L I B R A R Y

-cvol Si-

ONTO, ONX. CANADA M5S LJ4

 Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto

http://www.archive.org/details/patrologiaecur56mign
 PATROLOGLE CURSUS COMPLETUS,
SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMOOA, OECONOMICA,

OINIIM SS. PATIIIM, IMCTORIM SCRIPTORIMOUE MMSIASTHIOIHM,

SIVE LATINORUM, SIVE GR/ECORUM,
QUI AB JEVO APOSTOLICO AD JETATEM 1NNOCENTII III (ANNO PIW LATINIS,
1216)
ET AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN. 1489) PHO GR.ECIS FLORUERUNT :

RECUSIO GHRONOLOGIGA
OMNIUM QU/E EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLIC/E TRADITIONIS PER QUINDECLM
PRIORA EGHLESIyE S^GULA,
juxta editiones accuratissim as, inteb se cumque nonnullis codicibus manuscriptis collatas, perquam diligen-
dissertation ibus, commentariis vabiisque lectionibus continenter 1llustrata omnibus -

teb castigata ; ,

operibus post amplissimas editiones qu/e tribus novissimis s/eculis debentub absolutas, detectis aucta j

indicibus ordinahiis vel etiam analytiois, singulos sive tomos, sive auctores alicujiis momenti sub-
sequentibus, donata; caimtui.is intba ipsum textum rite dispositis, necnon et titui.is singularum
paginarum m arginem superiorem dis tinguentibus subjectamque materiam significantibus,
adornata; operibus cum dubiis, tum apocryphis, aliqua vero auctoritate in ordine ad
traditionem ecclesiasticam pollentibus, amplificata \

ducentis et quadha&inta indicibus sub omni bespectu, scilicet, alpiiaretico, chronologico, analytico, analogico,
statistico, synthetico. etc, opeha, hes et auctores kxiiibentibus, ita ut non solum studioso, sed
negotiis implicato, et si fohte sint, pigris etiam et imperitis pateant omnes ss. patres, locupletata sen ;

ph.esertim duobis immensis et genebalibus 1ndicibts, altebo scilicet rerum, quo consulto, quidquin
non solum talis talisve pater, verum etiam unusquisque patrum, absque ulla exceptione, in
qiodlibet thema scripserit, uno intuitu conspiciatur altero scriptuh.^e ^ach.^e, ex quo
;

lectobi comperire sit obvium quinam patres et in quibus operum suokum locis singi los
singulohum libbohum scriptur/e vebsus, a primo geneseos usque ad novissimum apo-
calypsis, commentati sint:
editio accuratissima, ceterisque omnibus facile anteponenda, si perpendantur characterum nitiditas,
chart.e qualitas, 1ntegbitas textus, correctionis perfectio, operum recusorum tum varietas tum
numerus, forma voluminum perquam commoda sibique in toto patrologi.b decursu constanter similis,
pretii exiguitas, prvesertimque ista collectio una, methodica et chronologica, sexcentorum
fragmentorum opusculorumque hactenus hic illic sparsorum, vel etiam ineditorum, primum
autem in nostra bibliotheca, ex operibus et mss. ad omnes ^etates, locos, linguas
formasque pertinentibus, coadunatorum,
et ex innumeris operibus traditionem catholicam conflantibus, opus unicum mirabiliter efficientium.

SERIES LATIIVA,
IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESLE LATIN^E
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III
ACCURANTE J.-P. MIGNE,
Bibliothec;e cleri universse,
SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTI^ ECCLESIASTIC.E RAMOS EDITORE.

PATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESI.E, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIAM NEMPE LATINAM, ALIAM GR.-ECO-LATINAM,
AMBiE PABTES JAMINTEGRE EXARAT^E SUNT. LATINA, 222 VOLUMINIBUS MOLE SUA STANS, 1110 FRANCIS VENIT GR.ECA :

DUPLICI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PRIOR GR.ECUM TEXTUM UNA CUM VERSIONE I.ATINA LAATERALI COMPLECTITUR,
EK 109 VOLUMINA, PRO PRIMA SERIE GRyECA, NON EXCEDIT. POSTERIOR AUTEM VERSIONEM LLATINAM TANTUM EXIBET,
IUEOQUE 1NTRA 55 VOLUMINA BETINETUB. SECUNDA SERIES GR.ECO-LATINA AD 53 VOLUMINA TANTUM ATTINGIT DUM -
,

HUJUS VERSIO MERE LATINA 29 VOLUMINIBUS EST ABSOLUTA. UNUMQUODQUE VOLUMEN GI:^CO-LATINUM 8, UNUMQUODQUE
MERE LATINUM 5 FRANCIS SOLUMMODO EMITUR ITROBIQ VEBO
: UT PRETII IIIJIJS BENEFICIO FHUATUR EMPTOR,
,

COLLECTIONEM INTEGRAM, SIVE LATINAM, SIVE Gli/ECAM COMPARET NECK.SSE EliiT; SECUS KNIM CUJUSQUE VOLUMINIK
AMPLITUDINEM NECNON ET DIFFICULTATES VARIA PRETIA /EQUABUNT. IDEO, SI QUIS TANTUM EMAT I.ICET INTEGBE SED
SEORSIM, COLLECTIONEM GR/ECO-LATIN AM, VEL EAMDEM EX GR.ECO LATINE VERSAM, TUM QIJODQUE VOLUMEM HHO 9 VEL
PRO 6 FRANCIS SOLUM OBTINEBIT. IST.E CONDITIONES POSTERIORI PATROLOGI/E L4.TIN.fi SERIEI, PATRES AB INNOCENTIO III
AD CONCILIUM TRIDENTINUM EXHIBENTI, APPLICABUNTUR. PATROLOGIA QU/E MANUSCRIPTIS IN BIBLIOTHECIS OHBIS UNI-
VERSI QUIECENTIBUS CONSTABIT, NECNON PATROLOGIA ORIENTALIS, CONDITIONIBUS SPECIALIBUS SUBJICIENTUR, ET IN
TEMPORE SUO ANNUNCIABUNTUR, SI TEMPUS EAS TYPIS MANDANDI NOBIS NON DEFUERIT.

PATROLOGIM LATINM TOMUS LVl.

S. LEO MAGNUS ROMANUS PONTIFEX.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD MIGNE, EDITOREM,

J.-P.
IN VIA DICTA VAMB01SE, OLIM PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUM VULGO D'ENFER
NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA.

1865
 .

D
TORONT^ 5, ' A. stm j~f
+°&(>
AVIS 1MP0RTANT
D'apres une des lois ie monde, rarement ies ceuvres au-dessus de l'ordinaire se fcnt
providentielles qui regissent
sans contradictions jilus ou moins fortes et nombreuses. Les Aleliers Callwliques ne pouvaient guere echapper a ce
cachet divin de leur utilite. Tanlot on a nie leur exislence ou leur importance; tantdt on a dit qu'ils etaient fermes
ou qu'ils allaient 1'etre. Cependant ils poursuivent leur carriere depuis 27 ans, et les productions qui en sortent
deviennent de plus en plus graves et soignees aussi parait-il certain qifa moins d'evenements qu'aucune prudence
:

humaine ne saurait prevoir ui empecher, ces Ateliers ne se fermeront que quand la Bibliotheque du Clergi sera
terminee en ses 2.000 volumes in-i°. Le passe parait un sur garant de I 'avenir, pour ce qu'i! y a a esperer ou a
craindre. Cependant. parmi les calomnies auxquelles ils se sont trouves en butte, il en est deux qui ont ete conti-
nuellement repetees, parce qifetant plus capitales. leur effet entr.iinait plus de consequences. De petits et ignares
concurrents se sont donc acnarnes, par leur correspondance ou leurs voyageurs. a repeter partout que nos Editions
etaient mal corrigees et mal imprimees. Ne pouvant attaquer le fond des Ouvrages, qui. pour la plupart, ne sont
que les chefs-d'oeuvre du Catholicisme reconnus pour tels dans tous les temps etdans tous les pays. il fallait bien
se rejeler sur la forme dans ce quVlle a de plus serieux, la correction et rimpressiou; en effet, les chefs-d'ceuvre
nieme n'anraicnt qu'une deini valeur. si lelexte en etait inexact ou illisible.
II est tres vrai que. dans lc principe. un succes inoui dans les fastes de la Typographie ayant force 1'Editeur de
reconrir aux mecaniques, afin dc march' r plus rapidement et de donner les ouvrages a moindre prix, quatre volumes
Hu double Cours d'Ecrittire sninle et rle Thtologie furenttires avec la correction insuffisautedonneedans les impri-
meries a presque tout ce qui s'edite; il est vrai aussi qu'nn ccriain nombre d'autres volumes, appartenant a diverses
Publications, furent imprimes ou trop noir ou trop blanc. Mais depuis ces temps eloignes, les mecaniques ont
cede lo travail aux presses a bras, et 1'impressioD qui en sort. sans etre du luxe, attendu que le luxejurerait dans
des ouvrages d'une telle nature, est parfaitemcnt convenable sous tous les rapports. Quant a la correction, il est
defait qifelle n'a jamais ete portee si loin dans aucune edilion ancicnne ou contemporaine. Et comment en serait-il
autrement. apres toutesles peines et touies les depenses que nous subissons pour arriver a purger nos epreuves de
toutes fatitcs? L'habitude. en typographie, meme dans les meilleures maisons, est de ne corriger que deux epreuves
et d'en confercr une troisieme avec la seconde. sans avoir prepare en rien le manuscrit de 1'auteur.
Dans les Aleliers Catholiques la differenceest prcsque incommensurable. Au moyen de correcteurs blanchissous
le harnais et dont le coup rl'oeil typographique est sanspitie pour lesfaules, ou commence par preparer la copie d'un
bout a 1'autre sans en excepter un seul mot. On lit ensuite en premiere epreuve avec lacopie ainsi preparee. On lit
en se.-onde de la meme maniere, mais en collationnant avec la premiere. On fait la meme chose en tierce, en colla-
tionnantavec la seeonde. On »git de meme en quarle, en collationnant avec la tierce. On renouvelle la meme ope-
ration en qninte, en eollationnant avec la qii.irte. Ces collationnenients ont pour but de voir si aucune des fautes
sigualees au btireau par MM. les correcteurs, sur la marge des epreuves, n'a echappe a MM. les corrigeurs sur le
marbre ct le mclal. Apres ces cinq lectures entieres controlees 1'une par 1'autrc, et en delmrs de la preparation
ci-dessus menticnnee, vient une revision, et sonvent ii en vient deux ou trois; puis l'on cliche. Le clichage opere, par
consequent la pnrcte du texte se trouvant immobilisee, on fait, avec la copie, une nouvelle lecture d'un bout de l'e-
preuve a rautrc, on se livre a une nouvelle revision, et le tirage n'arrive qu'apres ces inuombrables precautions.
Aussi y a-t-il a Montrouge des coirecteurs de toutes les nations et en plus grand nombre que dans vingt-cinq
imprimeries de Paris reunies! Aussiencore, lacorrection y coute-t-elle autant que la composition, tandis qu'ailleurs
elle ne roiite que le dixicme Aussi enfin, bien que 1'assertion puisse paraitre temeraire, 1'exactitude obtenue par
!

lant de frais el de soins. fait-elle que la plupart des Editions des Ateliers Catholiques laissent bien loin derriere
elles celles meme des celebres Benedictins Mabillon et Montfaucon et des celebres Jesuites Petau et Sirmond. Que
l'on compare, en effet, n'importe quelles feuilles de leurs editions avec celles des notres qui leur correspondent, en
grec, comme en lalin, on se convaincra que linvraisemblable est une realite.
D'aillcnrs, ces savants eminents. plus preoccupes da sens des textes que de la parlie typograpbique et n'etaut
point correcteurs de profession, lisaient. non ce que portaient les epreuves, mais ce qui devait s'y trouver, leur
haute intelligence suppleant aux fautes de Peditinn. De plus les Denedictins, comme les Jesuites, operaient presque
tonjours sur dcs mnniiscrits. cause perpeiuelle de la multiplicile des fautes, pendant que les Ateliers Catholiques,
dout le propre est surtout de ressusciter la Tradition, ifoperenl le plus souvent que sur des imprimes.
Le R. P. De Buch, Jesuite Rollandiste de Bruxelles. nous ecrivait. il y a quelque temps, ifavoir pu trouver en
dix-huit mois detude, ttne seule faule dansnotre Patrologie latine. M. Denzinger, professeur de Theologie a 1'Ilni-
versite de Wurzbonrg. et M. Beissmann, Vicaire (ieneral de la meme ville, nous mandaient, a la datc du 19 juillet,
ifavoir pu egalement surprcndre inie seule faute, soit dans le latin soit dans le grec de notre double Palrologie
Enlin, le savant P. Pitra. Benedictin de Solesme. et M. Bonetty, directeur des Aunales de philosophie chrelienne.
mis au dcfi de nous convaincre d'une seule prrcur typograpliiquc, ont ete forces d'avouer que nous ifavions guere trop
presume dc nolre parfaite correction. Dans leClergese trouvent de bons latinisies et de bons hellenisles.et, ce qui
est plus rarc, des hommes tres positifs et tres pratiques, eh bien ! nous leur promettons une prime de 25 centimes
par chaque faule veritable qifils decouvriront dans lfimporte lequel de nos volumes, surtout dans les grecs.
Malgre ce qui precede. 1 Editeur des Cours compleis, seniant de plus en plus 1'importance et meme la necessite
d'une correction parfaite pour qifun ouvrage soit veritablement utile et estimable, se livre depuis plus d'un "&n, el
est resolu de se livrer jusqifa la fin a une operation longue. penible et couteuse, savoir. la revision entiere et
universelle de ses innombraules cliches. Ainsi chacun de ses volumes, au fur et a.mesure qifil les remet sous presse,
est corrige mot pour mol d'un bout a 1'autre. Quarante hommes y sont ou y seront occupes pendant 10 ans, et une
somme qui ne saurait etre moindre d'un demi-million de francs est consacree a cet important controle. De cette
maniere, les Publications desAtelters Catholiques, qui deja se distinguaient entre toutes par la superiorite de leur
correction, ifauront de rivales, sous ce rapport, dans auciin temps ni dans aucun pays; car quel esl 1'edileur qui
pourrait et voudrait se livrer APRES C0l'P a des travauv si gigantesques et d'un prix si exorbitant? II faut
oertes etre bien penetre d'une vocation divine a cet effet. pour ne reculer ni devant la peine ni devant la depense,
surtout lorsque PEurope savanle proclame que jamais volumes n'ont ete edites avec tant d'exactitude que ceux de
la Bibliothique universelle dit Clerge". Le present volume est du nombre de ceux revises, et tous ceux qui le seront
a 1'avenir porteront cettenote. En consequence, nour juger les productions des Ateliers Cathnliques sous le rappcrt
de la Correction, il ne faudra prendre que ceux qui porteront en lete 1'avis ici trace. Nous ne reconnaissons que
ceite editiofl et celles qui suivront sur nos planches de metal ainsi corrigees. On croyait autrefois que la stereotypie
immobilisait les fautes, altendu qifiin cliche de metal n'est point elastique: pas du tout. il introduit la perfection,
car on a trouve le moyen de le corriger jusqu'a extinction de fautes. L'Hebreu a ete revu p.ir M. Drach, le Grec
par dns (irecs, le Latin etle Francais par les premiers oorrecteurs de la capilale en ees langues.
Nons avons la consolation de pouvoir linir cet aris par les refiexions suivanies Enlin. notre exemple a fini par
:

ebranler l^s grandes publications en ftalie, enAUemagne, en Belgique et en France,par les Canons qrecsde Bome,
le Gerdil de Naples. le Saint-Thomas de Parme, I" Encyclopedie religieuse de Munich le recueil des dMarations des
riles de Bruxelles, les BollandiStes, le Suarezel le Spicilege de Paris. Jusqu'ici, on ifavait su reimprimer que des
ouvragcs dc cnurte haleine Les in-4°. oii s'engloutissent lcs in-folio. faisaienl peur, ei on n'osait y toucher. par
crainte de se noyef dans ces abimes sans fond etsans rives; maisona fini pa' se risqirera nous imiter Bicn plus,
sous notre impulsion, d'autres Editeurssr |irc|>arci]t. sous notre patronage et notre direction, au Bullaire universel,
aux I)i'cisious de toutesles Congregations. a une Biographie et a une Histoire generale de tous les conciles et a
une Histoire nniverselle, etc. Malheureusement, la plupart des cditions deja faites ou qui se font, sont sans
autorite, parce qu'elles sont sans exactitude; la correction semble en avoirete faite par desaveugles, soit qu'on n'en
ait pas senti la gravite, soit qu'on ait rccule devant les frais; mais patience! une reproduction correcte surgira
bientdt, ne fut-ce qu'a la lumiere des ecoles qui se sont faites et qui se feront encore.
 .

TRADITIO CATHOLICA.
S/KCULUM V. ANNUS 461.

SANCTI

LEONIS MAGNI
ROMAM POINTIFICIS

OPERA OMNIA,
POST PASCHASn QUESNELLI RECENSIONEM

Al) COMPLURES ET PRiESTANTISSIMOS MSS. CODICES Al$ ILLO NON CONSULTOS EXACTA, EMENDATA,
ET INEDITIS AUCTA :

PILEFATIONIBUS, ADMOMTIONIBUS ET ANNOTATIONIBUS ILLUSTRATA

CURANTIBUS

PETRO ET HIERONYMO FRATRIBUS BALLERINIIS,

PRESBYTERIS VERONENSIBUS

ACCEDUNT PETlll THOM.E CACCIAM EXERCITATIONES IN UNIVERSA OPERA S. LEONIS MAGNI.

ACCURANTE ET DENUO RECOGNQSCENTE J.-P. MIGNE,

BlBLIOTHEC^ CLERI UNJIVERS/E,
SIVE

CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTI.IS ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

TOMUS TERTIUS.

VENIT 10 FR. GALLICIS.

EXCUDEBATUR ET VENTT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VI A DICTA THIBAUD, OLIM FAMBOISE, PROPE PORTAM LUTETI.E PARISIORUM VULGO
D'ENFER NOMINATAM, SEU PETIT-MONTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA PARISINA.

1865
 TRADITIO CATHOLICA
SJECULUM V. ANNUS 461.

ELENCHUS
AUCTORUll ET OPERUM Ol I l\ HOC TOIIO IV <OMI\IMIIt I

S. LEO MAGNUS ROMANUS POXTIFEX.

Ballcriniorum Disquisitiones de antiquis collectionibus et eollectoribus canonmn. Col. 11

Codex canonum ecclesiasticorum. 353
Prisca canonum editio Latina. 717
Antiquissima canonum Nicaenornnr interpreiatio latina. 817
Vetus interpretatio latina canonum Nicaenorum, Sardicensium et Chalcedonen-
sium. 8S3
Documenta juris canonici veteris. 803
Quesnelli Dissertationes in codicem canonum ecclesiasticorum, quibus subji-
ciuntur Balleriniorum adnotationes et observationes. 899
S. Leonis Magni sermones inediti. 1131

Parisiii. — Ei Typii J.-P. MIGNE,

 LECTORI
Cur editioni Operum S. Leonis papne appcndicis noraine adjiciamus hunc tomum qui praestantem et anti- ,

quissimam canonum coltcctionem aliaque velusti juri6 canonici documenta coniinel, paucis exponcndum esi.
Quesnellus in sua ediiione idcirco S. Leonis Operibus subjecii memoratam colleciioncm canonum, quia
ipsam Komanae Ecclesiae codicein esse putavit ,
qui sub pontiGcibus Innocenlio Zosimo atqne Leone usut
,

tuisset , et mulia ab ipsomel Leone inserla rccepisset. Licei vero omnino falsum hoc eodem tomo proba-
id

luri simus in observationibus ad dissertationem ipsius Quesnelli duodecimam, nihilo tamen minus ne quid

liuic nosirae editioni deesset, qua tolam editionem Quesnellianam repctendam pollicili sumus, idem canonum
codex recudendus fuit. Hac autem in re cum ejus editio ipsura codicem non omnino inlcgrum nec identidem
cum melioribus ac sincerioribus lectionibus exhibuerit, quid in ipso restituendo ac illustiando praestilerimus,
ex praefalione eidein praefixa et mullo magis ex annolationibus ipsi subjectis palam fict. Ilac occasione cum
,

in mss. codicibus et documentis vetustissimi juris canonici iaborandum fuerit, plura deteximus quibus anti-

quunt canonicum jus illustrari posset. Haec vero in publicum proferre utile et gratum fulurum persensimus.
Hinc priscam ranonum editionem Latinam, quae cura in perrara Biblioiheca juris canonici , Gullielmi Voelli

et Henrici Justelli opera ,

prodierit, vix cognita est , ad codicum Gdem exactam , integram et emendatioren.
addidimus. Aiias praelerea vetustissimas Graecorum canonum versiones antea inediias inserere, et selecta
quaedam anliqui juris canonici documenta nondum irapressa, vel non satis vulgata, subjicere consti-
tuimus.
Cum porro hisce de causis quamplura vetustarum collectionum, tum editarum lum ineditarum. manu-
scripta exemplaria evolverimus , e quibus anliquum jus canonicum pendet , traciatum lucubrandum ct prae-
mittendum censuimus de antiquis, tum ediiis tum ineditis, collectionibus et collcctorihus canonum ad Gra-
tianum usque. Hic autem tractalus qaam late pateat, et quam multa contineat ad canones illustrandos, vcl
restituendos et ad vetus canonicum jus cognoscendum utilia, ex ipso capitum indice, quem mox appendemtis,
satis perspicies. (Hunc indicem ad voluminis catcem de more rejecimus.) Ita hic lomus anliqui juris canonici
veluti corpus est, ac ex praemisso traclatu vetusti fontes ejusdem juris patebunt.
Dissertationes tandem Quesnclli in laudatam collectionem canonum in fine addendae, et noiis ac obser-
vationibus ad crisim revocandae fuerunt. Hacc prsemonuisse sufficiat.

AD EMINENTISSIMDM FORTDNATUM TAMBURINDM S. R. E. CARDINALEM

PR-EFATIO.
Quantum ad veteris novique juris canonici scientiam conferant antiquae canonum collectiones, quae in ma-
nuscriptis exempiaribus continenlur, norunt quicunque in jure canonico sunt apprime versati, ac tu praeser-
tim noris, cardinaiis eminentissime , qui inter sacra studia, in quibus vitam totam maxima cum laude tra-
duxisti, jure canonico potissimura delectaris. Probe nimirom intelligis has coilectiones illos esse fontcs ex
quibus vetusta canonum et poniiuciarum constitutionum documenta prodierunt. Intelligis
praeterea pluris
esse aestimandum quid diversae, licet paucan, collectiones ferant, quam quid plurima
unius collectionis
exempla. Si quis enim centum , ex. gr., Dionysianae collectionis vetustos codices reperiret et evolveret , is
nulla alia monumenla canonica nancisceretur nisi qu* Dionysius recepit ; et in his ipsis
,
(si librariorum
excipiantur menda) miram fere lectionum consensionem deprehendens nihil aliud disceret, , nisi sic Diony-
sium legisse. Qui autem diversarum cellectionum exempla consuluerit, identidem documenia
alia atque alia
inveniet; ac in documentis quae pluribus collectionibus communia sunt diversas lectiones nactus, plurimum
se juvari sentiet, tum ut tutius emendct amanuensium 6phalmata, tum ut ex omnibus optimas lectiones secer-
nal ac praeferai.
Duae tantum collectiones oiim prodierunt, Dionysio-Hadriana et Isidoriana. Cum cx hac postrema,
quae,
praner multa spuria , in ipsis sinceris docnmentis non paucas , ut suo loco dicemus liberiores lectiones
, et
arbitrarias emendaiiones receperat, pleraque aniiqua canonum ac decreialium documenla a Merlino primum
ediia fuerint,ea subinde in editiones conciliorum transierunt, ae proinde lectiones eorumdem
documentorura
minus e\act3elatius obtinuere. Juvit non modicum ediiio colleclionis Ditmysio-Hadrianae, qna? postMerlinum
iropressa fuit. At praeterquam quod bxc editio purum Dionysium non exhibet, permagnique
interest scire,
qmd vulgaverit Dionysius , quidque Dionysio superadditum fuerit , aliae plures collectiones in manuscriptis
codicibus exstant, quae vel ipso Dioi.ysio antiquiores sunt, vel aUam certe a Dionvsio originem babent. Unam
P<-rito_. LVI . 1

3 ie._.
M30
 ,

AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENOIX. **

11

ex his produxit Quemellus : quam nobis lioc toino integriorem el emcndatiorem rccudenlibus ,
quantum
praesidii antiquarum colleelionum quas reperinius manuscripia exemplaria, ex notatio-
ailulcrini aliaruui

nibus in eaindem collectioucm pa'am Rel. Posleriorum eliam collcctionuni quarum auclores aliqua ex ,

Dionysio snmpscrunt, alia vero aliunde derivaruni, eognitt» nun inulilis cril. Immo earum quoque collerlio-
num, quae antiquinriim abhreviationes conlinent, vel dccrcia Romanornm pontificum et conciliorum cauones
in Hbros ac tilulos dislributos rcprrcsenlanl , rationcm describerc , el originem , si fieri possil , dctegere ,

quanium utililatis afferat ,

perilus quisquc perspiciet. Ex horum cnim oninium complexu cognosccrc liret>it

qucc exordia et quos progrcssus habueril studium juris canonici ;

quid cx una colleclione traductum fuerit in

alias; qtix fuerinl apocryphorum inilia ; quid inlerpolatum obrepscril ,

quid corruplum ,
quid mutilum ; et

quandonam documcnta in anliquis colleciionibus integra in parles discipdi ac per materias distribui coepc-

lint : quod usui magis commodum jamdiu receptum obtinuit.

Hinc ctsi multum debcmus iis qui de vulgatis colleclionibus disseruere, plurimum laincn illis obslringimur
qui, antiqua tabularia excutientes, veterum mannscriplarum collcctionurn nolitiani aliquam uobis dederur.t.
Quamplurium ejusmodi codicum, qui inCaesarea Vindebonensi bibliotbeca abundanl, descripiionem proferro
medilabaiur Pelrus Lambecius, u.t ipsc lcstatur libro primo Commentariorum in camdem b.oliolhecam,
cap. 8, pag. 'J32. Iudicato enim pervetusto ejusdem biblioihecie codice collcctionis Ilispanicic, addit : Multo
autem prolixius et accuratius de codem alias volenlc Deo, acturus sum in peculiari dissertalione de plus quam
ducenlis auguslissimw biblioihecoc Casarea: anliquis el bonce nota? codicibus niss. partim Grmcit ,
pirtim

Lalinis, quorum ope et beneficio historia conciliorum lam generalium quam provinciatium non mediocritcr votest

(ocupletari. Idipsum quoad Romana exemplaria in mentem veuerat Emanueh Sclieiesiratio Vatican.e biblio-

thecx custodi , qui terlio Anliquitatum lomo ederc volebal Opus syrwdicon dc canonibus conciliorum , deque
collcciiombus canonum , el de ponli/icum decretis , in cujus appendice varias collectiones , ex mss. majori ex
parte cruias, sesc prolaturum in scheda posf ejus mortcm relicta et proefationi tomi secundi earumdem An-
liqoitaium inserla reccperat. Omnium vero maxime hac in re laboravit Benedictini ordinis decus P. Petrus
Couslantius, cujus prafatio in tomum primum Epistnlarum Romanorum pontificum locuplelissimam prisca-
rum manuscriptarum collectionum quas reperire potuit, descnplmncm exhibet. ,

Dum vcro nos hoc codcm consilio cjusmodi col ectionum exemp^a in bibliotbecis delitcsccntia sollieitiin
inquireremus vetustissimos codices nacli sumus
, in quibus partim ignot.e colleciiones fuerunl delecfcp, ,

parlim vcro peculiares notilioc quanlum ad collectior.es jam vulgatas patucrunt. Hm.c uberiorcm dc coile
ctionibus canonum tum edhis, tum incdiiis, traciatum lucubrari posse perspetimus qjii huic tofoo tertio ,

prxslautissimam colleclionem aliaque veieris juris canonici documenta coiilinenli non incongruc praeligerc
tiir. Tolus hic tractatus dividelur in partes quatuor. Prinia aget de Graeco canonum codice , et de quibusdam
parliculjs, $eu canonibus. qui in eo aliquam difficullaieni facessunt. Secunda versabitur eirca auAiquiores
collecliones Lalinas, qu v vel Dionysio vetustiores sunl, \el a Dionysio non prodeunt : ubi inter oaclcra cano-

num Africanorum ,
qui pluribus difficulialibus involvunlur , cxacta discussio atque distinclio cxliibcbiiur.
Terlia explicabil colleclionem Dionysianam , et cxteras qu» ex Dionysio aliqua documenla recepere , iitl

6unt Hadriana, Hispanica , el Isidoriana. Quarta disseret de antiquis abbrevialionibus canonum , aliisqoe
collcctionibus Latinis ,
quse jus canouicum in libros ac liiulos digessefyni,
Hac autcm dc rc dum aliere nobis Hoime leciim aliqua diceret, cardinalis eminenlissime, lotumque con-
silium nostrum, quod lunc vix co .ceplum fuerat, libi apcrirct, a.riores addidisii stimnlus ut perfiterclur
codemquc revcrso in patham ipsi operi auxilium tuum, quod ubi apusessel poll citus fneras, humanissiwe
pracstitisli. Hunc igitur qiialemcunqnc tradalum tibi non ingralum futurum confideiites , aJ le dirigendum
credidimus, ut pr.cccljeiitis bac in re studii el favoris tu.i , nosfrique tjrga te grati animi atque obser\antia$
percnne lestimonium prjebcat.

BALLERINIORUM DISQUISITIONES
DE ANTIQUIS

COIIECTIOMBUS ET COLIECTORIBUS
' '
— . ... I »! -.
CMONM.
PARS PKIMA.
DE GRiECIS CANONUM C0LLECTI0NIBU9.
{v] CAPUT PRIMUM. A Codex canonnm universce Ecclesioe a Christophoro
ti /i — —*.•-!-
he <jr*ca eanonumaposlotorum , n .-
olecttonc omnnnn
• Jttstetlo edihis
uni
non
Ecdesiw.De Grmca
fuii vettts Gracorum codex. »et
cotlecUone Stcp/wo
untwwma. Quamam uem colleco Sabim Mace- Ephcsiorum episcopo tributa.
domam epucopi Heraciecnsts.- Prima Gra-ci codicis r y v
canonum expressa mentio in cuncilio Chalcedonensi l.Etsi instituli uostri sit de Laliuis potissutiuiu
 :

13 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR CANONUM. PARS PRIMA. U

antiqnis canonum coilectionibus ngere, cum (amca A nysium ignoti. Pra?clare autem in banc rem monuit
Grancarum synodorum veiuslissimicanones Latinitaie Quesnellus, noia 8 in epist. 10 (Tom. II, col. 1324) :

donali in collecliones Latinas traducti fuerint, de Quemadmodum , inquit, t/jsi aposiolici canonesex con-
Grxca eornmilem collectione, ex qua illos Latini in- suetudinibus regulisque ab apostolis virisque apostoii-
lerprces deduxerunt , anlea disserendum est. Cum cis velut per manum iradilis el acceplis conjlali fuerunl
vero praeier canones conciliorum Groecorum ad La- ab Oiientalibus , ita certum esl complures requlas ec-
linos pervenerint etiain illi canones qni aposlolorum clesiasticas in liomana Ecclesia viguisse prtmis lein-
nomiiiecircumferiiiilur.dehoriimcolleetioncomnium poribus , non aliunde acceptas quam ex comucludine
anliquissima , de qua plures late disseruerunt , non anliqua el ex traditioue sauclorum aposlolorum Pelri
quaecunque dici posscnt, sed qu.t oniilti non debent, et Pauli. llas porro cum aliquibus canonibus aposlo-
ne quid liuic tractalui deesse videalur, brevius per- licis convenire quis miretur, cum una esset omnium

slriiigendasunt. Cerlum est ntilium corpussine stalis apostolorum fidcs unu pternmque disciplina ex unius
,

legibus regi alque consistere umquam possc. Hinc magislri sclioia desccndens : Hinc faclum est ul qiiae-
apostolos regendae Ecclcsix cerias regulas seu canones dam conslituta ponlificum ex ipsis canonibus as-
prxfixisse dubitari nequii. tias auiem rcgulas, quas snmpta esse videantur, ut loquiiur Dionysiut Exiguus
illi verbo tradiderunlEcelesiis,subinde scripto fuisse in prcefalione canonum , cum potius ex communis tra-
collectas, el canonum nposloloruin lilulo pra?noiatas dilionis fonte tam coiistiluta ftuetent quam ennones
salis crcdibile est. Nequc proplerea crediaius omnia aposiolici. Quod porro subdit , se uoii gravale fateri
quae in ipsis canonibus conliuenlur apostolis refe- S. Leonem in eadem epistola 10 unum canoneni
renda. Solent quippe ejusmodi opera, ut sciteanim- apostolicum respexisse noluissc tamen apostolicos
,

advertil P. Coustanlius (ln prwfatione ad tom. I » cauones nuncnpare, ne dubiis et nondum receplis
epist.Rom. pontif., num. 51), licet variis incremenlis canonibus auctoritas inde accederet, coujectura est
augeantur, ejus nomen in epigrapbe retinere quo omnino inlirma, immo incredibilis, nisi probetur
priinum auclore ccepta vel constituia fuerunt. Cum yersionem aliquam exstilisse anle Dionysium, qua
vero quidnm canones iisdem inserti errores praefe- iidcm canones noti esseni Lalinis quod tamennon- :

rant manifeslos , qui tradilis apostolorum regulis dum probatum est , nec , ut credimus , probari un-
ascribi nequeunt, plurimi ipsis facdem non praebuere quam poieril. Neque obirudaiur Gelasii decretum de
consensum Diony^io teste (In episl. ad Stephanum), libris recipiendis, vel non recipiendis, quod lametsi
ac in celebri decreto de libris recipiendis, vel non ediium anle inierprelalionem Dionysii , canones
recipiendis inter apocrypha jure censiti fuere : unde tamen apostolorum inier apocryplia referens, eos
in prxfalione collectionis Hispanics scriptum fuil ipsi aliqua ralione cognitos astruit. Nam primo Ge-
Canones autem , qui dicuutur apostolorum seu quia , lasius hos canones-, etsi inier Lalinos nondum
?ul-
eosdem nec 'sedes apostolica recipii , nec suncli Patres gatos, ita accensere poluit apocrypbis, uli iu eum-
illis consensum prcebuerunt , pro eo quod ab hcerelicis dem catalogum relulit alia quaedam Crxcorum opu-
sub nomiiie aposlolorum composili dignoscuntur, quam- scula, qux nondum Latine reddita fueranl. Dein satis
vis in eis quivd.im inveninnlur ulilia , aucloritale tamen probabile nobis est banc cjus decreti pailiculam de
apostolica eorum yesta constat esse remota , et inter canonibus aposiolorum in plerisque alque poiiori-
apocrijplui deputala. Qux uiitia sunt, aposlolis con- bus Gelasiani decrcli exemplaribus omissam, ad ea
venire queunt. addiiamenta pertinere qtiue Hormisdam hnbein aucto
2.MehsisHyperberel3einomen, quodlegitur canone C rem, uti conjiciemus part. n, c. H, § 5. Ipsa quidem
38, lios canones non a Grsccis Europa is, nec ab y£gy
j
verba Dionysii in episi. ad Slepl.anum episcopum
pliis, qui mensibus alia nomina iudiderant, sed ab Salonitanum, quibus (canonibus) quia plurimi censen-
Orienlalibus, qui Syroinacedonicis mensium nomini- sum non prcebuere facilem hoc ipsum veclram nolui- ,

bus utebanlur, fn sse collectos et scriplos ostendit. mus ignorare sanauutcm , rem Latinis ignolam indi-
Anle Nicxnam vero syuodum hanc collectionem in cant :
ac propterea qux sequumur, quamvis posha
iis Oricniis regionibus compaciam, in quibus rebap- quoedam consliluta pontificum ex ipsis canonibus sum-
tizalionis error obtinebat, non improbabililcr statuit pta esse videantur , non de Romanis pnntilieibus
aut
Petrus de Marca, libro tertio Coucordix, cap. 2. [vi] Lalmis episcopis sed de Grxcis intelligenda sunt
,

