 10 Feljruarii, qiin Scliolastira colitcr.
Mb. [/.o-jfi; tl(jrii.bfj. c Servandus diacouus ei alibas ciijns iiic inenlio
Ms. C/crivwf/aTa. praifiiii nioiiasiero S. Sebasii iii iii nrhe .-Mairinu,
*
M ;. r;v «uTo; iraiu.uau;. qiix- <|uinto liipideVerulis, Cnssiiio triginla disial, e\
Ms. o.vaTcTapivOs u:ri3oj^£v. aciis ^. IMaciili iiuiii. 11. De Liberio puiriciO lejjeiij»
" DuoCarnot., Bigoi. ei Uccc, per igile-, ciii lorl.
n.icrt-iuim in liuuc ocuin. M.\b tL.
 . '

107 riiOLECOMENA. m
K«pravi«f vrro AiSspiou tov TijvtxKUTa naT/jiztou zTta- A Liberio qiiondam patririii fiierat coislnictun» ,
a«^
:

eum visilalioiiis grntia ex more convenerat. Ejns

CtvTOf, rjOO? Tov fzaxaotov 7r«Te'/3« Bevsoiztov E7rt(Ty.f}£«.);

/Ur.vi ev Tw fiOvaffT/Jptw 7r«ci6a).£v, e9o; eX""'' '^iJ^^o quippe monaslerium frefjuentabat ; ul quia idem
rotetv. Kat ftOTOf ya/s 6 avni/) StSa^^f o\if,eL'no\) «var).£wf quoque vir docirina gralia» cooles is iiifluebal, diilc a

v7rop;^£v. 'EayTO-J; o^iv toi? fi:).ip&uTO'f t»;? «'wvtou ?w^; sibi invicem viis verba traiisCiiMderent, et siiaveiii

pjjfiao-tv apSsTiffavTe? , «So tk Tfij riSyTaTijf Ppwaewf cibum coeleslis pairiae, quia adbuc perfecle giiudeiido
K7r£')a'Jffav , Tflf sTroupavtou 7r«Tf toOs «xop£(7Tw 7ro9'.j non poterant, saliem suspiiando gusiarent. Ciimqu.'
lpi'/6j.e-J0t. K«t £'v TOliTOt? «ji VJ7pv(pu-J7U.; £'k-jtou? £'w- bora jam quiclis exijicrei ^, in cnjus tiiriis supeno-
pwv, xo'pov TTJf T0ia'JT>3j T:viju.u.ziy.n; rpvorii 110 sicot- ribus se veiier;ibilis Benediclus , in ejiis (luoque in-

tsov^? toO ferioribiis se Servandus diaconus colbcivil quo

^ojxsvoi' OTS Si -/«1 ula^rnfi; o-w_Lt«To^ Xf ^^*
:
s^

CTivavOVTsf TawTijv f/ETeAafiSovov. ToO oi y.uipo'j vide'ic('i in loco inferiora siiperioribiis ervius con-
«7r/iT£t \

itUM^/^i.tlCJ «TratToOvTO; , £V tJj E«"JToO T:\tp'J(^ £u)«6£(7- linualiai asrensns. Anle eamdem vcro lurriin lirgius

raTOf nurrip BevjotzTOb «vvjX^e. 'Qca-JTw; oi z«t lepSav- eral liahiiaculum iii quo ulriusqiie discipuli quie-

Sta/.ovo; evTOt; «•jtoO zaTwy^toif ££0"w/to'6/;, iv w* scebanl. CuiDqiie vir Dei Benedictus quiescenlibus
oof ,

ro^rw Ta xaTw^ata TOt; «'jw^etotf ^ ota toOto z^.Tec/.eu- adbuc IVatrilius, iiislans vigiliis, noctnrnx oralionis

iffSrjaav, tva £v (TuvToptfw « (zvoSoj yivnrut. "AvTtz/iuf B^empora prGevcnisset , ad fenesiram stans, ct omni-

Si ToO t:\jo'/o\> otziQu^ i-ztpo-j virfipyj-j, £v9« -zCj-j ajx^o- polentem Deuin deprecans, sul)iio intempesii iioctis

riowv 0'. p.u.Qrtrul «o^uj^a^ov. '0 oi toO 0£oO btpuTWJ bora respiciens, vidit fusam luoem de.super cunctas
noctis tenebras effiigasse, tantoque splendore clare-
CEviSt/.To;, £Tt Twv «Se^.owv Kv«7r«uo_a£vwv ta t.u-j-j-^/j^

scere, ut diein vinceret lux illa quae iiilcr lenebras

TJi; vuzTipiv^; 7rpoff£u;^ri; wpx wKU-jru; T.oorf^uau; i-j

tov eeov radiasset. Mira autem res valde in bac speciilalione

~ri £«UToO fiuptSt eaTCo; , v.ui 7r«vToou'v«y.ov

oU7w7r(iJv, «i'^vtotov £v ta zf,; -jvy.ro; uotpiu

'^
u-juti.i-^u;, secuta esl <=
: qiiia, sicut post ipse narravit, cinnis

£tSs, z«t t~oJ a)WTo;^u(7i« i^u-jn 7ro).).« ovpu-ji^VJf w(7TE eiiam mundus vebit sub uno solis radio colleclus,

anie ocub)S ejus adduclus est. Qiii venerabilis P;iler,

CKfrav Tov TJjf vuzTOf czotikv yu'^«fj£u5flv«t. ToffOuT^a
dum inteiitam oculorum aciem in hoc splendoro
^i fWTt ri vu? ezeivr) z>Te).apt-/3uv5»3, wcte zat zn; r,u.t-

jztoSu)lsiv, ez toO ojpavo'5iv coruscne lucis iufigerot, vidil Germani Capuani epi-
pu; TO (f€);
y...7j).up.-^u-J-

6«-JUKT0j oi nkopt; aucT/lptov ev

scopi aniinam in spbnTa ^ ignea ab angelis in coeluin
rof ipwTOb. Tij Tflj"

&7rT«(7i«; ezsivrjj wpa e;/iz(i).ou5rj(7sV, z«0o); 6 «0^6;* ferri. Tunc tanti sihi testem volens adliii^ere mira-
culi. Servanduin diacoiium iteraio bis lerque ejus
iraTwp ptSTeireiTa SirjyryffaTO. Efjov yup , fsc.czev, zai

iSou o).Of zocpto?, wj uTTo uixv ToO r;)iou u/.ri-ju ^v nomine, cum clamoris magniliidine vocavii. Cumque

(7uvaepot<79£i.-. "'ETt Si TaOT« Tou fWTOf rv )..f.7rpoT«Tt C»"e ««isset iusolito tanti viri clamo.e lurbatus, as
ceiidit, respexit, partemque jam liicis eviguuin vidit.
«T£vw; Txposkyjjiv, tiZt Ttp'j.u-jov ToO Ka7ru/3j £7rtC/(o'7rou
Ciii tantuin boc ohsliipesccnii miiaculiiiii. \ir l)(;i \wt
TW» «ytav i]/u%r3v £v Truptv/i cfuipa. -.17:6 uyyiloi-j £v ru>

ojpuvM ordinein qna; liieraut ge-la nairavit, sl.ilimiiiie m

7iup«)apiSaM0'JLi\)ri-j . t6t£ 6 Tiato? izurftp Bt-jt-
Cassinum caslrum religioso viro Tbeoproito manda-
SizTo; rf,; foStpu; zuvrri; opu<T-u; zoivwvov t£ z«i ptap-
SiXwv 2£po«vSov tov 5t«zovov, fi£T« vii ul ad Capuan;im urbem sub eadein iiocle irars-
«lupa t: po/.u-U(jTf,fi7.i

milteret , et quid de Germano episcopo agerelur

r.pu-j'ffi; ityyypu; Vi; y.ul rpi; toOtov i/.ukt(7t-J. Ey.ti-jo;
agnosceret et indicaret. Faciumque est el reveren- ,
ce rur.uybti; ini rv u(Ty-jf,Bti toO jrurpb; y.puM'fn, £z-
Quu6os z«t ff7rouS«tof «vrASiv. E9j«adtTo Si ou t6 7rav
tissimiim virum Germanum episcopum is qui missus

fuerat jam deiuncium reperir, et requirens sul)liiiter

Trj; opx(Tt(ti;, [tipo; Si ppuyy toO ywTO? eziivou iotpu-
z£v. AuToO ^i £Z7r)«'^£VT0f agnovit eodem momento fuisse illius obilum quo vir
£7rt T(w 6auf/«Tt, 6 ToO GeoO
«vQpwro,- y.u^tlf,; auTw untp i^iuijuzo Strjyri^TKTO. Ilap-
Domini ejus cognovii ascensum *.

aUT« Qt £v Tw yM<jrp'ji Kacivw tw <77rouSa!OTaT(j) ovSpt

QeoTT/siTTw UTziartvvj 07rwf iv *
ZKt T« 7r£ot r£pptavoO Tou eztazoTTou (jUfOi; otayviw; zat
KaTrurj tw ttoXsi Ttiu.-lf,^

v,..,'.-.^ , '._- T..'_, Si - • • ' ^ '< Tov £v u'jioi; Ttpiiu-vo-j tov £7rio-zo7rov £V ZUptW T£)£tW-
(y.rjvuerrj auTw. Toutou 0£ '/tyo-jozo; UTOdruiti;
'

Ioitto-j , , . , ,
,'

r t -
'[• '
T '
,„ , ,> . , , - . , „ - ev K-jTfl T>j &'o7r-^ ^
fi Te^eiwct? auTOu '/iyo-jtii , i-j /3 tou
bVJrcL vjpvj. EptvjrKJu; oz y.ui u/.ptZu); fj.«9wv, eyvw oTt . . . • < '

B£oO av9pw7rof ihtuTuro Trlv 7rp6r ouoav6v «utoO «voSov.

Peir. Mira res valde , ei vehemenler stupenda.
nETP. eauuaiyTOv npy.yau (jtfiZpu. zat )i«v.' ez^r^rjT- D
Sed boc quod dictiim est , (|uia aiite oculos ipsiu.'}
rcrn [Mf u)Xu toOto 07r£o iooiBrj icwTw, ttw; £V(W7rt;v twv
qiiasi sub uno solis radio colleclus omiiis inundus
(itOa).awv Tou Sizatou, (U(7£t utto fztav toO ri),iou «zTtva,
adductus est , sicut nunquam expertus sum, ila nec
oT-u-j-.u ri-j /.07U.0-J c\i-juyBfi-jui -c6 rrjj y.oi-jfjg u-juaru-

soporidare debuissent ; lurris eral eodem in loco con-

'
Ms. (iva7r).eof.
*
slituta, qita; super totius cella; hahitacitlum immniphnt;
.M». y.urw/oi^/iot;... «vwyiotf.
in ciijus iurris , ctc. liaec ahsuiil a iiiss. ei al) ;iliis
Ms. yu~(o'/tu rol; (ivw/cOtf.
ediiis. In Graica ((uoqiie vers. no 1 le^iuiilui .
M^ wp
.^l.'>. KaTTourj;.
« Compend., iiira autm i'a/t/e re» caiitdcni sp-cu-
lalionem necuta e.st.
Ms- «UTrj T/) wp« zat poTTn
' Ms.
* Germ , in spera. Colitur autiiin S. Ge:iii'aiius di-i
ez7r).riTT0pt-. Forie £X7r)ijTT0fi«.
50 Oclohris.
e Piimus Aiid., Lyr. , Becc, Pral., Bigot., Iia-
• Primiis Tlieod., conslilutum.
*•
in cdit. Gussanv. post exigcrei, legilur benl abscessuni.
: ui se
m S. P. Bl-NEDICTUS. 500

!7=r.i;- «Va' o\i*h /uTc/lciSi^j^xi -ovTo SuvKU«t, jioiV fi;a A conjicere scio quonam ordinefieri polest, m mundiis

•jsvcCjBou oodlei, tva tzx; o y.6<jy.o; Otto u'/Jo6jtzo-j svo; omnis ab liomine uno videaliir.

o ;a^^.

rPHrOP. 'Ao-ya).w? ymzz/j, Uizpt , ors/J ^iyw. Mu^vj Gmjor. Fixiim tene, Petre, qnod loquor : quia

Qcou.ivn Tov -/.Ti<7T7jv, 7ra<7a « zTic-ij ' ffTcVfl a-JTfl cO-Ttv. aniinae videniiCrealorem angusia esloninis crealura.
7/,

'i JffTi; oyv oilyoy ti toO «wto? toO zTtffTOy E^sacaTO ,

Qiianilibetelenim paruin de lnce Creatoris aspexeril,

yxypo-j a->rw yivETai 77av aitoj twv -/.Tt(7;AaTwv, OTt aurrj bre\e ei lii omne iiuod crealum est : quia ipsa liite

'
Tw voeiv £a7r).KTJV£Ta', xai vibioiiis intima;, mcntis laxalur sinus, laiitumquo
vv Tou ^wTof 9=wcia Ivoov iv

TOffouTov TTooj esov £-va77/ot Tov vovv, w(7T£ /otTTov avwT!- expanilitiir in Den, ul superior exislat mundo : fil

pO! TravTOf zov •/ocaou -/aGiorTaffSai ,

yiviTat Si cZzri ij
vero ipsa videniis anima eiiam super scmetipsam.
ToG BeuciO-jvzo; '^"Jyji -/aS' iavTriv. 'Hvt/a o£ sv tw ToO Cumqiie in Dei lnmine rapitur super &e, in interiori-

8eou &&JTt upcrjza.t ac^ra^icSai , OTreoavw «Otjv? ev biis ampliaiur; et dum se sub se «conspiciiexallata,

toi; hdozipot; 77).aTuv£Tat. 'OTav oi iauTrjv ^riaTuvSsr- comi rehcndit qiiam breve sit quod compreliendere
cav ^cacT/Tat, ETTivtvwczit ocov ' /3 oa;^u hctiv ottejj ev humiliala noii poier.il. Vir ergo Dei ,
qiii inlnens i»

rji Ta^Titvwffct ou(7« xaTao"j^£tv ouz riSuvaTO. 'O Toivuw glol)nm igncnm, aiigeUss quoqu« ad coBlum redeunie?

avrio roTo,- oTTJv Tou^TvfOi (75/«tcav eca(7au.£vt?, xaiTou? B videbai ,

haec prncui dubio cernere nonnisi in Dc-i

C(.-/yilov; i-j Z'~> o)pv.viii vTzo^zpioo-JZx; , ^r/ooS/jAw? tovto lumine poterat. Quid itaijue mirum si niundum nnte
^ewo/icrai ovz riciuvaTO, £t ari vj tw owTi Tou Qio'J-'jT:r,p'/i.
se collLClum vidii, qui sublevaius in menlis liimine
Tt o-jv 5a"jaa(7T6v et x«t tov xot^jxov o/.ov cvcurtov auTou extra mundum fuii? Quod autem collecius mninliis

(7u>aj^9i'vTa tiZvj , o(7Tt? u-.^wectj £v zut •JOSorT) ywTi eiw anletjus ocul s dicilur, non coelum et icrra conincta

Tou y.i(jiMO-j VTrfip'/^Bv; ozt Se cuvc/SerJv a7T«? o y.ocrfjo;

est , sed videmis animus est dilalalus, qui in Dco
ivcJTTtov Twv 655y),_awv auTOu zipr,zv.i, o-jyi o oucocvoj raplus videre sine difficultale pntuit omne quid iiifra

y.«i ri '/n * T:a.pii7zr) Itvi t6 «uto' a).).« tov eiwoouvTO? »5

Deum est. In illa ergo luce qnje exierinribus oculis

^u;i^ri £7r).aTuve»3, i^Tt, 7rc6f ©eov cf.pr.KyEtGc/. av£u Sucrzo- fiihit, lux iiiterior in meiite fnit, qiiai videnlis aiii-

Mc/; Bcr,)pfi'jcr.t f,^'j-jf,Br) e-/a(7Tov OTrep evSov tou 0£ou raum cum ad superiora = rapuii, ei quam aiigii>la es-

E^^Ttv. Ev auTw ouv Tw 'iWTt Tw Iv Totf £2a>6£y 6y6«).j:/ot» sent omnia infcriora monsii avit.
tcacTCrayavTt sw? £v6ot£|30v £v TOtf zf,g -Ivyf,; voiooi;

Cr>B«iij.ot; Oric-TOt? «jOTraycicav, ' eSsixQrJ a"^T(iJ, Troaov «UTiii c-T£V(a-

\jT:ftpyj-J.'0 '/«js tjJv -^vyjf,-/ Bio.Tc/.y.i^jo; hj

TaTti £t(7tv 7r(zvTa Ta /«TiwTica itiprt.

iiETP. 0/;w£«uT6vfir;£7riyv6vT«(z-/ft6wf «7r£p £"p-/a;. {] PeiT. Viileor milil uliliter iion intellexisse qiiae
Ata ytio Triv iy.rrj ^ptt.o<jzr,zrx, f, z\f,'/n(jt; (jo\> toc7outov dixeras ,
quando e\ tardiiaie mea tantum crevii ex-
ivj.Eryj7.cvj' (i//' £7r£to« TauTa «pzio); <jol'yo); h zf, e.aij posiiio lua. Sed quia haec liquido meis sensibus in-
Stavota £;£;^£a,', atTG; oTrwj Iv zf, zf,; oLnjocjzos zicUt fudisii, qu3CS0 ut ad narraiioiiis onlinem reJeas.

KE*AA. Ac. C.\PUT XXXVI.

rie^i Tou (jVf/poc^i-jzo; Trao' «utou ftova/txou -/avovo?. Quod regulam monachorum scripserit.

rPHTOPIOS. 'HSiw? , n£T/5£ , ZZtTZ-pi TOU (7£o(Z(7,aiou Cregorius. Libet, Petre, adhuc de iioc venerabiii
TOUTOU ccjopo; TotXoc Btr,yoviJLri-j , id.l'x c7rou5-^ Ta fiev Patre miilta narraie: sed qiixdam ejus siudiose prx-
Twv «uTOu Tocpazpiyo), Stoc zb dg za. zw a/).wv 7r£- tereo, quia ad aliorum g-^sla evolvenda feslino. IIoc
Troayaeva pe CTreuSetv" touto * Bs cz «'/voetv ou Qe/w, auiein nolo te laleat, qnod vir Dei inter loi miracnla
oTt (7UV Totf e«u^«(7i, St' wv 6 Tou 6-00 «iiBpono; ev tw quibus in mundo clariiit, docirinae quoqne verbo non
>;6(7;x(j> £5o|(it70»j, -/ai St5a(7x«).ix )6yo\j ou fj.czpio); Sti- mediocriier fulsit. Nam scripsii inonachorum regii-.
Aauie. AtcTUTrwo-axo yap zov; zo)'j f/ova;^wv -/avovy? lam, discreiione prffcipiiim, sernnine luculentam ^.

iia/.pitysi ilcr.ipiz(.) y.«i loyj) s.wTO£to£t. OuTtvof i«'j zi; rv Ciijus si quis vclit subiilius inores vitanique cogno-
©£/i3(7ctev «y.pi^o); T« z? e&rj zat tjjv TroitTeiav xaTaaot- score ,
potest in eadem iiistitutione rt^gul» onines
Betv, ouvzTat £v t^ outtj (^v/ypasrj tou xavovoj 7r«7«i; magisterii illius actus invenire : qnia sanctus vir
nv zfi; StBuyjf,; «utou StKywTnjv iiriy-jMv^t. 'O y«p «ytof „iillo iiiodo puluil aliter docere quam vixil,

txEtvof «vr,|5 0'j§a,aw,- »jouv»i9»3 c/l).(>); 7rwf 5t5a:Ki ^

lt«lOVj<T«t £t ttr) -/.«Bb); £'?»3(7£V.

' Ms.crevn «uT/j e/7Ttv' oOTt? ouv o^.iyov Tt tou ywTo; •Prat. et primus Cemet., et dum sub se mens coiu
TOU a/TtCTOU sBt«.'7C/.Z0. Cerm. el alios melioiis iinta'.
spicii. Seqiiiniiir
* Ms. ev Tw vw. b (ierin. el Val-cl., qni iniueri ex (iiiibn- fors^n
^ Corriiple iii e^lilis iScK^^uf jtt(v; unde ms. l,clii>- ediloribus cnnflare placnil. ^iti in turri; qnotl laiiien
nem pnfercndam (liixinius. legiiiir iu primo Carii. SiM]uiiiiur inss. Angl. Nnrin.
* Ms. Tra.i^Ti^ £7ri. piiiiiiim, TheoJ. seriiiuluiu Carn., elc.
» Ms. EOiiy/Jo Tiocov «^ e Plcr. riiin Corni., qnin ad sup.
• Ex ms. eineiid.ivjnius eilit. ^ Dim Ceiiicl., inlulem Carimi. el Priil., serntom
luculcnto.
 20! rROLEGOMENA. 202

EE^AA. AZ'. A CAPUT XXXVII.

rzpi T>5; £«vToO JHoSoy, -/jv to:? a3£/.'-o:5 -poiicrr/.fj. De proplicliu sui cxilus fratiibus denuntiaia.

'Ev Tw xpovw £v w riuells-j o uolBiuog outo,- «vjjp sz Eodcm vero aniio qiio de liac vila erai cxiitiriis,

ra-JT/i,- Tfl? Tr^oiTzatpcu twfls ezSnustv ', TOt," c-yvoOa-tv qijibusdam discipuiissecum coiiv.Tsan;ibiis, quibiis-

KvTM //aQrjTa?? «utoO , zai Tot? ex f/jjzouj oizouaj T/j,- ^'^"' longe nianeiiliuus, feanciissinii &iii obilus de-
ujiKg aijTOj rs^smii; T/iv riaipa:» ef/rivuo-^. Kat TotV _w£v nunliavit diem : pnesenlibus indicens ut audita per
77Kj60J(rt otitxapT-jccTo /iywv, pLyo-Ttzw? £v sauTo:?- -/aTi- sileniium * legerent; absenlibiis indiians quod \ei

yjiv Ta ev Tots wcJv ajTwv azo-jo-SsvTa •

Tor? 5i aTTovo-tv Quale eis signuni llerel quaiido ejus anima de corpore

fiiriwfTS oTToiov a-JTor;- o-«u£tov yevria-STat, ots « ^'ajx'^ «'" ^^''s'- Aiile sexluin veru sui exilus diem a(ieriri siLi

'roG h. ToO «Tw/xaToc ptiW.et e^iivat. Hpo ouv hzr.g -haipug sepulluram ^ jubet. Qui moxcorreptus febribus, acri
In? ayTcO TravTiaoy Te).£UTflr, co)E(i>yJif,-joit TJ £«TJT&y coepit ardore "=
fatigari. Cumque pcr dies singulos
ftvyj^werov £zi).;u(7£, zat ejGiwj -uo£tw o-»oopoTaTw Trso!- languor iiigravesceret, sexta d.e poriari se in oraio-
TTco-wv , T;i iTzip^.okri -zv; Ezzauaewf ),ot77cv at toc -^vyj,; liuin a discipuiis fecil, ibique exilum siiiim doiniiiici

oyvay.a? e/iTyrvvovTO. 'Oowv Se eauTov za9" szio-Tryv r)u.i- corporisel saiiguiiiis perceplione munivit, atqueinler
pav, w; eiTTtiv, ez tou )a6/)wTaTo-j T7-jpEzov iyliu7Z(/.- discipulorum manus imbecillia menibra suslenlaiis,
v-.vTa, Tfl £ZT>3 r)y.ipcf. ^a(7Ta;)^6riv«t * EauTov utto twv ^ua- erectis in ccelum manibus sielit, et ullimum spiiituin
Gr^Twv zat £v tw eOzTvjciw a-eve/Q^vai 7r£7rotv;ziv. 'Ezet intcr verba (irr.iionis eifldvit. Qua scilicei die diiobua

ovv Tjjv sauToO i^oSov ta u7roSo;^rj toO Sic-TroTtzoO aw- <le eo fralribus, uiii iii cella conimoranti, alieriau-

aaTo; Te xai «I/iaTo? £o-Tr3|5i^£, z«t ev uiVw twv uaQijTwv lem ioiigius posilo, revelalio unius alqiie indissimi-
iaruf, rulg a.-JzSjv yjpGi t« aduvaTa fxe).»} •jTroffTrjoi^o- iis visionis apparuit. Viderunt namque quia slrata

fjtevo?, v-^iicra.; ev tw oy|oavw Ttif yjLpag, larv v.a.r». a.-ja.- palliis atque iiiiiumeriscorusca lampadibus v.a ^ reclo
To).»,, zai T/iv >5yiao-|:>t£vr3v z«t z«6»aowT«T/iv avToO •i/-j;^»iv orientis iraiiiile ab ejus cella in ccelnm iisque ten-

erOv T^ Tzooaz-jyrt zlg ovpa.-jo-jg u.-JtG'.aipici-j ^. Ev «Ot/v debaiur. Cui veneraiido liabilu vir desuper clarus
tuv Tri rjU.if.« ouotv ao£A'^ot?, tw p.vj vji £v Tw eauToO assisiens,cujus essel via quam cerneient, inqiiisivn.
kzD.ica rirrvy^a.i^o-jri, tw oi iripM fi.hy.oQfj oizoOvt:, aTro- Illi auiemse nesciie professi suiu. Quibiis ip^e ait :

Ka^.u-I-t; f/ta z«t icj>a.uUlog roeiv/j. EtSov TOtvuv ezaTioot, Hxc esl via qua dilectus Domino cu^Iuin Dcnediclus
Kai tSo-j oSof «7r6 toO zi).)tou «utoO uiyoi toO ouoavoO ascendil. Tunc iiaque sancii viri obituin sicul pr.t-
»ra//«T£tvopt£v>3, £z o-/;p-/wv taaTtwv o).j3 iarpoifiivri, y.ai sentes discipuli videruni, iia abseiites ex signo quoJ
3ia;:x7ra3e,- aairpnrot ev «ut/j Y.ara. uvarolag evooSbw? eis praBdiclum lueral, agnoverunt. Sepullus vero esl

zatoaevat. Kai tSou «vvjo euTx^f/wv , zat ^atS/soj tw , in oralorio beati .loaiinis Baplisl;e, qiiod destriicla

o-x'i.'^«"' ^^^^/"«''«''Qiv £'o-Tw?v5,owTa TouTouj,).£ywv*«Tfjo; ara ApoIIinis ipse construxit. Qui el iii eo specu «^
iu

eoTtv )j 656? ajTrj,ryV z«Tavo£tT£ 6au_u«?ovT£?;i auTwv o£ quo priiis Sublacus habiiavil, nuiic usqiie si pcien-
«T-voetv 6fzo).G7r,o-a-JTwv,£'yyj 7ro6? auTo-jjw Ajtjj eoTiv « tium fides exigat, miraculis coruscat.
600?, Bt r,? ToO ©esO «'/a7nQt6? BcieStzTO? ev tw cj-

pjtvw avipyjrat. » ToTe ouv ouv^^zzv Triv toO ayiou a.-jopo; Te^Eiwotv. KuOa-Bp '/ap oi TraolvTi? uudnrai e^eaoavro,
e^uciw? y.ai o'. aTrovTe? oteyvwoav ez toO 7rco).i/S£VTOj aurot? criuiio^j. 'V^raort qz t6 riyia.7pii-jo-j a-jToO owjuoc

ev Tw eu-/tT>yoiw toO fxazapiou Iwavvou toO BaTrTtotoO, £v wn-=p t6v 'Ar6).).wvo? j3wfi6'J z«t£ot/>£-.^ £ , zxi t6v e-Jz-

T>jPiov otzov ToO TzpoSpouoM ouveoTnjoaTO. "Ev tw o"7rr))atw tw utto zbv ).azzov, £v w to 7r|Stv -zaTwzrjo^v, soj? toO Tras-

oVTo?, eav m£toc TrioTew? ot uiro'jus-JOt Tipoaipyj-jrui, fi£yio-Tr> 6«uu«twv p^tJrpt? S/a)apt7r£j.

KE*AA. AH. CAPUT XXXVill.

nepi ta6eio>7? 7Vvatz6? 5t« Tzpomvyjtg toO aytou. Deinsnna mvliere in ejiis specu sanala.

'CiTzep yup StrjyoOuat Tzpuyuu upriug aur69t yiyb-Jt. Nupcr namqueestres gesia qiiam nirro;quia qiiae-
ruvij Tt? Twv zara yuotv £-/.oTao"a ^pevwv , ev opzijt v.a.i dam mulier menle capt.T, dum seusum fundilus per-
j<ot).ao-tv, u).«t,- r£ y.ai TitEioig vuzTwp t£ zai a-6' * huipu-j D didisset, per monics ei valies , silvas ct cam|ios die
r/«?opt£v/3 £7:AavaTo. 'Ez£r oi -zat p.mo-j a-jtyM-j-ro, sV^a noctuqiie vagab.^iur ; ibiqiie lantummodo quie^cebal,
TauTr,v >j «TOvta -za6£uS££v rlvayza^^v. 'Ev uta o-Jv huioa ' iibi banc quiescerc lassiludo coegissel. Qundani ver.»

ijvtza zaTa t>7V tpriuo-J £7r),«v«T0, £v tw toO otKzaotou «v- die dum vaga nimiiim errarel,ad beali viri Bfiiedicii

Sp'g BcveSizrcu OTrrj^aiw 6Srj'/r)6£toa , ay-joo\aa tiah^.Bi specum deveiiil , ibiqiie licsciens ingressa ii:&«sii.

xat i'fxtt-jt-j, Tt poi'ac §£ yt-Jouivng ojtw? •uythg tw opov/j- Mane aiiiem facto iia sanaio sensu egressa e.^^t, ac si
ftaTt i^ri).Oz-j , wj GTi Qj8-uia-j ^)«o>jv »0£vwv 7roT£ •j7r;'- eani nimquam insania capitis ulla lenuissei; qua

'
Ms, .'i(! iit izpog Tov Seov. «i
Semndiis Carnot., Bigot. ct Becc, vidcrunt nam
'
.Ms. e/Aiuoe f:ia<7ruyJ)fi-JUt. que viam siralam.... quce, elc.
'
Ms. a/£Tr-fi'.^£v. 'Ev «jT/j ouv wo'/. e iia Gcrm.
, V:i|-rl. duo Carnni. et iiferr|iie
,
* Ms. z«t z«6' riuipa-J. 'rileodcr. Aiiorum Cddioiirn nnn iina e<.l lerlio. Ja
* Ms. Twv hjJ-toSi-j. Compend. Bigol., Lyr. et iTimo .Ainl. lesilnr m cjno ;

Pralel., pro ailentio.

^ prins Sublacu hahilavit. In primn Gemet in qno ,

^ Praiei. ei prinms Gemet., sevulcntm^ vriiis cui vocabulum e.^t Snhlais, hub. Iii aliero Gemeu,
* Seriiiulus Gemet., dolore. \h quo prius hab. cui Subla ut vocab. est.

Patboi,. LXVI.
20: S. F. DKNKDICTIJS. SM
'Ht:,- h iravrl xfw« t«> >^= «'^''i» ^^ '« "'-J/^^i- A omiii vii;e suae ieini)ore iii eadera (|iinm accep^rat sa-

dii^jC oi\ixri u'/£ty. die,M.jtvsv. lule permaiisil.

liETP. Tt ToC/TO elvKt '>.i-/oafj, OTZtp h Tot? twv aytwv Pc(r. Quidiiam esse dicimiiS, quod pleruraque iii

f/KOTOiwv "kifl/uyoi; Bf^ioovavj ytvoaivov; 7r).Etov 7x0, ipsis quoque pairociniis marlyrum « sic Csse senli-

ff/cSov EtTTitV, 6«-JfiKT0U0ytKt eTTtTiAoOvTKt £V TOt» cOz- mus, ul non tanla per corpora -ua, qnanla beneficia

Tyioiot?, £v ot? ).et-i/ava irr' ovofioizi ccxnSiv xKTaTiSevTat, per reliqiiias ostendani, alque illic majora S'gua fa-

rjri/s £v w Ta to-jtwv -/aTK-/.£tvTat o-wftaTa. lO.r/oec-TaTwr ciuiit, ubi minime per semetipsos jacenl ?

^£V o-jv -/«-/24 Tiiv Tou eeoi/ zctpiv etvai Trtoreuouev, w;

;tal Iv Tcir avtotj aurwv cwaaciv* ezet Se aa).),ov uzyu'(/. cweta £7rtoetv,vuoy(7tv,evSa o).wTW(7wuaTt oO zaTaxstvTKt.

rPHroP. "EvQa Ta Twv aytwv f/.«pTJcwv c-coixaT« zetv- Gregor. Ubi in suiscorporibus sancli marlyres ja-

t«t, Sic-rayuo?, IieTjoe, oOx eiTTiv, oTt 7ro).>a (Tflpeta ou- ceiit, dubium, Pelre, non esi quod mulia valeani si-

vavrat =7rto-t?«t, wo-ttco zat TrotoOo-tv. Tot? yuf> zaSasw gna deiiionslrare, sicut et fitciunt , ei pura meiiie

Tw Xoyto-uw 7rpoo-£/>7_otJt£voi? , «u.eT/o>;Ta eaj|ui«Ta £Trt- qusreiillbus innumera miracula ostendunl. Sed quia

Sfizvuouo-t. At« Se t6 ev Sto-rayj^xw vTzipyjfj tou?

* «oS--- ab iiifiniiia polest nienlibus riubilari , utniiiiui' ad

vioTepov Tw ^oyto-aw St«z£tfi£vou?, w; p.rj Trapetvai tojs eiaiulieiidum ibi praesentes sinl , ubi cnnsiat qiiia iu

«yiou; ev6a Ta auTwv o).tzw; ou zaTazetvrai o-wptaTa , y.ui suis corporibus liOii sint ; ibi necesse esi eos luajora
w? ez TCJTou Toj; ^rcoo-eo^ofievov; ixn eitroc/.o^kixBi/.'., sigiia osiendere, ubi de eorum pr.xsentia po(e>i iiiriis

£«t fia/.).ov auTo-jj ujy.yYVMJ £c-Tt f/.eya/.a ffrioiua £7rc- B inlirma dubilare. (Juorum vero mens in Deo fixae.sl,

oetHai, evQa Trejot Tfi? aliTwv ^rapo-jo-ta; 6 «o-6evjjf /oyto- t.onl(i magi> babet lidei iiierilum, quanlo illic cos ni)\ il

uhs StoTK^et. '^Qv Se 6 vovg r)So«twfjt£vo? ev tw Gew et iioii j cere corpore, ei tamen nou deesse ab exau-

vnir.pyjt, ouTot ev tw T^fTrio-Tew? «?twpt«Tt ovTe?, '/tvw- dilione. Unde ipsa quoque Veritas, ut liflcm discipu-

c7.ovai-j oTt et zat fz« zetvTat auTwv v/.iIgz 'zcf. o-wf/aTa, lis "^
auijciet , dixil : Si non abiero , Paracletus non

itlriy otxw; tou T«ff eu^^at; eioazouetv fAjj «7ro)t,a7r«- veniel ad vos {Joan. xvi, 7). Cum enim coi.siel quia

vetrSat auTou?. "oQsv Totvuv -/.ai auTij « vlrfieia. zu<>tor Paracleius Spiiiius a Patre <= semper procedat ei Fi

r/,itwv 'ino-ou; XpLcrog , ha. 7rio-Tiv TOt; ^aOr/Tarf Trfsoo&vj lio, cur se Filius lecessuriim dicit, ui ille veiiiat, qui

tlTrev"! Et fifl h/M K7re),5w,6 7ra/>az),j3Toc oiiz Bpyjzui 'rzpog a Filio nunquam recelit? Sed quia discipnli iii carne
uf^ac. t ionepbv^ ov^j vTupyji, o-i t6 7rKoa/),rjTov T:-jtviJ.a Dominuiii cemeiiles , corporeis buuc nciilis semper
ex Tf,-j Tzcnrpo; T.pokpyjxv.i., zai ev TwTtw otafx£v-t. Ttvo? videre siliebant, recie eis diciiur : Nlii ego abiero,

ouv x.^pv-j eauTov 6 uto? TropzvHw.i leyii, ha. ezeivo.: Paracletus non veniet ; ac si aperte dicereiur : Si cor-

r/fcy) oo-Tt? ouSsTroTe a7t'auTou £;^wi5io-6>3; Ot fiaSjjTat e-, pus non suliiralio , quis sit anior ^ Spiritus non
e-apxt t6v -/upiov opwvTej , Tot? owMaTtzotf of^Kf-uol; oslendo; et ni.si iiie desieril s corporaliier cernere,
TcvTOv 7ravT0T£ Sewoitv £7r£5ufio-jv. 'Op6wf ouv auTots nuiiquaui nie discelis spiriialiier aiitaie.
iipi^ri' * Ei im £YoJa7:e>0w, OTraoaz/TTTOf oux spyjiai' > '-•

Tc--JT£o-Ttv, Et ujj t6 c-wfi« «^rozcuTl-w, Ti effTtv Tou TrviuMKTc; 7:6605 0-J Oetzvuw, -/.«t £t ii:c, eue z«Ta/.£!i|«r/T£ cwfia-
Tixw; e^wpetv, o-jo£7roT£ fi«v5av£T£ 7rv£ufiaTt-/wf fite ccjv.tcv.-j .

HETP. 'ApetTy.eto >r/£tf. Peir. Piacel (]uod dicis.

rPHrOP. 'O/.iyov ),ot-6v i/. zri; avjzvyjuc 7rauo-wu£6«, Gregor. Aliquaiiluiii jaiit a biculione cessandumest,
tjK eiv e:? Tz twv ),ot7rwv 6«j_ukt« tov /oyov ev Tri oir/- iii si ad aliorum iniracula eujirranda leiidimus, lo-
780-et 7ra|B£xT£ivuf*ev , Sjvarj.tv zov liye.-j oia.T^? otyij- quendi vires interim per silentiuin reparemus.
ciwr avKz«tvtcwf*£v.

' Ms. toj? «o6£v£o"Tiow /oytou.w. deinccps. Vide qnse de I>oc argumenio in prxfatione
* Hoc lopo animad v erial lectori verba illa, ^vjipo-j ol-j jam proemisimus num. 26.
UTTKO^^ii, OTt to IlKcaz/rjTOv rivcuaK £z ToG n«To6? 7roo£0- ^*
In scriptoribus sacris mediae a^latis, per «anctr.-
yj-:v.i,/.'j.i £v z-J> Tiw otuui-jn, id est, Aperte igilur palet, rum pairocinia siEpe iniell guntur re!iqu:c; qnod
i]uod Paracletus SpirUun a Patre procedit, et in Filio pluribus probai Cangius. Suniciat modo Caioli Maj:ui
perinanct ; loiige filiier legi apud Giegorium Laiiiie, capitulum quo probibel servis Dei ad belUim per-
rriiipe Cum enim constet, quia Pcracletus Spiritus
: gere nist i7/«s tantummodo qui propter div. ministe-
:

a Patre se^hper proccdat el Filio. Ex q;io manifesle rium, missarum scilicet soiemnia adimplenda, ei san-
apparet, a (ir^jecis posvea Zachariai papae versionein ctorum patrocinia portanda, ad hoc electi sunl. Tom.
fuisse depravaiam, ut benennlavii Joannes di iconus II Coiicil. C-all., pag. 'iTio; cap. 3, lil.2, Capituloruiu

lib. IVde Yila eju;dem i>. Gregorii, cap. 75, de Dia- seleciorum Car. M. Per patrocinia reliquias inielle.xii
logis loqiietis , bis verbis Quos libros Zacharias, : Zacharias,),ef}civoui,).£i'j/av«. Sigiiificanturqiioque per
sancice Eccledce liomance episcopun, GrcBco Latinoque putrocinia .vanctorum , ipsoruni miracula. Dyiiamius
Bennoiie docliisimus, temporibua CcnsUnitmi imperalo- patricius in Viia S. Maxiini Kegiensis ep. Corpus li. :

ris, post annos fernie 175, in Grcecam li njuuin convor- anlistitisest humaium in eccl. B. Petri.... quce posiea
lens, Orientalibus Ecclesiis divulgavit : quamvis astula ipsiiis nomine appellata est ob crebra ejus pattoci-
Grcecorum pcrversiias in commemorjtione Spiritus nia.
lancli a Putre procedcntis, nomen FilH ),uapiim radens, ^ Primus Cariiot., ui (iixem snlutis.
abstulerit. Haec Joannes diaconus. Isancceiisuram al- « Germ. Nonn. et p!ur., ex Patre,
isxere curaruni Romani sub Sixtu V ediiores, ei alii '^
Al., quid sil amor.
 .

P[\.O^ATiO IN REGULAM S. BENEDIGTI.

Quanlo apud omnes in preiio S. Beneilicii Regula A lieri vix poinit quin ancloriiaies et testiniouia eorum
fiieril hacicnus, nulli non exploraium esse exislimo. niygno nuniero non cnngererem
; qax scribendi ra-
liiEC sui vel solo auctoris nomine omni commenda- tio eisi animum minus recreet, loiige tamen e (ica-
lione majur, non solum in conciliis liegula sancta cior ad persuaJendam videtur, quod uimm hic pr;e
dicia esl, ab eodemque (|uo sacri canones Spiritu oculis iiabui iicque enim delectandi iecloris, sed
;

condita, et in omnibus monacliorum promulgata coe- a^dilicandi gratia liaec a me scripta suni : alque nti-
nobiis , verum etiam ab ipsis saeculi principibus sin- nani id in aliquibus saliem experiri liceat! Si cui
gulari studio perlecla, profitentibus &e cx tam pru- vero commentaliones lioslrae quidpiam durius, au-
(lenlibus sancti Patris prKscriplionibiis ad popiitos sua; sleriusve, seu restricliu> videbuniiir exhibere
nenio
(idei coucreditos valde accommodata media percipere. mihi jure succenseat, qui iion meam docirinam re-
Quapropier nullum milii dubium est quin a piis roli- fero, sed sanctorum exempla veterumque tesiinionia
giosisque lccioribus cum ea qua par esi aiiimi reve- simpliciler expono; non eo quidem animo ut eas
rentia ac religionesuscipiatur, perlcgatur, ac memo- ira Jucam et conrigam observationes qua; tanlillum
riae commendeiur. ab exacta et litterali Regulae intelligentia pro
lem-
At vero quam hic exhibeo ejusdcm Uegula; c\po- pore et loco, cogeiite necessiiate, recesserunt.
Nam
sitionem quo vultu, quove aiiimo accepluri sinl, res B ^isi nou ad iinguem, vt dicitur, eam tolam
custodium
]n ancipili est : maxime cum id genus argumenti to- etsi qua pro sui claustri riiu vel muiani vel prmter-
ties hactenus traclatuni sit, iit qui illud iterum relra- miiiant, a reguluri
tamen emnino professione non dis-
ctare cogilaveril, is jam actum ageie prorsus censea- ccdunt, donec tamen sobrie et juste et pie pro
suorum
tur. Veriim qui me ab hac scribendi ratione deier- moribus vivere non desistunt {S. Bern. de
Prcec el
rere debuerat magnus commeiilaiorum numerus, is Disp., cap, 16). Sed e re nostra iion erit fortassis
ad hoc opus suscipieiidum me poiius induxit. Kam alienum, bi de his qui suam in Regulam S. Benedicti
eisi et ex aniiquis et ex receniioribus non pauci, impenderunt operam lire\i disseramiis.
lam aucioritate quam vita> merito gravissimi scri- Hos
iiiier primus occurrit S. Benedictiis
abb.s
ptores (quales sunt ex antiquis Smaragdus, llilde- Anianensis, omnibus ordinis monastici alumnis
sin-
marus, nernardus Cassineuiis ;
exreceiitioribus v.to gulari veneralione colendus, ab antiquis
Benelictus
[uenarduset Haefienus ,
viri doctrina et sapieriiia secundus meriio appellatiis; et certe post sancium
i.i:«celienles), id inagna cum laude cxsecuti Sint legislaloieni nulli secundus. Is, testaiite Ardoneeju^
ui.um tameii ad pcrfeciam el absolutam Uegul* no- discipulo, omne dcsiderium sunm in observationem
tiiiam desiderandum videbatur. Cuui enim velerum ReguKe converterat, suumque hoc permaxime eral stu-
Ueguke coinmenlaiorum excmplaria aul perrara si.it, C dium, ut niliil intellectui ejus cxcederet et ut osten^
aul in obscuris bibliotliecarum foruiis, pene iiico- deret contentiosis nulla frivola cassaqueaB. Benedicio
i^nita, cum blatlis et lineis rixentur; ex recenliori- cdita fore sed suam ex aliorum fuiiam eise Rcgulam
,

bus vero nonnuUi adeo alienam a mente S. Beiiedi-- „„«,„ collectis regularum scnienliis composmt librum
cii doctrinam tradiderint, ut nihil minus quam ejus cui nomen Concord.a Hegularum dedit, ita ut B. Be-
Kegulam explicuisse videanlur ,
illos e tenebris nedicli pracederet senleniia, ei vcro rationaoiiiicr
con-
eruere, hos vero aliquo modo revincere, viris aliquot venientes jungerentur deinceps.
pietaie docirinaque couspicuis oj.eiae pretium visum Eo opere non parum profecit Su.ara-dus abbas
est. Quapropler cum ejusmodi commenlarium pro s. Michaelis in agro Virdunensi , in condeiido suo
modulo meo paucis abliinc annis proprios in usus super Regt.I.im sai.ctam comraentario, quem no.i
adornassem, iidem mihi auciores fuernnt ut id pu-
solum ex variis antiquarum regularum sententiis
bl.c. juris lacerem : ul lam ex auctoritate vetermn.
se.l e.x diversis insnper SS. Patrnm diciis, sup;.resso
qnorum hic test.moma de verbo tradunlur, quam ex ,„e„,.„n ,...„.,ne, contexuit, opus lanto scriplore
praxi, quo. legum optin.a cst interpres, r.ppareat
,iig,„,,, , ^,^,^, j^ assignando vero ot genuino
quau. longe a vero ac genuino sancti Benedlclisensu
i,ji„, ^,,^,.1^ „on omues consemiant. Nonnulli eni.i.
aberravermt, qui lax.ores docent ei approbaul opi- 1) p,„,,,, Mogunt.nensi archiepiscopo illud ascrihuni;
n.ones s.mulque perspici possil quid dehis sentien-
;
.^d quam perpcram, pr.bat noster Wabillonius in ve-
dum sit quorum sever.ores senlentix^ minusque 1«,,,,,. Analeciorum tomo 11, cujus ad probationes
Uegulae di.ciei.oi.e praecipuie conlormes, prole- j.anc eiiam addere licet, quod sub Smaragdi veri
aucioris iioininecitetur a Graiiano. Eumdem librum
Noimullos fort;.s.e moveal frequens ac numerosa
Smaragdo Ardoni, Beuedicii Aniaiieiisisdiscipulo, lii-
velerum auctorum propriis verbis expressi., qua. fe- builMeuanius e: quidem consemiunt iionien, a^tas,
;

siin.int.bus ad ultenora lecloribus, ai.l aucloruni le- .omp.isquc aucioris, aique usus Concordiae Regi.la-
ciioiie imbuiis raslidium i.on raio gonerare solcl. rum ; am fiagalur abi^aiialiS .ligMic.s, quam coi.i-
Neiuui cum Uegiilam S. Benedicti auctoritaie el monlarii scriptori tribuunl codices mss., nec ;isse-
praxi veieruin bic fulcire el exponere fuerit aninius,
ciiius osi Sma.agdus Ai.iai.ei.sis. A!ii d.aiq-f Suia
2i)7 S. r. IJENKiUCTLS. 20S

raj^duin abbalem Luncbiirgensem lnijus commeularii A suiil. Exeiinle iamons?penio xi, iinatusTlieiizo, Joau-

agiioscunl auclorem, qui eliam exsial in Parisiciisi nis Guallierli discipuliis, et abbas S. Pauli de H."z-

S. Germani inbiiolheca sub noiniiie S. Dunsiani zolo, scripsii in eamdem Reguiani ciimmeiilariiim,qui

scripsijs; seil ilii lardius vixeniiil, deciim) scili el nis. Iialictur in locuiileii-sima magni ducis Elruri»
sx'ciilo, quani ul eis possit iribui fetus quem ioiigo, bibiioibeca.

ante teaipore emissiun fuisse consiat. Paulo fecuiidius exsiiiit s;eciihim xii, in quo qu;i-

Smaragdum excipere debel llildeinanis , Franc;- luor lam pieiate quam doctriiia inslgms Uegnlae no-
- sir.i; exposiloies Sfse nobis objiciiinl : Rupertus »b-
gena monachus, qui Ludovici Pii impiiiaioris le i

Las Tuitiensis ccenobii juxta Coloiii;im Agrippin;im,

poribus llorebat. Is ai) Angclberio Medlolanensi ar-
vii in divinis Scriptuiis a Spiritu sancto p> r visiim
chiepiscopo accersiius in liaiiam, et ad Uaiiijierlum
nor- eiUililus; Petrus Diacoims monadius Cassinensis <(
Brixiensem episcopum missiis , viia' severioris
bii)liotbccariii&; S. Ilildegardis, prima Montis-Sancli
niam iii monaslerio SS. Faiisniii el Jovii;c reslilnii.
Pwiiierii Bingensis in dioecesi Moguntineusi abbaiissa,
Ibi optimum oninium commeniarium
(si quiit jtid^co)
Bernardo ;ibbali Clar;tvallensi bene nola, cujus
in Regulara S. Benedicti composuil, quem Pauln Dia-

<ono jam ante annos sexeenlos ascripseiunl Leo scripla ab P^u^enio Papa III cor;im eotlem S. Ber-

Marsicanus el Pelrus Diaconus, asiipulanlibus Ber- B "«'^«' ^^iiscopis el cardinalibus lccta. in convenlu

nardo Cassinensi, Pclro Boberio.Al PauloDiacono Trevirensi coiifirinata snnt; ac landem magister
el

recentiorem esse exinde manifestum est, quod cite- Stepbanus Parisiensis. Et qnidem duo priores, Ru-
lur iu eo celebratum Aquisgnmi sub Ludovieo Pio pertus scilicet el Petrus, qiiatuor hac de re libros

conciiium, cum tainen Paulus saeculo viu vivere de- scrips€runl, S. Ilildegardis unicuai e: brevem, Sle-

sierit. Eumdera Rulbardo Ilirsaugiensi mnnacho plianus Pari&ieasis itom unicum, qiiem Roffredo In
,

Rabani et Sirabi auditori ascribil Trilhemius; Ru- sulaiio, SS. Marcellini et Pelri presbyiero cardinali,

thardo monasierii Eremi B. Maria; Cassinensiscoenobii abbati, ejusque fr;ilribus, inscri-

in Ilelveiiis Me-
psit qiiod opus inann exaraium asservaliir in Ursi'
nardus. At neque Germanus, neque Ilelveius fuit
:

aucior, qui nionasierii sui in Francia non semei facit niensi Germaiiiae monasterio prope Augusiam Vinde.
tneniionem. Euradem etiam in Augiensi licorum.
monasterio
reperit Mabillonius nosler cuin hac inscriptione : In-
Bis sul)jicere posjemus Edmundum Stouiion Gla-
scoiiise monachum, et Guillelmum Peraldum ordini:!
cipil Exposilio Busilii abbaiis super Hegtilani S, Be-
Praidicalorum el episcopum Lugduncnsem, qui ex-
ncdicli abbalis priniitus. At genuiiium Hildemari
letuin esse probani Gallicani codices posilioiies in Regulam S. Benedicti scnpsisse tradiin-
mss. plurimi,
naxiine velu.iissimus
^"'' *" Po^^'^^'"' apP''raiu sacro. Sed Guillelmi lucn.:
ex bibliolheca S. Benigni C
Divionensis, ab annis tiicilcr hiatio aliiid nihil esi qiiam opt mus traciauis dc pro-
dclingeiuis exara-
fessione nionachonim , tres iii parles divisus, 1)11;
lus, ciii liac pra;(igitur inscripiio : Incipil Traditio
Parisiis anno 1512, cuni tract;itu Joannis Nider Do
super Regulani S. Bcnedicii, quani magisler Uilde-
reformatione religiosoiiim, prodiit iii Incem. Exsiat
tnarus monachus iradidit el docuit discipulis suis. Cui
llildemari,
nis. in liiblidtbeca S. Germani a Praiis siib niiniine
favet episiola ipsiiis (pi;je capite 58 inte-
AdJe Gmllelmi Pictaviensis : iii Gemmeiicensi et Lyreiisi
gra relertur. qiiod iii capul U, agens de san-
absijiie auctoris nonyne.
clorum lestivilatibiis, in exfjiipluui adducit festa
Veiiio ad scriiitores Cassinenses Bernardum, Ni-
SS. Ambrosii, Prolasii ctGcivasii, Naboris, Nazarii
colauiii cl Ricbarduin de S. Angelo, quibiis annu-
etCelsi, sanctorum dioecesis Mediolanensis, cui pra;-
crat Angilbeitus, qui llildeniarura ex Francia advo-
nierare pnssuiiius Petruui Bidierium, episcopum Ur-
bevt-laiium, ul ])0te qui aliqiiando Cassini et Sublaci
caverat. Denique in Romanis moiiasierii sancti Pauli
versatus s t.
Consuetudinibus, anteannos sexcenlosdescriplis, sub
Bernardus natione Gallus, irt Scripluris sanetis stu-
iiomitie Hildemari liic commentarius laudatur, nt
diosus el eruditus, regularis disciplince zelosns amalor^
nulli dubium superesse debeal quin vulgala Pauli
promptus, sententiasolidus.
liaconi nomine commentatio H.ldemaro genuino D '"9«'"o sM6ii7is, consi//o

eluquio apertus et compositus, ut ait Triihcmius, mo-

auclorisit vindicanda.
naclius primum et abbas mona^iterii S. Honorali Leri-
Non multii post, sub finem nimirum saeculi noni,
uensis, in Gallia ; deinde jussu (Jrbani Papce IV in
Ilugbi)ldus Eliionensis monaclius, Remensibus scho- locum cujusdam Theodini ntonachi Cassinensis, Acer-
lis a Fulcone archiepiscopo piaefecius, ex diversis
rarum episcopi electi , de mandato Manfredi Tari-n-
SS. Patrum sciiienliis in unum colleciis, exposi-
tini principis abbas quinquagesimus nonus monaslerii
tioiiem in Reguiam S. Beiiedicii composuit, qiiae nis.
Cassinensis creatus anno 1263, qiiemadmodum scribil
asscrvaiur in percelebri S. Amandi apud Bclgas mo- Arnoldiis Wion, ac postea S. ii. E. cardinalis, ad
nasterio.
pieces el petitionera Thoma; decani et frairuin Cas-
Siibseqiientibns dnobus sa-culis x et xi, vix uilum sinensiura, scripsit egregium super BegulamS. Rc-
Regul:e Beiiedicliiise interpreiem reperire esl. Nam nedicti commentarium, quem tanli fecere |iosierj,
qiii recenseiilur S. Dnnsiaiius el S. Albelwoldus, non ut illum pene ad verbiim lr;inscripscrit in suo piinio
l:<m Regulim cxpoMiissequam lecognovisse etemen- coiiimentario Pctrus Bolieriiis, eiiin,|ue Joniuics de
das c, aiil iii Aiiglicura.idioma tian^lu issj diccndi Precis, abbuS S. Ger;nani Paiisioiisi'', Gall.co idio-
 , , ,

209 PROLEGOMENA. 2!0

niaic (lonaverit, cujus versione eliain aliquoiies usi A suoque sacro convenlui, meis in Chrislo Patribns, ve-
ranue chariiale et profcssione parili 'fra'ribus piu'-
fililliUS.

Nico!;nis de Fraclura, Arnoldo Wion diclus Nico- amandis. Eanidpm eliam Suhlncensibus monacliis

laus de S. Germano, I. V. doctor monaclius primum Pflrum Iransinijisse docenl versus inilio libii ipsius

Cassinensis, deinde abbas moiiaslcrii S. Vincenlii apposili.

\ux:a Vtiiturnum, anno Bomini 1299 scrlpsil exposi- Cassinenses proxime seiiiiuntur plures ex Germa-

perspicuam et doctam secundum jura ca- iiia UoclisMmi gravissimiiue scriplores, qiii suas in
tionem salis

nonica el civilia Regulam S. P. N. Benedicti,

super exponenda S. Benedicti Regula curas adliibiierunl.

idem Arnoldus. Codex quo usi sumus ila In bis Joannes Castellensis in Palaiinalu superiori
ut tesiatur
Ae^iuH: ExplicH Exposilio llgulce S. Denedkti se- ninnaehus prope Ainbergnm.de quo Trilliemins :

cundum Nicolaum abbalem S. Vinccnlii, decrelorvm Joannes monachus ('astellensis in diaecesi Eislelensi

doctorem, quam exposuit in monasterio Cassinensi, sub vir in divinis Scriptnris valde studiosus el sxcularis

qui eo tem- litteraluroe non ignarus, ingenio subtilis et diserlus

anno Domini ^ldd, sub abbale Galltirdo,
porcwonasterio Cassinensi prasidebat. eloquio, edidit veturanda; leciionis non pnrva volumina,

Ilic liber cst scriplus, expouens &it benedidus, de quibus ista ferunlur : In Regulam S. Beneclicli libri

Ut rosa flos florum, sic esl liber nle librorum. B diio, etc. Idque jnxla Wiowem annn l.iDO. Ejiis ex-

Tres Richardos de S. Angelo Regube noslrae com- positio ms. asservalur in monaslerio S. Peiri Salz-

meniatores i^^perio. Unuin Ca^sinensem abbatem, burgensis, ad cujus calcem habelur gloss-a in Regu-

leste Placido Cassinensi monacbo in SupplenitMilo lam eodem auclore, qiiiB forsilan pro secundo illiiis

Virorum illustrium sui monasierii, qni ar.no l^-iO a libro habenda est. Joaniies Keck Tegernseiisis in l?a-

monachus, vir iinpriinis doctns, qui cliam

Gregorio IX creatus est cardinalis. Alterum mona- joaria

tempore Coelesiini interfuit eoncilio Basileensi, ubi coniin snmino poii

cbum Cassinensem et po^lca
papae V abbalem S. Justinyc de Padn:i, ciijus op'is tifice orationem habiiit, eruJiliim eiiam composnit

l;uid.Tt aliqusiido Paulus Augustinus a Janua. Tor- in Regulam S. Renedicti conimeniarium, queni Gas-
pari de Grandesen abbati nuncupavit, exstaiqne
lium monacbum iiem Cassinensem et praepositum
Vallislucis, ac Capellanum Landulli S. Angeli dia- ms. in biblioiheca Tegenisensi. Syinbnlam quociue

libriim suuni dedicavit. contulit Joannes Ulitpacher, Mellicensis in Austria

coni caidinalis, cui eliain

Duorum priorum lucubrationes iiiilii percurrere non monaclius, cujiis lucubratio ms. asservatur in Wein-

licuit, sed lantum lertii, in cujus comiiienlario intn- garlensi bibliotbeca, cum bac insciiplione : Com-
mentarius in Regulam S. Benedicti, anctore Joanne
Cla aliquot capita tanquam omnibiis nota, aiit a peri-

tioribus exponenda, utiseipse cxplicat, lepeii, sci- C Ul'ilpacher Mellicensi monucho, posl reformiHionem

licet ;ib ociavo ad deciinum noiiuin. monasterii stn, hoc esl post anniim 142J, quo refor-

Pelrus Boberius, decretoruin docior, piimum ab- malum est .Mellicense monaslerinm. Exslal eiiam in

bas monaslerii S. Aniani in dioecesi S. Ponlii Tho- biblioiheca Tegcrnseiisi commenlarius allerius Joau-

Urbevelanus, posl nis, Mellicensis ilem monachi , Schlippacber dicti,

meriarum, et postea episcopus
ciijus titulus ita eiTertur : Manuale viaticum super
mediuin sieculum xiv dnplicem in Regulam S. Be-
Rcoutam S. P. N. Benedicti, edilum per vcnerabilem
nedicli cdidit expositionem : unam ad pelitionem
Palrem magislrum Joannem Schlippacher in cmno-
fratrum suorum, quam praesidenlibus in capitulo el

bio Mellicensi monachum professum. lloc f.c el vives.

provinciali abbatibus obiulit corrigendam el emen-
dand.im. De ea iia scribit Tritheinius ; Pctrus Bohe- Eo usus est Chrysosiomns abbas Allab.e Superioris
expositione (|uam ut ipse ait, e.v dioersis qui
rius scripsil super Regulam S. P. Benedicli opus certe in ,

laboriosum et commendabite, in quo ipsam Regulam snper eamdem scripserunt Regulam vir.s eg:egiis, vi-

juri et canonibus pene in singulis verbis concordare delicetBcrnhardo abbate Cassinensi, Slephano Pari-
ostendii. Sed cum in isla SS. Palrum sciia aliquo sicmi, llildemaro abbale , domino reverendi^simo
modo neglexisset, alteram j.iin (actus episcopus ex Joanne cardinali dlclo de Turrecrcwata, nec non ma-
variis SS. P;ichomii, Rasilii, llieroiiymi, Cassiani , D gistro Joanne Kcck Tegernsensi, Joanne CasteUeusi
tt ex Viiis Pairum sententiis composuit, quatn in et Jvanne Schlippaciier Melliceusi dicUe Regulw pro- ,

Ea habelur eliaui iii niomiSlerio

sacra S. BenediCli spelunca corpore collocalus, mi- fessoribus coUegil.
nislralo candelce lumine, cum tremore tubscribcndam Scbeyrensi anno U9l, scripta in die S. Marci evau-

iiicepit. Uuiic secunduni comnieniaiiuin Carolo Fraii- geli5t;c. Jo:»nnes Trithemius abbas Spanbeiinensis,
vir pietJtis et (lociriii;« n(m vii!g:uis sniiin commeu-
v.\x regi niincupavii, in cnjus prxliminari ad eum-
jiohL :)hiuiiii i'^Si, quo [iri-
dein Carolum episiola ha?c leguniiir : Oro igitur, he- tariuin ediderai i>anlo
viri
ro» noster et inclijle princeps, camdem monarliorum inum crealus cst iibbas. lloc opiis recondiiiorem
cxeipe Regulam, per me tvce majestalis oralorcm hu- erudiuonem muliigenaiiKiue SS. Patruin lectioneni
decurta-
cxbibe;; sed quod saiis doleri non
pote.^t
millinium, in spccu ubi ipse Dcnedictus cam edidisse,
,

prologa,
et in (lua diu mansisse pijcnitenlKe gralia legitur, san- lum, sepiem dniiKixai coniiiiens c;ipiia cijm
clorum Patrum diclis salvificis noviler conimentutam. in quiiuis vix alifpiid ad
accendcndum fovendumiiue
religiosai discipliiKC studiuin ac
fcrvoreo) aptius aut
Ipsamque enim dextcra siiO'a tua , cnm lit ca minime
cqciis, pcrr.cjc, precor, nbbaii vcnerabili S. DiQrrjsii rorlius d':sidere6.
 ,

211 3. P. BENEDICTUS. m
Ilis adjicere possemus anctores Hispanos non pau- A tores numerari debeal, verum eliam el dociissiiisi&

cos, qui co quoque siyliini admoveruni. Nain prceter •jRvi nostri scriploribus aiquiparaii possil , eccle^ia-

ioannem c:irdina!em de Turrecremata diclum , si slica, monasilca, profanaqiie eniditione refertissimus.

Manri^fiio credimu?, in capiiMlo generali coiigregalio- Iiiter alia quae plurima edidit , Benedicli abbatis
nis reformatTi ordinis Cisterciensis anni 1557, in- Anianensis Regularum Concordiam publici juris le-

jiiiictum est Ludovico de Estrada , insigni verbi Uci cit, quam ad plures mss. codices exegii et noiis ex«
concionaiori, lu comnieniarios in S. Beneiiicii Re- quisitissimis illustravit. Quo ex fonte bauseruiit qiii-
gulam ederet, qiiibus abbates in capitnlis privatis ad cuiique momenti alieujus opus aliquod in Benedicti-
illam exponcn.lam uii possenf, quos cum ia genera- iiam Regulam posl eum scripseriiiit niaxinie vcro :

libus coiiiiiiis anni 1560 Hi>pana lingiia repra;- Carolus Coiniius, Oraiorii Domini Jcsu presbyier, in
sentassei ,
jussus est in Latinam vertere , dignos observaiioiiibus ad eamdem Regiiiam, quam iii An-
qui legerpnlur universum per orbem , ui loquitur naliuni ecclesiaslicarum Francorum lorao I integram
!\?anriquus. E\ e.idem congregaiione Luildvicns Ber- inseruit.
r.ardus de Quiros, reformator generalis XXI, s- ripsit Benedictus vero Ilaeftenus, Affligeniensis mona-
qiioque Reipublic;e monasticae,sive Commeniariorum sierii praepositus, in rebus monasticis qu:»ntop(re
inReguIam S. Benedicii libros duodecim; qiios la- b versaius fuerit, probant diiodecim nionasti<arui
men non exstare asseril Nicolaus Bravus , ejusdem Disquisitioniim libri , opus irnprimis laudandum
congregatioiiis abbns monasterii Olivae, in notis litie- et utile, cui nonnulla si delraxcris correxerisve
ralibus , quas pro gcnuina Rcgulae intelligentia et nescio an praestantius aliquid in S. Benedicli Regu-
coii«cieiiii« obligaiione lypis mandavit Oliv;e anno lam exquiras. Edidit insuper commentarium in vi-
1648, una ciim Lacinia adversus Joannis Caramiielis tam S. Benedicti, ct alia non paiica, quae sinceram
piaciia. pietatem nec vulgarem eruditionem ex sequo spirant.
Ex congreg:itioiic vcro Vallisoleiana duos habemus E,us Disquisitiones monasticas compendio redactas
siipeiiores gencrales, quonini iinus Latine, alter Ilis- Augustae Vindelicorura typis mandari ciiravit C;iro!us
panice scripsit iii Ilcgulani S. Benedicti. Primus Slengelius abbas Anliusaniis, cujus epitome iis pra'-
Aiiloniiis Perezius, qni pnstea fiiit Urgelleiisis epi- sertim sufficere posset. quibus per otium niinirne
siopiis ac postmnduiii archirpiscopns Tarraconensis; vacat prolixas Ilaefteni lucabratiooes siudiose perle-
sccundiis Alphonsus (!c San-Vitorez , vir non exigui gere. Vivos supersiitesquc Regnlye commcnialores
merii. silentio praitermiltere aniiaus fuit, ne qiiis forsiian
Deniqiic, ut paccis a!)soIvam, commemorare nibil eonim tam .; vel modesiia; non salis a me cnnsiiliiiin

juvaiTiieobaldum Artaldum, Petrum Crespetium Ca- C ^^'' neque defuncios omnes bic a nu
^"''^*^''"''""^''

iesiinos, et Matthiam Lambcrtum Alnensis mon;»ste- commemoratos fuisse affii mo , qiiorum pluiinios
rii prioreni , qui tres Regiila; Gallicas exposiiiones priEsertim manu exaratos curani diIigCiUi;iiiiqiic no-

cdiderunl; ncc non et Joannem Berihelium, Joaiinem stram fugisse non diffiteor.

Cinesbreckum, Columbanum Urancem ,

pluresque Ex his omnibus commentarios scx nondum edilos
alios, quorum cataI"ogum texuit Benedictus Haefte- ante :iliqiiot annos lypis mandare cogiiavcnu nostcr
iius iii Disquisitionibus monaslicis. Jcanneni vcro Mabillonius,etexilliscoiiiiiiuametqii.isicniic tenainni

Caiamuelem quod ailinet , tameisi aliquoties ejas Regiila; commenlaiionem facere. Veruni cum me ali-

verba prolulimus, tanliim abest ut nobis commemla- quid in Regnlam S. Benedictimeditari rescissei, ipsc,

omni oblivione dignus videatur. Alia

lur. qiiin potius majoribus ei uiilioribus occupatus, auctor fnji ut sal-

est ratio Gerardi Belga; monachi

cujiis pium devo- ,
lem illorum concordiam saiagerem edere. Id qiiod
tiimque commentariolum ciim notis edidit C;ibriel tam ex illis (iiiam ex editis longe plurilius, alii£(|iie
Bncelinus in monaslerio S. Galli. Neqiie eiiam sii;i piobatis aiicioribus inimmeris ita prcesiare conalus
laude privandum existimo Jiilianum VVarnerium sii i- sum, ut quidqiiid in bisaliciijus moincnti exisleret, in
ctinris observaiitioe Cislerciensis ord. generalcm, cu- hoc iino commentario noslro pene totnm coinpie-
jiis praeter Galiicum librum De antiqua praxi Regula; D bemlerem. His oranibus addidi praxim qualem iii
S. Bencilicti, Parisiis anno 1645 impiessum, (Oiii- aiitiiiuis monacliorum regnlis, vetusiissimis recenlio-

nienlarium insnper in eamdem Regulam ciial Julia- ribusque coenobiorum staiuiis, consiieludinibus ct
nt;s P;tiisius, abba> Fulcardi Monlis. Sed neqiji Pauli oruinariis sive inanu exaralis sivo impressis, et iii

Augustini a Jamsa congregationis Cassinensir> niona- variis sanclorum actis ac bistoriis deprelieinlere po-
clii, qiii eamdeiii Regnlam ad ms>. C^ssiuenses reco- lui. Qua in r.i si quid erravi (quod cst humanuni),
giiov.t et doctissimis nolis exornavil , opus prorsus aut forte incauiius excidit, candidos leciores pre-
speMienduiii videtur. His omnibus duos casieris cor, ut pro siia benignilatc peccatis indiilgeaiii,
lon;;e aiiteponeiidos adjicio, lliigonem Menarduin, ci mendas corrigant et emendent, paratum me semper
IJenedicium llaettenum , viios yeierna memoria di- inventiiros ceriiora doccnvlm^ slalim el ex animo
giio». Priinus ex monaclio S. Dionysii in Francia, ci'iiseiiiir(\

ze!o klrictioris observanlicu eongregationi S. M:uiri Deniqiieul innoc opere iiiiiil (|iiod Hieumerat dc-
'lans nooien . doctiinam cum pietale ita coiijunxil, siderari posscl, sancia: Uegiilii.' lextnm ad mss. co-
v\ Ron so!iJi!i iiiicr pci lei lifi»iiiios ii;ftiia (icc vit;e c ii!- dicc;; pluri:iio..-ciiieii((aie ftwiiii, m ix ino ad vcnisiis-
 213 PROLEGOMENA. 2U
sjniiim omiiium ante annos mille uiiciaiibiis liiieris A tim ei Smaragdo Fioriacensis monasierii, quorum
scri|iliun, cnjus vari;is.lectiones cx liibliolheca Bod- characieresad annos minimum ociingentos accedunt.
Iftiana, quae fst Oxonii in Anglia, lransmis't ad no- Qiiibus praeire debuit Benedicli abbatis Anianensis
slrimi iMabilion^iim V. Cl. Eduardus Dernardiis, et Concordia Regularum. Nec insuper haberi visum cst
ad Marbimensem ame an^ios iiongcnUis exaralum, antiquas editiones, Veneiam aiini 1489 et Parisien-
ci;jns varias item leciiones, uli et alterius monasterii sem, aliasque recentiores Balduini Moreau, Hugoni*
S. S:iliini Tarbeieiisis annorum sexcentorum excepit Menardi, Benedicti Haefieni, et Pauli Aiigustiti a

nostor Cbudius Slephanotiiis. Alios etiam quinque Janua Cassinalis monachi ;

quod ipsi Regulaiti ad
ponsului, nempe duos Parisienses S. Germani a Pra- plures codices mss. diiigentissime correxerint : quo-
lis, lertium S. Cornclii Compeiidien^^is quartum
, rum tam editiones quam varianles leciiones non pa-
S. Pelri Conchensis, qiiintum B. Mari;tJ Lyrensis, rum lucis el adjumenti conatibus nieis allulerunt.
Siib idio qiKiqiie fiierunt relati a vetustis commenl?- UaGc paucis lectores prosmonendos existimavi.
toribus sacr;e Regukc texlus, ab Ilildemaro praiser-

TESTIMONIA VETERUM
DE REGULA S. P. BENEDICTI.

I Ex libro 11 Dialogorum S. Gregorii papce , c. 56. B spiralus consona sacris Scripluris et aliorum orlho-
doxorum Patrum prsedicationibus in sua Rcgula di
Hoc autem nolo lelateat, quod vir Dei (Benedi- Cit.
ctus) inter loi miracula quibus in mundo claruil,
doctrinsc quoque verbo non mediocriier fiilsit. Nam Ilem ex eodem Concilio.
scripsit monachorum Regulam discretione prajci-
S. Spiritus per B. Benedictum eodem sp'rilu quo
puam, sermone luculentani. Ciijus si quis velit sub-
et sacri canones editi sunt, Regulam monachorum
tilius mores viiamque cognoscere , poiest in eadem
edidit.
iiistitutione Regukie oiiines magisterii illius acius in-
venire; quia sanctus vir nullo modo potuit aliter do- Exepislola Leonis archiepiscopi Ravennalis ad Da-
cere quam vixit. randum monachum.
Ex Concilio Auguslodunensi sitb S.Leodegario anno 670 S. Benediclus ab eodein SpTitu sancto edoclus,
celebrato, can. !5. cum se de hac luce revelante Deo sciebai esse irans-
De ahhatibus vel monacliis itaobserv.irc convenit, iturum, ad peliiionein discipiili sui Mauri, hanc Re-
ut quidquid Canonicus Ordo, vel Reg i!a S. Bciiedicii giilam suis beatis manibus de.scribens, eique tradi-
docet, et implere, et cusiodire in omnibiis debeant. dit, ut perfecie sciret qualiter se suosque discipulos
Si enim ha>c omnia fuerint legitime ;>p;!d abbales vd inibueret.
mona^t^ ria conservata, et niimeriis inonachoruin I)eo
Item ibidem
pro|iiiio augeb tur, et mundiis oniiiis|)er eoruin oia-
liones assiduas ma!is carebit contagiis. Tu vero, charissime, noli sequi reprobatum (sen-
sum), sed imitare Regulam electam ab electo divo
Ex S. Ambrosii .Aulperti libro De Conflicm viiiorum
Benediclo edilam, a sancto pioque Spiriiu diciatain,
in finetom. VI operum S. Angustini nova; edit.
et a praeclaro doctore pcniifice snmino 1'Udaiam, et
Juxia regulam Pairum vivere semp 'r stude, ina- a perfeclis viris iniilatnm , quai seciatores suos ad
xinie aiilein secundum S. confessoris Benedicti : regnuin coeloruni perducit.
«on declines ab ea in quoquam, iiec illi addas quip»
piam totuin enim quod sullicit hnbel cujus verba
; :
Ex Joanne inonacho in Vita 5. Odonis abbatis Clunia-
atipie iinperia sectalores suos perducunt ad coeli pa- censis.
Jatia.
Thesauros in Regulae ohservatione lalenles mona-
Ex Ludovici Pii imperaloris exliorlatione ad Eigilem chis explic;ivit , nulliinique iilius apicem prudeuii ,

iibbatem Fuldetisem electtim , rn ejus Vila, auctore inconsulium, prolicienti iiiuiiiein, credemi dillicilem,
Candido, sceculo iv Bened., part. i. poenitenti asperum esse, suo et multorum exemplo
S. Benedictus Reguiam monacliorura Spiritn s;;n- docuit.
Cli) repleii'S cum niagna discrelione coiiscripsii.
Ex Y. Benedicli abbatis Clusensis exhorlatione , (jucs

llem cxeodem ibidem. refertur in ejus Vi:a; cap. 4.

Regulnm vero vir Dei Benedicius luculento sermo- Quapropter hortor fraterniiatem vestram ut posl-
ne coiiscripsit, in (jua nihil doclrin-fi laleiuis, iiiliil pnsitis quibusdain supeistilionibus et hun.aiiis iii-
ohscuriiaiis compreliendii ; quapropler non indiget ad rem n(in pertinent, el a vera religio-
stitutis, (|U3e
exposiiioiie, sed ailmoiiiiione. liaec esi enim aiigusta ne abhorrent, Regul;e S. P. N. Benedicti sludiis, ia
porta et arcia via qua; sequeiites se ducit ad Deiim. D qua omiiii evangelica et apusiolica perieclio coiistat
Il.nec sane in lanluin discrclionem, mensuram et aiiimuin ad puruin inieiidalis.
ch:nitaieni te docet habere , ut etiara cum charil:ite
liorlaius piicvaleas ipsa vitia resecare, agere ciincta Ex Petri Damiani opusculo 15, cap. 7.
propicr pusillanimes mensuraie, discrelionem S. Ja-
cob CDuiiare , et seinper in his oinnibiis fragililalem Sancta Regula quasi ampla qiioedam capax etspe-
tuam iibinietipsi ad memnriam revocare. ciosa domus facta est, ad omnia liominum genera
capienda, pueros videlicet el senes, forieset debiles,
Ex Concilio Duziacensi ii , celebrato anno 874. deliciosos el ujullimoda morum iiijcqualilaie diver-
Reatus graiia cl norainc Dencdictus, S. Spirila in- sos.
fl5 S. P. BENEDICTI 216

£3; Gaufridi abbalis Vindocinensis sermone de S. A fralrem suum novitium Igniacensem, Veterum Ana~
Benedicto. lect. toni. I, p. 349.
Oadmirabile myslerium, etadmirabile sacrhmen-
Fu3riinl ante sanctum BeiieJictnm abbates ei ab-
liim! Primuiii lesiamentum dedit Deiis in coniibus
baliiin iiislitiiiiones, sicut ante Cbrislum legishitor
boii:im quidem et sanciam .Indaico
hominum, quod vocatum est lex naturalis ; qund si
exsuiii Moyses :

servassenl, secundo non indig-^rent. Sedquia nov.la-

pnpulo Moyses attnlil legein sed, sicul Cbrislus ;

(^iirislianopnpulo coniulit ineliorem, ita sancti viri

lum amalores sunt iiomines , per inveteralionem
primo testamento neglecto, secumlum dedil iii cir-
il ius temporis secundum daiam sibi a Deo graliam
ciimcisione, quod propter sui novitalem paulo iiberr-
inoiiacliorum leges slatuerunt; £ed Pater et legifer
lius amplexati suntquidam. Sed iioc ileniin invele-
nosier Beiiediclus, siciii a Deo niajorem gratiam per-
raio dedit in baiiiismn,
atque neglecto, lertium
repit, ita inelioreni legem instiluil nam quidijuid :

quod pr.Tedesiinatum aelernuni. Scd

est. ut stet in
illi niiiius vel amplius raciendurn praedixerual vel
qnia loiiga consuetudine inveieratiim coepilab liomi-
lieri iiermiseruiit, ipse posi illos correxit.
iiibus pauiatim in negligentiam dnci, qiiarium dedit
Ex S. Brunonis Signiaisis episcopi lib. vi Sentenlia- in cuculla, ad cujus novitaiem ainalor novitaium
rim, cap. 2, serm. 4. pene t.ilus j im coiilluit mundus. Posl hoc quintum
quia in hoc novo et inirabili modo oinniiiui
iioii erii,
Qiiid dicam de B. Benedicto, qui lam egregium gentiiim benedicliones conlinentur. Quidquid eniin
nobis puleuiii fecit {per piitpum inleiligit Begulam), religionis el saiiclilaus in iribus praecedenlibus le-
ciijus aqu saluberrima aique dulcissima omnibus
I
stamentis coiitinetur, lotum in testamenio Benedicli
siiientibus et bibere volenlibus reieclioni proficit et
B
conslriiigiiur.
saluii; iiullus post aposiolos el evangelislas puteus
faciiis esl qui toi bomines satiasset et a morlis peri-
Ex S. Ilildegarde in Vita S. Disibodi.

ciilo cunciisque aniinae pasjionibus iiberassel. !s enim S. Pater Benedictus Re,-'ulam quae spiri-
liialibns bominibus osset accommodata, e sanctoruni
Dictnm Richardi prioiis Fonlanensis in dioecesi Ebo-
Yiiis Spiritu sancto docenie et ostendente condiderat.
racensi, relatum in epistola Turslini archiepiscopi
Eboracensis ad Guillelmum Canluariensem pon- Ex ejiisdem comme,itario in Ilegulam S. P. B.
lificem. Ipse S. P. Benedictus in limore et pieiate, in
Quiilquid B. Benedictus iiistituit, ita lotum Spiri- charitate et casiilate doi irinam suam scri[tsit; adeo
Ins saiK ti providenlia desiinatum est, ut nibil uli- nibil eidem docirinae addendum vel aufereiidiini esi,
lius, nibil sanctius, niliil felicius exi ogitari posset. qiiia ei nibil deest, quoniam a Spirilu sancio facta el
completa est.
Ex Guerrici abbatis sermoue 4 de S. Denedicio
Mnyses ad diiriti:'iii rordis Judiconim dedit eisju-
Ex sancli Antonini parle !i, tit. lu, cap. 12, § 2.

stilic.iiioiies noii bo;;as, pritier pauca iiioialia; S. Reguia S. Basilii sa is intricala est. RegiilaS. Aii-
Jiencjdiciii^ solam i.iiriiaieni evaiigelicani simplicem- guslini miiluim generalis et ad pariicularia pariini
i|Ui; tDoruai disciplinain. Ille tain inullascrl-
ti:idi iil descendens. Regnla S. Franci^ci brevis, et propiere:!
liit inlolleclii difficilia, faciu iinpossibilia, vel inuti- mulla ibi praecepia scrupulis plena; sed llegiila san-
I13; i^ie reciissimani viiis srribit Ueguiaiii, seruioiie clissimi Benedicti singula qu f.que clare describii.
iL*ciiIeniam, discrelione pruecipuani.
ExThomceGaleli libro qui inscribitur Ri.U(jiosuscap. i.

Ex Gauffridi notarii S. Bermrdi ac postea abbatis Inierrogaius Cosmiis de Medicis, mai^nus Etruri;u
Clarevaltensis homilia in evangelium Ecce nos. dux, ciir assidue Kegulam S. Benedicii versarel iii
manibus , respondil i-lud se facere, qiiod scilici.i ex
Qiioil B. Patris nostri llegula dociiit, boc noi)is le-
tani priidentitius S. Patris praescnptionibns, ad po-
ci o Evangelii coinmendal; nec aliiid sonuii veriiatis
puios siKK lidei concreditos valde acconimodaia ine-
pra'Co f| ani Veriias ipsa praedocuit.
dia c.iperet. Is esl qui sub eadem Regula oruinein
Ex Odonis Cantuariensis monachi episiola ad Adam Eiiuituiii instituit.

CUM COMMENTARIIS.
PROLOGUS.
1 Au?culta ", fiii, proecepta magislri, et inclina j) bus ^ Domino Christo vcro Regi milltatiirus, fibedien-«

.1111 em cordis tui : et r.dmonitioiiein pii Pairis liben- ti;e ^ foriissima aiqne praeclara arma assumis. Iin-

iir excipc, et efficaciier comple : ut ad eum per primis, iil quidqnid agendiini inclioas bonum, ab eo

obedienliie labnrem redeas, a qiio per inobedieniiai perfici instantissiina oratione deposcas : ut qiii nos

dcsidiam recesseras. Ad le ergo niinc meus sernio jam in fiiiornm dignatus est numero computare, iioii

ciirigitiir •>, quisqiiis abreiiuniians ]iro['riis voluniaii- debeat « aliquando de malis aciibiis noslris coniri-

" MsS. antiqiiiorcs, obsculta. <* Decst obedtentia' iii Oxoii.

> Ovoii.. dirigeiur. * Al., d<^bct.
« Al., ro/u;((:f:/;»s.
247 REGUL.V CO.MMENTATA. PROLOCUS. 218
8'aii. Ita eiiiin ei omiii lemporede bonis siiis in noMs A ad Chrislum. Qui limenles Dominum de hona 3 ob-
parendnm est, nl tion solnni nt ir;itns *» p.aior, non servantia sua non se red.lunt elatos; sed ipsa in se
aliijuando filios snos cxh;ered.'t, sed nec ut inetuen- hona, non a se pnsse, sed a Domino fieri exisiiuiantes,

dn> domiiins i^riialus malis ^ nostris, ut nequissimos operanlem Dominum magnilicant, illud cum
in se
servos perpeluam tradal ad poenam, qiii enm sequi propheta dicenles Non nobis, Domine, non 7wbis,
:

nolueriiii ad gloriam. sed nomini ino da (jloriam {Psal. cxiii). Siciit «ec
Lxsnrgamns ergo landem aliqnando, excitante = Paulus apostolns de prsedicaiione sua sihi aliquid
nos Scriptura ac dicente Hora esl jam nos de somno : inipnlavit dic^-ns : Gralia Dei sum id quod sum (/ Cor.
sur'jcre (liom. xiii El apeitis oculis noslris ad deifi- xv). Et iterum ipse dicil : Qui gloriatur, in Dcmino
cium lumen, alioniiis auribus 2 audiamiis, divina glorietur (// Cor. x).

Qur)iidie clamans quid nos admoneat vox, dicens :

Lr.de et Dominus in Evangelioait : Qui audit verba
Hodie si voccm ejus audierilis, noHte obdurare corda
mea licec et facit ea, similabo eum viro sapienti, qui
vestra {Psal. xciv). Et iterum : Qui liabet aures au-
oedificavit domum suam supra petram : venerunt flumina,
diendi, audiat quiJ Spiriius dical Ecclesiis (Apoc. ii).
flaverunt venii, et impegrrun: in domuni illam, el ncn
Et quid dicit? Venite, filii , audile me, timoiem Do-
cecidit ; fundala enim eral supra pctram (Maiili. vii).
mini docebo vos {Psal, xxxiii). Currite dum lumen B UiKC complens Dominus, cx>pectat quotidie, his suia
vitce habeiis , ne lenebra' mortis vos compreliendant
sanclis moiiilis, factis nos respondere dehere. Ideo
(Joan. xi).
iiobis propier eniendationeii' mnlorum, hiijiis dies
El quicrens Dominus in muliitudine populi cui hacc
vilae ad iudutias rclaxantur, dicente Aposlolo : An
clamat '^
operarium .'uuin , ilerum dicit : Quis est
nescis quia paiientia Dei ad poeniientiam te adducil
'lomo qui vult vitam, el cupit videre dies bonos {Psal.
{iiom. u;? Nam iiius Dominus dicit : jScIo mortem
xxxiii)? Quod si lu andiens respondeas, Ego , d cit
peccatoris, sed ut convertatur et vival {Ezech. xviii)
lihi Deus : Si vis hahere viiam, proliibe linguam luam
Ciun ergo interntgassemus Doniinum, fralres, de
a malo, et labia tua ne loquanlur dolum. Diverte a
audivimus hnbiiandi '
habitatore tabernacnli ejus,
malo, et fac bonum : inquire pacem el sequere ^ eam.
pnieceptum : sed si cnmpleamus habiialoris officiiiii!,
Et cum hyec fecerilis, oculi mei super vos, ei aiires
eriinus hseredes regni coelorum. - Erg > prsparanda
mece ad preces vestras {Isai. Lxv) ; et anleqnain me
sunt corda et corpora noslra sanctae pruiceploruni
invocetis, dicam vobis : Ecce adsum, Quid dulcius
obedienliai mililatuia "; et. quod minus habet in
nobis hac v( ce Domini invitanlis nos, fralres charis-
nobis natura possibile, rogemus Dominum ut crati.-e
Bimi? Ecce pieiate sua demonstrat nobis Dominus
suse jubeat nobis adjulor um ministrare ». El si fu-
viani vilsc. C gienles gehennce poenas ad vilam perpeiuam volu-
Snccinciis ergo fide vel observantia f
honorum
nius pervenire , dum adhuc vacat, et in hoc corpore
actuum lumbis nostris et calceatis pcdibus s {Ephes.
vacat
sumns, et haec omnia per hanc lucis viiam "
vi) per ducalum Evangelii ^ pergamus iiinera ejus,
implere, cuirendum et agendum est modo quod in
ul mereamur eum qui nos vocavit in regno sno
pcrpeinum nobis expediat.
videre. In cujus regni labernacnlo si volunjus halii-
lare, nisi illuc bonis nclibu^ curritnr ^, minime per- Consliiuenda est ergo a nobis dominici schola ser^
qua instilutioiie nihil asperum, nihilque
venitur. Sed interrogemus cum prophela Domininn, viiii, in

grave nos consiiiuros speramus. Sed et si quid pau-

dicenles ei : Domine, quis liabilabit in tabernaculo tuo,
aul quis requiescel in monte sanclo tuo {Psal. xiv)? lulum re^trictius, dictante aequitatis raiionc, propter
Post lianc inierrogationem, fratres i, audiamiis Do- emendationem vitiorum, vel conservationem ^^chari-

niinum respondentem el ostendentem nobis viam ipsius latis processerit ; non illico pavore perterritus refii-

Qui ingreditur sine macula gi;is viam salutis, qu3S non est nisi angnsio in:li(>
tabernaculi, ac dicentem :

et operatur justitiam, qui loquilur verilatem in corde {Malth. vii) incipienda. Processu vero conversaiionisi

suo, qiii non egit dolum in lingua sua, qui non fecil
dilatalo corde, inenarrabili et fidei, 4 dilectiontti

proximo suo malum, qui opprobrium non accepit ad- f) dulcedine, curritur via mandatorum Dei iit ab
ipsiiia :

versus pro.ilnum suum (Ibid). Qui m;i]ignum nunquam magisierio discedeutes, in ejus doclrin.i
diabolum aliqua siiadenlem sibi, cum ipsa suasione «sque ad niorlem in monasterio persevcranies, pas-
sua a conspectihus cordis sui respuens, deduxit ad sionibus Christi per palienliam participemur % ul ct

nihiluni, ei parvulos cogitauis ejus lenuit, ei illiit regni cjus mereamur esse consories.

* AL, iralus. 1 Al.. C7trratur.

^ Oxon., irrilatus a malis. i Oxon., Iratres charisaiim.
« Al., exhorlanle. ^ Oxon., habiinntis.
'^
Oxon., excianuU. 1 l!;ic iisqiif in fii.em desideraiilur in cod. Oxoi>«
^ Al., persequem.
'='
.M., mililanda.
f
Oxon., /j .ej vel observantia;. " Lyr., ail.julorio mini^ilrari.

1 Al., calcatis in pra;pniaiio)ie Evangelii pacis le-

" Al., vium.
ddiiis ; aL, calceati in vrcrarntione Eiuinqflii rw-is. P Al., convcrsntioneni.
^ i'er ducalum Evunijc:ii decst :;j)iid li Idciti. 'i Al., parlicipenr.ii.
«9 S. P. BENEDICTl 220

COMMENTARIUS.
Ausculia, fili.] Oranes hic S. P. Bonedicliis allo- A lis avidilaie, toto desiderio, maxima animi altentionc
qniiur suae sancta; Regulae cultores, quos quatuor po- pr.iecepla docentis audire
lissimum de oansis suavi filii nomine compelbt di Et admonitionem pii Patris Hbenter excipe.] Lihen-
cens Ausculta, o /i/i. Primo quia lot filiorufri spiri-
•• ter, id estsponle et animo, raagno cum gaudio, s*c
lalis pater exslilit, quot persuura sanctum iiislituium denique pii Patris monila excipe, ut nulia uiiquaiii ea
Deo peperit monachos; nam, ui dicit S. Dorolhens delere possit ohlivio.
{Doclrina i, n, 6), < Filios vocant sancli viri eos Quaerunt autem quis ille magister ciijus audire
quos a pravitate et raalitia ad virtuiem ei bonam fru- praecepta, quis pius ille Pater ciijus consilia lilienier
gem sermone el prsdicatione converierunt, ut Apo- excipere jubel S. legislator? Respondent nonnulli
stohis :iit: Filioli, qms iterum parturio, donec forme- alium prorsus non esse ab ipso Spiritu sancto, quo
tur Christus in vobis. i Cnde et S. Basilius eos lan- afflante ac dictante suam S. Benedictus exaravit
quam veros parentes vult agnosci, qui nos hoc pacto Regulam. Et certe quis aislimet lantse humilitali?
Deo genueriint : Parentes, inquit, eos qui talis est (id virum qualem fiiisse S. Benedictum nulliis sane du-
est monachus) ueros agnoscet, a quibus per Evangelium bitaveril , pii Patris ac magistri tiluliim sibi ad-
in Christo Jesu natus est (RegrU. fus. cap. 8). sciscere voluisse? Maxime cum Chrisius in Evanaelio
Secuiido quod fjus sectando Regulam, sectenturet pairem sibi super terram vocare discipulis prohihue-
vitam; et ex receptissima SS. Patrura regula ii veri rit, neve magistri appellarentur ; unum scilicet in
sanctorum filii ceiiseri debeant, qui eorum imiiantur coelis nobis esse palrem unum magislrum. Audien-
,

exempl:» Hi fitii sanctarum sunt, inquit Hieronymus,

: dus hac in re Petrus Daraiani de S. Benedicto loquens
aui exercent opera eo-rm (Epist. ad Heliod.); et Au- n in haec verba (Opusc. 13, cap. 6) : « Quod in ipso
^ ..• ^ r--j. ..•-.» £;;..„ E» i;k„: „„:„„:„:«. ., f/^o /» «^li:^:>..„ o..« »: ^,1 ^../^m
.•
gustinus
r-i . I
Omnis homo cujus opera facit, ejus (ilius
:
libri principio
.nr. ->
manifeste ; i
coUigitur, sua si ad quem
est; si erqo opera Dei facimus, Dei filii sumus (Serm. verba Spiritus sanclus dirigat, subtiliter altendalur :

286). Unde ei Chrisius in Evangelio Judaeos, qui se Spirilum Q

sanctum dico; neque enim vir sanctus
lantopere Abrahae filios praedicarent, nec ejus lamen lantaeque cultor humilitaiis protinus in haec verba
fidem et vilam seclarentur, increpans ail Si filii : proriimperet, magisterii caihedram, el praecipue pii
Ahrahce eslis, opera Abrahce facite (Joan. viii), el Au- Patris sibi privilegium usurparet, dicens Ausculta, :

guslinus itenim seu quivis alius Similitudinem Pa- : fUi, proecepta magistri, et incUna aurem cordis tui, et
tris actus indicent sobciis, similitudo operis similitudi- admonilionem pii Palris libenler excipe ; sed ille servuin
uem indicei generis {In append. serm. 512). propriae vocis organum fecit, qui similiier in ipso
Teriio iil singularem erga omnes vereque paternum vaticinii incipientis exordio clamare per Isaiam
demonsiiet affectum, et ut, si qiii fortassis adhuc coepit : Filios enutrivi el exaltavi. > At licel S. Bene-
pueri sens bus effccii (neque enim hic eos solos qui dictus pro sumraa quie in eo enituit humiliiate, et
j.'im monasticae perlectionis culmeii atligere, sed et pii patris, et magistri litulum respuerit, huuc lamen
eos maximequi illiid scandere incipiunl, imo eosqui omnes pro summa ejiis sanctitaie, et in rebus mO'
id sibi proponuiil, alloquiuir), quos disciplinse rigor naslicis experientia et doctrina ipsi fricile concedunt,
ila deterreai, ut ejus jugum lanquam asperum ac atque inier alios S. Gregorius papa (Lib. iv, cap. 4),
grave nimis refugiant, hos lam siiavi, tam mili com- seu quivis alius aucior commentaiii in libros Re-
peilatione, ad illud lortiler subeundum accendat. Sic gum , ubi eum arctissima; vitce magisirum opiimum
noii insolilo apud homines more parvulos, ei omnes appellai.
gquoscunque ad ea qu?e concupiscunt perlrahere de- Z Et efficaciter comple.] Hoc est snperala niiamcunque
i

sideranl, filios nppellare consueverunt. Quo etiam vo- offendes dilficu!taie; offendes enim, audita Domini
cabiilo usos noimniiqii;<m veleres monaclios, forte iu prxcepta exsequere. Tria ergo a discipulis hic requi-
signum puerilis illius siinplicitatis quam veri monastiT rit arctissimce vitce magister opiimus el doclor; nam,
cae perleciionis aemulalores proflleiitur, constat ex sicut iria sunt praecipue docentis munia , ut scilicet
Vitis Patriim passim. doceat, delectet et flectat iil scribit Augusilnns ,

Qu irto denique siios S. Benedictus appellat filios (Lib. IV de Doctrina Christ., cap. \±); ita tria sunt
ut pole qui iion ut dominus supremum iii eos i.mpe- cliam discipulorum aiiditorum.iue officia, ui nempe
rium exercere, sed tanquam pius pater eos regere, auscultenl docentem, libenter excipiant delectantem,
et ad Klerr.a cojli gaudia pcrducere cu^.erei. et ellicaciter compleant id ad quod flectii oralor,
PrcEcepia magi&tri.\ Frcecepta dicil ea quac tola qiiaf! tria respexisse visus est S. Augusiinus loco
passim coiitineiilur in Regula ul sunt voluiilaria
, cilalo, cum de docenie sic ;iit (Ibid., cap. 15) .Agal :

pauperlas, abslinenlia a caruibus, silentium fere ergo, cum isla dicit, ut intelligenler, libenter obedienier
perpetuuro, et alia his similia, qu:e stccularibus qui- cudiatur. Verum, sicut doctre et delectire parum
dem suni uionita, nobis vero monachis evasemnt in est, ni etiam flectat oralor ila etiam intelligere ef, ,

pra-cepla « Omiii:i S. Benedicti iuslituta, inquit

: niemoria retinere qux* semel audiia sunl nihil prod-
S. Bern.irdus (De Praccpio et dispens. cap. 1), e.vce- esl, ni':i opere compleantur; non eium audilorfs legis,
ptis sane m ni.uHis de spirilalibus, verhi causa, cha- sed factores juslificabunliir. Satias omnino fiussel,
ritale, humiliiaie, maiisuetiidine , qua; non lam vi;ini viiae, nisi ambulemus in ea nunquim agno- ,

coiislai ipsum insiiluisse qii;im D.^iim, et ob hoc _^ vi^se cessat quippe lunc omnis excusatio, et reos
;

penitus non suiit mui.inda; (!e c*tero reliqua uni- ^ nos pnipria conscientia consliluil Si non venissemy :

versa nou proiileniibus monit:^ taniuni, seu consilia i:iq!iit Christus, et locutus ois non fuicsem, peccatum
ceoseniia suiit, cum lameii prolilentibus iii pnecepta, non Uaberent. Audiamus plane terribilem Apo-lcdi
praevaricaiitibus iii crimina fiant; siveut vcsira vobis senleniiain Melius enim erat iUis non cognoscere viam
:

reddam, illis voluntaria vel factitia, istis necessana juslitice, quam post aguilionem retrorsum conveni nb
et lanfiuam naiuralia non iinmeriio repiitanlur. eo quod iradiiuni esl illis sanco mandalo (II Pttr, ii):
Et inctina aurem cordis tui.\ Id esl iiiiellige uuae Deus sane per propheiam dicit, quod verbiim stinm
jam diclurus sum auris quip;ie cordis e;t inielli-
; non reverlelur ad se vaciium, sed prosperabiliir, et
genlia « Auris ab audiendo vel liauriendo vocatur,
: faciet illud, ad quod misit illud (Isa. lv). Ul ergo
iiiquil Smaragdus; anris autem corporis hominis verbum Oomiiii nou rede.it ad se vacuum, bonis
vooes ; cordis aotcm auris iiiie!lectum haiirit sermo- operibus illud implere satagamus i Noii revcrieuir :

ni* » et saiie
; frustr;» ijulsalur auiis corpoiis, nisi ad me vacuum , Beriiardus (Serm. 71
inqiiil S. m
Bonus verbonim e?. terior ad inleriorem cordis in- C(oi(., ». 13), vel jejunum, sed quasi prospcre iu
tellineniiani perveniai vel cti;im aiiris curdis est
; omiiibus ageiis, saiurabiliir bonis actibus eoruni qiii
allcclus, dcsideriiim ei prompiiliido auilii:mli iia ul ; in dilectioi e acqiiiescenl illi. Deuique iisu loijuendi
^'Ordis ;iiircm !m.liiiarc aliud u li,l iii 'jn iin l H meii- bcniio imiileius luiic di iiur, cum lucril mancipalua
 : :

^2i RECULA COM.MENTATA. PUOLOGUS. 222

qnod vidt^licpl tamliM

effecliii, macer, ac inanis, ol A ciima; (/ Reg. xv) ; quia, inquit, S. Gregorius, t per
qM.idninmodo (amelirus sit dnnei' onere comple.i- victimas aliena caro, per obedienliam propria volun-
mr. > M^^rit» ergo S. Ilieronynuis(£;j. Had Cehint.) : las mactaiur. > Sed neno-Slantus labor delerreal,
< Npc snfficere libi pMtes ticmdala Dei memoria (e- propositum labori pr.tniium inlueamur, et facile ?i-
i'ere, et operihws cognosce,
ol)!ivisci, st^d ideo illa debitur omne difficile : promitiiiur autem
rediius ad
at facias niiiiiquid 7 f;iciendnm didiceris; non eniin Deum, vt ad eum per obedientice laborem redeas.
aiidilores legis josti eruni, seJ factores iegis justifi- merces ! praemium !

cabnnliir; 1 et S. Hene lictiis : e(ficaci'.er compte. A quo per inobedienlice desidiam recesseras.] A Deo
Al forte movebit aliquem quod omnes liic S. P. recessimus curn per divini niamlaii praevaricalionem
Denedictus ailoquens, qui exstiteriinl Regiilse sanctffi in Adam omncs peccavimus, vel cum propriis nos
profiieiites, quasilainen adnnum duntaxatsermonem realibus et iiiobedientiis principi lenebrarum manci-
dingeret.dicit : A!/srM//a,o,^/j, prwceptamagistri, elc. pavimus, Signanter vero dicii inobedientiw desidiam ;
Sed individuamliacloquendirationesanctos iiiler mo- quibus verbis docet eos vere desides censendos esse
nacjios commendat unitatcm, quorum cor unum et ct pigros qui, transgredientes mandata Dei, nec Deo
anima iina, quorum, inquam, etsi muita sinl corpora, necpropriae laborant saluli; lirel enim multi multa
iion fam n niulla sunt corda; et de quibus, ut dicit operentur, haec nisi ad Deum puro ac sincero mentis
S. Augiislmus(/n Psa/. cxx.vu), egregie Psalies re- alTectu referant, non opera, sed operum destruciio-
gius cecinit Ecce quam bonum el quam jucundum
: nes rectius existimaveris. Praeclare omnino Guillel-
fiabilare fralresin unum ! ei S. Ba?,]\\\iS {Const. mo- musabbas nionasterii S. Theodoriti ad Carihusienses
na$i. cap. 19) : t Homines ex
generibus et lo- variis monachos scribens {De Yit. solit. ad fratres de Monte
i> Dei, cap. 8) « Oiiosum non est vacare Deo, imo ne-
cis moti ad tantam similitudinis perfectionem con- :

gliilinati sunt, ut animu una in niultis corpoiibus i/oiiiininegoiiorum omniumhoc est; quod qnicunque
coneiitereiur, ei multa corpora un us anlmi organa in cella non agit fideliier et fervenler, quodciinque
spectanda exhibeantur. > Atijne hanc nobisexposilio- ai^it, quod propter hoc non agit, scilicel ut Deo ser-

ni-m subministrai S. Odo Clnr.iacensis abbas, cujus viaiur, in eo quod agit, otialur. >
li.EC verba {Serm. de sancto Bened.) t Monaclioriim : Ad te ergo nunc meus sermo dirigitur, quisqitis abre-
gregem sicui voluntario auditu aiiris obedientem quasi nuntians propriis voluntatibu.f. Sicut nulliis in Eccle-
una persona {supple essei), propter unum cor alio- sia fidelis adniitlitur quin prius diabolo, pompis et
qucns filium nominat. > Vel etiao) quia, sicut omiies operibiis ejus abrenunliaverit, ita nec ullum in ciaii •

per lotuni orbem Christi fideles nonnisi unum mysii- siro monachuni qiii propriis non abrennniiel volunla-
cnm corpus, scilicet Ecclesiam efiiciunt, iia ei om- tibus, S. P. Benedictns inlrodiici voluit,ut posl llil-
ncs monachi, licet niimero mulii, natione longe di- demarum recte noiavit Bernardus Cassinensis. Ex
versi, iionnisi unum consiituunt corpus, cujus alii his ergo liquel quem sibi scoimm in Regula S. legis-
capiiis, alii pedum, alii manuum vices referunt, ut laior, quein sibi linein proposuerit, obedieiiliam scil-
docei S. Doroth:'US {Doct. 6) « Quid vobis videntur : cetseuproprise voliiiiiatisahneizaiionem, ut docet im-
esse coenobia ? inquit ; nonne unum videnlur esse primis S. Petrus Damiani, cuni dicit {Opusc.lo, cap. (i)
corpiis et invicem memljra? (jui.Tutem administrant «Videamus cum scribere incipil (;S. Renedictus) qui-
et gubernaiit, capitis loco habentur ; qui vero sp':'' u- bus verba dirigit, ad quod hominum genus omiiem
lantur ei corrigunt, ocnlorom vicern tenenl; ai qiii vimseculurx cloculionis intendit aitenim: Adfeerj/o ;

scrmone prosiiut, oris Miiinere funguntur ; qui obe- (] nurt.cmeussermodirigitur,e\c. i Refert hic inlegrum
diiini, -aurium loco putaniur; qui opera exercent, Regulaelextum, tumsulidit: « Qiianiumergo ex S. viri
manibiis comparanlur; qiii reddunt respoiisa, et huc verbiscoiiigere possumns, magis ad discendam obe-
atqueilluc ad ministeria dirigunlur, vicein exse.quun- dientiam 9
qiiain ad peragendam poeniteniiam Re-
lur pedum. > gula; hujus schola cognosciiur institula, noii ul, sivc
L't ad eum quo per
per obedicniiai laborem redeas a peccatores , sive jiisios exchidat vel unum gcnns ,

inobedientia^ desidiam retesseras. Quid dulcius hac iiominum respuat, sed quia omnem vim et intentio-
voce, fratres cliarissinu? Ecce hic prseclaie dux no- neni ad edociMida obedieniia} praecepla consiituat. »
ster nobis t proponit certamen niodum certandi, , Et sane cum coenobitarum moiiachorum fortissimuni
meritumqiie vmcenti, ut loquilur Trithemius. In eo genus sibi disponendum proposuerit S. Pater non ,

nainque quod ait labortm, certf.mco denotat; obe- alium prorsus ab ipso ccenooitarum fine iniciuleie
dicnlicc, moA\xa\\ redeas, meritum. > Ecquid nobis debuit; quis autem il!e sit docei apud Cassianuoi :ib-
suavius.qnid utilius rediiu ad Deum proponi possel? bas Joannes tiis verbis {Cotlat. ly, c. 8) Fiiiis : i

imo quid Deo ipsi opiaijiiiiis? « Qiiid enim, inqiiit ccenobits est omnes suas i.ioriinoare et criicifigerc
S. Augusiinus, Doniinu-; quicrit a te, nisi te? Quia in voliintatfS > el Severus Sulpicius {Dial. lib. i, c. 5)
; :

omni creaiura terrena nihil mciius lecit te, qnaerit « llsecillorum prinia virtus parere aheno iinporio; >
lc a te.quia tu perdideras te. > Sed qua ad ipsum laidem S. Hieronymus de Coenobilis scribens :
redibiiiius via? iion alia piane ali ea qiiain hic, sicut (Episl. 2i) « Prinia, inquil, apud eos confaHleralio,
:

alibi S. legislatordicens Scienlea se per

indicai : est obedire mijoribus, ei quidquid jusscrint lacero.»
l>anc obedientiie viamituros ad Deum. Ihiec est via, Eaiiem bahet Regula S. Posihuniio ab angelo inidila
ambiilenius in ea; unile Pelrus Dainiaiii {Scrm.de *' II. 1, prout exstat in ejus Vit.i, cap. 8. l.iiic vix ul-
txnlt. S. Cruc.) : t Depulsus est homo. iniiuil, ab lum in tota S. P. Benedcli Uegnla capul cxslat iii
iila felici hatreditate, exsiliiim sort lus est p.^-o pairia ,
qiio obedieniiam aliquo moJo non comiucndel iit ,

morieni pro vila, pro gioria igiiominiim s^i vis :

g lacili negolio deraonstrare posseimis, nisi id inuncri»
CTgo ad tiiam liaeied.latem leverti, tiiam abnega vn- anie nos obiisset vir dociissimns Benedictiis Haefte-
huilalcii!. Abnegatio igirur voiuniatis b.crediiatis esl nus in Disquisilionibus nii nasticis I. 11 Catecli. nio-
recnporaiio: > ei S. Bernardus {Scrm. 04 de divers.) nast., part. ii , dis-qnisit. li. Unde etiam Cbrisius
* lUcc e^l viriiis qiiK animaiii perlecle Doo .'>iibdi- Dominusapud S. Brigitlam (licvcl. lib. iv, c. 127 ) :
lam, siib tiinbra alariim ipsins seciire lacil vivero. > < llle, inquil,est moiiaclius IJenedi.^ti, qiii plus obedit

Q.101I aiitem noii obcdienliain siinpliciler, sed ol)-j- Regiila; quam carni. Ex quiijus omnibns > liquiiio
(iientiiv lo.borem dicii, declaral noii ::deo faoilem, sed patet, qnam apposite ad liuiic locum Joannes Triibe-
iiiii!tuiii laborii)saiii rem esse obedientiam quod ;
inius dixerit : « Anie oiniiia tanquam titnluin ao-
cuiilirmat S. Crcgoriiis papa liomil. oiL in Evange- dientis praeniittil abnegationem propriai volunlatis ,
liiiio li.vc scriDcns « Foriasse no» cst laborio&iiin
: quia iiihil partis liabet in liac Regula , qui adhiic
rclinqiiere sti.i, soil vaiilb laboriosiim cst relinquere propriis descrvil volunlalibus nionachiis eiiiiii qni ;

sriiiciiiisnni ; inimis qiiiiiiio esl aiiiieaarc qiioil lia- iion dimisit propriam volniitaicui , noii esi quod lii--
l'Ot v.ilile aiilem iiiiilliiin .<iiiii'^:>.rc qiiod cst.
. 1 ilinc I ilur : inio irrilalor cst I>oi : piiiiiuni iiaiiii|tie 111-:

Sil.iiio V(;s ilLi ca-lcitis : ^lilior c^' oiedicnlia 'jn.mi >'i- blriiinciiltini nioinclu csi aijdicatio iiripiic vu:ui»-_
 ,

223 S. P. BENEDICTI 22 i

sinequo nullus monachus esi. Relinque igitur

l.niis A quort inclioanJo, illiid a Deo perfici instanti oraiione
postulare .i.k^.^...
^^....i..« debeamus , ..;i:.n. ne h«»
scilicet .,o ..n,. ^ron.:i»..
Deo iiou oranlibuii
propriam voluntatem, si vis monachus fieri. i
Domino Cliristo vero regi militaturus. ] Ergone mi- nobis graiiain jiistissime sublraiiente , iiiale opere-
sumus est professio nosira ? Ila
aul miliiia mtir, et sic malis actibus nostris eum conirislemus,
lites ,

plane ; nam miliiii est vita lioimnis super terram, qiiod qui nos jam in liliorum numero computare diguatus
est : ubi diiplici nos molivo ad oraiidiiin impel'-
potiori jiire de monactiorum viia affirmaveris, quo-
rum omnis viia in contliclu et leniaiioiie transigitur.
Quare Scriplura : Fili, inquit, accedens ad servilutem
lit , uno amoris , allero gratiludinis ; amoris ,
quo ut veri filii malis actibus Deim oilendere et
W
iprmpara animam tuam ad lenta- conlrisiare timeamus; gralitiidinis in euni qui nos
JJei sta in ju^tiiia, et ,

tionem ; quod usque adeo veruin e.-t, ul Pelrns Ble- iii filioruiii numero computare; qiii-
dignatus est
sensis dixerit (Epis/. 154) < Scio quii sine lenialio-
:
bus verbis eliam immensam erga nos Dei bo-
el

nibus vix liora dimidii claustralis vila iransigilur. » nilalem el , summam hominis dignitaiem commen-
Hinc adveri^us superfluas sseculi cupidilates voliin- dat: bonilaiem nos iii filiorum dignalus
Dei ,
qiii

taria panperlate , iirmc adversus male delecianies est numero computare de qiia Joannes aposlo- ,

carnis illecebras inviolaia castitale, islhinc adversus lus Viacfe inquit

: ^ua/em charitatem dedit nobis
,
,

superbas d*monum suggestiones humili obedienlii, Deus ut filii Dei nominemur el simus; el Smaragdus
,

adversus iiiconstaniis animi levilalem siabililaie in hunc locum : c Magna dignalio Dei Patris nos iii !

denique adversus oiiinia vitia moruiii conversione servorum esse numero non mereinur, ille iios in li-
jugiter decerlaiidum , ui plane de nosiris coenobiis lioium numero computare non dedigualur : grandis,
dicere sit : Castra Dei sunt licec. Quid eiiiiii sic ea ^
inquam, dignalio est', ut cum simos naturaliter fiiii
irje, et ab infaniia peccatores, filii Dei misericordiier
cum Petro Venerabili vocare vetai? < Clauslralium, '

inqiiil (Lib. i, episf. 2U), communiler viventiuin co- vocemur. i Summam vero homiiiis dignitatem, ui
habitalio castrorum ad pugnam ordinatorum mulli- qui nalura sumus filii hx, per gratiam liaimis divini;
ludini videtur comparari, ubi quisque taiito seciirius consortes natiirae. Utrumque agooscebat venerabilis
.idversus adversarium dimicat , quanto sibi vicinius Geriirdus Clarevallensis monachus ei frater S. Bernardi
adjuti.rium de commiiitonis dexiera sperai ; > et alibi abbatis, qui, nt ipserefert, exiremum exlialaturusspi-
ad S. Bernardum 10
scribens (Lib. i, epist. 2-;) : ritum,exclamabat (Serm. iQinCant.,n. 11) < Quanta :

€ Promittitis sei undimi Regulam B. Benedicii vos in

dignatio Dei, Patrem hominum esse quanla lioini- !

caslris coelestibus miiil:itiiros. » Porro his in caslr.s num gioria, Dei Qlios esse et haeredes 1 nam si filii , et

duplicis gerieris suiit milites, ut observai Haelteniis hsredes. »

{Lib. II Disq. catech. mouasl. part. 2, disq 5) alii :

Quod autem hic dicitur Deus coutrislari, non sic
qui in acie pugnanl, alii qui ad siiigulara certamen capieiiduui quasi immuiabilis per naiuram, apud
desceiidunt. Prioris geiieris siinl coenobitae sub re- quem non est transmutatio, aul vicissiludinis obum-
gula vel abbile militanies poslerioris anachoretse, ;
bratio, passionibus obnoxiiis forel : sed quia lioini-
qui beiie insiructi fraierna ex acie ad singularem pu- nes hic alloquitur, bumano etiam loquitur modo , et
gmiin erenii descendunt. quoniam coniristali solent homines a quibus iiijuriain
Obedientia; foriissinta atque praclara arma assumis.] acceperunt secedere, eosque solitis privare beuefi-
S. Beiiedictus obedienlije ariiia (orlissima appellat , ciis, sic cum peccatores deserit Deus, et quas solet
quia revera iiihil obedienlia fortius cujus pra;sidio ,
elTuiidere subtrahit gratias lunc conlrisiari dicitur,
,

inonachu- lorjniiur viclorias , < dum de diabolo per siciil irasci cum puniu
obedienlice bonum de muiido .ic de seipso irium-
,
lia enim ei omni tempore de. bonis suis in nobis pa-
phal inChri>lo,> inquil Petrus Blesensis (E/Jisr. 154); rendum esl.] Parendtim , id est serviendum ei , sci- ,

liinc et S. Gregoriiis ( In lib. Reg. l. iv cap. 10) . ,

licel Deo, ei quidem de bonis suis, idiiue omiii tein-
seu quivis alius < Cum liomiiiibus pro Deo subjici-
:
pore. De bonis , iiKjuil, swis ; quidqiiid eitiiii boiii

mur, supeibos spiritus superaimis caeleris quidem :

haljeiiius,ab eo tenemus cujus misericordia sumus :
virluiibus da-moiies iun ugnamus per obedieniiam ;
unde et vulgaia illa senteiuia (ium Deus coronat :

vincimus victores hunt ergo qui obediiinl, quia dii n

:
merita nostra, coronit dona sua; et S. Bernardiis
Voluntaiem suam al.is perlecte subjiciunt, ip-i lapsis {Serm. 23 super Cuni.) < Hominis justitia Dei iu- :

per inobedientiamangelis domiiianiur. > Meritoergo dulgeiiiia esi » et ex Petro Damiani (Serm. 12) :
;

S. Joaiines Climacus {Crad. 4) « Quemadmoduin , :

<Dicuntur justiti* Domiiii opera jusiOium unde et ,

inquii,;)rboresa veiitis agilaiae altiores radicesagunt, ipsi jusli omne datum vpiimum et
appellantur, qiiia ,

jla qui sub obedienlia decertant, iorles et iuvincibiles omne donum perfectum desursum est u Patre luminum:
rcdduntur. i
quid enim liabes, quod non accepisii ? » Ergo de boiils et
Sed non solum fortissima, verum etiara prceclara donis Dornini serviamus illi : serviamus de torpore,
obedientiaj arma dicunlur, quia prajcbiros nos et il- qiiod ab eo benigne concessum est, ui membra ejus
lustres ex reporialis de lot ac tanlis hoslibus vicio- qiiae sunt super terrara moriificanles, superflua ejus

Deo, el angelis, el homini-

riis eliiciuni, iiiiraiidum desideria resecanles, carnem spirilui subjicientes,
Lus ^pectaculuiii lactos ; vei quia virtute niliil pul- suave Cliristi jugum et onus ejus leve forliier siib-
clirius t Quiecunqiie virtuosa sunl, inquit Bohei ius.
:
eamus ; serviainus ei de anima. quam sola voluniale
possunt dici prueclaia; » citaique Hieronymum ad D crcavit , ut summas ejus perfeciiones jugi meditatione
Celaniiaiii haic scribeiiteiii : < Suiniiia qiiideni apud contemplanies, ejus beneficia memoria reiineines,
Deiiiii nobihtasest, prseclarum esse virlntibus. > ipsumque sincero alque intimo cordis intuitu comple-
Imprimis. ] Id est aiite et super omnia vel , , ut cteiites, divinai inajestati juglter inlKcreamus ; ser-
exphcal Smunigdus, in primis , id esi iii initio coii- viaiiius ei de consiliis, de imeriiis illis
de praeceptis ,

veisatioiiis inchoaticnis boni operis ; quo t;i-

el illustralionibus motionibusiiue quas aninuc miseri-
nien loqnendi modo reliqiium vilae ipsiusque operis corditer iiispir;.t, ul voluniaies ejus fideliler exse-
teiiipus huudqua'|uain exeludit. (jiienies, debilum servitutis obsequiiim 12 exhibea-

il quidiiuid agendum inchoas bonum , ab eo perfici mus. Idque, ut aii S. V. Benedictus, omni tempore,
tnstantissima oralione deposr.as.] Quod S. Paler non quod Smaragdus ei alii coiiimiiniter post eiim inter-
sic dicit, quasi aliquid b^mi a iiobis incipi posse, ut pieles intelligunt sive iii prospens, sive in adversis,
qiiondam voluerunl Semipelagiani, seuiirel nam el ;
hoc est per totam viiam. lu quo red.nrgiias eos qui
boiium aii inod in secuiii videriiit, Ueo
<iiscipuli)sjubet ad teinpus crediinl el iu lempore teiitaiionis rece-
apijliceat noii silii, et in la Denm ipsu:ii il;i lonientein duiii, qui cum iion iiihil temporis sub suavi Cliristi
indncil: El antequam me invoceiis dicam, Ecce adsum. jugo in monasteriis egerini aiii ad officium digiiita- ,

Cl qui nos jam tn jiiwrum dignatus esl uumero [emve aliquam assumpii luerint lunc secum factum ,

compuiare, nun d(bLal aliquando de malis adibus no- esse put;iiit, ncc se ad coinmunia fratrum excrcilia
jini coniii.iuri. liic rcddU raioiuui cur bonum aii- astiingi, quod cum gravi aiiiini doluic auibubdum iii
 , .: ,
:

nEGLl.A COMMENTATA. PllOLOGUS. I-IG

rceiioMis viilemus. Ai non sic plane S. UtMiciiiciu^, A periorum nionita, quorum nos exhortaiiones iUumi-
non sic sed omni, inquit, teinpore de lionis suis in nanl ad ipsam S. Spirilus inspiraiioiiem cujus in-
; ,

notii;; Doniino parenduni est. Ergo i sine iimore de lernae illusirationes nieinis noslrae tenebras fu^aiit
vtanu iniinicorum nostrorum. liberati servianius iUi in aperlis, inquam, oculis , id esl relicla veteri conver-
sanctitale et justitia coram ipso, omnibus diebns no- satione , menlis(iue lorpore discusso, vitiis pecca-
siris y > nl is sit terminus obedientia: qui est vitw , ut tisque penitus deleiis ; < tunc enim dicitur quis ape-
f uni S. Bernardo loquar. Notanda prorsus hunc iu rire oculos, cuin liberatur a peccato, quia per pec-
Iftcum Hildeniari verba « Egregia , inlit, admonitio
: catiim itividilur aliquis a lumiiie, scilicet Christo , »
e§t , cum dicitur : Omni tempore, quia ubi dicilur inquit Ricliardus de S. Aui^elo. Re( te auten) posi-
servilus Dei, monetur ea omiii tenipore esse ; nam quam dixit: Hora est de bomno surgere, subjangil
hominis servitus non potest omni lempore esse, sed El apertis oculis, etc-; quia prima hominisa somuo
per intervallum leraporis. k excilati operatio est aperire ocuios.
Vl non solum ut iratus pater non aliqiiando filios Attonilis auribus.]Sc\]\cel inentis. Altonitis, id est
exlia;redit,] Irascitur Deus cum punit, puiiit vero altenlis, < qiiasi ad verba lonantis attentis, vel atto-
cum iroprobos lilios pius paler exliceredai gravis- nitis, id est ad toiiumj intentis , » iiiquit iJernardus
:

sima prorsus poena ut qiii hseredes quidem Dei

, Cassinensis, ei post euni Bohetius; seii polius atio-
colii^redes antem Christi per adoptionem filiorum nilis, id est territis, et prse stupore ad taiiiam voLaii-
effecti sunt , in poenam admissai in pairem offensae lis nos Dei benignitatem mirauiibus.

coelesli priventur h;t!redilate. Audiamus divina quolidie clainans qnid nos admo-
Sed nec ut melueiidhs Domiiius irritatus malis no- P neat vox.] Vocem divina duobus possain.is inoLlis
** intelligere: 1° in neuiro genere, qua^i dicerei les
stris, ul nequissimos servos perpeluam tradat ad poe-
vam , qui eum sequi noluerinl ad gloriam.] Similiter divinas, seu Deum sapienies, ita ut sensus sit Au- :

Deus hic irritatus dicitur, cum nequissimos servos diamus quid vox quolidie clamans res divinas no^ ;id-
perpetuam tradit ad poeiiam , non solum propter pec- moneai; i* m leminiiio, reterendo divina ad vox, (|uasi
cntum , sed propier peccatuin ex malilia commis- diceretur: Audiamus quid vox divina (|uoiiJie cla*
Bum ; < Plus enim est irritalus quam iralus, iiiquit niaiis nos admoneat. Clamat autein vox divina per
Hildemariis; nani ille irrilat, id est provocat, qni verbum Palris, scilicet Chrislum , cujus verba in
ex siiidio malac voluniatis alterum facit irasci Nam Evangelio; clamat per oia prophetarum , quurnm
ira?ci lacere polest qui simpliciter peccat. >
,
oraouia in sacris pagiiii3;claniatperoraapiist(iloriim,
Exsurgamus ergo tandem aliquando.] Jusia ac legi- quorum doctrina in eorum Episiolis iii Ecclesia \^
lima ex prsemissis illalio; si enim malis actibiis no- quotidie legilur; ciainal per vilam et exeiniila saii-
slris conlrisi.Uur Deus , si paler iratus lilios exhs- ctorum, quoruMi acius in coUatioiie anie coinplelo-
ie:lat, si nietiiendus Doiniinis nequissimos servos riiini recitaniur; clainat per exliorialinnes S^. do-

perpeiuam tradit ad poenam ; quid , ni.M hauc ^^erio cloruin, juxla illud Qui vos aud t me audil ; clainal :

cavenda. inferendum esl? Quare e.vmrgamus crgo, per creaiuras, (jnarum benelirio les diviii;e, imo
inqiiit, tandem aliquando ; qua inqueiidi ralione de- Ueiis ipse iiobis innolescit; clamat denique per os
noiat nollum non esse poenitenliaj tempus; etsi cnira David dicens:
boniim sit viro, cum porlaverit jugum Domini ab liodie si locem ejus audieritis, nolile obdurare corda
adolescentia sua , non ideo tamen oinnis prorsus spes tes/ifl.l Nihil enim obdiirato corde deterius , cujus

est abjicienda , si vel ad virilem aetatem aut ad sene- C sinceram nobis similitudinem rt praeseniat S. nernar-
ciutem uvque suam quis distulerit conversionem dus liis verbis {Lib. i de Consid., cap. 2) < Quid est :

nam et palerfamilias hora etiam undecima operarios cor durum? ipsum esl quod nec compuiictione scin-
ad viiie-iiii millendos conducit, quos in pricmiorum diiur, nec pietate mollitur nec inovetur precibus ,

relribuiione pares facit iis qui pondus et .-estum diei minis non cedit, flagellis duratur. Ingraium ad be-
} eriiilerinl; quamvis periculosuni sit omiiino diutius nelicia esi, ad consilia infidiim, ad ji.dicia s;icvum
ad Dominum conversionem differre , ut docel S. Au- inverecuiidum ad turpia, impavidiim ad pericula,
guslinus serin. 87, de Scripturis, insinuatque hic inliumanum ad humana, lemerarium ad divina, prue-
S. P. Benedictus, |_3 nni non simpliciter dicil nt teriiorum oblivisceiis, prreseniia negligens , futura
s^irgamus , sed iit exsurgamus , id est siiie mora sur- iion providens ; ipsum est cui praiieriiorum praeier
pnius, ut exponit Hildemarus , sive , ut aiuiit Der- sidas injiirias iiiliil omnino non praeteiii , pr;eseii-
nardiis Cassinensis et Petrus Eolierius, surgamus liuin nihiiperit, fulurorum nulla nisi forie aii ulci-
lum ejfeclu. sceiiduin pro^pectio seu prccparaiio est, et ut bievi
Excitante nos Scriptvra ac dicenle : < Hora cst iam tuncla honihilis nuili mala complectar, ipsum esi
nunc de soinuo surgerc. » Jam iiiuK;, iii e^t eo i|)S0 qiiod iu'c Deum limet, nec hominem reveretiir. »
qiio loqunr tempore , siiie uba pror-iis dilaiiime : Fcuda sane, ger.uiua tamen, et viva obdiiraii cordis
•luia, ui dicit apud Cassinniiin abb/.s GKnnaims (Co/- Innigo, qiiain in se [lerversa peccandi consueliidine,
lat. 17, cap. 5), < ad profeclmn spiriujaliiim renmi, coelfSti Ueleta, exprimil peccator; ex quo lit , ut
virtuieinqiie teiidentibus periciilosa ac noxia esi et tanqiiain inonies Gt;lboe iiec rorem diviiia; grat se,
parva dilatio; » et, iit ait S. Ambros ns {Iii c. i Luc), nec p!uvi;iin excipiai, nec ulhis Solis justit le illusir.i-
< nescit tarda miiliinina Spiiitns sancti graiia. » " liones; aut, si qiiis forie divinus radius illuxent, noii
De somno surgere.\ Somno hic lorpor negligenliaj einoUia;, sed liuosum potius cor obdurei, sirui pa-
riesignaiur, ut exponitS. Gregorius papa (L. v Mor., iraiis a Viose miracnlis obdiiruit Plmrao. Eigo ne
cap. -i2). iios laiit;e calamitatis lam profunda abyssus ab^or-
El apertis oculis ad Deificum lumen.] Lunien Dei- beat, /iO(//e si voiem Domini aadierilis noli e obdu-
ficum esl ipse Salvalor Clirisius, qui illiiminal oin- rare corda testia. < Quaiita) enim iemerit:Uis et
nem hominem vinientem in lninc miiiKliim, qiiique iiisania; est, ait S. Bernardiis {Seim. 23 de divcrs.),
de seipso dicil : Ego sum iux m((«(/!. Lunien Deiii- si frledum alloquitiirno-i Dominus niajeslalisj, nos
cuni est ipsa sacra Scriptiira de qiia Psalles rcgiiis:
,
insensali avertanius aurem, et ad nescio (|iias ani-
Lucerna pedibusmeis vcrbum luum. Lumen Deiliciim mum inepiias convertamus Quaiiia esi li;ec injiii ij,
!

t;st snperiorum magistrorunKine dociiin , nam qui t et (iuamgraviter vindicanda cuiii vilissimus vermis
,

docti juerinl , fulgebunt qnasi splendor liimamcnli, el clainaniem ad se audire dedignatur crealorem iini-
qui ad justitiam erudiunl mullos qxasi slelliv iii pcrpc- versilatis? Quania vero , el i)iiani iiiell;ibilis diviii;e
tuas wiernilates {Danidis xii). Deniijue liiincn Dci- tligiialio bonilaiis, qii;»;quolidie coiis|)i( ii iios iiife-
liciim est inlerna Spirilns sancli inspiiatio. Aperi;s Lces, averleiiies aiires, obdurantes corda, el iiih lo-
ergo oculis ad Dfilicuin liimfii,scilicel ad Clirisluiii, ininiis cl.imiiai :id nos! i
iiiijus excmpla vitaqiie viam .saluiis deiiioiislianl ; ail IJ iteium: Qui liabel aures audiendi audiat qnid
witrain Scripiiir.iin, cujiis vcr.tas nosd'C-l; :iil su ypintus dicat EccUsiis ] Aures audiendi suui iiu-
 ;

227 S. I'. BENF.DICTl 228

Ri:iuii nudientl.c verilatis, cumsincera iniiisseclaiul;»; \ riedirtiis in^ifriie vociiidnis monaslieae bcnericiuin, ds
C!u'd Spiritus, scilicel Spiri-
vi.iiiiiiale, desiiieiiuiii. qno iria praRserlim his verl.ds insinuat 1° quod ipse
:

Uis saiictus, dicai Ecclesiis. id esl cunclis Ohrlsli Domiiius nos viits servos servosque peccati vocjire
fididilius, ex quibus lanquam vivis lapidihus una ei tiu;jL'rcre digneiur, el qucErens bomiitus; H' qu.id
coiistruilur Ecdesii. Nolal porro Rabanus {Super nos tot ac lantis, nobis forle uieiioribus l.ac in causa
ilat.)<\uo(l t (pioties !i:rc adnioniliuncula, > nempe: priftuierit, in inulliluditie populi; o' idqiie jil iu
Qni aures audieudi audio.t, t vel iii Ev.mgelio,
habe.1 operemor vinea, et ei serviaKius
tanli {^.iiritamilias
^el iii Apiicalypsi joannis inlerpouiliir, inysticuiu ciii servire regnare est, operarium ;,uum.
est, qiiod diciiur, aiqiic ad auilieiidum discenduni- Porro tribus nos potissimum niodis piissimus Do.
que salubre inbiuu.itiir. t minus quaerere ac vocarc solet, quos C»ssi;.iius ex-
Et tjujd dicil ? Venile, filit, audiie me.] Venile , cha- prin.it bis verbis {Colltit. 5, cap. 4) « Prinius cx
;

ritalis niiDiriini ijressibus: < Pedes lui, inqnit S. Deo esi , recuiidus per hciniiiem, lenius ex necessi-
Aiiguslinus (//1 psal. xxxiii), cluirilas tu;: esl^diios l 'te. Ex Deo quidem esi qnoiies inspiraiio quadan:
peiles liaheti, noli esse ciatidus.Qui sunl diso iiedes? ii)imiss.i in cor nostruui noniiunijuam ';ti»ni dot-

5.5 ^"^ praecepla chariiaiis, Dei et proxinii ; liis iiiienies iios ad desidenum \iia) a;lerna; et salulis
pcoibus curre ad Deuiii , acceile ad illuui, qui el iit es iiscilat, Deiimque sequi, el ejus inlii'iere pisece-
curreres ipse horiauis esl. » pii.^ couipunciione saluberrima cohorlalur. Secuiidus
Timorem Domini docibo vor,.] Rccte omniiio, qnia, \i)Catioiiis niodus t-sl, quem lieri per liOinin<-m dixi-
iit Ambiosiu^, {Lib. i tn lie.ium.), « qiii tiinel
dicit S. iiius, cuiii saaclorum, vcl
vcl extnij.lis qiioruindaiu
Dominum errorem, ad virluiis semtiam vias
decliiiat ad desideniim salulis acceiitJimur.
iionilis insti^ali,

Bu;is dirigil; nisi enini qiiis linnierit Deum, iioii po- B Teilius voLalionis inodus est, qiii ex n^cessitaie de-
lesi renuiiliaie peccato; » ei S. Bornardu, {Serni diviiiis niundi liuju-, vel voluplaiiLus
sceiidil, cuiii

5i in Cant.) : « In verilate didici iiii.il a;que elliciix oijligaii,ingrueiitibus repeiile tentaiioii bus, qo;»;
«!ssead graliam prornerendam, reiineiidaiu, reciipe- vel morlis pericula comniinanlur, vel aniibsione Lo-
rand >m, quam si omiii lenipore corum Deo invenia- norum, ac pioscriptione perculiuni, vel cbaroruni
ris non altum sapere, sed limere. > niorte compungunt, ad Dominum, qoeni sequi in re-
Ciurile.] Appo!«iic admodum postquam vocantem rum prosperitaie tonlempsinius, saltem invili pro-
nos ad se indiixit Spiritum sanclum, iiioiiei ut cur- 1 eiare compellimur. >

rainus ad eum, qui vocavit nos neque enim giadu ; Quocunque nos modo Deus vocel, magna sane esl
lenlo, std velut gigantes ad curiendam viam exsul- vocanlis digiiiiliu at nihil prorsus iia comiiiend;it
;

laiiles ad Di'iim ;iccedere cporlet, ul pote qui oiniiis vocaiionis monasiica: gratiam, ac illud quod insiiiuai
i«!ora* sil impaiiens. S. iiciiedictus his verbis In multiiudine populi ope-
:

Dum Itimen vilcc liabeiii, ne tetiebrm morlis vos coin- rarium suutn. Operarium suuin inquit iii singulari,
j:reltendunt.\ Hiei: veib;i (Jiiplicein po.>rSuni sorliri intel- (|uasi nos, non lanquam paucos ex paucis, sed velul
lecsiim, niysilcuiii ei litteialeni. Secundnm iiiystict:iii unum e.v loia populi niuU tu .iio', qu;B tijiuin terra-
fceiisiim luineii vii;e esi ips;i graiia, per iiiiain vei;e rum orbeni replet, elegeril : cujus quidem benelicii
via vitae nobis innoiescil; vel liimeii v!l;e csi ipse iiiagniiiidiiieiii coiilemplans Pelius Damiani sic ex-

C.lirisius Doinmus, vera lux niumii, vcra animai no- cla:iiai {'Opusc. 5i, cap. li) « Cuin vos oniiii|iotens
:

str;e viia; quod luiiien babemus cum per graiiam in Deiis mundo siibiraxil, ac iub nionast ca bibi disci-
lus eum iii anim;i possideiiius, ei per sinccr;im aiiimi Q plina servne coiistiliiii, quid aliud fecisse cerniiur,
ciinversalioiiem ejus seciaiiiur vcsii^'i;i , hiciil ip^e quaiii velul oliin iii calaclysmo de muliis pereunlibus
dicil Qui seqiiilur me non utvibdlut iii tenebris, sed
: vos |:aucus clcgil, ac iii biiuininalai arciti latibiiitiiii
habebit lutnen vita;. Tenebia; aulem inortis sunt ipsa iit \iverelis induxii!' i Magua esl eqiiidem lua, Deus

rscitas cordis, per qu;iin in inleliccni peccati foveain biiiie, iuiseiicordia, quod aniinas octo ex oinni pe-

inorlemque consequenier atcrnam niiseri cadimus, reunie honiinuui multiiudiiie salvaie digiiaiiis sis
propter (|nod el nioriis tenebne nuncupatwr; vel le- magna, quod unicum Lolh iina cuin duabus h.iis ex
iiebne morlis sunt ipsa iiiors aiiimai peccatuni, sic conllagiaiitihus Sudomoruni flammis cri|iueiis; nia-
dicmm, quod inlelices nos in tencbras exterioics, giia, quod duos homiiics ex lota popu.i ls;ae!>iici

ulii erit llelus ei slridor denlium, expellat, aique a genie, pereuiuibus aliis in soliiudine, promissam in
\era luce Cbristo separet; vel taiidem tcnebrse mor- lerrain inlrodu\eris al major :iusiiii dicere, iitajor :

iis suiit diabiiliis, nani, ul ail S. Aiigusiinus {In loiige esi ea niisericordia, qtia nos prai inagno aiio-
pstil. xLvm serm. 2), « Mors diiiholus esi, noii quia rum numero eleclos in s.icrai religionis clau-liu
jpse hiors csl, sed quia per illum mors. > Dicilur transtulisli. Illi eienim el jusli eranl, el &i dicere ias
aiitcni lenebra! moriis, qiiod loius sil tenehrifer, sii, de le seiiiper bene meriii, in onmibus baclcnus

ipsasqiiC inleroium inhabiiet leneiiras; el ila hoc lideles, et uuijora in posterum polliceiile>; nos vero
.sensu Ciini S. P. lienediclus ail Cuirile diim lumeu : peccatoies, injusti, inlideles, iiihil nisi peccatuin el
Yii;i- i:alielis, iic teiiebriu monis vos coiuprehendant, niiseriam i.romiuenles. Quid retribucmus Doiiiino
iiieiii esi ac si dicerel diiui vobis tliviua suppelit
: pro o!iiniluis qu;e retribiiii iiobis ? Ckra iiou ^civia-
gralia, duiii adest Clinstus hribilans in ccrdibns ve- T^ iiius \J pectato, se iii niviiatc vila: servia.i.us ci 1

siris per Spinluiii siiiictiiiii, qui datos csl \oliJs, ^

qui niis, ideo qua;sivi!, vocavil, elegii, ut sacrje icli-
ciiirite per bona opera, ccrtain vocaiionem vestram gioiiis horiuin excoeules, oninis g-neiis virlulimi
racieni 'S, ne forte per vestram cuipam neglecta gia- liorcs, boiiosqiie landeni aliquando fruclus, ia hor-
Ua siibtrahaiur, aliiue a volds prorsus Christus abs- reo coelcsli recondeiidos producamus.
«:edat, sic.jue v.is cordis Ccccitas in proiundum viiiu- luriiin dicti : Quis est liomo qui vuU vUain.] Vitan»
runi mergat, ct diabolus, ipsumque peccaluin vos utique bealam, eainque aileriiam; nam, ul dicil S.
coiiiprehendens, iai!qu;iiii iiilideles seivos in u;iernas Auguslinii.-i (Sirm. 84), « vita non esi iiisi >ieaia ei ;

fjicial leiiebras, (^uod Dctis avei tal. Leaia vita esse iion poiest, iiisi aiterna,ubi suul dies
Ju\l;i lilieralcm vero se;isiiiii, lumen vilse esl prx- hoiii, nec niulli, sed unus; i vel etiaiii \ii; iu, id cst
sens tcmpus, seu ijsa qtia vivimus vila; leinbric Chrisnini Doniiiium, qui est via, veritas ci \iia, de
niortis niois lialuralis, quai lii j>er separationeni qiio de\ole S. Bernardiis {Serm. 75 in Cuiil.) < El :

a;iimje a corpore; ei sic curri:e dinn lumen viluii quid esl taiu cordiiim viia, qiiaiii Dominus ineus Jvi-
lialRlis, ne lcnebrai morii.-> vos compieliendaut, cuni sus Clirii-tiis, tle ijUo aiobat qui eo vivebal quta cum :

illii seiueiilia coiic liii Dum lernpus hahemus ope- Ciiristus upparuerit via vesira, Iv.nc ei tos apparetUis
:

r< linir boiiuiii, ne forle iuinialura morle piaioccupati cum eo in (jiuria! »

irusiia poeiiileiilKc hjciim quairamus. Elcupit videredies tonos.] Dies boiii siml xternitas
J^Q Lt quicrenJi Uominus tn ttiuliitudine poputi, cui heala, tle ijua S. Augiislinus {Sirm. bi), « Dies ilie
iac uaiiiu:, opcriir.um s:ium.^ ilic commeiiUtl S.P.Be- iiiiscii ortum, ncscii occasiim, illi d:ei n.iji succedii
 ! : :,

221 REGULA COMMENTATA. PUOLOGUS. 230

eiaslinus, quia nnn prneteilit liLSldriius; > n:mi prae- A Dei non niembrum corporeum, sod poien'iam, qi.a
eeutis <lies toiiHuMis niaios vociil Aposiolus diceiis : exaudii, regiilariter debemus accipere,> inquit prae-
/{edimentes lempun quoniam dies mali sunt (Ephes, \) ; faius Augusiinus (In psal. ix) ; et sic aures meai ad
el corie, ui ait S. Augustinus, < uon ergo suiil mali ftrcces vesiras idem sonai ac e\audiam preces ve-
dies (Mios agiuius in corrupiela hujus carnis, in lanla stras.
61 sub laiiia saniiia corruplibili> corporis, inter lan- El anteqnam me invocetis dicam vobis:Ecce adsum.]
tas teiil.itiones, inier lantas diUiculiates, ubi faisa vo- t Quid est ecce adsum? inquii iterum S. Augustinus
luiilas, nuiia securitas gaudii, limor torquens, cupi- (/« psal. xxxiii); ecce praesens sum, quid vis? quid
ditas avida, tristitia arida ?»Unde et paulo post addit a me quaeris? quidquid tibi dedero vilius est quara
( Quid est diu vivere, iiisi nialos dies malis diebus ego meipsum habe, me fruere, me ampleciere. i
:

addere? » Quid dulcius 7iobis hac voce Domini invitanlis nos,

Quod si lu audiens respondeas : Ego.] Et quis ila fratres charissimi? Hic apposite Hildemarus t Con- ;

nou responderet? « Da niihi homineiu latronein, iii- sueiudo est, ait, saiict^ rura pr.Tedicaioruin post do-
quii S. Augustinus (Serm. :23l), sceleialuni, fornica- ctrinara aul exliorlalinnem, aut orationem, subjuii-
loreHi, nialeficuiii, sacrilegum, oiunibus vitiis inqiii- gere, quod frsquentissime Pauliis aposiolus fecisse
natum, omnibus flagiliis seu facinoribus obrutum, legilur; S. vero Benedictus, quia, sicut non distabat
qiii n.tn velil beaiam vilam vivere? Scio, omnes longe a sanctorum merito, ita eiiam noluit distare
vultis lieate vivere, sed unde bomo beaie vivai, hoc doctrina proplerea post doclrinam exhortalionein
,

noii vullfs vivere. i subjimxii; » nempe Quid dulcius nobis hac voce,
:

Dicit Dcus : Prohibe linguam luam a mato.] n

libi D fraircs cliarissimi, etc.
Recie (Hnn no vitain die»que bouos cupienti iudicit Fralres charistimi.] Charissimos fratres hic vocat,
prohibere linguam a nialo, quia si quis piiiat se re- quos prius lilios appellaverai, ut se tanquam uiium
liyiosuin e^se non relrenans liuguain, hujus vana ex iilis esse velle demunstraret, juxia illiid S. Gre-
est religio, et qui verbo non ofiendii, hic perfecius gorii papae (Lib. i, epist. 2i) Pr^Iaius « iionore sus- :

esi vir. penso apqualem se subdiiis bene viveniibus de-

El lubia tua ne loquantur dolum :] c Disperdel enim putet. I
Deus universa labia dolosa, » inquil prophela; et Sa- \Q
Ecce pietate sua demonstral nobis Dominus
lomnn : Aninice dolosie erranl in peccatis (Proi'. xiii). viamvitce. ] Pieiate sua, id est misericordia sua et ;

Doliis auiem. ul dicit S. Augustinus (In psaL v), est bene quidem « quia non lenetur de necessiiaie no- ,

cum aliud agitur, et aliud simulatnr. Hinc « quid est, bis demonstrare viam viiae, i inquit Uichardiis de
iMqiiii (Lifc. L Ilomil., hom. l),aliiid loqui dolum, u\>\ S. Angelo et quia, ut dicit Hildemarus , « iiullus ;

aiiud labiispromere.ciim aliud claudalur in pectore?! suo merito salvaiiir, sed pietaie ei misericnrdia Dei
Diverte u malo, el fac bouum.] Hoc est enira bre- salvatur; i vel ecce pietaie sua, quam scilioet tam
viariuin nosira; salulis, ul aii Boherius, de quo et suaviler nos ad vitara vocando, niedia ad ipsani con-
S. Dfne.licius abiias Anianensis, ut scribit Ardo di- diicentia docendo, seque ip um proraiitendo, osten-
scipiiliis ejus (ScEC. iv Bened., pari. i) in illius Vila, n. dit; h;cc enim ad pricmissa verba referii declarat
T>{) :i Qmbusdam vero hoc inculcare solitus erat vox demonslrativa ecce. :

Si plurima libi impossibilia esse pra;cepla noscun- Viam vitw.] Vita Deus es! via ad vitam charilas^ ,

tur, lioc exiguum serva prieceptum Declina a malo a qua uiimim nunquam rcieiiamus!
:

et fac bonuiii; quae senteniia ei ita familiaris exstitit, C Succinctis ergo fide vel obse.vanlia bonorum actta.i
iit lempore mortis collectis omnium Patrum senlen- lumbis nostris.] Dcinonsirata via vil* , quid adhuc
liis iinuin ex ea vel!et conficere librum. » haeremus immoti, aul qiiid superest , nisi ut alacri-
18 sequere eam. Tanquam uni-
Inquire paceni et \ ter ambuleinus in ea ? ijuod expediti pryestemus, m
cum ac siiigulare bonum S. Pater subjungit : Imiuire recte oinnino S. Benedicius aii: Siiccinciis ergo fide
pacem ; Hiaiiiimii enim est pixvera et sincera bo- vel observantia boaorum operum lumbis vestris, al-
iiuiu, cuiiis ope lilii Dei evadimus, uti ipse dicil : liidens ad illud AposloIi ad Ephesios : Statesuccincii
lieali pucifici, quoniam
Dei vocabuntur ; et i me-
(iiii lumbos vestros in verilale, elc. Sed quia ad spiritaleiii
rilo, iiiquil S. Beriiardus (Serm. i de omn, sanctis^ hic cursum nos inviiai , iia et ad spiriialem liimbo-
tiVn iKimine vocubuntur <|ui iilii opus impleverint. > rum pr;vcinciioiieni: el quoniam exeo qiioJ ex lum-
Ei sequeie eam.] Neque eiiiin qua;iere suflicil.ni el b;s deleciaiiones prodeunt , SS. Patribus
cariiales
invenlam s-equaris imo fugientf-m persequaris. Vel
; lusuriam lunibi sa-pissime signilicani, per lumbo-
sequere eam in lempdre futuro, id esl seqneris seu as- nim pra;cinciionem canialium voIu|italum mortilica-
sequeris eam lanquam fruclum ei pricmnim impeiisi iioiiem , ipsamque virsiiiiiaiem \ulgo intelligunl
;n quareiido labori-. : quo sciisu usurpata a S. Be- S.Giegoiii (Ilomil. 13 in Evang.) i Lnm-
jiixla illud :

nedicio prophei* verba intellexisse videlur S. Au- bos pra^cingimus cuin cariiis luxuriam per coniinen-
gustinus cum dixit (Ub. L Ilomit., hom. 1) c Ut : liam coarclamus, j Sed quia ul idcm S. poniifex ,

quaeramus pacem praecipitur nubis, iit autei:i seqiia- loquitur (Lfi. xxviii HJor., cap. 4), « alia est liixoria
luuream promilliiur nobis. j cariiis,qua casiiiaicm corrDmpinius alii vero luxu- ;

El cuni hcec ocuti mei supcr vos.] Quu; ria C(jnlis esi, qua de castiiale gloriamur , » ideo
fecerilis,
^
quidem iion sic 3CC!pieni.ia suni, quasi incorpoieus duplici iios cin,.;uio pri3ecingi voluit S. Benedictiis,
per naiuram Deus corporea baUcret membra, ul lide >ciiicel , el bunorum operum observaniia : lide,
olim vultierunl Ambropomorj.hitai sed Ikcc figuraie ; (pia Deum honorum omnium auciorem , ipsiusquo
<licia sunt, el secuiidum nosiruin loqiiendi niodum ; proinde casiiialis agnoscamus ; boiiorum operum
« (juibu.^qiie autem nomiiiaiis Dei ii.cmbris, (]iue in observantia, fjuibus petulaiites c;irnis inotus repri-
iiobis visibilia et corj)orea sunl, poieiiiias operalio- mamus forie respiciens ad illud Isaiac El eril jus-
, :

iiuiii opoilel inieiligi, i inquit Augiisiinus (In psal. titia cinguliun lumborum ejus, et fides cinclorium re-
ix) ei sic oculi Domini aliquando pio ejus cogni-
; num ejus (Isai. xi) per bonorum operuin observan-
:

tiiiiie, ut cum S. Benedictiis dicil oculos Domim iii tiam jusliiiam, qiise non nisi bonis operiiius exerce-
omni loco .'peculari bonos ei inalos; aliquando pro lur denotans; quod et aliis verbis in Evangelio Do-
,

Jusio ejus in malos judicio, ut cum dicitur in ps:ilmo : minus prscipit flicens Sinl tumbi vesri praxincii ^
:

Vullus autem Domini supcr facientes mala, ut perdat et lucernte ardentes i)i manibus vestris; « in Uimbis
de lerra mtmoriam eorum ; aliquaiido pr,» pia in enim accinciis virglmtas , in liicernis ardeniibus bo-
bonos misericordia , ul cum proplieia dicil Vculi : iia opera i designantnr , inquit S. Aiigiisiimis.
Oomini snper justos, etc, qiio scnsu ocul' Domiiii Aiiposile autem bonis operibiis prailixit lidem ip- ,

hic accipiendi siint, quibus utinam miseros nos pec- si/jue liilei boiiorum opernm observaiiliam bubjunxit
C3iores respicial Kedemptori etenim nosiro unum sine aliero placere
Ei aures mece ad preces vestras.] Similiier i aurom nequaqiiam polost; undeetsponsa iii Caniicis : Eui-
 ,

2'1 S. P. iiENKDICTl 232

cite iiiqtiU, me floyibus, siiijaie »ne iiiaiis : iui qui'. A iiidam viism. Imiiemur csgo saiiotoriini esempia
ren
,iii, ulscribit Poirus Veiiei;ibiiis {Lib. i Mirac cav.
verba S. Dern;ir<]i!S (Serm. 51 in Canl.) : « Fiilciii H'
florem, friicliim acnim iniellige; nec incoi-.^rue , m 20), I bona quaj laciiuit jirn niliilo diuenien , ;.(!
opinor, id tibi videhiiur, si adverias qnomodi) inslir niajora toio de^iderio conscendere semper iiiteiiiliin'. t
fioris necesvario pr.-ecedeniis Iructum , bamim quo- D(3 ((iiilius eli:im S. Bei iiardus ; « Nuiuiixii:»! , aii,

que opiis fide opoileatpncveniri al.oquin sine (idt; ; jusliis arbiliatiir se comi'relieii.iisse, niino/.cnn lii.-il
impos-iliile cst |ilacere Deo, P.iuio aitesiame, maLiis siilTu-il; sed semper esurit jitit(|ue iusliiiim, iia iitsi
auteni a,-ijue ipso docenle Onme quod non cst ex fide : semper viveret, bcmp^-r qiianinm inse csi jnsiidr csse
prccatum esi. Iiaijue iiec sine flore fructus, nec sine conienderet, semper dc bmn' in ineliiis |ir iicere tolis
lide opus bnnum sed et lldes sine operil)ii>;
:
2Q vinbiis coiiaretur. > Audlamns et illaiii Gnillelmi At-
iiiorliia <st, viciil iniililiier fl')S apparet, uhi noii se- baiis S. Tlieoderici ad (raire.s de Moiile Dei exlior-
qiiilur friKliis. > Et item alibi Scri[itiira Si recle : lationem piissiniam ( Cap. 2 ) : « iNoliic ncgligcre.
ojfers, et recle non dividis pcccasli : ad qu.e ileriim ,
lioliie tardare, gramlis eniiii voliis restat via, ;iltis-

S. Beriiardiis, cui» prius dixissel fidei opera esse sinia e>i professio vei-tra, coelos traiiNii. p;ir ;ingelis
jungenda, subjicit {Serm. 24 in Canl.) t Hecieqiii- : cst, atigelic;i' similis piiriiati; iion enim vovisiis so-
<iein quodcunqiie iioriim olTers ; recle auiein ab al- imn oiniiem sanciiialein, sed oinnis sancliiatis per-
lerutro ea noii divid s noli esse reclus oblator , et
: fectionem ei omnis coii>iimiiialionis fiiiem iioii est :

praviis divisor. QuiiJ dividis actum a fide? iniqiie ve>lrum tirca buigucre, neiiue
(•oniiiiiiiiia i!ra'Ccpi:i
dividis fidem perinipns iiiam ; nam (ides sine operi- lioc soliim altendere qnid pr «cipiat Deus, sed (ju d
biis morliia esl, niuniis mortuum ofTeis Deo. Si eiiiin j
velil, probuites (!U:e sit volunlas Dei bene bene|)l;i-
qiisedam a.iima (idei ipsa devoiio est quid fides qiise ,
^ cens, et iieriecla aliorum st Deo servire, ve>tnini
: (

non operaiur ex diieciione, nisi cadaver exanime ? a(ili:j'rere; alioiuin csi Deiim crelere, scire, amaie,
Bcne lionoras Deiim muiiere felido? Bene placas li- levereri vesiriim e.-ls:ip."re, intelligere, cogiioscere,
;

dei inierlector? Credis in Ciiri^tiim? fac Cliristi ope- friii. > Porro ne (ieficiamiis i:i via, sed sic tunanuis

ra ; ul vivai (id';s lua, (idein tiiam dileciio animet, ut compreliendamiis, sciendum est noniiiillae&seqiiaj
probet aciio. Se I nec opera qiiaiiivis recia leciiim et cursum promovent et adjuvant. noiiniiila ipiac re-
ciTenireie suHiciiiiii sine fide quis enim rectum
: tardantet im[)ediiin'. < Tria suntqiia; faciunl curre-
ilitat bominem noii placeiitein Deo? Siue fide autt^m re, > iuqui. S. BernardiiS in libio de Aniore Dei,
iiniiossil)i'e e>tpiacere Deo : qiii non plactl Deo non quein sermonibiis sujier Cantica subjuiixil n:isier
polest illi placere Deus; nam cui plauel Deiis, Deo * Mabillonius, « timor videlicel, desideiiuin, ei ai(ior :
disulicere non polest. » idipsum cniiliiiiiai S. Greg"- liiiior {iigieiido, desideruiin aiipeiendo, amor proxi-
rius papa b.ic similitudine (Li&io iii lieciislri, cap. .".jj: niiini annindo. Qiiatuor (luoque sunt ([uyi' imi>edimit
< Sii ul raiiii sine virtiite adicis areliiinl , iia opera i cuisum i^turn; Irigis, calor, via laboriosa, nimietas
quanlumlibet bona videaniur , iiulla sunt , si a soii- cuireiilis; (juie saiil alio nomiiie diffidentia, concu-
dilaie lidei disiunguntiir. > pisceniia, asperilatisimpalientia, nimia coii(identia.>
Et Dedes animx afTccliones vul-
calceaiis pedibus.'] Sed inieriogenms cum propliela Dominum dicenten
go sigiiilicant quos calceare di imur
,
cum variis , ei :Domine quis liabilabit in labernaculo luo?\ Ta-
,
i

viruiiibus cxnriianmr el bene calceaiis pedibiis, iie

:
bernaciiluDi ciiiii propr.e accipitiirbelli res esi unde :

forle viam vilLe percmrens, offendas ad lapideui pe- et contiibernales ni;liies (licuniur, taiKjiMin simui
dem tiium , succumheiido.
lenlalioiii
C liabentes tabernacula, » in(|uit S. Augiistinus ( ln
Per dncalum Evangelii.\ Id esl doclrinam Evange- psfl/.xiv); sed tabernacnlum liic a S. Benedicto su-
lii sequenles (luceni. niitur pro coelesli pairia.
Peraamus iiinera ejus.\ Scilicel Clirisii Doniinl liim
Aut quis requiescel in monle sancto ejus ? ] Quod
inisericordilt-r nos vuc.uiiis, ciijiis iliiieravo- suiil
prius tabernaculum aiipellaveral , boc inontem saii-
iuiitaria p mperias : qiiia cum essct dives, pro nobis clum iiiincupat, forte propier lahorem etdilficulialem
factiis e^t piu[.er abuegatio prnpria; voluiilaiis,
; (|uia
scandendi coeli, nam regnum coelorum tim patiiur , ct
facius e>i pro iiobis obedieiis usque ad iiio! tem i;i
;
violenti rapiunt iliud.
tribiilaliunibiis et angnsiiis buiniiis paiienlia, quia
interroqntionem
l'ost lianc fratrcs, andiamus Do- ,
pa-susesl, relinquens exemplum, iit sequa-
iiobis
minum respondentem ei o^iendentem nobis viam 22
niur vesii^ia ejus arcia quidem ei aspeia lioiiniii-
ipsiiis tubernaculi, ac dicenlem : Qui wgredilur sm
:

Lusilii.era, sed eo tiitioia, quo paiicioribus pervia,

macula. \ Miindis eiiim corde proiniiliiur regiiiin
cl ad ccele.sle regnuin coiiii)eiuiio-)iora. \el perga-
coeloriiin Deati mundo corde, iiiqnit Clirislus, quu-
:

nius ilinera cjus, scilicel Evangelii ciijus nieiiiio- ,

ntam ipsi Deum videbunt.
nem facit de cujus iiiiieribu?, iia scriliii B'jberiiis :
:

El operatur justitiam. ] Secunduin S. An.se^mum

I lii <J"Caiu Evan^elii qualaor sunt itinera ad reg-
( Lib. Cur Deus homo), « jusiitia eit animi liiierlas
nuii; Dei (iiia^qin; tendeiilia, pra;ce|ita videlicet, niaii-
lrib:iens unicuique secundum propriam dignit;iteiii :
data, les inionia, cxempla : iii pr;ecepiis juslitia , in
inijori reverentiam, pari concordiam, ininori disci-
inaiidal s cliariias, iii tesliniuniis (idos, i.i exemplis
pliiiam, Deo obedientiam, sibi saiiciimoniam,ii.imico
per eclio inveintur. >

j) patienliain, egeiio operosam

misericordiam. >
Ul mereamur eunt qui nos vocavil in reqno suo n-
dere, ] ciijus visio toiani lioiiiinis l,icit beitiliidinein; Qui loquiiur veritatem in corde suo.] Qiiia. nt dicit
S. Augustinus {In psal. xiv), < noiiiiu li iii biis ha- I
iiiide ei S. Pliilippiis ad Clirihium dicebat Domine, ;

os ende nobis Palrem, et sifficil nobis. bent veritaieiu, el in corde noii liabent, lanquam si
In cujus recjni labernaculo ii lolmnus habilare, nisi aiiqiiis ostendat viam scieiis in ea esse lairimes, el

illnc biiniacciauscurnnir, minime pervenilur.\ Siatiiii, dicit Si liac ieris, a laironibus luius eiis, ei con-
:

bicbuniiriiiiioperum necessitaiem, sinequil)ii.sin regiii liiigat nl vere noii ibi lairones invenianiur veruni ;

< (jDle.-tisiabernacub) mininiepervenilur.iNiitanter voro

ille locnius est, sed non in corde suo; almd eiiiin
piiiahal, el nesciens veriim dixil eigo paium est
iiiididil, currendu, 21
redaiguenseoiuiii torporem et
verum loiiui, nisi eliaiii in corde ita sit. >
:

(lesidia:n((iiic()iiiiiiiuii viia C'iMienti,in via vitaicitode-

Jiciiini, (|iiibiispi') ni<i;;iio repuialur si vel relrorsuiii Qiii non egil dolum in lingua sua. ] Ad qu:e verba

iioii le leaiil, vi.\ iue via n ingresji, qii;i>i niinium fati- itcruin S. Augustinus « Liiigua agitur dolus, cuiu
:

gai deri-(|uie Ci'giiant. AtplaneiionsicS. Benedictus, aliiid ore prolerl'jr el aliud pectore legitur. >
non sic; sed )usn//(ic c;(rri/Mr,iii(|uil,i/iJ/ii)us peri'enf<«r. Nec (ec l proximo suo mnlum.] Proxiinus esl omnis
Cerie gran lis i.obis re.--lat via, a lena ad caelurn biimo qiiem cum diligere teiieainur, ab oniiii malo
,

inagiia est di&laiili:i, laiilinnqiie ad coiiliciendum ili- .lii infereiido ab^tinere debemus.
iieris Sjiaiiiim .soli no.us liiijns di:'S viuc bievissimi Qui opjtrobnum non acceiiit adversus proximum
coiuelun ur, iii c.vsullemus sicul tjijjaiiics ad cur- suttm. 1 Id esl < iion libeatei' aui tjuierc uedidii
 nEGULA COMMENTATA. PROLOf.HS. 2"4

iiiinin.isori, iil :iit S. .\u;j;iislimis

» ( In paal, xiv ). A nare, honum facere, jiislilia:ii .sectari. diubolicas sug-
.\ii.iiii versi<uli t'\posiiii>iieiii ev S. (lieronyino
liiijiis gestioiies spfrnere, Doi lal»ern;ic«i-
volentem iiigredi
iraiiil lliltienuiriis < Ille, iiKiiiii, nori accipii opjiro-
: bini pr;ccepit, c;uile omiiino subjecit Qui de bom :

iiriiim aJversiis pr.).\iniiiin nullinn la^sil, sinim, tjui ubservani.a non se redduntelatos, sedipsainse bunu,t;u%
iiemineiii iiocnil, n 'inint^m scMiidaiizavii, nt ab lilo Quibiis verbis iria docel 1° de bona observanlia ela- :

tieluiis^ei accipere oppnibrinm. » tionem fugere 2,° Deum, non se boiii operis aiicloreni
;

Qai malignnm diuholum aliqun sundentem sibi cum agiioscers; 5"^ consequeiiier Dium iii se operantem
'fpau snnsione sna a compfclibus cordis sui respuens masnilicare.
deduxii ad niliilum.\ Hideniis viain cteleslis taberna- Qut timeuics Duminum de boiia observanlia sua non
« iili denioiistravii S. Beiieiirtiis; setl quia arin:itnm sc reddunt elalus], seipsos magni aliquid es-e exisii-
in iiosirain pen.iciem diabohiiii coiitinuas itineri maiiies, cum tainen nihil sunt ; sed potiiis iiifra onii es
iioslro iii~idi;is slnieie iiovtMai ( iilco enim di:ibo|iis sese de[)rinieiiies, ut f^ciebat S. lieriiardus, cu- 24
iliciliir. iini Grace criiiii Heiinice dtorsuiii
aior, jiis cmn lanti esset vii e saiictimonia, quantam in eo

1bi"ns iiilerpreiaiii •, n! cuni Siiianigilo iiolaiil Uer- eii;ini nuiic caiholicns orbis miraiur, iia iiihilominus

nardus Cass nciisi-. t:l BulnTiiis, (|iic)d atl crimina nos de >e scribebal (Episi. '250) ad alterum Beinaiduiu
provocei, el monlem sancluiii Dei ^caiideie volCnies piiorem Ponarum < Clamat ad vos monstruosa:

tloorsum lliiere elliuial), <:oii>e;]uenter subjmigit ut .t vita mea, mea ;erumiios;t conscieiilia ego eniin qua;- ;

conspecliliiis cor<lis iiialii;iiiim ies;iiiainiis, pc-rver- tlani cbiinaera niei saiculi, nec clericum gero nec lai-
siistpie ejiis siillicilationes atl iiiliiiiim dediit-:iimis, cnm naiii moiiachi jainduitum exui convcr^aiionem,
;

ileneganilo ciiui cniiieniptu coiisensiim. o>tend ns iioii babilum. » Et S. Gregoriiis papa de ^e ileiii ad

iii homiiiis csse polesi;iie tenianli diabolo re>isiere, Aiiaslasium episcopum Antiochenum >ic scribeii»
iiec iii-i volonlem ali ip>o .^uperari, jii.\:a illiid S. (Lib. I, epist. 7) < (Juod vero me os Domini, ijuoit
;

Gsjsarii {Serm. 57 append. Serm. S. Anqnsl.)

in : bicernain dicilis qiiotl innliis prodesse perhibeiis,
,

« Al igaius fsi tanqiiaiii iunexus ciais caieiiis, et liuc quoqiie milii ad inK|iiitaiiim meariim cumiilmii
nemincii! poiest mordere, nisi eum tpii .--e illi niorli- accedil , tit cmn viiidiian in me iiiiqnilas debuii,
lera set.Miiilaiecon,jun\erit. ivMiiaie poicst, sollic;lari; laiides pio vindi' la recipiain. »

potesl, III niere miiniiio iinii puicsl, nisi voleiitein ;

Sed ipsa nun a se posse. sed a Dumin^
in se boiia
in'n eiiiiii co^ieiHio. sed .'-uadi-iidu iiocei ; iicc e.\lor- fieri e .iiii egregie dicii S. Beriiar
e.xislimanles.\ IJl

tjuet a i.oliis consensum, >ed petii. > dus (Serm. 54 in Caut.) ( IJiiiil odiosius illa voce : :

el iioii Dominus lecil ha-c

El panulvs loqi ad ntu-i cjus tenuit , el aliisit
23 Maiius n.istra excelsa ,

C/»)is/um. ]i'arvult)S coiiilaius, idesi exorieiiles imnnci omnia! > Li>nge aliier seniiebat, iim lainen plurimiiin
suggesliones compies^it, iir; loite crescenles compri- iibero hoininis arbiiiio Irihuil, Jtiannes Cassijiuis ,
!iienuir, ac ta; dein pra-xabaul, juxta iliud poel;e : cum dicebal (Lib. xii, c. lij) « Noi SDliini namque :

i'ri)icipiisobsta. scro me icina paraiur. Hinc S. Hieriuiy- ipsaiii perfectionem oportet cre.leie iiostra indusiria
tiiiis(£;;;4/. ::::i) : < >^olo si;ias cogiiaiionem cresceie; nos vei laboie possidere noii posse; sed iie iix'c t|ui-

dum pai vus cj^t liosiis, iniei iice ; nequitia. ne z z;inia dem ipsa, qii* illius exercemns oblentu, id esi 1 bo-
cre^cant , semine. » isliid argumentuin
elidalin iii res, coiialu>t|ne iiDSiroS, ac siudi sine divinai pro- i,

fiise tiaciat Felrui ihiiniani eo in opusculo quod dc tecio.iis aiixilio, iiispir.ilionisiiiie eju>, cjsiigaiionis
sii* coii;;re^aiioiiis :n liluiis scnp.^ t [Cup. lU), ubi alque exliorlalioiiis graiia leilicere, quam &cilici;i
i iter alia bccc liabet : < l.i primis, (ili quicuiiiiiie ma- C cmdibus nosiris, vei per alium solet, vel per seinel.
Iiiis ad coiifligendiim (laias cum mvisib.li boste con- ipsum, 11. s visilans, clenienter inhmdcie. > Lbi Ca^-
sereie, sa age inemem tii;im ab iiiiini sui;gesiit>nuiii sianus .|U;ituor agiiuscii graiiarum geiiera pruieciio- :

obrepeiiiimn im.eiu pervigili cii.-<iodia tommiinire, nis, qua nosjib hoslium insidiis luetur inspirationis, ;

el ^iciil qnis<]mlias el q; :e.|iie purgamenia, qua; de , tpia veluli sopiiain iiienl(;m iiiteiius ad boi.u.n exci-
operibns mammm tuariim tlecitlunt, iii i.;iiem proti- tai ; casligaiionis , qua no^trum a lerrenis omnibiis
iiiis abjicis ita niliilominus cogiialionum moius iii
, animuin averlit; exlioriaiioiiis qua per samtus dt»- ,

Deiim |irojice; et <)Uimiaiii igms <.iisume;is est, illi i ctores ad b..iiiim operanduni aci;siidit. yiiibus si
superilmi cord.s tiii ad onsumeiiddin liade, memo- i crealionis, redempiiunis, conserviitionis beneiicium,
lans illiid .iposlo.ictim Oiiiiiem sollicitudiiie ii ve- : divinumqiie ad oiiuies eli;ini n.lmae-. acius loiicur-
^lram piojicienles in euin el prophel;e .lacla cngi- ; : .-iim adtliilerls, quo pinlo jam hoiKe obscrvauli.t; glo-
latuni luuiii iii Doniiiio, et ii>se le eiintriei... Poiie riam iiubis iism p;iie, Dei) iiegiie, ()i ^esiiiiieimis? Auas
leiilatioiii;ii) ijuasi ^erpeniem : iiempeab ip>o ainiilu si mentu nul) s Ap.i.slulii,-, iiii|uiel Quid kabes quod noit :

)iiatim repellitiir, saiia biiiil omiiia, iiiiiil oinnino cur- uccepiali . si auieni arceputi, cjuii glorians (juasi iiou
rumpiuir, iiilul eoium qnie iiilus suiit inqiiiii.iiur ; si acccperis? l'.^l S. iJeriiaiiliis [Senn. iT» in Cuiit.) :

awieni >eiiiel fuent adnn^sus, lamelsi quavis iii.>i;ui- « tjuidiiuid liic lavons capia>, qu.d ad k'euiii iiun
lia poslnnidum abiie ctigaiur, de. veneiio tameii ejus leiuieris. ipsi fuiaris; liii euiin uiide glori.i, lUliiK:
vel stjiKimis i.ecesse erit aliquid vel perexij,'iiuni pulvis, libi nnde' De vit;e sanctiiaie? Sed Spiiiiu.s
n*iiiaiiere : ergo sollicitus e>to , ut leiitaiioni princi- est qui saiici.lical, Spiritns dico, iiuii tuus, sed Dei :

pio nasteiiti velul armaius el mtieiiitUis occurras, et et si [.rudigiis ei. Mgms elfulgeas, iii ma u tii.i l;uiil.

p;irviilos orienlnim ciigitiitioii.m m.iiiis ;id pe lam, D sed virtuie Dei. Aii blandiiur populiris favor, qutm
i)i>;e esl Cl.ri^in», ;dlidas, » imiiiensiiiii ejiis erg.i le verbmii boniim el forte bene deprompseris? Sei(
amurem sa;(iissiii.e ined.iaiulo, e. culiaia hmiiin:b,;s Christus donavil os et s;ipiei)liaiii iiaiii lingiia iii.i ;

itciielicia revolvend >; sic eniin iiniveisa,^ iiiiinici ca- itiiid, iiisi calaimis scribe ? Lt Imc ipsiim u.muuac-
ieiv;is lim.iiius proieies : t Qu.id -i lupiis iii te fnrte cepisii. > El aiiiea < yms credat p.irieli, si sedicai
:

npeiiiii.iis iiisurgii , ;irripe jielram , inti ;.il iteriini |.ariuiire radium, quem suscipit per leiiesiiam? Am.
l*eiru>> D;iiiiiaiii (Upiisc. .ji, cap. b). ei proiiiiiis fiigil. si glorieutiir iiules quod imbres geuiierint, (|uis no.i
Qme e>i ;.iiiem pe ra, i.si Clir.stus? > VitleS. Amijro- urideat? .Mihi li.|UitJo cuiisiai, uec dc caii.iiilni- onn
&ium,lib. VI 111 Hcx.m., cap.4, el Cassianum, lib. m rivos aqtiarum, iuc .le l.ibiis vel tlent.bu- ve.lia pru-
liisiilui. , ca,i. L"). de iia , etsi seiisiis ulira corporens iiuii iiitiiia'.u. iNco
Qui liiiieiit, s Dominum de boi.a observantia *«« non laiis c;ti;imi laud;ib lis est piciuri sive sciipli.r.i, i.eo
tertduunl eLiios, sed ipsa in se bona, non u se posse, gloria liiigii;e aiil labioriini sernio bunus : tem|)ii;»e 1

*ed u Dumino jieri exislimanles, opeiuniem in s Dumi- -

iilel iiruphcta loqnaliir .Nunnpiid yloriahilnr, uiqiiii, :

num uiu(jinjicunl.\ IJma vero n n tloiniil neqiie tloi- ^ecuris 25

'^""Ira eum ipii sect iii ea , ;uii exail..-
nula; ad^er-ariiis, et, ut oplime nouiv t S. heruaidiis hitur seria coiilia eum a tpii liahilnr? Q omodo .>t
[Serm. 54 in Cunl.) < Si iion puiesl impeijire ;uliu- : clevetur virg;i coiilra elevamem se, el oxa iclur b -
neni, leiiinl iiiieiiii..iiem, Mia.ieiis tjiiatt iiijs ellecti.iii culii>, i|iii uiii|ue ligniim esi; sic cuiil a Doiiiiiiuiu
t:i;ili;i' arri)j;es lihi ; » itlc<» poslqiuiui a iiialu decli- omnis tpii gliiriaiur , si nuii wi Dun.iiiu ^lur.eiur. *

fAnujL. i Wi
 J
;

fSS S. [ilCNF.DICTI 2"??5

F.

Oveitmlem in &> Doiuinum maiiitificiDii. ^ 11 es' nim A Clirisluiii , Fumlninentuin atiud

(le qiio .\posl»)'iis :

fraliariiiii aoiiinie oiniieni boiii ope.^^is laii.leni el jjio- nemo poiest poncre prwterquod po^iitum est. i.7

rinm iii Deum reniitiunl, iie Jorie gniiiaruiii Ci-ssel Ucec complens Dominns.] Id isi adeo misericorditer
fl,icni>, si n II rnerit rellnxus, el, ul S. BiTinriJi wr- siiaviieri|ue nus |ira'veiiieiis , ad vilaai iiivitaiis, ta-

tiis iilai (Scm.

de yal. B. 3Iar.), t sue redilaiuur bernaculi viain deiiioiistiaiis.
origini iliieiila gralix iil uheiius tluant ; alioi|uin iiisi Ex>peclai iiuotidie his auis sanctis m.onitis faclis noM
ifd lu/iiein redeanl, exsicGaiiiur. > respondere dcbere,\ nbed;enies scilicet moniiis, et ea
cum prophela
dicenies : yon nobis quae suadel impigre exsequeiiies, iie forie nobis cum
lllud Domine, ,

propheia exprobrel diceiis Vocavi, et non erat qui

sed nomini luo da gloriain.] Docel liic S.
:
tion nobis ,
respondere! ; tocutus sum, el non audierunl, fecerunt-
'benediclus e.x verbis proplielje quoinodo operaiiiem
ih nobis Domiiiuin inagiiificare debeamus, scilicei
que mulum in oculis meis , et quoi nolui e.egerunt
(Iscii. Lxvi).
omtiem bonoi^m operum gloriam Deo ascribendo, ul
omniaopera noslra in nobis operalus est, oniiiein Ideo.] Niiiiiruin, ui sanctis Domini moniiis respoii-
<iui
iiide latidem ellionorem relerai. « Deus soliis omnia
deamus faclis.
propter emendalionem malorum hujus di.^s
ISobis
creavil, imiuil S. Bernirdu? {Senn. 15 in Cant,); so-
lus de boste liiumpliavii, soltis captivcs liberavii, ei
vitoi ad relnxantur.] Ei qiii liacienus vitiis
induciiis

^ociiitn liabebii in gloria? el bratliium, inqiiii, nit-um

ac peccalis vituii delurpavimus, iu po^temm ingre-
diainur sine m;icii!a; qni ixhibui us membra iiostra i

auxilialiim eslmilii, tnrcular calcavi snius, el de gt-n-

servire iniquitaii ad iniquilaiem, eadein exliibeamus
iibus noii e?l vir iiiecum. {)u\d ergo mihi cnm vicio-
servire jii>iiii;je ad justitiam.
ria, si iiec fui in priclio? Iaipudetili>sime milii arrogn
vel goriain alisque vicioria vel vicioriam biiie pu-
" Dicenie Apostoto : An nescis qnia patienlia Dei ad
,

poenitentiam te aaducit?] Confimiat Apusluli verbis

^na. >
quod pra;miserat prop er emendaiionein malonim :

Sicut nec Piiulus apostolns de prcedicalione sua sibi

hujus dies \ilJi ad inducias relaxantur. Nain , ut arl
a iquid impulavil dicens : Uratia Uei sum id quod sum.]
liiklamarus < quod B. Beiiedicius vocai inducias,
,

(^oiilirinal exeinplo .Aposloli , qiiod priemiseral; ubi

Paulus dixil p;itieiiliain ; el qund B. Benediclus dixit
qiiod ail Apo-toliim niliil sibi inipnlasse de pr;tdica-
emeiidaiioiiein , Paiilus dicii poenileiiiiam ; el qtiod
tioiie sua. Iribus modis poiest inielligi 1° de ipsa :

dixit rclaxantur, Paulits dicil adducit. > Igitur pa-

pryedicatoris digiiilaie, ad quam ex bla>phemo et lieiitia Dei sunl iiiJucije, i)uas ad emenla ioiiem ma-
perseculore assuiiipliis 2° de exfrciliO ipsius
esl ;
lorum benignissime nobis c inccdil ju 'ex jasiiis, for-
praedicalioiiis per lol terrariun plag^is Evaiigelium
lis ei palieiis; ul eniiii dijit S. Ca'sariiis (.S^r/H. 'SO
aiintinliando; 5'^ de ipsins priedicaiionis Iruiiii, tii
in append. S. Augusl.), < (Jiiaiido no^ prolixis lein-
Ciirislo lidelibus ac |ui-ilis el ^ic quolibei seiisu nibil
;
poiibus peccavimus, et niiiil mali a Dumiiiu snsline-
sibi Faulus de pnHdic^itiime sii.i impulavii ; naiii eisi nius, palienlia est, iiou negligeiili:i non ilie perdidit
;

ap stolus siin, inqmt, Avosiolus quidem per volunia- poteniiam,S'-d nosad poinileuliam re-ervavit. i Tanta
l m Dei [l Cor. i) -ive, iii »iicii alibi Apustolus non
, ,
provocaii beniguitaie fesil emus agere poenitenli^m,
iib hoininibus, neque per hominem, sed perJesum Chri-

stumet Deuin Patretn {Gal.\), et si plusomiiibiislabo-

27 alioquin ijuid ii extrtino (losiii judicio responJe-
bimus Deo si iieglexenmus?* Noii est, inquit.S. Au-
ravi, uonego auiem, sedgrulia Dei mecum ileiiique si ;
gasiiiiiis i Serm. '1'1 de Script.), qiiod in liiie dicalur
lanluin Domiiio populum acqui^isse videor, Ego qui-
dem ptantavi, Apollo riguvit, Deus autfm incrementum C Domino Non me permisisli beiie vivere, aul dilatiunem
:

correcli iiiis noii Oslcndisli qiiid

iion milii dedisli, :iut
dedit (I Cor. xvj, etsic graii.i Dei suin idqiiod suai.
afpeteiem, vitarem
videte quia lacei, videle
ipiid :

Et iterum i;>se dicit : ijui glonatur in Doinino glo- qiii:i ditleri, videtc qnia hlandiiur, hortalur, niinatur. >
rietur.] Gloiian iii Doinino est oinn-iii boni o,.errS
Main pius Dominus ait : Noio moriem peccatoris,
liloiiam ei ailriliuere, ut cuni 1'apliiiutio aiibale apu sed ui Cunvertatur et liva' ;] sive, ut ait Pelriis apo-
.

Cassiaiiuiii (Colta!. iit, c. io), bona nusira demiran-

slolus Patienter ugit propter voa, notens aliquos pe-
:

iibtis,aique inde laude iios efTereiilibus direre pos-

riie, sed omnes nd pienitentiam reverli; ei l*aulus :

simiis >oii libenim aibitriiim, sed Doinimis solvil

: '.

Deu.s vutt vmnrs houi nes salvos facere ; el item ipse

coaipedilos iioii iiostra viilus, sed D. ininiis erigit
D.i'iiiii*.is jfCr Piupbeiam: In quacunque die inqemuarii
;

elisus iiuii leciioiii> industri i, se Domiiuis iliuminat 1

;
peccntor, oiniiiani iniquitatum ejus non recordabor.
ca^cus, quod Graece dicilur K.vpiof o-oyot TJf"/ou;, id est
Cum ergo interrogus^emus Oominum, fiaires, de
Uuminus s:ip:eiiies lacii csecos iion nostra cauiio, ;
habitaiore labernuculi ejus ; iiimirum cuiii proplic.a j

sed Dominus custodii advenas;non nosira fonitudo,

dicentes Domine, quis habitcbil in labernucul luo ?
: *

sed Domitius alleval sive suffulcit omnes qui cor-

Andivimus hubnundi praceptum.] Id esi, ijuid illud
ruuiit, elc. > atqne ila illiid S. Bernardi us.irp:iie
;
habiiare cupientibis piiecipiatiir, cum posl interro-
licebit (Ser»i. ioin Canl.): i Seciirus glurior, 26 •""'
gaiionem res,.oiibum esi : Qiii tngreditur sine ma-
lesle conscieniia de gioria Cuiiditoris niliil miiii
cula, elc.
ttsurpo securus plane, quia j.im iion cuiilra Dumi-
;
Scd si compleamus habitatoris officium, erimus hai-
.iuiii, sed in Doiiniiu. >
redes re:inic(eloruin.] Haltii;iloris ollicium pi.te^tduo-
Cnde el Dominus in Evangelio ail : Qui uudil verba D bus iiiodis iiilel igi i" pru o licio jam inhabiianiium,
:

mea hcec, ei facit ea. similaoo eum viro sapienli.] De- qiiorum est Deu jugiter adhaerere, ilium iaudare,
suMii.ta ex Kvangeliu Christi Doiniui verba suo S. Be- beiiedicere, amaie; 2" pro ofiicio iiondum quidem
tieiliclusadai.tai proposito, dicens : Unde et Domimis iiilialiiianiiuin, se tamen liabitare ardenler oeside-
1

in tvaiigelu) aii : Qui audilverba mci ha-c, scihc^-t, raiuium, quurnm esi iii^re li sinemaculi, o er^iri
qui ingrediliir sine inacula eic. , similabo eum viro , jusiiiiam, elc. ; alque coinpleamus habilaloris
ita si
.sapienti, iiimiium Christo, qui est Pairis sapeiitia, ofricium, erimus haereiles legni ctElorum ; si secus,
qui oedificaiil domum suam , de qiia Scriplura Sa- ; niiniiiie : iinde egregirf S. Basilius (lu proiemio aJ Rei.
pieniia CBdilicavii sibi domnm, excidit columnas sepem fus.) :Nos vero id quiJem de nobis dicimus, (|U0(i
«

tedilicavit, iiiquam, sibi doimim, iiempe Ecc'e.-iam, regiium eoelurum exsi.eclauius, ea vero nun «airamiis
iuprit petram, id est sup.r seipsum, iiam petr.i erat Hiid-; il ud acqiiiriliir Sed quis ciim sationis Ichi-
Christiis. Venerunt (lumina, (laverunt venti scilicel , pore duini desederii, aiit dorinierii, lempore miss s
perseculionum per lyramios, per haerelicos, per fal- siiiiim siitiin matiipulis implevil? Qiis vilem viiide-
bOs Iralres; vol prosperitntum siib principibus Chri- iiiiavit (|uam noii plaiitavit ? Eorum suiit fruclu^
biianis; impegerunt i.i djmum illam qiiia noii ininiis ,
qu'Tuin suiil et labores huiiures el coroiuB eorum ;

pr.tsperitaie qiiani adversitate qiiaiilur Ecclesia ; et smii qiii cerlaiido viceruiil quis coronabit eiiui qiii :

non cecidit: persevi ral emra usque ad consumiriatio- ne ^iggressiis esl (|iiidem adversariura ? >
Xicm saeculi ; [unia'a envn ern ^upri pctram , scilicel Er-io,] ui h;L'redes regni loelonim siinus.
s^ hEGlLA COMilENTATA. PROLOGfS. *'.«

Pi(eparanda sntit corda el corpora nostra.] S' ilicet A mnl, possutit 2dJ«^l^c'^l>'i'HS- Uiiandd ergo illa
iiiliil

corda per bonain voluiilaiem, coi pnra per saiiciain vel fasiidiel avidiias, vel se sublrahel suaviias, vel
exerciiaiionem, ui exponit Beniardiis Cassiiiensis; fraiidabit verilas, vel deficiet ;cteriiiias, quid >i iii
vel, corda ad bene el Iminililef inli lligenila,corpora ;fternumexieiidiiiir videndi copia pariier ct voluiitas
videlicet ciim patit^mia l"leraiida, iii liabei Kicliar- qiiomodo noii pleiia lelicilas? i \ide Petr. Daiiiian.
dusde S. Aiigelo. Vel corda propler Deum, giii corda opusc. 50, cap. i r>.
scrutatiir; corpora pr^plei' homiues, ul ledificeiUur, Diim adliuc vacat, el in lioc corpore sumus.] Id
el sic provideaiims lioim iiou soliiin c iram l>eo, sed est diiin saiii,rjftioiieiii liabenies, m.iluin declinaic.

eiiain coram lioininibiis, ui coUigitnr es Hildemaro. boiiuinqiie f.icere valemiis nam, iit recle S. Dasilini :

Vel deiiiijue conla cirpoia, ui. toios nos Deo cnn-

et ail ilnprwf. ad Reg. fus.), i .Nunc tenipus es! acce-
secrei.uis, <iui lotum se nobis conseciavil, totus si- pluiii,iin|iiitApi>sl((liis, niincdiessaluiis; liocsa-culiini
qaidein mihi datUs, lolns iu nieos usus expensus est, resipisccnli.e e^i, riiiuriini vero ri^iribulionis; iioc
in(|iiil S. IJerir.irJus {Serm. 3 de Circuincis., n. 4); operaiinii s ac stiidii, illiid praiinii iinc paiienti;»-. ;

iit tiitnm (leiiius ei qiii regiium suum iiostiam coii- illi;d coiisolaliojiis ; Minc aiJjiivat Dcus a vi;i inali,
Slilnit bsereJila ein; nain, ut dii^it Venerabilis iJeda recedeiitcs; tuoc lerribilis erit, et liuinanarum ao-
{Serm. 18 d^ Sanciis}: < Res ista, o boiiio, id est lioiiiim judex inralliliilis. > Ut ergo in riiiino noliis
regnuin coelorum alind iioii quieril preiium, iusi
; Sieciiln rcnibiiai Dcus, ut debiiis iios absolvai toi-

teipsum: taiilum valel, qiiaiitum es lu, da te, et iliud nieiitis, duni icnipus babeinus opeiemur boniim.
liabebis. > t lioiiio, (|iii desidcras regiium Dei pos>i(lere, ex-

28Sancta' pncceptorum obedientice.] Obedieiiliam clamat S. Augus;iiius {Serm. 251, )/i nppend. Serm.].
vocai sanciaiii, qiiia saiictos nos elficil, sanctis si- ^' seu (iiiivis aliiis, (iir lecisii iiialnm? Dimii poie.'»
iniles. saiictoruiiniue pailicipes. eii eiida, duin tcinpus habes claiiia ad oiiinipolenlein

Mililalura. ] Mililalura, inquil, ad expriiiieiuliim Deuiii dum daiiir spatmm hige. diim licenlia est
,

obedieiit laborem.ai poeiiiteas ; lesiina diiiii poies, diim nninia versaiiir

Et quod mniis liabet in nobii naluia possibilc.] III corpore; dnm adliiic vivis rmuruiii rcmcdiuin ic
lllud quod potesl liic Miiiii ailveibialiler, iil i>e siis priusqiiaiu le profuiidiiin absorbe.il pel.i-
(jiiire lilii,

sit el qiiia ad rtgiii cceleslis (•onseculioiieiii, et ad

: i;us pniisquaiii
le iiialigiius rapiat inlcrnus, ul'i
pr;eparanda cordd et corpora iio^iim i-anciae pruice- iiulla daiiir indiilgeiiiia, ubi iiullus regredllur a>l
|itoruiii obedieiili:e mililatura, iu iiobis naluia liu- veiiiam. >
inana per ii^ccatum depravata ei cornipia iniiius Ei luvc omnia per liunc lucis liiam vacat impleri'.
]

habet po-sibile, id esi ex sh n.bil potesi ; naiii, ut Lncis vit;i esl vila nu iia.Ntica, (iiiain liic intelligi a
ob erval ad liuiic locuin Menaidus nosler, ininus S. Paire Denedicio taiile milii perMiaser.m, nain ei
apud Tullium sa>pe si;;nifical uon. luc iiionaciios ;illiiqiii ui. Iluic viia; o|.poniliir vi:;»
liiiiienins lioniiiium ut giatia; smv jubeat. \
Id est s;eculari-^, nieia m
de qun S. Uemardus suosall"-
x,
velit, utexplical Meiiardiis, ailjiaoi iiiiii niiiiisirarf, qii' ns ( .S rin. 5 in viijil. Nat. ioinuii) «Aiii.on :

qiiod a nobis (,uidein b^ibere non pi s>uiiiii>, sed la- eiiam cuiquain iiosiiiuii caliginosa nox eral, ciiiu
men peleiiiibiis co^cedilur, juxia illud Petite et ac- : laiiiiuaiii siiie Deo iii lioc s;eculo vivcremu-, ciiua
cipieiis. anii)ul;.reiiius post conLiipi^cenlias iioslras, < nm sec-
Et si fu.jienlis g^henncs pcenas ad vi^am perpeluain laremiir caiii illecebra^, cuiu olu. in, eiaieiiiii> Uc
s

i'o/uHius ('e/oii((?r ;,'crt'tiure.] Uuplici liic iios iuolivo C suloriis s.ucu.anbu.-. , tum exliibcreinus niemlira
aiiboni prosecuiioneui eNcital uiio timoiis gelieii- : iiustrii ariua
iiiKjiiiiaiis peccalo , cuui servireiiuis
ii;e, allero spei vilieperpeiii« coasequeiidiK ; et le- ad iiiiqinUitem, in qnihus iiunc nieiiio eiii-
iiiiqiiitiili

Vera qiiid duri refugiet Cliristianus, luullo iiiinus besciinus taa;iuam opei ibus leneiiiariim > .'

monuchus , si peiennes ill..is daiiuiatoruin puenas Currenduin et agen.lum modo quod in perpetuuiii
serio iiieilitetiir, iii (luibiis, ut loquilur Pciiiis l)a- nubis crpediat. j
Cuneiidiiii!, iiitiuil, el a-eiidniii
iiiiani (Opusc. 5'J. cap. Li), « lit miscris mors sine iiiod.j. id cbt jiuiic. ul ad eMiemiiiii
si jinenis sis ,

inorte, finis sine fine, de.ecius siiie delectu ijuia et ,

viia; teriiiiiiuni. (|iiu pi;i; iiimi;i; seneciulis hiiigiiOK^
mors vivit, et finis seinjer incipit, ei deficere dile- cnrrere vix vacai, paeiiiteuiiaiii i.on diileia.-. luddo, :

clus iiescil;> sive , ut loiiuiiiir Peirus IUe>eiisis III si seiicx sallem \el exlieiiia v la; !eiiipnr;i Dco
,

\Epis'. 151), in quilius < liiiis senipcr iiicipiei. iiiors Opliiiio M.ixiniu eliain vel inioiiiia i(;niiijieianli dc-
noii morielur, i.ec dcfocius deliciet, iil dainnali liu- voveas. PrjiCiaie omiiiiio iVirns Xeneiahilis (Lib. v
iiiiii s coiid lio >cin|ier iii doloris maieri.iiii, et inoriis Ep. } « Keliiiquiie, iiiqnit,
: leiiena anleqiiain vos
aeieriue pabiilum rec.divet ;> dequilms eniipieS. Bei-i ipsa lelinquaiit; ci si priinas parles liosiue, iu c ei
iiardus sic excl;im.iii3 ail (Senu. ^•1 d.' D.vers.}: tO vu;e veslra;, De > i.olui.-tis oUei re, salii in cainiam, ni
regio diira et giavis, regio exiimesceiida, rcgio lu- est tii.em dieruin vcsiroium, ipsi devute Uene. i
gienda, lena obliv oiis, lerra allliciioiiis, leiia iui- Modu eigo si seiiex sis sed u/otio eluiin si jineiiis, ;

s(*riarum, in (|ua iiullns ordo, sed senip teriuis iiorior ut ulterius cuisinu noii dilleias, iie lorle mone
iiiliabilat: l> C:is leiliiler, iii (|uo iguis ardeiis, uhi pia;occupatus, quod iiiodo licel, et poles, cum opta-
frigus rigens, veriiiis imniorlalis, feio.- iiitolerabilis, veris iinpleie luui vacet. « Praiveuieadus esl, mijuit
iiiallei perciilie ites, lcnehne palpaiules, coiiliisio pec- ^ S. Augu.^tiiius (Serm. 154, in append. }, seu (|iiiv;s
Ialoruin, innoda ii vinciilorum. borriljiles da;inoMiiiii alius, uies qui piaiveuire coiisnevii ipse se seducii :

facies Totus lieino aique lioneo ad mei.ior.aui

1 ei (le 111 rie sii.i ludii, ipii hoc cogu. t : ii.lest mila
istius regionis, et concu.^sa siint omnia ossa mea. t iiulul^eiilia lcmpoiis si.bve.iire ; 30 "•>" *'">l ''"^ •

i,\ nvd parte qiii-> iioii assurL^eret ad promissiiin priniuni qiiia pei iculosissima e^t i:.i uUimiiiii dicni
a:iern:e feliciialis pr.cmium, iu qiia, ut ait S. Der- |iriunissa seciinii-; deinde stullissuiiiiiii , ut cau>a
tiardus {Serin. oo in Cunt.}, i i:iliii lirmidatur, lutiil qu:e de nece;siiallhus ;cieriiis agiiur, inulilil:ilibus
faslidiliii' , iiiiiil (ielic.l; tiila liahil:ilio paraiii>Us, viix> delicieJitis cominiLlalur exie.iis. Odiliile esl
(iiice pabiilum ve hiiiii, (qjuleutia iiiagna iiiiiiis ;etei- ;ipud Deuiu qii.iiiiio lio u >uh li.liicia p«j.iiteutia; iii
.

niias; de qua idein alihi S. (loctor {Declani. in

> seiiecluleiii reseiviila; libcruis peccal. t.redile, ciia-
l^Aumyel.) « Oculus ikhi vidil, nec ;iiiris aiidivii,
: iissiiiii, diliicite est i.t (alli.ia dissimulaiio ordi-
i>eus, (ju:e prcep;iiasii uiligenlihiis le. Pax eiiim esl iiaiid.c CoiiSUiiim:i.i(in;s laculla- ohliiieie dign.t sit
(|ii;l'exsiiperat omiieiii sensuin, p;ix siiper paceiii, lein : apud iLuiii cordis
prelein .irs iion admit- iiilei

indeticieus exsiiliatio, lorieiis volupialis intiuiue, liuir ad saiiilein. > ita S. .Au^u>liiius (Senn. •lljo, iu
iliiiiien I;uliti;c. gaiidinin pleiiiim; cogita quidqnid uppend.}, seu quivis alins , (|ni et ;iiihi cunversiu-
vis.i|nid(jiiid puies exopia.excediionmcm cogitiiiuii:, neiii ad eMieinuiii
currculiim ditieie teiii sii; vit;e
desiderium oiuiie exsuperat illa ielicilas, a;ieiiiilas adoiiiiir : < aliquis liomo
Juvenis siim, t:>ciu
Dicit :

illa, i.catiiudo illa ;inCant.}:

> ei «116111 alihi [Serni. 31 qiiod me deiecial, ei posie.i pujnUenti uii agu, loic
« nuihus aiqi.rc; Deus, nihil vid re desidcrahiliUi vo- eai, pcrculiij me '^h^n) cruJcli, ei pu lea ..ij in Ui-
 : ,

1:"*) S. P. liKNKbiCTI 'm

Ciiii vado, el nisrii (]ii(>i| in (niin>> Iiori' pnnclo vnl- A </"f« a (("i^ olei , ni rinn |)io{ilicla loqiiar, oji'! uiiiin

niis accipiltir, el vix loiigo lcini>ore ail sanilaiem exsi!it;itionis el l;i'liti;e, qna lidclein Deus recreai
pristinain revocatnr, ctr. » aniiiiani.
Constituencla esl ergo a twbis dommici scliola servi- Seciiiiila osi ,
qnod non
scrvis, sed filiis datiir, qui
iii. ]Scliola seciiiulnni propriam noininis accei lio- noii foriiiidini^, sed dir-ciione aguniur; qui Chn-io
iiein est locus in quo Ibciaiilnis liileraruni sUniiis iiihil sihi carius arK]iiid exisiiniant; porro iibi di»
;i(lolescenies vacare solent. Sihola eliam, ul obser- lectio, iinila vitie aspcriias. « Hac postquam iinbntii-i

vat Menardus iio>ter, est conclive iii qiio nionailii lueris. scnbebil oliin ad Glsleberluni ereinilam Pe-
;iliqiiiil legiiiit, el dorniiiuil; i|uod probal ex
agimt, tnis Vciiei;iiiilis {Lih. \ , ep. 'iO), erit libi cella tna
(oiicilioTnioncnsi secnndo can. 15 {In not. ad ctnc. loto mundo l.aior, jejuiiiuin relectio, vigilia; so:i;nnf:,
lieg. cap. 15, § 2) « INec liceal nionacliis celias ha-
: opiisotiiiiii, lahor requies; n el Gnilielnius abbas
liere cominnnes, sed scliola labnre commnni coii- S.Theodorici ad fraires de Moiile l)ei (Cop. 8, n.
lilrnalnr, ubi omnes jacfant, aut abbate aul priK- 23) « Pan s furfiireus, et hiniplex aqua, et oler;i, et
:

posito giibt^rnanie; » e\ Hegula cujusdam cap. 12 : legiimin siinpliiia ,

1 neqnaqu;tMi res delertabiles
( Focos vefo in scliola poenjienles, si fuerint, bini snni; sed in ainore Chrisii ei de^ider o inlemae dc-
per liebdoiuadas facianl i ex Regula S. Caesarii cap. 3
; lectaiioiiis, venl beiie niorigerato graianter ex liis
i

I iiso ijainen liabitn nintando, vei lecio in scliola

De s itislacere po>se valde deleciahile est. > Deniqne S.
habendo sii in polestaie prioris. i Hic vero schola a 15ernardus {Serm. 8') iu Canl.): i Ubi ainor esi,
saiicSoBeiiedicioaccipiiiir usurpaiurquead signifiian- labor non est, sed sapor. »
dani regniain, unde el niox eam instilutionem vocai; Terlia esi quod eiiani servis limore coufictis.
,

iieqne oimiifio insolituin cst apud vcieies scripia d salulem ei viiam aiern^im vere desideranlibus, no-
sacia ii.sii nlaciue s^Miclornm sc mlas appellar^ ii;im ; vissimaqiu! bominis serio medilantihiis, vel aiiia-
el S releriiite B iherio , in epist. ad
Ilieroiiynins, lissima dnkia evadunt; aique mitir;ari posse mona-
l^va:;riiMi iihruin Kxodi vocat >cholam medici, uhi siic:e vil.^c aspeiiialein doceiiiit olim S. Bernardus
lcgfs d.iia; a Deo opnlo Isiael snnt descriptse; el
i
nepotem siuini Koberinm, ad eiiin sic scribens(tV'*'-
iiiteridg;Kns ajud CasMaiuini Joanm-s abhas, cnr, 1) : « Vigilias liiiies, cl jejuiiia, numuumque labo-
nlicla anaclioresi, cnenobilar.nn instilula esset aiii- rein; s;d hivc levia siiiii medilaiili poenas perpelnas:
i'!exus, res|!0iiJii, < velnt imparem se anachore- recoidatio deinde lenebraruiu exieriorum facil non
i c;k dibcipliiise, et sublni.itale lanta; perleclionis in- borrere soliludinem. Si futuram cogilas de verhis
digiinm ad jiinioium scliolas leveitisse, si lamen vel oliosis di^CHSsi nem , iion valde displicebil silen-
ip.^onini i:i!-litula ^ecundum piofessionis meritum lium ; lletus getenius ei siridnr ille deniium ante
)io>sct implere. » cordis oculos rediicius pares tibi reddet nialtam ei
P..rio luec ^chola diciiur dominici scUola senilii, culcilram. » Simili prorsns iiiodo Joauius Trillie-
.juia tota est iii edisceiido suprenue iiiajesl;i!i debilo mius : 32
' ^' queiii terrent ;.spera claiistii, cogites

obsequio, uode el discipulos alloqnrns aii : Snb uiio lorineiiia inferdi

; si matiilinas vigilias oiieros:is exi-
5)()iniiio •i'(inalem servitiilis iiiililiam bajulanuis. slimas, sciio q oniiim ib; iuuiqnam dorinini.l, iieqiie
In qua ,nstiintione niliil asperuni, vihlliiue grave nos qiiiescuiil; diir ii.im Jeelnionim relugi»;, coiisider:>
^i

conslitnluros :peramus.] Hic aiiqueiu audire inihi ipiia leciuliis eornni e->l igiis qui no.i <xs!iiig!ietur ;

videor S. P. Benedictum iia adorienicm Sicci:ie, : si cihi et poins (larcilaiem , cogila '|iioiiiain (iluis d-
saiicic Paier, nihil as(i(Mnni, iiihilqne gnive vocas, loinm veriois iiiiiuori.ilis fst, el Inciiis, et v;e; si

corpus CiiSiigaie, delifias iion ampiecii, jejuniunj expavescis custodiani «hiiisiri, mcmoiarivcianMirain
aiuare, voiuiit:ilem propri;im odire, n-que ad impos- inferoi qiioniam iioii cgrciiiciitiir iiule iisqiii iii
,

sihilia obedire? Uni esi qiiod c;i|>ile 58 ih- discipluia tempiieriium , e c. »

suscipieiidorniii IValrom diciuius cs Probeinr in ; Oui.ria esl, quiid consneiudiiie vile-cunl oniiiia :

«iiiiiii p;ilienlia; et Pi;ciliceiitiir cis oninia dura el

: niule qnod ii malam |iartem aliquiindo scrihcbat S.
aspera? ei quueconvenlio inter, niliil asptrum nos con- Bernardus {Lib. de Consid., cap. 2), ajiposiie hi-'
i

siiluturos^\speTuntni,, ei prcBdientnr eis, iion alii|iia ad noslriiiu proposiuim convertere possemus < Qniii :

ant iiiulia, sed omnia dura el aspera? S d ei iiun(|iiid non iiivertat consuelodo? quid non as-idnitaie du
juguin luani appelhis Kegiilafn? Cui S. P.iier re- r.^lu:'? qnid iion usni ced il? (|iianlis ijiiod pre ania-
spoiiderei : Ehl plane Kegula quam |iiOi;oiio jiign;ii, liiuiline priiis e horiescehaul usu ipso iiiale iu ,

sed Chrisii, quod ip^;e pioiiiiulial et leve et suave, dnlcedineui conveisum esi! Audi juslum (|iiid li-
quod, ul ail S. Cccsariiis (/)i apptnd. S. Aag. semt. menieiur de hnjnscemodi Qu* prins langeie nolc- :

28), levure consuevit, non premere, ei magis uos poriut bal aniina niea, luiiic pr:c angiislia cibi iiiei suu'.
quuni porletu: a nobis. DequoelS. Keiiiardus {Epist. 1'rimiiin quideni tibi impor abde vidcbiuir ali jiiid ;

'2) I ISum vere leve esl, (jiiod porianlein iinii gra-

: processu leinporis si assuescas, judicabis iion adeo
vai sed levai? Qiiid co lcvius oiiere quod iion soiiim
, i,rave, paulo |iosl et leve seniies, paulo post iiec
iion onir.l, sed el portit omnem cui porliuidum im- seiities, paulo post eliam deleciabit. »
ponelnr? > Et levtra lU hjc curn S. Kern;irdo seu Quinta es!, quod sic omnia temperavit aptavitqiie
tjiiovis alio lo^jiiar (Tracl. de Cliarit., c. 12) « Qnid : sanclus legislator, ul et sil qiiod fories cupi uit, ei in-
siiavius h iiiiiiu, qui jiicuiidius, <|nam munduin con-
I
D firiiii non refngiant; sic niinirum cuncta dis|)OSiiit
(emnere, et se repuiare sa^culo celsiorem, aique in iii nnllus sit qui regulam facili negotio observare iion

boiij; con^cieiiiia; \erlice coiisistenteni , el muiidmn possil. llinc S. Petrus Dimi aiii {Opusc. 15, cap. 17) :

iiabere sult pcd.ihos, eo videre, quod appe-

iiilul in « Kegula sancta, iii()uil, qnasi :impla qnu;dam ca|M\
lal,... iallacos diviiias, et bonores perniciosos, et ei Sjiatiosa doinus lacta esl ad oiiuiia hoininiim gc-
damnabiles deliciasconculcare? Quid, ([uaiso, Iranquil- iiera capienda, pucros vide!ii:et el senes, fortes ei
lins quam suaiii animani sic stabilire, ul luillis nio- dehiles, deiiciosos el multmiuila inorum iiia:qualitaie
tibiis camalis concupiscentiai agiteiur, carnem rorc diversos. v

pudiciiia) lepesientem compellai aiicillari, nt eam ad Sed et si quid paululum rcstrinius dirtunle a'quitatiA
('xeicitiiim iniliiiii; spirilalis promptii^simain habeat rationc prujler emendatioii^m citioruin ei conservalio-
adjntiicem? elc. » neni cliaritalis processerit, non iUico pavore perterrilm
Sed alupias liic inserere raliones jnvat cur S. , refugias vium
salulis.] Quia <]ui iiiUlil inaiium a>i
Benedictus niliil asperum aul grave In Kegula coii- aralruiii, respcil relro, aptus no cst regno cce-
(;i i

stitulurum se asserat. Prima e?l, qui:i lol ac lantis loruiii; et pavidi in lege non adnullnnliu ad pra;liuii).
inlernis aniinum obsequenlis sibi Dens replet de- •iie illi paveaiii, et alios pavere faciant Viaiu vei"»
iectauonibus, ut iiiliil sii duruin quud non emolliant, saluiis a| pellat Re.-;uiam suaiii, tjiiia taiieutiiius eaio
nihif amaiuni qiiod iii dulcedinem non convertant, aneina regna palebunt, juxta i:|iid S. Fuigeolii {Lit'.
uude ei si sii Uegiila jiigura, plane compulrcscit ju~ de Vide, cap. 3) < Omni vovcnts ei rcddenu (jDcd
:
 , ; !

RIXUI.A C(BiMr:NTATA. PROLOGBS.

Yovil, ivseqnoqiie Desis redJil cocleslis regni praRniia, A conlra ea qiia; ab oculis rapiebanluf loiige vehenien-
qn;p proniisii; » vei si vis, viam salulis vocat viiani
, lius accendeb;int'ir; hinc a'1versus
34 novilios bella
•psam iiionaslicain, qii* e.>)l conipeatliosa ad coeluin valida commovebant, hiiic ler.tameiiti^iriim diversis
via. tHis armati, lolis eis conalibus insislebant. > Sic
Qnce non est nisi angusto inilio incipienda.] Pnst- nimirum egredicntem ex ^Egypto Dei popuhim Pha-
(iniiiii ptomisitS. Beneiliclns niliil aspernm in Reguia rao, vera d.Rmoms figura, vehemenlius excandescens
••a consliiuuirum ne forie insolitae vitse asperit;is
, :i persequi'baiur , et Salanas ipse exiens ab homine
fiancio pioposilo ilelicaio-; tirones (ieterreri-t. si prae- quem ab lentient, gravius affligendo discer-
iisfaniia
tcr conceptain spem discipliniie inonaslic* rigor noii- pebai. Sed onines liostis veisuti lecbnas ob
liibet
Hihii difncultaiis f.ices-;eret hos adversus soliias , oculos ponere; ([ua in re pr:» (miiiibiH liic aiidiendiis
noviliorum tentntiones pricmunit, niiquid nioiesti« est S. Joannes Cliinaciis grap' ire nobis eas repr*-
convfrsitinis initio experliiros a-;.sere'is, cnjns fxeni- senians his verbis {Grad. 2) : « Sngjeront iio.ds
plo forte permotiis Gnillelmiis abhas S. Theoderici d:«iiioiie3 i>ost'erum liumaiiarum abdicaiionem { , i

inier ciHera instituendi novitii do?uine'iti istiiil prrti- bealos pra^direiims eos qui in egentes siint beni;:iii,
scripsil {Ad fraires de Moiite Oei, cup. 7) : « PraMiiii- nosqiie misrros dicliiare, quod imju^modi oiiiiii vir-
niendus esl assidiie conira lent:itinm's acrius in S'»- lute desliiuti sunius. Consilium aulem bostium tst.
litariiim iioviliiini desaevieites, ^'"" servinn Dei 33 III nos per demissionis speciem aiii ad profaniim s;i--

Deo servienlein non ci-ssent sollicilare vi ia

{.'lalis ciiii vitam reirahant, aiit in religione perseveranles
mercede oiiiaire drleclalioiiis, diabnio siigge'enle, :id (lesperaiioiiis hiqueum adi^aut; » et alibi {Grad.

carne coiicupiscente, sukcuIo coik iipiscenda inge- t> 5) I:Nec te i>te dolus ct asins ialronum illoruiii
rente. » Nos eliam nper» preliiitn lore e Jsrnnaniu-, lateat siiggeruiit eiiim iiobis ne ab hominum liii bis
;

^i ;n grati.im noviiioinni , (liniruUatum l('iil:itioiin:ii- si>ced;iiniis,quod magnuin glori;v, pr;cmium simiis

qiie quas initio coiiversioiii> experiri sokni, cans s rehiiuri, feminam contemplati ab illa tameii nos
si

ol) oiulos posneriimis, iit i(isi adveisiis e:is se pra;- nlisiinemus. j Et sub (inem e.usdem gradus < Per :

iiiuniiiii, si lorie aliijuando iiisnrr.xeiint antein : li:i|.' iiisomiiia cacodiemones nos perturbareconaiiiur, diim
coiisiderari e\ p rte r>lig oais, aiii e\
possii;;t :i;il nobis domeslicoriim iiuagiiies repr^tseiiiant , ci ve!
parle diabidi, aui ex parte sa;. uli. lamenianles exhibenl, vel moiitiiros, vel c;iiisa n slra
Ex parie religionis asstieto sxcuii deliciis iidviiios afflicios, et incommodis mactaios exliibeut. » lla
terrel vil:e rpgulans aiisteri p.s. i;n;a, nt dicli S. .\ii- plane relerenle S. Ailianasio (in Vit. S. Anlonii, c. A)
gnstinus (Sej»H. 19o in append.) , i^QH qniv s aliiis, S. Anioiiiuiii lenlabat t Si quo modo pos>ei ab ar- :

i iNon siiie vioienlia poievi ut de abuiulantia el

lit;ri replo eum iiisiituto deirahere, immiiieliatque ei me-
<ieliciis ad lamem et siiiin.ad abstinenliani et crucem nioriam possessionum, sororis defen^ionem, generis
transeai, iil somno prius aiijiie olio amicaui c;irnein nobililalem, amorcm reriim, fluxain sivculi gloriam ,

••oiiirllione vigiliisqiie coiilici;il ; irm , inquam , sine escaevariamdcleciationein,ei re iijiia vii;e remissiori-.
violeniia lieri poiesl ui iiiiu.-.(j!iiM|(ie iracuiidiam pa- blandimeiita postremo viriiilis ardiiiim niieiii, ct
,

lienlia, superbiam amore p m-

humilil:ite comniiitel, maxiinum perveniendi laborem nec non et cnrp;iris .

pertalis diviliatum ac allliienliam supe-

siiliicienti.i- frafiiliialem suggerebal, et ;etalis spaiia prol.xa,eic. »
let, vinolenliam sobrit^iate, luxnriain casiitate ctm- Vide Anoiiym. Halispnnensfm, lom. IV An.ileciii-
deiimet, et hoiiio siibiio in siiuai (lei^lcctuiii traiis- ruiii, ellibium i!e Do inua S. Sieptiani Graiidimou-
roimelur, et quodamiinido alter crcd:iiur ex alie- C lensis.
ro : I qu3e tanieii oinnia pr.xcipiuiit cxigunlqiie His plane non ce lit qnod ex parte s;ficuli certamen
saciae religionis leges. llinc S. Bernardus {Senn. oo proce.iit iiiiic amici, ill nc cognati. islbiiic IViute-:
:

in Cant.) « Piimordi i, iiii|i:it,

: iiostra; converiionis, pareniesqiie intiimum adbuc iii bono pr pos to liro-
ju.viacommunis (luideui e\perientia:raiionem, primus iieiii aggrediunlu;, moilisque omiii!)iis rcvocare co-
exagiiat linior, quem intraiitibu^ slatim horror vilic nanlur, quornin insnllus egregie admodum , e: more
ingerii arctioiis, el in^uelaj ausleritas disiiplina; ; » suo eloquenter de^cribit S. Hieroiivinus ad Helioiin-
{Serm. 9o de Divcrs.)
et alibi : « Cum aliqui siinpli. rum his verbis {Epist. I) : d INeip.e Veio iie>cio ipia le
ces ad conversionem veniunt , severilalem Uegula; dicas niinc coinpede pi a-pedii nuii est iiotiis lerre;im i :

exp:ivescunt. Si liat eis sermo de mundi coniemptii, pectus, nec dura pr;ecnrdia iion ex silice na os llyr- ;

de virutum vitiorumque conflictii, si anxielas vigi- canae iiniriere tigres et iios per ist.t ir.insivimn.».
;

i:«iMli, as^idutas or:iiidi, parcinionia jejuiiaiidi ab Nuiic libi lilandis vidiia soror ii;>'ret laccrlis; niiiic
ips;s leiiurilur, dicuut conquerendo mit;r se Quid : illi cnm qtiibu* adolevisli vernul;» aiiiiit : Ciii uos
e l hoc? qiiis lol t'l lanta iuiplere suliiciat? i iiiiic sei vituros relinqnis '
Nunc gerula nuond iin jam ainis,
oeiiique Petrus Blesensis ad R. Clericum, qui reii- et nulritius seciindus post naturalem pielaiem palcr
gionis voverai ingressum sciibens « Qiiia le, iii-
, : clamitat Muritiiros exspecta paulisper, el sepcii.
:

quii, niundi voluptatibus hacieuus inimersisli , im- Forsitan et laxis uherum pellibus mater arati iiigis
poriabilia tibi vitlentur ciborum inulatio, vestimen- fronie antiquum lefeiens inammae lallare congemi-
luriim asperitas, jugum obedienliae, censura silentii, net dicant si voluiil ei grammaiici
: lii le oiiinis :

regularilas inorum, ausieritas discipliiue. n -rj domus inclinaia recumbit. F.icile rumpit li;ec viiicii a
t>x parte diaboli loiige lortior sustinenda esl pu- anior Dei, et geliinn;e liinor. » Tales fueietilim, ciim
giia € Queniailniodum enim
: liirones, verba loquor fugit ad monastevium, S. Blaitmaici priiicipis ct ,

Chrysostomi {Honid. i ad pop. Ant.), iion ubi fe- poslea abbaiis Hiiensis et niartyris labores; nam, iit
iiiim, el pale:e, etcalamus; sed nbi aurum, eiargen- scribit Waliridiis Strabus ejiis vitam melricc rele-
lum, ibi fodiunl, ei contiiiiio vigilant; sic el diabolus rens :

his maxinie inslal qui spiritalia atiiiigunt negotia

,

ibi insidiaj ubi virtus. i Al iicel omiKs omniiio ino-

;
33 I aiiia til forlc \ol;ius palris pervenil ai.1 aures,
liiiic sU!()nr ;i|ipii'. (Jnlor iiieiileiu liiixere parciitis.
nachos impugnet diabolica versulia , inulto tainen .Siililracluui dolel li3;redeui, iiiitl.iique scn;iluiTi,
iniigis furit in noviter ctmvcrsos, quos adolescenles
Agiiiiiia, pr.-clores, populiiui, prae. epla, iiianipl<.is;
delicatosque a se delecisse dolei i iNequam hoste>, : Ouxtpie ci^nnesqiie ihaiit, proptL:raiiler ejiiscnpus ast:it,
iiiquil Pelrus Venerabilis a^ens de iioviiiis Clunia- Aljb;iliiniipic. cohors, viciiii curiie jiropiiKpu
censis monaslerii {Lib. Mir., cup. laj, quamvis
i
Hoc solii;ii iiiteiile iiiaiiu, si (pialibet nrie
universis generaliier iiisidiareiiiui
noviter lanieii ,
Kllicereiit reiJiici m vitala pciicula iueiileni

coiiversis amplius infesii iiisiali:i;it. D.ilebdnt qui-

Ciir.ie siibire alio. U talis ijuuiii cajca vuliiiiias

dciii veieranoiuin profeclibus invideiites, sed tiro- T:ilia luerunt, eruntqueiii futiirum miiltoruiii alio-
niim superaddila coiiversioiie, quasi r< ceiili suscepto riiiii c riamiiia sed, ui ai •bat |)r:cla us S. Hieiony-
;

vulncie,acriiis indignabaiiliir, cl, velul longi teiiipur.s iiiiih ail siiuiu llcliiuJoriim < l.icel [larvulus c collo:

dopcralioiie, piinris pi;4Ml;i' spol;a ])osipoiioiu«s ,

peir.lca' iirpos, licct sparso criiio ci sci-^sis ves ibus
 S. I'. UbMiDiCTI 21-J

nhera quibus mflleros'eml:tt ; llcet in li-

le niitrieral A sive ciiiii in profecer.s: aitjuc iia
iionnihil virtiile
mine paier j;»cea!, per ciilcaluiii perge palrein, siccis exponii Smnrac;diis t Processu. inqnit, dicit cori-
:

•'Ciilis ;id vexillum criiris evola : soium pi^lalis gpiius vcrsalionis angmenliim virtiitiim, el pr'IV'Clum ani-
r~i in hnc re c-se crudelein. » Hiiiusmodi cnidelila- ma", in quibiis monaclius qnoiidie aui/mentari debet,
1' ngehatur S. Coliiinbanus {Jonas in Vit. S. Col. n. et crescere. » El qiiidem lecte, neqiie eiiim sdns
S, swr. i\ Bened.) cum obsia:iii malri, ei limini osiii excrcilioriim regularium iisus , viriute deli ieiite.
I li;rreiili, pnsiuhiret ulsead nioii;islerium irt- sine- lo'|i't religionis dilficiiltatem , qii nn p'iiius aiigehii
lel, illaque ejnlaiis et pnvimenlo prostraia denesja- |;)ngiior et lepiditas. Processn eri.'o virtiiiis nihii
rol se perinis-iir;ini : t Ille enim limen inaireini|iie dilli. iiltalis scniies, le\ia videhHiiiur omiiia, ciin-
iransiliens, pnpnscit mnlrt^m nc moeiore solveielnr, ctasqiie c;icodsemoiium artcs liissifiahis, (|'ji el limuli
<licen< se ininnu;iin deinceps in hac viia videndnm. » longe fiigient a le, ul gregia hac simililudii.e docei
<

Ad hiijiismoili c.iidelilalt^m nos eliain linilaiiir pro- S. Beniardiis (Scnn. 60 in Cant.) n Aiiiiil flo:esccii- :

pheta cuin ilicil: Obliviscere populum inxm et domnm liiiiis vineis omne ippiile v. neiiaiiim Cd ere loco, nec

jmlrix liii, x drcorem tinim; ad qiiod

et cinnipiacel lii ull;i:emis novoriim ferre odorem llorum (|Uod volo :

:iliendeiis «xcl;im:'l {Epi<t. 10, ad

S. H eronymns alien.lanl novilii n siri, el lidncialiter agaiii cogi- ,

luruim) « Craiide iraemiiim p:ireiilis o')Iili

: El : tanies qiialem spirilum acceperiini , ciijiis primitias
roncnpixcel Rex decorem tuitm. » (l:cmones n.n sustineiii. > H;c nimirum rimiliLe suiii. i

Procesxu vero ronversationis, etftdei, dilntato corde, viriiiiiim nores,quos innovitioperhorrescil ac relugit
inennrrnlnli dileclionis dulcedine curritnr v a nianda- biisiis anliquus.
lornm Uei ,\ jiixia illud Spiiiiiis s:incii in Proverhiis _ fJilatato corde.] Id esl ciim ipsa delectabit juslilia ;
lCap. iv) JJucam te pcr semilns oequilalis, quns rum "
:
nani, ui ait S. .Augiislinus (In psal. cxviii), curdis di-
i .firessus fncris, non arctabunlnr (iressns Im et cur~ ,
latalio csl justitiw delectutio. Dilatalur aulem hoc
rens non Inbebis offendiculum ; pI Lcc'esiasiici vi : niodo cor monachi, ciim Deo lolus adhaereiis, uniis
/// ipere ipsius {snpienliw] exiquum Iniivrabis, el cilo lil cum eo spiitiis, cl h;ihi;anlem in se per graiiam
riles de generalionibus illius; et apud Aposioliiin :
possidetCrealorem. Quidni enim dilataretur, quem
(hnnii auleni disciplina in p w-enti qnidem videtur
Deus iTiagnus, inlinitiis, immensus inhahilat?
non esse giudii , sed mmroris ; postca avlem frnctum
Inenarrabili dilectionis dnlcedine. Dileclionis , ait,
pacatissimum exerciiaiis per cani reddet jnslitin' {Ileb.
diilcedine, qiih. nbi am.or est,ibi non labor, sed sapor
xii). Si'd liibel liic saiicii Bijnedicii texliim e\ciitere:
Procesu, fidei. IKic ve,rha
iiii|iiil, comersniionis ei
e.st, iit loqiii iir 37
^- Bcrnardus ; et qnidem inenar-
rahili, qiiod eain liceai psp"riri. sed a nullo possii
duplicein sensiim sorliri pn-suiil ; n:im primo pro-
expiimi : liac diilccdine rccie^nus propheta totus iii
cessu conversaionis Ma piile<l intelligi. ac si dicere-
«ur, successii lemporis, nsii ac c\ rcilio, bonaque
sliipore psallebat Quam tnagnn muliiindo dulcedinis
:

tuce, bomine, quam abscondisii limentibus le! lacdnl-

regiilaris ohservanti:c conMielnd ne facdia r^ penes
cediiie. « hoc miisio inllammanlnr, et lioc prseciaro
quaR diificilia, lalis-ima (|u« piius v deliamur :in-
Damiani pocnlo qiioiidie inebriaiiiiir ciiam corda fideliiini ct
{justa, « iNiidiiH.cni peiium , inqnii Peiriis
aiiiiiix" converteiiliiiin. di ehal lim S. Augnslinns i

(Opiisc. i.'), rap. 21), ei Hxii:iiilaieni vi'Stiiim . Iccli

{In app nd. Serm. S. Anciusi. scrm. 18-), seu qiiivis
diiiiii.Tm, fihnriim as|)criiaoiii, aqii;i* p(t'tim. ei c;h-
aliiis; qiiod freqiienler lieri videmus, qiiando pro
rera hiijii.-.ni()di incipienles qiiidein iioii sinc quadain
d sideiio salutis sh.t; pajenles et patriam fngiiinl,
lormiiline porlioircsciiniis ;
p(.-rsevt'rantes aiileni, el
(^
exeuiil liiiilo conipelleiile de tcrra el cognat one sim,
I !ng;iiiiiiiiier insisientes, laciliora et uilerihiliora de-
ei iiioriiii hiiic iiiundo alios S| iritaliier aniinanim
ptitaiinis :isperil3iem (|U ppe rre*;iie:ili:i mitii^al, ri-
:

iiiquiriint pareiites, et liheri sub jngo vcniuiu, el

^'Oiem consiifiiiilo coiiiiiiendal. t Kt IVtnis Bleson-
pnii o aiite elali aiqiie siiblimes liumilia alTeciant,
sis ad Ali'xani!riiin novitiiim scribeiis {Episi. 157) :
sii|)erha f.iylidiunt, cl ciipiiinl es-e qo. d aiile despe-
« iNon delerrean! conversaionis priinitiae,
le 36 xcraiii, el odis-e incipiunt qiod fucrant : pneseiiiiiiin
iioviiiii obedienii;v iu^nm, incoiisneliis otdinis rigor,
hospites, futuroriim a|i[ioiit(tres, a"crnaiii iliam pa-
ct ;inslprit:is (liscipliii:e qnitlijiiiii aspciiim iiniic vi-
:

Iriam coniempia tcmporalinm falsilaie siispirani. Hoc

deliir, ohedieiilia sibi coiiverlct ad luci um ;qii;i; nnnc
iiaqiie ninslo sp rilales anini.T iDcbriake el peniliis
:ini:iii(tr2 siinl usu niediat.le diih e;sceiil ; lus enim
,

comminalai ahsiinentiam deli< s, vigilias dulcihus i

<|iii (le lenehi is progrediiintU' ad lumen Inx imprimis
somiii>, panpertaicm diviiiis anieponnnl, ardiiiim
nitilesla est, doiiec ociili liiiiiini assncscanl. » t;idem
coiiira viiia hibdr. iii jociindissimam comiiiilant vo-
r;itione Boberlnni nepniem exciiahat S. Bernardus
liipt;ilcm, diilcescunt eis viia, el qii;r iniiis fiieraiit
tEpisi. [}: « .Snbito procedenli de nnibra ad solem,
preliosa vile-( uni, dl gunt ininncos, ei bciiefacinnt
<le otio ad lahorLMii, jirave ctMnitur oinne qnoii inci-
Iiis qiii so oileruni, non convinciiniur iiidignanlihus,
pil ; scd posiquam ab his dissiiescere, ci ail illa pau-
iion irritaniir o|>|iroliriis, non fi aiigiiniiir injiiriis;
lisper :issuesct:re cippeni, iisus lollii diriiciiliatem,
prorsiis hiiiiini iiilnl seniiunt propier fervorem Spi-
ir.veniii|ne facile esse qiiod iinpossihile ;intt? puiavil.
iiiiis saiicti. j Taiita est amoris (iiviiii«uavilas, vis,
Soleiit etiam loriissimi miliies ainiita biicciiia anle
poieiitia, ev qua etiani sequitiir.
coigessum trepidare; at uhi ;id prj.'lium veiiinm
liierii, spps viclori;e, limor ne vincaniur intrepidos " nb ipsius mngislerio nunfjuam discedentes, in ejm
IJl

rfddii. » lJeiii(|iie idem tiocet Glossa Ordinaria ':uin diictr na usqne nd tnorlem in monusterio perseiemn-
inonililer e.xpiicans E|is;i:i mir.iciiliim qiio per modi- /gs.jyiiia iiiliil prodesl bene inccKpissc, msi ii boiio
cnm (ariiiul;!- immissionHiii am:iriim ex colotpiiiilide a nioriem u>que perseveremus un-e aptid Cassia-
) :

pnlmeiiliim (liiIcor;issc diciliir, « Ter hoc, iiKjiiil, si- iiiim Piiiiiliiis abhas juveiieni qiiem iii moiiis erio
>;iiilicalur qi tttl lioniinihiis delic^iie nnirius in s;i'Ciilo susceperal instii.uens, ait [Lib. iv Jnsiit.. cap. '«7) :
viia rcligiosa vidcinr aiiiara in |iriiici|)io ; seti sicnl < Bciio coe|i;sse iiiliil proderii, nec pleno fervore
piilmeiitum per iinmi^stonem larin;e facluin fiiii sa- reiitmiiaiionis arripuisse principia, si hx'C congruiis
pidum, sic per Dei graliam cl honain assiie aciionem eiiaiii (iiiis simihter non commendaverit alque con-

vii;i religiosa, (|ii;i' pritis diii;i videliaiur, iion soliiin ctuserit, Clirisiiijiie liiimiliias atqiie pauperlas. quam
lioriabilnr, seiJ etiain siiavjs tfliciliir. > Lnde ei S. iiiiiic 101:1111 ipso prolessus e^, iisque ad exlremiiiu

IJprnartlus ad liiigoiieui iioviliuin scribens ail (Episi. vii:i- quciiia imodutn arrepia esi a le non fiicril cusio-

TmI I Non .ii;iiemleneram oidinis asperilasierre;ii;

) :
i.ila, t

meiiicnlo quod asperior cardiius p iiiiuim f;icii lcvio- per palienlinm participemur.] Id
l'assioiiibiis Cltristi

• eiii, coiiver.«aiio coiiscienli;iiii, aderit Chrisii sinvi est cnm

Chrisio siiiiiil [i:iti.-iiiiur; ulii osiendii S. Pa-
las, el propheta! farinula piiliiieiiiiiiii incomeslihiie ler |ir()|iriuiii moiiachornii) esse pnti cl crnccin fene :

((tiidieiur. >
.''1 ciiiin lota vila Chrislinni. si sentndum Evanyelium
Aliero sensu procf5*'( toiurr^^/Jlion/*:, id est viiliili^, vivnl, rr-'x c;f rt marlijiinin ,
(|iiaiilo iiiai;!; inoiiachi.
2lr REGUL-A COMMENTATA. CAP. I. «ifi

nijus sinpularis scopns esl abnegare semelipsum, et A luis! Quanta patiunlur pro sua iniquitale iatrone
omn' s iiiortificare rordis voliintales? quanta patiuntur pro suis sceieribus psrdili, pro sua
Ui el regni ejus mereamur esse consortes.] Quia si 38 neqiiiiia luxuriosi, pro sua avarilia negotialores
< conregnabimiis, et si socii fuerimus
t,ni(iaiitiur, et mare transmeantes, venlis, lempeslalibus corpiis ei
pMSisioiiiim, simiil et consolalionis rrimus. conso- animam pprmilientes, sua relinqiientes, ignoia qii?c-
lalio! « Miilli mulia p.tliunliir propter pecuniam pe- rentes! • Ei iios pro aelerna lelicitaie, ut ciim Cbristo
riMirain, el tn non vis p;»ii propler viiam mansiiram! jii perpeiuum regnemus, nnn paliemur ? Ergo seqiii-
aiebii olim S. Aiigusliiius. Sic lecusas iaborare pro mur Chrisium, uC ipsum aliqiiando consequamur.
Dei prouiissis, qiiasi non laborares pro cupidiiatibus Amen.

CAPUT PRIMUM.
De generibus vel vita monachorum.
iMonacborum qiiatuor esse genera manifestum esl. terni, aut certe singuli, sine pastore, non dominicis,
Primum coenobilarum : boc est monasieriale, roili- sed suis inclusi ovilibus, pru lege eis est desideriorum
lans sub regula vel aiibaie. Deinde, secundumgenus voliiptas : cum quidquid putaverint vel elegerint, hoc
esl anachoretarum, id esl eremiiarum, horum qui dicunt sanciura ; et quod noluerint, hoc putant non
non conversionis * fervore novilio, sed monasierii „ licere.

probatione diulurn;i, didifcruiit ^ contra diabolum Quartum vero genus est monachorum qiiod nomi-
nmltorum soialio jam docti pugnare : el bene instru- nalur gyrovagum, qui tota viia sua ^ per divers;is
cti fialern;! ex acie ad singularem pugnam eremi, provincias ternis aut quaternis diebus per diversorum
scciiri jain sine consol.Tiione allerius, sola manu vel
cellas bospitantiir, semper vagi, et nunquam stabiles,
biacliio, coiiira viii;i carnis vel cogilalionum, Deo
ct propriis voliiptatibus ^, et giibe illecebris sei vien-
aiixiiianie, sulliciunt piignare.
{e<, et per omnia dcieriores sarabaiiis. De qiiorum
Teniiim vero monacborum telerrimum genus est omnium miserrima conver.-atione melins esl silere
f

sarabailaru n, qiii nulla regiila approbaii, experienlia quam loqui. His ergo omissis, ad coenobil irum 39
magisui <", sicul auriim fornacis; sed in plimibi na-
forlissimum genus disponendum, adjuvanle Domino,
iina mo liti, adhuc operibus servanles sjcculo ndem,
veniamiis.
nienliri De > per tonsuram noscuntur, Qui bini, aiil

" Oxon., conversadonis. ^ AI., loiain liiani suani.

^ Al., qui didicerunt. « Oxon., volunlalibus.
* Al., nitnjislra. f .«^1., de liorum omniuni.

COMMENTARIUS.
Monachorunt.] Monacbus dicilur ille qni segrega- C temporalium div^rsiiate, debeatciim eo qiiod unnm
tus ah omni hoininum frequcntia, in solitudine poe- e-t unum fieri, et aJ sacram uiiilaiem aggregari. i
nilenliGe iacrymis vacai, et Deo lotiis adhaerens, iiniis Simili modoet sanctusAngustinus in psalmum cxxxii,
cum ei> spiriiiis efficitur , iii vel ipsa nominis cjus ubi arguens Donatisias < .Merito, infit, illis displi-
:

elymologia indiot nam monachus a verbo grjEco: cet nomen monachorum qnia illi nolunt habilare in ,

uovo?, id esl Hii?<s , difiiur ; liiiic canon ille concilii uniim cum fratribus, sed sequentes Donalum, Chri-
Nicaiiii a Gratiano citaliis :<Pl;iciiil omnil)iis residen- sluin dimiserunt. Alias monacborum elymnlogias el
»

tibiis iiiNicsna synodo ut monacliorum coii-

saiicla appellationes viiiesis apiid Menardum in noiis ad
versatio et viia seciiiidnm eiymologiam nominis ab coiic.Regul. capite lcriio, § 1 et apud Haefienum ,

omnibus discrepet {Monachus enim Grsece, Laiine lib. Disquis. monast., Iracl. 1 iniegro.
III

singularis diiilur) unde monaclium per oinnia sin-

: Quatuor esse genera manifestum est.] Scilii et coe-
;;ulariler agere oporlel. » Ei S. Hieronyinus ad He- nobilarum, anachorelariim, sarabail;irum et gyrn- ,

liodorum scribens (Epist. i) : « lnler|)rciare vofabu- vagoriira; ex quibns iiia priora agnoscit S. Iliero-
liim nionachi, lioc esi luum quid facis in iiirba, qni ;
nynius ad Enslochinm scribens {Episl. 22) quar- ;

siijiises? ad Hiisiicnm iiionachiim (Epist. A)

» el : Him enim ejustempore nondum exortiim fucrat. Ea-
I Qiiid desideramus urbium frequenliam, qni de sin- dem etiam videtur indicasse S. Joannes Cliniacus
1,'Mlarilarecenseinur? » ei ad Paulinum {Epist.\c>) : cum dixil (Grad. {) < Triplex oinnino esi omiiis
:

« Si cupis esse quod diceris, id est solus, qiiid facis religios.x vitae raiio : ut vel soliis cl sorn.Triiis dici^r-
in nrbilius, qu« utiqiie rion sunt solorum habitaciila, tando vivas, vel ^^Q cum uno iilterove sodali. vel iit
sed miilioruin? » Ex Eugenio eiiam papa, a prelato in coenobio cum pturibiis per paiientiam conqnitiscas.
Graliiino cilaio, monachiis idem esl quod unus iristis: D Primo enim denolat anacborctas, qui soli secundo ;

« Agnoscat, inquil, nomen siium u.6vo? enim Gr;B- ; sarabailas, qui bini aui lenii; tcrlio cipnob las qui ,

ce, Laiine csl nnus; v.xot Grsece Laiine tristis so- , cum pluribns deguni. Sed el apud Cassianiim abbas
nai Inde dicilur, id csl unus tristis. Sedeat ergo iris-
: Piamon eadem iria monachorum genera in /Egyptu
lis, ei officio vacel. » Ciii inlerpretationi alliidit exstiiisse lestaiur (Collai. 18, cap. 4) « qiioruin du- :

S. Hieronymus adversiis Vigilaniium ha'c scribens: sunt oplima, inquil, terlinm vero lepidum el oiiini-
« M.uiacbiis non doccntis scd plangentis oflicium , niodis eviiandnin. » Qiiartiim addil ejiisdemcollaiio-
bal)el, qui vel sc, vel mundiim lugeal, ct Domiiii pa- ms cap. 8 suis tempoiibus exorlum, eorum neinpe
vidiis praesioletiir adveniuiii. » Aliler elymologiam i qui in primordiis fcrvore quodam brevi coenobii
monHchi deducit aiiclor lib. dc Eiclesiastica llipiar- perieciioncm videntur expeiere , sed conlinuo lepe-
cliia (Cm;». <i), niinirniii a veibo Gr;cco aova,-, id csl facii, diim inislinos iiiores ac vilia resecare conlem-
uniuit, « (itiod (^\ piira scr^ilulc Dci, alnlii ala rcriiin iiuiii, ncc jngiiiii liuiiiiliiaiis ac palientijc diulius sus-
 S. V. BE.NEDICTt 24S

imere cont-nll snnt, subiJiqtie scpiorum ii»>perio de- A a'laleiu. QiianqiiMni liuic Cassiam Fcnteniia' rioii
»

expelunl c«JI;iS, ac soliiarii snbsciiiteui, qiii S. l'achoininin pr miim coenobii;)-

.liffiiantiir 'separ:i«as
ita scilicet a neminc laces-iii, nim i.airen» racinni. Sed Tnrrccremnia {Tracl. 8 ni
'^erler'» desiderani, ut
ilienles inansiieii ab homini
, ac hiimiles p<ts<^inl lieci.S. Bcned.) iiliins repeicns ooenobilariim cnnas
i> ,

biis lesliinari. > Qiios eliam j.erperam

citm eyrcva- aciineisproiihelarnm exordiiim sumpsisseasseril.pro
b;itqiie hacS.lIicronymianclorilale: Filiipropheiarum
Kisconfimdil Alanbis G:iziu-; expliraiis biinc Cas-
siani lociim; nam s^vrovagi scmper vagi nunquam ,
quos monachoi legimus, elc.
BlabilesexisiuMt; bi vero ellas ex|ietiiiil ei soliiarie < ,
Secmido coenoliitye itrimi snnt ulililale, nam viia
!-«dcre desi.ieiaiil, Proiiiiis :i(l saiabaitas ;iccfdere cominiinis, ul poslea (lemon-lr;ibimiis, praestat ami-
dixeris, a qnilnis in b<>c tanliim discrepare vidontiir, choresi qiice (|im SHblimior, eo pericolosior.
,

(|iiod sarabaiia; iiiill:> nnqnam remi';» approb;iii , ex- Terlio natnrali eliam rcnini orduie pri tuim c-t
perientia inagislfi dicuniiir; hi veso |iriiis in nionas- aenus copnobitaium. (jnia non iiisi piiiis in Cflenolii»

excnsscre jiigum vixeiunt

lerio, ciiji;s ,
probaios rccipil cremus.
At vero S. Isidoms eremilas alt anacborelis dis- Hcc efl monasttriale.] Videlur hicS. V. Denediclns
lingnens, sex reccnset monachornm genora coeno- .
ciim camobiis monasteiia ronlniidere : nnnnihil l:i-
bitariim , eremilarum , anaciioselariim , eorum qni iiicn inter ulmmque discrimiiiis aflerl apiid Cassi:i-

:in:iclioreiarum imagine sibi blandiiinUir, qnos modo niim abbas Piamon (Culln!.. 18, c. 10) : « Licel, in-
circellionum (bi suni gyro- qnil, a nonimllis solcant iiid Iferen^er nionasteria pro
describebai Cassiamis ,
coenobiis ai>|iellari, laiiien Imc inler e-i, qnod mo-
vagi). el sar:ibiiiariim
Scivimmn senus adiiii S. Valeriiis cilaliis a S. Iie- o nasterium noinen esl diversorii, iiihil ami.lius qnam
nediclo AniaiV nsi in Concordia Kcgnlar .m {Ctip. 3, locnm, id est liabiLicubmi significans mona- boini;; ;
T), forom qni ex famnliiio et servitio monasierii,
ccenobiiim vero etiam professionis ipsiiis qiialit lcin
5^

disciplinamqno designai et mona^tirinm polesi

iondebanlnr invili ab abbatibns, panci- tnnc ad con- :

veisioiie:n accedeniltns qno in genere recen^^eri :

cliam unius monachi habiialio n.nrinari; coeiiobiiiin
pos^em li ([iios (|uidam Medi;ini mon;tsterii ahbas aiilem appellari non piilesl, nisi ubi pliirimomm co-
« circniens civiiates qiioscunqne iiiveniie poiuii , babilaniinm degil unila commiiiiio. t El sane mona-
,
sierii voccin aiJ solam nnins mon ichi habiialii.nem
(jui volehant monacliari, sccnm addnxit, et eos ton-
feur;itos non corde, sed habiiu lantnm monachavit, > design:ini!am frcijuenler nsurpari in ;?anclorum ^2
Pairiim Viiis co isiat iinde S. Albana^ius in Vita S.
in Vila S. Hidiilli cap. 18.
:
iit scribil Uicherus
Antonii (C((p. i!) in.|iiii , iii iiionte ino-
hic siilijimgere pnsseniiis, eonim qni, iit
« lir;.nl,
Octavnm :

nastona uli
S. Fructnosns in Regula monastKa cnmmnMi
l;in'it.ain ta! erii:(( ; > ei P»u(iiius referl
dicit
cap. 1 < ob nictnm gehennse in suis sibi domihus {Lib. II 2^) fraires coiigregaios « siiii
de Vit. Pai., c.
,

mona^ileria componere solent, el ciim nxoribns, li-

una dle mon tsierinm consiriixissc. > ynod de coeno-
bio qnis cr<«dal? Et ibidein cdi.lani sj?cidit nuiuium
liis , et servis, atque vicinis ciim sacramenti condi-
lione in iimim se copnlare, el in suis silti, nl (liximus, reiiiiueie cnpicnli, el icqmrc ili ab abbale Ammonio

viliis ex m:iilyruin nomine ecclesias cnsei ran^ , et

cellul III vac.inlem j TonC illc, iiii|iiil Egu inqiii-
: :

rani, sed don c iu^eniam hic esio iii boc inonaslc-

eas falso nomine monasleria mincupire. Nos l;imeii
liaec non dif^imns nionasteria , sed aniiiiariim perdi-
rio,.... et reliiiqmnis ei oiniiia pariicr cum monaste-
lionem, eiicii.siac subversioiiem. » De qnilnis om- rio, ipse procnl ab co parvissimam celliilam lepcnl
ea se cons ituii, Initriipie qiii nnper adve-
nibns si ccemibitas et anaclioieias exceperis . mclins atiiue in

iiam reli(|nos iioii tam mciii- n.ral, nec iulrlligenii, ex inlegn» cum om.tibiis qui-
esl sileie qnam loqui ,

chos qiiani monacboriim larvas et moiisra vcr ns iii eo fneranl, tessit inonasterio. > Eodem s<;nsii
lanlum mona- moiia~terii voceiii iisnrpatS. Niliis in Hist. c:<;dis SS.
unde etiaiu S. Angustinus
dixeris, diio
Patrimi iis Sma, c:ip. 'J aitmi. B ii. 13 Januar.
cbonim gcneia assignal.
commimi viia. qunii Militans sub regu a. vel abbaic.\ Parlicula vcl bif.i-
Primuii f(B(io/)i/«rMm,] a
diclorum; nam Gr.cce -/on,d,-, La- ri:iin polcst bic siimi disjunclive et copulative : di.«-
prolitenliir, 41 sic
jimclive, (piia, iil:iil BeniardnsCassineiisis, i qiiando
liiie co-iimunis exprimilnr, ei |5ici; viia.
mon;iciii iioii snper se baiieni altiiales, stnl priepos;-
inier nionacborum genera diciiur coeno-
I'riiiinm
los, ei d.'<aiics, el priores; inilit;iiii minen snb rc-
bitanim gcims, sive in^iitulione, sivo ulirnaie, sive
gi!|;i, si;d scqiiunlnr rciiulam ^ecuiKlnm pr;cposito-
iraimali rernm ordine.
a primis Eccle- ruiii im[ieria. > El llildemanis « Eoite, iii.|uii,
Primum instiii.lioiie, utpotequod :

exordmm; nam, ui qiiod IJ. BiMiediclus plenus liiit spi.ilii propliclia',

si;i^ icmporibiissiimpsi sc dicil ir
Piamim {CoUat. 18, ct vidii spiritn proplicliae isiuil leiiipns, in qno siitii
tradit apnd Cassianum abt>;is
mnlia nion.isleii.i sine abb;ilibiis regiiiaribns, i.lec-
c. ri), talis Hinc er;il omnis Eiciesia, qiiales nunc
t

que posnit Militaiis au/i re(julii vel ubbate, t faietur

perrancos iii coenobiis inveiiire dilhcile esl se.i ciim
:
;

t;iiiicii ulcrqiic particnlam vel hicsnmi |'ossc copula-

posl a|io»ioloriim excessum lepescere coepissel niul-
hi (|uibus adlmc eial aposlo-
live pro et, ipio sensn etiam eam capiunt n-liqni in-
liiiido credenlium
perfeclionis. terpreles comiiiuniter ; et sic iioinine abbatis iiiteih-
liciis lervor, memores frislin;i! iHius
discedentes a civiiaiibns sms, illorninqne consorlm D ?"" quicnnqne snperior quocnn.iiie i.ommelnr vo
cabulo, sive pr:H|iositus, s ve decanns, sive prior.
qui sibi vel Ecclesi.e Oei remi^sions vil:e negHgen-
liain illicitam esse credebant, in locis siiburb;inis ac
Uemde secundum genus esl anaclioretaruin.] Ana-
secretioribns coinmaiiere, ei ea qu.c ab aposiolis per
choretje, qnornm principes Panlniii el .nnt.mium fe-
ceruiil S. Ilieronymiis el Cassiamis, et quonnii i'c
imiversimi corpiis EccUsi;»; geneialiler memineiant
privalim exerccre ccepcriml aique ila coa- Yeteri lestamento Elias et Elis:fins, in Novo aiileiu
iiisliinla ;

Tesiamento Joamies Haplisia aliquas nobis exhiiinc-

Imi isia, (|uam diximns, discipuonim qiii se ab illo-
ruiit iimbras, bi sunl qni inibitant per deseria, »
rnm coi.iagiose(|iiestraveraiti, dihciitlina; qui paula-
«

inqiiit S. llicroiiymiis {Epi^t. 2^2); sive, «t ait apini

tim tempore procedeiite segregil. a credenlium lnr-
coiijiigns ab>iineieni ct a pa- Cassianuni abbiis Piamoii {CoUui. 18, ca}). 4), (inj
l|is, ab eo (|U0(l ;i ,

prius in coeoobiis insiilnii, j;iniqne aciuali conver-

icnlum se consoriio mniidii|U(; isiins convcT^alione
(

monazonies, singnlaris
monai hi sive saiione perfecli, sulitudinis elegerc sccieia; » qiii
di>c«;riieieiil,
< neiiuaijuam contenli hac victorla qua inler boin.-
ac sobtari.c iioniiiiati snnt; nnde
viiye dislrictoiie
nes occnllas insidias diaholi conculcaveruiii, aperlo
conseqnens fnii ul ex commtinione consorlii cceno-
eoriiiti coeiiobi;: voca- ceriamine ;ic inanllesio coiifiiclu d.Teiiioiiibii» con-
bil;«;, cellaequi; :ic diversona
ichorum gredi ciipientes, vasios eremi recessiis peneuart;
ren1,iir. Isiud ergo luit antiquissimum ninn
non limeni; nnde et anachorelarnm noincii acce-
peiiu?. quod iion niodo tem|iore, st-;d eliam gnilia
quod(|ue pcr anno.-. plunmos solum in-
perniil ab eo ciiim qnod piocul ab liominiiins ic-
; <
primiim Csl,
duiavit cesieniiii uumnpaiitui,' > ut dicii t^. Uieronymus
Mi.l.tbilc uiiiiue ad abbatis Panli ve! Anloini
 i,

RPXIILA COMyiLNTATA. CAP. I.

iij ; aiiv.yj.toirj eniri) Gr;cce Laline secedere

" ''-'^
A hnjnsmodi iecliis:i! siih re;^i,iiiiie ct disoipliii;i abii;iiis
rediliiur; quiunquain aiiani liiijiis v(tcis eiyinolngiam '
mi)iiasloiiivivebmt. ul iirobal nos er MabiilMnius io
(ioiiscunl Biihoriu- et Tritliemiiis. ((i niiniriMn dictos observaiionibus previis ad Viiam S. Wift uadse.
voliiiit an.iciioreias ab i-va surmm y/jpo; chorus,
ai Qu.ne les viros perinde ac mulleres ;vque
consirin-
<*o qiiod siipernariim rerum coiileinplaiioni pr.Tcipiie gebal, qui
sive intra, sive exlra monasierium in-
jieptilciilwr, et c ad ccelesliiim spiriluum cliorum re- cliisi, aiii alias
solilarie viverenl, proprio laiiien
spir.-jre ijebeaiit, » nt loquiinr Triilieiiiius. Lnde ei nionaslerii unde ogressi fuerani, alibaii siilijocli ro
apud (^ajsiantjm ahiias Joannes Hrennlae, iniiiiit, : « manebint, ui inter alia cul is:iiur cx Viia S. Ayberii
p-rfeclio est cxnl;im mentem a curis h ibere terrenis, monachi Ciispiniensis n. {Boll. 7 April.), qui, ac-
I

eiimqiie, qiianiiiin humaiia fragiliias siiiit, vivere cnm cepia a Lainborlo abbnie licenlia, « leolusionem in-
Cliri^io, » Addit Boiierius /^3 dicios fuisse anaclio- gressiis est, in qiia, qiiandiu vixii, sub imperio
Cri-
relas lanqtiam ongenies cor siiiim ad Doininum jeju- spiniensis abhaiis Domiiio niiliiavii. » nui anleiii
iiii-ict abslinenliis inlerprelaiioni >aiis coi!2;ruit
; ciii peip II1S3 recliis=oni haiid crarit addicli," lii cen.n
(iiiod de anarliorelis heverus Siilpicius {Lib,
scriliil i temporibiis ad suiim nionasierium aocedore soje-
Didl., f. 9 ) : i Ilaliiiant plorique in erenio sine iiliis bant, ciijiis rei lucuV-ntiim liabeiiiiis exeiMplnin
labernaciilis, (pios aiiarhorclas vocaiit vivnnt lier- : Adhegriiii Cliiniaceiisis inonaciii apiid .iManiiom mo-
baruni radic ibiis, niilio unqiiam cerio loco consi- nachum in Vila S. Odonis {Lib. i, n. "2-2, s./c v Be
stiini, ne ab hominibus rreciueiileiiiur ; qtias nax ned.), (jui ex licenlia abbatis per inginia
et ampliu<
sedes liabcnt. >
coe'!3[t rit, annos in ereino dogens, < dominicis laniiim dieliu^.
/(/ eremilarum.] Cum ercmitis anachoretas
esl aiil pnHiipiiis fesiiviialihiis ad monasleriiim S. Po-
conriindit S- P. Uenediclus; aliquod tameii inier " tn, quod Cluiiiacum dicitiir, qiiia duobus fere
oiilii-
ulrosqiirt discrimen fonstituit S. Isidorus {Lib. u de bus prope est, descendere consiieverat. > Deniqiie
l)iv. Offic, c. ib). Viill nempe eiemilas eos csse perpeiuo reclu.sis soliiai ioi uin regulain soripsii, Griiiii-
« i(ui. procni ab liominibus recedenies, deserla loca laicus, iii ciijiis cap. 15 agit de 'm..do el (irdiii!:: re-
et vasias so.imdines seqtii et habilare |»(;rhiben- cluileiidi S(dii;irii.
lur, clc. » Xnachoretas aiitem illos i qiii, jain ciieno- norum qni )wn cotirersiotiis fervore nointio'.] QniMi
biali convrrsalione perfecti, includuiit semctipsos < est dicere,
in(|uii llildeniariK, noii lanluni vadunl
procul ab hoininiim consppciii reinoli. > Verius la- ad eremuin qiiando incidil illis cogilatio eunili ail
nieii ulrosqiie iioii nisi uiiiim monacborum genus ef- eroinum; > neque oniin oiiini (rodt-Vidiim e>t venio,
ficere (iixHiis; iiam et quos hic describit S. Isidorus aut omiiis ex Deo spirilus esi, naiM oi Saianas niu)-
eremilas, lios S. Ilirro ymiis, Severus Sulpicius, el nunqiiam in angolum liicis se iranslnrinans, iniilia
Cassiaiius aiiaci oreias appellant. Nec tamen inficias quibiis exsei|iieii(lis imiiares sumus, sub pieiatis spc-
ibo qiiin dnas iresve in species lioc moiiaclionini cie suadeie coiiatiir. Vel conversionis fervore iu.vi-
genusdividi possii ; nain,ntdicii B. Pelrus Damiani tio, id esl non inilio coiiversionis, quo lemiiore for-
{Opusc. \h. c 5'2), < er«milariim ordo biparlilus est, veresolent monachi, quippe lorvorvaide suspe-
l;ilis
quorum videlicet aiii ctlliilas incolunt, aliipassins ctiis est et mulaiiofti olmoxins, nec anachoroiio.o
per ereini di'seria grailienies, cerias .Tiles iiabere vit;e idonei soleiit esse incipientos u de et in Viiis :

conloniniiiil. Sed ijiii (ler ereniuin spaliaiulo di!?c i- Pairum legiiur ILib. v, libello 10, /.. llu). <iu(),l
ruiit,
....... aiiachoret.»:;
u...,^...., v,,.^ , qiii
,^,.. vero
,^,,, cellulis
,^^.,..i,c coiiieii:i
V,.... ...... siini,
o.iiii, <
. qiiidam i.iici
.|..iuuiii frater iciHjiiiiaii&
renunlians ^;i'ciii<;,
s;(cul<^, et
ei accipiens ha-
iia-
iisitato vocabulo eremiuie dicuniur, quilnis noiiicn C biliim inoiiaclii, siatim leclusit se diceiis Solil;iruis :

> Alipie hi
coniiiiiiiie rictiiiM est s|ieoiale. liam po- >
esse volo. Audienles aulem vicini seniorcs veneriini
sircmi duplici exslili ro diireronlia
iii ut enim ob- : et cjeceruiit euin, ei (Vcerunl ciroiiire cellas Irairum'
ser»al SloiiardHS {In nol, ad conc. ReyuL, c. 5, § (j), et p(£ni:eiitiain coram singiilis agere, el dicere :

« qiiidam infra iiionasierii sepla iii ccllis include- Ignoscile iii;lii, quia i.on siim soiitarius, sed adliuc
baniiir, ui paiet ev .lustiniani Nnvelia 5 A'jsi qu:- : iniiium monactii niiper assumpsi. i>

(iam illorum in corlemplatione el perftctione degentes, Sed monasterii probaiione diutunta.] IInc iiirniruin
vilam remolam liabeani in hospilio. quos vocaie ana- exigebat priscoriun monachorum disoi|vlina, iit in
choretas^ id est diiCfdeiili-s ; ct hesijcliabtas, id est eremo iion admiiieront, nisi diu prob.uos in coeno-
quiescenles consueveruut ; ubi liuspitiiim suiniiur pro bio < De liido nioiiasieilorum liujiisinodi vohiinus :

cella, ibi eniin agilur de iis qiii iii nionasleriis iiiclu- egredi milites, quos eremi dura rudinienta non ler-
<luntur. Id etiain planum est ex canoiie 41 sexla^ }.y- reant, > inqiiit S. Hieronymus ad Knsiiciim moiia-
nodi, qiia? aii hujusmodi iiiclusos uvx/uipn-r/.u-j 77««- chum scriliens {Epist. 4). Ideiii docet apiid Cassia-
poTptSstaSat oiaywjrfj, id esl anaclioroticam exerceie iium abbas Pianion supra oiiai is. Idem siatulum le-
viliiiii. Qiiidam veio exlia mi;iiasieiii septa iiiclusi gitiir iii concilio Veneio anno 4G5, can.
7; in coiici-
eraiit, de qiiibiis lioc capiio agit S. Isidnrus. > lio Toleiano vii, can. 5 ; iii soxia syiiodo canone -41.
Porroa prinio recliisionis geiior.- excluse non fiie- Idem videre est in Vita S. Kulliyniii abb,.lis n. 811,
riiiil i)S:e niulieros, qu is in viioiiim monasleriis in- lom. II Rloniimenloium Eccles. Gracjo, et in Vii;i
clusas vixisse non raro ro|ierimi:s apud aiiciores. S. Theodosii Coenobiaicliae , cap. 2, apud Bon.
Talis erai apiid Meldos Oigorii ""«^'3 Carmenlria-
ducis \^.iiiiiciiin.i- XI Lt ceiie,
Januiir. r.1
- o"^'" .\i jjiiu.ii. ut pnicnre
cerle, ui quidam Zj.5 di\il
pnlclire qiiiuam
cenM. soror(^a>c. w Bened. part. i, p. bbd) uomine A> sicut flus frucium, iia vila ccenobitica
dixil. 45
anaclioreii
Oibelina amori^ Dei gratia s.ooiilo .\i reolusa in Faro- tam praecedere debet.
iiiano mona.sicrio, .x Fiilcoudi abbalis Noiiiia de Sed quierel aliipiis quanla el qiialis fueril islli:vc
pr.TfaloOlgerio. Taiisapu.l Viroduiium S. I^opponis in ciEiiobio probaiio, quam diuiiiniam solum indo-
inater IJ. Adolwiif {Apiid Boll. 25 Jan.), quajcum, bnile pra-scribitS. IJeuediclus? S. Isidorus iii libn>
iinposiio sibi velo, ccenobilicain primiim viiam pro- de Ecclesiasiicis Olliciis rem delerminat his veibis ;
fessa essel, < apiid S. Viionum succedenie ciiani < Sed isli (ixaminalione coenubiorum probaii in om-
lempore solilaria esse cupil, ibique reclusa cursuni iiibus discipiiuis monasterii per triginta annos y.l
vil;e, diabolo cum viiiuin suarum copiis Iriumphaio, lianc conleiiiplatioiiem per obedientiam eligiiniur. ..

iii pace jiorogii, iii de ea scribil liveihelnius iii Viu Al veni Fr.incisciis Gcorgiii-, in libio de il;iriiioiii 1

S. Popjionis II. IS. Talis denique apud S. Gallum muiidi loqiiens de Rachele ei Lia uxoribus .lao.li,
sancta Wiborada {Sa-c. v Bened), qua' (juadiiemiio lirobaiioiiis lempus ad aunos docoiii ol ccto, aiii vi
primum juxla ecclesiam S. Georgii inclusa, posiea ginli ad buminum restiingil, » Pro Kaclielo, iuqiiii,
ad S. Galluii! ab episiopo vooala, ibideni ad lineiii suspirat ei servii Jacob ,'cl taiiieii primo Li* con-
lisque vii:»', quam niariyrii) absolvit, perseveravit, jungilur, eo .luod spirilaiis bonio pro (|(iiele et vi-
< qiiam
44^pis^^op"** ciim paucis piosecuius, et sione, (iu;e esi iii conlemplaiion.', suspirat, pn» (|u.i
beiiodicens clausiilain oliseiavil, > allestanie Harl- subiil jugiim servilulis Dei iiilulominus iii Lia- ;
»
jnaiiiKi ni'>n;iolio S. GivMi in cjiis Vila u. 15. Porro viuc aolivat toiijiingalur, priiiio iRXCaSo cst anic-
25! S. P. BKNEDlCTr a;-i

ai-.amdevpnlaliulperfcciiojiemcotitemplalivam. Ideo A morlis inslanlis considerdlio, inpxpeliMIeoran.li slii

1'alrHS illi ;inli(ini decrcvprnnt ne qnis admilleretnr

dium, ciistodia siii inexpiignabilis, venerisexstinctio,
appeiiiionum ignorantia, mundi mors, inillnm cild
ad vi arn soiitariain el conieinplaiivam, nisi c^serci-
intns per deceni et oclo vel vistinti annos in oiierijjiis
desiderinm, Tns discretionll. lacrymanira laCHltas,
loi|uacit:itis exterminalio, ei si quid hoc genus esl,
cliariiati< et ^ervi iis monasterii. » Kx qoo Inco sns-
picari licet scrii-iornin inrnria apnd Isidornm irre-
quod liirhis esl iiigraiiim et infe-tum. » lll antc lia-c:
I Nemo inc el elaiioni animi, et simulalioni, seu liy-
r^sisseiiiendnin,et pro 2'» positnm fnisse 50; iiain et
p.issev niis lib v HiWiot. , can. ryl. cttans hunc Isi- pocrisi (et aliis hnjusmodi vitiis) ohiioxius aiideat in
rJKii lo iiin. absoliin; Ifgit vi£:iiili. llliul enam i>roli- soliliidinem vesiii^ium ponere. > Et iterum rationem
xnmt mporis spatiiim ad (inadricnniiim rediicil sexta reddens : i Qiii morbis animi laborat, et larnen vi-
sindin, edi " lio canone « Q'ii sive in urljilni?,
•
:
lain solilariam aiidei agi^rpdi, periiide facit ac qni in
E ve in vicis in clausiiris solitarie vohml vivere ,
alto man ex navi desilil jn flucius, el in labiila exi-
.stimal.se sine pericuioin porliim evasiirum; » elquia,
prins ingredi intnr monastt^rinm , el ea perdisraiit
qn.-e .'d lianc ansfhorclicnm convprsationem reinii-
m ait Cassianus solilndo i eoriim qui miiius emen-
,

daii sunl, viiia iKm soUim servare , veruin eliatn

iiintnr. 'rrienninm iiilegrnm coenohii pricposiio in li-
inore Dei snbjaceanl, et posifinam in omniitns, iili exaggerare consnevii. > Sed de his satis.
decei. oliedieiiiiam evpleverint, examinentiir a prae-
Notanda sunt aiitem sancii Benedicii verba : Mul-
Biile, iitrum spo ite sna ei e\ t:>io corde proposiinm
lornm solatio ; non dicil exiinii alicujus Fatris,aul
singiilari.^ alieriiis socii adjntorio, sed mnUorum in-
hoc aniplccii desiderent, et sic prolessionem hnjus ,

qiiit, i^oLalio jam docli qnia , ut dicebat apnd Cas-

insiitiili f.iciani, nec sic t imen siatim incindantnr, :

siaiiiim S. Antonius {Lib. v Inst. c. A) t Qui post

.•^ed annnm adliuc exipa claiisam pormaneani,
ut eo- :

innolescal (CfJ '. 4^1). » coenohiiale propositiim fastigia nilitnr suhlimions

nirri inipiilii» fertiiis
(erieciionis attuigere , ct aiiprebenso di^crelionis
H!ji'.»s institnti ratiiinem familiari, sed lamen
apia
f.u-i.:jiii.iineli;iiic rpildilS. Jnanncs Climacus [Grud.
exaiiiine propno jani oiens esi stare jiidicio, atq^ e
i

i\) : i l? periculnm lironi impenlo milili^iue gre-

ad arcem anachoieseds pervenire, minime de'.;ei ah
ijario seipsiim diicllo commi.tere, sic viro rpligioso
uno (jnamvis siimmo umversa viiliiliim geiiera ex-
nnie capla pxperimenia et multam iii edomandis pelcrp ^5,7 fllius enim scientiiE floribiis exoriialur,
;
,

exercitaiionein p!<^na pericnli alea : lier di>crel;onis ralionenihusiiiis commiiniinr, alicr

aniiiii aliVctilnis ,

est in siilitiidiiicm spcedcre i'|p de vila, sic ; iitenim patienti* gravitaie fundaiur, aiiiis bumiliiaiis, eic. > ;

i-te de Eodeni ar^nmen-

saliiie neierna pcridiiaiiir, >
ex qiiihiis iiilerebai < monacliiim spiritaliainella con-
to meb iinr S. Thendosiiis CoKnobiarcha (/» ejiis Vil. dcre ciipieiitem, velut apem priidenlissiinam, dehere
uiiariiquami|iie viilnicm ah bis qni eam lamiliarius
f p. 2; Boll. W
jim.). AJde (iiiod anachoresis in jngi
reriim cd-jpslium cnntemplatione consistit, ad qiiam, possiilenl defloiare, et in sui pecloris vase recon-

msi (iracvia in coenobiis acliva vita pfrvenin iion ,

dere. »
pu:e>t iit docel inier alios apnd C;issianiiin abbas
,
Et bene iistructi fratern t ex acie ad singularem
Ne-liTOs cidlai. U, c. 2; et in Regnla Soliurioriiin pugnam eremi, etc.J Ex bnc ergo loco constat quod
(Jrinilaicns fasiiginm coniciiipla-
liis verhis : c Ad diximus in jirolo^jo, el coenobiticam et anachoreticam
tiv.H V l,n seniclipsiim
(jnisquis corialur ascendere, vitain [ier|niuam esse iniliiiain, cuin Iioc taiiien dis-

(lebel prius per miilta experimenia in aciiva viia cniiiine, ((uod isia periculosior sit, ilia facilior et

pnibare. » Jam vcro qnia non omnes qui in coenobiis C iniior; quidem discrimen elpganter descnbil
qiio 1

conversaniur eOam niulto lempore , ideo meliores Pelrus Vpneiahilis ad Gislebertum eremitam sicscri-
bens (Lib. 1, epist. 20) Clausiraliiini conimuniler
cvailiint, aiil anachorelicae viiae j"d'caiilur ido- 46 viveiiliuin coiabilatio
« :

casirorum ad pugnam ordina-

nei , iiunc videndiim esl qui el qiiales ad eain e coe-
iiohiis iraiisferendi sunl, id qnod indicat S. Reiiedi- lorum miihitudini videtnr comparari, ubi quisque
rliis cmn aildil :
tanio securius adversus adversariiim diinicat, quanto
Didicminl contra diabolum mnltorinn iolalio jam sibi vicinius adjutorium de commiliioiiis dextra spe-

docii pugnare'^. Quod perinde est ac si diceiet, qui rat; in illo enini praelio non solum de sna quilibel
vitiis oinndius siiperatis, viriiUibus ciinclis qii.iiilum praliaior virliite pr:esumit, sed etiam de aliorum
paiiliir liumr.na fraijiliiis imhiili, jam diaboliira non dexera laevaqiie compugnantium viribns qiiandoque
timenl; lales eniin contra diaiiolum didicerunt pii- niagis(|uam (Je suis conlidit laborant ibi siiigiili, et :

pnare, Pl revera la'es reqiiiril cremiis « De liido :

saluti su3e insidianies perimere, et coadjutores modis
iiionasierioriiiii biijiisinodi voliiinns ingredi miliies, omiiibus deieiisare; nec minus inlelligunt in rnorie
(jiioseremi liiira riidiiiienia nm terreant , inqiiit S. sociorum periciiluin, quam in viia inimiciriim sen-
liieronvmus (l'pist. i). qiii specimen coiiversalionis tiiml detrimentum. Al soliliidinis singulare certamen
siia- ihnlloieiiipore de(leriiil,(im onmiiim hierint ini- tanlo (lenciilosius agitnrqiianlo serius alicnum auxi-
iiimi, iii |irimi oinnium lierenl, q los nc" esuriesali- liiim diinicaiis pra stolaiur ;
quodque periculo accre-
((!iando, iiec qui paiipertale
samriias superaverit ,
scii, non, iii in acie lieri solet, multi conlra multos:
l.iiianiiir, qiioriini hahilus, sermo, viiltus, incessus, nec, nt in diiello, uniis contra unuin, sed inusilato
•lociriii:) vir;uliiiii esi » el Cassianns (Lib. \ Jnslit.,
:
pr.ijiaiidi moresolus conlra |durimos, el niimero, et

c. .jO) < Qu! iii cneiiohiis

: primnm diiilissime coin- D virtute (ira!staiiies diibia siib sone coniendil. >
iiioratiie^. otnniijiie piiientia; ac discretionis regu:a Ex hnc eiiam sanctae Hegula; lesiimonio infert B.
diligenipr edocii, huniilitalis pariter ac nudilali> vir- Pftriis Damiaiii S. Uenediclum iion inodo permisisse,
Iiile po-sessa, aiipie ad puniin viiiorum nniversilale ied ct suasisse suis anachoresim ; nani postquam
consuui|>ta , diirissimis d.TPinontira (uaelils congres- pra;d;cia S. Regiilae veiba retulil, iia concludil (Lib.
siiri pciietraiit eremi prolunda secrela; > et alibi v:, ep.12) « Ex quibus maiiileste colligitiir quia
:

(Lib. VIII Inst. c. 17) : « Ereinnm perfeclos ommque docior almilicns de moiiasterio Iratrein quemlibei ad
viiio piirgaios (•poripl ex(ielere. el excociis ad pn- eremuiii coiiscpiidere non modo non proliibuil, xeniiii
ruiii niigregatioiie Iratrum viliis, noiiptisillaiiiini-
iii (
iiisuper monuit el docuit, insuper eiiain qiiibusdani
lilis (>crfiigio , sed divin;e coniein|ilationis ohtentii I
ersnasionihus imiiavii auci'>rilatem qiiippe dat,
:

non nisi
pt (lesideno intuiiiis siihlimioris inlrare, qiii ut diuiurna prins liaier prohatione discai in monas-
in soiitudine a perleclis soliimmodo poterit appre- terio qualiter in eremoconira callidi tenlatoris argu-
beiidi. » Atomnium lu< ulenlissime S. Joannes Cli- inenta confligat... In illis ilaqiie S. Uegiihe verbis.
iiiapiis (Crnd. 27) « Sigiia pt argnmenia, seu exerci-
:
qiiae supra [osuimus, pers|iiciie declarainr qiiia S

litiines eoriim qiii non sine caiisa soliiudinem se- lienedlctiis, dum in monasierio bominem ponit, ad
quiintJir, h:ec siint mens i.iillis perturbalionum
:
cre.i.uin dirigil bic quidein collocai, scd illuc co-
;

Ihictilins agitala. cogilaliones cass;r, rapius in DiMim, hortaius inviial, cc. > Quar: fuse ptospquilur. Kl
soiijil.iiotiiMi ,110' iioriiiM pr;csciis scmjicr mcmoria, saiic Caiiialdiilciisis ordu, ct ipsc sub Rcgnla S. I)c-
 REGCLA COMMKMATA. CAP. I. »-,

nedicli militans, .'^uos liabcl erpmitas, qnin etiam A Exl sarahailarum.\ Qiii ab eo quod < seiiirliiisos
liodie in nionle Serrato multaj visuninr anachoreia- a coenobi(irum congregaiionibus seqneslra-ent , ;tt;
nnn Cfillulae quce a Benedictinis inhabiianlur; sed siiiillatiiii suas curarent necessitat.es , iEgypl'ac;K
fl miillos olim in monte Vosago anachoreias ex lingii» proprieiaie, sarabailre nuncupnti suiit »
,

itoslrisegisse colligimus ex Vila S. Pauii epi.soopi inqiiit Cassianiis {Coll. 18, c. 7); cm concinere vide-

Virodiinensis, n. 2, iibi haeclegiintur^Sffc. ii Bencd.}: lur illa lectio quam ex Apologia Heorici iV imper;i-
< Domino prceduce tandemeremum qiiae Vosegus no- toris nbi hic locns citatiir, proferl Menanliis
, :

ininatnr, Christi servus.... ingrt^'iiiur. Hiijns eremi « Sarabaitarum, id est sibi viveniium » ei Smarag- ;

soiitndiiiem piurimi anaciioretarum cellulis divjsi 4B diis :< Sarabail;e autem intcrpreiantiir remiiia^, eo
Jernnlur iniiahitasse, pra-ter sahbaiiim etdoininic.pin, quod majorum exempla el virlutem sequi rfiiuaiit > :

muluis visibiis et quos aiit

allo'|Uiis disjnncti, nisi Hinc S. Odo ahhas CInni:iceiisis (Collat. 3, n. 2-2) :

corpor:dis infirniitas, vei anim:e salutis causa visitari < Mos miseri aiehat: non siimiis monachi , ni falso
,

per aliquos coegisset quoriim oplahilein conver>a-

:
nominamur; sed strabaiia?, id est renuita?, qni jiigum
tionem Pimhis.... adipisci satagebat. i regular.s discipiin;e renuimus; > ei Bernardus (.as-
Ad ereninm laiiien niillus sccedehal, nisi profvia sinensis : < Sarabaila; quasi renuil;e dicuntur, qiio-
abhalis licenli:i, fratrumque accedenle consensu ;
niani gloriam saiictam lespuenles militare renuunt
ntnimque enim requirebatiir, ul niiiltis posseiexem- sub pastore. i
plis proliari. Luculenlum nobis exliiliei Viia S. Bavo- Qui nulla regnla approbati.] Ul pote qui nulbim
nis conlessons {Swc. ii Bened.),^^ veniens ad Fror- approbani, sed poiius ne arguantur eam lugiunt , iil

berliini abbaiem, « petiit eu;r. sibimet humiliier cel- tradit Boheriiis.

g Experientia N:iin et ipsi sine pistore
Inlam, in qua familiarilcr Domini niisericordiam pro tnagistri.]
facinoiibiis snis deprfcaretnr largiri. Ul vero pius viviiiii, in ipio omnem
coenohiiariim. qiii siih regiiht
paier monasierii ejiis peliiionem audivit, cuiii gaiidio et ahbate militant , disciplinam ahjicere no-cimtiir;
cnm suscepit, el ejusdem Inuribns monasleni juxla nnde Cassianiis eoriim mores apprime di-scnbeiis :
pr.Teceptiim pii Patris Benedicii convocaia omni con- i Ccenohiorum inquit, nullateniis evpeiiinl disci-
,

gregatione ejus palefecil preces, > cnjus volis fraires pliiiam, nec seniorum snbduiitur arhitrio, aut eonim
annuerunl. Siiiiilr.er S. Baroiiius {Sac. uBen.) < siii tradilionibus iiislilnli siias discunl vincere voliinlaies,
Pairem coeiinbii seiiulis deposccre coepit precibus, ut nec ullam sanae discreiionis regnlam legiliiua emd -

ejus permissu Caliicuiii genitale solum sibi licerei lioiie su>cipiuiit. i

desererc.... s;c<|iic demiim aii;^clioretic;im viiam dn- Velut auYum fornacs,] id esl monnslerii in qiic ,

cere. Posi plunmam laiidem indesiiientemque peti- copnohit;e igne oh*erv;in:ue regularis probaniur, iit
nonis sii;p insiaiitiain, ejiis pa>lor ciiin oiiini giege, inde puriores evadaut.
jicel iiiviii suo s:ilisfeceie (lesiderio. i Jla eiiam S. Sed in plumbi natura moHiti.] Sanbaitas pljimbo
Ciiihberiiis refercnic Bcda {In ejus Vita, cap. 17) :
similes lacil, quod applic^ilnm igni non modo inolie-
« Postquam iii moirisicio multa annoruui curricula scit, sed et totuiii ellluii;quia siiniil ;ic vel parv;E dif-
«•xplevit, laiidem diu concnpila, qiKvsiia, et petita llcnllatisigncm seniiunl, omiiino res 'Iviinlur, et in
Sidiiiiitiiiis sccrct I, comiiaiiie pi;rlati alih;ilis sui st- vanas effluunt voluplates, uiide el pi o lege ei-. esl de-
mul et rralrnm ijnitia, niultmii hetabundus adiii. t Et siderioriim voluplas.
Js. .M;»(i:ilgisiliis (7n nppeud. ad swc. :v) < cupiens Adliuc operibus servanles sffculo fidem.] Qiiem in
arctiorem renioi;iiii()ue arripere vivciidi lormnlam, C lociim Smaragdus < Quid e>l eniin adhiic openhus
;

tum m;igna hiimililale cxpetiii, ut sihi liccret remo- servare sa^culo Gde-n, nisi ea facere ni' nac hiini qiia;
iiim el qiiieium locnm pi niuircrc.... quique quod egil in s;(>culo adbiic in sa,'cul:iri hahiiu po^iiiis?
devote expetiit, graluna fiatriim bcnigniLis ei cum S^t-culo lidein servai, qui:i ejus voluiiiatem iaeere non
iiiagna diilceiline concessit, i nt scribit llariiilfus in cpssat; lidem saeculo servat , qu a se iiec desiderio.
(:jiis Vii.-i, n. .'). Deiiique S. NVillndus episc(»piis l.ho- nec opere ah illi» separal; sed lanium per tonsnram
racensis, ei ablias llipcnsis Celino pr.Teposiio peiendse et reiigioiiis habiium Dei sese meniilur lilium; in
ercmi conces-iirus licciiiiam, rein priiis fratribiis habiiii enim et religione exteriiis a ne-cientibus
leiulit, III aiicior e-t Eddins iii ejus Viia, n. 00. Et Doinino viitetiir esse meiititus. > Q ;ae egregie com-
sane ;tniuiin videlur iii qiii dc conscnsii Irairnm in petunt sarabaiiis, qui non aliler ac in syeculo vi-
moiiasleiio solcnt admilii^ab eo liaiidqu;iquain rece- VUIll.
danl nisi acceJonle loiiiis congregntionis benevola Meniiri Deo per lonsuram noscunlur.] Quia, nl di-
< onccssioiie apiid viteres tanien soliiin abbntis con-
• cit apud Cassianum alibas PiaiiMiu , < ad piiblicum
sensiim s.nis liiisse prob;iri possel v\ Severo Swlpi- taniuinmodo, faciem reniinlianies,
id esl ad hominum
cio, ciijus lia^c verba {Lib. Dial., ; .5) t Haud
i : aut in suis hujus iiominis
domiciliis sub privilegio
procul ab erenio INilo contigna nnilia sunt monaste- (scilicet inonachi) iisdem ohsiriiti occupalionibus
ri;i : lialdtant in iiiio loco plcruiiiqiie cinieni Ex lierseverant , 50
3"' conslruenles sihi cellilis,
liis si (jiii maJDrem vitiulem imnle conceperint, nt casque monastena nuncupantes, siio in eis jnre ac
;icluri soliianaiii vilam se ad eremiim conlerant, non liberiale consisiunl, iiei^uaqiiam cvangelicis pra^cep-
nisi permittente ahhaie discedinil. » IJnus e nostris, lionibns siicciimbenles. ni nulli scilicel quoiidiani
S. Tillo monachus Solemiii.Tcensis, ahsque ahbalis D vicius soUicilndine, nullis rei f.imiliaris dislenliuiii-
aul fratriim voliintate clandestinodiscessumonasterium bus occiipenmr. >
deieruu, et ereiiium peiiit. Qui bini aut terni aul certe singuli.] Simililer
Terlium vero monaclioritm leterrimum fjcnus.] Nigris S. Hieronymus {Epist. 22) < Hi hini , vel leiiii, nec :

coloribiis lertiiim moiiachoi iini genus depingii S. lie- multo pliires siinui h.ibilant; > e' apud Cassianum
nedictiis, nnde et illud vocat leierrimum, id est < ni- atilias Pi.imoii : < llli aiitem qiii dislrictioneiii . iil

gerrimum, obscurissiiiiuip, liorribile, agreste, vel diximiis, declinantes, bini vel leriii in celliilis com-
leriim, i ini|uit Sm iragdiis. Eodem modo S, Hiero- morantur, > etc. : iu hoc aliqinm aii:ichoreiic:e et
nymus {Epist. 22j < Teriinm genus est qiiod
: Be- cuenobitice viiai speciem pr;e se ferentes iieutram ,

nioholh diciint leterrimiiin atqiie negleclum. i Et autein in rei veritale lenentes : non primam, proptcr
apud Cassianum aldiiis Pi:imon {Collat. iS, cap. 7): socielatein qiiam respiiil aiiachoresis; non secun-
,

« Emersil post haec illiid teieirimum etinlidele mona- dim, defectu iniiltiiudinis, (|uani, ul vere el religioso
<horum geiiiis, vet pntius ^S "oxia illa plantaiio re- exerceatiir, exigil coenobitica vila.
diviva concrevit, qu;e (ler Ananiam el Saphiram in ilis atiiem sarai^aitarnm latibiilis haud miillnm ahsi-
exordio Ecclesiae apostoli Pelri severilate succisa milessunlcell*extra coenobia, seu prioraiiis, autpra?-
ost. > tH)i qiioii nit ab Anania et S^phira originem positur.e, in quibus diio iresve Iratres, sine online,
dnsisse. ideiii asseriinl S. Isidoriis lih. ii de Eccics. Sine disciplina convcrsantur, quasque idco Synagogai
Ufl., c. 1.1 ; cl \encr.iliilisBcda iti cp. v A( l. Satano' nuncupat S. Bernardus ad Ounriiiuni abbatein
 ,

2.':s S. l\ BENEDICTI 2:;fi

}-<:riieiis [Kphl. 254), qiienKitic quoci eas desiruerei, > Benedictirios, qti;c exslat.Tpiid Mauliuiuin P;iri-,iutii, ct
i(i:i!Iiu»pt!re comiiieiiilai. merilo quidem iiam, ut
Ili ; iioiiiinatim ad Cluniacenses, quain non niiilto
iii :ilia

«iicU Joaiiiies de J iirrecrem;ila [Tract. 13 m Reg. post reiiovavit Nicolaus IV. deceriiJt iit « nec in prio-
.S. Bened.), * in parvis prior.nihus religio anniiiila- ratu aliqiio luius solus monachiis coiiiinoieiur sed ;

tnr ; ibi enim viiio proprieiaiis appropinqiiatur , ei qui sobis esl unus vei pliires socii :idjui)g.'uitiir, si
tnerilum r!be(l!enti.-c miniiiiur, foniiiieiiiia facile pe- loci suppeditarit facultaies alioqiiiii iiinnaciiiis revo- :

riciila iir. solus esi iii prioratii , vei ciim uno

Qni celiir ail clauslrum , proviso quod i'i eo divina cele-
socio, iit rreqnenler, fere esi proprieiarius , qii:c ha- breiilur bonesle > et ilenim posl eos BenediclusXll
;

liet pro majoie parie hahoiis silii. Obedieniia ipsius in su;i Conslitiiiione Ordinaiuiis ctinm ei voliimus,
: «

iiiiiiiis iiieic^iir, ciii niillus ;iliqiiid jubet, et ideo fiicil Lateraiieiisis concilii de monacliis siiigiilis per vil-
<;uod facere libei. Conilneniia etiam facile periclila- ias , vel opiiid:i , et parociii;)les e(Cesi:is non poneri-
iiir, qiiia opporiiiiiitas precaiidi babetiir. » Hinc dis, et su[irailiclani Cleineniis piaidecessoris edilam
^alubr.s ilia cnjiisiiam diaconi admoiiilio ad S. Leo- iii concilio Yieiineiisi coiistitiilionem, iie iii^i s iiguji

bi um monjichuiii et postea episropuiii Oarnoiensem inonachi io singulis silii coiiiinissis admiiiisUaiio-

{In ejus Vi'. sa!C. iBcnpM.) « Pi.Tir.oneo ne parvye :
iiibiis vel prioraii :iis liahiiare pnis .maiit , liiiniicr
le. socies celliilae, qnia diim siiigiili praqioiiere sibi obseivari.» Ideiii haiiei concilium LoiiijOiieuse aiino
ciipiimt. niilli obedientia ininisliMiur. » Cui periculo 1200. Ideiii coiisliiuiioiies llicbardi episciipi S.iuin
iit obvi.irent congregaii in concijio Aquij-granensi aiiiio 1217, el Consuiutioiies lticli:udi Diinetiiiensis

abl)ates, sanxeruiil (Cfla. 4i) ut in biijii^iiiudi cellis episcopi aiiiio 1220 , apiid Speliiiaiiinim lom. il
« aiibs provideat ne niiniis demonacbis i!ii bahiiare Conc. Aiigl.
permillat quaiii sex. » Quem caiioin m exiendeie
" Sine PublGve,] Eo E^o sum Paslor
iitiquc qui dicil :

vijus esi felrus Venerabilis um staiuit, t ui ubi- < ,

botins , a qu» se viveudo segreg;iiil. Vel
cariialiler
«iinque faciill.is ioii periuist-ril exeepiis decanis , , sine p;isl'iie, « id est sine abhate, (|iii in iiii;iiat.terio
dii.aleciiii fraires c.onsiitiianiiir, addito teiiio decinio Cbristi vicem videlur agere, qui dicil : tgo suni Pas-
pricro , pleniimqiie onliiiem leneaui; > et Cister- tor bonus, » iiiquii Smaragilus , iit pole ciijijs iiiiperia
';ieii.-«cs, ciim dcfinieriiiit (S'fl.'. 4lj uL « duodecim et auctorilaiem gg
rer'ii;iiiiil suo arbitrutu uc d.iiuite

iiioiiachi ciiiii abbate deeimo icrii') ad coeiiobia nova viventes , ui loqua.ir S. nieroiiyiiins ( Episi. 22 ).

ihi^anliir. » lla iu eoium liistitiilis cap. 12, etin In- iVo« doininuis, sed mis inclusi 0('i/iii«i. Qiieiii in- ]

Mi uiionihus disl. I, cap. 6, qiiod coulirmant in libro locuiii Smaragdus: « Doi^ini oviii:i s^inctoruiii mona
delinitioiium, disl. 5, cap. 5, iibi sta-
.\iiiiqii;'.riim clii.nim suiit nion.isi. ria , ipii recte a sumino P.isioie
luuiii, ( ut miiiora iiionasieria lam monacborum Christo regiintnr, ei iii loco pasciue collocanlur. » Al
<iuim moiii;il:iim, in (luihus lou iwssiint congriie nimis angusla sum hxc immens.e s;iraliaiiariim iiieu-
justeii ari s;i!teiii Iredecim inoiiacbi, vel nioniales, lis instahililali : i..eo noii doiiunicis se paiiuiilur in-
ibiiie^ii as^idiie residenies, iil per onuiia possint coiii- cliidi ovilihiis, sed , ut ait S. llieiunyiiius, < liabiiani
iiiiiiii;i ohservaie, P.iires abbales con-
si.iliila enliiiis qiiampluriiiiiim iii iirhibus el cisletlis. iNam, qiiod
>

jimg;inl, ei iini;iiit aliis ilecon-ilio fttiidaioriim, et ca- ait auLtor .^eriiiouum ad Fratres iii eremo(6>Vrm. -1\),
pHu.i geiieralis. » El Kulieii-es iiisuis Constiiutionihus eos bahilare in cavernis seu petrariiin fuiaiuimbiis,
lCapA) : « Lii leteriiinum gemis monachorum, quod gratis conlic.um videlur. clales fiieiiiul, mquit, ilii
diciinr saniliaiiariim bac congreg^aions viietiir,
, iii sarabaiiae, de (piihiis teriio scripsit ii bis P;iter liic-
^iatuiiiiiis, ul poslbac iiiilluiii monasteiium congrtga- Q ronymiis, qiiorum geiius esi oiiuii allectu vilandiiiii.
iioiii ohl.iliiin aiit exsiruaiur, quod reddi-
lecipiatnr Ipsi deiiique in .Lgypio eriuii in l<r;tminiijus peir;i-
"J> 51 ^"Jaul diiodecim niinimum Iralres
iredeciiii rum babiianics, induii porcorum el bouiii peilibus,
;ileiitios nnii h;ibeal , aul babiliirum prohabiiler tanium c.iicli funibiis, palinarum spiiias ad calcaria
.>^pt-reliir » SimJiier et C:iiiliiisi. nses in nova siatiito- puiiames ad cinguluin ligaias, discaiceaii el saii-
lUiii coilec lone (Parl: ii, c. 2t, n. 5;: «Qu.a ex levi guiiie crueiita:i, cavernas exeuiites ad fesiuin Coeiio-
li indiscreia retepiione domoium novarum ,
miuus piCgiae pergebaiii Hierosolymam , et Saucia saiicio-
.'iiflic emer diital;iru!ii . . . . iiiuitascandala et viiu- ruui intraiites paiiperiaieiii el absiineiiliani pruidica-
I
eiia no^t o novimus ord.iii p'0\enisse, el deleriora baiit animi ailei tu servare barbas postmodum iii :

111 poslciuiii, iiisi saliibre reiiiedaim appdiialiir, non conspeclu lioiiimiiiii siue redempiioiie evellere lesti-
iiiimeriio lormid;innis ; si;iiuliiius ut iiiilla domiis re- nabaiit, et sic acquisita f;iina ei iucro, ad propria
I ipiaiiir de e;rtero, nisi prius (iro susieiiiaiioiie prio- remeahanl, sobtarie gaudentes, ei epulantes siipra
r s ac dundeciiii monaclionim , ac pro aliis oiieribus id qiiod e.\piicare possumus.» Sane iiullum tuiic lem-
poriaiidis, doielur sullicicniihiis redditilius vel posses- pons eiat llieros lymis lemplum Judaeurum , nec
sionibiis nssignatis. » Itiinc nuiiieriim queui miiiimum aliqiiiil burum leperitur apiid ilieroiiymum aul Cas-

bic (le:ern)iiiant, pro ni.ijori nssignaiii slalii a Gui- siaiiiim qui sar.ibaiiarum uiores satis aucur.ite de-
Konis his ve;bis {Cap. 78) : « Niimerum liabiiatoruin scripseiuui. Idem taiiien pene de \erbo ad verbum
iiiijiis eemi monai borum
(piidem iredecim esl, noii videre esi in aiiuiiuis Leclionibus Celii Kbodigmi
quod semper lot siinus iiiiuc eiiim non suiuus lol ;
lib. xxvii , cap. ().
sed quod toi, si Deiis miserit, siiscipere iiistitiiimus. ^. Pro tege eis esl desideriorum volupias.] bleo pasto-
Sed el si lalis aliquis iinus, ciijus ulilitas ei honesias rem habere reiii,:;iuiii, ut liberius quod lihueril uu-
videatur vix posse recupi^raii, misericordiam [losiu- pleani , <conieuli ahbalis cuia aique iiiiperio
noii
laverii , addeiur et quartus dei imiis, si tameii facul- gubernari , iuquil apud Lassianum abbas Pi.imoii ,
las doiiuis tolerare posse iiiu:ibilur. » Idem li;iheiit sed boc piaecipue piocuranies, ul absoluti a scnio-
antiqua Carlhusiensiiini slatiila,c:ip.25. Kicerie .«cii- ruiii jiigo, exeiceiidi voluiilates suas, ei proceilendi,
tit iiildem.'<rii3 duodecim in deserlo suflicere iiiona- vel quo piaciieiit evagandi , agendive quud lihitum
clios, qnamvis in civii;iiihus iiiiniine. Tiirrecreinata fueiii babeanl liueriaieiii. > Lv quo sc'quiltir quud aii
vero (/« cap. 17 fleg. S. Bened.) coiigregaiioiiem non b. Hieronymus : < liiter bos sx'pe sunt jurgi.i ,
quia
esse (Jicenaam nhi niiiius quam duodecim monachi
,
suo viveiites cibo non paiiuiiiur se alicui esse siihje-
liabitaiit. Caieium couciliuiii Kpaoiieiise velat (Cap. ctos revera soleiit certaie jejuniis ct rem secieii
: ,

lUj « cellas novas aul congregaiiunciilas nioiiacb<>- victoriu; iaciuiil. Apud hos atl'eclal:i siuit omni'j .

rum ahsque episcopi noiitia iuslilui. > laxaj maiuca;, c;ilig* iollicanies, veslis crassior, cie«
Porio si lanium sit peiiciilum ubi ires qiialuorve bra suspiria visiiatio virginum, dctraclio cleiico-
,

soli li;<hitjiit monaclii , quanlo iiiajus ubi iiOUis aii- rum , ei quando
si dies lcslus veueril, saturanttu
'iuis sine socio, sine leste, sine priore, suis reliclus usijiie ad vomitum. >
voluiitaiibus cunvcrsatur ? Plane existimari vix po- Cum quidquid pulaverirU vel elegerinl, fioc pulnni
tevt :i|iiaie, iii liiic tnalo remcdium aliqiiod allerreiit sancium, ct quod noluerinl, lioc puttttu non lictie.
sunimi poiiiilicos,Creg riiis I \ in biilla ad iiioii;:clio- .Noianler S. Henedicliis ail qnidquid ilrgcriut, iioii
 HEGLLA COMME.NTATA. CAP. I.
o(^

(]uiil'[iii(l eis pr;Eri{^,!liir : iii quo itenim disciepanl a A quaiidiii lauSe, ut lio.^piies perlract:inlur, ul exponit
r(eii(il)i is, qnoriiiii csl alieno i»areie iinperio; non Boherius. Sciunt nimiruin eani nionasteiioruin ess.'
t|iio(i placuenl eligcre. Sf(l nnseri iioii aiiveriuiit consueludiiiein, ut liospilei aliqiiantis post adveniinn
quod ail alibas Piainon apud Cassiaiiuiu : llos arbi- diebus, humanius et soliio liiutius excipiantur; qui-
irii sui t-rGr vivos ad infrina demerqi:. bus evoliilis ad communem frairum vivendi rationi'm
Quarluni vero cjenus esl monaclioruni quod noniina' redigiintur, ut de iNiineiisibus narrat P;illadiiis, apiid
tur 53
cjyrovacjum.] ili siiul quos euiciililo eremi- qiioi « prope ecclesiam posilum esi xenoJochiinn, iii
raiuiii noinine. nigris veslibus iiidiiios, capile co- quo venienieni hospitem toto tempore accipiunl,
inalos, urbes obeuiiies , cum svtularilius ac inulie- eiiainsi biennium aiil trieiiniuin volu 'ril m.inere,
rilius conver~anl''S, in inonasieria rfirudi, aul iii doiiec velit s[ionle sua recedere, perniiiienles ei una
soliiuduiein abigi prscepii sexta synodus caii. /^2 ; bebdomada manerc in oiio, aliis deinceps diebiis oc-

quos S. Isidorus ( S. hid. lib. ii de Kcrl. 0;f. c. 15) cu[>ant oiini operibus, aui iii liorlo, aul in pisirino,
iii

Cirrilliones , S. Augu-lniu* {Auci. in ps. c.\\\\\) Cir- aul in (0.|uina. » Oiiandui ergo in oiio remanere
celliones el Circuniceilioncs , Hernai iius (^assineiisis permilluntiir, quandiu lautionbus cibis exci|)iiiniiir,
€ircumcellariones ap|iellaiil, e<> qiind cell.is «-emper landiii liospiianlur ;it ubi ad commim.m coenob
:
i

vagi el niiii<iuain ?lab les circuinireiil ; de qu.i.us dscipliiiam simt cogendi, v;ilel'aciunt, c et niox de
Synesiiis epi^copus c Vaganlur quidain aj)iid nos: vicinis monachis ani inon;isierii posiiione inlerro-
vacantivi. Hi cerlam quideni iiiillain lcgein liab>'re gant : ubi cum inde ievaverinl, [onaiit vel app iceiit
volunl, qni qu.nn habebanl anlea rcliquernnt, eo velut lassi, » ut loqiiilur M gisier m H gula cap. 1.
"vagantes ubi inajus conipeiidiiin! est. > Semper vagi el nunqiiam stabiles,] sive.uldicit
Qui toia vila sua per divcrsas provincias,] \d est " S. B:isiliiis {In Conalii. monast. c. 9), c inslaiiile-.
per diversas regiones diveisaqiie regna 11010« eiii n ; loiuin miitant idenlidcm, iiiodo ad hos, inodo ad il-
t!os c.ipere possunt anguslissiiiii coeii djioruin caice- los Iraires se cnnreruni, et irrequieto acli impcfu se
les; ininus lita sunt spalidsissiuia S'iliuidinis
inio in circuinlustrandis assidne nioiiisieriis o: ciip:ini n :

!(ica nec una :i(l vagandiiiu provincii conlenli per

: ,
quor.im ineiis noii niagis coipore slabilis aut (inna
(livcrsas discurruni, nt venssiiiie cuiii lieiii-rdo siibiisiii, Sel, ut iiii iieniin S. Basilius {Ibid.), « ho-
Cassinen^i, de tolo niiindi claustrum sibi rec.sse di- ruin volucris aninnis conlinenier liaiiris veliiti qui-
<eres. At vero qui^ eorum artes sir va;^and >, sic dis- busdiiin piilsaiiir, lioniin con^iliii assimilia vesperti-
cnrieiido e.vplicet? Jiival bic Augusiiiiinn graplnce linnum volaiibiis suiii; (jiiippe qui iii direcui n niin-
iiinnino eas (lepiiigeineni proferre ( Lib. cle Opere (luiiii reniniur, sed tortuoso ot incerto volatu hiic

nwnacli., c. '28) : < Tan niullos, iiiquil, bypo-rit.is illucque teinere [lor •riaiuac circuina^nntur. » Ac du
snb habilii inon.iclioriini us(|;;equ:\q!ie dispersii, b.i- liis niavime videntur illa S. Hild..'gaidis
iiileiligeiid;i

sii> scilicet bumani generis, circuineunti s pioviii- III Kegahiiii S.