Plcraque sane qux iu iisdem canonibus dccernuntur quorum conslituta quxdam iu pontificaiibus. ul ibi-
cum disciplina ecciesiastica secundi ac teriiisxculi dem ait, conventibus edila, cum aposlolicis canonibus
congruunt, et nonnullas regulas qux ab Orienialibus conveniunt.
qtiai li sauul. allegantur in illis canonibus lanlum in- 4. Hxc Grccca eorumdem canonum collectio dis-
venire licebit. tincta fuis>e videlur a codice canontim syuodalium
5. L>e anliquo usu horum canonum, seu liujus ve- qui poslca lucubrauis fuil tinde bi Grxcatum :
syno-
tiistissimae colleclionis apud Graecos nemo ambigil. dorum canones in qmbusdam mss. exemplaribus eu
Vide Peirum de Marca , loco paulo ante memorato, conlinua nutneroriiin serie notabanturqux a Nicxnis
et Guliielmum Beveregium in codice cauonum Eccle- ordiebatur ,eo quod apostolorum canones, qui Ni-
siaj priniiiivjf illuslraio. l)e usu autem apud Latinos cxms prxmitiendi erant, ab iisdem excmplaribus
anle Dionysium Exiguum quxstio veriitur Sunt enim abessent. Hinc etiam Dionysius Exieuus""nu'i Graeco
qui exisliinanlaPairibus Lalinis et a Komanisetiam
.
n
u »-»— - codice
" ,: '"- generis !i: —
bujus
,
usus est, aposiolicos canones
ponlificibus Diony^io antiquioribus canones aposlo- [vnj ex alio codice sumpsit, cum eos Laiine
reddilos
licos passim allegari re^ularum ecclesiaslicarnm nn- sua; versioni pra;fixit. Quinquaginta lantum aposlo-
niine, quo eliam ornantur ab eodem Dionysio. Id licos canones is in suo codice reperit, ac
Latmilate
Quesncllus palam asseruil dissert. 10, §6.At Lalinis donavit. Verum in aliis Graecis exemp!aribus,
quae
usui non (uerunt nisi post versionem Oionysianam, adhibuerunt Joannes Hcbolasiicus, et alii posleriores
quas pritna, immo unica, interprelatio luit (Vid. Graecarum collectinnum auctores, octoginla quinque
purt. ii, cap. 10, § 2, n. 12; et vostras observ. in censebantor. Hunc autem aucliorem iionierum
per-
dissert. 16 Quesnelti). Anleriors cene versionis, qua amiquuro fuisse cognoscimus ex concilio Cf>. anni
illi canones a Latinis adbiberi potuerint, nullum 394, ubi decerinlur ncn licete in poslerum, ncc u
uspiam ind^cium est. Quod si qita^dam regula; ab an- tribus quidem, nedum a duobus , eum qui
reus'exami-
liquis Latinis scriptoribus indicalyc ciim apostolicis nalur deponi sed mujoris synodi el provincia: ep
,
sco-
canonibus concordant, nihil relert. Non pauca? enim porum sententia,
sicut aposlolici deftuiere canones :
ejusmodi regulx, anleqnam canonum apostolorum qu« deGiiilio c»Qtinetur n canone aposlolorum
litulo iiisciipue Grynca liogua ederenlur, ab ipsis
74
(fom. WConcil. Venet. edit., col. 1380). Sed de bac
aposlolis verbo t adiUe fuerant , ac uti veibo traditae primacva Grx-ca collectione salis: de qua si quis plura
ab antiquioribus scriptoribus Laiiuis laudari poiue- (lesidcrel, conlcrat Beveregium loco laudalo, ubi
iri-
lunt citius quam Gra^ci iiii canoncs iisdcm ante Dio- bus libris de lisdem canonibus luculenlissime disserit.
 :

45 AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. 16

5. Plura dicenda siinl de
alia coileciione Graca , A legantur lii canones. Ltonlius reierendtssimus epucoptu
eorum scilictt canomim qni a synodis sanci i fue- Magncsim ex codice releqil : Regula 9o : Si quis epi-
nint. enim II i polissimu n in collectinnes L;slinas scopus vocans, c c. (lb.,col. 1610, d), ut in Aniio-
manarunt, prarcipuamqtie ponionem constiteunl an- cheno can 16. Et mox Idenx revcrewlissimus Leon-
:

tiqui juris caoouici. Primum Giaccaeeolleeiioniscom- lius episcopus cx eodem codice. legit : Rcguln 96 : Si
pilatorem Petrus Pitlioeus, in >ynopsi liisli.rica eoruin quis episcopus ordinationem , etc. , ut in Antiocheuo
<|uicanones rollegerunl, profert Sahinum lleracleae ran. 17. Noiandum videlur bos eanones non appcl-
in Thracia episcopum, quem Socrates, llbio primo, lari Antiochenos, sed codicis numero tanlum divtin-
cap. 8. teslatur composuisse congeslionem eorum quce gui, quod bunc ccdicem et Iipiic allegandi incil oduin
per diersa concilia sacerdotum ex scripto prolatasunt. jamdiu oblineiilem et cunciis exploratam declarat.
Al bic Macedonianas seciae episcopus non can< nes Sic etiam episcopi provineiae Pisidis in epistola sy-
catliolicorum conciliorum, sed ea docuiuenla collegit nodica ad Leonem auguslum, quae inseria esl codici
quae sco ingenio placebam, synndosquo pra?.serlim encyclico, laudatum Anliocbenum canonem quarlum
ab brereticis habiias su:c colleciioni inseruit : ac ex simili ccdice numero 85 allegarunt. Eos.... extra-
proinde hac de ipso scribil idem S>craies, lib. n, neos esse a Dei Ecclesia judicamus, secundum conse-
r. i7 Sabinus Macedoninniv scclce episcopus in colle-
: quentiam regularem, nulla eis tenia, nec spe restilu-
clione si//iodoru>/i,seumelius, ut notavii Yalesius. ge- tionis ullo modo remanente, sicut lertia el nclogesima
storum synodalium (nain pro t«v o-wiowv legendum regula de tatibus aperte decernit, cujus initiumesl: Si
credit eruvooY/wv , uli habelur lib. m, cap. 10 ct quis episcopus a synodo depositus, eic. (Tom. IV Con-
25, ac Hb. iv, op. 12) epistolas Julii neuliquam in- »> cil. Ven. cd.,col. 1877, c). Dionysius Exiguus paulo

iexuil ; tametsi eam minime prcelermiserit quam episcopi dissimilem Graccum codicem canonum haluil, quem
Anliocliice collecti ad Juium scripsere. Verum Sabinus cum Latinitate donavit, tum vero exactius descripsit
ita semper jaccre consneiit. Nam si qua' forte synoda- in epistola ad Stephanum Salonitanum sua* versinni
ies enisUda'. vocem cousuhs antiais aut reticenl, aut pra^iixa his verbis Hegulas Nicccntc synodi et dein-
:

omninorejiciunt. eas sludiose operi sno inserit ; contra- cepsomnium conciliorum, sive qum ante eam, sive qux
rias vero sciens et prudem silcntio transilil. Hinc ube- poslmodum facta aunt, usque ad synodum cenlum quin-
rius egit de Seleuciensi concilio anni 559, ac de syn- quaginta ponti/icum, qui apud Constanlinopotim con-
odis Macedonianis, de Anliochena anni 5U5, ;ic dc venerunt, sub onniNE NUMEr.ORrj&i, id esl a humo capite
aliis similibus, ut idem Socratcs prodidit (Lib. n, c. CSQLE AD CENTESIMUM SEXAGESIMCM QUINTUM, SICUT HA-
15 et 5J ; Ub. m, c. 10 el 25). E conira Nicaenis Pa- BEiun in Git-tCA acctoritate digessimus. Gracus i".a-
tribus adeo delraxit, ul eos veluli rudes ac illilleraios quecodex, quem Dionysius interprclatus esi , com-
traduxeril (Idem, lib. l, c. 9). lioc ergo Sab ui npus plectebatur canones Nictnos, Ancyranos, Neoc33sa-
inier codices sacrornm canonum dc quibus in prae- rienses , Gangrenses, Amiochenos, Laodicenses, cl
senliarum aginuis coroputandum non est. Constanlinopolitanos; atqueomnes hos canones cnn-
G. Quod ad Graecam iia |iie camnnm collcctionem, tinuata numerorum serie signatos praeferens, nume-
sunt qui exislimani ipsam jam inde a concilii Lphe- rum produiebat usque ad centesimum sexagesimum
t»ini u-inpore indicari ea Gra^ca lormula «xoXouOia r&» quintum. Hunc autem codicem paulo dissimiiem dixi-
jMtvovwv, canonum consequenlia, qme ineadem synodo mus ab eo qui in Chalcedoncnsi cum conunuatione
Irequens lcgiuir eo quod in e.usmodi colleciione
; iiumerorum lectusfuil, numerienim apud Dionysium
omues divcrsorum conciliorum canones desciiberen- C uno decrescunt. Idem sane Dionysiu^ in i-| istola
lur conlinuata ct consequenli numerorum serie, q;am prima paschali canonem primum concilii Anliocheni
Joannes Scholasticns ra£ivx«t ixo).o'j6i«v «^ lOfzwvjOrrft- jnxta codicis sui seriem sic allegavil ln sanctis ca- :

nem el consequenticm numerorum, in canonum codice nonibus sub tilulo 79, qui primus esl Anliocheni concilii,
exhibilum appella\it. Verum eaui formuiam in eo- expressnm : Omnes qui cusi fuerinl
his verbis intenitur
dcni concilio Ephcsino alia omnino signilicaiione dissolvere , canon Amiochcnus, qui
etc. llic priinus
uSiirpari osiendemus cop. 0, n. 3. Ceniora et mani- in ipsius Dionysii codic ent 79, ex computatione
fcsta hujus Gr;vcecollcctionis testimonia prism sunt numerorum quibus Anliocheni canones in Cbalccdo-
ex coneilio Chalcedonensi. In aliquot enim hujus nensi concilio alleganlur, in exemplo a Patiibus
jtciionibus non solum codicis canonum expressa lii Chalcedonensibus adhibilo canon erat octogesimus.
iiieniio, verum eliam ex bujusmodi codice reciiantur Num vero omnes antiqui Gra;ci codices h;ic conlinua
aliquot canones. etnonnullieiiam iis nuineris distin- numerorum sere notarentiir, nl le ique cxi limani, |

cti, qui c nlinuatam ni.nierorum fcriem soli cano- disculiemus capile 6, n. 5 el s< q.|.
liuin collectioui congrueiilem demonsirant. Actione 7. Cliristopliorus Justellus codiccm canonnm Ec-
quarla: Aciius arcliidiaconus Constaulmopohianw san- cle>ix univers;e , queni Pansiis ediiil annolGlO,
cicv et calholitce Ecclesias dixit : Regula est hac cim eum vetereni Graecum codicem csse pnctulit, qni in
ai.hs posila a sanciis Putribus.... ei cx codice relegit synodo Chalcedonensi ieclus fuit, qmque apud uni-
lurc: De clericis el monachis qui semeiipsos a commu- versam tum Orifiitalem, tiimOccidenlaleni Ecclesiam
uione suspendunl. Si presbyter aut diaconus, suum ante ipsum Chalcedonense concilium auctoritalem
tontemnnens episcopum, etc. Omncs revercndissimi epi- ~ oblinuit. Continet bic codex canones «ynodorum Ni-
scopi clamavcrunl : Hwc justa regula, lurc reijula Pa-
" caeirje, Ancyramc, Neocacsariens s, Gangrensis, An-
trum. (T. IV Concil. Yen. ed., col. 1418, d.j Est au- tiochenae Laodicensis, Constaniinopoliianx, Ephe-
,

tem canon quinlus concilii Amiocheni. In aclione de sinae, el Chalcedonensis continua numerorum seri<
Caroso et Dorolheo desiguantur canonum ntuneri. distributos tisque ad numerum 2t)7. Apposuilquidem
Sancla synodus dixit : Sacri Patium canones lcgantur, ille canonibus hf^s uumero- ila, ut numeris in Chal-

et commenlariis inseranlur. Sumploque libro Aelius cedonensi indicalisrtspondereni. At ntilium codicera

arcliidiaconus el primicerius v.iagnx Eccledw legil antiquum habuil, qui hanc colleclionem, uti ab ip>o
Canon 85 Si quis cphcopus, elc. Canon 84 Si quis
: est edita, rontineret. Graecnm texlum sumpsit cx
:

vresbyter ou dinconus, elc. [Ibid., col. 1 i'27, e.) Sunt

:
posteri rum Graecarom collectionum libris,sive edi-
ilno canones Anliocheni quarlus et qnintus, qui iu tis, sive manuscriptis ; unde in ipso ejus tilnlo haec
codicedescripti post canones Nicsenos -0, Ancyranos legunlur Clirislophorut Juateltus primum reslituit ; ex
:

25, Neocesarien>cs 14, [vin] el Gangrenses 20, ex Gra'cis codicibut cditis el mss. collegit et emendavit.
conlinuata umerorum serie a Nicajnis incepta erant
i Sed lota colleclio, ac numerorum distributio, nulli
cinones 85 et ^4. Simililer aeiiane undecima duo alii codici vetust innixa, ab ejus ingenio compacla fuit.
>

eanones Antiocheni 1G et 17, cum numeris U5 et 96, ld salis apertc fatcltir in cpi-tola al Jacobum Le-
propnis ejusdem codicis recitantur. Steplianus reve- schaserium editioni praefixa, ubi postquam scripsil:
rendissimus episcopus Ephesi dixit : Supplico ut canc- Omjiibus qucs reperire potui Grwcis Lalinisque editis
na relegantur.... Gloriosissimi jndices dixcrum : IU- et manu exaratis cunonum colleclionibus collalis et inttr
 :

17 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR CANONUM. PARS PRIUA. 18

se eomparalis, nullam inveni antiquiorem cui jam

illa A :
memoria repetenli idem su;e coIlecl onisimilis videri
inde [ix| ab iniiio titulu$ fuit, Codex seu Cnrpuscano- poluit. Ne quid vero dubitationis ciica bnnc Palati-
num, quam Latinam ex Dionysii Exigui inlerpretatione imni codicem snpersit, Joann s Alberti Fabricii verba
etiamnum habemus : adclit se ut lianc prislinw luci
, hic appendenda sunt ex tomo XI Dibliotheca? Groecie.
restilueret, non solum Lntinam, sed et Grwcam, coqi- n.iO, pag. 26 In bibiiotheca Cwsarea aliquot repe-
:

tnsse rimum Grcecum texlum ex editione Titii produ-

}
riuntnr canonum collectiones adhuc incditw , ul quam
cere, et ad mss. codices emendare. Al cum deprchcn- Lambecius, lll, pag, 66, memorat xkvowjojv «juvo^o
ilis-ot liam- ediiionem Tilii comineie multa quw non Stcphani Ephesi , quw fuit quoque in Palalina ccd. 35.
1

nuiii in antiquiori Grwca collectione, qua usus esl Dio- cunonesque apostolorum conciliique f xj ISicwni el An-
uysins Exignus, earn landeni hujus restilutionis ralio- cyrani complcclittir. Vide Friderici Sylburgii calalo-
nem antea incompertam se lenu sse aflinnat, <iuam gum wanuscriptorum bibliothecw Palatinw pag. 14 ,

hudatus Lesebaserius indi' averal in Consultatione vbi Stephanus ille Ephcsinus appeltatur episcopus.
aim 1G07, cujus fiaginenluni idcin Juslellus inseruil. Fridericus Sylbur.-ius, qui caialogum edidit codicuin
Ratio aulcm ab hoc indicata eo paucs relertur, ut Palaiinorum, aliam iu bis colleclionem non praetulit
in codice descrihaniur cannnes earum synodorum Siephani Ephesini nomiue inscripiarn, nisiquie non
quas Dinnysius in suo Gracco rodice reperit, et eo- integros conciliorum canones,scd canonum synopsim
dem ordiue ita refcrantur, continuata nec interrupta ronlinehat. Ha3 canonum synopses posierioris a'tali-<
iiumeiorum serie, ul numeri in Chalcedonensi de- fucre :etsiqiiidem syuopsi laudat.-e canoiK-S Epbesiui
signati iisdem canonihus plane congruanl. Qui autem fiere adjecti i<i ( ut postea dicemus)
, serins mulio
lianc inelhodiim in suo codice compingcndo scculiis post ChaVedoncnsem synodum laclum fuit; ac pro-
esl, nuiltiin profecloexeinplum cum hac sua collectio-
B pterea si Stephanus Ephesnus hujus colleclionis seu
ne invent; ^ed lum editis, ttim mss. Grsccis colle- synopsis au-for credatur, non luit ille Stephanus
ctionibus in sub-idium aseitis , eum queni anliqmim episcopus qui C!ialccdo;.ensis concilii sevo memora
el primitivum univeisae Ecdesiae codicem credidit tur, sed alius postetior, qui in ms. bibliothecoe Ca2-
suo marte comnosuil alque emcndavit. ilinc in uotis sare?e episcopi litulo carei.
solos coliccs Zonaisc et Ralsamonis, ac Tilii editio- 9. Sed ut redeamus ad codicem canonum quen:
lem lcctionum causa laudavil. Chrisiophorus Juslellus e<lidit, hunc non esse illam
8. Ne<|ue reponas enmdem Justclhim in pracfatione veterem cofectionem in Chalcedonensi allegatam,
scribere Stephani episcopi Epheiim exstat canonum
: cujus codicem DionysiusExis,'uusadhibuisse creditur,
collcctio nondum edila, quw omniuo convenit ru-n eteri nonnulla aigmncnla plane demonstrant. Grxcos qui-
codice Ecclaiw unioersw, ca.ionesqne conciliorum Ni- dem vetustioies canonum codices, ex quibus durc
cceni, Ancijinni, Nocwsancnsis, Gaugreiibis Antio- , nniiquiores inlerprelaiioncs Isidoriana et Prisca de-
cheni Lnodicensis, el Consluiitinopoliiani eaclem serie
, ductse fuerunt,unacum Nicxnis canonibus practuliss^
et ordine cxhibel , quibus ipse Ephesinos addidit. Hic etiam symholnm-, nec non suhscriptiones, seu cua-
Siephanus Epbe.-ioruui episcopus ille esse creditur, logum Patrum Nicamorum, eiedem versiones ttstnt-
qui pseudo Ephesini concdii et Clialcedoncnsis lcm- tnr. Piajlcrea uua cum caimnibus Gangvensibus de-
pore vixil. Iluic ergo vetustissimo exemplo Justellia- scriptam in iilis mss. fuisse episiolam ipsius concili",
nus codex innilhur. Cui argumento antequam re- Antiochenos item relatos fuisse cum synodicis littei is
Siioudemus, error dC.egendus est Gulliclmi Voelli, et et cum episcoporum nominihus, et Consianiinopoh-
llenric .lu-tlli in prsefationc ad Bibuothecam juris tanos non caruisse suhscri|)lionihus episcoporum,
eanonici Parisiis impressam anno 1001, ubi de codice uon solum ex laudatis versionibus, scd eliam cx ipso
Eecle-i:e universa? scribunt :CoUectus aulem fuit paulo Gncco textu li.juei. Haec autem omnia Jusielli ed;tio
posl concilium ConstantinopolUnnum i tub Theodosio , pr*terit. Etsi vero Dionysiana interpretaiio his om-
Magno a Stephano quodam Ephcsino episcopo, ul prw- nibus pariler caret, infirma tamcnest hacc Juslelliani
fcrebat olim vetus Palatinw codex, quem vidit Justellus, Gra^ci codicis defensio , qui dmn univerfae Ecclcsi:w
ut refert Petrus de Marca arclnepiscopus Tolosanus. codicem pra;fert , ad Diouysii versionem exaclus ab ,

Hic quidem nrchiepiscopus , lib. 111 Concordiae, c. 3, illisvctusiiorihus Gr;i;cis codicibns ahest, ex quibus
n. 4, affirmavit veterum toiiciliorum canones 165 m auliquiores ill;e versiones sumptae fuerunl. Qmd qnod
uuuin corpus co'lectos episcopi alicujus industria, fok- ncque cnm Dionysiana plane concordal? 1 inierpre- 1

ta-se Stephnni Ephesini, ul prwfercbnl vetus codex tatione enirti Dionysii non miniis quam in Isidoriana et
ms. in lib iotheca Patutina, quemadmodum uccepi a Pnsca, ac in ipso Grx co texiu canonibus Ancyranis,
i

viro fide dignis imo atqne integ rrimo; el in margine Neocasaricnsihus, atque Gangrensibus aunotaliones
Ch isto horus Ji stcllus noniiualur. Mon absolute, sed quadam pr.X'miltuntur, qmbus dusc priores 6yuodi
snspicalive loquitur, ul innuit particula fortasse; nec anleiiores Nicaena , lertia vero synodus poslcrior
pjusmod' rolleclionem d Theodosii Magni setatem
; tradilur.II ts iu Juslelliano coclice frustra reiuircs.
evehii. Cbristopheri veio Jusielli verba, qtiae paulo 10. Hi.: porro alia addit , qu:c in antiquo Grieco
aute recttavimus, cum manifcslum Voelli ac Henrici codicc non exslabant. Canonihus quattior synodi
Justell' errorcm, tum veio allininationem aliipiam Cons aniinopolitanx anni 581 Juslelius ires alios ad-
Peiii de Marca in iutelligeudo ac rcferendo ipsius t) ject. ili uiique non erant in veteri Graeco codice,
Chrislopliori lestiumnio apertissime astruunl. Neque cum nec in Dionysiana, nec in aliis antiquis vcrsioiii»
enim isSlephamim Ephesinum auclorem prodidit to- bus inveuiautur. Ctie canon scplimus ad eamdein
lius collectionis Tlieodosio Magno imperanle; sed Constantinopoliianam syuodum nequaquam perliuet
sol.un additioncmcanonuni Ephesinorum, post Ephe- umie nec apud Joannem Scholasticum , qui canones
sinain ntique synodnm, eidem allribuit; idque ipsum quintiim elsextiim licet addilitios lecepit, hic sepli-
parlic.ula /"or/tquasi inccitusanierioiibus verhis ex- mus le»ilur. Serios muiio hic condiius, n< dum adje-
pressil. Caj anliquo codici, inquit, postea adjecli sunt ctus fuil. Qiiiuius aulem el sexius canones foile c.»u-
c«nciii Ephesim in acumcnici oclo canones, fobte a sliluti fueiuni m
alia Consiaiilinopolilana synodo
Stcphano Ephesino cujns exstat canonum cotlcctio non- subsequenlis auni 58 v2. Ilac vcro se< unda syn. d<> oli
dumeditn, etc, ut supra prosequilur. Ubi aulem ex- ideui nomen nrbis el <d> leniporis propinqailatem
sturet ha:c nondum iinpressa otlectio, in prima cdi-
<
cuin priori confusa, faciii alluciiialione aHerius cano-
tione »mii 1GIU non prodid i. Alin sccunda anni Klijl nes ctim caiiomhns altcrius confusi ci copulaii Itic-
his ejus verbis prxlationi iuserlis exprimilur llac : rtinL Ephcsinos caimncs nulla vcrsio |u-.*i<-ii. sicut
vcro in bibliotheca Palalina apud hwredcs Gdharti nec praferebal Gnecus codex Dionysii Exigui. Ne ,ue
Ermenhorstii Hambnrgi asservatur, a quibus huc nsque hac .-yiiodus proprie suuul condidil octo iiios cano-
uaicisci non potuimus. Si l.unc <odheni nanc.i-ci <,oii ix's qnos Jtutelii editio exhibet scd ex diversis
;
,

potuil.co procul dubio in edilione usus non fuii.Cum ejus aclionibiis binc et liinc excerpti fuere. Id pos:c-
ipsum codiccm fonassis olun vidisset , cum subinde riori laMum (empore lactum iuil. Antiquior, quoJ
19 AD OPERA S. LEONIS MACNl APPENDX 20
sciamus, Graera collectio, in qua Iii Ephesini cano- A Dionysianos unitate e\ccdunl), commnnis praesum-
nes cum caeleris recenserenlur, erai in eoeodice, ptio invaluil Graecum codicem carouum in ea synodo
quo po t meilium sexlum saeculum Joannes Schola- adhibitum similem fuisse codici ejusdem Dionysii, in
siirus usus esl, et exinde illi in posteriores Graecas quo sub nnmeris, seu titulis, 105 continebaniur c;i-
< olleetones transierunt. Idem Jusiellus in nolis ad nones 20 Niceni, 24 Ancyrani. 14 Neoc:rsarienses,
iios canones, pag. 91, posterfrres footes indicans ex Gangrenses 20, Aotiochmi 25, Laodiceni 59 ei C'.n-
quibus eosdem liausit. ;iit fli octo cuncilii Ephesini
: stantiuopolilani 3. Hancquoque fuissc putant primam
canones exstant in codice Tilii et i» codicibus niss,
, Graeeam canonum collectionem, quae post Constanl;-
fialsamonis el Zonarcc el in Aclis concitii Ephesini
. , nopolitanum concilium Ikc ordine ei numero cano-
tom. I Concil. w.ciun. fiomce edit. an. 160S; sex sciti- num compacta fuerit. Id vero n«his non iia videtur
cet priorcs, pag. 499; duo vero posleriores pag. 492
,
certum, ul plerique existimant. Ut aulem liac in read
ct 497. CanombtiS Chalcedonensibus qui in veteri vetuslissimum lempus perliiienle lumen aliquod ef-
,
Graeco codice, et in ejusdem anliquis versionibus, fulgeat, deficientilius Graecis liujus acvi exemphirilius,
ac etiam in Dionysiana suut tan' um 27, Juslellus duos ad veteres interpreiationes Laiinas anteriores Diony-
iili"S addidit. quos soli posteriores Cncci codices re- sio quac ex anliquissimis Gnvcis canonum cndicibus
cepere. Laudatus Joaunes Scbolasticus , cisi sacculo ti aduclae fiieruiu coufugieiiduin est, nec non ad alias

sesto vixit, solos 27 ranoues rcfert. Quis igitur bunc pcrveluslas collectiones Laliuas, quae ex inlerprca-
Justelli cndicem, qui alia antiqui [xi] codicis pra'ler- tionibus Dionysiana antenoiibus Graccaruin synodo-
it, alia addil, pro veleri germano codice canonum rum canones derivarunl.
habcre potest? 2. Duas autem horum canonum versiones liabemus
11. Multo aulem minus inscribendus erat Codex
B anliquiores Dionysio Priscani, quaui Justellus vul-
:

nniversce Ecclesia, ac si anle concilium (.halcedonense gavit, nos .mtem integriorem et emendaliorem lioc
non tam apud Orientalem quam apud Occidenlalem [xii] tomo recudemus; et eam qnx\ ab Isidoro rece-
Ecclesiam auetoriiatem oblinuisset. Nullos alios ca- pta ex collertione Hispanica, Isidoriana vocari solei,
uones Romana ei Occidentaiis Ecclesja per haec lem- non quod Isidorum lubeat aucinrem, sed quia cum
pora receperat, nisi Nicaenos et Nicaenorum nomine Isidoti colleciioie primum cdita fuii. Prisca versi»
Sardicenses, ut probabimus parl. n, c. l.-Quantum uii a Justello esl lypis impre>^a, hunc nrdinem prae-
Aniiocbenos canones reprobaveril Innocentius I, fert. C:<noues exhiiict Ancyranos 24, Neoeasarienses
epist. 7, ad cle.rum Cousianiinopolitanum, quantum 14, Nicaenos 21, quibus ex nostris codicibus adtlemus
ilem Constantinopolitanis cancnibus Graeco codici in- loiidem Sardicenses aj u.l Jiisicllum muliios, Gan-
sertis Eeo Magnus reslilerit, quos suo quoque aevo grenses 20, Antiochenos 24, Chalcedonenses 27, et
non receplos testalur S. Gregorius, lib. vu, episi. 34, qualuor Constantinopolitanos, adjeclo sine numci')
ad Eulogium, omnibns noium est. Quomodo igitur alio canone Chalcedonensi de pnmalu Ecclesiae C >u-
universce, ac proinde etiam Occidentalis et Romanae stantinopolilanae, qui conflciunt canones 165, seu (si
Ecdesiae codex aflirmari poter.it ille a Justello vul- compulelur eiiam canon Chalccdonensis Conslantiiio-
gatus, qui canones tnnc repudiatis continet, el Sar- poliianis subjeclus) canones 166. Isidoriana aulem
diceosibus ab ea potissimum susceptis carett Frustra versio omnescanones, eliam Chalcedoncnses 27, pro-
vero Justellus scse Leonis ipsius auctoritate fulciri fert, qui apud D.onysiuiii leguutnr. Antiquae coile-
studet, cum pag. 16 indicat ejus verba ex epist. 44 ctiones Laiinae, quas deinccps singillatim doscribe-
suo et Romanae synodi nomine scripta ad imperato- C mus, non ex una lantum versione Graecos cauoues
rem Theodosium, quibus petiit ut is juberet genera- receperunl, sed alios ex Isidoriana, alios ex Prisca.
lem synodum celebrari, quam post appellationem a 5. His praeinissis duo potissimum in versionc pnsca
Flaviano inlerpositam necessario postulari canonum, animadversiouem merentur. Piimo in ea desunt ca-
inqtiit, Nicascehabitorumdecreta lestantur quw sub- nones Laodiceni. Neque id peculiari defeclui ejus co-
tcr annexa sunt : ubi subter annexorum voce inielligi dicis quem Justellus invenit Iribuendum c-t. Desunt
par esl, ait Justellus, canones conciliorum qui a Ni- enini p.iriter in dnabus vetustissimis colleciionibus,
cceno adConstanlinopolitanum numerorumserie in unum quae ex aliis aniiquissimis manuscriplis prisca? inler-
collecti, in veteri codice canonum reperiuntur. Fallilur, preiationis aliquoi alios Graecorum concilioruin ca-
et adeo evidenter fallitur, ut Leo his verbis solos ca- nones susceperunt. nimirum in colleciione Vat. Rc-
iifnes Sardicenses respiciat qui in Justelliano eodice ginae 1997, el in alia qiiae exbibctur in duobus mss.
desiderantur ; unde Sardicensis canon, de appcllaiio- Lucano 88 et Colberlino 784. Auctor alius vetusus-
nibus derernens, huic quidem epistola? in vulgalo simae collectionis contentae in codicibus Harberino
Graeco subjicitur. Confer quae in hanc rem diximus 2888 et Vaticano 1512, qui exeadem prisca versione
inadmoniiione praemis^a episiolae 43, n. 8 el annoi. profecit, cum in ea non reperissel canones Laodice-
18, Col. 851, not. «, in epist. 41. P. Coustan- nos, ipsos ex Isidoiiana sumpsit. Haec manifeslum
tius, qui Justelliani codicis inscriptior.em pariter re- nobis efficiunt hos canoues ab origine deluisse, non
jicit, in prxf.ilione lom. I Epist. Romauoium pouli- minus in prisca versione qnam in codice Graeco ex
(icum, num. 58, scribit : Videtur ergo melius accu- quo hujus versionis auctor Grancorum rauoniim Lali-
ratiusque inscribi posseJustelitana coiteclio: Canonum D nam inierpreialionem lucubravit ; alias l/.odirenos
codex, qualis in Ecclesia Grceca medio scrcirio vi obti- a-qtie ac caeieros Latinilate donasset. Laodiceni eigo
nebal. Nimium adversarioconcessit. Etenimex Joanne canonps Gnrcae collectioni non slalim ab initio in-
Scholastico, qui medio quidem sexlo saeculo Iloruit, serii, sed poslerius arldiii fuerunt. Secundo canones
Sardicenses canones conlinebat Graecus codex, nec Cnnstintinopolitani in cadem prisca versione post
non canonesaposiolorum qu; a Justelliano excludun- Clialredonenses recenseniur, eodemque ordine de-
lur; et e conira nondum in eum illali cram septimus scribuntur in (ribus aliis diversis et antiquissimis col-
rannn Conslantinopolitanus, et duo ullimi Cbalcedo- lectiouibiis inantiscriplis paulo ante memoratis, Vat.
nenses, qui apud Justellum leguntur. Regiine 1997; Lucano-Colherlina el Vat. Rarberina,
que burum conciliorum canones ex prisca versione
CAPUT II. rece;ere. Hnc ergo inverso ordine cauonesConstan-
Antiquus canonum codex apud Grcecos quinam tinopoliiani Clialcedonensibus subjiciebanlur eliam
inilio
fueri!, et quomodo subinde auctus. in eo Graeco codice queni ejusdem versionis aurior
adhilunt. ConsJantinopolilani igiiur concilii canoiies.
1. Cum niimcri quaiuor Aitliochenis ranouibus nli leguntur in prisca, post Chalcedonense adjecii
ascripii in codice canonum, qui leclus fuil in cuncilio foere idque aileo est evidens, utinler canones ejus-
:

Chalcedone.isi, ferc congruant cnn numeris in suo dem synodi Constantinopolitanae accenseaiur etiam
Grneco codire invenlisa DionysioExiguo (fert scripsi- canon Chali edonensis de primalu Ecclesiae Constan-
iiiiis, co quod numeri in Cli;ikedoucn ;
memorati
i
linopolilanae, ac irium legalorum Romani pontificis
 ;

21 DE ANTIQ. COLLECTiON. ET COLLECTOR. CANONtM. PARS PRIMA. 22

ubscripliones iisdem canonibus suhjiciantor, quse A cx qua quatnor auteriorum synod ir;;m canenes Ue
non ad Constantinopolitanam, sed ad Clnlecduticn- fcripti1'utTO, susivicio exortur Antiochenos etiani

sem synodnm pcr'inent, ut ex ipsius pri-r-a» versionis canones in exemplo primaevo inlerpretfltionrs Isido-
cditione huic tomo inserla palam fiet [Vid. mfr., col. rianac defuisseac proplerea anclor laud.it* colle-
;

555). Cuicunqiie auiem hoc Constanlinopolifanorum ctionis eos in sno 1-idorianae versionis exciuplo nnn
caiionum additamcnlum tribuendum putes, sive au- iuveniens, ex piisca descrihere coactus fuit. Id si
ctori ipsius versionis, qui, lios canones in sua Graeca probabiie fudicc ur, dicendum erit Graecam colle-
!

cnllectione non inveniens, aliunde traduxerit, sive ctionem ab inilio solos canoties Nicamos Ancyranns,
ip Grxcae canonum colleciioni, quam il e adbibuit
i Neocaesarieuses, :iique Gangrcnses praelulisse, et cx
fquod nobis probabdins est, ex iis quae dicentur ii<>ta hoc priino Graeci codicis excmplo primum I idorianae
oiu co^dem canones hujus vers onis), scmpcr verum
;
versionis ancloicm eosdem Untummodo canoues La-
erileos ab initio defuisse in colicdione Graeca; alias tinilale donassp, qni in memoratam collcctioiicm Lu-
in iiullo luijus colleclionia cxemplo dcfuissent, nec cano-Colbertiiiam insiiuul Iransiere. Eniinvero soli
post Chalcedonefises fuissent adjiciendi in quopiam caiiones eoriniidem qnaluo: (fmciliornin peculiaribus
ms. Grasco, sive in prisca versione. Hinc lortassis chronicis annotalionibis in omnibus Latinis divcrsae
Luccntius apostolicac sedis legalus, iu concilio Clial- originis interpretationibus, et apud ipsum Joannem
Cedonejisi, actione 16 de Constantinopolilanis cano- Scltolast ctim, ac in mss. Grsecis Tilii ita dislinguun-
nibus dixil ln sxjnodicis canonibus non hnbcnlnr
: tur, ut Ancyrani et Neocacsaricnses, licel post Niese-
(Tom. IV Couc. Ven. ed., col. 1747), quia scilicct in nos descripli, Nica-nis esse anteriores, Cangrenses
vulgata colleciione et codice canonum dcerant. Pri- r* vcro iisdem Nrocnis posteriores iradantur. \lx au:cm
maevus itaque Graecus codex canonum et Laodiccnis peculiares annotationes di-iinctum vetecem harinw
canombiis, et Consiunlinopolilanis carcbat. Id non synodorum et canonum collcctorem indieare viden-
modicum confirmat vetustissima Creviaiio canonum, lur, qui si aliorum quoque conciliorum canones col-
quae invenitur in duobus mss., Vcronensi 59 ot Lu- legisset, aliquam similcm nnnotaliniiem non videtur
cano 88. llujus enim auctor, qui ex diversis antiquio- fuisse omissurus. ln hac auteir. senleRtia caeleraium
ribuscanonum cndicibus excerpla quaadam compen- synodonim cauones, qui post Gingrensc-. in codice
dio exhibuit, n. 2, abhreviatioucm proferens cano- Grseco l-gunmr, posterins additi dicendi sunl. Id
num Gracorum, qnos conlinuata nnnierorum serie sane manifestius fict, si Gangrenses cannnes iuter
distribuit in numeros 91, post relatos canones Nicic- annum 3o2 ac 370 etlili fuerini; quod quidem mulio
no«, SardiciMises, Ancyranos, Neoc.-c-aricnses, ct probahilius csse probaluri sumus cap. 4, § l.Si euim
Gangrcnses in Antiocbeiiis desinit. Ntmue id indicio prinms Craeca; collectionis auttor Antiochenos cano-
cst eum Latinnm codicem cx qiio [xhi] abbreviatio- nes collegisset cum caeieris, hos promi dohio, uti
nes ejtisdein nunieri secundi fucrunt exeerplje a anleriores, Gangrensibus praeposuissei. lia igitur sola
Cirancocanonum exemplo derivare, quod ultra Antio- de causa illi istis inveniuntur poslposiri, quia ncm a
chcnos canones haudquaquam progrediens, nec Lao- prinio auclore descripli fuerunt in codice canonum,
dicenos, nec Constaniinopoliianos pra ferebat ? Si std posteriori additamento accesserunt.
auieni in prima collectionis Graecac origine dcfuere 0. Hic auiem conjeeuiram quoque proferre liceat
Laodiceui el Conslantinopolitani canones; nou iu t de primo hnjns collectionis auctore. Ohservanius tres
crgo Iiicc collectiouh inilioquaiemDioiiysiusExiguus synodo-v Aucynnam, Neoc.-esariensem atque Gan-
iu suo codice euin iisdem invenitac Laline reddidil. C grehsem ad dioecesim Ponticam perlinuisse. Calatia
4. Quod si lii versione Isidoriana, qnse forsitan au- enim, in qua Ancyra exslitil, non imnus quam Pon-
liqniorest interpreiatione prisca,ium Laodiceni, lum tus in quo Neocwsurea, el Paphlagonia in qua [xivj
Cniistautinopolitani cmoncs nunc legunlur; non la- Gangres, dioecesi Ponti a&cribitur non soluiu in no-
men exiude sequitur eos semi>er in primo cjusdem litia a Scipione Maffeio edita, qu?e sub Thcodosio 1
versioms exemplo exstiiisse. Suspicamur auiem hoc scripta fuii, verum eliam in nolitia dignitatnm. Ilinc
«xempliim ah origiuc utrisque caruisse, ensdemque 'Iheodisii lex a Sozomeno allegata llel adio epis^opo
canones posleriori adl tauicnto deputnndos. Caruit C;cs:ne.c Ponii lolam regioucm tnhuit a Hiihynia ad
enim oliui profe< lo harc versio canonibus Chaicedo- Arinetiiam usque. Igilur probabde nobis i.-st priinUm
liensihus, nti collijiere licct cx Perrando, qni cum Grreci codicis auciorem fuisse aiiqnem studiosum
Gr:ccos canoi es ex Isidoriaua vcrsione in snuiii Bre- diflftcesis P.mli, qui idcirco pr.Tter Nicapnam genera-
viarium retulil, ulsun loco osleiideiiiu<,Chalccdonen- lem .-ynodum ubique celebrem, ex synodis particu-
ses u oti alia de rausa pra terivit, nisi quia in suo ejus- laiibus solos canones Irinm celehriorum conciliorum
dcm versionis cxemplo eos uon invenil. Idipsum de- suae dicecesis pr v.-to hahuii, aique in codicem reiulit.
preliendiiur in perantiqua colleclione Corbeiensi, qu;e Is antem cnui gcncrali conciiio Nicaeno primwm lo-
iiadem canonibus Chalcedonensibus caiet; co quod curn oh revereniia u tribuendnni credidcrii, ne hinc
in codiie versionis Isidoriaiue, nnAe aliarum syno- crror chrono!ogicus lecloribus lorlassis suhrcperet,
dorum GiiKcarum canones recepit, illosejusdcm col- eas annotationes c vteris praclixit, qiiihus Ancyranam
lectionis aucior minimc reperit. Eadem de causa au- et Neocaesariensem synodns Nicana antenores, Gan-
clor collcclionis Quesnellianae hoc tomo recusae, qui j^ grensem vero posierionmi essc quisque intelligeret
o!i»nes alios Grccos can nc- cx Isidoriauo fome de E.v hac pono prunacva collcciione cnni plura exem-
rivavit , solos Chalcedoncnses ex prisca suscepit. pl.i dcseiipta fuissent (qiiorum unuin priuio Isido-
Sicut ergo canoncs Chalcedoiii-nses Isidorianae inter- rianae versiouis auctori prae oculis fuisse suspicali
preialioiti postca adjccii fuernnt, ita ct Laodiccnos siitinis), alius subinde forsilan ex dieocesi Orienlis
et Conslanvltiopoliiano- cidem aiiqiiando posterins Antiochcnos canoncs adjccit, quos eisi anieriores
accessissc nohis credihilc est. Atiud bnjus rei non Gaugrensibus, ne piimicvi codicis crdiuem peitur-
Ieve indtc um suppetit cx aniiqua collectione Latina haret, vel ne tolum codicem transcr.herel, posl Gan-
qua? in memoraiis odd. Lucmo ei Colberlino lcgi-
i grenscs descripsil. Hi certe canones in Craccocodice
Uir. Hnjns eniill auctor, qui pnorum crtnciiioriim canonnm conlinebantur anlc saecuium v, quippe qui
cnnones smiips l ex IsidTiam versione, Consianli- cx coilem.ut videlur, codice contra S. Joaiincui Chry-
nu|iolitanos ct Chalcedoiienves nddidil expr-isca, e.i sosioiiium nhjecti fuerunl ab ejns inimicis, sicuii et
u( vidctur de cmsa, quia islos Isidorianac versionis posiea ab Orienlal bus ohlrusi suutadversus S. Cyril-
exemplum, quod adbibutt, iiequ.iquam proferebat iuiti. luscriplio quidein crronea iisdcm cnnonibus
Laodicenos auteui plane ouiisit, qnod hos uec in pri- praefixa, inencwnm, de qua diccmus cap.4, § i, si in
sca iiivenil, nec in suo Isidorianae versionis esemptu. iis Gracco coJici insereudis apposita fuit, boruni ca-

5. Cnm porro iu lnc Latina collccliouc codicum nonum additamenlum serius factum indicat, cmn
Luciini et Coifeerlini Antiocheni quoque cauones re- liujus syuodi lempusel occasio ignorari f.icile putuit.
ferjntur cx ver»iona prisca, uou vero ex Isidoriana, Confcr qme laudato capiie dissercntur
 25 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. 11
7. De canonibus Sardicensibus quid senliendifm sit A alii codices Cxsarei memoraii a Lambecio, lib. vi
qinntnm ad Grxcam collectionem, explicabimus cnp. Cotumeut. biblioth. Cxsar., pag. 5% 56, 61, et lib.
6. Porrn in aliquo codice, qui Antiochenorum cano- \in, pag. 458. Hinc porro indicaiaGrxcx collectionis
num additamentum receperat, canones Chalcedo- additamenta non ad Theodoreii, sed ad JoannisScho-
nenses et Constantinopolitani adjecti fuerunt. Hujus lastici xtalem pertinent.
generis fuil ille codex, ex quo prisca versio sumpta 9. Alix deinde acccssiones Grxco codici fact e
fuit. Aliis vero codicibus post Antiochenos ex ordine fuerant tempore concilii Trullani, in cujus canone
addili primum canones Laodiceni, dein Constanlino- secundo approb:>ntur uii jain recepli in codice cano-
politani cujusmodi fuil Grxcus codex, unde Diony-
: nes Carthaginenses Grxce redditi ex collectione Dio-
sii Exigui inierpretatio manavit, cui ipse Chalcedo- nysii Exigui, uti suo loco probabimus, ac prxterca
nensium versionem aliundc subtexuit. In aliis autem concilium Constantinopolilanum anni 394, el cano-
mss. exemplaribus el Laodiceni, et Conslantinopoli- nic» epislolx Dionysii, Petri, Athanasi, Timothei,
lani, et Lnaicedonenses
«ani, Chalcedonenses canones subinue
subinde annexi, quo- ' neopnin, ac cyrmi
Theophili, Cyrilh Aiexandnnorum
Alexandrinorum antistitum, iteni
rum interprctatio Isidorianae aliquando accessit. Sub Gregorji Thaumalurgi, Basilii Caesariensis, Gregoiii
medinm sxculuin vi addilisuo loco Ephesini canones Nysseni, versus Gregorii Theologi, seu Nazianzeni,
in solis Grxcis exempiis, qui nunquam inserti fue- et Ampliilochii Iconiensis, epistola Gennadii Constan-
runt antiquis interpretalionibus Latinis. Hi cum cx- tinopolilani, et synodus Carthaginensis S. Cypria i.
l< ris canonibus invenfi sunt in Grxcis codicibus, qui Additi dein canones conciliorum Trullani el Niexni
prxsto fuerunl Joanni Scholaslico, aliisque nonnullis II, et epistola Tarasii Constantinopoliiani ad Hadria-
ante ipsum, quorum collecliones in sexaginta titulos g num Romanumpouiificem. JoanncsTilius ex codicc
I

disiributas, qu:c desiderantur, in pralatione comme bibliothccx canonicorum S. Hilarii Pictaviensis me-
inorat. Canones enim hisce colleclionibus inserti, ex moratorum conciliorum canones Grxce vulgavit Pa-
decem synodis sumpti dicunlur, iuler quas sane risiis an. 1540, alterumque tomum edere cogiiab>i,

compreheuditur synodus Ephesina, cujus quidem ca- quo Graecorum Patrum eanonicx epistolx proferren-
nones idem Joannes sux collectioni iu quinquaginta lur. Hanc vero intepamGraecani colleciionem legere
titulos dislinctx inspersit. Canones apostolorum est in celebri Oxoniensi editione Gullielmi Beveregii
quinquaginta tantum Dionysius in suo Grxco codice anni 1G72, cui prxte ea Zonarx ctBalsamonis scho-
reperisse videtur, cum totidem tantum sux Latinx lia <nseruit. Inter mss. Grxca excmplaria qux cu-
versioni prxmiserit. At in aliis Grxcis exemplaribus stodiuntnr in bibliolheea monachorum S. Basilii de
a Joanne Scholastico laudatis amplior eorum nurne- Urbe, duo, signala num. 19 et20, Grxcam collcctio-
rus inventus fuit, nimirum usque ad 85. nem conlinent scriptam sacculo decimo; catalogus
8. Prxterea Gr;vco codici acccsserunt canones ex enim episcoporum fiyzanlinorom et patriarcliaruni
epistolis S. Basilii ad Ampbilochium. Idem Joanne^ Constantinopolitanorum desinilinTryplione, qui, dum
Scholasticus hujus rei tesiis est, quippe qui ordinem iidem codices sciibebanlur, exiremum d:em obiit
canonum in suo saltem codice exhibitum sic in prx- eodem sxculo exeuntc. In eadem vero collcclione,
faiione describit. qux disliuguitur in capiiula 40, recentius concilium
est Nicxniim n. Inler cpistolas canonicas desunt
0RDO CANONUM. Gregorii Theologi, et Amphilochii versus, ac epislo-
tx bennadu
Geunadii alque Tara
atuue Tarasii. Al canonibus synodi
Sancli Domini di$c'ipuli et apostoli octoginla quinque C Chalccdonensis subdunlur dux epislnlx, una S. Fla-
ranonet Clementis opcra ediderunl. Post hos vero qui viam :id Leonem, altera S. Leonis ad Flavianum,
deinceps conseculi su>>t, pruut infra subjectum est. qux in nostra editione sunt epislolx 2tiet28. 1» ms.
Sanclorum 518 Pdirum Nicccw congreyatorum, con- Cxsareo Vindebonensi Grxcx colleciionis, quod me-
sittalu Paulini ei Juliani clarissimorum , anuo ab moratur a Lambecio lib. vi Commenl., pag. 51 et ,

Alexandro sexcentesimo sexto mensis Desii decimo lib. viii, pag. 431, eadem Leonis epistola 28 cxhibe-
uoho, xui kal. Julii canones 20. tur. In alia ms. colleclione eoi umdem monachorum
BcatorumPairum Ancyrce congregalorum canoneslo, S. Basilii dislribula in titulo- seu capilula 26, post
qui quidem Nicamis fxvj canonibus tempore priores, epistolam Gennadii Coustanlinopolilani ad metropo-
propier uuctorilaiem veio, seu libertatem generalis sy- litanos de simoniacis, additur alia ejusdem epistola
Hodi posleriores sunt. ad Marlyrium episcopum Aniiochenum de recipiendis
Sanciorum Palrum Neocasarem congrcgatorum ca- hxrciicis, qux item legilur in uno ms. Grxco libiio-
nonc* 14. Ipsa etiam tynodus Niccena quidem prior thecx Cxsarex. Hxc potiora et anliquiora addila-
/uit, Ancyrana vero poslerior; honorit vero grada Ni- menta recensenda \isa sunt. Ala posleriora, qux in
ca?na ipsi prwposita est. aliis codicibus proferuntur, prxtermidimus.
Patrum Sardicce congregatorum post Nicwnos Palres
canones 21.
Patrum Gangris congregalorum, a quibus expositi
[xvij CAPUT III.

sunt, canones 20.

De catalogis Palrum Nicanorum, Ancyranorum, Neo-
Patrum Laodiceaf Phrygiw congregalorum, a quibus ry
casariensium, atque Gangrensium ; nnm a primceeo
expositi suni, canones 59.
Grmco codice derivent.
Palrum Conttantinopoti congregatorum , a quibus
expositi sunt, canoncs 6.
Patrum Epliesi congrcgatorum , a quibus expositi § 1. Calalogus Pairum Nicmnorum Symbolo subjectus,

snnt, canones 7. In corporc vcro operis, tit. I, allegal

non solumin primceroGrwco codice canonum inerat,
eliam oclavum.
verum etiam amiquior esl ipsa colleclione Graca.
Provinciw in eo designata: sunt juxta civilem dispo-
Palrum Chulcedone congrcyntorum, a quibus expo-
silioncm quce Niaettte synodi tempore vigebal. Non-
siti sunl, canones 27.
nullarum civilnim proinnciarum divisiones concilio
Exstnnt etiam S. Basilii canones numero 68, qui
scilicet in secunda ac terlia canonica ejusdem cpi-
Nicano posteriores probantvr. Phrygia nondum di-
visa in duas tempore ipsius synodi Sardicensis. S.
slola contineniur, uti ex cauonibus ab ipsoJoanne in
Ililarii locus emendalus. Inscriplio Sardicensis syn -

sua collectione recitatis perspeximus. Ilxc collectio

odice apud T licodorctum vitiata. Constituitur tem-
olim ob erroneam imcriplionem codicis bibliothecx
pus synodi Laodkence.
rcgiu: 1'arisiensis Theodoreto cpiscopo Cyrensi tri-
buia fuit. At ex tribiis probe notx mss. exemplari-
bns eani Christopborus .lustellus suo auclori re*tiiuit; 1. Descripto Grxco canouum codice nounulias
Joannis eiiim Scbolaslici, non auiem Tbeodoreii r.o- observationes qux in eo expendendo menti occurrc-
men iidcm codices pixfcrunt, quibus addi possunt funl, nec intuiles visoe sunt, exponcre libci. Piinio
25 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS PRIMA. 26

dicendum est («) de catalogo Patrurn Nicamorum, A civitatis episcopus fuerit, incipit ab Osio et Romanis

qui apud quosdam posterioris a?taiis opus ac exigu* presbyleris, sic : Osius episcopus Cordubcv tlispanice
aucioriiatis habetur. Quatuor diversa; originis ver- ila credo, ul superius scrivtum esl. Vitto et Vin&nlius

sioneshunc catalogum exhibent prisca, quam hoc : presbyteri urbis Romce. Et prosequitur AHiiypti Ale- :

tomo supplelam et emendatam dabimus; alia anii- xander episcopus, magnce Antiochias Eustathius Ilie- ,

quior, qua« scilicet, ab Isidoro recepta, Isidoriana rosolymorum Macarius , Arpocratio Cynopoleos , et
vnlgo appdlaltir; tertia antiquissima, qure in codici- reliqui, quorum nomina in libro Alhanasii episcopi
buscolleciionuin Yat.Reginaj 1997 el Quesnelhanaj Alexandrini , qui synodicus inscribitur, plenissime di-
hoc tomo recudenda; legitur; ac landem illa quoe in gesta sunt. Nounulla h:c observanda. Primo litulus
iuss. collectionis Hadrianoe inserta, a tribus prcce- nomina episcoporum, et horum dislributio in proviu-
demibus omninodiversa est. Cum porro tns priores cias, addilo cuique sune civilaiis nomine, nosiro ca-
versiones diversse e Gneco fnnte canones Grsecos talogo prorsus conveuiunt. Dein primae dua?. sub-
derivarinl, hic quoqce Nie.-cnorum Pairum catalogus scripiiones iisdern vcrbis in codcm catalogo repe-
e Graco origmcm ducil. Ideo enim in his diversss riunlur. Post bas ineboat Socrales a designalione
vcr.-ionihus, quarum nulta :>b allera pendet, idem provinciai /Egypli , uii prima quidem in calalogo
caialogus legitur, quia ab harum interpretationum legilur. Quoad episcnporum vcro nomina pr;clcr
aucloribus in Graeco txemplari, seu in Graeca colle- tres praecipuarum scdium anlistiles, Alexandrinum,
clione c.inonuin, una ctim NicaJniscanonibus inventus Amiochenum, el liierosolymitanuin, quos ille lionoris
fuit. Hocc aulem Gra?ca origo potissimum elucescit causa suis nominibiis laudandos credidit, cx aliis
cx quana versione ejusdem catalo^i, qui in mss. coiifuse indicatis il a formula et reliqui, solum Arpo-
!

R
" craiionem episcopiim Cyno] olcos appellat. Cum vero
collectionis Hadrianae Mcanis canonibus Diouysiana;
ip.lcrpretalionis adjectus fuil. In his cnim codicihns Arpocration nec jerse, nec ob prastantiam scdis
(ut in Vallicellano A. 5) quseiiam Grasese voces effe- prsecipuam ejusmodi roenlionem cxigeret, ea tantum
runtur, quae. dum interpretem in iisdem Latin; rcd- de causa nominatus dici potest, quod Socratcs inlcr
dcndis minus perilum osiendunt, Graecam catalogi cseieros episcopos uuitin aliquem nuncupalurus, eum
or ginein patefaciunt. Hujusmodi sunt Aiexandrias primum iu suo catalogo invenit, uii primus sai.e
micreas |>ro Alexandrice minoris, ! nnmcn provinciae post Alcxandruin Alexandrinum nolatur iu catalogo
Nesson pro Insularum. Sicut autem Gr:rca collectio versionum prisra; et Isidoriansc. Quod si in nulla
ex qua hujusmodi versiones dcrivatae fuerunt anti- versione laudati catalogi hic Arpocralioii dicilur
quissima cst, ita hic catalogus velustissimus , ac episcopus Cynopoleos, uti apud Socralein legilur;
proinde ex gennanis Grsecis e^emplis non minus Cynopoleos vero, sen Cynensis , aul Cyni episcopus
quam onones profcclus agnoscitur. Hinc alius per- in iisdem vcrsionihiis appelJatur Adamantius, qui
velusius interpres canonum Nicoenorum, cujus vcr- Arpocrationi immediale subjicitur, facilis lapsus So-
sionem ex mg. capiluli Veronensis hoc tomo edemus, cratis dclegiiur, qui oculorum transcursu Arpocra-
etsi caalogum episcoporum omiltat, cum lamen in lionis civitatem ex suhsequcnti cpiscopo sunipsit.
Graeco quod adkibuit exemplo exstitisse prodit his Qua observatione inulto magis confirmattir cum in
verbis Quorum (318 episcopoium) nomina cum pro-
: Nicaenoium Patrum descriptione usum fuisse caialogo
vittciis et civitalibus in exemplaribus conlinenlur. Nc- omnino simill illis vcrsionum prisca; et Isidoriana*,
que refert Dionysii ver-douem, uti in purisejus codi- in quibus post Alexandrum Arpocralion, ul ibidem
cibus continetui, Loc caialogo carere; carel enim C vocatur, Alphocralensis, et ost hunc Adamantius
|

eiiam Symbolo, qui certe Nicaenus est, aliisque pras Cyncnsis, id est Cynopoleos, simililer iiotabanlur.
terea carei ccrtis aliarum f-ynodorum partieulis, qtiae, Quod si cumdein caialogum cum iisdem cpiscoporum,
elsi abessent a Graco Dionysii exemplo, invenlae la- provinciarum ac civiiattun nominibus Socrates inve-
ine ina iis mss. Graecis, abaliis interpretibusLatine
i nit apud Alliauasium in libro synodico, qui iniercidil;
icddila- fucrnnt. quis hinc non rerspiciat quantum conlirnielur cata-
Ilunc autem ca alogum, proeter quatuor lauda-
"2. logtis lanti episcopi, qui Nicaeno concilio interfue-
tas versiones, aliiquoque veteres scriptores confir- ra», atictorilaie probatus?
manl. Celasium Cyzcenum , qui anle Dionysium 3. Episcoporum qtiidem, qui in synndis sederunt,
histoiiam Nic:ena* synodi scr psil , calalogum Nicae- nomina colligere ac dislribucre per provincias prisca
norum Patrum illi plane similem qui cum prisca illa aolate non insuetum paiet etiam ev roncilio i

versione edetur, in suis Craacis exemplaribus repe- Aielaieusi, ex quo habemus non snbscnpiiones i|isas,
risse, mauifestum est. Nam post annotationem 1,1133 sed episcoporum per provincias disttibutorum cata-
;n eadem versione catalogo prjeligitur, [xvn] Nicacnos logtim Nic33iio plane siinilem, cujus autiquilatem
Palres lecensens (Ub. 11 llist. conc. Nic, c. 27), luciileuler vindicavimus in observaiionibus ad dis-
priino loco nominal Osium el Romanos presliyteros, sertaiionem quinlam Qaesnclli, parl. u, c. 3, n.
uli primi in eadein aliisque omnibus memoraiis ver- 14. Simile qmdpiam accidil etiam concii.o Chal-
sionibus describunlur el dein ex reliquis Patribus
: cedonensi, nisi quod non solum habeinus caialo-
praecipnos episcopos cum sua cujusque provincia iia gum Fatrum
Patrum ejusdem concilii qui er provmcias , |

nomiuat ul ipsum catalogum prae oculis habuisse j) similiier dividuntur, ul videre est in mss. collcctionis
perspiciatur. Ilunc eumdem catalogum non obscure Hadriano?, el exinde tom.IY Conciliorum novissima:
e.iam indical S. Hieionymus iu dialogo conlra Luci- editionis Venetne, col. 17 10, verum etiam ipsas sub-
ferianos scriplo in Oriente sub annum 578. Legamus, scriptiones eorumdem Patrum habemus, quibuscum
lnquit num. 20, Acta et nomina episcocoriim (est ipse idem catalo^us ex Gra-co oiiginali sumptus maxime
tilulus laudati catalogi in colleclione hoc lomo eden- concitiil. Sicut auiem hi dtio catalogi Palrum Arela-
da, nec uon in aliis qnibusdam exhihitus) apud lensiuni atqne Chatcedouensium ex ipsis documeniis
Nicaiam; et hos, quos svpra diximus fuisxe receptos, scn geslis synodorum Arelatensis 1 atque Chalcedo-
snb<cripsisse homousion inter ccctcro; reperiemus (/«- nensis exceipti [xvnij noscunlur, ita pariler Nitaeno-
fra, col. 30). Hic prrilecto imiuit noslruui catalogum, n.in Patrum catalogus ex hiijus syuodi monunientis,
in quo sane ii referunlur, rjiios illc c\ aominibus, vcl ceite cx persjiecla eorumdem Patium notitia
seu calalogo, eptseoporum a Nicxna synodo receptos ab Athanasio , vcl ab alio cokvo auctore sumptus
probaverat. Aliud testimoniura maxiini habendiim dici dohel.
addemusex Socrale. qui lib. 1 Ilist., c. 13, postquam i. Alia animadversin hujus catalogi anliquitatem
dixit utile futurimi describere nomisa episcopoucm aucloritalcmque uiulto magis constituct. Observantes
qui Nicane co^tvencriutt, el cujus quisquc provincicc ct cniiii provincias, qn;e in co dcsiguantur. casdemque

(a) Hic catalogus ctim mss. diversarum vcrsionum ruoiie siihjici«!uila ca j. I,col. 30, doin in cdition»;
collatus J>
;
s Itoc tomo iuveuiclur, primum tn coi!e- prisca, col. 5'J5.
 ,

27 AD OPERA S. LEONS M.VGNl APPENDIX. 28

conferemes cum provinciis quae in Philippopoliianae A fjne P. Coustantius in ad eumdem librum

notis
*eu pseudo-Sardicensis synodicae inscriplione legmi- moneat aliquot probae codices habere Asitv,
notne
lur, depreheudimus lum m eo catalogo, luin rn hac Phruqiis, sine voce duabus; prn Phrygiis corrigendnni
in.scriplione similem provinciarum disposilioiiem iu- estP/irj/./ia.fxixjUnica sanePhiygia nomiiiaturctiam
dicari, ita ut utrobtque earum provinciarnm noinina in laudata Exposiiione lolius muudi, quam post ipsum
dcsinl, quae posleriori aevo inslilutx fnerunl. (Jiro- conciliumSardicense lucubraiam osiendimus : ex
bique en m nmitluntur, ex. gr. , Eupliratesia , et quo camdem Phrygiam posl boc opuscnluni, et ar.le
Osroene; ac in Nicajno calalogo liarum provinciarum synoilum Coiisiautinopoliianain anni 531, in qoadmc
episcopi ei provinciae ascribuntur, ad quas anle divi- Plirygix legunnir, in duas divisam pcrspicimus. Ex
sionem pertitebaut qnod ipsum simihter legeremus
:
bis vero taiet erronin qtioqup irrepsisse in insrri-
in pseudo-Sardicensis subscriptionibus , si in liis plionem epislobe v.rae synoli Sardicensis a 1 heodo-
noiii inarentur provineiae qnae in synodicoe insci iplione reto insertae bbro n Hisi., cap. 6, ubi duue Phrygiae
icguniur. Id quidem anliquam civilem disnositioiicm distiigiiiintur, cum una fuerit. Neque solum in dna-
prnviuciarum respicerc quac Nieami concilii tempore bus Phrygiis rrraiqm est. Error enim adlmc in-sset,
vigebal, palam fil cx Antiochena synodo, quae ck si iina lantiim Phtygia cidem inscriptioni inserla
lisdem fere Palribos Nicaenis constabai, et anno 332 fuisset. Immo aliqimt tiam aliae rrovinciae Asia,
<

hab ta fuit, uli probabimus capite sequenti, § 2. In Caria, Bilbynia, llvllcspontus, Pisidia, Cappadocia,
hac synodo convenerunl episcopi ex nmmbus provin- Poilus, (iiiicia, Pamphylia, Lydia, insula: Cycladcs
ciis Orienlis , qui Aiitiociieme Ecclesiae suberant. ct Galatia in ipsa inscriptione apiid eumdemTheo-
Licel aulem in ea iulerfuerint episer.pi qui ex posle- „ doiviiim perperam censentur, qme laudato codice
in
riori divisione ad Osroenem et Euphratcs am specia- " Vcroiiensi jure oinittiintur, sicut eiiam desunl i.i
bant, in iuscriplione lamen Graeca synodicae inler epigraphe aUerius Sardiccnsis epistolT. ad Ecclesiam
nrovincias singillalim recen^iias ncc Osroeua nec Al xandriiiam apud S. Alhanasium, apologia 2. Jure,
Euplnate.sia legitnr. Quid ita? Nempe quia nnndum inquam, in <o codice omiituntur; haruin enim pro-
hae provinciae civili dispositiouc eonslitutx et divisae vinciarum episcopi una cum tilia Phrygis, non ad
fucranl ; sed allera in Mesopo:am a, allera in Syria Sardicenscm, scd ad iiscudo-Sardicen^em convenlum
:

compirfbendebalur. Sicut autem Nicacnorum Patrum peninnerunt, et exin.ie f.>rta,sis in inscriplionem

caialogus ob omissas has duas prnvincias Osroenae epistolae Sardicensis apud Theodor. tum irrepsere.
ct Eopiirateske vcterem divisionem Orientis Constan- Eniinvcrodum S. Atbanasias inilio Apologix 2 sex e|
lini avo obliiieiitem refeit, ita el in aliis provinciis triginla provincias nominat, quaium cpiscopi sibi
eanidcm dispo»itionem Nicaeni concilii tempori oon- sullragati suut in conciliis Alexandrino, Romano, el
gruenlcm exlrbet, quod antiquilalis ejus evidenlis- Sardicensi, nullam cx memoratis proviuciis ad pseudo-
siinuin argumentum esW S.irdicensem perlinenlibus nominat.
5. Quod si opponas inlerprovincias in pseudo- 6. Si porro ex hactenus di-pulatis Nic.T-norum Pa-
Sardicensis synodicae inseriplioue noininatas censeri truni catalogus veterem illam provinciarum dispi si-
dupiicm Ptarygiam, et Hellespontum , quas lamen tinnein prarfert, quae Niceno tempore vigcbat, quis
laudatus ealaiogus ignoral, duo reponemus. Primo eum ex ipsis ejus synodi gesiis, seu ex ceriis ejusdem
ex dispi>>itiniie provmciarum quae indicatur in poste- notiliis accuraiissi.ue excerptum non agnosrat? Si
(oris aelatis documenio, minus recte in suspi. ionem cnim posterius si..e prisco aiquo documento lui^sel
adducitur documentum anierioris temporis in quo C digcstns, posteriorum quoque lemporum divisionem
eadem disposil o non inveniatur. Cursu enim tcm- aucior fuisset seculiis, vel saliem eam vclustaoi dis-
pons, quarlo prae&ertim saeculo, novae provinci.t* posilionein , quam non nosset, accurate non potuis-
sub nde disseclac, novaque disposilio inducta fuit. scl exprinicre. Sicuti vcro caialogns Palrum synodi
In ip>a epigraphe pseudosynodicae memoratae non (ionsiaiitiiiopoliiaiia: anni 381, in quo et Osmencs, el
legitur provincia Osroene, lamcisi eidcm concilialiulo du;c Plirygi;c, el Lycaonia, cl Eupbratesia , ahaeqmj
subscripseiil Bassus a Car, bl cst e|>iscopus Car.c, novae prov.ncia2 dislinguuntur, eam provinciarum
quam nolitiae in Osroene roUocant. Hanc aulem disposiiioiiem quae tnm obiinebat repr.i^senta-is , vel
Osroenem jam divisam prodil Exposiiio totius mundi codcm tempore lucubralus, vel ex ipsis corumdem
el gentium a Jacobo Gotofredo Graece el Laline edita, Patrum subscriplionibus, quibuscuui coneiuil , ex-
atque a Scheleslratio recusa lom. II Antiquit. Eccles, pressus jure creditur; ita idip um senliciidiim esl de
pag. 625, quie imperanlibus Constanlini (iliis cxarata cnialogo Patrum Nicaenoruin, qui disposiiionem^iro-
iuit. Nunquid prcplcrca quispiam rcpudiabit cerlis- vinciarum Nicxni concilii .tvo vigentem refei".
simum pseudo-Sardiccnsis documentum , iu quo 7. Nunc quibusdam diificultaiibus salisfaciendum ,

Osroene omitlilur; ati vero binc potius colliget lau- quae Tillemontiiim ritoverunt.
liarum pr.^cipuas ad
datam Expositioncm lotius mundi post banc pseudo- duplcx capul revoeantur 1'quia in nostro catalogo
:

synodum fuisse. lucubratam, ac Osroencm posl hnjus non recensentur 518 Patres, i|uol Nicamos luisse
conciliabuli lemrus dissectam fuissc a Mesopolamia, plures anliqui testes tradunt ac in eu pro.'eclodesuul
;

quac antca Osroeuem in se eontinehalY Idipsum igi aliquot episcopi, qui cx aliis documentis Nicaenae sy-
lur dicendum de Hellespoiito. Si Iuec provincia ex j) nodo certissime imerfui runt; 2° quia e contra non-
epigraphe pSCudo-Sardicensi tempore hujiis concilia nulli in ebdem designantur, qui a Nicaems Patribus
buli jam divisa cognosciiur, ex no-lro cataiogo evin- expungendi vidcntur. Addit duo alia leviora , nimi-
citur eam iu Asia fusse comprehcnsain tempore riim Narcissum Ncroniailis, el Narcissum Irenopolis,
concilii Nicaeni, ila ut ejus divisio ab Asia posl Nicae- v luli distiuctos Cilicia! epi>copo^ nomiuari, cuni Ne-

nani etanle pseiido-Sardicenscm synodum aslruenda ronias et Irenopolis una eademque civitas fueril; e(
sjt. Secuudo, quanium ad Phrygiam, ba-c quidem Aiieyranum episcopum iu vulgatis appeiiari Pai.cra-
duple.r uominatur in vnlgata inscriplione fidei ejus- lium, cuin eum oiuncs scriplores Marcellum voceni.
dein syncdi p.seiido-Sardiccnsis apud S. Ildarium in 8. ilrec auiem omnia ne nutiquiiaii nnstri catalogi
libro Uc Synodis. Al errorem in vulgato lexiu hilere jam salis probatae aliquid pr.T|udicii afTerant aliud ,

nobis ceruim c t. In ms. euim antiqiiissima Vcro- in primis excmplmn propouunus. De autiquitate ct
nensis capituli 55 eadem inseriptio, cl (ides eadem aurtoriiate suhscrip ioiniin pseudosynodi ^ardic.nsis,
quac apud S. Hilarium lcgiiur, ex alia vetiistissima (|uae a S. Hilario producuntiir, nemo dubitare olest. |

versione afferlur, ac in ea nniiw laiitum Phrygia* Nihilo lamcn minus ea-dcm fercdifiicuiiaies in iisti.ru
nomcn nccurril. Immo idem llilarins in fiagmento ab ipso iillemonlio indicaniur nol. 52 in Albana-
tertio, ubi totam cjusdem pseudosyuodi epistolam sium. Quidam cniin cpiscopi ibidem c.i lo omissi, uii
cum ftde seu fidei formula describit, iu iuscriptione plures apu enmd m llilaiium omissns vi lebimus in
l

ipsius synodieaj un cani Pbrygiam noiat. llinc crgo subscriptionihis vcr;e synndi Sirdic nsis. Du<> prje-
inierpolatus agnoscilur lextus libri de synodis; cum- terca Troadis episcopi in illis rdceusiti miiii cum ,
 ,:

53 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS PRIMA. 30

nonnisi unam lanlum Troadcm omnes geographi no- A tesiatur Alhanasius in epistola ail easdcm Ecclestas,
Verint. Chalcedonensis episcopus Thelaphius scrihi non omnes scribere episcopioccurrerunl (Ib. col., GIO).
tur, eum appellarelur Maris. Si autem haec efficere 11. Ex his autem purgatn defectu numeri episco-
quidcm possunt ut hiijusmodi subscripiiones non in- poruni, dillicilior esset defensio, si in catalogo qui-
tegtas et. alicubi mendosas rredamu«, n«n vero ut dam recenserenMir qui inter Nicarnos Patres non ex«
earum amiquitalem, quam S. Hilaritis satis luelur, Duos Tillcmontitis notavit, Zeuoncm Tyrium
stilerint.
etorignem ex ipsius pseudosynodi Aetis negemus; ac Theodorum Tarsensem. Zenonem Nieamae synodi
cur difncultates uou absimiles idem judicium non tcmpore a Tyrio episcopam expungendum rensei, »t
ohtinebunl quanluui ad catalogum Patrum Nicseno- Paulinum substiiual. Sed Epiphaiiius, li:iicsi (»9,
rmn, qiieui suh ip-um ejusdem synodi tempus com- cap. 4, sex episcopos recensens, ad quos S. Alexan-
pactum o-len litnus? der antistcs Alevandrinus panlo ante Nicamam syno-
9. Quidam
defeetus scriharum oscitanliae referendi dum scripsii, inter lios Zcnonem Tyrinm nominat,
sutit. Cum
Narcissi urls [xx] prius Neron as, dein quem solum non fuisse episcopum inverisimillimum
Ircnopolis vocaretur, facile fuit hoc postremum no- esi, cum presertim ex ipso coutexiu ea epistola ad
inen posterius indiiclum margini alfigere, et ex nnr- episeopos direcla noscamr. Itic aulcm Zeno, licet
gine in textiim induci , ila ut ex uno duplex episco- post quinque episcopos po tremo Ibco nominelur,
pus crcderetur. Confer quae in hanc rem animadver- speciali tamen litulo v.pyalng. id est, principalis,
temus capiie primo scqucutis collectionis, col. 55, commendatiir, eo quod tnler omnes praestaret; epi-
in notis. Pancralii, vel Pancarii nomen Ancyrano scopus enim Tyri eral protothrouus , seu post Antio-
episcopo irihuunt endices collectionum Vat. Re- clienum piimus episcopus toiius dicecesis Orienlis.
ginae 1997 et Qicsucllianx hoc tomo edendae,
B Sicut ergo aiii quinque episcopi ah endem Epiphanio
qiii ex uno fonte prodeunt. Corriguntur autem a appcllati, Nicaenie synodo coaevi, in nosiro calalogo
caeteris versionum priscae et Lidorianae ex alio jurc totanttir, ita eiiam Zeno Tyrius. [xxt] Duo au-
fonte mananlibus, in quibus Marcellus signatur. lent Pattlini Tyrii si distinguantur, aller Zenone an-
Vide ibidem, col. 57, in notis. Hic quoqoe in Pancralii lcrior, posterior aller, tota difficultas a Tillcmontio
)ec ione antiqui alicujns librarii lapsus, qui in alios ingesla in S. Eustathii V<iain disjicielur. Quanlum ad
codices transiit, manifestus est. Niliil in yetustis li- Thcodorum Tarsensem, Suid-ft, seu polius Pltilo-
btis frequenlius depreUenditur, ui ne idcirco de sup- slorgii auctoritati opponit i<!em Tillemontius
nixtts,
posiiione opcris suspicio es-e queat. eum scritis multo fuissc episcopum ordinalum. Sed
10. Minnr Palrum numerus, et Palrum nonnullo- praeterqtum quod scriptore fulcitur in aliis nonnullis
rum omissio lacilius in catalogo Nicxnorum, quam in erranti, qui noslro caialngo certo certius poslenor
Sardicensium , aut pseudosardicen-
Euhscriptiotii!:us est, si Theodorus a Philoslorgio memoratus serius
sium, incdere potuerunl. Nicaeni enim Patres 518, fuil episcoptts Taisi, itlium antiquiorem Thcodonim
ctsi omnes subscripsisse symbolo prohabilissimuin Nicaeno concilio coaevum astrnerc oporteret, ul ve-
nobis sil, cum lamcn hic suhscriptionum numerus luslius noslri catalogi teslimonium efllagitat. Moneti-
nimiutn prnccderct, ex originali ejusdem Symholi qui dittn lamen esl hunc Tbeodorum Tarsensem ornitti
singulas subscriptionesautographas conlinehai, plura in codem catalogoqui Isidorianae versioni subnecti-
exempla videntur excerpla cum duabus solis Osii ct lur in anliqu ssinio tns. Capituli Ver.inensis 58. Ad-
legatorum Romanac Ecciesi.r- subscriptionihus, quae ditTillemonlius Macedonium Mo|>suestenutn celebrem
posl Sytttl)0'iim noliis conservatae fueruut. Caetero- C Eusehianorum faulorem, qucm inter Nicaenos nemo
rum autem episcnporum nomina brevitatis ergo prae eortim recensuit qui alios Nic^n;e synodi Palres At io
termissa sunt. Ilorum tanlum catalogum qtiispiam in faventes noininarunt. Verum hoc argtinienium mere
ipsa synodo, vel p.mlo post contexuit, qtii autogra- negitiviim nihil conficere poiest. Macedonius in
phnn ipsius synodi ctnn subscripiionibus 518 prae pseudo-Sardicensi synodica vocalus confesaora Mopso
octiiis non habuit, ncc omnes Patres cx ejtisdem au- aniiquus episcopus videtur, qui perseculionis lem-
to°raphi ?ubscriptionibu8 cognosrere potnii. Ila qtti- poie fidem confessus fncrat, et idcircoNicaeuaesynodo
dem eiiam Eusebius, licet unus e Nicae.nis Patribus, inleiesse potuil. Forte vero is in hac synodo ad Eu-
horum lam n numerum 518 exploralum non habuit, sebiannrum partes nondum accesserat, vel ita remisse
quipp» in Coustantini Vita , lih. nt , c. 8, eos fuisse eis lavii, ui inter cdebrcs eorum principes nominan-
tradit supra ducenlos et quinqnaginta. Sintililer S. Eu- dus non ftieril. Majorem diflicultaeni parilSeciindus
slatliitis Antioi henus, qui in Nitaena synodo interfuit, Ptolemaidis. Is enim una ciun Tlieona Marmaricensi
in fragmenlo apud Theodoreium, lib. i, c. 8, ait damnatus ac in exsilium pulsus, eo quod Symholuni
Chim ob <as res maxima synodus Nicccam convenisset , suhsigtiare nolttit, baud accensendus fuit illis Patri-
ducenlis circiter ac seplunginla episcoj/is in unum col- bus qtti Symbolo subscripsere. Al nostrum cataloginr»
lectis;neque enim mmierum cerio referre possum ob non ex subsciiptionibus Symboli, sed alinnde sttm-
ingenlem comentm illius multitudinem, quippe cum nec pttim moiiuimus. Num litultis nomina episcopobum ,

in eo investigando curiosus fuerim. Si pluia exempla- qui eidem calalogo praeiixus fuit, eorum qui Nicaeae
ria Symboli cum omnibus el sinsulis subscriptioni- interfuerunt, an vero eorum qui subscripserunt, no-
bus 518 edila fuissent, hos Palres Nicaenorum epi- mina ex auctoris meniecxhibeat, iucertum est. Cuin
scoporum numerus non po.uisset latere, nec in eo
D autem Secundus Ptoiemaitlis cene adfuerit Nicaen<i
investigando laborandum fni-set. Qttam autem operam concilio, itt primo sensn catalogo inseri potuit. Quod
curiosiorem ponere nolut S. Euslaihius, eam sihi si in eum catalngum, utpote duabus primis subscri-
sumpsit catalogi auctor; qui cum eum conlexuerit ptionibus subjectum, soli referendi erantqni Symlio-
non ex subscriptionibus integris Symboli nec ex ple- ium signaverant, Secundus Ptolem;iidis ipsi insertus
nioribus synodi Actis , quae scripla non fuisse post fuit allucinatione aliqua simili qua in gcstis synodi
Val< sium el Pagium satis probavit Joannes Albertus Chalcedonensis inl^r Patres actionis 15, nec non ni
Fabricius, tom. II Bibliothrcie Craecac, liU. vi, c. 4, aclione 16, a noliis edua recensetur Sleplianus Ephe-
pag. 556, scd ex recenli memoria teium gestarum, sinus, qui in antPcedenti actinne l v2 deposilns, in
ac es aliis synodi docutnenlis, qtiae non omnia sem- posterioribus actmnibus Patrum loctun certisMme
pernomi-ia ila necessario exliilicreni, ut in Symboli non ohtinuit. Alios lap&us in nomiuibtis bujus syuodi
siihscriptionibns descripta lusse credinius, nihil mi- animadverlinvts iu notis ad camdeni aclioiiem 16
rum si aliquot Palruui nomina praeterivil. Forte (Nobis cot. 1^251 n.
s
), ac dein nolis i, 5, G et 7
auctor aliquo Nicaenac synodi documenio usus esl (Ibid., n. 3 seqq.), Si aotetn in ipsa gesla synodorum
cttipauciores subscripseranl , quam Symbolo, ut vi- httjusmodi 'ap»u< irrepere queuut, quis miretur, si
demus accidisse in synodica Sardbensi ad Ecclesias Secuntliis Ptolemaidis uostro catalogo inseitus fuit?
Mareotidis hoc tomo impressa (/»(/'., col. 607), quae Etsi ergo nonnnlla tnenda, dcfectus nonudli m
hoc
non ouincs episcopos subsiguatos refeit; quia, uti catalogo notan possiut inhil lanicn ex bis ad eatu
,
51 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. 32
anliquilatem excltidendam confert , quam superius A CAPUT IV.
demonstrasse nobis videmur, quamque aliae similes
difficultates nnn ailimuni aliis catalogis, vel sub-
De nolationibus clironicis, quibus Ancyrani et Neoew-
sarienses canoncs dicunlur anteriores synodo Nicw-
scriptionibus Sardicensis ant pseudo-Sardicensis sy-
na, Gangretnes vero posteriores ; et de vera epocha
nodi, quaeapud S. Hilarium leguntur.
12. Quoniam vero Orientalium provinciarum canonum Anliocheaorum, ac de synodo in qua con-
dili fuerunt.
dispositioncm quae notatur in Nicaenorum Patrum
catalogo boc paragraphovindicavimus, liccatev con- § I . Notaliones chronicw in collectionibus prwfixw ca-
stitutis quasi corollarium adjiccre, quo Laodicenae nonibus Ancyranis, N eocwsariensibus alqne Gangren-
synodi lempus magna apud eruditos controversia sibut, a primavoGrwcocodicedimanant.Expungitur
quxsitum cerliori quam antea argumento consti- sententia qua Gangrensis synodus Niccrna anterior
tuatur. Haec synodus apud Laodicium Plnygiw Paca- traditur, ejusque tempus constituitur. Num anterio-
tianw habila, lum in Grxco, lum in omnibus anliquis rum synodorum canones lecti el confirmati fuerint in
interpretati.onibus tradilur. Cum vcro in disposi- Nicwna.
tione civili qux Sardicensis synoui tempore vigebat
uriica tantum Pbrygia nominelur, ut anlea proba- 1. Chronicx notaiiones quae canonibus Ancyranis,

vimus, Phrygiae Pacatianx nomen quod post ejus- Neocxsariensibus atque Gangrensibus prxfiguntur,
dem Phrygixdivisionem induas, id cst in Saiutarem apud nonnullos in suspicionem venerunt Gangrcnsis
et Pacaiianam, induclum fuit, post Sardicense con- concilii causa. Etsi enim Gangrenses regulw post
cilium aslniendum esl. Pcrperam igilur qtiidam Lao- Nicwnam synodum expositw in notatione iradanlnr
dicenam synodum S.irdicensi anteriorem putarunt.
g (Prwfat. t. I Epist. Rom. hanc lamen
ponlif., n. 61),
Cum porro iu Grxcis exemplaribus, ac in versio- notationem P. Coustantius posiha'endam credidit
nibus Isidoriana et Dionysiana, Laodiceni caunnes cuidam prapfatiunculae seu interlocutioni Osii dcscri-
ante Constanlinopolitanos dcscrihanlur , synodum ptx in vetustissimo ms. Corhciensi circa Vigilii lem-
Laodicenam inler Sardiccnse ct Const mlinopolita- pus exarato, in qua [xxiu] iidem canones non rainus
num concilia, id est inler an. 547 ac 381, cui tem- quam Ancyrani et Neocxsarienses in Niexna synodo
pori maxime convenit, celebratam dubitarc non licet. lecti el confirmati,ac proinde Nic;rnis anteriores
dicuntur. lbi enim post tilulum, Incipiunt coni,tiiu-
[xxn] § 2. Catalogi Patrum Ancyranorum ac Neocce- tionescanonum Anquiritanorum, haec Osii interlocutio
sariensium, qui, cum ciiitatum ac prpvinciarum no- describitur Osius cpiscopus dixit : Quoniam tnulta
:

minibus invutgatis conciliorum exhibentur, a Grwco preetermissa (forte prwmissa) sunt, quw ad robur ec-
canonum codice alieni et supposititii demonslrantur. clesiasticum perlinent, quw jam priori synodo Anqui-
13. Episcoporum Nicxnorum calalogum cum civi- ritana, Cwsariensi, Graniensi'(hoc esl Gangrensi) cousti-
talum ac provinciarum noniinibiis di^cslum idcirco tuta sunt, etnunc prw manibus habentur, prwcipiat beali-
vindicavimus,qiiia et in Grxco texiu a primo codicis Ivdo vestra, ut lectione pandantur, quo omnes acla modo
auctore iuserius fuit ex antiquiori aliquo excmplo innotescant (seu noscant), quw a prioribus nostris acta
sub tempus ejusdem synodi exarato, et cum disposi- sunt recilentur. Etrecitata sunt. Suhjiciunturaulcnica-
tione provinciarum ejusdem lemporis coucinil. Alia nones Anquiritani,Ca3sarieuses, atqtieGangrenses.ac
vero est ratio de episcoporum catalog s, qui cum tandem Nicaeni : quod indicare piual idem P. Cou-
urbitim ac provinciarum nomnibns post canones C stanlius praemissam inlerlocutionem Osii, licet litulo
Ancyranos et Neocxsarienses in vulgatis concilio- canonum Anquirilanorum sobjectam, ad Nieaenam
rum proferuntur (Tom. 1 Ven. edil., col. 1505 et synodum pertinere, cujus Palres memorala anlerio-
1518). Hos enim nibili faciendos credimns, tum quia rum synodorumdecretarelegietconlirmari voluerint,
nec in originali Grxco codice inveniuntur, nec in anteqtiam suos ipsi canoues conderent. Haec ergo
versionibus antiquis, tum qu a dispositionem civilem
; senienlia, quae Gangrensem synodum Nicaena ante-
provinciarum qux cujusque synodi lempore obtine- riorem asiruif, huic oni interloculioni Osii nititur,
bal nequaquam referunl. Ex tribus anliquis interpre- quam illeex unico codice Corbeicnsi cxcerpsil.
tationibus Latinis dux tanium, Isidoriana ei prisca, 2. At haec interlocutio nonnulla praefert manifestae
in canonibus Ancyranis sola episco; orum et civila- supposilionis indicia. Hahemus aliquol diversas an-
tum nomina ad nos transmisere, in Neocxsaiiensibus liquissimas versiones canonum Nicaenorum , quas in
vero mera episcoporum nomina. Dionysius in utris- mss. Vat. Rc/inoe 1997 el capiluli Veroncnsis 55 in-
que haec ipsa nomina episcoporum ignnrat , ut ex venimus. Habemus praeterea tres alias versiones
duobus mss., Vaticano 5845 el Vat. Palat. 577, pu- omnium Graecorum canonum, Isidorianam ,
priscam
rutn Dionysium contincnlibus didicimus. Hadrianx elDionysianam , quae ex Graecis vetustis exemplari-
antem collectionis exemplaria, qu.e Dionysianam bus traduclae fuerunt. Hahemus etiam eorumdem
versionem eorumdem canonum receperunt, huic canonum Graecos codices partim editos , partim in-
versioni episcoporum et civitalum nomina in Ancy- editos. Nullibi au:cm ea inierloculio exhibctur. Adde
ranis, sola vcro nomina episcoporum in Neocxsa- quod Corbeiensis codex Nicaenos canodes profert ox
riensibus addidere cx alia interprelatione, qux nec interprelalione Dionysii Exigui , uti exploratc nos
j)
cum Isidorianx, nec cum priacx ordine concordat, docuil versio canonis octavi Nicami ab codem Cou-
ut videre est tom. I Conciliorum Venetx edit., col. stanlio descripla in admonilione adepist. 17 Inno-
1499, not. 1, et 1515, not. 1, ubi bx dux episco- cenlii, pag. 826. Anquiritanos aulem, Caesarienses
porum serics Dionysio pcrperam trihuuntur. Igiiur ct Gangrenses canones ex anliqua Isidoriana versione
provinciarum de-ignatio, qux in vulgalis boriim sy- producit. Porroea Osii interloi utionec in Dionysiana
nodorum calalogis legitur col. 1505 d, et 1518 c, intcrpretatione legitur nec in Isidoriana, nec in
,

nulla autem versione antiqua aut originali Grxco ulla ex iis collectionibus quac ex alierntra versone
fulcitur, posleriori additamento referenda cst. eosdcm canonos derivarunt imino in iisde n conlra-
:

14. Mullo autem evidentius posteiiorem suppoi- ria prorsus annotalio contiuetur, de qua mox diee-
lionem dcmonstranl ipsa proviiiciarum oomina. IIxc mtis. llinc ergo ca interlocutio ab iisdem versionibus
noii eam diposilionem exprimunl qux earum syno- aliena Corheiensi exemplo intrusa perspiciiur. Act c-
dorum tempori congruebal, sed aliam qux pustea dit eam inseri post titulum, Incipiunt constilutiones
inducta fuil. Non soluin enim nominatur Phrygia canonum Anquiritanorum ; perinde ac si non ad Ni-
Pacatiana, quam post Sardiccnscm synodum insii- caenam, sed ad Anquiriianam synodutn specict, nbi
lutam prohavimus; scd prxferuntur etiani Ciliciac i pro Anquirit. corrigcnduin esseNkam. P. Cousiau-
et ii, Galalia i, Cappadocia i, quae mnlto posl divisx tius suspicaiur, ex hypollicsi quod bxc interioculio
luciuiit. Nihil lucnlentius ad postcrins commenlum ad Nicaenuni coucilium perlinere dchcai, in quo
tstrueniJum dcsiderari potcst. Osius interfuit nou veto ad Aoquiritanuiu in quo
,
,
 53 DE ANTIQ. COLLECTION. LT COLLECTOii. CANONWL PARS PR1MA. oi

non inlerfuit. Ai hic jpse inscriplionis error cam in- A Qnodsialios errores addii, <lc quibus in eadcm syno
terlocutionem mul:o magis stispectarn reddil, ipsant- dica ne vcrbum qtndcm , bi ab ipso Acrio poslerius
que hypotlicsim imbecilli admoriiim fundiimenlo in- ad^ili eredi possunt. Vide in hane rom plura in Vila
nixuin ostcndit. Sicphautis Baluzius ante P. Cou- S. Basilii quam l'P. Benedioltni prxfixerunt tomo
,

slaniium hanc intei locutioneni in eodem ms. Cor- tcrtio Opcrum ejusdem, cap. 5, n. 4, 5 et 6. 111»
beiensi naclus . niliil dc Nicamo concilio suspicalus vero oppositio quae ingerilur es eo quod Eusiathius
est. Eam ail Eliberitanam synoduni periinete cen- in synodica memoralus nou app 'llatur episcopus,
su I, in qua Osius adfuil : scd null.i pariler probabi- miiiima est : cm profecto praevalet concordia erro-
lii.ite lianc suam conjccluram consiituit. Nequc vero rum qui in ca notantur cum illis qui l.usiathii Se-
C<>usiantiisententiam vindicant verba AndrcxKhodii basleni discipulis ab Epipbanio ascribunlur.
in concilio Florenlino descripta, act. 2, Fcrrarix 5. Non levis aulem hujns scntcntix conflrmalta ex
habiia, sed potius impugnant. Ante primam synodum inscriptione seu nomiuibus episeoporuin synodicx
(gencralein), iuquii, mutta; alia! synodi celebralm sunt, prxfixis colligi potcsl. Ilxc inscripl o non solum iu
Antiochice adocrsus Paulum Samosatenum , Ancyrai Grxco, vemm eiiam in diversarum colieclionum
conlra eos qui non suscip cbant accedentes ad fidem , aique versionum evemplaribus Lalinis, i|U;n synodi-
quod Christum abncgasseut per tormenta, et Neocwsa- cam prxferunt, primhm locum iribuii Eusehio. In
rea? tertia; quas omncs synodos recepit synodus Ni- libello synodico, ubi de Gangrensi conc o agitur, I

cama. I.tsi eiiim bic vable rcccnlior cpiscopus , qui haec leguntur Aio-j, Dium prccsidem habuit. Cum
:

in re antiqoa non est idoneus lcstis, crediderit syno- vero nullus hujus ncminis episcopus in laudala in-
dos Nicxua anteriores a Nicxnis Patribus fuisse scriplione uspiam notelur, quidam susp cati sunt
rcceplas,non tamen anleriorcm tradidit Gangrensem, B legcndum esse Osium quem sane intor Gangrcnscs
,

sed tres alias qux vere prxcesserant. Palrcs in> cadem inscriptione recensitos vulgaii con-
3. Hac
igiiur Osii intcrloculione scposita, major ciliorum cx aliquocodice prxferunt, s;c (Jsius Cor- :

fidesbabcnda e-t notationi chronicx, qua Gangrcnsis dubensis(Tom. II edit. V>n., co/. 425). Al hujussyno-
synodus Nicxna posterior agnoscitur. Neque hxc dicx Grxcum tc\tum hahemus , ac duas prxterea
annolalio posterioris alicujus Latini librarii addita- versiones Isidorianam et priscam. Dionysius enim
mcnio tribuenda esl. Cum cnim hxc, non minus synodicam omisit; in Hadriana vero collee.lione,
quam aliae duxcanonibus Ancyrams atque Neocxsa- qux canones ex Dionysio reeepit, synodica ex imcr-
riensibus prxfixx, eodem sensu , licet aliis alque pretat one Isidoriana adtlila fuit.
;
orro Osii nomcn1

aliis verbis, Latine reddita invenialur in tribus anti- non solum abest ab origin; li Gr;eco verum eliam ,

quis diversx originis interpretationibus, Isidoriana, ab antiquissimis et praestantioribus codicibus utrius-

prisca ei Dionysiana, eam a primigenio Grxco cano- que versionis Isidorianx et priscaj, immo eliam ab
num codice proficisci , ac in ipso a tribus illis inier- Hadrianis quos couferie licuit ex quibus episcopo-
:

pretibus fuisse inventam dubilari nequit. Iu Grxcis rum nomina describunlur lom. II, Conc, c> 1. 428, a.
f
xxiv quidem qui supersunt cotlicihus canonum ea
j
Conler noi. 9 in cap. 4 Codicis canonuin, qneni
annoiatio adbuc legitur, qux sane non c Latinis hoc lomo edemus col. 121. Etsi igilur in aliquo po-
exeinplaribus in Grxcum Iraducta, sed ex antiquio- Sleriori codice collcctionis Lidorianae, vel Hadrianae,
ribus Gra cis mss. sumpla cognoscitur. Quis liis om- cujus menlio in vnlgalis conciliorum facta non fuit, Osii
hibus et Latinis et Grxcis exemplis prxlerenduui nomen legatur, nibil lamendubitandum est quiu pr.Ttcr
evistimet unum Corbeiensem Latinum codicem , ct Gr.Teci lextus et aliorum codicum Latinorum lidem
in erloculionem Osii in eo dcscriplam , qux aliquot cujuspiam librarii arbitrio insertiim fuerit. IIujus
suppositionis indiciis nutatV Ncque vero colleetionis quidem addilamenii illud eliam indicium esse potest,
Corbeiensis antiquitatem cum P. Cousianlio obtru- quod cum alii episoopi sine civilalis nomiiie in in-
das. Cum enim in ea, ut paulo ante monuimus, scriptione proferanlur , in solo Osio Cordubcmis pa-
Nicxni canoi es ex Dionysiana vers one producanlur, tronymicum nomen notetur. Cum ergo Osius inlcr
hxc Coibeiensis collccno posierior est utique ipsa Paires Gangrenses refcrendus non sit, in libelh» Sy-
versione Dionysii , nedum Isidoriana et Prisca, ac nodico non Siov, sed piov muiile [xxv| scriptum cre-
multo magis origiuali codice Graoco, ex quo ea dimus pro Ejo-eStov, Eusebium : cujus sane nomen
annotatio in easdem versiones mauavii nec ulla ; cuin el GiJtci et Lalini omnes cataiogi , scu inscri-
ratio esse potest ob quam his omuibus nuterioribus pliones omnes primuin rccenseant, hunc Gangrensis
lestibus eam notalionem probantibus Corbeiensis synodi prwsidem jure arbilramur. Hic aulrm non
poslerior collectio anteferenda sit. Immo vero inler- alius fuisse videtur nisi Eusebius Capsarea^ Capjia-
locutio Osii, qux hac sola colleclione fulcilur, ex tot docix episcopus, qui cum ex sncc sedis praerogativa
anterioribus testibus qui Gangrensem synodum Ni- in tota dicecesi Ponlica , ac proinde in Paphlagoma
cxna posieriorem prodiderunt , supposititia eviden- ct Armenia primaluin gereret , Gangrensi concilio
tius cognoscitur , siquidem Gangrenses canones in ejusdem dioecesis prafnit. Ilujus auiem xtasconcinit
Nicxna lecios et anieriores indigitat, ul P. Coustan- cum Eustathii Sehasicni ac discipulonim ejus lem-
tius imerpretaius est. porc cumqiic idem Eusebius S. Basilii Alagni rele-
:

Quid quod eamdem notationem chronicam con-

4. D Dr s prxdei e^sor Caesarieusem sedem lenuerii ab
'

firmantduo Grseci scriptores, Socraies etSozomenus, an. 3G2 ad an. 570, imra hoc spalium Cangrensem
Gangrensisque ^ynodi tempus non lam Nicxno quam synodum habiiam foisse non immerito colligimus.
Sardicensi conciho posierius esse satis declarant ? lia quidein Socratis ac Soz<:meni lesiimonia , Eusta-
Tota haec quacstio ex ea pendet, quisnam fuerit thii et tusebii icmpus, libelii Synod.ci et inscriplo-
Euslaihius, qni in synodica Gangrensibus canonibus nis seucatalogi episcoporum oido probe concordanl,
praefixa el ad Armcnix episcopos scripta memora verissimaque eviucilur ea chronica annotaiio qua
lur.Omnes antiqui scriplores cnm Socralc (Lib. n, Gangrenses canones post Nicacnos conditi tra-
c 45) et Snzomeno (Lib. ui, c. 141 coivciiinnt in duntur.
statuendo Eustathio cpiscopo Sebasieno, qui quidem 6. Hxc sentenlia qua synodum Gangrcn>om lo<a-
in Armenia sub medium quartum sa^culum vixii. vimus inler annum 362 et 570, recepta fuissei a
Porro So*oineniis Eusiaihium excusare videlur , pluribus nisi obslitisset ordo canonum Crxci codi-
,

quasi non ipse, seddiscipuli ejus, qui in pnrtesabie- cis , in quo Gangreuses Aniiochcnis prxmiitunlur.
lant fuerint carum hxresum assei tores
, qux in ea ,
Hinc enim Anlioclieno concilio anieriores dicendi
synodo coudemnalx sunt; synodicxque contcxius videntur quo cum Eusebii Cxsariensis in Cappa-
,
I

huic inlerprelationi favel , quateuns Eustathianos docia, et Eustathii Seiiasteni aevo uetpiaquain con-
potissimum perslringit. llos inter S. Epiphaniu», cinil. Hxc aiiiem objeciio, qux Tillemoniium (IVef.
hxres. 75 uomiiiat Aerium, ipsiqne sane plures ex
, 27 et 28. in S. liasil., tom. IX.) aliosque magni no-
his eiroribus qui in ea synodica leriuniur aitribuit. minis viroi maxime movii, facile dissolveiur ex
 ,

35 AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX.

jonsuiuiis, cap 2, n. 5, ubi primigeniara Grrrcani A met canones ab Arianis conditoe. ab Ecclesin luni
colleciiom-m in ranonibus Gangrensibus desnsse Grseca luni Lalina fuisse rcceplos. Igiiur in opere
Antiochcnos veru cnm cae'cris, intaclo primaevo co- de Aiilioclieno eoncilio, Aniaerpii* impresso anno
dlcis erdiii , posieriuri additamento G;>ngrensibus
1681, probnre studel viginli quinque canunes csse
luisse subjccios conjeciinus.
quidem Anl oclieni con<"ilii in encseniis coacli annu
541, al cos perperam Arianis tribui. Licet enim ibi-
2. Canonum Antiochenorum celebriias. \arue sen- deni convenissenl Ariaiti qtiadraginta, plures tamen
&
teniuv de eorum auctoribus ac temporc. Ostenditur
calliolicos anlisiiies lisdcm canonibus auctoritatcm
eos non pcrtinere, ul hacWnus ud synodum
invatuit, dedisse coniendit. Illum \ero eanonem, qui Joanni
Autiodienam ab Eusebianis hcereiicis coactam in Ghrysoslumo objeclus, quadrnginta Arianis a Palladio
encirniis cnno 341, sed ad alinm anteriorem ex N*- tribuitur, diversum e*se censet a canone qnano,
ca-nis fcre Pairibus celebrutain anno 352. Catalogus qui non a quadraginta, sed a nonaginla qoiuque cir-
Patrum ejnsdem synodi in conaitis vulgalus post ciler episcopis, ac plerisqiie ex iis catholicis, in Ian-
syiodicam snpposititius probalur. De numeroPalrum dala synudo una cum caeteris canonibns sancitus
qui eosdem canones edidere. fnit. Hinc ipsa canonis Cinysostonio objecti verba,

1. Antiochcncruin fons est Graeca col-

canonum quae Palladius recitat, a cauone quarlo Aniiocheuo
lcciio, ex qua iideui Latiniiate donati triplici yer- discrepare contendit; aeidcirco eum canonem a 1'al-
si< nc Isidoriana, prisca et Dionysiana, in Laiinas ladiu descriplum, pcst synodum in enexniis a sol s
collcctiones transierunt. Cum Chalcedonenses Paires Eusebianis conditum putat adversus S. Athanasium,
aliquot ex liis canonibus allegaruut, Gra-cocanonum R quem post cam synodum ab eisdem damnatum os-
codioe usi sunt, qui conliiiuain innnerorum seriem tendere nililur. Qur vero reruii! gcslarum bisioriam
praf.lehat, uli capite primo observavimus. Magnam diligentius scrulaii sunt, sicut in pleniori illa synodo
porro ipsis canonibus celebritatHm ancloritatemqi c ociasione eiwaeniorum conc Eu^ebianos licet pau-
a

conciliavit hsec generalis synodus , quae eosdem ca- ciores praevaluisse, et initi syuodi in Allianasii con-
<

nones veluti Patrum reguias hahuil. Nam aciioi<e deinnationeni ahos etiam episcopos pertraxUse certis
quarta, rccitaio Aniiocheno canone quinto, Umncs leslinioniis demonsirarunt; iia canonem S. Jo.mni
reverendissimi episcopi clamaverunt : Hcrc jusla regula Chrysostomo objectum , el conira S. Aihanasium ,
Palrum. Joannes II, intercanones ad Caoarium Are- uti traditur, ediium, iniiio ejusdein synodi a cuuctis

latenscm quanum el decimum quinium

diroclos Patribus conditum, ac ipsum csse Antiochenum ca-
Anli<:chcnos descripsil. Zaiharias papa eosdem ca- nonem qiiarlum, nihilum dubiiant. Quod si vcrha
nont-s bealorum Patrum sanctiones vocat in epist. 7, hiijus quarti canonis et ejus quem Ptlladius produ-

ad Pippimim. Nicnlaus I, epist. 9, ad Michaelem im- cit non omnino conveniunt, quid referi, cum sensus

peratorem, ventrabiles Antiochenos et sacros canones ulrobique idem sil? Neque enim Pal adius canonem
appellat. Leo IV, in Romano concilio, eorumdein ipsum, iisdem verbis recilavit, sed ejus conij endium
ranonuni honorificentissime meminit his verbis : expressit in etim sensum quem Joanuis Chrysostomi
Quid aliud arbitrari aut proferre vatemus nisi ul ,
circumstantiae fcrebant. To!a varietas est quia apud
«diic/i Putres, qui in Anliocheno concilio
residenles, Palladium leguntur verba jusie vet injusle quae ca- ,

lertio capilulo promulgarunt, el inviolabililer statue- non quarlus non exlnbel. Ai Clnysostomi hosles im-
runl {Tom. I\ Concii. Yen. ed., col. 1137)? pacla eidem crimiiia probari no> posse videnles, non
8. Magni vcro iuiercst horum canonum auctores C de atio crimine, sed hoc solum in judicium adduci
cogiiosevre m >le enim apud nonnullos aiidierunl.
: oportere dicebanl, nimirum quod post abdicaivmem
Quaiuor hnc in re sentenlias invenimus. Prima est absque concilii sententia se ipse in episcopati sede col-
cardinalis Bcllarmini lib. i de Conciliis, c. 6, ubi,
, locaveral (Socrat., lib. vi, c. 1G). In id autcm An-

recensilis qualuor Anliochenisconciliis,ait Quintum : tiochenum canonem quarlum uhtrudenies, qui id ve-
cst cdthoiicum provin.ciale episcoporum triginta, cujus tabat , perinde erat ac si dicerent hunc canunent
canones 25 hubentur tomo I Coact/ioruni. Videtur a>que valere, sive quis juste, sive quis injuste depe-
fuisse tempore Joviani et Liberii. Vide Sozomenum, situs fueril huncque sensum rei su,x- congruemem
:

lib. vi, c. i. At Sozomcnus hoc loco memoral con- Palladius expusuit, ut ubjecii canonis vim ac per-
cilium Antiocliiiu coacium anno 5G3, sub Meletio, versam interprctaticnem eiideret. Cerle bunc canu-
oni solum liibuil synodicam ad Joviiamnn circa fi- nem Palladius non nliunde quam ex cullectiono
dem, nec ullius canoms al> eo edili meminit. Cum Graeca cognnvit, ac ub inscriplionem in encccniis ,
porro episcopi cidem synodicae subscripti ah episco- quain suus Grxcus ejusdem collectionis codex-prac-
\>U qui canonihus Antiochenis subjiciuniur diversi fercbat , eumdeiu Arianis attribnii, qiios qnidem in
sint, quis non videat eosdem cauoues ad aliam An- cncaeniis cundeninasse S. Atlianasium ex hisl<>ria di-
tioclienam synoiium perlinere? dicerat. Quarc Socrates, qui ex Palladio ac ex aliis
[xxvi] 9. Secunda seriteniia est eminentissimi S. Juanuis Clirysosioini defcnsoribtis sump it quae
Baronii et aliorum qiiamplurinm, qui eosdeiu cano- ad ejusdem Joanuis causam pertincnl, nun sulum
nes conditos pntant in concilio Anliocheno ab Ku- canonem quartum, sed omnes Antiochenns canunes
sebianis adversus S. A Allianasium habito annu 341, ry eidem cunciliu in encamiis habito ascripsit.
occasione dcdicationis celeberrimas ecclesiae Anlie- H. Tilleinuntius veru, eisi <'e huc quat
irlo canone

chena?, quam Constaiitiniis Magnus aedificare coepe- nliil dubiiet quin ab Eusehianis condilus fueril in
,

rai, et Cunsianiius ejus fi.ins absolverai. linjus seu- synodo anni 54t non pauca tamen, que in ediliono
,

tentiae duo fundamenta sunt. Primum esl inscriptio liorum canonum leguniur, ei concilio et oisdem Eu-

Jn enc&niit, Seu /n ded catione eisdem canonibus sebi.mis non convemre animadv<rtit. Praemissa ca-
rra?lixa in aniiqnis versionibus Dionysio-Hadriana et nonibus epislola, lempus pacilicum indicans, magnse
prisca, quae mdicio suni eamdem inscriptionem in rerum perturbationi ab Arians hoc tcmpore el liac
Gra-co quoque ab inlerprelihusolim inventam fuisse. praHsortim in synodo fxxvu] excilatae nequaquam
Secundum <st lesiiniouiuin Taladiiet aliorum de- congruit. Quidam eli;im canones Eusebianis aucto-
fensomm S Joannis Chrysostomi, cui cuin objeclns ribus tribuinon pos^evitleniur. Gregorii enim Alexau-
finssel Antiochenus canon quartis, illi bunc cano- drini ordinatio in eodem concilio peracta reprobatur
nem a quadraginta Ahanis aihrersusS. Athairasium canone 19 et Eusebii Nxomediensig translaiioues
,

ediium fuisse reposuerunt. Ariani auiem, qui S. Alha- rejiciuntur canene 21 ; ncc verosiinite est ab Arianis
nasiuin Antiochiae condemnanduin curarunt, perli- sub Cor.stantio praevalentibus Nicumam synodum
nenl ad Antiochcnam synodom in cncaeniis ceiebra- solcnmi honore laudalain fuissc canone prnno, in
tam anno 541. qno etiam de Consiantino adhuc viventc polius quam
10. Ilacc vero Baronii sentenlia Schelestratio im- niortuo 9ermo est. Numorus qiinque tam exigtius
probabilis vi 5 a est, quippc quo.l incredib le cxisti* cpiscoporum triginta prxfixus vcl subjeclus canoni-
 , :