Benedicli verba : < .\nte lemjiora i!.
cias, nusquain inissos, nii>q lam lixos, ni:sqiia:i: l^ Bcne licii niilla certa regiihi nionachi contirmati,
^ianles, niisquain se lenles. .\\,i meinbr;! niailyruin, uiversa incertiliidine ac msiabil tate liac el illac
si lainen iiiariyrum, vendilant; alu limbrias ei phy- vagabaotur, ce: to inagi-ierio ei ceria loi ati uie c;i-
lacleria sua inaguilicant alii parentes aui cousin^iii- ;
, rentes ; quapKqiter ipse vitia inssabilitatis moruiii
neos suos in illa vel illa legione se au.li^se vivero, iiloruin do.scribeiis, ut viia eorum a lidelibus mona«
et ad eos pergere nienliuniur et omnes peiunt, ; cliis de.ileiiir, nioii.-'t. »

oinnes cxigiint. aul siiinplus iiicios;e egesiaiis, aut Q Ei propnis vulupiatibus, ei qutce illecebris ser.ien-
siiiuil;it;e pieiium sanciiiaiis. » t.'s.\l^ruijriis volupiatibu:^, m
pote qui c [ler si:iiulijlio-
Per diversorum cellas.\ Cellx' vocabiduni diversi- nein chanljlis cainis libidinibus obsequiiniur, » «1
inode poiesl accipi 1° Pro eo oinni iu qiio aiiquid
: ail S. Basi ius (//1 ConslU. munasl. c. yj. E'. ijuhe ilte-
recoiidilur eiabsconditiir ; namcell;idii.iliii a cel.iuJo. cebris : idoo eniin seinper di-ciirnint, nec pius
-1"
Pro secrclioii aliipjo lenipli loco, in quem ingiedi ternis (]uaternisve diebiis in niimasieriis liosp -
non cu libet fas er;d, nl po;e ubi Doi sedes e.visle- lantiir, quia sic « pro hospiluin adventu, inqnii Ke-
bat. SiC Varro (Lib. iv de Lmcj. Lal.) : < Ei ideo, giila Magisiri yCap. i), a diversis v. Imit ([u-td.e
imiiiit, in ;edibiis sacris a.iie cdlani, ulii sedes Del noviier susci()i , 01 [iro gaudio sup rvrnien-
sunl, Cra;ci dicuiii 7:ooooy.ov. » 5" Pro loco in quo liuiii ex inisita ibi piilmeiiLar;a ap.a^ari , e aniinan-
dormiie sole .t iionachi, iicii! in Ko..;ula S. P. Beue- tiii
55pullorum jibi curaiii (jiioii lie a diver^is bo-
uicli, cap. iiJ Candela in cadem cetia urdt:ai us^ne
: Sjii luiispro adveiilu cul ello occidi... per occasio-
mane. 4" Pro cubiculis inonaciKirum, qua; sinyula nein iiineris iiiiesiin;is suas laliori coeiia vel fir.iudi >

singiilis assignaia luisse, veteres const;it eiam iip.id inquiiiaias i..fiiiitis pociilis magis quam pedes l'o-
ex Jusliiiiani i.ovell;i 5 do .VLiiiacliis unde conc. ; uienlari desideiani ; et post exiiianilam lamelico ;i

riiroiiense Sf-Ciindiiin « Nee cellas eis liceyl h.ibere: bospile meiisam, et iniculas ipsas paiiis post viam
coniinunes, ubi biiii m.ineant, sed singulares jaceaui.> detersas, silim siiain sino veiecundia hospiii ingeien-
t)* Pro parvis aiiachorei;irum babilaculi-;, quia ibi tes, si calix his casu deluoril, rogalur hospes in ipsa
renioti ab onini hoininuin coinmercio abscond ti la- palelia ut misceai; et poslquainex utr.ique |);irte 111-
teni, ut Deo revelem vi.is sins. G" Pro inonasterio inieiate cibi el potiis percab aii UMiue ad vomitiiii}
sive ca-nobio, tmde Scbolasiicam sororem suaiii al- D lueniit, toiuni laboriosa; via; iinputant quod gul 1 lu
loqnens S. Bonedictus, i inanei*, iiniuil, extra cel- cravii... Ideoque magis eligunl ambu are, ei noviter
lani nullaieniis iiossii;ii ; > el S. Cregorius, lib. j, ep. por diversos hospi.es iniiiaios, et vaiiis reCeciione.-,
5i : f Oraiorinm B. .Maria;, qnod nuper in ccUa ui per occasioiien siuciit s vio; repr. pinata pocula
rralrum icdili iitum ost, uijiAIaiinianiis abiias |ir;ce.->se suinaiit. 11. .0 crgo agiiil, iil ^iile sii.c iii;igis (|iioiiiiirt
cognoscilur. 1'^ Tande :i pro parvo nionastirlo, qnod peregriiiari videaiiiur quam aiiim 1 . > ll;»! len s .M.i-
niajori subest, el viilgo priuratns sou pnoposilura iiis.er, (|iia; gyrovago cuidani Philippo noiiiine cxpro-
iKincupaiur^dequiiiiis e^l canoii ii coiicilii54-^'l'^"»- biat S. is;ilorus {Lib. 1, ep. 4i)
Polu.>iol;t c Lo;a :

graneiisis : < Ut abbiilibus lice.il babere cella^i, iii siibiiide coinmu inguioro.n potiiis, ul videuir,
aiis 1

(|nil)us aul inonachi ^int aiil canoni. i, et ;ibbas pro- nieiisaiii, quam (iimiorem ac solidioiein erudilioneii)
videal 110 ininiis do innu.icliis babitiire pcr:nillai (jua;rens. 1

qiiani sex. » Uic \ero cellu; vocabulu n polesi iiiiel- Circa saiict;L' Rej;ul;>; lextuni obiler bic iiotindiiiu
ligi iribiis (lo.sierionbus accepiioiiibus ; ceriuni est e^t, S. Patiem iioii simplioiier diceio g>ri)\;^^'os gHhe
onini gyrovagos ilios el an:ichoreias visitasse, et coe- sorvire; so giihu iliecebris : dicilnr anleni * iilocc-
I

niil)iia>, sive in in;ijoribiis munaseriis, sive in niino- bra, inq ii liildemarus, eo i|iiod illiciat in aliiid pec -

libus egisseni, quiii ei urhcs circuivisse patei ex catuni : veibi gratia, ex guli nascitur saiunlas, cv
laii. 4i sexl.e synodi. iiimia saliiriiale alii|iianilo lornicaiio. > liac ergu \v-
Jernii anl (/««(ei/iis diebus ho^pitaitlur .^' id e»i (i
eiuii laliuiie S. fciic.liclu-- liid C:it soli u Uv, mst
2."0 S. I». BtNRDlCTI 260

aliUeliain vhils sul>j;iceaimis, servire »os noii i>osse. A Bastlius {Heij. 'fus. c. 7), sed ad nece^sarioruin aub-
Lixle ellS. GieirOTins : < De veiilris ingluMe iiiepia ministraiioiiein alii alioriim opera indigeiil.
heiitia, scurriiiias, iinmuiidilia, niulliloquium, liebe- Secundo. Propriam coeiiobita ilon sequitur voliin-

ludo seiisus circa inieliit^entiain ;>iOpag;ilur. » lalem, sed ad illius exeiiMiiiim qui pro nobis ractns
Et per oinnia delerioKs surabaitis ,] (liiia, ul dicit e>t oliedieiis iisque ad inonem. humiliter abbali sub-
gyro- jeclus in oiniiibus oblemperal :.t vero eremiia cuiil
Ilildeiiiarus, < sarabailae sibi tellas a^dincaiil ;
:

vagi veio non .x'dili( anl cellas, sed discuvriinl per di- siipra se neminein babeat cui siibjiciaiiir, nemineiti
veisa loca snrabail*, quaiovis inali, lamen labnre
: imperanteni cui obseMuatiir, obedientiae merito prf-
inaiiuum suaruin vivunl; gyrova;,'! laiore alioruin ; vatiir. yuas qiiidem diias ratinnes lanli laciebai abbas
illi MOii danl aliis m ilum e.xempluin ; isli vero, quia Joaiines, itt eas omnibus deserti ntililatibns anteler-
«urruiil per diversa loca, ideo exempla inaia li ibiiunl : ret , uli ipse test.itur apud Cassiaiiiiiu {Collat. 19 ,
illi qiiia in iiiio loco siant, non viilenl lioiia exempla ;
cop. 6) Sic loqiieiis : < Si milii in coanobio consiiinii»
isli qiiia vadunt, videnl bona exempla, el iioliinl ilta ab illa puritatecordisaliquid luerilimminutum , 57
imiiaii mulla nescientes aguni ; isii vero
: sarabait:je ero holiiis evangelici pnecepti compensalione coiiieii-
scieiiles maluni esse discurrere per loca propler gu- lus, quod cerlum est omiiibiis illis eremi fruclibui»
lam, ei lainen nou emendanliir. i iion posse postponi, iit scilicit de crastino nihil
co.L;ilein,it usqiie ad abbali illiim
linein subjectns
Dequorum omnium,] scilicel gyrovagorum, de qui-
a!iqu;uenusvidear .emulan de quo dicitur Humiliavii :
bus liic si-rmo est.
se elipsum faciiis obediens usqne ad inortem, nie-
1

Miserrima couversalione.] Miserrimain vocat gyro-

^*^"'
vagorum couve.saU..nem, ul pol. . (luoniinin ammis R '..^'"•"^ ''.''"' '*'''""" ''""""";'' ^'^^'^' <!"'=' ".<>"
'^^''''•«^ voluntatem me.m, sed volunlaiein ejns qni
n hil firmilalis, ui loq.iitur S. B;.sil,us {ConU. monnsl.
iiiisit me Patris. i Et S. Cutbbertus el ipse anachoie-
9 I
niliil so idi
, iiibil i|iti>d dtscipliiiUi conveiiiat
,
liiMiii vitain ducens, tesie Venerabili Beda iii ejns
ordims, n liil deiiique prudenliai n.esl aul gi ivil;iii» :

Vii;i {Sirc. 11 Bened.), c. -li, < hoc qitoque fratiibiis

contraque sumiha cunosil.is, m.nmi pei veisilas, le-
solebat i:itimaie, ne coiiversationem ejus qna>i sin-
vjtas, incoiisiderantia, dolus, hypncri^is, mendacis
giilariler eisam mirar. nlur, quia contemplis satcula- (

el veieraturi:i: orationis pleiiissima osieiita.io in his

ribus ciiris securus vivere mallet; sed jure, ioquit, st •

lediimlat lii enim ei li.gua rudes suiil, el venire

;

coeiiobitarum vita miraml:', qui abbatis p^r oiiinia

intemperanies. >
siibjiciuntur imperiis, ad ejus arbitriumcuncla \igi-
Melius esl sileie qiiam loqui,] ne forie aliis venial landi, orandi, jejmnndi, aique operandi teinpora
56 '" e.veitiplum. bi eigo sileiitio oblegenda est iiti-
inoderantur, quoruui plitiiinosnovi parvitatem meam
serrima gyroviigorum coiiversitio, quanto inagis fii- loiige et muitditia inenlis et culmiiie gratiicpropheia-
{^ieiida Saiie dcvitaiiilos imprimis e >s siiadei S. Ba-
!
lis anteire. »
s.liiis in loco a nobis toiies citato imo expellendos :
Tenio. « DilectionisCliristi ratio, inquit S. Basiliu-i
fjicieiidosque cu.n ;id nos veniuiit auctor est S. Joaii-
{Regul. fus. cap.l), iion permiliii ut qiiisq.e quod
i.es Cliniacus iii Scalye gradu '11, ubi sic loquilur suiim est spectet; dilc' tio einm, iiiquii, non qua^ril
:

« Notavi ego dfeinones sa^pe v gabundos solilarios, <|u e siia sunt at siiiiaria vita iiuicum scopum habcl, :

el qui hullo consiiio soliludine n &unt ingressi, exci- * iit (|iiis |Ue qiM(l suuin esl qiKerai. »
lare, til ad veros el ju.-^l sanachoreias sajpiusadeanl, yuarto. Factlius iii eremo tadit monacbus quam
f-t pugiles Cbristi p.i illos erro;ies vel iiiodic ;iii a siu-
ii> coBiioliio ; libeiitiiis enim ad sorttarmin accedilciiiii
dti> pieiaii> iinpeiiiant. lios lu vagoiies, bone vir, ob onmidxmonum caicrva ieiitator,euiiique o.iinialieiio
serva, nec recnsa hosce inertes pie conirisiaie ; lor-
d stitu;um au.\ilio facili superai negolio. Ilacpotissi-
la^se eniiii ex tristitia hac circuiucurs.ire el vagari
niuni ratione sanctimoitialem (|uanidam ab ereu o
desinent. »
deteriet >. Bernardus, ad h.uic ejus ohjectioneni sic
llis eryo omissis,] sciiicet sarabaitis , gyrovagis ,
respoiidens(Ep/si.ll5) « .\n non mihi mea pudicil a
:

imo et anachoretis. luiior erit iii ereiiio, ui>i in pace cum p;'.ucis, aut so a
Ad amobiUDnm forlissimnm genus disponendum ad- conver>anssoli plai eam cui meurobavi? iSeqiiaqu;im ;

juvanle Voniino vcniamus.] CiKnobiticam igiliir viiaiii nam \olenti iierperam ageie, et deserlum abundaa-
aliis oiiiiiibus aiiieponit. Ll baiie tiiliorcm utiliorem- ti.im habet, et iiemus umbram, ei sileniium soliludo;
<iue oinnibus eam pr.i di( atit qu(iti|iiol de lebiisa.scc- inalum quippe, quod ncmo videt, neino argnit ubi ;

licis scripsere doctures et inagislri. Et quidem quod aiiiiin noii timetur reprebensor, securins :iccedil te.i-
ssaiabait;is gyi<)v;igo>(|iie attiiiei, iienio non videl ns lator, lic.intius perpeiralur iniuuitas. Iii conventu \eio
longe piKlereiidos esse (oenobiias. De an.icboreiis bona, si qua facis, neino prohibet inaluin veio faceie ;

iMJijor app:iret dillicultas eiitoi vrro ciiin ex toeiio-

: si vis, non licet mox etenim a plnribns C(miperitur, ;

bitica ad ereiiiiticam traiislalionem non modo per- :irgiiiiur, emendatur. > Accedi. quod j:im Notavil
liiittat, sed et suadeal S. Beiiediclus, ut e\ S. Pelio Petrus Veiieiabilis(Li6. epist.-li)) € Non eiiim ut in i :

Dainiani snperius vidimus, coiiseiiueiiter iiirerendum acie heri solet, iiiulti conira inullos, nec ut iii di^dlo
videtur, etiim aitac;iore-iin vita.' c(jeiiobitic;e pia;cel- uoiis contra imiiiit, sed inusitato pr;trli)ndi iiiore
lere qui eiiim e.\ pei lecia ad intnus perletiam vitam _ solusconira pluriinos et nuineio et viruiie i>ra;staiite6
:

Iransiium persua<.isset ? ^ dubia sitb sorle contendit » aiiachoreta. Hac ratione

Respondel Bernardtis Cassinensis S. Benedictuiii Vtclorianus ;il)b:is .Assanensis iii ll>s|)ania {In ejus
noii persuasisse, sed lanluin perinisis-e e coenobio Vila, H. 111, Bol. 12 Ja?iuar.), tnin (|uos.!ani videnl
ad eremuin liaiisiiiigraiionem. Ueiiiile licetex ii;ilurai inoiiaciios, qui < foiisv.tam soiiiariam degcbant iii
sita; coiidiiloiie peileclior videainr aiia -lioiesis, oi diveisisoratoriis cellispie, eos ad ccenobiu o revo-
pole (|ua; i;i jugi Dei coiileiii|il;itioite tola versatnr, cav l, ceit:imi|iie eis vtvendi regui:im ac iiormam pra>
cominnniter t;iineii loqueiidi iatii|uam iiMgis pericij- scripsil, boiiuin esse pra^dicans ei juciindum hai.ilaro
losa, ini:ius secur;i, iu iiusque ulilis, vite commuiii, liairesin itnum , ubi sil cor ntium ei :inima iina;
q lai m iiion;isierio exerceiur, postponeiida est. Ai.|iie iiece.ssanu;!! esse juiiciis virilms adversiis aiili«iuiiiii
ii.i docere sol.-nt «jtniies SS. docores, ni.iltt-. iiiiideui ei valrum liosiem pugnare, |il'>rimumi|iie niuiiienli
lulii laiioutbus qiias liic in gratiam cuiuobiiaruni
,
ailerie spiritalibiis :iihletis, si muino sese exlioiialio-
deiliiceie nou eiit lon;»>sts oiiosinii. i.ibiis etexemplis a J siri-tnie dimii^andom excitciii,
1'r.iiio. IJiii;i doiiiiiiicuiu illii do irliil cogilandoi iita;;n;i.^ (juide.u iiosils vires esse, sid miillum eas
de cra tiiio pra;ccptiim in coeii ibio f.iiill.me, in s^- iiebtliiari |;lititiitii siiiinl lepugnaniiiim viitue, ikmi
litiidiiie Vrro iimii|iiam adiiiii.leiur i.no ad nci essa- ;f .cile evptigiian lideliti.n casua qu;e suiil cliarilaie
ria eorporis (!.\i)uireiida el pra'p:iraiida vi\ siiu sulli vailaia. >
cit aiia. ltoret;i « Neino quod car, oris qui.lem ne-
:
58
Qiii'>if>- Tardius a p«^ccalo resurgil ereniila,
• cosstiai '111 attinei .-ibi tpsi tuHiciciis esl inqu:i S. 1° quia multis olmuxius \itiis, ca non a^nuseil;
,
 :

m REGULA COMMKNTATA. CAP. I. 20«

^''qnialicel ea cognosceret, non tamen (acile emen- A ribuspromoveainon iatelligit, cnmomnisiMi in man-
daret, cum a qiio repreliendalur haheat neminem dalis Dei operandi maieria sublata sit; ubi enim
< In soliludine, inquit ilerum S. Basilius {lieg. fus. animi humilitaiem oslendet, cum neininem habeat
e. 7), el illud accedit, quodnonfacile delecium el er- quoseliumiliorem possit exliibere? elc. »
ratum suum agnoscit, quisohis est, ciim non liabeat Undecimo. Nulliim est solitudinis exercilinm q;:oii
a quo iii mimsueludine, et affectu misericordiye ar- in coenobio implere non possis: unde Petrus Blesen-
gualur, et corrigatur; repreliensioenim saipe eiianisi sis in libro conira depiav^itorem t Uabebas in :

ab iniinico liat , emendalionis desideiium allert claustro secrelum solitudinis lociim poeniienliae,
,

viro boiio. > At vero c qiii inier mulios peccal , a pacem aniinae, coiiiemplaiidni-, an aiuiiii, g >udium in
peccato facile abducitur per (Oiiuemiialionem, qu;e Spiritu sancio, consiliiim in hae^iiaiione, in lenla-
a pluribus concordiler iiiferlnr, magis verelur, ut lioiie remediiim. in oiiuiibus eHic;ix beiie:icium me-
compeiat Pauii : .><ulUcil
illi illud iili qui hujusmodi dicinae. Ibi virtutum sciiola est, suinmiis ibi modesii;e
est increpatioqua} fit a pluribus. » usus, inorum regulariias, legeiuli lilierlas, fralerni-
Sexio. < Mandata Dei apluribus uiiitis facilius per-
lalisall'eciio,omiiiuiiicommiinicaiio, disciplina; vigor,
ficiuiiiur, abiiiio autem non iia; diim eniin is iinum lex (ibedientia;, vinculum cbarilaii;, et inutua obse-
exsequitur, aliud impediiur; dum inlirmos visitat, a qiiela. »
susceptione hospilum relrabiuir ( i'. J5asi/. itit/.). »
Duodecimo. Tandeni copiosior in coelo merccs
Seplimo. i Qui solus est spirilualia doiia recipere
coeiiobila; servatur, ul discimiis ex visione cujiisilani
non valel, sed seciiiidiiin pioporiionem lidei, quai
Pairis, qtiam refert Riiliuus his verbis (Lj6. iii rfe
»n unoiftioque e^t, et subniiiiistrationis spiritns, quce „ \it. Hat. u. 141): t Quidam ex Paribus in exsiasi
est in vita; comiiiunicaiiiiie, cujusque piopiiuiii do-
posilus vidil quatuor ordines ante Denm; ei prinius
iium eommune lit eis qui uiiacoiiversanlur iiani alii ;
(juideiii er.ii lioiuiiium iiilirnuiniiuiu ei gralias agen-
datur sermo sapieiili;e, al veiosermo scieiitia,', alii
i
,

lium Deo; seciiiidu> vero eral eoriiin qui liospitali-

lides, elc, quorum (iiiodque ikiii ma^is qui accipil,
tatein sectaniur, el iii Imic siani ^i miiii^irani; ter-
sui ipsius, qiiaui alinruin gralia liabet; ut necesse
>il in vila coiiimuiiiSpiritus sancii operatinneiii, quae
lius vero illonim qui soliiudiiiein secianlur , et mv
vident Iiomiiies; qiiartiis vero illoruin qui propter
iii unoqtiO(|ue, esl ad oiiines perliiigere. Qui igitur
Deuin et obedienliam sollieiii et siibjecii siini Pa-
eeparatus vivii unuin aIii|uod (loiiuiii liabet idque
,
iribus. Er:it ergo liibus illis nidinibus liic oido siipe-
per otium in seipso delossum iiiulde reddit..., qui
rior, (jui obedieuliam exliibebal, et utelialnr toniue
vern muliiirum iii conviciucou-tnuius est, ei proprio
doiio Iruilur, licet com.uunicando illud mulliplicei,
aurea, ei major- m gloriam pr.e caeteris possidebiu.
Dixil autem senex ei qiii siin lioc iii exsl:isi demon-
cliain qux aliorum sunl veiul propria lucrifacit
str.ibat Quare liic oido qu;uliis majMrem cse eris
:
{Ibid.). .
gloriain liabei? llle autem respiuidit ei d.cens Qiiia
Ociavo. < communis ad c(mserva-
Utilior esi vita :

oiiines isti alii liabeni aliquam rei|iiieni adiniplendo

lioneni eorum donorum qu;e a Deo donata sunt, >
qiiamvis iii bunis operibus voluiiiaies suas. Obediens
inruiierum S. Basiiiu> {Ibid.). Ai vero iii soliiudiiie
autein proj)ri;iiii voliiuiaiem rcliihjuens peiidei iu
inn modo gratiiiia dona, sed virtutes mullo labore
Patiis voluiiiate jiibenlis, el ideo majore;n pra; caele-
iii coeiiohio ac(|ui>iia> laciliinie ileperdit, cujus lei
ris gloi iam est sortiius. »
pcriciiluiii fecerat S. Beriiardus cum diceret (Serm.
(Ji j?i Caiit.) : i Qiiaiitos ex nionasteriis spirilu fer- C Ilis aiqiie aliis hiijusmodi ralionibns convicii
venieseremi snliludo suscepil, et aul lepelaelos evo- asceliciH vil;e iiiagi>tri, anachiuesi iioii niodo iiou
iniiil, aut leiiuii contia eremi lei,'cm iioii modo re- infr-riorem, sed ei longe utiliorem vilam coenobiticain
niissos, sed eliaiii dissolutos
ajtparuit vul> ; sic(^ue j)r;edicaruni;jinde et abbas Jo;(niies ;ipuil Cissianuni
peculam alluisse ubi lanta vastatio vide*,lacti esl {Coll. ly, c. 3) cuiu vigiiiii aiiiios iii soliuidiiie exe-
id est vii;e et conscienliae homiiiis detriincnuiirt co- : gisset, ad coenobiiun liljens et gaudeus reversus est
gitabal si soliis degeret mullo se copiosiores iructus S. P. Benedicius et inuki alii ab aiMciiorcM incojpe-
spintus p-rcepiiirum, quip|ie qiii in coinniuni vila ruiil, 6Q
iii coenobio viia^ liuem leceruni; eosque
laiilum >piiil;ilis i;raiiie luissel expertu->; ei bona qui ua agereiii plurimuin ciuiimendat S. Joyiines
vi.>a est siia coi^il^ilio silii, scd rei exiliis iiidic Vil (Jlimiicus uli lesianliir li;('C jus veilta (Giad. -4)
»

iiiagis eaiiKlem illi cugilaiioneiii viilpeni diMiiolieiuein t (Juisiiuis in soliludine versaiiis suain imb.^-
iiisiiis
fuisse. > El :uile ipsuiii S. Joannes Cliiincus (Gjyu/. cillitaiem coe;iil recognoscere, iiur-que acicoenobiuiu
4) t:Aiiimitdvei li alios per iibeciieiiiia; discqiliiiaiii deini^ians seip>um ultro ol)cdieiiii;e auctoial et
perfecltis, cura pr^esidis ad piomiiliun peccaiiiriiui addnit, hic cajcus aiite, repeiiie sine laliore coepii
lugendoruui seiisuiii, ad niiraiii inan^ueludiiiem, coii- Cliri^iiiin respiceie. > Qii;ipn»pler
SS. P.tres e cum
linenliain , diligeiiticun , uiviciain coii^iaiuiiuii , coeiiobi ad eremuui iraiisiiiigrare periniilunt aul
)

ei ardorein spuitiis ledactos; qiiiiius insidiau- sn;ideiii, non id oinnibus indiHerenier, eu;iin s qui i

les cacod;enioiies persundeie sludeni apuis jain alii|iiaiituin in via virtulis profecisse videulur; sed
i!los cssead per (]iiaiii a,l siipreiiiuii: vu-
soliliidiih-iii, illis diint;i\at qiii ad laiitum perleciioiiis gra;ium
lutis
i.iwo V..
et ajj..iiiij. t;radiim pnssint
ap;iibia; f.iau..iii eiili,
^..caiiiL rii 1,., aiqiie iiiicui-cs
aiijiic iiilelices _^ aseeiiuei
asceiidei uiii ut ue
ui de eoruni casu luneniii
.
, limenili nuua
nulla vei
vel
isti .-«icdelnsi^lida porius religiosi59slatione relicia, ^ levissima appareat umlira, permissum esse asseren-
iu allum solitiidinis pelagiis ahrepii ingriiente leiiipe- , diiin esi: al;o(|uiii si viliis obiioxii seeieia solitudmis
siate, gubernatoium ope desliluii, inipuri deinum expeterenl, non modo non permiitendi, sed et si jam
salsiqiie iiuiris haiisli fluclibus, luiseiandum in mo- peliissent revocandi ad KiOnasieriiim forent. Sic S.
dum peiieriini. > Joannes Climacus iiarril, quod ciim aliquando (|uos-
Nono. Iiiler cactera pr;eserlim superbi;c obnoxius dani inviser.t anaehoretas, alii|iio~que ira; obno-
esi solilariiis: t Iii soliiudiiie, inquil S. Hieronymns xios repeiisset: t Ilis ego, iiuiuii, pie siiasi :it e
(Epist. 4,1, facile obiepit superbia, si parumper jejii- soliludiue ad miinastena migrareiit, iie ex liomuiibus
ii:iverii, lioiiiinemque iio;i viderit, piiial se aliciijus in daimoiies verlereiitur » et S. Isid.irus, qiii, nl
;

csse momenti, obliuisi|iie uiide et quo viiierit, iiUiis siipra vidimus in lib. ii de Divinis Olliciis c;ip. 15, ,

corde, lingiia foris vagauu'; > et S. Basilius {Iie[i. iiulliim aiile pcrmiitil ad erenium iransire qiMiii
/u.s. c. 7) : I Penciilosa esl vit soiiiana, qiujil -oli- i
viginii miiiimum aiinos iii monasterio cum Irairibns
laruis sibi ipsi complacei ; cum enim neminem ha- exegerii, m Kegula siia oninem prorsis recliisioiiem
heai qiii opus ejus pruhare que.it, ad maiidali divini excludii: t Nnllus, iiiqiiil (Cnp. .'i), sep.iratam celln-
perreciioiiem .^e poi venisse pniat. > lam a cteiu leinoius expeuii, in qiia sub siudio reclii
Decimo. Vix uiiqu.)in ereiniia ad sumiiuim perfec- sionis, aiu l.iteiiti vitio serviai el inaxime van;« ,

tii.nis apicem ascendisse potnst , qiii:! iii dioli S. glorijc, aul mundialis opinionis fame
,
iia u pieriqiie ;

iJ.isiiitii {hid.), i so!i'.a! iiis qnaiiunn iii bonis opc- jiroinde rcciusi Lue;e voiuut, ui piiicaiit, u! liui vdc»
 S. \\ i;KNFJ)ICTi 2f.4

era;it aiil i 'i>rtr.il»:iiiliir, foris iiosiii sii:iniiir, aiijii»; \ vii;« (|iiii1cm a liirliis disr.iMl.l. quaiil iii g^s a pii-
ir<iiii>»v!iiUir iiiclui-i ; iiaiii rcvera (;iiiii;s qui jnopier l*!ico he|ijr.tliir, l;iiil<» iiiiiius iaiei. »

CAPUT II.
Qualis debeat esse abbas.

Abbas (iiii pT.neesse dignns est iiioii.Tsierio, sernper et suh iiiio Domino leciiialein serviluiis mililiam

nieuiinere debel quod dicilur, ei nonien Majoris hiijnlamus : quia non esl persoimum accepno apud
liiciis iniplere.Cbrisli enim ngeievices iii monasleiio Deum {Acl. \). SoiiHniiioilo in hac parle apud ipsuin
c.redilnr, qiiando ipsiiis vocalur prneiiomine <*, diceiile disceriiiinur, si meliores ab aliis iii operibus bcnis et
Aposliilo: Accephus spiritum adopiioitis filiorum , m humiles inveniamur. Ergo a-qualis sit abeo omnibiis
(/«0 c/amaitti(s, A()6a, Pa/(?r (/JoiH.viii).lueoque abbas chantas : una prsebealur iii oninibus •", secondiini

nitiil e.xira prxccpium Domini (()iiod absii) debet nieriia, disciplina >. in doctrina iiamqne sua abbas
aiil docere, aut consiitiiere , vel jiibere: sed jussio aposlolicam 62 deliet illam semper formam servare,
rjus vei doclrina, lermeiituin ^ divina; jiistili;i; iii in qiia dicit : Ar(/j(e, o/>i>tcia, increpa^// ri»i. iv), id

disci|iiiloruin mentibus conspergatui-. en, misceiis temponbus leinpora , lerroribns blaiidi-

Q\ Memor sit <=

semper abijas, ({iiia doctiiii.Te snae menta : dirum magislii, piuin patris j o.^tendat afff-

vel discipiiiorum obedientiic, ulraiumque rerum iii clum : id esl ind!?cipliiiatos el iuquielos debel durai'^
iremend I jiidicio Dei lacienda erit discussio. Scaiqne arguere; obedienies autem, et mites, el paiienie.^,
;ibb;is culpce pasloris incnmbere qiiidqnid iii ovibiis ui in meiius pro(ici;ini, «bsecrare; neglij;eiiles auteni

palerfaiiiilias utilitalis minus poliierit iiivt-nre. T.mi- g et contemneiites, ul increpet et corripiai, adinone-

luni ^ iteruin liber eiit, utsi inquielo vel inoliedienii mus.

gregi p.istoris fuerit omnis diiigenlia attiiiiuia, el INeqiiedissiniuleL* pecLatadelinqueiitiiim : sed iiiox

morbidis earum aclibiis universa fiierit rur;i exhibiLa, utcoeperint oriri, raliciius ea, iit prsevalel, amputei.

pasior earuin " iu jndicio Doiia;ii ab.^oluius, dic^st memor periculi lleii saci^rJotis de Silo (/ Iteg. ii).

riiin Propliela Domino : J usiiliam luam non abscondi El hdiiestiores quidem atque inttlligibiles ' animos^
>n corde meo , veriiaiem luam et salulare luum dixi priuia vel seciinda ^tdiiioiiitioiie verbis corripial; im-

( Ps. xxxix): ipsi autem couiemiienles spreverunt me. probos autem el duros corde , ac superbos, vel iii

Kl tiinc ilemum iuobedieiuihus ciirai suye ovibus poena obedienies, verberum velcorporiscasiigaiiiine in ipso
sit eis praevalens ips:i mois. initio peccaii coerceal, scieus sfripliiiii : SluUusverbis
Ergo cuiii aliquis siiscipit nauieii abbalis , dupiici non corrigitur. Et iterum ; Percule jiiium tuum virya,
debet doctrina suis prjeesse discipuiis; id esl omnia et liberabis animam ejus a morie {Prov. xxiii). Memi-
boua el sancia factis ainplius quam verbis oslendat; nere debet semper abbas ijuod esi, meminere quod
iit capacibus discipulis m.ind;ita Domini verbis pro- dicitur, et seire qnia cui plos coiiiiiiittiliir, plus ali

piiiiat f
: duris vero corde et siinplicioribus , faciis eo exigiiur. Sciatque quaiii dinicilem etarduam reiii

.suis divina pitecepla demonstret «. Oiiinia vero qua; p suscepit regere animas ei miiUoruiii servire miiribus.
discipulis ducueritesse coiitraria, insuis faclisindicct Et ;iiiuin quidem biaiidimentis , aliuni v.ro increpa-

iioiiagenda,iiealiispra;dicarisipsereprobusiuveiiialur lioii bus , aliuin suasionibiis , et seciindum uniuscii-

(/ Cor. IX), nequando dicat iili Deuspeccanii : Quare jusque qiialiiatem vei intelligentiam, iia se omuilius"'
lu enarras jusliiias meas, ei assumis testiimcnlum nieum conloniet el apiel , ut non soluiii detrimeiita giegis
per os luum ? Tu vero odisli disciplinam , et piojecisli sibi coiitmi^si non patiaiiir, vcrum in augmentatione
iermones meos post te {Psal. xlix). Et qiii iu fratris tui boni gregis gaudeat.
oculo fesiucam videbas, in tuu trabeni non vidisli Aiite oinnia , ne dissiniuliiis aul parvi|ier.dens
{Matli. vii). saiiileni animarum siii coiiimissaruin, plus gerai
ISon ab eo persona in monasterio disf enialur. Moii sollicitudinem derebus iraiisiloriis,'et lerreiiis, alijui^

iinus plus ameliir qiiain alius, nisi queiii iii bunis cadu(is:sed semper co^ilet quia animas suscepit
::ctiuusaut obedient a invenerii ineliorem. Non pr.-e- regendas, de quibus el ratioiiein reddiiuriis esl; et ne
ponatiir iiigenuns cx servi;io couverlenli, iii i alia causetiir de niiiuire forle siibslanti i, inemineiil scri-
laiiiinabilis caiisa exisl;il. (^uod si ita jiislitia dicianle ptum : Prinnim qnarite regnnm I)ei et jusiiliamejus :

aiibati visum Jue.il, el de cuju^libei ordine id facial; ei lia'c onuiia adjicienlur vobis {Maith. vi). El ilenim :

sin aiias, propiia teneaut loca : (|uia sive servus, liihil deesl timentibus eum (Psal. xxxiii).
sive iiber (/ Cor. xii), omnes inClirisiounum sumus : Sciaiqiie quia qui sustipit animas regendns |»;ire«
"

"'
Ovon., pronomim. ^ Al. oninibus.
*"
Oxoii., f,rmento, '
Oxon., discipUnce.
<"
.\\. omitlil xir. i Al. d\ri mngistrt, pii patris.
'^'
M. Kintnmdem. *
llilileiii., ai/e omaia neque disMinuIel.
* Al. eoiuui. '
Al. in(cUi(jibi[iores.
' Al. propotiere. ""
Cfnc, se ominbus.
^
'- Al. mmistiare. W, sciatqneiju! niiscijii; animas rcaenda''. prorp:.
 , ,,

2G5 RECULA CO.MMt:NTATA. C\V. II. 'M

scad ratlonein reddendam. Et qmnlnm siibcnra siia A (•iscnsiioiieiii i):isioris de crediiis ovibns, rnm de
fratrum se liabeie scierit nnmerum , agiioscat (iro alieiiis raliociniis cavel, redditur de suis sollicilns
cerU) qtiia in die jiidicii ipsjinim omninni aiiiniarum et < um de admonilionibus " suis emendationcm al;!:

rfddilurus esi Dom no ralionem, sine (iiiliio aiidiia snbmiiiisliat ipsc Ciiic-iKir » viii;s emendaltis.
el sii.t; aiiiiiia; : el iia i-einper limciis (;3 'nlinam

AI. monitiouibiis.

COM.VIENTAiUCS
Avbas iiui priccss^ digniis est moiastfiio.] Aiibaiis Ideoque,] Si vicein Dom ni iii •.; (iniisterio abbas
iiiMiiiiic S. Benediclus vocat eum qui Irairiliiis in ageie credi iir.

niiiiiMSieriO prailiciuir : qiio nomine eliam, ul iioial JSihil cxlra prwceptuin Domini.] Id est coiitra
Ht)iicriiis, « ;iliquol'es appell miur sacerdolcs , i[ii:iii- nltra, vei prtler ptitcepinm Uomini, (niod (livinis
tio(|iic pra^lali : > imo ctiam ipsi coenoliioriiiu anti- coiitiiieliir in Scri|ituiis, in llegula , iii viiis , el
cuioies aiil soliliidinis iiicoi:^, licei nuliis pr^csiiit scriplis SS. Patrnm.
nioiiacliis, iil passiin vidcre est in Vilis i';:li um nique ; Debet aut ducere.] W-rbo vel excmplo quia dii- ;

S. 1'aidiiS ubbns 1'uuliis diciuir. debet dcctiina siiis prLcesse iscipnlis.

ita priiiiii'^ cieiiiii;i
p plici >

L^t auteiii ahbas vox Ib itiii.';» , t\\iM Latine paler >i;,'iii- Aul coiisliiuere.l IJ est sialiita aut decreta san-
licai < Si (]u;cris quid sil aiib;i, iiii|iiii S. Augiistiniis
: ciie.
{Senn. iob <c Stripi.}, n.spondelur libi I*aler, : Vel jubere.] !d est impeiare. Qii;i; tri pnsuit S. i

ai)ba cnim jicbiaicc pacr diciiiii'. > Piiter, « qul , nl dicit Hernarilns Ca-sinensis, jn
1

Sewpcr uiemiiicrc debet ijuud dciiur. |

llt noiiiinis {«tis iribiis qiiasi tota einiet (otestas alibaiis, ul |

sii;nilicaiioni re^poinle.it vila cciisiniilis ; cl siciit I'a- (loceiil sana , coiistittial jiisla jnbeal licita, possi- ,

tor vocaiur, patrcni rcvera eri;a inlcriores se exlii- bilia cl lionesla. »

bcat, « paleino morc (iiios, id csl nioiiaclios suos Sed jussio ejiis, vel docirina fenuintum divinm justi-
niiirial, |».iiiriio moic diligat, cl ciim nccesse bierit li(V m
discipulurLm mentibus cuiispergutur.] Ferinen-
patcriio liK.rc c.isligcl, argoai, obsccrct, elc. , » Sic- liiin ali(|ii;iiiilo in boiiatn aliijuando iii inal iin par- ,

nti loqnitnr Sinara.udus. em .>iiiiiitiir qiiia iicel corinmpal fariii;i; inas^am,

;

r.t iio.r.cn mdjuris factis iniptcre.] L'l ciiim ail cain lamen C' riumpenilo sapid^iin ledilit. 'luiic ergo
S, (ircgoiiiis, dcbcl aclionem populi aciio < laiito 1'crmt'iitiim diviirc jiistiti;w iu nienlibus discipiiloriim
iransccndcrc pnc^iilis, qu.nilum disiai a gici;c vita ;ibbal.is dnclrina coi.spergiiur, ctiiti diviiiiim jii-tiliaiii
pjsloiis : (tpoilct iiainqiie ut niciiii i-c »olli(.ite siii- sapidam snavein , et dcleciiib lem (iiscipnlis n.-d.lit
, :

dcal, iiiianta lciicndic rcctiludinis iiccessiiate coii- vei si ieinieniiim sumatnr pro cliariiaie, ef die-
slringitiir scb ciijus ;»'siiiiiaiioiic populiis grex vnca- clioiie Dei, iit nonnuiiis piacel, d ctrina el jussii»
tiir. Sit crgo iicccsiS'j csi cogilalionc miindus, :iciioiie Jibbalis diviiu-e jiis!ili;e fermenium lit. ciiiii divi-
nrxcipuiis, dibcrcliis iii s^ileiiiio, i.tiiis in veibii. iiam jnstitiiiiii diira iicet imperanlem amabilcm facil.
siiigiilis compassione proximns, prx' cunctis coiileii- G Memor sil semper abbas quiu docirincc suce, vet
pl;it;one siispei'sus, bcne agcntiiius pcr iiumililalem discipulornm obedientiK utraruniqne rentm in ju- ,

sociiis, clc. : I (iu;c liisins sequenlibus capililms aicio Ddi faciema erit discussio.\ Ne contra pr:v-
pro>Ciinilur, (in.tque ul;iiiia verba pene iisUe.n ler- cepiiim Domini isbbas .'iliijiiid pr.e>uinat, liiinc sit-
n'ii»is icpctil in libia Hcgislri, cap. iJi, i picnler oinnino S. Pater adm Mini' ul niemor sil ,

tliri^n cniiii iii\eie vices iii movaslerio crediinr.\ id semiier qtiia doct ii ac sii;e vi (liscipiiloi iim obc- , I

cst (..liiibli pcr.-<(tii;iiii cxliiiicrc, seu ejus poieslaiem (licnlioe, simul iii ircineiido D.i jndicio facienda erit
in .siil!(liiiis l);itierc, cl aiiciorilalem exeicerc i (jnia, ; disciissio (\ux (|niiiein veriia, nl ait Smaragdus.
:

inquit liii Ii;irdus (.c S. Angcio, qn;mdo iii abbaics iion indigent exposilioiie, sed poiiiis abliatibns el
(•li^iinlur, \oc;iiilnr a Dco laiiqiiam Aaroii , ei posl- iiionaciiis pavoiem. Tna
Ibilissiinum incuiinnl gg
(|ii:iin siiiil vin;iii , iccipiuiii potesiaicin el \iciiii niliiloininus rrimiim est ,
liic iiii|uiril iiildcuiaiu>.

Clirisli ;i papa , (|iii gcril Viceiii \en Dci. » ciim al)baLis docirin* siintil e; discipiilortim obedien
Quando ipsius vucaiitur pr(Cnoniine.\ id est eiidem liie lacieiida eril iiisciissio , cur solum alib;ilem , cl
«|uo CiHislws vocaliir noiiiinc, i.einpc iibiiaiis et pa- noii simil discipiilos monuit esse nunoics Iniiru!
iiis. .Non dixit simiiiiciicr /iohi/hl'; sed pra'//c»i//i.' disciis-ionis. Disii eniin : memor sit seiupcr abbas
ip.iod otiiis noiniiils, scii (iigniliucin signiiical. nl iiec ;iddiiiil, ct monaclii. Hespondel iil.*in ilililcma-
c.\ponil L*ern;irilii^ C;issiiicnsis. solimimodo aliliaiem m niorcin essc, nt riis : i Dixii
Q^ Dicemc .\puslo.o.\ l*;iuto scilicei, qni tempcr iile sollicilus sit de doclr na siia ei ni-cipiilos rcd ,

''iitelligcndiis vciiil (|Uotics ^oiuiii Aposiolus, ant (lai soHiciios de oliedieniii siia.
, Aliero vero iiiodo
l\}u(jnus Aposio:us, siii.i iidiiiio ii.ier lcgcndum occui- idcirco (tivit aiibaicm soliimmodi) iiicmorem esse -,

i.t: « Quis toiiiiilnr.'' inquil l'i-tiiis Vnienibilis {Lib. ^

(iebere, eo (luod ille lani dc dnclriiiii siia (jiiam de
\i, ep. "H) Miginis Apo^loius. Si iiiterroges (|uis
: obedieniia discipuloium .>-uoriiiii ledditnrus est r;i-

niagiius? l\C.spoiideo, non cst inieriogaiidiiiii. Lbi tionem Deo iii die judicii, ei prnplcrea dixit oliedieii-
Aposiiiius Magiiiis addiliir, Panlus inteliigiuir.J tia discipuloriim iilriiin sit perlecla , an imperfecia
Accepisiis Sptrilnm adoplionis jilioruiu, ni q,.o clit- obedientia, sicot iol;i doctrina abbalis si pliis fuerii,
mamus : Abba Paier,] pait-r *H abiiiis «amdem
, Cum an minor illa doctrina, quani debei. >
.siirtiantiirnoniinis signiiic;<liotieiii , quuTittir cur Secundum est cur semper? i\cspoiidciqiie < Qiiia :

ntrniiique po^ncril .\posioliis , (M;m alterulrum haud voluit S. Benedictiis ut niiiKpiaiii a corde aidiaiis
diibiiim snflicere [los-et. Uespoiidet llildemarus : iliscussio isla rccedat. » llini- lanta S. Pairis sollic^-
« Ablias liebraica et Syriaca lingiia est Gr;«'ca vero : tiido extremi judicii in mcmoriam p.libatis revocamli,
eiLiitinapaierdicilur. 0'ii;i cogiiovii 15. f'aubis genles iil vix iinquam deeo loqualnr in liegnia , qiiin illud

siias episiolas esse ieclur;is, ideo dicil .\t)ba, Fatci, : ejus menli intimei, t^iieveia iiib;I iti |ir.i'soii:piioiiem
«i iiiiaiidiique gens liaberct Imc iiomen,qiio(l esi abbaiis coercere, eunique imra siii limite^ oilicii coii-
l'alfr. i Forle eii;iiii, (jiiii Clirisius iiiiumque .tiia tiiiere poiest, sicut jiigis ineinoila lulur.i' disciis-io-
in passioiie usuriiaveiai, cum oriiiis ad l';iirem dixii : nis. I'r;cclare ;i(lmodiiiii Xisiiis pliilosopbus (Ciaiuf
Abba, Pati r ; niiiiiriini lociitiiS e^-t Giicce ct iie- a Boiierio in i cumm.) iii libio Sentcniiarum I\lor;ilnun
braice; (juia iioi) e>t distinctio Jiidici ei Gr:i'C) apud ail : t Ciim pr;ccs omnilnii , iiieinento (|uia et libi
tuiu. pncest Deus ; ei judicare liomines scito, quia el jn-

P>TBOI. LWX
iic;-;
S. p. {itNKlilCTJ 20 •>

diiah-Tts n D.to ; }i):ijas pcricnluiii jii.licar.iis ijti usi \ vig'.I:use cina gr. gcm siium siio dignctur judicio
ej.is (iiii jii(Jicaliir. » ^cuinprobaro. »
Tcrlitim esl cur dixerit iremendo ; salis fiiis«€i Taninnt iierum liber erit, eic.] Qiiem mndn detorrnil
eiiim dicerc : In die judicii ? El respondet : i Iil-o periciilo liiiiirse ilisi ii^siouis ac rationisde siihdilorum
<lixil , irerneniJo, m
liinorem inciileret iegeniihns deliciis reddcnda;, liiKiC jaiii. ne desioiideal animo ,
Ikiiic lesein. » ll qHiu rnvera ireineiiduiii erii et ter- rousolatiir dicens : Taiitiiiii it.rum lilier orii , iit si
libile illiid jnd cinm < Quid enim lam piweiiduiii
:
,
itiqiiieto el iiiobei!ieuii giegi pasiirris fiieril omnis i!i-

iiifiuit S. Beniardus {Serui. 8 in psal. \c), lam ple- morbidis eaniiii ac ibus niiivcisa
ligeiiiia altriiiiii!, ot

iiiun aiixietatis , el veheinenlissimae suliicitiwiinis f.iprit cm:i cxliibita; ;il'tiilens ;(] il a pruphet verba; i-

excosilari poiesl, qiiam judicandiim aslare il l>!<! i Si iint ni (innun'.iunlc le ad impiuin ul a viis suis con-
lerrifici) tiibnnali, el inceitam adliuc expectan: si.l» terian>r, ct n via swi non fuerit ronversus, ipse in ini-
dislricti) judif-e !-enieirti;'.m? » Ei S. Ilieroiiyiniis qnilate sua mori lur ; porro lu animam luam libcrasi
{Lib. 11 coHt. Pclag.) : e Quis iiiirepidus vadit al -u- {Ezech. xxxin). Tantiim er o lilier, id est iiiciilp;iins
dicium Dei, Ivilu-iis coiiscicniiam peccalonim? » S:un! eril, si inquico, nl esl improbo, et inrjrato, etimpatien~

de seipsi) S. iJuci-or loiiiieiis ait(/« Matlh.) < Qiio- : li , iit explicat Holierius ; sive in bi-no rofiosiK) iion (

lies dieiii lum cuisideio, loto corpore CDiiireiiii-

i g^P^^rinane; ti; qu:'niadmoiliim enim dicil Bemaidiis

sco. » Si e %o -samtus ct justus puvcbil , impius et tiassiiiensis, < quies nientis est illa firmiias boni [>?•>•

jeccator libi paje. uni ? posili in qia monaclius perseveranler inleliigil, et

cnlpce pasiorii incumbeie quidqnid quiescit. » Vel etiam inqiiieio, id esl vagari alqiie
Sciat^;iie abbits
puterfaniiHtis utiliialis niiuus poiuent iinc- p liuc et illuc exlra disciinere qiiaTciiii.
claiistrum
in ovibus
tiire.] In qui in loiuiu llildemaMis :
< Ac >'i ilicerei ,
' Nam, iit hic obscrvant (iminentatores Simimgdus,
(

l!il(lem;iriis, et Ucrnardiis Cassineiisis, duplex esl

inqiiit , sicui p.ti^rlaiHilias iii jiiiril diliL;e:i!er p..siii-
•-ininim ile iicgligenliis e:u um , iii.juiril
Inipii.-iuilo : iiiia meiilis, qiiam in insiabilitaie, et in
rem oviu 11

ov.s inea , (piare luims rapiiit il- I uii i>er^everaiilia proposito const.tiiit Ber- in bniio
qiiare ini r!ti i i-^t
nnrdus Cassineiisis; (orporis ahera, (|ua; in pespettio
lam?... Quod !=i p.sior illi polueril mitiere raiioncm
iiitra vel cxtia monasterium di-ciirsu polest reponi.
de inliinia, vel mofiua ave, lunc liberaliiur; si ven»
Dominus faciel Si ergo iiiquicio et iiiobedienii gicgi pasioris liient
iiiiii piiiuerit, p(Bii;\; siibjacebit. Iia et
•cum alibale. Paterfa;iiilias est Dominus; pasior veio
omn s dilige.lia altriljiita; oinnis, iiiquit, vuce iiiii-
versali iiieiis « iit spirit;iloin el curiKtnilem dil gcn-
Lsl abtias; oves auie.n iiiieHigunlnr monaclii; lem-
:

missurus est raiioiiem ai»b;is inlelligilur liam pkne iioiet, » aii IjcriiardiisCi^siiiensis et ;.n!o
juis qti I ,

•viia liilma, m qua deliel abbas inilicre raiionem dc

eum Uil emarns ; iiiramMue enim erga fraires exh-
nionach^rum s.uorum. bere leneliir abhas su riialem, in de virlute in vir- :
iie^ligeuiiis »

tiilein iiroliciaiii, fpiaut

iii se est exlio tationibiis, m
ggQiiodaulem dicii :qnidquidin cw6u«, elc.^i lilesl
iiicrcpaiionibus, b"iiis exemplis effcciendo; corpora-
nuii solum ile gpiri ali negligenlia , veruni el am de
lem, victiim el vestitiim .».ii licientem et honestum
lemporalieonim necessiiaie iiii^siirus erit raiioiiem,»
piovidemh-, loc;i vila;^oliiari:eapia adconstructionem
inquit ilcruin llildemariis ; el levera qiii dicil, quid- ^iioiiasteriiseligendo, ipsa^ munusterii oiricinas regu-
quid, oimiiiio niliil oinillit , iiec niiniis abbas suis laiitcr a^dilicando, oinnia deniqiie sic disponendo, nl
iemporalia providere lenetur, quam spirit;ilia, cum iiu.lus sil frairibus inurmuiii locus. Haiic exposilin-
xix ista siiie illis valeani exercere. C nem scipiitur iii primo coiiimeutaii Peirus Bihe- •

minus potueril invmire.] TerriWlis plaiie

LJliUlaiis riu-, l.cet eam in seciiiido reprobcl his vcrliis :
seiitcmia; si eisimculpaj pastoris incumbal qiiidipnd « Qiiidam exponmit I
ic diligeiiiijin iti spiritalibus et
in ovibus mimis uliliialis paterf:imilias inveuerii , lempor:ililius, piopler universa'e oimiis, qiiod non
quid si aegras , (^uid si moriuas aiil a voraci liipi
, (liieet, qiioiii.im de spiiitali animarum ciira hoc ca-
deiile Uiscerplas repererit? Pellem liaud diib.um pro loquitur. Kt iiuta plane qiiud h;HC iliiu universaba
[)iil

[lellereddel. Sciipium esl (pii:i liliiis iion poriabil , si.na, oinms scilicel ei universa, aiiiinum prujsideiilis
iniqiiiialem palris; al paier pr lecio porlab t iii - exci anl ad diligeniiam. »
iliiilatem lilii. « lli.ce^l quoiJ cum iMaeiiiicus ille Ei mo b-.dis eorum aclibus.] M esl negrgentibiis,
piipulus iiiiliatiis es-ei Beelphegor iii deserii), inquil iiam < morbidi actns siiiit opera negligenter facia et
,»'euus l)ami:'iii {Lib. iv, ep. \b), et in scurta .M..;il) fuctera vitia, « ul lu(|u lur iliidemarus. Sive, ut dicil
liirpiier curruissei; irauis liirore Doniiniis adversus Bernardus Cis-iiiciisis, t iictiis murbidi sunt il i (i'ii
Usiael divil ad .Moyseii : Tolle cmictos piiiicipes po- ex mente iiroceduni iiilirma. »
piili , ei sii.-peiide eos in palibulis contra snlein , iit Univeisa fuent cura exliibiia.] Qii.t; idein sonant ae
;iverlaiiir liiior meus ab Israel. Quid esl qiiod popii- pr;ccedeiitia veroa ; Umnis diligentia utiribnta : qua;
l;is iii viiraginem l;ibiiur, ei in eoriim pr;e-
'«rvuri.e i;imeii S. iieiiedicl.is « replicavit caii-a ex:iggerali.inis
l.osiios viudicaliir ? Subdili deliiiquunl, et principes verbuium, »Pono recie dixU
in(|ii.t llildemariis.
m paiil»iiiis suspendiiniiir; scilicet alius est qui pec- univcrsa cura, noii cnrclio ; (pii;i, ui iiul;it iipposite
cai^ iiliiis ille (] li v;ipul;il. Cur lioc, ni.-i quia c«lpye !>crnardus Cassinen is, < Virliis ciirandi irgium non
suiidiioriim in pr ipu!)iii)riim reduiidant opprobrium, sem|ier est in niedicu, ui ;c^er relevetiir ; il ideo
«i qiiitd al) o\ibiis eriaiur , negtigentix pastoris as-
D divil iiiiiver-va curi, non «liraliu; nain Deiis, «[ui
<;r biliir? Et \idequam formidolosa sil condiiio pr;e- curaiii cuiiiim«il abbali, sil>i curaliunem le-erva-
sideiiiiimi, ul noii modo pro suis, scd ei pro siiiiili- vit, elc. »

iDrum puiiiaiilur offensis. » Aliend .i.t eigo pastouis l'ustor Dei n!)solutus.] A seniemia
enrum in judicin
omnesjue aiiiiiiarmn reeloies saliibei nmam Gregoni iiiiiiiriint .{ue debeliir damiiatis,
ani a negligentiis
Migiii ail Co umiium episcopnm scribenlis adin.tni- iiioiiacliuruin libeialiis, iilextio.lt Bernar .iis Cissi-
sionein {Lb. ii luuiisl.^cap. 55) « Sludeamus cor iio- :
iieii-is. /^J.u/, i.l cfl d cel, fM(/; prop-ieta Uuin no :
sirum terii ii'iriim pavtoriim imitatiuHC &iiccendere , .liisiitiani Inain nuii .ib^cunUi in coide, veritatem el sa^
•pii hiem;iles nocles imbribiis geluiiiie consiricli du- tiitiiie luiiin dixi. .JiisUii;iin lnc, seciiinliiiii.liilileina-
<;unl s;vpe pervigiles , iie vel iina ovis, el hoii loi i.; III 11 et liernardum (>;i>siiRnseiiL, sumit pro generjli
iililis ; (piam elsi iiiiidialor ore \oraci mu-
p>;real \ r:ule, qii.B ad oinues viriiites aitiuei ; i|iiainvis el
iiiorderi ([iiomudo s;il:iguiit? quibiis cordis aiilie-
, pio speciali virlult ei;;iin sumi po>se isie ;isseral.
laiil abnbiis? in ijuas v .ce.>, iil eruaiii caplum |iecus fnrro S. 1*. Benedictus, juxla eiiiiulem B.rnardum,
:iiigti-tia Siiiiiula.iie prosiliunl, iie a gregis domiiio 4 iii:t liic dicit, jiistiliaiii iiiui a i-coiid.ie, ver.lateiu
qiiidqiii.l i:er iiiciiriam peididenitt cx galilr? Vigiie |.i ilerre, et s.iliii.ire dicere. Jiist.ii.nii ati^co.idil, (pii
imis eigi) iie (piid pereal , el si captuin lorie (pi:d rrcires sacr.e Si;i i|itiir;e, ei commiii;iliOii.'S pnedi -

luerii, Nocibiis (livinorum elo.piiorum a.l gregciii l)o- ( :iii.!o siibdilis gg iiii.'i osiciiiit Dicii vcri :iiem,
cuiiiicum redacamiis, ui il Cfjui l'a-lor pa^loiiiiii esi. 'lii! jirunr.^sa r.;;..a ca;;e.st!a viriuusis c; bo ca^culi-
 :

2r9 f»EGL'L\ COMMENrATA. CAP. IF.

2?fi

bus iiifaHilinilor ailipisccDda pr.T(lic;U el <Inre;. S.i- A **si ; ei (iii.iniiiin irillOcat excmp'o et, viirc nwrim
iHiare eli:on <Iicil, qni proiiiissim sahiiem docei aili- Eeclesiam Clirisii, innliim nocel, si (leslriienlibus noi,
piscppp. I;iiellii;e liic de salntnri. in qno coinineliir resisiai ; el innncens ahsqiie sermone conversaiin
ipse Salvaii.r rininimis Jpsus Clirisliis, de quo Psal- qiianliiiti exeniplo piodesi , lantiim sileniio nocei ;

nii>l.i. mhuitre innm ila iiobis, elc. > ri;t!n latralii caniiin, et liacnlo paslornm deierreiiii i

Ipsianlem conlemnenies sprevernit me.] Id esl do- csl rabies iiiporiini. » Ei econtra
n liil est luriiii; < .
'

clriiiain meam. qiiain si bnniiiii q.iod qnisqiie pr.cdical, explere opei);

El lunc iiemian inol'eilienlibits cnrn' sit(V ovibiis.] n.-gigil, t inqiiil S. h.iioriis {Ub. v\ cle Sum. Bono,
n;rc vcrha ilnoliiis inoilis inteil gi pos-unl I" hio- : c, 50). Qiiapmpi. r apml linliiiiim abbas i'a:iiieii (ii-
bedientilnis cunv sua^ oviims, id esl (laa' factis non (t'.Ui\\. {Lib. ]i\ de Vit. Pi.t. n. \S')) : t llonio ijiij !ili,,s
rpsponlent ciir.c (piani cvbibet; 2" ciircc sikv ovibns, d oei , cl non facii ea ipi.-c diiccl, sitiii is c-l
f.inM
jd csl ovihiis qii;p snni snl) cura ojiis. ^
jiilo, qiii onniiiim rcs lavai, et otiines saii.t poti:
Pociia sit eis.] \i\ cl e'i! cis. Ili«c plirasis Gst l!e- seisuin antcm lavare noo pole t, .scd hahet ct in:-
braica. per qnam rediiiidal siepe proiioineii Js, nl f'/- nniinlilias, cl s(»rile-i linioriiin. » Ex quiliiis paici
ius pitrlicipatio ejus in idipsnm. ipi;im merno celeoialum saeciil.i vii conc.lium Auic
PravaUns ipsumors.] Id cst divinavindicta,nl e\- li;>iieiise sniiuciil, i i,i si (jiiis abbas caiiiiis in re
jioiiil iUcliardiis de S. .\iigelo; ( l liaec perpeliia, qii;e fiioi.ue, cl Iminiiis, et c:istii-;, sohnUMpie, inisericor^
diciinr prwvalens, id est ulira iiiiquitates eurum ptc- >-'' discit tns i.oii liicnl, ao divina priecepia verbis c'
nnbtaies valens, ipquil Bernardus Cassinensis. Uniis evcmplis noii steoderil, ab cpiscnpo in cujd^ con -

e^i Bolierius qni in ulraquc expositioiie locum hnnc r» sisiit lerrilorio. et a vioiiii> alib.ii,btis, ei Cicieris bc-
non (le .T.icrnt, sod lemporali moric intelligendiim i!'imiiii rmieuiions a siio ar- camr liiiioie, Gli;iiii.si
piiial. Sic eniin ad pr.Tfata S. Bcne-licli vcrba < Ego, :
oninis c«!ngrei;:iiio viliis suis c.>iiscnii. ns aiibatiii;
iufpiit {In I cumnicnl.), cicdo C|iiod in;if;istcr vult di- b beie volncrit. >
cii:ii

<;ere qnod pranalel niois lcinporalis iiiobedicnlibiis, /(/ est omnui bonu el sancla faclis ampli' s qiwn
qiiam pceiia a'iern;i, iil liat (nclus po3l verbum sil v,rbiso /cn(/«/.|Oiiod ila e
xi onil llildemarns U riim :

cis. > Qiue (luidcin evposilio iion videiur omiiiiio ab- 'pic viill S. Mciietiiclus, id esi dociriiiiini vi rbori!!-..
jici. ikIi, qitia, ul dicit idom Boberius, « qiianto pliis '-'i ('i"ir,iin; ^ed i|iiia
qui non possiio siint miilli
li:ec vila proloimaiiir ois, laiito plus pccna a.lcin;» iilriiiiiqiie pcragcrc,
doctriiiam veri.ornm v.. id esl
crcscil, cl inclius cis cst iiiors lcstina, qiiam coiiua "pciuin, idcirco (l..\ii Faclis amplius; ac si diccr. :
i :

|»(iiniin obedieiiti.e pcrdiirarc. > Alii tamcu commii- ' l'''i"i.!iie debcl pecg.iie; sed qiamvisu roqiiemorli.

nilcr iiitcrprclcs morlein liic :cl;-Tnam inlelligiint. I.i dclicl pucesse, l;iuie!i inagis laclis, elc. > Becle
on:
Miic S. I'. Mcicd ctiis liic loipii videtur de pcfina iii "in" Siipiens : !>oiigiim iicr est per pr;cccpt;i, l>ic\.i
Uiliiro jiiilicio reiribiienda, qii.L' niortcm lciiiporalcm cicflic:ix per exenipla ; el S. Gregoriiis {Lib. Pr.-
i\

siipiioiiit, cl qiiam seipiilnr a'lcriia. QiiiJquid sii, •''''"'•>'"«/'• ^) :' S l r<i(ior raiione (oascipuus, et \i;!(;(
(crl.im csl inohedienics inon.iclios uiraiiKpic, ci vit:i; ,iibditis vivendo d nunliet, clgrex, qni pasiii!.\
^iinpiiralom, el x-icrnam morlcm piomoreri, ut pnie voccm nioresque sripiiiiir, pcr exeiopl:! ii.el iis qiiuo
qni iibhatcm cjusipie doclrii.aiii tonlcmneiido, noii l"^!" ^ci b.i gradiaiur ; > ct alihi (Li/;. j /?f(y.,frt^.i.ii
iiomiiicm sed Heuin ipsum spernimt. Ipse enimdiiii « 'Jui loci iie(essii;itc e.vigiinr siiinma diceie, i.a.
doctoribiis Qui vt^s spcriiit me sj^emil ; ei pcr pro-
:
c:'(lein iicccssil;ite cxi-iuir sumnia inonstrare ; iii .

pliel;iiii Soliiiit le iiudirc, ijuia uolnni aiidiie vie. Iii

: C ii'iiiqiie vo\ audiioriim cor pencirai (01:11-^
libcii iu^
(pi:c verba S. Bcrn&rdiis {Senn. in Cani.): «Vidcs, M di ciitis viia c..iiimendal ; qiiia qiiod loqueiido jir;i'c:
inqnii, majestas coniemnitur noo ttr pulc-. me
qii.TC '.' pil. o>tcudcii(lo inljiival, ul liat; hinc eiiim per pn-.
Solnm sprevissc; Dominus locutus est, cl dixil pro- p ictiMii dicitnr
Siiper inonicm excelsum asceii.le ••
:

pliclae, (bxit el Aposiolis Qni vos spcrnit, ail. me : (pii ev.iiigclizas » 70 ^ ""•
f^l S. Basiliiis a<Ten-. i','>
sp.rnit. Non suui apostolus, noii sum propiiei;i; cl monastc.ii pr;epojilo (/it'^;. fus c. 45): < A inii ln
^) opbet.-e lamen, et aposioii vice fungor, el ipaibiis iiiilii;item ita debct ex diariiaie Cliristi ciistoilire, •
;

iion acipior meritis, ei.rmu impjicor et curis, etsi aii eli;im.^i psc laceil, operiiin evemplum quovis seriin.'
nioam c.infusionem, elsi ad grande criciiluni miln, |
w jKCOiiii.is ;!d d.iciriiiain fiatriiin sii exposiium. ..

Sii, er cathedram iMoysi scdeo, ciijiis laiiieu iioii viii- Talem seexlnbuit Clui^uis D iiuiniis, dequo lcin...,
dico milii viiani, uec experior graiiam. > quia cospil lacere ei docere; t;ileiii se exliihuit i,
V.rqo cum aUquis suscipit nonien ubbatis, aup.ici Apostolus, qui dic. bat lmitalor.'s inci esiole i;il.-t : ;

debei docirina suis prwesse discipulis.] Ili.ccsi verbo reqnirebat pnfclatos, ciim ad Tim .ilieiini sciib'cb;.i
ibircre (k-bet et exemplo utruinqiie eiiim in ,
Jn omnibus leipsimiprabe exemplum bonoium operu.:.
jibbaic aiqu:i in (unni pr:ilato reqiiirit imprimis »« doctrina, in inletjriialc, in gravitaie.
S. Isid.>rus {Lib. iii de Sum. Uono) « lam dociri- : Vt capacibus discipulis.] Id esl « inemoriosis, :u-
jia qii;im chirere dcbel
\ita eccle-i;islicus (Jo- comiiKtdatis, intelligibilibiis, qiii ea qiia! a inagisi! ^
Mor, n:im doclrina siiie viia arroganlem rcdd:t; audiiiiil, veiociler ciipiiint, et inemoriier leiiiieui, .
,

vila s^ne dociriiia inutilcm lacit. > ilinc plaiie @9 Ojier.bus complent, > inquit Mr.aragdns.
Kxodi \xviii, sacerdoli jubelnr porlare superliiiine- rv Mandata Domini verbis propo«rU. Taiibus ) eniii, ,

raleci r;iiioiiale ^dinviiem connexa alqueconjiiml.i. qni suapie ad Oeiim ferunlur, verba sulliciun .

|.t qiiod expoiiciis S. IJruno Sigaiensis episcopus

,
Ourisvero coidc.] Id csl t coniiiinaci:.. s , rigi-i- '
ait (^'oDiiH. inE^od.) < Uicamus quid signilicet qnod
• et incorrigibiliijns, ulexpouil iterum SiiMragdiis.
>

sic attciuiruin jiiiiguniiir, ut a ?e separari noii va- Et simplicioribus.] esl « illKicrans, el pene I 1
11 -

le;iiil ; iiiiic eiiim r;itionale et siiperiiiimeiale sibi jiio- lam in Scriptiiris divinis vel memoriini, vcl iii ei.
guntiir, (piaiido poiitilicis praidicaii.) ei operaiiobcn,; gentiam liaDei.tiinis > i.ti pro^cquilur idcm bn.:. ,

smiul coir/eiiiiinl ; sicnt per laiioiiale doctrina et r;igdus.

prapdicaiio, iti pcr siipcrlnimerale oiius el operatio Euciis suis divuia praccpta danouslret.] Pr:rcci i;»
desiguaii.r. Si enim e;;iscopns bene docet, ei rnale b;c documenia s.-u coiisilia intelbgii, 1 (juianons ic-
operatur ; aui si cconira liein; (.pciatiir, el ina!e do- pcr pr:JCe[)ium liic, vel iii Ev^ingelio positum \.:u
«el, eJDSS.iperiiumerale ci ralionaleiioiijuiiguiitur. ) li.ibct necehsita is, > ini|Uit B(dierius, Piiris ci-j
l*orro qiiod ille de episcopo, id de abhaie et quu- cor.:e nou sola vei ba snliicimt, sedoperibus insiip- c
ciinquc a:io pr:el;iio asscreiHliiin est. Uude S. I'.>;i- snnt cogen li, juxia illiid Petri D iiniain (Opwsc. .S.
ii:irdiisail Bililuiiiuiu abbaiem scriheiis {Epist. 201] « .\d perf.ciionis culnien prii'cepia quidein niove,..'
• In bis duobub mandaiis, veibi scil cet et .'iiiiuii, se I c\eiiipla co.iipelbini. >

cvempli suiiiinam tiii oflicii ac conscientirE secunla- Omnia

vero ifuw discipulis docuerit esse cont arin
lc.ii pen lere intelli.^e. argn i
m
» Et ceitc, iil opiiinc snis faciis indicci nonug.^nda.] .M:ilo nauiqiie e\en.|..«i
b. llioroiivinus « Saiitta ruslicitas soluai sibi prod-
: per^eisos iiog igemcsi|.ie ii: \iu\o coiilirmaici, et \>Mm
 ;,»
;

nos negolio porvo.rteret ; inift T;trocf]..f.. 111 v,«.

fufiii A ff^'tol)liit;o l«'g' s , anle omnia irreprclicnsiiiilcm
ven; oceideiel : « »aiiaM'l crnssa! oves iibliaiem, qni impniieiul:im aliis rt'gul:un prim':i
liijs loqti^T.
uerpiiicjp siini,inqiiil S. Aiigiislinn? {L;h.de Pasior., atliir.p!ere(. volneriMii. lliic f:uioi:e Orieiiialis Hegiil:i

c. i). ''Si soliils iii tiho vtrit;ilis ulenics

ii^l
pa^cnis iia oiditnr (Hcfj. Orient.cap. i) : < LU ncqne scniurfE
, neqiiedisci-
bciie <ie niuniTC Dci ; sed ii:ali iiii p:isioies noii |):ir- iii rfgeniiis fniirihus iii:iiiiier l:iliorpnl

ciiiii laiiliiis : p;'""i" ''^l n""^^ illas l:ii!giienies, ei in- pli;':i jiiiiiorum vacii^el ,
qnae ;:li!);ilis coiivcr^aiione
liriiias, cl erraiii>'s , cl prnliias i:i)ii <iir:iiU; cliaiii stahili a nriiia sii, opoili-l alili^itfin irreprelietisihilciii
isias lorles el piiipMie- necanl, qiiatilum in ip>is est cssc , severniii ,
p;tlieiilei!i, 72 jejiinuni, pinm, liii-

fi illi viviinide iiusciiconiia Oei, iatne;i qiiauiiim ad iin em> doctoris t-t l*airi> hcuin inipleal, sep-' in
iii

iii:ilos P'Slres aiiiiiel. occniniU. OiK.iiiodo, inqiiis, pra,'!)eiis formaiu Ijonoruiu operum. » llac raiiooe S.

occiduiit ? Malf viveiido, maluin cxtMii; liiiu p:a'l.en- Fiuciiiosns Brararcnsis episcopiis inler alias ahbalis
(!o. . .. Attetidfii>'<) enim ovis elian: loilis |)lerumqiie doles < Tanla, inquit {Cap. 20), «lebei
: snmonis et
f.ra-po^iKt siio niale Yivenii, si ilcdiiiel oculos suos a Vil;e consonaniia esse, ut id qiiod docfl verliis, con-
nt^iilis Diimiiii, c; iiiteiidil i i liomiiiem, iiicii>il di- fiinict operibii' sedulis, el bis aculo pra;i edens gla-

rcre iii c-irile suo : Si ir:tpositiis m.'ii> sic vivit, ego dio.qnidijuid alios inionnat vni b:), ipse tieial stiidio,
rais suiii, (pii i'Oii f;iciaiii ipiod ille f.icil".' t lc. » Qikc iit nec seinioiiem oiieraiio liesiruai nec ecoiitr.» ,

tuse prOie.|iiiiur S.iioei .r osli'iideiis iiialum pastoriiii oDeralioncm bonaio sermo ijiconvenicn- fraiigal. »
ciiamsi oveiii :ib iiicoepto bi>::o opere iio;i avcrial Vi^yfjS. C;csarii epi>lolam ad (jraloriam .\bbatissam.
laireii veie ( eiisciKliim esse liomitidani. Si v.'n) priori scn-u i.^ii S. B>^iicdicli vcrba ne :

i\'e uliis reprobvi mvenialur.] Qii;c

pKvdi a)is ipse fortt; nliin prwd.cam ipse ri^prnbns inveniatur, siiinan-
vcrlia diipliccm soiiiri possiiiu exp-siiionem 1" ISe : ^ lnr, (piasi dic- lel : i>e foiie alios sua i)i:e icitione

lorte leprobus invciiiatiir, iJ esi reprelieusibi is, alio coiive sos ad aHcrnam lelicitaieoi penluccns, ip-eab
ints :i l»eo, :b ejiis proinde gloria a3leni:iqiie fe- 71 ea rcjciauir, videinr ad illu>J Clirisli Domi-
aliiiilere

iicii?.leexcii!deinlu.s; 2° nc l( rte reprobiis iiiveiiiaiur, iii (Jui solverit vnnm de viandalis isiis vtinimis et
:

iil esl !ie ^'ort' cju> dnitiiiia a (li-cipulis icpiobetur docner.t sic Itomines, minimus vocabilur in reqnuin
ii.iiii, iii d ci. S. A ii^iis iiius (/..j7/ro iv^/e Z>oc.'r.C'/n)sf.,
coalorum, id csi nulliis, juxta SS. Patrum exposilio-
iiip. 27), « abuiKiaiil (lui nialai ^ii;e vit;e deieiisioiiciii iictii.

(•\ ipss pncposiiis ei dot toiibns t;uj!iuiil,

Mii? i\'t//« iic/o (/ifriM'.'/) Z)eus peftaji/i.J Id est dicenti et
lespoiitb nlcscoide suo, aiil ti;iin siad lioc erunipaiil '. n'>ii l.icieiiii, iil loiiuiiiiliir conimeiU:lores; scieuti
t>ie sui, alque dictntes Qiiod milii prcccipis cur : eolm l)oJi::iii, el iioii lacieini peccainm csl iili.

i!.s- noii facis'/ il;i lii nt ciim n<'ii obedieiiter audiain, {iuare lu ettairas jusiitias meas?\ Id est virtutem,
(v.iise ipse uoii aiulii, ci i'ei vcrbum, quod eis pra;- viaiuiine viix' osieiidis, ci pr;i'dic:is.
(iii ciim ipso pnedicalore coniemniint. »
alvir, simiil El fibsnmis tebiamenlum meum per os tuiiiii.\ Tesia-
liinc S. llicioiiymus ad ^c; oiiaiiumscribens : « Noii ih-iiinm Dei .^iiiit verli:i sacr.e Sciipliinc , iju;»' lu

( oiiliiiidaiil, iiiquil, opcra teruionem tuiim , ne cum Vetns ei Novum Ti; tameiiium dividil; ideo r, iniai

iiieiclesia loqiieris, l;iciiiis (lulsque rcs|iOiideai Cur : ie»i;!iiitii uin ditiiiir, (luia lcslis csl mci.ii:; seu vo-

i>;cc (put; dicis ipse ni.ii lacis? » Coucioit Cassiaiius lnntaiis diviii;e.
iii libio de Spirilo ira; {Lib. viii Inalit., cap. o ), ubi Tu vero odisli discipl nam.] Id esl re^'tiiari:iii obser-
tic loquilur ; « 0|iorlel illuin (jui allerjijs viilncri v.niliam ; (iuia uL dicil Smaragdns, i l*ra'l.iliis san-
,

!iie>ieri cupit,omiii languoiis morbo ali iium sanum- Q c;;iiii (lisri|iliiiaiii odit, qii;iiido scciinduiii rcgularia
i|iie subsistcre , ne illuJ ev;iii;^e!lcum dicalur ei : pr;fccpia vivcie contcmnit. > Yel odisii disciplinam.
Meitice, prius cura teipsum, -n- \idens fesii:cam iii id est Clirisli dortriii.iii!, qiicm:>dmodum expoiiit
. ciilo li:i jis siii, liabeni in oculo suo noii vdeal. » 15iilierius, cui conciiiit lii dcrii;iriis « D>sciplina est :

j.i S. (^:«sariiis iii Ke;;ul;i a;! b;iiieiiiiionialcs (C/j;.7) oiiiiiiiu inandatorum Dei lUsloi'. » Vei discipli-
« AiisliiiciJ.iam , qiiaiu liic^ii.i praedical, proxiiiuc nain, id esl correclioncin, qiiic a l)co infl gilur, justa
liiiitcs, vel viCiiius stoniacliiis .-euiia'!, ne lorsitaii 'J liliieinium bunc Uegui;c bjcoui iia expoiicntein :

subdiiie a idieiilcs lacilis cog;l:ilioiiii;us dicaiit : i (jui sims subditos propicr coruiii excessus c .rri-

(jiiaiM p'ilcbre alislinciil am [.isedi.jai pleiius vcuier ! gii , ci tanieii vuli ol patienles sint ; sed quaiii ciio

Dciii ue S. Bcrnardus ad f.iililuiiiiim abb.iie.o scri- ipsim a Deo (.roptcr siia peccala corripi conli^erit,
lieiis (L,. 14.'. 201), poslqu:im il uin Ijorialus esi nt n<iii soliim iio;i paiiens non est , .sed eli nii conlra
(iuoil aliis oiius porliiniluiii iui|>oiiil, prior ipsc por- Dcun niurmiir.ii; li:c lalis absque iluiiio d.scipliiiain

»ei, laliouein reddeus a.l « Al.o.inin snbsaiiii:ibit te : ciiii scrinones Christi piojicit pnsl se, qtiia noii
, et
sjpiens, lit pote pigruui illum ciii labor sil maiiuiii vull videre vilam siiain qnasi ujalsm, sed se reputal
pori>g':ic ad os : arguel te el Api^iolus dicciis lu : ju-;!iiiii. » Ailiiil Trillieiiiiis : « Sec*iiido discipiinan»
tpii aHiis doces teipsum nondocc-; .-ed ei noi.ibcns od t (iuaudo a S'ibditis ilcdignatur avisari.i
pi;!e!:itiis,

viiio Fliarisxuruin, qiii alliganl oiiera gravia el iui- t.tproje.isti sermvnes meos posl tc'. ] « Posi se ser-
iionabilia, el imponunl ea in litimcios hoiiiinniii, iii uies Doiiiiui projicit pra;iatus qtiando qii:je de divi-

(ligito aiiicm siio noiuiit ca movcrc. Sc nio (jnideiii iiis Scriiitiiris siib:!iiis pncdicat, iiii;.lere ipse dissi-

\ivus cl elficax exeiiipluin e>l opcris, lacilt; lacieiis liiulat, V iulil Saiaragdiis. Vel etiam : Projecisii
sii;idibile, (pjod dicitur. duiu nioiis;rai lacnbile ipKid
^ sei mones meos iiosl le , iileiii esl ac o.lisli discipli-

siiadciiir. » ijiiomnibus accedil (pioti S'ci ibii Peirus ii:i,ii, iii niO'.lo exiKiiieli;U Tritheiuiiis : « qiiod ciiim

D.imiaiii (Opusc. lo.tu;}. 27) ;« Uiii.u.e vi^oiai pr;i'- diligimus, i.iqnit bcrn;irdus (^assineii-is, anie oculos
Oicat, (|Ui post lou^uiii psalniodi.« dccuisuui s giiUiii meiiiis frequeiiier liabemus, juxta illud Cbi ainor, :

excitaiidis Iratrit.u^ piilsai ; cl >qiifiiiibSime du.oiace- ibi oculus; (juod vero odiinus, libeiUer a iiobis pro-

£iiiis sileii>iiim commeoiliiiiius; Initjtuose ddextreiiii j ciiiius. »

fcin: vesiiuni dispuiai, qiii se panuoruni couscissione Et quiinfratristui oculofestucamvidebas,in^!^tuo

dcloriiKil; iiidiiiuentoruiii vero ju.\la inviiem iiitore irabeni non vidiui.] Id est, qui mininia iii fratre vi-
coiispiciius frusir.i cam Joaiine puos pi.cdicat ca- debas, et increpabas p(;ccata in te crimina iion so- ,

iiieloriiiii ; ullor iii,iiri:c paii' iui;im iion siKidet; (j. i l.iiii iion piiuicbas se iicc ab aliis vidcri patiebi-
, I

(timuiaiplis pecuiiiaroiu ipiajslibus inardescit, iiiiicm ris, ciiiii potius in alios bcnigiius , in le rigiilus esse

^..armic iii aiieiio pecloie tiOii e.vsiiiiguit; (|ui creliia deMiisses. Auili Saliiiare S. Joaiuiis Ciiiysosiomi
v:>'-.iiioiie raplitur, de reiuoraiKli ceii-ura Irivolu.» iiioiiiium (/iomi/. 4o .l/fl/i/i.) « Circa viiain loamm :

t.i>ijuiaior liabeliii ; qui auleiu cciluliitii |iei|ieliitis cs:o auslenis, circii alios beniguus; audiiol le ho-
3. (Obl, ad siaoiliiaiis jiraic iiiuiii oc lolo corpoie iiiinss parva iiiaiidautem et magiia bicientem. » ,

ij.i.miain lacil, et com O:. laccal, iiojia niembra iiie- Son ab eo persona in monailer:o discernatur. j Sci-
l.us, qiiia et siiiiiiiijius, clamaot. » licci « an "it ;>r,!iquiis ve! jitvenis servus el liber » , .

ilac poiibsimuHi raiiote quoKiuot scripsere viliB inqiiit iu comineulario Bolicr.r.s; sive, ul liabct i:i
27: Rf'XtrJ<A COMMENTATA. C.\P. V ?.n
«ocuiiiJ'>, < nn sit parvus el magnus, senex ve! uve- A ejusquc familiarcs dissemininl : alii de ab'iat sami-
i:is, viciiius vel aiivena, clericiis vel iaicus ; » Clirisli citia sihi ipsis pbis icqiio fiilen:es, fralres coMien'-
enim vice.s in monasteno agere credilur, apud qnem nunl; ipiod (iiiaiitiim sit malum iieino non videt, nt,
nnn est person iniin acceptio se<i in onini gente iii , meriio S. l^^eirenliis pr.Tescripser!t lieg. c. 57), ut (

iisqui timeiil iHiim, accepiinn esi illi. Ilinc S. Ja- ii':l!iis abbali ila (amiliaris exislii , ut cseleris pliis
cobiis apostoliis iii Kpistola {Cup. ii) ail < Fratres, ; alii^iiid |ii3'.siimal. Ilaiio autem iiolissima bx'C esi ,

nolite in personaMim acceitlione li.ilicre (idem Domi- q!io<l ciiiii abbas omnes iciiiialiter :ii;iare teiiealiir,
ni nosiri Jesii Clinsli gluriai ; eienim si intri'ierii in et cj is amor , quidi|u d :imoiis (ihis iiiii
sii lin:liis

•onvenlum ve^irnm vir aineiim amnilum liiljins in tribiiit, sine dnbio deir.ibii ; babet eoiiii bic
altcri
»este candid s inuciieril aiil<-in paiiper iii sorLiido lia- liiciim celebris ilk> S. LJernardi senienlia (ien». 15
bitu; et inlenilais in eum qni iiniutiis est veste pr.p- in Ciin' .) Solet amorein amor expunqere.
:

clara, ei dixerilis ei Tu scile liic liene ; panperi ; Porro quod in alibale vciai bic S. Paier, boc mnfio
aulem dicatis : Tii sia illic, aul sede siib scalielio magis iii omnibiis monacliis pro libiliim esse ceiiscn-
pedum nieorum; noiaie jiulicais apnd vosmetipsos, duin esi, idqiie salis inilicai cnm rit-gii';i> cao. (i »

et facti esiis judice> cogiiaiionmn i;o\i:irmir? i Quod cavet ne quis alium in monasicrio m"iiac!inm dc-
quantum sii maliim iiidicat S. Ambrosins snper , fendcre pryesnmal, qiiod au icili:e pecnliaris pro-iriiim
Malacbiamscribens iii iuvc verba «iineromiiia ptc- : esl, qnia e.xinde, in<inil, (jravissimn cccasio srandal.i
cala sacerdotnm niaxiiniim ost, quod iinn caii-as, sed rnm oriri potcst. Etccrie iiiliil anliipiins rnii fymnilMii
personas coisidcrani, et despec o jiisio [laupere, asceiicre vii* ma.^islris, qnam Imjnsiiio.li .Tmicil;:!-
jnjustos diviles li;morant. > E\ qiuinis liqne\ qnam pra^scindcre : <iii<iriim monitis iit obseqiiaiiHir, bainl
merito jure S. P. IJtii.ubctus veiiior t, ne personas " erii abs re si aliqiia liic eoium dicia lianc in rem
in monasierio abitas d^sceriiat ant Hccijiiat. exprimamns.
Accfpiio auicm pei-onn', sec.iMdiiiii llugonem a Iiiter aii <s S. Basi'ius inonaelios insliliieiis sic lo-
S. Viciore, < est (jii;cdam lalua reverenlia exlii Mta quitiir {Senn.
I de Jnstit. monach.) < In comnuuii :

sine caiisa d-bila , sed propler timorem vel

iiliciii vero coiiiu'ieniio amicitias pariia'es ei sodaliiaics
utiliiaiem. Qnam deniiitinnem ex S. TlKima ("2-.', iioii paiiiur cli;irilaiis lex; necesse enim omnino
e^t
</. ti5,rt. I, in corpore) \l:i explicare posiumii- : i Per- divisas atfecliones commnnem concordiam in miiliis
sonaruiii accepli > cpponilnr jiislili;« disir!buliv:H ;
incommodaie ;
qnamobrem sequal ter s<' liili.-ere iii-
consi-tit eiiiii! x'qiialil;is jusiiti.c di>tiibiiliv;e in lioc ler se omncs dcliont ideniqiie ;idversii, universiim ,

quod diversis personis divtr-a tr.buimlur irecundiuii fiairum ccemm cbaritatis niodiis lenendiis est. h^i
proponinnes ad dignilal<'S perS'm;iru'n. Si ergo ali- vero qiiis iiiveiiHis ftierit majori r'ii ensione nion >- |

quis coiisi ieret persoiKC proptcr

il am pmp ie:aleiii clium fralrcm, vel iiropiiHiiiiim vel aliiim (jnenni^ ,

qiiam id (piod ei coiilerlui esl ei (iebiium noii est , ([uavis de causa diiigeie, liimc c.isiiqare oportel»it.>
acceptio persoii;i; , sed causie; nnde GlisSa super V.\.A\\hi{Serm.'±delns(il. monach.); Omnes a^qiiali i

illu'i ad Epbesios vi fersunurnm accep io iwn est : (lilectionismensiirasedebentdiligere;iiijiis iiiaqnippe

apud Dp.um, dicil qund l'eiis jiidex ju-tiis caiis;is(li>- 75 6"^' •" conveiilu [irivaias acti nes cl sndaiilaies
Cfrnit, iioii personas; piila si aliipiis pr.):i!<iveal :ili- ie(ieiiri ; qui enn! iiuum pr.£ aliis dili;,' t, d,' si;
in-
quem ad inagisterhiiii piopier SMflicieiniaiii si:i('nlinD, (i;cal (iuod perfccl;iiii iioii liabeal ei;;::» alms clnrita-
liic atieiidilur c;:iis dcbiia, iion pcr.-ona; si auiein i leiii... Ex aniicilia singulari et sodaliiate .-uspicioiies
aliquis coiisideiei in eo ciii aliquid conlert , noa id C et iiividiai oriuiitur; ubique cnim a^qirilii.Ths de rau-
piopieripiod id (jiiod ei dauir, esset ei proj)orlinna- d:ii!o, iniiimn ct occasio odii el invidi;Te iis osi (|iii ca
liim, vel diibilum, sedsoium lioc (piod esl isle liomo, de!r:iiida:i;ur. i'ropieiea prfficcplnm a Di.MiiiKi acci-
pul.i Peirin vcl .\'.arlinus, bic e. I arceplio person;i'; pli::us imiiari bointtle u e ns qui sinnli er s \i-'.'.\
«jiiia iio/i a liibiiiiur ei al.ijiiid proptcr a iqiiam cui- bicit oriri snpsr jusios et i jnsios; qufiinadmodci!!
s;iin quse faci;it euni dii,'(iiim scd simpHciler atiri- , Dens rjeqiialiier lumen omnilnis eomiuuiic: t, si,- Dl-I
bniliir personae a.l persoii;ii!i aiiiem icierliir qii;c-
: iiiiitatorcsa^i^inil.inclcoimiiimeni niiiniini^ dileiiion s
ciiiKp.ie conditio non lacicnsad raiisam proptenjuara ladiim iir.cbcni. > l^a-ilio .subscrihii S. Doroilions
.sil di,.^nus boc l< co pula .si ;di'jiiis promoveat ali- {l)ocir.y.\): t Boiium es»r, inijiii', nion;icl!0 ir-ilicere
;

qiieiii :id pr;i'laiioncm vei magisieiinm , qiiia esl di- ciipii n:i non iidmo nuti allici crga coiolaiicnm siiiim;
ves. vei (|i!ia 'j /^ est coiisangiiiMeiis, esi acceptio soleteiiim bujusmndi consiieliido, et longi aiiii orurn
pcrso:i;e, ic. I Porro l"cuin ]
otissiiniim li;ibel m ;il.|iiti co:oiaiie(Tiim f:imi!iar l;is neluni" cl lorvens
Iril us peisoiiariim accciilio: in alleciu, piila ciim |'liis aiiiiiii proposiliim plerumqiie exsiingiieie. » El Si.
c;t-te!is quis anuiiiir , qiiia pulclier esi , aut ir.lar s C:es;irius in exiioriauone aiiCiesaiiamsororem siiam:
,

noii quia t,ancuis ipiod pionib.t S. Beiie<licliis ciim ; « Afeii le, aiiima sancta, et diligciuor iiiteliii:!i
dicil : Ao« unvs plus ameiiir qi^am alius, In lioiiori- (|ii;u!ia mala de inordiiuiia socielale ii;iscai!lur
la- :

liiis laiii s; iritalibns (iiiaiii l<'mporalibiis exliibendi.s , iiiili;irilas enim ciijii-!ib.'t, si freipiens esse ciKpcni
,

iil in i ei 3 ariiciii < ejibdem qiKfStionis j

roliat S. iHUi iiisi corruplionem seminat, viiia piillnlat,
ciif»!-
Tb.iM as, (piod e\iludii S. i5eiieilicliis ciim dcccrnii, (biicm coiHupiscit, igiiomIni:i.iii paril, raliiom conci-
iil !>on prcepundlnr imjennns cx servilio converieiiti, in tai, porrigii luriam lasciviam pascil, , pc;inaiii:..:ii
jiidiciis, itl vi<le:e est in 4 ;irl, pr;i'lal;i' (pia;>iioiii.^, ^' iiiiiril, casus exaiiai, luinas ;edi(ica|, erigit, rip:is
cui refragalnr s iiicliis Paler, siiitiiens ul una prw- pracipitia aperil, periculi? nav:g;;t, nai!lnig:is veb-
beiitur omnibus secnndi.tii iucrda disciplina. Scd l!:cc lic;il, perdi'ioni g:.iidet, mt.riium lovet, co;iliisionci»
piiiilo lii .iiis tixpniiciKJa siint. iiieit!Uir , eic. t (pi;v, luse proseqmtiir.
: His ad k»
Non uinis pius amrlur quaui alius.] H;ec seiileiili:i, {'i runi IJIeseiiseiH {Ltb. oe Amicit., c. 4) : « Amicilia
siciiii eliani sei|iicii(es , m iiol;ini coiiinienl;iioies , setiu.ii^ v;ig;i! alloclioiiis iiiipoiiini ad illiciia in iis-
pra"Cede:ileiii eXf;li.;,iii ;
qiiod eiiiin |i;iiis (|uisi i.r- cicie rapiaiiir, nec iiio;lii;ii leneiis, nec scrvioi.s
iieraiim dixerat ab co persona in monasiirio : Aoh bonostaii, sed spiriln verliginis duciiiir. » VideCns-
discernWiUr jain quasi explicaiido singuiaiiter cxpc-
, kV.uA oollai. 16, cap. 26; S. Laiirenlii Jiislioiani !i'.,
ntl diceiis Aon unus plus amp.tur quam alius oni-
:
,
de l)isci|il., elc., ca •. -2-1 ; S. T!ioresi;c librnm de Via
nem omnino exirudeiis amnnasieiiis amiciiiam pc- peifoci. cap. 4 ; Jnlii rsigroni iraciainm 1.3.
ciiliarem, (iu;c, ut loqiiiuir S. Tberesia {Lib. de \ la Aisi (lucm in opcribus bonis aui in obedicniia iiive-
perf., c. 4), laiKjiKiin pes^is in pra;laiis meril'i repro- ncril nuliorem. Obeiiienliim liic S. neiiedicliis al»
\

b;ilur ; b;ic est enim loiis Cl origo iiiiiniiorum piupe opcribus li.nis disj ingii. s°yiiia oliedicntiam iioii
malorum; invideni e j:iniia , lixarih;.! inier fratrcs !-e por se(|uitiir acliis boiiiis, ni ('unodo aiiqnid
'

fomeS , (lUiii al:i se iillen sa']ie i>i'(i:iis iiHligiio :il) p, icipilnr ifnpossibiio, iiHiiiaclms obediens aggre-
iibbiie postpoiii non lercnles, pacinin seciim invicem iiiuir illud, se.l III». I pcrlicil; uiide in;c ^01111111" al'-
iiieunt, rixus disiCiisicJii:S(|i;o advcrBUs abLiaL.iii (liiod Oj.ua iudo sciiuiiur, -l" Quij ubcdioniia excrceri
 ;:

rr: S. P. nENEDlCTI
1 n!f:si n.iii sf)!i:iti 'xs^-iiio.
'
(I(> rriaiii!;vu!ij. sfd eii:im ^ riiia iii aliqua arie, vel oflicio, qna 77 'Pi:'' pr.<' ;'l:<>
''"' "
!''istiiieiiU'i ab eo qiiod
' pruhihitum
"'"' ""* 5°
" est. '^" liiei
"° Qiiia "" ' '
pollel : iiaiii, veri)i {iraiia, si jiimor ;ilit|iiis li-,ii.-r ^e-
'-innis ohedieniia esset acUis boniis, iion laiufii iiide ciiiidiim s.TPoiiium igiKihilis in (aiilu pcriius e.\ slai
(eijiiereiur oniut^m ;ictum boinim esse ohcdieniiam, ad caiiiaiidaii in ecilesia seniori el irigeiiuo iiiiiius
Kicuti siiiit :!Clus omiies quos eleclione prnpria el/i- in canlii perilo priLlerri deljet; vel, ui llildeinari
I imiis ahsque ull iii;ijoruin
» imperio, ul lacrvmse, ul:ir exeniplo, si iii monaslerio a Gi.i-cis iiiini:.( his
ij.impiiiiclio, oralio, etc. his similia. iiihabit>lo inexislal oiniiium junior Lal iiam liiujicim
trgo J cet oiniies ;i'qiialiier ah ahbate siiil dili- apprime callens, el hos|.es L.iliniis adveniai, liic cum
t,'cndi, mclinres i;imeii in ohedieniia et in hoiiis Imspiie, licei omnium novis-imr.s, loqui dehet. In
!ii lilnis |iius cx'leris :imari S. Fater permillil. Iia olficiis ac minisieriis eMeri<irihus requirilur
aiilem
S. W.iiidregesilns S. Ansbertiim iiionachum suum ap ad hujusinndi ii]uu a exsequenda;
iiiido ei periiia
< carius dil'girc, sicut liionastica doceinorma,
C(5'|iit in spirilalihus insuper viise nierilam.
iiitore re igioiiis poileiitem omniraodis diligendum, » Sin aliai> propria leneanl loca.\ Nam, u! ple ac vere
Jnqiiit Aigra!u> Jn Vita S. Ausberti n. 10, scec. ii d cil (levotiis Girardiis Beli;a moiiaclins, < idolniii in
lieiwd.); eoqiie re-pcxisse Y.d.UurS. Prirus Venera- teiiuilo Dci, qui alio litiilo iii iiioiiasieri hotioralur^ >

hdis ^ciiheds ad iiiiioceiitium pipim (Lib. u, epis'. quaiii qiio qiiivque alier ab aheio coli piiici; ilur,
•"») : < Omiies qi:idi'in dii- pr;ice|itu ddmiiiK o siint aut pro vii.T sanclil;ite pr;c aiiis digne siisci|iitur. »
Kciidi, sed J!ixl' quod vii;! e: actiis exigit, in anioris Quod si diaunie abboii lisum
ila juslilia fuerii.l
liilfCiidiie alii ali;s si:;il
h' opiime Imnci
r;i'lereiidi. » Et certe, i
7S Jiistitia hic, ul «hservat Hi!dem;iriis pro ,
siieri;ili
lncmii Sn^naijdus dis-erit, « .lus e
I
viiiiite, (|uu; uniciii iiie reddii qnnd siiiim est a •ci|ii-
il e ali i.oiiinf^ diligeliir hoiiio, ipii b iiis opprihii^ el ti!r; vel, ui dicit Hohenus diclar.te jii>liii.i , id esl
.s;iiicia ohedit^n ia lionoritur a Dco: neC'-Si-e es', in- raiiiiiie, sive eliam Dco, qiii esi \era jusiitia.
(|iiam, iii amore ta!i d hgaliir lioiin», qui ab iiiimor- Et de cujusLbet ordine id faciut.\ Nolat hic llilde-
i li diliui i:r Deo. » Bilit nus lamcn sic hiinc loctim niarus varios esse in monasterio ordines 1* enruiii :

iiiie Igii, (|ii si «.(ilis arius honos, non Iraires ilios (lui hiici tlericorum el
ad cnnversioiiem veiiiuni ; 'i"
<:xeict;..ti's S. Den> diciu^ pliis aniari perm.lieie'. saceidotum; 3" monachoriim perejjr ncruiii. Et de
< Lxcijiit auleiii , iiiquii, quoad aclus, iioii qii ad ()uolihet eoruin Ofdiiie alios ahis praferre polest,
persona-; qiiia iicel ineliores actus magis sint di- nain clcrici eliam preshyieris et monachis peregriiii§
l.yeiHli, t;ime.i omiitMii proximum puio cequalilcr prspoui possunt.
"l proximum diiigeiitlnm ; ad hoc v d licft , ad Smulias propriu teneant lvca.\ Prout iijmiriim
qiiod diiigit (juis scips : sic ecoiilra dici co;i- m converluiitur.
biievii qiurd Oilio habeiilur peccat;), n.ni huiiiines. » Quia sive servus sive liber, omnes in Christo ununt
^eruin cum actus hoiius ali n liil sit quam hoiiio d sumus.] Alludil hic S. Denedictus ad illa .^iiOSloli
illum exercens, nec aliijuid ali eo disiincium viiie:i- verba Quicunque in Christo baptitili eslis, Clirisiuni
:

liir, iioii potest aitiis diiigi (|uiii dilijaiur homo. Et induistis : non esl Judwui neque Grcecus ; non est servus
sane si caii.<a iiioliv > dilcclionis sil boiiit;is, ubi plus neque liber ; non est mascuus neque e.uina, sed onvie.i
hoiiii:iiis, ihi el dilectioiiis ampliiis aliqiiid rejieriri vos nnum estis in Chrisio Jesu. Omnes eigo in Chiisio
•>poriel. Dil i^eiidiis quideni peccator secmidiiin
es( niim sumus, hoc est unum corpus, ul exponunt
I

id qiiod in eo hni nm exisiit, puli quia realiira Dei ( Hildemarus et S!narai,'du>i; qiiod isie coiilirmat ev
e>t. ad iiii;i;;in.iii ejiis hiclii , ej'is >aiigiiine preiioso illis Aiiosioli veibis {1 Cor. xii) : In uno Spiritn
(]
redcin; liis, gr.ii;e et heatiludinis capax ; ;«l phis omius nos e' in vno corpore bnpliznli sumus sire
, ,

videtiii- jiistiis diligeiidus ,

qiii iraeter a. itiniia
i Jiiditi, si.e q('n i es, sive beni, sic liberi, etc Cujus
»;t am oi.eraiiir biiiia, giat.a Dei Oriinius, ei ah eo quidiiiii coriioris (ai.m esl ipse Clinstiis, suh quo iios
Binyiilariie.r dileclus. In exhibilioiie tiiineii honoris iiiviLein iiie.iihr.i. Vel in Chri^to unum siimiis, con-
ac ^r;ii,a; nhlias sic se gerere del.ei, iit noii lam pei - (ii(ioiic videliie;, cre;iii uie, relemiiionc, vocatione,
«ioii;im (|ii;im Viitutem respexisie viileaUir, iii oninein ;o; <
pr iiiissione. I'r;ecliire S. (lcesa-
ce.lestis gloii;i!
auremi a iii-gligeniihiis iiivi ieiitijR occ.iSiOiiem, r;iis[Serm. 116 in append. Serni. S. -^uq.) :« Kt nos,
-V<//i prjpouulur.] hl est altiori n^u Consiiiualur, ei oinn s populiiS nnius D mini servi s inus, iino
qiiam qiio iiig:e-su> esl loco, ;iiildigiii ri pncliciatur prciio redeiiipti, pari con ilione iii liunc mnndi.ni
uiiicio vel miiiisiciio, sive, ui dicii Sinaragdus, iinn uiiraviiiiiis, simili (|U0i|iie exiiu iiiigraiuri siimus, et .»i
IiiMpon:iiiir in ordim. vel in ii.i:ii>te:io. hiiiieagimiis^ad imambeatiliidiiieinpariierveiiiemus.»
Jngennus.] .\iiii'rum ill' qui libcr fiiil ab initio, Solunnnodo hac parte apud ipsuni di.icerniinur.]
in
in(]iiii lii.h;iidis de S. An.clo, sive noh lis. Ad giaiiam gloiiam coiis •queiidam.
vel
Kx serv lio.\ Id e^t
« cx scrvili coiiditione nato, ei St meliurei ab aliis in operibus bonis tt humiles inve-
ex ad religioiie:ii lenicntc, » ut ail lioli rii-.
sei Viline niainur.] .juxia illud S. Aiigiisuni (Senn. l\'' in ap-
^ti:em diiiodum eniin supr^ ilatus noial liic Kicli.ti- « pend. Serai.) sc» cujnsvi-. allerius i iNon esl apiid :

dns, < .\(jliilitas ainitiilnr proptei moiiychatiim » id ; l>eiiiii iiisi merilonini discretio.... A, ud Deum anima
quoil ex lioc loco colligit Bolierius liaec addeiis < Ex
isii» pa :igraplii> colligiinr
: uiiiiisctijiisi|ue 78
""" '^*' discernenda nol.ililaie,
qiiod propter ingressiim s-d opere nec geiicre, sed actmne.» Et S. Gregorii
;

rclig oiii?, .serviius ei miiiidana nohiliuis evanescuiit, D Cib. I « Apiid Deum non gr;idus
lieq. ciip. 'i'!} : elc-
qui.i iii se.l •, in aniore vel oflicii» iiiiili defeiliir iii-i gami r melioris aclio comprobaiui. »
, .«•ed viue
seciinduiii iiicrila vitac. > El revera vera cl sin era Liide et Ari toieles diccbat (/ Poli.) « virius ei :

liheilKS rioii lam iii gi-neris ii.d>ilit:ite <|iiain iii viii'»- III litia delermiiiant seivos ct lilieros nohiles cl ,

lum exsiiipalioiie con^isiii. Bene eniin Gassiaoiis ignoliiles. » Forro b. Benedictus Loiiis operibiis
{Lib. V, c. Opoilct nos quoiiiie pnmuiii lihci-
15): « l.umiiiiaieni adjungit; quia, ul apprime scriliii
t;\tem iKjsliam suhji^clione monsirHre. » lliiic
c;iriiis S. Gregorius, < qui sine huiniiitate viilules congic^
Diogenes dicere solitus erjt Inter servos etdomiiios : g:it , quasi iu veiiliim pulverem portal; » et Siiia-
iiihIo.-^ pruiter vocabuhi iiihil mieres-^e, nisi quod man- ragdiis : « lii his diiahus rebws semper electi a re-
cijiia serMe t d .iiiini>, ctdomini cupidit.aihiis. proliis disceriiuiitur, iti fs>l i:i vera ct.ruis humilii.ilo
CuncerteiUi.] Id e-i ad tonveisioiieni veiueiiii; Ci hoiii operis ;iciioiie.
q'ia?i dic rct : ^i sei vus et igiiohi.is hor.i pnnia ad (Jux-nmi cur S. Bi-nediciiis supra di.verit
liio
•loinersioiiem veiiieiis iiio;iasieriiiiii nigiess.is lue; t, INoii ametitr qiiaiii alius, nisi quem iii
uiiun plus
huic iioiiiiis el iiigeniius hora secijnda ;iccedens iioii oheJieiitia et opeiilms hoiiis inveneril meliorem
prieferaiur. hic vero nos solum a Deo (iisceriii, ^i niclioies aliii»
.Msi alia causu exiblal.] K;(tioiialiiiis
r.tionabilis in opcribus bonis, ei huinilcs inveni:iiniir; ubi pn»
i>lli;i.'c caus.i cx duplici cap:te icp tipoie.t; 1" ex ohedientia supposuii humilitatem. Kespoiideinr ah
^*U; mcfiio, 2" ex naiufali .iliqiu uiduii.r;a, v-jl jie- huiuililaie iioii disiiiigm obcdieiii.a;ii, quje piimiiiu
 : ,;

nr.GlJl-A COMMEMATA. CAP. 11.

ejiis ;:riiilmii cou.->t tiiir ex UejjiilyC C;»f). 5; anl si dis- A gentia, vel cii|iidi!aliij occasio, -eil consiliiim cliiirita-
liiigu.iiunr , iia pliine coiiuo.xDs, ul iieuira alterius tis nnin, iil in xx Mora! mii
: libro dcitiir , Saiicii
paii prts.^il al»>onliam. viri cum vidfiii quosilam siia verba desplcere duiii ,

Erqo ab eo omnibus c^fln/fJs.^jSiinile ost

(ecjuaUx >,H eos inielligunt divinitus descri gemenies co iiicc- ,

illiiil S.Ursiesii S. Pacliomii discipuli. in exlio-lalione sinnt; undees' illud Quomodo cantabimus raiiticnni :

ad moiiachos : < Ciiuciis exliilteas .Tqual.iaiem. iie Domini in terra aliena? scri|iiiiin est Ao/i arquere :

fnrie iiuem lu dilig s, Deus oderit; ei qnem odisti, derisorem, ne odeyil le. Taceiil ergo sancli viri, roii
Deus diligat. t { nam liic inovenl dirfuulialem, ex ul eorum odium iimeatnr, sed ne illi odiendo pejores
eo qiiod qiii supenus bonos aliis plus diligi permisil, fiant. » llis concin t S. lieriiardii>, seii qnil.hel atielor
aqiialemliic omnibus esse cbaiilaiem velit. At dif- tractatus de Passione Domini, cap. 1!), iibi sic lo-
nodiim soivere liaud dillicile esi, duplicem
nciillalis qniliir t Sunl quandoqiie maloriim viiia argnend >,
:

cnm Hi'deinaro, Bernardo Cassinensi, el IJolier.o quandoque lacile sulTerenda, seciiuilnm quod iinius-
cliaritaiem disiingue.ido, unam eordis, alierim cor- c jii-qiie, qni tilis cst vi ris expedire qiiia noii
, 1.
;

ilis simiil et nperis. Cbaritatem rordis ergi omnes omiies a>g:oli imo g iicre medicina' curanliir. > Ve-
aequaliter liabce abbalem oparlel, qiiia omnium riMi si s c nvscere ilebent pra^Iali lemporibiis leiii-
Saliilem optare, el quanlum in ipso e^l prucurare poia, ut corroi lionein in illnd tempiis difTerani qiio
•lebet ; at vero cliariiatem coul.s .siinul ct opeiis friiciiose eam su^iinere possiiit suhditi iion miiins ;

•'innibiis «qualiler impendere noii leiictiir; nam, iit leiienlur el ipsi ea ex^peclare tempora qnihus eim
d cit Bolierms « Charitas operis aliler t aciai bo-
: iiiiliier qiieant iiiferre, iit nmiquam |iertiirl»:\to adliiic

iiiiin, el aliter s.eciiiidiiin meiiia iracial ma'uiii; . aiiimo peccantes piiniaiii, ne forie plus vindictae qiiam
'^
n iler firmiim. aliter debilein aiiier abuiidiiiiem, ; rationi et jiisiil ce Iribuere videanliir i Sane (|uia :

a iier iiitligeutt^m. > Aliam ad lianc dilficultaiein mo\ ut iiiferliir injiiria [egrcginm B. Peiri Damiani
si)iuiioiieiii adliibel llildemarus , ul nimirum omni- monitum {Opusc. 18, disserlil. 5, cap. 4)], peitiirba-
biis a^qualis sit cbaritas, omnibiis, inqiiam, aeqnaliter inr animus, vix recium gO illico valel pronnilgaie
bonis. Cui conciiiit Nicidaiis de Fractiira buiic locmn jiidicinm : sicui enim iniuemi-, visum aipia diini qiiie-
ita e.xponeus : t Uic viilt dicere, si omnes a^quales scii admiltit, si turbatiir obluuiil; sie biimaiius ani-
fucrini in sancia conver.-aiione, omnibus iEqualem nius in ipso peruirhalionis ariiculo inoireiisain rccii
e.^liibeal cliarit.item; sin aulem ,
proul unieni.iue juJ cii regulam el lineam non atieiulil, uiide neresse
cpiis erit. » esi ut in posleruui senleiilia dilferaiur qiiaienus .

Una prcebeatur omiibus secundum mcrita discipUita.l .Tqiiala juslitia; 1 iiico, jiidiciu n qiiod iiertmbala iie-
Id est conectio sive puiiino, ubi nimirum eadt-m esi quiverat, mens quiela susjieiidal. > l-t recie qiiideni
ciilpa, jiixlaillud S. Ilieronymi c ^uliiis accipias : iiam, ut ail S. Basilins (Reg. fas. c. 50), c qiii-animo
personain, iion diviiias, non pntentias quaiiliim- ;
commoio et iracundo frairem arguil, non illum pec-
iMinque sit poteiis, vel nobilis, si peccavert, corri|ie calo liberat, sed seipsuin delietis involvit. i
eiim , el coinedi-li azyma sincerililis in amaritu- Aliain eliam liiijus loci espositionein tradit Bobe-
dine. > Plane iis iiie adeo exosa fuit priscis l'atribiis riiis niiscens lemporibns ieinior;i, id esl lial)eii.s
:

iiicorreplionibiis et judic is ferendis personaium raiionem lemporum, qiiiliu- cominitiuntiir culpie :

acceptio, iitnegligentem bac in re praepositiim, et ju- aiiier enim abbas corrigiTC de! ei asiatis lenipoie,
(iicaineiii non secnnduin rei veriiatem, sed seciin aliter Quadraije^ma; iiain negligeniiae qnadrage^i-
:

dum personas, de soiio depo^ii pnecipiai S. Pacbo- C males dnrius emcndari debent.
niius {Regul. arl. 1)4), doiiec corrig:iti;r,
Terroribus bbndimenta.] Recie D. Petrus D:imi:iiii
79Ih doctrina namque sua.J Doctrina hic pro cor- (Opusc. 51, cap. U) « Si peclus luum arca Dei esi,
:

rcpiiime simiiiur. .sicul profecio dignum est, non m eo sola sii virg:i,
Aposiolicam lAam debet semper fonnam servare , in (jiia; leriat;sed et nianna, quod in fratern;e mentis
quadicii : Argue, ob:<ecri, increpa.] Oiue veba sicex- palito dulcescai non in eo sit zehis am:iriludiiiis, qni
;

jilicai (iiiitiiS a Sinaia:4do S. liieronymiis Argiie :

deterreat; sed zelus poiius cbaritatis, qui salubritcr
peccjiites, c niesi.iie i;e peccent, incr-^pa lesisteii-
corrigat, sicqiie correplioiiis aculeiis vulnus delin-
les; ct S. Prosjier Ar-ue eo:eqiiales, obsecra seniu-
:
(jtientiiim pungiit. ut ei iiiansnetiidiiiis oleum lenioit
res,im r-^pa jiiniores; Bii liardiis de S. Ang lo Ar- Et cerie eodem proisus
:
(iuoque fomenio duicescat. »

pue admonciido, obsecra comminando increpa d ,

moilo exhibere se debent ahbales erga si!i,ditos, qno
I
oenam proce.iendo. Ai omninm oplimam , iit evisii- Deus ipse, cujus vices agiini, se gerii Lr;,:i homines.
mat Smaragdus, a,iosioiic,-e senieniia; exposilioneiii Pono ipse Deiis , ut loquilur S. Odu Cluniacensis
Iradii S. iJeiif^dictus, iini sni.dit
< :
;ii(has (Lib. < modo iios asperis iuci-
i Collul., n. 5),
Id miscens temponbus tempora , terror.bus blan-
e.t
ta ionibiis terrel, modo
blandis (onsolationihiis refu-
dimenia.] i Acsidiieiel, iiiquil Smaragdiis. lempo- vet ; terrorem lomenlis iniscet, lomenta lerrori, uiel
ribiis argiilionis misce temi>ora obsecraiionis; > coida pei catorum iiidicatis terroribus ad bumilit:)-
qiiamvis ;i|iier hunc lociim exjilicent Hildeinariis >l
i' in iiiclinel, ei hiimilem nia-roiem eiiarraiis conso-
liernardus Cas<meiisis : Abbas nimirum niiscei lem-
I 'tionuin fomenlis altollat, qnaienus (lum uiraque
poribiis lempora, ciim propler furorem aiii ;iliam ;ili-
j) cir.a iios mira arte magisierii leiiiperjiilur , iiee Oe-
cu;ns Iratris passioiiem aiind in t(>mpiis diireri iii-
,
sjierale invenianlur lerr ti, nec incaiile secun. > Vide
crepaiionem, quam ille iraius aut perlurbalns fcrre
S. Gregoni papx* lib. ii Pastor., cap. C.
iion posset el tunc non inodo non prodessc, sed
,

liam obesse plnrimum posset. Egregie enim ciiaLiis Dirum viuqis'.ri, pium patris ostendat affcctum.]
ah ilildemaro S. Cregoriiis « Periiir!»;iii iinpiii, : ,
.! iX'a illiidS. Giegoiii (Lib. ix, ep. 8) : Boni tedul-
quid aiidiant igiiorani; sed a se reducti laiilo lib.n- I
ceiii, pravi seniiwit corrcciorem.
l:us exhortiilionis veiba reeipiimt qiianto se Irai.- ,
Id est indisciplinatos el inquietos debet dmius ai'
quillius lokralos erube ciinl; meiiti aiitfiu furore gncre, etc.] Clara prorsus el perspicua aposlolic;e sen-
ebriae omne rectiim, qood dicitur, perveisnm vide- ieiiii* exposiiio, cui proiiide nihil &uperad(lendiim
iiir unde et Nahal ebrio cii'pam suiiin Aliigail laiida-
: videtur ohiier tanium bie noiaho Hildeinarum
:

hiliter taciiii, qiiam digesli. hiudabiiiter di\it. > Qna- ijiiem sub Pelii diaconi Beriiardu> Ca>siiieiisis, siib
pioptcr si qiiandi» tacere et parcere videntur supe- iiomine Pauli diacoiii Boherius bunc ad locuni citaiit,
riores, noii seiiiper iiegiigeniiiK, sed aliqiiando prn- ubservare, indisci;)linatos esse tribiis inoilis 1" Alii :

denii;£ eorum siieniiiini ascrihendum est, juxta illud iiec iiilelliguiil nec verecundaiiiur di^' ij)liii;un, ct in
S. Odonis abbatis Cluiiiacensis (Lib. iii Coltat., «. 41) peccalum labuHlur ;
!2" alii intellignni ei vereciiu—
« Sane qui proplerea iion objurgat, quia vel apiius dantiir exconimuiiicationem se:! consiie iidinc el ,

tf^mpus cxspeciat, vel metuit iie increpati dcieriores cii|iidine pecc.iti illud coniniiiaml 5" alii qni si\e ; ,

fiaiii, ei invalidos pcji-s noceant, lioc uoii iiitelligaiii, sive iioii, dicuulsc nullc dibcipiinain >us«
csi negli-
 :

873 !{;.Ni.i>.Lri i!';0

tipero iqinsi <ii.'srf.t : Alii siiti; iii<lisci|)linatiox ign )- A vix interse disl.int. Hiideniaro {InCnmrmnt. cd c.tS
»ar)iin, alii ex Dogligenlia, olii ex conlomplM. Hegul,') t Duri corde : siiiit qiii, sive adinoiieanuir,
yetjne dissiniulet peccaa deliiiqiie.nliinn.] Aliqn ^ndo siveexcommunicentur, iion emendantur, neqiie etiatn
Ablias (le inqu niiniii peccaia dissimiilat ne fone , erubescunt, sed obsiinaia inentH ii<iii iimeiles vere-
Siiis vjdeatnr n^i')^^ in insuelits aiii dnhis; al in
gX ciiiidiain alque excommunicttioneni impi-tuin sni ,

lioc maxiine cnnJelom se demonsirat. « (^nidelis es', (oidis sequuutiir. » Sinaraodiis vero diiros eorde
iii'iuit S. Basilins {Ueq. brev. inierr. 4), qni lacHl. et voc;it « perliiiac s, vel contumaces, et iiicon igibile» ; »

iion argiiii ,
qiiemadmodiim qui voneniim sineiet iti Hoherius, indoiuilos.
i'0 qiii inorsus esl a veneiiala l)esli;i, nec iHnd aiiler- Et superbos, et inobedentes verberum e.i corp^rix
rcl ; • t't AngUbtii iis(Serm. \o, deSrrijjt.) Sctiplum
« castigalione in ipso inlio pecculi coerceai.\ Jnxia iHud
e.-t ; Qii' altjicil discipliiiam infelix est. Bene poiest S. Aureliani i Superbis vero, inobedieiilibns, et
:

addl :iii istam senie!iii;im : Sic: t 'iui abjicii disciidi- iiacundiam pro ralieinibus nnquam parcendiim esi
.ani iiii. I X esl, sic tli>ciplinam qui iit'g;il cniilelis «lonec corrigantnr. De verberum inllicti^ine <liximiis
>
.•si. > V dc S. Basil. Begul. Ins. disp., oap. 24 et 23. iii lib. II de Anliqnis monachoriim Ritibns, cap. 11.
S d iiio.x ul CLpperint oriri, rarliciUts ea ul pravidet (Jorporis vero cistijjaiionem vocaiit nimia jejiiiii:i,
umputet. Apposiie S. Joaniies Climacus {Crad. 5)
] : inearceralionem, et his similia; (piamvis Siiiaia^dus
* L)iim viihiiis recens esl el adhiic calet, lacilem liabet iii excommuniciilione, in verbis, et verberibus, casii*-

(nraiioiieni nbi vero teiii. ore iir.etenveril , et e-

; <
gationem corporis reponai.
i;!ecinm corruptunique esl, dilficile ciiratur, nniltoijne Sciens scriptinn : StuUus verbis non corrigiiur. 1

laiiorc, ii;ne. lerro, (iliarin ico et caiiterio indige:. Pioverb. xviii, ubi legimr
» n Niniiruiii A'o« recipit :

Idilisum niira arle .-u;is oiiin discipulos docuii niiiis stultus verba pru:lenti(c, nisi ca dixeris qua; versantvr
ex priscis Painbiis (S. Dnotli. Doct. il, n.b). Hie incorde ejus. Qiiem ergo nnii enieiidanl verba, sallein
iiimiruin cum aliqiiando nn.iCiim eis residerei iii loco emendeiit verb-ra.
fnullis variisquo cuj.res.sis consiln, uni e.x ei» pr;vot'- El iierum percute filium tunm virqa , et liberahts
pit iit adiiiodiim parvam cn(iressiiin manii aveller<^i: anhnam ejus umorti'.] Nempe leierna , jnxta lud i

ijiiod ipse nnllo iiegotio iiiica laiilum inanu adinoia Prov. XXIII iSoH suhlrahere a puero discivlinam ; si
:

prx-sii i!. Dein niajiisciilam o»teiidit, qiiain ambatins enim pnrcusseiis eum virga, non morieiur : in tirga
Miaiiibus aviibit; posiea l iin teniain, qiiam non • t'<'rculies eum, et animtm ejus de inferno tiberabis.
Kiiie magno qnariam rursiis aliis
labore exlraxil; Felix percus-io qua: tnt pereiissionibiis liberat.
,

HKijnrriii aveili prj^iepit

,
qnod oiiiiii nisu oinnique Porro ex liac bonoruin et improbonim in cotre-
1'biire adliibilo vix taudem iir.islare poiuil. yuintam ciionibus discretioiie colliges non locis sanctidcari ,

deniqii-' ostendit, qiiam ips»- era^licire linud potuil lomines, .^ed hominibiis lnca ; nnilaiiKpie exst;ir3
;

allerum jiissit iii fralrem adjnvare!,, atiiuo lianc

liiiic lam saiictam coiigregalionem, q^se sno in siiiii malos
amlio vix abslraxenint. siiic senex (onversus ad 1 ali.fuos iion coinplectaiiir , ni e^regie do el apii I

•iiiiiies diseipulos siios dixii ^io >unt passiones et : Ciissianuin abbas Piamon {(^oll. IS, c. 10) i Nec :

alleclus iiosiri,diim parvnli su t el recenles summa perveisos. inquil, alque exsecrabilos quosqiie san-
lacilii.iie ei quieie eos excdTe ei exstiiparepoieri- clornin virorum nuinero inseri.s latitare miremur ;
*nus; si vero eos tanquani p:irvulos neglexerimus, (luia du;:i in liiijns saecnli area concul ainur atqiie
paulaiini conval •steiil; et ipio magis coiiv;iIuerinl, coiiteriniiir, iiecesso est etiHin paleas igni perpeiuo
co II ajoie opus erit laDore. G depul;ind:»s iiiler electissima fruiiienta iiiisceri. l)e-
Mcmor periculi Heli saCcrdvlis de Silo.] lU otnneni nique si vel Sai.ui iiiter aiigelos, \el Judam inier
inarguendis puniendisque ulpisababbaie socordiam ( aposiolos, vol Nicol;tuin pravissini.^c li.ereseos inveii-
aiiioveret S. Heiiediclus, proponit Heli sacer loiis loiem iiiier diaronos reiniiiiscamnr eleclos , hoc
exemplnm, qui delinquentes (ilios redaignit quideni; quod iieipiisMiiii lioiniiies sancinnim ordiiii depre-
sedquia iioii eo quo debiiei;it modo puiiivii, arc;» henduntiir iiiseiii, iniriim esse iion p iierit.» I !em do-
l>oiiiiiii ca()ta esi, ipse reim decidens occiibuii ; ex cet S. Augiisiiiiii^ insenn.lo de Scripiuri-, g3 "'^*
qiio S. Pelrus Damiani ita itilert {Opnsc. ll,cap.'i): etiam inipiireiui boins et leligiosis Deus malos
ciir
* Siergo Meli propler duos diiiila.\al lilios, (pios noii niist eri permtliat, ila repouil < Kesponde milii, iu :

ea qiia digni erani iiiveciiono ciinipii, cum eis simul, foniace aurilicis palea (jui l';'cit ? Pulo non esse ibi i

elciiiii tot iiOiidiium muliiludiiie periit ; qiia ;trbi- sine rausa pale;im ubi :iiirutn piiig;itiir .videamus ;

Iraninr digrios esse senleniiaqni iii aida eccle iastica qiue ilii sinl omnia fornax es palei est, aiiruiii
; ,
et soliis judic;iiiliuin prajsu] iii, et ^iiper non i^notis e,-t, ignis e^i, illa tria auriim, palea,
arlilex est sed
;

pravonim criminibus laceiii ' > igois iii (nrnace ; anifex

fornacein. Aileniie el ;'d
tl houestiores quidem ulqne inlelligibiles animos islnin miindiim: niiindus foriiaxest, palea iiomines
prima et'sicunda admonitione verbis corripiat.] \\>- iiiali. aiiriim honiiues boni, igiiis iribulalio, arlifex
nohiiores coinmfniiifores pnsi Siiiaiagiliim inie'-
liic Dous; altende el vide, aiirum non purgaiur , si iioii
li^unt lioiuira:)iliores hoiieslns eiiim dioitur quasi ; palea iiratur.
bonoris siatus. Sed Hildemarus iionestiores eos ap- MemUit^re de' et semper abbas quod est, meminere
peliai ([ui imiialjileui vitani oabenl. Keela exposiiio; w^ quoit diiitur.] Diio liic dicii, iiieiniiiis>e (lebel abias
bir eniin ho:/e tioies el intelli^ibiles animos S. He- (juod est. scilice iiomo. monalis, Iragilis, pecca-
iiodictns opponil improbis, diiris coide, stiperbis, t i |i.r, etc; deiiiiie (|ii"d diciiui, i>l esl iildias, ater,
i

jiiobed eniibus, (pi nm vita iion niodonon iinitabib >,

i ():;»'!aliis. Priino laiiien e\ propri;R fra- (pio.l esl, iil
sed eliiiiii peiii.iis e.vbecr-.ind.i. gililaii. el niiserl;e record:itioiie humiliatii.s, de sna
82 J^nprub.ii, a«/(?/H. j linpndji.secundum Smarag- iioii extollatiir dignitaie; deiiide qiiod dicitur abbas,
«imprudeiiles, piobilale mentis careiue»; »
tliiiii,.-iiiii Cbii-ti vices gereiis, a quo singiiLire" et speciales
^i-cii,idiini llil.:ciiiarnni li ipii per sex gradiis ascen- gr:iiias exspeclare debit ,
quariim adjiiiorio com-
«leriiii, iieiiijie: l" admonilioiieni ^ecretamduplicem, inissuin sihi oHicium exsequaliir, nl aiiiiiinin noii
-" puldicam conC|ilionoiii, 5" excommunieaiioneii,, de-ponde;it.
4" jejunium nimluiii, 5" lligelltim, (i" orationein Ir.i- tji scire qnia cui plus commiltitur, pl^s ab eo exigi'
irum quos eiiiin ^ex ista iitni eiiiendaiit, menlo
; tur.\ Cuni euim augentur doiia, raliones eli.iin cre-
«'i.\eris improbos. Menardo aule.n. • improlius esi sciiiil doiioruii).
uioiiaclius im[iudeiis pertin:ix in iii:i|il a; » addiiqiie: Sciatque ijnum difjicilem el ardnain rem snscepit
« S. Frucluosiis l-auisium scrb l iinprobinn
.<pud r-gere animas.] Qiiia, ui dicii ^. Gregorius, ;irs esl
.ippoliaii a S. iJenedicio coiitum.icem ; aliqua:ido iir.iiiin re^iiiieii aniiii:iium. El sane si qnis vix suani
l;ijueii iiiipro: iiiii dici eum qui, e> s;epe lorripiaiur, i poest aiiimaiii regere, alienam qiioiiiodo rcgei ? Si
v.o.i 1 111. «-II coiiir.iduil iejiil;in di.-c pl ii;e. » coiporalia aui leinporaiia toi exigimt cnrus, lul labo-
Li d.i/Oi covdc.l L"un curdo et iiui'iobi u liil lut K5, 'luis tulii<:icl diniuaiiUs curandii?
2-1 nF,r.i:i.\ <:oM.\ii:.\T\T\. c.vp. ii.

El umllarum seyvir^ m t/vh*.] !I;rc vtiiia t'\ com- A comttiissi, quia. inquil nililemanis. < nonesl sn- ; 'b;
irienlatoniin seiiiemii jinoriiiii suiii e\posi!ilia ; iii greXf sed lioinini el sifti conimi-sus; uiide qiii.» mi s
iiJeiii sit rcgere aiiin as, ei iiiiiiJonini servire iiiin-i- non esl, sed sibi conimissiis, ideo debet diligeiili
bus, iil es) sii: seaitire, et taifiii leiJdere Mihdiloniin cura illiim iractare. >
iiioiil iis, iii buints loveni, pravos curriiiin, .siijierlios Ante omnia tte dissimnlatix.] \i\ est negligens; riam,
hiiiiiil ei, iiiiiiiinis ('Qnroriet, loiles ilirigat, eir;i iies ni ilicit 1} licriiis. in iniillis locis ponitnr dissimiiia-
iii vi;ini verilalis el jiisiiii»' reiliical , m lofiuilur lio t>ro negligeili;!.
Triliiemiiis, lolqui' linbenl animoa quol iti siin reip- Aut parvipendcis.] Hoc est conJemnens. Ma-jmmi
miue filios. iil tticil tlcijuia ciijii^d;!!!! ;hI Viruines n.iveris esse qiiod seqiuiur; nam, iii ;iiunt Sm3i:igiliis
cap. I.
Porro ex lioc Re;.'iilae S. Beiie licii loro iinii male
et ilildemarus, p:)rvipendere
giinin
idem esl ac iiia- §5
aliqiiid aninio siipcbo dcsiiicere, seii pariini
(lcduciUir abitates el alios qiiosciiiii|ii'; (»ia'l;iins eo- ;e-limaie.
ruiii vere dici debere servi» ,
qiioriiiu silii cui:; Saiittem animirum sibi cottimissartim.] Magnum
coiiimissa e>t, ul pote (|uiir in s^rvire iiioribiis julieii- ntiqiie pro qiia Clinsius iip.rtims esi.
s-iliis ;inim,TP,
liir. Kl>aiie si pr*l;iii s[>ir,iales siiii hii.ci.mii.h u.c- I'liis gerat solbciiudinem de rebns terrenis ac trnnsi-
dici, ineiiiiiiisst; (iiiiiiiini debent propriiiiu iiieduoiiini loriis ,aique codueif^.] Snpple, qiiam de animabiis.
esse iioii domiiiaii, sed servire ;i grolis. Iliiic S. B;i- Non omiiein omnino curam reriiin lempnraliuin aS-
siliiis (lit'gul. fus., C(ip. . U) : < l'i;i'posiiiiiii , iiiqiiit, baii S. Paier adimit, sed niiniam laiilum :ic stiper-
ollicii (Jigiiilas iinii exlolial, nc et i|;se al» liuiiiiliialis lliiain; de quaS. Augiislinus {Serm. 101, rfe Scripl.),
ot 111 desiie l'elicit;tie decidai, ei inil;iiiis liicidat in « Qiiid pejiis soliicitndine vii;e, p.rvenire non
l;i(|iieuiii di;iboli; si'(l iioc cerlo sci;it, (piia mullonnii
g
"
(iiia;
permillii ad vilain? Qiiid niiserins qiuun ciuandu
eiira suscejita siiiiul cxig;ii, iii niuliis scrviat.» yiiam amiltere viiam' > HiijiiMiiodi solliciliidines ic I

Et secutiilum uuiui^cHJnsque qualiunem vel iiitelli- in abbate reproiiat, perversornm (|iioriimdaiii oc-
genlnnn i!a se omnibus conjori)tel el aptel.l Qnod uii(]ue cuirens f-iipidilati, di; qiiiiius grapliice i'eiius Be-
|ira!^labit, c (fiiando ciiin inagnu inagnus, ciiiii parvo sensis (Episi. 154): ablciies, (|utc-
i Siiiit iminii ,

parvus efiicilur, quaiidc iiilirniis ellicitur iiiliriiuis, retiics poliiis sua suiit qiiain qii;»; J.sn Clirisii;
(iu:fl
nt iiiliriiii s s;ilvu> g^» biciat; ipi;iiido roriiia lacius a friiciibiis eoruni cognosciiis eos. ili, aniimiruin
gregi. Iiiiiiiibbiis liiiiiiilitaus usteud.t rorinani, obe- ciira posthabita , summam sni olTnii re|inlaiit si in
tlieiiiibus obedicniiae pra;bel exeinpbi; siiihliier abs- suain et siioruni perniciem posscssiones ccclesi.e
liiieiitibiis, ei vigii.tntibus, et oraiiiibiis, et iii oiii- sii:e per fas ei nefas nilmiis el a;ililiciis magnilicciil
iiiliiisbonis viriiilihus ciiiictis siln sul'jectis nonnain eidilitent; animarum vero ciiraiii,qiiai a spiiilii
privbet s;ilutis, » ut io(|iiiHir Siii;ir;igdiis. limoris conceperant friicuim saliiti>, qii;isi aborsiiin
Ut tion svluin detrimentu lircijis sibi cottimissi iioii perMiciose prociirani; iit eis iuerilo aptetur verliiini
patiiilur, nrum iii auqmentatione buni (jvcyis (jauieat.] proplielre diceiiiis Secueninl vrwgnantes Galaad nd
:

(jrig s atigiiieniuiii liic inteliigit noii lani niimero dilalandum t^rminus suos (Amos i). Ili sunt iiuos agi •

•iiiani viriiiie ac bi;nis iiioriliUo.. Qiiid eiiiin i

rodr!>t l:it spiriins luijus niuiidi, spirilus vertiginis el er-
inuliiluiio iiiJii;ictioriiin, ubi virtiilnin delicit iiuiiicrns roris. Meliiis cst domuin liiani augere moribus qiiain
pii:Iu!alqu<; niuUiludo viiioruin? Muhiplicasli geii- possessionibiis ; melius esi ca;!iim implcre qiuun
leiii, iiniuil p!itid;c;a Doniiiio, sed non nniltiplic sti horreiim. > Qiiod l^imen iioii sic dictuai veliin , ipi isi

Isfli i;iiii. Sane muiio «((iiius essel paucos, sed bonos liceret abbati negli-ere lem|)oialia, siiie quoni "
(J
li:ib re iiioiisiclios ,
quam plnr.iiios iiialos, qiioiuin adininiculo nec spirilalia iiec ;cl riia vix coiiipar:iii
exeinpto corrutiipunliir buiii , oinnisque regularis possunl. Llnde et S. Theresia dicehu (De modo visi'.
discipliiia pessuiiHiaiur; ul meriio inter relaxaiidnis moiiast.,n. 2) : < Ui spiriialia de liono iii meliiis
in ordine noslru ca<js;is, quoriinuiam abbatum iiegli- seiiiper proliciani , niaxiiiii cst miiiiieiili etiain iu
gentiam, ipii iion (|Uos aul quaies, sed qiiol liabL-rLni monasteiiis indigenlibus ac reddilu caieiiiibus, ni:i-
muuaciios cuiali. ni, assi^naiii Mahillonins iiosicr, giiam rei lcmpor;ilis curam gerere. > Recie autem S.
qiioil eri;iiuiii aiiiio iiiuieiii 11 iii ediio brevi Cap.iu- Gregnriiis (Lib. lie^jist., c. 24)
i * Qii squis regeiuii.i :

lariuin repielieiidii Can lus Magnus liis veibis (Pra'f. Iratribiis pr:i'esl, v;icare fiinditus a curis extcrioribiis
ud uvc. IV, pavt. I,»;. UO): i Qu;iiii ulilita ein co;i- non potesl; sed laiiien curaiiduin magiiopere esl,
leral tci lesia; Cli! ii :;, qiiod
pasior vel imigister, is qiii ne ab his imiiioderate deprimalMr; unde recte per
tujUjCiinqiie venerabi.is loci esse dcbet, magis slu- Ezecl.ielem diciliir Sacerdotes caput suum non ra-
:

dci iii siia convcrsiilione habere niultus quam bonos, dant, neque camam nulriaut, sed lundenits aliotideant
et non tain piobis (juaia inulliludiiie delect:itiir? > capita suu. Quidsignant capilli iii capite irsi uberio-
Non miillilndo hominum , sed nniltiludo beiie viven- ipii dtnn siiper cerelirnni res cogitaiioiies in ineiite?
liiini coen()bi;i s.>iictiiic.it pautiias moiia-
: iino, sicut oriuntur, curas vii;e pr:isentis expri- iiiseiivibiliicr
clioriiin onesl qiioiiiinus exarie regul.e disciplina
niiint; qiiye ex nigleclo ac torpeiili sensii (luia ,

rusiodiaiur, ila nun ininus nuillitudo moiiasiicie ob-

iiiopportune prodeiiiu, quasi nobis noii sentieniib is
&erv:iiiti;e iiocet; vix eiiiin in l;iiiia niiillitudiue lieri proceduiil. Quia ergo cuncli qiii pr;(!suiit habore
potesi \il aliqui iioti reperiantur inali, (pioniiii per- -^ qnidein solliritndiiies exieriores debent, nec laiuei»
versis moi ibus boiii et religiosi con uinpin.tur. Oeuide eis velicmenier incunibere, sacerdotes recie et ^
iihi inui<i sonl, noniiulli existunl (juibiis jiisii.> licet capiit piohibeiiiiir radeie, et coinain luitrire, u( co-
de cau>is aliqiiai e.xenipuoiies siint concedeiidje, ex gittliones cariiis de vita subditoriiir. iiec a se niiidiliis
quibus seiisim el siiie .sensU rigor obsei vauua; regu- ampuient, nec rursus ad cresceiiduin iiiuiis lelaxeni ;

laris eiiei viitiir. Quod prajseiisisse videfur aucior unde heiie diciiur Tondeiites loinieaiit c;ipiia sii:>, :

Yit* S. Siepliaiii Obaiiiieiisis abbitis libro n. iG ut videlicet cuia lempora is sollicitndiiiis tt ad quan-
i

{Tom. IV Mtsc. B.liiz), ubi luec scribil < Duin ini- luiii iiecesse est prodeant, el laiiien recidaiiitir ci-
:

miiia quieque pr;t;ieiidiiiiiis, iii;i]ora negliginiiis; sed lins, ne immoilfrate excrescant, etc. > Imiiiod imi^is
el Oiiiliii iia icni|ioiis liiuginquil;ite las>aii, et colia- bujiismodi curas abjecerat S. Gerinidis abb;ui-s.i
hil;iiiliuiii multiludiiii; pra;grav;iii, a
prisniio vigore Nivialensis (Sa-c. ii Beiied., p. Aiih), (inse, ul sciiliit
dt-leciiiuis, et reimssius nos negligeiit.iisipie lract;>- Anoiiymus in ejiis Viia, cap. 3, < boins ac lideiihus
iiiiis; diiimpie mlirini-. condesceiidere voluiniis, eo- d spen-atoribiis for s ile Iraliibiis, .iifra ver') gS
rnni poiins negligenliain seciiin (pi;un eos ;id jiei- septa monasterii sp riliialibus .«^-ororibus curain fami.
li'cliom;m lialiere b^sliniiniiis. > Adde qiiod iii laiila liarein conunendavii, ({ualeniis diibiis ac noctibus
liatrnm iiiuUiiiaiiie vix abiiiis omniiim spii italibiis in agone sancio, vigiliis ac oratioiiibus, s:iiictis le-
iiecessitalibus siillicere possii, cum iir.escriiiu ciis ctionibiis et jejuniiiicuniraspiritales nequiiia.> poiuis*
per se cognosccK; slbi liaiidquaijiiain \acei. sct dimicare. >

Sigi.aiiirr vcro S. BciicUu:l.iis dixil, <j>cjii iii,'i i'orio cuui abhas non oninein rei lcinporal s cu"
 :: ,

2'- S. V. BfiNEDlCTl 284

iitii :ii!j i'i>F- ieiu'«'!ir, srd iriiiiiii) siiperlliiaiu , tii A '""f sitb s ».fis. AiMil lainon « Kl snb ills (soiJicel :

ilxiiiinh, «iu.viiuir ni pissil ci tlebeai usqiie ad liies s:uiciis| in jiidicinin vocare poierimiis sed iia ul ,

jii r!iiis('rv;!{iim(Mii luinonun jii(ina-U'rii suscipieiidas P')iior sil salus fralris qnam copia pecini anim ; nani
Miii exie idere? S;iiie siciil iii rcbus majoris ino- el Dominiis poslqiiam dixil : St te audieril, s^ulijecil:
11 iili r pioriUiis bonoriiin iiiona^^lcni cedendum ndii l-ncratus es, non pecuniam, sed fratrem tuum. Po-
rcnse >,pro minuiiisscrvos Dei iudicii^eoiilendere
^ic lesi aulem aliquaiido lieri ul manifestand:i' verilaiis
nii:i pri>b>. Liies iii omnibiis oinniiio daniiiare vi- 'J!iaiia vncanle nos ad prHPScriplim jiidicii diaitam
,

ilcliir S. Aui^nsliniis pliinbiis in loci'*. fc^asdem iii eo qiii primus adver-nm nos iniqiie agere coepit,
III inaciiis mavime improbai
S. Bemaiilus {Homil. t, consenliamus ; sed aiKpDm provoraiioni otiiempe-
siip. Mi^siis est, n. 10) t Video :.li!is, in(|Uit, (Hiod : raiiie^ , el non propi
lo ir:e aut conienlionis alfecuii
iion sine doiors videri deiiel, posi ;iijp:ressim Chrisli o!)seciind;iiiies scd veriialem palefacienles ; nam
,

iiiililiain rnrsus sscularilms iiniilicari Jiciiosiis, rursns b c paclo ei adversariiim eti;im invilum a malis eri-
< n|)idilalibus lerrenis iiiur.ergi, cum maij^na cura pi mss, el ipsi maiidaia Dei non iransgrediemur. >
»-ri|:cre niuros, ei n' gligcre more!;, siib jir;i\iexin Kejula S. Aiirc'i;<iii ad monaclios (iVwnj. 39):« Liles
(|ii0(jiie coiiimiiiiis iililii^iiis verba vendere diviiiinis, iioibis hahealis , obedicn es pr;rccplo Aposioli ubi ,

et malroiiis saluialioins ; sed el conlra imper.iloris liicii: Sennim Dei non opnriet liligare , sed mansiietum

sjii cdicium concupisc re alicna, ei siia ciim lile re- c.N '. » negiila S. Sii-pliaiii inslitiiloris ordinis Graiidi-
peiere, non audienies Aposloliiiri ex imperio Hegis 2i; < Vobis prancipimiis ui de r. biis m )i)iensis (C(ip. :

liibiciiiiiiilcm Huc j/smmi, inquit, dcliclum esl in

: dandis niinquam scripliim causa pla- voiiis daiis vel
r bs, quod causas liabttis : quare non magis fraudem n (iiandi faiialis nec eliam placilare praesiiinaiis; • .

.--?.//-- -> r.- _ t- r.: •

;;«/imi)n? Itane inundum sibi,else mundo crii. i- l infia (Cap.ol) i Firmissime vobis pnecipimus iil :

Iixeum,iil qui antea vix in sno vico vel oppid miiKpiain p:opier veslni vel aliefia cum aliqno pia- >

cogniti luerant, modo circu iienntes proviiicias, ol cii;ii sive jiidicio conteiidere pr;»'Siiiiiaiis , nec rau- t!

<iirias freipieiilanles, regum noliti;is priiicipuii qiie sas ncc coniroversias aliorum in manu veslra reci- ,

raniili^iriiales ^isseculi siini. > Et iierum ad Odoneiii P';itis. Quid plura? vobis prasenlibiis vel abseutibiis
idibatem Irairesque ALijnris M naslcrii scribens placita, vel bujiismodi conniclus snficu'ares nu.Ma-
(Epist. 587) c Hoc aulem dicimus luiiu ,e^se omni
: lemis agantiir in locis vesiiis. > S. Pairis pncce, to
Cliristiaiio, el ma.xime iiionaclio p Sb^dere (inidi iuu luo volis paniere non diu posl ejus moriem sancii-
ininus, qii:im cuin ie amplitis; > et paulo anle : simi illins d .'cipiili , cum < lociim de Murelo in (luo ,

« Sed fors n dieilis ^os iiemini injuri in laciiiius,

: l)<"o fideles serviebant, diu lue cum sanclissimo Paire

leneiiius no^tra, parali, sigiii^ ex adverso esi, subire siio servierant, inonaclii vici de Ambasiaco sbbaii c
iiidicium. Kccte. Scd quid ^i alius responlerit, el S. Aiigiisiini ile Lcmovicis calumniari cneperunl; scl
•iixenl lloc ipsiim delicliim e-l in vnbis qnod
: q poiius aufereiiti tunicam palliiim volebani dimil- \

• :«iisas liatietis? Quare non maiiis IVaudcm piiliiniiii? icn^, qiiam inde ad placila et liligandi coiisiietu-
l^iiid si leger l ei abus? Si qnis ubstraxerii lua, nc dinem iialierrn ur, habere locum aUuiTi vigilanier
repetits ; quittimo, peicut<enti in dexlram niaxillam (icr luirere curaveriint , ubi capul ridigionis su;e
prwbe et allerum; aufcrenli tunicam prwbe et pallium.) convenienter constiinerent. > Denique Carlhusienses
Kadem eial mens Fetri Hl 'sensis cuin ad H. Kadiii- moiiachi in terii;> siaiuiorum compilalione iiiter ea
jjensein abbalein ila scribeiet {Ep-kl. 102) Coiiira i|;;a; reprebensione digna existimant, istiid receii-
;

(diciom coeleslis im(ieraloris esl non sohim con- C seiil (Ctfp. 5, n. 6): « Quia nonniilli siuit iii acqiii-
ciiiiiscere, aui raiicie alien;! sed sua ctiam cum londa nimis avidi, alii in alienando improvidi , alii
;

li e lepetre. Apisiidus ad limoilieum d cii Ser vcro ad liligia proni in suum et doinorum sua-
:
gg
rutn bti iion ep rte liligare; el idein lioc ipsuni nim non niodicum detrimeiiliim. > Qnapropler non
:

delictum rsl in vobis, quod judicia habetis, ct neii ri.iitlo iiifra boc ediiiit st itutum (iVion. 14) < Qiian- :

P'tius fiaudem pmitni-ii ; > el a ibi ad G. abbaiem liiiii p iterimus lilos et proce^sus fugiamus servos ;

Majoris ftlonaslerii { Epist. Wl'), qui priorem S. eiiim Dei liiigare non licei ; el si iiilerdiim ad id nos
roMiia: iraxtrai in juiIk; uiii « Si ^otum prolessio- iiii|ieilii necessilis, [lacem cum advers;iriis via ami-
:

iiis ill iis ( iii oi.lig.iliis es diligeiuer atle.ideres, qnuj caliili vel aibiiiali,si licri polerii, qu;oramus , vel
siirsuin suiii, non qiiie super iciram (ropensiore oi laiam ainpleclamur, ad vitanduin discursus varios,
siiidio [iroeiirare>, jiixla dociiinam Apostoli Ser- : liiis eveiitiis dubios, et expensas; ex his enim multa
viim Dei iioii oporii t liiigare; cum
ip>e alibi dicat domibus et pcrsonis ordinis incommoda evene-
Jioc ipsnm delicliim est in vobis, quod caiisas ba- ruiii. » Praeiericr^ini pene S. Fruclucsum qui in ,

beiis, ei non jioiius fraudem (latimini. » Ciide (lostea Kegula moiiasUca coniinuni (Cap. 5), lalem vull in
e[iisiolam conclndcns addit « Cessa ig lnr, iiiio : abbaiein eligi qui < oimicm causandi usnm radici-
,

re-seiit omnes rel giosi a talilius, qnibus coii-ci>;iiii;f. tus a suo cnrde repollai , ei, si fas fuerit per nul- ,

g7 saiiciorum vulm ranUir , dciiigialiir boiioium lam occasionem in judiciocum bominibus coniendat;
o|iiiiio , scaiidalizatur ordo , aiiimai jiigiilaiilur; qui sed si quis eum inciiaverit, el lunieam tulerii, qua-
enmi pro ieira i.tigant auipro p;iscuis, iiidigni suiil liter contendat ad vocem continuo dominicam, et
in leira vivenlium aul loco pascua; colloc;iri. > llis aliquis iiiseculor mona-
palliuin relin([uat. Si certe
accodii;ii regulai moiiacborum
aiitiqiia; Kegiila : D stcrii accesserilel aliquid aulerre con lus fueril.
,

8. Postlinnno ab angeio tradiia n. 18 « Non [latiaiis : el per vim tollere voliierit, uni de l.iicis causatn
conjugatiiin judicio conleiiiicre lociim ; meius csl injuiigat ei ipsi lidolissimo Clirisliano, quem vita
,

enim monacho fraudem el iiijiirias ^iisiiiicio, i|Hiuj liona coiiimenilat , et fama mala non reprnbat, qiii
iit andiatur vox militis Cliri.^ii in clamoic. » !»eg(i ai et rcs moiiasierii absque peccalo jndicei ei quarat;
tiisius d.sputala; a S. B;isilio : Coiilo- (Cap. \) } et si iisus lioc biciai .-ine jurameuto
jurandi es\*,
si;ir!oporlot iii^eiisaioscognatu.-» (boiia s;i;cuio ronun- et non laiiium pro roruinlucro, sed ut
poeiia , ei
liamiuin injiise reiiiieiilcs), ne s;icri!cgii [leocaiuin porseciiturem homilem ut mansuelum ad veniam
comniiliaiii, juxia ii)aii(l,.ium bomini , qiio di.vil jiosiuland im reducai. Quod si per^eciiior in sua
5J peccaverit unversutn te iruler tuus, vade , urgue perseveraverii coiiiumaoia , ei plus lucia diloxeril
ipsum, etc. At jutiicio conlendere conlra ipsos apud quam animam , stalim ciusator cum eo contendere
exiiaiiea iribunalia , veliiil p;clatis docu lii.i , ubi a dimitlal. Abbas vero absque ullo iisii causandi
jiomino dictuin esl : Volcnli lccum judicio cotiten- ei eraso rancore slomacbi simpliciler iti suo mona-
dere, et tutncam tuutu tollere , dimi.le el pulliuin; el sterio cum snis moiiachis vivai,ol nulbiin cnm S;pcu-
iu Aposlolo Audel quisquam veslrum , neyolitun
: laribiis cau-niidi licentiam liaboat. > 11. s omnibus
Uabens cutti ailcro, judicium cxperiri tub injustis , ct addi poiest celebrati aiiiio 81d concibi Mogunliiii

Vidc yiunn icrundam S, VsvaUH episcopi LboruC. , n. hC^ , nxc. \Bciicd., p, 7^2.
 ,»

•!'?') nFGii.A <:omm; NTAtA. r.\p. u.

isia ilefi lifio (Crt". l'2i : • lioc l;imeii omiiino v»)in- A in manu Dei vivenlis sciens, jipminn coar. torpericnlo.
mns, ui nioniiclii null:ite!Mis ad siBcnlaria placiia diim me m iiique commissos aiiendo. ^ain sciit 15. .

veniaiit, nec ipse abbas sine consensu episcopi sni Gregormsaii : In illo licinenilo jiidicii examine iinius-
cuni necessitMs exigii; tunc per jiis-ionein el consi- cnjiisque lestimoiiiuin vix sibi s di sniriciel, quanlo
liinn episcopi neqiMqiiani uimen conten-
illiic va(i;il; proximo? Quomodo ergo lot miHiltns
niiiiiis sibi et

tioiies aul liles aliquasninviTe praesiimat, sed qiiid- iirnarum diflusis, qiins rar
iilii iiie vel nniKiuani >

quidqusereniiumestaiitresiioudendiim, pi-radviciMos videre duMir, anle (Ibri-iuin vivoruin et morluiir'ini

suos li(»c agat. » Felices saiie hnjus temporis mo- jiistum judicein adero? Oualiler sccundum B. P. Be-
naclii, cum laies inveiiinnl advncains quitms secu e , nedicium de nuniero comini^sorum ratinnem reddere
credi possint res monasterii nec eos mi>eracogii nc- ; pr;evalebo, qui de proprioe \\\iP sludio reqiiisitns
cpssitas sub fasce reruin temporarnim, quas per semet- mutiis forsilan apparebo? » etc. Ilac etiam mnlto se
il>S!)S procnraieoportet, gemere cum pro snis polins ; in;igis commotiim fuisse QQ
'odicat S. Bernardns
f ali. iiis peccals gi-mere Llfbi-renl: qiiamvis no>
I. bis verbis {Serm. 3 de Adv.) » Longe graviori et
:

ab scnipii'o relevet S. Ans''Iiip;s, qu. iiliiinandit

li(>c periciilosiori debito lenentur aslricli, qui pro mul-
(•iiiisiilliis a qiiodiim fraire (ini dicerel < llelicio : lis animabiis reddituri sunl raiionem. Qnid ego inre-

8:eculo veni ad ordinem moniiclioniin , sperans me liv, qiio me verlam, si lanliiin ilies:iiiriim, si prelio-
ibi po^^ise penilus inieiidere vii;e perenni el i>t'0. I^cce suiii depositum isliid, quod sibi (Muisius sangiiine
aiitein ex praccepio abbais mei saecularibus nego- proprio pretiosius judicavil, coniigerit iipgligenlius
liis iiitendit ; et (iiiin res Ecclesise cimlra s;ecularcs ciistodiri? Si stillantem in cmce Oomini sangninem
defendere luerique desidero. piaciio , litigo, etc, > B co'legissem, esseique reposilus penes me m vase
inier alia iia rediiondit : M.m nhus < obedi^nrue , viireo, quo(l et poriari SJJ-piiis oporli^rel, quid aniini
qu;e sibi injuncia e^t studeal, ul et res Ecclesiae
, iia babilurus essem in discrimine tanto? Et cerle id ser-
conlra onmes jusieque tneaiur etprolegat,
viriliter vandum acci pi, pro quo mercator non insi|)iens, ipsa
et de alien» per injnsliliam sub (loinininin Eccl.- niique Sapientia, sangninem illum dedit. Sel ei liabeo
si;c niliil rodigere salig;il; si in bujnsmodi Conver- tbesauruin islnm in vasis (iciililtns, et qnibiis multo
samr et vivii, qiiaiii-. is pro i:il:bus ini-sas perdat pliira quain vitreis imminere pericula vidcaniur. »
nonnuiiqua:ii loqualiir ciini fralres m claustro la- Ei ite causetur de tninori forle snbstantia.] Caiisari,
ceiil, ei qiisedam siinilia boriini faciai , vel diiiiit- u'i oliservat noster Menardus, nonnunipiam :icripiuir
l=*t«
S9
'1"''^ ipsuiii nec faciiint iiec diinillniit. , pro excu>are et defendere. Ne ergo causetur de ini-
Obelifiiti;»' virtiis, ()iiam exercel, b.ec cuncla roiisu- nori f"rte snbstaniia, ipiasi diceret : Noii exrnset aul
mit, et vas integrnm siiuin servnns, faiinam de siia deiendal snain nesligetili;im erga animas qnas snsce-
mola lliieiileii, qnae iiluin aeiernaliler p;iscai, toiam pit regendas, aui nimiam reruin lemporalinni sollici-
ac puram colligit atque recondit, eic. v l.t li;tc qm- tudinem suam prxlexlu iniipiac aui minoiis sub-
dem ei qui inviio ac re; ugnanii animo s;j'cularitius staiiiiae.
negotiis applicalur. Addii vero * < Ei quid de ill.t : Memincrit scriplnm :Priiniim qun^ritc rccjnum Dei
seiilienduni esl qui se ultro ad di-p<isii'onem vill - et jus!iliam ejiis, et licec oninia adjicienlur vi,iis.\ Rccie
rmn oirerl, aique ut id quod cnpii ad ellectiim pei- igitui S. basiliiis (In Consi. monasl., c. 55) ; < Si
veniai, cliini sibi adjiilores advocat, munera police- eniin ubi diio vel tres congregatr siiiii iii n(tnnne
lur, graliam spimdei? t Refert Anselmus « Niliil : ('liiisii, in nieiiio ipsorinn esl Cliristns, niiilio inagis
lioc ;.d propiisi uhi nionacbi pertinet. « Et (iiKBieiUi : C nbi plures, ei ubi inuUonim li(iiiiiiiiiiii coiigreL'atio.
I Noiiiie liic talis lieel boc quod dixi cup al, laiii.n Aul igitur iiiliil nobis necessariorum pncsenle Cliri-
siiie liceiiii;i prseiati Mii nibil l^cere teiilai? » rc- sto deeril, quandoquidem nequ- l^raeliiis iii solitii-
spondei « Liieiii;! mulios dei eidt. Obedicnlia ciiiin
: dine necessaria delueriint nut si dt rueril ad noslri
;

ei inobedi niia coniraria suiii; liariim media licenl.a jirobalionem, salius erii egere ei esse cum Cbristo,
esl. Is igitiir qnem oliidieniia non constringil ciaii- qiiam sine illiu> socielaie omn bus bnjus vilae bonis
slra moiiasteiii egredi, vuli Mmen exiie, rignlseiiiie jibundare. » Ista S. Basilii veiba sequenlem eliaiii
dislrictioneni licenter declinare quamvis nolil ;-ine sententiam miritice iliiistrant.
li eniia i:l priesiiineie, el idcirco actnm sunin liceniia Et iterum : iSiliil deest timeW.ibus eum.] Nam, ul
qiia nitiliir poisit deremleie, pecc;itiiiii l^iiiieii li;ibt;t ail Sniarai;d .s « qui Deiim habei per qnein cunet:i
.

ex illicila ncc enim posiijuam iinirtuus

volniiiaie; cieaia sunt, et in qiio nianent ei constant omnia, ni-
miinilo claustinm siibiii, ad mui)di negniia vel vo- liii miiiiis de spintali aul terrena poteT-i liabera
luniaia ullaienus redire debuil. Quia lamen ipsuin siibsianlia. » Hujiis rei peiiculum fecerat S. Hngi»
velle suiiin non nisi permis-iis facio implere voliiil, Aidiiensis monacbus, qui, iit legimus in ejtis Viia,
obedieiiiia, quain iii lioc aniplexu-* est, ifisnin factum 11. 16, i asserebal sub ostentatione communis et vc-

excnsabil; sed velle qnod conira obediei.tiain iiabuit, ra; fidei, qnoniam si in quocunque locornm observa-
periciilosnm, iiisi p(eni(ueril, il!i erii. ^hiod nonnulli liis liierit pr;cdicli Patris (Benedicli) teiior regularis
miiiiis ail ndeiiles, liceniia qnain pro iniplei da vo- insiiiilionis, nuilius indigentiae passuros penuriam,
Innlale sua expetnnl, sapi; fallunlur. t llaclenus ()ui ibi babiiaverint. Quod eiiam plnrimis iii locis,
Aiiselmus, cujiis nienlem ulinain omiies asseijuantiir jQ iii qiiibus custoililiir, liodie dignoscitiir experlum;
el seqnanliir! Quomodo vero ipse in lilibus ei placi- nec niinus iii iliis in quibiis frigescendo tepuil, ege-
lis se gererei, vide si lubei in ejusdein Vilae libro i, slasel inquieludo ciibile locavil. » Idipsum deplorabat
p;ig. l.rl, apud Surinin. aiiiiiiynius Vitae S. Slepbani abbalis Obazineiisis scri*
Sed semper cogitcl quia animas suscepit regendas, ptor, ejus discipnlns, nim scribcret < Nunc aiiieni :

de quibus ralionem redditurus esl.] !?iinile esl illud dum pro lerreiiis ei cadiicis rebus p!us quani decet
Orsiesii in exboriaiioiie ad monacbos < Discainns sollicti suiiius, et de cude^libns non cO-it;imus, lii ul
:

qiiod oporiet nos si;iie anle tribuiial Clinsli, et de sin- nec isiis, nec illis ;iliijii:ileniis abundcniiis, quoiiiiiii
gulis non solinn 0|ieribiis, sed ct cogilalionibus judi- c(£lesti.i bona primiim, id est po issimum qu;erero
cari, ei pusl ratinncm viia; noslrde eiiain pio alii^ qiii jiissi, c.eteiorum, (|ii;e rcsiaiil, sollicitndiiiem diviii;e
nob s crediti sunl reddiiuros esse siiniliier rallonem. piovideiiti;e commiitere debiissemus. > El bac qiii-*
1 ormidanda prorsus picel.ilis omiiibus sentenna, qnjti dem lorte raiioiie S. Gu.lleliniis abbas Divionensis,
vel ipsas vilae inonaslic.e. coliimniis coiiniiovii, viros ut scribit iii ejiis Vila Claber, gj
UoduHns cap. L"»
Oinni saiicttaiu iiisignilos lerniii. ii 'C niiinriim pei- {.Apud Boll. l Jan.) < iribii-< ininasiei ioruiii ulili-
:

ciilsus Peirus Venerabil s ad (jiiigiiii.L'in C;iriiiiisi;i; talibus pra>pi siiis illud s:i'pius iiiciilc:ilial, ni in exa-
priorcm ila scribebat [Lib. i, ep. -i) « lloc plu- (pruii : ctioiie sibi coinini«sornin forenl pi.ividi, ne forti?
diceiC possum meiuens, el lioireniliiin esse iiicidere •rmis lenucs pro census reditu arfligereniur- diccbai

*
Yidc S. Bcrn scr.n. Z dc .{iiuinpcwm i>. Munu:,
23" s V. nF,M':nicTi

fiiirn S! in.igi'; vvVe iisrgiii oi,'enli qnam exigere A £' »'« scmper liiiieni futuram d.scussionnn Pnsirris
qiiiitpiain ab iiiili^^ente. > 0|)liina s:<iie iiKuii in iis qiii dfcreditis ovibus, cum da alienis ratiorinis cave(,rea-
roi lemporali» ciirain tjerunl, qu;un iil .seqHainiir (liliir de suis sollicitus, elc,] Sicqiie fii ni, qn"il aH

pliirimiim obsecraniii'*. S. GregDriiis cilaliis a Pelro Bleseiisi episl. l")2(Pfl-

Sciaiqm quia qui su^,ciiiit animas reqendus, ele.] slnr. part. iii, adm. 5). lol sibi coronas inulliplicat
Terriliilis jirorsus seiileniia , ol nnx pUis limoris qiioi l)eo aiiiinas liicriiacil.
exi^il qiiain exposilionis.

^#.fadL«kJrta^)H.«Mrf».rt--.w^^./.^..^y..fc-.. <t.,.£^4f^.flv,pii.^\-A-.^'-.i,5.'^.\-r^^i.~. ." . . . .i.^-T^.^. -p.^(^ .Yi.^T..^.^««T»MCy.fty.y|I-|(-nH^.f-^ -^IW

GAPUT III.
De a:ih'ibrndis ad cotis lium fratriUun.

Qnolieiis aliqna |ir;eci|iUci .Tgnul.i sii;:t m ini iiasie Iii oniiiibus igilur omnes m 'gislram seqiianlnr re-

rio, convdcel abba-. oiiiiiem congregationein, el dic a giilam : iieque ab ea temere declinelur « a qnoqnam,
ipse nnde agiiur. El aiidiens consilinni fiairnm, iri- Niillns in nionasierio pioprii sequalnr cordis voliiii-

ciet apiid se; et qnod utilins judicaverit, laciat. Ideo taieni; neqne pr;i'.«ninal qiiisquam cnin ahbatc suo
a tein omnes atl consilium vocari « dixiinns, (inia prolerve vel foris f
mona terium b conlendere. Qiiod
j^appe jiiiiiori ^ Dominus revelat quod nieliiis esi. Si<' si pnesnnipserit, regnbiri disciplin;c snbjaceat. Ipse
:iulem dent fralres coiis liiiin ciini omni iininililatis t;inien iibbas cum liniore Dei et observaiione n-gn sn

suhjccli iiie, i!t noii pr.esunianl procaciser de!eridere omnia laciat, sciens se prriciil dubio de oninibus Qg
quo I es visiim fncrii; sed niagis i:i abbalis pendeat judiciis suis «qiiissimo judici Dco ralionem reddiiii-

arhi rio; nl qiiod « salubrlus judicaveril esse, ci cun- rum. Si qua vero miuora ageiida sunl in monaslcrii
ctj obedianl. Sed siciit discipniis ^ convenil obedire nlilitatihus seniorum tanluni u;aliir consilio, siciit

magistro, it i el ip iim provide el jusle condecet scrip' \i esi : Omnia fac cum consilio, et pod facium
tiincta disponcre. non p<t3iilcbis ^ (Eccli. xxxii).

" ^ Al., devielur.

Flor., vodf.e.
f
*> Flor., jimiorc. Al., prolerve inlus vel foris.
« Flor , et quod, s Al., monasterio.
^ Al., discipulos. •i
Al., p(]eniteberis.

COMMENTARIUS.
Qnotiens allqnn prffcipua oqmdn sunl in monnslerio, C non solent nec debent vocari interdicli, snspen^i,
convDcet a' bds otnnnn conqregationein, el dical ipse excommunicati, incarcerati, et qiii in pfenain gravis
nnde agitur ; et audiens cousilinm fratnim, tractei apud aliciijns enali, ant aliquo qiialicnnqiie modo voce
se, et quod utilius judicnveril esse, ei cnncti obediant.] aciiva et passiva privanlur. De abseiitibus ^P'" 33
Ilis in verbis. iu iiot 't IJolieriii»;, (iiiiiiiiie pr.rsertim inajor esl difficultas. De liis iia discuriit in prioi-i
coiiipiccliUir S. Iegi;>l iioi: I Iji iii rebiis dubiis nia- . cuminent. Boberius f In contraciibiis faciendis de
:

joris iiie iuoii enli cotigregi-t ybhas omiifs monachis, jiire tioii vocaniur absentes ; in cleclionibus prslai'-

convoccl ahbis cmnein confjregationcm. 't. Ul tractan- ruin, receptionibus seu creationibns monacbiri n ,
«las re> ijisp expinai, el dical ipae unde a(jilnr. 5. llt ei collaiioiiibus beneficiorum, absentes siint vocaiid ,
rratiuin d.- re piopisiia sentenliain deposr^al, et au- diinimodo vocari pos>-int comniode et sine peiicni'.
(liens consUiuni fnilrum. \. Andilo fratriim coiisilio, Et si nesciiur iibi moram iraliani, citari debent pcr
ipse secuia deliberet, trariet apud se. 5. Qii"d meiiiis edicnim |iublicuin in ecclesia, vel loco iibi inor;iii

judicaverii , »peie exseqiiaiiir qiia; quidein oinnia : consiieverunt; lamtn consneludo babeai ipsos
nisi

sigillatiin expendenda snnt. ad capitulum non vocari. Et quod sic vocandi snni,
Qnoliens uliqua pra^cipua acjenda sunt in monasle- verum intellige, cum pranmissa; rece|ilioiie«, crealio-
rio. Pnecipiia vocanl ea qn i; inajitiis simt momenli, iies, sive collationes simul speclant ad abbatein ci
speclaiilqne ad loI;im coiig:cg;iiioni'iii , ex iinilius convenium. »
(|iiiiii)ue poiissiiiium reccnset ilihlei!i;iriN, snnlqiie : Convocabanlur aulem sonilu alicnjns insirumenli,
1. Siisceplio noviliorum. 'i. Ij^iiioe mon^isierio. piila crepiiaculi aul catnpanulae, quae apiid Bur&fel-
5. Pobiiit"iilia sive exciimniiiiiit aiio |>n) graviori ciilpa -^den-^cs {Carem. Bursfeld. dist. i, cup. 13) cum lioc
injnnpenda , qnalis aiii qii;inilii! ilniare oporteal. pulsatiir discrimiiie, < ut piocapiiulo traciatiiiim duo ^
A. Doniim rei ciiju-ciinqne, qii;i' ^it ;.li'iijus prelii. 5. liant signa; pro «apiliilo vero quoiidiano unnm t:in-
Mul:iiio gravis aiicu|iis rei. Qnibiis adiii po^siiiil col- liim. > De noiione autein capiiuli in quo (icha.it lui-
laliotKS enelicioriim vendiiioiics rerniii inoiiaslciii,
I ,
jijsniodi coiivocaliones , videsis Bened. Haeftenuin
cimdiiclioiies sive locaiioi:es iminubiluim bonoriim, lib. vtii, tract. i, disq. i.
et alia hiijiismodi bene iiiulia. Et dicat ipse u»tfe ar/(<!(r. Coiivocaiis (rairi! ns I
,

Convoret abbus omnem

congregalionem.] Congrega- abbas rem ciijus caiisa congreg;ivii eos , exiiouit ;

lioiiis nomine intelligiliir coeius moiiaclioriim siib iliiia, tit ait Phcedro), € iii oinni re coii.iii-
Plato (/n
ahb;ile aui siiperiore vivenlium ; quibiis non aniiu- leiidi princi|)iiim, nosse id de (|uo consiliiini insliin-
meiaiitur novilii, ut jjoie qiii iioiubim siint congre- luiti; aiit loia via ahcrrarc necessiiui esl. » Anicqnain

^;iti «iiis corpori so(i;iii, el lihere ad s:>'cnliiiii possiint vero Iraclanduin iiegoiiinii expon^t, ex Hilleimno,
Jeverli st-d iieipie IVaires biici, sive conversi, sive
:
« corporcis ii\is inleria, ci ocnlo cordis iii
ociilis
coiiiinissi, sive (|n.>vis aiio noniine vocennir, qm aii Denm, rogare dein t Diiim diceiis: Doniine, rogocle-
exieriora lanliim moiiacboriim servilia sunl ie<e|iu. iiieniiain inaiii, iil jicr qiieiii vis manileslare, dignaie
l'orro licel iiulliim ab bnjusmodi negonoiuiii ir;>- iiidic.ire.i Diviiio >siiploi;ito aiixilio, negoiiom expli-
ciaiionibus excludal S. P. tSenedictus, oniitem cnim cel , allalis iilriiKiiie ralion.bus . s:c lamcn nt siiani
coiigregatiunein convocari prxcipii, ad bas lamen ijisc non aiicnai senlcnliaiii, ul (nnni'; lo'lalur adu-
 2cS9 RFXULA COMMENTATA. CAP. III. 2no
lalioiii aul assenlaiioiii occasio, iil lihera el integra A poicst res nionasierii imnio!>il.-.'5, iii agros, prnia, et
eli.iin liinidioribiis qiiid senlinnt exponeiuli licenlia liiijusmodi vendcre, nisi conveiiliis consentiai.2. K'on
deliir, et ne lorte invenialiir inale leriatus 3!ii|iiiv, po'esi res ninnastcrii ahs^iiie voliintate cl coiiseiis»
in iligno ui<-cor(liaj aliiuani
spiritu aglalus, qui iit c nventiis alicui liacreditario jiire, el pcrpeluo coin c-
prncreet abbati mnjesliani, co;!niio cjus desidcrin, in dcie. 5. Noii polest iiionacliuin :)il profe^sioneui ic-
coiiirariain al>eat sciileriliam. Ciii plane incoininodo cipeie noii , consenliiMite conventu. 4. Non polest
«bvianl Conslituliones Monlis 0!i-
congreg;ilionis giavae inonasierium cum pignoribiis et aliis caiiiii.-
veii. decerneiiles (Parf. ii,c.
caveal laiii 5), nl n nibus, saltein magnani suminain iv(i|>:efido iieciinia-
coiieralis qiiam particiilaiis abbas ne iu proiionen- , lumsnper bona ir.ona.^lerii. alisqne evidenii
aliqiia
dis in capiiulo rebus, nuiu, vcrbis, aut aiiqiio modi) neccssitae 95i
ifralriim siionmi c(U)seiisu, siciil nec
demonstrent quid lieri sibi niagis place;il sed pro- ; res iininoliiles a inonasierio alienare. Qiiiinum c;.-
ponaut lantum, et audianl oniaes, et cominnni (insi- i siini alKini addere volunl, quod non iice;it
abliiiti di-
lio prudenler ouinia lra( leiit, ac Slatuant qmd ma- initiere mou ichuin ad aliiid ejnsdeni nrdiirs iiionas-
jor pars iililitis jiidicabil. Si seciis, primo ihiIiIk e tcriuin, se inibi slabilieiidiiin aiis^ii) » (oiisensn
(on-
lorripiainr, secnndo, per sex nienses suspeiidaliir. > venlus, diceniesqiiod siciit congrciiaiionein aiigere
El aiidir^ns conniHuin fratrum.] Juxla illud Scri- siiie ipjoriiin voliintale iioii |.oIl'.,'i, iia ncc minneiei
pliiri:: Qui sapiens e</ audit cGnsHia {Prov. xii). Ni.ii (i. Noii polest a!i(|i;;! sl;i!ui;i ijisis ifnponeie qmc sti
paiiens ah aliis eorniii jnlerrumpi sennoiies qiii ulir;! regiilam exlendaiit,
, iiisi roi.sciiii;iiii illi. 7. Non
ccBperini lo(|ui , doiiec ex iniegro consilium cxp.cs- p.ote^t aliiiueni ad conrraierniiaicm loliiis mnr.Vstt—
scrint: nec ipse indigne ferens aliquos stia; c nlra- n accipere sp ritiialitcr. 8. Non [lolest pra,'l)enda-
rii
liain proineie seiilentiam. rios perpeluos recipi-ie ad monaslcrium siiii!
volun-
Traciet «pH(i sc.] Licclaliud nilii! ab abbaie videa- tale coiiventus. HaciiiiiisTiiUieiiiius : suiit
forle el
lur desiderare S. Benedictus quam iil IV;ilriim cx- alii pluriini casu.s, de (iiibus consu
eiidae Siint cuiiis-
qiiiral au(;ialqiu! consili;i, liheram ei po^jtea quidquid que congregiUioniscouslitulionrs.
libuerit c-xsequcndi poiesi.ilem iribuens idqne i|.- ,
Ideo auleni omues od consiliutu vicari i.ixitnus, qnia
siiin e.vigeie videalur naiiira coiisilii antiijiius l;i- , S(epe juniori Dominns revelal quod welius csiA
lli
lueiiin ordme 94 L^enediciino mos invaluil, iil;uidi- experimentnsedidicisse lcsialurS. '^yitriannsbis ver-
lis abbas riairiim.^enlentiis, eas non ipse solus, miI bis {Episi. 10) i l'er coclurnas eiiim vi^iones, per
:

cum senioribus sive prudenlibus quilmsdain IVatii- dies (|uoqiic iiiipli tur apiid iios Spiriiu ..-aiicto pne-
bus expeiidat, quseve ^it sanior disccrnal, ac tandcm roruin iiinoceiis a'i;is , (|ii;tt iii cxslasi videi. ocnlis ci
(iuid sil f;icieii(Juiii dijudicet, ul patet ex ;ii tiqois aiulil, el loijuiiur
e;i (lunn nos Dominus inonere' ot
licgu sc commenlatoribtis Smaragdo et lliid.inani. insiruere digiiaiiii. > !i;i Danicli diiodecim duniaxat
« (jiiod consiiiiim uniisquisque «Jedeiit lihenlfr ao- aiinos luito seniiin prisl^yternriim fr;iii(lein ei
doluiii
dial, et posica iii secrelo cum Sf riiorihiis l;ii ium f ;i- li(uiiiiius revelavii. Il.m; P.ndus aposlolus,
Si iU'
Iribusqui utilius quiveiiiiitiliusconsilium dedit, snb- noii, iiiqiiit, rcvelnlnni fnei it senior lactat (I Cor. ,

lilitcr (^i ;icuie disceriial, n inqiiit Smaragdus. Ue.n mv). Qiiia eigo jiinKni s;( pe Doininus revelat (jii(.,i
paulo exponit Ilildeniarus.
fusiiis Hic Iradil iii pn- mebus e t , jiiniores cti;iin noMssimos ad Ciir.siliiiiii
iiiis senientns
abl);iieni aiidiiis fratruni cuin scnio- ,
vocari voliiii S. Bcncdiclus (pia cliam ratione eos :

ribiis iribiij quaiiiorve diehiis Iractare deberc, cum- p vcicrcs nioiiacui in siiis colbiiionihns ut lcsiatiir ,

qiie illia iratruiii expeiidere consilia , deimle lilnalis Cassianus {Collat. 16, c. 1!2), ai!miilcb;i'iit qiiainvLS :

omniuni cons.liis, iierum coiivocatis iu capitiilo lr;i- in noniiiibis moiiaiboniin conyi .•t;;iiio!iihus soli
sa-
liibiis di( ere fraciavimu^ consilia veslra nec lo-
: ,
< r.s oidinibijs iniliati , iii iniiiiinnni siilid ac ni c.t-
luiiiiiis iiiveniie meliiis aliquod quani istud ; quarc iiiiulanbiis tr;icialioiiil)iis iniersinl. Atqiie iia apud
voli) itt (ial ui oiiines debciil obedire. Aut si md-
; ( (.^iriliusuinoscx nova collcclione Matiiioriiiii,ii p.ule,
him cx omuibus fralrum consi iis aptum poliierii <'«P--i- Sed et hoc apud cos leccns est
, nani Staliii'
iiivei.il e,suuiii ipse prolerre ; cui si fralies non as- (iuigouis cap. 57, Anliqiia Slaliii;i, n paile, lan.
7,
sciilian;, taiidem et siiiiin el fralrum exculcie consi- iiionachos absolule convoc;ui voliint.
oiiiiie--.

liuiii , lihnitis utriiiqne rilioiiihus, ei luiic (ieiiiiiin Sic autem dent consilinm fruivcs cum onni liumuni'
ijuoil melius peispexerit f.icere. in liujusmodi :n.lem lais subjei.lione.\ llacieuiis S. I';iier abh;ileiii docuil
e\ainiiie expendai abhas « (pVd llceat sei iiiioiim (pio pacto fralres ad coiisiliuin adliibere debe;it; jani
a;i|uit;iiein. quid dcceai sccundtim lionesiatcm, (piid vi ro qualiier ipsos piopriuin sensiim e.xpriinere
dv-
e\|)(!di.ii secuiidum uiilitaleiii, i nt ail Iniioceii- ccat cxponil, diceiis Sw autem denl consHiinn fra- :

iius III. ires sub bac nimirum forma (jiiain tradit ilildem..-
:

/'..( (jnod niilius judi averit csse faciiit. |

iia ii! biui') rus liuiic legul* te\iuin, Dicat uv.de aqitur, explic;iiis :

iiichits, iiieliori pru:ferat optimuiii. Iiaqiie coiisiliiim « Timc debeiil respondere iiioii;k iii iioc modo An- :

lialrum dubns rebus ab al)hate exposci jiibci

ui < lor:i;is vesiia tst intcriogand: , ei nohis d;iia est 1;-
S. IJci edlctiis, iion cou-ensum; rcs.jue ita s- babe- (eoiia lespondendi; niinc aiilein rog:iniiis iil qiiod di-
bai lemponbus Smar^.gdi atque iiildemari, qui l;in C.iirisiimusiionprocaciier essedictim; recipialis, ijiiod
luinmoiio voluiil abbalem cuiii senioribus libr;iic ;.:- D rcspiindcbiiniis , qiiia ciiin vcs i.i licc:iii;i di(iiiiiis. >
qne evp.iiilere fralnim consilia, i.on exsp.iiio n,- Quiiius abb;is rcsf.on.lere (i»b.i : i ^osiia e.-<l licci:-
ruiii iicc sciiii.nim ci.iiseii.sii. i.lcm doccl S. Isci ii:ii- u;i lU dlcalis. i Tunc utiiis(|iiis |ue qiiod seiitit ex-
(i is ad iiiiiiiachos Majoris Monasteiii sic scnhcii.; jKinai.
(fwis o»7) < Ijuid (luod
. ahbas siatuerit ciim coi.-
: Cnm omni humililaVs subjectione.] Id est inodesie
siiio seiiiorum stare non debel, si noii oiiines coii- cl liumililcr ;
qjiod niiiiiie prsestabil quis(|uis non nisi
seiiscriiisY liane in regula vcslra m;iiii!csiam snper vocaliis veneril, inierrogalus lociilus fiieiit, alios
boi; ^eiilciiliam ;iut iioii atteiiditis, aut coi.;eiiiiiitis .'
biqiienlcs cum coniemptii iion iriiserit, eonim veri)a
id;iiidai siiinidcm ut fraires ad consilium voc.ii sm- superl^e el iiiinulluose non iii erniperii; • quia sn-
giili sic rcspondeanl (|iiod sen>eiiiit, (|uaien!is (lefcn- pfrbiis. nt ail S. ncrnardus (/..'e (jrad. Inimil. cap.
«bre priesiimaiu (piod respomlerml, scd ;ibh:is prinuis
iioii
:;i:ilitis s iiyulorum scntenliis, qu;iin porissiiiiiim clc-
i(j),

respondcl
iii convcijlilsiis rcs del, iii coiisil is
QQ
pi iiiins , iioii vocatiis accedit , iioii jiiSMts
yerii ci omnes sino coniradicti .iie aci|uiescaiii, e c. > se iniroiniliit , rcnrdii.ai ordinaia, relic t lacli. »
i'osie;i laiiicn ;ili(|Uos laiii lalvC abliaiiim poicsiali Vcl eii:iiii lium;lilalis sulijiciio, ut o servat liaelle-
liiniie-; apponcre visiiin e.>l : umie iiouniilli nunc oc- \)\\s [Lib. iii, iract. 5, boc potissin.n.a
disij. 7), in
« urnint c;isus, iu quibus b;iud polesl pro suo lihito spcctaiiir, si iiUcrrog;tius IVater noii ab-o iite et au-
absqiie fr.ilitim a>sensii qiiidqiiitm tlispoiierc. Ocio cioriaiive, qu;isi decrct.iiam (iri IVreiis senlcntiani
pucscilun rc(«;n-i i .|i);iiiiics 'rnilicnuus io qnihiis tiic.al Sic agcnduiii e>l
: Sic licii delict IJa;c me.i : :

sinc IVauuui (.uiiseiisu pole-ias ejU' nulki ciil. l.Noii ics duiio; sed lia njiiii vi ci"r : Ciedu qu d sic
:
 ,

s:i s. p. h'ENi:Dicn
adjiciemlo periiissimis A alicujiis quoil exerceni officii sese a regulis exempias
fieri possftt, eic.
qiioque
,

tlieitlogis et jurisperilis fainiiiare Csl

i]l».i (fiioii

: &;»lvo exisliiiiaiii ;
- vero icias "••
quasi
'= "•- gradiis
aul digiiilalis '
ineliori judicio. absolveret, el iion poiiiis monaclios stringeret. Si
Ut jioii pricsimant p-Gcaciter defcndira qnod eis juniores ea jubeiilii'- agere quse m;tj'irum cobort.n-
visum fueril.] lloc eiiiiu huuiililali, ctiiii qiia liari lur exciiipla , eos proisiis liac vivcndi ratione niajo-
roiisiliuiii jussii, repiigiial. « Qnie iimjor poiesi esse res absolviiiit a re.;ulie observalione , erunlque iii-
siiperbia iuquil S. Beiirirdus (Serni. 2, de liesin-'
,
uliles iimiies qua;tnni|iie rigid;e, qeas nec seniores ,
rect.), quaiii si iiiins suiiiii juiliciUiii praife ;il luii- iicc ipsi jiiiiioies obsfivare leiicliniitiir.

vers.t cuiigrcgaiioiiis jui) cio, quasi solus lialiCiet Quod vt-io S. legishiior ail j,'i omiiibus, inlciligi
spiritiiu l>ei .'
» Neque vero sic caiienda suiit ,
>. debt.>t iioii soluii) in iii>giiis, S('deiiam iii parvis ; (|iii

Beneilicli verba, ijuasi oinnino senieiiliaiii suaiii liieij eiiiin d cit tii omuibus iiiiid l:i> oiimino excip l : ubi
proliiberel; iino lictl ad objecla respoiidere , qiiod- cile iTdargiiileosqiii iioiniillas oliserv:inlias laiKiiiam
que sibi visuin fuerit sanius, validissiiiiis, (juoa.l miiiiinas desplciinil : qnasi vero parvmn ;iliqiiid fo-
lieri potfst. rarmuibus lirmare, diiiiimodo oiiinis ai.- ret a^ud Deuiii ; parvuin quo Deus lionoralur, par-
sii obsliiialio aul perliiiacia. Sed quid si iiisuigal lo- vum quo a;lernuiii glori;K pondiis acijuiri poie^t.
quenli coiuiariui aliquis? Audi Hildeiiiarum i Uuo.l : l'ra;clare S. jVngiisiiiius {Lib. iv de Docir. Clnist.,
sia.ler e latere surgit diceiis Qui;i hoc quod dic;s •. cap. 18), < Qiiod niiiiiiiiiiui esi, inqiiil, miniinum
nec boiiuiii, nec veriiin est, liic dcbel ille alier caiiie eot ; sed in mniiiiio tiiielein esse magii.ini esi. N.un
vigilare, iie in procacilaiem cadai; id esl debel iii- siout ralio rotui.dii.ilis ist ul a puncio iiiedio omia-s
cere alibati Si vobiS placel, eg ) ii iiiam raiioiieiu
:
iiiie.epares i;i exliemo ducanlur, eidciii esl el iii
qiiam do' bac re senlio, cl iio.i debet conira illuiii B niaguo disco, que ii; iinmmulo exiguo ita nbi (larva :

fralrein qiii sibi contrarie dixit al.ipiid conirar.um recie geruniui, noii minuiiur justitia; iiiagniiiido. »
diceie. Qiiod si abhas dedent liceiiiiam , dicat ra- Aud aiit qiii ie,.:ul:e observaii ias laiiqii:>m miuiin;rs
lioiiem huiniiiter illins rei ila : Tantas liabet coii- ( onieiniiuiii , auliaiit S. Bernardiim utt Lotiiaiiuni
grucuiias,et taiitas couiiarietaies. Si autem abbas impeiaioreiii s-cf.beiitem [Episl. lo9) : « Veiendiiin
iion dederit liceniiam dicendi lalioiieui, ille viio esi. ne miLimoniin iiegie' lus impediiiieiiliim sit iiia-

laceai. I
xiniuruui; » Qui spernit uiudicu puu-
ei Sciii;liir;iii) :

Sed mayis in abbatis pendeat arbilrio, ut quod satn- luliiu oeiidei.]Sw\\[ii, ergodical: lla;c reguia niliii esl,

brius esse judicaverit, ei cuncti obediani.] Eisi coii- lia;c obseivaiitia parva, isiud praeceplum lesluca esl.

traiium ipsi sen>eriiit; nequc iiidigne feraiil i^iiiuando fesluca qnidem iiiitii), sed qu;ii processu tempor.s
^umii viderint d<.'5tri jud.cinm, sed poiius aliorum iii irabem ev.iditl fesluca nulriia (it trabL-s inquil ,

prycvaleie gauileaiit; ul t;icitus quisiiuj iilu.i sibi S. Augasiinus {Serm. 19. de Scnpt.}. Cerle leirel
apiid >(i u^urpaie qiieat S. Beriiardi ad Ugerium scri- me beru. rtliis cuin d cil (Scrm. 1, iii Conv. S. Pauli),
beiitis (Kpist. 87) i Agiios. ens siquide.ii me;e sa-
:
< C.iveie ne (juis parva repulel, quamlibet parv;i
pic..liai biccilatem, iiuo iiisipientije me.e seiii|.er scieiiter ifelin luere c.Hivincaiur. Nemo dicai in corde
siispeciam liabens lemerilatein ; cuiii noii fii tiuod sno Lc\ia sunlista, iioii cuio coriigere, non esl
;

fieri laudo, nec audeo, nec debeo iiidigiiari, de ide- magnum si iii liis maneaiti venialibus 0^ miiiimis-
raiis quemque consuliius agere. yuoiies veio mea qiic peccatis : haec esl enim diieclis^inii iinpceniien*
beiiieniij e;igitur ac tenetiir, gravi faleor oiieie iiie tia, liuic blaspliemia in Spirilnm sanctum , blaspiie-
prenii seiiiio, rei (inein seinper pavidus, ei nuu- mia » Sed dcinis parva smi peccala
irremissibilis. ,

;|u:iiii seciirns exspeciaos. > Kadem eral meiis li;iud iiunquid ideo sperneuda? i JNoli despicere peccaia
diibiuin abbatis l*Qeiiienis , de quo relerunt [Aix^pli^ liia, quia parva suut, iiiqiiit S. Aiigustinus (Serm,

ihc.jin. Pat. loni. 1 Mon. Eccl. Grcec v , p. 0i8), 'zdi , iii append. Serm. S. Aug.) seu qulvis aiiiis,
i qiiod iiuiiqi::im voluerit daie coijs^tinm biiiiin , iiam el piuviarum gutt.e suni, ei ilnmina implent,
posi alterius senis respoiisiim , sed n.agis laiia.biis et mules traliuiit, ei aibnres cum suis radicibus lol*
iilnd prorsus exiuleiil. » Iniit. Tu qui dicis quia parvnui peccaiinn est, velim

Sed siciit discipulis convenil obedire magistro, ita sciie quolies lale peccaiuni adiniuis, si lut parvulas
et ipsam prviide el jusle condecet cuncla dispunere.] pbigas III corpore tuo, t>it maculas ani sci aui;is in
Oiiiid ;idji(il, ne lorLe abbas quasi libera iileiis po- vesibus velis? Ciim ergo iiec in coipor«
luis lieri

ifi.-late, sprelis Iratrnm coiisiliis, injusle disponat lio plagas, nec vesie s(issui;is vel maculas lierf
in

aii(|uid. Sane sicul abbaiem frairum adlucrere sen- ;icquiesei», qua coiisiieniia lioc lacere in anima Itia
leiiiia; non ablriiigit, sic noii decel eum ab eornm noii meiiiis? .\c sie qiiicuii(|ue lioc leceril, pius aiiial
senieiitia , maxime 97
cum ia unaiii conveniuiil vebtem auL caruem luam qu:i|ii animam. > Et paiilc
f;icilerecedere. puot El quia, situi dixi, in aniina iioslra facii sn-
: «

Jn oinnibui iqitur omnes magislram sequanlur regu- inus ad iinagineiii Oei si in labula aul li,.;iiea
, aul
lam.] li;!Cleiiiis abbatem et fralres siiigillaiim; iiuiic lap;de;i iacer. s imagiiiem tiiam, et aliijuis impudiiis
uiio&que siiiiul ;idmonet ui iii oiiiiiibus uiniies ma- ii(iiiio vellet illam imaginem aut lapi(libiis frangere,

yisuaiii sequantnr regiilam, iioii solum iii dandis aul aliipiibus sordibus mi[iiinare, velim scire si con-
coiisiliis, de qiiibus bic pia'seriiiii , ^ed in omnibus tia illtiiu noii movereiur ;iiiiiiius tuus? etc. > Taii-
aliis monaslicis observaiiliis. Porro qui dicit omiies , ^ dem ul liaiic rem bnvi absolvam, uiium his addo
,

ii.liiim excipii; ergo iiec abbales. Hecle oumino S. Beriurdi verbum {Serm. m Cacna Domiiii) i iJ;ec, :

rdiiis Bleseiisis {Epist. 131) < NuHi pr;elalo ani : iiiquil, iitnio coiiiemiiat a l |iar\ipeu.lat. Impossi-
subdiio voluiit:iiem >eqiii licet; iiam ei moii;>clioruin biie est eiiini cum eis salvari, impos.>ibile est ea di-
legisl.iior (jiiasi edicto pr;ecipit generali ut omnes , lui, per Chrisium Jesum , et a clirisio. Nemo,
nisi
magistram sequautur regulam el ab liac lege nec ,
iiii|uaiii, peiiiicio-a secur tc\le dormilct, .Kclin .ns iii

alibas nec piior excipilur. i El S, Beni.irdu-» {Oe \erba ma ilia; ;id excns.nida^ excus.ilioin s iii pecca-
i'rwc. et diap. c. i) i Omiies, iiiqujt, magisirain
: tis; liuoiiiam iiibi luveril e:i i>liiislns, iioii li:il)el)imns
seqicuiiur repjiilam iiemo eigo suani voliintaiem
; : p;irlem cum eo. » Pliira d liac m;ileria q .i debide- •

u.n !.ane ntc aibiitein excipi puio. > Lnde eliam niveril, adeul ^i lidnl Jiitium Nigronufti iraci. 10
«(iiigregati in concilio Aquisgranensi abbates sau- inler asceiicos ; BeiitidicLniii liaeiieiiuin lib. ii iraci.
xeiuiil [Can. 1), « iii abbales regulam per siiigula S, disq. 8; Dioiiys. Caiihusi:iiiiiiii de Keiect. ciausl.
verba discutientes ptcniler legant;el inielligeiiles Do- cap. (i; D.icriaiii bpeculum mo.:ach. sub Imem
miiio opilubiiile ellit aciter cuin siiis moiiactii» implere Sec ab ea tcinere declutetur a (/«u(/«(im.j J einere,
siii icaiil. » .Neijue veio hic solum desidiosos Ueln io- id esi sine caiisa legilmia. .-^ii vero sola ali.i.ai- diu-
.scsipie ;ibb;ues, (jui, spreia communi fratrum viia pensali» suHiciens >it a reg(i:;i decl n;mili caii.-<a lo^i-
8 iii qibis in caiiieris indulgeut, S. P. Beiiedicliis lima ? fiespuiideo legiilinain e.vse , diiiiimo.io :ictedal
yiguii scd iljus insuper qui jure anliqiiilaiis , aui iicce3sit,i:i au! u'.il las; alioqniu ilia d s^ie saiio ul.uU
 ;;

295 ni:GUL.\ OKMMKMAfA. CAP. IW. 2f>4

liiliM oril (|'i;iiii fiiloraia pr.tNMiicatio. Il;i iloeol A criladclrudatur, doner wnitcndo liumiHelur. F.v\l(nr'>i}
y

S. IJeriiardus {Lih. iii de Consider., c. U) « l!hi iie* es- qMi regiilarem disiipliiiam hic accijii^it pro n;igellt
siias nrgfi, ii!;|uit. exou-ab lis dispensatio esi ; iii)i vt-rlicre. \i}Q lia Vemisiinis abbas iii Viia S. fvtn
uiiiitas priivocal, dispensaiio laiidaijilis cst; iiiiliia^ abtiaiis Civensis n. 28 iBotl. A Ma t.) < Aii'e altin; :

d co coiiinvinis noii propria ; naiii ciiin iiiliil liorinn

, enm ilureii.s. regiiiari di^ciili ;;i; siibdiiiit, alque titii
esi, non plane (idelis dispensalio, sed criid^-iis d s- acriier veiberare coepil, ut iiilcr dolores exciaiii:i-
sipaiio esl. > Ei Peirus Hlesensis ad E. prioreiii de ret. I Cerie (lisci|ili!iam ii fleLMila S. Utiie^iicti pro
infliiasieiioio siribjiis [Episl. 151) : « Si vero alle- corporali aliqua v ndicl,! siiini p;itel ex ejusdem Ui!-
ges le per abbaieiii luuiii a nioiiasiic* legis observ;in- giil:e cap. C.j, ubi \iiiosiim piaeposittim veriis adm -,
lia relax.uiiiii, si iis qiiod licei abbali (iispensaiio iiTi prcecipii usiiiie qiiaier , ei .si noH erneudaverit ,

credita sil, ea l:imeii slatuere aut snslinore noii adtli;, iidhibeatur ei correptio diaciplince reputaris.
peniiiliilur, (iii;e lucrmn inipediuiit cbarilatis. » 1 psetamen abbas cuin limoie l).i et obscrvntione
Nullus vionasterio proprii sequainr cordis volun-
iii rciiuUv omnia faciat.] Primo cnm timore Dci, q; i;i, iii
latem.] tixc esl eiiiiu (|ii.i; infernum creavjt : Tolle dicil ( italiis a lii herio (iassio (oriis , « Si mi er bei.o
propriam voliintutein iiKpiit S. Bernardiis {Scrni. 5, , geiiiur, si ccelestis mciiis hiiiiKiiiis nioiibiis appo:i;i-
de iiesurrect.), el inf,rntis non erit. Qu<>d vero dixil, lur. » Deiiido ciim nbsei v;iii(ine regiila\ ut osiiinle-
in nionaslerio, noii sic capieiiduin, (|(iasi exlra niuii;i- abbilem qiiam m naclio-; regu!;e subdi.
rel iKHi miiiiis
sierium propriam licerel adimplere voUiiiialfin ; sed Sciena se nrocul dubio de oninibus judictissuis oiiiuis-
monasteriiim c stJinit pro ejiis liabit;Uoribus ; il a
li si:no judiri Deo ru.ionein reddi urum.\ Qood frcqiipn-
ficilicet figura qua coiitineiis pro contcnto accipiliir. g ter :ibb:iii S. F*;itt'r ingei ii, pioe-iertim cuiii aii(|i.iii ci

93 Seque pnrsumat quisquam cum abbatesuo pro- pntesLaiis cDiKedil, iiidi! ^icce, to et e uicesso lioiiure
tene uut nionasteiinm contendere.\ lu ndiiiMills
foris liaiiil exiollatiir, ae sempcr cogiia.s qiiale !>uscepit
codicibiis rcc ribus leginir, pralerve intus uui fu-
•iiii o .iis iii l>ei liniore periiiane;ii.
ris; sed inius in>n reperilur iii codicibus Cassinensi- Si q a vtro iniuora a.ienda sunl /h monas'erii uti'ita-
1 us , iieqiie in Oxoniensi. iiei|ue jipiid llildfmariiin, litus.] Vel eliaiii delrinienlo. .Miintra vitc;.! ea qii:e
nequrt apnd Sniaiagdnm; imo neque in codice qiiem lere u.^ii qnoiidiano eveniiint, el ;id oiiincin coiigie-
piopriis iii;iii!b s .-cripsit S l>tnc(liciiis ui doeet , g;itiiiiieiii uon pe. linent, sed al specialcs taiiinm-
iiiciu Sm;iragd(is, iiec sane lequiriliir. haqiie jiivla inudi) pcrsdiiiis, eormiiijue oflici;!, sive, ut vocaban
,

nuslrain ieLtioneiii seiisiis esl, quud noii omneiii iu oliedieiilias; ul siint eiigere pia;posiiiini, sicut iialie-
iiionasterio coiiieniidiiem S. L5eiiedic!iis pruliibiieiU, tiir Hcgiila; cap. tio, cum consiiio irairuin ip e ordinel

sed prolerv;iin,siiper!i;imet conUimaceiii exua mo- ; £:bi prwpositum decaniim, celler.irium, etc, emere
,

nasierium vero tt prolervam ei am cam.lia Smanig- lioc aiit illud ad ornandam ecclesiam, ct alia liiijus-
dus: ( Sciciidiim e^t, iiiipiii, (|iiia cum c(iiileiiiioi;em niodi. Yel etiani niinora po.>simt dici ea qii:e iiniio
cumaililiiameiuo proerve velinl, aiiii<ainei pacificam ex jiire absque uilo fialrum con.»eiisu ablias p lesi
conieiiiioiicm coiicessii; csl eiiim ainica el prolicna exsequi.
conteiii.o qnie Irequeuler inier d>ios hiiiiiiues (iro Seniorum tantum utalitr consilio.\ Seniores liic vo-
qiiaiiiae iiiierveni mis causa; eiliciiiir : siciii iiiier cat iioii (ininiiiu decrepilos, aiit ordine ninnasterii
13. Benedicliiiii el Maunmi
cjus discipuluni pro piicro prinios, sed piudeiies, discrelos, esperlosqiie lr;i-
Placido qii iidam luis.-e iegiliir. . Foris ii c proter- . . tres, qiioriim in eleciione nnii laiu a-ias qiiam nialu-
vani, .necamicam concessit, quia si iii publico eii.un q liias consideraiida est (piaiiivis in iis non sit siier
:

aiiiica coiileuiioiiat,magistro inde iiociva esl despe- nenda scnectiis, inaxime ^i ciim jmlicio et discre.ione
ctio, el discipiiid moi tilera nascitiir elalio. » tt sic jiincla ^it; iiain, iit dicii viilg:iiiis S. Ainbiosins {In
forte iiileUigeiidiis est S. Odo abbas Cluniacensis, 1 Tim. \) Apnd (iiiiiies utiqne geiites hoiinraliilis
: i

cnm ait {Lib. i Collat., n. !{)) : i Quod iiiagLslri a sult- est senectu^, uiide ct Synagog^ el |)Os'ea FccleMa ,

d'tib repielieiidi iion debeaiit, bene bobus caicitr.uiii- seiiiores li;ibuii, quoriim sine cniisilio niliil agebainr
bii.s iiicliiiala ilia leslamemi, qu.e reclorcs signific.it, in Ecclesia. » Ubi ergo requ ilis esl moriim in:itiiri-
arca figuravii quani (juia caiuram crcileiis Uz:i le-
: tas, discretio, priideniia, et in .«ene et in juvene ,
vites eiigere voinil, iiiox senieniiani murns accepil debet sencx juiiiori pra'[)oiii. Jam vero si quieras
in huinero percussus, quo ex pracepio lcg s eam quaonam potissimuin virtutes in seiiioribus debe:int
ferre debuerat ;
qiiia nimirum cuiii siibiiti coiilia requiri, respondel Hildemariis In isiis seiiioribus :

prailalos, quorinii imperia leire debnerant, manutii iria dcbent inquiri lides, spes, cliarilas
: lides, una :

iiubiiiissiunis miilnni, a si<rie viveiitinm icproban- siib sileiilio tegaiil omnia; spes aiiernorum pr;i:iiiio-
tur. » Ideiii docet Gaulridiis Vindocinensis lii». iv, riim, qiia rohorati pro lnenda veritate omnia siisii-
cpisl. "l-l. iieiiU; charilas, qua oiniies idein sapiaiu. His addu
Quod si prwsumpseril, regulitri disciplince subjacent.] cognitionem boni et mali, (imi possiiu iilud proseijni,
Siinile est illud Uegnlfc S. Pachnmii {.\rl llS) c Si : ei istiid peisequi; summa.n iiruileniiam, suiiimain(|iki
inveiiius fnerit unus ex Iratnbus a iqnid per conlen- discreiionem.
tiont;m agens, vel coniraiticens major.s imperio, De nuiiiero vero senionim Boherius existimai duos
increpabiiur juxta meiisnram pecciti. > Uegnlarem siifticerc, el JOl
revera salis esse in miiioi coiigre- i

aiiieiii discipliiiam iu eo consiituunt, iii is (jni deii- ^ c aiioiie noii iifuaveiiiii al veio in iiiajon tres (pia-
;

quil, semel et iteriim secieio :idiiioiieatur; (ieiiide si luorve ooiisiileiKios exis.imarem. .\ique it:i se lii-
uim emeiidaverit objurgeiur publice; postea si neqiie biiisse apir.l veteres nioii:ictios Cdlligitiir ex his Hil-
sic conexerii, excommuiiicationis vindicla plect.Uur deniaii verbis: < Cmn tres aiil (piatnor lociiii ftieiiiil,
i;indein iioii eiiieiidatusexcommunicatioiie curporal alius iiiter illos siiie votatione acceilat absqne vere •
,

vindictie siibjiceal; denique hi flageilum non emeo- ciiiidia. » Apud Cassinenses seiiiores suiit Pnor :

d;»veril, adliiiieatur oiaiio halruni; postreino, oinni- clauslialis, decani, magisler iHivii.orum, ei cellera •

bcs frustra tentatis, expellaliir de monaslerio. lia riiis; in coiigre^Mioiie .Moiiiis Oiiveli Vicariu<, c< !- :

lere Smaragdus, lliiileniariis, ct Bernardus Cassinen- Icranus, magi-ier ndviliorum prociiralor. ei seiiior ,

sis, quoriim eiUentiam cnulirmare vide.itnr Cdiisuc- sei undum prolfssiiui. iii. Fulieii.-es vero in suis Cmi-
lidines S. Ueiiedicli Anianensis loin. IV Anaicciorum stitiilionihus b:ec si:itiiunl (Cup. 5) < Seniorum ;ip- :

<ilil;e; iiiqiie Iidc voc;ibant iransire per (jradus. lu pcllalioiie iiilclligimus pmter snbpriorem cnjuS(|iio
1> ^Uia S. Donaii ad virgines regiilari snbdi disci|iliiiai mona.-terii duns saceidotes, ubi decem vocales suiii;
ic.eai e>t ac carcen maiici,.;iri uam capiie "1, qnod ; aut iiiiiim sacerdoleni, iibi ininor esl mimern>:, quo»
loiuui ex regula S. eiicdieii cap. 5 desunipsii, se\u
l superior i:inquaiii virliiic, judicio, iisiique reinni pr:r-
iii:isculiiio in lenii.;iniiiii miiliuo, poslquan dixil : staiiliores e coiivcnlu siio oiegeril, ni corum conbilio
ituod pncsumpserii disciplinw regulari subjuceut
si adjiivetur ; ijU.bns, quotiescuiiqiie de icbiis leiiipora-
^ujsi explicans quid illud sii subjuii;iU Id esr in , : liiius agi:ur, accedet celerarius. »
 , ,

23: s. i: r>ENEniCTi 196

Sknt scriplnm est : Omnia posl fuc cu:i consiHo, el \ abbalem Felicem simpliciler CHiisiiIelsat. > Tiiin v«
fatinm iion pcenilebis.] lla S. liiisilius (lieg. Brev. in- neialiilem Ligilem abbatem Fiildensein qni lesle , ,

lerrog. lUi) : « In niiiverso, inqiiii, genei^aiin negaiio Caiidido in ejus Vita ii. 22 (Scfc. iv Beued. part. i),
nieuiiiiisse deliei aiilisies necessarii» Scripliir;s; di- f anilieliai libenier consilinni Iratrum, et (.-orum co'-
ivutU Cum coiiiilio fac nmiiia. > iliiic S. Viialis,
: loculioiiibus sipissime fruebatur; sciebal enim scii'
onlinis fjiiMieui S. Casilii nbbas, iiner alia ad suc- pluin : Omniu fac ciim consi7/o ; at(iue ide • noii se
cessfire^ii suiim liortanienta i (j(i;e aulem facieiida
: subiimiorem, iiec prudenlioreni csleris is-slimabai
C(iiitiiii,'iin', ait, tain sp lilalin (|n:iiii corpoiaii;!, iion neipie eliam iiiaiii luinore traciabal se con.^olatiiiiie
SLCUiulum projiriuin aib Iriiim , seJ et volunlalein alienusiioti iu(li;:ere. > Sed inier alios inaxime spe-
ciiiii C()iiscieiiii:i eoruin
liant, et consilio inajoritm, et ctandus S. Siephanus abbas Obaziiiensis, qui, ni le-
qui (J;gii! sunt revereiiti;i. > Siiniliier et Petrus Cle- giiur iii ejiis Vit.e lib. ii, ii. 14 (Tom. iV Misc. Ba-
sensis aii abbaiem S. Launomari scribens : t Oninia luz.), < Mhil quaiiivis parvuin sine alterius c<>iisilio
cum cousilio iac;casloium enim consilioruin maiei' Jacere volueril qiiod si res in proinpin esset, nec
:

Sapieniia in libid nominis sui dicit: Ego in connliis dilatioiiein admiiterel, ipse vero in pr;eseiili noii ha-
liabi:o, et inlfrsum cog talionibus eriidiiis. Frobaios berei iiisi alii| icin ex siiii|.|icibus fratribu^, aut unum
autein in re igioiie lecum habeas in cnn^ilio, iii obse- iorle e^c iamilia, non tamen vel ah itlo coiisiliuii)
<|ui(«, iii coiuubefiii!), tu* cuhlodes hoiiest.;lis el le- qu;erere dubitabat. >

sies. i llac iii re laudanl iinpriinis S. Fiilgenliuin Cailerum ut lioc caput laucis iibsolvam, S. Bene-
i|ui, utdicit aiioiiyiiiiis ejus disci|iuliis in illiiis Vila, dicius re^ mijoris liiomeiiti omiiinm rr.tlruin c<iii>i-
Ciip. 2"J(.'l/;n(i Bull. 1 Januar.), « in oinni coiisilio lio ; iiiiiiOia.seiiioruiiidunia.\at;sed mii.iiiia(]ni£oiniu
iJy^aceii.) (ie r<'liiis m;ijOii!)Us i|)se priintis consnlelia- " fere nionienlo eveiiiunt, solins aLbatls iriKieiiiiyc
liir; iii iiioiiar^leiio pioprio ile rebus etiani niiiiimis siibmillit.

:"»w^^y^ViL j>j yj^«w ^ v»^

ii <
^ T* ^V J^
} ^
l f'
'

- ' ' .»» s^ v A.> . JAi; A

'
w w=« m»<n<ffgBin«j»>vgji-Tm < iatj .\mi .jww" M
i

CAPUT IV.
QuiB sinl itislrumcn!a Ijonorum operum,

\. lOS fmpriinis Dominiim Deum diligere ex lolo ^03 ^'' Inimicosdiligere (Maiih. v).

corde, lota anima, tola viilole (fMc. x). 52. Maleilicentes se, noii remal dioere, sed magu
2. Deindc, proximum tanquaiu seipsiim{//'/rf.). benedicere (/ Petr. n ).

3. Dcinde, non " occidere {Muiili. v).

55. Persecuiimes pro jiistitia sus inere (ilaiili. v).
A. Non adu|[<rari ^ [Leiii. \i\).
o-l. Non esse siiperh.um (Tob. iv).
6. Non facere lurtuni (Exod. w) 55. Non vinoleiilum f (/ Tim. iii).
0. Noii conciipiscere (Ueui. v).
otl. Non miilum ediicim (Ecdi.wwu).
7. Non lalsum lesliiiioiiiuin dicere IJbhi.K
37. Non soiunolenium (Proi'. xx).
8. Ilonorare omnes homines (F(^/er. n).
Non pigruin (Prov. xxiv).
9. Etquod .ihi (luis (ieri i.on vult, al.i ' n.m fi.ciat C j.j. ^^^ „,urmurosum (Sap. .)
{Tub. IV),
40. Noii deiractorem (Prov. iv).
•{0. Abnegare semelipsum sibi, ui <ei|ii:ili;r Christuin
Al. Spem suam Deocommitlere (Psal. xxx).
(jlatlh.xw).
42. Boniim aliquod in se cum viderii, Deo appljcel,
i I. Corpus casligare (/ Cor. \\).
non sA)\ (Jac. i).
12. Delicias non amplecii (// Pdr. i:).
45. MaUim vero, semper a se fartuin sci:it ei sihi rc-
13. .lejunium aniare (Dan. i).
puiei (Ose. xiii).
M. l'auperes recieiire (To6. ivj.
44. Diemjiidicii timere (Jub xxxi).
io. Nudum vcstire (/sai. lviii).
il). Geiieniiam expavcscere (Litc. xri).
l(j. inlirmum visitare (Mallli. \x\).
40. Vitam xiernam omni coiicup scentia spiriluali
17. .Mortu*.ii sepelire (Tob. i).
desiderare (Psal. lxxxiii).
l.S. In iribulalione subvenire tEccl. vi).

11J. Dolentem conso'ari (Ecdi.vii). 47. Mortem quoiidie anie oculos suspeciam haborc
iiO. A SKCuli aciibus se lacere alienuiii (// Tim. ii).
(Maiih. XXI v)
tii. Niliil amori Christi pra'poiieic (.'t/.i/;/;. \iv). 48. Aclus vit.ne su;p oiiini hora cnstodire (Deul. iv).
22. Iram non periicere (Matth. v). D 49. iii omni loco Deiini se respiceie, pro (erlo scne
25. Iiacundi.e lenipiis non reservare (Eplws. iv). (Prov. v).
ii. Doluin iii corde iion tenere (Prov. xii). 50, Cogitaiiones nialas cordi suo advenienies niox
25. Pacein falsam ncii dare (Psal. xxvn). ad Christuin allidcre (Psal. xxxvi).
2). Chariiatem iiou dereliiii|uere (/ Petr. iv). 51. Et seniori spiiituali patelaciTC {EccL i\).
27. Non juiare, iie forte <i
perjuret (J/on/i. v). o2. Os suiim a inalo vel privo floqaio custodire
^a. Yerilatein ex corde ti ore proferre (Ptal. xiv). (Psal. xxxv).
2;). Malnm pro malo non leddere (/ Thess. v). 55. Mullum loqiii iion amare (Proi'. x).
50. Injuriam non facere; sed et rartani paiientir siif- 5i. Verba va a :iul risai ;:p!a nnn lo ,ui (Mutik,
lorre (/ Cor.vi). Xllj.

° Hild , Houoccides. * Hild. oniiltit;ig furte perjuret.

^ AL, adnlterare, * Hild. omiitil sed muyis benedkere^
« A)., alio. * Narb., violeiitum.
i'^1 R'.i".ri.A COMMKN TM\. CkW IV. fcil

55. Risiiin mulunn r»ii! e\c;:ssii'ii iiuii aituro {Eccle,A 6"). Zeium uon liabeie , iuvidi i« ti Ti excrc^rfe
vn). {Gal. V).

{Luc. iv). C'. Conienlionem non amare. {// Tim. n).

66. Lecliones s-.iivtis lilttMiior oiniire
67. Eiaiionem fugere (Ps//. c\x\).
57. Oryiioiii treqiiciler inniMibere {Luc. xviii).
pnpleriia ctim iacr\ mis vol' gemilii
68. Seiiiores veiiciaii (L vit. xi\).
58. .Maln siia
6*. Juriiiires dilige e (/ Tim. v).
f|iiotiilie in oratione Deo confileri, de ipsis nialis
de c3Dlero emcndare {Pml. vi).
70. In Cbrisli amore pio i;:inii(is (•i:«rt' {Matih. v).

'.9. '^
Desideria carnis non perficere; volnnlaiem 71. Cum di>corda!ile aiue solio oecasinn i.i pacem
priam odire {Gnl. v).
re.iire {Epk. iv).
pr'
72. Et de Dei iiti>ericordia n;;ni|uam (tesperaie
GO. Pr.ieceplis abbatis iii omnibns oii' (iire {liebr.
{Ezeck. xvni).
xiii), eiiamsi ipse aliler lO^ (qiiod aiisit) ag.M,
Ecce h.TC ^unt iiis luu.eiila ariis spirilualis : qu.n
memores illiiddomiiiicum pneceiiium, 0'""' dicunt,
cum fueriiita nobis d;e n ictuque incessabHiier adim-
facilc : qucp- amem faciunl, faccic noHteiMatth. xxiii).
pleta, ei in die jiirlicii recoisignala, illa mcrccs no-
(!!. Non velle dici sanclum niileqHam sit ; sed prios
bis a Dumiiiu reciuiipensabitur qiiain ipsc promisji t

esse 'juoi! verius ^ dicaiur {Maith. xxxni). n (liiod ocuins twn vi-:iit, uec auris audivit, nc in cof
fi-2. Prxcepla Dei faclis qnolidie adimpbn; (/•>-
homiiiis (.sandil qu(v prceparavil Deus his qui diligunl
cli. VI ).
««»n. O-fieina vero, ubi 1i;cc omoia diligenler opere-
G3. Casl lalem amaic {I Tim. v). mur c cl.iii«tra suiil mona-leiii, ei sial>i!ii:is in coi:-
64. Niilium odirc {Luc. \i\). gregnlioiie.

« iloc iiislriiiiieiilum deesl 'n lexiu Hildeuiari. "^

Deest apiid Hild. ubi hcrc omn'n dilirjcnler cpe-
•>
Flor., fjuo verius, Na b., qni et veri^is.

COMMENTARIUS.
Anloquatn singula eapilis liujns in.-<t unienia ex- .MabiUoniiis inobservalion bus ad iraef ti;m AnKiiarii
pendamus, iionnnlla de his g-ner:ilim prsniillemla stiprlemeniiim.
vid lilur. Lt piiiiio qu dem illud nolaiu diguuivi oc- Qnaiti». Occasione lituli hiij^is rapiiis isihaec or
f \irril. quod is ud de bonorum (>periiiii in>irumeiilis currit difOeiiltas : Cum ca qi!:i' bic coiiliiienlur sint
e.Tpul sit vfliili breviarium compendiumqiie ipsiiis ipsa b^na opera, qnomoiio iissJr me ta bonoriim
r.egube, loliiisque perfec ioiiis, nijns niliil ilii de- operiim diciintur?iiibil enim est siii ii>sius insirn-
rectiinim arbiiior, quem boe caput cii:siiierii o!t- C menlum. Ad lianc diiriciillatem miili;« pos-inii iidbi-
siTvasNC iinde tol con-lal insiri:mpnlis qnot Regnla
: he<\ ^olii;iones. Primo enim, ul oi.serval Menardus.
eapiiibiis ; iit qui illud opcrc impleve.iut, omnia si- hic per hiijusmodi ona opcra imeliigere possumns
I

iiul implesse videanliir. cerlam meihod:im perfeclionis ai"qiiireiid;e, seii, nt

Peiiide observnndiiiii esl innlo apnd vetercs cnput loqiiiiur S. nenedictiis, ariem spiritiia'em ad qnam
istud f.iiSNe in |reiio, nl iliud de verbo ad verbiim illa omnia, qiix bic commemoraniur, vii.in n:iiiiiiiiit :

siue ad Viigines !\egu's cap. 3 inseruerit S. Dona- ac proiiid.' rei'lo iliins inslriinu iii;i d ci possiiM. 2"
lus Risoiilinus episcopus : quod et pr:i siitii Magi:->ler Virtiiies et bona opcia pohsnii' eliaiii appe lari ii;-
105 negul.T ciiam cap'le 3, snb lioc litulo: Qtuv ett slrumenta boiio iim operiim, qnia sese nuiii;o di- i

ars sancia quaiit docere debel abbas discipulcs iit nio- gent,seinvicem adjuvani, Ita c per amorein Dei amor
iiaster 0, veiids lamon subinde mutalis et inslru- gignitur proximi, et p( r amorein proximi sinor D. i

iiienlis mmuu li^ omisi^is. Simililer el Giinilaicus in nutrilnr, > ut loquitnr S. Gregcrius {Lib. vii Moral.,
Soliiariorum Regula (npiie 2^) cnm liac praefaiione : cap. 10). Ita oralio j^'jiiniiim, et jcjunium oralioii m
« Cum ergodmnium «ainianim Scripiuraruni paginae adjiival; et sic uniiin allerins est insirumentum :

insiiuiiieiilis bonoium operiim .«.int relertac, et per licaique respectu siii di.i neqiuat instrumenlum
earumdem saoctanim Sciip iirarum campos inveniri boniTiim opernm, potest lamen respectu aliorum. ,"•
possinl arma quibus viii;i ompritiianlur et virtutes < Quaecunqne hoc coniinenur in cap te, (onsiderari
iiulriantur; necesse laimn cst Iiuic Uegiilae senlen- |)ossunlaut ut iroicepia, vei ni consili.i liabila aii- :

tiam cujiisiJaiii Patris iiiseicrcde iiisirumenlis boiio- lem raiione d.liiiiiionis inslruiocnti, quoc est : 1.1 qno
riim operum in qua ?imi u .'^gna breviiale quid so!i- ulilur principalis caui-a, b.Tc (inuii;i con ili» \el
;
j)
lariis agendiiiii, qiiidve vi andum sit coiitim lur. prjecepia jiossunt dici nioralia iiislriiment.i, quibns
Oportet enim eos iipprimis Denm dili.i^ere. ete. > leclis vcl aiiditis uliiur Deus, vil ipse S. Bem dic tis,
Sl.oic eadem
inslriimenia a S. P. 13ciicdic!o emendi- nl nos a.i bona opern cxcrcenda nioveal ; el h;tc forle
c;>,ta, cjiis tanien noniine siipiiresso, et ciim pnefa- neccptione regulas ei coralioncs Patruin appeibiri;
lione pr.Tdicia verbo leiuis refert Tbeodulfus .Aure- iniilrunic4}la r.T/Kfi/m, Regiilcc cap. ullimo, 4° Si ipsar.'!
lianeiisis episcopus in suo Capitulari cap. -\. Refe- 106 instrumenli eiyniniogiam expciUiamus, iiisiru-
runlur oti.ira in antiquo oi(Jine iioniaiiu ex <an le meiitUiii d'ciliir ab co quod iii&lriiii; et sic h.TC om-
Tlieoiloii .•Viigl.ir;im cpiscopi iii ordiiiatione abb;)- nia d;ii pos.-uiit inhlriiuieiiia bonorum operuin, ut
itssi, uli (:l)serv:it Meiiardiis iioster. pole (|U.L- nn-i lion;i pcra cdocenl. (

Teiiio, Potriis Uolieriiis, Menardus, et posl ulros- Ouinto. Deniiiui- oliiervai Hilde^nanis (apitis hu-
'[ue Hacfieiius, exisiimaruni lix'C omnia bunorum jus lilulum diKibu- rnoilis posse coneipi, i" .sinjp*!!-
cpenim inslrurnenta ex episloia prinn S. Clementis citer diciim, qii.isi dicret S. B. iiediciu» : Jloc in
in suiim Rigulam iranslata fuisse a S. nenedicto. (apiie (.'isseremus quae sioi instrnmenta bon<;rum
Idoii) creilidil olmi. ciiani Ainalariiis in supplemcnio opeiuin, 2*' Iiilerrogative, (Jucp siut in.^.trutnenta Ik}*.
:iil iibrds IV de Divinis olGciis
// .Analect., p. t42). (t. norum opcrutn? ad qnain interrogaii.mem lespuiuic-
Veniin non S. Beiiediciiis a S. Clemenie , sed Cle- tur : Iinprimis, etc,
i-.einis subori ator Isidorus >!erca!or ex Regula S. Jtnpr.mis Doininum Dctim diHc^cre ex f. fo cordA,
He;iedicii ioium lioc caput nc<"epi', uli proLal nosler totaan'n'n: tila virlnle.] I'rimuin uujuil iiistrumentom

Patrol. LXVI. 10
 ; ;»

20'.l S. V EKNEDICTI ()

ili!igo.re Dium, h)c esl e lim primum el maximiim A copiosisiimum red nipl' rem ,
.« teinum conscrvalo-
ir. iege maiidai. m : prinumi iJigniia e, priiniim uiili- reiit, liiialorem, ^l irilicaiorHiu ? »

tatt\ primiim iiin-essitaie. D giiitae, {|uia, ui (iitit (Jiiaria inierali:is inagiiisnosurgel slimulis gralia
apud tassianum ^Collal. il, c. 12) abbas CluTeremoii, redempitoiiis, pretio.io Liiri^ti sanyuine compaiaia.
f uiliil perfecaus, nihil suliiimiiis,
prcl osiu>, niliil € Sed esl 'iiiiid me plii* movet, iisquii idem S. ner-
iiiLi! ciinriiate perenuius > ei Saric.us C.Te.^ariiis ; nardus I^Sirm.W, viCanl.), plus urgel, plus ai cendii,
iSerm. ihl in Appcnd. Serm. S. Aug.) «Charilas olco : siiper omiiia, i<iqu-.m, redilil iiniabilem lemihi, Jesu
comparaiur; iiam quomodo oleum ouinihiis humori- bone, Cilix quem bil^isli, opus redempiionis nostrae;
!ius superius c-se cognoscimus, iia ch iritasonmibus hoc omiiino amorem iiO:>iruip faciie viiidicat loluiii
viriuihus sublimior corapaialur. i L'lili;ale, quia sibi lioc, inquam, e«t quod nostram devoiionem ei
;

.iiligeniibus Deum omnia cooperaiilur in boiium blandius allicit , et juslius exlgit , el arclius slrin •

lionum utiqiie, Deum possidendum ul enim aii S. ; gil, elc. »

\iiguslinus (Llb. i de Docl. Clir., cap. '-29), c Deus Quinla causa est, qiiia qui Doum di!i;;il iiniis cum
vult se diligi, uon ut sibi aliiniid, sed nt eis qui di i- eo eflicitur. Bcriiardus (Serm.
Prseciare iterum S
!,'uul iclernum pretium coiiferatiir, hoc est ipse quem b), in Canl.), t Neminem feusfu<^=it amor, sed ne de-
ili:igunt. » Lnde ei S. Aiiibnisius [Lib. in Hexar}'^ i spicii quidem: omiie.s e\ X(\lj h luetur qui perfecie
c. 12) < Charilas csl, inquit, qwaj nos super.orihus
: se amant, cl in seipso celsos h iiiilesqiie coiilLn*-
ncciit cceloque inscril. » Tandein necessitate, et qui- perat, i,ec modo pares, sed unum eos lacil: ti.Deiiiu
'lem a'tern?e saliiiis, qu.e sine Dei di.lec!ioi;e haud- forsilan ab hac amoris reguia e.\cipi puias? Sed qui
.jiMqu-im ohlineri potest, Apostolo ad Corinthios adhsrel Deo, unus spirilus est. (juid miraris ? ijise
sciibente Elsi habuero propheliam, et noverim om-
: ^ facius esl lamiuam unus ex n bis. »
?ufl ii:y:,lerin el omnem scienliam;
, elsi ha^uero om- Sexla causa est, quia proprium iuonachorum «pus
nem fiUim, ila ut monteii transferam : charilatem au- est Deum diligere unde Girberlus de il .itlaniiia
:

lem non hubuero, nihil stim : elsi dislribvero in cibos suos alloquens ait (Serm. 19, in Cant.) i Alioriiiii :

panperum omnt s facullaliS nieas ; elii iradidero corpus alia sunl oflicia, veslrum speciale munu> esl amor.
iiieuni, ita w. ardeam charitalem aulem non habuero,
: iiis aique aliis hiijusmodi slimulis, qui passim
nihil mihi prode.^i [l Cor. mii . cccurrunt apud auclores, excitandus est in nobis
Ai) liacvero dileclionis iege nuilus eximilur, nul- amor Dei, q;jibus qui non excilatur, htinc noii oii-
liis aliqui) poie&t excusari pr;etextu j Potest mil^i : dormire, sed prorsus mortuum esse merito dixeris;
alifjuis dicere Non possum jejunare, iiiquit S. C:e-
: nam « dignus plane esl morte qui tibi, Domine Jesu,
.'^ariiis (Serm. 225 in Append. Serm. S. Aug.), non recusat vivere, et mortuus est: el qui libi noii sapit,
possum vigilare; minquul potesi dicere Non possuni : desipii; etqui curat esse, nisi propter le, pro nihiiu
auiare? Polesi diccre iSon possum res meas tolas
: est, et inquit S. Bernardus.
iiiliil
» est,
[auperilius dare, el in monasierio Deo servire; Porro modiis diligendi Deum sit diligere si;.e
licel
liuiiqu d piite t dicere Nou pussum diligere? » Et: niodo, iil loquitur 108
'^^"^ ^' doctor (De Dilig.
«e.te, ui Oiliu.e ol;serval S. Thomas (i--J., </. 109, I^eo, crt/j. 1) aliqiiem (amen nobis liic prislixisse
,

(>. 0), dil gere Deuiii super omnia est quiddam con-
I
videlur S. Benedictus, cum dixil Deum diligenduin
•
atnraie homini, el cuilibel creaiura;, non holuin ra- esse ex toto corde, lota iini.na, lota virtute; quem
tioiiali, sed etia !i irrat.onali, tt etiam inanimatae modiim ita exponil S. Augustinus [Lib. i de Doct.
scc.indum modum amoris, (lui unicuique crealurae ] Clirisl., c. 22) i llaec est regula dileciioiiis divini-
:

eoiiiiietere polest. » Unde eliam appusite S. Dasilius lu^ coiisliluta D.liges proxiiuuintuumsiculteipsuin;
:

{Regul. fus. cup. 2) i Dilectio Dei, inqiiit, doceri

: Deum vero ex loto corde, ex tola aniina, ex lota
iiOii pnlest; neqiie enim luce gaudere, ei viiam affe- menie; ut omnes cogil.ilioncs luas, et omnein vi-
(;l;ire ab alio quopiam didicimus; neiiue diligere pa- laiii , et oiniiem intellectum in illum conleras a ,

reiiles aut nutiiioies alius nos docul ad liuiic : quo hahes ea ipsa quae confers. Cum ait: Tolo corde,
iLaque iiioJiun, vel cerie mullo inagis divinum lioc lota aiiinia, lola ineiile, nuliam vit;e nostrx partem
liesiiicriuiii iion potest aliunde per exleniani dociri- reliquit quae vacare delieai, et quasi locum dare ut ,

iKKii disci; sed coiisiiiulioni liominis scminaria qute- alia le veiil liui; sed qu dquid aliuddiligendum ve-
.!ni!i indii.i est raiio, qu;e in seipsa haberet causas et nerit in animum, it.uc rapialur, quo tolus dilectio-
a.;ectiis lamiliariter diligendi, > liisimpetus cunit. » Ali:erS. Bernardus hunc locum
107
Qi^i'* lanieii niUil fit aiii fieii debel a ratin- exptical (Serm. 20 in Cnnl.) « Mihi, inquit. videtur,
, ;

nali crealurasine lausa, quibiis adamoreui divinum sialius competentior spnsus in hac trina distineiiunu
laiionibusmoveii poi>simus,breviierexpiicandumes;. iion occurrit, anior qiii lein cordis ad zelum qnem-
Priiiiam raiionem paucis expiuiil S. Beriiardiis dam pertinere afleciioiiis: anima; vero ainor ad in-
cum dicit (Z>e Dilig. Deo, c. [] CuusadiUgendi Deum : diislriam sen judiciiim ra i..iii.s; virliitis autem dile-
i)cus est, hoc est sninma boniias, suinmus amor c:io ad aiiimi posse reieiri coiistantiam vel vigorem.
,
riimme amabilis, quem diligere omni creaiurai con- Dilge ergo Domiiium Deum tuum toloel pleiio cordis
naiunile est, iilfeitu; dilge tota raiionis vigiianlia ei ciicuinspe-
Secuiida est propter sumiiium ejiis erga nos . ciione; dilige ex toia virtute, ut nec niori pro ejus
r!noreni;na;n,ut dicit Gilberlus de lloillandia (Senn. amore pertiinescas, elc. » El iiifra i Ergo iiec ab- :

lU, in Cant.),improbus sui provocator Chl amor : nnllo dnci blandiliis, neci^etJuii fallacii8,neciiijuriislrangi,
pvetio, nu'la meicede compeiisari (lolesi, uno repen- toto cnrde, tota anima, lotivirtule diligere esi. >
(liiur ainore ; iicc aliudanobis exigilDeus, qui nos Neque cerie iiiinusamandus Deiis; nam, u. dicii Gil-
ad hocuiHun dilexil, ut eum diligamus; t i.am cuui bertus de Hoillandia (Serm. 19, in Cani.), « Si inlra
;im:'l Deu5 , n.iii aliud vull quaui amari, inquit S. \i:es tuas amor se coliibet ei coi)tr;iiiil, iniqiius e.^t
Bernardus (Serm. 85, in Canl.), quippe iion ad aliiid ei si juxia vires, exigi.us. » Qiiid ergo? Ilerum cuiii
amai qnarn ulanietur; sciens ipso a ore btalos qui . eodein Gilberto dicat unusqiiisijue nostriim (Ibid.) :

se amaverint. » Cum ergo prior ipse dilexerit nos , « Diligain te, bone Jesu (lilig:im te , viaus mea , ;

€ dignus planc est qui redam tur , pr.TRsertim si quem iion possum gratis diligere, iiec possum lamen
ad\e!tanir, quis, qnos, qfianlumque ainaveiil, » ut satis di igere ; dirigantur in te ex integro sludia mea,
loquilur ileruui idem S.doclor (de Dilig. Deo. cnp. I). necalieiiodeducantureldistrahaniuraHectii. Atquam
Teriia diligcndi Dei caiisa piocedil ex suniiiiisejus exi^uu sunl eiiain cum integra sunt in le siudi.i no-
in iios beneliciis, quibus ?uiim S. Hernardus auioiem siiH? qunmodo ergo dimiiiiiain, (juod cum inlegru;ii
il:i excilabat (Ibid. c. 5) » yiiid ergo ego, qiii Deuin: esl, lam exile et;t'!' toius in le, Deus Lone, dcaider.o
ineu:n teneo viue meoe non solum graiuiiiim largi- ferar. t
lori'm. laigissimum a;lniin;slialorein, pium conso- Deinde proximum auquam sApsum.\ Ut hoc iiis ru-
lai,yfci)i, solUciiuDi gubcrnaioicin sed insuiier esiam ; mcntum breviter exp(.di.ii)i , tria niilii inquiieiiua
 ,

P.Er.rLX COMMENTATA. CAP. IV.

2°
I>roi'Oin : 1° qsiis nnsior proximiis dicemlus sil ; A omnes, quod discipiili mei sitis, si cliariu)'eni lia»
qiiis noslcr- iii euin iilfecius es<c ilebeal; 5" fjiijc huerilis iiuer vos miUu;im. >

iu-tiumcnli luijus necessiia;* vel iililiias. Deinde non occidere. .Appo-ile ad ii;«'c verbi J

Piiinmii explical S. Au^uslin is {Senn. 103 in , Me;iardus Mirabiiur, iiiquit, (jiiispiam, cur nnin;i-
:

Append.Strii. S.Augu^it.} SfU ((uivis aliiis liis verbis: chis , quoruin piolessio est pertVctionis i-ludiuui ,

« Si toile (|ui!ibei qii.eral (juis sit proximus , scint lam dira crinii;ia proliibeanliir. Sed quamvis rai;»
omncin Ciirisiianuin rectr; proximinn dici ,
qu a 110 li;f'csiiil in iiiMiasieriis, noii taiiKin cst^jbsre
omnes in hiiiitisrn saMCtilicutnur, ul lilii
i Hlii Dei illa proliibuissp, iit siiae rec riJeiUur iiMgiliatis iiio-
siiinis spiriialiler iii ch.irilaie perrecla. > Angusia nacbi nec se ob statum re'igiosHm jam perloctio-
,

proximi noiio, (|iiam alibi patilo iusius S. doctor nem atiigisse exisliment, seque ulira pcccati melas
exiendit: < Proxinius inquit, est ornnisliomo; pro- pervenisse. Et sane SS. abbales Erinenoldiis, IJer-
ximusiuusest qiii ttcum naiusesi ex Adam el Eva : charius, Gerardus a panifidis ni<macbis, ( uleo t-i

oinnes proximi suinus raii ine n iii»iialis et alter , simia digiiis, impie lruci('aii siuit ; (|iiiii el S. i'.
alie.i Iraier, iila spe coelesiis h «reililatis proximiim Beiiediclo a perfidis filiis viiiumveneno mixiiiiii pro-
tuiim delies piitare oinnem hDininein etiam anlequam pinaiuin fuisse lestatur S. Gregoiius. Uode iion sine
sit Cliiisiianus. > Neijiie hisqiio(]Hc; dileclio is liini- ralione intercanonessub Edgarorege dalos dc inod.»
libiis coiiteiuus, pioxiiio nolionein ad ipsos eliam imponeiidi poenitenliam apud Speliiiaiiimni , isie le-
angelos exiendit in liUris de Doctrina Christiana giliir {Num. 28): < Si quis niissalis sacenlos, m1
(Lib. I, r, 5 ') uhi postq lani staluit eum dici pro-
, monachus hominein occiderit, ordinis ami tat di-
xinium cui pritbeiidum esl, aut a quo noliispraben- gniiatem, et jejunel dicem aiinos, scilicet (luinque
dmn est oflicium miseric rdise itu infert i Maiii- , :
*^
aoiios pane ei aiui, ct per alierum qiiiiiqiieiinium
lestum 109
«^i ''"C p a;cepto, (|u jubeaiur proxi- i
ires di€S in qu;ilii»el seiilimana ; in re iquis autem
inHin diligere, eiiim S. angebis conuneri, a qu.bus ci 10frnaiur, ei d.moc vixerit crimen liigcai diii-
taniie inisericordi;e ollicia impenduiiiur. > genier {Tooi. I Conc. Anrjl., p. 405).»
Jam veio qnalls debeat es>e nosira in proximum Veruin non uiiiim esi jerri bomicidinin, aut solus
dileclio docet idL-mS. Aiigiisli nis liis verbis {l)e Mor. homicida ceiiseinius est qui occidit coip''ra , sed
,

Eccl. caik.l. c. "i8j « ijui ergo diligil proxiinum

: , iiiulto magis qui animas. Qui etiaiii odit Iratrem suuni
agitijuanium ^ le-i ui saiius corpnresaiiu^que aiiimo homicida est, iii({iiil Jo;iiines; ei Sapienlii Os quud :

bit; sed cura coipoiis ad saiiilaleiu aniini rcreieiid.i menliiur occidii anhnani. Sed et ille qoi detralia Ira-
csl. t Etalibi {De Ductr. Ciirisl., c. 22j « (Ju sqiiis ; tri suo j ire hdmicid.i censeiidii- est iiiide Grim- :

crgo recie proxiuium di igii, hoc ciim eo agere deoci, laiciis iii Kegula solitariorum, quasi explica ss i.^tnd
ultl i|ise lolo corde, toia aniun, loia inenle diligit instrumeiiluin, ait (Cap. 2.j) < De lule non occiiiere, :

Deum. } Veruin cum iaii:a sit liiimanse inlirmiiaiis id est non deiraiiere quia, ut ait Aposlolus «pii
;
,

nccessitas utipii oiniies bomines diligere leiiemor,

,
detraiiii fralri suo homicid;i esl. > Ei S. Bcrnardus
«iiiuibiis tamen ^ub\eiiire non possimus quid iii , {!::erni. 17, de Divers.): < Fug l vita qiios cdil, d
lanta necessilaie positi puii-simum agere debeamiis, (jiios vita fugit mori necesse est. An non et ipse m»'-
ila describil S. ilvclor {Ibid., c. 9.S}: < Uiniies hoini- r.tur qiii venenum bibil quod ei malesiiaila liiigu:!
,

nes aque diligendisunt^ sed cum oinnibns prodesse deiractoris propinal.' siqiiidem ei furtim dileclioiiis
iion po>sis his polissimuin cnnsulendum estqui pro
, vila siibirahitiir. » Deniiiue et ille liomicidB esl (|iii
locoruin ellemporiim, vel quaruiDlibei lerum oppor- G alios sive verbo, sive exemplo ad peccilum iin|)eliii:
luiiitiitibus coiisiriciius tibi quasi quadam sorte jim- iiam < qui in coiispeclu populi male vivit, qiianluin
gunlur. S culeiiim si libi abundaret oliquid quoJdari in illo esteum a qiio altenditnroccidii, > ut loqnitiir
oporieret ei qu, iioii liabet, nec du b is d ri potuis- S. Augustinus {Lib. de Pust. c. i).
sei, s: libi octurr-ieni diM, quonim neatcr ahiiiii ISon adullerari.] Adiillerii noinioe omiie foiiiica-
vel indige t a, vei erga le al;i| :;» nccessil;ue siipera- tioiiisgenus prohijjet, non soluin carnali-, sed e^iaui
rel , iiiiul ju liiis laceies qu in ut sorte eligeres cui .'piriualis; cujus quiiique species apud Cassianuni
dandum essel qucd dari iitiiqiie iioii pos^ei: sic iii
(Collal. 14, cap. 11) enumerat abbas rSiSieros, sci-
hoiniiiibiis omnibus consuiere noqueas, pro
(luibus licet: 1. Iditlolalriani, de qu;i apuJ Jeremiam -.irgui-
sorle biiben.Jum csi., j)ro'it qu sqiie t.bi lOllig.i.ius tur Jerusalem, quod fornicala sit in omiii colle su-
leniporaliier alliaerere poiurru. > blimi, et sub omni ligiio fiondoso. 2. Oinnem gen-
JNecessiias hujus insiruineiui repetilur ex n.cessi- liliiim superstiiionem iii auguriis et observaiioinbus
tate amoris Dei, ejujque legis si!iv;ind;e: neque ciu.ii dieriim «t lemporiim. 5. SHper.->lil,ioncs Ju aicas iii
Oeuin (i.lig;;ie, ejusque legem cu todire polerimus CErenioiiiis legaliliiis. 4. Hyercsim. ^. < yu;c iu (• -
alKiuaiido , niji iiiviceni dilexerimiis. llinc S. lier- gilalioiium peiva.Liaiione coiisisiit: quia (.ii!t:is yy^\-
iiardiis (Str.M. 55, (^6 Divers.) : < H c est proles^io
»
lalio non soluiii turpis, sed euaiii olio.-a , ci Lo» :i

lidei Clirisiianae, ut i-ibi vivat

(jui vivit, jam nou (luaiituliimcuiiqiie discedens, a i.erfectD viro iiiin n-
sed ei qui pro omnibus mortuusesl; nec milii dicut dissim.i foiiiicaiio deputaiur. > De qua S. Augii.^tiniis
quis : ti vivam, sed iion libi ; (|iiandoquidein noii D. u II alloquesis {iAb, ii Confes., c. 6,): < Foriucalur
soluni pro omiiibus vixit, se et pro omnibiis r- I m p. aniina ciim a\ertilur a'is te et quierit abs te q'i:o .

luus esi. Quomodo eniin ei vivii qui negligit sic nb pura et liqoida iion invenil, nisi cuin rcdit ad Ir-; .
eo dilecios? quoiiiod.) ei vivil qui legem ejiis non et alibi {Conl. Adim., c. 7) « Ksl auleni aiiima; f r- :

implei, qui inaiidamm eju- servai? Qu.eris le- mm nicatio aversio a feouinlitate sapieiui;e, et ad coa-
gi m, (iiiarris inandatiiin '!
tloc esl, inquit, pru-cepium cepluin lemjioralium illecebraruin corrupliofiumqiie
iii.uai, lUdiigiUis invitem >.iciu d lexi Vus; ci Apo- coiiveisio. » Sextam speciem addil S. Fcrie.liis
sloliis; Alier aUeri'js adiinple-
oii ra portate, el sic {Reg. c. 25), qiiain iii verbo turpi reponil. < lnti-r-
hitis legem Clirisii. iNuli org ) piitare graliiilum ho-
rogo vos, inquii, fratres, quid ille niinns adulierio
iiiiiii, (|ii(id exliibfs pro\iiiio, iii liceil et dissimtilaie,
facil, ciijiis commiiiiic t lingua peccato? quid luxu-
ii veiis: (lei)iior es, sacramenli cau ioiie, cl proprii
rla miiiiis exercuil, (|ui os (asium seinionis corrup-
jnolcs-ioiie leoeris. > Ai)de quod dileLlio i.rdxlnii tioiie violavil? Ci nt banc spmcitiam cuiiciis eiiiiii
«iici potesi iiisi^iie <iisci|.ulalus Cluis i , sicuti ipse cavere dainiialionis imponat ,
iiielus siatiiiiniis
ail: In liuc cognoscent omnes i/uod discipuU mei cstis,
111 culpae reiim commMnioiiem domiiiicam,
luijiis
si uileclionein liubueitiis ad invicem. Ex quo S. Ua-i- vel osciilum fralriim sex aiini mcnsibus non habere.»
liiis ita argumeiuatur (/{l'(/. /««., c. 5'): « Demonslra- Si b:i'C iiic |iro vebo lurpi, ipiid deiern t pio lapsu
tionis loco, i|iio i,'S us agnoscan.ur discipiili , noii carnali? Niiiiirmn ui jlagell') subd.iiur, llegnlajcap.
iiiiiMCu.M e^igit, et viituie.u iiorlent;» f.icicmli (qnan- 11 liiiio. Aliam poenain insiiluit Ilegula Cujusdani :iu
(liam lionim e iam in Spiiiiu sanclo laigiiuscst iMoiiiiclios {Cnp. 18) : i Si (piis, ait, ex fiatiii)iKS lii-
o;)eru[ioiiei!i;, sed nuid? lii boc, innuil, c gi^oscent giiljiiw: liipsu, id cjI loraicaiioni- (ccideri! , cjicicii-
S'j5 s. i\ i;i:.Ni:i):(,Ti.

vliis er,l (le rongrri^Miione fitilriiui, e, i\%'.\:\c ad d Cin A polcsl, id ceitsiiiiniis oi Jiiiaiidiini, iil jcjimior *
virgis
liiorli , sive iii ali.i legioii!! |)aMiiie;U. » lit coiicil uii; ciesus criminis reus iiiinquam of(i:"i;im clei icatiis
lai.ti

Agalhense citaimi in excerpiis Egiieiii Kii^rriiceiisis cx( ipi.it si vero jain dericiis ad id facinus fiiei it
;

episcopi cap. 08 (Apud Spetm. lom. Coiic. Angl.), 1 deiirehensus, noininis ipsius di^nilaie privetiir : ciii
t Si (jus iiionaclius adulleriuin aiil furliiin {Vceril, sufficore poiest pro actus sui luvilale, implela ptKiii-
(|iii)d polius sacriiegium dici (lO esl , id ccnsniinus salisfactione, communio. » Quae penc toii.leni
leiiiiie
ordinando, ul virgis cssus lanli criniinis rcus niin- verbisex concilio Agalb.cilaiilur in excer, lis Egiierti
qiiain ofliciuin clericatus exc pi:il; si vero jain cleri- Eboracensis episc. cap. C8, apud Spelniaimum. Hct-
ciis in id facinus luerit deprclien us, nominis ip.sius gula S. C:esarii ad Yirgines {Cap. -24) < .'^i forie, iil :

digiiiiale privelur. > tl synodus G rmaiiica in Liiili- se baiicl liumana Iragilitas, in laiitum iiefas ali jiiae de
iiensi confirmata cap. 6 f Quis]u;s servoriim Dei
: sororibus aiisac fuerini diabolo instiganle proruinp.re,
vel ancillarum Ciiri li iii crimen lorni alionis lapsiis ut furlum facianl, aul in se invicem inanus mitiant,
liieril, in carcere poenitenliam lacial iu pjiie el aqua : jiistiim esl ul l^-gUimam discipiinaiii aicipiain, a
i't si ordinatiis presbyter fnerit, duos aniios in car- (|uibiis rcgiilie instiiira volaniur; necesse e.st cii iii

cere permaneai antea flapellatus : si aulem cleric is ut iii Ind quoJ du indi^ciplinalis tiliis
cis iiiiplealiir i

vel nionaclius iii lioc peccatuni inciderit, post lerliani per Salomoneio pr.idi.\it Spiritis sancius Qui dili- :

verberaiioncin in carcerem missus, uiium anniini (jil filiiim assidual iUi (lagellum; el ilcrum : 7'm viig-i

pfRnitcnliam i!>i a;^ai. Similiter el nonii» velatai ea- cumccedis, animam ejus lie infenio liberabis. Discipli-
dem popiiilenlia teiscaniur, el radanliir omiies capilii iiam ipsam i pr;t'scntia ctingregaiionis excipiani,
i

4-a;ii{is ejus. s D iiiquc caiioiies sub Edgaro rege .Aii- secundum illud Apo>toli : Peccantes ctram omnibus
j^
giia* d ili de iiiodo iinponjiidi pnen lentiam n. 50 " covripe. > Iloc S. Cisarii decreinm explicare viiletiir
{.Apud Spelman. tom. I C'mc. Angl. ad ann. 1)67) : Regula S. Ferreidi [Cap. 59)
Iioc siatoto « Fiirii :

i Si missilis sacerdos, s-ive nionachus lascivijiii coiisciuin, si adhiic care monaclium posi.uiiius,
v.
r.oilum conciipiifcal, vel conjugium violaverit ,
jejunet qiiasi adulleriim secundum fl:!gelli) subdi, ei inagna
«lecem ajiiio-. it semper delleal ; > et n. 51 < Si: censeri afUietione jub.Miius, daiites ilii iinani cum
sacerdos, sivc inonaclius, veld;acon'S legi-
iiiiss;iiis fornicaiioiie seiiienti.uii; quia el ip-e luairiaiiis csl
tiiiiam uxorem liabuil, priusjiiam oidiiiem induerat, ciim fiiraielur. > Dei:ique alii SS. l'atres fuies ix
•tielicla ea sacrosordines iiigrediaiur, postca tamen congregatione iirorsus expeileiulDS es e c.ii. uerunl,
iibidiiie priiriens eani denuo clam siiscejieril, jejunel ut vulere esi in lib. v de Viis Patriim, li cllo iO,
«orum quililiel la quam pro boiiiicidio. el luge.it in- iiiim. 18, et iii Viia S. Paebomii, n. 58, a; ud BoUaii-
siiper velieiiicniiiis ; » et n. 52 : « Si inissalis snccr- duiii 14 Ma i. ilis omnibus adde inoiiaebo uiii S.
ilos, vel iiionaelius, \el diacontis, vcl laicus, vcl cle- Aiidre.T Vi.."iiiien>is Coiis;ilutioiiem anno lOOU ed -
licuscuin moiiiall forni averii, jejunei 'luilibel, prout taii, (|ua (leeeniUiil, t ul qui coenobili deinceps sa-
ordini s!io cohvenit, taiiqiiain pro bomicidio ; ei qiioad crilegiiim fac le aiisus liieiii, suliripendo de reiecto-
vixerit a carr.e alistineal; mD.iialis auiem dccein rio scyphuin, aui ciiiielliini, aut maiiiile, aut (juod-
aiino'-, siciili el sacerd- s inis alis, ei .sem}iGr laeium I b t uieiisile releclorii, uitiinus maneat ubiipie v. lut
Jiige.il » De inonia i!us iixc .-iiigiilariier slaluil S. fur, et sacrilegos, doiiec sacrilegium emeniletur, ei
(Jrf^nriiis papa ad .lanuar iiiii episc puni serii/Ciis insii; erial ssatislaciio fi it.nlcceteii nicluiii babeanl.
{Lib. 111 ti.fj., cap. b) i Si qua au cin ejruui vel
: S mihler (juicui.qne de d.rmitoiio aul I .•ii;iiii, anC
pei- auieiioicm licentiani, vel [ler imp;!n;!alis priivam sagum, aut capit.le, vel quamlibel siipel et lileiu
p
< uiiMioliid n;iii, ad i.ipsnin adulleiii dedi!Ci:i est, aul 113 ^*'"*^ liceiiiia regiilari &ui)ii|)ueril, in omrii loco
in slupri penliicla fuerit Viirnginem lianc jMist com- , careat consorlio fratrum velul lur et s-acrilegiis, doiiec
jieieiiiis severilalcm vindicke, iii alind disirietius sieriiegiuiii reslauielur ; cl pra^cipue lalis li;il sali^-
virgiimui nioiiasleiium iu p(Biilen!iam redigi vohj- f:iciio, iil cceleii meiiiiii liabeam. Si vcioh.ec consli-
iniis; ui. il ie oraiioubas aiqiie j jnniis va;ct, cl sibi lulio profanaia fuent, adhibeatur cpiscoi us, et con-
p(Eniiendo proliei::t, et meliieudiim caleris aictio.is veniiis viiorum boni testinionii, etaudacia siultoruni
«Sisciiiliiiye prest i exemiiiuni, > D.iiiique hic pr;uter- eonf'riii:,'3lnr, ci dumus Dei ad obsequium sacrae rc-
ire non possum factum Cau'ridi :ib!atis Viiidoci- g-.il:e refornielur. »

iiensis, ciijus cum quidam moiiaebiis Celi;c S. Cle- Ciim aulemfiiruim sitconireclatiorei alienx inviio
Dieiilis de Credonio lap^us carne fuisset, ad dict:R d.aiiiiio, nnn solum furtum commitlit qui pecunias
Cell:n (iiiorem ila rcscripsl {Lib. iv, cp. 4) t Vix- : aiil res lempoiales subripit < .•^edeli;im, ul :tii Her-
,

.senlibus Iitli-ris iib: prdeeipinius iil eainerulaHi illam naidiis Cassinensis, qiiivel se, qiii Deoditlioatus esi.
in qiia sordidatnr ille ei s-ordidus piavam cxerciiii, ab ejus servit siibtrabii, v 1 eliain alioiii veibo v.|
actioncm, omnino el exemplo retraidt, el ad dialioli serviiium iialiii, al e-
fesiinanier destruas, et extra-
iieuni aclaiistro, et a eure B.CIemeiiiisfacias
euni.» nam rem invilo doinino coi treciamlo, sii:c diibio
C;cie:iim b;ec 112
mirari no;i debeniiis, cuni adu!- f .rtiim faeit, > Similiier, i.t loijuitur Bolier.us in pri-
ie;iiiin sivc apu genliles, sivc apiid Juiiico?, si\e
I
1110 cimm., 1 in moiiasteriis luriiiio di peiisatur
«•liam apud Cbrislianos capiie damnatum fiiissc ob- commiltit, si sibi appmpriel quod debel irairiiiiis
s-i vel Gii/.oeus ad Cassiani cullat. 15, cap, 5. minisliare; vel eliam si res Tvat ino laslerio siiper-
Non faceie furtum.] Quia fures rcgnum Dei noii t) flna pa-iperibus e;i siilitiaheiido. > Deniqiie, ul (Jicil
pussidebuiil, iil ait .\p.osioliis : unde ct laui gravibus iiil leinaius. i furliim facti qui lem s I>i ab abiiaie
sciuier poeiiis furiuin daiiiiKivcruntaniiqoi moiiiiciio- (l<'leg:il:iiii, i.l est d putataui, vel dal.iin, i.liis siiie
iiim I>..tres. Poena; breves apud S. Basilium ita de- liccnl a tribiiil. >
c.-riiuiil {Num. 9) c Si quis tuleril aruiuid a fr.lie,
: A'o/i cone piscere.] Coiicu; iscent a aliqiiaiido iu
il occiiUavcril, careal liciiedictione. > Kegula S. Pa- loiiaui, alii|uando iii malaia pailein suuiiiur ; iii b i-
eliomii {Arl. itV) « Si quis tuleril rcm noii siiam,
-.
n:im laiiem, ul cuiu David canit: (^uKiiiiivil aiiiinu
p iiictur siijicr bumerosejus, cl agel poenilentiam pii- desiderarc jnstiiieaiiones lu;is; in nialain, iil <uiii
blice in collecia, si.aiiitque in vescendiloco ; si aiitem dieilur Coiicujiiscentii ciim concperii, p rit |)ecca- :

iii rnrto deprcli •iisiis fucr.t, iriginta novein verliera- tiim. A qu.i iiosiremo hoc s-n^ii l.ic a S. Beiiedicto
biinl cuiii, et foris dabiii.t ci edere paneiii ct aquajii poliii ciur qiio nomine tameii non priinos c ncu- ;

laviiim, et opeilom cilicio ei einere |ier singiila ora- liiscentias iiKitus, (|iii ii: nidiis etiam ciiiii gralia ad
tioiium leiiipora co.^eut eiim ;igeic poenileiitiani, > agiiiiciii relieii suni, seJ ttuluiii cunsen-um a<J illus'
titijiis priorem periodum exscnbit Uegiila Oiienialis, iiil.lligerc dcbeiiiiis.
Siiiiililer in furlo deprebcnsos subdil llagcllo Ilcgula A'oH faisuin lesiimonium diCi're.\ Islud i slriiinenlun
terlia S^^c Patriim {Cap. IS.) « Si quis vero mona- violat non solum qui cunira verit;ilcm aliqiii^l prii-
:

tlms furiytd feccrii, (jnod potius sacrilegium dici fert, scd eliam qiii, ciitu fahum a!iq;iid audierii iii
Legei.tlum videliir junior. Edh.
30' UEGILA (:0.M.\1E.NTATA. CAi'. IV. om
Jterins pr.rjn.iiciiim, laoel. Ileni qiii aiiler ea (iu.t A pnrenics aspiciamus? re.spomlel; i Qucinaiimddti >

auilit, aiit videi, iniprpreiainr qnaiii smi!. lieriini qni Dominns osiendil ac docnit, cum nuniarelnr ilii ac,
Vitam sancl.ini profiietMr in pnhiico, cl iiiiqua agil iii d cereliir : Ecce ma'er lua el frairer, iui slunt furis lo-
occullo. Dcniqne (jui ea qiiae verbis proinisit, operibiis Imes te videre ; qnibiis qnari velieirtciU-r iaciep n3
iin lere iieuligit, respondildicens Quw esi matcr mea, et qui suut fralres
:

Trihusantein p«rsom>olinoxinm fafiunl falsi licum mei?tc.l ad in^err.gatioucm sequcnlem i S. paren- :

testem De >, cujus praesentiam crmtcmnit j^idici,

: : it!-; ro?averint, Ht d.mmm ad ipsos ;<deaiiius,
niiiiquid
quem me:)!iendo f:illil innncenli, nnein lalso lesti- ; ipsis auscnltandii II ? y re.^^pondet : c Si hoc a.l rfdifj-
monio Ixdil. « Propter lioc, infiuit Uiclinrdns de S. (•alionem 115 ''^^ci pcianl; si (^uis lalis sil qni pns-
Angelo, Iriilex pieiiitonlia ei dt;i)etnr pro primo : sit cum illis aJ buiic modiim abirs , cnin appri.ba-
conlemplii poeiiiteniia sepiem annorum iit vi, qu csl. I , lione miUaliir. Si vero propfer biimanum aliquod
(Juictiuque ; pro secnnila elusioneverberibu^ castiga- oniciuin pr.neslanJnm .'iuJiit Dominum dicenicm v,A
bitnr{v, q. o, llli qui); pro teriia la^sionesecnndiini cuin qiii dixerat : Permille miki ire et renuniiare iix
rnodnin brsionis del»ei piiniri. Ara^umenl. iii, quaest. Qur domi sunl : yemo niiUcr^.s manum ad nralrum, ct
9, DecernUnui. i Qikc tamen de faUo testimonio CO- resficiens retro , aptus cst regno D^i. yuod m de (^i
ram jiidice publice prolalo inleliigenda censeo. qiii renniiiiare lanlnm volu ral, la'c jnd cium es',
Honorme omnes liomine .] Jii.\la illud Peirinp.ist li: (inid de biij:is judicio diceiidum est? » .Mnllo sevenor
Omnes honoraie. Si-d cum hunor s proprie virlntis t pl.ine S. Siepbani ordinis Crandimontensis ci-nsnr.«
pn-mium, qno p:iC!o oniiics jul)emur bonoiare h.t {In tlegnl. c.Zi) t S\ forle, iiiquit, paier v.'Slt'r,
:

iiiines,cuin loi mali. lolqiie improbi ul.i.ine lerrrutn p vel quislibcl amicus vcsler siecuiaris prope cclliini
exi^lani? fianc (!ii'iicuilatfra solvit Hildeii.arus, S. vcsiram gr.iviter a'groians, cl pecoaia su:i oonfiicii,
Ben.dicti v.-rba sumcndo in snppositiop.e accummo- el rcs suas dispoiier iii pnB^enlia vestra desi ienin
•
>.
da, iil scil col nmnes 114
h^iniines bonorenvis, qiii mandet vnbis nl eiim visiletis, cjus pr.^csenti^im ruii-
honorandi siini. I*rieierea ob^ervare licei cnm S. laicnus jiilc^.tis , si la.iicn cb^ricos necessitali s(j:h
Thoma 5, a. 3), homines honorari posse
{i-i. q. * siillicirnies cnm eo a lesse ( onlifgat. Quod .si il:uc
ex qn.idruiiiici inoiivo : 1" propler prnpriam virtu- ire pne^umentes iri itincn^ moriamini , ncquaqnai!i
lem ; 2° piopi.r viriulem allcrius, sc licei Dei, seu D('o de v(d)is ralioncm leJiiemus. > 11. s ominbus
cdinmiinilaiis ;
5" proiiter signum virlutis, nl e^t se- addo C iribiisien-inm monacliorum Monaclii sliituta : i

n^^clns ; i" ropier parlicip:itionem divinsc b.initalis ;

\ causa devoiioiiis, pienuis, recnatioiiis visitalions ,

el sic omnes homines lioiiorare debemns quia iKilliis , prentiim, aiil qnavis alia causa lermiiios suos nui-
(>sl in quo ni n insil ali iiia divin:c boniialis parlicipa- laienns exeant; > el alibi * Omncs p. rsonoe ordinis :

lio, saitem s. cuiidnm ;.I qu;d. Jam vero si qnis qnae- viteiit el fiigiaoi p:irentum visiiationes, et carnales
rai qiiid sil honor, aul in quo consisial, respondet affecliones alioqnin pro modo culp;e luniantnr; i
;

S. Thoma- (1 2. r/. 2, n. i) csse signum el Kistimo- el iieruiii alibi < Curas propinqiiorum suoruin <|i!0-
:

iiiuaj (|u.iddaiii illiii.s e>:c. Ileniiie qiueest in honorato. riimlibel Iralriim» nosiris (convetsis) interdiciiiio-i
Pro co atitem qnnd S. l\ Bsnediclns habel h nora- omniiio, el ne iisos sine liceiita prtiCiHidorift aul
re omnes liomiues, .\!;tg!S!er legil lionorare putrem et prioris morcenarios cmiducant. t
malrcm ; qnod S. Fater qni slia hc rcccns lil DeCa- fix liis «mnil.us liqucl qi«aiil!)in rnoiisdi sn p.-i-
logi pruecipt.i, c iiisnUo actiit. quasi doceret lia mo renlum conspeciu abboirere voluC-iinl SS. P.iire:
tiacbos parenlibus suiv obmnriuos esse debere, ut ne C Ralionem afTcrt S. Basiliu- bis verbis {Re(j. fun., c.
de iis
is qnidem cogiliirent.
qi Sciebal niniirnni in .rd na- 52) :!Sam r)r;eierqnam
< irqi quod ilHs iiibil iitiiilati< af-
lum parentum ainorem jnon chis omnibus csse lapi- feremus, nossrain eliam viiam tumulluatioiic et dis-
dem ofTendlculi, eos in quos cccideril h;)ud (Inbiuni turbatione complebiinus, et peccatorum oc.asiones
coniritiirum ; qnenque propierea a snis cosnobiis inveniennis. » Quod claiins et fu4us alibi S. Joctoi'
arcere onini opera siuduemnt, quotquot pene fiicniiit cxplicat hoc modo < Qui vero s.eculariuin aiiiici-
:

vilne mnnasticae inslitnlores; ul nun.iuaiii, ant vix tiam diligenter comiileciiinr, perpeiiioqiie cu.n illi>
un:;uain paientes visere permillant, uti lestantur coiiversari desidcral, affoctus eliani iliorum per coa-
! raiilarae e.jrum hac de re leges quas iiic referre tinunm conviclum aiiini;f siire familiares f:iciet itc- .

otiusiim non jndicamns. Ita S. .\ntoniiis (/« [leg, c. rumque mundano se;!su an mum replcns, a bonaaii-
~) : < Neque reverleris,
inquii, invisere consangui- spicatione excidel, et spiritali sensii relicto, priniis
nec faciem tiiam ilbs videndara
ueo-, tiios carnales, vitse vomitnin aiiimo lemai det, aique ab inimico per
prsbcas, ncc adeas ad illos. i Regula teriia SS. Pa- carnalcm cngnalionfrn spirit;ilom conversaliouem
irii {Cap. 12)
11 < Pro ciisiodienda fama specialiter
: interliiibanlc vnlner: biuir... Diab Jus eniiii consjii-
siaiuimus iit nullus monachus in inrirmilale positu-, calus os Oinnem exuisse liujns Sctcuii ciiniiii, ct a.l
I

re i. to monasierio, parenium sludio commcndelur; cosluiu cnnsliiiler propeiaie, in eo sedubis cst, nt

ipiia inagis eum Siiccularinm spectacnlornm visu atit indiia nohis lie cognaiis n isliis cogitalione hoc efli-
aiiibtti piilliii ceiisemus, quam ab :ogriiudiiie posse ciat , ul ciiram ilionim snscipianius , nienienique
[»nrg;iri. » Eodem inodoaltbas Painen in Apo;ihlbeg- cir.a sitciibiria S'.|lioilaiii balieamus, utpoie qii;« sil
mali.s Patrnm (Tom. I Monum. Eccl.Grac, paij. P/S?): p. illnnim snbsiaiitia. et an suflioiens vel rriinus,
Sit
c iSepropter necessiiaics abieris ad dnmuin pater- quidve lui li illisex conirai.libus acceJai, ct (|uousquo
nam. I Kt Lvagrins in Monacbicis, n. 5 « Ne cor- : opiiieatiam siiaiii ;iii\eiiiit, aiit (luid damni por v.Uo
ripiaris ciiris p;ireiUalibus, ant cognalorum amiciiiis ; biijiis caiiimiiates ;i. cop,;rini , el (|uan!uiii lic suli-
(piinimn et assidnns ciim eis congrcssiis vila, 112 slaiit:a dcoesserit; elTicitque hoc [i.ioin,
raciillaiiiiii
forle a cellai qniele le auler^ini, el ad sna tradncaiil ul si:coe.':sibiis illonim con,qia!iiI.;ii;ur, et si qii iii- I

iiegniiii. t Sed oiiiiiium maxime S. B.isilius pluiibus foitiiiiii sil doleaiiiiis

, ;ui li;uc ul iiiiiuiio qiioq.c
: ,

in l-.cis, pr.-fserlim vero in Constilul onibus mona- ani iiO erg;i inimioos illorum siiniis, cuiii jibeamur
siicis {Cnp. 21), ibi inler alia biT-C hahet c A cognatis : nulliim hibeic inimioiim 0. iig,n;dcamiisqiio amicis ;

sane, imicis ac p..reiiiibiis laiuiim aifeotu sepaiainm pieniinqiie lis,i|iii niilla digni siint s|)iritali fiimiba-
i

csnc convenii, q.ianliim mi.rtuis videmus cum \ivis ril.iie, et beiemur proi>.»'r iiijusia el inifina ilKiriiiu
iiiiiil

<
esse commercii » el alibi {iieq. fus. c. ^l)
;

Q ibiis seinel in coiisoriio fralniin locus datusesi,

: bicra.. Accidit auteii^s;opc;ium"ro, nl pmptef
cngiiaiionesouianJis 00j;u .lis adJ.ci isausu roiigiosus
HQ
a pncposito permilli noii debet, ul ad alia nicnlis ei saorile.iiim lommillere, ul ongnaloium egestali
inleiiiUiii avert.niit, aiilsu':) pr.ctextn visendi cognaii.s me.ler.liir miiii qiioc iii sustenlaiioncm sanclornin,
;

a Iriitiibus sect;daiu, el ^iiie lesiium CDiisuicnli.i vit-,im qiii Deo si; ooiiseciariiiij, rcponuulur, sacra el veru
a,:,'aiU, vel cuiam
cogii:itnruin seciiinliim Ciiniem siis- an;illiemata :.rstimaiit:ir, el profano iiMii cximuntur :
cipiant; > ad iiiler.ogniiiniem {Hefi. Ihev. inten-.
el liiii crgo aliqniJ ex ilUs snlKir.ilur, ex eoruin numero

I.S8) : i Quoniod') vonienlcs ad n»s rloniesticos aiil obi (jiii .s.iorili-gia oommiltcre n it vcronlur. » lia-
 :

3;!7 s. p. ni:Nr.D!CTi 3;'8

cteims S. B;isiliiis, ciijiisie\l:iiii, licelprolixiim, relfiUi A el crassas liabeiii, riossnnlqiie oogn:iloriii« cgostaifMi
inmfndignissiiiiiim jiidicaviiniis.iiliride ()aieieU|ii:uTi sol;iri.... Hecad viventes perrnnMi!, iion ad iuo ni<-s;

aliena sii a vii» moiiaslicae propos lo iricaiua p:iren- .siiiit eiiiiii mortui lib ri ab univer.so debiln isto. Tu

tiirii citnver>;alio.noc periculum agnoveral Pasc!i;isiiis vero moi liius es , el crncilixiis loii iiiundo ; rennn
Rpdhcriii-;, * iiin laiidans S. Ailalardum ( In Vita S. tiaiis cniin divitiis lerreiiis , paupertatem amplexu»
Adril. n. 13. S(Pc. iv Beued., parl. i ), '(uod parenles e leqiie ipsum oirereiisDeo,illiusfaciiises ppcnliimi.
,

l'alri;imqiift fiigi-sel, siibdil : « Aiidiaiil iiiijiisniodi Ui iiiortiiiis igiliir, liber es ab onini collationc in
vinini iKistri concives moiiaclii, qui lenii reiiiiiescunl couna^os ; iit pauper, nibil liabes (jiiod siippediles :

1iiiiir priiiii tleliliuli fiiligiue ; audiant (},ai posl se s;e- el ipsiim qiioqiie corpus, qiiod ex omnibus lncrifeci-
ciilariiim gi(';.'eslralHiiit : aiidianl, i!i(|iiaiii,quod non sii, nee ipsuiii est in tua potestaie situiii, el tanq aiii
sa is lijiiimsii siKiriiiii se deliniri parentum ;ffT'ectibus. Dt;o oblatuni ad humanos usus transferri fas nm^
rbristiis orgii iiiatrem nescit ei ignoiat fnlres, ut est. »

veiam iiol) s iiHMiiis osteiiilat fraterni alein Siqiiis, : Oiiid eigo pareiitibiis dabimiis? Respon(iel idem S.
iti ;iii', fecerit voliaita!em Patris mei qtii in cwlis est, Ba-^iWus {I bidem) : < Piecabimur cognatis Ojiliiia,
jjwe i.'!e;(s friiler, sor' r, el muter esl : deinde revorat jusiiiiam, pietaiem, aqne eadem qii;e iios preii' sa
1 s<i|Milii:n <li oliicio fiiiieris, ne patretn iice:it sepelire juilicaviiiiiis ; nos decel iliis prrc^iri, el illis
naiii isia
deb to cariiis jnre. » Noveral el Ludoviciis Pius im- ntileest, iil per nos h rc ac(]uiraiil. » Deirnpie iil
peralor, linmo ciim in exiiorlatione ad
s.ieciiljiris, laiidem in-lriirneiiliim istinl abso'vam, addit P.triiis:
Kigilem aldialt^fn Fiiidensem dicerel ( In Vita Eiqilis, lUeseiisis ( f pisi. 20 ) : « Licet debcam paientilius
11. li. Sac. IV Bened., pnrt. ) : < Midii monachi)rum i afTeciioiiem natnrabin , illiid tameii non d beo , la
jiiMa ciijusdaiii patris seiiienti;im sa^ciilaribus aclibiis pro eis me peidam, ant i
ro eis ab lioiiesiaiis propo-
ei foren>ibiis negoliis irivoluti , diim propinquilaii sito nie refleclam.V^iccae qii;jfc in (ieibsames siquidem
piddesse cupi nt, suas animas perdiderunt. > ll.ec deferebant eas traberet iiaiurais
arcaiii Domiiii, licel
verba, qna) ctiam citilS. Isidoiiisin Regiila sua cap. tjiise.lam aflectio viiulorum, ad eos lamen col!:i siia
5, coiibisioiiis rubore suffundere (lebent monaciios nii.iime relleciebant. » Vide S. Ilieron., epist. 1 ad
nonnuilos quibns p'us eordi sunt siioiim res piiPrtn- lle.io.iorum.
tum qiiam pareiitilms ipsis; qiii a saxiilo separali El quoii s bi quis fieri noa vull, clii non faciut.] El
eognalorum curis ampliiis implica volnnt qiiam in i vicis im.qiiiitl sibi viili fieri, alteri faciat; utriimqim
saeculoexistcnics aMi fdcis-ent aut faeere polui seni; ciii'n boc iiislMiiiichto conlinetiir, qiMd ide i aHir-
qiii den qiie plus consanstniiieos liiligniit (luam dili- niai.ivnin dici potcst, el negitiviim, iiii ait iJe iiirtlns
piil'!rali i|is;s. Longe alia erat pi:estanlissimorum Cassineiisis {Lib.iii de Vit. Pat.,n. 153), soliimqiie

illornin nii)iiac!i'»ruiii iiilentio, qiii oninem prorsus observauti sufficere potesi ud saliilrm, qiiemad-
illiid

pareiiium ininioriam iia deleverant animo, ut de bis moduiii docet apmj [{ufliiium quidam Paier; ul pote
uequidem cogiiareiit.Taliserateximius ille moiiaclHis quod omnia tlilectionis prteccpla c 'iniilectatiir, ut
cni, ut scribil Kvagrins, ciini deniintial;i esset mors fiisedocei S. Gregi.riiis pipa n bb. x .Mor. caj). 4, ,

pairis siii, i Miintianti dixil Deiae biaspbem;ire, : hic ab ilildemaro ciialus. l^orio lanti fiiil iioii soluni
meiis qiiippe Paler iminnnalis esl ; t (|ui;i Deus est. apud CliriSfanos, sed etiam ajdid p;ig:ino- isliid eiTa-
T;ilis et ille qiii a 1 percipiL-iidam morienus pairis tuin, ut in scdibiis suis et iii |iiitilici^ operibus illiid
linnreditalem invitatiis , respondit :Lho anle eum insciliii 113 jiibereiii;id qiipd deAlexandro Severo
isiinido niortiius sum ; morluus vivenlis h cres esse releri Lani|iridius in cjiis V;ta.
iion pote^i, » laris TlieodoMis ille insignis S. Pa- .Abnegare semelipbum sibi, ut soquatur Ch istum. ]
clioniii disiijiulis, cujiis ciim mater epi^copi litters Ouid sii aliiicgare semeiipsum diS' imus ex S. li.isilit»

lulta, viilenji lilii gmtia ad monasleriiim venisset, (liecjul. f: s., lap.G) : « .Miiiegiitio nosui, iiii|iiil, esl
m:itri coiis|)ecliim const;inter remnt. Talis deniqne oiniiiiiioiia pra-tfriioriim ob ivio, cl a nostris de.^ide-
Marcii> Silv;ini abbalis discipulns, qni aliqiiuido riiss ce m;s ; » qnoil bis ve bis exprimii Giimiaci^s
jussu-i ad m;ilr('iii cxire, < g^staliat vfsieni e vaiiis iii iJegiila Solitarioruin lap. :2 : < Ad |ierl'iclioiieiii
paiuii segmentis consulam, eratqne fuligine coquinae non cuiquam sua derelinqnere, nisi eiiam
siillicii,

rinclus. luiliir propier obedienliain exiens clausil soi:eiipsiim abnegel. Sed qu d e i semeiipsum ali-
oculos ei dixil: Salvos vos volo; iiec viditq lemquam, negaie , nisi propriis voluntalibus
reiiuiiii.iie ?
iiec maicr eiim agnovit. > Vide Vil:iiii S. P;ic'ioniii Seipsiim abnegare est,
superbiis crat *il ul qiii
oap. -2ii; iJiifmum lib. iii de Vi is P;ttriim n, 52 et .
humilis, qiii iracundus slinleal esse maiisueins, qui

154; C:iss!aiii collat. 5, cap. 5; Vitani S. Vulmari li:xiiri'isiis sil castus, ipii anlea ebiiosiis sit so-
.'iibalis, II. 7 ; Sa;c. iii lieiied., ubi siiir,li;i referuiilur briui, qiii inviiliis et iiia'evolas sii beniguiis ei be-
exempla. nevolus; nam ^i ita qiii»que riiiiiiuial oiiinibiis qii;e
117 S*id qnia nonnulii specioso |iiel;ilis velamine possidei, ul suis non reniiiitiel iiioril)i:s, iimi e^lpro
pruiii^nleni visendorum cons^ingiiiiicoriiii ciipidiiiem Cltio Christi tliscipuliis; qiii enim suis abreniintial,
liisnonabsre eril luMesiissimiim cujusd.im
oiiiegiiiil, sua abiei;al; qui vero pravis nioribus abreiiiinl ai,
*mon;iCiii c;isum ob oculos poiieie. Keni narr.it S. srmetipsum abnegal. » Vel eliam abii gare scmci-
Hernardiis leslis oculatus in bap.c vcrlia {Serm. 64, D ipsiimest, non soliim illicila relinquere. pr.ivnsmorfs
itiCant.) < Vidi ego: liominem ciirreiilem bine; et exiiere; sed eiiam a liciiis absiincre, cotpiis ca.sii-
ecce cogil;ilio ((jnidiii vulpecula fnii'.') Uianiis, in- : gare, criicem fe;re; quo s^nsii inteHigeiidus est
tjuil, boiiiim si es em
quo solus fruor,
iii patiia, Peti iis D.iiniaoi, (iim rela is Evangdii veibis Si :

possem impertiri fralribus, el cognaiis, notis

iiliqiie qiiis viiU venire post me abn^^gct senielipsuin , etc,
el amici^! Annnl me, el facile acqiiesceiit suadenli. (Jicit (Serm. 47) i Audi coiisilium, non pr;ECe|itiim;
:

Clquid peiditin lia^c? Vado illuc, et salvo miilios ex si eiiim praeceptum esscl , qiiicunqiie effectui noii
i lis, et me pari»er; nt'C verendum iii loci mutalione, iiiaiici|jareiit,ciuciatus possenlex^peciareperpetiios
cteiiiin dum bene laciam, quid prodesi ubi, nisi qno I sed cuiii dicil : Si qiis vult, in nostra posuil voliin-
illic prnciil dubio saiius, nbi fruilnosiiis degam? Quid tnie, utriim ex .liqno cum eo curicre fcstinemus.
pliira? Ii, cl pciil miser, noii lam exsul aiJ palriam, Grandis profecto labor, sed pr:emium incompara-
iiu.im c;iiiis ri-versns ad vomi:iim. Kl se pcrdidii bile; » iiam semper est praecepium pravos exuere
inlelix, et feuornm acqnisivii neminoiii. » Videsis S. 1110 cs, il;icita fiigeie, viiia relini|uere, nec unquani
tlierdiiymum de Vila Malcbi nionaclii. licebil conlrariiini agere.
.!am vero s>i qiiis objicial Aposiolum dicentem Si : Veriim non laiitiim B. Beiiedicius dixii abnegare :

qiiis siioriim el maxime doineslicorum curam noii semeiipsum, sed addil sibi : qiiod .MeiiJrdus explitat
iiaiiei, fidem ncgavit, ct est inlideli deterior, respondet < :ipii(J se, iii .sna conscientia, noii corain homiiiibus.D

^. HaMlius (Conf.t. Monast., c. 21) « Apo^lolus lo- :

-id.litqiie « Ki li:tc |)hraiis e.sl S. IkMiediclo fa-
:

'.•iUis cs; axv sa:cui.ues,. ad eos nui divitidS exienias iriiii.iris, iit cap. 7 !{cg!i!j; : d.Cciis ^ibi (.'.iin piOi^iUs-
 :

509 REGULA COMMKNIATA. CAP IV. 510

la; cl c.ip. 52, iit IVater, qiil forle sibi peciiliiirilcr A ciipidilale sumpseril, etiamsi illud vi'e sil, cl qv.i^A
vnlt orare, elr. • Yel eiiaiii illiitl sibi sic polesl intel- in usu abstinenlibus esse solet ; aqiia deniiiie ips:i,
ligi, quia aliis ahnegarc senielipsum nuiiquani licet, vcl panis, si cum cupiditale siiniantiir, id cst non ni.
sibi vero,qui)ntinii(1isi relionislegespaiiiinliir, semper necessitaii corporis, sed iit animi desiderio satisf;i-
tlecel : toluni se Deo, lotum proximo se dare debet ciat, lioc eliam absiinen;i delici;iruin viiio duciliir.
»1 vero sibi senie'ipsuni iiegare poiest et debel, si 120 Verum, ul Ojiiimo nolat llililemarus, S. Be-
perfecle vivcre deMtleral.Vel deniijuc si6»,id esl pro nedicliis liic non oninino velat delicias, scJ lanimn
se, ad pfipriam uiilitatem quia qiiid juid prysiiiii ;
ne eas ampleolamur; quia nonnun juain nccess,itaii>
aut mercedis ex bac sequilur abnegalione, siti, iion aiit bonestalis causa iis utcnduin csi, iit cuni (|iiis

a'iis cedit. in bospilio ciiin potenti aliqno rcficit at e:is am- :

Siibdil S. Beiie iiclus : Ul sequatur Cliristiini, id plecii, id est diiiger.i nunquam I cet. lisuti deliemiis.
esl ui um iiiiiietiir. iiic venil in incnieii) quoil ait
t sed non fiiii; etquilcm uti l.in iiiam noii ireiiles, m
S. Bernirdus {Serm. 62 de Divers. ) « Qiiidam simt : pi rrecios iilos imitemur de (|uibiis S. Od'> abbaj;
qui non seqiiun ur Cliii^lum, sed f.igiiuil; alii iion Cluniacensis {Lib. i C-//., n. 59) : < Sic ulimlur lem-
sequuntur,sed praieiml; noiinulii sequuntur, sed noii p;)iali siibsidio, sicul vialor ulilur aut nmbra, aut
assequiinlur, alii vero stquunlur, el assequiinlur. lecto pausai corpore, sed mente ad aliud leudei s re- :

Non sequuiiiur, sed fug.unt, qui nondum peccare cedere feslinat. Sic el bi grcssum cordis in tr;insiio-
desistunl... Noii sequuniur, s.ed prseeunt, qui magi- riis figere refugiunt, ne dehclalione iliiieris seque-
slrorum ^ententiis suas pryeferunt... Sequuniur ct streniur a siatione telern.'» nianMonis in propriis ;

iioii assefiuuniur, qui segniier ac remisse agunt, et „ aulem gaudere desideranl, el idcirct) in loco peregri-

usi|ue ad fineni iiin perseveranles de medio iiinere " nalioiiis felices esse recusant. »
reverlMnliir... SequuiiUir et consequunlur qui viam Jejiaiium amare.] Non dixit simpliciter je/xnajs ;
;

liuniirnalis ejus devoio nieniis 119 aHeciu perseve- qiiia muUi Mint qui cliaritalis causa, verbi gratia,
raiiler imitaiiiur bujusmodi vere sequiiiilur Di)mi-
: propier liospiiem, aut inlirmilatis s;rati:i, nec po<-
iium. Qui mibi ministrai me sequatur, id esi me sunt, nec dtbinl jejunare; et iterum alii sunl qni
imileiur qiio fructu? ul ubi sum ego, iiii|uil, ibi .-it
: sinefruclu, quia inviti, ei ciim murmure jejunani :

ei miuisler meus frucius ilaque bujus imila ionis

: sed quod perlecliim esl, jejinnum amare, el qnidom
mansiu esl aclerna) beaiiiudinis. » non soluni carnis,sed quod majis est, cordis. «Opor-
Corpus cabtigaie. Delicias non amplecli.] Snmniam tel enim, nl ait Cassianus, exler'or^e bomiiie jejii-
hoc duplici insirumenlo S. Paier morlificaiionif) per- iianle, interiorem ipioque similiter a cilds iioxiis
feclionem coiupleciitur, qiiae lotasita esi iii susilnen- leni|ierare. » Sed quia lunc vere jejunamus ciim ea
lia laborum et abslinenlia deliciarum, de quibus qua; subtrabiinus cirpori, pauperiim cedimus rele-
S. Augusiinus (Serin. o8 de Scripi.) < Duo suui, iu- cliiini, apte omniiio S. Ben dicius addit :
:

qiiil, qiia; in hac vita veluli laboiiosa |ir.x'ci|)iuniur a Pauperes recreare.] Juxta illnd Scripiur.e Pauperi :

Douiino continere et sustinere; jubemiir enini con-

: porrige manuui liiwn, lU per[inal!'.r propilialio it bene-
linere ab bis (luoe in muiido dicunlur boiia, el su.sli- dictio lua (Eccli. vii). Q;iaiii proliisi fueriiit iii re<
neie ea quse in boc mnndo abundaut mat.i. illa con- creandis paupeiibus veleres monarbi, iiec lingii.i di-
lincntia, ista susiiiienlia vocanlur duie vir u;cs quLR cere, nrc iiiiellecius capere polest. Pise.^er im vero
inuiidanl animam ci c.ipices faciwnt Di^inilatis. > noii siiie aliquo animi stuj ore legere Yaleinus qimJ
rrimo, ilaqiie j'ii)ennir corpus casiigirc, ad instar C de egregiis il is .siib Sei-tpione abliale iviiliuiiililnis
Api^ioli, qui, nli ipse dicebat, corpus casli^abat cl Chiisio reierl lliiliiius (Lib. ii de Vil. Pat., c. 18.
iii servitiiieiii redigfba! cijiis exempluiu perfecle Idem scribit PalUid. in Laus., c. 76) « Hoc autem. :
;

iiniiabaiur B. Raingardis, ni.iierB. Pein Veiierabilis, iiiiuit, moiis erat iion s wlum ipsis, sed ct omnibui
de qua ba:c ipse retert [Lib. ii, ep. \'i) c Vigiliis el pene .^gypliis mouacliis, ul messis tempore cl(.ceiu
:

iejuiiiis immaiiem corpori pe secuiionem indixit, et ad meienduin operam suam, alqiie ex ca merccdo
111 lanlum bis el aliis laboribus vires et carnes ex- octog nns uiiiisquisque modios frum nli plus miiiJis
bausit, ul carnibus exinaniia, culeossibus inbserenle, conquireivt, et htirum parlem plurimam pauperum
iiiibi post aliquos annus Mari:iniacum advenienll, ul usiljus olferaiil unde noii solum regionis ipsius indi- ;

lilio inater alluden*, secrelo dicerel Gralias Deo, gentes alanlur, si d et Alexandrinm naves frumenio
:

qiiia supeillua iiiundi amisi veteres carnes, quibus oniisije dirig mlur, vel in c;irc8re conclusis, vel reli-
;

soiciilo servieram, perdidi jam novas induam, aui- quis peregrinis, atque egentibus proi(igand;e. Ncquo
;

bus nova Deo obscquia impendam. i enini inira yEgyplum sufliciunt panperes, qui possinl
Nolaiii aiiiemb c commeiuatorej recie pnec pi a miscriC('rdi:R eoriim frurlus el largitoles absunicre. »

S V. Benedicio curpus ciisiigire, noii occidere ; quia An vcio ad lios, iiiit universum ad omnes iii0!iacli()s
cum discieiiono est aliligenduni, ut possii reliquis respexerit S. Isidorus, cum ageiis de mon;;ciiis dixii
vilaj mon isiica; ex'!rcitiii suflicere. Sed isia discretio {Lib. u de Di<in. Officiis, f. 15) < Qirulquid necessa-
:

noii ex c:irnis piiuien ia sed ex superioris cbarilaie , rio vicliii superesl ex operibus nia:ui;;iii ei f|iiil:iruiii
procedere d. b-it; alioi|uin uniciiii|ue iiceat ill.id reslriciione, tanla cura egenlibus disiribuilur, iil
usiirparti quod, l'.il atiio (|ua!renii cur il.i corpus nia- niliilremaneat quod abuiulaverit. »
(•cialione attererei, respondil seiiex Durotiieus Tlie- ^ Quanla auiem solliciludiiie pauperuin cur.im li;i-

b inus lllud me occidit, ego quoque ipsuin occidam

: i beri volueril S. Benedictus, patel noii solum e\ lioo
(Pallad. in Lnus , c, 2). » capiie el niuliis aliis sanctae Hegulse locis, ut cum
Deinde Oelicias iinii amplecti; nam « alioquin di- cap. 51 Cellcrarium jubet omni sollicitudine paupe-
vers iiinere amhulal Clirisiianiis miles, si gaudia el
) rum curam gerere; cap. 53, pauperum el peregri-
delecialiones (|ii ril, cui iliix siius vias amaiitudinis
i norum suscepiioiTi soUicilam curam adliiheri; cap.
osieiulit,» in(|ui S. Otlo [Lib. i Collal., n. 54). Neque 55, velera vesliiuenia reponi in vcsiiario propter
(lesiini viiii.e r.iiioiies (|uiliiHservus Dci ab ::iniil(!- paiiperes ; cap. 58, pr.de.^sioiiem eiiiissurum ics quas
ctcndisUeliciisavenatur.cui vel illud Giimlaici sulli- babet distribuere oauperibiis vcl mon ;cli s; set;
121
Ct-re debet (/« lieg. Solit., c. 4) i lis (iiii mili aiit : c iam ex ejus Vita c. 2fc>.
i)i-o fiigieiiiJae suni delici;c; (|uas qui habere volunl, S. Pairis iii paupeies misericorJiam pie ;cinul.»ii
t.iiie ilolore non qnffirunt, sine diflicultaie non in\e- siint posleri ejus (ilii, ul p .ssim testaiilnr coniiii bac
iiuini, siiie ciira non seivanl, siiie aiixia delectali me de re sliluta, ex (|uibus ct lelire csl i;.! r alia isliid

iion pos^idenl, sine gravi dolore non |icrdunl. > loncilii Aqiiisgranensis (Cun. V)) « : tt de omnibiis
Oelicias aulem cor()orales, inquiubal alibas Joau- in cleemosymuii dahs laiii cccle-i.e qnam IV.ilribiis.

iies(/{M/in. lib. II de Vit. Pat., c. i),,n )ii soluiii ilias decinie p:iupcribus dcntiir. » Ciijus caiionis seiisiiiu
piiteiis, quibus houiiu s s;eculi IVuunlu.'', sed absti- aperil liddeinarus iii Beguhi' capiil 53 ba!C scribens:
iiciiti dclici;c creitciida! siiiil, omuc quidiiuid cuiii i Vcruin quia dc bospilibus diximus, diceiiduiu ctl
 ; ::

r.«i S. J'. BE.NEDICTI 312

iiiinc niiilo t»0'i>Uei paiipcres, .Hiil iiinJe diviu-s» pasci A lis, edilo liocsUthilo: * QuiiJqiiiihie iiicnsa q^iofiiljaiia
ilebemns : oiniiia .ciiiii!, id e--l ()!i iliiuiil verierit iii I (ra ribis snperesl, elcemosyna cotnmiinis accipial.»
iitona.sU;iiiim, id esi aiirum, iirgenliini. ais, rerrnin, iStat.oTj.) Idem s^atuium aniio 120O, Siili Hiigone V
arbores, vimim. poma, aniinali'. et reliqMa. «ive de aliliaie rcnfivAinm 1444 in capi'iilo pro-
est, el ;inno
oninilius qirr, in inoiKis^eno lahorjtsiliir, licim;!^ <^e vini;iali .\ngIoriim monacliorum INorlliamptor.i c oe-

h s oiiiiiilnis nd liospiude paiip^iuin d.iri dehi-iii « - lebra'o sjiuitum. Idem etiarn snli gravissimis pcenis
liimiiiiKio. id e!>i nl noii alii, Ih.c est servi, vi;l nol)i- leperimns in conrilio O.xoiiicnsi aimo 1222, apiid
ies, se 1 Sdlinimmln p uperes ('a-;<.aiiliir. » Qmid
cnn- Syelmiiiniim (Tom. II Conc. Anql, p. 189) his verbi-
lirinal l\lriis Oamiaiii his vi;rliis : cljl cOidosiora in <(>iiiiiia viclualia reli^'iosis apponenda sine sublra-
p.iiiperniii :ili:i:eiila iiroliciaii!, dintiir in monasleris ciioiic aliqiia eis apporianlur, tam in conventn qnam
et eroinis decinne qmirnmcun |iie provenUinm, et ;'i:bi, n!ii reficinnlin ei de omnibiis apposilis totiiin
;

iioii niodo peCKriim, scd el ornicu n pariier, el ov<i- lesidiiirni siise diininiuinne iia cedai in eleemo^ynain,
rum. I Et mss. S. Benigni Divionensis Consuelnli- pcr clcemosynaiiam egenlibns fideliler eiogantlnMi ;

nes de oili< in »'lee:nosvnarii {Cap. ib) < Ilabct eiiim : ila iiiiod nec abbas, nec prinr, nec elei^mnsynarins

ilecimam loiins aiin! n c, qii;e deleriur in granario, I); >-su coiilra lioc (lispeiiSirc : et qiiicnnino statiilnin
tam de prope qiiam de iongin iim; et eliam de illa isl d, ve! ud de imlnmeniis admiilerc vel ibser-
il

qnoc relinijuitiir decaiiis, \ei propter semeiilem, vel var ' iii)liift;i?, '•i saccrdos fiicri', a celebraiinne divi-

proplcr ill.i qiiibijs iiidiL'em: defiinaMir eiiim qnaiulo n-Tiiiii si iiiiii.iiis nrdinis vel moni 'iis, a cmiiih -
;

lola est in>imiil, lam dc illa qnic delVrUir, qiiam de n;o c UiiMiiiiiei cirporis iKqiie ad plciiam sali raciio-
illa qiite remriDet. Eodciii modo iiatiel dccimam l<i- ihii. 5-iispendaiiir. > Va Beiiedirnis paiia Xi! iii »;ii:i
Jiiis dicUim e-l de iiniiona. » Deniqiie vtlus
viui, (|uo Ccns iliiiKiiic, cap. 18 « Quidiiuld dc adm iiisl'.-)!»
:

cu>de\ nis. deObservantia HcgnhT. juvia lormam CIu- (ciliis) siipererit, eiceniosyn;R a:)j>iiceliir pcr illmn
niaceiisiuiii, parl. ui, c;ip. 24, ab Haeficno citains : (,ni ad li-ic liieiil depiiiatus; necaliqiiis aliiis per se,

«Haberaiuem eleemosynarius, pra-ier ea qnae pro- vel per alium de refei torio seu infirmilorio, vel alio
pria siinl tle(^mosynari;w, decimtim paMcn de onini- biCii in quo monaclii comedeni, aliquid
e.xtrabeie,
iius qiii coi|iiun!iir in fuiiio innnasfeiii decimain ; vel alibi di'ferre, seu alleri usniai plicare pr;csumal
amam viiii provenicnlis iii \ineis ec:-lesi:c ; ei sim:- quod si fcceril, pro qiialibct vice P''r duos dics panis
iiler de agnis ,il isqiie nec n n et de ca-
pi coi ibiis ; et aquji solummodo pORnilcnlise snbilaiiir. >

seis, qui liniil per cnri.c.s, ilecimain ipsc leval. » Ve- At qnid de amplissimis nostrornfn Cbiniacensinm
rum priiiiam linjiisce pi;e co 'SueMid'iiis oiigineni eleemosynis r-1'eram, qui vel uiio dic sepieindecim
non coiicilid Aqni.^^graiiOMsi (lcieiins. qnam potits ^•genorum millihus siipem erogii^^se ni^-inoraiitiir ?
confirmasse crcdtMidnii est, non iii^l lnisse \\'m ; Qiiid (le .iliis Germani.e moiia^lcriis? Sed sa iiis est
loiigo aiitc lempore S. Filibcrlns abbas emincti- < alienam li.rir in (iujsa lingu:im anil ri', i| lain doine-
censis (.'^Vrr. n Bcued., par/.H^l-i. inonasierii sm «siii- sticain « Siint n siia G rmania, inqiiit Dominiciis
:

deb.it omnes specics tlccimari' ips;».m igiinr de- Gi:«vina ordiii s S. Dominici. cocnobia m'in:!clioriim,
cimam iii captivorHiii redemplioneni et paniienim qune ocio ei decem inllia auieiirum in panpcresJ^^S
alimoiiiam depiiliibai iii lanluin ;iil ninnaclios suns en^ganl; xenodocbia passim occiirrnnt, iin.>ruiii in-
propter hoc ciim onii^iis navibiis parlibus iransiiuni- (irnii eornm expensis passim recreantiir. Ter gene-
nis iransiiiilteret, el grps/es c:iplivoriiin pcr «uin re- rales eleemosynx' sexcenlis et amplins distrilnnin-
dempli laiidarent poiemiam Cliiis'i, » nt loq iiur (] tnr: nberiores vero ai.niversariorum tempore jnxta
anonyniiis in cjus Vit i. n. 2t. Nenie liic steiil eHnsa lniidaldriim inlentioiienj proliindiiiilur;certis qiioque
noslroriiiii iii paiipeiesci cgenos pa miseiicordia anni teiiiporibus q;iinque vel sex millia Iiominum,
quos loi.g'.' aiia- ea>t|ii'' laigiores in graiiam paupe- sa.'pe i,ualuor niillia etiam foventur. Quis secreias
rnni elee;ii(isyn'is in (lics di iribiiissc facile cognoscet r censeat iis secreto da;a-, qiii mendicare ernbe-
i|ui velaiiiiquaS. Vdahinli ;.bbalis Corbeiensis staiula, scuni, virginibiis pr iscrlini nobilibus, viilnis affliclis,
el co lectas ab LMlalrico CInni;icensis monasierii paiiperrimis sed nobilibus viris? In iis quoqiie clia-
consueiudiiies, aliasqiie p«'rmullas levi saltem ocjIo riiaiis alTecius propensinr, q;ioriim foriuiuc vel dc-
conlueri voiueril. Scribii ctam Antonius Vei;eziusin jeclione, vel flam iiis.:iiiisve innumeris falamilatibus
aliquibiis ordinis nostri iiioii,-isleriis llisp;iniai, non iibsumplre. » Htec ille iii lautlem noslroriiin. Non
8oIuni drjcimam bonoiinn |i;iriem in nsiis paiiperinn vacat liic (imiips omniiim coenobionim, multo iniiuis
cederc, ^ed eliam qum am ; laudalque imer aba siiigulaiium abtaiuin erga panperes eleeraosynas rc-
Galljeci.e ei Asluii.T m<ina-icria, l"-* '" '•"»0 122 ccnserc al cerle nonnulla qiioriimdam lacla pra;-
;

i'l luc grassanie Siiot veia et leria cgenorum horrea. leimitlere non pi.ssnm, qnoruin evempbim posteria
Certe in pr?eciiatis S. Adahirdi sialiilis. pra>ier niiilla ad edificalionem inservire poics', et u-innfi ad imi-
alia, l'oec lego (l.ib. i. <. G) « Insnper disposuimus
: liiiiiinein !

ilare supra inem<ir;iio bospilalano de oiiiHi ar-

ipsi Ii')s iiiicr esccllii iniprimis S. .Ansbcrins abb 5
gento (luidqiuil ad porlain veticrit quiniam p;irieni roiiiiinfllciisis, qui, ul .scribii .\igrailiis i ijus Vi ;i.
i

permanus portarii senioris. > Ampliora eliam raise- 11. 2i (Sec. II Benecl,, pag. Io5l), < in pra fato vciie-
ricord;;e visccra erga pauperes ostendil S. Isidorus, r;ib!li Foiitaneilensi moinsterio. inlcr fcli('i;i bonil;il s

ciini l:'riiaiii bonorum monasierii partfin ad usus D siiae goia, eii.im xenodocliium imbecillium ac dt' 1".

egenorimi a-signai (Reg. c. 18) « Omne, inqnit, quod : crcpiicrum pmiperum, ad in-tar diiodcni aposli lici
iN m nasteriniii i^i nuiiiMio jngrediciiir, siib lesli- iicnieii coiisiiiijii, depiilaiis eisdem rcbus quic snf-
mi)iii) accipiendum. tadcni pecunia in
>c..ioriiin licienicr pr;rbcrenl alimoiiiam ali;is quoque duas :

iribns pariihus dividenda est quarum n-ia cril pro ;

coiisliiuil ioeodem Clirisii dc-
inona^^terio pauperum
iiilinnis el scnibus, el pio aliquo coenieiido in diebus oclogenario ex muitis sa-
biliiim iiiaiisioiies, qiios in
sanclis cnliius ad vicluni Iraieriium alia pro cgetiis, ; crato niimcro singilialim oct nos babilare lecit, qui-
lerlia pio vesiimeiitis fralrum et ptterorum, vel qiii- bns s ne iniligentiaquoiiiliaiium largiri vict iin peren-
bnsf|ue ad iiecessiiaiem monasterii coemendis. » In- iiilcr ceiisuit. Hi rnin vacalio iiulla erai alia n si
.supcr capiic scqiienli ct decimo, qindquid residuiim horis consiiiuiis diurnis iiociurnisvc in doino Dei re-
iiieiis;i! lu^-ni, paiiiiei liiii isibiis res^^rvanduni pi;c- sidcie, oratioiii ac vacfiti.n.i (!ivin;e dcvnic i; si^lerc,
sciibit Obliniiii cl li.cc in oniniiiii- fcrc ordiiiis iio- cl lempore S. sacrilicii pro sahiie clsaiv.ilione popiili
blri iiionajier-is cnnsucliiiio. Ccr e iioslriDivioncii- Christiai Ecclesiaqiie calholica ubiqu'. diffusa victi-
i

sesS. tioiiigni es inss. Consuciuilinc, c.4.>, elCliinia- jntin saliilareiri ofTerrc. » Hu c accinscndus videlur
Ci-nscs ex Udalric-) lib. ii, c. ^i5,' (|!i!dqtiid paiiis el S. Peiriisabbas( avciisis, qui lestcVcniisiimin ejusVi-
^ini nieiisa' rediindabai, cl de ali s clLis medieialem ta,n. ~(BoU. i jl/a;/.) .egcnos* citcivnlim pascere ac
j[>3iiperibus difpensabanl. !'ic aicin s'iain in iiniiiibus vcsiirc consnevcrai, ac vcstcn l< s, ac ;il iidos lanK»
^moin.j aliineiitis cvlcndil pofica Telrus Veneiaiii- jltidio qmicrc , ui cliam pui iir. ciiicndis civi.aic^
 515 REGILA COMMEMATA. CAP. IV. ZH
rxitlorarel. i Nec minotis censentiiim est pretii (|ii'vj V Porro qiind S. P. Benedictus liic jubet pauperes
!>i' suis Ct^ntiilensiliiis scrii)"t U irinlfns in (^lirnn. recreare ad e<»s poiissimum speclat quib'is Uv.c
.

Ii!>. II, cip.2 : I Moriim qniii^^ni diviiiis p!e i;i!n,seii provincia demanJata cst c;Kteri enim qui n^cproprii ;

r •biis siTiiii non vaMe incnpleiein vitnni lincfhanl : corpoiis h:i!)enl potesiatem, nibil uisi precibus va-
iton qii"d eis pr.iedioriim, nc reilitniini, sen viil.irnni leiii. Jn disiriliuendis aiilem eleemosynis, prob reiii

a S. Ricliario coilata lieessel copia ; sed qno.i oinn-s inaxime (inod prrpscribit S. C:p.sariiis in Reijula ad
reiiliil)ilionnni iinpensas in piiupernni ina;.;i> qnain in sanclinioniales (Cap. 59) : < Hoc eliam inonf') , in-
snas ul litates cnnfereUanl. > Aiomni prorsus laiide 'i"''. 125
propler nimi:uii inqiiienidinf^ni, ad jamiain
liignnm existlmainiis Gnillelmi aSibaii^ S. i^eniirni monasierii qnoiidanre vel assidn.ne elcemosyn 5^ nnn
Divionensis faetnm qno tnmbain S. martyri> iidJI- ,
fianl; sed qnod Densdedilut po-sil nsihns ninn;!S!e-
que aiiro atqiie argento ve~ii!am, oli recrealion^iii rii rcmaiiere ahb:ilissa per provisorem o dinei pan-
pauperiim famis tempr.re dis-ipaverit rapsnm aii- , perdiiis dispensari. » Idein slaluisse videlur S. Aure-
n-am, niiificc gemmis ornat.Mn, ciimlrihus lahnlis et lianiis in Regnhe cip. 4 4.
dii'ilni> ilmribul s a:-'j;ciileis, crufibnsqiie. alfinecm- Ciielernm, Smaragdns, est ei alind
nt ohs(>rvat
iie ornajiieniiim in anro ei nrgonlo veiidiilil. Simile dii;de < leemoyniK genns, qno (tebent mnxime mo-ia-
.diqnid narril M.'.llh;Fns Parisins deLoofrico, deciiio clii pniiperes recrenre; quornm unum inlirmis el
.ohbrile S. Aibani in Ansli.i {I 'i ^ ilis viij'iUi triiiin abbat, tribnlalis, aliiid vcrii siiiltis el ne-^ciimiibtis estadbi-
S. Albnuj) « Istc, iiiqtiil, invali'?-cen',e f.imciiii^erabili lictiliim qni enim iufirmo per compas-ioiieiii coin-
:

in nmnihus parlibiis AnsliiB. thesainnin ad fabrican miinicat, et Irihulato con-olationis (m-ilium -n' ini- (

ecrlesi fdiir^nle- r servaiiim,eimiciilti!>iiiisl;ibiilarili!is nisirat, sine diiliio pauperes ri cre;ii. J^iiuilitfr ei qni
iii lerra, iil dicin-ii esl, inv 'litis, ctim 'laicrie 12^ verluim miuisiral igna-
doclri!i;iiii stiiUis, el scieiiti.'»

eiiam, el vasis anreis ei ari^enu-is, la.n s»;x; meii^-aj ris,eleemosynir.i digniis esl Iaiid;ut prsconiis. Ahtcr
(|nam ccciesise depniatis, in p;iii 'riini evpeniiii sii- Rich irdns de S. Acgelo:» Paiiperes recreare, in itiii,
S!ciit:iiioi!em.... DiCHb:il e.\\\ \\ fi'!c!es Tbri li, maxi- hoc esi uiMMi geniis eleemosynarnm secnndiim cst ;

iiie paiipercs Dei esse ecclcsiim, el tenipliiin, et ip- dimitlere qnn l;e.-us fucris :iertiiimcst dclin inentes
:i

snm specialit. r ;vdin!';ii)dii!ii , et oonserv:indiini. > corriger<-,et erranies ad viani relucre veritaiis. »
(liinsimiii eiiam piei;iie (J.nii!'i idn-, abbas deiins Qn >d idcni e.xslat in Rcgula S' litariorum lap. 3.5.

.«extu^ ejiisdem moiiaslerii, c iiiarlyri.s reretrnm B. .yiid:tm vestire.] Instrumenium isiud,si:iii et piiiis,

Alhaiii, qiiod ipse operiie^at aiiro, et nrgento, cl non omiiium, sedahbaiis tanniinniodo ei e' rnm
esi
genimis preiios s , discooperuil , iii eisdfm spoliis q.i bns muneris ab eo cominissiim esl ; (|uaiiivis in
id
preliosis n iserins panreriim alleviartl {Ihidcin). t CDMiohiis in qnihus cerlisstatis temi 0!ib'is n' va fia-
ili> addo S. Odilonis abiialis Chiniacensis cxemplum. Iribus vestiiiieiita di.-trihiinniur, veteiihns in pan e-
qiii, rcfereiitc joisaldo monaclio in cjiis Vita cap. 7 res eroga;:dis, qiii sna vesiime;ila po lea paiipc: ih i.s

(Bollaiid, i Jiinn.), « in nsus panpe^nm c nfregil pln- dnnda sollicito conservat, is qiiantum iii se csi, nii-
rima va>.a ecclesiasiica el otnameoia iii-isjnia; intcr diiin veslire ccnsendiis cst.
qu.TP cliam imperialcm Ilenrici imper.iioii'^ coronam*; Vernm, ul opiime cbservnt Smarngbis. nnn nnn
indi^niim judicans lalia denegire iiaiiperihus Cliristi, est corporis iiu'li!as, e^t cl a!ia midiopercui s:oi' ci
pro qnibiis eirusiis est s;in:.inis Christi. » Radem erat pejor, aniniae scilicel, cijus ve limenia siiiit v rlnies,
iiiens el animi propensio in panpeics S. Ilugonis de q»iil)iis 1-ai.is : Indtiii iiv? ve.-tiinenlo s diiii- : d
abbaiisitcm Cluniai ensis, cum dicerd, atirum ct ar- G ^ c nudnni spirilualiter veslil, qni viiiosiim viruilih^is
Kentiim « melttis impensn quam servnia rinilare; ct nndiim, ui exnat viiia el i;idiiat virtuies, cbarilaii-.o
jiixla Amhrosii lesiimoniiin), lunc vcrecaliccii eccle- admiKic!, in(|iiit Reriiardus Ca sii ensis.
siye. cimi calix a rame vel ah liosie rediniii, quoss.in- lnfirinnm visiiarr.] lioc iiisiiiiinciil ini de infiri!'is
guisca!icis a ninrie liheravil. Vide^c.a S. Liisebia; » intra monasierium exislciilihus niaxime e>i inicll-
11. 1-2, snec. 11 Be;ied. p. 988; ei Vitim S. Aihel- ,
geiidiim; nam, iit ohservat Jlildemarus, oflic na u!.i
voldi cap. 20, sspc. V, ubi simiha facia rcferiinliir. li:cc oinnia opernnda siinl lauslra snnt nionnsieri', (

Siipere>l nl h;'iic de cbnrilnle noslroruni in cgcnos ei siabililas iii co!igrcg;itioiie, r.e pie ;id oinnes perti-
innlcr'ani coiicliid^it sinLMil.iris Divioiie^sium S. Oe- net, sed ad Infirmariuin, cni iiifiimrriim cnra speci;!-
nigni c insueliido, qiue Ciuni censihn- e iam commu- liter commissa est , ad Ccllcraiiuin, cui ex Regulc
iiis ex-liiit, osiendi qne non s^Jum difTusnm iii pau- cap. Sl.liicc cbaiiiaiis olficia incumliiint; ei nd aS-
Iieres e'irnm ciiram, sed soliiciiam eliam mulienim biiem, qui ex eadem regulacnram maxiniam babere
pr;rcin:iii e n « lloc qiioqne perliiici ad cleeinosy-
: dehet, ne a s.erviloribus neglig^mtur inlirmi c:cteri :

nariiim, iiiiiuiuiit iiiss. Constietudijics S. Renigni vcrocii;!! omiies diurnas lioras alicui exercitio assi-
c')p, 45, i!t ^cmet in h»>bd Miindn totam villam pcrl ;- gualasbaheani, absqiieSiipcriorislicenlia visitnrenoii
stret, asS'iinptis seciim famulis snis ^isilans illos ,
debeat infirmus Aique lioec est aiiiiipia vetenmi
nni panperes alicuhi jaceiit ajyroti et si ma.-culus ;
monaciioriim jiraxis, (|uam expr init Regula S. Pa-
esl, ipse vis talnriis inir:!l; sifcmina, statnd osliiim, cboiiii! his verbis {.\rt. 21) • .^grolanli-m ;ibs(|un •

ct rnmuliinisimm initlil nd eam; et d:ilo eisdrm qiiod C"nccssii mnjorisniillnsaiideat visiiare.j.Ahbas tamen,
meliis p itest, consol.itir ipsos cl si qnidliliet desi- ;
ui ail Hildemanis, cum Iratcr aliquis valde infirmus
deral prrcter qnod dedit eis, si commodiim nllo nioJo.
D annuntialiir, dical in capilulo > Qui vnli iiifirmnin :

••si, < i iiiqnirit, cl posica miiiit

pcr l.imiilo- sihis. visitaic,vad il lioilie, et vi-ilet ; » forle ioqtiens jiixia
F>st aiilem tons etinlo qu ilcinis iniiliercs qn;c in ,
sni lcm|ioris mori iii.
lioiiiibiis siiiit iibi infirmi jacenl, inox
, nt viderinl Visilantem ** vero isiiid imprimis observare debei,
cum vcnicircm, c\e;iiit omnes miiKHiam cnim qiiaii-
; qmid S. liphr.em
tr.tdit < Si icgnilum visitns, vide :

diu qiia li: el inniicr iiiiradomiim l'ierli, ingredie- iie inler vos otiosiloquium suggerat , aiit
iiiimicns
iiir. » Deniqnc iiiiHis poiesl exprimi verhis qn nia delraciiones , ne Iu:k mcicedis jnciuram patiaris;
majormn iiosirnnim cliarilasefTiiIsirit in siiblevaiidis 126 '^'^"" "'"f'*' ^ii di:'ho'o uiii n cere per auiliium,

tgeiiis, rci^ipieii percgiinis, rcdiiiiciidis captivis,

is aUeii vc.o perrniguam; seJ cx sacris Sciipluiis cuii-
consolandis a^grotis, (|nan liii libcram tioiiornm ^no- solari opurlel polius laboranlcm, ct passioi e S.dva-
nim dispciisnin nem liahneriml, hoc csl fidusinie s;e- loris II 'Siri Jesu Chrisli. » Kl Iiilc erat p a Failen-
ciil:irium ahh:iliiiii lempor.i, qui silii haicomnia usur- s.Uiii nusiroium pra.\is, qunm CK mss. eoiuin coii-
p;iiunt. Ex qtiihiis palel qnaMi exiti;i!is baiio pnblico sueliidinibU'; in specimen aliurum liic describeie noa
sil liiijiismoili Siccnl irium ahhaiiim insliliiiio, qni in eril loriassis oiio-um i Si aliipii!» Iralcrdd clanstio
:

pr.vaium coinnio iiin coiiverlnnt, qiiod iii(i!iil;c iiii- voluenl infirmmn aliquem visiiare, requirata piiure
^croruin niullil-idiiii esscl pioiiilunim. liccnliaiii , sinc (jua nullus dehel inirare cunipiti ;

*
Ihiiic coroitrnn ob sni mcinoiiuin UcinicHs ci dc^ LciTC vi:;iliiii:;, iit poslulat synlaxis. I^nii..

ijir,avcrat, vt $ y.bit frtrns Paiitioni.

 ,

3!5 S. P. BENEBiCTI 51(5

lirenram habiierlt, incipi;ii psalmiim Domine^^^ne tn

, A posstimiis, u!>i eliam <locet Deiim nos jiislc, iniseri-
furore, ipsiimqiie »licat in itinere. Post psa'nMim conliier i'l niiliicr affligere
dicai Pater nnster
:
Salvum fac servimi tuum : Mitte
: A swculi actibus se fwere fl/ienHm. ] Nan, iii dice-
ei, Domine. Or.iiio ,Ommpotenssemmttrne Deussalns bat S. Pachoiiiiiis (In ejus Vita cnp. 4G), i nimis ani-
wicrtKP. Cuin pcrvenerii ad infiimum, didt Beuedi- :
ma illa probatur infelix, et oinni laciyniariim
foiite
cite. Deinde inlerroget euin de infii iniiale siia, qn:i- plangenda qiue sircnlo renuntians, iierum ssecub
liii-r pitienliam habeat, et bonnm
lal)oret, et qiialeiu aclibus iinplicaiur, ct inniilibus dndum curis exuia,
txercitationem a de cnrporalibus vero niliil
il.ibeai ;
rursuin redit ad durie scrvilutis obsequia. » Hinc S.
inierroget. Si auein fr:iler infirnuis de aliqua neces- Auguslinns (lAb. i de Doctr. Clirisi. cap. 20), < cujus
siiate romplanxerit, ad priorem veniens dic:ii Pi-r aniinus, inqi:ii, non moriiiir buic siecnlo, neque iiici-
vcstram lirentiam ad inlirnnim iilumveni; sed de pil conligurari veriiali, in graviorem morlem morte
lalilius rebus qiierimonianiaudivi. Ad priorem aulem corporis Irahitur, neque ad commiinionem ciijle*.ti8
lieninet de talibus, si visuui fueril providentinn beatitudiiiis, std ad liienda
snpplicia reviviscei. i
,

habere. i Et Petrus Dlesensis

(Epist. 137) c Conversatio-
:

nem eorum dainnaljilein reput;i, qui pro claustro sa>

Porro dncet Smaragdiis qualuor polissimum de
culuin deseruiit , et in clauslro inores s:e<uli
caiisis infirmos visitari debere » Visitare, inquit, :

deferunt. Ei alibi (Serm. 42) Cerie Achan

debemus infirmos, quia in ipsis Dominum visiiamns; » « :

fiiins Chai-mi, qnia lulit de anathemate Jerico, lapi-

ipseeiiim inier c*tera nobis dicturus est misericor-
datiis est; cujiis expessain siinililudinein gerunt bi
diae opera Infirn.us fui et visitisslis me. Visilemus
:
qui saecularia abdicanles eisi non opere, lamen af-
el cnusa compunctionis infirmns , ut cum Paulo : g
" lectu etdesidi^rio sxTularibus se immerLinni. » El
Qnis infirinadir, el cgo noii infirnior? dicere possi-
panlo posl : < Quantumcunqiie efficiaris religio.
iiius. Visilemus et Ciuisa vicissiiudinis, ul ciim fueri-
sus , in claustro lolum perdis , si aliquid reli-
inns infirmi , visitemur a sanis. Visitemus et cansa
nuisti de sa;cu!o. i Hinc eiiam S. Dernardus admo-
dilictioiiis, qu a scriptum est : Nonte pigeal visiiare
naclios S. Beriini scribens ail : t Bene fecistis alie-
infirnios. )
nando vos magis ac magis ab actibus sacculi liujus,
Dpn'que qiiomodo corporaliler non potest
qiii
qiise est munda et immacnlala rellgio modicuni :
spirilaliter infirmos visilare qiieat, explicat liisverbis quippe fermentum,fratres, totamm assnm conuinpii,
Grinilaiciis (Regul. Solil. cap. 25) : « Infirn.uin, vcl et musc.ie mnrienles esterminant oleum suavi^airs.
in carcere posiium ille prociii dubio visilat, qui in
Quid prodesl lanti corporalis pariter, et spirila-lis
lecio vei in tenebris vitiorum videt aiiquem jacere,
loboris, atque exercilii fructum vilissima aliqua con-
et niorbo suce iniqiiitatis laborare, euinque suae solalione, imo desolatioiie niinus acceplabiiem fieri,
exemplo operationis, aique aniidoio saliibris exlior- aut certe pcriclilari ? etc i Kt sane, ut opiime dicc-
taiionis roboral, qui'm in bona aciione litubare ac
bal S. Joannes Cliinacus (Grad. 3), < fieri noii po-
debilit;iri cernelial. »
test Ht aliero oculorum ccelum, altero terram respi-
Mortuum sepelire.] Hoc instrniiientonon ea
tantiim 1'iciamiis. i

chartatis oflieia, quic ad defuncti (rairis sepiilturam Hujus aulem instrumenli ra:io est \° Quia <fui :

singulaiiler spectant, prsecipinntnr ; sed eliain ea sa-cularium aciiis exercet, ad eorum pravos inores,
qijie pr.ecedere, aut siibse-iui solenl oralionuin pio liiibitus, et viiia facile devolvilur.
\2,S 2° Qnia ma-
niinque operum suffragia: unde Griinlaicus in RegulaC jor ipsis s;erularibus eosdein aclns perretiandi prae-
Solilarioruin lioc insirumentuin explicans dicit (Cap betur occa>io, ne dicam audacia, dum ca vident a
2")) n Morluum ille sepelit, qui pro
: eo devoie sedule- monacliis incuncianier (ieri, qu;e prins nec contin-
"jue preces ad Dominuni fiindif i D^^inde osteiideiis gere aiulebant. 3^^ Quia sa-cularesactus iii iiabiiu re-
<|iio pactoeliain spirilaliter inoriuossepelirf possinius, ligi<)SO vivenirbus in sa-culo viris probis virlulis fa-
addit : t Nonsoliim mortuum sepelii, sed et eum, stidium generant, alque a recto proposito relraliunt.
ut ita dicam, a morte qiiodammodo suscilat, quando Qua de re vide Pelri Damiani lib. vi, epist. 52. 4"
viijtt aliquem funibus ptccatoium siiorum obstri- Quia implicitusactibns saeculi monacbus coiiteinptui
cliim, et in lenebris suae iniquilalis ipiodammodo se- se praebet inundo; nam, ut dicit S. Ambro^ius
piillum, eiim<|ue ad confessionem ac poenitenliae la- (Epist. 6), I qiiomodo potest observari a popiilo
menla per adinoniiionis slndium provocat,
sacra; qui nihil habet discretum a populo, dispar ainiiltilu-
aiqu', iitad viam saluiis redeal, salubriler instigat.i diiie? Quid enim in le iniretur, si su;i in tc recogno-
Morluum etiam spiriialiler sepelit nionaclHis, ciim stit? si niliil in leaspiciat qiiod inveniai? ulira se
foras non vagans, intra cellae liinites ipse se recondit: siquae iii se eruliescit, in le quem reverendum arbi-
ex eoium enim numero fenseri pulest quibus 127 tralur offendat? i 5" Qiiia, ul dicil S. Joannes Cli-
Aposolns ait Morlui estis, et vita ves:ra abseondita
: macui {Grad. 3), i per fiigam patrijc nos coelesliuin
est cuni Cliristo in Deo. Et cellam e.sse sepulcriim rerumstudiovendidimus. iNonergodecel actibuscoe-
docet Petriis Veiicrabilis, ad Gilbertum nionaclium Iesiibusvenditosaclibussa;culimancipari.Fidc'Cas>ia-
scribens in haec verba (Lib. i, cp. 20) : i Tii aulem, num lib. IV de InslilntisRenunt. cap. 34 ft sequen-
nt vere te nmndo ostendas mortuuin
ipsum adliuc , tibus, ei Viiam S. Tliercioe cap. 57.
vivens intrastisepiilcrum.i Ei bnc inaximeallendere ISiliil amoriCliristi prwponere.\ Istiid instrumenluiri
debeiit oinnes monaciii ; qui si cellu; angusiiis niniis iieccs!-:iriaiii babet ciim priino coiim-siiinem; qiii
.•irclali foras proruinpereprdesumiiiit,ni<)rtuiim sepul- enim Deiiin ex iiini cnrde, oinni aiiiina, oinni vir-
<

ro exlralinnt , nec niiinis intib rabilcm nmnibiis tule diiexcrii,

<
, liic niliil amori Cbristi pricponere
iliiain putiidum cadaver exlra sepulcnim, ii spirai.t polerii.
odorein. Iram i:o)i p-rfccrc.] Qiiod ait irain non perficere,
In subvcnire.] Tribulalio snscilalur
tribnlalione oslci.d ivarios esse giadiis ine, quos n ceiisent Cas-
a!iqu;indo e.vleriusab hoinine, aliijiiand'! a <l:emone, sianiis lollaiioiie 5, cap. II, et Joanncs Climaciis
aliqnandoa proprio corpire, ul dicit Sinaragdiis ex : gradii 8. Plura eliain de ira dispuiat idem Cassianns
nuaciinque :!ulei!i oiiaiur cau^a, iribulalo cclerriinc iii libro yiii de Sp ritu irJe, qucin vide, si
lubet. Quo-
subveinendum est. miido iiiain (icii possil, iii uon irascaiiir inonacbus,
Dolenlem consolari.] dolent el alflignnCur pio
Alii liocet S. B;isiliiis in bnivilMis Rcgulis interrog^itioiu;
pcccaiis praeierilis ; ;ilii pro vilainiis fiiluris ; alii iit 2. Plura de ira dicere siiiiersedemus, ra.o ciiin
alfliclinne liberaii laudes decaiilenl Hedemptdris; alii vid^as ni<)iia.;^lios in i-cliola liumiliiaiis buic vitio
el in lioc el in fuliiro .sx'culo dolent, ut fuse ac do- siilijarere. < Si aiiieni qiiis iracnndus frequenter ira-
cte denionstrat S. Odo abbas Cluniac, iii lih. iCoIIat., »-ciiiir sinecausa, iiiqu l S. Pachoinius, cl pioiitcr
cap. 5. Qiiibiis aiilein verbis aKlictuni aditriri atipie rem iiiancin ct vaciiain.i er .sex vices commonebiiiir,
vonsohiri valfamus.cx codi-in libio ca)iiie i co!lig''ro el iii scnliniii l:!cient ciiiii siirgcrc de ordine sesisionis
 , : ;

517 RECIjLA C0M.ME!STAT.\. CAP. IV. 318

f.i!;i', pi iniei' iilliiiTis c.iloi nltiUir, ilorebnniiinft eiiin, j. ^ iius juravil, inqiiis. Securiis jiirat qui menliri nescil
ui al) liac ineiiis perlmbaiione niiiiuleUM- : ciimqMe non te inoveat ipiia Do:niiius juravii, quia fortc non
tres li-sies dignos teslinnmio adduxerit, qiii (iro eo debet jiirare nisi Domiiiiis. Tu auiein quaudo juras
pollioeanliir noqiiafjuain simie quiii esse facluniin, quid facis? Testem Deuni adbibes; in ipsnm, ipse
recipiel sessioneni suain ; alioquiii si perin;inserii seipsum ; sed bomn, quia in innllis falieris, plerum-
iii vilio^ innreliir inter ulliinos, perdilo priore qiie adbibes leslem Verilaiein ad iiiain fdiitalem. >

loco. Qiiid ergo? « Jiiramentum aliud iinllus i.33 proferat

IracuiidUr lempus non reservare.] Iraciindia ab ira iiisi crede mihi, quod in Evangelio legimns Doiniiiuin

disocrniliir siriii li •iii'iis :ib aetu; iieqiie oiiiii! qui mulieri Samarit;inoe affirmasse; aut certe, seii aliud,
seincl hiasciiiir, eo ipso poie>l dii'i iracundus, lioet qiiod rnoiiachorum est consueliido iiir;iiidi, > inquit
s-k vere iralus Iriuiindns aiiiein diciliir, (iiii scniper Ordo roiiversationi"! Monast. Vide S. Aiigiist. serm.
irasciiur, el ad levem r spiin>ioiiis atir.im velul lo- 182deScripiuris, el S.Tbom. 2-2, q. 89.
Jium a venlo commovelur.
Porio ii acundice leinpus Yerilatem ex corde cl ore proferre.] Quod liic S.
il!e reservat,qui cerium al qiind tiinporis !-paliiiin Paier dicil, non sic capiendum est, quasi veritatem
slaliiit animo, quo possit ulcisci, injuri e illaloe nie- aliquando laccre non liceret; ilhidenim nonniin^piam
inoriain mente relinens. niin inodo expedit, sedeliam nccessarium ad bonum
Dolutn in corde non tenae.] Q lia, iil dicil S. Aiigu- et ulirnaiem alionim judicalur. Vernin hoc piseser-
siinus [De Morib. Eccl. calh. cap lli), ubi d ilus, cha- tiin iiisirumenio meiidacium inlerdicilur, quod nun-
riras 7/»//a ftL Quid aulcni sit doliissuDra exi>licui- qiiam l'uit,nec eril aliquando licilum; (piainvis coii-
mns in prologo. ]} trariuni censuerinl Plalo lib. iii de ReiUili., Iiac in
Pucem falsam non dare.\ Sel vcram ; qiiia fa^sa re plaiie non diviniis; Origenes lil). vi Siroinalum,
pax non esl 12S
1'=*^; et si veri paciliei liliiDtVi vo- et apud Cassianiiin abbas Josepli collal. 17, cap. 17;
cabuiittir, falsi lacilici lilii diaboli ine:ilo appel- qunruin doctrina! refragaiilur S. Augiistiniis in lib.
landi siint. deMendacio, ei iii lib. Conira Mendac; S. Thomas,
Charilaleni non derelinqueie.] Quiil sil cliariias, 2-2, q. ilO, a. 3, et multi alii. El certe iia exosa
docet S. Aiigusiinu^ cnin dicit {Lib. iii de Docir. fuit abbatis Josepbi senlentia, iit liaiic ob rem
Chrisi. cap. 1(J) < Cliarilatem vnco iniumii a iini ad
:
aliosque errores Cassiani collailonem 17 censura
frnenrtuin Deo propler ip-um, el se alq-ie proximo aCfecerit oliin Facultas tbeologica Parisiensis, iit ex
propier Deiim. > Porro qiii tliiriiaem dereliiKprt, veteri ms. observiit Adalardiis Gazviis iii commen-
Deiim ipsum amiiiit, quii Di-us ciarlas esl el tario ad praidicliccolfilionis caput 22. Sed et gravis-
.

qiii tiianet in cliaril;ite in D.o nnuet et Deus

,
simi inonasticariim , legiim conditores diirissimis
in eo. volunt poeiiis inendacium iu monacliis multari. Ita
Nvu jurare, ne forte perjuret.] Hiine ReguliP lociim
S. Pachomiiis (Art. 119) < Qiii, inquil, niJititur, e« :

allegavit oliin llalynardus ex iiionaeli ei abt);iie S. odio queinquam habeie depieliensus lueril.... aud et
>

Renigni Divionensis episcopns Lngdiineiisis, ne Heii- Paier moiiasterii, et vindicabit juxla ineiisuraiii
rico imperalori fidei sibi debila; s;icrainentiiin prde- opusqiie peccati. > S. C;«sarius in Regula ad inona'
slaret, reciisans potiiis ep'sc ip;;liim quam emiiieie chos [Cap. 5) < Meniiri qui inventus lueril, discipli- :

iiiraineiiliiin. Qnod autem l.ic velat S. P. Renedi- nam legitimam accipiat. » S. Columbaniis (In Pa'n.
ctus, vetaiu el alii moii;>clioriiin Palres. Iia S. An- n. 22) « Si aiiqui. coniendeiis nieiidacium, ei dis- :

loiiius f Nejiiraio, iiiquii, peiiiiiis vel veiilatem vel C

:
ijnclionem coorinnat, diios dies uiium paxiinalium
dubium > S. Ciesarius « Non juieiii, q:;ia Diiini- :
aquam. > tt
etaquam. infra (Mum.
Et inira tNum. 26): « Si quis dixerij
nus dixit Nolite jurare omvno, sed sil scrnio vcsterf
:
meiidacium nesciens, (|ninquaginia verbera si sciens ;

esi esl, non von. i S. Anreii;inus i Non jurets, el audax, iii pane et aqiia; si denegatui mendacium
:

qiiia Domiiins Uixii iVo/j<e j«rflre;el alia Scriptiira :

:
ejus, et ille conlendii, septem dies iii paneet aqua. »
Vir mullum juruns implebilur iniquilaie, ncc di cedel S. Fiucluosus (/n 1 Ileg.cap.i6): « Mendacem ,
de domo cjus plarja. » Ju;ainenlum eli;iin probibeiit furem, percussorem quoque, et perjiirum, quod Dei
S. Ferreoleus in Regula c. 23; Hegula Tarlanensis servuin non decel, corripi primum a senioribus
c. 19; Regiila Cnjiisdam ad Monacbos, c. 8; S. Cae- veibis oportel, ul reeediit a viiio. Post h;cc, si nee
sariiisiterum in Hegiil.iad virgines, cip. 2; S. Lean- sicse emendare di^iulerii, terlio corain fralribiis
der in lib. de lusiiiul one Virgiii. cap. 19; Conci- conveiiielur, ut desisiai taiiiisper errare. Si nec sic
,

i um
Aquisgr.in., Ciip. 'i3. Sed et lib. ii legis Longo- seemendaverit, flagelKtur aceirime, el irium inen-
bardoium, iiiulo4", prohibelur episoopis, presbyle- siuin spaiioexcoininiiniratioiiisvindiclainsuscipiens,
ris, clericis , nionaciiis, el saiiciiinoiiialibiis, jurare sub pceuiienliye districtiouesolus reeludatur in celli
cliain in lUdieiiim f ilatis, utobserval iiosler .Mcnardus
de vespere in vesperi ex bordeacei panis sex iinicis,
in nolis ad Coac. Reg., cap. 7, § 13. Quinimo S. ei aqu:e mensuia parvnia susienlaiidus. > Deniqiie
Frui:liii'sus (/{ (jiila Monasi. comm.c. 5) non patilur
Regula Cujiisdam ad Monachos (Cap. 8) « Mendii- :

laicos bonorum iiiunasterii sni defensores elpaironos

ciiiin eljuramentum, sive verbuin oliosum pT omnn
in jiidieinin vocaifis jnnire. Vidj secund.iin Viiain S.
corpus fraiernilatis daninandum est. Si quis ex frii-
Oswaldi, niim. 5li; sa'C. v Beiiedicl., pig. 752. liibiiscum qiio aliqnid horuin inveinnm lueiit, inii-
D
Quiire a .l< in a iniuKioliis vil;iri jiiriimeiiiiim vomc-
tendus est in carcereni , et poeniieai iis nieqii<»
ril .'^. P. Reuediciiis, ipse iiiilii^ai dieeiis, ne fo.le
a vilio corrigatiir, qiiia os quod menliliir oeeiilii.
pfrjure : (iii;ie;iaiu r:iiioiie S. Augiistiinis, icieiente
aniinam.... Si (piis ex frairibiis post examiii.«iioiieiii
Piissidio (In Vil. S. Auj. c.ip. i')} , « ^o. (piisqiiam carccris carere lixc vilia non polerit , ejieiendiis est a
facili j .ratioiie eliam ad |icriiiriiii!i decidis-e!, et in
fratribus, et damiiandiis est. >
eiclesia piipuio p icdicabai, el siios iiisiiUi r.il, iie
Jam verosi qiia^ras qiiid sit niciulaciiim , respoii-
(|i)is juiaret, nee ad modicnm (piideiii. Qiio I si pro-
lapsus fuissel, iiiiam de si;iliiiis peidebitl polionem; (lcl S.Ar.LU-l mis (Lib. Cont. Mendar., c. 12), < ess(!

filsain eiim voliiiisale f.illeiidi si^iiiilicalioiiem. > E;

Jiiiinerus eraleiiimsiiisseiiimcommoriiiitibiis el con-
vivaniibus jiocii oriim prafixiiS. > lliiiie et S. docior (jiio («il!igo=. noii oinnes (pii venlaiein non dicr.nt
aui f:i!!uiil, iiieiitiri, sed eos solos (pii volunlitciii
objiceiili qiiare Doiiiinus, (pii )iiravit, ipse jiiranieii-
linn nibiloininiis pri.biliiient respondct {Serm. ila
liabenl fallciidi.
,

307): «iSonesi pecc.itum veniiii jiirare, sed ijiiia 131 Malnm pro malo nnn redderi:] Quia, ul cil."»-
grande pefciluin liilsiim jiir .le, Ioii;jc est a pocciUo lu Aib iiildeiiaro Origenes ait « Pejor esi ille qiii
:

fiiliiim iuraiidi, (iiii oniniiio

iiropinquat iion juiat; vicem reddit, (piani ille (jiii iiialnin in primis ficii. »
lalso) juiaiioiii ipii vel vtrum jiiriii. Domiuus crgo, Hoc in-lruineiiiiim peilecie implevil S. Ilugo abbas
(|ui proliiliuil juiare, s-nprii lipam noliiit te anibulare, C'iiiiiacciisis, (|ui proprii lr;ilrisiiiteileetiiri iioii iiindo
i.Q jics luusin aiigusl^j l.ibauir, el c.id.is. Sed Dumi- [i- pcicit, sed cinm nd inuricm qikcsiluiii m nioiia,-
oia S. r. BENKDICTI m
siorio sustepit, el saiicljc coi)versioiii.s habiiuin in- A 176) * N : nobis pr«cepissel lionns ac jnsJns
>n lioc
(]iii<. Doniinus. simnl et vircs pcifieicmli dedisseL;
nisi
Injuriatn non facere, sed el factam paliemer suf- quod el in natura neressario reconditnm esse pale-
ferre.] liijiiri:i di'plex est, ;i!ia (\n.v. ad probationem, fecit nain heneCaclores snos et hcsiiic noturaliter
:

aii quae ;id cfinliinieliam et fam.'P. delrimenUim. diligunl : quid autem hahel iiiniciis (pio lantiim af-
li.Tnc vet .1 S. Benedicius ni malam; illam prsecipil feral uiilitalis, qunntiim affTiinl inimici? Coiiciliani
lil bonam, ulilem, *l neces-ariam, cnm venientem enim noliis ielicitaiem illaiii de (jna Doniinns dicil :
ad conversionein injnriis aifici, et ad prdbaiionem Beati estis cum pcrsecuti ros fuerint, et probris affece-
;idniissum probari iii omni patientia mand.1t qiiam- : rint, dix?rinUjue omne nuilinn advtrsum vos mentien-
visnon omnium sil iilain iiiferre, sed abbalis, ant tes propler me : qaudete et exsuliale, quoniam merces
rnrum ciii hoc innnus abeo commissiim est, qii et VJHra mnlta efl inccslis. »

ipsi siiinma piudenlia el discrelione, babiia ratione Qiiod si qiiis adjiciat anirnas iMtcrrectornm iii

ifmpo um, looorum et persoiiarum, in irrogandis Apoca^ypsi cap. vi ad Denm clamare vindiciam i f-

injiiriisuti debent. fiisi sangiiiiiis Augnslinns (Serm.

sni, repoiiii S.
Ulra.|ue lainen undecunqne tandem accedat, pa- 22! in Append. Serm. S. Aug.) seu quivis alius :

lieiiter lolcranda es', nl hic el csp. 7 S. Benetiicuis < Sciemlum esl qnia illisanrti janj in conspectu crea-

pr.incipil, jiilieiis ut omictius quibuslibel irrocjulis in-

li tnris sni consistenles, videnl voluntalem illius, ei
juriis lucila conscientia p lienli m
aniplecudur ; qiipm- ideo ah ips<) accipiiini, quod ipsuin velle iioverunl,
adiiioiiiim eximius ilb* monachns qui, ui relcrl Uii- cl de ipio b h]iiil, qcod de ipso silinnl. Peluni au-
(inns (Lib. iii de Vit. P,.l., n. 80), i qcanlo plus p tem vindii laiii diiolnis inodis, ei hoc causa charita-
enin aUqnis injnriabatiir aul deridebal, laiiio pliis " lis, ut scilicct qiii ad viiain setcrnam prcedeslinali

ilie i,'a(i(iebal, di' eiis Isti sunl qui nobis o( casionem

:
sn il, converi:nlur a inalo ad boniiin ; qui vero prae-
praebent ad rif clom nosirum; qui auiein l.>eatifi- sfieiile Deo damnandi mnt, morianliir, el peccare
i

ciiit iios, contiirbant animas nostras. S:,iiplum est :

desistaiit, ct per hoc iiiinorem pccnam in inferno
qioniani hi (jui heaiificaiit vos, decipinnt vos. » Et babeant. >
S Oene iicius a bas Anianeiisis (Inejus VilayH. ol. Mal dicenles se non rcmalcdicere, sed magis bene-
Soic. IV. Bsned.), qni injuiiam silii facienlibns mu- dicre.] Ju.\ia illiid Pclri apnstoli Non reddentes :

iicra destiiiabat. Sane apud Alhcnienscs sapientite ihalum pro malo, mc »i(ilediclum pro maledicto; sed
stiid n npul;iba!iiiir idonci qiii injiirias aMino animo econiriirio benedicrnies (I Pet. iii); quod et Paulus
(e re non possent unde el ad poriam civiatis sede-
:
fecisse se lestatiir diceiis : Maledici nur, et benedici-
jiat senex sapieiiii.'R slutlio^ns, qni oinm s ingredien- mus. ti cerle cum os monachi divinis sit laudibus
les experii-ndi caosa conviciis atfligehai poliori : ct benediclidniiius consecralom, nihi! iiidignius quam
ergo jnre monaclii veri", ul pole divin;c, sapientiae ex eo inaledictioiiis verbnm audire : nam, ut recte
devoti, injnrias iihiias paiienter siistinere dibent, si ratiocinatiir Magisler (In Heg. c. W), c sicut non
qnod piolilentiir rcipsa esse de^iderant. Qiuipropter p )t sl fons uiio for;imine aquam proferre simul
ahhas Zacharias corain fralrihus aliiinid ad inorum am ram et duh em, sic nec os. Cnm de lingna no-
aedificalionem dicliinis, projocliim iii terram paliinm slra henedicimus Domino, quomodo possuinus pcr
cOi.ciiloavii, dicoiis « Ni>i qiiis sic
: liieii concnica- eaiiidem lingnam malediciire h •iniiies? » Ocindc, nt
His inonaclins esse iion pote-t. i Vide Uiilinuin
, ait S. Doroiheus (Doctr. 17, n. G) < Te credcic ;

1. iii de Vii. i*at., ii. 77 et seipientibiis. o()riiiel antidota qiued im essc, ci pharmaca medi-
Q
luimicos dAi(jeye.\ Ad phjii.im liifjiis inslnimenti cinali.i cmira animjc lu;c supehiain, quidqnid igno-
cxi-laiiaiioneni, ini|(iiri'iiduin 1" quis nuser iniinicus iniiii;e, iiifaini-B, opi'.rohrii, quiilquid deniqne 133
cense^idiis sii; "-r qnil a noiiis cxig:ti iiii;iiicoriini contiimeiie el injuriac tibi evencril, el pro convi-
iliiectio; 5" (!iihii> iiiduci possimii-i ralionihus ad eos ciantibus proquc injunam inferentibus Deiim precare
diligeiidos; 4" aliiiuas advcrsus iniinicorum dilcciio- non aliter quam pro medicis, vei issime persuasus
iiein (ibjeciioiifs sohere oporlebit. enm qiii cejitumeliam el ignominiain odio hahet,
Qnis dicendus inimiciis noster discimiis cx S.
sil odio qnoqne humilitalem haberc. >
B.i^ilio (/{(jfjf. brev. i7o)
Int. c Proiiriiim, iiiquit,
: Perseculiones pro jusliiia suslinere.] Non dicil sim-
inimi esli nocere, et insi(ii;iri : quisqnis er?o (|uo- pliciler persecutioneni suslinere, nam multi malefici,
ciinqne iiiodo cuiiinam nocet, iniinifiis rile dicaliir, nt homicidLC el lalrones, peisecutionem patiuntur
pioprie vero (|iii peccai; ii.im qu:inlum in ipso e-l, sine praemio; sc.l .\ddii pro juslilia, quod proprinm
varii> ille inodis nocei, ei insidialnr lani conjinicio esl juslorum, qnihus proiiterea Chrisins in Evani,'e-
sihi, fiu;im ei cui intercidit aliqnid cnm ipso com- lio regiium coelorum promiltii. Sane si illius mem-
incrcii. » bra Sninus qui injusie pro injnslis ei per injustos
Qiid e iam inimico deheamus, docel idem Basi- perscciilionem passus est,e.»dem etnos libenter sus-
iius eodem loco snhjicieiis ; * Quoniam vero 132 lineamiis, aliojiiin recusut esse incorpore, qui odium
ex corpore et anima composilus est hoino, seciin- nun vull sustincre cum cttpite, mquil S. Cxsarius
(iiim aniniiim qiiidem diligamiis laics, argueiiles eos, (Serm. 22-4, in Append. Serm. S. Ang.).
cl admonenies, ei qiiovis modo ad conversionem in Non esse superbum.] Quia siiperbis Deus resislii,
diieciilcs jiixta corpns vero hene.laciamui illis, si ** linniilihiis aiiiciii dal graiiam
: iinie eiinin siiperhos :

iiecessar orum penuria lahoraveiint. » inontibns Gelboe, supor quos nec ros iiec pluvia ci-
Pra!cipiia autem et. poliss ma r;ilio hiijiis iiistni- dit, ct collilius, qiios spo:isns cirle.^iis iraiisilii, ele-
menii repcti iir ex Christi pnecepo, et piemio ini- gaiiter coiiipar;it S.Bernardus [Senn. h\, in Cunt.).
niieoriiiii iiilecii'i!ii pioniisso. Aii eniin : DiUgiie ini- Eosdeiii eliam per calainuni for.s iinid;m niiemem,
ndcos veslros, ni sitis IHii Pairi.%v.:slri, qiii in ccelis sed intiis vacuam (lesign.iii asscnt S. Od ahhas Cla- •

e t; qiioii expendcns S. Cisaiiiis {Senn. -223 in Ap- iiiacen^is Cullat., n, 14); cl S. JoanneS Cli-
(Ub. ii

pend. Sirm. S. Augusi.): « Eligc, iinjuit modo , inacus ail (Grad. 23) m
'iiaciinm superhum aho d;c-
(jiioil lihi piaciieili; si iiiiiincis diiexeris, non soiuni moiie iiQii iiiiiigerc, ijisc cnim jmi sibi d iinon esl,
aniicis, sed etiam lilins Dei esse mereheiis. > et hostis factus. hx quo apparei qiiiin proi)e Petr: s
Alloia raiio prucedit ex nii;iis advcrsus eos cni Blcscnsis dixcnl, qnod « cnm deieslabllis sit ubique
iion diligiiiit ininiicos. Sienim non dimis^n-ilis liomini- superhi.i, de.leslaiiiliDr esi in professore hnmililatis;
luis, iiiqnit ileruni Chrisliis, nec Paler vesler dimill<-t qnoil cn ni csi nibigo in reil-o, qn^id iii vestc liiiea,
vohis pecca!a vesira. < Ad lam magiium lonitrnnni, qiiod fel iii lacle, ijiMd vencnum in mclle, iioc cst
<i!ii no;i cxpergisc.lnr, non dormil, sed iiionuU' csl. » supcrbia in h;ihitn niinachaii. »
;i;i S. Aiigusiiiiu> {Eiukir. c. 74). Esl a;ilein supcrbia < pei vois;c celsiluJinis appcti-
Qiiod si (jiiis ohjicial inuvcjiluiii islii 1 essc ini- tiis pervcr.-a autcin cclsiioJ.» esl, (icscrlo co rni
;

^i/c&ihile, rcspu:!.!-:!. S. U.isilijs (/{.;/ brcv. Inlcr, \icl)ci iiiiinr.i^ inli;i'ro:c, !:ii :(:;•!. i b.ii)'r liii.id.iiiiiiiodu
-oj RKt.LI.A CO^iMS:NTaTA. CAl'. iV. 5^2

(jcri, ; l iiifi I s»;e priiiiiiiiiiin, » iiiquii S. .^iiguslin s A ciiniiue aniiiinni iio (nuii i:i coi!l(MMpintio:ie romm
\Ub XIV !ii' (Avil. Dd, c. 15). Aiidiiquo : « l!oc lii divinaiiun siniiniis leiilescore, .nc D 1 jti ! C'.! toi-
(iiir. iiiinis slhi pUcel, cmn ab iilt) iiouo i!ii'iuita!ii!i leinir.imis. Deiride lemediiim prorreiiS siil jnnii^il :
»

deiicit , (](1(kI ci inajjis piacero dobiiii quaiii ipsii « Ipsani vero depeliiis.us qiioijescoiiquc ejiisinodi, tit
B.bi. » " p.Tr esl, de Dei iiMij.-siaie cogit;ilionr!in c m ipiiriiis,
Ncn vi)w!u'inu.\ Viiiolenliis ex iJernn-do Cassi- el d: sid.Minm illius iJerfi.ienda' vo ni liuis. » Kl S.
neiisi esl, i iiiii nimia . vidiialo, ve! iiiini:i Irequen- Jo.nmes Climacits {Grad. 7) : « Qiiando vadi> ciibi-
ljl'0!ie, vel liiiiiia rii.iniiiale, iioii (outeiinis iemi»e- lum, sil tibi ipse cubiuis in leciu o tuo foriiia hali:-

raniia- parcil.ilo. vinwui p )l it viii.isiis. ^ Ve!, »t aii tiis corporis in sepucio jaceuli-;, et rninns dor-
Smaraiidus < viiiolciitu.^ dicitiir i\y'.'\ ct salis bihi!, niies.... Senipitenii inlerorum iiueiidii ni.-nioria le
et diflicile iuebrianir » qood (iiiuii lo veiat S. P. : ciim ve^peri piofic i-^catnr ciiliiium, lecumqiie (pane
Heiiedictus, quia, ni at p opliela, forii:cctlio, vinum, consurjiai, et iiunqnam somndlenlia te occii|iabit
et ebrielas, auferunl cor; et Salomim in Proverbiis, lem;;ore preciim et psalmiirum. »
luxuriosii r s vinum; ul mei ilo Aposloliis di.\erit : JSoi pijrinn.] Licet pigt-r dicatur q lasi pedibns
Nolite iiiftn-uiri vno, nisi lorie *iiio amoris divini; (vtier, n: ohservat 135
Sniaragdus, laiiqiiani iardi:s
beatu> cnim quem iiitroduxerii in cell.mi vinariam, ad iMcedtndum pi^rilia lanieii nori (am in cnrporis
;

cl orjiiiaveril in eo cliari at-ni. Porro ex iO t-xcer- otio ac ior|iore, (juam in anlinai dosidia el salwlis
pto lib. II P(B!iitent. Ev^berli episcoi i Eliorarfiisis neglii;eiiii:i aiteiidiiu' unde idcin Sm a-dus < Ixe- : i :

(Apud Spelm. lom. ! C.onr. AnciL), « Si quis cleri- cio, inqiiit, pigri vo;abiiIo deiioiatuc, (jui viill re-
ciis aiii iiioiiaciiiis ei»;io iis liieiit. Irilms mensibus j^
gnare cum Cliiisto, et iioii viill op::rari pm illu. »

in p*ne et aq la poeuilea. » Saue Clirislus lion (piietos et oiiobos, ^ed laboranii s

Son mnliiim edacem.] lloc S. BiMieiicins iiislJii- el oneratos :> I se reficienjos v()(\ii ; cisi mouadii,
ineiito nui mud.» fxcessuni in cibo, .«ed et
|ir(i*iii)fl i!t Ger rdiis Helgi, 5.'«.' jnmmia Chrisii, ad qnid
;'.il

omn-Mn sniieifluain aliineuioviim suni; lio/iem. Noii pujrum jumenlum, qnoJ nec pubuhtm merelur, nec
enim dicii .Vo'* nimis e Hcem, scil non mul nm, in^-
:
blabulum?
c.iiredens, resecaiis siii)frll'i:i. Iiuo
r.'ss;iria naiiiru> A'o/t mumv.rioum.] !ta oiiam Rejula S. Feireoii
omaia dauiii:il bic gnleviiit, rjire (]ninqiio niiinei!» cap. 7 decetiiii « ut imiII iis iu coiif;reg.it oiie liiiir-
lecensel S. Gri'gor:iis his verliis [Lv\ \\\ Mvr., iiiur seu (Jeiiaciio, i\mil
, fanii.i r.ssiisiuui ii;ibi'ni

f. -13) : « Oiiinqiie modis nos tjui.e viiiiim leiKat : nionacbi , (oiiira abb.item iuii (jiieii.il» t alium de
ali;|iiando iianiue iiidigeii i:R |^3 'M^^^T'^''' pr;pve- frairibus audiiitiir: iio ira Doi
,
qu;e sa^jie (b li:ii!0
nii, ;iii(|u 11 U» vor'» 'empiis i.oii pr;i've:iii, si'd cibos culj.am iiii^erabilein populiim C()nde:iHi v.l , iii per-
l:iiiliiires qu;i'r.t ; a! qiia;i.io qiia-l.bet suiiiemia siol, dilionem ^imililer inunnui-aniium iiiriie excii.Miir ;
p-a-parari acciiraliiis expelit; alii|iiando ;tiilem i.l el lerram re;)romissioiiis, (jiiam nos recte acc iiimii^,
i|;ialilali Ciboriiiii, el lempori co!i;:riiit, scd in ipsa locu.n fulur;e bealit idiuis }ierdai inuimu;aiii> pro-
(juaiiiiiate suiiiendi iiieiisur;im moderat;t; releciioiiis pria , que deliealur sponsione divina. » Ladeui la-
excedil; in ipso oc tii immeusi deiderii
ali |uando tione inurmuriinn prohllienl S. Isidorus in Ke,^. cap.
(•eteriiis Quibus omnibus occ;irrii S. Be-
percai. » 6, et S. F:uctuosus iri Reiiula moiiastic:i commnui
iiedict;!; in Rei,'nla Piimo eiiiin iie liuis caiioiiic:iin cap. S. Illud eiiam siib gravissimis poenis vclaiilar;e
horam cd n:li pne^enial cap. 4j \e!al. 2° L:iiiiioii- inimaclioriim r.'gu'ae. Ke,.;u a sancii Macarii c:ip. 12:
biis cibis imerdicit, dum absiincri a carinb is voluit C * ^' H"'* auleai nnKmuraveril dig le coi^iepliS
ab omnibis, ca|i. 36 et T^O. 5" Accii ate pr;i'parati;s secsindiim arbiiiiiim senioiis, vel mo ium culp.T,
rihos cav>i, cuiii ab omiiibu-;, tiaui coquorum sub- < tauiliu absiineit qiiaiidiu vol c ipiie (]u:ilitas poiios-
lililates i^noranlibns hebdo!n.\d;il!in exerceri coqui- ceril, vel se poeniten.ln biinnliiverit, vel em iuiave-
iivc oificiHm :-;:ini i ii cap. 35. 4° E\cessuiii iii (juaii- ril , iia iil c •rreplus non audeu usqu.nn r.ciilcr.'. »
tit;ite damiiifl capite 39 et 40. 5" Deui pie iiiiniiiin Kegula S. Pacliomii Ar/. \Gi, in Cod. ReyiL): c Qui
abscindii des dfrium, cuiii rebus n.cessariis dcli liabei conaue.udinotii iniiriiiiiiaudi, el quriS' };r.ivi
cientibiis, Deiini benrdiceiidum esse asseril, non opere se opprimi qiieriiur , doce uni ei;m q linquies
miirmuraiidMm, c p. 40. Vide GuiMeliiti abbitis S. quod sin:! c.msa murmuiet, e ostcn leiii p r-pi •uaui
Theodcri libnim de Viia Sjlit. adfrairesde Moirie
i veritalem. Si pust ba:c iiiO':edieii-. fur-rit, ei est pcr-
Dei, cap. 11, n. ,~-2; Cassiariiim li 1 libio v histilu- 1 fect.c selalis, !t;i eiiiii habeluiil , ui n luin de nt^vn-
lioiiiim, et Joimieni Ciiiii;iciim grad. 1 5. t:iiitibiis, et ponetiir iii lo o iiifirmirum , ibique ale-
Son somni lentn i:.] Sommdeiilos vorat |>iiis aeqiio tiir oiiosus, donec redeat a.l veritatem. » Deuiiiiie
somno iiidii'g.\'nes; qucc res iio:i iuodi» in moiiai liis Re;u'a Cujusdam ad Mouac'ics {Cup. 6) : < Si (luis
daniiiaiida, scd in ouini penilus ii .liiiiie rei)ro!);uid.» : frater iiiurmuraiis inv iilus fueiil, lilc ip-e niillen-
quia, iit dicil S. .Jiiaiuies Climaciis [Vrad. ;I0), dus est in carcercm , ct opus ejus al.jiciaiiir pi^Bi.i- :

< imiilns simiiiiis iiuprobiis esl convicior, .]iii (iimi- lent ain agat seciiiida;:i ex;i!nc;i seiiioiis : si pcruiil-
d:!ii!i vi :v. leiiipus, vel eo amjilius igiiavis ei iiierti- lalur , ei satislaciel; si aiito n lioc Iraqiicn cr f cii ,
bus >uliducit ct furatiir » unde et S. Arscniiis (Ru/;h. : ejiciendus est de moii;istorio. » A!eoiI!i grave pcc-
hb. iide Vil. Fal., n. 21i) somiium voCiibal malum _. catum iniirmuriiiui n'piii;ib:!nt. Ce; te si vcl debins
servum, coiilr;i qiiem icaxime « in ii.so rdigionis ci '"^
peccatis nustiis jictuas peiisaremiis , nou c.-^sel .iunil
tsrocinii exordio pnginndiim » esse docebai priefai is querereniur aliquaudo. i Qiiis ergo gruiiniei aiu-
Joiiniies Cliiiiaciis (G'ra(/. 19). pliiis , inquieb:it o!i:ii S. Reririrdiis [Senn. -2^2, d^
Piirro som::o'eiit;a cau^ias liabct, alias pliysicas />.yers.), diceiis : ISimiiiui l.i!)ora:iiU5, nMiiium jcjii-
seu natiirales, alias mo!a!e>. Piivs.cas recenset id. m iiamus, iiiiiiii:in vig;laiiius, cmn nec iiiillesimae, iiir.)
sam^tus iiis verbis Ijiia qui em esl ia;ji) somni, : « nec ininiiii;e parli debiloruin siiorum valcai respon-
sed pluiim;is vd-jii cupi :itas lialict caiisas ex iii- : dere? » Et S. Odo abb.i- Cluiii.ic. (Lib. iii CvlUil.,
lura, inqiiam, ex cibi>, da-monib.is, aiil lortasse .•> n. 57): < Si a'qiiii;s jud cii cnnsidereiur, miiiniiiia-
eliam ex summa el i.imia jcjuiiii iii(}i!ia, qiia do!)i!.- tio ccbsabil, quia valde iiijiisium est, ut reus jtidicciii
laiiini cor|>iis |ier sfucniim deinccps conainr s.- rcfi- inciise', cum digna laciis ;ciiue iecep:Mit. » tt Griiu-
cerc, cl lecreare. Queiiiailitioilum Ireqiiens el l.iiu;a laiciis iii Kegulii Soliiario' uui c:ip. Go : < D scal iioii

eputatio ex coiisucuidiiie iiata c>t, ita multiis .t inurmurire ()ui mala patiliir, eiiamsi ignorai ci:r
lciigiis somniis. » iiialapalilur; ( t jier h.^c jiis e se jiali arbilrelur, qiiod
Mi rales describit S. Basilius { ReguL brev. In- abillojudicatiir, ciijus nuiiquam ju licia injiisla suni.t
lerr. o^), cum ad inlcrrogatinnem « (^bin; causa est : ISon detraclorem ] Non sine (ausa S. Kernardus
iii:eiiipestiv;e et immodicye doi initionis, et qiia ra- delrattires compiral vulpibus, qu;« deiuoliuiiiiir vi-
t iine poierimus eam a iiolis deiiellere? » respon- neas; el Pclrus Damiani lucu-^tis, JS.Q qu-.e alieiias
dei :'
! S.iiie bujiisuiodi doriiiiialiu nasciiur qiioliei- friig.^-s ccrroLhi.it . cum deirjctio aliu.i i.iliil sil qjaiii
 :

s. P. DKNEDiCTl
rcspi^clii ailiius £5101 ia; m. 1111611(1.«' inord.ix iii aimu A iiceat aii iiiiil mali de a.tcro dicere sciiiceJ qiiando ;

it«'i,iLio; wiii!e cl Cj^ssiainis peiniciosain frairiim devo- necesse baiiet aliqnis consuilare uiia cuin aliis qui ,

raiionem enin vocnt. Q.iaiiliim verct sii illa viiiiim ac al iioc iiionti sunl jiulicaii, quo pa: !o coirigcndus
|ieccaiiiin nee ,
incliiis hcc eliiqiienliiis aperire pns- sit i< qui i>eccaliim commisii ct riirsiim ciim ncies- ;

siimiis iiiiain S. Bei ii.irdi verljis {Scnn. (io in Cuia.) : silas posi ii iil periiiilo ci.iisiiintiir :ili!|iio-uin ,
qiii

€ Niiniiiiiil iion vipera esl liiigua isia ? ierocissima eimimro ex ignoraiitia coinmisceri possciit tum
8;fi

Viane, iiiiniriim qiKC lam iiliialiier Ires iuliciii iiiio ma'o laMqiiam Cmiii bno; cuiii Aposiol, pr;cce|i!um
naUi. .Nuiiqnid nnii iancea esi la liiigna ' (irorccii) l i < sit ne quis cum iiiijiismod sc comnr.sceJl iieiiiamlo
riculissma, (|u <; Ires peneiral u::o iciu lingua eorum : capial (iiiis laiiiieos aiiim;j; Si.;e, ctc. >
giaiiius acul-js, giadiiis eqiiidem anceps, imo iriceiis Si'enisuani Deo coniriiincre.] lioniim csl cnim spe
esl iingiia detractoris. Noa vero liujnsmodi liiiguam rare in Domino, quani (Onli lere in bomiiie. Sed qiiid
ipsoetiim mucrone quo Doiiiinicum lalus confossum a Domiiio s|)erarc? « fCsi spes \eiiine, graii* et gl»)-
esl, crudeliorem dicere vercaris fodit eiiim iiaec ; riye , » ininit S. Bi;riiaidiis (Serm, 4G, de Divers).

quoque corpus Ciirisli, el memljrum de membro, Quo moiivo? I Huic securiis ine credo, (jui salvare
tiec jam exanime lodit, sed lacii esanime lodicndo. iiie velit , noverit el posi-it, > aiidil iilem S. doctor

Ipsis quoque nocenlior -pinis, quas illi lam sublimi {Serm, •20, in Caat.). Qoo Iructu ? < Qoemcuiique 10-
capiti luror mililaris iinposuit; sed eiiam ciavis fer- ciim calcaverit pes vetler, vester cril. Pes.vesle?
reis, quos sanciissimis manibus illis, el pedihus con- ulique spes vestr.i esi, quaiitiimcuiique ia proces- i

Kummala Jud;iic;e genlis iniquiias infixit : nisi enim serit, obtnebit; si tamen in Deum ti^ta fig lur, u*
liiijus,quod nunc pungilur et liansloditur, corporis lirma sii,
sii et nou lilubet, 1 reponit ilerum S. Bernar-
viiam sui vilae corporis pr;f;lulisset, nunqiiam iilud ** dus {Ser fo. in psul. xc, et serm. 52, in Cant.).

I
ro islo mortis injuriae, crucis igiioininiBe iradidisset. i Bonum aliquod in se ciirn liderit, Dfu applicel , nnn
llis concinere videntur ill.i Giiberli de Hoiilaiidia ver- sibi.] IIiic referenda sui:t ijux siipra dixi in piolo-

ba < Horret magis Christus asperiiaiem morum, et

:
gom ne tameii isliid instriimentUMi iniactum reli-
:

lingucc stinndos, quam aciileos spinarum; in his \'tx- qiiisse viiiear , ii u exponam pr;i'Claris ii s S. Bei-
I

vocati siint simplicitatem, in nardi verbis {Serm. 84, iii Cunt.) < f)e m;igiiis btnis
scriim qui in silenlii :

cliariialis negotium , et otii qiiielem , in humilitalis maia oriri no miniiiia solenl 1 cnm f.tcti eximii :te ,

Bclioiam, in subjeclionis votmii ct vinculum unilati-.» bonis Do:iiiiii, utiiiiir ib nis l nqujin iioii daiis non ,

NeiiiOj-re miretnr, si ad lam graves poenas

ego diimns gloriain Deo. Iia profeclo qui 'naxinii vidc-
detraciores olim dainnaiunl .intinui moii;>chorum biinlur pro accepta giati , pro noiiredhiiiiia ininimi 1

Palr. s , qiiales e;ie sunt qiris corum in legulis lcgi- re, ut.iiiiur apud Deum. Rgo autem vobis parco; usus
mus. Nam, verbi gi atia, S. Pacbomius sialiiit(A)J. 84), Siim in deslioribus vocibus maximo, mitiimoque, sed
ut « qui facilis esl ad delraheiiilmn, et dicit qiiod noii qr.oil seiiiio iioii cxpres i. Discrimen involvi, ipse

est.qui iii lioc peccato depr. 116115118 fierii, monebuiit iiiidabo optimum, pesJinuique dixisse debu ram
; ;

eiim seciiiido; el si audire coniempseril, seiiarabunt nam vere et absqiie dubio eo quisque pessimus, quo
etim exira conventiim seplem diebus e: panem tan- ,
optiinus es', si bi c ipsum quo optiinus esl ascnl)at
liim cum aqua accipiet, donec pollicealur atque con- s bi nemp.; pesimuin etl boc. Quod si dioi (iu.s
: :

lirii.ei se ab lioc vitio reces^urnm , el sic dimjitetur Absit, aynoscii, gra-ta l»ci sum ifl quod suiii; stu.leai

ei. Basilius facta iii:eiro;;alioiie {llegul. brev..

I S. aiite:iicapiaie gloriolam jir» graiia ipiam accepit.
?///err. « Qui detrabitlratri vel detrahentemaus-
26) : C nonne e-*l et lalro? auiliat qui ejusm-.di
fur si lix . :

cu'tai, qua aiiimadversione digiius cst? respondel: i ore tuo le judico, serve nciuam. Quul neiiuiis serva
« Exterininandi sunt ambo a cseieroium sncieiale. 1 usnrpante sibi gloriam domini sui. > Eadein esi do-
Kt lene incerti auctoris apiid ;eu!ndem Ba iliiim : cirinaS. Cregorii papae, qunm etiam pniclara liac si-
« Si quis inventiis fuerit delraliensaliquibus, vel au- mi i udine illusirat « Qui vitia supera .t, cuin
:
138
(iiciis delrahentem, et non increp:ins eos , aul in- de vicioria snperbiunl, ipso hosie super se ruente in-
dicaiis aicliimandiitae , excominunicelur. > S^ Co- lereiint. Eleazar namque in prslio elephaniem fe-
himbaiius in Poeniteniiali haec habct « S quis de- :
riens slravit, scd sub ipso quem exslinxit occubuit .

traxeiit abbatem suiim , sepiein dies unum paxima- quid crgo isie signiricai^ quem sua vicloiia oppressii,
lium (id est babebil pro viclii, cuin solerent diio n si eos qui viiia superaiii; sed sub ipsis quae sui.ji-
paximatia |ier dicm hiibere, ui observat Mennrdiis ciiint siiperbiendo succiimbiiiit?iiiiasi enimMib liosle,

no ter); si Iralrem suuin, vigiuti qiiatuor psaimos; qiicm prosieriiii, moriiur, i|iii deciilpa, (|iiam sape-
si s cuiarem, duodecim psalmos. > Denique Uegula
i
lat, elevatar.}
Cifjusdnm a Monachos {Cap. 26) < Si quis seiiiori
I : Mulum vero semper a sefaclumscia', cl sibi repulet.]
suo detraxeril, non seniori detr;iliii, sed Domino, cui Ila Pelriis Damiani ad Dcsideriiim abbasem Cassinen-

opus lacil seiiior &i vero hoc frequenter laciat, ab-

:
s.;m scribeiis < Noli, inquicbat {Lib. 11,
: ei^isi. H),

scin.lalur a fr;iteraitalc, ac .-oliiciludine fralerni cor- qiiod plerique lnciunt, laiitummodo si quid est in ta
poris;si v.ro poeiiileal, rcmitlenda sunt peccaia sua.> virtuiis iiitetidere, iit viiia (juasi post lerguin- posila
Quia vero iioii modo detrahenies, se.l eos eiiam negii^as ji;dic;ne iiiiil;ire iialuraiis in pavoiie diver-
:

libcnter aiulienies J.37 poeniieiil^ui subjiciebant; sitalis exempliim qui nimiruin piiilinos, et velut
,

nec iia raro lioc viru> irrepai cliam apud servos Dei, igiiobiles pedes praj ocuiis sem|ier habct in^ignem :

saluberrimuin bic S. Bernardi consiliuin proponere vero caii.Le pijlcliiitudiiiein po-i se speciabiem piie-
non erii foisiiaii abs re {Serm. 17, de Divers.) « Fa- : bet ; videi in pedibiis , riislicum aliquid quod liespi-
cile, iiiquis iiiigua li!)il.:r, nec minu- lacile illabitur ciat, posl lergiiin verogerii, uiide v.leai quasi i
r:e

cordi, ita 111 mii lis iiiler loquendum miiiiis firofuerit Cicieris avibus siipei bire. Te qooque quodammod.i
<]uod prop. i;im rohibueriiit, dum noii caveriiit alie-
1
qu d in te virlutiS est lateat. Si (inid vero viiiosiim
nam. Utilis esl frater qui lilii loqiiiliir, s:ipieus est, cl correciiinis csldigiiu n, ab aspe. tus tiiijndcio iioii

feligiosus, ac liinens !!cu:ii plns dico, angeiusest, et ;

recedat. »

angeius liicis eiiam sic c.ive libi ne andias Uiide 1*-

:
U.em Qni judicu diem non liiucl,
judicii iimere.]
•daris. Nec peisonam esse suspeciam, si d
tibi velini carere meriio diceudus est, ei reprobatus
liic jiidicio

liiigiia:ii , |;ra;seriim in Si-rmociiiaiione commiini. « Irremediablle namque pericuium est, iiujuit S. Aii-
Honii qiiidcin persoiia; simplicilas, sed in liac paito gu-liniis {Serm. l.-)4 i.i Append. Senn.) -eu quivis
serpeiilis astuliiin noii am t;as. > alms, sic i.iiqiiem viiiis, ci ciipiditalibus frena la-
JNeqiie tamen eo ipso detraliere semper aiiqnis di- xare, ut se rationem Deo non memineril reddilurum ;
cendusesi, quo maluuide aliorelerl; occurriiiiieiiiin puio qiiia inagna sit j:im peccali poeua metmu ac mC'
«liqiiaiido casus, in quibus et licel, et opus esi duos : moriam fuliiri perdidissi! j dicii. >
f)rx'scrtim noial S. Basilius iiis verbis {lleg. brev., Gehennam expavesccre.] Ei (piis non expavescerel,
inierr. 25) 1 Duo ergo existinio
: empora ,iii qiiibus cum vei ({iiiqiie sanctouin ei.ain maximi sola ^c-
 :

diri REGLL.\ COMMENTATA. CAP. IV. r,}0

lieniispcogi(atio:>e loli Ireiiuieniiil? Quis iiostrum S. A vigilem soUicilaniqiie esse oporleat supor cusl.nlia
Deriiardo sanctior? el tanien quis non conlreraisceiis sui, septa undiqiie spiiiis hinc imle aculeos inlenden-
fi.Mii conlreiiiisfeiileiii audire potesi? « Coiilsemisco, tibus.... plenus esl inundus spinis. in lerra suiit, iu
ii.quil {Serm. 16, tn Canl.), a iJeiilil)us jjesliae iiifer- aere sunt, in carne lii;i suui : vide ergo qiioinodo
ri ilis, a venire inferi, a rugientilms pr.i-paralis ad caiile ambules inter spinas. > Etiieriim alibi (Serm.
escam liorreo verinein rodeniem, ci iguein lorreif
: 82, de Divers.) « Soleiil dicere Uomines hujus sa;culi
:

teni, rumuin et vancr. m, el siilpiair, el S[)iritiini pro boniim ca4ellum Ciisiodii qui corpiis suum cusioilil ;
cellaium liorreo lenebras exleriores. Quis daliii ca-
: nis &ulein non sic ; si d sterquiliiiium vile cuslodil,
piii ineo aquam, el oculis meis foutem lacrym;iruin, qui corpus suuin cu-tiHlil cuaodieudum inagis
ul privve:ii;im netilnis {letum, el sliidoreiu deiiiiiiin, aiiiinae casiium, quoniam Lclerna ex ipso vita pro-
H maiiiium pedmnque dur.i viiicula, et, poadus caie- ce lit; sed Ciistrnm iii lerra iiiimicoriim siluinuiidiqiie
nariim piemeutiuin, sir!r=ge!itiu;ii, ure:iliiim, iii-c iiii|)ugiialiir, et idcirco omni cusio lia, id esi ex oiniii

Consiimenlinm? S pavi re itravas co^ilnlionei

inili partc vigibvnii soll ciliidine esl muniendum,
»
|.40
pell('l»;ilS. P cli-)iiiius,utie^iiniis iiiejus Vi.a cap.-_y. iiircrius superiiis, ante el reiro, a dexiris ei a*iiii-
Vitmn (etirnuni omni comup scoiiiu spiyiiuaH d^si- slris. Iiiferius impugujl concupiscfntia caruis, qiKc
rieiare.] Qiiia, ut dicii S. Bcrnardiis (Sirnt. in fcbio mililal adversus animam, quia caio conciipisc.t ad-
S. Martini), propierca rec um lecil liomimm
Deus j versus spiriluin. Supcrnis imminei jiidieiiim Dei
etiam ipso cor|)oie, el os liomini sulilime dedit, cum liorrendum; h rrendiim esl eiiim inci.iere in mauu
prona uliqiie specte.ii aniinnniia ca^ieia lerram ut , Dei viventis... Kelro inorlifera deleciaii) cst, qu;e
altollens ad sidera vullus, iilo su^piret, ubi lam bea- g oiitur ex recoidalione peccalorum pr.cleritorum.
tam el percniiem conspicil mausionem noniie emin : Aiile inst;intia teutationum. A sinistris vero arro-
pie, ei iideliler iuluentibiis iiob;s veiienientissimum gaiitiiim fralrum murniuranlium inquieludo. A dex-
quoddam iiiceuliviim auioris, cl piONocaiio llagran- iiis obedientium fr.itrum devolio : possunt eiiiin hi
li^s mi desi'l. rii est viso ipsa lam lucidissimae inaii- qiioque , iiisi caveaiur, diiobus uocere modis aut :

slonis, eic. » Vide ejusdem Serm. 12 ei 19, de Di- hoiiis onim actibus invidendo, aul singularem gra-
(

vcrsis, et 55 i;i Caniica. tiam aiiiulauifQ, etc. t

Moitcni quotidie ante ocutos suspectam h^.bire.] In onini loco Deum se respicere pro certo scire. \

Qu.nu uiilis sil quolidiana IrequeiKine me- Nilii! (;!lic;ici s ad omiies

actus cuslodiendos, viiie
«lilaiio moriis, qiiaui moriem qiiotidiaiiinii vor.al quam Deu;ii iiioii:ni loco se respicere pro cerio sciie;
S. Joaimes Climacus (Giad. 6), iditm ijise dcsciii) t * (|uur.do eiiiin licgligens |i0 erit lieri qiii iiiluenlem
tleganiibus liis verbis i QiiL-madiDoJum cx (iiiiiii
: se Dcum . uiKpiaiii dcsiiiil inlueri, qui sic eum suicr
geiiere ciborum pnnis est maxnr.e necessarius, ita se vi:iet ii liMiium, ul interiora cjus el exte-
(>iiihi:i

ex ouinibus actionibus moriis meiliiat o. Mortis re- riiira cmui liora cousidcrare iioii ressat, omues nnii
cordiiiioin iiisqui iii communi IVatriim coijver.-antur, {oliim acfiis, sed etiam ipsos subtili^simos aiiim;e
parii laboies ei pias exercitaiiones, iino vero con- iiioliis p^rscruletur atijiie dijiuiicei ?
Ber- » iiiqnit S.
lempjus desiderium et dulc^-din.Mii : his V( ro qui n irdus (Serm. 2psalm. \c). lln.c el S. Basiliu!-
in
exlra turbas in so iludiue degiinl. aflerl ctir.iriiin (lieci. irev interr. 21) : c Qui lioc facit (lioc est a
,

omninm neglecium, siiggenl perpeiiias preces,

et De;) se respici cogiiai), vel hoiuin similia, iieqne
meii isoue cusiodiam.... Vcri moilis et effiiax me- vagab tur un luam, neque ii;ibel)it otiuiu vauis ci gi-
diiaiio giilam oninino necat, gul.i auiem vicla. jacent C tiilioir.biis indulgere, vel aliquid cogiiare qiunl ii i»
simul omnia viiia victa. t Et sub fiuciii cjusdem ad aedilicationem lidei pertinct, et ad aliiiii.im a iiiiku
gradus: < F.eri iion potest, iiuiiiit noii neino, fieii utili.atem spectet : iiiiauto m;igis niii audebii, quod
I

non po esl, ut pninseniem (liciii satis pie religiiseque advcrsuin jii Deo, et non ei pl;:ccai cogilare! »
traiisigainiis, nisi illum ipsum diem loiiijs viiie Poiesl laiiien aliier liicUeguke loctis inteiigi, i:!
supremuin ultimumque exislimemiis: els;ine permi- Deum nos lespicere idem sit, ac nostra curare,
runie^tquoniodoet pa::aiu sci iptores (Vlaluei. Seneca) nosirae saluli inteiideie, ui illi soli intendanuis, qm
aliqiid id gciius iiroiiiiiuiariiit, q.i, siudium sapieutiae iiobis tain amanter iiitendil. jiixta iliud aposioli Peii i:

nihil aliud esse dixerunl , iiuam nicditationem Umneni sotliJtudinem ves^ram projicientes in eutn,
iiiorsis. » Eidem videlur fuisse niens ei sententia quonunn ipsi csl cura de vobis (I I'clr. v). Quauia verii
Eviigrii, cum di^it i iia seinper (inraius e^.^^e debet
: opiime expliLat ;iucior iiactaius d«;
sil illi ejtis ctir.i
iiKinaclius, qu.isi se(|iieiiti die sit moriuirus rursusiiie ; Cliarilaie, c. 25, aptid S. Eiern. lom. V.
ita rorpore sno iiti, ac si per niullos annus ciini-eo Cogiia iones matus cordi sno advenientes mox au
viciurtis. » Eaiicin ei S. Aiiloui', cujus Uegu a n. il Clirisiuni a.lidere , et seniori spiritali patefacere.\
h;ec scribii: i Cigilnapud leipsuiii, eld:Cilo: Uiiqiie Ciigilaiioiics m;ilas rordi iiostro advenieiiies ;il!idcre
noii ii.aiiebo iu Ihic nitiiido, nisi [irLCsenii li:;c die, tit ad Chr slum, esl « co. tra iliarum illecebras Cl.n^ii
noii [leccabis Deo. » Ea.icm lcguiili.r iu IJeguia ;;b- impiorare, ut victur pnssil e.\ibieie ; S|ieiii
aiixiiitim
batis n. ii. S. Pachomms eiiain moilis iiie-
Isaiii', suam Clirisio comii.itlere, in illo lideliler ciede e,
iiioriam frejiienter comiiieiKlabat , dicelialqiie (/« et liriirter speiare, el de iriumphi vic:oria lion silii
eJHs Vita c. 40i: t Qui semi er li;cc cogil;il, puriiaiem .. piacere, sed Clirisio gralias ai;ere, » iuquit Siiiar;ig-
luent.s obliiiei, liuu.ilil;ite.ii cnrdis acqiiiiit, vanam dus. Vel, ut ait hcrn;irdiis Cassinensis, allidere ail
gloriam rcspuit, ouiiii soiculari prudeuiia carere Cliristiim er incmoriam passionisejus, ei peroraiid-
j

coiileiidii. > ncm devotam;» ipse eiiim est scrpens «'iieus, <piciii
Plai e uGqiie nde necissariam mortis memoriam
i qtii respexcrit, morlilero ^erpe.Tlis iiiferiials ii.orsu
duxeriini aniiqui Patresn siri, ut qiio finnius moiia- liaiidqiiai;uaiii peri. ii. Qiiod auieiii S. Dcik ditiua
chorum iiienti adli;crerel, in ecclcSia aiit claustro addit: Seniorispiritidipalefacere, explicabimiisailciip.
apertiim sciiiper liabcri sepulcr.im YoluerinJ, quod 7 ; hic soluin aniiOt;isse sulliciai seiuorem illum
olim ordini Deiiediciinn in tisu fiii-se lesiaiur Ilaef- spirilalem iiilellig-iidum esse cum Boherio ciijusiiiK!
leiiiis (In com. ad vit. S. Den., c. 57). Vide Joaiinem inoiiasierii superinrem, qtii licct aliijtiiindo sii inihi.r
Clini. grad. 7, et Petr. Dam. opubc. 15. c. 25. ;vtale, iiiajor laineii ct seiiinr ratioiie jurisdiciionis
Aclus vita^ suw omni liora custodire.] IIoc inslru- nieiiio estdiceiidiis : (jiiaiiivisl»irh;iidus de S. Angeio
menlum sequittir e\ pra^cedenti lieri enim hatid pot- ; &eiiiorem spiritalem inlerpreteiur iaceidolem coii-
est ut, mortem cogilans, vitam luain non custodias. fessariiim.
Porro quam r.ecessaria sit noslri ctistodia pulchrc 141 ^* *"""» « "'olo vel pravo eloquio cvitodiri>.
]
omiiino docet S. Bernardus, ctim explicans illtid Qtiia os jusii nieditari dcbetjusiiwam. Poiro i maluu!
Canlicoriim Sicul lilivm inter spinas, sic amica mea
: elo(|uiuni esi, (itiod noii est honiim ; pravum, quod
inter (ilias, ait (Serni. iS in Canl.) t Quod si lilium : phis csl iinrivum qmiin maliiiii, > iii.|uil (lildeiiririis.
esl ip^;a anima, jitxta sponsi veibtim, vidi>ai quam Muliuin luaui non am, re.] .Nam in mult.l: qoio iio.cs
 »

s. i\ isr..ii:DiCTi 33?

effiinips pcof.iliini. NiHi t:» ii"i! \>U ojniiiio prrtliibet A r-r i|*!er ilcl.cl;nn, «ini.i v..Ii.|...s ri-us ros (iffe iiilit ;

nic.ilinfi liOMnnlli e liii» :iiii < liarii.itis ii'i;e,

hiqiii; Cl ii>oii;u'lios pnqiler eiiiiiienl an s(:itu.s.
a I rai oiie olfic i, m
mIiIcUos el ceiler.irii, ad lioc L ciiotfs fatctastibenter uiidirc. ] Noii dixii libiuiter
vel iiiviti rogiiiiMir ; '-<(1 »tnliu»i ioqui non amare, Ifgeie ; se i hbenleraiidiro ,
quia, iil ii I. ( li.-riiafdns

pc.si;rer;ini iil.uii «laniii >ii> linnieijdi avidil ile n, qu:im Cassiiieiisis, ii.innulli pro
siiiit r delVctiiiii
qiii I

abbas Agiilio(.4w«f/ S. Dorutli. doclr. i.n. {)) tn;ig'io V sii':, aiil al am inlirniitaleni iioii pusiini le.'ore.
comnaniliai iwceiidio, (jiiodcinii exnaodjscii, oiciuis Vd itiain, iil :iil Trillieiiiiiis, qiiia li>inp.ire S. P.
at> procul aldre coiiipeilit.
as[)(^ciu Siio Ben.idKij :iliqui admitleliaiiliir ad bab (nni, iiltcranim
Verba inna aui risui a.ila non ioqni.] Vl e:iim pie |ie ^iius ign;iri, qiii omncs iie sai^r.H lecl niiis fruclii
ac devdie, ei quidem vt^raciter dixit Gfnirdiis iJelga privarenliir, eas >-:ii[iin alii.s ieg'!iiiitiiis nilieiiiiir

iiio:ia( lius, « iiiiiiqu:iin iii>iilsiores joci clia;ii lej.idis- • Vel eliam libeiiler au iire, liberisiii el viliiii-
;i;idir

hiiui, ijiiain iii ore iiionaclii, <|iniido ucque sic quid- lisium cordis asseiis im ii sque leHuntiir pi;B!ii'>>.i<i,
qii:iiii iudi.:Miiis aut ab»iiiinabiiius, qiiain iii vesiiiu e;i:|uc ojiere 1'xsoqiieiidii : qii;d enim prodesl niulta
l;iiii lii.i^iibii gi-slns niiiiiici, el iiinres siiiiii. i Hiiic l geie, inuliaqiie dis'jere, i:i>i iiui!l:i f.iciaimis? Sc e;ili
Ki;.t.'i)la liuiiaiensis <ap. 18: « Qiii jociilan^ a:i iiid boiiuin, tl noii facieiiii, iii'(calu:ii csl illi-
vel coiiveuiu frairum proferre pi;>-
risiii apiiiiii iii Hic aiitein iion qtiaslibel S. i{c! ediclus iiiir.acliis
suii.pbeiii, »el qwi cuin juiiioiibus verba oiiosa nar- ](•! lioiies perm llil, seiJsai'c/«,K, li.ic est sacain Scii-
lare vuliierii, aiit liabere :iinicilias a^taiis inliriiiai. piiir.;rn, passiones SS. iiiariyiiini, vilasel «:<»:l iliones
iiiccpaioni, iii dignusest, subjaccbit. » Patriim. siripla S.S. doCtoriiiii , i|ii.e a>l iiioriim
Hibiim uiiittum uut excusium noH amare. ] Multo « ad licaiioiicm condiicii i!, qiicriim oinniiun leclo
iingis iiionacli.is d.ceni lacryin;e (piam risu-; nndc iiiouaciiis ^uniiii.»' esi iiiilil:iii-, mnxi-i.e jiivenibiis.
et Ma->i> ei iii li.-gnla sua « Si vider t IValjeiii satis:
qiiiliuseani comiiieiidal Guiileliiiiis abbas S. beo- 1

priHiipium niisiiin, iiioiieal cum praesi^ns pruipnsitu^ derci ;id fralres de.Mnnte bei scribe.is iu ii.iiC verba
«liceiis y.iid agis, fratcr ? ctjiii graviiale lac quo.i
:
(De Vil. solii. cup. 1 i) «Tniiiis prop niintui legij.la :

fac;^, i|iii.i coiiversioi.i^ teiiipiis non cst l.uliii.i! a.i cl meiiitaidi lledeiiiptoris noslr. e\lerior.i.et o.iIimi-
r d.'iidiiiii , sed (loeriileuiire ad liigeiida pecca a. » diiur iu eis esempl im buinil.talis, provocaiio clia-
Siin hler aiit.i eum S. i;a-iiiiis(/irY/. brev.jinlerr.ol}: rilaiis, cl airtc iis |iieiat:s; et de Scriptiiris s.mciis,
t (juui Doiiiiiius eos daiiiiiel qui iii liac v:la lide t, pi SS tr.icl«libus[*atriiiu iiicralia qu.t(jue .-Ipljiiiora.
uJiiii>d;:iii perspicuuiii est , nulltiin iiiii:iino lociiiii Prop neiid sunl ei ge.^li et pissioncs saiicloi uin,
i

liari fileli iii qnd ride:il, et inaxime iii tain iiia;.':iO iibinec lalioranduiii sit iii plan lie ir.£tori:tli, ei
iiumeio eoriiiii qui per Iransgiessi.iiie ii legis L)fUiii ^emperuliquid o cuirat, (|Uod rioviiii animum cxcilel
iiibuiioiMiiii, ei in pe. cato itioriiiiiuir, sii.ier i|iios ad ainorem Bei ct conlemplum sui. Pono alije
moiiere e. Et p st e.is Smaiagdus
geinere Ofiorlel. » liist.riae dtiectint quidem duiii iegiiiiiur, .'•ed non

iii liiiiic locum iacryn ::riim siiiniis, et

: < tn valle a:di(icant, qu.ii i
oiius m 'iilem ii:li iiiiit, et iii lemp ire
jdeo iio'i lide e, ^ed luijere debeiniis iacryiiias ; oralioiiis, vei si>iritiia'ismed/t;itioiiis. inuii.i i qiiaiiiue
eiiiiii pro peccaiis mistns, bicrymas :.rii dissolut one vel iKtxia laciuiil scatuiiie J.: iTieiii.ni.i, ( lc. »

«orpniis, lacryiiias pro desi.lerio Uedemptoris, el J43 i'iocul er^o a iiianlbiis iio>lr;s gCiiiil nm
Bocielale oiiiniiim iiiigiilor.iin, ei ('iiini..iii liaiiere de- l.bri, piocitl pUilosopliorum lalliCi;p,
pueiaru 11 aiil

beiiius sa .i.toru n, iaciymas ut a |:U'iiis iiiferni el ui |iOio qnLG iiie. leiii a veia lie;iiiuidiiie iivetlum,
u la (Ucis lilje.euiur diaboli. t C iiisi lorte adeoitJin incjiiiasc.ip.fiil.indi'*, et ad mys e-

ria noscriC lid-i coiiiirni;inda, jivla iilnd S- A:igu-li-

iSeque lameii oinnem omiiino risum proiibel boc
111 {Lib. II de Doct. cnr., cap. 4.S) : « Pliilosopiii au-
loco S. P. Beiiediclus, sed niiiiinm aui e.\( ussum,
teiii qiii \ocaiitnr, si qiia forte vera et lidei nostrac
lanquam aninii neglifje-itis, el disioiuii spinius indi-
arcomiiiiida di.xeruiil, maxiiiie I'laloiiici noii solum
cinni, ut lo.juiliir S. Bernardiis (De prcec. el disp.,
,

formi landa iion suni sed ab eis eti.iin tanquam in- ,

c. 8); nain snbridere placide, el aninii tcslitiainjudi'
jiiSlis possessiriiius i;i iisnm iioslriiiii vindica ula ; »
lare indecoruin non esl, iiKjuit S. Basilius ilieg. fus.,
ciii coiicin.t Pelrus Damiani his verbis {<'pusc. 52,
c. 17), (juod scrpl ira illa oslendit quce dic l : (jorde
c. 9) : « rbesaurnm lollil .^gyp'.iis, imde Doo taber-
extiiluiaia vultus (Ijrel. Q;ialis ergo debct esse ino-
i.aciilum consiiuat, qui poe:as et ihilcsoplios legii,
iiaclioriim ris.is? l'rolecio qualem iii S. .Alalacbia
qiibiis ad pcnctiaiida mysleiia cfElesiis elnqnii siib-
ilescribit S. B.'rnaidiis {Serm. de S. Mulacli.):
lilius co!iva'escai. » Scd ita;c oiiiiiium iion suiii, sed
i iiistis aul indicaiis ciiariiatis, aiit provocans ; rarus

laiTien el ipse, eq idem inler.iiim ediicius, excussus

doct II um duiit:ixal , ct coruiii qiiidem tm ctiani i

ii'ii.quHiii, qiii ita ii;in iarcl cordis leliiiam, ul oii

oiuniiim, scd <!udiUs id ababbae pr;ecip lnr. C eie-
liiiii siiiipli.i iiionaclio ii- ii;:.'.i;i s oper;iii\ danti me-
graiiam in.n minueret, se.l aiigeret ; tani 14.2 '""'
(lcstns, ui levil;ilis iion |:os-el es-e siispectus; tan-
riio cum ad Pelrum Piciavieiisem
l'eiro Vcn rabili
s;ribeiile {Lib.\, ep.\i) dicere po.ssemus « Quid :
tiiliis taiii. II, iit liibirem viiliinn ab oi; ni tristitiiC
nnbilo vind care suniceret. » .\(!.le «juod iii:uii siudi cuin comaMlis recilas, cmn tr.*g(BJis
•
i.icvo \el
deplor.s, c iin mctrici» hnlis, cuiii poeli> l^allis, cttni
:iil S. Doriillieus (^oc/r. l'J, n. 24): « Cmn ridendiiin

csi, cave ne iii luo ri»u dentes e.veras.

|x pbiloso,.l!is f;iUe;is? Quid jani nmr pbi:osoi)lii;«,
^ed, quod pace liia dict;i n sil, lantani s.ultiia' o|ii-
Ilujusmodi ergo risiim pemiillil S. Bentdictus, ram iiiipeiidis? Slulli ii', inquam , nain el boc veri
«iiemcuiique aliuin proh bet, vclanlq ie Ciiin eo non pliiliisopbi ditiuni es' iNonne slullam fecil Deus
:

s liim S. Basiliiis et iMiigister a nobis supra cilati ,

sanioiiiiaiii miindi? Cirre ergo, lili mi , ad iirop;)S;-
fced eiiam Bcgula Pauli et Siepbani, taiiquam discoi-
tu.ii liiii a niigi^tio totiiis pliilosoplii.e uiii-
((jeie-ii
«liariini el sciiidaloruin occa»iotiem, caji. 37. S. beaiiind nein , iiuaiii
ciiin liiiciiim, legiii coeloriim
ii.ames Cl.macusgn.t. 7, n. fi el «rad. iK, n. o-i; a lii.isci noii poitiris. nisi |)or veram spiriliis paiipcr-
ci S. Leander iii"libro seu Regula de liisiitiiliiuie ii;iiii s seciiiidiini.\poslolum voiiieris csse
ta eai
vifginuifi, iii qiia iiilegrum cap. iiiscribti Quod H . . .

sapieiis, stultus e.-to ul sis sapiens , iie(|ue te log.cx*

veecaLum sil vircjxni ridere {Tom.lS Analcct., ^.46:2). garrultlalem, pbysicae curiositiilent, vci aliud qui.d-
.-^ed el olim in ordine nostro i Circaiores iioc obser- libetsciieglorierio.nisi (>liristiiiii ct liuiiccrucifixnm.
vabaiit, si aliquem ridentem, vel aliquid suiurranlem Vci cuii! Pasciiasio RaliiCiio ad 0,Jiliii.<iiiitini Prtrf. (

conspexeraiii, sialim tabulis nolabalur, el beiiiguis- lib. III, siiper 'tkren. Jeremiie) « INon iiostri operis :

bime coriipicbatur tempore oppoiMUiio, i ut in Con- est, fraler et consenex, faisas poetarum fabulas jam
fciietudiuibus S. Beiiedicti .\iiiai;eii.si3 legilur. volvere, velmilesias, quoniain nostra institutioalios
Porro nolat iiic Triliiemius quuluor praesertiin reposfil mores; neque pliilosopborum perscrutari
boniiiium gencra risum dedecere virgines pioii.ei : libros, (|iiia in ahero ludiis el oblecialio esl, in alli-ro
ver>.cundi..m ; tnulieres propierli-juesiaiem; iiiii.ii.o? vero diilictilias (?t sutloribus ad:i;ixUts Iai>or veiiti» ;
 "30
d9 l^FX.ULA COMMENTATA. CAP. IV,

magis ihrenis nos docet, el lanaealis indesinenier \n- A Priino ergo ad bene orandnm reqniriitir sincer;»
sislere. » Sane de B. Alcuiiio refeniiit (In ejus Vita co dis puritas; nam licet oralio sit Dei donuin, et
n. 19), quod < legerat juvenis lihros antiqnorum « divini raiineris largiiatem sub regul» conclndere
philosopliorum, Viigiliique niendacia, qu;E nolebai noUrum non Gilbei lus de Hoillaiulia
sii, > ut ait

jamnec audire, nec diseipiilos suos legere, SufficiuW, (Serm. 17 quid tamen ad haec poiesl
in Can'.) ; t si

inquiens, divini poetce vobis, nec egelis luxuriosa $cr- humana iniinstna cooperari, illud primumobservate:
monis Virgitii vos pollui facundia; t qu;« toliden» Lavaniini, mundi esioie. i Et sane si oratio sii fa-
verbis de S. Maiolo scribit Syrus in ejus Vita lib. i, niiliaris cura Deo conjunctio, qua ratione orare po-

c. 14. Vide Vitam S. OJonis s;ec. v Uened., et S. terii, qui peccato ab eo averiilur? Recie equi- 145
Hugonis abbatis Cluniac , auctore Hild^berlo Coeno- d.in Petrus D.uniani ad Alexandrum p ipani scribens
mm., n. 18, apud Boliaiidura 23 Apiil.; el Uegul. (Lib. ,ep. \6)
] Si quilil et ignolus cubiitiluiii
: '

S. Isid. cap. 9. regis iirumpal, eique praesens tanqnam fami!iaris

as<isiat,regis tamen alloqiii noii perfruitur, quia
Orationi [reqtienler incumbere. ] Eseinplo S. M;ir- )

lini, (le quo Sevirus Sulpitius scribil (In ejus Vilce charus ei per anterioris notitiae graliam noii babetiir ;
lib. i), < nunqu;(iii liora iilla vel moinenuuM
qiiod ita el nos inlelices etmiseri, quod quidem de mei

prxteriit, quo non anl orationibus incuinbeiet aui , siimlibus loquor, S3Ppe soli in anguslae celbv reiiio-
insisterel leciioni quaiiquain eliam inter legendum,
;
tione consisiiinuN, sois divinae majest;itis obtulibiis
aulsi quid aliud forte agebal, nun(|uain animum ab tremeiites adstanius, pcccalis tamen ob&tantibus, vel
oratione laxabal; nimirum, ut fabrilerrariis mos est. iiiiiini ^pleudoris igniculiim, vel compunctionis gra-

qui iiiter operandum pro quodam laboris levamine ^ tiain non nieremur sic itaque veiul anlr Hegis ;

incudem suam feriunt, ita Maninusetiam, dum aliud " videmur asiare prfesenliam ; sed (luia per vit.-e re
agere videretur, semper 14>4 orabat. > Ei cerie, ul ct.tudiiiem sibi noti non suinus, collocutionis inter-
optiyie dicebal Evagriiis (Tom. lil Mon. Eccl. Grcec. ne dulcedinem non gus!amrs. i
p. 95), i semper quidem operari, vigilare. jejunare Seciindo, ad bene orandum disponit sseculariuin
iion fuil nobis piaeeeptum at siue intermisiione ;
negoiiorum abdicatio, ut scribamus « sapieiitiaiii iii
orare lex sanxit. i temporeotii, nain qui minoratur actu inqiiil pr.»- ,

Quia vero oraiio propiium esl monaclionnn nego- fatus Gilbertus (Loco (iiato), recipiet eam. > UiKie
et Peirus Damiani (Loco sup> a citalo) i Mei.s lerrt;-
tium , haud erit !orias-is eis iiijuciindiim breviter :

hic demonstrare, q;iid sii , quae ejus vis el eflicacia, nis obleiiebrata negotiis, fruslra se iii coniem; latio-
qux necessitas, quse ad eara dispositiuncs , quove sit nis culmen attullere uiiitur, dum act;onum siecuhi-
facienda modo. riuin meriti) quasi congestis lapidum ruderilitis ag-
Quid sii oratiodocet S. Augustinus seu quivis alius gravaliir sicut enim aluta calcei, pos quam per li-
;

{Serm. 75 in append. Serm.) his verbis: « Oraiio est mosa liiti fluenia iransieril, non admillit arviiiam,
ascensio anima; de terrestribus ad coelesiia, inquisi- sic ineiis humana, nisi ab humore fueril ciirGe siecu

llo supernorum, invisibilium desiderium. > Et S. Joan- supernae piiii;ue(linis gia-

l:ir;s exuta, iioii ptrcipit
nes Climacus [Grad. 28) < Oratio, si ejus natii-
:
ti;iiii ) eic; ei Gillieitus de Hoillandia (Serm. 1
.

rara seuqualiiaiem spectes,esi lamiliaris coiiversatio, jii Cant.) scribens iii illiul Caiiticoruni, In leciulomeo

01 conjunciio hoiniiiis cum Dei>. i Sjnibier Guillel- per nocles quasivi quemdiligit anima mea: % lu luiba,
nius S. Tbeudenci (De Yit. Solil.c.li) Omtio inquit, iii publico vix taiiiiiiur Jesus; idospoisa,
:

est honiinis Deo adliaereniis alfectio, el familiaris Q quye noii laiiiuiii langere, sed amplexariel a;iretlarii
quxiiam et pia collocuiio, et st uio illuininalae mentis desitierat, devitans publicum, elegit secreiuiu et le-
ad fruendum quandiu licei. > D.-nique aucinr ira- ttuli et nociis. >
ciatus de Inieiiori Domo (Cap. 27) apiid S. Beriiar- Terlio, siiicera passioRum et carnis inoi tificalio,
diim I Oraiio est nientis ilevolio, id e»t conversio in
: nt fa.iiiliari liac similitiidin- demonsiral Peirus Da-
i Sicc;i cliorila clarum harmoiii;i;
Deuin per pium et bumilem affeciuiii: humiieiii cx* iiiiani (Loco cit.) :

conscientia infirmitaiis propriit pium ex considc- soiiiium, huiiiida reddii obiusu m, t\mpan'im quoqiie
;

ralioiie divinse cleroeiiiue. i surium soiiat, si qiilibet eum buiiior huinectat : sic
Orationis efficaciam elegantius descrihere liaiul iiecesse e-i, ui meiis hiimana a ciriiis voluplate sil
possuinus qiiani S. Joaiinis Climaci verbis (Crud.
,
arida. qn^ileiius iii Dei omnipotenlis auribus ejus
2.S) :Oratio, inquit,
< vim el ellicaciam ejus ^pe-
.'-i oraiio s;l argu.a. i

ules, esl mumii conse.rvatio, Dei reconcilialio, maier Qiiario, aptus qiinn.iendus est loctis ad orandum,
lacrjmarum ct iterum filia, propitialio peccaioriim, nimirum remolus, ab omiii tiimultu seeretus; naiiiet
propugiiaculiim adversus imiielum afniclionum. bel- ei Clirisliisoiare voleiuemintrare cubiculum (tiiiuiii-
loruiii oppressio ei exstinciio, officiiim angelorum, qiie Cwu;dere jubet.
omnium spirilunm aliineuium, fulura Iseliiia , aciio Quinto, < iKui modo locum, inquil S. Bernardus
sempiterna, virtutum scatuiigo, gratiarum diviiianim (Serm. 8(i inCaiit.), sed el tempus observare oport. t
conciliatrix, proleclus spiriiualis, iiiitnmentiim aiii- eiim, .jiii sibi oiare voluent. Tjinpus ferialum coin-
ni.e. meoiis illuslratio, secur;s despt rationis, spei inodius ap'.ius.|iie maviine auleni cum proltiiiduiu ;

domonsiral 0, irisiiii;^ solutio, diviiiui monachorum, nuciurmis soporiie.licii siientium, tunc plane 1 berior
tliesaurtis solitariorum , irae diminuiio, speculuni ^ ^ crit uriorque oralio : Consurge in nocte, inquit,
I

religiosi prolectus, i etc. in piiniipiovigitiaruin tuarum (t effunde sicul aqnaiit ,

Necessitatem ejus praesertim in monacho paucis cor lunm conspeclum Doniini iJti lui. Quaiii se-
aiile
demoiisiral Joaniie^Trilhemiiis (Exercit. Spir.t. iiio- (iira ascendit de iiocle .'raiio, solo arbiiro Deo,
tiach., cuns. 6), cum dicit: i Sicui iiobis neces-anus saiictonue aiigelo, (pii iliain suierno allaii suseipil
est semper h:ilitus ad \itain carnis, sic omiiino ne- pra'seiit;iiidaiii qunii gr..t;i »t liicnia vcieciiiiJQ
!

e>saria est contiiiua oralio ad saiiitaloiii meiiiis. »

« coior.ta rulioie qiiam ^erena ei i.l.icida nullo ia-
!

Hiiic Joannes Baptisla de Lezana (De Discip.mon. c. teriurb:ila clamore, vel sirepiiu > eic. !

5) : ( Facilius, iiiquil, crederem homincm sii>e ani- Sexlo, Mimina rcquiriiur aiientto; iiam, ul ail S.
ina, quain religionem pcrreclam siiie oratioiie (oii- Cypnai.ns (D^Oint. Uomimc ), < qu;e esl i>ia scgni-
sislere; nec miims iiupropric c.ulaver liomiiie.o, li.i :ilienari et r;ipi cogilauoiubiis inepi s el piof.uiis
q.iam regularem siue uratione perlecium rel gioMun (Uiii Domii.tim deprecans qiuisi ;sil al.iid qund in;i- ,

api>ellare licct. t debe.s cogit.ire

jiis quam ,
l^g quod ciiiii Deo io-

Ad
dispositiones (juod spectai alie sunl remo:;f, , que is? •luomodo le audiri cum le ips(j (M.btulas ,

ali« proximae reinol;e suiit cordis miiiidiii s

: s;e,- , iioii audias? VsesseDeum memoiem tui
cum n.gas,
cularium negotionim fuga, passioiiuui et airectioiiu:ii quaiido tu ips.' mcmor tui iion sis ? Ilocest ab ho>le
iiioriilicaiio ; proximae.locus, terapus, ;iiieuiio, cic, iii loiuiii iioiicavere, hoc csi, quaiido ora» Deum,
qux' paucis cx Pairibus prubanda smit. iiiajeslalera Dci ncgligent a oraiioni.^ ofTcndere. i

l'ATnoL. LXVI. 11
:zi S. P. nFNEDlCTI
0.^iiiq'i(* (iiiod prnpriuminslnimenli ad
est luijiis , A n'iiileni neccssarius dolor prn poccniis; s^d si noa
sit coiilinmis, saiie iriler, olftur l;Eiiori recordaliom»
bene orandiim, oratio liebel esse froqnens elassidu:»,
III nviUisnos Scriptura iocis edi>cet
ei cerie « per- : (Jivinae benignitalis, ne forle pr:x; trislilia iiKliireliir

pariim oiat, qtiisquis ilio lanliim lempore, (|iio ge- cor, et dcsperalioiic iierenl. Misceunus alisiiithio
saIii'Tis aiiiarilii(io Iimc possit, liare
iiiia llecliiniiir, orare consiievii, > inquil abbas
Isaac n»el. iii s:iliilftiii

;,p!i.lC:>ssi:iiium (Co//aI. lO, cap. n). ciiiii iinmixio leiiiperai:j diilcore biiii poter t,> clc.

jMa/a sua pnrterila cnm lacrijiuis vel n.emiln quiU- Ouinlo, deniqiie de ipsis vudis de calero emendarc.
dle moratione Deo confiteri, de ipsis muiis de cwlero quia i isla esi vera poenilfinlia, qu;uido sic converii-
einendare. J Simile a'iipiid pr;e»cribit S. AntKiiins tur qiiis ui non revcriaMir.qiiandi» sic poenitet ni non
{In Uegul. n.25) : « Cnnlrislare, infil, diu nttcuique repetat, » S. Aug. st-u qiiivis ;iliiis (Seim. 117
iiKjiiit

pro peccalo Ino, accende laiiipadeni olei> (iccl.riiin in append.). El cerle, ui ail ad hiiiic liicusi Sni;irn<:-
(ins, qiii i<langit pecc:iliim, et it^riiin admittil pcc-
uioriim, nempe lacrymis. » Et iteriim (iVjim. 50) : t

( >e gliTieris, neque rideas omnino da opemm ut :

caliini, qnasi si quis lavet laiereiii cnidiini, iinem

lngeasol)pecc:anm luum, sicut liiget is peiies qiiem quanio iiiagis laveiit, lanio auipliiis luinin lacii. »
aiiquis moriuus est. » Et item (Amw. 44) « Ci>ge le- :
Apposite oninino Petrus Dim. iOpnsc. 62, cap. 22
ipjuin nl ores perpeiuo cum lacrymis, nt forie mise- Vid. lib. II, epist. 13, el S.Bern. Serm. 5 in Cant.) :

reiilur tui Deus, ei exual le veteri liomiae. » Sed S. « Serpens, cnin liiliere concupiscit, anie veiieniim
Benedicti textiim expendamus. evomii liausta vero snfficienler aqua, ad locum nbi
;

Oninipic poiissimum liic pnecipil S. Paler. Primo vninuerat redit, voiniiuniqne resuaiit ncs eiiam, :

peccaiDrnm confessionem, qui-, nl dicilS. Bernardus cuni coelestis eloqnii fluenla desidernmus hasirire,
(Ep/s/. 113), < peccaioris estviia, jusiigloria, et
^ per conatum purne corifcssionis oinnia viiiorum el
pecaton necpss^iria, et jusium niliildminusdecel. » iap-uiim venena del^iemus evomere, sed absil ul re-
Secundo vuitcoiifessi mem illnin peccatornin esse vert nnir ad vomuuru !»
pr:i'lcrii(iri!m, cu|:it cnim non esse pritsenlii : pr.-e- D.suleria oirnis non veylicere.] Juxla illiid Pelri
ler^la antem vocal ea qu;e in sienilo ante conver-io- apoFl'>ii Charissiini, obsecru vs ian'{nam adrenas el
:

neiii coitiinissa sunt qua : seinel lacla, nui;um ab eo pcregrinos, absliitere vos a carnulibus desiileriis, qttce

ccmmilii prorsus esse viia de-

voluit, cujus angelica vtililanl adversus animam.
buissi-.t, iiKibserval Hildemanis. Vel eiiam qnia, ut Voluntuiein propriain odire.] Voluntas propria,
loquiiiir Bernardus Cassinensis, < ulilis est meuKiria ut aii Smaragdii-:, el cilal.is a Bcrii^udo Cassincnsi
pra;!fiitorum peccaloriim, qiiia es illa tollitur pr.e- ei. Boherio Pelriis DiiiCKnns, est ea qirc privata, el
sunua;o, et liumiiiias conservatur, et virlus bonae singiilariicr sua esi, qu m iiul!iis alius api)iob:u,
operalionis acquiritur, siciilex aip i-ilione limi terra niillus jiisiam e:^se piocluiia'. Vel, serundiim S. Der-
ma, is lecundaliiret fiuclificat. » Eadem smiilituiline nardiim (Serm. ^Tcnp. Pascli.) : i Vo!iii!l:item dico

ulitiir Cndidus in Vila Eigilis abbatis Fiildensis propriani, qure non esl coinmuiiis cnm Dfn ei liomi-
niljiis, sed nostra ianlu:!i, qiia:ido quud volminis iion
n. 2().
Tertio, idtine cum lacrvKiis vel gemiui.quod Deuni ad lionorem Dci, iion ad liliii atem fiatrum, scd
suminse bouiiaiis et infmiue cleinenti.e olTenderit, propter nosmelipsos l,:cimus, iion aKendeire-i placeie
<]iiod diaboli s rvuin per peccaluiii se consiiiuerii, Deo et prodcs-e fr.lnbus, seJ Siitislacere propnis
«|uod xierna ccsii gaiidia per inadicain monienla- niOiihus a"imoruni. » lirjusinodi voluntatem hic
ueaniqiie deieclntiiinem ainiserit el nunquani fi- , C i'd emiir odisse, el quidem nierito, nam, iit aii S. Pe-
gehennoe incendia merueril. Et bene cum
i:ieiid:l irus Danii iiii seii quivis aliiis [Serm. de S. Bened.)
« ^uUiim aliud onus est gr.ivius homini, qiiam hoino
lacrymis, qnia i sicut igiiis slipulam depascit, ila la-
crymse sincer.-B quidquid sordiuni vel apparet vel ipse quis enim lyr;.niuis cnideiior. qiix' sseviir
:

iion apparet aijlnuiil el delent, » nl dicil S. Jo.uines potesias hoiiiini,quam bomiuis ipsius ^'«'uiil''*^? 148
Climncus {Grad. 7). iNunqiiam ab ea reiuiescere, ntinquam sedere licd;
Neiiue vero S. Benedictus simpliciier (Ii\il cum etquo ampliiis le ad obed endiim sibi nuvei il lali^i.ri,
Incnjmi^ ; sed apposite addidit vel cifmitu ; quia nuilii eo magis U'get, instigat, et om r.it, pielaiis immriuor,
sunt quos lacrjniarum gratia Deiis non doiiat, qui misericordiam r.esciens h c enim proiirium habei:

iiiterim laineu sainbr ler geinere piissiinl, qiiemad- propiia vo!uiil;is, nt qiio obedieiis oljedieniior lutrit
iiioduin B. Alciiiniis (In ejus Viia, n. 14 .•ar. iv Be- sibi,eo ampliiis eiim crirlelioribiis viiiculis iiiiiec4a!.»
'iied.,parl.'.), « seereiissiinam oralio.iem semper
qui Neque hic soliim pr;esenii boc in saeculn suam in m s

i<i die . . niaiuinm dmtina cnicis exteusinne

- cuiii tyraiiiiidein exercel propr a volunias, sed innlto am-
.... iniilus cum geniiiibus (naui Ijciyiiiiis pi.'rraro piius in biiuro,ut pole qujeaeternam nobis damnaiii'-
habere polcrat) fnndebat. > E conlra vero S. Beneili- nem acquirat :nnle S. Bernardus (Serm. 11 de
otus abbas Aiiianensis de (pio Smaragdus scribit
, divers.) i Caveanius a propria volnniale l;inquaiii
:

(Inejus Vila n. 5(5, ibid.) « Quis unquam.^iiliim uisi

: a vipera pessima et nequissmia, quse sola deinceps
tlenlem reperil? quis ad ctim subilo ingreiiiens sic- damnare possit animas mistr.is; » et aiibi (Serin. 2
cas ejus reperit genas ? ct non prorsns aul
147 Tenip. Pasc/j. ): Cessel pro^iria voliinias, el [iiferiins
liiimi prosir..tiim,ani coe.o ereclis nvinibus siiiiiieui non erit.» Et apiid Casianum (Coll. 24, c. 23) al.bas
aut nesacii voluminis niiniis liumeclirei.lur lletibis
;

D Abraliam i Perditio nostra est o!.|ftel:ilio vii:i;

:

liaginae, pugiii-i recipienlem ficrymas iiivi-iiit?» \ ide praesentis, ei, nl expressius dicani, exsecnlio deside-
\iiam S. Eiliberli n. 6etl2, S. Ansbeni n. :*, S. riornm voluniauimqne iiosli:uiini. >
Cuilibeili cip. IG, saec. ii Bened., S. Adal.irdl aii- frceceplis abhalis in umnibus obidire.] Jiixta iiliid
elore 1'aseliasio n. 2 j, et Valjc ejus Iratris I. i, cap. Scripuir.e Fncies quodcuttijue dixer(ni, qui prwsuiU
:

10, ubi &;milia relerunliir. loro quem el gcrtt Dominin^, el docueriw le juxla Lqem
Oiiario, id lieri quolidie S. neMctliclus priecipii, ejiis, sequeriujue senlenliam eorum, wc declinahis tid

quia « ne les iu carcere gauduiii iilliim, nec vens dexteram neijtn ud sitiistram ; qui nulcm snperbicril
inonuliisiii terra keiiiia deljetesse (S. J(J«n. (Jimac, uolens obedire sacerdolis tmpcrio, qni eo tempore mi~
yrad. 7).> lii his tamen alifjiia discietione ulenduni nislrat Domiiio Deo tuo, cl decre'0 judicis. ntorieiur

esl unde suos alloqueiis S. Beniardns dicebat {Serm.

:
liomo illc, el aufcrcs nialum ex Israel (Deuler. xvii).
11 ia Cint.) « Suideo vubis amicis ineis reflecler.:
:
Ei sane, !|iieiii;i.lmodiim ratii.ciii;i[ur S. Basilitis
iiiterdiim [.edem a niolesla et anxia recordatione (Coiislilul. moiiitsl. c.2U) I Si qui arlifici ciiiinan.
:

vlarum vestrarum , et evadere iii iiinera pbiniora nianiiarioex illis ipii ad pr;esenteiii viiam ni.bis n ni
sereiiio:is inemoriae benelicioruin Dei, ul qui in vobis sniil, seipsiim coiiuii si , omnibus modis illi obiem-
• oiifuiidimini , ipsius intuilu le-p/rctis. Volo v.^s peiai, n.-c al qua in re jussis illius cniradicil, ncqee
evperiri quod proplieta
illiid coiisu ut dicens Z)e/(^- : Vfl modice illi teserii, sed perpeums csi in ociius

Cure i:i Domino, et dabll tibi peiilio'tes cordis lui. E* pr;e'ei(l:iris, d cil;U!ii ac jioumii leliijiiamqiic d itlam
 ; ,,
.

HEGULA COMMENTATA. CAP. iV. :\

nftn aliier quani jnxla illins definitnr.i

cxspeciat , A sanctum anliqwim si:, seil jnius es.^^e
A'«?i velle dici
pr«scriplum qnanlo inagis qui ail pieiaiis et sancii-
;
quod verius dicatur.] S:incUlatem apiie eie, b'>(i;i
iiioniaj disciplinam accedenles senicl lioc sibi ipsis opera exercere onines debemus, cnm id anie omni:i
persuaserunt, qui-d apud isliim prseceplorem lalem Deiis jusserit Sancti estote, quoniam e.jo sancus
:

scieiili:ini acquirere vaieanl.oninem obienipcraiUi nn sitm; at vero velle dici s:ineiiim iion est Ciirisliano-
el exaciisjim:un ohrd eiuiam pntposilis suis exiiibc- nim, inulto niinus monachoruin, s-ed paj;;iiioriim
buni, et iioii exijjenl prsceplorum ralioneui sed , iiisi forte fraternae chantalis intuilu : « est enjm
opiis illorum perlicient, iii-<i forie quaiUuiii eos qiiiii- lum iiliiiter humanas laiides recinimiis, inquii S. Ber-
quid ad sahilein conducat igiioranl, hoiiesia ei ii:trdus {Serm. 85 de d.vers.), Iiateniit' dniUav^it
compctenii reverenlia inlerrogare et instiui de- cliaritalis ad salulem eoriini qni nohi.s
intiiitu, el
cet ! > I
ropterea acquiescnnt, » sicul IVcil Aposto-
faciliiis
Ouod aulem S. Benedictus ail in omnibus obedire, li;s, qni pr;Rilicationes et revelationes ipse |ir;id:ca-

caute esl inlelligeiidiim. Nam primo, quoad peccala, vit at veroexira

:
|50
causas biijusinodi,qui laudes
nulla debetiir prslatis ea prKcipientibus ohedieiuia, huiiianas appetit similis est inido cuidam, qiii lacetam
ntdoceni inter alios S. Basilius in Regulis brev. iii- el aiintam vr-siem aul quodvisaliud laiKiem iiivenire,
terr, 114, S. Bernardiis Serm. 41 de diversis et cupit, quo nuditatem et ignominiam contegal, iniit
episiiila 7, Pelriis Blesensis tpist. 151, el S. Tberesa S. Dorotheus.
iii Fiindaiioiiibus suorura monasleriorum cap. 17. Quod vero addilur, sed prius esse quod verius d:catur,
Seciiiido, noc poiest abbas monacliis quidquam noii hic capienduin est, quasi posl acquisitam saiicti'-
quod non sii in Regula, aiit sallem secundum Regu- tatein appetere laiidcs btimanas licitum es-et ^cl ;

lam itnperare, nec ei eo casu teneiitur fratres obe- ^ nos vohiit prius esse sancios, ut si qua;ido vel inviii
dire. Ila doc.i Petrus Veiicrnbilis ad S. Beriiardum tales prajdicemur, verum tniic dicamr.
scribeiis iii hacc verlia {Lib. i, ep. 28, snb finem) : Prwcepta Dei faclis qnotidie adimplere. ] Quid per
« Sicut cos qui, obleflanieiila niundi fug.enles, ejus pr;Ecepta Dei iiic debeainus iiite ligere elegaiuer ,

aspera ob majus ineriiuin disciete amplectuntur, explicat Petrus Veneraliilis ad S. Berii;irilu:ii sie
omii:no sciiiius esse laudaiidns; sic iilos qui alios scribens ( Lib. i epist. 28 ) < Divina mandaia dici-
, :

ad non proposuerunt, et quod iion e.\pedit,

id ipiod mus noii soluin ea (piae jicr seipsam iii carne Divi
violenlcr cogeie voluiit, dicimus iion esse prorsus iiiias apparens bominibus Irud.dil, aiil ea (|u:e per

149 audiendos. • Kt S. Bernardus in epistola ;'d aposiolos leiieri constitnii, s vo illa qu;« ante susce-
Simunem abbalem S. Nicolai {Episi. 84) < inviinntii : plam carnem per pairiarehas vel proplietas iiianda-
siint ad arcliorem vilain, non cogendi, quibus lUiqiie vil; sed eliam illa quae post apostolus viri apostolici,
semel in ordihe Ciuiiiacensi praeesse onsen-isti. » ^
aposiolica vestigia seeuli , uiianinii multorum con-
R.uioiiein alibi lianc reddil S. doctor {De Prar. ct sensti serv;iri praecepenint : idem eniin d.viims Spi-
disp. c. 4) « Non parum pradati prLescribitiir volun-
: rilus qui priorum Patrum cordibus se iiifuiidens
,

laii, quod is qni prufneuir, spondet quidem obed;eii- liumance saltiii congnieniia per eos dedit pi;i'cepia ,

liaiii, non laineu omiiiiiiodani, sed deiermiiiate se- per hos quoque, qui-recentioies vidc tur, liominum
cunduMi liegulam, nec ;.Iiaiii quam S. Benedic i, ut sabiteiii operari salnhria jiibendo iioii debliiil. »
oporieat eum qui pra^est noii Irona suie laxare vo- Casliialdm amnre. ] Piorter summani cjiis excel-
lunlali super subdilos, sed pralixam ex Rcgula silii leiuiam , qu;c < Deo inis familiares et, qu.iiiliini liii-
scire meiisuram, el sic sua denniin imperia moderari
C m:!iia iialura patitiir, siiuiles eflicil, > nl loijuiiur S.
circa id i.oli!m qiiod rectum e se constiterit, neqiie ,lo:innesCliinactis (Crat/. 15),aut saltem angelis ips:>.
quodlitiet reiinm, sed lioc l:iiuum quod pr^edictus jiixta viilg:Uam P.urum sententiam, in priniisS. Ber-
l';Uer iiis;iliiit, aul certe qiioil sit seciinilum iiiiod iiardi abbaiis, ad llenricuin Senonenstin episcopum
instituil; sic st: qiiippe babet professio Promitto, : de caslifile ita scribentis {Epist. 42) : « Qiiid castU;Ui!
non quideiii [iegulam, sed obedienlium secundum decorins ,
qu.ie muiidiim de imiiuiiido concepium se-
Itegulam S. Benedicti, iiun secunduni volunlatem pne- mine,de boste domesticnm , angelum deniqne de
positi, > etc. bomine ? Diirerunl quidem iiiter se humo |udi-
facit
Teriio, ^icut niliil ultra, ita niliil conlra aui ciira cus et angeliis, sed leliCil;i!e, non virlnle sed et si ;

Kegulam abbas jubere poiesi, v. g., sano manducare illius casiilas lelicior, hiijus lamen foriinr essc co-
cariies, a nocturnis abesse vigiliis, aut aliquid bu- gnosciitir. t Ideni seniiebat Pelrus Venerabilis qui
,
jusmodi, nec tali fratres teneniur obtemperare nian- iii epistoia ad Margaritam et Poiuiam , neptes suas
daio : « h^rgo nec pralali jiissio, inqtiil ileium sic disserit {Lib. vi , epist. 59) : « Non paiieiitia, iioii
S. Bernardus {Oe Frwc. el disp., c. 5), ve! prohibitio biiiiiiliias, non cliarii;is. non tpi.iilbet a'ia virtiis so-
iioii pra?tereat terminos piolessioiis; nec uiira ror dieitur angeloium, sed virginiu^.s ; liiiic B. Ilie-
exteiuii poiest, nec coiitra!)i cilra nibil me praihitiis : roiiyinus : liene ad virgineni anq, lus mitlilur, quiii
proiiibeai liorum qujc promisi, nec plus exigal qn;ini seinper ange
cognala lirginias; profi clo iu
is csl
proiiiisi vota inea noii augeal sine mea voluiilate,
; carne pra-ier caiiicm vjvere, iioii teriena vila est
iiec iiiinnal siiie cerla neccssiiaio Raiio est (jiiia sed coele-tis unde in e;ini(; angelieam gloriain :ic(iui-
;

< ;ibsiiue iiecessilale remissio voti noii dispens;iiio, rere, majus est merilum q!i;;iii habeie; esse eniiii
sed pi;ev.iricalio est, > ul loquiiiir ideiii S. docto.-. 1' angelum relicit.j!is e-l esse v.io virgiiiem vi<Iiiiis ,

Liia:Hsi ipse, quoil absii , aliter aijal.] Oliedieiiles est. > Et iiilVa « Quid [liuribtis exsequ;ir laiidein c;;^-
:

apo^ioli Pelri praicepto ; Servi, subdid estoie in omni lilalis ? Cas!ii:is eiiani uiigi-hiiii lee:t et qui eatn ,

timore dominis, non tantum bnnis et nwde^^tis, sed .servavil angelus csl. s
eiiam discoiis : in his eiiim jns et potestas iinpeiai;di Nolaiidtiui veioS. Bened cttmi noii pra^cise dixisse
{le^idet, a qna iiec nialis moribus exciduni , nci; virgiiiitahin amare sed custituiem ;
, {{U :i p.iticoiiiiw
iiiinus quaiii boni, Clirisli nos viccs geriini niide iii : esl virius , (|U;im iii oinni iion iiHido corporis
ill;i

apposite ad hunc lociini Pelnis Dami;ini {Opusc. 15, sed etiim cordis incorniplione reponiiiil. Et bano
c. 20) » Nolile, ait, de vesirorum priorum perpcraiu
: S. Basilii , « tijus casiiiaiem iaiilo|ieie eoiiimeiKlat
forie viveiiiium
inerilis dispinaic, cl iion qu;i via S. Cregorius N.iziaii/.eiius in or.ii. Innebri ;id ejns
gradiunliir, sed cujus vice luiiguiiiur aiteiideiites, laudem ,
(liiliini leiliir: Et mulierem ignoro, et virga
iiiis iii Chri>to huiniluer obedito nen sum ; ei ipse ad Clidonem discipuium .scribens
Mcmores illud dominicum prceceptum : < Quce dicunt ait : < Ct qiudeiii JlagitiUiii vitavi lOrniealionis , ;ii

faciie; quce auteui [aciunt (acere uolite. > [\{io respexisse iiiiindili;e vir^in;ilis noieiii 151
arcana cordis cogi.
videtur Peirus Blesensi> cum liixit {Epist. 151): , latioiii! I(i;davi.> At sero casitis e-se etiam posi ;imi'<-
« bi auiem vitie nequioris est alba>,ci i;imeti ex s:im vir^iiiiiaieiii iitiltiis n:)ii poie?!.
cli;iriiate obedire oporlel scriptum csl enim Quiv ; : 1'orro qiiod jnbeiiinr amarc, sumino proinde siii-
(iicutil facite, qucc auiem faciunt facere noliic. > dio jnbcmtir cusiodire ,
iu tpio phuie rcdarguenitus
 ;

s. r. HrNR!;i;;Ti 536

venit error qunrumrlam, qni.ut scribil IJolierius, ctim A lionem, ui poteqiifesit frumcnlnm pleclornm, vinuni
nullibi in Regnia de casHlale aliqnid legant, moen- gerniiiiansvirgines. » Sedatenim,euminnobismanei
ciiura caslitaiem hami vovere .-iffirmaverunt, qnasi ChrisUis, saevientem nipmhrornm legem, pieiaiem
vero monaslica professio caslitalis, ul paupertaiis forroborai, ppriiirbati.ines animi exstinguii, > inquil
et obedieiiliae voium non includerel. El noime nos S. Cyrilliis ( Lj6, w
in Joan , cap. 17 ). Unde ei
puderet in castris Clirisii moranles non caste vivere ? S. Bernardus suos •A\o(\mm[Serm.inCoenaDoinini),
cnm in antiquis mililum, inaxime Romanorum, cas- ( Si qiii<, ail, vesirum non tam saepe modo aeerbos
tris rastitas servaretur, ul scribil Bernardus Cassi- senti;iliraeundiae motns, invidiae, luxurice, aiit cae-
iiensis : unde el castri nomen ortuin, quod mililes leroriim hnjusmodi; agat gratias corpori etsanguini
iii eo degenles casirati vitlerenlur. Domini, quoniam virtus sacrainenii operaiur in eo. »
Ad servandura autem pretiosimi castitatis thesau- \ide Cassiani collat. 22, cap. 6.
Tuin plurima conferuni, qus isiliic etiam conserere Qniniam servnndae caslitatis rationem suo exem-
fion erit fortassis peniius otiosum. In liis receiisent plo edocet Sapientia, cnm di.\it : Cognovi quod n(.n
iinprimis jejiinium, oliitsiialis fugam, novissiinoruni possim esse cominem, nisi Deus det : adii Dommum ct
recurdalionem, frequenlem Eucliarisiiie perceplio- d. preca/Mssum(Sap. vni).Quoiiens ergomotiiincariiis

iiem, oralionein, harniiilalem, Dei pryeseniiam, pa- inordinaium senseris, quoiiens hiistein adesse invisi-
lienliam, et soliludinein fugamque mulieruin : de bilein ad nocendum perceperis, mox ad pendentem
quibii> pauca subjicio. in cruce Filinni Dei confugito. Horlatur eiiam Ael-
Piimo eigo, qiii iiicorriiptam servare cnstitstem rediis (/n Regul. c. 25) ut ad B. Virginem Mariain ,

desiderat, jejunio anie omnia corpus affligere debi-t, _ poissiiiium recurramus.

**
vulgare esi eiiim proverbium Sme Cerere el Baccho : Sexio. Casiitatem. < Seniores riinnt app ehendi
frigpt Yenus; el econlr;». Hinc S. Ainbrosi»^> {Lib. i non po^se, nisi prius in corde huiniliialis fundainenia
de Poen.}: t Libido, inquii, gravis :gnis est. el iileo fueriiit collocala, i inquit Cassianus ( Ltb. vi Jn-

non debeiiius illi alimenia prabore. Liixuri* p^sci- stit. c. 1.8). Ei S. Gregorius {Lib. vi Motal. ap. 23)

lur l.bido c nvivi s, nuiriiur deiiciis, vino acfendi- < nul am dic it esse caslitaiem, quam non commendat

iiir, ebiielaie flanmiatnr. i Et S. Juannes Climac. huiniliias mentis. > Cni coiicinii illud S. Bernardi
(Grad. H): «Qiii servit venlri suo, et iiilerim cona- (Lib, de Amore Dei, ".30, tom. Ill ) < Castitas siiperbn :

lur spirituin luxurijE vincere, perinde ficii aiqiie is non casiitis est, sed ornaium diaboli prostibnluin. >
(|iii incenrlium viill > oleo mpeiare.
Qiiapropler, Septimo. Perleci;fi castilaiis statum perpeiuo le-
( Saiiciissinii principes inoiiachornm ciip eiites am- nere poierimus exCassiano (Lib. vi Inst., c. 21) • Si :

putare libid nis causas, victum nobis pircu.ni el le- Deum non solum secretoriim nosirorum actnum, ve-
niiera consiitiierimt ad cerlam mensnram, quo cor- rum eiiara cogiiationnm cunr tarum diurnum parili r
pus snsieiiietiir ad necesilaiem, ei non incrasselur noctiirnumque inspet torein esse et ctinscium cogiie-
ad libidinem, i iit scribii Trilliemius ( Homil. 21 ). inus, ac pro oniiiibus quae in nostro corde versau-
Jejuiiii miiein noniine cuncti maceralionis genera tur, sicut pro factis et operibus nislris raiionem nus
vnlgo inieliis;iini,quilius iisi pcrsiepe legunlur ^anrli, ei re Idituros esse credamus. i

iit htdos libidii;i> aestus exsiiiiguereni. I:a monachiis Oclavo. < Quanium quis in lenitale ac patientia
qtiidam oiniies ad lucernae nainmam sibi digiios iii- Cfjfdis, lanium in corporis piirii:ile proficiet; quan-
cetidisse diciiiir, ne libidinis flanima cor snuin ar- toque longiiis iracundiae proi-uleril p;issionem, tanio
dere perniilteiei {Lib.\ de Yit. Pal.Jibcllo 5, n. 37). C ca^iitaiem tenacius obtinebit non enim aesiiis cor- :

iia S. lieneiliciiis (S. Creg. l. ii Dialog., c. 2) carnis poris declinabit, nisi qui animi ni' tus ante corapres-
l«;iilatioiie alllictr.s, in sp.nas et vepres cnrpiis nu- serit, quod aperlissime Salvaloiis nostri ore laiidaia
diiiii provdlvil. It.i S. Beriiaidus (/« ejiis Viia l. i, Lealitudo declarat Beait m tes, quoniam:
'P'^' 153
<^. 3), quod cuiiosiiis ieininiiin aspexissel siagno , possidebunt lerrum. Non ergo ;iliter iiosirani possi-
pelii consirc:o tollo leiiiis se immersit. Ali fligel- debimus terram, id esi non ali:is diiioni nostraB re-
lis, ciliciis, vigi iis, cbaiiieuiiis, ferreis caienis carnis bellis hujus corporis terra subdetur, ni>i mens noslia
leiiiatioiies inipiigiiaiunl, et viceriiiii. Vide Uegul.iin prius fuerit p:il enliae levitnte finidaia, nec poierii
i'. Aeiredi ad Virgiiies, cap. 26 ei 27. adversus carnera snam libid nis bella coraprimere,
Quia ikui iiii: us castilati qnam ipsianimre
Secuiiiln. nisi prius arrais niaii^uetudinis instruntur. i

ininrua esl oiio-ii^ts « Qui tliesaurum : niaginm in Deir.que casiitas ainans est solitndinis, nec efH-
li;tui corpore poitaiis, inqiiit Trilhemiiis (Uo-
i cacius aut magis praesens adversus omnes caniis
iiiil. 21 ), oiiniii fngiie, semper aliqiiid boiii facite, inipressiones remetJium existiinaverunt SS. Patres,
ui qi.oiies tenlaior riialioltis acces-erit, ulililer vos quani fuga mulieruin, ut hosiem quasi fugiendo vin-
«ji^cupalos invenial. En mvero qui otiosus esl, insidiis c niiis; tiiiam castitaiem non credenles hoste prae-
palei ieii'aiilis; qui aiiteni cceupalur in opere bono, seiite. Ita S. Casarius (Serm. 293 in append. Serm.
adiiuni tlaiisii oiiineni ins diis. > Cerle lerrere nos S. A:igutt.] Coiiira libidinis iinpeium < apprehemle
:

iieliei qiiod si ribil S. Joannes Climacus {Grad. 2) : liigam si vis obiinere vicloriam ; nec tibi veiecun-
,

« Miillos vidimus in sa'Culo yrtt cnris, soilici- 152 duni sit fiigere, si castitatis palmam desideras obti-
l dinibus, inigis, vigilii^qne, corporis sui furiosam ,. nere. Lnde, fraties cliaris^imi, ab omnibus Chris-
lyraiinidem fugis-e, qiii pnsiqnam ad religiosj! quie- tiaiiis, pra-eipue lameii clericis, sive monachis in-
tis ei secieiiH viia; silentium se contuieruni, per digna el inhonesta fainil aritas fugieiid;i esi, qna
lefr.iclarios corpuris molus mise e ^unt inquinaii el siiie iila dubiiatione qiii fainiliaritatem iion vult
]>olliiti. I vitare suspectain, cilo dilabilur iii ruinam. i Li
Teriio.Ad tuendam servandamque castii.iiem plu- p:iulo posl : < Quod aule II l.bidinem fn^iendam es-e
riiiiiiin valet novissinioruin, mnxime inferni melitaiio: siig.:erimiis, apostdus Panlus evidenler osiendil, (|iii

id quod sordida cogitalioiie impiigiialo alicui fralri ciim omnibtis resistendum, diini
vitiis pra;dicaverit
l;iiiiiii<iri liac siu-ilitiid senex
ne edocMt qnidain roiitra iibidinera loquerelur, non dixil resistite, sed
(Liii.ydeVii. Pai.^ tibellob,n. o'd) Miiler quiinilo : « ftigite foinicationem, ac sic contra reliq a vitia, Deo
viili ablactare liliuiu suuin, aliqni.l amaruin snp r- au\iliante, debemus in pra;seiiii resistere, libidinein
unj^il uberibiis siii.s el cum veneril infaiis ex co.i-
, \ero fugiendo superare, licet alibi in Scripiuris tii-
sneiiidine l:ic sugcre , senliens ainaiiiudinem re- viiiis legiiniis Noli inqu l, in [aciem virginis inti-n-
: ,

lugit milie eigo el lu ainariiudineiii iii cogiiatione

: derc. ne te scaudalizet vullus ejns. • Ideni dotciit
lua. ) feleini vero frairi qiiaiii ainiriindinfm pone- S. Hitronymus scribens adverstis Vigilantium snb
ret , respiiiidit cogiiationem inoilis et lormenio- liiieni, et C.issianus lib. vi liiviitutiiiiiuin, c;tp. 3
luin quaj in Inluro sa^culo peccalor.bus re>e vanttir. t|tiibiis concinit ill.id Goffridi abb.it. s Vinil-icinensis
Qoarlo. Iiiier alia servandse caslitiiis media, sua- {Lib IV, ep. 41) : < Ubi ini^nlina e sx'cul.iris est assi-
deiil lreii'jeiileiii sacrosanclie lu(lr.iristia' per.ei)- duitas diii deos-e »on cr.'iii;nr grandis in"'quilas,
 » )

337 IIEGLLA COMMENTATA. CAP. IV. 35»

iuaxime in Iqoo femiiieus liabitare per-
in qtio st;xus A fex ad Castoriura Arlminensem episcopum scribens
ipillilur, i>er <|uem eiiain suspeciae
religinsfle persoiK-e {Lib. IV Reg., cap. V->); el ad Valentinum abbalem
iialieiiiur. > Al coiistaniiores eliam aniinos terrere {Ibid. lib. III, cap. 40), qni feminas in suo admise-
debfiit \v.tc S. Beriiardi verba {Srm. b5 in Canl.) : rat monasierio < Hujus te
: pr;ecepli serie, imiuit.
< Ciim lemina semper esse, el n(m cognoscere fe- commonemus, ul neque mulieres in monasterio luo
iiiinam, iioiine pliis esl quam morluum suscilare? » deinceps qualibel occasione permiltas ascendere ,
^t-c ine ininus movenl, qnje nonnullus ex priscis neque monachos luns commalres sibi facere; nani
mnnacbis Moschus in Pralo spiht.,
(licebat {Joan. si hoc denuo ad aiires nostras pervenerii, sic le se-

c. i-ll ) « Fiiioli, sal ex aqua est, ei si appropinqiia-

: verissiniie noveris ultioni sibdeiidura, ut emeiida-
veril aqiiae, to:itiiiuo solviiur eldeQcit; el moiiachus lionis tu3B qualitate, caeteri sine dubio corrigantur. »
siiiiililer ex muliere esi ilaque si apprnpinqnai mu-
; In antiqua etiam formula condendi privilegii slatui-
lieri, sitjvitiir el ipse, aique in id desinii,iii jam mo- tiir ( Exstat Scec. iv Bened., part. i, pag. 744),
n:i(liiis non sit. » Kl Pelrus Damimii {Opusc.H'., iit f muiierum accessus iiilra portas monasierii nul-

cnp. 5 ) « In
: (|U0'1'iii nionle Orienlis lapides suiit liiienus fiat. i His oinnibus acceiliint civiles impera-
igiiireri, qui miisculiis ei leuiina nuncupantur, et di- torum leges , Jusliniani novella i53 : < Non ingre-
cuiiiur pyroboli, qui iiimiruni cum a se iiivicem prn- dientur omnino neque mulier in monasterio viro-
cul siiiil, non accLnduiitur. Si vero femina appropin- rnin, ni^que vir in muliebre, vel obleniu memoriae
quaiiir niasculo. prolinus ex eis ignis egredii--, iia i55 defuncti illic reioiiditi. vel ob aliam causam;
ul oiniiia qu£ circa mniitem suiit llammis vaporaii- ei maxiiiie si quis fralrem forte, aut soroiem, aui
tibis exuraniur. Ab ips s ergo lapidibus edocemiir, t> quempam ex genere cmijunctis se in monasterio
ui si consumi libidinis iiicendio nolumus, muliebris habere dicat; monacbis eieiiim cognatio in lerra
aspe tus laciem decl nemus, ne de conspecta lorma iio;i esi ut pote (jui cadestem viiam affectent. »
,

flaiiiiiia prosiliat, qiiae in nobis non montis, sedmen- Quam legem etiam ad deriinclos extendil, decemeni
lis fruteta pervadat. < ne virum recnndimlor in muliebrium monasterio-
Nemo ergo jure mirelur taniam in priscis mona- rum sepulcris, neque mulieres in virorum monasle-
cliis femiii s vilaiidi solliciiudiiiem , ut non soluni riis seu asceteriis defoiliiinloi'. »

eis moiiasierii sui, sed ingressum per-

iiec oraiorii Dict.t cnnlirmil antiqua monachorum
hacieniis
niiiierenl, imo nec sui conspectum aut congiessura praxis, quos nun juam iii mnnaslerio femiiias intro-
facile cnncederent. duxi se coiislal, ut iniiiiitis pope exemplis demoii-
154 Certe probibitum olim in virorum monaste- sirari possel iiiio nniiiiulli eo progressi sunl, ut
:

ri:i leiiiiiiis aditiim passim lestantur antiqme mona- iiec animalia sexus feminini, jiuta vaccas, capras, el
clioriim rcguUe Rcgula leriia SS. P.itrum {Cap. 4),
: atla hiijusinudi nuiriri in mniiasteriis suis laterenliir;
< faiiiili.iriiatem ommum mulierum, inqiiit, tam pa- quals fuit S. |'lato Sacundinnis monasierii hegume-
reiiiiim quam exlranearum pro cnsiodienda vita, vel nus, teste Tlieodorn Slndiia in ejiis Viia n. ^5; qua-
caveiKiis laqueis diaboli ab omnibus monasteriis, vel li-i ei ipse Thoodorus Stndita, ut videre est in ejus
culiuris nionacboriim; ^eu freqiienialionem niona- Testamento, qnod ref-rt Haronius ad ann. b^6.
choruni a monasleriis puellarum, scut regula edocet, Kamdein di>c piiiiain ulno ainplexi suiit (lOsleriores
piohiLiere ccnsemus neiiue iilla mulier iii interius
; monacliorui.n onlines alia-qne re igiosae congregatio-
alrium mona^teiii iiigiedi audeat. Quod si cum cnn nes. [laiic suis Giiigo Carlhusieiisis prior pr;»'Stribit
silio vel voluntate abbaiis moiiasterium, vel cellulas C liis verbis {In siat. c. 21) < Mulieres, lermino.-i in-
:

innnachorum quxdam fiierii iiiiiressa, merito ipse Ir.irenoslros nequaquam sinimus, scieiite> nec Sa-
abbas et nomen abbaiis deponai, ei inferiorem se pientem, nec Prophetam, nec Jndicem, nec liospiteni
oiiinibus presbyteris recognoscat quia tals sancio ; Dei, nec filios, iiec ipsum Dei ronnaiuin inanibiis
gregi praupiini debet, qui eos immaculaios Deo of- proioplasium poiuisse blandilias evader^ et frande^
ferre prncurel, non per quaslibei familiaritaies dia- mulierum.... INec jiosse hominem ani igiiem in sinii
bolo sociare lestinet. > S. basilius ( Serm. 1 de In- abscondere ut vestimenia illius nnn ardeaiit, aut
$til. nwuach ) < Mulieres a monasteriorum ingressu
: arabulare super prunas planlis illaesis , aui picem
prorsus arceantur. > S. Cxsariusiu Hegula ad Moiia- tangere, nec inquinari. > Et iiova (^aithusieiisiuni
clios tap. 11 : < Muiieres in monasterio nunquam in- Staluta {Secunda purl., c. 6, n. 22) : < (Jinnibus
gredianiur. » llegula S. Ferreili {Cap. 4) < Mulla : personis ordinis iiihibenins, ne infra domoruui no-
peniius inulier ad monasieriuiii, etiamsi pro dilec- strarum clausuras, vel clausnrariim limilatione-i fos-
lione expeiere videaiur, accedat.Similiier eam eiiam quibuscuiique designatas n ulieres
saiis vel signis
religioiis feminis vel puellis, ne qua forie occasio iiigredi permiltanl; sed |ioliiis quaniuiii poternni se
niiiius inlelligeiiiibiis lelinqualur, accedeiidi liceii- (ilipi-naiil, ei defeiidaiit, qiianlum iu eis est ne in- ,

tiam amputamus ; quia nun potest babitalio in lnii- tieiii; qui vero culpabdes, vel neglijjentes fnerinl in
gum es>e secura. inimico proximo ei hoste vicino. » reini^sis, si piiores fnerint, sinl exlia sedes suns
I

Denique liegula Tarnaiensis nionaslerii {Cap. 20) iiliii|ue iii coiiveniu usque ad sequens capilulum •^e-
:

< Feiniiix vesiruiii non lieiucnlcnt habilaculiun, sed iier ile, iii quo eliain claiiieiil culpas suas; alii vero
cuni pro devolione sua, vel pro amore religinnis ve- t\ de ordine iisqne ad i>iem capilulum siiit in disciplina
stiae expeliennt iiio:)a>leriuiii,non eis concedatur iii- generali, et obedienlias, si habent, araiilant, » Idem
lerinres ninnasterii janaas inlrnire; sed in nralorio, renovanl (ii part., c. 20, n. 5j in nov.i coHectioiie
aui in hosjilali doiuo leitdatur iilis bonor et gratia. > si.itutorum Parisiis impressa aiino 1582, prnliib ni-
Hanc veterum monacliornm disciplinam confirmanl qne aucturitale suiiimnruin pontificum Julii II el
conciliuin Turonense i {Cap. 17 ) his verbis < Mu- i'ii V, < sub pcenis privatiniiis oniciorum qu:e iii
:

lier inira septa innnasierii nullatenus inlrnire per- praiseiitia obtinent, et inliabit.taus in po^lernm ad
miltaiur; si abbas in hac parie aut praepositus negli- illa el ad alia oinnia, ei snspeiisinnis a divinis ipso
gens apparuerit qui eam viderit, et non statini eje- facto sine alia declaratione iiicurrendis. > Nec iiii-
ceril, excomraumcetur. > Conciliura Antissiodorense nus severi videoiur Cisiercicn-es, cum in antiquis
(Can. 26) < Si quis abbas mulierem in monasterio
: detinitionibus haec scribunt {Di>t. 5, cap. 5) : < Iti-
suo iiigreili permisei it, aui feslivitaies aliquas ibi spe- gressus mulierum iiiira sepla ahbatiarum iiosiraruiii
ciare piacteperit, iribus raensibus in aliomonasierio omniiio inlerdicilur, nisi super hoc doiiiiui papae pri-
recludatur, pane el aqua conientus. > Sirailiier Uo- vilegium babuerini spiciai-', excepio qu.>d, cum ma-
iiiauiim sub S. Gregnrio ( Apud Baron. anu. GOl jor ecclesia noviier dedicatur, per novem dies caiisa
cavel < ne iii servorum Dei recessibu> ei eorum re- devotionis ecclcsiam vi-iiare poierunl; sed nuiiqiiani
ceptaculis illa popularis coiivenlus praibeatur occa- lunc vel :dias otcasione aliqua intra septa moiiastiTii
sio, vei mulierum fi it iiovus introitus, qiiod omiiino P'rnnciare sitiibi confra pracsumi luiii fiieril, dis-:

uon cxpedii. aniinabus ecruin. Idcm jubci S. ponii-

» coopciianlur aiUria, ci i1mi:u \i Ili uii m u.ii.e iH •.
;
 ; !

r>39 S. I». BENEUiCil !0

ocrle-ia c«?lebreliir , fiuaniiiu ibidem fueriiit J^gg A niiiiisierii, el tales secnm ipse pontifcx iiaroclncal
iDnlierfs laciens autem, vei conxeniiens, et piocu-
:
qnaes conunendal fitio pcra-
viia et relig o sancla ;

laiis pcr liticr.is aposiolicas, vel quoquo niodo, si cto officio, coniingens, niinlqiie anibioiis pcr
niliil

.ilbas bier.i, omni feria sexta sii in pane et aqua ns- concupii^cenLi;!' slimulimi, vel rapin* pravitaiis :nge-
(pie ad sequens capitulcin generale, ibdein veiii;m nia, sed graiis per onmia agens , ad propria niox
peliturus, et gravitf r pnniendus ; si vero prior, vcl regredi non niorelnr. » Dbi quod ait :''Jttles secum
^;«b|irior, vel cellerarius fuerit, ab olficio dcponatiir, ipse ponlifcx iulroducal,elc., inleliigendum videlnrde
et Iribus diebus in pane c t aqna pi'rag;il
uno eoriim aiiis aliaris m'itiRlris ut coiiigimus ex Ucguiis
,

levem culpani ;
monachij el ronversi poe-
alii vero S. Cu:sarii ad virgines, c. 55, el S- Dojuiii cap. 55,
nam simileni sortianlur, et iiliimi omiiium siiil per in qnibns bsc lcgo e Nullus :virorum in secreia
;iuiium. » Hujus decreii praxim {Exstal in Numasiico parie in monasterio ct in oraioriis iiitro;'at, excepiis
Cisttr., p. 50U) salteni aliqna x parte viiicre csi in t e|)iscopis, provisore el preshylero, diacono, snbda-
capiiulo generali C slerciensis onJinis .^nni 1205, in cono et uno vel duobus lecioribiis, quos et ajlas cl
<luo hjcc recitanlnr « Abbas de Pontiniaco , qni
: viia cnnimendel, qui aliquoties missas lacere debeani.
conlra formam ordinis reg;nam Franc a) cum aliis Cum vero aiii tect:) reslatuanda sunt, aut osiia, vel
i^jusdem hexus non paucis in suiim monasteriiim in- feneslrsc sunt componend.e, aul aliquid hujusniodi
irodiixit ad andicnduni sermonein in capiiulo, ad repar;indum, artifices lanluin el servi, ad operandiiin
processiDnem in clansiro, ad reficiendum, ei periio- iiliquid. si necesiitas exegerit , cuni provisore in-
ctanduin duabus noctiims in infirmilorio, sumpta oc- troeant; sed iiec ipsi sine liceniia ant perniissu ma-
casione quod ex rescr.pio doinini papic,etev per- iris. » Addit S. Caesarius cap. 34 c Maironoe eiiam :

inissioiie domini Cislercii eidem dominae patebal ^saeculaies, vel puellae , seu relquae mnlieres, aul
idiius illius monasieiii, cu:n eo usque procedendnm viri adbuc in liabiiu laico «iniiliter iniroire probi-

nec dominus pap:i, nec abbas Cistercii indulseiint , beanlur. » Quid quod nec medicos virginum nioiia-
^t;d ncc etiam aliqnid lale cogilaverint et 'iiiia l.nni .steiia iiig'edi perniill;it S.
; Gregorius papa? Vide
ciioiine faciuin sustinuit in totius ordinisCisierciensis conc. Maiisconense i, cap. 2, Forojuliense ann. 7yi,
injuri;iin licet absijue omiii reiraclalioiie deposilio-
;
cap. 12, et uovissirao Trideniiiium, sess. 25, de
nein inerereiur in inslaiili, tamen ad inslaiiliani et llegul. c. 5.
[letilionem domini Uemcnsis , cui iieg;ire quidquain Qiiyii auiein ex Regulis S. C;psnrii el saiicli Donaii,

iiec volunius, lcc debeinus, el aliornni etiam cpi^co- ex priviicgio Joaniiis pap* IV, el ex Vita S. Liobui
porum, ei parcilur in 5;ra."seiili. Vertim iie oiiinino niodo proiulimus, ea non solum probani denega uin
iinpunila remaneat taiila pra,suinplio, extra slalhim prorsus in asceieria virginum viris aditnm, seil eiiani,
;ibbalis maneat usque ad Pascba, nec cclcbret nisi de qnod majus cst, in earum o aloria sen eccle ias,
iiccessiiae sui officii et i-cx dielms sii in hni cnlpa,
, quod conlirmainr e\ concilio Epaonensi anno 517,
uibus scilicet dicbus iii Cisieicio, el Iribus in Pon- c p. 58, Arelatensi anno 615, cap. 7, Turoncnsi iii,
liiiiaco, uno enruin in iia^ e et aqua liinc el ii.de. » eodem anno, cap. 2'J. Idein vice versa de monarbo-
Cassinenses (Cussin. iJeclnr. in lieq. S. B , cap. 55) rufii ecclesiis asserendum esl, in qnas nullus oninino
cliam siib poena e.\Ci>mintiiiicationis pso lacio iii- iiiiilicribns qiiibuscunqiie, eli;mi religiosis paieb;ii ,

• uiieiidae proliibeiit, duci anl recipi intia septa rc- ingressns, ut colligilur lum ex Hegula S. Aiueliani
};ul ria moinsteiii mu! eres, sive laica-, sive reiiLio- ad inonachos, cap. l.-i, r|nGe femina> sive cons.ingni-
^as ; Coeiesuni [In Cvust. c. 11, § 5) sub pana priv:- Q neas, sive iiotas, aut alias ad Oralionem ingredi noii
l oiiis of.ncioiuni, perpeuise inh.iijiliiatisad iila el a!i;i permitiii, inio nec viris laicis; ex cap. li; e\ coii-
in posieruni otitiiieiKJa, el aliis poenis in cannnicis ciiio Aiiti^siodoiensi c;iii. 2ij , (juod cavt t iie abbas iri
sanciiiiiiibiis cl Kom. ponlir. bnllis exrro-sis. Iifii- inonas erio nmlierem a inillat, aut fesiivitates aliquas
(|ne Con^lilnlioiics coiigrcg;ilioiiismontis(Jliveii[:a!i(a ibi speclure ex conciiio Homano in qno
piaccipial; ,

luec tiabciit {Pa.t. ii, c. bo) : « Muliere.s iiuii()ii;i;ii S. Gregorius pap:i prubiijel, liC epiiCnpns niissis iii
< n?iolabiier scrval;i f)ulia Pii V siiptr hoc cdiia) iii coenoino iiion:tchoruin celcbrel, iie loile « in ser\o-
moimsierium ;ib abbate admiitaninr. > rtim Dei r ccssibus ei eoiiini iecep:aculis ulla popii-
roiro qu:»: baclenns a nobis dicta sunt de mnlicrnin larls 1.5S praibcaiur occasio convenlus, ve! ninlie-
in monasieria virornm ingressu probiliito idcin e ,
riim liai tiovtis inlroiins, qiiod omniiio iiec expedil
• onvorso asserendum de viris in cceiiobi;t virgiiinni : aiiiiiiatnis corum; » cx snpra citala Jiisiiniani no-
iliis nimirum witerdiclum fiiisse omnem adiliiin, ut vella, qiiai neqiiidem ad celebrandnm leriiuin , no-
pitei ex snpra ciiata Justiniani novella 155 , ex num, quadrage.sininm, ei annunm defunclorum liiein,
S. Isidoro in lib. ii de Eccl. olliciis cap. 15, ex Viia ad nionasleri;i virornm feminis permiuil in-re.-stim;
S. L'0ba; cap. 1, in qno leleilur duo in Anglia; loco, ex Gregorio Tnronensi, relereiite S. Roniannm abba-
iiui dic inr Wiiibrunno , luisse coenobia , virorum lem Conilalisceiiscm, ul mulieribus ad &uiim sepul-
nnuiii, fcmiiiarum alternm, < qiiorum ab iniiio lun- criiin, quod Deo revcbiiKe nttVerai mirKCnlis corusci-
(lationis suie ulrumque ea lege disciplinae ordinatum luruiii, pateiei accessus, voluisse extra propnaiii
c>i, ni iieuiriim corum dispar sexus ingreilerelnr ecclcsiam sepnliura donari, « iNoii po esi iicri, iii-
iiunquam eaini virornin coiigregationem fcmiiia , j. quiens, ut ego iii mouasleiio sepnlcnnn Inlieaiii, a
£ul virginum coniubcrnia quistpMin virornm intrare ^ quo nuilieruin arccliir acccssiis. » Alijuo bic luil
peiiniileliaiur, excei lis solummodo presbyicris, qni communis Oj diiiis benediciini nsiis, geiiei alistnie pene
iii ei clesias carnm ad agenda nvssarnin oflicia lan- omninin monasteriorum iio^lroruin consuetudo qtiO'l :

inm ingretli solebai.t,ci consuminata orationesta- ne qiiis a nobis gralis conlicium e se exislimei, (luusi
lim ad sua 157 '*^dire. » Eicap. 2, S. Tetla, ejus- s.iigul;ircm qnorunidam, ci quidein paucorum cu',iio-
(ieiii iioiiasteiii diciiur i non
;ibbaiissa tantum
,
biorum |iraxim, pro gcnerali consuetudine traducero
Jaicis aul clerids, v^rnm cliam ipsis quoque episco- vclienins, lem si non de oiniiibu.s, sailem de pra'(i-
pis iii congiegalioiieni eaium > ncgasse iiigressum ,
puis ei iiisignioribus inoiiastcriis cerlissimis lesti-
cxcepto nimirum aharis olTicio. Idem videre est in inoniis dcnioiistrare nnn eril foilassis ingralnm, el
privilcgio Joaimis papi; iV, pro sanciimonialibus cu- uiinain alii|uando ulile
jusdani coenobii B. .Marix' in Galiia, in quo inler alia Alque ut a monasieriis ab ipso S. P. Bcnediclo
Miminus pontifcx vnlt, nt i episcopus, qiiem mater non lcgaisins
coiisiruciis exordiuni diieainns, tiuamvis
spirila is, paier(|ue iiionaslcrii, vel cuncla congrega- S. Falrcm mulieres ab iiigre-,su cciletiarnm cx<lti-
lio voluerit, ad celebraiida missarnm soiemnia iii sisse, iiiliiloniiiius tainen ciim nctpic iii cjiis Yita,
congrcgationc albaiisbai vel ctiam reliquarnm jiinio- ncqne iii jus Kcgula bunc illis pcrinisisse scnbalni,
i

riim, sacraiidi etiam labnlas altaiis, in quibus miss:c iioii lcvis Cdiijecliira csl, cjns ecclesias mnlicnlin.s
'iebcant celcbraij, habcat facundiam * in eodcm mo- pfiiiltis iiiat cessas luissc ; salicio ni sibi pcrsuasis^c
iiitblerio iiigrcdicndi, ad officiuni scilicet saccrdolalis videiiiur olim Cislc)ticn:cs, cuin e.\cinplo S- lcgisla-

__.' Sic pro copim, faculKaem, iiisi nulis accuiar" ly| ogr:tph'S. Ecii,
 :

A UEGCLV COMMENTATA. CAP. \\\

loris oraloi ii ii.iiluni fimiiiis denegariint , iiti ipsi A [HLoralo inonasierio propeiiehal; > qiiamvis iiosicn
leslaiilur in Exordio paivo Cisiercieiisi cap. ii. ,
<j'!sde is S. Agili g!ali:i, nicrqiie, Tlicodoricus siiliccl
CDiijcuirain nostram corroborat siijira claiiiMi a et I.!ruiiocb;blis, i lcslaiiieni;! nihiiomiiuis de pr.v-
iioljis S. Cregorii dccreiinn, qiio iiiloidicliir epiacD- lalu ccennbio
regali ciinsrripseMint niiiniiiceiitia ,
pis in monachoriini ecclesiis inissas celelirare iio , qiiibus (ieiiiceps *jiiie e servi hei pcr lalienl a in;ine-
iorleiiac occasiime miiiieriim (ierel in eas novu^ inlroi- reiit lempora i;i di^ini culliis peiseveraiilia omoto
t«s, quije verba denoiant rein ante prorsns iii iudiiam, fi^niinaruni nccessu. > Qiiain discij liiiam servariiiit
.•tiioqiiin iKin dicerclur novus. Cerie inacces>ain feini- postea nsqiie ad ineiiiniii s:i'cu!uiji nonuin, ipio « liiic-
uis teiiipore Consianiiiii pap:B, lioc est iiiiliu sa;ci!li berliis cliricus, Bosoiiis lilins, inoa:isieiium in com-
viii, llomaiiam S. Anasiasii ad Aqiias Saivias eCilo- nioiiioraiioiie B. IVlri Luxi.vio consiitniuin cujus ,

s am , coiisl.it e.x acis qiin releri Uarniiius ad ann. clauslii aditiis mulieriliws nuiiquam patneiat, bosiiii
(»55, iihi S. mariyris reli(jiiiiie exlra nionasliTimn iii niodo ing;es-us, cum
ilbcins nuilieribus per aliquol;
aliain S. Joaiiiiis eiclesiam eiiergniuena! lii ei;<nd.e dies leiiKirari nnn ireiddavil ; > qua de rc euni ar-
graiia deiatas diciinr.ir, eo qiiod in ipsnm ntouase- giiit Benedictiis papa III in epislola ad episcupos
iii
riiini, id est nifinasterii basil;cain mtdicv non inijre- , regno Caroli constiuitos.
(liinr, Sed qindquid sil do mo;ia->t^'; ii> a S. i]eaediClo S. Coiuinbaim prreivei at S. Joannes P.eomensis
,
iiisliiuiis, de eo quod posi morte;ii preiioso corporis (jui, ut b'gimiis in ejus Viia, n. 10, neqnidem s;ecu-
sui tliesaiiro diiare digiiatus esi, Floriacen>i ^ciiicet, iaies viros sacris niysienis iiiLe.-esse siofrei
nulla contioversia esse polest post Adrevaldi iesti
,

niulto m:iiiis feminas; p;rseveravitque bic liius. s.d-

iQQ
,

moniiim in lib. Mirac. S. Benedicii, c^P- -^, ubi

i lem quoad ieiiiiiias , nsque ad secundam S. Joa;iiiis
agens de reliquiis SS. Dionysli et Sebasiiaiii Fsona- " lraiislatione:ii teinpoie Caroli llagni taciain , qno
.

censi inonasterio conressis, sic loqiiiinr (Scc. ii Ue- * ipsa rei novit.iie sexus uierque promiscue iiilzreili
lerque pr
ned., piig. 38i) : c Porro quia antiqna auctoriiaie permittebaiiir ccclesiam, > ut scribit anonynuis iii
sanciiiim erat leinin;is evira e.\l8riore9 ponas mi>na- bisioria prscfaiai iranslaiionis n. 8 (Scec. { Llened.,
slerii b.uidquaquain iransiuim introrsiis iKibere, lii paq. 055). < Processu ven» temporis, addil idem scri-
ipii a longe saiKtori;m meiiiorlas secuii fuerani, ad piov [Ibidem), ejus loei fratres religio^o s uicivertt
preces couveriunliir. nt periiiiterelur eis po cenlibiis coiisilio .iii ium coiiiubii a lre(}!ie!lia "feminariim pcr-
causa oralionis e. clesiam in qua san;:toruiii rebquiai peiiio coercere
, re^^iilari professioni non iiiicgruin
deposili; eraiit iiigreiii, vot.iqne sna persoiveie :
, iorc arb;trai!tcs, inoliLdui Ircqiicnier vel asiicctiii in-
quod quia advtTSum erat n ligjini nionasucai, i.ullo s icscere, vcl ;dl.i(|ui:) itiip!ic;iii. >
omiiino p;i( to i-npeirare v:iliieruiil. Iliis vcro io picce flaiid ; rociil a iieomensi disiai Besuense S. Peiri
I.erdnraniibns, ccepere et am qui;ii;e n(>b;iio;es causa roeiiobiiini , q;i(id lemporilHr-; Pijipini regis An.i;!»
153 lanti rumoris e\cil:ili, ad lain vcne iioile un- ciijuid;uii Tii.odardi ii\ori non lam ciisiodiendiim
deqoa,|Ui; coiiruiere speci:uiil in, junciis |ue precibus quani (liripieiidiim iradiuim cum fui-set, ah imjressn
vi.\. e\torqut're qiioqno modi) ab abbaie et Irairilnis sacrosancta' basiliac- aposlolorum, proliibeiil.bns iiio-
potuernnt, utexir.i porlam iiicna-fier.i, ad o. cideii'a- iiacliis, nliquandiu lcuiperavil, posica veio auiiacior
lein plagain, in loco neinoiibus consito lcntorium f.icta, lcmerilalis pijeiias diviiiiius de.lil. Auctor Joaii-
eslendi juberei, quo me.!iiiri;e sancior.nn cenu toin- iie> inonichiis in Cl.ron oo Ce-.ueiisi.
pore, lioc esl vigili:i Doniiuici diei, deforreiitiir, > Consim.iisc.\htii;liii CaliiicliaLciisi coenoliio reb
etc. l!a'C verlia Ex anr.qua consueludine. ci ijuia (.d- C ^'?^(^'^^^ polissiuiiini S. Tlie fr.do abi;aie nt tradil
versuin ernt reliijioni monasncce, nu:i obiur transcur ;;nonymiis in (jiis Vita, n. 9 (Sax. iii Benid., p. i, :
renda suiit. t Oriloriiim l:uiia bo;esl;(tis
caiuela rovidcluit. iii... i

E;im(!ein !'u'sse Castrcnsis S. Benedicti monasterii feiiiiiiei accessns p;ociil haberciu scdciii circa leiii;.li
Galli;c Niirboneiisis coiistieiudinem discimus ex .Ai- j iiiuani. > Ila etiam nion;islerii ( Caraclensis cc; lesia
!iioiiio lib. 11 dc Transl. S. Viiiceiiti. c. 4 (Snu-. iv , sarcophagum cum cineribus almi tenei Pardulli ,
Bcncd., purl. ), ubi relfii S. inariyris coiiuis illiic
i qu;e ad lestiinoninin illi-as caslissiii;!! v\:(p. feinin:im
Jraiislatum non statiin in basilic;i S. tJenedicti luisse n:;llam admittil, r ulsrribebat ^uiiio 1 L 3 Gaurredus,
rcposilum, se < servmdum, in juii, venerandumijue
I p:ior Vosieiisis. iia^c in niemoiia:ii revoc iit id qiind
iii ecclcsia ;ilm* Genilricis Dei anie ipsius coenobii de S. Fiacrio refnrunl Viia S. Fi.cr., n. 6, snc. ii),
(

pnriain collocaverunt, ob devoiam niaxime feinina- sciiicet« ab il!o teinpore, (|Uo miilier virum Dei ac-

rum freqiieiiuam, qiiibus rnoiiasierii ips;us aditus ex ciisavit apiid episco|iuiii , inuliercs in cjus inonaste-
;iiiiiqua Piitruin ejiisdein loci oiisuctudiiie denega- ( riiim, > hoc e,^t iiion;is'.ctii eclesiam, non iiilrasse,
lur. t Addilque Decreveriint taincii novam basi-
; i qiiod (piid.m hacieniis sall.in ali(|u;i ex p;irie obscr-
licam in ejus honorem monasterio vicinaniexstruere, vatiir, nulli caricellos sacelli sancti conle.-;soris irans-
ad quam uiriusque sexus peisonis devoiis liber sit gredi impune pra^^uineiile.
accessus. > Vide ejiisJem libii c;i|). 17. Qiiid de Jlaji.ri Monasierio dicani? cujus b.isili<.'am
Idi III iiistitutiim in monasteriis a se institutis , fciiiinispenilus inaccess;uiidocct bistori;i iKuish.lionis
qiii eodein cum S. legislature nosiro gaudeb;il no- S. Gorgoiiii n. 8(S(i'c. iv Bened., parle i), iibi S. re?
iiiiiie, codeiiKiue agebaiur spiritu, S. B 'nediclus ab- apcito extra inoenia monasu rii loco pro
_^ li(;i!i;e c iii

b;is Aniaiicnsis propagavit, iit colligimus ex an>iiyiiii ^ iiliiiisque sexns concujsii ad tcmpus » dc!;ii:c dcscri-
cujusdam sermone (Exstai in appmi. ad Vit. S. Be- bontur. biciii de Tur- iriisi S. Slartini cccl.-sia di-
ncd. aib. Auia., scpc. iv, parl. i), iibi ageiis de basi- ccii;luni esl, ii qua caiioiiici eain quam a iiioii:itliia
lica Anianensis monaslerii, h;ec di' it llic locus « in : accepeiaiil discipiin:ini alqnandiii cliuii alijeciis ,

laiila piioribus liabitus esi rcligione , ui mulienbus nioiiaslicis insiiiiiiis rclinueriint, ai)|i;iret e\ epi- iiti
ad ipsum arccreiur acccssus ue qiuclibet occas;o. siola (Exsta: in Spij. loiu. pag. 575) Lemii. papae 11,
saiictos n liularis observanlia' corruinp^rcl niores, > sepiimi ad liugoiieni piincipem et abbaicin.
etc. Quein locuin idco rcfcrimus , quia cuin pliirima Slupeiida prorsus ;itqiie oiiini admiratio>»e digna
Aiiianeni cdiiiobio monasteiia fucriot sulidiia, h;uid vidctiir b;ic iii le S. Carib li conslantia (S. Siiiur
dubiiainiis similem iii omnihus vignisse discipiin;im. (tus in Vilu S. Caiilefi, n. t.'8, swc, i Bened., p. oSD)
Idein judiiium fcrendum est dc cuiiclis inoiiasteriis ciim enim cjus conspeclu :iliipiaiido Irui drsiderasscl
a S. (.olinnliano fiindalis, aliis^iue, ad (|uu; c siiis co- Llirogod;i legina, missls eam ob rem ail S. virum
lonias inonacliorum iransmisii, ul poie quem Tlico- iiuiitiis, lioc rclulii rcspoiisi : j Ite, opliuii juvcnnm,
doricus agc-le BruncciiiUle Lu.v:' vio cxpulit C!»
, , , ci domiiiic vestnc li;t'C mca veib;i relcrie. .^i qiiiii
quod s;cci'.'.ares homines in iiilciioia nionaslerii rc- pra;valeo, pro ea exorabo ; cirlum lamcii balicat,
ciisarel admilteru tcste Joiia iii cjiis Vil;i, n. 55
, ,
():i;inilin iii cori Oic luero , biciein nie iiiiiliciis nc-
sive, ni ait j^iipnymus in Viia S. Agili abbatis Ucs- q;ia(]uam visiirum ; iieijue boc cosnobiiim, (|uo(! Do-
baconsis \-»\k ~ ,'r.ro qnod acceiS'nii bminaruma t::iiio pracijiiciic oiiSlriivi in^rcssui mulieiis uit-
(
,
 :

343 S. P. BENEDJCTl >44

qinr.i pate1)t. » de ecclesia inteHigenduin esse

Qiift.l A aiidel)ai.»Nicdoinceps 1*1 perinis lim esi ad s.Triilmn
ni nifesinm esi Mirac, n. 12.
ex Iil>. nsqne decimum quarlum. Deniqne ile L:iui>i<'iisi
In Landeveneco eiiam monasierio idem vigiiit Te- lesialur Folcuinus iii libro de Geslis abl>aiuin Li
minis inlerdiriiim, \Q\ leslante S. Winwaldci vila biensium, rap. 4 (Npici/. tom. VI), iii principileiii
lerlia apud Boll indiini, in ciijus 4 hrec legnntur
ii. S.Petri ba«ilicam illicilum lnisse, ni-i cerio temjiore,
{BoU. 3 ilart.) i : Hiijus loci lioc priviltgium fiiit , feininis accessum id quod Foicuini lenipore , qiii
.

n( ex quo ifiitiis est primum a sanclis Dei lege a obiit anno 990, adliuc usus oblinebai : qiiapropler
S. Giiingaliieti sancila. femineus illiim nunquam te- S. Ursmarus aliam in nioniis veriiceui, ad quam po-
h)erarel inlroilus. » Idein de Deen>>i coenobio conslal pulus confluere possel, construxii.
ex Ermeiiiario in hisloiia irans-lalionis S. Filllierli, Eamdeiii in Anglia viguisse consueludiiiem,agente
ad pr.Tdicium iiionasterium circi iiiediuin sseculum praeserlim S. Cmliberto, egregio Tnrgotti testimonio
nonum facije {Swc. iv Bned. parl. i), in qua « dii- comprobaturin libroii Hisiori?eDiinelinensis,cap. 17,
kilalur utrum femir.eiis sexns ciim cfr.teris lidelibns in quo sic loqiiilur < In nullam peiie ecclesiarum :

admitii deheat , necne , ulpiie cnjiis frequenlatio quas confessor bealiis (S. Ciilbberlus) sive ante, sive
postqu:im monaclii ibi habitare coejierant, iiiiila oin- in tenipore fugse, vel posi, sni sncri corporis prae.^entia
iiiiio exsiiiisset.Decernilurqne sanioii consilio qua- illuslravii, iilia usqne liodie feminis esse constat in-
lenus aecessus eis commnnis tribualur usque ad trandi licenlia. » Deinde causain rnddii liim subdil ;

expleii nera unius anni, » iuquil Erniei.tarius n. 50. t Omnibus ergo et viris et feminis conscntienlibus
Vide n. 72 omne suis et in pr«seiiti el osl fnturis lemporibus I

J 111 vero si gradiim faciamiis ad noslra Norman- ^. muliebre inlerdixii consorlium, earuraijiieab ecclesiae
ni;e el Picaidiae nonasteria, idem inslilntuni in prs- suae ingressu penilus ainuvii i:itri)itiim. Unde in insiila
cipiiis recepium fuisse non minus conslybit , nt in sedis episcopalis ejus facta ecclesia jnssii ut ilU»
Fontaiiellensi S. Wandregisili, in M.idrincensi S. Leu- missas et verbiim Dei aiidiiiira) mulieres (onvenirenl,
fredi, in Flaviacensi S. Geremnri. De Fonlanellensi ne propius eccle-iae, in qua ipsecum nionachis coii-
elsi non ita elnceal , tameii non obscnre colligiiur versabatiir, iinqiiam accederent. Quac consueliido us-
ex lib. Mir. S. Wandregisili cap. i , in qnn mnlier ex qiie lioflie dilige:iter observatur, in lantnm, ni nsi
pagoCalelensi ob violatnm ftsti dici S. Wandregisili ineius hoslilisvel concrematio loci coraiellai, iiec in
reiigioiicm diviniius tunita, i poposi ii seflebili cum ccemetei ia quidem ipsariim ecciesianim, nbi ad lem-
voce ad S, Fonl;-
llaiia; basilicain, quae vicina eral pus corpus ejiis requieverai, mnlieiibus inlroiie Ij-
iiellK coeiiobio, eju>que dilionis perduci, » cnnique ceat. » Hscc T':rgot;u-. sub li;ieiii sa'culi xi sirib>bat.
S. coiifessoiis eeclesiam aspexissel san aa esi. LU- Sed pr;Rclara sunl ea qii.e de Thoriieeiisi inona-terii)
quid eniin S. Wandiegi-ili patro. iMiuiii rogaiura, refert Gnillelmus Malme-biirions s (Lib. iv de Pout.
non ejus in ecc'esiain, sod in B. Mai iae vicinam se Angl.,sub c Ilii so'itiido iiigen- ad (|uieieiii data
fin.):
(liici poscil, nisi qiiia feininis erat inaccessa? De Ma- iiionachis, eo lenacius liaereani snp •ris, qno casii-
iit

drn>ceiisi res citra coi iroversiam esse deb:t ex Mir. galiiis nioriales conspican ur, Femiiia si ihi videiur,

S. Leufredi cap. 4 [Sax. iii , parl. i , p. 593), ubi monstro habetur maribus advenientibus quasi angelis
;

* lemina caica juxta monasierium adveniens cum plauditur. Caeterura ibi ullus nisi niomentanee con- i

cognovisset nullnm aditum feininis illuc ingrediendi versaiur. »

palere misit candilam ad niemoriam viii Dei per

,
Quam
- Anglia
„ hauserat disciplinam S. Bonifacius,
in
queindam lioniiiieui. » El in ejus vila n. in Idco , C lianc i .
, in monasieriis a ^e
Geriiiaiiiiin prof ciiis
possessioiiis suic oraiorniiii ailhuc laicus slaluisse conslructis ihidein reliidit, eccle>iarnin adilu feminis
dici ur, « ubi nniliis introitus necaciesus femiiiis pror>us interilicto, maxinie vcro iii Fuldeiisi omniuiii
dahalur. > S:m:Iiter de Flavi;icensi, in qu-i S. Gere- nobilissinio, ciijiis basilica iini S. L obae ob ri-veren-
inariis erc'esiam ex jussii aii^^eli consiruxit bac , liain S. niartyns paiebat , iit testaiur Kiulolfus mo-
niiiditiiine, ui < mulieribus iiiilhis uni|iiiim ail e mi nachus in Viia S. Lioh;e cip. 22 (Sic. ni Beued.,
aecessus palebit, > iiiquii Vit e seripior, n. 'ii. Sim- parl. 11, pag. 'i'M)), his verbis < Inierdum eiaui et :

leiii disciplinam in suo monaslerio instiliiisse Eliza- ad monasierium liildensium monachorum causa oia-
ciiar abhalem Centulensein aiictor est aiioiiyinus iii tioiiis Vfnii e solebat, i|uod nec prius, nec posiea u li

lib. Mir. S. Ricliarii, n. 4, et llariulliis in Chroii.

1 uiiqnam feiiiinarum con edi poluit, i|uia loco illi, ex
Ceiiliil. lib. 111, cap. 4. uno a inonachis habil.iri ca'plus est fenrnens ne- ,

St;d'm lempus est ul in Celgium periranseamus.

j
gibalur iiigressus taniuin auteiii ].63 '^"'^ ^"'' :

)bi in?ign ora haud diihium monasteria ceiisori dibeiit concessnsesl, proptcr hooiinod S. martyr Bonificius
Elnonense S. Amandi, Sithivense S. Berlini, et Laii- eam seiiiorilnis ornin coiiimendavii, corpusqiie illius
(

biense, in quibus omnibus oliin eechsiae femmis liaiid- ihi sepelieiidniii decrevit. > S rihil|Ui' Biouverns
qiiaquain p:itebant ( Spicil. lom. IV). De Klnonen-i (Ub I Anliq. Fnld., c. 8) hoc caputa majoribus tain
liiculeniiim habemus lestinionium iii Suppleiiiento saiicle ciilliim fui-se, « ui privilegiis a Marino papa
Miloiiis de vitaS. Amandi cap. 6, ubi S. praesiilis saeculo ix iibbili Hadamaro , et a Silvesin) sa'cnli x
corpus iranslatiim dicitur ex S. Peiri basilica (Scec ;i laie Erkembaldo, et a Joanne Kicbardii snbinde ,
II liened., p. 726); « quae qnoiiiam pro sui p;irvlt;ile jy aliisipie ab alii> ponlificibus poslea conce-sis, el no
lanli pr*su Js tiiinulo visa fuit incoiigrua, aique eiiam niinaiim insertum sit , et religiose a posieris ob.-er-
secundosexui proiiler nionaciioruia hab:tacula inac- vaiuiii. » Id quod probat luin de Lolliarii legis
cessa , freiiuenii religiosoru:ii virorum convenlu vi- uxoro, cui S. Peniecoates sacris i.teresse iii pri-
(lie

sum esl aliaiii magiiiludiue praeslantem debere aedi- iiiaiio moiKisterii teinplo noii Iicuil ; tuin eiiain de
ficari, quae ex utroqiie sexu a coidlucnti illo sulliceret Coiijuge Frederici imperaloris, < eui, quia regina in
iiiuliitiidiiii populari, nimirum exira moiiaster i am- ciiiiiiliiiti ejus erat , iirbem Fuldam intrare nou li-
biium. » De Slihivensi nihilominus constal ex lib. ii cuil. > Addil L'roiiveru- cmollita sei el i la discipliiia

Miraeul. S. Berliiii, cap. 12, a leiiipnre J.62S.Ab- per Boiiifaciu o papam IX, ro.^alii 'Joanins Merlavii
baiis usqne ad aiinum 938 (Sccc. iii Bened., parl. i), abbaiis, < aiino 1398 tcmplum Fiilieiise fulmine de
«ino Adiila, Flandriai comilissa, < cuin saepis-iine iiia- coe () taeium 7 die Juiiii conflagrasse , id quod in
,

giiis inlirmiiaiiljus essei aggravala, dcsiJerare coepit poeiiam violaiae discipliiiae accidis.-e posteri credide-
nt in hoc mouasterio ei licenliam monachi darent runt. > liiiec tnnen suinmi piiiitifieis concessio non
inirare, ut ccram allari S. Berlini pro saliite depre- nisi fesiuin S. Boidfacii aliosque dies feslos noniiullos
caiiira liceret se prosternere. » Qua licenlia a nio- respiciebat, alio |iii etiam Ti ithemii lempore necduin
nachisobtenta, secunda Paschacinirodnxerunt
< feria feiiiinis paiebai in ecclesia Fuldeiisi aditus, uii ipse

eain episcopi in nonsiiie iremore

eodem monasterio teslaiur iii Vila Raliani.
aaaximo, quoniam hoc illa prima facere prijsumpse- llanc circa leinpla inonachorum religionem omni-
rai , quod aniea reginaiUiH nulla concupiscei e vel bus in locis, ut potuit, S. Duiiifacius iirJuxit : unde
3;: REGULA COMMEMATA. CAP. IV zm
TngMtiis a C. Alione ccclcsiam monaslerii conse-
siii A li;mi coMoini ndi; iia tamen nt ahhas cnusim de liu,»
rrare {Sa'c. iii, part.u, p. 218), < cuin illo adve- colb^ciitio exst tfrit non ignoret. » Idem ciiam siib
iiieris more solilQ vellct ila co:ist'rr;>rc. nl nnila mn- prav ssiniis p(R'.is S. Cohiinl);iiiiis {In PoenUeui., 11.
iier cleherel ill ni intrare, posMiliivil B. Alli» iic 'ali 5!): < Qiii snlns nm sola rrMniiia, siiie peisoms
1

pacio siinm nratorinin CDnsecrarei. l>ixii m.ivinie c riis fiiiiiili.iiiifr loqnilnr, ininent siiie ciho, vel
opus viris sirpin^ ad opera varii profnl egres-is, ut diiiiliiis du>biis iii puie »-1 ai|n;i, vel dncenlis plagis. 1

uxiire> corum donii r.-mantMilcs (neni pro se sni^(|iie El S. rrU'i(iiisiis ( In lieg. uionnst. comm. cap. 1.')) :
viris; ( ni peiitioni Ciiiiseniieiis, mox S. Biniiracius < 0""il si •!« siiiira l;ix;itis quispiain solns cnm sola
ecclesiain qii dem cons t ranlo i;uii feininis qii.iin f;ibul;ir' deiirehendilnr, (enliini iclibns extcnsiis
viris esse coiniinmein ; sed rnilein (|iieinil;im
lecit |iui)iice verlierflur ; el qui lalia f;icere pra;siimil
,

in eodem loco juxia e cle>iam pooitnm ea bened xit cuin caiitione admniieatur. Qyun] si abnsive liabiierit
raiione ul mulieri nulli licerel ad euni accetiere et niniiat liurum priEcepia, ei hanc seciindo gMinna-
hanr:re. i veiit (ulpain, vcrlieratns diMiuo carccri inanci|iclur,
riis omnihus diio snperaddo exempla, niiuin de ani si poBiiiltTe nolnerit, foras projiciatur. » Eum-
Slabulensi inonasirrio ex lib. Mir. S Ueniacii epi- dem iiiorem etiam viguisse apud nostros Clmiaccn-
tcopi Trajecteiisis, cap. "10, in qno miilier coiilracta ses colligitur ex Joaune monacho in lib. i de Viia S.
ad sancli reliquias ad liicta diciiur (Scec. ii, paq. Oilon., n. 50.
501), qux < qiiia non facile apnd nos nisi certa ex Deni(|ue his omnibus addendum est qiiod inier
cansi feiiim.e adiiiiiinntir, ante fores coeiiohii deiio- Palrum Apoplithegmata iegimus (Tom. I Mun. Ecd-.
iiiiur, » iiii|iiil aiioi.ymiis scriptor. Allerum dc An- ^ Grcec, p. 517) < H;pc in Sceii cimsnetndo invalue-
:

d;iginensi cocnoiiio eniilnr ex lih. Mirac. S. Hucicr i, " r:ii, ui si acce^sissel mulier ad loqnendnm Irairi,
cap. 6, uhi liaec lego (S(pc. iv, pari. i, p. '298) : vi| alteri necessario suo procul invicem ^6- 165
( Timc tempoiis sul» veiier;ibili Sevoldo lanta in loco denies colloqiier.miiir. 1 Vide quae sunra rctulimns
eral religionis "eveien ia, nt qiiilinsque siccnl.irihns ex mss. Consiietudinilius S. Bcnigni Divionensis ne
diflicilisessel ihi convenieniii licenlia, iiulliique (iflicio eleemosyiiarii, p. 12i, el in lib. v de Aiitii|.

concedcrelur feminis, ni>i iii an-

iiigredieiidi adiius iiionaclioruiii Kitibus, de fratribus in viam directis,
iiiiali i Sevoldns
festo i[)sius pontificis.porro Aiida- qu:e omnia declaranl quain horrerenl Patres misiri
ginense monasierium rexil annis 19 ah an. 836. qiiarumcuiique feininariun vel levisslmun conversa-
Es diclis hactenns salis deinonstiatum puto, niin lio;>ein, ei quantum nos ah earum colloqnio, quod
siiigularem quorumd;im, sed geneialein |ieiie oin- qiiidem prodesse nihil, obe-se plurimuin poiesl ti-
moiiasienorum luisse consiieiiulinem femiiias
iiiuiii iiiere debeamus. Et ntinam a;que abliorreamu> ac S.
a lemplis monacliorum arccii.li; qiiani ui ips n;i- > J^annes abbas Gorziensis, qui adliuc laiiMis (tn ejus
scenlis ordinis sui exordio arri(iiieruni C;irilinsieii&es Vua n. 16, scec. v Bened.) < lanliim pudiciliai \iiiiis
(^isteic en-esqne iiKmaclii, r lintMaqne eiiam nunc meiiiem ejus tutam pervaserat lu qno lor e loco ,

siinima ciim ludeubiipieCarlhiisienses, XG4i" ip^*)

1 iiiutier>'m sedisse conspexeral, nn'Io p;icio, ilia re-
vcro Cisifrciciisi coenobio, iihi.que Idr&nan iion- ceileiile, eodem ipse vel fatigalmndus surcedeiel. »
iiiillis Cistercienses ; nam pas>im nune et)riiiii eccle- Sed de bis satis,jsi tamen liac de re s:itis dici potest.
S!;e pileiit femiiiis, qnas in l^.iilini cciisi solisAn- V de S. iiasil. Hegnlam ex veisione l{u!liiii nicrro-
t:l!caiiis uh reverentiani S. tdinuudi
mnlierihiis g;ii. 197 ct 198; Vit:ini S. Paierni episiopi n. 9, s;ec.

oliiii apcrielant, (esle Mattli.io l';iii3io ad aimuiii C II 15 ne.l., pag. Il0"i; et S. liugonis epi;Copi Gra-
12)0. tianopolii. n. 15, ajiud Bo:l. i Apnl.
Canialdn!en<es non niodn ecdesiam cl.iiidunl fe- i\ulluni odire.\ Ri cte eniiii S. Basilius {Scrm, 2 de
iiiinis, sed m^c accessiim quiJem ad silv;iiii, in qua Inslit, mon.) ; < Si Dens, ul diiit Joannes, cliarilas
siia eral , perniiuunt. < iii circcilu auiein dici.c esi, iiecesse est omiiiin) di;iholiim esse odium. Quem-
eiemi (Cani Iduli nsis), inquil Hleronymus iiionaclins admodiiin igilur, charilatem habet, is Deum
qni
(^.m;ild. in serm. de S. Honmaldo n. bo, est pul- liahet; sic ei qui oinm
habet, diaboliim in se ipso
clieiriiiia silva iiijnorum ahieuim per spaiiuin uiiins niitril. » Qiiare de inonachis nionasterii AU;xantlri;e
III lliaris llalici (|uam silvain alneium nulla inulier
. nirrat JnHnnes Climacus (G a'i. 4), < quod si quis
|ic»ie>t ii.gredi siib poena excnminunicauuiiis lane per ex iilorum coniuhcrnn) aliorum osor deprelie:i(Jle—
do.iiinuni pap;iin senleiiii:e. i r. iiir, liiiiic p;istor in se,uiictum ab uliis coeiiobinm,

Al iion iiiodo inonaslerii aut oralorii iulroiium lan<|uam reum in exsilium amandabat; cuiiiqiie cuii-
l< iiiinis olim denegaiunt vt teres moiiachi;sed nec vicidius e set aliquando qnidam frater alieri, ex
eas etiain ad coUoquiuin adm tiendas esse censne- lemplo conviciaiorem ejici pra-cepit, d cens non de-
riinl unde rogatus aliquando S. Pachomius a qiio-
: heie duos djemones cs-e in coenohio, unum vis hi-
dam, iii (iliam energunienam liherarei, respond.s«e lein, et alerum invisibilem. »
lerinr (/h ejus Vita cap. 30) < Nnn est iioh s Con- : Zelum non liabere, invidiani non exercere.] Zelum
siieudo cum luulierihus lo |iii. » El S. Carilelns p.d sciiicei amariludinis maliim,qui separat a Deo ct
iiiissos ab Cltrogolha regiiia ejus coiispectu Irui de- ducit ad inlernum, de qiio cap. 72. Ei invidiam,
sitlerante < Certuin
: liahcai, quandiu in corpitre p. per quani niors intravii in orbem terrarum. Vid.
fuerti, faciem iiie mulieris nequaquam visurum (/n ^ Ca-s, coll. 18, cap. 17; et liegulain S. Fcrreoii,
ejus Vua n. 28, sccc, i). i El apud Cassiaiium [Lib. cap. 9.
II, c. 17): < Ha:c esl anUquitns Pairuin permaneiis Conitnlioneni non amure.] < Coiitentio, ex S. Basi-
imiic usqne seiileniia.... Omnimodis monachuin fu- lio (Hegul. brev. interr. bO), esi, quandocumiue quis
g le deiicre mulieres, et episcopns, etc. » Episcnpoi ne altero inferior videatur, fac. re aliquiil stiidci. 1
qiiidein propier manuum iinpo^itionem ; feminas Hanc idem S. doctor tauquam medilulionem el viam
propler penculum. Sed qu:a iionnunquain aliud sua- ad rebellionem, a monasieriis ainandari jubel; unde
liel necessilas, lunc quideni iion nisi hreviier, idqne ei in poen s .|ii;e suh ejiis nnmine cxstant inier cjus
larocum eis lnqui permittitS. liasiiius iii consliiutio- o[iera n. 21 {Serm. 2 de Inslit. mon.), isla habetnr :
iiibus mmiaslicis cap. 4, et qu.dem piajseiiie socio; < Si qiiis de Scripturis conientiose disputat, careal
« solum eiiim ad solam acceue: e, iiiquii, niilla religio- lieiiediciione. > Et in Regula S. Pachoniii (Art. 118)
iiis ratio periiiiiiii melius esl enim esse duo qnam
: lei^o: < Si iiiventus fuerit unus e fratnhus ali(|uid
imus; simul eiiim el liJetius ei tuiiiis les goriiur. > per coiilentionem ageiis, vel contradicens maj.nis
lilem deceinit Ilcgula S. Ferreoli (Cap. 4) his ver- im, erio, incrcpabilur juxta niensuram peccati siii. 1
his : < Quemlihet fratrum evulcns causi colloqiiium Qu;c toiidem verh s exstani in Bcgula (jrieutali cap.
cuui feiniiiis duntaxal honesiis liabcre (ompulerit, 14 (Tom. I Mon. EccL Grcec, png. 501). Quid ergol
.scieiiie vel permitiente ;ibhaie, ei adliibitis testihus, < Si quis locutus fiierit de qualihel re, aiebal abhas
id esl jua.tis duohus cx Irairibiis, accipiiiiit liccn- Malocs, uo conicndas cuiu co scd s: re(.le diascrii,
•
 S. P. nENEDlCTl ;';8

i!ic : Eli.ini ; si \no male, dicilo : Tn scis quomo(if> A verum iusliliixj Solem,
nohls orciJ<-.rc dici-
qiji luiic
loninris; iieque coiicerla cum ilio ile rebiis (juas lur, ciim gratiae sii32 r;idios in popnain discoKii.i;
1 iKtuiil; M(]ne b»A' esl
linmilitas. > Hinc S. Coluiii- sublrabit. Ita Ca<siaiius lib. viii de Ira, cap. 9. 3"
!»:uins iii Puiniteiitiali < Qiii Iralri , iiiqiiil, aliquid
: Tropice, S(!lem sumendo pro riiione, « qna; pro co
jiidicmii respitnderit : Non ila est ut dicis, privier quoil ornnes cordis coglt;itiones discrelionesqce pir-
seniores junioribus diceiiles simpliciler, siipposi- liisiret, sol ineriio iiiiiiciipaiur, ui loqniiur C;is.sia-
lioiie sileiilii, aiii (luiiKiuagiiila percuisioiiibus (snp- inis loco ciiaio. Ira; ergo vilio non esslinguaiur, ne,
pie plerlaiur.) Nisi lioc lanluni licei cocequali Irairi ea ocoidente, perlurbaiionnin lenebi;e com anctoro
suo, .-i veraoiiis est aiiq ;id Q^am '"(i dicii , et 106 suo diabolo universum cordis nosiri occu;ient sen-
recordatur bene recolis, traler; ei alicr lioc
: Si siim. »

aiidieiis nou affirmet sennoiiem suum, sed liumiliter Quocunque sensii sumainr, certe
niiiil indignius

ilicnt Spero quod lu melius recorderis, ego per

: in servo Dei discorilia nain i sicul factus esi in paco
:

oblivioncm iii verb excessi, poeniut me qnod niale

> locus Domini , sic in discordia locum lieri di:ibolo
(lixi. Kcce verba filionim Dei.... C.xlerum qui se inauileslum est, »ntS. Bernar li verbis ular (Serm. •>
e.vcusaveril, non lilius Dei spiriiali^, sed Adam car- de Dedic. ercl.) : uiide et qui inonacliis leges iradi-
iiaiis si ni'n cilo ad portniii
jiidicelur. Qtri requiei (leruiil nibil an;iquius babuisse videntiir quam ui
,

iiuniililalis Diim;nic;e confugerit, iiiiniarum coiitru- (iisseiisi;>iies eiiam siib gravijsimis poeniia clauslris

(liclionum aliis aperieas, iii superliia persislens, de eiiminarent. lla S. C;psarius {Regul. ad Monachoi ,
liljerlaie saiicue Ecciesi;je in celluia ob poenilentiam c. 'li) i Si, inquit, forte,
: iil se habet fragiliias hu-

agtMiiiain sep;iri'lur. » inana , in laiitum n Tas aliqui de fialribus ausi Itie-

ElaUonem fugere.'] Cujus qualuor species enumerat rinl diabolo iiisliganle prorompere, iit... in se invi-
S. Gr^gorius pipa {Lib.www Moral., c. T):!" eorini ceni coiivioium initlant, jiisium csi ut legilimam dis-
(ini Ijonuin a seijisis baliere exi-iiiiianl; -1° eorurn cipliii;im accipiant, a quibus reguLe inslitiila violan-
(jiii quidein sibi daiuni agnoscunl, seii de suo
l)Oiiunj lur. » l^er disciplinani auteni inlelligit nagellationeni.
(laiuin, pio suis meritis a^cepis^e creduni; 5"
ei S. Ferreolus {In Reg. c. 5'*) < lllos igitur niiuia- :

ecrnin qui se jacl;'.nl liihere (iu>d iion babent; 4° cbos quos vel unius diei finis discordes invencrit,
,

(toium qui despeciis ca^iens, singulariter videri appc- (|i.i usque ad vesperam lites irabuni ct anle iio , i

tiinl iiabere i;uod babent. e.vciudunt odiiim quain sol co!,'nosc;il occa:^um , (iui
Seniores vener^ri.'] Senioies vocat non solum de- dicenti Aposlolo per inobedien.iam coniradicunt,
crepilo<, scd antiquiores, ei priinos oidine, digni- statuiniiiS taiidiu abslinenli;i macerandos, qu.-^.ndiu ad
tale, olficio, imriiis el virlule, quos oinnes vene- vcram se concordiam ultronea satislaci onc coovit-
r.iri jiibei. « Vfneraiio auieni seniorum, ex Sma- taiit. » S. Columoanus {In 1'Gsnil.) « Si qnis ira- :

lagilo, debet es-e In verbs ei in lamis in verbis, : Ciindiam , vel trisiiliani vel invidiam tenel coniia ,

nl eis psiica el raiionabilia verb? liumi;iier loqua- Iraircm suuin , ut lempu-; tenuerit lid esl qnandiii
lur, et cuiii revereiitia iu r.iciis autem, ul illo : servaverit iracundiam), eril pijenileiuia cjus in pane
iiaiiscunie juiiior su gat, illo itfrnm jub.^nle se- et aiiua : si vciO piima die coniessns fuerii, viginii
«leai. iUo l< quenle auiiiens laceai , interroganti liu- (iiiatnor psalmos. » Scribit etiun S. Joaiines Clim.j-
tnl ler respondeai, jiibeiiti obed.ai, iiiclinaio capile cus de iiioaiicliii monaslerii Alexandriiii ((i!"ofi. 4 ),
LenediuiioiH m
pe;ai,ct i Oiiinibjs, ubi raiionabili- i I qiiod qui se leconciliari iion paierentnr, ab inensa
Ji;r res po.^inliu, junior niO aclius seniori obeii.it i :
q tantisper arcebantnr quoad posiiis oiliis amiriiiani
,

j ;ap. 5
>xia ill.id Uegiil;(; SS. i'auli ei S;epliani cai : redintegrarunl, aul omiiino a coiiiubernio sodalilatifs
« Jiiiiiores senioribus sinocra siibjeciione ('bediant, ejiciebantiir. > Cassiiicnses {In Diclar. ad cap. 70)
neque cervicein quocunqu:^ ies|iondeaiit, aiit
liioieiiti vero simuliaies iiiter sc exeiccnlcs, et recon iliari
l;i.«lidieiuianiino ct iiegli^enlc aiire iinperan:ibus invicem recusantes a d.vinis sii«penduiil, ollicio ct
«liiedire deireclent, sed iinaiiiiniier, et concord ter gr.idu privant, ac tandein in simullate pcilinaciier
lam in spiritdi ojiere (]\:im iii lerreno labore ornncs renianenies carceri iiiancipant,
(ideli ini niiiine oociiMaii;.» Et de Dei tnisericordia nunquam despcrare.\ Appo-
Juniores dil!gere.\ Diijilici ratione jiinioribii> exlii- sile omn no S. Beneiiiclus , pr;cni ss;i pro iiiiinieis
lie.idain esse (lileciionein bic docet Smaragdus 1° : oralioiie ei cuin discordantibus rec;»ncili;uione, dixil
(juia fiMires, i.° qu-a sciiioribus suiit obeuienics, eis- de Dei misericordia nunquam desperarc liaiic cnini :

<i«e iminililer serviunl, sciipumest eiiiin Servus : hand diibiiim oblinebunl qni aliis inisericordiam im-
st-nsalus sit libi dilLClns (juasi animi lua, quasi fra- pe;iderini Deati inisericordes, inqiiil ipsa inisericors
:

irem sic cum tractn. iliiic llegula SS. Pai.li et Sle- Veritas, quoniam ipsi uiisericordiam conse luentur. Ut
plriiii {Cnp.^) : i Siiiiioies, inipiil, junioribiis aCfec- anlein de miserii ordia Dci non de-percmus, nmltai
lniii paieniiiin iiiipciidani , ct ciim iiiipeiandi iieoes- iios niovcre possuiit riUiones, ouas videre 10S esl
•>;ir;!iin r.ier.t, ii<m tiimciiti aiiimo?iia e el (lanioMS apud S. Bernardum in cpist. 585, el s>:rm. 5i> iii Caji-
vocibus, sed (iducialucr, Iranquilla siiii|ilicit;ite, ct lica.
;iiiciori;ale hoii;e viie ad leragendain coniiiiunem Eccc liax sunt instrumeiila artis spiritiialis.] Hacle-
iililitalem qoic lu rint opporluiia injnngant uu< instrumeiiia arlis spirinials S. l*aler exposuil;
In Cliristi amore pro in m'c s orare.\ Simile aliiiuid D ."ed quia opifioi noii satis e^i optjiia reperisse instru
in Hegiila .jb'iatis Isaiae legiliir {Cap. 49) < Si diim : nienla, nisi laiidem iisad opns sibi proposiium utatur:
.sedeiis iii cella tna memiiieris qiiod aliqnis libi inaia j ob lioc cnim , imiuil Cassianus \Collat. i, cap. 7) ,
leccril, siirsesiatim, el ora pro illo in corde lui>, ul (|iiisf-rranieiua ciijnslibei artis ins iliicre sibi ac
p rc;it iili Dens iia cnim [lassio qu;iin cjiis causa
: piicpararo fcsttnai, non nt ea possilcat oliosa, iieo
{jalie;is evanescil. » nl onioliimeiiti illiiis Irucliim, qiii speratur ex ipsis,
Cum dsco: dante ante sniis occasum in pacem rcdire.\ in nuda insiriimeoioruni possessione consiilnat, sed
Ilic S. PaLT allud.i ad illiid Aposloli ad Epbes. iv : iil eoruin miiiislerio peii.iam liiicmque illius disci-
Sol non cccidai. $uper iracundiain vcstram. Quem lo- pliriiu, cujus ba;c adjuinenla snnt, ellicaciler appre-
cuiii iriliiis moOis inierprctari p;'ssumus. 1° \QJ iiendai, » ideo nos liac S. IJcne.iicius clansiila, ni
Liitciarner, nt ame inaicrialis solis oocasiim cnm pricdicLis inslrumeniis ojius nohis coiiiinissun: exsc-
disooidiiiitibus in paoem ledeamus, ne forie inicr- (piainur, hoitatur dicens « Eoce li;cc snni iiisiru-
:

vcniente nocie diaboius, aptiim leiiiinis nactis, ca mcnta artis spirilnalis qii;K vobis pro^iosui, pio[>riis
qu.i: contigerunt niagis ;ic magis inflaiiiinei. Alijue qiie, iii it;i dicam. in inanibus irailidi. »

i-t Aposioli lociim ex(ion!iiit S. Anibrosins io psalm. Qna; eum

fucrinl a noiis die nociiique inccssnbili-
|v; S. Isidorns l'elusiiiia l.b. ii, cpisl. 189; Kvagrins tcr adimpleta.] Die nocUique, id esl semper, vel , »•
iii lom. lil Miiiium. I"ccl. Cr;ic«, p:ig. T2. 'i" Alle- cx(>onii iriihcinius, prosperitaiis el advcrsiialis leiu-
turic', pe,- solem iniclligciilo Cluisiuui Doininuin porc.
 :

U9 REGUL\ COMMENTATA. CA?. m

Illa mcrces uobis a Domino recompeni^abllnr, qnam A Officina autem vbi hcec omnii diliqenter opcrewi^r.j
ipse promisit, qnod ocnlus tion vidil. eic.] merces ! Dt* liac ollicina S. Joannes Ciiniacns (Grnd. 'iif)
qtiis iiiihi doi perfrui? Cerle, si ejns intiiilii
oi-.iiis e,\ ( Orfiein;iin, iiir;nil, lullniiicam appellamus rcligio-
f»ro viribiis in haiid eiiitamnr prolicero,
a'!e spirit;ili siun cteniilimui, (juoii .'•orilos iiniime, ei cras^iluili-
inerilo in nos lioec S. Odonis verha relorqneri potenini iiem,ei defoiniitaiein dedulal, ei ab^tergil. »
{Collnt. 5, H. 18). « Onines qni ad usiini linjiis vit.T. Claustra surd monnsterii.]
L'l non sit necessitas
qiiaslibet aries exerceiii, s'c e.is iitiqne gfruiit, sicnt nion.icbis velamine vagandi r>ias, iit
snii pielalis
a mai>isliis dilicernnt; et iilis n ensilibus uluniur, bx'c omiiia diiisenter opeienlur . cuin non expediat
qiiae illi actiii cni siint intenti coiiveiiiunt , ul naut,p, aniinabns eoruin.
siitores, et f.ibri at nos soli mon:u:lii iiislrnnienia
:
Et perseveranlia
stabilitas in congregalione.] Id est
lionorum opernm qu;^ S. Benediftns ad per, ipien-
,
in cceiiiibia quibus verbis perstringil leviiaiem eo-
:
diini coe'eslem vilam con^truxit alijicimiis; soli pro-
rum qui de luco ad locum, de ninnasierio ad nioua-
fessionis nosiraedeerlorev lineas, qna^ per magi^trns
sieriiim, vel eliam de communi viia Iraiisennt ad so-
nohi.s osiendit, nunc ad dextrani, nunc ad siiiistram
lilaiiain, in qua ex bis inilrumeiilis plurima baud
iran^gredimur; nec bonorum operum instrunientis,
valeni exerceri.
sicut a magisiris tradila sunt., uti dignamur. >

e i.J»)ILMt g,-IJ-Kl-^iia
j
-jmkJ. JJlSJ^^Jl

169 CAPUT V.
De Gbedicnlia^.

Primishurailitaiisgradusest obedienliasinemora. g lupiatibus « obedientes, sed anibulanies alieno jndi-

Hac convenit bis gui nihil sibi a Christo charius ali- cio et imperio , in coenobiis degeules, abbiiein ^Wn

quid exislimant propter ^ serviiium s.incl;im quod pr;cesse desiderant. Sine dubio bi tales ilbini Doniini
proiessi suni, seu propler meium geliennae, vel glo- imitanlur sentenliam, qua dicit : Non leni faccre lo-
riam vitae sete-.npe; mox iit aliqind = imperatum a luntatem meam, sed ejus qui misit me {Joan. v).

majore fuerit, ac si divinilui impereiur, moraii pati

Sed baec ipsa obedieniia lunc acceptabilis erit Deo
nesciunl ^ in f iciendo. De (jnibus Dominus dixit :

et duicis hominibus , si , quod jubelur, non ircpide,

In audilu auris obediiit milii [Psal. xvii). Et ilerum
non larde, non tepide, aut cum murmure f, vel ciin>
dicit doctoribus : Qui vos audit, me audit [Luc. x).
responso nolentis efficialur : quia ob dieniia quai
Ergo lii lales relinqnentes blatim qii;e sua suiit,
inajoribus prr-betnr, Deo exbibelur. Ipse enim dixii :

el voluntaiem propriam deseri-ntes, mox exoccupalis

(Jui vos audil ?> , ine audit { Luc. x). Et cuni b^mo
nianiiius, eiquod ;^gebaiit imperfectum relinquentes,
aiiiino a di,-ci|iulis praberi 0[iortel, quia liilarem da-
\icino obedicniiae pede, jnbentis vocem faciis se-
toriindUigit Deus {II Cor. ix). Nain ciim malo animo
quuiitur : el vduii uno momeiiio pritdicia magislri
si obedial discipulus, el non soliim ore, veriini elian»
jussio, et perfecta discipuii opera in velociiale Hmu-
in corde si ninrniur;ivoril ; |_70 olsi impleal jnssis;-
ris Dei,
....
qiiibus
amboe res communiier
ad viiam %ternain
,.
citius explicantnr;
,.
gradiendi aiiior incumbi'.
. , . ^<-<.„.lamen"^"^' acce|itum jam nim erit Deu,
• ,.
(!ni cor r

spicil raurniuiau'is ^•. Ll pro lali facio niilhiin conso-

!deo angiislam viam arripiunl , unde Dominus ail :

quitur graliam, imo poenam murmuraiiiiiim incurrii,

Angusta via esl qua; ducit ad vitam {Mntth. vii) : ut
si non cum salisfaclione emeiidaverit.
noii suo arbitrio vivenies , vel desideriis suis el vo-

» Al., de cbedientia dlscipulorum. Al., de obedicnlia * Oxon., voluntntibus.

discipnlorum qualis sii. f
AL, murmv.rio.
''
I.yr., et proper. B Cass. cniii (|nil)iisdam rnss., obedil.
'
tlass. el Flor., mor nliquid. ^ Oxoii. ei Flor., murmurantem.
«1 C;iss. eiFlor., ncsciant.

COMMENTAUiUS.
Primus humilitalis gradus est obedirnlia iine mora. J) minisirat Joannes Craesbceck, cum dicit obedientiam
Non levem b;«c verha continent diflicultaiem qiii : pr.innm e^se humililatis gradum. noii quidem abso-
enim capiie seplimo obedientiam in terlio biimilitaiis lnie sed primum inler eos quos religiosus in inoni-
,

gradu collocavii, bic cam in primo consiiluil. Diffi- sierio existens exercere et ascendere incipii naiii :

(uliaiis noilum duoliiis iiiodis extricat Pelrns Bobe- dtio^ primos ante conver.sionem sive anieqnam cor- ,

riiisdicendo 1° Obedientiam recte dici primum bu-

: p;»ri congregaiionis sodarelur ascendisse debHit;
militnlis graiiim, non quidein ordine, sedexcfllenlia qiiod probat aucloriiate S. Bernardi in tiactaiii de
et d!gn;late quam soluiionem eliam adhibet Bernar-
: G:adibus liumil., gradu lU. Qninlaiw snperaddo, sci-
rius Cassineiisis. El s^ne lania esi Obedieniiaj virtus, licel Immiliiatis nomine aliiid iiiliil a S. Paire iniel-
ul etiam victimis prreferatur. 2° obedieiuiam esso hA, nisi ipsnm obedieiiliam qnam huiiiilil;itis vo ,

primum bumiliiatis eradum extrinsecum , limorem cabul nuiicnpat, quod (Iikk ill.Te viriiues it invicein
I i

vero intrinsei um quam

respiinsionem bausit ex
: sintconnexLC aique concaienai:c, nl noutr^ sine alten
Smaragdo Inmc ad quaestionem iia reponenie < Ti- : pnssit exisiere. Atque ita S. Benedictiim videtnr iii-
iiior esl primiis in corde , obedientia in aciione. > lcllexi>se ilildemarus, ad iiunclociim In.c scrib(Mis
Terliam so'i:lionem adinvenil Menardus noster : < Videndum quare dicit linmilitatis, cnin clavis illins
« Obcdientia, inquil, noii esl priinus huinilitaiis or- capituli de obedientia dicil; potuit enim dicere Iri- :

dine, s^ed u;iliiale potior. > Et cerle, lcste S. Grego- jiius obedienti.e gr;idns csi; setl idoo dixit liumilitaiis,
rio, < Obedientia sola virtus e>t, (|u;l' menli cseicras iinia ist.e tres virlnies , id esl cbariias , bumiiiia-,
viriutes iiiserit, iiiiCMasqnc cusiodil. » Qu;ut;'.m sub- libcditir.ia, adcc suni conjuiictx. ut uiki sinc alicia
 551 S. P. CENEDICTI 3.1.2

esse nequeat : nam

obedienlia c-t, ibi esi bnmi-
iibi A Ac si divinilns imperelur, moram vati n-sciunlin
litas et cliarila*. > El lioc sen^n primus linmitilatJs facietido.] Ad iiislar .4 gvpiionnn Ta! cn- eiisinii qiie
aradus idein sonat alfjiie wius obedienli(e gradns ; i|iiae iDOnacliO iiM), (le quibns Cas^ianiis (Lih. iv hislit.^
expnsitio videuir antiiiiiissima , lesl;irite HiKiemani, c. 10) : ( Sic iiiiiv. rs;i compli^re qii;i'Ciiiiqii.* lu riiil
primuni liic pro so o, secimdu n qiiorniiidam senli^n- abeo pr:i'repia, ianqii:iiii si a Dco -ini cceiiiiis pdila,
ti.-iin, accipi. Et sane secunduiii terliumve obedieiilise
sinei!!'adiscussiOiif frstinan', in nonniimiiii:iii) et aiii
giadiim deinceps S. P.iier noii assgnal; sed iie(]iie iinpossibilia sibimet iniperata ea lide ac devoiione
SS. Piilies 171 aliam admisisse videnlur obedien- suscipiant, iic loia viriule, el sine uda (ordisb;»'
tiaiii, praeiei eam qiiae niorae e-sei impaiiens; unde sitaiione perficeie ea, aiii consuiiiinare nil:iiilur. > Ex
et eam definierunl persuasionem siue discus.ione Hcgula etiam SS. Serapionis, Rlacarii, Papbnuiii, et
(S. Anlioclt., Iniinil. 5*J), reum(|iie inobfdienli.e ceii- iilierius superiori l iiiquam
.M icarii , Doinino cuiii
sneniiil eum qni vel miiiiinam in ex eiiuenii nian- > (iinni laellia obedieiKliim cst.
daio inorMin lacerei « Si i|iiis , inquii S. Columb.i-
:
De (juibus Dominus dicit : « Obaudiln auris obedivil
iriis [liequl. c. 2), vei biim audiens siaiini ii-ii siirrexe- mihi. ] id esl, slatim iit aiidi\ii, obedivit.
»

ril, iiioiiediensjiidicaiidus esi. > Simile aliiiiiid It-giiiir Et item dicit doclonbus : qui vos audU me audii.]
in Hegiiia Cujusdiun ad nionaclms (Cap. iO) : i Si riocionbus, iiiqu:t, ne lorle (|uis solis aposiulis aul
«|uis ad vocein compii soris sive inviianiis ad aliud dis( ipiili>. Ii;cc dicia existimarcl.
quodcunqiie, nim slalini surrexerii, liic inobedieni.a; Ergo hi lales.] Qui nihil sibi Cliris'o charius aliiiuiJ
reus esi pelal vcniam , ei ilerare non praisumat,
: exisiiiiiant.
<iuoni;iiii (iporiei uniiniqiii'm()iie ad piopnain voceni Relinquen'.es stalim quw sna sunt.] Id esl qii.T ad
iivii.inlis assurgere, velnl si (arb> ignis ardenlis pro()riam uiiliialem sibi ababbate el Ue;iiila coiice>^a
desceiidissei snper eum. Si iibed ciili;t li;ic noii fne- sunt, ui exponit tlildemarus; n:im moiiacbi suiim
ril, Qiiam diximiis, morliia esi ei n^n accepiabilis
, nihil liabeiil, (um nec corpora. nec volunlriics in sna
apiid neuin. > Aba, sed magis bpjd.) siniiliiiidine illonim poiesiate. Vel quae sua suni, scilicet opere vel
denionsiiiii S. fia>-ilius , qunm pnnnpia ei vebix de- cusiodia, ut loqiiilur bolieriiis iii secundo coininen-
bfalessemdnacborum obedienlia iiilerrog:iins eiiiiii : lario, id st quie agcbanl, siia^que tradita eraui cus-
i

( ciiin (juali alTeclione obedire <i| onet ei (|Ui ad ni;iii- todiae. Vel tandein quie siia snnl, hoc est qnw. sibi
daii exsecuiionem nos soll citai et urgei? > respoii- niajs eligunt, magisque placeut , juxla Bernarduin
del : ( Ciim lanta qiianla parvulus vccuiiii se ad re- Cassin. el Buherium in primo romin.
feciioiiem iniirici obedil, etiiuiiliel cui vila cli;ira sit, Et volunlatem propriam deserentes.] Ver volnnta-
ei qui sibi ea quae ad v ve dum necessarii suni lar- tem propriam hic deleciaiioiicm ei voinptitni, ({iiant
giaiur obedil; imo muko majore, quo viia aelerna in (vpeiando percipiiniis, inl' lligil liildeniariis : uiide
iiobihor e^>l ea q::ae niiic esi. > eliam B.rn;iidus Cassinensis li.»'C verba prieceden-
Hcer,] niminim dbedieiiiia sinemora, [convenit his tium esse exposililia as?erii, ul idem sit, Ei vulnnia-
qui nihiliibia Clir slocharius aliquid existtinant.\ Quis tem propriam deserere, el quw sua suni relinquere.
eiii.ii iiisi (liviiio succensiis amure iia ad nutum Mox exoccupatis manibus, el quod ugbunt imperfe-
superioris obedieiiliam exliibeai, utnuUa inlerposita Maicus nioii.iclius. iii juben.is
cluin relinquentes.] ila
iiiora (bleiiiperel? pareret imperio, litleram ini[ierfeciaiii deie;i|ii t,
Proptcr s.nitium sancium quod professi sunt, etc.] raultaque liUjiismodi exempa in sanctoruiii iiciis
ilic tres piopont raiiones , qmbus qiiasi lo:idem passiin occiirrunt sed niinqiiam perfeciius opns el-
:

Mimulis extilatur nionacbus ad obeiiiendum sine ficilur quam cum propler obed.ent ain imperleciuiu
niora. Piima est propter servilium san:tum
quod relinqnitur.
profri i sunt , id esi propler prore-sioncm qua se , Yicino obedieniiw pede jubentis vocem faclis seqnun-
coram allan m pcrtieiiios servcs siiprinio omniuin tur, elc.J II:pc verb;iexpositione iioii indi^PDt, sed
Doni iio addxeiunl. Lodeiii siimulo suos S. Ijer-
iiardus exciiabal ad repcllendas illicilas cogiiaiiones,
praxi. 173
^^ didis porro haclenus de bedientia «

sine nicra, salis daninala inaiiei nionacboruni (|U()*

« Tune, i. qiiieiis (Serin. 55, de divers.), hjtf, debes runidam ageiidi ratio, qui anlc discotere volunt su-
cogiiare, qui sacerdos es, qui cleiiciis es, qui niona- perionini jussa, quara adimplere; de quiuus S. Ber-
cbus es?Cultor jusiitiaedei elin se quidquam iniquura nardus (Sfrm. it de divers.) t Muhos videmns posl :

adiiiillere? Decet servuin Chi isii, amalorem Dei, tale praecipieniis impeiium niulias facere quitsiiones :
a iqu d vel ad inoJicuin medil;iri? > Eadem oraiione Cur, quare, qiiainobrem sitpius inierrogare, crebras
Gilberliiin eremitam ad perlectionem lionabalur ing.-minare quereLis qii;erere qiiare hoc prapcepii? :

Peirus Yeneiiibdis {Lb. i, ep. 20) i Ceilam libi : unde hoc venii?qiiis hoc adinven t consilium ? Inde
propono, ut secundum antiquiciijusdam lairisdiciura nnirmuraiio, inde verba niurmuraiionem ei indij^na-
ipsa sida eloquentius omnibus inagisiris lacendo te lionen sonantia, et redoienlia aniariindinem ; inde
doccai; banc certenoii aiidire non poicris quaiido , rriqiiens excnsaiio , simulatio impossibiliiaiis , a>i-
eaiii quo.idiaiiuiii sabjiis luye inoniioiem babebis. > vocatio amicorum ; > cum laineii , ul aii Giiillelnius
Porro S. fieiiediclus professionem iiioiiaslicaMi iio;i ablias S. Tbcoderici (De Vit. solit. n. 14), ( per-
simpliciler seniiium, sed servitium sanclnin appellal, fecia obedieniia sit , ni.txime iii incipicnte, indis-
tnm quia sancium efhcit monachum , luiii quia per D creia, lioc esi iioii discernerc cur vel quare prae-
eani sancii sancloruin Domini servi;io consecraiur, cipiaiur , sed lioc tantum nili , ut iideliier et hu-
lum eliain ( quia saiicio proposilo ex Spi iiu saiico niiliier bai quod a niajore prscipitur. > Hinc Pctrus
iiiclioalum esi, > uldicil Tiiibemius. Secunda ra;i() Blescnsis (Epist. 154) ( Siiie omni deleclu, sine :

esl piopter n.elum gehenna;; qiio noinine non niodo oinni except.one f-«ciat liegiilae prolessor quod in-
seiernain, sed insuper icmporalein poenam iinelligil jungitur sibi ; quid vero, vel qiiale, vel quantum
llildcmariis; qiiaiKjiiain de sol.i senipilerii:i gelieiina silquod iiijungilur non discernal; alioquin pr:i-suiiiil
dicluin S. P. Beiiedicii capiendum ceiiseaiil lieroai - comedere de ligno scicniiai boni et inali; censur.»
dos Cassinens.s ei Dobenus. Tertia ratio esi 172 enim discrelionis est pe.ies paiiein spiritalem qiii ,
ffopler gloriam viloe ulermv, quai quanios lioiiiiiuLius omnia dijudicat, el ipse a neinine judicalur ulh.l :

ad recie vivendum, et nionacbis ad obedienduiu ergo discernat, sit iniiiscrelus nl iiitelligal, sit siutus
stimnjos addere possii, neino iion videt, ui sapiat. > Nam ut idem alibi dicit (Epist. 151) :

Mos ut aliquid itnperatum a mnjore fuerit.] A ( Spccies conlumaciae est de modo mandati inqui-
majore, inqiiit, quia iiuii soliim abba i aut pri'posiio, rere, ha;>iiare, discernere, aui dilferre; in coniraciu
swi eliam prioribus sive auliquioribus oLedire debeni; enim obedientio: non habet dispiitaiio aut discepia-
pramisso lamen abbiilis aui |Haepos:torum imperio, tio locuin nain si in discussionem seu suspiciunein
:

nt noiat Dohcrius, (|Jiamvis hic Majoris noinine ab- ea quue libi suniraandata deduxeris, ad lignum scien-
laiem proprie inielligcuduui essc exisiiuiDicm tijc boiii ci mali mauain pisevaricalionls exlendis.
 : ,

r*:gula commentata. cap. v. 334

Niinis (lelic.Tta esi haec obedianlin, transien<! in deli • A iiido desit, qiine in arce constanti.r viriules collocat
>jor;tiiviim sjpniis causnn : non esl h t in aiiirilii asiris et eo vallo munit qiio furenliiim impeiiis as(iirare
«ilieilire; non est hoc reguiiiris ol^edieniia siiie nmra, non possii? Manuiii tuam niisisti ad lortia? ageiidun»
sed HStuiia terfiiversatrix, et aperla siiiierbia. • Longe e^t inslanler, it const mier obediiMidnm. »

aiii' r «enlifbat abbis Pyniifius , ciim adalescenteiii Secunda perficl;e obedienii;K conditio esl obeilire
frairem iiisruuens diceret { Apud Cassian. lib. iv, non /arrfe;quia, nt dirit S. Bernardus {Ibidem):
cap. 41) f Stulliim le secnndiiin Aposloli sentiMiliam
: < Velociier currit sermo Dei el velo. em li;ibere ,

facias in hoc iiiuiiilo, iit sis sapiens niiiil s< ilicet : desiilerai seqiieinem. Vides qiianta velocit;itt; ciiiral
discernens, niliii adjudicans [A»i /f^g. alijudicaiis?] ex ille qui dicil, Viam mandatorum tuoruin cncurri?
his qiiye libi fiierint imperstta, sed ciim oinni sim|ili- Fidelis obedifns iie~cit moras, fii^it crasiinum, i;.'ni)-
ciiaie et fide obedieniinm seinper exhibe;is; iiliid rat tardiiaiem , pr:eripit pr.icipien'eiii , p;ir:u oriilos
laiitiininiodo sanctiini, iliud iitilf», iilud sapieiis esse 175 ^i-^uii aures auduiii , lingii;im voci, inanii.^
jiidicans, quidqiiid tibi vel lex Dei, vil seiiioris exa- operi, itineri pedes, t:;liiin secolligit, ut imjtcrantis
men indixerit tali nainqiie insiilutone iundaius,
: coll'g;it voliinialem. >
sub liac disciplina poteris dnrare perpetuo , el de Tenia, non lepide : lepidos enim Dens evomit ex
coenobio inill s lenlalionibus inimici , iiuUis factioni- ore suo. Hiiic Gilbcilus de Iloiilamlia (Serm. M m
bus devolveris. » Cant.) « .Mortiius est, ini|iiil, qiii vel lai.lii, vel de-
:

Quibus ad vilam celernam gradiendi amor incumbit.'^ speraiionis iiiole obruiiiir, in quo niliil esi vivid;e
Ilaec vtrba non ad iirspcedeniem periodnm sed ad , deviitionis, frrvidi spirilus, qm eisi legis praecep a
subsequeiilem referunt Smara?diis et llililem;irus. j, non deserai, cl inlra liegidae gremiuin se cniiciidat,
Ideo angustam viam arripiunt.] Cojiis signa et indi- frigido iaint'n et moribiiinlo languei affeclu, in opcie
cia demonsirat S. Joannes Cliinafus (Grad. 2) h s s;iiiclo niliil suave seiiliens. >

verbis < Aiigiist;e viae vesiigia

: tibi prodel vinlris Qii .rt:i, non cum murmure; qui enim murmiirat,
affliciio, siaiio pernox, aquae etiain biliend.T niodiis, opei is boni mercedem perdit.
p:inis i-eu mensie frugalitas, ignomin :e pociiliini re- Quinta, ne cum responso nolenlis eflicialur. Hinc
purgans aniiiiiim sarcasinorum iirisiuiium, iuili-
, , S. Macaiiss (R g. c. 4) < Non ref.poiisioiieiu coiilra
:

briorum loleranlia, voluntalum propriarum abJica- prsecepliim usurpes. i El S. Dasiliiis {Consiiiul. nio-
tio odensionum patienlia
, iiulla adversus nustri , nn,si. c. 25) : « Sicut faber aut a-dilicauir iinoiu!) luj
coiitempiuni obmurmuiatio, cxantiaius contumelia- ai tis su* in^truinento pro siio uliiiir arbi rio, iiec d) it

rum impetus; s>i Isedeniem 174 '^ fortiter toleres, in^iriimentiim qiiod nidii iniplere iisuin ad (|ueni
si obirectaniemaeqiio ahimosustineas, si contemplus ab aitlice usurp:itiir, sed obseqiiiiur maniii dnc n-
iion irascaris, si damnalus le humil.es. » Bievius lis; iia addecft religiosum veliit instriimeniuin siio
S. neiieiiiciiis viam angusiam oslendil, ciiin siibdil : ailifii ad coiisummaiinnem spirilulis icdilicii iii
Ut non suo arbitrio vi enles, vel desideriis suis et omnilius obedire, quie praoeplor bene ;ili ipso ad-
voluplali!'Us obedieutcs, sed ambulanies alieno judicio niini>lrari posse arbiti;ibitiir. > Lt al.bi {Reg, fus.
et imperio, in ccenobiis degeiites.] Qiiibus \erbis. iit c, 28) « Detrecl:ire, el conlradiiere mul oriim ina-
:

observai Bidierius, iria prnlissionis nosirye vota in- loruin speciinen habei, ui poie liilei inoibidae, spei
cendit. !n co cnim qiiod dicit, nec desideriis suis vel haesilantis, lastus, ac nioruin arroganliiim. »
volupia ibus ibedienlrs, nioriim conversionem desi- Quia obedientia quce niajoribus prcebclur, Deo exlii'
gn.il. ^^cqiieiilia ambulanles alieno judicio el imperio, Q betur, etc.] « Quidquid ergo (veiba siinl Bernardi
obed eniiuin deaotanl. In coenobiis degenles, stablli- [De Pracepto et disp. cap. 9] viee De pr.ccipit homo,
taiem. quod nnn sit cerluin laiiien displicere Deo, baud se-
Abbatem sibi praeesse desiderant.] Ilaud diibiianles , cus accipiendiim e>t. quam si proecipijt Deus. Qiiid
eos valde d' ccptos, qiii sibi prailidHiiles. nuilo viae cn III inierest ulriim per se, an per suos miuislros,
rliice sibi opiis esse exislnnant. iil i0i|uilur S. Jo:innes sive liomines, sive angehis, hominibus innoiescat
Cliinaciis (Grad. 1) iinde ei S. Dorulhciis dicebat
: suum placiium Deus? » eic.
{Doct. 5, ». 1) « Nilii! miscrabilius, nihiique ijiiod
: Ei cum bono animo a discipulis prceberi oporlet,
laciliiis deciid elex u^naii qiieai, his qui niillum quia hilarem datorem Deus.] Hinc S. Bernardus
diligii
babeiil diueiu, nullunique in via Dei miidrraioreni (Serm. i\ de divtrs.) < Sereiiiias in vulni, dulcedo
:

ei iiisiituiiireiii qiiseruni quid enim ait Scriplura : , in serraonibus rnultiim colorant obedieniiam ohse-
divina.' li quibus non est guliernatio deciduni ul quentis: unde et genlilis ille poeta sic ait Super :

fo|i;i. I Eadem eiat mens S. Uernardi, ad Ogerinm omiiia viilius accessere boni. Qiiis eniin locus obe •

ila scribeniis {Epist. 87) « Qui se sibi magis- : dienliae, ubi trisiiti;e cernitur aegriiudo? Ostendnnt
triim consiituii, slulio se disc puliim subdit : et plerumque volunt:ilem anlmi signa exieriora, el dif-
qiiidem qnid alii seiitiaiit igiioro; ego de me ex- licile e.sl ut vulium iion niiilenl. qiii mulant volun-
pcrtiis suiii ipiod dico ct faciliiis imperare ei se-
: latem nubilosa corpoiis composilio, el facies teiie-
:

ciirius pos^iim pr.neesse aliis mullis quaiii soli niilii. » bris obfuscala, devotionem ab aiiimo recessiss-* de-
Vide iioias ad huiic Bernardi locuiii iii editione signant. » llilarein plane dnlorein se exhibfbat Ge-
5labill()iiii. rardiis Cluniacensis, de quo Pelnis Veiier.tliilis (Lib.
Sid hcec ipsa obedientia tunc acceptabilis erit Deo, ^ 1 Mir. c. S) : < Experliis ^um, ini)uit, ipse inagnaii»
etc.] Perfeoi:^ deinceps obedienti;*; condiliniies S. iii hac virtute ejus consiantiam, cui tum sx-pe gra-
Paier describit, ex qiiibiis pimi csl, ut mona- via,quce aliis vix injungere anderem, facillime iiii-
clius non irepide obedial, iibi Siii;>ragiius Trepidare,
: « ponerem, alacnter injuncla suscipiebat, et alacrius
iiiqull, csl liiiiere cl d.ibii;ire; » ex quo concludit adimplebat. »

< llle obeiliiiiii;iiii ficere irepiihit, qui iii Domini Nam cum malo animo.] Id est Irisli, invilo, aui
adjntorio lirniiier ii.in speral, » hnc est qiii de fu- ni!:riiiuranti.
Hi:o, ;iul r. eveiilu ronniilal el dubilal. Noii sic
i Obediat discipulus, etc.J IVstc plana sunt.
pliiit; Abraliam , n;»ii sic, qiii pro, rium jussus iin- Et pro tali facto nuUam consequilur graliam.] Hinc
iiiolare liliii:ii. in ^pciii Cinilr.i spem credens, divini Ci)IIiges quantum sit niurmuralio pecc.iiuin, cujus
ni .iiiali cvscciiiioiieiii foriiler i-st aggressus. IIujus ct caiisa pr;j'mio et niercede privantur ipsa eiiani
iiii- exeiiipio iiiliil iiire:it, idtiil moveal, eliilverbis opliiiia obedienliae opera.
ii. BeriKirili iil;ir (Serni. 41 de divcrs.), « si tribiila- Imo f:uenam incurrit murmurantlum, e'C.] Qiiiii-
et
lio iiil<)ii:ii , !,i perseciiiii) r.siiliai.si peccaiores lilii tuplici in Scripturis poena roperitiir Deus iniil-
176
la.|iieii '. poiiiiiii, si iiialigni luiiiii itcr impeiiiiinl , lii ctasse murinurium : 1" lepra, ul in Maria sonire Mo-
oi.e.licnii;e viaiii ne dcsiMas; sed dic Puralus sum : sis; 2" igne coelesti, tabein.icula iiiiiriiniraiitium
cl nou !.iiin turbuius, ui cuslodiam manlata tuu. Q:iid dcvorante; 5° hiatu terrae, Core, Datuii ei Abiroo
cnjiii ^uper.us eiiUiii'.'rat lariuiil ulililaiis, si lorli- I ;;l)Sorbe»te; 4* igiiiio serpeiile, uuirmiiraiilcs lilios
 ;

55j S. P. BENKOICTI r:;o

Krae.l occldenlfi; 5" excliision-T n terra promissioiiis. A veliin, quasi Dens omnc murmiirium lepra, igne coe-
<^>:iorum I lerrf^rem ciim evacnalioisti pr;Hmii obe- lesti, lerra; liiatu, clc, pnnirei
sed Iinriim taniiiin ;

«iienli:!- incnlit D. Cenediclns mnrmiirantibus, i iii- lorrorem incntii S. tSenedicins.

iit ait iJeniardus
(|iiit Bernaniiis C issinensis , cnjiis expositionem Cassiii. Neque t.mien inficias ibo pocna rcgulari ple-
rejicere videlur Boiierius iiunc in lornm sic disse- ctendiim esse niiirmuiiuin cuiii foras prorumpit;
reiis : i Quid^m boc expoiinnt de (|iiiniuplici pcfin.i, n:im el illud exconimunicaiioiie ferit S. tJeiiedicliis
qunin quidam inurmnrrtnies acriler pertuierunt m infra cap. 23, vaiiisqiie poenis iliud alTeeerunt anti-
Veteri Tcstamento, ul luit leprie incursio, etc... Sed qiii moiiMclioriim P.tres, nt pilei ex siipra diciis ad
alisit qiiidem quod iMngisler, qui dnlcein r.obis as- caj). 4, et iiisuper ex Cassiano, S. Oasiiio, el S. Co-
signavil Kegulam, rigorem vclerem et non graliain lufiibaiio. Cassinni verba ba;c s»\n [Lib, i\ de Itist.
iii iioc leiiipore grati.t- fiierit imprecaliis,» elc. Ljis c. G) ( Sin vero quoddam Ci
: eo niurmnrat'Onis vi-
senieniiae aslipulari videliir Uicbariius de S. '\ii- tiuiii, vel pr.iv» cujtislibel inobedienti* cnlpam pro-
izeio, ita scribens : < Pccna isloriim eril ad arbitrinin cessisse deprebenderint, exiientes eum nioiiaslerii
abl)aiis, ciiin iiic non sit slaluta, vel dicas qiiod qiiibus indiilns fuerat vestiinentis, et antiquis reve-
procedet contra islos secunduia modum posiiuni iii- siitum, qu i! fnerant sequpslrala, depelluni. » S. B.i-
fra dc excoinmunicaiione ciilparum. Simililer Nic<i- siiius {Reg. fus. c. 29) inurmiirantiuin opus al) alu.*-
iaiis d(jFractnra < Poena erit ista : secundum Do-
: riim laboribiis seponi gravissimis iniperat venVis,
tnini nostii pra;ceptuni debet admoneri semel et ile- velalfiiie illud in comninnein fratrum usiim coiiverli.
rum, et st>cuiido secreie a senioribus suis; si non Smiiliter S. Coluiiii)anus {lieg. c, 5) : « Si quis, iii-
enifiidaverit, objnrgetur publice corani oainibus; s^i qiiil, murniiiraveiit , el ipse tanquam non ex volo
vero nei|ue sic corrcxerit, si inteiligil qualis poeiia ^ ohediens, inobediens putamlus est; idcirco opiis ejus
sil, excommiMiicalioni sulijaceat; sin auiem impro- abjiciatur, donec bona iilins voluntas agnoscaiiir. »
ijiis (St, vindiit;fe corporali sabjaceal : sic delinit ,Et ociava synodiis 1.77 ''"^ ^ Boherio ciiati :

Magister inlra de Excommuiticalione cuiparuni.» Vi- i Alieiius sil ab iiniiaie fratnim, qui murmiiraverit

detiir lanien liic S. lienedicius loqui de pcena a Deo 61 opus ejus abjiciatur, qui murmurans exstiierit,
iiift^reiHia, sicul de mtrcedc ab eo eroganda, qna ne pcenam tnurmur niliiim inrurrat, de qiia ait Apo-
tiiiiiniiiriosi pnvantur, ac proinde Hernardi sentcnlia stolus Neiiiie innrninraveritis sicut quidam munnii-
:

pru:(crenda, (piani al» iiildemaro et Smara^do accipere raveniiii, el perierunt ab exieiminaiore; i quibiis
potuil. El cerie S. Paler bic agit de poena niiirmu- concinil S. Joannes Clirysosiomus bis verbis (7io»n!7.
rantibns iio» solum ore, sed eliam corde debita al :
8, 2)1 ep.^i. ad Vltil.) ; « iMelius fiier t nibil operari,
tiniis Dens cordis secreta agnoscil, ivm abbas, aut (juiim operari cum murmuratione : stpe malumu-.
qiiivis aliiis homo non ergo de pcena regiilari su-
: iiiinisterio privari, quain niurmiirantem sustincre;
periori arbilraria hic iocns intelligendus est, sed de gravis eiiim, gravis, iiiquam, est niuroiuraior, el vi-
viiidicta Dei jiista, occulllora qiue lunien oculorum ciniis blaspbeniiie. »
ejus non lalent judicantis quod tamen non sic capi :

GAPUT V[.
Be Taciturnilatc.

Faciamus quod ait propheta : Dixi, Cusiudiam vias C quio non elfnijics ^ pcccatum [Prov. \). V.l alibi : Mors
Kieas, ul non delinquam in lingua tnea : posui ori meo el vi!a in inunibus liiigucs {Proi\\\\n).^am loqiii ct

cuslodiam : obmului, et humilialus sum, ei silm a boiiis docere, magistrum condecel ; lac re et audiie,
(Psa/. xxxviii). Hic ostendit ° prophela, si a bonis dircipulo f
( onvcnit.
eioquiis intcrdum propter tacilurniiaiem debet la- Et ideo, si qua rcqiiiicnda suiit a priore, cum omni
cere; qnanlc mngis a malis verbis propler pcfeiiain liumilii.ue cl sulijcciione rcverentise k requiraiilnr,
peccaii debet ccssare ^ ! Eigo qiiamvis de bonis et, ne vide:itiir pliis loqiii (juain expedit ''. Scuniiitatis
sanctis et aedincalionum « eloquiis, peifeclis disci- vcro vel veriia oiiosa et risum moveniia, aleriia
pulis propter lacilurniiatis gravitaten;, rara loqiieinli clausiira in omnibus locis damnamiis : et ad lalia

concedatur Ixeniia, quia scriptum est '^

: In ttinliilo- cloipiia discipiilum apcrirc os noii peimiltimus.

Al., Iiinc osieudit. omiii intiviliiate el subjcctione. Lyc, Faron., cum onnii
^ Al., cesaaii. 'mmiliiaie el reverenlia. Alll., Amlr., lladr., Ebriil.,
^ ISaib., saticla; cedificationis. Ilild., savclis ad Paris. 1, cum omni liumilitaie, ct subjeciioiie, et revc-
ccdi-
(icalionetn. renlia. Narb., cum modo in summa reve.cn in.
*•
Apiid Ilild. scriplum est dcesl. ^ Haic verb;i nc videatur plus loqui qiam expedil,
« iNaib., e(j'ugielur. qii.-e exstmt in Oxon., desidfrantur pene in onin biis
f
Al., discipulum. iiHs. Sid ei Ilildem. bunc lociim exponens ait ttcn :

8 O.-on., cum summa rcvsretitia. Ms. Conch., cttm D esl in Regnla, sed subaudilio es;.

178 COMMENTAIilUS.
Faciamus quod propheta.] Acnle observat hic
ait Ut non ddinquam in Ihnjua mea.\ Diflicile ergi
Ilildemaius, el post euin Bernardus Cassincnsis el nie:iiiirum hominis iingua, qiiae ne delinqiiat lali in-
Nicolaus de Fraclura S. Benediclum siios discipulos digc.l cuslodia diflicile pri.rsus :
; < quis eiiini, ni
iirioqueniem iion simpliciter dixisse fadatis, sed fa- S. Bornardi verbis nlar (Serm. \1, de divers.\ u\\-
ciamus; ni-iiiruin miscet se Iralribiis suis, itec aliud merel qiianlas modiciim liiii^iuc iihiabruin conlrabat
aii ipsis reqiiiiii, quod ipse primus aiite alios non sordfS, (piam nniltiplex in labiis incirctimcisis iin-
paratiis sil Cvseqni. ininiditia coMgiilelur ? quania sit ixriiicies oris ii:. ir-
l)ixi, Lusiodi:iin viasmens.] Id est omncs vitac l'C- ciimscripli ? Ebt eniin lingii;i disjolnta in sennoii!-
lu-, (ic ([ or lu cusiodia diximus cap. 4. bus oiiosis, esl liiigua inip'Jdic;t, esl cl magniloipii;
iii? REGLL\ COMMF.NTATA CAI'. V{. 558

qiianim prinial.iscivion, scqueiis .Trrou.mliiR rninnb- X runi cl similiiim a muiidano slrepilu scmota collalii)
liir. Esi eliiin liiigna do!os:i. el itciu lii'i,Mi:i nnle- niiliiqncd.imuiodo in uiciiio iKiniinuineremuinrefere-
jlic;t; ()ii:'rii:n a^lera iii ralsiloiiuain el a(liil:itor;am bat, et Domini labenricnlum rcpr.Tesenlabat, ad qiiod
.subdiviiliiur ; allcra vero nunc in faLie c('iiuimeli:iiii a inundi lumultibns veiiiti .Moyses a Judseorum lajii-
jrrogal, nuiic deir.iliil iii occullo. » Et Pntnis D;i- dibiis conlugifbam. » ht ad Fomium frairem suum
fui.iiii {Opusc. d,c. 27) : t Dicil Aposioliis Oiiini:i : {Lib.\, ep. 16) : « Fiierat cohab.laiio liia mecum
Siciuiilcm lcraniiii i^eiiera in lingua repcriunliir. Ibi fere decennatis, ipio tempore qiiani;i inier nos (U?

flUippe esl le^ilas volncruni, ibi lerocilas be.-li;irinii, diviiiis co!l;il;i, qnam
Jervens de spirilalibus sermo,
itii Inus viriilciila seipenliuni volaiilcs enini sinil : quam frequcns de pra-sentium CDiilempiu ciillaiio,
«pii profi^riiiil os suuin, et (juoruni os lo-
in cceluin qiialis de rcternornm appctilii coliorhitio fiieril, et
«uiuin eot v;iiiitaieiii, quasi vohicrum leviialeni; l'e- ipse nosii, et ego non iii toto oblitus snm. Eficrlnie-
roccs siii;t lie.-irLe qui exacneruiit ul giadiiim lingnas rat imer nos eo ^mlore fervor ctiaril;itis, ui qni l(;
siias, scrictiies pMsireiiio siinl, de qiiibus dicium solo inipiilsu ceptiMin diiigere, jain tc iion
n;iliir;e

esl quia veienuni w^pidum sub labiis eorum. t

:
nossem Deo, et iii Deo am;ire. » ll;i'C et liu-
nisi ex

['o^ui ori nieo cuslod\am.\ Non parietem. scd cu- jnsmoili dicunlur boia et saiula, el ad (icationnni
slodi:iiii, sive osiium , aiii janua, quce < aliquando eioqiiia. II. ic decentservos Dei colIiHpiia, el al Ge-
claudiiur, alqiiando aperiuir ut teinpore suo rirdi lielgre moinichi veriiis ut:ir (I)i Comm. super
ia:o.ii. ct lenipore suo qiue dicenda suiit dinat, > lieg. S. Doied.
42) « llaec iiii:i lecrealio S.80
c. :

infpiilllilileiiiaiiis. Vel etiam, ul aii Bcrnardus Cassi- (ligna monachis in Pjiirum excmplis cni aiitem iii- ;

iifiisis, i Cu-Iodi:i dici polcsl silenlii ciaiisura, ^ive „ liil viileliir ic.pic deliciosiiin, i|uam aiidire de s.Kciili
*
os:iuiii iii qiio virtus lacitiirnil;ilis csl ad ciisiodiaiii ruinoribiis, profecti» ille veredigiio-ciliir eliam-
tprr.TC

qiiiod.iiii cl:ivis; unde ni;ijorcs noslri soleiU dicere, nuin esse et saicnli (iliiis. » yc'Ie oninino Gilbertus
(piod silenliiiiii esl clavi'^ religioiiis. s de Hoill;iiidia (Serm. 18, sup. Caii.), « .Memeiito,
Obiuniui el humilialus sinn.\ yii;v duo, iit nnlat aielial,os luniii cceleslilins oscnlis ei orai ulis coiise-
HildcinaMis, siiiiiii conjiinxit, (pmsi diccret xVo» : craliim; sacrilegiiim piita. si quid iion dulce, iioii
superb:; tacui; snnl enini iioniiulli ant |)cr siipcrbiaiu, divimini, non de divin pagina soncl. > i

aut per iram i;iceiites. de quibiis S. G'egoriii> {Lib. Perfcctis discipuUs.] Periectis, impiit. Imperfeciis
xxxiv !\lorat., c::p. 20) « Aliqicunio snperiii pro- :
unquani praiterqnam necess»-
ergo el siiiltis null ' in
leivaipic scii:iuiil, nequ q;iaiii prodiini; cl lii qno- riis inm spirilalibns, tiim corporalitins loqiiendi li-
rum luipi:".cil;is vi\ coinpesiilur , hoiiniinqiiaiii ex centia concedenda esi, nt exponii liildeniariis. Qui-
soia ainnrinidiiie iiiliiiii r;iiicoris ohiiuilcsciint ,
nam vero perfecti discipuli cfnseodi siiit deciar.il
qui dolorein meiitis piocicilaiis sii;e vcrba siib-
iier
Boberius bis verbis « Perftcti diciintur qiii reiiuu-
:

irahiiiles Ciiin ma e loqui SDleant, iiejiis laceni ; ([uia

liaiit omiiibus subsianliis snis, el viiam Clirisii se-
ciiiii iitCcanles ;ili(iiiiil

digiiantes cliain res(ionMiuiis verba su-pendiinl.

<!e Cdrrettiiine aiKiiniil, in-
qunntiir, ou^tles debeiit (!-se niique ccenohitie Ve! —
eliam dicnntur peirecii, qiiijam leiiiai onnm pericnhj
»

179 ^' *'''" ^ bonii.\ Ex qiio S. Benudicuis in- evas ruiit, apiid quos noii cst iii^i grali iriini act o,
ferl
etvox lajidis. Deindi- (pii etiam non Dtnnuir coiices-
Hic (isien.litpropiiclasl abows eloquils i),l rd:impro-
sis a iege peifecji proiianlur. » Discipuloriim anteni
pler tac^lurniliUevd d>'.bel luCtre, (jua)ilo magis a inahs maxime
nomine iNicolaiis lirivns inielligit « jiiniores,
verbis propler \,cenampiccal: debct cessarel^ Propbei* C dis iim-
el eos (lui vei canitie vel oflicn aiicioril:ite
vcrliaa si!ent;i comiiieinla ioncm 'dapiaiS. Paie;', li-
1
latnm nondiMn excessis>e videntur. > Sed absit ui,
celin projirioei geiniiiiosensn dt- pra;(lic;itoi ihiis, pec- dum iuniiires snb silentio teoemus, liberam senibns,
catoruni vitia cuiii CDeiccie ncqueunl, silentiLus in- autaliHsad aliqii' d oflii-inm evcclis loqncndi li^eu
telligenda vide^uitnr veniiii, ut ait S. Giegorius
:
liam perniitlanius; ciim ipsi poiius sileniii, aliaruni-
{Lib. u Retjist., c. lOl): « In iiiielleclu sacr»- Scii- qiie virtulum excmpla ;idolesceinioribns demonsirar
•

piiir.ti respiii non debel quiuqiid s:in:e lidci non re- debeant. Adeo ineptani explicationem revnicit ipso
sistii siciil eni ex iiiki auro aiii niiireiiiilas, alii
.

line hiijus cap;iis, uhi prohibeii->

;
S. Heiiedictns in
;innuios, ad ornaiu;n faciiinl
a'ii dextra;ia ili ex ;
scn riiitates, et ad talia , iiniuit, e/of/Hia discipulum
uiia Scriptur;e scicnt;a e.^ipus lores (jiiujue per iiinn-
opcrire os non perminunns : ubi sicut et capite 5,
incros iniellertiis qnasi v.iria ornair.enia coniponunl, sub d.scipuli iiomiiie coinplectitur omiies oniniin)
qiia; tainen oinnia ad decorein cielestis sponsa; pro-
moiiaclios, qnos liic perlccios discipii;os appelhi ,

licinnl.
qiiia iion moilo per:eclionem, sed perfectionis perle-
>

Duo v.-ro cx prftphe:.Te verbis concliKiii S. Paier:

ciionem voverunl.
nniim, a boiiis cbtqiiiis proptiT t;iciluriiitatini, id
digiiilaiem, est eiiim cnUns iusutue, al-
Propter taciluDnlntis graviiatem.] Id est eminen-
e.-it bileiilii
verbis pmpter pooiniui peccaii silen-
tiain, d gmt.Ue:ii, el nlililatem silenlii.
teruni, a iiialis
(liim ; si enim de vcrbo otiiso rendilnri suiiuis iii d;e Hara concedatur loquendi licenlia] In qiiem locuin
jidicii rationem, qiinto magi> dc maio ! S. llildcgirdis : « Scilicet lunccnm aliipia in conci-
Ergo (puiiiivii de bonis et sanctis et (vdificationum liis, aliiiiia in ncgoliis, seu in majoribns neces-ilaii-
eloqu.is.] Qinenam sint liujiismndi elo(]uia aliquo ^ biis agciida >U!U m inviceni. et iion tingnlaiim lo-
luo.lo possumns ex liis qiue
discer.- sciib.t Pelrns qucndo dat;» iic» mia , el modice, ac br.viler qiue
Veneraliills ad Petrum i'icta\ieiisem iii li.i:c verla opiis; et deinde l:ic:o signo oinnes iii sileiitio secnn-

{Lib. II, ei). 22) ; « (pi<ities, j;iiiuis clausis, niillo. diim consneliim moreni sileaiit. Qnoniam idem lie-
iiobiscnm adinisso inortalium, ijlo laiitum leste, (pii iicdi;lus liceiiu;iiii h.inc sl.lii;a hora iii (pnilihct die
de sc C('gi;;iniibus :uit coiiierentibiis nunquam deest, non pra;li\er.il, scd c;im in poiest^ile siia, (ii;em:itl-
ronuidol isus sermo liabitus esi de cordis huiuani moduni oporluit, liabcbat iiam licenl"i;im Ikuic iioii ;

cacitatealijuedurilia, de diversis inccatonun la jnci-, dabal sine jusia aliqiia iiece.-sit;ue, sen al)qii;i pia
de variis dieinonum insidiis, di; aliysso jiidicioium utijiiate conipul-us. Altamen (jiiia iiilium;iiiiiiii est
i)ei, quam teiiibilis in coiisiliis super lilios h(iiniiium, liominem in tacilurnil.ite semper es.-e, et n;iii loipii ,

(|U0(1 quiliiis viili iniscrelur, et quos viili iudiirat, el idem Pater in polcst^ite ei (liscietK»ne ahb.ii.is diniil-
(piod ne.;cil liouio uirum aiuore aii odio digniis sit, tit, queiiiadmodiiin ;ilia plnriniaei coiic.Hlii, ut disci-
(!e iiicerta ct fonuidabili vocaiioiie nostra, dc di.s- pulis snis horam compctenieni piovidcal, ipia ip>i
pcusalione salulis hiiiiian;c pcr incaruationem Pilii li;ec quifi hoiiesla cl nccess:ii i:i siiiil iui uiviccm lo-
i>ei ac p:issioiiein lacla, de lieinendo ullimi jndicii qiiantur, et ne iii i.uliscreio s lenlio i;i dii» aliic an-
die, (ic incoinprchensibili divini examinis severitate, lur ; (pioniam |'.osl hnjiisuiodi loqueiuli .nviceni
qiia in perpctnnm in ilus punit , et de incnarraliili permissioiiein, convcii enliui el S(!Vfi lus ad taciiii;-
liii^ericordi:?, (p.ia a".eriia boni-j pr.cm'a reJ lit. ilo nilalcm udmoiiei el coerc^ii poiciuoi. » IL.cicitUS
 ; :

339 ?. i\ nKNEDKlTI 500

S. HildcgarJis, cujns cx vcrliis Iria coilijere pos- A I.-ilili. I Ilist. Neubrig. Vide S. Slepliani Obaz. Vi
siinm*. laiii, Iib. i , n. 9.

ISI rriiiiiim. iiulliim ex Regiila (ixum ac stsuni Seciiiidiim. Quamvis niiiliim Pieguln determinatft de*
esse uiiiiui colloiinii lempus assigiialnm, snd rnrtsi sigiiei lempiis quo fr iires inter se conveniani, conve-
lirTpHiuiiiii nionaciiis iniiiclum e>^se silenliutn; uini nienliiislamen ipsisinierdum inutiiis coiloqniis animi
Gi'bertu-i de Mi)illaiidia {Serm. 7 in Cani.) : « Mo- relaxatidjindui^etitiam esseconcedeudam;m//«man«i/i
iia. hormii esl, inqiiil, iion colloquium, scii siicii- es (Uini homineni tn lacnurn>tuie semper esse, el nan
liuiii. Ct saiie iEsypliornm iiioiiaclioium vesliijtis
> loqui, in |iiit S- Hiidegardis, aique iia senserunt S.
qiianlum poiuil S. Paler inli^sil, qui, ut icstiilnr as- i Anloiiius {In Consiii. monast. c. 12), el S. IJasiliiis,
siaiiiis , [erpetiiu sileliaiil ; iiam < riiiilis , inquit insi(;nes a iibo vi ae moiinsiica; cuitores : » Ulile fue-
Cassianiis {Lib. cap. 15), psalinis , el qiioli-
ii, rit ioqui, de virlule oiporiuno leinpore dissera-
si

(liana congrcgalione, sicul superius coniinemora- lur, » inqiiit S. Basiliu-. El S. Antoniiis, rererenle
viiniis, niilliis eoruin
alisoliila , vel ad imidifum S. Allianasio (Inejus Viia c. 15), < dicehat ad om-
siiiis sitTe, sernwcinari audei cum alleru; Si'J
uitl nein qniJ.ni maiid.itorum disciplinam Scriptiiras
ne ,u dcin per lotuiii diri spalinm e cella sua pro- po>se siifliceri', sed et Imc opiiiiiitm lore, si niutuis
gredi , aut deserere opus qiiod in ea soliius est se invicem iVaiies seriiionibus coiisolarentiir. > Ali|ue
exercere, praesumil ; i|uod ita explenl fores ingressi, caiii foisse S. Cenedicti ineiiiem palei, tum ex hoc
ut nulla inler eoa sermocnialio penilus audiutur. » capile, qiio aliqua, licet rara coiicedil eloqitia, rull-
llefeil eliain Palladiiis de abbale Tlieona {Laus. cap. ijiie ori exenipio piopheta; appoiii cusioJiani sive
00 el ^ib), qiiod irigima (iiiiiique aniiis siluerit; el iJe osliiim quod uUquando aperitur, aliquando claudilur,
qiiadam viigine, qiiod aiims viginli qun^iue neiiiini " ut aii llildeinarus; tum ex capite 48, iii quo inentio-
coll.'Cula sil. * Dicebanl eiiain (Tom. Mon. Eccl. I nein fa< il liorarum incnmpLHentium, quibiis fratri ad
Crwc pag. 577) de abbate A;;allione per Ires an-
, fratrem se adjungere haudqiiaquam lice:it, quod sup-
iios iiluni I.ipidem ore gest isse dmicc siler.; dulicis- ponil horas competenies, qiihus frairibus loqui in-
sel. » Sed liiis omnes superavii Joaiines cogiiomemo diilliim sil. El revera capiie 51 jubel ui horis com*
Sileiiii;ir.u>, qui ex episcopo (aclus monaclius, tolos peientibus denlur quce danda sunl, petantur quw pe-
ijintdra^inia sopiem aiiiids in siienlio exe.;il. Quid lenila sunt, qiioJ ile hiijiis nodi niiitui colioqiiii horis
de Viigine Deipara loiiuar, i|Uje, ul iiotal docKir iiiteilexeruni aniiqui Patns iiosiri; umle el cellera-
iiielii(luus(Sm?i. in Dominic. infraoct. Assump!.),i\ n riusei camerarius iisiiiteresse leiieijantiir, cuinfra;res
nisi (piater iii lnto Evaiigeiioniiii decursu locuia ie- iii claustro invicem Ioqiiebaiiiur,iti qui aliqua e imiige- i

giliir? Ilujiisinudi exempla ;id iinit;ilioiiem propoiiia rent, praesenieseos liabeieni,ei iibercab eis pctere et
(liscipidis liaud dubiiiin viduil ess". sancius Patcr, accipere valereiit. Aique bitiic esse llegulje geniiinnm
cnni nulliirn in Uei;n a lenipus l qneiidi i^rnposuil seii-um palel cx S. Ad.iiardo lum iib. ii Slaiuto- m
ciijus votis nt ob»eciinda:enl dileclissiini (iiii coiiti- riiin, c. 6, ubi ha-c h:iiiei {Tom. IV Spicil.) : i Cuni
iiuum pene coeimbiis siientium ob-ervare studiie-
iii vero incompeleiiles transieiiiit, ettani loqiiendi
Iiorae
riini. Iliis inler cniiuure prt» oinnilius Cluiiiaccnses quam conjungeiKii lemiius adveiicril, elc. ; i lum e:x
inonacbi, qui sibi qua^i in ptTpeiuum ore pnfclnso, cjusdem capilulis de a Iniomtioinbs in congregalii».
niaiius in iinguas cominuiasse videbaniur, adinven- ne in quibus 4.> est, ( dn lioris incompeleiitiiius, td
,

tis signis * quibus, daiii iinjiua laceret, quae necessa- est de siieuiio » compeleniiiius
: ergo licebat loqiii.
rio reqiiireiila traut iiivicem expriinebaul. At noii G Nec est quod aliquis dicat, ex eo i|uoJ S. D. prohi
sine adiniralione legere possumus qund de Cister- beal, ne fralcr jutigitiir aJ Iralrem l.oris inconipe-
ciensium sileniio scribit Guillelmus abb;is S. I hen- leiitibu>, band luaqu.iin erui po se d,inilasess' horas
derici in libro de ViM S. Bemardi, cap. 7. < D.-
i com|ieienies, ipiibu^ licte po sitii Iraires invicem
iiiquc in valle lila plena hominnm, in qua nemini juiigi et miscere colloijuia, qiiasi idem essent jungt
otiosum esse licebat, oniiiibus laborantibus, ei singii- et loqui, citm el S. Paler ulrumqiie dislinguat infra
lis circa injuncia occupalis, media dii nicdia; no- cap. 2(3, ubi de commmiicantibiis cuin excominunica-
ciis sileiiiium a snpervenientibus iuveniebatur prae- lis ila habei : ( Si quislrater praesiimpserii sine jiis
lcr laborum soniliis, vtl si fratres in laudibus Dei sione abbatis frairi excoininunicato (|uolibet niodo
occuparenlur. Porro silentii ipsius ordo ei fama t ui- iC jungere, aut loqui cum eo, vel inaiiiiatum ei diri-
lam etiam apud syeculares humines supervenieiites gere, sinuleiii sorlialur exi ommunic.itionis vindi-
sui laciebat reverenliain, ut et ipsi lum dicam prava, ctani. » iiiquam, id ulistat. Mam si qiioJ Sil
Non ,

vel otiosi, si'd aliiniid ctiain qund ad rem onn atti- Jiscrimeii , illuJ iinum esl, quod jungi de longa et
iiert'1, ihi ioqiii vereieiUiir. » lla^c conlirmat ipse S. prolixa conlabulatioue dicaiur ; /o(/iij vero de traiis-
lierunriius ciiiii suos liortitur, ut boiiuin sibi invicem euiile el brevi siculde ionga iiiieliigaiur. Ei sane
dareiit consiliuin ; et liac sibi proposila objectioae : S. HeiieJictus qui illo capite umne ciim ex-
1S3
1 Qiiod ego coisiliiim dabo fialri, cui nec unuin cummunicalis c<>il >qiiiuiii prohitiet, capilis litulum
quidcm verbum dicere fas est absquc licenli;i? » re- ila elfert Ue hi^ qui sine jussione abbatisjungunlur
:

spondet, ui coiisuianl fr.iirl « non verbo, nequc liii- excoinmunicalis ; iiun dicit junguntur vel loquuntur ,
giia, scd opere el ventaie, » bono scilicet exemplo. rv quia u ruiiiqiie sub verbo j««(/«n/u/ inleil gilur. Ad-
Siinili feie silenlii sevcritaie hu;usce sjeculi pnncipio det aliipiis locuai ex cap. 49 de observalione Qua-
se deviiixeniKt striciinris ob-ci vanlia; in lli^paina dragesima^, in qua S. Pater pnjecipil aii jnid subirahi
saiiciimoniales ordinis Cisterciensis. Sed oiiiuein de loquacilale iiliorutn tumporum conUrmaiuiq^e ex ;

prorsus lioin nnm cogiiationein snperare vijetur qund perpeiua ordiius praxi , cujus e\einpltim viJeie esl
de Foniis Ebiaidi saiiciimonialibiis scribit VViIlei- iii Vit;i S. FroJoberli abbaiis Cellensis {Swc. ii Be-
iniis Maliiiesburieiisis {Lib. v dd lit-gibm Angl.) : ned., p. 650), ubi quandoquc c«//i discipuiis colij-
t Pncier ciHeraiuin iilecebrarum abdicaiionem, quium familiare habuisse diciliir. liiiic (il ui lu^dio
quantnliiin iilud esl, quod in nulio loco io- 182 iioii afli laiiiur monachi, el Sfveriits post lia;c silen-
quaiiiur pneler iii capiiulo, proposila a magisiro po- tium obscrveLur, ut docet S. Ilildegardis. Perliine-
reniiis laciiiiriiitalis re^^ula , qiiia seiiiel laxato si- scendiimijue est ne si diiitius aui siientio, aiit ora-
lentio Cemiiia; prona; suiil atl iiiiissilaii;liiin Irivola; » liotii occupeiur aiiiinus, taiid m defuial, siciit a cu^,
quamvis posiea, hoc esi anno lioO, h.fC siiciitii d- ({ui, cum nitnis aul diuuiis disienditiir, vel debiliia-
siriclio anctoriiate suinini poitlilieis ila lemperaia Nec referl 'inod Keguia cap. 4i
lur, vel fiaiigiiur.
esl, I ut liceat lo.pii post preces, ui vncaiii, |»iiinas; jub<t omni lempoie silenlio studere nionac!»os ; naoi
deiode posi signiim iid labyre.ii lactum, » iiuemad- itiulium dilleruiil semper sHere, el omni tempore ii-
ii.oduiii observai Joannos l*icurdus iii iiotis ad cap. leniio siuder^ ; seiiii»er silore esl iiuiiqnain lo jui , m
* llivc iiijii.t habe:, i:i libi-o v 'te A:i'.i<piis .U.wj. rUibus , c. 18.
3C1 REGl]L\ COlLViEMATA. CAP. VL 532

ero polesi aliqnls eiiam loqiieiido silentio sludere, A quibns diini ad ulramqiie niiss;im offertur, dum pa
piita necessaria dunlaxai proferendo, idque breviier daiiir et accipitur, dumin capilulo de uiio :iut aliero
et siiliiiiissa voce qnanivis laudeniiis, bealosqiie
:
hoc et iiluti reclamalui'. dum laniis in reii:C orio ser-
praediceniiis eos qui possiint valeiiique ita perpeluo viiur, niinima pars expenditiir diii ; qii* lanien
111)11

silere, u^ iiiilln lioininum consorlio iiidigeant alque ; siiigula , ordiiie nostro silvo el inlegro , remanerc
ui hoc iiobis aliquando doiium Deus conc&lai, ob- non possunt; propter qiiod ti 'ra loqiieiuli neeessario
nixe deprecamur. mag;!? est brevis; et si niinus aliquaiituliiin loi|uimiii-,
Terliurn ex abbatis pendere arbilrio ;:ssignare
,
in lioc ordiiiia quidem nemo sensituliuin esse delii-
dies, horas, leinpus seu spalium, locuin, modumquii iiientiim. > Cuin ergo nulliis existal qiii inlra niediam
coll(»qiiii. Communis tamen ordinis usus obliniiii, ut horam privatam missamcantare handqueat, iillra lioc
non nisi privatis diebus abbas colloquiura permitie- teiiijioris spatium quod postea etiain abbreviyiiim
,

ret, dominicis feslisqiie diebus duodeeim leciionum csi, prima l(<ciilionis bora non exiendebalur. Seciinda
contiiiiio siieiiiio con^ecraiis. Ei cerie iiiter quinqiie etiani ex eodem Udalrico longebrevior eral «Nona :

capiiula Aquisgran. capinilis

quse receplis concilii autem , inquit [Ibidem) , ad quaiii siint se levainri ,

addiileruiit Cenluriaiores (Tom. 11 CapHul. Batuz., adeo tarda erit, ul posti|iiani in refeclorio biberini,
p. 109-2), quartum ita liabelur c Ut in helidomada
: ei iterum loquendi Iicenliain habuerini, eanidem lo-
Pascli e in ciaiisiro non loquanlur, sed lectio divina quendi horam, et lioc intervalluin ai:te vesperas noii
ab oinnibiis leneator simiiiter in hebdomada Pen-
, immeriio polius dixerim nullum qiiain parviim sa?- :

lecosies, et iii oinnilius diebiis dominicis, seu in Na- pius auteni priusqnamomnes iii claiislro consideaiii,
lali Domini, el iu omnibus SS. festis praecipuis. » et aliquis Iratruiii vel nniim verbnm taciat, pulsaliir
Similiter aniiquae Consueuidines SS. Benigni Divin- B sjgnum ad vesperas et ecce loquendi fiiiis. » Et
,

iiensis [Ca]). Gi) « Per octo dies Paschae, el Pente-

; alibi [Lib. i, cap. 40) de eadem lociiiione, cuiu Qe-
cosles, et Nalalis Domini, el in Kogaiionibus , ei in ret post sexiam « Non soluiii
: posl c:ipilu!um, sei'
oiiini secunda, quarla, ei sexta fena (juadragesinuB, etiam post sextam h ibemus loquendi liceniiam .
et in omiiibus 1^2 leciionibiis,nuIla iit loculio inclau- quanquain illud spalium soleal esse brevissinium ;
stro. I Quae totidein verbis exsiant in veieri Cor- nain non amplius erit qiiam ut sacerdos ei caeteri ad
beiensiOrdinarioms.,qiiibusconciiiitliberl]suum Bec- majorem missam serviiuri lavent manus, et siiit se
ceiisium, loqiielam in clausiro privatis duntaxai die- ad iiiduendum parati. i
biis indulgens. Econlra Statuta Guigonis (C. 7, n. H) 1S5 Cistercieiises ex Jacobode Vitriacointegram
dominicis colliiquinm posi iionam pi;rmitluni; quibus in colloqiiio Iioram insumebant < Sileniium, inquit :

anliiiua Carihusiensiiim staiula adjiciunt fesla c ipi- {L\b. u Hislor. Occid. cap. 14), per totam fere diem
luli; sed in Nova Statutorum Cobectione excipiun- observantes, muinis colloculioinbus et collaiionibus
lur rSativitas, Coeiia Domiiii, Pascha, ei Peniecosies unam sibi horani reserv;int, invicem consolanles, et
cuin fesiisinlra hebdomadam in Quadr.igesiuia con- invicera instiueiites. > Qiiod iia explicat .lulianus
tingentibiis : praeierea singulis septiinanis spaiia- Varnier (De Anl. Praxi Regul. S. B., cap. 16), non
nienium coiicediint. quasi singulis diebus unam horam ad niutuam colto-
Iloram dupiii em in die ad colloqiiium designatam cuiionem reservareni sed quod, cum abbas frairi-
;

esse apud Ctuniacenses discimus ex Uldarico scili- , biis loquendi liceniiam indulgeiei, integram in id
cet iKstaie post capiuitiiin et noiiam ; hieme post ca- exercitii horam impendereni. Et de hac hrra intelii-
pilulum Pt seMaiii. Idem videre est in antiquisS. (] gendiis S. Beruardiis, ubi superbum monachum de
Heiiigni Divionensis Coii>uetiidinibus , et Ordinario scribens,h38chabet(/n Tracl. de Grad. humi!., c. 14):
Corbeiensi passim.XS^^l^secundam postea subiraxii « Cum aiitem pulsaio signo necesse esi inierrumpi
Peirus Venerabitis, edito stalulo, < ut de us latis in colloquiuin,/(0!rtm/o»)go»ibreveqiieriiiiriiitervalluin.>
claiisiro liinis locutionibiis seciinda omni lolius anni His in colloquiis, ut id obiler observem, aliqi.ando
lempore subirahaiur. » Csus Beccenses, habita lem- sermo ageb;iliir de lilleris : Si dc litteris scrmo exo-
poruni raiione, volunt ul < Oninibus privatis diebus, rin.T, iiiquit S. Beriiardiis, vetera proferunlur etnova;
quibus post capitiilum tertia diciiur semel lanlum, , votant sententice^verba resonant ampuHosa ; aliquando
id esi posi capitulum loqiianiur iii clausiro, nisi ab dereligioiie : Quod si de rclujione agitur , statim vi-
octavis Pa«cbse usque ad idus Septe:iibris, quo tem- siones et somnia proferunlur , deinde laiidat jejunia, elc;
pore privalis diebus posl non:im loqiinnlur in clau- aliquando de rebus jocosis Si ad Indicra scrmo con- :

slro, Qiiando vero terlia ante capiiutiim dioitur, bis verlitur, in liis quanlo assuetior, tiinto loquacior inve-
in claustro loquiiiitur, post capituliim et post sextam. > nitur.Ex liincco!ligeshujiismoili colloqiiia iion luisse
In quibu<<dam vero Angliii! monasteiiis liora ad col- communia, hoc esl oninibus simul in uniim coeunii-
loi|iiium siata erat post iirandium; sed j cuin quidam biis, sed inter se ad proprium libilum divisis , aut
posl prandiiim proniores sunt ad toquenduni quod ad nulum abhaiis; alioquin S. Bemardus, qui fuisset
non prodesi, quam quod aedificai audientes, ad am- pr.Esens si commuiiia exstitissenl
,
ludicra neijua- ,

pliandiim ciilium justiliae qiii in silentio repeiiur,

,
qiam passus fuisset. Quam Irequenter auiein illa
statutnm est, qiiod parlainentum qiiod posi pran- hora occurreret iios latet sanclimoniales Slrictioris
:

diuni in qnibusdam claustris lieri consuevit, penitus Observantiae ordiiiis Cisterciensis in lli^paiiia (In
imerdicalur, ei loco ipsins vaceliir ulierius inedita- D Comtit. c.l eti\, apud llenriq. in Liliis Cist., p. 26)
lionibiis ei lecii mibus repeiCHdis, » iiKjuiunt abba- semel in hebdomaila exira Advenlum aut Quadragc-
les oidinis nosiri iii edilis aiino 1249 statuiis. Casa- simam juiiciae recreaiionem habent ante vel posl ve-
lini jejunii dielius post vesperas, diebus praiulii post speras ad nutuin abbatissae dummodo dies ille non ;

coenain lnquebanlur. Plurimi nec diem , nec horam sit commiinionis. Similiter in antiqiiis Fulieiisiiini
assigniitain liabebant, quorum res oinnes e.v tino ab- Coiislilutionibiis, cap. G : t Seniel tanlum in hebdo-
batis iiiilu pendebaiit. niada die lesio fratribus aliquod ex his intervallis ,
Quanlo vero temporis spatio mutui colloquii hora quibiis absuiit a choro, pio elreligioso culloquio con-
prolraheieiiir, non iina fuil omnium consiietuilonio- sumere » permiititur *.
nasieriorum. De Clunacensibus , qiii biiias indie ln- Idem fere vigebat apiid iiisignes iilos ereniilas
cutiones habebant, aiidieudus imprimis Udalriciis. quibuscum vivebai S. Doniinicns Loricalus. lli ni-
De pri iaqu:e (ieliat post ca(iituluin sic disserit (Lib. miriim, teste Peiro Damiani (In Vit. S. Domin. c. 6),
I, cap. 18) i Eo tempore qiio priuium ad moiiasle-
: « leiiebant per toiam hebdomadam dislricla censura
riiim veni, sacerdos qui privatani missam caniare sileiiiiiim, qiind iiiKpie dominica die post vespenim,
voluit, piiliiii enn interim riiiiie ; i|uod lainen modo cibiiinque solvenies habeliani loquendi inviceiu
, us->
raro cimtingit, quia mullitudo fratrum acervavit; a <iue ad complelionis oflicium libertaiem. >

• In editis vero an. lUoI, singulis dicbus per spnti'im unius circiter horce a superiore assignandce,

Patrol. LXVI. 12
 -: ,
,

^{;3 S. P. nEiNEDlCTI 3G4

T.inlam indiilgeniiam snisnon videnlur indulsisse A St.iiuta fL?7>. cap, 6, iom. IV Sp?cj/.): « Qnanfjolofini
ii,

Ciissineiises Declaraiicmes in Regul» cap.

, f|iiornm licet, quia locutio semper ibi (iiidormitorio)servaiid i
G liaer halieiit : . Ad
efrugiendani enervationeai, est, sive duo, seu ires , seu eiiam pinres , sicuti (icri
praelali et aiii superiores ii(-n concedant solaii:i ani 187 solei quando de capilulo surgunt , conjungan-
recrealiones, nisi alt rnis hebdoniadibus, excepia la- tur. Vel proniiscue, ut ferebat aniinus, quibnscum
»

inen Quadrasesima el Adventu, quibus temporibus cupiebat unusquisque loquebatur et haec vidctnr :

nelas est lalia cogitare, nednm periniltere. » In im- fuisse (^luniacensium Carthnsiensium iino et CU-
, ,

pressis tamen anno 164'2 Declar.itionibus, pro aller- terciensium , ut supra collegimus ex S. Bernardo
nis liebdomadibus, abeiur singulis hcbdomadibns ; et
I consuetudo. Tunc qui aliqua re indigebant, hanc
iiisuper t.im iiov;Eauaiii antiquae Declarationes ad poiissimum eo lempore peiebant, ut de Cluniacen-
cap. 48 hortaniur superiores, ut benigni sint ad re- sibus scribil Udalricus el Carihiisiensihus suis pra-
.

crealiones fratribus, pr;tcipuesolfmnilaiibiis duplici- scribit Guido his verbis < Post nooam convenimns :

bns, qu;c nnn nccnrrunt in Adventu aui Quadrage- in clausiro de uiilibiis locnturi in hoc spaiio in- :

sima, concedendas. caustum, peigameniim, pennas, rret.tm, libros seii

Camaldulenses (Lib. Consiit. Camald.) cum dis-
i legendos seu iranscrihendns a sacrisia; a coquinario
pciisani a silentio per mediam duntaxat borani per vero legumina , sal , et c;etcra linjusraodi poscimu^,
virid rium, aiii alii|uam aliani monasterii partcm, iii et accipimus. » Vel denique omnes uno in ioco resi-
qiia perpelunin non Vigeat silenliiim, colloquinm per- dentes, sc invicem loqueiites auscnltabant ul velle ,

inittunt. (.asalini quoiiilie 136

^ ("oena ad coinple- videlur S. Hildegardis. Alqiie ad hos polissimuin
loriuin, vel diebus jejunii a vespera eliam ad Cnni- Tj speciat praeclara illa S. Basilii adinoniiio (Serm. 2 de
plciorium colloqiiebaniiir , ita lainen ui illo tempore " Instit. monach.): « Inulilis sermo, el qnae ex mutuis
possent ad ceilas seccdere, et leciioni atque oraiioni colloquiis oritur importuna elatio non proferatnr,
vacare post prandiiim vero sub silenlioper iiiediaui
: sed si quid ulile ad sedilicationem animarum , lioc
horam deambui;ibant in borlo. soluin convenit loqui ; el haec ipsa qu;e iitilia siint
Bursfeldenses nec diein , nec horam , nec lempus cuin ordine, et decenti tempore, et ab his a quibtis
sen spaliuin colloquii determinatuin babuisse viden- dici oporiet. Si quis de inferioiibus sit, exspectei
lnr, sed in Cseremoniali hoc tantum decernunt (Dist. donec inviieiur ad loquemium a superiore ; susurra-
5, cap. 10) « A snlo abbate
: et prinre, seu etiam tiones vero aique ad aures locutiones, ei pcr nutus
subpriore in prioris absentia, loquendi bcentia in significationes snbmove ntur, quia su^urr.ilio su-
ihonasierin aut extra concedatur, nisi forte alicui al- jspiconem deiiactlonis liabet, ei quoe pcr nutum lit
leii pro vice aliqna speciali super hoc ababbate ei significalio , dolum alicujus rei hilere indicat : fra-
priorefuerit concessa potestas. Dans ioquendi liceii- triporro ex his lalibus nascuntur oiia et suspicio-
tiam fratfihus dicat Benedicite ; elilli respondoanl
: nes. Qiioties vero iiiier se colloqniuin habere necesse
Deu^ : et ex lunc licitnni erii de permissis ad iiivicem est , mudum vocis necessiias deliniat, ut scilicel illi

conterre usqiiead iteiatamsilenlii impositionem, quae qiii prope est , dulciori voce loquanlur ; eum aiitem
(ieri solct per lisec vcrba Adjutorium nos rum in : qni longc est, aitiori voce appellent, iit qui dai ali-
iiomine Domini. Niilli ergo ahsqiie licenlia ioqin las ciii consilinm , aut alii|iiam de re aliqiia exlioria-
osl, .••ed liabita lice uia , aut, f icn!t:ite lonuendi , non tionem babet , inajori et asperiori voce ulatur, ut
loipiaiur nisi prxiiiiSjO Bencdicile , ei responso
: : iiili I contumeliosum iii conventu repeiintur. t An
Dftininus. t C vcro de hijiismodi colloquio inieliigendus sit bic
De colloqnii loco variae ruerunt mnnasterloruin locu'^ ex Viia S. Pachomii < Coiisuetndo autfm illis :

consiieluilines ; iiani S. Ad;iiui'dus in Sl.iliilis lib. ii, erat j;im inde ab initio, circa vesperam , manuali
cap. 6, donniloriuni assignai ; Clunianenscs, Divio- opere ac coena peraciis , in nnum siinul considere
nenses, Patisienses, [{eccenses, et ulii communiter ad scrutandas Scripturas ab onini ali;^ sollicitudine ,

nionaclii cnm Carihusiensibns loquehaniur in clau- lunc liheri , pr^cterquain ab ea qu£ salutem euraiii
stro Canialdulenses in viridario. Ai r;iro extra mo-
; concernebat. i
nasienuin recieationisgratiadeanibulaniesinuiiacbos Porro ntrum istliaec colloqnia recrealiones aut alio
veieres offendes. nomine apjidlare liceat, jiaruui refert, cum noo lain
Qiiod spectat ad modum sive ordinem in cnlio- ail deleciaiionem <)uam ad inlirmorum solalinm iii-

quio tenendum, 1" illud non iiicipi''bant nisi praeniis- dulta s nt. Cerie siciit corpiis lecreare dicmius,
.

so Benedicile. i Post capiiulum, inqiiii ins. S. P'iri

: cum post longiim jeuninm vilissimis cibis vesciinur,
supra Divaiii Ordinariuin , sedeant oiniies inclanslr.» ita cum posl prohxiini sileniium de bonis et ad sedi-
ad colloquium. Audiio itacine lympano perg.Tiit ;id ficationem eloquiis kiquimur, lioc exhaustun ani-
sextam; qua caiitata, reverianiur a.l colloqninin, di- inum recreare, nihil vetal appellare , diimmodo ab-
caique ultimusin online novitiiis Beuidiciie, ei hic : sit omnis de Sncuio, de rcgihus, principi us pr«- ,

loquaniur deconsiietudinibus,de bonis et sedifiiaiio- lalis aliisqne hnjusmodi

, quae passini veianl oinnes,

nis eloqniis. i Apud Bnrsfeidenses ei Carthiisianos t;ini veier 'S (jiiain rccenles inonacliiruin consiiiu-
iion iiilimus, sed ipse qui colloqnio prseerat, Bened: tioni^s, seriiio. Recte oninino ms. liber de Dociriii.i
cite diceuai. Ili eliain antequam qiiidquam loqui in- ^. noviiioruni i < CSuuquaiii
C'«p. 14. )loquaris de s;e-
:

cipcrent, aliquam lectionem pncmittcbant. < Quando ciilo , ncc audias leferemes, ciiiii
vel de guerris ;

]iost iionam in ecclesia diciam diebus capiuili i,i iliiiil sii venenum nioi,tifernni aiiiinuruin.» Vide Pe-

clauslro coiivenimus inquiunl in nova Collectione

, tri Oamiani opusc. 49, cap. lO.
Slatiitoruiu. iimc anlequam sedeamus , qui praeest Caeterum extra hiijiismodi colloqnia, de quibus
roiivenlui dicil :BenediCite. Deimle sequitur lectio de bacteniis lusc disseruimns, quaque eraiit rara , pei-
Staiutis vel Evangeliis; qua finita, colloquiiim habe- peiunin moniclii silenlium servabant 188 ^'".ivis- ,

mus, in(|no nulliis consulere debet secreto , vel su- siiiiis etiam sulijicieiites poenis illiid leniere vioiaii-
.surrare, vel diccre aliqiiid qnod nolil ab omnibus tes. De his pdMiis adversus silcntii infraciores He-
inteligi vel audiri. LaiiKtem disciplinam obseivare gula Luinsdam ad Mdiiachos iia decernit (C'(/p. IG) :

videiiiur sanctimoniales Strictioris Observanti* or- < lii omnibus loqiidiidum , nisi quod necessiias
iiibil
dinis Cisterciensisiii Hispania, quariimConstiiutiones poposcerit. Si quis pia;ter liaiic discipliii;ini , ciini
volunt (Cap. li),ui < ubi abbatissa liceniiamiecrea.i- clamore et acerbiore serinone res|iouderii, nolelnr
di vel colloiuendi dederit, sint colioqnia religiosa , usqu quo corrigalur. Si autcm lioc vilio curari nnii
ad quod servire poteril pms aliq lis liber. » poieril, ejiciaiur ab nnilate fiatrum. » Poeiu»^ iiicern
Data autemseuiel loquendi licentia, duo, vel tres, aucioris apud S. Ha^iiium, n. 15 < Si quis vesperi :

pliiresve simul a superiore jiingebantur; quibuscnin, posl Pater noster inveniatur colloq'iens, excommu-
non cnm ;iliis, de lebus honesiis et piis sermonem in vi nicetu:.» Liber Aiili(|uarum Delinitioiium orJin. Ci-»-
ceui miscebaut. Ua priescribunt aniiqua S. AdalarUi leiciensis (Uisl. l,c, 5) < Qui scieiilor dc siiieu.io
:
 : ,:;

r.EGULA CO.MMENTATA. CAP. VI. ZGd

infra abl)aiiam inla> vel foris niplo se rccognoverit, A docrre , nt sil sua loqnela iiistructjo discipuli , el
ei ciil|i;>l»ilis iiiveiUus luerit, uiio die sii iii pane et dcKiiina ;iMli(icaiio ejiis. »
aiiua , ei in capilulo vertierelur ;
qui vero p.issim et Tacere et audim
aiscipulo convenit.] Hinc Sciiplti-
ex consuetiuiine illud fregerinl. si snepius correpti ra : Audi , inqiul,
tacens, et pro revereniia accedet
iMin eineiidaverint, onini sexta feria sint in pane et libi bona gralia { Eccli. xxxii ). Plane primus phi-

aMiia iisqiie ad congniain emendationem et ad nu- , losophi.T nuncupaior et crediior Pythagoras aice-
liirn iiroprii abhatis ultimi omniiim liabeanliir. i Simi- deiiies discipulos nihil ante docuii qtiam tacere
liier Cnnstitiitiones sanciimonialium Slriciioris Ob- primaque apud enm mediiaiio fuiuro sapienli erai
serv;uiii;e ejusdem ordinis iii liispania ( Cap. 12 ) linguam omnein coercere unde et quinquennii si-
:

I Poeiiilentia injungenila qu.c silentium solverit,

illi leniiiim discipulis iniponehat ;
qiiod illi, ui piofa-
csl disciplina, el aqiia el panis humi , in quo aliba- nam discerent philosophiam , miiti curn gandio per-
lissa raro di>;p(Miset. » Slatuta velustissima Gallica solvehaiit. Miilto nos potiori juie, ut pote coelisiis
pro moniaIil)us B. Mariae Sopweli in Anglia , a Mi- philosophiae discipulos, lacere condecei ; niii forie
chnele S. Albani ahbale aiile annos irecentos reno- nionachi mores el prolessionem exuere animiis sil
vat;i : Pur ceo qtie vous estes tenus par la reule de » Vila eiiim monachi , inqiiii Joannes Monachus {Lib.

Seinl Beneyt a la silence tenir en rEylise, en l^enclois" II \itii' S. Odonis, n. 11, swc. v), usque adeo est ali-

tre , en le refeytour, et en le dortour : vous com- qiiid donec siib silontio esse sludueiit: eo vero re-
nieiidonis que la sHence soit tenue en les lieux avant nioto , (|uidquid bene ei iiniieste se agere putaverit,
dits : Et si nulle enfreigne la silence , preigne sa secnndum institulionem Patrum nihil erii. »
veyne en chapille , et preiqne discipline requlere , Et ideo si qua requirenda sunt.] Corpora is spirila-
reconnoissuante sa coulpe. Et si liele que enfreyne
P
" lisve necessitalis.
silence ne voille de gree prendre sa veyne, soit cla-
A priore.] Id est superiore, infit Nicolaiis de Fra-
nie pnr gardcyne del ordre , et mise d plus rude
clura, sive abbalc, qui nomine prioris inlelligilur i.i
pmaunce. Et si avygne que ascune tense oue aulre ,
oinnibus Reguhe locis in quibus vox prior siimitnr
,

desoidinmnent , soit celle mise en silence par lice , et singulariier, et absolule, et non resjiective, ut pro
teigne la penaunce ires jour. DeiiiqueCarlhiisienses in
bat Menardiis. Hic laitien prioris vocabulum iion so-
Nova Colieciione Siatutorum ( ii part. , c 14 , /i. 7 ) :
luin pro abbate, sed etiam t pro quocunque seniore,
« tjui absqiie licenlia silentimn fiegerit, rulpam
vel priore tempore » usurpari aestimat Holierins
suain recognoscat , el disciplinam cum virgis acci- Joannes vero Craesbreeck pro eo qui prior est or-
;

pial in doniinica proximc seqiienli. Si assuetus .

. .
dine, loco , aetate, doctiina, alicujus arlis piritia,
fiierii in frangendo, vino privetur, aut ad lerram co-
qiiilibel scilicel senior, priidenlior, dociior; INicolaus
inedat, vel alia prena arbitrio prioris puiii;ilnr. » Braviis pro eo qui praeest convenlui sive sit ahl>as,,

Ct alibi ( Cap. 8, n. 5) t Dicentes aulem culpas

:
aiitpra?posiius, aut qnivis alius professioiie anli-
suas de Iractione silenlii debenl exprimere locum, quior. Posshi etiam iinelligi de praeposito, jnxta
vices et qualtates personarum et tenentur di- ;
illudBegulaeCiijusdam ad viigines (Cap. 22) < Nulla :
scipiinas cum virgis a pra;sidente recipere. Et . . .
monacharum per semetiiisani de propria "^- 130
omnes priores servent, et servare faiiint istud sta- cessiiale abbaiissae stiggerat, sed omnes per prae-
luiiim de disciplinis pro fraclione silenlii dandis ;
posilam quidqnid necessiialum fuerit abbaiissae siu-
alias visitatores super hoc provideani. >
deant intimare. »
Quia scripium est : In multiloquio non e/fugies pec- ^ Cmhj omni humilllale et subjccione reverentice re-
catum. t Natn muliiloquium , ut ait S. Jo;innes Cli- quirantur. ] Ad quem locuin BeMi;irdus Cassinentis :
inacus {Grad. 11), sedes est vanae gloriae , per quam < Tria inquit , ponit in verbis iililibus observanda
,
,
seipsam ostentare, et in sca^nam ac iheairiini soiet videlicet hiimililalem, snbject onein, et reverenliani.
deducere. Muliiloquium esl ignoraniiac argumentum, Iliiniilitas interius m»nachuiii disponii ; suhjectio
feiiesira obtrectalionis, scurrilium iingamentorum subdiium esse in gesiis exieriorihus ostendit, ordi-
inagistra, miiiisira mendacii, compunctionis absiet- n;U, el disponil; et revercntiasermonem debiln con-
sio, auclrix et concili;itrix ignavise, somni nuntia, dimenlo compoiiit.i.Vel etiaiii ctim huniililaie et sub-
medilaiionis dislraclio, ciisiodue cordis abolitio, fer- jectione reveieiiti;e , id est ut quidqiiid responderit
voris divini frigidarium. orationis languor seii potius ralum lisumque teneaiur, nihil prorsus objiciens. Ex
exstiticiio. » Quid auien; sil mulliloquiuiii explicit S. ins. aulem liegula incerli aucloris cap. 8 « Hors :

Augusiinus his verbis (Ltb. n\ contra Cresc. cap. 1) :

tibi ad opiis exerceiidmn deputalis (juidquid mini-
I Muliiloquiuin l.@3 est superflua locutio, vitiu:n stris luis et tibi neeesse fuerit , invieem brevi .ser-
scilicet loquendi aniore coniraclum. Plerum:|iie au- mone dehiiienda est querimonia .... Cuio aiUein tibi
lem loqui ainant etiam qui nesciiint quid loqiianlur, necessitas incnmbit ioquendi, auclorilas C(ijusd;iin
vel qiinmodo loquantur. » Et albi (Lib. i Retraci., sancti Patris jiibet ui dicas prius teriio Domine :

inprol.): < Absit ut niulliloqiiium depulem , qii;indo labia mea aperies , el os meiim annnntiubn laudeni
iiecessaria dicuntiir, quanuUibet sernionuni prolixi- tiiam : quo perdiclo, niox cuin «mni celeriiale, fe-
taie dicantur. » Oslendens nm solum muliiloquii
<
slinanler, ciim fervoi e chariiatis redde responsum le-
viiio labor.ire. qui multa sine necessiate ; non eiau
£> viler, el sine risu , htnniliter, ei pauca verba et ra-
v|iii jusia ex causa, raiione siii olbcii, aut alterins
lionabilia loquai is. »
iiecessiiaiis loqiiilur multa.
Scurnlitates vero. Quid sit scuriilitas discimiis ex
El alibi : Mors et vila in manibus lingua;. Potest
S. Hieronymo, sluililoquium inler ei scunilitalem
|

enim occidere, aul vivilicare , et eum qui loquitur,

discrimen iia explicante : « Inter stuliiloquium et in-
ct eum cui loquitiir, ei etim de quo loquilur.
ler sctirrilitatem apud Paulum ( In epist. ad Ephes.
Nani loqui et docere magislrum condecet. \ llli enim c. V) lioc intecesl, quod stulliloquium uihil in se
per Propheiam dicitur Clanin , ne cesses, quasi tuba
:
sapiens et corde hominis dignum habet. Scurrilitas
exalta vocem tuam , et annunlia populo meo scelera de prudenli menie descendit , el consulto appetil
eoruin , el donmi Jacob peccata eorum {Isai. l\ii\ ). quaed iin vei urbana verba , vel lurpia , vel rusiica ,
Apposile autem S. Benedicius ait loqui et docere : vel faceta ; qiiam iios jocularitaiem alio verho pos-
i lu cst ad boc debet loqui ut doceat, inquit Ber- sumus appellare, ul risum moveal aiidientibus. » Ex
iiardus Cassinensis neque eniin verba o.agistri de-
: quibus liabenius scurriliialem posse in bonain ma-
lienl esse nisi doclrina , quia qui alios admonet .ad lamqiie larlem accipi , ul pote quae et in urbana,
laciiiirnitaiem , debel habere sermonem «oilicali-- el in iiirpi verba se elluiidal. Sed hic a S. Benediclo i

vuiii , ralione comptiim , cl suo tempore stiaque siiiiii in inalain partem ronS)al ex commuiii et uni-
cougruil:iie prolalmn iinde non dixil B. Benedi-
; versali oinnium senlentia ; unde Bernardus Cassi-
Ctus tanium : Mug sirum loqui condecet , sed lojui et nensis scurriliialein desciibeiis ail i Scurriiitas e&t. :
 ,:

ihl S. P. RFNCDICTI

\erbiim nirpe, iiirptsqDe joci vel improbum , ve A detinpninr, el alias pro rnlpne merito ad arbiiriuin
inisione digmiin. i superioris corrigalur. i Fiiiienses vcro (In Const. c.
lliijiisiiioili sciirriliiales SRlerna clausnra damnal S. 0) aves, canes, aui. aliiid aiiimal ad delicias com-
Benediclus, el anle eum S. Basiliiis, S. Hieronymiis, paratum aleiiies jejnnio in aneet aqiia plectuni; qiia
i

a!ii. S. Basilius {Consl. monasl.c. 15). etiain poena dissohuiones, manuiim injticliones, im-
S. ISicelius, ei
cViianda; siini, inqiiii , onines omnino in sermone pulsiones, et linjusinodi jocns piiniuni Cassinenses.
faceii*, et scurrilis dicacilas; siqiiidem fieri soiet 1S2 Scurriiiialnm tamen nnmme non probiben-
pleruniqne. iit qui sese in lebus buju.-modi occupant, lur bonesii joci, quibus nonnimquam iisos fuisse pios

ii rtciam rationem
deserant ; qiiippe cum ex eo ilind viros legimiis, el qiiales erant Peiri Venerabilis, quos
liat, iil aiimus ad ridicula diffiindalur, el in lacila laudal S. liernardns ad eum sic scribens « Pbicel, :

secum cogiiaiinne severitalisque nervos

graviiaiis faleor, jocus, est enim et jucuiiditate gratus, et serins
(imnes ehdai. i Sancins Heronynnis ad Nepolianuiii gravitaie; nescio siqnidem quomodo iiiler jocandum
scribeiis (Episl. 2) : « Omiies deliri;is, et lepores, et ila disponilis sermones vestros in judicio, ul et jocus

risu dignas urbanitaies, ei ca-leras inepiias amai-»- It^viialem ntii redoloMt, ei aiicloriias conservata bi-

riini, In comoedis erubescimus, in s^iculi hoininibus laritatisnon miniiat gratiain. i

detestainur; quanio magis in monacbis et in clericis, El verba otiosa.] Verbum oiiosiim S. Basilio {lie-
qiinrum el sacerdolium proposilo, ei proposiium or- gul. brev. cap. 25) est « omne verbum quod ad pro-

iialur sacerdotio! » S. Nicelins abbas et posiea epi- posiium in Domino usmn noii f;icii. » S. Hiero^'ynio
scopus (Apud Gregor. Tvron. l. de Vit. Pat., c. 17) : (In Mallh. xii), I qiiod sine uiilitaie et loqiionlis di-
dilectissiini et omiie ver- » ciliir et si omissis seriis, de rebns frivolis
aiidieniis;
» Civenda esl «currililas , ,
D
_ i.:i i,.„....„^..- „1 («i...!..^ „„ .., ».,•:.... .r . C fro-
omne et labuias narreinus aiiiiiiuis. i S. Gre-
. .

bum oliosiim , iit

.

sicut corpns pnriim exliibere loqinimur,

dpbenms Deo, ila eliam et os non ad aliud 191 msi gorio (In Paslorali, iii parte, cap. 1.'«), « quod ra-
ad laudem Dei. i His adde gravis>im:im S. Beniardi lione jusl.TC necessiiatis, aut inteniione piae niiliiaiis
seiileiitiain ( Lib. n de Comid. c. 15) : « Inler s:ecu- carei. i Hujusmodi verba iina cnm scurriliiaiibus sub
lares nugse nngse sunt ; iii ore sacerdoiis { nec ini-
,
eadem clansura dainnai S. Benediclus, a quibus nos
lius monachi ) biasphemi;n. Inierdum lamen si inci-
aliuiide saiis delerrere detieret terribilis Cbristi sen-
teiiiia diceiilis, qioniam omne verbum (Aiosum quoi
danl, ferend;e forlassis, refeiemkc iiuii(|uam. Magis
inlerveniendum (auie et prudenler niigacil:iti. Pro- locuti juerinl hominfs, reddent rutionem de eo in die

riimpendum sane in sermm qiiid, qiiod non iiio io judicii. Qnam ad senieniiain attendens Petriis Da-

nlililer, sed libenler audiant, ei snpersedeanl oiiosis, niiaiii {Lib. v, ep. 2), « Dum lisec, inqnil, Evange'ii

C' nsecrasli os tiium Evangelio, talibus jam aperire

verl)ac"n5idero, quid aliinlquamqiioddam nobiscom-
illicitiim, as5iiescere sicriiegium esl, eie. > niercium propositiim esse perpendo? quia nimiruni
Non miruin est igiiur, si gravissinns poenis tam in et momentaneo risu perpeiuus Ibliis eruitur, el tein-

monacbis qiiam in clericis damnaias scu:rilitaies ie- porali iielu peipeiua Letiiia coiiipar:iinr. i Hac sen-
nam, verbi gralia, eoncilium Cartbaginiense
c^imiis; leniia de errebaolur Pacbomiani , apud quos , lesii;

IV (Can. 10), Clericuin scurrilem, et in verbis lurpibus Riilipo (Lib. de Vit. Palr. 55j, inipossibile eiaiali-
iii

jo.ulurem ab ofiic.o retraliendum edicit; et inler e.v- quem verbum otiosuin loqui. H:ic deierrebanlur SS.
^erpia ex lib. ii Poenit. Egberii episcopi, vigesimiim Sr^raiiion, APicarius, Papliinitius, et alter Macarius,

s.ipli'iiiim ila b dietur « Si quis presbyter, di;ico

:
qiioruin in Hegiila lego (Cnp. 15) : « Si quis ex fr;i-
lut monitcbus oiiosiialeiii, siuliiloqniuni, scur- C tribus sermonem in coiigirgali ne oliosuiii emiserii.
riiiiatem, garrulilatem, somnuin, pigntiam, torpo- ne reus sit concilii, pn cipimus euni Iridiio a frjlruni
rem, et liis simiiia dilexerii, tnduo pcenit-al. i Qiii- congregaiione vel eoilo(|iii<) esse aiienum ut iiullus ,

busaccedunt anliqu.e iuonacborum reguke; qu:is in- cuin eo juiigatur. i Muiio severior videlur Kegiila
ler Rtgiila SS. S r;ipinnis, Macarii, Paphniitii, el al- Cujusdam ad .Monacbus (Cap. 8) < Mcndacium, in-:

qiiit, et jiirameninm, sive veibum otiosuni per oinne

lerius .Macarii iia deeeriiil (Cap. 15) < Si aliqnis :

di*prebeiisus fueril in risu. vel in scurrililaie serino- corpus lraleriiiiaii> damiiandnni esi. Si quis sit e.x

nis, sicut ail Aposlolus, quae ad rem iion peniiiet,

fralrilius cum quo a iijuid borum invenuim fuerii

jubemiis hujusmodi duarum hebdomadarum spatio, raiiiendus esl in carcirem , ei poeiiite:<t usqnequo a
noniinc Dimini omni llagello humanilatis coer- vitio corrigatur... Si quis ex frainbiis ptsl eximin.i-
iii

ceri. I Regiiia Tarnalensis ((.'ap. 15) ; < Qiii joculare tiouem caiccris lavere hecviiia non polerit, ejicien-
aliqiiil, vel risui apium iti conveniu fralrum proferre dus est a frairibus, et riamiiandus esl. i
praesumpserit, vel qiii cum junioribus verba otiosa Et risum moventia.] Inier qiiac et scurrilitatem hnc
ii:irrare volnerit , aut babeie amicitias a-latis inlii- discriminis afferunt Hildeniaius et Bernar.ius Cassi-
inae, increpalioni ut digiius est subjacebit. i Regu!a nensis, quod scurrililas ad lasciviam periiueat, verba
S. pVrreoli, posiquam jocos, piaususet cacbinnospro- risum moventia etiani aliquando ad sapientes spe-
bibuii, maxime in oraiorio et ad mensam, addit (Cap. ciant. De his egimus supra ad cap. 4.

24) : f Quod si quis non custodierit , praesenii de- jElerna clausura in omnibus locis damnamus, elc]
nnnliatione commonitus, iriduani eum je.ujiii niul- Hic ilerum ciim Hildemaro Bernardus Cassinensis et
ctalio castiget. i Denique Regula S. Doiiaii ad vir-
^
Boherius observant verbis utilibus a S. Bt nediclo a|t-
gines (Cap. 2S) : « Fabulas olios:is proeiens ad al-
' posilam fuisse custodiam, scnrrilibus, otiosis, et ri-
leram, et statim semelipsam reprehendens, venia tan- sum moventibus niuriiiii, perpetuum velnt obicein.
lum siilficit. Si aut«m se non leprebenderit, lraci:in- Quod addit In omnibus locis, osiendit utilia nc iie-
:

tes eas superposilione silentii, aui quiiiquaginia per- cess;iria virba non omiiihiis esse in locis d:ininata,
enssionibus poeniieant. i His addere posseinus gra- qiiamvis nec in oflinibiis licita; (juare pro capi is bu-
vissimas poeiias, quibiis scurnliiales ali^iuando Jndex jus cbiiisula operue pretiiim lOrtassis eri', quibus po*
jiisiiis Dominus mulctavii, ex quibus lugubre pror-us tissimum iii locJs loqui mouacbis esset proi.iijiiuin
exemplnm nobis exbibet Durandus, ex inonaLbo Ciii- brevi disserere.
^iiacensi episcopiis Toiosanus.quod videre esi in Vita Duo praesertim loca apud veteres raonachos adoo
sacia eraiil, ut in d-* solvere silentium nemn i
193
S. Hugonis auctore Raynaldo, n. 18, apud Bollan-
dum, 29 Aprilis. liceret, scilu et et relecioriiim. Ita S. Eu
oraorium
Porro ad vilandam omnem scurriliiatis occasio- Ihymius, referente Cyrillo (In ejus Vita n. 17, tom. H
nem Cassinens-'S vei-ant teneri ave> :Kit ynimalia ad Monum. Eccl. Grwc). < suaiiehat honesium amplecti
jocum et levilalem promoventia ; onine quoque ludi silenlium in lemplo Domini, iieve quis loquerelur iii
genus interdcunt. » Ludos eii.nn cujuscunqne siiit synaxi fratrum dum sacra peiaguniur mysieria ; sed
generis, jocos, el f,ibiilas,et verba obscena, et cho- nec iii refeclorio fratribus ;id toeiHin colleclis liii-
feas ila probibeiit Coeleslini (In Const. c. 12, § 5), cuam laxare, veriim in utri>qiie mai ere in eodem -i-
ui si quis sectiS fecinl per infnsem in carceiibus i«ntio. I lla liegulu Ciijubd.iin ad .Monacbos [Cap. 11>)
,
 »

:Gd REGll.A COM.MENTATA. CAP. Vf iTg-

« Silenliiim, inqiiil, in omnilius sectandnm esi, el la A lis loqui supradiclo modo licebit. » Tanlnm tamen
cendi disciplina per onmia facieiida esl, mHxiine au- sileniii dislriciionemiii parvis cellis seu prioraiibus,
lem juxta niissam ei mensam. » lia etiam S. P. 8e- ut vocaiit haud exigebat idein I^ctriis Yenerahilis ;
,

nedicliis siimmiim ad niensam silenlium praescribit iiim slatiito 42 decernii, < ui ubi duodt;< im fraires
cap. '8 , et ad oralorium cap. 52 , iil)i sul) nomine esse non pntuerini, sallem in relectorio, et dormiio-
ciralorii intelligenda est eiiam sacri-lia unde inler : riosemper;in claustrovero abbora vesperlinau<que
S. Adalardi capiiuia lertinm liabetur De silentio in ad bor.tm tertiam alierius diti perfecium silenlium
tecrelario, seu in ecclesiis. Exi^timat eiiam Beiiedi- tene.-itiir. Nam quod iiniversaliler iii omiibus eccle-
ctus Haefteiius silenlinm a S. Benedicio insliiuluin siis semper ulnque teneri dcl)eal, cerlum est.
cl

fuisse in domiitorio, quod ex eo colligil qiiod nemini In Aniflicano S. Alhaiii monasierio, post medium
posl completorium loqui permi lal S. Paler, et vix sa^culiiiii XI, Paiilus ahbas ejnsdem loci t silcntium

alio Ifinpore snlerenl Iralres (lormilorium liabiiare. omiiiinodum in ec c'esia, iii clausiro, in refectorio, et ,

C.iintrarium lamen ^idetur iii Sialutis S. Adabirdi lib. niaxime in dormit( rio inviofib.liler observari consii-
II, cap. 6. Sed neque id apparel e\ Cdnsuetudinibus liiii,> ul scribil Matlb«us P;irisius (In Yi.is vigiuti

S. Benedicli Anianensis (Tum. IV Analect.), in qui- irinm abbatumS. /lit«ni), qui eiiam paiilo postaddil:
bns decernitiir « iii oraiorio sumnium silentium... in « In inlirniaria silentinm, pr3e< ipue auleni iii capella,
sacrario magnum silenliiim... in refectorio -nninmin et ubique post ciimpleiorium teneri consiituit. » Ea-
silentiiim... in clauslris iioia lectionis summumsiien- dem loca, infirmitorio exceplo, silenlio perpetuo de-
lium, » imlla «lormilorii facta meniioi e. De nonnnl- putanl summi pontifices Innocentius III el Grego-
lamen monaslcriis ibidein addilur
li.'i Vidiinus : « rius IX, in edilis pro Benedictinis constituiionibus.
eiiam et illud observabile, si qnis ad perfecii<ineni B Sin.ililer S. Siepbanus, ordinis Grandimonlensis iii-
laciturn latis venire desideiel qiiod nullus Irairnm ,
stilulor, in UCiiula cap. 47, id quod post liinocen-
iii (|uolibet pra'suniebal , pra^ier
loco loqui aliquid tiiim IV renovavit Clemens V, sialuia poena, ul « qui-
(Ino ad hoc deputaia. essenl illa
» (Jiifen m» porro ( unque fraler fractione dicti silenlii considerjit^ facia
<<uo ioca locutioni desliuala ibidem non exprimiliir. reus iiivenlus fuerii, pro transgressione qiialibet, sine
sed observatu digiiissiinum prmsiis exisiiino (|iiod m.sericordia et dispensatione, sit una die in pane et
sulijicitur i in ecclesia niilum pra;ler ollii ium d-
:
aqiia, et in capilulo verberelur, nisi prius compleia
viiinm, et verba oralionis. Si Hiiiui cuilibel loqui ne- parte poenilentiae potus aiiua', ei aliorum cibari.ruin
«essilas erai, lacio vesliinenlo abb.itis, vel ci!Jiislib«t abslinenli* devera huniiruale poeniientis, etde ipsius
Iratris, annuit ad illa lnc.i exiiOsilisijue paiicissiinis
;
firmo proposito emendandi priori vel ejus locum te-
verbis, vel rationabilibus , slaiim aliscesseruni , li- neiili fore cum eo super residuo poeniieiiiia; vilebi-

nniiiles ne propier necessaiia vt.rl);i, in nociva el lou- lur dispensandiim et si sapius sic correcius non
;

lilia inciderent. > Oujus obscrvantiae praxiin, si bene emendavi rit, ex lunc pro qualibet iransgressione per
memini, videre est in Vil iSoikeri Halliiili slgc. v, i duos dies in solo refcctorii, aliis cnmedenlibus, ser
Itancque fortasse respicit lociis ex libro Mna S. . dens pane grosso familiae el aqiia contenlus existai-
Ihnisiani n. "2,0 : « Ille si^iens nioris non e-se inoiia- ac illis duobus diehus in capiiulo vapulet; nec siipe;
ciios in oratnrio loqiii, digitis iniiii t ipsum ibi iiequa- iisapriore vel alio praesidente valeat dispensiri. ma-
quam debere loqui, > etc , qune ohiierdicia siin. Ve- jori pcena per priorem ukerius puniendus, si lioc me-
iiioad Cluniacenses, quoriim onliiinas consucUulines ruit proierviias contumacis. » Pisediciis quaiuor locis
«lescribens Udalricus, sic loquitur {Lib. ii, c. 5) : « Ta- sileiitio deslinaiis Cistercienses addunt scriptoria {Lib.
les in claustro sunloHicin^, in qiiibiis iraiJium e-i a anikj. Defini!., dist. 7, cap. 5), uhicunqiie ex coiisue-
pairibiis nostiis et i
r;elixiim ul per[ieluuni silinlium ludine scribunt nionacbi. Addendus insuper locus
leneatitr ; in ecclesii , dormilor.o , rerectorio et iii ,
cornmunis, in quo, es antiquo ordinis nosiri more, in-
coquina regulari iii l.is locis tam in die quam in
;
\io!abile silenlium servabaiur, ui patetex Hildemaro,
nocie , si \el mium verbum quoqiio aiidiente loqui- antiquissimo Kegulae commenialore in hoc ca- 195
liir, on facile veniam ab-que judicio merelur. » Ea-
I pul ita scribenle « Si liieiiiis lempus fueiii, ct pro-
:

dem legimtur in mss. Benigni L)ivioi)''nsis CDiisneiii- pier Irigus convenerint oinnes in unum ad cale'a-
«linibus cap. 31. At miilio pliira silentio addicta fuise ciendum se, siientinm debet ibi esse, et nullus dehet
JDCa paiei ex se(|ueiit4 Pelii Venerabilis slaluio {Stat. ihi loqui. » Ll ex S. Uunslani Concordia < A ca- :

llj) f
: In inlirmaria Cliiniacensi , qua; quinque lia- lendis Novembris concedalur Iralribus acccssus ad
biiaciilis subimo lecio divisisdistingiiiinr, lnlidiscre- ignem dum i ecessitas compnlerii, et frigoris niinie-
tione silentium t>nea(iir, ul in ea (larte in qui fraires las incubuer.t, quod lamen sub silentio iiat. *

(iefunguniur, quai media est. el in illa quse superior a Quod speclat ad receiniores cimgregaliones, Cas-
parie meridiana est, siieiiiinm et collocutio aniKjuo siiienses volunt {Declai. Ca^^sin. ad Reg., c. o2), ut

194 niore servelur; in tiihus vero aliis claustii re- « Servetur semper silenlium in clioro, in dormiiorio
guians silentium lene;ili)r. Sic iii cclia novitiorum, e in releciorio, etiam exlra boram refectionis, el in
et adjacenli c ausiro, sive ollicinis, excepii> novi.iis (juadam jiarle clausiri circa capituluui, exccfUo si
ei eorum inagisiro, qui iibi et quando loqui .solent, in dictis locis oporlerei aliqua loqiii bre\iter, et sub-
loqueniur; exceptis eli:im episcopis et abbalibus sii- missa voce. Hujusmodi eiiain silenlium serveiur ad
pervenieniibus, majori priore, el siibprioiihus ordi- D > em communem fralrum. » Calasini renovant In-
iiis custodibus, qui in parlibus ipsiiis cellae iiovilio- nocentii Pap.-e 111 Coiisiiiutionem, qua prscipilur
riim, el ipsi loqui poleruiit, et in pra^seniia lantuin- < silentium observari in quaiuor locis regularibus,
modo eorum alii. In operaioriis vero universis con- S( ilicet in ecclesia, claustro, refeciorio, et dormilo-

tiiiiium teneatiir silentium, excep'o nno laniiim ma- rio. » Idem videre esl in edilis anno 153G Statutis
^istro nniuscujusque operaioriae doiiius, et exct-ptis reformatoriis pro monasierio S. Porciani , et anno
operatoriis nov;e ecclesia; et operaloriis ipsorum.
, 1,U9 pro nionasieiio S. Columbae. Fuliensium Con-
Teneatiir insiiper claustri sileiuium iii ciK-nieierio, et slituliones cap. 42 addunl : In capitulu. Denique in
clau^iro coeineterii , in sacristaiiiis oinnibus , et via nova colleciione Siaiulorum Caribusiensium decerni-
quae ad doinos superiores diicii, qua- ju\ia m..] >rein lur {Parte ii, c. 14, n. 9), ut i silenlium ub que, sed
ecclesiam sunt, et in adjaceuiibus locis, exceiilis su- maxime in ecclesia, capiiulo, rclectorio, clausiro ti
pradiclis abbaiibus et priuribus, quibus in |iariibus il- lasura striclius seivelur.
 ,

:7i S. P. BKNEi)ICTI 572

CAPU.T VII.
De numilitate.
Clamat nobis divina Scriptura, fralres, diceiis :
A lioiiibus nostris ita Denm semper praesentem oslen-
Omnis qui se exaltat humiliabilur et qui se , Itumiliat dit, diceni : Scruians corda et renes Deus {Psal. \u).
exaltabitiir {Luc. xi\). Cum hsec eigo dicil, ostendit Et iierum : Dominus novil cogitationes hominum, quo-
nobis omnem exaliatioiiem genus esse superbiaj •
wtam vance sunt " {Psal. xciu). El iiem dicit : Intel-
qnod se cavere Propheta indicat, dicens Domine, lexisli cogitaiiones meas a longe {Psal. cxxxvni) : et
non est exaliatum cor meum , neque elati sutit oculi Quia cogitatio hominis con(itcbiturtibi{Psal. lxxv ).

mei, neque umbulavi in magnis , neque in mirnbilibus Nam, ut solliciius sii circa cogitaiiones suas perver-
super me {Psat. cxxx). Sed quid ? Si non him l:t r sas, dicMt semper uiilis fraier in corde suo : Tunc
sentiebam, sed exallavianimam meam, sicut abluctalus " ero immacnlaius coram eo,si observavero me ab
super malre sua ^, ita retribues in animam meam. iiiiqniiale mea {Psal. xvii).
Unde, Iratres, si summne humilitaiis volumus cul- 197 Voiuntaiem vero propriam, ita facere prn-
men atiingere, et ad exaltaiionem iilam coelesiein ,
liibemur, cum dicil Scriptnra iiobis : Et a volutvati-
ad quam per praesi ntis viiac humiliiatem ascendiiur, bus luisaverlerev {Eccli. xvin). Etiterum : Uigiimus
volumus velociter pervenire : actibus nostris ascen- Deum 1 in oratione, ut fiat iUius volunias in nobis
deniibus «, scala illa erigenda est quae in somnio ^ {Matth. Docemur ergo merilo non iacere iiostraiu
vi).

Jacob apparuit {Geu. xxviii) , per quam ei desceii- B volimtaiem, cumcavemus illud, quod dicit saiicta »
dentes 196 et ascendentes angeli monsirabaniur. Scriplura : Sunt vice quce videniur hominibus recl(n;

NoH aliud sine dubio desceiisus ille et ascensus a no- quarum finis usque ad profundum inferni deniergit
bis inielligitur, nisi exaltatione descendere, et humi- {Prov. xvi). Ei cum iiem cavemus * illud, qnod de
litate ascendere. Scala vero ipsa erecta, nostra est vita negligeiitibus diclum est " : Corrupti sunt, el abomi-
in saeculo:qu3e humili;ito corde a Domiiio erigiiur nabiles facti sunt in voluntalibus ^ suis (Psu/.xm). In

ad coelum. Laiera enim ejnsdem scalae, dicimus no- desideriis vero carnis ita nobis Deum credamus sem-
slrum. esse corpus et animam ; in qua laiera « diver- per esse praesentem, cum dicit Propheia Domino : Ante
sos gradus humililatis vel disciplinae evocalio ' divina te est omne desiderium meum {Psal. xxxvii). Caven-
ascendendos inseruit. dum ergo ideo malum desiderium, quia mors secus
Primus itaque bumi iiatis gradus est , si timorem introilum delectalionis posiia est. Unde Scriptura
Dei g sibi aiiie oculos seniper poiiens, obiivioneni prsecipit, dicens : Posl concupiscenlias tuas non cus
omnino fugiat ^ ; et semper sit memor omnium quae {Eccli. xviii). Ergo sioculi Domini speculantur bonos
prx'cepil Deus : et qualiier ^ contemnentes Deuni, in et malos, et Dominus de coelo semper respicit super
gebennam pro peccatis incidunt i ; et vitam aeternam Glios hominum {Psal. xiii), ui videat si est iniel-

quae timentibus Deum praeparuia est, animo suo sem- C ligens, aut requirens Deum : et si ab aiigflis nobis
per evolvat ^. Et cusiodiens se omni bora a pec( atis depulalis quotidie die noctuque Domino faclori iio-
et viliis, id est cogiiationum , linguae, oculorum ', siro ^ opera nosira nuniiantur, cavendum est ergo
manuum, ped>im, vel voluntaiis propriae : sed et de- onini bora, fratres, sicut dicit in psalmo Propheta, iie

sideria carnis amputare feslinel ™. nosdeclinnnles in malo etinuiiles factos {Psal. ui),
^siimet se homo de ccelis semper a Deo respici uliqiia bora aspicial Deus, et parcendo nobis in hoc
omni bora, et facta sua in omni loco ° ab aspeciu lempore, quia pius est, el exspectat y nos conveni
Divinitalls videri, et ab angelis omni hora renun- in melius, ne dicat iiobis in futuro : Hwc fecisii
^
, et

iiari. Demonstrat nobis hoc Propheia, cum in cogiia- tacui {Psal. xlix).

" Al., ablactatum. •^

Recentiores, revolvat.
* Al., matrem suam. 1 Deest oculorum in Conc.,Flor. et mss. Cassin.
« Deest apud Hild. ascendentibus. "" Menardus h.nec verba ampuiare feslinel ampulanda

•• Al., somno. exislimat: exstant lamen in cod. Uxon.

^ Al., inquce latera. Al.,
inter quce lalera. Al.,in " Al., omniloco, omisso in.
quibus. Al., in quibus laieribus. °Haec verba, quoniam vance sunt, desunt in Oxon.,
^ Ita omnes mss. ; sed Hild. cum editis, vocatio. Cassin.,Coiic., Hild., Lyr. Compend. eialiis ; ea ta-
« Deest apiid Hild. et in uno ms., Dei. D men exponit Hildemarus.
•» Hild.. oblivionem prcecejuorum Dei otnnino
fugiens. P Oxon., averte.
Afflig., elalionem omninu fugiat monaclius. 1 Deest Deum in Conc. et Flor.
i
Oxon., Concord., Flor., ut qualiter. "
Deesl sancia in Cass., Conc. et Flor.
J Oxon., gehennam de peccatis incedunt. Flor., in * Al., videniur ab hominibus. llild., Sabin., Con-
gehenna de peccatis incidunt. Cassin., Conc, liegula clipns., Lyr., pulantur ab homiiubus. Oxon., putaiitur
Magistri ins., gehenna de peccntis incendat; qiiam le- hominibiis.
ctionem pra;fert Menardus. Uoberius tamen ila scri- ' Cass., pavemus. Flor., paveamus.
bit t Sniaragdus
: et llalici habent Gehennam de :
" Oxon., scripium est.
peccaiis incendunl. Priiiia lillera magis plana, minori ^ Quinque mss. cum quibusdam edilis, vo/m/j^c-
jndigei glossa. » Nili biminus iialica nibil habetdiffi- tibus.
culiatis, nec siiie fu' damento vulgatim leciionem re- ^ Cass., factorum nostrorum.
jicit Meuardu£, lanquam ab iniperilocorreciore pro- y Smar., exspectans. Lyr. et Ebrul., cx^^ieclatxdo,
lectam. ^ Conchens., iicLC fccisiis.
 :
;»; ,,

REGULA COMMENTATA. CAP. VII. Zli

Secnndiis hiiiTillitaii.> gradiis est, si propriam quis A ei tu remisisti impielatem cordis mei "> {Psal, xxxi).
non amans volunialem, desideria sua non delectetur Sexius bumiliiatis gradus est, si omni vilitale vel

implere sed vocem illam Domini factls imiieiur,

: exiremilale contenius sil monachus; et ad omnia
dicenlis : ISon veni (accre voluntatem «leam, sed ejus qr.aesibi injungunlnr, 1S9 ^clm operarium maiun»
qui misit me {Joan. vi). Ilem dicil Scriptura : Volun- et indignuin se jndicet, dicens sibi cum Propheta :

tas » liabet poenam, et necessHas parit coronam. Ad nihilum redactus sum, et nescivi : ut jumentum (n-
Teriius liiiiiiiliiatis gradus est, ut qiiis pro Dei clus sum apud le, et ego sempcr tecum (Psal. lxxii).
amore, omni obedieiiiia se subdat majori, iniiians S' piimus humiiitatis gradusest, si omnibus se

Dominum, de qno dicii Apostolus : Facius est ^ obe- iiiferiorein et viiiorem , non solum sua lingna pro-
diens usqtie ad movlem (Piiil. ii). nuntiet, sed eliam intimo cordis crelat affecMi
Qnarius i)um litaiis gradus esi, si in ipsa obedien- liumilians se, et dicens cum Pri'pheta : Ego auiem
tia dnri> 198 et conlrariis rebus, vei eiiani quibns- snm vermis , el non homo ; opprob,ium hominum et

libet irrogatis injuriis, laciia conscientia patieniiam abjeclio plebis(PsaL sy.i); exaltatus si(m,et humilialus,

ampleciatiir" : ei susiinens, non l;issescat vel disce- et confusvs (Psal. lxxxvii). Ei iiem : Bonum mihi, quod

dat , dicente Scriplura : Qui perseveraverit usque in humiliasti me , ut discam mandata tua (Psal. cxvni).
fmem, hic salvuserit (Mailh. x%i\).ltem, Confortetur B Octavus humililalis gradus est.sinihil agal mo-
cor tuum, et susiine Dominum (Psal. xxvi). Et osten- nachus, nisi quod ccmmunis raonasterii regula, vel

dens fidelera ^ pro Domino universa etiam contraria majorura cohortaniur exempbi.
siislinere debere, dicit es persona etiam sufferen- Nonus humilitalis gradus est, si linguam ad lo-
liiim : Propter te morte tola die alficimur : wslimali quendum prohibeai loonachus ; et lacitnrniiatem
sumus ul oves occisionis (Psal. XLiii). habens usque ad inierrogalionem non loquaiur
Ei securi de spe reiributionis divinae, subsequun- innnstrante Scriplura : Quia in muliiloquio non effu-

tur gaudentes, ei dicenies : Sed in his omnibus supe- gilur^ peccatum (Prov. x). Et quia vir Unguosus non
rainus, propter eum qui dilex''t nos (Rom. viu). Et dirigitur super terram [Psd. cxxxis).
item alio loco Seriptnra : Probasti nos, inquit, Deus; Decimushumiliialis gradus est, si non sit facilis

igue nos examinasli, sicut igne ^ examinatur argenlum rc pronipius in risu, quia scriplura est : Stultus in

induxisli nos in laqueum; posuisti iribulaliones in dorso risu " exaltat P vocem suam (Eccli. xxi ).

nosiro (Psal. lxv). Et ut ostendai sub priore debere Undecimus humiliiatis gradus est , sicumloquilur
nos esse , subsequitur, dicens : Imposuisti homines monachus , leniier et sine risu , humiliter cura gra-

super capiia nosira. Sed ei praei eptum Domini in ad- viiate, vel pauca verbai et rationabilia loquatur; el

versis et in injuriis, per paii.*niiam adimplentes, qui non clamosus voce sicut scriptura esl Sapiens
q sit in , :

percussi in maxillam ^, praebent et al ani; auferenti verbis innoteicit paucis.

innicam, diniitiunt ei pallium (Matlh. v) : angariali fc'
Duodecimus humilitatis gradus est, si non solum
iiiilliario, vadunt et duo ( Ibid. ); cum Paulo corde monachus , sed eiiam ipso corpore humilita-
f,
apostolo falsos fraires sustinent, et persecuiiooem ^'.
tem videnlibus se semper indicet; id est, in opere

et iiialedicentes se benedicuni (// Cor. xi, I, iv). in oraiorio, in monasierio, in hcrto , in via . in

Quinius humilit.itis gradus est, si omnes cogitatio- agro : vel ubicunqne sedens, ambulans, vel stms,
nes malas cordi suo advenienies, vel mala a se abs- incrmalo sii seinper capite, delixis in lerram aspe-
conse commissa, per humilem confessionem abbaii ciibus ,omni hi.ra de peccatis suis existi-
reum se
non celaverit suo. Hortaiur i nos de hac reScripiura, raans,jarase tremendo julicio Dei ^ reiiraesentari

dicens ^ : Revela Domino viam tuam, et spera in eum aeslimei; dioens sibi in corde semper illud quod ,

(Psal. xxxvi). Et ilem dicit : Confitemini Domino, publicanus ille evangelicus , flxis in terram ocnlis ,

quoniam bunus, quoniam in soeculum misericordia ejus dixit: Domine, non sum dignus, ego peccator , levare

(Psal. cv). Et iiem Propheta : Delictum meum cogni- ocuios meos ad ccelos (Luc.xviii). Ei iierum cum Pro-
tum tibi feci, et injustiiias meas non operui ^. Dixi pheta : Incurvalus et humilialus sum usquequaque
Pronuntiabo adversum me injustiiias meas Domino (Psal. cvii ).