37 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR CANONLM. PARS PRIMA. '.«

bui non eoriveir' ctrm il!o muho majore synodi A dose, Viliciensis, [xxvui] vel Syricienrs), Narcissus
anni 511, cum praesertirn inter illos non inveniantur Cceles Syrice. Reliqui pnrro episcopi sine provincia-
ea pra-eipira Eusebianorum capila, quae in hac synodo rum nomine subjiciuniur. In vulgalis aulem rouci-
oninia gesserunt, desilque inter ipsos Flacillus, qui liorum posl episiolam synodicam canonibus Aniio-
eo anno Aniiocbcnam Ecclesiam regens abcsse non chcnis praemissam episconoruni calalogus sic descri-
debnii. Praeierea episropi qui canonum auclores fue- biiur, ut qu.cvis provineia cum suis episcopis,el
rimt coacii dicunlur cx provinciis dioecesis Orientis quivis episcopus cum suae urhis nomine effer.uur
Antiocbeno episcopo subditis, cum synodus liabiia Provincice Palwstimc, Eusebius Gadurensis; Provinaw
ineiicaeuiis ex aliis eliam Ponli ac Thraciae dioece- Phccnicia; , Anatoliut Emisenus; /Encas Ptolemaidis,
sibus coalucrit. Ilinc hiidalus Tillemoniius suspica- etc. (Tom. II Conc. Ven.ed., col. 585). Hanc calalogi
tus csl (Not. 26" in Arian. Ilist.) duo coucilia Antio- melhodiitn nulli, ut nolavit llarduinus, codices ex-
cbena a collectore Gr;cco in unum fuisse confusa hibcnt. Hic itaque catalogusab aliqun sludioso postc-
nimirtim Hlud frequenlissimum in encaeniis habitmn rius compaclus fuit, qui Anti"chenae synodi Palres ad
anno 5il cui attribuil cauonem quarlum in Alba-
, sepicm Onentales provintias in Isidoriana: versionis
nasium Eusebianorum opera conslitulom, elfortassis codicibus nominalas perlinere intelligens (Vid. hunc
etiam diiodecimiim, quem adversus eumilem eJitum tomum, col. 424), coiileiensque cum catalogo Pairum
existimat ; ac allerum ex provinciis Aniiocbeno epi- Nicaenorum (plerique enim ulrobique convenerunl),
scopo subjcclis coatlum anle annum 535, cui episto- ex boc caialogo urhes et provincias singulorum e%-
lam, subscrtpiiones et reliquos cauoues ascribendos cerpsil at|tie dcscripsit cumque dtiorum episcopn-
:

opinaiur. n rum Palricii etAlexandri, nomiua inier episcopos

42. Nobis haec Tiilemontii opinio, etsi probabilior iltarum septem provinciarum in Nicieno catalngo non
caetcris videatur, non tamen plane satisfacit. Hanc invenerit, hos sme nlla urbis ac provinciac designa-
enim Graeci anliqui collectoris coufusionem impro- tione in finem rejecit, addito his Eustathio, quippe
babilem credimus. Duos nimirum canones quartnm quem ab Eustathio Anlioclieno jam deposito diver-
et duodecimum, qui ab Euscbianis in encaeniis con- sum essc persenserat. Ilic porro studmsii-; vir dum
stiiuli crcdunlur, collccior non inlermiscuissel cano- Eusebium, qui in Palaeslina fuit episcopus Cacsarieu-
nibus alterius synodi, si a diversis synod.s edil< s ac sis, Gadarcnsem elTecit , e caialogo Nicaenoruin Pa-
distiucios naelus fuisset; scd in fine addidisset. Cum Irum, qui exhibetur in codicibus Hadrianis, errorcm
in unum juneU fuerunl Nbami ct Sardicenses cano- ebibit. Du;e versiones , Isidoriana et prisca inler ,

nes, prius Nicaeni, dein Sardicenses dcscripti fuere. episcopos Palaeslinae duos Sebastenos efferiint, sic :

Ila ctiam cum in Graco codice canonesconcilii Con- Matinus Sebastenus, Caianus Sebastia.', ac dein pro-
staiitinopolilani anni 581 cl alii duo alus synodi co- seqiiinitiir Eusebius Ccesoriensis, Sabinus Gadarensis,
:

pula i fneriint, isti duo post illos subjecii mveniun- Longinus Ascalone, elc. (Vtd. infra cot. 52). lu mss.
tur. Vel ig tur omnes Anliochcni canones synodo vero Hadriauis ne duo ejusdem Sehasiis episcopi
anui 541 ascribendi smii , si canon quartus , vei referreiilur, post Marinum Sehasteiiurn urbiiiin no-
eiiam duodecunus, Eusebianos habuil auctores; vel mina a sub^equcmi episcopo traducta ftierunt ad
omnes in anleriori synodo sanciti fuerunt , nec nisi prscedcnlem, sic GuianusCaesnriensis, Eusebius Gu
:

per alliicinalionem e» errorem quarlus canou conci- durensis, Sabinus Ascalone, etc. Hoc vero eriore slu-
lio anni 541 Chrysosomi tenipoie ascriplus luit diosi illius viri excepto, dcsign;itio urbium et pro-
Quid porro? Nos observaiiones Tillcmonlii gravissi :c vinciarum in caetcris episcopis ex Nicaeno caialogo
mas judicantcs , ac sollicilius bac in re inquirentes, dcducia non improbabilis videri polest, cum plerique
nuin anierius Antiocherium concilium inveniri pos- Aniiocheni Patres fuerinl eliam Nicaeni. Hinc porro
set, cui omncs canooes convemrent, feliciter tai.dem agnoscimus erroneum potius esse eum catalogum in
delexinns hos prorsus convenirc Anliochena? synodo Hadrianis exemplis descripium quo sepiem primis ,

anni 332. episcopis siii cuquc provimia assignatur. Primi

15. Cum nomina episcoporum quihus Antiocheni eoim lantum episcopi Eusebii Paleesiinen&is provincia
canones tribuuntur hujus rei nobis indicio fuerinl, cum Nicaeno catalogo congruit, caelerorum non iiem:
de his nonnulla exact.us praemutenda stint. Graaca ac propterea palam fu septem proviueiarnm nomina
collectio cum ad nos pcrveueril ex Grascis coditibus quce in Grxco texiu ei in versione Isidor ana separa-
circa Pbotii tempora cxaralis, qui nomnilla antiquo- lnn proferimtur, ita ul singula aliquos lanluin epi-
rum codicum praelermisere, episcoporum noiniuibus scopos indeterminate respiciant, iu mss. Iladrianis
caret, scd provincias lantum commemorai cx quibus lii»rarii alicujus arb trio assuta et accommodata fui-se
episcopi convcnerunl, his verbis : Sancta et pacifica septcm primis ejiiscopis nul!o pracmisso examine
,

synodus a Dco congregata in Antiochia ex proviuciis iiuiii convenirei pr ivincia qu;c cuiquc aflixa
ipsis
Stjria: Caztes, Phoenicia;, Paltcstina:, Arabice, Mesopo- fuil. In Graeca origine, quamex antiquis veisionibus
lamim Cilicia? Isauricc, iis qua- per provincias sunt
, ,
j gnoscimiis, sola nomina episcoporum sine ulla pro-

unanimibus sanciis consacerdotibns in Domino satulem. v.nciae notatioue expressa fuerunt nec sicubi aliqu d :

Nomina vero episcoi.orum conservata nobis fticruni episcoporum nomlnibus addiiur, solius proviuc.a;,
iu velustissimis Lalinis vers ombus, quoe ol.rn ex D sed civitalis pnesertim nomeu designari solet.
Graecis veiustiorihus exemplis hos canones recepere. 14, llis notiliis pra-missis, a.<no 352, Antiocliena
Jn vcrsionc Isi loriana triginta episcopi reccnsentur; sede vacinic ante electionem Euphronii , synodus
in vcrsionc aulem prisca duo lantum ci viginti epi- coacia fuit, ut novum antistiiem crearet.
Aiiliocl.irc
scoporum nomina designantur, quae tamen cmn Isi- In banc rem soii episcopi Antiocheuae dioecesis con-
donanac- versionis nominibus couveniunt. Dionys i venire dei ehant. Cum cpislola Constantiui ad Antio-
inicrpretatio nomina episcoporom omitlii, uti toili- cbenam synodum hac de cansa congregaiam insin-
gimus cx duobus mss. purum Dionysium conlineuii- batur Theodoto, Thcodoro, Narcisso, Aetio, Alplteo,
bu$, Vat. 5845 ei Palat. 577. Iu mss. vero colleclio- el reliquis eniscoptsqui snni Antiochitc (Evseb de Vila
nis Hadrianae, quae Dionysianam verMonetn reccpit, CoHstantini , tib. ui, c. 62), hos prscc puos eju-dein
episcoporuro nomiua cx a'io (onle adjecta fueie. In synodi episcopos ex provmciis ejus dioeics.s fnisse,
his aulcm Hadrianis codicibus se|iiem primis episco- mhil est duhitanduin. Alia porro pecui aris ejusdeui
pis sua cuiquc prnvincia assigna ur. H;e vcro pro- imperatoris epislola camdem in rcm scipia fuii ad
vinciae seplem cum illis e Gracco codice pauio anie Eusebii^m Caesarieusem qui cum ex prov.ncia Pa-
,

memoratis concordaut. Sic enim ib.dcui legitur : I rslin.x Ant ocbeno subjecta eodem accurrissei, de-
Eusebius Palaasimensit , Theodolus MesopolamieH&is , ficienie episcopo Antiocheno, primas in codem con-
Theodorus haurien>is, Antiochus Phcc>ticeH>is, Aga- cilio p:\ries pro sua cclebr.iate jiessisse cognoscilur.
pius Arabieasis, Alphius Ciliciens & (ita legendum ex Separatim vero is a cciers cpiscopis ad Consiari-
codicePithoeano, quem Harduinus laudai aiias, inc.i-
,
l.Kuiu siripserat to quod omiiiiim vo:a in ejus on.-
,
 ,,

39 AD OPERA S. LEONIS IIAGSI APPEXDIX. ;o

ctione concnrrissew .1 qua ipse abhorrens
, noluil A patriprc':;c lacobilarum apud Josepht m Simonium
smim noineii svnodicre caUerorara cpistolae inscn- Asfcm; iiiim, lom. Bihliothecx Orientalis, pag. 18
I

bere, qua ip iu> eoiiMrmatio petebatur: sed aliis lit- et 595. Anatolius landeni Emiss^nus in concilioanui
leris ne hoc fierei euixe postulavit. llabes igitur in 341 interesse nott poluit, rum initio ejusdem concilii
bac Anliuciiena synodo prnecipua episcoportim no- Eusebius Einissenac Eecles ac episcopus dalus fueril.
mina qui ex provinciis Antiocheicc dioeceseos anno In h.iC igitur tanta r> rum omnitim concord a cum
532 coiivenorant, nimirum Eusebii, Tlieodoli, [xxixj sola synodo attni 332 ,
qnis adhuc ambigere potest
Tbeodori , Narcissi , Aeiii , et Aipbci. In li s auiem i.um cauones Amiochem cidem syuodo adjudicandi
sex nonne vides quinque eorum nomina quos primo sint?
loco ex lladrianis codicibus patilo ante relulimus? 10. Neqne veroscrupulum inculialc.anon quarliis,
llnus Actius, qui inicr Nicamos Patre-t Lyddae episco- quem contra S. Athanasium in Aranorum synodo
pus in Palaestuia tradiiur, in calalogo eorumdem co- anni 541 edtiuin defensores S. Joanuis Chrysosloini
dicuni decsi : qui tamen errore librariorum, vel au- ttadiderunl. Nam praelerquam quod id iiegaruiu
ctoris Graecse c.olleciionis, levissima mutatione per- Theophiliani ejusdem Chrysostomi bostes qui eum- ,

peram iraduclus videtur in Enium, al. JEnium, uti dem canonem opposuerant, ipsius defensores in hoc
legiltir in iisdem mss. Hadrianis , pro quo auclor errasse credimus, ac in eumdem errorem induxisse
versionis Isidorianae Mneam leddidil. Igilur nihil etiam alios tum vcieres, tum recentiores. Omnia
dubii esse debet quin laudati eanones in bac Antio- enim quae S. Aihanasio ah Eusebianis objecta fue-
chcna synodo anni 332 condili fuerint, non vero in runtcriminaexacte referunlnr in epislola Julii papae,
ilia anni 541. „ et in Operibus ipsius [xxx] S. Alhanasii. ln his ati-
15. Id autem ex co maxime confirmatur, quia hac " tem nullum uspiam indicium est ejus criminis canone
in sententia omncs a Tillemontio proposilae difficul- quarlo perslricti, quod scilicet post depositionem
tales solviuitur, probeque omnia concilianiur. Pax, sine nllo novo judicio in suam sedem redieril, cum
quam post gravissimum Anliochenae Ecclesia? dissi- (amen hoc maxime crimcn ab illis opponendum lue-
tlium Constantinus feliciler compositam in epistola rit, si contra Alhanasium eum canoncm edidissent.

ad populum Antiochenum gralulalur, niire congruit ld solum praesumpserunl defensores S. Joannis Chry-
cum Antiochenae synodic:e verbis : Sancla et
illis sostomi, 10 qii"tl hunc canonem eidera sanclo epi*
pacifica synodus, etc, Gralia et vcrilas Jesu Christi scopo a Tbeophiiianis ohjectum inier Antiochcnos
Domini et Salvaloris nosiri sanctum Anliochenam Ec- nacti, Snlam cognoscerem Antiochenam synodum in
clesiam visiians, et in unum conneclens per coucordiam encaeniis habiiam anuo 541 quam condemnasse S.
,

et consentum pacalissimi spirims, elc. (Eusel>. I. 111 Atbanasium ex aliis documcntis notissimum crat.
de Vit. Constaut., c. 60). Etisebius Cacsariensis, cu- lfinc etiam per errorcm huic frequentiori ac pleuiori
jus inlerventu pux inter Anliochenos facla fuit (lbid., synodo asoripserunt minorem numerum episcopornm
c. 59), primas, uti monuimus, in eadem synodo quadiaginia, ut cx Palladio andivimus , apud quem
partes &essit; ac proinde primus tum in caialogo lameii pro rtooKpinxnru, quadraginta, legendum est
canonibus prxfixo, tum in subscriptionibus apud TftaxovT«, triyinta; toi.dem enim praefereb il Graeca
omncs nominatur. Deest aulem nomen episcopi An- collectio uii ex versionibus antiquis lsidoriana el
,

tiocheni, quippc ha?c synodus habit3 fait Anliochena Hadriana colligere licel. Hunc nimirum episcoporum
sede vacante. Cum porro idem Eosebius translatio- numerum illi non ex ipsis Aclis synodi anni 341
nem seu mulationem sedis recusasset, canon 21, qui C sed ex Graeca collectione evideriter sumpserunl S"
has Iransiationes vctat, huic synodo maxime eon- enim Acta ejus synodi consuluisjent, et in <is repe-
gruit ; cum praeserliin imperafor has translationes rissent canones, non triginia, vel quidr:igiuta , sed
ecclesiasticx discip.inae contrarias suis ad synodum 95 circiter episcopos in eo concilio coactos d;dtcis-
littcris declarans, id se cupere sctipserii, ut ante sent. Eo igiiur prarjudicio, quo solam synodnm Ao-
eleclionem t.ovi praesulis ea deceraerentur quce opo- liochenam anni 341 coguocebant, hos fanones m
stolorum tradiiioni consentiunt. Uis enim prasruais, Graeca coileclione invenlos cum eodem iriginla seu
iti(|tiit , vestra prudentia juxta Ecclesiw regula-n et qnadraginia episcoporutn nuinero eidem synodo tri-
npo-tol.c m
trudilionem Ua hanc elcc.ionem dirigere btierunl. Iumio hunc errorem ebibisse vidciitur ex
poleril ,
quemadnwdum erclesiaslica disciplinw rutio ipsa iuscripiione Gracci codicis, quae in quilutsdam
postuhi (Ibid., c. 62). Hinc praecisum lempus quo exemplaribus cosdem cauoncs consiilutos pra;f rebat
in hac Synodo condili ftierunt canones niatiifcsiuin Antiochia? ln encamiis. In quibusdam exetnplaj-ibtis
est, nimirum post imperat.iiis lilteras et ante ele- Graecis diximus, non autem in omitibus. Cutn enim
ctionem Eupbronii. Cum porro !iic ab ejiiscopts sua3 voces //1 encceniis pura Dtonysii versio in anlea me-
tli(r.ceseos fu-rit ordinatus, canon decimus nonus moratis c«dicibus eihibila praclereat, Graecum Dio-
nihi! rcp ignat. Nicasna synodus viveote Constanlino nysii exemplum lisdcm caruisse mauifeslat. Ex his
maximo bonore habita erat ac propterea primus
; porro si Innocentius I, epist. 7, n. 3, Anliochenos
canon huic synodo ac tempori optime congruit, Eu- canones haerelicis auclorilms tribuit; cum id non cx
sebio ptscsoriim curante, qui constiiuium Nicamum propria notitia sed ex relaiione dcfensorum Cliry-
,

de Paschale in eo canone confirmatum eximiis latt- .

. sostomi, quibus respondet, scrijserit (solos quidem
dibus cxtulil (Ibid., c 18). Numertis cpiscoporiira Nicae.ios canones Komauam Ecclesiam agnosccrc
triginta el provinci.e sepiem solius Anliocbenx dioe- ibidem fatelur), nihil movere debel, sicul nee posle-
cesis , lum in Grauco lexlu, tum in versiombus Lali- riorum scriptorum atictoritas, qui eamdem rt-.m ex
nis, recensilae cum hac synodo probe conveniunt, iisdem Chrysoslomi dcfensoribus tradiderunt.
qu» cum alia plentori synodo auni 341 nulla ra- 17. lnterira si canon qtiartus contra S. Aihana-
tione concordant. QuoJ si Tlieodorus , Jacobus et sium editus non credatur in synodo arini 341 , nihil
Anatolius, iti cataligo Antiocheno descripti, essent, per se contincl quod ecclesiasticae disciplinae non
nt videntur, Tbcodorus Laodicenus, Jacobus Nisi- maxime congruat unde uihil mirumsi ab Ecclesia,
:

bensis el Anato ius Emissenus, qui in Nicaeno cata- lum Gracca, tura Lalina, inler regulas Palrum relatus
logo inveniuniur, nova evidcntior conGruiaiio acce- fuii cuni caeteris canonibus Antiochenis, quipersese
tleret ad consiituendam synodmn anni 332, et exclu- similiter, perversa interpre:atione seclusa,;equissi:ni
dendam illamanui3il. Eieuim anno 535Laodicenara sunl. Elsi cnim canones secundus et quintus in con-
sedem non teuebat amplius Theodorus, std Geor- ciho anni 552editi videanlur, contra cos caiholicos
gius, qui in synodo Tyri anni ejusdein sedit, ut qui cum S. Eustathio Aniiocheno, aliquanto ante
,

liquet ex Athanasii apol >gia sccuuda. S. Jacobus iuique Arianortnn arte deposito, communicantes,
Nisibensis anno 649 epoclnc Gr.ccorum, id est aerae eoium episcoporum qui iili subrogali fueranl cora-
vulgaris anno 338, e vivis cxcesserat, ut in Edcsseno mtinionein tecusabani; cum tamen iidem h.rreiiei
Chronico notatur, nec non io alio Chrouico Dionysii Gonslantino imperanle occubi, in co deponendo tion
 ,
,

41 DE ANTIQ. COLLLCTION. ST COLLFXTOR. CANONIM. PARS PRIMA. I*

verom cansnm ob quant eum uti Nic.rnx fid.i sieer- A politano, ex qtiihus c.inonc» f.aliui* irrfililos suscepi-
riiniiin defensorcm depouendum curartml, sed fictitia ve ptiicissimi L tini episcopiaderam:
iuiis, vfl ntilii,
i ea fallaciu produxci inl qux multos etiaiu
-iiiiina «mtie nil miriim si iidein canones Gr.i: e laiiiuin exa-
iion Arianos deccpb ; jnre deposims credi poiuit, raii fuere. In concilio nlerit Sardicet.si , etsi plun-s
;

justique proinde habiii fuenint ii canones qtii enntra essent Grxci, non pnuci i-.imen Latini 1'afres ccnve-
Euslaihianos successoruin ejtis cotinnuuioiiem vi- neruril ex It.ilia Gallia, Hispania, Africa , atque
,

lamrs in lioc concilio statuli sunl. Iloc auiem dolo Pannoniis : septcm enim et viginti -altem episcooo>
seposito, iideni canones adversus scliisina etliti adeo ad has provinciis periinere e\ calalo r'0 Pair Sar- m
assen-um perlraliere polin rint eliain
jusli s.unt, ul in diccnsiiim panlo pnst suhjiciendo p.lain fiet. Canone-
S. Jacobum Nisibensetn el S. Paulum Ncocxsarien- aiiiern cuin non pro snbs Gra-cis, >ed pro Laiimc

sem , siqiiidem bi sunl illi Jacohus el Paulus i|<ii in etiam fuissem cousliliili, cl uonniilli quidcm iu gra-
hnjus syitodi caialogo recensenliir. Nilnl ergo dubii liam pulissimiim Latinorum , iiun tam Grxce prn
superesi quo miuiis omnes lii canones Aniioeht-nx- Grxcis qtiam Laline prn Laiiuis Palribus exaramli
ynodo anni ~>xl adj;idiceuttir. fferanl. Qund si generalis ejusilem concilii synodifa
ntl Grxcos iidii ininns quain ad Lalinos missa non
cvilt v. l.iin Grxco qnam Laiiuo senuone edita videmr, ut
indicant foruuilx Lalini i:\cinpli a nd llilariiini tli-
De Canonibus Sardiceitsibus. Hi duptici exemplo ab ;

Grwce, versac prorsus a Gr:eci> lexlu, qti.c iincrprcta ioni i:o>«

ipsa tgnodo edili, etLmiite. IJorum escm-
cnngi tiiiul ; quanio magis idipsuin d CunrmihMS ju.l .
plo>um dlsrrimen. Qttid senliendum de insiqnibtts
"''
indtiin
: eal (V.d. t. II Concil. V. cdil.,cul. 700 ei
varianiibus leclionitms exemplarium Laiinorum , o'o i»

quas uonnulli div.

h rsas iulerpretaiioncs Latina* prce- }.'

Urri opnali sunt. exempli canonum evi-

3. Hiijus diip! cis origina is !

dens nec exigua dis-

..rgiimeiiiuiii pr.-ebent aliquot,
\. Cum synodus Sardiccnsis n epistttla ad J lium <rimina inier Gra-cum textum alque Laiinum, ob qur«
papam apud S. Ilil.ir.uiii, fiagin. I, n. 10, •• rmu allcr ab altero er translatiunem pruiectns d ci ne-
|

tneininil quai acta'svnt, qua? n.tta , qum constituta, qiiu. In vulgaio Graeco irts c;>noiies desuut qui lo-
voce constiiuta :ai lones ai> eudetn condilos indicati
i
gunlBrin quovis lextuLaiinu, uti stiiu apud l&idmum
nemo ambigil. [xx\i] Alnonnullis dubium esi nuui caiiunes, 10, I2ci 18;ete conlra duocanones absuut
iidem canones Grxce nn Lutine editi fuerint. Ciiui a i|iiovis Laiinotextu, qni in Graeco inveiiiuntur,
plerique Sard;censes Palres Grxeo sermonc utereu- ean. 18 el 19. Quud si u-ius e iribus canouibtis in
lur, pauciores Lalino; can.mes Grxce polius quam vulgaio Craeco delicieniibus , uimiriiin canon apud
Laiine fuisse soipio- opiuio invaluit. Uinc auleqnain Isidorum 18, qui incipii J<>nuarws t exstabat iu eu
rderctur Dionysii Kxig-d cpislob ad Sleplianuin ,
Grxco exemplu ex quo sumpia fut amiquissiiiia co-
credebaiur a plurihus Latinum texttnn eoruntdciii rtiimicm caiioiiiiin vcrsio boc toino edemla nobisiiue
canonum ab codem vulgaluin es.-e «ersiouem ex ron-ervata iu meinoralo ms. 55 capituli Veruni n?K
Gr.x*co : idque eo crediltilius fiebat , quia Latimis nullibi lamen invenire licuit in Grxco duos alios c.t-
item lexttis ali isitlorn reccpltis alia interprelalio vi- nones, qtii sunt in Laliuo excmplo; sicui inter im
debaiur. Hac scnlenlia anliquis ctiam temporibu, diversx origjuis exemplaria texius L:itini nutiiiu
obiiuebat; in vetusto enim codico 55 capiluli Vero- reperire licuit duos ilos cauones fxxxn] quus umtiia
nensis, po^t dcsnipt"S canones Sardicens. s es Q Graca exemplaria COitslanter exbibenl/si alter tex-
Grxco Latine reddilos, alia posleriori sed anttqtia, , ius allerius imerprctaiiu fuissel, ii.lem proctil dnbi»
maitu siibjiciutiliir iidem canones uti a Diony^io editi canonesiuin in l.atino liim in Grxco lege enitir, m«
fuei imt Imc tilulo ipsis pra-lixo Item iidem canones
: unus iextus alios cai:one< omiiteiei, :i!ios adderci.
secundum aliam transtationem. Ld iio qnotpie eorum- Accedu ordo canonum in titrotji.e lexu planetliver.
dem canonum inserta versinni piisca?, quain Imc 8us. Licel euim ordo eanouum Gr.rci lexui- in < rn-
lonio recudetnus, iia a Diouysiau.i et lsidoriai.a le- uibus mss. tonvenial, s cut el or.lo cui.onnm Laiiui
eiiouedisciep.it, ut iuni ex eudem originali Latinu, ifxlus in Latin.sdivcisx oiiginis colltclionilius idein
s«-dex diversa tnlcrpreiaiione lanta vaiietas profecta dej rebet.ditur, urd tanien cauonum Gr.rci i«x:u»
>

videaiur. Cum porro observatu.n fuit Dionysitim in ab odine cautmuni :exlus Latini maxime dLt.-rej at
lutidata epislola tesiari se statuta Sardicensis concihi quod ab inlerpreiatione alierius e\ al eio alienisst-
et Africani dedis-e, qace Latine sunt edita; sictit iii ii ii esr.
Africana stattiia ab origiue prodieruul Latiue, iia Aliain apciiiorem dup'tci^ uriginalis G.a-i-i et
i.
fti.im Sardicensia Laiiuc ab ipsa synodo cdita fuisse Latini rationem proponeinus. Duoc nonca ui Gia-co
cogliar. ctvpil. mclropotiiani meiilioneni ingeruit, (jU.uii in Latiuu
2. Neatitem Grxcus lexttis, qm m
babcmus, inier- Irustia reqnires Can.m sextus Grxcus ita Latine red-
pretalio cretiatur ex originuli Latino, S.mliceiiM-s ditur : Si ccmtigerit in una provincia , in qua suut
cauones duplici originait exemplo iu ipso concilio pluiimi ephcopi, unum ep>scopum couveniui nun i»i-
scripms credere ororlet, Grxco uimirum pro Gra-cjs tensse, et ille per quamrtata neutiqenliam uolit come-
Pairibus, et pro Laiims Laiuio. Aiii|iiot liujus cuu- nire, cpiscoporum tuslilutioni ei e eciioni nssentiri
el
ciiii epi io'as batiemus, qux vcl ad omm s episcopos «J
coiigregatu aulem popnti multiiudo instet ut fiiii instiiu-
inissx, GrxctiS p-xseriim respicicbant, vel ad Grxcas tio episcopi qui ab e\s poslulatur; uportet ilmm prius
Ecclesias scripix fuerunt. Harum Grxcus texius iu- qui non adftteril episcopum admoneiiper litterat exur-
vcnitur, vel itiierpreiaiio Laiina ex Grxco, propterea clti procinciar ncntpe episcopi mctropolitani
,
,
qitod
qtiod Grxce edit.e suul. Al epislolaui ad Julium rogat p-pulus sibi pauorem dari : el exisl>mo rerle
papjm Luiine tiintumbahemiis iuiii aputlS. Hiiarinm, hubere ituuc quoqite esspecturi ut adsil. Si nutem lilie-
luin iu aliqtioi collectionibus Laliuis, qux eam au ris rcgutus nonadfueril, ac ne rescripseril quiden,
po-
llilario non videnliir reccpisse, cum in subscriptio- pu/i voluniuti sutisliul. Oporlet autem ex xicina quuque
uibus ali(|iiaiiftilum di-crepenl. Nibilo tamen iuinus piovincia accersui episcopos ad tneiropoiiluni ep tc pi
idem cst iu omitihus Laiimis lexius eo qnod ium ,

Hilaritis, lnni eanun CuUeciiouum auciores tain epi-

tnsTitul.onem, Auiiquissima vcisio e Grxeo, qux m
latidato codice Verouensi
pro ad wetroaoti-
legiiur.
slnlain derixarunl e^ eodem originali Laiino, ex <itn» tuut episcopi insliluliouetit haliet ad ordinaiionem ept-
aiiqti' l exeniplaria olnn vulgala fiieranl. ^ardlcense-i ycupuiuin, cujus veisiouis sensus contextui Cmiemeiis
scibctu 1'uties, inier quos uuu pauci erani Lalini, imn (ueque enim de nielropoliiani , sed de urdin.iljuiio
Gra-ce, sed Laline stiibendum putariuil ad Juliutn episcopi a nielropolilano peragenda agitur) aliani
ptiniificem, qui Laiina lingoa utebalur. In e*leris ineliorem quam m vulgatis Grxci tcxtus lect:i>ne>.i
fir«cis cottcilns Aucyrano, Nencxsa. ieiis; , Nica»i)o
Gartgrensi, AiUUiehciiO. I.aodjceno, cl Constdn inu
, prxoculis fuissesignificai.
inierpreli Latinu auiem !
Dmnysii lextu lnc :d':m caiion nuin. 5 alfertur sR t
Pathol. LVI.
 , ,

\-> AD CTERA S. LEOMS BAGNI APPENDIX. 44

Si conihjtrit m um
provincia , in qua plurimi [uerint A. talum commendatilix lilieroe darenlur ab episcopo
rpisiopi , unum forte remanere episcoynw; ille vero per (ivilis aul geographicx metiopolis, iicet is apiul

negtigen iam noluerit ordinare eviscopum , ct populi Latin >s non esset prxditus jure metropoliiico? Mon-
convenerint ; epitcopi vicinx provincw debent illum diimenim insiilulis apudcosepiscopis mclropolilanis,
prius convtnire cpiscopum quiin ea provincia moratur, commendatitias irader.: prx aliis defervndum visum
et ostendere quod populi pelanl dbi rectorcm, el Itoc esi episcopo metropolis, co quod mctrnpotes eoi-um-

jus.um e«se, ul cl ipsi veniant (al. melius ipsc veniat) que cpiscopi notiores ac celcbriores essenl ul ne ,

et cum ipso ordincnt epucopum. Quod siconvenlus lit- exinde meiropoles ccc^ si:lSlica ibidem apud Laiinos
> ,

teris lacuer.l, et dissimulaverit , nilnlque rescripserit instituix inf raniiir, quas x aliis documentis serius
<

tatisf icicndum esse popults, ut vcn.tuil cx vicina pra- crectas alio locn probaviuius, et lioc (|uiuein tempnre
lincia episcopi, ct ordinent ep:scu]>um. Quod in Grxro iiondiiin induelas ex duobus laudatis cancmibns Sar-

iribuilur priaiati , sou melropolilano provincix, in dicens.bus Latini exempli non modicum coulirmari
Latino Dmnysii lexlu, qui ideui e-l in aliis colie- perspexunus. Interim vcro horum ranonum senlen-
eiionibus Laiuiis, ali.t prorsus senientia elalimi cpi- liadiveisimoiieproposita in Gra?co ct in-Laiino icxtu,
seopis vicinx provluciae as-eritur. Simtlitcr caimne iitdiversic Laiinorum ac Gnccorum ditpositioni ap-
14 Grxci lexius de prcsbylero vel diacono depoMio taretur, diversiitn originalc Grxcum ct Latinum mi-
legiRur : Qni cjici ur poiesiatem liabetti co:.fugiendi ad rilicecomprobai. Ladeni forlissis de causa in Lniuo
eptscupum v.ietropulis ejusdem provinciw. Si aulem exemplo omissi fuernnt dun cniones, in Grxcoedili,
meiropoliiunus abesl, ad finiiunum concurrendi el ro- prop erea quod ad Tbessaloiiicciisem Ecclcsiam p«-r-
qantli ui $!(»•« netjotinm accitrate examinetur. Neque lincnles iubil stalitcrent quod ad Latinarum Lccle-
,
B siarum regulani conferre pos^ct.
emm non sunt auies prabenda) iis 17111 roganl. Ille
quoque epucopus, qui jure vet injuria eutn expulil , 5. Ne^pie vcro ad excludendmu origioale Latinum
irquo iimnio fene t.ebet , ul rei fiat cxam.uatio, ct vel quempiain moveanl ill.c varianles lecliones qu;e io
ejus coiiftrnulur senlenlia, vet corrigtttur. In Lalino diversx origins collectionibus Lalinis iia incurrunt
auiein apud Dionysium canonc 17 Habeat porstatem
: in oculos, ut alam alque aliani eorumdeni canomim
is qui abjcctus esi ut fxnitimos episcopos uiterpelkl ei , formaiii ac vcluli tianslationem exlnbere nonnultis
causaejus a diaiw,et d.ligentius tracieiur, quii nun visaj sinl. Nam prajlerquam quod et numcrus ei
oportei ci nequri auiicniium roguati;et UU episcopus ordo, ct aliqiiol ciiam senienlix a Gra-co nimium
qui aut juste aut injuste enm abjccii paiienter fcrat nt discrepanles versionis ralionem nequaquam fenmi
negotiu n discutiatur, ul vci probctur ^enlentia ejus a exaciius perpondeut !>us et confcrenlibus sincula in
phtrnnis, vel emendciur. In Gixeo negnliuin ac judi- es«iiip aribns Lalinis, loiam varielalem sitam essciu
ciiiiu coiuuiiuilur luetropoliiauu ejusdem proviuciac, quibasd.uii vucibus liic illic dispcrsis , intcgras vero
vel, si absit, metro;>ol:iano pro.vtncix (inilmc; in lme;is cl comin.ila inlegra lot dem verbis conveuire
Litino autem vicinis cpiscojis. Quid ita? Il:vc, quac pilebit; quod cuni iu \ersionibr.s reipsa diversis nnn
pluribus diliieultatem moveruni, facile iuii-lligenuir rcperiatur, priinaevum orginalc Latiuum libernri-
si duo originalia cauon in distingiias, a icruni Gr.c- b s amaniieiisinm varianiibus al cubi iransormaiuui,
ciiiit pro Grxcis, aUeruin vero pro Laiinis Latinum. scd in radice idem cognnscflur. Ne vcm ha-c tania
Com apnd Grxcos iuelropoliiaiii jlures jamdiii obii- aniiqudrum amannensiiim liccnlia, aique in t>-xtu ab
nerein , cliicorum inferimis nrdinU appellalio mc or>gine Latino varieiss :ai>ia, incrediliilis vldeaiw,
Iropoliiis iu Gneco icxtu a blic a luit. Cuni aulem apud C simili: plane indubiialum excrnpluui pr.csto esi e
Laiinos, iu llalia pr;c»ciliiu, in Galltis et llispauiis, ns Alruanis canon.bus (elcbn- 5-ym)(li Carlbagincn-
sub boc lcmpiis iioikIuui melropolilaui iia esscni uli sis anni 410, quos Latin v. (jiiidem oriuinis Dionysius
apud Grxeos iuslitmi qoeniailir.odum ostendimns iu .Tqucac S;>rd ccn es se prniulisse aflirmai, uti L.ili»e
«bscrvalionibusail disscrl. 5 Quesuelli, part. n, c. 5, edili 'uerant. IIujus cn m synodi canoues, <|ui apud
ideirco clcriconno ppe 'laiiones non ad mctropoliias,
; laud.iiuin Dinuy.s uni sunt iuter Africanos pruni ca-
sed ad vicmos episcopos defer> ndas [x\\in] iu L:>iino nones tr g nla Ires cx mss. (ollcciionibas Val,
,

lexlusanciiuiii luit; cademque dc pra>

c.iusa quod in Ucgtn;c li)i>7 Yal. 134^2, ci Lucina-Lolberlina, hoc.
,

citalo canone G.rwco exarclio provineiae seu metro- lom cdemus uou solum alia divisionc d sperlitos in
)