<
» Cass., Regula Magistri, Flor., Conc, Gonch., Cass., in maxilta.
Comp., Dunslanus, voluptas. " Flor., nngariunti.
^ Oxon. et alii mss. addunt Patri. •*
Al. deesl e.i peisecutionem.
c Oxoii., conscieniiam amplectatur. Nnrb.,
lacite » Flor., abbaiim... suum.
tacite con>.cienlia amplectalur. Flur., taciice conscienlice i Al., Hortans.
paiientiam ampleclalur. Sabin., tacila conscientia per ^ Al., dicit.
paiientiam ampleclaiur. Qnidam mss. cnm edilione ' Al., t:on abscondi.
Parisieiisi ct Guidone Juvenali, tacita conscieniiam '" Al., peccati mei.
amplectatur, omisso pafienliam, qnod etiain repiohat » Effugietur, eiiit. effugies. .

ilildemarus, asserens verbnm amplecior lam servire ° Oxon. in risnm.

daiivocasui quam accusalivo,el ita recle dkiamplecti p Narb. exaliavit.
injuriis atque amplecti injurias: quare nec paticntiam <i Deest in Oxon. verha.
hic airipleciitiir. r Cas.^^in., Flor., C(iiic.elq'iid:Mn :i!ii, in operc Dc'u

^ Narl)., fidem. * Sabin.,)"*''^'' '^'^- Cass. ci Flor., jiu/icio, on;issa

* JL>ecst iii qnibusdam igne. Dei.
 ,

S. P. DENEDICTI 370

100 Ergo his omnlbusliumilii.^ilisgradibiisascen- A incipiel cusloJire; non jam limore gehennac, sed
sis,moiincliusnioxadciiarilalem Dei ''per^eiiielill.un, amore Chrisii etconsueiudine ipsa bona et delecta-

(]i)X perlecta foras ^ miitit timorem : per quam uni- lione «^ viilulum ,
qiiae Dominiis jam iii operaiinm
versa, quse priiis noii sine Jormidine observabat, suiim muiidum a viiiis et peccaiis, Spirilu sancio

consueiudine « dig.iabiiur demonstrare.

absque ullo labore velui naiuraliier ex

a Dt-est apud Hil < Conc. el Flor., consuelndine.

Dei. et
^ Al., foris. ^ Hild. dileclione.

COMMENTAKIUS.
Hoc caput quod S. Benediclus subjungit silentio,
,
esse supcrbiae geneia, ct revcra quaiior assignare
T*ropbel:je seculus e\empluii), qui aii Obmutui et :
videlur doctcr melliflnus liis vei bis (Serm. 47, de
humilinins sum qiMOto apud veieres fueril in pretio, Divers.) e Esl siipKrbia
: coidis, superbia oris su- ,
,

exinde palet, quod el S. Donalus ei Magister suis perbia cperis , ei supi-rbia liabitus. Snperbia coniis
in f\egulis illud iniegrum inseruerint quod venera- ;
est, quando liomo in «iculis siiis magnus e&l, contra
bilis Beiiedictns Clnsensis S. Michaelis iiionastrrii quam Sapiens orat diccns Exlollentiam oculonan :

saeculo abbas iliud < ul uniisquisqiie nienioriLe

xi meorum ne dederis mihi ; el ai bi Vce qui sapientes :

conimendaret persuaderet, dicens ibidem virlutijm estis in oculis vestris. Supeibia oris vei Iiiigu;e , qiiae

sunimam constare, unde quis facile qiieal ad ceisi- et jactaniia dicitur, est qn.mdo homo non soliim
tudinem foelesieni scandeie, » teste "Willelmo ejus niagna de se seniit, sid eiiam loquitiir ; iinde et Psal-
(liscipiilo; qiiod in pleno concilio arisiaco anno 858, ( misia Disperdal Dominus unicersa labia dolosa eC
: ,

pneseniibiis S. Cuilefi monachis lecium sil, ut ad p linguam mugniloquam. Superliia operis esl , quamlo
meliorem fnigein reducerenlur; denique quod Grini- " homoexlenori quadam superliia, nl magnus appareat,
laicus postquam mulia de bumilitaie in solitariorum agit, de qna idem Psa msia ait ^on habitabit in :

Ilegula disseruit sic landem concluserit

,
c Si cui : medio domus mece, qui facil superbiam. Superbia
rie bumilitaie altius libuerit perscrulari, ad Reg;il;im babitus est quando hoino ut gloriosus videalur,
,

S. Benedicti percunat, Ibique duodecim bumilitilis pretiosis se ornal veslibus unde Paulus Non in ; :

gradus saiis luculenler exposiios inveniet. » Esi vesie pretiosa; el Dominus Qui in mollibus vestiuntur :

:iutem hiimiiilas virlus , qua quis veiissima sui o- in domibus reqnm sunt iibi supeibia abundat. »
,

gniiione sibi ipsi vilescil, sive, ul citaius a Boiierio Superbia autem qiise Cassi.uio est < savissima be-
S. Aisguslinus ail < Virtus, pcr quam animus in
: stia, et superioribus cunctis (viiiis de quibus locutus
nullo seefferens, niliilque boiii sibi ascribens, exte- fiieral) immanior, perlectos nia\iine lenlans, el pro-
rius etiam dejecti prefert habitum. i pemodum jain consuiiim;itione viriiiium
po-ilos in
Clamat nobis divina Scriptura, frafrfs.] Clamat, non morsu (liriore depascens,
a vcrbo supereo dicitur, »

simiiliciler surdos enim noverat liomines

adnione ;
ut snperbire idem sit ac super se , super alios super ,

ad buniilitatis et abjeclionis praedicalionem,

quos ad iiieiisurani debitam ire; unde S. Isulorus {De Suni.
alia semper ferri probe sciebai. Bono., cap. 58) i Superbus , ini|iiil, diciiis est, qui
:

Qui se exaltal fiumiliabitur.] Utpraeclarahacsimili- super viilt videri quam est : qui enim vult supui-
tudine explicalS. Augustinus (Serm. 22, de Sciipt.): gredi quod esi, snperlius est. >
< Sicut deficit fumus deliciani. Qui sunt qui siciit Quod se cavere Propheta indicat , dicens , ec.] Ut
Inmus deficiunt nisi sujierbi noii coiifiienies pei-
, nos hiimiliiatis sequi vesligia superbiamque fugere ,

cata siia , sed defendentes? Quare fumo comparaii (]

persiiadeiei, ad Christi comminationem Prophetae
sunt? Quia fumns erigit se, exiollit se tanquam in sulijnngit exemplum de se diceiilis Oomi. (6 , non
, :

coelum , sed quaiiio lit saperior, lanio facilius eva- eat exaltatum cor meum, eic. Quibus verbis, iit ob-
nestiiet di>perit. Kursus considerale qnod dixi so- : servat Bernardiis Cassinensis, dnplicem declaiat
Jidior esl fuinus igni proximiis et terr;e proximus ,
babere se humiliiatem interiorem 202 C""' dicii: :

iiondura sic evanescit nondiim sc ^st disper-

,
201 Nonest exalialum cor meum;
exterioreii» cum addil:
sus in ventos quando autem aitenuainr, evancscil,
: Ne.jue elaii sunt oculi mei, elc. Quod ex Smaraiido
et disperit? quando se multum extulerit. Quia ergo est dicere i Nibil
: meis ineritis repulavi. nilii!
superbus sic se erigit contra Deuni quoniodo fuiiins scientiae meae coniuli ; sed si aliqind boni habui ,
conlra coeium, restat ul ita deliciat, lanquam in m tolum gloriae Dei dedi ; nolui quasi miriibilis inno-
venlos suae vaniialis elatione (tis^^ipains intereat, tescere hominibus, nec qu;csivi aiiqnid ^nper vires
queinadmodum disperil fumus elalus lumida , noii ineis, unde me apud imperitos jactarem. Aliter : lii
solida , magnitudine inflatus. Sic est euim iumus : niagnis eiiim ambnlare esl magna de se unumquem-
vides magnam molem, habes quasi quod videas, et que sentire. In miiabilibus esl , mirabile de se ali-
non babes quod teneas. Quomodo autem humi- » quid exislimare. »
lientur qu) se exallanl et vicissim exaileniur qiii se, Sed quid ? si non humiliter sentiebam , etc.J Qiiod
liumiliant, Hildemarus et posi eum Bernardus Cas- ait : Sicut ablactatus, etc, diiobus modiS inteliigil llil-
.«^inensis ita intelligunt, ut qui iioc in saeculo seexal- demarus \. Sicut puerabbictaiuscumsoiidumcibuin
:

lant , humiiienlur in futiiro ; et vicissim : veriini coniedere non potest, mortis snbit periculum, ita et
non solum in fiituro sed etiam in pr*senii Deus
,
ego pro tuae beaiitudinis dulcedine mortis amarae
superbos bumiliat, in gr;ive aiiquod peccaium eos D discrimen incurram , si non biiniililer sensero quam :

oailere permiltens, < sicut medicus sapiens in reme- exposilionem sequitur Bernardus Cassin. 2. Sicnt
dium majoris morbi palitiir infirmum in leviorem mater iiifanlem ablaciatura, mamiilis amaritiMinis
morbiim incidere,»ut angeiici Docioris exemplo u;ar aliquid iinponii,ut, ea degusiaia, iaciare refu-
(2-2, q. 462, a. 6, ad 5), frequeiiiius auiem in luxu- giat, ita mihi pro felicitatis dulcedine amaritudinetn
riam el vicissim eiiam humiles boc exaliat in sx-
; Iribiias.
ciilo hinc pie Pelrus Yenerabiii-; {Lib. i Mir.,
; Vnde, Fraires vocat non solum monaclios,
fratres.]
cap. 20) i Saiicti,
: infit, inter abd la latibiiloruin inquit Boherius, sed omnes etiam fideles , quos ad
opera .'ua semper celare biborant; sed ea si homipes CfBlestem latriam venire peropiat,
laceant, iapides clamant. » Si summce humililaiis volumus culmen atlingrre.]
Cimj licec ergo dicil, osiendit omnem exaltatiouem Summae dicit humilitaiis, magniim ali(ii:id humiiii <-

genusesse supcrticE,] Supponil hic S. Bcnedicius plura tis viriutem esse demonslrans. Et revera humiliiai
Z-!! REGULA COMMENTATA. CAP. Vlf.

pro svscepla recfiam prwferi diqmUitnn, »ii

Cliristo A decinnnmqiie gradum adjocit. Ciijiis scalam taiiii ie-
inqniiiir Gilbeiliisde lloiilandin {SerinA8,in Cani.), cere posieriores, ut vanis eam commenlarii> illu-
cnjus eiiaiii magniiiido ex ipso (jhrisli exemplo , et strarini.
iii haiic virluiem aniore collii;i potest , ul meriio Divina evocatio ascendcndos inseruit.] P.ecenliores
S. Bern;<rdus dixeril (Serni. 4'«, in Cant.) : i Magiia legiint Divina vocatio, atqne iia Beniardns Cassinon-
liuinilliilis virlns, cni etiam Dfilaiis m.ijeslas i;im sis, ciii « divrna vocalio esl eleciio, qna Deiis clii;if
f;icile Et iierum {Epist. 42)
se inciiiial. i < Ne-icio : per graiiam quos (ler rnnnim bnni operis misericor-
quo paclo fiimiliariiis semper hnmiliiali propinquare diler perdiicit ad g!oriani i sive, ut loqiiiliir Bolie-
:

solet Divinita?. Denique illa se mduii, iii aiqiareret riiis, i prauieslinaiio, qiiia qiios vocavit, hos et pra3-
iiominibus; ^ub>faiitiam formam , iialiiliimqiie ges-
, desiinavii; per lios enim gr^ubis laniiim ra^de-iihati i

lavit hiimilem, ipsius nobis commendaiis viriulis ascendunl ad superos. » Ei bac forie de caiisa S.
excelleitiiam, quam speciali sui voliiit honorare pnv- Joannes Climacns {Crad. 25) dxer solam esse vir- i

sciilia. » Ciiliiien autein humililalis Rernardo Cass. liilem hiimiiiiatis, quam d;cmnnionim nulliis que;it
Cst chiritiis |ierfecia, qiue loras millit limorem, de iiniiari. Nostra vero lecJo omnium esi aiiiiqnoMim,
qna ad gradiim 12; Boiierio vel charilas, vel coelesiis uno forle excepto llildemaro. Ouid aulem S't 204
pairi;i vel ipse Deus, qni esi exemplum et doctrina
, evocalio ila ex;ilicat Smaragdiis « Evocaiio di. iinr
:

lotiiis linmiliiatis. qnaiido al siiiiim uiii bellum noii solum iiiiiiies, d :•<

Et ad exnltaiionem illam cceteslem.] IT:cc verba eiiam ciftieri vocanlnr; iinde evocare, ediicere seii
priorum possiint esse exposi'iiia, exallalio eniin provocare intelligitnr; quod verbum aple saiis Ip c
coelestis et summje liuniiliiaiis culmeM ideoi «on^int,
g loco est posilum, qiiia iit ad bellandiim conlra dia-
nempe coeleslem pairiam, ut iiiox exjilieabai Bolie- bolum diiodecim gradibns liiimilil;iiis armati foriiier
riiis. coiisuieamiis, qiioiidie a Domino evocamur, educi-
Ad quam per prcBsentis' vilce humililalem pervenitur, nuir et provocamiir, » eic.
elc.j liicc esl enim ad eam via qiire sicuti snl;t ita , , Ilai leiuis visionem Jaeob niystice exposnit S. Be-
et seourissima ; iinde Joaiines Climacus diceb;it nedicius, eainque liiiiniliiaii adapiavit, qiiod alii cuin
(Grnd. 25) c Si snpiTbia ex angelis d;cmones qiios-
: ipso leeisse reperiiiniur. Alias ejiisdem visionis aiiiid
dain eflecit, haud dubie etiainbumiliiasex dxmoiiibns alos expo'iiioiies ofieiides. S. Gregorius Iianc exhi-
facere pot-^st aiigelo^. bel (Lib. v Mural., cap. 22) « lii itinere dormife,
:

Actilms nostris ascendentibus scala illa erigenda est, iiiquii, est in hoc pra'sen.is vilae iransitn a reruiii
eic.j ll;ic in scala ascendenies aut descendentes an- lempdralium aiiiore quescere Angelos veio de-
geli dicunlur , nulli subs slontes ant residenles; scendenies et ascendentes cernere, est cives supcrnse
< qualenus, inquit S. Beniaidus ^^ Gannum 203 palria) contemplari, vel qiianto amore auciori siio
Stribens (Epist. 254i, palam dareiur inlelligi, inter semelipsos traiisi endendo inh;creani, vel quaiila com-
perfecium et defectnm in hoc slatu niorialis vit;e passione charilatis noslris infirmilalibus condescen-
niliil niedium iiiveniri sed qnomodo ipsum corpiis
; dant. Et notaniliim valde est quod ille dormiens
nosiriim continne aut cre> ere constat anl decre- angelos conspic t, qui in lapide c;ipul ponil... Capnt
sceie, sic necesse sit et spiritum aut proiicere sem- quippe in lapide poiiere, est meiile Cliristo inluc-
per aiit deficere. i reie, » etc. Aliler llildemarus c Per scalam: intelli-
A'Ow aHud sine dubio dcscensus ill? et ascensns a giiur Scripliira divina, per angelos ascensores et
nobis intelligitur, nisi exallatione descendere, et humi- G descensores intellignnUir pr.edicaiores sancti ; tuiic
litat:' (iscendere.\ Quibns qnadrat illiid S. Cypriani eiiim ascendnnl sancti, quando de Diviniiaie pr;rdi-
(De Zelo et Livore) « Hnmiiilaie ad suinma cresci-
: cant, sicut Joannes lacil dicendo In prinripio erat
:

nins ; » ct S. Hieronymi ad Desiderium scribeniis y<?r/iMm ; et descendmii cum de Imiiianiiale pncdi-

(Epist. I54i » Scis dogma :noslriim Iiumilit;ilis le- cant, ut cum ide;ii Joannes dicit Et Vcrbum caro:

nere vexillum, et per ima gradienies ad siimma scan- faclum est, el liubitavii in jwbis, i elc. Aliter eliam
dere; » denique S. Angiisiini seu cujusvis alieriiis Pelriis Bolieriiis iii primo commeiitirio : » Potest
{Serm. 297 in append. Serm.) i Hiiniiliialis passilius:
iiilelligi li:ec scala leiigio monaclialis..., laiera cnjus
;kI coeli cnlmina coiisceiiditur; quia Deiis excelsus Siint cbiiislruni monaslerii cl siabilitas collegii ^'r;i- :

non snperbia, sed liiimilii;ite atiingitur, de quo scri- dus sunl viia, insiitula, et doctiin;e sanetorum Pa-
ptnm esl Deus supi^rbis resisHt, humilibus autem ditt
:
triiin angeli ascendenies suiii bniii monachi, qni per
;

gratiam; uiide el in Psalmis dicilnr Kxcelsus Domi- :

ob-ervantiam regiilarinm mandatonim rtcio ciirsii
nus, humilia resr.icit, et alta a longe cognoscit. Alla
et perveniiini ad celsiliiiliiiem peifeciionis descenden- ;

posiiit prosuperbis; hiiuiili;» vero respicil, utatlollal; les qiinque angeii smit moiiai bi, qui per prae-
niali
alia, id est superba, cognoscii ul dejici;it. niissorum iransgressionem ad ima muiidi, et uiiiiam
Liitera vero ejusdeiii scaLv dicimus nos'rum esse non inlerni, desceiiduut. i

corpus et animam.] Qnem in locnm Smaragdns :

« Sapienier, inijuii, iiosirijm corpiis et aniniam hujus

De primo humilitatis gradu.
scal.-K diio dicit esse laiera; quia ex utroque omnis Primus itaqne humilitatis gradus est, si timorem Det
homo compositus consiat, et pro amire Chrisii el Tx sibi ante oculos semper ponens.] Primus ergo humili-
viia Klerna, ex uiraqiie substanlia qu;e prsvalel, agii latisgradns, cui S. Beriiardus peccandi consueuidi-
boiia et ut in resuireciionis gloria iii utraque sub-
; neni opponii, S. P. Benedicto est tiiiior Dei : i Pri-
sianlia laboris sui recipiat praemia, in iilraiiiie suli- nuis, iiifii Smaragdiis, oriiine, quia irimus esi iii
siantia sollicite satagit Domini ciisiodire inandata. i cogilatione, in corde el voluntate. » Primus, quia
Ut aiuem h^cc duo coapleniur lalera, dolari delient; iiiiiium sapienlia! omiiisque virtiilis limor Doiniiii,
dolaiur aiitem anima. ui post Beriiardum Cassineii- iit loquitiir Prophet;t ;
primiis denique, (juia, iil d;cil
scni ait Boheriiis, ciim corpori suo compatiens de Cassianus (Lib. iv, cap. 5!)), t prineipiuiii nosir.x' sa-
sna volnnt;ite sublialiit. qiiod ejus iinpendilnr ncces- Intis, ejustJemque custodia tinior Domiui esi ; er ;

sUa iac siisieniaiioni; dolaiur et corpiis, cum siiij- liuiic enim et initium conversionis, el viiiornm piir-
iraliii sibi de potii. de cibo, dc soinno, de necessil 'le. gaiio, et virtuiiiiii custudia bi^. (jui imbuuiKui ad \ lain
In qna lalera diversos humilitans (jradns.] Varios perfeclionis, aciinirilnr, qiii diim peneiraverii bnn.i-
linmiliiaiisgradns vaiii ;iSbigiiavernni, qiios, si liiiiei, nis meiitem. conleinptum lerum omnium p;iril, obli-
Mile Ilaerienum lib. vi, iract. 4, disq. G4. Sed
a|iuii vioneiii paicnltini, muiidique ipsius gignii borroiem.i
in iis reienscndis assigiiiiulisve nullus S. P. Beiie- lliinc vulgo distingiinnt in servilem, men enarinm,
dicto felicius ant mi.-liiis scripsit, qui suam de humi- el (iliaiem. "« Primiis 205
^- '>erii;irdo csi (Serm. 2
litaie docliinam a C;issiano, lib. iv c;ip. o9,accei)!am Doin. post oct. Epipli.) iie criicieninr iii gelieimi, se-
prooemio oniavit, debiuim in ordinem dispostiil. sin- cuiidus iii; e\clusi visionc Dci |invemur t;im iiieira-
tiiJlosiiue grudtis illusiravit, ijuibiis undecinuiiii dno- biligloiia, icriius liiir r reploi aii:uuiii omiii tol-
 »

5TD S. P. BENEDICTI

1i<ituiliiic t;mi(l.im, deseralur a graiia. »

ne forle A corporeas delect:iiiones inJerproleris; vigent qnrppe

Ulrumque liic indicat S. Benedictus, primum cum in renibus dpleclaliont^s venereae. Aliter eiiam n<
ail, qualiler conlenmentes Deum in geliennam pro pec-
lieiius i Scruians oorda
: et renes, id est fid^-les et

catis inc dnnt; SL'onndiim cum addil, ei vitam ceternam

Jud?eos : Jud;ei dic nliir renes, a quibus Chrisliis
quce timeniibus Deum prwpnrata est; lerlium cum descendit secundnm carnem nnde in psalmo, Usque
;

prjemisit, fcmper sit memor omnium qucB prcccipit ad noctem increpuerunt me renes mei, id est Juda*i, a
Deus. Alque hnnc prirsetim lioc loco pr;rscribil S. quibus descendi secundum carnem, persecuti sunt
lieneilicius, pro primo ulililalis gradii assignans n n me nsque ad morlem. »
simpliciter timorem, sed limorem Dei; qnod ideo dixit, El iterum Dominus novit cogitationes hnmhium quo-
infit Hildemarus, quia est et timor aliorum : est timor niam vance suni.] Qiiem in lociim Hildemarus « Nun- :

ignis, esl limor mnrbi, est limor moriis, etc; licet- qnid solummodo homo cogila ioies liabet malas et
que Dei timorera in servilem, mercenarimn, et filin- iion bonas? Quid est cum bona nteiliiaiur, cnm Deo

lem distinguant, proprie lamen iotiuend unus est « p'aceie cogiiat, nunqiiid non esi bona cogilatio? Vere
fdialis nam servilis aut meicenarius adi timorem
:
bona est li;vc cogilalio, sed Propbeta dixit, Hominuvi
aliorum reciius leduci possuiit, n^c lam tiniere Deum qiioniam vance sunt, ac si dicerei, Quantum ad homi-
qu:im gelienn im aui giorise amis-.ionem videntur. nes atlinet, \uux sum, qnia hommum suiit; n nn
Vbllvonem omnino"\a(}iat.\ < Hoc est, illuil pecca- qiiaiitum ad Deum aitinet, bonae sunt, quia ex Deo
tum fngai, fjiiod esi oblivio, inq lii Hildemarus, cii- sunt : qiioniam homo niliil boni habel a se, sed si
jus medicina est jiigis medilatio.... quasi diceret aliis aliiiuid boiii habel, a Deo habet. »

Verbis, Non sit dbliviosns, > omnium scilicet quLe Ei item dicit : InleUexisli cogitaiiones meas a lon^e.
ju"i memoria mandare d.bet, Umoris perpetuae poe-
** Id esi antequam tiant; neque enim hic attenditiir

n:K, gaudii coelesiis patriae, laboris praeseniis vi- loci dilantia, sed lemporis.
lae, eic.
Ei quia cogilaiio hominis confitebitur tibi.] Id est
Ei semper memor omnium quce prcecipil Deus.]
sit cognoscelur a te. Nam i quia cogitaiio noia est Deo,
Memor, inquam, sed recordatione efficaci, quae timori inquil lliidemarus, ipsa notiiia diciiur Deoconfiteii.
liliali propria esi; nain qui liment Dominum custo- Quam expositionem sequitnr Bern. Cassinensis, et
diunt mandata illius. cimfirmat Guido Juven;»lis, hu' c regnl* lextum ita
Et qualiler contemnenles Deum in gehennam pro Galiice redilens La pmsee de Vhomme se montrera a
:

peccniis incidunt.] Contemnitur Deus aut in se, aul toi et le fera hommage, car elle ne peut juir ta con-
nuissance. Aliier lamen Smaragdiis « Coi;itatio ho-
in suis: in se. quia ei pro beneficiis graiia noii red-
diinr, qnia sicut Dominus iioii timetur, quia sicut miiiis, ait, iiinc Deo confitetur, quando peccala pr.-p-

paier non amatur, quia sicul Deus el Creator non terita humili salislaciione ab illo daiiinantur; qiiia

adoratur, quia debitiim servitiuin non impenditur duni unusquisque divina illuminatinne proevenitur,
sibi, quia conlra ipsum conlinue peccatiir; in snis, siatim molestiis tiirpium cogiiationum pulsatur, sed
<|uia iiraRJato non obediiur, quia dixil : Qui vos sper- ets Domino confiteri humiiiter non v.^reiur. t
nit, me spernit; el aliis mi>dis quando charit.itis opera 207 ^'"" "' sollicitus circa cocji ationes suas per-
immispricordiler omitluntur, inquit Berii. Cass. Dersa.s.j Ut nenipe non e.veani in deiiberauonem, sic-

Et vitam ceternam qum timeniibiis Deum prcepdrata uti ail tlildemarus.

est, elc.] De qna Psalmisia Quam macjna muliitudo

:
Diai semper ulilis frater in corde suo.] Utilis frater
dulcedinis luop, quam abscondisli timentibus le! Triihemio i ille est, qui omnibus prodesse, et nulli
Et custodiens se omni hora a peccatis et vitiis, etc.] desiderai obesse, qui nihil sapii, nisi quod Deo pla-
Ouamvis peccatum et vilium ad idem significaiidum cere ((ifinoscit, qui totam spem siiam poiiit in Oo-
promiscue soleant usurpari , aliqiiid tameii inter mino, sine cujus auxilio se nihil posse facere cerlis-
utrumque discriminis qui rectius loquunlur ^-fferre sime credii; » et Nico'ao de Fracliira i queni pof^-
nonmt. Iia peccatum ad boni omissionem, vit um ad niiei de cogitationibus suis perversis dicilur uiilis

commissionem m;ili refemnt Hildemarus, Bernardus frater. »

Cassinensis ei Boherius. Hic etiam illam inieruirum- Tunc ero immaculatus coram eo si observavero me
que differeniiam adducii, quod tam omissum bonum ab iniquitaie mea.] Licel iniqiitas vulgo pro peccaio
quam commissum malum ad peccaium speciei; ad sumaiur, liic tamen pro sola cogiialione prava de-
vitium vero peccandi consuetud •. Brevius et melius b;re accipi censent Smaragdus et Bemardus Cass.,
dici possent actus esse peccata, habitus viiia. Sed idque postulare videtur sensus verborum S. P. He-
Smaragdus hunc locum exponens iia habet c Quod :
nedicti; nam ul sollicilus sit utilis frater circa cogi-
dicit a peccatis custodire se omni hora, subauditur a tat ones pravas, vult eum semper dicere : Tunc ero
pravis operibus, quoe fiunt cogitaiione, locuiione, inimaculaius coram eo, si obscrvavero me ab iniquilaie
el opere... Qiiod vero dicil custndire a vitiis, subau- mea, quasi diceret, infit Smaragdus i Tuiic imma-:

ditur a septem principalibus, 206

'd est a gula, culaiam potero ducere viiam, si me non macnhiverit
fornicaiione, avaritia, ira, iristiua, acedia, vana glo- cogiiaiio prava ; neque enim poiest sine macnla vi-
ria, el ab octava eorum geniirlce snperbia, et ab om- veie, cujus iniqua (Ogitatio polluit mentem, sed ille
nibiis prorsii-; illoruiii nocivis ramusculis, » etc. taiiium beiie immaculaius vivit, qui se ab iniquiiate
Sed et desideria carnis amputare (estinet.\ Quia, ul pr^v.e cogilationis cuslodit. i
ait S. Odo {Lib. n Collat., n. 6), ( omnimodis exse- \oluniaiem vero propriam ita facere prohibemur^
crabiiiiis videtiir, si religionis professores, quibus, nt cum dicii Scriptura nobis : i Kt a voluntalibus aver-
ait Apostolus, eloijiiia Dei credita sunt, carnalibus tere. »] Quod lam de bona quam de mala intelligunt

desideriis coinigeiil ancillaii; relictis ccelestibus, voluniale Hildemarus et Bernardus Cassin. Et rerie
lerrenis inliiare; coniemplo Deo, mammonai ser- ipsa bona voluntas cessat esse bona, cum efficiiur
viri^ » propria, etiamsi bona appetere videaiur; unde ei
Jis imel se homo de coelis semper a Deo respici omni Dominus illa reprobai jejunia, in quibus reperiiur
hora. etc.J Ui divinum nobis incuiiat timorein, divi- vuiuntas iiostra.
iiam iiobii incutil ei omni hnr;i et in omni loco prae- Et iterum rogamus Deum in oratione, ut (iat ejus
se-itiam ; quia videri sic, et a tali, ei semper, et ubique, voluntas in nobis.] Id est in nosira, iiiquit llildemarus.
magnus terror est, ii;()uil fJernanlus Cassinensis. Pro- Recte omnino ad B. Benedicti menlem S. Angustinns
seu qiiivis :ilius {Serm. 05 in Append. serm.) « Certe
baiiiue verbis Propliet;e dicenlis, scruians corda et :

renes Deus. Ubi per corda cogilaiiones, per renes cuiii diciiiius, Fiat voluntas tua, docemur semper ad

cogiiaiionum rima!-, siv;* initiuni oi inleiilionem unde Dei iion ;id nosiram respicere volunlateni quia in
. ;

ips;^e cogiiaiioiies oriunlur Hildemarus;

iiilelligi vull iiostra volnniate aliijuoties contraria sunl in Dumini ;

sed recliuR cum Siiiaragdo, Bcrnardo Cassin., Bohe- voluntate vita eci-emper ct lionilas. »
riO et Triibeuiio per torda cog laiiones, per reues Suntvia' qucv videniKr hominibus r^cia:, elc.] H\iw
 SSI REGULA COMMENTATA. CAP VII. 382
Sctiptiirap locnm
ex|ilicalcUalus a Bolierio abhas
ila A lails jiistoruin.Iteruni latiquam defleiite^ impietaies
Moyses : « Sciipiiir;i' Jiid^oruni vel gt^nliliiim iiidu- el injust lias injiistoium, atijue etiani ipsiiis di liioli ;

Cdiil nionaciio qiinindant ooniplacenliam piusqiiain h:ec iiamque demoiisir;ins atque significans Dominiis
cidices (idei Clirisiianse, pxposilioi.es etiam sacrae tliril de illis bi.nis servis, lioc est angelis ; Venienie-i
Scriptnrse novnin d:inies inleiief tnni videniur ei re- aiitcm nuiitiaveriint Domino siio oninia q' ae (aeta
ct;e, mulliplicaia jejunia, et oialiones ulira usum fueraiil. I Vel etiam, ut addit Men rdus nesler :
communem coeno' ii recle dijndicnl; persequi vero I Niiniiaiit opera nosira mala, ui a D.o afci|ii:ini
exira ccenobium pias caiisas, pnia nioimsieriorum, (luomodo el qiiando siint casli^anda ad emenilalio-
mo achoruiii, de.>(ilalornm, moniaiium, reclnm ei nem; et ideo reiiiiiilialio illa angelorum linienda,
videlur et sa :ctiim; quod lamen iliusione sicpe dia- el congrua emendatione eorum correi tio pntve-
bolita procun.lur ; ei ideo istse viaj (jua^ v.dentur iiienda. >

reciseiisque ;id inlernum demergimt. » Sed Sai rag- Modumannunliandi expnnit nildemarus his verb'S :
dus lextuiii iliuin inlclligi posse existimal de illis < qni « nnnsquisque angelus sive lomis sive inalus
('iim
liuiic elecii esse videmur, sed quia non .sunl a l>o- gaiidet de noslris bonis, vel trist inr de n"Stri^ ma-
mino, leprobantur; > additqne i Polesi el de :
203 lis, ipsum gaiidiiim, qiiia Deo noiuin est, vel jp^a

illis noii quis viiia suo si-

iiiconveiiienier inielligi, tristitia, qiiia cogniia est Deo, ip^^iiis gaudii vel iri-
mulaiioiie viriulum ilecipiunl.... Intelligitiir el de slili;e n .litia Deo dicitur ab angelis nosira lacia nun-
liieieticis, quoriim do>ma liiis vidftnr rettuin, sed a tinre. I

cailiolicis vins di^cerni ur, eljudica ur ebse pravum, Porro cum de angelis nobis deputitis hic in plurali
qiiia sequaces suos ducit ad tarlarum. i llildemarus -^ loquatur S. P. Beiiedicius, videuir in ea (uisse sen-
vero lojum inlerpretaiur de vilio sub specie lat;e " teniia, qiiai diios unicuique Iiomiiiuin angelos depu-
virtutis; vel qu.mdo bomim pro meliori, et melius taios (iiis-e tenet, quoruin nnus hoiiiis ad cuslodinm
acci|iitiir pro oplimo; et ileium de bunis illls qu* dalus, alter malus ad exenitiiim. Plane de boiio an-
liunl absqiie benediclione pairis .«piritalis, ut sunt gelo nulla est apud catholicos conlroversia consiat ;

jejunare, vigilare, eic, quae S. Benediclus praesum- eiiim mullis Scri[itiirai testimoniis suum quemque
plioni depuial, et vanji gloriae, non mercedi. boiiiimim habere custodem; de malo vero non iia pro
7« debideriis vero carnis ila nabis Deum credomus certohabetiir, tuin quia pariim solidiimhaic seiiienlia
esse piwsenlem, cum dicit Prophela Dommo : i Atite liind?nientum in Scripiura liabere vitlelur, tum quia
le omne desiderium meum. »J Qiiem Propbeiae versi- liber Pastoris, cujus auctorilale iianc opinionem ac-
cuium S. Auguslinus de bono desiderin, Iuiik; S. Be- ceperuiit veteres scripiores, inter apocrypba a Gelasio
nedicius de malo inielligit, niinirum de de.^iderio car- recensetur, tiim tiam quia si Deus matos depulasseL
i

iiis, quod um ^pirilui recia-qiie raiioni repugnel, non

c hominibus angelos, auclor peccaii aliquo modo cen-
poiesi esse bonum, nisi forle uccasion.iliiei, in quan- seietur.
iuai illiU'. procurat bonum, qni sibi resisiil. liilde- Mon defuere tameii ex amiquis Patribus qui Ita do-
marus et bernardus Cassinensis tam de bono qiiam cerent. lia Origene^^ homilia 10 in Lucam, Giegorius
de m lo inieipieiantur ; quibus lavet vox uiiversalis Nyssenus iii Viia Mosis, C;issiaiiiis eollalione 8, citp.
Omne : Ante le omne desiderium nieum, lioc esl, iioluiu 17, et coUat. 13, cap. 12; Heda in cap. xii Acliium
tibi esi. Vel etiam ame le omne de^iderinm meiiui, aposl. ; llildemarus et Bernardus Cassiii. in hunc
id est subdiium est voluniaii tuui;, nec aiiud desideio locum, sed el mnlii haud ignobiles theologi, quos
quain quod nie desiderare jubes. C inter Pelrus Lombardus lib. ii Sent., d sl. 11. Li
Ergo si oculi Domirii.\ Oculi Domini Smaragdo sane Apostoius dalum sibi angelum Salan.i-, qui se
« respectio est diviiia, qua semper respicit super bo- colaphizel, testatur. Yide Maldonaiuni iu cap. xvui
nos, ul eos ab insidiis iniiiiiei deiendai, a peccalis Maiib:ei.
cusiodiat, et bonisjugiter opeiibuspersisiere l.iciat; i Quandonam vero illi nobis deputeniur varias fuisse
vel juxia Cassianum (Lib. viii, cap. 4) in oculis Dei opiniones scribit Hildeniarus i Diiusqui-que,
: in-
« inimensiuUem persplcai iif, qua uiiiversa perlustrat qiiit, homo liabel aiigeinm bonum et inalimi sibi
et perspicii, et (|U' d nitiil euin ex bis quai ex nobis de|iuiatum malum quippe a die nativitaiis
; bonum ,

j;eriintur, gereiidave sunt, seu cugiianlur, lateat, autem angelum, seciindum quorumdam opinionem, a
fecire possumus. > Absit eiiiin ul corporeuni aliquid die nativitalis alii aiiiem (1 ciint a die b.plismalis ;
;

in Dco exislimemus, ul qui<nd.im voluc.unl ambro- iioiinulli vero diciiut a discretonis boni et niali
poiiiO pbiise, quorum errorem refuiat Tlieodoretus uiiunKiueinque hominem boiiiiin f.ngelum habere. »
q .BC>t. 20 in Genesim. De liis aguni Sozomemis, lib. Idem habeiit Bernardus Cassin. et Bolieriu^. tx his
VIII, cap. 11; Cassiaiius, collai. 10, cap. 2 ei se- iribus opinioiiibus prima prob:ibilior videiur, quani
queiiiibus ; Gennadius, de Viris lllu.-irib., cap. 55; Siiiaragtlus his veriiis, qua; desumpsil ex S. Hiero-
JNiceph., lib. ii, cap. 14. nyino (In cap. xviii Mattli.), tueiiir : i M;igiia di-
SpiCulanlur bonus elntalos.] Speciilantur ergo oculi giiitas aniraarum, ul uiiaiiii;e(|ue 210
a"i"'ii liabeal
Doinini boiios et inalos, ui bnms bona et uialis re- ab oitu nativilalis in custodiam biiaiii a.igelum deie-
tribuat mala, ut iliis pro bonis opeiibus prsemia, gatum.
isiis pro pravis actionibus poeuam iribuat sempiiei - Cavendum est ergo onini hora, fiatres, elc.] Hxc
....... .
y^
ig^j^g y^ exaudiai ei ^jilvei, illos ut perdat el omiiia plana sunt, nec exposilione iiidigent, sedme-
damnet, sicut scriptiim esl : Ocuti Domini super ju- diialione.
slos, el aures ejus ad preces eorum ; vuttus aulcm Do-
mmiiuper jacicntesmuta, ui perdat de terra memoiiam De secundo humililatis gradu.
eorum, inqiiit Smar.igdus. Secundus humilitaiis gradus est, si propriam quis
Ei Dommus de coelo seniper respicit super (ilios ho- non amans votuntalem.] Secundus hiini litatis gradu-,
minum, utvideat si esi iniellicjens aul requirens Deum.\ cui libert;item peccandi Oiiponit J>. Bernardus, est iit
Par.icula aui ex iiildeinaro hic sumiiur copulative qiiis piopriam non amet voliimalem ; iii(|iiid eniiii
pro e< , ut is s l inieiligens Deum, qiii et reqiiirens. aniarei, ciii abrenuntiaiis DomiiiO Cbrisio vero llegi
El si ub angelis nobis depuiutis quolidiedte nociuque mililaturus obedienti* (orlissima alqiie pr;icl;ira
Domino facloiinostro opeia nosira nuniiantur.] CSiin- arma assumpsil, qiiam in monasleiio seqm proliilie-
liamergotoelesiesill: spiriiusopera noslra Deo, 203
lur, quain odio habere pra^eipiur, ciijus poieslaiem
uiide ci angeli, id esi iiunin dicuntiir, non i|uasi ne- se liaiid(|ua(iiiam h^ibeie cngiioseii? Merilo auteiii
S(iat iile, sed i utoiiicium siium et minisleriUiu im- inler bumililaiis giadiis od iiiii |>r< pri;e vohiniatis re-
pleant, quia nunlii sunt, i iii(|iiii llaiino lialbersia- p.iiiitur; quia, nt dicii S. Joannes Cliiiiacus {Grad.
ten>is. Vel, ut ail Oi igenes : « Olferuiil .^aiieii aiiiieli •.b), I huinilis eorde suam volunliuem semper t;iii-
Dei, noii qunsi nesciat is (jui (jmnia novii anieqiiain quaiii decepiricein exseeraliir. > Ci posiea i Ciux :

liam, bed ui leslos cfUciuuiur saiiciiialis aique pic- csi, et grasc onus huuiili, (juaiido s bi crcdcie coiiii-
 : , ,

3S3 S. r. BrNEDlCTl
iiir, snperbo qnanJo alierliis sentenllae stare ju-
iiU A justamqiie Dei legeni pertinuit, ut qni a Deo ni lnit
tieiiir. Hinc proeclara illa seiiioris cujusdam sen-
»
suavi er reiii , poenaliier a seipso regereiur; qiiiqiie
lenlia a Boiierio in secundo comm. reluta Mea : sponie jii^uin siiave el onus leve cbariiatis abjeeii
natnque tristitia est, si propriam fecero voluutatem. proprioe voluntatis onus imporiabi!e patereliir invi-
Desideria sua non delecletur iwplere.] Recie inde lus. > Secundo a pra^lato, qui propriam in subdiio
Cfinsequiiiir, utqui propriam non aniat voluntatem.is pleciit voliintatem quo sensu locum istum Regnlae
:

desideria siia non delecteliir implere. Iinpienteni vero videliir intellexisse Bicbardus de S. Aiigelo,*in euin
desideria recle onagro coniparat S. Oilo abbas Clu- ila sci iliens In Imc b:ibet poHiiam , quia iios re-
:

ninc., explicans illud Scri|iturai {L:b. i Collal., n. niinliamus propria: voluntaii in ipsa vuscepliune ordi-
55) Quasi pullum onagri liberum se pntat : t Onager,
:
nis; postmodum promiltimus obedieniiam, ei re
inquit, diciiur asinus agrcsiis; ngreslia autein ani- nnnliaiionein sive promissiontni nosiram servare
nialia liberi.iiem amaiit, et ire guo voluiii, et quie- debeinus ; si vero conirariiim fai iinus, poenam liabel,
scere quando voliinl qui ergo iinplcre iiiala quae de-
:
el erit arbilraria , cuin bic noii staiuaiur. >

sideral per effrenaiam liberiaiem qiia-rit, pulio oiia- l'A necetsitas pani c >rouain.] Necessitas sciFieel
gri similis esse concupiscil; talis videlicet, qiiia ad proprise voluniaiis aiii|iiilanda: tain in rcbus ma is,
aliud lioii reservalur, sub discipliiia qiiasi agreslis ut n lu peci eiiius , qiiaiii in bunis quas siue benedi-
,

besiia non reslringilur. » Poiro ad odiuin propriai ciione Patris spiiiuilis lacere probibeninr, paril co-
voluiiiatis triplici nos slinnilo excital S. Bein-di- W ronam, qnain redJei nobis aliqiiando justiis jiidcx.
ctus exemplo Cliristi , commiiiatioiie poenae pio-
: 212 Poirt) liiinc gradum hiimihtaiis non scan-
j)ii:iiii voluiiialem sequenlis, t-t c. rona quam illius diint , qiii aiit importuiiitaie, aut pusillanimitate li-
abnc-aiid;»' felix p.irit necessilas. centiam a siiperiore exlorqiient ea faciendi etiam
Sed rocem iltam Domini faclis imitetur dicentis : Non boiia (luai desideraiit; nam extoria seu coacla licentia,
veni facere vuluntaiem meam, sed ejus qui misit me.] liceniia non esl, sed violenlia inquit S. Beniardus
,

i Idcirco enim,utaii apudCass,ianiim(to//. 24, c. ulii- {Epist. 87;, irnstraque sibi de alibalis pennihSioiie
mo) ablias Abrab;im, Dominus noster ac Salvaior, ut blandiuiitur, qiii non tain vncein qiiain voluntaiem
II bis am| uiandarum vohiniaium nu^iraruin iormam attendere debuerant. Vide Peiri Vener. episiolarn ad
iraderet. iVoH i'e/»', iiiqnii, facere volunlaiem meam, Gislebcriuin eremitam , lib. i, epist. tO.
scd voluntwem e.jus qui misit me ; el ileruin : A^on
»\cut ego volo, sed sicut tu : quam virlutem illi spe-
De tertio kumililatis ijradu.

(i;ililer exercent, qui in coenobii* commDranles se- TertitishumHilatis gradus est , ul quis pro Dei amore.,
iiioris regiiniiir iiiiperio, qni niiiil oinnino arbiirio o»ini obedientia se subdat majori.] Recle enim^eqniiur,
siio :tguiii, sed voluntas corum ex voluntaie pendet ul qiii propri:im iion amaiis voluntatem desideria sua
:»l)baiis. » Qiiapiopter, ul liic Hibiemari verbis uiar, baud deleclainr implere, omni ubedientia se Mibd:it
* debi'l mon <ciuis, cuin aliqiiid duriim aiii conira- niajori qund diiobus modis ex Hildemaro iiitelligi
:

liiim sibi imperalum fiierit, dicere INoii veni :

211 poiesi. 1° lielerendo vocem universalem omni3n\ obf
laceie yoluniaiem raeaiii, sed ejus qni misit ine, id dientia , iit , qujecuiii|ue jusserit abbas,
seiisus sil
esl : Non veni adimplere voluniatem carnis, sedDei, sive coiiiiiieanlur Regubi , sive noii , ea impigre
in
ciijus instinctu huc missus suiii. Sive eiiam Non :
nionacbus exsequatur. Alqiie ita hunc S. Benedicti
veni facere voluniatcm meaiii, id esi carnis, fioc est [oiuiii intellexii S. Beruaidus {Oe Prac. el Disp.y
qiKid niilii leve et suave est, sed abbatis mei, qui rae C cap. 6) < iii eadem Regnla, inquit, lertius gradus
:

iiiisit in lianc obedientiani liiiiiiilitatis prsescribitur, ui omni obedieniia inona-

Et iiem Scriplura dicit « Voluntas habet pcenam et cbus se subdat majori. Dicens qiiippe omni, non viiit
necessitas paril coronam.i] llic locus nullibi in Veteri nus in obediendo mensura e>se coiitentos prolessiu-
aut Novo Testamento reperilur; sed Sciiptiirae voca- nis, non aiiendeie promissi debiium, noii de pactu
buluin ad alias eiiam quam sacras Scripturas si^nifi- siiniere modum; sed tiansire aiacriter eiiam votuni,
candas nonnuiiquam iisurpant scripiores. Ila S. Vale- ei oLiedire in omnibus. » Similiter Petrus Bnherius
riiis t Quoniam :Scnpiura tesiatur, quod omnc in secundo coinin.: < Omiii obedieiitia, id est niliil
peccaium quod remissus indiscipliiiatusque admisenl sii;i; disiretioni , sed judicio ejus nniversa committai,

liater, ad negligeniem proiinus reveriaiur senio- ac munita ejus siliens libenter ausculiet. > Kodeni
leni. > Peirus Venerabilis < Accedat et peccator
;
niodo etiam Menardus. 2" Referendo terminum omni
'Ibeophilus, qui , ut Scnptura apud plures jain usi- , ad majori , quasi diceret Oinni niajori se siibdat et
lata nanai, post quadraginta dierum oeiiiteiiiiain i obediat. JVIajoris auicm nomine non solum abbas,
Cliristi corpore suscepto lacie refiilsit ut sol, > Milo qui Major monaslerii in conc. Carth. iv, can. 13,
episcopus Mindensis ad Gorzienses monaLlios scii- appellaiur, intelligendiis essei, sed etiam quicunque
bens i Nam licet in diviua pagina legatur qiiod alius supr:i se posiius, nt praepositus, deraniis , ali-
:

cxbibiiio operis probaiio sii ver.e dileciioins. » Quae cujus obedientiaeseiimmislerii pratfectus, verhigratia,
verba sunt ex S. Gregoiio, iion ex Scriptura sacra : sacrisia , celleraritis, aut alicujus artis magisier, vel
codeiii ergo sensu Scripiurae vocem usurpai liic san eli:i li antiquior ordine professionis imo eiiam infe- ;

cius Benedictus; quimvis ea qu;e proferi impiiciie rj rior, quein sibi ex bumililaie supenorem arbitralur.
\ariis in sacr* Scripiiirae locis reperiantur. Sed re- Atque hunc esse Hildeman sensuin, quem Bernardtis
perialiir neciie, sane pneciaia et oinnium moiia- Cassinensis et Boherius in prinio Comm. se({uuiitur,
( iioruin nientibus altius insculpenda senteniia est, satis indical liis verbis < Aliero iiiodo inteliigilur, :

Voluiitas babet poenani , ei iiecesSii,as parit co- id esi iit in oiuni obedieniia cupiai , vel habeat majo-
ronam. lem , id est magi>triini. »

Volunlas habel poenam.] Quod duobus modis ex Imitann Uomiiium, iie quo dic.l .Apostolus : Fnclus
1'ildoiiiaro potest intelligi. 1° Volnnlas abnegata ha- est obediens usque ad mortem.\ Eanulein obedietiiix
ii.-l paMiam t;m ex paile naturx\ cui ad amputandas forni.im pr;fiscribit monacliis S. Basiiius {lieg. Brev.
voluntates magnus su|ierandus est lahor, quam ex interr. llti), cura facla interrogalioiie t Llsque ad :

iiarte falsorum fratnim, qui obed.entein iiionachum quein modiiiu ohediie oporteat, qiii placeiidi Deo re-
iurejiare non cessanL 'z' Volunias propna supeiiori giilain implere cupil? » respondet « Apostolus hoc :

li.iud subjecla liabel p(Jenaiii, et quidein perpeluain : osteiidil, iibi nobis obedienliam Doniini, qui lacius
C>t enim murus ferreus , qui hominem a iJeo separat esl obediens usque ad morteni, iiiorteni aulem cruC(S,
(tique divellit , ut dicebat apud S. lioiotlieum abbas ii.i proposuit, nt pnieiiuserit illud Hoc uutem seu- :

Pasior {boctr. 5, n. 4). Vel cliam teniporalem lilein vobis quodetin Christo Jem. » Idem ergosenlire
priino ab eo qui eam implere deleclatnr, quem jusio dcbcl huiiiilis monachus, quod el iu Clinsto Jesu,
Dei judicio propria iiide coiiscienlia ciueial. N.im ,
ui aii S. Beniardiis {Epsi. 11), < lloc ad a.-icMiani
alque cjus cxeniplo obcdire 213
etiam usijiie acl
niuitcni id qiiud duuiais ilcui niodis cuin llildcmaro
:
585 REGLLA COMMEMATA. CAP. VIL 5C(.

accipere possnmus. 4* Lsqite ail nioriem, ifl esi tnto A saepe disirahendi vel emendi gralia ad nnndinns
viiaetempore, qno sensu b. Beriiariliis ail {De Pr<e destinalur. » Hinc abbas Zacliarias projecuim sub
cepto et Disp., cap. 6) < Esl sane quiilam o^ edieii
:
pedil)us cucullam conculcans dicebai Msi iia coii- :

lia! linies secundum pns, ipsa teinporis exireini-

le • culcalus fuerii homo, iion potesi esse inoiiaclius.
iMS, ul is sit terminiis ohediemiLC qui ei vilac : hunc Hinc S. ipse Benediclus venient m ad conversioueni
nobis niaxiiiie uiiigenili Dei comniend.it f xemplum . injiiriis appcli voiuit, nec ante admitti in claustro

qiii factiis est Paliri obediens usqiie ad niorlein. » monasterii qnam irrogalas sibi injurias patienter
2° Lsqiie ad morleni, nl si necesse sii obeiiienli;e sulTerre visns fuerii ; admisso omnia dura ei aspera
caiisa i[tsam morlem subire, oi» refugiai. Uterqne i pr.fdicari , enmque in omni palienlia probari. A qua
sensus oplimus esl, ei monachnm imprimis decet; lege nec ipsos aegrolos aut moribundos aliquaiido
sed hic solis his compeiit qui nihil sibi a Cliri>to solvebani; ciijus rei insigne h;ibemus exempiiim in
ciianus aiiiiuid exisliiiijnt, et pro ejiis amore omni Vila S. Bernardi (Lib. vii, cap. 2G), qiii posilum iu
obedienlia se subduiit m;ij<iri iii amore enim Clirisii; extieuiis quemdam Iratrem convttrsum Clarevallensis
iiec modus poniitir nec mensitra, ul loqnilur Boiierins monasterii, \irum mirae siniplicilalis el innwcenlia;,
iii primo comm. Porro hnic humiliiatis gradui, de proxime sibi retribuenda glorii coram omnibiis
docimiiin superbiae, rebellionem opponit S. Ber- prxfidenlem , iti adorsus legilur « Signa cor tuum, :

nardus. Irater, signa cor luum quid est quod loculus es ?

:

unde tibi subrepere poiuit laiitae pnesumptionis au-

De quarto liumililalis gradu. dacia? Enimvero liine ille paiiperculus ei iiiiserahilis
Quartus liumilitatis yradus esl, si in ipsa obedien- |> homo qiii cum nihil aut prope niliil haberes iii .^aculo,
ia duris et contrariis
tia rebus , vel etiam qwbudibel irro- " necessitale forsilan magis qu;im timore Dei cogenle.
galis injuriis lacila conscienlia patieniiani amplectatur.] ad iios confugisti, inullis precibus tandem adilum
Supreinam obedienliae perfectioneui hoc in quario iinpeiraudo? Nos vero causa Dei collcgimus inopem,
gradu S. Benedictiisconsliluit. In secund»
liuuiililalis et parcm le fecimus in viciu, et veslitu, cajtesis
quiiein propriae voluiil:itis odiumjubens, ad obe- commodiialibus, liis qui nobiscum sunt saiiieiilibus
dientiain monachum disposiierat ; in leriio omni se atqiie nobilibus viris; et factus es quasi uiius ex iilis.
subdere doccns, obedientem reddiderat; hic
ni:ijori Quid igitur liibuisli Oomino pio omnibus istis? Ei
vero dura , coiitraria, irrogaiasque injurias in obe- ecce non sufficit ingrat tudini luae gratis le accepisse
dientia aequo animo amplecti
praecipiens, obedienteni tot benelicia de maiiu Domini , ni^i et regnum ipsius
omni ex Porro quamvis dura , conira-
(>arie perlicit. haereditario jiire vindices lilii, quod nu lus un juam
ria , irrogatoe injuriae , ad idem signilicandum pro- regum vel priucipuin quanlisiibei auri etargeiiti mo-
niiscue nounnnquam usurpenlur, liic tamen aliquid Jibus potuil comparare. » Quod si ita moribundum
inter uirumque discriminis profcrunt antiqui Regula; S. abbas impelebat, quomuiio puias sanos ei va-
commeiiiatores. liildeinaro, c dura sunt illa qiiae ad lenles? Certe suam mcntem et morem satis indic;il,
maieriain rei atiineiit verhi graiia , sicuii est pelram
, cum fratribus suis congratulans, (luod sub im rep;itio-
levare, aul aliquid imiiiens;fi magniiuiinis poriare nis velainiue eoruiii viilutes iegerentur, ait {Serm. 4,
vel agere. > Idem ddceot Bernardus Cassiiiensis et in psal. xc) : < Si scire viiltis quanlum in hac abscon-
Boherius. Turrecremaia vero dura intelligit res gra- sione lucramur, credo nulium hic esse qui si qiiariam
ves ei difficiles ad exseqiiendum sic nimirum leges : pariem eorum quae lacit, iii sicculo actilaret. non ado-
et imperia dicuntur dura, in quibus occurrit major C rareturuisanctus,reputareiiirulaiigeius; nuncautem
difliculias hinc populus Hoboam rogabal iit minue
:
215 quotidie tan(|iiam negligeiis arguiiur et incre-
ret aiiquid de iinpeno pairis sui durissimo. Dura quo- paiur. » Liiige ergo ab eoruin erai seiiteuiia, qui
que locum habent iii imponendis pceniteiitiis, ut viids pios et sanclos si.ieliclioneant mendacioiiicre-
suni humi cubare, jejuniis corpus atierere , flagris pari a snperiore iion posse aflinnaiil: qu;K si vera
ca;dere, eic. forent, oiiines ironi-K , allegori;e et meiaphorae
C-ontiaria ex Hiidemaro i sunt quae ad
pra;falo dicenda essent mendacia: nam qui frarem, veibi
voluniatem atlinent, si hoc quod sibi imperaiur, non gratia,legenlemsolilo altius in releciorio increpando
sibi placuerii. » Sive, ut ait Bernardus Cassinensis, vocat declamatorium, superbum minus honeste le- ,

61 ex eo Bolierius {Lib. vi, iruci. o, disq. 7), c con- geiitein, iion niagis mentiri censendiis est quaiii is
(raria sunt quae ab ipsus facieniis voluntale discor- qui virum pessimum ironice appellii oiiiiiiinin ha-c ;

dant. » Paulo fusius Benedictus Haeftenus : < Con- enim miiia non asseriive iirolVruiilur, sed inciepa-
*

iraria, iiiquit, duobus modis inlelligo : 1° quae raiioiii live. Ikcc (ibiler dicimus, de quibus qui plura desi-
repugnare videniur, ut si jubearis vesiem suere et deraverit, adeal librum de Ofliciis el perleciioiie
rurbum dissuere, planiare lierbas, pangere aibore-* raonacliorum.cap. 12. liedeoad S. Beneiiicti texiuin,
et denuo evellere, ire cubiium et mox surgere e qui, ut iiotat Hildemarus, iion simpliciler jubel ul
siraio, aquam haurire ei lundere iii sole; 2° quae re- dura, contraria, injuria-que patienter perleramus ,
pugnanl incinatiuni obedienlis, ut si solitudinis et sed, quod majiis esi, amplectamur, id est cum gaudio
cellxcultori iiiiponatur ciira hospitum, 214^^''^'""^ etamore suscipiamus; i nosenimeam rem, inquit,
cellarii, aiit contra pronu^ ad discurreuJum per do- p. quam diligiinus amplectimur, ([uia noii soluin inona-
^
mum, et garrienduin ciiin hospitibus, niandaiuni chus debet adversa sullerre aut tolerare, sed eiiam
accipiat in cella residendi lacendi, et siudendi. >
, cuin gaudio suOerre. » Talis eral in-igiiis illa san-
lnjuri:i! vero suiit opprobria, irrisiones, verba ctimonialis Tabennensioiarum moiiasierii, quae, testi!
contnmeliosa , et liis similia. Palladio (Laus. cap. 41), i iion muiiiiur..vil, nou
Ati|ue his iii tribus loia pene , imo tota abit raona- parvum vel magnum quid est locuia, eisi contuuie-
choium vita, ut vel minimani reruin asceliearum liis afliceretur, ci pugnis tunderctur, et inalediciis

iiotitiam li:ilieiiti exploraliiiii esi. Audiendus hauc iii appelereiur, et (ilunmi eam aboininarentur. > Talis
rein Peirus Daiiiiani i Siepe, iiKjuil, fraier de cella
: S. Willelmus Gelloneiisis moiiaslerii fundator el ino-
ad celiam jiihetur habitatirus abscederc, nec aliquid ii;ichus,qui « intcrdum c;esus,elin]uriisla.'sus, neque
uteiisilium qu;e sun eliain labore paraverat permitii- resisebai, iieque comminabatur, gaudebai plane iii

lur asport:ii e s^fpe opl mies in remoiione quiescere,

; suljjectioue. » Talis Benedicius Cluiiiacensis mona-
ad lerageiidum opiis compelluntur exire; aliquando cluis, dequoPelriis Veiier;ibilis {Lib. i Mirac, c.20):
cluves cellainm foribiis siibtrahuniur, et quam lungo I Mulias a Muibuadam, quia inlerre veibera iioii au-
leinpore nisi per singulos difs dominicos, noii red- debani, verboruin iiijiinas tolerabat. Becordor ego
duntiir; aiii|ir.)ndo (ii^iriciam sibi victiis cunjnen- s;epius laMs aut qiiasi iiullis accusatiombus iii coin-
tiam indicentes coginiur rrmissius vivere , voleu- inimi Iralrum conveniu a talilius impelituui inuiimc-
tesque relicere compelluntiir econtrario jejunare; ris vocibiis, (juasi reus exislerct iu terra prosira-
sa:pc post sagmacius Iraier prucul ire prxcipilur; lum, cuiu nihil prorsus del (piis^et , culpabilem ie
 » ,

587 S. P. nF.NEDlCTI m
laiiUimmodo ri'spon(lisse; luinc enim ino eii) habe- A clementla igne nos ex^iniiiasti, non cnnsnmpsisii;
!

bnt, nl (|uaiid<ic»niitie ciilpareiur, nunquam fere ad lioc eiiim trihulationis igiiein iinniittil Deus, non
culp;im diflilereiiir. » nt pereaiiius, sed ut pur ores c.vadamus , et iii ab
Et sustineiis nnn lasscscat.] Id esl animone despon- oiiinibiK sordiiius mundali, veniie mereamur ad
deat. t Nec-sse si emin, verlta suiit llildemari, ii( diadema reaiis ypterni, ut loquitur Smaragdiis.
i-hid lassescai ad animaai referalnr, noa adcorpus ; ^\'J 1 nduxisti nos in laqueum, posuisti ribulaliones
(jiia iierleciiis monarlius licel lasseliir corpore pro indorso nosnv).] Qtiem in locum Smaragdiis: « Indii-
liagiliiate, lainen mente desiderai seniper implere. xisli nos in la(|Ui'Uiii propler exHggeratiotiem dicil
Vcl (liscedat.] Sed isuid discedai e\ Bernardo iribula.ionis. ut intelligas omne genus tribulMtionis
Cassineiisi c p^^rlinei ad uirunique, ad corpus vide- in hoc sseculo super electos venire ; qttia oinne genus
licet vel ad nienlem; qiiia si piO[iler pr^rdicta iiio- glorise a Doinino in futuro sperant recipert^. i La-
na-teritim dimillit, vel outts injuncium prsetermitlit, (pieus iste SS. mariyrum st carcer, et vincuU
<

iioc c.il discedere corpnraliler. Ilein si mnrmurans qiiibiis constringtintur. Porro has SS. sufferentium
in cnrtle stio proponii obedipntiam noii implere; lioc voces inerilo sibi Vinilicare possiinl niniiachi et ,

e.-i (liscedere inenialiier. i Brevius Boherius , iion dicere Christo : Indnxisti nns in laquenm. Laqueus
di.«c.ilaia Deo, vel a palieniia. eoruni ex Bernardo Cass. el Boherio esl clanstnim ,

Dicenle Scriptura : Qui perseveraverit usque in finrm, monaslerii, iii quo per slabiliiatein et professioneni
liic salvns erit. El item : Conforletur cor tuum , el monastic.tm non minus stringilur tnonachus qinm
susime Dominum Quein in locuin Bernardus Oassi capliim aniiiial laqueo i sed hiijnsinodi qii detn
_ _
-
;
. . .

netisis, t Stislitte, inquit, Oomioum, qiiasi dicerei : „ vinciiltim libertalem anim:coperaliir, etclaitdilinferni
** osiium, i inqtiit Boheriti-j.lsto nos Chn.^-tus Doininus
rioii e>t qundlibetet aliud pondus quod porlas; sed
ipsiini Di)miniim obediendo toleras et portas; tpse (graiias Deo) lai|ueo illaqtieavit, cum nos inexirica-
vero dnice pondus esi, quia onus ejus leve, et jugum bi i sajculi laqtieo liberavit.

?10 ^j"'s snave. Ipsum ergosustine, ipsum paiieii- Et ut ostendat sub priore debere nos esse.] Snb
lei- porta; nam tu ab ipso susteniaris, lu ab ipso priore , snb abbate, secundiim Smaragdum ,
id est
Sa varis. i Hildemaruin el Bernardum Cassinensem. Hic tameii
Kl ostendens fidelem pro Domino, eic.]Ut nosmagis addit: < vel sub priore, id esl siib proeposiiis
ad (luarmm hunc humilitatis gratiuin scandeniium , dec;ino, et aliis locum tenenlibns pdiralns. >
el iiniversa eliam coiinara alacriter su^tinenda Subsequitur dicens : Imposni.iti homines super capita
extiiitrei, ad Sfripiune tesiimoiiiuni addii exempla, noslra.] tt isiae iterum san. torum suni niarlyrnni
voceqiie sanciorum niariyruin, qtiorum verba Scri- voc-s, quas hic ad proposilum explic:ins Bernardus
plnia nibis eorinn nomiiie propoiiil dicens: Proplev Cassiiiensis : t Nota, inqnit, quod non dic;t laiiltim :
le ita Gallice reddil Guido Juve-
morte (fficimur, quod posuisli hooiines super iios, sed siiper capila iiostiM;
iiaiis Noiis peiisons en la mort, et mortifions nos mem-
:
posiiisii homines, nonangelos, naiura justos, ptiros,
brrs. Tota die, id esiomni vil;c lempore, ut expoiiit slabiles, et a Deo confirmaios, sed hoiiiines de linio
II Idemartis, oesti^iati sumu^ sicul oves occisioms. terrae plasmatos, de vili semine conceptos, fragiles,
1 ibiispraiseriiin de cau>is ovibus se sancli martyres
1
peccatores, alind docentes, et aliud facientes. Super
comparant: 1' quia sicut ovis oicidenli non resistit, capiia nosTa in capiie est imaginaiio rationalis et
:

ita nec ipsi resistiint, nec maliitn pio inalo repen- memoraliva , ut et sic omnia siiit sub ejus imperio
duni; 2° (|nia, sicut ovis siiis eliam percussoribus capiivata. Iiem in capite sunt quinque sensus cor-
lanam tribnil, ila el SS. inaryres suos adversarios, poris , qtii per veram obedieiitiam et superioris
iibi se locus obtulerii, adjuvani beneliciis;
5" quia, imperiuin capiivantur: hoc est enim imponere ho-
siciil ovisUic de visceribus imperiit, ita et illi ^iscera niiiiem siiper capita no^tra, videlicet ille homo qui
niisericoriliae el cotnpassionis suis exbibent inimicis. esi capitanens monachorum. i
Uorum hic iiobis propo lit exemplum S. Benedictus, Sed et prceceptum Domiiii in adversis et infuriit
ut illud imiiemur in adversis, et sicut oves coram per palienliam adimplentes , qui percussi in maxiUam,
toiideiiieobmiiiescamus: unde lepide hunc in locum privbent et aliam.\ Ubi Sinarai^diis « Qui in injiniis :

IJeiiiardiis Cassinensis, etposieum Boherius t Sicut : irrogaiis non reddil inaluin pro inalo, illi^ ma\illain
ovisqu:e deputata e t occisioni, ad hocnutritur, ;id percuiienii iin:im pr?ebet ei aliam. .4pud Cassiaiiuin
lioc pasciliir , ad lioc conservaiiir, til poslmoduni (Collal. IG, cap. "il) abba'. Jcseph per uliam intelli-
occidalur, sic ei monachiis ah aliis ;eslimatur , et iii gil, non sinistram niaxillam sed aliaiii dexlram mnxil-

se ilebet 3esliiii;ire qund non ob almd pascaltir iti re- lum, iiiieriorem scilicei ; iia « ui si exterior dexiia
feclorio, noii ob aliud silii serviaiur in inJinnitorio, Uia iiiipeiuin lerienlis exceperit,iniei io. quoque honio
noti ad aliud coiiserveturim iausiro.nisiui silCoristi per liumililalis assensum dextram suam praibcat
Iiosiia, Christi viciima, et sub obedienti* gladio mo- vGrberaiidam, compaliens extt-rioris hominis pas-
riauir. i Sioni , et quod immodo sucdimbens aiqiie subjicieiH
El securi de spe retributionis diiince subsequuntur suum corpus ne exierioris hoiiiiiiis
ferieniis injuriae,
pandentes, elc.] Pniseqiiiiur S. Pater voces SS. mar caede, vel tacilus iiitra moveaiur inierior. i Hildema-
ivrutii, in quibus novum palie.itiae stiinulum adver-
..• - • ._:i... .:....:,. .1:.,; « „„.^:
^
»-'
nis quoque locuin isium explic-it de anmii praepara-
.: „,4 ....fen^.,..A nr..,,.,..-^..^^,.. ..:..f-n.i.> ^; ;..
tiniiis in proxiina spe retribuiionis divin;e; qua exci- tione ad sufferendutn peicussoreiii ejusqtie
;
si ii:i
,

lati subseqiiunliir, ijaiidenies « graia est eiiitn igno-

; placuerit plagas iierato excipiendas; aliasque hujns
minia crucis ei qui cruiifiNO ingrauis non est, i ut loci mysticas exposiiioiies adducii, sictili et Bohe-
rii(eb;itS.Berii;irdus{Serjn.2.S, tn Cant.). El dicentes: nus, quas 218
consulto prtetermillimus. Potest
i^ed in his omnibus, scilicci duris, conlrariis, irroga- lamenet insensu lilterali accipi, magnamque indicat
lisqiie injuriis, snperamus, id est usqiie ad iiiorlem perlectionem dummodo non ex superba mente, el
,

{lerseverainus ex llilJeinaro.et liobeito; propter eum qiiasi aliis insultandi et provocandi gratia , ul illi de
qui ditexil nos, cum adhiic illitis cs^eunis tnimici : quibu> Cassianuscollat. IG, cap. 20, sedhtimilicorue
ci in lioc novuin paiieini^ stimuluin agnosce si enim ; snam ipsitis abjeclionem sitieute exerceatiir.
cuiii qtii nos t;inlo prosecuius est amore, taniis|ier Auferenti tunicam dimittunt et pallium.] Quod ila
dilexerimus, quid ejus causa non tolerabimus ad' expoiiii Smiragdus: i llleqiii maledicium nonreddil
versi ? promaledicto, auleienti tunicnnidimittit et pallium. t
Et ilem alio loco Scriptura : Probasti 7ios , inquit , Aliter Bern:ir(ius Cassineiisis: « Hoces'-, siibirahenii
Deus.] Et istae voces sunl adliuc SS. marlyrum. sibi de uiilibus seu vuperlluis dimitiii etiam de sibi
P'Obasii nos, Deus inquiunt, uon simpliciter pro-
, necessariis : Dimillit dico id est ad dimitiendura
,

bati sumus; quia iiulla accedit hominibus probaiio , paratus esl. » Sed Hitdemarus huiic locum ad litie-
jiisi a Deo voleiile aut pcrmitteiite. Igne noi exa- ram capiens, < si qtiis, inqiiit, adversauir, ei pro»
tninaAi iicui i(jne examinatnr iirq-'n'um. pietas! o baior paiientiae sive impatieniiae noslrae voluerii a
339 UEGULA CO.MMENTATA. CAP. VII. 'M
noliis ali(|nl(1 nnstrum loUere, et de nosiro jure in A lo, nec posse ad IJileram inlclligi de conf.ssiiine sa-
suiun jus iransferre, nos non Solum debemus illi cramcntali.
reliniiuere ea (iii* iniprobe petiii, sed etiani iiia quae Porro quae hic S. Benedictiis instilui! de huniili ad
jpvie iion peiieral dimitlerft. » Vide Vitam S. Macarii abbatem conscientise manifesialinne, eadem prae-
..ligvpl. ahltaiis cap. 4, apud Boll. \5 Januar. scripia offendes in Regula S. Anionii, n. 25, in ejns
A'igaiiati milliario vaduut et duo.] Angarioti tm7- Viia, rap. 29; in Regula abbaiis l-aiae, cap. 6; in
liario, id facere coacti, siv,> iinile
esl niiiiiariiiin Regulis fusiiis dispuiatis S. Basilii, cap. 26; apud
passiis ; mille passus lerininat ; pas-
iiaiii niilliariiiiii Cassiaiiuin, lib. iv Insliiut., tap. 9, el collal. 2, cap.
S'is ameni quimiiie pedes continet, ut nntal Hiidciiia- 10; apud S. Dorolbeum, doctiina 5; in Regiila vi-
lus. Vadunt et duo , iia ut tria vadant milliaria. vendi monacbis a S. Davide praescripia, apiid Boilan-
Tria posuit. quia iprnarins niimeriis pro perfeciione diim, 1 Marlii; in RegulaS. Isidon, <ap. 14; in Re-
poni iir in Sciipiu is, ob honorcm sanclae Triniiiitis, giila S. Fruciuosi, cap. 13; in Regnla Ma£;istri, cap.

ni osendai perfectam debere esse mona» liorum 13; in R(^gula S. Donaii, cap. 23; in Regula Ciijus-
perfecliimem, inquit Hildemarus. Al vero secundum dam ad virgines, cai». 6. Et quidein bac in Regiila
Smaragdum, < qui non vincitur a nialo, sed vincit ler siiiguli» diebus lieri praescribilur, scil cel post
in boiio malum, angarianti miiUariu voiuntarie secundam, posi nonam, el ante complelorium ; quod
pergii d 0. » usu receptum fuisse olim in virginum monasterio
Cum Paulo apostolo falsos fratres sustitient et perse- Evoriaras dicto, vulgo Farai mnnaslerio, teslatur re-
cutioHcm.] Falsi Iraires Bernaidi» Cassinensi i sunt lata a S. Benedicto Anianensi bistoria in Coiic rdia
niala ope-a facienies, ad peccalum suis snggestioni Regularum cap. 15, § 12. Vide Vil. S. Pachomii n.
^us, siiorum exemploruin corrupiionibiis simplicio- » 85, apud Boll. 14 Maii.
les vel minores inducentes murmiiratores, de- , Eadem praxis apud noslros passim landata el com-
iraciores, conspiraiores, eic. » yui tamen poriandi, mendata reperilur, maxime vero in Viia S. Bene-
eornmque sive corporum, sive morum inlirmiiates dicii abbaiis Anianensis, n. 53 {Scecul. iv, p. 1) in ;

paiieiitissime lolerand* sunl. 220 ^ >'^ ^' Alcuini, n. 8. et iii Viia S. Adalardi,
Et maledicentes se benedicunt.] Benigne respon- auctore S. Gerardo, n. 41, ubi omni prorsus admi-
dendo, Deum pro eorum conversioue orando , et raiione dignum videlur quod de eo ibide u scribiiur :
bonum eis exeinplum priebendo. < Ipse vero, scilicel S. Adalanlus, lamam menioriam

Porro huic quario humiliiaiis gradni S. Bernar- filiorum babebat in visrerilms paiei nis, iil non soluni
lius opponit nonuin snperhis, scilicei ficiam coii- mores inspiceret, sed etiam iiumen m et nomina e»-
l.ssionem, qua quis reum se conlitetur, non qui- rum semper haberet descripta in manibus suis, qua-
ilem hnmilitaiis ergu, ui piiniatur, sed ul sanclus lenus non sibi excideret pro quibus rat.onem reddi-
leputelur, sivene ab aliisarguatur. tnrus essei Dea, et pro quantis. Ideo maximain gf^—
rens curam eoriim, nullum ex eis in ln bdomada
De quinto humilitalis gradu.
relinquebat inalloculum, ne scilicet inimicus inveiiiens
Quintus liuwilitatis qradus est, si onines ccgiiatio- vacanies, zizania superscniinaret crdibus eoriuiv »
nes nialits cordi suo advenientes , vel mala a se abs- Eraiii vero Corbeiai moiiacbi sub S. Adalardo non
conse coiumissa per humilem confessionem abbuti non irecenlis, nec amplius qiiadringentis.
niiiiiis

celaverit suo.] apud Cassianum 219 (Co//.

Unde et Hortatur nos de huc re Scrptura dicens : Tievela.
'2, c. iO) abhas Moyses t Humilitatis, inquit, iiaec
: n Domino viam tuam, el spera in eum.] Hac in Scriplii-
erit priina probatio, si unicuique non solum qu.e nc aucioriiaie quatiior hujiisce confe^sionis cond:-
agenda sunt, sed eiiam qux cogilantur senioruin tiones S. P. Benedictus indicat : 1° Ui sit clara,
reservcniur exauiini. » Et quidem recie oranino aperla, absijue ulla verbornm obscuritate, cum dicii
poslqiiam in quarto humilitatis gradu patientiam in Revela; boc enim revelari dicitur, quod aperle de-
(inris, contrariis, el irrogatis injuriis reposuit S. P. cl iratur. 2" Ul fial abbati non tanquam homini, sed
Benedictus, quinto huinilem constitiit confessio-
in tanquani Deo, aulejiis vicario Cbristi enim vices in
;

iiein qiiia difficile est ui qui patitur injuriam, aliquo

;
mona>lerio agere credilur, cum addit Domino. 5° Ut
indigiiaiionis aut miirmnrat onis milu adversus fiat de propriis deliclis, tentalionibus, pravis cogita-
inferenlein non feralur, ad quem superanduin n )n tionibus, iiulla facta aliorum menlione, cum subjungit
parum confert huiiiilis confessio. viam tnam. 4" Cum liriiia spe obtinendie veniae, Et
Al gravis liic oriiiir ditlicidtas, qua de confessione spera in eum.
10({uiiur S. Benedicius de sacramentali, an de Usi-
: El item dicit : Confitemini Domino quoniam bonus,
lata illa ei laudata a spiritalis vilai magistris, qu£ quoniam in sa;culum misericordia ejus.] lu qua proinda!
consiiii causa a monacbis usurpatur. Qua in re saiis firmitersperandum.
divisas video commentatorum senleiuias. Nam Ber- Ei iiem Prophetai : Delictum meum cognitum libi
nardus Cassinensis, liicbardus de S. Angelo, Bobe- feci, et ivjuslilias meas non operui. Dixi : Pronuntia! o
rius, Joaiines de Turrecremata, Maltliias Lamberius., adversum me injustitias meas Domino, et tu remibi-
Columbanus Uranx , de sacramentali confessioiie sti impietatem cordis mei.\ Qiiibus in verbis quniior

sanctum Benedicium inlerpretan videnlur. Quidam iterum denotai observanda liac in confessione 1" iit :

de utraqne locuium fuisse existimani. Alqne ita " niliil (imnino superiorem celet. qiiia vix coiigriinni
Tlieobaldus Arialilus Ccelestinus in Gallica exposiiio- medicus se^iroio potest afTerre reinediiim, ni>i inic-
ne Regiilse Benedictinje, Joaimes Craesbeeck, An- gram morbi cogiiilioiiein liabeai, Aon operui; 2"^ ui
toniiis Perez, ad quaiii senienliam inclinat Benedi- priusquain ad superiorem aicedat, inorbi siii q.iali-
ctus llaefteiius, iia tamen ut magis in eam propen- tateni considerei, ejus causas, naturam, efTectiisquc
deal, qu3e desola, quie consolationis aut directionis perquirat, ul ampliorem de eo abbali noiitiam tribiiat,
gratia Hi, conlessioiie textiim Hegnlie inieiligii. Et qiiod colligiliir ex verbo Dixi, id est mecum slami \
lianc solam saniDremque opinionem ainpleclilnr Me- 5" ut i'l l.iciat ciim vo unlaie el iiilenlioiie se accii-
nardns < nam in conlessione sacrainentali, iiiqiiit,
; s;indi, Pronuntiabo adversum me; 4° idque cum hu»
noii solum occulia mala, sed aperia revelanda siiiil.» mililate, qiind indicat vox injusiitias.
Lt saiie hanc confessionem solis abbatibus (neque Et luec qiiideiii S. Benedicius ex parte idius qui
piiiin alios nominai) f.iciendam esse S. P. Benedirius conscieiiiiaiu superiori man leslat: quid vero es parlo
pruecipit, ex qiiilius il ius wiate, el eiiam multo post supe ioris, cui perversac cogiialiones et mala
ipsiiis
permmti liauii erant sarerdoles, nec pioinde sacia- absconse coiiimissa revelantur, exigat, pr*lermislt ,

meiilalem poleraiit excipere confessinnem. Add«, quia buinilein hic duiuaxat iiitendit reddere discipn-
nnod iioiat Nicolaus Bravus, omnia quse bic S. Pai«r Iiim; sed illud aliiinde repetere lecluribus haud eril
adducit Scriptura; teslimonia, ad conlirmandain con- fortassis ingratiim.
fessioneni Uanc, desumpla esse ex Veteri Testameii- liaque S. Fruciuosus quatuor poiissimum ex paile
 >
; : ;

'91 S. P. BENEDICTI
abb.ilis reqnlrii (/« Requl. cajj. 13). scilicet, ut A pnescribil Tarnatensis mnnastcrii Resnla (Cnp. 8)
«consolalione, oralione, casligalione , sive eliani Qiii cogitationuin impiignalinnes consolitionis sn£
«xercitaiione itionei operis, i fralri tentato, ant alias causa secreiiiis confiietur, non oportel eum despici,
afllicto merlpainr qu* :
221
|'eneeadem videre licet nec aliis publicari ; se>l quantum in ipso esi blanda
in ne2;iila M::gisiri, in qna pra-scribitur {Cap. 15), ut exhortatione loveri. » Et Regula Cnjiisdam ad Yirgi-
€ cuniiie aliqiio Iratre nuntiaium fuerit a *proepositis nes < Abbatissa vel praeposita... rrimina minora vel
:

abl);iii, convocel niox nniversam congregaiionem, et maxiina nullatenus manifeslent, nisi solo justo ju-
dicat omnibiis abbas Venite, fralres, snbveniamus
: dici, qui oinnium conruenliHm crimiiia lavat. Il'a
per dileciicmein invicem nobis apud Dominun» enim quae conlessa est sua vulnera verecunde, non
Ergo unanimes pro hoc fratre noslro oremus ad Do- ad o()probiium recipiendum, sed ad salutem remie-
niiniim, ut (iigitelur in eo siqnaculo cr.icis sn;e, vel grandam coiiressa est, juslum habens lesiem Denm,
jiissiime poleniiae sua; diaboli lentationescompesce- a qiio et mederi exspectnt. Ea vero senior quae reci-
re. I Ecte totmsque congregaiionis pro fra-
abbiitis pit (confessionem) ciim graviiate et moder.itione pe-
Iri- lenlato oiaiionem, cujus praxeos egreginm babe- nes se occultando, honestissime teneat, ne dum al-
musexempluin in Vna S. Anastasii Persae monaclii, lerius vulneri medicinam infundit, snae mentis cor-
qui aiiqiiaiido recordalione artis magica;, quam in rumpat niiorem. » Et lia^c rnaxime allendere debent
sa'Ciilo exeiciierai, tentaius, cum rem abliali mam- nbbates, ut si qn nn in se fiduciam ab inlerioiibus
festasset, ille « aimonebat eum, el conforlabat in desiderent, sibi revelata perpeiuo legant siieniio.
Ditmino, secimdum qiiae data illi fuerat in Doniino
giaiiam; ei fai iens oritionem pro eo coram omiiibns
De sexto humilitalis gradu,
|,
**
frairibiis in ecdesia, eflngavit ab eo pugiiam diabo- Sextus humiliialis gradus est, si omni vilitate et eX'
licam {Apud Boll., 'i'2 jan.) t Addil M.igister: « Cuin tremitate conlentiis sil monachus.] Ul aliquem ex liii-
ergooiaium pro eo ab omnibus diuii-^sime fuerii, mili ad abbaiem confessione, de qua superioi gradu, i

sur;^eiis abiia-- ciim omnibns, et complens, mox ex- frucium percipiai moiiachns, ad omnia drbet esse
eiiiiies s ngiili opiis, quod faciebant, leprebendant paraiiis: unde consequenier S. P. Benedictus in sexto
el reicnioapiid se illo solo fiatre qni malo Cdgitntio- huinilit;ii s gradu reqinrit, ut omnivilitale et extremi-

nis Ijboral, proferal codices, et adversus necessitii- tate conientiis sii quibiis in verbis tria nobis iii
:

lem vulneris ejiis simil:s diviiia meiiicina legalur. prsseiiU iiive-ligand;i occurrunl 1° quid sit vililas
:

Nam et per dies qnibus ilie frater inierrogitus ab 2° qmd ectremiius; o'' cur S. Paler non simpliciier
abbale lone responderit non transisse, illi-. hoiis vilii;ite aut extreniiaie conteniuin esse debere dixe-

quibus conliiiyit legi sive per biemein, sive per a-sta- rit, sed pr;emiseril omni.

lem pei liiientia codicum ad ipsnm cogii;ilioi;is ne- Elsi viliias et extremitas promiscne soleant usur-
cessiiaieiii legaiui ipsa decada de quaest ipse fraier. pari ut ea accepisse vdeiur S. Giegorius pajia in
Verhi griti.i, si snaseril foriiicalionein, legatur i li 1. IV Dialog., cap. 5o, aliqnid lamen inter ulnimune
ex divcisis codicibus, ubi castitatem diligii Oeus ; si discrimiiiis alfeninl insgnioreN Uegnlse cominenta-
nicnlitioneinsuade freqiuntcr, legatur illi in diversis, tores liiideiiiai iis, Hernariius Cassiiieii>is, Nicolans
ubi pr;ecepit veriiatem IJiide oioriet abbatem de Fractur:i, Bolierius, el lurrecremata. Nam viiiias,
miiliiim lege instructiim, aiil ut tesiimoniis omnia
lie ex Bernardo Cassinensi, < iieriinel ad omnein ul leni
docial, ad lc um legenda con?ignet.
aiil perlineiitia seu necessarinm nsum, xtremiias ad uinnciu slatum,
i

Ecce conso aLioneni Ideo eiiiin dimissis oiiinibiis

:
G gradnm, opiis ei locnm. »
fratiilnis soluni teiitatiim retineii apud se jiissit; ideo Vilit:is ergo atiendiiurin omni utili seu necessario
congriientes ejiis inoi bo lecliones indicavit faciendas ; usu, sive, ut disiinctius lo^uitur Hildeiiianis, < atii-
ideo instrnciuiii lege divina abt);iteiii rejuisivit, qui net ad cibnm , vel potiim , et vesliiuin, c;ilcea-
Sciipiiine le-timomis omnia diceat, id est console- ineiiium, ad lectum, vel eiiam ad haliitationem.»
liir. D' iiide paucis inlerjeciis snbjungit « Alia die : Dbi viliiatem ad tria potissimuin redigit : ad vi-
maiie iiiierrogetur ab al)b:ite, si cogitalio iniraica ciiim. ad vcstilnm, ad li ibiiationem ; 223
*l"*
ces?avit, aiit non ; qiiod si respondeiit noii cessasse, passiin landantur a(iiid aiiclores ^iscetics. De viliiate
supponaliir jejiinium :ib omnitnis. Quod em si alia i in viclu d ceinus i.ifra ad caput 55aut59, de viliiaie

die reiiilerrog:iins respondeiii non transisse, refi- iii vestim ad cap. 55; et inierim videsis S. Greg.
cieiitibns omnibns meiisis sublrahalur vinum Si ho:nii. 40 in Evaiigeliuin, ei S. Bernardiim hom. 4
lcriio ilie reinlerrogaius responderii non transisse, super .Wiss»s est, n. 10. De viliiaie liaiiitationis non
iiein olenm mensis suljirahatur cum viiio, ul multiv- siiie niagiio ainmi doloie hic dicere cogor, con^ide-
riiin labore et abstinenii;»! cruci tione nullus pereit, rans quam procul dissiti suious ab his teaiporibus
sed oinnes ev:iiiaiii.» Ecce corporis afHiciionem, qiiibus non alias monachi domos inh:ibiiabint pr;i!tcr
qiiam inier aha tenlationis lemedia assigti:iveruot fas qnas propriis sibi manibus paraverant {Rufin.
quoiquot de vita spiritali moribu^qiie dirigendis Ub. i\ de Vi/ii Pat. c. 25), easque vel uiio die con-
iraciavere scripiores, cujus exiinium habemus do- sirnctas; attendens ad magni tot monaclioriiin Pairis,
cuntenium in Vita S. Eiipraxi;e viiginis, qii;e ineunle saiii ti scilicei Marlini, exemplum, qui, referente Se-

s;>'Culo V \ivere desiil in v rginuin monasierio infe- „ vero Su picio {Lib. de Vit. S. Mart. ), i ipse ex li-
i

riiTis Thcb.iidis {DoU., 15 Murl.) : i Ha;C autem eial ^ gnisconiexiamcellulam habebal, et muili quidem ex
consiieludo in inonasterio, inquit anon\mus S' riptor frairibus in eumdein modum, plerique saxosuperjecii
V. 14, si qu ndo coiiiigerat aliiiuam sororein len- nioiitis cavaio recepiacula sibi fecerant; » recolens
tari a di.iboio per somnnm, mox diaconissai (id est felices illos dies quibiis S. Ebrulfus abbas Lticensis
abb:it ss.i) vero ciiin lacryinis Deum
pandebal; iila una cum sociis (/n ejus V'j(a, h. 8, scec. i Bened.)
postiilabai, uidiaboli lentalio ab 222^^ recederel, I nomeii Doinini invucantes, pro quantitale habiian-
jiiliebaique nl lapides portarel, ei sub stratiim suiiin tium di; virguliisei frondibus construxere tugiiiiuin,
supponerel, ei cinercm super ciliciuni spargerel, et ita quod claustro parvulo ejiisdem materis circumcin-
dormiret nS(]ne ad decimuin dieni. » biiiiijue itacon- genies, manserunt ibi » quibus S. Sigirannns abbas
;

cludit Magi^icr « Ei hoc debel iraier moneri, ul

: Longoreteiisis {Inejns Vita, ?i.lt), sffic. ii) parvuluin
cnni cogitatio aliqua ei adveneril, niox fi!iis in terra ex lignis habitaculiim sedificas^e legitur; quibus no-
cnm cerviee geniluis, vel sii:no criicis in lioiite de- siri Eloriacenses lecia nioiias erii siipula cooperie-

fiicio, debeiad Doniiunin convolaie, ui d^gnetur suos bant. Sed o temporal o mores! quis jamaliqna noii-
m liles a diabolo delendeie.» Soiebanl veieres inoiia- nulioruin moiiasteriiirum;edilicia contuens, ea muna-
tlii sigiio criicis tecbna> diaboli dissipare, ut pa«.sim cliornm, hoc est paiipernm, s.3eculi vanitatihiis reiiun-
«ccurril in eorum actis. Hisomnibus addenduinquod tiaiitiumhabitaculacrederet, etnonpriiicpcmpalatiaT

* ^on eniin insi pcr te scd mcdianlibus pr;i>posilis malum cogiiaium abbali prodebant.
 :

REGUrA COMMENTATA. CAP. VII. Zrft

Scd iioii liac primum nnl:ile hoc vinis moiiachorum A oro, inqiiiel>al, vos IValres, ne man iim vestrnniin
lordibus irrepsil; cum iiiter pi;i'cipua«, qiiil)us olim opera ad osientationein pulcliia admodum esse lui-
ordo monasiicus occul)uil regularisiiue di-cipliii.-c quam velitis. > Simile periculum perlimescebal liaiid
tihservantia labelaclaia est, c:ius:is. recenseiitiir ni- diibiiim S. Wlstanus episcopus Wigorniensis qr,i,
niia cediliciorunimagi!ifireiuia(,V^'fc?/ prwf.adscpc.A) : ut ejiis in Viia legimus (Apud Bull. \d Fcb.), i Cum
< niorbo niedericuiiienles nioii;iclii Fiilileiises, por-
ul nionaslerii Wig rniensis novam rccJesiani perfecis-
recio ad Caroliim Magnum imperaioiem libello sup- set, etveierem ecclesiam, qii:im S. Oswaldus con-
oiici, |0stiil:irunt (iVHm. 12 1, « ul sodilicia inimen^a sinixent, subtni videret, lacrymas fundeiido dixisse
atqiie superflua, elcactera opera iniitili:i oiniltaiilnr, feriur iSos inissri sanctorim! osiori (le^lni mu-, ul
:

qiiibus fratres ulira iiiodnm laliijanliir, et laiiii!i,e nobis laudem comparemns. Non noveral illa leliciuni
loris dispfreuni; sed omniu jiixia mtnsuiam eldis- vironim cet:is ponipalicas ades consiruere; seJ snb
crelioneni (ianl. > Lnde Ludovicus Pius im|ier;ilor, qiialiciinqiie lecio seii-sos Deo iinmolaie, siibjecios-
Caroii filius et suicessor, in exhorlaiioiie ad Eigilem (lue ad exempbim attraliere; nos e c iitra niiimur
elecliim Fuldensis monasierii abbaleni {In Viiu Ei- ut animarum negligentes cuiam accumolemus lapi-
qilis n.12. Sac. i Beiied.) « Immensa, inquit, a^di-
: des. >yirfe Pelii Dainiani lib. viii, cpist. 2; Vilam
•icia,Pater, el opera noii nece-saria, qiiibiis familise S. Rol erli abbatis Molismensis n. 8 llieionyinanj ;

loris el intus Iralnim congiegalio latig:ilur, ex liiiic Caiiialdul. iii serm. de S. rvomualdo, n. 12, ;ipud Boll.,
penitus ad mensurain diinille; et memenio qiiain 7 Febr.
saepe liiijus nimieiatis queiimonia genitoiis mei ac Extremiiasex BernardoCassiRensipcrtinet ad qna-
noslras aures iiniuietabat. t Loiige modestior eral tiior ad staliim, gradum, opus, lccmn. Ad slaiuiu,
:

iii conslruendis monaclionim irdiliciis maginiS Bene- utextiemaomiiiuincoiiditione,g25''"C'^^''*""''I"'''-'^"

dictus abbas Aiiianensis {Scec. iv B-ened., parte i) : bene atlendaiiir est oinnium Immillima, sil cunten-
< non enim orn:itis parieiibiis icguli>que rubeniibus, iiis; ut in siia professione perseverans Ecdesiai di-
vel pictis laqiiearibus, sed sirannne viliqne maleria gniiaies, ani minisieria non amhiai a quibns non ;

c loperire, vel faceie domos decreveral : li;et enim (licam recedere, sed abborrore, si sic loqii; las e-i,
innliiplex numerus Irairum augerelur, ille seniper dcbet qiiisqiiis vel mimmum
humilisaiis gnidum alii-
viliora et bumiliora appeiebal, i inijiiit Ardo in ejus gerit. Not:i esl ommbus
antiqna priscornm monacbo-
Vita, n. 14. Scio tamen aliquo> saiiciissimos viros rnm semeiitia {Cass. lib. xi, cap. 17, vid. cnp. 14, et
Biimptuosa oiim sibi consiruriisse cienobii ; sed h:*'e lih.\u, de Vit, Pa/.,c. 35) Omuimodis monachupt
:

itiagiialum aut priin ipuin freqiieiilius siimpilius, fiiqere debere muliiires et episcopos, ne scil cet ab ei.s
atque in Uoc conipassum est aninialibus, ul lo(|uiiiir assumpii inc]e:um, ad ecciesiaslica miinia provehe-
Guillelmus ^ibbas S. Tbeoderici ad Iraire? de Monie reiiiir. >

Dei scrilieiis (Oe Vila sotilar., c. it), ubi pr:^eclara Ad grailiim, ut mocaslerii dii-nitiies ei oHicia non
el lcctu quidem diguissiiiia dicit, quji proeieiniilli- (InConsi. moniist. c. 25)
r:Mi(iirai, j(iv.iaii!iidS.Basiiii
mus, ne loiigiiis materias prolraxi-se videamnr. Ihec ( Digniiaies planendii comieiiiacpeiere lel |.;iosiiin;sJ

reiulisse hacienus 224

^""'^''^'^ ^'^ '^*^"""'"'"' anli- nam.|ue iu li.>c viia lab.>ruiii ac vii luliim pr.emia re-
qux illius simpliciians ci luimilil:itis q(i:im in ledifi- quirii, ir.iser.im sciai esse mcrced 'in, ubi :i'lerna
c.is pra^lcrebant, quos imiiar' leiieinii', p fes no- ifiiipoianeis cominut:ita amiliii si vero inalueriihli;
:

stri; qme lameii in e.'S cauere iiolumiis, qiii, pcn«! qoidem cerlarc, in ccelo anl<-m coronas reportare.
emortuam exciianles in ccenoliiis re^ui.nein disci- C debet oon snluin non aifeclare dignilates scd olda ,

plinam, collapsa lesiauraoi icOiftcia, (lu.iienus solioa i:is quoque recu.^are ac spernere, ne digniias hujus
atque in %ieriiuiii, si lieri possii, duralura pieuiti vii;e fuiiiram imiiinuat, etc. > Sed lia?c (locinna mi-
aedilicia el congruas locorum oigiii ati ac ccleiuiiad iius s:tpitsuperbo inonaebo, qui, m ait S. Beriiar-
:»'desresiiluani; congnias, iiiqiam, locorum(ligiiit:ili. i\\i^[De Crnd. Iiumil. cap.\(i): « Si cum tciiipus ad-
Neque eiiim decornm fueiil iiasilicis augusii-M-imis, veiierii, non proniove:iiiir ad irioralJim, ;tbbaiem
(|uas reuum riliiiruimiue lidel um pielas monachis suuiii aui iiivid m judicai, aiil (iecepium. > lliijiis-

erexit, ac supeibissimis priucipum mausoiieis, rudes luodi bomines alibi dellet idem S. beriuirdiis his
circumponere casas : qiiaiiqiiaiii ab his eti.mi locis verbis {Honiil. A, sup. Missiis esl) : « Vidc", iinod
ionge abc;sse (iebe;it v:iiia el uiaiiis ornameniorum rnullum doleo, post spieiam s.-eciiii pomp;im iionnul-
ostenlaiio ; alioqiiiii nierito reiimidabil iirnos itlud ios in scliola hmirililalis siiperbiam magis a-hiiscere,
iiieiouymi ad lleliodonim {Lpisi. I) : < Filiiis hi)mi- acsub alis mitis humilisipie magisiri giavius iiisole-
nis noii habei ubi cuput reclinct, ei lu ampias porii- scere, et impatientes amp'ius lieri in caufttro, qiiani
ciis el ingeniia leclorum spatia metiris. » El cerle luisseiit in su!Culo quodque magis perversuin esl,
;

iiulla unquam a nobis delere debet oblivio quod pleri(pie in domo Dei nun paliuiitur esse conteiiititiii,
hcribit praiCiiatus Cuillelnuis abbas S. Theoderici : 111 sua iion ni4
(|(ii conl' mptibiles esse poineruiit ;

« Creditc, Iraires, ei utinam vobis experiri nuii con- ui qiiia videlicet, ubi a pluribus bonores a[ipeiuiitnr,
liiigal qiiia puicbriiudines istui et lorenses hone- ipsilociim habere nnn nieriieruiil, sallem ibi liono-
staies cito virile proposilum eaervant, et masculinuiii rabiles videantur, ubi ab omnibus honores coutem-
:>nimum effeniinaul. Nam etii ipso Sivpe usii so- niintur. >

piuntur earum deleciatiuiics, cisi sint aliqui qui A;l opus, ui ai'jeciissim:is aries el obedieniias,
iilantur bujusniodi quasi iion iiieKtes ; lameii coii- veibigratiaj in coquina servitoribu^minisirare, sor-
lemptu melius quum usu exsiirpantiir et viniiinlur didos paiinus lav.ire, cloacam purgare, non modo
liiijusmodi allectiones; > vivqiie dici potcst qu;inliiiii nnii reliigiai, ^ed et libeiis amplcciatur, alleudeiis
vanit:itissuperba x*dilicia in^piient humilitaiis pio- ad ilbim S. Basili senteiiiiam (InConsl. monast. c.
lessoribus. Plane id aliqua ex laiie expertiis est 24) : Decet religiosum eiiam viliura opera cnm mulla
olim S. Pacboiiiius, qui cum oratoiiuin aj iilicaii le- diligeiiiia et aniiiii promptitudine amplecli, scientem
cisset [Paralipomena de S. l'acli., i.pud Bull., 14 non esse exigui, sed magni m ineiiti, ei spiiilale,
-tiaij), porlicibns et ciilumnis ,>uper base> disposi-
« cceloip e digiuim, ei coeleiiem nobis merceleiii afler-
iis insigiiiier oinatiim, non paniiii ^uuabii illiid :i'di- re, ipiidqiiid i>ro|iler DeUiU geriinr. rroiiule cliain-
licium, sibique plaiidebat, quud iiisigneiqiiis ad iiiuni si se(]tienila oneraria, comiuuni neccs-
siiil jiimeiii:i
perduxissei sed ciim baiic auiiui sui iiirr-ctionein
; silali servieiitia, conuadicere non dobel. si cogiiet
animadverti-sct ex diabolic:i fiaude ort:»m, ut pro- qiiam .d:icriter D.miuio obedierinl 'posioii pullum
pier exsuucti oraiorii pulcliriiudiiicm lueiiiia eflerie- addiicere jubeuii ; ac repiiiet fratres esse Doiniin,
Uir, fiines parari, eosque olimuiis ani;iri jiissii, et
« qiioriim gialia nos curain jiimeiilorum snscipimus.,.
iusiiluU) primum uratione, Irairuiu usus opt ra, co- laiit iin linjiismodi inmstei uiiii ncjjlgenliije causani
liiinnas omnes ad lerrani inclinari, at >iie ut stecur- non f:ici:ii; sed in omiii diiiginlia seipMim custodiat,
va: mui:ereni,inqieravil. Ad Ualiesibiinle coiivcrsus, ul ei sii'i ipsi et iis cu.n ipiibuiagit, prosii. L'bi vor<^

Tatrol. F.XVI. 13
 is:i S. P. RENEDICTl G

:iliqiiid vllioriim npenim oheundiim est, ^cire nporiet, A ^Jiis digaum , sed cum omni aiiimi demissionc ii.ai

el ServMtnrem niinislinsse disciiMiiis, nec liiiiiiiliu dHiiini siiscipit : ila el m iiiacni>i f- saeculi vinciiiis
iipera ded giiaiuin esse. Deiii'|uem igni cs>-e iiioinenii , divin I 'inodcunque jusserit ab-
benignitaie ereptiis
ni hoino fiat imiiator Dei, el per humilia illa .ul sn- bas in nomine Domini. cujiis vices geril, quodcuii-
lilimilaiem liumiliaiioiii-; liiijiis asceiula', : qiiis au- qiie opiis hiiiiiiie injunxcrit, iion secus ac inagnum
ipm dixerit eliam openMioncm
humile e«^e, fiijiis favorein .siispicial.
Deiis ipse iisuriiavit. > lia iiliiie senliebai S. Uadc- Dicens tibi cum propheta : .^d nihilum redactut sum
j;undis, qu* ex poleiilissima Francia; rcgina mona- et nesciii.] « Id esi nescieniein me esse cognovi,
f-liien 226'" Piclaviensivirgiiium ccenubio professa slulluin ct parvulum depnlavi, et velul insipienlcm

(
Venanl. fortunal. in ejus Vita, n. 23. Sac. i Benecl.), despcxi, > inquit Smaiagdus. Vcl ut loquitur Turre-
t vicihussuis scopans monas.erii plaieas, siiniil et cremata, Nescivi, i id esl abscondi, quia vera biiini-
:'nj;ulos, f|uidquid erat roedum pnrgabal, el sarciiias liias bona sua sibi abscnndii. >
(juas aiii horient viderc, noii alihorrebat evehere, Ut jumentum fcctus sum apud le.] Ou*cunque vel
secrelum eiiain pugarc, opiis non lardans, se i oc- vilissima siiscipiens et delercns onera. Pulc^ua equi-
«iipans ; ferens feioressii-rcHris creiiebai .'e ininorem deni coniparaiio jumenti ei monachi t Es quidcni :

^ibi, si se iion noliililarel vilitatc servitii, ligua >np- et tii jumenlum Doiuini, ini|uiebat olim Pelriis Vene-
(niriaiis brachiis, locum flaiibus et lorcipibus admo- ribilis ad Gislelerlum Inclusiim scriliens {Lib. i, ep.
NCiS, ciilcns, iiec lirsa >e reiniliens, exira suain lnb- 20); sed clausiis stabiilo recubas, et rumiiias cjiis

.flom;i(lain iiilirmaiitiliiis scivieus, etc. > Qiiihns pab;ila cjiis. equi fories parati
Suiil iHi (coRiiobitae)
lere similia (SfPC. II Bi^ned.j de LasterHiio abb;;(e iii diem belli, in quibus eqin s coecstis residens lorii-

Wi cmiiieiisi ex mmistro Kgfriili rcgis ief,'rt iJeda in " ter cxpiignal, et perimit principem iniindi ; .^gnnlur
lib. I ile Vila S. Benedicti bi^copi, ii.8. Sed isianoi isli freiio obed.entiie, concitantur stiinuiis discipli-

(apii sii|ierbiis. qtii « si iiieJio» ris ei aliqiia obcilien- n:B, aiiheli et sa:pe latera cruentati viam mandaKjriim
lia iiijuncta fuerit, indignainr, aspcrn;ilur, arijitraiis Dei discnirrunt, iicc, iii»icur>u consummalo braviiini
se iioii esse ininoribui occuiianduiii, qiii se a ina- I compreheiitJa' t, quiescunt. Hi pondus diei ct oestiis
.jora seiitit idoiieuiii S. B.in. cie Grad, humil. tdleranl, jiigiini obedientise forti cervice siisieniani,
c. 1(5). jaci.la iraciiiidi;c forliler ab hoslibiis et proximis iii-
Deuiquead Incum, iii si jiisseritabb.TS antiqiiiorem loria paiienti;e sciito lepellunt. > Et lioc qniilein ap-
v.Iiqueiii iii ultimo ci iigregalionis orduie et
loco se- priine novcnl ablias Nosieros, qui in Vilis Palriiin
ilcrc, [inuruin est cnim alujuando
libens asseiilialiir ;
{Libro V, libcllo 15, n. 5U)de seipso dicit t yiianiln :

iil sint iiovissinii priini el primi novissimi ; qiiod intiavi in inilio in congregationem, dixi aiiimo inoo :

1 crie maxime peniiiiescere dcbci suic biis, qii, ut Tu el asiniis iinuin estole ; sicut enim a>iiiiis va 11-

liiijiiiliir ."^. IJeinardus {lbi.iem},t primus iii coiiven- lal et iKui loquilur, injuriam pditiir el nnn rcspon-
iib is rcsiilel, III consilii^ priinus respoiidet, iioii det ; sic el tu in psalmo le.iuir
iiuemadinodum L't :

iiivilatu^ acced.i, non jussiis se iiilroiiiitlil. > juinentum fac us sum apiid le, el egn s inper teciiin. >
Jam vero Ciiriioii siiiipliciler vilitaie aiit exlremi- Et ego sempcr tccunu^ Id esl in operibiis tuis, inquit
t'le, sed omni viliiate ei exiieinitnte coiiienliiin esse Richardiis de S. Angelo; vel ego semper lenm siini
(lebere moiiaflium dixeril , iia cxplicai.l ilildeniarus, fer co)if(irmi!alem volunlais, et per infntigabilem con-
lieriiaidus Cissinensis, cl Turrecreinaia ;
qnia nimi- siantam, iii lo ^uiliir Turrecremata r.um Bernardo
riiiii iioiiiuiHi ciboruin, niiii \e5tiu1e11ioru111 viliiaie Cassinen et Boderio. i
f)
Minl coir.eiili ; 110 nulli vesiinienioruiii, scd noii ci^ Porro ad bunc huinilitaiis gradum, cui S. Bernar-
iioruiii; iioiiiiiiHi iitroruiii(|iie, scd non i.abiulionis. dus sepiimum superbia", scilicei praesumptionem op-
iieni nonniiHi viliiatein loleraiil , al exlieiiiiialem poiiii, asceiidendum, iion pariim adjumenti conlVii

|,;iii noM qiieunl. Vel

e;i:im « omiii viliiaie et exire- sepiimus humilitaiis gradus de quo nunc agendum
iiiiia e dixii, inquii Hildemarus qnia ct corpiis et ;
esi.
iiieniem coinprelieiidli; id est siciit in corpoie exisiil
De teptimo humililatis gradu.
vel exln iinis, ita dehel esse ei iii ineiiie nain si ;

corpore videtur v:l:s el exireiniis, eliioii in inenie, Septimus humilitatis gradus est, si se omntbns infe-
jaiii iion esliiion.iclius sed liypocr.la. > El cerie id
, rioieni et viliorein non soluin sua liiigua pronunliel,
^ali> indical vox ccnienlus, i\u:k. inieriorcin nienlis sed etium intimo cordis credai affeclu.] iii hoc poti-si-
iiiclinaliineiii ei vnluntaiis asse;isum de-ignai : unae iiiiim gradu SS. Palres lnimiliiat s virtniem coiisti-
liildeiiiaius : 1 Si ablia>, idii, prap isiio jnsseiil ut tnunt. Ita nimiium S. Basilius : < Hiimilitas est, in-
sci!e;il in uliiino loco, et illc ciim irislilia ieril;[irae- quir, omnesseipso 228
superiores existimare. > Ei
vaiic.itor luijus pr*:cei)ii esi : et qnia i.ncvaricaior alibi (Reg. brtv., inter. 198) < Humilis oinnes tei- :

liujiis prj:cepli esl, peiteclus monacbus nori esi : > renos honores respuens uliiinum se jiidiot. > S.
dc siia cnim al jeciione e( ?ion gaudere, et non glo- Amlirosius : « Haec esl enim bumilita-, si niliil sihi
riari, tninus esl a perfeclo, ut di il S. Bernardus qiiis airo;;ei ; scd inferiorem se e.>se existimet. » S.
(/:p.s(.250). Porio ;id conservandam viriiulein diios Joanties "CliysObtomus {Homil. 53, super Cenrs.) :

versiculos hosce proponil alter Beinardus, sci-

iiiiliis i Non eis tantuin, qui aetaie nobis sunl majores vel
iicel Ca&sineiisis: ^ etiam ffiquales, hoiioiem exhibeamus : non eiiim esl
linmililas quoij faccre debes necessitaie; vera aiiiMii
Spernere mundum, sperne; e nuUum, spernere sese,
Spemere se bpei ui, qualliior isLa beanl. esi, quando cedimiis iis qui nobis videiiiur esse
- m
iiores, et eos veneramur qui \ideniur inagis iiidigni
Et ad oiiiniu qucc s bi injutiguntur velut ODernriuni (|uam iios (piod si rei te sapimus, nulios el:aiii nobis
:

malum indignum se judicet.] iNou n odo vilii:jte et

et ini: ores ariiiirabimur seil nos excelli ab omiiibiis
;

extremiiaie conlenlum vull esse monacimm S. P. bomiiiibii- diceiniis. > Dcniq e S. Bernaidiis [Senn.
BenedictLis, sed ipsa eliam viliiaieet extreir.itate iii- in tict. Epiph.) Siciit eniin granl.s et iiravis cst
:

digiiiiin se re| ulare ; itaut (iua'Ciinqiie sibi \ila ui sujierbia, pra:itTre se a;qiinli aut ;e(|iiare p aMalo, ila
victu, vestilH, eic, mini^iicir.ur, et;am \iliora silii inagii;»! liu.iii ilais est iiileri nem se exbiherc eiiaiii

delnii eMsliniel; qnociinquc coiisiiinatiir 1 'CO lcel ijisi inler.oii : siciilenim summa ei intol.Maliilis sii-

biimili, eliam aliiori (|iiaiii iiicie;ilur c os i traioi perliia e.-.t supcrioii se prcpoiiere, i a in;e:iori -e
"%
lejiiilel; (|ii.i Ciinqiie injiini; .liir oIieilicnMa 227 siilidcrc Miiniiia et pleiii jiistitia est. > yiiitins

vel ahjiCtior, digiiioiem tameii inerilis agiios^ al. ^c- veibis S. Bciriiriii liabeinus, non soliim vcr.im l.u-
ut eiiiiii qui a lurca reiliinilur (cxcinplum est ilil- iiii it.n.is virliiteiii, sed suiniiiain ei, ui ita dicaiii,

dcii.ari),^^ ab eo a quo rtdcinplus si doiiini) vilis t \irluiiim viriutein,s;incti)ruiii perfcctioneiii.Siiinmaiii

opera injuiigatur, non aiidei re-ponderese
ei :iliqu:i et plenam jusiiiiam lioc in grndii ronstitui : iindo
iiole adeo vi'i sc iioii cciij 011^:1:11 I.ibnic, m.^jori-
< ideni alibiS. doctor ail [Serm. 13 jjj Cani ) :
t Wagna
 m ,

^5)7 r.EGULA COMilENTATA. CAI'. VII. 5D8

ol rarn virliis pn-fecioest, »l inagiia licet operaiiipm, A Teniliilis enini Oe- s iii consiiiis siiper filios lioini-
inagniim (e nescias, ei nianifesi^m oiiinil)iis lu;«m le nnm, iit quos s;piie s inciiores exi-limnmus, los r\

snliim lalere saiiclilaiciii ; mirabilem le app;irere, ct Den reproba (»s : tleier'ores vt^ro pradesliiiaios inla!-
Gonlemptiliilem te repulare lloc ego ipsis viriuiibiis : I hil sscicmia Dei cognnscat. Nam qnis, verbi grnti;!,
mirabilius jiiilico. > Et alibi a'i inoiiachos Alpenss Snnlfm ;i I).io > leclnni, t jiis(|iie niandalo in rcs'
Scribeiis (£pis^ 145):« Recia ficere, et iiiuiilein consecraiuin ;
Snulum aii'em niinas sjiirantem ac m^-
sc reputareapud paucos iiivenitur; ideo imilli a.lnii- cem inliiein : il!iiin de libro vitnp delndiim. is iiin

ranlur: iioc, iiii|uam, liocprorsus de il!u>tiibus n-ildit vas eleclionis Dt-o iaciiun civdidissei. Cum cr^i»
iliiislriores, s:incl:ores de sanciis :.... Ii;vc virtiis me iiiilhis liominum ^ci.il innini ainore a'i o lio dignu*
judici- praeferliir protr.ictis jfjuiiii^, .nniicij atis vigi- sil; niilli se prii>fcr;ii, qiiiniiiro cdruir i iliius Alcxaii-
liis, (iiiiiii deniqiie Ciirporali exeicilio, laiiquam vtre diini ii^miileiiir virliiicin, celnbpriiimim loto orbe (|ii i

pieUis, quae ad omnia valei. Antoiiimn ablialem su| eravii. Cnm eniin \ir sancnis
Ad liaic lorle stupeb t ali (iiis, qii.Trens niim, iil;rsa iii cella jiliiiiando orarel, cce eslis ad eiim vo\ advc-

voiii;ite. ila de se seiiiire et pradicare queai. et qu;i iiit dicens {Hiffin. lib. iii de Vit. Pai., n. 130);
laudem ralione id fieri possit, iil nioiiai liiis Deo cha- « Antoni, iiecilum ;'d meiisuram <ori:irii islius, qi.i
rus, Deo scmper iiileiitiis, virtutiim grali;» oniatiis, iii A'exandri;i csi, peiveiii^ti. > (^iio aiidilo veuei-ibiiis

homicid;c, adiillero, blaspliemo et aposlala; iiilcno- senex Aiexandriam propeial, ad diciuin cc narium
rem et v.Iiorem se judiC'l. Cui lespoiidebit S. Basi- se confeit, euin r. gai, iil opcra sua silii dcnuniiel ;

liiis {Conit. nioiHisl. c. 2) : Noii iiieiidaiium dices,

< ciii Ncscioaliipiaiido iiM-aliiiuid
illeresp.-^ndeiis ait : i

si le peccatorem e.sse dixeiis; nam si recte intel- ^^ boni perpetrasse; uiule et ex cubili pi-' prio niam;
lexeris. cd pcccabis, si le sine peccalo esse dixe-
i('Si> consiirgens, aulcquam in opcre meo re^ide.iin, Dc ,

r^s. I El S. .loamies (.lirvsosiOMnis {llvmil. 53, in quod omnis li;^c civiias a miiiore usque ;id iiiMjOrciu
Genes.) < S. recie sapimiis, iiulios ctiam iiohis esse
: iiigredialur in regniim 230 '''"' prnpief jii-iilia>
minores arbiirabiinur ; sed iios excclli ab omnibus siias; cgo ; iiiem sdus propier peccata mea pfr';i:iiii

liomiuibus dicemns. Lt lioc dico, non de iuibis qui , icgrediar sem(iilernam, (|uod vcrbiim aniei|iiam ser >

iiinmiieiis submeisi -umiis |ieccaiis; scd eliam si quiescam ex curdis vcriiale recensco. > (Ju d audiens
quis sibi pimiiiionim beise g s'oriim ccnscius sil, S. Antdiiius addidii < In vcrilalc, lili, sicui Iioihh
:

ni>i apud se seiitiat quod ou niniii sii posircmus, arlifex scdens in donio tii;i, ciim rcipiie regiium Dci
milia ei luiura u iliiasesicx oinmbus suis bouis ope- ailepiiis cs; ego auiem veliil sine d screiionc omnc
ribus. > leiiipiis meum in soliludine lereiis, iiecdiini vi rbi liu
yuoniod:» auicm ill;i'sa id vc.il^iie ficri qucat duo- assiimpsi ineiisiiram. »
b!i> modi> explic;ini legnla! comment.ioies HiUle- Sccuiidam lianc rationcm eleganicr il!ustial S.
marii^, lieriiaidsi^ Cassincnsis el IJ. heriiis. PriiiK» Bcruard.is his verbis Strm. 57, inCaiit.):i ():i\i
iiiiiiiriim pro[)ler laiciilia nohis mala, ei Uiieniia
in si iii eo discoid;uet a veriiato, ul mniiem se i:i!f-
i:i aliis boiia ; (niibiis coiicinil S. Tiioin:is bis verbis r oremque piiiarcl qii;im veril;is iiaberet? Excu-aiet

(i-^i, q. Ibl , a. G, ud l) : « 1'oiesl al quis abs.itie emn .>,u.i procul diibio igmuaniia. ei iiiinimc ie,'Ui..-
falsiiaie se cieilere ct (iionii.ti ;ie omn.ltis vibor m reiiir superbiis, nec laiii iine irelur dqu las cpis ;iil i

secuiidmu delccius cc ullos, (pios iii se c( gnnscii, el oiii;ini, (jmim hiiiiiilitas forl; s is aii graiiam. Si enn.i

doii 1 Dei, qu.e iii 229 ^'''^ laiei l : iii:de AugiMiiius iiirju.inam slatii imunKpiemiiue nostrum liabei Dcii;i
ilicit iii lib.de Viiginiialc : A\iiS''/jH'.f(; in oc- a/ios Q liquido cognn-ccremiis nec sujira >aiie, ncc inti , »

cuho superinr.s, qnit^us eitis iii mainjesto meliores. i secedere dt beremus. veritali in omiiihus ac iuicsicii-
Ei certe ut liic ciiatus dicil aiilii S. Aiigusimus [Lib. tcs : iiiinc:iuiem quia consilium bnc posiiit leuchr.-.s
S3, quwsl. 7!) » llhid cog laudnm nullum esse lio-
: hiiibiilum suiim, et seimo abscoudiliis cst a iiul^i ,
minem.ipii min possii h;ibere ;ili piod bo:ium, eiiamsi iia iit nemr» scuii si digmis sil amoie aii odio, jii.s-
laieat, iii q.:o possi esse siipcrior ; qii;u cogilaiio ad lius luiiusque prolcclo, juxta ipsius Verii;itis coiisi-
coniuniiemlam el eiiomandam supeibiam valet. Ni c liiiin, iiovissimum nobis lociiin eligimus, dt;i|iio posi-

arliiircris qiioniam boi.a iiia cniiiaiil el iippaeii;, ct moduiii ciim hom rf siiicriiis ediicainur, quam pr.c-
idfo altertim nulla babere, qiuj: l.neani m:ijoiis forle siimimus nliiorem, unde ce.lere mox ojiorleat cum
pomleris, ((u.biis te siiperat nesc.eiitem. > Et hac ruhorc. Non est ergo [>ciiculmii ((iianiumc inqiie lo
lone raih ne siios S. b' rnardu> alloqiicns imer alia bmnilie-;, qiianiumciiiniue repiiies uiiii irein quam sis,
ti;i'c dicil {Scrm. o6, de Dner:.): t\'i\ ergo iion boc e>t ([iiaui te veril;is liabc;ii. hst auleni graude
magiiofiere coglies ([iia.' libi vidcris liahcre, insi lorie iii:i|i;m horreudumque lenculuui, si vel niodicr pius

iiiierdiim, ut gratias ;igeie ossis, ei l'i noveris dtbi- (

vero le exiollas, si vel iini videlicel iii U\:\ cogiiaiion'i
torcm ei qui deilii scu grali:i cousolalionis, cnm id
; ic praiierus, (piem furie p;irein tibi \erii;is jiidicai,
nccesse fiierit, ne qualibel ex cuisa inslior lias. Dn aui eliam supcnorem. Qiiemadm (iiim euini si |)ei-
caiiero ea semper ii.agis a^lendc, qii;e alius liabct, ostiii u Iranseas, ciijus sii(.erlim nare (iit nd iiilelli-
lu noti habes; qm d biic cogiialio lc iii liumilit;ile geniiam loqiiar) u in:ii!ii b;is^iiiii sit, mm iio. ei quan-
cusiodiat, ei a descensu tcfiiditatis eloiiget, magis iimKUnque lc iiiclinaviris ; nocel aiilciii si vcl tians-
aiiiem et accemhit desi krio pndicieudi. Vide autem p. vcrsi digili spatio pluquam osiii p;i itiir mensura
quaiiia e regione mala cogitaiio illa |iaitiniai, qua erexeris, impingas, eicapii,; ([ui.-s lo c< Uida-
iia ui
scdule versas in aniino qiiod tihi babere videris, et ris sic iii auima noii ei plane
; iiiiend:! quanlalibil

:iliermii i|Uenipi;im 3PSiim;is non baheie liinc cmm : Imiuiratio; lnrrenda aut-'m iiimimni|iic |t;iveiid vci i

elcvaris iu superhiam, diim le pra^ponis aleri; biiic niinima lcmeie pr;i'Sum[)l:i creciio. (juaMKdireiu noli
[irolicere regligis, diim te magiiiim qiiempiam arbi- lc, bomo, comparare majoribus, iioii minoriMis, noii
iraris; limc dcinuui mcipis deiicere, uum libi ailcriiis aliqiMtms, nnli uiii. Quid sci- enim, o lioiih», si uniis
comparaiiniie eiiam nimis egisse videris. > Kailem ilie, '|iiein fnrte ominum vilis^immn ;ilqiR; misern-
eiiam forle mcnie iiiii rrogauli c luam lr;iiri :ilib;itiin mnm rc|uiias, ciijiis vii;im sceleialissimam ac sin-
i'QBincneii(LiO. iii de Vil. Pul.,n. 151): Quomodo « gulariUr lo dissinuun liorrc s, propiere;i iliuin i.nl: s . l

possum me minorem videre ali eo qni lioiiiitid:i t-pei neudiim, non moil pr;e te (lui huie j:4iii ^obni >

respondii hoiniiifm ei jiisie, el p:e vivcre le coiifidi^; scd ei:iiii pr;i; c;»
•
est ? > < : Si viibins (jui foric
occidit alium, dicls iii iemeii(»so : Isle niiiilem li c o ns (.mnii us sceli ral:s lani|ii.iiii ommum sfelciii •

Sdliim [leccatiim fec i ; eno autcm ouini lior;i Immici- tissimum ; qu d scis, iiiquam, si mclior ilhs ci tect
diiim coiiimiito, meqisum
cimi iraier iiilerlit iens. J i illis miii:ii:(iiic n fee quidem liriiiu!.,
dexicr;i' E\cel>i
leipiireret t;uoiiioilo Ua-c boc («ossit fieii, re.-poi:dil : sit, iii Et proplerea m ii mcdio-
Deo vcro jam sil?
Sol;i jiistili.i lio.iiiuis, ui semeiipsum repreliemhil ; crem, mm
vcl pciiullimcm, imii i[)siim sr!ie;it inlcr
iiiiic cnim jiistijs e-i, ciim siia pcccaia condeimial. > iovissmios elij;;crc liMum p.os voiiii ; scd ifcmnlm
Se iiiilo, prcpler iiicomprcbeiisibili.i jud ci;i D. i. i upiii iii i.om.-::>iiiio l ci', ul soliis vit'elicei oniiiiniu
 s. p. ii[:M:nicTi

iiovissimus sftdeas, leqiie nemiiii non dioo iirapoua A est renini uiubram scqui,alii:d verita;em. Miilio

Bed nec comparare praesumas. > deforiiiior est siiperbia, qi:» sub quibusJaiii liuiin-

Tres ali;<s raiiones addii. Oenediclus llapfienus lilaiis signis latet; nescio enim quomudo iurpi<u;i

ILib. VI, iracl. G, disq. 5), ol) qiias vel sceleralissi- siiiit vilia , cum v rtutum s;iecie celaniur. » Yide
mis nos inferiores juiiicare debeniiis, e\ quibus pri- S. Doriih. docirinam 2.
nia repelitur ex gciiliis el beneliciis nobis collalis, HumiUans se.] Noii solum lingua, sed insuper cor-
quibus si alter donauis fuisset, longe sanclior no- §31 dis affectu.
bis evasissel ; nos vero illo inullo pejores, si iisdeni, Et dicens cum propheta : Ego autem sum vermis. j

quibus ille fiiissemus tentaiioiiibiis. Secunda

attlicli Sicut eiiiin ouimbus vlior aiiima.libiis vermis, nascens
ex consideralione siimniorum atqiie virtule clarissi- ex piilrediiie, et in puiredine, sine strepiiu gradiiur,
morum virorum si enim, sepositis inalorum vitiis,
:
ei vilipenditiir, et conculcatur; sic ego omnium vi-
insigiies tantummodo boiiorum viriutes attendamus, lissiiinis, ex peccato et in peccato natus, ex peccaio

quanto nos pieiaiissuperant intervallo, quotquenobis ct in [leccaio vivens, ab omnibus coniemni et con-
desiut virtutes, jam noii aiisi oculos levare, omnibus ciileari de-idero.
nos iiiferiores taciie juiiicabimus. Ilac polissim-im Et non homo.] Quis eniin hominem di^erii eum,
ratione Petnis Venerabilis Gilbeilum eremitam ad qiii lot se peccaiis commaculans ratione se caruisse
huiiiilitaiem honatur in exred-
I. i, demoiistiat ?
episl. 20. Tertia
denda pro acceptis beneficiis ratione dum enim au- Opprobrium hominum.] Utpote tolus es pecoat",
:

gentur dona, rationes etiam crescunt donorum. Si totiis in peccaio Vel opnrobriuin liominum, id e i
ergo consiilerenius qiiaiita pro acceptis a Deo bene- ^^ qiiia vermis sum et iion bomo, opprohrium liominuin
ficiis repeiidere teneamur, el qiiam pauca reveia re-
^ esse tu.uio, et ;.bjactio plebis, dcnti S. Arseniu';,
pend:»miis, quomodu nos vel omniuni minimos non qiiem cum Theopliilus episcopus iina cum judice iii-
existimabinius? len o.;':(Ssei, seruionem ab eo aiidire cupiens paiilis- ,

Hisde stpiimo humilitalis gradii snlis ptolixe

linc p r lacuit; deiude, si dixero, iiitii, cust.idietis ? qiiod
tractJiis, ad alios gradus gi ailum accelerare decerel, ciini spopondissent Ubicunqfte, ait, uudietis Arse-
:

ni gradum bic histeie n(»niHiii;i cogi^rctit, qii.e circa niuni, nolite approjinquare.

S. l\egul;e texium supersiwil expendenda. Noti eiiiiii ExaUitius sum.] Scilicet in sccciilo ubi honoratiis
siinpl ciler dicit, ul se omnibus infer.orem et viliorem vixi, iiii expiiniiiit llildemarus et Berii;irdiis C;tssi-
prouuniiet ; sed ut esse credat
id qiiia
iiisuper iia ;
iieiiM>. Vel, iil (licit Richardiis de S. Aiigelo, Exal-

inultos vi(le;is qui pcccslores maximos

se oiiiiiiuiu laiiis in supeibia: velin baplismo recepta peccaiorum

praedicasil, ad iiireriiuni iisqiie deiirimunt ; qiios si remissione.

vel minimo teiigens verbo, excandescenies injuriam Ei humiliatus et confusus.] Cogiiita viliiate propria
liericoiiqueruuliir; quos iKin tam liuui les, quam
.<;ibi cl peccaiis, qu:e postea uiiser commisi.
huiiiililalis l.irva< dixeris. Talis erat monaclius ille Et ilem bonum mihi quia humiUast> me, ut discam
apiid Cassianum {Collai. 18, cap. 11), qui ciim se mandata lua.] Sed licel liumiliatiJS coniundar , gra-
piuiimum verbis depressisset, ita ut nec communem ticS tibi ianien, o bone Jesu, qiii;i ciun mebumiliasli,

spirare aerem dignum se clamarel; admoniuis a didici manciaia tua, quse olim elaius spernebam.
Ser;ipione ne v.igaretiir oli' sus, sed in cella coiisi-
De octavo humilitatis gradu.
steret, ferre liaud pmuii, iiec dis^innilare dolorem.
iNolat porro S. Bernardus {Srrm. 16, inCani.) alios C Octavus humilitatis gradus est, si lihil agat mona-
ciius, nisi quod communis monasterii rcgula.] Hic locus
esse, qiii jactinler et iinpiideiiier vitia ei malelacta
conlitentur; alios qui licio^e et quasi poeiiitenJo ea iiiulios piitest sortiri seiisns. Primo eiiim IMdemarus
commemoiaiii ; sed gloriam inleiitione captmies; coiilendil vocahiiluin communis ad vocabuliim mona-
alios denitiue qui nou (iiiia siint hiimiIe->, sed nl s/mirefeiri; el ex Bernardo Cassiueiisi commiine
liumiles apiiareant siia aliis pecc;ita declaraiil, auos nionasierium est coenobinin, in qiio vivilur iu com-
niuiii a multis. Et sic hoc sensu octavo bumilitatis
omnes S. docior reprobai et d;imii:il.
DeindeS. P. Benedictus ikmi soluni dixit, ut omnibus gradu 233proocipitur, ut nioiiaciius sive coenobiia

inferiorem et vHiorem se credat, sed inlimo, inquil, suo comeiiius stalu. lemere non appelai anacbore-
cordiii credal ajfecta, boc est talem se foris exhibeat,
tariim vivciKii Superbus eniui, ul :iii
laiioiiem: <

qualein se intus existimat lalein se ab aliis tiactari

,
Cassianiis ipsam disciplinam coe-
(LiT». XII, c. 50), i

gaiideat, qiialem ipsese pryedicat: hjec enini est vera iiobii jieriiorrescil, ac veluli f;alruiii coii<.orlio de

cordis hiimilitas, quam adeo commcudavit

Christus, perleciione retrahaiiir, ac de bono patieiilioe atque
cum dixit : DiscHe a Immilis
ine qniit mitis suni el iiumilitatis aliorum Vitio et impediiuentd revocel r,

corde.Corde dixil ; iion verbo aut liiigu ; corde dixil, i

iiabitaiionem solitaiiae cellae desiderai, » qu;im siipia
noii judicio aul cognilione; corde dixii, (lualis ip^e vires s>ua [iro^piciens liiiiiiili>, in aliis qnideni xene-
fuit.cui, iit loquiturS. Beriiardus(S(;rm.4'2, inCant.), laiur, sed pr ic appctere noii praesuinil.
'

placuil minimiim repulari, qui se mimmum 7ton igno- Seciiiido, verbuin communis cum regula, i;li viilgo
rubat. El sane quid prodesi se pecoatorem pryedicare ? accipitur, conjungendo ; et reguias cominuiies lo
qiiid omnibus inferiorem el viliorem se credere? coeiiobio, qu* loti coiigregationi (.ropominiur, dis-

Talem et ipsi daemones hubere possunt bumilitatem, -D linguendo a particulanbus, qii* quibnsdam taniu
quam ipsa nostri cognitio exigii,et h;ibere nos cogit s ript:e siml, ul cap. 21, ile Decnis; cap. 51, d
veriias, liumilitaiem scilicei oris et inteliectus, non Cellerario; cap. 05, de Piaepnsilo; cap. t6, ue
humilitalemcordis; humilitatem veritaiis, noii humi- Usiiario; sensus hiijus loti es>e poiesi, ui nioiiachiis
litalem amoris. Quid igitur? « Vera est huiniliias couiiiiuiiibus adlia.-1'eiis regii'is, paiiicniaiibiiS ^c

cordis relinenda, inquit ajmd Cassianiim {Collat. 18, iKin intromiitat, verbi gr.itia ut privaius alii|uis fra

c. 11) abbas Piammon, qu;fi iion de afTeciata coi poris ter, cui nulla ab abbate comraissa est obedienlia, ail

atque verborum sed ex inlima meutis bumilialione

,
poriam iiionasierii iion pergat respoiisa venieut.iiiii
descendit, qu.-e lunc demum
evideniissimis patientiae acceplurus aui leddilurus, qiiod est ostiarii utili- ;

tates necesbitalesqiie munasierii non curet, qiio;l

SSSS^"*'^"'^^^^'* indiciis, cum
quisnonipsede secri-
miiia ab aliis noii credenda jactaveril , sed ab aliis ar- spectat ad cellcrarium ; hospitii lecia non pricparet.
roganier ingesia et irrogatas injurias mansuetacontis eic, bujusiiiodi, qu.e iion leves aliquando simullalis
aequanimitate toleraveril. » Talema Caelantia S. Hie- in nionasleriis generaiit.

ronymus requirebal cum

diceret { Epist. 50):
,
Tertio, ai per regulam monaslerii inlelligatur non

t Humiliiaiem sequere, nonquae ostendiiur, aut simu-

solum ea, quaea S. Le;jislatore scripia est sed cuin ;

laiur gcstu corporis, aul fracia voce verborum , sed

Boheiii) iii secundocommeiilario commune matntum.
vet usus coenobii (liabiia enim ratione regioiium uc
quye puro aflectu cordis exprimilur aliud esl enim :

virtutcm babere, aliud virtulis simililudinem; aliud locorum , in quibus sita sunt iiKinasti ria, mull.)
 401 REGULA COMMENTATA. CAP. VH. 402

«diser^are necesssi csl, qua? non siinl hac in Uegiila A veslri curam nohis credidistis, qui.J rur.sus de vohis
cootenla, ul salis iniuiil S. P. Beneilicius cap. 40, vos introiiiiiiiiis? Nain iliain, <iua loiies Denm con-
'(8 el 55), hiijusce locisensu^ crii, ul monachus mo- scientiis vestris lesiihiis ollendislis, propriam scilicet
jiasterii sui ritus, el usns recepios probaiosque se- voliiniatein ecce nuiic iieriiin magistram h.ibelis, non
•iuens, aliorum ciEnobiorum sialuia non ambiit, ut nie il!a vos natuiEe docet iion paiccre, raiioni
; noii

verbi gralia ubi cervisia defeclu vini ministraiur, acquiescere, non oliieniprraie senioruin consilio vel
vinum siiyi nolil d ri ; aul uhi viiiu:vi daiur, cervisiain exemplo, non ohediie nobis. » Eadem ralione singu-
sihi niinislrari haud rcquinit, aique hunc sensum iarilalein in siiis damnahai S. Eulhymius, ex ejus
huic loco aplare videiur S. Hf-rnaidus iu lib. de Vita, n. 17, t<>m. II Mon. Ecclesiae Grflpcn»; S. Ba^i-
Prsecepio el dispensaiione cap. \(i. liiis in F>revib'is Hegiilis inlerrog. 157 et 138; et
.

Quartus denique hujus loci seusus esi, ut non so- itenim S. Bern. serm. 71, in Cant.
luni aliorum riius ei usus monasli rioruni noii secle- Quinta ratio est, qiind tolam singmarilas pcrturhal
nir, sed ica suoe regnlae adlutreat, ut coininunihus coiigregalionem: iiiiile cuin de B. Simeone Stylita
riatrum exerciliis conlenlus, niliil conlra aut supra fraires ad alibalem que>li esseiii. quod per conlinnos
eain faci:it, omnem oumino viians singularilaiem : septem dies jejunasset liic iilum increpans
;
235
qno sensu S. Benedicinm hic iiilellexit Nicolaus de ait {In Vita S. Smi. Siylit. cap. 5) : < Unde nobis

Fractura: c lloc, iiKiiiit, vult dicere liiiera isia, mo- adven t homo deslruere voleiis rei;u'am mona-
isie
iiachus in congregalione positus non aliler p.iiipe- sierii? Fili, quid di<Mini fratres de le? non tihi sulfi-
rcni viiam gerat, vel eiiam poniposam in victu, vel cit jejunare sicut iios?elc. > Vide S-. Bern., sermone

in vesiilu, quani alii fralres gerunl ; sed iii oninibiis „ de Hiiiiiberii monachiobitii, ei Peir. Blesen. serm. 50.
illoium nioribus se conforniei: diinimodo a stiint.s " Sexto denique, Pelrus Dam;ani exeinplo Chrisli
regulae non recedant; quia :urpis e.-t illa pars qu;e hort:*lur ( Opusc. 47) « ne peregrinae adinventionis
suo non coiigruit univ. rso. » Kt quia nihil pernicio- pisesumas superindiicere novitaicni nam el ipse ;

sius est in coenobiis singularilale, iiiiiili|ue adeo ex- qiii Magister est angelorum in coelo, morem in terra

secrali sunt quolquot exsliterunt vilae monaslicae tenuit qiiem invenii; nec dedignatns est lerrenam
veri ciiltores ; nonnulias hic rationes qnibus ab ea servare consueiud nem, qui venerat evhibere ccele-
deierreri possimus bre\iter subjtiugere non erit for- siem. Nam ul inhiiila prjeteream , cnr sihi caput ac
,

lassis OLO^uin. pedes iinguento coiispergi muliebri minisierio passus

Piima raiio pelitU' ex illo ce'ebri S. Leonis papce est, nisi quia Palaeslin;e ati|iie Judaic»; regionis mos
effalo {Serm. 3, de Jejun. septimi mensh) iSacratius : erat, utejus accolae crebrius iingerenlur? »
esi qiiod pnhlica lege celehratur, qnam qiiod inivata Vel majorum cohorlantur exempla.] Majoium no-
iiisiinilinne di'pendilur. 234 ^\\\\\ in lali populo miiie Smaragdus iiiielligit Palres lain Veteris quam
iiiordinaiiiin, nihilque diversum est, uhi ad unum Novi Testamenli, ul monachus « exempluni accipiat
P etaiis vigorem omniabibi lotius corporis inembru humilitatis a Christo, devoiionis a Pelio. cli;^iitaiis a
consenliuiil. > Joanne, obedieiiti;e ab Abraham, paiieniiae ab Isaar,
Secundi raio est.quia quidquid contra cominnnis lolerantise a Jacob et Job. eic. > Eamdem in senteii-
niiina tfMii legnlam pnesuniilur, a nialigno spiriiii liam abii PetrusDiaco ;us; sed et Hildeniarusmajores
esse (iignost iiiir , ui docet inter alios Cassianus inielligit eos quorum vitam sancia Scriptnra iii;ini~
{CuHai. 18, cap. 3), eleganlerque describit S. Ber- fe-tai.
nardiis his verbis (Sm«. 55, m
Ca/i?.) : « QuoLies, C Secundo, majorum exempla idem Hildeniarus di-
verhi gratia, suggessii aniicipare vigilias,qiio ad so- cit e.-se € (le <iuilius in uliinio capiluio dicit, id est
leiniiia frairnm iliuderet dormit iiili V quolies produci Kegula liasilii, collaii-mes Patriim , alqne insii uia
jejuiiia, ut <!iviiiis ubse (inis eo iiiiililen» retliieret, iiioiiatlioriiin ; > in ()uibiis non iiihil quo ad exierio-

quo imbecil em ? (|noties bene prolicieiilibiis in coe- rem morlilicationem, aniplius quam iu Ke-
lioniinis
iiobiis invidens, obieniu quasi inajons pnrilalis ere- gula S. P. Beneilicii nperiiur.
iiiuin pe;ere peisuasii, cdgnoveruiil miseri landem, Tertio, iionnulli, ul iiolal pr;«falus Hildemarus, a
«juam verus sit sernio, quein frustra legerant: V;e quorum ipse sentenlia non recedit, iii.ij' ruin noiiiine
boli, qiioniam si ceciderit iion habei sublevanieni ? inlerprei;inlur eremi as, quoruni exemplis in svliin-
quoiies ad opiis inaiiuum plus qiiam opus fuerat dineni secedere, ibinue variis pieialis ofliciis, diver-
incitavii, ei fr.icium virilius cieieris reguluribus exer- sis poeniienii.'E operibns sese exercere , post siiKi-
c.iiis leddidit invalidum ? ec. i cieniem in caMiobio probationem el abbalis benedi-
Tertiam ralionem indicat Cassianus his verbis Ilionem, singularilas non est. Soli n;iiiiqiie singiilaies
{Lib. V, cup. 25): < Quidquid exira consueludineiu hac in parte cen endi sunt, qui cum ipsas inoiia^te-
praesumilur usuinque coinmunem, ut van:laiis,ei rioruin ohservanlias nunquam hene expleveriiil, te-
gl<iri;o, alque osteniaiionis morbopullulum anliqiiis- mere majora viribus aggrediuntur , et ad singnlare
sima Palrum iradiiio noiavil, nec quemquam ex liis ceriamen etiam abliate reiuctaute prod unt.
quos nieiiio scienli.e ac discrelionis euiluisse pervi- Quarlo, Boherins < hic anlein, inquil, iitelligo
:

diinus, vel quos ad imitanduni gratia Chrisii velut majores abbates, et alios «eniores viventes, vcl eli;im
splendidissiina luininaria omnibus praelocavit, esu doriiiientes in Chrislo. » El sane abhales superio-
panis, qui apud eos vilis haheturet lacilis, abstinuisse *^ resque monasleriorum apud anliquos frequenter ap-
cogiiovimus nec eorum quempiam, qui hanc regu-
; peliari majores pro coir.perio est. Ei hanc etiani
lam declinanies praeierinisso panis usu, ieguniinum, seqni exposiiionem videntur Ricliardusde S. Angelo,
vel oleruni, sen iiomorum refectionem seciaii sunt, el Turrecremaia.
iiiler prohallssimos habitiiin ahquandoconspexinius; Quinto, Menardus maj .res intelligit seniiTes et
.sed ne discrelionis quiilem aul scientiae graliam aniiquiores ejusdem congregalionis iiionachos; < qnia,
consecutiim. i Eamdem ralioiiem adducit iib. i, cap. iiiquit, seniorts ex lnngo vilae re^ulnris usu sunt in
5, et lib. 11, cap. 18 ei S. Basilius Kegui. brev.,
; ea magis obliriiiati, ei, nl ait D. liienMiymus, hos
Mierrog. 138 el S. Bern. de Grad. humil. cap. 14.
; lassus forliiis ligil pedem ; inest in eis nioruin gi avi-
Quaria ralio secundiim Boiieriuni esl, quod singu- las et maturitas, aniini iiiolus pacaiiores, carnis aidor
laris iiionachus abiiegal.nm in professione propriam el c;eterorum scnsuum pene sopilu-, nec pncciix, nt
voliinlaiem iierum sibi vindicai , conira id quod iiijuvenibus, sed concocta prudeniia. Siint pr;cter ea
prom sit; quo iimnine ;ipud siios conquer.lur S. Ber- veieris disciplin;»', regularis ohservaniiae , el eoriim
liardiis {Serm. !!), in CtiHi.): « Mon vullis es-;e coin-
iiiuui contenli viia, non siillicit vohis regnlare jeju-
qu;e ab aniiquis 238
^*^''' ''*''^ slatiila suiit leiiaciores,

qiiod suiiiiiiuin esl in vii;) leiix^iosa bonuin, elc. >

niuiii, non .soleniiies vigiii.K, iioii imposita discipiina, ircs eliain dici (jucuul qnihn.s ina-
Se.\to, iiKij ii iii
Mun mensiira quain parlimur vobis in vcstimenlis jora lefulgent virluliiin exempla quoruin seiiecius
,

ci alimciit s privau pr;cfertis comiiiunibus qui

:
;
veinrabilis, noii diuiurna , neiiue annurum numero
 ;

4'.Jj S. P. BENEDICTI VM
c'>mpiiia!.i ,
rani srnit sensiis el yia Imma-
qiioriim A ro ; cimiqiie :iliis psallciiiilnis atl vigiliji.>> traa m"
ciilata. A''iiie videliir Beniardiis Cassi-
ia senlire doriiiitet; posl vigilias aiiis clauslroqitiesceniibus,
iii

iieiisis, qiii posiqiiam docuit posse m.inaclinra media solus remanel in oraiorio(S. Bern. de. Grad. Iiumii.
-2"
panis libr:» alisiinere, vii;um aqna mulla diluere, ad c. 14); » iil occiilie, quaiitiim tieri pntest, alioiuni

nocturiios suigeateni ante leclura silpnter orare, Cre- lugiens oculos, qii* sibi permill mtur facial.
qiienter confiteri , cum licrymisDeo preces eiTnn-
nec
De nono Intmiiitatis gradii.
dere ; sic landem concludit : < Hic noii f.)cit ,

conlra regulam, nec exlia resulam, el in isiis miijor Noniis liumilitnliH qradns linguam ad loquen-
esl, si

fxt isia iion fafieii'e. Qiinnquam exislimei seeiirius

i
dum Immi-
proliibeal iiwiaclins.] Posl(|n:im sniieriori
esse lalia superiori suijgerf re qu^e quidem non acei^-
;
liiaiis gradu monactioru;ii actns repressit S. P. Bene-
dente ejus benediclione sine pra-.sumplione fieii haud diciiis, cimseqiienter in prnpsenti eorum v<;rba <oiii-
posse ceiiset lioiieriiis. In bis lamen qii;e minoris pescii. El qiiidem ad liuinilil;iiis viriniem peniiiere
suni inomenti, nec finnt in consiiectu liatriim , snr silenlium pro compeilo est; nam ciim snpeibite pro-
periiMis liceiilia pnpsnmitur. Poslremo hoc
lialieri prinm sit pei c;iia siia exi iisare , beiie sive inale acla
sensn niajoris verbum acfepisse videnlur Pelius jactare, indiiUa sihi a Deo
praedicare ; ad lalenta
Damiani mox cii:indus, el Joannes Caraiiiiiel humilit;il('m econtia perlinel peccala propria agno-
Caeierum poieridia li:i'c S. B nedicti verba qni- scendii, niliit in se boni pfrspiciendo, semper lalere
,

biis imilaiida proponit SS. Pairuin exempla. duobiis desiderando, linguam ad liiquendiim prohibere; unde
modis dicta esse docei Hildem^irus i" hiimililalis :
Giiml;ii'us {In lieg. solii c. Gl): « Taciturnitis , in-
pratia, sicnli nltimo capile, iihi lendeiili ad perfe- n li;imiliialis ,, et indicium gravilatis,
*!""' viriiis est li;imililalis
clionem proponit doctrinam SS. caiholicorum Pa niitrix viriunm. ei cuslns an imanim. »

Iruin, Regiilam S. B^isilii, vit;is t^t institnta P;itrum ;

El lac tnrnitalem hnbeiis usqne ad interrogationem
(piamvis desideranli perfecie viv. re omiiino niliil de- non loqiiaiitnr.] Ila eiiam S. Basilius {Serm. de Abdic.
sit in ejns Kegula; 2<' qiiia licet inleriorfin li minis rerum) : t Internigaius decenli el bumili voce re-
morlificaiioiiein iiitegr;im pnescribal, qiioad exlerio- spoiide; non iniernigatus lacf. Si alter inlernigelnr,
rem lamen amplius aliquid in sanctoruiii relucet os tmim coiiiprii e; ne a procaci corde impulsa liii-
exemplis. gua lu f riat ali nem eorum qiii se
1 pietale exer- i.:i

H;te -sunt praicipiia qu3R gradiim hunc humiliialis ce t, et te vincnlis criminum constringat. » Sed ci
oci;ivum speciant, cni S. Bern;irdus qiiinliim siiper- in nionasierio Hermopolim dicio , < t:inla erai taci-

I>i3e singularilatein opixniit. ubi ccrte nouindum est, lurnitas ctiin abstine;ilia , ut niillus auderet nisi curit
eos singiilaritaiis nota haud esse cuiiiandos, qui in eis jusia inierr 'eaiioiie vel re lo responso reddere
ccenobiis degentes, in quibus suictior regulae obser- verbiiiii, » tit lesliiinr Paphnmius in Vita S. Onu-
vanii:i nnu mliil relaxatur, practer communem alio- phrii cap. 5 (Lib. de Vit. Pai.). Kuiiqiie lex ista
i

rum fratruni vivendi raiiimtMii re^nlae siatnta genf- commiinis apiid onines fere veleres monachos, ((iiam
rosa periinacitaie cusiodiunt; quin potins c;eieros videre esi in Hegula S. Ferreidi cap. 29; 238'"
omn^s meri.o singularesessedicendos, utpole praeter prinia Regula S. Frnc uosi, cap. 12, et in secunda ,
communem rcgulam agenles. cap. 5; in Hegula Magistri, cap. 8; in Regula Soli-
Sed iieque eos qiii cniii abbaiis benediclione ali- t irinrum, cap, 61 ; apud Rurfinum in lib. iii de Vitis

qiiid suiiraregulam lacere lentant, cum id consulat Pai., II. 18G, el in lib. v de Vilis Pairum, libello lU,
ipse S. P. Benedictiis, nosqne ad id liurlenliir saii- ( : n. .^8.
ctoniin eiempla d dicia. i Si vero, inquit S. B.i-i- Sed liitic S. Benedicii decreio diiplicem alium Re
Vnis (Heg, brev., iuier. 1.'8). quisquam putei fe plu- gulailocum oppoiiil Ilildemarus; unum ex cap. G, ubi
ribiis opus hahere, \el in jejunando, vel in vigilando, absque uila interrngatione necessaria a priore requiri
sive (inacunipie alia in le; causam suam patefacial S. Paier permitiii; aliertim ex qninlo humilitatis
jis quibus comnr.inis frairinn coniredita esl cura, et gradu, qtii perversas cogiiitiones el mala absconstr
qiMd ab illis decieiuui fn-rit custodiat. » Ei Peirus commissa per htimilem confessionem abbali non in-
iJaiuiaiii < lllud le praicipiie, ei sub distrii la pror-
:
lerroganti revelare jubemtir.
siis aiiimadversiime pruiiiioneo, ne qiionimlibet te Difficult:iiis nodtim S' Ivit idoin Hiid<-marus ciiiii

Iralriini (ifTeudant prival jeiunia; novi enim quorura-

i
Bernarilo Cassinensi ei Bnherio, (luadruplicem disiin-
d;iin inilii siiiiiriiim vilia. INoniiuIIi enim aliis jeju- gueiido interrogaiionem. Esl enim interrogatio menti>,
iianlibtis lanlo livoris aiqut; iiividiie felle lorqu' ntur, in conscientioe reprelieusione, dequa (jiiiniit htimilitalis
III illorum salmem sibimet in peiniciem vrta^it, ei, gradti. Et esi interrogatio nec' ssitaiis ,
quw fit in cor-
iit ita luqnar, per alieni pmfectus scalam ipsi in pr.i;- porali i^rovsione, de qua cap. 6. Et esi inlerrogutio

cipiiium conuanl. Noii, inquiunt, licet ''gt^re 237 utilitatis, qiioe fil in morum vel conscienliae instructione.

nisi qiiod coiiimu: is monasterii regul:i vel majorum Tandem est inlerrogutio supei'ioris pro subdili obedi-
cohorlantiir exempla. Quinusfacile responde ur, qn a lione vel rei alicnjus inquiiitione. Krgo ubi repreheii-
si regiila a regendo diciier, potiiis ad districlionem dil conscientia, iibi insurijil aliqua necessit;is, ubi
jejmiij qiiani ;id d ssolmioiiem vel venlris pertinere gravis exorilur uiiliia-, inlerrogalus censelur niona-
vidftur ingluviem ; alque ideo illi inter eos non im- clitis, et licile polest loqui.

merito majores simt judicandi, eorumque exempla ^ Duas alias ad hanc olijeclio;iem solutiones adliibnil
seci;iiida, qiii per aiiguslam gnidienies poriam, sub Bobeiius, stilicel : 1" ut monachus non loquatur in
sobrieiaiis legihus el :irctioris criicis Christi noscun- conveniu seu in prcesentia seniorum ad spiritalem co'-
liir vive e discipiiita. » Ilacteniis Peirus Damiani lalionem coiigregatnrum; qiiod inaxime decet juve-
qu;e niinam iii oe.iobiis aliquando experiri non li-
< iies, el quuil vidi, inqiiit, a mullis regularibus obser-

ceai nuiic c.'itm eo deveiiimns , nt singularilatis

:
vari; 2" ut iion inlerrog;iius, id est iiiu jussns nuii
noia inurantnr li q<ri ad majura piet;ili^ et poeiiiteiitiai lo(|iialiir ptibiiceperverbi divini pr«dic:itioiiem;qiiod
op"ra assuriTere student; fcontr;i regnl.im pr;fvari- mon:icho iion ut discimus ex hoc synodi Con-
licet,
sianiinoj oliiaiiai decreto a Gialiano relalo « Mona-
caiites, atque a Patruui iiisiitulis recedentes licet .
:

aliquas nonnunquani a supcrioree\tnrque;iiil dispen- choriim viia sutijeciioiiis habel veibum ei discipula-
saiioncs, vcri iiiiqiie singnlares , p;itieiiiissinie lole- tus, non doceiidi, vel pr.iesideiidi, vel pascendi alios.»
Et ex hoc Alexandri pap* ii canone < Juxta Chalce-
ranliir, ch;iriiaiive seti poiiiis imniisericord.ter excu- :

santur, a!i<|U.iiido eiiam laiidaiuur, cum in hos magis donensis tenoiem optimi concilii, nionachis qtiamvU
inclain:induiii lui-tset. religio^is ad iionmim S. lieiiedicti intra claustrum
C;L'leruin, qtios ad in;ij'ira siipraregulam aggre- morari pi;icipiniiis; vicos, c;islella, civitates pera-
ilifiida Deus voc;it, diio nionct Menardus
liic 1° ut : grare proliibemus et a poiitilortim
,
raedicaiioiie i

ad;imiissim r.gii
|oi:iiii am cii^liidiani neqiie enim
;
omnino cessare ceiisiiimu^. » El novissime roncilium
lcrcii ns esl ilh; qni • viL-ilal in lici<', doniiil iii cho- Tridcntinum iSess. o, in decrel. de /tc/-» ^^' -J '-
 ,,

REGCLA COMMi:NTATA. CAP. V!!.

i Re?[iilares ctijnsciin(|ue onlinis, nisi a siiis supeno- A 240 ^*^ nndccinio liiimUitalis (jradii.

libusdo viia, moribus et scieniia examinali et pro- Cndi^rimus Inimililatis gradH^i est, si rum lo'im'.<'r
iMli fiierint, eiiam in e<clesiis siionim oniiniim pne- monaclins.] Inierrogatiis scil cet eo oiio dixiMnis ,

(iicar.; noii possint cum qua licenlia persoiialiier

: niodo.
&e coram episcopis imesentnre, et ab eii benediclio- Leniter.] Id esl suave, inquii Nicolaiis de Fr:ictii'a ,

nein peiere teiieanlur anlequam prsdicare incipianl. sive III dicii Sin;iragilus, i temperaie vel piacide.
\,f-

Iii ecilesiis vero mu snoriiui ordiiiDni non snnt,

'*
nitas enim de fonle dnicediiiis pariter procedit et pa-
iiilrii liccMliam snornm snperionim eiiam episcopi , cis; iiinc Saloinon, vcrbnm dulce nniltipUcal ainiciK.,
licenlain l.abere leneaninr, sine qna in ipsis ecclesiis et iniligat inimico''. > Ricliardo autem leniter loqin.
non suornin oriiinniii nuHo nioilo predicare possinl.» esl b'qui pl;tiio inodo. vel breviter , qiiia pioiixilas
His acceditS.Hernanii;iiirtoritas(Serm.G4,mCQn<.): iiiducil coiinisionein. Ilildemaro vero, cnm qnis iii
<Pnbricepr.id'ca e nec iiionacboconvenit.necnovilio loqnitnr. iit ab eo solo , qiietii alloqiiilnr , nndiatnr.
cxpedil, nec non misso iicet. » (iilliertideHoillandia Sine risu.\ Qnia, i si nili iia cnmpelii biimitiiali I

(Serm. ISin Cuni.) < Nemo prjediralioiiis oi!iciiim as-

:
qnani Iiicius aiiiini cenum esl nibd illi adeo a.lver-
,

suiiiat, nemosibi suinat bono-cmnisisocalus ;iDe'>. » sari qn:im risuni (S. Joan. Clim. (jrad. 7). »
Et certe recie argiimeiilalnr auctor _Sormoniini ad Humililer.] M;igna tumiila et ampiiilosa verba ,

Fraires in eremo, cnm dicit (Serm. 23) < Oliicium :

devilans < Humilitaie enim rompiimiiur verboruiu
:

vesirum e>t non solum c:irneui jfjuuiis, alisiinentia ampliosiias, > ul loqnitiir Beinanlns Cassinensis, pri»
esca; et poius affligere ,
qnantum valeiudo natura; qua lectione Boheiiiis liabet ampullositas.
permillit; sed eliam innndum conleinnere et ho?j ,
|^ C»m Sive bnnpste, « iii gravilale en
^rai'i/«if.]
doctoris 239
app<^(t'^e catliedram, sed in cilicio et contiiielur boiiesias, » inqnit pr^elatns Brni;rdiis.
cinere persevera e in eieaio debenius. » Vide Petii Vel ciitn gravilate.id est ita ni pcniliis iiisit sermoiii-
Bleseiisis epist. 13. Caeterum quam bic tiadil liujiis hus, jiixla illud Eccli. xwiii Vcrbis tuis facilo sta- :

lociRegube explanationem Pelrus Boberius, eamdem teram.

sequitur Julianus Warnier in eo quem consci ips t Vel pauca verba.\ Qiii eiiim Binllis iililnr vrrni'-.

libro de Anliqud el vera Regulai S. Btnedicli pr.ixi bedet animain siiam. I lein pra.-cipiiS. Ferreoliis in
cap. 55. Kegiil. c;ip. i9
Monslrante Scriptura quia in multiloqnio non effu' £/ raiionabilia loquatur.\ Quia nui mconsideralns
(jilur peccalum.] Hanc sententiam snpra exposuimus. est ad loiiuenlum seiniet mala. Inconsideratns :uileiii
Et quia vir limjuosus.] Vir lingui siis ex S. Aiigu- ceusetur ille qui absque necessilate aut jusia ulibtate
slino dicilur (In ps l. cxxxi\) ille qui sine justa lo- loquitur,
quiturnecessitate c Necessilassit in locuiione tui
: Et non sil clamosus in voce.] Jiixta illtid S. Am-
el noii eris vir linguosus ne non dirigaris, » in([uit brosii (Lib. i !psum vocis snnnni
de Offic, c. 17) : i

Sj. docior. libret inodesti;i , ne cujusquam ofremlat ;iiirein vox

Kon dirigilur.] Id est, non prosperabilur. fortior. » Meriio aulem inler bumililaiis gradus
Super lerram.] Videlicet viveniium nain iii terra , S. Benedicius inseruit ne iiionnclins c amosus sii iii
Tnorienlium m:»li saipius prosperantur. voce; nam Paires clainorem iiuer supeibl:r
et SS.
sigiia repoininl. Cassianiis -Hperlmtn de-icribcns
Ita
De dtcimo liumilitatis gradu.
p (Lib. xii, c. 27) ; < Irne quoque stimulis a^ riiis insi-
Decimus liumilitalis (jradus cs/, si non sit facilis ac ^ gatur; deinde posl liiKC excelsa vox, serino ni;idus,
promptus in risu.] Cum levitas manifesluin sit super- aiiiar;» el lui biileiiia responsio, etc. » Et iteriim [Ibid.

biae sgnuin risumqiie ex nani gloria ii:^sci doteiit

,
ciip. 'id) : I Inesi iiriniiliis in loqu' la i\.is cl.iinor. »

S. Joanues Climacns (Grad. 2 ); meriio iiiler bumi- ElS. Giegor'us(/.i6.sxxiViWorfl/.,cflp.20) « cnniti-i :

lilatis gr»dus S. P. Beiiedictus reponii ul non sii . apud se cogitasione tumentibus inesl clainor io lo-
(acilis ac proniplux in risu monactius. Ubi observat ciUione. »

llildeinaius, qi-od licet faciHs ac promplus idein fere Quid autem sit clamor eleganter explicat S. B;i-

signdiceiit, boc lamen inler utruiiiqne iliscrimiiiis silius bis brev., inter. 1.5!)
verliis (lieg.
< Voci-. :

alFerri possit qn^d facitis sil ille qiii ciio miveiiir,

. moduin aiidientium necessilas ipsa deliiii!. iiiiliir s;
promplus qiii iiitenliis esl risui vel p:iratus, id estqiii siibmissior sit , tanquaiu segnior prope accedit ai
liitain ad ri-um ine.iiem applicai, quales uul scurrje, susiirnm, ac propterea damnanda esi; si vero siipi:i
qui aliiid ni!iil cogjtant qu:im ridere aiit risum exci- iieces>;tileiii sil altior qiiam is qui aiulii siilmiis-iu^
tare. Valde aulem diireruiit cilo inoveri m risum , lo(|ueiitem possit audire , tunc clamor existit, qui
quod SJ^pe contiiigit invitis; et risui esse iiileiilum , damuatus ejl, excepto si lentiludo ;aidi':ilis t:ini;i
quod simimae sigimin est leviiatis. Nolat pr;eieiea sit. UL necessario cogamur uii cbimore. » Quibus
NicidausdeFractur i,nou .'•iiiipliciter prolubitum bica auie II pcenis sit damnaliis, ibi noii rxpriiiut; sed
S. Benediclo risiini , cum bomo nitiir.i st risibilis; S. Fruciuosus Brac;irensis e|iiscopus(/« Ugul.v.. 15),
sed facilem ac promptum, ui, utait S. Ferreo!us i < qiii liujusinodi esl , inquit, et s.i-pe e.i>.tigalus noij
(C'ip. 2i lieguloe), publicumtm (') commutat e.tmonn liieril eiiiendalns , flagellis verberiluis(|uc cmMiidiis
clio, qnem(|ue ideo iriduano jejnnio mulctai. Et cerie D 241 ^si el acriler emendandus.» E' Regiil;i Cujus
terrere nos debel quod scribii S. Lu; iider in lib. dam ad mon;iclios (Cup. Ib") < Si quis pncler lianc :

de Institiit. virgiaiini cap. 11 i Quale sil cor vir- : dir-cipliiiaiii ciim clamore et acerbioie seruione re-

ginis plerumqiie in risu nioiisraiur; neque eiiim spoiider t, noleiur usqueqiio corrigatur. Si iiiieni lioc
impiidenler rideret si cor ca tum baberel; specn-
, vilio ciirari non poierit, ejici:iturab unitate fiatrimi. »
tum cordis facies hominis; non ridiii la^cive nisi , Sicul scriplum est.] Nou quidem in sacra Si ripnir:i,
(|ua} corde lasciva est. » De risu jam multa diximiis, nisi loi le ipiuad sensum; scd, nt obseival .Menaidii^,
qu:e bic non repeliraus, plura(|iie addi possen<, (|ii:e exstat iii seiiteiiiiis Sixli, seiil. 13i.
viris picnitenlibus et muiido crmillxis liauJ credi- Sap ens verbis innoLscil puucis.] Qnem in locniii

mus iiecess:ir a. Joaiiues tJaramuel : Aliiiuaudo, iiiquil, noii sine iicii--

Quia scriptum est : Slultus in risu exaltal vocem mine exponebam sic Sapieus e\ so.is verbis iiiiii»-
:

suam.] Uiide et citatus liic a Bolierio Sucrates dice- l.bcil sed ex operibus iiiilii noii
p:iucis boininibiis :

h;it : I .Noii riileas, ne(|ue ir;iscaiis inuUiiiii; qui;» iniiotescil. Conlra manife.^tiim RegnLe seiisiim,
i

isia duo ^uni opera faluita i<. » ElS. Ep!iia;ui i Nuli : ijuf bic pauca nos verba loqiii jubet, ut siiiiu» vv Iw-
dissolntis labiis riium profeire; amentia iiamque CjI ces ad audiendum , lardi ad loquendiim; nam et
cum slrepiiu ridere. » iialuraquje duas uuidem coiicessii Uoininibus aurcs ,

(*) .Menardus non Publicanum, scd j'/a;iHm, ij csi scurrani legcnduin oenseU
 ,,

nn S. P. BENEDICTI 4''>»

iinicain dedil lingnnm , quo dareliir inlelligi duplo A nardns {Serm. 56 Canl.), nnn vere humiliahinir
iii

amplius evse aidiendiim qiiam loqiiendum , uli ob anima, cum se perceperit oneralam peccaiis, iniri-
servai S. Basiiius in lib. de vera Virgin. catmi curis, carnalium desiderioinin faece inlectam,
cnrvam, infirmaiii , eic. ? Unde huic exloHeniia ocu-
De duodeciino humililatis graau. lorum ? Unde levare caput? i llinc pia illa rcgis Ma-
Duodecimus humiliiatis gradns est, si non so.wm nassis nratio Domine, multipUcatai sunt iniquitales
:

corde monachus , sed etiam corpore humilitalem viden- vieo' , et non sum dignns intueri altitudinem coeli vrw
tibus se semper indicet.][liim\\\M\s scalam diiodeciino mulliludine iwquitalnm mearum.
landera gradu S. 1'aier absolvii quo non soliim : Secniida raiio conlineiur his verhis : iam se tre-
corde, sed e iam f orpnre humililalem indicari juber. m ndo Dei judicio reprcesenlari cestimel. Quis enim
Flquidemcorrfepropler Deuin corpore propier proxi- ; coram disiriclo judice eiecta cervice judicandiis ap-
mum, qui ex mnlu corporis exleriori, de inleriori pareat? Certe » si menle cerncrent iiomiiies quale
animi, qnem non videl, siaiu judicai iiuraleio aut judicium immineat miindo sensiis hnmanus non va- ,

superbum hiimilem, cum onmes corporis ncliis nd

: nitate dispergerelur, > inqiiit S. Hieronymus.
modestiam composiios apprehendit; superbum, cum Terlia repeiitur ah exemph) Publicani, in quo eliam
incondil'is suspicit. Vide Juliaiii Pomerii lib. iii de Pharisaei propter superbiam inciuditur humiliatio.
Vita coniemplaliva, cap. 8, et Cassian. iib. xii Qiiare si cum Phansio nolnmus humiliari, cum Pn-
cap. 27. biicano iixis in lerram ociili- dicamus Domine, non :

Id est in opere in oralorio elc.] Distinclius hic

, , sum dignus ego peccator levare oculos meos ad coelos.
exprimit, qiiod q:iasi generatim prae.tiiserat , ul hii- Quod .luobus modis inlelligit Hildemarus 1° levare ;

militaem cO'pore viileiuibus se semper indicet, sci- oculos in coelum , aitherenm scilicel, sive sidereum ;
1 cei j« opere. sive humano sive divino; in oratorio, 'i* in coelisin, id tst in sanclos, qui coeli nomine sae-

eliain extra divini cursiim officii : in monasterio, elc, pissimc vocanliir, al quorum' coniemplationera se
vel ubicunqne, iii omni scilicet loco seJens ambU'- ; , dignnm non credebal.
lans , stutis, in omni sc liLCl corporis actu; semper, 243 Quarto, ad Publicanum S. Benediclus Begii
el noii tantuin aiiquandi»; inclinalo iu> capite, dcfixis Proplietifi adjicii exeniplum, de se ipso perhibeniis
in terram aspectibus : lixun eniin a liiiio soperbiam lesiimoiiinm, qni.i inciirvatus et liumiliatus sum usque-
dt;moiis;r;ii . qui lixis in leriam ociils incedere con- q-taq e. incurvalus sum corpnre, iiumilialMS inenie;
Jeninii. 'ferram auiem liic Deriianius Cassinensis (]iiia nihil piolic.t exterioris liominis incurvatio, nisi

inyslioe inelligit cmpus < in qu i, inquit

iiostriim, accedai in'erior ineniis humilialio. Vel, ut dicit Ni-
deliemus «l end^re carnis viliiatem , noslram fragi- coiaus de Fraciiira : i I .cnrvains sinn, per peccalo-
iilaiem , et teccamli prnniiatem hoc est eiiiiii in : rum aciuniulalionem; huiu.iialus siim, per iieccaio-
terram aspecms ligere. pr:<'dicta oculata fide coiisi- rum coiifes-i'iiiem. t
derare. » Mcolans de Fiaclura inysiice el liilera- Pliires hisce ah* rationes possent addi, quibus ah
li er. Et qu de:n m\>tice secnndum eum < debemus incnnsideraio revocemur intuiln, de qiiibus videsis
iii terram aspef ius (igerc, pio eo quod de lerra, id Beiiediciuiii Maeflenum iib. vi, iract.7, disq.4.0biter
esl de B. llaiia Veritas, id est Christns orta esi Iiic observo qnod iii ms. S. Benigni DivionensisCon-
vel debcmns oculos in lerrani semper afdgere, ut sueiudinibus legitir, cap. 5, ulii de noviiio inslruen-
consd.Teinus maieriam 242
^*^ ^^^ sumpli surans, do t Quociinqne ince>!it, semper demisso capiie
:

et ad qiiain les 'Ivi Hnaliier uebeamus. » Litleraliler incedit; et -i aliquando visiis fueiil erecla cer\ioe,
vero, ul inclinalo capile hanc, qnam terimns peiibus, iion negliisitur innolal s. t Mera habet LUdariciis lib.
lerryiiisempera picianius. Kibic videturessegenuinus II, c;ip. 11. Quamvis, ui aii *. Bemardus (De Grad.
S. Kegnia; sensus, a SS. Pairibus adeocommendatus, hum',1., cap. 10), i duabus ex causis incuipabiliier
et a perfeclis monacliis loiies ad praxim redactus : ociilos ievas, vel nt peiis auxilium, vei im[)en'ias.
« Mnnachum oportet oculos ad terrara babere deje- Lcvavit oculos David in monies ut peceret; levavit
clos , animum ad coelum ereclum , > inqnii S. Basi- el Dominus super liirbas iil impenderet; aller mise-
lius(Serm. de Ascesi). El S. Dnroiheus {Dcclr. 19) : rabiliier , alter misericorditer, ambo incnlpabiliter.
cHoiiesia ac inoilesl:!, De<:que et hominibus grata Tu qiioqiie si locum, causam considerans,
lenijius et
monachi compo>iiio haec esi Primum oculos luos : tiia vel fnitris neces-ilate nciilos levas. non soluiu
coliibe, ne huc illucque circumleraniur sed qu;e , noi! culpo, sed et pliiriiiinm lando; hnc eiiim e\cu-
ante te sunt lanium intueri ac speciare veliiii. » sai rniseria, illiid commpndai
misericordia. Sin alias,
Q;ind adeo rcligiose oliservabat Silvanus monathus non propheiae, non Domini, scd Dinae, aul Evx', imo
{Lib. \ de Vit. Pal., Ib.llo II n. 28), ut horlum , ipsius Salan.e imit;itorem le dixt^iim. i
ligainrus, cucullo capui tegerei , ad pedes t.mtum Ergo his omnibus hum.lilaiis gradibus ascensis^ mo-
alieiidens ne arhores aspiceret. Plurima hujusmodi nuchus moz ad charitaiem Dei perveniet illam.] Ergo
'iccurrupt exempla ajiud auclores , quale est illud via ad charitaiem hiimililas. Via uliqiie vera ei sola;
;ihhat!S Isidori, qui profectus .\lexandriam ad Theo- uiide S. Angiisliiius i Cogitas raagnara fabricam
:

pliilum arcliiepiscopum, reversusqne et inlerrogatiis construere celsiludinis ? de fundamenio prius cogila

a hatrilus quomodo se liaberet civilas, respondit : _ humiliiaiis hoc in le fode fundainenlum humili
*^ latis, et perveniies ad hisiigium cliariiatis. i S. Ber-
Ego hominis faciem non vidi prceierquam ar
irchiepiscopi.
liem tlladii monaclii, qiii cum aniios viglnli iii ceila nardus (Epist. 4-2); < Cicastitas seu charitas detur,
exegsset, siirsum ocnlos non levavit, ut viderei le- liiiniilitas merelur, etc. i El quidam ex antiquis
ciuiii ejus [Totn. i Mon. Eccles. (jrwcce). ^oluin est Patribus {Flnfjin. Ub. iii de Vit. Pat., n. 126) : < Hu-
omnibus quod de S. Bernardo legitur in ejus Vita militas prsecursor est charilatis; sicut Joannes erat
lib. iii, cap. ^2 (Lib. v dc Vit. Pal.\ libell. 4, n. Ib). pnecursor J«sii, oiiines trahens ad euiii ; iia ei humi-
At stupendum prorsus videiur qnod de Sara virgine litas altrahii ad ciiariiatem, id esi ad ipsum Deum,
referuni, eani iJiiiiirumannossex;tgiUasuper numinis quia Deus charilas est. >
alveiim habitassc, nec uiiqiiaTU inclin;itam, ut llumen Quai perfecla foras miltit Ijmorerji.] < Dedignaiur
ipsum a-picerct (Lib. v de Vit. Put., libell. 7, n. Vd). enim chanlas timoris commerciiim, cogi ricsciens,
Reum se omni hora exis imans, etc] Quia verosiu- qii« nescit compesci, iniiuit Gillterius de Hoillandi:i
pide sialuarum aul onimal uin in-lar oculos ad lcr- (Serm. \d, in Cani.). Ideo charitas perfecia foras
ram defixos habTc monachum non sapit; jam qiia niittil timorem, veul inutilem et siipervacuum; sed

inenie islud Kegiibe |n .-ecepinm ubservare debeamus iion timorein illuiii (|ui casius permanet in sajciiluiii
iiescribil, noiinullas inseiens lationes, quibus quani sseculi. Est eniiii timor quem foras mitiit ciiarilas ;
toiidem stimulis ad illius praxim excitari pos>iinus. et est linior qiiem foras iniilit veritas; ei esi limor
Primam propmiil his verbis lieum se omni hora de : quem inlromittit ci charilas el veritas. Primus can-
'^iiiCiiiii suis eximinians. Quoiiioiln eiiiin. iiiqtiilS. Bcr- lus; sccundus caslus, scd iion pciuiancns iii saeculum
 , ,

4('0 REGLLA C{}MM[:NTATA. CAP. Vlll. 410

sa'ciill; lerliiis el casliis, ot permanens
Prinnis ve- . A onerosi labores amanlium; sed ipsi deleclanl, sicul
relur poenani. secnndns (iffHnsam, lenins totus lilien» verraiilinm, ancupaniinin, piscaiuinra. t
quaedain el secura reverenlia esl, eic. » Non jam limore (jelienn(C.] Queni expiil t Chariins.
Sed amore Cliristi et consueludine ipsa bona^ el dc-
Per quam universa, quw prius non sine [Grmidine ledatione virtutum,] qiiani intromitlit ipsa charitas.
observabat, abique ullo labote, et velul naturaliter ex (Juce Dominus in operarium.] Queiii qii?esivit iii
consueiudine incipiet custodire.] 244
l^escribit hic mnliitudiii^s popnli, nl iii oKk iiia iiionas erii spirita-
effectnsperfeclse iilius charilalis(iii;e toras pfllittuno- leni anein insiruiiieniis boiKirum operum muiiitiis
rem, per qua:n non sine
sciiicel iiniversa, quie prius exercerei; mundum
a vitiis et peccaiis, ii.'iie niniiruni
formidine pcenac aut labdris observabnt, jam absque cliarilatis, ad cujus culinen pervenil; Spiritx sancto
nllo labore incipial cuslodire, qui enim amat aui non pfifiveniente el adjuvanle; dignabitur dernonstrme ,
laborar, aul ipsum amat laborem, inquit S. Aii:iisiinus et posimodum aeiernam gioiiam relribuere. Faxii
(De S. Viduilate). El iieruni i INullo inodo sunt
: Deus.
ai!3u-.«gBi;jtj»i««-*a^uim

CAPUT VIII.
De Ofjiciis divinis in noctibus.

Hieniis lempore, id est a calendis Novembris ^ inservialur. A Pascha autcm usque ad supradictas
usque ad Pascha t, juxta cousideralionem raiionis, calendas Novembris ^ sic lemperetur hora vigiliarum
ociava hora noclis surgendum est; ut modice c am- agenda parvissimo e inlervallo, qiio" fratres ad ne-
;

plius de inedia ^ noi te pauseiur «, et jam dij^esli sur- cessaria naturae exeant, custodiio, mox maiuiini, qui
gant. Quod vero restat post vigilias a fratribus, qui ^ incipiente luce agendi sunl, subsequaniur.
psailerii vel lectionum aliquid indigent, medilationi

^ Gass., Flor., novembribus. •=

Flor., Conch , pausentur.
*'Gass., Flor., Hi d., Concli., Corap., in Pascha. f
Cass., Fior., IS ovembrcs.
* Coiiip., ut in ea modice, s Eeceiiiiores, u( parvissimo.
'^
Al., dimidia.

COMMENTARIUS
Hiemis lempore, elc.J Licet annum quaiuor
in par- sane explicatio, diimmndo lempore S. P. Benedicli is
les seiiiiales sive teiape-staies dividere soleanl, hie- fueril in Ecclesia oflicii divini
recilandi nsus, qui ab
inem scilicet, qu e juxta S. Isidoruin mii calendas cevo Hildemari ad nosiriim usqiiepersever.il. Ai ciiiii
Deceiiibris incipit; juxta Graecos el Romanos, « quo- nobis id non coiisiel, nec aruin le appareat S. Bene-
rum, inqiiit iiildeinanis, in biijusmodi disciplinis diclurn diem Ocio!)ris 16 liic iniellexisse: calendas
poiiiis 245
n"3'" ilispaiiorum auciorilas sequi con- Movembris in nauirali el geuuino pensu accipientes
suevit, » vii idus Novenibris; ver, (iiiid juxta prjedi- C priiiiuiu liiijus ineii-isdiem iiilelhgeniuin censeinus.
Cium Isidorura viii cilendas Martii, juxia Graecos el Vsciue ad Pasclia.] t Pasclia , iiiquit Hildemariis»
Romanos vii idus Februarii ; aestaieni quac jiixta anliijuiius Ecclesia qiiarta de'-ima luna cebbrabai,
Isidoruni viii calendas Juiiii, jiixta Graecos ei Roma- quocuiique die occurrerel; quem ritum SS. Paires in
iios VII idus Maii; et aulumir.im, qui juxta Isiduruin rSicaena synodo prohibiierunl, onsiiiueiites non so-
viii calendas septembris, justa Graecos et Roinanos liim liinam pasclialem et mensem inqiiirere, sed eliaiii
VII idus Augusti , exordiuiii diicil. Tanieii ex jiista et dieiii Resurreciionis dominicae observire, etc. »
rationis consideratione , coiivenienliiis exi-liinavit Hic locus si in rigore sumatur, foede alliiciiialiir Hil-
S. P. Benedictus in ordinandis divinis olliciis diias demarus in eo quod ait, qiiarta deciina liii a, quacun-
tanlum in paries annum divideic, ^ciiicet a calendis que accidissei die, antiquam Ecclesiam celebrasse
NovenibTis usqiie ad Pasclia, el a Pabicha Ujquc ad Pasclia. Et quidem in ipsis Eccle>i.e nasceiuis pri-
praediclas calendas. Priorem pariem bieniem vocai mordiis, Juda-is ad liden conversis priscum quarla
hiemis tempore, inqiiii, licetin ea aliquid aulunini ve- deLiina luna Martii Pascha celebraiidi morem sequi
risque conlineatur, vel quiaaliarum lempestaluin non permissum esi ; at ob honorem domiiiic:e Resurre-
iiisi aliquLK parles; hieins vero totj et iniegra iii ea ciionis suliseqiiente quartam decimaui Martii iunam
compreheiiiJilur, et a majori parte denomniat r lo- domiiiica semper iii Ecclesia paschalis fesiiviias ce-
mm. Vel quia a calendis Novembris iiicipii, quu ineiise lebrata esi. Cerle ante coiicilium ^iic;eiium illud iii
tiiems iniliinn c;tpii. Arelatensi can. 1 decretuiii liierat, "' eodem 24S
Id esl a calendis Novembris,] Caieiidse proprie lo- die, hoc esl dominica, per universum orljem Pasch;»!
quendo suul priini inensis cujiisqiie dies seJ cuin rv Domini feslum celebrareiiir; id quod longe antea
:

caiend* a decuno qnario aut decimo sexlo die inen- Victir papa, toaito Roin* coucilio, mandaverat sub
ss pix-ceileiilis intipiaiil nunierari, merito liic qu.tri pceua excoininuiiicalioiiis, reciamantibus licet Asia-
[lossetqu. raiione i.>le locus n calendis Sovembiis iii- iiis, maxime P(dicrate Epliesino episcopo. Quod de-
lellifeiidus sil; an sciiicei a die 16 Oclobris, quo iii- cietiiin de celelir;indi>Pascliadiedomiiiico iii concilio
tipiuiil iiuiiierari >oveiiibres calendye, eo niinirum Aiitiocheiio aiiiio 541, caii. 1, in>taiiralU!ii, pluiiinas
uiodo quo cap. 48 calendas Octobris pro die 14 Se- in iliberina tuibas, qu;i: sx-ciilis secuiis coiiliL^erant
pteinbiis u>urp3t; an vero a priiiia die Novembris, in ea de c;iiisa, iiiinime proliibiiit, de quibus vide prae-
• iuein im iduiii ips.e c;'leiiil;K. Ilildemarus ad usum ad Sec. iii Reiied., parte i.
f.iiiiMi.
forle Mii leiiiporis respicieiis, existimat per caleiidas Jnxta consideriiiionem ralionis octava liora noctis
Novomhris intelligendam esse dominicaiii priiiio nieii- surcjendum esl.] Qu;enam sit bor;i ista iioctis octava
sis Novembris diei proximiortiii, sive primo Noveiii- iion coinmeiilatores. Bernardiis Cas>.i-
coiiseiitiuiil
l)ris di£, sive ante, si^e posiea contiiigai; ita iit si neiisis respici.ais ad iisiim siii lemporis, diem iiatu-
feria 2, 3 aut 4, caiendye even^ant, instilutus a S. Ce- ralein in iioras 24 diviiieiiJi, meiileni suam ita expii-
nediclo ordo doininiea pnecedeiiie iiicipiat; si ver i c:it « Istud qiiod dicil Pater, scilicei jiixta coiisi-
:

ieriu 5, G aul sabbjio, a tloiinuaa bcqucnlc Optiiii i dt.ralioiicin raliunis tenipus ijequiiio.vii altendisse
.
 ,; ,

«'1 S. P. BF.NEDICn 4!f

videlur. quoJ post medium Seplembris mensis esse A ntin singulis orJinis monasteriis feriatis diebus lior&
digiiosciiur; el ila posl illud jcquinoolium Scpiem- posi mediam iioctem secunda ; solemnibus et domi-
bris, Novemher liibet in iior le boras 14. Considerato iiicis diebus prima vigilias sacrista pulset
ergo quod November babel 14 boras in nocie, ul dixi, Qu;e cum iia se babeant, ociava noctis hora mndn
dividas nofiem per medium, ei remanenl in qualibet citius, modo lardius incipiebat pro nocliiim diversi-
parie nociis sepleni hor:e facta aniem jam bora
; tate. Fl quidem mense Novembri , quo nox juxta
octava modicum eril amplius de media nocte, quando praiseniem nostrum borarum usum, horas hahet
siirrexerit borologio exciianie qui hrtbet hDroiogium qiiatuordecim , liora noctis octava seciindiim ritum
1'ustodire, el accensis luceiiiis ecclesi.Tj, quse poierant aiiliquum incipiebal paulo ante quadrantem post
propter prolixitatem noctis fnisse obscura'?e, ac pnl- noslram boiain primam , et desinebat paulo post
sitiscampanis ad dnrmie itiiim fratrnm excit aionein, qiiaclrantem nostramboramsecundamsubseqiientem.
octav;B borre anteqnam surre-
potiiit tr.insire tlimidia Meiise Decembri , quo prolixiores nocles horas sex-
xerint fratrps. Et secuniium intelleclum istinn potesl decim babent,horaoctava incipiebat paulo postqua-
aceipi quoddixit: Juxla ctmsi ierat oiieni lalionis ocla- draniem post horam nostram primam, et dcsinebat
va bora nnclis surgendum esi; ei ide.i se|uitnr, ut paulo ante lerlium quadrantem post nostraui horam
magis qnod dixeral dec'arriiir nt niodice ampliiis : secundam.
de meiiia noclf pauseHir sniis e^t modiciim aniplius
: Jam vero quia, ut ait Hildemarus, < dubium est aii
hora dimidia, vei parnin piiis. > H icleniis Bernardiis incboante octava, an media, an prope linem ipsius
Cassinensis, ex cnjus rneiite bora post nosiram diio- hor* octavae surgendum sit, » ut fuum aliquod lem-
decimam inedia surgendiiui foret viill eniin ul fai la
:
o pus, quo diebus singulis regulariier surgatur (taleni
sive iiicipieiite lior;i oclav;i noctis, qiia; mens^ No- namque fuisseS.P. Benedicti voluntaleni existiman-
vombri staiim post niediam nociein cnrrere iiici|iii, duiii est) assigneiiir; cum «^odem Hildemaro asseren-
horologii cn^tos cxcilaiiis surgat, in oraloriiim per- dum videiur, t qu;into minores suiit nocies tanto
,

gat, lainpades lorie exs inclas ;iut saltein v:il<le obscn- propeliiiem ipsius hor;edebere signuin tangi, >
248
raias accen'lai, t:indemqu<' ad excit^imlos dormientes et econtra qiianio ma tanlo prope initiuiii; iia
ores,
fr;ilres signum pulsel, atqne eo diniidia' hor;e «pa-
iii ut circa mciisem Martiiini, qiio octava nociis hora
tintn insuinat, posl quam exciiali fr:ilres snrgant circiter bora noslra prima evuluta incipit, et elaps:i»
niedia scilieet posl noslram duiuiecimani elapsa ;
secunda de>inil , oct;iva niediata surgendum sit ail
quod coiifirmat exponens illa verba U( modice am- : sigiiuiu vigiliarum primum, post qiiadrantem pulse-
vlius de media nocte pauselur ubi ait t Salis CjI
, : tur s gnuin sccuiidum eiapsa vero iiitegra iiora oc-
,

modicum a:ni lins hnra dimidii, vel parum pln-;. > tava langitur teriium el ullimuni iiiler signonmi
;

In e:mideni abit «entenliatn Guido Juven:ilis in ver- eniiii intervalla mediam lioram expl.cari vult Sma-
sioneGallica Uegniae S. Beiieiiicii, lioiam noctis octa- lagdus, qui . ut dicit Joannes Bona ( De Divin. Psa!'
vam iempore bieniis circiter inlra mediam noctem mod. c. 4, § 5, n. 2 ), iiinnaslici spiritus purissimos
ethoram primam consiiluens. litices in ipsO fonte potarat. Mense autem Decembri,
Sed neque niultum ab ea rcddere videiur Joannes quu majores sunl noctes, et tardius incipit bora oc-
de Tiirrecremata qiii etiam octavam
,
i.octis boram lava, paulo post eamdem incoeptam surgalur, pri-
secundum proporlionem ad tempus calendarum No- mumqiie vigiliaruin signuin tjngaiur, ultimum vero
vembris sumendam easliniat; quotempore, ut modo ociava bora imdiala, boc esl circa liorani nostrain
d ceb;it Bernardus Cassinensis, octiva noctis hora a G secundam, qua communiier in oinnibus ordinis no-
iiostra dnddecima incipiens ad noslia.n primam de- slri monasteiiis noctumi celebrantur. Et sic intelli-
Mnit. In b'ic solum dilTert a Bernanio, 247 (|uoJ gendiim puio. qnod ait S. P. Benediclus JMasta consi-
non assignel qua parie boroe octav^e, iniiio, a medi.) i derationcm raiionis, ut cilius quando prolixiores suiit
spatio, an vero in fine surgenJum Bi:rnardus
sit : noctis hor.e, lardius cum breviores surgaiur unde :

vero siatim post mediaiarn octavam surgendum esse quaiidoSiiiarngilus dicit. ut durmiatur < bora septima
asserit. noctis iol;i. et oclava dimiilii; tiinc piilsato signo
Neutri tamen S.Benedictisensunialtigissevidfnlur; Onines paiiier surgant, et sic illa qu.ne restat d:midia
quein etiam multo ampliiis fugit Hispanacoiigregatio hora de octava inier signorum explicetur intervaila,
YaHlsolelana quae leferenle et probame Aiiionio
, , til ali bac bora nona noctis incboetur psalini laus
Perezio, horam noctis octavain ad meJiam noctem ipsa nocturna, > iia capiendum esi : Cum breviores
statuit, eo qiiodacaleiidis noveinbris a qu.nta pome- suiit nuciis borx. pula mense Martio; nara quaiido
ridiana ad mediam noctem ln.Tye octo inseicipinnlnr. prolxiores existunl, ul mense Decemhri, ociava
QiiamNi.i b;iud improbei eorniii praxim, qui du;ibus incboaiite, aul saltem paulo post surgendum esi, et
tantum post lioris surgunt. clapsj media, qus in nostram horain secundam in-
Hos omnes decepit sui lemporis usus, diem natu- cidit, dato ullnio signo, incipienda nocturna laus;
ralem in horas viginii qualiior a;quales dividendi si lamen S. Benedictus media ante ultimiim vigilia-

cum taiiien veteres maxime Jiid;Ei, Komani. el liali, runi signuni fiaties surgcre voluerit , quos vesiilos
ul liistoriyB etmatbemalicoruin libri tesiaiitur, arlili- doiniire jubei, ui sint parati, et facto signo absque
cialem diim, boc est loinin illiid spatium iPiiipoiis n mora snrgenles, fesiin 'nt se praivenire ad opus Dei
qiiod ab onu solis ad occasum intercipitnr et iio- quaniv;s id baud negaverim tum propter Siiiaragdi
ctem, sive tempus illud qnod solis iiiler occasum et auctorit.item, luni quia id collij^itur ex antiquo Or-
ortuni elabiiiir, in horassive p;>rLes dnodecim ;eqna- dine coiivers:itioiiis nionasiicue S. Benedicio [lerpe-
les parlirentur,modobreviores,modo pr(dixiores, pro r:iiii ascripin, sed lameii vetusto ; tiim quia id noii
breviiate aiit (irolixitue iioclis aiitdiei : nam :i'S!ate, obscuro iiisiiiuat ipsa Kegula cap. 48, pliira ad boras
qua breviores siintnoctes, horo; diurn;e piolixissiin:^, diviiii officii signa pra;scribens. El saiie modice am-
nocturn;e bievissimae, el ecoiiversolneinis ieiii|)ore; pliiis de nieiiia nocte diiniaxai pausare debeiit mo-
unde horas ill is vocabani inaequales, noii quod inler se naclii i|uod mo licum non jam modicum, sed jiire
,

nonessent:eiiuales, sed qnod respecln diei sei[iienlis maximum videbitur; si ultra inlegram horain cum
vel pryecedeii is, aiit diuriKC h 'vm respectu noctiir- dimidia exleiidalur, ciim ad hoc sullicere mediam
narura, excepto yequinocii >, esseni ine(|uales :quam asserat Beniardus Cassinensis. Et h;ec nohis ceriior
coiisueliidiiiem per sa;cula duodecim in Ecclesia vi- videiur de assignata a S. P. Benedicio hora snrgendi
giiis-e sciibit Pauliis Lc/"or«, Cislerciensis monacbus, sententia, quam confirmat llildemarus ileruin, cuiii
eo in lihellii quem de
antiquis et modernis hor is coii- sibi objiciens, quod Decembri et Januario nox horas
scripsit ca;>. 2, § 3 {Ue prima vivendi ralione Cisterc. decem et octo habeat; respondet S. Palrem ad yequi-
parl. 111, t «;;.!, § 1). Imo aiictor e?t Julianus Parlsius nociium, qu) diebus pares suni nocies, resfiexisse.
lio'is ii!;eijii.i|ibus usos fui^s-; Cistercicnses usqne ad Ul modice amplius de mcdia noclc pauselur.\ Ex
aiiniiin iiJi», .pij in gcnerali capilulo coiibtiluerunt boc loco maiiifestum csl eos a prxsiilula Kcgulx
 :

413 iinr.LLA (:ommi:ntata. cap. mii.

hora recodere, qiii metlia nocle singiiiit, iit sunlA qnoii nccessaii m erit i ex CGnsuetiidinibiis Cliina-;

L5iirsfi'ldensfsin Alleii!;inia, Vallisoletani in llispania: censis moniisieiii in qiiibus Ctlalricus exprin.CfS

nam, qiiod ait Anloiiius Perez, mo.licuiii pro nilido quid er iniervallum agere(ur,< pueii, inquii, sedeiii
!

repiitari ; pro nidilo repn ari deitet.

inodicum esl, et iii cipiinlo, et per aliqiiem pr;rciiieniem caniuin ad-

Eijam dirjesti suriiuiit.] Qiiod ait dicjenti, iiileipre- discunt i d''iii lueex \'ita S. Gildasii alibaiis Ruyen-
;

lanliir noniiulli decociis cibis, juxla i liid Ilieronyiiii sis II. 4: (S(rc. i Bened., puq. ibU) : « Nocte (juadam
«d Eiistocriiiiin « Adoratioiiem : 'i^'' siirgenli 249 d.iin piieiilcs iiiodaclii ad mens:ini sederenl, el p-al-
nofte noii indige^lio iu(num f iciai, sed inanit.is. » mos (iimarent, adveisaiius adluii. i
At ciiin S. Benedictiis liic loquatnr de lempore liie- Tanilem Guido Juvenslis in Gallica versione san-
mis, qiio fraires nnicam ad iionam rcfeciionein acci- ctum Benetlict.im ita iiitelligit, iii 'ini legerf, previ
piunt, harc praecautio non videtur fuisse necessaria. dere t quierere
• a iipiid opus liabeiii nl exseqiiin-
Itaque rfif/esM lioc loco significare \idelur, ut sufli- tur : alii vero conteniplaiioni seu reriim divmarnm
cienli soiiino lefecii, jain la,'ii et alacres siir^aiit. mediiatioiii vaceni, Begukc lexliim conira lideiii om-
Quodvero resiat posl vigilias, a fratribus qui psalle- iiiiin. niss, ita cnriiini;ieiis Quod vero renial pom :

rii V:'l lectioinim aliquid indigeiii, medilalioni insnfvia- viiiHias, 11 j'ratribu.i [uisigni Psal:erii,vetltcliuneaii(iHid
tur.] Hic lociis siia difii«uliale iioii caiei ; uiidi- el indiiienl] ineditatio:ii inservintur.
varie a variisiiuelli^iiur ; iiam qiiod ivi meditaiioni : Ui aiitem iii laiil;i 'pinionum varietate eiiam qniil
inserviutur, liernardiis Cassiiien>is iribiis inodis ex- seiitiam apeiiam Primo, exislimo S. Beiieilicluni
:

ponit I 1*^
: pro simlio et Scripluriiriim p rlract.i- e:im iiiin prt-si:r psisse meditaiionem (jiiae in lerniii
lion''; '1° pm psjlmorum silenii siiiimei di caiilatio- diviiiariim coiiiemplaiione consislit, qmiiii viilg'. «ira-
ne; 5" si Dens dederit, pro iitleiita conlemplatione iionis nienli.lis iiiimine inielli.^iinns ; lum iiiiia noii
gelienn.v ad tiiiieiiduin, gloriie ad desiierandiiin, Dei videiurcredibile eiiin (anlo lemporis iiilerviillo mentes
ad amaiidiiiii, s.iiiclu u.n ad tmilaiidum, lecc.lonim disci]>uliiriim appliciisse , qui iii coineiiln omiiiiiM
ud lugitnilum. t breviari oraiionem jiibel tnm qnia si itii esset, his ;

Ex trilius e exiiositioiiibiis primam et leriiam

bis' qiii psal erio et leciione indigent, alind tempiis a>l

aiimijisse videlur S. HiUlegirdis, biiiic in loium sic niediiaiionein assignandiim fuissei, ([iiotl laineii lii.iid
scrihens « 1'ost lioctis vigilias, id esl pNalini-. no-
: laiil; tnin deniqne ipiia in aiilii|nis moiiiicbonun re-
ctiunis liniiis, iiilervnl mn lialie e per med.l:itionem giiiis miilaiii oraiioni mentali h .ram iiulictam Uiis^o
oiat oiiuiii aiit lectioimm desgiiavit. > legiiiius, ciiiii iii omiii loco ei tenipore cu;!eslia jn-
Aliier Joannes Craesliecck Ininc locnin expl cal, gi.er medilaieiitiir.
scilicet, I 11 qnem forie impriHlenlem ei negl gentein Secundo, exisiimo S. P. Benedicli sensuin bicloci
ali.iiiid de psalmis vel alia divini ollicii pars in com- non esse, nt ipii in psalmis aut lectionibus sua ne-
wiu: i syii;txi pra'ter;ii, id priviuiin siippleat. » Nova glii!e:.tia iii c.immui i sy.iaxi aliqnid oiniseril, post
quidem explicaiio, et sna niivil;ile iiiento rejiceiida. vigiiia oiiiissum repeiiil ;
quamvis id non omillendiiiii
Addil liimen : « Vel qui cupit aliquam leciionem pii- foret : nam b;cc seiiieiili;i siia ii. vitate (lestriiiliir.
bKcereciand in discere, stu coyilaiione autmiinoria Tertio, nec puto S. Paiiem ina^cepisse iit caniinn
percipere, vel sacr;e Scripturai sludere, vel alia ra- ii^nari tunc temporis disce ent. propier sileniii no-
iione spirilum ad peiaiem exercere, id faciai secuiii ctuiiii leligioiiem, quam ea ralione non violare im-
niedi aiido, noii tum aliis coiirerendo, quia leinpus possiliile fui'.>el, iiisi ciim Bernardo Cassinensi iii-
silemii esl. »
I
telbgamus de psalmoriim silenli sibimet decanlanone
Ai vero Nicolaus Bravus iiiediiaiionem bic iuier- liceieam fiiisse ciimmiinem et pene generalem ordi-
preiaiur non de spiriins comein;d.itioiie; sed { de nis iiosiii pcr x, y.i et xii saeculum coisiieiudineii;
cxerciiio circa |salmos et leciiones, aliaqiie similia pro comperlo hiibeilnr.
adtiisceiida. Aitendens scilicel ad usum et inorem
» Oiiarto, di. S. Beneilicium liocloco duoatiigisse,
snae congregationis, quem fusius describ t Joannes leciiones ei psiilmos niullnm autem iii eam pm- :

Cararauel bis verbis i Tem(iore quod inierest lau- : pendeo sententiaiii, qiiae tenei S. Piilrem |.r:p,scri-
dibuset priuuc, l.citum est senioribus ad suas cellas psisse ut rndiores cantandas sive recilaiidas piiblico
reverii; novuii vero et juniores (lales audiunt qni leclioiies privatim pr;evidereiit, el PsaUeiiiim ipsuiii
non babeiit qniuque professionis aiiiios i, quia cre- niemoriterdiscereni 251» "^'^''"C '^""" nondiimin-
duiilur psa terii lectii ne indigere coiigregaii iii cu- ,
venta arte lypcjgrapliica, mss. codices miiliis re^er.i
biculo prope calefactoiium pneparaio (quod Hispa- meiidis in inliniids errores iiiler legendum jiiniores
nice vociint La Lampan//a ), meditaiitur psalmos, apud veteres
et imperilosiiiiluceien!, morisiiue fiierit
mandantque memoriai. Isie juniorum couventns actus iiKinacbos Psallerinm meinonier disce;e nain me- ;

communitatis esi, cui piaesidet majoris missa; beb- ditari apud antiquus siepe suinitnr pm simplici lec-
domadarins, sinecujuslicentia nulluspoiesidiscedere tione, ul iii secunda Beuula SS. Patrnm Ciip. o, sive
ex illo loco.Cum andiiur signumpraeparatorium anle posiudlo; uinle antiijua versio Gallica ms. Coii-
pnmas, advenil magisler novitiorum, qni leclioiies ciiensis monasterii liunc Regnliu lexnim iia veiiil :
eoriim lecipit . et videt quautum memoriLe
singuli Le lemps qui reste apres vigile soit occupe d dire Psau-
ir.ididerint. t.cce ad luteram piaxi mandaiur Regulai tier ou d eludier.
l' xlu-. >
D Qainlo, iion solum Psalleriiim, se ;ilios insuper I

Menardus etiam mcditaiionem pro bic exponit Scnplur.e libros ex inenie S. Beiiedicii memoriie
stiidio psalieni et lec iimim, i ut discant rudiores comiiiendandi)S esse exislimo, maxime cum noniiiil-
recle legere, et prommtiareleciiones, et psalterium, l.is lecliune^ ad opu Dei meiiioriier recitaii volueril,
>

aique eiiaiii inlerpretari, imo et ipsiim psallerium coiiim;iii:sqiie apud veteies momichos iisns olitiiiue-
memor x> m-.ni eni si pos^ioi i i|ui;d coiilirmai ex , rii, Scripturain memori.e mandandi. Addo pr;i'tere i

Vila >.. G' svini 250

^^''ba is .^qinscincleusis qui ,
occulios illiiis variosiine sensus e^se nmaiKbis n.im :

iiisti iiii i.t post vigilids piieri aJ luceinam psalmos, Scriplurx' siicra; siudium apud eos pricipiimn Iniss-J
et lectiidies , ex Concoi dia
et siniili i edi^ceieiit , et constat; unde eliam llildenianis iiolenli vigil;ire fra-
Diinstani cap. 2. I'ossel(iue iiisuper stabiliri ex anli- Iri, el nibil se adju^ante Domiiio indigere dicenli,
quis Geriiiaiii* Cnn^ueiiidmibus mss., iii qiiibus n. t Abbas, inqiiit, lalem propositionem uebel pnqio-
5j Ikcc biibentiir : « Quod veio resiai posl vigiliasa nere, qiiam illefiater noii possit sohere, ut humilie-
Iriitribus, qiii Psallt-r i el leciionuin, seu canlus ali- tur, I iiiiiiuem scilicet Scriptui;e locum peiiiillici-
qiiid iiiilii:eiit, n.edilatioiii in.sei viainr, .^iciit pr;ecipit lem ciijiis beiisum IValer ille negligeiis et superbu;
Hegulii, usi|ue.|uo aliquod indicium Iuc;s appareal; > ignoret.
ex Stalutis LanlVani I, Mu;e deccriuini ( Cap. 1 ), ul Sexto, dcnique noii sic credo Scripiiir:e sludiitin
jiost noctiiriios < infiinies cuin Inminaribus iii capi- aiiiKiucqiiiXi diximus a S. Benedicto piiHcipi, nt ora-

lulo Oil'cCntci ;i niai;i-lr;s ,usloeli.in;ur, cancntos liuiii vai aie valenti, (jiiod Ucus dai c.\sciiu;, permu-
 :

!5 S. P. BENEDICTI 41Q
FHMi iion fiierii, niaxi;iie fiim proiixms orare volen- A exosum habuit. uf, Pelro Damiini referenfe (In Vit.
lem iii oratnrio teiiinrini inlr;» permiltal. Atque ita S. liom.), ( si quis ei confiteretur post dundecim
u-u lK<buisse dicilur (In
Oiiilo /Eiluciisis inoii:iclm-i psalmorum vigilias, vel maxime circ^ diluciilum o|»-
Vita S. Ilitgon., n. 11, sceculo v) i post exp^elionem dormisse, nequaquam posset eo die cum ejus licentia
mal tinaiis syiiaxis, ut I?. permiiiit Beuedicius iu niissaium solenmia ceiebrare. » Idem Peirus D^-
oralorio peculiaris oraiionis graiia remornri. i miani _hauc suis iegem proescripserat (Opusc. 15,
Qiiod vero S. Paler aii a fralrtbus qui Psalterii vel cap. 17) : ( Post noclurnum officium repetere accu-
leciionum aliquid iniiiieni, sic inielligil Manardus, bilum omniiio non licei ; unde nos, ut hoec regularis
ut fraires qui Psalleiio aut leciione non indigenl, observantia possel facilius custodiri, hoc instiiuimus.
liberas hoc per intei vailum li' ras habeaut, quia non ulquoiidiesignum primiius ad vi.oilias sonet; deinde
oiniiia diei momenia S. Pater miniilalim prosecutus explelo ex more Psjlterio, vel quantum ratio tem-
est, neque ordinavii quid inier laudes et primam poris considerata perniittii, snnanle iieriim signo,
lieri deberet , neque teinpore jejunii quid a vespe- nocturnale peragalur officium, ut jiixta diluculum,
ris ad collaiionis lectionein. Sed HiMemarus, ut quo videlieet teinporegravius incumbit acedia, stan-
inodo dicebamus, censel ei qiii nilii! se indigere cre- tes nos et canonicis inveniat occupatos ofliciis. i
dit talem ab abbate Scripturs qi'X'Stioni'iii esse pro- Siatuta Lanfranci ( Cnp. 1 § 1 ) decernunt, ut posl
pnnendam, quam iile diHicile solvat. Vtrum cuni nocturnas vigilias fratres in chorosedeant, infantes in
non solum de prievidendis leclioni-
Re^j^ula; textiiiii capitulo cum suis raagistris cantum addiscant, atque
bii- et Psailerio niemoriler addiscendo, sed eliam interim prior, accensa liicerna, videat um omnes i

de studio scnitandisque Scriplur* locis diniciliori- ordinate 253

sedeant, omniaque monasterii mem
biis explicuerimiis; nullusque sit qui his non indi- ^ bra perlustians, si quem dormienlem re| eriat, exci
geui, onuies squaiiter hic Heguls locus langere di-
•-- • ...
lalum signo reverti in choruui praecipiat. Eadem
cendus est; possetque itn intelligi : A fralribiis qiii pene disciplina vigebat apud Cluniacenses. qu rum
omnes indigeni Psalierio et lectione, medilalinni i<n!iquae Consuetudines apud Udalricum praescribunt
inserviainr : mmverba ilia qui indigenl nolant caii- (Lib. I, cap. 41), ui privalis diebus, si
nullae sint
sam liujns pr;€cepli. An vero ila imellexerit Nico- 0(tav.Te, postquam semel siirrexerinl, ad
leclos nou
laus de Fracliira, ciim facta sibi oiijeciione, t quod redeaiit; deiude faci.-e interrogationi quandiu dura-
si iion in iigeat psalmis vel leclii;ne inlendere , nun- ret ipsum int rvalliim? lespondeiur sic temperari,
qnid in leciisad paiis;indum se ponent? » respondel ui per illud prior claiistrali.s oinnes monaster.ii offi-
( Dicas .']iio.l non, iiuia etsi niui indigeanl psalmis, cinas percurrere possit ; tum ui fralres de ecdesia
vel le. tionibu-, seu oralionibns MUijad doclrinam B. M iri;e simiil exeiinies. poslquam corooreis natur.-e
eoruni, indigent tamen ip is ^"O^J saluiem 252 necessitaiibus, si qui indigeanl, provideiint, in cho-
auiiiuirum ipsorum; ei propterea dicit lUeronymusad rum reverlaniur ; ubi capui cooperti sedeant ; ibique
Rusjiciim iiionaciiuin : iSunqnam de manu tua cadat qiiidijuid voluerint aut potuerint laciani : niiiil
en»m
psaUeiiiiiii. > Cx'leriim hic prxterire non pussuui tuiic temporis fr..iribus ageudum praiscribitur. Po-
qiiod de iis Sanciig:ilteiisis monasierii Notkero, Rat-
| terani auieni vellent
surgere, aliaria circuire, et
si
perti) ci Tntiloiie nioiiacliis scribstju- Ekk hardus ibi peculiariterorare. Ubi meriio corrigas Haeflenum,
iiior (In Vita ISotkeri, n. 4, &(Bc. v Bened.) ( Erat qui ex eo quod conqueritur Petrus Venerabilis
:
quod
tribiis il is inseparabilibus consuetiido, perinisso qui- multa adhuc nocte in liyinnis laudum cantetur : Au-
(lein pr oris, iii intervallo laudum nocturuo, conve- C rura lucis rulHal Aurora jam spargii polum, et simi-
.

iiire in scriiilorio, col'a!ioncsque tali horai aptissi- lia ; exislimai;«m olim Cluniacemes interiallum
illud
mas de Si riptiiris lacere. » non servasse. INon enim qiieritnr Petrus Venerabilis
Ex perfectum S. Benedicii
dictis hacteniis toustal quod nullum servaretur intervallum; sed qiiod au-
discipuiuin post noctnrnas vigilias leclum nou posse roram usque non extendereiur. Aitautein Udalricus
repeleie; idqund tum antiquistuin recentioiibus mo- luisse aliquaiido cuui inientius oraret, aliquando
nachis .^ub magna districlione cauium videmus: nain psalmos ruininaret, aliquando somno oppressus, vel-
S. Chrysosionius inonuchorum sui temporis vitam de- lel nollet, dormiiaret additque non mullos Cluniaci
;

6cribens(f/om27. 59, adpopul.Antiocli.), (CummLtuli- luisse dissimiles. Haec in niemoriam revocanl qiia
nas oraiiones et hymnos celeliraverinl , inquii ad , ane S. Joannes Gnrziensis somnum hocin intervalio
Scriplurariinilectioiiemconvertuntiir. »ldemdevEgyp- fugaret (/« ejus Vita, n. 80, scec. v Bened.), scilicet
liis iiionacliis asserii <iassiaiius in lib.
ii, cap. l'^. Ke- ( in morein apis psalmos tacito niurmure coniinue
lerl eliam (L.b.iu deVil. Pa;.,R. 199) iioii-
liiiliiiius revolvendo, nuiic circa allaria, nunc pauliilum resi-
iiulios fralres, qiiatuor nocie horis somno, qu.itiior dendo, mox ex>urgere et aliqiiandiu stare; itemque
psalmis, quatuor labori nianuuiii operani dedis^e, egressus cella teiupus noctis inspicere deiiide lu- ;

S.Caisarius in Kegulaa.l virgiiies.qualis estapudBol- cernisaut einiingendis, aut relicieuiiis assisiere; tum
laiuluiii J;iii. \i, praescnbii ul (ipsae vigiliaesic lenipe- eiiam scholas caneniium revisere ; interdum retibus
reuinr, ul qu;K saiiesiint post viii ias soninn iion op- texendi-» (|uod n..ctis siiperesset expendere. »
priuianlur, » eiS. Aurelianus(/{f</M/. cap.^iii),^ ost | Cisiercieuses eiiam conslai post noctnrnas vigilias
iiiaiiuiiias oratioiies, inlii, ad -omnum leverli non "
j) '
.
-
lecios noii repetiisse ex libro Usiium Cist. c
74,
liceai. > In aiiiiqiio eiaiii Urdine conversalioiiis in i- quo statuiiur, ut ( post V)gilias vel post oificium de-
nasiicae legilur (Cap. 2) : i Post e.iiplelionem vero riinctoi um, si dicendnra fuenl, accenso luiiiine a
ser-
nocturnie audis, iu illo intervallo summum sileu- yiiore ecclesia; ante arinar um et iii capiinlo, sedeant
tiuin (iai taui in voce quim in incessu, sive sono ali- Iralres in ipso capiiulo, et lei^ant qiii voluerint, nec
ciijus rei, ul liceat tinicuique sine alleriiis inquietu- sedeant in angulis nisi legenies qui laliler habeani :

dine peccala Doniino conliieri, ei veniam et remis- caputia iu capitibus, ui pussil agiiosci si donniani,
sionem pro ipsis llendo DeiMi po^tulare. » Ei iii an non. » El haec quidem h em.!; nam aestate .n
Coiisuetudinibus S. Benedicii ablMilis Aiii;meiisis claustro sese recipiebant, ex cap. 84; unde S. Ber-
(Tom. IV Annal.) t Posi iiiaiLiiiis.3 horas noii re-
: naidus singiilirem monachum describens (Z)e Grnd,
ileatur ;id leclulos, iiisi qnauilo plvtiarium ollici im lntmil.) oliis in clausiro quiesctntibus, inqiiii, solui
,

celeliraiur , vel onligii an:e horam surrexisse, remanelin oraiorio : ubi qiiod dicil quiescentibus noii
Kxceplo innrinis vel pro lassituiliue iion valenlihns, de corporea, sed de spirit:ili qnieie inteiligenduni
qiiornm inibeciilifas a priore considerand;i esi.» Cro- est, ui paiel ex Aelredo alibate hoin. de diiobus di-
degangiH eiiaiii Metiensis episcop .s Spec. lom. I), ( scipulis euniibusjn Eiiiuiaus, et ex Gilberiode lloil-
po-t nocturiias vigitias. uisi forte inlinnus,
iie ijiiis landia Serm. io, iii Cant. Denique apud (iriuios
ei liuc cuin liceuiia, dormiat, .-ub poena excomiuuni B. Stei.hani abbatis Obazinensis discipulos (Tom.W
cilionis velal iii KegiilaCano«icoriini.c;ip. 15. S. Ko- Misc. Baluz.) , ( illud quod po.->t vigilias iiilervalliuu
Jiiualdus iisque adeo nosl nocHmi.is vigiliiis somnuui icstabil. iiua .|iiieti aut soiuno dep::t:i!Mi.ir scd
 ,
: ,,

4,7 REGULA COMMHMATA. CAP. V!ir. i{8

uectiliarilius orali.mibiis
' • .I • i_„-. _ •
aiil
•..- »!..., „ r
operibus iDanuum in- A ^' sic (leiiiceps nd lora conslilula acoedant , diiirniiiu
/^<-.^l»i..«: 1.,^. .,,,.„ .,r(:„:...,, l„ „.,,.: ..i:,. „.:„
. .

bci viebai, » iil legilur in ejiis Viia, n. 7. expletiiri lioneste nllicium. In capiliilis etiain mc»-
Isiud aulem monacbis, ul vi-
iiisliiulum aiUicjiiis nachorum Sangalleiisium aniio 817 editis prirscribi-
dimus liaclenus, invlolabile 254 il>H»Iici ex causa liir (Ci p.51), j ut intervallum p'i.st niatutinos , et
coiiiinendal Joannes Cassiaims: l^ ne iv.irifiCiilionein ante priinam hiemis vel .TStaiis tempore eo protele-
nostram nociurnis oralionibus acqnisiiam iiividus lur spalio, (|iio se fraires aple parare el coiiven eo'
hostis illusione somni conlaminei; 2" iie somuus ille ler oraniio al aria circiiire possint, ut clai a luce vel
inertiam in mi>naclio parluriai, ac per loium d em ortosole, exeiintes a prinia, vei leciioni vacenl , vel
vigorem ejiis obiundai, cordis pingiiedinein exhaii- iiijunctam sibi obedientiam sulieani. > In aniiqiio or-
riat, el debilem reddai esim adversiis insidias inimici. dii:e conversatioiiis monastic;e. ut « ex hac matiitina

Adde quod ail Smaragdus < Scriplum est in leciido

: laude siimmum etprsecipimm (iat sleiitium irioraiido
nieo! 'juarsivi quem diligit anima mea; qnaesivi et legendo. > Concoidia Dunstani, cap. 2, a caiendis
eum et non inveni eiim : non enim in lectulo carna- Octobris ad Paschn niatutinis laiidibus ad lucis cre-
lium voluptaiiim diiectiis Chrisius invenilur, sed in piisculum per^olvendis primam siiie iillo vacuo in-
laboribus sanciis, excubiis sacris et orationibiis in- tervallo suiijicit et cap. 5 decernit, ut a Pascha tota
;

veniiur crebris : nou in sonini torpore , sed iii vi- a-siaie, finiiis manitinis , < egredi.-nies ecrlesi.i fra-
giliarum oralione, ei orationis inveniiur compuii- ires calcent se, lavent, perat c sque jn ecclesia iribus
ciione.» Et illiid Fetri Damiani (Opusc. 15, cap. 17) oraiionibus, sedentes iii claustro vacent leclioiii us-
< Absit lunc iios sopori vel ignavice cedere qua vide qiie dum primje signum auditiim liierit t quamvis :

iicet hora constat Kedemptorem nosirum (iesirucio ^ si nondum dies illuxerit. de licentia prioris lecluiu
ni/\rlic iinnari/1
raortis ciiT<r.A v icco
imperio surrexisse, nn si
ne limp dormiamus,
ci tunc rlnrminmiic ^ rAi\nlprA iiorniittit Statiila
repetere permittat. fttntiila ati.iin T onfrinr^i o /•olzi.i
eliam Lanfranci a caleii-
quando onente sole corporeo etiam interior nosler dis Novembris ad Pascha matulinis landibus et sub-
humu lucein debel inocciduaui exspeciare, quod ab- sequenlibus SS. coinmemorationilius primam subji-
sil,iirisio nobis videatur illa con|.Tuere Z>iscjpu/t : ciuiit, sic ut clarescente (lie omnia liniantur; si veio
ejui nocte veiterunt, et nobis donnienlibus fnrali sunl quid noctis superfuerit, niillus, praetcr sanguine nii-
eum. > . nutos, ad lectiim revertatur sed sicut priiiio inier-
;

tamen ex priscis monachis, quam-

rSon deliierunt vallo vigilias inter et niatminas laudes iia se gerant.
vis pauci, qui post nocturnum oflicium soinno indui- Eadem forle disciplina vigebat apud Cluniacenses
gere permiserunl, puta S. bidorum in Regul* cap. 6, qiiorum aFiiiqiiae Consiieludiiies da tempore liicmis
et iMagisirum item Uegii^ce cap. 4i. Idque usu re- apud Udalricuin ita habeiit (Lib. ), cap. 41) < In :

ceptuiii fuisse circa linem sieculi sexii in Reomensi privaiis diebus, el si niillae fiaiii ociav;e, postquain
S. Joaniiis monasterio colligimus ex libro de Trans- semel siiri;imus non redimiis adlecla. » Deniiiue H-
,

latione tl miraculi.s ejns, n. i ; sed et S. Galli ab- ber Usiiiim (^i^terciensium decernit (Cap. 74) liieme,
batis disciiiulos posl tubbrem manttinnlis ojfiCii quie- ut I si forie post malutii:as dies nondum claruenl
scendi yratia lecios revisisse aucijr esi Wallridus in accenso liimine a frairibiis, (iai iiiiervallum et fra- ;

Vita S. Gaili cap. iti { Swc. ii ). Simili;er S. Gere- iies qui voluerint sedeant in claustro sed non lc- ,

niarus abbas FiaviaCf ii-is coinpleio vjficio reieriens gant : » ceslale vero (Cap. 8i) < post inatutinas di-
in dormitorium in straiu sno collocare se consueverat, caoilandes pro defunciis ijiiihus dict's, et fncto in-
,

ni liabenl ejus acia n. 14. Ideiii viguisse in Longo- tervallo sicul feslis diebus calcent se diuriialibus.
,

ret;co inona.-terio discinius ex Visone tiaronii, n. 7, C et siiniani culiellos, ([uod ei facianl quotie» calceani
sacculo 11 Beiied. in l'auli;iceiisi sanctiiiionialium
; se diurnalibiis consuete deinde asjieisi inpia , ei
;

ex Vita S. Ausir. beiia , n. 15, sac. m, \>mi. i; in facta oraiione scciiiidinn lempus dic;int priinam. i
,

Lindisrarnen-i ex(>arniine Ltliilvulli monachicap.lO, Ecoiitra amem Hegiila B. Aelredi ad virgmes a ca-
!21,22; in monasterio S. Corbiniani ex ejiis Vita lendis iNovembris ad caimt qiiadragesima; matutinas
auctoie Aribone n. 5, denique in Sues^ioiieiisi D. M. laudes cum hora; primce Injmuis conseiiuenier persol-
Parthenone abis in ecclesia vigiliis et oiationibus vend:is ulbescenle aurora, piaeseriliii (Cap. 14 ci 15); a
insistentibus, niia^ posi nociurniim oincium donuiie P;isclia vero :id [ira;dicias calendas, maii.linis exple-
periiiuiebadtur ex Yiia S. Drausii episc, n. 17, apud t:s iisque ad plenum solis oriiiin, oralionibus vaceiil
Rolland., 5 Mariii. Sed lia-c n.eraj indulgeuliai, et et psalmis, ei tunc dicatur prima.
prifiier He^uiam S. Benedicti, quse nullum post vj- l^eqne lamen inficias iboaliam fuisse nonnull riii!i
gilias soniiium ccncedit. consueludiiiemet praxiin. Inter alios magisler aesiaie
Deiemporequodlaiidesinleretprimam inlercipitiir, natulinas laiides una cum 256
vigiliis jiii.gi jussii,
aliqua posset esse difticult;is nam S. Pater nulliim : »11 lis celebratis, qui vellenl ad primam iisqne pausa-

lunc delinivit exercitium. liein de dominicis diebus, reiit. Statula Lanlranci a caleiitlis octohris usque aii
in quibus m;ilurius ad vigilias mDnachos surgere calend.is novenbiis dectrnuiU (C. i, § i), ui « pii
jiissit,laudesque vigiliis iinmediate subjungit; nuiii vatis diebus post niatuiinas reverlanlur ad lecios
privatis di. bus saliem brevi illo spalio, ijuod est suos. ) Idemque tola a;siaie iisu recepiuin fiiisse pa-
inter laudes et primam, ac diebus doiniuicis post tet ex eo quod indulgent ut t dicbiis l{0|jalioiiuii: ,
,

nocluinum o(hciuni ex mente S. Benedicti lectum dirtis matiitinis pro deluuclis, fraiies ad le.tosie-
revisere possimus. «leanl, et qui voliint plus solito dormiant. » Frgo so-
Sed cum tx raliones et caosae propier quas ,
lebant tesiaie dorniire; nain hieine id prohibi timsii-
somno post vigilias interdixere Paires nosiri pra vidinius. Idein reperinius etiamapud Lidalricum
iidversuseum qui post laudes cajii posset, mili- iii aniiquis Cluniac. Consu, liidinihiis (Lib. i. cap. 'i'1),

tare constci ; a;quaiiier utroque lemiore prohi- in quibus i eni de Rogatioiiibiis slatuium icgiiur,
bitum esse asserendiim e.-.t. Li sane cuiii matii- et insuper, ut per octavas S. Mai liiii, iN;itivitatis I)o-
linae laiides ad solani aiiioram celebrari d.-beant, mini el Kpipliania; dormiatur qiio lone respexii
:

255 "^'^ minus h..ra diinidiaia ab^olvi qiieanl, S. Bemaidtis cum Hobetto iiepoli qui ad Cium.t- .

lain liieve a (iiiilis laudibus ad |

riinain (qux-orlo censes transierai, exprobrans ait (Episi. 1) « Jm?- :

jain sole incipiiur) spaliiim inlercediL , iii vix dor- cunis iiunc, piojeelis arinis, ca()is m;itiilinossomnos,
iiiii ndi locuin repcnas. (Juapropier b. Bcnedicius cum ilia hoia t>luislus lesiiirexeni. »

abbasAnianensis (In ejuiVitaji. 5ti) « lenipoie siqiii- Veriim pr;eterituam qiiodhoc speci;ile fiiit illiscori-
dcni a:blaiis posl expidum niaiuiiiioium oHiciuiii , gregaiiombus idijiie |iro a slate laiitiim ai(|ue, nt
,

mox egrediaii ecclesia proplcr siininolcnliam jussil, plurimum, ad Iibiiiiiii; iiianif. blum esi a ctiniiiiuni .it
.'.eseque calceanles lolis, faciebus ud ccclesiam coii- lioc rcgiila dispcnsatuinbiisse; quaiii tiispensaiiuiieiii
cilc rede.ini, eijuMa pra:faiuiii oidinem (Quem scili- laincii niimeroso psaiinorum deciirsii , qiios pr.c-
cet ante vigilias instiiiierat , cap.o\) altaria cum re- scripto a S. Bcnedicto ollicin adiicieb.ini, saiis com-
vcreniia circumeant, sanctijqucso uquis perfundant. pcnsabant.
 »,

<ll) p. BENi:i>i(:ii ilQ

l>e (InuiiiKCJS (11. 1 iis ninjor videltn' liiiricilins. Ui. A < Cwm anrora rf/ri clnrcsceret. r\ niona lii ni;i!i;liiias

liUiil enisii iiiatiuiiis siirgeie , »-l nialiiiinas iaiides psalleient, ct Dimii una voce iandareni, veiilniii
niir.i

cuin vigiliis iiiio leiinre decinrere, nisi ui posle;! tc-— esi ad liliim ps;iiiiiiim appc latnr Uens, Deus meus,
qiii

si> cor|.ioriliiis aii(|tia concedaiur requie^? Adile »|nod ad tr' de luce viqilo, > eic, ipii psalmiis ad soias do-
veleres nionaciii , lesle, Ca-siano , quos iii niuliis iiiinici diei landes, aiit in fi^siis 12 lectoniini diciuir.

S. Benedicliis :r'miil iliisesl , sabbalo post iiocnirnaj At niiiil lucu eiiliiis banciii rein proferripo e>l, quaiii
vifilias duabus circiter lioris (lormireni; el ex Ilegu- lociis ex Viti S. Adoiiis ex abbate episcopi Vien-

ia Cauli el biepliani (Lib. i, cap. 8), < maue dicia nensis, qiiam e\ antiquo bieviario Vieiinensi cdidit
(.riina nullus se in iecio reciibitet, exceplo ditt domi- iiosier Mahillonius, cujnsin n. 8 hsec leguntur (Sfr-c.
nico ani feslis diebits, in (|uibus vigiliariiiii l.iliore. ct IV Bei)ed., part. u) < Temporius fralres ad vigiiias
:

praiteriii di.i solilo aniplius f.iiig:iti paiiliiliiin posi noctnrnas siirgere conipeilebat, iibi el ipse solilo
priiiiain qui ex vobis voluerini ineinbra ptnia ii iii pr:e ens lectiones el responsnr.a protraliendo decan-
ieclui]S,quodnon omiii tempore idipsnm, sed laniuui tari faciebal, quousque diei luce appropinquante
;i'slivis inensibus iiceat. > Ilis accedil siillragiinn maiutinac laudes agerentar. > Eodein modo Venera-
S. Hildegardis, qu;« ilia S. Regii!:je verba comnioii- bi is Bfiiediclus alibas Clusensis monasirrii, ul scii-
lans Dalatenediclione incipianl milutims, sic loqui-
: bit Vuilblmus, ejiis discipiiliis, in ejus Vil;i, cap. 5,

iiir: < Hic interv;ilium ad inediiatinnein oralionnm I (ibservabal leciiones lerminandn, processimiesqne
6cu leciionmn non osiendil nec in his diebus IVa- ;
proiraliendo, ui ad diem usque di.innm opiis proce-
ires, liniiis m;iluliiiis ad quiescenduin ad le 'los le-
,
deret, ne qiiid po^i matulinas ad leciuin reverlfiili-
dire pioliibet; sed si lcmpiis perniisent iii nt ma- , r> biis invila liostis fraus siibriperel, q ;od castiialis

iiiriiis surrrxerint, (jiiia in prolixitaie nocinrni el flitscnios suaveo'eiites adurerei, el iia sideinne gaii-

divini servitii latigaii snn!, in ar, iiriiim eoruin uiad diuin f(«daiido a ^acra coniinunione alsterreret, »
lecK)!. redeant sileiner poiiit. » llis omnibus ;!ccedit 253 Jo*iiiiis i>'onaclii egre-
Nihilo lameiimiiius, ciiin e«dem ro omnilnis pa- i
ginin tesliinoiiium iii Viia S. Oilonis lib. i, n. 10 :

riler diebus valeant laiiones, quas-upia adduxiinus, t Ecce eiiim sunt evoluli liaud piiisqnam .'ex nnni,
dnminicos dies sub eadeiii lege comi.reiiensos esse, duin aiite ejus corpns (.leinpe S. Mariini) vigili nn n
iiec i.i iis somno pnst vigiiias indulgendnrn es-e ex cxcubia- diveisus ordo cco.le-i.e celeiirarei ; conligii
tiienleS. P. lieiie(Jic;i assereiidum est. Hiiic anon (
ni ipse ibidem iniere>set. Verum quia eju-dem o:li-

o coni ilii Aqiiisgranensis, <utiiul!o nnqnam leni- cii antipiion;»', uli omnibiis patel, breves siiiii, (t

pore post vigiii.is causa donnie d; , i.isi conligcril ejiis te.nporis longiores nncles, vo'eiite^ oTiinmal
eos anle innam coiisiiailam snrgfre, ad leclos re- luce.n usque proiendere, nnaniqiiamqurf antiplioiiani
«leaiii su is ; > iiaMatipie Cioweius [Lib. ii A>Hi([. pcr siiiguios psalmoruin versns repelendo canebaut,
Fuld., cap. It)) Lndovicuin l'iuin iiuperatiirem apnd etc. II.ec oninia coidirmaiit ant qu;» Cousueuiiiiiies
Gre^oriuin [iap:iin obliiiuis^e inonaciiis iii civiiati- Gerinani;e mss. in qnii)us n. 24 decerniujr ul in
(tns, el malriculardxis ecclesiariiin lo( is c nsisienii- cifiiia Doniini, < noclnrni iia temperenuir, nt in le-

Inis, qni cum ni.igno labore ct s udio divinn n servi- nebris comple;inlur » e.t quo coiligas alio le npo e
:

lium toto anni lempire perngunt o^t vigilia^ ajsti- , [

noii coinpleuis in lenebris, .'ed ad Incein usipie pro-
va)iuin257 nnciiumalque iii (esiis I_leclioiiuiii >oin- diictos liiisse, alioquin friislra diceieuir, iil nocti rni
110relicere orpiis. Foriosi id ex Kegiila licuissei, a
.
in leiiebris compiercntur. Et liber i S'Miin Cister-

suinmo poniirice dispensalionem reqnirere haiidiiii:!- C cieiisiuin, cap. 68, « solei sacrisla, cum se videril leiii
<|uaui iieces-e tui^sel. Qu;ipropier ipiod S. Heiedic poiius quain (!ebiier:ii surrexisse, caiitoiem signo
lu^ iioniinicisdi bus noi tnrms vigiliis sine ulio in- prx'moiiere nt duodecimam lectioneni f;iciat prob n-
lerva lo jungit inaiulinos, noii sic capieiidinn est , gare ; el tunc qui eani iegeril. non caui linial iisque
i,ua-i l.iudes accelerare voluisset, et con>uetani u\<- ad iiiitiim sacrisl;e vel sonitnm horotogii quare : >

ruin horam inuiare ; sed potins noclurnos ad auro- enim leciio (liiodecima prolong relur non video
niiii nsque prodiixis>e diceiuius ii.iin m.ilntiiii , :
nisi qu;a nonduin solita maluiinorum liora adve*
(pios laudes appeilamus, si inpcr ad anrorani, sive nl nissei.
loipiitiir S. P. Beneiliclus iiicipienle luce ilicendi siml : Nec quod S. P. neiiediclns Dominicis fe-
refert
tiiiile el maluiini dicii snni a voce wa nia, id e>l an- slisipie diebu- lempnnus ad vigilias snrgere praeci-
rora, eo qiiod ad auioram celebrari debe:ii l qnaie : p.ai, el proiixis.simai sint biemis noi te-. Nam prini'»
niideniams iilum S. Ueguiae lextum, qui iricip'eiiie isliiil de matniiii.^ snrgeiido prncceptiiin, Snlas ex
ttice acjendi sunl, cinnnu nlans, h;ec sciiini < In hoc : Hildeinaio le-picit a-staiis nocte^; hieme enim citiiis
locii iiianileslal B. Benedicius cum dicit, ma.uliiv qui soliio n 11 sse surgcndum ass>rit; sed < iia coiisi-
(

111 ipitnie luce uyendi suiit, ipiia omiii tenipoi.', id esl deranilnm esi, impiit [In cap. 1i), iii hiennili lein-
(;iiii (|iiuiiili:iiiis d.ebns i|uaiii iii dominicis cl est s pore, iit ua suiganl juxla iiumeiosiiatem frairiim. et
(1 ehiis m;itiiliiii incipienie Ince agendisuni. > Llt ni pi(ti.xil;ileni iectionnnt, nl incipieitte luce ;ig;intur
docet (ap. 11 idcm ciiin eo eli;im Bernaidus C;t--
;id niaiuliiii. Ei Bernanins CasMnens s (In cai>. i!)
> :

sineii.i-i, cl McohJiis de trai tiua ad c:ij). ilin Si ; < Hoc timeii qnod dicii, doniinicis diebns citinsesse
«|U'ruiii seoteniiaiii conlirniat prixis, (pi iin viderc ^k
surgeiidum, ailinet proprie ad lempus ;cs!iMi:n, iii
esi ajiud aiioiiymiini >aiigerm:iiieiisein ili, principaui
^ quo si ita tardc snrgeretiir, sicnl quaiido urandes
Caidli Magni iiansb.tionein S. Germani Fa;isieiisis suiii iioctes, esset neg igenli magiia, iiec iiiciperen- i

cpiscoiii describeba iii (pi;i, n. 7, rcfert {Soec. iii tnr nuuuiin.e laudes incipienle luce, quia in leclioiii-
,

iiened., piirl, ii) conlracinm (|ueiiidain t nianefaclo — biis Sitnnd;t; viiiiii;»; ;)i)|t.ircre aur.ira leinpoie ve;o :

Ilericis (id e.>t mo achis), juxta inoreni diei dominici hiem;ili silis suflicit ociava siirgere hora, ipiia lunc
mal .iinoriiin ofiicia coiiMiiiimaiiUbiis > ciir;Uuiii 12 leclioncs, cuiii 12 rcsponsoriis, cum psalinodi:i
liiisse; a|Ud Aimoninm iii iib. ii .Mirac. S. Gernnni, 12 ps:ilnior;iin et iriliiis canlicis, cnm liymiio Te
,

cap. 10, iiin Ir.itiibns < niaiutiii ile, orto jam crepu- Deiini l.indaniiis, el Evangelio cnm debila modul;i-
sculo. I'a!-cii;ii.s s;icrosanei;e leslivuaiis oiliciiim ce- tionediclo, maiuiiiix' laiides inciidente luce polcMUiil
iebiaiilibiis, > iNornianni adesse dicnniur apud iiil- ;
i;!cboari. >

<leK.«riiim in Vi'a S. F.ironis, cap. 1 15 (^'(ec. ii) < No- ; Deinile eliamsi media iic.ra cilius solitn snigerelur,
cu! ipiail:im ciini j nn nova uhrora claro suo crepusculo «iini dieitus soiemniinis inajori cniii gr;iviiale el mo-
Gilucidurel, ;ic conciiientes mon;iclii resoiiarenl ec- (liihilioiii! diviniiiii celebreuir ollicinm lacili negol.i ,

< le>iaiii (pioilam vcrsn, Deus miteieilnr ncsiri vl Idliiin i.lnd in ervailuni, licet liieine proiixum, po-
lienvdicitt nubis, > eic, (pii versus diciinr ad inain- icr;int iiiipleie; maxiiiie si considetemus, »piani;('.

liiios hic laiiii-ii lociis non prois;is cvi;icil pro die

: prolix;l;iUS apiid inajoics noslros lecliones canla •

<!oiiiiiiic;i ci;irioiesi ill.-, qni desnmitnr cx liii.

: de i leniiir nam, v. g., S. CLCsarins iii Beguia ad mona-
:

liesuj SS. Uiiloiiensinin, cap. G (iVtv. iv, part. n) : cl;os, (Mp. 20 :id sin.;uias li-ciio.-ics tri.t (clia legi
 ; :

RrXlLA COMMEMATA. CAP. IX, 42?-

A soporem non admitlunl, iil scribebal Sieplian-.is, T.tr-

pijecipit. Simiiiter S. Aurelianns in ordine psal-
unus {rater legat paginas aui tres, aul qua- nacensis ad novilinm P. niiniacensem, (lui Cisler-
lendi <

luor, inquil, quomodo mensura luerit iibri; si mi- ciense inslilutum deserere cogilab;ii.
niile scriptiis aiit majore forma, lernas paginas; si Cseterum neiiiini duriim aliquid nut ansKrum ni-
iiiinor, quaiiior : > quapri«pter ne somnus in lanta mis liis in vigiliis videri dehel, ronsideraiili an i-

lectioniim prolixi ale siibreperet, aliqnid operis de quum veteruin monacliorum fervorein. qui, ul docet
sparia aut de canape, aut aliquis liujiismndi labor Cassianus, snbbiUi ei dominieoc nocie-fere insomnes
259 i'ia'1'""" exerceri , diebiis vero doniinicis fe- agebanl, si forle diias posliemas iioras excipias.
siisve stare prscipil, in llegula, cap. 29, quod ilem in quibiis qnaiicnnque requie corpus reliciebaul
praescrilMinl Regula S. Caesarii ad virgines, cap. 13, quas nec monacho intiulgendas isse censeb;il S. Ar
et Tarnatensis c;ip. 6 ex qiio apparet non adeo : seiiiiis {Tom. I Monum. Eccles Grcccce), dicen^ ei
breves fuisse eorum lectioiies alioquin friisira eo ;
sufficere unam horatn dormire, modo is piKjilis nomen
tempore arreptum essei oiius coniiiiuo dimittendiim. mereatur. Cnjiis rei vesligium al (|iioJ in Clunii-
Et ut de noslris etiam aliquid dicamiis, apud Clunia- censi monasterio 260
"''"i :idverlinius, ubi in die
censes adeo magnje erant hiemali lempore vigilia- naiali SS. Peiri el Faub vigili;e noelurn;e pridie
rum leciiones, ut in una Septuagpsimae hebdomada clara adhuc die incipi biiilur, ec nisi po^^lridie orl>i

iitegriim Geneseos librum in choro percurrerent, jam sole abMilvebaaiiir {Udalr. l. i, c. 41).
tolamque Isaire propheiiam intra sex privalas vigi- A Pasclin autem usque nd suvradictas cnlendas No-
lias, tesle Udalrico ; quo eiiam refeienie discimus
vembris sic temp.retur liora vigiliarum ag^nda : par-
Jrairem qui lectiones terminarct, cum nnam lantuin ;r\--
;;;;,;;«ifo,' V«o yrJr^^V a,
ad necessaria natnrce
ad duas pr.vaias v.gijias Lp.siolam ad Uomanos ieg. ^^^^^, cHsiod.to, nwx mniutini, qui incipien:e luce
locisset, iiicrepatum fuisse .u capitulo, quod lect.o-
arjendi sutU, subsequantnr.
nes bi'eviores fecissei. At quod de S. Joanne Gor-
ziensi scribit Joannes Metlensis omnem iiunc exce- Hiemis lempore oclavam nociis iioram ad surgen-
deret fidcm, nisi id relerret testis oculalus et since- dnm S. Beneilictns assignai; qiiod vero aestaein
riis ; eum scilicei ieclione Da-
< siib uiia quoudam spectal niilluiii tempus lixum delermin;it; sed sic

lecturus assurrexisset, horam lemper;iri iniperat, nt parvissimo custod lo

nielem totuni diim lerliiis
intervallo, mox inripiantiir niaiuiini. Verum ciiiii
eiplevisse. > Ilis omnibus suffiagari videlur Bohe-
riiis iii primo coniu eniario ad cap. 11, sic scribens: breviores siut a siaiis vigiiiae, ncc iiisi breve pra;-
t In niaji ribiis noclibns majores lectiones recilari scrihai iniervalium, in eamdem circiler horam omiii

«^onsueverunl, et psalnii ac responsoria spatiosius lempore iiirid' banl.

decaiilari. > Quanliim vero esse debeat illnd intervanum, S,
Menardus S. Benedictum ad sin-
Pi-aeterea docet Paler non dieil brevissimum lanliim rei|uireiis.
,

gulos psalmos j^gyptiorum monacliorum more ora- Porro in cap. 6 monachorum Sangallensium decer-
lioiies interposiiisse; id quod eiiam decernunt S. Isi- nitur, < ni iiilervallum post nuctnrniim in ;ie>iiv(i

dorus in Hegula 7 S. Kructiiusus cap. 3, et Magi-

;
tempore us(|ue dum psalmi qninque diei possiiulpro-

sier cap. 55. Adde qiiod i?. Paler ps;ilinos cum anii- telelur. > Kl in mss. GerniaMi;!? Consneiudnibus
phouis caniari pra;cipil quod de in^erendis singiilis : ji.28, « ab 0( tavis Pasrh;e usque in caleiidis No-
(salmorum veri^icuiis anliphonis, nt supra vidimns vembris.... matnlini niurluonim ad parvissimum in
iii ecclesia Turoiiensi, lum sine fundamenlo inter- C tervalliim inter noclurnnm ei legulares maiuiinos
|)rei;iri pos>et aliquis. Qiiae cuiii ila se liabeanl, compleanti.r; iii.^i lurie lux prcevenerit. el liinc dif-
neino jimi non vidtt qua laiione eti;iiii iii iiocle pro- fereiidi eriint, usquequo de oninihus sanetis perli-
lixiori vigilias ad aiiroram nsiiue prndiicere posseni; cianiiir. > Ex Heguli ant.-in siiHiceredehel, ut Iralres
;ilioquiii si matnliuas laudes una eum nociiinrw me- ad naliir* necessaria exire possint, lioc est ad pur-
diis adhnc in tenebns persolvissenl, iion sepiies gandum ventrem nbi lioherius in primo coiunienta-
;

rio, t nuta, inqui:, qiiod iniranles doinum nece-sa

-
exemplo prophetie, sed sexies laudem Deo dixis-
sent, ut iioiai iierum Hildemarus ad cap. 11. Uiide riari.m vultiis suos debeni ahsc 'iuiere fiim capuiiis
nec S. Hildegardis absoliiie dieil diebu^ dominicis qiianiiim valenl, nec intrantes dormitnrinm absque
indulium luisse a S. I*. Bei ediciino post nialiitinas capuiiis esse cunveiiil in caiii e, Palres nostii as- m
soinnuin; sed taiunmst lempns permi>icrit, ita ul ma- seriicriinl, el onio servat Pr^vinonstratensium. i
lurius surrexerinl ; quo casu, ut dicil Hildemarus, Denique quare inci(iicnte Iikc matutini agendi
« liinc si dies noii fu rit, debet prior signuin lan- sunt docet Regula ms. incerti :iucioris, qu:ini ex c-
gCiC, utdormiant; > tuncque, ut exislimo, laudes a dice bibliolhecae reginae Sueciae eruii nosier M:.iiil-
iiuciiirnis separabanl: quia non nisi incipiente luce lonius, in cujus cap. 5 li*c legnnlur < M;itiitinormii :

ex Kegiila dicendae s.int. Atque ex diciis hactei.us solemnitas incipientc lnce ceiebramla esi, qiiii ma-
palel (|Uod diebus doniinicis vigilia; prolixiores, et tutina luce radiante Dominus el S;ilv,itor iiusier ab
nocturna synaxis in Uicem usque producia matulinum iiiferis resurrexit.

CAPUT IX.
Quanti psulmi dicendi sint nocturnis horis.

Hiemis lempore, prsemisso » in primis versu ^, j) psalmus nonagesimus quartus cum anliphona ^, aiij

Deus, in adjutorium meum inlende ; Domine, ad adjii- certe dccantandus ^ Inde seiiualur Ambrosiannm f

vandum me 261 /««''"« {Psat. l\\\); in secuitdo deinde sex psalmi cum aiilipboiiis. Qiiibus diclis, di-

ler e dicendum esl : Domine, labia mea aperies, etos cto versu, benedicat abbas. El sedentibus omnilms
meum annuniiabit taiulem it^am {Psat. i). Cni sub- in scamnis, legantur vicissim a fralribus ;n cndice

jungendiis esi ie:lius psaliuiis, et Gtoria. Post hunc, siipcr anaiogium ires lectiones, inler qur.s et tria le-

" OxoM. Flor.. hiemii tempore sttprascripto. <=

Al., Irrtio; al. tertium.
Oxoii., In primis Vi'rsnm. in serundinn dict^ndiim
*• '1
O\oii. ciim sepiem iiiss. ad.iil v nite exsntiemut.
omissis psalmi i.xix verliis. F!or., in primis vcrsiis, e Cass. , decantundo. Iladi. , ind.rcclum d.can-
id est, Dens, in udjutorium, elc, cum qldrin. In niiil- tandiis-
lis deest Domine, ad adjurandum me 'cstlnn. '
S..bin nioii., .['niros.aii-i .'fj/»).;;*
i'2Ti S. I'. ItKNEDtCTI m
sijonsoria canianlur ^. Dno responsoria sitie Gloria A tiories eanim «iu.tp a nominr.lissirnis doclorihus or-

dicuniiir ^ : post terliam vero ieciionenri, qiii canlat lJ)0<loxis ei c;i!holifi.; Pairibiis ^ factaj sunt. post

liicat G/ona e. Quam dum incipil canlor dicere, niox Jias vero tres Jeciiones cuin re-ponsnriis ?uis, se-
omnes de sedililms suis surganl ob iionorem et re- qiianiur re^iqni « sex psalmi eum alleluia ' ca-
,-ereiiliam saiictae Trinilalis. nendi. Post bos li-ciio apostoli sequatur ex k coroo
Codices aiitem Ifganiur in vigiliis tam Veteris Te- recilatida, ei ver>Jis, el siipplicalio iitani.-ei», id esi,

staineiili quam Novidivinseaucloriiatis ,sedeiex,iosi- Kyrie eleinon : el sic riuianiur vigiliae nocuirii;e.

^ Al., caulenlur; in Oxon. dcest. Germ. ms. Ebrnl., Faron Vict. ms., sed omisso ,

^ Hiee verba. duo responsoria sine gloria dicanlur, Palribus. Comp., a nominalissimis dcctorum orlho-
desunt in multis rnss. doxis Patribus.
• Al., gloriam. « Oxon., Qui.
'^
Oxon., a nominaliii doclorum, el orlhodoxis, ca- f
Kbrul., cum albis.
tholicis^jue l'air\hus. FUir., a nominatis, et ortho- = Oxon., inde.
doxis, caiholicisqiie Palribus. Cass., a nominatissimis, •»
Vict. Mis., et Utania.
el onhodoxis calholicisque Patribus. Ita eliain S-

COMMENTARIUS.
Hiemis lempore Tpropmisso in primis iwrsn Dsus, in B jestatem et solemniiatem, vel ob menioriam tern»
adjutorium, elc.] H c est versiculiis ille a prisfis mo- illius oralionis, qiiam in liorto lerlio Clirisius ora-

nacbis adeo celebraius, queiii ad universa qnae ag- vii ; vel ad exciiatidiim pietatis affertum, orationis-
grediebaniiir opera nsurpaba^it, cnjus vim ei eKica- que vehemeniiam et perseveranliam vel ad liono- ;

ciam describit Cassianus collal. 1;>, cap. 10. iiiinc rem SS. Trinitalis , ei imilati.inem coblcsiis iilius
S. P. BenediCtus ad omii a divini cursiis (ifiicia pr;fi- trisagii, qiio Deum irinuii et nircum coelites ado-
niitii prinius insiiiuit; qiiem ritum ab eo acccptiim rant: qna; omnia proseqiiitur Haefti-nus lil). vii,
fiise
poiitilicia aiictoritaie postea firmavii, atq-i!' ab uiii- tract. 6, disq, 2; vel eliain propter necessilalem
\ersali Ecclesia recipi ciiiavii S. Cregorius MaziMis, divini aiixtlii ad laiides Deo debite concinen las ; vel
;il docent Pamclius aiiiici. 15 in Cypr. lib. de Orat. taudem ad demons'randuin qnain sricio labia si-
Domiiiica, ei Poty.lorns 2S2de In- Virgil. Iib. vi leiiiio clainbTe d- beamus, quac non nisi posl irinain

veiii. rerum, c. '1, (;iianquain ritns Imjiis anctorem divini nnminis invocalidi.ein, jdqne ad laudanduni
Dimasum suasu S. nieronyiiii faiial iNavarrus de Deum apeiiri necesie sit.

Orat. c, o, n. 64. Sed epis^ola illa S. Hieronymt, Porro huiic versum proiuiiitiando, digito signnm
unde id Oesuii'it, quoe io:ii. I C^nicil. iiaiieiurj ul criicis in os binnamus, ut ead^ni apeiiaiur clavi,
loninienliiia el adulleiina j ir- exploiiitur. qia pridie obsetaliiin luerat. Narrat enim Ueleius
iliiiic versiciiliiin, queni ad impiofandum diviniim {in explic. divini offic. cap. 2i) primis Ecclesia? lem-
auxiiiuin adliibere soleinus,S. Benediciiis
tnerito poribus sacerdotes crucis signciil-<> sese muniisse,
nocturnis vigiliis praemiiii voluii, quia lioc polissi- vocem conipriinemes ad tempus usque matutinum^
nium lenipore
IIUIII ...... .«...w cacoiJaenionum
^.N^.v. variis „ _ infesialionibus
- quo
^..^ in laudem
... ..... prorumpebant
Dei j.. .^. ,, nnde
-: Honorius
:

agiiati, opns babemiis. « Cnin eiiiin

iilo pr;e>ertiin Ci Augustodiinensis (Gemm. animoe lib. u, cap. 1) i si
insonuerit S!giiuiii spiritaiis lub* ad oralionem vc gna, 283 i>>(!<>iU niiliiibus per lubas dantur, Chri-

cans. iiivisibiliter conveniuut inimici. El aliiqnidem siiaiiis ^igiia cmip nis danlnr, qui quasi mililes con-

jiim expeirecii luennius, uos ul iterum decumlia- veniente^ iinperatorem saluiant, Oniii per versuni
iriu> leciulo borianiur Exspecia, inquiun!, diim
: Domine, labia tnca aperies laiides ChriMi incboanl.
complcaniur principales hymni, sicqiie demum pro- Dum eiiiin in nocie dorniiium euiit, sigoaculo crucis
liciicciis. Alii cuin ad oralioneni asj.islere coeperi- i^uasi sigillo se muniiini, qu;e nuiic ayeriunt, dum
mus, nos in somnum praecipitant. Alii suadent ul in ora iii nocte claiisa ad laudeni Dei solvnnt. »
rn iesia colioq iainur. Alii praeter con--iie:udinein Cui iubjungendus est lerliub psnlmus et gl(ria.]\lanc
vcnirtin iiumodice slimulanl. Alii meiitem nostram eiiam psalmuin nocliirnis praemiiti voJuit S. Benedi-
in inrpes cogii;iiione5 pertrabuni. Alii siiper parie- ctiis, Vrl (juia t/e soniui sunectione dicit ul aiunl ,

icin recliiiart; iios ul debiles adinonent; nonnun- ilildemariia et Duiaiidiis, vel quia de resurrectione
t)iiam ciiaiii osciiare imiiiodice lacium. iNonnuili ri- Domini agens, diim iilom a^dit uionacijus, pervigi-
sum nohis niovenl, ut per liuiic ad in lignationcni lem se el devotuni ad vigilias cus odii ui doceiit ,

loiitia iios Ui us provocetur. Alii per suniinatn desi- Bcrti. Cass. ei Turrecreniaia, vel quia per illiini
iliaiii Je» inare nos in versuuni pronuniialione ini- 1 contra adversantes d;«mones, niundimi vidHJicei et
(lelluiit. Alii con ra psalmodiain protrabcre voiiipla- c rnem, divinuin invocalur aiixirmm, » ut ;;dlitidcm
lis causa borianiur. ;\iinnuiiiiuam vero ori et am as- Bernardiis. Ipsuiu etion praiiiiilli voluil, ni negligen-
Mdeiiies iiosir'», ila illud (laudu;it, ul vix apenri lioiihus tempiis siioccuiremii ad invilaioriiim, sicnli
|'0>se vidKaiiir (.S. Joaii. C/ »»., grad. 18j. >
D ad laiides psalnium lxvi praemisit.ulonines occurrant
In secundo ter dicendum est : Domine, labia mea ad quinqu;igeviiniini.
aperies, etc. ]
Qiiia. ut dicil S. Augustinus (Lib. ii El gioriu.] Qii;i; neiiio psalmo leriio, in qito
cuntra dnas episl. Petng. cap. 8), nemo polesl //?«- a^itiir deCbrisli resurreciione, subjiingitur, qiiia iii
dare Deum, nisi Deus aperiat labin. Seii cuin oiaiio ea Uei glorias[ieeialiler p.r;edicalur, inqiiil tieinardiis
plus cordis sil quam labioruiii, ctir labia el uon Cassinensis.Porro circa buncglorilicalioiiisbymaiim
cnda p liiiiiis ap'iiri? Respoiidet Joannes Bona tria snnt obsnivaiid;i 1° :i qin» sit compositiis
: ;

(De divin. Psalm. cap. 16, § 4) labiorum ustim non -1° quis illiiis pronunliandi iiiodus; 5* quis illius
esse tanlum ad eloquium, sed etiain ad osculum : usns.
II ide • Ecclesia. dnm dicil, Domine, labia mca ape- Quod speclal ad priinum, « Illud certissinuim ost,
ries, iion taiii pelere videliir diviniim auxilium ad liymnum glorilicalionis ab apostolis composilum, a
iauiles cjus digiie aniiunliandas, quaai niysiicam Palribns Nica:-iiis auctnni, al» universa Ecclesia r(|-
tabiorum piirilicalioneni ad taslissinium dilccti ceptuni, onmi rcverenlia cantandum esse, » iiiqnit
usculuin recipiendum. » caidinalis Boiia (De div. Psalm. cnp. 16, §6). Nana-
llluiu aiiieni vcrsiciilum ter rcpeti S. Benediclus vitergo ad nos aposlolica iradilione; alque errave-
uijliuiil, jdqiie vcl ob inajorein noclinni ollicii ina- runl qiii ex Tlicoilorclo I. ii Hisl. Ecdes., cap. 21;
 ;

4ii; REGUI.A COMilF.NT.\TA. C\P. IX 420

Sfzonicno lib. Tiipnriiln lib. iv, cnp.

i:i, cnp. i9; (/)« Divin. rsahn. cnp. IC^, § .'i) n Nic;Tno concilin
55; clarius ex iNinephoro \\h. i\, cap. 2i, Khviantiin adiliiiim Siiut rriit in principio, ei nnnc, ct semper,
mnnachnm Anlidcbciniin liiijiis liymni racinnl ancto- et yacnla snculorum, Amen ; quod eliam vidiuiiis
iii

rem, Ciim ciiiiii cntholici iiiiper;Mile Conslnnlio Pa- staliitnm iii cnncibo Vasinncns:. El taiiien in Vsia S.
Ireni cnm Filio paii 2:1 ria celebrarent, et Ariniii Eiige'ii;e, in Liiiirp;ia S. Jo in.Cliry-os!. et apiid Joan-
Palre inreri..rem osten-
aiiibiguis Inculionitins Filinin nem .Moscliiim in rralos[iiriiali c 119, snla hrec ha-
dere conarentnr; FIavianns,ut aiiint isti coacla , beiur clansula JSunc, el sempe.r, et in swcula sacnlo"
:

monachonim caterva prmus onininm clara voce ,

rnm, .\men ; ([iiain sulam ap-id (irpccis iii iisu Inis^e
cantavii Glorifi Pntri, e.t Fiiio, et Spiriliii sancio. SimI aiictor est \Y:ilfridus cip. 25. Quiilam eliam Iktc
hiiiic hymitum Flnviiuio antiqniorem eviiiciiiii SS. verlia tniitum addebani: In sa^culasirculcrum, Amen,
Alhana-ii 'l B:tsilii auctoritale^^. S. Alli:tnasiiis iii iit vidpre est in coiic. TnJel. 'v.
lib. ile Virg. : c Ciim Mirrexeiis a ine^isa, i;M|iiii, 235 Nuiicde iisn linjiis veisicnli ^ititpiid rnfe- i

riirsum srruias agiMnio ii^r ilic:is : Misericors el w:se- re iliMi. Iii fine cuiiisq^ie psalmi a noiii> decantari
'(iior Dvinitun e^cain dedit limcntibm se : Glcria Palri, S:rlel, hniicijiieriliim S. llieKtnyniO qnid;im perperaiii
et Filio, el Spiriiui saf^cio; riirsiniiqiie post peraclam ascrihuiil. ciim illa epistnla, iinde id dcdiiciini, laii-
(ilorilicaiionein preres tnas absulves. > S. Basilius qiiam falsa ab cnidiiis viris iiierilo explod;iiur :

ViM'ii in liliro <1e S|iirllu sanrto, capn. 7 « Qna- : nain in ea dicitnr iia cani in Oriei.te, qimd lalsuiii
propierglorilii-ationis hyMinum Pairi simul ciiiii Kilo esse convincit i>.>.ul Ca.^siani lesiiiiioniiim {Lib. ii,
nlferimiis ; >eii nDime h;ec
lioc nnhis suflicil . (;!m(| cnp. 8) : « llii I aiiieiii qiindiii liac jirnvincia (.M;issi-
Palrnm Idein docelcap. iT ol 29 ejiis-
^it triidilio? » lieiisi) i'anlaiiti^ iii claiisnl;i psalmi
vidiiuus, ut uno
dein libri, ubi agit de ti a.lil ('luhus ap;>stiilic s. Ii|iis- omiips astanles cnncinanl uin clamore, Gloria Pniri, (

dfiii qiioiiiie liymui fil uianiio in Viia S. Engeni;?, et FiHo, et Spiriiui sancto , niisqnain per oninem
Mib Coin:iiodo iinperaturc floruit
qii:e ( Lt angeli : Orientem auiliviniiis sed cuiii omnium silenlio, ab
;

liansennies liyinnum Deo dicebant ho S(diim in- : eo qiii c;iiuat linilo psalino orati"nem sutcedere. i
lelligeb;iliir, ipiod nonien Je.>u Cliri>ti el Spiritiis AIi(|uaiiilo prolixiores psnlini di\ideb.intiir, iit prreci-
sa.ncii in ip-is lainlibus reson;ihat : Gloriu et lionor pit S. Peindictus, et in cnju libet divisioii s ad-
fiiie

Pairi, el Filio, ei Spiriivi sancto, et nunc, el seniper, dehatnr Gloria Patri ; iil qiind deiernil cnncilium
il in stpcnla sivculoruin. Amen. » Narbonense his verhis {Can. 2) i lii psalleniJis or- :

SS4 Qiia(ropter qiiol Walfridiis in libro de dinibiis per quemqne psalmum Gloria dicalur oiiini-
P«et>iis ecck'S. cap. 25 .isscril a m ii:no Mcxno coii- pntenli Deo, permajnres vero psalmns, pront fucrint
cilio comiiositum fuisse, intelligendum esl de appen- prniixiores. paii-atinnes fi^int, el per (jiiamqii pau- •

dice Sicut erat, etc, qiiam revera eo iii conciliu ad- S;i!inneiii Gloria Trinitaiis Ooinir.o decantetur. >
ditain luisse docet carilinalis Bon:i, iilqnead olisirnen- Aliipiando duo siib una Gloria dicebaiitiir psalmi,
dum sacnlegum os Ai iaiiorum blas[)liein:int um, et ut pr:vscribil Reguhi S. Boiieilicti, sed id fieri prolii-
assereiiliiim fuisse teinpus ciim Filius non erat cnm bel Regnia Magistri cap. 55. Iii Ori nie ii:ic Triiiit^tiis
Palie; id quod testan videlur concilium Va^ense, g orific.iti'>ne aniphonas tantiunmodo terminare so-
seii Vasatense, veriiis Vasio.ien^e i, ii: Gallia paiilo lebant, nt scribii Cas-ianus. Denique in line iihiini
post Mc;eiuim, tempnre Ci>n>lantii iniperaloris, siib rfsponsorii cujuscunque nociurni a S. Benedicio dc-
Juiio papa celebratuin licet ejns caiiones existaiil
, ceriii ur dici. atqiie in respnnsnriis crebrius a Bonia-
cuiii \asioiieii>i ii, siib Leone Magno bac sanctinne nis usiirpari as>eril W;illridus cap, 25. De boc versi-
edita :< Quia nc.n soliiin in sede aposiolica , sed cnlo iraciainm Anrtgogiciim edidit Joaniies Gcrson,
eiiam per tnium Orienlem et lolam Africam vel Ita- quein consule, si Inbet, lom. LI de Ilynino glor :Te.
liam, propler h;eret:cnrum astuiiam, qiia Dei Filiiiin Post liunc psalmus nonagesimus qnartus.] Inv l;itn-
non semper cum Patrt^ fiiisse, sed a teinpore copisse rus appellari s ditiis, qneiii Begula Magistri Hespon-
bl isphemant, iii omnibus chiiisnli^ i'0»t Gloria Patri, soriuin liorlationis, S. rsidnriis in oificii» .Mozarabo
et Filio, el Spiritui saucto, Sicut erat in priiicipio, el Sonnin vncat. lluncin ipsodiv iii olficii exordio ante
niinc,elseinper,tt insKcuUi swculoriun, Amcn dicitur: S. Benedicli lempora recitalum fuisse consiat ex S.
fliuii nos in iiniver-is ecclesns no^iris lioc ila diceri- Alhaiiasio tesianle (Serin. de Deipara) Chr.slianos ad
iliiiii esse deceriiimus. » Qnanquam liuicverba toiuni preciim [irincipinm invi anles iiiviceinetadhoriantes,
Uiiintem addiiilia esse exisiiniet .Men;irdus cnm , ciaiiiare sobtos verba hnjus (isalnii,
iiiiMpiam repererisapmi Gnecos Sicul eratinpnncipio De illius usu iia scribit cardinalis Bona {De Divin.
biisse in usn. Sed et Walfndns c;ip. 25 ait Cr:icos Psal. cap. 16, § 8) « Marcus Gazneus Diaconus, qni
:

inm dicere Sicut cral in principio sed lioc modo Et , vivebal anno Dnmini 1.50 proccssionem describil ,

nunc, et semper, et in sxcuta swculorum. Amen. Cbristi fidelium psalmnin V eniie exsuUenius cot)C\-
Modiis illtim e\priiiieiidi variiis fiiil <: iiin;ti[>lex. nenlium, versiculorum psaln.i intercijione di-
ei in
\^' Gloria Pa.ri, et Filio, el Spirilui snr.clo. 2" tx S. qiiamdani iiivitatorii
ceiitiiim alleluia; qu:'- modiilalio
liasil.o lib. de Spir. sanclo cap. 27 Gloria Patri, ct : speciem reprseseiuat. Scribitqiioqiie Amd.irius hunc
FiliOf cum S. Spiritu. 5° Gloria el lionor Patri, ct psalniumsc aiidisseConsiantiiiopoi in ecclesia S. So«
Filio, ei Spiriiui sanclo : qui inodus evprimitur iii phi;e principio missoe celebrari. Solei Ecclesia Rn-
iii
pj
Viia S. Eugeiii;* siipra ciiata, et deceriiitur in coii- liiana invilatnriiim oiniltere iii snlo oliicio Epiptiania?;

c.lio Tobitano !v can. li, bis verbis , « In line :

qui rilus aniiquissimus Cst, teite Alcniiio ei llugone;
psalinnrum non siciil a qiiibiisdam liticusqiie Glona tu 11 quia lotuin officium eside vocaiione genlium, nt
PtHri sed Glo.ia et lionor P,.7?i dicaliir, David pro-
, docelBonaviMiliira, etea verba fiequeiuius iteraniur
nliela dicenie Aljerte Doinino gloriam el tionorem.t
: Veniie odoremus eum; luin quii idein ps;iliiuisin leriio
i'^ Aiiani verbis Apostnli ad su;c h:ereseos pntroci- nociiirno caiilaliir; iiicnir-enienj aiilem essel bis iu
itinm abiilentes, ita elferebaiit : Gloria Patriper Fi- eodem officio eumdein psaliii>.;m reciiari. iNos vero,
linm in Spirilu sancio, ut toiislat ex Theodnreto I. i qi:i ex pr;e.^cri[ilo regul;»'. iiOsir.e iii tertio nocturno
llisl. eccl., c- 2i, iibi L''onlius p^ttriarcha .\nlioche- tria Veteii Tcsiamenio psallimus
c.intica e ip.sa ,

ins, ul dissimiilnrei boere-iiit, cum essei in synaxi, ctiam Apparilinnis die inviiatorium nioi e sidilo de-
li:t-c ejiisdem liynuii verha Glorin Pairi per Fihum in caniamns. » II:icteniisc;tnliiia!iS Boiia. Cnnst;tt lanieii
Spirilu sanclo siibinisse dicciiiil reliqin vero in sw- ; ex .\iiial;(rii Snppleinenio {Anatect. tom. II) omissiim
cula scecnlorum cbue et distinclf. 5" Vigiliiis p:ipa rnisse (diin eli un apinl Benediciinosin Epiplia- 266
epist. I eliani qiinniindam rcpreliendii errorem, qui iiia hunc p aliiium, et in secundo nnciuruo decan-
.subducla iina crmjunctivn syllabi, (lerfectiim SS. Tri- l;it iin.
iiiiaiis vocaliulitin miuuere conahanlur , dicentes Cumanlipliona.] Antiph(mani liic vocnt invitaioriuitl
Gloria Patri el Filio Spiritui sanrto. bnic (isiiliiin ()r;emilii sn^itum, verhi gratia, Regeni
Quod speciat ad ;ippoiidi( em, JoannesBona asscrit confessorum Doininuni venite adoiemus, qiiod .\UKila-'

PATROL. LXVi.
in S. l\ IJENLDll.TI 428

ritis (De Ord. Ant. cap. G9 et 70) vocal iiiviinloriam A f'>r:»s evagationcm
exivit per reverlaliir ad Denm ,

anliphona»! : i;l quoil confinnai Ordo Iioni., in quo per devotam introversionem, > ut loqiiitur caidinalis
fl;i Inlra albns Pasclicc super
vigiljas Pascliie legiiur : ljo:.a(Oe Diiin. Psahu. cnp. iG, § 15).
S cnae dicilur anlipliona : < Surrexil Dominus vere. > \i\ nono auiemcapiluloniiiiiaclioiuni Sangallensiiiiii
Kepeiitur aulem ;iul ex lolo, aul ex paiie ad singulos deceiiiilur « ui v.irsus in unoquoque concursu aliiiis,

psaliiii versiculos; idque a te^fpore S. Cenedicti, ut a'que prolracii;is honeste dicantiir. »

el disiiiicliiis,
£...ribii Ijolieiiiis in secuodo comrDenlario. I Diciiiir auiem clara
et acuta voce, inquil prscfjitu^
Aul cene decantandus.] Parlicuia ant copn'alive cardinalis {Ibid.), ut eo audiio exciteiiiur pigri et re-
pro et liic sinni videtur, qiuisi dicerel cum annplioiia, verluitural cor. Dicitiir noctu anle lecliones, ut qtii
cl certe decunlandus ; i\A\n psalmus isie oninino mo- psallendo lahoravit, sedeal jam cl requiescal, et atl
lose pronuiitiari debelex Kcgtil;i; ca;). 4o, ei semper jeciidnurn doctrinam vi;^i!an!er auiiieiulain eleveiur,
in licclesia niagna cum snlemnitalc liiii decaiii;uiis. iiefi)rtes'deiiii imp irluiia iriepal dormilalio, elc. »
I']xistiniat laiiien iJerniirdus Cassiiiensi-i in direriuin Benedicat abbis. \ Nt.n signo quidem ciucis, intjiiit
esie diceiidiuii sic enim ad luiiic locum scriliit :
: Boherius, se'i veibo beiied ciio.nis. Qiut! anlem siiit
« A:it ccrle decantando. supple iii diri-clum, et sine iila benetliclionis vcrba explicat Smaragdus his ver-
auiiiihoiia, sicut lerlius psaimus ;
quod iii tesliVie ia- bis : « Id fsi post ver.-um a caiitiinie diciiiin , dicat
ciuitl parlibus Gailicanis. » Similiicr iii lelri
in abb:'S Precibus omnium sanciornm suorum mltet et
:

Diiicoiii texfj legiiur : « A ul certe d^-caniando siiie bencdical nos Dominus vel aliqiiam cjusmodi beue- ,

antipluma iu directum. > C<iiiliriii.il Anialarius in dictionem, > Hajc est brevis illa precatio qiiam ab-
.supplenieiilo ad lib. iv de Urfic. diviiiis « liivi;aio- : sidiitiiinem voc;imus, et prjecedit oraiio douiiiica,
rium a!siivisdicbusiiebdomada:il)ns hine modula ione B sequitiirque beiiediclionis pe.itio a ieclore qiiaR om- :

ontipliona; sidel dici. > Li ceiic {'aniiis Aiigusliniis a nia sub benedicl.oiiis nomiiie complecti videiur Ber-
J iiiu observ;il in Bef;iil. cap. 12 parliciila;!i de iiiter-
I naidusCassinensis bunc inlocum sic scribens « N:im :

diim esse negaiivam, iii idem sil decaiitiire ac iioa abb-i':, anlequam leganlur leitioues, dominicam |>r;e-
cantare, sed sim;;iiciler siiie voc;s iiiodulaiioue re- mitlil oralioiieni. Posimodum aliqnam al aii) oratio-
Ciiare. isem pr;emitlit, videiicet: A tinculii peccatorum no-
Inde sequalur Ambrosianum.] bl esl hymiius, fiucm strorum, etc. Lectore vero benediciiciicm posuilanlo
S. Pater Ambrosiiinum iiunciipal, tanqiiam aiiiiuid per iKud, scii cel Jube, domne , bcnedicere, luncdat
vere Ambrosianum, tive divinam, ac ca;Icstc, Uivi benediclioiicm ab'ias. > Qua; qnidem oiniiia niiniila-
iiiluGqiie inspiratum, ui exDinit Siiiar.igdiis, ei pnst lim S. Ifeiieilicius baud exposuii , qiiia ex iisu saiis
euiri Citalus a Beinardo Cassincnsi Peirus L)iac(«nus; nota esse existimavii si lamen tisusfuerit S. Beiie-
;

vel ab Ambrosio prsesuk', bynmoruin inai^islro, ut dicii tcmpore ieciionibus pr:finiliere orationem do-
item exoonit idem Smaragdiis, quia Ijyuiiii a S. iiii' ic;im, qii;iiii Boberius uii et absolulionem pr;eler

Ambro.sii) couipositi ejus tempnrelrequeiiliiis ciiitari Regiike prasscriptum additas esse censuit. Et cerie
cofiperuiit , ut ipe lestaiiir in fine concioiiis de Ba- Cistercienses uiramqiie ornitliinl, ut scribit Joaiines
Sibcis iion iradeiidis baereticis. ['osiremam expiica- de Dii'ioa f-salm. c. 18, %\. Videiiir lamen
Hr.na
li.nem illusirai Amalarius in |ir;«.'falo Supple eiiio i
usus aniiquissimus ad quem iorte resp-xil capi-
iile ,

sic sciibeiis : t (^ertum auiem piohaiur tjuit.iainmoilo iiiium 5 nionacborum Sangalleiisium decerneiis « nt ,

S. iieneilictii-- coiisiielum morem S. Aiiii>ros;i iii dictis sex psalriiis priniis ail noclurnum, geiiua non
tK.iuiullia ccclcsi stici&eiegi-sc, veibi giaii:i, de liy;ii- (] iiidectaiit, sed st:iiiles oreiit. >

iiisijiiijs Aiiilirosiaiins a; pcllii. > El \V;iilriii:!s io Lecior autem benedictioiiem petens dicil inbe, :

lib. de Bebus cccles. {Cap. '16) : < S. Btiiiedicnis donnie, bsnedicere , cii.j':s rilus anti juiiaiem pmbat
byitiiios Ambrosiuiosnoiiiinaiis, \e\ illos v iltinteil.gi Greisenis t mi. H de Criice i-i orat. De btic g8S
quos Ambrosius, vel alius ad imitatiuiniii
coiiiOiit pe!eiid;c bcnediitionis formuh ila scrib i i'elriis
Aiiibrosiaiiorum compositos > umle cirdin;tl!s Buiia : Damia li {Lib. de !)o!ni;i!i> vobiscum, cap. 2) « Lc- :

de Cisieicie'isiiius .•uis loqueiis {De Div n. Psalm ctiirtis maijii,;e hiimiiitntis graiia non a s cerdc te,
cap. 18, §4j, i qiiod D. Beneilictus liymuos Aiiibro- seJ ab co csa sacerdos jussenl, se pos ii ai beiiedici
siano.s vi.cei, iii..iull, hymuos Oinnes ;u) .\mbro^i:<iiiS (lice.is : Ju6e, domne , benediccre. S cerdos autem
accepimus iisdeiiique pror^us «mini lemiiore (]iii!itis til i;uit;e hiiiiiilititis vicem le I ial, non siiiijecto ciii-
et ilii, quortim coialugum inveniet curiosus le;:tor fiuani henediceodi delegal (ifncuiit, non per se;iiei-
apud HaJiiliniii 'hiii^reii.-5e n. > Plura de bym i.s ip iim iieiiedictioiiein tlare i>rae^ufnit, sed prnis ul
habcs apud eumdem Ciirdinalem in lib. del>i\iii. a Deo, (lui esf srjjer oiunia benedictiis, pra;r;'gelur,
Psaim. c;ip. IG, § 9. ox oscit. >

Dt'inde sexpsalmi antiplwn;^.] Gii llelmus Du—

cum inscamnis. ] Nola qi.nm vilern
Seiieiilibus Guni.bus
randus aolij.lioiiiun dui putni {ilutiun.liu. v, cap. 'l) e'i liumiiem esse oraiorii supeliooiileni , qiii
vt^^lit

per rcspeciuiii ad ps.tlniUMi, id cst ant-i psalmum so sedentibiis non superba siilisellia sed snla concedit ,

naiis. Sed proprie anlipliona e.ii caiitus recipiocus, seamna. Ita veleres munaclii sedilibus Inimillimis
a voce Gr;!'c:t«vTi.y'x>v£tv, quod e-t conlra clamare, aul insidentes ad vocdm psaltentis a CaLSs\.\nn dcsciibun-
vicissim ei ex atJvei so 2S7
tispoudere. iNirro « inter ' lur {Lib. n, rap. \'l). Ita eliam de nosiris le;'imsis iii
respoiisor os et a;iiiplionas iioc dilfert, qiiod in re- D lib. ii de Gesiis SS Ri)ionensiiim cap 5. Porro licet
spuusdins .jiuis dicit versiim, in ami;ili()iiis iiutem Pelrus Boiieriiis liunc 1 ;cum exponens dicat in hac
veisibus aLeinant (S. Isid. lib. vi Orig. c. 19) : id expresse Regula non contiueri, niiiii siandum an se-
quod .iliqms ila .^xplicare pussct Ad !«i;:gulos psal- : denduni sit (juando psalmi canuntur, ex bis tnneii
Dioruiii versiis ai.liphonas c.iniaiil, '^wa leveia ila S. Benedicti vcrbis salis apposiie iuiiilit Menardiis,
in u;-u f.-.isse apiid \eiere5 d.icei. eruiliuis vir Jo.>e- iiislituii monachis iuicr psallcndum essestan-
nosiri
phus ihoiii.isius. dum enim jibentur rscJere dnm lcguntur leciio-
: qiii
Aii veio ila iiiielle\ii 'lil emanis? ciim scnbit : iics, priiis steiisse psalleiido necesse esl, quod con-
« primiiiu Graic: coinposuerunt , diiobts
.\htipli(in;is lirmat ex Reg. cap. 6J Concedatur ei post abbaiein :

chDris alieriiiiiiiu ctmcineiiiious , (|uaii duo Cheru- stare et benediccre, ei ex iai>. 63 Sic acceial ad po*- :

bim. . . Aiiiid Lalinos aulcm primii-. ideni B. Aiiibn;- cem,ad commuiiionem, ad psnlmuni imp nendum, in
isiiisaiitiphiitias insliluit, Gra:ci)iii.iie\e>iipla imitatii.s; clioro slaiidun. JN im licct siare noii semper pi o cor-
ex hiiic iii cuuciis occiduis rcgiouibus earuni usiis poiis erectiine, sed pru pr esentia aliqu;iiido snma-
crebiiii. > liir, iit ciim <li ilur suntde liic slantibus nihil tamen ,

Quibusdic:is, dic o versu.] Versus a vt.Tieiido dici- veial h c lu seusu accipii si enim sedissent, natn- :

iur, vel qiiia ab ollicio psalmorum ad leciioiies \e.- rili Iiii|iieiid. ratione dixi.^set Concedatur ei post :

liinus, vcl quia i qti;:iido versum audimus, lacicni ahbuiem sedere, et sic accedanl ad pacem .in choro . .

illico venuius ad aiaro, ul amiiis cogilaiio , i<u.*; sn.eudum, ctc. Ai(]ae Vsiii ruiiveleiuni monachoruui
 :

^29 REGLLA C0M\5ENTATA. CaP. IX. jO

pra^is, quam vldere e«l apiul S. Atlnnasiinn in linro A Hieronymiis Rusucimi monaclinm insliMiens {Epvt.
t!e Viiginiiale : c Media nncie siirL;ii<> , et ps:ilm'S A) : t Nnnqiiara di> nianii oi ocnlis tiii? recodat liber;
liicilij, qnanlum poies slaris;-> aimd S. Joannein disrainr Ps;i!icriiiin :id verbiim.» F.i alihide i^gypiii-i
ClirvS'>sloniiiin (ie Viia ntonar^luiriMn sui Ifmporis m-'.n:irhis l0(]iiens {Epis!. 'i'iL) : t Qiioiidte aluiihil de
iia scribciitein {Homil. \i,inl Ti.uoth.): « Cum aiite Scripiiirisdisciliir.i Etilenim {Iniisnl.cwwu): «So-
Incem callus emiilit vocem, omiies cun revereiiiia lent monachi boc inler ^e iiabereceriaiiien, nt fd res
discusso sopore consiirgnnt. a siio excitati pra!!;ito ; edi-cant S(riptnras,et in (^o p:iieni se es-c ineliores,
adstantqne sacro clioro. proiinns e-iiiansis manibns si plnrfS edidicerinl. » Ei certe s^ecnio iv jn quoiiani

sanclos coniMnunt liyinnos » apiii Cassinnnm, re-

; parlliPiioiie S. Enpraxie r.e sii-;ciiii nisrvinli. respondit
ferentem (Li&. II, fop. I'^) euni (]ui p^aimtss, aliis ahbaiis-a {!n ejusYita Bcll. 15 MaT!.) : < Fi;ia, si vis
auilienlibiis et stdeiiiibn';. p>al!eri't, stando dccnn- bie perma ere, liMe-as liabe? dseere elPsiiiieriiini.»
tasse; iii Ue^nla Magistri {Cap. 47) < Oportel psal-
: S- A!io!lin:tr;s [In ejus Vjf. apudBoU.,0 Jaw..), qu ,;
lontem inunobili crjiore, indinato cai.iie sn^re, tt S;ioeulo V (.biit, in miuiacbam
oonseer;iri desiderans,
laudes Ooniino moderate «aiiere; » ajmd S. Vinceii- pareriles rngnil
unain addncereni fnonac!i;t!n nt
, «
,

lium Ferrerium : € Pii'saiis malMlinis, et faclis ve- cam d.'cerel Psallerium ct legere t (joi « piuici^ ,

iiiis, et incliiiaiionilMis ps;i!leiidt> sia snper pedes

. post di;d)i!s adduxerniit ail eaiM mo:iaci;a>, gj^JiQ
liios, non appodialus. » Tesiainr eiiam Hiheriiis in qure eam doc:!ernp.lPsal!eriiim,el legere ScripliuiiS.»
hinc locnin niona^terio Sidilicensi et Specus;, ubi
iii S. Sabas in mon.-isit^rio Flavian.ie lulmissiis [in cjns
S. Beiiedictiis primo pnRnilenliam e.cit, Irairps iii Vit. n. 4., lom. lU J/o». Eccl. Gra'c.) , i b:--\i iiau-
psaimis omnino iion sedisse, iit se viilisse plnries j> pore Psalier;iiin , reliquasqiie di iicit cae .ol>iac;c re
:. .:. :-/^..i:
: u
in ma::nis Ga:li;8 cunobiis
: :

asserit quanquarn dic;it

:
. . ^^^^ CO' stitutiones. » Amisiasius Persa !iii>!i:hc1i;!s
adveriisse iium psalmi expleninr fralres sedere ; in- {In ejus Vil. n. 11, Boll. 2i Januur.) ad conveisiu-
lerdum fratriim medietaiem in uno ps;dmo setiisse, nem veniens ciiid , m
fratii tradiuis iesitiir, 1 qni

aliam iilternaiim in alin. Qiiod de Snlliicensi Rolie- docnil euin Ii;ieras, siiiinl et pbicitam Dci docirinam,
rins, bocdeCassinensi assentliernardus Cassinensis : simnl cum psalieno. » De noslris paiet ex diciis eap.
« Csijiie liodie, inquit, i:i psalmis canendis nnn se- superiori, et in lib. de Anliquis monacli. iiiiibus
i

deiit fralres in moiite Cas-inensi, licet aliiii viieain c. 6. Sed qnid qnod ab ipsis preshyleris el epi copi-;
se.lentes aliernatim per vices, quod et e^o non vi- exigereiiir nl Psalterium discereiif Cerle S. Gre-
lupero : islud lameii ut pote ni.igis cunsoi.u.ii iniea- gorius {Lib. xii li-'gisl. ep. 6) Rnsticum di;ic umin ,

tioni P. N. Benedicti inagis lando. > electum in episcoiium, eo q lod psalinos igiiorarel,
2£9 inter magna illa Gal!i;ie monasieria, in qni- noluit onlinari, nisi prius diligenler inqiiisiuim e>sei
bns fraires se.lenies in choro vidisse se Boheriiis qu.iiiios |isalmos miiius teneret. Ideni S. do toF
aUirmat, recenseri merilo posset Clnniacense, in ( L?&. IV, pp. 45) Aiidre:v Si!i lasiico iia scribit :

qiio si qiiis « sedere voluerit inter psalnKidiam inlit , « Sednec Jo;innem psalnmrum nesciijm
iiresbyteriim
IJdalricus, observatne sedeat Juxta alium sedeniem, l.r;T\Mimpsiiniis ordinare li;pc eiiim ns minus siii ;

sed ita ut iinus stet, et sedeat alier, el invicem ex- profecliis liabere siudir.m demon-irahat. » Unde
hibere debent occasionem sedendi > i-ivionense 3. ; mir;iri sub l qiiod scribil Wallridu^ Strabis {Lib. de
Benigni ciijiis aniiqiiae Consiieludines mss. camdem Heb. e.cl., cap.to). p-alniodise Jiieniitriier e.xeicen-
ciim L!d:ilrico praiscribimt hoc sohim additii, qnod
, d;e aiitesua lempora u>um rariorem Inisse, < ni dt
iinusp^r diios psitlinos sedeai, cl alier stt^t ; ei Ci- C novissimis pene Romanonim proesulibus, injiiii, et
sterciense in cujus libro Usnuin decernilnr (Cf/p. 68), (|!ii iiec diicenlisainiis nostra lempoia pnecesseraiif,

ul « nec sedeat ali(|uis ex quo incipilur Dtus in ad- q-;asi memaiahile qiiiddam >l sinsubiie scriiialiir,
julorium usqne post bymnuni cl tiinc piicatis ma-, siqni eoruiii pri^viiciis in rebiis eic.inenliorescieler s
iiibus SMjier genu;» sedeani siinul primum psalinmi!, . viiiereiitur. . De Cregorio aiit. ni lertio vcUn in-
.

ei secundum sient, et sii-. perc:irrant Cteieros. > auditiim qiiiddam , et novnm refertur, quod omnes
Bursfeldeiises eliam ad psalmos alternatiin se lent. psalmns memoriler tennerit. »
Mos vero ad omnes htiras dinrnas semper slamus, Ut aiilcm ad propositiim revertamiir , cum onmes
qiiod magis con>onum est inteniioiii S. Benedicii, veteres monachi Psalteriiim ex corde discerent , nt
ul dicii Bernardus Cissinensis. De non sedendo ad hacteiiusdemonslratum esl, etalioqnin rariores illo
opns Dei integrum edidil Petrus Damiani opusculuiu tempore forent codices manu exarati (nam, verbi
o*J; quod, si lubet, consule. gratia, in Centnlen i monasterio, in quo trecenli mi-
Leganlur vicissim a (ratribus m
codice super a7ia- nimnm erant moiiiclii ciim ce:,i!im piieris, r.on nisi
logium tres lectiones. ] Ciim S. P. Beiiedicius lectio- sep em psalleria halieliaiilnr, nicoiista! e< libronsra
nes in coiiice legi prii-cipiai, recie ex hoc loco Ilael- ejiisdum mnnasterii caiaiogo :iiino85l facto) , inani-
tenus infert psalmos sine libro menioriier ex meme feslnm esi psalnms a nosiris ex corde deeantalos
S. legislaiMfis esse cantandos : optime enim disiinxit fiiisse untle eiiam antiiiu.e German ijs Consueuidi-
:

iiiter duos liosce loqnendi modos; lecjantur, et di an- nes mss. pricscrihnnt (.V..i;j. 15!, ut lectori pnividea-
tur. Priori uiitnr S. Pater cmii de psalmis, pcsle- lur ab (iratorii provisore andida, abbaii ah armario, 1

rioi ciim de leclioniiius agit. Et sane id evincit an-

i eo qnod irius psabnos in l/nebiis sine luniine, ac
jy
liqua veleruiii monachorum consutiudo, psalteriiim proiiide s ne libro caniareni.
aliosqiiesaiT.e paginiJBlibros memoriyecommendandi: Leclimies auiem aliairibns vicissim recitari voluit
« Voltiiis renuiitiare sceculo, inquit S. Pachomius S. Reiiedictu.>, « id e-t iier vices, alternatim, velmu-
{In Regui. art. !2(i), . manehil
. . |»aucis diebus foris tiio, id e^t timc isle, ttinc ille nunc hinc, nunc inde, > ;

anle januam, ei docebiiur orationem domimeam. et iiiquit Smaragdns; sive, ut ait Bernardus Lassinen-
psalmos quantos potueriidiscere. » Et alibi (.Iri. 80) sis « alltrnative sibi snccedendo, » ila ut niinquam
« Omnino nulliis erilin monasierio qui non discai lit- liuas uniis ei idem leg;it leciiones, uniJe et ad singiilas
leras, el de Scripturisaliquidteneat, qiiod minimum peiitiir bened;ciio qnani iierare necesse noii e.->set, ,

est, usque »d Novum Tesiamentum et Psalterium. > si unus el idem plnres conseqiienler legere deberet
S. Basilius (/« Animadv. num. \): « Si qnis imcgra lecliones, Elcerle id posudabat summaS. Patrisdis-
corporis valeludine orationes facere, aut psalmos cretio , ne lorle nimiimi laborareni in legendo, ina-
meinoriise mandareneglexerit, excusans excusationes xime cum prolix;ores lunc lemporis e.ssentlectiones,
in peccatis , hic a caiieroriim consortio segregelur, iiec ita faciltt esset legere in codicihns manuscriptis.
Mil hebdomadam un;im jejunet. > S. Ferreolus Vide lib. 11 de Antiquis mon;ictioriim Riiibus cap. 1.
:

« Omnis qui nomen vult moiiachi vindicare, liltcras Siiper analoiium.] Quid .sii analogium desciibilin
ei ignorare non liceal ; qnin eliain psalmos lotos prima expo iiione IJohiTius his verbis : « Vocaiur hic
memonter leiieat; neque se quacunqiie CKCusaliono analog.nm lociis :;is s;ipra cliorum , ubi stanl libri :,

defeiidat quorainus saiicio hoc stndio c.iiiiatur. » S. saiiciie pi\edicaii.)iiis, ui smii legeudarii , sive leclio-
 ,

47.1 S. P. BENEDICTI 4o2

iiarii,qui conllnent sermones SS. doclorum. » A',iie A. men in eorum libris inventus est error; el ideo dixit
onmiiio si nominis 271
elymon 31160(1.111^15: «v* a nominatissimis , ac si diceret, illoruin doctorum
GroecesMJSM.viLaline, et Ih-jn; secmo dicilui- unile ; legant expositiones quorum in libris non invenitur
fliamS. loodoriis [Lib. xv Orig., cap. A) , j analo- error, s.cut est Augusliniis, et Gregorius, sive Am-
ginm, infit, inde dictiim est, qund sermo inde prcedi- l.rosiiis, et CRleri alii Patres catholici. » Nicolao de

cetcr, nam \6yo? Groece sermo dicilur, qiiod et ipsum Fractuia doctores nominatissimi sunt Gregorius
aliius siium est. > Aliis lamen analogium est pulpi- Aup;iistiiius, Hieronymiis, Aiiibrosius. Addil lamen :
tijm, quod supponitur libro, Glossae Isidori < Le- : < .\lii eiiim doctores, ut esl IMarius, B^isilius, Joannes

rtrum analoginm super quo legitur. > Et rursiim : Clirysnst., Gregorius Nazianzeniis, Beda presbyier ,
< iuipilum, analo;:iiim, leclrum. » Unde Gregoiius nouiinatissimi similiter possunt dici , ex eo quod
riironensisdescriltensanalogium basilic;p, S. Cyiriani eiiriMu dicta sunt ab Ecc'esia ripprobata, elc. »
iiiariyris {Lib. deCioria martijr. c. 91)
\
i Analo- , : Hujusinndi expositiones iii Ecclesia legi, dummodo
t?ius,"iuquo libro superposito cantalur, aul legilur. t siiicerus ei opiimiis fiat earum deleclus, tanquam

in aniiqiia delineaiione nion;is!erii S. Galli tria liabe- pium et utile saiis appmbat S. Gregoiius Joanni ,

baniiir in clioro aualogia ; duo ex utraque paiie ad Raveniiensi^ Kcclesiie subdiacoiio sic scrilien5(Li/).x,
ifgeiidum in nocte, ei teriium paulo inferius in iiie- ep. 22) « Ilhid qiKid ad ine quoruindam relatione per-
:

dio choro ad Evangeliuiii. liiiim est, qiii:i revereiidissiniiis fiater et coepisco-

hiter quns ei iriu respotisoria canantiir.] De re- piis meiis Marianus lejii cominenta B. Job publice

gpoiivoriis ita scribilS. Isidorus [Lib.de Offi\ ecil., i ad vigilia-^ faciai , non grate suscepi ; quia iion esl
cap. 8) « Responsoria ab Ilalis longo anle tenipnre illiid opiis populare, et riidibus audiioribns inipedi-
: jy
sunl reperLa , el vocala hoc iiomiiie , quod iino ca-
•^ menlum ningis quam proveclum generat. Sed dic ei
neiite cliorus consonando respdinieat niiteaulem id : ut commenla Psaiinoriim legi ad vigilias faciat, qnae
solus quisque agebat nunc unus: iuterdum dno , .
menles ssRcnlarium ad bonos mores praecipue infor-
vel ires communiter cboro in p urimis r-spoMdenie.» rnant, » Ex (luiiius verbis obseivare liret iiondiim in
fiiipcrto vero, « iesponsoii;i dicuniur, (|uia ie<po:i- P^cclesia ordiiiata fnisse leclionaria ut vocant ex , ,

«lenl leciioiiibus Irisiii iristibus. hv.U l;e:is; vel qiiia SS. Patriiin liomiliis compilata; sed iii arbitrio epi-
choro repoudeme caiitauiur. » Iia eiiam lere Mico- scoporiim ei pr.Teiatoruin fiiisse, assiguare librosunde
laiisde Fraclura. leciiones desum-rentur. Primiis id feliciteraggressns
Qiiod autiMii dicit S. Isidorus {Lib. viii, cap. 8) esse videiur Carolus Magnus imperaior, qui per ma-
respoiisoria ;ib Italis fuisse invenla, ajclor esl tamen iiiiin Pauli diaconi Cissinensis diio voliiinjna ex SS.

Sczoiiienus S. Jo:ini)ein Clirysostomnni responsorias Palrum homiliis et sermonibus per anni circulum
caiitioncs iiistituisse ad uiniiilaliuueiu Aiiniiorum ,
legenda confecil , cum hoc lilulo Opus pra^clarum :

qui ia coelus disiri: uti, alternaiiin el ad mndum re- omnium komeliarum et postillarum venerabilium ac
spoiis iriorum canebant, et coroliaria adjiciebant in eqregiorum doclorum Grejorii, Angustini Hieronymi, ,

graiiain .'•u;c sectae coinpo^ita. Ambrosii Bedce , Uerici , Leonis

, Maximi , Joannis ,

Duo responsoria sine Gloria dicanlur. Posl lertiani episcopi, aique Origenis inlegraliter de Tenipore el de
verolectionem, qui cantat dicat Gloria.] « Priscis lem- Sanciis per lotius aiini circulum, cum quibuzdam eorum
poiiluis non caniabalur Gloria post ver.-iiim, sed re- sparsiminterposilis sermonibus hincinde suis locis col-
pclebalur icsponsorius, » inqiiit Anolarius (De Gr- lcclis et coaplis temporibus in parlem hiemalem ac
,

dine antipli., cap. "2) sed B. Benedictiis salleiu in

, (] (rslivalem diviwm. <^!uod quidem opiis ab Aicuino
lertio respOMSOiio decaniari voliiit, narratque Wal- a'loriiatum P;iuliis Diaconus jiissii Caroli Magni eli-
IVidus {De liebns eccL, c. 25) crebriiis a Romanis iu mavii. Exsial {Tom. I Anal.) ea de re epistola Caroli
respoHSOiiis iisiirpaliim fuisse; sed et cosiciiium To- 0(iinibu<; religiosis (ei torihiis suu; ditionis, qiiain pii-

leiaiium iv redaignil eos qui in responsoriis iion blici noster .Mabillonius

juris fecit in qiia asserit ,

adiiibebaiil Glo ia Patri ; !.taiuiiqiie cuin hac discre- < ad nociurnale oliicium comjiilatus quorumdam
tioiie es«e canendiim [Can. 15), « ut in hclis seqiiatur cassoiaho'e, licel recio inliiitu, minus tamen 273
Gloria, in tristioiibus repetalur principiiim; id qiiod idunee lection.s. » Aiitequam vero pryedictum le-
esl adhiic in iisii. unde nec dicitur in defun- oilicio ciioiiarium Pauliis conciniiaret, auctorum emiim qiio-
ctoruin ex conc. Aquisg. c. 06, nec a dominica Pas- nim homilia; recitabaniiir in divinis officiis, nomina
.sioni> usque ad Pascha; quia tunc lemporis vitiipe- haud pr.-ecinebantur, uti Carolus in pruifata epistola
Muiii ct i!.juri;e Trinil;itis in personam Filii recitan- est auctor.
tiir, infu tiolierius ; licet boc conira regulam esse De passionibiis SS. martyrum ne quidem mentio-
as^e.rai llildemariis in cap. 14, ailque in suo iiioiia- nem S. Benedictus. Usus lanien in noiinullis
facii

sieno seinper dici Lloria in fine lesponsorii , praj- Ecclesiis jam invaluerat ante ejus tempora eas in
leiquam in tridiio aiile Pasclia, (iiio, juxta defiiiilio- Ecclesia publice legeadi ; cujus rei prajclarum hahe-
nfiii concilii iii Francia celebrati, Uouianum dicebant nius S. Aiiguslini lestimoniiim in serm. 2 de S.Ste-
phano, ubi sic loquitur (Serm. 515) < Cuin alioriim
ollicium. :

Codices au'em leguntur in vicjiliis tam Veteris Te- martvrum vix gesla inveniamu-, qu30 in solemnitatl-
slamen i quani Novi diviuw auctorilalis.] Hic aperit _ biis eorum recilare possimiis , hU|iis pissio in caiio-

S. Paier unde leclioiies in nociiirnis recitandae desumi

" nico lihro esl. » Et certe in coucilio Carthaginensi iii,
debeaiit, scilicel a codicibiis Veteris acJNovi Testa- siib hnem saiculi iv celelirato ,
permissum fiierat

menli divinaeauctoritaiis divin.T, inqnit.aucioritaiis,

: leai passiones anniversarii dies eorum
marliirum, cum
id est quos lanquam vere canonicos 272 •'^gnoscit celebrantur. In Hegula eiiam S. Caisarii ad virgines
Lcclesi;i, quales sunt ii quonim indicem conlexiilt aj iid l5oll. n. 69 {Jan. 12), deceriiiliir, ul < qiiandi»

Tii<;ei!liiia syiiodus {Sessione i). Horum per aiini fesiivilates martyruin celebrantnr prima niissa de ,

circuluiu iegeudoruin oruiuem distiihiii-se fertur Ge- Evangeliis relifiu.c de Passioniluis marty-
legalur ,

lasiiis papa in concilio Uomaiii) cum septuaginta epi- rum. » Idem habeiur iii liegula S. Aureliani in ordine
bcopis, qiiod probaiit ex Gratiaiii decrelo dist. 15 , psallendi et in Reguia S. Ferreoli cap. 18. Gravis
;

cap. Sancta Domana Ecclesia. Ea lamen quae hac de igitur exisiit error Agobardi episcopi Lugdunensis ,
re habeiiUir iii dicio Gratiaij decreto, in cjus niss. qiii in o, usciilode veleri ritu caiiendi psalmos, et de

haiid reperiuiiliir ; scribitqiie Tiieodemarus aiite Gre- correctioiieaniiphonarii nihd divinis in olliciis aiidiri
goriuui papam iii Ecclesia Boiuana Scripiuras non debere propugnat, iiisi sacram Scripliiram, iie, iii.qii t,
es>e lectas. igiiem alieiiiim onVramus Deo. Eri andi occasionem
Sed el expositicnes earum qua; a nominalissiniis praebere potuit concilii Laoiliceni caiKin 511, qno pro-
doitoribus orlhndoxis et cuthoticis Pahibus facta ,-««/.] biiieiur alios quam sacros el canouicos libros, quos
« iNon dixit a nomiiiatis , iiiqnii Ilildeuiai ns, std a sigilbiiim recenset, legi.
nomiuaiiss iips; quia fuerunt nralli nominati, el la- Posl has vero ires lecliones cum respoHsoriis suit ,
 d ,

^33 REGLLA COMMENTATA. CAP. X. 454

sequanlur rcliqui sexvsalini cum alleluia cnuendi.] Ad A patel qiinin male quidam expoiinnt ex corde , id est
insiar sancli illiiis angeli, qiii ciiiii iii coiivenlii ^,i'y cuni maijno devotionis a/feclu , niaxime e. ii» eonira-
ptioruiii iiiOii;uiioriiiii uiideciiii ps.Tlmos derantasset, riiim e.\ seqiienli capiie elucent.
duodecimum snb alleluia rfspoiisioii' coiisiiiiiniaiis , Supplicatiu litania;.] Persuiiplifationetn Bernardiis
ab univeisoruni ociilis repeule sublraclus est (Cas- Cassiiiensis et Boberius iii utraijue exposilione incli-
sian. lib. ii, cup. 5). iiiiMoiieni aiit geiiiifleciioneni iiitelliguil , forte qiiia
I'ost lios lectio Apostol:.] Paiili sciiicet, qui somper ad litaiiiam olini geiiiia flectebaiit, sictiti pra-scribitur
inlelligendus e>.l cuii vox Apostoli ^ine addini aiidiliir. iii capituio 7 monacliorum Saiigaliensinni, < ul liniliS
Ex curde reciianda.] !d est niemoriter, et siiie cc- ciirsiiiiis , incoeptiiri Kijrie elei^un genna flt^claut, et
dice, « iii lioc ostendens, inquit S. llildeganlis, qimd iioii aiiie surgaut qiiam SS. Triiiilaiis voialtiilis pcr-
cmn fratres lectionibus ei nieJiiaiionibus inserviuiit, diclis, pre.^byier dicat, Per omnia saicula swculorum.
ea qiw; in divina Scriplura necessa ia liabent ine- , Amcn. »
moria; commendeiii, ita ul ciim opportiiinim teinpiis Quid aulem exponit ipse S. P. Benediciiis
sit lilania
insliieiit, aut cum necessitas se iminerserit, absque ciim subjiiit, id esl Kyrie eleison ; qiio sensu suniiinr
inaterialiier scriplo illa iii medium proieiant, qut-m- iii Gr.iecis SS. J:icobi, Basilii, et Ghiysostonii lil r-
admodiim et pnedicias leciiones (scilicet qiiaccap.'.) giis. De iiac voce ita delinit coiicilinm VaMonense
et 10 pnescribuiitur) ex corde et memoriter , iJ sl i sub Leone Magno {Can. 2) « Et quia t;im in sciie :

siiie libro , (pioiiiam breves siiiit recilabunl, ne iu , aposlolica (iiiain e iam per tctas Urientales alipr;
brevitate earum impedimenliim susiiiie;iiit si aut , Ilaiiu; provincias dulcis et salubris consueludo iiitic-
cod cem ad legendum aul iumen ad videiidnm iii
, niissa est ul Kyrie elei-un rreqiieniiiis cHin grainii
,

pioiiiplii 11(111 baiuennt, eic. » Ciijiis exposiiioiiem g affeciu ac compuiiciione dicatiir; piacuit etiam noliis
conlirnuit fiegnla .Magistri cap. 4-i « Lectionem vero : nl in omuibus ecclesiis nostris isia coiisueludo sancia,
cu! jussuiii tiierit, nt ex animo recuel iioii ex codice et ad maiiuiiiiim, ct ad missas, et ad vesperaiii Deo
legai, iiisi in vigiliis soluiiiniodo, lioc est qnod cun- prupiiiante iniromitiainr. i Vide Juan. Bona de
gliiuimiis, (it frequeiitius aliqua ineditenlur , el ine- Diviiia Psalmod. cap. li, § 4.
muria teneant Sci ipturas Iratres, ul qiiando iii qiiovis El sic (iniantur vifjilice noclurnce. ] Per coIIecl.Tin
ioco, (juod ex deesse (Sic) 274
i«"^'ui" lecnonis vel sve oraiioneai ,
quo; seinper divinum termiiiabai
pagime, si opus fueril, memuna recitetur.» Ex quibus ofliiiuni.

CAPUT X.
Quaiiler a'statis lempoie agatur nocturna laus.

A Pascha autem nsqiie ad caiendas Novembris ^, riter dicalur «, quam breve respnnsorium sui>seijiia-

omnis (ut siipra dictum esl) psalmodiDe quantitas te- liir; et reliqua omnia, ul dictum ."St, iinpleantur;
noalur : excepto quod leclioiies iu codice , propter id est , ul nunfjuam minus a duodecim psalmoruin
brevitatem noetiu n, niinime legantur ^ ;
sid pro ipsis qiiaiit!tale, ad vigi!ias no turnas '^
dicaiur ^ : excejitis

iribus leclionibiis, una de Veteri Tesiamenio niemo- leitio ei nonagesiino qnarlo psalmo f.

" Cass., novemhres. Q ^ ila Oxon.; sed alii fere omnes codices mss.
^ Sabiii., exccplo quod lectiones sine codice leganlur. dicanl, r.
« Oxon., memoria leijalur. f
Al., psalmis.
^ Oxoii., noctis.

COMMIiNTAUiUS.
275 -^ Pasclia autcm usqne ad calendas Novem- Cistercipnses adeo mordicus S. I\e3;i'';« ('gibus
bris, elc.J A P;isciia, iii(|iiil, scilicet Ile.surrectionis, adha;serunt, ul loio ;vslatis tcmpore nuiliiin omiiino
ad diflereniiaiii alianim siilemniianim Domini no.stri Iriiim lectionum fesium habeanl, ut scribit cardina-
Jesn Chrisii. inquii Bolieriiw, qiias eiiam qu<edam lis Bona {De Divina Psalm. cnp. 18, § I).
proviiiciie Pnscliaia vocan!.Ii;i in :iiitiquis Germaira; H;ec lectio, qiiam piieri a;iiid (luniicenses Icge-
Consiictiidiiiibiis mss., feria v iii Coeiia Domini Pas- bant ex Udalrico I. ni, c. 8, apiid Carthusienses
ciia nppellatiir. cantor hebdoiuadririus ex Nova Collect. Siatiil., par .