poliiano iribuiiur, in batino iciuis episcopis asseitmn

» cauones qiiadrag.iiila, veriim etiain cuin insignibus
vidimus. Uinccliain palel ncci-ssiias quxdain edendi vari:uilibus lcitiouib s qua'es in Sard ccnsilnis in*
,

lios cuiones tiim Graco lum Laiino exemplo, ui sci- venimus. QuoJ si ilc e-irnm Latno or gin:ili ob Ojiis- ;

licel diversa: Laiiuorum el Grxconuu iliscipKnae, modi variancs ncino dubilare polcsi, iia nec de
atquc ecclesiasiica: disposiiioui acQomiuoJareulur. Sar.liccnsibus suspicaiidum eo uomiue, quod simi-
Neque vcro ad metropol tas apud Latinos quoquc les varianlcs reccj erinl, cnm dc ulri^que eamdcm
aslriicodos oppouas canoneiq nnnum, qui lomineu- Lalinam originem D.onysius lcstciur. Qni porro Sar-
datitiis cpistolas accipicud;is decernil ab episcopo, (liccnsium canoiium Latinum origiuale in Lalinis
qui est in mujori eivitate, ul Grxcu^ lextus, pvxlert, coiiectiombus conservaluin apcrtius cognoscerevelit,
vel, ul habel Laiiuus lexlus Dnmy li , qui in mclro- duas iuicrprcialiones [xxxivj eorumdem ex Groeco
poti cunsiyil; metropoliui eniui civilem , vel ge gra- -« conferat allerain recenlioiein in conciliis imprcs-
,

pbieain, imn vero ecelesiasticam bic indicaii cicdi- sam , al cimiii aniiquam, qnam c ms. capiiuli Yero-
miis unde in al is Laliuis cxemplai ibus mss. Val.
: licnsis liiic tomo edemus ; ct ingeus cum rcrmn ci
HrgiiKC iy07 el I id. maxima civilaie,
bgiliir, quiin ordmis, tum verhurum etiain discr inen perspicien»,
maxima ciiilQx geogra-
id csi ihelropoli, consislit; ubi Laliuuiu diversarum colleclioimm textum in oinnibi.s
pliicnn ^eu civilem nu-tropol.m explicai. Apud Alii- cobj.Tonlem non e Graicu rcdditum, sed ab orLinab
canos quidem episcopus meiropid s civilis scn geo- Latino profcclum agnoscet.
graphicx per non erai melmnoliianus ; et
sesc
syuodo tlippunensi auui 3D5, dimi
iiiliiluminiis in CAFUT VI.
Maur.tani Sailenscs piopri.im primaicm pclierunt, JSum Surdicenzcs auones Grajco ct.nonnm todict /n-
qui ex Afrorum niore se.nior episcopus erat, simul scrii [uer.nt. N.on omncs Giecci cudiccs cananum
posiularunt ni si qu;e a Garibagiuensi priinale cpisco- fuere similes , nec incmnibm mnor.es conlinua uu-
pis Mauriianis minliauda esscntcausad.scipliuat, »d merorttm serie noluti. Dc Sardicensium cunuuum
Siiifenscui id esl ad metropolis rivilis aut grogra-
,
auctorilate apud Grtecos eliam Oiknlr.Us.
p!iic;c cpiscopum scribcrentur. Simililcr -taluiuui lu l
in coneilio Uilevitauo anni S02 nt mabiculuel urclii- 1. canot:CS non (am La'.ice (|iiam
SarJiccn^cs
vas Sumidia: cl apud pr.mam tedem esset, cl in mc- Gr.vie origine cdilos , ita ul Gra-cus originalis
a;>

trapoti , id csl Cousttinliiia. Oimlni sinile quidpiaui eorum lcxtus nob.s a Gra,-cis ips s conscr vaius , ct
Maiui po'cialiii Sardicensi, ui profcciu is ai.icomi- oid ne ei uuircro canuni.ni, cl iionnuibs cl am son
 45 DE ANTIQ. COLLECITON. ET COLLECTOK. CANONUH. PAKS PIUMA. *<»

tesiliis Gr.rcarum Eci lev arum disciptjnx apiaiis al) cnniinua niinieronnn scrie fnisse signaios, uii erant
prxce-
originali Latino difierai, c\ ilisputatis capite in Gracca aticloriiaie seu cxeinplo Diunysii Lxigui,
,

denli inanifcstiiin lit. Tota imnc conlroversia in eo iu quo oninii.m canonum numerus pervenicbal usque
versamr num ct quando iidetn canones Grxce
,
>i\ 165. iioii miniis ralstim arbitramur. Rali<> quam
scripti reiaii ftierint iti Gra-cum synodorum et i'le affort ex lcstimoniis conciliortnn Ephesini aiqne

caiiomim codieem, cl num apudGra?cos prxsertim Chalcedonensis ant^ ejus proefationem descriptis iua-
Orienlales semper auctoritatem obinucrml. Chrisio- nissima esi. Ludil 1 1 iiinililur Grxcis vocihus tk£<?
pliorus Jnsiellus eosdem in Gra'co codice se ius ct ccxohvOix tw« y.Kvovwv, qu is xeriem canonum ct
descriptos, ci ah antiquis Orienlalibus haud r-ceptos canonum consequenliam interpreta'ur, ut b s formnlis
opinaius, exclitdcndos censnit a prirnigciiio Gr:eco indiceliir codex in qu>> cuinnes conscqucnti iiumeru-
raiioniim codioe, qucm iinivcrsx Ecclc-ia» codicetn itim j-ene de»cripti continerenlur Al vnccs T«;tf tt
insctips t, suo ,uc (tu capitc priino osieiidimus) ar- «zoiXovOia nec seriem ncc cow-equcnliam uumerorum
liiirio compcgit. Ilnjus seulentix polissinium scu signilicant , sed ordinem , ineihxlttm ac styliim , uli
verius unicuin fundaiiiciilum elicilur ex Dionysio Vncant, canonicum ab iis omnino scqtiendum qui rile
Exiguo. Continuata enim scrics tituloruin seu cauo- ex ecclesiaslicarum regularuin cauonumque prxscri-
nuin 10*5, quos aNicmisad Constaiitiiiopotitaiios pto Rgere velini. Ita aci. 1 syuodi Ephe.-inx, z«t«
iisquc canones in su:i Grxca auctoritate, scu Gr;eco t»jv tojv xkvov&jv T«;ev juxla canonum ordinem
,

codice caiionum , dcsi riptos notavit, proprium in- (Juslellus seriem redditlil) jmlic tim insiiti cndum de-
lcrineJiuin lociim Sardiccnsibus i.on relinquit. Ilinc ctrnitiir (7'om. III Concil. V ed. col. 1005, e). Alihi
illos nnii e Grxeo iraiislulif, ut cxietos «jnos in eo « veroiliegilima nc irregnlaria gcsti contra S Cyrillmn
emlice reperii, sed Laliue, uli editi fucraut, adjecii. et Mcmnoucin, T.U.nm «/.o^.oy^iajs/x^Tty.iT-txjjf /.ui.
'{'-.<••>

Id aiiieni nc pcruliare ei priMuiuin uiiius Dionysiani zavovwv, prccter omnem ecclesiaslicnm ordinem el prater
Graci codicis fuissc credaiur, rommune omnihiis canoncs acta dicunlur in relatione cjustlem synodi ad
Grxcis excinplaribtis idcm Jiistellits tendital in praj- imperatorem (Ibid., col. 1183, a); el ilcrum aliquan-
latioite lns verbis : Vnde apparet primilivai Ecclesia: lo posi TroLfiv. SiTptov?, y.ai x«vov«? y«t 7r«cr«v «xo).o--
:

1'aires in ilio teteri codice canonum compcnendo , 0ic/v ix/lr.fjiaazi/.rcj, conlra leqes et canones onihemque

jux'a quem de rebus sacris judicia habebaulur , sin- eiclesiaslicum ordinem; cl rursu n 7r«pi irva-vj t»jv
gula consequenlia concilia certo ordine disjiosuisse tojv xavovuv axo/ov6iav, contra omnem canonum ordi
,

cerlaque et conlinuu serie nec intcrrupta nttmeroru u nem; ei post pama api-nius in lianc sculenliarh ad-
connexione canones illorum numerasse , ne quid Ituic tlitur Quamvbrem cum el ps' (Joanncs Aniiochi-nus)
:

codici dt tialii aut addi posset : quem ideo Patres ct reli ,ui quoque qucs sccum lia'jft, adeo «xavdvto-To>,-
,

Ephesini ct Clialcedonenses aliique ecclcsiastici scri- z«t «TazTwj , itlegitime inordinateque, y.ui i%co natjri;
ptorcs t«:iv et «zo).0'jOiav twvxovovwv, a/oXouQiavexx/V/j- uv.j/.o Mv.; i/./lirntxrs-iyri;, el pralcr omnem ordinem
<j1*<rrixr)v, et «piOpiiv azoXouOiav, seriem et consequcn- ecclt&iasticum eucrinl (Col. 1188, a). Neque verj ea -
tiam canunum, consequeutiam ecclesiastcam, el cunse- dcm voces alio sensu n synod Chuicedonciisi acc -
>

qiientiam uumcrorum passim vocant (Tom. I lliblioih. piuntur , uti muliis , si opus esset, ejusdem concilii
Jur.Canon , p. l(i). ItaGnrctimcodicemcartonum j un lesiinmniis coufirmare liccret.
ab ipsa ejus origine, qua Patrum et Ecelcsix Gr;icc 4. Formula vero aprfpwv axoXou9t«v, numerorum
auctorilale coiiditum pulal , conlinuaia numerorun ordinem, quam Jusiellus in descripto tc\tti opposmt,
>erie et successione onincs cauones signatos pr;e- in uuico Joannis Scho'astici teslimono lcgilur (ln
fcrt, uti in Dionysiano cxcmplo inventi fuerunt, nec prafat. pag. 500), quod inter alia ideir. Ju.4ellus reci-
uon in illo simili , quod Palribus Cltal edonensibtts lavit pag. 8. llic auicm usus est ea formula atin
ustii fuit. Totus atitem hie nisus eo leodil ut Sardi- prorsus sensu , qui Justello niliil^ favct. Non cddiris
ccnses canones ex hac numerorum serie a Grxco ranonum , sed sui operis rationem redditurus ait :

Dionysii codice expunctos a pritnilivis et anliqtiis Cum ea, qucc passim ab ipsis (decein syimdis) definitu
Kcclesix Grxcx cxeinplar.hus excludtt, sicqueeos sunt pro temporibus , in unum colliyit mcgno studia
a veieri Graica Lcclesia iion reccptos , sed rtjectos cnixi fuer mus, eaque in tiiulos quittquaginla dTstri-
ottendal. buerimus, ou t«;lv tcvk y.ai a./.o).ovBia-j apidft&v, non
2. Hoc vcro nrgtimenlnm mullis ev capitibus ordincm quemdam et scriem numerorutm servuvimits,
nutal. Primo falsum est illud quod Juslcllus initio primtt.il, ut ila dicam, et secundum, et tcrlium, cl quar-
pra'suniit , codicem primitivum Palrum Gr.i cxque lum, et quntum demceps cano.ies conjungentes , $.d
Ecclesic auctoritate fuisse conditum atque prohi- similia similibus quantum fieri p tuit , copuiuntes, <t
,

lum. Nos enim Gracam canonum collectionem pri- par pari caplti connectentes , etc. (Tum. II Bibl. .Itiris
vaio sludio compactam credimus, omniiiue anciori- cun.). Joannes nimirum in suo operc non sirriul Ni-
laie puhlica diutius caruisse. Id palam ellicnur ex c.rnos cauones uniim post aluim, nec simul Ancyra-
eo qund accidit in rausa S. Joannis Chrysoslomi. uos, aut alios aliarum ^yuodorniii co tinua cuju.-que
Ohjectus ipsi ful a suis hostilms Antiochentis canon synodi iiiiimTorum et cannnum serie descripsil ; scd
qiiartus. Canoncs autcm Antiochen* synodi relali in titulos quinqtiaginta c nones tliversorum Concilio-
jam cranl in codicem. Quid ad haec Chrysostomus ct iiiiii, qui ad quemque liltilum pertinent, tiinc et bitic

suatum partium episropi? Eos canones uon a caiho- D suinpt s distribuii. Niiui vero m co lice cx quo cano-
licis , sed ab Aiianis condilos nihil auctorilatis nes in suum opus iranslulii nunierorum ordo et se-
hahe c protestiti sttnt. Legatur Pal adius, qui .in rics conimut csset a canonibus primi roncilii ad ca-
di;ilo;o de Vca ejusdem saurti disputatiouem hac de nones ultimi, nibil indicii cst. Immo ex meltltdo qua
re utriiique hahitam referi. Dece, ti quidem illi fue- iiiiiur iu citandis cujiisqtie synodi ranonihu^ nnmero
runl inscnptione illa, In encantiis, quam iidem cano- distincto el proprio, cx. gr., Anliocheni ctncilii canon
«es in Grajco codicc pneferebant , uli explicavimus primus, secundus vel tertius, non vcro canon 80, 81
cap. 4, [xxxv] § 2. Al qui sic rcpudiarunt bos vel 3:2, iiii siguati fu ssent in codice coutinuam nu-
rauones quamvis re'atos iu codircm raiionum, hiiuc mcroriun et cauonum seriem prxfLrenie, palam cl-
banc codicem a Grvecx Eccle»i;e Patribtis condilum lici vidciur , Joaunem riiui codicem canomim adhi.
ei approbatiim ignorabaiit. Quem autcni codicem buis e, qui hac contintiaia tiunierortim serie cureh. t.
approliaium ncscictnnl Joannes Cbryso^lniiius alii- 5. itanc quideui conlinuam numerorum sericih a
que Orieutalcs episcopi ejns partium , undeoam is quibiisdam Grxcis exemplanbus aperiuis excliidum
anie hoc tenipus ab Kccle ia Grxca apprabaius con- dtias veisiones prisca el Lidoria a. Ux in N cxii;»
Slitui queii, non iniet.ig mus. synodo prxier canones exbihciit Symholum el cata-
5. Quod secundo Justellus afttrmal, in primilivu logum Pairuin, qux tlua- pariiculx* itcni 1« guntiir iu
Grajco canoniim codice, ac exinde in c;eteiis antiquis diiainis aliis veluslis iiiteipielalioitibus , quarum al-
Grxcis excuipl.iribus cauones omiiium synoitormn tera contincttir in ms. Vat Reginx , cx ahcra vcm
 ,

17 AB OPERA S. LEONIS MACNl APPLNftll. 4*

Syuiholura «t c&lalogus [xxwi] Patrnru Hadriana? A aut acqui scere non volenles , hac ulunlur regula. Kl
col'eeiionl inserta fnerunt. Grseea igitur exemplaria, ex codice iclfqit hccc : De
mnnachs, qui se- ctericis el
<°xquilius hie versiones sumpiae sunt, et Symbolum mciipsos a communione suspendunt. Si presbyter mi
ct Patriiin N.coenortnii catalogum pr.nesefercl.ani. diaconut sunm contenmrns episcopum ctc. (tom. IV .

Cerle cum Africani auno 419 pctiissent ab Attico Conc. col. 1418, d). Tilulus pecu iaris De clericiset
opiscopo Constantinopolilano nntiiiam cannnum Ni- monachis etc. in Ae;ii corlicc descrip'us, qni in
, ,

•venorum, is nontara canoncs quam Symboluin e suis aniiqua , nec in Dionysiani vcrsnme, ncc h
ntilla
Graecis eiemplaribus Laii c reddttos misit. Yide Cr;cco vuli^ato invenilur divcrsum codiccm mani- ,

parl. ii, cap. 2, n. 5. Eadcm ratimie G aeca cxem- ne pcculiaris quidem, nmnerus
feslat, in qtio nnllns,
plaria qitibus auctnrcs versionnm priscaj et Isido- canouibos appnsilus erat, ct diversum c iam a Dio.
ri-raoc usi sunt , in Gangrcnsihus canmiihus atqne iiysiauo, cui iinmerorum continua series incrat. Iu
Amidciienis pr.Tter canones synodics etiain conli- aeiione dc. PholioTyri Atticus Nicnpoliianus [xxxvn]
nebanl , qiiamm qi>i<lem G ;rcus lcxlus inventus el episcopus canonem quarluin Niexnuin ex codice re-
editus est. II.tc antem oinnia cum desidereutiir in cilavit hoc titulo Trecenlorum decem et octo sanclo-
:

pura versionc Dionysi mi ex duobns puris ijus ms-.

, rwn Puirum <7Ut Nicata; convcnerunt canon qnanus
, ,

Vai. 58V5ei Vat. Palat. 577, eolligere licnit, Gracum (Ibid., col. 1438). Idcm vero cantm iterum rccitatur,
profecto Dionysii cxcmplum, qnod a capile ad calcem :ict. 13, sine uli<> lilulo ex alio codi.c, quein Ktmo

accurale reddidit, iisdem carcbal. Giaxi igitur codi- mius episcnpus Nicomedcnsis exbibuit Cloriosissimi :

'cs eaitonum ab aliis mcinoralis anliquis intcr, roii- jndices dixernnl : Canones legiiniur. Veronicianus vir
hus adhilitti a Dionysiano ermt dtversi, ct ila divcr- „ devolus magisrianus el secreturius divini consistor i es
t>\ , m am iiumerorum seriem qua pr.editu< eral codice dao ab Cunomio i everendissimo cpiscopo igit
<
,

extcx Dionysii , haudquaquam fcneni. Add-ttonfs capi ulum sexium : Episcopum oportel qudem pra>ci-
cnim saltcm Symboi in cauunibns Niea?nis, etsyno- pue. ub omnibus cpiscop s pruvincialibus ordinari el". ,

dicaruin in Gangrensibus atque Anlioclienis , ciim (Ibid., col. lt)54, d ). Noiabile est discrinten alle^audl
anxissent numcios , aliam anclinrem numcrorutn hujtw cauonis in aciione <lc Pboiio itomine cmnnis,
:

eoniputaiioiiem induxis-eul , quas ail abjndieanda.it xsewwvS, canoi quarlus, in aclione aulem 13 voc«
uh bis eedictbus uumcrorum scricm codtcis Dony- capiluli, xe»«X. c', ubi cnrrigentlum <5', capiiulum
stani ,et sd senleutiam publici c -d eis hac s latuia quartum. Ob*ervamus pratena in illis lestira<mii<,
tmmcroriim serie nntati rcfe '.leiidam snniccrei. Cum qn» cx eoniiiiuaia iiumcrnrum scrie canones allega-
vero in iisdcm versionibus litijus contiiiuatac ntiuie- rinit, lonstautcr praeferri vorera x-^.vuv, oli videre
rornm noiationis nullum iodiciuin sii prohahilius ,
esi in lan aiiN aclionc de Carosn et Doroilie», cl ac-
eredimus Gra-cos c^diccs uude illx profeeia». sunt liuiio 11. Cidex crgo ati Luimiuto productu> euiu

numeris Cjtisinotli ronti.iua succe*s'mnc nolalis ca- voce x:<^c<)..diversiis videlnr ab iii qui numcror.im
iui se. continuain scriem conliiHbanl. Quod si I. ctiu xt* <£.{',
6. Nequc idcirco negamus exstitis«c codiccs a!i- capitulum sextum, quac lum in mss. Gr.ut.is , ibm iu
niios canonura qui hac uunicrorum scrie nolareniur. auliqtia versimie concilii Uhalcedonensis , et in codi-
Immo piobabilc nobis cst eum qni in Grsicum co.li- cibus Ruslici uniforiniler exltilietur aciione 15 errorl
eem i.anc coniinuam numerorani seriimi induxil ut anliqui amanoensis dcptitauda Dnn est , ul Ualnzius
,

i«olus cainmes computaret ca-lera

, qu.c non suut ca judicavil, sed polius divisioni diversc caiionura Nic.r-
nones, nim rum Syutholum, sub^criptioncs, seu caia- C «oruin qux ita in abquo Graeeo cod:ce, ut in inss
,

loguni Pnlrnra,ct synodicas pra-ieriisse, iili i;i Grxco collectioms Isoc (oniu edend.c euiit ca oucin sexluiu
Itionysii c> dice cvcnit. Id ant.in iu rem nnstram so- elficeret ( in cod ce Val. Hegina) 1997 alia divi-
liini coulendinuis, iion ontnes Gr:ccos cai nnttm todi- sione sepiimus evadit) nova binc r.oio supi>cterct, ,

ies fut-se liujus geueris, nequc banc nuineiorum sc- ex tia diversitas ejus codicis Luuomiani lu< uleutiui
<

liem, quibus iu codicibus incrai puldica auclonlate

,
tOmpioliarcltir.
fuisse iiiductam, aut cos ta lum cauone- ab Ee<lei» 8. Aliud aperiius teslimonium Gr.Tci ex< mpli ah
Gr.npea fui>sc rcceplo ,
qui n cjusmodi coiicibus nu- en diversi, ex quo cauones cura numeroruiu serie
iiieioniin seric distincli coutiuerentur. Cation quar- allegati fuere. suppciit ex acnoi.e 16. Id anlequam
lus- Autiochenus S. Joanni Cliry-ostorao ohjectus, pr>>iietur, dclegenda sunt duo vilia qua; vtilgatum
apud Paltadiiuu nullo numcro dislinguitur. Idem c - tcxium inficiniit. In cadem actione, post reciiatom a
non sine utli) numero opposiius quoqtie Iuit S. Cyrillo Pas< hasino Nic nura c.utnnein sexium in eam for*
i

iu cpisiola legaimum seudosyuodi Epbesinae a<i

\
matn quam Italici codices exbibebant, eiTiioues
Kufum. Sucrates ex antiqua ver^ioue L iphauii conciliorum Cons>aniinum secrelariutn indueout
Scbolaslici, in llistoria Ttipartila, lib. xi, c. 8, cii;>l qni eumd> tn sexlum canon m Nicxnum et aliuin
regutain 1S Aoliocbenani nuinero canonuin ipsius synodi C>u siantinopulitana: lcgit cx Gncco Aeiii
syi>ndi proprio { qui numcrus 18 in vtdgaio Grx'co rchidiacoui cudice.
-.
Vcbemetis piimuin suspi. iu
icxlo Soiralis evcidii), cutn ex codice iuquo iucssel cxoniur lianc iteraiam Nica:ni sexii canonis reciia»
eoiitiuna iiume orum series cauon seu reg»la 97 al c-
.
ti nein iiitrtisain esse, non soluin quia liic canon
ganda fuisscl. p. Nicamus veiuti ab Aeiio Co«si:in'inO|-olil»iiQ pro-
7. Texius qui codicein eum muneroruiu serie indi- >! cius in qunestione de qua uine agebatur pro Con-
piteiit pauciss mi su»l. Iii Cbalcedonensi ciione <te
: st .iiiiiiO|i<)lii:nia scde nibil eniiferrel, quiu polius

Carosoet Doiotlieo dno canones Aiitioebeui recilan- eidcin .tdversarelur, s lusque canon C> nslantinopoii-
inr cx rwl.cc cuin nuii>eris eoniiuiiaia successionW,
1 iaii;p synodi in e^mdciu rcin a Cousiaiiiinopolitanis

ct sinililer duo ac i<>ne II. Ep scopi elinn Pisidia-, iogei eretur sed inulto magisquia in anliqua vcrsimie
;

in episiola. ad l.e ncin au<^usiuin iuseria codici cn- <|ikc pur.i consei \atiir iu codice obn. Joliano, nunc

eyelio, eadem r >ti<)iie Aniiotbenuin eanoneiii aflerunt aiiiem capituli Parisiensi">, bic repeiitus ianon se\lus,
ex regula 83. Pncier b.ec autem duo vel iria testi- iil i.olavil Baluzius, omillitur imde a piimti ill : i

inoiua anlenora Dionys o, nullum nlind inveuiie ba- i.terpiele tn soo Gimc<> codice iovcntii nnn fu t.
ctenus euit, quo>l sim lein nutnerorum seriera indi-
I
Fotle vero citnt lcctio ejusdem caionis a Pa^.cliasiu»
eet. In eoilem eoiicilto Cbaleedonensi act.
, 4 cannn , prodttc priortbus verliis difle ret :>lii|tianluliHu a
i

An ioclictnts quintus sine ulla synodi vci numeri in- (iicccorum codieum lectione, quidam Gr?ecits Elndio»
dicaiion ab Aelio Conslanlinopolitaiio ex cod.ce lc-
• Rtis horu.n cudiciiin lcciionem oiini tlc-cripsit ti innr-

ctns fuil Aetius archidi

: uonus ConsUiiilinnpolis tavctaz gine, ac ex uiargiue deinccps irrepsii inte.xtuin. Q as
el univertalis Ecclesiw dix t : Hegulu esi hwc cum atiis insitio cuin legatur in mss. ediliunis Rustict, autiqua
posita a sancns Palribus, qua>» cunodientes sartciissimi roguoscilur. !psa porro Hustici rditio, licel hoc add -
Pnlres epiiC' pi, doctnt el clcricos el u.onachoi ti onmes lainenttiiu recepcrit, aliam tamciiGr.TCi vugat: icxtus
Lfirittum colentcs. Si aut in i.xcniant cvi resuttanles, posteriorein toirupno em dettgii. In boc s.ilice-
n DF. ASTIQ. COLLECllON. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS PRIMA m
pttrter inacrliiiu Nicasnoni cuionein aliis arijuc aliis A 10. Nunc ui ad Sardirenses cannnes ievcrtanin%
reibia luinidiiriiur canon Constaniinnpolitanus sic : nuin reipsa delucrtnt iu eo codicc qui coniinuaia
bi
"O «'JTOr 0">JX/OJJT«ptOf «vfyvw «TTj TOU «UTOU jStS/iw u inciorum scrie in Clialcedonensi syuodo lec ut
«yvoStzov xi.( 5fJT£/>«; ffvvoSou. T«5i rootiTKv o". tv fuil, sicuti defmie in Graeco codic- Dionysii, ccrlo
lC..vo-T'xvTtvou7ro"Xti £*ftTi e£ ™ J
eruv£/.C o'vT£r tzaTov pronunliari nequ t. Nnmeri rnim qni in eo concilin
:

r$vT»ixovT« •J^io"v;o7t&t ez i~u.pyj&v , eiC.

5t«^o'/5o;v allrgati fuerunt Anliocbenos canones non praelergre-
/ /rm «<*crerariu5 rr/ tji| ex rodem codicn : tyno.ii- diiinlur. Quis autem affirmare queai ineocodice post
turn « cmiilce synodi. //«.•<: coMSlTlu.nml cl episcopi Amioclienos nou fui-se descriplos canones Sirdicen-
qiii i« Cotistuuiino; olim Dei gratia convrnerunt ex Bes, qui posi Aniiocbenam synodum condili liiere?
.-iienis provnitiis, elc. i7'ioii.IV Conc, col. 1740. n). Immo cuin Gi.tciis codex c nonum non lotns simnl
Prima ill.i verba, Idem sccrelarius relegil ex eodem iniiio conditus fticril. sed sens m
auclus, ncn scrvat»
eodice, qna: expunclo Nicaeno canone supcrflua sunt, lemporum ordme, uii cap. 2 notavimua , lOsdemca-
»»i iuantiqua sane versione cumdem canonem igoor.mie i oucs saltcm posi Laodicenosaut Cotisiauiinopoliia»
oiniildiiiiT.desiin eiiam apud flusticum; Mcproindeis i os io l.mdaio Cbalccdonensi codice no fuis^e adje- i

lia*c in suis qnoque Gia*cis rodiciljus nequaquam rc- clos nemo aflirmare poieril. Siniiltludo Grae<;i codicis
p Pneierea idem lUisiicus in seqnentibns anliqu;e
-ii'. Dionysiani, qui numerorum seiic distiuctus Sardi-
tersiouis lectionem reiinens, nonliabel: Synodicum censes cauones iano. abat, non comincit. Ctmi enlin
:<cundee njnodi. Synodi quidcm srcundw appcllnio codex Croectis Diuuysii uno nuniero io AiitiochenK
Conslaniino; oliiana-lribulaadposteiioiateiiipnr.i per- caiionilius discrepct a numeris codicis qui lcctus fnit
liitet , cuin in Graecis cauonum codtcibiH gencralia in synodo Chalcedoncnsi, idem codex ab liocaliquan-
concilia a lopicis separari,et poslN;cenam synoduiu
B tuliim diversus agnoscilur. Sicut atiieai code\ cx que
Constantinopoliiana C"llocari caepit. ille Latiuc iranstutil canones apostolorum quinqua-
[xxxviu]9. Sed age jam in rcm nosiram sinccrum giuia imperfcctus crat (iidcm enim cauones jamdiu
textum, qui cxclusa Niceni canonisrcpeii ione veram ame D.onysium rece,/ti erant mullo plures, uli sta-
leciionem pra»frrt, ex antiqua versione producamus. luinnis cap. 1, n. 4), ila minus peifecto canonum
Conslanlinus vh devotus secrelarins divini cons.sloni ex synodalium cxcmplo uti poluit, ul ne omnes cudices
dmo codice ab Aeiio Cun*tantinopo!itanorum sauctis*ima similrm numerorum seriem praTeremes canonibtis
-
Ecclesias rec tavit : synodicum primi concilii sitb Nccia- Sardicensibus earuisse diccudi sini.
ri» c p s opo Consltmiin polnauo episcoporum 160. Ha?c 1 1. Quod si etiam iu ejusmodi cml cibu- hi canoncs

eons ilueiunt rpiscopi qui in C ns aminopolim Uei praetermissi luissent, uum decrant eiiam iu omnibu«
gretia convenrunl ex diversis provinriis , secnndum aliis cxenip'ar.b'is quaeea numerorum coniinua ser e
rvocationem rdiyios<ssimi principis Tli orlosii , sub carerent? Ccrte in <|uibusdam saiiem codicibus e«>
Neclario Constan inopolilano episcono. Nou r.ci sr.ri rum frcqtientissimorum [xxxix] Pairum Gra^coruni.
(idern, neque regnlat trecentoiwn decem ct octo Pa rum qui ad Chalccdotiense concilium couvenerant, ec
qui in Niceea Bi.liyiioz convenerunt , scd maneat illa Lcclesiis prxsertim lllyrici, proquibus aliqui Sardt-
propria, et a alhcinuiizeiir onnis hwresis, (Tom. dc censes canones constiluli fueranl, eos fuisse descri-
• V Co c. col. 1747, d). Ubi iiuo comextu recilanlur ptos negari non poicst. Quid quod Sardicnsis syno-
Consianiinopolitan.e synodi cmones duo, sive ire-. dus in illis comprcbendilur qttarum rcguhe canouo
sine distiuctione ulla cauonum aut numerorum. Duo prii.io Clialcedouensi confirmalae lueruut? Patrum
autem hic an madverlenda sunt. Primo notandus C quidem Sardicensium fides laudalur iu ailoeutiomi
i Ittlns canonibus Couslaiilinopolilauis pramxtts in concilii Chalcedonensis ad Marcianum augnsium. Illi
ijso Gneco Actii codice : Synodicum primi concilii quidem, ait, qui apud Sardicam contra reliquiat Arii
sub Neciario episcopo, cum rcliquis; quae cum nec in conveuerunt, Orienlalibus direxerunt sui constitwa ju-
lextu Graeco codicis canonum, nec iu ull s versioni- dicii [Tom. IV Conc. col, 17CC); qux constitula paulo
hus legaolur, cllcclioiiem diversam canonum indi- ante vocaniur decretum de (ide. Inuuilur autem de-
ciiil : idque co magis, quia voces primi co cilii altc- crclum lidei quod legilnr in (iue synodicje Sard'ceu-
rnm saltem sub eodem Neciario in eodem c nonum sis apud Tbcodoretum, lib. u llisi. Cccles. cap. ti.
K-dice subjcctum siguilicaiu , nimirum vel illu anui I Uoc quidem decrctum, ^eu hanc exposiiioiieiu lldei
582, :d qiiod peninere videiitur duo canones primo add l.liam esse, et laudata? -yno.iicc ussulam, jam
illi concilio adj cti, vel alitid auni 591, eujiis Acta in omnes fateotur. Al baec addilio aute Chalcedoneo e
aliqnol mss. Grrecorum colleclionibus lejmntur (Vid. ob.inebai, el codicibus erat inserta ex quibus jam
*up. c. \ , k. 10). Secundo cum solus lertius ca: on, autea. praoier Thcodoretum, Socrates, libio u, c.»p.
aut, ut al i dividunt, sccuidus de pnvilegio sedis 20, ct Sozomenus, b. ni, cap. 12, eaindcm fidei
1

C- n-taut nopolitanac ad rem periineret, hic solus exposiiionem a Strdicensi concilio editam allegarunl.
icciUmlus luer t, si codiee a primo vel eliam
iu Aelii Cerlc hoc addilamcntiim »ynoiJicv, quo cxposit <»
cauone
81'Ctuido Simul auiem opuies
fuissct dislinctus. Nicacna; fidei a Sardicensibus Patr.bus condita pr;i-
l'i rani uts-> i;iiu contcxlu tccitali ftieru.il, quia Aetii fertur, jam conscr ptum erai anno 5C2, et Sardica»
c-iiexea canonum ac nuinerorum di-ti iciione care- eliam proposilttm fuisse n noninill s Painbtis, sed a!i
l»at, quai non solum io ms. Gra*co Dionysii, srd in ali s pluribus et a synodo rejectuin, coliigcie licelex
p.
aliis eiiam adbiliilis ab auctoiibus versionum Isido- concilio Alexandrino anui ejusdem, ub; Hla eipositii*
riana; el Prisca? inventa fuii. Ilic ergo Aeiii codi^x lidci addilitia in vulgata interpretalione ejusdem sy-
Gra?cus diversus eratah omnibus q .orum indicia aJ nodi tabella: nomine s giiflc tur. Tabellam iyitur,
:

jws pervcnere. Quod *i iu ipsa Clialcedouensi synodu iuquiunt Alexandrini coiiciiii Paires, quam uonnulii
lecti fueronl divcrsi geueris codices, alii ciun couli- jaclanl, quasi ex Sardicensi synodo de fide conscri-
uuala nmncrorum serie, alii sine ejusmodi numeris, plnm, ne leqi quident semei uut proferri sinutu, ftihtl
«t alii etiam aliis auetiores inanis proculdul.io per-
; enim lale synodus definivit. Quamvis enim certt homi-
solum codicem ca-
>picitur Justelli liy|io(besis, t.ua nes nonnulta, quasi quce deesienl Nicano conciliv,
uontim conlinu mi numernrum scriem evliibenlem ab ascribere vetlent, idiftte ucriler contenderent, sanctu
Kcclcsiae Patribus reccptuin , ei in ClialtedouciiM tumen synodus, qua Sardicw convenit, indigne id tulit,
lecuim alque approbatum praesumit. Adde qunl cx- decretoque tancivil nc quid ulteiiut de fidt siriberetur ,
prcssa caiioiiiiui appr&batio, qux ab eadcm sytndo et sese contcnlos esse Niccena ftde declarwerunt, ut cui
edua est canone primo, non ad hunc vel illuni qui nihil deessel, e.t quce plena pietatis etsei , neque eden-
lei lus fuit canonum codiccm reslringilur, sed ad ca- dam esse atiam profestionem fidci, ne tlta quce Nicaie
uunes Pairum omnium et singularum anlccedentiiim s ripta esl imperfecta crederetur ; neve illis occatio //u-
synodurum cxlt-ndilur. Reguias , inquh, sanclorum jusmodi suppeditaretur, ui sajenumero volunt de
<

Patrum per singula nunc usqne concilia comtiiutas pro- fide definire el scrib re (lom. U Conc col. 944 ").
prium robur ottini e dcrevmus. S.m litcr a S. Ku^eb^ Yerceilensi iu subscriptione
M AD OPKP.A S. LLOMS MAGNl APPLNDIX
ejusdem synodi Alexandrinae exciusa dicitnr lnbella A dc-m pontificis ad Lconcm augustum. Eadcm gilur :

Sardicensit concilii, ve ultra Xicaenam fidem decretum ra:ione, si anclor versionis prisrae cx originali La-
aiquid exisiimetur (Ibi /., col. 949, c)- Cum vero hac lino descripsii cano<:es Sanlcenses, non idcirco se-
abella, sen expositio fidei lioc solo finc di^pliceret. quiiur cqs in suo Grneco «oilire n< n leperisse. Immo
nihilmirum si exe<i>plaria hujus nddiiamemi pr»pa- cum ipsos non iii fine po<>t Grecos canones addiderii,
gata fucre, ac exiiid.; eam exposiljonem a Sardirensi sed iuier Giaecarum synoilotuin cinoncs Nicamis suli-
condiiam posieriorescrcdiderint. Paires iiaqneChal- jecei it, eos hoc ordine in Grae< o codice naclum fuissc
cedoncnses, qui Sardiceuseoi synodum maximc pro- vcrisimillimum esi. Alias si eis caruissel Grxcuiu
babant, laudalam synod.cam cum hac addiiiiia expo- exemp'um quo ulebalnr, post intcrpreialionein ra-
siiionc fidei ita in aliquo Grarcocodicc hahebant, n| nonum Gr;rcorum, t|iios in eo manu«eripto repcril,
illam babuerunt Socraics, Sosomenus ac Theodore- Sardicenses canones cx Lninoorignali in line ailj>;
tus. Quinam vero essenl ejusniodi codices in qu bus cissct, ul lecil Oionysius Exiguus, vel in alium sal

h ,ic Sardicensis synod;ca cum laudato additanien o lem locum clirouologiac ejusdein synodi tongrncntcni
legebatur, d sc mus ex pervetusio iusigni cod<ce, n. po«t Antinrhenos Iranstuhssct.
55 capituli Vcronensis majusculis lilleris cxaraio, iu 13. Exstil s?c i|iiiilem olim Gracca canonum evem-
quo ejusdem synodicae interprctationein inveninius. plaria, m quibus Saidicenses siaim post Nicaenos
!1 i-c auiem cuui diver-a sit a ver.-ione Epiphanii e* locabanlur, cotilirmattir tx ordine canonnm, quem
Thf.odorelo iraducla ac Triparlilue inserl», lib. iv, c. Joannes Schola-licus in suo Gr;rro codicf nactus esl.
24, proficisctur ab alio Gr.ico antiquiori excmplo, Eum e.x ipso dedimus cap. 2. Chrislophorus JusteK
in quoalio rarissimaet prnestantissima documenia ad n lus, qui in Sardicenses canones non beue eiat an -
S.irdicensem -yuodum perlineiilia cxhibebantur; haec matus, in praefalione ad synagogon cauonum e.usdem
cnini omnia L.aiine rcddila in codcm codicc Vero- Joannis S holastici affirmat, cum primunt addidisse
nensi coniinenlU"(VirftJ infra, part. n, c. 9). Inter Gra-co cndici canones Sardicenses (Tom. II Biblioth.
caeirraauiem documeuta qu e hoc uno co lice nohis Jur. can. vel. png. 49-')). Sed fallitnr manifisle. Nam
eonservaia isli tomo insereniur, ame memoia- prinio idem Jnanncs leslatur c nou esse primum qui
lam synotlicam , post tiiuliim Definiliones apud synagogen canonum in quibus sunt Sardicenscs co .«
Sardiinm, profciur epistola Osii aique Prologenii scripst-ril; scd alii ante eum eanulem opecam snsce-
ad Julium poniificem, quac licet apncrypha liabe>iur, pentnl, iique illam in sexaginta litulos digcsscrantex
ctifeva tamen est suppo>itiiio additamento synodicr, iisdem deccui syuodorum canonibus, ex quibtis it»so
cujus hac epistola esponitur. Forle Osius ei
r.itio in su.vm reslrinxil ad titulos quinquaginla,esccpiis solis
1'roiogeiies ex iis fucrunt a quibus ca expositio fidei canoi.ibus S. Basilii, quos ab illis omissos atljec i.
synodo Sardicensi proposita fu'u cuin liac episiola ;
C.nni, inquil, non ipsisuli cl rnuii inter cteleros ud hoc
scd ulraque ibidem rejecia, et eatenus inler apocrj- faciendum incilaii fuerimus, sed alios conipeierimus ea
plia recensenda. Cum vcio liac epistola allegetur a ( iecem synodoruoi staluta) in titulos sexaijinta divi-
Sozomcno, lih. m, c. 12, una cum synodica ejtisquc ncc S. Basilii canones cumalis conjunxisse, etc.
sisse,

adilitjinenio, utraque in ipsinsGratco codicc invenia Secundo nec Joannes, ncc illi qui anle eum in hoe
fnit. Porro in laudato ms. Veronensi, post pracdictam ojeie liboraiunt, fnere auclores Grxcae rollectionis,
synodicatn, sine aiio litulo, subjiciuniur canones Sar- scd ex collectione Grx-ca, cujus exemplar prae ocul s
clxcuses eodem ordine ac in vulgato Graeeo, >ed ex h ibebanl, decem synodorum cauoues in ea descr.-
tlivcrsac originis Grnco exemplo ignnta hactenus ver- C |ilos, non servulo ordine ct serie canonum, ad ceria
biniie traducti; inter eos enim canoncs uuus exhibe- capita atque iitu'os revocaruni, il'i in sexaginla,
tur, qvii el-i exslel iil omnibus cxcmplahhus origina- Joatines vero in quiiiqunginla. luier h.ss vero deccm
l.is Lalini cum inito Janwrius, in Gracco lamen synodos eral eliam Sardicensis, cujus quidem cano-
vulgalo nequaqtiam lcgitur. Ilornm quidcm et a'i<>- :ns clri(|tte in synagogen ledtgere. Fuemni igilur
rum, [\\.] quac cdeinus Sardicnsium docuitienlorum Grascac eolleetiones,quae antcJoanuem Sehplaslicuui.
tnterpres Graccnm excmplum habuit, quod hacc om- iniiiio et anie alios Joanne anteriores, cauones Sar-

u.i;i contineh.it; haecque fuisse collecta jamdiu ame diienses cum cxteris praeferebanl. Ordo quidem ca«
t-nncll um ChaJccdonense Snciatcs, $ozornenus et uonum, quem ev decem synodis Joanncs praemisit,
TheodoreMts, qui, anle catndem synoduin scribcnlcs, tum Sardice^ses c> llocel post Nicaenos, cl ante Gan-
duo cx iis docuincniis reiulere, fidein facinnt. Lo ferenses, ut inversionc prisca simiiiierdeprelieuditur,
aiiicm vetuslior Ikcc collcctio agnoscittir, quo.l tra uo.i est ordo chronologicus ex quo Sardicenses-posi
aiia sincera inonumcuia Sardicensia pra.'ferat, qna; Antiochenos canones collocandi fucranl; scd so us
cutn aliundc non suprelant, sub ipsius Sardiccnsis ordo esse potesl qui in Joannis Gra-co codice inerai.
ICinpus aul nnn multo post collecla videntur. Si au- Quse aniraadversio si confirmat siuiilcm pati.erGrac
tem ex aliqqo hujtis cnllcclionis Grxco codice cxpo- cuni codicem [it\\ praes o fuisse auciori inlerpreia-
;

siiionem fidei ij-rdiccnsis, vcl eliam Osii ac Prolo- lionis Priseae, qui uon aha de causa hunc ordinem
genis epistolam allegarunt non minus Socraies, So- sequi poliiil, luculeirins cvincetur, nedumantc Joan-
zouicnns ac Tlieodorcuis , quatn P.ilres concilii neni Scholas icum, verum cliam jaindiu ante ipsum
Chalccdonensis, ut sauc probahilissinium e-t, en jy Dtonysium Exiguum, cui Piisra versio praecessii,
igilur Grxcum codlccm ab his Palribui adhib.tuin, Sardiccnses canoocs in aliquol Gra^cis exeniplarihus
in i,uo S;irdicenses quoquc canonc* c nn aliis docu- cxstiiisse. Si Giaca velusliora excmplaria canonuui
uientis SardiCcnsibu-; jaindiu ;>nie de.-cripti fuerani. .'•d nos perven ssent, idij siun evideniius possenius
1"2. Alia porro argnmenta siippetunt, quibus hi sia ucre. Lx solo aulcm defeciu ejustnodi codicum
cuioncs in Grxcis codicibus exstilissc noscuniur. vciusiiorum ncgareapud anliquos Gra-pos auclorila-
Auclor versionis prisca;, qui Dionysio Exiguo prae- lem hnrnm c iionum, quos ccile ab ipsi synodo pro
cessit, codicem Graecum invenii, iu quo Sirdicenses Graecis Graece editos vidimus, quoruinque originale
canones posl Nic;mios subjecli fnissc vidcntur. Quod exeinpiar Graccum iu colhclionibus pcstenorum
si eos non e Grxco interpretatus est, sed Lat.num Gra-corum, quae sol.c supersunt, uobis couservalum
tirigmale prxtulil, idcirco faclura c t, qtiia Lalinis fnit, plenum audaciae est. Quod si dcsuntGiseca
in'crpretihus id usilatum erat, ubi inveniccul origi- exempla velusiiora concilio Chalicdonensi, siippleul
n.ile Lalinum, iliud suis colleclionibus inserere, ct a colleciiones, li<et recentiores, Eutychianorum, qw.r.
labore versionis e Gr.eco abstinere. Sic vetus inler- autiquiorem Chalcedoiicnsi origiin-m habiiit. Illi
pre.s concilit Chalcedonensis originale Latiuum epi- eiiini ab Ecclesia separati saeculo quinto nim recepc-
stoiaj 2? Leonis ad Flavianum pro vcrsione e Giaeco runl c.x antiqirs canunibtis nisi illos qui ante eorum
insr.ruit aclioni secundx: et simililcr Cpiphantis s< parationem erant in Graeco codice; ac propterea

Scholasiicus imerprcs coditis encyclii, suae ir.-.nsla- coruiii collecii"Pi'S sunt toiidem lcstimonia ejus anli»
lioni apposutt origiiiclc Laiinum cpisioke toC cjtu- qui Graeci codi>.is qui antc Eutychjauam lucresiuttu,
 F>E ANTIQ. COLLECTION. ET COLLF.CTOn. CANONUM. PAR5 PIUMA U
Ecclcsii Grava obiincbai aucioii(a'cni. Iliue in iis A CAPUT VII
colleciionibus nnn sunt canones Chalcedonenses. Al De Pairum Snrdicensium subscriptionibus ac numerc.
rurn c;vteris inveniuniur Sardicenses, uii viilcre csi Accuratus ipsorum cntalogus ex certionbu* iiiotm
aitiid P. Etliard (7'. II de Script. ord. Prwdic. p. menlis conlextus. Num Surdicensis synodns fuent
195), ct Jobnm Ludolpbum (Ep. ad llottingerum, in cecumenicu.
ktiius Bibliotli Orient. p. 525). Snrdiceuses igilur ca-
noiios cranl inGnccocodifcaniequain illi ab Ecclesia i. Sicnli tria vcl qualuor Sird ccusia dociunena,
(Jescisccrent. quje mox aliegaluri .-uiims
subscripliones aliqnol
,

14. Ilorinn ceric caconiim ancloritatcm ajpu.l an- Palrum exhibeni c noncS Patriim sub-
, iia ciiarti
tiquioies Gra^cos eiiam Oiien<is ex vetust ssimo sciplionihiis luisse (IrmaiAS nihil amltlgimirs. A' qu.r
0'ieulali concilio dcmonstrare possumus. Patrcs ni- siiliscripiione-; ipsorum eanonuiu craut prOpri* cx-

niiriim syr.odi Consla tinopolitau;« anui 581, in

1 ciderunl; earuin u>- 1 .co in iionntillis mauuscriptis,
cpislola ad Damastiin alio-quc Oc identalcs, a Tlie >- ac exinde in vulgatis conciliorum libris, canonilms
dorelo descripla, lili. v llisi. c. 9, Nic;eni concilii subj ciiintur illa Pairhm Sardicensinm omina qna; i

iinniinc Sardicensem cannnem allegaruni liis verbis: post cpisiolani Sardiccnscm ad Julium papanl suh-
Dc administralione autem singularum Ecclesiarum, scripti apud Uiiarium leguhtur. In his vero ipsis
cum vetus, uti nosiis, lcc obtinuil, tum sanctorum Pa- subscripiionibiis iidem mss. cl edili libri Vincenliuui
triun in concilio Nictvno decisio, nt videlicel smgularum Capuaniiiii, Januarium Benevenianum, ei Calcpodium
provincicirum autistitcs una cum finilimis (modo ipsis Neapolilanum aposiolica:
?e.iis 1« alos prseferuht
itq vunm faeril) ep scop s ad Ecclesiarttnt commodum „ crrore irt qui apud llilariiim nuu invenitilr ;
iiiifeslo,
habeant ordinaliones. Est canon quintus Sardicensis, " aiii enim in Sardicciisi legatione apostolica funcli
ut niuiiuil P. llarduiuusin Iiumc locum, et in nota- sunt. Cuin canones Sardice iscs in veluslioribus
linnc ad ipsum canonem Sardicensem. Et P. Cou- exem, liribus Lalinis conjuncl' essent cum Nic.xnis,
s-iantins, tom.Epislolarum nomanorum pontilicum,
I ac pro Nica-nis haberculur, Uli probaluri sumus part.
<ol. 500, n. c, Nicceni concilii, inquit, canoue quarto H, c. I, iioii Sirdicensliitn, sed Ncicnorum Patriim
taucitur : Episcoptim conve.it maximc qiiidem ab calalogtis ipsis annexus fuil, quemadmodum in plu-
oinnibus qui sunt iu provincia episcopis ordinari; ribus ;iiiiiqiiissiinis codicibus cosdem canones copu-
*id de (initimis episcopis, vbi placueril, convocandis lanlibns deprehendimus. ltinc subseripiione. Sardi-
uih l in eo halutur. Sardicensis vero canon quintus, censiom Palrum quos in originali fuisse signalos
,

,\eu secundum Grtecos s xius, Quando quis debcat a i.on videtur dubitandum, cxcdeiuni. Ctim porro hi
vicinis proviuciic cpi ropis ordinari, explicat. Ad rauoues Sardicenses separaii crcpcriml a Nicamis,
quein canonem si n nc rcspciunt Orirntales, dicemtum in itownuHis codicibus sine ulla subscriptionC de-
eril Sardicenscs canones non modo in Occidente sed ,
scripti sunt; in aliis relcnta 1'uil sola foriuula prinia:
etin Ocenle vro Niccvnis fuisse Ital.itos; adde el in subsi riplionis Nicacna^, quam in puris Dionysi.m s
codice ab his Patribus adhibito Nicwnis fuissesubjectos. cxemplis ac in Juslelliano notavimus; in abis vero,
Ai de hac Nicae»orum el Sardicensium conjunr.tione, ut subscriptiones Patriim Sardiee isiuoi iisdcm cano-
ubquam hi proNicanis hahiti fueriii)*, plura dicen- nibus vindicarcnlur, ilhr- qu;e in llilarii Iragnienlis
mr Nunc salis sit animadverlere hoc
part. u, c. 1. apienduniur post ii sius Sardicensissynodi epistolani
t.mi ituliqiiumOricntalium tcstinionium ceriam fidein ad Julium ponlificcin, ex Isac cpi-lola iraducta: luc-
tacere Sardcenses canones a Graecis etiam Orienla- Cfj rtint ad canones, ac proplerca qn.edani mss. cn|!c-
libtis fuis^e icceplos et suis codicibus insertos,
,
ciiones Lalina>, his subsciiplionibus dcscriplis post
eorumque auciorilaie Orienlis Ecclesias fuisse di- canones, eam epistolam sine sub-cripiionibtis' cxhi-
tectas; uudc stalim post rccitata verba in eadem bcnt. Iinpeiitus auicm librar us cum intcr subscri-
epistola subdilur : Ex cujus legis et dcci iouis p>aj- ptinnes synodiccc non nq crisset legatorum aposio-
scripto scitotc tum alias quoque hcclesius apnd nos ad- licorum nomina traducens easdcm subscriiiliones
.

ministrari, tum Hlustri simarum Eccte&iarum sacerdo- ad canones, tres laudatoi episcopos soburbicario»
tes delectos Ndiil illtisirius et evidenlius ad elidenduin apostolicsc sedis legalos suo arbiltio constiiuit. Ve-
Ju lelli coniinentuin dcsideiari oie-t. lulioccniiu
i
rum hae ipsai subscripliones, seupnlius haec Patruni
concilio non coincncruni Grscii IHyiir.iani ad Occi- Sardicensium noinina pauciora suil qnntn iidem Pa-
deuialcm Ecclesiam pcrt nenies , qui boc numiue tres fuere. llinc de iiumero islorum P.ilrum magna
Sardiccuscs canoncs recepisse crediiiiiur, sed episcopi verlilur inler eruditos quicstio. In qua cum nos dili-
toiiu^ Orieuiis , iique fere omnes qui in synodo genliori sludio ac documenionim cx Veionensi co-
praccdeulis anni 581 ibidetn coiveraul. Thcodop tus dice edcndoriim prxsidio aliquid certij- afFerre posse
uempe, I b. v His:. c. 8, posl recensiios cpiscopos credamus, hac de re laiius boc loco disserefe non
synodi prxrcdentis, h.ecde praefemi synodo tradit: ingralum lectoribus fulurum confidiiuus.
•squenn veroeestalecum plerique eoram ad eamdem 2. Sardicenses Palres terccntos tiiCiief fuissc, cx
urbem venissmt, ecclesiastica enim negolia eos riirsus S. Atlianasio plurcs credideninl. Isenim, inilio Apo-
tlluc evocavcra u, cc. Oricnlales ergo episcopi hoc logiaj secundae, tcrnenlos sibi suftVagaios tradil; et
quoque vctusto tem orc suas Ecclesias pracscripto dein, post reciiaiam epistolam synodi Sardicensis,
pj
Sirdiecnsiuni canonum administrabaul, el ordiua- duceulorum et octoginia circiter episcoporum qui
tiones sacerdotum pi-ragebaut ordinalionesque Ne- . eidcm subscripseruni nomina siibjicil. Al iu primt»
clani Consiantinopolilaui ei Flaviani Anliocheni ad lcxlu non solitis Sardicensis contilii cpiscopos nota-
laudata? synodi ormam canonice facias probartinl.
i vii, sed memoratis tribus conciliis, Alexandrino, iu
Ojii atitem cauones regcndarum Eccle-iaiuui el onli- qno interfiieriiiit ceniuiu cpiscopi, Romaiio, in quo
nationum episcnporum regulain Oienlaliluis prac- scdi-rnnt episcopi quinquaginta , ac lanilem Sahli-
stabant, recepti uliquc :>b ipsis et magna auctorilale cens :

, hac subjicit; Iis vero quaV nostri grutia decteta

liabiti dici debent, sive lunc [xtuj iuserli fuerint fueruni suffragati suiil plusquam trecenti episcopi ex
Grxco codici, sivc nou fuerint; canonum eniin au- provntciis , quarum iriginla sex nomina refert. Ilis
ciorilasex ipsorum conciliorum aucioriiale peudebaf, autem vcrbis Aihanasium noluisse indicare episcopos
uon autem ex Grajco codice, quem non publica, sed lercenios solius Sirdicensis coucilii, sed cOmplccti
privaia aucloritate conditum vidimus. Ex bis autem omnes, vel qni in tribus aniea nominaiis concibis
iHud obiier colligere licet quam perpcram nonnulli sibi faverunl, vel qui eiiam absentes S «rdicensi de-
Sardicenseconciliuni.ciijuscanonespro Gra!cisdr;ecc cielo subscripsere, palei cx aho texlu [xliii] ejusdem
edi.ti, iu plenissima Oricntali sjnodo, codcin qiio Ni- Apologia?, in quo, posi recilatam Sardiccnsem syno-
cani loco et nomine habili suul, Occidculale conci- dicani, ccixxxu cpiscoporum irniina rclaturus, sic
lium fuisse, coque lilulo intcr oecuiucnica non icfc- pr.cloqnitiir Hccc ita scriptis munduta satrum $ci
rendum centeudjnt. diccnse concilium nd ros avi iiUcreSit non poteram wj-
 ;

63 Al) OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. 50

*./, qui ipsi quoque suit suffxtcj.is decreta ayno.li ap- A Apologia scciinda.conferentescuni laiidatis episropis
rrobarunt. Eoruni au'e n qtti in synodo subscripsernnl, lxxxix,cuui «inma fere istorum nomiua nacti siums
rceieronintque atiorum (notanda haee veiba, qiu- ab- inter eos episcopos lvxviii qui ah Aihanas o prima
senles respiciuni) tsta sunt nomina. Adde quoil idem loco separaiim a cietcris dcs gnantur, deleximus lios
Ailuiiasius in ffistor, Arianorutn ad mmiachos de episcopos lxxviii Sardicensi synodo interfnisse ; ac
**pisci»pi-i qui ad Sartlirense enacilium inilio conve- propterea pncmisso Osii noinine, [xliv] nulla d -
,

M runt, haec habet Conteniunl cum ex Oricnte, tttm

: stinciione proviuciarum simul rcenseii nr c:eleros ;

rx Occidente in Sardica urbe episcopi plus minus vero, qui in proviucias dislributi ab eo subjic iiolur,
centum sepiuaginta iTom. I Alhan. paq. 352) ; a qui- illos esse qui absentes Sardicensc decreluu appr<>
i.us Eus biaui deindeseparati, pseudosynodum Plii- barunl. Id sane respondet ordmi <|tio in rcciialo
lippopolitanain ronll .irnn lli Eusebiani. lentales, lesiimonio idem Atbanasius scripsit sc producturnm
teste Sabino, apud Sociatem {Lib. n, c. 16), fiierunl noniina, primo quidem eorum qtti in synodo subscrip
LttTl, iii subscripiionibus aiitein pscudusynodir» terunt , et dein cccterorum aliorutn, qui \tcel interesse
Pbilippopolitanoc lxxiii lantummodo recenseniur non poterant, missa tamen ad eos synodica, ipsi quo-
adco ul <alholici, qui Snr.iicac pro Atiianasio stetc- que suis suffragiis decreta synodi approbarunt. Porro
runt, et S>rdicensem synodnm habuere, s ili xciv, ex prima episcopormn sene apud Alhanas um a< ce-
aul xcvn. circiter episcopi fuisse diceudi sint. Quinam dmii scx alii episcopi, qui nec ex subscriptionibus
vero hi fuerint, vel ciijiis civilali- ac protincia;, con- cpistohe ad Julium ucc ev. duobtis aliis mouuineutik
,

stilucre difficiius hactenus fui*. S. Ililarius, in sul> s ippetunt. Ili nutem si addatitnr cpiscopis lxxxix

scriptionibus epistobe Sardicensis ad Juliuin ponlifi- rt quos ex subseripiinnibus novimus, fient Sardicen-e-
tem, lix lanlum epi."Cnpos nominai, nbi plureson.it- episcopi xcv. Alu porro d io episcopi et ab Alhanasio
li
, quos
iuterfuisse aliundc liqtiel. Nomina Palruin in prima serie, et iu subscripiimiibus ninissi eertu
lix inisein vulgilis cmciliorum et in ir.ss. colleciio- foeruni, nitnirum Eupbraias Agripp nensis cl Gralus
n hus Fubjicinntur canonibus Sardicensibus eniu Hi- Carthaginensis, quos lamen ejusdem synodi Patrttios
conveniunl. Unu.n lantuin Alexandrum ab Acia,
l.»ri<» accensendos aliundc probabimus. Ua in caialcgo,
al. ub Aclia de Ceporisma (legendum ab Achaia de Cy- quem hic proferimus descnbentur episcopi Sardi-
,

paris^a), supra Mlos epscopos ex Hilario idiios nnn- icnses xcvii.quod ciim supputaiione p aulo anle cx
miiii cod ces prxferuni, uti sunt.ex.gr., Vat. 1542 Athan.isio proposita cpiscoporum c rciicr xciv >ut
«t Valbc. A 5, ex quo conficiuntur episcnpi lx. Iii xcvn probe concordat.
his veio noii onmes comprehendi salis iudicat clau-
epi-ccpnin iisdem codtcibus Calalogtts nlpltabeticut Palrr.m S<irdiceiisiiim rx mn-
tula posl iiltimum in
iiitmentis coulextus el confirmalus.
adjVcta Et ucteri subscrtpsernttt. Inler nomina nu-
:

leui episcoporum cclxxxii qua? ab Athanasio profe- I. Adnlius. Ilic tantum memoratur in S. Athanasii

runiiir, cnm scnles ab eo ineum-

ol absentcs ei caialogo.
pr.-i

rati fueriul, Sardicens;um nouiiua cogi.osc re non II. Aetius a Macedonia de Thessalonici. Aelii no -

hc.U fnit. men lanium legiiur in Atlianasio , ac in syoodica a I

3. Novissime vern duo prxsianlissima monumcnia Hareotidis Ecclesias. Iu subscripiionibus vcro npml
ad Sardicenseconciliiim perlinentia cum subscriplio- S. Ililarium, ac in conc liis ct provinci.T et civitaiis
nilms e n s. 55 rapituli Vcronensis a marcliionc nomina adduniur. Nt?que obcsl cpisto a pscudosy-
Maffeio edita stint, quae boc tomo cum aliis do- (< nodi Sardicensis, verius Philippopolttau.T, in qm
prodibnnl. Priumm est episiol.i
«iimciilis illusirata a;md Labbcum Joannes Thessalonicens s cpseapns
ipsius synotli Szrdicensis ad Ecciesias Mareot>- memoratur; Joannis enim nomcn ex eadem cpisi<<la
eas, cni snla episcopoium nomioa xxm ant sxvn eMiungcndum probatPCoustnnlius toin. II Op rum
s bscripla lcgumur. Alterum esl epistoli S. Atba- llilirii, ed.tinuis Veronensis col. 6i8, nol. G. Aciiuui
uas i ad easde n Ecclestas, quam
subsignarunl epi- quidem, el non Jonuncm , fuisse episcopum Tbcssa-
scopi LM.quorum priores decem ei octo sol.i nnniina Inni&e. confirma ur etiam ex Sardirensi canone 2 i

appenderunt; cilcri vero civiiatis ei quandoque Hiooysii , iu quu ipse de Tbessalon ceusi melropoli
«liam provinci.e noinen addidere. In prion ep s'o!a Inquitur.
animadverlenda maxiine esl subscr.plio ullima : jll. Alexundcr Cyparensis Achaia. Ita in cpUlola
Viicenlius episopus incolumes vos in Dontino oplo , Aihanasii ad Keelesias Marcoticas. Foric legendnm
ditec issiini fratres. Jtiaus a fratribus meis el coepi- Hyparisensis ; Cypans-a cnim in Acliaia iuvaoiiui.
scopis scripsi et subscripsi pro caieris. Hinc nihil mi- Il:c idem est ac ille <pii in quibnsdam codic bus an-

rum si pauci siul i;ui -ubscriboni eum nnn nmnes , loa memorat s por.t canones add lur, sic Atexandcr :

per se subscripseri t , s< d ut Viinvnl us pro cceicris ab Acia, seu ab Aclia dn Ceporhma.
Subseriberet omnes mandarint. Hac dc caosa. S. IV. Alexander ab Achaia de Momennis. ba sub-
Atbanasius in abera epi>l'd , qua a neoedenlem s-y- scripliones apud II larium. In vulgaiis-concilionmi,
nodicam e Sardica in llareutidcm direxit, Licet, de Mvreniis ; in ms. Val. 1342, de ilorotnis. Valliiel.
iiiqtiii, non omnes scri: e e episcopi occtirrerunt , alla- A r Civitatis nomen omittU.
. > ,

titenab omnibus scripla suni, et pro otnnibvs subscrt- V. Alexander a Thessalia de Larissa. Sic, II lar. el
vserunt. Si antem Vincentius, qui in fine subscripsit e<l<t. concil. S. Aihanasius daos lanium Alexan Iro»

pro caleris. idem esl ar. qui eodem Vin eniii nomiiie lioiiiiual. Uiiiis legilur in subscripiionibus syno<lt-.v

perscseaiiiesi^naiUN legitur, hjesubscripliones crunt ad Marcotes, ei unus in subscriptionibus epislulae S.

xxvi. Si vero sil alius Vincenliiis, eriiul xxvii. Has Alhaoasii num uirobique idcm subscripserit, an
:

auiein hujusmodi documeuioriim snbscriptiones con- duo diversi , iguoralur.

Prenies r.um illis quae episio!» Sardicensi ad Juliu-n VI. Atypius ab Acltain de Meqarn in nmnibus -uh-
•ubjiciuniur (idem esl d similibus nominibus qu.c
• scri|)lionibiis recen^etur. Solum in syimdica dicilur
ex hac episiola canonibus appensa sunt), depre^ieu- Alysius. Aly.ius relcrtur ab Athauasio, el iu eaooni-
dimus nonnulla i|iiidem episcoporum noinina in lau- bus inteiloqutur.
datis documeiiioium snbscriplioiiibus deesse, qnx \U. Amasitius Viminiarensis per prcsbytzrnin Ma-
le.untur iu subscriptioinbus epistolas ad Julium; xitnum. In subscripiiouibiisepisiol.i'. Alhanasianx, ot
al a vero nomiua m lisdem exhiberi qure in ea ad iii caialogn iiem Atbanasii.

Julium epislola «lesideiantur; ex illis enim docu- VIII. A>untONiu«. Iu snbscript. cjusdem epistola .

mentis suppleniar subscriptiones seu episcopi xx\. IX. Anianus de Castulono , vel Castotona ab Spa-
t,»uibus si addantnr cpiscopi lix sui>scripti episiol.c m>s. Apud Hilar. et in Cimcil. Inter sub cripltones
^d Jultwm ,Sardicenses P.tres elicimus lxxmx. spislobe Aihanasii perperam scrili tur Animianni .

1. Ho«: amcrn Patrum iiumcro iiiveuto, Altunasii de Ca^itlly t*aiHi9nia>. Amaui noiuen esl in catalo^o
eaulm/um epircopuruiu Gci.ssxii, descriptura in Aihauasn.
 ' - m

S7 t)E ANTlQ COLLLCIION. ET COLLECTOR. CANONUM. PAllS PRIMA. *8

X. Aniigonui PuUenensis Macedvnce, corrige Pel A llil i-./n Ciinc'1. cl in synodica, ncc nun iu cat^Io^o
temis Irt epislola Alhanasiaua, et laudalur ili Atlia- Alil > n:<-il.

na^i catologo. XXXII. Eucarpus OponsiutAchaiw in epistola Alb i-

XI. Appianus. In eadem cpislola, ubi prailer hunc uasii, ac iu cjus catalogo. Legendum Opuntim ex
dcscribuntnr etiam dno sequenies. Opunte Aehaiaj urbe.
XII. Apnanus de Petabione Pannonice. Ibidem, et XXXIII Eucarpus. Alt<r in eadein cpivto'a.
in Aihanasiauo catabgo. XXXIV. E cissus Chisamensus. luidem. Ci^samus
XLI. Aprianus. Alter in subscripl. epislola? Atlia- cst u, bs Creiae, ex qua provincia a!ii epi>>copi Sartii-
nas i. censi interfueiunl.
XIV. Arius a Vatarslina. Apod Hilar.,in ConciL, in XXXV. Eugenius de Hecleal Cychnis. In calem
synodica ad Mareot. alo,iie in Atlianasii catalogo. Allianasii episloia. Apu llilarium Evayrius a Mace~
I

Ilie. in e ,isiola ad soliiarios, vocat Arium Petree in

(
donia de Heracliulineo; ct in Conciliis, de Heraclia-
Palasiina. uopoli. In Mac donia esi Heraclea, cl :ijuid Hierocl.
[xlv] XV. Asclepius a Palcestina de Gazi. Apiil Hernclea Laoci.
U lar.,in Conc.L, epist. Albana»ii , ac in bujus cata- XXXVI. Eugenius. Alter in subscriptionibug lau-
lojro datas e|iisioI:c. Allianasius in catalogo unuiti Eu^e-
XVI. Aslerius de Arab ia. Ila synod<- in Concil., in iiiuui rccensft.
C;i, et apu Atbanasiuni. Iu H
I nnnunllis lario , ac in XX XVII. Eulogius Iu eadcm epislola, ct in eodcm
c«'dd.. (liciur Aitmius. Atbanasius, in epist. ad so- catalogo.
I ta i«»«, voeat epi>copum Pelra in Arabia. -n XXXVIII Eulerius a Pannoniis. In Conci:ii* Apttii
XVII. Athaaasius Alexandria Mgtjpli. Apud om- llilnium, Eutasius.
ne«. XXXIX. Eulerins a Procia deCnindo, vel de Can-
XVIII. Athenodorus ab Acliaiade Blatea, corrige de dos. Apud Hilar., el [xcvi] in Conciiiis. Locus cor-
1'laiea. Apntl llilarinm. In Co icilii-, mcodose, Athe- ruptus. Unus Eut rius in Atbanasiano caialogo lc-
nodorus a Dacia de Blaana. Isie memoralnr in snli- gilur.
srr piionibns synod cae el «pistoluc Atbanasii, nec 11011 XL. Mothona. In Alhan>sii epistola.
Euttjcliius de
iu lnr,us catabgo. Tychius ab Asia ge ab Achaia) de Melhonis, in
(
l<
j

XIX. Bassus a Macedonia de Diocletianopoli. Apud Conciliis scriliilur Thiiius ab Asia de Momonis, apud
ililai. et in Cnnciliis. S. Athanasius, in ca :>1 go, el llilariu n. Ilic Eutycliius fuit episcopus Mellioncnsis
synodica ad Mareot. landant hu.ic Bassuin. Memora- iu Achaia, et refertur in Aihanasiano calalogo.
tur ctiam iu pseudo^ynodica Sirdicensi, n. 20. Ciun XLI. Eutychius ab Acliaia. Alius a pr.ecetlciiti re-
i uli.i inveniatur Dioclelianopois Macedonisc , sed ccusctur a|iud Hilarium, ct in Conciliis. In catalogo
al.a» ejusdcm nnminis inveniantnr in aliis provinciis, aulem Atbanasiano dtiO Lniychii memoraiilur.
rir.ir inesse \idet ir in verbis a Macedonia, sicnli per XLII. Florenlius ub Spamis de Emerita. Apiui Hilar.
trrorem a Macedonia iitseritim e>l eliam subscriplioni cl in Conciliis. Esl in caialo^o laudato. Corrnple in
M .rcelh , qui fuit episcopus Ancyrx iu Galaiia. epist. Aihanasii scriliitur Florcntius tterise Panoniat
:

Korte vero Bas>us fuil episcopus Diocltlianopolis i;i pro Emeiitas Spanio?.
tliracia. XLIII. Forlunatianns ab llalia de Aquileia. Apud
XX. Calepodius a Campania. Apud Hilarium. In II lar. ct m Conciliis. In catalogo Athunasii dicilnr
Uonciliis diciinr Neapolitantts. Hic Calcp. dius nomi- C Forlunalus.
naiur in synodica ad Maieo ., nec uon iu Alb.masii XLIV. Gaudentius ab Achaia (corrigo a Dncia) de
• aia'ogo. jSaisso.Apud llilar. et in Conc liis. In epistola Aihi-
XXI. Catrusa Daca Hipensi de Castro Marlis. Apud nasii,Gaudenlius Suisitanus. Memoralur in caialogo
Ililar. el in C •nciliis. In sub-ci iptionibus epistolae Aihauasiano, et in ip-is canonibus Sardicensilms.
Aih iiia ii vncaiur Caloes Caslromarlis. XLV. Gerontius a Macedonia de Brevi. In Conc . !

Caloes. Alius in eadcm epist. Ailianasii.