Pro ip>.is tribus lectionibns nnn de Veteri Testa- 1, 0. 18, ex Ilcgiil* prsseriplo inemoriter, hoc est
menlo memariter spectare videtur illud
dlc'.nur.\ liuc ex cnrde, sine bbro rcciiaiida esl adeoque brevis ;

(iiiij^onis Carlliusia! {Cap. b) : « A

prioris statiiiiim esse debel, brevior lamen aui prolixior pro breviiaie
Penteiosle usque ad Novenibris calemlas, un;». nisi aut prolixilaie nociium. « Si quem aiiiem niovei,
fesium intersit , ledione siciii cJBieri mniachi con- inqu'l Theodeiiiarus {Epist. ad Carolum Maqn.),
ti-nli siiiiiMS. > Qnorl dicil a Pcntecosie, osleiiiiit lo!o qiiare B. Beiiedicius in lesialis tempore quoliilian s
lem|iore Pascliai plures recitaias fiiisse leciiones, et tantum de Ve-
dieinis ad noclnriiale officium unani
revera Ires ol m in onmibus iiassim monastcriis le- teriTesiamenio leciionem legi praeceperit, cogno-
g''ljaiiliir, uti oliservaviiiiiis iii iib ui de Aiili(|iiis scat necdiHii eo tempore in Romana Ecclesia. siciit
inoiiaclioruni Ritibiis, cap. IS, quod eti:im exeiiiplf) iiiiiic ifguniur, sacras Scripluras legi nioreiii liiisse ;

Ilomana; Ecclesiie toia aesiate pnesliiisse Cassincnses sed post aliijuod tcnipus lio.' iiisiiiiitiiin ess; sive a
constat ex Tlieodemari alibaiis cpistola ad Caroliini p.ipa Gregorio, sive, ut ab aliis afdrmalur, ab llono-
Magi.um. Scribiteliam Amal;iriiis in Sniiplem. qnod rio. j

t in qiiibiisdam ni(>n;isteriis inonacborum propter Unicam hic qua;stionem niovet Hildcmarus, et

ronsuetudinem l^oiiiainiin, ne pen tiis ab ea discre- post eiiin Beriiiirdus Cass., Ilolieriiis, et Tiirrecre-
peiit, ul bisloriam Veteris Instrtiiiienii plenius iii iiiiita, ciir iiiminim S. Pater uiii aii: duuiaxnt leciio-
ecclesiislegant, .x-statis tempore feria tanliiiii 2,5(1 !iem Hiiiiisibiis Seplenibri et Oclobri piM-.scripsciil,
A, Ires kciiones aiiunliir ; et aliis tnbus diebus nisi qni tameii ;i;qu;iles ciiiii .M;irtio et Aiirili, in qiiibiis
saiicti aliciijus memoriii fueril, propter observ;iiio tres iiistiluit lei liones, liabeni iiocies ; aiui)t(|uo hoc
iiein Reguia; S. Benedicli uiia contcntum C6l. « S' poliisimum facluiii cssc ad siiblevaiidos 276 b;ilrcs
 S. P. BENEDICTI 435

ab i!lis magnis l.lioriliDi qnos in cnlii.^^erulis f ij;;ihus A tilaie ad tigilias nocturnas dicalur.] Euindem psalmo-
el viiulemiis suhire cogiinuir. A*'tle (\r,:,(\ qiid(ir:i<;e- niiii niinieriiin .'•acrauiiii tanqiiant
ot coeiitus ac-
.siuifile leiiipijs, iii qijod M;iiliii% tH ApriiiS sule:it cepliiiii etiam
doniinica S. P. Benedictus reiinuit;
in
inciilfre, nd soliuini pi-iistiin aliqiiid a di posliila- ei!inleni praiscribit conciliiiin Turoii. ii, can. 18;
1) il : «111 '.0 inatn, -i s Beiieili -li allenilaiiir iiilen;io, euiiidein rersoiveh nl aii vigilias el ad vesperlinam
niliil piiCier Uegii!;iiii «'sjerini iioiise voluii iiiis fr.iiics, synaxiin ^Egyplii inonaciii e\ Cassian. I. ii, cap. 5 el
qm ires Sc|>leriil)n el Oitouri leciioiie> iii coiiice rc- 6 ; euindeni S. Pacliomio pro su s nionaciii^ ab angelo
tiiai.t, sicuii pru;dicli coiimientalores seiiiiiiiil. iiijiinciiim fnisse tradit Palliidus in L-u!s. c. 38;
eunnlem ei alii inonachi observahanl ex Regiila Soli-
Quam breve responsorhim sub-^e^iuatitr.] Breve iili-
larioriiin. Deiiid eiiam, ul docet llildciiiarus. ohtinuit
niie, (iiiod ex nn alicujus psalini veis.culo coiiiponi
>

coiisue udo per Eccle-ias Africanasel Occidenlaies,

sol 1, ui iioial lioheriiis.
iit diiodecim psalaios ad vigilias nociuinas decaiita-
i'l T.tinqnnm minus a duodecim psalnwrum quan' re;il.

^.' ;^;j:;:;jSf.iW Wi»"

CAPUT XI.
Qualiter domwicis diebns vigilice agantur.

Dominico die ^ tem orii:- ^ surgiiliir ad vigilias. versu, et benedicente abbaie, leganlur aiia; qua'uor
lii qiiihiis vigiliis leneatiir u ensura, id esl modulalis, li^clinnes de ^ Novo Testamento, ordine quo sup-a,
iit supra disposiiiniiis, sex psalmis et versu, residen- Post quartum amem responsorium, incipiat abbas
libus cunciis d.^posile, el per ordinem in siibsellis, hymnum Te Z>i;!:m lau :amus. Quo perdicl» », legat
legantur in codice, nt siipra disimiis, qu:it'ior lectio- abhas lectionem de Ev;ingeIio, cum lionuie et tre-
nes cum respoiisi.ri s siiis. Cbi tantMrn iii qnarEo mnre j, stanlibus omnibus. Qua perlecla, respnndeanl
Jvspon^orio dicaiur a c intanle Gloria. Qiam duin iiii i- nnes, Amen. Et subsequalur mox abbas hymnuni
pil, mox omnes cum reverenlia surgani. Posi qiias Te decet laus. Et daia benedictione, incipianl ^ ma-
lecliones, seqiianliir ex ordine :ilii sex = psiilmi cum luiinos. Qni ordo vigiliarum, omni lemi»ore, lam
anliiihoiiis, sicut anleriores, el versus ^. Post quos sstatis quam biemi^, tei]iia!iler in die dnininico te-
iierum leqanlur :ili:e <juataor leciinnes « cum respon- neaiur : n si forle (qiiod absit) lardius suFg:inl ^,
soiiis sii.is, ordinequo supra. Post qiias dicanlur tria allquid de leclionibus lireviandum est aul resitonso-
canlica de [;ro(hriis ^ qiiae insiiliicMt ahh.is : qiias riis : (|uod i.imen omnino caveaiur ne proveniat.
caniica curn 277 alleluli g psallaniur. Dicio eliam Quod si coniigerit, diiiiie inde saiislaciat Deo io

oralorio per csijus eveiierit neglectum.

"
Oxon., Dominicis diebm. C ^ E!>ru!., ciun albis.
iii Oxon., ^arh., S.
^lia Cerni. nis., Bern. Cass., ^ Fi'ir., Vetr.
Boher. Seii alii coinniiiniler, temperius; qnam vocein ' Al., dicio.
etiaiii u^nrpant aliquaiiUo quid.im scripiores non in- J <iass., Flor., AfH., timore.
limae Laiinitaiis. '^ Fior , Ehriil.,Faroo., Lyr., AtH., editio Venei.'»,
'^
lii 0.\Oii. deest sex. incipiai ; quim leilionem probat Menardiis. In co-
^ Al., Vir^u. dice .Niirb. hcec periodus iia eirerlnr
: El snbsequa:uT
® Oxon., dicantuT iria canlica, omi-isis inlerme- inox abbas hijmnum : Te decet /ij/miium, te dccei luui.
diis. Et de b.inediclione inapiant, etc.
^ AI., propheiarum. ' AI., suigatur.

C0MMENTAHIU5.
Speciale sacris dominicanim vigiliis caput conse- siir^endo sialnliim re^picil sed, si cre limrr, Miid.v ;

cravit S. P. Ijenedictus. Hoc nimirum deceb il noctes maro, Beruardo Ca-sineiHi el Joanni de Tiirr;'crc- ,

illas rei'erenf/;ss.'mas, ut eas vocai S. Colnmbanus; maia, solain jc-ta em. Unde eiiam S. Paier pnst-
hoc posiulabal pra-cipua inter alias hnjus diei solein- quani pr;eceileiiti capile de vigiliis nnsiatis S;7S
iiilas et pr:e)0gaiiva : hsc
est enim dies qiiam fecit egit, lioc decreliiin conseq^ienler edidil, in quo vi-
Domiiius, iii qua liiitari et exsullare omnes Chrisii giliis eod^;in tenore suhjnngit matnlinos incipifnle
fideles David invitat. < In hac die, inquil Boberius D luce diccndo^, ad qiiod sulfljit hieme oclava iiocas
in primo comm., mundus sumpsil esordiiim, in bac hori siirgCiO.
per resnrreciionem et iiiors inieritum, et viia acce- Q:iantiiiii vero sor.lo lemporius fratres siir^pra
pil priiicipiuin. Haic est dies cons-crala, dies Do- deheaiil S. Paler iio:i ap rii; ai S' mens e.jus ei in-
inini vocaia, die-i plena gratia, die> felix, (Jie-; chara, tcntio atieiidaiiiur, iiabiia ratinne brevitaiis ;»iu pio-
dies dulcis, non ainara. i De ea pluribus in senii. iioctium, ila leinper.-Jnda acce!i:'aiid:ique e-t
lixit;itis

467 et -2>50, in Appendice S. Aiig., ubi qiianla Inc de hora sirgeiidi , nl miiiUini iioctnrnis v;giliis aliM|ue
bominihus beiieiicia coilaia sint ple;»e oslendiltir, ac u!lo inedi I intervallo c^njungendi, inciiiiente luee,
proiiiiie quali cuiii reveienl a ce'ebrari de'ieal. a^anliir. In Parisiensi snlem S. Germani monasifrii»
Doniinico die temporius surgatur ud vigilias.] Qnia aite me.iiim n(icte:n friUreS olini surrexisse colligi-
SDlemnius proli\iii-(|ue e-t domiiiicarum vijjliaMiiii inus ex Aiiiionio ejiisdem loci moiiacbo in lib. ii Viir.
ofiiciiim, Iraires soLio citius s.irgere praecipii S. P. S. Gerinaiii, cap. 1, uhi qujedam niulier diiiuir
Benodictns. inaxime propter breviiaiem noctiuni € perinissa iii airio ejusdein ecclesiaj i[»sa ii cie re-
SDstivalium, in ([iiibns, si coiisiieia vigiba^ lK'r!i ce- quiescere sed priu:^qii;iin medi;e noctis spatioia
;

lebrarent, in>lulinas non inciijiente Ince, uii p:;eL-;cri- liaiiNniitleieiur, evigilans, qii:isi quodain ineJicamiiie
bitr.egiila, sed clara ja;ii de decantareiU. Nerjiia del.biU:i, per seip.^aiii aggiedilur ecclesiam, frairibus
enim omne lenu'Uj isiud S= u.^^iiedicii de in;ii);.ii5 jiiii Q\ more ^ivjiliarui:: S'jleiuiii.i ceiebraniibus. >
537 ntGULA COMMENTaTA. CaP. X/. «s
Quje quidem verba de aliriuo liie dotiiinico ant tcsio A demarus nis Nom d'be:;t festin-intcr snr-
vcrhis : «

iiiieliiginecessario debent, cnni niiis dieiin- non ii» f;>re, sed lionorilice el inciinato capile laiidiu (leiient
citt)surgerenl. Ideni feie de Floii^iceiisi col iu;i[nrex iiK nrvi si;.teie quoadnsque dic;it canior Spiritui san-
Adeleiio iu iii). iilir. S. P. B.rieditli. In Ceniulensi cto. t Eodem iiiodo liernar.lns < assinensis reveren-
eiinin S. Bicharii liuipore Gervini :i!)b:itis iiiisSimi, lii^.millani explcai de suppiic.^iicne el inclinalione,
cinidam prior Revenardus ndmine, anlea iniirinus, i:i qnai quidem laiis esse debel, ut mamis snper genn:i
festiv:ialeS. Vigoris confessons, < cum atribns Imra I" poni p;)-sinl; el « qui plus .ini niniis fecerit, imiuit
iidct s duodcciuia in nocie intr;ivii in clioitini saniis Hildemarus, debei duti per gradus. > Quid sit duci
el liilaris, • (luemndmoduni sr-ibiiJoannes de Ca- per gradus diximus altbi.
pella in Viia S. Gervini n. 7 (BoU. 5 Mnrt.). iinnc- Post quas lecliones s:r,uantnr ex ordine alii sex
que olin lusse communoni monasleriorum (onsue- psalmi , elc.] « B. BeiiediClus ad perffclioris viia;
ludineni distimns ex Am
dnrii Supplemeiil'i, in quo Ciilmen aspirans, iiupiit joannes Beletlius (Explir.
ha!C habet < Omnibus enim dominicis UesnrreLiio-
: div.ni ofjic., c. i'6), sox psalmos in noclnrno pr;iiio
iiis diebus recie a monacbis circa mediain ndctem c:inlari, et quatuor leeliones cnm qnaiuor rrspO'!-
surgiiur. > Et prius dixerai S. P. Benedictum id ac- soiiis insliluil, totidemque in secniido, ul per lioc
eepisse a S. Ambrosio, « cui, inquit, scmper coii- 110 'is duplicem vit;ini, contempbitivam et aciivam,
suetudo fuil dominicis diebiis ante horiim noctis me- aperte inmieret; n:im senarius numerus p.almonnn
diam surgeie q^iod hymnus ejus demonstrat Sur-
: : viiain nobis imlicat activara, io (;ua s.-uie conveniens
gamus oiunes ocius iJ uocie quceiamus pium. > Iu
, est scx opt^ra misericordi < exercere, si ad perlVcli;>-
Cisieiciensi vero anni 142li capiliilo geiier;ili sialu- iiein vitx'coiilemplaiivae feliciter pervenire veliini s,
tiim esl uldominici^ festisq;;e diebus una hora c lius " qmc per qnatnor Evangelia, ila hic pcr
iiiJoin ut
solito surgaiur. Bursfeldenses, qui piivalis dieb s qijainor exprimiliir lectiones. >
hora duiidecima, boc esi inetlia n cle sursunl, Do- Tria canlica de prophelis, qnte itistitucrit abbas.]
ininicis lestsque 12 leciionum hora undecima aul AdJit iSicoIaus de i-r.ictura cum consitio sni capituH:
eii;im nialnrius id pra;-tan! ex Ca;rem. cap. 5. Simi- qii:e caiitica tempo;! aut lesiiviiaii qmc ceiebiMlni-

liler Casalini dominici- le-lisqi;e simplicioribus uie- debenl congruere aii.;nando

ggO) t.unen Cinitico-
:

dia circiter ante medijin noctem in n);ijoiibus au- ; rum loci» psalmos decaniaios fuisse repeiimus. iia
lem el sumniis hora undecima praicisc ex C;ereuiO- iii Consuetiidiniijus S. Ger!i;ani a Pialis iii lesio
in.-i.

iiiali ms. cap. 5. D<dicaii')iiis„ ubi pro canlieis ass-gnaiilur psahiii

Inquibus viqiHis len-alur mensura.] c Qure in om- LaHulus sum, i\isi Vomnms, et Lmdu, .lerusalem.
nibus babend;) est, inquil ^icolaus de Fraciura, sine Qnid aiKeni dilfe^ait canliciim et psalmus docel S.
qiia neniii re; le vivil; unde d;MUnr qni;l;im versus Isidcrns his veriii, [Lib. i de O/fic. eccl., c. i); t Caii-
inagisirales sculpti in corona regis Franciie. ticuni vox I uniana est; psalmus vero qi:i c:iu:lt!r ad
psiilierinm. » Vide J<;annem Bona, de Divina Psal.,
Sltul in oma;' quod est, mensuram pone;e prodest,
c:ip. !3, § 1-2.
Sic siue inensura non siabit regia c;ira.
Dicto vsrsu, el benedicente abbaie, l.gwitur aliie
El di' itiir meiisiira qnasi mentis cnra. » Quid aulem qualuor lectiones de iVoi'0 Teatamvnlo ordine quo su-
teneaiur m.-nsvra, exiiciit dicens
sil : pra.] Non tamen de Ev;inge;io, aliuqiiin IVaiies slare
est modultiiis, ui s pra disposuimus sex psalmis
Id piaeciperet.
§79^' dlt.si/.] Modulaii.f, id csi suavitcr dtcant^ilis; (^,
Inci;ia> abbas Injmnum Te Decii L.vunA:>ius.] Cu;hs
ii.iin, ui ait Smaragilus, « modulalio dicitur duicr-di» auclures Amb;(jsi'i:n et Augusiiiiniii voluus facit,
*
vei snavitas canliis, qr:>; (il in inoiiniata c:in r;> duin iiic ai) illo baptiziretur, sicmi pr;i-iin!:iliir \'\
voci'»; » vel et arn tnodulalis secunduMi Cornn.rdum Dicii Cliroiiico, lilj. i, cap. 10. Vrnmi «um illiid
C;fssii;enscin, id est ;id 3iiliphon:e lonum decnilalis : Ctiroiiicon stylo Dacii lempoi-a non red ;Ie:il. et ali;)-
I modulaiio, inlii, est (juacdani ii.o;ii il-
n.' c aiiieni q'.in falsa |dt:riina coiiiifie:!t, illiiis foctiss no;i esse
hitio, qiiae secuiidum tonu'.!i anliplionic
iiabct lien apud erud.ios quosque pro cerio lialie iir, ac prninde
competen eni. » Vdluit ergu S. Bernardus ;id opus quLC de conifiosiio ab Ambro.->io el Augnsii;;o liymiK»
D.M ciiu tim adliiberi, non ;ui a;:ri;!m deleclationem, Te Dcnni iaudumus na:ranliir, dubi;i! omnino, ne di-
sed ad excilaadain in suis devotioriem. De caiiUi ec- cam iiulliiis, snnt lidei. Quii auteui illins sil aticioi'

cies asiico b c piuia dicendi locus fortit at solum ; iiact-nns incompertnni esi. Solusa Sinaraqdi) et aliis
id «ibservarc Iibet quoJ refei l Uabanus (L b. ii de qeibusdam cieditur Ambrosius. Sed iii Al^lioiiis ;ib-
Inslil, (.lcric, c. 48) < Prim liva Ecciesi;i itj psal-
: b;i!is Floriacensis ep;sto'a nondum eliia tribiniur S.
leo.ii, ul niodiC" flexu vocis laceret resonare psaUen- iiilirio, ut dotuit me, qni ex nostris nov;e operuin
lem, ila ui pronuiit!;iiili vicinior essei quam ps:illeiiti : liujns saicti ediiioiii adornanihe laboral.
pro|iter carnaies aniein inin projiter S(iiritua:es
, lliijus liymni piivter S. Be^iediciuin meminere S.
cdiisuetnd;)canandi esi instituia, ui qii a vcrbis iiini C Regula ail monaehos c. ^2\ et S. Aur. -
esariiis in ,

coinpungmuurj suavtate. mo.luliiiiinis moveaniur. » liaiiiis in Ordine psalm., q!ii illuin ad iir.iiiiiiins lau-

De militale cantus ecciesiasiici vide Joannem Cona ,

des decanliiri decernnni. nuiic vulgatus .Alcninus iii
de Diviiia P.-alrr.odia, cap. 17. lb.de Ollic. per ferias vocal luj-.rninm dGminicalem;
liesidentibus ct^nciis di posite ei per ordimm in D fone quia a S. BeneJicio et antiqiiis monacliis oni-
subsel.iis.\ « Id esi in lni;iiilil'ns seliis, qii:c etiam iiib;is oiiinin» doininicis, ne quidem Advenius ei
scamiia d cnniur, » inqnii Boi!cri'is. 11 c a':ie;n Som- Quaiira;:esim3e exceiilis, pr;! ter commuiiem Ecch^siiic
ragdus iili !ii;im videtiir po:;eie disl;n(ii(iiK'iii iiiter con-uetiidinem dccani:ire ur qnod cuni e; isoopi iii :

sedes, c;illiedras ei suii^iellia, sedes sinl

iil le- Giiblae ct tt.ili;c concili s cnngreg.Ui inininie proha-
giim, caihediae doctc^uiii , siibseiiia CLeierorum iio- nnt, inlerpellaieiilque iibbaie- inon;ic!i03;ii'e iion-
iiiinuin. iiuliiis ciir in domiiiicis Advenlus O.iadnigesima!
i
t

In quarlo respon^orio dicUur Gloria.] (n autiijiiis 'i Deitm laudnnus ad

e vigiiias < respon-
ps:il!ere;it,
CermHiii;i; Coiisiielud.iiibiis iii^s. piM t^erib:'!!!' nl , deniut se pro iiuila re illnd agere, nisi ex B. Bene
«iiiiiustiijusqiieiioclnii!;i; qiKirlum respoiisoriuni [inst dicii iiominatissimi aiqiie excelienlissimi Patris |;r;e-
Gloria a c;ipiie repeiatur, el escelsius canle- ct pi on. , ciijus eliin actus sim dqiie dicta n suiiimt)
tiir. I Puiniiiiioinm poniilice, videlict t Gregorio, li:iliercntiir

Qvam dum incipH mox omncs cum revereuti-i sur- descripia ac landiibiliter r..bor.:!:i. H s deiiiijue
gant.\ Quid sii ciini revcrenli;! snr^eie exnlicat ilii- coiiiuerii epi-copi ** usus monacliOiiiiii iiuilieniico et

*
Non video quoinodo hxf phr.isis explicari p'is- •*
Phrasis evideiitcr mentiosa. Qiiid si le^'eretnr :

sit, iiisi forte legaliir iii modulato cunore vocis. llis compcrlis mtii, clc, voce cpisccj:i abslracia?
Edit. Ekit.
 ,

439 S. P. BENEDICTI A',i)

luore vigiiii, > qiieinaJinodum sctibil Rotlnlfiis Gla- A coiitra altare ercctn, el cnm luniine et inrcnso. i

ber (Lib. iii U sl.,cap. 3). Neqiie taineii id solis S. Similiicr llildemarus : « Cnm planela , orarm, et
Benedicli iiionacliis siiigulare cxslilii , ciiin lalein candelabiis duobus, cl iliuribiilo. >

CKiisueludiiiein a qnhusdam canonicorum ob-

ecclesiis Staniibns omnibus.] Jiixla antiquiitn atque ab apo-
Bervalnin fiiisse doce;il Amalarius iii Siipplemento st tlis iradilain conviietniliiicm, cnjus meininit Li-
ad lib. IV de [)/vii.is Oili^iis {Tom. 11 Ana':.); qui la- liirgia S. Marci < Slate ' aiidi;imus S. Evaiigeliiim.»
:

men in de Ordiiie Aniipl)., cap. '2, dicii, se

libro Missa S. iiasilii < Lcgiiur Ev;tiige!iiim slaiiiibus
:

jiiierrogasse K inane Ecclesiai in:igistruin « si ca- , omuibu.s ciim limore et revtrcnlia. i Coiistitiilioues
nereiit per dDininicas nocies Te Deimi laudamus; » apo^lolicae apiil Clemeuicm (Lih. ii, mp. 57) i Cum :

lesponsimiqiie hilii esse i Taiilnin in .Naialiiiis pon- •

legitur Evaii^'el:uin, presbyteri et diaconi, nniver-
liliciiin Te Oeum laudamus c:uiiiiuis. > susque popiiliis inagno cuin silenlio sient, » S. Git-
Quo perdicio, legal abbas leciionem de evnngetio.] iiiani Tlicoria inysuca « Verbuin Dei est, audiamus
:

2S1 idipie ciiiii plaiicta, orario, diKibns candela- rerti S. Evaiigelium. > Rodulfus, in Vila Kabani, ii.
liii^, el liiiniliiilo, ex Hildeinaio, el Knperlo I. ii in 4"2 [Swc. i\,part.u} t Cuin iii ecclesia pnblice inis-
:

Kciiulaiu S. lieiiedicti, cap. 7, (iuein rituui retuliinus siruin agercntur solemnia, et leclio legeieliir Evaii-
iii i. II de An[ii|u:s uioiiacli. llil., c. 1. Lecliouem gelii slanlibus omnibiis juxla morein cuiii silcnlio el
e iain S. Kvan;^elii altbali, aut co ab^enle piyepisiiis reverentia. i Idipsiim ab Anasia>io papa auctoiit;iie
per vices comniittiL .M:igi>ler in Kcgula! c;ip. 46, qua aposioiica lirmaium scribii Aiiasi;isius Bibliolbeca-
de observutioue lauilaiur Gcrvinus, abltas Ceiitulcn- rius iii illiiis Yita, ei Microlo^us in lib.de Obst-rv.
sis, ab Mjiriullo iii Cliniii. l. iv, c. it). Multis l;imen eccies., c. 9. Exstal liac de re cjus consiitutio in Gra-
jam aliliinc SLecnls usu> iiivaliieial, non abbas, m " liani deereto (De Cons. dist. i, c. AposloUca) liis ver-
lied sacerdos lielidoin.id.iriMS Evangelium leateret : bis coiicepia ; « Apostolica auctoriliie mand;iiiius,
cujus consueiudiiiis raii.me n redd.i Suiaragdus liis dum saiicta Evaugelia in ecclesia recilaniur, saoer-
Vt-rbis : t Licil fiiiin : liicipi:it aiili;is liyiiniuin, ie- dotes et caiieri oinnes prseseiilcs non sedemes, sed
clioneimiue Evan.^elii Icgai. T;iineu iioii b;ec omnes veneribiliter curvi in couspeciu S. Evangclii slaii-
debeiil valentque farere abliales suut e'iiiii qui asii ; tes, domiiiica verba atien;e aiidiaiil el lidcliler ado-
impedieiiltt culpa non dbeni, aut iisipossibiliiale reiit. I

»i'icenie iion valeni. Igitiir biml abbales qui nec Si-

IJujits raliones esse possunt : 1° Itonor c|
rilus
cerdotis nec !evii2e fiMiguiilur minis erio, el ideo nec
revcriittia S. Evaogelii ; 2" quod iion deceat liios
hacrosancium leg« re possuut Lvangelium canioris ;
sedcre slante S. Evangelii leciore, < qiii sive abbas
jKin gelant ofiiciuui et ideo n:)n possunt Auibro-
Is eii, Dom ni
,
ipse , sive aliiis quilibet sacerdos i

bianuin alie boaiido hyinnum incipcre, giegem l.iincn

iioslii Jesu Cluisii personain gerit, i ul loquiiur Kii-
cuiii superiio jiivamiiie posbUiil gubemare !<ibi coin-
penus [Lib. ii lu Regul. S. B.); 5" ul hac nostri coi-
iiiib.-uiii , ei proiiicica eiigimuir ad abliaiis miiiisic-
poris disposilione deiiionsiremus, nos l:iiiquain veros
lium i.eiageuduu). > An vcio ila se res liabiicrit
Dei servos ad ejus, qu;e proferuiitiir, exsequenda
apud iirimus vii;« iiionasticai patres, aul leinptne S.
inan laia semperesse paratos.
i5eiiedicii, iios latct : coiisiat lamen eos iu syii3s.i
rrequeiiter E>aiiL,'cliuin legisse, ui poie qui piivatis
Qua perleca, respondeanl omnes Amen.] Quis vox
diebus u/iam de iNovo Tcstamenio, ddiniiiicis ei sab- csl llebraica, diiplicem habeiis signi(icaiiout;iii uuiia •

Lato dnas leclioncs liabercut, iiec iia Ircqucnies r\

opiantis, id est (ial, qiio sciisu sumitiir ab Ecclesia

apuil os es-cni s;icerdoies aul Iev'it;c. An etiaio ab-

(
i.-i (iiie ; aUcr;im afririnanlis, id csi verum
colleciaruin

soliiie i)ccesS:iria sii ad lcgendum iii vigiliis Evan-

est, qua signincalioue a S. 1". Bcnedicto iisurpa-
iii

liir, « (juia, iiiquil Boberius, omncs debetitad vcrba

Seliiim ordiualio, qucsiio esse possct; q lam solvii
lioiieiius diceiis « fhec leclio, qu;e lil iii vigiliis,
:
Dei aitendere, et ea pcr umen a>.screre vera esse , ut
potest compclcre noii soluiii iion 'roiiiiio, imo ii nicns audieiitis coucordet voci docentis. i Undo iiie-
mulieii; » et ciiat. arl. exi. de poeiiil. el remiss. nto cuui Smaragdo possis redarguere eos qui iiiipu-
lap. ISova el -0, q. d, Sanctinioniules. Yide Ib c. dcnli teiiscrilate S. Paiiem insimulare ausi fueruul,
quas! omuiuo inepieei incoiigriie amc« in line Evaii-
q. 1.
Qiiare aiilem ad vigilias S. Evangelinni legi jiisse- gelii pr;Hcepisset dici. Certe iii ssa Moz!ir;ibum iii m
linc Epistolu'. , propliotiarum et Evangelii respon-
tit S. Paier, dechiral S. llildegardiS bis verbis :

I Domiuicis autem diebus, ei in aliis soiemuit;iLbus

dctur amen. Scd et Alexander Aleusis de eadcm praxi
ita scribit {l)e Offic. missx in r; parle Sum.) < Pei- :
posl nuciuruos Evangelium legi piaicipien-, iiitclligi
lecio Evangclio, dicunt assistentes Amen, laciat iios
vull quod omni lempore,videlicel tam in iiocte qiiani
die iiiinuiim Dei audiri , et compleri, et per illud
Deus pcrseverare iii dociriiia Evaiigelii; alii dicuiii
Deo serviri debel; et ut eliaiii audito Evangdio ino- Deo gralias, iti gratiariiiii aclionein pro benelicio t;iiitai
doctrin;e et taui salul;iris. i Et Joann-iS Belelbus,
iiaclii illiiis Evangelii recordareniur ; Ecce nos reli-
doctor Parisiensis qiii (juingentis circiter abbiiio
tiui:nus oiunia, el secuti sunms le ; el eliain lioc in- ,

annis vivebat (In Exp'ic. di ini officii, c. 5'J) « Leclo :

leiidit, ut si qiiis pro rarilate sacerdotum, seu pra?-
jain Evangeli), quisque dehet dicere AmiJM, vel, ul
occupatioue alicujus impedimenti eo die missam lia-
alii voluiit, recitato Evangeli siatim dicamits opor- >
bere, vcl iniss* iniere-se iion po;erit, leclum et J)
tet Deo graiias, quemadmodum post quamlibet le-
auditum Evangiilium sibi sufftciat. >
Cum honore el Iremore siunlibus omnibus.] U.vc clionem sive capilulum ; sed inelius est ut dicaiur
verba, cunt honoreel iremore, possunt rele ri ad bsc Amen.i Ohiler 2g3'''c referre jiivat quod nolat Bo-
bcriiis in scc.uiiilu comm., S. Isidorum, Hi>paleii-em
pra;cedeiilia lcgat abbns leclionem de Evannclio, vel
,

e[)ijcopiiiii, iii oliiclo miss;e instituisse ut ad quaroli-

ad bujisequeiitia, stunlibus omnibus. Ad priora reie-
iiinl llildeinarus et Loberius iii priniu coinin. Ad
b t pciitionein nr:ilioiiis (ioininic;e clerus responde-
r<,'t Anicn; sed ad banc, funem nostrum quolidiannm
posie"'ora Kernaidus Cassmensis el Nicolaus de
Lraciura « Cum honore, iuipiii Nicolaus, quta om-
:
da noji:, hodie, responderet Qui es Dem.
iies debent staie pedihus reciis, ei capaiiis aiiiol.s Et subseqaatur mox abbas hijmnum Te df.cet LAfs ]
de capi;e, duiii legilur lcctio de Evaogciio ; cnm Oui idcm cs-e crediliir ciim illo qui apud Clemeiitcni
ire;nore, quia cum inagno trt-more debctnus inicli- iii)iii;iiiuiii i!i (>>iiisUliitioiiibiis apostol. cxprimitur

gere el audi^ce poeuas ct piaiinia qiiui nobis per liis^erhis (Lib. vii, cup. 4'J) : Te decet laus, ledecet
tvaiigelium p"omittuntur.* Bolieriii^ ecoiitri : < Cuia Inimnu», le dfcet gtori.i, Deum Pulrem per Filiuni in
bonorc, ^gj^ inlit, qu a iiidulus vestimcntis saccr- Spiriiu sunclo in sxcula swculorum. Amen. Et taiiien
ilolalibus, quu capite discoopcrlo, (piia iii puijiiio appeliaiur Ambrosiaiius byinuus in lib. i .Mir. S. KL-

*
LegenJum videlur S'un'cs aiidi'n>ns. ve! saliciu sic ds!ii:2'it-'-Jti:n : S t. ne, nudUvntts, cic Em.
m REGLLA COMMENTATA. CAP XI. m
cliarii abliaiis, cap. 6, ab auclore aDliqiio dL'SCrin'o A ISisi qund abs't, tardius snrcjant, uliquid de
forte,
(Scec. II Ben.). tectionibus breviandum est, aul responsori,s.\ Idem fere
El dala benedictione incipiant matutines.] Qiiid sil deceriiilur in Begula S. C.Tsarii ad virgines apud
illa beiiodiciio iion cciisriiliiini inierpreies. Prinio Bolhinduiii {.lan. \t) « Si vero cvcnerit ul lnrdius
:

enim ColiimbaniH Lranx si^inidcaii exisiiiiiat bene- ad vigili;is coiisurgant, siiignias paginas, aul qu;in-

diclionein qu;e daiur ciiin incipiemlo inaiuiinos dici- liim \isum fuerit abbaiiss.ne legant, in cnjiis poiesiate
Uir, Deus, in adjutoriunt qiiod liim signuin crucis
,
crit ut, qnaiido signnin fecerii, qiiye legit sinemora
formetur pcr quod iienedielio daii CDiisuevil; postea consurgai, missanim numertis pnssit
iil c:inonicus
vero ait iiac benediciione d sii.'n;H i psainiiiin lxvi, in impleri. > Qucc tolidem pene verbis etiam exstaiu in
ciijus piincipio el line diciuir, Benedicat nos Deus'. Rcgnla S. Anreliani in ordine psallendi. Sed sicul
Qiiod sine fnndamenlo proferiur. S!'cniido, i Quidain lectioiies breviabanl, si qnando tardiiis snrrexisscnt,
eiiuidem, inquil iii secundocomm. Boheriiis, et eliaui ia e converso, cum citius, prolongabant; iinde liber
Craiianus in cannne, volnerunl h;uic bfnediciionein Usiiiim Cisterciensiuin i Solet sacrista, cum se \i- :

iiilelli^iere de illa quse datiir ingredienlibus ei egre- derit temporiiis qu;im debueranl siirrexisse, cnnio-
dieiilibiis coquincE orficinm; sed iCa iienipe daiur rcm signo prremonere, ut dnodecimam leciinnem
liiiitis maturiiiis, iil paiet iiifra de si'plim;iiiar:is co- faciai piolon^are. > Atqiie inde facile colligas, leciio-
quiiiae. i 'ferlio, i Dabatiir tiinc forsan, addit idem nes oiim sicuti nunc exslant in noslris brevi;iriis
Bolierius, benediclio qiiaj hodie episcopis vel pnvi- disiir.ctas non fuisse; sed neipie eariiin proli\ii;item
legiatis abb;itiluis est jure specialiier reservala; 11:1111 aut brevitaiem de(init;im vernm pi ofeiel atiir saci;u ;

lunc eiiam niagis erat commimis. t Sed liuic senten- n Scriplurae, aut alii ujiis S. Patris codex, in quo con-
liai refragatur Uernardiis Cassiiien*iis \n> verbi-> :
" linuaiim iia legebant, ul ubi uiius desivissel, alier
< Br^nediclio non est iila qnam ponrifices solemniier legere inciperei. Iia aniiqiif- Germanise Consuetndi-
faciimt, quia cuilibel jibb;iti iion conipctiL illam lii- nes niss. : < A calendis Novembris, inquiunt, privatis
cere vel dare; !-ed benediciio illa appellaiur oratio, dicbiis, ad nocuirnos, ires leciiones coniinuatim
quie posl Ev;ingeliiim diSi cnnsnevii. > Aliud laiiicn agani ex propbetis el cauciis biblioihecae libriscon-
a collecia os>e bei-cdictioneni \ide ur ind care Aiii;i- sneinm esl si iial;ilitia SS. siipervenerint. nnn aliud
:

larius iii Siippiemeiiio sic sciibcns {Toni. II Ana'.) ; ob id agaiil. > Ergo Scripturam aliosqiitt bibliolbcc.e
'1 Benediclio auiem unye post cidlectam recilanie ab- libios coniinuatim legebaiil, huc est sine nlla divi-
bate Evaiigeiium dicitur, ei sic incipiunt maiuiinos, sioiie aut disiinctione leciionum quas ad iiuliim ,

ostendit or;ilioiit s n slras, eic. > Scd vereor ul le- abbaiis lerminabant, ut modo lcgebunus in Begulis
peiiiiuin sit per cothciain, non posl coUectum : nain S. C:esarii el S. Aureliani t QiiiuUiim abhali visum :

benedictionis nomiiie oniionem -ive colleciam iniel- fiicrit, lanlum legatur; (iuando bigniim feceiit, qui

ligendmn essc conieiidniit S. Hibli^gaidis, Bernardns legii sine mora consurgat. > Qiiale e^sel ilind signiim
Cassinensis, Nicolaus de Ffacinra, Boherins iii prinio 2S5 """ dcclarat. Veteres iiKinacbi in .'Egypli', qni
comm., Joannes de Turrecreinat^i, AiilO;iius Perez. m;ijores ps^lnios iniercidebanl, pLuisu m;iiiii> siiper
Theobaldus Arialdus, Nicolans Bravus, Henediclus seili in edito iinem caiiLaniii laciebant < Si quispiain :

Haeflenus denique Joaiines Bona CJinlinaliS qni

, , imiuil Cas-i:inns {Lib. 11, can. H), vel pro
jiiiiioru;ii,
menlem suam ila expriinii (De Diviu. Psal., cap. 10, lervoie spir.tus, vel pro eo quod necdnm in-tiliiius
§ 17) < Dubitavi
: sycpius, lateor, qu dnain inielige- esi, coepent inoduin decantationis exccdcrc, psil-
let B. PaLer per bencdictioiiem, qiam dLiri vulL n- ; G leniis progressio senioris iniercidiiur |)l;iiisii, queiii
leqiiam laudes incipianiur. N:iia oinnes nionaci;! daiis maiiu sua in sedili quo sedet, cunclos lacil ad
colleclam cnrreniis oflicii legimt, post (iiiam ii;;inr- oiiiiiuuem cousnrgere. > Nec dubito quin eodeni
diale suLsequuntur lauilei. bed inveni laiulem qui |irorsus iiiodo lectinnes lerininarent. In regia Caroli
nodum solveret Amalarium Forlunaium : Episcoiiis, Magni lecliones terminabanlur ad sonum
basilica
iiiquit {Lib. 11, cap. D), vcl sacerdos dic;t, Vremus, gultiiris ab iiiso imneraiore prohitiim, ut videre esl
ac deinde Siibsequilur benediciio. L'lro(jiie nr)niiiie in lib. I de Ecclesi:islica Cnra Caroli .Magiii, in cujus
benediciionis et omlionis vi calur «.latio siicerdoiis. cap. 7 luec ieguninr < Finem vero leclionis sono
:

De benedictione dicit Aposlolns Si binedi.rers spi- : guituris desiguavit (Carolus imperatni), ad ([iieiii
ritu, qtii supplel lucum idiota', quomodo dicit amen universi iia iiilente suspensi eranl, nt sivo (iniia seii-
tuper luam benediciionem, (jnia 2^4
"^s^'' '/"^ di- teiilia, sive in m
dia disliiiclione, sive subdistiiiciione
cas? H.inc benedictioneiu voc:ii Ambrosius oraiio- signilicaret, nullus seqnens snperius aul inferius iii-
nem, dicens < luiperiuis andicns^ qiiod iii.n ime li-
: ciperct ijuanlunuunqiie incongnuim iniiiuni vel linis
git, iiescil lin' m orationiS, el non respondct amen, id viderclur. > In plurimis taiiien inonasteriis iisus ob-
est verum, ut confirmelur benedidio. > lilem paulo tinuerat ul |iridie leciiones terminaientur ab uno
poit cnnlirmat auctoriiate S. Augusiini, benedictio- aiiquo c.n liac ctira demandna erat, qiii singnlis in-
iiem pro oratione iisur|iantis [De Dano persever., c. d caltiit lecioiibus quid qu:inti;niqiie quis legere de-
23) < An quis sacerdotcm
: siiper fideles Dominnm l>eret. tli(;ei:il ut plnrimum aiiLor sive arm:irius ; t

invocanlem, si qnando dixit, Da illi, Domine, in le I Leciiones ab armario pridie anie sinl ierininal;e el
perseverare usque in finem, non soluin voce ausus est, [) correcLir, > ini|uiuni mss Co;is;;et. Germaniie. El lib.
sed saltem cogitatione leprehendi re, ac iioii poiius L^unm Cisieic. (Cap. 11) : 1 Piiina dominiia Se-
siiper talem ejus benediciionem ei corde credenle, et piuajiesiiiiLic... im ipiatur leciio Genesis, vel iilioriiui
ore coiiliienie respondit, amen. > Cerie :pse S. P;iter i.broiuii), 111 dixiiniis, ibi iibi caninr lectiones vigi-
Benedictus preces et oraiiones snper coiiuiiKi.' Iieli- li;irnm usqi e ;id (]i;adragcsiiiia;ii dcbcre liiiiie prie-
domadarios, infra c. 55, c' siiper lectoiem inense vuieril. > El inlra (Cap. l'J) : < Libium Jeremiit! pro-
dicendas, cap. 58, benediclionem apjiell.it (Consiit. lam iii ecclesia iiuam in refeciorin
plieiii; iiis (liebiis
Mont. Oliv., I parl., r. ii). An \er() isia benedictio diviilai (anlnr. > Vide Ldal. I. 1, c. i. Finem vero
•licenda sil al» abbate S. Piiter iion exprimit, qnine leci;ouuin aut cera apposiia, inu nugiie codici im-
in congregaiionc niontis Olivcti dici ur ab belidoma- pie>so noiiihani < iNulIus ad terminum vcl cciam
:

dario. appds il, vel Siillrin ungiiiliiis (pianliiliimcnnqiie

Qui ordo vigiliarum omni lempore lam wslatis quam .Mgnnm imprcssii; S(;d cuiicli oiiini;i i|U«.- legenda
liiemis aqualiier in die Domiiiico tenealur.] Qnud ilnil eraiii ita siOi iit.ii liicere ciir.ivcrnnt, ul quiiiido iiio-
(equuliler, inlcHigidcbet (pmail nuimrum leclii.niiin, pmaio legerc jnl.eieiilur, irieiirebeuMliilcs apnd eniii
pSilinorum, responsorioniin, elc., non vero (picad invciiircninr, > inqniL piicialns lib. de (iura cccles.
quantitatem seu mi.rosilaiein leriim dicend;iriiin, lit caioli Jiagiii qu.e veiba imlicanl coiilranam apud
:

expouunt Beruai-diis Cass iif iisis ei Bohcrius iiani ; aliiisconsiieludinem.

licei duodeciin dici lectioncs lam a,'slaie t|uaiii liieme Hedeo ad S. Beucdicii te.Mum, (|ui non modo le^
debcaiit, non lainen ila proli.va: a-slatc aKiuo liiemc. cticncs, bed eliam icspoubuiia breviari iiiipeiala :
4i3 S. P. BENEOICTt iU
qiioil qni fieri possit. nnn f.ici'f e-t di serere. Exi- A «raiorii punilio,
^ in ''
qiiia noii
~""
slabil
::-'-•
ordine sno in
in
-
sliinal Bern:)rdiis Cassii ensis breviari posse mimis choro, '
loco in"
,>-cd
'
quo aspii^ivaleal '
.ib omniiins
proiraiifMidi), et cnm niiiiori^not;i, :iiitel.ani in dire- Cfmfii^ive. » Iii ms. liliro Usuum Beccensis inonaste-
cliini sine canlu recitando, adileiis l.urien Qiii met.us : rii decerniiur : < Si coniigerit iit tam larde snrgatiir
videt, tnsliui dical. ICad-m esl scvienlia N coiai de ad vigilias collecla de laudibus possit dici luce
iil

Fr:tcliir;i. Censei niliiloniinus B dieriiis Cinurnm niliil diei, debeiil on.-nes s3Ciisl;i! satisfacere ibi in or;tlo-
uiconiniodi. -^i his in casiltns leciioiiiim ant rcsiion- rio, ubi bealiis jubet Benediclus. Duin dic liir ad
soiioriiin miniiatur nuinerns. S' d refragaiiir lliule- laudes Kyrie eleison, prosiernnnlur iii choro 61 ja-
iinirus liis verliis ad numerinn leciin-
: « Non atluiet ce;iiit ibi pist Cdllcciani Per
doiiee dic.it s;icerdi>s
iiiiin brevieliir , lccloiium, nt
sed ad quaiitit:iiem Dominum.Posf hane sali^faclionem non faciantaliain,
(|uamvis duodecim sint, lanien breviores sinl qitam qiiain qui facerc vo!uerit, in capilulo debel emeii-
debet. » buodeciinnm ergo sacraium niiuierum iHciio- d:iri. » Bernardns Cassiiiensis ei Nicolaiis de Fr;t-
iiuin relinere voiuit S. P. Benedicliis, quein eliani «•tnra existimaiil hoc in abbaiis arbtiio es-e reiictiim.
oliin ol>S'rvab;int Ecclesiae Gallicauai ut patet es. Qiiidqiiid sil, cerie duo bie dicil S. Bcnedictiis :

liturgi< Gallic-, n, p. 106.

1.
1° ut digna sit s;iiisf;iclio, digne inde satisfnfiat, \A

Quod si conlicjerit, dicjne inde satisfacial Deo ora- m ei\ secundnm gravilalem aut levilatcin iiegig^iili:»;
lorio per cujus eveneril neqleclum.] (jiialis c>se 28S ritin cujiis inajor est negligentia, ex H Idemaro non
debeit illa saiisfactio snbiicuit S. Benedicius, sed soliim ad maiulinum, sed eiiam ad priniaiii vel ter-
eain aperiunl Hliquo modo CMnimeniaiores « Posi- : liam salisfaceie deboi cujiis niiiior, ad inaluiinum :

quaiu completiim lueril nialulinum, iuqiiii iiilileina- diir.lax;;l : gravii;is aniciii liec^iigcniiae, ex eodeiii liil-
rns, et |ii stqiiain exierinl, sive iiitr:iveriiu lielidoma- ^ dciiiaro, repe iiiir vei ex teinporis prolixiinte, <iiio
darii coqiiin:?;, per ciijus tveneit neglecliim
ille lardiiis surrcxernnt, vel ex airedu ei iiileiuione lia-
laiidindebei stare in curvum aiite altare quoadusqiie tris neglgeniis; 2" ut sa;isfaciio ri;!l in oralorio, t iit

fraires exeani foras. > Et Boiieriiis « Erii ibi pro- :

qnia iii Oiiiniliiis fr:itribiis negligeuler :tge s deliquH,
straiiis in teriani t;iiidiii, doiiec arliitrio abhalis bievit iiilit Siniir 'gdiis, iib (ininbus saiisiiiciens viieaiiir, ct

saUsiaclum; vel non imponet in cboro utique psal- pro eJMS deliclo oinnibus Cunciipoteiuis iniDloretnr
intiii) el antiphonain, donec, etc; vel erii lor.-an h.cc misericcrd a. »

TO>t je»ife;4 mE«»j««.j- !.T-'««'-T' gg-s'Af iHPiJ..«/g;».^

CAPUT XII.
Qunmodo iwitutinorum solemnitos agatur.

In matulinis dominico die in priniis dicalur sexa- sexagesimus se.cundus. Inde benediciiones ei laudes^

ges iiius sextiis psalmus sine an iphona in directum. lectio iina de Apocalypsi ex corde, et responsdriiim,
Po>i qiiem dicatnr quinquagesimus cum Aiteluia. et * Ambrosianum, versus ^, canticnin de Ev;ingelii>,

Post quem dicatiir cenlesimus septimus deciraus el litania <=

: el conipletuin est.

» Particula et desideratiir in Flor. et duobus mss. quidam alii, letania, Nonniilli ab hac voce leclio re-
*> Oxon., i'ersi,'m. liquum caput exprimunt in accusalivo.
Oxon., iilanice. Narb., lelama:. Cass., Flor. et

COMMENTARIUS.
2S7 ^" r^tatutinis.] Id est laudibus, qnas matu- C nostra illnminetur atl cognoscendam et seqnen-bim
linorum iioniine appellabant vceres, a voce maUila, V :ini veritaiis et jusliliie. Et qnia prsecipnum aiiiiiia;

lioc est aiirora eo quod ea orieiiie inciperei-lnr.

, nostr:e liiinen SS. Tiinit;ilis (ide praeseriiin stiim
iii

Niinc vero inaiu'iiioiiiin iiomine iiiiell gimus \igilias e.-l, li:inc iii trihiis per^^onis invocanius dicen es :

iioclurir.is qiias eiiam it;i

,
appellalas olini fnisse Benedicat nos Deus, scilicet Pater De<is noster, scilicel ;

p.rob.it Mcnirdiis no>!er es C' nc. iiiron. ii, can. Filius ; benedical nos Dms, scilicet S;jir lur, sanrtns :

18, ct Mabil iiiMis iii lii». ii de .\iiiiqiia Liturgi;i iibi nolanduni esl Filiiim inier alios dici h&-
obiler
("jalliCina. .Mqiieita Bcla in Yiia S. Culhberti cap. strum , qiiia iicet Paler ac Spiritiis sanctus vere nosler
4.0 (Sfcc. II Diu d.) : « Oiiine, iiiqnil, nocinrnre feive sinl Ueus, laiiien propriissime Filiiis est noster per
iii;iliiliiia.' pSiiliiiodiie teiiipus si;;n lo fieisnlvit ; » n;iliirae assuinpiionem , qiia caro nostra et (imIt

aiionyiiius iii Mta S. Aiislrebeite n. 15 (St^f. M ,

iiosler fieri dignaliis est, uti observal iieinardiis
part. i) : Quaibun i!ie maluiiiiis explelis, cum sorores Cassineiisis.
fi^->sis corporibus poal laborjin se in leciis collo-
Sine anliplionain direcium.] Quid sit dici sine aii-
Cdssenl. » «
tipiiona, exponjt dicens in direclum nl ibi iinil.'! (iai
liuminico die in primis dicntur psalmns sexaqeumus ,

versiis Dm.s, in adjutorinm,

ceni toni modul.itio, iiKpiiunt pr.Tefatns Bernardus el
sextu^.] iNiilla liic iiieiilio
bidierius.
(piein ideo jnxia Begiilain prieiermiitendnin cen^ nl
Mcnanliis et liacfiei.us lib. vii tract. 7, ilisij. 'i , : Post quem dicntur quinquagesiiVMS cnm allel-.in.]

inoti pr;cseiiiiii hac lo(iueiiili rauone S. Benedicii, Psaliniiin qninqii.^^gesimiim cuin alleluia dscatiian
in primis. Ciedideiim t;iinen ciim Bi.herio ess-e pr;i!- praicipit, e i(l iiiqiie niodo sequenies alios dicendos
iniueiiduni; naiii elsi dc eo taccat S. Paler, ciim *^ e«.se ceiisel iliiilem;irus, luet !'i tiiciieril S. I'. IUmic-
tamen oniiiibushoris prseiniseril , in anininin
illiid dicius, curn oiiiiiespene sinl allelniali. i\ec niysierio
iiiducere nieum non cueo, ad solos iiiatiiiinos pra,-- vacat quod psalmiim quinqiiagesimnm ad paBniieo-
terinisisse, piffisertim cuin nulla ralio id persuatleat; tiam et liictuin pcrlinenleni <^""' a"eluia, voce g@S *
iiaiii quod dicnnl iinplicite coiilineri in du^tbus priinis miipie exsuhalionis et hftilic, pr.ecaniaM vdhieril
versiculis psabni sexagesiini sexli, siiuiles laliones boc nainqiie imlic t pceniteiiti;i'. laineiiliiin liabere

de aliis horis prcferri possenl. semper :ui lexuiii iiiterions IxliliiK jubilum, ut docet
Dsalmus sexafjesimus scxlus.] Hiinc psalmiim, quo a Dercardus C.tssincnsis. Vel etiaiii ies;iexit ad se-

Deo illuminaii suner nos vultiim suum rogainiis in ,

qiicnies psalmos, qni cuin sint onries fere allelniaii,
primis dici voluit, ul sicut coritorct lune s^ole inci- noiiiit quinquaiJcsiiiiuin ab 'is «iiscrcpare : atiiiie na

piioiis iUustrari, iia a vero Solc jusiiiiie Deo inciii seiilire I'auluiii Diac-num asseril ilcm Bcrnardu!»,
 ,

445 REGLLA CO.MMENTATA. CAP. Xlll. 446

qnaravis qiiem Sub noinine Pauli Diacoui cilare solel, A canticum interpMnimus sicut aulem a piiC operalio- :

llildemarns id omnino taceat. iiis excrciiio ail comemplationis cnlmen ascendimus,

Post quem dicatur centesimus septimus decimus.] et piist speciilaiionis iniiinip brevi«siiniim puiictiim ,

Qui agit de Clirisii resurreciione, quam die liominica inox al ejnsdeiii vila! aiiiv.i; minislerium declina-
colinms; ac pioin 'e sieul a S. Benedico, itt a SS. miis, nimiriim iil toiiieiiiplatio nosi;a ab acliva vila
(''Sesario el Aureliano in matutinis doiniiiiiaruni dici i!iCipi;ii , et iii eadeiii iiecessaiio
teniiinetur; sic
praeeipit(:r. psalmis canlicum pracponiinus , iiec omnioo
nec
Et sexaiie;,imus secuudus.] 0'ii. "l notat Bernardns Siiiipiinimus; sed alirinsecus positis hoc semper pe-
Cassi eti-is. duo coiitiiiet liuic liore maxime cnii- nuUimum collucamiis. Porro Muein ijuia per (|ualiior
grua, nempe Deus, Deus metis , ad le de lucevigil" ; lotiiis videliiet anni lempurit , corpiis n 'Striiin ei
»*t, in mututtiiis mediiabor in te. Qiia foite raiioiift qtiatuor nibilomiiiis composiium elemenli- actionis
euiiidem sanclis viiginiiius mane recilandnin prue- exercitio ralii::inius, iiicirco quatiMr psaimo^ iii iiiijiis
scriliit S. Aitianasius in lilj. de Virginitaie nti el , celebiMlioiie coiiciiiiinii-. Qiiiit veio
liiiiliitiiialts oflicii

Clemens iii Co
ii,c. 59, el S. Auielianusin
siit. |. in speoiilatinnis excessu iinufn soliiinmndi), (pindiro-
Ordin.; psallendi. EuiiHiein m:uie solilos fuisse de- lei to Deus esi, (juaerimus, uniim *que canticum de-

caiitare veteres monaclius aucior esl Ca>sii\iius lil». cantamus. >

III, c. 5. Lcctio uiia de Apoca'ijpii ex corde.] Id est niemori-
Jiide benedictiones.] Benediciiones etiam ad matii- ter, sine codice recitanda qua; lectin, ut docet :

tinos dioi decernunt S. Cse^arius in llequla c. :21 , liildeinarus, semiier in «minibiis Dominicis qnJicno-
S. Aurelianus lii Ordme psallendi , ei Magisler in solemnilale eas ineidente eiiam Naiivilaiis
Regula c. 51». Benediclwnis ad inaluunos di-
einiin
p
-^
q,„; in ,

3^ esse de Apncalyp^i. Qnod si qiiis

p,,sc!i;v, .lebet
cciid* lit meiiiio apiid i^^e^. Tunm. I. de Vii. Pat., oi.jiciai lcciioiieni dieium ac tenn.orum solemi.iiaii
c. 6. Qiiid auieiiisinllienedictionesexplicat I3ern;irdu5
respondero debere, faleiir quid 'in reni ila esse, si-d
Cj.-sineuais l;is verbis : Benedicliones sunt cantici tainen ex Apocilypsi lacili negoiio posse eriii le-
irium purorum in canlicum ilhid
DunieU. iloc est ciioiies ctiilibel fe^livitati congruenles. bJeuKiue esse
quod viiginibiis i!!iu;escenle die cantanduin S. Allia- iiitell genliim ctim S. Paier lectionem ex Aposiolo
nasius i< stiiuii. (jUod Alctiiinis liymuuiu bvmiiorum reciliii.dam insli-iuil.
vocal in lib. de Psil oiuir. Usti. ;

Et respoiisurium.] AndicendumcumG/oria S. Pater

Et laude^.] Qiiid bic sinl buides aliqim iiiod.) col-
liOii aperuii; quapropier var us luii liac i.i rediv.-r-
ligiiur ex S. Aiireliano in Ordine psiiilendi, iilii 1)1*-
fiCiibiiur, « l'ost Ijcnediciioiiem , Lauduie Dom nuni
soium USU3. De Ci.^lerciciisibus suiS iia loquiiur

um {De Divin. l^sabn. eap. IS. § 4) < Ati

.UKiniies ijoiia :

de coejs : Canlale Doir.tno camicum no. : Lan.Uv.e

responsoria post capiiuUim noii adjniigisnus Gtoria
Dominum in sanriis ejux. » Ei rcwra ires iio-ce
Patri; lioruin eiiim iiullam Uegnia iiieiiiiiiieiu bieit. »
psalmo- siilj uiio Clur.n dicemio.-i !iie a S. be. ediclo
per laudes inteiligi ducent couimenl.uores eo.Mjiie in Veinm, lamen S. P.
etsi Uegiila laceat, ail iiientem
;

piiirali luudes aiipellat, sive quia phireshiml psalnii,

iienedicti dicendum es<e Ilildemarus; quia asserit
S. iJened ctiissemper iii line iiliimi responsorii Gloria
ul dicit m rimo commen;. Boheiius Sive quia pin-
|
;

diCi voluit ciim aule : isuid responsoiitim solum sit

i!
ries ad laudes Creaions iiivit.uiiur. tlos psalnios
et unicum, censeiur esse ei iiriuiiiin ei uilimiiin, ac
uiane reciiabaiit ^•tgypiii monaciii, tesiaiue Ciissiauo
proinde cum Gluria decantaudiim. Ua lere ratiociua-
lib. iii, c. 6. Sed ei S. r.Ksaiius in Uegula ad mo- Q
niichos c. 2 pra;sc!ibit iit ad nialulinos dicanl Bene-
tur Hildemarusad cap. 14.
dtclionem ; Laudate Dominum de n^slis. Canlicum ds Evannelio.] Quodnam sil islud can-
Circa bancce S. Beneilicli instiiuiionein ila scribit ticiini, Zacbaria; an Jla S. lienedictus iion de-
i;e,

Petrus Damiani {Upusc. 10, cap. !i) 1 Maliii num : clarat; el licei coii:mtiiiis j:im usus el uiiiversalis
quiuque laudibus coiislal, quaiuor videlieel p-al iiis, Ecclesi;c inva uerit dicendi caiiiic.im Bcnediclus ad
et uuo c niico; et congrue dum diiirna lti\ erninpn, maiulinos , a qiio recedeudum non censeo, invenio
Deo laudes offerimu>, quia sub exterioris kicis Sjiecie liiiiieii npud veieres m;iu iclios eiiam cantiitum fuisso
Solem justiiiiE noslris dilncescen em cordibus ex- Magnificat. S. Aurelianus 111
Ita Oidine psal- g90
speclamus, et tanquam adveiiieiiti spoiiso toia gau- ieniii prsescribit ad malutiiios cum miiitis aliis dici
dens atqtie iripudians occiiriii Ecclesia, sic quiii!|iie i post bi-nediclioiiern Laudale Dominnm d,^ fce/is;
laudibus, ac si lolidein accepiis lamp^dibus adurnaia; Canlae Domno canlicuni novum ; Laudate Dominuy.i
ei. veliit uitimae jam exsuUalionis claiiiure in cordis iH sanctis ejus, cuin aUe!uia; Magnificai anima mea
aure concepto Ecee >iponsus v.nit, exite obviam ei
: Dominum, aul cum anlipnona, aui cum alle!ui:i,
coiisequeiiter ^§9
S|iecie teiius implealur 7'i()ic : bvmnum Gloria in excetsis Dco, el capitelliim. » Ubi
surrexerunt , ini|u:t, omnes vir(jines ilUv ei ornaveiunt oijiter noi.aiuiiim est byninum angeliciiin Gloria in
lampudes suas. Q.iod auiem in liujus maiulina? lauuis exc: tsis Deo eii.iin a S. Casario pr;r>cril.i in ttegula
o(flcioca.'iticami)Ui)lidieps.iliiiis LiiijunL;iiur, uiiins me liionachormii il, et ante ab Allian;isio in iibro
c.<p.
vilifi, coniemplaiivii; scilicct et aeiivuj , iiiysteriu.n de Virginilale. Similiier Alexan.ier Aouemetus abiias
reiolere videiur. Psalier.um ipiippe vas iii modum iusiiliirs.^e diCiiur, iil « olbcii absoluia acobiibia, le-
deltai faclum per decem ciiordas pleciru piils;iiile ^^ c.ioisibiis tcrvaiis, liiiiiisleriis peiaclis, byinnologiam
crispatiir; canticiim veio sulo diiiit;isat vocis or- SS. .Aiigilorinii iiocie ac die sepiuaiiies sepiies ue-
gano exprimilur. Quapropt r illud, quia manibus caiiiar. iit : ea e^taniem GUjria m aiiissimis Deo, fii

iudiget, operationem, ac per liuc deiioiat viiam acii- m tdnu pax, in houunibu:, bona volunlas. »
vam; isiud vero, cpiia ad jubiium pei tiiiet, couieiii- E: coinpte!um esl.\ » Scilic-t cuni benedictione id ,

plativam. Et quoniain conlempiatioiii paulisper el e-l beiiedicaiiiiis; :.!iier eium pupulus, vel monaebo-
rapiim vix ad iiiuineninm iiiSiStere possiiiiius, jugi er ruiii ccetus non uebei juxta Agailieiise concilium ab
auteiii in activ;e conversal;oiiis administriiiioiie ver- eei lesia iclaxar » iuquil liulienus in secuiiiJa expu-
,

samur, jure pluribus psabnis uuum laiituiumodo sitionc.

GAPUT XIII.
Privatis diebus qnaliler viatutini aganfur.

Diebus aulera privatis matuiinorum suleiiuiilas iu ag:itur:i<J est ui " sex-^scsimus scxlus psalrausdica-

Deest ut in Flur., llibJ. ci Conip.

4;7 S. P. BENEDICTI M8
iiir % siiie anlipliona, subtraliendo modice sicul do- A psallil Ecclesia Homana, dicalur. Posl haec sequan-
d
::iiic<ja *>
: ut oirines occirrranl ad qiiinquai,'esiniuni, tiir laudes; deinde lectio una Apostoli memoriter
(ini cuiii aniipliona dicatur. Posl quiim alii duo psaluii recitanda , responsorium , Ambrosiannrn, versus,

dic^niur seciindiim consueludii em : id est, secunda canticum de Evaagelio, litania « :

291 ei comple-

feiia qirintus et iricesimus qirintus; lertia feria qua- tiim est. Plaiie agenda matuiina vel vesperlina non
<Jrai:esimus secundiis et quinquagesimus sextus transeat ' aliquando nisi in ullimo perordinem ora-
;

quarla feria sexagesimus terlius et sexagesimus tio dominica, oiiiniims audienlibus, dicalur a priore,
qiiarlus; qiiinla feria octogesimus sepiimus ei octo- propler scandalorum spinas qune oriri solenl, ul con-

gesimus iionas; sexta feri;i sepluagesimus quinlus et venti e per ipsius oralionis sponsionem, qna dicnrit,

noiMLes mus primus ; sabbalo autem ceiitesimiis JHmitte nobis sicut et nos dimillimus ^; pnrgf nl se ab

qii.<dr:igesinius secundus el canlicum Deiiieroiioinii, hujusmodi vilio. Cseteris vero agendis nliima p;irs

qiiod dividalur in duas GVonas. Nain cyeteris diebus ejiis orationis dicaliir : ut ab omiiibus respondeaiur,
c:iiilicuni unumquoili)ue •:
die suo ex proplieiis, sicul Sed libera nos a tnalo.

« Oeest dicalur in Hild. ^ Oxon., Iranseatit.

^ !'xorr., die dominico. b' Qiiiiiqiie iiiss., til ccnversi.liiTu. Cass., «i co««i-
« Flor., tmuniquemqne. cli. Sabin., tit ciim veneriitl ad ip.^ius, etc.

^ baliiii., Apocahjpsi. ^ Fl;>r.. Coiicb., DiOn , Bolier.. addunt rfe6j/a no-

« Oxoii., litanice, al., letania. slra.

COMMENTARIUS.
Diebus autem privatis malutinorum solemnitas ita B Leclio Aposloli metnoriter reciianda.] Qiianli sit
aqniur, id est ul sexagesimus sexius psalmus dicatur nieriti huic Keguloe staiuto obtemperare, disces ex
titie antiphona, suhlrahendo tnodice sicul dominica.] lib. 111 Revelat. S. Gertrudis, c. 82.

Subtrahendo modice, id est non ita celeriier, seu Plane acjenda matuiina vel vespertina, etc.] Quid sil
ciiam miniis alle caniando, inquit B^rnardus Cassi- agenda docet Boherius bis verbis t Agenda nomen :

ad vigilias psalrnum xciv pro-

iicnsis. Niiiiiriim sicut est substantivuin; sic enim appellantnr horac ca-
irahendo ei morose voluit dici, ita ad matulinos nonic:fi in quibusdam regionibus. > Et MeiiarJus :

psalmiini LWi. f Agenda est officium alicujus hora^, nfficium divi-

Ul omnes occurrant aa quinquariesimum.\ Non qui- nuiii, cursus divini oflicii, anniversaria celebritas,

dem jam incoeplum, sed inchoanduni; ita ut finiia opus Dei, ui iiifra lioc capiie cwtcris agendis; S. :

Gtoria psalmi lxvi. omnes jam occnnerinl, tardiusque Gregorii Antiplionariu-. In agenda mortuorum anti- :

venienles satisfaciant, uti post Uildemaruin expoiiit phona : Requiem oeternam; Anasiasius Bibliothecarius
iii Leoiie seciindo : Sed et ne ilauri episcopi antiiversi-
Beniardus Cas>inensis.
Qui cuinatiliphonad-catur.] De aiitiphonis ad reli- tas seu aqenda celebrarelur. »

qios psalmos nihil dicit S. P. Benediclus binc Joan- Non transe-U alifiuando, tiisi in iiltimo per ordinein
:

nes Bona de Cislercieii>ibus suis loqirns {De Divin. oralio dominica omttibus audientibus dicatur, etc.]
Psalm. cap. 18, | 4), i ad laiides, iuquit, unaiii d n- Pliirima hic et iioialu dignissima praescribit S. P. Be-
laxat dicinius anliphonam, ad ciijiis lenorem omnes nedictiis. Prinio, ut ad omnes canonicas horas suh
psalmos niodulairiur. » fineni officii dicatur oratio dominica. idqire propier
Post quem alii duo psalmi dicnntur sccundum con- P exiell-ntiam band dubium hujus oratio:iis, (luam.tri-
suetudinem.] Qiiam ipse inslituit, sive, ut loqiiitur bns po'issimum niomenii-; comnierrdat Boherius:
1° a dii;iiiiate, quia Magister magislrorum eam coni-
Bernardus Cassin., < secundum consueludineiii iiio-
nadiorum qui tunc in ipso monaslerio Cajsiiiensi posuit; 2° a brevitate, el lioc multipiici, inquii, de
eraiil, > non autem aliarum ecclesiaruin. causa; nam ideo esl brevis, ul mernis sciatiir, iii fa-
Id est feria secuvda, eic.] Feriae apiid aiitiqiios ciliui reiincaiur, ut fervenlius dicalur, iit dicentem
erant dies festi, a feriendis viclimis, quas his diebus ison l:cdeai, ut per ignorantiam nenio se e\cuset, nt

off.-reb:int, sic dicli. Sed B. Benedictus per feria^ hc Doniininn ciio aiidire iiinuat, ul pliis afrecln qiiam
inlelligi'. dies privatos, siculi a Silvestro papa ordi- voce designetur orationein debere fieri o' a feciin- ;

iiatnm legimns in lectionibus <iuae ad vigiiias ejiis ditite, quia onines peiiti mes in se compreheiidii.
ft-sii reci aiiliir : c Sabbali et dominici diei iiomine Quod iiltinium caput ita exponit S. Aiigiistiniis
reienlo, reliqiios hebdomadas dies feriarum noinine [Serm.iii,in append.) seu qiiivis alius « Hoec oraiio :

dislii-ctos, jam aiile in Ecclesia vocari coeperant,

iit
conipeiidiosis verbis , id est sepiem peiilionibus
appellari voliiii; quo sigaificareiur qnotidie clencos, omnes species oraliouis comprehendit, quibus Dfiirn
abjecia cieierarum reriim cura, uni Deo prorsus inlerpellamus aiit pro appetendis bonis, aiii pro vi-
vacare debere. »
landi:; rnalis, aut pro deleiidis commissis. » Qii.e iria

Qunaus tricjesimus quintus, etc.] Hic quaerunt cur

el fuse ei apte ex SS. Palribus explicai Ahrdns Gazifus
interturbalo psalmoruiir ordine, bos diver-s.s e locis ad Cassiani collat. 9, c. 18. Et has forte ob pr:trogaii-
psaliiios S. Pater elei^erit. 292
Hespondet Beriiar- vas i mos aposiolorum fuit, inquit S. Gregorins, iit
dus Cassiii. ei ex eo Bolieriiis aucioritaem sia-
:
1" ad ip^^am solumirrodo orationem (dominicani) oblaiiy-
tuenlis sirflicere, cuirr himo spirilu omnimii jnsio- D iiis bostiam consecrart*nt. » S. Clemens iii Constit.
ruin plenns rion sine T:itionab;li caiisa ac mysleno aposl. I. VII, c. 25 (Epist. G3), inonet Christianos ni
hos ra-serliiii ad niaiutiniiiii psalinos eb-geril : eain ler in die reciteiit. In concilio Toleiano rv, can.
t

2" cum Hildemaro in quoiibet islurum psalmoruiri 9, jubeniur pre.5bytt*ii ac csteri clerici or:itioiieni
aut expresse, aul siib myslerio aliqnid conlineri doniiiii( ani, quia quolidiana est iratio, qnolidie di-

qiiod ad lioiHun niatiiiinaiein pertineat : id quod cere. Denique iii concilio KhenrMisi ^* -• ''o'- 293
fusius deinoii^lral Hiidenianis. inus :« Nulli Clirisliann licere onitionein doiniiiicaiii
yam caleris diebus canticum unumquodqne die suo aul noii lenere meinoriier, aul non irrtelligere, aul
sicut psallit Ecclesia Rotnatia dicalar.] bl e~l eadem iion freqiieiilare. »

caiiiica quoe psaliii Ecclesia Uoinana dicantur; vcl Sectuido, pr.-e^cribit S. !!enediclus ut oratio do-
sicui Eccloia Koinana aliiiuod canticuiu quoliJie miiiica alta dicalur voce ad landes et vesperas : id

ps.iUit, ila ei iio^, sivc cad-Jin, s;vc alia. quod iii tontiho Gcrundensi anno 517 celebrato
 ; ;:

i.i9 RE€ri A eOMMENTATA. C.AP. XIV. •iSO

{Can. 10) (ierreli;m legitiir iiis verl»is : < Item nobis A S. Cenedictns ad eos qiii, ut (iicebat moilo nlibas
seiiipt r jilaciiil observiiri , iil onuiiiiiis dieiius posl Isaac apiul Cassianiim, cum dominici oratio ab uni-
iiiaiiiiinas, el vrsperas oraiio (loniinica a sacer(ioie vt^r.-a plclie ciincinereiiir, iocum bmic laciti pratter-
proleraliir;» ailnue Diirandus {Lib. v liation., cap. 2) niiltebant, ne semetipsos ol)li;;are potius qnam excu-
in priniitiva Ecclesia post quamlibet borain absque sare siia professione videreiur.
alia oralione alia voce pronuiiliatasn fuisse, qnoi! 29iS' Porro circa hanc oraiionis dominic:B peli-
adbuc, iiiqiiit, Ecclesia Lateranensis dicilur obser- tioiieninotanvlum, quod Pelagiani, qui se justos e\i-
vare. Eaindfin alia voce in ecclesia caniatam fuisse slimahant, oratioiiem qiiidem doininicam reciiabant
inniiit abbas isaac apud Cassianum (Collat. 9, cap. s< d hanc pelitionem, Oimitle nobis debUu nostra iion
2-2), ciim exponens iila verba, El dimitte nobis debita pro se, sed pro aliis dicel);)nl; anl, si uici*banl, lan-
i Tanlum remiltiuir noiiis
nostra, eic, sic loquilur :
lum liiimiliiaiis causa ; qnos idco damnavit CDnciliuia
(inaniuin iios remiserimus eis, qui nobis quacunqne Milevitaiium seu potiiis Carlliagin. can. 7 el «^, et
malignitale nocueranl; quod fi)rmidanles nonnulli mcrito qiiidem quis enim jiislificabitiir in conspeclii
:

tiim in ecclesia bsec oratio ab universa plebe conci- Doniini vivens ? f Quotidie vei cogilalione. vrl verbo
iiiiur, buiic locum tacili praetermiltunt, ut semei- deiinqiiimiis, inquiuiit Paires concii. Toleiani iv,
ipsos (diligarc polius quam excnsare sua proiessione can. 9; quoiidie hanc oraiionem efTnndere in con-
videantur. i Ubi quoil dicit oralionem ab univer^a speciu Dei debemus. Quisquis ergo sacerdoium vel
plebe concini, respicere vldeiur illud S. Gregorii sui)adjaceiitiiim ciericoriim hanc oralionem doiuini-
(Lib. VII, ep. 63) : f Oratio dominica apnd Gr*cos cain quotidie aiit in publico, aut in privalo oflicio
ab omni popnio dicitur, apud nos auiem a solo sa- praeterierit, propter snperbiam juilcatiis homris siii
g
cerdote, > sciiicei in missa. ordine privetnr. > Fide S.Aug. episl. 157, 17G, 178,
Terlio, ut dicatur a priore, « id esi abbale, inquit nov* edilionis.
Hobeiiiis, vei ipso elism absente a priore claustr;ili,
Purgenl se ab hujtismodi vitio.] Scilicet rancoris,
vel aii ipso tandem qui facit raajus officimn in altari
iracundi.t', dissidii, contenlionis, siciili lociirn isinKi
nuia nimirum ilie est prior omnium in olficio aiia-
explicatlliiicmarus Riiemensisepiscopiis adHolrudem
I i*. eiiam Aiardus Gazaius in suo ad Cassianum
» Ita
sic scribens {Apud Flodoard. l. iii IIis!. lihem., cap.
coniin. iib. viii, cap. S, per priorem inleliigil sacer-
27) : c Scitis qiiia Ilegiiia quam prof^ssie estis, pro-
cerdoieiii liebdomadariiim sed verius cum liernardo;
pler sc;uidaloruin spinas, qu* oriii in monaslerio
Cassiiiensi abbateni seii cliori pr?esidem inteliexeiim,
snlent, oiationem dominicam in maluiinis el vesjier-
(jui biic in Cassinensi monaslerio suo tempore ab-
tiiii-> officiis , iia ut omiies illam ;iudiant, a priore
iissc in (liisueiudinem asserit.
orari pr.icipit, iit limeiites convenieniiain qiia dici-
f^ropier scandalorum spinns quce solent oriri.\ Quid
nius : Dimi nobisdebiia nostia sicut e.i nos dimii-
le
sint scandalorum spina; expiicat Smaragilus his ver-
timus debitoribus nostris, omnem rancorem de cori e
liis : f Scaiidalorum autem spinae boc in loco intei-
noslro peilamiis. > Duabiis poiro de cansis oriiio-
ligiintnr irye, rix.ie, dissensiones, delr.ictioiies, .lemu-
lationes , vel aliqnae contentiones , commoliones,
.
• nem dominicam alta voce decanlari volni-se S. Ih-
iiediclum posl Hildemarum docet Durandus (Lib. iii
qu.e inler fratres solent oriri; a qiiibus inier se pa-
Ration., cap. 5), scilicet propler siiii(ilices, et asliilos,
cem babi nies, c.baritateinqiie contimiam conservan-
Propter simplices, ut aiuiienles oralioiieiii doinim-
tes, mane et in vespere monachi se debent purgare.i
Utconven i.] Id esi persuasi vel allracti, inquil cam, illam memoria reiineanl : sed hanc ratioiieni
C merito refellil Haeftenus i. vii, tiact. 8, disq. Z.
Sniaragdus, vei ut dicil Hildemarus f Conventi, id :

Piopter astiitos, qui si tacili oraliouem liomiiiicani

est victi, iracti, snperali, compuisi. > Vei tandem, ut
recilarent, peiitioiiem de (limiliendis peccalis pia:-
ail Menardiis « Conventi, id est inlerpeliati, nempe
:

termitierent, ne lorie duplici se vmcuio iigaieiit.

per oraiionis paclum et sponsionem nam convenire ;

est interpellare,> quod probat aucloritate Nonii Mar- Cceteris vero agendis.] Id est horis canonicis.
telli c. 4. Vltima pars ejus orutionis dicatur, ut ab omnibus
l'er iiisius orationis sponsionetn, etc.J Id est pactum respondcatur, S d libera nos a malo.] Soiis mniuliiiis
quod Deus nobisciim, et nos cum Deo qu^isi fecij^se vespertinisqiie lioris orationem d 'minicani aitr pro-
(iicimiir, ut ipse dimiilat nobis si dimiserimus, non niintiari voliiii, quia nec oriri, iiec occidere solein
iliuiiltat si non dini;serimus. liic re!<pexisse videtur super iraciindiam nostiam desiaerabat.

CAPUT XIV.
In natalitiis SGnctorum qucliter agantur vigilice,

In sanciornm vero feslivitatibiis , vel oninibus ciiones, ad ipsum di» m pertincnles, dicanlur. Modiis
ioleninitaiibus, sicui di.ximus dominicodie agendum, auiem supiascriptus tenealur.
it.T agaiur : exceptoquodpsalmiautanliphon:e veiie-

CO.MMK.NTARIUS. 2£5
Nataliiia sanclornm vncat hic S. P. Benedictus
^...„ .
D dus ciiin in SS. fesiiviiaiiou.s Iria nobis esse consi-
fesiivitaies eoriim; quasiribus potissimiim de cauMS deranila docei (Serm. in SS. Petri et Pauli)
vigil. ,
in Ecclesiacelebranuis. PrimainassigiiatS. Augnstinus scilicet auxilium sancli, exemplum ejus, confusionem
(Serm. 220, in appeud.) seu qiiivis aiiiis hisverbis: iioslram.
< Qiioiiescunqiie sanclorum manyria celebramiis, lo- Qnare autem obitiis sanclorum voccniur nataiitia
lies iauiles Salvaloris eilicimus; eiqnolieseorum asse- eoriim, omiiiliiis noiiim; nempe, quia
lunc inca.-«

rimns passiones, loties Cbristi gloriam (iriedicamus > : periii.t iiasci ail vilaio, cnm viiain depo>nerunt pro
iiaproplieliciim votiim adimplenles Lciuda'eDominum : vila, » iit ioqiiiliir Peiriis Damiaiii (Serm. 23).
in sanctis ejus. Alleram caiisam imiicat S. Cx'sarius, In sfinaoriim vero fcnivitaiibus vel omuibus solcm-
ciim dicit (Serm. 22.'», in appetid. Serm. S. Aug.) : nitatibus.\ Licet fesiiviias el solemnilas idem fere
t Soiemnitates maityriim exbortatioiies guiu iiiar- soneiit, ac pi<iiiiisciie (iro invicem solcant iisiirpaii,
lyriorum, iit iinitari iion pige:il qiiod elebr.ire delc- ( hoc lamen intcr ulrimiqiie di>criminis alferri posse
ciai. > Teriiacaiisa cstadeoriim apiid Deuni implo- coiisel Iiild-'i'i;iriis, (jiioil festivit:iS ad iiataliii.a sar.-
randa pairocinia; qii;e Iriu viUclur nolasse S. BoriKir- cturum, s ilemniiao ad Chrisii mysieria atiineai
 ,

451 S. P. BENEDICTl i^2

ubi et;ara observat liand vacare myslerio, quod S. "A feriales, quam lectiones el antipbonse; nam eodein
Benedictus soleniiiitaiibus praemiseril lerminuni prorsus moiio de his loquitur S. Benedicius. Pono
iiniveisalcm omnibus , ad fesiivilates pr;Eiermiserit : qiiod nec leciiones, nec aniiphoii:K (eriales dici de-
In SS. fesimlalibus , inquit, vel omnibns solemniia- beant in viijiliis .sanclorum , facili negoiio demoii-
tibus; quia iion omnes sanctoruni resiivilales , sed sirari polest. Nam qnond lectinnes, duodecim in
laiituni prsecipuae; omnes vero Ciiristi solemntaies feslis pr;csciibit S. legislator, ita ul (|uatiior nl;im;B
debt-nt ab Ecciesia celelirari. ( Solemnitaios aniein semper sint ex Novo Testameuto; iii feriis vero
ClJrisli , ax eode n, siint INativiias, Circumci>io ,
biLMnaliiiMS laiituin tres, in ;estivis tiniciim duniaxat
Apparitio , Pr sent.iti) in
i leiiiplo, CcBiia Daaiiiii ,
ex Yeieri Testamenio. Qu;ero itaque uni (|uatuor
Parasceven, SablnUum saiiclum, Pasciia, Ascensio, acciiijenuir lectiones ex Novo Tesiamenlo jri ijs
Peiilecosten. Fesiivitaies veio S-i. (\nn: praecipUcC feriis in qiiibus Veiu-; legi Testameutnin consu^ivii,
habentur, sunt duodecim Ai^ostoiorum Joannis
, S. Siniiliier quoad antiphonas, qiias S. 5'aier doniinieis
Bapti^^lie, S. Laurentii, S. Mariss in medii) Augusti ad priiiium seciindnmque iioctnrnuni a3-i,!/ii;il, in
S. Mariini, S. Ca^cilioe, S. Agaiiu-e et S. Agiieiis, et feriis tantum ad primum un !e si aniiplioit;e le iales
:

S. Benedicliin Ouadragesiin;e dielnis el in calendis ;

iii siiiictorum vigiliis dicainur, non reperio d ceiid;is

ISoveinbr s «elebraiur iestivitas oinn;iim SS. Istae in secufido noclnrno siciit in dominica, ciijiis i;unen
omnes, (juia per loium mundum celebrantiir , ideo modiiiiv omnino servari S. Pater iusliinil. Modus
sunt prascipui.'. DL-inde pr;Kcipu;e sunl omiiium SS. ciutem supradicius teneatur. 2° Qiiod Cistercienses,
qui in illa civitaie requiescuiil, ubi eorum corp ira qiii Rcgiilam S. Beneilicii ad litieiam sibi servanlaiii

bumaia sunt. » Hactenus Hildeinariis. Aliter Ber- T» ;

r Miosiieraiit, in leslis SS. ad oiiines lioras dinriias

iiardus fesiiilates a solemuit aibus ita viileim" dJs- p>aliiios ()iiidem (eriales relinueriint , sed ad iioclur-
linguere, ut solemniiales ad Cbristi sive sam toriiin iios auctoriiale hujus capitis convicti niiilaveriiit ;
festa praicipiia; lestiviJaies vero ad ;ilia luiiius pra;- unde cardinalis Cona ( iiiv 'Nperis, iiiqnit, 237"""*
:

cipua, de quibus oHiciuin 12 leciioiinm ce ebralur , qiiani psalinos feriales miilamus 3(1 nieiiiem Itegul.e,
perimere videuir. Sed ilildemari senleniiam, i^uam qu;e iii fes;ivilaiibiis psalmorum niutationem pro
sequuiilur Bolierius el Meiiardus, quam etiam indicat nociurnis taniurn vigiliis permiitit. » 5" Qnod cuin
Ainalariiis iii Supplemenlo, prxserrem. Aqiiisgraiiense conciliuin, nimis fa( ilem qiiornmdain
2@@ dtxvnus dominico die agendum , ita
Sicul abbatum ordineni a S. Benediclo in ol/icio in^lilutnm
Qiiem in locum Bolieriiis c Hoc, inquit,
ijjfafur. 1 : muiandi lil^erfatem coliibere desiderins , siatuerit
adverbium sicut notat idenl;taiem in principiis et {Can. 5), ut vfjicium quod in Reijula S. Benedici
linibiis vigiliarum ; in niediis vero siniliiudiiiem ut conlinetur, ceLbrent monaclii feriales tamen ps Iiikis ,

sequiiur, ad nuinerum et dicendi mo.lum

qiiia hiud reiiiiuerit , ut facili negoiio pote>t colligi ex
retertur. » Quasi uiceiei, hoc idem -it princi;iinm Aiiialaiii Suppleineiito iiaulo posi pnedicinm conci-
vigiliarum quod in dominica ; iieinpe Deus, in adju- lium scripto. 4° Quod cum pontifices iii>posiiuin :i S.
torium; Domine^ labia mea apeiies : psalmus leriuis P. Bene iicio ordinem
psalmodiae hand mul ire vo-
ei iionaL'esimus quartiis; ideia sil finis nimirum Te lueriiit, ut docet Wa Cridus Strubo lib. de ileb. ecci.
Deuni; le decel Psalnd vero, anliplioiia; , ie-
(ans. c. :23, niilio t.inien probari poiesl exemplo aut (acto

ctiones, respon.-oria, noii ad dominicam,sed ad ipsani psaliiio> feriaes in aliquo oriinis Bencdictini niona-
dieni periineiiies dicaiiiur ; ila taiiieii ut siculi sierio ad vigili^is iiocturnas saiicioriim aliquando
dominica duodecim psalmi loiidemijue leciiones fui^se decaiilatos. Ad vigiiias dico ii.iin de solis ,

dieuntiir, lolidem SS. lestiviiaiibus oiiini-

etiani in vigiliis agiliir hoc capile, non de horis diirnis.in
busque solemii latibus dicaulur. quibns ienales psalmos caiitant Cistercien-es. Istlisec
Excepto quod psalmi, uul aniiphonce, vcl lectiones argiiinenta aliciijiis milii videntiir esse piinderis,qii;e
ad ipsuni dieni pertinenies dicaiUur.] ilrc verba ad nibilominus libero cujusque judicio haud grav.aiia ,

ipsum diem periinentes duplicem sorliri possunl ex- cominilto.

plicationem, scilicel ad ipsum diem restnm qiii ceie-
bratur et colilur, vel ad ipsum diem ferialein in quem Modus autem suprascriptus leneatur.] In numero
incidit lale lestum. Alque hunc poslremum sensum, scilicet rerum dicendarum. Ex quo paiet ad meniein
tesle Bernardo Cassinensi, niagna animorum con- Kegulae iiiilla de sanciis trium lectionum fesla cele-
teiitione defendeiunt oiim iionnulli monachi, lioc
lirari debere, sed tanium duoiiecim. Uecte ergo
praecijiue nixi fundamento, quod integrum in septi-
Bolierius in secundocommentarioscripsii i Qnidain :

inana Psallerium reciiari jubeat S. Beiiedictns. Sed faciunt tres de quibusdam sanctis, et licet lectiones
huic opinioni duooppoiiit ideni Beriiardus Cassinen- et rosponsoria recitenliir de sanctis , psalmi lanien

Bis :
1" contrariamcoiisiieludiaem, quaelegum opliina feriales dicuntur; sed talis quidem iiiixtura huic

est interpres '1°

quod S. Benedii lus pra*,cise non
;
non concordal ileguLe ; nec eiiam probaliir saiicio-
priBcipiaidici iiiie^iuiii per bebdi)madamPsaberium, rum festiviias nisi dic:intur duodecim leciiones, ut

sed cenlnin quinqnaginla psalmos, uti se ipseexpli- in dominica, ad qiiam hic magister notanter remiliit,
cat. Polui.^seladdere S. Benediciiim, cum Psalterium qui etiam cuplunt lianc ad litieram servare Beguam,
omni iic^uuuiiiauj
uiiiiii iiebdomada ucLUiji
decurri praecepit, iion auouiuic
uicCUCUJi, iiuii absolute habeiii h.ic modi-> omnibus e nendare. » Et hac lorte
•
i-j r-
locuium fui>se, sed hvpoihelice, po^iio scilicet quod " •atione in Cassinensmm DeclaraAiomous auno 1520
i-v i

scrifitis !egimu^, < de sanctis non debere (ieii aiiier

festa iion eveiiiani, quae illis temporibus rariora
erant. quam duodec.m iecliones aiii Commemoralioiieni ,
Caelerum h;cc Bernaidi senientia quae vulgaris pracier quam inlVa oclavas,quo lempore tresdebent
,

est, et peiie ominum, liis posset insu, er argiimentis leciione') laniuni diei. » Quandonam vero apud no-

firinari. 1° Qnod iion iiiags dicendi ^uiit p-.alini slios incoDperint fesla trium lectiunum no-< latet.

LUiJMHJ"Ut-ll iiiiw

GAPUT XY.
Alleiuia quibus lemporibus dicatur.
A sancto Pascha usque ad Peniecostcn «, sine in- (Juadragesinia; oinnibiis noclibus cum sex Doslerio-
lennissione dicatur alleluia, tam in [isalmis qiiam in ribus psalinis taiiLum ad nociurnas dicalur. Uniiii
responsoriis. A Pentecosie ^ autem usqiie ad c ipui *
vero dominica extra 233 ^"•"I^^S*^^'"'*^"' €araic;i,

' AI., Peniecosten, oiiiisso ad. « Al., in coput ; al. caput.

*>
Plures luss., a Paniecoiten.
 ,

RKCILA COMMENTATA. CAP. XV. 45i

maHKmi pr.ma ,
tcrlia, soxci, nonnfine, ciim ^ respon-ioria vero muiqjian dicanlurcum alleliua

alleluia , dicaniur; vespara vero cum aiiiiphona ^ ;

iiisi a Pasdia usque ad Penlccosteii

'^
OxoM., a matutinis: Flor., matulinos. Nolatetiiim •> Oxon., ante fana.
nildem. quosiiani co lices leijere ad mniulinos qnoJ ,
' Al., usque Penlecosien.
ipse reprobau Coinp., matuiim, al. mauuinw. ,

COMMENTARIUS.
Speci.ile S. Benedictus capat instilnit de alleluia, tanlum ad nocturnas dicalnr.] Srilicei privaiis diebus,
taiiquam de voce divma vereqne angelic.i , nec n'si sicuM prnescribitiir cap. 9. >'ani doininicis sex (loste-
ab aiigslis , cul cerle ah hon.in biis viiie piirii:ite riores puilmi cum .'tniijihnna su;il dicendi e*. cap. U,
aiigelicos spiriins iniiianlibus (iec8n'aiida. Hac iiiiiii- sola cantica cum alleluia canlanda.
ruiii voce ccelestes illi spirilus Denm in coelis per- Onnii vero (lominicd exira Qnadraqesimam cnntka,
peluo collaudanl, sicuii qui aiiiivi eos, lestaiur matwini, prima, tertia, sexta, nonatttzcum alle'iiia di-
Jo;innes evangelisla {Apocal. x\\). Ilanc init;r bo- cautur.]i)»en\ in loc.im il i lenianis « Suni, i :quit.
niines primu^ decantasse pi^riiibelur Agg.xui pro- qiii iutelligiint matuiini geni ivnm ca«uin e-se, iit
phela, qui, iit scribit Epipliin^us {i)e Vii el mort sensus sit cnnticn in mnluiino ; qiiia canlica pro psal-
proph.), ulleluia cantav.t aiino aiite Christum 517, B '"i"* esse liiela imelliiiiint etdi-uiu. Il!a ver.. caniica
"
cum novam lempli stnutnram viJ l, ut adimplere- (|U;e ad vigilia-; jussit dici indminici nihil iuipe-
lur ipioii veiierabilis ille Tob^as pro})het!Co spiritu (liunl, 00 qnod jun dixi^rat superiiis; sed meliiis est
praedixerat Ex lapide candido el mundo omnes
: ul c«;i/ira sit iioiiiiualivu-;; simil ter sil iioiiiin;itiviis
platea; Jerusalem ilernenlur, el per vicos alleluia can- eliam mr.tiitini. i Notanduiii m^vo esl iiuod ail S. liB-
labitur {Tob. xiii). Hanc in iiova lege non miido nedicliis, extra Quadragesimam : qai:» ino-^ semper
clerici aut monaciii celebrariinl, sed ipsi eiiam reli- obiiniiit ut in Q:ia.(ra;j;esi'na non canerelur allelu a,
qui Chrisli (ideles, lesiante 8. Hieronynio {iipisl. 17): i quod uiiiversilis Rcclesifi co;ise;isio in cuiiciis icr-
< Quocunque le vertcris, arator siivam lenens oUe- rarum pai libu-; robnravii, inquil cOiic. Tolei. iv,
>

luia decanial. > IIoc signo hoiiclimoniales ad colle- can. 10. Kxlra (^iiadragcsimain vero vaii;v fueruiil
ciam vocabantur , ut scrihii i.leiii S. lUi-ronynius Ectle^iaiiim ccnsueiudines; ii.im in AiVica, leste S.
{Epist. 27). Quin et ipsi infanles in hniic vocein liii- Isidoro (Lib. i de Divin. Oiftc, c. 15), s-ibs domiiii-
guam priniuiii solvere docebauiur, ul ex eodem col- cis ac qiiinqiiaginta pusi Resurreclioiit:m d ebns al-
Jigilur {Epist. 7). leiuia e;uita'iialiir pro signilicaiioiie lutma! resurre-
Quid autem sil aUeluin, qr.idve significet ,
}):incis cioiiis ei hviiii;^. Addiiqne : « Veriim apiui u<^, se-
docel S. Augusliuus (Serm. 2i3, in append.) seu (|ui- cuinlum aiiii(]!iam Hisp^iniarum traditioiiem, pi;rier
vis alius: < Quid est allehdn? inquit, verhnm He- d es jijunioriim et Ijoadrigesima;!!, oniiii l^tiiipore
brxuiii esi. .4//t/u;'fl, Laudale Domiimm; alletnia, caniiiir nllAnia. » S. Dencdiclns au:em neqmdem
Liiidale Deum. i Hebraicaiu laaiHn vocem r; tinuit jejiiiiioniiu dies .scipii. Niiuc vco ge er:ilis Eccle-
rcclfsia , idque c propter sancliorem aiiciorilaiem si;R consueiiido es' nt iu Seiiiu:'.gesim.i dimitialur al-
quamvis iiiieipreiari potiiisset, » ut loqirilur idein ^ leluia: id quod inde faetum e\ siimnt Hildemai-iis,
S.iioctor {Lib, ii de Docl. Clir. cap. 11). Qu:i; (inam- quia oliiii q Kidragesim :le iejuninm iiiciperet a Se-
vis adeii celebiis apud Clirisiianos exstiieril .'ique ,
ptiiageMiiia ; ex quo i.ccideril ut cessanie cousueiu-
a SS. Palribus lantopere commendata , p.-^rversoniiu dine bac dominica incipienili jejuni, aiil iinns lamen
laiiien Jacula nou latuit, suos pas.sa j.dvcisarios , in Sepliiagesima (!lmi!teiidi allAnin riins remaiiserit.
inaxime vero Vigihinlitim, qiii, ui sciibii S. Hiero- Idein asserit Bern^irdns Cassiiieiisis, aiique iiiiiinul-
nynius [Advcrs. iigit.), nunquani tiisi in PuscJin los suo atiluic tempnre observare jfjiuiium 300
ulUiuia cantandum esse diceb;it ; ciijus fortassis iu quadragesimale a ScptiKigesima, (pio i laineii de snla
enorisodiiiui totn fere annoa//t'/«ia decantarivoluerit cariiis absliuentia esse indicant se-
iiilelligendum
S. Benedirtiis edito lioc capite. (uieiitia lia^c ejus verb.i : i Quibiisa iis tt-mporibusli-
A !<ancio Pasclia usque ad Penlccosten.] Qiiasi di- cel comedtrecarnes, ei ex tnnc iiiop unt iibstinero. »
cerel, ab iuilio Paschieusquead liiieinPa.^chai lolum ; Et revera iiKtt'pliim fiiisse a Septiiagesim (juadra- i

euiiii paschule tempus, ulscribil llildemaru.N, Pascka gesiniale jejuuium palet ex Alcuini episl. ad Caroluiu
dicebaiur. Hlagiiiim.
Usquead Pentecosten.] Et fjiis octavam, ut inter- Vulgo tamen Iiiijus consuetiidinis auctorem faciunt
prelatiir idem Hddemaius. Gregorinm Magnuin, qiii, ul habet de eo breviaii:;in
299 'Sjue intermissione dicatur alleluia, tam ia Uoiiianum, « (onsiiiuit ui extra id tempus ipiod cou-
psalmis.] Hoc est in line psalmorum, inquit Bohe- linetur Septiiai:esim:i el Pascha, alldu a dicerelur. »
lius. lii syiiodo eliam Aqinsgianensi {Can. 30) slaHitiim
Quamin responsoriis.] Alqiie eliam in antiphonis j) est, t ui a/tt/ida in bepiuagesima (iimntiliir » a mo
et versibiis, nam eadeiii esl raiio, qiiam conrirmat naeliis; quod lamcn non ita semper usquequaiiue
praxis', ubi qnod aiuiphonas s(ifct;ii, aliquaiido in receptum fiiit, iii ab omn bus in Sepiiiagesima (limit-
line, aliqiiando iuitio pouebatur allelui.i, verbi gra- lereliir. liliid en ni leiinnisse Cislercieuses coiistat
tia : Sancti tui, Domine, e;c. Allelnia. In
Alleluiii. ex lib. Uuiiiu Cisl. cap. 10 et 15, ei es illa Pelii
velamento, elc. Soleiune auiem liiit loto hoc temporis Aba(^lardi (jxpniliratioiie (£p;>!. o) : « A/('e/u!a iiec iii
inlersii io ob Chri^ti resiiireclioiiem per iiuiveisam Sepluagcsiuia coniiiuini E. cle-ioe inore i .lermiillis,
Ecclesiam alleiuui c;iiitare, iit paiet ex his S. Augu- sed usqHe ad Qiiadra-esiiiiam relinelis. i lietiuuerunt
siini verbis {Epist. 53) Ut aulein alleluia per hos
: ceite u.^^qiie ad aunum IGlii, qiio, ulscribi! J(iauii(;s
Siilos dies quinquagiiita cauteiur iioii usaiiei|na(|iie Craesbeeck, decre o capituli geiieralis illud deponere
rbservatur; nam aliis diebus varie cantatur alibi at- ccepenint; qiiamvis Crlercien^es lieforuiat;e Congre-
queaiibi; i|isis lamcii diebus ubiqne. » galionis iii Hispania in capitulo geuerali auni 1557
A Pputecoste aulem us(\ue ad cnput Qmdraqevmr.] illud jaiii di itisiiscnt, et docet nos Angelus Maiii ique
Hoc ('.'^t ad d(ini:iii(':im priinam tJu;u!r;igesinKie, uiia iii sei ie abijaium Palaliolensis monasteiii ad abba- ,

iricipiebal (|uai!rag:'siii-ar;s oiiservalio. sallem io Oc- leni 5'!. iieiiiieUaul el alii i!eiiedictini nionachi ad-
ciileiite; nccilum ciiiiri (iiiiiuor iliis pra.'cedriiiib;is huc tcmpon'. iiadiilli Tungreusis, aucloris iioii ila an-
liiiu;, iili ipsi! lcst;iliir his vcrbis « Ueuediciiui au-
ditv us S2I vaiiiiiit icjuiiinm. (piod (!\ S. Giegoni p.ip.e :

iiisliit:tii)ne origitieiii dnceie crediiiir. leiii ei j\mbi(»siaiii servaiil alleluia iisqne ad doinini-

i)inmt>us cuni x cani Qu./dr.>iiesim.i'. » lielinuere cl Dorsfeldeiiics ex

nociibtis s vosteiioiibus p abnis
 ,

4;.5 S. P. BFlNEDICTI m
eorum OrJinario cap. \o. NcqiiR lioc miriim videri A fJicii Amalariiis, lingiia Lalinn hiimilior est Hehraea,
(lebel in slriclioris obscrvantine seinulatoritms mona- convenientior proiiide temporituis luctus et poeni-
ctris, cnni Ambrosiani elnonnull;e Ecclesi.ne tempori- tentia^. Sane alieluiavn\ est hEiitiae ei exsiiltationis,
bus Gregorii seplimi papae, uti observat Menardus nihil in ea nisi s;aiiiiium redolet : unde releriur ia
noster, alleluin ad Qiiadrasesimam usqiio oaniarenl. lil» IV lievelat. S. Gerlrudis cap. 27, omnes hac iu
Sanein iiovis-imo breviario Ambrosiano a S. Carolo dictione vocales reperiri, praeter solam vocalem ,

edito legilur sabbato anle dominicam i Quadrage- quie dolorem significat. ie liac voce videsis 30-1
simae dimiltendum esse alletuia, et ejus loco nssu- Menardum, Haeftenum lib. vii, tract. 8, dis<i. 1, et
niendum, Laus tibi, Domine. Scribit porro Amalarius Joannem Bona de Divina Psalm. cap. 16.
jn Supplemenio {Analed. tom. II) S. P. Benedictum Vespera vero cum antipliona. Responsoria vern nun-
hanc consueludinem traxisse ab oflicio Ambro- quam dicantur cum alleliiia nisi a Pascha usque ad
siano. Pentecosten. Sive sit reslum aliciijus sancli, sive quae-
Quare autem in Quadragesima dimittatnr alleluia, libet a^ia solemnitas ; qui enim dicit nunf/ua»! nullo
docelconcilium Toleianiini iv his verbis {Can. H) : tempore permitlit. Ergo nec die Naiiviiatis do-
i Gognovimus quosdam llispaniae sacerdotes qui in minicoe, nec in ejus Appariiione. c Unde nos ,
Quadragesima^diebus alleluia decantaiit, quod dein- inquit Hildemarus , ipsum responsum , quia in
ceps iiiierdicimus fieri, siatuenies ul in omnibus Epiphania canitur cum alleluia , ob hi c dimisi-
pracdiciis Quadragesimoe dielms, quia lempus est iniis , quia Kegula praecipit ut nunquam dicantur
non gaudii, sed mceroris alleluia non decantelnr. »
, responsoria cum ulleluia, ec. i Pr^e-cribit tamen
Sed qujeret aliquis cur dimisso alleluia, decante- liogiila Magistri {Cap. 45) iit i In Naiali Domini us-
mus Lfius tibi, Domine, quod i,!ein siguificat. He- que ad tpiphaniam oiniies anliplionae vel respoiiso»
spoiideo benediceniium e-se Dominuin in omni tem- ria die noctuque cum alleiuia psallanlur. >
pore sios autein retinere Latinum iilioma, quia, ut
:

i
jji rmn ^m.aMmj ijai J
'
i i
f
..<Mj ..

CAPUT XVI.
Qualiter divina opera per diem agantur.
Ut ait propheta, Seplies in die laudem dixi tibi Nam de nocturnis vigiliis idem ipse proi hela ait ;
{Psal. cxviii). Qiii sejitenarius s:icratus numerus a Media nocte surgebam ad confilendumtibi {llidem)
nobis sic implebitiir, si malulini », primae, terliae, Ergo his teraporibus referamus laudes Creatori m»-
sexiae, nonae, vesperae, completoriique lempore, no- stro siiper judicia justiiic snae; id esl inatiitinis,
strsE servitulis officia persolvamus, quia de his horis prima, tertia, sexia, noiia, vesperi, completorio "=,

diurnis ^ dixit : Septirs in die laudem dixi libi. ei nocie snrgamus ad conliiendum ei.

* Al., si malutino. c Narb., compleloria.

^ Deest in Dxon. et quibusdam aliis diurnis.

COMMENTARIUS.
Agit praeserlim hoc capitulo S. P. Benedicius de C nicae recensentur, scilicet matutinum, tenia, .«exta,
canoiiicarum horanim numero, de quibus priusquam nona, vespera, ei -gaLIicinium. Tolidem recenset S.
Uegiibc lexlum expendamus, iioiinulla prar-mittenda HieronynuH in Epitapliio Paul.-B : < Afane, iHiia ler-
suiit. Certe mos sernper in Ecclesia viguit, cerlis tia,sexta, nona, vespere, noctis medio per ordinem
slaiisque hoiis Deo qnotidie laiides persolvendi, licet Psalieriiim caniabant. > Per mane aulem intelligit
Jiversas diversa lempora aiit loca h:ibueiint o.onsue- diluculum, ut p;itet ex his ad Eusiochium verbis :

Midines. Nam bis tanium in 2Q2 die conveniebant « Horam lertiam, sexiain, nonam, diluculnm quo-
-Egypiii monachi, pro nociurnis scilicet vigiliis et qiie et vesperam neino est qui nesci.it. » Eumdein
pro vesperise.K Cassiani lib. ii, c. 2, reliquum diei statuit iiiimeriim in epislola ad Laeiam de Insiiiuiione
lempus in cella inanibus operando Iransmitlentes, n!i;e : < Assuescai exemplo ad oraiiones et psalinos
iiec lamen psalmodiam iniermittenies. Idem in nncte consurgere , mane hymiios canere, tertia,
monasterio S. Juliani
cogiiomenio Sabac vi-^jebat sexta, nona hora, siare acie qiiasi bellatrcem
in
instilutum ex Theodoreti Pbilotheo cap. 2. In Chrisii, accensaque lucerna re Idere sacriricium ve-
monasierio etiam S. Publii Zeugmatensis die inci- spertinum. > Denique Regula Cujusdam ad Mona-
pienie cantabani maiuiinos, eodemque desinente ves- chos decernit {Cap. 30) ut i ir.bus conventibns
,

perlinos. diei, loiidemque noctis lempore in ecclesia » conve-

Tabenncnses monachi tres quotidie persolvebant niatur.
Iioris canoiiicas, vigilias nociiirnas, nonam, et ve- S. Aureliaimsad Regtilae calcem scripsit ordinem
speras, ul doc t Palladius in Laii-iaca c. 58. Toli- psalmodiae a siiis monachis servandum, in quo se-
<lem sabbato etdominic:» celehnbant ^gypiii mona- piem notat horas canonicas, menlionemqiie facit
chi, in qiiibus praeier nofturnas vigilias et vesperas,
l^
^
ierii;v, sexiae, nonre, liirei narii, duodecima-, nocui-
liora leriia sacr(e communionis obtentu, ut scribit iioruin et maiiilinorum.Ennidem numerum borarum,
Cas>ianus {Lib. m, cap. 2) cooveniehant, licel diversis tciiiporibiis persolvendarum, in suo mo-
Jn viia S. Eupraxiae, qu.e siiiculo iv (lorebat {HoU. nasierioob.seiv;itiim fiiissedocel Cassianus (£//&. iii,
13 Mart.), Iit menlio noctuma; psaIiiioili;e, tertiae, cap. o,iel^); celetirabant enim noclurnas vigitias,
sexl:e, noirr, et vesperae. Easdein horas eliam per- iiiaiiitiiios, q;ii :id aiiioram dicebantur; atiosmalii-
solveliant Alri, ut tesialiir S. Cyprianus {De Orat. tiiios, i|ui noslr;i.' priniae respondebani, quosque siio
sub fin.), qiiamvis in iis expcmleiidis posiea remis- lemporo instiiuios fuisse ieslatiir,lerliam, sexiam,
siores exsiiterint, ul eurum liac in re segiiitiem illis iion;iin, el vespera.s. Similem eiiain iiiimerum iii
exiirobrarint Donatista', iili ol.iservat S. Aiigiistinus inoiiacliis sui lemporis agnovil Cassiodoriis, cum
{{<j>ist. p;j). Easdem qiioqiie al) a|i05iolis celebratas SfTiiieiis in psaimiim cxviii, exponensqiie illiim ver-
fiiisse p;i!el ex Cassiano {Lib. iit , cap. siculiim: Septies in die laudem dixi tibi, sic loqui-
:.).
lu Cunstiiutioiiibus apost loinm sex lioroe caao- lur: « Siad litieram hunc numerum veliniusadver-
 »:

^•i7 KRLtLA COMMENTATA. CAP. XM. 458

i^jre, septem illas sigiiincal vices qnibns se moiiuclio- A Ex hacienus saiis refutata manet Neocaesa-
diciis
rum devolioconsoiatur,idesl,matiiiinas, lerliam. ses- riensis Ecdesise clericorum lemeritas, qui Basilio
lam.noKam, liicernarium, compieiorios, nocluriiDS. » 5!agno aliniiindo vitio verlere ausi sunl quod slatis
303Siniiles liora^ iustituit Regula S. isidori, cap. 7. certisque horis Deo laiides persolverei, dicentes
l^eiiique S. Basiluis septem eiiam lioras recensel in moris id non fuisse magno Gregorio Thaunuilnrgo
serm. 1 de Insiiiulione monachorum, ubi sic discur- appellato; quos ille epist. 65 coiifiitit. Sed et im-
ril :< is maxime horarum modiis lenendus esl, i|ui a pietas Lampetii hceretici, ex coriio Massalianoruin
sanctis virisad orationem ilescriplus est. Elenim exi- exorli, eos qiii delinitis lioris divina celebrarent of-
inius ille David ail : Media nocte surgebam ad coiifi- ficia adbuc legi serviie asserentis, uti videre esi in

tendum tibi super judicia jusliiice tucc; queai sane Bibliotheca Pholii, n. 52, de Synodo Sidetma. Sed
quoqiie Pauius el Silas seculi reperiuntur, qui, iu ad Regul;T5 textum veniamus
carcere posili, circiler mediam nociem Deuni amb) Ut ait Proplieta : Septics in die laudem di.ri tibi.]
collaudarenl. Addit deinde idem prophela vespere, : Quasi semeii(isuni aulalium quemlibet interrngando
niaiie el meridie. Quiii et Spiriius sanctus circiier S. P. Benedicius iii liiijus capitis tiiiilit dixerai ;

lioram diei leriiam adluil, siciit in Aclis accipimus... Qualiter, id esl (]uoties, divina opera per diem agan-
Porro iioiia dominic;K pa^sionis momoriani relert... lur? Posiea ipiasi le-pondendo, inqiiil Hildtinarus,
Verum quDiiiain iiem hoc esl apiid cumdem Dav.d : ei posl eum Bernardus Cassinensis, reponii Vi ait
:

Septies in die laudem dixi tibi suptr judicia justitiie proplieta Seplies in die taudem dixi libi, proplielica
:

tme tempora autein illa quie (liximu-; oralioni.s,

,
verbi, sicuti aiunt pr.edicii auclores, non sensum suo
Sv^ptcnarium numerum non coiiliciuin, biparli'0 di- t>
T> adapiaiis proposilo ; nam propheta numirnm deriMi-
videnda esi o.aiio meridiana, ita videlicet ut pars liim pro indeliiiiio assignat, ul idem sit septies ijuod
iina cibum prsct dat, allera subseqiialiir, qiio per- semper, econtra vcro S. P. Benediclus.
peiua lisec iiobis formula sil Deum seplies per sin- (juiseptenarius sacratusnumeius, elc.]Sepienariiim
1,'iilas dierum conversiunes laudibus celebraiidi. » numeriim sacralum appellat ob innumeia quae in
nacltnus S. Uasilius qiii licet videalur
,
horas sese includit sacramenla ex quibiis aliqua revehu
;

seplem admiiiere, revera lamen ikui nisi sex agno- S. Bruno Signiensis episccpiis his verbis (Lib. iv
scii ; nam sexiam, quam nieridiamuii vocat, in duas Sent., c. 15, serm. 2): c Consiat iion solum apiid
dividit, iiulla facla priuue aui Cdiiiplelorii menliime. iios, verum etiam apud sepienarium
s;eculi sapientes,
Alibi vero {Regul. Fusior. c. 57) quinque per dieni numerum sacralissimiim ac perfeciissimum esse,
assign il lioras, ires per noclem, scilicel per diem ([uouiam et omnia tempora, ei cmnes niimeri in eo
maiutiiium sive diluculum, lerliam, sexiani, iionain, coniinentur. Con.xial eiiiiii ex pari id est qualuor, et
et eucharisliain compkla die; per noclem xero pe- ev primo impari id esttribus: omnis aulem numerus
liuonem uiictis initio, mediam nociem, et ante dilucu- aui par est, aul inipar. Om.nis ergo iiumerus ex
ium; qiiie forie tribus vigiliarum tioslranim nocturnis seplenarii partiliu-. conslituilur, et per hoc alii nii-
resptiiideiit.Nulla facta primaeaui complelorii meniio- meri in hoc uno numero continentiir. Uinc est qnod
iie, iiisi liirie q;iis cum Menardo dicat pelitionem de Judaei septem diebus coiuedunl azyma, hinc est quod
qua hic S. iJasilius esse compleloriuiu qu;e tamen ;
septem diebus celebrant reslivilates, hiiic est (jiiod
coinpleia jam die incoeplaque nocle dicebalur, cnjus maiius sacerdolum qiiando ordinanlur septem diebiis
ueciiieiiiiiiii in siipra cilao serm.de Insiilutione iiu»- iiiigiintur et coii!-ecraiiiU'', hiiic est qiiod pontifex
nach., iii'C qiiisquam, sciam, anieeum G tangens iu sanguine digiium septies projicit coiitr;t
salieiii quem
iu Ornnie. Quidqiud sii, cerle ex diciis hacienus pritpiiiaiorium et fores tabernaculi, liinc est quod
paiei aiite S. Benedicium a nullis celebratas fuisse ieprosus concludiliir siplem diebus, hinc est quud
septem simul horas canonicas, quas nunc observal Maria soror Moysi septem iliebusniansit extra castra,
Ecdesia; nam licei essent omne^ jim insiitula\ lum liiiic est quod inuri Jcriclio septies circuiiidaiilnr et

omiies lameneodemdicebanlurin loco, aliis primam, corruiint, hiiicest quod septics in dielaudem Domino
ali;s completoriiira prLeteriuiiteiilibus. Seplem horas (licimus, hinc est quod iioii solum septies sed etiam
iii die nalurali persolvebanl nonnulli, ex quibus sex se(ituagies 305
seilies noslris debiioribus dimillere
ni phiriinum iii diC ariiticiali, seplimam uocte de jubiMUur, hinc est quod iciiiplum Sdomon s.^pieni
•

caiilab;int. Al vero S. P. l3enediotus prophet;e secu- aiiiiis ;ediiicaiur et septein diebus dedicalur. iloo
lus exeiiiplum, sepiem indie arliricialihorasinstiluit, sepieiu Ecclesi?e, sepiem caiidelabra, seplem lucer-
etniiciead coniilendum Deo Iratres surgere voliiii. Qiii nai, sepiem sigilla, seplem angeli tuba canentes,
aiiiem posi eum supervenere legi->iaioies, liiiiic eliam septem panes lurbain mullam in deserio reficientes,
immerum aiixeruiii; namS. Fi iuiuosus epi->c. lir;ica- et se, teui gratiaa Spiriius sancii signifieare videniur.
rensi^iu priiiia Rcgul.i (Ca/;.2ei 5) uudecim hora^coii- Vide Menardum ad liunc locum, et Joannem Uona
siiluil primant, secuiidam, leriiam, sext;ini, nonam, de Divina Psalmod. cap. 2, 5. i^

duodecimam, vesperam, iniliiiiu noctis, synaxiiu ad Quia de Itis lioris diurnis dixii : Septies in die taU'
iuediamnocieiii, syuaxi n pusunediam uocleni,etma- dem dixi tibi.] Quem Prophetai versiculum de die
liainum. lusicunila ((.«;;. 10), (luiiideciru, priniam, artificiali lale sumpto, prout aurora et crepusculu
secundam, lerliam,quarlam, quiiiiam, sexlam, sepii- circumscribitur, S. Paier intelligt; liunc de die
iii;iin, oci ivaiii, noiiaiii, decimain, undecimam, vespe-
D naairali, qui lucem ei tenebras simul involvii, cxiio-
lam, mediamnoctem, gal.iLiiiiuni decimam quiniam ; nunt S. Basiliiis serm. 1 de liislitulione monach.,
non expressil, atlameii lol inslituisse [latet ex textii. Ca-sianus et alii.
Deni |ue pr;eiermilleie hic iiequeo qiiod de iiisli- Nam de noiturnis vigiUis idem ipse Propheta ail
Uiia psallendi raiioiu'. 304
^^ Alexandnt Acoeiueio Media noctesurgebam ud conjitendum tibi.\ Nocluriias
in moiiaslerio ad Eu()lir.iiem a'dilicaioscribii anoiiy- vig lias aiicioriiale divina coulirmat, Proplietx- addn-
iiiiis (Bol., ibJan.): • Primuiu in litgula saiictcC ceiis e\em(ilum, qui media nocte surgebat ad coiili-
in&liliii.ionis n(U'mam aposlolicam suscipit, siatiiiique lendum Deo: quod tamen S. Paier non sic proponit
leiliam, ^exlam, nunam, el siuiul nociurnum. De- quasi iios vellel media nocte surgere, quihus niodicc
inde expeiidil quid Deus exigai, el iiivenit ubique amplius de media nocle permitiit ; sed lantum ul
&eplimum iiumerum pro^dicari, quemadmodiim di- oslenderet mon:ichos nocte surgere debere, ui e.\po-
ciuir Septies in die laudem dixi tibi ; el illuil sl;iluil
: nuiil llildemarus et Bernardiis Cassinensis. Vid. I. i
exseqiii; quod el perlecit, sepiies interdiu, ei uociu de Aniiu. inonach. Ritibus, cap. 1.
seplies coiicipiens prcces, ieplennio hunc sccutiis Erqo liis tempGribus rcferanius laudes Crenlori no-
e»l teiiorem. » Postca vero nec liis contculus jngem stro.\ .Xon soluiu oie, sed etiam conle, iiiio corde
psalmodiam iii.^tiluil qiiaiu eiiam iii phiribus ur.tinis
;
amp!u:s iiaiii, ut ait ilililem.iriis, < llle laudes Deu
:

nosiri iiionasieriis viguisso probai uoaler .Mabillo- referi (pii iioc (ju nl ore dicii, coide cogitut. El pro-
ii'ms >[*ncfut. adsicc. iv, pait. ii). plcre;» vigiiauler S. Benediclus subiunxit, cuiii dicit,

TiiTuyL. LX\'i la
 : ; ;; , .

P. BENEDIGTI ¥:')
459 S.

Uis lemporibus referamus landex, et slatim adjecit A Hnec sunl seplenis propler qu'£ f.sallimns lioris
M«liiUna ligat Qiristiiiu, qui crimina lurgal;
Crentori noslro, ac si diceret: lla landes referamiis,
Pri i!a repli4 sputis; causnm dai terlia iir riis-
iit Creatornosler cognoscaliir nani sniit mulli qiii :
Sexla cruci neclil; latus ejus nona bipertil;
videnlur i;uides referre, sed non rcfernnt Deo ; qnia Vespera deponit ; tuniulo complela reponil.
hoc quod ore dicunt, corde non intendunt. i
Super judicia juslilias sna;.] Super, id es( propler, septem horarum rano-
Rlult.is alias pias in.^iitolionis
iiitit. Hildemarus; iiis en'm verbis qncire
Deo referre nicarum adducunl causas, qui deofficiisecclesiast.cis
laudes debeamus tam in die quam in nocle manifeslal iractatiis ediderunt auciores, quas omiies hic referre
iiiiiiirum propter judicia Dei : quicnatn sint auiem prssentis non est oiii; unain diinlaxat pro capilis
illa judicia non aperit, sod dicil esse iiicomprehen- liiijusconclusioneproferam es PelroDamiani (Opusc.
atlanien jusia ; su;il enim jiidiciajuslilice suw
s.ibilia, 10, cap. 1) « Seplem siintlevia minimaque peccai;i,
:

«iu:fi clara et aperia Boherio noM videaniur,

cum inquit, in quibus non solum peccaior, sed tii mi
judicia juslitise Dei asseril esse judicia Filii Dei, qui justus quisque quotidie labitur, etiamsi in excelso jam
csl jiisliliaPalris. Et revera qw.v. passns esl a Jiidseis perfeclioiiis culmine stare videalur ; quae profecio
Christus judicia jiisliliaj Dei seplem caiionicis lioris sunt Cogitaiio, ignoraniia, inconstauiia, necessiia>,
:

Ecclesia honorare inttndit, ui paiet ex liis versibus, in(irmi!as, oblivio, subreplio Propler h;ec igiiitp
quos refert Boherius .«eplem l*,'via parvaque peccata, qnse pro fragilitalis
humaiKft d.bilitate cavere non possumus, li<>c ex
In matutino damnatur lempore Clirislus ;

liiagisterio Spirilus sancli a piis Ecclesise docloribiis

yuaiido •urrexit primain cyiiil ordo (idelis ;
Terlia ciim canitur, lunc esl crucianiiua passus ; jj insiiiulum est, ut vola noslra per unumqueiniine
Sexla sunt tenebrte per mundi climaia factai dieni septies persolvamus. Hsec sane septem cammi-
Eniissus iiona esl divinus splrilus hora ; carum liorarum officia qiiasi septem bap ism tum
Vespere claiidunlur Cliri-ti sacra nieinbra sepiikro; lavacra in saiictse Ecclesice sunt greniio cousliuita,
Chrisio bissena cuslodia po.iilur hora. ul septem olfensionum maculas, quas ex qiiotidiiiua
l!oslamen taiuinam hislorict verilali minus confor- vii;« hujus conTersaiioiie contrahimiis, tdiidem, ut
mes haud omnino 30@ probat cardinalis Bona (de ita loquar, oralionis quoliili:".nne fluentis expiare cii-
Div. Psai. cap. 2, § 5) ; nam resurrectio ante pr mam remus, quatenus assiduum corruptib lis Vii;E pulve-
horam f.icia est, et (|uod de hora duodecima diciint, rem satislactionis aura deculiat, et munda .it co;.ver-
in Evangelio iion legitur praeferendi suni ergi) vul-
: saiionis hitum superlusac oralionis Irequens unda
gatissimi iiii giosS3C in cap. 1 dc Celebr. missarum : delerg;U. i

jaiatai:y!iLTa'wa»aaj.'TO?^' 4^4.i,v tA^JSjijj,L,.to?

:

CAPUT XVII.
Qaot psalmi per easdem horas canendi " snnt.

.lam de n clurnis vel maliitinisdigessimusoidinem Q gregalio fiierii, cuii! .'uiiiplionis ; si vcro minor,.iu
psalmodix% nunc de sequentibus horis videamus. dirccium psallantiir '.

Prima hora dicanlur psiilmilres, singillatim, el noii Ves|)eriina autem synaxis ,

qualnor psa!mis cnm
subuna G/o)ja. Hymnus •> ejiisdern hor;e, post ve:- aiiiiphonis terminetur, posi quos psiilmos leciio re-

k\xia Deus, in adjuloriuin meum inlinde<^, aniequam ciianda est , iiide resitonsorium, Ambnisianiim j
,

psalini incipi;intur. Post cxplelionem vero trium veisiis, caniiciim de Evangelio, lilauia ^ et oiali'»

psalmorum, recitetur leclio una, versus, el Kurie dnminica , ei fiani inissje. Completorium '
aiiteiu

eleison, el miss»; sinl ^. Tcrlia vero, fcxia, et nona, trium psaimorum dictii ne terminelur. Qni psalmi
eodemordiiiee celebrc.uroraiio, id esi versus, 307 directanei sine aniipliuna dicendi sniil; post <|iio5

hymni f earumdera horarum leriii psalmi e, leclio el hymnus " ejusdem lior», leciio una, versus , i.yrie

versus, Kijrie eleison, el niissa^ '» sint. Si major con- elcison , benedictio ", et posi missse fiani.

* Al., dicendi. ' Narb., psallelur. liiid., Conch., psatlatur. Vicl.

b Al , Ihjmnum. ins., canantur.
c Deeslin C^iOn.^Cassin. etFlor., iittende. i Flor., Ambrosianns
•1
Oxon.. Narb., Elor., et missas. Vicl. p., et missa '^
Oson., lilanice. Cass., tetanio'. Flor. ciim aliis
est. quibusdam , lclania.
« Oxon., Flor., ideni co ordine. Lyr., Comp., ilem ' Narb., compleiorius. Flor., completorios.
eo ordine. D "' Narb., Injmnuni... tectionemunam vcrsniK hy- , .

f
Oxon., versiim kijmnus. rie eleison, benedictionem In Flor. eliam Icgilur hijm^ .

« Narb., ternos psa/mos, lectionem Kyrie eleison , num... lectionem unam

ei rnissas. " Al. benediciioues.
^ Osoii., Narb., missas. Flor., missas sunt.

COMMENTAUIUS.
Jamde noclurnis vel malulinis digessimus ordinem Ilijmnus ejusdcm horw, elc, lujrie eleison, et mis"
psalrnodia:, nunc de sequeniibus Iwris videamus. Prima tce sml.\ il*c onmia clara ct aperla sunt , iiec quid-
liora dicaniur tres psalmi singittatim et non sub una , quam in se difhculiaiis conlinent, nisi forie diio
qloria.\ Sed sub triplici , ui ad quemque psalmuio extrema verba misscKiint, in quibus exponemlis non
gh)rificetur Totidem psalmos ad tertiam
Triniias. consenliunt omnes. Lt aulera in re dubia el obscura
sexiam completorium, quinque scilicet
, nonam, ei lucis aliquid alferamus , prsenotand um Hiissa' voca-
horas S. Paler assignat • Ut quir.que sensus nosiri : bulum valde esse aequivocum , ei ad mulia siguili-
corporis tribus animaj virlulil)us excellere admo- canda usurpari
neamur, ut ex lolo corde , tota aniina lota menle , Primo enim , niissa viilgo sumitur pro incruento
diliKamus Deum >, inquil Amaiarius iii suppleiucnto Christi sacrificio, quod in aliari ollcrmu sacerdoic.";
rfom. II Anat.\. quo sensii accipilur iiifra, cap. 35 In diebut autem
:
 ;, ,,

m REGUl.A COMilENTATA. CAP. XVII. 402

Folew.nibus mque ad tvissas snslineant; el cap. 58 A : elreliq:ii. > Ex du.oi.us iiisce opinioni!;i;s posicrinn
Posl ynisms et communionem iiigrcdiaiiir lector a:l siiffragatiir Hihlemarus, cum poslrcma iiiijiis capiiii
le^niiiini veiba, et misscc fiant, commenlans, aildit*: « id est
Secnndo mis«a suminir pro fesio alicujtis sancli.
.
oraiiones, sive suppiicalion' s moiiachnriim ad D<iini
Ila slatiitn S. Adalardi « Isti snnt dies in qni- :
3©3 lr;insmi^s;e. i Ilildemaiuiii seqiiuntiir insigiiiores ile-
bn» eis ab opere dominico parcendntn esi... Nati- gulae commentatore.^ pene omnes. Sinaragdsis :

viias Doniini... domn;B lja!lhi!ds! i anliquflB

jl/issrt ; < Quod in aliis ei coinpleluui est,"h;tc in
loci.s dicii

Germanis consueiudines ms., n.50: « Diebus domi- clausnla et miss(v siat diciu Et missa; sunt reitetil
nicis et caiendis Octobris iisaue in
feslis ab ipsi-; oraiinnes en'tn ofiic i . qiis a nobs sunt compicia;,
missam S. infra A missa vero
Marlini.
« i El : Deo sunl iniss;e, qni:i ho:!ore snn?. ce!ebrat;o.
iii iliius

S. M.irtini nsque in Pnriricaiinnem S. M.ira;, etc. i Alit.M- oraiioi.es id csi cnliectiie , quae in (ine cnrsiis a

Vide vitam S. Gnllaci , n. 52 , saec. iii, part. i. j.Kcrdote diciintur, mi sre, id esl Det> tiansmissa;
Terlio, missa suinitnr pio hora canunica , sive VKcantur. i Bern:irdiis Cassincnsis : i Qaod vero aii
pro cursii diviiii oflkii. Sic apnd Cassiannm (Lib. ii, missa;sint, s;c, inteliigas, qiiod quando oramus .-^d
cap. io) i Quare post niissam nnclnrn.im dormire
:
D.Him oraii;»!ies mitliinus. et ab ista missione dici-
non oporieal. i Et aiibi (Lib. iii, cap. 5) < Missa liir missa. Unde (juod dicit viissie s iit, idem esi ac
:
si
canonica ceiebrata , nsque ad lucem po.st hrec vigi- dicerei : Posi liijric eleison dic.tiur oratio quai mii-
lias exlendunt. » Et c ncilium Agalltense {Can. 30): taiur ad Deiiin. Unde cnm agit <ie vesper s in lioc
f Hymni malntiiii vel vespertini diebns omiiibns de- oapiiiilo, dixii dsias orationes lacieniJas, puta qiiamlo
c;inientur, et in cniKliisii»ne m;iUitin;iriiin vel ves- dicii iii liiiera oratio dominica . id est Paier 7iustcr
p
p(^riinarum missaium post liymiKiS capiielia de nsal- et misscs fianl. i Nicolaus de Fractura : « Et miss(s
mis dicantur. i snnt, sopple orationes, et ps;Umodiye miss» siiit ad
Quaito, missa snmitur pro leclinne. S. Anrelianus Doininuiii. i Boherius i« primo comment. : « Quo-
in Ordine psfilieiidi : t In N ".IhU Doniini el in Epi- lioscimque Deum oramus, oraiiones nosiras ad lieum
pii;'.nia lorihi liora iioctis snrgile dicite uniim iioc- :
m!iti<im;, et a lali miifsione onitioiies, qnas in fiiii!

liirniiRi el Jacite se.\ nii>sas de Isaia propbeta

,
liorarum dicimns, ut sunt prtces oratio doniiniia , ,

itt^ium diciie secuRdiim iiocliirnuin, et leg:uilur aiisc versus subsequeis, oratio speoiajis ipsiiis hor;t vei
sex de Evangelio. In Epiphania ita In irimo nnum : diei, cnm conclusione debita, missae nomiiiantnr, nt
noclurnum. deindede Daniele propheiafaciteillassex hic; iiiide quando dicit, Et mis^ce (iant, ideni esi' ac
inissas.... !n niariyrnm l'estiviiatii;u5 tresantqualuor si diteret : Post Kijrie eleison , oiationes fiaiii (jii;c ad

iiiissre fiuiit priuiam missam de Evangelio legiie:

: Deum miltantur. i Et in secundo comm. i .Mis.-;:i', :

reliquas de passionibns marlyrum. elc. i Magister in id esi orationes qnae niilluntur ad Dominum, ni Pa'~
Kegiila {Cup. 46) c Eo ordine qiio missoe a :
ler noster, iliiusque hrr oralio. i Jo;iiines de Tur-
cleiicis celebrantur, id esi ciimminor dericsis ajin- recremata Et uiissa; .-iint , id est dicanlur oiaiiones
: <

Biolum perlegerit, sequiiur major djaconiis Evangelia quft miss.-E dicuniur bic a S. Palre, eo q-jod in iliis
sanct;i lecturns. i ad Deumexpreise preces mittamusdicentes Orenius. :

Qniiitomissa apud antiquos dicta reperitnr pro

,
Omnipotens sempiterne Deus; vel Deus qui; vel fin-
nraiione «-en coUecta eo qnod initiatiir ad Deum. , jusmodi. I Tlieobaldus Artaldus Coele linus in Ga -
lla in concilio Mileviiano {Can. 12) < Placnit etiain : lica expositione Heguiifi Benedictin;\; ha^c verba et
ei illnd, iil preces , vei oratinnes, sen niissae , qua^ C missce sint ila reddit : Et soieut dites meises , c\s!-a-
probalye fuerini in concilio , sive iiroofaiiones, .*.ive ciire 1'oraison dorninicale , le Credo, les prieres, et la
comniendatioiies, seu inanns impnsiiioKes ;.b onini- coUecie propre u heure, lesquelles par singuliere
icelle
bus celebreniur. i In concilio Toletano -i, can. 13 : efficacil^ sont envoijees a Dieu le Souverain, etc. Joan-
< Componuntur ergo liymni , sicut compomintur nes Craesbeeck « Missce sint , hoc est or;itiones
:

mi^sae sive preces vel orationes. i Et apud Cas<iia- liant, el miltanlur ad Deum lum a singulis priv:itii:),
iinni {Lib. ii, cap. 7) : < Qui iiecdum bcne fmilo et subniisse dicenlibus Paler nuster, elc. lum com- ;

psalmo oraiionem procumbere fcstinamus , ad

, in mimiter imo sacerdote collectam clare recitante; di-
celebritatem iniss* quanlocius properantes. Miiiiur enim orationes nostrce missse , i eic. ilugn
Sexlo, denique,missa pro diniissione dicitur, sicnl Menanjus < Missa^ hoc loco coHectae snnt seu ora-
:

apnd TuUiiim, v de Oral., collecta pro colleclione; mnes, qna? juxta Cassianum ad linim cujiisque p-ai-
apnd Teriuil., I. iii conl. Marc, proba pro proba- liii (licebaiiliir a sacerdole, qiiarum ni<'ntioneiit 310
lione; apud Cyprianum, rcntissa pro remissione. laiitum bicit in ,'ine horarum S. P. lienodictns brevi-
Ex ^ex missLCsigiiiricaiionibuscontroversia hic
illis latiscau^a, lan.jiiani rei siiis ii:oiincb:s vulgaiis e{
laiitum esse poiest ue duabus postreniis. Nam : iritije, quemadmodum posiea agii de brevi oraiio:i<i
1° certiim est hic missam non sumi pro sacrificio veliiti oiiiter el per transennam tanquain de re mo- ,

eucliarisiico, nt vohiil aliquando vir q lidam doctus, na^his noli, qux* majori explicatione iton indigea'.
qiiein meriio retellit Menardns hunc in locum; neque Vel certe dicendiim S. P. Benediclu:» jnxta alioruni
enim, sallem ex consuetudine, missa pust compleio- morcm quem supra declaravimus rejecisse ejusniodi
r um dicebatur. 2° Cerlum est etiani non sunii pro collei tas ad lineia ciijusque borae iia ul pliires di- ,
jy
fesio nam dies fesii neqne quoiidie, ncque ad horas
. cciidic sint non una atqiie ob eam rationem dixissc
, :

singiilas eveniunl. 5° Neque pro integra hora cano- iJi>s.c sint, non missa sil. i Joannes Caramuel :

nica :dioquin peraclo divino officio , S. Benediclns

, « Miss I' sunt oratioiies \\\£ quas in fine diciinus aiila
jam celebraiiiin iteruin celebrari pneciperet. 4' Ne- Benedicamus Doniino. t El infra < Miss* suiit col- :

qiie (iro lectionc nain cap. 48, post primain et posi

, lecl;e ill;e uluniye ollicii, nempe
oralio corres|'ondens
iionam noii lectioni , sed opeii maivnum vacanduin (iiei, ei si quoe iiinc fiebaiit conlessorum aut marly-
tsse iiisliluit. runi commeiiorationes. < Idem habet in No;neMcl'i-
309 lo'» ergo diflicultas versaliir oirca diias po- ifire.Dcniiiue Carolu.^ Coinlius in lom. I Annaliiim
slrtiiias mi-s:»: acceptiones, an scilicel oralioiies di- Eccles. Fraiicorum {.\nn. Sii, n. 52) : « Ilorae igi-
ceiidas S. Benediclus verhis pr;v'ce,iefii , an ab- h.is uir prima, leriia . scxia , et nona , sic cauduniur :
soluiionem sen dimi.ssionem faciemlam ; ulraqiie enim Post hijrie elcison dicitur oratio domiuica, io qiio
senteiitia suos asseriores habnii, ul d-seimiis es. Hil- Mipra o.iiposiiiiiii e;l nioJo, tum missai, seu col-
demaro « Missre siiil , inquit. duobus niodis iniel-
: iocl:c. I

Iiijunt sapientes. Fi;inl inissce id est absolutiones. Haoc gravi.^simorum auclorum sententiam coii-
lol
Sive alio modo dicimtur ini>s:« inissiones , iil atli- iiriMHl ac praxis missa: voc;ibuIi)iii usnrpandi ad
lisjis
iie;iiit ad illam oraiioiiem, eo qiiod per olliciuii! sa- ^igiiilica .das collecias sive orationes,ut videre esC
cer<lt)tis orationes populi diriguiitur ad Ooum ; yndo in sccunda Kegiila SS. Patrum, cap. G, ubi ageiis rio
dioit sacerdos : E.xau(ii, Domine, voccm pop'.fli lui divinis ofliciis h;cc haliel < Operam vero d.ibuiu :
 , ,
,

4(;r> S. P. BEiNEDICTI 4C4

sitji^uli fratp^s «t lempore quo missce fiunl sive die A diiie psalleiuli ; S. Isidorus iii Reg. c. 7 ; S. Frucluo-
sive nocle, slanduin esl ad orationem,
(|ii:iijilo (liiiiiiis sus cap. 5; Magistiir iii Heg. cap. Z'*, ZH, 3(1, 57;
non deficiani. locnm explical aliiis lextiis
» Qiu-iii S. Coliimbanus in Poinitcntiiili ; S. .Vlacariiis iii Ue-
t'x Regula S. Maiarii, cap. 1a « Operain Deo dabunt : giila c. li'). Vide coneil. Milevit. c. 12; Caiiliag. ii,

singuli tempore (\\w mi'ssiv in vigiliis observandis c. 23, ei Agalhensc' caii. 30, iii (luihus agilur de Col-
fiiiiil, qnando om .es ciiiiveniuiii, ne deficiant. » leciis quae proinde ante S. Benedicti teinpora in Ec-
|ta etiain Cassianus iib. n (.aii. 7 Nedum biiiie
, : i clesia eraiit in usu
fiiiiio psalmo in oraiioiieiii prociinibere fcstiniimus, !la'teniis dicti conririiiare possem ex leetione qu;e
ail"celebritalem misi^ee (lUMiiocius proiieranles. t Iia rep^iiiiur in vitiisiissimis Be^u aj S. Benedicli m;i-
S. Caesarius (A/;?/(i Bol-. \±Jim.) quotl iii Regiila ad iiuscnplis codicibus, Oxon.ensi anie annos mille
Virgines prajscripserai, ui a calemlis Oclobris ad cxaralo, N;irlioneiisi ant* nongentos , el Floriiccii' i

}'afscba diio liant nocturnos le-

iiorturiii, et « i)osl anio ociingenlos, in qnibiis iioii legiiiir et missasin'^
ganiur orationcs ttes; » in Kegiila ad Monaclios, sed lai tum et missas, quasi dicerct S. Beiiedii tus posi
(MiK 20, sic (xprimit « V gili;is nieiise Oclobri duos
: tres psalmos recitetur leclio una , versvs Kyrie eleison ,
n()Cturnos faciant, ei ires missas. Ab uiia missa le- ei oraliones seu missas. Nec est qund dicai aliquis mis-

gal fratt-r folia liia, cl orate ; legal alia iria , et sas ibi exprimi in accus:iiidi casii, cum reliipia sci iban-
orale; legat alia Iria et ievei se : » quasi dic(;ret
, : liir iiic;isu nominaiidi : n;iin id frequenter occiirrii in

Duos {aciant noctu:nos et oralioues trcs : post primam illis codicibus, maxime in Narbouensi el Eloriaceiisi

orativnem lecjat Iria foiia, et fiat secw.di oratio ; legitt in (luibii-s sa^pe legiinns hymnum pro Injmnus, lectio-
aila tria (olui, el fiat icnin oratio ; lct^ it alia tria, et jy nem pro leclio.
levei sc. Eodem seiisti niissam accepisse videuir Gre- " Nee nie miiltum movet quod dirit S. Ilildegardis,
gorius Turonen>is (Lib. vi Hist. frunc. cap. 46), ,
niillam a S. Benediclo colleetam esse
igiialam , ('e
(•iini dixit Cliilpericuiii regeiii quanlam conlecisse «quateiuis fasiidiiim or..iilibus tollati:r, el ne pra-
( opuscula vel liynmos, sivc missas , qiiaj iiu la ra-
,
missa oralio dominica in neglectum ducatur. > Cniti
lione suscipi possniit. > 312 ^^"^''•"''""1 experienlia consiet, nec bievi-sinue
Ciim igilurC' nslel missa' vocahuliim apud antiquos «ollectLC fas'idiiiin generare queanl, iiisi ci qiiem lo-
S'oriplores , nia>ime auriores regularum monastica- liiis ta-det ofiici!. oiiposu;e sen-
0i'3P'"Pl''i' si iiuo I

lum usiirpalum fuissisad signilicamiasoraiiones; niliil leiiii;»; arguiiienlum aliiid magis urgeal expeiid iid;!m

vetat hic eo sensu a saneio P;iire Benediclo acceptun» csi. Lniciini dunt;ixai liabel fumlamentiim cx cap.
f:iisse, prajseriim ciim coiistei eiim ad opiis Dei ora- ei 12 desuiiipiiim, iii (juoruni priiiio S. Bencdiclus
rioiics admisisse, ii paii-l ex capiie 57, iibi prsescri- iiocliiriiaium \igiliirimi ordiMeiii iiiSliliiens post- ,

bit, semper ud oration m nltimam operis Dei com-

\\l qiiam de psdinis vl leitionibus disseruil, mc landem
memoratio omnium absentium fial; quae verba non concludit Versus, el snppUcuiio litanio', id ist Kyrie
:

soliim oiaiiones eiim adniisisse probani, sed eiiam cleison,etsc finiaUurvigilia noctu na\ In ;iltero vero,
{'.Inres; unde etiam liic non sji-ipliciier dicil, ni missa ubi agit de natiuin s , posi c;iniieum de Evang(!lio
ait , si;d ul missic sint et miisoi fiunt. Qoapropler
, addiliir litania :et compleium cst ; ex (luibus ita io-
,

ins asseniiri non possum, qiii niis-am lioc capile a feruiU : Eodein modo siimiiur
lioc capiie et misxe
S. Benedicio 311
V^ (Imiissioiic diciam ^elinl; sint, quo capile !', et sic jinianlur vigxlice nocturna;
(|iiai si vera esseiii, non miss.p sint aut missa' (iant , et «a|). 12, et completum est. Porro liis loi|Ueiidi fo!-
(iixisset, sed mi^sa sil aut missa fiat, iieqiie enim C niulis iiullio pr.i srribuiitiir oiaiiones aul collecue :

iiiiss;T; vocabulum in plurali ab aliquo auitore adliibi- crgo nec cum Et misscv dnt.
dicit
iiim vidcmus ad sigiiilicaudam dimi sionem, sed sem- iluic objectioni ut fiat satis, respomleo primo sa-
per iii singurari. Mulio ininus probinc possum S. liil- tis probabile esse S. Benedictum /Egypnoium mo-
dcgardis, Antonii Perez, el Ben>'dicli Haefteni sen- i-achoi um morem seculum fuissc ,
qui ad singnlos
leniiam, qiia dicuiit pra lei doiiiiiiicam, aliam a psalmos oratioiies inierponebanl ut consiat ex Ciis ,
>

S. Beiicdicio oralionem admissam non fiiisse. Nam siaiio; qucm niorem licel non expliciie, i;inien impli-
piMier quam quod semper ad orationem ullimain cje saiK tus Paier, ut docel Bolierins, pr3e.->cripsii in
operis Dei omnium absentinm commeniorationein eo qiiod eorum adiiislar ad vii,ilias duodecim ps;iliiios
(ieri jiissit, vigilias diebus dominii is ieslisque duo- cuin alleluia in line decaniari praecepit quo decreK/ :

(lccim leclionum bencdictione terminari voluil; quae eorum ritiim approbaverii , ileruinque approb;ire vi-
beuediciio ex S. IIildeg;irde Perezio, el Haelieno , deliir cap. 20, ubi de revereiuia (iratio.is, et h;)'C
collecla erat. Priclerea scibii Amalarius in Sii|)ple- qiioad vigilias. « Qnod autem iineripsos inatutinos ,
iiienio (Tom. 11 Anal.), quod « iii oinnibus ofliciis inquil ileruin Bolieriiis , solcmni-
vel iii iine ipsius
laiii clerici iiinin mi iiachi persolulis, o alionem Do- talis oraiionum per P.itrcs ordma-
fieret iiilerjectio,
niino recte oifeiuul ultiniaui, quje per Dominum luiii, ut puto, reperit; siciiue eiiam iiec inslliuere
iiosirum Jesum Clnistum Deo Palri commendalur. > procuravit. > Igitur salis probabile esl S. Bened -
Cujiis rei pra\im videre est apud inislros /tduense>, cluin ad nocluinos et ad laudes or.Uiones psalinis
,

«jiiibus Regulae Benedictina' observanliam lanlosiudio iiiserniSsC, quas ad alias lionis diurnas in finem o lieii
(oiniiieudLirat S. Leodegarius , iii concilio Aiiguao- rejecerii, ;ic propierea ad vigilias niilla lacla oiatio-
dunensi; scilieet iii Vila S. Mederici abbalis, qiii num iiienlione, dixisse, sic fmianlur vigilix nocturuw,
sseculo seplimo florebat, in cnjus nuiii. 7 anonymus ad maiuliiios seu laiides et completum est ; ad alias
;)git de (|uodani monacho (pii < siaiiin iil synaxis vei lioriis ei miss(e sint , et misstv fiani. llaiic o|iiiiio-
(iialione coiisuela linienda esset, ct anlequam genua neiii aliquo niodo roboral Regula Magisiri , qno!
llecieiei ;ib ecclesia exirci. » Ei certe credibile non inagiia ex parte coiislat ex Begula S. Benedicli rili-
tsl S. Benedictum a comiiiuiii velcrum iiioii;ichoruin busque Bencdiclinis, in cujus cap. 53 vetat ne duo
consiieludine rcessisse, ipii omues ad offieium divi- psalmi sub uiia dieantur gloria *, ne forteorationes in-
iiiim orati.iiies adhibebant, ui de .^gypiiis consiai ler i|)sos dicendx- oinitianlur « Cavestur, inquii, ne
:

c\ Cassijiio 1. 11, c. 7; de Paclioniianis ex Palladio psa mialiiiuaiiiiocombineniur, quod nonlicet; sed siii-
Lausi. c. 58(V'i:.'e vilam S. Pacli. c. 22, el Heg. guios debere deliniri cuin Gloria, ui nec orationes iiiter
cap. 121 el l'2<i), quibus aogelus « coiisiituit ul per ipsos perdantur. » lilein eti;im pryescripsit
ageiidye
loium diem facerenl duodec;in oraiiones, el cum ad S. Isidoius, cum
Begulje cap. 7 hicc statuit, « reci-
vesperliimiii lumen veiiireiil, ei in noclurnis vigiliis laiiiibiis monMchis post copisummalionem singulo-
diiodecim, el hora noiia trcs, > tol scilicet qnot rum psainunim proslrali ouines humi parilcr ado-
Msalmos. Oraiioiies eiiaiii pix'scribit S. Cicsarius iii r.ibunt. t

Higul. ad Moiiaclios cap. -20; S. Aurel:anus iii Or- Bespoiideo secundo S. Benediclum plura subii-

Legere nialie.ui tub uno Gloria. Edij,

4G5 REGULA COMMENTATA. C\P. XMI. m
cuisse, lannuani usu quolidiano frairibiis satis noia :
A tlel^et.> Similiter Nicnlans ileFr:^.cliira nd lui^c veroa :

nain, verbi gralia. cap. 9 eHO, in qiiibus agit de Si major connregalio /!U'rif, addit « Ul ptiia tredccim, :

vigibis nociurnis, fuiUain facil meinionein orationis vel qiialiiordepiin, vel pliires, quia diiodecim riciuiu
dominic;e; sed neque cap. l^ , in qiio niaUiliiiormn congre^^aiionem, ctsi interdiim qiioad jus eligendi
diei dominic* ordinem instiluil, INiiIiam etiiim hoc du taiitiuii faciant congregatioiiem. » l.oberiiis aii-
I

capiie menlionem facit comniemnrMlionis facieiulLe lcm liipliccm disiinguil congregntioiiem siniplicem, ;

pro absentiitus ad primam, tertiam, sextam eic. , qii;e est dtiodecim monacborum ; m.ijorem, qii:e sii-
Onod -i qiiis dicat aiibi iifec pia^scnbi, niniirum pra duodecim; et ininorem, qiuTi iiilra descendend'»

cap. 15, 111 ad matiitinos et vesperas a!ta vcce dicaiur usque nd duos non compiiiato praelato. Eodein modo
oratio doniinica , in c;¥tcris vero aijendis -"'^" 313 Theob:ildiis .\rtaldus et .Joannes Crnesbeek eani con-
mi'sa voce; et cap. 57, comn emoratio alisenliiiin : gregntioiiem majorem agnoscunt, qii;ie duodecinnnM
repono et ego plures ibidem oralionesS. Benedictum monacbonim niiineriim superal. .\t vcro cardin:ilis
indixisse, cnm dixit Seniper ad oratiotieni ultimani
: de Turrecrein:sta « M:ijor congregalio,inquil,diciiiir
:

operis Dei commemoralio onmium nbs^nlium (iut Certe ab aliqiiihiis a iriginti et snpra ; ininor vero con.re-
si oraiiones iuit coilecias a S l*. Benedicto adiniss:is uati", si iiiinus a triginla fuerint Iratres descendeiido
liiisse liegemiis, eo qiiod nullam e;iriiin videatiir fe- iisqiie ad diiodecim, nam ininus a duodecim iion vi-

cisse meniionem, cuni divini idlicii ordinem dispo- detur congregaiio regularis. » Hx^c seii!enli:i inagis
nil, dicciidiim erit paritt^r sex primas oraiionis L)o- arridet. Nam "21 decanos
S. Benedictiis in Reg!i!re c.
ininic.c peliiiones pr;elerniij«i^se in omnilnis horis, in sola congregatione institiiil, vcriim supra
iii;tjori

pr«:er hiudes et vesperas qiiod cas explicite iion,

duodecim aiit quindccim moiiachos, vel circiier, sul-
praescribai S. Paler. K liciunl nbb:ts et pra-positus. M;ij'ir ergo coiigreg;Uio
hespondeo (ormulns, finiiin-
terlio, isins loqiiendi liaiid polest esse, nisi uhi duo ininiiuimi existinit de-
turvi<iili(e noclitriKe, el comptetum est, dunbiis inodis cani, singuli supra denos monachos consiituti, et su-
accipi posse pryecipitur eiiim ;iliqiiid fiiiiri, vel a i |;er i;lrosque abbas et rreposiius, hoe est viginti
i

«it nibil ampliiis add:itiir; veiul pauca dim-

ila qcatiior. Atqiie ila seniii Hildemnnis in cap. 21 sr^ri-
laxat aut faclis
dictis adjiciantur; sic quolidie beiis ; addiiqiie secuiidum usum enm esse majorem
alicui niiiila nimis loriiienli d ciinus ui finint, non congregalior.eiii iii (jua sunt (inadragiiita ct triginla
quasi vebnuis eum nulla insuper verba facere; Ikc mon:ichi.
enim sa;pe nec expedil, ncc cliaiii vellemn^i. Cumantiphcim siverominorin airectumpsaHantur.]
;

Atqne posiremo hoc sensii accipienda esse veriia Oiiid sit cum anliphona
ps;illere, quid in direcinm,
S. Benedicti , el sic _ finiantur vigiliw noctunue , explicat Ilacftcuiis his vcrbis {Lib. vii, tract. 4, disq.
man fcslum esi, siquidem his quce supra assignavit o) : « Voliiil S. Benedicitis per psnlmodiam cum an-
adjicienda est oralio dominica. Idem de aliis, el liphona de-ignare eam diviui oiTicii partem qu;e (it
completum est, debet dici. El cerle ca diiobus mod;s cuin noia et melodico concenlu; quod ipse s:Uis in-
intellexerunl qui ex fralribns iiosiris nov^iiu S. Au- dicat:cum eiiim dixissel modulatis, ui supradiximiis,
gustini editionem acioriiaruiit, in pr;evia ^idmoniiioiie sex psalinis. idipsum paiilo posl e\priii;eiis ait Post :

ad secundam Regtilam S. ADgustini, q^ am in appeu- quas lcctiones sequanlur ex ordine alii sex psiilmi cuin
dice piimi ;oini rejccerunt c Coinpleluni esi, in- : untiphonis, siciit anteriurcs. linde innnifesium est
quiunt, id e^t cractiim sic cril ollicium, vel adde-
] cum nnii|ihona |is;illere idcm S. l:enedicl csse at- •

tur finaris (iratio, qualis ea scilicel qu.ie in nnliquis Q qiic psalinos inodiilari... Jam vero haud erit diflicile
miss;ibbus ad complendum vocitalur. » H;ec t.iinfn expliciilu quid sil iii directiin iisallere, sive direeia-
omnia [no no tro niddnlo salis nialc digesia ali riim nce quod ipse S Patcr exponii sine ainipboiia, hoc
;

saniori juilicio snbjic.mns. cst sine nolis, modiilaiione, aiit tono ila iit aM|u;!ii ;

Tertia vcro, sexla , noua eodein ordine cclebretur vocis leiiore lecie omnia abs(|ue afcensu vei desrciisii
oralio.] Oraiio inc pro iiora caiionica suiiiitnr, nli ob- pronunlii niur. » El cerle S. Benedictus hic ojipoiiil
servavit Boheiius; iit sensiis sit : oiatio ierii;i, sexia, psnlinodiam ctim aiiliphoiii p~:iiiiiodicB in (iirectiim :

el nona efidein oidine celebrelnr qiio |irima, cnjns nisi forte quis d:cai psallere cuni antipliona idemesse
seriem modo disposiiit, qnod chirius evpiimil aiili(pi;i ac siiigtilis psiilmis, imo eliam siiigiilis ps^ilmoriim
editio Veiieia, qu:e ila legit « Teiii;v, s xt.Te, iioii:e versiciilis antipbiinas inlerponere; jjsallere vero iii
eodem oriiine celelirelur oralio. n El S. P. Beneui- direclum easdem omiliere, psalmosque iino ie;i<ire
ctus anipliiis exponit addens : cantare. Lltram;iue 315
''•*"c biqiiendi raiioneui
Id e^.t versus,\ scilicet Dcus, in adjulorium, elc. distingiiit Bohirius ad hiinc lociim sic scribens «>'e :

Uijmni eiirumdem liorarum, lerni psal mi, elc.\\ln'.c iiimio hibore paucos opprimat in psallendo, hic cos
oniiiia ex dictis liacienus plana Minl. relevat a diiobus, scilicel breviiaie, qiiia sine aiili-
SJ mnjor congregatio fuerit-] Qiiid sit coiigregalio plionis, et a caiiius priiclaniaiione, quia iii directnm
exponii Hildeniarus his verbis: < Congregaiio esl ulii psalmi psalliinlur. » S.inul indicans oraiionem et cau«
dnodecini fra res siint boiie congregalio duode-
: sam cur minorem congregaiioncm ab antipbonis ct
ciiii IVatrcs siiiit, quia possunt li suam legem i caniu exenieiii, iicmpe iie nimio l.ibore pauci oppn-
implere; veiumamen et hoc in deseilo naiii pinpe ; j.^iiianiiir; (luud cnim lit a iinihis, faciiius adiiiiplcinr.
civilaiein non esi boiium tanliim duodccim monachos ^ Et certe iii inmori cdugregalione, ubi niinor sidct
sub uiio abbale; qiiia si misi ris eos ad i^ingnla olli- esse siib»ianti;i, necesse cst quosd:im frtigihns c^ Ib-
cia, non etiam plene sulliciunt ad hi nesiaiem divei- gcndis foras exire, aliisijue monajtcrii utilitilibtis
soriuii hominiim qui ;id monasleriiiin veniunt. » Si- vacare, paucis in choro rcmanenlil.uis, qiiibus giavo
iiiiliter Benianlus C;issinensis congregationem con- e-set lias boras c;iiili: solemni persolvere. Possuni
slilnil in diiodeciin fratrnni conveniu, « quia, iiiqnii, lamcii, si liaiic eis Deiis dcdcrit voiuiiialcni. Neqiie
decem scciindiiiii jiira laciiini popiiluin super decein ; enim lioc sincli Bencdicli de minoiibiis huris iii di-
vero ponilur decamis, el siiper decaiium ordinaitir lectuin dicendis dccrelum |)r;ccepiiviim esl, ul cum
pneposilus, » et su|ier utriiin(|ue abbas. Idem asseril Hildem:iro annotarunt Beinaniiis Cass., Bohcriiis, ei.
Uoheiiiis, aitqiie tnlein fuisse pr ma n congre- 314 Tiirrecreiii;iia scd iniilum permissivmii
;
qiiod eli;iin :

galioiiem monachorum, scilicel apostoloriim, « iii solas diei iiiiuores horas respicii ; iinde nociurii;is
qua fuit abbas Salvalor nosler, prx'posilus .Siuioii vigilias, ii);ituiiiiiim, ei vesperas iniiior congrcgatio
Pelrus, decaniis .ludas Sc.irioih. » perinde ac major ciim cantii persolvcrt! debet; qiiia
Jani veroqii*sit major cougregatio, qu.neve nvnor, tiiiic omnes congregati ab extcrnis ofhciii» liberi baic
iiiquircndiim esl. i Si pluies i|iiam diiodecim suiit, lacile possunt iinplere.
iiiquil Berii;irdus Cassin., est liedecim, aut qua-i Vesperlina autem sijnaxis.] Id cst vesperlinuin of-
luoidccim. aiu nltra, m;ijor congrcgalio esl; si vero (iciiiin, ipiod syn;ixis iiomine ab aiiti(]Uis moiiacbis
infra diiodcciuium iiuincrum. iniiiur congrcgiilio dici iiuiiciipaium luissc coiislat cx Cassiaiio I. n, c. 11.
 , ,

iG7 S. P. DENLDICTI iC8

Qmn- \ de qno P.iriis D.ur.lani
Quatuor psalmh cum aniiphoids tenninelur.] i^Tob^.hVUi-,
'••-''"-•:" "
si.; «iisciirril

qiie ut a«l inaluliiios, «Jefiiiruta clerici juxlft illnd "^'

(OjjKsc.- '" -- 4)
10, cap. t Canliciim inicqiie B
Geiiilricis
:

Bracaiensis « Piacuii ()iii:iibus comiiiuiii 11)11 iitcoiiL;riie vo^perliiio copnlaitir officio ; iila si-
loiicilii :

ciiseiisu, ut uniis atciue idem (isalleiidi ordo in m - qiiiile:;i cmcii^o jam longn [>r.i'lerili STCuli «iiey
vt.'liil

(utiiiis vftl vesperliiii^offiiiis leneatiir, «H non diver- miindi vespei:isceiiiisocca.-,u. mux i:t
siib ips'» scilicet

aliine privalie, neque iiiuiiasteriortim consiietudi- luiiien iHenii verbi felicis vui\;c More concepii, pro-
t-:»'

ries ciiin permixiae. » Qiiare autefii

ecclejiastica sini litius iii voc.m divii;i« laiidis criipil, Macjnilicat, in-
(|iiiiiij»e a uor vero a inoiiycliis psalmi
clericis, qiia iiiiieris, anima mea Domnum Adin^Uar ergo illius
cxpiicenlur, exposiit Peiiis Daini:ii>i liis verbis (D3 quce mater est Domini, el lot:» uiiiversiVis Ecclesia,
cons., dist. 5 c. Coiivcint, opusc. 10, cn\). 4) : « Ve- <\u.v. CiirisiiaiiOruin utiq ;e maie csl. qu* et iiiipsum

siieruni iion euniuem psalmorum iriodum apud di himeii porlal in meiiie, qii 'd ii!;i tiuilum gestavit Ih
versos ordiiies bahet : i:a ;; apiid ciericos quiiicm ve'.tre, advespeiasceme j mi die di.^na Deum iaiide
«Hiinqiieps^lnios ampli-clilur ; apinl monaclios au- uiagiiilicat, et de collaiis tieiieliciis ascns,
grati;is

«em qiialuor iolis explelir. Aeitlium tamen ralione spiriiis ejus in Deo aluinri su ) gratuiabun.la e\-
vacare digiioscitur, si dign;e dicussionis in.iagine S'jltal. »

perquiraluf. Nun «le «jniiique vespere psaiinis lia;c Cotnijlctoriitm au'em.\ Iia ui imam di-.-l iioram ca-
e;idem noii absunle red limr ratio qu:e et superius noiiicam 8. [ieiiedictus a: pe!i;U , qua cuiicia dici
alisiiiula de maluliiiis liabetur. Nam quia humani coiii;ilt;nius olficri. !t;i eiiam S. Isidoius in fiegul. c.

tteneris judex nocse vcniurus sit ipso docenle cogiio- 7. Sid in de o!(ic. eccles., cap. ^2!, compietas
iib. i

sciiniis, sed qna iiociis bora, videi.cel utrum media voc;tt, noniiuili Palies complclam. S. Ciluml.ianus

ij(»c;e, an gaili c:iniu, an niane veniat, quia ipso per- Pu*g i. c. 7, initium noclis ; Friicuosus Dracar.ei.isc,

iiibentesicui lur veiiiunis e^t, ignoramns recie ergo ;

priniain nuciis horutn, forle qiiia dicebaiur in crepu-

sicut in inaiiiiiiiae, iM et in vespeniiife laudis oificio sculo vespeitina, ul videre est apud Eddium (Scec.iv,
hpoiiS;mi siium sancia eleciorum eccle.via prffisioia- part. l) in Yita S. Wiifridi, c. ti, sive in^iaiue nociis
itir, quie per niinierum est (juinqiie prudfniuia vir- aiiiculo, ut in Hisl. iransiat. S. Genulli {Sa:c. iv,
gmuin cotigriie designaia; tiii niaiirum euiii quinque parl. 2), n. 25. El lia;c roisiliin erit hora quain S.
fjialmus bonis operibus oriiala cotijubilal, accensis L};i-.iiius pelilionem ap()tl!at.
ijujsi totidem lampadibu? in ejus occurbum \xl\- Trium psa'moru>n diclione terminetur.] Apposile ad
Imiida feslinat. ^ui vero .ju.:luor p>.a!m!is iuslituil, imiic locum S. Ainbroius {Lib. v in Iltxain., c. 12) ;

ad lioc nisi fall.T specta?se cieviendiis esi, quia sicut < Qjis, iiilit, seiisum hominis gereiis iion erubesc;u
sunt qu:jli;or vigili e miliiares, ita nibilominus ei siiie iisalinorum celebritaie diem c!audei'e;cum eiiam

«iiiaiuor priiicip.tlcs nosciiiilur csse vi lutes, ju^t.tia iiiinulissim;E aves soiemui devoiio:ie, ei dulci car-
bciiicel, lemperanlia, aique prtidenlia
fortiludo, ; niine orlus dieruin el noclium prosequ:tnttir?» Qiiar«j
'" quibus iitiijiie per nocli.niam moiitiiis hujus auiein trium jisalmuruiii dictione leriiiineiur, ita ex-
31S plicat Pctrus Dainiani {Opusc. 10, cap. 5) : < Ex de-
viia; cai.ginem ju..;iler vigi andum est, et in procin-
clu spirltalis niilitiic in cujus arma juraviinu^ pro bil;i reddeiidai ralionis siiper ti ibus p»;iliiiis saiicta nos

tasiris noatris longauimitei- standum, et inf.itigabili- Triiiitas expedit, sub cujus iiimiru;ii signacnlo pei-
ler decriandiun. In hoc ijiiur vesperLinae lauuis of- actiiiii dicm complettirium ciaudit sicut enim piim:»; :

licio per quainor quos modulamur psalmos iiislrui- horie 317

oilicium, ut pia;laxaLum est, SS. Tiitii-
niur, uleij^a quaiuor viriulum custodi^im pervigiles C taiis hdei dedicaiui-; iia et c :;mpleloiiuni iu ejusdem
excub..-miis. » Aiiter Joannes Belelhus(£.p/!C. Z)iy;n SS. Triiiilalis assei tione concludilui, uL cui lotiiis
olfic. c. 5i) <ln vespeiis, inquit, a iiobis ciintantur
:
diei cuistis miiiiare diguoscitur, in eum pcraclii!
quinqiio ps.aliiii, qoi bumus itiiperiecii ; ut videlicet laiidem iucis cii»ur.ula terminetur. »

qiiod per qninnue sensus corporeos co;iimiss;im est, Qui psaliiii directanei sine antipltona dicendi sunt.]
per ij^iinqne psalmoruni caiili.iDem penitiis dimilta- Id est sine cantu aut biiie antiph .naium iiiler psai-
lur monaclii vero, in quo se peirtcliores esse nios aut psalmorum versiculos interposilione aul ,

ostendunl, larilum quaiuor dicunl. Qnidquid enim sine ulroque siiuul , ut supra diximus ; idque vel qtiia
«(iiadratuni est in quamcunque parlem VLrtaiur, m:i- iioii satis supeiesi temporis ad compieior.um aiit.-.-

nel seiiiper idem lirmum ac soiidum. Ad euiudem quam cubitum eanl solemniier cclebrandum , vei
i.anemoduni periecius quocunque loco, aiit quo- (jii.a tempus illud est tempus fleius el muroris,
cunque temj^ore semper idem atque immubilis per- juKla illud ; Ad vesperiim deniorabilur flclus ;
ciii

uiaiiet. > non compeLit laiiilia caiiius.

Post ijuos psalmos lectio recitanda est.] Ex corde Post quos hyninus ejusciem horce , lectio KHa.] An
sciliccl siculad taudes, alioquin non recitanda dice- cx corde reeitanda , aui in codice iegenda ?
lel. sed legenda. Versus,Kijrieeleison, benedictio, etc.)Dequibiis vid«3
Canticum de evangelio.] Nempe Magnificai, ut est lib. 1 de Aniiquis mcnachorum liiiibui, c. ultimo.

CAPUT XVIII.
Quo ordine ipsi psalmi dicendi sunl

In i>rimis semper diurnis lioris * dicatur versus , D terna capitula suprascrip.i psaJmi cenlesimi octav

Deas, in adjuiorium rncum inlende ; Domine, ad adju dcciini dicantur. Ad primam autem secundae l'eri;e

vandum me festina ; et Gloria. lude hyinnus ^' unius- dicanlur ires psalmi , id esi, primiis, secundus, ei
f sextus el iia per singulos dies ad priniam usque
cujusque hors. Deinde prima hora dominica dicenda : ,

qualuor capili;l:i psaimi ceuiesimi ociavi deciiiii. ad dominicam <*, dicantur perordinem terni psalmi,

Ueliquis vero horis , id esi , teriia , sexia , vei ncna usque ad nonum " decimum psalmum. liasane, ul

" Cass. el quidani alii oraiUmU bacc vci ba ,

scmpcr •^
Oxon. , dicenaa sunt.
iiurnis Uaris.
•^
Al. , iisque dotninica ; al. ,
Ksr/KC dominicam.
'"
Flur, humnum. « M. , usqur nonvm.
 -
,,;,

iCO KEGLLA COMMENTATA. C\P. XVHl. i'iO

nonus psalmus et seplimus decimus dividanlur iii A id est cenlesimus iricesimus ociavus, el ceniesimu5
Linas Glorias^.'El sic Cul^ ut ad vigilias dorainica <=
(iuadragesimus lerlius , et centesimus quadragesinuis
semper a vicesimo incipiaiur. quarius. Ceniesimus vero sextus decimus, quia par-

Ad terliam vero sextam ei nonam secundye fo- , , vus esl , cum cenlesimo quinlo decimo conjiing.tiur.
rice novem capilula quse residua suni, de ceniesimo ,
Digesto ergo ordine psalmorum vesperlinorum , re-

decimo ociavo psalmo, ipsa terna per easdera lioras iiqua , id est , leciiones, responsoria ^, liymni , ver-

dicantui". Expenso 318 igi'ur psalmo ceniesimo sus, vel canlica, sicul supra laxavimus, impleaniur.

oclavo decimo duobus diebus , id est divminico el Ad compleiorium ^ vero iidem psalmi repeian ar
serunda feria ; lerlia feiia jym ad terriam , sextans quoiidie ; id est, quartus, nouagesimus , ei ccrite-

vel nonam psallantur tcrni psalmi , a ceoiesimo nono simus trigesimus tertius.

decimo uvque ad ceniesimum vice^imum sepiimum ; Oisposito ordine psalmodiae diurniB, reliqui onncs
id esi psalmi novem. Quiqiie psalmi semi.cr usque psalmi qui supersunl , «qualiter dividanlur in septem
ad dominicam ^ per easdem lioias iiidem • repeian- noclium vigilias, pariiendo scilicel qui inter eos prc-
tur : liymnorum nihiiominus , leciionum , vel ver- lixiores sunt psalmi , et duodecim per unamquaoiqiie
suum disposiiione uniformi f, cunclis diebus servata. conslituantur ™ noclem. Hoc proecipue commuiicnies,
Et ila scilicei ut semper « dominica a ceniesimo B ut si cui ° r.rte Iiaec dislribuiio psalmorum dispiicue-

octavo decimo incipialur ^. rit, ordinet , si melius aliler judicaverit : tium oiu-
Vespera aulem quotidie quatuor psalmorum modu- nimodis id altendaiur, ut omni hebdomada Psalte-
laiione canatur. Qui psalmi incipianiur a cen^esimo rium ex intcgro, numero cenlum quinfjuaginta psal-

nono , usque ad cenlesimum quadragesimum sepii- moriim 319 psallaiur. Et domin co die semper a
Mum : excoptis liis qui in divcrsis horis ex eis S' capite repetaiur ° ad vigilias : quia nimis iners i' de-
queslrantur ; id esl a centesimo septimo decimo viiiionis suas serviiium ostendunl monachi ,
qiii mi-
usfjiie ad centesimum vicesimum septimum , ct ceii- nus a Psaherio com canlicis consueiudinariis per
tesimo iricesimo lertio , et ceniesimo quadragesimo septimaiisc circiilum psalluul : cum legamus i saii-

secundo. Reliqui omnes in vespera dicendi sunt. Et clos Palres noslrcs ^'
uno die hoc slrenue implesse ,

«|uia minus veniunt ires psalini , ideo dividendi siint quod ni.s tepidi » iitinam seplimana integra persul-
qui in numero '-
suprascripio fortiores i inveniunlur; vamiis.

" Flor. , parlianlur in binos; al. pardantur in hi- ^ Flor. responsum, hijmnus, versiis lel canlicum.
,
,

>»«s (jlorias. ^ Flor. completorios, ei iia antiquiores C;iss.

,

^ A!. , et $ic (i! ; al. , ct sic si,. "' Oxon., Flor. , conslilHens.
« 0.\on. , Cass. 1, Paris. doiuinkas. , " AI. , si cui.
^ AI. , usque dominica ; al. usqm doniinicam. , IMd., repelantur. Flir. , reprendatur.
^ N :.rb. iidem. , P Flor. , inertem.
^ Flur. , disiodtioncm unifomiem . s rvatam. , . . 1 Al. , dam legainus al. (juia tegimus ; al. quando ; ,
,

e Oxon. , Cass., ConcU., seniper. liujamus ; al. dum qnando legamus; al. dum quanti
, ,

^ Oxon., incipieiur. Lgimus.

'
.W. , ex nu.iiero. Deest iii Hild. , nosiros.
! Oxon.^ poliores. * Deesl in Oxon. ,
quod nos tepidi.

COMMENTARIUS.
In primis semper diurnis hor's dicatur versus Deus chorum , inquit Petrus Damiani {Opusc. 10, cap. 3),
in adjutorium , etc. Ab hoc versiculo omiies, sive ] praeter dominiram diem conveiiiciiier a capite vide-
diiirnas, sive noclumas huras S. P. Ijenedicliis in- tur iiichoare Psalterii, ut um libri priiicipio aple <

cipii ; cum tameii cleiici, uii ubservat Bolierius, concordet diei quoijue nasceiUis origo. >
iribiis moilis horas buas soleant incipere; iiiquu ul Et ita per singulos dies ad primam usque ad domi-
tripli(i quod viilgo cnmmitlilur occurratur pt^ccato nicam dicantur per ordinem lerni pscUmi etc. ] De ,

neir.pe vigilias nocluruas a versii Domine, labia mea inslituio toio hoc capite a S. Benedicio ordine pliira
apenes cuntra peccaia oris ; complelorium a versu digessit Amalarius i:i Supplemenio, lom. II Analecl.,
Converte nos conira peccata cordis reliquas horas a ; quod si lubel consule. Quare autem aJeo celebraliKii
ver^^u Deus, in adjutorium conlra peccaia operis. a cleri -is psalmum cxviii S. Pater ad primani quo-
Prima kora dominica dicenda quatuor capilula lidie 320tlecantari non pi;rceperit has Haefteiius ,

pslmi centesimi octavi decimi.] Octuniirios psalmi raiiones sive conjecluias affert (Lib. vii, tract. 7,
cxvm S. Beneilictus capiiu/a appellal; Cassianu^, I, ii, disq.^ 3 ) I Prima, qiiud pulcherrimum
: psalmuni, v.i
f.11, i«<?rci,,Jones ; Amalariiis, I. iv de Eccl. Off. pluris fieiel, nuluerii quulidie repcti, sicut preliosior»
c. 2, repelitiones ; Petms Damiaiii, opusc. 1, cap. 5, oriiamenia uun poniiniur iii dus. Seciiiula , wImh
incisiones. Huic psalm;) dominica ad primam Sym- vuliierit illu! , quoJ ex repeliiione subii:isci puscS
boluin S. Athanasii vnlgo a^ipellalum , quud Euse- fastidiiim , et liunnulla cs^el hic variatio. Terlia .

bio Yerci lleiii^i nonnulli ascribuut, adjicimus ; illu.!- hoc pacto psahnodiain lecerii breviorem. » Fuil nii •

qiie quoiidie reciiaiit iiionachi Carlhusieiises ex nuva hiiomiuus eliam hic psalmus a monachis ceiebraliiir,
collectione Siaiulor., part. i, cap. 15, n. \i ; olim- ul videre est in Yiia S. Beuedicti Anianensis et Vvc- ;

que in aliqiiibus ecclesiis singubs diebus canlabaiur, tiiio monaclio iiiler a ia ;»b Angelo commendalus, ei
ex Hoiiono Angiislod., 1. ii de Gemma auimai cap. , ejus visiono, n. 4 s;ec. iv, parl. i. ,

59. De hoc Symbolo viibi quiv dixinius iii 1. de An- i Quique psalmi sempcr usque ad dominicam per eas
tiquis monachoriim Uiiibus, cap. 4. deiu lioras itidem repetantur, hymnorum niliilominui,
Ad priinani aiitcm secunda: [eriiv dicanlur Ires ps«.- leciionv.ui , ih'l versuum di^pinilionc unifonni cnnciii
tni id cst primus, s^cjndus ct scxlus.] < Priina mona- diel>u$ scn-a!a.\ « Qii.uilum ad iuimcrjin, iuipiil Duhi;-
 ,

47» S. P. BENEDICTI 47i

rius, quia quanlum ad qiialilalem aliquolies t;»iia A Spiritu Dci piCniis eral. » inqiil Bemardus Cassi-
immulaiiliir. I < Ac si diceret aildit II Ideiiiarus , ner.sis. Ki certe si magn im est in S. P. Uenedicio
qiKtt psalmos ,
quot liymuos ,
qiioL versiis ,
qunt humililalis indiciiim qiiod insiiliitum a se ordineni
,

lectiones iii uiio die dico , tot dico iii alio. » Ex qni- .Tliter permittat dis[)oni, n«n min is siiperh';r signuiti
biis, mnxime ex Boherii
lesliinnnio apparet muta- , id prsesiimere utide nec summi pontifices illum un-
:

los olim ad minores diei horas canoiiic^s liymnos qiiam miiiare vohierunt , uii observat Walfridus in
pro vari'late teniporum ac feslorum id quod ob- , lib. de Eccl. Bebus, c. io. Et quia nonmilli noviia-
servant etiam nunc Cistercien-es ad lerliam et com- tum amatores id aliquando praisumpserant, in conci-
(jieiorium teste cardinali Con;'. { De Divin. Psalm.
, lio Aqiiisgran. anno 802 celehraio statutiini est, i ut
cap. 18, § 4). in iiionasieriis S. Benedicti Begulam servaniibus
Vesperu autem qwAidie quatuor psalmorum modula- (dfic.iim S. Benedicti iacerent sicut Kegiila docet. »
Vone canatur. ] Id est dulci dicantatione ut loquitur , Et in allero anni 817, < ut ofhcium qiiod in Regnla
IJohfrius nain modul ilio est canius dulcedo
: quae ; S. Benedicli contineliir celebrent monachi. » Cuiiis
quiJem modnlalio debet Deri seciindum lonum pra;- stauiM meiilionem facit Clinniicoii Moisacen-e his
incoeplye antiphonse competeniem. verhis : i Anno lertio Ludovici factum est conciliiim
Et quia minus veniunt tres psalnii , ideo dividendi magiiiim Aquisgraniinmcnse Augnsto; et j.r ccptum ^

tunl, qui in numero suprascripto forliores inveniuninr.] esl, ut monachi omnes cursiim S. Benedicli cantarent
Id esl longiores, aut pioltxitres, vel majores, iiiquit ordine regiihiri. » Sed el Paulus V, pontilex maxi-
Bolierius. Hanc porro psalmorum dividendorum con- inus, qui nostra aeiatc hreviariuin pro omnibus suh
Buetudinem S. Benedictus ab /Egypiiis monachis ac- g Begula S. P. Benedicti miliianiihiis instiluit, eamdem
cepit ,
qui , ut refert Cassiancs ( Lib. ii , cap. H), Psalterii dispositionem illibatam servari voluit ; iii
psalmos i pro numero versuum duahus vel trihus merito eos increpet Ilildemarus, qui ordinatam 322
intercisionibus , cum orationum inlerjectione divi- a S. Patre psiilmoriim disp')sitionein miitare prsesum-
sos disiinclim paniculatimque consummabant. > llu- pserant; qiia de re etia;ii qiieritur Walfridiis in lib.
jusmodi eliani divisiones prjiscripsit concilium Nar- de Eccles. Reb , c. 25, qiiamvis pmci lanluin moiia-
bonense anni 589 [Can. 2). chi , et non omnes Romannm siiscepissent oniciiim,
Ad completorium vero iidem psalmi repetaniur quo- ul constat ex Supplemeiito Amal.irii , ejiisdem oetaiis
tidie, id at quartus, noiiagesimus, et centesinius Irige- scriploris, qui monachorum o'(icia a clericaribus di-
simus Urtius.] Uipoie noclurno lempori magis com- ver.^^a tum Bened. Haerieni 1. vii,
fuisse testatur. Vid.
peteiite>. iract. 5, disq. 4 et 5. C;elerum observo hic cum IliU
Disposilio Ordine psalmodicn diurnoe, reliqui omn^s deiiiaro et qiiihusdam aliis verba S. Benedicii
psnlmi qui supersunt, cequaliier dividantur. . El
,
. . solam psalmorum dispositionem tangi re , non autem
duodec.m per unamquamque constituantur noctem. ] hyinnorum, versiium, leciionum, etc.
Ctijns insiiluti ralionem hanc reddil Pelrus Damiaiii Dum om.nimodis id attendatur, ul omni licbdomada
(Opusc. 10, cap. 6) < Quoniam ad conlinuoe oralio- : Pscilterium ex integro numero centum quinquaginta
nis inslantiam excitat nos evangeiica tuha dicens : psaimorum psallalur.] Notat hic Bernardus Cassiiieii-
Quia oportet semper orare el nunquani deficere ; et tiis et post euni Boherius S. P. Benedicium absoliiie

Aposlolus Sine intermissione orate ; nl hoc non so-

: iion prie-ciipsisse, itt Psalierium integruin , hoc esi
lum iii die , sed et in nocle praeceptum evangelica ut qiiilibel psalmiis omni hebdomada psallatur; sed
impleat iliscipliiia diligenli.-sime prociiralum ,
321 G addidisse, Ex integio nnmero ccntum quinquaginta
est , nt duodenis ps;ilmis nocturnae vigiliae transi- psaimorum: quia pro|iter occurrentes festiviiates ali-
ganlur. Durum quippe lutral, ut ajgroii, sive pr.t- qni sunt psalini qui per hebdomadnm decantari noii
{jnantes ac quailibet .Tetatum sexuumve diversiias,
, possunt, licet a nuniero pjalniorum iiunquam rece-
sicutindie, per nociurna quoque horarum inier- dendum sit. Ila illi ad siium proi;osiliim. Sed hrovius
v.dla coniurgerel atque ad ecclesiam feslinaret. Ut
, et lacilius dixisse potiiissent islud S. Benedicli de-
,

ergo laborem eccle^iae magistra discrelio tempera- crelum de Psalterio hebdomadailm reciiando liypo-
rei exquisilum atque ahioris consilii di>pens;iiione
, thetice esse inteliigendum, posilo scili et qiiod fesi:i,
Btatiitum, ut jiixia noclurnarumhorarum numerum, occurrebani, non qiia) ejiistempore non ila fieqiieiiler
nihilomiiius ad vigilias duodenus decurreret ordo eveiiiaiit quod ;iuteiu ad;ecit ex inteqro numero : ,

psalmorum ut quodammodo tota nox in oralione

; cenium qmnquaqinta psaimorum, alio respicere vide-
viderelur expensa, dum toiidem psalmos orando l!ir, |)salmonini(|ue iiuineriim dedita opera designas-
persolveret, quot videlicel horis et ipsa constaret. » se, ne qiiis siippositilios , [leregrinos, et apocrypliits
Notat porro Hildemarus quosdam oliin , hujiis oc- psainos inlerjicerei, juxta coiicilii L;iodiceni c;»ii. 511,
casione texlus Duodecim psalmi per unamquamque
: Non oporiel psalmos privatos in ecciesia dici; nam
conslituantur noctem , aliquo praeoccupatos impedi- fuerunl olim psalmi sub tiliilo S;ilomoiiis, et (iiio-
niento, V. g. existentes iu via, illis in vigiliis quibus rumdam aliorum, inquil Theodorus Balsainoti, qiios
prolixiores occurrunt psalmi , hos in breviores mu- quidem privaios concilium appellat, quod iion essent
lare voluisse, diceiido, v.g., psahnos graduales, etiam auctorilaie Ecclesi »; recepii. Psalmos et odas Salo-
se hoc aiidere assereiiies juxt;i Uegulue [irieceptum, moiiis inler apocryphas scripturas recenset S. Atha-
Y)
scribenlis Duodecim psalmi pcr unamquamque con-
: iiiisius in Synopsi sacrce Scriptune de quibiis etiain :

stituantur noctem. Sed » hi laies, iniiuil Hihlcmaru-i, agit Nicephorus pairiarcha Constanlinopolitanus m»
conveniuniur in eo quod digesto ordiiie psalmodiai caiione, et collocat inter Scripliiras quibiis coniradi-
diurnae, reliqui omiie> psaluii, qui supersunt, cequ;i- ciiur. Sed et ipso Alhanasius in Synopsi inter Davi-
liter dividantur in sepiem noctium vigiliis, pailiendo dicos [)salmos mentionem facit centesimi qiiinquage-
scilicet qui inler eos prolixiores sunt psalmi qni cum simi priini, qiii re[)eritiir eliam in antiquis Psalieriia
;

inutanl, non dividunt; et cum iion dividunl, trans- iiiss. exstaiqiie editus in polyglotta. Mulli eti;iiii h;c-
gressores suut hujus pracepii. » reiici ps;dnios composuerunt, iiiier qiios Hierax,
Hoc prcecipue commonentes ulsi cui forte hwc dis- quemadiiioduiii docetS. Epiphanius 1. ii Panarii, liac-
,

iributio psaimorum displicuent, ordinct si melius aitte! resi 67. Valeiitinus quoque , ui videre esl apud Ter-
judicaverit.] Egreglum s:ine liiiiuililaiis exemplum, liiUi.inum, lih. de Carne Christi. Deniqiie DoiiiUist;e
quod vir omnium
jusloriim spiritii pleiius iiistilutum ingenio elaboratos in suis ecclesiis
p*;iliii0i huiii;ino
ase cum lanla dihgenlia acdibcreiioiie ordinemalieno o;)nebaiit, ut docet S. Augustinus iii episl. 55, novae
subjiciat judicio. Sed < sive causa humililalis , sive editionis.
causa concessionis liocverbum dixit magister nosler; Ex lioc porro S. Benedicti loco Hildemarus eos
tuiius cst ut iiullus abhas vel monachiis illam sibi qiii fJenediclinum ofliciiim iii Romaniini mul;ire [>r;i.'-
pr;»'suiiiptionem assumat, quod ;ililer disponat ipsum buiiiunl ut Begula; violatores argiiit , eo qiiod iiuii
,

oidiiicm psalinndi;t\ qii;im ipsc hic disposuil, qui omiii hchdomada lolum psalterium pcrsolvunl puta ,
473 REGULA COMMENTATA. CAP. XYIII. 474

in lielulnmada Pasrlinn cl Penleco-tes, in quibus PiO- A fini nov.Mii sic Psallcria sajpc modnlando perficcrei,
iiiani soliio brcviiis decanlant ollicium. ai| (lccimnm tiimquam potueril pervfnire. i Ueniiitie

Q;in nimis iiurs devctionis suce sprvilium ^^" 323 gt»ncralis olini iii loio ordine IJeneiiiclino usus oliii-
tendunt monachi.] inio obligalioiiis; nam qiiod erat nehnl intpgrum in die Parasceves Psalicrium reci-
devoiionis anie claiisiri ingressum, obligalionis ac laiidi, uli oslendinius in lib. iii de Anliq. monacli,
debiti evasii posl nionas<ticam professionem, ul ob- Uii. c. li.
serval Boheriii^. Quod nos tepidi ulinam septimana inlegra persolva -
Qui minus a Psnllerio cijm canliciscousuetudinariis per mus.\ Qiiibus postremis verhis, palernaqiie increpa-
septimance circuhim psaKunt, cuni legamus SS. Patres tioiie S. Benedictus stimulos addit discipulis, nt ali-
uiio die lioc strenue imp!esse.\ Quod
iino die non
ait
quid ad soiitum suce devotionis serviiium addanl :
sic capiendum est , (|uasi seniel uno lantum die
el unde satis niirari non posMim qiiosdam monachos,
Psalterium reciiassent, sed cum dicil uno die, inquit eo (juod parvum B. Mari;e oriicinni aliijuando reci-
Hildemarus, qucisi diceret per singulus dies, aut salleni lare cogantur, conqiieri, qu:isi niniis prolixa graven-
freqiienier. Qnem SS. Patrum fervorem semulatos lur psalmodia ciim vix ulla olim exstiteril mona-
,

fuisse noii paucosrepeiimiis. Iti S. Winw;iIoeus t ter cborum coiigregatio, qu.-e quotidie illud persolvea-
(|iiolidie quinqiiagenos psalmos ps;illebat , inoilo in dum nnn susceperil, taniaqne olim apnd nosiros
orucis ligiiram, modo llixis geiiibus. j !ta S. Neotiis augendi nflicii incieverit devntio, « ui iii quibnsdam
abbiis in Anglii immersus fonti, < soliius crat ad monasleriis ullra iria in quantitate P.-aUeria » ad
rigoris incrementum loliim ex iniigio Psalteriiim instituliim a S. Patre divini operis cursum ad|cce-
persolvere. i Idem de S. Aldelmo reieruni iii ejus quod certe patet ex bis
g rint ut scribit Bolierius
, :

Vita, n. 4 {Scvc. iv Bened. ,

part. ii). Ila Ceollritlus
quae reluiimus in lib. de Antiq. monachor. Uitii).,
i

abbas Konia;ii eliim proliciscens, « excepiis caiio- c. 2, 5, 4. 9 ei II. Scio e juidem aliijuos prolixitatein
ni(is oraiionuni horis , quolidie bis Psalierium ex illani iii psalmodia non ita probasse, ut siint (iu.nel-
nrdine decani:ire cnravit, » ut scribit Beda in Viia mus abb;is S. Theoderioi in cpi>lola ad fraires de
S. Benedicli Bisro[)i, lib. ii, n. 21. Ita S. Seqiiainis Monte Dei, et Pelrus Blesensi> ad monachiini qiiem-
abbas, ex ejus Viia,ii.2; S. Austriidis abbaiiss;i Laii- dam (>ariliusianum qiiem ad Cliiniacenses transire
,
dunensis, ex ejns iiem Viia, ii. 18, niliil cibi ;iii! po- niedi:aniem iia dehortatur {Epist. 86) c Qnid, :

liis pripgii-lare solobant quin iniegriim Psaltcriiiin (iubedinis aut devoiionis invenies aiaM eos
(lua'SO ,

reciiasseni, qua de reeliam laudaiiir Cerviims abicis

(juibns veisa est in nausea:n luimerosa alqui: conliis;i
Centulensis i Chron.Cent. I. iv,c.-26 {Spccil. t.[\).
i

iierado, alque farsiira psaintorum. Paulus dicit :

Ita denique S. Jlaiiriis, teste Fausto iii cjiis Viia,

Pu-allam spiriiu, psallam et mcnte. Si ps;illentibus non
S. Albencus, abbas Cislerciensis, lesie Henriquez in
adsit devoiio , licel eumdem psalmuin millies repe-
ejiis Vila, n. 3 (Boll. 26 Jan.) , etiam ante vigilias
taiii, esi bic psalmus jui (inda detoraque laii-
iio.i
iioclurnas saepe Psillerium perciirrebani. Oiiid iiile- Sed postea zeli sui fervorcin paiilo lcinpe-
dalio. »
gras conaregaliones commemorem, quibus solemne ravii, ad M. ahbalem de Evesb:im sic scribens {Ep.
fuit -ingulis diebus Psalleriiim dec;mtasse? id ijuod
97) j
: F.iteor quod psalmodia) prolixitas, si ex de-
de Hoemburgensibus S. Odilia: sanciimonialibiis ie- voiioiie procedil, saluberrima cst; si acediam b.ib i
giniiis in ejiis Vita, n. 21 Lvenit et iii qiiadam die,
«
sociam, occupatio lamen esi hnnesta; si vagos ex-
:

.'«icut ciinsu tudo in eodem nionasierio erat, scilicet

cursii> meiilis onii ino non reprimii, per eam saltem
iii (|uotidie secundum ordinem viriiim jejunareni, ei C studiis Iioneslinribus a-suescit. » Caelerum loiige alia
Psallerium decanlarent. » Qualem etiam d.sci|iliiiam eral mens Petri Damiani, cujus ununi lestimonium
apud omnes S. Ilomualdi eremitas viguisse discimus suKicere potest ad obstiuendiim os adversaiiornm.
ex Hieronymo Camaldiil. monacho in sennone de
Ita |)0."ro sese explicat ad Cluni;icenses monacbos
S. Pvomualdo, n. 67, apiid Boll., 7 Feliriiaiii i Con- :
Cum tain disirictiim
scribeiis {L;b. vi , episi. 5) : i
voc;iiis Paier S. Uoinuablus omiiihus et singiilis ere-
aique ferventem conversalionis crdi-
saiictce veslrye
iiiiiis, docchal eos ul per lotum anni c rculum !rii)i;s
iiem lecolo, non aflinv(.ntionis humance studinm, sed
liehus iii seiilimana in so!o pane el aqua jejuiKiie.il, nam i;)nia
S. Spiritus magisterium inesse perpeiido :

K^alleriiim cum caniicis quotidie diceruni, sileiuiuui

e-t in servantJi ordinis coiitiniia jngilate pn lixiias;
iiiviolabiliter servarent disciplinas lUigelloiiim in
lanta preserlim in ecclesiaslicis oflitiis piotebibatur
,

cella facereni. j De eremiiis quoque Fo.iiis Avellani

iiisiantia, ui iii ipso Cancri sive Leonis oestu, cum
ila scribit Peirus [)amiani(0/}M»c. c. i) : < Consne- I
loiigiores sunl dies, vix per tolnm diein uniiissalttin
ludo est ul cum duo Iratres simul comnioraiilui in
Yac;iret hor^e dimidium (juo fialriiius in clauslro
cella, duo persolvanl iii die Psalleria, uiium pro
licuisset miscere coiloqniuiii. lioc auiein lam conti-
vivis, alterum pro deluiiclis. Et illud quidem qiiod
niii laboris exerciliiim ad boc Cst, ut reor, snlerii
est vivorum, cum illis dicitur additamentis qiiie
saiis ac provida magislerii artc provisum, ui leviuin
B. Uoiiiiialdus apposuit. Quod vero pro tlefunctis ,
atque325 inririnorumfratruii>riagiIitaieni reprimai,
cum nuvem b ciionibus dicitur tribus nimirum per ;
ct deliiKpiendi propemodiiin occasionein lollal, qiii-
(liiinquagenos psalmos. Qui aulein solus nioratur,
tenus, etiamsi vel nt, pr;cter cogitalii)nem peccare vix
Psal eriiim quideni vivorum lotum per singulos dies
D possiiil. Fiagilium ig lur iinbeciiliiaii coiisulitnr, duii»
adimjjlet; defunciorum autem sive inedium, sive lo-
i.i persolvendo coniiiuii ordinis penso toiiim iion
lum, jiixi.i quod viiiuin possibilitas administrat. llo-
luodo diuriii, sed et nocturni leni oris spaniim pio-
rarnm aiiiem caiionicarum psalmodia omnino, Sicut
lligainr. >
Hl in iiniiasierio, ita liic per ordinem iot;i nibilomi-
:ius ailimplotur. » Sed
324
fl"ud de S. Dominico Antequam caput istiid absolvani observabo ciim ,

Loricalo refert idem Pelrus Damiaui omiieni pene Boberio secnndo comm., hujus capitis iiiitio, iino^-
iii

siiiierat (idem i Est inter nos qui noniiun(|uaiii uiio

: daiiioliiii e.\istiiii;>sseS. Pairem Beiieilictum Callic;iiu)
die ciiniinuaio cum ii cte iio^em Psalleria iiiedilaiulo usum esse Psalierio; quod ex iis locis colligebanl,
decurrat; el inleiim peiie semper uiraque maiiu (pue S. l'aler cilai ex I^salterio in Uei^ula, m (iiiihns
stopis armaia nuduiii corpiis allicial... Hic iiiilii ali- vanie reperiuntur lectiones (jiise noii exsi;iiii iii Ku-
oaando (raturiia f.imiliaritatc coiiquestus est , quia maiio, bcnc aiiicin in Gillican u
 ;;

475 s. p. r>r..Ne;[)!CTi 47b

..tfju^iuxuj^M-ujmjpAJi uujimaww T
e ^iga W-
l cwgiu

GAPUT XIX.
De disciplina psallencli.

Ubiqiie credimus divinam esse prieseniiam, < t ocu- A timore ; el ileiuni , Psallite sapisnter ; cl , In ccnspeclu

los Doiiiini in omiii loco

'
speculari bonos ei uialos : anr,elorum psallam tibi. Ergo corisiijerenius (|ualiler

roaxime lamen lioc siiie aliiiua dubilalione credanius, oporleat nos <= iii conspeciu diviiiitatis el aii;ielorun»

cum ad opus diviuuin assisiimus. Ideo semper ^ me- ejus esse : et sic siemus ad psallendum, ut mens iio-

mores si;iius qiiod ail proplieta Servite Domino in stra concordet voci nostrae.

a Jn Oxon. ei HilJ. doest in omni loco. * Al. deest noi.

^ Deest in Hild. semper.

COMMENT.aRIUS
H.iCieniis de divinis officiis salis fiise S, Bpiiedi- iiachos, qnibiis tam orgaiiorum quain aliorum musi-
ctus. singiilns illis horas assignaiulo, singiilas liora- coruin instrnmeiitorum, pnlsaiionem interdicunt
par!es(lisiri!)iier'do. osalnioriim orrlinem dispo- i'ibibenlqiift ne addiscere, nec alios docere possint.
riiio
iierulo : iiiniin re>i;ir.! videbalnr, quod essel borum In Con.-tiiuiioiiibus etinm monachorum Fuliensiuin
arii-iia, oi sine qiio vix aiil ne vix qiii- {Cap. 19) b:cc leguntnr « In nulla divini officn ant
omiiinni velcl :

(lein CMiifl:! proiiesseiil; qua scilicei n.s;illeniliin> s t missarum iiarte liceat caniu figurato, aul syinpho-
discipifia; idqiie pr;v.seiili boc capile (x.^eqiiiinr. B iiiaco, vel mtisico nii, nec oiganis aiit alio quovis ge-

Isiliaic aiilem psallenili discipliiia iii lUiobns poiissi- nere iniitrnmenii. Loiigissinieqne absint baec onmia
muin silaest E^ quibiis uniiiii exleiiorem bominis a monasieriis nostris, nec in ea re dispensari pos-
(^oiiipositioneiiispe(iat,alteriim inlerioresanimi ^iiii- sit. } <Jerte organorum usos apiid veteres monachos

i;ii Delioc secundopr^seiiim agiturhncca-

allectiis. raro invenies. Aliqua in iiovo Wiiilouionsi nionasterio
pitiilo, de primu plurima jain letigimus tuu! in ante Elfcgus constriixisse diciinr in vii;» meirica S. Alhel-
tSiclis bactonus, lum iii linro i de Anliq. mon. Rit., voIJi (Swc. v Uened. p. 630); ^-ed boc in latliedrali
cap. '2. Unum hic soliim addo Benedicti uapae XII de- ecciesia, qua^ monacliis []eiieJictinis olim Wintoniae
.monachorum mona- coromissa eral, Similier Rainesiensi basilicae comes
c:ftii!ii, iit in ;3.'2S * ^cclesiis,
slcriis, sive locis graviiaie, e.i modeslia, bumi-
cum AlJcr;nannus {Chron. Ramcs. ii paru, cap. iS, s(ec. v,
liier, eidevuie, horis debiusjnl (livinaolficia universi pag. 7.oG) , i Irigiiita libras aJ fabricanJos cupreos
et singuli moiiacbi debeanl convenire; ipsaque cuin org:iiiOruin calaiiios eroga\'it, qui in alveo suo super
devotione sincer:i, tractim, dislincie, co:ivenieiuer, (laa.ii tochlearuin deii--o ordma foraminibns 327
el deirue celeiirenl; non transcurrendt, aut synco- iiisiJenles, et diebiis fesiis folliuin spirainenl(» lor-

pando , el quoad alia quae bis iinpedimentum alfer- ii(>ie piilsali ciangurein lon^
pruidulcem melodiain et

reiit, servando silenlium; quinimo ad divina intentis gi;is resoiiiiilem ediderunt. » Sed iioc comitis libe»

praicordiis ;ii'endenJo transgressores vero pritmis-

:
raliiaie non monacliorum expensis. Denique in ms.
eorum debitic subjaceant disciplinue [In Consl. pro Cbronico Civensis monaslerii {Apud BoU., ad Vit. S.
Bened. cap. "27 ). » Huc reierri poiest prcclaruin Peir. abbaiisCavens., 4 Marl.) organorum mentionem
S. Bernardi moiiiiuui (Serm. 47, inCa^U.): « Sos reperi in dedicaiione ecclesi;t ab Urbano U facta
q
nioneo, dileciissimi, pure seinper et slrenue divinis sed hoc in summa fesiivilale, et pr:ese te surniiK»
jnieresse laudibus. Strenue quidem, ui sicut reveren- pont;fice. Cajterum in nos;ris Galliis dubiio an vis;i
ter, ita et alacriter non pigri, non
Uomino assisialis, fuerint in monachorum eccle.siis organa ante treceo'
soinnolenli, non 03c:t;inies, non parcentes vocibus, los aut ad summum quadiingenios 3.inos, Porro er-
I avit Navarrus duin asseruit lempore S. Thoms Aqul-
non prxcidenles verba dimidia, non integra tiaiisi-
lienles, non fciciis et remissis vocibus innliebrequiJ- ii;itis organorum usuin nondum receptuni fuisse :
daiii balba de iiare sonanlcs; scd virili ut dignum ,
iiam prseter ea quae diximus, anno 757 « delata sum
c.>^t, sonilii et;-li'-cin voces S. Spiiitus doproinenles. » organa de Gr.ecia, missa ab iinpeiatore cum cerlis
Ei alibi (i:;/;is«. 5)-2): ; Caulus si lueril, pleiuis sit muiieribus domiio Pippino regi, » ex Caronico S.
sraviiaSe, nec lasci.iam resonei, iicc rusiiciialcm : Benigni Divionensis. Sed de his, qua; obiier dicia
sicscavis, ut n iii sil levi^; sic iiiulce;il aiires, nl iiio- suni. .•>alis : venio ad Regabe textinn.
veat corJa. Tristiliam levct, iram initigel : seasu n IJbique credimus divinam esse prcesenliatn.] Licet
litler.i; non evacnet, sed tecunJet. .Non e>t levis ]:•.- Deum ubiiine pr;eseiitem es-e sii re» pcr se nota, ut
clnra graii;e spir tualis leviiate canlus ;ibdu-. i a sen- vix Deiini codcipiamus quin eu:u nbiipie pr:iseniein
suum'u;ilitate, et plus siniiandis intendere vocibiis iiiielligainus, iion defuere tainen (i;ii vel ipso natur;c
qnaoi insinuaiidis reb'is. > liecte omiiino; n;nn ab 1 jiniiie debliluti , divinam iinmeiisiiaiem limilibus
.humili prorsus ei simplici inonachorum psalleiidi di- circuiuscribere voluerunt. De Plal niciset Stoicis iia
scjplnia alici.i sunl oinnes canlns iigurali, niusicoru n scribit T'^rlullianus {In Apolog.) « Deum posutrnnt :

voces se;i polius clamores , niusiciilia oiiinia inslru- exira inuiiJum Stoici , qui figuli nioJo extrinsecus
menl !, a qnibus abliirniere qnol(iU(il uiiquani soliJe D uinpiecil molei!) ba.c iiura iiiuiulmn iqaionici, (|iii
;

)tiet:.li ei reTuios^e si;iip i iiati studueruut inon.ichi ; gubernaiorisexemplo iiitra niuiiJiiin reiiiancat, queiii

iinJe merilo a suis o i:!i ccclesiis orguia exlruseiuui rtii^at. » jiidaii quoqii';, referenie S. Ilicronyino {In
nostri tMsaUni; eJilo lioc sl;il(Jlo {ConslU. mss. Casalii aulsaltem rudiores iiiler ipsos, Deuin
Isai. c. Lxv!),
Ben c. Gti): « Prubiljeiiius etiam iii iiosirLi congie- concludebant in lemplo .lerosolymitano. H;cieiici
galione orgaii;i, iii'eiJicenies fratribus uostris la;ii qiioque non panci divinam inHnensiialein iinpiigi;a-
o:"g.in.>ruin qn:ii!i ;ilioruin instruineiUoruin iinL-atu)- runl, scilicel Valeniiniani , Gnoslici, Maiiich;ei, et
nein quibusinbibeiniis iit ne.- a;IJiscant, nec Joce.uit
;
alii, ui releruia Irenx' s, ierluUianus. Epi)iban:us.

fioruin iisuin. Siniiiiter cavealur omnis c;inlus iigu- Augiistiiius; iiostra vero a^laie Vor^iius Calvinianus
raius. > Qiiod decreium a Cassinensi congregali-ne in enmdem scopulum iinpeg t, DeiinKiue voluit sub-
accepisse videnlur, siquidem iii ejiis aniiquis decla- slantialiier solo in coeloes^e; in aliis vero virtule
rationibus prohibentur de novo fieri org •.ii:i s ne ii- laiiluin, et poleiiiia : iini) refert Erasuium dubilasie
cenlia capiluli generalis, ncc nisl in pr.ccip lis dienus silne Deus !n antro sc;»r;ib;ei aiiis([ue ob-cemoribns
^nilsuri periiiiiluutnr; el hoc pcr uli is quiiii jier nio !o i-:, qir.mvis iJ in op.rinus iirasmi nuliibi rcveiii
 ,

r? RKGULA COXIMENTATA. CAP. XIX. 478

legafur. 0'"1j"s omnibus reclamal Deus : Ccclum et A Iaud:nui noxiis operibiis jion conlraJicil, et qualiier
lerrow cgo impleo. opi.rieai ciivin.T p.)ten!ia! famulari sollicila *-*"'"*
329
Quoiiiodo ;iulem Deum ubique pr3C6.efileui iulelli- «iiiiiiiqiie siudio prosequilur. Cui consonal i!lt
»

gauius, prauclare expoiiii S. Gregoiius liic nb Hiidt!- Pni>peri Aquitanici senlentia 72 < Recte in Dei :

liiaro cilatus liis verbis i Deus aiileiu ubique esse

: laiidem tisallit, cujiis opera cui!) vore concordani.
tiicidir, <juia ipse manel iulra omiiii, ip-e extra oai- Nar.i liiiiio taniiiiie vox tacel vila aiitem iu boiiis ,

iiia, ipse super ouKii;», iiise iiifra ouinia. Ei superior aciilius permanens nunquain reticet ejus gloriam,
p-.T |iuleiiliam, et inffrior per siisltnialiotnMn : ex- (jue:ii iii se caiidel operari. »

lerior i»cr iiiagiiilu(iiiiem, ei iii'.erior per subiiiii.iitMn. neiiique Nicolaus tle Fractnia LNemo : inquit
i ,

Sar^uiH regens, deor^uiu coiiiiiieui , eM-;i eircuin- s;i]).eiiiei- facii qiiod non inicliigit ideo cum psalli-
:

dans, iiiierius poneuans. Nec a!ia ex par.e superiiT, inws. sapien:er ps:i!lamus, id est cum oinni purilatc
aiia inferior; aul alia ex parie exterior, aigueex aiia aiiinii, ei iiiielli'c'u eoriiiii tpue suisiim suni. >
inaiiel iiilerior; sed uiuis ideniqueioius uljique, prae- El : < In conspeclu auydorum psnllam tibi. >]Qiiem
bidendo suslineiis, ciicuniiiando iienelrans, pcnetran- lociiiii duiibiis inodi; explicai IMdeiiiarus. < Uiio
do ciicuiiHlans, unde superius pra^sideus, inferiiis niodi), inqnil , intelligilur, <!uia ciuii psallinius De >,

iiide susiinens, el unde exierius ambiene, iutle inie- assisieiuibiis aiigel s psallinms ,
qiiia Deus iion est
riiis repleiis siiie inquieludiiie sui.eriiis regens, siiie
;
sioe siiis iiuiUiis, lUipie nrni.slri-. Altcro inodo iiilel-
laiinre inierius sii?lini;ns; inieiiiis sine extenuaiiona lijiiliir, (juod si nos iiil nJimus corde quod ore dici-
peiielrans, exterius sine extensione circunidans. Est iiiu--, iiostra inteulio i^itenlinni aiii;ei..riim jungitur.»
itaque infericr, ei stipfriorsine bico, e.^l amplussiue .j,
Krgo cunsideremus qualiter oportea! nos inconspecln
-^
laiiliidine, esl sublilis sine aiieuualione. » Divinitatis et angclorum ejus esse.] Ne forle cadai iii
32S ^^ Oiidos Domini.] < Oculus Hei, inquit Ilil- nos terribibs illa S. Bernardi exprob.ali;) (Serm. 7
deniai us, diciliir iila vis diviii:i qua cuucia videt, sicul in Cant. Vide epist.lHad Svgerium abbalcm) :< Doleo
auris dicilur illa vis divnia qua cuiicia iuidii. » Sive, ali;;i:os vesliuai graviinsacris vigiliis depriini somno,
nt ail iJerii. Ga-s., < Oculoruin ejus speculaiio esl nfc coeli civcs rcvereri, sed in prpesentia principnm
infaliibilis, ct pleni-siir.oe scieniiai liisius ciignilio. » taii |iiam inoiluos app:irere, cum vestra ipsi alicri-
Speiulari bo\os 'uos ui corriganiur,
el matos.] B late periiioli vesiris interesse solemniis deleclcnlur :

ail ileruni nildeiiiarus, sicul lespexil Ptlruin; malos vercor vcslrain desidiam quandoque abominaiiles
iie

ui puniautur, el condi^inneiiiur, sicui respoxisse le- cuiii iiid griatioue r.-cedaiit, et incijiial unusiiuisqu;;
gilur casira .(Egypiiorum, solis adi.iSiar, qui ei ce- vesirum sero cum gemitu dicere Deo : Lonfe lecir-ti
ram liquofacii ei lu:um iiidurat. iioios ineos a nie, posueniiu me aiioniinauonem silii.
Maxime (amen Ituc iiue aliqua dubilalione credamus.] Qii;ipropter aliendiie principes vesiros cum statis ad
Quod Hifl.ri")»' noii sic cupiendutn est, qiiasi Deus
iiit, orandiiin, vel p>alleiitiu;ii el stale ciiin reverenli;i, ,

Jiiagis iino esset in loco, quain alio; sc.l aJ ikjs re- ct lii-cip iiia....L'su!pem!is oniciuu., qinirumsorliinui'
liiii dpbel, nonad Deuni i(is;:n!, ul post Ilildemarum (onsoiliuni : ut iii oie inf:iniiiiin ei lacteiiiium pei'
docel Dernardus Cassin. El cerie, < licel semper vi- iicia;iir lans, dicauais eis I'salli:e Deo nos^ro, psal-
:

deaniur, sed luiic eliani praescnlamus cl osiendimus liie; aiqueaiidiamuseos vicissiin lespundcntes : l'sai>
nos qu;isi facie ad faciem cuin Deo loqueuies, » in- liie llegi nosiro, psaiiite. »
quil alicr Birnardiis abbas Clarevallensis. Et sic stemus ud psallcndfm.] Qiiem iii locum Der.
Cum ad opus divinum absistiinus.] Ad opus divi- G nardus (-assinensis : < Non dixit scdcamus cd psul-
num, ;.it, < quo quidem noinine, ut loquilur iterum lendum ; sed stemus dixit, ul iiidicei corpus erectuiii
S. Bernardus (Serm. 47, in Cani.), laudum solemnia, esse deberi", nl eieclam eliani noiet iKenlem : unJ;:
quae Deo in oi aiorio quoiidie peisolvuiuur, P. Bene- usijue liod e in psalmis canendis noii sedeiit Iratr.s
dictus ideo voluii appeliaie, ui ex hoc claiius aperi- iii .Monte Cassiuensi, etc. » sed de bis supei ius uiximus

ret quam nos oicri lili velil tSse iiilt ntiis. » aJ caj). 9.
Jdeo semper memores simus quod ail l^rophela : Ser- Ul mens nobtra concordel voci nostrw.] El lioc en
tile Domino in iimore; el it,rum : PsuUilc sapiejiier.] polissiiiiuiii quod toto b )cce capitiilo iaiendebat S.
Qiiid sit psallere sapienler varie a variis tiponilur. LJenediclns; ideo enim pr.vmisit divinam adesse pr;e-
l'rimo enim S. Basiiius (In lieijul., apud llujin..cap. sen!i;uii cuiii ad opus di\inuni assistiiniis , ia coii-
hl) < Si tjuis, iiiquit, ita animam suain iulendat ad
: siieiUi aiigelorinn nos psallere, Deo serviendiim esse
singula verba psaluiorum, sicut gusius iiiteiilus esl » uiii limure psalleiidumque &apieiiter, nl liindeiu
,

ad discreiionem saporis ciboruni, isleeslti.ii coinplet coiiciiideiel SicsiemnsaJ psallendum ut mcns no-
:

lioc quod dicilur : Psallite sapienler. ) Bisiiiu coii- sira concurdel vori noslra;. Idem moiieut S. Basilius
citiere vidctur iiildeiiiarus bis vcrbis « llie psallit : (In Admcn.in llegul. ccip. \3) < Ne di-s itiaiis sil a :

sapieiiter, qui quod ore dicil, c .rde cogilat. > Ei Siiiiovocii tu;e seiisus tuus; sel in lingui; verlia vigil
IJeiiiaiJus Casslnensis < I'ialliie supienter. Iioccst
: iiUeiid.U. > S. Augiisliiiiis (/{5^«/. cap. 7) < Psiilinis ;

6ap:dc, id esi cuiU tlevolionis sapoie, nt l;ito posse ei liymnis cum oralis Deuiu , boc versetiir iii co:de
cogiteiiir qu.d p>allendu liabetur iii ore. S. Isidorus : < Qu.iiiJo ce-
Quidam eiiini quctJ prolerlur in voce. »

psallu.;l, sed insipienler, quia coide vagiiite, sulus r\ lebranlur psalinorum sacrainenla spiiitu ili;i, refugial
csi in eis slre|)itus labiorum. Ille eiiain in>ipieuter moiiacbiis risus el fabulas; S;iJ lioc medi!.eu!r corde
jisallil, qui modul.ilione vticis soiuin audientiljUs pla- (|Ui)d psallilur ore. » B^giila Magisiri ( Cap. 47 ) :
cerc inlendil. » Ideiii iiabel f.oberius. iluc eliani I QuoJ sonatin voco, ipsum sii iii meiile 330 1'^''''

laciuiit ill.i verba (Serm. 7. ia Canl.)

S. Bornaidi : leiius. » S. Berii;^.rdus : < Mliil aliuJ duni i.sallitis,
« Laudein ergo cam coeli canloribus in coiumuiie di- (luam quod psailitis cogitelis. » Talis erat S. Adjlar-
cenles, utpoie cives sanctorum ei uomestici Dei, «!us abbas Corbeiensis, qui
, lefeienie l'ascbas;o ,

psaliiie sapienier. Cibus in oie ps.iluiu.s iii corde sa- liatberlo in ejus Viia, n. 27 (Swc. iv, pan. i) < Si :

pit lantuin lerere non iiegliL-al fidelis el prudens

; iid Dei intiassel olliciuiu,ut idcin j;iCiiiido anira»
aiiima quibisdain deiitibus iulelligLHlia; suie, ne si Nultiis cral (licere,inox omnescogitatioacs.et c.iusss
lorie iiiiegrum gluiial, ei uoii niausuin , fruaireiur lenini leuiporalium aiUe ostiam repuiieliat, el secum
palaliim sapere tle.>i(lerabili el duiciori siiper lue! el iuliis iiigrcdieb.uur, ni iolus Deo ;-.c sibi ;idesset. »

(avum, > Et cerle si jiixta tiuiiidem Dernur.uim (Serm. Tales craiii noslri JL IJeiise-. S. Earonis, quoruiii pro-
yS, in Cant.), iiU supiens ett, lui Deus sapli, i ie psa!- baia aJ Dcum atieiuio Olgerii inii.iis tonveisionem
lere sapienier dicendiis, cui Deus psallenJo safiit. peitectani operaia esi, uti babeUir in cjus Viia, n. \'J
Eamdein explicatioiiem eliam sequi videlur Magister (lbidem).Ti'.\ti^ Sancli-Gallenses, qnoruindevolioiiem
i)i liegiila, cap. 47. ;id opiis Dei experiiiie.Uo diJicisse lc.mJiiUir ini|»era-
Aliicr Kegula Dairum a S, Binedcto Anianen.si, ct Jorcs Oillio ei Conr.idus, apud EkkcbirJuiii, in iili. dis
a S'!iarai;do iiic ciiala ; < Sa]iiei!ler psallil qui voti casil^us S. <i-i'li. 'iuli:, dcniipie ii: tiluuijccnsi I'enc'
479 S. P. BENEDICH 4Sfl

diclus monaclius (Pe^r. Ven. lib. i Miy., cap. 20 ), A mons esl, se - «^uiiima ciim iiilenlionc alque devoii"-
« (|'ji psallerium giossaluii» semper circumrerebat, ne caniaiiai. Ubi si qiiitl quod non inlelligerel ollcii-
quoniaai psaimos noii perfunciorie , ut quibusdam disset, ad glossas st.tim oculum converlebat. »

CAPUT XX.
De reveienlla oralionis.
51 cum hominibiis polenlibiis volumus aliqua sug- cordis, et compunelione lacrymanim nos ex:^ud:ri

S^erere, non prsesumimus nisi cum hiimililaie , ct sciamus. Et ideo lircvis debei esse et piira oralio,

revereiuia : qiianioma^is DominoDeoitniversorum'», nisi rorle ex afieclu iiispirationis divin;e gralix' •* pro-

cum omiii hiiniiiilale'^', et puiilatis devolione <=

sup- lendaliir. Iii ciMiveiilii tameii, omnino brevielur ora-
|ilicanduin est? Ei nuii iii mulliloquio, sed in piiiiiaie lio ; et faclo signo a priore, omnes paiiier surgant.

* El<ir., omninni sanciorum. ' ilild. ei lladr., el pnrilate devolionis.

^ Al., cum omni liumililal s; .A., ciim cordis liiimi- '^
Al. dcesi f/ra;;V;'.

lilate.

COMMEiNTARIUS.
Sj fwm liomivibus potev.libus volumvs aliijua sugije- B lii's oreUir. Aliiid est serino mullus , aliud est diii-
rere, elc.j Familiaris (|iiiilem C(iinp;iraiio sed eo -.ul ,
ttiriius affecius naiii ei de ipso Doniino scriptiini
:

persiiadeiKiuinenicacior. (iin» iMiniiiarismagis ac no a. esl, qnod pcrnoctaverit iii orando, et qiiod pmlixius
Eadem utuiiiur Tertulliaiiiis , in lili. deOrat. ; S. oraverit : iibi qi.id aliiid qiiain nobispr;Hbeb:it exeni-
Basilius , iii Regul. hrevior., iiilerrog. 201 ; Cassia- pliiMi iii l('ii:p>ire ;
recator oppdriiiiins, cum Talre
nus, coliat. 23, c. 7; Evagritis in Moiiacliicis, n. 11, exuKlimr ;eieriiiis? >El paulo post < Absil:cnim
tom. III Moiinin. 331
Eccl. Gncc; S. Eligius, ln in. ab oralioni- nostra miilia lociitio,sed noii desit inulla

9; U;iyiiio llaii)ersi;iiei!sis, 1. de VnrieMie, c.20; Ma- precatio, si lervens perscerat; nam muliiini lo(|ui

gister, in Re^ula, c. 48; Griinl.iicus, in Regula So- e>t iu uianila rein iieccs-aiiam siiperfluis aiigereve;-
lit., c. 51, ubi eliam iniegruin lere hoc caput de- bis : inuiluni cniin |iiec;iri esl eum qnem precamnr
licrihit. diuuirna et pia cordis excilaiiiine puisare; iiam ple-
Qnanto maqis Doinino Deo niiiversorum cum omni runique lioc ncgoiium plus gemiiihus qu:iin serinoni-
humi.itale, <i purilalis devoiione suppUcandum est.\ bus agiliir, pius lleiu (iiiani ylfeetii. » El sane, ul pr.T-
Cum oniiii, iii(|ui;, hii.niliiaie, id est coriwris et am- clare docet iliigo de S. \ictore {De modo oramli,cap.
mw, ait Hiliieiiiarus : ;iddit Heniardus C;issiiieii>is, 4) « IloiUd qni rogalur per narraiiiuiein nostr;iiii
:

et oris; uir.!(|Ue enim iiecess;iria esi, uir;:ni(iue eliim docelur, ul 332

sciat quid veliimis; per snpilira-
laiidaiS. P. Benediclus cap. 7. liniiPin fiilsauir ui annual qiiod petimiis. Sed in illa

.Meriio aiiieni orare voleiiii S. Pater viitutem coiii- qiue ad Dcum

oratione narratio ne(essari:i non
lit

meiitlat luiinlilatis, quia Deus rcspicit in oraiioneni est. nisi lorle homo ad lioc narrei ut ipse peliiionem
liiiiniliuin, ct non speriiit pteces eoriim unde S. siiam mt^iius inleliigat; ut et per orationem suam
:
^ ;i(lmon;lus (|uid peial considerel, el per consideia-
Joam.es Climaciis (Grud. 7; cide S. Bern., serm. 25
de Divers.) < Duni das operain precibus, sta coraiii
:
li"neni petitioiiis sua; exeicitaliis devotins oret. »
jiidice ireincliuiidus non secus ac rens m hninili
, ,
.Setn/i /jMri/ti^ecorrfis.JQuia soli mundocorde Denm
corporissialn fmis, el aiiiini iiiius, jnsli judicis irim videhiint. aiiiem co fervore ac puritate qua <!(•-
< Lll

evsiiiigiias :noneni!ii polesl aiiitiiiin t;iiiqtiaiii vidiiam bet, eniiiii po^silcraiio (iia io.iuiturCa5si.uiiis[Ctj//flf.
doleoler cnrain se siantem , el iiiiporiune, quamvis 'J, c.
5J ),ha'C sunl omniiiiodis ob^ervanda. Piiniiim,
ipse iiifaiigahilis precibns latii^antem speriiere. »
,
solliciludo leruiii cariialium gener.ililer ab-cindeudu
Adi:it S. Benediclus et puritatis devotione, quain in e>l. Deinde nnliiiis negoiii causaive non soluin ciira,
rorihs siinplicil;iie consliiuii Bciniaidus Cass., juxta sed nememoiia (luideni penilus admiltenda detra- ;

illud In siinplicUate cord's qnwrite illum. El cerie

:
ciiones, vaniloqu.a, scu multiloquia , ^cnrrilitaics
< null.i dcbei esse in oratione dupliciias; non iinus quoiiiu: siin liicr aiiipuiaii(l;e ; ir* prae oninibiis Sive
iiioie, alier in corde inven;at(ir, » inquit in Beguia lrislili;ie pertu:b:ilio iuiiditus ernenda ; concupiscen-
M;igisier [Cap. -48), se.l pura ad Denin intenlio, « iit ii;cac philaiuyria' noxnis f.iines radiciius eveliendns:
(|(ii orat pru;:-entis Clirisii videaiur pedes lenere, > Et his ..c similibus vitiis exirusis peintus eiabscis-
iiy

ul loqiiilur idein M;igisier. sis, qu;e lioinmuin (luotjue possiint paiere conspecii-
Ei non in muliHoquio.] Idem docet S. Basilius: i Ne biis, lalique, iil dixiinus respnis^ii einendatioi e pr»-

longitudinem veriioruin proirali;is ame euin; quia m.n iinssa, qu;e simplicitalis et innoienlia; puritaie per-
iii miillilojuio, sed in purissima inente placabiinr licitur, jacienda sunt prinuim prolund* huinililatis

Deus.» ElabbasMacirinsafratribiis inicrrogatiis (pio- incuncussa rundaiuenla , (|u;i; sc:!icet turriii! inlratu-
inolo essetorandum, respondit (Inadmcnit. liujini. D raiiiccelos valeant suslinere; deinde superponeiida
Lib. III de Vit. Pal., n. iUT) < INon sui.t iiecessana :
viiluium spirilualium exstruclio ; ah omni discursu
iiubis snperniia verlia, sed exlendere tantum mamis, aupie evagalione luhrica aniinus inhihendus, ut ita
ac diceie deheinus Deus, quomodo v.s, et sicut libi
:
paiilatiiiiadconlemphitionem Deiucspiritiialis iniuUiis
placei, iia lial. Si aniem tenlat o irruerit, ai.t impu- incipial snhlimari. Quidquid eniiii ante oratioms lio-
gnatio, dicendnin Deus, anxiliare nobis; ipse enim
:
ram anima noslracoiiceperit, necesse estul orantibua
scitqiue nobis expediani. > Qnin et ipse Chrislus iii mbis per iugeslionem recordationis occurrat.Qiiani-
Evaiigelio, < (Jiaiiies, inquii nolite inulium loqui ,
obrein qnales oranles volumus inveniri, lales nos
:,icoi e hn ci ; puiant enim qnod in muliiloquio suo aute orationis tempus prajpaiaro debemus, etc. »
exaiidianiur, nolite erso assimilari eis. » Quid auteni Et compuuctione lacrijmarum.] Qiiid sit conipun-
sii iu Hiu/^i/o^Mio orarerel quid dillerant multiloqu.nm ctio, doceiur apud S. Angusiinui» liis veibislf)*'
ei diiilurna precatio, erudite admoduin docet S. Au- Spiritu ei aniiwi, cap. 50) < Compunciio esl quando :

gusuiiiis his veibis (Epist. 130) < INeque cnim, ut :

ex consideiaiione malorum suoruin cor iiiierno do-
iioiiaii.r! Diiiaiit, hoc est oraic in m Itilu.juiu, si diu- lorc tangitur. > Alilcr liber de modo viveiidi i«lCs
 m KEGULA COMMENIATA. CAP. XX. 89
iijiera S. Benianli [Cap. 10) Conipiinctio cordis est : A Porro S. Bonediclo concinil Aehedus in Regub,
Itiimililas menlis, venicns de recordatione peccali ei cap. 14.
liniorejiidicii. IMa cnmpiinciio periecta, qiiae pellil a In convenlu tamen omnino brevietur oralio, et facio
se omiicm (lclectalionem canialium renim et toio ,
siqno a priore , onines puriter surgant.\ Hic lociis
siiidio menlis figii inlentiiuiem in coiitemplaiione diflicilis et obsciirus est, (|uii in explicando non con-

Dei. > Qiiilius veiliis (]iiasi diio dislinguil compnn- senliunt auciores 334" quonim pioinde opiniones
« lionis genera, qnonim iinnm esl in mcerore pro no- diversas, ul quae arriserit possit eligi, referie ani-
stris e.rcessibus, allerum in exsudatiGne pro divinis uius esl.
m^nwnbus, Bernardiis (Serm. (36 in
nl lo^iiiilnr S. In primis Smaragdus S. Benedictum iniellexisse
C.ant. Gnml.iicus i.i Kegnla soliiariinnn
) : ijuae videlur de ritu raonachorum ^'Egyptioriim , niii psal-
(Cap. 50) vocal iinguum snperius, et irriguiim in- niis orationes interiionebant, ipiod vel ex eo maximu
feriiis. piiei, quod ad himc Regnke levtiim exponendum.
Porro ex S. Gregorio {Lib. xviii Moral. , cap. 15) aiiiid iiiliil quam ipsa Cassiani verba, quibus ille

I quaiiior sunl qiinliiales quibus viii jiisii anima iii iiins csprimiiur ,
profer.il. HiMemanis , anliquns
«•onipuiiciione velienieiiler ariicitar ; cum ani malo- licgiil* ciiinmentalor, nienlem su;im explicat :
ila

rum suoriim reminisciiur, consideiaiis ubi fuil ; aiit i In convenlu omniiio brcvietur oralio; non eniin
jiidiciorum Dei senteniiam melueus, ei secuin qiise- dicil dc iJla oratione, quam presbytcr dicii, vel capi-
reus cogital ubi erit; aut cuin maln vil.e pr;e>eiilis tiilo ; sed de nralione uuinscnjnsque, qua iii convenlii
solerter allendons, mifiiens coiisidcrui ubi est ; aiit uiiiisqnisque monachusorat ; nam staliitiiiii est(]iiani;»

cuin bona snperna; pairiie conlemphunr, qu;e quia capiliili debet presbyter dicere, vel oral oneni iii
necdiini adipiscilur , lngeiis conspicil nlii non est. > conveniii. > Poslea vero explicans sequeutia veiba,
Idem videre esi in pradato libro de Modo vivendi. et fncto signo a priore omncs pariler siirganl diias rc- ,

cap. 10, et iii UeLiiila solitar., c:ip. 29. Alias com- fert senliiiii:is : < Sunt eniin, inquit, qiii inieiligiini
pnnciiouis cniis-.is 333
e.arrat Cassiaiiiis co!i;U. 9, iiliid signnin esse presbyier per oinnia sa'-
ciiin dicit

cap. 26. Vide Petn D.imiaui opusc. 15, cap. 26. cula swculorum lii , qualenus
suigens respon.lcas
am^^.n, sive sii iu te inspiratio divina, qua po sis diii-
El ideo brevis esse dcbct el pura oratio.^ Quauium
liiis orare sive noii Iternui snnt alii qui i>lud
ad lempns cl qiiiuitum ad verbn, inquiunt Beniardns , ,

sijnnm, ad qiiod prjocipil Regiila esse surgciidiim,

C;issin. et Bolieiiiis. Idem uionet viilg;iium Syntagma
docirinai S. Atlianasii ad inouacbos « Pcr diein :
inielli.uut istnd siguum esse iillimnm, qnod tangitur
ad ad niaiutinuin, ad primam ad terliani,
vigilias, ,
frequen^er ura , et assidue aitniien sine loiiga ora- ;

sexiam , nonani vesperum aique cornplelonum

tionis exleu^ioiie siue clamore aut muiuloijuio
, ,
, ;

(piateniis, ciim t;ictum fueril, p;ir;!tus sil monachiis

itiani. > Idque nioiiailionmi j£gypliiunm cxem|)lo, (jui,
stans in clioro ad respoudendnm dicu) Deus, in adju-
ut dicit Cassiaiius (Lb. ii, cap. 10), ntiliiis ccusebanl
lorittm meum inlende Domine ad adjuvdudum me ,
brevesqiiidemoralion: s, sed crebcrrinias fieri :de qiiibns
fesiina. > Moris qiiippe fiiit in ordiiie nostro, ut iiiter
eliain S. Aiignsliniis in epislola ad Probaiii ( Epist.
diviiii oKicii sigiia Iratres orando circuirent alt;iri;i,
150) < Dicuiitur fraires in /Egynto crebras (piidem
:

quoil ad vigilias nocturnas maxime pnesiabant, uti

habcre oiationes, sed eas lamen brevissimas, ei ra-
ostendiinns in I. de Auiiq. nioii. Kiiibns, c. 1, ac de
i
piim quOilamuKMb» j tcnlaias, ne illa vigilanier erecia,
iilaoratione sauciye Rcgul;e l-xuiin illi capiehant. Eo
quae oraiiii plurimnm neccssaria esl per produciio- ,

C etiaiu sensu Ijernanlus Cass. et R cliard is de S. An-

res moras evanescat atque bebeteliii iiiiciitin; ac
golo inleilcxissc videiitur, iili el S. liiKlegardis, qu;e
per h(»c eliam oslendnnl hanc intenlionem
ipsi satis
huiic locnm sic scribit
iii i Quoniam anie singubis :
^>icut non est oblnudenda, si perdniaie iion poiest,
lioras canonicas oraiioneni diciadinoneb.it, qiiiacum
iia si perduraverit, nou cilo esse lum.icinlam. >
in seciiicniibus jubeat qiind hospii pacis osculum w<r.
Quare anlem iia brevibns deloctarcntur oraiioni- prius oifeialur nisi oraiione pr;iMiiis->a iniilto niagis ;

bus, pr;ieler eam qnain niodo prolnlit S. Aiiguslinus ciiin omiiii>otens Deus salniaiidus est oraiio pneinit-
ralioueni, :iddit Cassianus (Lib. ii, 10),cu;\ut «
lenda o.sl, et hrevis ne forto psalmodi;c miiins iii-
,

insidiaiitis diaholi jacula, que inlligere nobis luiic lcndaiit, cuin pcr pnemissam el prolixam orationcni
praecipue cum orannis iiisisiii, siici incta bievitate fiieriiit fatigati. > llis acceilit Tlicobaldiis Artildiis
vileraus. El apud eunidem abbas Isaac (Collal. i\,
>
Cooiostinu:., cxposiiione Gall ca iiegulam sic
in sua
cap. 56) « Frequemer (juidem sed br viter est
:
reddeiis VOraison qui est faite au convent , c^ei^t a
:

orandum , ne immoraniilius iioliis inserere ;iliq!iid dre depuis que apres le sun de la cloctie les freres soni
nostro cordi insidi^ilor possil inimicu-. > Dnas liii- assembles en reglise pour accmnplir i; divin serviee,
ju>ce hrevitalis raiioiies pndcrt .M:igi>ier, qiias illnis soit du tont abregie, sans avoir regurd d Cajfection de-
siippresso nomine bic exsci ibit SimiiaLidiis (Cap. iX) :
voie d\mcuns p riiculiers, qui se doit rendre commum
« ideo diximns lire\ein fieri orytiimom, iie quis per en la presence de la religieuse conimanaute.
occ:isioncm prolix;e oralionis obdoniiiat; aut fone Priorem laine.i seiit n laiii secutns fnisse vidclur
diu jacenles diabolus eis ante oculos diversa ingeial, Panliis Auguslinns a Janua monaclius Cassinas, ciiiu,
vel in cirde aliiid siibministrel. > Addit S. Hikiegar- prolato Reguhe l-xlu , l<]l fuc o signo a priore otnnes
dis I Ne lorto psalmodiai poslea insisienlcs iiiiniis ^
"
:
pariler stirgant , ila iiireri : < Eigo in nltiina p;irie
ipsi psalmodia; intendant cnm per prjuuiissam ac ,
oflicii genua flectebant. > Ab liac scntiiilia iion innl-
piolixain oratioiiem fatigaii fuerinl. > tum recedit cardinalis de Turrecreniita S. B.ine- ,

Verum ex Beiiedicio non mndo brevis, sed

S. dictum exponens < do oratione nniiiscujusqne, qiiam
etiam pura debet esse oraiio. Piira auiem illa csl unusqnisqiie apud se orat cuin loio cnnventii, s ciit
qii;x? Deiiin iiisum petit , aiit aliqnid proptcr Deiim, iii line oflicii religiosi |
rosrali , aul inclinali soliu
cujiSnuHli siinl «-a (piue recenset S. Bernardus, in siiiil facere oraii nem 335 aliquam iisiiuo ad sigiiniii
senlentia 17. Vide cjnsdem serui. 107 de diversis. <|nod (it a pr;el;ilo; > cnjns scn;entia; asli|inlai.ur
ex affcclu inspirationis divina ijralia' pro-
iVJsJ forte M:itlliias Lambenus, iii GjHico commeiilario; eaqiie
tendatur.] S cui eniin non csl oblumieiida aiiiini iii- ilildcm iri) inai^is arrisit.
teiitio, si perdurare iion iintesi iia si perseveraveiit ; Nicolaus Bravus ex utraqiie expositione » integrat
nou est cito rumpenda, ut niddi) diccbat S. Augusti- uiiain, qn;e lani de principii», qmiiii dc liiio horarum
nns (|uapriipier < laiidiu (lebeinns in oratione pro-
: intelligii Kegnlam, > hoc est do 0';itioiie (pia; pra'-
straii jacero donec Domiiio jiivaiite cogisationes
, miui solcl oKicio , et de ea qii;e illnd soqiiilnr. Ki
vaiias comprimamus. Si uuiem videiniis nos siiper^iri corlo |ir;euiissam luisse oratioiicm, oanique completo
agilalionibns eliani ,
iioii deleciamnr in or.itioiie ollicio repeiitam, vero simile est an ve.'0 (le <-a :

jaceie, snrg' nduin esi , d. inde lcgciiduni, aiii ps.il- onitiono l;ic Iouu;itur S. P Ucnodiclus nuii iu i--
knduin, aiit uperanduiu esl, » iiiquit ll;IJe;iuuus. qnol.
 ;

iS3 S. P. BEKEDJCTI m
AitT Mco];ms, (Je Fi-actitn (iicMj?, mctHcm siiam A 4° Quo<l narrnl S. Gn^gnriiis papa {Ub. ;i Uialog ,

rion s:'iis expiic.it, oiim aii Rosjsilam ii' n osrie inielli fGp. 4) de negligenti iilo rnoiiach >, qiiein c;isii$r,'>vil
geriiiain de psalmodia , de aiiis qiia; ad-divina
aiii. S. Benedictus, qui quotidie cum ccnslituta hora ex-
uf[icia sunt ordiiiaia , » sed de ora.ione, qua orai pleta p{,al:7iodia sese frnires in oratinnem dedigr,eiii ,
uniis*^Iiiisqiie in coiivenln. » exihat ab opere Dei, forasqiie van:)batiir. Hic enim
Peiriis Boherius in primo ccriimenl. diversorum bxus non poiest inielligi de integio oper' Dei, ut viiU
relalis senteiiliis, i.i esin propondol qii.ts S. Benedi- npeflentis, nam expleloopere Dei oinncs ciiiii snmmo
cdiiii iiiieiiigii de brevi et secrela or.ii o:ie, qiine pr,*;- silentio egredi oraiorio jiibeniur infra c. 52. Sed aut
liiiil! solel>;a horis canonicis at veio in seciiDilr» : de singuiis psalmis quibns sniijungeiatur oraiio, nt
tommenlario menem suam ciiirius exprimeiis iia ad nocturnos ei laiidis, ant di? omniliiis ({uidiMii psal-
disciirrit siduidem luiiic {estum de
: < Inleliigo mis in qnoriiin (ine S. Benfdictns oraii^ines rejeferii,
commuui oratione, quae iiiier psalmos inlercidit more qiiiB totum qno lemp!ire fraier
officiiim lerininarent,
Patruin /Egypli, Tlieijaidis, el Pa'uestin;e provincia- ii;e negligens exire soieb .1. Et certe hnic viiio vi-
rum. lias, iiiquil, oraliones lioc inodo incipinnt, at- «'entur obiioxii fuisse olim ;il uiii monaclii, cui me-
qiie coiisumniaiii, iii finilo psalmo non siatim;td cur- d''ri voluerit Begiila secunda SS. Patrum, decernens
vat.oiiem genuum rornian'. sed antequam flectant . {Cap. (i), « ut lemporequo inissx- fiimt, sivedie, sue
geiuia paiilispor orain , el stai.les iii siipplicalione iiocte, quaiiQo (limins ad or.itioiiem siandum est,
majorem leniporis partein expendunt iiaqne post lion ; non deficiant , vei superfluo foras receilani. » Idcni
piincto brevissimo projicientes se humi, velut adoran- habc-l Begiila S. Macarii c. i5, ei Regnla S. Pacho-
tes tiiiliim oiviiiam cieinenliam sumnia velocitate , niii (Ari. 11 in cod. liegul.) i Qu.indo iii
: collecta
coiisu.'giinJ,ac rur.-ius eiei ti expaiisis mambns, eodeir. oranl (iMtres, nenio egredietur absque jussione raa-
i!i( do quo priiis siantes oraveraiu, s-.iis precibus jornm. » Sed hnjusniodi leges noo migni pendebat
iiiimoiaiiliir : humi iiani lue dmiius proniinbenies neglitiens il e monachus, S. Mederici abbaiis discipu-
Jion siihim cogiiaiioiiii-us , aiunt, vcrnii! eti.im
se I is {In ejus Vita, n. 7, sa;c. iii Bened., pari. ii, (ini
.somiio gravius impiignan. Va de il!:i niiuiriiin ora- ( st;;tim nt synaxeos oratio consueta hnienda esseii
l.'0ne eliam hunc ti^xliim intelligo, qitjc (il in horis fti, anteijuam Lcnua flecteret , ali ecclesia exiiei; »
diuriiis non u:iquc intcr psalmos, sed post hyrie ciijus ille niorbum pme benedcio sm.ivil.
eleison, qute missre aliier nunctipanlur. » Hac:enus
Denique B-nedicttis naeiteinis {Catechism. monast.,
Boheriiis ex cnjus sentsntia S. Benedictus ad noctur-
part. I, disq. G, § 2) hunc lociim inti-lligii. de oratione
t.as viyiiia^ et laiKJes orationes psalmis ^'Egyptiorsim
mentali et secreia, qme expleto opure Dei fieret in
moiiacliOium mice .nieriiosuerit ; qiiasail horas diur-
convenlti nixns inaxime S. Greg-irii lestimonio,
,

nas in liiiem officii rejecerit, uii jam supra vidimus,

quod modo retulimns, et explicnimus eamq'ie inia ;
de qua oraiitme S. P. Benedicium hic luisse loculum
liora iniegra perduiasse existimat in sno ad Vitam
existimat.
S. Benedicii comnientirio, c. 4, (luod an sit oraiio -
Eamdem senteiiliam amplcclitur Menardus nosler, nem brevi:ire, jndicare quilibel polest. Ejus senlentia
probtUque his duobtis argumeniis i" quod S. P. :

hoc argnmento stabiliri potesi qnod S. Benedictns ,

BcneiJiotus veteruni nioiiachoruni inbtiHila ut pluri-
superiori capiie egisse videalnr de to'.o oilicio divino,
r.ium secutus sit, niaxime qiise a Cassiano dcecripla
hic vero de oratione, qnoe iKin iii multiloquio, sed in
suni, (juoriim aliqr.a ant peniUis lacuil, aut velut
compiinctione lacryin;irnm peragitur. Quamvis ip<e

crymis addatui. » tl S. PacliomiiiS, in Uegui. ar

genduiu crediderim S.Cenedictnm, ciim ait Iti cihi- :

ilQ f Per domos singiilas vespere sex oraiioiies

ventu lameii omnino brevieiur oratio. » QuaJ ve o
:

psalmosque complete. > '2"Quod idem rilusaliis e iam

adversns Meiiardi senteiitiam, cui favet Siuaragdus,
moiiachis communis ex-iiterii, utpotc qneiii pr;escri-
momenii et facili ne-
pro!'eri, non niagni videntur ,
liuiil Regulai c. 7, S. Krucuiosns iti
S. Isidoins in
goiio resolvi qiieunt.
Regulae c. 3, Mjgister in Keguloe c. 55 qu;e quidein ,

336 Reguia; magna ex parle ex iJenedictina eon- ^^^^^^^''"'""oneslhicprsetereunilnmquod nolat

ihuie fuerunl. His aujiciendnm esi S. Coliimhatii PiDe- Hildemarus, nimirnni in eo quod dicilur, Inconventn
iiiteiiliale, iii qno inter ;;lia h;ec iirn;sciibuiitur :
autcm 0:7mino brcvielur oratlo salis osiendi, aliis tem-
« commuiii aulem Oiiines fratres omnibns noctihus
lii poribns esse mon.icliis nindum pro sua cuique de-
<

in temp re Grationum in liiie omnium psaimorum, voiioiie, brevius aut prolixins, pidut Detis dederit
genua in oratiune, si non inlirmilas dbfuerit, flectere (jiiod cum negligerent monachi, stainia fuerunt iii

;equo animo (Lljenl, sul) siientio dicemes, Dcus, in singnlis congrtgalionibus lempora quibn- omnes fia-
adjutoriuni metim intende, Domine, ad udjuvandum me tres oraliuni vacarent : nnde Boherius i Puto, in- :

festina; (|uei;i versiciiluin poatqnam ter iii oratione qiiii, ad rtlevaininm iiost m ''j^isiri inieileclum, in-
i

decaniavttiini. lequaiiler a tlexione orationis stir- tioduciam inde illain irinam orati nem, (iuae in pavi-
gant. > 5° Addviie posset quod in aniiiiiii^ Paaltenis ineiito chori positis lerrai geiiibus aiite inceptionem
iii.-s. in (i;:e etiam
siiiguloriim psiliii Tiim li:)ltentnr horai nocturn c, ac pnmse, ae posl finem compleio-
oralioiiis descripi*. Esslat Imjusmodi Psalterium iii rii iii certis Gallite inonaster.is celebratnr, quae C'>n;-

iiosirii Parisiensi S. Germani moiiasterio lale etiain :

muniier triuni l^ater nosier inierstilio lerininatur. >
erat qnod Moiismo Cisteicium deltilil S. Robertns, Qii.i; ex Benedicli Anianensis instiiuto processisse

6er«ainri|ue liactenn.N in monaslcrio Cisieiciensi. paiel ex eius Vita. n, 51.

BawnMRMSSBUJLJUILUWVAlUn

CAPUT XXI.
De decanis monasUrh.
Si niiijor fueril » congregatio, eligantur de ipsis constiluantur decani : qui sollititudinem geranl snper

fraires b boni tcstimonii et sanclac conversalionis. et decanias suas <=

in cmnibus, secundum mandala Dei

« Al., tsl. Ovon. ei Conch. deest suns.

1» 0\on., Conc, llild., fratribus.
48?. REGULA COMMRNTATA. LAP. X-XI. 486
ei prsRcepla abhalis sui. Qui ilccani lalcs eligainnr A repreliensibilis, C(irr<'piis scmel, et i-ortsni, et ferim.
in qnibus securus abbos parlialnr " onera sua. Ei si einendare nolueril, dejiciaii;r ; el alter i:» Joco eius,
imn eligaalur per ordinem, seil secuiidum vitjc nie- qiii digiius est, subrogelur ^. Ej de pra^posilo eadenj
rituni el sapienliae doclrinam. Qiiii|ue decani si ex conslituimus.
cis aliqua forte quis infl.itns superbia reperlus fuerit

» Conc, Flor., Lyr., Comp., partiat. ^ Oxon., Sabin. cum aliis sex niss., svcredat.

COMMENTARSUS.
Ea e^t virornm prudenlissiinorum ageudi ratio, ui caniis appellalur. Sed ',\
proprie non er.iiit dccani
in reltus dmis
et ardiiis propriis diffidan!. viribus, et proiil a S. P. Benedicio ..r,!iii:iii si;nt, quos landoiu
oiieris qjiod sibi poriandiim inciimbit, saltem pario;!i res'ituerunt Cassinenses eiht.j !soc
339
siatuto {De-
aiiqiiani in alienos depoiiant buineros : quapropN^r ciar. Cass. adcap. 2i) : ( In uiioquoque motiasteri:)
cuni ars arlium sit regimen animnrum, niliilque i:n!i pro d. nis qiiihiisque n/oiiichis nnns tnuim .-onsli-
ardiium ac difficile exist;n qiiam mullorum servito t.iaiur decaiiu-, uleoriim niimenis recte sil nomini
iiioribiis prseposilum in
; 33S
monastcrio, aliosqu;% coiiipeiens. » In novis lauicn Decl ..!ation'bus nou
nlti frairnni majir est nuinerus, decanos S. P. Ber.f- pro deiiis. sed pro quinis <r!ibusve monachis profcs-
diiclus up.a cum abbaie eligi curavii, quiliu^ ille se s s viveniibiis u.iuin coiistiliiunt decanum, ita lamen
curiis onera paiiireiur, iit ab iis adjulu», el ipse reqno d cani nuinerum 500 iion exiiedant. siciiii
iit ipsi

annio implcrct olficiuin sibi comisiissum. Horum d-; jv pr.Tscribitur in brevi raiili V ditodie 21 Marlii ;iii:!0

noiir.ne iirimum, deinde Regulyc texluni exponendo " !i)08. Notal >nsii|icr Maeri^Tius {Lib. iii, trnct. (i, disq.
de muniis agendiim. i) pio decaiioruo» nomine aiia subintroducia vnca-
Iiaqiie decani voc;!bnIiim nomen csi mililire, a d>.ii:a nam < pud alios dsus obiiniiit ut decani di-
; ;

castris in clanstra traiislatum ; nam c eraut dec iii caniiiv pi iores oni^nis. Primos dicitiir absiilute prior,
decem mi!ilibu< pr;vpositi, qiii nunc capnt cotilubii- secunJiis subprior, alii deince:is p«iores, prior lcr-
iiii vocar.ti^r, » iiKiuit Vegeiiiis {De fie rnilit. cap. 8) :
tiiis, prior quarius. » Et cerie i;i antiqui versio'i.i
uiide S. Isidorus {Lib. m Oriii. c. 5) : i Eidecani eo Gallica Regiil.ie S. Benedicti, quae esl nionasieiii S.
quod decem m liiibns prretici iir. » In rnonasteriis m Pelri de Concliis, |;rinc piiim hujns capitis ila verii-
vero decanus dicebalurqui novem monacbis decimus tur : Seilesten mvnstier granl congreciation de woi^
praeessot, ut docet S. Hieronymus
(Epist. 25) ; vel ejnes. scient esleux auci-n d^eul.r, qui soient de bonne
polius qui essei denis prappositus, iit liabet S. Au- conscience et de sahite conversation, et soienl esiubl s
gu.slinus (Ltb. i de Mor. Eccl. c. 51), el maxiine ju- doyens, c^est d dire prie.rs. Hos Regiila Magistri, caii.
iiioribus, uii coHigilur e\ ho!- Cassiimi loco : « Alii ll,vocal prapositos; S. Benedicius, sequenli cap. 22,
Iradiiur seniori, i|ui decem jun'oribus praeest; qnos sei.iores.
sibi creditiis ab abbate institiiil pariter et gubernat ii wajor congre:;al:o fuerit.] Quid sit major coiigre-
secundum iliud qnod ord nitiitri in E\odo legimus galio dixinms cip. 17.
per Moysen. > tt liac forte ratione Guid<i Juvenalis Eligantur.l Ab abbnte siniul el convcn:ii, inqiiit
in Gallici versione Kegiihe S. Beoelicti hiijiis capiiis Roherius; quia cum per decanos ordinetur omnis
litijliim ila reddiilil Ues maistrea (^ef. v.oviccs ou des
: iitilitas monasleri:, eorom elc tio inler pr;iecipu;i,
viaiitres des HKr.vrs.iiieineliani voiab.ilntii transialiim C qu.ne cum
agciid;i occnrrunl, teneiur abbas omneiu
e-t ad judica; nain decaiiii- est judex, ul ostendit coiivocare coogregaiiofiem, censenda esi. Yel poiius
Menaidus ex I. ii Leg. Visigolli., lil. i, I. 25. Decaiii a solo abbate, ad quem p :riinet omnisordinatio sui
quoque in {cclesia diceban'ur qui sepplebant de- nionaslerii. qui cimi p' ssit eligereper si' pracpo^i:iim;
lnncl. rum corpora, ul probat iilom Menardus ex niii ti.' magis decanum. El plane si iii dec;iiioru;n
Jiistiniani novcll. 45 et E9. Iiiter canonicorum digni- eleclioiie Irairum tcnerehira-sensum requirere, tales
lales eiiam celebre esi noiiien decaiii, qiii tolius est :iliiluaiidoeligeienuir, quibus non conlidv-ns, nec se-
capiliiii capiil. Apiid Cluniacenscs eliam dfcaiii di- cure p:irtiri'lur onera s la.
cebaniur majoris prioris suffragiiniM in lemporalibus, Eligcbanlur aiilem decaiii iiii el pr3eno«iti, norj ad
qni er .nt villatum provisores, de quibus Udalricus vitain, sed ad lempits solum, ut paiel ex Vii.i S.
1. m, c. 5. Liobse, c. 3, ubi de monasierio S. Teitce (Sccc. iii
An vero dicatiorum
officium proul liic a S. P. Be- Bcned., part. n) i Erat in illo virginum nionast:-.
:

nediclo viguilque :ipul antiqr.os, diu re-

i;istitiiitur, rio sauctimo lialis qu;.ed;'.m propter discipliiuc sui-
manserit in nostro ordine, omnino ii.is lalei. De illis diuin, ei a'Otioris vil;c observantiam, qiia cceteris
qiiidem est ariiculus H
libelji supphcis monachorum prse-^se vdcbaiur, sa^pe pr;eposita ordmata, Ire-
FuJdensium ad Carohim imperaiorem, item concilii (juenter decana ex more cotistiiuta, elc. »
.'^iitetn

Aqiiisgr. can. od et 5G, at vero nul a coiiim nieniio i'ostea tamcn iii conc. Aquisgr. staiutum est {Can.
iiiConcordia Ounsiani, Statulis LanlVanci, aui Clii- 55) t ut pr.^Bposiiiis, decanns, cell rarius de eonnn
niaietisis mon;isierii Cjnsueiudinibus qua; aguiit ,
ininisterio nisi caiisa ulilnatis, aui necessitiiis no i

tauiiim de abbate, rriore majore, dccanis villarum pv remove;iniur. » Quibus lamen verbis non tam pcr-
provisoribiis, priore claiislrali, circatoribus, et puc- peluiiatem in ofliciis slabiiiri, qiiam niiiiis facilein
roriim magislris. In ordine ciiain Cislerciensi dec;ini inobiliateni anioveri existiino. Vide Innoc. lil Con-
imnieu inauditum luit, inquit Joanues Cracbbeeck ;
Slitut.. c;i.p. Cum ad :;onas[enuni.
oKicium lameii quod in priore conveniuali rcsidere D.' ipsis.\ Fratribiis sclicet, in quo i manife lat,
videiiir non inusilatum. Apuo Cassinenses olim iinus iiiqiiit Hilileinarus, qiiia nm debe it csse aliunde. »
duntaxal post abbatcm erat decanus et post hunc : Validam tamcM fore eleclioncm. si de alieno (ieret
vicedecanus, iii scribit Nicohuis do Fraciura sed ; inonaslerio, ce;ise' Ricliardus de S. Ange.o, qnan-
cuin Coele-tinus papa V suos in Cassinen>i rnonasle- qiiam non expcdiat.
rio iiilroduxisset, i mutavii nomen decaiii, qui post Fratres boni lest!niGnii.]Qi\Oi\ « locnm li;)betquaiii] )
ipsorum adventum vocalus est prinr, » iiiquit Kicliar- illi (lebent eligi, qni iio;i siint de greitiio, inquit pr;«.'-

dus a Paulo Augustino a Janua citatus ad Bcgiil.c c. fatiis Ricbardu-, qjiia non suni e.igendi, nisi eis
55. El certe in Fo.ssaiensi S. Mauri moiiasteiio prio- reddat iiotos I.uidabiie le-liini)iiii:ui. »
res etiam appellabantur decaiii, iil patd ex lib. .Mirac. 34-0 ^' snnct(c conversaiionis.] Q od i locuin ha»
S. Baboloni abliatis c. 5(S(Cc. li Bened., p. odo), iibi bel, addil iilcm Kicbardiis, quando eliguiitur illi iii^

Moberlus ejusdem nionacterii modo prioi', mod) de- greiiiio- quia cx iransacia viia sua possumns stirt
 , »

487 5. r. Dl-NZLiiCTI m
tjiiid (le seqiienu conversatione praesiiinamus. > Sed A cellulis iiSQue ad horaiu nonam : iit iiisiiiuliiin erat.
Mve de preinu), sive aliunMe, cl lioni lesliinonii et nemo pergebal ad arniin, exceptis liis decuiis qiios
s:iiiclai conversaii inis. l» mi
aiilem leslimonii Nicu- diximiis, ui si cogilationibiis lorteqnis lliiciuircl,
laus de Fraclura iniciligil qunnniin ad actus : sunctas illius consolarelur alioijniis. i f nictuosns Hinc S.
i.onversalionis <7»a?i/um ad mores. \Ciip. 12). « Noiicelenl, inquit, fralres decanis siiis
Et coiisti uantur decani.\ Id est ordinenlur. Ordi- »iuidqiiid per singulos dies cogiiaverint decani voro ;

nationis vero rorniiiJMin descriliit ii lle;;iila Mag sier sint eis quasi rectores et cusiodes, tanquam pro
iiis verbis {Cap. 11) < Coiivocaiis eisdem decem
: ipsis Doniino redditiiri raiioiiem. »
fralribus ab ;ilibale, pryesenle omiii coiigregatione, Quiiito, iocorrigibiles ad abbatem deferebant, vel
iuoralorio susceptione virgse decem illis pr;cponan- ad praeposiiuin, quiei Ipse eosdeferebat adabbalem:
iiir voce abbaiis, leslimonio Scripl';rae diceiills : « Decanorum officium, injuit Hildemarn.';, e^t so-
lleges fos in virgn, id esl in limoris vigore. liem di- liimraodo custodire subdilos ; et si per su:im ad.mo-
Ci-nie Aposiolo Quid vullis ? in vircja veniaui ud vos
: liitionem iion possiint corrigere, tunc debentnuniiare
un in cliurili.tc? Nam tl Moyses divinae virga virtnlis abbati. > Et S. Fructuosus (Cap. 12) :< Negligentias
(OnMnisso sibi popiilo per pioruiidum niaris salulis curictoium ipsi praivideant, elemenilandi potesiatem
viam osiendil. i l!bi observare licel aniiquum morem habeant, et qiiod ipsi non valuerinl emendare, pra;-
ordinaiidi decanos per vir-'ie liadilionem ; quo modo jiosito non moreniur accu are; ]ui ei ipsi pr.^epo.siii
cliMin ipsi abbales el pneposiii omin'S .'>tque pr;vlali aganl, ut abbales
sic lioc distincte el ralion^ibiliter
iirdinabantur, siculi observal Menardus in Conc. siKis nullo modo
prsesuinanlinquietare, cxceptoquod
Ilegnl. c. '2S, § 2. uliiipie iion valnerint emendare. >
Qui solliciludinem geranl supcr decanias suas.] Id Sexfo, menslsedeiilium frairnm prceeranl. Ita de-
osl siiper decein fraires qnibus prajponuiilur :(|u;im- cernit Magister {Cap. 11) « Mensae eorum pra'Sen-:

vis secundum qiiindecim frairil.us niius

iisuin el ain les sinl, ut taciie cum cis ei moderatemanducent.
decaous |)r«lici possil juxla llildemanim iiiioeliam ;
Ei Cassianus de .'Egyptiis ei Tabennensiotis {Lib. iv,
paucioriliiis qiiam decem, uii observ;iiil etiam irinc cap. IT) « rantum silentium abomiiibus exiiiiietiir,
:

Cassineiises. Magislerilii^;s deoein IVatribus prccponii ut ciim in uiiuin tanta numerositas fr itrum refectio-
iii liegul. cip. 1 1. nis obtentu coi.sederit, nuilus ncc niuiire quideni
In omnibus.] Non solum qure placeiit, sed eiiam audeat, prceter eum qui decanice suac praeest. t
(juai priiptiis repiignani affeciibus. Quem in locuin Alardus GazLeiis ita scnbit < Hinc :

Secunduin maudaia Dei, et prwccpta abbatis $ui.\ iipparetin uno refectorio fnisse disiinctas, et divis:is
Ne forie exuios se credanl ab ejiis pole.-taie, a quo fratrum decurias sive decanias; etunicuique decaniaj
(|uidquid habeiil poiesiatii oblinenl ; ciii seinper sub- siiutn assedisse et pr.i sedisse decanum aut decurio-
jiciunlur, quein iii arduis consulere, ei ei sua; solli- iiem ; quod el S. Hieronymus indical ad tustocliium
ciiudinis raiioiiem debeiit reddere. Sicut ergo supe- scribens Unaquaeqiie, iuquit, decuria ciim suo pa-
:

rius abbati fieiiiim iiiiposuit, iie quoslibel eiigeret renle p-'rgil ad mensiin, qiiibus per singulas hebdo-»
pro nuiii, sed .''ratres boni leslimonii iia liic decaiiis, ; ni:ulas vicissim minist: ant. »

ul noii ea qii3e libuerit agant, sed qua; Deus mandat, Sepiimo, vestimenla fralribus providebint « Ve- :

el abbas pra;cipit. A que « in rebiis novis praeceptum sliaria fralrnm sub sua ciira pnepositi contineant, »
abbatis debet ex|i0--cere; in aliis vero quoii iiaiiis inquil .Magisier. El Cassi;in'Js(Li6. iv, cap. 10) « In- :

sive coniiiiunibiis commissio oflicii habeliir pro pne- ^ dumcnla 3^2 vicaria pra^positus unusqiiisque su.e
eeplo abba'iis sine licenlia, » inqiru Bulieiius. Sed decaniae subiuiiii^iral, cum ilia quibus ve.slill su .t
jiivit hic aliunde lianc dec;iiiorum ^olliciiudiiicm c.x sorduisse conspexerit. > Vicaria autem hic vocat al-
regulis el SS. Patruin iiisi.itutis ac sciipiis lepelere. leriia, quae pervices inuiabaiiiur.
l'riiiio iiaque secuinluin Sm:ir;igdum « Dccaiii ; Octavo, suoium operibus praeerant, ut patet ex S.
6 illicitiido et eruditio luic erit erga iiniiinquemque Hieronymo {Epist. 22) « Opus diei stalutiiiii esi,
:

queni sibi ab abbate iradiliiin siisceperit, iit doceat quod decano ledditiim fertur ad ceconomum. » Et
eum iirimitiiS suas vinceie voluulaies; in quibus ex S. Augustino {Lib.i deMor. EccL cup.ol ) :
i luui diligenler exercens, illa ei semper de iudns.ria « Operaiitur manibusea qnibus et corpus pasci pos-
iinperct, qucc senserit auimo ej;is esse cuiitr;iria ; sit, et a Deo iiieiis impediri non possit, opus aulem

quia inulli> experimenlis hoc dociiim est, nunqiuim suum traduot eis quos decaiios vocani. >
po.-se moniclium suas c .ncupisceiui s relVenare Noiio, ad suos nocle decumbebant < Leclis eo- :

nis! prius per obedieniiam moriilicare didicerii suas rum, inquit .Magisier (Co/). 11), lectos pra;posiii ha-
voluiitates. Sniaragdus Cassiauum ex^cribeiis
> lla beaijt pnipe, pripter aliquam, ut diximus, vitiorum
{Cap. 12). iuodo S. Fructuosus
Siniili c Decani, : cuipaui in eis emendandam, et ul reverenlius pr.esente
i[,ji super decauias stint consliiuli, taniaui sollicilu- inajiire dormiant. i Et sic capiendus se ,ueiiii cap.
dinem ger:int super quos d. legatos li^ljent f'^- 341 22 S. IJenelicius ; « Deni aut viceiii cum senioribus
iros, ut nullas proprias faciant voluniaies, iion lo- suis, qui super eossoiliciii sin', pau>eiii. »
iiuantur nisi inierrogati, suo arbitrio nihil faciant Deniquc Cassineuses deilaiani {Ueclar. Cass. ad c.
nisi mandati, alibi noii pergaiit iion iirdinati, etc. » j) 21) ad olliciuni decanoru;ii « perlinere esse sollicitos
Secundi), « ciiin decem numero Iralrcs subsua cu- quod regiilaris ob eivantia leneatur in nioiias:erio,
ra suscipiant, iiiquil .Migister {Cap. i 1 ), hanceis de- fratrum sibi per pralalum depiualirum confessioues
bent soUiciiudiiiem exenere, sive in die, sive in iio- audiant, olficinas moiiasteiii horis coinpetentibusi
cie, sive in quovis o, ere, cuiii cisutsini priiiio pra;- visiteiit, ipsoiuiii fratrum etiam corrigant excesMis,
seiites, eicum eisoperaiues iu (]uovis opt-re, ut cum nisi iiol;ibile3iiiveiiiaiitpr;jel;iio reservandos, eis etiam

sedent, ambulanl, vel ^tanl, diligeiiti siia obervaii- j;a facukalem eis a prselaio
licirares li(enii:is juxta
lia, vel curio>o iiituitu diaboli ab cis debent actus diligentem insuper curam lia-
ir.idilain coiicedaiu;
oompescere. » beant quod c;eiemonia; congregationis, etordi-iaia
Teiiio, adilit .Ma.istcr {Ibidem) « propler quod : |ier capitulum, seu pra;latum observeniur iiivigi- :

omiii lioia Iratribii^ |)i;;e.seiiicssunl,Oseoiumet geblum leut ut divinum oriicium devole dicalur, sludeani
a I
ecraio ciisiodiaiil, eldivers.i in eis viiii vel prava communibas fratrumcxerciliis, aut capitulo culpa-
couipeseanl, id esi hi aiidierit pr.i posiius Iralrem rum interesse. »

non iiiternigalum loq i.i, moneat euin diceiis: Quid Qui dccani tal><s quibus securus abbas
eligantur, in
agis, fraler,quod ri gula proliibet? habeto tacilur- parlialur oneru sua.\ occurrunl notJiida. Pri-
llic tria

uiiatem usque ad interrogationem. > inum, qiiod ul tales eligautur, quibas abbas secunis
Quartn, dccauoriim niiiiici is cral fliicimnle'^ fra- partiatur onera sua, sex in eis requirunt Hildemarus.
tr<s visiiari', coiisobiri, instriierp, nt docel S Iliero- Uernardus Cassiiieiisis el Dolierius, quje snnl :
iivmus (Epis<. 22) Ma!:eb.ii:t separati, sed junctis
: I r bonum tesiimoiiium, et hoc quantum ad alTaiii-
 , ,

iS9 REGULA COMMENTATA. CAP XX5I. <no

lit;Uem el nmioftbilitiUeni; 2" hoiu conversalin, el A cuis, nec niiriori forle qiiam ali!»as , rujii- idfin fere
lioc (iiiantnm ad muniiitiam, viiae piiriialem et*aii- pondus siisiiiiet;et hacforte ralione.Magisier decanos
ciitatein ; 5" ardnr in proreclii aiiimariim; 4" discre- a laboris parie eximit Regul. c. II.
tii» rogimine fr:itrmn; 5" oblemperainia in man-
iii QuiqU''. dccani si ex eis aHqna for!e quis inflalus
d;iii?Dei, elobedientia et reverenlii» iii pr.-«cepiis ab- siiperbia repertus fuerit reprehensibilis.] Sed si lales
batis siii ; 6° utpropier ohedienliam abbaiis prsecepla eiiganlur qiiales descripsimns el reqmrit S. Bt-ne-
Dei nnllatenus pnrvipendai. i Qiiibus adde vilae dictus, qiiomodo aliquis ex eis aliqua inflatus super-
meritnm, et sapienii;e docirin;im , qnyn praedcta sex bia reperietnr? Respondet Hildemarus dunbiis
coniineni, nl docei Hildemarns; qiiibiis si quid de- iiiodis ii4 1° qiiia quidam sunl hypocritac,
(ieri posse :

fiierii in decano, jam noii secnrus abbas ei partielnr qiii sanctitalis

speciein prae se ferentes privali, p(i»j-
onera s:ia. Adde eliam humilitaiem ;iiam si reperlns inoduni ad digniiates aut officia a-ssumpti, iarvain
fuerit superbns, jnbeiur dejici. Porro praidicta sex depoiiimt, et qiiales intiis fuerint paiam faciimt ;
Nicolaiisde Fraciura ad iria reducii: 3etalisma!ur:la- 2° quosdam revera lales esse ante adepium
honoris
lem, gravitalem niorum, ei scienliam lillerariim. gradum, qnales lequiril S. Beiiedicius ; sed in pri-
Secundum, qiiidem S. P. Benediiliis an-
perniitiit inaria liiimilira'e ac sanctimonia iion permanere
;

bati pariiri onera sua, sed non deponere < Minime : quia niniirum difiicile est atlolli , et non exloili, et
secnnim abbatem hic ficil el liberum a iaboribus, quia hoiiores mutant mores.
inquil Gerardus Belga monachiis, sed lales eligere Correpttis nemei et ileruni utque tertio.] Neqiie enim
jiibetut secuius sit in collaborantibus, in qnos qni- jndiiari debet snperbia inflatiis , qui po«t trinani
dem praecipit ut partiatur onera sua, id esi qu;r. uni;s ailrnoiiiiionem corrigilur, ui aiuiit Bernardus Cassi-
ipse necessario perfertomnia, eliam aliiscredat, vel " nensis el Boheriiis. ita vero precedere debet cone
singula, vel plura siibiiide pro salute singiilorum feli- ptio triiia secundurn Hildemanim bis secrele
, ul
cius 34-3 procuranda. Iiiteiim in omnibiis passim lertio publice admoneatur, vel, juxta Boherinm, ter
abliaii perlerribilem judicem ei iribiinal minaiur, ne piiblice, et servaio inter utramqiie moiiiiioi.em iu-
Bufficere piitet si bonus decanus, si diligens pr*- lervallo; magiio, vel parvo, secundum criminis gra-
positus a se constiinatur, eic. > vitaiem ei superioris arbitriiim.
Teriium, pariialiir onera sua , inqnit S. Renedic- Si emendare noluerit, dejiciatur , etc.] Si lamen
lus, non honores ; qiiia revera plus oneranlur quam repreliensibilis sit in his qnae ad officium ejus spe-
lionorantur, infit tiernardiis; aliisque pra'esse pondus clant, ex Hildemaro; nam si in aliis qiiai ad ipsum spe-
esl oneris, ut cum Hildemaro loquar.
non honoris, cialiin perti!ie;int reperialur reprehensibilis, censel
Ei non eligantur per ordinem,] scilicei quo ingressi liiidemarus adhibendam esse correptionem disciplinae
siint monasterium. Idem olim legibus civi ibiis pro- regiilaris; liim fratruui pro eo oratioiiem, ac landem
hibitum esl in electione abbatis, G. 1. 46, De episcopis dejiciendum. Sed Boherius existimat eliam in obe-
et clericis , elc. Igilur etiinisi ultimi omnium sint dientia sua non offendentem, contra regulam alias
modo digni, possiint eligi ; nam et abbaies (ieri pos- peccaniem, esse ejiciendum, siciiti de prxposilo statuit
siint. Debenl tamen annuin ^etalis vigesimum quintum S. legislator
attigisse, ei sacerdotium suscepisse, ex Benedicti XII Et de prceposito eadem consliluimus.] Ciim propor-
Constitiil. c. 29. lione lamen , nam praepnsilus quater proemonendus,
Sed secundumvitcB meritum, etsapientia: doctrinam.] postea disciplinse regulari subdendus , ac tandeiii a
Debet ergo decanus litteraium scientia esse instru C ministerio expellendus.

CAPUT XXII.
Quomodo dormiant monachi.
344 Singuli per singula lecla « dormiani. Lecii- dormiuni , ne forie per somnium vulnerenl^ir dor-
siernia ^, pro modo conversationis , secundum dis- mienies 6 : el ^ ut paraii sint monachi semper; e:
pensaiionem abbatis sui accipiant. Si potest lieri ,
facto signo absque mora surgentes feslinenl inviceni
omnes in uno <=
loco dormiant : si autem ^ multiiudo se praevenire ad opus Dei , cum omni lamen gravi.
non sinit, deni, aut viceni, cum senioribus qui super tJitc et inodestia. Adolescentiores fratres i
juxia sa
eos soUiciti sini, pausent. Candela jugiier in eadeni non habcant lectos i , sed permixti ^ cum seniori-
cella ardeat usque mane. bus i. Siirgenies vero ad opu- Dei, invicem se mo-
Vestiti dormiant, et cincti cingulis • aut funibus ; derate cohortenlur ,
propter somnotentorum excu-
et culiellos suos ad latus suum ^ non babeant dnm saiiones

" Oxon. , singula lectula ; receniiores , singulai mienlem. Flor., vnlneranlur dorm:entem.
lectos. Particula et in sensu superflua est, inqiiit Hild,
*"

• Narb., teclis straminn. Deest apud Hild. integra hiec penodiis Adole' :

' Hild., in unum. vNarb., cum pluribus mss., in scentiores fratres juita se non habeant teclos , $ed
unum loeum. permixti cum senicribus.
^ Al., sin autem. i Al., lecta.
• Oxon. et Regula Donati, cingellis. D ^ Al., mixii ; al., mixtim; al., permixlim.
^ Oxop., ad latns eorum, Narb., ad lalos suos. 1
Narb. addil jiiceunl.
• 0\ou., vulneret dormientes. Narb., vulnerent dur-

COMMENTARIUS.
Quoniain dormienlibiis nobis vigilat adversariiis ,
est singuiariias lectoriim ; secunda vicinilas bene
arlesque prope infinilas exercet, ut (idelibus monn- conversantiiim fralrum tertia multitudo fratrum in ;

cbis fessis quiesceniibus noceai. septem lioc capimlo eodem loco dormien'iuin quarta sollicitudo ei vigi- ;

cautel;is adversus insidias ver» p^liis adliibet S. Be- lantia senionim; quinia accensio lucernae ardeniis;
nedi' liis. nli noiavit Bernardiis Cassiiiens.s. Priina sexta quod vesiiti jaecant , et non nudi ; sepiiina
Patrol. LXVI. 16
 ,
, ;;
.

^91 S. P. nENF.DICTI *w
sepfir.ilio minonim ct permixlto seiiiorum : qu;£ A S. Angeio i Leclislernia, id rst ordines, seu ordi-
:

oiimi:i ronseiiiientiT exponenda siiiil. iiitiones lecioriim. > Ad quem accedit Theobaldus

345 ^'"9 P^'" «'".'7"'«

d)rmiant.] Hvc prima
''' t^<^t<^ Arialdus huiic locum Gaiiice ita reddeiis lU doivent :

esiciuie ia, (|iiam ciim S.iBenedicto adliibenl S. Alha- de leurs couckes. uvoir et garder les lietix et situalions
nasiiis « Unm dorimunt, unusiqiiisqiie seorsim dis-
: Ev his omnibus senientiis iliijc omnino videniur
probabiles. Prima, fjuam refert Bernardiis Cassinen-
ci:m!)ai, ;»c smijn qiiisque l)al)8al siicliariuin ; saccii-
liim scilicet aliscondiiiim, ut quando n.^ noclem s.is qua leciisiemia dicunuir lecii straii , seu lecti ,

[ireces lun.iendie paraii promplique siiil; > abb is

,
cum suo slraineiito. Eam seqiiitnr Menardus hiinc in
{saias c Ne cube- cum alio siib eodem slra;3;ul(«
: » locum ita scriben-; i Lectisieriiia sunl lecti.Sidoiiiiis ; :

S. Aurelianui : i Omnes divisis miiueant leclulis • e list. 15, I. 4 Epulum multiptex ei capacissinia lf~ ;
:

S. Ferrttohis « Diio quamlibel proximi et amci

: ctislernia para. Acia S. Findani, c. 4 Pro lecliserniis :

propiersecrelaiH ()raiioni?ni,quLe nielias ad Diiminum lapldes velaios inler fratres pausans occulle corpori
iiullo leste dirigitiir, ut m\ mo et uiio leciulo iiou stipposuit. » Concinit ant qua versio Gailic.i R(gul;e
leneaniur... Qiiisquestraii sui, iitsupra diximus, erit S. Benedicii Les lits soient appareill^s conime i, :

solu-i ipso possessor, liabens seciim meliori commu- appnrtient a teur conversation ; el ver>io Guidonis :

lalione iirodormitorio fralnim Domiuiim vigi!anlera;> iV/ aieni ifs cuuches qarnies de ce qu'il faut selon la

S. Isidoriis t Duobus in lecto uno jacere non liceai; >

: ma.iirre de leur couversition ; ali;eque plures exposi-
S. Fruc;ii0jus : « D;m i;i nno ieclo non jaceanl, nec ti'iiies G iliic.T. Socuiida est qiiam tr.njit in seiu ido

(iormire e\ir;i cubile proprium cuiquam licenlia co iiiiieiii. B 'lienus , iibi lec isieniia iiite/pretanir
patiai. Iiitervallum singulorum leciorum singulis Q lecloruni strivnenta; quo sensu eam vocem aliqiaiido
(ubiiis inieiccdal ne dum ad invicem proximanl , iisupai S. Grcgiriiis « Ancillis Dei, q^ias vo^gnec : i

rorpora , nuliiarit lib;dinis inceiiliva ; > Magisi r liirgua niOi);istrias dii ilis lectisiirnia eniere di^posui

(Ca:>. 1 1) «Si iigiilos praecipimus iion binos per lectum

:
(jiiia in leoiis siiis gravi nuditate in Imjus hicmis

donnire. > Ooibus accedit f onc. Turonense {Cun.li} veiiemenii-simo frigore 'aborant. » Ei al bi ad Joan- :

* Ul siniuiai exislimaiionis ;)ditu> ainpuieluc, nuilns nema ihatomdeinonieSina s ribens [Lib.\[\,ep 16): .

s.icerdoium aul iiionacliorum tolligere aliuni in sii» « Coiriiov.miis lectiis vel leciislernia io Geroiilocoinio.
lecto prcesumai. > Ex quo mirari subit qii raiione i qiiod illic ;ib l^^auro coustriictum e4 , dees.ve ; pro-

Hegiiia Ciijusd;im ad Virgines pr;e^cribat (Cap. 14), ptirea misimns l;eiias 15, racliaiias 31, lectos 1-5. »
» LIl biii;e et bin;B pr:i;ler infirmas el seniores iii Alqiie iia Joaiuies(yeP/e£"is,abb.isS.Germani a Pv.ais,
leciulisdormniil, ) quanquam bujns staluti periculis hnnc Uegulael(icumG;»lIicereddidil: Eldoiveniprfndie
providisse videalur adjiciens : « Sic tamen ut ad le!s draps, el telles couvertures comnte Cabbe elablira.

iiivicem non loquantur , neque ad invicem , id esi Llranue exposiiio proba esi et probanda; sed rej;-
lacie ad faciem ie-;piciant, sed una post aliam quie- cieiila videiur iilr.Tque Uildemari inierpretalio, Sui;.-
scens dormiat... ut una ex illis semper senior sil ragdi , Bern irdi Cassiiieii«is , Mcolai et cartiinalis ,

de cujjs religioiie noii dnbitetiir. Juvenculas vero Turrecrfiiiat;e S. lieneiiictus iiec domum in qua
: uam
nullaieiius simul quiescere censemus. i iiiulii sieriiuntiir lecii singulis monachis coiicedii
Notat porro hic Ceruardus Ca-sinensis istis S. Be- iiec siiigiilis -iiigti as doiiios, in qua iinus lectiisslei-
neilicli verbi^ : Sincjub per singula tecta dormianl , iiant iitdu gel; &ed oiniies uno vuil dormire in doi -

su!'pleiidiiiii esse vti qniiscaiit , qiiia perfeclus iiio- tii lirio.

ii;iciiiis iKin semper in lcclo jacens donnit, seJ la-
C Pro modo coiiii^rsa/iOHi.'!.] Obscura locnlio , quam
crymis interdum siralum suura rigat , ut Propheiai diversimode reddunt commeniaiores. Hildemanis
ad in inr nos hoilatur S. Ferreolus in Regula c. 33. pro modo conversationis inlelligit Secundum quali- :

Et Ciirle sanc i iioclunfas vigiiias oralionibus et pre- latem vita'. uniuscujusqne ; quod clarius exponil Ber-
cibus pr;)L'venire soli^baui , sicut de S. Mauro relerl nardiis Cassiiiensis Secundtim illum modum in quo:

F;iiisl iS in ejiis Vila, qiiod aliquando quiuquagenos, ipsi conversaiUur in monasterio bene vel male, tep df.
aliqu inilo ceiiteiios psalmos , aliqii:indo psalleriuiii vel ftrventer. El in hoc seciindim advcsiis insidias
iDte.-rum reciiarel ante iiociurnic orationis syn:ixim; iiiiiiiici c iute'am constituii, ut niinirniM inalis hoiii

cl Gervinus alibas Cer.tulensis piissimus {Chron. tepidis ferventiores vicini dormiant, ut horum exeni-
Cenlv.l. l. IV, c. -2b), nbi soinni p irum percepissei plo illi enidili al 347
tneliorem IVugem se transfe-
tittgrabali» se.-e exculiens, domum orationis inlrabal, ranl. In eamdem senieiiii;»in abil Nicobms de Frac-
iiunies aras oiando, gemeiido , genuaqiie lleclemlo tura cui Bohcrius in primo comm. aliam ailjicit
: ,

iircuiit;il; aiqiie ut vigilianim lioram ailvenire sen- iit pro inodo coiiversatioiiis idem sit ac secnndum
lin-i, 110 ab ;e(iiLuis aiil jamtoribus ubservarelur quatitatem toci in quo conversantur ; quia reveia iii
lecium iilio siiie strepiiu repetebat. fiigidis regionibus pluribus , in calidis p:'Ucioribus
Leclislernii.] Quid sint leitislernia non consentiunt iiitJigetur siiameniis. Turretremata pio nioJo coii-

Regule cdiiimenlalores. Ilildeinarus : « Sleruia ,

veisationis e.v[)lic;it pro modo vila:,antiqui aiis, debi-
iti;jiiil dtiobus modis dicuiUiir ; id est domus ubi
,
litat.s, aut neccssiialis, seii alterius causce: quae omiiei

Ifcii sieriiuntur , sau eiiaui locus ubi u us ieclus expositiones boiiyc videnlur e legitim;e ; sed his ncii
.slralus existit. > Similiter Smaragdo : « Leciisleriiia D ceiiii e;i quam profert Joaiines Craesbi'eck, qua lecii-
«!ici;ntur ubi homines jacere sedereiint', consueve- .- pio inodo conversationis iirelligii quce coji'
eriiia ,

nint.» liaeiiam Nicolaiis de Fraciura; « Lectislernia, versnlioni el ii^stituto monachorum convemutit : id qood
id c^l loca iii quibus jacere soleni monachi ; > et (iu;edam \ersio Gailica reddil, a /a monastique: et
ttardiiialis d Turrecremaia • Leciisternia autem ,
•
: altera, conformement d leur profession; ac proinde
id esl loca vel ioceilos^^S "^ quibiis lecli sierneiuli ciim mouasiicuiii insiiiuium omiies caniis iliecebras
Qiiiiius conseiilit Uernardus Cassaiensis ila abilicet, viiae aiistfritaieni pncdicet < LeLlisternia :
S).iiil. >

.scribijiis De Uoc vofabnlo, IfCiisieriiia

: « dic nt ,
iiiiiiiachonim inquit, esse debent noii niol i;i iinn
, ,

fliiidain qiiod idem est iiuod leciiis stnitus iioc est ,

prcliosa, qiia; sensi biis blaadiuntur, c irnem delei lan ,
leciiis cum suo slramenlo aiii dicuiit leciisterniiim ;
aliic U!il, ct ad loiigns iteralosque soinnos invilant,

«;sse doiiiiim in qua lecli sternuntur; scd rei veriias i-e dura et vilia, qu e n;ilura^ (|uidem el necfssitiii
1

cst qiiod quibus sedere et

leciisleriiia sunt loca in siiiliciunt, cariiem domant, lascivire proh benl. » Et

jjcer solemiis nam regulariier mon.ichus et leclum

• :
ciTie tales fuisse veienim monaclioruin lectos explo'
lu (|iio quiesc;»l et locelhun iii qiio sedendo legat
,
raluiii habenl qui vel minimam renim asceticaruiii

habeie detiel. > Dernardum iii primo commenl. iiotiiiaiii coiisfcuii sunt.iNotai porro Gazieus {Comm.
tn Cas:i., coll. Cf7p.2"i) viios olim reliRioso-s 1" aul
esscribit Uoherius ; in secmid vcro: « Lecii>ieriiia, i i, ;

iij(|ua, id esi lccl 'ruin slrameiita, » (le(|uil)us c. 55, i.uiiu ciibare soliios ; !i" aui iii siraiis junceis; 3'aut
ad (piod remittil : « Sir::iiienia lectoriim m.:iia , sa- in ( ilicii.s : i|iii)S tres dormieiidi iiiodos videre esl iii
gu.Oj Uoa, ei capilale. » D.nijue Kichardus de uiia S. .'^ntoii i Via, qui, ut scribil S. Atiiana-iub ,
 : :,'

493 RIOri.A COM.Mr.NiATA. CAP. XXII. in

< qiiioti mi^itt\M-a cnnceileiis. jmKo cnine\li> at<iiie .\ Jipiil seivn>lipsr-s; sed in comm ni Ipsifs aliiTniri
ciiiilt) uieb.iliir ; iiiiniinii(|ii»ii) eiiain snpra nndani sint tionesiaiis ct caslilatis. i Ki ex novelia i'.

Innnuin j;;cebat. » De S, Hilarione eiiain re!erl nionaclii neque clani te^libus \ivani, sed el <<»ii>-
«

S. Hieronyinii-> (ln ejtis Viia), (\»od « saper nuiJ:im iniiniier cibum capiant, et in comisnini loco ciibeiu,
hunuiin slatuinqne junceum usqiie nd inoitem cnbi- el nndiqne bene compositam perseqnanlur viiam,
tavii. ) Et i\e seipso S. dorlor {Episl. 22 ) : « Si le-tesqiie sint invicem routuae bonesiaiis. > Atqiieex
»|ii:inio repugnaniem somniis iinminens oppressisset, Vit;i S. Engendi abbatis Jiirensis (iVum. 21, s(Fc. i
niida liumo vix ossa hsremia collidebam. » Deninue Bened., p. ^7;)), qiii « deslruclis mansioiiiim a*(licii-
(le S. Mariino iia canit S. PauUnus (Lib. iv) lis, nr cutictcs secum xenodocbio quiescere fecii. >
Idem postea renovavii anno 1222 «oncilium Oxn-
Ai quando brevi cessissenl lumina soinno,
si
nieiise, ediio boc liecieto {Apud Spelm. lom. 11 Conc.
Nuda huuiiis ad lenuem sai eral sul)jecla soporem.
,4kj/.) : j Provida deli' er:tiione censemus, ut tain
Plurima huiiismodi exempla offendes in rictis san- inonacbi quam canonici regulares cl moniales in uno
ctoium et inaxinie noslrorum, nt in Vila S. Mauri doniiitorio pariter dorniiaiit ei quiescant, singul s
auciiiie Faiisti», n. S; S. Placidi anclor* Gonliano, personis singulis propriis lecns ass'gnalis. > Ei
11. 5; S. Marculfi, n. 43; S. Paierni, S. Samsonis, Benediclus p.^pa XU
« Omncs inonachi, vel si miil-
:

S. Radegnndis auciore Kortiinato, n. 22; S. Seveii, litudo eorum, sallem qu;indo pliires ex
non sinit
n. 15; ei S. Fidob, n. iO, ssec. Rened. S. Bavo- i ; ipsis commode poleriinl, in una domo dormiant et
nis, n. 1 ; S.
1 Vandregesili, n. 8; S. Tillonis, n. 8, jaccmt, juxta regularia et canonica instiluta, non
baec. II, el alioruin prope iiiliniioruin. Aique i a sna per separatas cameras vel per cellas, exceptis liiH
delSyniagma doctriiue S. Albanasii ad mnnaclios el 1*
quibus in cameris et celiis inlirmitorii permii 349
clericos « Te inonachum,
: te saceidoiem adborlor leiur propter senecluiem, vel invaletudiiies corpo-
iiumi nt dormias, si vales. » yirfc infra, c. 5."i. ralc«, vel ex aiiis raiionabilibiis causis. >
Si potest fieri omnes
vno loco dormiant.] Juxta
in Neque vero id soiis exsiitit monacliis singulare;
veterum monacborum morem , qiiem in omnibus nam et cannnicis idem obm prascriplum legimiis iu
pene eornm regulis adveriere licet. lla Rcgula S. coiicilio Turonensi {Can. 23) « Canonici et clerici :

Poslhumio ab angelo iradita, quae referlur in ejus civilatum, qui in episcopiis conver>anlur, coiisidera-
Vila, c. 8 (Lib. i de Vit. fat.) « Procnl ab iiivic<m : vimus ut in claiistris babitanles simul omnes in uno
conlextas viies sternile, cum ad dormiemlum sece- dormilorio dormianl, simulque in uno refeclorio re-
ditis: iiiterslilium unius babeatur cubitus, nedum ad liiiaiitur. » In Meldensi sub Sergio il (Can. 52) :

invicem proximant corpoia, nnlriantur libidinis in- < Canonici in civit;ite vel monasteriis, sicul consti

centiva. * S. Csesarius Arelatensis episcopus (Hegul. tutum est, in dormilorio dormiant, el in refeciorio
r.dVng., c. 7) « Nulli liceat semoiam elia^ere niaii-
: comedant. i el apud Chrodegangum in Regula Ca-
sionem, nec babebii cubiculum, aut armariolum, aiil nonicorum cap. 15 { Spicil. tom. I): « Omnes iii
aliquid biijusmodi, 34S
Q"*^'! peculiarius claiidi uno dormiaiit dormitorio, prxler illos quibus epi-
pos sed omnes divisis leciulis in una inaneant
il ; scopus licentiam dederit. »
celliila : (iu;e vero senes sunt ei inlirmae, ila illis Es diciis hactenus habemus, 1° monachos olim
convenil obiemperari vel ordinari, ul noii singulai uno simul in loco dormisse, quem ideo dormitoriiim
singiila^ cellas habeant, sed in nna recipiantur om- appelhibani. 2* Iia tamen ut se invicem non tange-
nes, ubi el maneant. » S. Aurelianus {Regul. ad Q renl, ut ex Regulis S. Posihumii, et S. Fruciuosi
Mon. c. S; ad Virg. c. 6) : « Nulli liceat leilam, aul nianifestiim est. Et cerie divisis dormiebant lectnlis.
armariolum, aut aliquid hiijusmodi, quod pecnlia- 5" Nullos nisi forie propler inlinnitatera aut necessi-
rius claudi possit, hali)ere. » S. Ferreolus (Cap. 16) : tiit.em exira commune dormitorium pernoctasse
« Toiam congregaiioiiem msio et dnmus una con- m qui enim dicit omnes nnllum excipit. 4* Ergo nec ab-
cludat. » S. Isidorus {Cap. 14) : « Fratres omn-^s, si balem, qiii in Regnla Magistri inedius inter fraties
piissibile est, in uno coiiclavi commotari decei.Quod tanquam paslor intergregem doruiire jubelur ; et in
si d;flicile luerit, cerie vel decein, quibiis uiius est aiitiqnis consuetndinibus Cluniacensis monasteni
pra^ponendiis decanus qiiasi recior et cu^tos. » apud Udaliicuni (Lib. iii, cap, 1), « In medio dormi-
S. Fruciuosus (Cap. 17) : « liilervalliim singulorum torii prope murum, sonitum ipse fa-
est lectus ejus
leclulorum singulis cubilis in ercedat, ne diini ad cit, quo fraires diluculo ad surgenduni excilantur. >
iiivicem proxiinant corpoia, nutriant libidinis iiicen- In Kegula etiam S. Aureliani deccrnii ur (Cap. 55),
liva. > Magisler (Cap. 29) : « In uno alrio, vel in tri- ut « Sanclus abbas exira congregationem noii nia-
ciinio lecta in ordine circuilu ordinent; in quo cir- neat. » In Hegula S. Isidori (Caf). 14): « Alibiieni
ciiiiii lectum ahbas in medio habeai, ul omnem laci- cum fratribus pariier in coiigrega ione coiiimoraii
turnilatem vel reverentiam in circuiiu considerans, oportet. Ex concilio quoqiie Francofordiensi (Cajj.
»

umniuiii ovium suanim gregem inlra umim ovile 13), « Abbas cum suis dorinial inon;ichis secunduni
collecUim qiiasi diligens vel solliciiiis paslor alien- Regiilam S. Benedicli. » Et ex concilio Lonilonien-i
dat. » Regiila C-.ijusdam ad Virgines (Ca;;. 14) « Oin- aiiiio 1 102 « In eadem domo cum suis monacbis
— — —
nes,, _.
si lieri poie^t,
„. ., ....„ domus „„
iina
.
, ad doriniendum
„., „ — ca
piiii, prxler si inbrmiias, aiii senilis :et;is poposcerit,
.
:

—
^
mandutel, aui donniat. -. » ,
:

——
— ^.
Elcerle S. Benedictum ii
lurri fratrum donniiorio contigua quieviss« constai
——
aut rulpa damiiaveiii, aui novitas prubala iion lue- ex I. II Dial. S. Greg. pap;e, c. 55. S. Mummolus
ril, ui in lella separentiir. > abbas Floriucen-is in communi fratruin dormiiori
Idemconstaiex concilio Turon. ii (Can. 14): « Nec recubuisse legitur apud Adrevaidnm in hist. 'iransl.
liceal monachis cellulas habere cominunes, ubi aut S. Benedicti. n. 15, saec. ii. Idem de Eastervino
bini inaneant, aui peculiares repo:ii possint sel ; abbate Wiremutensi bcribii Beda in Vjta S. Benedi-
scliula labore commiini construalur, ubi otnnes ja- cii Biscot»i, n. 8.
ceaiii, aut abbate, aiil prvposito gubernanle. » Ex Cai!s:«i hujiis instiliilinnis ires as>igiiari possnni
Jusiiniiini imperaioris noveila o « Mequc enim vo- : cx quilms priiiia rtpetitur ex raiione vitaa roenotiiii-
iiiiiius iii ullo monasierio sub ditione nostra consti- viti, qu;e nihil singiilare permitlit, sed onini:* vnU
tuio, sive plurimorum hoininum esl, sive paucorum, esse commiinia : unde Jusiinianus imperaior {SoveL
inonacbos qiii ibi sunl d.visos ab alteruiris esse, el 133) : « Nulliis otnnino (|iiidi|u;im habe:it propiii,
piopriis h;il»iialioiiibus uli; sed commuiiiter quidem sed diu noctiique iii communi \iv:it, el nocles eain-
eos coniede e saneimus, doimire eiiam oiiines in dein iiiier ipsos cum difbiis observantiam liabeaut. »
coMimiiiM, uiioqiKxpie quidem in [iropria slatura j i- Secnnd;!, ut leaes uUeruln fint lionestaiis et caslitutis,
cenie, in do o vero iina collocatos; aul si li-rte mm m lo'niiiur iilem imper.nor (IS^ovcl. 5). Teriia e t
•>-urUcil ob mull.tudine II nionacliorum (loinus ona, propter furentes da-nKniiim iiisullus . nocturno
in duas forsan, ai.il piures, nun i^iaien seuruiin ei iiia<.imc lempore nionacliis infesiurwin, et horribili
 ;:.

IX S. P nr:N!;D:cTj i%
gptcie aliqiiaiiilo aspcctu: >
.''HpiireiiruJin ;
qiiorum A S. Galliis oraiorium cousiruvisse (licilur {Woifiid.
v:v Cerre possel so!i!ariu<, fratruin socielale ei pie- in Vi(. S.Gnlli, c. 2<)) « mansiunculis pcr gvriint dis-
cibus (Jesiiiuliis. Qiiihis lorie de cau-is luansiiiMcu- posiiis ail coinmanendum fratnbiis. i S. Williliror-
l;is (iliiii Kioiiaclioruiii (Jesiriixil S. Eugeiiiius ahb.is dus < veiiil ad sunm gralia visit;indi monasit>rlum,
Jiirfiisis, tiesiruii|ue pi:ecepit Jusiiiiianus iinperaior ei post onition.s et saliilitiones fraicrn;is, ei admo-
h\ iKjveiia 155, a.; novissime Beiiedictus papa XU in niliiines pacilicas, circuiens sincjula fralrum habiia-
sua C(.'nsiitulione pro nionachis Bencdictiiiis, c. 28; cula. si qiiid in iliis emindandum fuissel, pui^ pasior
350 ^"' parueriint Anglicani luonaciii ex siatmo explorare voliiit, » inqiil Alciiiiiiis in ejus Vila (iV(/w,
tapuuli aiini 1341; Biir^reldeiises ex Coerem. disi. 3. 18). Deniqiie Triiheniius de prima (liisaugiensis mo-
c. 22; el Cluniacenses iii capitulo ann. 1458, suIj nasierii fiiiidaiione anno 830 facla, de ccllis igens
Joanne Borbonio celebrat '. (Cliron. Ilir.aujiense): <Mo:.achoruin tabcrnacula, in-
Niiiic vero per univer.sas fere mon.ic'.iorum com- quii, per gyruin clauslri disposiia, qiiaiiiiin ad i on-
pregatioiies Uius invaluit dorniiloria piures iii celias suelml nem istiu^ leiuporis attiiieliat, satis pulclua
divideiidl, siiainque uiDCiiiqiie iiionaclio assignaiidi. el onlin;iia ftierunl ; quamiuam si nostri monaclii
Idqiiead vitandHni s^culariuin curiositai^-n, qui n(;rj siiiiilibus includerentiir celliili-, se inancipaKis vin-
nunquiim per nostr;i pervag.niiur (Jonnitoria ; ul Facium lioc aulem pri-
tnlis el ie;;ei)ris claiiiitareni.
fratres oraiioiii ac spirilali lec^ioni liberius vaceid; scorum imiialione. Hujusmodi celLis habent iiosira
i

variis poen lenliai operibus, qux' oculos lioininuin .itale Carlhusienses monachi, quilms illi forie noii
fugiunt, sese exerceain; tuin eliam pripier hoiie.'-t;i- tam ad dorinieiidum qiiani ad legendiim uiei)antiir.
l in majoreinque sileniii ac solitudims observan- Vide Menaidi nolas ad Concord. fleg./l. cap. 55,
liain ; sive eliam ul ali jUim C(jelestis doinus iniagi- § 1. Miliil dico de Sinaitis monachis, (Je quibus S.
nem nionasteria re'eraiii, sicnti de Carlliusi;tnis belie IVilus (Hist. civdisSS. Pat. in Sina, c. 5) < Faciiiiii
:

dicebai Petnis Blesensis {Epist. 86) c Adexemplar :

auiem li;djitalioiies Mia- iion sibi iiivicem propii-
siqindem domns illiusde(|ua scriptum est In domo :
quas, sed saiis procul disl;intes, iit qiii viginti et eu
Pdiris mei mansiones niultce sunl ; liubel unusqmsque amplius stadia absint alins ab nain hi pn.- alio : »

cel ulam ei man!>iuncula)n smm, ut Conleniplaiioni el piie eiant eremiite. De Pachoiniaiiis veio illud so-
uiuiioni iibeiius lacet. t liim decernilur in Regula ab angelo tr;idiia (Apud
Neque vero itarecens aut nova esl istb;ec institu- Boll. 14 Maii) : < Facies auiem diversas celiulas, ei
tio, (|ii;isi anliuiiis nionacltis non fuerii in u?u; iiaiii ternos per uiiam celiulam habitare coiistitua^. i Ca-
j4Lgyplii, lesie S. Hieronyino (hpist.^ii.}, < nianeb ni leruin variis incommodis qii;e ex cellarum separa-
sep.iraii, &ed junciis cellulis : > uiide Cassianus (Li6. tione nasci po-sunl, ac pericuiis saiis occurrunt
II,cap. 12): « Cum fuerini, inqiiit, canonicaruiii ora- quae eas novissiinis tempoiibus iiivexeruiit nionasti-
lioiuim fuiiclioues ex inore linit^t;, unusquisi|iie ad cji congregationes, de quibns vide ILielien. lib. xii,
suam recunens c< llulam, quam aut solus, aiil cuin tract. 5, disq. 3, 4 et 5.
alio taiituiii inhabitare peiniiiiiiur, ctc. > lcjem iiisti- Sin auteni multiludo non sinil, deni aul Viceni.] Idem
lulum iiiiil;iti suiil in Galliis Lerinenses monacLi, iil habet Begiila S. Isidoii, c 14, et Justiniani iioveila
discimus ex Euch rii episi. ad Uilarium de Lau le 5. Sed multo piures in Gemmetxensi njiinasierio
vilse solitariie, ubi inler alias Lermensis iiisul.e sub S. Filiberto abbate capiebant dormiloria {Viia
taudes ha;c scribit : habet sanclos senes
< liicc nuiic S. Filib. n. 7, scec. ii Bened.) ibi ttiiim < duplex ver-
:

illos qui divisis celliilis jilgyptios Patres Galliis no- gens ad ;iuslrum ducentirum iionaginta pediim lon-
p
stris iiituleiunt. t Eaindem disciplinam ariipuisse gitud ne, quinquaginta iii iaiitudine, tutinebai d(>muii
Agauiieiises monachos patel ex velusti^simo tcri- quiesceiidi obteiilu, i

ploie Vii;e S. Romani abbatis Jurensi, apud B^ Ilaii- Cum senioribus.] Id esl decanis, inquit Bichardus
duin (28 Feb.), in cijus prse(;itioiie, quam Joan.n et de S. Angelo iJ : quod conlinnat Nicolaus Bravas ex
Amienlario moaacliis Agauiieus.bus insciib.l, posl- Regula S. Isidori c. 14.
qiiaiii Joannem praelalum Jo;inni Baiiiisl^e el evim- Qui super eos sollicili sinl.] Vigilias iioctis cusln-
gelisiu; comparavit, de Armtnlario iia subdil « Al- : dienies, uii expoiiuni liildeinarus Bernardis Cass.
li;r vero in modum natatiJis arcai duin iilic iu cceno- et Boherius; quia < cum dicii soliciti suit, iiiquii
bio etiani, cluustro peculiuris celta conlentus, inundi Hildemarus, prae; ipit iilos vigilare in dormitorio
turbines impaclus irridel. » L)e Jnrensi monasl rio quia nemo poiesi esse sollicitus in nocie, insi vigi
coiistat ex Vila S. Eugendi ejusdem loci aboaiis laverit; quia iios cum s. lliciti e~se volumus pro aliqua
[Swc. I Bened.) qui < ielul:ito archiiuaiidrilaiuin
, re, vigilamus. > Ciii conciiiil Justinianus inipcrator
inore, uliliiis oiiuies uiiivii iu medium : de>lru. lis (Nuvet. 133) : t Neque enim seiiiper omnes dor-
namque maiisionum acdiciiiis, uiio secum xeiiodo- iniunt, sed niauifestarimn est, quod dum hi dor-
chio quiescere fecii. > Ergo prius ibidein erant ni.ui- miendo occiipati siint, illi viijilant, et prorsus qui-
sionum ajdiciii*, in qiiibus quiS(|iie manebat, quas dam dormienies inspiciunt. i bed JSicolaus de tra-
illedssiruxii. Sed eas posiea reparaias fuisse colli- ctura (Vide l. i de Antiq. mon Hil., cap. 1) 352
gimus ex muiiacU.i l-oiitaaLllcn-i iu Vila S. Vaiidr.v hanc soilicitudinem iii eo consiituit, < ui surgaui de
gi>ili, qui eo iu jnDnasleriit agens, quadain nocie
« nocte videre si vesliii, cincti cingulis el funibus, vel
aitentissinie piecilnis iiisisteret divinis auribus oije- D alias regiiladier doriniani fralres. i

rendis in celUi sibi consliiuia. » Similiier iii Elisaii- Candela jugiter in eadem usque mane,]
ceila ardeat
gieiifti a se consirucio monasterio <(|uadam nocte Siinili proraiis modo S. Eugendiis statueral olim (in
jiixla moiem cilicio obvoiuius in cclla sua dum ad ejus Vit. n. 21), < ut luiiien Dei, sicul in ratoriu, (

lefocillandum q'iieii membra

excesstim tiedissei, iii indeficiens arderet in dorinii rio. Ei S. Isidorus
i

luenlis subito raptus i legiiur. De discipulis S. M;ii- [Cap. 14) < Lux iiocie dormientiuin iocum illusirei,
:

lini auiliendus esl G;iliu^ iii dialogo 5 ajtud Sevei um iit depulsis te:iebr.s lesiimonium paieal singular:
.Miliiciuin [Lib. iii de \ ii. S. Mart.) < Conligiia : qiiietis.i El Uegula Cujusdam ad Yirgines (Cap. 14]
tlumi.ii h.ibcbaiiuis liabiiacula. > clarius idum Sulju- < In schoia (pia dormitur per loiam iioQiem liiceriKi
cuis in lib. 1 < Tiinc ille (S. M-irlinns) convoc;uis
: ardeai. > Idcin etiuin pruisciibil Hegula Magisii i

frairibus, relert 351 *J""' di;ibolus iiidicassei, so;- c. 2tf.

licilosque esse [ir;»(.epii piv ccUulas sinijuloruni qiiis- Candehe au:em nomine intelligiiur < vel lam-
hic
jKun lioc lasu fuissel allecius. » Iii Kegtila eliaiii pas cum oleo accensa, vel ereus cumi cera et lychno,
(

TariMleiisis iiion;»sterii lego [Cap. 1) < Ccllulain : vel eiiam sepum in quud;im v;i;e a(il;ituni i inqniJ ,

alloiius prjcier abbiiem pia^posilum, nsi daiu

el J!eiii;<rdiis Cassiiieiisis ; cui concinil iS colaus Uc
>igiio, esi iliicitiiiii iiilroire; quia ipsis lantiiin Con- Fr;icliira.
cediiur fiatrum ;etrela cognoscere, el qiialiler ie Poiro licet uiiius dunlaxat candel.e mentioneH»
Liiusquisqiie a^jii oiculla iiispeclione perquirere. » lucere vi.Jiatur S. Benediclus, duse lamen vel piires,
 ,:

*'.! RKGULA COMMENTATA. CAP. XX !I.

iilii non snfncU iwn inii iilii irainlo dorniiiorio, de- A in dormiiono debel accendere limiinaria supradicia.
he:il accendi ,Jd clare [ratrcs in ieciis sinqulis videan- iia qiiod leaipore nociurno iion babeat
s:ccularis
/«, inriuit Heinardus Cassin. Inio Iradil Boherius occasiOiiem doimiioriuni iniroeundi; et sic debeiil
iiiCassiiiensi inonasieiio, ubi centinn monaclii resi- ardere usipie cl.irus dies ibucesc t. Qif.d si de i!.e-
(lere consueveranl, sepieni iainpades tola nocie in gligeulia saerisiai ahqua dicloruin liiminarium de-
«Soiinitorio ardere coiisiievisse ; qwod eliam asseiit lecerint siaiuiis lemimribus iiiacoeiisa, ipse saerisia
JNiculaus de Fiaclura : iitMiuc id dormilorio lan-
iii sit in craslino in relcctono ad paneui el aijuain abs-
liiin.sed et cellu, iil m vocaiil, itecessariarrm mi , que miseiicordia. Qiiod si parvipendens lianc jus-
qii.im fratres venlris purtjandi grati > perguiil; et iii lissimain nosiraui ordinatioueni defecerit in illuiui-
oninibus omnino locis iii quibus Iraires de nocte ii:ilioiie, vel de aliquo luiniuarium
coniii!ii:iiione
fransire iiecesse est, ut lim corporis qiiam auiina} pr.x'dictoruin, c(imed;ii relectuiio per quiiideuan» iii

nfreiidicula viteiitur : id ipiod i;i muliis Ga li;» mo- integrani sexMS leriis in eisdem sepliinanis paue et
iiasieriis obsorvatum vidisse se testatiir Boherius :
aipi lantuin coii;eii iis. Qiod si lertio coniigei-it
1

« N.iiii clauslro, inquii, in ingressu dormilorii,

in defeclus luiiiiiiaiiuiii priedicioiiiiu, ab uliieiu
alii|i!is

ei oiaioni posi conipletiriinn et in prima pulsaiione ,

:imovealur, et per bienniuiii seqiiens inaiieat iidia-
iiocturnarum vigiiiarum certae accinduntur candelfe. > bilis ad omne
exsequeiidum. Quod si de
ol'liciuiii

haiie iii iarisiensi S. Germani monasierio (Jacob. lamulorum neHligemia accidisset, pro (iualibel id

lirol. add. ad ms. Iiist. S. Germ. a Pratis) t aiili-

in v ce debenl auiillere corrodia sua per liebdoniadaui.
quiiiis cruit quinijue lampades in durniilorio, ut Qtiod si bis vel icr acciderii, seveior accedat «>r- i

ouiiiibus Irair biis cellis carontibus servirent, prseler .

leptio, seu duplicetur pamiteniia anle dicta. i Hac-
:ilias qiiaiuor lampades in diversis locis disfiositas lenus Ingulljs, cujns iiiteiiruni siatiituin relene li-
liiriim iiiia erat iii cella magni prioris, allera in cella hiiit, ui inde patcrei oiiniibus quauli inajoies nosiii
siibpnons, leriia iii valeludinario, etquaria iii collo- res vel minimas lacereiit.
ciiiorii», t id qiiod anno 1377 coiifirniavit curia Par- Ardere aiitem candeia debel usque maiie, id esi
lainenii Parisiensis. In Cro^landeiiti eiiam monasie- quiusque de die videri valeat tota donius, iit exp.iin.ii',
rio iiiiiiin in capil ilo, iria in ckiustro, quatuor in Beniardiis Cass. et Nicoiaiis de Fraciiira. tli 1;imi(-ii
doiinitorio eraul luiiii;iaria ex lngulli staluio mox Magisier in Begula statiiit, i nt posiqiiain t^e oiiines
riiando. Ea eiiam fuil ordinis Benediciiiii consue- [lercollocavcriai , 354
^ supradiclis lulelur, si
tiulo, iil piieri , noviiii, aiiiiiue jiiniores inonaclii forle monasicrio senlialur. i Al
indigeiilia (.lei m
iioeln sine accensis liicernis, ei comilibus magisiris Mige aliter sensit Peirus Venerabilis, cum decrevit
1

ineedere non permiliereiiliir, quemadmodum hic (S:a:ut. 41.1): « Ne qu s Iralrum iio-trornm, iii propriis
scribuiit Uildemarus, Beriiardu^ Cassinensis et Bu- s dieui locis siiie luniiue nociiJjus dormi;it. Qiu si

licrins, paieique ex diversis munasteriurura consue- adeo paiiper hicril ut propriani liiCMn;i!n iii doriiii-
tudin.a-iis. lorio suo providere noii possit, iilaiii qu.e iii cciiobia
Porro ex Begiila Oriewtali c. 23, et ex Regula fuerii a;c piai, ct iii doriiiilorio lraii>rer:it. »

M.igisiri cap. 2j, ad hebdomadarios perlinebat ac- ausas i;es alferi Bicliardiis de
llujus iiislitiiioiiis (

cendere candilani. Hebdoinadarios vero inielligo S. Aiigelo. 1'rinto. ul dec;inus quaiido accedi! vi
«

eoquiiia; : umle ct Ud.ilricus ageiis de pueris, ait siirus ulnitii iiiouaclii hoiieiie doniiianl sive j ic<';iiil,
(Li^. III, cap. 8) « Quando in coquina obsequuu
:
ut iiior;s est, a[ierte valeal lioc inspiceie. ::ecuiidii.
iiir, eoruui solent providere, ut oppoitiine
iii;!gstri G "^ iiionaclii liliCie accedanl ad icipiisita vontns tiim
accenil;int liitiiinaria dormilorii, ei necess.iriaruui egeiil. Terlio, iit osiendaiur sub islo lypo liiiniins
et ad noelurno^.» leinpur.di^ ii!a lu.v de (pia logiiur iii ,lo;iiiiiis c.ip. i :

353 •^ccendeiidi hotam assign l Magisler his ver- Erut !ux vera, qux illumiiuU or.inem liumuieinveiiibti'
hi-. (C.tp. 21)) : 1 in ipio alrio pemleat ciceiideUis, qiii lem iiimiindum. >
ituitc

qiiolidio a eeller;iri!) lactiis, ab hebdomadariis ad se- donniant

Vestiti Vostitos orin JiinniiNse nuin.v
\

lam aiito coiupieioiios ineeiulatur, ut videani diversi cii05 conil.ll iion bidum ex Begiila S. Ileiiedicii ,

q omodo se coll-jceat. > Hildemarus vero, habila sed ctiam e\ Begula S. Paehomio ab auL^olo tradiia',
lemporum raiione, *,--taie iiuideni qua majores siiiit ex Kegula Magu^tri c. 2,ex Kegu!;i Cujusdiiiii ad
ilies, post capitulum, id esl post collaiiouis le (to- viigiiies cap. 14, ox iirgula Solilar. c.ip. .^0. b. Be-
neiii; hieme aiilem, «|uaiido iiicipieuie jain nocie iie.iic st.ituliim reiioviiruiii Giegoriiis IX ei
i e.ic- 1

Cunnlelur capitulum, duiii ibidem sedeiit, luceni;i!ii d ctiis Xll in suis coustitutionibus pro luoiiacliis Bo-
Viilt acceiuii. Suiaragdus quotidie aiile coiupleio- iiedictins.
rium, Bernardus Cassinensis qiiaiKio pri»|iter Sidis Sed qu.iiei f..rl;issis :iliqiiis qiiibus iintuli vcslibus
nccasiim d 'rmiiorium iiieipit obscinati. Se juv;U t d.irniireiit? iN iii iiua hac in rc consue»
Itiit Oiiittiuiii

liic in;ulli ;ibl)atis Croylaiulensis de retuiii liaiic in 111 lo; n.iiii lii p :ei'ai;i Bcgiila S. i'.ieiiomti dcc.ri:!-
reni relerre « llieme aecedeiite a
: lesio S. Barlbo- tiir, iit I iiiiiu iri.iir noclilius lobitoises liiieos, \rx-
loiiiu!! ad fesiuni S. Micliaelis staiini posl lermiua- cincli lumbos. iiabeant.|ue siiiguli iiir:loieiii, id est
laiii eanipaiiani colla ionis taiiiiili ecclesiai aci eiidanl caprinam peliom coiifociam alium, suie qiia neqinj
iria lumiiiaria in clauslru, et quatiior iii dormiiorio: coinedaiu, neqtie donni;int. > S. l'aleiiiiis priiiiiini
duo iii doniiiioiio, et alia duo iii necessa-
videlicet m.iiiachu>, posioa episLoiuis, < vo^io laiiiiimiiioiUii
riarum domo. Sed luiiiiiiare in capitulo antequam qua in die usu- est, ea per iioclem eonleiilits e>t » .

campaiia coilationis iiicipial pu!s;iri, debet accendi, ut scribit Koiliinalus episco|)tis iii eius Vil.', n. 9
el coiiiiiiuo aniere usqueipio iiialulinis finiiis dor- Siniililer S. Fiiliieiiiius ni episccpaiii vitam nioiiaeljt
miloriuia asceiiderint niotiachi univetsi. Hieaie vero rolinens, « nec deposito saitein ciirjiulo siiiiinuiii po-
lecedeiUe a lesto l'urilicjtionis B. Mari:e usque ad livii;.... et in qua tuiiica doriiiieb:it, in ipsa saciiii-
fesiuiii S. Gutliliii idem modus illuminations iitii- eabal;etin tempore sncrilicii muiaiida esse poiiiis
versorum InmiiiariiiiM pia;dictoruiii in omnibus ob- corda quam vesliiiieiua diceb;il. > S. Beiiediclns ui-
servetur. A losio v.ro S. Micltaelis usque ad fesliim iiil hoc capilulo delinit; sed ox c;ip. j') s;ilteiii tii-
l'urilicationis accendaiitur oiiinia ista luminarii pra:- iiica el cuculla indulos quiescre debcrc iiiiMi;ichos
dict.i aiiie(pi;im moiiarhi ad reg;:laie o pnlaiionem Benediclinos coHigimus suflicore ciiin ait iiio- :

refeciorium iiigrediaulur el sic maiieaiil acceiisi ; nacho duas lunicasd duas cuculius linbeie pvopler
«iiniii le.iiporc aniii iisque ad orium solis, piseter tioclet et propter luvare ips.as rcs. Qoamvis Turre-
laiii| a.ietn pendenlem in capiiuio, qui debel exsiiii- cieiiiala illiim in lociiiii sic seribaL : « l.iecl iioliis

gui postqu;iiii conveiiius (loriiiiloriiim ascenderit, I

riina Iacii5 ila videaiiir, iiiliilomiiiiis qui;i huc gravc
oiaiut iiis in eeclesia cousuminatis. A festo quppe S. «'>i 01 durimi, aiiitqii;e con>ueludini ordiois, qiKc ut
Giillilaci ns jue ad fostiim S. Bartliolom;ei per lotam ii.lerpres legis habenda Cst, standum in liac pyr e
a'*t iteiii tn ipso soli- oc asa s crisla, seu subsaciiB^i tonsuliiiius. > Verum prxierquaui quoJ isiuii uea
4f)9 S. r. BKM.D1CTI 5110

deceniii S. BenedicCU', nisi qui grave csl, certniii

i
A lies.pt>stvespcras rcKnaiiir, SSSc^Bna fatl:!, doriin-
esl non unam fuisse ordinis coDStKtudinein. S. Hil- liirinm nsceiidii, (ullellum deponil, diunial biis C"!-
<Jeg;irdis hoc caput exponens : « Vesiiti . inqiiit ,
i^is detiaclis iiociurnaies iiiduii , etc. » Onod de
;

lidrmiant, scilicet simplici el sola veslequse pmxima p;irvis ciilifcUis ail paueni, aliaque coniesiiliilia, aui
ad cutem iiominis esl, ne nudi jaceant, qu% lanea aliqiiid iiiiju^nindi secaii(iiim,estintelligeiidiim: nam
fn t, cl non duplici vesie indiili , qiiii Imc pati non < iiingoos i^ladios iioliis babere non licet, inqiiit Uo-
possent cincli cingulis aui Ainibiis; ne vestis qiia
: htrius, iiiio lenfiites iiiier septa moiiasterii suiii eo
induti dormiunt, ab eis dililuat, et ne ila nudi appa- ip-o excoiiimuiiicati, iiisi liceniiam expressam
ha-
reanl.> Quae explicatio videtur laxior. Kx lib. Usuum b.ipriiit sutiruiii ex decretali Clemen-
praelaloruni, >

tjsterc. (Cap.8^1) < sine ciiculla, lunica, caligis jaceie is V Ne in aqro dominico. Porro ad hunc S. Bi*nedicii
iion debeni.» 355Bursfddenses iia deiernuni (Ca- liicum res(ii('il Majisicr cuin dicil (Cap. 11) < Bracile :

rem. dht. !/, c. 25) < Omnia obseivciit qiine cnpiliilum

: fratiem in n cie nli ideo prohibeinus, ne dum se
Kegiil* 122 tradit observaiida, doriiiifnies videlicei regyrat, per somniim exiens per thecani mucro cul-
vestiti, ita tamen ut pro qualitale loci vel tempoiis tel/i cariii ejiis ligaliir. >

hujn-modi possit lemperari vestittis; locis videlicet ei Et ut paraii sint monachi semper.^ Ad opus Dei sci-
leinpor.bus Irigidis pluribus; calidis ven» paucioribus 1 cet. periodus ad superiora veriia relerliir
H;f'c
seu levioribus utendo indumentis. l*ro h;ibitu autein Yestili dormiant, et cinci/ ; est eniin hic verborum
super ori cuculla uiantur regiilari, ciaiisa sine ma- transpositio, quibus rationem reddit qu.ire vestitos
iiicis, nisi fuerinl itint^ranies, quibus coiifedilur sca- doniiire velit monaclios, scilicei ut paraii sint seiii-
putaribus iiii dormitionis leinpore, non minus tamen per ad opus Dei lestinare. Porro licet unicani lianc
omnes qiiiesceiites lunica et caligis vesiianiur siib B rationem iifferai, alio taineii respexisse ceiisent in-
liabitu regiilari. > Cassmenses declarant (Cup. 22) lerpretes. Magister insaddiicil (Cap. 11) i" < lileo, :

« hoc modo veslitos dormire fraires, cum scapuiari iiiquil, veslilos etcincios tlormire diximus fralres,
>cilicei cuin capulio sicut in die siiper tunicellam ui cuin hora operis Dei ailvenerit, et oraiorii iiidex
pr(>ptermunditiam,quod habetquasi formam ciicullae sonaverit, nociu niox coiissirgant... 2" liide ergo ve-
Necunduin Clementinam. > Constiluliimes Moiilis Oli- stiti et cincii debent fratres dormire, quia non licet

veli < Nocturno tempore inspiciat abbas si monaclii

:
fralrem nuda membra sua coniegere, nam exinde
• iim biretulis laneis induli lunicella. scapnlari, cin- immunditi;e libidinum in animam ingerunlur, ciim
liiiloqiie cincli dormiant ; iisque nocturniim scapu- membrorum nudiias tactii conlingiiiir, feminirum
lare conficiendum curet : seciis dormieiitem primum illico cordi desideria titillantur, uiide per somniiin
jiqua ei pane jejunare pr.i.'cipiat; secundo arcliori coinquinantur membra sorditate. 5'' Et inaximo ideo
poena emendare procuiet. > Paulo laxiores sunt vesiili et cincti debent fratres dormire, iie*qii;ereiit(:8
«lonsiituiiones Coeleslinorum ,
qu:i' soluni volunt iii obscuro res suas, vel cingula, ab ingredientibus
{Cap. 10, § 13) ut < monachi ipsi iiudi noii dorm aiit, oratoriiim solliciiis, vel paralis fratribus, cuin adiiuc
^ed vestiti ei cinguloaccincii, et sine ciilt';llo juxta il lectos suos per negligeniiara in obscuni subver-
i

Ueguix disposiiionem et propter evitandam iiii-

;
ieiido et dissipando revulvuni, aliquoi oraiiones
munditlam, et in aestate calorem, lanea saliem iiiit'- perdaiit, aut psalmos. >

rula, et parvo scapulari sint induti » et Fiilien-iiiin

;
Et facio signo absque mora surgenles, ] Siciiti prae-
{Cap. 22), ut < nenio siiie cuculla et capuiio doi- Kegula S. Pachoiuii {Arl. 75) < Audito signo
scribii :

miat (cuin ex iis conslet vesiitus monaclii) iiec dis- r excitaniis, aut voce psallenlis, omnes surgant, cur-
cinclus. > Non praetereundi sunt C.anliusiani {Part. reiites ad orationem. >
11, c. 23, n. 3i), qiii < vesiili cilicio, ttinicella, cili- Festinent tnvicem se prievenire ad opus Dei, cum
gis. cingulo, ei parva cuciilla, » hoc e t miniino sca- gravitale lamen et modestia.] Quse < nolabilem gres-
pul.iri dormiuiit ex Nova Collectione .statiiiorum. De suin et incessus lcviiatem reirenet, > inqiiit Bcrnar-
pedum indumeniis aiidienilus est Hiltiemanis {In dus Cassiiiensis.
cap. 55) < Sciendum est quia, si necessitas est caln-
:
Adolesceniiores fra:res juxta se non habeant leelos,
ris, potest ille monachussine pedulibus jacere ita ;
sed permixti cum senioribus.] A quibus gravitalem el
lamen utad nociurnas staiim ut surgit debeal illos iione?t:i(ein addiscaiit. Sinlile ali(|uid decernit S.
tftduere, el sic cum illis ire debet in ecclesiam Basilius (Serm. de Abdic. rerum) < Ouaiidocuiiqne :

Si potest fieri anle debet sine femdralibus j icere, Ciipiendi somni causa cubandum, cave ne vestiiiienia
«piam sine pedulibus. > Hic venit in mentem qnod de inter se iimtno sibi vestra propinquent, poliusqiie
S. Hiigoiie episcopo Gratianopolitano scnhit Giii,'(> inedius inier vos aliquis senex ^eniper atJhibealur. i
in ejus Vila, n. 51 {lioll. 1 April.) < Dakbat non- : El recie qiiidem nam, ut ait GeranJus Belga moiia-
:

iiullos in religioso habilu ad sanctit;ilis injuriaiii chiis piissimiis: < Sicut carbonis ad caibunes, ssc
libiis dorinire nudalis. > iiiceiidii iiiotus inier juveiies ; proiu misceri oporiet
Eiciticti cingulis aut fnnibus.] Qnitl sit ciiigiiium, (sed frigidos) senes, non qiii siint ipsi sit ut oleum
«juid lunis, explicat his verbis Hildemariis : < Fuiiis ad IUos autem ceiiseo leinperaie frigidos quos
igiies.
esl qui de canaba fit vel lino in rotiinlmii ; ciii.i/iuliis coiistat vere exsangues esse, vere niorlilicaios. »
corrgia est de lana vel lino, sed non in ro-
.iiiieiii Surgentes vero ad opus Dei, inviccm se moderate
tuiidum sii iit lunis, sed iii laluin siciit tricia. > Et D cohortenlur propter sownolentorum cicusaiioHes.] 357
icveraS. Slephanu.s abhasObaziiieiisis laneo uieba- Nulluin tameii verbum ore proterentes, quia noo
tiir ciiigulo ex ejus Vitse I. ii n. 54 {Tom. IV Miic.
, prohibelur cap. 42 : < Se;l aiit sonitu oris, aut pedis
Baluz.). III terra, aiit taclii lecii abque eo quod dormiens
Et cuUellos ad latus smun non hubcanl dum dor- laii|;atur, » i^iquii lurrecremala. Apposite aiiiem ad
uiiunt, ne forte per somnuni vulnercniur donnientes.] hunc locuiu liegula Abbatis Isai* (Cap. 57) < Si :

Ergo cultelios seu gladiolos ad lalus olim deierre- pigritetur corpus tuum dum ad or.itionem surgendiim
li;inl monachi per dieni, quos ad seiain aritequam est, diciio ilii Visne requiem capere modico hoc
:

leclo decumberent, deponebaiii, et maiie surgentcs lempore, deiiule abire ad longum suppliciiim ? nonne
lesumeliant, ut videre est in antiquis CluniacLnsis pnestat ul panim hic labores, tuin requiesc;is illic
iiioiiasterii Consnetudinibus {Lib. ii, cap. 10): < Ad cum sanctis in a terniim ? tuiic euim recedit a te
sonitum qui diluculo fieii solei in dormilorio ad pigriiia, et adveniet libi divinum auxilium. » Porro
excitaiidos fratres, lacit (noviiius) id ipsuiii qiiod ad quam ben gne exciianles nos ad vigilias excipere
signum iiucturiiorum quanlocius surgit
: cuitelii debi^amus, docct S. Uasilius iii Ilegiil. Brcv. inlcrmg.
fcui seciim i>ortaiidicavci oblivisii. > Ei poslea tihto- : 43 ci 44.
 ,

REGIILA COMMENTATA. CM\ XXIIf. 5"^

80!

GAPUT XXIIL
De excominunicatione culparum.
Si quis fr;»ter conlmnax, aut iiiobedieiis, ant A si;cundo secrele « a senioribus *• suis. Si non
siipeibus, aut inuniiurans, vel in aliquo « coiilrariiis eiiiciidaveril, objurgetur publice corani omnibus.
'•xsis'ens *>
s;inctse Regul*, el praecepiis senioruiii Si vero neqiie sic correxeri?, si inleHij;it qualis pcena

>!!oruni, conteraptor reperius hieril, hic secuiiduni sit, excommunicatioiii subjaccat. Si aiilem improbu*
>onuiii nostii |iryecepiuni admoae.ilur seiiiel , el est, vindiciae corporali subdatur.

» Hilri in aiujtia causu. ''

AL, secreto.
^ Uxon., conlrano conxhlcn^. ^ Al., rt majoribus.

COMMENTARiUS
S> qiiis (rater contumax. aul inohediens , elc.] Sex (IITIiess. im). Sed S. Columbanus (Popnilentiai:) so-
niil (|uiiique causas casnsve pro diversa lcclioiium liim deccmit, ut «si quis fraierinobeJieiisfueritjduos
inierpnnctioneassignal, in quihus excominuiiicalinnis dics unuin paxiinatium ei aq.iain » tanluin ^iccipiat.
pQBiia iiiuri debeat. Prima est, si quis fraier contuuiax Tertia, aut superbus, qnocunqiie superbi;c trenere.
Bi|. Quid vero sii contumax ita cxponunt anciores.
Quarta, aut murmurans, boc est, qui t non t:inlimi
Ilildeimirus: < Ule, inquit, est coniumaxquiconlemnit
jgsuperbiet pnelr^icio animo laciie i.iolicdieiis est,
taiere in |irima fronie quod imperatur veibi gralia :

sed per apertuin miirniur virus suum iii ali difT;iii- i-;
ciini dicitur Fac hoc, ei iile contumaK dicii,
iiii,
dil, el enruin animos nd contradii t.oiiein exciiat, >
Non lacio. » Bernardus Cassineiisis et Boheiius:
iiifii llacriemis.Sed Bernardus Ciissinensis et B .Iie-
i Coiiiumacia diciliir ilia qua quis citatus ut veniat,
riiis S. lieneiiicuim hic iiitell gunt de levi ei ijuasi
iion comparei aut si comparuerit, in judici» non
;

bic ;iutein aliter assumiiur contumacia

con-ueto miirmurio, noii de illo qiiod abos ;id c:»i:;-
procedit :

niotionis peccituin Irabii. De iiinrmiirio quod S.

i'iiando videiicet correpius de aliqiia speoie mali,
Benedictus excomimi.iicauone ferii, et po>t euni
sujieibe respondet, et resislit in lacie corrigenti. >
Regula .Magistri c. 1"2, cl Ojjusilam ad virj;in, c. 18,
Nicolaus de Fraclura : t Sciendum 35S ^^' quoil
dixiinus ad cap. 4 et 3, iibi varias qoibiis a; ud \e-
mulliiilex est contiiiii;icia, ei. nnihipliciter quisdicitur
lcres inonacbos plectcretur poenas retulimus.
tontumax, cuiu non reslituit. Itcin
jiissus resiituere
s! citaius uno peremptorio pro
leniis edictis, vel 359 ^^^^ '" aiiquo contrarius e.xistens S. Rc^gular,

iimnibus, ad judicium non vent; vcl si veiiit, ilii- et praceptis seniorum suorum , cunlcniptor rei erius
ceniiatus discessii. Itcin s; jussus respondere, noii fuerit.] Oiiinluni hic sextunique casum repon.l B r-
respondit; ve! quia respondii, si obscure respondii; nardiis Cassinensis , in quibus excommiinicaiiniiis
qii d iJeii est ac si noii res( onderei. Item si veiiit medela adhibend i est : sciiicei quMiinm : Si in aliqiio
ad judicium, el non conipare', seu latitat |)0st co- contrarius exisiat qiiis S. liegiiloe ; sextum : .M
lumnas, habelur ac si iioii venisset. IIic vero aliter pr«ceptis seniorum suoruin contempt r reperlus
accipitur coiituuiacia, videlirei cum qnis secreie cor- liierit, sub hac mterpunclione Kegiil c texium scri-
repius resistcre nilitur corrigeoli, » Rcbardns de Q beiis Vel in aliquo cuntrarius existens S. hcrjitlie, et
:

S. Aiigelo < Tribus modis aliquis dici'.ur conliimax :

:
prceceptis soiiorum suorum contcmplor reperius luerit.
}° .»1 vocaius noo veiiii;2° si venitei iion velit ohe- Cui favent nonniilli codices mss. ct aiitiqua ver>i(»
dire ; 5° si recedii illicenli iius. > lla illi secunduin Gallica, quaj liunc iocum ifa reddit , ou quil sotl
jura. Dcniqiie Reneuictus Haefieiius (Lib. viii, iracl. conlraire en aucune clios' a la sainte rieule . et qu.l
4, dis(/. 3)
; < Diciiim aiilem voiunl c Ktumacem sive soit trouve despisant les commendeniens de ses enciens.

a cuntemnendo, sive, ut aliis placet, a iiiinore, hoc Sed si valeret (alis inierpunclio, non prceceptis, sed
esi superbia. Jurisconsultis contumax dicilur, qiii prceceplorum seniorum suoruin contenipior legeodnni
iribus proposiiis edictis, vel uno pro iribus, qncd esset. Similiier Turrecremaia (jiiiiiiuin casum, si qiiis

viilgo percmiiiorium appellaur, judicisque liueris contrarius existal Reg.ila' et pnece tis ; sexloni io
evocalus, proeseniiam sui lacere coot.ninit. .\puil coniemplu sciiiorum conslituit, com liac inierpu -
iiioiiarhos aiiiein ({ui non laniumnon comp.irci, sed ciioiie Re:;ul:Tp textuin scribens Ve' cuutrarius exi- :

qiii noii parel. > sens S. liegulce et pra^cept^s , senioruin suorum con-
Secundi, aul inobediens. Qiieiii a coniiiniacedistin- temptor reierlus (uerit; cui concinit veisio Gall.ca
fjuit liiideiiiarws, in eo qiioii otnnis coiiiiiiiiax c,>t Guidonis Juven;ilis. Sed non ila recie. .Melios qui
iuobedieus, sed non e converso oinnis inobcdiens cum Menardo et llaelteno iia legunt : Yei in aliquo
«>sl coiilumax : nam eisi jus.^iiiiiem aiii pr;ccei)ioiii conrarius exisiens S. iicguia' et privceptis senioruiiL .

non impieai, non tamen superbe lesiiuiideL aiii ro- suorum, contempior tepertus fueit. Qnibus in verbis
sislit in facie. Haec vero inobedieiiti;) qua de liic nnaiii el qnintain exciiinmiinicationis causani coiisli-
agit S. Benedictiis, Beroardus
« ill:t est, iiu|iiiiiiit tiiuiit. Atqiirt iia S. Coluiiib;iniis in Po&niieuiiali :

Cassinensis, Nicolaus de Fractura, et nolienus, qua ^ « Qui vero suuin pr*posiluin aiii Regi.lam blasplie-
quis non vult facere satisfaciioiiem sibi secreie injiiii- maverit, foras repellcndus esl, nisi ip.-e dicat : Ptsnilel
ttnm. > Non vero ili^, addit Boheriiis, qoie couira- me (juod dixi. Si aiilcni non se humiliaverit , (|iia-

diclione oppoiiiiiir oliediuniiyc prolessioiiis, quia }ier (Iragiiita dielms pa:iiileat, qiiia siiperbi;»; inoilio (!e;i-
illam lolaliter recedilur a Deo. » liiubedienteni Cig i
iieiir. j lA iieriiiii t Si qiiis conlradic.t ni;indatum,
:

bis secrelo adnioniliim el teriio publice o!ijurg;iloiii aiitRegulaiii fi;'.iii,'il, diios dies uiiiim pasiin liuiii. »
5. Benedictiis excoiiinKiiiicari prsccipit. Econtra S. Uegiila vero S. Pachomii iia babt \Art. Ul) c Qiu :

rachomiiis {Arl. 81»): Si [lerlecia! a-i.Uis sil, decics cnntemnuni pi;i'cepi;i m

joriiin,elie^uulas mDiiasieiii,
jidmoneri ul a \itiis desisiat ; post h.i;c auiii'e no- qu;e Dei pr:ccipto coiisiilut.i; suiil, et parvi[.endiinl
leiiiem mona.-leiii legibiis ii)cre|'ari ; S. Basil iis honioriini consilia, corripienlur juxt;i crdinem consli-
(lieg. fhs., c. i7) : inobediciiti;e raiioncm noieii ciii lutiim donec (diriganlur. » Idan Icgitur in Kcguia
leddere e fralrum conlulicrnio ejici. Siinile aliiiind One-itali cap. 11).

babeiur apud Cassianum (Lib. iv, c. 0). Ll cerlc .S'i Hic ^/cundum Domini nostri pra:ccftum ndmonea-
tfuit tion obedit verbo noslro per epistolam, iuqiiii tur semel el fecundo sccrele a sr.uioribus suis.] Si laineij
Apostolus, tiune nc cominiiceammi cum illo
no'.ate, et liOtie^to ct inteiligibili aainio sii; nam duros cordd ia
 , ,

;o3 S. P. PENEDICTI m
jpso initio pe^^^c.nei ddriiis cr>prcere op- riel , \\l ex A l':d)et noslra monilio, vel luus spirilus cni cuvn ,

Ilejfulie cap. 2 hic observ.ii HiI(Jpniaii<;, carne per propriam voluntatem repugnas, Deo anie
Si non emendaverit, objurgelur publice coram om- iribiinal tremendi jiidicii diceiis Domine, nolnit in- :

nibus.] A
prajialo srilicet, qiii soliis hahet poteslatem lelligere 361 agerei ; iniquitatem inedilalus
'^ Itftne
piiblice delinqiieiiies corripiendi ; aut eii.tm a se- esi. astilii oiiini viae nini bonx*, inaliiiam aiitein noii
iiioribns cum ejus poteslaie. Regula Cnjiisd un ad audivil, Sfd niagis gloriotus esl in ea, polens fuii iii
virgines praescribil {Cnp. 18), ut « secrelo a seniori- iiiiquiiate. Cum h;ec acciisaliis fiieris in judicio, post
lins semel vel bis corripiaiiir. Si nnn ememJaverit nosiram simuletip^ius tremendi judicisaudias vocem
liinc simiilab omni congreuatione objurgetur. > dicentis libi : Tu es qui oilisii di:«ciplinam, et projecisti
Si inletligit qualis poena sit.] Sive, ul loquitnr sermones meos posi te. Si videbas fnrem, simnl curre-
Regula Cujusdam ad virgines Si ejnt antea intet-
:
hascum eo, etcumadnllerisporlionem tuam poneb:is.
lecius viguit , excommunicalioni subjaceai. Igilur S. Os tiium abundavit nialiiia, etlin<>uatua conciniiavit
Benedicius post irinam admonilionein incorrigibilem dolnm. Sedens adversiis fratrem liiiim detrahebas, el
excominunicationi sujijicit. Eamdem disciplinam in- poiiebas scandalum. Tnta die injnsiiliam logilavit
stituitS. Basilins in
360
Kegulis brev. inlerrog. 5, lin:juatua: siciit novacula acut:i fecisli doluni; di-
in Conslitui. Monasi. c. 50; Regula Orienlalis cap'. 52, lexisti malitiani siiper benignilaiem ; iniquitatem
Regula Magistrt c. 12, et Regula Cujusdam ad vir- niagis quam loitui aeqiiilaeni. Dilexisli omnia verba
gines c p. 18. praecipilalionis in lini^ua dolnsa. Haec fccisii et tacui :

Qiiid vero excommunicationis nomine bic intelli- bxisiimasli iniquitaiein quia erain tibi siinilis; ar-
gat S. Beiiedictus , ita exponnni commentatores. o guam te et slaiuain il am conira faciein tuam , iit
,

Hildemarus : « Cum
d cit excoinmunicalioni, snbriu- destruat te Deiis in fiiK-in evellei le, et eini^rabil
:

dienJuni est simplici lantum; id est illi excommuni- le de labernaculo loo, el radirein tiiam de lerra vi-
c 'lioni snbjaceai qu h a mensa separat monachum. > veniium. Tunceiiara el oiniies justi de sua gloria iti
Siniiliier Bemardus Cassinensis < Haecexcommuni-
:
judicio videbunt te, cuni ab eis fueris sei|uesiralus ad
caiionon dii itur major, neque separaiio a sacrameniis, snislram inier liaedos, et super le ridebuut ipsi di-
sed separaiio a mensae articipaiione, dequa dicelur
|
teiites Ecce hoiin» qui non posuil Deum adj lorein
:

in SHqueidi capitiilo; qiiia istaeculpae non cnmpnian- sibi, scd praevaluit in vanilaie sua, ei n<>n fiul tiinor
lurinier graviores. Et Boheriiis • Noia qiiod ista
:
Dei anle oculos ejus; quoniain dolose egit in cini-
excommunicTlio nnn est analhema, quae a solo fertur speciu ejus, et dixit ul insipiens in corde suo : Non
episcopc» cmn certa solemnitaie; nec major excom- reqnirel Deus. avertil facieni suam ne videat nsqiie
iiMinicaiio, qiia? separal a cnrpore Chrisii el Ecclesia, in rineni. Et igiioravit quia inimici qui nieiitinniur
id est ronniuiiionendelium; quia illa n<>n debel (ieri Domino, erit tempus eoruin in poenain aeteriiani.
pro minoribiis cnlpis, de quibus hic; neceliam minor Quid ad haec dicturus es Deo? quas afferre ei hales
«xcoiiiinuiiicaiio, <|U3e separal a sacramenlis Eccle- niiser exciisaiioiies in pcccalis? cuiu lua le priiiio
6 3b; sed est isla excommiinicatio separaiio a mensa iinpugnaverint maia, et gehenna exsp^ctaveril ut
fratriim, et ch.iii ecclesiie comniuni partidpalione, iiicendat. Post hanc increpantis vocem ante congre-
dequa loquiiur sequenli capile. > Econtra Menardus: gationem abbatis, slaiiin exigi jubealur ab oratuno
< Hac est propria excominunicalio, quam majorem elcommnni mensa; el extianens depntetur et ciim :

vocant theologi; iiam ex parte excommunicaii prae- inimicus Dei designaiur, non dcbei ex il!a hora jaiu
cedit contuniacia, et conteinplus, el gravitas culpae; C Iratribus esse amicus. >
ex p;jrleexcommuiiicantis trina admonilio. > Cui Sinauiein improbiis est.] ImprobHS Bernardo Cas-
conseniit Joannes Craesbeeck. Velus ver.^io Gallica siiiciisi e^t t pritlervus, aul in maliiia pt-rseverans; t
ita rcldit lexluin Soil excomntumd , ce-d-a-dire mis
:
Uolierio « iniprobus diciiur faciens
, coiilra legem
hort de la conmunauie des autres. Sed niea quidein vel importuniis, vel m malo perseveran!.; » Joanni
•enieniia S. Benfdictus hoc capite loqiiiiur de ex- Ciaesbeeck, quem nec opprobria, nec aniinae peri-
comiiiuiiicntione in genere, de eadem in specie di- ciila niovenl. Joannes de Precis abbas S. Ge niaiii
clurus duobus capiiibus consequentibus. Aii vero pro Parislensis hunc locum Gallice ita reddit S^it ne :

graviorbiis culpis excommunicaiione, quae proprie rentend, et est rebelle. Versio ms. S. Ptlri Conchen-
i't ecclesi:islica Cfnsura, fraires suos inuri voluerit, sis S'il est obstine. Versio Guidonis Juvenalis
:
S^il :

disculiendiiiii eril ad caput 23. Inleriin anrKinam est deshonle ne tenant conie de cela. Recenliores i"i/ :

cxcoiiiiniinicandi formulaui ex Regula Magisiri ac- cst endurci.

cipe {Cap. 13) t Cuin siiggesiuin fuerit abbaii
: Vindiciw corporati subdalur.] c Quod duobus mo-
ineritum inobedienlis jain noii dicendiis Irater, sed
,
dis inlelligilur aut certe fla-
: id est jejiiinis iiiiniis,
lia;reticus Iegi>; jain non dicendus hlius Dei , sed gellis, > Bern:irdusCas^ineiisis
iii(|uiuiit iiildeiiiarus,
operarius daemonis, qui dis-ipando sanclorum facta, et Boherius. Jejunii auiein noniiue omnis corporalis
velul quaedam scabies et irocreala in grege. Convo- casiigaiio capienda est ex S. Hildegarde , que hunc
cet eum abbas pra^seniibus suis pr;eposiiis , vel locum ila exponii : < Vindiclae corporali subdatur, id
setera coiigregntionecircunistanle; et inlerrogaii ab est vcrberibus, aut aliis corporalibus casiigalionibus
abbile pra;po3iti ejus quiJ peccaverit, vel quoiies |x casiigetur. > Et meriio quidem; nain, ntait Joaimes
inoniiusde ipso vilio non emendavcrit, respoudeant Craesbeeck:€ Improbi qu siiec opprobria, necanim»
quid eum accusant. Quo audito vitio, talein abbalis pericula movent, uon excoinmunicaiione, sed verbe-
contra se audiai vocem : raisera aninia , quod es rum acerbitatead instar irrallonabilinm pecorum, quae
responsuin diiiura Deo , quem per incbedieniiam nullo rationis judicio ducunlur, sed ilagello iinpellun-
qnoiidie irritas, cura accesseris adorare eum? quare lur, cogendi sunt; ul qui nalm^ ^ua exciecati 362
sub doniinio Dei servis polius inammonae? qiiid inen- et obdurali nullis rationibus cediint, illos corporum
liris Oeo, alter Judas? llle Judas iniijuilalis preiio afflictio et cruciatuscomiuoveat el ad menlein revo-
justiiiHm vendidit , tu Chrisliannm nomen laceras cet. > Consonai Regula Magisiri < Exconiinunicati :

iiialefaclis. lileJudas perpacem faUani Dooiinoscan- vero Iralres, si ita superbi exsiiierini, ui in superbia
dalum generavil, tu sub nomine simcli servilii Deo cordis perseverantes, in lerl a die hoia iiona saiisfa-
iiiagis rebellis existis. llle Judas f.ilsus iradidit Ma- cere abbati noluerint, custoditi nsque ad neceiii cai-
gislrum discipulus, lu sub nomine sancio magis dia- daiiiiir virgis; et si placueril abbaii, de inonasteno
buluu) faclis sequeris Ciirisiianus. Astare enini expellantur, etc. *

s~<f.®l»
 , ;

5o: REGILA COM.MENrATA. CAP. XXIV. n!><)

CAPUT XXIV.
Qualis debeat csse modus excommunicationis.

Secundum moduin ciilpae excoininiiiiiciiionis vel A tiphoiiam non iniponat neqne lecl onem «, reijtet,
di^ciplinae mensura debet extendi : (|iii rulparum nsiue ad SJlisfMrlioncm. Rereclioneni aiilem eibi "^,

modiis in abbatis peiideal judicio ". Si quis taiiien post fratriim lefeciionein e
soiiis accipiat ^. L'l si,

fraler in levioribus culpis invenitnr, a ineiis* parli- verbi gralia, fiaires reliciunl s sexia h<;ra, ille frat r
cipatione privetur. Privali ^ autem a mensa; coiisor- nona ; si fraires iioiia , iUe vespera '', usque dum sa-
lio, ista erit ralio ; ut iu oralorio psaliniiin, aul an- lisfacUone congrua veiiiam coiisequaiur.

"Conc. Comp. pendet judicio. Sabiii. Conth., pen-

,
^ llild. deesi post fratnim ref ctionem.
deal aibiirio. ' Hiid. Coiic, soliis percipiat. Kdin ;i(ldnnt mcn-
^ Narii., privato; ai., privatis ; al., privotus. sura vel hora quu pra'viderit a>bas ei conipeiere; qiiye
Narb., imponat neque re..ponsorxum dical,neque
•^ verba desiileraiiinr in oimsibus mss.
lectionem. 8 Coiicl. deest nfiiiunt.
<l
Al., sibi. **
Uxoi)., vespertinu.

coM3ijentar:us.
Secundum modnm culpce excommnnicaiiotiis vel B dehiscil, dissoiviiur; si radlx parum scinditur, inn»
dtsciplincemensura debet extendi.] De excommunira- lilisesi; (luaie hoc paruni non est arum, ^ed prope i

lione quasi in genere dixit superiori capite S. P. Be- lotiim esl. Cum igiliir parnin feliqnerinius vel lor-
nedicius, de eadem velut in specie isio et se luenli piierimiis ,
ne spernainns illud paruui , (pitiniani id
In (juibus agit de levioribus el graviorilius culpis; (]lod neglecliim esf inagnuMi fit : vestiinenliim Iraiijji
neqiie enim unam eamdemque omniuin cnlparnm incipieiis et iieglertiim, tandem scinditiir; et leclum
poeiiam vult esse, iiti contendebant olim Sloici , qui cuin pauc;e rei-ul.i^ ceciderunt , negleciiiin integram
cuin (imnia hoiiiinuin peccala esse aequalia asser rent, domum pessinndat liaec igilur ton.MderantiS iiun- :

aqtiaii eiiam viiuiicla ccnsebani esse persiriiigeiiila ; qiiam parva sjiernainus, ne iii iiiagna dilaliainur. > Ul
(|uoriim erroreni a Joviniano lia;retico postea sus< iia- aiitem S. Benedicti ineniem plenius aiting:imus, iii-
iiim coiifdderunt S. Hieronyraus 1. iiadv^ersus Jovi- (|UTeiiduni esi (iu;en;)m leves eiili aj censeri debeam
n anum , ei S. Aiigustinus episl. Ifi7; quornm eliam iiam graviores seqne.iii capitiilo invesligiibimu-., Ita-
docirinain secutus S. Benedictus 363
^'^ - Secunduni qiie c ieviorisculpK reus est, inqnit S. Isidorus ^.ap.
modum culpce, id esi juxta quanlilalem aut qualila- i'o}, qni oliosiis esse dilexerii, qui ad oflicium, vd
ad
tem culpoe; a quibus pwnae modum repetenduui esse co laiioiiem, vel ad iiieiisani tardius venerit; qiii iu
docent H Idemarus, Bernardus Cassinensis, Nicolans clioro lioris ri^erit fabiilisve vacaverii ; qui relicio
de Fraclura, Uicliardus de S. Angelo, et Boheriiis. ollicio vel opcre, extra nece.ssiiaiis 'aiisam iVi- 364
Excommunicationis vel discipUnoe debet exlendi men- ras disce serit, qui lorpoiem ant somnnm amavcrit,
tura.ld est quaniitas vel qualitas poen^; ut taiidiu qui S3e|.ius jinaveiil, (jui multiioiiuus luerit, iiui mi-
inaneat excommunic^atJis , quandiu deliquit, idqne interium cnjiislibet operis injunt tiim sibi sine be-
inaj'>ri vel minori excommunicatione pn» delicii gra- '-' uedii tione su.scepenl, ac peracio opere benedii lionem
viiaie. El bene S. Paier ait excommunicutionis vel ininiine poslul.iveril, (|ui itijunclum opiis iiegli[;e.iler
diiciplince , (juas iicet idem esse asserat Richardus, ei. tardins e.vplevenl, qni casu vas alu|iiod*ir. ^-e.il,
ah excommunicaltone tameu disciplinam dis:ingiiuiit qiii damnum rei parv:e intnltril, qni coiliie ne^ligcn-

Hildemarus, Bernardus Cass. et Bolierius nain dis- ter usus fuerii, qni alicnbi ad inonienliim SrCes-erii,
:

ciplin;je iioinine virgani iiilelligit Hildemarus; jeju- qni occulte liitcras ab aiiquo vel qnodliiiel inumis
niuin e*. virgam sJinul Bernardus ei Bolierins. acceperii, vel epistolam snscipiens occuliaveiit, qui
Qhi culparum ntodus in abbatis pendc.ii judicio. ] sine ai;i).!iis consensu rescnp^eiit, vel (jiieinlil.et
{\»j£ verba nofi sic capienda siint, quasi ex abliatis paremum vel sieciiiaiium sine jns-u seiiimi- aul vi-
penderct jndicio, ul culpa levis sit gravis, aui gravis derii, ant cum to loculus sil; (|ui seiiiori iiioliclicns
ievis;iaies suni eiiim eo ipso quo cnmmi^sa' sunl lueiii, qui contuniaciler seniori responderii, (|ni eri-a
indepeiidenier ab ejus judicio : sed quod ejus sii senioruin lirguam non repress rii , qui lasciviis ia
priideniise el judicii discernere et sestimare an talis liiigiia liieril, (jui inhone^ie ince^serit, qui jociverit,

ciilpa. lali aui tali circumsianlia alfecta, gravis sil (im salis liserit, qui cum exconimunicaio liculus
aiii levis. Ilem non sic capienda quasi ex alihatis loerit , oraveril aul comcderil tiiii illusoiiein no- , ;

penderet voluiilaie pro suo libiio culpis pienas in- ctuuiam Paiii non patefeceril. aee igilur el simdia i

jiingere; sed quod ejus sit agnoscere et dijudicare IriiJii.iiKi excoiiiiiiuiiicatione emendaiKla suut. > liis
«pialis sit cuipi, gravis an levis; qua semel cognila, .fere simi4ia sunt ea quae referl Cassianus I. iv, cap.
indiciam a S. Benediclo inferat p(£nam, non aliam. 16.
Alque ila S. P. Benediclnm explicare videtur Hil- J) Hildemarirs vero el Cernardus Cassin. inler le-
demarus. Porro liuc relerri posset qiiod slaiuileliam viores cuipasisui-iliialia peccaia recensent iniep ;

S. Basiliiis {St-rm. 1 de In&lu. mon.) t lllius qni in graviores carnali;i. Spirilualia aulem peccat^i vocaoi
:

ah([iio (lelicto depreheiisus finril poena sit S( cniidnm ea (|iia; superiori cafnte retulii S. Benc licms , (ou-
moduiii peccati sciliccl nt vel iimii permilianir
: uiii lumaciam , inubed'entiain , siipcrbiam , mmmu'
<

aliis inieressead psalmudiain, vel non siiscipiatur ad rium , etc. ; carnalia, fornicalioneiu, adulierium , ei
cominunioiiem oratioiiis, vel repcllatiir a partcipa- his similia.
tione ineiisa:;qua iii re qui eiit coinmunis discipliiise Boherio leviores culpse siint peccaia venialia Tiir- ;

iiioder.itor poenam etiam comnielietnr. > recremataj, « iransgressiones regulye aui constiin-
Si quis lamen fraler in levioribus cutpis invejiitur, a tionumqiioad ea quae iionsimt de esscniia religioiii>,
menstc participalione privctitr.] S. Beneilicius ne le- nec ad actus perlineant virlutum, sed qua; ad c;ere-
vissimas culpas inultas reliquit ne lorie negleclx , inonias perlineanl, nt est fraciiosileniii, lardeveiii'e
tandem graves evaderent; noverat enim quod ait S. in cliorum et refecioriiim, ei similia ; aut sum de
Chrysostuniiis {S^rm. 8 inl Vor.) « Parum dehciens, : niimeroeorum qiuede suo genere suni levia peccaia,
miilinm iii irogie^su ticliciet; eteiiim si corpus gla- sicul esl verlium oiiusum , vaniloquinm , ri^us im-
diO viiliius accipii, c< rniui|iiiur; Lcditicium si panmi modcralus, cl similia. > Ccric de fc. Ucucditlo Auia-
 . :

507 S. P. BLNEDICTl '•'08

iHMi>i al>lta!efeferunt (Ardo

in ejns Viia, n. 32, scec. A municaiione solvalur ; qnomodo aulem solveretnr
IV, part. i), erat ejus sollicitudo, \\l si
qiioJ < liinta dicemiis poslea ad cap. 44.
vel niodicii grana leguniinum, vel exigusR porri coiikk, Hefectionem aulem cibi post fratrum refectionem so-
( iiuliumque folia ab eo ne.iilecia invfiiirenlur. mox lus accipial.] Id esl, sine servitore sibi minislranie,
digna excomniunicalionis animadvertebalur senlenlia sine consorlio Iralris secum comederilis , in aliquo
cujus probaretur esse delictuin. > Qualis autem essel diversorio a coiiimimi fralrum releclorio separaio ,
illa excommunicationis senlentia pro levioribns, ex- vel in communi releciorio post frairuin refeciioiiem,
plical S. Pater, scilicel a mensce parlicipatione prive- mi exponit Bernardus Cassinensis. E\ aniiquis e liam
liir, non autem ab oraiorio ; nam diim fralres in re- (lefinilionibtis Csierc. {Dist. 1 , c. o) t Extra re- :

feciorio comedunt, ipse sit in ecclesia, ex staiuiis Lan- fecioriuin i.bi abbuli visuui luerit secuiidnm resulam
irancicap. 17. Ejusdem poense nieminerunlS.B>iiius comedant. ISec posi refeciionem serviioruiii ciim alii*
in scrm. i de Inslitulione monach. ; S. CiKsarius in eani ad biberes. » Et tanieii Hildemarus asserii quod
Hegiil. ad viri^. c. 11; RegulaCujusdamad virg., c. 19; S. Benedictiis non Udlil illi locum in ordine, quod non
et Hegula .^la^isiri, cap. 15. (!e reiectorio intelligendum puio, scd de clioro, ia

Privali aulem a mensa' cunxorlio isl'i erit raiio.] Id quo landiu debet in loco suo stare, iiKjiiit Hildemarus,
esl ralionabiUter islo modn procedelur, iiiqiiil Beriiiir- iisque dum fraires genuflectuiit ad supplicaiion iii
tlus Cassinensis, sive, ui ait Hildemarus, Hationabiln li!aiii;E: quo tempore in depuiatum ab abbaie locum
causa est. pergens, ibidem prosimlus j icet dum compleiur opus
Ut in oratorio psalmum aut anliphonam non im- ,
Dei, ul dii emus iitfra ad cap. 44, qiiamvis Lanfranci
ponat.]Sed neque aliquid simile,ui suntresponsoria, ^ Staiuta decernaot (C<ip. 17), ut « in monaslerio, el
liyinni eic., quia idem judicium esl in ipsis inlil ** ,
iii capilulo , in loco ubi solet esse , sit aut nitimus
,

iioher us. omiiium, aul intcr uiruinque secundum quod culpa

365 ^eque lectionem Neque missam ce-
recitel.] f lerii, et abbas praeceporii.
lebret, si presbyter; neijiie ad eam offerat,
si solum Ediii fere omnes aiidunl : Mensura, vel liora qua
inoiiachus sit, ut post Hiidemarum doceiil IJernardus prwviderit nbbas ei 366
compelere. Qiiia si improbuB
CasNin., Nicolaiis de Fraclura ei Bolierius, Quia, in- sii , non solum viigis caslig;indus scd niniiis eliam ,

qiiiuiii, cui miiius pruhihetur, prohii)elur el majus; jejuniis alfligendiis alioquin si vere sit delicli poe-
:

(juoruni senieniiam conlirmant S aliiia Lanfranci his iiilens, eodem cibo ct poiu, quo alii reficere debet,
verbis : f Ad levis culpai salisfaitionem adjudicalus iieque enim S. Benedicius t lollit iili locum in orline,
Iraier a commuiii mensa separatur... In ecclesia mis- iiiqiiii UildemHrus, vel cibum, aul potum, praiter sj

sain non celebret, epislohim, vel lectioiiem, evange- ille jam ex hac oxcommunicaiione n^m se emenda..
liiim lion legat, resp nsormm noii caiiat, ant phonam verit. » Diide et Staiiila L;infranci {Cap. 17) « Ad :

siiper pSMJmiis non impoiial, nec aliqnid hujusmcdi icvis culpae salisfaclionem adjudicatus fraier a «oiU'
iiisi ciim cjtteris agni, ad candelalrum, vel ad thu- iiiuiii mensa separaiur, usurus cibo et potu qiiibu.s

ribulum iion se revesiiat, ad offerendam, vel ad p.icem a ii fratres, nisi ei nominatim luerii inlerd.ctuni. » El
non accedai. » Et Caereiiioiiiale Biirsleldetisium {Uist. Bolierius iii primo commeniario asseiil talem vino
1, c. 8) < Missus
: in ciilpam lev:oreiu ita s^e liabere iioii esse priv;uidum in secimdo vero iia scribil ad ;

debet quemadinoilnm ipsa sihi regula ra-scribit. Iii c.i[). i5 < In leviori auiem culpa ciboruin non mu-
|
:

»piam lamen nnlliis iniilalur, nisi tile qitid cuiinni- laiur niensura, sed hora reiardaiur. >
sent (jiiod pro sui enormitale videaliir dislrictiori Q
, Ut si, verbi gratia, fralres reficiunt sexta liora , ille
aiiimailveisione punieiidum. liaqne exi^lens iii poe- frater nona;si fratres nona, lUe mpern.] Similiter
nilentia liiijiismodi aniiphonam aul psaliuum non
, i;egula Magislri {Cap. 13) < Quod si forie piopter :

impoii;it, leciionem non recilel, iieque invilaiorii of- lcvitaiem culpK non ei voliicrii abbas dnplicare je-
liiiiim laciat , noii osculetur lextu n Evangelii nec jiinia ; si fratres sexla refii iuiii, ille ad nonam liorum
.

co i.municet aut celebret

, vel iniiiislret publice in , de iino pulmcnto, el panis cibarii sibi fragmentum el
coiiveniu, quae lainen in privato facere noii prolii- nqiia; a pr;x',posilo siio pio misericordia porrigalur. Si
lietur. » Antiqua; Consuetudines Clun acciisis nio- iiiciilpabiles IVatres hoVa noiia reliciunt, illius supra-
naslerii apud Odalriciim I. ii, c. 18, ct ms. S. Beiii- dicta refectio prolrabatur in vesperam , ut sential
giii Divioiiensis c. 52, soium liabent « Non ofTert, quidei maloriimculpa coniulit, quid per negligenliam
:

non oseulatur textum evangiilii, non accedit ad pa- biinorum amisit. >
cem. t Sed ah hac poeiiileiitia absliiiebanl iii feslis Usque dum sat'sfactione congrua veniam consfqua-
duodecim leclionum,ex praiiiiciis Laiifranci ^tatiuis, /»)•.] Coiigrua aule.iisaii^lactio «-x HiUlemaro elSma-

Cous. Cliiniac. et S. Benigni, donec privali dies re- r.igdo liiuc erii q-iamlo secuiidum modiini ciilptt ,

direnl; in quibns privatis diebiis eiiam privaiim pt racta fiierit poeniieiiiia qna in re semper atteii- ;

inisSMs celebrare polerani, ut habet ('a^reni. liur^lel- dt^iidum esi qiia iiitentione, aut quomodo delii|uerit,
«leiisium, ei docet Pelrus liolienus in primo commeii- iiul quo aiiimo poeiiiteat cilius absolvendns, si hu ;

lano. iiiiliteracverecundesatisfacit; lardius, sinegligenier

Lsque ad iatisfaclionem.] Id est douec ab exciim- ac itpide.

CAPUT XXV.
l)e (jrav oribu.s cu^pis.

h aiilem fraler qui gravioris culpae noxa lenetur, ]) Satanai <=

iii •' interiium carnis, ut spii iuis salvus si!

ab oralorio. Nulliis die Domini «. Cibi aiilem refectionem snliis |ier-

su-pendatur a meiisa simul et ei in

fratrum in ullo * jungatur cousorlio neqiie in colio- cipiat niensuravel hora (pia pra;viderii ' 367*''''^**

(juio. Solus sil ad opus sibi injunclum, persisiens in ei coiuj^elere. Nec a quoquam benedicalur iraiiseunlc,

poenitentia? luctii , sciens illam terribilem Aposoli nec cibus qui ei daiur.

seiitentiam dicentis, iraditum ^ hnjusinodi honiiiiem

• Al., utlo; al., in nuUo. • Al., in inl' rili;

^ llilii., iradiie.
« Al., »1 dicm Dvmini. \VM., iii die judicii.
< Uxon. el Lvr. decsi SulaiK^.
'
.^l.. (iuam vtder.t; al., q a pra^dixeriu
m nECUL\ (:a\LM[":yrA.TA. cat». xxv. r.ro

COMMENTAIUUS
De popinis quibns i*xoommnnira'i pro A
fjriivioriitiis '''''l ^'•"''e eoclesiasiica ox(OM>m>!f!irnti<»ne perniiprfl
culpis pleclereiiliir dicluris aiile vidc inr iiHjiiireiKlnin M»!iii>se gravioribits culpis obnoxi s : (|iiain qoi.ieMi
qiia-naiii praviores poeii;e censeri del)e;iiil. Im (|iii'i(;iii 0|)inii>ne.n set|ueiilibus argumenlis qiiis coiidrin^re
eo iii numero iiiimiim r 'poni posse eas exisiiiiii) <|iias possei.
veieres monaciii plagis emeitdabanl, ani expui-ioiie Priiiio, S. B-iiedictus eodem pror«iis iiiodo qiio
pur|;abanl, qiia«tnie referl Cassiaiius his v, rms (/.i7). K(c!esia adversH>- e\commiiiiioandi s procedii nam ;

IV, cap. 16) < Re-idua vero qu;i; apiul ii(>> iiuiilli'-
: ex paite excommunicaiidi reqmrit coiiluii:a('iani ,
renter admissa, a nobis qiioqiiereprelieits iiiii :s sns- oonli-mpiiim, elgravilatem ciilpa; ; ex parle excom-
tiiienlnr; id esl a erla convicia, manilisii conlem- miiiiicaiiiri Iriiiaminnniiionem pr;evi;(m, iit patel ex
piiis, coiiiradictioites iiiuiidse, libera eleirieiaia pni- iJcgttia^ c. '25;qnainvis, nl nolaiit abniii cominctili-
cessio, famil arilas apiid reminas, ir:e, rixio, siiniil- lores , noii semper piiccedere debeat Irina inoiiiiiii ;
laies, el jurgi;i operis peculians pra^siiinpiio; ijIii-
, iioniiiilb eiiim siinl ciiinina in qiiibns lapsus ipso
larj;yri;e coiiiagio, aO' cms aique pns^essio rerum -ii- 1'a'to est excMiiiiminicatus.

perlluarum , quae a cajlCiis (ralnbus noii liaiieiitnr, Seciindo, S. IJeiieliciiis Cvcommnnic^iliim boc prr-
exiraordiiiari;» acliirliva cibi releciio, el iiis siiiiil a, seiiim capile iisilem oiiuiiiio piivai, tjuilnis ecde-
noii lila iiicrepaiione qiiaiii dixiniu^, spirii;>li; scd siastioa excoinmnsiioalione |iriv;iiiiiir ;
ligati qna
Vcl plajiis enieiidainur, vel ex(>ulsio»i; pii;\;;iiiiiir. forie raiioiie Hiidcm;iniS sacros oanoiics,
assariiit
Secundo, eniimeiat iii Uegnia S. Isiitorus sic
qii;is qiii bominem ab ICoclevia sep;tniitt, ox lioc capile
scribeiis (C'(jp 16) < Grav.ori aulem cnlpa; oltnoxius
: lr:ictos fiiisse. I'.l cerii; excoiiimiinicato ne^al
est, si lemu eiiius qiii^q !( sil, si di«cois, si tiirpilo- <;onimiiiiem niensim , orainrii iiigressimi , fr:ti'ruiii

(juiis, si leiiiiiiariiiii rainiliaris, si seiiiiiiaits di^conii;is, '^ oorioi]iiiiint , beiieiliciionem Ir.^inseuiitinm , alioiijns
si ir.icundu-, si a'l;e el tTe<;l;v cervii\s , si iiieiile lii- coiisoitiiim, sive cnli il)ii;i!i'ineiii ; a quilnis excoin-
iiiidus, ve! j:icliHili incessii immodciants, de rarlor, iniinicatume iindaios pioliiiiel IjCClesia ; ni p:iiei
susurro, vrl invidiis, si pi;i;simiplor rei |ieciili;iris, si ex diiobus liisce versibus, (|iios relert S. Tboinas.
peciiiii;»; c<Mti;tgio iiiiiilic;; iir, si ali(|iiid pncier n'i,'U-
5sipro dcliclis aiojihpina qiiis cnici:ili!r,
laicm dispensaiionem siiperlliiiini po^siile.il ; si ri;iii-
Os, orare, vale, coiiiimiuio, meusa ne;i;einr.
ttator rei .iccepiie, vel commiss;»; sibi ani miiiiis coiii-
se de r. bus secimi aliaiis exiu-
niiss:t. Iiiier li;ec si El licel cominiinio, qualenus saciainenloi iim par-
leiii ; per iiii'bedie:liain miininiraveiit, si
vel de iis ticip;iticnem involvit, niinus expresse lioc iiomineior
lei m:ij ris dair.mim iiiiulerii, si furaius lucrii, si iii oa('ilulo, ab ea tamen saiis privari ii;lellii;iiiir,
peijiiraverit si risiim dixerii, si coiilentionesel rixas cuni ab oialorio in (ino s.>iet siiscii»i siispentrnitr. i i

ainavcnt, si maiiileslum convic um trairi inlulerit, si plaiie si pro levioribiis ciilpis exoomiiiiiiiioaii nco.
persoo.tm iimocentis lalsii crimine inaculaverit, si celebrare nec communicare publice poleniil, iii su-
co tiimaci aniiiio senioreiii despexerit, si rancoreiii periori cnpite vidiiuiis ex llildemaro, Siaiiius L;»o-
adversiis fralrem tenii>ril, si peccanli iii se ei posiea fiaiici, Reriiardo Cassin. cic, a foriiori in jon e:- |

supplicaiiii veiiiam non ooncesserit, si cuiii parvnlis Ciilsus excommnnicaiione 3Q3» "''*^ piiblne, nce
joc iverii, si ciiiii aliero iii niio lecio j;icuerii, si exti a privaliiii, elebrare anl commiiiiicare poicnl.
(

coiitmitiiem iiieiis;)m prisaiim vel lurlim quippiam Tcriio, de excommunioatioiie liinqiMin de maxima
siimpserit, si aliciibi e.xtia consiilliiiii pr:vpositi vel Oiiiniuiiipocna loqiii vitleuir S. lieiietlii i'is cuin ait
al)b;itis inedio die vel amplitis com-
discedeiis {Cup. :i.j|: Si inteltigit quanta iii puen:! , crcommuui-
mor.iliis fur;rit, si ut oliosus sit falsam iiilirmilaluni caiioiii siibjiiceat.

pKKieiiderit. Hiec et smiilia juxta arbitrium Pains Qiiarto bujusniidi Iradilum Saluncc in inieriium
,

(liulurna excommunicaiione purganda sintt nl qiii ,

carnis asserit. ^Jnid vero sit iratli Siiaim xpioat S. i

giaviier peccare nuscuiilur, acriori severilaie coer- Aiigiislinus liis verbis « Oniiiis Cliiisiianiisiiir a sa- :

ceaiiiur. > c^rdoiibus cxcommiinicatiir Saianio iradiinr. Qno- .

Teriio , si Regul;e commeniatores consulamns, moilo? Qui;! exira tcclesiam di,4)o'ii> est , s ciii ir>

lli ileiinirus iii cap. 22 el ii graviores culpas docet Ecclcsi:i Cliristiis ; ao per IidC q;i;isi Snl;in;c ir.idiuir
ti>se peccaia carnalia, ul siiiillornicatio, liomi(;i(iiiiiii, qiii ;il) ecciesiasiica CDmmunione rei ovetiir ; iinde
fnrtuin ei similia ; el in c:ip. ii.T", iiiovla'';i iit^^lid.i, illos :;ui>s liinc Aposiolus S.ilaiue tr;ulitos pnedicai»
criinnialia peccaia. Similiier Smaiagdiis, hernardus e.\c iiniiuinicatos ;i se.esse (lemniislnit. »

cimmimic-iiilem si-
Cassineiisis Nicolaus ^^ Fnicinia, '1 oi lei re-
,
36S Qiiiiilo,
ciim eo
ciiiii excoiiiiiiiiiiicato
ex(Oiiiinuiiio;itioiiis viiiilicluii soiliri
iiiata et (Juilo Juvenalis per graviores ciil|ias inicl- iiiilcin

Iiguiit petcata niorialia qui iinlUis ^eciiiidiim cano- ,

I voiuil, qiiod Uininm oaveiidnm coiislat ciiin iiiaj'iri
iics, iiisi peccalo mortali ulmoxius, iiMJine excoiii- e\coiiiiiiu;iio;ttione deviiicin.
iiiuiiicalioiie fereiidus csl nibilqiie :.dtiunt specia- ; Sex , acce.iit conimunis oonimeiit:ilorum aliiv
lius, iiisi qiiod Ijerii;irdiis Cassmensis aii : « FJgo ta- ru!ni)ue seiileiili:i, (pii S. Benedicium boc pr;e>eriim
meu leneo quod indistincie bic loiiniliir l'aier de
5ic capiie de eoclcsiasiica excominuiiicatioiie lociiium
illis peci.alis qu;e pcr aciuni el perpeira-
iiiorialibus ceiisent. Hldemarus, Beniardus Cas>iii., Iloln;
Ita

lionein cognoscnnt, ei qu;e jiidical abbas nuii levio- rius in iitroque conim., Tnnecrennita Gnidt) Jiivc- ,

les, sed graviores esse ciilp;is. > D ri:i is, M:ittliias Lantberitis iii oap. 25, Jianiip.^ Craes-
Ueiiique Joanni Craesbeei k, « ^jravioresciilpre sunt SicecU iii oap. 25, Alaidiis GazLUus iii coinment. ail
iriiim voiorum inonasticoruni violatio, etalia gravin- C;i>siaiii ii , c. Ib;
lili. Aiiioniiis Fcrcziiis, m o;!p.
la peccala, qu,e boniinem ;ciern;e moitisreum coii- 25; Tlieopbilus Raynaiidus, lib. ile MiJiiilor.is (;coles.
siilmmt, cuiusmodi mulia recenset Aposiolus (Gal.\): p. II, c. i, I). 6; ilugo Mciiardas a.il Coiicord. l!e-
Manilesta siiiit autein inquil, opera cariiis, quic giil. c. 5ii, § 1. ei c. 52, § 1, ei c. 54, § l Rci.e ;
,

suiit lornicato immnndiiia impudicitia, luxuria,

, ,
Oictus llaefieiiiis bb. viii , lr;iol. 4, disr|. 1 , (]utl)iis
itioluruiii scrviius, elc. > addere poitiisxemus S. Bei niirdiim, sorm. 4i tn (^ani.,
Tales ergo cul.a; qiiomodo emendandaj siiit, de- in qiioium oiiiniiim rcfeieinlis lesiimoiilis niinitis es-

claral lioc capiiiilo S. {'aier bis verbis : som : nnnsomniumad iiislar siilliciel llikleiiiat i s,
-
hfiiitem [rater (jni gravions ciilpw noxa lenelur, iit poie aniiiiuissimus nec iiilimus inler Bcgiihc ooio ;

tutptiid(iiur.\ id csl cxcoiiimaiiicetiir. meniaiores. Iiaipie scribeiis iii liuc c piii sic loiint-
.4 i/it'nsfl 51i/;k/ ei ub oraiorio. ] Id esl Sacramentis tiir «
: lioc capituliim gcn^Mavil ilbiui seiiiciliam
et hnmiiium pariler ]>a'lic}palione. iiiqiiit IJoherins iii l>;iii!i aposloli, m i|ii;i dioit Tiadilc hnjiumoJt Ito- :

'i cotmn.; ex cujus iiii;iiic dcpiidiim forci S. 1'. lie- iiiincm ^nlfina: ni iitienium carhii ; iiide e-.iai).i sacii
>.t .iiMniit nnii rc^iil;ii i siiiiplicitcr ei iii fiiislica , taiioijcs qii) lioniiiicm ab cc' lcsia soparant truiU
Z''A s. r. nENr^DK.Ti

siiui. j Ei iteniin : « Si;!endiiin e^t (|'iia istii.l capi!ii- A ei^i^se inemnr.it S. Hieronyinus I;is vcrb's (r^piiapli.
liiin ile cni i[iic:i aticioritate traciinn csl; nam in PaniT): i Qiiam lingnosam garriilam, procacem,
,

Yeieri Tesiamenio ili pr.ccipiiur, nl si leproMis fiie- rixisque perspexeral deleciari, et s.rpius conimou-
rii, maneat exlra c.i^l a ; si .Tuieiii iiou lueril, nianoMt t im iiolie converli, inier uliimas, ei exira cniivenlum

iii ca-iriS. llia li:[ira siiinificMt illa iicccatii pro qiiiinis sororu II ad fores Iriclinii orare faciebat , el separa-
cxtra Ecclesiam iieii ilebet. S inil ler cl pollmio ma- l miiiuiu sumere, iil quam objurgalio non correxe-
(

jonmi percaloruin lenel fii,Miiain siciii lepra ; per rat, emendaret 371
pniJo''. > In Regiila Ciijiisdain
rasira aute:ii iniei!i;,'iiiir Ecclo^i.i. > E a cap. 27 : i ad virgiues decerniiiir (Cap. 6) , nt < li-»* sorores
I .Magiiiim stuiiium debel esse ablj.iii lie illo cxcoin- qiiGe pro gravibiis culpis in poenitenlia delinenliir, iu

iiumicato, iie coniiiiga aiiie moi i, quam reconciiie- ecclesia cum caeteris qufe commuiiicanl non sieni,
lur quia si ante, quod absit, moriiius iuerii, secun-
;
sed in aiia ecclesia secrete cursum cantent. i Sed de
(liiin c.inonicaui ancuiriiatem p'0 eo sacrifi: iiim of- bis satis. Utriusque senienli;« argumenta proponi-
f/rri noii (te!)et, eic. t Qiiod coiilinnari pos-ei exein- iiiiis, ul liberiim situniouique qu:im voiuerit ampiecli
plo sanctimoii alium quas S. P. Benedicius excom- sentenliam. Ad Regulae lextiim revertor.
iiiunicavit. .\ullus ei fratrum in ullo jnngatur co'isortio vequein
Ecoiitra tamen S. Hiideiiardis, Coliimbaniis Uranx colloquio.] Nani e cuin iniiiiicus Dei designalur, no»
in nis. coiiim., Siivanns Hazzi Canialdu'eiisis mona- debei ex illa hori jam (ratribos esse amicus, » iit lo-
ihii-:, Juliaiius P. r sius iii l.bio de Prima vi\endi Ra- qiiitiir Magisier (Cap. 15'. Ila eiiam S. Aurelianus
lioneCisierc. part. ii, c. 6, seci. 1; Nicolans Bravus, (Cap. 56) « Nulli liceat loqui ciini illn qui fiierit ex-
:

Jiianius Bona caidinali^ de Divina Psalmod c. 3, commiiniuatiis, pra-ler eiim quein S, abbas custodem
§ i, n. i, ceiiseiit 37©
S. neuedicium non de ec- B dederit. i S. Isidorns {^'ap. 17) < Ad excnnimiini-
:

<iesiasl ca, sed de rct.Milari laniim exconimnnica- caium nulli liceat ingredi citra imperiuin senioris :

lione locutiim fuis<e, pra-cipue nixi fiindameiitis.

lii^ ciiiii excoinmunicalo neqiie orate, nei]iie loqiii cui-

Primo. S. Benedcins, iicpi noii pre-byter, excom- quam lici bit. i S. Fructuosui Bracarcnsis episcopus
miinicasse icgiiur in lib. ii Dialogor. S. Gregorii pa- iii prima Uegiila (Cup. 14) « Cum excommiinicato
:

p.TR. hoc non urget,

Se;i tim simplex abhas eliam <
iiiillus loniatur, iieque qualibet etim roinpassione
non presbyler nec benedift is inodo sil bgitime in- , vel miseratione rcfoveat. i Ei in secunda [Cap. U):
siiliii^is et confirmalus, pos~it exconimiinicare. Quid « Absqiie nllo solatio vel colloqitio Iratrum jareii,
<)iiiid simp'es nionaclius Theodosium Jtmiorem im- nisi quem abbatis vel praepositi cuin eo piaicepcrit
peralorem excoiiiiiiunica«se legitur (Cassiod. Hisior. aurior.tas ut loquatur. i

tccles. Tri})nrt. l. x, Cil)'! cujiis excomiiiuiucaiio- Solus sit ad opus sibi injunctum ] Soliis, inquii, el
nem certe noii contempsil iinperaior licet omiiino ,
qiiidem iiicarceraiiis banc enim inter alias del n-
;

eam improbel S. Odo abbas Cluniacensis lib. i queiitiuiH graviter pcenas fiiisse, ut peccans carc>"ii
Coliat. iiiancipare ur, consiat ex Justiniani imperatoris no-
Seiundo. Regula S. Benedicti non fiiil ab ir.itio vella 153. « Si quis delinqua', hunc quid m si nie-
approbata ab Ecc!esia, c jus est hiijusmodi excom- docre d'!ictum sit, et admoneto, ei seorsim inclu-
itiiiiiicandi pot-nliam dare. Huic argumento respon- dito, tempusqne illi poeiiileiiti;e assignato; ut mcliore
det Haelieiius taciie approbaiam fuisse ab Ecrlesia ratione [ifn epia ad S" ipsuin redeat, ncqiie depensos
liegiilamS. Denedicti, nec opus fnisse luiic expres-o jain et exliaiisl s labores amiitat; sin vero inajcr
a|)ostolicai S( dis dipl maie, qurd necduin boc sibi C 'apsiis fuerit, pio mndo peocali adhibetor etiain
reservasset Ecclcsi.i, sed 'alis fuisse episcopi in cu emendationis diiigeniia, et item vehemeniiorem ad-
j'i3 dioeccsi moiiasteria leiiilicabantu!- appioliationem. inonitionei-ii, et fortiorem poeniieutiam expetito; i
(>-r!e Idiige alia esi liodiirna Ecclesiye disciplina a ex S. Joaiiiie Climaco ciijusilam monasicrii carcerem
di'Cipliiia illorum tenip>iiiin. ila describenie {Grad. 4) i Locus erat ab ipso ino-
:

Tertio. Gravior conditio, si

esst^t monachorum nasterio ono duiitax;it la^iide sen miliiari sejimcti s,
pro quavis traviitri culpa, hoc esi pro quovis moriali carcer dicms, onini consolatione desiitutiis niilliis :

i:ecc:i!o excommuiiiceiittir. Sed non eo ipso iino qu s ibi ciiliire fiiiiius cernebaliir, non vinuin, iion oleuin
i ^riviorem culpaui inciiiisset, nisi lorie ob materiaj
I in cibum adliibebatur; non aiind quid piceter pancm
uravitaieiii, excomiMunicaiione feri baiur; nam Iri- et iiiinut;i oliisciila. In boc qui post religiosam pro-
piex ex parte excommunicaiits pr.i ccdere d'bet fessiiinem in peccatum molapsi erani, iia concliide-
nioniiio; ex pane exc'iiiiniiiiiiiandi coiitiimacia
el bai (abbas) ut pedem elferie nun-iuain pnssen'; nec
el contempliis. deinle boc siaiiil'> non praeceptuni plures siiiiiil jungeb:it, sed singulos seorsim, aiit ut
nb lati deiii S. Paier, sed poie^taiem qua ilie cum ,
phiriinum bi iOs, manebanlqne ibi, donec |)r;eses de
siiinma discreti ne ac prndeiiiia riebol u i, nec pro Siiigiilis (liviiiiitis eiiocereiiir. i Jdein consiat ex Re-

(inolibet peccato morlali siatim excommunicare, nia- giila S. CiBsarii ad monachos (Cap. 23) < Qui pro :

xime ciim olim eo ipso quo fi ssei quis eNConimn- aliqiia culpa excomniunicatiis fuer t, in una cella re-
liicaiiis, ad s.^ceriloliiim iiili;ibilis evaderel. Qu:ipro- f ludatiir, et cum unu seniore ibi legat, donec jiibea-

piernbhaiem monet IMdemanis pruilenier attendere, tiir ad veiiiain veiiire i ex Re<rula

; monastica com-
tium ill-* qiii deliquit sit presbyier, ant possii tandem miiiii S. Eruciuosi episcopi (Cap. 14) « Cnm ex- :

ad sacerdotiiiiii eveciiis, aliqiiaiii Ecclesue

:ili(|ii;iijd.) ^ ciimmunicatur aliqiiis pro cnlpa, mitiaiur snlitarius
c^mlerre utilitatem; eo enim ca>u, nisi foi te talis III ceibim obscuram in solo pane ei a !ua:i ex Uegiila

essei ejiiscilpa, qii:t leMeret inliabilem ad sacrii ii Cnjusdam ad virgines (Cau. lil) Excommimicata
:

oiiiiiiem, abstinere d-berel ab excommunicalioiie, ^ero soror, quse culpis gravioribus existentihus. aut
« (piia, iiiquii, si in niajori ciilpa excoiiMniinicaiiis cellula recludiiiir, aui a consoriio congregationis
fiierit, si presliyier esi, noii debei missain cantare ;
separatur; i ex concilio Aqiiisgranensi (Cun. iO), in
si auieni iion est presbyter , nec debei esse. i Idem qiio decerniiur ui his qui qiiolibet modo, tanien gra-
d'»cet in c;ip. :25. M er deiiiiqiiiiiii, < domu-; semota habeaiur, qiia
S. Benedictus tim sanclimonialibiis qiiam
Qiiario. in iiieine 372 'nnis possit acceiidi, et ai iuni jiixia
niiiiiacb s Hegiilam scripsit,qiiariin tainen abliiiiss.e sit in (juo vaieaiit (jiiod eis iiijuiigiiur opi"r:iri ; • ex
nni pissuiit excommiinicare. Sed lum omiiia qii.« y. atntisLanfranci (Cap. 17), qme pr.iscribinii iii
tleguia sancta prsscribit sanclimonialibus coiivo- g :ivi;)ris ciiipue reus accepla diicipiina, deposiio
iiiuiil, uisiini ea qua;de.«aceriloiibusetde excommu- c .liollo, capite capulio coo|ierlo, a locoin huic iie-
i

iiicatioiie legiiiitur, ipiol lamen iiou impedii quoini- goli.) de|iiitaium pergat, pr.eceJenle fralre (pii cli-
iHis e.i qu.c siio stitai.coMveiiiuiit iii deruiquenles ,
vctii ipsiiis loci >ei vdi; ex Peiro Venerabili, (ie Mat-

OiMernere qiieant eariitu abbatissie, ut sunt privare tli.HO priore S. M riiiii de Campis et poslea episcopo

» mensa, a sornrum coiisort o cxcliidere, el cietera Albineusi ila scribenle (Lib. ii ilirac. <•. 9) « De- :

liojiismodi, (2II3C iu Bcihleeiuiticij inyiiaslcrio Puulum liuiuenles Clumacensi more, proui jus um vidcbalur.
 :

r.?: nF,GLL.A COMMF.NTATA. CAP. XXVr. mi'.

fcrro, conipedibu*. el fli-

«.angiiiiioleiitis verl>f^ril)u?, A linqiii^ntibii? ot exconimnnic.nfis non «jf.Ium de arniona
v<-rsi goneris vincuiis coerceltat ; (eiiebroso plerosqne alnimd subtr^diere, sed el al o^ a communi frairuni

carcftii mancii.abat, laiiie valida el siii, carnis ac refei lioiie vilinres cihos prebere, puia paiiem el

S|) riliis siiperbiain coniercl);u ; aliqiiando

qnoquc, aqiijim. lia S. P.icbomins (Art. 84) f.icilem ad delra-
Mtiod semel tantiim, iinia sic oimrliiit, ferisse (ii< ilur, hendiim, el scciindo monilum non se corrigentem ,

Kepiillura perpeina colubebat. Hoc luiic f.cil iiuando sepleni ditbns ciim pane eJ aqiia separat a fratrum
coiiviniln. S. Isidorns decernit (Cap. 17) nt t ciijns
Ciiidam spiriliiliier inorluo cr.veam subterranenm velvt
ifpulcrum paravit, in quo conilndeiis eum, elc; > ex bidnana ve' tridnana fuerit illalae excominnnicaiioiiis
H.;riiardo Cassinensi snb finem hujus capilis < In :
sns()ensio, snln panis el aqna; in vesperiinnm sil ad-
noniinPis inonMSteriis frater qiii sic excomiiiuncatnr hilienda reteciio. » S. Frucmosus in piima Hegul:i
(Cap. 16) « Tnum mensium spatio e\comniuiii<a-
|)rii giavoribu^ culpis, iii aIii|U0 loco inciudilur, et :

niilli enndi ad eum p<h'l accessiis, el talem locum tionis viiiiiietam snscipiens, snb poenllenU?e dislri-

carc-rem appellanl, excommunic;Uis taliter depnta- Clione snliis reclndaiur in cella, de vespere in ve-
tum. I Idem ex eo scribil Bolieri is in prinio com- spcri e\ hordeacei panis Si'\ iinciis, ei at\ux mensura
ment., additqne i Apiid nos vero non omnes sic
:
parvula sustenlandus. 1 Et in secunda Kegula (Cap.
14) I Ciiin excommnnicatur aliqnis pro cnlpa, mii-
exconiniuniCiiios iiicarceramus, nec (nnnes iion e.\- :

communicalos a carceribus eNimimns; sed cum vi- lalur soliiariu^ in cellam ob>curam in solo pane ct
ilenlur lujjusmodi culpabiles esse inconigiitilt-s, vel aqiia, ut in vespera post coenam frairum mediuni

lugiiivi, eos incircerainus alii|naiido, vel in perpe- accipiat paximalinm, el non ad saiietniem aqiioni. >
tiuim, vel iii longiim, vel in breve tenipiis. i Be^ula Magisiri {Cap 15) • Qnod si furte propter
:

Ne lanien iiile' iin manerenl nii si, sic inclusis ali- B levilalem cnlp:* non ei v< Ineril al.b'S diipli are j'-
quid operis injungeba iir, siciili slaluit conciiium jnnia, Si fiatres sexia relicuni, ille aii iinnain de uiio
Aquisgian. caii. 4'J, palelque ex S. Jnan e CliniaiO piilnieoio, ei panis cibarii sibi fiagnientum ei aijiia

loco a iiobis supra lelnlo, luec addenle (Grad. A) :

a prneposito suo pr<i iniserii ordia p iiii^alur. > Con-
cilium Tarraconense i (Can. 1) « S^ vero rellgiOMis
t Piaefecii aulem eis virum qutnidam e.ximium cni
:

Isaacns niiinen, qui a sibi connnissis precuin assi- vel monachus in c.Ila mon^isterii inclnsns pa^niieniiie

duariim pensnm exigebai, et prope nniiquam a voiis larneniis inciimbat, ubi singulari alfliciune panis et
aqiiije vicuini el abbalis (irdinaiione percipiat. > Ex
cessare permiitebai. Snppediiabnt eis magiiam pal-
niarum ciiiii;ini, e qnilius ad vitandnm oti"Mn cala- qnibns omnibus colligitiir consnelam excoinniunic;i«
ibos lexebaiil ^ Et ex Kegubi
. Mgistri (Cap. 15} :
torum refeclionem fuisse in solo p me el aqna ; solo,
t Ab liac rxcoinniiinicaiionis hora soli pusito et si - inquain, pane, ex quideni vili, cibario, hordeaceo,
que traio ei aliqua opera propter oiiositalem a pr;e- aqua vero permodice, idque ad vesperam soiim.
posiio .suo consignetur Quidqiiid v.ro extra o| us Nec a quoquam benedicalur transeunie.] Siniiliter
as^ignaluin peculiariter vel ullro effeceril, disper- Regula Magisiri (Cap, 15) 1 Taciio omiiium pei^:

g:Uur, vel dissipeliir. i lt;i Hiigo Dervensis inonactins iranseaiur aspecui , peienti Lenedictionem nulius
piopter fug;<m ab aliis semoius jussus esl formam reipondeat : Detis. i

crucis doininicce... formose coniponere, ex lib. .Mirac. Nec datur.] Ila etiam Magister (Ibidem)
cibus </«i ei

S. Bercarii abbatis n. 22. Et hoc est qnod S. Beiie-

t Qiiidquid ei porrigitur a nullo signeiur. > Ei S.
diciiis ail solus sit ad opus sibi injunclum.
:
Frnclnosus in Kegula moiiistica conimuni (Cap. 14J:
Penisttns in posnilenli^e luciu.] Luclum poenileniiae < Medium non ad satielateiu
accipial paximaliiim, el
jungit S. Faier, iil cognoscatiir, Bernardus
inqnit C aqnam, el hoc ab ahbate exsufflaliim, non saiiclih-
Cassinensis, quia illa est poenitenlia fructuosa, qua calnni. >

quis laciymis et gemilibus lavat pecc.iia. Hae sunt poena; jrsecipnae qn;is iu delinquentes
S. Benedictns iiilligi voluit. Fuere in usu ei aliitj
Sciens illam iirribili^m Apostoli sententiam dicenlis
apud monachos quam plurima:, ut sunl llagellaiio,
Iraditum hujusmodi hom neni Salance m
inleriium car-
et e monasterio ejeclio, de qnibns pnstea abras » ;

nis, %t spiritus salvus sil in die Domini.] Cnjns senleii-

coronae seu capiiis decalvalio, coiispurcaiio spuii<-
tiae Ires afTerl exposiiinnes Ilildeinarns. Prima esl
eorum qui tradi Sataiise inlelligunt deirudi in carce-
nienli in facie, ui in liegnla 374
^. Fnictuosi Bra-
carensis episcopi cap. 16. Imo iiol t Mabilloniiis
rem ; eo q;iod SaianiC 373
contrarins interpreieiur,
nosier (Pra'f. in scrc. iv Bened., purt. i, n. io-i)
et carcei omnino carni comrarins coj;niisc;itnr. Se-
quosdam exsiitisse abbates qui cnm eoium judicio
cuiida eoruiii qui dicunt Apo.-^tolus hujusmodi ho-
Reguli culparum remedia credai ae poenas, errat.i
niinem iradidisse in |iole-talem diaboli , ut iliius
monachorum suoriim orbatione ociilornm ac niem-
vexandi haberei poteiiliam. Teriia eorum qui tenent
broruin mutilalione punirenl; unde Carolus Magnus
Paulnm lioinineni illiiin jnssisse occidi. Ex quihus
in capiiulari anni 789 pro monacliis edito, cap. IG,
60I.1 secunda ad menlem AposloIi esse videiur; nam
pracepit, t ul discipliiia monachis regiilaris impo-
interilns carnis, hlc noii nKirlem, sed afllictionem
natnr, non saecularis; id Cst non orbentur, non mati-
ac pii naliialeni significai, ui ducet Bernaidus Cassi-
caliones alias bal.eanl, iiisi ex aucloriiaie reguls. »
nensis.
El conciliuin Francofurtense anno 7'J4, cap. 18 :
Ltbi antem refectionem solus percipiat, mensura vel «.Abbaies qualibet culpa a monacliis coniinissa, ne-
hora qua prcevident abbas ei competere.] Mensura liic D qnaquam permittimus cecare, aui membrorum de-
iioii pro qii:inlilate soluni, sed eliam pro qnalila.e Lilitaiem ingerere, iiisi regulari diScipliii:t subji-
cilioruni accipienda e.-l; solebaiu eniin eraviter de- ceant >

CAPUT XXVI.
Ve iis qiii sine jussione abbutis ^"
jnngunlur ^ excommunicalis,
Si quis fiate.' praesumpserit sine jussione abbatis loqui c;;m eo, vtl mandaiiim ei = dirigere ,
Minueni
fialii evcommunicaio quolibet modo se jungerc, aut soriiatur excummnnicalionis vindiciam.

* Deest in Flor., Comp. et Lyr., cbbaiis. c Deest in Coac. ei.

^ AL, junguiit ie.
 ; ,

St5 s. p. nr..NF.Di(:rr 'A9

COMMENTAUIUS.
lnier alias niias supeiiori capiie «'escripst-ral ex- A ei dcbei esse exi-omaiuiucaiiis, ita iit illo exrom»
r<'iiiiiiiinicatiinmi ^oeiMS, S. Benedicliis ilixerai, ne iiiunicalionis vinculo soluio, ipse nnianeat li^aiiis.
liiiis ei li "iruin iii uilo jiiiii;erelur ronsorlio, i>0(]iie Iia Hildemarus Ipmporis siii disf iplmam reproesen-
iii cfilloqNio. l!,'iiiir ne ()U s pieUle. aul coninii-
ritl.-";» laiis. Simililcr Berii:irdiis Cass iiensis ei Boberius
seraiione ind scrt-ta o oius conlra aliquid pracsume- obscrvant Iribiis modis alii|uem parlicipare cum
let. s:ipicn'er s^nlijunxii : excommunicalo : 1° Simpliciier ciiin
eo loquemlo,
Si quis fiater prcesumpspril sine jussione abbaiis bibendo, cmedendo, conseilendo opcrando ; 2" ui ,

frntri exconnnunicilo (luolibel modo se juugere, aut cummiinicet ei coiq.eraiione ei consilio; 5° ul coin-
loqui cum en, vet mandalum ei dirii.ere, snhilem sor- municet ei aiictoriiate vel delensione. Qiiibns diiobiis
liaiur excommuiiicui.ionh vind clam.\ Qiioil ex aiiiiijna postremis modis qui pariicipaul excommiinicato
veieruni iiioiiacliiiruindiscipliniidesumpsit.apndquos, eamdem soniuniur excommunicationis viiniiciam ;

< si qi is, iil ait riissianus {Liti. ii, cay. Iti), pio ad- •;ui vero piimo lantnrn modo minorem duuitaxat ,

iiiis^o nuiililiei delicto fiieril al) oi;iiii;ne suspensus, incurrit excommunicaiioiiem. Sed in hoc iili loquim-
iiulliis cuui eo prorsiis onindi haljel !icenli;im, aiile- tur Sfcuiidiim recentiora jura: n:im lenipore S. P. Be-
quani sulmiissa in leriaiu poeniienti.i reconcili.ilio nedif;li nulla nisi m.ijor agnosceb lur excommuiii-
ejiis, ei admissi venia conim fra ribus cunciis pnblice caiio, a qua posteris su?culis nonnibil lelaxavit
fneril ab alibaie co.ices-a ob boc nainqne lab obser- ; Ecclesi? , praediclo casu minorem tantiim inferens
vanlia seme ipsos ab oraiioiiis ejiis coiisorlio segre- excDiiimunicaiionein , quae iiec a suffragiis, nec a
gant aiqiie secernunt, quod creilunl euiii qui ab ora- consdriio lldeliiim nec a conferendis alleri sacra-
,

tione siispen.liiiir, seciinduin Aposioli senieniiam T) meiitis excliidil , sed a sola sacramenloruni pariici-
tradi Sat;tnje; et si q'iis oralioiii ejus antequam re- " palioiie. Imo alia eiiam accessit ex concil o Con-
cipialur a seninre inconsiderala pielate permolus stanlien i mcderaiio, ul excommunicaiioni eliain
ronimiiiiicare 375 complicein se
pi;»suinpserit , miiiori iion sit lociis ex parlicipaiKine cum excom-
damnaiionis e^iis ellicial, iradens scilicel semelipsnra inunicaio , nisi iile fuerii publice ei nominaiiin
voluni:iiie Saiana?, cui ille pro sui re.it.is emenda- denunliatiis.
tione luerai depuiatus, in e) vel maxirae gravius 376 ^*^^ mirum videri debet Ecclesiam aul mo-
crimen incurrens, quod cuni illo se vel coiif;ibu:a- naclius taniam in communicanles excommunicatis
tionis, vel orationis cummunione miscendo, majorem adiiibuisse severitateni ; lioc eiiim exigebai rectiis
illi generet in>(ileiili;e foiniiem, et contumaciam de- ordo discipliiiae , sive ad incuiien.lum aliis excom-
linqiieniis in pejiis eiiuliial. > Idem ttiara posiea miinicationis limorem, sive ad excommunicalos ru-
slaiuit Magisier iii Regnl. c. 15, eamdemque Eccle- bore suirundeiidos , aiquc liac confnsione ad biimilj-
sia seveiitaiem adversus communicanles
servavit t;iiis saiisfactionem provocandos. Alioquin sialiorum

cum excorainuiiicalis, ut palet ex can. apostolorum, perlrui possent consoriio , inagis ac m:igis induraii
ex Callixti papae episi. 2 ad Episcopos Galliae, ex excommiiiiicatioiiis pcenam spernerent imo alios ,

foucilio Anliocb. an. 541, can. '1; t\ conc. Caribau- sibi communicantes perveitere po?seiit. < l'erni-
IV, c;in. 74; ex coiic. Laier. sub liiiioceuiio II, caii. 5. (iosiiin namque sulatiumtribuens , iii(]uit Cassiaaiis
Ytde Giat. ii, q. 8. {Lib. II, cap. IC), cor ejns iiiags ac raagis laciei
Nital vero Hildemarus quinque modis Deri posse indurari, iiec bumiliari eiim sinet, ob quod fuerat
ul aliquis cum excommuiii<alo commuiiicei 1° igno- : segregiiu-. ei per hoc vel increpaiioiiein senioris
:

raiis eum esse excommiiiiicaliim; t^ ignorans legem C iiou magui peiidere,vel dissimulanter de saiisfac-
probibeiiiem communionem ciim excommiinicato lioiie et veiiia c gitare. )

5° ei parlicipaiis aiiimo provocamli eum ad humili- Noiat tamen in secundo comment. Bolierius hane
tal:s saii--lacl,onem; 4° cnmmuiiicans cuin eo , ut legeiii a S. Benedicto n^n sic laiam fui-se, qiiasi
uum in maliiia conrirmei; o" ul det illi fiigiendi coii- vellel ut jungens >q excoiiimnnicato exi ommumca-
.•ilium^ei iiiedium exsequendoe fug* subministret. lioiiis poenam i|iso facio mcurreret, c sed, inqint,
Ex qiiibiis casibus qui primo et secuiido modo parli- osiendit lexlus qua poena reus digiius sit, et plecii
cipsnt, ut immunes culpa, ita eiiain immunesesse
;i merito possit. i Similiter Ricliardus de S. Angelo :

debenl a pcena sic tameii ut noviiiorum magisler,

; < ^on credo, aii, qucd ipso faclo iiiciirral ipsaiu di-
qiii |irob;iiioiiis lempore legem non edocuit discipu- c;am vindictam excomimmicationis, cum islud verbura
los, indictam bic pro iliis siibeat pcenam. Qui vero sortiatur lenipus futiirum designet; propier quod dlco
leilo modo cum excommuiiicalo participavit , si quod debet excomnmnicari per abbalem. > Addit
piesbyier est aut esse polest iii minori culpa jiidi- , taraen : i Vel dicas qiiod ipso facto incuriat ipsain
cari uebei (si enim m^ijorem snbirel excommimica- vindictara iil niagis tiraeaiitur quae hic dicuniur. »
,

tioiiem, inliabilise^seiad suscipiendos aul exercendos Sunt e.i;im nonnulli casus in quibus licite quis
^acros ordiiii: ). Sm iiiinus e.iiiidem excommunica- poiesl parlicipare cuin exconimunicaio, qui huc cuiu-
li<»iiis viiidic;am ^oriiri debei; sed ila ul paucis prelienduiitur versiculo :

«lieiii:s, vcrbi giaiia, duobus vel liibus maneal ex-

co.:iiiiuni<aius. Qiii vero quario et quinlo modo lilile, lex, humile, res ignoraia, necesse.
«'.oiiiiiiiiiiicant eamdera omnino excommunicitionis
viiidicl;im
,

snsiiiieanl ; lioc esl tandiu excommuni- D Cujus expbcaiioncm videre esi apud auciores qtii
teuiiir, (luaiidiu ille ,
qiiocum coiiimuniciveiunl, iuit ea de re iraclaverunt.

CAPUT XXVJL
Qualiter debeat ahbas sollicilus esse circa excommunicalos.
Omtii soiiicitudine curam gerat abbas circa delin- inodo, ut sapiens medicus, immittcre quasi occutlos
q • tiies frairfs : qiiia pou exl opus sanis medicus, sed cons dalores ^ sy.mpeetas «, id est seniores sapientes
i;(u/e « l!<il,nl bus (Malli. n). tiideoijli debet oraai fraires, qui quasi secrele consolentiir fralrem llu-

" >a b. , niala. Al., Sepeciat. Al., Sinpectas. Al., Semprectas. Edi-
^ 1 lei m-->. , consUiatores. iioiies rcceiilioies, S««ipe<as. Quidjiii autiijui i diti ,
« Al.t i>empei'is. Al., Scipecl t. Al., Scmpcetas. Seiiipectas.
 :

S17 nrCULA CliMMLNr VTA. CAP. .\XV!I. 518

ciu:intem , ei proviKieiil e.im * ail htimililiiiis saiisla- \ sanas tyrannidem : et melual proplieta: c<>nimi!i.iii<i

ctiofiem. Ei consolentur eum *>

, ne abundantiDri iiem per quem dicit Deus • : Quod crassum videoati%

^J^J iriililh ahsorbeatur: sed, siciil aii idem apo- asnum.batis, et quod debile eral projiciebati$ {Ezeklt.
sioia-i, confirmelur in eo chari:as, el oreiur pro eo ab xxxiv). Et Pa>loris boni pium imiteliir exempliim ',
omnibiis (II Cor. ii). fjiii re'ictis nonnginta novem ovibus in mon ibus,
Magiiope e eiiim de!iet SDlliciliidinem ger»;re ab- abiit unam ovem qiiae erraverat ipix-rere (Lmc. xv )

bas, et omni sagacilate et indnsiria curare •=

ne ali- cujiis iiifirmiali in t:intum compassiis est, ul eam
(liiam (le ovibus sibi credilis ^ perd;il. Noveril cnim in sacris bumeris suis dignaretur imponere b, el sic

se infirmarura curaiii suscepisse animarum, non >iii>er reporiare ad gregem.

" Oxon. et Cms<. deest eum. ^ Al., Dominus.

^"
Hild. deeste/ coimoltntur eum. f
Sabin., el Pastor bonus pium w.isil exemplnm, q:ui
« Oxon., Flor., Hild., fJober., currerc. K HiUl., imponeret.
•* Ai., subjeciis.

COM.MENTARIUS.
0»)i?ii sotlicitndine curam qerat abhas circa d lin- B n'ict'pel:ie dii^nntnr in Vita S. Pnstliumii. Qiiam ex-
qnentes fratres.] Propter <1e'iclum excommiiiiicaics, positionem conlirmare viilptnr S. l'aiercum subjicil;
lil apposite siipplet Ric!iardii< de S, An.-flo. AHen- Id est seniores snp^enies frulres. Veriiiii ciiin liuic
d:ml liic abba.e-. quanta solliciiuJine S. P. Benedicui- |ec iiini refr;igeiiUir omnes oilices inss. amiqni, qiii
<

velit eos Iralris excommnnicali saluem curare, circa mm s^enipelaF, sed senpeclas. sempeclas, simpecias
quim noii curam aiit solliciiudinem ha
simidiciie/' l'*guiil, el celebriores Begiil:(' ciMnmentntores, Sma-
bere sed, uii posi Hiliicmarum el Hernar-
pr.t'ciiiit, ngdiis. neruar.bis Cassiii., Bolierius in nlrnqin;
dum (.assineiise n observat Bidicrins, omiieMi omnino comment., qni vmem liaiic iinn Latinam. sed Grge-
solliciliidinem exhibpre, jdqiie < per se, per ;irio<, ca:ii essrt asscrLint m.Tiiifesium est in recenlioribns
:

verbi*, exem;>lis, innnilinnilins, t- rroiibn.s, lilandi- editis cor'iipl'im esse Beijul.e texinm, idqiie insciiia
cimsdlauonibns, rcmissionibits
iiientis, allliciionilnis, aiil inrini ainann.ensinm, «|iii cinii ignnrartnt q liit
i

sp ritu;ilibii- ne niniis rcmisse ira-

el temporalibiis, sii sir-i'pivcta, s ve, ii! lesjitnr iii mss., sempecta, ex -

ct:ilns similia vel pejma ileru n commitienili mate- slimavernnl ex dnabn- liileris ni unieam a scriploi i-
riam babeat, aut nimis crndeliier alfliitus de niise- bns m faciam fnisse, qiind facile credi poiiiit ex ni>n-
ricordia despeiare contingat » inqiiit Bernardus
, niiHis niss. in qnibns m vix disl'ngiiilur a ni ;ciimi|ii8
Cassiiiensis. nescirent quiil sibi vellet senipecias, add.iam f lissa
Quia non est opus sGnis medicus, sed male liahenii- liiterHiii c exisiimavernni, leueruiiii|ne senipeias. Ve-
bus.] Ilic o>teiiiiii S. P. Beiiedictns abb:ii<'s aliosqiie rum senipeta imn e-t verbiim Gr.TCum, sed sympcecia.
proelalos non lam propier boiios quam pnipler per- Qiiid vero pcr sympaecias intelligit S. Benedictus,
ver:-os imperfociosqne moiiachos , imo fere unice r> < nec alibi qiinqiie positnm aut exp' situm valiii re-
propter lales esse superiores; et in lioc pra>cipuuiii perire, » iniiiiil Boberins. Attamen (Tvj.n«iy.mt vox
eoriim onus e.sse, qnod lalilins prKfecii sint, iili egre- Gr;i*(a inlerpreiatiir collusor, cujus inenlio esi Hputl
gie docel S. Bernaidus ad Rainaldum aboatem de Palladinm iu Viia Serapionis Sindonite < Narranl :

pi;»!aiionis munere iiimis anxiiim scribens in h.TC vero Paires quod ;issiiinens quemdam syinp.pciein
veiba (Epitt. 73) < Hoc aiileni onus animarum est
: monacbiini o-ufxrraiT/iv (iirx/jTflv, veiididil s^ in qiiadam
ei inlirmarum; iiam que sanae simt poitari iion iii- civitate mimis gentilibus. » Ex qun loco Benedicius
digent, ;ic per lioc nec oiiu-; i^.unt. Quoscunqiie igilur ll.ielteiius in(e:t {Lb. vin, iract. i, disq. 5) S. P.
de iiiis invciicris iristes, pusillanimes. miirmurosos, Benedictum vuluisse < submitti aliqnos socios ct f:w
ipsoriim le pairem, ipsorum le noveris e-se abbaem. miliares, cum
qii bus olun forsitan c Iludere fuerat

Coiisolando, exliortando, iiicrepando ;igis opus tuiim, solitns (fiater excommunicatus), et qiii ;:ciionum ejiis
porias oniis 378
l'mm, el pnrtaiido sana- qnos sa- fiipriiit consortes, ut ita graii e^ amici elfica iorem ei

iiMudo porias. 81 qiiis vero itj sanus est, iit niagis exbilieanl con-olationem. » Sed h;ec pariini concinere
jnvet tc qiiaii juvetura le, hujiis te non pai.rem, sed videntiir seqiienti S. Palris exposiiinni. id est senioret
parem cmiiitMm, non abbatem coguoscas. Quid igi-
; sap.eniKS 379 f''«'''^s. Bectius forsan per sympc-

liir cau^aris le aliqnorum qui lecum sunl m;ip;is gr i- ctPiii aliquis mtelligeret seniorem aliquem Iraue n
vari ciiiisortio (|iiam Irni solaiio, ciim s liis (miniiim qui cnm abbate conspirarel ad exrommunicaliiin
datiis sis solaiiiim tanqnaiii oninibiis saiiior, nininbus collndendum, dolo bono c:ipiendiim. et ad ilebiinm
fortior, (|iii omnibns snlliciss per Dei gra iim sola- oHiciiiiii reducendum : alque ila iniellig t Panliis Au-
liarj, ei a nemiiie oninuim indigeas conlortari. De- gusiiiius a Janii:i. Porro ex Ingulli lli-toria quinqua-
niqiie in quanunn gravaris, in tantum Incraris; iii D genarius in ordine sempecla vocandns esi.

quai.lum jiivaris, in tantum tna libi praemia mi- Id seniores sapientes fratres.] It.i nimiriim vn-
est
nuis, e c. » cem illam S. Paler interpreiaiiir, person:c poti .s
Et ideo uli debcl omni modo ut sapiens medicus ] qu;im vocis raiionem hnbeiis; qnia. inqnit M- niidiis,
Eamdem coinpaialioneiri insiiuiit S. Basilins in Bi;- boc noinen quociinqoo modo legalur, non potesi Ii;jm;

tiulis brev., inlerrog. :2o. Sapiens vero niedicns, in- Iria iiomina significare. Immiital ergo seniores sa-
quii Boheriiis, ille repiitalur, « si morbos noverit picntcs Iralres, nt raaiiiiitas sil in sem^ amor in
praevidere, et (pii pro,i(iT multiplicata recidiva iii fraire, cautela debita sive discretio in sapienle, ul
(iespetaiionem paiientein liujusiii 'di non indiRil; et aiuiit Bern. Cass. el Bobe ins.
qui secuiidum diversila em pt-rsonaruin et tomporiim Qui quasi secr.le consotentur flucluanlem fratrnn.
diversam medicinam iiovit profiinare , quia novis Julianiis Paris in iib. de Prima vivendi Bnlione Ci-
iiiorbis nova convenit antiilota proparari. i sterc. (Part. ii, c. b, sect. 5) eam tradit liiisse con-
Intmit ere qiiasi occulios consiilalores sympecias.] snetiidinem, nl ciim alnpiis prpna ciilp.e Lraviorii
Sympecia vox ob.-cura el explira n d;Hii ifis, qiia in plecieretnr, ahbas omiiiljii- iiid:( erel la ieiid:im pr«»
iii expoiienda vari;uu comnienlaioies. Miiiniulli «Miim co (iriiionem, dc.-ign;irct;iiK ui.iim aiil ;iit rn.ii qir
vii!gti;^iii lcctio.Kriii retiiienles, senipctat intelligunl eiim visilarent, conMiljrciiUir, ei .id lium litaiis sa
petente , siculi lioiiiain proliciseenies liomi-
seiiiuiii li-lactioneiii provotare:;!. Vernm linic (•onsiii-lnili"!.
pHas vorat (Jallixius pap:i q. 'ii, c. 5; ct d«ii;oiies qu;c luit Cislerciensium, repiijjiiant anii pii BtJgiilai
51? S. P. BENKniCTl :;5o

commenlMtores, HilJcmarus. Rprn.inlns Cassin., Bo- A El oretur p o eo ab omnibus,] Ut convprtatnr ad

lierius, qui lnc verba quasi secrele expimunl tan(/«am Dominum, <inam oratinnem distinclam ah ill;< de qii i

ab abbate non misxi : « Qiiasi iioii ab abbale, «ed a se sequenli capiie S. P. nenedicins, asserunt HiMeiiKi-
ipsjs veiiisse illi frairi excomninnicalo loqiiantur, > rns, Beritanlus Cass., Boiierius. Ita etiam llaeltenitt
iiiqiiil lliiiJeniarns. Et Bernanliis Cassinensis : « Istiid {Ljb. VIII, 'trccl. 4, disq. 5) : < Id non de pnblioa
secrele liic iniporiat liuoii non vjdeanlnr ab ipso iiiissi oratione, &cd de privata inielbgendum, aiil viilt iit
sp caliler abbale, ne forle niiiiis de misoricordia omnes pro excommunicato :tpud praelatiim interce-
pr;rsinnens in siia durit a pcrseveret. » Idem fere (l:< I, nt ab expommiiiiicaiione absolvatiir. >

i;s(!eni verbis habet Bolieriiis. Veruin cum haiid la- Pnrro sicnt iminiiiebaninr ad consolandnm ex-
teat excominiini aium iiemiii«:n nisi ex abb;itis Icen- cominiinicaium seniores Imtres, iia eiiam aliquan «
tia peciim loqni posse, ne de abbatis c'emeiitia pia-- ad increpmdiim, el probandiim si vera esset ^-jns
siimit, hiijiismodi symps-ctiB erii di«crelionis pie ae pi'niieniia, ut palei ex Regnla S. Fructuitsi episcopi,
snpienter decipwre incaiiliim. < Poiest ;miein, inqiiit cap. U.
Bi-rnanliis C^is-;., dicere sic Frater, ego miiltuin
: Magnopere e'nm debet snllicifudin.-m gerere abhus
<oinp;Uior libi, ei mulum desidernreni salutem ani- circa delinquentes fraires.\ Vl <o noscint abbates
nue Hi e, ei diligo le in Christo Jesu; el ideo com- qnanli redein;it;is pieti:>so Christ' saiiguine faci-re
p:itieiido iibi ey:o obt nni a dnmiio ahbale quod liceat debe;itit animas, repciit quod bujns capit s inilio
ine litqni tibi. Ha!C aiilem qn.-e dictunis sum dico ex dixerat : Omni soilicitndine curam geral abl)as ciica
iiie, el rngo le qnod si tii aliquando loqnaris abbati del n iiientes fraires.
Teconciii;iiiis, sibi nmi dicas qiiod tibi dixerim verba _. Et omni sagactnte et industria curare, ne aliqunm
*^
isia; fl luiic inci|»iat suas cnnsolaiiones et aiia verba de ovibus sibi credit's perdut.] .\c proii d»- si de alicii-
ad aniinam liicrandam apia. > Haiic autem soUicitu- jiH Inga limeal, eani in carcerem niittat, caienis,
dinein cellerario, si prudens sit, commiili pnsse coiiipeilibus aui vincniis slring.t, iii ex lioc loco iii-
asserii lliidemarus, in cujus monasteiio iliius erat fert Hildemarus. Noiat auiein Bernardu» Cas-. quns-
cxcommuiiicilis cibum minislrare. dam codices non curare, sed currere scnbere el ;

El consolentur eum, ne forte abundantlori Irislitia rever;i ita legiinl codex Anglicaniis, Smaragdus Flo-
abisrbeatur.] Ne sic de^perans in .iternum pereat. riacensis, Hildem;irus et Boherins, el quidem recie :
Sedf sicul ait Aposlolus, confirmetnr in eo charilas.] nain proprinm pasloris est posl ovem errantem tiir-
Qiiod Bi-rnardus Cassinensis exponit eum chariiale rere dehei auiem < non cnrpori*, sed meniis et
;

(irmare. Simililcr Haeitenus [Lib. viii, Iract. i, disq. intelligeniiae gressibus currere, ne aliquam de ovihus
5) : « Ila, iiiqu t, in charil^ile coiilirmetur, ul non suis perdat per suam nsgligenliam, tar^ itaiem, vel
vaiiHet ci ca siaium suuin imniutaiuiiiin, aui a bono segnitiem, > ut ioquilur Smaragdus.
propu.^iio dcfi.iat, el prselracu; reliellis ellicialur : Noverit enim se infirmurum curam suscepisse flni-
q e\ consnlalionis delecin siibonri possunt. < Sed
lae rum, non super sanas ^yrannidem.] Ita e!i;im de prai-
liaec. exiio ilio .«>uppoiiii excomiiiuniiaium esse in lalis Ecclesi.e S. Aiigustinus {De Mor, Eccl. cathoL,
eharit:ile, 330
'i"0'' ^sset probaiidiim. P«eclius Hil- c.52) < Non eaim
: san:itismagis quam ^anandis
demarns i Conli.melnr iii e« ch;irilas, > inquit, id
: hominibus pnesiint. > Additque < Perpelienda siint
:

esl liabeilur el teneaiur erija illiim charitas, ne fr;in- vitia miil itiidinis ul cnrentnr, et priiis tnleranda
gaiur;sivo, ut ait Kichanliis de S. Angelo, conlir- qiiaiii sedaiiila Et S. Bernardus boiios
pestileniia. >

meiur iii eo charilas < diiigemlo Iraiiein, et ik n C describens pr;el:ilos {Serm. 2.^ in Cant) < Medicos ;

ipsins vjtia; > ei Bolierius iii secuiido comm. < Con- : se, nmi domiiios agnoscentes, par;int coniestim ad-
lirnieiur iii eo cliarilas, scilicet fr.iternilalis, ul ili- veisiis phrenesi;!! animx iion vindictam, sed rae«
^'nus sit aiioniiii consoriio, > Hanc ciiarii:itera erga delam. )
ilinm iios hdbere dcmoiistiabimus, si quod sequilur Et me:uat proplielce commina.ionem, eicl Haec no»
eisequamur. indigent exposiiione.

CAPUT XXVIII.
De iis qui scepius correpti non emendaverint ^,

3giSi qnis fraier freiiuenier correplus pro qua- virgarura * , etiam si viderit nihil suam praDvalera
iiliet culpa, si etiam exconimunicatus, iion cmenda- industriam: adhibeat etiam (quod majus esi) suam
vert, acriiir ei accedai correpiio, id esi, nt verbe- et omnium fratrum pro eo orationem : ut Dominus,
)um vindicta in eum procedat. Qiiod si nec ila cor- qui omnia potest f,
operetur saluiem circa infirmuai
rexer l, aut fnrle (quod absil) in superbiam ^ elatus fratrem. Quod si nec isto modo sanatus fuerit, tune
etiam defendere volneril opera sua, tunc abbas jam uta'ur abbas ferro abcissionis, uiait Apostolus :

faciai quod sapieris medicns. Auferle malum ex vobis (/ Cor. v). El iierum : Inftde-
Si exliibiiii foinenta , si nnguenla < aJhortalio- lis si discedit, discedai : ne una ovis mcrbida omnem
niiin, si nieiiicamina Scripinraruin divinanim, si ad gregem contaminel '^ (i Cur. vii).

uliiniuin ustioiiem ^ excommunicaiionis, vel plagas

• .\\.,emevdaie nolueriut. rum vtrgas. Conc, plagns virga;.

t Al., in superbia. ' Oxcii., Cass., omiiivoiens esi.
•=
llild., sive ungiienl.-'. 8 Flor., contagiet. Hild., toniagiel^id ett conta-
<*
Narb., S;»b., uliwnem. minci.
• Oxon., Fliir., vel plagarum virgce. Cfiss ,
plaga-

GOMMENTARIUS
Si qiiis frater Hocest bis se-
frequeiiter correptw^.] ex Nicolao de Fractura, frequeutia in duabus v-.eibut

pnblice nltjurgalns. nl expo-

cr^.ie Hiinilas. etieriio consistere videtur.
nun>liiideinarus, Bsrnardus Cass. ei Boberius. Licel Pro qualibet culpa.] Minori scilicet vel majorl ni
 ; » .

521 REGULA COMMFNTATA. CAP. XXVIII.

Idqiiiinlur Bern. Cass., RiGliardiis de S. A.ngelo, ei A Quae .in eum prserogala sunt, niin'Kne emendatnni
'
''
lioherius. Levis eniin culpa, ut ail Cernardus, per magis aulem abuieniemsua mansueliidine, ' el pniieii-
coiilemptum gravis efficilur tia negligeniiorem fieri, el in peccalo suo etiam s<;-

Si eliam cxcommunicatus.] Minori aut majori sen- curiiis obdormire; frustrato tam suaviiim oleo mo-
tentia, inquit Bolierius in 4 commenl., et indicar^ iiiiioni:m, oportebit sane mordacioribiis iili medica-
videniur isia verba, pro quaiibet cidpa. i'ieiit s, et vinum compunctionis infundere, duris
Acrior ei accedai correptio.] Ul)i qii;vriint iiiterpre- viiielicet ciim eo increpaiionihus agere; et si causa

quomodo escommunicalo arrior accedere rcqiiirit, et durilia tanta cst, eliam censura) eccie-
tes, 3B2
possii corieplio, cum maxima omniiim poena sit ex- siasiic* baculo percellere conieinpiore n. >
communicaiio. Quam diliicullatem duobus modis soi- lii lertio aiiiem gradu quarlnm scilicet jejunium
Tere possumus. l'^ Dicendo verberum viiidiclam uiia contiiieri docciit, ei cerie uiia ciim excommuiiicatio-
cum excoinmnnicatione acriorem es>e poenam, qu:im iie soiet jungi; nam S. P. lieiiedictiis exeommiinic.i-
solamexcommunicationem et lioc voiuerit Bernai-
: tos cibi refeciionem mensuravel liora qiia pnevideiit
dus Cassinensis, cum ait « Quidqnid additur aciius,
: abbas eis conipetere sumere prsecipil.
judicatur; non quod sic periculosius, vel majus, sed Vel plagas virgarum.] Eii qiiiniiis gradus, de quo iti

quia magis timenlur diversae pcense qiiam una. » lib. II monacliorum Rililius.
deA.!iiiquis
2° Quia € verberum vindicia est aciior, cl sensibilior Adhibeat etiam quod majus est suam. et omniitm
corpoii, > inquit Bolierius; sive, ut ait Richardus dc fratrum pro eo oraliouem.] Sextum graiiiini lanquam
S. Angelo, i dicas quod S. Beiiediclus vertii se ad enicacissimum omiiiiim remedium prsescriliit oratio-

condiiiones delinquentiurn, qui magis doleiit si per- nem omniuin fratrum, qiiia, ul ait S. Leo {Seim. 5 de
ciiliunlurexlernis, id estincorpore,quam si pertussi Jejun. sept. mensis), < Pleniss nia peccalorum obiine-
suni imernis, id esi anima per exconimunicaiio- tiir abolitio, qiiando lotiiis Ecclesije iina esl oi alio et

nem. > una confessio : si enim duorum vel trium i-anciorum

Id esl ut verberum vindicta in eum procedal.] De pio coiisensu omnia qiioe poposcerint Duiniiius
verberibiis, sive, ut nunc loquunlur, de disciplina prseslanda promittit, qiiidnegabilurmiiltorum miliium
diximus in lib. ii de Antiq. monacli. Rilib., c. 11. plebi unam observanliam pariier exsequenti, el per
Quod si nec ila secorrexerit, etc, iunc abbas faciat unum Spiritum concorditer supplicanti V i
quod sapiens medicus.] Hic cbservat Hililemarus sa- Eosdem fere gradus correction;soflendes inReguIa
pionlis prudentisque esse raedici non siatim ninlare Cnjusdam ad virgines cap. 'iO. \'ide Regulam Orien-
aut mulliplicare temerereniedia sed iisdeni semper ; t;ilem cap. 52 el seqiienlibus.
uli donec inutilia reddanlur,aique ad alia transeundi Quod sinecisio modo snnatus fueril,lunc jamutatur
cogat necessitas. Ex quo inlert abbati tanquaro sa- abbasferro absctssionis.] liaetiainsanctusBasiliiis(fi(3-
pienti animarum medico non ita propere transeun- gul. fus. c. 28) < Qui ad obediendum : mandaiis Dei
tlum abunograduad alium, nec verbi graiia staiim segniter esl affeclus, principiolanquam inlirmo mem-
ut aliquem privatim moiiuit, hunc pubiice olijurgnre bro condolendum est ab omnibus, et a praposito ten-
debere; autui publice objurgavii, staiim exconimu- tandum ansuis ipsum laudibusab eiinlirniitale resii-
nicare; sed aliquandiu esspectare, si forte sua pa- tuere valeat ; perdurantem vero in ea inobeiiientia
lientia delinqueiilem ad poeniienliam addueat. emeniJationeimjue respuentein severius coram om-
Si exhibuit fomenta, si unguenta exhoriaiionum, elc niliiis frairibus arguere oportel, et cum omni adhor-
Qiiosdam bic veluti gradus describit per quosadferii C tatione ut medelam suscipiat induceie. Quod si post
priEcisioneiii,hocest ad ejectionem e monasterio me mullam correplionem nec pu lorem indueril, nec
dicus spiritalis landem ascendere debeat. Sex praeci- seipsum curaverit, lanquam (ut in proverbio esi) sui
piie nuiiieraiil Hildemarus, Bern. Cass. et Baherius ipsius corruptorem, et veliiii corruptum, ac prorsiis
{Vidc Cons. Bened. tom. IV A«ft/.), scilicet \° binam iiiutile membrum miiltis cuni iacrymis ac lamentis ad
admonitionem secretam, 2° publicamobjurgalionem, exemplum medicorum a commuui coipure ampiiie-
5" excommunicationem, 4° jejunium, 5'' verberum tur eienim illi si
; (\^^^ membrum incurabili
384
vindiciam. G° oraiionem quos omnes hic assignatos
: morbo corruptum inveoerint, ne ad ulteriora malum
esseasserunl. Primum gradum his aiunt verbis con- illius proserpat, prO[iter vicinitatem proxima quceque
lineri,S/ exhibuit fomenta, si unguenta exhortationum corrumpens, ineisioinbus illud et ustionibiis auferra
nam fomenta ieviasuntmedicamenta, quse saepe cnm solent; quod et nobiserga eos necessario facienduin
oleofiunt; simililer etunguenta,qu3eodoreni reddunt, inimico animo praediti, ut impedimento sint
est, qiii
unde hic pro monitionibus secrelis, quae nihil asperi, maiidaiis Domini, juxla mandatum Dominidicentis :
ponuniur « Ca-
nihil iluri, nihil nisi leve contiiient, : Si oculus dexter tibi obstaculo fuerit, erue eum et
stigationes cum fomenla
pietate etmansuetudinerecte projice abs te.
vocanliir; exhortationes vero cumdulcedinis lenilate Ct ait Apustolus : Auf.rte malum ex vobis.] Apo-
unguenta dicuntur, > inquit Smaragdus. Sed lanien stolico conlirmat lestimonio quod
ejus- liic slaiuii,
Richardus de S. Angeio per fomenta medelam, quam qiie verba suo proposito adaplai Auferie maluni es :

pro gravioribus culpis c. 2,5 praescribit sanctus Be- vobis,ejiciendo scilictti exira monasteriiiin ila enim :

nedictus,per ungiienla exhortationuin consolaiiones p|;iciierat aiitiquis illis viia: monastic.x^ Pairibus, eos
per immissossymp3eclas,quiprovoceiitadhumiliiatis ^ qiii iiull:i artefmendari poleraiii,expellereemoiiasie-
satisractionem.inielligit, hoc est leniiatem cum aspe- rio, ul patet ex loco sancti B:isilii inodo lelalo, et ex
rilate. Regtil. brev. inlerrog. 44, et ex (>assian. I. iv, c. IG.
Si medicamina Scripturarum divinarum.] llac quia Ila eiiam Regiila Orienliilisdecernit (Cflp. 55), ut < Si
terrent non incongrue objurgationem pubiicam si- quisfuerit tam duriis, tam alienus a limore , iit toi
gnilicant, secundumque gradum repraesenlant. cas igationibus et tol remissionibus iion emendLl,
383 •^' "'' ultimum ustiouem excommunicuiionis.] projiciatur de monasierio. » Regula sancli Frucluosi
En leriius gradiis, quem saiictus Pater ustioncm ex- [Cap. 8) < Si se corripere
: non piermiserint, for;is
fomm«Hicrta'o»iA- appellal, qui reveia urit aiiimam; projiciaiitur. » El iterum (Cap. 14) « Qiiodsi in malo :

< sed uslio ista a peccali rubiguie hnmilem piirgai perseveran» perdur;iveril, et propria voliintaie pffiiii-
animam, siiperbam vcro in plumlji conveilii iiaiu- leiiliain agere noluerit, tt ssepe ac saepe contumax,
ram, » Smaragdus. De triplici lioc grtdii iia dis-
inquii et muriiiuraior paliile conlr.i senioreiii \cl fialres iii
Bernardus (Serm. 44, in Cant.)
ciirrii sanctiis t Ne- : facie persiiierit, et ciim propiiiquis se vindicare
ce^sarium habet spintalis medicusetiam vinnm fer- ma Ufiit, incollalionem deduelus evualiir moiiasierii
vidi zeli cuin oieo mansuetudinis, cui sane convenil veslibus, et iiiiinaiur qu;is olim addiixcial siccul.iri-
non modo consolari piisilhinimes, sed eiiamcorrigere biis, et cuin confiisionis iiola a monaslerio cxpell.i-
iiii|nietos : si eiiim videni illum qui viilneratus esl, lur. » Et iteni (Cajj.io) « Verber.iliis deiiiio c;iiceri
:

id est (lui peccavil, blaiidis ac lcnibus lioMamC!!lis, maiicipetur. aut si poeuitere nolucrii, loras projicia-

Patrol. LWI. 17
 » ,,

S. P. CENEDICTl
lur. » Regulfl leriia Angnsl-no .'mr'i()(ila {Cap.
S. A pcenitudinem emeiidan, diim projiciiur, r rc dialioli
25) <: Conviclus debel emendaiOriam siislinere devorelur. » Et Regula Ciijii«dam ad virgines (6'«;;.
vindiciam ;
quam
ferre recusaverii. eiianisi ipse
?i 20): i Quod si iiec sic coriigi voluerit, inira sepia
non abcesserii, de vestra socieiale projiciauir; non monasierii sub poeniienii;n lenore ab omiiibus pryei.er
enim lioc fil crudeliler, sed misericordiier, ne con- ciisiodibus segregaia, landiu casii^elur diversis cor'
lagione pesiifera plnrimos perdat. » Ila etiam Justi- rectiouibiis, usqiie dum ejus bumiliias omnibus vera
iiianus iniperaior {yovell. 153) < Si deliciura airo-
; ciedulitaie paleliai, quoiiiaiii ei invitis saepe salus
ciissitquam quod medela reparari possil, tiincpror- praistaiur. » Idem approb:>sse videtnr S. Gregoiius,
siis e mnnasterio i( siim expelliio. » Iseii queGrea;orias Kegum (Lib. iv, cap. 9), ita
seii iinivis aliiis in libros
papa IV in episl. ad ep!sco|)0> (jalii^e, etc, De pri- sir bens: « Qu: suiil iu monasteriis iKpidi, medendi
vilegiis Floriacensis monasterii (l/isc. Baluz. loni. II); suni qiiasi agri , non siiiit ejiciendi ut mortiii. >
I Perniiltiiiius eliani nt, si aliciijns de ipsis fratrihui Acceiliiiit nova slaiula Cartus aiiorum (Parth. ii, cap,
onerosa conversalio fuerit, ipse potius cuin suo ue- y, n. 5): < Niillus pro quocuiique crimine tle oidiiie

II imento discedal qnam aiius i;;quinet. > Hiij;isce expelliUur, sed pro niodo criminis et delii li, carceri
rei praxim videre esl in Viia S. Sab n. 41 ei 4i, i- perpeliio vel ad tempus intrudatur. » Aique iia Pau-
lom. IIlMonum. Eccles. Gra'c. in Vita sancli Ai-
; liis s;eculo xi abbas S. Albani in Auglia , < coniu-
gulfi,abbaiis et martyris, n. 15, s*c. ii Hened., et iiiacibus carcerem tetrnm et forlem onsliluit pne- <

alibi passim apud aiiclores. Imo, juxla sextam syno- parari, » ut scribit Maith. Paris. in lib. de Vit.
Uuin cap. 12, abbas viiiosus e monaslerio ejici po- vigiiiiitriiim abbatum S. Albani. Eadem lex fuil
lerat. Tv sanclimonialibns p(rtiia, quarum ciimi una ex moha-
Porro circa ejusmodi ejectioiiem ouo veniunt ^* sierio Melensi S. Petri, detracto velo, ejecia esset
observanda. Primiim non eam seinper fuisse perpe- recipi jussa est, et intra monasienum in ergaslulo
iu;im, sed aliquando solum ad tempus, ui nolai Me- poni decreto syiiodi Metensis anni f)88 can. 9, ,

iiardus nosler ad Concord. Iiegul. c. 51, § 5. Secun- Possunt tamen e iam nunc incorrigibiles servalis ,

dum ejecium ejusmodi innnacbum sub episcopi cura servandis, ex builu Urbani Vlll expelli ex monaste-
reinaiisisse, uii prsescribilur in concilio Meldensi riis.
tan. c9 < Monachus de monasterio sini consnlluet
: Et iterum infidelis, si discedit, discedat.] Haec dicit
praescienlia episcopi aut vicarii ejus ad bocregulari- Apostohis de infideli cuin conjuge lideli mairinionio
ler deducius non ejicialur; cujus disposilinne ei aii- conjuncio, quam si propter lidem reiinquat, disce-
ctoritaie de CLKiero vita el conversatio ejecti, 385 dere permiitit. Ejus veiba suo propo?iio S. Bene-
ne perdilus perpeluo liat, si aliquo mudo salvari po- diclus adaptat: Inlidelis si discedit, aut sponte de
lest, ordinari debet atiue decerni. mon^sierio egredien-, aiit inviie piojecliis, uli ex-
Nunc vero alia vigei in monasleriis consueludo ,
ponit Ilildemarus, discedai.
scilicet non
ejiciendi rebelles incorrigibilesque nio- Ne una evis morbida tclum gregem contaminel. ]
nacbds, sed sulum iiicarceiandi ; id quod olim pr;H- Sive, ul loquitur .Justinianiis impepjior (iVoie/. 153);
scripserat sancius Isidorus liis verliis (Cap. 15) : « Ijt cuin seipsiim a nielioribus ad deteriora contu-
< Quamvis freqiieniiuin gravissimorumque viliorum lerit, ipse solus iinprobiialis siiae fruclum tapiai
voragiiie sil quiS(|uam iiiiinersus, nnn lamen a mo- iie^iue vitioriim suoruin aliquid caeteris coiitagii/na
nasterio projit;ieiidus; sed jiixta qualit.iiem delicti affricet, quemadinodum peste laboranlia et incura-
coercendus est; ue forie qui poierat per d.uturnam G biiiter tegrolanlia sulenl pecora. »

GAPUT XXIX.
Si debeant iterum recipi fratres exeurues de monasterio,

386 Fraler qui proprio vitio egreditur aut pro- huraililas comprobetur. Quod si denuo exierit, ustud
jicitur de monasierio, si reverii voluerit, spondeat teitio iia recipiatur. Jam postea sciens omnem sibi

prius omnem emeiidalionem vilii pro quo egressus reversionis adilum dem^gari.
est; et sic in ultirao gradu recipiatur, ut ex boc ejiis

COMMENTArviUS.
Frater qui proprio vilio egredilur aul projicitur de egieditiir sine licenlia de monaslerio ad saecnliira
monasterio.] Cum nu lus sil adeo sceleslus, aut lain redeundo, ul se celelabbati, et talis dicitiir fugili-
graiidis peccator, quem victrix t.mdem gralia ad viis. » A.iier lliidemarus proiiriufu viiiiim ex|)onil ,

meliorem frugem revocare non pos&it, quemque vere quod ita lugiiivo aut projecio esl propriiim, ut mdii
reverlenlem ad Deum oinnino abjicere, non modo sit alteii comiuuiie : < Proprium, inquit, viliuin e>t
durum, sed el impiiim cum
superioii capiie
forel : illud, iibi cum perpetialur, alius nou inier.iiiscetur,
S. P. Benedictus incorrigibiles expelli e monasierio sed solus uiius illud maliiin peragit. » Si enim vei
praiscrijisissei, slatim diicel, an, quoties etqnomodo aileruiii secum coiiscium b;)be<t , jam non ent
vitii
recipi (iebeant qui proprio viiio egrediuntur aiit profirium , sed commune atque ideu a Bemardo
:

projiciuniur de moiiaslerio. Proprio aiitem vitio Cassiuensi contagiosuni yppellaiuin, de quo ex eodeiii
egredi, Kicbardo de S. Angelo idem esi ac propria Bernardo et llildeniaio lacet hoc capile sancius
volunlale ; Bulierio in secuiido comin.; Sua quideni Benedicius. Uic nimirum quiiique dislinguit causas,
viiiosa voluniate occa^ione proprieiatis in ejus forsan pro quibus aliquis egredi de monasierio potesi. V
peclore builientis ; miniis quidein , uli videtur , pro- Quidam propter relaxatam in proprio coeuobio 3S7
prie : meiius et rectius in prii.o comment. « Scias, : vitje regularis discipliiiam exeuiit, ad aliud (djseivau-
inquit, (iiiod ideo dicil propiio vilio, ul excludatiir tiae sirictioris transituri. 2° Alii, studio majoris per-

egressus virtuosus,qui lii qiiando pciiia liceniia, licet fectionis aut contemplalionis , ereinum appetunt.
non oblenia , quamJo spiritu Dei ducitur Iraler ad 5° Alii levitate ei inconslaniia, aut tiraore disci-
arcLiorein religionem iiilraiidau) ; et ut exciudaiur pliiiLC egrediunlur. 4° Alii profiter superbiara, con-
i:ansitus ^ monasterio in eremuni : sed loquilur tumaci.im aul aliud vitiuiu projiciuiilur, aul propria
ciiiindo frater timore disciplinae, vel animi incoii- teineritate exeu;it. 5° Denii|ue propier viliiim conta-
5'>aiiiia, vel leviiate, vel proptermuiid mas volupiates giosum, hoc esl commune, pro quo cum alni^expt 1-
 », , ;

REGULA COMMENTATA. CAP. XXIX. "^20

iitsiur. El V'1"'' quiJe'11 ct secundi non solum , si A rum emenJalionem perversitalum, et ejus proprie
tevcrluntur, ^usf ii)iendi , sed etiam cum honore et vitii propier quod pulsus fuer.it vel aiirugernt, tra-
jiinore aifi{>ltcle»idi, ul eoriim exemplo alii sedilicen- clabit prior causam ejus cosnmuni consiiio , et sicut

lur. Terlii et tjiiarli eo modo recipiendi, qnein liic vel frairum numerus, vel domus iuililas, vel elam
describii S. Benedictns. Deconlagiosis omnino silere salns i|)siu> poslulart>. videbitnr, faci^i ei et si coii- :

S. Benedictum docenl Hildemirus ei Bernardus siliu:n recipiendi placuerit, ad probationem bumiii-

Cassinensis de quibus idem ferendu;n judicium, etsi

:
l:»ti> iii uUiino coiisiii'.ietiir loco. i Antiqua siatuiu
id non scribat sanctus Pater, ac de teriio egressi<,
Carhusiaiiorum (Part. ii , c. o'2, n. 2(i) c Oiniies :

aiit projectis: hoc esl, ut etiam post primam egres- autera criminosi clerici vel po-;iquam r^conci-
laici

sionem aut ejectionem reverlentes non reci])! nuur ;

liati fucriiit, omriium quos invfiifriiu seinper iiitiim

aul si moius abb;is niisericordia suscipiendos cen- erunt, sine spe restitiitionis in priimim gradiim. »
siierit, recipiat quidem, sed iiabitaluros in tali loco, Paulo indulgentiores in Nnva Colleclione staiiuo-
hoc est in monte, aul locis ubi bauJ queant alios ad nim {Part. n, c. 25, ?i. 51): « Qui cum scmel recoii-
peccaium trabere et maculare, et < si iia volueri.it ciliati fuerint, inquiunt, amilient qua iliim ad l"cu:n

agere, iiiquii, ut supra diximus, recipi;uuur landiu, annns quos extra ordinem nnslruin cxpeniienint;
donec possit illos cognoscere alibas , ei eis credere illiqiie lanium aiini quos in online fecerant, redden-

sine dinicullale: » alioquin, si ita noluerint, nec tur eis. Si autem bis reconciliali fuerint, oniniiiiii
recipianlur. Fatetur tamen idem Hildemarus maxi- quos iiivenerint iiltimi seiniier eru u. » liisiUiiia
mam monasteriorum Franciae parlem hunc iocum capil. geniTal. ord. Cisterc. {Cap. 6i) : « FugiliMis,
aliter intellexisse, nec inter proprium autcomnune si infru undecim dies red.eril, rfslitui |)0 cjI iii

vilium distinxisse, sed simpliciler pro qualicimque ^ ordiiie quem prius babuerat; si verouliia un(!ecii!i

vilio egressos usqiie lerlio recepis^e, nec eos quos dies redierit, recipi quidem potest , ita tamen qiiod
post secundam aut leriiam fugam recipeieni in ea ,
iii eo gradu in quo ullimus recipilnr, scinper (ler-
qua ante fugam digni erant, poenitentia detimii-se. maiiebit. > Hanc muliam noiinihil au,eiil liisiiiu-

« Sed lamen, addit,i!li laciuni melins, quisecundum liones cap. gener. ejusdem ord., in (luibiis b ic
prioiem sensum faciiint;eo quod sapiemiores et lego {Dist. 10, cap. 5): i Omnes fugitivi qui niodo
acutioies sunt qui ila inielligunt; nam ei ego ita extra ordinem sunt vel a modo exierini, iiisi inlra
facio in nostro monasterio et iia borlnr ut c;eteri
,
septem dies po-t egressum redierint, omniiim qiios
faciant, sicuti sapientiores inleliigunt et laciunt. > invenerint ultimi semper eriint et monachi qni bis ;

Porro crimina capitalia propicr quae meretur mo- exierint, niinqiiam promoveantur in abliaies. Fugi-
nachiis, si non emendaverit, e monasterin ejici, ex tivivero qui infra septem dles redierint, ullimiermit
Nicolao de Fraciura sunt, i sacrilegium, bomici- ad minus per annum. »
dium, adulterium, fornicalio, falsum teslimonium , Quia vero bic agiiur de recepiione fugitivorum
rapina, fiirium, superbia, avariiia, concupisreniia ;
sponte revertentiiim, baiid erii fortassis iii^ratiiin
et si longo tempore tenetur iracundia et ebrieias ;
,
lectorihiis antiquiim ordinem eos in monasierio
si assidiia sit, in eorum numero computantur. » recipiendi bic referre,quem tam ex mss. libris quam
Cartbiisienses iii antiquis stalutis • conles.sum corara ex ediiis depromemus.
lesiibus vel convictum de inconlinenti;i , de manu Ex mss. Consuetudinibns Romnni S. PauU ct Fcirfnsis
violenta, de furto, de proprietate rebellionc, iii-
, monaslerii.
obeJiemia , infamatione criininis, quod quis objicit C Fraier fugiens de monaslerio, dum nnerli
alieri, nec probare putesl, de magisierio conspira-
389
voluerit nudus et discalciatiis veniat in capiliilnm,
,

!ioiiis,iiec non de frequenli seminationediscordiae,

in brachia lenenscucul am, et manu virgam fereiis
eliam professnm a lolo ordine iaciunt alienum.
acceploque judicio ", eat foras in aliqiio loco, et ve-
Spotideal quidem omnem emendatiunem vilii pro
stiat se, et calciet, revcrlensque iii capiiuliim, petat
quo ecjressus est.] islhsec aulem « omnis emendatio
veniim ante abbatem, el ipso juiiente, eat sedere
comprebenditur specialiler in duobus, ut debita liat
sicut regula pnecipit. Si ahbis eesl, ipsi re>er\eiur
>

salislactit), et viiii noii sit ileraiio, > inquit Btirnar-

jisdicium. Cum auteni venins fuerit, ipsc fiaier sub-
dus Cassinensis. Idem habet Hildemarus. Vult ergo diicat se a conspectii ejus donec tali in loco veniat
S. Benedictus non simplicem in redeunie vitae in me-
ubi petat veniam suain salisfaciendo, et qiiod ei prae-
lius de CLeteio in-tiluendae sponsiunem, scd etiam
ceperit, id facial una nocte jaceat iii iiuspitale an-
:

sinceram pro culpis ante 388

^^ 1'^^^ fugam aiit
lequam recipiaiur. Si fugerit de aliijua cella, et ibi
ejeclionemcommissis satislaciendi voliintaiem unde :

reversu^ fuerit, recipiatur ut est supra:iictum et ;

Hildemaius bunc locum exponens: Spondeat omnem quando venerit ad caput moua^ierii, similiier id fa-
emendalionem vitii pro quo ecjresswi est idem esse ,
ciat. Si fiigerit de aliqua cella, el ilii iion reversiis
asscrit i acsidiceret, in ipsapoenitentia suscipiatur,
fuerit, et venerit ad caput monaslerii, rccipi;itiir ui
qiiam dignus erat habere quando projeetus esi, vel
esi supeiius prsenolatum, donec vocetiir piitT d«
egressus est, » eic. Imo eiiam in.ijori propter lugam
cella, et audianlur querels aiiibornm el ubiciiiiqiio ,

ei delicia riuoe eam comitari solent.

fuerit culpa iiivenla, emendetur post ba;c, si priori ;
Fa sic in uUimo gradu recipialur it ex noc ejus
humilitas comprobetur.] Iia eiiaiii Begula S. Pacho-
,

D videtur, revertatur ipse fraier ad ipsam cellain.

mii (Art. 79): < Qui absque commonilione frainim Ex mss. Consuetudinibus S. Beniyni Divionensis
recesserit, ac posiea poenitentia venerii, non erit iii cap. 52.
ordine suo absque majoris imperio. > Regula sancii Fugitivi vero monasterii cum redierinl, hoc modo
Fruciuosi {Cap. 20): i Si certe ipsi apostatae ab debi;;nt salisfacere si veniuiit post c.ipitiilnm, debci
:

omnibus fuerint expulsi et huc illucque vagantes,

, eleemosynarius eos suscipere donec in cra--tiiio fra-
diversis locis instabiles alque vacillantes, suo ino- tres fuerint iii capitulo quibus ci>ni;rcgaiis, po.sl-
:

iiasterio reverli se petierint neccssiiaie compulsi qiiam aliquaniulum de ordine suo loculi fiierint, mit-
in fornace probenlur ; et cum probiti fuerint, suo litur eleemosynarius, ul eos adducat. Illi aulein iit
iDOnasterio reformenlur; et non prima, sed ultima aiiditorio nudati ei discalciaii, cucnlla plicata in si-
caihedra recipiantur. > Regula Cujusdamad virgines nistra, acceptoqiie minipulo virgaruiu in dextera,
(Cap. 21): I In exlremo Inco inler poenilentes re- sic debeiit venire in mcdium capiiuli, po->itisque cu-
cepia tafidiii ex.iminelur, usqne dnm probabilis ejus ciillis ad sinislram, et virgis ad dexterani , coram
viia ij:veniatiir. > Slatuia Guigonis (Cap. 77): i Si domno abbale vonias petanl \n
vel priore biiiniliier
qiiis habilaiorum loci luijns vel aufugerit, vel piilsus medio eorum. Deinde, diclo ci^ ul surganl, sedeiii
fueril, et duclus poenitentia redierii, promillens sua- ad lerram, resumptis cucull;s luiiuin super gomia ;

• Id est accepta flage.lli (lisciplina.

 :, ,

5'i/ S. P. BENEDICTI 5^8

tnnc si domnus ahhas adrncrit, qiiale illi jddiciiim A diclio accipiuir, diini incipitur Kyrie eleison , el snf-
placuerit dabiiiir eis; vero non adesf, non dahiiiir
si ^et saccrdule dicenle in fine colleclai Per Dowiniitn.
eis judicium, scd dicet eis, qui lenet capiiuium Islnd : F-Ntis duodecim h clionuin si concedat abbis, ncm
,

judicium d(Mnni abbaiisest, ilie cxspeciandus esl faciet sati^faclionem islam. Quando vero (ioniniis
ile, et circiiindMle vobis vcslimenia vestra, ac redite. ablias eum ('e levi cnlpa in i:;apituIo dimiseril, pro-
Qu» f.icto, petnnt ilerum venias suas, el praecipilur slcrnei se ad pedes ejijs, et de.iiio absolnlus sedebit
eis ut eant sessnm uiiinii oinnium
et sic semper siint
; ui»i abl)as jusserit. Si uliimus fuerit inier bcnediclos

el iii omnibus locis, ex-

ctinro, ct in capiiulo, et in fralrcs, et eos si qni siint (|ui nondum sunt jirofessi,
iremi vidi'iicet omninm, cliam novitiorum, quou^que sedebil qiiandiu abbas jusseril. Hoc lotnm de iitraqiie
domnus abiias faciat eis inisericordiam, Qui autem culpa fiet de fratre qui in inonasierio vel exira fe-
hMbiliim ai jecerunt, eodem quidem modo snscipiun- cerit qiiod lal:bns poenis debet emendari. Si aiiten>
tor, excepio qisod habituin secum in capitulo non ahbas tam longe abfuerit a provincia, ut ejus reditiis
liefeninl, sed pomtnr anle edes ejus qui lenet capi-
i
ad prac^ens non exspecielur, et aliquis frater hujus-
mlum; el postquam, ui dictum est, nudi satislece- modi redierit, prior consiiio fratrum poterit eiim
rint, dicitur eisa. pracsidenle, ut si volunt habilnm, siiscipere eo ordine quo dictiim cst. Nam aliter non /

quem voluniale propria reliquerunt, sponle sua acci- deliet ab^que nolitia et jussu abbans prsesumere ciii-
piant. Quando amem ddmnus ;ibbas veneril, si, ut quim gravis vellevis culpae poeiiam iniponere. Nullus
dictum e<t, eo absente snscepti sunt, lam illi quam alius hiic ullo modo attentare audeat, nec fratrein
jsti non debent 390
^enire in praesenlia illius, do quilibet verberari a duobus jnbere debet, nisi solus
nec ipse prsecipiai ; sed vel in infirmaria, vel alio m t, abbas, et hoc in praesentia sua
loco inanere, donec ipse pro eis niiitat ; el tunc non
-
**
-
r-
tx Statults Lanfranci, cap. 1/.
,,-,.. .

nudantur, neque discalceantur, sed staminias(Sic)snas

pniparant, ut si domno abb »ii placuerit, nudi susci- Fugitivu? de monasterio monaclins si reversum ,

pere judicia paraii inveniantur. Cum aulem capilu- ad monasterinm suscipiendum eum esse al)bas judi-
lum ingrediuntur, non ad sedes suas, sed rccio tra- caverii, hoc modo suscip atur. In hospitali domo ali-
inile aiile domnum abbalem gradiunlur, el venias qiiantis diebiis primum maneal; ad claustrum, vel
pelere non morantur. ad officinas claustri, vel ad monaslerium nisl jussns
Eadem fereleguniur in mss. Cnnsuet. Cluniac. nullatenus accedat, ut interim poenitiidinis su;c, et
humililatis, et pa;ienii.e aliquod documenlum oslen-
Ex ms. libro Usutm Beccensmni. dat. Nullus frater secum converseiur, nullus ei in
Quando frater qui proprio viiio egressus fiierat aliquo consortio vel colloquio conjungatur, nisi ei
vel de inonastciio projecius. poenitens reverliliir; si ab abbate, vel a priore, vel ab eo qiii servat ordi-
abbas et conventus eum suscipere voluerini, quandiu nein, jubeatur. Ea vero die qua in caiiiiulum intratii-
foris erit, in eleemosynre hospitio erit, da cellerario rus e^t, in iocutorio vestinientis suis se exuai; sia-
victum babebit. Si pannos iKin babet, camerarius ninia, si habitum non reliquit, circumposiio cmgnlo
inveniet. Cum vero recipi debuerit, in capiinbmi ve- se (ircumcingal, sinistro brachi.t cucullam plical.im,
niet nudus el di^calceatus, succinctus slaminia, fe- et in dexiera manii virgas snmat; ci sic niidis pedi-
rens cncullam plicaiam super sinistriim bracbiiim. et bns, niido desuper corpore, ducenle eiim fratre cui
virgas in manibus. El accipiens \eniam prostratus. injunctum fuerii, in capilulum veiiiat. Qno ingressns
ponet ex una parte virgas, ex allera cucullam jus- :
C in ioio ubi prosierni solei, slatim se prosternat. In-
sus ab abbale surgat, siatimqne raflibit ad snscipien- lerrogatus more soliio, culpam dicat; deh nc sedens
dam disciplinani, el irahei cucuUam super genua sua. corporaiem disciplinam ad imperium abbatis susci-
Post judicium vesliet st;iminiam suani el cncullam; piat qua suscepta, cuculla tantnm ibi induia, sicut
:

et reduceiur ubi induatur cseleris veslimenlis suis: venit, sed non ferens virgas, in loculorium redeat
po-tea revestitus revertetur in capiiulum ad locuin ibi se calceet, et re^ulariier induat, et in capituliim
ubi luil priiis, et accipiet plures venias prostritus rediens, tandiu se piosternat donec ab abbaie dicatup
lolo corpore per singulas dicens Mea culpa, donec
: ei : Sufliciat. Injungalur ei satisfactio gravis culp?^,
abbas dicav, Sufficil. Tunc suscipiet senteniiam gra- et in ipsa satisfactione habeat se, sicut siiperins di-
vis culpae, et exibit capite operto capitio. Et fraier cium est, cnm de gravi ciilpa ageie nr. Si abjecls
sibi deputabitur, qui eum ducet ad locum ad hoc de- monachi vestimenlis in saeculari habiiu ad monaslc-
stinatum, ubi erit quandiu abbas secundum modiim rinm redit, servatis circa eum caeteris, quaesuperiiis
culpae judicaverit quando vero vocalus in capitiilum
: dicta sunt, saeculari vesie, in qua reversus esl, cir-
venerit, nihil cuiquam dicet, nec qnisquam sibi; sed cumciiictus, sicut supra de siaminia dictum esl, et
accipiet veniam, et surget injussus; el mox prcepa- non portans cucullam, capitulum ingrediatur, et po.st
rabit se ad suscipiendum judiciuin, et sic redncciur susccptam disiiplinam, cuculla a camerario anle
in priorem locum. Uie quo in capitulum veniei, ha- ipsum posiia ab eo suscipiatur, et ibi siatim iii-
bebit omnes cibos quos conventus habueril; si non duatur.
Tenerit, non habeb t praeter panem et aquam, nisi
abbas jusserit. Ad omnes horas nocle el die sedebit Ex Conslitutione Benedicti papoeXII, cap. 24.

foris ad ostium oratorii, et in fine horae jacebii in D 392 Ad ecclesias etiam, vel monasteria, seu loca
icrra, sicui S. Benedicius jubet, operio capite, pro- hujusinodi redenntes, ad commiinionem aliorum mo-
nus oranium pedibus exeuntium. Similiier faciet ad nachorum seu fratrum donec satisfactionem hujus-
prandiura et ad ccenam, quando conventus venerit modi fecerint, nuilaienus admitlantur; quae subjiciiur
de refectorio, et quando post versum exierit de ora- esse talis, videlicet quod a porta regulari, parlalorio,
lorio; el cum omnes exierint, revcrtetur in locum seu abo loco consuelo per claustrum cum magislro
snuin. Ad capituluin el ad collationem non salisfa- noviiiorum, vel alio ad hoc deputato, ad cap luluni
ciei, nec ad introitum, nec ad esitum sed eril in ; veniat in staminia, vel nudus, secunduin quarnm-
loco suo usque in seqnentem lioram. Cum vero abbas dam ecclesiaruni, monasteriorum, et locorum reli-
ile lam gravi poena dimiseiil, veniens in capiiulum, giosoruin morem, femoralia et caligas sine pedalibus
•accipiet veniam, et qu;rrel judicium. Post liacc cum tantum habens; cucullam, scu scapulare vel ilocuin
;il)bas dixeril quod dimiitet eum de gravi culpa, ac- in brachiis, ac ferulam in inanibus suis fer.ns, cuui
(.odens fraler discooperiet caput, ei corrnet ad pedes quibiis, ibi prius venia recepia, et sua recogniia
ejus; et absolulus sedebit ullimus in c.tpiiulo el cho- ciilpa,coram omnibus publice verberetur. Demum
ro; el erii in levi cnlpa antiph.iiani niin imponel,
: vero per abbalem vel aliuin pr;clatum principalera,
respoiisoriimi non cant ibit, lectidiiem non legei, nec si sii ibi, aui priorein, vel aliuin post abbaiem, seu
mandncabit cuin frairibns; ad omncs (anonicas391 per piincipalem pralalum hiijiismodi poeniientia seu
hoias prO:tr bit se in clioro anle gr.(d;iF, ubi benc- 1 aMia levis aul gravis culpai ybi qualitaie demerili
 ,

529 REGULA COMMENTATA. CAP. XXIX. 150

jmponaUir secnndmii morem cujiislibet ecclesiifi, A Ex Constitutionibus Fuliensium cap. "29.

nionasierii, seu ioci laudabililer ob>ervainm. Proviso Quod si redire voluerint, sic accipiantur : carcere
aiteiiiiiis, quod iiiodum peccati modus correclioiiis
conelusi per quantum tempus superiori congreg;»lio-
ne^iuaquam excedat. nis visiim fuerit , iriduuin sini^ulis liebdonndis in
Ex anliquis Carlhuaiensium Slalutis, part. n, cap. 51. paiie el aqua jejunent, et semel quaque iiebdomada
num. 50. virgis cffidanlur.i^gressi vero iie carcere ad inlimum

non sunt crimi- locum abjiciantur; si clerici sunt, clericornm; si

!n recoiicilialiiine fugilivorum qui
conversi, conversorum, oinni praecisa spe restilnlio-
nosi, lalis forma servelur : Redeuntes in primis cla-
nis in pristinnm locum, el simul jure suffragii
nieni fulpam suam prrcsenteconventu misericordiam 394
quinqueniiium priventur. Quas poenas supenor con-
postulaiites, el emendationem promittenies, et lam
gregalionis pro ratione circumstantiarum et personai
monaotii quam
conversi, si infra qiiinque dies redie-
possit augere vel miiigare, etc.
riut, stalim reconcilieniur ordini et convenlui, et
qiiindecim in capitulo recipiant disciplinas, ei quin-
Ex diclis haclenus de ordine susc piendorum eje-
clorum aut fugiiivorum, constat 1 aliquod ante
decim diebus ctimedaiit ad {erram in relectorio super : '

tempus in eleemosynaria aut hospilio exegisse, quam

asserem nndiim, cum cxceplionibus supradictis, et
in monasterium admitlerentur, 2" admissos iii capi-
sinl noviiii prioi lainen suus cum consilio conventus
:

tulo nudos virgarum plagas excepisse 5° gr;ivioris

possiteos resliliiere, quando sibi videbilur, in prisii- ,

culpae poenas postea susiinuis^e, ac proimle ant in

num gradum. * Si vero nltra quinque dies redire
carcere, aut in cella sallein a commimi frairum con-
distulerint, ad ininus per hebdomadam sustententur
g sortio seniota permansisse; cnjus rei praxim videre
cxtra cellam et exira conventum : qua complela,
prior ciiin consilio conventns polerit eos, quando sibi
est iu Vita S. Sabae ,
qiii Jacob» cuid in, quem ut
homicidam sui, eo quod superanda)
sibi tentationis
p!acnerit, convenlni plenaiie reconciliare. Porro isli
graiia testicubis ampulassei , laura ejeceral, poslea
a |))'inia die sustentationis per quadraginla dies sus-
lamen poenitenti < in mandaiis ded t, ut in propria
lineani in victnalibus 393
di^ciplinas; postqnam
cellula quietem silentiumque teneiet, nnnqu:im pro-
vero conveniui sociaii fuerini, per viginii dies disci-
diret, nejue neminem reciperel, cum nemiiie con-
plineiitur mon;icbi sc licet post vesperas, laici die-
:

grederetur, nisi cum uno illo qui ei ministraturus

bns feriaiilius posi malulin;is, et festivis post vespe-
esset; t in lib. Mirae. S. Bercharii, abbatis iiervensis,
r;is, «t dicluiii est de criminosis, ei per viginti dies
coinedant ad lerrain in refeclorio, sicut criminosi, et
in (iuoHugoiiem monachum monasterio fnga ela- ,

jier anniim sustiiieant |irx'dictam generalem orJinis

psum et reversum abbas cuin fratribns < in reinolo
diversorio cum sibi necessariis manere constiluernni,
•lisciplinam, nec habeant obedientiain, nec vocem in
ubi ad votum cuncta ei, etiim snpertlna. quod diclu
conventii, nec contra aliguem, ut supra diclum est
grave est, ministrantes, formam crncis dominic;e
»ie criminosis, donec per capiiulum generale conce-
jubcnt, ut noverant eiim posse, fo:inosecomponere ;i
datur. Qui cnm scincl rcconciliaii fuerini, amittent
et ex lib. i Mir. S. Bertini, cap. 3, nbi de qiiodvini
qnanlum ad locum annos, qnos extra ordinem no-
Btrum expenderuiit illique lanlum anni, quos in
,
monacho Beiijamin dicio refertur {Sa:c. Bened.) , m
quod post fugam , poenitentia ductiis, ad poriam ec-
«irdine feceranl, reddeiilur eis. Si aiilein bis recon-
clesiae humiliier accedebat quoiidie ; « al Paler mo-
ciliati fueriiit, omnium, quos invenerini, semper
nasterii, videns ejus humilitatem, a Domino corejus
iillimi tertiam reconciiiaiionem, sciant
erunt. Post
omnes lain quain laici, omnem sibi reconci-
clerici
C inlellexit vi^itatum, et ad portam eum collocavit, pra?-

liationis aditum secundnin L5. Benedicli dicta dene-

Lendo viclum quoiidiauum. v Poslea vero, probal.i
ejus poenilentia sinceraque virtule ex miraculo sancli
gari,
Berlini, fratres < statim sine mora eum in priorem
Ex mss. Siatutis S. Stepliani Grandimontensis, a'io- revocavere locum.
rumque ejus successorum pastorum a Guillelmo Pel- Porro licet habilu monastico statim ut redierant
licerii primoabbate GrandimontensicoUeciis, cap. 1 1. revestilos fuisse appareat, aliquibus lainen sallem iu
i'icis eis denegabatur, ui patet ex pntfalo lib. Mir.
Quicunque frater ordinis noslri ulira dies tres exi-
verii de or Jine, nuiiqnam reci|ii;itiir ulterius iii ordine, S. Berrharii, ubi priedii lus llugo, Dervensis inona-

nisi per cai.itnlnm geneiaie. Et novilii , qni infra clius, tandem morbo correptns, < auxilimn fratrum

annum suaj probationis a noslro oriline exiverint, slat m revocare coepil, ut eum quam cilissim.; liabitu

nlterius in noslro ordine minime adnuttaninr, iiisi de

mon istico renovarent. » Anliqua eliam Cariusien-
i-oiisensu capiluli generalis. Fugilivi ab ordine per sium slatnta decernunt (Pflr^. u, cap. 51, n. 41), iit
anniini vcrberentur in capitulo omnibus diebus domi- < omnibus expiilsis ei lugitivis , si lieii potcst com-
iiicis, el in omni sexta feria sint in pane ei aqiia, et
mode, liabilns auferatur , vel ad niinns d triincetur,
siMJeant in solio [f. solo] refeci'irii relectionis lem- exceplis fngitivi-, qui ad alium ordii em liiieras ac-
pore, et in ecclesia ad iioias, et in capitulo duin ca- cipiunt de iioii repetendo : clericus er^o cuculiam
pilulum tenebitur, in iiifcrioribus sedibus sient er laicus capniium deponat et barbam. i Sed ex tertia
|

aiinnm. statutorum compilatione (Cap. 10, n. G) « aposiataj

anle oninia ad reassumendum habiinm ordinis coni-
Ex ms. Constilutione Clementis V papx vro ordine " pi*llanlur. j in synodicis etiam canonibus INice^thori
Grandimontensi.
PG. decimusquarius iia babeliir (ro'>2. 111 Mun. Eccl.
Fiigitivi autem de dicto ordine,
si ad ordinem Gra'c.) < Monacbum, qui habitnm diinisit, et po-tea
:

jpsniii reversi fncrint,per triennium ad iliqiiam a;l- conver-iis est, op rlet iteruin vestimciUo monachali.
niinisiraiionem vel oincinm in eodem ordine hab-rc qnod exu;t, indiiere absque precibus constituiis.i
iion possint, nec prior vel definitores secuin super Qu«ret aliqnis qnid de rebus ab liujusmoili in sx-
lioc duranie dicto iriennio valeant dispensare. culo acqnisitis lacionduui csset? item deiiiiii Jusli-

In Nova statuiorum Colleciione part. ii, cap. 2'),

*
suslineant disciplinam, nisi ex aliqua caiisa rationa-
jla haiieiur < Qui vero ultra
: qninque dies redire bili prior his paen;is moderan las jmlicaverit.... Fu-
dislulerint, de c.etero qiiandocunqne redierint non gitivi autem criminosi , qiii vel crimine commisso
recipi;tntur nisi ad carcercs; a quibiis tainen, si cri- lugerinl, vel iii fu^a criineu cominisi rmt, qnando-
non fiierint, nec secundo jam fugerint, priores
niinosi cuiique redierint, niinquam nisi ad carceies reci-
eorum de consilio convenius poternnl illos edncere, piantur, a qnibus non possniil nisi per capitulum
quamlo videbitur expedire. Educti vero vigiuu iu generale aul li. Patrem educi. Educti vero crimino«
capitulo recipiant disciplinas, ct per viginti dies co- sornm poenam, dc qna dictum cst, susiineaiii.
njcdant ad lcrr;im, ct per aiinum genciMlem ordinis
 ;

531 S. P. BliNEOiCTl
iiiantis mt^uastcrium porlii.ere; sed Pelri abbinis
ail A babil», iieruiu ad sceculum regres>i fucjint, vel ali-
Citvcnsis expri!|>!um proponere ni:ilumus, llic, ut quid t;ile comniiserint, pro quo in(ina(hiis tenealur
scribil Venusiujs abbas in cjiis Vita, n. 2i , n)ona- emitti, nullus eis de onJine leiieatur uUerius provi-
chum aposiaiain roverienlem ^'"^ n<a|,Mio gau-395 dere. Eis auiein in lidbiiu s-ibi consiiliito vel iradito
dii) receiiil; ea vero omnia, quie aitiilil, coniempsil; exisientibiis, lioris vigiliarum venire teneantiir ad
ingenlem foveam Qeri jussit, in qua delala omnia erclesiam exira ciiorum, etjejnnia convenlus rose- i

i:;nft concremavii. > Sed de his salis ad negulya : quJiitur. Conversi vero in familiarium liabitum re-
texdim revertor. dacti teneanlur oliservanliasconversonim. > Atque
;id

Quod si deimo exierU , usqiil eertio recipiatur; jam ila etiam reeipiendos esse asserit Bolierius t Iniel- :

vero postea scial sibi omnem

reverslonis adilum dene- lige, inquii, quod hic dicitiir de nou recipiendo fugi- '

qiiri.] Idem habeinr in Regula Cujusdam ad virgines, liviim ultra leriiam vicem, scilicei in coinmuni con-
cap. 21. Haec lex fugitivum quidem conslringil, non sortio fratrum, sed bene in ergasiulo. >
abbatem ; quartam receplionemexigere non
iia ut ille Hactenus de fugiiivis aut ejectis moiiacliis sponte
pn>;t-it, licet iUam
niisericorditer concedere iste
ei redeuntibus quid vero de obstinatis , in peccaio
:

queai. Atque iia docent explicantque sanclum Bene- perseveraniibus, et ri^ditum ne quidem cfigiiantibns''
dictiim Hildemariis Bernardus Cass. ,
Boherius in , De his niilium hic protulit verbum S. P. Benedictus :

spcuiido conim., Tiirrecremala, Theobaldus Artaldus, unde appnret hanc in illos servari fegem voluisse,
Maithias Lamliertus, Joannes Craesbeeck, ISicolans quam superinri capiie sancivit : Infidelis si discedit,
Bravus, quibus accensendus est Petrus Venerabilis ,
disredat. Et certe si puiridae carnes abscissionis
qui ad sancium Bernardum scribens idem argumen- j> ferro sunl resecandae, multo minus repeiende ^i-
tum fuse et eleganier prosequiiur, ac tand.^m relato deniur.
lieguloe lextu, Sciat sibi omnem rcversionis adilum Constat nihiiominiis jnm olim ab ipso fere S. Be-
denegmi, ita concludii (L>fr. i, episl. 28) « Non, in- :
iicdicii tempiire, ne dicarn aiitea , reqtiisitos et ad
quit, deneg:tur sed sciai sibi denegari. In qua .-en-
:
propriuiii uionaster um
reductos luisse « Fu;:iiivuiii :

lenlia cum iiiliil pric^pli inveniatur, non obicein iniiiiachum, iiiquit sanclus Ferreolus (Regut. c. 20),
miseiicordiije posuisse sed terrorem temerariis in-
,
desi-reiitem disciplinam et perdentem se, velut con-
lentasse cognoscitur. Ergo desinite talia loqui, et non leiiiplorem placuit revocare. « Et S. Fruclu sus
Serip;uras vestro sensui, sed sensiim vestruin Scri- (Rtijul. c. 20) > Cum aliquis per vitium e'aps(is
:

piiiris applicaie, et coaverli veraciler cupientes abs- fuerit a nionabterio in aliud non recipiaiur coeno-
,

que uili reractationeetiammilliessuscipite, alioquin bium, neque in humanilatiscliaritatem, nequein pacis

l)eo conir rii , ei Uegiilai adversarii inveniemini. > Osculum sed continuo viiicii- post lerguin mambus
;

Sed iixcsubliliora exi.-tiiiialMeiiardus, siinplicioreni- reducatur proprio. > lia quoque Justinianus impera-
que S. Beiiedicli seiisum esse ut ei qui tertio de .
tor (Novd. 125) j Si quis moiiaclius monasierium
:

inonasterio exiveri; , icverienii omniiio uegetur iu- reliqiierit, et ad

saecularem vitaiii transierii, hic
grcssus; id (pidd confirmal ox Ile^ula Magislri, q'ii inililia primuni et honore, si quem habet, denudaius,
S. Beuedicii inentem explicans ail < Fraler, si :
jier liicoram episcopum, et provinciae praesidem in

exieril fiequenter de monasterio , usqu ad lertium • monasterium remiltiior, et res quas postea habere
reversus resuscipiaiur amplius nou jam , quia ta is
:
moustralus fuerit, ad monasterium in quod immitii-
apud Dominum ejus agnoscitur diviui serviiii (ides, lur, pertiiiento. Si deiiuo quoque raonasterium re-
qnalis apud homines pedum instabiliias cousiiiil : linquat, tunc prases eum (irovinci;e in qiia rnvenius
et utquid in monasieii jam opus sii, q em Deus >
luerit, detineto, et sub ecl;e sil>i cohorli coniiume-
non possidei ' Ideoqne posi lerti;im correptioi.em rato. > Idem decernunt coacilia, Aurelianense i « Ipsi •

jiiste mona lerio sil ut eihnicus et piiblicanus. > Et auiem moiiachi qui luerint pervagati ubi inventi
,
,

ex Pelro Blcsensi, qui epist. 88 a^seril S. Bened cluiii fueriat, cum auxiliu episcopi lanquam fugaces sub cu-
misciicordiam ad ternarium numerum Ci arctas-e. bludia revoc ntiir et reuin se ille abbaii fuiurum esse
;

Eaindeiu senientiam sequiiur Benedictus H^ieltenus cognoscat, qui hujusmodi personas non regulari adver-
l.viji, tiact. 4, disq. S. Id quod obsirvant etiain nnuc sioiie disiiiiixerit, veleiiam qiiimonachum susceperit
Canhiisieuses, quorum in Statutis ita legilur {Nova alienum; »Toleianumvii:« Quicunqueex sacerdotibus
Collecl. Stat., part. u, cap. 2o,n.28) « Deceniimus : 397 ^^' ministris vagantes monacbos repererit, aut
et declaramus, aposialas criiuiiiosos post leriiam si las est, in propriis locis coeaobio suis rectoribus

aposiasiam iion esse aiiiplius requirendos sed nec ,

eos relorniet, aut si difficile est, pro sola bonestaie
in ordine recipiendos. > Eremitae sancli Augiistini vigorc suae potestatis erudiendos iiiclinet. > Constan-
ex eoruiii Constiint. p. 6, c. 14, Carmeliiae di^cal- linopoliianum II « Si quis qui praeest monastcrio,
:

ceaii ex eorum ileni t.onstiiul. pari. iii, c. 55, n. 9. eos qui ei sulijecti sunt mouachos cum miilta diligen-
Nec mi^eiicordiai ja;iua hiijusniodi reverleiiti omnino lia non requirat, vel invenieiis non recipiat, statuit

abbas possit post trinam remissio-

praicliiditiir, cuin syuodiis eum segregaiioni subjici. > Quem canonem
nem ejecto fratri cbariiaiis oflicia exlra monastei ium de fugiiivis intelligit Balsamon. Vide conciliuni Lam-
exhibere, inquit Menariius, inaiieatque ejectus sub beihense an. 1281 apud Spelmannum. His adde Gre-
,

cura episcopi , qiii siliitein illius curare debeat. Ci- gorii papae IX constiluiionem pro monaobis Benedi-
stLicenses taraen reiipiebanl quideui sed lion ad ,
ctiuis «: Statuimus ut praesidentes capilulis cele-
li bilum ( lugitivi, iiiquiunt iiistitutiones Capit.
:
braiidis secundum statuiiini coiicilii generalis, seu
geiier. (ird.Cisierc. (Dist. 10, c.4),qiii juxta Regulam Patres abbaies, seii priores fugitivos et abjectos de
iis iue teriio r(,ci|)iuiitur, si plus quam ler exierini, ordine suo requirant soiJicile annuaiim. Qui si in
ii;illaieiiusad liabitum monachi vel conversi admit- mouaslerio suo recipi possuni seeundum ordinem ,

t:iiiiur inordin •. Abbas transgressor hujiis senlentiae regularem abbaies seu priores eorum moniiione ,

396 omiu sexia feria sit in pane et aqua usiiue ad prxMuissa, ecclesiatica censura coiiipellautur ad re-
tapitulum geiieiale, et iiide veiiiaiii peiai.>Ltantiqu.e ceptioiiem eorum , salva ordiuis discipiina. Quod si
D(^!initioiies (jiisdcin ordinis (Oisi. 11, c. ~>) : « tu- hoc reuularis ordo noii ji^itilur, auctori ate nostra
liilivi, qiii jiixla Regulam iisiiue leitio recipiuiitiir, si provideaiur ut apud idem monasierium in locis com-
plus quani ler apdstaiaverini, ei poenitentes redire peteiiiibus, si absnue gravi scandal» fieri poierit
vulueriiii, et salislacere pro deliclo, oninino recipian- alioqiiinex aliis relii;io>is dumibus ejusdem oniiuis
tiir vel in domibiis propriis vel in locis aliquibus,
ad ;igeiidam ibi poeiiiteiiliam lalibus \il;e iiecessaria
eaniin, si aiiuiJ canonicum iion obsistat semel tan- ,
miiiibirentur. Si veio hujusmodi lugiiivos inoben-
iiim ad viciiuii, ei iioii ad habiiuin regularem sed ;
dientes invenerint, eos excoinmuiiiceiu , et laiidiii
ad a!iiim sieut abbaii visum fueril expedire, (luem laiiant ecclesiarum pra.latis exconiinuaicalos piiblice
<| iidem liab luiit si recipere noliierint :iut portaie, denuniiaii, donec :id mandaliim i|)Mirum iiuiiiiliier
c.ideui leiiip ralia dctiegeniur. Si vero suscepto illo rovoilaiiiur. > Dciiique CoiiblilulioiiCi Kii.ha'di epi-
 ,»
,

535 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXI. '>')4

scopi Saruni aimo 1217 eJitac (Apnd Spclm. tom. 11 A 'n carcerem rciiiieri. > Tnncleni cnnones Synodici
Conc. i4«3/.) :< Cum quiilniii nposiaia; saiiilis sua; iin- Nicephori I". C. n. 25 (Tom. Monum. Ecclei. m
meinores, abjeclo tinioie Dei , de nrdine suo egredi Grwc.) « Si monacluis, liabilu sanclo oeposilo,
: car-
sine iirenlia siiornm pr.Tlaloriun , et in sseciilo s;ecu- nem comederit uxorem duxerii oporlei •enm con-
, ,

lariler con\ersari abjec o rfiisionis habiiu , non ve-

, verli, nolenlem anaihemaii submilli et invilum mo- ,

lentur; pracipimus aicliidinciins, decanis eiiam, nasiicis vestibus indui alqne in monaslerio coii- ,

nionilioMe rcinissacompeiei.ti, nl laies ad claustrum cliidi. t Cseierum .intiquaiii hujus rei pravim vider-"
i

per ecclesiaslicain censiiram reiiire conipellaiil quod : e«t apud Joannem Diacontim in lih. de Vita sanrli i

si i:ec sic ad lea^siimendam religioneiii indiici pos- Gregorii papap, cap. 14, el apud Ardonem in Vila
sinl, jtibemus eos coinprel.eiidi, et ad poeiiiteniiam S. Benedicli Anianensis ii. 24.

CAPUT XXX.
De pueris minori cetale, qualiter corripiantur.

Oinnis ouias vel iniellectus proprias debei habere sit 398 excommunicaiionis ;
hi tales diiin delin-
^
niensuras. Ideotjue quolimis pueri, vel adolescenliores quunl, aut jejuniis nimiis * affliganlur, aul at:ribus

jetaie, aul qui minus inleliigere possuntquania poena verberibus coerceantur, ul sanentur '.

« Fior. cum quibiisdam aniiquis mss. nimis. acris. , Ebrul., Lyr. , ucrius.
1" Conc. , Cass. , Flo;., liiid., Conch. , Comp., ' ^arh. salventur. ,

COMMENTAKIUS.
Omnis (rtas vel iutellecins.] Ilic nolat Menardiis B aul alterum diem differendo. Addilque quosdam ess«
a-laiem ab inieileclu sou capacitale inteiiigendi dis- qui nimium jejunium « intelligunt mediam librair
lingui nnm elsi piieris nieiis sit immaturior, sunl
: pmis solummodo, et unum siaupponem aquse in hie-
lamen noniuijli grandiores , aut durae cervicis , aiit me , in aesiivo alios vero quartam par-
tempore duos ;

imbecillioris inlelleclus, quos virga agere solet non , tem aquain sicui supenores. Sed isli, in-
librae panis et
ralio,nec excoomiunicalionis vis. quit,quiqiiaitam partem iibrns panis dicuiil, nonben;»
Proprias debet habere men&uras.] j Id est judicii discernunl. » Yenim istiid nimiis non stiicte pro ex-
disciplma non unilormiier e.->t oiimibus exhihenda , cessii in jpjuniis 399
accipienduin reor sed late, ;

sed secundum imiuscujusiue set;)lem ve! inlellecium quasidicerel dioisjejHHJJs, servala lamen discretione.
cum magno est nmderamine inferenda. Aiiier enira Aut acribus vrberibus coerceanlur.] Ita etiam saa-
parvuli, aliier adolescexiles ei juvenes , aliter senes, ctus Pachomius (Art. 97) i Omnes puer! qni non :

aliier veio in decrepit;) positi debentjudicari aetate, liment confundi pro peccaio, et coirepti verbo non
inquil Smaragdiis. emendaverint, verberenlur quandiu disciplinam ac-
Jdex.que quotie>is pneri.] Pueritia a seplimo anno cipiant, et limorera. > S. Isidorus {Cap. 17) : « lu
incipii , et decimo qiiario comidelo desinit. minori aiate non suni coercendi senieniia excom-
Vel adolesceniores rtVa/e.j Adolescentia ab anno municalionis, sed pro qualilaie negligeniiae congruis
decimo qu;irio ad vigesimum ociavum peragilur. eraendandi sunt plagis, ut quos atalis infirmit;)s a
Porro acute nolat liic Dernardus Cassinensis S. P. Be- culpa non revocnt, flagelli disciplina compescat. >
nedicium diias hic .Tt^U' s comprehendisse, inlegrara Magisler (Cap. 14) < Inranlulcs usque ad quindrciin
:

unam, pueritani, inceptam alteram, nempe

scilicet annos non excommunicari sed praecipimus vapulari ,
p
^ Quod si iii
adolescent am; nec .«implicler dixisse adolescentes , pro culpis. « S. Fructuosus [Cap. (5) i :

sed adolescen.iores quia ccias pueriti* proxima de

,
aliquo, quce diximus deprehensi fuerint, coiiiinuo ab
puerili.-fi leviiate mogis reiinel. ipso suo decano virga emendentur. » Sed S. Basilius
Aut qui rninus inielligere possunt quanta poena s>.t pueros iia puniri pnescribit {liegul. fits. , cap. 15) :

excommunicationis.] t lile, inquit Hildemarus, non « Cibum inquit , usurpavil intemprsliveV majore
,

iiitrlligit qiii non verecundalur, nec lurpitudinem diei portione jejunus maneat. Immode>le et turpiter
hiibei pro exconinumicaiioiie. » Ubi S. Pater < oin- comedit? tempore refectionis cibo prohibitus, coga-
nein conipreheiidiia.'latem, uli observalBern. Cass. tur alios scile vescenies coiilueri , ut et abslinenlia
ct i.-los in caiile 25i-upra improbos appellavit, quos puniatur, et gravilaiem discai. Oliose quid loculus
vindictic corporali subjacere decrevit. > est? Convicium dixil proximosuo? meiitiius esl? aut
Hi tales dum delinquunt.\ Ei de!ictum exigit. aliorum quid eorum dixit quas prohibita sunt? et je-
Aut jejuniis ninuis affligantur.] Quod ex Hildemaro jtinio et silenlio casligetur. > _

duobus niodis (ieri potesi :aut aliqiiid de cibo el polu Ui sanenlur.] Nam
ut ail Scriplurn , Slultitia col-
,

siibirnheiido cadem qiia cceieri liora relicientibus, aiit Hgaia est in corde pueri , el virga disciplince effugabit
eanulem (ju;im ulii sumuiit refeclionem in vesperam eam {Prov. xxii).

GAPUT XXXI.
Ve celierario tn^nasterii qualis sil ^.

Cellerarius ^ monaslerii elignlur de congregatione ]) qui oiniii congregationi sil sicut pater. Curam gerat
sapiens, niaturis moribus, sobrius, noii mulluni de on)nibus , sine jussione abbalis nihil faciat. Qiiae
edax ^, non elatiis, non lurbulenius, non iiijiirio- jnbeniur cuslodiat : fraires non contrislei. Si quis

6us «J,
non lardus, non prodigus, sed limens Deum, Iraler ab eo forte aliqu;i irralionabiliter posiulal,

* Oxon., Narli., qualis dcbcat essc. <•

Al., audax.
^ k\.,CeUaiariue. "^
Al. , non jurtjiosus.
 ,

335 S. P. BKNKDICTI .^36

nniispernendo eiim contrisiet, scd rationabiliter ciim A lia ^ non esi qii» tribuatur, sernno responsionis por
hnmililMte « male pctenti deneget rigatur f
bonus , ul scriplum est : Sermo bomts super
Animam suani cusiodiat, memor » semper iiiud datnm optimiim {Eccli. xvni). Omnia qiiac ei injunxe-
aposiolieiim, quia qni bsKe viinislraverit , cjradum Lo- rit aljbas, ipsa habeat sub cura sua ; a quibus prnhi-
nnm siti acquiril {I Tim. .7). Infirmorum , infanlium buerit, non prsesumal. Fratribus constilutam anno-
,

liospilum pauperuuique cuin omni soiliciludine cu- iiam sine ali^uo typo s vel mora offerat, ul non
rani gerat, scieiis sine dubio quia pro his 4©0 O"^- scandalizentur, memordivini eloquii, qiiid mereaiiir
iiibus in die c jnd^fii rationem redditurus est. Omnia qui scandalizaverlt unum de pusitlis ^ (Matlh. xviii).
vas.i monaslerii cunctamque substantiam, ac si aita- Si congregatio m;ijor fuerit, solalia ei dentiir, a qiii-
ris vasa sncraia cnnspiciat. Nihil dncat negligendum
; bus adjulus et ipse aequo animo impleat officium
neqiie avariiise sludeat, neque prodigiis sit, aut ex- sibi commissum. Horis competentibus dentiir qiisc '

slirpaiord substantiw monaslerii sed omnia mensu-

:
danda sunt, et petantur quae peienda sunt ; ut iienv»
rate faciat, et secundum jussinnem abl)atis. perturbeiur neque contristetur in domo Dei.
Uumililatem ante oinni i habe:il : et cui snbstan-

^ Hilil. deest, cum humiHlate. B s Oxon. , HilJ. , Haef. , sine aliquo lijpho. Conc,
^ N rb. memurct. Al. menorans.
, , sine aliqua lijplio. Al. , sine aliquo verbo.
<=
('ass. , Narb., Flor.,
in diem. ^ Cass. addunt istis : expedit ei ut suspendatur mola
'^
Hild., el slirpaior. Cnnch.
Flor. , , Comp., Lyr. asinaria in collo ejus, et demerqatur iu profundum
cl qiiidain aiii., aut siirpator. maris.
^ Al.,
et cum substanlia. '
Ai. , el deniur.
f
Hild., tribua'ur. Edit, Paris., dirigatur.

COMMENTARIUS.
Cellerarius monasterii.] Ita niinirum S. Palervocat lis ipsius. Generalis vero abbas pro qiiolibet mona-
eiim cui curam et admiiiistratioiiem rerum tempnra- slerio ad hoc inunus duos idnneos nominabii, ex
li iin committit, a cella , seu cellirio, in qiio reser- quibus eleclus censeatur qui pliira vnta liabuerit. >
vaiiiur ac celaniur ea qu:s ad vit;ie snsienlalionem IsthjTCC aulem electio singulis olim annis apud 110-
pcciiiieiil. Nnnniilli cellarium cnstodem cellarii ap- stros ceiebraliatiir, ul docei iios MabillnniiK his ver-
pellanl, alii oecoiiomuin, qnidam provisorem , aiiqui bis {Prcef. ad scec. iv Ben., part. i, n. 126) : f Of-
prnciiraiorein nominaiil, cujus vocis fit meoiin in ficium islud {obedientiam vocabant veteres) in annun»
Tripartito libro Mir. S. Roljerti abbatis Casa^. Dei, cnmmilti anliqiius mos est in ordine nostro iisiialus. »
aiKtnre Berlraiido, dist. I , n. 3. Cujus sententiam confirmat anonymus in Viia S.
EHciatur.] Nim ait p inalur ad libilum abbatis;
: C Saiabergae {Swc. 11 Ben.) : 1 Famulaque Christi, cui
seil tiigaiiir, id est constituatnr, qni melior ex om- obedienlie cansa eodem anno juxta lenorem Kegulas
iiibiis repertiis fuerit; alias personarum esset ac- ad cellarium custodiendum sornribusque ministran-
ccpiio, iioii eiectio : < Quid est enim eiectio, inqiiit dum ordo evenerat. » Idem coliigitur ex Viia S.
Hildemarus, separatio opiiini a meliore, vel me-
nisi Joannis Gorziensis n. 75. Auctor est tamen Hilde-
lioris a lioiio, aiit boni a malo/ » marus, decanos et cellerarios plures in annos cowti-
De comjreijatione.] Quia, ut ait idem Ilildemarus niiari debere : « Cellerarius, inquit {In cap. o'2), et
non aliiiniie debel eligi > Ubi < laicos excludit, et
: decanus non dicit iit per vicem sibi succedant, sed
iilns qui niores et401 •''Ctus religionis et fratrum usqiie diim non potest meliorem invenire, semper ille
i^;norant, > inqiiil Beinardus Cassinensis, atque, ut debet esse in decania sua, aut ille in cellario suo,
aiidii Nicolaus de Fraciura, 1 clericis ac religiosis op- eiiaiiisi per decem aniios meliorem non potest inve-
piiio sunt infesii. > Niliil tameii veiat aliquando piis nire, ille solus agat illud ministeriiim. > Bernardus
iaicis ac Deum limentibus uii ad exsequenda servo- eliam Cassinensis et Boherins docent cellerarios,
rum Dei extra inonasterium negolia , nl iion sil ne- decanos praepositosque nnn sibi succedere per vices.
ccsse ceileiariis toiies progredi foras , ei cum sa^cula- Sed ex Constilutionibus Cong. Montis Oliveti celle-
ribiis conversari , quia non omnino expedit animabus rarius i per quadriennium lantum durel,quoelapso,
eorum. Vide Vitam Si Joaniiis abbatis Gorziensis, per alios quatuor annos idem munus in eodem rno-
II. 8-3 et 86, saec. v. naslei io exercere iion possit. > De aliis obedientiis
Sed qiiairet iiliqiiis a quo fieri debeal hujusmodi dicenuis sequeiili capile.
cellerani electio, qiiando, et qwomodo.'' P>esp indei Eiectionis modus erat omnino solemnls eadeni :
Y)
Boherius Per abliatein pariler et conventum, cum
: < eniiii benediclione qua prior ordinabatur absolveba-
liujus orficiiim sit de prajcipuis caiisis. > Aiqie ita lurque cellerarius, ut patet ex Udalrico, 1. iii, c. 18,
Hegula S. Kriicluosi {Cup. (i) < Eligatnr celierarius : et ex inss. Consuet. S. Benigni, c. 58.
bon» paiienli prohaius, qiiein communis elegerit
»; 402 Sapiens.] IJt domiis Dei a sapienlibus sa-
collaiio. > .Sed Bernardus Cassinensis hanc electio- pienler adininistretnr, iilii sapiens ex Bernardo
nem ass^rit (ieri non debere « Stcundnm ordinem Cassinensi, « et prudenliam, ei scienliam, el intelli-
jiiris, sed secunduin (liscretionem aljl)aiis, convncalo geniiain iinportai, nec solummodo debei esse sapiens
aliquo concilio seniorum aliiinorum. Eodem modo » in rebus ordiiiaodis humanis, sed cl maxiine philn-
JNicoiaiis de Fractiir:i, Turrecremaia, Maliliias Lam- sophus, id est arnaior sipienli^e in divinis. » Qiiid
Itert, Jiianiies Cnesbeeck inaturo diciiiii jnilicio ab vern sit esse philiisoplium in iiivinis, ila explicat
alibate eligendom cum consilio saltem senii>rum. Sic- liildeinarus < Pliilosopiiia c(jeiesiis esi discernere
:

(jiioobsi-rvani Cassinenses , ad verbiiin eligutur iia inlervitia et virlules; deinde amare viriutes, et odirft
«leclarantfs (Declar. Cass., c. 51) : « Apnclain scili- ac iieinceps ipsas vinuies, quas cognovit, ope-
\iiia ,

ccl de cnnsilio seiiioniin Pairibus proponendus; sil ribus exercere siudeat, eo qiiod nihil valel sajiere,
•lulem decanus, el omnino innriljns gravis. » Sed ei cognoscerc bonum, el illnd non diligere, atque
Coiisiilulioiies Monlis Oliveli pr.csciibunt {Part. 11, amando iion op.rari : lalis enim esl qiii sapit bonuin
rap. 51), ul cellerarii monasteriorum cliganlnr in cl illnd non diligcndo 0|ieraiur, qualis cst ille qui
bancheiio per vola secreia, de cotisensu majoris par- pi'ri;ii [laiicin cl vinum, cl exinde ncc inanducal, nec
 ;

537 REG13LAC0MMENTATA. CAP. XXXl. 53B

])ibi(. I Et (anien Richardus de S. Angelo ait : i Non A Qiii omni congregalioni sit sicnl patcr.] Ut cuni
credo qiiod reqn'r:\(«r in isto scieniia divinururn charitatecuncia adininistret, omnes fratres (anquam
Scripluranini, sed scienlia sohnnriKidrt natnralis, nt filios dilgat, eisqiie necessaria aflalim subministret,
sit niaturns moribus, el sobrius, prout iiic sequi- nullum negligeiis, riiilluiii spernens; ei quia patris
iur. > esL omniiiin qw.a fnmiiiam speciaiit ciiram susci-
MatWKS tnoribns.] Moribus, inqiiit, non wtate pere, apposile suljjiingit ;

qnia, nt noiant Bernardus Cassinensis ei Nicolans

iiic
Cuiain gerat de omnibiis, sine jussione ahbntis nihU.
»1e Fractura, cuni cellerariu*; per monasterium ive-
faciai.] Qu;e duri, licet inler se pugnare videaniur
quenler discurrere debeat, et singulas ejus officinas (n un curam gerere de omnibus liaud poiesi, cni ni-
pdluslr.ire, aegre injunctum sibi oflicium impierel, hil sine jussione facere permittitur), facile lamen
si mnlta foret gravalus aetate. Ex Conslitiitionibus
coiiciliantur ex consequentibus.
vero Monlis Oliveli (Part. ii, cap. 31) debet esse
Qu(B jubentnr custodiat.] < Qnod idem e-l, inqiiit
« saltem viginti oclo annorum, et decera ante ann >s
Smaragdus, ac si diceret Quod superius dixi de :
in religione professus. i
omnibus illuni cnram agere de liis, qu e custodire
Sobrius Smaragdo i intelligitnr cautiis,
SofrriHs. ]
;

jussus fuerii, curam gerat; de caeleris vero rebus

vel consideratus, in cibo ei polu frugalis et paicus,
sine jiissione abbalis nihil faciat. > Eodem mnd»
verbo et opere leuiperalus; » a Boherio « tempera-
ratiociiialur Boherius secundo comm. Quainam
in
tns in victu et in aliis > a Menardo t non lemuien-
;
vero sint illa quoriiin curam abbas celierario com-
tiis. ) Aliier Hildemarii < llle dicitur sobrius,
: qiii
miltere debet, colligi poiesl ex Regula S. Isidori, in
temperatus est, id est nec p'us nec minus qiiam p " 7 i; :"Vh\,n,
,
^ ^' ' "
n / I^q^ \f '
'

opo^tet agit. , Eodem mndo S. Benedic um int t- ^ ^"' ''""'"^

?''• ^' ^*^ '"'"
rtnnn^M n^r !i
P''*P«""'":. Pen.neb.t ^i?-^
soll.citudo eorum qnae in
prelantur Bernardus Cassinensis et iNicolaus de Fra-
prompluariosiint. Iste praebebil hebdomadariis qnid-
clura. El cerle quod parcitatem in cibo el polu S. P.
quid necessarium est victni monachorum, iio^piium
non liic intelligat ex sequenlibiis verbis, non mnltum
ei inlirmorum. Isto proesenle dispensaninr ea quae
edax, colligitiir. Sit ergo cellerarius sapiens, matii-
mensis dcferenda sunt. Is etiam quidqiiid residuum
rns inoribus, et sobriiis, « ut [ler sapientiam ciincta
sumptui fuerit pro pauperum usibus reservabit. Huic
disponat, per nnuirilatem morum levitatem indelji-
qiioque hebdomadarius, expleta hebdomada, vasa
lam fugiar, et per sobrieiatein seipsum temperet in sibi tradita exhibebit, ad perspiciendum utiqne si
actibus et in verbis , > inquit Bernardus Cassi-
iiensis.
negligenler habiia non 404
sunl ; ac denuo siicce-
denlihebJomadario coram isto tradantur. Ad hunc
Non multumcdax.] Et hoc potissirnum viliiim in quoque pertinent horrea, greges ovium el pecorum,
cellerario vitnri voleb^int veieres niomchi; unde lana et iinum, aviaria solliciiudo cibaria adm ni-
;

Regula SS. Serapionis, Macarii, Paphnutii el alle- sirandi pistonbus, jumentis, bobus et avibus; indu-
riiis Macrii Alibas, inquit [Cap. 12), « decernero
:
stria quoque calceamentorum, cura pastorum seii
debet qnomodo debeat esse qui cellarium fratrum piscalorum, > Et ex Regua Orienlali qu e deCHrnit
coniincat; debet talis tantiimmodo eligi, qui possil {Cap. 25), ut cellerarius « omnia uteiisilia, qu* in
in omnibus giihc suk suggestionibiis dominari, et monasterio sunt, id esL vestem, vas, ferramentum,
evangelico ordine f:atribus snis vicium gubernare. i etquidquid usibus quoudianis necessarinm est, cn-
Et Ri^gula Mngistri (Cap. 16) « Cellerarius vero :
stodiat, et unamquamque rem proferens cuni luerit
ipse iraier ordma'ur, qui probatns fuent ab abbate L necessarium,abeo iierumad reuonendum cui uiend
fidelis et abstinens esse, quem numquani vicit ali consignaver;! receptiirns. Ad victum vero fratnim
qiiando aliqna desideriorum gnla , vel qui non niul- proferat et iradat sef)tiin;inariis, ad condiendos cibos
Inm amal mandncare aut bibere. > Id lamen maxiine det necessaria secundum quolidianne expen-se con-
vit*are debet, cum extra monasterium cum SKCulari- suetudinem, neque proiuse, neque avare; ne vitio
bns manducat qua de re vi ie Jnannis Gorziensis
:
ipsius vel monasterii siibstantia gravelur, et fratres
exemplum. paliantur injuriam. Sed et necessitatem inlirmorum
403 ^'^o?i elatus.] Elanis dicitur in superbia ele- fralrum ac laboiem con-iderans, nihil .Tgrotantinm
vains, audax, jactans et arrogans, > inquit Sma- desideriis negei ex his qiiae habuerit, quanium illis
ragdiis. In hoc tainen superbiam ab elaiione disiinguit necesse fuei ii advenieniibus diversis fratribus escas
:

llilileinarus, quod elatio in spiritalibus, superbia in parabit. Hsec erit cura custodis cellaiii, rccurrens
spiritalibiis simul et lemporalibus fiat. semper ad seniorum consilium, et reqiiirens de om-
Non turbulentus.] Turbulentus ex lllldemaro / di- nibus, et praecipue de his qu;e pruprio iiilellectu non
ciiur ob^curus nnn sincerus, non hilaris, furibun-
, potuil adiinplere. > Qu;e pnstrcma verba hunc san-
diis ; veluti aer dicitur turbnlentus cura non est sere- ctae Regulae locum iliustrant , ut srilicet in his
nus, Sive aqiia dicitur turbulenla cum
id est lucidus. quae dubia sunt , nec prnprio polest adimplere
n '11 homo dicitur lurbulen-
est limpida etlucida; ita intelleciu, sive, ut loquilur Lanfrancus {Stut. c.
tus ciijus vulius obsciiru-; est , id est nun hilaris aut 9j, in mnjoribus causis, sine abbaiis jus^ione ni-
suavis. > Eodem fere modo Bernardus Cassin., Nico- hil fuciat. Oplinium quoque erit quod ait Bernai-
laus deFraclura et Turrecremata. D dus Cassinen,-is, si scnpturam ei tradat, in qua dis-
Non injuriosus.] Ad injurias inferendas conlumc- lincle contineaniur ea quorum ei curam comraiitit,
liasque inogandas promplus. sive, ut loquiiiir Hilderaarus, quae curare habel, « de«

Non tardus.\ « In obediendo scilicet mnndato sii- bet illi abbas consliluere isto raodo, v. g. Sub ciira :

perioris, nec in consliiiitam annonain fratribusetiani tua sini. infantes, hospil^s, infirmi, pauperes; servi
iribuend'», > inqnil Bnheriu*. etiaui, (lui ad usum horti, vel coqiiin;c sunt depulali,
flensiomati, et illa generalitas monachorum. Deimle
Non prodigus.] Id est, niin s largus, aiit profu-.us,
consnmpior et dilafiidalor bi)noruni monaslerii, ne
debet consiiluere hospitum curam isio modo,
illi

forte ex i jus piofusione loiiiii monasterii ruina ina-

v.g.: Si venerint episcopi, aut abbales, aut comites,
tali inodo illis servire siude : si autem venerinl cle-
naret. Ita aiilein s-e gerere debet, ut atiniii siiinpnis
Hionaslerii non excedanl rediluin; quin iino nec lo-
rici, canoiiici, tali modo servitiuin eis e\liihe. Si

luin ex(tendat, ui seinp r supersit aliquid panperibus cerle venerint monachi, tali modo illos recolii,-». El
erdgandum, fi.rluitisijue casibus opporlune possii posirc;iio debci
li dicere Si in liis tibi dnbleias
i :

occurri, vencrii, mc
intciroga, eic. > Additquc, si laiis Sil
cellerariiis, qualeni hic describii S. Benedictus, puite
Sed timens Deuni.] Qiiod est veluti anledictorum
abhatem cuncta ejus arbiiiio commilicre.
coio lariura, ad quod illa omnia referri debent, Qni
cnim Deiim limucnl, pncdicla omni.i facili nogotio Ut aiitein possit abbas agnosccro an qn;c jnbenliir
oLscrvabit. fidcii er cU:iodiat ccIIcivumis, debct ;il) <'o cenis
 :

."!) s. p. deni;dicti 540

teinpnrilms rcnim gesiarum et adminlslratae subsian- A quando nec ipse commisso pcco.at, nec
in olficio sibi
li.ne ratioiiem repetfre; id quod singulis mensibus atios peccare perinittil. Hoc autem verbnm ad omnia
facicndiiii) Frucluosus
pryescribit sancliis Qnod : i illa qiiae conira Deum siint vit:iiida, el cuin Deo sunt
per singuios menses expeiisum lueril, per omnium facieii(.la, large potest exienili.> Unde cliam Cassi-

capita meiisinm raiionem suo abbaii faci;it (prsepo- nenses in suis declarationibns ad haec verba : t Cel-
siliis, qiii sui)slaiiliaiii monaslerii (iispensandam ac- lerarii, inqiiiunl, non sic seimmergant lemporalibiis,
cii>iel)ai), et hoc nini iremore, el sirnplicilaie, et qiiinvacenl spiritualibus; sed sic iransiiani per bona
vera cordis bumiliiaie laiiqiiam reddiluriis Domino lemporalia, ut non amiiianl icieriia.» Et Bursfelden-
rationem. i El insrniiin Capitul. gener. ord. Cisler- ses {Dist. 2, cap. 5) : « Cellerarius quamvis excmp o
«ieiisis [Cap. 78) « Mnjor celierarius semel in
: I\l riluB, ciijns suscepit ollicium, circa miilta sollici-
jnetise, vel saepius, si abbas voliierit, de omnibus, lari et turbari necesse liabe il, non tameii se prorsiis
•lu.ne ai quibus jusserit, compulel. »
cipil, abl)ati, vel a conveiitualibus alienare, ant silentium el quietem
Scd Insiilutiones eorum indefinile tantiim decernnnt, celia! penitus abjicere ei abhorrere
Sed polins quan-
;

^05 "• ' lu^jor cellerarius, qiiando abbas voluerit, mm sinil opporliinilas, necessariis expediiis
ad opns
«le omnibus qu;e accipit ei expndit, abbali vel qui- Di'i eiconveiiium, sed et ad cellam qnasi ad qnieiis-
bus jusserit compiitet. i Cassinenses vero volunt ut simuin et tiiti»simiim porius sinum recumt, ut le-
quilibet cellerarius computa, rationes, debiia, et genilo, oraiido, medilando, lurbulenlos animi sui
credita monasteiii quater in anno, Iioc esl per sin- motus ex cura et dispositione exteriornm siirgenles
gulos quosque tres menses o£lendat praelnto ei sii- sedare possit, el spiritualibus consoiationibns^refri-
perioiibus, qiii omnes eadem manu sna snbscribanl. g ge-rari.» Sini I lerConslituii .nesFuliensium(Cap.3!):
Idque juxla Gregorii papae IX conslitiilionem, iri t Ne cnra lemporalium nruin sic obrui se sinat
qua liajc lego c Utdomorum sialiiscerlior liabeatnr,
: cellerarius, nt in spiriiualibns langneal; cum iliae
singiilis iriljus mensibus coram abbaie seii (iriore, ^i his tanqiiam admiuistrae ancillari debeant. Quare det
ibi non est abbas, elsenioribus reddant oKicia es de operam ul qiiam larissime absit a choro et officio
suis officiis rationabilem compulalionem de o.nnibns divino, a medilaiione et alis exerciiiis regu!ari!»ns,
expensis, et fideiiier facienies abbaies ei priores bis qiiue (juidem iUius officiiim non inipedianl.» Eadein
in anno, scilicet in calendis Octobiis, colleclis anniiis raLione llegula Magislri praescri.nl (Cap. 16), ut
fruciibus; et in calendis Aprilis. stalum domns siiaj « qu()tidie cellerarius cu:n septimanariis coram ab-
in capilulo, vel coram senioribns, et etiam cor;im baie in oratorio cum congregalione communicel, >
visitaioribus cum venerint ple.iarie inanife»lent. iie lorte praetexlu rerum g.Tendarum a c(»;lesti pane

Abbas autem, vel prior, sive pracposilns, qiii in sumendo abslineret; quo magis omuibus ind gei, ut
priedictis raliociniis gravia debiia suppresser.t Irau- in forliludine cibi iiliiis ambulct feliciter per invia et

dulentcr, ab administralione qiiain oblinet iieiiiins inaquosa rerum temporalium, ne\e conialtesceret
repcllalnr. i Ex con>tilulione eliam Benedii ti pap.-e coriliius intra se, si oblivisceretur comederc paiieni
Xil, ap. 3, abbaies, priores, seu administraiores
< suiun.
siiigiilis aiiiiis iii c;ipituIo generali ralioiiem debent Memor illius apostolici, qwa qui bene minislraveril
reddere; cellerarii vero et alii ofliciales ler iii anno (jraduin honum sibi acquirit.\ lia eliani
Regiila SS. Se-
<'or;im abbale elconventu. Siinile aliquid babeiur in rapionis, Paphnntii et alleriiis Macarii
iMac;irii , :

Slatuiis Nigrorum Moiiachorum anno 1258 Londini t Sludere debet qiii huic olficio depulalur, ut
audial,
edilis. FirfeOtlobonis legali in Anglia Constitutiones C quia qui bene minisiraverit bonum gradum sibi
,

apiid Spelmannum ad anniim 1248. Ad Regulie textum acqnint, et aniniiK snse lucruin facit.»
revertor. In/irmorum, infantium, liospnum pauperumque cum
Fralres non conlrislet. Quod ita expoiiii Hildema- \
solliciiudinecuram gL>rat.\ Qualuor hic iioiissimuni
rns : < Nnlli deliet acrius res|)Oiisiim dare, sed eis cune ac solliciiudini cellerarii S. P. Benedicius com-
boniim sermonein in omnlbus tribiiere ; j sive, ut mittil. Piimo inlirmns, qnoiiim ciiram ante omnia
ail Bernardn-, i Nibil faciat vel dical per quol possiut el siiper oinnia adhiberi voluit, ut siciit revera Chri-
laiionabiliier conlristari » verbi graiia, « In dene- : sio, iia e:s scrviaiur; pritcipitijue abbaiem alteiidera
gando qua; deliet dare, vel in dando lardms quam iie a celler.iriis aiit serviioribus negliganlnr. Eadeni
dobeal, > ut loqnitiir Boherius. inente orieniaiis Hegula pr;escril>il (Cap. 25) ut cel-
Si quis autem (ralcr ab eo forle aliquid irralionabili- lerariiis c inliil ;i'grotantium desideriis negei, ex his
ter postnlet,non spernendo enm conlriuet , ^yc.\\\.i3i qu;e bahue il, (inanium nece-;se Inerit. » tt aniiqnse
S. Beneilicius, in monasierio S. Se.juani celler.irius, Ciuniacensis monasierii consii.^ludines apud Udalri-
ot pus ea abba- Anianensis {In ejus Vita, n. 9, sac. cum {Lib. iii, c. i.s) < Si tjuis fralrum adeo est in-
:

iv), I juxia p sec.epium Hegulai totis viribus sese lirmiis ut de lecto surgere non possil, ad liunc
componere, ac licita ptltntibiis siiie mora stiidebat qiioiidie siiiiimo diluciilo simnl cnm iiifirmario venit
407
largiii; imde pelenlibus denegare, impossibilia ex- ceilerarius,etueomiiibusqu clial.erepoleslsciscilalur
qiiireiitibns blande excusare. » Et ante eum sanctus ab eo, fjiiid sil, quod sibi videatnr, iit pr.-eparet ad ejus
Leobiniis factiis cellerarius (Swc. i Bened.), < ita se recrealionein. » Ei iteruin (Lib. iii, c. 11) t Si quis :

rediiidii providum, ul nec superpeienli daret aliqnid p. doderil nobis derem solidos, aut paiicioies, hi sem-
snperlliium nec indigeiui congruum subtralieret
,
^ per cellerario suntdepulali ;id lioc lantnm ut fratri-
aiimeiilum. > Qnid .iutem sive peiendo, sive distri- bus infirmioribus vel aliqu;intulnm delicatis, absque
buendo observari deceai, doceni sequenies versiculi lioc quod general.ter omnibus dalur, aliquam possit
ex Boherii in primo comm. impendi-re chariiatein.» Miruni prorsus est quanla
sollii iludine hanc regube partem ob>eivaret B. Raiii-
In posceiile novem, sex ia doiiante notanda, gaidis in Marcinianensi monasterio olim sanclimo-
('.aiisa, lides, modus, locus, et penuria, tempus, iiialis et celleraria, quae, ut scribii venerabilis ejus
A]l s, ndbiliias, cum condiiione petentis, Petius abb;is Cluniacensis (Lib. ii, ep. 47),
liliiis
Meiis liil;iris, lesUna maiius, adsili|ue facuUas
« Scripserat iii menie sua quo unaqnypque corporali
Dulcioi aiiaiiis, discrelio daiitis, et ordo.
incominodo laboiaret, et niorbjs earum vel qiialiia-
Animnm suam cusiodial.] Quae verba ita expoiiit leni soil cita adnoi;iveiai, ut possei iinicuique absque
Smaragdiis Non oifendat in liis qna; non suiit
: < errore subvenire, ciim iiihil eam talium cimingeret
d;iiida (biiido,
respondendo.
aut quae respondeiida "on snni 40G ignoraie. Noveral eas ut nobibs el delicatas, ut
Cni concinere videiur Bernardns
> lr;tgil(-s et inliriiias, pro sexu, pro loco, pro nsu
Cassiiiensis his verbis < Hoc allinet ad fidelilatiMii
: iniiltis egere; et ideo ineniem, iie qnid eis dcesset,
!i| ecialilcr, ut videlicet sit fidelis conerv;»ior el da- inulio solliciiabat aiigore. Occupabai eam servilinm
loi ; alias cnim anim;:m suam malc cnstodirct. » ciira ofliciorum, et ancilhriim Dei se faiiiu'am e^so
Addit<)ue : <iNxicrea animam suain benc cu.stodii, gavisi, vilia qua-que uiinisleria procuiabai. Varial>;<t
 REGULA CO.MMENTATA. CAP. XXXI.
iri corde diverso^ apparalus ciliorum, el taliiini
siio A se habere noverit cum illo reje qui in vasis dotmis
iiiesperia coquinne disciplinam addiscere cogeljaliir'. Dei sanctificatis cum suis bibebat conciibinis, et qiia-
Hiiic itssa, illi elixa, salsa isti, insiilsa alleri provi- lem meruit vindiciam. » Ita eiiam S. B;isilius a I

dcre, s illicita circa freqiiens minisieriimi saingehal; iiilerrogalionem {liegul.brcv. interr. U5), i Qiiomodo
pracparabat ipsa, co(|iiebal ipsa, inferehat ipsa; et qui opus faciunt. curam gerere delient inslrumento-
ut niliil sibi de niercede perirel, nihil sibi de laljore rum siiii commissonim? » respnndet < Ut eoruni :

inmunui paiicbaiur. CoUifgerai uno siio iit corde quje dedieala ei consecrala siint Den.» Et ad inler-
aniiiios siiigu'ariim, et quod unaqu;rqiie ni.ig s affe- rogaiioiiem {Ibid., interr. 144), « Si quid ex incuria
ctaret asiioscens, elfectu operis omnium atfectibiis amiseril aliquis, aiit ex contemplu ahusiis liierit? »
cunsonabat. > respondet c Prorsus qui ab ;siis fuerit l:inquam
:

f^j Seciindii, infantes, considerans in eis selalis

« iit sacrilegu-; qui vero ainiserii, lanquam saciileuii
:

• fragihiaieiii, el corporis teneriludinem, (luie neces- aurtor jiidicetur, cu;n omnia Domiiio sint dedieata,
saria suiii paleriio niinistret affeclu, » uti loquitur ei Deo consecraia.» Eadem omnino mens eral alio-
Smara.^diis. riim iEgyptiorum monachorum, (|ui, referenie (^as-
Terlio, hospites,qiiibus adveiiientibus escas parnhil siano {Lib. iv, c. 20), « non solum seipsos non es>e
ex Regula cap. 2o. Sive, iit pra.'S('rihit
Orientali siios; sed et omnia q>i;e su:i suiit, credunt Domino
S. Isidonis {Cap. 19), ipse prabebit hehdomadariis
« coiisecraia proplf r quod si quid fuerit monasieiio
;

(juidijiiid necessarium e»t viciui moiiachonini hospi- seiiiel ilaium, iit sacro>aiicli!m cum omni decernimt
tum infirmorum.» Observat etiain hic Ilildemanis
et reverent a debere tra.lari : » et item uiensilia ac
inoris apiid veieies nionachos ui cellerarius
fuisse _ vasa cofniinae i ianl;i solliciliidine curaque suscipien-
hospitUMi curam gereret; snccessi) vero temporis " tes ciistodiunt, ne quid ex
imniinuaiur el peieal,
eis
propler nimiam eorum mulii^udinein, alios ad id III credani pro mi;iimis quibusque vasis tanqiiadi pro

iniineris consiitsitos fuisse, liliidque, quod Reguia sacrosani ii> laiioncm rion soliim dispensaiori pra'-
S. Bciiedi ti celleraiio injuiigit de cura hospilum, teiiti 409' ^^^ eiiam Domino reddituros, si ibiie

gendum esse qiiando diciiniur in lefeclorio

iiilell aliqiiid eoiiim ncgligeiitia fiierit imminutum.» H;ec
mandiiciluri. Cujiis seiitentiarn co:ilirmare videntur oiiin;a conlirrnat concilium iVurelianense can. 7
Slaiuta S. Adelardi lib. ii, cap. 3. ( Apud liurchard. l. iii, c. {29) < Omnia quae Dcc:

Quarto, pauperes, qiiibus ex Rcgula S. Isidori offerunturconsecraia i.abentiir invineis, lerris, silvis,
qmdquid residuum fuerit reservabit. Sed et juxta Re- iilensilihiis, vestirneiiiis , pecorihiis et reliquis pos-
gulam Magistri (Cap. 19), < Cellerarius eleemosynain sessioniliiis; et quae ecclesiis, sine dubio Christo, qui
laciat cum jussu abbitis in praesiMilia eju>. In absen- sponsus earum est, olTeruntur. » Ex hac porro do-
tia vero liceat ei peieni pauperi eleemnsynam exhi- ctri"a recle infeiiur quod sei|ii:tur.
bere, propler pra'cepuim Domini, qii d dicit Omni : iVj7/i7ducat negligendum.] Ex va-is substantiaqiie
petenti te ir.bue; et item Da, ne cui non dederis, : monasterii tanquam parvum nulliusve momenli. Ci rit;
ipse sil Cliri.':lus. > vix cogitari (Oiesl quam religiosi lueiint in lebus
Ulrorumqueautem e; hospitum et pniijerum omni miiiimis prisci iiionac :i , quod vel uno exemp o a
prersus adiinraiione dignam solliciiudincm gerebat Cassiano relaio stupehit aliipiis. Narrat sii|uideiii
B. Raingardis {Pelr. Yener. tib. ii, cp. 17), < Hos {Lib. IV, cap. 20) quod cum quidani frater coquin;*
himorilice 408
suscipieiis, islis soUicite prnvidens; niinisierio depiiiatus, iiia lei.ticiilaj grana ad ierram
iit nec illis congrua, nec islis deessent n^cessaria. C decidere sivisset, ad ahbatem delatiis ab oecononio,
Ciira tamen propensior circa pauperes eral, qiiorum I velut inversor neglectorqiie sacri peciilii jiidicaiiis,

egestos in corde mnlieris sanctae pr*pnnderabat, ul ab oratioiie suspensns sil. » Kec miniis proledo mo-
tjuos major premehat indigentia, inajor illis adhibe- vel quod de iJencdicto Anianeiisi ahbaie scrihit .Xrdo
retur pr;e aliis diligenlia. «Ea de causa si quid de ejiis discipiiliis {In ejus Vita n. 32, sa'c. iv Bened.) :
commissa obedientia snperesse puleral in usus , i Taiita eral ejus solliciludo, ul si vel ni(idic:i giana

eorum devote expendehat. Erogabantur fiequentes leguminiiin, vel exiguum porri com;e , caiirminque
elcemosyii*, vestes pro posse parab;inlur, aiii emc- folia ab eo neglecta iiivenireniur, n:ox digna excom-
haniur novai, aut veieres sororibus siihrept;e ilahan- muiiicaiionis animadveriebalur senlenti , cuju- pio- <

liir omnibus seciindum Evangeliiim pelenlibus

, bari iiir esse deiicium. Siii auiem quis ei aqisain ad
absque quaestione quidquid cibi vel indumenti un- lavaiidum porrigeret, et ui S( let larsius quam decct
dequaque corrodere poterat, iribiiebat quosdam : effiinderei, peccatiim inciirreie fatebatiir, eo qiiod
vero, quos Glios ludens vocabal, quoiidiano viciu et d screiioiiiS lion incedcret c;ille. » Simile ali(|iii(l lo-
sumptibus reliciebai pausabai in eis mens dediia
: ginuis de sanclo Stephann abbate Ohazinensi in cjus
Deo, el velui ab antiquis mundi laboribus requiesce- Vila lib. 11, n. 53 {Tom. iv Misc. Bahtz.) : » Si veio
bat, nunc tandem repulans invenisse se locuin Do- per porlicum ambulans, vel in quocunque loci oleia
mino , labernaculum Deo Jacob qiiidquid enim in ;
sive legumiii;i per incuiiam elapsa, ierr;pqiie sparsa
pauperes dispergehat, sibi toium coni^regari gaude- coiispicerel, inox ea incurvus granatim, quaniunMue
bat, scieiis proprium lucrum esse, quud ah aliis niodica colligebat, vocatisqiie quorum culpa decide-
credebalur subsianiiye detrimentum. » Egregiiim rant, pro sua eus negligentia durius argiiehat. »
'plane charitalis iii pauperes sanclse mulieris e.vem- ^ N eque avaritice studtat.] l]uc speclat quod in con-
plum quod uliiiaiii beiie imitenlur celleraiii. cilio Francofordiendi sub Carolo Magiio decein tur
Qmnia vasa ynoriasterii cunclamque substantinm, ac (Can. i): < Ut celleiarii in nionasieriis avari iicii eli-
si altaris vasa sacrata conspiciat.] 1!;kc verba non gaiiiiir, sed lales electi sint qiiales Regula S. Bene-
secundum omnimodam similiiudinem accipiendaesse dicti docct. » Hiic etiam referri potest quod priescii-
docent antiqui Regulae commeiitatofes, Hildemarus, bit Regula SS. Serapionis , Macaiii, l'aphiiulii, et
Rernardiis Cassinensis, et Roherius, sed respective, alteriiis Macaiii : < Cellerarius debet lalis eligi, qui
ui sic traclenlur secundum sui valorem, sicut sacra possit in omiiibns guljc sua; suggesiionibus domin:ui,
vitsa secundum sui di(}niintent. Verum, nl mihi vide- ordinc frairihus suis vicium gubernare,
et evaii^'elico
tiir, noii iia recie ad nieniem S. l*. Benedicti veie- qui ab fuit
tinical Jud;e seiilenliam ,
qui iniiio
ruinque monachorum, qiii res monaslerii habebanl lur. •

lioii lanqiiam iiidifferentes sed ut sanclilicaias at , iSe lue prodigus sit aut exstirpalor subslantioi tnona-
Deo vere sacraias, siciiii p;iiet ex Regula SS. Pa- slcrii.\ Daiido quai dare noii debel.
Irum Serapionis Macarii Faphiiutii
, it alieritis , Sed omnia mensurale faciai.] Media ineedens vi;i

Macarii < Nosse delieiil eliam Iratres. quia i|iiiil(|iti

: i eiiam pru;scrih.t
av;iiiii;im iiileret prodigalita:eni, ut
in mouasterio iraciaiur, sive iii vasis, sive iii lcrui- Kei^iila Uiienlilis (Cap. 2^) < .\d viclnm veio lia-
:

liieuiis,, vcl c.clcra oinnia esse saiiclilicaia. Si qiiis Iniiii pidlc^at ac tradat septimanariis ad condicndtis
Uc Iratnbus aliiiuid nc^ii^eiricr Iraclaveril, lailciii cibos, dci iiccessaria sccundiim iiuolidiiiiii; cxpcnbii;
54? S. P. BENEDICTI Mi
consueUidiiiem, ncque profuse, nequeavare, ne viiio A solum nihil nubilum praeferebai; sed et si quas iri
illius vel monasterii substaniia gravetur, vel fratres stiUae nebulas in perlurbatis mentibus a!iquando of-
p;)ti;iiiUir injuriam. > Regula Ciijiisdam ad virgines fendisset, sereno verborum lumine exiurbabat. « Vide
(Cap. 4) f Avaritiae et ciipiditatis
: pestem omnino Vitam S. Anionini abbalis Surrentini n. 8, saec. iv.
lugiat. Similiier sicut non avar;i, sic non sit prodiga, Porro in Regula Ciijusd;im ad virgines prescribitur
id est sicut dono oninipo'eniis Dei sub avariiiae viiio {Cap. i), ut i qiiamvis quod peiiiur non sit unde
ocoultando suhirahere non debet; sic nec sine jusia iMbuatur, nullatenus respondeai se non habere, sed
^lOtlispeusaiione nimis fenerando conimunem sub- dicat fideli voce Dominus dabit. >
:

staiiiiam iion debei dirip^re, sed omnia per discre- Sermo bonus super datum opiimum.] Qund fum
lionem ismperando pensare. i Denique Petriis Da- mala voluntate, aul cum trislitia , vel iiacundia Iri-
miaiii {Opusc. 13, c. 19) < Cellerarius debet ofii-
: buitur.
cinm sihi commissum tanla dispensationis arte per- Frairibusconstitulam annonam.] Quid hic sit annona
agere , nt manum et aperiemio subsiringat et , explicat Smaragdiis his verbis Annon:>m dicil ali-
: c

striiigendo discretus aperial quatenus in eo et parca : moniam ciborum et omnem viclum nionachoniin
, :

sit largitas, et parciias larga. Summopere cavendum hora enim nona veteres comedere solebant, el ideo a
est iie piT' italem tenacit;is, largitatem effiisio men- tempore ipso horae nonae, quo illi cibos sumebant,
latur; s.tpe enim viiium virlulis se specie pailiai; omnis victiis hominis non incongrue nomen accepit
quantoque quasi bonum esse quod malnm est cerni- annona; ab aclu enim et lempore multa derivantur
liir,lanlo dilficilius cmendalur,Bonus autem adini- nomina. > Eodem lere modo loqiiunlur Hildemarus,
nistrator sicdispensat necessariacorporum, ut saluti Bernardus Cassin., Pelrus Diacouus, cilatus ab Augu-
eii;im consiilat animaruin, quia el parcendo sobrie-
" siino a Janua; Richardiis etalii.
taiem nuirit, et largiendo murmuraUonis vitium ne Sine aliquo tijpo et mora offeral.] Typus, sive, ut
oriatur oljsistil. > legit Hildemarus , < tvplius diciiiir lanugo, id est
Humilitatem ante omnia /mfcea^JCujiis ut exemplum herba vindis, :iqu3e qiiaj supernaiat, ipia: neque in
aliquod omnibus demonstrarel, anliqua fuit ordinis radicibus , neque in creineiit!» aliquid habet, sed
nusiri coiisueiudo , ut cuni in cap tulo hoc reguia? Mnlummodo aspeclum liiibere dignuscitur, vel osten-
c:iput legerelur, cellerarius pronus conim omnibus ditur; » et quie , ul aii Smaragdiis, < se ab aqua
veniam pelerei de omnibus excessibus in commissa inflat, unde eti.im amiiiliosorum ei siiii placeniium
s.bi obedienlia perpeiraUs « Lecta vero in capilulo:
tuiiior lypus vocaiur. > Typus eti;im, si vim iiominis
et exposita pra-dicla sentenlii, inqiiii Lanirancus aiteiidamus, idem est ac iigura < t-jttoj enim Grae-:

(In Stat. c. 9), cum dictum fuerita priore, loquanuir cus est sermo quem nos figuram dicimus, seu for-
de ordiiie nostro , siaiim prostrams in loco ubi mos mam, > inquit Smaragdus. Ei Hildemarus i Inter- :

est dioat : Istam obedicnliaiii qiiac milii iiijiincta est, preiatur lumor vel ligura. > Ex (piibus IJeriiardua
iiieacuipa neiriigenter et lepide, et multa aliier qiiara Cassinensis ila infert : i Considerari possinil iria,

»>p etin ea in niiiltis ofiendo Dominum et

rlet iracio, videlicet quod non debet cum luii:ore seu inflaiionf
nDsiros senioies, mea culpa, et reqiiiro inde absolu- superbiae; et quod iion debet sub aliqua indecenii
lionem ve-train et seniorum. Ouo diclo absolval e .m figura verborum; ei quud moram noxiam, vel not:i-
i|ui de his offensis quas ibi enume-
capiiuiiiin tenet bilem vel scandnlizantem in dando evilel. Hoc
,

ravit, et de omnibus reliquis quai in eo suiit, ad cujus enim est sine typo et mora dare. » in Regula etiani
absoliitionis linein respuiiso ab omnibus cum omni C SS. Pauli et Stepbani statuilur, iit « hi quibus in siii-
devoiiunis ;dfectu, ut mo> e-t, amen, vadat ad pedem gulis rebus custodia coinmissa esi, convenienti de-
«jus, et d.inde jubeatnr ire sessum elc. > Idem sed ,
votione et charissima humiiitale qu« necessaria supl
in seqiienti capitulo pr3e.stab;int Cluniacenses, iit paiet sine mora et lasiidio jiibenie seniore minisircni;
ex Ud;ilrico < In se ju -nte rursiis capiiulo veniam
: nec per superbam inflationem dilferendo occasiones
pelit, sequc reum de multis negligentiis per occasio- faciant qiierelariim, per quas murmumlio contra eo-
nem obedie.iii;^ coiilitetur. Absolvii eum prior, et rum biboreiu, qui nouis in assignaUs rebus chariiaie
iinprrai ul psalmum quinquagesimum cum collecia deserviunt, non debet excitari. > Typi eliam dicuulur
pro eo ad sanciam Mariaiii commiiniter ab omnihiis febres frigid;c; eu(|iie forle respexil versio Gallica
c.inletiir. » Lodem lere niodo loquuniur mss. Con- quiB CoiisiilutiOHibiis sanCiimonialiiim Vallis GraUaa
feuetudiiies S. Benigni Divionensis c. 38. prajinittilur, hunc locum iia reddens, sans agir avee
Et cid stibstcuttia non est quce iribnatur sermo re- , fro deur cliagrine et 412
dedaicjnense ; Guido Juve-
sponsionis porrigatur bonns.] Idrm praiscribit Regula nalis vertil, sa«s /ast7jtr(e ; aliera versio, sans clia^
Ciijiisdam ad vir^Miies, cap. 4, et sanctus Dorollieus grin; alia vero, sans arrogance. INon desunt eliain qiii
in doclrina 4, n. iij el merilo qiiideni, < quia sermo
;
typum hic pro excnsatione inierpretantur; alii qui
.•;iipeibus et inaliis eliain boiios viros converlit ad typuin et niorani idem es>e exisiiniani.
inaluiii, seniio vero hiimilis et bonns etiam malos Memor divini eloctuii , quid mereutur , qui scandaliza-
niiii;it in iuelius, » ui d.cebat alibas Macarius [Apud veril unum de pusiUis.] Nimiriitn expedii ei iitsuspen-
liujin. l \\\ de Vil. Pat.,n.\H). Delietergo cellera- datur in collo ejus mola :isinaria , ei demergatur in
ii. esse et lenis, ut iibera sii omnibnsad
s iii:in.M:eliis pv profundiim maris. Terribile proisus jiidic;uin quam !

eiiiii accedendi laciilias; mulli enim maxime jiiniores vis haud niiiius lerrere debeat quod respondet san
siini tiuii.ii, qui ad morosiim et iracundum vixaude- cius Basilius(/icf/u/. brei\) ad inlerrogationem «Quid
lenl ;icredere , ac proinde inultam rerum nece^sari »- si ex ne^ligenlia res necessarias fiatri noii trihuc-

runi penuriam ferre cogerentur. Lgreginm hujusce rii? ) Scilicet < Perspicuum est lioc judicium ex ver-
leiiitatis exemplum praebuit B. Raingardis (Fetrus ])is Dnmini cum dixit Discedile a me, maledicli, in
:

Vener. lib. n, episi. 17) nain i cuin saepe paupertas

:
ignem ceternum, qui prceparaius csl diabolo et angelin
cjus divitiis iion res|)onderel, trisiabatur,
cliarit:iiis ejus : esuriin enim, el non dedisiis milii viavducare;
doleb;it; et qiiia satisfacere universis pro voto noii sitivi, et non dcdisiis milii polum, el quifi seipiuiitur,

poierat, magno lormeiilorum supplicio torqiiebatur : ei qiioniam nuiledictus qui facii opus Dei negligen-

411 et ciim a iion liahenie mulla exigerenlur, se- ter. >

cuiiijum iiegulam paiieiitiani servabai in curde, nian- Si congregai.o major fuerit, solatia ei denlur.] Iia
siieiudiiiem relerebat in serintine ; nec inanis ab ea eliain Kegula Tariiatensis : Ubi utililas poposcerit,
recedere poterat, quam mentis hilariiate ac verbriiijm sulal.um non denegelur. Solaliuin hic vucat adjiiiores
jucundiiaie replebal. ln qua virlule ita prtecelluit, ut fr.ities, uiium aut plure-, a quibiis nonniliil levHniinis
sorores omnes ea deluncia altestareiitur, nunqu;im accipiai celleniriiis. llic iu sjaiuiis S. Adalardi I. ii,
per vii^inli fere aniios, quibiis inler eas coiiversata c. 5, celler.irius juniur appellalur. Apud Cluniacenses
«si, verbiim aliquod diirnin ab ejus orc vcl lcviler se cellcrariiis tres quatuorve habeb;it sulfraganeos, nl
sudssc. Si'; scmpcr lliluris, scmjicr 'v.cuuda^ iion ji.iiet ex Idalrico < lli sunt
: QU"S ccllciarius sui-
 : ,

54E REGULA COMMENTATA. CAP. XXXII. 54 b

fraganeos liabel. per oninia vices agit

Primus ,
qiii A habebat discipiilos, quos dii igebat ad singiilis aliquifi
ejiis alisenlis, et de oninihus resporidet, de quibiis dandiim. Ideo enim in uno loro sedelial, ut oinnes
solel et ipse respondere. Secundiis est qiii annonain qui necesse habebant aliquid ab illo peiere , seinper
recipit quem et granat;irium vocamus. > Et cap. prctsenieni invenireni. t Apud Cluniacenses ilke di-
sequenii < Teriius e t suffraganeus
:
ejusdem celle- cebantiir competentes hor.i' qiiibiis aiiiini relaxandi
rarii, qui vinum recipil el cusiodit. > Et s-equenti ca- graiia mutuis sese cnlloquiis IVatres recreare debe-
pile : € Et hortulanus deliet cellerario esse subje- bant. lla discimus ex lJd:ilrico, cnjus hsc verlia
< Qnoties loquuiitur in claustro, ca-
ctus. > Eodem fere modo loquunlur niss. Consuetu- (Lib. ni. c. 11) :

(lines S. Benigni Divionensis {Cap. 58), scilicet « Hi : merarius, ve! ejus jiinior, qui clavem c;imera; portat,
aiiiem sunt quos liabet suffraganeos granetarius, : nuniiuam debet d. esse; lunc eiiim anditurns est a
cuslos panis et vini, et hortiilanus. Est quoque pri- singnlis quid ille, aut iile opus habeat ei nec ad ipsos ;

iims liorum quidam frater, qui ad solatium ei datus pueros venire negligit, ut ab eis si qu d sil qno in-
est, et per omnia vicem agii ipsius absenlis et de ; digeynt s^cisciteiur. Ergo ea vice dat quidqmd est
,

omnibiis respondet, de quibus et ipse solet respon- daiidum, ne si fraires, qui ab eo ad aliam horam, qua
dere. Frater etiani, qui pisces comparat, siib eo est. silentiuni est, quaesierint, sientiuin tenere non pos-
Hic potcsl post vesperas de monasterio exire, et ad sint. > Et alibi agens de liis quai iion licet facere nisi
obedientiam illam ire, quse huic negolio deputala est. ad horam loqueiidi , iia liabet (Lib. ii. c. 20) < Si :

Hi omnes nequaquam debent obsisiere prssceplo et quid opus habet a camer.irio quaerere, tunc inasime
volunlari cellerarii, nisi tale quid proecipiat, quoi sit quaerit. > Idem prsescribunt Divionenses S. Ueiiigni
<lamniim ecclesiae. i Horum omnium officia descri|ita Coiisueludines c. 45. Quod nec obscure insinuant
l^
habes tiim in prsediclis Consueludinibus, tuin apud Hildemariis et prcCcilati Sm;iragdus el Beriiardus
l dalricum. Cassinensis, cum lioras competenies esse asserunl,
Horis competenlibus, etc.] Horae competenies Sma- qiiando sileniium lenere Iraires nun debeni sive ,

ragdo sunt < horie convenientes , et congruentes , legere, aut orationi vacare iiiera sii judicium de lein- :

(jiMiido u nimque licet iitrisque, id est, et petenti pore labors, et comeslionis, quo slricliun liairibus
peiere, el dare donanti. Nam quando vel ieclioni, vel silentiura indicliim est.
orationi (iebeni vacare, silentiumque lenere (inquil) Denlur quw danda sunt, et petanlur quiv peienda
iii^i causa necessitaiis nec petere uni, nec donare sunt.\ Hic tacite omnia superflua ac sialui inoniistico
licebit alteri. » Sinii i fere modo Bernardus Cassi- contraria S. P.Benedictus resecat, celleiariiiniasirin-
116 iSis horas compeientes vocat, < quando fratres non gens ad solas res necessarias distribneuLias; deniur
suiit in aliis valde necessariis occupati ; non enim qiice danda sunl ; el fratres ad petenda quce vetenda

sunt 413 ''"""*- compeienies ad petenda necessaria sunt, et non alia.

Ue nocte; vel quando fratres psalmodi.TC vel leciioni Ut nenio perturbelur neque contristetur in domo Dei.\
vacaiit; unde iilis horis, nisi necessitas urgeat, non Hoc est in nionasterio; Vere enim nionasteiiuiu <

debet cellerarius nui alii officinles inquietari. t Ad- doraus Deiest, in(]uit lUcliardus de S;iiicio Angelo
ditque: < Dicunt antiqui Patres nosiri quod cellerarius quia ibisemper oraiur. > Addil Mcolausile Fiaitnra:
ilebet habeie cerlam sedem, et ibi debent eum inve- i lii quo Deo servimus. > Yel eti in, ddiniis Dei «

nire subolficiales sui , ut non quaeratur per monasie- bonorum raonachorum sanclissima corda, et eorum
Jium. I Ubi respicere videtur ad illa verba Hilde- suni purissima habiiacuh , in quibus mundissiinmi»
luari : < Ferunt quia apud antiquos nios fuerit , quia C Doniiiio suo ^iraebent habilaculuin, » ul loquiiui Snia-
cellerarius in cathedra iii loco suo noto sedebat , et ragdus.

i^jmifSat V nnVH W >»li«W !»!lHUIjW pg^a«gBy^^<VfiVHybVIW J<1l#^m W«*fe*>itfet«f^ »««'**

5E ^llj.ll
iii
i I
|

CAPUT XXXII.
De ferramentis vel rebus monasterii

vicissim f succe-
414° Substantioe nionasteriiinferramentisvelves- dum sibi in ipsa assignata fralres

tibus, seu quibuslibet rebusprovideat ^ abbas fraires dunt, sciat qtiid dat aul quid recipit. Si quis autem
dequorum vitaeimoribus securus sit<=; et eissingula, sordide aut negligenter res monasterii tractaverii,
ut utile judicaverit consignet custodienda '^
atque corripiatur; si non emendaverit, disciplinai regulari
,

recolligenda. Ex quibus abbas brevem ^ teneat : ut siibjacear.

« Oxon., Conc, Flor., Cass. Substantia. ^ Oxon., Constituenda.

^ Oxon. et Lyc, prwvideat. « Al., breve.
« Hild. deest, sit.
f Oxon., Cass., Conc, Conch. Hadr., vicibut.

COMMENTARIUS.
Substanlim monasterii. ]
Quid subslantine nomine D dum, > inqiiit Richardus de S. Angelo. Ubi ferramen-
liic intelligainr , Bernardiis Cassinensis his
explicat torum nomine omnia intelligit instrumenta quihiis
verbis < Siibsiantia pro
: rebus illis quibiis vivimus inler Inborandum fratres iiiuniur, < sive sint ex fer-
et subsisiimus, vel qu;e ad nostram siibsiantiam simt ro, sive ex sere, sive etiain sintvasa de lignis, > ait
cooperaiiva intelligimr. > Quod qiiasi exponens Ri- BernardusCassinensis. Et llildeinarus: < Ferramenla
chardus de Sancto Angelo ait < Piila granum, mile- : atlinent ad sappam, ad securem , seu dolaioria, ct
niim, hordetim, et similia. » Rectius tamen meo ju- reliqua his similia. >

dicio Bolierius in secundo comm. sub-lantiam bic Vel vestibus. ] Hunc lociim non it.irecie videlup
interpretitur pro rebus mobilibiis monasterii; qiiod intellexisse Hildemarns, cum dicit: Vesies aiiinenl
<

et inconsequentibus faietur ipse Bernardus; indicai- ad vesii enta illa qii?e dtdieni in
1
operaiu liabere ,
que haud obscure sanctus P. Benedictus cum sub- quando operantiir aliiinid qnod eis a priore inj;in-
jicit ciuin fuerit; » nain S. Bonediclus liic loquilurde qiii-
In ferramentis. ] < Videlicet utilibus ad laboran- buslibcl veslibus.
 ,

S. P. BENEDICTI oi8

Seu qvibu^Hfu-'! rebns. ] f Ut privilegiis el aliis A Deinde vuItS. Benediclus alterum .ib abbate con-
Tniinimenlis.415' ^'^-'^*'*''^^"'^'^' '''^'"'5. oni.unenlis stiluifratrem qui curam gerat vestimenlorum ciijns :

ecclesJMsiicis, Ijladis, viisis cl aliis preliosis, qu:e non exeinplo s:inctus Frucluosus hsc staiiiit (Cap. i) :

debenle\lrair.nn;isieri:i poiii, » inlii IJolierins. Recie. < Quidquid in vesle vel cultu est monachorum , non
Provideal nbbas fralrca de quorum vita cl moribus peculiariier apiid unuinquemque habendum, sed sub
securus sj<.]Quos magisler vtill < li<ie (iivii)a coiislrin- manu uiiius fralris .'•piriiualis in una celia recorideii-
gi , ul limore vel teslimonio Dci fuleite:- possiiit
dnm est; quique, cum necessilas poposcerit, pelenti
ooinmissa iiiiplere; • el (]iioriim f x Regula Cujiisd;»in ciiique congrua staturae mutaloria irihuat. » Hic apud
;id viigiiies [Cap. M) « et soiliciiudo aniini vigeat iiostros diclusest caiiierarius,cujusofficium ex anii-
et coiiscien;i:je lirmiias sit probaia. i Lt (er,e qnod qiiisFarfensis inonaslerii Consueiudinibus niss. accipe:
dehis, posuinam egilde celierario S- P;ileriffimediale < Ipse camerarius debel procurare cum alio fratre
periractat, liavid oljscur»- insinuat (Cap. 13), « qiiia omniiim vestimenia fratrum, emere, atque invenire,
iisdein oinnino qualitaiil>us eos esse coiisi.iliiios con- et dislribuere ad unumquemqiie prout condecet, et
venil. qnilius ille, ui loqnitnr Gerardns Belga moiia- iii loco esl consliliitum videlicet ul omnilius fra-
:

cluis. hoc est, nlsint sapienles, maliiris moribus, elc. » tiibus det per smgulos duas staminias, similiier fe-
El eis singula ut utile judicaveril.] Ulile, iiiquam, moralia , duas lunieas, et duas cucullas cum lalis
mo7iasterio quidem, nonsibi , inlil Bolierius et hoc, ; manicis, duas pelliculas cum slriclis manicis, et tei-
< h:ibito scilicet consilio ciim omnibus fratribus, vel li:im cuin largis; caligas distribuat noctiiriiales et

saiiem cum senioribus » uli ; idem explicat juxia sui diurnales , pedules ad arcendum fiigus. Duo paria
lemporis morem. denlur ex nocte, el duo ex die, et ad unuinquemque
P
"
Consignet custodienda alqne recolligenda. ] Finilo vagina cum cultello, praeier sciiplores. qui duo ha-
Bciliceriiibore mannum. Vut igitur sancius Benedi- beant , et corrigia ad cingendum. Tabulse, acns,
ctns hoc capile primo unum ab abbateinsiiiui cuslo- pecien, cum indumenio, capellum in capiie, qui alio
dt^Mii inslriimentoriim idque juxta priscnrum mona-
;
iioinine capitium vocalur. In lectulo ad iinumquem-
chornin consueludincm quam videre est in Begula,
que depuietur laena cum pellicula inveslita s.iguin ,

sancii Pachomii (Ar^. bb cod. Regnl.), quae id mii-

ir. laneuni capilale. Vestimeiita sive calciamen a dinu
,

ni:s ei qui pnsl pr;epo.siium secundus esl, commilli!. riimpimr, seii suitur *, unusquisque Iraier lavet im-
« Cum :id domo.s snas pprveiieruiil, ferramenta, qui- priinis; deinde ante ostium auiiiiorii deferat, et ca-
lnis oims fecerant, el g;illicas iradein ei, qiii secuii- iiierarub accipiat, etdeportetad .^arlores, iit einen-
dns est post pra-posiiuni domus ; et ille iiiferei ea de:it. De fralribus iiullus debel pergere ad ipsos, nec

vesicre in celliiiam separatam , ibique concludet. » aliquam einendaiionera facere de vestinientis se-
In Beguli SS. Panli et Siephani [Cap. 5.j) « Eunies : cundum snum libitum, nisi quaj consueta lnerit riio-
iiiqnalecunqii' opns, ferramenta necessaria is qui iiasterii.et camerarius ordinaverit qui alium feceril,
:

inier ipsosvadit prior, acusiode feiramenioriiiii mane disiricle dijudicetur ab omnibus fratribus, ut ca;teri
anniimerai.i su<ciiji:ii , el uni de minoribus ex his nieliiani; nam et ipse frater semper sollicitus sit, ut
qiiiciini eo ilnri suiit, quem ad hoc idoneum viderit, ciiicuinque viderit vtstiiiientu.i», el ex fratribus quod
cnslodienda ass giiel. Quo opere comideio, ab ipso aliquam repreliensionem habeai , ut emendeiur vel
Bollicite ipse recipiai; et custodi contradat ut nihil auferaiur quia ad ipsnra respicit, si neglexerit. Lecta
;

depereatoblivioiie negrigentia plurimorum.»

si)lii.i,ei cuin priore frequenter provideat, ne alicui aliqnid
Iii Begula s;incti Isidori [Cup. 19) < Slrutiieniorum : C veniai. Paleas vel fennm ipse cum sarioribus habere
tnsiiidia el feirameiiiorum a(lunum,quem Paler faciat ocio dies ante fesium Principis apostolorum
monacliorum elegerit, periinebit; qui ea (iperanlibus in singulos leclos. Linteamina opportuna manibus
di-lribiiai , receptaque cuslodiat. » In Regula sancti sive pe iibus ipse provideai : simiruer-mauliles refec-
Feireoli (Cap. 7) < Ferramenia vel
: iilen-ilia qus- torii. Videat ut seniper 417
prceccpta abbatis cus-
libei ar ificiiiii sub uno rccoiiden.la suiit conclavi, et lodiat : siunliter faciat prioris, vel decani, seu illius
custodia unius fratris indusirii et providi ; quique se- qui ordineni tenuerit, quando abbas ab-ens fueril :

t^regaiim illa idoneo collocansloco, prout res expetit, et nulla habeal subsua cura abscoiisa lam ille quam
[losceiilibus ad operandum frairibus iribuet, atque secreiarii vel cellerarii, quaenonsintpraecoguilapriori
ad vesperum suis ea colligens locis, curam habebit, veldecano. Similiter de oumibus obedieniiis, (luia si
ne quiij de his aul pereat, aiil per negiigentiam seru- ad jiid ciuiii inventum fuerii ab
venerit, el aliquid
giiiet, vel qualibel occasione vilrscal. > Deniqne iii aliquibiis e.\ ipsis proprium deputabi-
fratribus, ipsi
liegul.i M.igislri [Cap. 17) : i Ferramenia moii:isler,i lur, et iii piDena niergilur, sicul ex nionasterio beati
in uno coiilineaiilur ciibioulo, el uni Irairi cujus di- Gregorii papac contigil de Jusio monacho, et ev mul-
ligenliain , euruni conservandoium
abbas agnoverit lis aliiscoenobiis jam experti suinus. In coquina re-
curam commiltal; quoiiile Iralribiis ad facienda
qiii gulare, sive familiare, omnia iilensilia , ^ive caccavi
oper;i consignet ad nuiiieruMi; ei a disjungentibus praepareniur ab ipso,pra;ler bancos el scuiellas,
simililer muiida ipse leci.iat et reponai. » Sanclus qu« dentur a cellerario et pi aeposiio. » !.jusdeiii etiam
vero Basilus [liegul. fus. cap. 41) de cura ferramen- officium descriplum liabes in mss. Consuetudiiiibus
torum sive uiensilium iia decemil i Cura iiistru- : Sancti Benigiii c. 45 ; iii Slalulis Lanfranci c. 7, et
ineniorum, ulensilium piivcipiie 4l6qu'dem unius- D apud Udalricum 1. iii, c II. Ex quo eti.trn discimus
cujusque operis ariificem coucernii, ui arli suac ad eum qiioque pertinuisse monastcrii pecunias ser-
depuiala custodiat. Si vero contigerit aliquando ut vare : id quod coiilirmal Hildemariis, cuin explicans
aliquid illorum negligatur , lanquam coinmune om- illud sancti Benedicti, iVe dissimulans aiUparvipeudrus
niuin bonum
ab iis cumpeienter colligatur, (quoriim saluteni animarum, hjec scribir {Comm. in Regu!.
primum conspectui objeclum fueril licei enim illo- ; S. B. cap. 2) Abbas habet vesliariuin plenum di-
: <

ruin usus sil separaius, el quibusdam peculiariier videt

vitiis, et Iralrem uecessitaiem liabenlem isie :

leputalus , uliliias lamen ip-orum communis est : lalis limens ne suuiii vestiarium miiioreiur, non suc-

u;irn si ijuisquain tanquain ad se niliil pertineniia ciirril frairi patienii necessilatem, autcfllas inlirmo-
aliarum artiuin iiisirumi;nta conlempserit , aiiimi rum non reslanrat propler avariliam ; hic lalis ma-
:ilieiiaii Neque tameii convenit arli-
iiotaui liabebit. iiilestat se pliis sludere rebus lerrenis qu;ira de s iluie
fices in-lruiiientorum suorum domininin sibi ipsis frairis. » Et joannes Diaconus in lib. i de Vilasancti
vindicare; ila ul iiolint ipsorum usum praeposito Gregorii papae, c. 10, ubi relerens insignera in nau-
fratrum ad quamcunque rem ille velil permiliere ;
fiagiim paiipcrera sancti Patris charitalem, haec ba-
vel sibi ipsis id poiesiaiis iisurpare ut illa vei ven- ,
bei [ScEc. Bened.) t Cui liberalissimus Pater, accer-
] :

•lanl, vel cummuleiit, aul alio quocunque raodo ab- sito vesiiarw , alia sex numismala dari praicipiens,
jiciaiit, vel ali:i ad ea qiiac habciil acquirant. » cugnovit in vesliario nihil numisraatum uiide posset
*
S<>iiMis ft »yn-;ayis exigunl Btlefrnlur. rtmpwUur, et, dismtntur. En.r.
 ;

REGULA COMME.NTxUA. CAP. XXX II. 5:0

cor.solari nauffflgum rcmansisse Idem videre est A omni excusatione, dllatione ac conlradictione r»'-
i?i Ilegula sancti Isiclori c. 19. moiis, eliam non requisiti (scilicet singuiis annisposc
iTaeler lerranieiUonim ve.-tiinnqne cu>lodes, alleri reddiiam sua^ admiiiistraiionis ratioiiem) in maiiu
•~!iam comuiiiubaiui cnra conservauilorum diploma- abbatis admiiiistrationibus siiis, iiili penes se velI

privilegiorum, cliartiruuiqne monasterii; qui

l.iiin, aliiim penitiis reiinenies. Abbates i;inien eos resti-
vmnia debilo in ordiiie disposita, lutissimo in loco tuaut, qiios invenerint fuleliter miiiisirasse, ut sic
inclusa servaljai; apud Floriacenses quidem in turri- Sfrveuir el devota liumiliias in subjectis, et utilis
iula, ex Tortiirii lib. de Mirac. S. Benedicli, c. 27 ; provideniia iii prselatis. 1
jn Croylandensi monislerio cliartaria arcu lapideo m Piirro istlisec oflici:iliiim insiituii!i ;ib anliquis mo-
per loiuin conlecla ex InguKi liistoria Croylandensi nachis in oratorio celebrata fuisse videtur : iiam et
{Ad ann. 10'Jl) quorum exempiaria pluribiis in
:
claves obedientia; sua? desuper allare accipiebant,
aliquando deponebant, ut videre est in Chronici
Joi is quemadmodum praiscribit t^ancius .Xurelianus iii Re-
Ramesiensis parie i-ecunda, cap. 7. lu typiLO seu lie- gula ad monachos, iucujus cap. 21 sic lego t Qui- :

gula Irenes Auguslai cap. 19, bicc cura commiilitur bus claves dc cellario, cannava, horreo, pn^iicio, et
vasoruiii sacrorum custodi. oralorio tradenda suni, prubatai 419
^i"i persona?,
Alleri insuper libi i cusmdiendi dabantnr. Huic obe- et desuper altari vel Evangelio vas accipient, scien-
dienlisB cusiodem sacrarii sancius Isidorus depu at tes se reddiiuros Deo rationem de ministerio sib;
(/h iie{/. c. 9), pr;cscribens, ut « omnescodicescustos credito; t qiia» verba desumpsisse videtur ex Regula
sacrarii Iiabeat deputatos, a quo si gulos sin^uli fra- s;incli Cjcsarii ad virg., cap. 50, ubi h;ce legumur :

quos prudenier leclo.s vel habilos sem-

tres ac( ipient, < Quae cellario, sive caniiavLC, sive vesiibus, vel co-
B
per post vesperam reddent. > Apud nostros hoc of- dicibus, aiit posiiiio, vel lauipendio pr;cponuntur,

licium praiceiitori demaiidari solebal, quem propierea super Evangfilium clavps accipiant, et sine murmu-
isrmarium, ab armario iii quo liljri recondebantur, raiione serviant reliquis. 1 Eadem verba su;l; iieiii ad
appelbibanl. lllud in Fuldensi mouasterio olim exei- virgines Re^uiae cap. 02 inseruit sanctus Donalus.
ciiit Gerliohtis presbyter ex Rabani carmiue 16, in His acceilil Typicum seu Hegula Irenrs Aiigiisl>« pni
Tolosano U. Maria' S. Geraldus prsiea episropus sanctimoiiialibus; qua; riiiim institiiendi ofliciales
Brac;irensis {Misc. Baluz. tom. iii), qui < quia divinae describens, ita habet : c Qu ilies opus fuerii qnam-
ScriptuHB pnliulo relici magnopere exoplabat, arma- dam quodlbit oflii
inslitui ail ium, claves qnidem
rii, in quo libii divini reponebantur, custos facuis adytum ponentiir, et unacum iibs veiba
aiiie sa< ruiu

418 ^s), in cujus oflicii obedienlia aniiis multis eju-dem officii ex pr;eseiiii imperii mei lypico iraus-
perdiiravit, » iiiquii Cernaldus in ejus Vita n. i. Sed sumpta. Trisagio aiitem dcto, accelei qu;e ad illiid
ex Regula Magisiri cap. 17, custos ferramentorum et olficium desigiiata est et lacla tripiici genullectione,
;

libros et diplomata sub sua ciira babebat. accepiisque clavibiis, capiit postea prsefecise inclina-
Qui'd de sauclo GeralJo scribit Bernardus eum in bit, prius procedens ad pe les ejiisd -111, ei posiea
armarii obedientia aunis nniliis perdurasse, non sic surgens, Jlla vero eaiii inslituei b;cc verl a diceus :

oapiendum est, quasi ad vilmi officia monachis es- Immaculata el gralia ptena Deipura designat te ad of~
SiMit commissa, ciiin potius singulis annis renovala ficium illud. Iii quibiis vero olliciis claves non 5.unt,
fuisse consians sii traditio, quam coliigere licet ex ad inslituiionem suflicient eiisdeni institniionis verlia
sancto Ilieronymode T;ibenneusibus referente(Pra'/'. a prx"fecia prolaa, et accepiio descripiorum de sin-
in Ileg. saj.c/iPac//., «. 8), quod singulis annis rnense C gulis ofliciis staiiilorum ex loco, (iiii ante sanctum
cui vocabuluiu est mesore, id est Auguslo, < dispo- adytuin situs est, iit diclum esi. Oportei auiem, ul
jiuninr monasleriorum capita, dispensatores, praepo- uu;tqu3eque officialium specialia stiiiiia commissi
siti, mini^tri, prout necessitas ostulaverit 1 ex i ; sibi oflicii e loco ante sanctum adytum sito accipiat ;

Leoie Ostiensi ducente morem fuisse apiid Cassinen- ut consideret, et unde oiriciiim desumai, et cui pol-
ses {Cliron. Cass. l. i, c. 51) ut pridie calendas Sep- liceatur se illud admini>traturam. >
lembris oinnium in circuitu monachorum conventus Istas autem obedientiae sme claves aJ zonam ap-
(ierei, iii (jiio < sequenti die oidinabanlur et descri- pensas deferre solebant, iit colligimns ex Vita ?>.
Lebaiitnr, aKpie destinabaniur iii obedienlias per Maximini abbalis Miciacensis n. "ih [Swc. i Ben., p.
singulas prout opportunum erat proviucias; > ex 587) < Cum ergo,
: ut j;im prxfatum esl, s;incins
Viia s;incii Joaiinis Gorziensis (Num. 75, sa:c. v Be- vir a cinrjulo solutis clavibus jAiiUSiS aperuissel, otc. >
HPd.), quem Eiiioldus abbas du'er.sK'i exercere mutatio- Sed de his satis ad Regul* texlnm revertor.
:

vibus non desliiil cujus etiam divcrsa ofliii;i descri-

;
Ex quibus abbas treve teneat. ] Breve boc loco
b:t Joannes abbas Mettensis liis verbis < Jassus : < appellatur scriptura memoiialis, (ju;tm debet abb;is
pr.Tposiius, parei (continiio.) Pr;rpnsilura deposiia, biibere in chartulario suo, > in iiiit Ijernardiis Cas-
decaims esio jugum quieius admiiiit. Eo aineiis cel-
;
sinensis. Hujusce vocis apiul veteres vari;e fuerunl
lariimi cura, manum illico proferi. Alio ilii succe- acceptiones, de quibus auiliendus est Baronius € Ea :

dente, vestt s fratriim serva ; niliilo plns icluclaiur. vox, ait (Al ann. 112, n. 10), penes anlii|iios di-
Sic bospiibus sic, si ita contigit, inlirmis, sie (|ui- vers.-e ie[ieiitur e^se signifif aiioiiis nam apud Opta-
:

fciisqiie aliis imperatis summa cum alacrilate moiae |, tum Milevitaiium brevis diciiur ( liaria illa in qna
» ex Viia sancli Guidonis abba-
riescius niiiiistravil; conscripta essent bona ecclesi;istica, quam nos usi-
lis Pomposiani {Boll. 51 Mart.), qiiem Giiillelmus l;Atius dicere solemus inveniarium alio nomine iden»
:

abbas < per omnia oKic.a monasierii, per serii s lem- Optatiis vocat coinmemoralorium. Eamdem vcceiw
porum constiluit, » uli scriliil anoiiymus in secuiul.i in emiidem sensum
iisnrpat saiictus Augustinns con-
iliius Viia n. 5 {Spicil. tom. VI); ex Fulcuinu de Cie^con.um, el Gregorius papa. S 'd et Cassio-
tra
gestis abb;itum Laub eiisiiim c;ip. 19, ulii obedientia- dorus pro regiis jussionibus n;iiii Tbeodoricus ad
;

ruiii couimuiaiioiieni aiiiiuam aiifiuid rajulare esse Gemellum scribens, ait : Adiiionilio noslra nou
asserit ex Ekkebardo in lib. deCisibiis sancii Galli
; (leerit, 111 inslructior reddaris dim infiascriplis bre-
ca|i. 15, ubi li;i c scribit < (Jiiot anuis more liomaiio
: V susceperil. Verum apinl Lampridinm
biis (leliiiila
ollicia apiid nos miitari soleni. > Uenique e.\ Hilde- eadem vox pro malricula, seu cat;ilogo, in qiio no-
maro, qiii fiatre^ in inferioribus minisieriis sibi per miiia scriheronlur, accipitur, sicnt ei iii codie.e Jus-
vices siiccedere debere asserit. Poteram l;imen, si ila tiiiianeo et citatis aliis locis snpeiius. > ILiCieniis
probassei ahbas, plnres per annos in codem oflicio B;ironius. Bieves eiiam, seii brevia diciinliir Roma-
coniiuu:iri, prx'sertiiii cellerarii, decani, ei pr.Cj ositi, iioruiii p<iiilificum lilter;e, aposiolica aiictoi it.ite datix:.
ut docel idem llildemarus, decernitiirquc iii St;.tutis Pr.Teterea in monasleriis lnevis diccbaliir cbarta \n
refornialoriis monachonim Benedictinorum pioviii- qua aliaris ininislri aliique offu ialcs clion nol;ibanlur
cine Narbonensis a Giegorio IX approbatis, cap. i, quo seiisii s;imitur in cap. 5 420
Monaciioriim ad
his vcrbi.s (Spicil. t. VI) : < El reniintienl absokite, Aii^iam d reclorum, < ut siut eqnulciii qnotidie sex
 1 ;

55 S. P. BEKEDICTI 552
per brevem deputali frritres sacram ofTcrentes obla- A dunt.] Haec verba confirmant annuam, quam snpia
lionem, elc. » Denique hrevis dicebaiiir schedula diximus, obedienliarum mutationem, quse etiam am-
illa (luani ad aniiuiitiandum fralrum defuiiciorum plius paiet ex cap. 55, quo p.r.-escribiiur, ut ad hospi-
obiiuni ad diversa millebant monasleria. atque ita tum coijuinam ad annuni ingrediantur duo fvatrei. Es
passiin accipitur apiid Udalricnm, et in antiqiiis or- J5ernarclo tamen C^ssinensi < Cellerarius, seudecani,
dinariis ritualibiisque mss. Sed hoc iocobrevis, sive, aut prsposiii non succedunt per vices. > Itaille, ha-
wl loquitur S. Beiiediclus, breve significat cliartam bita raiione ad usum sui temporis.
bonoruiii monasieiii meniorialem, de qiia baec de-
claranl Cas-inenses [Decl. Cass. in cap. 52) < Qui- :
Si quis aulem sordide aut neglige>:t?r res monast^>ii
; sinon emendaverit,
IrarAaieril, corrip atiir disciplince
libet officialis intr.i mensem a die publicationis suoe
faciatinveniarium de rebus monasierii, quie perti- Hoc est, ducatur per sex gradus,
reguloti subjaceat.]

nent ad suuin officium. Et prxlatus habeat apud se de quibus supra, ex Hildemaro incap. 5, ex Bernar-
iiivenlarium universale omnium rernm lam mobi- do Cass. et Nicolao de Fractiira liic. In Regula vero
Orientali decernitur {Cap. 15), ut < in qiialicunque
lium quam imniobilium monasteni, ne perdaiitur
omniiio arte , qiiae exerceiur a fratribus, si quid pc-
quod etiam visitatorii)us exhibeaiur. » Et Benedictus
rierit, et [ler negiigentiam fuenl dissipatum, incre-
papa XII, in sua pro inonaGbis Benediclinis constitu-
tione pr.^scribit [Cap. 13), ut ab omnibus superio- pelur a Palre minister operum ; et ipse iiercrn in-
ribus liant inventuria et regislra « in quibus scribatur crepet alium, qui opus perdiderii, duntaxat juxta
quol moiiacbi in quolibet ioco ipsarum admini^tra- voluntatem et praescientiam principis, absque quo
lionam ju.xla ipsius l ici facultates possint ei debeant r nulliis increpandi fratrem iiabebit potestatem. i In
commorari ; et iu quo satu (luilibet recipil ec- Kegula S. Ccesarii ad virgines : < Si quae vero vesti»
clesiam, monaslerium, vel prioratum, seu adminis-
menta, calceamenta, utensilia negligenter expen-
trationem, et inier alia quse exsteni, vel deficianl denda vel custodienda puiarint, tanquam interverso-
animalia, et quaJia, quanta blada, vina, et caitera res rerum monasterialium severius corrigaiitiir. t
Deniqiie in Regula Magistri : < Qui vero frater m.n
vicluaiia, et iiioneia, vasella aurea, vel argentea; et
quce, et quut, el ijuibus &tclesia, munasieriuin, prio-
mnndum ferramenlura a lerra de agro revocaveril,
raius adminislratio, seu lociis hujiisinodi debenl; et accusatus421^d mensam acustode ferrameniorimi,
poeiiai nomine in refectione in portionem panis sul
qu;e, el quot, et a qusbus debeiitnr eisdem ei sub ,

quibus obligiitioiiibus debeni, unam quadrara minus accipiat usque ad satislai ii'o-
debeiur eisdem; et
et
tiiiae, et quot, alia bona mobilia, vel vasa sive orna- nem vel emendationem promissam ;
qiiia eviiide

liienia, vel supeileciilia et similia inililfuerint.

seruginat ferrameDtuiii, cura mundum non fuerii po-

Ut dum sibi in ipsa assignata fraires vicissim succe- silum. >

CAPUT XXXIII.
Si quid debeant monachi proprium habere.

Praecipue hocviiium peculiare radicitus ampuian- C quidquam liceat habere quod abbas non dederil aui
dum est de monaslerio, ne qois pnesumat aliquid permiserit.

dare aul sccipere siiic jussione abb;itis, neque aliqnid Oraniaque omnibus sint communia, nt scriptuni
habere proprium, nullam omnino rem, neque codi- est : nec quisquam suum aliquid dicat aut praesumaf
cera , neque labulas, neqne giaphium, sed niliil (Act. iv). Qiiod si quisquam huic nequissimo viiio

«mnino * : quippe quibus nec corpora ^ sua, nec deprehensus fuerit delectari, admonitus semel el

voluntates licet babere in propria potestate c.Orania iterum, si non emendaverit, correptioni subjaceai.
vero uecessaria a Patre monasierii sperare ; nec

* Oxon. deest omnino. « Oxon., Hild., Ebrul., Faron., Vict. ulerqiie, ro.

^ Hild., propria corpora. lunlale.

COMMENTARIUS.
Cum ea sit pecuniae aliarumque rerum terapora- D animo penitus extrudenda : non enim lam efTeclus
lium naiura, ut picis ad instar vix tangi possint quin pbilargyri* vitandiis est. quam affe' lus ipsius radici-

lisereant manibus, apposite omiiinf» sanciiis Benedi- lus ampiitandus est ; niliil eiiim proderit pecnnias iioi»
ctus postquam de cellerario aliisque subsiantiae mo- habere, si voluntas in iiobis » Ve- fiicrit lossidendi.
Piisterii admiiiislris egii, ne forie praeiextu ailniini- rum habendi, setl
noii s olum voluiiias desideriiinique
straiionis commiss.TCiiue sibi obedientioe aliqiid sibi etiam vel inininuis, iu his qujc nobis ad usum concc-
proprium vindicare pra;sumerent , de anipuianda a duiitur, alTccius reseciiidiis est. Quis eiiini noii irri-
nionacliis proprietate conseqnenter trac at quam : deal niona' hos post aniplas saeculi divilias abjectas
hoc capiie primum a corde, deinde ab opere, tandi-m n;Eiiiis detiiieri, lantoqne bis alTectu inhaerere,
ab ore eliminare conatur. Sibi eniin iii litulo quasi qiianto, si non majori, avaius ibesauris? El lamen
proponens, si quid debeant monaclii proprium liabere? id jani de nonnullis aevi sui monacliis deplorabai Cas-

respondet :
siaiius bis verbis {Collat. 4, c. G) < Nonnullos muiiili :

Prcecipue hoc vilium radicitus amputetur de mona- liiijus maxioias facullaie», auri
el iion soluin miilta

sterio.] fl;>dicitus,id est a corde,qiiod est fons, radix, ;itqiie argenti lalenta, veruin etiam pradioriim ma-
goiliceiiiKiin contemnentes, post h:ec vidimiis pro
et 422 ofigf* omnis mali omnisqiie cupiditatis; « ut
nec iii intenlione, nec in v iluiiuite remaneii aliquid ^CJiiiello, pm grapiiio, pro acii, pro calanio comino-

di-, proprielaie, per quod possit ad actuni aliquem veri Nam el plerumqiie noiiiiiilii taiilo zelo codi-
pulluiare, » inquit Bernardus Cassin. Et recieomni- ce o servaiil, ut eiim ne leviler quidem vel coniingi
no nam, ui ait Cassianus, < noii solum pecuniarum
:
ab aliqiio |ialiaiitur, et indc occa iones impatieniiic
esi caveiid;> possessio, verura eiiam volunias ipsa ab ac monis incurruul: unde nionentur stipendia cha-
 »

5u3 REGKLA COMMENTATA CAP. XXX411. 5U

riifltisac paiienlise acquirere ; cumque omnes diviiias A Terlio, S. Benedictus prohibelne qiiisquam a^iquiJ
siias pio Chrisli amore dispcrserint, rislinum fa- ( habeat possidpatque proprium : qmid certe adio
n-.en aireclnm in rebus miniinis reientanles et pro monasiicte profes-icni est annexum, nt s;ne proprie-
ipsis iionnimquam mobililer irascenies, veluti qui tatis abjeciione monaclius es^e noii possil, nii seii-
noii habel aposlolicam chintaiem ex omnibus infru- liebal olim sanclus Fulgenlius. Nain « dicebat fre-
ctnosi sterilesqiie inveniunlur. quenter, nec debere, nec pt;sse monachiim judicari,
Ne qiiis r(esv.mal cMquid dare aut accipere sinejus-
i cui voliintas habere privaium peculiinn persuaserii.»
sione abbatis, neque aliquid liabere proprium.] Tria liic Et S. Isaac apud sanctiim Gregorium {Lib. iii Dial.,
prohibei S. iegislator. Primum aliqnid sine jussione c. 1 i) : « Monachus qni in lerra possessionem quaerit.

alibatis cniquam dare : id quod, ne ialsa pietas deci- inonachus non est. > Eadem mente S. Basilius, ad
perf t, etiam erga pauperes inteliigendnm esse docet Senatorem qnemdam, qui sa?.cnlo renuntians alii[nid
illud S. Isidori (Cap. 5) j iNon est prasumendura
: sibi de propriis facullatibns retinuerat, dixit Et Se- :

sine conscieniia abb;itis egenis vel quibusiibet con- natorem perdidisti, et monachum tion feisti {Apud
ferre de eo qiiod regnlaii dispensatione noscitur mo- Cass. l. vii, c. ly). Et revera quoiquol exstilerunt
nachus possidere. i Imo nec de his quit ah abbale aliqiiaiido veii monasticae vil;n cuitcres. qui'i(|uot
pauperibus eroganda constiluia sunt, ex Regula S. Regnlarum condiiores de abilicand;i proculque aman-
Basilii {liegul. brev., iuterrog. 87) « Dare aul acci- : danda proprietate leges aul sanxerunt, aiit servave-
pere eliam serundniii nriandatum non est cujuslibet, runt. Pr.Tcchirum lianc iii rem exemplum habemus in
sed illius cui conimissum est cuni approbatione mu- discipulis sancti Gerasimi abbatis, qni, ui scribil
niis dispensondi. Proiude hic erit qui sive veius, sive CyrillusinVilasanctiEulhymii, «nihli^^AP'^^^''^^''^
^
novum (vestinienlum) habiia ratione lenipnris cnjus- " taniye eis erat ciirae, qiianiie iiibil ai iid eranlque
que daliil et accipiet. » Ei alibi interrogatus (Inter- adeo renioii ab oinni soliicilndine, et a negotiis im-
rog. 100) c venienies ad cslium, et pelenles quomodo manis ila disjuncti, ut nihil ba: erent pr;tter ea qui-
diniitleiiius, el si debet unusqiiisque porrigere pa- bus induebantur, adeo ut non esset secnndus anii-
nem, vel quodcunque aliud, aut oportet ad eum qiii ctus H.TC aulem lex esl optimetradiia a Gerasiino
pneest pertiiiere,» respondet : < Is ciii dispensaiio {Tom. II Monum. eccles. Crcec), ul exeuntes celhis
credita est cum consideratione debet hoc lacere. Si dimilterent aperlas, ul liceret ei qni vellet ingredi,
quis autem praeier illius voluntaiem facere boc pr?e- et qiiod vellet acci|)i re ex illis vilibns, et ad u^um
sumit, tanquam inquietus et indisciplinatus conliin- necessariis. lu mine proliibenie. » Et in di>cipulis
datur, usquequo discat i( ci siii ordincm cuslodire, sancii M;ii tini, de quibus Severns Sulp cius {hi ejub
secnndum quod Apostolus dixil : unusquisque in quo Vit. c. 7) : « Nemo, inquit, ibi quidquam proprium
vocalus est eo permaneal. t
in babebat, omnia in mediimi conferebanuir, ni'nemere,
Porro hoc nomine S. Pater vetat non solum qiiid- ant vendere, ut plerisque nionachis moiis est, cui-
quam dare; sed 423
^^ pcrnuitare. aut rnuluo com- quam licebai. » Denique inTybennensibus monachis,
niodare; idque juxta priscorum monafhorum disci- de qnihus in Vita sancii Pacliomii, n. 58 {Apud D II.,
pliiiam, quam videre est in Regula S. Pachomii : 14 Maii) i Auri argenlivenullus inier eos usus. Ouin
:

« Mutare de hi^ quae a praeposilo acceperit cnm al- etiam reperli sunt, qui cum finem facerent vivendi,
tero nemo audebit, nec accipiet melins, et dabit de- quid aiiriim argentumve omnino esset ignorareni.
lerius aut econirario dans melius, deterins accipiet. » Soli videlicet qnihus administrandi necessaria oili-
,

|ii Poenis inceili aucloris apud S. Basilinm {Ait. 58. r cium erat inipositum, peciuiios rationes noverant :

Idem habelur in Heg. Orient c. 9) t Si quis per- : et lii ipsi posiqiiam ad monasierlum eiant reversi,
niulet aliqnid cnm aliqiio , aut qiiid laigialur nitiil reiiniiissent in mnnibns, ne ad diem quidein
praeter volunintem arcbimandrilae, care;il beiiedi- unum, sed redditam sibi peeuuiam serv.ibat oecono
ctione. < In He;iula Tarnaieiisi « Niliil de bis qiiae
: miis, dimec eos rursus contingeret egre.ii. Hnjnscj
perceperit ei sil licitum commutare, nec pro ab- in>litutionis decreia videre esl in i[isa S. Pachomii
jectiore viliora, nec pro commodo meliora; sed qiia- Regnh^, qua pr3cscribilur(^r/-. 47) ui « nemo in ceili
liacunque fuerint attributa, cum graiiarum actione sna babeal praeter ea quae monasierii lege pnecepla
suo tantum usni vindicabit. > In Regula S. Isidori : suiil, nec paucns numnuis, nec propfinm aliquid ex-
I Cum alio quoque fralie quippiam commutare, nisi ira habilum snum. Si quid inveneris, ab>(pie conlra-
abbasvel pra^po-ilus jusserit, nulli licebii. j El
dictione auferes. > Et iteruin (Arf. 63)in < Nihil tii :

Regiila Cujusilam ad virgines {Cap. ta qua;

cella sua absque pracpositi jussioiie quidqnam conJei,
17) : «

eibi fuerini ab abbaiissa commendata, id est neces- nec poma quiiieni. i Item ad amputindam omneiji
siiaiem prseseniem, aut in veslimenlo, aut in qnalibil proprieiatis occasionem {Art. 46) : « Si quis iransier-
re, nihil exinde aut dare aut commodare cuiquam tnr de domo in alteram domum, exceplu ea qnaj usui
praesumat, nisi tantum ab abbaiissa illi fuerit ordi- qu' lidiano ad h:ibitiim necessaria siiiii, s^cini iraiia-
natum. > In rebus tamen ininoris momenli possuni ferre non polerit. » Similia statuta in aliis monacho-
fralres sibi invicem commodare, verbi graiia, acum, riirr. Regulis adverleie licei, qu.is hic !.ingulaiini re-

cultellum , labiilas, elc. hujusmodi , quemadmodum ferre e'si videatur ptolixum, h;iu(l erit loitassis lecto-
docet Hildeniarus. ribiis ingralum. liaqiie Hegnla SS. Serapionis, Ma-
Secuiido, prohibet S. Pater quidquam accivere sine IJ carii, Papliiiiitii, el allerius Macarii decernii {(-ap.7):
jussione abbatis. Uli etiam S. Pachomius « Nemo ab « Si dives est, et habens inullas diviiias in sseculo,eL
:

aliero accipiet (|uidqiiam nisi prajpositus jiisserit. > converl; voluerit; debet prmo Dei volnntalem im-
Uegula Orientaiis {Art. 58) « Sine seniorum :verbo plere, et conseqni pr;eceptnm illud praeci uum, quod
et auciorilaie, nullus fratrum qiiidquarn ai:;al, neqiie adolescenii divi i dicitiir Yende omnia boua tuu, et :

accipiat aliquid, neque det. > Poena; incerli aucioris da pnuperibus, ct totle crucem tuam, el sequere nie.
apiKi S. Rasilium(C(ip. 31 ; idem habelur in 2 Regula Deiiide insiruendus e.st ab eo qui pneesl palre, nt
SS. Pair. c. 1) : 1 Si quis loras dederit aliquid, aiit nihil sibi relinquat n s^ cnicein Chrisii quam lenei.»
acceperit praeter volumaiem archimandritae, excom- Regula secunda SS. Patrinn {Cap. 1) : « Aiiii!
niunicetur. » Et S. Fructuosus : « Miiniis quodlibet, omnia habenteschariiaiein, liumilitatein, patienliam,
sive episiobis nemo monaclius accipiat. > mansuetiidinem, vel caelera qnae docel sanctus .Ap<i-
Hoc eii;im nomine S. Benedicius velat qnidquam stoliis, iia nt nemo quidiiu.un sbi vindicei, sed sicut
ab alio muinare sme praelati licentia : id qnod siini- scriptnn» esi in Actibus Aposiolomni, habcanlomnia
liler prohibel Reguia SS. Paiili el Stephani his verbis communia. >

{Cap. i7) « Nec iiiter se fratrilnis liceai, ut id qiiod

: Regiila tertia SS. -2) < Abhati iiHlIi
Palrum {Cap. :

de communi quisquam acceiid it, nisi perinissu prio- iiceal sibi quidqiiam proprie viiidicare (mullo iiiinMS
ris, cum alio fraire quasi culiari amore mutuare,
i
moiiacliis), ciim omni;i Deo propitio iii iilius mancaiii
ne hHC occasione nascatur -x^-or iTii ilus. > putestaic. Si quis vero qiiod iii Regula JunioriLu!:

PArnoL. LXVI.
 , ;,

S. P. BENE!'ICri m
prohibeliir, sibi aliquiJ ex successitjne parentim, A mittatiir habere proprium. > Et ilerum {Cap. I4) :
sini quolibet donaio retinere pr;i'Siimpserit, et non I proprium reputetis. >
Nihilqiie liabere vos
omnia in comniuni posueiit, a fialribus ari^uiUur. Uegula saiicti Isidori (Cap. -5) i Monaciii iri :

Si in vhio pi.Tsliterit, in noiitijm episcopi deleraJiir; commuiii viveine^ niliil peculiare sibi facere audeant
q'ii si ab episcopo correpius, nec sic einendaverit, neque in suis ceiliilis quidquara quod ad vicium vel
(leionaiur. > ad quamlibel ri-m aiiam perliiieai, sine regulari
425 i^egula S. Macarii {Cap. 24) : Noviiius t si disp"nsatioiie h ibere vel possidere praesiimant. In
alinuaiii in cellula voliierit inferre subslantiam, in l'entecoste autem , qiii esi dies remissionis, omnos
mciis» p"nalnr foram oiunibus rrairibiis, velut Re- fratres sub divina prolessiDiie se alligenl, nihil pe
t^iila coiiiinet. Qui si siisceptus fiierii, non solum de cuiiare ajiud conscientiam suain hahere. >
siilisiantia qnaiii intiilit, sed eliam nec de seipso ab Regula sancli Fructuosi (Cap. 8) : t Peciiliaritas
illa judicabit bora. ISam si aliquid prins erowavit aut in utensilibiis, aul in vesiimenlis, aui in qui-
pauperibus, aul veniens in ceilulam aliquid intulit buslihet rehus viis^imis saltem et abjectis oinni-
irHiribiis, ipsi lamen non est licilura utaJiiuid habeat niodo viletiir quia aboininaiio moiiachis esi et
:

in sua potesi;ite. » infamiiim (]uidqiiam possidere superfluum aut rese -

Hegula Orii-ntalis (Cap. 3) : i Nemo suiim quid- vare propriiim vel occullum, iiund non longe a!)
qiiani neqne ullus aliquid peculiariter
vindicet, Anania; et Saphirae e\eiiiplo segreg ilur. »
usurpet, sed babeant orania communia. » Reijula Cujusdaiii ad nionacbos (Ca,o. 17): t Nilii!
S. Basilius interrogatus (ticg. brev.,inlerrog. 8o), possidendum lanquam proiiriiim et specialiter inu r
i Si oporiei aliquiJ liabere proprium in communi n moiiaclios, sed sint eis oinnia coinmiinia. >
fralrum soiielale, » respondet « Hoc cnnlrai iiiiii est
: Regiila Ma^istri (Cap. H'l) i Si quod ergo pecu- :

tesiimoniis ilMs quae Imbenlur in Aciis de his qui liare inveiiium iii eum abbas »-t
aliqiio hierit, grandi
credideruni, in q ibiis scriplum est Xrque qui^quam : diuturna excommunicalione coiidemnet. ul exeinplo
eortim quce possidebat, aliquid suvm esse dicebat ; quare illius vindiciaj nullus huc andeat imilari hoc enim :

qui suuin essedicii aliquid,is se.psum reddit aliemira ne sil in aliqun, freijuenier oinnes scruienlur a
ab Ecclesia Dei, et a charilate Domini, qui qiiidem praepositis suis; et in aliqua
re fuerii visus sibi
si

ei verbo, et re docuit ponendara esse aniinaiii suara frater multuin aul plaudere, tollalurei, et
giivi-ci

pro inimiCiS suis, nedum res exieriias. > \ ide ejus- alio delur, et alierius ilJi quod\is fuerit, ut propria
dem Consiilutiones monast. c. 35. iii eo non extollaiur volunlas. »

Dottrina saiicti Orsiesii abbatis de iiistilulione Regula solilariorum (Cap. 6; vid. cap. 41): i lli
raonacboriiin (Cap. 22) i Cui ministeriiiin aliquod
: ergo qiii ssculum perfecte derelinquunt, niliil dLbeiit
el disfjeiisatio est credita nionasterii et si ex ea ; possidere prsier DoHiiniiin, etc. >
lurrum laciat, scelus puletur etSMcrilegum quidquam Typicura Irenes Angnsiie pro sancliraonialibiis
ex ea conlingc e, et in pro| riani vertere requiem, rannasterii S-^. Deipane Gratia plenae (Cnp. 30, in
quasi despicii-ns eos qui non liibent, et felici pau- Crwcis Anale tis ) < Suiiimai paupertati opiram
:

perlaie sunt diviies, ut non solum ipse perieril, sed date, non tanlum in pecnniis usque ad obolum, sed
el cseteios provocet ad fereiinduin. > Ei inlra i Qiii ; ei iii cibo et in potu usque ad minimum quodlibet.
aiitem vixeiuni in coenobi», et de comniiiiii i.i suos Quo eiiim hiijusiiiodi nostrum prajceplum non vio-
aliquid averierunt usus vai eis cum de corpore
: leliir, horlamur praefectam iit quoiies et qiiando
esierint, diceiur iliis: Mearientoie quia recepistis bona C voliit-ritvos perlustret, et nihil plus habere s lut
in vita vesira. > qnain a oenobiiica regula concedaiur. >
(

Consensoria inonarhoniin (Cap. 8) i Non poierit : His accedunt summoriim nontificum decrela :

proprie leiineie quod per pacium ad onines pertinet, Innoceniii III, Gregorii IX, Nicolai IV, et Bene-
el Deo uliqiie esl consecratum. > dicii Xil, ex quibus iinum hic Innocent iim iirofene
Regula incerli auctoiis (C'ip. 2) : i Nemo sibi sat e'it (Cap. Cum ad monasterium) i Prohibemtis, :

aliquid vindicet proprium, sive in vesiinie iio, sive inqiiit, dstricte in virtute obedientiae, sub atie-ta-

in quacunque re aposlolica enim viia

: oplamus tione divini judicii, ne qiiis nionacliorum proprium
vivere. » aliqiio raodo possideai; sed si quis aliriuid iiabeai
Rejjula sancti Caesarii ad virgines (Cap. 15): proprii, lolum iii continenti resignet. Si vero post
I Neino sibi aliqiiid judicet proprium, sive in vesii- hoc proprietatem aliqiia n fuerii dejirehensus habere,
iiienio, sive in quacunqui; alia re. » reguiari modo priedic o de monasteri» expellatni
Uegula sancii Aiireliani ad nionaciios (Cap. 5) ; nec recipiatur ulierius, ni-i poeniteal secunduin
< Nihil occulte accipialis, sed si propin iuns aut «lonasticain disciplinain, »
427 Elsub hnem : i Nec
ainicus aliquid iii vcsliinento, aut in aiir , vel al ud bas quod super habenda aliqua proprietate
aistiniet al
quodciinque dederit aut transniiseni, iii ptte laSe sit possit um aliquo monacho dispeii>are, quia abdicalio
(

abbalis; el si illi cui traiismitlitiir necesse fuerit proprieiaiis situt et cusiodia casliiaiis, adeo esi ,

tribualur; sin vero iile niliil imligei, in conimune annexa regula^ monachali, ut contra eain nec suiumus
redacium cui necessarium e-t, tribua;ur. » piiiiiilex possit liccntiam indiilgere. >

iiegula S. Ferreoli (Cap. 10) i lilud eti;im statui j^

: Idem videre est in Conciliis passim, praesertim in
debere persperKimus, ul iiiiUus iiuuiacborum aliquid Aurelianensi i. can. 21; Autissiodoreusi can. 25,
s.bi proprium absqne socieiaie frairum aude.it vin- Laler iiiensi sub Alexandro III, et aliis pluriniis. Sed
dicare : ila ut eliam in bis qiise sua siiiit nihil de li s salis. Ad lextuin revertor.
ainplius credat sibi juris esse quam caneris; qma Nulam omnino rem, neque codice.m, neque labulas,
ciiiii seipiuaraiterius subdiiiit poiestati, oinnia secuin neque g apliium, scd nihil omuino. ] Nuilam omniiK»
iii alienam |ioie.->iatem transmisit. Qtiidquid eigi reni, j quasi diceret diimiiindo s t res istam lilii : ,

seciiin rerum detulerit expetito consorlio mona- excl :do et omnino, id est omnibus mndis, hoc est ;

cboruin, ac iibi Cirpi ri congregatioiiis inembrum per iiuiluiii iiiodiim habeas > iiiquit Bernardui :

raiiiis aiiliaiserit, stalim cognoscal oninia in Cassineiisis. 426

conimunioiiem transiisse; ei h(>c lantuin judicet Quippe quibus nec corpora sua, nec volunlates licei
propriiiiii, quidquid cuin fratrious pussederil indi- liabere in propria poleitaie. Reddit his verbis lalio-
J

visum, etc. > nem cur inonachus possidere propriuin haud debeat
Uegula saiicli Columbani (Cap. 4) < Nudilas el nam si nec volimtatis propriae, nec siii corporis
:

fiiciiltaium contvjraptus prima perfeciio esl mona- poiestalem hahere liceil, iniito mimis reruin tempo-
cliorum. » raliiiiii Quod vero iiec voliiiilas, iiec corjMua, iiostra
:

Hegiila Tarnatensis (Cap. 2) < Nulli liceat scque-

: siiit iii [lotesiaie, vel iiiile inaxime paiet, quod per

clraiaia cligere mansiunem , nec arraariohiiii, aul seculi iu.:am, Di;i<jue dilectionem nos ipsos veudi'
iiiquiJ si.iuie quyd peculiarius cliudi possit pei- dimus, ul loquitur S. Jidiaiiues Climacus (Orad. 5)
 , :

REGKLA COMMENTATA CAP. XXKIII. 558

q'.iapro'^>ier siciili res vendila liaml amplius esl ejus A ad usiim monachorum permillilur, supcrfluilas «t
f|ni venilidit illam, iia iiec nos nosiri snmus , seil crimeu condemnatur; ei f\cu\ abbas neeessaria
Dei, per mona>lioam professionem vend li snmu^.
ciii fratribus denegans, gravit' r Deo reprehendiliir,
a

Kadem ratione proprinm a monapliis anipntaniJnm iia si coiieesserii superfiua , lanquam pra;varicat"r
censnit S. Ferreolns; c quia, inqnit, nim seipsnm sanrti ordinis condemnatnr. » liiitc c ncilii.r.i Tri-
aiieiius snlHlidil potesiati, o niiia secnm in alienam dentinum (Sess. 'ib, de Recjnl., c. ^i) t Mobiiiuiii :

potestaleni Iransmisit. i Et Magister c Ideo aliqnid : u-um ila siiperiores permillant, iit eoriim supellex
peculiare habere denegaiur; qnia ne no serviens siatiii paiip rt-itis qiiam professi siint conveniat,

Deo iini)liiat se negoliis siBCularibus , ut ei placeai niiii!q:ie superflui inea sii, iiih eti;iin quod sit ne- I

cui se probavil, ni cum omnibns rebns snis alieno ce-sarium eis d negeiur. » Jam vero si qii;pras qnid
oum se iniperio snbdiderii , non sit res nbi propria sii siiperfluum? respondet Jo;uiiies de Fano (/«
ejis vdjniita ext(dlaiur. ) i
discursu snper observ. panpert. Fratr. Minor.) c Sii- :

Pcrro jcule liic noiat Haerieniis iri.licem hoc perfluum est iiliid quo sublato reliqnuiu Mirficil.
capne a S. Bene Helo proescriptam e^se abdicaiionem, Diiaru:ii ailera siiperfluii, qiiando ima iilaruiu sufficit;
jribiis volis respondenlem reruin teniioralium, q;i.-i>
:
inullum superfluit, qianlo pnrum salis est pre- :

per pauperiatem abnegamu^; corp<irum , qux. per liosuni abiin;i;it, si viie salisfacit. »

casl laiem Deo consecr iiniis et vohinlatis propriae, ;

Quiuio, observ;it Uilleiiiarus sancUim Patrem
qnam per lieilifiiiiam Deo imiiiolamus. Et hanc
' Benedicliim non dixisse omnia ncc''ssaria a parcn-
liliimam ;tbdicaii(inein a suis Irairibus aiiie omcia tibus , vel ab aniicis, sed a Patre monasterii speranda
exigebal V. Wala Cdrbeiensis abbis, qni, ut scribii 5 esse. Et cerie indignum est abjectis S3'cul.iirilnis
Paschasius iii ejiis Viia, 1. i, c. -1 (Sivc. 4 Bened., ciir s, re ictis 429 sieculiribus charis, nKmicbuni
part. i), < quam
cunctos generaliter, non ininiis
soeiie quasi fasiidieiiteiii nioiiaslicam panperlalera , ad
qnam plurimos
spenaliter de voluntale liheri parenium aut amicoruin ihesauros recurrere; quos
aibiirii, et poiesiate proprii corpoiis, juxta profes- paiiperibus disiributndo in coelestes thesauros
sionem inonaslicai disc plinoe satis argimiemose recoiidere deberei.
monebai, ne noslrum aliquis voluntaiem propriam Sec qitidquam liceat liabere quod abbas non dederit
se(|uerelur; ali 'qnin aiebai , quomodo rationem
,
aut p rniiserit.] Quod sic non capiHniinm, quasi pcs-
|.ro aliqiio reddiuirus eio, nisi et p (esiatem siii tel abbas frairibiis permiitere propriuni, cum nec
corporis, el voluntatem iiberi ari)ilrii milii reliiiquai. suminus pontifex id queal, ut supra diceb;it luno-
Quod si ipse sibi in sua se reiinuerit pitestaie vil ceiitius III.
voluniale, noverit ralionem se redditurum, iion Oniniaque omnibus sinl conimtmia.] Utpote qui' us
soliim pro siiis, verhorum , aut cogitaiionum , vel c Oeus communis est, cnmmunis pietalis nesot aiio,
gesiorum fdctis veruni etiam quia coiitra professio-
; communis salus, cominunia ceriamina, communes
nem mona^ticiB legis, ii sua se rctinuii polesiate labores comuiui^es qnoque coroiia, > ut loquiiuf
,

vel voluiiiate coriis. Tanlo profeclo, ini|iiiens, liber sanctiis Basilius [Conslitul. monast. cap. 19).
ero, quaiiio 42S ""i >i^'''' debita potesias concessa Nec quisquam suuyn rsse aliquid dicat ant prwsti'
iiianei, nc^iie Vdlunlas sui mat.\ Hacl iiiis S. P. Benediclus proprietalis viiium
relax;.tiir ;;rbilrii. »

Omnia ex corde et opere monachi eliininare aggressns est

v.ro riecessaria a 1'aire monastcrii sperare.]
Pluriina liunc in bicuui ob-.ervanda occurrunl. Primo jam vero illud etiam in ore eius condeinnare vide-
per nionasterii Patrem 1° inieiligi po^se Deuni C lii!', dicens
:
ISec quisqnam snum esse nUquid dicat : :

ipsum qui commmiis omnium paler esl, iii qno

,
ad qiicm lociim illust andum Joannes Trilbeinius
oculi omniuin sperant, et dal escim illoruin iii lem- {De Propr. monacli., c. 6) c Non dical abbas suuni :

poreopportuiio aperitijue miuum snaui, et iniplel

, aliquid , iion coilex meus, non ager, non villa, noii
omne aiiimal benedictione ':l° abbaiem qui vii es ; c*'nsus sed si lale coram honiiuibus dicere opor-
,
;

ejiis in inonasterio agit, ipsius vocalur praennmine teat, noster, non meus dicat. Eienim ciim res mo-
«liceiite Apostolo Accepistis spirilum adi>ptionis in
: nasetii communitati-; sini, et communitas praesup-
quo clantamus, ALba Paier quo sensu uionasieri ponii niultos, nuUi viileatnr ridiculum si monachus
:

Pairem hic intellexit Hicliardus de S. Angelo; aut abbas, singu'aris per-ona dixerit nostrum. Ad
3° cellerarium, qui ex Hegulaecap. 31, omni congre- co iimuiiilatem dicii semionis referUir inientio ne- ;

galioni sii sicut paler. que puerilia siiiit liLfic, quce SS. Patres aniiqu ssi-
Secnndo, per omnia neces&aria, hic non soliim mos lam siudiose constai ohservasse, ut poenit»Mi-
iiilelligi victum aiit vestitiim, si siricte suinantur, tiam in transgresson s prsescribereut. » Ad SS. Pa-
sed ea omnia quae ad viiiun monasticam decenlor tres qiiod speciat ex anti iiiis eorum institulis ac
coiivenienierque ageudam requiruntnr : qu^^e sancliis regiilis apparet quanla solliciiiidine frigidum il!uJ
Paier fxposui^se videtur, ciiin cap. .o3 ait « Ei iit verbum meum in communi sernione viiareiii. I)(»
:

iioc viiiiiiii peculiare radicitus ampuiciiir, deiiuir ab ^gyptiis Tabenneiisioiisiue andieiidns est Cassiiiniis
alibate oinnia ijiKfi suiit necessarii, id esi cuculla {Lib. IV, c. 15) < Iii aliis quo iiie nionasteriis , iii
,
:

luiiica, pedules, caligie, bracile, cullellus, grapliium, qiiihus :iliqua remissiiis iiidulgfiitur, haiic regubim
acus, mappula, labulce; ut omnis auleralur iieces»i- rj vidcinus striclissimennnc usqueservari, ut ne verbo
laiis excusatio. i quidem auleal qiiis dicere suum aliquid magnum- ;

Terao , abbatem et cel!erarium i'i necessariis qiie sii crimcn, ex ore mona! hi processisse codice;n
adniinistiaiidis valde sollicitos esse deliere; quia, iiieum, tahiilas nieas, graphiiim meum, tiinicain
c sicut saiiciium esl ui niliii proprium habeant, ila meim, caligas meas; proqiie hoc digua poeniieiitia
jusiuiu est utomiies qu.i; necessaria fuerint a sancio saiis^aclurus sil, si casu aliquo per snbreptionem,
abbate accipiant,> inquil sanctusC;esariusiii Re^. ad vc! i^noraiitiam h'!Jusmodi; verbiim de ore ejiis elTu-
mor.achos {(.ap. IGj. El cilatu^ hic ab H Idemaro geril. > Ex sancio eiiain Basilm {Hcq. fus , cap.
Cregoriiis c Si vnli pastcr snis discipulis prolicfre.
: 52) c Doclrini verilaiis oinnino illud iiieum ac :

iiiagiium siudiiim deitel haberc de tcmporalibns luum intt-r fralres dici vetat. > Idein videre est iu
necessilatibus pra;beiidis. i \\\ quibus euam dislri- a iis monasiicis regulis pas-im. In Hegula sancti
aiteudere dehei quod ait Trithemiiis ( D^
liiiendis Aiigiisliui {Cap. i) : «lNoii dicalis aliiiiiid proprium.»
Propr. wonacli., cap. D) c Qu:e sine culpa poiest : In Piegida saneti Aiireliaui {Cap. 25) « INullus pr;c- :

concedere iioii debet cum peficulo denegare siis-

, : suniat qiiidipiam siium dicere. > In Poenitenliali san-
cepit eiiim iii(iriiiorum ciiram, iiom fortiu.n. > cliColuiiibani c Meum ct liium dixisse sex plagis. >
:

Quarto, quod sicut omnia necessaria a P;iire mo- in Hegiila a saiicto D.ivid monacliis tradiia {Apud
nasterii sperare, ita superda resecare oporiei c Ab : Doll.,Slart. Omiiia omuibus coinmiinia, et ni«
l) : c

abi)ate igitur necessai i,i speranda siint inlil Trithe- , liil meiim, nihil tuum dicebant; quisqui.s eii iii dice-
tiiius {Ibid.^ c. ^), iion supernna; quia ulti necessilas bat ineuiii si hoc, vcl islud, dur;e poeiiitciiiiae stibji-
n."9 P. DENEDICTI :m
In P.cgtila S. Frucluosi \C(ip. 4) Nec dam, vel lerrarr» correclionem emendare nnlueiii,
ciebalur : c
A
quisquam e nioiiacliis suuin asscrens dical, coiiex discip'in;e regiilari siilpceat. > Denique Keguia Mi-
meus, tabuiiB nn-a^ el reliqua qnoil verbum si de : gisiri {Cap. 8i) « Si i|uod ergo pecuiiare iuveiitiim
:

ore ejus eiriigeril, prenilcntiae snbjacebil, ne velut in aliqiio fiiTil, grandi eiim abbas et tiiuiurna e\-

propria qiiaelihcl iii iiioriasterio liabere videalur. » coiumiiiiicatioiie condemnei, ut exemplo iliiiis vindi-
In Kegula Cujusd.nn (Cap. 17) i Qui autem dixerit, : cl;e nnllus audeat imitari. > El hyec ex veterum uio-
meum esi lioc, aul illud, pcccavit coiam Deo, iiacboruin reguis veiiio ad summorum ponlificum
430 :

nisi lahlnm per obreplioncin sermonis; sed pro Iioc decreia.

ipso tanieii veiiiam pclil a Dc», cl caveat de reli- In priinis S. Gregorius Constantium quemdam, in
qiio, et ne iicrare audeai. > Iri OrJiiie Conversalio- abbatm cnjnsdam inonaslerii electum ordinari re- ,

;iis luonasiiu.e [Cap. Ui) » >"ullus ex fralribus suum

:
cusavit, eo qiiod peciiliari!a;i sliideret, et soliis pei-
aliquid dical, aul reiii aliquam, aul membnim cnr- gere priesumpsissei , i|uemadmodum ipse leslaiur
poris, sed scmper liOslrum boc soltim oporlel di-
: {Lib. X, epist. 2"2). Iniioceiitius sua de- auem III, in

cere proprium. mca cnlpa. > Apud Udalric;im (Li''. cipiali ita habet {Cap. Cum ad inonasl.) t Si quis :

II, c. 2U) « Niliil appellal singulariler suum, sed

:
aliquid habeai proprii, totiim in continenti resignei.
omnia dicit no-«lium, iiisi de palre et malre; dc liis Si vero piisi hoc propri lali.mi aliqiiam fuerit depre-
solissolel liccnier dici »ie;(sel nita. » ConsueludinBs hensus habere, regulari modo proedicto de monasie-
S. Ueiiigni Divion. c. 51 liabent » Omaia dicil iio- : rio expcllatur, nec recipiatiir uierius, nisi pceniteit
strum, nisi de pairc, vel malre. vel de peccaio. > secundum monaslicam disciplinam. Quod si proprie-
Quod si .-jms.ifinn licc nequissinit; vilio depreli'n:uis (as apud quemipiani inveiita fueiit in morle, ips:i
fucrii delectari, et ilerum ; si non
adnionecUur seniel cuiii eo in signiim proditionis extra monasteriiim ir.

emcndaverit. corrcptioni rAibjaceat.] QuoJ S. Paler sterquilinio subterietur {sic), secunlum qund B. Gre-
alibi expriiiiil bis vcrbis {Cap. 55) < Et si cui in- : gorios narrai se feeisse in dialogo. > Gregorii facinm
>enliim fueiit quod ab abbate non acccperii, gravis- oireiides in lib. iv Dialog., cap. 55. Sirnile reperii^s
simsi d ^cipliiKe subjaceat. > Quid vevo sit i^ravi.ssiiiiae in Vita S. Leufredi, abbaiis M;idriacensis. n. 25. .\b
discip'iii3e siibjici, ila exponiinl Kegu!;c comniema- Innoceiiiio haiid di>ciepare videlur Gregoriiis IX,
loies, lliMemarus < Si per furtiiin babuit illam
: cuin iiico isliiulione pro iiioaai his Ben-dictinis sta-
rein, si ijraiiilis e-it, sicul jam diximus, id est qua- tiiit, ut < m machi proprieiani excomiiiuniceniur ab

luor valeiis doiiariis; eo iiiodo in miuori culpa judi- ahbaiiliiis suis; et in moile inventus ftient pro-
.«.i

tandiis es>t. Si aulem major est, tuiic d'jbet res in- prietarius, ecclesiaslica careat sepullura. Nulii autein
cendi cl ipse in graviori culp\ judicaudus est. >
;
proisus nisi pro officio sibi commisso arcam cuiu
I5ernardus Cassiiiensis t Gradibus non servalis,
:
clave habere liceat absquc. licentia abbatis sui ei ;

excnnimuiiicationem intelligo gravissimam discipli- qiiotie^ abbas banc petierit, eidem tradalur. Ei si
nam, ul sicul de nolorio proprietario dicium e.-^t p i- al ler babeit, eo ipso proprietariusreputetur. Excom-

niaiiir. » Econlra Bolieriiis in primo comm. < Dic, : niuiiicaiioiiis senteiitiam in proprietarios abbates se-

iiKluit, quod priiis seuiei el iierum debei propriela- mel iii aniio, scilicel in Ramis palmarum solemuilcr
rius adiiioiiLMi secreio, ct inde graviori, id csl pu- in capitulo publicabunt et si post alias invenius fue-
:

blicc-c correclioni subjici, cl postea per reliqu is gra- rit monacluis habere nropnum, bailiivam, si qiiam

diis deduci. > Al non mullo p ist ita babel : t Dic habel, amittat; nec infra anniim sibi alia commilia-
siibjaocat gtaviss'niie discipli.ue, id est coi porali viii- tiir; iiec tiinc, nisi proprio restituio, ei peracta pa;-

(iicl I quod eril ;irbilrariiiiu. » In secunlo veio niiei:ti;i compeienti. Abhas qiii scieiiter propriuin
,

coiiiuiruiario ad verba giavissimae disciplinw subja- concesserii nioiiacbo, vel piiiiire conlempseril, siis-
ceal, additex Cassiaui I. iv, cap. IG, ptagarum sc.U- peiidatiir ad tempus secundum Kegulam S. Benedi-
cdl, vele.xpiiliioni.-i. Sed Ijjrnardi se.-ileniiam se |ui di. > Et in b ida ad Cliiniacens 's « Monachis p;-o- :

videuir Nicolaiis de Eractiira. Ili niiniruiii illi S. lie- piieiariis eiam piEna jiixia morem Cisterciensis or-
iiediclum explicanl. Fio coiicliisionc aulem bujiis diiiis indigaiur, etinproprietariosevcommuuicationis

cr.pilis liaiid (•rit aits re <le proprielariorum poeuis senleniia promulgeiur, nisi monichus proprietarius
paulo fusius dissercre; quod tiiiic pr:^esiilisse nos deposita restituerii, qiiae siiis fiieint mouasieriis
crediinus, posfqnain antiqiia regularum mimaslicaru;ii resigiiaiida. » llaic poeii;im panlo miiigasse viilelur
.sialula, coiicilioriim, Koinanoruui pie pontiliciim de- Nicolaus IV, in bulla iteui ad Cluniacenses i Poena, :

creta, ac landem receiitioiiim eliam coiigregaiionuin inquit, 432 iusuper inonat his proprieiariis inlli •

consiilulioiies lianc in rem

protnleriinus. galur, videlicet ui per anuum ad siatum noviim redi-
Itaqiie in Kegula lertia S.S. Patruin decernitur, ut gaulur; el infia dictiim annuin assidue coram coii'
abbas proprieiarius i a Iralribus arguatiir ; si in vi- venlu comedanl iii terra scilenles. Et in depositarios,
lio pcrstiieril, in noiiliain episeopi defer.ilur qui : si monachis propretariis deposiia resiitueiiiit,
si ab episcopo correpius, nec emendaveril, depo- sic quae sunt suis miuasleriis resignanda , mouitione
na iir. > P(£u.i; iiieerti aiictoris apud S. Basilium : prajmissa, excommuiiicaiioiiis se ileniia pnumilge-
« Si ijiiis possidei aliquid iii monasierio, vel exira tiir. ) Beiiedieius ver XII, iii sua con^tiluliotie, c.
>

mouasteiium, sit excommiiiiicatus. » Et iieruni l(j, proprieuirios nionachos, ad quodcunque ofliciuin

Si (jiiis loias dederit aliquid aut acceperil pr.eter ^ scu benelicium obuuen.uiin deelarat inhabile
vo!iint;aem arcliiiii;iaiJri!;e , excomiiiunicetur. » S. jL>m veio atl coneilia quod speciai, Autissiodorense
Coljinhanus iii Operis pectiliaris
Poenitentiali
* : II ita lialtet {Can. 25) < Si monaciius peculiare ha-
:

pr.csuuipiio, ceulum Possessio alicujus rei,

plagis. bcre |)r*siiiiipserit, ad agendam poenitentiam iu
qiiam iioii nece>sitas generaliter fratribus concessit, alio nioii isterio iletnidaiur. > Loiido iense, sub i.an-
amissione ejusdeni, ei cenium plagiscoerceatur. Ne- i'r iiico aiino 1U75 ce.ebraium {Apud Spel. ei in Vii.

cessariuiii vero ac iicitum 431

•'ibquid facere, dare, S. Lanf., c. 12); c Si qiiis verii aliquitl proprii siiie
accipere sine jussione duoiecim plagis, iiisi raiio prelaia liceiiiia liabeie iii luurte luerii deprelieiisiis,
aliqua dcfendat, ut supplex salisfjclio remitiat. > S. iiec aiiie morlem id redJiiient, cum p(i;iiiien!i;i et
Donatus (Hegul. c. 8) : c Si quse lioc nequissimo vilio dolore peccatiim suum confessus; nec signa pro ea
deprebensa luerit deiectari; tribus superposilionibus puisenuir. nec salularis pro ejus absoluiioiie Uostia
pGSniteai. » Kcgula Ciijusilam ad nroii;'.chos {Cap. 11) : inipioietur nec iu ccemeierio sepeliaiur. » liein
,

« Si quis in iioc vitio existat iusaii;ibilis, expellendus Loutloniense alterum aiiiio 12UU ( ibid. ) « Si :

est ;ib tiiiiversis Irairibiis ; quoniiii vitium pliilargy- peeuliuin habuerit, nisi ei ab abbate lueiii pro iu-
ri.e gravissinium est pr* omnibtis vitiis. > Kegtila Cu- jiiiicta adminislr.itione permissum, a communioiia
jusd.iiu ad virgines quasi explicaiis S. Beiiedicii mcii- removeatiir allaris; ei ijui in extremls cuiii pecuiio
teii. [Cap. 17) « QuisJ si Iiuic vitio aliqua sororuin
: iiiv.eiilus fuerit, nec oblaiio pro eo fiat, iiec ini-T
4eLecuiri luerit deprebeiisa, et post priuiam, becua- fraires recipiat sepuliuram. » Tride:itiiium vera
 : ;

SSf P.EGULA COMMENTATA. CAP. XXXlli. hTisr

{Sess. 25, de Reqnl. c. 2) In proprietnle i depre- : A dant , et exponmu volitnl;iti prioris; et in ipsa do-
lieiisus, ant ronvictns, biennio nciiva ei passiva voce minica Iiamis palm;irum oiiuies t;im nionaciii unaiu
privatus sil; aiqne eliam jnxia Rcgiil e ei ordinis con- conversi et reddiii conveniaiit in capiiulo nionacho-
!-iilutioiies puniatiir. > Qu.enam aiitem sinl illae ordi- rum ibique
, non pr.i^misso alio scrnione, tracte-
,

jiis conslitutiones, jam aperiendum est. liir de consiieunliiiibMS ordinis, et excommunicelur a

primis hanc apud Cistercienses legem reperio in

In priore, et a sing-jMs sacerdmibus cninis ta.m praesens
lih. Insiilutionum ap. geiier. ord. Cisl. {Dist. G, r.
( qiiain absens qui occiili;indi aiiimo relinuerit ali-
,

16) Monaclms vel convprsns in fiirto vel proprie-

:
qiiiil iiltra (a) duodecim ilenaiios valens, donee illud
laie deprehensiis, ultimus omnium pera'!iuim eril :id osieiidat ei evponai priori. Vel si quid a pr:ele-
minus, el (^uantiim iiltra visum fuerit abbali et omiii ; riio die Ramis palmarum sine licenli;i donando, seu
sexta leria ner annum sit in pane el aqua, et qua- aliter alieii iverit , vel etiam cnmmodavHrit ultra
draginta diebiis grossiori paiie vcscalnr. Conversus Siiiiimam proed cl.im , donec confiteauir prioii , in-
ad lerram comedai, et illis qiiadraginia diebus in duio lanliim spalio prajsenlihiis ad conlilcmium
claiislro sedeat, el operoiur in silenlio qnod ei fiieril u-que ail diein cten.e , ei aliseni.bus usque ad ocia-
imperaliim nee loqualiir nisi cum ahbale, vel eiim
;
vaiii diem rcversiDiiis ;id doiiios suas. Qiiicuiique
60 qiii convenlum tenei, el ciim magislro converso- itaque exiiide reiimieril , aiil de donatis alienaiis, ,

ruin, et de conlessione. El omnibiis horis canonicis sive accommodaiis iillra valorem iriiim solidorum
inlersil, el omnibus capitulis, quihiis iniererit, per domum gravaverii nec fueiit nt dictum est, con- , ,

aniium verberelur; et monMclius qiiadragiiita diehiis fessiis lanqiiam de proprio jiidicetnr, si convic.us ,

vapulet in capitulo monacliorum. Ei si iurtum exces- p fuerit, et de ordine ex|iellatiir. Si vero infra pradic-
serii valorem viginti solidorum, l.im moniichus (|iiam tain sur.iiiiam deliqiierit, prioris ariiilrio piini itiir.
coiiversiis, ablato ei hahitu, ad pdrtnm emittaiiir. Qiiicuiiqiie seras clamiesliiias habuerit, sit extra
Et si conversiis fueiit recipiemlus, n-.m recipialiir ccilam, et exira conveiitiim. > Stalula reformaioria
nisi in faniiliarem, ii.t i|iii)d peranniim grossiori pane aiilialum de Samnhyaco, et de Maceriis ordinis 434
vescatur, et lineis non uinlnr. S aiilem in hoc siatu Cisierciensis, et priorum ae Ligeto, ei de Claderiis
lieriim commiserit fiirtum, \e\ inearcereliir, vel de Cariliusiensis ordinis, auctorilate Cregorii pap:», X,
ordine eniitiatur penitiis. Monacbus vero si recipia- ppi) ordine Grandinionlensi banc in propnelarKS ,

lur, culps gravioris in primis painittntiam agat, et poeiiam deceriuuit {Cap. i) < Siatuiiuus ut orrini :

niliilominus pcenam monacho superius inlliclam amio Dominica in Uamis palmarum abhas in loco ,

siisliiiens, ab oflicio aliaris per anniim abstineat, nlifuerii, el quilibcl prinr convcntiitlis , in celia
lioet furlum vel prnpriel;)s co^nmiuainr in re parva, lilii praisiJei, excommunicet in capilulo omnes pro-
vel vili. De pteiia tamen leinpeiaiida pro re prielarios siolis ad colliim apposiiis, ei exslinciis ,

minima eril in discrciione abhatis. » El alio in candelis , et si qiiis in fine proj.iielarius iiivenlus.
loco ( Disl. 6 , cap. 5 < Propi icl;irii siiigMlis
) : fuerit, in sterqnilinio subterreiiir. > SiaUila vero
annis iii Ramis palmarnm.... ab eo qui pra:est monachorum Benedictinonim provincice Narbinen-
,

43^3 capitulo, cum stola et candela accensa ei , sis. aniio iS-lG a Cregorio IX approhaia ita habeni
,

baculo pastorali, si abbas luerit, auctoritale Dei {Spcil. tom. Yl) i Si auiem monitus retinere pra;- :

oninipoiL-niis Falris, el Filii et Spirilus sancti et sumpseiit aliqiiid

, a domo propria |ienitus expella-
. ,

b. Mari.i! , et omniuin ^S. evcommunicentur. » lii lur, et in alio moiiasi.erio retriid;itiir, nec aliqua ra-
aiiliiiiiisvero Deiinilionihiis ejusdem ordinis itahahe- liune in propiio monasierio recipiatur iisque ad nu-
P
Inr {Dist. 7,c.()) i Proprietaiii, qiios, ioso f:icii) quo
: tum capiluli geiieralis. Apud quem vcro proprielas
liujiism-dicriminiiiusimplicanuir, capiuiliimgeiierale in morle inventa fueril, in signuin siice proditioiiis
dect rn l in excommunicaiionis laijueum incidisse, sin- iii ste;quilinio subterretur. » Slatuia reformatoria
gulis amiis in Rinnis palmarnm post habiliim sermo- ISigiorum monacliorum ab Oihone legnto anno l'2o8
nem in omnihus apitiilis ordinis,aheoqui praeesl ca-
< promu'ga:a (Apnd Matilt. Pavix. in Hisl.) < Slaiui- :

piiulo, cum stola, candela acceiisaetbaculo pastorali, liius quod prailali, vel saliem in aniio puhlice in
siabhas fiierit,au(torilale Dei omnipoieniisPalris. et co venlu in omnes proprteuirios excommuiiicaiionis
Filii, ei Spiritus sancti et B. Marite, et omnium
, fer:int senteiiii.im alias eos, si non resip;ierint, pu-
;

SS. et totiiis ordinis excominunicati denunlientur. > nienies, maxime per ignominiam sepulturae. > Alia
IliS adde staluium capiuili generalis anni \i'll : staluta anno seqiienii in capitulo generali edita
« Conversiis qui subito defiincliis inventus est habere {In addit. Mallli. Paris. , paf/.4i-2) < l^ropridlarii :

quinque denantis , et non fuit conlessus , iino in sacra el omnes qui aliis falso crimen imp inunt , singiilis
S)lemiiil;ite Nativitaiis dominicae accessii ad sacram aiinis, in seciinda feria prinue hebdomadue Qiiadrai;e-
communioinm , iKin facta confessione, remaneat siiiiae, in capitulis a siiis pr*latisexc()raniunicati pu-
prout est extra (ceinelerium liimulatiis. > Non pos- blice deiiunlientur cum stoia ei baciilo pasiorali. >

sim hic praeterire laciiim S. Sle|)liani, ahbatis Oba- Staiuta eliam capiiuli provincialis anno 4543 Nor-
zinensis, ordinis Cisierciensis {fivi. l\, Miscel.Ba- tamptoiii;e celebrali cap. 6, proprietarios feria ,

luz.), (ujus cum Petrus prior aliqiios sididns ex secuiida post dominic;un primam Quadragesimse
siiiiplicitate polius quam ex cupidiiale occultasset Biirsleldeiises iiem feria (|uiiila in Coena Domini
I hoc cum abb:ii.i compertum e.ssel iii taiitum com- ,
D e.xcommiinicari deceriumi. Consiiliitiones vero Con-
moiiis esi , iit eum ab oflicio sno deponeret , et iii gre. ationis montis Oliveii siatuuni {Parte i cap. 55), ,

iiuadam cella reinoiioie hal)ii:ire pr.eciperet ubi ; lit r proprieiani et abhates , ac superiores non pu-
,

per aliqi;os annos iii multa allliclione degens, landem nienies proprietarios , lanquam eHraciores voti,pr;i:-
vocanle Doniino a lerrenis ad codestia, a laboie ad ler excommunicationem , a qua non nisi ab aldiale
requiem, a peregrinatione ad pairiam feliciter eiiii- geiierali , et in articnlo moriis ab aiio absolvi pos-
gravil. > liaic quoad Cisterciensts .^
quorum antiquas sinl incurraiii in poenam carceris arbilrio alibatis
,

Deliniiioiies disi. 7, cap. 7, videsis. generalis, el jejunii in pane et aqua per annmii bis
AiitiqiiaCarthu.sieiisium.s!atiita adver-^iisproprieta- in hebdomada quarta et sexti leria , et iohabilita-
lios iia delinitnt (Part. ii, cap. -l-l, J>
19) : « Singu- tionis a quocunque munere per sex annos , qua;
li- aiinis a Circuiiuisione iisqiie adQiiinquagesimam pteiijL' a nemiiit» remitti possint. » Constituliones
ciiiversi et reddiii : nionachi vero a Q!iinquagcsim;i Coelestiiioriim {Tract. i c. iiO, 1..): Si quis pro- , 5^

usque ad Ramos palmarum quidtjiiid habeiit osien- prieiariiis reperlus fueril, videlicet si oflicialis in

y»i novti staliUis, parl.u, c.o, habeiur

: Ullra vn- rint ipso faclo excomniuniculi in Runis palnarum lalcs
inun iolidoriim Turciensium. Qr.os qui rctinuc- tn capiitilo dcuuntitnlitr.
 , ,

563 S. V. BENEDICTI "iGi

trilms lareiiis in pecimia valore; si vero

, \el sex in A el per irienniu n ail olTicia qu;rc!in(]ue sil iitliabilis;
.-^iibfliuis fuerii, ab iino parv» denario usqiie ad Ca- piitler poenas a sacroTridenlino cnncilioinjuncias. >
rolenuin, lut dicbus jxij.iain susiineil gravis culp;»', beiiiiiue Consiituiiones Fulieusiuin {Cap. 53) : « yui
in qnol denariis proprielariiis inveiiilui'. Si vero nllra nionacliHS in proprieialis crimen laji^us essc de-
excedi'ns suinma fuerii, ad abbaiis arbllriuin iiifa prehensus fiierii, cum a!iis poenis gia\issimis punia-
lre-> uienses poeiiain >uslineal yravis culp;f oinnique , lur, luin jnonasteriuin pro carcere peraiiniiin habeal,
aclu legilimo sit privalus et proprio ca^eal oHicio, , iia ut ex eo peJem non efferal. >

CAPUT XXXIV.
435 ^^ omnes cequaliter debeant * necessaria accipere.

Sicut scriptura est ^ : Diiidebniur siugulis praut el ita omnia membra ernnt in pace. Ante omni3,!io.
cuique opus erut : ubi non dicimns, ul personarum « miirmuraiionis maium pro qualicunque cansa iii

{quod abs t) aiceptio sit, sed iufirmitatum conside- aliquo qiialicunque verbo vel significaiionc appareat.
Mtio. Lbi'* qui niiiius indiget, agat Dco graii:is, et Quod si depreliensns fnerit s, districliori di^ciplinae'»

non contrislelur; qui rero plus indiget^, liumilieiur subdatur.

pro infirmiiate ei ^ non exlollaturpro niiseiicordia ;

" Al. . debent. ' Oxon. decsi indigel.

t"
Klor., sciiplumesl. ^ Deesl plwribiis inss. , eic.
c Oxoii., (juod pcrsonaruyn. i A\ ,
Qii"d si d. p-chensum fuerit,
^ Narb., Hild., Ebrnl., cum Regnla Donaii, ubi. ^ Narb. , disciplina.

COMMENTARIUS.
Sicul scriplum cst : Dividebatur singuUs prout cuiiiue B Et < sanos laborantes anieponenilos sibi non
ei
,

opus erat, elc. EaniiJem Rcgulam duceni seqiiuniiir

] dubiiet; sanctus Isidorus {Cap.li)). Simiii
1 ui ait
S. R:)silius in Regulis breviur., inierrog. ir)5, S. An- prorsiis ralione S. Leander virgines insiitiiens c Ilht, :

gnsiinus in Rigiila caii.l, Regiila T;irnaieiisis, c. 14, inijuit {Cap. 8), qua; infirmiialis obtenlu meretur ali-
ei S. Leaiider in lib. de Insliiut. Vir.ir., cap. 13. quid lenius sit pr;e caeteris humilis ; doleatque se
,

Vbi non dicimns ut personarum, qnod absi', accep- noii posse qiioe aliie possiint, et abstinentiam tempnra
lio sit sed infirmitalum consideratio.] Ilnc respexit
, !ax:ilam iion repulel \irluii sed infirmitati. t Et ,

Gregorius IX in sua |iro mon 'cliis Benediciinis Con- S. FiiLeniiiis Uuspen^is episcopus ( In ejus Vita,
siiiniiime piaescribens ut « abbas det singulis et
, apud BolL, \ Januar.) < Ouibuscniique plns CfeiCi-ij :

unicuique prout op;:s fuei it, ul iioii sit personarum consulebal, eos hnmilitalem cusioiiire amplius admo-
acceptio , sed iniirmitatis consideraiio liabealur. > nebai, diceiis eis De subsianiia communi qnisqiiis
:

Islliaec vero coiisideraiio, ut si ribil Dolierius debet , aliis plns accipit, omnium sit debiior, qiiorum est
ailendi in omiii iiilirmiliii' natiine, juveniiiiis, se- illa siibslantia debiiorem porro sola juvat humili-
:

neclulis, \ii;8, moruMi. Et recte quidem. Na c ui . tas. > Et cerle qui non hiimilietur considerans ac ,

dicit Grimi;iicus {In reg. Solii., c. il), « Inbenda c-si perpeiidens isiiid IIipp:icraiis verhum ? < TaniD qirs
inler iiobiles et i,,Mi(ibiles, inter sanos el infirmo-, iii- pliis elongatur a Deo, qui niillo indigei, quanto plus
ter senes ei juvenes magna discretio non en:m po - :
indiget? »
sunl hi qui de deliciis veniunt , et bi qui in deliciis Etnon exloUaiur pro misericordia.] Qune sibJ impeii-
nunquam iuerunl, sequalem tenere rigorem ab>tiiien- dilur, quasi proprio merito illam meritus esset acci-
liae,neque sani ei iiiQrmi ^pqualiier pnssuiil asbli- pere. Rccle omniiio Bernardus Cassiii. < Fatuiis esi, :

nere. » Vide S. Basilii Regulam ex versione Rufiini G inquii, qui superbil ex eo quod pellis ovina est sibi
cap. 10. nece^saria conira frigus. »
Vbi qui minus indigel, aga' Deo gralias.] Pro collata Et iiaomniamembraeruntin pace.JEtiia, id es!, si
sibi fortilii line, et virlule abstinentise.
elabbas sme personarumacceplioneconsiderans infii-
^36 ^^ "^" cowristtlur.] Murmuando qnod aliis mitatesiiidigeniium,etnon malamvolunliiem inviden-
minus ali juid accipial, quasi divino niunere h^iud liiim, singulis ut iieccsse fiierit necessaria distiibu;»';
conlenlus. Sive, ut loqiiiiur S. Augiisiinus in Degula etqui miiiusiniligent Dei dono coiitenti, non niuriin-
{Cap. o) < Q11S8 infirni.Te siint e\ prisuna coiisuein-
rent, sed poliusglatias agaiil; qui aulem plus indigent
:

dine, si aliter tractanlur in victu non debet aliis ,

humilieniur pro infirmilaie, et non extollantur pro ini-
nio estum esse, nec iiijustum videri, quas fecit alia seiicordia: omnia memhra, id est t:im abbas, (|iii e>t
consuetudo fortioies. Nec illas felciores putent, caput, quam fratres, qiii membia sunt corporis mona-
quia sumunl qiiod non sumuntipsae, sed sibi potius siici, eruni in pace, et Deus pacis erit cum eis.
gratulentur, quia valeiit quod non valentilhv el si :

eis qu3e venerunl ex moribus delic:itis ad monasie-

Anie omnia ne murmurationis malum, etc.] Ha>c
rium, aliquid alimentorum vcsiimenlornm stia- , , 437 ^''i'l>3 ex llildemaio el inferiores respiciuni et

mentoriim , oiierimentoruin datui' quod aliis fortio- siiperioics : inferiores, ul non niurmurent, si quid
eis desit, aul aliis miniis aliquid accipiant, sed inagis
ribiis et ideo felicioribus non datur, cogiiare debeiit
benedicaiit Dcum, ut loquitur S. Benedictus cap 40;
quibus non daiur, quanlum de sua sKCulaii viia illae
siiperiores, quaienus, sic oninia teinperent aiqiie
ad istam descenderint , quamvis u-que ad aliarum
frugalitalem p^ rvenire disponant, ut ei anima; salveniur, et qnod faciunt
qu3e sunt corpore foriiores , [)
fraires absque iilla miirmuratione faciaiit. llocauiciu
nequiveiint. INec illce debent contnibaii, quod eas
liico S. Paier salis exprimil quania solliciiudiHe inur-
videnl amplius (non quia hoiioranlur seii qu a to-
miirationis inalnm aclaustiis arccri desideret Anie :
leraniur) accipere , ne contingat deieslamla per-
omnia, inquii.noveris esse quod set|uitiii;
Magnum
versiias , ut in mon.isieii'> , ubi quamuni possuut
(iant pauperes delieaiae. » id cnim isih;ec pra;missa du^ vcrba demon^irant :
finnt pauperes laburiosai ,

Eodem feremodoloquilurRegulaTarnaleiisiscap. 16; Ne murmuraiionis malutn. Non dicit simpliciter ne

S. Isidorus Regul. cap. 20, et sanctus Leander de
murmuratio, scd ne murmurutionis malum nc quis ,

Institiilioiie viig. rap. 8.

crederet parum aliquid esse. I'ro quaticumiue causa
Qui vero plus indnjel, Inimiliiturpro infirmitai.e.] aiiaon scilicei vel ui;'jori. In al (luuqmlicunquevtibe.
505 REGULA COMMEMATA. CAP. XXXV, 560

Altende, non dicit laiitnm m fcrfro, setl addil m fl/i- A intelligiint, aul exagger;indo cnlpam in pplvaia
qno; nec solum in alhjuo verbo, sed in aliquo quali- sive publica correplione, ant uno pra^ternd^iso grad»
cunque verbo ut expressione prohibitionis magis
,
ad aliud triinsenndo verbi gralia posi iiriniani cor-
,

inielliiiatur iransgressio , et qu:mliias malae muruiu- replionem secreiam, praciermiNsa secunda, iranseun-
ralionis. Vide Regni. S. Ffrreoli cap. 7. do ad publicam. Iiaesponuni liildeniams, "Bernardus
Qnod si depreliensus fuerit quis , districliori di- Cassineiisis et Boberius. De murmurani um pcena
sciplince subdaiur. ] Dislriciiorem disciplinam liic dixinius alibi.

CAPUT XXXV.
De seplimanar iis coquincp.
Fratres sibi invicem serviani ut nullus excusetnr qiiid dat j , aut quid recipit. Sepiiman:irii auiem ,

a coqninx onicio, ni^i aut aegritudine * , aul in causa ^ anie unam horam refeclionis, accipiant super slatu-

gravis» uljliiatis qui occnpatus fueril : qnia exinde tam annonam, singulos biberes, et panem '', ut hora
major nie:ces et cbarilas "*
acquirilur. Imbecillibns refeclionis sine murmuralione et gravi labore ser-
3iiteni procurenlur solali.i, ul non cum irislilia hoc Mp.nl frairibussiiis. In diebusautem solemnibus usqiie

laciant, sed habeanl omnes s )lalia secundum modum ad missas ^ susiineant.

congregaiionis aiit posiiionem h ci. Si major congre- Iniranies aulem et exeuntes hebdi)madarii in ora-
gatio fiier t, celler;irius excusetur a coquina, vel si torio mox matutinis finilis dominica" , omnium ge-
q\ii, ut di\imn!:, majoribus utililatibus oci upantnr ^. nibus p ovolvanlur, po^iulanles pro se orari". Egre-
C;rleri sibi sub ciiarilate invlcem serviant. Egressu- g dicns autem deseptimana dicat hunc versnm : Bene-
rus deseplimana, sabbato mundilias faciat. Lintea ^ consolatm
dictus es, Domine Deus, qui adjuvisti ^ me, et

cum quibus sibi fratres manus aut pedes tergunts , es me. Quo diclo tertio , accipial p benediciionem
lavet. Pedes vero tara ipse qui egredilur quam ille egrediens. Subseqnalur ingrediens, etdicil: Deus,
qiii iniraturns esl, omnibns lavent. Vasa minisierii in adjutorium mcum intende ; Domine, ad adjuvandum
si:: munda et sana cellerario reconsignet ^. Qiii cel- me feslina. Et hoc idem terlio i repelatur ab omni-
l'jr;»rins item » intranli 438 consignet , ul sciat bus. Et accepia benediciione, ingrediaiur.

" Flor., ccgriiudo. Al., (Sijriludo sit, ^ Oxon., simjulns sibi bibere eipane. C2isS'\n.,Con>'..,
^ ilild.,Dun-t., causa. Flor., bingulas biberes ei panem.
« Al., grandis. 1 AL, ad missam.

«^
.Ai. deesi et cliarilas. " AL, die dominico.
•Iliid. deest vel si qui, iil diximus majoribus uiili- " Flor., orare.
liitibus occupantur. ^ Oxon., juvasti.
'
Al., linleamina. P Faron., accipiant benediciionem egredientes. Con-
^ Al., tergent. AL, terserint. cord., Flor., Cassin., Sancii Germ. ms., accepia be-
^ CaSbin., cunsignet. nedictione egrediens.
• AL, iterum. •
1 AL, teriio dicto.
i AL, quol dal et quot recipit.

COMMENTAKIUS.
Fratres invicem serviant.\ Fralres, inquil S P.
sibi C bunl Slaiuta S. Adalardi < De laicis hoec est una el
:

nt;nediciiis, nun sieculares

aiii biici dedecei enini : definitasententia, ul quaniiin ibi aiit pulmentaria prae-
ihonach is liumililali addiclos jic pcenilenii^e fre- , paraiilur,auipr;eparaiaininis!ranlur;siveqiiandofr;'-
«j'ienli famulorum adsibi seiviendum uli minislerio : Ires prius giiierali :er, sive qnando poslinodum refi-
iitiile Fnldenses olim mon::clii porrecio ad Caruluin ciuniur, nuUus ingredialur. Si vero talia aliqua, aut
iMagniim iniper.ilorem libello supplici enixe llagita- prins praeparanda , aut postniodum mumianda , vel
veruiit, t nt ipsa monasierii ministera per fiatres ciiranda fuerinl, que laicis depwlala sint lenestra, ;

ordinentur, id esl pisirinum, liorlus, braciariuui, co- aiil oslium, aut lociise\tra coquinain lalisconsliinius
quina, agricuitnra, et cailera ii'inisteria, sicut apud sit, iibi fraires vel pra3p;iranda suscipian;, vel iniin-
dece.ssores noslros fueruiit {Vide S. Bunif. epist. ad •l;iiida referant, uhi ea ilii vel ponere, vel posiia re-
Zacliar. papaui) qiiia devoiins ac dignius pi.T Iraires
; cipere possint, utlameii nnllam occasionem pro qua
omne exercebitur ofliciumqnam per laicuni aut ser- copiinam ingredianiur babeant. » Eadein siib poenis
vum inalev(diini. » Qnod illi adeo enixepiisinlaverant, s;e\i-simis disciplina vi^ebit apnd Ci>tercionses, in
in uiiiversisordinismonastici monusler.is baiid nuilto qiiorum capilulo generali aniii LLiS defiiiilum e-l
posl in-tiiuere coiiali suni abhales snb Lndovico {his:il. Cist. dist. 6, c. 15), ui < s;fcul:tres iioii ser-
Pio A(|nisgrani cnngregiti , edilo st:itulo (Can. 4), vi;i:il iiicoqnina conventns, nec in inlirmiloi iis qiHHi :

< iil in coqnina, in pistiino, el caeleris oificinis pro- si in domo aliqua faetum lueril, prior el ceileraiii,
priis opereniur manibus » monaciii. Et certe si om- (|ii;tndiii facluin fuerit, sint iii pane et aqua OMini
iiia inonasieiii u ensijia ac si altaris v;isa sacrata .^f.\ta ferit. Abbas vero si hoc scierii, et noii emen-
conspiciemla sunt, band proianis, sed per vil;« re- (laverii, culpam hanc in capitulo generali fatealur,
ligiosae proposimm sanciiiicalis inaiiibns tractari de- iiec ad inensam abbatis iiifia alibatiam aliqu.s siecu-
bent. Procul ergo omnes illi siMvitomni laico- 433
liospilio coinedentis. t biriuin ministrel, iii-i forte iii

rnin greges, qnosiion siiiealiqtio :iiiiini rnliorf nosira posiea lemperavii capi- llaiic t;imen consiiiutionem
aelale in coenobis cernimns, hen quam longe dista- jv liiluiii generale aimi 1257, siatuens. i ut in abbatiis
mns ab ilbs lemponbus, qnlini^ ne ijnidem pedem iii iii quibusiioii essentnisi ocio convtrsi, admitlerentur

coqiiinam inferre.dnm illiclraires operarenlur, laicis ad tinjusmodi minisierium sieculares. » iNec minori
licebat: quornin opera si qnid aut atferendum, ant ie!igiune a refectorii, diiii niensa' sternerenlnr, in-
referendnm opusesiet, per lenestram aHata, redden- gie.->su laicos arcebaiit Cliiniaceiises, quorum anti-
davc porrigobaiitur, u!i bis cxinessis verbis pncscii- qux- coiisueiudiucs lixc leguiii {iib. iii , c. 2i) :
 yji S. P. CE.NEDICTI 5G8
I Refeciorarius li.ibel sub se ir.-s alios fraires A cadae fneiil .i.iimpletum .servilium, eoHsignaiis
oin-
lectd mis^ae majoris evangelio, apportant vinum, ut nibus a cellerarioiitensi!il)iis,sibiylia iii exercilalione
per jiistiiias pa.rtiantur.Verum quidqiiid apportaverint, decada succetial. Qua explela, siiccedanl sigilialim
quidquiil lalefecerint, sempertamenidcavent, ut niil- per singnlas sepiimaiias. > In Regiila S. Donali ad
liis pro illoruin invitatione inrelectnriocom-
famiiliis Virgines (Cap, (j7) « Sorores sibi invicem
: serviant
pareai.» Eadem habent mss.Consiietudines S. Benigni in omni ministerio corporali, tam in foquina.vel
i)ivioneiisiscap. 4-2. In Regula etiaiu S. Isidori decer- qiii-iqnid quotidianus exegerii usus, vicibus s'bi, ex-
niliir, nt « lempore qiin refeclioiiis debilum solvitnr , cepla malre seu pr.Teposita , succede e ilebent. i In
claiistra monasteriiolisere itiir. necullusextraneiis in- Regula 441
Sancti Ferreoli : « Temporibus dispo-
lere-se praesumat , ne qu eieiii fraternam praesentia siia silis V cibusqiie discri:tis, de ciboruiii praeparatione
impediat. » Quid ? qiioii inRegula S. Aurelianinon so sollicili serviant «ibi invicem ; alque alleruirum sub
lum coqiiinae oiil refeciorii sed ne ipsiiis qiiidem , spqualitale minisierii dominentur, > Apud S. IJasi-
inonasierii accessus viris saecularibus liber relinqui- lium (Sertn. \ Minisierium in
de Inslit. vionuch.) : «

tiir c Provisores vero monasierii, siin habitu laico

: communi conventu aiternis vicibus fiat , duo secun-
fuerint, nec ipsi permilianlnr iiitrare pro bis : utili- dum ordinem in bebdomada una omne sludium ad
taiihiis qiias iii hac RHgula staiuimiis (Cap. 19) cum usum reqiiisitum expleant. > Apuil S. Hieronymum
inarcioiiibus, aut carpentai iis , si aliqnid neces.^e ir. pr.cratione ad Regulam S Pacbomii « In bebdo- :

Jieri, aul reparari, aiitceria aliqua ratione abbati fa- inadariinfi minist rio sibi su cedant per ordinem. »
fienda, introeaiit. De cx'iero niillam lioentiam aul Apud Cassianum (Lib. iv, c. 19) : « Per cimclam
libertaiem babeant introeundi. > Quod S. Aurelianus iiamr|ue Mesopolamiam , Palfe>linam , et Cappado-
u.l si in liabitu laico fdcrint, in me;iioriain revocataii- ciam, ac totum Orienlem, singulis bebdomadibus vi-
tii|uam monasteni S. Galli consuetiidinem qua laicis cissiin fratres ad bn-cofficia siiiiiedilenda siiccedunt,
eliam poleniis^imis baud fas erai dominicis diebus ila iit secundiim coeiiobii miiltiiudiiiem minisiroruui
processionem in clausiroseqiii, nisi babitu monastico qiioque numerus deputeiui-. t Denique in Vila S «ia-
indutis , ut lestatur Ekkehardiis junior his 440 riini ad S. Germanum Aulissioilorensem monachi,
verbis « Vidi ego
: ante tempora qu.e a Gallis paii- saeculo v, ad q lem Olinitins iiem monaclius dixisss
iiiur, monachorum schisrnatis , comites aliosque po- fertur « Snrs niea est ad me sam fratrinus mini-
:

lentes loci milites, piodileciione fes:is di -Ijus crucem sirare et alimoniam parare. > Soli, aiil salten> iere
nobiscum per clausirum sequendn; juvenes et senes soli ./Egypiii monai
conirariam inierani consueiu-
bi
quosdam ad cingulum barbaios monacliicis indulos dinem « Apud Jigyptios enim, utscribit Cassianus
:

roccis iKibiscum quaque ivimus ingredi. > De caet-^ro (Lib. IV, c. 22), quibus maxiina cura est operis, nm
autem claustrum « ab ;.iuiqua pairum menv.ria l:int:R est liebdomailarum mutua vicissiludo, ne sub occa-
veneratioiii est habitum, ui nemini vel potenlissiino- sione hnjus officii omnes ab operis canoneimpediaii»
riim saeculi canoi;icorum seu laicoriini inlroitus, vel tur;seduni probatissimo frairum cellarii vel co-
etiarn iiilrospertns eis licueiit. » llanc disciplinnra qiiiiiae cura commitliiur , qiii perpeluo donec vires
siiis iii ( oenobiis etinn institueiat S. Cnlumbanus vei aeias admitiit jugiier opus illnd exerceat. > El
,

abbas; unde intcr alia accusalionis capita , quibiis tarnen S. Hierouymus de ^gypliis monachis io-
qiierebaiur de sancto viro Tlieodoricus rex, iilud quens < L'naqua;qiie decuria , inquit (Episl. 22).
:

erat ( Jn Vita S. Columb. n. 19, scec. uBened. ) : cum suo parenle pergii ad mensas, quibus per sin-
« Ciir secretiora omnibus Chrisiianis
iiiira sei^la C §1^'''^ litif^domadas vicissiin minslrant. » Sed S. Hie
aditiis Ad qiiod S. abbas tespondit
non paterei. » : I onymum de solo mensae servitio, non de coquinae
< ^e con-uetiidinem non halicre, iit Sfecularibus ho- officio forte intellexeris.
minibus ei a religinne jilienis famulorum Dei habita- nullus excusetur a coquince officio.] Qaod omni-
CJl
tioiiis pandat iiilroitiim, sed opporluna apl .qne loca bus S. Paier imponii coquiiae olficium,
fr.itriiius
ad hoc baliere pirala, quooiiiiium liospitum adve;itiis illud iini soli commtlebani Jigypiii monacbi , ut
Riiscipiatur. > Eaiiulem in tilutionem etiarn in Far- modo docebat (>assianus. Solis eiiam jnnioribus injiin-
fensi monasteno viguisse co gimus ex Vita S. Pal- I gii Regula SS. Pauli et Sleph;ini, cujiis haec v. rba
donis n. 7, ubiTiiomas Farfensis ahbas nobiles ado- (Cap. il): omniljus ob-equiis, et ministeriis, in
« lii

lesceiiies, conversionis gralia Galli;is petentes, a I quilius juiiores sbi vicissim siiccedunt,
fratres
suum inviiasse monas erliim , sic eos allo-
legitur unusquisque boiia voluntale susceptani hebdomadam
qnens Ad
niona.sierium cui deservio rcvertimini
: « vicis suae in quoiibet ministerio hilariler absque
mecum, et proptcr ardorem ve ti i desiderii , quain- murmuratioiie cum gratia Dei impleat. » Similem in
quam extra usiim j?io/iasI''riniilriiisecus vos recipiam, suo monasterio, sed contra Regulam S. Benedicii
utsimiil cum fr.itiibus edaiis, siiiiul dormiaiis, simui consueiiKlinem institnerat V. Turketnus abbas ,

oralioii vaceiis simuJque ad opiis maiiuum exeatis, Croylandensis: bicenimtestelngulfo (In Hist.Croijl.)
iithis exercitiis probati, sciaiis ijinbiis modis propo- « dividens toium conventum iii tres gradus, nt qui-
situiii nionacbi ailimplere valealis. » Sed reveitor ad libet gradus suum slatiim agnoscerel, et tenerei,
propositum. (juod si laicorum hoininum ministerio statuit videlicet, qnod juniores ab ingres-u niona-
uii in monasterio liaiid decci monaclios, niulto minus sterii nsque ad annum vi;;esimum qu;irtnni io ordine,
clericoium aiii aliorum religiosorum, id quod ex- subeanl omiia opera chori, clauslri, et refectorii,
presse veiat Rened ctus papa XII in sua pro monacliis canendo, legendo, serviendo, et omnes regulares
Benedictinis Con^titiilione iiis verbis (Cap. \Sj: « C;e- observantias secundum magisiri siii doctrinam cu-
lerum ut viani scandalis praicludamus, pioliibenius stodiendo, etc. » Quam le.:;em posiea renovavii ipse
expresse ne in ecclesiis, vel monasieiiis, seu locis, Ingulfus. ejusdem monasterii factus abbas.
aliis conventualibiis ejiisdem ori.iiiis seu reiigion s,
^yisi aul cegriludine, aut in causa (jravis utilitalis
clerici saeculares, vel laici , seu alterius monasterii
quis occvpatus fuerit.] Quod quasi generaliier dixeral
inonai hi, vel rfeligiosi alLerius religionis ad victum jam soiita S. Paler discrelione leinperat, a coqnioae
monacliis minisirandum de caetero deputenlur. »
officio agrotos, et gravioribus utiliiatibus occupalos
Ergo quia neclaicis licet nec clerici.s, fralres sibi eximeiis. Et certe inhiimanum ^"'^' intirmos 442
invicem serviant
Jnvicem dico id esl per vices
: , hnic oflicio deputare. Sed quairet aliquis quaenam
singulis sibi hebdomaiiis snccedendo , ut ex conse- sil nieritoque dici debeal cansa gravis utilitatis ?
oueniibus palel; co!!i-r;;;riisqiieapud onines nnnaclios Respondel Ilildem;irus eam esse, quam agnoscemes
usus passim obt niiit.Siculi videre est in Regula Ma- fralres, dimissa concordia,haud murmnrant; quod
gisiri (Cap. IS) « Superius diximus decadam fra-
: pn pier eam talis frater excusetur a coquina qua- :

irum siib sua cura duos pr;e, ositos conlinere q i : propier baec utiliias grandis sive magna ex Rer-
«

decem fralres in coquinae seiviiio vicibus combin 'ti nardo Cassiiiensi debei esse abbati inanifesta, et
septenos exoleant die:. Et eum vicibus isiis uniusde- frairibus non iHCo^iiiia, ne forie possitesse alicujus
 :

569 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXV. 57»

discnrdiaecausa, videlicel quod !iic excusarelur,alio A minui aiicioriiaiem, aui dedecere dignitalem, unilt?
laborante. i totain siiam gloriam qiisesieruni viri sanctissimi, in
An verc inler hujusmodi s;ravioribus utilitalibtis sseculo olim clarissimi, ei in popuiis pr ncipes, iit de
occupatos abbas recenseri debeat, forle diihilaliit SS. Giiillelino, ex poteniissinio diice, Gellonen^^i
aliquis : at milii nullus viiielur diibii locus, si vel nionacho Carolomaniio, ex .\u-tri;c rege monaclio
;

mininium ad S. Benedicti mentem allendaiur: quis Cassinensi de SS. reginis Fr;iiici;H R;»degunde et
;

enin in monnsifrio gravioribus causis occii|ielurillo, Balliide, ut alios plurimos interim sile:iin, legimus.
qiii reruin oinniiim curun suscepit? Kt certe si Vide Vilnm S. GaUeri, abbaiis Pontisarcnsis, ntim.
i

cellerarius solis lemp^ralibus curis detentus exru- l{,apud Boll., SApril.

setur, quidni excusabltur et abbas. ad quem et tetii- Neqiie prKtereundiim esl qiiod de monachis,
poraliuiii ei spritalinm sollicitudo respicit ? Sed
S. Viiicenlii de Vuluirno habetiir in Viia S. Thonije
quod suhiicuii S. P. Benedictus, illiid ciaris enu- abbatis Farfensis {Scec. iii Ben.); quod scilicei con-
cleiitisque verbis expressit S. Ca^sarius in Reijul;! ail
griiis temponbus ad Farfense monusierium veiiie-
virgines, in qua sic loqiiilur (Crtp. 12): flnomoi baiit, < et hebdomaiias suns in coqiiin;e oflicio sicut
mini^terio corpomli, tain in coquina, vel qiiidquid et alii fratres in ipso faciebant inonaslerio. i
quoiidianus ex git usus, vicibus siiii. excepia malre, Porro nulliini iioc capite discrinien ponere videtiir
vel prsposita, succedere debeni. i Caesariiim in sua S. Benedictus inter coquinae hebdomadarios et
itein ad virgines Regula ex>cribit S. Donatus cap. mensse ministros ulrosque tainen disting .it cap.
:

C7. Siiniliter S. Anrelianiis in Regula ad monachos 58, ubi, agens de bebdomadario Icctore, ait: Postea
{Cap. 22) : « In omni, inquit, minisierio, sive in aulem cuni coijuinci' hibdomadarils, et servitoribus
ordine psallendi. aul legendi, vel operandi, vicibns D reficiut. Qtiem in locinn Boherius in primo cominenl.
sibisuccedani, absque S. abbate, et nimis senibus, « An eniin isti servitores per sepiimar.as serviant,
et perparviilis inf;intibus, et certe ita inlirmis ut an per dies non curo, qoia nec in Regula lioe repe-
surgere omnino non possint : non compellantur rio, sibi tamen vicissim im-
hujiis servitnlis oflicinm
facere pro eo quod non praevalent. t pendeni. Lbi manilesie seivitores a!) Iiebdomadariis
i

coquinae, qiii per loiam sepiimanam serviebanl, dis-

Neqiie lamen inficiasibo, aliler in nonnullis Re-
linguii. Apud Cluniacenses tamen, Divioneiises S.
aliamque in quibusdam ordinis nosiri
gulis contineri,
Benigni, et Cistercienses, liebdomad;irii coqiiinae
monasteriis viguisse rationem maxime aiitem m ;

Regula S. Ferreoli cujns bijec verba (Cap. 58): ulriimi|ue munus obibant. DeCIiiniacensibus audien-
,
diis est Udalricus {Lib. ii, c. 55); « Finita hora post
« Abbas iribiis per annum vi( ibus, id est in die
Natalis Doniini, similiter in primo Pascline, nec noa
qu;im fratres suiit lelecturi, celeriier exeimt, ut
fabas adminislrenl, quas qui prior est coqiioium, si
in fesli itae peculiaris Patroni sancti, ac beaussimi
venerandi sempt^r marlyris Ferreoli, aut cerie qin- lamen bene novenl, et hiijiis est valetudinis, cunr
cocleario ad hnc facto miiiit in scutellas; alii ponani
dem ad qiiorum nomina sancioruiu idem lociis con-
secratus fnerit, coqoinam cibos congregaii')ni para- ad mensas, a principali nien^a incipientes. Do ole-
liiriisinlroeat, Ibi ue siiscepto junions minisierio,
ribus econiraiio fieri ;4oIet; quai iia administrant, ut
a novissimo incipiant.i idein habent niss. Consue-
serviendo mensis humililaiis form;\m niinlsiret in
ferculis, sanciie huic abjeciioni se libenter inclin;ins,
iuiiines 444 ^. Benigni, cap. 55, addunlque i Et :

qniie uiajorem ilhim producit ca-tens, dum reddil non solum ipsi, sed et omnes, qui scutellas in refe-
p ctorio portant, hanc diligentiam debe:it habere, ne
Kqualem. t Et Regula Magistri {Cap. 25) : Quoties-
que hebdomadarii in serviiio mensarum negligenter
^ scutellam ita bas^am porient, ul inuis possint anlie-
lare, nec aliquam psalmodiui mussiialionem interim
mensis de-erviunl, alia die hoia refeciionis levet se
faciant, ut fuiidum ipsius nec sordidum sit provi-
abbas, ei cum uno d^; proepositis aut duobus, si
deaiit, ut tutelam frocci ab ipsa cusiodiaiii, ut digi-
grandis fuerii ctmgregaiio, ipsi facient serviiiuin ad
tuin ne intus inlingant, caveant. i Generaie tameii et
omiies mensas, iii doceai eos quonuido ficiant. »
pitiaiitiam tam ex Ldairico quain ex priediciis con-
Nosirosvero quod speclal S. S;ilaberga, Lauduiien^is
abbitissa (/« ejus Yit. n.2i, scec. n Bciied.)* coqui- suetudinibus, non ipsi ex debiio, sed celier;iriiis et
alii quibus inniiebat ipse, minisir;iba;it. Generale
nam, vel reliquas causas [Forte turasj, qux mona-
siicis rebus peragi sidenl, vicis^im suis heb'iomadi-
autem, quod dominica, fer. 5, o, etsabbaio servie-
baiit, illiid vocabani, quodsinguiis in singulisscutellis
bus minislrabat. i S. Benedicliis, abbas Anianensis
porrigebatiir. 1'itlantia vero, qu;« fer. 2, 4, G, illud
lesie Ardone ejus disciimlo, in ejiis Viia, num. 14,
f bilioraniibus fratribus i[)se aliquando collaboraie,
quod duobus in una scu!.ell;i miiiistrabaiur ex eodem
lidalnco.
aliqiiando autem eorniii ad vescendum decoquere
De Cisterciensibus iia liber Lsuuui, cap. 108 «tlbi
victum, lihrumque 443
etiain pariier circa coqui-
quaiuor hebdomadani coipiinai fuerint, duo una die,
:

nam oicupalus scribere satagebat; lignamina vero

et diio alia vicissim serviant. i flis tainen adjunge-
s;»'pe propter peimriam biuni hiimeris propriis cum
disi ipiilisdeferebat. i De Eigili etiaui , Fiildensi batur ccllerarius e.\ cap. 7U, in quo sic legilur :

«Cei!erarius,etcoci pr.evideanl, ut aiubo pulmeiitaria

abhale, iia scribit Candidus in ejus Vita, n. 24 {Soec.
IV Ben., pc.rt. i) < llic quoque,
: sicut semper facere
piiusquam campana pulseiur (si sic lamen viderit ex-
consueveral, cum consiiio ei consensu liatium siio- D pedire) per niens;is disponani. i Quein morem lorte
respicit locusex Viia S. Stepliani, abbatis Ubazinen-
rum coiisiituil atque decrevit, ut fratres qui extra
sis, lib. II, num. 19, quo celleranus ex ejus praece-
monasieriuni niinisteria pr.evidere noscuntur, fra-
iribus infra nionasterium commaneniibus per singu- plo relectorium pr^parasse, et mensas manlilibus
las anni septiuMnas juxta ordinationem pra;positi
ornasse dicilur [Miscelt. Batuz., iom. IV).
vel decanorum iii ciho, et poiu, atque aliis quibus-
Praeierea tam apud Cluniacensesquam apud Cister-
libei commodis monaslicoe vitae congrueotibus, super
cienses a coquiiiae liebdomadariis dislincius erat
indici:im sibi annonam ad bonestam consolationem reftctorarius, qui, adjutiis ab aliis fratribus, si ne-
n;in roacti, sed ut eos sumptus pennitieret sponta- cesseesset, quoiidie refectorium parabat, manlilibus,
coclilearibus, cullellls, pane et vino mensas sleriiebat,
nea voluntate servireni ; ita laiiien iit ipse primo
ciijiis (ifliciiiiu fubiiis descriptum habes apud Ldal-
omniuin hujtis serviliiiis iiiitiumindie iNataiis Domin!
ad exempluiu cyeiei is luin gandio suscepissel. i Idem ricum, lib. iu, lap. 21, in Consuetud. S. Beiiigiii,
piaistahant oliui iii (^luniacensi m"iiasierio abb;ites, cap. 42, et in lib. Lsuum Cister., cap. 118.
ut diicet Ldalriciis lib. i, c.i|i. 40, idque ipsum com- Quia exinde major merces el eliarilas acqniritur.]
munis ordinis nostri usus obtinetial. Ei certe pro- Quia exiiide, scilicel vel ex a-gritudine, aut ex caiis»
b.mdi laudandique iii primis abbaies qui , cum sibi gravis uliliiatis, niajor merces acquiritur, si et iila
per oiiuui licet, iii hisce iiuitiililatis exercilii.s suis paiienier porteuir, et isia debiia devotione persoi-
fratribus exemplo praecutil ; dcc suam iiide puienl valur ; vel cxinde, id csi ex co quod ouincs sibi i»'
r,ii S. P. BENEDICTI 57«

vic<'in serviiiiii, in.ij**" meices el cli.irilas acqiiirilur, X sunt

modicce potentioe. Hiijusmodi ergo imbeciliibus
ac proinde riulius ab li c officio exc isaiidiis, iii nec priicureniur solatia, id est socii, unus aut plures ,
mercedo privelnr. Qnalis aiitein et i|uaiita sit illa prout exigit necessitas. Huc vero resp-^xisse videtur
nierces cxpriuiil S. Basilius his v.-rbis : < Magiiuin S. Adabirdus ( In Stalut. Specil. lom. IV), cum non
opiis ministrare , regmimqiie coeiorum prociirans. omnes ordine suo ministrnre decrevit, "^ '^orte 446
Sagena est eniin virliilnm oiiinia in se mandata Dei simul omiies senes, aut oinnes juniores coquinae servi-
coiii|ireheiiilens ; et primo huiiiilitalom oiiiiieiii iii se liumexercere contingeret.
virtulf-m compreliendentem, et bonornm infiiiitam Sed liabeanl omnes solatia sectindum modum con-
iiuiltitiidinem afferentem; deinde et illiid Esurivi : greriationis, aut posilionem loci.] !n qnem locum ita
et dediatis milii manducare ; sitiii, el dedistis mihi binarngdus . t Quod aulem dicii secundura niodum
bibere. Et paulo anie renuntiuiti s;eciilo aiictor esl, congregationis, secundum numeri modum et (juanti-
iiep;UiaturaIierum sua exseqiiiiMinisteria^neprivatus taiein inlelligiuir raonacliorum. Secumluin eniin mul-
inercede, eam recipiat alter, iiliusqiiediviiiis diletur. titudinem congregationis, et numerus minisirorum,
Ll aiilem et ceria merces in fuiuro, et cliari- aut miiior, aut ampbor depuietur. Ouod hutem dii it,
las iii pr*senti siecuio aciiuiratnr, non perfun- ac positioiiem loci, intelligitur aedilic;itio, veJ con-
ctorie, aut tepiiie ministeriuin istiid persoivi debet; struclio mnnasierii. Constructio eiiini moriaslerii. si
iiam boiium gra !um iion simpiciter ininii^trant! congruo ponitur loco, ubi secunduin hujus Regulae
proiniilit Aposlolus sed beiie iiiiiiisiraiiti
, porro : ciipitulum omnia in clau-tra contineat necessaria,
nt bene ac debite ministretur, iria potissimum a iiiiiius Ciiquus aliiriim indiget adjuiorio. Si vero in
coquiiiae hebdomadariis requirit 8, Adalardus in r> arcto loco elangusto vel arido ponilur silu, ubi nec
^^S^^^^^u^is.l^UtcontinuiimiMterlaboraiidiimsilen- aijuam sine lahore, nec hortiim habere po?sint sine
1 um custodianl.2° Ut pro necessariis tantuiii modo re- penuria, plura cocis administrentur solatia. > Eodem
bus loquantur minislri. 3° < Utipsum silentium cum fere modo loqnuntur Hildemarus, Bernardus Cassin,,
fVuctu alterius mercedis ab omnibus illis ibi servftri Nicolaus de Fiaclura, Richardus de S. Angelo, Bo-
possit; psalmi , inqu t sine inlerniissione canendi
, herius in utrnqiie comm., Turrecremata Matthias .,

siint. i Dorel postea quem in psallendo modum ob- Laiiibertus, et Menardus.

servare deberent. Isla disciplina vigeb;it npud Clu- Si major congregatio fuerit, cellerarius excusetur a
niacense-; , tesie Udalricolib. ii,cap. 55, ubi assignat coquina.] Cellerarium a coquina eximil S. Pater quia
psaimodiam in coquina recitandam. In mss. etiam S. inajoribiis utilitalibus occupatur ;
quapropter si pro-
Beiiigiii Consueludiiiibus cap. 55 haec lego < Ibi in : priM motu aut ex devoiione istud oHiciiim secundiim
coqiiinasummiiin sileniiuin,nullavox,elp luca ^igna, ordiiiem vicissu3eexercHrevolnerit,dinicile,ei perniit-
excepta psilmodin,qiiae caniiur. > PraHerea utile erit leiidum esse decernit S. Adalardus liis verbis (Stat.
silenliiim et psalniodiam pio aliq^io atiiiie iiileriori Ub. I, cap. 3) < Senior aulein celieranos lam interius
:

aniiiii alTectu condire , ad instar egregii illius coqui quarn exterius, id est, vel in refeciorio.vel in coqui-
monasterii Alexandri:« de nuo S. Jo^inncs Climacus iia, vel in his iiabilaculis quae ad ccqiiir.am pertinent
(Grad. A) « Non possum facere quin vobis exponam
: iii omnibus, et pro omnibus sollicitudinera gerat, nequt
coi|ui illius loci rarissimam, etplaiiesingularem vir- sibialiter agendo,IOi|ueiidointeniperantervelsevel ea
tiitem ; nam cuai in cu inse miiii^lerio perpeluo occu- qiiae agil tractare praGsumot, nisi seciindiim qiiod re-
patiim videiem, et sibi tamen semper pr;eseatem ju- li!;ioni nostre omiiino conveii at. Nec qmerendum,
gique lacrymanim lonte inundatum, rogavi ne mihi C iiec exigeiiduin ab eodem cellerario est ut ip-c, ac si
aperiregravaretur. qua raiione tantam a Deo gratiam propria devotione iii praeparandis pulmentis se in-
,

iniiieirasset. Coectus ille inea imporiuuiiate respon- ger;it. et piai!at:im sollicitiidin m ob hoc in aliquo
dit : Niin bomini unquam sed Deo ministrare visus, ( ostpon;ii, sed polius seiunduin Regiibe anciorilatein
oaiiii me, inquii, quiete indigiium arbilra us sum; et aliud solatiiim, us fuerit, requir.it, ut i(!se qiii-
si o;
i-per contemplatioiiem ignis pra'sentis,assiduain futiif i demsuperhinc ad ea qua-Dei siint providenda
el inde
iinferorum iacendii mernoriam e.xcilare coiis-uevi. » liber remaneat. Haec ideo non dicimus utejus devo-
Siiiiileiii aiiiini dispoNiiionem in servienie requirebat lioni, quando absqiie offendicnio prajlatx' ^ollicitudi-
S. Basilius (Recjid. Brev., inlcrr. 100), ciiin interro- nis heri potesi, ohsistamus; sed ne dum se in tiis (iiue
gatiis i cuin qua a!iiini aflectione frairibus oportet a eum eo lempore non pertinent, ac si devoiius
I

niinisirire, » respondebat : « Periiide ac si D mino iininergit, cei tam sibi impositam providendi necessi-
i(»hi niinisirarelur qui dixit
; Quatenus fecislis uni
: tatem postponere pr:psuinal. » Apud Cistercienses
de iiis fratribiis meis niinimis, niihi fecistis. » Non (L;6.J7sMumCis<.,f.M7)vero periinebitadcellerarium
minori oedilicatioiie digna siint ea quye ad sequeiitem < praeparare pulmenia cocis ulriusque coquiniL' et ,

iiilerro^aiionem, i hnmiliiale aliqiiis acci-

ciiiii ijua iiiittere sal in i;ulme!Ui> generalibus, et haec per scu-
pere debet qiiod sihi miiiisiraiur a fratre , » re^pon- lellas dividere, nisi ubi abbati aliquando visum fiie-
det, scilicet, < cum ea qua servu> ciii a Dumind suo rii , qiiod non possil fieri.... Panem et vinum, vel
iniilistrarctur, et e (iiiam letrus apostolus osteudit,
i siceram liora c impeieiiti inrefectorio ad disiribu n-
«uin ei Doiiiinus niiinsiraret, iii quo et docemiir dc duin pra!p:irare; illis qiii ad prandium usijue ad ter-
illiiruin periculo, qui recusant qiiominus sibi mini- Tv liam pariem paiiis coniedunt, adcoenain de grossiori
sireiiir. » llaic responsio aiiain mihi revoiai in iiie- pane, ubi habetur, superaddere; comedeiites fnires
nioiiam, quain Silvaiius S. Paclioinii nioiiaclius(Pa- tam ad prandiam quain ad coenam semel ad niinus
ralipomemi de S. PaJiom., upud Bull., 14 Maii) iiivi-ere. »
fiairitiiis inienogantilius, cur inlei- edendum perpe- Egressuru^ dc septimaua sabbnto munditias ficiat.]
liiO flerel, fccisse dicitur, iiimiruni : < Pruliibere
447 U"'*^' P'^r inuiiditias hic intelii^iat S. P. Benedi-
vuliis ne |ilang;uii, cuiii lor, niilii liomines sanctos mi- ciiis Vitrie exjionuiu conimeni;iiores. Hildein;iriis
nisir.ue videam, qnormiiegopulverem peduin absler- oiniiiuin lere aiiiiqiiissimiis meniem suam iia expii-
gere dignns iion sum? » iii t : < liiientio S. Beiiedicti fuit , ut ipsa
oiiiiiia in
Inibecillibui autem procurentur solalia.] Imbecilles heudomada fa(iat;sed nunc qiiia lahor grandis esi,
ex llildcmaro dicnniiir : 1° licet iiiiiiiis proprie, de- eo «iuod iioii (lossunt in coqiiiiia seivire , ei ileinm
lii^ati, quibus qua.s:i a nalura est, hiijusniodi officiuin poniciis scopar.', et caiteras miindi i.is facere^idcoco
iion po>se exercere;i" illi qui exinlirniiiaie surguni; dividiiur islo inoJo; id est iii die sabbati scop;ilur
3*cl.iudi, et qui non possunt sine bacn:! adjutorio coqiiiiia, et lavantiir lapidea, et scutella , sive eliam
incedere imbecillis eniin dicilui qiiasi sine baculo.
: scuiniia. lii alieia vero se((uenii hebdoinaila scopant
liiibecilles etiain Suiaragdo ei Bern;irdo Cassinensi loios porticus, id est anle coquinam ei anle refecto-
fiuiit fragiles, delhati, vel debiks corpore quodad : liiiin. Cajiiiulum vero et donnitorium ante vestia-
ideni aiil fere idem redit. Brevius et forle reclius Ri- riimi debet canierarius scopare, eiante b;isilicam ba-
t:iiardus do b. Aiigck» imbccillcs vocal monaiilios qui silicanus. Rclccioriii.iuvt.ro ccllerarias dobci scoparc;
 REGULA COMM!£NTATA. C,\P. XXXV. 5-4

si la?»oi illi fuerit.debei peierp ailjiilorpiiia decano. » A exeiinlium pedes lavei. el piior t. rg;U, siinilllcr ikt-
riijileiiiarns igiiur miiniiiias verrendo iiinnasterio in ciirreiites ca'leros in dcxtra prle. Et rie lnc ordo
et abluf^ndis coqnina' vasciilis reponit. Sed Bern;irdiis perinrbetiir, si diio ablales fueiini , minor abbas in
Cassinensis mundiiiis iii iribiis oninino consliluit : dextiaparie scdeal. Qui ciiius perciirreiint, iii aile-
1° « iMiindilis'. islae, inqiiit, siint vasorum; 2*^ «copa- ram parteni lianseuiites alios a jiivciit, qiii qiiotiens
liodomorum; T>° ;:bliiiio linti^aminiim, cum qiiibiis anteeiim qiii collaiioncmicnel, transeunl, revereiiter
lergunl inanuset pedes. » Mein SMitiiiiit Bcheriiisel inclin;inl. Qiii pedes iavat, et cui lavantiir, posl
Joannes de Turrecri^mata. At vero M:Ulhias LaMiber- ablutionem invii em seincliiient. Simililer qiii ter^^ii,
tiis S. Benedictum inlelligit de sola vrisciiloriim innn- et cui Porro iiemose discalciei donec al>-
lergiinlur.
ditie; S. Hiilcgardis de sola scopatione; quain po- l)as se di calciet :discalceati vero observenl qiiaiitum
stremain senleniiam tuetur Rleharuiis liis verbis : po-suiU ne pedes mnli nppareant, sedsub ciiculla re-
« Muiidiiias faciai, id est veirat monaslerium ; unde condanliir. Nec sedeniibiis manica; defliianl, scd apie
Magister cap. 19 I{eguI;B Munditias momisttMii : eas aiite se componant. Ante lectionem omnes sint
exerceant. AIiindiii;is f;icfre est verrere. Piautus in recalceati.
Sticho Miimliiias volo faccre, aiTerle scnpas. Neqiic
: Ex dictis bactenus tria siint obsprvanda. 1° Hanc
hic locus S. P. Benedicli cimiirehendii vasa ei lances, peduni loiionem qiiam mnndalurn vocant aliqiiihiis
nam quotidie tergeiidic sunl. > In mss. etiani Cons. iit ex
in locis f.iclam fuisse siib silentio; cap. Moiia-
S. Beiiigni cap. 55, munditias facere idem est « quod choriim ad Angiam directorunn apparel; in alii^ ciim
bene lavare cum scopis lavatorium claustri,et iiinii- cantu ut ex coMC. Aqiiis. et ex lib. Usmim Cisi.
,

ilare p;ivimentum iiecessananim. Qu.e miimiiliae iii colligitiir. ^*» Faclain fuisse ante completoriiim ex
Quadiagesima inter sexiam et nonam fieri debenl; cap. Moiiachorum ;id Augiam direciorum, idijue post
alio aiitem lempcre post iioiiam, aut |;ost prandium, cfe:iam ex conc. Aquisgr. Sciibii tamen IJolieriiis
si dies jejunii fiieiit. t in moiiasteriisCassinensi et Specus fieri solii;im anle
Ad praxim vero caidtis respicere videtnr
hiijus vesperas, exceplo Quadragcsimae tempore. 5° In clau-
qiiod prLfscriliit Piegula Magistri bis verbis^Cnp. 19): stro ex liiiro Lbuuni Cisierc.ctexstatutis S. Germaiii
« \n adeni hebdom;ula servitium ad mensas ipsi ad-
t a Pratis; anle cnpi uli arcum ex Coiisuei. S. Benigni
impleant, omnem diligentiam monasterii ipsi exei- Divion. cap. 55.
ceant ipsi omnes fraires in hebdoinada ip a disc;d-
: Hiiiic porro ritiim, qiiem ex Regula nostra S. Fru-
ceeni, adjunctis iii solatio de decada sua fr:itribiis, cluosiis in sua c. 9 44^
transcripsit, S. P. Bene-
cum quibus et discalceent, e: ijisa caicearia faciani, dictus ah antiqui-s monacliis acceperat, apiid qiios
ei lacio mane sedeatibus ad ordinein balribus ipsi ut scribit Cassianus [Lass. lib. iv, cnp. 19), post coe-
consigiienl. Simul et in eadein liebdomadi muiidiiias nam, non sabhati, ut vult S. Benedictus, sed donii-
iiionai.teiii exerceant , refrigeria iavent, bgna con- iiicie, qui frairibus hebdomada pr.tterita servierant,
scindant , aquam laciei iradant , ad communionem iis jiedes lavabant. In pr;ecipuis lamen festiviiatibiis

iiilrantibus frairihus aqiiain manibus ipsi minisireni. earumqiie vigiliis, non sabbato, sed leria quinta prae-
Mappas , et sabaiia, ei faciiergi;i , vel res sordidas cedenti solebant noslri mandalum celehrare. Ex
i lis. horis in quibus iion coqueni.
Ira ruin ipsi laveiit his in mss. santti Benigni consuemdinibus recensen-
Candelas monasier a cellerario facias, quolidie ipsi
i uir « sabbatum anie Pentecoslen, anie natale l)o-
incendntei tutentur.Mox eiiiiiiciiin in helidomailam, mini, et Assuir-ptionem B. Mariae et Deiiicaiionem
ui diximus.prima (iieposlpiim;iindictam inlraveriiu, G ecclesise, et festuin oinnium Sanctorum, Piirific;itio
primumopusservitii suimunditias oralorii exbibeanl, nem qiioiiue B. Mariaj, el soleinni;aleni SS. Trinita-
ct mattas oralorii pavimenio relendant ;({uod in toli> tis, et n;italeS. Mauritii, si tamen in sabbaiis, aul
scpiein diebus hebdomada; su;e pnst matuiiiios doini- domiiiicis diebus evenerinl. > In libro etiam Usuum
nicos hoc opU'. ijrim.uu servitii sui oratorio exhi- Beccensium istud statutuin reperio « Si vigilia Na- :

beant. > Vide Udal. lib. 11, cap. 55; lib. Usuuin CiSt., talis Domiiii sabbato coiitigerit; leria quiiUa anie
cap. 108; Caeremon. Bursfeld. dist. 2, cap. 15. niandaiuin debel (ieri. Pro nulla alia viijilia niutatur
4<48 jL;«/e« cninquibus sibi fiaires tnanus aul pedes maiuiaium, si evenerit sabbaio. Quod si ipsa fesiivi-
lergunt, laitt.\ Hic particiila aul .-umiiur copulalive las Natalis Domini, vel aliqua de his qiii primain
pro, et. pro essionem habent, sabhato eveniaut, quia videli-
Pedes verolani ipse qui cgrediiur quam ill.e qui in- cet inviiatoriuin a qnaluor vcl a iribus diciliir; si-
tralurus ent, oninibus laveni.\ lia iiimirum ul iile qiii miiiler leria quiiua anie debet fieri mamiaiiim. Et
egrediuir pciles lavei , qui vero iii;.'reilitur tcrgat, cx si Annuiuialio sabbato evenerii, liet mandaimn le-
Hildeii.aro, Bernardo Ca^sinensi, Turrecreinata , lib. ria quinta. > Et in mss. Staiuiis S. Germani a Pra-
llConsuelud. Clun. cap. 55, Con^uetud. S. Beiiigiii tis « Si lestum duplex die d(.miiiici) eveiieril, non
;

cap.35, et Caeiemoniali Bursfeldeiisiiim dit. 5, cap. fiel sabbato pr^cedenli mandatuin in claustro, seJ
i\. De hoc ritu est capitulum 10 monachorum ;id liet die Jovis prscedeiitis. > ['riimis qm liuicce mu-
Augi;im direclorum « Ut in sabbato quando mun-
: lationi locum dederil in anliquo Corbcieiisi ordina-
diiias facere solent, pedes cum silentio lavent, ne rio ms. perbibetur S. Uijilo, abb;'.s Cluniacensis,
delur occasio loqiiendi. Ibidem vero sedentes colla- p qui, ut ibideni dicilur, sanxii nt niandalum « feria
iioiiem compleiit, et sic accedunt ad completorium quinta pru;cedeiue Pentecosieii a fr;itribas celebre-
Item etcanon. 2") concilii Aquisgr. « Ut in Quadra- : tur. In Naliviiate eliam Domini, nataliqiie sumnir)-
gesima sicut et in ;iiio tempoie vicissim sibi pedes nim apostoluruni Pelri et Paiili, et Assuinptione B.
lavenl,et autiphoiias huic oliicio congriientes decan- Maiiae, si in s;ibbalis, aui 111 doiiiiiiicis diebus eve-
teut. lii Coeiia vero Domini pedes Iratruin, si vaiet ii( riiil, lioc idem lieri quiuia feria censuit. > Qiiihus

abbas, lavei, et osculctur; demum proiTia m;iiiu po- S. Ilugo addid.t < lestum Vinciiloium B. Peiri, ct
culum eis porrigat. > El canon. 2i « Ui nianda.um, : lestivitate.il omiiium Sancloriim, et Iransiluin B.
si leinpus coena; est, t;im Iratrum qiiam etiam pere- Mriidi, Purilicalionem (juoijue B. Maii;je, ct HkIi-
griiioriim pusi cojiiam liat. > (aiionem ecclcsi;e, si extra Qiiadiagesiaj.im eveiie-
liittim iia describit Uij. Usuiiin Ci>ieiC. cap. 108 : nt, et soIiniiiii;Uem SS. Trinilalis. i
nebdomadarii coquinairedditiscellerariovasis, « pra;- Vasa tniiiislerii sui munda et sani cctlerano rccon-
pareiit qiiai ad m;indaium necessaria suiit. .Mox autcm sujnent. Qui cellerurius iiein ittlrunli consiyiiet, m
ut sigiium piilsavcrit, iiidiiti scapularihus dcponanl sriiit (luid diit, aul quid reciii>t.\ Idcm decerniiiU S.
cuciillas in capiiulo et sic veniant in claustr , lidortis iii Begiila, ca|). 19, ei
.\Iagister, cap. Ki.
liicipicnie ergo aldiate anliphonam Fosiquain, vcl Kx meiite ;uUem S. P. Btiiiedicii ceilcianus, lU ait
canlore, absente abbale prior intranlium in coiiiii- ; llildeiiiarus, ab egredieiitibiis j iria debet reqiiirere
n;ii]i abluU pedes abbaiis, el jiinior tergat hoc niodo ; in sasculis, lioc est muiuliiiam, iiilegriiaiem, at-
pcriuMemes caiicrus in sinisua paitc. Juiiiur vcro ijiie uuiiicrum ; iiiundiiium, si iiiunda suni; iii*>e->~
 :

675 S. P. BENEDICTI TiC

griiaiem, si satia siinf; nnmenim, si inta suni. > A {Uist. 5, c. 17): i Omni lempore dtcanlaia in ecile-
()iiarit vero iiic Bolieriu^ qiiandonum fcllerarins sia liora ilia, pnsl qnam immediale reiiccre debeiit
iiilranlilius lielidomadariis vasa coqiiinae rccoiisi- fraires, sive sexta fnerit, sive mma : si dies lalis
giiaie deiieal? Respondeique, Aul ^laiim ul egre- /iierit, (|no mi.xium prxsumere sojent, lector mensae
dieiis reddiiierii, ant siillein ante completoiium, ant et serviior in sumptione illiiis fesiinenl praevenite
demum dominica, fmilis matutinis. Certe veteres refectionem fratnim, ne illa forie propter eos retar-
•monaciii a qnibus S. P. BiMiedicius bunc canonem in detiir, i Hisomnibus addere potuisset Hildemarum,
siiiim Regulam invexit, feria secunda, qua siiam in- qiii S. Benedictnm ita explicat: < Cum dicit ante
«ipiebanl lit^bdomadnm, po.st matntinos hymnos hu- unam lioram, non dicit proptcr terminnm hnroe, sed
jiismodi ntensilia sibi snccedeniibus consignabant propter congriinm intervallum, ut po>siiit rationahi-
cap.
(Cass''an. lib. iv, 19). Ex libro autem Usnum iiier accipere hoc quod jnssum est quia sicalihi dicit
;

Cisierc. statim pnst

< •
esperas, si dies jejnnii fuerit de lectore Accipiat mixtiiin priusqn.Mm incipiat lege-
:

(Cap. 108); aut post 450 ''^f^ctionein servitorum, re, V rbi gratia, si temi;us esi qiiando ad nonam refi-
si Quadr 'gesima ; vei pnsi ccenam eorumdem, si dies ciunt fratres, cum canilur missa ad octavam ; et posl
fuerii praudii, vasa, etcaetera quse in coquina rece- missam vadunt omnes qui debent accipere mixium,
jTierunt, cellerario reddant, et cellerarins intranli. id est hebdomadarii coquinat, lector, hospialarii, ei
Qiiod si aliqiia de his qu;e reddenda sniit, desunt, in qui inlirmisserviunl pariler, et inveniunt quar-
vapitulo snti-faciant; el quae defueiini nolificent. » tain librae panis praeparatam, et sinp:iilos biberes. »
Horum vasorum sen niensilium numerum el nomina opinioni uliro assemirer, ni refragari vide-
iliiic
offendes apud Udalricum, lib. ii, cap. 36, ei in mss. g reniur ea, qiise subjungit S. Benedictus, In diebux
,' c r. _:_.: - r--

Cons. S. Benigni cap. 55 autem solemnibus usqae ad missas sustiiieant. Qiiae

Obiier iiic noiandiim ad eos, qui ex coquinae exer- verba snpponere videntur aliis diebus anie missam,
ciiio exibant, perlinuisse seqnenli liebdomada com- sive ante horam qiia diebus solemnibiis missa lini-
munem focnm hiemis tempore praeparare, nt disci- tur (nanfi tempore S. Benedicti privaiis dielms pro-
inns ex bis Hildemari verbis (Comm. in cap. 6) : b;ibiliier non canebalur missa piiblica) mixtum esse
« Abbas debei locum deputaium h;ibere, ubi se cale- sumendum;una scilicet, aut circiier, hora anie re-
faci int, el illi debent lacere focum, qiii hebdomadam fectionem. Et cerle quotqnot viderim in Regulam S.
roquinipdiiniserunt. > Et ex Udalrico (Lib. i,cap. 41): Kenedicii versiones Gallicas, hunc locum ita reddiint
< Quod si lania est hiemis asperitas, est oflicina iii Une lieure avant In refection. Opinionem nostram se-
qiia graiidis focus ab ipsis fralribus qui fuermit co- quiiur Carolus Cointius, Oratorii presbyter dcciissi-
qui prioris septiinanae pr.X'|iaratur ; ei illuc omnes mus (Annal. eccles. Franc. ann. S^-i); confirmalque
t:mi niajores quam minores licenter aecedunt, cum capiiulum quinque inonachoriim ad .\ngiam directo-
«iiimma lauien graviiate, sicut dignuin esi in tali vnm, qiio decernilur ut legentilius frairilius, < hora
bora. » Apud Cistercienses tamen liuic muneri depu- qua pra^.viderit pr^posiius conpetere, sive qui in
laliaiur infirniariiis, ad qnem perlinebat « igneni in vice ejns consiituius, id esi senior decanus, piilset
«alelaclorio per liiemem pi'Si vigilias, vel post main- signiim tinlinuabuli, iil hebdoni:idarii, et ca:leri ser-
linas, vel prim.im facere (Li6. (Jsuum Cisierc, cap. viiores juxta prseceiilum Regul;« accipiani supra
116). > in Cfirbeiensi monasterio fraires iijce swo bie- siaiulain annonam mixlum, ul non sit eis grave jejn-
malem calefaciebani doniiim, ex Vita Wabe abbatis nium, dum minislrant, suslinere. Lector vero post
lib. I, cap. 11 (Sar. iv Bcn., part. i). In Regula vero C sextain, aniequam accedai ad legendiim. » Ui»i dis-
Cnjiisdam ad virgines piffiSLribiliir (Cap. 12), ut « fo- lingnilur hora qiia hebdornadarii servitores sume-
cos in scliola poeniienles, si fuerint, binae et binae rent niixtum, ab ea qna lecior inensse.
per helidomadas faciant. » Accipianl super slalutam annonam.] H;rc verba dmi-
Circa locum communem tria liic observanda ve- l)us modis inlelligi possunl ; vel ita ut panis et vi-
niunl 1" Quod ex Concordia Dunstani, cap. 2, ca-
: num de stainia libra panis et hemina vini sum;iniur,
lendis Novembris fratribus concederetur accessus vel ita ut ad statutam panis ac vini annona i> aliquid
igfn?s ; 2° (juod siib silentio fraires se calefacerent, siiperaddaiur; ut idem sit super, ac prceter, insuper.
cx Ilildemaro supra cilato, 5° Honcsle, et non nudis Priorem sensum seqiinntur Menardus, CaroJusCoin-
pedibus prwsenie aliquo, ul scribil liber Usuura Ci- tius, di^sertator Gallicns de hemina vini et libra pa-
sierc, cap. 72. nis Benedictina, cum quibusdam Regulae versinnibus
Seplimanarii autem ante unani horam refeclionis.] Gallicis. At sententiam iii altera dissertaiionis edi-
Haec verba, anie unam lioram, ita intelligit Bernar- lione retractavii dissertalor, num. 52, nbi contrn-
diis Cassinensis, « nt si fraires reficiant ad sextam, dit snper a Gra?co ijTrep formalum, unde cliam insuper
isti debenl recipere mixtnm posi tertiara; si fr;itres proprie signilicare id qiiod superabundai. ideiii seii-
ad nonam, isti ad sextam; si fratresad vesperas, isti til Matlbias Lambert, et monachus Cisterciensis in
ad nonain. » Cnjus senlenliam exponens Benediclus Gallica exposiiione Regiilae S. Benedicti, qiioriim
Haefienns (Lib. x, tr. 4, disrj. 9) i Ne auiem, in- : l>rimus Regulai texium ita Gallice reddidit, outre la
<|iiit, nimiiim anticipetur haec mixti snmptio, tam porlion ordonnee, ailer vero, pardessus la portion qui
Bernardnin Cassinensem quam S. legislatoiem pra'- jv leur esi dessignee. Eodem modo eliam S. Beneiiicinm
(lictis locis inielligeiidiim arbitror labenie aiit lere •^explicat Theobaldus Artaldus Coelesiiniis; confirnia-
fiiiiia hora ultima ex tribiis aoquinoctialibiis respoii- turque ex praxi, qnam videre est ^P"'^ Hildc- 452
ilentibus uiii lior;e canonicae ; ita ut qni post lerii;im marum, el maxime apud Ud;driciim t Ad mixtuin, :

jnbetur mixtnm sumere reficienlibus liairibns hora inquit, non accipiunl nisi qnod S. Benediclus pra-ci-
sexta, illud suinai sub finem hor* quinlae; el qni ad pit, quartain pariem pa nis a6s(/ue /ifera sua; ei de
spxtam, aliis comedeniibus nona, mixinm sumat viiio similiier : » etex Regiila S. C:rsarii ad virgines,
cirta liiiem liorae oct;ivae, sive paulo anie nonam; quae jubei ut i qnae coqunnt, singnlis illis meii pro
et sicde reliquis. » Menlem suam confirmat ex Sma- labore addanlur ; » et cerie S. Benedictus biberes ei
ragdo, qiii hunc locum expnnens, ita habel « Qnod panem non indulget nisi propier graviorem labo-
:

aiiiem dicit ante nnaiii liorain refectionis, subintelli- rem cum vero propter laborem aliquid conredit,
;

jiitiir in uiia hora illa anlequam fralres rcficianiur ; » illud solel consuelai annonae superadditiim es>e, nt
ex liliro Usuiim Cisierc. quo pr^scribiliir (Cap. 75), cap. 59, 40 ei -41. Adde qiiod in sententia .Menardi
ui « si dies fuerit prandn, ad mixtnm percutialur et dissertaioris, qui laniopere heminam contiahunl,
sigimm in ecclesia tribiis iclibus ante sextam si au- si de beinina vini assuinendi esseni biberes, vix ali-
:

tem jejunii, lolidem post sextam » [ler boram sex- : quid siiperesset ad prandium, et ad coenam ; oec
l;im horam canonicam, qiiae canilnr in templo anle magnum S. Paler concessisset solatium, qnod cone
refeetionem intelli^ens, inm hoiain diurnain et ex non impediret quo minus cum gravi labnre servirenl.
;

451 Ca;rt;muii!ali Our&reld., iii qno huec lcguiUur Neque eam taincn indulgenliam habuii RegnU
 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXV. ;78

Orienialis {Cap. 6. Idem liabet Reqida S. Pachomii, A ceiitiam, et benediclionem legenili ; ei lunc expone
art, 41), statuens, ul « qiii coquiiiai, antequam fra- Solemnibiis, id est dominicis. Vel (orle quia illis
tres reficiaiit, non gusiabil qiiidquam. » Sed neque diebns majorem missam quisqne ex inlegro, el jVjn-
Regiila Ma^istri [Cap. 21), volens ui post commu- nus audire debel. Yel (luia iliis diebus solemiiilms
nioiiem ab Oratoiio hel)dom;idariis exeuntibus dicat qiiique lideles lenebaniiir ad aham ecclesiam coii-
abbas i Videie: fraties iie anle oraiionem commii- currere, et commuiiionem secuiulam recipere, vel
nein nieiis.i' praebendam aliquid de cibo aut de putu accipere. ) Sed aliam hiijiis exceptionis causam niil-
suasione diaboli pra;siimaiis, etc. i lam exisiiino, qu;im ut sacram eucliarisuam in misi^a
Singidos biberes.^ Biberes, ut aiunt Bernardns solemni jejuni perciperent. Atque ila docet pracfaliis
Cassinensis, iNicohuis de Fractura, Bolierius, el Tur- Boherius in sec.iitdo commenlario ad verbum ad
recremala, c siiiit parva vascul;i, qu:£ pleiia siifliciunt missas sic scribens c Ll iniegre
: ipsas jejiini au-
ad uniiin iiaustum moderatmn. i SuflVa,'alijr e(»istola di:int, el in eis pure communicent, ac devote. »
Tlieodeiiiari ad Caroluin Magnum.Augiistsim < Uire- : Qiiod conlirmaiur ex cap. 58, quo pr?escribilur iit
ximuseliam mensiiram uiiiuscalicis,quam obsecutuii iector mens i' dominica posl missar el communionem
Iraires juxta sacr;e Uegiila! texliimsolent accipere. i iiigrediatur ad lcgendum. Ex quibus duobus locis
El panem.\ pondere uon expnmit. Fru-
In qiiali baud obscure colligiiur anliquos 0'dinis Benedicijni
Stuliim desigiiat Antonius Perez, sive, nt loquitur monachos saliem diebus domiiiicis festisqne, ut vo-
Sm&ragdus, modicuin vanis; quod modiciiiii Bohe- cant, de praiceplo sacram percepisse eucliarisiiam.
rius it;i expiicat. ul ullra quarlam parlem libne pro- De Augiensibus res absque co.troversia esl ex ca-
penscc H3n oscendal. Atque ita cotnmunis ordinis no- pitulo 4 Monachorum ad Augiarn directorum « Li :

siri usus oliin olilineLtat ut coquinae hebdomadariis in dominicis diebus omnes pariler secundum qiio
ciim vino quai ta pars Iibr;E panis ad inislum indul- ingressi suntordine in monasierium, sic arcedant ad
geretur, patet ex llildemaio, Udalrico, Bemarilo
-.it pacem, ad communionem, pr;t;ter illos qni pro nimia
Cassinensi, Boheri et aliis. C miaidulenses buccel-
> senectute, vel inlinnitaie, inter ilbis siare noo pos-
lain panis. el viui cyatlium coiicedunt; Cassinenses sunt, qui tamen separaiim communicant. Si quis
tanlum vini qiiantiiin potest capere unus scyphus, vero lioc spiritali dono, id est oorporis ei sanguinis
cum qiio in lefeciono bibilur, et circa iincias duas Doniini iioslii Jesii Cbristi se privaverit, Paier nio-
panis; Fiilienses, (piatuor ad suinmum panis uncias nasterii, (]ui prascns semper esse debet diim cun.-
oinni tenipore, pia.'tcrqu;in> iii diebiis j^juuii eccle- municani, ^^-54 ^ur boc illi evimerit scire delicl
siastici, (|nibus ad su:iiiiium duas uiicias C(i;n viii> omnino. i De aliis vero Germanise nionai-bis iia
scypho pennittiint. Bursleldenses quai tain libr;e p.i- praescribiint Gcrmanise Consueiiidines mss. n. '21;
nis partem, et de potii tertiam pariein mensuroi cui- I Commuiiionem dominicam lempore diiodecim le-
libet in die comi.elenlis. Apud Cistercienscs inoii;i- ctionum. pacein, oblationem qiioque tem;iore suo
chorura inixtum ei<il quayla pars librce panis, et ter- nullus pnibterniitiere auleat absqne periiii-sii prio-
lia pars emince vini ; conveisnrum vero medietas li- ris. » Et cerie citra omntm duhitationem vi(Jetur
brce panis siii, vel niajor quinlitas grossioris. et aqua S. Pater Bencdictus priscoriim nionachorum ii^inula-
[Anliq. Definil., dist. 14, cap. 5, el Inst., disl. |4, tus luisse exempla, ipii, leste Cassiano {Lib. iii, c. 2),
cap. quod non salis dislinxit Joannos Craes-
14) ; sabbalis dominicisiiue diehus sacroi commimionis
beek sed neque Benedicius Haefieiius, hunc anli-
; oblentu hora terlia conveniie soIi'banl quiqne, iil;

quaruin detiuitior.um ordinis Cisterc. locum urote- Q siribil S. Joaniies Dam;isceniis (i/i Vita SS.Barluam,
reiis lib. x, iraci. 4, disq. 7. el losap., lib. i de Vit. Pair.), t prociii iiiier se cou-
Scribit pneterea Boheritis vidisse se e in Francia siructis sediculis doniinicis diebiis ad unam el eam-
dare hujusinodi servitoribus legumina, vel olera, in dein ecclesiam pergiinl ac diviiia mysieria, lioc est
parva linien qiiantilate, et modica, respectu pian- incruenium puri corporis el pretiosi sanguiiiis Chri-
ileniium, qnod noii reprobo, » inquil. SetJ hoc
453 siisacrilicium percipiunt. > Ubi Sinaiias monachos
praeter Kegulim S. P. Benedicti; quamvis id ali- designasse videtur, de qiiibus S. NiUis in llistoria
quando periiiiltaiit Bursfeldenses, m quorum Ca;re- c;«dis SS. Patrum in Sina {Apud BoU. 15 Jan.) :

nioniali reperio (Dis'. 5, c. 17) < D ebus quibus uti : «Diebusaulem dominicisad unaui veuiunt ecclesiain,
licet iiiixio, potei il abb;is, quibus necessarium vide- et inler se conveniunt post unam bebdomadam....
rii, loco iiiixii puimentarium ali(]Uod indiilgeie. i Divinis iiaiue comniunicant sacramentis, et se invi-
Addit Boberius i Vidi iii quibusd;im magiiis iiiona-
: cem excipiuiit convivio exercitaiionis eoruiii qu;e
sleriis dare panem sine certa inensura hujusiiiodi convenit eloquiorum. » Idem de S. Cerasimi disci-
pr«gustaniibus sed inagister novitiorum, quia ilii
; puhs narrat CyrilhiS in Viia S. Euthymii n. 89 [Apud
coii^ueverunt pueri confluere, faciebat signuin sulii- BoU. 20 Jan.). De Pachomianis aiidiendiis esl Palla-
ciimlia}; et tuuc nno moinenU) omnes pa/iter recc- dius, seu potius aiigelus in Kegula S. Pachomio ira-
debaiit. i diia (Lausiac. 58) i Ingredieiiles auteiii
: ad Clirisii
In diebns autrm solemnibns usque ad missas susli- coiiimunionem sabbato ei doininica zonas solvani,
nea>if. Jllujiis exceplionis varias ra lones alleiunt aii- el pellein oviUam deponanl, et cum soI;i cuculia in-
liqiii Uegul.-)e C(iiiir.ienl;ili.res. linpnmis lliideuia-us giedianuir. » Atque ad liunc nioreiii referendiiiii e^t
ineniem suain ita explicai « Coiisiieludo namque
: ^ (juod inlerrogatus a Papbnuliio S. Onupliriiis {Lib. i
fuit in ilia leria, sicut ci bodie faciunt canonici, de Vit. Palr.) :i Pater benigne, die dominico ei sab-
post inissam st;itim inc.pere sext;im. Voluit itaque balo commiinionem percipiebas ab aliquo? » Kespon-
B. Henedictus tollere banc consueludinem; ideo dixit dit I:Omni die dominico, vkI sabbato angelum Do-
usque ad missam susuneaiil, ut dum anie missain miiii paratum iiivenio sacrosaiictum corpiis et san-
non audet lector manilucare, factc intervallo propter guinein Domiiii nostri Jesu Cliristi secum deferen-
illiim illa consuetud > nimperetiir. > Aliler Smarag- tem ; » et qiiod de S. Severo abbate Agatheiisi scri-
dus < Quod auiem dicii usque ad niissas snstineant,
.'
biiiil ; I Taiitiim dieiius domiuicis post pe'Ce[)iain
intelli;.4itur u^-tine ;!d miss;»iii priiicipaleui
,
qu;e ab eiicbarisiiain sumcbat escam. > Niiiiirum ciim S. ab-
oninibus solcmniteT c;iiiitiir. Nain su;it plerique mo- bate 1 heona sibi porsiiasum habebant juslius esse,
nachoriiin iiiinistoii;ilcs, qui inaue audiunt missam, < ui ciim iiac cordis liumilitate (|ua crediinus et fa-
ei coinedunt, ei perguiit qiio voluiii, et dicuiu se 'lenitir iila sacrosancta niysieria iiuni]uani pro merito
niissas auilisse, ei ita comedisse quod viiium pra;- : nos posse contingere, siiigulis ea doniiiiicis diebiis
videns, et pioliibens B. Beiietlictiis dixit : lu diehus ob reinedium nostraruin tcgriiudinnm pr;esiimaiiiiis/,
soleiniiibus iisque ad niissas susliiieant. i Bolierius qnani iii vaiia persua^ione coidis elati, vel |)osl ai>-
vero iii piiiiKi comnieiitario i Forte qiiia liaoent : nuin dignos eoriini paiticipio nos esse credamus. »
siieciaie ietilorem meiis;t' iii biijusmodi inixio. Le- Ubi quosdam redarguit, ()ui in inoiiasteriis coiisi-
ct'.T eniiin iij fijie niisso in:ijoris jeiiiiius recipii 11- sionte'^, dignius ac devoiius ;e coimnuiiicaturos C\»-
579 S. P DENEDICTI S!-:0

sumabanl, si qulbMs cnin Ani-

(lifferrent iii.inndni : A nernardi-s Cassinrnsi-, ciim niinc Regul e Inciim ex-
brosio, .'«en (luovis alio diccre p .liiis^et {Oe Sacra- poiieiis, sic loqn.tur t Religiosi vcro lenentur ad minns
:

ment.) i Si qiiolidianus paiiis est, onr post anniini

: priiiia die men<is coniinuiiic;ire secimdiim Siatiila
i iiiin sumis, qiieniadniO(Ju"ii Gricci in Orienie facere doiiiini Gre:^orii pap;e IX; et confessionem fai^cie
fon-iieveiunt? Accipe quolidie qiiol quoiidie libi generalem. Consueindo tanien noslra est cerlis fe-
prosit; sic vive nt quotidit^ niere;iris accip re. > siiviiaiibns generaliier coinmuiiicare, qii;»* pliires
N()!i defuere lanieii qui eiiam frequentius
, imo siinl quam meiises in an o, iil servetnr Sla-
siiit
quotidic inviiiisiiiy«ifriispartiei;;are:ii. M^ilchiisnio- liiiiim; ei nltra lioc singnlis diebus doininicis coiii-
nasterii abliaiis l'elri nioii;iciiu> (Lift. x de Vil. Pat., niunicanl m nisiri altaris; el qnoties abiias celebrat
c. 17) leriio .singulis Itebdomadibus cunimunicubat, i;i conventii miiiislri de consiieludine communicare
S. Sirnenri Slylita (Lib. i de Vi;. Pal.) quoudic d,- debent, einndum qnod eiian fit in Ecclesia Ro-
vumm cibum percipiebat. De abb:ile Apollonio ita mana, qiiando scilicet habet snmnius ponlifex cele-
scribit Ruffinus (Lib. n de Vii. Pat. c. 7) t Con- •
biare. > Nunc vero Cassinenses singiilis dielnis do-
sueiiido autein eral apiid enni nl fraiies q li cum ip-o minicis cammimicare si.lenl (Decl. Cass. ediiw anw}
manebant non prius cihum snmerent quam coniinu- 164-2). Ita qiiiiipe ad Regul* cap. 58 dedarant:
n oiiein doiiiiiiicain Z^gS pcrcipeieiit circa Imrain t Ex eo quod hic R. P. Benedictiis dii ii Post missas :

diei niniani et posi hoc sic inlL-rduin us ine ad

; ei commui.ionem el iufra in eoiiem capitiilo •.Prvpter
,

vesperani pernianebanl Sed ei hoc inimebit, nl communionem S':nctam, ostendilur quod quolibel die
si fieri posset quotidie monachi commiinicarenl my- doiniiiico fraTes commnnicabant. Idei niandanius
sleriis Chrisli ne forte qui se longe f;»cit ab his,
, T> qiod tam sanclum et antiquum religionis iii^tilu-

longe fiat ali eo. > hi [legula eti;im .M.igislri decer- tiim servetiir in singuiis noslrse congregationis mo-
niur (Cnp. 16), ut quoiidie celirrarins ciini sepli- nasteriis; nisi forle ob reverenliam alicujus lesli so-
manariis coraiii abbate in oraiorio ciun (ongrega- leninis difTeralur, ;iul prieveniatiir liujusniodi com-
tione comiiiunicet > et in Flegila Solilaiioruin
; mLinio. > In antiqiiis vero declarationibus ita lege-
Grimiaicus [Cap. 5G) t Non niea, inquil, opinione,
: biiur : t OsiHndiliir quod qiiolibet doininico ciie
ssd SS. Pairuni assertioi e hsec utraiiue reor posse fralres (Oiiiinunicahani, qiiod ni fiat hortainur, pr;e-
fieri; iJ e^t et niissa* qnolidie ceiebnire, el sacro- seriiin tempure quadragesimali et Adveniu^ Domini,
saiicia corporis et sanguini.s Doinini mysleria quotidie cl in feslis praecipiiis; non tameii astringiinns prai-
cuni treniore el timore suuiere. » Sed et ut de terquam in prima dominica meiisis cnju-libei juxia
iiO^lris eliam meniionein faciamns, S. Dunsi.Tnus iii Clementinam iVe in ajro, nisi forte ob levereniiam
siia (^oncord a {('.ap. 1) prascribii ui « posl pacem alicujus lesti solemnis difleratur, aut praivcniainr
fraires quotidie (nisi qui criinine se allqno vel carnis hnju modi commnnio juxia concessionem doinini
fr:'gilit:;l'; reo^ cognoveruni) rt'gulari studio prorsus Eugeiiii papoe IV. >

iiilenti, euciiarisliam aci ipere non reniiaiit, aiten- De ritu et modo accedeudi ad sacram commii;:i(i-
deiiles lud (juod ait B. Augusliniis in libro de Ver-
i nem diximiis de Antiq. nionach. Riiib.
in lib. ii
bis Domini, qiiod vi ielicei iii oralione dmiinica non Obiter h;c obseivabo veieres inonachos hom geniide-
anauuin, sed quotidianiiin poscimus p;uieiii. > Iii xos , sed propter reverenliam diei dominic*, quse
mss. qnoque O,rmaiii;o Cons letud. ninn. 28 legilur: genullexiones haut permiitebat, erectos communi-
t qiioiidie i;in'.e;i eant ciincti ad p;iceni et ad com- casse, ut palel ex Regula Magislri {Cap. 21), qii;e
nninioncm per totain hebdomadam Pascha'. » C de niddo dissereits, qno debent hibdomadarii co-
Postea \cro, reirigescenle in dies monachorum qnin;e el ceilerarius coiiiinnnic;ire, « post modicam,
fervore, res priminn in sl;:ium revocanda fuit. Qii;i- inquit, oiMtioiiem erecti communiceut, et conlir-
propler inter Statuta Petri abbaiis Sylvae Majoris ment. > Quem I cura non Lene intellexil dissertator
isiud ref.erilur {Anno 1188) t Xlonemus omnes el
: Gailicus de liemina vini et libra panis, ciini in
singiibis nobiros subdiios qui non suiit in sscerdolio secnnda edilione huiic .Magisiri lexlum intellexit de
constituli, ut in qu.dibet die doininico corpus Doniini comaiiinione (.haritaiis et precuin. Nam praeterquam
recipi;ini reverenter. > Pr;i terea aliqiiot post aiinis quud inie^ruin Regulae Ma^isiii caput -1 legenti alia
{Auno IIOJ^) idem Pelrus iiorl;itiir, t ut cum diaco- n n poie-i oriri ex osiiio qiiior qiiam de cominu- ;<

iius et subdiaconus ad quamlibel missam majorem ni.ne sacraineniali, liaec verba communicent el con-
conveiilu;iicm fuerint revestili, corpus Doinini susci- firment rem omiiiiio deteriiiinant cun/ir mare en\m ;

piant rexeicnter. > IVmissior postmodiim evasit iipud ecciesi;!Sticorum rituum aiiciores aliul nihil
Clemens V siinimus pontiieT., cum in concilio Vien- sonat qiiani Christi perci(iere calicem. Itaque com-
nensi ^eipir-nlem edidit ^auc ionem (Cap. Me in a;;ro): muiticeniel confirment ideiii esi ac Christi corpus et
« Singulis mensibuj lain in n^onasieri.s qu im exlra sangiiinem accipiaut.
siiblaia occasione qnacuii!|ue ad cnnfessionem salleni
Intruntes el exeuntes liebdomadnrii in oratorio mox
scmel accediini oinnes et singuli monaclii, et in prinia malutinis finilis dominica omiiium provolvantur geni-
doiiiin;ca mensis c:ijusliliet in nidnasti-riis semper
bus.] Ilic acute Hildeinarus, « b.me, inqiiit, tlixit
commiiniceiit , nisi ex causa forte quain abbaii,
genibus, et non in ierra, eo (piod non esl auctonias
priori, aui poeiiileiitiariis moiia.sierioruin noii diffe-
raiit iiiiiinare, eorunKjne judicio vel Dbsiineani, vel
j) canonica genua flecteie in oie dominica. i 457
Et Hernaraus Cassinensis « INon iniellig;is genulle' :

accedaiit. > Caindem constiiiilionem ediderai anlr-a

ctioiiein, sed supplicalionem, qu h debet lieri aiiie et
Gregoriiis papa IX, renovavitqiie poslea Benediclus
retro ad omnem partem; ei ista e»l piovoiuiio qiiasi
XII iii suis pro nio athis Benedictinis item Consii-
per omnem pariem voluiio; non eiiim die dom nica
luiioiiibus, sallein i)iiuad coinmiinionem ,
quam in
ileciere geuua de coiisuetudine lice t. >
uliari majori fieri |;ru;scribit. Atque eo respexisse
videniur monachi Grandimonienses, in quoruin inss. Posiutanles pro se orari.] Idem post cainam conve-
Con.suetudinibus, aucloreGuilleluio Pellicerii abbate, ni-ntes n unuin ad concinendos ex niore anie (]Uie-
ieiii liymnos, praestabanl in Orieme veieies monachi,
tj;ec leguiiliir [Cap. 95) t Coinmtinicare
; debenl
Iraire^ cb rici ei conversi in Natali Doinini, tqiiplu- qnemadmoJum scribil Cassianus l^Lib. iv, c. 19).

(iia, Pa cha, Penlecoste. De Coiisec. dist. 2, cap. Ecjredienles aulem de septimana dicant liunc versum:
El »i non [requentins, et cap. A quibu.sJam, et cap. Benedictus es, Domine Deus qui adjuv.sti me el ton- ,

Sccculares. Et ex institulione Grandimoniensis ordi- solalus es nie.] Idtiue ad gradiim pre--byierii et in-
;iis fratres iii fesio Ascensiouis Domiiii, Assumplionis curvi uti diximus ex Uiialrico I. ii
, cap. 55 lilno , ;

beaia; Maii*. el oiiiniiiin SS., ei liiiia doniin:ca cu-

i U^^uuin Cislerc. cap. 108, ei C;)eremoiiiali Bursfeld.
jiislibtl mensis, et in onMiibus diebus dominicis dia- disl. 2, lap. 15.
ciinalum ei stibdiaconatiim lacienles. » Similem Quo dicto iertio.] Scilicel ab egredienie , el lcr re-
-456 'S''^ ob.>' rvtinuain dc CassiiiCiisibas suis lelert pctiio inlegraliter a choiistis, iimuit lioherius.
 ,,
: ;

m REGULA COMMENTATA. CAP. XXXVI. SS-2

Ueripiat benedictionem iiigrediens.]liQned\ciionem A A l^t doce eim ^ Fian'. anrr

jtisrtficaliones iuas.
cap. 11 3. Bene appellil oraiiimem seu coUe-
liciiis tuce In operalionem servi tui. $• Apnd
intendentes. lij

cl.tm , qiiae nocturnas vigilias terminal : ila hic be- Domnum misericordia. vi El c piosa apud eum rc-
nediclioiiem vocat preces et oratiDnes qu* siiper dempiio. Adjuva, quccsumus, omnipolens D.iis famu' ,

liebdomadarios reciia:itur, quceque ex Boherin pro- lum tuuni in obscquio minislrantcm fraterno, et sine
Jerri debent ab abbale, priore vel hcbdomadario : ex , murwuralione illi misericordiier proprice minislralionii
Uiialricio. lib. ii, cap. 55, Consiiel. S. Germ:ini a mcrcedem concede perpetuam. Per Dominum nostrum.
Piati>; NicolMO de riacliira, et Coerem. Bursfelden-
, Ea.ndeiii oationcm iii nii-nero piiirali ciuiiti l Sm:i-
sintii, fl sacerdote hebdoinadario. lagiiiis. Deiiiqiie Bre\iarium Cassiuense Subos
f c :

Qu liis aiitein esset ilia lienidiclio non liquet. Hil- servos tuos. Milte eis. Orat. Miseric rs ac piisdme : ,

deiiiarus haiic prolert Conccde, qucesumus, omnip >- : Deus, qni ubique famulos luos tueris e( adjuvas; horum
teus Deus , nt liuic famulo tun pro hujus liebdomadiv servoruin luorum fratrum nostrorum in b'>num aciumuia
expleto cffirio merces trihuatur anema. Per Clirisium. voium niiqe dcsidermm
. ut reco curde franibns im- ,

Aliain ex ms. codice S. Victoris anerl Menardus, his pendant seivitia. Per. Eanidem inimit Idairicus et
veib s coni iilam y Mirifica misericordms tuas. i^
: lib. (loMSutM. S. Germani.
Qui salvos facis sperantes in te a resistcntibus dextene Begiila Cnjiisdam ad virgines ha-c ab iiigredienii-
iucc.^ Milte ei Domine , auxilium de Sancto. i^
, bus diccnda prye-cribit ( Crtp. 12 ) Adjutorium nos- :

Et de Son tuere eum. ^ Salvum fac seivum luum, trum ju nomine Domini qui f.cit cvelum et lerram ; et ,

i\ Dfus meus, speraniem in iV. Seimtur oratio Deus, : Adjuvanos, Deus salularis noster. At vero Rcguli Ma-
qui dixisti, Veniie onines qui labratis et onerali cstis; gisiri {Can. 19) ita ingres>uros inlroduci deceniit ;

hunc faniiilum tuum ministraliijnumsuarum pra'mio < Iniroiluri, fraires, priiiiam in

iii belidomadam ,
pi sl

refice sempiiemo. Per Uominum no irum Jesum Cliris- oraiorio di'iam adducaiitiir a pricpi sitis suis ante ab
lum Filium tuum, qui tecum vivit et recjnat, etc. baiem ; et liat de eis majoris sngge.^tio dicens Juie, :

Eamdem describit Smar;ig lus in suo Ciiiiinieni. Sr'd doitiim iib':a, vocan unnersam congregationcm , el
in plunili immi ro. In Brfviari Cassinensi tempore ) orari pro liis frulribus qni ingredmnlur in hebdomadum
Oderisii abbalib maiiu exaialo isia habemr y Sal- : coquina , ul mereantur commendaii oraiionibus vestris
vof fnc servos tuos. u Deus meus. y Mitte eis a-xi- diaboli impedimenta non timere , et congregalioni Dei
lium de Sancio. i} Ft de Sion. f Domine exaudi ora- omnia sine culpa perftcire. Posl h:vc verba prosteinant
lionem vieuvi. Et clamor meus ad te vtniut. OaAi.
li, se illi duo fratres oraioni aiiie alibaiem, quod et r.--
Veus, cui luim lium sempcr aufptasunl volu animaum, tro omns congregatio una cciii abbate facere debei
respice super liornm strvorum tuorum friit<um nostrc- et pos;qu;tm ievaverinl se omiies, iili duo dicant Iiumc
rum obsequia, et ud tuain eos fac periingere gvuitam versum Custodi nos, Dotnine, ut pupillam oculi ; sub
:

ut qui lia c liebdomudam serviendo fralribus suis dnvota umbra alarum tunrum protege nos. i'ost']uam veroora-
viente compleverunt plenisshnam a te vcnian conne-
, tiim pro eis nb onmibus luerit, surgentes supiailiLli
quanlur. Per. Kaindcni indicaiit Idalricus et Conauet. duo fratre-, osculenlur geniia abbit s, ei paceiu suis
S. Germani. Eadem el ims utiiiiur. Iradaiit prcepositis vel omni coiigregalioni , quibiis ;

Ad benedictioiiem ingiedicnlium quod spectal, post datam pacem pr*posili ^ui dicanl Ite, fratns, :

sequentes desciibunt pra.'1'iili auctores Ilild Miiariis : : in nomine Domini Jcsu Christi, intrate in hebdo nadaii: ;
Pncsta, quasiimu-, omnipotins Deus, ul fcmiilus ^^^ et pctita benedictione omnia facite dicentes per excr ,

luus istiiis hcbdomadw suscep um dtvota

ojjiCiiim iiieuie (-> cenda Btncdicite, ui cum bcnedxtutn fuerii,
otiinia :

perficiat. Per Dominum. Codex ins. S. Victoris y :

'
quandocunque feceritis, malediclus diabolus itupediendi
Fuciein tuatn , Dotnine , iltumitia super servuin luum. ibi non habeat potestaleni.

wjwa-^. .'^.iiw-Jnwaw^vyjjjUftjiBftSigTr^W^^gS WSSSSBS^^

CAPUT XXXVI
De infirm is fralrihus
liifirmorum ciira anie omnia et super omnia adhi- cella super se ^ depmaia, et serviior limens Deum ,

l)e!ida est , ut sicul revera Christo, ita eis serviatur ci diligens ac sollicilns.
;

quia ipse dixit ^ Injirmus et visitastis tne. Et Baiiiearum usus iiihrmis quotiens expedit olTera-
:
fui ,

Quod tur : sanis auiem et maxime juvenibus tardins

fecislis 459 ""' (^*^ '"* viinimis vieis ^, viihi
, ,

concedatur. Sed et carnium cjus infirmis k oitiniro-

fecistis. Sed et ipsi inlirmi considereiH, in honnrem «

que tlebiiibus pro reparaiione concedatur. At uhi

Dei sibi serviri : et non superlluitaie sua contrislcnt
nieiiorali fueriiit, a carnibus more solilo omnes abs-
fraires suos servienies sibi qui tanien paiienier pcr-
;
tineanl. Curam aulein maximam habeal abbas ne a
landi simt quia de lalibus cO()iosior merces ^ acqui- ^
,
j) cellerariis aut serviioribiis ' negligantur inlirmi :

ritur. Ergo cura mavima sit abbaii ne aliquam ne- quia ad ipsum respicit quidquid a discipulis delin-
gligentiam ^ patiantur. Quibus Iratribus iiifirniis sil quilur.

• Al. , dicturus est. s Oxon. ei Coiic. , infirmis omniiio debilibus. Flor,

^ Ai. deesi. meis. cum quibusd.im in>s. et eiiitis , tnfinnis omnino de-
" in honore. S.
liild. , Donatus, in timo:e. biiibusriue. Sed nostra leclio est C;is>inensiiiMi et liil-
.\l. , merces et charitas. demari , eam(|iie apprt)bani Menardiis et llaelienus.
* S. Donatus ne aliqua negligentiu •
, Flor. , Celluriis. anliqui solent legere cellararii&,
'
Al. , per se. Al. , debup&r. Al. , supra se. ' .\1. , a servituribus.

CO.MMENTARIUS.
Inftrmorum cura ante omnia et super omnia adhi- nedicliis pr:vscribere pnierat ad commendandam in«
bcnda esi e(c.] Kihil loriius aiii expressius S. I\ Be-
,
nrmoium curam , vixque aliud similc in cuiiclih SS.
 » : »: » »,;

S. P. BENEDICTl
Painim regnlis reperire est, nisi forle in illis quae A qnKcunquefeceriiisiiniexliis minimis fratribnsmeis.
S. Benedicli texliim iranscripseriinl ut sunl Reguia , mihi fecslis. » Eo 461
''^"'' dubium respiciebaiii

Donaii ad vrgines, el ad soliiarios. Et

Giinil;)ici Ai^jyptii moiiachi, de quibus S. Hierimymus (Episi.
(jiiidem iii Regiila S. Atitoiiii iHgiuii- (iVMm.2) «Ciim :
2'2J « Si quis ccKperii :rgrotare, transferiur ad exe-
:

siirrexeris niane singiilis diebus inqiiire de a^grolis , dram laiiorem et lanlo senuin minislerio confove-
;

fjui apiid le siinl. > Et iteniin ( Num. 54 ) : i Visila tiir, ut nec delicias urbinin, nec matris qu:»rat af-

a-grotos el in(irni(is et imple mensuras seii vasa eo-

, fectum. » Et Tabemienses, de riuibus idem Hierony-
ruin aqua. » In R<'gula SS. Serapionis, Macarii , Pa- mus (Prcefat. in Regnlam S. Pacfiom.) t iEgroiantes :

[>liiiutii , et allerius Macar i : «Si is qui talis est fuerit miris susieutantiir obsequiis, et ad omneiii copiam
iiiiirinitate obsessiis, providemiuin est ab eo qiii prfc- prjeparatis cibis. »

fsi qiiaiiier ipsa infirmitas susieiitetur. » In Regula Sed et ipsi infirmi eonsiderent in honorem Oei sibi

S. Pacliom {Art. 20) i t Qiii aegroiaverit , a praepo-

: serviri.) Talesque se exhibeaiit, qualos esse decet
^ilo (lomns duceliir iii Iric inio a'grotaiitium ; quoJ eos qiii Clirisii vices geruntet iii quibus Christo mi-
ii opiis fuerit palliolo, .lui tiinica aut cneteris quae , nistraiur.
ad operieiidum, vel ad ve^ceiidnin necessaria sunt, Et non stiperfluitate sua conlristent fratres $uos ser-
jpse pr.epositus a ministris acci(iiel, et dabit a^gro- vientes sibi.] Ut S. P. Benedicli mentem plenius at-
tiiili.» iii Regiila S. Cnesarii ad moiiachos (Cap. 17) tiiigamus, observandum variis ac diversis modis
I liifirmi iracteiilur, 4S0
"•• citins convalescant. » mullifariaqiie, ut ita loquar, superdnitate inlirmos
Vi Regula S. Aureiiani ai uionachos (Cap. 53) «Cura : coDinsiare posse scrvientes sibi frjlres. Primo sii-
iilisvei sludium impcndalur donec convalescant. ])erlliiiiate miBstiiiae, cum infirmitaiis poi dcre gra-
Rigiila Tarmiieiisis praescribit (Cap. 21 ) ut persona " vali , nimium se morosos exhibent, ac de inflrmilate
}.r;epoiialur streniia quie aegrolis cum pieiate ser-
i pliis aiquo trisiantur, longe ab iilo venerabili sene
vi;<l, et monasterialem disciplinain regulariler cuslo- dissiti, qiii t cuin freqmmter inlirmarelur corpore,
di:it, et quae coiiveiiiiint infirmis ratioiiabiiiier expen- et langiieret, conligit ut uno anno niilla eum vale-
dai.» Idem habet Regula S. Isidori cap. 20. Regula tiido comingerei , et propterca flebat, et graviter
vcro S. Fructuosi ( Cap. iO) : « iCgroti oinni misera- ferebai dicens Reliqui&ti me, Domine, et noluisli
:

tione et compassione foveiidi sunl, eoruniqne lan- vie prcesenti lioc anno visitarc (Ruff. lib. iii de Vit.
giiores congruo relevamli simt ministerio. » In altera Pat., num. 158). » Tales salutari alterius senis mo-
anlem Regula {Cap. 7) infirmi t lanto minislerio fo- nito sunt conveniendi. Hic, ui scribil Rulfimis(/i>?(i.,
veaiilnr, ut nec propinquorum affecius , nec urbiuin H. 157), inQrmanti discipulo suo dixit Non con-
€ :

delicias requirant ; sed qiiod iieces>e habnerint cel- tristeris, fili, ex infirmitate vel plaqa corporis lui;
,

lerariMS et pra'positiis praevideant. » Denique Regula summa enim religio esl ut in infirmitute quis agat Deo
Migislri (Cap. 70) : j Fr.Ures qui se voluerint osteii- gratias. Si (errum es, ceuginem amittis : .si vero aurum
dere qn.im pleni suiit charitate, cnin certamitie es, per iijnem probafus n ina:jnis ad majora procedis,
scgroio-; fialres visitent, consolenlur et serviant.» Ne anxieris ergo, frater ; si enim Deus le vull cnr- m
At pliis his omnibus S. P. Bem^dicius. Neque enim pore torqueri, lu qui sis, qui molesie feras? Susline
simpliciier curandis jubet infirinos, sed eormn cnra, ergo, et roqa Deum, ut quoi ipse vuU, illa concedat. »
iiiqiiit, iinte omnia e'. super omnia adliibenda est , ut Neque vero hic iiecesse est S. Theodori Siceotaj
Multa i|iiiilem in
sicut revera Clirisio, ila eis servialur. exemplum proponere (In ejus Vit.. nuni. 95; opud
sua Rcgula anic omniu facionda aul fugiondi pr;e- , i Dotl.f^ii Apiil.), qui vnliiere ;ifnictus in corpore,
scribil at soiain infirmoriim ciiram, ui nolat Hiide-
;
I iiliid sibi a Deo daium fuisse dicebai ul ei assidue

marus, anle omniu el super omnia adhibendam esse gr.itias ageret.

voluit; < eo quod, inqiiit, nulla res iia ageiida est Secuiido superfliiitate querelarum , cura morbi
cnm tnnto sindio (inomodo obsequium inlirmorum; impalientes, etiam tristiiiye addiint mnrmiirium
n'C ipsa ecclesia ageiida est cum lanio studio quanio qiiandoiue eiiam injurias. t Hi lanta sollicituiiiie
domus inQrmorum. admoneantiir, inquii S. Fructuosus (Cap. 7), ui de
Pori quod diiil anle omnin et super omnia , i scien- ore eorum nec quaiituluscunque vel levis sermo
dnin est, addit Hildemarus, quia ante omiiia aitinel murmurationis procedat; sed iu sua infirmiiate cum
ad tMnpiis, super omnia ad studium, ut aniequam liilari mentesine inlennissioiie, et tiilta (sie) mnrmu-
Cieiera ciira infirmorum fiai, et super onima id esl ralionis occasione, ei vera cordis compunciione s^nn-
ciim majori dileciioiie, et diligeiUia , atqiie sliidio , per Deo gratias agant; et Irater qui eh minisirat
quam caeiera. » Eodem modo Bern:irdus Cassinensis : iiullo pai to olfendere audeat. (juod si aliquis, ut
< Intelligas ante omni;i ei super omnia , id est anie diximus, ex ore corum murmuraiionis piocesserii
omnia optra infirmoru;u adliibeatnr ciira ; et super scrupuliis, ab abbaie iiicrcpentur, et ne talia supra-
omnia, iil est ciim m jori dilectione, freqiieniatione, dica lacere pr;»'sumant admoneantur, iia ut ilie
ei assidniiaie, et atientione qiiam ca-lera.» Idem ha- eos accusei (|ui hoc minisleiiuni injimcium habet.
bet Boherius. Ui autem hanc iiifinnorum curam am- Acute vero notai Hugo Vicioiimis, seu qiiivis alius,
pinis commendarel, addit scgrotanles religiosos, tam peibcios quam imper-
Ul sicui revi-ra Chriiio itaeis f^erviaiur.] Revera, in- p. lectos, qiiaiuor de causis solere conqueri : scilicei
(

qiiit, quia res vera esl, aimit Beriiardu> Ca-sinensis " de infirmitate, de mcdicina, de cibe, et de ordine.
ei B.dieriiis, Cliriito serviri in fraire infirmo; unde et Et quidem imperfecti coiiqufruninr de infirmitate,
pie exclamat S. Bonaventur (Siimulus Amoris part. '. f quia pondiis infirmitaiis inviti poriant (Lib. i de
H, cap. 7) : « (liir, aiiima, tola liie ynxiaris posi Ghris- Claust. animae, cap. 12); de meiliciua, quod noii
tum? Indicabo libi, sp )i.s:i, quem diligit anima tua : subveniatur eis, ut ipsi dicunt, charitate fralern:i
certe in infirmaria j.icet ibi angiistiainr, ibi dolore
, de cilio auiem , eo quod non sulficienter, vel qm»-
loiqiieliir : cinre, ei sibi miiiisira, sibique compa- niodo, 4<62 v^' quaiido volunt miiiistretur eis; dc
tfie infirmiiiti. Noii inierrogemus eiim de ciflero, ordine autem, impiitantes ordinis gravitati inlinni-
ner; dicamiis ei ; ubi jaces, uiu ciibas in meridie? taiis suae causani; et sic quod beiie egeiant male
qoia jarn iiovifinis iocum ; scimns eiiim eum in infir- perduiil. Peifecliores vero conlristan soleiit de
maria jacere, non autem rest;it nisi prjestare obse- iiioibo, eo quoil frairuin labori interesse iiequeant;
qiiiiim. » de medicina, quod dispeiidiiim paliatur Ecdesia pro
Qiiia ipse diiit: Infrmus fiti et visiiastif' me, el quod infirmilale eorum; de cibo dolent, eo quud dcl caia
ferisiis uni de liis miuiinis meis, milii fecistis.] .\d quam coinedant miiil operantes, et qu d aiiquis eis servial
S.ilvaloris senieiitiam aUendens S. Basiliiis ( Apud et ipsi iiulli serviant; de ordine vero, quia a convenm
/•((//. cap. 5(J) , iiilerrogatusque « qiiali alfeclu debe- fralrum separati dclicaiius tractaulur. Si auiem a
fiiiis iiifirmis Irairibtis ministraie, » respondct : « Sic- lectulo frairum in choro psalleniium voces aiidieriiil,
ii| ijisj Douiino ofTerenics obsequium
,
qui dixit qiiia tuiic psalmos ruminani oranles iu cubiculo cordi-
,
iAO nEGULA COMMEMATA. C\P. XXWI. tw
'hnsis nsllis; el liret lotam nociem jiervij^ilem dii- A niinime coinpeiit religioni veslrs medicinas qurerprrt
KPiiiil doloribiis snis agitali, illos i:unen beatos corporales, sed iicc e\pedil sauii. Nam dc viilius
}H(iicant qui per parleio hOCli>! Doo servicMites labn- qnidem lierbi^, et qiue paiip.Tes deceanl, inlcrdiiiu
ir^iit. Spdndam lccii non cgrcdiunlnr, el lamen ii!os aliquui siimere lolerabi e esi el hoc a'iqiiando snlet
:

benigiie feruiii, fclices e-se pii- lieri : ^it vero spccies emere. qua^ere niedicos, ac-
i[ni iffidiiim cl.'Mis;ri

iMiit : niiiii de online implere se rueiilur; setl , iii fi|iere pmioiies, rclij;ioiii indecens est, et c^^iiira-
f lior, implent lotnm. lnlirmiaiis claiii^lro coarctan-
rium puiilali, maximeqne ordinis nosiri, nec lio-
liir, disciplinantur anxielotum virgis et sp nis dolo- nestati congruit, nec piiriiali bnnc enim oinnia
;

iiiin; jcJMiiant, vigiiant, lab<irant, (juia cil)iim, som- gciiies inqniriiiii scinins aiiieiu qnia qiii in carne
:

iiiini, (|iiietem iiifirmilas liegai; el tamci! si paremr viviint, Deo placeie iion possuir. ; ^piritiialia proinde
lectuiiis suavior, si cogaiitnr sine caligis dormire, spiriiualibus comparandn, et qu.cienda potio liumi-
quasi arKiiiid criminale lecerint, in liiijiismodi viiani litatis, ct clamandiim in tolo conie Sanu animnm
:

limeiit linire. Tales indigcnt cnnsolaiione, ne mo- rneani , Uomine, quia peccnii tibi. Huic saniinti, fra-
l(^siia corporis vel interioris bominis affliclione de- lies (lileciissimi, opir.iiii date, baiic sectamini, lianc
liciant. Imperfecli vero coiisidcrare ilebeiit in bo-
»
servate, quia vaiia saliis bominnm. » Et Fastred'is
norem Dei sibi serviri , non qiiidem a servis aut sibi tertius Clarevallensis alibas {Iw.er episl. S. Bernard.
inrerioribiis personis sed a fratnbus. El quid dico a epint. 597) i In tui excusationem alTers slomai lii <t
:

fratribiis? cum a miiiistris lanquam a De(» oliseqnia capitis doiores, quodqne coiiinnines tibi cibi ofiici.nii.

susciiiieiida esse asserat sanctus iJas lius [In negul. Toia erras via, si cretlas moiiacbiini s;rculariiim me-
ex vers. RuH'., cap. 50) , idemquc diicuerit S. Anio- diciiias sequi posse. Ad monastenuin ciiim veiiimiis,
iiius, ciiiii eleplianliaco, qui sibi tervienli ab annis
B iit corpori incommodiiaies, ei non comiiinda et vo-
*am qiiindecim Enlogio monacbo mullas ininlerat; luplates qmeranuis. Si S. Paiilo rortituilniem addcbal
iijiirias, expiobrans dixit {Lih. vii de Vit. i^at., <: jnlirmila», (luare domo inedium
laiitonim boiionim
19) « ^escis
: quod qni libi minisirai Ciiristiis esf causam exiurbare Crede iiiilii, paier mi,
nileris?
qiiemadinndiim au^uses coiitra Clirisiiim talia ln(|iM? siT-pius S. Bernarduni pulles ex faiina confecias,

nam propier Ciiristuin se isle sorvilio ei obsequiis addiio ob et melle, cum scrupiil) edeniem vidi ad'
subjugavit.» Aiomacbum calelaciendum. Dumque eum de bac aii-
s erilaie accusarem, mibi respondit Fili mi , ci
:
Teriio sua supernuilafe contrislant infirmi frair^s
monaclii obligaii<,nem nosses, omnis buc:etla (iiiani
sibi servientes, cum oblal:» sibi ab eis remeiiia s -
edis lacrymis irriganda forel; in lioc enim monasierium
mere re^usant; id quod ex pr£cr.iia tijsiitia, murimi-
:iiitramus, ut peccala nostra et populi deptoreinus, et
ralinne, aliiue impatientia aiiquando iuocedit; ali»
(juaiido ex ininus ninrlificati animi alTeciu, propler
panem quem suis laboribus paraverunl comedenits,
liorum peccata coinedimus, ul ca tanquam proprii lu
a>perilatem alque acritiidineni remeilia respiiente;
geamus. Addebatqiie pralerea : Nec su[f:cit mouacho
aliquaiido e.\ indiscrelo, aliquando ex pio inajoris
infirmilatem allcgare; sancli eniin Patres majores
]ioeiiilenrK« desiderio. Sed hi (juaiiluin incur.'aiit pe-
•noslri valles Inmidaset declivcs monasteriis exstrutii-
ricuum, apiisloli Petri, nt docet S. Bas.lius {In
dis indagabant, vl scepe infirnn monaclii,et mortem
Jiegul. cx vers. Ruff. cap.oO), osiendit exemplnm ;
(ante oculos liabeiitcs, securi non vivcrent. » Quacti ex
qiios proiiide eiiam inviios ad
suscipienda solatia
priscis monacbis ^G^* niedicinas carnales corpori
cogere oporlet ex Regula saiicti Augusliiii, cap. i^i,
S. Caesarii adVirgines, cap. 59, etS.Donati, cap. 12: Q suo iiunqiiain exbibuerunt, sed sola spe diviiia nixi,
'« Et cerlissime conlidanl, addit S. Cajsarius, quod
boc uno usi snnt reinedio, nuHo uti ri medio. Ei quid
dico monachos?cumnonpaucasleniinas, vasa utiqm;
quid, dispensanie, aiit jubente seniore, qualibet
fragilia atqtieinlirma, legamus omnem omniiio medi-
hora percipient *, ia iila repausaiione Cliristuin ac-
ciiiamrespuisse. Longiorforem,si persingulasdiscur-
cipieiii. »
rere aggrederer ai iiisignesillasciijusdainmouasler.i
:

Quarlo servieniibus sibi fratribus superflni sunt

in ^gypio virgines pr.i lermitlere non possiim , de
inlirini qni ea requinint remedia quaa ditiicile aul qiiibns anoiiymus iii Viia S. Eiipraxiae, num. 6 {lioll.,
vix possunt reperiri; quos tangii is;ud Cuigonis,
15 Mari.) « Nulla eanim pedes suos aliquando lavii
:

prioris Carlbusi3e,staluiuin(S/(i?. Guig., c.oS,Anliq.

aqua de balneo vero supcrfluum est loqui audieii-
: ;

S(al. Cart., part. i, c. 4i) i Infirmi, secundum

: li.
les eiiim vebemeiiter vituperabant , confiisionis et
lienedicti (iicta, ne siiperflua vel impossioilia pe- opprobrii plenam censeiil' s vel solam mentioncm,
lendo, vel fmie mnrmurando servientes silii contri- ei tan ,iiam rei abominabilis nec auditiim quidcm
sieiii, diligeiitiiis admoneaiiiur aitendere, "^ 463 vo'ebani io'er.ire.... Et ciim aliquam earum aliquando
niemores arrepii proposiii, nt sanos a sjrijs, iia contigeral inlirmari , noii ei fomenlum, ant adjuto-
aegrotos ab aegroiis sscularibus debere cogitent Jis-
rium aliquod inedicins conlerebatur; sed si quam
crepare, nec illa in eremis, quai vix in urbibus iu- contigisset Mgrotare, laiiqnam maximani beiicdiclio-
veniantur, exposcere. » Qiiod plano appriu.e iiovcrat
nem a Deo accipiebat, ei tolerabat langnorem, do-
abbas Isaac, qui niorbo periculoso laborans 'blalain nec eain vi-italio dominica proiveiiiret. Nulla earnin
sibi a fratie pulliciiiam iii q lani priina missa rucrant
jaiiuas exibil. » Stiipendimi est etiani Jonae, ftloii-
deunstare noliiit diceiis < Cerie, fiater, ciiperem in
:
D clionseiisis monaslerii monacbi , exemphim , qui
lioc roorbo veisari per annos tiiginta. »
cum aniios octoginta quiiniiie sub S. Paciion.'ii legi-
Quinto, cum ea peiunt remedia quae, propter pre- bus egisset, tamen i iiinversi tratres de eo affirma-
lium, monasticiie quam voveiunt
paiipertali repu- i)ant, (iiiod (pns aut mialis esset regrolantinm lociis
Bernardns diceret, quod olim
giiant. Ilis prorsiis S. piibiicus oiiiiiino nesciiei, ant qiiihns rebus vesce-
ad fratres dc S. Aiiasiasio scripsit {Kpis!. 521): lentur inlirmi ( 1'araiipp. de S. Pachoinio, n. 14,
« Uiium a me peiiit venerabilis abbis vester. quod aoud BHI.fli Maii.:vid. ibd., n. oO, ciJoan. Mosch,
iiiibi minime boniim viibiur, credo ;uitein quod el ego Prat. Spir. c. ISl.» Il;i-c aiiiem non s:c proferimns,
Dei babeam, ct coiisil iim Dei in boc. Scio
.-|)irituni quasi nionacbo medicis consnli re alque uti iiiedi-
eqiiidem (iiiod iii regione liaini;Ui> inlirma, et niultis ciiiis illicitum omnino essc cetiseamiis, scil laiilinn
aliqui ex vobis laborant iiifirmiialibiis sed niemeii- ; ad coinpriiiieiiilain nimis aiiviam quuruimhim luciidj:
lole qiiis dixerii, Libeiiler gloriabor in iiifiniiitatibus valeliidinis cuiam, et remediis qiiyc deceiu paiipercs,
vieis, tit iiihabitel in ni' lirtus Chrisli; et, cum inlir- virosqtic p(eniieniice addiclos, niendum; nec l.im
inquit, tuuc forlior smn. Compalior ntiqiie iii- d comiilexione cogilandiim (luam de professione ;
•

lirmiiali corporum, Si-d limeiida niiilto magis, ain- nionacbi nim sumus, noii medici : islorian CjI vi-
<

l>liusque cavciida inririiiitas aiiimaruin; pioplerea lain coii^ervarc, noitrum mimieiv, ui, quaniuiu lici-

Forle b^gendiim :... quod Quidqcid.. rEi^cin.v.NT. EuT.

Patrol. LXVI 19
 » ,

.•.S7 S. l\ nii.NKDlCTl #S8

tiim cs'» ad iiiorlom quynlmius proper.ire. Uxv. erai A rfam •ralrinijus ps {Jnobus npus majds esset, qi!0-
oliiii S. IJeriiiirdi seiilenlia, li;t;i- Guigonis iiiens et rum uiius sex diebus jejiiuarel, alter infirin s prne-
opinio; iinde et in sialulis i medicinis, inquit {Cop. siaret ol)seijuinni, lespondil seiie\ (Lib. vii de Vil.
59), exrepto cauierio el sanguinis minuiione, per- Pat.y cap. 19) i Si illi; ipji sox dics jejuii.it per nares
:

laio niiinur. » Vide lib. de Officiis et perfeclione noa erit s milis illi alieri in cin>peciii
sr; .'siispeiKleril,

nionai liorum, cap. 22, Dei. t ISiniiru II dnm alios ciir;iiii(is, nos ipsos .-uh-
Sexto, siiperdui suiit infirmi, qui sibi noxia re- levanius; clddm alioruni corpora purgaresalHgimus,
quirimt remedia; quibiis cum
frigida cnnveniunt, animcC sordes ipsi emnndiimiis, Deoque longeacce-
aiipeliinl quiais S. Pacho.nius
c.dida, et econlra ; jitiorem efricimns. Prnclarnmsaneestquodde Joaiine
{Ari. 20) « Non poleril, infit, langnidus ingredi
: ininore Tlielceo, abbalis Ammonis discipulo, rcferc
cellam vescentium, et comedere quod desiderai, Piiif(iniis iii de
(Lib. Vit. Pat., num. 155). Hic iii-
nisi a minisiro, qiii huic rei pr«positns est, dueaiur niiriim duodecim annis i; si scni infirmanli (ecit
«

ad vesceiidum. » Et S. Auguslimis {tlejul. c. 12) : obsei|uiiim; sene.\ lamcn cum v.disset eum laborau-
c Si autem velil, et fnrie nou expedit, suae cupidi- tem, niinquam illi sermonem blaniium loruins est.
lati non obediaiur; aliquando eiiam si noceat, pro- Cum auiem transirei de corpore, sedpnlibus aliis
desse crediiur qiioJ deiectit. » Denique Fuliensium Si^nibus, 4€6 'e»i'it maniim ejus il dixil ei lerlio :

(0 stiiiiiiones {Cap. 3l>) < ./Egri, ut medicis suis

: Sa veris, saUeris, Siilveris; et iradidit illum seniims
>piriiualihiis ad aniiiiae salutera, sic medicis corpo- dicens :Iste non homo, sed angelns cst, qui toi an-
lalibus et inGrmario ad saluieot corporis sancte nis niilii infirmanti, nec lamen bontim sermnnem a
i>beiiiant. > _ nie audieiis, (ecii obsequium. > Vide S. Dorothei
Seiiiimo, inter superfliios etiam
repnnendi sunt *' doc nnam 14.
(jiii inulilia petunt remedia, aut certe pro levibus Er^fo cura maxima sil abbali ne aliquam vegligpti-
adeo niorbis, ut absque ulla niedicorum opera sola tiain paiiantur.] Ex diciis inilio hujus capitis S. P;iter
possiiil curare paiientja; qu'js admoduni perstringit concluilii : Ergu si infirmis tanquam Christo servieii-
Peinis Uleseiisis bis verbis {Lib. in Job., can. \) : dum maxima sit abbaii ne aliquam negli-
est, cur.i
* Si invenerit leligiosus cirra se pulsunt velocem gentiam paiiantur. Hanc curam ad duo potissimiim
aut uiinam incensam, aut liebeten appetiium, con- capiia reducunt commenlaiores : ad ea qu:e ad cor-
sulii medicos, examinai species, electuaria facit, poris saniiateiii restaurandam, et ad ea qu* ad pro*
iu)!lis uiilur silsunentis, quse ""'^ ^^"^ condita465 «noveiidam aninia» saluiem periinent. Ita Bermirdu»
cx ciniiamomo, gariophilo, et nuce mu>cata. Oquam C;i$siiieiisis,Boherius in utroque conimeiit.irio, Joaii'-
«idiosiim e.-t in lioiiiine, qnod qui semper de iiienr- iies de Turrccreinata, Maithias Lambertus, Juannes
cliia ciielesii dibiierailoijui,dehierapicra, ei hieralo- CraesSeeck, Cenediclns Haeftenus. De his quae ad
gadi(Sit)d spulare discil. Religio>iis isie discipnlus (orporis cnram atiinent se ipse S. Pater in coiise-
potius e?t Epicuri qiiam Cbrisii. Hoc capiii, inquit,, queiiiibiis explicat; istud tanium obiter observandum
jioc oculis, hoc siomacho, hoc hep;iii nocei. Duiy- occnrrii quocl h;ibet Gregorius IX in sua ad moiiaclios
nim converiibilis esi n;itur?e, ccrvisia ventos facit, Benedic inos consiitutione « Infirmis auiem Iratri-
:

c.ailes melancholici siint, porri choieram accenduni, bus iii cibariis, in leclis, in servitoribus ei aliis ne-
pisa giiiiain generant, faba constipat, lenies excae- cessjriis, secundum iiuod eorum reqiiir^t inlirmiias,
«ani ca«ens universaliter est pessiiiiiis. Diu ad ora-
,
et contlneiur in Uegula, prsecipimus provideri. Et iis
lionem siare nervos debilitat, jijunare ceiebruin G '^'«"'iJ^^s, si iiilirm:irins inventus fueril in defectu.

lurbat, vigilare desiccat. Nunquid inveniuniur isiae per proprium aliba;ein, vel priorem .'ibb:is, vel prior
dilTerentia; in Evangelio aui Propheiis? Cerle non per visitaiorem ciim ad locum accesserint, puena
habet hoc insiituiio 15. Benedicii; sed miseris hoc puuiatur condigna. » Vide Cunstiiuiionem Olhuboni
revelat caro et sauguis. » H;icteiius Petriis Blesen- legali in Angfia anno 1248, apud Sjielm. tom. H
sis. Quid vero de liis diceret, qni nuUo affecii mor- Coiicl. Aiigl., psg. 287.
bo, piaiservaiiva, nt aiunt, medicamenta sumuni? De cuia autem animae niliil quidem hic derinivjt
Hand dubium ciiin S. Bern >rdo evclamaret {Bernar- S. Beiiedi tiis, sed totum abbatis prudeiitia! ac di-
das Apol. ad Gnill., c. 8) i Uelicata niiiiis medicina
: screuoni relijuis-e videiur : hanc vero Bernardiis
quam vulnerari; membium non per-
est prius alligiri Cassinensis in eo constituil, t ut inlirmi de peccatis
cussum plangere, elnecdum suscepto ictu admnvere poeniteant, ui sacramenta recipianl. ut oflicium re-
nianiim, fovere iingiiento ubi non dolei, emplaslru.n gulare audiaut, ut Visileniur, consolentur, admo-
ailhibere ubi ca?siira non est. neDntur. »
Ociavo denique superfluis accensendi suni qni sa- In priinis ergo sollioitum esse abbatem oport' t, ut
nilaiis i;r:itia ad domum pal rnain trausfugiunt qui- : cum periculose aejjrotare coeperit infirmus, vi:im ejiis
biis aliiid nihil opponam quain istud regulaj terli.e sacrns.inciis poeni entire, unction s extremaj et eu-
SS. Patruiii decrelnm {Cap. 12) < Id etiam pro : charisii;e sacrameniis iiiuniat. Cum coeperit, inquaiu,
Ciisioilieiida faiiia specialiier staiuimiis ut imllus mo- ^iericulo^e a;grolare : alias enim min solebant iii(iriiii
iiacliiis in iniirmiiate posiius, relicio miMiasieri), carnes pro infirmitaie comeuenies missam C';lebrare
pareiiiuin suorum studio commeiideiur; quia iiia^is pv neqiie sacra communione eucharisiiae relici, cujus
fAuw sxculariiim speciaculorum viau aut .'iiditu pollui p:':i>clarum habemus siaiutum in antiquis Consue ii-
rensemus, qiiam ab aegriiudine posse purgar:. » SeJ dinibiis m-s. S. Benigni D.vionensis : < Illi auleni
de h s ^aiis. Ad textiim ledeo. (jiii |iro reparalioiie cartiis in domo infirmorum ad
Qui taiuen patienter porlandi sunl.] Si forte paiilo tempiis habitantes cainibiis uiuiitiir, a sacrx cuni-
moiesiiores sese exhibuerint: < conveiiit enim sanis munionis percepiione absiinent. Illi vero qui ex loio,
iiiiirmos portare, magis quam ab iiiGrmis pirtari; et semper, ubi habitant, nec c.irnibus ulunlnr, du-
iiccesse e-t enim ut paiieuter poriemus infirmos, ut minicis diebus ct in m.ijoribiis fesiivilalibus, si

iieriiui ii.firmi paiienler porlemur a sanis, > inqiiit voliieriiit, |iossunt commuHicare ad (a) sanctum Be-
smar;igiliis. Addit S. Augustinus (/»(?;;«/. c. 12) < Si : iiedicliim. Tamen illi qui c.iniibus ulunlur sicut oin-
l:^ioiis cst dolor iii c Tpo- e f;imula; Dei, dicenii quod iies comiiiimicaiii, si furte inlervenent aliqna de iilis
bibi doleat, sine diiliiiatioue ciedaiur. > (jiiimjue praicipuis suleiindtatibus. > Idem kgitur in
Qula de talibus.] Scilicei morois, superfluis aliis- Tiiss. Coijsueiudimlius ClUdi.iceiisis iiionjsleni, cap.
que oniiiilius infirinis. tji, (iiilbiis iiccediiiit Farfeiises item Consueliiilincs :
Ciipiosior merces acquiritur.] t Pro palicniia, pro « Fr.iter cxieus de domo iulirmorum, jiO>t saiifa-
laboie, jiro bona inteniione, pn> saicla devotione, > ( lioneiii faclaoi in cajiitulo, pote t ipso die caiiere
iiitjiiit Bernardus Cassitienais : undc inierroganti cui- missjin, si velii, quia quandiu lueial in cvllula iufir-

(aj Uxc erat inflrmorum capella.

 ,: ,

oS9 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXVi. >90

inorijm, 467 ''*' "*'" poriiiiuiinus canere nvssatn.i A lisec omni admiratiom; uigna continenliir : i Inlirmi
lliiic eliam c.Tpieiidus esi lociis ex Slaiuiis Lai(frarici fraires, ut missi fiierinl iii domo infirmorum pro siia
{Ciip. 24), quo prjf-scribilnr iil a die qiio sacrum per- ffgritu line, ad noitliirii.-^Ie obseqniiim mox iit S'giium
cepit vialicum, < nisi me ioreiur iiilirinu^. carnem sonuerit, siirganl et ipsi, veniaiitque in oratoriinii
iion comeilai; quia
t luiic i!"o'id''' cominunic:i!)at, S. Jlaria;, facimi oraiinnem proiit noiiiinns ineliiis
«i vicJirnus in lib. v de Anli iiiis monaclionim Rili- dedcrit, resideiitihiis {sic) deniDm in loro suo; dum-
biis. Nimirum cariies CDiiieileines .igioii laiiqiiani que iternni piilsatiir signuii', muniant se sigMo S.
exconiiiiuiiicaii Iraclabantur, a conMiiuni rralniin ha- criicis, et iiicipiMnl faiiticnm gradiium. Ilii fVatrcs.
bilaculo separali, sacrosanctis Eccle^i.i; s icraineiiiis qui non valent snrgere, eant faiiuiii servienles cis, ct
privaii, a!) omni, ul aiiiiit, eserciiin (oiiveutiiaii ediicant illos siistentanies iilnis ^iis iii ecc esin, oiq. e
aiieni quibiis iiec fialnim se cuini jiingne li<ebai,
: collocent ut meliiis poiuerini. Ingrilnni iiuili iippa-
nisi priiis in capiiulo solcniniler fuissoni recoiiciii.iii. rere debet linc factum, qira sa'po vidinns in eiide;ii
Secuiido ex Bernariio Cassiiunsi cinaii) cerere dte fratrem lini;e ex hac lnce. ei ;i(l Ciinslniii tr.uis-
ilebei aiibas nl uifirmi ofjicium recjuUir>' audiunt : oam, ire, ei jaiii in ipsa eeclesia e\lialare spiriiiini. i}\\ s
m dicit llildemarus, infinvos scmper omwa offi'
ame (le talibiis diibitet quud iioii slatiui :id regii;i poioiimi
cia canenda sunt. Atqne ita olim coiiiminas ordinis penetraliiiiil? Diviiia oiicra
voleiiiibns, dnlcia simiI
no-iri iisus oblinebat nt iiifuiiiis prOjC teslimoniis et ainara videniiir noieiiiilius. Iia debeni opiis lici per
slalulis comproliari possei. Insigiie nubis siippediiat oninia agere siciit illi in nion.isicrio, pmicr (|iiod
Viclor papa lil, in lib. ii Dialogonim, ubi baec scri- leviier aiqne ciirsim d canl, iniervalium noii aL-ant,
bit : € Qiiidam fiater Joannes dioebalur, qui a-laie Deus auribus dimillaiit, expieto opee Dei leveitan-
el aegritudine pressus, extremumspiriium ira-
vilic " liir dormiiorium. llli vero qui iti iiiiiiiel:ile inlirmi-
liebat. Ciiin igiiiir (juadam die aliqui ex fralribus talis detim iiliir, quod nullo modo coiHnrgere valcant,
niore solito decantaturi matiitinas laudes ad eum mox ut in nionasierio luerint celehraia iKclurnalia
veiiisseiit, ille eos vo( e qua poiuit corapesciiit dicens olisequia, annuai ilie qui ordinem leiiet dnobus fra-
Nolo, inquil, ut mihi canoiiiias lioras ainplia> decan- tiibus, ([ui illisopus decanienl.
divinuii! i

tetis, quia dominus abbas ciim multis fratribus aibis Teriio, Bernardiis C;issiiie isis iit viMicnlur
viilt
vestibiis indiitis ad me modo gratia visitandi vene- ii.firnii, e sque abbas consoleiur. De vis taiione in-

riint, miliique matulinale ofiicium decanianies, post rirmurum diximu^ supra ad cap. A nnino duniaxat :

paiilulutn se hiic veniuros, meque secnm assiimplu- hic addam sl;ituium ex CouMie udinibus !'arreiisis
ros esse dixeriint, elc. ; »additque < Haccqiia; reiuli
: cceiiobii : « Uiideciinqiie reverliiiir I>. alib;is, debet
iii (iuadam veieri paginula imperiio satis siylo exa- ibideiiivenire et inquirere uiiumqueioque 1,1101 lia-
rata reperi. » Siniile est illud quod de S. Beiiedicto beat, sive inoriim anima-, sive corporis valctiidines,
Biscopo lefert Beda Venerabilis, quod scilicet agro- vel si aliquid necessiialis aiii negligentia; a servitori-
laiis € qiiia nullatenus ad orandum surgere, non fa- bus, vel a cellerariis paiianiur; et vl iiispici;it si ali-
cile ad explendum solitce psaIinodi;e cursum lingiiam quis e\ ei.s bene convaluerit, licenliam det redeundi
voceiiiqiie poterat levare, didicit vir prudens, alfeiUu iii claustro. »

religionis diciante, per singuIasdiurn.Te sive nocturnai Quarto, iit admoneanlur proi>ri;e niminim consn-
orammis lioras aliquos ad se frairura vocare, quibus lere saluli, n' pr;rtexlii infiriniialis oinncm iiiijiciant
p>a'mos consuetos duobus in choris resonantibus, ct regiiKc observanliam. Sub ad 011 lioiiis auteni 110-
ipse cuiii eis qiialenus poteral psallendo, qiiod per Q niine iiiteIliij;end;E sunl etiain lejiiTlicnsioneN cl cni-
se soluin nequiverat, eorum juvamine suppleret. » reeiiones unde etiam Ldalricu- « Cirt:.iio:es, inquit
: :

Eadem disciplina in aliis eiiam Anglioe monasieriis {Lib. 111, c. 27), freqiieiilcr visilanl doininn iiilirnio-
vigebat ; nan) in Croylandensi Tuiketulu< abba^, rum, et diligenter exploraniqiioinodn ipsi se haljeaiit
a^grotanie Ciarembaldo monacho, ab eo i die nocte- inlirmi;et iteriim iiilirmarius, si quam vider t ncgli
que iioii recedebat, sed juxla recubans, regulare gcntiam, maxime iu loqiMonaie, recl;iiiiai in cipiiuio;
servitium in auribiis aegroti decantabai, » quemad- prior aiilem de capiiulo 439
niiiiit ad eos, et ipse
niodiim scribit Ingiilfus, abbas ejiisdem cainouii (In- posimodiim venit seniel au eos, et seciiinlo castigans,
gulf. in Hist. Croyl., anno 974). Iii Gemmeiicensi talisque inlirmus es e potest, ul si non emendaverii,
pariier Hugoni praecentori iii vigilia S. Valemini aliquando eliam virgam experiitur. > (lI liber Usimni
Hgrolanti Iraires suggerebant {Baldericus Dol. episc. Cislerciensium {Cap. 92) « Qnod si qnis i:ilis lin r t
:

in Histor. Transl. S. Val., apud BoU. Febr.) : U qiii ciEleros inquietare, aiit ile ista infirnioriitn in-
I Nonpoteris ad ecclesiam pergere , quucirca le stilutione muimurare, aut in arnjiio iransgrcdi pra--
oporiei hic seorsim vesperas celebrare; liic tecum siimal, qiiod si s:ipe corrf pins i;o
corripiatur ; ,

reiiianebimus, et prout poterimus solemnizabimus. > emendaverit, videtur ahbati, jiidicetiir ejns
si iia
Ha:c oiniiia confirmat Udalricus, lib- iii, cap. 29, ubi perversiias in capimlo, ubi vocalus cor;im Ginnibus
Iratri ad inlirmiim excubare voleuli (lermittitur arguatur quod si nec se correxei it, si ejus (lerniiltit
:

i maxime si esi hujusmodi, qui inflrmo horas caiitet iiilirmitas, regulari etiaui d seipl nce subjaceat. >
legiilares, et venienii ad extrema legat passioues; » Praelerea ad curam anima; inlirmornm releiri
et Iiber IJsuum Cisterciensium, cap. (58, (juo iieiu possunl prsclarae ilUe lcges quas olim obsei vare co-
sacenloti matutinas inlirmis caniaturo, post iiichua- D gebanlur ; ex qiiibns liic aliijnas descriiiere haiid
lum liymniim clioro egredi permitiitur. erit fortassis ingraium. In priinis curabani ui singuiis
liajc aulem prsestabant aul in ipso innrmi cubiculo diebus mis-oe sacrilicio interessent nilirmi « Sur- :

aut in oraiorio, 468

(\^od < domus inrirmorum geitibusvero illis, iiiquinnl FarleiiscsConvueiud., ut
pro; e debei liabere, in qui» missam saltem jacendo supra, ex lectulis suis, luce diei apparente , vel or.o
piissiiit audire, ei commiinionem accipeie, > ut lo- jam sole, laveiil manus et facies snas, et convenianl.
quiiur Hi deniarus, scilicet cura abstiiierenl a carni- iii oratoritim S. Mariu; , et aiidiant missam ali illis
lius, aut uiia ex qiiiiiqiie pr.ccipuis leslivitatibu» con- sacerdol bus qui illic primo maiie Ciiiiveiiiiint. At iibi
tini'erei, quibus lantum inliimis carue vescentibus iniiius sunt , veiiiai fratei qui supcr eos sollicitiis
agni immaculati carnem edere permiitebatiir , ex est, in claiistio, ei anii ai fratri quem ipse velii ,
supradictis. Idqiieciim ea esset infiruii debiliias, qu.e excat, et dicat, et qui communicare vult , laciai.
^trato exsurgere non sintret .Tegros : alioiiuin sive Nullo quippe lempore pra;terire dcbeiit quod ip i

ilie, sive micle simiil iii pra;fat0 oratorio d.viii;e ter- infirmi sacrum per singulos dies iion audiant. Lcgcre
vi uiis peiisiim persolvebani , iit videre cst apiid ;iuii;m aul missas canere nulli ex ifisis liceal facere
Idalricum, lib. iii, cap. 2o; iii mss. S. Beniuni Con- (iiiaiidiii illuc fuerint , praetcr psalmos mcmoriier ,
SiiCiud., cap. 4(i; in libro Usiium Cisterc., cap. 92; aiit si voliierint psalteriuui. 1 Udaliicus ( LiTi. 111
iii C.-civmiiii. Buisleld., dist. 5, cap. 31); sed maxiiiie f. 27) : i Ad iitramque missam mauuinalem ei iiia-.
Ui tarfeiibis moiiasterii Consucludinibus in (i.iibtjs , ioiciii vcnii ad ecclosiara; ad missain majtircin iiojj-
 , : » »;

:i s. p. DLiNEDICTI im
nlsl nsfiiiepnsi Ev^ingeliiim iniorsit. » Ei lib. Usmini A qni non sunt conlinne discunibenies in lectis scd ,

Ci-lerciensinrn (Cnp. 92) < lloi:.s diei simnl cnn- : huc illucipie deambulani. Iri infirmiiorio enim ciini

gregaii c;iiiteiit; tlehinc qiii voliierit eat iii ecclesiain infirmario de necessariis et consohitoriis duntaxal
iiii lioras : ati miss;im vero quolidie nisi inulltiiii
gr;i- loqiii permiltiintiir. Aiionim aiiteiii (jiiispiam noii
veniiir.... Qni coiiimnnicare voluerit, exl'a ciionim sine liceniiae obtenlu lofpu aiuleat cniqiiain eornm ,
pacem accipiyt ab aiifjiio de convenin coniinanici- nisi forsan decniiibenti ei g.avi iiifirmiiaie laboranii.
iiiro.... Et iioc lantnm ad missam matulinalein. » Que lamen lijciitio nocliirnis lioris, ei quaiido npus
Prnelerea (inines cannnicas lioras tam diiirnas finam Dei agitnr in eccl-sia, tempcranda esi cum eisdem
noclnrnas projiriis temporibus simiil reciiare tene- ciiin celeris vero oninino dilTuLiienda, casn necessi-
banliir ; nnde eliam nis<. S. I5enigni Consneliul. laiis evcept '. iNoii clamose, sed silenier dehent lo-

pr;r,scribiinl (Cap. 4(3) ad iioeiiinios,

iil ii firnririus t qiii. > Ubi ipiod (le silentio diiin opuj Dei percele-

,'afiis oralionibiis ,et circumeat

aciipial sconsam ,
liraliir servando d^cernilur, anliqiiai est consnetti-

leoia oiniiinm inlirmnriim, ni costMoscat si quiseoruin (li(ii<, 471

•'*' '!"•' Divioiienses S. Benigni Consuef.

sKiiuliiiit surrexil, et propler qiiid reinaiiserit. » Fro (Cap. 4u): < Diini regiilaris bora in iiioiiasterio caiiilur,
rcreciione lamcii sexiam aut iiuuan pr.Teveniebant ,
nonio ibi , ne:; in/ia cunctas moiiasieni oflicinas
eaf|uederansa noiiiiisi ad Evangelium usque niajoris loqui [lermittilur, iiisi iili infinni (|ui non valentsur-

ij)iss;e iiilerer;int. gere , loqiiunliir ciiin al>]>.iic ani piiore de neces-

Ad mensameamdemobservahant disciprmamfiunm sariis rebiis. Alio niodo neqiie prior neque abtias
convcnliis refectoiio: < Versiim ad mensam dieere
iii loquuntnr. » Addiiiit lamen paulo post c Nulla lex :

debent convenius in refeciorio, inquiunt Far-

sieiit T» illi qiii ex loto languescit, nec in cibo, nec in verbo.

fitises Consiiel., per iiinimqiiaiiiqiie iniiiistratioiiem, Ad hanc sdeniii legem referri polest qiiod haheiil
iii data eis liierit. semper benedicant. Ipsorum |tro- eacdem Benigniane Consiietudines (Ibidem) « Qiiando
ciiralnr qiiot vicihns cum scntellis iniraverit j;in'iain, caiiierariiis, saciisla, cellerariiis, v. I reliqui iiilus vel
lol vicibus Benidicite seinper dicar, aliis responden- foris obedieiitiis (icciipali domum
ingre- inlirinoruin
tihiis Domimis cum Mnni gratiilatione atqiie dilectio- diiintiir, niox sicnl aliqnis claiistralis omni iege re-
ne, versuin post ribuin ibi dicant. » Consueliidiiies gulari astricli , post|)osita suariim ohedieniiariiiu
S. JJeiiigiii addiiiU : « Ibi antemcum sumiiio silentio <?xciisalione, elTiciiiniur ; neqiie se ullo modo inlro-
cnnieduiit, nec alteralteri inter prandendo loquitnr. iniitiiiii de ohedientiis suis alisqiie licentia ; in tanliim

Yeriimlainen si necesse fiierit, facto ab 470''''T'^ ni nciiiie cainerarius absqtie licentia debeat adiie
siinitu cum ciillelln super mensam slalnn accedit ,
cainer.im , neque sacrista sni risiariain. Eratre> ta-
iiniis famuliiriiiii , et modesie dicil ei ille, nt alferat nieii siib ipsis posiii eorum consilio in (imnibns
<|ii(iil indigiierii. Qiio expleto, staiiin famulus reexit; a^.;eiid s maxime debent uli. »
'
iiif|iiaquam eniin debent ibi esse faniuli dum coine- Etsi inliriiiis legeie fas non esset, pias tamen ie-
diini. Iriori aiilem vel infirmario , sicul snpra
et ,
cliones audire baud erat illicitiim ; nain segrolanlfi
(iietum est, tamnlis loqiii possnnt ; sed neqiie lamnlis, Ag ilhoiie abhate cuin altero seiie ( Monumenl. Eccl.
iieqiie infirmario ea liora nisi de necessitaie sua. Sicut fjrcec. tnm. I, pag. 578;, « rei unibeiitlins ill s e cella

."^iiiii prioresia ordine sedere debent. Jn sexta

iia qnidam fr;iier legens recitahat e libro Genesens. » Ex
leria ei in diebns quibus carnibns non vescuniiir
illis nostris vero qui lecto exsurgere valei.ant , salieni
daiiir benedieiio ad generale sicut in relectorio. Et Kcgnl.e leciionem in capitulo, et collationis anie coni-
scicnilutn quud niillus debel inde siirgere, nisi siinima C pletoriumauscuItabaiit;itanihiIoininusuicoiigregatis
<ogriite necessiiate , nec mappulain siiim plicaie IVairihus se non adjiingerent. i l,iu iinvis in capilu-
qiiaiidiu ibi qiiilibet etiani niiuimiis coniedit. Ad ini- luin non pcrgat , inqiiiunt Diviunenses S. Benii.ni
lium prandii, el ad finein iegitiir ab aliqiio eornm Coiisuetudines (Cap. 46), tanicn inlra ecclesiam B.
vel a pnero si ibi est
, brevis lectio corde lenus ; , Beiiedicli, prope ostium manens qaod in Cipiinlo ,

qna linila, versus diciliir el miserere mei Dens ab , , Icgiliir auscultit, scilicet sententiam Regiilui vel de ,

oitinihus qiii stare possunt ; ibidem ante caibcdras Evangelio, et expositionem et rursus ad collaiii.- ,

blaiido caiilatiir. » nem ; sed cum ad hoc ventnm fuerii nt de negli-

Finito prandio , ita prosequnntur ncnignian;!;
« genliis fratrum agatur, ad hoc audicndiiin non dehet
Coiisnetudiiies, tanium p"ssiiiii exspeciare siando, esse curiosus. » Ne tanien inierim inanerenl otiosi iii
vel sedeniio, vel tale qiii agendo, donec audiani con- liifirinilorio « Po-sunt peccala siia viro S|iiriliiali con-i
:

vciiium exeunlem de ref' cloriu : quo audilo ^i me- lileri ante et qiiando fr;iires siint in capitulo, inquiunt

ri(ii:iiia fit, siatiin vadunl ad lectos; si non fit, sedeiit anlea praedicije Consiieludines. »

cnm sileniio , sicui caeteri ciau^tiales, iiisi cum in- Denique valde laud:indiim est qnod habent Far-
lirmario vel cuni cameiarii>, vel aliis qiiilins licet fenses t Exennles compleiorio, aqiiam lienedictam
:

ioijiiaiitiir do Idem fere h;il)et

nece?siiat>; sna. » ipsi aegri qiioiidie accipiini ,
qnam ihi ;inle jaiiuani

IJdalriciis lib. 5, cap. 27. ^imirum oeque striclnm pryeparatam inveiiianl. Et illorum custodes singiih,-
pcne servaliant sibtiitiiim accileri in conventu. Qua ruin lectis aqiiam benediclam aspergant, hiternas
iii re severiores oninino exst terunl olim Cistercien* secum ferentes ; qni postiinam omnes jam requie-
.ses , (luoriiin liber U^uum (Cap. 92) h;cc scribit : D scunt, prospiceredebeiit qualiier unu^quisqueagat.
« liifirmi de iiifiriuitorio possuiit loqui ciim iidirma- Idem legitur in Br^nignianis et in mss. Cluniacensis
rio; sed non uWi ad hoc deierminato,
in certo ioco inonasierii Consuetufiinibus. Sed de his saiis. Qu;e
et hoc tanlnm de necessariis. In (lueia
sileiiler , el veroad corporis valeludinem resiaurandain prjescri-
iini ingredi voliierit signo ab infirniario liceiitia,
baisanctus Fater, jam inquirendum est.
poslnl.ila el aeccpta ingredi.itiir. Cbi qn;iniiiu unus Quibtis fratribus wfirmis sit cella super se (leputa'a.]
;diqnis ciiin iiiliniiario fiierii, alius ingredieudi non Id esl ab aliis officinis nionasterii separata , iiiquit
lialieai licenii;iin. Qiii aiilem ila iiifirnius fueril ut Bernardiis Cassinensis et pnSk eum Bnheriiis ; iiaiii,
(C.iiinue j.iceat, aut siibiia inlirinitale gravaliis, ut- licel ex viiae coenobiticae iiisliimione omnes simul
iiioiiaclii debeaiit hahitare in iino siinnl relectorio
|iiiie lebriuin. aui aliqna aliagravi leclo j;icere coiii- ,

pellilur, iiiterim ilii cuin inlirniarii) , et iiilirin;irius inaiiducare, in dormilorio quiescere in-
uno siniiil ,

« !im eo, si opus fuerit, ioqiii polerunt at ubi ine- :

lirinis taiiieu fralribiis par eial separalum provideie

lioraliis hiic et illuc deambulare polerit , silenliuin habilaculum. Idqite pielas exigebat lain propter sa-
iiKire solito leneai forle alicui adhuc magna
. nisi iiDS, qiii ex eis non inodicnrn palerenliir nnpe- 472
iiilirmilate detciiio abbas loqiii ad lecluin amiilius dimeiiliim, qiiani propler ujgros.qui in s.parato loco
uiilicaveril evpedire . » In C;eremoniali cliain liurs- paiilo liberius traclari qneunt. Aiipie ita placnii pn-
leldeiisiuin (Disl. 3, c. 50) sic legiiur : i Non pulent seis viia;mnnasiic^e Pairihiis, ni videre esi in Uegul*
jiilinni liberam se habere faeullaiein ioiiucndi ubi ,
S. Paehoiiiii art. 20; S- Ciesarii ad virgincs cap. .'lO;
S. Aure!:ani ad moiiachos cap. .'5,eiad
virjjines
quando, quibus , ci de quibu5 viducrint
niaviiuc , ii
 593 RLoULV CO.M.MEiNTATA. C.^P. XXXVI. 5 >'

cnp. o7; Ciijnsdnm eiiam ad virgines cap. 15, apnd A nionasterii, monachn, id osl alieno menihro scrvire?»'
Hieronynnim episl. 22, in concil. Agaihensi cap.oS. Addil tanien Yeriim si nec s-^ilns fiietit iil vesii-'
: i

ci in Viia S. Eui^endi aijbaiis Jureiisis apiid BjII. 1 inenia iiifnmornm propier iiiiniiindiliani, sicni solet
Jaiiiinr. in iiilirmo, contingere. poiesi laiciis vel canonicns
Porro cum Denedictus infirmis sit cella
dicit S. I.ivare vestimenta sordida. S iniliter si nccesse luerii:
jlcpinala, i non de iiiia lanliimmodo
esl inieliigeiuliim carnes alTerre, laicus, vel caiioniciis afrerredebel. »
«iiinsione, ait !-"i!(!emarns, sed de clauslro, hoc est Apud Cluniacenses et Divioneiiscs irivs his ofllciii»
iloino ulii divers.T! siint man^^lones , quateniis qui d piitati erant faninli. Hildenari observaiioni c«»n-
niaiidiical sine Hislidio sit vonieniis, ani ad exitimi ciiiil isiud Pelri Vener;ibilis sMliilum (Siat.H) :

sodeniis , vel eiiain inorieniis. » Eodem lere modo I Infirinis ipsis, vel quibuslibei. in infirmni i;i rome-
lo(]iiunturBemardiis Cnssinensis, Hoheriiis, Joaniics deiitibiis, iiullus, nl li' ri solebai. famiiloriim la coruiii
\. de Turrecieinata, etMailhias I.ainberius. Hujiismddi servial; monachi lanliimmodo, aiil (onversi
.«ed
cellam viderc esl iii aniiquissima monasterii S. Galli barbnli. » Ita in Gemmeticensi moiiaslerio snb S.
flelineatione , in superiori moiiasierii parie siiam , Fihberlo abbate (Vit. S. Filib. n. 16, Swc. ii),
atqiie ab aliis olficinis omnino separaiam , ad insiar I monachus languentibiis serviebit ex more. » iu
aliciijiis altenus monasterii constructam cum siio iioniiullisverornonasteriis,m;ixiiue san(;liinoiii;iliuiii,
clanstro; in cujus pnrt»^ orientali Iiabetur pisale sorores infirmis hebdomad.itim serviebant. lia iii
(forie pyra!e) ct dormitorium ; in ineridionali ec- Piclaviensi saiiclaj r»adegundis (scec. i), quai lanie.i
cJesia sive oralorium ex uiraque iiifei iori et superiori ipsa I extra suam hebdomadam infirmaniihus ser-
pnrie desiiiens in orhein , cum unico alinri ad occi- r» viens » eral. Ila in Troclarcnsi in quo S. Segolena ,

dcnlem. Hacc ecclesia in recti linea ciim majori h;!si- (Skc. III) I infirmaniibus suis vicibus servienat. »
licn, cui contigua er.it, re^pondebnl; ila ulex ea inlirnii Sed S. Fugendus (Sa'c. i) jiibebnt ut infirniis i in
divina possent nudire oliicia ; in o(cideiilali erant ca- iieccssita:c servircnl qiios;«'groti poussimiiiii pra'e!e-
mera, et refecloiium cum coqiiina inlirmorum, ini- gise:ii, » (|iieniadinodiiin h.ibenl ejiis ;iCl;i, iiuiii. 21.
iiuenliumqne saiigiiinem, ac balnearum domo; deni- ofTcndes apud Llchilric. lib. iii, cap.
Ii.firinaii! iiiunia
qne in septenirionali domus ina.istri inlirmornm, el ^,'); in Csuiini (jsierc. c;ip. 116, cl iii Caiieino-
lib.
locus valde inliimoruin. His coniigiia? eranl aliae duac niali I'ursfelJ. dist. 2, cap. 10.
domiis,quariim una flehotoinalisel putionalisdepulata Ba'neorum usus iiilirmis quoties erpedii offe atur.]
erat; allera cubiculuinvalde iiiliriiiorum,(lomiim ine- Offeiaiiir, inqiiit; quia non de.liet iil pel;il iiiliriniis
dicoium armariiim pigmenloiuni, ipsiusmedici nian- exsperiaii, sed sihi ofTerii, inqnit Dernardus C;issi-
sionem conlinebai, snpra qu;im exsinbat heibiiiarius, ncii^is iiam prseveniendi sunt infirnii qiios niui
:
,

seii liortus simpliciimi. Tale eml ineunte sreciilo ix in dccei leiiiedia Mbi posiubirc, sed signilic;ila abbnti
Sangallcnsi monas erio infirniitoriiim ; iii quo unum sna iiiliiniitate, in ejiis charil.uis brachiis omni ciiiii
albaii soli destinaium ddniiciliiim desiJeraret Hilde- liduiia reqiiii sceie. Quod aiilem de balii orum usu
niaius ; sic eiiim agens de inlirmorum cella loqirtur : iiifiiniis concedendo liic slalnii S P. Bcnedii tus, de
< (Juam cellani debet abbas faccre lalem iibi et ipse balneis privalis et domesticis inieHigeiidum , noii dc
in infirmitute sua j.iceat ; qiiatenus et bospilibus publicis; neque eiiim ita expedii monacbis vagin-ii
ad se venientibus possii loqui, si tanta fuerit neces- furas, raroqne oireiides aliqiios iiim vcteies , luiii
silas, sine iinpediniento innrmorum , el cum ipsis recentiores monachos , apml 474
Q"OS aliqr.od
infirmis qui de lecio possunt surgere , manducare C hoiiesiatis aut leligionis siudium vigueril , luijus-
vah-at. » iiiodi balneis usos lu sse i Nalationes, et lotnMies
:

llac in cella ita manebani

donec convale- oegroti corporum in mari, lluminibus, stagnis, vcl .siinilibus
sceient, ut nulli regulnri exerciiio unacum conveniu aquis tanquam p.iriim hi)iiest;is, periculosas oiiiiiino
eis inieresse liceret: iPostquam fralirinanducaverii omnibus persoiiisnostri ordinis probibeiiius,iiiqiiiuiit
vel hiberil in domo inlirmorum illa die el nocte usque Carthusienses (Part.n,c. 11) in Mov;i (^iUect. Siatnt.
crastiiiuin ad primam vel ad teriiam, prout tempus I.t Cistercienses : i Si quac vero moniales ad baluea
exposiulat, exira convenium esse debet, » inqniuiit cxlra monasieiia pmce-serini, irreinissiliiliter pri-
lieiiignianae Consuetudines (Cap. 46) inio si qiiaiido ; vciitur habitu regulari: liceiilianies aiiteni ;il pra;-
nec( ssilas cogeiet ui inonableni clauslruin ingrede- diCla petaiit b;ilnea, senleniiaiii exctiiiiimiiiicalionis
rciur aliquis, sic pei transibnl nt nb aliquo in conveniu incurrant. » Huitce st;itiilo octasiHiiem lorie dederit
vianente non videretiir. id quod, praeier Consueludines S. Hieronymus ad Lataiii scribrn^ in luec veiin
S. Beiiigni , prx'scriliil liber Csuum Cisleriiensium (Epist. 7): I Mihi oiiiiiino in adulia virginc lav;icia
lis verbis i Inlinnis non licei ingredi
: ecclesiam , displiceni, quie seipsam debct eruhesceie, el inidaiii
nisi qiiando in ea opus Dei celebr;iinr, nec in clan- viilere non posse; si eniin vigiliis e. jejuniis iiiacer;.t
Slro demorari , nec cnm niimachis , 1"' 473' corpus snum, ei iii scrviiuieni reiigii, si lliiiiinias
convenium tenent, signilicaie, seil, quniiiiim possunt, l.b.dinis, ( t incenliva lcrvcntis aei;iiis exsiinguere
ne ab ipsis , vel ab aliis bominibus vidtaniur , ob- cupil conlinentiae frigoie, si ajipeiiiis sordibu.s tiii-
ser ent. » pare lesiinat iiatiiiaem pulcliritiidiuem , ciir ecoii-
Hujus cansa liaec erat , amor unifdrmiia-
institiui irario balne;»ruiii foiuentis sopilos igiies siiscitaii' »
p
lis, odiumsingularitatis, iie lorte ab aliis inlirmi Sanis atttem, etniujime juvenibus, tardnis concc-
vJiscreparent , diim siantibns illis isii sedere vidc- daiur.] Hac liiii constans ci san;i saiiclorum Patiuin
rentur , atqiie ul ex hac separatione cogerentur, aul dociriiia.S.Alliaiiasius(S!/n/afji.dot7)iH.ad3ioH.,elc):
siiliem monereiitiir sola necessiiaie , iion desiderio I Si muibiis exigiit, inqiiit, uiia aut alier.i \ice lava-

jcinissioris vitai monaches inlirmitorium peitre liciicm ydliibe; sosiies autein baineo noii indigcs. »
deberc. S. Ilieronyiiius (tp'sL 4): i Balneainm foinenia noii
El mvitor timens Deimi, el diligens, ac koliciius.] qua^ri, qiii c.ilorem toiporis jejuiiidrnm cupil. (ri-
Imo plures si res exigii, inqiiii Hoherius. Idtin gore exsiiiigiiere. > S. Isidoiu- ageiis de inonacliis
ri'cernil liegu!:i S. Aiigiisliiii cap. 15, S. Cn^ani .'sd (Lib. II, de 0;j.c. eccles., cup. 15) « Lnvacris ut.iiiUir
:

virgines cap. 50, Tarnaiensis cap. 21, S. Isidoii iniii.iiinm deleciaiiiiiie corpnris , sed raro pnpicr
Cfl|i.20, et S. FtiifliKisi «ap. 10. .\|iposiie vcro hnnc netcs-iiaiem iangiiui is; » el in Kei;ula (Lh^. 2(1) :
lociiiiiexponens liilileinaius adveriii i qina S. Uene- I Lavatia inilli iiioiiaclioadciind.i sludiu kivandi coi-

dicliis cuin dicil scrvilor , noii dic.l ui caiioniciis aul poiis, iiisi lanliimmodo pro necessiinli: languoiis. »
lyiciis sit, sed iiionai lii;s. Non ciiim, ii;qiiit,ille S. C:esariiiS iii licgiila ad saiiciiiiionialcs (Cup. 29j:
legeiii hiicisanl ranoiiicis consiiiuii, scd moiiathis. I Lavacra cujus inlirmilas exposi it niiniiiie dene-
Nide quomodo poesi maiius , aiit pedes, aui oculiis geiilnr.... si autem nulla inlirmiiaie cunipellilur ,
corpori servire, sinitn fueril in coiporc, iia (luoinodo tiipidit.iti suie non prabcatur assensus. » S. Lc.inder
IJOicst cyiniiiicns, aul l;ijcus. (jiii iiuii esi incnbruui (D.' Imli!. iir(j., c. 10): < laliico iioii ino studio
 ,

S. P. DENEDIGTI 5DG

ve! niiore iitaris corpori'?, sed laninm pro remedio A vel iridmim irnnsierit, si non melior e]ns valenid*»
saliilis. Utere. in Invarro quindo poscit infir-
iiiain, ileium veninm pelit et (iicitquia vaide infir-
fitfiril, ,

iiiihis. non qii;indo snnserit voUinl;is.... Non te illi- inatur; et lunc jiii)elur ul ent in innrniaiiam. Ali-'
«i.ii |;u';ire s^fpiu^ carnis volniitas, scd inlirinilalis qiiando prius invitat eumprior gu;tni petal seciindam!
iiiipcret npcessitas. > S. Pcirns Dnni.iiii (Opusc. veniam. Posiqiiani inlraverit seciindo die vel
illuc
^h, cap. 18): I Ralieis, si fnfrini iiirolnmf^s, non Jertio, si ncdmn aliquanlulum convaluit, prior ad
iiiiiiiinr. > Et fiuideni ca de re laiidant S. TMitoiiem, Jioratn prandii ad enm vadil , carnes sibi apporlari
in Vii!» S. Paldonis, nnin. 17; S. Pardiilfnin, in «'jiis f;icit, et ipse anie ponit , ei ut comedat pni^ci-
Vii,!, niim. 5; S.Opportiin im abhaiissam^iiiejiis Vii;i, pit: si vero prior iit veniat congrunm noii fuerit
iiiiiii. 8. sxc iii; et S. Pnppoiiein, in ejus item Yita, per innrmarium miltit. » Qu* verba osteiidimt
iinin. S9, apud Holl., 25 Jannar. ^76 qoam cauii ei religiosi fuerint in concedendis
Niiii defnere taiiien ex priscis monachis qui balnea cariiibns majores noslri. Simile aliquid habent Udal-
eii;iin (inandoqiiii freqiientnrent ; naui et S. Augnsti- ricus lib. iii, cap. 27,et Lanfrancus in Statuiis,
iiiis virginiiins illud serel in mense concedit; sed cap. 23.
ne .iie S. I5enedicius illud sanis omnino negat, sed Secundn, noiandum quod siibjiciunt praefatse Con-
taiitnni, iminit, tardius conccdalur ; quod tardins ita suetudinrs, Udalricus, et Lanfrancu»: t Ab illa litna
exp tnit Hiliiemarus (In Regul. cav. 12) ; < Alii siinl iiu-quam absijue baculo incedit, et nisi caput capelio
qiii istud lardins tribus vicibus intelligunt in anno coopertus. i Huncritnm, qui sanciis Pairibus plu-
fleliere (ieri pr;i^paiaia , id estin Nalivilale Domini, cebat , perstrinxit nihilominus S. Bernardus his
eiin Pacha, ei in Penie(oslen; alii sunt qiii duabus « verhis [Apolog. ud GnilL, cap. 8): « Ad disceriM^n-
vicibiis, iil est in Nativitatc el in Pa-cha, quod diim inter siiiios et male haheittes, baculos in mani-
reclins esl. » Aliiiin (amen tradit idem HiMemarus bii^ portare jnbeniur ;i'i;roiaiites, phne necessarios,

liiijus lori sensiim, iit njinirum inquinaiis ex aliquo ui quam p:ilIor in vultii maciesque non indicat,
tiianniun opere balnea concedantiir , quamvis tar- barulns siisientans nientiatiir invaletndincm. >
diii<^, el jnvenibus phis lardius. Sed conformior475 Tertio, quod pnescribunt Cassinensium Declara-
est prior seiisus antiqiia! ordinis noslri consuetndini, liones (Cap. 55) , ui innruii « nec bis in die carnes
( iijns praxiin Videre est in Vita S. Juniani abbalis comedant , iiisi de consensu medicnrum; quibus
(S(ec.\ Diu.), de quo Wlsinns Hoetins: < lialnea eiiam sufficere credimus, inquiuni, nncias octo pro
oorpori vix in anno semel adhibebaniur;
» in Viia qiialibet persona. > H;«c postrema verba in editis-
S. Am;(ti abb;Uis HabiMideiiisis (Scec. ii Ben.) , « qui Honuie anno 1642 Declarationibus expuncta sunt.
Iialnearum lomentis bis lantum ibidem utebatur in Quario, quod S. Benedicius non solum infirmis ,
aiino, aiiie sancium videlicet Natalis Domini dieni , sed eiiam omnino debilibus caniinm e ura concedii.
(•ju que sarrc Resurrectionis Pascha; » apiid Ccdam llos licet inter ^e confundat Sniar;»g lus, ad Reguhe
(le S. Edildrida abliaiissa ita scribintem (Lib. iv , cap. 59, sic scribens: « Quod ;iuiem dicit debiles
Ilist. Angl. c. 19): « R;iroque in calidis balneis segrotos, nonduas, ut plerique arbiirantur, sed
|)i;eier iniminentihns solemniis majoribus , verbi unam tantum significat esse peison:im. Ergo debilis
£,M;iiia, Paschae, Ptiitecosies, Epiphaniae lavari vo- seizrotus dicitur, i,ui longa et dura cegiiiuilin^i pror-
iiieiii. » Ritiim descrip>inius in lib. iii de Anilquis sus est ad debiliiaiem perdu iiis; » ab aliis lainen
1110 achonim Ritibus, cap. 2. Pr.iclerea loiione usos non male dist>nguunlur ; nain licet omnes aegrolisinl
(ii sse propter nociurnani illusionein colligi posse debiies, non lainen onines deliiles agroli. Dcbiles
videtur ex Hililemari comment. in Regul. cap. 22 , aulem tribus modisinielliiiiposse docet Hililemarus:
ei ex Regula S. Isidori, in qiia pracscribitur {Cap. ( Uno infantes, qui quo minores suut.eo m:igi-. sunt

14), iit ( qni noclurno delusns phantasmate fuerit, debiles, SecuuiJo modo senes, qui quo magts sunt
empore officii in saciario slabit, nec andebit eadem senes, eo niagis sunt debiles. Teriio etiain inodi»
(iie ecclesiam inlroire antequa u sit lotiis, et aquis, simi debiles etiam majores juvenes, qui pro al qu.i
ethicrymis. » Aiqne ad has consiieiudines referre incommoditate corporis , aut qiii prse nimio calore ,
jporiet qiiod de h;ilneatoriis rejieritur apud Cassio- aut pro spasmo , vel pro aliqiia, sicut Oiximus , in-
dorum in lib. Divin. Lect. c. 29, in Ingulfi Histor. commoditaie. fiunt a semetipsis debiles. » Haefieiius
(>royIandensi, in aiilifina monasterii S. Galli Deli- \ero debiles eos facit qui neque sani, ne(|ue jegrmi
eatione, in anliquis Farfensis monasterii Consuei.,
I possunt dici, sed medium inter utrumqiit! lenent: et
(U alibi passim. Vide Haeft. lib. ii, iraci. 5, disq. 7. e.K bis aiii ab aegritiidiue surgenies pristinas vires

Sed el curmum esus infirmis omninoque debilib s nondum restaurarunt; al i vero itadisposiii sunt ad
pro repnra ione concedaiur.] Idem pra;scribuiit S. aegritudincm, ui nisi ciiius eis succurrijiur , mirbus
Aihanasiiisi!iSynt,igmaiedocirinceadraonachos, eic; insiet.
S. Caesarius in utraquelv^gulaad monachos, c:tp 24, Qiiinto, quod S. P. Benediclus carnes quldem
et ad virgines in recapitiilatione, c;ip. 17; S. Aure- infiimisomniuoque debilibus permiitii, non ad deli-
lianus iii niraiiiie item ad monachos rap. Sl, et ad cias, setl pro reparatione uti seipse explical : qua-
,

virgines, cap. 35; S. Fructuo^usin fiegula,ca|). 5,et propier si ea sit morbi natura, quac absipie carninni
alii nonnulli. Ubi etiam quaedam observanda sunt n esu facile reparari queat, ab his absiinere debel
.: -
^ •^ :.,(„ ll:.... K„„ f ....m .,.../. /r/,„ Oi)\
/^
< ci
in(iriiius. Ilinc I ber Usuiim Ci^terc. (Cap. 92), < si
: I I. ;
ciica farniiim esum.
Primo, auctor est Ilildemarus hanc fiii^se in Fran- quis habet infirniiiaiem qua; iiecmultuuv eimi debi-
cia consueiudinem, ul ante infirmis carnes non prac- litet, nec comedendi turbet appetiiiini, ut puia m-
herentur, quam ipsi ab segritudine snrgereiit; lan- flaiura, iiicisio inembroruin, autaliquid bujusmodi;
iiiiiique illis minislratos usqiie dum pristm.TS
posiea hic talis nec super culcitram jaceai, nec coiisuei.i
vires rccuperassenl: qu:is nbi resiaunisseiii, rever- jejunia solvai,nec cibos refecioiii muiei. » Neque
teniibus ad reroc'i>riuin cellerarius per duus tresve etiam quod S. Paier ait pro rcparalione ila stricie
dies delicatoria ciiiari niinislr:i!'at. Sed liaiic con-
1 sumendum quasi infirmis, de quoruin reparatione ,
,

suiiiidinein poslea abrogatani fiiisse saltem iii qni- insianie morte, desperaiur, denegandns esset car-
hnsdani monasleriis paiei ex mss. ConMieuulinibiis niiimesus: nam licet vires non reparet, eas lanien
S. Beuigni OivioDeiisis , in qnibus haec leguntur uicunque susteiitat, vilamque aliquautisper pro-
(Ciip. 46) ( Qu S()i)is rniirnni it;» cceperil inliriiiari ,
: ducit.
iii conventnm tenere iion possit , nisi iiifans sit, Sexto, istud S. P. Bijnedicii stalutnm permissivum
pi iiis iu capilulo veiiiam peiii ; surgeiisque hacc esse, nonpraeceiUivniii : quapropler « infirmi
477
veiba ei qi;i cap tuluin tenetdicil: Infirmus sum, et si a canie penilus absliuereni , iioii propter hoc re-
iioii possiim sequi convenium. Tunc dicit el qui capi- gnlam violarent; carnibiis iiauique vesci in regiila
luin leiiet, nt cxtni choruni (piiesc;it doiiec videat iion e-t praicoptnm moiiachis, scd perniis^nm, » in-
uirum ejus inclio!' tur valcludo. Cuiu vero biduuiu quit G;.'flV;dus Viudociuciisii. '>cc dcfuero plurinii ex_
 :

507 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXVI. m

priscis nionachis qiii eiiam .Tjrrnii carnibns abstine- . A in sacro loco apposilae sunt aut delat:p , vermibus
reni. De Condaiiscensibiis audieiidus est in primis semper visre suni mncno miraculo scatnrire. »
animymiis, in Yiia sancii Lnpiciiii albilis, imm. 2 At nbi meliorali fuerint, acarnibus more solilo om-
{BolL, 21 Mart.): • Cnm iiullus in Condatiscen?i nen absiineant.] In qiiprn locum Ilildemarus : < lde<»
pnes-ertim roenohio bodie u^que, in Chrisii nomine, dixit niore solito, inquit, quia cnnsnetudo erat mona-
<ie aiiim;iii qiiidquam, exoeiilis lactibus aiit de ali- chis a carnibiis ahstinere, nontantnm qnadrupedum,
libiis, pra-torova, inlirmans duiitaxat andeai degu- sed eiiam volaiilium, sicut faciebat priuiiiiva Eccle
yl:ire, is>le lam-n s;i'pissime, ne siiliam quidem o!ei, sia, cujus morem monachi sequi omiiino di beni. Et
:hiI, lactis pnliii uI:b salu-m snx' permisit infundi. » ideo non dixit specialiier quibus c;irnibiis sed sene-
Idcm monacliis Grnndiiiioniensis ordiiiis perliibet
ite rali noraine carnibus, in riuibus carnibus,inielligen-
Jaf:()i).is de Viiriaco (//isf. Occid.cap. 11)): t Nun- dum est non lantum de quadrnpedibns, sed oliam de
qiiam cariies posiqiiom professiones (ecerunt de cae- volalilibus accipiendum est. » De volaiilibus acemui
ti ro licet tis maiKlucare, (|uaiuacunqiie acgriiudine in^ra, interim llildemari sentenliam obiter iudicasso
praigravcniur. i Ki certe f-xsiat liac de re dicreinm sufficiat.
iii HfguIaS.Slephnni prsefali ordiiiis inslilutoris liis Jam vero quod ad antiquam ordinis nostri prnxiiu
verliis conlenium (Cnp. 57) i Omnes tani sanos quam
:
speciat, in Staiulis S. Lanfranci sic lego {Cap. 2')
.Tgrotos a carne el sangnine, tani voliicriim quam f Qua vero die s;initate recepiaad conventura rediie
qiiadru{)ediim, vos Sfmper absiinere jubemus. > Si- voluerii, si carnem comederii, piiiis rasiis ad horam,
III ili disciplina suos informaverai S. Sicplianu>abbas
quae ante capiiulum canitur, choriim introeai ; et
Ohazinensis, anieijuam orriini Cisterciensieossubjice- post ipsam linran» in convenin niissa dicitur, ad ipsaia
rel, iit docei anonymns Vii:- scripior {Lib. ii, ninn.
B
non ofTerat. Ingressus capitulum, cum indicium fue-
ii, Mvcel. Baluz., tom.W): « liiier cajif-ras muta- rit de ordine loqui, priinus surgat, et in eo loco nbi
tiones eti:im esus carnium infirmis secundum regu- consueuido est, pr^siratus veniam peiat. Interro-
lam csi allatus, qui liacienus maiiserat fratribus galus, et respondeiis ul fieri solrt, jussus surgere,
noslris incogniiiis : quod gravissime vir sancius fe- haecet similia verba dicat Domine, infirmilaie mea
:

ifbai, in lanium ut diceret ii^^e commolus, quod gravatiis in domo iiifirmonjm diu fui; in cibo , et
farnilicinam introduxisseiit in di)iiiuin D^i, cum vide- potii , et aliis niultis offendi, et conira ordinem no-
rei propier inlirmos aliquod ex aniinalibus jugulari,
siriira feci, el inde pelo absoluiionem vesiram. Hoc
eiiitiqiie eicapiuilnm regulac pro inlirinis opponere- dicto absolvat eiiin abbas dicens Onini;oiens Do-
:

iiir, lacebat, qnia nec isiud ei placei-e, nec regu-

ilie
ininus absolvat vos ab his, et ab omnibus aliis vesiris
l:e auctoritas poierai displicere. i Ex Cisterciensibus
delictis; conventu respondente, amen, olfenit sq
lamen sanctus Guiilelraus Biiuriceiisis arcliiepiscopus Irater ille ad pedem abbaiis; posiea reversiis ad lo-
« ex quo saeculuiii nnnquam (arnes ali-
dereliquil,
cuin ubi se prostravit, gratias referens abbati ei loii
(ina inliriniiaiis necessiiaie seu alicujiis v ctus per- conveniui, quia ministraia siint ei qiiae inlirmiiati
siiasione comedli. > Isiud institutum hactenus summa
suae fiierant necessaria, tres genufleciionos more so-
eum laude reiineiiimonachiCariiiusiens' s;quamlicet lito faciat. Ipsa die, et deinceps qiianlum opus fuerii,
ab lineniian) in prima ordinis coiidiiione servavermt, julieatur inixtum accipere. Si vero carnein noii co-
III docet Petrus Venerabilisetinnuit Gingo V,Carihu-
«iiedit, indisposiiii)neabbaiissit,qua hoia in conven-
siae prior iii Slalulis, cum scribil {Cap. 58) e Pro- :

P tum petiia licemia redire,e! quomodo se de C3;iero

pier lios solos (infirmos) si tanta fuerit agriludo, ^ haberedcbeat. » Similealiquid habent Cdalricu^ lil).
pisces emere solemus; » hanc tamen in capiiiili) ge-
III, cap. 27, el Consuet. S. Benigni, in qnilms adJi-
ncrali anni 1254 primum suscepis^e ciim obligaiioiie
tur, iit eis qui carnes coinederint, loco pOBiiiteuli e,
videnlur, ui teslaniurejusdem ca()iluli liliera) a Uod. injiingaiur ut septem psalmos c;inieiit. vel, si nc-
Tareniasiensi archiepiscnpo, et F. Graiianopoliiano sciunt, sepiies oralionem dominicam; Bi-nignianae
e;.isiopo subsignatae, qiiibus c spontanei et volunia-
Consuet. addunt vel septies Miserere tnei, Deus. li\
r.i, non coacti, tam prose quam prosuisconvenibus Caercmoniali eiiam Bursfeldensium infirmi in oii- (

iin;inimiler et concorditer, in pleno et generali oapi- ventiiiii redire non debeni, nisi ex abbaiis lifcniia,
tiilo esui carniuiii perpeiuo abrenuniiavenint, adji-
ceiites quod si quis illirum, sive prior, sive mona-
et peliia in capiiulo 479 ^^ negligentiis venia; ei
quidem ex libro Usuum Cislerc. jejuni, nisi in via di-
ciiiis contra hujnsmodi ^iatutuin pr:vsuin;)iioneieme- rigendi sini.
r:iiia,quod absil, venire pr:isumpserii, a sicieiaie
ci conimunione totius Oidinis,et ab ipso ordine
Curam auiem maximam liabeat abbas, ne a cellerariis
aut serviloribus neyligantur infirmi.] Cellerarioiiim
amoiiim se noverii peniiuset exciusum. > llujusmodi
iHimine Bernardus Cass. et Boherius onines inlelh-
lainen poenas in iiovis Statutis ita temperani {Part.
giint (ifficiales quibiis raiione obedieniiie inlinnis
II, cup. 4, uum. 52), ut prior, vi(ariu<, ct procuralor
aliqiiid ininistrare incumbit. Ab his ergo caveat abbas
carnes comedens , aiii comedei tibns conseniii-ns
iie iiegligaoUir infirmi, qui « quidquiiJ peiiermt eis
I ipso facio, lanquam ipsius suaj profeSMonis caliim-
dai.duni c,- 1, etiamsi emere opiis sii, ini|uiunt Far-
iiiaior el iransgressor, obeiliennam 478
perd:ii, et
fensis mr.na^terii Consueiudines ; regula enim prajci-
\ocibusac locis debilis, ei caeieris obedieiniis ordiiiis
^^
pit anie oninia, ei snper omnia adhibendam inlirmis
careat in iiternum. Si vero simplex moiiachus, aut
alia quajvis pcrsona onlinis exsiilerit, voce, loco, ac
esse curam, etsolliciuidinem. » Hic redit in meino-
tibedieniiis caiens, perpetoo ad capiiuli generalis vo-
riam qn^inla S. Pacliomius iVila S. Pacliom., n. o4,
liuU., 14 Maii) severiiaie fratrcm perstrinxeritqui
liMtaiem carceri mancipeUir. > His omnitius addeiuli
piistulanii inlirmo cariies denegaverat.
siini ereiniix Camaldulenses, de i|uibus in llisiori^u
Cainalilulensis lib. ii, cap. 74, h«c. lego « Cuin Pe- : Quia ad ip&uni respicil quidqnid a discijiulis dclin-
irus ^uirinus eremiia dispensalioneui siiperesu car- quiur.] Juxia illud Gregoni Magni {Lib. iii Pieijist.,
iiium pri» legroiantibiis eremilis liorlarelur cxlior- , c. 25): I Scio quod sulijei toriim culpi pia-positorum
gescens Pelrus (Delphiniis) generalis ejus consilium, tleprimit vilam, cl ciiin in subjecio peccaiuin iion
(ilpoie coiitia atiU(iuissiinam loci insiiiulionciii , lc- corrigiiur, iii eum , qui proicsi sentenlia reiorquer
6ialuio illi i}er Jmcras lecil qiiud carncs,, bi quandu lur. »
b.V) S. P. LENEDICTI flOO
«aBg >vtMi!U '*!gW"»"m'! '' Hi '' umnvmsmxti^^ v nx-s.TaLSf.iiiTjmwj' :>^ ^':MuaH-jmm.;.sj.u.i .j., »< » i
i i
i iiujjuai.jjg

CAPUT xxxyiT.
De senibus, vel infantibus.

"^Lii^ei ipsatiaiiira litiinnn^ " irtbainr ad misericor- rctur Sfniper iii eis iinl^ecillihs, cl nnllalciius eis

»lhun-in his a;ialiljus, sennni vitlclicei ei inlanlum , di.^trictio regnla; leiie.iiiir i.i :iiiu)eiilis : setl >\i in eis

(.^nien el rogulce aiJCloril>is eis prDspiciil. Con^idc- pia c nsideralio ei pr.eveiiianl lioias caiionicas.

^ Al. deest himana.

COMMENTARIUS.
Ex legUlmo qnidein ordine poslqnam de infinnis A annns degimi : ampMori vero qui fuerint, ad formatn
frairihns «-git S. P. lienediciiis, de senibiis el inlan- teneanlnr m.ijornm. >
l lins co.iseqiienler iraclai. Horum enim (eneriludo, Ad seios qiiod sppctai, Vallisolelani in Ilispani.i
el illorum, ui ita loqiiir, in »lies dencientia ad .Tgri- suis in Con^titiiiioiiihus liaic declarani « Ad evi- :

iiiilineni proxiine accedit imo, si Terenlio fides sit,: tanlum (liiiiium quod occurrere posset, quinam iia
^iucclus ipsa morbus est (Terent. in Phorm.). Uiide et ceiiseantiir senes, ut a Regnlai ansteritaie in ciho,
Uegnla Mngisln (Cap. 28) « Jnsto judiclo inrantiili, : potu, et l.ibore mannumexinianliir; declaramus tales
ei seiiio provecti, ei inlirmi sequali debenl refectio- habendos qui se.xagiiita cnmpleverinl annos. > Veriim
liuin judlcio relaxari. i ctim nonnulli reperianiur quoriim adeo viridis el
In ipso antem liujns capituli lilulo, ubi parlicula firina est senectin, ul jiinioiibus etiam fortiores
vel suiiiilur copulalive pro et, S. Pater ante no:iiinat exisiani, merito Boherins hoc piitat superioris aibi-
s-enes, qnani infanies; t quia pliis est debdior sene- trio relinqnendum 481
esse; ei Ca^^sinenses desi-
cins quam infantia, inqiiil IlildeniMrus ; senectns gnantsenes t noii taiii a;iale quam imbecilliiale juxla
4S0 enim deficiend minnitur rohon;; infaniia au-
) pricliti coiisidenitionem inteligendosesse. i Vel, ut
it;m crescendo vires a-siimit. Et seneclus plus esl Joannes Craesbeeck loqnitur, < seiies inlelligi iiic
fragilis qnam iiilanLia; ([uia et iiifaiis, si iion liabet videntur ii qni adeo exacta et decrepita sunl a;late,
neccssaria, nescil murmurare. IJene ergo prins senes ut prae senio couimiinia religionis o.iera ferre noi»
dicit, et posiea infanles, ul majiis sindinm sit d-; se- valeanl; et propterea a communi mensa,a comninni
nibus qunm deiiifaiitibiis. t Eodem fere niodo ralio- legi^ jejunandi, templum freqiientandi, manibus labo-
ciiiantur Deinardns Cassin. ei Boherius. y, randi, etc., meriio eximunlur, qui emcriti rectedici
Aniequam vero regulse texiuin attingamus, inqni- *^ possunt. »
reiiilnm videlur, qiios infantum, qiios SMium noniine Licet natura humana irahalur ad misericordiam in
S. Pater intelligat. li.t qnidem tex iiominis sclaies liic h's cetalibus, sennm videlicet et infa\tum; tamen et
dis iiiguil Ilildemarns. Prima e t infantia ad anniim rtgulce auctoritas eis prospicial.] Id est piopitia eis in-
usqu« septimuni, scciind pneriiia usque ad decimum i spicial, inquil Bolierius.
qiiMrlnm, tertia adoie^ceniia iisqne ad vigesimum Consideretur semper in eis imbeciUitas, et nuHulenus
oiiavum, qiiarla jnventns nsque ad quinqua.esimiim eis districtio rcgnlw teneatur in alimentis.] Iloceslsive
;-e.\inin, quinta sciiectns u-iine ad sepluagesinium in qualitaie, sive in qiianlilate ciborum, ul loquiiur
lcrlinm, sexta derre|>ii;i. Tnirecremata. Adde sive in refectiouis hora, juxia il-
Paiilo aliier Doherius cum S. Isidoro infanliam fa- lnd Basilii Migni Refetionis tempus, et mensura, ct
:

ni nsque ad annum sepiimum, pneritiain ad deci- qnnlitas pueris competeuier discernatiir {lietjuL fus.
im m qiiintuiii exclnsive, adolescenliam ad vigesimu«n cap. 45) : a fortiori senioribus. At(|ue ila anie alios
(,'ii;ntuin, jnvenluiem usipie ad qninquagebiinnm, se- reliciant, in niajoriquantit:ite cibossnmant, consucl;i
Ji^)rem a'taiem, quam etiaiii gravitatem vocat, et a so!venles jejuni;i, et pluries in die coniedentes, id
jiiventule seni.clute.)ue seceriiit, ad sepiuagesimnni, eniin iiiiica ref ctione band posset aelas inlirma ; et
ei senecinlem usijue ail liiiem viia}. Alias etiam a-ta- delicalioia accipiant alimenia. De hora refeclionis
itim disirilitiiiones fiirte offeiides apud auclores; i-ed senumet infaiitum alibidicendi sese ofiferei occasio;
qniJquid certe si infaniiaiu hic srricte sumas, ab
sit, de jejuniorum solntione, refectionum niimero, et qiii-
ea indulgciita; lege, qnam iioc capiie S. Benedictus litate ciborum ex anliquoriim monachorum stJluiis
iiisliiuit, excludendi essent, qui sepliinum att gissenl C et exemtdis pauca subjicienda sunt. |

nniium : at cum S. Paier inraiiies cum pueris passim Et qiiidem ad primum quod atiinet, de iEgypiiis
in Begiila conlundat, nt cap. 70, nbi Si\l : Infantim monaciiis sic loquitur S. Hieronymiis [Episi, 22) :
V. ro iisque ad quindecim annorum alates discipimce ( Viiium senes tantum accipiunt; qnibus et parvulis

ilUigeniia ab omnibus et cuslodia sit. Infantum nomine s:i>pe lit prandium,ut aliorum fessa sustentetiiircias,
liiceliam pueros inlelligi nianilestumest; undeetiain aliorum non frangatur incipiens; > et de Tabennen-
Boherius in seciindo coniinent. ad verbiim infantum sibiis {Pra fat. ad Regul. S. Pachom.) : t In coena
adilil : < Id est pueroriim qiiidem ; quoniam infanles similiter mensa ponitUr propter laboranes, scnes, et
non regnla, sed inalre indigent. i Eodeiii ;ii ilo 111- pueros, a;stusque gravissimos. p Simili modu S. Isi-
diMnariis i Iloc nolniiduin est, inquit , qnia iion
: doriis sua in Regula {Cap. 12) Qui velnslate cor-
: .i

snliini de iliis infainihus dicil llegr.la qni usijue se- poris consumpti, aut tenerae ajtatis Ir.igiiiiale dcenti
pleiii aniios se etiain posl septein
I lioc esi usque : siint, noii sunt quotidianis exercendi jejnniis; ne anl
scp:ein debet essi; niaximnm sludium,et angmentatio senescens atas anteqnam moriatur deliciai, aut cie-
111 ;iiiiiieiili-i, posi septoiii veio ininiis, et proiit viderit scens priusquam proficiat cadat, et ante iiiieieal,
lobur iri iliis esse. j Beinaidus t;inieii Cassinensis quam bonum lacere (Jiscal. » Et Bogula monastioa
ad aiiiios usqueduodecim duntaxat:
infaiiles bic lacil communis S. Frnctiiosi {Cap. G) Pueri a S. Paselia :

« Sed de quibus, inlit, inlaniibns loquitur liic Re- iisque ab octavo calendas Oclobris manducent per
gulii ? puio quod non soliim usqiie ad septem auiios, siiiguios dies (piatiior viets; abnclavo calendasOcio-
^ed eliam post septeni iisiine diiodecim ; sed sicnl bris usque ad calcudas Decembris ires vices; a ca-
inagis ascendimt ad robiir, il;i paulatim eis sublra- leiidis UeccTnbribus usqne ad S. Pa-clia in potestaie
Pj
bauir, iie carnis pelulanlia ciiin robore niniis super- sii ipsius cellerarii. i Denique UegulaMagislri {Cap.
bi;ii. » Id (piod accepisse videturex licgiila Magistri 28) : ( Iiifaiitiili quarla, sexta, ei sabbato iii diebus
(CV(/). ^28), iii qua lei^itnr < Infintcs ad banc re-
: tamcn minoiibns, hoc cst in liienvs leiiipi'rc jejii-
bkaiiunein lales pcnniitimus, ({ui Inlra du dccim i:ent, .'ili.<& v ru diibus ad &C2klam lelieiant huraiu. Iq
 ,
;

(JO! n^XULA COMMENTATA. CAP. XXXVH!. ^G^

vero iliebns quarla, sexia, el s:ibl»alo infan-

flPSl ;»lis A refectoriociim nliis?nr.n(liicare; iilquod liabenl eiiv»iii
iiili sexlahora reliciani; aliis vero diebiis teitia re- HenigDiana; ConsiifiiKlines ni-s.llis acceilit Uoiierid-i
creentnr. > "n secnndo conimeuiario, ubi qiiod iii priiiio (iixenJl
De quaiilaieciliorutn aiidiendusesi iterum S. Frn- letraclan-, sic. lo uiliir < IVicont;iri libei qii.Tii;iiii
:

cli'Osns iii Heguia monaslica coininuni {Cap. 8) : sii ista distiiclio Regiila\ qu?p islis relaxaii juiiciiii ?

( Eos veriiS"iie5(juos qnieios, simplices, bnmiies et Muiiquid vesceniur carnibiis 483

c<»"lr^ rtgidaiem
obedienles, in orati.iriefrequenies.... agnosciinus, (lia vigorem? Non puto qiiidem, qiii;i de eis niliil Magi-
niiseraiione sicul iniantulos foveri, sicut palres ho- *ier in ipsis sicut de iiilirmis excipil, debililius, ei
iiorari inandanins; ila 482
"' ^ pistrino, el coqui- irgrolis : et quanquam b?equidem selaies pnssinl dici
nard II \ice excuseniir, ei ab agro ei duro labore debles, tamen ratio hujus textus cessai in ei-;
qiiieti vaceni, excepto qiiod aliqua leviora opera e s *jiiia carnes utique con.eduntur pro reparaiioiie ct
iniung:iiitur, ne fes-a aetas anie leinpus frangaiur : tiielioramento nauir;e; qiioniam infantia 'emper iiie-
Cibi tiimen qnibus relicianiur teneri et molles ex Jn- Sioraiur et senectiis diiniiniilur. Relaxahnniur ergo
diistria ab bebdimiadariis coqiiantur; et carne<, et eis jejunia, ministrabiiniur fre itienruis piscinm, et
viiium fropter imbeciiiilatem moderaie eis pr.ibean- aiiarum reriim liqti.iuiini, ei lioras edendi praeve-
liir, et omnes in una meiisa copuleiilur, aeqiiaiiier ^iiciit eliaiii reguiares. » Aiidmiiquo postea concilii
cibo et polu nno reficianlur. » Ex capilnlo etiani Aqiiisgranensis aucioriiaiejn, qwjd inagnum Fr..iico-
Monacborumad Aiigiam d rectoriimcum pueris )i!(//a niui conc.lium vocai.
(iiscreiio servaiur iii aliiiieniis. An vero ex ineiite S. forro ciim alimentorum lunnine non solum cibos,
!!enedicli piieris carnes ministrari queani, dubiuin sed eliam vesu'S iiabitalioneiiuiue iniellig-udas e-^e
esse posset. HiUlemariis sui temporis moreni seqiieiis B ^^^(,^3^ j,j utroque coiiimenl. praMJiclus Doberiiis
seipse iia explicat i Debet eiiam bona
: vesiimenta liis ciiinpietate prospiciendiiiii esl eis. Etquideui quo
illis dare abbas, el pisces ad manducandum, vel lac,
ad vesiimenla llildemaium jam audivimus S. Fru- :

aiit buiyriim. CTnes vero per lempus quadiujiediim,

cluosus vero in Regiila iiionastica commiiii praiscri-
jd esi in Nalivii;iie Doinini, vel in Pascba, ;iut Pen- bit (Cap. 8) nt ( vesiimenuim et c;ilceameiitum sic
tecoslen, seu insolemnitalibus sanciorum, aul proiit eis (senibiis) pra;bcaiiiiir, ul absque fi^co frigons ab
vident inlanteni deb lem esse, propter debililalein il- eis asperiias arceaiur. »
liiis liequenlius illi debet dare carnes. lilis antein in-
Habitationem eliam singularem senilius debuis^e
faniilius, «icut diximus, omnia nece saiia uilinere
concedi do -et fioc raiiociuio Mae lemis (Lib. i,(roc'. b,
debet, ut nullaiii ind gentiam babeaiit quia si in
disq. 12) : < Cnm lempore S. Benedicii iion baiie-
;

aliundantia fuerint nulriti, cum iuerinl majores noii

ri'iil religiosi singnli disiiiict;is cellas, in quibus doi-
illam requinint. lloc notandum est, qiiia juxla tem-
mirent, el in clausiro, vel alibistmlio leciioms vac;*-
Us staiis su;e debet ilis tribuere canie?. quadi upe-
I
renl; magna tiim erat ratio senibus particularia as.-i-
dum, eo quoJ plus indigel, ei opiis esl cum in leriio
guaiidi ciibicula; tum quod d llicile illis esM 1
.'inno eslcarnes maiiduc;ire; deinde in quarto minus,
(lormitorium ascendere et descemiere tum quod ol) ;
ii qiiinto pliisniinus; deinde iisque deciinum vel un-
lussim i'lisusilalam facilealios exciiannt, et neccoii-
decimuin carnes quadrupedum minus maiiducaie
veniret ut illi ad nucliirnas exciiareniiir vigilias ;
debent. In inlirmitaie autein vel debiliiaie debet car-
luin quod cum reliquisliieme in dausiro degenics
nes quadrupi dumdare qiianlum necesse esl. Oeiiida
a"r""> essei iri.-,us paii. »
vero usque ad quintum decimumannum alium cibum q
debet illis dare. Post quinium vero decimum aiiiiuni Sed sit in els pia consideraiio, et prceveniant horas
non praeveniant Hi;ijores. » Similiter Boheriu^ iu fa/io/iiccs. J Id esi rcgularos. quibiis fraires conieiieifl
primo coniment. « Carnes quadrupeduin vel volali- solent , uli exponuiircommeiit:it(nes, etipsa nominis
liuiii sunt eis ii.in:strand£, cum balie^int amplius d^ signdicaiio demonslrnt ; nam -/avwv Grace regul 1

nuirimenio, et pcr conseiiuens de sustentatione , Laline , et zavwvr/oj regularii reddiiur ; 1 ac

qiiam alii cibi. » Idem liabet Bernardus Cassinensi-. si diceret aliis
, IliMeiuarns, .nii-
verbis
iiKpiit
El aiite liaec omnia selecla Tbeodori Can;u:i-
iiiter lequain alii inanducent c(>mi'd:an prins
fraties
rieiisis arcbiepiscopi cipiiula, Spicil. tom. iX, iia lia- inlanies videlicetet sems » Expressius Smaragdus:
:

betur liilames moiijsierii qualuordeciin an;.is

: < t Si fraires sexia coinedunl, iHilerlia bnra reliciaiii

carnem mandiiceiil. » .si fraires noua, illi sexta ciliiim accipi.int. 1 Quod
Veruiii alind suadel concilium Aquisgranense sla- BiOiide inlega rereclione, sed de refectiuncula, quam
luens (Cfl». c7), nt infanies oblali c.irnem nouiisi Aiilgo jeiilaciiliim vucaiil, inleiUgendum ceusro^nau
causa inlirmiialis manducent » deiiide Vita S. Aii-
; pusiea etiaiii ciim aliis licet innunovi citionim qiiaii-
giUierli (Nim. 10, sa:c. w Bened.), iibi refert H;uiu!- ailatercliciebanlnr. De bac refecliuncula ita Udalricus
III, c. 8) : l'ueri t post majoifm misam
lus Cfiitum iii Ceululensi monasieiio pueros scbolis :ic(i-
i(L;6.
ciudiendos subeodem liabilu et liclu cuin aliis mo- ^piunt mixtuiu; aul si cst dies jejunii, vel in liieme,
nacbis vixisse ex quo loco aliisque noster iMabillo-
: a.ilisquc des, in quo noniiisi seniel comedaiur, iuiic
niiis (In not. ad liunc locum) coiistare asserit pueros piotlertiam. Acaleiidis Octobiis usque ad guadr.i-
oblatos iii monasteriis eodem babilu, eisdemque ci- ccsiiiiam, si.utdixi.semehoineditur, non est illoiiiiii
bis usos fiiisse. Certe iii monasierio S. Galli Salo- D praiidium de sulo pau-. , .sed eliam qualecumiiie
inoii abbas irilnis in aiino dit- bus in scliolaniin a-di- Sil apponiiiir eis. » Addiiqiie : « Per lotam ;vslaluni
iii dielms duminicis ad coeiiam impendiiur
bus carnibus ve-ci pueris conces^it sa>culo x, tesie illis iiii.m'-

kkebardo juniore lib. vi de Casilius S. Galli, cap.

1 licordiade laito. Si quis eorum adeo esl paivii^. iil

quud sii;iiiiest aiilea abslinuisse omiiiiio. Prseifr- «pus ipso claiisiro, ubi scdci,
liabeat, in suninii)
1,
ca Udalricus ducet {Lib.u\,c. ^) pueros in eodciu ililuculo appurtaiur ei panis ei vinuui. 1

CAPUT XXXVIII.
De hebdoinadario lcclore.

484Meiisis • Iralruiu edcuiium lectiodeisse iion debet ; n.cforluiio^^casuquiearripucnlcoJitcnilsj-erc

» Oxon., niensw. et edit., ncr forluilu.

" Cassin. ue joriuito. Flor. cnm qubu-diim ni.ss. Oxon., Conc, ^u/f.
<"
COTj S. P. BENRDICTJ ec.i

atiileal ajbi.spd leclnnis fota liebdomada, dominica *»

^ indigeat pctcre aliquid. Si qiiid tamen opus fiierit.

iiigrcdiotiir. Quiingrediensposimissas «=el commuDio- soiiitu ciijuscuniiuesignii» potiuspetatur quam voie,

iiem, petat .ib omnibusproseorari, uiaveriai abipso Nee prxsumat ibi aliquis de ip^a lectione, aut aiiun-
Dens spiritum elaiionis. Ei dicatiir hic versus ^ in de ' quidquam requirere i, ne delur ^ occ:isio : nisi

oraiorio leriio ab oninibus *. ipso tamen incipiente : forte prior voluerit pro Kdificaiione aliquid breviier
Domine, labia viea aperies, et os meum annuntiabil (licere. Fraterauiem hebdomadarius ^ accipiatnjia;/UHi

laudein tuam. Ei sic accepia benediciione, ingredia- priusiiuam incipiat legere, propler communionen>
tiir ad legeiidum. Suiiimumqiie fiat sileniiumad men- sanctam, el ne forie grave sit ei jejunium suslinere.
bam ^, ut nullius mussilatio, vel vox, ni.>>i bolius Poslea autem cum coquinae hebdomadariis et servi-
Ivgenlis ibi aii.iiatur. loribus reficiat '». Fraires auiem, non per orJinem
Oua; veiv» nece-saria sunt coniedeiitibiis et bihenli- legant aui cantent ", sed qui ledificenl audiente.s.
b'is, sic sibi vicissiin s ministreut fratrcs, ui nullus

^ Oxon. dcesifiMrfeaf. - Hild., atiquid.

•» 0x011., di.i dominica. j Al., referre.
'•
Klitr., Ilihl.^ post niissnm: ^ Al.. nec delnr.
^ Oxon., dicui liunc vcrsum. ^ Iii pliiribus inss., frater autem leclor.
*^
Oxon., cuni oinn bus. "
Hild. deesl postea autem cum coquince hehdoma-
^ Ca-sio., Flur., dcest ad niensam. lladr., ibi. daris et serviioriOus rc/iciat. lu Comp. eiiam deest el
K Uxon., Vicl., Geini., lladr., vicibus. servitoribus.
^ Vict. ma. sonitus alicujus siijnis. " Al. deestaut cantent.

COMMENTARIUS.
__ iffnsis fralrnm edentium lediodeessenon de- in voce le^rendiim est. » Similiter Bernardns Cassi-
t'el'] Ciim in snlo pane non lanlnin vivat bomo, scd nensis et Boherius in primo comment. : t ll;rcautem
(II omni verho qiiod procedit deore Dei, merito S. mensyc leciio non solum in refeciorio est utilis co-
Paier Benedictiis de men-^iira ciborum ac pntus di- medeniibus sociis, imo et in infirmario infirmis. fle-
cluru-;, anie pr.Tinisit aliquid de leclioiie ad mensam, botomaiis, et edentibus senibus, infaiiiibu-:. et 436
nl uiiiiisqiie lioiiiinis , animalis ei spiritalis re- ministris. > Eodem fere modo loqu lur Nicolaus de
fi-ctioni provideret; prius lamen spiritalis utpose Fiactura. Denique B •nedi<'tiis papa Xll iii sui pro
biige dig!iiori=;. Idem institninm apnd alios eiiaui nionachis BeiH'diciinisConstiiutione(Cflp. 26): «Qiio-
riionaclios visiiiii , nt palet ex C'-iS3iano, lil». iv, cap. liens plures simul caroes in infiimitiirio coinedent,
17;ex Kegiiia SS.Pauii et Sie|ihani, cap. 19; S. Au- versiis et oratio in princi;»io iriensne , ac posi lefe-
t;osiiiii, tap. 5; S. Caesarii ad nionachos, cap. 9,et ad ciionom liymniis et versus dicatur, et conlinuum di«-
virgiiiHS cap. 10; S. Anreliani ad monachoscap. 49, ciimbeiuio si'eniiuin olservelur, ihiqne legatur sicnt
:id virgines, cap. 5-2; S. Isidori, cap. 10, el Magistri B in refectorio conlinue aliqiiid, qiiod aedificet audlen-
e.ip. 24. les. I Ifisis eiiam minntis duobiis p"St niinuiion m
Hancpirrolpciionemad mensam adeo necessariam sequenlibiis diebus mixtum snineinibns pi.Tscnhit
cxistimiivii S. P. BeiiHdiciiis, nt ad omnes oinnino S. Lanfrancus, ut < leciio ab uuo aliqtio uiemoriicr
ii'en«;as eam fr^-qneiiiari vnluerit ; ut indicat absolula reciietur. »

el uidett^riiiiiiai.T ej edentium fralrum

.s lociilioHi^nsis Necpra;iereundumquodadditHildemariis « Scien- :

lecno dcesse nu dtbet. Hinc syncdus Aquisgranensis dum est i;nia cum abbas foras ambulat debet lei^i
{'Jan. 2S) cSeiviiores non ad unani mensam, sed
: ad mensam ejns, verumtamen breviter, id esi parva
jn propiiis lccis post refectionem fratrum reiician- lectio, iioii s cnt refectorio semper usqiie ad linein
iii

inr, quilius eadcin leciio quae fraliibiis recilata esi, nieiisie, sed aiite dehet
Si vero fiaires
finiri lei tio.
rccitinnr. » Ciijtis st:>iiiii praxim videre est apudClii- in labore snnt, et ibi inanent, debci pleniier sicnt in
iiiaieiises, iinibiis « tem ore rtfectionis nunquam refectorio il i> le.;i leciio. Si aulem non lutrit ge-
«lieral leciio iMrisqiie mensis, i ut loqnitur J: aniies neralitas, et non manserint, dehet parum legi. Simi-
Mdiiaclius S. 0'lonis, lib. I, num. 50: nnde
iii Vit;i liier si lanlnm manserint . . parnm legendum csi. .

«l Ldalricns ageiis de lecloie hebddmadario {Lib. Similiter si huspes anle horam in refectorio niandn-
II, cap. 5i), «libriini, inqnit, in qiio legendiim raverit si aiuem lales et taiiti liospiies fuerint, id
:

isl. iiirefecnirinin poriatet repnrtatqui legit ad sei- est duo vel tres, paruin legeiidumest, id est leviter ;
viKires. 1 Idein habent Divinnenses S. Uenigni Coii- si auiem plnres. taninm usqne prior innnai lectori

f.ietiidiiiesmss., cap. '>! . Idem etiamex rcieniiori- iiii fai ere. »mHujus rei nliqua ex parte pra&iiu
l;us Coiigreg;nionibus instilnlum ainidexi snnlCa?>i- videre est apnd llariulfum in Chron. Cenlul. lib. iv.
peuses, nbi major est congregatio, Coelestini, Olive- C cap. 26, nbi de Gervino abbaie piissimo scribii, qiiod
lani, et Fiiliciisrs, iit in eoriini DeclaratiooiLus sive in itineie coiistitntns (Spicil. tom. IV) , i coeiia ap-
Ciinsliiulioiiibiis videie licet. Alque ila etiam S. I3e- parala, si accnbuisset pransurus, leciionis aiidilione
nedictum exposuii in secundo coinment. Biiheriiis. vel divinie legis iiieditaiione implicari stndebal. t
Kjus hnc ddCietum iion ad serundas duniaxat IIis accedit quod de decanis vil ariiin provi^onbiis
iiionsas. st'd ;id i))>os insujier iiiririnos exiendunl iii- ex a nionaslerium suis iii decaniis coinedentilins liabi t
1 1

signiores lletii \\v Coiiiineniatdres. Hildem;irus: « At- IJ alricns {Lib. iii, c. 5) « Antequain conndal, di-
:

tciideiidign cst , iiiqiiit, de sannrum

qiii:i iitin dicit rtnverBii, legimr quoqiie aliquid de S. Scnpiuia,
iiiensis, vel iibi geneiaiias fr.Urnm niandncat
, et : vel per alinni, vel per seifisuin ; et in fine siiniliicr
ideo sicul de sanis gener.diier iii iinum comedenii- aniei|i!amsuigut posl ciinieslionem. »
Jiiis inieiligi-.ir leclionfm lieri (ielicre, ila eliam de- Ne- icriuito casu qui arripiterit codicein, tcgerc
bel int> liigi iIp inliim s vel de fleuloinalis, de si-ni- audeat ibi. ] Kec fortuito casn, « id esi improvi^e.
liiis vel iiif;ii.lii.n> ct lel qnis a iis Iralribiis. Hnc l;i- Mibitn, vcl repeiite; m lcciio praividealnr, qni;i
iiK n scienduin est, si se\ fuerint inlirin!, aul flcuio- eliam vaMc peiiti , ct lilter.iii inale leguni liiteram
i;>ali, aui senescum infaiitibiis, aiil rel.qiii alii,cnin impi;evisani; ni;ile vero legens , male pronuntians in
iiiiMidiicaiit, leciio illis debcl esse maiidiicantihii'^, piiis .s, iii :ieceiitu, in brevibiis et loiigis, in ornis-
vciuuiiaiueii leviter. Si auiem fucriiil viginti iiiliani, bionc, in adjettio:'e, in niciidosapronuntiationc, non
 :

005 HEGULA COMMENTATA. CAP. XXXVIll. 006

.soiimi fralres niidioiitos noii a^dificnt, veriini eliani A sftd (laulo aliierliuncriliiin dispoiiit (Crt/;.2f) : i Do-
(jiierelandi caiisan) vel occasionein pni^sial, i in^init miiiico (iic-, iiiqui', qiio !;ebilomadarii coiuina; in-
Beniaidus Cassiiiensis, quain exposiiioiieni accepit grediiiiilur in septimanam, lunc et iste fraier adst^x-
ex Sma-igilo, et iuin eo seqnunlur Nicolaiis deKia- lye liora?rereciionem post ver.^uinet oiatidnein iiieii-
cuira, Peiriis Boherius, Joaiines de Turrecreinaia, s;ie ctini abbas iii siia calliedra sederit, aiilequam ca-

Matlliias Laiiiljerlus. Sed llildeinanisaliler < For- : nisl;Tcum consiieiis panibus trocliKae luiie tlesceii-
liiilocasu, inlit, id e.-t sujjiio, vel ropenle, ac si dice- dat, luiie iiisiiiiiet se voce sua is ([ui ieclui us est di-
rel aliisveibis : nullus il»i legamisi jiissiis. » EoJem ceiis Jubcie, Di^mini tnei ; or;it'' pro tne. qoi i,;-
:

uiodoTlieobaldus Ai t::ldus. Et luee expo>ilio iit ui i- gredior in belidoiiia.lain leclionismensalis. Mox sii;--
gis naluralis, iiiiii,'is elianiarriiiel:qua:nvis sollicilos gens abbas ciiin oinni coiigregalione fixis in lerra
inaxinie in pra^videndis leclioiiibus veiini leclores, genibiis orelcuin eo ; ct cum siirrexi;riiit dicat no^its
ceiiunKiue ;id id ninneris cliin teinpus lllis assigna- helMloniadiirius hunc versuin ; Doniine, labia meu
tuni legainus [Cap. 57) : < Ad niaiutiiialeni et ad aperies, et os meum annuniiabit laudeni luunt. Rt--
uiajorein inissani, iiuiuiuiit Divionenses S. Bc-nigni spondentibus secuiii cuiictis. Pnsi versiiin vero ui-
Consuei. niss., accijiiens libruin in quo legendiiiu ctiim complente abbale, inox priit.o abbiti, de nde
esi, ei 487sei edeiis in miiioi ein clioriini, pricvidet oinriibus paceiii ttaiiat; den.de iii nwdio oinniiim
.**/
leclioneiii.U'io*J si juveiiisesi adhucin ciistodia posi- u.ensaiuiu sibi ordiiiet seliaiii, ei posl oiiin;uiii ses-
'
liis> tunc noii secedil, sed qnantum piaividet, praivi- sionem ad meiis;ts, |ieiii.i henedicliune, sede;it et
dei m niajori ciioro.
> Aliquid lnijusn;odi liabel IJdalri- ipse iii sella cum eodice. >

cus cap. 34. Ei ms. Kiiuale AlUigemensis mona-

iib. 11, B Klsicaccepta benediclioneingreUiaturadlegetidum.]
slerii {Apud Hai\. lib. x, iraci. 2, disii. '1} : i Oe lieb- Quetii in lociini Sinaragdus < QuoJ aulem dicu ac- :

tloinadario lecioie hoc scienduin, eiquod iiiliadm- cepta benediciioiiemgrediaiur ad legenduiii, siilnn-
basniissas, nialulin;ilein scilicel et majorem. iectio- lelligilur a lialnbus oratione accepla, et a sacei doie
iiem suam praevideal, et allirmat sedens in posleriori beiiedictionis collecta, nii^rediatur ad lectioiiem |.ei-
loco ubivkieri valeai aconvenlu: et si quidem junior licieiidam. Quau coUecla lioc inotlo, si placet, kcii.ri
esl, aut mii.us m
lejiendo exercitaius, advocelur a sacerdote aiile allare d.ilur iiiis>a peacia, dica-
aliquis seniorum qui iectionem ejus auscullet, et ac- turque Averte, quwsumus, Uomine, ab hoc faniuh
:

ceutuare doceal secundum usum monasterii obser- tuo spiritum elationis, uthumilaer legens, sensum et
yalum. > Idolim inCorbeieosi monasterio prseslabat intelleclum capiat lectionis. l'er Domtnuni nosiruui.
iii sacristia, ul co ligimus ex cap. 6 S. Adalardi de eic. > Eamdem coileclam Itabel Boheriiis ctii:i bis
adiiionilionibus in coiigreg.aione quo praescribitur
, pr.imitlendis versiculis : Salvuni fac scrvum tuum,
(S(ec. IV, part. i, pag. 757) , < ut in ipsa died imini- el Mitte ei auxilium de Sancto.
:

ca, vel in aliis diebus dum foris oflicium celebralur, Aliambenediciionem profert llildemarus liis ver-
iii secreiaiio iion resideat, nisi qui hoc providere Iiis : iCapiiuia vero baec sunl qu* Jebent dici
debet, vel cui praecipilur, e.t specialiler nec hebdo- Salvumfac servum tuum : Deus meus^ spcranteni te. m
«iiadarius lertor. » Ergo aliis diebus, duin olflcium Aliud Convertere, Domine, aliquantulum : El de-
:

Joris non celebiabaiur, in secri-lario residebal. precare super servo luo. Iicm lcriium Dominus cn- .

Sfd lectunis tola hebdomada dominica ingredialur.] stodiat te ab omni nialo : Custodiat animnm tuam Uo-
Ad ieiiendum scilicel. viinus. Item oralio Dominus custodial introiium
:

Qui ingrediens poxt missas et communionem.] Com- C tiium et cxitum luum, et auferat a te spiiitum elalivnis,
iniiiiionem dicit non illani quam facit saceidos cele- qui vivit et regnat in swcula swculurum. B. Ameii. »
brans, sed illain i quam facinnt, seu lacere coiisue- Eadem, omisso ^iindo versiciilo, cvsiai in Brevia-
V runt fraires diebus doininicis ante aliare majus rio Cassinensi lempore Oderisii abbatis descriplo.
cotile.>lim posl missam, > ul loquitur Boherius. Et Itemaliam Menardiis cx iiis. S. Victoris hoc ino-
recieomnino post comniunionein sacram ingrediuir, do : i Hunc versuin sequuiiliir a priore dicciuli ircs
nt aiiie (/>i;t)(o iic)'6o impleatur, quod mox leciurus versiciili : Mitiit tibi Dominus auxilium de Sanclo.
aiiis cructare debet. l\. Et de Sion tueatiir te. Converlere Domine , aii- ,

l'etat ab omnibus pro se orari.] i Quod quidem quanlulum. H.El deprccabilis eslo super servum tuuin.
verbo non petilur, sed provoliiiioiie corporali, quae Dominus custodiat introitum luum. U. El cxitumtuuni
(it iierum iii nmltiscoenobiisfiuiia ipsa benediciione, ex hoc nunc et usque in saculum. Sequiliir or;itio :
id est oratione, > inijuit iiernin Bnherius. Averle, quwsumus , omnipoiens Deus , ab hoc faniulo
Vt averlat ab eo Deus spintum elalionu. ] Apposlie tuo spiritum elationis, et cor ejus ditinis inslrue Lclio-
jid liunc locumPeirus Daiiiiaiii {Opus.ul.u, ccp.18): n bus, qualenus te opitulame mereatur perficere vf-
« Lecioribus viiium airogantiae fannliareest. procsei- ficium. t

lim si ciii lepor eloquentia: suppeiit, dum paienles 489

Bivionenses S. nenigni Consucludines mss.
SLTipiura^caiiipos eftroeuis lingua percurrit, populari cap. 57 hanc liabenl : i Sacerdos dicil Saivum fac :

lavori cor deditum spiriius eiaiionis invadit; et duiu servum tuum : Miite ei, Domine, auxilinm de Sancto.
aiios per recti iiineris tramitem dirigii ip^e diverti- ,Dominus cusiodiat te ab omni ninlo. Deinde alisque
ciilum errone* confusionis incurrit hmc csi etiain T\ salutatione Ooininws cuslodiat iiilroituni tuum , et
: :

qiiod meiisae lecioribus e.x niore diciiur Auferai a exilum luum, et auferat a te spiriiuin clationis. Amen. »
:

le Deus spirituni elationis. Ut ergo imiiiinenii forsi- Exstal etiam apud Udalricuin, lib. ii, cap. 34.
laii arroganliae jam ipso leclionis exordio humilitas Prreter hanc benedictionem , solet el alia dari in
oppoiiatiir, recte lania snbjectionis arle benediclio refeclorio priusquam incipial lectionem, de qtia Bo-
pi-iitur, nt lecturonon sacerdos, sed tui ipse jussc- erius < Finito lamen versii in relectorio, slaiis in
1 :

lit benedicat. I medio peiit sibi itcrum benedici, inclinans donec

Et dicatur hic versus lerlio ab omnibns , ipso tamen lueiit benedictio siibsecula. > kt Udalricus ctmi Bc-
incipieiile.] < Et liiiienle versum,ait B<dicr ii.<^, quia iiigniaiiis Consueludinibus {Lib. ii, <. 54): < Cuni
ipsc liabet ler inlegialiter versuni ipsiini «licere, et primum domniis ablias vel piior conscdorit peiit ,

clionisetiam icr totuiii repeiere. »Siiiiililerliildeiii:i- lector benediciioiiem, el accelerat lectionem ailoriri. »
riis: < .Nondicit uiillciiiciiiialtanttiiiiiliiiiii versnm, et Ei de Ik.c Ibrle beiicdirlione Ciipieiulus esi ciin. 02
aiiisiiliscquaiittir; sedillc loiutn deliet diveicct alii coiicil. Aquisg.: < Ut abbas, pr;cposilus, ci docatins

s mililcr lotun) debeiit repei' re. Qiii ubi dicit ;<b qii.iinvis presliyleri iion siiit, lecloriinis Iieiie<lictio-
< Ut Icctor siai:do beuc-
el caii. 07
omniliiis 4S8 subaiitliendutn cst repelt iii.bu.s , siciil iieiii tribiiant; : »

Miperiiis de coquiitariis Aatiibus tlicit. > Quani e.\- dicliDiiem poslulet.»

posilitmeni noii coiitemiiendaiii asscrit Menardos. Stiniuniinqiie fiat silcnlium ad mensam.] DupIcA hic
-
D,inii,e, l:d>ia mea ajierics, clc.\ Emnilcm <'iiiiii sil> nliuiii a b. P. Beiicdicto iii lictuni io Begiiia di

><;is (.ulimi a lcctorc dici prascribilUegula Magi;.iri; lin^iiu.il comtucnlalorcs. Uiium siinpliclter dictuui,
 » :;

607 S. P. BCNKDICT/. eo!

el ^iiie adtliln, qiiod non onnicii oimiino Incnlinneni A siropilus nnlliis. nomo comedens loqualiir. » In \\i'-

proliilifi, seil ;(liaiii dnnlaxiu, (iiin sensii silere diciiur giila (^iijusdam ad mnn.ichos (Cap. 1(J) : 1 Silenrnmi
i|iii aiieri ail aiirein liMini ur, siciili Maillia in E^au- iii omiiiliiis scctaiidu n osi , el larecdi disciplina por

gelio Manne ?orori sHenlio dixi-se refe»"tur : MarjStcr oiniiia fac:enda e-i, maxinie aiitem jiixia niissam et
udesl el vocai tr; nbi sileuliu iiiein esi ac siippressa mensam. » D iiiqiio idnn liabetiir iu Hegnla incerli
voce, III diti et S. Aiigiif.limss. Alloriim suniiiiiiin, sen auclnris cap. 2, in Regula Duiiaii cap. 53, et Cnjus-
ciiiiialiinio liiijusnioili aildilit, iiiiod lani a lain qiiaiii d.mi ad virgim^s cap. 9.
.siippre^s:im voceiii, oniiieiiirjtie niuiiiiio soiiiliiin ex- Ncqtie etiain sol:s omnino nionach-s exstiiit singn-
ciuilil, (|nali' esi illnd quod liii; ad iiniisain, c ip, 42, tiris islba;c ad mensam sileiidi disciplina : iiam el
p isl coiiip'einriiiin,ei, c:ip. 5'2, iii or.tlorio inJiciliir. eain canonicis olim indix t sniicius Aldricus episcn-
l'iiiiiiim siienl un» iliiid esl cui oiiini lenipore slu- pus Ceiioinanensis iii qiiodam privilcgio (prid in
dere deliem inonacl)! secuiidum quod cerlis tanium ; cjiisgesiis referlur imiii. 52 (/om. I Mi^cil. B iluz.)
leiiipnrilius 3'' locis obs rvare (Jebent. Ila ferme ioo eliam viguit, ;ipiid Ihn cns, pra;sertim Persas,
<

Sm;ir:igdiis, Ilidemarus, Bernardus C ssinensis, el JIiMlns, ei Ch.ildcos, qiios ea de c iisa iia cominen-
Boiieriiis. dal (Jrigeiies (Lib. iii in Job) : « In escis ac pntibiis
Ul ujilliui mussilalio, vel vox,tnsi tolius tegenlis os noii ;«|.eriuiil ad loi|iieiidiim, neque qui minisiranl,
audatnr.] Uxc veibi S. Pater addidii, iit osleiidal neque qniljtis ininislrauir; se nutibns omnibus im- 1

qii.ile hoc capile sileriliiiin praescripserit suinmura ; nistraiit:biis (ir;ici|iiiint : haiic coii-iicliidinein pro
sciiicei, vocem onincm, oninemqne miissiialionem inandatoa priMiibus acci|iieiites, ei veliit lcgem liaiic

fxciudeiis. Quid ;iiit 'm sil mussiiaiio declaral liis ^»

**
cuin sollicitudine observanlrs ; et (jui 491 '••"ic
^erbis Bnli(;riiis : « Miissitalio est. aliqiind signum vinlaverit, lanquam maxima iran-grediciis jura lor-
V ut esl lussis siniulata, vol qiiasi ex-
icis coiiliisc, qiietur.»
trear.; voleiis , vel t^ibilus lioneslus. Nonntinquain Qiiod si lanla apud !i jtiscemodi hommes disci-
imissiiaiio esi idem qimd leniler vcl 03111-; Inqiii, vel plinae severilas obiiiniii, liaud dubium videri dibel
Inqiii siib siienlio. Aliiiiiamlo mus>ilare ide n est
si iiiler ali s mon^uborum legcs, inflicias biiius si-
(111(1(1 iiiurmurare. > Lodem fere modo luquunlur leniii tiaiisgre^soribus noeiias legamus, ut in Bejiiila
Ilildoinariis el Bernnrdiis Cassiiiensis.
S. Paclioinii (Arl. i\, cl in lieguta Oric7it. cap. oGj
ilicveionotallliliJemariis quosdam liuncS. Hegnloc I Si qiiis locuiiis fnerit vel riserit in vescendi lem-
Incuiii sic iiiieir.gi;ri;, iil iiec prioreni, nec iiiferiorein
poie,agel pa;iiiien iam; et in eodein loco mox incrc-
veliiit iillo modo
ad mensani; lilierisqiie expii-
lo;nii paliitur, et sialiii doiiec alii surgant. > in poenis inccrli
meiidiim esse qnod sonilu alicnjus signi declaiari aiictoiis apu 1 S. Basiiiiim (Num. 17): « Si (juis iii
11011 pi.lesi, cuiii opiis est aliqniii petere. Alios vero
ineiisa mandiic iis niisaiiir, excileiur iit cxsurgai jkI
(jui (licaiit priorem iia suppie>sa voce lonui posse,
oraiinnem.» in Begiila S. Ferreoli (Cap. 24) « S| e- :

iil ;ib iiiio uinmm audieutc; inielligaur 490i "6c li diier lamen boc cuncio;; moiien servandum, mandt»
S. Beiiedicliim eain proliibui,se vocem qii;e ab iino alqiie consiittio, ut quoliescunqiie leciio animabns
:m li.iliir, sed qn.i; ab onniibus. Aiique primam se:i- Deo doditis opporluna in eccle^ia, vd in lefeclorio,
le.ili;im esse priiutiundam nam siiiiimiim sileniium ;
aui qtiolibei in loco pnblice reciia.tir, millus n.Mj
iion iiiiuus btipiaxisam quam aliam vocem sup- aut movcalur aul nioveat. Similiter eii;im eo tem-
I
rimil. pore fabiilas Ingiendas csse cognoscant. Qund si quis
iNirio qiiani S. Pater de servando ad mensam
iiic Q non cu>todicrii, pra-senli denunliatione comnioniius,
i-ileiilio hanc ab anliqiiis accepisse mo-
lciiem iiilit,
triduani eum jeiunii niuli;iiio ca^tiget.» In S. Colum-
iiachis pto coniperio est. Ue iEgvjiliis S. liieronymiis bani Poenilenliali : comedeiis non
« Si loculus luerii
{tjiisl. 'ij.j : « ^iilliis, ii:qiiil, iii cibo sirepiiiis est,
iieces>itate alterius fraliis, sex percu siiiiibiis. » Ei
iienio diiiii co.iicdii loiinitnr; » el Cassianus (Lib. iv,
iterum « :Qiii come lens loquitur, se\. plags; et
c. 17) : « Apii I /Egvpiios, el maxiine T;il)eiineii?iolas cujus vox obstrepit de mciisa ad mensam, sex pla-
tiiilum sileiitiuin ;ib oiiinilius e\lii!>eiiir, nl cum in
gis.» Iii Uegula sancti D.nial. (Cup. 55) « Ad meii- :

iniiim laiita i.tiinerosiias fr:itriim refeciionis obientu

sam quae loqui prx'sumpserii, vel viginti vei triginia
«oMsederil, nullns nec n utire quidem audcat, prster percussiones accipiat. » Denique in concil. Aquisgr.
( uin qui su3s decaniai pr;E(^st; qiii laiiien si quiJ (Cap. 41) < Si quis negligenier sonitum fecerit, aiii
:

iiie.isce superiiifcrri aut ;niferri nece^sariiim esse aliud qiiid e\cesseril in relectorio, iiiox a priorc vc-
perviilerii, soniiti potins qtiam voci; sigiii'icat; tan-
niain pelat.»
laijiie vesc.-niiliiis eis sileiilii bnjiis disciplina serva-
I>lud lamen ad mensam silenlium ifa observabant
l!ir, iit ciicnllis ulra ociilnrum p:ilpcbias deniissis
vetercs, ut ex Cassiann liciiim essel decaiio loqui
(ne scilicet l:ber aspectus liabeal curinsius copiain
ex Regula seduida etierliaSS. Paiiuni, cap. 7,a qui;
evagaiidi), amplius iiitueantur qiiaiu mensam,
niliil
S. Macaiii, cap. 18, ei qui |)ra;esl ex Kegula S. Be- ;
ci ajiposiios vel qnns capiunt ex ea cibos; ila
iii 0:1,
nedicii, priori pio sedificniione; ex roeuiientali
iil qiii-madmoduni, vel qnanlum relicial alius. nullus
S. Coliimbai)i, oiniiibiis ^ro neccssiiate alterius ira-
inviccm iioiiM. > De Tabeiiiiensibus ilein IluHinus sic
tris. Sed in Uegul:« Ciijtisdam ad virgines isla legun-
Joqiiitiir {Lib. 11 de Vit. Pal., c. 5) « Esl auii,'in eis :
tur (Cap. D) : « Ad nicns:iin vero nulla penitus pra;ter
in c;ipieiidn cibo sumiiuim &ilciinum, ita ut nec
alibatissam, vel cui abbaiissa pr;eceperit pro coin-
puteliir in eo ioco e>se aliiinis bomiinini, ubi sedelur
muni necesr^ilaie ?ornruiii, Inqui pr;estiinal... Poi taria
ad iiieiisas;ct omnis eoriim coiivers:ili'i iia c-t ia
vero. qupc pro necessariis caiisis alloquum expeiie-
imihiiudine p ista, quasi essel in soliindiiie. » 1 lcm
rit aidiaiissne, loqui permittatur; quia lorsitan lalis
fere liabet l'.ill.i(liu> in Laus. cap. 48. In Hegiila
suierveneiii necessiias, qnib morani liabere non de-
ciiim secuiula cl lertia SS. Fairtim, alque S. Ma-
beai... Fe^ii? vcro Dcmini diebus, id est Nalivilaie
Carii pr sciibilur, iit « ad mensam speciiditer iiuliiis
.

Domini, vel Pa^cliae solemnilaie, ac Tlieopbania,

Inipiauir, insi (lui irjcesi, vd qiii iiilerrngauis fuerit.»
vel Peiitecoste, vel si qiia suiit alia Domini vel saii-
Ei Hegiila S. C;u arii ad inoiiacbo.-. (Cap. d)
iii t Ad :

ctorum mariyriim pi;vcipiia sacia celebianda, si es

me isam diim iiiaiidiicanl nullus lo(piaiur. » in fiegula permis-o abn:itiss:c fueri! ad iiiensam loqui noii ,
S. Auieliani ud mniidclios et ad virgines (Cup. A'J ei
iie^-amii- ; sii: tamen ni prcssa noii dissoluia voce
oi) < Sedciiics ad meiisam laceant. » ln T :iiialeiisi
:
|.-quaniiir, ne i:arrtila voce in soiium prortimpentes
(Cap. 8): I Soaenies ;id meiisam lectioiieni qn.e legi-
liir ciim sileiilio au liant.» in Ke;;ula S. Isidori (Cap.
m igis (lesidta qnam beiiiia judi','<tiir. El ip^a cniifa-
bulalio lalissiiex colio iiiio bcitplui'aruiii,qiiai aJiitii.e
10) t Tcmpoie coiivesceniium frairum omnes disci-
:

Iiiurum faciat, iiou danmum.

pi.ii.c geiaiil sileiilium, Aposiolo olilemperantes, qiii
dicii Cum iileiniu opert^nies suuni pancm mnnduceni. *
:
Tandcm circa sancti Bcnedicti verba duplex oritur
In IVguLi saucl' riu..iui£i (C«p. 5); i lu ribo b'i b;cvi solvcnda diUicuIl s : u;ia an c.xira refeclionis.
 : » -

IIEGULA COMMENTATA. CAP. XXXVll!. CIO

ipinpiis iu rerectorio loniii h^ sit, .illern n-un exlra A BernarfliH inmeii dicil qirotl non recalit «nqisnm Iin

retecloiiiim comedenles silcie debcint cilendo factiim fiii-^se iii moii:isierio Cassinensi.» Lllii vero
Ad priin.im qiioil special, eisi iiiliil iii sanclPC fraires int-lligentes siiiit, ait s 'In soniiu abb;ili'm
Re-iil;\3 \erl)is, si pnvcise in se suiraiuiir, aitpaicU, es signilicare po>se, ionisverbi aileu- iit ;id ^rdifioa
«jiio ciiiiiiniinm in relectorio sileniium exlra refeclin- dant; et lecioii. si ita e\pe<li:it, nt e:uieiii verba re-
li-; i>r;?>cipi jiidicelur; ei capiiiilum 5 iiiona-
leiiii 11-. pe'at, iil memori;t amplins iiiluere;iiit. 5' Aul leclo-
cliMruMi 3:iiig'lien>ium deceriial laiilnm t ul in rciii errantem corrigendo, per se qnidem, vel piT

lelecloriobora refectionis miUius, nisi lecioris, ^92 at nin. Ex Uildemaro eiiim, neinaido Cassin. et
vox aiidiatur : » lamen cuiiiiniinis ordinis n. slri Boherio convcnit, nt abba^^ ernditum alicincm IrairiMn
coiisuciiido, siimmi.rum poniificuin decn'tis (iriiKila, coiisiiiiiai, qiii coram leclore sedeat, et euiii cniii

(iiil iit iii refectorio piTiieiuum serveiur bileniiiiui, op'!S fiieiii silenler corrigat. -i" Aut aliqiia :i|iiiniie

nt videre esl ex diciis c. (j. exliorcuionis veiba prolerendo, iit de Alberio :ib-
sccuiidam es-tal Pedi Vencrabilis sialuinm
("irca liaie Esiernaceiisi scribitAlcuinus (In Vit. S. Willi-
(S/flf. 22), « iit siliiitiiim ad loensa i. siciil in re;,'ulari brordi, n. 51. scec, iii Ben.): in dienaiali S. \Vi gi;;!
rcfeciorio ubiipieet abomnibus leneauir sed si extra ;
I post vesperliiiaiii iiielodiam pro revercn'i:« illiiis
re'ecioiiiim comunine comedeiiti qnilibei superve- diei (raires refectorinm reversi simt, ei post s.icras
iierit, surgei; cuinque iiivit:ibit, loqiietur, et siaiida leciionei prielaius abhas allocnlus est.
(iii:ininm necesse f lerii; sed postqnam resederit, ut [ Fraier uutcm hebdomadniius accipiat mixtitm.] Qiiid
prii.s lacebil.» Deindi! staiiili raiioiiem reddens snb sit mixium docent Uegnl:!' commeniatores an iqiii ei

dit: « Causa bujus insiiiuli est Auo.>toIus etiam laicis p recenles. « Qnod dicit accipiat m xtniii, impi l Sma
_ .1 _ - -.-1 ....:-
- . 1> „„/vi.,„ r,r,..; ;..i„ii;.r:i.... c^;.., ..I ni . ir...... ii:
siuiul el viniim; in miiltis
. . :

l!niis(|iiisqiie paiiem suum ciim silentio

•

prcccipieiis :
ragiliis, paiiis intelligilur
inaiidiicei; etiain S. bene.lictus inonacliis imperans enim provimiis pairs liiitum el viniim qiiod siipcr
€1 dicens Siiminiim fiat siienlium ad mensam;
:
altare offertiir, nii\iiim VMCitiir. » Et lIiMeiiinrii^ :

ctiam anliqui fe:i nioderni tempoiis reli.i,'iosi, qui < Mixiiiiii eiiiiii iiiiellig tur panis el viiium, s ciii sii-

«bicunque comed ni, ligorem sileiitii nullo modo periiis dicit singiilos bilieies ei panem. » S. liiidegai-
relaxant.» Et lnslitiil:i Ci^lerc. ord. {Cap. 79): c Ur- dis : t Accipiat inixlnm, ^cilicet praiiduim, id e.-l

dinaiiiiis ne inon^iclms sive conversus ad ineiisam panem et poium. » IJ riiaiiliis Cassiii. : < Panlns
I fjiiaiur, nisi forte iii via consiitiilus, si nnn habue- Diacoiius idcii esse dicit nii\tiiin accipere, (piaiii

lil qiii sigiia sua inteliigal, singula verba dicendo, ut mordere quod siniul ei pr;e maniliii* Iiilieii poiesi,
:iiiu;iiii, p.inein, ei vmam, ot cauera comestioni taii- et hoc est suniere singiilos bibe^es et pimeni. » Ri-
tiim neccssaria breviler et silentcr requirat. Qiii vero chardus de Sanclo Aiigelo :i Mixiiim, id esi iii' ,

aliler (ecerit, in ipsa refeclione a vino abstineat dicnm cibi; panis eniiii cor hominis coniirmai et ,

<|iiod si viiium non babuerit, uno pulmento, si duo vinum hclilicat cor homniis. » Petrus iJoheiiiis :

iiabiierit, careat.» Vulgare est llaliciirum dicere mixliiio illaiii lnvcni

t

iij nuid lamen opus fuerit, sonitit cujuscunque signi comesiionem quae prandiiim anlecedil. » Joannes de
potius pelatur quam voce.] < Perciiiiendo urceum, vel Turrecremat:! s Accipiat inixlum, id est panein
:

labul.im, vel alio quocunqiic sigiin, » iinjuit Ricbar- ciim potu, sicut supra dicliim e-t de ^e.vituii .ns iii
diis de S. AuKclo. eli:)m Uegula S. Pachomii lia capitulo 55 Regiiiae, qiiod sum;iiit s^ngnlos bibeie^;
(.Art. necessarium fiierii ad mensam,
15) :i Si qiiid et panem. » Ibeobaldus- Ari:ildiis Coelestiinis in Cal-
iiemoaudebilloqui; sed minislrantibus signi sonitum C 'ica exposilione « Le frcre liebdomaduirc lisiur len
:
'
l

dabil.» Ll Re"ula S. Frucluosi (Cap. o) < Si quid : prendre mixtc c'est-a-dire btire une bonne fois ei
, e , ,

,
^ ..^ _ .'_ _..! - .: . J.. „„.-., ^ ;'„.. \f..,,i.:..„ ^...\. ....,.... . I ...
-

di-est in meiisa, is qui prae^t signo dalo, vel niili

. 1
mang^r du pain a ravenaiit. > Matibias Laiiiiierms iii
bus sileiiter peiat, et indicetminisiranti quid inferri, Gallica iiem exposilione « Que U (rere hebdomadaire ;

vel quid aulerri sit a meiisa necesse. » prenne de la misiion, cest-a-dire du pain et un trait a
iVec prasumat ibi aliquis deipsa leclions. velaliunde boire. > Anliqua versio ms. ex codice Conchensis
cjuidquum requirere, ne detur occasio.] ittceiitiores inoiKiSterii : < Prenye mixte , ce t unesouppe en vin,
:iddunl »i«/i(;)(C», q lod omnes anliqiii pr:etermiilunl. ou en autre chose. » Joannes Craesbeeck ad hec verba
Ex llildeinaro aiitem, « ciim dicii nc delur occasio, singidos biberes el paneiii « lioc inlra, c. 58, diciiur :

subaiidiendiim esi loqiiendi.» Similiter ex Smaragiio iuixlum , forte qnod qusedam commixtio (icbat dimi
< siiiiinleiliglliir ne detur occasio vel maligno diabolo patiis viiio, aut alii potiii niiscetiir. » Aiioiiynius Ci-
ail leniaiiiiuiii, vel fratribijs ad siiperllua loqiien- stercieiisis in suis Dialo^is Gallicis in Re^ulam 494
«iiiiii.» Eoilem fere niodo Bemardus Cassin. et JNi- S. iienedicii : « Le frere semainier prendra un mor-
cidaiis de Fr:iciiira. ceau de pain, et boira un coup avant que de lire. »
ISisi forte prior.] Prioris nomine Boherius intelligit liiiic lant« auc oruni caterv.v, qiiibus accidii Joannes

eum qni nieiii>is fi:iiriiiii pr:t'esl, aut cui coiiimiseiit lielellius in Explic. Diviii. ollic. cap. 119, iinns op-
aLbas ; M lurdiis vero abbalem. poiiilur Giiido Juvenalis in sua versione Gallica mi.t-
Voluerit pro wdificalionc aliquid breviler dicere.] luni reddens une foib a boire dii vin meste d^euu : cujiis
i° Aui interrogaiido ;iliquem de ipsi leclione, sicuu se.ileiitiaintuelor ac propugnat dis^ertaior Galiieiis
pr:i'sciibit Regiila M:igislri his verbis (Cup. i4):j> de liemina viiii et libra panis, magn;e vir eiudiiio-
«Teiiipoie ipso lefcciioiiis cuiii legilur Uegula, iit ^ nis; sed iiullo, ui mdii vidttur, buiis sulido luiid.i
.^ullieiii uiiiversorum Irairum exciteniiir audiius; de nieiito.
siiignlis iiieusis quus volueril tiaires qiiid leciuin est Nam quod ait niixtum a S. Benedicto concedi prop-
abbas interroget; ui cum
unusqiiisque frater recita- ler cominunionein , et cominunlcaiis iion panem cum
verit i|iiod audivil, agiioscaiiir plus leclioni illa liora vino, sed vinum aqua diluiuni iineberi, refellil Joan-
inteiiilisse qu;im veiuri.» 2" Aul difiicilem aliqiieni nes Ueleilius his verbis i St.iiuium esi in (piibus- :

lcclioiiis locum exiioiieiulo, uU habel eadem Re-uh: d;iiii ecclesiis, ut illo die panis ei viiium in eccle-ia
< Legat disposite """ urgendo.ut apeitins
4S3 lnbeantur, elcuin homiiies commuiiicaverint detur .

oecupati ea auditoies agnoscant, ipKC vos factis opor- stalim iiiiicuique panis buxea priusquain recedaiit, «t
tei a>liiiiplere ; et ui si (pia suiii ;<mbigua aul obscura, |i.ululuiii vini.iie for.e qnipdiaiii de sacrameiiio in
ei apeilius ea non inieliigaiii fraires, aiii inlerroga- ore lemanserit, (iuod exspuendo lacile einitli queai.
(iis a fratribus, aut iillro ;ili(pia abb;is exponai.» Id Q.iai sane laiidata consuciudo omnibus probaiur,
quod in iioniiullis Fraiicia". nmiiasieriis suo leinp.nc suiiipsilque (iriL;inem ex insliluti u.e L5. Renedicti. lii-

ohserva um fiiisse lcslatur Rolierius his verbis : siiiuil iiaiiique vir ille sanctissiiiius ob cauidem caii-
« Ubi vcro siinl Iratres idiolai, beno (acil si verba s;im, ui illi «pii aliis fr;iiribiis delieiit iii praiidiO
ii(ilabiliieraidilicalivaei5brevilere\plical;sici|ue vidi post commiiiiiMiiem iiiinis rare, aliqiiiil priiis coiiie-
licei raro apud nos, el iii quibiisilam coeiiobiis Fraii- (lcrent. Alque lioc qiiidem i>iaiiiliuiii mixliim app I-
«iie obscrvari : cl ita iiilelligo p.iragrapliuin i>lum : Kui soiei. » S;mili> iiisliluiio viiiobal «diui iu Si:*»
 ,,

611 S. P. BENEDICTI C12

•iinneiisi S. GervasH calliedrnli ecclesia, in ctijiis aiui- A le?3t, nnn vero cuin serV'toribns, qul una liora
»1110 ritiiali lempore Nivelonis einscopi mymi oxa' aio, ante rcreciionem Iratntm mixium delient accipere.
ad cliem s-icruni I'a<chi»' pr.T;-ciipinm legilur, ut Propler communionem tnnctam, et ne forle grave
< puelur nieiisa qiisclitin a.cnsliuiiltiis ad cormi al- sh ei jejmium i-uilnere,] Roddit raiioncm (iiiare
i:iris qioil re^picit ad ftqiiilnneni , et corjperistur map- mixlum snmere leciori permiitnt, scilicet 4* projuer :

ia iiiuiidi-siuia, quas vrsiialiir vnsis de aiiro et ar- «onimunionein sanciam , i* propter jejuiiii Itborein.
Jiiito, iii noiinullis antein vas rum viimm inrundatur Sed qiiod jiit propier comnmnionem saiici;jin varie
siiper iiiapp;im ,
praetere:i pl ^ie- oMaloc ponanlur, ad inielligunt receniiores Ili.-gulce coinmenlaiores. Hi-
qiiam nsensaiii , iiiquit paiilo pnst debent omnes qui
, cli rdus de S. i^iigelo, praipDsilns Viillis Lucis, (ini

i-:oininuiiica\e;ini \enire iit de oblatis et viuo respiir- saiculo XIV ineiintescnb bat, duplicem Iiiijusloci addu-
g;ii u sqiie os suuiii. > Ad<le qiiod mixium iion cit expositionen» < Coinmniiionem s;inciam, inqiii,
:

piopter coiimiiiiiinnem soiuin , scd eliam ne grave ii cs-t sanctam congreg:«lionem; (juasi dicai, ne de-

sii ^ii-iinf^re jejniiium, daiiir. litiat saiKiae c ngiejatiooi in leg:*iido; quia coiniHU-
Nec. plus nrgel (;Ui)d dicil Rcgnlam Magi-tii me- nio derivari poie^t a comninni, ei iibi coiiiinunitas,
iiiiM duni;ixal lei lori indulaere, c;ip. 24, narn ternas ibi congregatio, i\u3i deriv.Uur a c eundo, tiUasi coii-
^ani- bucccJlas inero iiitinclas concedit cap. tl. veniendo in unnn», ut 15 disi. (aK.ncs geiieralium
.Nec ebi quod qnis dicat eos (|uos ciiavimus au- ^93 iu line. Ergo recte saliier potest expoiii; et
ciQri'S loculos (uisse juxla sui inorem inonasiorii. illjd ne . qiiod sequiiur, expone pro non, et siippl(^
Nani pr;rler qiiam quod cnntra teiieraiem omniuni quasi diceret, rie deliciai, congregationi, ut di(t.ini
inonasieror :iii consut^iudiiiem, ab nonjieiiiis ei eo esl, et nnn sit grave jeju' iam susliiiere, ulsequitiir.
:iiii|dius annisconservalam, niillu» rerum aquus ;e.-ti- '
Vel dicas Sttcunduin q os lam coiiiniinionem san-
iiiaior sine auciorilaie et raion; iusurgere deb t; ct:iin. id esl iif^ sangiiiiie Doniiiii sumpto
decorporeei
cei le Smaragdus et ilildemanis liaud multo posi sy- pr()jiciat in S|)ulo; (juia secnndum «uod audivi, anli-
niidnm A(|ui>i.'r. scrihebani, iii qua syiiodi) st;itu um qui ([uoliiiet d e lecipiebml corpus Clnijti, quod ho-
luenit [(jan. 29), i ut lecinri iiiliil, iiisi qtiod ise.^ula die sublaiiini ipsum suiiiiiniis ceriis lestivi-
e.st; se<I
jubei, deiiir. > (Juos |iroinde aiquiim est credere ad vero Semel iu aitno, ut exira
t;i:ibus in aiin<); laici
coiicil i nieiiiem bicuios iiuuc conciiii Aquis-
liiisse. de pe. et re. cap. Omnis. Sed liaec exposillo non
jiraiiensis canonem |.os ea eliam Diviy-
reiiovariint videii;r boiia, qu a corpus Clir.sii postqu ino sumpium
neiiscs S. Uenigiii Cousnelud. iuS'». in (inilius ieji Uf non potest , iioc iti
cst >iaiim iiici«r(ioratur, et projioi
((Mp. 57) : f IdeiQ vero lecor hebdomjdarius aiile fcecessum d:ffiindi, at deCons, disi. 2. Tribux gradi'
tjfiieralem ieiec>ii)iieiu cum cocis juxta priescripluiri bus. Sed lii salveiiiiis opinioiiem eorum qui h( c di-
li. Benedicii de pane et vino tanium praelibai , sicut el ciiiit, diciraus qiiod lioc laciebaiii ob revereniiam

cel erarius cus'osqui! ecclesi*, qui cniisueludinaii er coi piiris Chrisii sumpii, seu ad iiiajorem >ecurilatem,
po.«t m.tjoriMn 4S5
missain fiiixiiim :iccipereso!ent. ne [lossei projici; quia scriptum est : teiie certura et
Si iendiim lanieii quod iiull m
piil;iiitiani debeni meu- d miite inccriiim. »
suriC p:iiiis et viiii, olim nt dicium e.-^l, a li. Ceiic- Tertiara addii Turrecremata : c Propter commuiiio-
dicio cuii-l liuoj iiiieriniscere, ^icut aiiquandu audi- nem , scilicet servandam bencvoleuiiaj et amoris,
luni est, coiiligis^e, ul alia quaedaiii epulaium inu- quam servare non videiur, qui cum murmure servit
tii:scuia a decanis iiuras caiionicas profectiouis causa Irairibus suis. » Similiter Gillicus disseitaior i;e be-
in piandeudo proevenieniibus sibi iargita praisuiue- Q iniua vini ei libra paiiis in secunda libri siii editione.
leut (juce res nou modoiriaiionabilis visa esi, veruoi
: uon de comiiiunioue eucharisiica S. Benedicium in-
eiiain ciuiira ini^liiuiionem KeguLe pra^dicii Patris lelligii', sed de comraunione precuin el chariiatis;

iisurp.itii, io qua prsecipitur siiigiilos bibetes ttintum cujus a leciore signuni aliquod S. Pater ouinibus d;iii

et panem liebd inadariis cuquiiiic aique lei tori dari voluerit ,

priusquam incipiat legere. Egregium >^aiie

stiper siaiuiaiii aiinonan; uiide geaerali definitione cbaritatisindicium frusluluin panis privaiim edere
saiiciinr ni;:il peiitus aliud quain quod Regula prae- anie leciioiiem! Et haiic interpretationem aberudi-
cipit iu niixio esse siiniendura, his vidclicet qui pera- lissimo ei in iradiiione versatissimo viro accepisse se
cio geiierali praiidio cum servituribus reliciutit, io fatelur disseriator; cui non delerre haudqiiaquam
prxdictisoriiciisoccupati. > Prolixum istiid slaliituot potuerit. Ita prsevaluerunt in gratiain viri doctissimi,
concilii Aqui&gra;.eiisis canouem
illustrat, nostiam- doctioris fortasse semel prjeconcepia praijiidicia.
qiie scnieniiam Vtde ilabilionii pra^iaiio-
coiifiraiai. Adeo ineptam contra germauurn S. Benedicii seii-
nem ad s;cc. iv Beued., part. i, n. 167 et seq. sum opiiiionem singulaii iraciatu refulavit nosler
Poiio siinienies niixiuin anle prjeinitieb^iii bene- Jilabillonius, quem habet sub prelo. Ejus ratione.s
diciioiiem el post addebant. graiiaruin aclionem :
. quilibet videre poterit; nos sola tradiiione, de qua
« Si ambo adlu(^iiui, iiUiUii liber IJsnum Cibierc. disscriatorgloiiatur, iicet nulluinindeprotulerii argu-
{Cap. 73)» qui inferioris gradns est dicdi Benedicite; iiiedluiu uli |Ua auctoriiateiirmatum,C(iiuciili eriinus.
(jiii (iiajoris beneuiceiis oicat : Laigitur omntum bo- liaqiie saiicti Beiiedicti tcxtuin de coinmunionc eu-
uomm benedicui cibum el potum servorum suorum. cbarist ca iiitelligenduin esse (onstaiis esi omniuiu
Post inixtuni dicai sub sileulio : lieiribuere dignare. qui a ttiiipoie saiicti Benedicii scripseruiit hauc in
oniiue, omnibus bona facienlibus propier nomeii luum D reni, au( toi uin senfentia. In pnmis .Magisier, qui anle
viiam (sitrnain. > Siiuile aliquid habenl i>ursitiidenses niille aiiiios suam scripsit Kegulam, ex BenediLiina
ia Cx-ieui. dist. 5, c. 17. ni;>gua ex parte (iesumptam, sancti Pairis mentem
^ec prajtereundum quod subjicit praefatus liber clne cum decernit {Cap. 24) ui lecior
expriuiit,
Li^uuin Ci^ierciensium < Sciendum quod a capie
: ( cum primura niensse abbas, cuui omnibus acceperit
jejuiiii usijue ad Pascha ( exceptis dominicis diebus) flierum, et ipse siniiiiter suum nieruin propter spu-
et ir biis diebus Hoganonura, et Quaiuor ieinporum, luiu sacramenii iiccipiat , et iiicipiai legere. » Ei dein
ct vigiliis Doiiiini ei Sanciorum, mixiuin non suuii- fere modo Suiarag.lus : « Propter commuiiionein
lur. » Simile ali(|uid liabenl Bursfeldi nses loco ci- iiiqnii, saiiclam Oict,ne aliquid inde sp'<luni ex-
la 0. Et i>anialdulcn-es qui perinitiunt (Adc.ob)
,
creaiis i
rojiciai iii sputo. » Smar.igdum in 8uo coin-
I biiCicllam panis ac vini cyalhuin, iiec (juidiiuaui nieiitario exsCiibit PetrusUiaconus Peirum Kcinar- ;

idiud ; » addiini expiesse, < excepiis i.niien diebus dus Ctssiiiensis, et Boherius iii primo comment. His
jejuuioruiii Ecclesiue; lum nihil sumant. » Communis accedit Nicolaiis de Fractura liiinc iu locuiii sic disse-
iiiiiilouiinus opinio est iion solvi jejunium per tiujus- reiis «
: Hoc vult dicere liic Magi-ler, cum qualibei
inudi prxgustalioiiem, duiuniodu relectionem iion die apud veteres comniuuicareiii fideles, et maxiine
iiiultuui aiitecedat, et in niinia quantiiate non su- sancti monachi , niixtuin liujusmodi liciie ^uuiebanl
tnatur. 4S7 *!"' babebant legere Irairibus coinedentibui
Priusqmm incipiat legere.] Id est paulo aoiequam ue quod absii spuendo lu 1 ci.oue, sicui frequcntcr a
 ^,

113 REGULA COMMENTATA. CAP. XXXIX. 31*

Ipcioriluis consnevil , aliqiiiJ de corpore Clirisii, itl A ceplionem; et Nicolaiiin Binvnm, Ilngoiiem Mennr-
csl coiiiiininione sancla cnm spiilo emuerei , qiiod dnm, C;iro|iiin Coinliuin, aliosqiirt iioii paiicos.
peroninta esl vilanduni. > Siiniliier Pc.lins Bolierins, IlisceomiiibHsauciorilalibiis prspoud rare nonde-
(]iiiiii riiiio coniment. Sm.ir;igdiini el Petnim Dia-
I
bi t seiitciiiia Bicbardi de Saiiciu Angt^lo iiiinns g i-
(oniim exst ripserat, in seciinUo S. Henedicium in- iiiaii:i et nimis, iit iia loiinar, cdiilorta; (jni ei no-
teiliuit de commiinione, qiiaui qui manducat et bibil Siramabsolnlenoniieg;it,iiiull((niiiiuscardinal:s49S
indigne, judicium stbi manducat el bibil. His omnibus de Tnrrccreniala aucioris recmtioris; iili et di-siir-
acccnseri poiesi Hildemarns anliqiiiis fiegulaj cnm- velerum aucioritate fnlcilur. Saiie
tiiloiis qiia: iiulla
niemaior (|iii missae et coiiimuiiionis vocabula iioc comiiiunioins sancloevocabulum apnd aliquosaucloies
capite sccundum propriciatem a S. Iienediclo posila aliuni iii seiisum usurpari non creclimus quam ad
esse asseril , hoc esi pro sacri'icio et communione signilicaiidam commuirionem eucliarislicam. Quod si
eiicliaristioa , nli se ipsiin» explicat. Praiiermiilt re alicubi in alio scnsu communio repcrilur, semper
liaud possum aiiliquissiiniiin scnpiorem Anialarium , cuin aliquo addilo ponilur, verbi graiia , chariiatis
qui in suo ad librum de Divinis UHiciis snpplemeiilo ant precum. C;eierum lianc nostram exposiiioneni
(Analecl. tom. II), S. Beiiedii^tum nosiro sensn intel- coiifiiinatveieium n onachirinn p axisanteS. P. Bc-
lig l : i De reverentia, inqiiit, corporis ac sanguinis ni-dictnm, qni pnst communidnem iiiiii iiiiim paneni
Di)niiiii in nullo disseniire credainr idem S. Benedi» cum viiio percipere solebanl, ul docel sciiiiior llisl.
ciu-. a scriptis \i. papae Clemcniis, quibus jubelur ut monast. Orienl. (L b. i, cnp. 8, pug. 125), vir doclis-
<lis( ernatiir a carnali spiritiialis oii.us conimunionis; simus, cl in tradiiione ccdesiastica eimoiia-lica ver-
iit si qnis commuiiicat liora leriia , non slaiim indil- salissimiis; quibus iiddeie possemu> S. Joaiinis Chry-
^
lereiiier lerrenum ob revereniiam
praisiiiiuu cibiiin ^ sostomi exemplum (Nicepli. lib. xiii, cap. 9), qui nt
mensae coelestis,ted exspectare debeathoram sext;im; screatum cohiberet, divinis oelebratis mysleiiis cnni
<|iii circa vero sexiam , sustineie curet nonain, ne vesiibussacrisexueretur, pastillumcoinedeie snlebai.
giistiis ccelesiis ob lerreniim vilescat. Sanctus vero AUera concedendi mixti caiisa est, ne forie grivi^
Uonedictiis Irciorein jubei cibari anie nioram lectio- sit lectori jejuniiim sustiiiere; durum enim essei si
iiis rcciiandx, propier,inquit, commiinioiiein saii- coiiiedeiitibus aliis ad nonam aiit vesperam jt^jiiniis
clam ; qund aposiolicis decretis conirariiim non ist, ille legeret. Sed quaeritur nnm aliis diebus, (juibu>
e c. » Snpervacaneum est ilerum referre Joannis Be- necjejunatur nec cominnnicatur, liciie possii lector
lellii docloris Parisiensis , qui annis abiiinc circiler accipere mixinm? Veriim in lioc ciijnsque congreg:»-
(|ii:ngenlis scribebat, testiinoninm ; qiiod superius tionis praxim et consucludinem sequendam esse exis-
lelauuii leclor videre potest. Den que his omnibus timo ; nec in coinmuni ordinis nosiri n.-u apud anli-
siipcraddi qiieiint \etustissim3e Veisioiies Gallicre. quos aliqiiid vidi-se me memiiii , qtiod isiis diebiis
ex ms. Conchensi propter communioncm iia
Aiiii(|iia lectori mixlum auferat.
rCililii Pour la sainte communion, c'esl-d dve pour
: Postea autem cum
coquince hebdomadariis et servi-
le corps de nostre Seigneur, que Ven seull recevoir d Kt qiiidem iisdem cibis (piibus alii
toribus reficiat.]
l'i Expositio Tlieobaidi Aitaldi Coelestini :
messe. fiatres ex Rcgula S. Pachomii art. 15. ei Orieiii li
Pour la sainle coinmunion
que le lisetir a regu na-
, cap. 38; iisqne ab abbate aut a piaiposiiis prins si-
(jneres en lu wesse, etc. Versio Guidonis Juvenalis : giiatis ex Regula Magistri cap. 54. Ei imc t iion ad
l'uur la sainle cummunion, quil a re(ue\ afin qu'il ne unam mensam, sed in propriis lucis » exconc. Aquisgr.,
liemeure rien entre les deiits ou oilleurs , qu^^on peui Q can, 28.
ijecter en lisant pour les fleumes qui viennent. Exposi- Fratres autem 7ion per ordinem legani aut caulent
lio M;iiiiii;e Lainlierli A cause de la sainte commu-
: sed qui adificent audieiites.] Ad lninc locnm refei ri
7iioii, de peur qu'en crachani il advienne quetque irre- potest quod in Iib. Usuum Becceiisiuin legit .r : t Aii
verance d iccUe pour les fleqmes qail pourroit jeiter en Pascha el ad Pentecosten lota hebdoniada debcl esse
lisant. Ilis accedit antiqnissima on.nium vi rsio Ale- lecior in refectorio caiiior ip e, et se(|uenti lielido
iiiannica anie aniios iiongenios a Kerone sancii Oih- iiiada ad collationem. Aliis vero, ui supra diclum esl,
iiiari discipuln tacta qiiae coiiimiimon;s vocabulnm
, omnibus festis qnihus iiivitatorium quatiior dicnnt,
il;i vertit Keineinsanni , luni iiiajnris e\plicationis iiisa tantiim die lect r debei esse in reiectorio. Ilu-
graiiii addit scilicet corporis et saiujuinis Clirnli. Pr;e- jiiSiDOdi festa toiiens coiiliiignnt iii :inno Natalis :

leieo receiitiores cominentatMtes Aiiionium Perez et D mini, Pascha, Pentecosies, Assumptio sanctLe .Ma-
Joaiiiiem Craesbeeck, qni eliisin cx boo loco inlerunt ria}, fesium sancii ipsius loci , Dedicatio ecclesiye
qiioiidiaiiain apud velere» iiioi'.tclios euLharistia; per« feslura Omnium Sanctorum. >

«diiiiwniiiii iinjimiijjjwqag!''^^»

CAPUT XXXIX.
De mensura ciborum.
Sufficere credimus ad rereciionein quotidia- D prandii et coense. Quod si coenaturi sunt, de eadeni
iiam lam sextx quam nonae, omnibus meiisis ^ coda libra lertia pars a cellerario reservetur « reddenda
<li.o puimenlaria ,
propter diversorum inlirmiiates : ccEnaturis ^.

iii fortc qui ex uno *> non poiuerii edere, ex alio re- Quod si labor forte factus fuerit mnjor, in arbi-
liciainr. Ergo duo pulraentaria cocia fratiibus omni- trio et poiestate abbatiserit, si exiediai, alinuid au-
bus sufricianl : et si fueritunde <=
poma aui nascentiu gere e, remota praj omnibus crapula, et iit iiuiiqiinii
tcguminum , addalur et tertium '^. Panis libra una siibripiat monacho indigeries : quia niiiil sic coiili.i-
liropeusa sufficiai in die, sive una sit refeciio, sive riuiu esi orani ^ Chrisiiano quomodo crapula , bicui

» lia Oxon. cum ediiis commiinitcr.

Sed Cassin., b Oxon., ilto.
«oiic. Flor,, Hild., Ebrulf.,
\ict., Far.,
P..ri>., c Oxon. cuin receniioribiis, fuerint inde,
S. Germ. ms., Concb., Lyr., Comp., Dunsi., Bcrn. d Oxon., lertius. Hild., tertio.
Cassin., Bolier., Guido Juven., Ilaeft. cum omnibis * *)xon., Cassin., Ctniip,, servetur.
iiiss. qiioe vidil, Edit. Colon., Paris., Balduiiii , Mo- Oxon., Klor., ccenandia.
reaii cum omnibus qu;e conlulil mss., Icgunl omnibus p Oiiiilam mss., aiujeri,
mensibus. S. GerfD., omnibus diebus. ''
Uxoii., homini.
 ,;

C15 S. P. DENEOICTI {,;G

aii Dominiis noster : Videtc ue gravetfur cordavestra A joribiis, servaia in omniljiis parcilate. Carniiiin vcro
in crapulu {Luc. xxi) =*. Pneiis vero minori aetatc» qiiadiiipediin), oninino b ab omnibus absiineanir co
non eadera servelur quantitas, sed minor qnain ma- niesiio, prretcr omnino debiles et segrotos.
a Oxon., Ilild., Ilaefl., crapula. ^ Cassin.. omni modo. Flor., omnino om>ii modo.

COMMENTARIUS.
Srifficere credimus adrcfedionem qnotid^annm.] Non Et certe eodem prorsus modo videMir es=;e de aliis
dicilS. P. Beiieiiiwus ad siniul:!^ rerecliones; sed ad cifjis ;trgiiiiientaiidum ac de pane. Dc pane auteiii
refeciionem quotidian:im, < id esl cnjn-libei diei, in- tanlum S. Paler tribuit ad unam nonae refeciioiieiii
<|iiil Bolierins, 500.1"'"''^ i''"^* f|iiotidiaiio pa->ceha- <piantiim ad d:ias sexlae et serae : unde qiiem;«(inioduin
tiir aliinento; > sive diiplex sii sextLC ei vespern re- ierii;im liorje panis pariem servaii coenaturis voluii
lijctio, sive un:i diiiilaxat nonae ; ul ad diias diebus iti e:iam p;ir c-l xistiiuare eu:ii ex Iribus pulmentis
<

pr:Hidii refecliones ampliiis itli luid noii delur qiiain uniim ad foenun reservari voluisse.
;id iinicam caMiani tenipore j junii. Ita ciini D^iherio C nlirinat lianc Sinlentiam Begiila Magisiri, quae
S. licnedicii lioc c.ip le mentein explicnisse vi<!etnr Benedictinam lere exscribit,ei quasi expbcai, ac
ms. llHi;u!a iiu erii aucioris , qnam ex veitisli^simo pr;csertim boc (apite. ita vero cibornm mcnsiiram
ro lire bbliolwcai regincc Sueci;e eruil liomai iioster B disponit (Cnp. iO) : i Siiffi ere namrjue credimus
I\l;ibi loniiis; io ejns ^ijuidem cao. 6 sic liabeiur : ad rereclioiiein qiiotidianam tam sextic qnain nonar.
I S. Benedicius aii ciediiniis in refeclionequol:di ina (Hunibiis meiisihuscocta duo iiulmentaria, ei lerlinu»
sive una sitrelVctio, sive prandii etcoenr, panis libra quodciinqiie luerii crudum curn poniis. Wedins panis
iina el d o piilnienlaria cocla snriicero ; et si fiierint peusans libram singulis fratribus in die snfficial
inde poiii;i vel nasceniia leinminnm, addalur et ter- Q lando ergo ad sexlam liorain tempore .Tstivo, vel
liuin. «Cb^rins eiiam forte neriiardusCa»sin. cum ex- aiiis leiniiorihns reliciunl, tenia (juadra ipsius doini-
p>Miens h?ec \iir\t:\ addatur et teriium, sic loqnilur : iiici p;iiiis omniuni annonas iii cella-
a celieraiio per
« .Non inleligii aiitem qiind debeatit dari plumenta rio subtracta sera ante illud crudum pulmentarium
cocl;i nisi diio, scd quod lert uin .'it criidum. Et hoc iiiferendum inensis ponalur ut ipsae sohe paries
illo tenipoie dicunt e:\posi ores fieri deiiere , qu;indo cum crudo quocunque pulmentario mixiocum pomis,
coiiveiiius comedii semel lantiini; quando eniiii co- vel si (luul de pulmeniariis prandii reraanserit frairuiu
inedil bis, lertinm (juod estcruiluni sei nndum ex()0- coeii;o sulliciai. i

s lores reservalur ad coen:i!ii. i l-lnd iiernardi Cassi- Eao;deui em senicnliam confirmat primonim
i

iieiisi-, qnod in siio iieiii coiiinieiraiio transcribit Cisierciensium praxis, quircgnlam S. Beiiedicti ad
Uoheriiis, leslinioninin li.ui:! obiier e-l transruiren- litte-am sihi servandam prop isneranl quihusqiie ;

diim ex eo quii»!'e pniet non iianc liiisse singnlaiem

: diiidex lantiim adprandium piilinentiim, unicumvero
ill(/riim (^pinioiiein,sed consianteiii aliorinn cxpisi- ex tibusaut berb:s crudisad oenam minislrahatur,
fru( (

loriim senlemiani. Eadeni fiiit meiis INicolai de Tra- ut faciii negoliocolligi potestex libro Usiiuni Cislerc,

ciiira, qui paulo post Dernaidnm sciipsit siii.m com- p in tujiis cap. 7b, Deprandio, ila liabeiur : i Porro
mHniariuin. Ilic eniiii explicans lisec verba addaiur ^ cellerar.us et coci pravnleant ut ambo pulment;irii
'et teriium , sic loquilur i i'er hoc non dicitnr quod
: priusijuam campana pul.setiir , si sic tanien abb.is
d.iri(ieheantjiulment;iriacocl;i nisi deo lertiuu: vero, ; videril expedire, per inensas disponant. > De lertio
si addalur cnidum , inaxime illo lempore
fnerit , aulem pulinenlario nibil. Capite vero 8-5, De ccena :
quaiido conventus semel in die c medii quia si bis ;
I Post vesperas eXjleto onicio defunctornm . et
in die coinederet, terlium qnod esl crndiim reserva- pulsato sigiio, sicul siiperius diximns, accedant ad
retur ad coenam. » Idem eiiam iong* anlea nin ob- coenani. (juod Si poma, vel herbje criidae, vel aliud
scnre innuerat Hitdemarus, liunc .ocurn sic commen- tale quid Iralrious jseneaiiter distribuendum csi
lans : i lleleciio (luoiidiiiua v;ir e inlelligiiur. Alii potesi cellerarius deJerre per mensas ame versiim
suiitquiiiitelligiiiit,uisiciiliiidiebiisprivatis,itaetiaBi quaiido ei vacuum Inerit. » Eipiideui aistaie , mes^is
in soieinnibus el in Pascba inieHigiiur ; id esl ut duo leiiipore , Ciun liborab.int , iinuin ad praiidiiiin
piiimeiitaria cocia debeunl esse in solemnibns sicnl pulinentiim coctum, aliei uin e'i;iiii ad coenam cociiim
iii diebds privaiis, propler illud quod paires noslri in iiahuisse patet ex cap. 84; « ac con-equenier , ail
privalis dit^bus ra;tnducaLaiit yd no am, el in solem- Julianus Pansius abb;is Fulcardi Moiitii (Jn iio!. ud
iibus ad sex am et ila taiituiu manducabant ad
; cap. 70 lib. Us. Cisi.), aliis dieims, si quando
sextam el seram, ut iion plus quain iii diebus privaiis cuenareiit, nonnisi frucius, olera aiit nascenia legn-
,

manducarent ad iionain quia solumniodo illum ci- : miniiiii, eaqiie cruda accepisse. » Idem par.ter colli-
biiiii quem ad nonam in.iiiducabant, manducabant ad gilurex iib. Insliluiorum cap. general. Oni. Cisterc.
stjxl^m el seram. i Ita Hildeumrus, cujus verba prje- cap. 79, quo decernimr, nt i loqiientes ad niensam
f;U;i' senteiniiB satis consoiiant; ne quid lainen dis- D priveniur viuo.aut si noii habiieiinl vinum iiuo ,

himulem. addil : i Sed meliores aliquaniulum , sive pulinenio, si diio babuerini. » Non ergo duo seniper
triii piilinentaria cocta; iiain nunieruin augebant. > pulmenta ad refect;onera baheltant.
Veruiii quidquid sitde pulmentariorum additione,
illa Adversus iianc (piam prop suimiis hactenus opi-
(]uai pr;tler Begulara erai, ul paiel ex Theodemaro nioneiii posset opponi. i" q od S Beoedictus duo
inox citaiido ex hoc saliem loco habemus veteres
; liuliiieniaria cocta et lertium ex pomis
502
ct legu-
iiionaehos non plus ad se.\tam el seram simul coine- ininibus, si fneril uiide, propier d.versoiuni inlirini-
disse solemnibiis diebus , quam tempore jejnnii ad lates concedit, ut qui ex uno comedere iion pot :e it
unaiii iioiiae releclionem ; et in lioc poiissiinum jejiinii ex alio reliLiatiir. Porro inale consuitiim esset diver-
!()iuiioiiem constiiiii-,>e, ipioil nieliorus cibos diiabus soruin ii.lirinitali, si duobiis ad piaiidiiiiii pulmenlis
i-eKtv. el serae refectionibus, licei non in majori quaii- iiiduhis, lertiuiii duniaxu ad coenani ciiiiuin coii-
tilale siinierent. Ex quoruin e\cinplo inlerri pote»t ce^sissel. Fieii cniin posSel ui quis ex illo teriio
iion plus ciliiadsextam et seram simul quani ad uni- giisiare iion po-set, ac proinde in solo jiane coenaret.
cain non:c leleciioneiiia S. Deii(!dicto.luis.^e indiilium ; Addequod S. 1'aler teliuin pnlineiilUiii non ahsolute
sed qu;x; 501
dit^l^us jejunii ad iionam concessil duo conceoii, sed tantuin ii tiierii unde poina, aut nas-
piiliiieiita: 1.1 cocla, et leiiiuni ex pomis ei leguinini- ccniia l( gumiiiuiii. Qiiod si non fuerint, omnibu- iii
biis, eadem aliis diehns ad diMs sext;c el ser;v. rele- feolo pane coena erii. Mullo ergo aequius forel ac

ciiones, lioc est dno cocta ad | rjtidiuin et terlium ex spiniiii discreiionis, quo abuiide repleius erat, raagis
poniis a-l coenam periiii-isse. coiij nuni ullirijjarc S. rairein duo [luluieniaria
,
 ,

CM KEGULA COMMENTATA. CAP. XXXIX. CIS

ci'Cia cnm iino crnJo ad praiidium, tolidemque ad A bus, herbisque fiortensibus vescuntur; quoriim p!e-
toenam conoessisse. rique eti;im nec vinum bibnni. Die vero domi ica et
HesponJco S. Benediclum salis sup.erque diverso- iu fesliviiatibus praecipuis etiam qiiartuni addimns
rnm infirniilali providibse, duo ad prandiuni pnlnien- pulmenium, exceptis secmida, quarla etsexta le-
laiia cocla concedendo ei teriium ad coenam ex
, riis. t Ubi quod quatuor lestivis diebus pulmenta
|iomis aiii herbis cruJis , qir.K vix deliciunt in uio- miiiistrata dicuntnr, iiiteiligendum est lam pro pran-
nasterii> ad ejus menteni a;dificalis, lioc est, \n qui- dio qiiam pro ccena, ui duo ad pr.indium duoque ad
bas iiiliil deesse debot, in qnibus spaiiosi liorii , coeiiam ui;icuique pia;berei!tur. Neqiie euiiii credibile
hiOMaciiorum nianibiis excolendi , coniiieri dtbent. e?i fau.4is illis lemporibus ociO diebus featis pulmeiiia
Ac si deficerenl , salis fiiisse addicts poiiiitentia; uno die coneessa fuisse.
monachis in suio coenare pane. INec de S. Benedicli Cseteruiii istam opinionem confifmal velerum mo-
mente .jndicandum esse ex usu et remissione nusiro- nachoium praxis , qui non plus edeiiant soivendo
nim lemporum; sed ex districuone et austprittie jejunium qu milliid serv:iiido, contenti hoc casu aui

veterum inon:ulio:iiin,quibus piomagniserat deliciis reieclionis teiiipiis prseveiiire ad sexiam , aut solitos
ad panem aliquid addidisse. Cerie Cluniacenses loto cibos duas in rcfectiunculas dislribuere.
anni tempore, una excepla yuinqaagesiina; douiinica, Siinl qui refcclwnem quoiidiav.am hic inlelliguul
in bolo pane coenasse , aut ad maxiinum fr;;cins proul oppoiiilur refeciioni dierum scdemniuni; in
crndos ad panem adl:ibuisse, coUigi potest ex Udal- qiil.us, aiuni, meliora et pliiia debent apponi pul-
rico {Lb. i, cap. 4y) : < In Quinqnagesima, in- uienia, quam aliis diebus quotidianis i Aiiisunl, :

qnit, quia de ca;iero nec caseum , iiec ova coniedi- -^ iiiquii llildemarns, qui quoiidianam refectionem iii-
•^ telliguut de diebus privatis, ei in soiemnibus pliis,
ifuis ,
posl vesperas ad coeiiam de ipsis ovis c* clis
ii: pii'ere habeiiuis geneiale; qund loio anno ain- pruptrr iliud quud idem S. Benedicius alibi dicii
plids iion contiiigit, ui aliqnid ea vice liabeainus pce- d elius piivalis eidomintca; ut sicut illic dlvisitinter
ler soium panem et si lorte sunt in proniplu criiJa
; privatos dies et domiuicam, cuni de olliciis dixit, ita
poma, vel ea qnce in renaineiiio characieraio do ct in hoc loco intelligitur divisisse, cum dieit ad
coiispersione taiina; tenuissini* liunl, et ab homi- rcfeciioneui quolidianam; ac per iioc in eo quod dicit
iiibus Uonianoe lingiie nebulaj, a nostraiibus ap- ad rcleciiouem quotidianam datiir intelligi ui ad
, ,

pellantur oblatai. > Idem iu mss. S. Henigni Diviu- refeciioiiem solemuiura dierum aliquid plus ei melius
nensis Coni.uetuJinibns cap. 55, ei in Ordinario Cor- esse debeat. >
beiensis monaslerii eliani clariiis contineiur ; nam 504^1'^' ^^*^o"l'* Ciijusdamad virgines, qiiaemagna
qiiod lldolricus ambigua voce expressit perspicuis ,
ex parie ex Benedictina sumpta esi i Ouotidianis, :

iltidem verbis enuntiatnr i Toio annonon coniingit

: inqnii {Cap. 10), diebus suiiicere decernimiis duu
III quidquam generaliter ad coeiiam habeamus co- lcrcula, exceptis pomorum donis, de It^gnmiiiibus,
cium, pr3'iei' panem soluni, nisi velcruda poma, vel Vil de oleribus conlerta , seu larime qualibet ciui-
ea quoe lerro cbaract riio, eto. > spersione.... Festis vero diebus pro revereutia sacrce
Secundo opponi posset capitulum 1G monachorum solemnitatis pluribus cibis, id est teriiis vel quaternis
S.uigalieiisium, siatuens, « ui refiLiendi fratres unuin lerLulis sunt corpora relicienda sic taineii ul , si
:

piihuenium cum
potu et horlo seu pomis, si sunt, plura sunt cibaria numero, sint minora, ut corpora
aine se inveniant; post qoa^ et alia deiitur quae Ke- iiecessario cibo reficiautur, el nou iiiniia saturiiate
gula mandat. > llla auleni alii liand possunt esse nisi G damneiitur. > Et certe ea fuit pri=coruiii monacho-
secundum pnlnienium cocium. Ergo iria ad singulas rura consuetudo, ut le»lis dominieisque diebus paulo
rtfectiones co-.cedit i-anctus Benedictus. liberius escipereutiir. S. C:esaiius iii Kegula ad vir-
Uespondeo capitulum istud inielligendum esse de gines (In llecapit. cap. 16) « In festivitatibiis majo-
:

rcreclione qua; jcjunii diebus unica lii ad nonam, ad libus ad praudium et ad coeuam feirula addantur; et
qtiam tria qnidem pulmenla sanclus Pater indulget, lecedeuiibusde ea dulceamina addenda sunt. > San-
aut cerle illos mouachos locutus luisbe juxia usum cius Aurelianus in uiraque admouachos etad virginei
.sui monasierii. Regula {Cap. 51 ci 55) « Pisci s vero certis le-tivi-
:

50S Tertio opponi possel nildemari le^timoidum ialibus, aut quando saiictus abbas i.idulgenliam lacere
ad lia;c verba addulur el lerlium sic scribeiitis < Hoc : voluerit, tuiic jirocurenliir; > el iu o:dine convivii,
aiilem nolaiidum est, quia in oiebiis privatis , si non quem ulrique Rcguki; subjunxil < lii lcsiiviiatibus
:

rierit calor, aut maximus l.:bor, duo debeni esse ad vero, ei quando abbas indulgeutias voloerit facere,
sexiaai pnlnientaria cocta ei uiiuin iruduiu, ei ad se- ei cibaria quanium voliieiit, ei recentes addaniur. >
lam leriium octuni, si coenatuii sunl ad a;siimatin-
( Sanctuslsidorus {Cap. 10) j Per (uuneiii auteiii lieb-
:

iieiii panis; id est, ijuia bicut ipse dicit, duas pa:tes domadam Iralres viles olerum cibus, ac palleuiia
libr.r panis debet monachus manducare ad sextam, utantur legiiiiiina; ia diebus vero sanctis inteidnm
et terliam ad seram si coenaturus est; ila etiani de
, cum oleribus levissiinarum cariiiuiii alimeuta. > S.
pulmentis intelliguiitur, lioc est duo pulmeiila cocia Eructuosus (Cap. 5} : « Vivaui bolis oleribus et le-
iiabeat monachiis ad sextam , et tertium cruduin; giiuiiuibus, raruque pisciculis lluvialibus vel iiiarinis;
ei ad seiam uuum puhiieiiuiui cocium, quod est jam Tj et hoc ipsum quoties se opporliuiitas fratrum vel
tirlium cociuin , sicuii tenium paitem libra; panis. lestivitas solemmtatis dederit alicujus, servata iu his
Si auiem ad noiiam luerit maiiducandi leiuiiuo ei similibus cauL.is discietioue. > Deiiiiiue Magister
ju>sii dari duo pnlmenia cocta, et uiium c udum. > {Cap. 21)) : « Bominuo die vel aliis lesiis diebu.-, sed
Ui'spondeo lli ileaiarum roile locutum luisse se- ei propier ex.raneas advenienies personas quovis die
cundum usum sui iiioaasierii el ex hiic lcsiimouio , quidquidaddere abbasin cibo volueiit,ut pote majori,
sallem liaberi iion lr:a ad ca;uam pidmeiita, sed uoi- coucediiur; vel dulciorum aliqua, seeuiidum lesliuio-
ciiiii duntaxat coiicedendum esse. Ncccieditu dilTicile iiium qnod legilur i:i Viiis Patruin ubi pro diebus ;

isi luaj res iio-lros pra;scriplai a S. Benedicto cibo- feslis delicalum petieruni a Domino cibuui , et ajipa-
rmn inensura; aliquid adduiis^e, cuni hujus rci lucu- ruit eis cum favo angelus. Tantiim est, ut eonsideiel
leiilum de coen;)bio Cassineiisi testimoniuni habitanuis a;qiialiiatem , ei fngiat corruptibilem nimietitem. >
iii episiola Tiieoiieniiiri ad Caroliini imperatoren, Sed monacbistota liebdomada
his iiidutgentiis quu; in
cuj'u..< h:tcveiba € Beatus Pater iiosier inst;tiiil duo
: sidis leguminibus ve.^ci.niibus , utcuuque toleiandai
c< ct.i ulmeniaiia in quotidiana relV'ciioiie fiatribus
1 sunt, parce oinnino uteiidmu est; iiaiii et S. Beiiedi-
l)iu'parari, et teriium de legumiiiibiis criulis aqna ctus fisli sdies neiiuelioc c:ipite, neqne intoia Uegula
iiilti-is; nosveioex inbtiluliuiie m;>jorum uia cocta quoiidianis oppouit. Inio semper meminisse debemus
puimentaria aliis diebiis; (juaria ei sexta leria duo (jtiod aii Uegula Cujnsdam ad nionaciios {Cup. 11),:
lanlum reficien iis fiairibus praeparamus, excepto feiius inoiiacho non ri>sa mper terram; et Uegula ms.
quad plurcs c.f liairibus uoatris [uue laatum hi^ dfo- iuccrii aiierius auctjris (dip. 7) : 3'c dicui hodie

Patpol. LXVl. 20
 ,

r,\)) S. P. IJENRDKTI C20

festivilai eit, et b':bam vii}um; el cras PentecosUs , et A vitalur. > Porrn si iKin lic»! nbliaij inetiores sibi ac
manducabo curnes; quia non est fesiiiiias apud monn- plures (Miain fratribtis cibns habere, mnlio ininus
elios snper terram. Qiie verba desiiinpia stml ex convivia lauta faccre; (|u;e prohibet Henedicius
hvagrii monaclii seruenliis ad eos qui in coenobiis ei papa XII in sua pro mnnacliis lienediclinis Conslitii-
xeiiiidochiis habitani Iriilres. tioiie, his verbis : i Prohibemus insuper nf! siiperio-

Tam
sexhv, quamiiono!.] De vesperlina autenfi qiisc res, abbaics, priores, ei caeieri quiciinque ipsius or-
fit tempnre Qnadrasesiinae <niid? I)e ea fiirie iiic ta- dinis seu religioiiis lautis conviviis el cnmessaiio-
cuit, quia postea didurus est, lioc pniissimurn lem- nihiis occupeiittir; iiec iii liis sumpius immoderaius
jinre alitjnid de fiho el polu siibirahendiim esse , ut et alias excessivos faciant. »

iinial Boherius : iiiensuiamqiieciboruiu isiis lempo- Vel eiiam omnibus 7nensis; id est tam secundae
libiis aut in abl»;«tis providenlia reliqiiit, aut suos quain primae , ut explicai Theoba^diis Artal lus, ne
sola paiiis libra qiiam iii die concedit, coiiientos esse fnrle serviiores, lectores, et alii monasierii ulilitaiibus
voluil; nam {U ejus \'it. n. 15,
ei S. lliclimiro abbaii deieuti,qui ad prim;im mensam cum fralribus accum-
scec. III Bert,'dicl.) 505 cum
sanclce (juadragesimae bere neqiiiverunt, subspecie roajoris labors, aUqiiid
dies adveiiirent, erai ei aridus cibiis panis lantiim sibi cjeieris amplius indulgendumcrederent. lia Uegul;»
Jiordeareus, quem eii;»m manu molebai. » Atiiue ita S. Pachoiiiii s Miiiistri aosque liis qune in commune
:

S. Isidorus in Rcgiila deceniii {Cap. 10) : t in obser- fratribus pr.eparala sunt, nihil idiud comedani, nec
valione auteni Qnadragesim* sicut f:eri solel post mutaios cibos sibi audeant praparare; » ei capiiu-
oxplelum jejuniuin pane solo ei aqna omnes con- lum 20 monachorum Sangalensium < Ut ininistri :

tciiti erunt , viao aulem el oleo aitsliiieliutit. » Et

j^
omnes intus forisve in poiu et cibo, vesiimeniiscac-
sane < jejnnare eos dicimns, inqniebal olim Peinis " teris pie necessariis ea mensufa qua caeteri fratres
Oamiani (Opiisc. 14 et 13, cap 6), qui panem cuui vivunt, coiitenli siiit. t
sale et aqua percipiunt, ubi antem praiter hiec aliud Est qiii Gallice vertii « chaque repas; qu* versio
aliqnid addilur, perfectum jejniiium non vocatnr. » si recipiaiur, intelligenda crit de prandio. non autem

Omnbus mensis.\ Hanc lectinncni, qiiam vulgatac de coena t Si enim dicatur omnibus mensis, inqiiii,
:

reiinciil editiones, ei iu quibusdam colicibus reperiri l>ernardus Cassinensis, oporlel suppleri prandii; no«
docent Hiidemaius, Beniardus Cassinensis ei iii<he- eiiim tot fercula in coena danda. i Vel etiam dicen-
rius, reprobat idem Hildemarus, et cum eo prsclati diiin lerminum universalem omnibus coenam ct praa-
tonviientatores, cujus loco subsjiuu il ommbus men- dium complecii.
sibus, siculi exstal in Reguia Ma(;isiri c:>p. 2t;. Qiam Duo pulmentaria cocta.] Tolidem concediiRegul»
leciionem seqnuntur aiiiitiuai versi meiGallics, inier Magislri c. 26, Solitariorum c. 45, Cujiisdam ad vir-
ftliasvetus ex ms. Conch..qu33 bunc locunj iiareddit: gines c. 10. Ai vcro S. Caesarius in Hegula ad vir-
at tous lcs moyi de fan ; versio Joannis de Precis gines iii Recapitubtione c. 1() i Cibaria, inquit, :

cuni alia antiqua monasterii S. Uemigii Rhemensis omnibus diebus iii jejunio tria, in praniiio bina tin-
:

en tout temps; Guidonis Juvenalis en loni le lemps ; tuinmodo pra.'pareiiiur; » et S. Aurelianus in Ordine
de Can ; Maithiae Laniberii tous les mois de fan; al-
: convivii < Cibari.i quotidie ad refeciionem tria, ad
:

tera lecenlioris a;icloris en lous les rnois de Cannee.

: prandium diio, et ad coenam diio. » S. Fructuos'is
Qnain lei-lionem pr.Teferi Menardus, aiique S. Beiie- niiiein meutem suam non satis esplicai, cum siamit,
diciiJiii bic occurrere ra vte (juoruindain consueludini,
i ui < in praccipiiis solcmiiit;itibus tria pulmenla, et
qui ob calores pliira fercula in a^slatequam in hieme C tovidem poiiones fratriljus pra;beanlur. »
quotidieapponi voiebant quod eliam cavit S. Isidorus
;
Qiiid veropiilmentarioriimfioniin»; intelligendum sit
J>oc siatiito {Cap. IJ) « In uirisque lcmporibus re-
: iiiBegula S. Benedicii paucisestinvestiganiium i Pul :

leclio mens:i; iribus erit pulmentis. i inenlum vocaiura pulte, inq^uit S. Isiilnrus (Lib. n Oriq,
Vulgaris lamen lectio non videlur omnino sper- c. 2) sive eniin sola puliis, sive quid aiiud ejns iier-
;

nenda; nam si legamus ommbus men>;is, manifestum inixtionesumaiur, pulineiiliim propriediciiur. » Alqiie
esi S. legisluturem iion ininus prav.c occurrisse qim- hoc sensusecunduinS. HildegarJem S. P. Beiiediciua
vumdam cnnsuetudini, qni plura aut melior.i abbalis < pulinentaria cibos iilos ostendii, qui ad ignera po-
«liorumqiie in digniiale positorum mensis apponi vo- hac et illac ligniolo movenlur, ne comburantur.i
siii,

lunifercula, quam rralruin; id quod expressis vcrbis Eotiem niodo piilinenium hic explicant Theobaldus
prnhilei idem S. Isidorus (Cap. 10) « Abbas ci;ra : Artaldus, Coelesiiiius, aliique nonnulli et pietate ei
ianguoris necessitatem ciiios in conspeciu p.iriter cuiri doclrina viri graves, habiia ralione eiymologite vocis.
sumai; nec alind quam caeleri, ncc cullins
irairiljus Alii ecnniranon rainusdoctrin.iconspicui pulmeiiii
quam in commiine consisiunt, praeparaii sibi
quae seu pulinentarii noiniiie inielligiint quidquid paiii
quidquam expetat... iliqualia quippe cruntmensaruin adjicitiir ut meliuscomedatur. Atipie iia in comniii i
omnium feicula, similibusquo alimentis cuucti reli- usn loqiiendi solei usurpari, nt infiuitis prope exem-
ciendi suni fratres. » Ei Begula monasiica conimu- plis posset deinonstrari. Soliis hic Hildemari lexins
riissancii Fructuosi {Cap. 11) i Exceptoin advenlu : sufliciel : 507
< Pulmentaria, inquit, mullis moiiis

fralrura ei languoris necessiiale , delicatinres cibos dicuniur. bicuutiir enimdecarne, sicut in lib. Geiics.
non audeant edere abbaies, nisi lales quales et fra- dixisse lertur Isaac ad lilium suuin cum isset in ve-
tres. » Conciium Aquisgran. {Can. 25) « Ea quam :
I^ nationem, et de sua venatione fecisset illi pulmen-
mensura sintabbaies contenii in
ittonaclii sui habeiit lura. Dicuntur etiam de piscibus, sicuti habes in
manducando, in bibendo, in dormiendo, in vesiiendo, Evangelio, ubi Dominus post resurrectionem snain
in operando, si in aliis uiiiii.aiibus non fueriui occu- apparuit discipulis piscantibus, et interrogavit eos si
paii. » El Oxonieiise anno {"22-2 {Apud Spelm. , haberenl aliquid pilmeniarii ; et cum venii.seni d s i-
tom. jI Conc. Angl.) Oranes « iii uno refectorio
: puli in lerra, videruni prunam, et super prunam piscem
simul edant nec per se cuilibei, sed communiier
; posiinm. Diciiur eiiain piilmenluiu de Icguramibus,
onmibus victualia pra;pareiuur. » Huc referri potest sicuii habes in praelalo libro Geneseos, ubi riicitur ;
o[)timum Cluniaceiisis mnnasterii instiiutum, quod CoxitJacobpuimentuiii, quo.l fuildelenticula factum.
rcferl lldairicus in lixc verba {Lib. w, cap. 18) : Pulmenluiu enim dicilur sicut traduni magistri
,

€Quolies piscium generale daiur, statira post sextam, quidquid pani adjicitur, ul melius ipse panis coiii&-
vel si lr.adiu jejiinaiur, pnst iionam lolum esse debet datur, sicuii esi caseuin, ct folia porrorum, et ovum,
disposilum, ei ordinaium in stutellis super tabula, et c;ctera his similia. Nam caseum si non coeiuiu
qii;ii esi i:i vesiibulo celiar.i, ut prior veniens ante- maiiducaveris cura paiie, nou dicitur pulm-mtiim co-
quain cousidcat ad sqnillam, videre possit qiiod esl cium; si autem coctum fueril, dicitur puimentum
in singulis 50S scuteilis, esi sequi.le, ei iia divi-
si coiHuiii. In hoc loco pulmenium cnctum dicium est
suKi ui prioritiiis nnn vciranl majores el meliores qiiod de oleribiis, de caseo de ovis, et de farina. » ,

^uries; muliuuriueinhocgeiierep'.rsonaru'.naLceptio A t'iue secundo iioc sensu sumcndum esse boc capiio
 » ;

m r.FXULA COMMl.NTATA. CAP. XXXIX. C22

pu'n}cnti mihi persiMdent. Primo,
vota'i)!iIii!i) qiialiior \ in c;iraiuIo corpore miiltum lemporis ponerent, ne-
q»0(J vetba iii sensu qiii
legibns accipi ilebent in gligeiiie-> essent in eo in quo poiiiis oportei perseve-
eis ex coiiimnni et reccpio nsu ioqnendi convenll, rare. »

nnn secnndnm elyinologias eonim ; alioqMin snbditos Non majorem cnram parandis sibi cibis impen-
in
Je^'ibns fjni npc vocnn» etymologias scire lonentur.
. dfbant monachi ad lanem habitanies, de qiiibus
.lor
ei fre^picntfT non pnssnnt. nt pole qiii slndere prohi- in Vita S^ Mari:T; j^gyiliac.e ninn. 5 {Boll. 2 April.) •
lienmr, inlinitis prope iransgressionibus redderenl e Esca illis iiideliciens erant divina eioquia; corpori

obnovios. ven» indulgebantur necessaria dunta.xat, panis e,i

Secundo, qnod pidmentnm primo sensn pi?ces non aqua. »
complectiinr at (jui prolijbilos a S. Benedirto pisces
; Sancli Gerasimi discipuli quinque infra hebdom»-
assereret, legi neminem. Certc ipsi Cisterci^nses qni dam diebus nihil < quod essel esculentum nisi pa-
S. Bi^nedicli Regnlam ad lilteram sibi servandam nem etaquam, ct daclylns » gusiabant. Sabbalo et
propnsnenin'. vesci leguminibus, iisqne
, eisi solis doiiiiiiica t cocto uiebantur inccenobio, et parunivini
omnino niale aratis solerent, lamen ali(|nando pis-
i
sumebant. »
cibus nsos luisse con-tni ex S. Bernardo (Scrm. 50, Neque vcro hxc solis in Orienle degentibus mo-
in Cant), (|ni n>!nn>illorum monachoriim de vicin nacliis .'viiigiilaria exstiterunt. S. Finlani in Hibernia
qnerebis perslringens, inter alia redargnit eos quud S3ci iilo VI abbatis discipulis communis cibus nihii erai,
qnererenlnr t Pi^ces de slagno aut de lulosa ai]i'a
: aliiid nisi olera agrestia, ex ejus Vita num. 2 {BoU. l7
nieoe peniius coinplexioni noii congiiiunt; > el ex F<?&.).Demi»nnslerio S. Comgidli Vitie secundae scri-
Vita [>. Ro^erii abbaiis l.llantii [Ntini. 5 et 10 apul pior num.26sic loquilur {Bolland. 10 Maii) « Paiiis :

Boll. 4 J«».), q.ii obiii anno 1175, cui cum jilifinando B j mi, et aqn:i, atque olera laiuum erant in iila coena;

i piscis non niodiciis ofTerreinr,... rcquisivit an ex lac enim et cetera alimenla iu monaslerio S. Coin-
eo singuli iVaht-s portionem posseiii accipere ordi- gaili visu el gustu antea incogniia erant... Poslca
iiaiiam, » jiissiique illiini in comniune(»liis convenius siiadeiite episciipo (S. Finbarro) etaliis 5Q^sanc''s
iniili; arKjnandi) etiam in itinere coubtilutus pisce per rationem cliaritalis lac recepium esi senihus et
mir(e magnnudinis relectus legittir. inlirmis. » Postea etiam receperuni pisces, ex eadera
T(!rtio, qnia piilte pro pane veteres ulebantur , ut Vita nuiit. 54. Ex Rcgnla qiioque vive idi monacbis a
patelex Plinio(L!6. xviii) « Pnlte autem, non pane,
: S. Diivide pr;e,<cripta {Bnlland. I Marlii), i cibum ad
vixisseloiigo lempore Komanos manifesuim est, qno- necessitatem magis qnam ad
saturitatem sumebant
niam inde et pnlmentaria hodie dicuntur. > Sed S. Be- ibi quoque el oleribus ei sale conienti, lautiores cibos
nedictus hic panem ad pnlment.i adjicit. Iloc argu- pro lastidio repuiabant. lolirMi s tamon , vel X'iaie
liienlum est Nicolai BiMvi. provectis, vei longo itinere fitigatis, aliquaudo iau-
Qiiarto, (liiod ex Begula loriium pulmentum de- tior s cibi <>blect;(iiieiita piocuiabant. »
leriiiinate deliet esse ex legHniinibns. Unde merito Jam vero si sanctorum dicta consulamus S. Casi- :

potest inferri alia diio non absoluie ex leguminions, lius {Piegul. /«.?., citp. 19) « Oportet, inqnii,
: oiiini-
sfd ex q'iocunque alio obsomo pr;eparari posse. Alio- iiiodo iiiis iiti cibis qui et faciliiis et viliiis comparaii-
qiiin sanctus Pater sine conditiunedixisset, sutiiciant tiir, iie pr38ie>aii abslinentioa ijure prcliosiora suiii
nioiinchis tria puimenliuia. qiiffiramiis, et sumptuosiores cibos ex condimenas
Cum cri;o ex rommuni usu loquendi pulmcnlum pretiosis Cdmponamiis. Sed si quid est qiiod iii una-
dicalur qiii(!(jnid 593
P^oi. ut lacilius comedaiur, <2 qiiiique provincia laciiiiis el viiius conip.^ir.itnr, et
addiiur; et aiioquin S. Pater solas quadrupedum <iMod in usu hominum commuiiiier babetur, hoc ad
carnes prohibeat, piilmentarioriim nomine hic omnia usus nosiros oporiei assumi, et ea tantummiido re-
ciboriim genera qnoe vitae m(in:isiicLe proposilo con- quiri qu3e ad vitam pernecessaia sunt, i'l esl oleiiin
veiiiunt, aut ei raiione prelii vel snavitatis nimiK non et i.Iia hujiismoili, vel si qia eva:u ad infirmaniiuin
repiignant, intelligendasnn!. Qiiamam vero inonacbis solamen adbibcntur. » Ei paiilo antea : < Si quid
coiiveiiiant ex SS. Pairum factis, diclis, et Reguiis crgo illiid est, (piod poiest vel breviiis vel (acilius
accipiendum est. explere haiic necessitatem corporis in cibis, id po-
!ta(iiie S. llieronymns de coenobitis wSgypiiislo- tius el gendum est. Sed et Oondiius, ut opinor, hoc
qnens [Epist. 2:^) t Vivitur pane, inquit, legumini-
: otendit cnra esurienles in deserto reficit ; quia cum
bus, ei oleribus, qna; sale so o condiunlur vinum : utique posset m.ijore miracuio copiosiores eis cibns
taiitum seiies accipiuni. » De anacborctis vero : p.irare, nihil horura fecit; sed siinplicem eis exhibuit
f Excepto sale et pane, nd dcsertuni niliil perferunt vicium et sccundum Joaiineai quinque panes lior-
;

amplius. » Similiicr de iEgypliis monachis disserens deaceos et pisciciilos duos apponit. De puiii vero tiec
Cassianus {Lib. iv, cap. 22) : ( Nec tanta cura inler ineniio quidem ulla fiiit ex qiio sine dui)io designa-
:

e-s p;iran(loruin Ciborum vel cociionis impenditur, lur quod omnibus sufliciens esse pussit aquac usus et
qiiippe qui inaxiine X(roph:^giis vel homophagiis iilUi;- I
OMiecessarius. »
iiir, ei ap ,d qiios iecta singulis mensibus porrorum Siiiiiliter Cassianus {Lib. v, cap. 25)
: c Igilur esl

fulin, lapsana, sal frictum, olivs), piscicnli miniiii cib s eligiUdus, iion tamiim qui concupiscent:;e fla-
saliti, qiios illi m;enidia voc nl^suinma voiuptas esl.» granlis :cslu.s tempfret minnsqne succendai, veruni
De Pachoiiiianis iia loqiiitur Paliadius {Lansiuc. D eiiam qiii ad parandiim sit lacilis, et quem ad come-
cap. 59) « Alii versaiitur in niensis parandis, mensae
: deiidnm opporluniirem vilioris pretii compendiura
i:iiponentes paiies, olera agrestia, olivas, caseos, et pnvstei, qiiique sit convorsaiioni fratruin usuique
extremas carnium parles, ct comminula olera. » Et coiiiuiuiiis. *

coi le solitas eorumescas fuissc olera, legiimina, oli- S. Mieruiiymus Paulinum monachuin de instiluen-
vas, :illia,herbnsque minutas oleo et aceio condiias da vitae ratione ita instruit {Epist. 13) : t Sit vilis et
colligitur ex Viia S. Pacliomii : uiide et negligemem vesperiinus cibus, olcra el legumina, inlerdumqutj
C0(|uum redargucns ail « Quomodo hoc facis, cum
: pisciciilos pro summis ducas deliciis. Qui Christum
staiulae vivendi Ifges, et SS. Paires sabbaiis atque desiderat, ct illo pane vescitur, iion qu;erit magno-
diiiiiiiiicis omnibus , olera coqui jubeaiit frairibus p;Te de quam
pretiosis cibis stercus conhcial.
vesci voleiitibii->? » Ilis C(>n(.inunl ea (pne ad eumdem Pauliuum co-
De SS. Patnbus in Sina audiendus est S. Nilus (iniiiiiad pneparandos monaclioruin cibos apnm
iHinl. cxdis .>S, Pat. ,n Sinn, cnp. .5) ; « Paiici qiii- niillens, scribilScvenis Sulpicius {Spicil. toni. V) iu
dem ncruiit alimentinn cx friimciilo... iniilti anlcm li.fC ViMba i Posi(pi;iiii oiiiiies cuquos tiios cOi|uinae
:

vescimtiir crudis olei ibiis el baccis, mensani miniine iu;e rriiuiiiiasse cojihivi, credo qoia dediguarentur
artilicisim, cl nullis condimentis inslriiciam ampic- oHicium vilibus pr;id)ere pulmeiitari;s pucruluni :

cicnles, eoriim qni (ibsonia coudiunl, et p.niem coii- tibi cx nostia misjiiius dociiim satis pallen-
ofliciiia,
liciuni, curiositaieu) multuin valce jabcnies; ne ti tein coqucrc f diain, ct igiiobilcs bcias ace o el jura
 » »

c»: S. I'. nfiNEDlCTI €2S

cfindire, vilemqua juliem esutieiilium faucibus in- A lanms qnwl siiigulis in sin^rulis dalur sciilellis. Pit
lerre iiionachDrum, pipeiis nescium, laiens igiia lantia quod io una scutelia duobus ve;'l;i i.ratia, aii- :

iiiin, faaiiliirLin cymiMi. i apprinie calliiJum lierbis « quJtiido pro piltantia absque scutella unuin cnidi
MMve reddlenlibus clainosu n urgere inorlarium. casei .''rusluni, vcl (lualuijr ova pro generali ova :

Ijiiuin habel vilium, quod horloriim omniuin civilis quiiique, caijciis iiiinquaiii, ni>i cocus. > i^eria 2, i
esi iniinicus, iia ul si adinissus fueiil, proxima q lae- el pittantiam, aliis dielius generale minisirabanl.
(]ue ineiet giadio, nec exsalurabilur un(|uara caede Tegernsenses eliam io Dajoaria monachi raro pif-ci-
innlvaruni. > bus vesccitaninr, ul tesiaiur Cozperluscjusiiem loci
Monachicis num. 3 k.fc. X abbas {Tom. IV AmU.)
510 Denique (:v:igriiis in < In rei;ione, ioiniil,
:

(Ivm. lll aioii. «Ciljum brcvein el

Eccles. Grax.) : aiistrali, fciciil scilis, liabiiantes, inore monachoiuin,

Miliius prelii, nnn auleiii iiiiilUiin ac magna cura uidi'Cei,a carnibus abslinenies, ca(iiiiraioscium raro
egeiiiem cape. Quod si prrtexiu hospiialiiaiis de pasiimur; ()i)ia pi^cosas aqu;is miniinc babemiis. >
suiiipluoso iu inciitem veuerii. e.im a!)jice cogiiaiio- Qoid vcro de Cisierciensibus? Cf^ile andiendus est
•jicm, iicc iiii adhsreas; per illam quippe insiJialur hic GuiUclmus abbas Saiicli Theodeii'i de Claieval-
tilii adveisari.is, quo te a quicic averiai. i lensilius io inens (Li6. \ deVitasancli Bern., coi).b):
Venio ad veleriim monacboium instiluta. Rpgula I Polmeiilaria, inquii, saepiiis ex hiliis fa'^M conficie-

S. abbiilis Is i.e la habia {Cap. 3>1) « Sihib taveiis : banl. I'anis iiislar pioplieiici illius ex hordeo, et mi-
cum aliquo.liatre, et dicit tibi Coquilo; dic : Quil : lio, et vicia erat; ila ut aliquando religiosus vir qui-
vis? lil t:i electionem tibi rcliqueril, coquilo quidquid dam apposiium sibi in hnspiiio ubertim |)lorans clam

l;bi veneril ad inaiiu?. i Ueg .la S. Aureliani ad ino- ,

asporlaverii, quasi pro miraculo omnihus oslendeii-
luiclios (Cfl/), 51) : « Cimes
iiusquam suinan- iii ci!jO J
duin,quod inJe viverent homines.ei tales liomines.>
liir, pulli vel ciiiicia altilia in coiigregaiione non mi- Ei Fiisiredus leiiius Clirevallensis abbas, arguens
ni^trciitur; intirmis laiiiiun provideanlur cl arcipere abbaten quenidam qni lautius vivehal {Iriier epist.
liceai. Pi.^ce^ vero Ciriis re-tiviialibiis, qnando san- S. Beriiardi) « Noii est hcfc vita qiiam me el le do-
:

ciua alibas indulgeuiiam laciire volueril, lunc procu- cuit Pater el prcedecessor nosier Bernardus lelicis
le-iiur. > lecordaiioiiis; jiec modiis qu.jin nostri sacri ordiiiis
llegula sancli Coliimbaui (Cap.Z): * Cibus sit vilis abijates 61 mon.icbi seqiiunni;-, qui nospane ex ave-
cl vesperiinus, monacliornni saiieiatem (ngicns, et na conleclo, ei berliis sine oleo et alidomine cociis
polus tbiieiaiem, nt el su^liiicat, ci non noceat, eniitrier.iiit, ei fab s pisisque ipso etiam Pasi baiii

olera, legumina, fariiia aquis mixla, cuni parvo pa- die fe 10-; quai ausieritas, vel similisin omnibus or-
iiis paximatio, nc venier onereiur. et mens sufio e diiiis domibus obsevaiur. > Et ne diiiiesiici lestes
-

lur. > tU laineii sancli Coliiini).'iii disci;»u.osaliq laiido s:ispecli forta-se viiie;iniur, peregrinos promimus,
ciiam piscibus usos fui-se consiat ex Viia saucii SSlepliaiium Toriiacensem, el Jacobum de Vitriaco ;
Galli cap. G, sa;c. ii Beiie iic. squonim prior ad liobeilum pr.orem Poiiliniacenscni
Regula S. Isidori {Cap. 10) : « Pcr omnem aulcm isciibens, sic loquitor : < lii sudore vnltus siii vescun-
hcbdomadain fraires viles oleru o cibos ac palieiuia lur panssuo, nec eos lascivire et rixan fai.iuni oliiioi
iilMilur legumina. In dicbns ve .0 sanciis inierdiim et alieuus cilius : l;ii!la iii eo p;irciiiionia, ut duubus
cum oleribus levis^iinarum c irnium alimenta. > Et laiiiiim pulnienlis nl;iniur, aut ager ex lei>nnii-
qii.;'

alibi idem S. Iv-idoriis monacliorui.i vitam d.-scri- iiibiis, aut ex oleribas boriiis affei i: pisce lanio larius

bens {Lii'. il de Ecdes. 0/JtV., cap. ia) : i Noii solum lilualiir, qiianto Ireqnentius apnd eos audiri solei,

a c..rnibiis ci vino a:'siineni pio suHicieiiua doman- quaiii viiieri > Et alcr iu liist. Occid. cap. 14 : i Pi-
daium libidiimm, se eliiiir: ab (imnibus quap vcatiis
i scibns, ovis, lacle, et casco non vescoiilur commiini-
ei tuiluiis piovncam yjipeuuini. » ler; quaiidi.qiie l.inKii licel raio piclulis inluilu pro
Uegula S. rriiciuusi {Cnp. b) : « Vivanl so'is ole- pittaniiis el Siiuiniis deiiciis ii- ulunlnr. >
rib.is ei legumiiiibiis, saroque p.i-cioiili-; fiuvialibiss Rlira sunt ea quic de Carihusianis scribil Peirus
vel mariiiis; ei hoc ipsum qiuitics s».' oiiporiniiias Vea;rabilis (Lib. ii iliir., cap. 28) : « Pane furfuico
Iratrum vel feilivil;is iolemuilal s deJeril alicujiis, se iiper u'untur, vino a ieoadaquat >, utmerito magis
servataih liiset simil hus caiisis discrelijnemajoiis. vill im quiini vinum dicatur. Ab omni carnium cmi

denique Cujusdam ad virgines {Cap. 10/ :

l^egula lam sani quam aegri in perpeluum abstineni. Plsccs
t Quutidiaiiis diebus sufQeeie decerniinus duo fer- iiunquam emunt, seJ furle ex charitate daios :icc;-
cula, e.\cept!S pomorinn donis, de l.'guininil)us, vel piuni. Die dominico, et quinia feria tanium, casciini
de oleribus conrerlu, teu farina; quahbet coiisper- vel ova ad vescendum adiniliuni. Tertia lcna, acsal»-
sione. > baio aiit leguiuine, aut olerc cocto utuiitu!-. Omni
Ct aul m eliam ex nosliis ali.iua iinnamiis esem- secunda, qnaria, et sexia leria pane ei aqua sola
pla, discipuli sancii Auiarini aliiciii^ « vix panem conlenti sunt. > Et Guibcrtus abbas {Lib. i de Viia
paximatii ad mensurara cum lymphariim polu sume- sua, c. 10) : « Do;iiiu:ca 512
^ dijpeiisatore escas,

baiii. > paiiein scilicet ac legnmen accipiunl, qiitid unicum

Idcin de primis sancli Benedicli abbalis Ania- tiulmenti genus a quoque eoium apud se coquiiur...
ncn.^is discipulis narral Aido iii ejus Vit.i nuin. 12 Pisce et caseo dominicis ei valde festis diebus uiun-
l'elltbalur aliqoolies eorum ' lui'; pisce (iixerim, non quem sibi ipsi emerum, sed
(.S(7C. IV Beii. part. i) : i

csuries lacii; Oelato a viciiiis mulieribiis, qiioniam quem boiiorum aliqiioium virorum laigiiione suice-
aridiiate labuerant corpora corura , solo viventes perint. > llis conciniini ea qiiaj piuscribuntiv in
pane et aqua. S aiuiis Giiigoniscap. 53, eiiii AntiquisCanbus. Sia-
Sancius Aiisegisus abbas Fonlanellens>is in consii- iiit. cap. 15 ei 14.
part. II,

tiiiione de viclu ci vesiitu suorum monachorum as- Ex hactenus liquet quales debeanl esse per-
diciis
sigiial fabas, pisa, mel, cascum.ova, porcos sagina- feciorum inonacliorum cibi; nimirum viles, inveniu
los ad adipem ei lardum, insupiT in ISalivitale Di- et paraiu peifaciles, ui simi fabic, pisa, radi(:cs,
mioi el Pascliate aucipasias, pullipast;)S, ei pullos. olcra, legiiniina, et trucius terraj : « Exeinplum frn-
Ad polim vero vinom ei sieerain. Ad inannorum .'jalilalis, magislerium parcimoni.i', inquiebai olim
curam, niel et pig enta. . <- sanctus Ainbrosius (Lib. iii in Utxam. c. 7), est lier-
CIuniacens?'S sua pulmenta qiiotidie coaliciebant b c simidiiis vlctu, olerisque vilis aul pomi contenios
ununi ex fabis, 511
allermn e:( oleribin; quibus cssc opurlere, quem naiuia oblnlii, qucm liberalilas
adficieljanl pitiaiiiiam vel gener;ilc cx caseo, ovis ; Dei prima donavit. llle salubris, ille uiilis cibiis,
sola doniiiiiea et feria quinta cx piscibus idque si ; qui inoibos repcllai, qui icsecet cruJitalcs, nullo ho-
tamen aquo pietio iiivcniri potrranl. Quiil vcro sit iiiinum parlus labore, scd divino cUusu» muncre,siiie
pittanlia, quid generale, docet Udairicus iiis verbis saiione friigis, siiie semine lam dulcis, lam gratus, ut el
[Lib. II, cap. Zj, ct lib. v.i. c. 18) : t Geiteralc ajqiel- reji!ciisvolupiaiiaiq!ieiisuibi',dc;)Jqueadprituasdaius
 :

53K REGULA COM.MENTATA. CAP. XXXIX. m

nensas, arf seciiinias remansit. > Ft iioec quiikm ille A non poterit eilerc, ex alio rejicuitur.] N.; fnrle in solfl
ni omiies, quid vero ail mon;u;iios? Cieierum pisces pa::e qiiis, miicum pra^finral nii pulmentum fasii-'

(lon nisi raro, eosque vilis pretii, atque pro magnis diens, re'icerel. Seil qiiid cum soliim propter di-
joliciis nion.iclios comeilere decoret. Non possum versoriim iiiiirmilalcs d :o pulmeiil;» S. Pater indiil-
tiic proeterire f;ictnm siiignlare s;incti Lupicini abl)a- geaf, ut qui e\ uno edere non poiuerit, ex alio ren<
lis, qui, ut referl Gresorius Turoiiensis (Lib. de Vit. ciauir, nnico contfntus esse debei. monachns, ant ex
SS. Pat. c. 1), i ingressus in donium in qua cil)i co- uiriiqiie reiici liee.iii? Picspondet Petrus IJolieiiiis :
nuebantiir ad rericiendmn, vidil iliversorum ferciiln- « Qiiamvis iiene lari;it si a secundo abslineat, et da
rum apparaluin magniim, pisciunique muitiludinem tali possibili ai siineiiiia lcneatiir Deo gratias red-
iggregatam, dixiique in corde sno Non est dignum : dere, iion credo tainen frairem pecc.ire, si de ambo-
ut mon.iclii, quorum vita s ilitaria est , tam ineplis biis raiioi; iljililer sumal. ciim nec Magister hoc lacite
iilanlur sumplibus: et staiiin jiissit praeparari oeiieiim hic probibnerit, \el cxprrsse. > Similiier ilildc-
magnum ; cumque locatns siiper i;^nem fervere cce- iiiariis t Hoc sciendum
: est, iiiquit, quia poiest cv
(li-sel, posnil in eo cuncios simul qiios paravorant diio!;iis refici. si vaiel; eo qiiod non esl (jis iiileniii

cilios, lam pisces (piym olera sive legumina, vel (ie lioc, ul si pote^i de ambobus cdere pu'menlis, ex
(liiidquid ad comedendum monachis de?tinalum fiie- uiio lanlum edat. Ei quod iia sit, manifeslaiiir ubi
ral, dixiti|ue De liis pu libus nuiic relieianlnr fra-
: iiicil. Addatnr et tertium ; quia nequaquam dixissci
ires ; liani nin deliciis vat ent, qu« eos a divirio im- adisi et leriiuni, si soiummodo voliiisset edere ilo
pediant opere. » Et plane semper placuit illud s;incti uno quemlibet. > Idem eliain s-enlii Menardus. Et
Ambrosii (Lib. vii in Litc) « liid. coruin est homi-
: ,
saue, at ipse ail, « male coiisulium e^^sct superfluis
nescurarede cibo qui militantde reguo. > Qiiibus '
impens;s, ciim duplicsiis pulnieniariis, dapes qii;e,
lia^c nf-n arriserint, andiant non ine, sed S. Bernar- verbi gr;itia, qii n;niaginta monachis sulficcrent, pro
diim (Serm. oU, in Cmu.) « Qui voluerit animam
: g5_4cenli![n sse:ii apponcnd^c ma\imecum siiigui;e
( :

siinm salvam f;icere perJet eam. Quid iiic vo^ diciiis, monaclii
laiices id coiilincre debereiit, (juod ad uiiitis
observalores cibonmi, iTioruin negleclores? iiippo- satietatem sufiicerct; quia illi de nna lanium edere
eraies et scqiiace-; ejns d.iceut animas saivas faeere iicerct. > Quilms verbis oiiinino refu;aia manet ridi-
III hoc inuiido, Chrstus et ejus discipuli pirdere; cui;i piors;-'> ei indig-sa nionacho qnorumdam 0[ti-

queiiinam vos e daobiis seqiii niagisinmi eiigiiis ? .\t nio, qiii existiinai;t (luodlibel p'ilinenliim snlli.cre
manifestum sc facit, qni sic dis(iut.it Huc ociilis, : (lebere ad tuugruam cujusiiuet inonachi refeciio-
hoc citpiti, el illud pectori aul sl.maclio nocet. Pru- nem.
feclo unnsqu sqne quod a siio ma^istro didicil, hoc Ergo dm
piilmrnlarin cocia (ralribus om>nbus sulfi-
in iredium profert. ISum in Evangelio legislis iias ciant.\ Pvecie ex hoc loco llicbardus de S. .\iigclo
diirereniias, aul in proplieiis, aui iii lilteris aposlo- iiilert, « quod viced-caiii cl alii piioies iioii deheut

U)'um? Caro cl sanguis prolecio revelavit libi haiic h;,bere p !;ra ferciila duobus «luia qui omJie dlci!, ;

sapientiam, noii spniliis I'airis. Esi eiiim carnis iiibil excUidit seu excipit. >

hicc sapienl^a. ied auiii quid de ipsa nos.Ti medici El si juerit nnde povia.\ Poinoiuin noniine inleili-
.'ientiaiil Sapieulia cariiis niors esl. liem
: Sapientia : gil oinnc frucuiim gciius, qiiod ex arboribus lU cx ;

carnis iiiiinici esl Deo. Niim Hiipocratis seu Galeni lieibis nasci .-olel; iiam « qii^e nascuntiir de arbori-
freiiieniiain, aui cerie i!e scliola Epicuri dibui piopo- bus aiit de iierba, poiua dicuulur, » imjuil [Jernardus
iiere v('b;s? Clirisii sum discipalus, §3.3 Clirisli di- C Cassiiieusis
scipulis ioqiior.» Et iufra < Qu d ver(» piod;'Si lem-
: Ani nascentia teguminum.] Logiimen Gaz;co dicitur
perare a vuluptatibus, el iiivesiig;)i.dis diver.>iialil)us (In Cass. Ub. v, c. r>), « quidquid e ierr;e saiis et
complexioinim, ciboiumque variciaiibus iiiquirendis sirnjii s nascilur; > id qu d p.oliat ex V;irrone lib. i
«piolidianam expendere curam? Legnmina, inquit, (le Re rustica : « Leguiiiina evelluntur e tena, iion

vcntosa sunt, caseus slomachum gravat, lac capiti subseeaniur ut fruges ; qu;e quod iia legantiir, legu-
nocel, potuin aqiiae non sustin :t peclus, caules nu- mina dicia sunt; > cl ex saucto Isiiluro, lib. xvii
iriunt melancholiam, clioleram porri accendunt, pi- Orig., cap. 4 : « Lcgaiuina a legcndo dicia ; vcteres
sces de stagno aut de liitosa ;.qua rneoe penitus com- enim meiiora quajijUe legebant, sive quod manu lc-
plexioni noncongruunl. Qualee.-llioc,utiiit ot lluviis, ganlur neque sectiunem reqnirant. Leguniinum pUi-
liortis, agiis, cellariisve reperiri vix possit quod co- riiua siinl genera, ex quibus faba, lens, pis.i, fase-
incdas? Puta re, qu.Toso, mdnachum esse, non inedi- clum, cicer, iupinuin, grat;ora in usu homiuum videu-
cuin; nec de complexioiie judicandum, sed de pro- lur. >

lessiniie. Parce, ob.-ecro, piimum ijuidem quieii tuae; Quid vcro pcr nascenlia Icguminum hic intelligat
parce deinde ibori minisiranlium ; parce gravaniini
1 S. Pater, docent coinnieniaiores. Sniaragdiis : « Le-
domns; pjrce conscientiae; con;cienti3e dici.>, non giiminum, eorumdem legumiiinm
iii(|uil, ii;iscenli;i
lii»', sed alicriiis, elc. > intelii^u liir gerniiua, qme cum aceio vel aliis fn;-
Tandcm qiiod ad ciborum condimenla spectat ctilius composit;! i;d comedendum sunt ;ipia. » liil-
« Aiisitprocul saccharum, ut Fuliensium monacboriim demarus : « Na^cenlia legiiiniiuim inieHiguntiir ger-
verliis iit;ir (Const. Ful., cap. d'j), cinnaiuomiim.ca- minaiilia, qiiia mos esi illius lerr.L-, el Ivoinana' ei
i-ophyllum, piper, et aliae species aromaticie. iNcc D aliarum proviaciarum, miilere legumina in aqu." tl ;

c« (|uain nisi forie propti r infirmilatem vaieiudjiis cum gerniiQala fuerini, lunc manducant. > llikie-
iiidigenti a superiore permilli fossit. > Et recle; niarum explicat Uernardus Cassincnsis « Nascenti;» :

nam, iit dicebat Guillelmus, abbas Sancli Tlieode- voo legumina dicuniur secuiiiliim cxjiosiiores leg;i-
rici (De Vil. sol. ad Frat. de Monte Dei) « De coii- : mina nascentia, vel geniiiii:inlia ; qu;;iido videlicct.
dimenlis obsecro, ut comestibiles (ianl cibi noslri, piiiuiiilur in a lua, ei quasi leucra olliciinilnr, sieui
non eiiaiii coiiciipisciliiles vel deieetabiles. Sullicit iila ipuu incipiunt germiuare, el coiiicduniur iii !
a;-

enim cnncupisceniiLe malitia siia qna; cuin ; vix aut tibiis ilomanonim, vel sic ger;;;in it;i, vei tum accto. >

niillo modoperlran^ire possii ad fineni exp!end;e Doheriiis xero, rcbnis Smaiagdi ct iJernaidi seiiten-
necessitatis, nisi per \iam qu.nike. umpie (lele.'.tatio- (iis, a.Idil « Vcl d c quod ajipjilaniur liic nascciiM
: i

nis, si coeperit ae. ipero ;rrilamcnta ab cis qi:i p. rpe- leguiuinum iila qaie cx ieguininiieis, id est semiiii
tuum suscepeniiitbelliiin adversus ejiis obleci.inieiita, bus apta snnl ad cii;:iedciiiium, cl
vel graiiis iiai;»,
rmnt diio coiitra uuuin, et sie perielit;itiir coiilinen- noii ipsalegumina, sive graiia, ul p:itel in cucurbiiis,
lia.> Cerle S. P. Cen dicius olia non viilt liboinni ciiciimeribus, rafauis, ine.ionibu-;, pepo^iibus, p3Sii>
condimenia, qu.ini qua; omnibus eliam iiiiuus idoneis nacis, laclucis, verdobigiis, ct iiuj;;smodi. » N;iscca-
f.cile parari possunl ; cibns eiiim a Iralr.bus co.iui lia lcgumiuum liicpropric essc exilimu rcceiis ona
prajscribil; nec ullum a coquin;e of(icio e.xciisat. loi;uniiiia, qiiai ciiiii haie, acelo cl oleo soieiil '.'(j-
Propler divcrsjyum infirmilatcs, ut forte qiii c.i toio mcdi, u! sui'1 laclncx, ci aii.c hn,isiiiO'.!i hcib;y»
 ,

C27 S. P. EENEDlCri fliS

qnas sic cnndita'? saludam vorare solemn^. F.f Ut ,

K pnt'iis iiliisu^ Tlicnileinar: vcrbi;: ad
inipfratorem
imelligit Turrecremala. P;ui'o hixior est S. liilileg.r- scribentis: < Dircxiii;ns(|iioqiic potuJus quatuor ii.'>ra<
dis explicaiio huju5 loci : < Fabas, iiiquil, ei pisa, rum, ad cujus ;eijaalii.ilcni pondoris magis deb^at
Dt aiia huiusmodi deinnnstrat, quss dengro
l(!,:'umina lieri, (]iii inqualcrnD.s qnaiiros singularum 'ibr.'tri:n.',
recentia colliguiilur, velut poma de arlmribiis
515 juxta sacrum ISeguLe texliim, possii dividi; (•u-imlo
lollMniiir, et il!a non cocta , sed a cortice ablata pro pondus, sicut ab ip>o Patre osi insliiMlum. in fioc
lertio cibario fralribus apponi jubel. Pisces quoqiie, est loco reoertum. » Acce.^sil concilii A.]iiiE(.;ianen-
;uicasei. aiit ova in lerlio cibario intelligpnda siint. » sis anni 81(j dccrcitim, siiigulife canoniois quati.-o:
liiec pariira conveiiiiint cum ea puluienti notione panis libras assignans; cl ircs nioni:iri'.)U>, ex quo
quaui paulo anie dedciat. inlert, non minorem monachis qoaiititatem pan^s
AdrJatur et lcrthnn.] Scilicet piilmentum; et illiid concessam fuisso. Non dcruorunt eiiam qui solidos
ijuidein crudume\ anliquo ordiiie conversai. monast., pro unciis interpretantes pr.esciiptam a conoilio
,

cap. II, ex epi-t. 'iheodemari ad Carolum riingiium, libram csse unciarum triginta ;isseruerinL. Nicoiaiis
ex Hildemaro, Nicolan de Fracliira, Boli(^rio, Tiirif- iJrivus /;;ieliir conciiii scnsiim as^eici se iion po-
cremaia , et Alaitliia Laraberlo ; quilius consonai tuisse; sed interim C:»ssinensc::i lihraui unciarum
liegula M;igisiri, concedeiis « cocia duo pulment ria, trigiiiia iriuia cum dimidia uli Icgi'.imam admiltit.
"•l lertium, qundciiiique fuerit, crudum cum pomis. v Eamdeni pro Bercdictiua :igrioscere videnlur J;icn.
Meiiardiis liuiien cxistimat liberum esse coctura aui bus IJrolius, inonaclius S. Gerni:^i)! ? Pratis, in Siip-
cruilnui teriium pulinenlum appont^re. ple.Ticnto Antiq. Paris., pag. 88, ct Andrc;\s Qiicr-
Cselerum, ut obsirvai Itic Hildemarus, S. Rene- ry cetanus in not. ad Biijliot. Cluniac. Dilficiiltutis piin-
di' tempnre ad nonam, neqiie hieme "
lus iieipie a'Stivo ctum aitigil, sed divinaiido, vir il(ictis?;inius.\ii*."i:ius
nd seiam poma coiices^ii; aliotiuiu ires, cum duas Yepeziiis ;censuit quippe eain legein dc pondfic
diiMiaxai ;i:slate permillat diire, cum unicam liieine
; libne edilam innre Francornm. qui libr;im nunici i-
iiiiiwigeai, releciioues fierent. Ex quo coiijicere pos- cam vi.:^inti soldis computare sclent; solidum vero
suinii^, jain illi-; lempoiibus s^iltem aliquibus in mo- duodecim denariis, qiiem eumdem computandi nio-
nasteii s iirepsisse consueludiiiem fiuclus ad seram rera eiiam iii poiideiii)ii> olim .•idliihuerint. E\ qiii
edeii !i eliam jejiinii diebtis, et ad iion iin aesiivo tem- observalione intidii iibnim c iidi p:iiiis a synodo as-
poM'. D^ b.ic ad iionam fructuum comesiione e.\stai signatam constitisse libra sesquimeiiia, ut coctus
Tiieodemari abbiti» Cassiiiensis, teblimuniiim iu
, panis constaret libra una Parisino inore, quai ' pro
i'|ti-iMla ad Carolura Magnuiii « Prajter h;cc eii^iin
: una iibra viginti quinquo sold^s cx"git, ei haiic de-
'jesi;iti lenipare post noiiani, si est aliqiiid de pomis, muin esse libram quain sanclus Beiiediclus propoii-
«•i.sii)giil;i3 pliialas noslris fralribiis prxbeinus. » Q luii sam appellat. At di:!iciiltatis noiJum iion m.doatligii,
])!o!ii liissft videtur synodus Aquisgianensis, sia- sedetiam solvit dissertator Galliciis de heminavimot
iiieiis 1 ut poma ei laciuca;, nisi quaiido aiius cibns paiiis libra Bencdiclina. is eiiim iii libeiio suo (Sum.
i-imiiiiir, nou comedantur. » 25), auiio 1607 Pari^iis cxiiiso, ;itque ilf.riim aiino
faniii libra tiua propensa sufficiat in die.] De pon- l(itj8 recuso, ex vclustis Francirum legibiis obser-
«Scrc inier se non consenliunt auctdies.
liijjiis lilira' vai, vigesimam parlem uncioe deiiarium osse, diiode-
Lilira est duplex , Uoniaiia unciarum diiodeciin, ei ciin vero deiiarius soliJum efliccre ; adeo ut tre-;
nieic.itor.a sexdecim ; ulraqiic etiam iniiior Neapoli- unciaj qiiinque sulidos, et duodeciin iinLJu', libiam
I iisy. Aii vero altenuram adopt;iverit S. P. Bene- vigiiiti solidoruin constituaiit. IJem aliis argumenlis
(.'iclijs ni n constal. Siiigiihtre pro suis discipulis librae aiqiie auctoritalibus confirmat nosler Mabillonius m
poiidiis inslitirsse, coniiiiunis est senlCiilia. Idtjue pr.elaliDiie ad ssc. iv. ti sic libra triginia solidorum
|;er>!iadt.!;l, 1° qui d saiiciiis P;il(.'r di.-cipulum siium sesquilibrara Romanam coniinct, hoc cst uncias octo-
h. dir-gens in Ga!lias, ciim sacio riegul:B
.Miiiiruui decim; quj>. post panis coclionem quaiuordecim circiier
lesii: poiidus librcC panis eidem di^ferendum seciira uucias reddit, &i psmis priinarius esl; sexdcciin, si
iruiiilcril {Faiisl. iti Vila sancii Maur., num. 29); secuiidarius. Et hanc esse librain Benediclinam
qu d, singulare iion exstiiissci, haud necesse fuis-
si qiiam, eo quod uiiciis ;iiiquot Piomanam snperoi,
sei ijiiid eo defeire, cuin simile iii Galiia reperiri s;inctus Pater propensam vocai, luihi mulla per^ua-
j'oss;i; i" qiiod, everso a Loiigobardis monaslerio, deni.
'.assiiieiises Roniiira aufugienies S. iSegnhe te.\tura 517 Primo, quod S. P. Benedicius veteres mo-
< iim relicui sibi a S. Benedicto panis libra secum nacbos muliis secutus duces, lum hac in parie
iii

deiiilcrinl; cujus pondus, rcsiaurato postea mona- siiis probabiiiter amulatus ost. Purio de illis iia
i^ierio, Z:ich:nias papa ibidem rc^tiliiit (Lto Ostiensis discurrit apud Cassianura abbas Moyses (Collal. 2,
Chr' n. Cassiii., lib. t, cap. 2); qux> sane sollicitudo can. 19) : € Discntientes continentias diversoriim,
oiiiniiio Iniiset iiiulilis, si Ri.raanam S. Pater libram qui vei solis legiiminibus, vel oleribus tanluin, ve!
JMioplasbSet ;
3° quod Carolus Magnus, collapsam pomis viiain jugiler exigebaiit, pra^posiiere cui.ciis
p;iss!ni in G;iiliae luunasteriis disciplinam regularein illis refeclionein solius panis, cujus jequissimnm mo-

resliiiieie cupiens, missos Cassinum direxeril, qui in- duni in duobus paximaiiis siatueriint, quos piiiviilos
siitutum a S. Uenediclo librai panis poiidus, el he- p. panes vis librai uiiius pondus habere cerlissinium
iiiina: vini ineiisuram sibi delerreiit. Porro Romam, ^ est. * Hanc libram fuisse unciarum duodecim colli-
iioii Ciissiimm imperaior mittere debuissci, si Iloma- gitur ex paxiinatiorum ponderc , quod sex iinciis
nam S. Benedicti libram, aut heminaia admisisset. cnnstilisse paiet ex Palladio qui agens de Panlo
,

Missain a Tiieodemaro abbaie imperatori librara Simpiice .sic habel » Fert Antonius et impuiiit
:

statim post ejus 51S

obituin in omnibus raonasie- meiisai quatuor paxaraidia sex uuciarum, et sibi qui-
riis, liaud dubiiim, recipi curavii synodus Aquisgra- dem unum maderocit. >
neiisis, siatuens ut libra panis irujinta solidis per Secundo, S. Benedictus, iibi major est labor, con-
duodecim denarics meliaiur ; et quidcm anlequam co- sruiitx' a se ineiisuraj aliquid superaddi permiliil. Ai
quatur, iit pr^fert canonis tiluliis. Ha-c verha ill:s vero si lantam panis quaniilaiem, iit voliint pneciiati
leniporibus oiiiniiio perspicua, nosuis valde obsciua, au< tores, qua; duobus iribujvo hoininibus abiiiKlo
pliinmis divinandi occasionem iribueruni. Nam Ga- siilTireret, S. Paler dedisset, nihil certe vei edacis-
/-aus iii notis ad CasMani lib. v, cap. 5, liunc cano- siiiio lioinini, quantavis fanio laboranti , scstu aiil

hcm dc pietio iriginla sulidoriim intellexit, eique oiicribus atlrito, superaddere iiecesse fnret.
bu!rrag;iiur Dadiniis Alleserra Ascet. lib. v. llaefte- Teriio, S. Bened;clns nnn plns ad duas refeclo-
nus de pondere quatiior iibrarum, hoc est quadra- nes qiiain ad uiiicain, cuni jejuniuiii csl, panis iiidui-
^iiiia ociu uiiciaiuin, iiii sc ipsc e.\plic.!t, fretus, scu gci. Al (iui scxdecim vel quiudecim paiiis uucias aJ
,

Lrscr.diim vdciur nKi, iit :^.(1 riorc rcreraliir, Epit.

 ,

C29 REGULA COMMENTaT.A. CAP. XXXIX. Cr.O

iinicam refeclionem cnm duobus

irihu^ve pnlmentis A vari:t> possunl snlvi diffieultales qnas 0€c;^s:nne di-
,

lioniini pnenitenii siilfictTe negat, liic non tam se- versoruin pondernm aiiqnis inovpre posset, absfiue
«lare famem quam ventrem non dicam replere, sed eo quod necesse sit recurrere ad lidiculas prorsu>
exenterare cupit. ponderum genenlogias , quibus odinsos s.Tculaiibns
Quarto : i Apudinqnit Petrus Damiani
Gailias, monachos leddere quis ronelur. Ccne h.TC omnia
(Opwsc. 10, cap. 1), m relaiione didi-
siecialis viri pondera aliquam pra se ferunt antiquitaiem (inihns ;

cinius, religiosi coenobiorum Paires videntes pleros- proinde usi sunt majores noslri , quos adeo m"dif.i
que fratrum iradiiam a B. Benedicto niensuram re- libn contentos fuisse videraus, ut aliquihus vix siif-
feciionis exced^re, nec se posse inlra prajscriptum ficeret. Nunc vero Cassinenses, Caraaidulenses. Fn-
regulars diarii limiteui cohibere, c:»'iinm duxerunt, lieiises, et aliae commiiniter monachornm congrega-
ut coiistitulis quibusdam horarnm oKiciis, el alios tiones lanlnm iinicuique pnnis apponunt, qiiantnpi
adiiuc psalmos apponerent , quatenus vicins remis- singnlis saiis sii. Cistercienses etiam sesquiribrnm
Sioris excessum acgnienlo valeaiit comiensare psal- singnlis in refeciorio ininistrasse collig tur ex lib. ii
loorum. I Quod si de pane inieHigainr, lania non d'i Viia S. Slephani, abhatis Obazinensis, nnm. 27

erat libra Benedictina, quK singulis ad refeciionem (Tom. IV Miscell. Balm.) ^Post terliani iierum pis-
:

(juoiidianam sufficerenon poterai. irinum ingressi,tantampanuin copiam invenerunt, iil

Quinio, S. Odonem , Ciuniacensem abbatem, lau- loius conventiis, qni tiinc ciituin viginti et amplius
dant quod niediam duntax.it in die panis libram erant, libram panis et dimidiam, morc solito, «•inguli
''fieiet, quse plane huis magna non fort.t , si libra halmisjent. » Et hcec de quaniitate panis nunc dc :

Benedictiaa duobus tribusve liominibusreficieadissuf- qualitaie.

B
licerei. 519 Veteres monachi paximaliis communiier ve-
Oenique Petrus Daminni {Opusc. 15, cap. 8) librnm scebaniBr. Paximatii etiain panis nieniiiiil Regi.ia
panis monacborum c novem ornicuin,
ita describit, «t sancti Coliimbani, cap. 3. Paximaiium autem nonuullis
ve! tiia anserum ova lancibus taninmilem
libraiis est panis subcincricius; aliis pa)iis bis cocliis ; Iriic
ftenspnt. » Porronovem ornicumsive gallinarnm ova freqnens in Vilis Pairum pnnis sicci meniio. Qiia'eiu
iiiicias sexdecim non mullo snperant. Haec omnia vero paneni monacliorum esse voluerii sancius Be-
arirjimenia a-quum rernm resiimatoreni persuadent nedictus? Hand dubiiim quin cibarinm et groissiorem,
Bene>ticiinaiii panis libram unciasquindecim haud su« qualem pan: eies decet ; et quem propViis fratre;i
perare. coidicereni nuiiiibus. Exstat Ci^lercien^ium sialntnm
Uuicce vero assertioni opponel non nemo varia proliibens primarium paiiem, quem vnlgo camiidiim
librse panis monachis dislribnendi pop.dera naiii : vocant, fieri, etiam in propcipuis fesiivilatilins (Iv.st t.
Cnssinenses in Oeclaralionibus aiuiit < Pondus libr;<\ : Cist. ciip. 14) : « Ne liaiie-» c;;riiis et spiriius fia^^ili-
ul liabui;niis a monasterio nostro Cassinensi , fiiit taie vicii, grossii-rem panemabhorrere, et lautioreni
i;n'iaium iriginla trium. » Simile aut parnm absi- incipiant desidcrare, ideo stabilimus ne in caenobiis
inile olim in Foss.itensi S. M.ujri ni(»iiasterii> serviilum nosiris lial pniis canilidns nec etiam in prajcipuis
,

liiisse ies:antiir Pelrns Boberiiis et .lacohus IJrolins. fesiivitaiibns; scd grussus, id est cum cribro facins.
Iieiii alind in Suessionensi S. Meilanli, qno t!ii:uii vi- IJbi autem fiumenium defuerii , cum seatio liceat
cini 51' 8
fiJcni iiiOir.isie.io Cceleslini Suessiunen^es heri qnaj lex infirniis iio:i teneljilur; sed et hospi-
:

ijtc;! aiitur, unci.irnm triginia duarum. Aliud in-.uper libus qnibus visum luerit aibiim pancm i.pponimus,
iii nurdegalensi S. Crucis ex :cre Cyprio unciarnin et minu;is in miiiuliono sua, sicul in senteiitia eorum
viginti ocin. Deni ;ue pondns qiiainor librarum Caroio dcscriplu:n esi; cujiis panis, albi videlicei quiniinu-
Angiiiio a Theodeinaro ab:i;ite nii-snni. tis apponitur, sicut ei quoiiiiiani pasia in siatere po-
Il;tc omnia poniera. quo) i;inqiiain falsa et .«iippo- sila, nequaqiiam pliis debei ponderare , sed a^qii^
sililia snspiciet aliquis , ut ver.» et legitinia .Tdniilti- lance appendi. » Kotal vero Julianus Parisius (Dc
m s. Nam pondns Cassinen>ium, FoiSaentium, Sues- Prima vivendi rulione. i.islcr., parl. iii, c. 5, sect. 1),
sioneiisium et Burdegalensium.poiidus erai duarum Cisiercienses olim tiiplicis speciei panem liabnisse :

librarnm. quce (iiiohus dividebantiir monachis ; et 1° albuin, pro inlirinis; 2° commuiiem, ex frunieiit'i
qnidem libra Casslnensium, Fossaiensinni et Sues- crilrato, aut liordeo, secali, avena, nilio, sed in
sioiif nsiuin sexdeciiu eral unciarum , aut eo amplius seaiio factum; 5° grossiorem ex farina hordei, avin:e.
ante cociionem; Burdegalensiuin (luaiuordecira co- etc. Sed quem per seaiium non excernebant. Qci
,

ciione tacta. Nec eu (piod quis dicai isia pondera non panis diibatur 1" in coena, iis qiii ad lertiam parlem
es«e jeiinalia; nam panini pro nihilo repulatiir, nec librae ad prandium comedissent; S'^' per modum poe-
viros aequos hisce iniiiniiis dintius imniorari decet, niteniiye; 5'' in eleimosynam. Austeiior tamen vide-
de qnibus litigare po-siint criiici , quibns nihil un- lur fuisse prima Cisterciensiiim insiitntio; nt enim iii
qiiam, iii>i probaverint ipsi, placebit. INec est qiiod Vila sancii IJernardi legimus (Lib. i, c. 5), eornni
quis lixreai in Iracto niiniern unciantm tiiginla trium I panis instar proplielici iliius cx hordeo, el milio,
ciiin dimidia; nam id provenire poliiii ex uncianim et vicia era!; ita ul aliqiinndo religiosus vir quidam
diversiiate, quibus nunc ulimur, ab illis quoe sancii appositnm sibi iii hospitio iiliertiniplorans,cI.ini aspor-
iJeneilicli lempore eraal in usn. El ii cerle pondus p. laverit, (piasi pro niiracnlo omnibus osttndenilum,
aeneum in Cassinensi sacraiio serv.atii^m ciim hac^quod iiide viverent homines, el ta!es homims. »
iiiscripiione, i^ondiis Hbrce panis B. Benedicli, est llujnsmodi haud dnliium erat Ellatiiiensium moiia-
unciaruin triginia novem regni Neapolitani. Caete- chorum, in diaicesi Uhemcnsi, panis, scificei « iion
riim liujusce divisionis exenipla non desunt apud soluin furfureus , sed et aileo ainarus, ut vix indi:
veteres; nam Begula Magi^tri deieinit (Cup. 26), pnuperes fragmenla rccipcre dignarentur (Vita B.
ut f medius panis pensans librani unam singulis iii Bogerii abbut. apiid Boll. i Januar.). » Simile aliiiuiil
die sufficiat. » Coqiiebalnr er^o solidus panis duabus de pane primorum Fulionsium scribil Ludovicus a
constans libris, cujns medielas, pcnsans libram unam, S. Malachia; scd edilif anno lCol eorum Constilii-
uiii frairi competebat. Simili niodo pondus quaiuor liones tantuin habeiit: cPaiiis cibarius sit.el commu-
librarum a Theodemaio abbate Carolo Angnsio mi-- nis; liospitibus tamen et a-groiis possilmclior dari. *
snm qnatuor dividebalur raonachis. qnod vcl cx ip-a De Carthiisianis audieiuliis est Guigo iii Saimi;
Tlicoilemari epistofa constat : < Direxinius qiioipie, (Cap. oi) « Panis qiiamvis de irilico , loria e^t;
:

tiniuit, pondus qnaluor libr;iriim, ad (.iijus ;c(|uaiiia- albiim enim paiicm iioii f;iciinus. » Antiqiii Slatm.i
lcni ponderis p.niis delieal fieri ipii im (jnaieinas
. C;irlhiisiensium ad.lnnt (Part. ii, cap. 14, § 16): « Nisi
qiiadras singiilariim libraruni jnxt;» sacrce textum pro infirmis. i Inreriiis lanicii ila subjiciiini (C6';;.5-2,
Ilegnloe possit dividi. Qnod pondiis sicui ab ipso ^ 9) « Anli(|ua cOiisnolndo
: cst ut duo genera pa-
Patre instilutnm est, in hoc csl loco reperlum. » In uum, alterum iinod pulchi iiis sit, monachis, facianms,
(jiiaiernas crgo (luadras singularum llbrarnm divide- et alterum couvcrsis; (|ii;i iii re cum prioii placueril
laur, idiue ;ua;.'a sacrK texUun llfjuiu:, Ilac raiiimc ul iij fiat, ci coiiUadicurc nuHus audcai atkuia;e. »
 ;

('51 S. P. EENEDICTI 632

\n mss. elbm Clunl.icensis monasterli ConsneUidini- A nem exquirat? > respondet : « Omnino si laborem
snscepit, ul prseminm conseqnatiir a Deo, hinc ejus
bus, el in Benicinianis cnp. /i.',». memoranlur panis
levaiiientum qiKT:rere oon debet, scd operam dare,
«luo ceiiera, qiiorum opliinus fralril)us miiiistraretiir.
ut ad accipiendani Domini mercedein idorieum se
Isio tamen opiimo erat adhucmeliorinfirmistribuen-
prMparet, sciens se ut ex Inboribus prnfniiiim, sicex
du<.
angusliis eliam soiatium a Dei eiiignitaie inventu-
520 Aniefjuam vero hinc di^ccdamus, observan- riiin. Venimtan.en conimissnm
I

esi adim-
dum^^Benedictinam libram debere esse propensam, ciii iil illud
pleai, Dividebatur si^ujnlis pronl cuique opus erat,
qund nonniill* explicant prapponderatim, sive anle
pensatam. Ita Smaragdus, Hildemarus, Bernardns necessario singulos qui laborant cognoscere debet,
uassincnsis, Nicolaus de Frartura , Boherius et a!ii, eoruinque ut par est necessitaii providere. » Eodeni
fere locdo loqniiur Regola SS. Pauli elS fphaiiicap.17.
j;ixia vetcrum monachorum morem, qni ante panein
'libral)ant(|uam mensne apponereiit; fujus rei exem- Sed qu.Trilur quis labor major sit iiileliigendu>i '
plum proferi Theodoretus de Puldio quodam mon.i- Joannes Bertelius abbas Luxembiirgensis « majorcm
cap. 9), qni 1 (boreni vocat quo ila defatiganlur corpora, ut inde
chonim patre {L'b. ix de Vit. Palr.,
imbecllitas ad spiriinalium perseveraiitiam seqiia-
accedens ad trutinam , panis mensuram diligentcr
tur, el quem pro qualilaie conditionis et sialns dis-
perpendebat, et si quamlo iiivcnisset pliis quani essot
segre ftrebat , et eos qni ita f.icerent creti rerum administraiores considerant esse praeler
defiiiitiiin
,
soliium. » Ut, verbi gratia, ternpore sestaiis cum du-
aelliioncs appellabat. Atr|ue hunc fiiisse ordinis iiostri
varia, qi-.oe eiiam supersunt, libiarum ros in agris labores liabeni monacbi. Atqiieiia Theo-
nsum prubant
pondeta. jj deinarns abbas Cassinensis (Inepisl.ad Carol. M"".],

Veriim propensa hoc s^nsu nnn est vox Latina

" 4 cuni vero tempus sectionis fcni est, inquit, elia o

quare a'ii libram propensam interpretantnr libram

potionem ex melle ad horam qnartam laboraiiiiuss
pr?epondiTanlem, profiisam et larga.n. Ita Gazrcns in p;itribiis propiiianius ; » et liber Usuum Cislerc.

Ca^si.ini b. v, cap. 5;Mennrdiis in liunc locnm, et

l
(Cap. 84) : Tem^ore mcssionis , < nnicnique in

Prseiat. :ul sw.c. iv, part. i, qiiibns die libra panis cominnnis el diniidia dari polest, nbi
M;ibilloniiis in
faveni qnrcdam versioncs GalliciTC, qux. hunc locum opus fnerii, ei disiribui singuli^ prouttempus ei lo-
ciis exegerii. lioc teniiiore, exceptis dieiius qiiib"is
ila vertuiit
: Une licre de vaia a bon poids.
fralres vacanl leclioni, uniim pnlinentnm habfant
INicol:ui3 Oravus cx nnic.i voce propensa duas facit
pro pensa, quasi diceietnr pro diaria pensa : cui divi- ad prandinin, et alterinn ad coenam.si fieri potesl;»
niniiiiim pi;cler solitum.
.'^•ioni refragantur cmiices mss. et omnes qui hac de re

hacteniis traclavenint.
Bernonlus vero Cassinensis niajorem laborem in-
Qnod si coBnaturi sinit de eadem Ubra tnlia pars a
,
lerprelaiur « non soluin in agris aiit operibus alii.s
cellirario rfserielur reddenda coinalnris.A^ Qiiod diio-
sed eliaiii in offtciis, sicnt esl in soleninibus diebiis,
qiiando fra.res olficiis solemnibiis dicemiis consueve-
bns niodis (ieii pote^t, aiit ex eo.Iem pane leriiam
partcm posl cnctioncm dividendo, aut <'x eademlibrae runt amplius laborare. » Similiter Bolicrius et Tnr-
recreiiiala, alque ante hos omiies liildemarus hniic
paiiis massa duns pnn'scoiiiicie(ido. Priinuin inniiere
Aidelur Rfgnla M;tgistri, cap. 26, fuilqwe usitalnm in locum sic stribeus : < In diebns vero solemniiius,
vel qinintio labor facius fuerit, debet dare ad sexiani
apiid Cassinenses ?A usqiie temcora Bernardi abbatis,
tria puliiienlaria cocta, ct qiiariuin crudnm, proiit
(|ni posteriiis induxil, nli ipso tesiatur his verbis :

« Hoc u?que ad tempns meuin fnil observalum, qnod

C
'

labor liierit; mi seram vero unuin cociiiin, sicutip-e

di\it, .si bibor lorle faclus fiierit major, in arbiirio
qiicedamdiStiictio fiebal in lerlia parte panis, ut non
ei potesiatecrii abbatis, siervpediat, aliqnid augere.»
r.ssciit diio, vel tres panes, se.l iinns. Sod ego videns
Ikw; non mii iiim esse decens libram massse farinse
,
Et qiiidem eam fuisse anliqiiam oidinis consueludi-
iiein, solemnibiis diebns ad solitam annonam aliquid
in tres partes divisi, ut terlia pars iibrai possit non in
siiperaddere, pluiimis potcst tesiimoniis com-
522
panefracto, sed in integro rcservari. i Hujnsce Ber-
inrdiin^titulionis memiiiil rNicolausdeFractura.vige- probari. Egrtgium siippe.diiat Theodennri abbatis
baiqiie adbuc suo tempore. At non i!a slricteS. Be- epistola ad Carolum Magnuin : i B. Pater nosier, in-
nediitum esse inlelligendum ceiiset rucbardns de quii, insliluii duo cocta pulmentaria iu qnotiilima

Sancto Angelo hunc in locuin sic scribens < Non ila :

refectione fralribns piaiparari, et tertium de legii-
iiiieiiigendum est stricie qiiod leriia pars resciveiur minibus crudis aqiia infusis. Nos vero ex instiiiriono
pro cnena ; sed tolum qaod remanet conservaiulum majorum nostrorum tria cocta pulineniaria aliis die-
est, quia mnlii forte non po-sent comedere de maiie
lus, quarta et sext;i feria duo tantum reficiendis
defec'nm, et comedunt de sero. Ita Iratribiis procparamns... Dic vero dominico et in
profiter nalurce »

Ijisiercienses videnlur integram adprandium librain fesiivitaiibus pra'cipuis etiam qnarlum addimus piil-

niiiiistrasse, ct sero ad coenam quod ex prandio re- meuium, excepns sccnnda, qnari:) ei sexta feriis. i
sidniim erai; nnde liber Usuum (^V/p. 117) ad celle- Simili inodo in Fuldensi monaslerio Veiierabilis Eigii,
rariiim perliiiere dicit, < illis qui ad praiidium nsqiie leslanie Candido ejus discipulo (Ju c/«s Vila, scec.iv
ad lertiam pariem panis comedunt , ad coeuam dc Ben.), in die anniversaria Sturniii al.baiis, i ob re-
grossiori pane, ubi habeiur, superadderc. » veieiuiam tant:e solemniiaiis, secundum congruen-
D liam inonasiic;c viiae, ad victiim fraternuin cultius
Quod si labor forle faclus fturit mnjor, in arbitrio et
pote-.tateabbatis erit, erpediat aliquid aurjere.] Quod
si quid soliio jiiciindinsqiie fieri demand;nil. » Iii anli-
qiiidem i augmentum
inquii Be nardusOassinensis,
,
qiiis eliam Floriacensis inonasicrii Consnelndinibus
ad diem Pascluc legitur « Ad prandium debemus
521 non pulo ad paueni tantiun extcndeiidnm, sed :

liabere iria fercula, primum ova larsa, secundinn

riam ad pulmentaria. » Idem censeni B( hcnus et
T.irrecremata, quorimi sentenliam usus auiiquusor- pisces, tenium s;vpias et pnrreciam ab hortulaiio, et
liinis coiiiirmal; licel augincntum ad solam libram a pislrinario bracellos et piliantiamde oplimo vino a
panis restringere videalnr Nicolans de Fraclura. ciistode vini, et i.ero gasiellos. » Deniqne in niss.
Ei rocie qnidem S. Bcnediclus ait in arbiirio ei Ilomani S. Pauli monasterii Consuetndinib:is ad pa-
pi)ii'slau abballs erit, iion in voluuiaie ct arbitrio sclialem re:eciionem tnplex pr:eier soliium poiionis
frairniii; nam et si piiis :ic miscricors in siiblevandis piopinatio praiscribitiir, prima a conversis, secunda
nsonnch(>runi laboribus abbas ej^se debcat, solatium a diaconis, tertia a sacerdoiibus miuisiranda, i noti

l^men isiud lanquam dcbiiuui noii possunl reiiuirere lam pro gula et ebrieiate explenda, quam pio cba-
fralris, quihus anie omnia proposiiiim csse (jcbnit, 1 itaie tenenda, et ob amorem Christi. » Idque lieri
ptfnis ac laboribiis ad sDlernam bealiludinisrequiem posse arbiiraniur auclorilate llildemari in exposi-
viain sibi parare. Unde S. Basilius (P>eguLbrev.,in- iionc Ileguiae.
lcrrogal. 155) inierrog.itus « aa licne faciat, qiii ve- Bemoui prce omnibus crnpula, etc] Crapnla est stt-
h«iwcnicr lab rans oliquid ipse pra^ler cnsuelHdi-
,
pcnibuivlaniia sive snpcrlluiias ciboiuin, diciiurqufl
 : » :

KEGULA C0M:JENTATA. CAP. XXXIX. CZ-l

cr.'pula, qiiasi cnida eniila. ciijns onuliiate cor gra- A acredit sancta llildegardls, cujus hxc verba • iCar-
vamr, et siomaclius indigesius elticiiur. ninm esiis infirmis omnino, debilihnsqiie pro repa-
Pueris vero nnncri cetale noneadem servetur qucnti- ralione concedainr. Carnes fam quadriipednm qiiain
las, sed mlnor qumn 7uajor'ibus. ] < Tiirn qiii> n'!C t n- voialilium inlelligi volens, et nullas carnes qiias ho-
mm poiest. cnnicdere puer qiianiim aiiolescens et niines comedere solent excipiens. At uni meliorai
juvenis; liim cliain quia ad praiidiiiin jtjimi noii ve- fuerint, a carnilnis more solito ab-tineant , scilicel
iiiHnl, ciim lioras canoiiicas hnbepni pr.vvenire, » a carnibus quadrupednm; qiiia saiii iUas et succum
inquit Boheriiis in primo comment. S. Benedicio eariim comedere non solebant, sed infiimi. Sani vero
conciiiit Magisler in Regiila, slatuens ut n mim^ribus carnes vdlaiiiium, quoiiiam miinda> snnt, nec arden-
a diiodecim annis minus a libra panis in die siiili- tem libidinem convdeiiiibiis inreruiit , mai)di!ca-
ciat. » Cerle puerorum libram panis panlo leviorem bant. » Et inlra : « De volatilibns r licit, quoniani
fiiisse coliigi pnsse videiur ex Hildeinnri) ad cap. 50, coiiiesiionem eorum sanis non interdi<it, eic.
iilii agens de jejiiniis piieris dcrmqiieniibiis injuiigeii- 524 Secundo non sine raliono, aiiiiit. S. Piitcr
dis, < libra, inqiiit, viginli diins sididos habetquando nsus esi voi e quadmpcdum ; nam si vo!atilia prolii-
crndns esl panis, nl ciim cocius luerii habeai soliim- bere voluissct, aut simpliciier d.xisset a camibna
niiido viginli,» hoc esl uncias duodecim, cum iibra onines (ibstineant, ant uiraque siinnl nominasset. uti
alioruin ex concilio Aqnisgraneiisi osscl solidoruin S. CK^arius {In Regul. nd momcli. cap. ii ) « Pul- :

triginia ante panis coctinnem. Ad hiuic lociiin perii- los et carnes nunqii;im sani accipi;^.nl ; > et saiicins
nel quod in \ila S. liiigonis scnbit Il.ideberlns Ce- Aurelianus (Cnp. 51) i Carnes
: in ibo nusqnaiu
«

nomane;isis {In ejus Vila n. i2, opvd IhlL 29 April.) _ : sumanlur. Pulli vero vel cnncla alulia in congrega-
• Quaiilaj aulem discrelionis et misericordia; liierit.
" tioiie non minislrenlnr. » Nnnc vero cum S. Benc-

junioribus ccenubiiis impeiisa deii;oiislrat benignilHs; diclus solas quadrupediim carnes nominet, signum
quibus cum minor libra puiis et jiotMS ex consiiotii- esi volatilia perniisisse; cimi enim negaiur muim,
dine iraderetur, ipse t.imen parem eisdare consiiiuif, aiiud concediiur.
requuin judicans, ul quos idem diei prniius afllige- Hanc ad raiionem respondet Richardus de S. An-
bal et ceslus, idem qiiasi jam denarius sorveretiir. ] gelo iia revera se habere, « nisi cnn-a prohibitionis
Carnium vero quadrupcdum onmino ab omuibus ab- eadem essel in concesso et in pnihibilo quia tunc ;

stinentur comestio , prceter omniuo debiUs et cvqroios.] ubi unum negatiir, aliud eiiam negatnr. » Porro ea-
B2l3 Q*" '<i"ien ex mss. S. BeniJiii Consuetiidinibiis dem est ratio de volaiilihns ac de qn:Mlriipeilibiis,
in Quadragesima, nt sani, absiiuebani; imo eliam in nimiru;ii pawiitentiie ac r(rren;\rda: co iriipiscei.i a;
Adveiiiu et a Sepinastesima ad caput jejunii, nisi jmo niajor pro volatiiibus. in quibus esi inaji.r vo-
niaxima esset infirmitHs. liiptas, major suavitas, et a qnib.is a lorliori d-^bet
Hic plnrimum torquenliir ancioriim ingenia, qiio- absiinere monachiis omiiis vchiptaiis et suaviiaiis
nim senlentire Ires praesertim in classes dividi pos- abreniinlians. Jam vero si quis qn.-erat cnr quadriipe-
sunt : \<^ eortim qui censent solas quadnipeilum car- dia poiius S. Bciiedictiis expresserit quaio volaliiia ?
nesa S. Benedicio interdicias esse, volaiilibus con- lespondet idem Richardns : < Qiiod freiiueniius ho-
cessis; 'i° eorum qui liiciinl, tam sanis qnam infirmis niines utumur is-iis carnibiis qiiam aliis ; ei jiira etiam
velitas esse volaiiliiim carnes, soiis qundrupedibiiS ad ea qu;ti fieqiienliiis accidnni, adapiantnr, iit Di-
islis pio reparaiione indultis ; o^eorum qui susiinent gesf. de Leg., et senalnsconsuliiis, iih. nnin. ad ea.
ram volaiilia quam quadrupedia sanis proiiibila , Q Et quod iiomiiie qiiadrupeduni inieHignnlnr aiiai car-
niraque vero intirmis permissa. Rem hic pro cerio nes, patet per legem Digest. Siquandiu. Panper. lib.
definire non est auimus, sai esse exislimanti iriiim peiiuliimo, ubi dicilur qiiod nbi noniinanlnr qiiadru-
senientiaruin inomenta pmmere, ui quam sibi arri- pedes, inielligiiur et bipes. > Aiiter HildemaMis :
dere viderii, quisqiie libere seqiii possii. ( Nunc autem ne forle monachi possinl dieere, sc-
Prima senleniia triplici niiiiur luiid;imenlo, aucto- mus quidem quod volaiiliuni carnem non possumus .

riiaie , ralione et praxi. Nam primo ita Regulae nec debeniiis comedere, eo quod inajorem dnlcedi-
icxtum intellexit Tlieodemarus ahbas Cassinensis, nem et suaviiaiem habent, quan» quadrupedum car-;
Carolo Magno imperlori scribens in h.-sc verba : nes; taraen carnem quadrupedum possumus ei dehe-
€ De voiatilium tani caule prudentissinius Pater no- nius comedere, quia niinurem dulcedinem et suavi-
sier iii sua Regula posuit, ut si velint comedere mo- tatem habent gustus. Propter hos tales occurril san-;
nachi, cum opporlnnum est, non subjaceanl culpa? cius Benedictiis, diccndo nomiiiat;m, ni carnes qu i-
si vero eis a suo tale ednlium non pnebeaiur abbaic, driipedum omnino comedere monachi noii debeanr,:
nt quasi e.x debiio, hoc nf n possuni reqiiirere. » nisi pro iiifirmilaie vel debilit.ue sua ; quia siciit v(t-.
'J heodemaro sufTragatur Rabanus iMaunis laiiiium caines pro sua dnicedine ei suaviiaie giisius
( Lib. n de

Insl. cleric. cap. 27 ) « Avinm

: quoque esiuiin, in- qnam habent, solent carnis provocare siiinulos, iia
quii, credo iiide a Pairibus permissum esse, eo qiiod etiamqnadrupedum pro sua forliuidiiieqnam habent,
e.x eodem elemcnlo de qi;o ct pisces, creatae siini : virtutem ipsis carnis stimulis ad perliciendum coii-
nam m Reguia niona( horiim non invenitur aliarnm ferunt. »

carninm esum eis inlerdictiim esse nisi quadriipe- Alteram ralionem repeiunt ex ipsa volatilium na-
dum. » Ubi quod ait Credo, non cadit super [leriiiis- D tura, quariim carnes cum sint mundiores, nec lan-
siniiem ipsam, qiiasi de ea dubitarei ; sed super per- tum habeani nulrinienli, ardcntem non inferunllib-
inissioiiis ratioiiem, scilicet qiiia de eodem quo pis- diiiem. IJuaj ratio esi S. Hildegnrdis.
ces eemenio aves creaiae i^unt. Istud porro Raliani Huicce ralioni reponeret Hildem;irus : « Intellexit
testimoninm commendai, quod fuerat ipse mona- ipse sanctus Beiiedictus plus dulces (arneshaber«
clius Fuldensis monasteni, qiiod snb siricliori et volitilia quam quadrupedia , sicut doclores dicnni,
severiori Regukx; S. Benedicii observaiione S. Bo- ei uMis comprobat. in eo qiiod regcs et principes
nifacius fiimiaveiat, misso in Italiam S. Sturmio, propier majorein dulcedinem et suaviiaieiii gustiis
qui in melius ordiiialis iHDiiasteriis purioreni verio- posi caritcs «luadnqiediim iii fuis conv.viis carnos
remque Regube sensum addiceret, a Fuldensibus volaliiiiim prfleciiiiiiiil sibi piai|iarari ;et ideo propicr
monachis postca ad praxim reducendum, ac proinde suaviiatem gnstus, non propler numcnim peduin
Rabaniis loqiii liaud poluit, prajier sensum suo in abslinentes ei poenitentes a c:irnihus oninibus absli-
nMiiasierio inlelliciiim. Eadrm fiiit scniemia Die- nerc iio^cuntur. » Et infra ai!<lil « Vdlatilium car-
:

Irici Aletiensis epi.«copi, qui aliquando loquens dc nes pri> siia (iulcedine ct suavit;iie gii^tus qiiam ha-
dlscipiina qnam ipse stiidens in nionasterio S. Galli beiit, soleiit carnis provocarc stiniulos. » Imo: < Sn-
\\iitrU {Eklieliard. de Casibus S. CiHi, cap. IJ) : miili 525 t;''f'i'5 niagis solcnt insnrgere, ubi major

« Eraiit, intjiiit, alii qni solis volatilibus, qiiod unins cst duitfoo, ei ni.ajor suavitas gnslns in cibnm per-
tum pistibus crt'ati!r.c siiit, licite ulereniur. » His cipiiur. ) Adde quod nonnnlla siint volaiilia in qni-
 ,

633 S. P. BENEDICTl 636

bus nnn minus reperies succi qiiam in quadrupedum A tempora Liidov'ci prohant ex addi
Pii imperaloris.

crnibns. (ainento ad cnp. 27, de Insiitut. cleric. Rahani,

lih. ii

Teriiam r.iliou3m petnnt e\ ipsa volatilium ori- in quo legiiur : < Sola quadrupedia, iion volatilin
gine, qiise ex eodem elernoiiK» de quo ei pisces, nionacliis interdicta. Hoc autem tempore Pii Ludo-
creHia qiiam ratioiiem leligit llabanus supra
siiiil :
vici sic iinmiitatum esse dicilur, ut in omni eormn
riialiis, eaqiiecausa forie fuerit cur promiscue olim pulniento sanguine uii liceat, propier nimiam et
in Qu;idragesima cum piscibns aves comederent aliis damnosim consumptonem vol;itilium, quam
iionnulli lestantibus Sorrite ei Niceplioro {Socrat.
,
ficiebant. » Hajc vero inunulalio facia est in con-
l,b. V Hisl. cap. 21 ; ISiceph. Iliat. Ecctes. lib. xii cilio Aquisgranensi, in qno statutum est (Can. 8).
c. 54); et qnidani olini plnris facereiit abstinentiam ut volatiiia intus forisve nisi pro infirmitate, nullo
quadrnpedum, qnam volaliliuni. tempore comedanl; i ita lamen (Can. 78) t ut vo-
Sed hnicce r;ili<>ipi opponunt illud sancli llleronymi laiilia in Natali Doinini, ei in Pnsclia tnnium quatnor

jid Salvinam {Epil. 9): « l^rocul sint a conviviis diebus, si est unde, comedant si vero non fiierit :

inis phasides aves, ciassi turlures, sllagen lonicus, unde, non reqniralur per debiinm. Si auiem abb;'S
ol (iiiuus aves, quibus anqiiissiina patiimonia avo- aut moiiacbi abstinere se vo!nerint,in eorum sit
nec ideo te carne vesci non pules, si suum
l;iiit, arbitiio. i lia nimirum generalem lei mi sioncin ai|
figreslium , lcporum, aique cervorum et quadru- ,
cerios dies resirinxit synodus, non quasi pra-ier
peduni animaniium esculentias reprobes non enim ; KeKnbiin aliquid indulgens id qnod factum e>t ad :

hicc pedum iiumero, sed suaviiate et gusiu cnmpro- instar Cassinensium, de quibiis Tlieodemarus abhas
bantur. > Et illnd Juliani Pomerii (L/f'. ii de Vit ad Carolum Augusium ita sciibit : t Volatilia lun-
Contem. cap. 25) < Si a quadrnpedibus ahstinemes
:
" quani nisi die Malalis Domini, si esl iinde. usque ;id
per-
idiasianis aliilibus vel aliis avibus pretiosis p diesocto c</mediiiius. ^imiliter etiam Paschalis fesii
fiuantnr. iion niihi videntar resec?re deleciaiiones d ebus. f Hujiismiidi con«uetudo vigebat eiiam m
sai corporis , ^ed muiare ; nec pro abstineniia, sed Parisiensi Sancli Germani monasteno, ul patet ex
velut pro nescio qua iminundilia , vel cerie, quod di| lomaie Ludovici et Loiharii imperatorum apnd

\erius est, pro stomachi nauseantis teneritudine, Aimonium (Lib. v de Ceit. Franc. cap. 10), (|U0
del calas illas et minus commiiiies ac viles carnes dei eriiunt ut nmnachis dcnlnr t annis singulis vola-
abj cere, qno possint aliis iion solum carnibus sed ,
(ilia cum ovis de duobiis lesiis, id esi Paschac et

eliam delicaiioribus acpreiiosioribus carnibus suas Naialis Domini: i et in Foiiianellensi ex Consiiln-

volnptates explere. » tioiie S. Ansegisi abbatis {In Cliron. Font., Spicil.
Tertio, ex his S. Hieronymi , et Juliani Pomerii tom. 111) de viciu et vestiiu monachnrum, in qua
lostimoniis inlerunt, jain anie S. Benedicii leinpora assignat aa Naiiviiaiem Doinini etad Pascha aucipa-
i:su receplum esse apud monaclos carnes volalilium slas, pullipaslas , et pnllos.

j'd cibum assnmere. Et ne q' is dicat eos qno- Ad h;ic o:niiia t xempia et ad decretum coneilii
ruindam perversonim monai horum abusum el Aquisgraneiisis lespondet bolierius : i Nisi Kegii'a
iiiimorlificationem relargiiisse, iion probasse , prae- ba-e iioc prajcessiSiet concilium, pulassem hunc
.«to est S. Milarionis viri STiclissimi exemiiluiii paiagr.ipliiim iiide sumpsisse cansam, unde credo
{iib. \ de Yit. Patr.. libel. 4, n. lo; et Tom. 1 econlra, nt ipsnm videlicei concilioin ex line hujnj
MoH. Eccles. Grac, pag. 428) quem aliqnando
, ;id capitis male iniellecto pr;iebiierilcausam edicii. Al;sil

in prandio S. EpiphaniDS avem apposnit; quam ille P enim qiiod Magisler bipedales carnes coeiiobiiis
recusavit diceiis Ignosce mihi, paier, quia ex qu;»
:
coiicesserit, tonsiderando pedum numerum , i Oii

Mccepi isium habiuim, non nianuucavi quidquam aviam duborem. H.xc sunt pripcipuae priiua! sen-
i

oocisnm noii dixit ijiiia hoc monachss vetitnni esi.

:
leiit ai monienta, ad ^eciindam ve:;io.

Va c^^rte S. Epiphanium iioii lalebant nioiiachoinni Secunda senleiiiia, priin;e omoino opposit;i, ciim
vivendi leges, ut eas a viro sanciissimo violari leriia conven t in eo quod volaiilia sanis inierdicta
vellet. e^se asseiai discrepai vero in eo qnod eiiam infirmis
;

Jam vero post S. Benedictum innumera proferunt ea aulerat. Et qnidem sanis veiita esse volatiiif»
nionasteriorum bene ordinaiorum exeinpla, iii qnibus probant aucturiuiie omuiuiii qui ab aniiis circilci
volatilium esns erat in usu unde si praxis optima
:
nongeiilis super Kegulam Benedictinam scripserun»
sii leguru inlorpres, co^cludunt periniss:is a !s. Ce- auciorum, una excepla S. ilildegarde. In piimis
nediclo v<lalilinm carnes. Ilnjuscemodi excinpla Smaragdus meiiiem suam sa'is expliciit dum addncio
hateimis iii Vila S. Berlulfi abbaiis Bobiensis aii- 527 1'raesenii iieguhe Aureliani ec lexlu, S.
cl.ire Jona iimn;'cho ejus d scipulo, mim.2i {Scec. n S. iMuctuosi decreium, quo saiiis altilia prohibentm-,
Ben.), in qno pisepo-itus monasleni li iginta Iralribus proltri, quorum tesiimoiuo S. Benedicti voceni'
vineji!cuslodiLus anatem divisisse legitnr; in Viia obscuram explicat ac perspicuam facit. Simililer
S. Jndoci {Sac. II Ben.), qui, ui scribit anonynius Hildemarus, quamvis aliqnando dubius bsesis-se
iii ejus Vila nuiii. 10, gollinas sibi >m/rire consue- videatur an volatilia S. Paler permiserit, tamfrn
ver(.i; \n Viia S. Cuthberti {Sxc. ii Ben.) auciore abstinentes laudat; aliisqne in iocis omni postposito
Beda cap. 56, qui aliquando hnspitibus monachis dubio consianter negai c<>n; essas avium cariies, ut
aucam exliibuisse dicitur; apud Arnulfnm S. Erae- D vider^ esi in locis supra citatis, luin hoc capite tum
rammi Baiisponensis monachnm de primis Hatispo- cap. 56. Idem docent Beniardus Cassinensis, Nico-
iiensibus scribentem, quod conimuniter pnuperem laus de Fractura, Kichardus de S. Angelo, Peirus
annonam kabebant, volalilia manducabant (Lib. ii Dia- Boheriiis, Joaiines de Turrecremala, Theobaldns
tog). £t hanc fnisse iioti singularem quoriimdam Arialdus. Joannes Craesbeerk, Matiliias Lamberiu.^
inon.isterionim praxim , sed comamneni
520 Micolaus Bravus, tiugo Meaardus, Benedictiis
oinnium feie consueiudinem , probant ex Begula Haefienus, el alii.
Magisiri, quaa non diu post S. Mauri obitum scripla Katio est a foriiori. Si enim grossiores quadrii-
fuii , hoc est stecuio vii , el magna ex parte constat pedum cariies sanotus Benedicius vetuii, multo magis
ex Benediclina; nam loquens de gyrovagis moiiachis, suaviores dulcioresque volaiilium. Nam mens SS.
et rationem reddens quare oinni viiae suae lempore doclorum est minori comprehendere majus ; (|uare
in
lernis quaiernisve diebus pcr diversorum ceilas et cum essequadrupedum carnes quam
iiiinus delicatas
monasleria hospiiantur, dicil {Cap. 1) qiiod « pro avium , usus ct expeiientia docueiit, haud dubiiim
hospilnm adveniu a diversis voluni quotiuic noviicr quiii (piadrupedia veiando, vetuerii el altilia. Ila
susci(ii; ei pio gaudio supervenieniiiiin exqnisila sibi Jere argnmentanlur Hildemarus, Bernardus Cassi-
pulmeniaria apparari , et aninianlia puUorum sibi iiensis, Kichardu.'.», el alii.
curant q-ioiiilie a diversis hospilibns pro advent» Deinde «uiiniine credendtim est, inquit Menardiia,
culiro ocLStij. > Aique leiii iia se hubiiisse iisque ad a Si Benedicio tales iusiitui monachus, qui pcduiu
637 RFCULA COMMKNTATA CAP. XXXIX. (i3S

nuinerft delicias escariim (liJM.iieent, cmn ipsccapile A destinaii, aut a principe vel cpiscopo speranlur,
si

56 Kei;iil;e carnis es(i excepiis segroiis monaclios pro benediciione et obedieniia degustare non me-
arci'ai. Nec viro inlerri poiest qiia(1ru|iedum iiiter- luant, servaiites apud se de reliqiio conlinentiam
diclione vnlaliliuni esum es->e pennisbum ; nam cum consueiam. » His adde Uegulam soiitariorum cap. 43,
iinum prohibeiur, non statim alierum permiiii on- el coiic. Aquisgr. can. 9.
cluiiendum est, ut Levit. xix, cum dicilur, Non ma- Confirmatur ex praxi, el (luidem non posterioruni
ledicts siirdo nec coram cceco pones offendiculum :
,
lemporum, .sed S. Benedicto oninino viciniorum.
male qiiidem inferret aliquis ex ejiisniodi legibus Cujus illustre habemus exemplum iii Vita S. Juniani
permiili nou surdis nialedicere, et vi.ieniibu.s ponere abbalis Mariacen^is, qui .«aiicti Benedicli Uegulam a
oflendiculum; quia poie t accedere peculiaris ratio, D. Mauro acceperai, eique tribus duntaxat annis
nt ejiisiModi prohibilio liat, eiianisi allirum expresse siipervixisse crediiur. Hic, ut scribit Ulliiius Boeiius
iioii priiliibealiir. » {Scec. 1 Ben.) « Propter usus monachorum. et
:

Sed ad id quod e\ cap. 36, ubi cariies absoiute inaxiine pauperum, coepit enuirire animalia, quibus
inierdicuniur. iuferlur, responiieiii alii ve;eres aves possit humana fragilitas sublevari; nam et pullorum
subcariiis noinine non conipreliendisse, imo ulruni- nutrimenta plurima congregavit, (pioruin carnibus
qne distmxisse nt viilere est in Uegula S. Ciesarii
,
infirmorum inopiam suslentarel, et ova suinpiiluis
{Cap. 'ii) « Pnllos el
: carnos miuquan» sani acci- cgentium deservir tnt. » Aliiid cxemplniM profert Vita

pimit; » et in Vila S. Pardulli (In ejtis Vit. Sac. 5) S. Agiielli abbatis {Scvc. i Ben.), qui in conslrnci..
qui f nunquam carnium, neqne vulallliuin esu usus a se senodocliio galiinas inlirmis minisirasse 52S
esse » dicitur. dicitur nuiii. H. De S. Benedicio .Anianensi abbaie
j
Tandem liisce ralionibus atque aucloritaiibus quoqiie scribit Ardo (Scec. 4 Bai.), quod < carnfin
accedit pruxis omiiium fere congregalionuin in quadrupedum a die conversinnis sii e usque ad
qu bus illib;ita P.eguke dbservatio viguii. Nhil eoiin exlreiiiuin viiieedere iioiiiil; jus e piillo coinposituin
de volaiilium esu iii aniiquis Cluniacenais nion;i- sumebat, si ali.^ua accessisset debilitas. » Deniqiie
sierii Consiieiiidinibus ab Uilalrico collectis, imo S. Ansegisus abbas Fontaneliensis in sua de victu
propter eiiiii puniliis aIii|uando monucbus legilnr in raonachorum Consiilutiuiie, ad ipsam infirmorum
Vila S. Odonis; nihi iii S atiitis Lanfranci, Concordia doinum coiicedil mulones, berbices, pullos, et ova.
Duii>l»ni, libro Usuim Cistercieiisiuiii, Deeiaraiio- Ex his tribus opinionibus de raeiiie S. Benedicti
nibus C:issiiieiis>ium, Camaidulensiuiii, ali •rnmqiie liberum uniciiique cedimus quaio volueritseqiii, pro-
nionacliorum. Exsiaiitqiie non p.mcai veieruin bantes inteiim eos qui vol;itiIia sanis omnino aufe
Ueguhe, in qniiius volalilia expressis verbis prn- runt. Naiii etsi vernmesset ea a S. P. Benedicio iioi:
liibeiitur, ul sunt r>egul;£ sancli Cie>arii , saneli esse inierdicta, iion laineu iiule sequereiiir monacbos
Aurcliani. tar.cli Frurtiiosi, et Soiilarioriim. ex profe-siine su;i pueiiiie;iliai addictos libere pnsse
Jain vero qund eiaiii inlinnis vohailia S. Bene- iis vesci ; qua; si non suiii vetila ex vi verbnrum Ue-

dicuis alisiiilerii, §23

''oc se probare existiinant gulie,non uiiiKissiini pmliibila ex viprofessioiiisino-
arguiiieiuo. S. Paicr carnes inlinnis coacessit solum i.asticae, quaevola iliuin delitias regumconviviisreli-

pro reparatioiie, non concupisceniia; expleiida; ijuit.

gralia ; at pio repar.ilione sol« suHiciunt qiiadrupe- (Juaitam sc.icniiam tradit Boiieriiis in prini.i
(inm carnes ; solas ergo concess t. Deinde cuin coinmenl., ubi sic discurril « INota si vis verumca-
:

cap. 36, onines saiiis cariies prohibiierit , et aliquas ' pere iiitellectuin. Magister ponit ires iiomiuiim cim-
a'gris permiserit, liic ostenilens quasnam indulserit, diiionesin hac Uoguia. I rimi suul saiii, ei hi niillis
i-.oias quadrupedum noininat;qiiabi .iicerei:Oiiines a omnino debent vcsci carnibus. Secundi sunt debiie»
(arnibus abstinere debeiit. p.iei< r iiilirinos, quibu.s et agroti, quibus pro sustenlaiione nalurai soluni
(luadrnpedia concedo. Iia lere ratiocinaiur Jnlanns conceditur esus carniiim quadiupediiin, iit liic; ei
l'ari5.ius in iib. de Prima viveiidi Raiio.ne Ci lerc. inieiligo hic debiles, decrepiios, vel pra;cedenlibu>
part. 111, cap. 2, sect. 2. iniiimita!ibiiS(!ebilitatos; aigrotusvero paiieotes, Si-il
Sed isli opponilur leitia sententia, qu:e tenet iioii coiitinue , uicapiie, ventre, aut renibus; sicquc

onmes lam volaiilium qiiam quadrupedu n c:^riies expone hic oimiiiio, id esi secundum veritatem, vel
sanis tsse vetitas, iitrasque infiriuis esse peiraissas. id est non ficte. Terlii veio slatus iulirmi, in quibus

It qiiiiiem prohibilas e.sse saiiis volati ium carnes s mpliciier conceditur pro reparatione iiatura; esus

piolci iirguineiitis supra relaiis. PojSc vero iiirinnos carnium ; iinde nedum quadru(iedalibiis, imo el car-
i.cite volucres edere demonsirat ex coiniinini oinnium nibus bipedalibus qu;e sunt magis rep;ir;itiv3e el nn-
veieiuin consensu. El quiiiem non ueruerunt qiii iriiivK, vesci possunt. » Idem docuisse vldeturGui-
cuncessa sanis altilia exislimareut; at qiii ea iii!i:niis rio Juvenalis in sua versione Gailica : (iuanquam ex

esse denegiitaanieJulianum Parisinui novinemiiiein; e idem Guidone, auiejus correciore monacho Ciare-
vixque in animum potesi induci, hoc sibi monachos vjllensi quintam senteniiam pruferat Haeftenus, qua;
aliqiiando persuasisse, ut crederent sanis coiicessa ceiiset {Lib. x , iracl. 6, disr/. 2) c vegetis ac sanis
(sse volaiilia, si quandu iis vesei iuisset inlirinis oinnem carnis esum , oegrotis vcro quadrupedum
illi ilum. Ueinansissei enim al quod antiquae Iradi- lanium interdictum, adeo ui solis volaiilibus in inor-
lioms ve^iigium, quo ab ausu tali revocaii luissent; '
!)0 vesci tas sit; » carnibus quadrnpedum non, nisi
agiK^scentes niinirum quod si ab esu vol.ililium S. ubi sanitaii iiillrmorum conveniunt, concessis, id
Pater inteidixisset inlinnos, multo magis sanos. Et quod raro coniingit. Ha;c seutentia refuiatione non
sic ab esu quadrupedum absiineniiam violare indiget.
caipis^eni, ui pate niiioris momenti ; nem enim de- >
Neque vero siinplicitcr dicit S. Benedictus a car-
repenie (il pessiraus, sed a miniino incipii. Ei lameii nibiis quadruiiedum cbse absiinendum, sed oniuinu,
siipra vidimus in nioiia»ieriis probi; ordiiiatis voia- inquil, sive ul in quibusdain codicibus legiuir, onini-
tiliiim esum cuin abstinentii quadrupedum. modo ubsUneatur comeslio. « {\\\\a , iiilil Bernardus
Neque ctiam iiisoiiium lu t apud vetcics monachos Cassin., iiun debeiit coinedi secundum liaiic Uegu-
jnfiniiisconcedere \olatilia exstiit hac de re de-
:
carnes incisce, ei hoc cst oninino. »
lain friibtaiim
creturn in Uegnla S. Caesarii ad monachos cap. 2i , Addit Boherius t Et est ccntra illos qiii carnes ca-
:

ei in Uegula S. Aureli;ni ad nionachos cap. 51, et puiaias in refectorio comcdunt, qiias vdcaiil morta-
ad virgines ca[). oi et 35, a nobis supra cila:uin ; roiiuui, asserenles forsan p()s.t iiujus odi trituiatio- i

quibus accedit Uegiila S. 1'rucliiosi cap. 5, omiiibus nem arnium speciem niinime remanere qiiia , ul
r ,

esum carnium proliibens, i servato tauien inodera- dicitur primo Physicorum, in divisione carnis con-
mine pietalis eri:a a;grotoruin necessitudines, vel lingil devenire ad caniem ininimam; qux- si ullra
Joiige prolicisf entiam (|ualiiales, ut el vdlaiilimii dividatur non rcni;in.-bit species carnis. » Ubi oh-
,

ttiibiii» inliiiiii susieiiienlur , cl !oii.i;Miqui) iiincii s..rvare obiier licci quo laiidcm Iioniines pepulcri»
 ,

r.:9 S. P. liE.NEDlCTI W)
c^^cn carnes iMleiidi cuitidUas, Tit enam ah?tinenlinni A qoem3dmodum'vinum quod deviie exit non est vitis,

se vinlare iiiininie crerlfTcnt, si ininutas ante cnrnes nec < de ligno , cst lignuin; sed succus
leiim qiiod
compdereni; qiiisi vero aiilcr quam minnl;xi
530 tcrrjc, qiii el in vinum vcrlilnr el in nletim.
saltem fienlintn minisierii» carncsncnilncnri pns?e (. Qnid Ycro ccnsendum csi de bi- qiii carnis absli-
Sed hiiic niorim remcdinm allerre conauis est Gre- nei^iinm violant? Hos Pelriis Vener;d>ilis corvinos
goriiis papa IX lioc edito slattito (/« Constit. pro monnchns ac ferinos vocnt {Lib. vi, ejist. 15), qui
monac.Benedict.) t Et si^-iit iiileidicimns eniscar-
:
sangniueis dnpiljus jngitpr iiihian!; S. Odo incitn-
ninm, ita farsainras de ceriis carnibns (lenegamns, » ciaiiter apof^tnlas appellat (Li''. lu CoUal. mim. 17):
t An uon inqiiil, de hnbitii et viclu
Quod aulei! liic de cariibns minnlis «liciiur, idem esi aposlasia ,

de adipe assercndnm est < De pinguedire, imiuii

:
traditiones P;itrum conlemnere, cum Deus lerminos
llildeinarus, scimns qnia caro qnadinrcilnm est, Patrnm iransgredi imerdixerit , despeciaqiie victus
manifeslttm csl qnia noii est niatidiicnnda. » Fjns uuniilate vel <|n:iiilila!e per B. i]pnedictum prspfixa.
lamen nsum mMiachis uidulsit cnncil. Afiui^^gran. con- snngui'iens dnies ciim (i!iis Isrnel desidernre ? » El
ci-dens {In cai. .".(i), « iit fralres aliqnid r-ingtiedinis cerie abstiucuiia a carnibus inter prsecipua vitce mo-
in viclii qiiotidiritHi linhpnnt , excepia sexla leria, cl nastc;e institnta semper considernla pst; unde ctinm
dichiis octo aule Natnle f)nmini,et a Qi!iiiqiias.'esima
saucitis Vitnlis abbas onlii is s.Tucli Basilii (Inej:i.<i

nsqtie ad Paclia. > Qnod siai lum paiili) r su-iuxero Vita, n. IS apad Bnlland.) successnrem suiim iusti-
Si!Plna?esima ndipem cuni tiiens, intcr alia juliei tit « in monaslerio carnes cn-
poslca Clnnincenses, in
iillelina sp;o!in'es, qunc consnctiido in oinuihus niedi non periniUat: » quam Icgem etiam ad fnbros
nliosqiie s.TCiilares operarios inlra monastcrii ter-
pMSsim niona-tcrii^ recepla fuil, utvidere c>l in Con- p
cordi:i Dun-lani, in Staiut s Lanfranci, in mss. Ger-
^ niiuos laboraiites extendebat snnctus Theodorus Si-
tn: ui;e Gonsuetiiilinibiis, e in libro Usnum Be.cfu- cpota (/?i ejiis Viin n. 05, Botl. 22 ApriL), quos ea
finm. Imo tolo euam Advenlu adipetn auferiint de eausa ad oppidum remittebat. Imo iuter ohj<>cta
Dunstanus , Laiifranciis, ct Petrus Venerabilis. At Gr:i'corum tempore Micliaplis Ceinlarii Latinis im-
riund sexlatu feriam ab csu pin,c;ueditiis eximunt properaruut {Hnniberti lib. contr. Grac. calunuiias)
«liioil sanctus Benediclus infinnis carnis esum cnnce-
Pnjres Aquijsgr.menses uon videnliir olisorvasse Cln-
(iil ; pt inier querelas qiias Innocent i IH tempore nd-
iiiricenses.quilms posimo(lu;u Pcirus Venerabili^jussil
{Sfalut. 10), t nt universi ['ralics Cltiiiiacenses omni versiis Laiinos rennvnrunt,qninqtiagcsima lertia bacc

soxin feria pr.iiter N;\iivit;iieu» Domin', si eailcm die er;»t Ipsorum monaclii came vescwHtr. Qtiid qnod
:

occiirreriis a!) adi' e abstineaut. » ninuachisad Ecclesice diguilalesns nmptis, o\Tra in-
lli'jn3 cau^^a duplcx afTerri potesf.
indulgpnii;e (irmitalis nccpssitntem, cnrnibus vesci prnr.sus iilici-

Piima cnmpen^aiione voaiiluim, quonnu

fiiil iu tuui crat? C'"jtis lei illustre habenns exemplnm in

iisum excepia Naiivil;ile el P»esurrectione Domini persoua llincm;uiex monncho Dionysiano archiepi-
i!rnrsiissi!SUi'er;a.Iiadocet additioad cap. 27, iib. ii, scopi riliempnsis,quem ex morborc<en-;cnnvnlesceu-
l{:\\mn de Inslitiui.^^ue cietic. , ulti legiinus, i sola teui Pardulus Lauduneusis epis: opiis mnuel , « ne a
qundriipedin, von volalilia moiincbis inierdict.i. Hic lanlo sive quailrupcdibus abstiocnt, donec sauilas
mitem tempore Pii Ludovici sic iinmntaluui es-e di- coiifiniieinr. ctsic ad siccos,et miscros, lardioresque

citur, nt in omui eornm pnlmeniosnnguine uti lice;it, Uionaslicos <ibos rcd a ur. »
propter ei aliis d;imnosnm consiimplioncm
iiiuii;iin
Qua; ropier hat!<lqiia'iuam niirnm videri debel si
vol.iiiiium, qiiam f.iciebanf. » Al!er:i fuil proiUer de- C sauctiis Erut triosus mounclmm qui abstiiiculiam
ex Uuperto {Lib.w, in Ueg.
fccliim olei, ul discimns « viiiiaverit, et coiiira sanciionom regiilre usinnijuo
S. Brn.), cum respondeus cleiicis regnlaribus, buc vettrniim, vesci can.iluiS pmesumpserit, sex uici!-
uominc se n onachis prsRfercniibus, quod nsnm adi- sium spatio retrusioni et pcefiitenii;c » subjacere de-
pis sponie abjecisseni, aitaugerp,
: < Hoc neque iliis ccrnat {Cnp. 3). Quoe totidem verhis in excerp'is ev
neque liis iiiinuere EccieMye
.nltitudinem nieriii; lib. 11 Poenit. Egberli episcopi Eboraceusis leguutitr
n;iin,|ue Domiiius claves regni coelorum in B. Feiro {Apud Spel. tom. [ Conc. Angl.). Et Grcgorius iX
ir.ididit :Ecele-ia aut. m lantam potestaiem habens iii sua Constiiulione pro monachis Ceneiiictnis ;

geiiernlisyno io monachis, quoniam olei eopiaiu nou «Si<itiis,inquit,co!ncdci'ecarnescontra procdiciapra;-

habereiit, noncarnes, sedcarnibns ccfrnajum indiils l sumpscrit semel etiam secundo, regul:irisubi:iccat
vel
iplnic qu;iria elsexta feri:i proxiiuis in
adipem. » Eo respex'Sse vi.leinr Grimnicus in Re- dis( : si lcriio,

gul;< solilariorum staliieus {i.np. 45), ut < iii his re- pnne ei aqna jcjuuei.Quod si inconsneludinem 53§!
gionibnsubi tlerueriioletim, bi ncLessit^iSexposcerit, diixerit, snbjace;u gravi culpce. Ahbas auteni si iii

adipe ulaiitur inlerdum. » hoc deliqueril, secunda, qiiaria , el scxla feria sit
Qund de cainibus miiiuiis acde pinguedine. idem pniieel nqua conientus. Si nutem in consiieludinem
de ovis, quL« sunt de ipsisjimagallina; subsianlia ju- du\crit, nec niotiitiisa dioecesano, vel visiiatoribus
dicium fcrendum est ab iis qui negant volalilia a corri;:erc vnlucril, ndniiiiislralione privelur. » Simil»
sancto Benedicto indiilla; unde et sancius Junianiis fere iiiodo Benedicliis Xll in bulla ad mnnachos Ci-
iii suo nionaslerio {In eju^ Vita) t pullnruni nulri- sicrcicnses jubet ut monnchns vel conversiis ahsii-
neiili;e transurcssor, « Iribns diebus pro qualibet
meniaplurima congregavii, quorum.... ova snmpli- p
bus egentium deservirent, » noii monacliornm. Et cariiium veldictorum puliueniorum comestione jejii-
tamen Leo abb;is Cavensis ova gallinacca hospiiibus nare iii paneieneaiur et aqi;a; et (]uod nibilominus
exhibuisse peritibelur in lib. iii Dial. sancii Victoris quolibei ipsorum dierum in capiiiilo regiilarem acci-
papae, cap. 8. piant disciplinam. Scd abbas inhiliitionis prspfatae
De lacte, botyro, etcnsco, inqnibus major esidif- transgresMir non ad disciplinam ipsaiu, sed ad hu-
ficidlas, audieudus 53|. est Bohcrius . « Quamvis jiismodi jejunia teneaiur. Etsi scienier ha>c omiseiit
biqiiidem in hac parie prccdicer rigorostis , et os negligenier facere observari , etiam ex negligcniia
ineiim condeninet me, puto pbn.e quod rcgulnri lio- hujusmodi tene;Uur ad jejunia prslibata : quae qni-
nesiaie valeuies corpore coenobitye uli non possiiit dem poenajiiulli remitti valeant, ncc siiper eis vel
3dipe,lacte,ovis, ac caseo;par enim est, inqiiitcanon ipsarum parte aliqiia cum aliquo dispensari. Quod
Gregorii.ui quiacarneanimaliumabsiiiiemns, abom- si aliqui super esu carnium vel pulmeulorum pn.vdi-

nibtis quae semenlinam carnistrahunt originem, jcju- ciorum s.Tppe iuvenli fuerint delinquemes, seu esum
nemus. » Cousiai tnmen veiercs monachos, ipsos ipsumconiraordin3tionemhiijusinodifrequeniantes,et
etiam Cisiercienses lacie et caseo frequeuter usos perabbalespropriosquodaialiliusabstinoaiitcauoiiice
fuisse. Ei certc, uii observat Hildemarus , < lac et monili iinn desiilcriut, sint post mouitionem hujiis-
cnseus non esi caro, qnanquam de carne exeaiit, eo modi per bicnniiitu oo ipso inhabiles ad quaecuiiqne
{|uod non caro in lac verlitiir, sed ipse cibusverlilur officia el admiuistratioues in eodem ordine obiiuen-

iii lac Dei dispositione ad liliosChrisii nulrienduur» da; obiinentes vero illa removeanliir, si abbatibiis
 ,

eu REGILA COMMENTATA. CAP. XL. C^f

eorum vis-.nn fiierit. » JMaiiorea in libell'>Antiqirirmn A dens aii : « Cansa liuJHS irisiiluli fuit ipsa Regulce
ii..p..:.:._ „.-j ^v I I /n;.. c. j,

Defuiilionuin ord. Cislerc lia^c \es;o{l}iit. 15. -

~ c. 2 \
.
;tiic!orii as,
iti qsiii iioc ideni pHitcipi lur, 61 HC saiius,

< De carnibiis edendis scu miiiisirandjs illud irref^-a- cl iniegris virii)::s inonaclins c;u iiein CDUiedat pro-
£;ab liter leueauir, qiiod in U. nenedicii Higiila cou- liil)eiiir. Insiiper eti:iin (piia Mulla i'aiioiia|jilis causa
liiietur. igiliir exlr;i infirniiloria (lostra c;iriies nulla- iiiiuandi liujiis capiiuli invcniri poierai, sicul in
t •nusa personis ordiuiscomedaniiir, iii.si a tiaiis»Min- (juiSiusiiaiu aliis ejusdem Ucgi.la; oiiin inutalis capi-
libus niai^num niate, quandiu fiierint in niari. Oiii luiis a i'aribus iuvcuia osl. t Et ad priorcs cui>to-
coulra foceril, in seiitentiam exciHumunicaiionis iu- desquesui oriii is scribeus {Ub. vi, c/j/if. 15) t El :

cidol i|)So facto. Et si oflicialis liiriit, ab olTi! jo de- ne, in |uii, libi lecurrere .liceal ad id qund sole , ut
pnnalur, ncc deinceiis ad aliqiiod oflicium ptomovea- dic;is ei huc capiinlniu (>cilicel He^ul;»i 39) sicut et
lur siiie liceiili;i capitnli generalis. Monacliiis vero alia quajdam a sanciis qiiibusdain I'airibiis cerla ra-
vel coiiversus nc^n officialis pro qualibet vice per lione iHutaluin. Hes|ioii(b'o aliler est. Si euiin de
meiise:ii irivaius iiriiieat liabilii rcguiari. Cideui iiovitiis su-ci|iie:idis, si de opere inanuuin, si de ve-
p(i-i!u; subjateant iiiunales coitversi ct capcll:ii)i
, , sidjus ei (]uibu.sdaiii aliis siuiilibus a bonis Palribus
eaiumdem, licei nobis iii li;ii)i(u siul dilfoinies. > Qui posi saiiciuin Beindiciuni nmlaliiui esl, iion dubia,
al)Stiiie!iii;e a carnibus iransgressioiiem iiiler loviores sed certa e: ralionabili causa factuni esl : el causa
ciil|ias recensen'., diibilo an pro levi ei veiiiali tiaus- vel laiio, quia bis a nie in duabus epistolis doiiino
gressione laliter plecti volleul. Certe Casalini absii- abb;ili Clarevallensi diiectis sludiose desciipta esl
nentiai irans.jressores aiit carnes liospitbus iii mo- liic itei'are superfluuin judico si aJeo studiosus (ue- :

nasicrio apponentes, lot diebus jubeut in pane et ris, iiii idene reperies. At liujiis capituii piuivaricatio
aqua jcjuiiarc, ab(duiionemque a lali peccato abbati qua raiione excus ibitur? Qua ca;isa sospes et iutegris
reservant ex mss. Coii.stitul. cap. 56. Taceo poeiias viiibus nionacl.us caruibus uiens reus non csse luon-
divinas, ^iuibu.s iii liujusce sialuli iiilVaclores supre- -^ strabilur? Dic, (;u;cso, si quid liabes, claliqna veia
mus reriini Arbiler non semel ultus cst. Aliqua liu- vol \e;isimilis ratio cst. Canies libi si potes vindica.
jusnii di viiidicl;ie exempla o!reiides apud Joaiinom Non habes, non babes, inquam, ut u^stimo quid dicas;
iiionacbuni in Vila sancti Odonis. At pnetermitiere non babes plaue undi; pt*ijurii ua;vuin , iie dic iia
iiequeo quod de Lauduuensi saiicti Joauni^ monasto- iioxain evpiiivos obvial Hegula coniiadicit jusli-
: ,

rio SLrijjs.il Henuannus nionachiis {Lib. wide Mir. S. tia. t Cum ergo lrangeiid;e absineiili;e a caniibus
31 ar. Laudiui.), <c\\iCiil(]U0(i « nullum quadrupes ani- causa raiionabiiis aflTerri niiila -lUeiii, ni^iniresluiii esl
nial inlra murura seii portam abba i;eiiitrare poterat, nec abbaiem cum monacliis circa esum carnium dis-
quod iion siaiiui in rabiern el iii insaniaiu veriereiur. peus;!ie posse, nisi forte in cerii^ c|iiibusdain cas.bus
Onde eiiain si quaudo rex , vol episcopus , vel alii exiraordinariis, qiii vix iiitra niille aniios semel eve-
priiicipes ad ipsam abbatiaiu veniebaut, oinnes equos nieut. Cu:teium ne dum nobis re crirelicuit sumnio-
eoruni porlam oporiebat dimitti, et ipsi pediles
e.xtra rum pontificum bullas iiio:iacliis Henediciiuis ler in
ad ecclesiaiu procedebaut. t hebd.>niada cariics edeiidi liceiiiiaiu facieuies; aui si
533 Sed quaeriliir niiin saliem abbas cum frairi- quai suiit, cerlis quibusdam iiiouasleriis pro causa
lius dispoiisare possil a cariiis absiineuua? Qu;esiio- ralionabili, ei hoc forte ad lompus, non voro omni-
nem solvit 1'eirus Venerabilis, edito sialulo {Statut. biis el pro semper dalie luoruni. Imo nnn pauca oc-
12), < ul excoplis inlirmis, et 0!i;iiino dobilibus, car- curruiii couciliorum decrela quibus iniennis-a in
iiibus nullus vescatur. » Cujus slaluti ralionem led- coenobiis u caruibus absiineutia resliiualur.

GAPUT XL.
De mensura potus.

Viwsqitibque proprium liabel donum cx Deo : alins G auiebiiolas : licet legamus, viiium omnino monaclio-
sic, a[ius vcro slc. Ct ideo cuni aliqiia scrupiilosiiale rum non csse. Sod quia nostris lemp^iribus id mc^-
a nobis mensura victus aliorum cniibtiluilur. T;inieii nachis persuaderi non potest, saUem vel boc conse'--
infirniorum contuentos * imbecillilaiem , crcdimus liamus, ut non u^qiie ad s.itietaiem bibamus , sed
tieniinam 53^' ^'ii' P<^r singulos sufficere per dieni. parcius : quia vinum aposiaiare facit etiani sapienle.''.

Quibus autem doiiai Deus loleraniiam absiiueiui;e , Ubi auiem loci nocessitas exposcii, ut nec supiii
piopri;:!!! se liabiiuros mercedem sciant. scripta mcnsura inveniri possit, sed niulto niiuus '^,

Quod si, aul lcci necessitas , vel labor, aui ardor aul ex tolo nihil; benedicant Deum qui ibi habitant,
ajsiaiis amplius ^ poposceril, iii arbitrio prioris con- 01 11(111 muruuireut. !l<ic ante oinuia admonenies ui
sisial, coiisiderans^ inomnibus, ne subrepai satietas abjque murmuraiion bus sint ^.

**
llild., Considorantes. Oxoii., cocjilantes couli- « AI., cousideraniis.
nentia'. o Coiic, scd ntnius. Ilild., sed mulium minus.
b Coiich. deest amplius. "'
Al. addiinl fratres.

CO-^iMENTARiUa.
Vnusquisqiie proprium Itabet donnm ex Deo ; r// tii D vesf^enliiimlaborare compellens, neqiie comederc
siv, alius vcro .sic.] Ex hnc A|iostoli elfaio regiilam modesie, iioque jejiiiiare probibeiis.
victiis alioruui S. V. Ijenedictus accepit, ui niiuiriim Ei idio cum aliiiua scrupulosiliuc a ncbis inenstirsi
iuvtaaccepuim a Doo donum uiiiciii(|iic tribuatur : victus aliorum constiniiliir.] Isiiindeiii dilliculiatety
"quam pariter iiormam iii Hegubi sibi ab angelo ira- olim experlus esi C;»ssi.iuus, iiii ipse tesiatur in lib,
dita secutus esi S. P;iclioniius (In cjus Viia). singulis v, cap. 5.
juMs vires suas cdrreconcedens ei bibere ;
pro mouo Tcnicn in'rmorum contuenles iinbecititiatein.] i Hic
Gi? S. P. BENEDlCTt Gli

infiriiifrrnm imherilliT.etn iion pro corporis flR?ritii- A haber-^. scxfiirin^a iinriam non efficiant
; iinde ciim
c1'iie. seii pro aiiiini (iioil iinliociUit.ije, inq^nl Sma- nisi (irachmre octo, inluiit lieminam non plus pnidere

r.i^diis; iinii enim nhsliiirnli^m exlcriiis corpiis valel (juam scplerd uncias et semis. At. Mci^ardi coinpnluni
iiiiplere, ni^i i'i inierius animiisconscii^^eritahsliriere; <le (jr:cc iMim, non <Ie Romanornm hemina inielligeu-

iniilii enim polerant propler coines«am

ah-li'iere dum es-e existimavit GaMicus disscrialor.
>aliilcm: scd non valont propler aiiiini iniheciUiia- Paiilo liheialior fiiii Kicolaus Bravii';, auclor Ilis-

iCin. > Eoilem moio ioiuiiuitur Hihlemariis, D •riiar- panus : nam uncias omniiio deceni heminoc dcdil.
iliis C:!Sii!i ti-is, liichardiis de S. Anp;cio, nolitTius F.amdem esse bemin^e mensnram dociiit dis«ertator
et alii. Uiide mcriio red^irgiias Anlonium Petezium, Gailicus a nohis jam citains, eo in lihelio quem tle
(|!ii so is exis!iRi:it dehiiiliiis concessam a sancto 6e- hemina vini Benedictina anno 1657 Parisiis piiblici
n (iiclo vini iicininam. Snne 533 c'"'' f=-""''''is Paier juris fecit. Is eiiini proliat iieminnm e-se semisexta-
v.\rde veir^^ntem ad nicnsani boiiim reficere jnhct, rium ; sexiarium sexlain cc.ngii partem ; congiiini
vjblataei portionesua vim, iion de infirmis deinlibiis- iiiicis cn^lnre omnino ceiitiim vi^Mnli; cnjiis rei pe-
(|iie lonniiur, sed de siiiiis maxime. At de Lisvid.^sis riculiim faclum esse asserit ad antiquum congium,
Uaeftenum lih. x, tras 1. 4, disq. 5. qni Ronv.x', iii ;i'dihns Farnesianis asservatur ; ex qiio
Credimus lieininam rini jier singuloi sufficere per inlulilhemiiiam uneias pliis qnarn decem conlinere
dicm.] De nomine liemiiuc consentimit iiiier se viri baud posse. Sed qnidquid sii de congio Farnesiano,
eriiditi ; al de mensura ijisa non p;»rum litigant. j.i- qui tamen factt proponione ad vcleres uncias Roma-
cobiis IJrolius Parisieiisis Sancti Gt^rmani monasierii nas, nnn omnino invenlus
est ex aequo respoi dere ,
inonacliiis, vir doclus et reiigiosus, varias divcrsoi um tola disputatio super Konianam, non
disseilriloris
?pnienlia< referl, nuili lamen certo adh:ercns. Prinia ** siip' r Bencdiciinam heminam cadit; quod inlerim
osl Peiri Masii abbatis Casalis Beuedicti, (ini in Con- nionstrandiim incnmbebat.
d<
stitiitionibus snae congregationis [Consi. vts. Cusalis Medi;im, et quidem, ut miiii videtur, liuiorem iniit
Ben., i-ap. 57) liemiiiai meiisurani ita dciiiiil : < He- viam nos'er Mabillnniii-:. uncias di^cemel octo (iiutnae
niina, sicut a quibusdam expositoribus Beguhie acce- Benediciiiiae beminse tribuens. is occasione daia de-
rimus, est niensura conlinens unam limam cum cem aimis posl editam disserialionem Gallicam iii
quarta parle alicnjns liquoris; el estquisi lcriia pais pra^latione irima ad sceculiim iv Benedictinnm, laii-
quarisc vini Parisiensis. > Secimda csl Smnra?di, qui dala imprimis disserfaioris erudiiione, concedil qni-
sanctum Isidorum describens {Isid. l. xvi Oiiy., c. dem veierem heminam Romanam decem taniiim nn-
2;») : < lleniina vini, ait, appciiiiit libram iinam, qiicc ciis cou-iilis-e, at de qu;>libcl liemina id dici posse
gcminaia sextarium facit. > Cujus opinioucm scquiiur Tiegat, aitqiie pro variis regionihiis, variisqiie lemjio-
.liilius Pvhodiginns lib. xwni Aniiq. Leci. Teriia est rihiKS, eliam variasse mensoras ac pondera : id qiiod
Foss;\tensiuiii, qui quondain diio pondera plumbe.i probat tum ex pr;ccepto Caroli Calvi pro siipi^ndiis
osieniiebint uiiiim panis unciarum trijtinta triiiia
; clericoium Sancli Petri, qui sanctimonialibns Sncs-
ciim dimidia, alierum vini niiciarum Irigintaquinque. sioiiici Beat.ns Marise Parthenonis siibjedi suiil, quo

Qiiarla Cassinensiimi, qui in suis saper Regulam .'•iiigulis sacerdotihiis per singulos dies heminam. id

i)cclaialionihiis asscriint hcminam esse « nuilio pliis esl Ires Ubras viui trihiiit; Inm ex velu«tissimo auclo-

qiiam conimuni necessit.iti uniiis mo: arbi sulficiat. » re,queminRhemensi Sa;icli Beniigii arcbimonaslerio
Qiiinta corum qui « heminam Benediciiiiam Oinny- s.cculo IX descrihehal Dertigarius monachiis; qui
si;Mi;e Parisiorum piiitm requant. t Ac t:iiidleni iia Q aucior vetusiissinius in iraciatu de Ponderibus et
concliidil « An vcro ameiim vas, qiiod Fossa
: atenses Mensnris de bcmina sic loiiuilur Apad qiiosdam
<;stendimt, sit illud B. Maiiro a sanclo Benedicio cyathi novein beminam facire videntur, quod sunt
datiiin, non satis conslat. » E\ liis poslreniis verbis drachmae nonaginta. Apiid quosdam vero acet^iboia
patel Broliiim Fossatensem liC!nin;i;ii pro Benedict;na qiiatuor, q;iod siint dracbm;B qnadrag^nia octo. He-
iion agnovisse. sed noc ulli pr;edict;irum opmioni in niina autem ju\ta qiiosdam appendit librara iinam ;
adh;fisisse; ciijus proinde iiientem non saiis asseculus apnd qiiosd iii vero libram et dimidiam. » Deinde
esl Gallicus dissertator de hemina vini el libra p:ini3 qnibiisilain aliis de sextario, de cboenice, et de congio
Benediciina, m
illum lam mordaci laceraret ccnsnra, inteijectis,a(hiit n Sed has mcnsuras ail volum prin- :

(|uam sane iion nicruit vsr opiimus et doi tns; qui si cipum vel juiiiciim esse deprebendimus. > Quodcoii-
quid aliquando erravif, error aiit e.vcusandus, aut firmat cOMcilium Aquisgranense anni 816, cap. 122.
cerle non ila cffcrcndiis. Et rcvera ciim nullam am- Ex his coneludit, 1° inccrtum esse an permanserit
p'exalus s:i >enteiiiiaiii,si Fossalensem rcfeiens mcn- RomiTcadusques.-MicliBenedicii ti:niporaaniiqii;emen'
suram a;iilidit i Et hfficquidcm sobiio, piilmonisqiie
: sur;e iiorma 2° eliamsi Romne permansissct,
;
537
iii inlCLriiaieconservandi siiidioso nionacho sufficere duhiiim esse mim toia vi;;nerit iii Ualia, vari.ne enim
polcr.U, cheopi'!^ in prandio, et allera in cccia scii pro variis locis ac civiiaiihus passim habeb.miur
< ollalioiie Siiinpla; > joculanttr et ironiie Imcuius niensurai; 3° eiiainsi intoia Ualia vignisset, sancliiin
Iiiisse poliiiscroiicnilus est. At num Broliuni ali(|iian- Eenedictiim poiuisse, et revera instituisse novam vini
do legeril disscrtalor, morito diiiiil:iveris inm dis- bemiiiam. Et cerie id prohantea argumenta qiw su-
:

ciiiiens discrimen quod iiiter oslensas Bolicrio et periori capite de libra jKinis exposuiinus; qua^qiie
Broiio in Fossatcnsi nionasterio mensuras inicrcedii, 1) ex ;x>quo mililant pro hemiii;i vini.
ahsolute dicit Boheiio mon.slrat;im fiiisse mensmam, Jam vero quantiini caperet concinnata a sancin
BioliO cconira poiidiis ; deiiidedaiam S. Rlauioa B. Benediclo heniina invesiigans, siippoiiil conservatam
Benedicto heininam fuisse aeneam ; Brolio monstra- fuisse iii Cassinensi nionasicrio ad nsnie tempora
liim luisse poiidns plumbeum. Sed an isia conveniant Caroli Masni : qiiod facili U' gotio probari potest.
cum Brolii to.xtii aiqiiiorcs viri. An vero
jiidiceni DeindeCarolum Magniim niissos direxisseCassiiiuin,
ccneum vus, iiiiiuil BiOiius, quod Fossatenses osien- qiii pricdictam hemiiiiB mensui-am cum libra panis in
dunt, sit iliud B. Mauro a S. Denediito daium, non Galliie moiiasteriis promulgandam ad se deferrent;
saiis constat. Cerle ecce ccneum, quod
la.s, et iliud eamque a Theodemaro abhaie missam levera acce-
iaiiie>t non velai quuminus ciim v.ise pondera
iiiia pisse; et ex decreto concilii Aquisgranensis in omni-
ctiam asservata fuerint in Fossaiensi nionasterio. Et biis Galliae monasteriis tempore Ludovici Pii impc-
haecobiler dicia sint, non quasi approbando asnplas ratoris fuisse reccpiam. Qund probat ex Iliidem;iro
illas mcnsuriis vini, qc.as uliro rejicio. aiictore coa vo, qui liiinc Rcguhc sancti Bened cti lo-
^3S Opposilam omiiino pniefatis aiicinribus sen- ciim explicaiis, hsec habet : « Undc Carolus rex (|iia-
teiinaiii seciitus est Menardus noster. liic m;ijori cnm liler ipsam hemiiiam intelligere ac scire potuissct,
examine res discntiens, advcrtit heminam csse sc- misii Beneveiitum ad ipsum iiionastcrnim videlicet
misext:irium, eamqiie const.ire sex cyathis, cyathum sancli Benedicti; ot ibi reperit aiitiqu.iin hemmam;
iIraclin)isdccem,acconsequenier heuiinam drachmas ei juMa illatn bcminam datur monachis vinutn; si-
 Iji'^ I5FXULA COMMEMATA. CAP. XL. cie
mililsr fl jir.Ja illam lialtcmus el iios.i E\ A
lioc tesi;-qnninvis <]e virioria
il'"', siiii iion sfmcl !>l:indiaii!r.
iiioii ciim pcispeciam oiiiiiino paiioii (Jonedicii lie adeo iit ipse silii pcrsnadet. irsioiidens
valiile. r\h-
iiiinam lialiiieril IMiieni.nns, o.im {laiilo largiorein jei lis, ut in poslernm niiUiis sii deinceps insuri^endi
liiisse Roiiiaia (lemoiislral cxalioejiisil rn liildemari lociis.
loco <jiisileMi capiii^, ubi cxpoiifns sancti nenedicU iianc seciin iam ejiis liicnbrationeni cnm Ipgissel
spoien iam ciapnloe occasionem a iiKmaclus aniovere prajlaiionis auclor, et reqiii!-i;ns qnid <ie ea senliret,
voleniis, ait ininupiidain CiSe monsiirain ei c qiii pr I innata s lii modesiia liumilier respoiidii, non
de soia lieminae niensura (Tapn!ain senlit, id est deesse sibi arguiiieina aiqiie aiicioritaies veteriiin
qiii aiit in jiicnlione, vel in ingressn vacillat. » Qnod scripiorum, quibns lola dissertiioris dispntatio cuin
nulli qnanliimvis infirmo capiii aocidere possei, qui siiis responsis snbverlaliir; at iiolle se Iieniin.t' ai

unico semisextario Paii-ioiiM iii diem uleieliir. Ad polalioiiis p:i(roiiiiin ex!ii!>pr<\ Ejus ego vpsiigiis
lioc argnmenlum qnid respoMdcre possei dis.^^erialor luheiis insisleiem, dis.^eria orisve ratioi-cs siiciuio
p'ane non video; inuie cl illiid in .snis re^poiisioniliiis praneiinilieiis, cnm in bona, qna virsiilnr, fnie, de
laiiqiiaiii nimis incoinmodum siienlio piaeiennisil. hemiii.ne meiisnra valcre jnherem, illiid Aniiirosii re-
Idem (amen demonslrari posse videuir e.\ Kegula coicns Indecorum qnippe csl hoiniucs cinare de cibo
:

sancli Frucliiosi capile 5, qiiae sextnrinm inier qiiaiiiov qui inililant dc rcqno (Lib. vii in Li:c.), iii^i mc pr.ne-
/raTcs dividi jiii'el, lioc est uniiuitiue mediain e- i
sentis ar;.'umciiii maleria ejus rcsponsa liiscuiete
iiii'i.iiii trii)i'il. Nam si aiieo parva fui-sct lieiniii:c cogeret qnod etsi longe virihns impar, profnnd;im
:

ineiisma, saliiis omnino fiiis-et viniim prorsiis aii viri erndiii.ssimi doclrinam snspiciens, aggrediar, non
lerre monacbis , quan» lantillum pcr dieai conce-
il.ii^/%
„
^
coiileiilionis
CI1P<A ilnciil Ari/\
539stiuiio, ant amprniid.e vini nieii
Ciriil•ir/^Ii^ o ^ 11 ••^f Bin .. .^.v^
dere. snrye desiderio; sed solo vTi:ir>i
verilalis t
illnstrandai I i ..
in-
i !

1'osiea lieminaR canacitatem amplius discuiiens luilu, laudans inlerim iii dissertaioie absliiienti;\;
rem factis deiiionsir:indam esse asserit; atque impri- amorem, qiiem omniuin monacbornm animis iia iii-
iiiis exemplum ex Regula Magislri {Cap. 27) peliium spirasse pcicuperem, ul oinnes a vino absiinere per-
pioert, ex qua ires in liemina oalices coinprebendi suasisset.
demonstrat. Ilsec Regula Magi>tri non suam singnlis Cum nnllum novnm proponat
in tola dissevlatione
Irairibus heminam sive vas vinariuin assigiiat, sed argnmenlnm, nui quld novi propo>i-eiii, toiuni iii
si
cx eoiiem vase omnibus misceri pr.mcipit, priino rospoiisis ail objecia consisiai, d sseriationem inie-
(piidein sestivo tempore singnlis singulos mcrus, id rim reliiiqnens, respoiisi<ines iii qnibiis plurimnni
Ost meri calices, tieinde caldos ommbus quaternos ex- ingenii aciinien ac subtiiilaiis demiralus sum, impu-
ira illnm nierum; et, cum ad sexlnm rcficitur, ternas gnare mibi proposui. In iis disserlaior supponen?
sTrt poiiones. ilicme vero ad rer^^ctionein sive sexla?, coiigii Farnesiani veritatem, et qiiod inde conclnse-
sive non;v caldos dnnlaxat ternos. Ne quis aiitem in ral, aiiliquam Romanornm lieoiinam deceni duntaxat
lali iiisiitniipne abusns siibreperet, ipsarn calicis U'iciis coiisiiiisse, saiictumiine Bencdictinn Itaiicam
iiipiisnram, in qna singiili iiihfrenl, dclerminavit, licmiiiam Iraiiibus suis, non aliam Iribnisse; lolua
r.e Inrlr p!us qiiain par essel, aliqiiis vini exbanriret. est in probando 1° anliiiuam Romanam heminam
:

5SS ^'tdix seu gallela, yer qiiem eril in

veio, ii.fil, adusque S. Benedicli tempnra fuisse in usn ; 2" ejiis
diversis vicibus mlnislrandHm, talis sii, qui tertius im- usum in toia Iialia vignisse; 5* miiiationes in meii-
pleat mixam ergo hemina caiicos
licnunam. Tres suris non longo post lempore contigisse. At
nisi
coniinebat, qnos ubi aliquis minisirassel, mixta, id C q"ibns id momentis demonsirei videamus.
e.-.i jain projiiiiala esset hemina Primo, ut pnibet antiquas Romanorum mensuras
Id coiilirma! ex Kcgulis samti Fructuosi et sancii adusqiie sancti Beiiedicti temprira in communi nsu
Isidori , qui Benediclin^im prifi ocuiis habueriini, comnieicii pcrseverasse, addiicil Fannii carmen da
cjiisijiie litus expressenmt, luin suam coiulideruni. Ponderihus el Mensnris, qiiod ille Constanliiii impe-
iNam ex Regula sancii Isidori (Cap. 10) ternis poculis ratoris tempore scribehat hoc est dncpnlis aiite
,

\rnierna relicienda est sitis, et S. Fructufisus (Cap. 5), S. P. BeneJiclum annis: (rnodque poslea Prisoianus,
qiii privatis dicbiis semiliemiiiam concedii, in pr;«- vivente sanclo leg slaiore, Consiaiiiinopoli expolivit,
cipuis sdemnilatibns tres tralribus poiiones induiget, nulla lamen quoad rerum substaniiam facta muia-
lioc I st iiiiegram lieminam. tione. Qnapropter cnm Faiinii carmen a Prisciano,
Famdem sententiain amplius confinnal ex Slaiiitis vivenle sancto Benedicto expolitum, unciis heiiii'i;e
sancli Adjlanli abhatis Corbciensis, tjni in Cassiiiensi dnntaxat decem tribu;it, signum est Romanain lie-
nioiia.sterio din versaius fnerat, cl Staiiita aiino 822, minam ad eiim usque usu recepiam Inisse.
Ikic est annis po>l synodnm Aquisgranrnsem qiiinque Istud argumentnm, quod adeo validnm existimat
(Miiscripsit. Is in lib. i, cap.4 [Spicil. lom, IV;, pi;e- disserlator, nulliiis inilii ponderis esse videiiir.
scrihil ui diiod('C'm canoniiis
r,u;iliior scxtarii divi- Nam primo ex aucioritate Fannii, qiii dncentis anle
d;tiitiir, ut uuusqwsque accipiut caliccs ducs. Quo
ila S. P. Beiiedictnm aiinis scripbit, nibil potesi inferri;
ex loco palet sextarium in Corbeiensi n onasterio sex qnamvis enim vigiiisset ejus adbuc lempore Ro-
calicibiis con-iiilisse. ac consequeiil r beminam !ri- mana hemina, putnit tamen intra dnLentos annos
bii.3i; el qiiidem cpr\ii;p, qii:e aqua non diluiiur. Ex mutari, iit revera mntata est, nec adusque sanctnm
j^
quihus oinnibiis infevl, cuni ad moderaium haustum ^ benediclum persevemsse. Nec plns urget Prisciani
iiiiiiiis sex viiii iinciis ab.-umi vix possit, heiiiinam tesiinionium, qiii non novum condidil carmen, sed
inicias ponderales circilcr decpm ei octo continere. a Fannio condilnm expolivil, mutaiis quidem verbis,
Ai> taiidem rpin tiitnn ila coni liidil « Qu;ie hacienus : nt niajori cum deleclalione illud lector peicurreret,
de licmina Benedicrma dixi, non ita accipi velim, sed nulla quoad subslantiam rerum mutatione farla,
(piasi rem ips;im ine atligisse putem, ant monasiicai ip>o latente dissertatore. Quid autem ad rem Prisciani
lemperanli.v modum ampliari velin. » Et certe non expolitio? Si qnis iiunc Fannii carmiMi expoiire
iiineiidiis esi excessiis, aui ahusns, si decem vel aggipderetur, ejns verba niulans, siibslanliam reruni
(biodecim vini uncias ad pr.'ndium, eisex vel ocio ad conservans, reciene concliideietur iiide Roiiianas
cuenam concesseris. me.siiras ad iiostra nsque lempora usii peidurasse?
Id nihilominus limnit disserlator Gallicus : qiia- Idcm judicium fercndnm est de Pri>ciani expfdilione,
piopler supenoii anno 1(i8.S a leiam libelli sui de qni F;iiiiiium corrigeiis, locnlns esi liabita lalioiie aii
liemina vini cl lihra p;iiiis Beneiiirtina cdilionem pii- ojiis tenipora, iimi novnm opns concinnavii; quud si
lilici jnris fccit, iii qiiii iionnullis quiilcm miit;itis, oonciiinasset, ipse C(in;;i;iniinopoii t-crihens, iioii
piiinain senlcniiam sine iiovis probaiioiiihus propo- Roiiianas aiii Aiticns, bcd Lonstanlinopolilanas de-
S'iii, iionnnlla inierim subjniigens responsa ad pr:e- Stnpsisset iiiensiir;is.
diciaiii -Miibilloiiii prielatinnem, solo veriia is inluiiii, Vcnun l.inium ahest ut di.^^sertatori favcat Prisoin-
uii ipse te-iauir, non coiitCiUions aui vji!', eii siu i nus, ut si carm n cjiis discuiiamus ,
potius jam niu-
 : ,

647 S. E?. BLNLDICTI Ci8

talas faisse qiinm coiiserv:it;)S veiercs Romaiionim

' A exacsioiies , niliilque ulira inslitutas niensufau^esse

nuMisur.is, variasqiic pro variis locis ac populis exsii-

• exi^eiidtim : quod el in |iarvis el magr/is auqiie ineii-
tisse visuri sinuis quod vel ex: ipso carniinis ejus suiis coiitiiigere polest. At disserialoreiii iiiliil juvai:
piooemio probari poiest : i'a eniin orditur : imo polius demoosirarei jamiinmiitaias ampliaiasque
aliquibus jam in locis niensuras quod iUe volner t ;

55-0 Poniiera praecouiis veleruin memnrata libellis

emendare, an vero emcndaveiit, non coiblat. Et sic
INOise juval.
locus isle conira disseriaion-m |iugii;)re videlur. Sed
N»n ergo sui temporis pondera describit Priscia- liisomnibiis in locis siudei innjiimis Cassiodnrus iin-
nus, sed veiennn. lirgi> alia iunc lemporis habeban- pedire exacliones ac Iraudes , jmblicas siibditoinin
lur; ei revera non mulio post addit :
calamitaies el gravamina non ferens; quod et alibi
Sed si ^eneraiim his pnirius itiesset, commendat, caiinuicario srribens {Lib. xii, ephlAG)
Servaror.t eudern diversai pondera genies; utsiibdiios sibi admoneatlribula coiisuela exsolvere,
Nitiic vuriiint : eleuiiii cuiicia 110,1 fu.-iiere certo
aliiue iinprimis. ul i imlliis quaiiliiaieiii jiisia} pon-
iNalurae; sed lege valenl, bomiiiumque repeiis.
deratioiiisexceilat, siiquelibrajustissima. Modus noa
Kec nmplius concludit, quam mngno cnin e'ogio
erit rapiendi, si pondira fas
excedi. » Igilur C;is- sil
cilai Cassiodori aiicloriias ut probei Tlie uioriciiin
, ,
siodorus sive Theodoricus cujus lioiiiisie qninque ,

regem, cni ille eral a secreiis, in mensuris nibil prinios e|iisto!aruin libiosscripsii, aliud nihil volebai
miitasse. liiipriinis ciiat locuin ex epis?ola quani ille qnain fraiiduleiila pondera mensuiasqwe abobre ,
Tlieiidnrici nonii le scripsil ad Idiiii diicem (Lib. iv quibus forte exactores iribuiorum, qiiosipse publicis
Variar., cpint. 17), pr.tcip ens ul ecciesi;e r<ari oiieu- uii poiideribus el niensuris jubei, hubdilos suos non
sis poss^ssiones, ab iniqms pervasorilms occu;iat;is, is
parum gravabant. At vero exiiide nullus conlicict
resiisiiend.is curel, qnia res ab anliqiio lege ra"io- aiitiqiias Uomanorum mensuras , sive ab ipso, sive
nabiiiter decreias ipse liiubare non vult: « Cur enini,
aiio anle eum iion fuisse mulatas.
inquil {Ibid., epist. 42), priora qiia-senuis, ubi nihil
Nec plus proficit disserlator cum posleriores Pri-
osi quod cnrriuere debeamns ? » Deiiide lociiin aite-
sciano et consequenler sancio Uenedicio auclores
riiniex episiola ad Ar-idicum Urbis praefeciu'!!, (jiia
heininam decem dunljxat miciis fecisse , voleiis de-
inbel ut resiiiiiantur Marciano alque Maxinio, liliis
moiistrare; ad id piobandum in inedium adducit
V<dusiani, lurris circi, et locus amphiiheaui, quue
saiiclum Isidorum {Disserl. n. 17). Nam quodiiam sil
sibi erepia, duin deflendic niorli palris vacarent,
de menle sancli Isidori hac in paite fcrenuum ji.di-
coiiquerebantur : qnia, inquil, < Nos qui retjulus ve-
cium, docel nos ipse disserlalor asserens sancium ,
lerum, qui senamus mouienta pietalis, salubri ordi-
Isidurum res ab aliis antiijuioribus auctoribus dictas,
iiaiioiie ceiiseiiins, ul si quondam pnlricius alque
a se sine ullo cxamine colleci:is scripsisse. Et cerie
inagnilicus vir Volusia:ius, pater sipplicum, comme-
sanclus Isidoriis, ul osleudit noster Menardus, sibi
inorata coiiiinuni jure possedit, liiiis perire non
ipsi Ciintriidicit. Qui eliam, quainvis sibi non couIim-
ilebe.ant. » Scd quid lia^c ad liomanain heminaiii?
diceret diiSeilat.iri qui Uoinana; lieniin;» nncias
\i\ his quideiii locis hahemus, Tlieodonciim jusiiliie ,

nmaiitein, imlli fraud.Mn inferri voluisse : at exiiide

oinnino deceiii iiibuil, non (averel. Nam S. Isidorns
duodecim quidem poiider dilius heminam
iinciis, et
nulius concliidct Uoniiiii.ns mcnsuras ;ib ipso aut aiile
bicil : inquil {Lib. xvi Urigin. , c.t^)
< Ileinina ,
eum ab ali.i non luisse.
aiiqiio iinil:itas
iippenau libiam unani , qu2e geminaia sexiarium fa-
appendit
Nhijorem verisiiiiililiidinem nne se fert locus ex q
)isio'a ad i>oeli;im patiiriinn {Lib. 1, epiit. 10), qua
episi( *r"" * /^" dt; niiriim esi virum ern.liiuin adeo invali-
diini proponeie argumentum
quod ccrie in rndiori
scrib-l, domeslicos ])roleciores eqiiiiuin et p diium,
;

sciiolastico ivgre rerrei. Sed qud? In iiienda

alius
iiui iiuhje regia; jugiter excubabanl, confjnesios esse
mala causa omiiia soleni adbiberi , ui ipsius disser-
ab urcario |ir:el'ectoniiii se pro eiiioliimcnlis soleiniii-
iJloris verbis uiar {In Re.^p. ad object., n. 7).
bus iiilegri ponderis solidos non percipeie, et in nu-
iiiero graviii dispendia sustinere qtiod ille jubet : Hacleuus satis deinonstraium existimo non pro-
emendari. Tum subjnngens noiniulla iii laiiJem ar tli- basse dissertaiorem in suis lesponsis iminuiaias aJ-
mclicce, dicii pnidcuii anliquoriim iiivenlione faciuin nsque sanctum Benedictum Komanorum antiipias
esse, quod micii niyslico nnmcro du^idecies in li- meiisu:as vigiiisse. At mulio miiius probal cas eo
bra reperiaiiir; ac landcm concludit < Talia : igiiiir tempore 542 P'"*' totani Iialiam usu receptas fuisse.
secreta viol.iie, certissima velle confundere,
sic Nain quem ad id astruendum profei t , N.coiaum de
iioiine veriialis ipsiiis videtur esse crudebs et foeda Fraclura, qui aiinis poslsancii Benedicli obiiuin sep-
laceialio? Kxerccamur negotiatores iii inercibus (luinqiagiiiia duobus scripsit; quem etiini
tiiigi.-ntis ,

emaiilur hite, qna; vcndanlur angiislius : coiistct si non eiraveril lypograpbus inlegro saiculo aiili- ,

populis pondiis ac niensura probabilis; quia cuncla qiiiurcin facii, is iiimis remotus est lestis quam nt
Lnrbantur, si iiitegrilas ciun fraiidibiis iiiisce;iliir. lacial lidem, cum scripsit qn.id suo t:nnpore , id ost
Piiiililari cerle non debet, qnud laboranliljiis d.iiur; anno lii9[J, inferioris lialia; piipuli « comnnniiter
^ed a quo (idelis acus cxigiiur, compeiisatio inimi- circa meiisuram hujnsniodi iisum seqiiuniur Koma-
iiuia praslelur num. » Potuerunt eniin ii» tanlo tempi/ris inieni.edio

Ex hac epislola demonslralnr Romanam liliram D popiilorim illorum lcges non seiiiel niu^ari. si (piis

finpore Cissiodori, nli iiuiic, duodecim iinciis con- adeo dissilum teslem di'.scrlalori prnducerei, Dens
^liii-se; Theodericiim regem iii.slilulis a &e vel ab boiie, (;ujni loiige valere iuberei Sed videamus iiuiu I

aliis poiid-ribiis vel men.iiiiis insislendiim esse vo- i 1 revera docui-rii Nicolaus ,
quo.l cum asseruisse
luisse, nnlli a publicis p':rseitiin pra'fectis fr.iud.-in dicil dissertalor : < llemiiia , inqiiit, esl meiisnia
l.icieiiilam csse; sed iil
^%\
u quo fidelis aclus cxi- compettn' ad bibendum iii iino praudio; qn.i; usi|tie
gtur, compensalio imminata prwsletur. At \ero niale hodie iii Ga.«.sincnsi iiKmaslerio conseivatnr. Ell;ic a
omiiino c,\ lioc loco inleit di-.serlat.')r, amiquam he- coiisideialione, sicut de facto sum experliis, pariim
aiina.ii Uomaiiam eliam B. IJenediCli tinjioie perdu- plus niinus poiesl recipere qiiam petiliiin, (jini!
aiit
ras>e, iicc Theodorii um ipsum, aut alios anie cum est mensura qii:cdani apud Komanos. Et quod de lali
:.nliquas meiisinas pei inuiasse. 'ueiisnra .Magister iiilellexeril, est valde veiisiiiiile,
Lieniqiie lociis cx alia epistola a Cassiodoro Lignri- cx eo qiiod in Nur^ia provjncia, iiiule idein orlus
Iius scripia ( Lib. xi, episl. IG), qu .s sic alloqiiilur :
fuit, taiis niensura habclnr in usii ct homines illius ;

< In poiidenbiis atquemcnsuris vos suggeritis ingn- j)iovinciie in cmciidovendendoque.comnmiiiier circa

vaios, et ideo noslra cura providebit ui nullius vos niensiiram hnjiismodi nsuin se(|nniilnr li(ini;inniii.»
ultcrius ex ea parte vexare possil iniquiias; ipiia Ex lioc loco optiiiie infeitur Komanas mensiiias iVi-
f;iave scelus csse judicainus, aut ineiisuras niodum colai tciiipoie NiirsiiP fuisseiii usii. Al quamlo.Nur-
cxcederc, aut bbram lequissimi pondcris jnsliii.un sia, Siiblacum ct Cassinum, totamque Iialiaiii inierio-

am liabere. > Osicndil vjiaadas csic prjij oinnibus rem comiilcctctiir, tuncNicolauin in icstem veiliaiis.
613 RECULA COMMEMATA. CAP. XL- 6"»n

qu.iin probnr? intendebni . remnti.ssimiim .i(l<iiiCPt*' A (Icjecamei inm nalurre. »Qurp si Icjj^s^^ci disscrtttor,
|.olPiit; iiilorim ^en^ nlliil oliliiict. Cii;iis i roiiide foriassis ^icohium iiuii appellassel (Resp. n. 12) m-
firi.haiiiMies \\>'. coniip.naiis ailiist|ii'- S. \t\e< eiliciijiii fi signem potaloreni.
iiliia ii) loia ll;ili.i nitiii:iiii> inensiiris iii:ll:c il. mon- Scd (prd et.ani si ccncederemus dissrrtalori anli^^
siriiiae >ii' i.Niinc (jird dc (:»( la a iiiOi;acliis eariun Fiomanoriim
qiias iiicn>ur:is ad usipie lempora sancli
iiiimiiutliniiH ptoferai (liscntianuis. Bcnedicii coii-ervaias fu.s e, iilqiie in loia liali:i;
E:t e-i, ii:q!iit, 1'eriim iialiir;i, iil sompcr rrgnoriim qnid iiide pndii erel? cnm iise l,ii<alurS. Patreiu
I ei Imb.iliones sei|ii:ttiir iii inoua-leriis (ieclii.:iii(» sp< cialem lieni ii 111 sno in monasierio iustiluissc, ut
i:tpsi!sqiie discii liii;H regiilnris : (juoii iii;jvim<; s.tci 1 > revera iusliinil. Qiiamvis nii ita fate^itur mcrito du-,
nidial , ( u.-ii peiini»s'iS clericornm cii-
V!ii coiil gi.-s<i ItilaviTis : nnm faieitir, et iion fatetur : laletur, cum
pi«iiiali monasieriis, fxsnUanl.biis corum abbalibiis, diiodecim poiido niicias hemime Beneiiiciiiiatj irihmi,
leins ncces^ariis mona^ his (ielicientibits, tola regn- decem duntaxat Roinanx; difiitetiir, dum iiiramipm
l;tris bservanlia) disriplina pessnm iil; liinei|i!e !;ixi>
" sex ex yeqno cyatliis conslare facit; i.isi fitrie ignotos
M-mcl iialienis, nmnaclii iii oiniie excessiium genns antiiiuis cyatlios coiiliceie velit. Al qha r.itione litio-
pniruirniit. lJn(ie niirnm videri non pnlest, si iioti- decim lanlum amplins um iis lleuedictinaiu
et iion
nii li S(culi IX anclores, aui rerum igniri. ad aii;- 544 heminam probat? Qiiia , inquit, si ma-j
fiiisse

p iaiiibis meiisuras proclives, noii examinalis Rom:i- jorem sanctus Benedictus fecisset lieininam, sexla-
iiis iiiilici>que tempore sancti Beiiedicti iiuiisuiis, lium, noii iieminam appellasset, ut poteqiKe nia:.iis
miilat:is ^aiciilo viii .»ut ix in regnis alieiiis meiisiir;is, ad sextarii qnam ad hemin;e mensiiram aecessissel :
i|U:is jtrai 0( habelant, pro itom.in s ll;ilisqiitt ac
ulis iinde ci sanctus Isidoriis, qtii non mulio pusi sanclmii
g
IJeuetJiciinis Ila fere argnmeniatir (5
repnliiverinl. Benedictum scripsit, de heinina, taii>|uam de nieii-|
et 7 Responsionis iiumero. Tuni quasi mtproperans sura dtiodecim, locutus esi , unicam ei
iiitciaruni
pr;i!fatiiiiiis aiictori Videal, '\ui\u\l prwfalionis un-
: ,
pondo tribuens (Lib. xvi Orig., c. 25 ). Quid
libraiit
ctor cumsuo nis. Remensi, nnni Bertiiinrins monaclins, sentieiidtim sit de sancio hidoro, docuit nos Mii.ra
qui eosiectiii^id est ix, scribebcl, uyius exillis fueit; dissertalor : sufGciat hic dicere, eum iii bbiis Origi-
riiim ex dnabus ciuns refert opinionibwi, ^emper laxiuri num, iioii de mmiastica, sed de ciimimini locutimi
fitvti.Sed viiieai ipse dissertator num lei;erii atlcnte fuisse hemina. Quod vero iirget in iKiiiiine hemiiue,
ei ctim examine quie assefit, ant ne projcipili uculo 1" supponit immutaias fuisse veteres Romaioiuiu
prreiatione 11 peiluslraiit. mensuras ; 2" saiicium Benedictum nuliain aliam lia-
Dellexerinl monacbi sxculo viii ab ex.icta Re- buisse rationem inensuram a se insliiuiam lioc
, ut
pii;;e oliservalioue, ntic ne, per me lcei. Vixerit in nomiite donaret ;
5°
boc mera conjeciiira esi qui; .

liemeii-i ^ancii Remigii mnnasterio 5^3 s:i'ciiloix, aliquaniiili poiest esse ponderis, cum non uccnrruni
Hertigariui mon.iclms, perinitio ; aL inm Berlgtno aUiinde certic rationes opiiosit;e. Ai superitis demon-
loiige aniiqnior auctor, qui iracialiim de poiiileriLins siralum est beminam Benedii tinam tnhus consiare
el meiisur s compitsuit ,
quera ijuidem iiei i gariiis calicibns, ut patet ex Regula Magisiri, sancli Isidori,
tanquam alienum ieium, non stmm, iili^ne llemeusi sancli Fruciuo.^i, slaiuts sancti Adalardi, el ex Nico-
pontilice, scribebat iii Rnnigiantt mona: terio. lao de Fraclura. et insuper ex libro Usuiim Cister-
Quod si verus illius iraclalus aiiclor e-^^el Bi^rli- ciensiiim, cap. 75. apuii quos monacliorum mixiuin
garius nton:icliiis, !ie.|ue l;tmeii ob iinrel inde disser- erzltertiapars lieminie vini. ^Am mixtmiiixu biber
tator qu<id desiderat. Nam dum aii< lor iii eam ro- i C uiiuin moderatiim calicem capiebat; c pr indc noii ;

pendei seiueMiiani, qiiie ircs sixiario libra-:, liemii;»; iiiinus sesqiiilibra conlinuisse ut hahe: t cidices ,

librain el tl!itt:di.im ir.bnil, liaud diibinm iocnliis Remensis el Augustanus, atque aliundo dcmuiisuari
esselsccuiidumnsmiisiii monasterii, lioc esl^eciiiidum potest.
iiislitul m in oiiinibos Galli;t; m.maslfriis usiiiii ab Verum , inquit , suflicit hemina uiiciarum duode-
Aquisiiianensi conciiio, ex cujus dccreto Ijciiedictiii.i cim ad pra;bendos ; iiam cum
tres illos calices
con-
liemma oiunihtis in coeiiohiis receplahiii; neque cnim siet sex cyathis, inedia dividatur, tres a pran-
si I

nmlto iiost pra.'ialum conciliiim vivebil Beitigarus (iiiim cyathos , tolidemque ad c(£nam iiahebimiis.
monaclius. Idem judii ium fereiidum videiur de au- Nam tres ilii calices, ex constanii omnium vetcruin
ctore hrevis cujusdani scripli de yonderibus , quod traditione lani profaiia qiiani monastica , aliiid nitiil
;(hs(pie iioiiiiiie aiictoris ad caicem Bcgiihe sam li eranl quam tres cyathi ; quod paiet ex Plinio ( Plin.
Benedicli in veiusto co.lice nis. reperit no.vter M .- lib, xxvin, cnp. G2), islnd probanle auciornale Dc-
Iiilloiiiiis iii Cdalrici apiid Augu-
bililiolheca sancti mocriti, quem librum coinposuisse ail, iil osiendciet
siam Vindclicorum, quo h:JC verba (Tom. iV Ana-
iii quartum in rcfeciione cyatlium noii essc soi benduin ;
'.tcl.) : < Unciie dnodecim libram efficiunl.... Libra ex S. Augii-lino qui sobrium hominein cnm Mani-
bemis lieminam facil. Diiie lieitiin;£ sextaiiiiiii
uiia el choeorum afTectata sobrietate confcrens ( Lib. 11 di
reddmil, etc. » Eodem iimdo videtur iiitclligeiidiis Mcrib, Maniili., c. 15 ), hunc describii tres cijallios
Nicolaiis de Kraclura , cum dicit < liemin est : i vini iustetilandce vnteludinis gratiu sorbenlem ; cl ex
ineiiSiira competinsad bibeiidum in uno praiiditn > oratione terlia abbaiis Isaiie, qua fr.ilri adolescen-
^am cap. 55 explic:iiis (^uid siiit hiheres quos servi- „ liori permiliil, ut ad lernum usfjue cyutlium, si vale-
toribiis S. i'ater Benediclus conceilit , ail biiieres ^ tudinis ratio poitnlct, vinum bibal. Ki sic cum sex 111
esse I vasa qii* ad unmn ei moderatum hatistum nostra hemiiia habeainus cyaihos vini, tres a<l praii-
sulliciunl » ei pau^o posl adiiit
; < ^uod singuli ires : dium, inquit, el totidem ad coenam , si tantuiiKlem
biheie» snlliccre debeiii monacho iii mensa. » QiioJ ai|ux viiio admisceamus, diiodenni ii(|iioiis uiicias
si S'tigulis I) bonhiis sex uncias de<l<ris, ut rcvera ad ipiaiiilibit releclionem pioiiiiainiH , nt sciiicet
Ciipeie deheiii, hcniinam lepeiies libr;im ei diiiiiili:im qualuor ad singiibis liausins ab^oilje.intur, quoil saiis
appeiideUicm. Qiiapropler cuin lu.c capiie heminam superque suihcere debet huuiiui subnu ad qiiclidi.(-
explicans Nicnlaus aii, ejus meiiMir;im inCas>inen-i iiiim polimi. ,
monasierio servalam, facio expei iincnio pariiiti plus Pr;eiereo bic silentio quod duas pondo uin i;is va- <

aul ininus capere i|iiaiii petilnm, iinod esi meiisura iho tribuat disseriator cum tainen ex coiistanii \e-
,

qu:<edam apu Homai.os, aiil iiieiidum in itomiiie

I tenim scriplorum auctoriiaie iion Cimslel iii^i deieoi
meiisuru; irrcpsisse necesse est , aui diiplex apud draclimis, id est iina uncia cum qtiarta p:irie unci.t'
lUtiiiaims fuisse peiiliim, unmii majus, aliud minus iiiicia enim (Irachma-. octo continct ), aiil ad simi-
(
(quod s.i-pe conliiigil iii mensnris ejiisdem iiominis), mum diiabiis uiici s niensitralibus, qiue ponderalibiia
t'l iSicolauiii de imiiori ioculiim fiiisae; ntiii el longe arnpianto leviores suni. Al ipio.l ail .-ulhcere ho- ,

erai ab e igendis magnis meii-uris , tpti paiilo po.^l miiii sohrio uiici;is piiius dnodccim al lefcclioiniii
Sdhdit : I Qiia viimm pliis iiidiilge ur inonacbo ad pcifcctam, aii discieiiinis legibiis qtiailret, aliis jn-
coiilorliitioiieiu siomachi, (juaiu ud ba^orcui ui is, seu dicanduiii le iiii}uo. Ll quidem id sulllcctc pucndi

Patrdi. LXVl. 21
 , :

fiTii S. V. J!tM-.!)lCTl g:j

n!"n>an(!<» pn?sct. imo qiiilmSf^.Tm abstiiionlirr ginlia A Al, inqiiii^l (P,rsp. n t), ficminn .iptii! omn«><t mo-
:i r>.M> tlonnlis; si'<l nip.vcrs-.iiii (;ri;rrf>s:ilioiieiii liis nasticiv soIiriclaliN sludiosns, pro v..scnli» ei qnidcij)
It-tiilms 543 C( n.striiisiere nulJui diSCrelio.Mis ac pru- parvissimo rejintat esl, nt pi(ib;il lociis ex Vit.i san-
i

«ieiili.T legi-s |.ieriiiillmit. cli llermelandi i.bbalis {Siec. iii Ben ) , (ibi ininor

Ncfiiie vlto e.xisrniiHndiim antiqiins illos itiictorps, parvissimo eiiani vusculo apjiellaliir. Addere polu '=sct
(nji lernum ail rc'eoiii>neni cyaliinin snlirio snfficoie disserl:iior hpiiiin:im njmd Idiiniaccnse"; niiico ^i V|tli(>
^•^-erimt, ?<leo rimile a.l lillerani iniclli£:t^niins esm;, compiehensain ii;iin iipnd Ddaiiicum {L b. ii,
fnissi' :

(|ii;:si iritiinia duiii:ix:it vmi dianhmas sibiio cori- c. 4) reieriiiiiis signiim scyphi. qui cnwl qnoUdi'inum
<'e-sis?ent. Sed cyniii noinitje iniesjnim colirem vmi mmsuram. Venim iiisce excmplis nrmd opponi-
hanildniiiiin) inteli gnni, sinilieiiam iiiinc iiite lii-Cre mns irddeni;iri longe ad persn.nle <lnm criicacin-. iit

so!cniiis. Id i^e^nla sancli ablialis Isai.B

palet e.\ pnteqiii perspi-ctimoiiinino habeb.it t;cn;;iii:\t!i siincli
cnJHs aiiciorilaie g'ori.iiir dis^eiiaior nam «iiiod in : Fienedicti heminam. Hic autem, exphcansenui HeKn!:e
«il:ita iiraiioiie cijutln , ]'\ i;i Il«'giila sci/p/ii iiimine lncum qui cavct ne nionaciio suhrepat e rietas ait .

eicprc^sit {Cap. :i) : Si ad poium vini coactns fueris, miniiemJam es-e nien^iiram ei < qui de sola lieinin;!*
iic bihas plus quam Ives t^cuphos ivediocres. Yerum ad nieiisiira cr.i|nilim seiiiil, id est qni ant in l.iciilionC.
id dcnonsirandum n liil efiic:iciiis proferri pi^test Tel in iigressii vacdhil. » Qiioil id.uie ei coniingere
(iiiiiiii ciaia al)ip?o (li.^scrta!ore Hegiila saiicti Frii- non poicstqiii tam parvistimo vasculo in diem couient;iS
«iiiosi iCfip. 5), (]\i'£ ciiin in dies niediam frairihiis est.
i<rtiiii!;uii indnLeat , viili lameii nl in prcpcipui'. so- CrCcrum liTC nostra. qnam proponimu<!, liomiMce
Irmiiilntibn^ liia pnbnenta , el tolidem potiones p'(P- yj mensiira, sobrietatis mclas non adco evcclit, iii: pr;»
be-nttir. ^;!in si C:ilix. pociiluin ct poiio, fX C0iiSl:iiili parvissiniovascuto hab.Ti non possit rcsiieclu m.tiinis
veicrnm trnditione taiii piof;ina quain moiiastic:i. idein el aniplioris vasis, v. g., modii, qiii foi te neces>-arini
sonani ciim c];atho, stuiciii.s }-"nic!unsiis nihil ampliiis csetad p'itandam nuinerosam coiigreg-itioniMii. Lociu
iii dieliiis soitiMiiiiiius qiian» iii priv;(lis iiidnisissct : aulein ex Uihdrico ciiatiis inielligendus esi de sin-
1 am ciiin ine(li;i;n iiin l die lic:niii;im, (piiCM*\ cyaliiis giilari aliipio scypho amplissimo, qu.ilcs reperiiintnr
co;isiai, conce scrii, iios coiise.jncnici' cy alios, ac aliqii ad singiilares aliqiios usiis destinaii , non de
|.ro niie ircs iiotiones piivniis iicrinde ac soiemniiins ccinmuni. Aiqne ii;»'C sulficerecredimiis ad f;icien Imii
coiice-sisse fa;eiiduni erit. Aiide i^iiod si trc'S cyallii salis di.vsert;itori. Qu:id si ileruni as-ur;;;il, notii> op-
siriclc suur.iti. siiiliciaiit hdiisiiii sohro ad uiiam re- po;ifnuio saiiciorum qiinrniiuhim exempla, qui vinmn
feciioiiem, liiim (jiie iiiinicniin traiisgre i sohtiel:ilis ila (Jiiiitiini aqiia biheliynt, iit vini specicm aniisi>se
sii inet 1- excciiore ,
proruldnbio S. Cencdiiiiis
l'. vidcretur, respouileb iiins omiiia h;vc sinsnlari.i 'an-
Oinninm jii.«>iiirnm spTitii p'eiiiis , ri giilam sorihens ctoriim exem|ila con:ra ipsiim pro nnb's miliiare nam :

(lisiie.ioiii' pra'fipna:n, teiii|ieiaiiti;e lcijes i.'iiorasse si sex taniiimmodo uncias ad pr.mdium unicuiqne
dic''i(diis eiit, iitpiiic qui integram jcj;iiiHiriiin rc!'e- concedas, certe omnesita vinum diliiere cogeninr, iit
c;i(iiii li.'iii;i.ain indulgea!, hoc esl se;i cyaihos, (pios vini spccicm nmittai; ctsicqiuid .'inL-ularequdiusdani
CDiil ni:l iieiiiiiia. laudnturin saiicti-, omnibus monachis comnuine eva-
Oiia* (lisiinus bacieiiiis confirmnt Theodemari ab- det.Scd de hemin sa is. i

baiis C;<Ssiiie i.sis ad Cari.liini MHgnnm eiiistola, in qiia Quibus uutem donut Dens tolerantiam absthiPtitifp,
:M'|'osiie aii no^^iniiii projins iniii li;i!c leuo : < .Misimns vop'iain se hahituros meicedcm sciant.] Qnein Inciim
eii.iin inCMSniaii pntns. iiii:>ni itii;e pr;iridio, et ali ni C iia (^xplical Pctriis D:imiaiii {Opusc. ]o,cap. 7): i Ac
(|iiae crt'ii;i; lem. orc elicat iVairilMis pr;(l>eri : iinas
i si pi«)mii!g;iior s. nctye Reuiihe .'•nis aiiditorihns d;C;il
dii;isiiiensiUMS ;e-l-mavci(iiii iniijorcs no-lri heinin;c Snscipieuies quidem quod indulgeo, non peccalis, sed
nKTi-iir;im csse. » Ex liis veri^is lialienins : :" be- non snscipifnles meicedem ha'eii.i; admissa siqniUeni
niinam :ipi:ii Cassinen-cs dnas iii mensnras divisain nvscricordla, non iiKurrilis poe^iam ; sed propter Deuin
fnisse. (piariiin i:i!a pr;iiiilio, .ilicr:i co8;i:c iiser.irei; diinissn 547» Pfrliniiitis nd coronam ; addit lamen :
'1° diias iiascc nien.sur:is intcr sc fni-se inpqiwiles , Ei liivc quniiin speciali crimine uon depressi; alioquin
idioipiin uii;im iiiit;eie sat (uis.sei; •">" niinorem, (\nx. qiiisquis se nieniinit ilUci'a perpetrasse, versa nunc lice
ail cceiiaiii tnl)uel';>liir, nnciis scx ant (clo ai! niiniis (l.hei n licti-i abstinere; et qiii cominisit superbe pro-
(•oii^liii>sc, ii;im et d:^-erl:il(»r sex vini uiici;is ad cic- hiiiiiii, debei nunc liumiliter abdicare concessa. Pleriqnt
naiii coiMcdii; 4° in.ijdien), qnaiad praiidiuin, dnplo eniin molliter suaiitcrque tiventes , si aliquando sun-
luisse inajorein. Idein quippe de liemina vini vidclur dentiv ut qiiuniuinlibet vel parnm saltem arctiorif vice
esse jndic;indiim ac de liiira pniiis , cujiis tertiam
, arripiant institutum , mox raliocinium sibi defensionis
•anein ad ccenim rcserv;iri voluii sanc:ns l!ened ctns. obtendunt, dum q'iispiam eorum sic ait : * ViTO, inquit,
Et sic iliiodecim ad prandiinn, sex ad coeiuim iincias iii jnbeor, d iin lebns concessis iitor, legis me;c man-

vini halienies, lieniii;:ini uiiciarum oclndecim in cpi- d:iia coiiservo; » de.nde, ut tanquam victor de superiori
stola Tlieodeinari reper einns. Quapropier conciliiiin coniendere videatur, in audaciam prosilii : < ^'uniiird,

Aiinisgr;ineiise, qui d lianc, lii'miii.T, niciisiirani in om- iwpiiens, Regula hI) his et hujiisiiioili licentiain lnilit ?
niliiis restiluii niunnsteriis, siatuii {din. 2"i)
iit < nhi Nii;iquid non niihi liaic illa conce lit? Verum qttisqnis
viniim iion est, unde detnr, diiiilicem inen-iieniin.i i.'ila coutendii , inter voluntatem necessiiatemque scri-
suram de cervisia bona habi.^aiit monaciii. > Qiiic dn.c -^ ploris discernere necilum didictt, et ulia secundum iii-
S'!nul iiieiisiu;u (crvisii', qu;B iiiixiionein oq-iai iion (luUjeniiam permitti, alia secundum imperium prcccipi
aiiiiDltit, ires ad minus caliies e; quidMii amiiiissimos noii c (jnovit. »
contif:e:e deliebint : liaii ccrvisia mnlio kir- Scd (jincritiir nnm is cni Dens tolerantiam absti-
54S
giiis :ic proliiSiUs vino propinari solei. aiieo iii duo- n!"nli:H dimat, ab^ qne iilla alia abbatis lcenlia abstmero
liiciiii ce:vi»ijc iincas 'ii iinoquoiiue calice ailiiiillire a viiio pnssit. AKinn livam teiient Hildemarus, Bcr-
uece-se sit. cnm iiiulli i.uindcim et eo ainplins uno nardus Ca;-s;uensis, Piicliardus de Sancto Angeio, et
hansiu exbaiir.;int. {-.t sic in ('miljus cervisi;e liemiuis Bo'icii!:s, tiderantiam ab-tirienli;e etiam ad cibuin et
rcperiemiis iii!ci:\s tiiginla scx, linc est 0( lodcciin in vesiiiiK nta exteiideiites. llildemarus lameii licei abs-
(jiialibet. Alqiic iia concilii Aiuisgranen^is canoiiC u tincre a viim siiie consensu abhaiis buniiin esse
iniel!exiS5e\idetur, qni iioslris leiiipoiibiisstrictiorem exisiimci, addit nihiiominns : < Tamen nielins fac t
nriiiiiis Cisterciensis obscrvaniiam in sno inonasleiio noiiacliJis, si aliqu iiitiiliim biberit vinum, caiisa hu-
resiiluil {Abba& B. M. de Trappa); nam cum viiiiim ni;in;Tc laiiilis vtamhe, quam si ex toto jcjiinaverit. »
ea in regioue iiOii ciescat, diiidicein suis frairibus si- Existinio eii in et ego posse Ilciie et laudahiliier ahs-
cei;e heminam ininisiriiiicurat, hiic est iincia^cncitcr qiic :di;i ahhalis liceniia quemque ;d)siinere a vino.
iictndecim vel \iginii ad prandiiim, 'T laiiinmdci.n ad ciini Di-iis idleraniiiin abilineiili;c donal qiiia s;tii- ;

coenam. Ciijus excinpluin iniiiiis aple proliilil iii me- ctiis lieneiliclns noniii.vi iid <iurili.iin cor^lis vinnni
diuiu disssriaior, cuiii ipsi oaiiiiao uuu lavcat. luoiia' bo cuwceJii; a quu, si possit, abbiincr*? ytt'
 :i

fi,")3 REGULA COMMliNTATA. CAP. XL. C54

rnperet, simili fere moi'o, inquit Pelriis Dmniani A suani sanf-tiii? Hene scripseral Refinlam. Veriiu
!i(ri:s

{Oliusc. ir>, cap. 7), fpio ApdSto!»-; t!e Cdnimiiru nm- ah alio trinslatnm sanclns M.Miedictns i.liim legere
plt^xu conjtigibiis (licii lloc autem dico secundtini :
piituerat. Iii nnper vnlgaiis a Jomne Coleierio san-
i-diilgentiam, nonsecn)ii!inn unperium;»\n mox addil ctonmi Patriim senleniiis leperio abhalem Xoiniii
Vi:lo auiem omnes iK-mlnes esse iicnl meipsvm ; s^d cnidnm fralri aliquando dixisse « ^'inuin ad iMona- :

inviKquisriue proprinm habet donum ex Deo, alius qui- chos non ferl^nel seciiiidnm Dcum viveiitcs (Toni. l
dein sic aUns vcro sic. Aiq e ii;» saiicins Isiilonis in
.
Mon. eccies. Gra:c. p. iS ;). >
r.epiila scrihil {Cav. 10) ; « 1,'uicunijiie ad nieiisaiu 549 C!'iidqiiid sit, certe si non leierit sancus

r -iileiis a carniltus vel vino se ahsiineie volne^it , Dene^iictiis, poiiiit s.iitem in a iis sanctonim Palruni
iKHi esl proliiheiidus; abstinenlia enini non pruliibe- scriplis [iredictiim eflainm vidisse ; in qnihus sallpni
lur, sed poliiis cul andalur. » implicije legimus viniim moiiachoiuin non esse. Il.i
Qnod .s> aut loii necessilas. vel labor, aiit ardor a;sta'Js sancltis Anloiiiiis in Ilegida {Cnp. li) « Necoiimio- :

niiiplius poposcerit.] '\ie^ hif exponil < ansas , y.ro reris, iminit, in loco, iibi vinnm cX|iriinitiir, nec
(|iiil>i)s aiijjeri al qiiid ad indiili mi Ihmiuii.iiii pos;,i( ; comedas {arnem omiiino. » Sanctns Pacliomins :

Inci iiece^siiaieni, sive, nl exiilical i5olier^iis, lofi qiii- < Vimim et liipiamen ah-qiie loco ccgrolan imn nul-

riialem, lahorpin, el a;sia'is ardorem; de qnihns licr- liis Saiictns Allianasius iii viilg;ilo Synt.Tg-
aitingat. »

iiiniiis Ca~siiieii«^is sic diss Tit : i In nectssilate lu' mate ad monaclios (Art. 22); « A viiio
doclrin.ie
coiiipreheiidii cliam necessilatem porsoiioe; qnia po- pliine el omnino ahstinp, vel degnsia taninmmddo,
lt;>l e->se , qiiod alir|ua peisona indigcl ciliiis al , el Creatorem celehr.i. Q'iod siauiem, ut Timoiliens,
pcrsona mimis , innllnm sicco et valil- n
sicui in loco pnpter multos labores in morbum incidas, paiiluloiu
ariilo, et solis percussione coiitinua fervenie, majori > Sanclns B.isiiius
vini adliibt'. us {Rcqul. fus., cap. 19)
egeiit potus hiiiiicctalione, sicut palere polest in iii- < Aqni' poins, ut n:itiira!is et necessiiati suCliciens,
siilis quib:i>da!ii marinis, el sprcialiter in insiihi Li- omnibus prMpnsitns esl ; » etalilii {Serm. de Ascesi.):
riiieiisi. In l.diiire eliam corporis desiccalur himtor Poiissimiim dcbel si; monachus a congressione nm-
Iiumiiius, es hihore el snjire consumptiis, vel caloie lieriim absiiiiere, ilemqne a vini Uiii; ijuia vinimi
iiaiiirali magis incitito et fortius agente. Tempo'c pt niiiliere- aposialare iacinnt sapienies. > Sancin.H
543 C"'"' :>staiis choleramagis re;;nai,etexierioris D irolheus {Ducir. 19) Viniim absqiie necessilaiis
: c

invalescit igne c.doris. His tribus causisduie possiml » cansa, vel e\lra symhiduin ne hihts. »
aliip adjinigi, scilicet ei ho-Sanctorum solemnitates, Ilis concinunl Cii qti;e de vivendi ralione prisco-

siiitiim advenlus; de qiiihus Ilegnla Ciijiisdam ad vir- rum monach' rum nonnulli scrihimt. Sanclus Atlia-
gines(irfl;). lU) : « Polnsvero, si sicer;e liqiioris, id osi nasius (/« Yit. S. Anton.): « De carnibns vero ei
«ervi^i.i', niensiira solila irihuaiiir ; si voliintas ahb.i- vino tacer»^ n:e'iius piito quam qii ilqiiam dicere,
ii>s;i! fiie lahor, vel festus dies, vel hospilis adveii-
it, si quando n.c apiid plurimos quidem mon.ichorum
tus pia prei aiioexagitavcrit, vini potio aiigeMila est.D i^iiusinodi reperiaiur, > Samtiis Aiignstiims
:iliqiiiil

In arhiirio prioris consislai.] Id e.sl abnatis; n:!m {Li'j. de Mor. cccles. Cnth., cap. 51) « Non soliim :i :

1« prior. pr.npositus, ac decauns, sive tliain cellcrai i;is carnihns pro sDllicieutii doinamla-
et viiio a!)stinciil
11011 pos^mit in aliqno sii('ra r.egnlim dispensare ,
rum libidiiium, sed ali eis eliam qiiae tanio concita-
aul arupiid aliiid agere, nisi quaulum coi CiHlilur tis liusventns ct guitnris provocanl aiipeiitum. » Seve-
ah ahiiale, » inquil Bohei inS. Ex hoc au'em loco pa- rus Sulpicins de discipuiis saricti M;irtini {Lib. i de
lcl heminam iion ita amplain esse men&mam ac vo- r Vita S. Martini): t Vimunnimi nover;it, nisi qiieni
liienini noimiilli : qu;>; si lanla e-set, nuiiquam tie- infirmitas cocgi.-set. » l'jt/e Viiam ^ancti Pachomn,
ce-se forei aliqiiil illisiiperaddere. num. .^0, apud Bolland., 14 Ma;i.
Con!<ideriins in omnibiis ne subrepat salietf^s nnl Sed his indulgentiores fuerunt Nitrien^^es mnnachi,
qui, leslePalliidio, vino mehaniur. Vinnm eiiam mo-
I

ehrieius.] Ex hoc ccoiilra constat heminam non adeo

liii-ise brevem, iil docenl alii; alioquin non e-set cur nacliis permiiuint saiictus Ferreo'us, sancius Fru-
liineretnrsatieias etebrielas. Porro sanctusFerreolus ctuosus, et Ma!.'i-ter in Regidis: sanctimonialiimi
siiis

ehriimi inonachuni Iriginta d.ebas a vini polione sus- sanctiis Cssarius iii Regiil., c;ip. 28 {Laus. c. 7) :
|iendii. inlirmis duntaxal srmc.us Leamler, io lih. tle Insti-
Licet leqamus vimm omnino monachorimi
non ess .] tiitione virginum, cap. \). In Regiiia incerli ancioris
l'hmam iioc Benediclus ini|uiiiii;i
legnrit sanctiis viniim bis lanium iu liehdom;ida CLmceililur {Cap.l),
comii.eiitaiores. Smaritgdiis, Pctrus Diaconus elTur- nl sciiicct sahbato et dominica, sicut consuetudo
«

ri;cremaia exislimaiu hoc a quodain aniiqiiorum Pa- est, qiii viiliint, vinum arcipiant. » Prinii eiiain san-
iniin prolaium esi-e, a {|Uo diciuia refeiunt : « Caio cii Benedicti ahhaiis Amaiiensis discipuli « viiiiim
ei viiiiim sive pouis iii qiio sii tbrieias rehitanda
,
tantiim diehus Dominicis solemnibusque percipie-
jsnn. a monachis,nec suscipienda, quibus pioCinisio baiit {Iii ejiis Vila, nuni. \'2). » Men;il(^iises qiioqne
cnicirixus esi nmndus et ipsi mundo [C.ap. \\). » At mon;{clii dominicis diUitasji diebus vini singulas po-
qiiisiiam sit ille antirjiius Palrum non explicant. In liones percipiebant. Non defuere eiiam cx nosiris
llegiila Ciijusdam ad monachos id expressis vevlus qui viniim omnino nou hibereiii. Tales fiiernul oliin
Fnldenses monachi, qiiihtis, nl scrihit V. Eigil in
«Diiiinelur. Vernm auct r illius ReguliE sancio l>e-
iieihcio poslcriop viditur. Uoherius in primo com
'^
Viia sancti Sturmii, imin. U
{Scec. iu, part. ii), cum
ineniari) « Ego, iiiqmt, in Viiis Palrum legi qiful
: sancius Bonifaciiis « s;'cras exposuissei Scripturas,et
qoidam iiarravenini ahhaii Pastori de quodaui nni- quod nusqiiam viiinm munachorum legerel esse, con-
iiacho, qiii.i noii hibebat viimm; quibiis illerespondit, seusii omiiiiim decretum est, ut apud illos imll.i
quia vinum oinnino monachorum non esl. » Similitcr poiio foi tis tpKC iiiebriare possit, sed lennis c-rvisia
iii seciiiido comirieiilano hoc dirliim lelert alihali biheieiur; quod posi piiires annos crescent>> faniilia
l»asloii;et insiiper sillcm implicile Re.iiuhe s:iiic!i pro(iler ;cgr.itos et imhecilles, icmpore Pippini regis,
Piichomii. s:incti Basilii, ei epistuhe saiicli llieronymi synodali liecreio, immuialnm esi. » Tales Lii.di.-f:ir-
!id Kustocliium, iibi loqiiens de mooachorum :ih.^ti- nenses alosqiie tempora Ceolwlli regis, «iui obii»
ni'iitia {Epist. ^i) « De cilio, iiiquit, ei poin laceo,
:
aoiio "700. « lli>c euim rcge j;iin nion;icho laclo elli-
cieiile, inqnil Sinion Dnuelmensis (Histor. de
liegib.
cum ibi eiiain lan.:;ocnlcs monachi ai|ua nianliir f' i-

gida, et aliquid accepisse luxuiia sii > Me-

coctum Anq., ad an. 8oi) , daia est Lindisfarniensis Eccle-
nanliisetiam dictiim a<;cribit al-huii Paslori, nti nar- si:i' mouachis liceiiiia biheudi vinum vel cervisinm.
ie'"P"S non nisi lac vel aqnam bi--
laiur in lih. iv de Vit. Pal., n. 51, inieiprele Pe agio. 550 '^'"^ '^'"''
sancii
yiiamvis an iia revera se res hal;e:it duhit;iverint iion- bei e solebant, secundmn aiiliqnam iraditionem
iinlli, eo quod prnliahile iiou videaiiir hunc libnim a Aidani, (irimi ejiisdem Ecclesi;« anlisiitis cl niona-
chi. » Talcsin Armorica Landevenecenses,
qui nsqne'
Pelagio Iranslatuni fuisse anle aiiniim .^57 , tpio in
Palutstiua ei Orienie legalionein ohibai: quo temuore ad Ludovici I'ii Ansusti lempora, quibus U' gulan
<5r»5 S. P. P.ENEDICTI C56
sanctl RpDcdifii snscoperiint , t nesciehniil osiines A dicit :"^'^' iiifiiiii. sccundum Induhjcntiam, nun
551
iisiiin vini, i ut scriiiit .Tiictor Vii;»- terli.T sanrli secuiidum iwperiiim ilico, elc. > Kt ant" a invfhens iii
Wiiivsaloei, n'im. 9 {Bollund.. Z Mariii). Tales ii» fos qiii 110 vino ahstinranl , iei^ritidinis iii.)lesli:is
sallu l3o'ieni'CO (legenles nionachi, de qiiihiis in Viia pnBlendiint « Al lorsan iiiiiuies, doleo capul, i:in-
:

sancti Godehardi , iiiim. 14 {Dollnnd., Mav) : « Oe giieo siomacliirii. ll;rc sunt ''nip^aslra nioll uin, h:ic
potii, ul omnibns notiiin esi, iiiliil prorsus ibi nisi pnlliatio carnaliter viveniium monarhoriiin. Salis
sida aqiia lin!)eliaiiir : ipsa ftiam hospililius ad snf- niacra h.TC corniiur excusatio, cum jei-Toios ei aqna
ficienliani, frairiltiis ad niensnram dabalnr. » Talos refoveat, et viniiin freqiienter oecid;il. N ;n(|uid non
Sylienses, apiid qiios « viimin ibi nemo noverat, pra'Ciirsor Dnm ni .ilifinaiido a-grotus elansuit, ipii
nec si etiam gravissimam quisqni-; 3p<jritudinem na- vinimi et siceram niiniiiiain libii? Nunqnid .3acol)iis
lerelur, » teslanle Peiro Daniiani in Vita sr.iicti Ro- AIph:i i medicos qu:vsisse 'egiiiir, qiii i tos liquores
miialdi {Cap. 64). Tales denique cupiebat es-e sanclus ex nte;o maliis ignorasse peilibiur? vero ut a
Wunebaldus, qni eiiam Moiignn i;E nolnit apdificare S'Ciili origine r pei:iiniis , niiindus bic iisque ad
inonasierium, eo qiiod eo loci esset frpqneniior vini sexcentes miiin leriium Noe annuin piorsns vinum
usus, limens ne relaxarctnr inde regularis observan- ignorasse cogiiosciltir. ciiin pi'r loi curncula teinpo-
tia {Hist. Gallic. ord. S. B., lib. iv, c. IS). rum obiisse niiile;». sed nnlliis hominum aogrotisse
Neque vero hac adeo stii, enda videi debonl in i legatnr. » Vide ibidem ia;regiam prosopopoeiani, in
cum non inferiora vi&a sini aliqiiando in
religiosis, (Iiia aqiiam indiicit loqiieiiteni, el delic:ito- nimis mo-

paganis. Gerniani enim ul scriliit Jiirnis ('ffts:ir,

, n;ic!ios iiicrepanlem atipie suas egreiiias dotes atque
vinum a finihus suis etiam icge delendebanl (piod , ulililalcs relerentem.
imbelles an nios generare credereiiir. Aristofcles Quinvinnm apostalare (aclt eliam sapieutes.] Kodein
vinum reinovet a servis, r]iiod coiiliiniaco'; cos faciat, modo loquitiir sancius B:isilius in s-rmonede As^esi.
v.l iiberos insolenies {Arist. cecori. tib. i, c. 1) « Qiiaie : Quanam vero r;i!ione id lial, explicat Sniaragdiis his
apud iniitlas nalioiies, innuil, eiiaiii ingeinii illo ahs- verhis : « Apostalare diciiur a vi.i jii-titise lecedere,
linent, nt Cartliaginienses, diiiii iniliianl. » Mirto a (ide transgreili, retroire, vel a hono prsevarieari.
ergo lios lubore sullundere dehel quod snbdil sanclus Ver' m
quoniod;» viniim aposlalare (acai sapientes
IJenedicius. diligenter aliende Noe enini sapieis. sanctiis et :

Sed quia nosliis lemporibua id monachis persuad ri aniiquissimus ^ir, qiieni laniae molcs aqnarnm nou
non 0"os, iit ait saniins Kerreolns, lalere
poiest.^ vieeraiit, a modico vino devictns est, et ab ebrietate
iion piileril id quod Aposiolus Tinioihen scriliil di- dormiens nud:itus. Palriarcham vero Lolli viiium
cens Yino modico ntere propter siomacbum tuum
: apostatare fecit, quando coiitra natnram in filiabus
el freqnevtes infirmitates tuas. lloc est enim uiiicnm suis impudenter se commiscuit. Si ergo sanctis et
cornm relu^ium, quibus iniiius s:*pit ai|uai polus. magiiificis viris vini ebrietas non pepercit, quanio
VeruiTi, sanctus Bernardiis {Hegul. cap. 39;
iil aii inagis exiguum alque iiifirmiiin mon .cliiim supt-ra-
senih 50 in Canl.) t frustra quidam sihi blandinntur bii ? » Recte omnino sanclus llieionymus {Episi. 2):
de exempU) Panli horlantis di^cipuliim non liibere ( Ouod si ahsqiie vino :irdeo adolescentia
, el in-
aqiiam, sed inodico «li vino pr^ pler stumai huni et flaninior calore sangiiiiiis Mncuieiiio validoqne , el
frequenles suas infimiitales qni attendei e debent,
; sniii coipore, I;ben er carebo poculi) in qiio suspiclo
piinium quideni Apostoliim niuiiine siiii ipsi rem veneni est. »
istiusinodi suadere sed nec discipnliim aiqu£ expo-
; Vbi autem loci iiecessiias exposct. ut nec suprascri-
scere sibi. Deinde noa nionacho hoc inlimari, sed pta ineiisura iineniri possit.\ Loi iiecessitas duohus i

episcopo, cujus vila iener;v adhiic et nascenli eccle- b c modis intel!i-i poiest 1° si moniisterum in his :

siae pernecess;iria e-set. Timo heus hic ent da : siliiin sit regionibiis in i|!iil»is vinuni non nasciliir;
milii allerum Tiinolbeum, ei ego cilio euin, si vis, 2° si niilhe sint monaslerio vineye, et lania sit ejiis
eti;im aiiro, et polo balsamo. » El Pelriis Damiani I
aiipertas , ul commode emi «on pos^it. Ila lere
{Lib. VI, epist. 25) « Ad haec respondcL lani;uidus
: lioberius.
iiosler Sed Aposiolus, inquil, suo discipido pracipit
: Aul muilo minus, aut ex tolo nihil.] Si ianl'Ila erat
dicens : t JSoli adhuc aquam bibere, sed modico ulere beniina vini , ui vull disserlator, quomodo multo
viiioproptcr slomachum et frequeutes infirmilalcs tuas.t minus reperiri posset ?

Litiicun, Irater, sic inemoriier teneremiis reliquas BenediCi.nl Deum qui ibi habitant , et noii murmu-
sacr;e Scriptiira; senteiitias , quae jejiinium piiedi- ren\] « Si quis eiiim niiiniinraver.t ob cibiim, inquil
cant, siciit hanc unam, qu?e rigorem absiiiienli:« S. liasiliiis, obiioxius esi judicio eoriim, i|Ui miir-
ex discrclione lelaxat : qiiare non sic remiiiiscimur muraveruiit iii deserio. » Kx lioc porro loco iioti
quod idem Paulus alibi dicil : Nolite inebriari vino, iiia'e inrertur S. P. IJcnediclum non uiii Cassinensi
in quo esl luxuria Sed et isliid Pauli qiiod niilii caMiobio Kegiilam scripsis-e, sed loii miindo pro-
lani libenler ubjicis, et alia liuic similia, qiia d.scre- iiiulgaiidam spiriiu prophetico pryLvidcrat. Vide
lionis arte pixcipial ipse aiibi inanifestat, cum Haelien., lib. n, tract. 0, disq. 3.

w ii jmm
i i vjm. Mijue^xtmmasMa.~XkM..tunij"-'''''^'^'^
>
Lf.ifi-mn^ag

CAPUT XLI.
Quibus horis oporteat " reficere fratres ^.

552 A sancto Pascha usque ad Pentecoslen, ad sex- D quaria el sexta feria jejuiient usque ad nonnin : reli-

tain reficiant fraires, et ad seram <=

coenent. A Pen- quis vero diebus ad sextam prandeant. Quac prandii

tecosie <* autem tola aeslate (si labores agrorum non sexla, si opera " iii agris habuerint, aul a^statis fer-

babent monachi, aul nimieias ajslatis non pcrlurbai) vor ininus fuerit, continuanda erit, et in abbaiis sil

d Flor., Ilild., Coiich., Lyr., Pari». 1. a PtnU-

• Al., oportel.
h ()\on., Klor. el qnidam alii omillunl fratrts. coste').

* toiic, Flor., tera

* Flor. , operaf-
 i ,

r.o7 HEGULA COMMENTATA. CAP. XU. 6,";8

providentia; ei sic omiiia lemperel atque disponai, A ciani. Ipsa lamen vespera slc agalur, ut luminc • lu-

qiinliter et animxsalveniiir, ct quod facluat fraires, cernaenon indige.mi reficienles; sed luce adliuc dici
absque jiisia " niurmiiralione faciant. omiiia consumentur *. Sed et omni tempore, sive
Al) idilius autein Sepiembris usquead capiii bQna- coeofle 8 sive refeciionis hora sic temperelur, ul cuni
drairesimsp, ad nonam semper reficiani. In Quadra- luie ^ (iani oinnia.
gesima « vero usque ad Pascha ^ ad vespeiaiii reli-

" Oxon. defsi jttsin. « Flor., Coiirfi. ei quidam Cassin., lumen

*> Cassin., itstiue capnt, ^ llild., cousnmnntur.
f Oxttii., n Qtindrugesima. P Ciissin.. sive prandii, sive coencB refecticmJt.
•^
Al., in Pusclia. ^ Flor., luce.

COMMENTARIUS.
Haclenus de mensnra cilii et polus S. P. Benedi- B banc jejunii iegem lulerai c A sanclo Pasclia us(]iie
:

^iiis. Sed quia omnia tempus li;ibenl, ei inter alias al uiensein Sepiembrem, (iii iria et sexta tantum
vitic rccte instiineiid.e raiiones, una ex proRcipuis jejiinandum. A meiise Septcmbri usqiie ad Domini
illa est, qua sua siiigulis assigiianiur momenia de : Natale, quoiidie jejuiiandiim. Iterum ante diias lieb-
refectioue posiquam dicit sanctus Paier, siaiim sub- domadas anle Quatjragesimam, qiiotidii', jejiiiiandum,
jimgil, qiiiJMis lioris oporlea! reficere fralies. Cbi sic excepta dominica, in qua non licei peniius jejunare
horas lereciioiiis dispsmil, ut et!am jejiiniornm tem- propier Resurrectionem Dommi Si quis jejiinaverii :

P"ra delerminet; (|uii)iis nimiriim servnnda, qiiihusve dip dominico peccat. A Domini Naiale iisqiie anie diias
solvenda. Qna de re qunen im fiierit velernm mona- hebdomadas de Qaadngesima seciinda quaria et , , ,

rli«»rimi praitis, ex eorum re;;ulis idiisque scriplis, sext:i inde postea usqiie ad Pascba, omni <lie jeju-
;

piiosqiiam ojiis loxlum aitingaraiis, ame rcfcrre du- ninJiim, absqne die dominici qni die dominica :

xiiniis aliciijiis op^rae preiium. jejiinat peccai. Missus vero in jejuni!) ircs; in [iran-
553 'mprimis Regiila s:iiicii Antonii ba^c liabet dio vero et in coeiia duo lanium praeparenlur. In
(A«»H. '1) i Jejiina iisque ad iKinam singulis diobiis,
: prandi binas b beres el in co^na accipiant; et in
I

excepio sabbaio el doininico die. Adveiiieiite vero jcjunio teriias. i Et in Regiila ad saiiclimoniales in
niiua, ne adeas cellam ciijiisquam fralriim, el cuin recapiiulaiioiie ' Jejunium
:
554
a Pentecosie us-
tederis ad coniedendum, ora priiis, lum comede. que ad caleiidas Sepiembris qiioinodi) viriutem et
Regula sanclonim Palrum Scrapionis, Macarii po-isibiiilatcm viderit mater monasterii, sic siudeat
rapliiiiiiii, et alieriiis Macarii {Cnp. 9) c Dobu ergo : iem;ieraie. A calendis Sept^;mbris iisqiie ad calendas
iste ordo leneri. fralres, ul nullo die ni-i bora iiona Novembiis, secmida, quaria, et sexia feria jejiinan-
reficianl fraircs in monastcrio, excepla dominica die diiin est. A calciidis yuo Novembris nsqiie ad Na-
p
et quinqiiagesinia dic reniecosJes. » ^ taieiii Domini evcepiis fesiivitatibus vel sabbato,
,

Paulo severior erai moii;iciiorum siib sancto Eii- omnibus diehiis jejunari oporiei. Aule Epipbaniam
sebio abbile moiiiis Coryplh^s in Syria s.tciiIo iv, jVjmiaiidiim seplem di.bus. A!) Epi;>hania veroiisque
vivenlium coiuineniia bic enim, ut legimiis in ejns: ad liehdDiiiadam QuadragesiiiKC, sccuiida, quarla, ei
Viia, iiiim. 7 {Dollund., 23 .Innuar.), i cibum cnpiehat sexla feiia jejunaiidniu isi. •
leriio el q lario quoqiie die. lis aulem qui secum Iii ordine convivii, qiiem siue sanc!us Aurclianus
Labiiabanl, jiibebat vesci alteriiis diebiis. i Regiil.e snhjuiixit, li;i;c iei;iiiitur : t Jejiininm vero a
Auslerior adlnie mon;icli(>iiim in nioiite Sina de calendis Seplemhris ii-qiie calendas Octobris *, se-
qnibus S. ^ilus {Uisioy. ccedls SS. Pa', lu Siiin) : ciiiida, qiiarta.vei sevta l'eri:i jejiiiianiliim e-t. A ca-
( Alii qiiidem cibum capiiiiil in die ominico, toios '
lendis Noveinhrihus nsijiie Domiiii Nalale, qiiotidie
sepiem dies jejuni permaneiites. Alii vero lempiis jejiinandiiiii est, abs(pje sabbato ei dominica. Ab
dmiidiaiit, bis in Iiebdomada alinienta lecordaiiies. Efiiplniiia vcro iiMpe 1'asclia, qiioUdie jt^jiiiiandum
Alii vtro posl iinam diem.i e.'t, absqno m^ijorihus fcslivitalibis, sabbaio, ei do-
Sed miilio leniissior apud Gallos; quibus isia per niidic:!. Post Pascba vero usqiie Pentecosten, soxt i

aiinuin jejiinia coiicilium Turonicum n assiiiiial {Cuii. lcriii taiilum jejiinaiidum est. Posi Penlccosien iiniis^

18) : t L>e jejiiiiiis anliqna a monacliis iiisiiiuia c<m- Junio. Julio, ei Aiigusio, in potestate ahhatis sii ii<;
serveiiiur, iii tie Pasilu iisque ad Qiiiiiqiiagtisi mim, jejuiiio aiit prandio, sicu vider.t possibiliiaiem fia-
exceptis Rogalionilms, omiii d e prandium rrairilnis triim, ita siuJeat ieiiipi;rare.i
pia^paretur. Post Qiiiii(|iiagcsi!ii;im lota bibdinmidi Revius suncius Columbamis {Cap. 5) ' Qiiotidie :

exacie j' Posiea iisque ad caleiidas Angu^ii

jiinent. D jiijiiuaiidiim esl, sicut qiiotidie oianJimi esl.»
ler iii bcbd^miada jojuiicnt, seciinda,c! (iii:iria, ei Ilanc lcijem ita moderaiur Regula Tarnalensis
sexta fciia, cxceptis bis <iui aliqiia i;diriiiilaie oon {Cup. 9) : ( Qiiando messes ct vindema! collignntur,
stricti suni. In .\ugusto, qni:i qiioiidie mssae saii- bis in die, id est liora se.xta et duodecima rcfeclio-
cioriim suiit, prandiiim li:ilicani. In Septembri toto, nem accipi:)nt. Quaita vero vel sexia feria iia iiio-
rt Ocioltri, ei Novt^inbri, s:cul diciiim esl, ter iii dcrari opcra dcljnnt, ut, si lieri potcst, st;i uta je-
septiiii;iiiu. In Deceinliri iisqiie ad N;>ialem Diiiiini jiiiiia iion oniiltani; sed univcrsa, prom ntiliias ant
omni die jejiincni. Et quia inler INaialem Domini et libor exegerit, ila senioris judicio dis[ioii;iiiiiir. »
Kpijdiaiiiam omui die festivi aicis suni , iicmque Re„Mila saiicii Isidori jejiiiiia qnalii r in classes
l^randebuiit. Excipiinr triihmin, i)uoii ad calc;iiidii!n disp <nil h c modi) i Jejiiii oiu n aulem
: li' s di(;>
(;eiiiiliuin coiisnciudincm Palres iiostii si;<liieriiiit p >ti5simiiin veteies ele.i^erunt. Primiim jejiiniiim
privatas in calendi» J:iiiuiiii fit^ri lilaiii.is, iii iii Qiiadragesim c (]uotidi:'iiUin , in qiia m;ijor ah^liiien-
ecclesiis psallatur, et bura oclava in cal.Mulis iiisiii» li.i! oliscrviiiiiia mancbit iii monacuis; (jiioiiiim iioii
Circuiiicisionis iiiissa Deo (irtipiiio Ci le .rolur Posl soitim a iiraiidiis, scd etiam a vin ei ab oleo ahsti- i

I'.pi[ilianiaiii vero iisquc aJ QuaJragesiuiaui ler iu iietiir. Scciiiidiim jcjmiiiiin iiiicrdianum |)osi Peii-
sc|itimana jejuneiil.» tecosie:i alia die iiiclioaiiim usqiie ad icijniiioctium
Aliqiiibiis aiite praidiciim concilium annis, san- auliimnale protendiiur, leriiis sciiicei diebiis pcr
ciiis Cx'sarius in Regula a I inoii.icbos {Cup. -li), si/]^ulus bebdomadas, propicr xs ivuin solii aido-

* rorle yoveiiUnis, iii iu lic.uuia ad virg. ct in Coiicord. Pv^gii!., c.ip. 50, § 0.

 ; » n; ,

cr.9 S. P. I5F,Nr.DICTI CGO

rftiii. Tertiiim qiidtiilinmim jfjiiniiiin ab
sequilur A clericorum jpjiinare mpinnl, non siini prnliiliendi
opt.ivo (lcfiiiio calenclas Ocidliris iisqne ad Nylnie qiiia et Anloiiius, et Paiiins. cscieriiine P.ttres an-
Doniiiiiciim, in quo qiioiidiana jcj-.mia neqiiaquani liqui etiam in <iis dielnis 556 '" erenio lei.'iiniiir

.'-olvuiiiiir. Uuartiim ilem quntidianiun jejiurnim posl absiinuisse, nequ*^ solvi.«se ab.»linenl:;tin, iii.-i taiiiuin
diem Circumcisiotiis exorilur, peragilurque usqiie die dominico. A Penlecosie autem u^qne ad calen-
ad solemiiia Pasch i-. » das Oclobris, si quar a ct sexla feria fiierii, sicut
HeiMila S. FrncliKisi episcopi i;a liabel {Cap. 18) : saneins ait .\pollo;iius, iion e>l Snlvendum jfiuniuiii.
« Jejiiiiiis ivla oporlet lempora observare. A Pasclia Sed fl sabbati dies aposiolis sanctis(|uo Palribns
iisqiie ad Pei.ifcosien reiicienilum ad sexlam. cl jejniiio consecrali hai.entur : secuiida auiern , et
nionopbagia, id est conservanda per dicm. A Pen- leiiia, et qninla feria, si placnerii, ad sexl;iin loli-
lecosie us(jue ad ociavuni deciiiiiiiii caloiidasOclobris cieniiu n ; sin anten» ad horam nonam prolelandum.
imerdiana jejunia retinenda suiit, excepti» «na Qiia- A caendis Ocl(ibri>< us lue in Pascha, «^xcepln die-
dragesima, quab festiviiai. in sanclorum Jusli el Pa- bus festis us^jue ad vespeiain csi refeclio prolua-
sicris prcecedit, soliiciie coiiservanda esi , iu qiia ganda.»
usqne ad nonain qwoiidie jfiiiiiandum esl, et vino Regula sancli Donali virginihus ista joiunia p»-:!'-
penitus abslinendum .'C! vanda tainen ; Lbali :
555 scribii (Cap. 7G) : c ^ sancio Pasclia iixjik; ad l'en-
discreiio esl, ut luin bos gravi lahore perspexent lecosleii aiJ scxtam reliciant sonues, et ad seiani
<merari ad refeclionem sini;nl is pnrliones * tribnai. «oenent. A Peniecoste autein loia 3'si;ue si lalioics
Ab oclavo decimo calendas Oclobris usiiiie ad Pascba in:imiinn graves non fnerinl, aul niiiiiii^ lcrvor :fs-
sollicite icjiiiianlum est, ct in Qtiadragesinia vino et r» talis non perlnrbat, quarta et sexta feria jejniienl
olc'» peiiitns abslinendiiin.» usqiie ad hoiam nonain; reliquis diebiis ad seMnn
Picgula Cnjusdatn ad monrfclios (Cap. 1 1) perpe- pmiideant , qu:e inensiira prandii iii abba:i s:v sit
liinin pra-scribil jejiinium : « In absliiienlia, inqnit, providentia et arbitrio, et sic omiiia leniperci atqne
ciborniii nnam regulain obt.cr\aii oporiet ab «niini- disponat, qualiler animae salventur et quod iMciniit
biis fratribns, f.rseier senes et innrincs, .-ive iiilan- sorores alieque ulla iniirmuraiione faciaot. A calen-
tcs; ct iina iiiensurD sit in omnibns. id est ab liora dis autem Februarii ** usqiie ad calendas Noveinbris,
ncna usqiie ad hnram alteram a cibis lcmper^indnm secuiida, quarla ct sexta jejunandiim est. A calcn-
esi,necaiite sive post niensam qua; (Hinnniiiler . < dis autem Novcmbris usque ad Natalem DDiiiini
ad ccenam fialrihiis indnlgen-
Mpponiiur, aii<niid oii excepiis fesliviiaiibus, omnibus diebus jejunare opor-
duni e-t, nisi inlirmitas, sive dilleroutia ailalis, sivc tet. A saiicta vero lipipliania iiS(pie ad capul Qna-
corporis aliqu d cnegerit. » diagcsimoe quai ta ct sexia feria jejimandiiin est. A
Kegula vero Maaislri {Cap. 28) « Omni tempore, : Qcadiage.>>iii!a vero iisque iii S. Pa^cba ad vcspcra
ail, iii scptimana duobns diebus ad scxiam rcficcre rtficiani. Ipsa tamen vespera sic aiiaiur nt hiinine
«Jcbciit, hoc est quinla feria ci doiiiinica c.ftcns : liiccrii.i; iioii indigeant reficienles, scd luce adliuu
aliis in fcepliniiiiia (litbus ad mnam horam reficeie dici omnia coiiiviinimentiir.
o(ioi ti'l. iSam ernbcscainus nos, qui sniiios spirita- Kcgiila CiijuHlam ad virgines loto Paschali tein-
les, fugere lioia iiona jejunum, cnm velusla con- pore diiplicem ad sexlam el ad seram refeciionem
."^neludo anliquilns cognoscilur prandia ignorassc. perniiiiit « A Peniecoste
: vero, inqiiit {Cup. il), si
Nam idco ad iionam lioram universis dielnis consli- gravis labor nnn exigat, aui hospiium noii cogai
lula sunt i-olvi jejniiia, ul sii aliqnid prulixius, qnoit C advenlus, usqne ad Qund'-agesima; iiichoalionem ad
Qnadragesimae diebus addalnr, id est usqne ad ve- iiOMam,id est seniei reficient, exrefitis inagiiariini
speiam, boc est posl luceriiaiiam. A Sc\;ig"siina solemniiatum eveniibus, hui si labor graiidi.^ cxe-
vcro qiiaria sexia , et sabbaio, piisl lucerjiari;iiii
,
trerii, it dnabiis relicianl vicibiis, Ab inchraiidiie
sempcr reliciant aiiis vero diebus usqiie ad Qua-
: Qiiadr: ge^ima.' usque ad sacratissimam soleniiiii^i^em
diagesimaiii ad iionain reficianl, ut <|u(;d doniinii 8r Pascliai, exceptis dniuinicis dielius, ad vc^pciHoi
Quadiagebimue ce qindiajjinia jcjnniis snbiralinni rericiendum e^i, ut aiite iioctis iiuhnaiiuneui ciiiii
(piarta, sexta, et sabbato, a ^exagi sima in jcjnniis siuiione liicis ref' ctionis iivipleaiur liora.»
nsque ad vesperam conlinualis rebHluiiiil, ut qua- In tiegiila etiam sancii Slephani ordiuis Grandi-
dragiiiia in iiiimero jejiinia cdmple.ininr. » moiitciisis insiituloris haec lcgo {Cap. 57) < A saji- :

Regnla soliiarioruin {Cap. A-1) « Ab octavls Pa- : clo Pascha usque ad l'^\allatioiiein sanctx* CrnciS
Bchac iisque ad rentecosteu bis in die leliciaiit. Ilis bis in die, priino videlicei p sl sextaui, ei secundo
eri;() diebus qnarla et sexla feria ««.([ue ad nonani losi vesieias releciionem vidiis siimcre (li^poniifiis,
iejnnenl, qnia sicul eqnis freiia snni iinpoiienda ,
cxceptis jejniiiis iii hnjns lemiioris S|iat.o consliin-
ila corpnra noslra jcjuniis i-unt inlrenanda. A 1'eii- lis. Verum ab E\altatione sanciai Crucis us(|iie ad

lecoste usqne ad cali.-iufis Scpleiiibri> qiniria, ei p.iscba \obis jcjiinare pr.-ficipimus, exceplis diebiis
sexla, sepiinia me feiia jejnneni tisiine ad iionam : doniinicis, el die iialali Domiiii. Hur.<iis autem a
riliqui> vero dicbiis ad Srxl:im rcliciaii!, ct ad ve- praidiclo fesio ver.-e Crucis iisque ad iniiium Qna-
si>er;im coenenl. A caleiidis anleiii Sejilen.br^s nsiiue dragesiin.-e posl 9, ct exinde usqiie ad Ke.-urieeno-i
td capnl Qiiadragebim:e ad non.im .'•eiiipcr relicijui, .^ ncm dominicam post vesperas c.bum simiere vobis
i.is: lone qnis volneiil jcjuniiini u-(ji:e ad ve'-i.ei;im siatiiimiis. Item a fe^livit:ite Omnium Saiictorunk
protelaie. ln Qiiadragesiina vcri nsijiie ;id Pasclia iisque ad Nativitaiein doininicam , ei a Sepliiagesiina
iol vesiier.im ielici:iiil.... Pi-ai;iere:i (jiionue si qcis iisqiie ad i'a-clia, ciho (|u:iilragesiin;ili l.ncutii v. bis
volueiil oinni tcinpore jej:iii;ife, exccpiis dominicis iiii pnecipioiiis; c;jcieiis vcro leinporibus ovis et
et aliarum feslivii.itum dicbns, iion probibeainr ei caseis qiiaodoqiie vcsci vobis permittimus.»
qn;a sic f;icicbaiii sam li P;!tres nostii Aiilonins, cl 557 ••cnique Siaii ta Giiigonis lia!C dccrrniinl
benediclus, iiec non .Macarius, et cx'ieri :ilii.» {Cap. 35) : « ^eciiniia, (|iiarta, sex'aque feria pme
Sanctonim eliani iii .servacdis jejiiniis excmp!.i c! aqiia, ei sale, si cui placet, coiiicnti snmns. Tei-
iiobis proponit Kegnli 'us. incerli aucioris (Ca;'. r>, lia, (jiiiMta, el saldi;ilo leguiniiia vel alqiiid liiijiis-
jn mt. bibtioli. regmm Sueci'r) ; « A S. l'3sclia ns |ie iiiodi ip;:i iiobis cnr]iiiiriii>. a coqiiinario vmiim ;(cci-
;id l'enttcosieii , iiniuil, sicut ail saiiclus Bencdicins, aseimi vel aliipiid cibi hintiO''
piiiius, et ijiiiiita leri;i i

:idscxlani rencicndiiiii Ost, ct ad scrMin cociHiidiini. ns aceipieiiie>. AbSeptenilins usipie ad !'a-^

iddtn .

be his aiiteni dielins s^incins Isidoius iii lib Oili- o sclia, exceplis solcii! jijitilitis, iioii nisi seiiiel iii die
Cioriim ail Post Pa!-cli;i aiileoi nsqne ;id Penleco-
:
iiiaiKiucaiiiiis. A Pasili aiitem iisqiie ;id pra;diciuiii
i

.sicii. Iic t ir.tdilio cc( lesi;isiica a!)sl;iienti.e rigorem terini:iuni lerlia cl (piiiiia ieri;», iiee iioii cl sabh;i'o
|)i\iii(iis icl.iXdVeril, idiiieu si (|ui muiiachornm vei ilCialo relicimus. » .\b hac bcvciitate paulo deil»;-

* ln Co:i'". Ke;;ul. tap. 50, § d, le;;ilur po ivnn. " Lcae Sei)!,embris.

661 REGULA CUMMENTATA. CAP. XLJ. fOI
cnint nniiiiia Carlhusiensiiini Slatula, in quibiis lisec A dies diioiIeciniTheopiianiornm oleo etobsonio et nm-
Iftgiiniiir (Part. ii, cap. 14) « Naialis Doitiini, A&ceii-
: nacbi el sa;cul;ires voscimur. Iiem ttiam agimus
sioiiis, Fenlecosles, sancli Joannis, aposiolonini Pe- li<d)domaila pr;rci.Hleiite carnis privii,
doiiiinic:iiu
Iri el Panli, Assuinptionis B. Rlariae, Oiiinium San- aiqiie eiiani licbdomada casei dicla. Si qnis lameu
cionim vigiiins ex antiijua consiieiii(li!ie iii pane et caseum comederii, iion pcccabit. At in magiia Qiia-
aqiia f.icimns, nisi veniant in fcsiis duoilecim lectio- dragesinia singulis ejus liei)domailis siccis vesciiaur,
111105. Sed et quamio pra>iliciaj vigilis occiirrunl in sabbalisqiie tatiliim et domiiiicis oleoet vino nlimin .
<lominici, in sabbiiloipsa absiinenlia fil.... In vigiliis Obsniiimn aiiiem noncomedimus nisi liie Aimuniia-
anlein beatnrnm Jacohi, Laurentii, Ijarlluilomu-i, tioiiis. si extra maiinam bebiloniadam accideril. Sed
fij«iili;«i, Siiiionis ei Juiloe, et Andre;e, semel fnsiJem in liiie ma^^ni sabb;Ui post lilurgiam relecii, vinuni
relkimns. Secunda, quarta, d
bC.Ma feiii, pane, et qioqiie bibimus, fti niliil praleiea. Si qiiis vero vel
aqiia, ei sale, si cui placei, ex aiuii|iia oiisueiiKline episcopns, vel piesbyler, vel di.icomis, vel siibdi;i-
conleiili snmiis. Quod quia imsiris I3;i!piirit)iis qnasi coiiiis, aut leclor, aut aliqnis lidclis oleo ei obsonio
in (lissnetudi)iem abiit, voluimis utad minus uiiam in vescitur lcr.is (]ii.irta et sexta loiius aiini, exccpiis
sepliniaua ab^linenliam omnfsmonaobi f;ic:a'ii, quos videlicet dominicis feslis , exira iiilirniita em : si
iiiliimiias, aut senectus, aui deliiiilas noii cxciisui, vel cleiiciis lucrit, (icpiinaliir; si laicus, excoiinnuhice-
alia causa quu; priori raiionaliilis esse videatur. Nec tur, ul traiigressor divina; leijis. Aique liu,'c (iiiideui
tanien propter lioc aniiquam cousueiudinein de fa- scriiita eos (jiii sana el firma s;;iit Voleiiiui
suiit ;id
cieiidis ab.siineiiliis irrilamus.. .. Ab Exallatione iie. Qiiod autem spcciat ad e.s qni iiiririni sniit, ct
faiicae Crucis nsque ad Pasclia iion nisisemel in die fanie ob peiiuriain crucianlur; sieliam in isl:i ni.igna
inanducamus, exct^piis u.sque ad Quinquage^iinam B (Jiiadragesima, per loiam Quadragesimampiscesqii.)-
feslis capituli, et die suscepiionis novi prioris, el die iidie comederint Dominiis ipsiscondonabit in pia-
;

sepiiUurae fratrum nostroruin. Et lioc inviDialjiliter seiiti et in luiuro soeculo. Amen. > Sed de alioruiii
ohsrfrvetiir, exceptis inlirmis et vaietmlinariis, deU- jejuniis saiis. Nuiic de nosiris.
libis, senilnis, et minntis. Aliasverosi priirfrcgo- A sancto Pascliu uHjue ad Pentecosteii. Id est usque
rit vel fecerit frangi, sitextra sedem sumi in eccie- ad ociavam Peiitecosicu, uti exidicat Ilildemaras.
saper qiiadragiiiia dies. Et si vicarius idem lecerit, Adsexlam reficumi /rafrcs.] An iiicboanlem aul
bil novitius per quadragiiita dies. A Pascln» (iS(|iic absolutam expendendiim erit ad cap. 4<S. lnterim liic
ad festmn Exallaiioiiis teilia,et qiiinla feria, iiec iiDiaie sufficial C uniacenses ita prandii tcmpus dis-
iKiii el sabbato, cxceptis pr:ii'ipuis jejiiiiiis, ileraio re- posuisse, iit eo peracto, tunc primum es^el ineoia
(icimns; in quo sp.aio jejiiiiia sccuiulo; et quarl.e dies, ex Udalrico, lib. i, cap. IS.Duiistaiius vero praj-
leri;e non diinillantur oiinnno. i s ribit ui medianie liora quiiiia canleiur sexia, de-
Tandem ex primis sancii Stephani abliatis Oiiazi- li.iic manibus iutis adi ant inensam.

reiisis discipulis (/« e/Hs Fi/. lib. ], i.hhj. 15, m«. 559 Anie pr.«(iictain vero sext:im horam non
IV Sliscell. liulnz.) < Aiillus nisi in die dominico
: viaeiiiiis saiicium Uencd ctum, aiit qnemqiiam aiiiaii
jejnninin solvere t;iin seslaie qi;am liieme pr;e>ui!:e- liiOiiaclioruni iiiagistrum aliquid cilii fratribns siiis,
bat, nisi ant juveuiii seiaie, auigiavi inliniitate de- saliem omnibus, pra;gu^ianduni concessisse; no:i-
tineretiir. » nolli quidein ad nonam aul vespetam icfe. lioiieiii
adjiciendiim reor antiquum fragmeniiim de
llis d.stdleiunt ; atqiii sextam prcevcniiei inveiiimus ne-
Cr;ccoriun jcjuiiio, quod ex ms. cod'Ce bibliolliecae G iiiinem : una est Vila S. Saiiisoirs (.Strc. Dened.), iii i

Colberiiiue num. t)04! eruit et in Lalinum iranstnl t ciijiisiiiim. S6 bieclego : « Con.->noiudo erat iu imjiis
ii'iS!er Jacobns Loppin, piout sequitur « Ordo ex : i!Mn;it-terii loge, bcrbas borliiias per [jociiliim ';i(l
divinis el sacris caiionibiis atijiie eliam ex lypicis Siiiiitatem convenientes fricare, ;ic sin/uii-. frairilio.^
sanctorum et Deiferorum Palriim excerptiis ad eos iii snis va^ciilis scyplinnculo non gnmdiail s:inil.itciii

qni vit;im Deo graiaiii degere cnpiunt. Iiicipiendiiin p .rticulalim dividoi e, ul quandu de lenia ceiebraudii
cst a splendiila et prima doniinica Pasclialis cnmi vcniebant, paratum jain poculum iiurtinis mixluui
tibo vesci per tolam iiovain hebdomadam. A secunda lierbis reperireiit. » Ante bancauteniterii.ini h.ij n.
aiiteni die antipascbatis, id esi s ciiii-l.i; j o.'>t P.isclia ntidetiam obiter observem, quidijuam cibi praegu-
licbdomadisusque ad Oirnes Sancios, qiriria et se\la st..re religio Brilannis erat, ut (lalet ex Heda in Vit.-»
ilie iiisces inandiicent siecularcs inoiiacbi vero (.•Irum.
: s;incti Culbberj, etex Nita sancti Gulblaci aiiacho-
Memsimililer pr;i'Staiidiim est die qiiai ta mesojienle- letiB, iium. 2'J, s;cc. iii Hoiied.
Ci'S'cs, id est(|uariu'.
553
P'>stPasc!ia behdoniadjp. Et ad serain cceiteitt.] S( ilicetvespere. Nullum ergo
vivcndum esf,
J'er lie!)<lomail:im poi lo byiuiiSpiritiis S. P. OencdiCtiis loio tcmpore ia^cbaii (ira-scribit
ir. iii bebdomada iio^a, sive Pascliaiis. At a die sc- jcjuniuiii, iilqiie j ixia aiiti(|iium Eccle-i.e murcm,
iimda Omiiiiim Sanctornm, in qua saiiclorum apo- (jiioa Pasciia;id pLiilecosleii. ob reveienliain doiiii-
sloliiriim jrjimiiim oidimur, jejuiiinm sei vamus se- nic.e Hesurrcciioni-, jejiinium soIveb;itiir, iit vnlere
fuiidj, qu.uta, el se.\la die, Sicclsque vcscimur mina esi apud Teilull.aiium, Ub. de Corona miliii>; bjn-
lior:». Alias vero (!u is ilies, leriiam et quiniam nos cuini Epiplianium, in Comiiend. doct. Ecc:es.; S-
vesc mur oieo, el s;x;culares piscibus ; oli-
iiiOnaclii Augusiinum epist. 5 i; Regulam M.igisin, c- 2lii
bonio vero sab' alo ct iloniinica. Sic enim decljratiini D Ibiymoiiem llalbersia.eiisein, lib. i de Variei., (ap.
cst de tjusiiiodi jcjunio. Eamilem (|uoque legem ob- li. Qiije coiiSueiudo pariter apiid moiiacbns comniu-
seiv;iiiiiis j.-jumo mensis Augusti aique Cbrisli
in nilervigiiit, ul paiei exCiissiaiio, lib.ii de .Noci. or.it..
Veruin iti solemnilale principiiin apnsto-
Nativil;ili.s. cap. 18, et coli. i:I, cap. -2t); sancto, Hicioiijim»,
loiuii Pe.riet P:iuli, siqn deni qoarta vel sexla die pricfat. ad
llegiilain saucti Pdclioinii,el saucio Juanm»
acciderii, iiec casi^o, vel oleo, aut obsonio vescimnr, C grad. \i
iin.iCo, qnanivis non defuerint qiii liutic
:

III ct in festo diio/eciiii ap()b.loli)ium, si qiiart;i vcl legem incuiicianter violare iioii dubiiarini. Et ceite
sexia die coiil gerit. IdenKiuc servamliim est in saii- vidiinussupra sanctiim Aurelianum hoc lenipore feria
cioriim iiisi.^iiiuiii memorii:). In s<ilis vero doniiiiicis sexta jejunium pryescribentem ; saiiclum a;.sariuiii (.

fe.^lisjojiiiiiuiii solviiiiiis.iiuovis
die accideiint ; oleo- et.Uegulam solilariurum feri;i (juarta etscxta; Le-
qtie ei pibcibu^ lii>d,cbus vosciinur. Si auteiii vigiiiye gulaiii Magislri e.xcepiis dominica ciferia quiiiia,die-
iN;iiiviialis Clirisli el Limiiniiin, id csi f pipli;iiiKi', biis oniiubus; Uegulas saiicli Antoiiii, sancidruni
(|iiarla cl sexla ii.c occurrciinl ;
post c(mipl(;:aiii iSerapionis, .Macarii, Papbnutii, ct alieiiiis Hacaili,
biurgiaiii vino iantum ct coclis tibis jibsque oleo saiictiColnmbaiii, Tarnaieiisi-. moiiiisterii, et (Jijii.-s-
iclicimur. Stil si foite sa!ibaio ei doiiiiiiica veneriiit, daiii ad monaclios, singniisdiebus, nisifoi tedoinii.ica
p-'.>.t tlliiysostoiiii litiirj^iaiii, ;i!.iidota taiiluni el vi- laniuni. Scd ei Peirus Damiani agensde oidn e ere-
iiiiiii s.umiiiiiis. ;il(pie ii;i ad vesperaruiii liiicm pcr- niilaruin Fonlis Avellani, iia babcl {Optisc. H) ;
lj,j!o.iiiusi dcJndi; i)a"iCcic itliciimir. Cclerum pcr < Aboctavis domiiiitie KesurretUouiS Uiqac ad dicui
665 S. l\ CtNEDlCTl m
sincfs reutcpostcs, qmtiinrd^es rcr liPlidfvmndnjTi \ bns, ncc non ei Jiidaica eon-n^^liulo (uit, siciil Pha
prnpipr (iomuiicnm vemdiem, de ciijiis re-
jejiiiia!is risifiis dicil : Jejuno bis in sabbaio. »

vciciiiia niilliis leri!i» ei (iniiita feria

adduliilai, bis 5@1 Isiiid jejiiiiium iui) liiicm s:i>ciili spplinii»

in d e eiiim lempore, iii noslis, n'iii

rf^licilis. lllo pal A nonniilhs, adliuc observabaiiir, ul paiei ex
eiii

proltihentur inoiiai hi aucloriiaie sacrorum canomim Beda in Vita sancli Culiiberii, cap.5 {S(ec. ii Den.) :
jfjimare. » PraMcrea aiiliqiia coiisiif^liido fiiit in Uo- i Erat namqiie sexta sahhaii, inqiiit, qna pliri<pie
palioiiibiis iejiin;ire, ul patcl ex conrili') Tnron. ii, (idelium ob revereniiam domiiiic:e piss.ioiiis nsque
oan. 18, rtex Hildemaro in liunc Incum, et ex his ad lioram notiam soieni proielarc jejiiiiium. » Sed et
qiia; retuliiiius iu lib. iii de Antiquis monachorum idem lieda id laiidi-. itiljiiil sancio Aidaiio (Lib. iii
Uiiiiitis, cap. 19. llist. cap. t)), qiiod < cjiis excmplis inrirmaliiempoiei
illo religiosi quiiiue viri ac femiii3e, consiieiuliiirt:ii
A Pentfcoste anfem tota (estate, si labores agrorum
fecenim per lolinii animm, excepla retnissione quiii-j
nnn habenl monachi, aut iT^mietas a'slalis non perlnr-
qiiagesiiiiie Pa.schalis, qnaria ei scxta feria jejumum,
t>ai,qmriael sexta jeria jejuttent unque ad nonam.\
QiiaitLcei seMx- jejuniiim rcliiniit eliain 3'siale
ad nonain iisqiie horam proielare. »
feri;»^

.»-anctus nenei1ictiis,iitpoie:ihaposiolistradiluiii 560 Fa tamenadeoreligio-^um aniiquisjpjnnium prop'er

de qiio canon 08 aposioloruin episcpiis, : < Si r|uis laliores irraviores agrorum, iiimiosque aestalis caiores
anl presliyer. aiii diafOinis, aul lcclor, aut c;inl0f, sancius Beiiedicius relaxari permiitit. lix qua indiil-
.sacram (Jii;idragesimam Pasciiae, aiii qniirlam feriant), genlia iiala esi apud nosiros posiniodum iniegra ejus'
c lloc lamen, inqiiil Bernardus Cassinen-
anl Parasceveii non jejimavcrii, deponiior piisler- : exstiiiciio :

qiiain si imbe(illil;ile impediatnr corporis sin biicns :

jj
sis, in dis_sueludinem ahiit .-ipud rnulios quuiqinjui
.^ i i.i i

sit, commiinione privntor. » Clcnicns iii Con^^titiit. ^

a sanctjs Palrihiis iioscalur h;cc abstinenlia habuisse
-

:»posi. {Lib. v,cap. uU.) i Poi.1 hchdnm.id^^m jejiinii originem. > Ei rovera inaiitiquis Floriacensis moiia-
in onmi qiiaria hiria et Parasceve piaicipitiins voliis siorii Consuetuilinihus hac lego < In prima qiiaria :

mjpjiinelis. » Sancliis Igiialins (Epist. 4 ad Pliil.) : IVria post oclavain Penlecosies secundnm P.itris
I ()u;trlis ei sexiis leriis i,-jiiiiate non iie!;|ii;atis, iiostri prseceptum jejunare dehemiis.... Aliis quarlis

cibdriiin reliquias pauperibi.s largienles. » Tcriiillia- Ifiiis loco jejnn aliquod opus maiiuum aliqnanilo
i

iius {Lib. (le Jejun.) : < Ciir stalionibns quarlam et a^imus, :iiit ex prccepio prioris aliqnas preces agi-'
scxtam feriam sahbali dicamits, » jejunia siio niore nms. » Et apiid Udalriciim {Lib. i, cap. 29) : < Sl
slationes appellaiis. Si^nftus Clemeu>; Aiexandriiiiis imhecilliias nosira paierelur, digntim esset seciinilum
{L}b. VII Stom.) : < Novii (idelis seiiigiiKUa jf jiiiiii edictum praeceptoris noslri sanoti Benedicii, ut post
lioriiin dieriim, qiiarli, iiiqtiam, el sexli. » Sancliis ociavas Peniecostcssiatim omniqiiarla ei sexla feri»
Peinis p3iriarclia Alexandiiiius < Nenio reprchcn- : jejiinium faceremiis. Quod si non ampliiis, lun n'
dii iiosbscvaiile-i qiiiiriam feiiam el Paasccvcn,
I iiicunque non omiltimus farere in nno et priino pr;F-
iii quihiis jfjiinare jiixla traililioncm lali nialiler diciartim feriarnm, in qiio post teriiam sileinus,et
nohis pra Sfri|iiiMp est. » Sancliis Kpipbuiins in Sj'- I
ost sexiam dormitorium a.sceiidenies siiiiiihtnins
nopsi :< Qiiastael sexta f^ria in jejuitiis usqne ad meridianam pnt us qnam g.^ran.iis qtiia mox pu s.i- ;

iionam manere ab apnslolis instilunun est. » tiir signum ut in ecclosiani redeamus, f.icliiri niiilis

pedihiis processioiiem. Saiie, nt pr;«missiim esl, pri-

Quapropier minim videri haiid deliet, si tan'aje-
jnniiim religione oh^icrvareiil vetercs nioii;iclii,
isliid
mum diem jejiinamus, pnsiea in hico jejnnii aliqiiod
iil eiiain in liospiimn adveiitii il ud violare iief s dii-
opiis nianiium saepins iigitur a nohis. » iion a Uem i

;ibsoluie definiiini niss. Consneludines anliqMye l5o-

ceieiit, nec nisi pro «umiiia necessitile ilUni solveie
niani Sancti Panli monasiirii, quifi oinnia ;ibhalis
pr.-fisiimercnl : < Ahsqne legitiniis qiiarlue sexla>qiie
di-cretioni et priidenli H reli!iqutiiii, nt si vi-jit < pro-
icriu), iiiqiiil C:issiaiiiis cap. -li), qiiocuni|iie
( A>i6. V,
I»:er p'isill.inimes vel aerutn letnperies, aiil si l.ibur
pergehamiis, qnoliiliana slulio soivehalur. > El Saii-
iiiiijor facius lueril, » bis iii die Iratres refieianl.
rtiis Anioiiiti-; {In Ileijnla, num. 15) : < Ne frangas
jejuiiiiim leria qnaria ei sexia, nisi ohgraem ni'ir- Sed qiiod a nostris ncglcc um est quari.-E ferirj*e-
hum. »Sancius .Macariiis {Iii Itecpila, cap. 29) : hacienns iii:igna cum religione ohser-
jiiniuiii, illiid
• Qnarta et sexla (erii qiii infrMioiiiil jejiiiiiiim vaiil Gra'Ci, tcslante Arcudio in lih. iii de Sacianieii-
Jiid.r .TSiimaiittir partieipes, qui (;liri>tuin Iradidil. » iis,cap. 5, ubi referciis iila Tli'ophihcli vcrba :
Vulgatus saiiclu- Alir.iiiasiiis {Siintaijma l)octr. ad Jiid;«i Clirisnim < lcria qiiaria conciliuin coeperunt,
iii

mon.): < .lejiiniiimqiiari.np videli.cidiei ci Parascevcs, el p'Opterea nos eliamillas ferijs jejiinamns ; » ail :
Pentecoste soiitm el Epiphimiis exceplis, nisi gravi- < Qu;c senieiitia cst verissim i, pnr Iradilionem ac-
ler decunihas, diligi;nlerserva. » cepla, ipsoqtie iisn longissimo Ecclesiarum conipro-
liiiia; id eiiim Ecclesia Uomnia per mnlla siccii'»
Isiins obscrvantiae cansam doccl Utifniuis, ctim
ohservavit Gra:ca usqne ad pri-s iis d.Iigenier oh-
Apolloiiio, hsc prolert {Lib. ii d>' Yita
:
agens de S.
servat; neqiie aiiam raiionem redileie Gr.cci possuiit
Palrx cap. 7) : < Jejnnia sane lcgilima, id esi qiinriaet
Ciir illo dii; a carnibiis et laciiciniis Dbslineanl. »
sexla (eiia, monehai non esse solvtnda, nisi grandis
Ju l;.s de Otiaita' feri.c jejiiiiium diu reiinuit Ecdosia Uoiiiana,.
aiiqiia necessiias fieret iinia quarla (eria ;

tradiiione Domini cogiiahat, ei sexia (eria ciuoihxns ^ ''" '''.'• '''C'""-; proccssn vero leniporis in sahbaiiiin,

sil Salvalor. Videhilnr crgo qni lus diehussiiiealiqna

tran-latiim, landem rcliigcscenle ciuirttale ad -ol.ini
i!ecessii:iie solvii siatui:i j jiiiii;i. vel ciim iradenie
absiiiienliam a carnibus, (piu; imperfeclum jejuniuiu
esi, rcdaelttm est.
Iridere Saivaiorein, vel iini (Tnciiigentihiis criicili-
i

gee. . Eaiieni raiione sancUis Rbiglorius {In ejiis E62 P^eliqnis vero diebiis ad sextnm prandeanl.]
Viia, swc.j Bened.) < iii qtiarla fetia cl sexia ;ib om- Niillani liic CdHia; nienii.tnem facii S. P. tJeiiediciii-,
riiiim cibiiruin pabiilo exstilii alieiius, qu.un ohser- r:iliis forie sails es-i- fraiiilms -eiiiel iii die rcfieere,
valionem jeinnii in qnaria lcria explevit, eo quod in jiixi.i priscortim iiioii;i( horiim niorem, (|ui jejiininiii
«a saciilcgi et rei fdciijnd;i'i s;uigiiiiieum, nt aucto- siiliiitim cxislinialiaiil, ciiiii ad scvlain l;cel soinel

rem siiuin Domintim morii liaderent, paciuin sla- laiiiiim in die relicereiur; id qiiol m:»xinie cnnsial
Uiermit sexla aulein leria, qiiia id qiiod de cnrde
; cx Cassi mo, apu qiiein abhas 1 heooas iia loquiiiir
i

coiirenerant, ipsnmcruci .ilfi^eiites, in hac opere {i.oUut. 2i, cap. 25) < LJieigocl dielniS foslivis sia-
:

Coiiipleveriin:. j Eamilcm eii;im ralioncin profert liil;e .onsueludo solemnilati-. conscrvctnr, el shIii-

fanctus Angusliriiis ad Casnlaiinm fctihens, ei Ui- herrimtis panimonia' modtis minime transecndaiur,
ohi^rdn»; de S. Angelo in huiic lociim. Vtrnmtamen siif(lcii iit iiidtili-entiam lemissionis eoiisqiic progridi
Ilildioiarns adl.uc .dlitis hiijns coiisnctndinis origi- p:iliamur, ul cilnis qni hora diei nona fneral c:ipieii-
neni lepeiPiis : < Hicc, inouit. '^oosuclinio jejnnanilj (Ins, paufo cilius, id est sexla hora pro fe-livilalis
quaiia foiia et «cxta IVfia. srta est «s B'.i:c:i'i P^-lri- lompore capiatur, ea raiioiic duniaxai, iii e»ejiutu
 ,

6C3 RKGULA COMMENTATA. CAP. XLI. m

soliliss mnrtiis tel qinlltasrion miitetiir, prc. I Kt ex A orei ciim omiiihus; el post orotionem, anfeqMam
''
sanclo Hieronymo ad Enslochium de
^
-.
nionacliis scri •
self>.il, ohlatiiin sibi vas cuin niixlo signet eiim. Mo)C
•

benie (Epf*'. 2-2), qiiod « a Fasclia ad Peniccoslen seciiiii ninnes ad ineiisas sii.is jiiheal siciii consiieve-
«neii;»' iiiuinntnr in (irandia, quo el irad.lioni Eccle- rm'{ sedere, et bilieiis priiis ipse, deiiide «ipj;!! niui
si;e !=i:ilis fiai, ct ventrem cibo non oneren' dii drca- iiiixiiim per niensa^ siiignlas omnilius fariai propi-
lo. > Idi^m piiani po>^t scriptam S. P. Henedicli Ko
n:iri. Oiiil>iis exple:is, sur.e.int iteralo, ct orpiii ot .

pnlam advei leie licel iii llegula snncti Fniftnnsi, in piisi nralioiiem redeaot nniversi ad opcra, qn:!» di-
nia b?er lcgo i A Pasclia usqne r.d Penleco.men re*
: loiseraiii facienles. > El in Caplliilis moiiaclioiiim a I

ficicndnm esi nd sevtani, ei monopbagiD, id est imiia -\iigiain dircelorum {CajK 8) < Ut per tdiiim tem- :

refcciin cnncervanda est. i Idem ei de noslris Fnl- piH lesiivtini duiii frairos bis in die rerK.iiiiit, posi.
dcnsibus refert M;»billnniiis (Prcefat. ad r,n:c. iii, jiart. iior;iiii or.itionis nonam sianles in (ir.Ttori>i ciim di-
1. iii(»i. 25), (piod scilicei « abslinuere a coena pt.r lo- viiKi iremore orante-s exspecl;int, duni tiiitinnalmli
lutn annnm iiilem ad a-taiem Marcwardi abbdi.s iJ s giiiiin prafpositiis pulsaverii ;n\ ief.'Cloiiuin. Ono
cst ad medium s;i^culiiin dnodeciiiinra, nfc ante deci- a;i(liio, omnes illo c.iiiveiiinnt; qiiamvi^ eiiam aliijuis
tnum (piarium feminas in ecclesiam siiain aiimise- liibere non poiuerit, se lamen debet proesentaie, ne
riini. I Idfinqne as-erendinn ^sse de iis mona-teriis lociis fJHs app reat vjciius. fc]t si qiiis priKsens a,|
qmc ad Fnldenc.inm iiormam vivebant, in quibusin- dicendum posi lienedii lionein amen noii riieiit, suli!;i-
sliluia est diicipUna purior. tur ei poriio !.ua de potu. Posif]iia;n anti-^ni bibfTin!
^. qiie laiiieii deiierimt ex priscis monachis qiii fralres, vadunl ad capiiiiliim, ei iiuod eis iiijnii (iim
prandium ad spxi:im, et sere cffiiiain ac^tate sibi pa- fuerit labnraiit, elc. i LjuMlem bibiii li «si nmi.-jid i

i:iie::!. quod de T:il'eniiensihiis imprimis referl s;iii- consiieiiiiliiiis (\i ineiitio eii ni in C'«iisiieiiiiliiiilnis
rlus (litiofiynins (['rwfat. ad liegultnnS. Pucliomii): sancii nenedicli ablKais Ariiancnsis, loni. IVAnairci.;
< l?is, inquit. io bf>bdoniada die iiuaiia et sexla sab- in Capilnlis iiionaclioriim baiigallensiiim , cap. "27;
Jt:iii ab omnibns ji-jiinatnr, excepla Peiitecoste aliis aniiii Uilairieum, in lib. Usuiiin CisierciHiisiuii!, ra;».
;

diehns romediiiil, qni voliint post iiieridiem, el in 80, et passiin iii omiiibus .irdimriis el coiisneiiMliii:^-
fipiia similiicr incnsi iionilnr pmptfr lahoiaiilos riis iniiiiasieriorum iiostroiuiii. Cassinen>fs ad poiiini
,

«eiiPs, puirns, f t usius gravi^simos. Siint qiii seciindo adilebani poma, iil discimus t-x ep'Stola riifOiii^iii:iii-:
p:iriim conipdiini, :)lii qui prandii sivecoenae uno Mii- « ifls alis leiiiipore lot noiiam, si esi j^liipiid do po-
liim cib» contenii siiiil, noniinlli gnsiaio piiululiim m:s, elsinguias pliial.isnosiris lrair!liu> pr;«!heiiiu-;, »
paiic «^^rt^diiiiiinr. » CVec de>\inl eii;<iii qni ita saiii li Sed pomu irnslulisse vidcUir conciliiiiii Aiinis^^r. sia-
Ijene licti lexuiin iiUcHi:jaiii dc, piandio simul ei de tiicns {Cmi. lU), f ut poiiia el lacluca^ nisi iiu.uulo
ciBiia. Sed ;id sni lemporis nsnni respevisse credendi aliiis suiiiitur «ibiis, non comedanlnr. »
jfiini pr;rse lim ciim nulla (os^^ii afleiriralio cur
, 564
^^ cadem qiioipiH pnlestale :<I)!):tli a S. P.
!.«ii|)ra P:isclia ad ['enlecoslen ohrcvereniiam saci';B
;i DeneO (.t coiicossa, sut eii ^m ex consiielndino in- I

llesiirrectioiiis cl adveiilns Spirims sanrti dixeril, nd Ijeiiiii jfsiaic posi iion:im, orta e-it »-i .':Iia (iiel)ii< je-
setatn reficianl, et od sfram cienent. Iiic vi-ri) pn^lre- jiiiiii liibendi po-t ve.<iier.is, de qna i»e;,Mila M^tgisiri

jiiiini i^uii tare;il. Nniini laiiien id ce rto dcfmire, cuni (Cap. '11) I liis oestJiis (licbiis cuni jil b iram luHiaiii :

«npra cx sanclo llieionynM aliqiios viderimiisex au- rrlicinir, sera an:eqiiam comple.Tiil binoe onnibn.s
tiqiii^ monachis prandiiim ca'n;)inqu.' pprmitienies siilliciaiit polioiics ila lamen iit anie iii;im bii ynl.
; :

ipind eliam jiatel ex Cassiaiio, lil). m, ca|i. 4-2,(piaii- G orenl; ei po-tipnun biheriiil, rcorcnl • el inlr.i ;

qiiam lia;c coena lovissima esset, ncc nisi proptrr la- « Illis vero diebus iii qiiihn.s in hieinc ad iionaiii ic-
hcjrHnleSfSenes, pueros, et (nius (jravisKimos concrssa, licilnr, post diciam vos|icrain iion amplins (jinni sin-
ossci(]iie exiraordhinriu iitier monaclios istn refeciio gnlos c;ddos aecipiant: iia laiiicn nt .".iilequam hihanl,
tiec om es a c<'/»i coinenire coqerentnr, iil doiei C;»s-
'
oreni; el positjnum biberini, reoreni. » Id qiod
Bimns. Fl cerie plnres cx aniiiiiiis iiioiiacbis omnino cliam III Qu;idragesima indul-ei coi:ciliiim A.iiii-^i^ia-
iion coen isse praMer ea qn;R dixiinus, probat Regula nens^', stalueiis {Cnn. i'-!) , t ul si ncccssitas popo-
ins. iiicerti ainloris, ap. 2. (
scerit ob opeiis btbiiein posi relcclionem vespcni-
> Qna' p indii neiia, si npera In ngris Iwbuerint 5^3
nam eii:uu, ei in Quadragesima pari modo, el qu^indo
(lut wstatis fervur niinius fneril conlinuavda erit. , ollicinm inorinoriim celelir.iinr priiisiju nn
J l.-elHi
Qu:iria el sext;i feiia pi^rinde ac :iliis diebns. In Rf- compifiorii leLMtnr, bibaiit, i Vu/(?Udalriciiin, Iih. i,
pnla Tjriiaieiisi hicc bahenliir (Cap. 9) « Qiiaiidn c;i|i. 41 ; lib. Usuiim Ci-lerc., cap. Ml, dt- bibcre post
:

iiiesses el viudiniix- colli^nnlur, bis iii die, i,l est vsperas, el l;h. ih; .^iilnj. nionacli. riilibiis, c;ip. "1. i

liora.^-cxta ei duodecima rcreciioiiein acci|)iani niiar- tA qi.od fc.ciu-.il jrcUies abi.jue jnsla inuriiiun.lionn
:

la vero et sexlii foria iia moderari ojici dehel, ul, si facunii.] Ji!-ia iiinriiiiir:uio ex Siii;irai;do illa (liciinr
:i

(ieri potest, siaiiita jejnnia non oniill;»!ii sed uiii- «iiKini (H) volunlarie, aiil iion sine causa, scd invitr
; 1

yersa, pront niiliias aiii bihor exeaeiil, ila senior.s ei coacti nioiKK hi f;v iiinf.
judiiio (lispMiiaiilnr. > Ab sd b'is anicm ^cp^imhris, etc.] Ilic non p^^riinv
Ei in aiibaiis sit proiidfniid.] An feria quari;i et t-^irqiieiiiur coniiiient:iloiiiin iiii;eiii;» m coucili inlo
sexta ad sexiam sit prandcnduni, an ad iioiiam reii- bnc Inco 48, nhi .S.
cniii c;ip. liencilic i:s pncscri-
{>'
^^
<^'*^"*'""^' '
lnt ul a mcjue nd calcndas Ocljbris
1'abClin p st
Ei sic omnia lempcret nfqne disponut, qiiaV.ter et sextam surqenieia ineusa pauseni in leclis svis. N-iii-
afiima^ salvemur.] Snoiinam h.c s;)nclns l'aier ;)hhali ndh, ul relerl nihUmKiriis e\isiiiiiaveiiini hnne ;» .

Irihuit poieslaiemeniin di^it o»i«i(i, iiihil om-

;
qiii S. 1*. i'e:ietiiclo lociim scri ilnm e>se pr n'>n l.ib') •

nino re>ervai : ei ex bac foi li! poicsiaie oiia osl lanlihiis in ;igiis, (pii ai> hlihiis Sepleiiihris ineho.iriy
apiid mxiros coiisiielndo hiliendi npsl:ile post iionaiii, mia
di beiit jej ; capiit vero 4S p.ro Ijhoraniihiis in
niaxiine si seiiKd lanlnin in die relirerentad seMam. agiis, (pnl) sain tns Paicr permisil iiipie ad c:ilfn-
.s
Qii.e (piidem coiisneiiido aiiiiijiiiSiim;» , per inu la d.is (JcUihris peiniieac lola asusle reticeie ad sev-
M" suis in inniiaslciiis eli^uii recle ordiiiaii-. s:ccni;» l;im. U;i iiiier iilios Smar.igdiis r < Qincsiio, iiii|U t,
vignii. I*r,iii:im cjns iiienlionem reperi iii lieiiiiht Jla- oriiiir (juoitiodo liic ;ih i iihns .Se|iiciiilii!s j^jmiaiulniii
gisiri, qiia laic scrihiiniiir ((Mp. ilj
iii : « (n bis onoiidie (lic:ii, rum iii ca(iiliihi s8diiliiriis bit : a
:i:!»l.ilis dicbiis Ciuii ad sexlam reficiliir, posl (liclam P<i-(h:i usipit- ;id c.ilciidas Uciohris po.^t se\lam siir
nnoam (pioiulii' ;(bh:ts fxieiis de oraiorio iu siia se- geiiles ;i ineiisa paiiscnl. Qiioe il;i sidvil ir Si hahne-
:

lieai caihcdia et i ir imislantihiis aiiie eum ordinc opera agri-;, vel viiiilemi uii
; iii liiii iii iii vincis, uhi per
oiiiii hiis, ojeelo a celerar.o viii", iiiisceamui ah b b- se occiiiieiilnr, usqiie ad calendas O.tlnbns ad sexl.iiii
ihtm;otar;is in coii-iielo vasc \w.r singiibs iiiensar'iiii
iclici.iDt, Siii aniein iioii li.ihneriiit , al) idihn> Se-
di-iailas oniiiiiiiii .«.iiij;iila» |toiiimes secniidiim
imnie- pienihris j;eiier;ile jejiiiiioiii iiicbo.iinr. » .Mii C!.*iisue-
liMii c.o::^ e;;aiiui);s cl s;ium. Slilim sntgOiis ablcis luiii illia d'jccin el ocl:) d;ebiis om ;iij idibusi SOi^icm-
 ,

s. P. DENir.DiCTi rrs
(]<sj

l.ris ad Ofi!cn«l:is Or"o1>ns inifircipiuniur, eodcm se A ali:» , sahLato flominira ulJejunes.^i^ Vidi
acrjue ao.

jrereiiiliiin essft ac ft riu qiiarla el sexi^ lola Cas>iaii. lib. m, cap. 11, el collat. 21, cap. 20.
iiiodo
a-staie, !)"<• est ut posi br^xtim ilorini:inl; lieinde iriis- Lamdem ob rationem \n praecipuis eliam sancto-
Vam sio (iec:inteiil, nt ea fmil:! oclava liora meiii.it;» rum fe^tis a j(>jiinio ab&linendnm esse oeusuerunt
est Hilde- iioiiiiulii viia^ niona-licaj Paires. Exsial iniegrum ii:)C
iion:) (licalur; qua dicta, rolifiant. Et liocc
maii senlejiiia: « !sii, inqidi, dicimt proprium sen- de re capimliiin iCap. ii) in iSegiila sancti Isidori bio
verhis expressiini t 11« siinl feiiae monachoruni, iu
sum saiicti 6enedicii, qui dicmil iia agiMidJum esse in :

istis decem eioilo «liebus, sicut illis diehus dmbiis qiiibiis jcjuiiia conquiescnnt. In primis veiierabilis
vero agendiim e^l iu ilJis diebusiiuanda (iies dominiciis, nomini Chris.ti dicatus, qui sicuJ
tle aestate. Ila
ad nonam ni;mi!ucaiit, id esi sexta canlaia vadaiit pn.ptcr mystei iiim Resurreclionis ejus solemnis est,
dormiro. Deimle qui deiiei langere signum, cum vidiit ct iia apiid omiies servos ejiis celebrilalein conviv^i

boram congruam, tangere debei signum raissae; de- votivo gaiidio retiuebii. Iiem a primo die PaschA'
iude mis>-a cantata sil media oclava, et caiitenl no- usquead Pcnlecosten, quinquagiuia scilic(!t conlinuis
nam, 5G5 deind^e manducent. > Aique eam fuisse diclius j juiiiiim a sanclis Palribus dissoluium est
C;issine.ii,iiim praxim suo l(>mpore lestalur Beriiar- piopler liesiirreciionem videlicel Cbrisii, ei adven-
diis C:issiiiensis. Se noduui difficultatis solvisse
1
tum Siiiriiiis saiicii, ul hi dies noii in ligura laboris,
qiiii.l Qiiadragesima» temoiis signilicai: sed m quiete
videiur l'elius noiieiius in secimdo cnniiiiei:iario, ab
idlbus Seplcmbiis explicans a die 15 Septfmbris ex- la!i:ii:i; laxaiis jejiiniis celcbrcnliir. Placuit etiam

chusive. Et reveia yo triiiie, sive die 14 Sepiembris

Pairibis a die Naialis Dnmini usque ad diem Cir-
incipiiinl numorari dies ame caendas Ociobris, qnns ,
cmnci-ionis sidemne lempus efliccre , liceiiiiamqiic
vtiscoinli iiabcie. Non aliier ei dics Epipbanije c,x
propierej saiicius Pater vocai caleintas O(iol)ris. Ex
'

(pio corrigen.ius ost idem Bolieiius in priino com- vtMcri Reguia rcliciendi imlulgeriliam consecula esi.
iiieniariodiceiis: t Ip^a die idns Seriemhris ad no- Si (iiiidcni ei diim (prisijue irairnm converiitur, a!ii
iiam fratres r( Doiiml, qiiia tmic iiicipinnl jejun.ire; » e.v aliis moiiasiei iis fratres grjiiia visitandi cioicur-

el St;itiil:i Lanliaiici, qiue praescribunt (Cap. 1,§0) nmi ,

pru cbarii;iie adimpleiida interruinpiiiilur je-
jiinia, si lamen non foerini geneialia. Pr.Kier lunc,
ut < ab i(ii!)iis feepiembr.s privaiis dielnis at;aiiiur
conrmiie jejuiiia qi);(! Ui-giila iir.-r^iipit, aliiue ipsa di<5 alia lempora libere licenterque jejunio um inser-

idimm iniiipiant jejiinare; » ei ConsiieludinesRomani viunt. > In concilio etiam Aquisgranensi slalniliir
Sancti Pauli monaslerii, in (juibus similiier legilur : {Can. 46), « ut in pra;cipiiis solemiiitatibas , id est
« ldil)U8 Sepiembris agaiit pnmam sicuii priiis, de- Natale ei in octavis Domini, in Epipbania, in Pasch:»
niiliie ipso die incipiatur jijiunium quod Ilegiila pne- qiioque ei Ascensione Domiiii et iii saiictorum fe-
,

cipit. » Vide Ib. iv de Anliq. nKinacii. I{i.ib , c. 8. SMviiaiibus, id est saiicti Stcphani et B. .loaiiins ,

llanc iiostiam explicalionem conlii luat Carolus Coiii- evaiigelisiaj, et iu naiale lufaniium, in Punficaiione,

lius in cap. 48 Kegula;. ei .Assiimiilione sanolse Maria;. Simililcr et m B. .\\Hi-

stoloriim lestis, ei iii S. Joannis Baptisiai Naiiviiate,
Vsque ad capnl QiiadragpsinKC.] i esl usqne ad M saiicti qiioipie Laureniii aique Martini, seii in nat;i-
secundam feriain post (lomioicim primam Quadra-
liliis (ujiislibei sancti, cujus honor iii qiialicimqne
jjesimx, iii(|uil .Menardus, iia ut Qnadra^esima boc
parocliia specialiter celebralur plenarium oHicmm ,
loco sumaiur pro jojuuio quadragcsimali. >
agatiir, ei bis_ r» ficialur. > Climiaccnses, ui docei
.

Ad uonum semper rcficianl fralres.] Mac nimirum Q ijdalricus {Lib. i, cap.^Sd et 45), jejuiiium rcl «xabaiil
liora qiia veleres Homaiii ad cibiim cajii luluni voca iiilra oclavas Naialis Doiniiii, Epiplianiae, ei S. Mar-
J)aiilur, iiti di^cimus ex Regubi Magisiri. qune pro- tiiii, et in pr:i:cipuis suiemnilalibus sanclorum. Illa$

p erea aii (Cap. -28) : < Enibescamiis nos, qui sumus prrccipuas IVsliviiales declarat Pclius Venerabilis
spintales , fugere liora iiona jejunium cum velusia .
suis iii Slalulis, decerneiis {Siaiut. 14;, « nl jejunia
fonsiieiiido anliquiius cognoscitiir pr;india ignorasse, regubria ab ihidus Seplembris iisque ad capui Qna-
sed scniper vosperam, lioc est ca;iiam siiis rofeclio- dragesima! a no.>-tris semel in die comeileiidu serveii-
iiihiis ordinavit. !ii t .niiim et anipiiia qii* erogabatiir lur , excepto feslo sancli Micbaelis cl Dedicaiionis
:mt bilioniniihus , nin militibiis, ideo annima iisque ecclesise, cl apnsiolorum extra Advcnlum el SepliM-
boilie diciliir, qnia ad lioram non;imdici crngabaiur, gisimam provciiientibiis, festivilatibus abhatum Clii-
ipiajiilo cl siimebauir , cl ideo usqiie Imdie annoiM niacensium ocio diebus Naialis Domini, Epiphaiiia
,

iiiimen remausil. » sanclus Isiilonis docens

Coiiseiilit prima lautum die festo saiicii Manelli pa|i;e, ei
,

(Lih. .\x Vrifi., c. 'i) an lOiue Vdcalutliim traclum esse sancti Vincentii marlyris, aique Pmilicalionis ^aiicie.
a lempore (|iio Romaiii veteres ad cibos vocabantur. Mariae. Conversione vero sancii Paiili jjiminm non
Nu ium ab idihus Soplembris ail P.isclia diem a solvetur, quoniam de eodcm aposlolo
al as aliis aimi
eMinit S. P. Bcnelicuis. Ex
jei'iiii(i comn uiii iamei» lemporibus Ecclesia celebrat. Cailicdr:»
lesiiviiales
Lcclesi:« cuiisueiiidiiie ac b;:e, cui , repiign;iniil)us sancii Peiri eadeni die jejnniiim relaxabitur, (!t tiia u
liiet summis ahstiiieiiiia; volis, ullro par. Ii.mi eiiara (|uia inlia Se()inagesiiiiam IVsiiviias illa semp';r oc-
moiiaciii , piopler reveienliam IU:siiirec
doiiiiiiica currit, timc veio p.isi missam majorem slat:iii 567
liiiiiis Doinini solveodimi esl Jcjimiuni. Quod saoclus p sexla caiiiahitur, ci facio iiilcrvailo noiia .Ncqiiitiir. i
Paler SicnedicliiS lanqiiam oinnibiis nolinii ei uhiqiie De Carlhusiaius quMqne idein Peirus Venerahiii sic
lecepium siilnicuit; enie einni eimi latere poieiat
i loquiiur {Lib. n Mir. cnp. 28) « Semel d e scm-
: m
4piud ait coiiciliiim Cartliagin. iv {Can. 6i) « Qui : per conieiluiit, cxceptis ocio diebiis Niiials Domini,
(iiiminico dic sludiose jejiinal, noii credaiur calho- ocio diehiis Pasclii»; , octo liiebus Peniecosie.^ Epi- .

liciis. I Ei coiicilium Gaiigr.-nse {Cun. 18) « Si : pliaiiia Domiiii, Re|)i;B enlatioiie (^jns, boc e.^t Pni ili-
«liiis propier eam qu;x; cxibtimaliir exerciiaiimiein caiionesiincti: M.ui.i! ; Aiinmiliatiune Domini, (piaiido
{iioc est V lam monaslicam) die (luninico jejniiaverit, pasibaii lenipor^; pervenit; AscoosiOiie Doniiui, As-
aii;illieiiia s t. » El Tertiiiliiinus (Lib. de Coronn niilit.y i.u.i'pii' 110 , ac Naiiviiate j;im dicuc sacia; V.ii^inis

cap. Tjj ( D.ehiis duminicis jrjiiiiin e nefas ducimus >

: ; iiuuis cjiis , et cxteplis leslis duodecim ain^sudu-
saiictus Aii.bro.^ius (Epist. 85) Doniinica jcjuiiare : r;iio,sancli Joamiis fJ;iplisia;, sancii .Micli.iclis, s.i.n li
iion possuiiius; ipiia monaclios eliam ob istius diei Marlmi, et illo, (pi. d iii calcndas No^emnris eie- (

jcjimia jure damiiaanis. > iJ. s:iiiclus Alhanasius biaiin, fcsiiv Oiiiiumn SaucKinim. » Peirus DaiiiMiii
(Sijntofi. doc.r. nd uion.) < S;ililia!o el doniinica iie
: iii sua; coiigrogiiliuiiis liisliiiuis (Opusr. 15, cap. GJ

jeiunes, priclorquam magno S;ilihato S. Pasclialis,.. ab idihus Sci.ienibris ;id Pascha lios solos dics a je«
{'rovide iie (luisipiiuii le inducai. ad jejniiaiidum om- jdiiiocxim l, iesliim saiKli .Mar ini, ot .sancii An-
<

nino D immicii die SSG

^*^' gcoullccieiiilum , iicipie die.e, liehdiiiiiada Nal:ilis Domiiii, i;t uiiodit; Kj.ipba*
in Poiilec.ible ; iiaiii Ecclesia; m;inil.ilum noii ( st. iiiic ei llypiipiiili. » Cassiiieuses vero Ca.^si». cap. ^

Pra.cavelo ne Marcioiiisia; le dccipiant , vcl iitCredS 41] disi ciiijaiit a jejuuiu iii fcsiis sluiclt Mal&aa:i.'
 ,

CCD RECULA COM.MENTATA. CAP. XLII. CTT

fiancli Micliaelis , .«^anctse Jusiin* de P.nlra. sancii A neilicinm m.iximfi liii"c consiitiitioni astrinj^cre e"s
JLuc.-p, sanelorum Simonis et Juil.ne, Oini!iiirn San qni in iiaii siiiiililiiisque regionibiis lialiilaiit , ubi
i

«;iiiruMi, saneli Martini, sancii Andrcan qiiiiiido ce!e- circa .-ol-liiiiini brinuale dies iion sunl ita breves ac
bntiir exira Adventiim , Naiiviiaiis Dimini cnin iri- in legioniliiis borealile.is, ul iii Aiulia, Seoiia, Dania,
l)iis se(|iieniibiis diebus, Cireumcisioiiis, Epipbaiii;!;, exlrema Belgia, el siiiiiiiiiiis, in (piiljiis ob bievinneiii
saiieli Antonii abbalis, Pmifieaiionis beat:« Maricc, dieriim liae oltservari iioii polcst inslitulio. > Vcriim.
sancli ,Matliii;« <jii:iii(io exlia Qii.idiapesimam veiiit, uti (ib-«eivai llaefli-iuis {Lib. x, tract. \, dihq. o), cl
«•l tiiiili liici. N(>v;e Declaraliones aditiint lesia saneti paiet cx Ciissiiien-iuiii L)CLlaraii(inibiis,etiam initalia
Platidi . omiiium saiicionim Moiiaclioium , s;iiicii siiie coiporum iaisione liice iidbiic diei
maiiifesta
,Mani S. Scboi;^.slica^ Oeniiiie l''(il enses (Con^l. Fu-
i, baiuipoiestcuma coiisuiiiinari uiuleet ille < eredi-l :

/;>;/s7Hm, c. 41) a jejiiiiio exiiiiiinl Testa S:iiiel(irum deiim, iiupiil, misqiiam lere al liitcraiu biinc regiilai
Oiiiniiiiii , N itiviialis Doiiiiiii , (lirciiiiici^ioiis , Epi- lextiim oliservari. Oiiod si oiiiu iio liegiilam servan-^
|di:iiiioe , Puidicaiionis , ei litiilaris iiionaslerii. Et dam qiiis urgeai, diceie licerei nec ip^as rorie
cerle cnm jejnnia m.igis sini af/liciionis quuin exsul- domiiiicas , nec iilla fesia jiijiiiiio regulari lempoe
tniiouis vvn conveniunl in diebnx lceliti(e, iiuiuit S.
, saiicii beiicdicli luisse exempta.... Siii aiiiem, qiind
Tliomas (2 H, quast, 147, a.b,ad 5).Uiide el vetere-; doiiiiiiicis proliibiuim essei jejiinare, veiiinns coc-
Sdjvere jejiiiiiiim .»o'ebaiit iii martyriim soiemiiiiaii- nasse, dicenduin l:iin inodicam riusse lianc coeiiam,
bus (|iio, ne eveniiei in Qiiadiagesima , conc liiim
I nl grave ini'e noii lormiilareut ineommodum. > Ita
Laodicennm cap. 51 staniii ne inaiiyrum (esla in ille , niliil deliiiiens. vero faeile solvet Difiieult^item
Oua(irai;esiiiia celelir.Treniiir. Lauda 'iHnies laiiicii (|(ii oiiservavenl jejuniiim iclaxari posse tribiis iiio-

«jiii lesla saiictoruiii Sjiiriinaiibtis poiiusiiiiam corjid-

'
dis r bi- iii die reliciciido '1° Lauiius ali'.jiiid so-
: ;

raiibiis gaiuliis stuiiciii eelebiare, et aiiiuuibns poiius li'.(> eomedeiido naui et haiieliis Peirns Daminni ilos
;

<|iiam corporibiis eticieiniis, iii bisce (esiis lidtnram.

I jeiiiuire dicclial « (^iii p;iiiem euiii s;iie ei aipi;! ptM-
Qiia (ie re tMsleicienses eomiiieiuial Petres Veiiera- cipiuiit; ul)i pr;vler luec aliiid (juid addiiur, iiiijuii ,

liilis, lib. I, episi. i8, ulijue act tani eii;iiii anne ma- iii eiemo jejiinmm iion vue.aiir. » Z'' Snliiam relec-
gna cnm iande nOiinullo: iiioimcbonun el iiiuiiiabuin liniiis lioiaiii ptaiveii ciido. Sic Cnitilonfiise coiici-'
toiigregaljoncs. Ikiiii Quidiage-ima iiou jcjiiiia e asserit, ipii
e"S iii

In Qitadragcsimn vero usqne ad Pascha ad vesveram ad noniiin ederem, tii viderc esi ;u)ud Craliamiui, de
ve(iciant.\ hi qii^d singiilaie iion exslilil monaetiis . Consec. disl. 1, eap. Sulcnt. Aliiiie posiremo boc
sud oiniiibiis etiani Clirisii;iiiis luii. cominune \\\.x. : ir.odo veieres monacl.i jejuiiium soivere soleltaiii, iil

coiisiieiudo ailbue leiiipure s;iiic!i Lermndi vigeb;ii palel ex dictis maxiine e\ sancti liieronymi icsli-
,

nii ipse leslaiiir, fratre^ siios iniiin Qii:i(lr «gesiiiue sic moiiio :id Liisioeliiuiii scril)eutis, qiioil apud eos < a
ailoqiieii- (Serm. 5, in Qnudruqes.) : « IJactciius ad Paselia aii Peiilei (isieuCUMuK mutaiuuriii prati(Ii:i, (]U0
lioiiam j' j ns ue ad ve-i'.er.iin
inaviiiius s<ili , nuiic el iradiiioiii tecle-i;e saiis liai, et vcnlrem cib;» uon
jcjiinabuiii iiobisciim puritcr iiniversi, reges ei priii- or,erenl(l(ipIic;Uo. ) Vide Hei^uiU.in '>la jisiri, cap.55.
cipes, cleiiiset jiopulii-, iioliih'S ei i,;;iMibies, simu! ilis pramoi.ais expliealti iioii csi diifieiie qiiomooo
in uniim dives el paiipcr. » Vide PetiiiinB es. senn. II. luee auliiie diei ('iniila coiistimm.ireiil, eliaiii liieiiie,

Ipm lainen vesnera sic acjalur , ui luniine InceruiE ciiiii 11011 jejunareiit. iNam, 1" cum gSQsaucius l'aier
JMJj iudiqeunl reficicntes.] Idijue Ires ob c;ais,iS (jiias aii co^iuim iioii iiiiliilgcre videatiu uisi teriiam l.br.e
le erl II leiienus {Lib. x, irucl. i, disq. o). 1" Ne vl- C t);iiiis partem ciim ali>|it bus ad siimmum fruclibiis,
dcreliir iiuilari Jiul ns , i qiii noiinisi [lOsi ^oiis liCi a- /lanc aliMi<>c ulio co: poiis ineominodo el saiiaaiis
siiin jejiiiiinm violabaiit ; i" iie graviiis e-.sei exien- lenculo consummaie poiciaiu iuile boraiii deeiiuiim,
«lere 5€'3i^J"'"""^ '''' '!"' '"*''"' noelisoclava siirgen- id e t ante nostraia boani iiost iiicndiem qnartam,
tes, iiiagiiaiii d.ei parlem iii lalioie, p-aliiiis caiieiid>s, eliaiii ad sevlaiii pramleiites. -" Jejuiiiiim lioia so-
aliisipi.' siiiriliialilius excrcitiis iiiiiieihleruiu ; 5" ne lila letieicutes solveie poieiaiil, diijuid solilo lautius
luieiiiroa; (iiiieli par^ nociis notaliilis siiixliieereiur. edeiido, verbigralia, pisces cuin aliis diebiis in solis
Oiiarl:iin aildil riiiimieio Meiiardus , scilitet < (|iiia ie..;uminilius cuiiuim accipereiii. 5° Ad sexiam praii-
ciiiii l(icern:e liix si.bnscurior , daielur oee.isiu
^il denies, qui [irivaiis diebus ad nonani cu3iiarenl. At-
maligiio ,
pra-cipiie in amplo releeldrio iiisligandi que postrenio bocee niodo saiis probabiii: est priiuos
r ulie<< :id cu' raliiil.iiiuneiii. et qiucdam iiiia illicia.» sa.ncli Bei.odicii di.^cipulos dominicis d.ebus solvisse
Sed luce udliuc diei oniniu con:>itniiiienlur.] Quud j<'Jiiiiium, lum ad iiiuiaiioiiem priscoriim mon:iebo-
Liei e pricslainiiii ciria luuam (iiei uliiiiiam leiicien- riiiii, (luortiiii vc&ligiisiuluciere siuiiuil , 111 iiiullis

les ; II. 'ni aoie dei iuiam borani ad iiiuini usipiri ex , tmii ipiia aslale , qua iiiilliim piaiscnbil jrjuiiinm ,
<ap. ia laburi iiiaiiiitim va- are deiteiit, ei pi^sl quam Siiliim sine euma praiidmm cinices-isse vuteliir; iiu»
satis prcbaiiiliter vesjieia- decaiiialiani , niliil cibi quia Uegiila M;igistri, (ju;e peiie tot.i e-t ex ijened c-
peiei|.ere (ieiien S. tJerasiiuiis uec di-eipiilos suos
. liiia, aliud tiiliil insliluil : « lllis vero oiebtis, iii(|iiit
ad liicirii;iiii le^ere |)criniliel);il e\ Vila S. Lulhyinii, ( Cfl/K il, vide cap. bo), in iiieiiie iii t)mbU3 scxia
iuiiii 'Jl i'i(ini. II MuiiiiUi. Ecclcs. Crxc). relieiiiiit, seia |ieiiitiis n bil coeueut. >

Sed el oinni lenipurc, nve ccenip, , s:re refectionis ,

INieolaus de Fi;ictura S. Beiiedi tiini myslice ex-
hora sic teutperenir, ul cinn lnce /iant oinniu.\ llie luii
'-'
poiieiis ail: < (uiii Itice, ul esl nm Ciinsio, ([ui vera i

paruiii iabtiranl aliqiii iii explicaiuia laiione i|iia luc- iux esi, sieiii ip-e de seipso tcs auir lu Lva. gelio ;,
iiiis liniipoie, eiiiii bolviiiir rela\aliii(|ne jejiiinum , Lijo snin Uuucrii, ctc. »

cuni luce fiunl omnia. Menardus exisliniat < S. P. Le-

wj» «:» jinasCiSiSt^rvv

GAPar XLii.
Ut post con\pletoriu:W nemo loquatur.
Omni lempore sileniio'» delient siudere monacbi, prandii % mox ulsurrexerint a coena, sedeanl oniiies
unum<', el uiius collalioiies vel vitas l^a"
niaxiuie lanicii iu>cluriiis lio-is. Lt ideo omni lem- iii le^;at

aulccrlcaliquid*quod aidilicct audieiilcs;no»

]MHif sive jcjunii, sive praudii, si lempus leCiil iruni,

• Flor., cowplelorios. ^ AI., m wnan locwn. AL, in nuo loco.

*» l-as.siii., ciim tribiis ms.s., siloilium,
i^lor. « i\arb., aul codicem alium. AL, atu lerte aliud.
« Oeesl iu tlof.. si um:)us juiril viandii.
C7! S. P. r.ENEDICTI 672
autcm Rpi.iiicnm, niit nc^nm : /jnia infinnis in?elle- A 570 Omnes crgo in unnm posiiie, compleam :

oiibiis tion erii mile iliii iiora i):tnc Scri|)lnram au- et exeuntes ^ a completoriis nulla sit iiceniia denuo
(lire : aliis vero Iioris legantur. Si atiiein jejnnii dies cuiquam loqui aliquid. Quod si inventus fueril quis-
luerirjt", dicia vespera, parvo inlervaljo, niox acee- quam proevaricari lianc laciturnitaiis regnlam , gra»
ilanl a«l ieclionem colialionum, ut diximiis; el iectis viori " vindiciaj snbjaceat : excejito si necessiias lio^

qiinluor aut qiiin(jue foliis, vel qnanlum liora pennit- spiium superveneril, aut forteabbas aliquid jusserii.
lit, omnibus in iinum occurreiitil>iis *>, pcr lianc mo- Qiiod t.tmen et ipsuin cum suinina graviiale et ouh
ram lertionis. Si quis forte iii assignato sil>i cuniniis- deralione ' hone>iissime (iat.

Bo fuerit occupaius, occurrat.

« Cassin., Conc, ilild., cum quihusdaro aliis, ' Al., congregaii.

iueril. ••
Lyr., exetiiuibits, lectio n^^n «pemen.ia.
^ Narl)., omnibus in nnum ad comptere Psa!terium Oitoii. Cassin.. graii, sed deesl in Ly..
occiirnuiiius. ^ Al., <lee-.l inodtraliune.

COMMENTAIVICS.
Omni (empore silent'o debent s.tudere monncln, elc.] B lito pffinare coniinpit : « Et lioc noianditm e<l, in-
IlticS. f*. IJeneilicii efTalim,quod explicuiiiius siipra, quii, ifinpore nnbili falhliir vcspeia, i esi pliis
si i

adra;». 6, iiiiiii alisolule deter;:iii!at, seii soliini pr.e- larde qiiaiii ;ili:s diebus, non debet inleivalluiii iiiler
pant ei di-ponil discipiilos ad proxiiiimn decrcliim : foeiiim el collaiioiiein exspeciare, aiit facere abb.is
KNeiintcs a coMii)leior:o, nuila sit deniio liceiiiia siciil in aliis dieiiiis, qiiando modcrate agiiiir; sed

ciiiq lam loqiii aliipiid. > iiiox accedure ad collaiioiiem. » Ali(|Uod lamen in-

Li ideo omni tcmpore, sive j^ji'.nii, sive prandii. ]

lcrvallum scrvabant Cluniacenses, ut patet ex Udal-
Id '
st, .iive sit lempus jejiinii , 5-ive noii ;
qnia ji-jii- rieo, lil). i, cap. 18. Nunc vero Cassinen^^es ex nnvi«
iianles nim praiidebaiit , uade piandiiiin el jejuniuin eorum Uriclaiationibus coiiiant pust coinpietoriunu
opp'iiiiiiitiir. Sel nnn recte.
Si tempua faerit prandii, mot ul snrrexerint a vcc- Sedeanl omncs inunum.] Id csl simiil sive, ut ,

ntt.\ Cuin nWniriiiii ciJPiiani, hoc esi, It^iiipire ilmi- aMi leguiii, in uiium locum, seu in niioloco. De loco
laxit pisciiaii : iiaiii lola ;vsiate non videuir saiicliis ubi lacieiida sit collatio, diximus in lib. i de Aiitiq.
Taler ca-iiam cuni essissi-, ul dixiuius siipeiiori capi- monacli. Ritibiis, cap. 11.
li'. Igitiir niox nl ^urrexeriiit a inensa « lllod mox, : Kl legal uuus colluliunes. ] Quales descripsil C s-
'.iv\\\\\. Ilildeinariis, pro coiiiiniialiode posiium
noii S:;illiiS.

esl scd (|iii:i [loliiil sancius nenediciiis, iil giaude

;
Vcl vi'as Patrum, aut certe aUqnid quod cedificel
iiiieivaiiiiiii fuis^cl , sed parvibsiiimin iuier coeiiain nudienles. ] ijnod Smaragdus exidicai « de lioiniliis
2t collalioneiii ideo dixit inox , ac si dicerel : Ul
;
|';itruin, iii (luibiis « lilicatinnes pleniier scriptae suiu

Siinexeiiiil a riEna, parvissiino iiitcrvallo iario do- „ aiidieiiiiiiin vel cene de exposilionilius libro>uni ;

iiec serviuires niuiiiiiicaiii mox acccibini ad lecli.»- ^ calliolicoriim, qii.-e ;ib orlliotloxis facl.c sunt viris
,

<iem. > Siiiiiliter Ikriiarliis C'ss;iieiisis « Quod, in qiiiljiis saiicla s iflicienler sanclis doclrina redun-
:

iiKiiiii, (iicit iiiox iit smrexeriiit a coeiia, noii 'iicii dai moii:iciiis. » Siiiiirner I5ern.ir.lus Cassioensis :
< De lioiiiiliis s;incloriim dnclonun, et aliis iiioralibiis
(liiud incoiiliiienit post(| am surrcveiint priiiii, dc-
beat fieri collitio; se.l |)Oslqiiain surrexcriiit fcrvilo- e: ^edilic.iliniiis dociiiiientis. » El Nico'aus &• Fia-
res, qiiiiiiiam oiiines ad illam lectloiieiii (lelieni ad cliira < Dd honiiliis sancioruni Patnim, et aliis :

foiiipktoriiiiii coiixeiiiic. > Eaimiein seiuiiiirscn nioialibus , el de lil». Dialog. 15. Cr. gorii , de viiis
lcniiaiii .loaoiios Cr:iesbeeck, ini et Cassinenscs, qni Palriiiii, i aliis siinilibus. » ita saiiciiis B n^-di( tiis <

iii aiiti(piis l)rc|.ir;iiioiiilius Imnc ad lociiin s c scii- abbas Aiiiiiiieiisis nnnin t ex saiict 'r^im doi loruni
liiiiit I liite!li;.:e ijk/o; laigo niodci
: quia plcrmiiqne liomiiiis, <|iue in exliortatioiiem ninnaclioiuin sunl
,

«iiMeruiit p(!r horaiii, vcl ampl iis, m; liiij'iSnioili le- proial.T! coiiiiinxii lilirum; cnimpie omiii lemporp iii

clio ob n!( eneiii coe^-am sii laHiiosa. i AiMil ihiel- vesper:iois colle' lis li gere jns^it. » lii coilicc vcro
iciiiis {Lib. \%,trjcl.^,d\sq. Z): « Pr;vlerea, h^cor, m
Coiicliensis nioiia»ierii ad calcem ms. U gii'ye sancii
cl inierea caiiiare, <iiiioi;'(pie .-iiis
miiii.-.tcr nieiiSLC Benedicli l)3cc lcLMintur « li siinl qiii legiiiitiir ail :

^ocis reponcro |;ossiiil. Deiiiqiie, ul aruiua aniir.i collalionem Knlir.mi, T.isl r Ii<, liber de ,'tdilic.i-
:

rclaxaiio conceilaMir reri,.;iosis, qiilitis gr;ive foiio lioiie clausiri, Viti l'd.riiiii, Uialogus GregOiii, D a-

to:ei ab uiia lcciionc. quam in ciB.iS :id iiieiis^am .'ii- denia Moiiaclioriim. »
4l.vt;riiiil, ad aliam slaii^M arcetlcre, adt'.oqr.e tilram- JSon lucni jraiienm anl Ptecium.] • Hcplalennis,
i

qiie racilemgliizerciit. »571^*^'^ '" co!ili;iriain ab'l iiiq-jil saiictis Aii„'ii.>iii!ii- {Lib. ii (/•; Docl. Chri i.

fe iiliiili:*io l't:irus l>olieii.!>, qni lehilis sujua ciiaiis c.tp. 8), c iiiiioel qiiiiKiiio libr is .Mo.'>is, Iiliiuin Josue,

I!ein;iidi Ca<siiieii*is veri is aldit: i Sed \t\..\ cxiui- t;i Jin! cnni : ii.ini ii <<>ci .-pcclal ad libiiiin Unlli, iuy«

^iiio iiii li iio:i [liacel ; ne:; serviioriiin exsp:?ciati(> gi> llegnorniii pr.ncipia v.d t;ir penii.ere. »
ail

caiii jiiv;it, licet contrari.un pr;iciiceiur sallein aiiiil Per lioi^aiiteiii (inod d cil ! iitaiieniii aiit Kegiini,
lios. » Et cerle si ex sc im^iiiilius saiicii lii-nedicii inlii llildemarns, sgiMlicat illos libios qui g72
^eibis ile ejis nieiilej.Klic.mil lerre lic(;;!i : p:ir uin siiiiiles siinl ilis, id csi qui sub aile.aorici^ lignri»

ibliid iiil rvalliiiii non (lolciat esse nisi niiliiiin. Njin coiiscriiili siint. »

paiilo post a idii : • Si aii eni jcjnnii '.lics fueiiiil, Et lectis quniuor nut quinque foliis, vcl q::aniuiv
d!c;a vcspera p:irvo iiiierv;illo in x accedani ;ol le- Iwra pernniiii,] llma itl e^t iciiipus; quod sanciu-
<lioii'Mii; I qii:e verlia prioi ib.is omiii:io opc.oiiniiliir.
Paier addidil, quia iiiquit Dolicriiis, tuce etiam die\ ,

Maxiiiie ciim i tiid diebus jcjiimi parvum iuiervallum debenl omniu cO'<summari. Quaniiim vero durarel
Iiiijiisiiiodi tiiniioris spaiiiun, noii facile dixerim.
liaud (lubiiiiii cuiiia, (iiia; posl vesjieras agebalur cuin
duidcx Caset reredio, Consuiiiebai. INcc urgct in C;is>iiieiiscs qiiaiiain liorai piiriem hac in leciioue

conliariiiiii ((Eii.i serviloriiin , (piam du;n lit icclio iii^iiiiiimt qiiod snatimii et.a;n oliiii b;iiid evces
:

sissc cciiset llaclieiiiis: • Et vcro, ;iil, j;iinol;iii aiile

«dllalioii.s, a-ociiici^; p"S>iiiit. ^.i:ie Hildiimariis iiui.
'lum luii ;i;i\,i)i iiilci valliun. ulii f.aties lard.us so- cciiitiici li;s a inos bievior vid'jiiir fuisse iia:c lctiiu
 »

C75 ICLLA COMMKNTATA. C.\ XLll. C74

rolbiionis, ailcn nl r,u-draiHPm forlassis lioroe non A 00. 9, deniqne negnla MngisUi, nlii sic loqnltur
pxpleveril, i]ii<i(l cnll^cio licei es Dindeuiale iiiona- (Cap. 30) « :K.i< ns compleltiriis in nltiino di-
c'uiri'!ii Sin:iia!^ili alili.iii.--, iii quo cnpita non adiiio- c 411 hiiiic versiiiii Pone, Ooniine, cnsiodiavi ori
;

duinsuiit prulixa : iii «Mm aiiteiii reni lii>eil:ini illiim imo, et osLiuni C:rcuinsianli(e lubiis meis; mox in^r*--
coniposueral, u siiigiilis di biH ad coll.<iiii!ie:n ex diaiitiir iletiliiim, et siiis se colocent lectis, et lantn
eo cpiil legeifUir. i Vennn aii in le.^enil s i|iialiior siieiitio redig:iniiir, ut usqiie ad iiiiCturnos piiieiur
anl i|iiiir(iii« fitiii^ scriplnrLXi noji adinodum parvae iiulliis ihi esse dc Iratri! us. »

nec ailoioilmn iii:igiiLC , laiilillmn lcmpus siifliciat, (Juod si iiivenius fncrit iiuisqnnni prfrvaricnri Itnnc
jiidireiil ali'. .\ii<l<! .iiiod liaiic ad ic tionem evhoria- tncilnrnilatis regiilam , (jra iori vindicKC snbjnce^il.]
lioiies expositione.sqiie iionniinqu;im aiijnngcbaiii, ut Oiiiiis aiiiem essedebeai, S. Paier noo e.pbcat. Iii
tolljgimiis iiildemari verliis :
ex liis « Tempore Pnenis inci-rti aticloris, apud S. IJasiiinin, decernilur
c<d!ationis el iii loco coilaiioiis luiiliis dehet lojiii, (JSuni. 12) , inveuiaUir iiocie priv.iiini
ut t si (luis

iiisi anl lerior qni iogii, aiil ablias qui e\po!iit, aut cum aliqiio agere, ant loi iim ubi dorniil inulare
cerie t:'.l'S rui jiisserii tradere lertionem. » Qii;e coii- pia;ter voliiniaiem ad hoc i!e ignatonmi, excoinniu-
sneindo orii^iiiem ducit ex lnsiiuilis sancii Pacliomii. nicetiir. « El ilein (Nuni. 15) « Si qnis vesperi po>l :

Nain , (Nuin. 79. apnd BolL,

ut iegiii us in ejus Yita taier noster inveni;»tnr ciilloi[nens exioiiiiiinnice- ,

M Maii; lide mnn. tij) , « coiisueiudo illis er.it j.im tiir. » llem prjesiiiis^e lcgitnr S. Benediclus in san-

iiide ah initio, ciica vesperam, mamiali oiiere ac ctiinoiiiales liiigii;e plns debito iodiilgentes. De ali:s
MCn.i peractis, iii mium simiil considrre ad scriiia;i- viola-i silenlii pijen;s v.de llaeltenuin lib. vi, iract.
Oas S( riptm as, ali omiii alia soUicitudine lunc liheri, n 5. disq. 15.
prjeleiqimm abea qii;e saliilem eoriiin coiicerne'i<t.> Sed qiipcret aliquis qiiandonam sileniium nocliir-
(jnidqnid sit. saitem landiii durare debebat quoaJ nuin obligaie iii< ipial : incepio.an iinito coiii|ilc-
ItCior, serviiores , aliiqiie qiii primam ad mensain toi 10, ei iteruin qnandonam desinat. Piinmm s:iiis
C(jen:»ie liaud poliier;inl, variisqiie orficiis 0C(ii|iati, explical sauclus lienedicliis ciiin dicit Exeiintes u :

occiirrere possent ; oinnes eiiim iii'eivsse cuinplet irio coinp elOTio nullii sit denno licentia cuKjiiani tuqui
voliiil saiiciiis P;iier; unde et sulijiini;it : aHijiiid. Ergo iioii obli.^ai nisi (iiiilo coiiipletnrio pij-
Oninibus in unum
coucnrTeniibus per hanc moram blice d:cto, nec nisi dimissa congregalione, Exeuntes
leclionis, $i (jui forle in nssignato sibi commisso fuerit a coinpletorio , inquit. Non delnere lainen qiii silentii
orciipaius, occurrat. ] Ex lioc loco patei nnilnm ex nociuriii leges exienderent : Pari«ienso> S. Germani
Kaiicii Beiii-dicli inenle a compleiorio eximendum csse; siieniium al> utimo completorii ^J^
psalino inci-
ideo eiiiin lianc prxmiiti voliiit leciionem, ul inte- pieb;iiit S. Dun^taniis in
; sua Concoidia pr;L'Scribil
riin variis occupaii oHiciis occurrenlcs, omnes io (Cnt). b), ut « omni teiii|)ore a pul.>ii vcspeninalis
unum positi compleant. Omnes, iminit, niillum ex- syiiaxis sileiitinm teneaiiir in ciaustro , nsqiieqiio
lipit; « iion abbatem, inqnit Smaiagdus, non pi:i'- ca)iiiu'tim riiiialur. » Idein ligitiir in anii.'|ui« Coii-
posiiiim, non decanos, qiii aliquoties aliis iii ecclesia siieiudimbus, monasieriis a se insiitniis S.
qua:3 in
cantaiitibus, polibns, ant fabulis, ant coasiliis vacant Benediclus abbas Anianensis oliservari curavit :

in hac h"ra ; sed oniiies in liac col alionis hora oc- « Impriiiiis, ul ve^periiiiis ii^qiie in fapilnlum i|uoit
;i

cuirere, oinnesiii uiiiimcompletoriiiiii jiibei cant ire.» lii p')st priinim, sumiiium siieniium leneaiur. » Ex

Cui tamen h^gi derogat Lanrrancus in Slaliitis haec quibiis postremis verbis paiet respon.sio ad secmi-
scribens (Cap. 10) : « Compleiorium vero dum ca- diiin, scilicel noclurni silenlii obligaiionem oe^sare
nilur, licet priori et eis qui per liiemiam de coinple- p si priiii;im qiind insiiper consiai ex Willelioo
:

lorio rem;me!it, de ulililnis et noce.-,sinis rebus lo- ni dmesbnrien i, qui L;iiizonem monacbum lauddt,
qui. Simiiiler dum regularem lunau Irntres in ecc e- qnod licet lain aculis criiciareuir inorbis , nt iiec
sia dicuiit, tomedai
nuiliis iii refeclorio, excepio scdeiis, nee :iiiibiilans, nec jacens, nec stuns, ne mni
solo compleioriit; tuiic inim licei iis. qui aliqiia nli- qnidem iiiomeiHo iraiiquillus esse possei; « niini|uaii»
iilaie impediti anie iilam horain se expediie noti lainen noctib is est locuiiis, rog.inlibus fratribiis iit
possunl, et fralribus, qui de foris veninnl, comedere solvcret sil ntiiim, iion acquievit, rogaus ne niona-
iii rtfeciorio. Qui si anie collationem 'ncipien- 573 cbains sui piidicitiam libarent, qiiod iiunqiiam posl-
les eomedere circa finem coinpletorii ccenam siiam qiiam mimachicum habiium accepisset, a compleio-
coiiiiiiode expleie non valeiit, licet cis a mens;» sur- rio exiens u^^quc ad sequeiilis diei piimam liicuLus
gere, ei in monaslerium ad beiieilict onem ire,et fiiisset. >

postea iii I)eiii(|iie hanc sileniii noctnrni legem etiam eTtra

refeeiorium ad comptenilam coeiiam redii e.
LnMj^eoiiservantiores ii, de qiiibnsin capitiilo 9 mo- moiiasteriiim observabani, ni p;iiei ex pr:».'laiis B..-
ii:iclioriim ad Aiigiam direciorum sic lego i Ui ad nedicti AnianenMs Coiisiielndimbiis, in iiuibns le.nitur
:

cidlrtli<inem accesserint, omiies unaniiniler occurriii;t, (Lib. u) : « Nociuriiiiin sileiitium semper ab eis cn-
debiles, et inlirmi etiain, si de leeto siirgere vaiue- siodiri sive intus sive foris sinl, quonsqiie incapiiulo
liiil, veniiint: quid de cxleris diceiidmn est ? Lecor versiim dicani ; » cujiis rei pnixiin videre e>t apnd
auiem tandiu legat, usqne diim omnes in unnm po- Joaniiein Moirjichiim io Vita S. Olonis , nbi com-
siiicompleaiit. » Ex mss. etiam saiicti henigiii Coii- j) meiidai iluos ejiisdem s;incti discipiilos, qui a b:ii
siieliidimbiis (Cap. 46) iiifirmi ad coila loiiem acce bans ligaii diuijiie lacessiti, sileiitiiim noetiiriiuin ,

dere debebant, quamvis eis ca|)ilulum ingreili fas neniiqii;mi viohiverimi ; etiam barbaionim duco, ui
iiones-et; ^ed inlra eeclesiam li. Deiiedicti (Ii:ec eoriim coiistaniiam teiil;iret, irruenie in eos, el lan
crat liipella intirmoium) prope ostium inanentes, cea niorlis metum iiuuiieiite.
qu • le.::enaiitiir ausciitiabaiii. Excepio si nccessitns liospitum supcrvenerit , aut
Oonies eigo in uiiiiin positi compleant. \ « ]A cst forlc abbns aticni atundd iusscrit.] Qiiem locum iia
«oiiipleioriiim dicaiit , vel comp!e;ii.i h.nc scilicct exponit Dcinardiis Cassiiiensis « Coiisider;uidiiiii :

cuilatinnis moram, i ininit ItHJierius. esl qnod li'iiiporibiis ii' cluinis tria smilcoiisideraiidj
El e.ieunies a cnmplriuno, nulla sit licentia denuo in qiiibus Iraclio sileiilii liiiia polest cssi', videlicet
Chiquam loqui aiquid.] Q;iod dicit exeunles n lom- diiiiiium iminineiis, iiecc-sila- nigeiis, iiiierrogaln»
plelorio, inielligeodnm csi de complelirio ollicii, siiperioris superveoieiis ; piitii si In videies ignein
«011 de completoiio cnllationis « Non debei tamen : accensiiin subiio, ex qiio possi l damnum provenire,
qmlibet j^osninam siirj;ii e capi nlo alupiid loqiii : lieileiiots peieie a lu.im, ei pnstea eiiam ci;imare.
qu-a, iiifli llililimarn^ , aiiiid silenlimn emn con- ^eeessitas eli:iin csi spiiitiials vel ((irpoiatis, ul
Sfmgit. > Hanc vero
sileniii noctmni legein ciim S. pole si videies tratrem mlirmi aie snbito laborantem,
licnedicto piajsciibimt S. faclioinins in lieguhi, art. loiiiii poleris ci, ei in inliniiiia e subveiiiie; aui si
55; S Aiirel amis, cap. 35; S. Isiiloins, ca[>. 1 i; S. iiiliriniis vcliei coiliteri, poiiiii ^udiri, et imponi
^juc.uosu». ca]>. 17; IScgula Cujusdaiu ad viruiues- pQeiiilciUia cunliici.ii. luumouiiiio Hiiam suneiiuiis
/17 r; .v r. RnNEDlCTI {)i6

in ailjimriiono alif^tJ^ts ni;TiHl.i(i. » Cirra hmc .Tlihs- A ?ravitaiein posiiil mmmnm, o.l (lircinio hnnrstaJem
" '
lis inierionaiiOiieiM mchJs noiai lliiilftiiiarus S. P. siipfrlalivo nsns esl graflu, «t inoderairiin posuii In-
{Jeiieiiiciiim iidm simpliciier dixis»'. intl nbbnf. alicui ter<1uo. > In Uegiila Magistri pr;ipscribilnr (Cop. 3U)
iliijniii pis.f.eii'. Srd addidi^se sj f<Jc-« ; qni;» in cnn- nl ei) casu, frater opn- fnerit ad aurein leme
i f]ui>d

:!,iiiiit*m i'l non csi dediicendnin, ?>*•{{ rarissiine, enninoii anMjal, simul ei si
Ioi|nriHir, nl alter («••(iiis
et rorif foriiin:i r:icieiniuin ; iiiijne, nl aii B liierms, Iraler alifjna necessiiate posi soinnnm anle iioclur-
• >;i al)li:is mnius Ineiiiex can-a iiece-sari:i ; alias nas compellaliirloqni aliqnid ; priiis versnni consiie-
mim iiec lo:|iieiid! ciiii|uam liac lioia pr^cbere debet tiiin nocliirni dicat
silii lent»', id t^st, Domine, Inhia
liccntiaoi, nec cl ain ipse loqni. i rtiea vteum annnnliabit laudem tunni ;
aptrips, et os
Quod ianittn el ipxiun cum sunim: qravitnte, et mo- <t Inqnalnr quod npiis est.... Si qni vero de e\lra-
(hnaiione, honeali^sime fiat. Hic ;idverl<'re licet (iiiania neis post coinpletiirios perrei t^is nionasterinm adve-
<!iim ciiciiinsneciinnH et religioiie eliain iii advenin nerini, domesiicis Iralribus 13' ilo niinisii^rio re-
a
hnspiiiim, 575
siipervenieiit- necessiiate, aiil jii- rriCMtur, el leiile eis respoiHiim rpddainr, propter
b>iii('. ali(p!id atibale, noctiirniini sileiiiinm fr:uii;i Reijnlje conslitulnm ei lolis eornm pedibns cnin-
;

debe^t; nnm, ni oiiiime n!werv;iiit IJiTnanliis C-issi- pl"iiips poetmniliim sibi ienie, et ipsi peiegrinoium
nensis ei IJolierius « Ne vac iro cre i.ts ijnod direiiiio
: If.ciis d'-le;;oi!liir duriniie. »

CAPUT XLIII.
De. iis qiii ad opus Dei, vel ad mensam larde occurrunt •.

Ad horam divini officii mox ut audimm fnerit si- B nliimo siet : ncc prsesumai sociaii choro psallrntiiim
cnnm, relictis omnibiis qun^Iibel fiieriiit in ja.inibns, nsque ad satisfactionem, nisi forle abbas liceniiam
sitmm;» cnm restinalione cnrraMir; cnm gravitaie la- dederit perinissione ^ sua : iia tatr.en ui sati^aciat

inen, ul non scurrilitas ^ iiiveniat fomilem. Ergo rens ex hoc.

ni lil operi Dei i)raeponalur. Quod si qiiis :id noctiir- Ad mensam autem » qni anteversnm non occiir-.

nas vigilias <=

post 67u»iflm psalmi nonagesimiqnarli reril, ut simu! omnes dicanl versum el oreui, et snb
(d qnem jiropier hoc omniiio snbtrabendo el nio- omnes accedani ad mensam qiii per negligen-
utio ;

rose volumns dici) occnrreiil, non slet in ordiiie sno snam aut vitium° non occurrerii, u-que ad se-
ti:im

iii choro, seil ult mns omniiiin stet <", aut in bico cnndam viceni ^ pro boc p corripiatur si denno noni :

qiiem (alibits negligentibns seorsum conslitnerti ab- emendaverit, non permiilalar ad menSDC communis
bas, nt videaliir ab ipso, vel abomnibns, usqiie diim p;triicipat onem i, sed sequestratus a consortio-

compleio opere Dei publica saiisfaciione poiiiiteat. omniiim , reticiat solus , snblaia ei portione sua

Ideo auiem eos in ulliino aut seorsum ju.licavi- vini ', nsqiie ad salisfaclionem el emendalionem '.

mns debere stare : nt visi ab oinnibns f

, vel pro Siiiiiliier autem paiiainr, «jui ad illum versum noni
ipsa verecniidia sua emendentur ?. Nam si foris ora- ruerit pnesens, qui post cibum dicitur. Nec quis-
lorioJ» remaneant, erii forie talis qni se autrecollocet C q"ani proesumat ante siatulam horain, vel posiea.

et dormiat, ant cerie sedeat sild foris, vel Inbulis qnidquam cibi vel polus prjcsumere *. Sed et si cui

odertur aliquid a priore, etaccipere renuerit hora

v:icet , et delur ' occasio iiialigiio : sed 57S ingredia- ,

tiir i inius, nt nec tolum perdat, et de reliquo e;nen- qiia de-ideraverit boc qiiod prins recusavit, aut

deiur. Diiirnis autein horis, qni ad opns Oei post aliiid omiiino nibil percipiai", nsque ad emenJa-
versum et G /oriam primi psalini, qiii post versiim di- tioiiem congruam.
cilur k, iion occurrcril, lege qua snpra di.timus, in

' AC, occurrerinl, k Ebrul., Faron., et Lyr. dee<t qui pott venum
^ Oxon., sciirrililalis. dicilur.
« Oxon., C;>ssin., in noclurnis vigiHis. Conc, in ^ Al., remissione.
uocturnis. Flor., noclunis viciiiis. "" Al., ad liorainvero refecliouit.
"1
Oxon., Vict. p. addiinl, Venite exsiiUemus. " Oxon. , Vitio.
« 0x011. dee^l stet. Flor., usque secunda vice. Cassin., usque leeun-
' llil 1., ab lioniinibus. d.im vicem.
s Oxoii., emenden!. P Al., propter hoc. AI., pro hocv.lio.
^ Al., 5J (ori$ oratorium. 1 Narb., ad mensam purticiputionis.
> Al.. el dalur. AI., ei .sic delur. Al., ne dctur. D ^ Al., de vino.
j Ovon., Klor., ingyedianiur, et sic pnsiea, per- ^ }Iild.. i\<'(i>l et einendntionem.

dant emendenl. * .\I., Et ne quis prKsumat.

" Oxon., suntere. Al., accipiat.

CO.M.MliNTAUlUS
A horam / divini officii vtox vt nuditum fucrit si- frairnm maniis deserat quod agehnt ; fesiinet staiim
(jnum, rdclis omnibns qucelibet fuerini in mnn.bns, inox ciuii gnvitate pes ad oraioriinn, sensns ;id
lummn cnm (esliKitione curra!ur.] ilnnc S. Heiicdi- neiim ; ui nmx ad priinam oiationem occnrrani,
cli incnin elcgaiiter explicat Regula M:igisiri bis ver- 577 ^'- t-TiTi^"' =ip*'S ad mel inirantiiim in or:*to-

bis (Cnp. bV) : t Ciim advenisse divinain borain per- riuiii frairu ii examon ebnllial; nt qiii tacitiis rrat
ciissns iii oraiorin index nionslraverit , mox labo- sia im ps;ilinorum ciamtribiis
saiicli <ir;il'irii locn-^,

raiiles opns projiciant, arlifices ferrainciita diniit- itnideainr, ei sileniium loci sancli ad relicias migrel
taiit , stripiores lisieram non inlc 'reni , omnis ollicinas t opera. Cuin vero imlex in oraiono sera-
•
 REGULA COMMF.NTATA. CaP. XUII. CT^
C77
in-rpernicsiitifUftrit, mns nmncs anilienie^^aiiloqiiam A vpni<Mitil»ns muuii<j dnm divinis inloresspi. omciis
aliiid nihil res|.nndit qn mi se proxime peracto oKick»
nirniii, fn.iani Siiti cnuem in froiiie, respoudenies :
heo graiiiis. > AKiiie h;iec lui.' omniiim ;iuli(in«>riim ens seciiliirum. Cnmque , exiileia psalmodia, ad im-
nioMju-liornm praxis , qnam videre est ina\ime apnd
piTaiorem access.sset isqne r gasseicnr tol invitams
discnrrenlem (IJb. iv, c. i-1): iHiiiiiis staiim venire despexiss' t, rtspondil t nu.a :
i;.S'.i.tnnm.ea de re sir
I CtmMdenies inira cuhilia sna. el operi et mediia- Dcnm cl iil)i , • vex, ei cnnciis hominihns prsepo-
ImpeHdenies cmn soMiliiin pnl- iU'ndi;m arhitrabar ; hoceMiin milii pr;Rce|)isti cnrani
;!oni stmiiiim pariier
sanlis ostiiim ac diversornii eellulas pereiilifnlis cpis''>palem ciMnmiltens; iiicirco a inis vocatns nnn-
,

m scilicet eos, sen ad opiis ali- tiis,()iiuiipo!eiilisscrvitium inlermiitireinronvenieiis

audierint, ad oralion'
certatim e cubililMis snis niinsqnisque
iiivitaniis;
jnd cavi. Al nn^x diviiio peracio ohseqnio, parai oir
iinn I

rornmpil , ita nl is qni sciiptoris (dlicisnn exeice', ad rcgis imperinm veni. Qnod responsn-nejiisimiiera'
I

lor opiiinus veiierar.is:Gralias,ait, liabelo, episcope,

rpiam reperlns fuerit inclioasse lilieram, fiiiire non
qnia taU-m le modo rcpeno qnalen) antea ;iRSlimatiain.
andeat; sed in eodem punclo ipjo :id aiires ejiis soiii-
Fueruni itii jui qni f;tcl;> lionii:ilis tuoe malevole apud
Ins pnlsantis advenei il, sniiima velocictie iin.silietis,
ineinter(irelatisuiil; scd liosdeinceps minnsgratoslia-
ne lanlnm qnitlem mora; inierponat (pianinm (06;. li
bebo. I Eadem eral mciis Hcrnardialiliatis irt^nensis i
i.picis consnmmel effigiem; sed in.perfecias lit craj
piissimi,cni,ntscntiiiGaiifreilus inejnsVila, nuni. i05
lineas derelinqiicns, non lam operis coinpendia lu-
[Bull., Aprit. 14), i Canonicas hor;is tam diei qiiani
Irare «^ecienir , qu;im ol>edieiili;c virinl-m exseiiui
nnci s qn.flibei s;cciilaris cansa, alii iijusvc potenlis-
litM sindio atqnt' a.-inulalione fesiinei; quiim iion so-
liiin
liHii operi maiimim
\enm.
IfCiioiii, vci
scii itcno;ii, vel siieiuii),
sileiilio,
eii.im cimctis viriutibus ita priderunt,
(^l
(^i ipiieli
(iiiieii p sima persona,
'

^ m imclarclur
'

,
licel b:ic
iioii
,. ' —
freqwenli sime, (inoad vixil.
, ,

abstuiit; sed niic a.iqiia (^orporis

'

ce!l:i';
postp.meiida, et miiversa dis- moleslia tanliorem reildidit : b;inc so ain exci;ie, qiia
til liuic j>;diceiil inni.ia
fi li\ leiicem cursiiin complevit. » llic non ei rcpeui
) friidia sniiire contenii sniil, diimmodo boc tn^imn in
qu;e scripsi iii lib. vde Antiquis nionicliornm nitdiiis
iHilln vi,,| ise vhleaninr. » F.jnMiiodi ol)edie.ili;B ad
de Iralribiis in viam «liieilis, qni eliam eqno ascecso,
opiH Dei prij-seilim speciaiiies l'.'ges videre. esl in
si aniliio ad opns Dfi sigiio, pedeiii e miiiiaslerid
lirgtil.iS. ( ;cs:irii ad virjiiiies (Cflp. 10) i Qii;e signo :

ti.cio lanlms iul opns Oei, vel ad oper;t veneril, in-

nondum exiiilis^cnl, proliniis desilieiiles ail oraio- ,

riiim sininl cnui aiiis convolabiin; ant dc fr >trnm ;

Ci' palioni , iil diijnum esi. subjacebii (piod si se- :

rasiiia, qiiani iinperleclain ad divini oflicii .signimt

CiMido i't loi lio ailiiionita eiiifinbi.e iioliierl, a com-
relio(pieli:iiil, ui ad ecclesiam convenireni, licelclioio
iiHiuitine vel a convivii»separetm. » In Uegula S. Aii-
p-;;tlleiilium sc neutiquam adj.ingeieiit , si qiiiil m
relia^i {C<ip. 50) < Signo laclo, omue 0(iiis pr:«'ter-
:
cipitc iiiileciiriim apparerel , (juod ;islaiiliuin ociiloi
mi lalnr, ei sicnl apcL^ priiileiitissun.e ad alv<ariiiiii,
olieiidee piissel.
ia veloci fesiin:itione piopcrare conieiidile. » In
Heoula S. l-idori {dtp. 7) « Dalo lei,':limis lempo- : Iliicreferendiim est qnod in ms. negnh incerti
nbiS signo ad lioras canonicas, fesiiii;ibuiit fraires aiicioris legitur [Cap. 8 iii ms. bibliot. regimc Suecicc) :

ciim properaiione, omnes ad cbonMi occmrant. » « Oitort:l iiainqne siciindiim SS. catliolicorum Pa-
Deiiitpie in Regnla Cnjiisiiim ail vi:g ines [Cap. 8) : Iruo) aucloritiilem, ifinpore (ralioiiis ab hiimaiio
€ Ouaiidociinqiie vel tliiirnis vel noctiirnis horis ad ( essare (olloiinio snp rvenienlium liospii.im. » (jii:e
opiis (iivinnin signuin insouueril, iiiox ciiin summa qniilcin verba in memoriain revticmt aniiiiuain el
lolinalioiiesu-genilnm est. ac si pr;i'.co regi- insonet, C laiKialnlem Oidiiiis iiosiri consuetiidinf-m siiminun ,

oiiiiii iipere qnod in iiiaiiibns liisticliad.ir postnosilo. » in oiiiniinis monasieiii locis ob-^ervaiidi Sileulin di-
Eiiniilem oli>eivaiiliain in monisteriis advcMenml vini lempnre oliicii cnjns inenio iil in niss. sancli
.

eliain inonai lii ad Aiigi;iin dirccti, iiti ipsi tcstaninr lieiiigiii Divionensis Consuetndinibiis, in Uegula .M .-

III snis Capiliilis (Cap. !) « Rcliciis oimiibiis (|n;t'- :

gistii 579' cap. 54; i\ Stalnlis Lanfraiici, (^ap. Iti ;

libel iii manibiJis (eiicniiir, siiiiiina cnm i'estinatio.:e el in iib. Umiuiii Cisierciensiuni cap. liO.
<-iiiriiiit oiniie>, videlicel nulbis andcl b:iiic coiisiili!- Qi{od si qnis ad nodurnns vigilias, elc, non stet iu
iKinem Iraiigcre, qnainvis in decrepila ;Ktatc coiisti- o)d\ne suo ni choro , sed uHimus omnium s'ei, ant in
tiilus : » E:iiiiiiein iii Cliiiiiaceiibibus laiidiit Cilalncns locu qnem lalibus negHfjentibus seorsnm abbas consti-
(l.th. II, Cfip. 'l-i.) : « Si ad boram sigiujin aiidieril luerii.\ yncm locum iia explicat Hildemarns : < Moc,
ici;nl;ire:i); ei si esl in claiisiro, verbiin; (luod ip<um aulem (piod dicit , non stet in ordme sno in choro,
iiiibci iii ore, iion perlicil; se:l coiiiiniio tacet, el oc- sed ultimiis oiniiinm stet, ;iut in loco, etc. : id e-l
(•iiiiii inieres-e. » Dcniipie fam coin-
.4d oialioiieiii si titlis esl fraler , ipii loco snperiore st.il, debet iii
iiieiidiini monacii! S:iiictigalien--es c;ipiiulo ''2. el Gro- nllimo starc. Si aiilein nliimiis est, aul c^rte iii iiie-
giirin- IX i.i biiiia pro n.onachis liencdic inis. dio, et piist, deiicl slare seorsiim. » Knmdein sensiiin
i\l()iii iii liiinen aiiciores sobrie S. Ucguiye lexiiiin S. l5eiiedcto ascriliiiiii [>crn:udiis Cassineii-is ei iio-
^se liiiclligend.iin, iil scilicei, aiuliii) siLtn'i, (in;clibel beriiis. liiinc lanici lociiin (r.biis posse niDdis iiiltiU
lucriiit111 maiiilins reliii(|nanlur '!"* sine per;- 578 ligi (iocet posiea idiM) liililemariis. 1° L't laidc vc-
tnlo anl yrivi damiio reliiiqiii pi.svuut. N;.m si qiiis, niciis ad opiis I)ei, si >\l ox primis, niliiniis omiiiiiin
verln gratia, servirel inlir.nis, iniihstraiel liospitibiis, [)Sel; -i vero u tiniiis , in loco nfgligiMitiiiin. 'i° Si
piicpaiarel coqniiiain, exb;uii irel viimin, hic non tmle veniins choriim ailjiivare qiieai, stiil iilimiis;
deliei , lelicii) operc , siiiliin occurreie. Secus (|ui sin minus , seorsiiin. 5° ^iii niajoiem commisii ne-
scnberel libriim , .,pt;irel calceu.n , cnlerei htirliim. gligenliam, slct seor.-inn ; qiii minorem, in uitimi»
(^iia.i.vis no:i di bieriiil elia.n ipii pra-lata opera obe- loco. Addil iiiliiloininiis : i 'raincii in Franci.i nulliis
tJ eiiluK giaiia (lim.iiercnl im(icrro;l:i, obe-
(|.i()rnin eorum slal iii scd seorsnm. » Ct anie;i pr;B-
iiliiino,
(lieiitMiii iiliiiiiaiidi) iniracnlis iilii-u;iiam Ijgimiis ; iniserui : « S d tainen ia aostro inunaslcno omiics
.sed a.l inieoiionem, noii aii iact.iin Deum reSf)e.vibSe seorsiim sl;>nl. >
iieilimii.-.
Qiiperilnr vero qnis sit ille Incns qnem ser.rsiim ab
Liiio iiiliil (jperi Dei prwpnnatiir.] ilocaitendani (jui abbale coiisiiiui volnii S. 1'. lieneiiiclus. Ibic in rii
piolevibn-, vaiii--, el iiiiiiubiis rrlms ;ib opere ilei .si;
ciim iiiliil dcriiiierit, sed (oinm abliatis discretioni
i)i-pen-aiil;iiiiicuinoini!iaeua.iiiiiipcife(la,uladopiis
dimiserit, sal eril vaiias divor-oruiii nioniisici ioiinii
Dei dcbiti; celcliraiidiini CDnvolaieni, leliiiij ere de- convueiuiliii.s bic referre. U:i(|ue iii niss. F;irleiisis
lieieiil; inipcriectuin opns Dci, alios eli;iiii siiis dis- moiiitslerii b;Kc scribiintnr « Si quis liater post
:
ciiisiir.is eriiirbiiido, (leicluiqnuiii. (ju.uii prociil ab
,

Gt.ria priini [isalnsi vencrit, eat ante ;iliarc ad gr.ii-

b s .Tal S. Liiilgeriisepisciipiis (ln ejus V la, uuctore
diis, et itii genna siia (locl;il, el slalim snrgiit. ei r.x-
aiiituym., cnp. o::, sicc. iv Ben., nug. 4o vuic cap.
; ao), speciei nsque dnm a. solveiil euin prior. Absoli.lns
*jui uccrsilus leilio ab iinperaiore C:;roio Magno,
gyrel anii^ ei reiio, vciiiaiqtie in chuium lu bcmu
 : ,

(i:9 V. URNc^lCTI H'?')

siinin, iUTiiinMiie veiilam potat. Snrgpnle, omnns fra- A lexMH v"detur iniuipre, (\>w\ p^^st exnlelionem operis
ires 111'liiiei.lii!'. Si loU pm aiiqua iii(iniiii;aul:i sie- i)ei IVaier reiis aliqnain s;ilisractioiieiii piiblicain it;-
lerii, ei iion occurrerit ad Gloria priini psiilini, inlret nealiir facere ullra pnemissam : et si lioc sil, credo
iii <'lioruin , ut supia dicium esi. Alisoluius anlein Ouod provolutio de qiia iii'ra capite proximo.
eril iila

exe:«i foras , et ceial veiii;MU siiper gemia, el f:i! iai Reriiardus tiimen videtur sentire iii glossa pruice-
sefiindiim qiiod iiifi; inii.is ei permiilii. I.eiii fjaler si denii, (|Uod Imjii^modi •^ati^faciio puh iia gil 581
veii^rii ad h<iram posi Gloria prinii p^aiiiii, vel q laii- iHa cliori coriimiinis separalio. ^iolaiis lain n d cit,
nmiHie siiperveiierii, po-lca usipie ad Kijiie eleisni quid circa ulliniam oratioiiem liii)usmodi oflicii fra-
sic debei iiiirare iniiis, rien toliiin perilai; et eai ia ler reus debei jaf ere piostralus iii medio dicti pavi-
loro coiisliliilo do ec ali.s .IvaUir. IJii si persiilent d ineiiti , doiiec convenlus ab oralorio eviveril. Idem

ad Kilam lioram, si Iralres fieeiiiiit geniia super for- dicit Cassianus, ut noiat luc Smai^igiliis, et lioc credo
inas, ipse lacial siiper gradiis : expleia liora, di»ceil;il veriiis. Iii meo tauen monaslerio coiiSiieNernni se-
alisipie jussii.» taleiii iei.'iiiiliir iii mss. C nsnelndi- niores tarde ad oralorinm occurreiiies vel in aliqiio
iiibiis iiimiaslerii S. Pauli Hnime, et clarliis e.\p!ii'.:tii- ibi fidlenies, slatim ibidt^m flecie-e gemia ; el in lioc

iiir :ili 6) in liiiiic miidum

rdHlrit;o Lib. ii, « C!" "'
c. : repiitaiiiiir satisfecisse ; alii \ero in capiiulo coin-

si ^iliqiiaiido c('iilig<'ril ul iiOn occiirrat anle (j."/o.'i(i guiiiiir objurgaiioniitus vel flagellis. »

psaliiii iioiiagesimi qnrirli , vel ad quamiiliet iiorain Alias alii monachorum Palres in tarde venienti s

aiiie6'/o'i« priiiii ps Imi, iptraus iii clioiiim, et ve- ad opus Dei pnenas decrevcruiil. In Regula secunda
iiieiis ad grailiim allaris . honesie lr;iciiiiique peiil SS. Patnim (Cap. 6) staluitiir. iit t ad lioram ora-
veui.Mii siiper maiuis et genua , paiiliilum prot-ndii. !i>>nis daio sii;iio,si qnis non statim prxtermisso oiiini

S'iiiiiiiit:i!eiii Irocci . ul siiper eam teiieat manus; et opere qiiod agii qiiia nihil oralioni pi%,ioiienduiii
,

.siirK •iis , coiilra altare altius inclinai : inde non se e.>t, paraius liierit, fcras excluilalur conlundendus. i

iiioveliii iisqiie dum hora sii fiiiila : aliis iiicliiiant!- lii Piegiila terlia (Cap. (i), iit t ab abbate vel prj po-
hii>, ipse iioiiiii>i lOiilra aliare inclinai ; sed si visiim sito corripiainr, et iiisi prosiralus vcnitm pelicrii,
Imril doiniio abhali, fr;.tre;ii ali(|iiem 580 ^d eum excommunicetur. » in iiegiila S. Macarii (Cap. 14),
dirigil, ut reced:it; Ciii ciim iiianii iiimieiiii pauiuhiiii nt ( foras evclu>iatiir, ui eruiiescat. > lii itegula
iiiuliiiat, 1-1 facio aiiie et reiro recedil ad staiioneni S. Pachomii (Cap. 2), ut t qiiaiido ad colieciain iiibi
sii;im , uiii veni;m, ut prins, incliiiat
rursiis peteiis iiisoniieril pcr dieui, qiii una oiaiione lanlios veue-
Ctiiitra coiiVHiiliim, ei conveniiis coiilia eum. » rit.superioris increpalionis ordine iii< repeiur, ei stel
Apud Cislercienses locus neijligenlibus deslinaliis iiiloco c()nvivii. Nocm veio, ipiia corporis inlirrai-
pral pre^bVierii gradus, iit docet Julianus Parisius in (dus aliquid coiiceditiir, qiii post ires orationes
lali

liii. de prima vivendi raiione Ci.sterc. (Part. \i, c. 6, venerii, eodeni iii collecta, el iii vescendi loco, or-
siC. 1), paletque ex lib. Usnum Cisterc. cap. 75. •liiie corripiatiir. > Ordo autein supcrior is eral
De Cassiiitnsibus ila loq litiir IJernardus Cassinen» {C<ip. i) Solvet ciiigu'uiii, et inclinaia cervice,
: t

«i» : I lla siet non iiiii fr.iiriliiis ad sedilia, sed iii

i iiiaiiibiis ad iiilcriora depiessis, ante aliaie siabi el ;

iiiedix idiori, sicut ordiiiaium e-t de qiiiiiiisdam ne- ;i principe moiiaslerii increiabitiir. IIoc iiieiii laciei
glineiiiiliiis iii ch To C;issinensi, nbi est rotiilus por- el iii coiivenlu fialniii), ciim ad vesceiidiiin paiier
pbyrelica- iapidis pretosi, qm iiiier varias aiias va- conven^-rint. > In llcguia ^. Ca'sarii ad inonaciios
rieKiles iiiarimiTeis lapiililuis di^liiigiiit'ir locu> esse (Cap. H), ul » si lardiis venerit, slatim de lerul;» iii
iii qiio slans vi.leiur ab oiiinibiis, el eiiani abbatt-, el ; manus accipiat. > Et in Iteguhi ad virgines (Cup. iO),
Imc est e>se seorsum , el t:ilis s:ilisfactio piibliea iit secundo ac tcriio adiiionita, i a coiiiniuuione
.iiiiiriii.aliir. » Sed iniiic aptid l,assiiieiise.> qiii t.ude vcl coiivivio sep.ireiur. » lu Uegiila Tarn lensi
veiiil. is geniiUotdi ; ei lacio a alibate sijiiio, snrgil,• (<Mp. 5), ui ( exclu^iis pro realu taiiti f:icii oris coii-
k excusal, aut excusatione aacuiis locum ultiiuum fiindatur. > In PiCgula S. Frucluosi {Cap. iS), ul
peiil. ( ad oratinies diurnas qiii poa priinum psalinum
Coelesiinoriim Consliliitiones linnc definiunt : t Cum iion occurrerit , iiiiroire iii oraioiium uni icnleris
(

lardiiis ad clmriim nioiiachi conveniunt, ad altare n.m audeal;sed pocnile: ti* ilelcgabiliir. iloc id.ui
cniiversi gf!iullecl:ini, nique ticiie el humililer siib- suslinebit qiii iiociuriiio oraiioiiiliiis us.ue :id leriiuui
niiisso ca;>ile, piopri.e tiniilitis eos pfvhileal : ei laii- psalinu II lardius vciiprit , aui post ires diclos jisal-
"d II sic pteiiiieiido pei severenl, (jiioiisiiU''
pra-s denti nios in choro se miscere conaius fuerit. » lii Regnla
\i-iim eos pio iiio lo (iipai salisiecisse »
luerii, Magisri (Ccp. 75), qiii nociurnis iiialuti-
iil ( frater
Ll v.d aiur ab ipso vet ub omnibns.'^ P;irliciila vel iiis et luceriiariis primam
oratioiiem aut psaliiiuin
h'c loci suiiiiliir c piilaiivf p;oe/. .Atijiie iii hoc dis- (erdiderii , ejectiim euiii ab oiatorio ciiin lerrore iii
!<repal S. P. Beiiedicius ab aniiquiN nioijachis, qiii c:i|die foris euni apiid senieti|isuin de eniendationo
larde veiiienies adopii- Dei non adiiiiiiebani iii ora- abbas moneat. Si secimdam orationem vei psalmum
noriiuii, iit p:itei ex his CasM^ini veibis {Lib. iii, c. 7) peididerii, ibi in oratono, praesente coiigrei;aiione ,
« Is vero qiii iii tertia se\ta vel nona pnusqiiam
, post psalmum exp'eium corri:iialur acerbe. Si vero
ps:iliiiiis toe|itiis (iniiliir, ad oraiioiiem non occiirrerit, post lerliam oraiionem vel psalmum iiitiaveiit, mux
idierius oraioriiim iniroire iioii audel, nec seuieiipsum iina cum orcpositis suis foris de oratorio excommu-
«diniscere psalleniibus; sed coniireijatioiiis mssam nicalusjactetur;elnon priu:^ ad vcniam leverlatur,
^iaiis pro loribus prasiolaitir donec egiedieiilibiis , iiisi humililaiis saiislaciio ab eo scqualiier aiite Iiiiien

ciiiiclis, terram paMiiteiitia, negligentia;

sulimis>a iii oraiorii lueni opraia sed hoc, ui snperiori tiiulo ;

sii;e \el tardiiaiis inipetrei veiiiain, sciens neipiaqnam ditimiis, de iiitra quinqnaginia passus latiiudine. In
se pose desidi* su:k liosam aliier expiare; sed ne prima vero, leriia, se.xta, el nona, qiii posl uidicis
iii ea (|iiideiii , quai post lies lioras enl secuuira so- perciissi ad primam oratioiiem, et pnmiiin psalmum
leiiiiiii..s admiilenilum, nisi pn» iiegligenla pr;esenti non accurrent, in oialorio pneseiiiibus (imnibns
coiileslim veia liumilil;iie siibiiixius satishicere fesii- acerbe corripi:itiir. Post secundam vero oratioiiem.
liaverii. hi iiociurnis vero C' nveniiculis usque ad vel secuiiiiuin psalmum qui occurnrii, jam sic
582
Bi'ciiiidiim psaliiium proeleuir tardmti dilalio, ita excoininunicaius cum suis exeat prxposilis Ioms. >
iiiiiiiaxat iii aiiteipiam (iiiiio eodem psalmo fralres in Denique in Regula Cujusdam ad virgines, ul eodem
oraiione ()rociiiiib:iiil, semelipsum coiigregatioiii iii- niodo sati-facial quo in Regula S. Benedicli praescn-
sereie a'qiie adiiiiscere fesiinet, e.dem prociil dubio biliir, et insuper (Cap. 8), ut ( qnando caeler.it, ex-
inciep:itioiii ac poenitentice qiiam pr;ediximus .subji- pleto ofricio, foras egrediuniur, illa in ecclesia pro
«ieiidiis, si ultra praestitutam dilalionis hoiam, vel ipsa larditate posiia, duodecim psalmos supra cursiis
modiciim taplaverii. » seriem cantet. Si vero ex luio cursum suuin peidide-
Hsqne dum eompteio opere Dei pnblica satisfaclione rit, praecipue nociuniis horis, in qiiibus niilluiu
Vmn teai.] Oueto locuin j-a expoini Hoheiius < Isle : aliud opus iropedit. superpositione dumnetur. •
 , .,

681 REGULA COMMRNTATA. CAP. XI.llI. m

('-se^eiuin prnnscripins hic a S. P. Benediclo aliis- A dationem qua prosiraiiis debei ;inte frntres genua f!e
qlic SS. Palribiis ritus , a monacliis eli;im :i'l caiio- ctere et hoc secundum Paulum |)i;icoiiiim. Mibi
:

iiicos iransinigravil, concilio pro quibus in A(|i!isirra- tamen videtur quod hxc saiisfaciio debet esse sicui
iicnsi anni 81 6 eililum luinc canonem leperio {Can. praeieiigi.petendo venium ab abbate. Emeiidiitio esi.
i7>\) < Oiii segniier aut larde ad maiulimim :iut
: qiiando se de hac negligeiilia corri;,'ii, ut vere pr.i--
aliud quodlibet diviiium officium |ierag