XMI. el apud IMar.um. Soluni nomcii iti tribns atds docu-
Piine esl is qui iu caialogo Alhanasiano Galba ap- ntcntis refertur.
pellamr. XLVI. Helianus de Tyrlanis. In subscriptioni' iis
XXUI. Castus de Spaniis de Cccsarea Augusta. Apnd epslolc Athana ii. Ilujn-, cal>logus liiinc euindem
Hil:ir.,in Concil., et in episl. atque calalogo Allia- cp scopnni nomiiMt.
ua<ii. XLVII. Hermogenes de Syceono, forle de Sicyone
XXIV. Cocras ab Acliaia de Asapofebiis. Apud f 1 i Achai;e. Ibidem utrobi.|ue.
n Concili s ln Aehaiaapud II; roclem cllocaiur
lar., XLVIIl. Himenceus de Htjpala Tkessaliaz. Nomen
Asopolis, et apud blralionem ac Plolcn.au m Asopus. episcopi vcrum pr.ebenl lliiar. Concd. ct catalogus
Nnm be tirlis ind.ralur Aibanasins uominal Socra-
• '!
Athanasii. Uibis nomen exbibenl suliscriptiones t-pi-
Lem. Nnm Cocras pro Socrate scripltini 1'nii? stolaeAthanasii, in quibiis perpeiam pro Hnnenanis
X\V Cydonin » Cydonensis Crelce. Subscribit epi- scriptum esi Htjpcneris. Uale vero in Concibis clapud
slolae Mhinasii. Hilanum nomen urbis cfferlurde P<atu:a t Vel de
XXVI D\odorus ab Asia de Tenedos. Ap ul lli'ar. D Phaiala.
t-t in Colicil. Ri ciiseltir in Atbanasii catalogo. In XLIX. Januarius a Campania de Bntrvcnlo. Apod
stibsciiiiiioniliusepisuia; Aihaiiasianac perperam vo- IMar.tin Concil. el in epist. aique catalogo Atbauasii.
calur Liodorus. L. Jvannes. In subscrip<ioiiilius synodicte.
XXVII. Dionysius ab Acliaia de Elida. Apu llila r I . LL Jonas a Macedoni de Pnrlicopoli. Apud Hilar.
i

In Concil., et iu sy odica. Keferiur in Athanasii c i- ei iu Coucil. Ilabetur etiam in synodica, alque iit
lalogo, a« in pseudosynodica Sardiceusi, n. 2(1. Ll s calilogo Albanasii.
iueii«|ioli< /Et< 1 ;e est in Acba a. LII. Jrenteus Syconeus. lu epist. Atbanasii. Alias
XXVilI. Dioscorus de Thracia. In iisdcm docu- Jren&us ab Achaia dc Secoro in Conciliis et apud Hi-
inciiiis. liritim , in <|UO solum mab; Lerenius. In mss. Vat.
XXIX. Domecius ab
Aeuria Conatan ins. S c coru; t» 1342, dc Scoro, forle de Scyro Acbaix. Ircnxuni le-
insuhscr piionibus rpislolx AthanaMi. Nuni hic feit eiiam citdogus Alhanasii.
iiiins esl e d.mhus Domitianis qtios Aili anasianus ca- LIII. Juliunusde Theris Epiapoli. In subscriplio: i-
lalo^tts praeferl bus epistol.T Aihanasian;e. Apud Hilarium, Julius ub
XXX. Domitianus ab Spaniis de Aimica. Si<- irt Acacia de Tliebe Eplapyteos. In Concdi s Julius ab ,

Hlar. et Cnnctliis. Sol nn nomen csl in suhsciiptio- Acltaia de Thebesse, Cod. Vat. 1542, de Theepm,
nibus synodicae ad Mareol., sicut eti.im in Atlianasii Cod. Vallic. A 5, de Teresse. Ilic Jiil-ailflS, relatns
eala'o<to. t-tiam in catalogo Athaoasiano, fuit episcopus in
XXXI. ELodorus, YCl Heliodorut u.Vicopo/i. Apud Achaia Tbebarum, i:i Gizco dicta •Znrxr.vh:, pro»
 AD OPERA S. LEONIS MAGM APPENDIX. r>n

pter scptcm porta», ut ilisliiigualur a Thebis Thrssa- A l.XVII. Osins ab Spania Cordubcnsis. In ninnibus
lue, cujus cpiscopus Uuystii Sardicx |ariler inle - dn ItllOillib.

Itiil. LXVIil. Palladius a Macedouia de Dui. A|«ud II la-

LIV. Jutimius Alier suhscripsii epsiola- A.li.inasii, riuin, ct iu Conoiliis; melius in ms. ValLceL, el 'n
in cujus catalogo <li>o Jul aui rect-nsentnr. epistola Atb inasian», de Ditt. Diuin enim est in Ma-
LV. Lucius a Thracia de Cnynapoli. Apnd Mi arium (cdniiia. liu.ic episcopum nomiual (ala'ogus Alba-
ct in Concil is. >n jliislrihus d .cunicntis soluiii liujiis nasii.
lioaien deserhilur. Coineniuni otmiiS coir gcmluni LXIX. Parcgorivsa Dardania de Scupis apud ILIar.
de lladrianopoti, cum cnn-lei rhdrianopolin esse in el in Concili s. Inler subscr pliones epis olas Alba-
Tbracia, ei Lu iuin lladrianoi oliiamini faissein Con- nasianaj inale scrib tnr Caspinus pro Scupinus. Me
cilio Saidtcensi, nl testalur aocralcs lil). II, c. 20 meralurin synodka, ct iu Alhanasii ca'alogo.
tt :>3. LXX. Patiicius. ii .
llni iiiii iioinina (anlum le>
LM. Luiius ab Iiaiia de Verona. Apud II lariiim t LXXI. Peirus.
guiitiir in eodem catalogo.
inConciliis, ei iu epUtola Aibanasiana. S. Alhiiiasius LXXII. Pltiloloqius.
noi solum iii catalogo, ^ed etiaui in Apolo.jia prima LXXIII. Pluiarcltuh ub Adtaiade Palras. Apnd llilar.
ouai semper Lucill 111 vocal, quoqunlcni iiomine tria et in Cnnriliis. Rfeilur iu synodica, cl iu laudato
aiilii|tiior:i itociiiiieHia Veroiicn>ia anpcllanl Roslraiii c-laltigo.
mj\'ii ii episcopiiin. LXXIV. Porpltyrius a Maccdonia de Philippis. Sic
LV.I. MaCidunius a Dardunia dt Ulpianit. Apml apud Hii.ir. ct in Conciliis. Memoratur eiiam in in-
llilar. ci in Comil. M.Ve in episl. Aihanasi m:i l.y- „ bus aliis dncuineniis.
yianensis p>o 1'lpwncn^is. Reccnselur in A liannsii I.XXV. Pralextuns ub Spaniis de Barcilona. In
tatalogo. Ulpiana apud Hiemclem inler Dardamx Conoiliis. Inier mbscriplionps vero epislobe
llilar. ei

i:rhcs ponitur. Allianasianx mendosc legitur, Prcetsxlatus de Narci-

LVlll. Mnrcellus ab Ancyra Calutiiv. Apud llila- dono Pami. Noniiiiaturqnoiiiiein Albanasii eatalngn.
rium cl in Concil is . iiln pe pcrani inirusa pst al a LXXVI. Pro (tiius ab Itutia de Mediolano. Apnd
provincia a Macedonia. |n Mtbscriplionrbus epi-l»lae II lar.,in Concili s, et cpisioli Aibanasii, ucc non in

[\lvii] Ailianasii so uiu Marceli nomeii legiiur. In liuiiis catalogn.

catalo^o Ailimasii iiniiioialur Marc* ll anus , qu m LXXVII. PrologetiHs a Dacia de Ser.lica Apiul
al us non esi a Maice.Io Ancyrano, mendose Marcet- II lar ,Conciliis, el cal.ilogn Ailianasiauo. Sub-
in
lianus dic lur. scri|itus rst etani Alhanasii ep sinl.r.
UX. Murcus Sciscensis Snvie. In epist. Athana- fiLviii] LXXVIII.
Rcstitutus. Subs< riptus synudicat.
siana. Apud llilarium vcro Marcus ab Abia dt Fitchiu; Refermr eodem
ralalugn.
in
in Conoiliis, ab Asia de Scisia. Cnrr ge o Savia de LXXIX. Sapritius. Noiuiiialuv in laudato calalogo.
Siscia. Marcum reeeuset Atliaaasii calalngus. Idem LXXX. Snerus a Calrise Tlicssalia'. Subscripsit
Atlianasius, inilio apologi e 2, inler provincias tri- eptslobr Albanasii. Cbalcs Kulioe.t: celebris nrbs,
Rinta se\ qtiarum epLtopi sibi sulTragati fuerant ti tnpoic Conciln Sard censis Tbe salix allributa,
Siscium refert. Cuin vero provincia Sisrice nulla |wsiea A< baiac.
f.erit, S scia auiein nrbs ad Savum locala ad pro- LXXXI. Scvcrus ab Tnlla de Raienna. Apnd llilar^
vinciam Saviam perlineal, in Aihanasii apologiam ct iu Conciltis. Scvcrum nnminat raialngua
Uiiinii
manifesius error irrepsil qui cxinde ortus videiur,
, C Ailiaiiasi.nius, et unusquoqnc synodiesE subscripius
t|UOti in sobscriplione cjusdem Marci n iuen uibis logiltir.
pro provinci;c uomiue acccperii. LXXXll. Spitdusius. Rclatus in solu AlbanaMi oa-
LX. Murtyrus Saujiaclis. ln opi*l. Aihanasii, taln«o.
Apud tlilariiim el in Coneiliis, Murlynus ab Acha a de LXXXUI. Stercorius ab Apulia de Cantuio. Apml
Neapoti; Nalliccll. A o de iSeapoi ; rorr ge a Xaupa- iliar. el in Cnnciliis. In epi-t-da Alliaimsii, ubi du v.
cto; Naupacius en m fuil nrbs Acba a?. s tibsoriplioncs in unam coalnerunt, nniissu eniscopi
LXI. Ma tyritts Alier in eadeni cp : sl Atbanasii, nnmine, corropte scribilur Sunosio Apnl tv pni Cu-
qm in calalogo nnuni Mariyriuin recolii. vttsio.Hic episeopus iu Albanasii calalogo reccn-
L\ll. Maximus u Tuscia de Luca. Apud lliiar.,in setur.
Concli s, et m calalogo Athanasano. LXXXIV. Sympliorus de IlieraptjthnisCrcta'. Siub-
LXIII. Maxiwus smililer per epiilolas de Calliis. scripsil epislobe Albanasii, el referlur iu hnjns
Sic in subseriptionibus e; islolx Allianasii, sed inen- caialogo.
dosae;eicum marcbione Maffeio lcgendum vdcinr LXXXV. Tryphon ab Achaia de Marciarcc. Apud
Maxnnus, sive Maiimnns Treiirensis epscvpus de Hilarium. Vat. I3i2, de Macarcens ; in Conc liis, de
Gatliis, (]npin Albanasii liosies exagitant in pscudo- Mucarce, al. Marutiionensis ; in subscripiiombus epi-
synodica Sardicensi. Hnnc Ailianasius quidem in stola* Athanasii, Tryplio de Magara. Inter lot va-
prima serie omitiil. sed in secunda ponit. ulii ii rianlcs corniptas dilficilc e«l constiluere verani nr-
inemoranlur, qui ahsentes sibi patrorjnaii sunt. At bem liujus Tryphonis, quem Alhanas anus etiam
istum in bac serie primo loco memorat, et jungit n catalogus tticnmiat. Megara magis plareret, nisi Altj-
cum Vorissirno episcnpo Lugdunensi, queui Sar- pius ab Achaia de ttegara antea reeens:ius fu sset.
dica iuterfuisse vidcbimus. LXXXVI. Yalens a Dr.cia RipensiScytlwportlanus.
LXIV. Mosmhss Heraclece. Inier episcnpos Crclre Sic in Conciliis. Vat. loi2, de Sciopolitano ; Vallic.
subscriptus tpisiolre Alhanasianas. Uollx fu. runt A 5, dc Sciapt. Male apud ILIarinm, ab Achaia Ili-
lle a: Icjc. llerncleiCreiensis meminertinl S rabo el pensi de Scio. llic episcopis nominatur iu synodica,
Plolemacus. In catalngo Albanasii tfwsonrRsvocalur. et Atbanasii taialogo. Verum nomeu urb s ncquil
LXV. Moysius a Thessal a de Tlietis. Apnd llila- coustilui, cum (deraeqnc Daci:e Ripensis urhcs sml
rium. In Cunciliis vero Mosclius; in Vat. I5i2, Moe- iguota*.
*t//«: in Vallic. A 5, Moy&ius. Videiur esse is qni iu LXXXVIL Veiissi/)i«s a Cullia de Lugduno. Apud
catalngo Atlianasiano Mu.-aeus appellalur. Inepistola Athanasii, mendose,
llilar. et in Conciliis.
LXVI. Ulympius de Eno llodope. Subscriplus e, i- llrosetis Lttdonensis Caltiw. Ex bis tribus te limoniid
Molx Atbanasii. Nominaiur in eannnibna Sanlicen- Verissiiniis in Sardicensi conoilio intcrfuit ; et mhi-
Kibus. .Enos vcl /Enus urbs esl m Tbracia ex pro- lnminos ab Albanasio iu prima oalalogi serie oioll-
vinci^Rhndope.Ex hac autcm snb^cript one cogiii)- secandx de«crihitur.
lilur. et initio
scliir quaiu vere suspicalus sit Tilleinoniius Olym- LXXXVllI. Vi»/c?)il/us a Campania de Capua. Apud
piuai in canonibii-. Saidieensibu* mcmoratum esse Concibis. Synodicnc subscribit pro r.a--
Ililar. et in
ilimn .'Eni cpiscopum, quem ab Eusebianis exagiia- tcris: in Alhanasii calalogo unus Vinccnliii'»
cumque
lum Ailiauaiius laudai in Apologii 2. noininctur incertum essc potest nuni hic qui in &u"
 ,

>Ji DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR CANOMJM. PARS PRiMA. C2

sub9cripsit pro cmlcris idem an diversus sit ab eo A inr-nicum, sed Occidentale ftiisse Sardicense conci-
qni eodera Vincenti nomine eamdem synodic;im iium non pauci existimanl. Llsi cnim faieantur biijus
pauloame sub>ignaverat. concilii indictioncm eo consilio lactani ui gcneralis
LXXXIX. Vitalis a Dacia [lipcnti de Aquis. Apud synodus cx universis lum Orientis lum Occidenlis
Uilar. ct in ConciliU. Locns ad Aquas in Dacia nie- provinciis haberetur, cum lamen Orieniales fcre oni-
moratur in Anlonini llinerario. nes Sardica recesserint, et alind conciliabulum cocgc-
XC. Vitalis Vertarensi» Africcs. Subscripius epi- rint Pliilippnpoli, Sardicensia decreta sine hisepisco-
slolrc Aibanasiana?. Duo Vilales recensentiirin Atba- pis Orientalibus condita, Occidentalis synodi deercu
nasii caialogo, et unusinter subscriuU»neR synodicii'. fnisse cuhabeuda csse opinantur. relrns de Marca,
X»-I. Ursaius ab Ilaia da Bvxia. Apud l|ilar..in qui htiic senlentia- calculos adjicit, S. Hilarii et Epi-
Concil., et iu epistola Athanasii, nec non in lmjus phanii lestimonia oblrudit, quippc qui, ul ai', Conri-
calalogo. lium illud Sardicense vocant concilium Occidenlalium
Zormus a Macedona de Lignedo. In Conci-
XCil. (Lib. vn Concord. c. 3, num. 5). Ilinc etiani ipsi Ro-
Codex Va'lie. A 5, Zosimus a Dacia de Ligmc-
liis. mani ct alii Latini cpisc pi quatuor gcneralia concilia
donr. Apud Uilarium vocalur Dionysius ab Achaia de tautopere inculcantes , Nicacnnm, Conslanlinopolila-
Lignedom. Gelasius papa epistolam scripsit ad Lau- num , Ephcsinum et Cliaicedonense, numquam vcrj
,

renliiim de Lignido , qui suberat Tbessalonicensi Sardicense memorarunt.

meiropnlilse. ILcidcm Zosimus in cpislola Athaiiasii G. Cum vero certinn pcr omnes sil bujtis concilii

Biibsciibitur sic : Zosinws Lychnis Sunosio Apuliw. imliclionem fuisse generalis synodi, sicni nibil pr;e-
Ilis nliimis vcrhis Sitnotio Apuliic Stercorii episcopi judicii creat si , ouinibus episcopis ad cecuineniiam
II
stib-cripiio Znsiiuo perpcram afficla fuit. Urbsaulem synodnin convoeatis, plurcs ad ipsum non accedaut, ita
Lyclinis a Livio Lijcliiiidus,Auyyi^o;, a Stephano vo- niliil obe.-t si ex iis qui ad locum syuodi convcncrunt

catur. In Notitia hieroclis corrople Aulinidos dicilur, a iqttot se subducant, si prxserlim perverso cl sclii-
et pouiturin Epiro nova. Antoninus episcopus Lych* sni.itico fine alio se confcranl, ui jiliare contra altare
nidius subscripsil epistolam episcoporuni*nova?. Epiri erigantaique scliisma conliciaul: li euim qui in indi-
ad Lconem At gusliiin. cta synodo cum sutiuno ponlilice tolius Ecclesi3) ca-
XCIIl. Zos.hiks Oreomargensis. Subscripsil cpislo- pitc vel per se vcl per legaios prxsente coeuni, aique
latu Alli.uiasii. Corrge Horteomurgcnsis. Horrea decernunt, satis p«-r se loiam Ecclcsiam et pasloriiui
Matgi, in Antonini liinerario inter Viminacium el corpns repraesentaiit, ac tanquam ccctimcnicum con-
Sardicam collocaniur. Apud Hieroclem in Mysia cilium decernunt, judicani, ac lcges et rcgulas con-
prinia cum Vimiuacio Orlemaxcus ponilur, ubi coni duni; aliud aiitejn cpiscoporttm corpus, tanquam a
genliim Ilorreomargus. synodo toiius Ecclcsiaj legilime congregaia ci a ca-
XCIV. Zosvmis. Terlius ignoli loci cpiscopus sub- pite scsc se.| arans, non pro legitima synodo, sed pro
Bcriptu: legilur in cadem epistola Atlianasii. Tres conventicnlo ct conciliabulo habendiim est;quod si
quidem Zosimi Aihanasiaiio catalogorecensemur.
in delrabere possct aucioritati et juri Icgilinine synodi
XCV. Praetcr hos synodo Sardicensi vice Jnlii esset m potesiate Iiomiiium perlidoruni epi.-copos, si
riomaui ponlificis adfuerunl ejus legali, qui sic sub- qui essent suarum partium, aliosque sollicitando ct
scripserunt epislolam Allianasii ad Marcoticas Eccle- subduccndoa c;ctcrorum conventu, quaniciimquc ge-
6ias : xt.ixl Archidanius et Philoxenus vresbyleri, et
I
ncralem synodum irrilam reddere , schismaucoqiii!
Leo diaconus de lioma, incolumes vos optamus. Alha- (
conventiculo |irivilegium et jus tribuerctur, qucd iu
nasius autcm in catalogo, stalim post Osium ab II s- Ecclesia nunquam obtintiit. lti quidem etsi ab Epbe-
pania. presbyteros tanlum nominal liis vcrbis : Ju- sina synodo prima se>e separarunt quadraginla circi-
lius llomcc per Arch.damumet Philoxenum ptesby.eros; ler episcopi, et in his fcie omnes Oricntis, nibil ta-
omiltit vero Leonem diacoRum : sed in texlu syno- mt-n ca synodus pra-judicii passa esl, qiioiiiinus gene-
(lic;e Sardiccnsis ad Juium papam apud S. Utlarium ralis babcretnr. Itlcm igitur seniie-idum de Sardi-
et doo prcsbyteri,. et Leo diaconus synodo prxsentes censi , cui Eusebianorum conciliahulttm pcrvcrso et
lueiuoraiiiur. iniquo consilio Philippopolim iraductum quidquam
cx quinque documeniis nomiua cxcerpsimus.
II.tc dctraliere nou poluit. llinc quidem [lJ Sardicense m«-
Alia in iisdem omissa adjicienda sunl, nimiram
duo guum conciUum vocalum fuii a S. Atlianasio, apoiogia
Grati Cartliagincnsis, el Epbralae Agrippinensis. secunda ; synodus ex loto orbe coacla, i.l esi gene-
et
XCVI. Gratum Carihagmensem episcopum inler- ralis, a Libeiio papa apud enmdeai Atlian isittm , in
fuisse concilio Sardicensi satis aperte colligitur cx llistoria Arianorum ad monaebos, n. 37, ejusqne
Grxco textu canonis seplimi,, ct inullo magis ex decrcla olim a Romana Ecclcsia et a pluribus Occi-
caiione quinto concilii Carthaginensis sub eodem denlalibus, ncc non etiam,ut vidimns caiite prace-
Grato. A hanasius quidem liunc Gratum rccen ct iu dcnti, ab Orienlis cpiscopis synodi Ciiistanlinopol-
secumla serie inler episcopos Africa?, qui absentes lanai auni 38^ Nicajnis addita, ac pro Nicxnis alle-
Sardicensia decrctaapprobarunt. At sicui iilcni Allia- gala fuere, quod satis indicalillud concilium eecume-
nasius Verissimum Lugduncnscm qui cx ipsis sub- ,
iiicum babilum fuis>-c aque ac Nieaenum. Quod si
scriplionibus Sardicaj fnit , et Maxiniiiimn Trevircn- p sleriori aelate apud ipsos Romanos inter qiiatuor
sem iu prinia serie Oiuisit, ac in secunda iis Gallis qtii D coucilia cecumenica relaium non fuit, id eam ob catt-
alifucrant pr.cposuit ila cii nn de Gralo idipsuni
. sain evenit, sivc qtiia in Nicaeno concilio Sardicense
cflicere poluit.Qund si bo» trcs epi^copos in sccumla eidein annexum complectebanlnr, sive potiiii qui.i
serie idcirco descripsit, quia in suas proviiicias rcdu- coiuilia reccnscnles, qux- taniquam Evangelii susci-
ee>, inrum cum episcopis earumdem prov nciaruni pienda erant, ea so!a coitcilia memoranda pularuut
,
qtii non fueranl in concilio Sat dicensia decreia appro- quaj ii t sariam teclam cuslodirent caiholicam (idem
]
liarunl.in ulraque serie ab co collocari polerant, peculiarem aliquam bxresitn condcmnariinl. Ita qui-
sii ul eadem, ul videiur, dccansa Arius Palxslinus iu dein l.iudata est Nicxna synodus, qua: Arii, Constau-
jitraque Athanasiani catalogi serie descripltis lcgilur, tinopolitana.qua? Macedonii, Eplicsina, tpta? Nestorii,
in prima quippe concilio interfuit, in secunda ct Chalcedonensis.qiue Euiycbis crrorein proscripsil.
i-ursum laudata dccrela cum aliis- episcopis Palse- Sardiccnsis auleni synodus cum, in Arii reliquias sese
slinis prahavit. cxerens, nullain distinctam baresim protrivent.veluti
XCVU. Eupbratas Agri|>pinensis a conciho Sardi- Nicamac appendix babiia , dislincte recensenda non
censi legatus uua cum Viucentio Capuano in Orien- fiiil, tit ne lamen idcirco inler oeciimenicas
habita uon
tem , uua cuin eodcm ipsi concilio procul dubiu inter- luisse credalur.
ItliL Vidct Atliaoasium llist. Arian. ad monacltos.
, 7. Enimvero Justiniauus imperator, licet quatuor
5. Cum plernpieex lus cpi>copis lum Latini tum generaiia concilia muliis in locis cclebret , Sardicen-
CriCti cx proviutiis OccidetttaJibus fuerint. non ceru- sem iiiliiloininus acumenicam synodum in edkto fidci
 .

fi
6S AD OPBRA S. LEONIS SlACNI APPKNDIX.
apptllvli (T. VI CohcU tol. 3t>3. t). Ea vero fre A et di' Siruiifiisiqu.e non Oceidentalium, sed Orien-
,

qucniior qualuor genrralium concilioruiu commen- talinm coiiveiuicaia fuenint; idque unum siguificar*
«laiio po-tcrioribus Gr.Tcis, qui in codicibus canoniun voluit, Cousianiiuin haruin ps udo s yi'Oilonini exem-
genrrales syuodos a parlicularil>u< si'U lopicis scpa- l>lo damnans substanliae noinen, pium se Occidenia-

rare ropperunt, occasionem pracbuisse videlur recen- llnis pr.rtuli se. S. Epiplnnius vero, haeres. 71 .

sendi Sardicensem inier synodus lopicas, cuni anti- cap. 1 , alio pai iter scnsu iutelligendus csi, qui Marci
quiores Crxci canonum codices ipsam statim posl opinioni nihil favel. Sardicensem enim synodum
N cxnam collocareut, ui ex Juanne ^cho!astico ante- Occidentalem, vel Occidenlalium , v ical, ui eam se-
cedenli capitc observavimus. Equidem uli rccume- cernai ol» Oriculali Knsehianorum conventu; quale-
n ca non solnm pro Occidenlalilius, sed pro Orienla- nus illa Sardic.e iu urbi' Ocridenlis, bic ven» Plnlrp-
iibus rliam Ecclesiis sialuit; el sinni reslituiio S. popoli in Orienie congregatus fnii. Quid qtiod S.
Athana>ii Alexandrmi, Marcelli Ancuani, et Asclepii Epiphanius hoc loco Sardieen«cm synodnm pm Sir-
Cazensis ab eadcm synodo dccreia et exsecutioni . miensi anl Mediolanensi acrepisse videlur.iui Tille-
mandata, ad Oricmis Ecclesias speclabat, iia eliam inomius coojicit, nol. 46 in Arian. Ilisl. lom. VI?
cnones quos quid m iu Constaniinopolilana Orien- 8> Dubitaiil nonnulli num in ipso Occidente sy-
lali synodo anni 582 Nica?.norum nnminc iaudaios nodns Sardicensis oecumenica liabita fnerit. Moven-
vidimus , non miniis Occidenlales quam Orieniales tnr ea Afncanorum resistenia, qua Sardicclisibus
re-piciebant. Ilinc in m-s. editionis priscau ei colle- canoiiibus ex commonilorio Zosuni in Apiarii causi
rtiuitislladrianx staiiin posl ul.imum canonem hajc productis sese opposuere. Qui vero haec i' geruni
clausn'a legislaiivam vim in lolum orbcm rieclarans _ non solum dubiteui opnrtct iuun Sartiiccnsis syuo'u<
legitur Omnis synodus dixit : Vwversa quce cousii-
:
» fuerit eecunienica, verum eiiain iniin fiieril goneralii!
luta sunt catholica Ecclcsia in universo orbc diffusa lotius Occidenlis; de quo tanien ambigi nequit, aile-»
custodiet. Etsubscripserunt, elc.HilariietEpiphanii le- ul illi ipsi qui buic synodo sunl inagis iufen-i, hauc
siimonia, qu.T opponil Petrus de Marca, nihil officiinil gencralem Occidentis synodum faleanttir. lu ni
11-larius enim in libro adversus Consianliiini Augu- autcm versaretur Africanorum conlenlio ul nihil ,

stum, nnm. 25, scribens : Damnas quoque et substan- exinde coutra canonum Sardicensium attctoiiiaien»-
lia; nomen quo te ei Sardicensi sijnodo el Sirmiensi elici i|iieat , fusc explicavirmjs in ebservaiionibus nd
,

pium csse Occidentatibus menticbaris ; non de Sardi- dissertalioneni 5 Quesnelli, pari. i, cap. 6.
•re:isi ronrilm, sod de pseudosardict-uxi loqoitur, Sffiil

[lij PARS SECUNDA.

De antijuiorxbus coileclionibus Latinis, qu<x vel sunt anleriores Dionijsio Exiguo, vel ex
fontibus Dionysio onterioribus originem ducunt.

CAPUT PRIMCM. C NicTii.T.sy iO(liinscii|i|ione A'/c<n/i:.p;iellari polucnnt.

uli S. Gregorius Tnroiiensis concilii Gangrensis ca-
Dt primava canonum collectione apud Laiinos, prce-
nonem quartum decimoin veluii Nicwnum laudavit.
serlim Romanos, qnce solo* Nicwios canones et Sar
•

Ego, inquit (Lib. ix, c. 33). accedens ad monasterium

dicitises simul junclos coinpleclebatur.
canonuai N icwuorum decreta relegi, in quibus contin--
| l Canones qui olim apud Latinos, prcssertim lloma-
.
tur quia si quce reliiiuerit tirttm, et icrum in qno be.m>.
nos, auctsrillem liabuere, !o!i fnerunl Nirccni et vixcrit [lii spreveril, rlc. Sed hic peculiaris lap.-mt
|

Snrdcensis. Expungitur senenlin qua ulii Grccd auctoris multo poslerioris a?vi traduci nequit ad ln-
tanone> Nicwnorum nomine laudui, aul in Niccena noccnlium I, cum pra?sert m
is i-on alique n cuju -
:

syuodo confirmali dicantur. piani synodi canonem allegaril, se.l geueralem |.rw-
\. Elsi omniiim Graecarum synodorum canones pos lioncm conslitiicril, solos Nidiios ranones a Ito •

quiinCrTcecodiceconlnebaniur olim redditi fuerinl m:ina Eccles a recipi, snlntquc ^eciamlos el agno-
Laiine duahus antiquis versiouibus lsiduriana i;l prisca scemlos :ib Ecclesii catholica. Forte Giegurius.Tur'1-
anle Dionysianam pcrvulgati<, ul capite sequenli dice- ncnsis Cangrensem canonem sumpsil cx aliqua posie^
iur, his tamen versionilius pnvato sliidiolucubraiisel rion collectionc scu ahbrevialione canoinim, m. qim
a'litis,soli i\ic32nicanone-,elSirdicen^esNicaMiis sinc divcrsorum concil drum decrela sine pr ;prio inter-
ulIadistiiictionesnbjecii.endemqneNicanorumnomine medin tiiulodescripta eraut, uti in cod. 5'* capiluli
ioscripli. apud l.almos, praserlim Komanos, piiblicam Veronensis snb hac generali in<criplionc inilio pr.-c-'
aiicloriiaieiiihahiiertmt SolosquidoincanonesNica-nos fixa : Ej concilio Nicamo, vel aliis cotteUiU (Vide p> rt-.
/;quotitulocoiiiprehendeliaiitiir,ui§5(islen(leinus, Sar- iv, c. 4, n. II).
d:<enscs)Romanam Eccles am rccepissc.discrlelr dit
D 5. Aiii aliam raliotiemincuntesrontendunt, idcirco
liiuoceniiiis I, in epislol ad Theoplrlum Alexandri-
i aliarum sy lOdorum canones pr<» Kicaenis babiios t-t
inim, ubi mcmoratis canonibus N c.enis addit Ali. m lamlaiosali Imioientio, quia
: Nic.iua syuodo conflr- i i

e.nm canonem Ilomana nonudmilt.t Ecctesin. El in alia mali fueruul ld mauifcslum esse aiuui ilO canoui: ns
rpistola ad cleruni el populum Coiistaminop litanum, irnim aniiquinriim synodornm Aurjranas, Neoc.nesa-
n. 5: Quod nuiem ad cunonmn obsercatione.n atlinei, riensir, atque Gangreusis, qnos in Nic;rno conrilii»
*oi.is ittit pa endum esse dicimtts, qui Niccea* d< finai lei-tos 1 coiifirmaios, ex iuterlocnlioue Osii aniiquig-
1

iHHf, quos -o\ os seclari agnosccre debel Ecclesu ca-

et sincc colleciioiii Corbeieiu»i iuser a collcgit P. Gou-
'holica. Idipsum asitem vcrum fuisse in tota Ecclesia stanlius n pr.ifatioi c ad lom. I Episiolarum Roma-
l.atina vel ex eo c<ignosciiur, quod nulli al i Cra:ca- nornm poutilicum, pag. bl:qui |0~iea. de recitati<
rnm syn»doruin canonesaLatiuis scriptoribusallegati liiuorenlii I ic-timomis loquen<, subdil, pag. Cti :
iiiveniiinliir ante sexlnm .tcuIuiii nisi Nicxni.elMi- Quid obslat quo minns Niccea' diftnili diraniur canon.cs.
raeneruni nomineetiani S.»rdicen-es; impossiiiile au- qui Niaxie lecti confirmatique, et in \tjnodicis Acits
lem videiur alios quoque canones fuisse reccptos, nec recensili sunt? Quid iausv est ar Nicamos canoncs
utliim aliqiiando a (|tiop ain fuisse laudatum.
;
ctixtjne solos secturi non censeatur is qui eos sectaiur

2. Non desunt qui existiniiiit Nicirnorumca imum itnos qttos Nicani Pulres suu ipsorum approbatiot.e.
nnmine apud lunocentiiuii I omncs Crxcaruiu symi- fecere suos ? luicrlncuiioiiem vero Osii, cui ba*c Con-
«lorum canoncs intelligi, propicrea ijiiod omnes in sl-tnlii senleiiiia inintiiiir, supposiliiiam nullusqce

codiuibus canonum post Nicxnos de.cripti a nriina auctoritalis esse 03tcnuimus pirt. i, c. 4, § I, ubi
 - ,

«5 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. TARS II. ffi

rliam Gargren cm syuodnm nedum Mcamo, seJ Ociavus vero canon e.x solis Gallicanis divertae ori-

Sardieensi eiiam concilio posieriorem probaviinus. (iinis collectfonihus prodiit; qnae lamen acqtie ac
liispanica et Isidoriana exempla duos illos canones
Komanam proferlo Eeclesiam Ancyranos canones
non recepisse, vcl ex eo manileslum est, quod iion- iii Urgellensi Codice invenlos ign ran:. Cum porro
niilla suae il sciplmae contraria conlineanl. Neque
vero ubi sgatur de conciliis Galliar-, nti e-l Rcgen^e, col-

ha»c atictore Osio reformata et Occdc.itali disciplina?

lectiones Gallicanac collectioni IlispaniciB el Isidnrifr-
nccominodata pra ferantor. Eieuim iioii oaines cano- na: praeferendae sinl, si iliarum auctoritate octavus

nes qui Occidenlali adversniiur tliscipl inui inveuiun- canon ab eo concilio abjndicari ueqnil, inulto certins
ab eo ablegandi sunl iili duo addititii cmones, quos
lnr correcti; ii vero qui fiierunt emend.tti ejusmodi
«niii in soli< Cflleclion busCorbcicnsiclQiiesnelliaiia, oinnia, lum Gallicana, inni lli.-paitica etiam auetinra
boc iomo impressa, qiiae fuerunl, ut videb mus, Gal- (iiiio Urgellensi euepto) et Isidotiam exemplana
licauat», non aulem Romanae; in aliisvera collectio- prtetereuut.
nibus lldicis Romanis usm
qu.i! 5. Canones vero Constanlinopolitani ante Chalce-
esse poMierunl, sine
iilla emendaiione reperiuniur. Adde quoil ho; emen-
donensc Laiinis fuere ignoti; el adlmc pnst lioc con-
daiiones nou fuerunl iuductae iu Graccum lexium. qui ciliuin, eisi in colleciiones Latinas iraducti, non ta-

senlenliam luisset in cnncilio Nica-im, incii stalim lueruni recepli; adeo utS. Gregorius s o
in hanc lectu>
sed iu ver>ionem antiquim Isidorianam, uli vocai I, quoque lempure scnpseril in epist. 34 Iibii7: fln-
quae in memoratis collectionibus Quesiielliana cl Cor- mana Ecclesia eo&dem canones vel gesla syrodi i'lhts
beiensi recepta est. Cum vero alia aniiqniora et (Consiaiiliunpolitan3!)Aflrffnus non habet, nec accepil.
punnra ejnsdem inierprelatioiiiseveinjilariaejusuiodi n ia hoe autem eanulem synodum accfpit. quod est per
emend.t ttmbis carcanl» palain lit has emeudaiiones eum contra Macedonium definilum, minirnm Coiistan-
posteriori tempore iuductas Osio tribui nou posse. liiiopolitaiium symlioliim. iiic snlem cuin nonnull
docuiueuiis, quae uoiidum producli :tc inier c;eteros Quesiiellus, not. 4 in epist. i06, pio-
Nisi ergo ali;s
sunl, nee, ut rredimus, umquam profereiitur, deunui- pugHenl, Consiaminopolilanam synodiim s mper inter
strclnr aliquein vel Ancyranum, vel Neocajsarieusem, primarias el cecumenicas fuisse enunie>alam el am a
vel Gangrcuseui canoiieni a summis poniificiims, poulificibus liomams, aliqua addere oportet, i;u bus
Mliisque Lalinis Palribus fuisse allegatum anie sarcu- tota h.iec tes exploratior liet. Certe Romana synodus
lniii sexiuiiiihos canoi es Nieaenorum iioiuiue ab In-
a nii 385, stib Felice III, iu epislola a.l ortiindoxoi:

iinceniio I fuisse comprehensos, ct apud Latiuos Consianlinopoli et in Bilhynia consi-tente-, osc-nnr-

aiicioiitatem oblinuisse persuaderi non potcrii. nicas synodos rccensens, tres tanlutn Nica-nain, E|»lio-
s nain, el Chalcedotiensem memoravit; de Consfanti-
§ 2. Nec Anliocheni, nec Con-lantinopo!itani eanones iiopolitana vero ite vcibum <|uiileiu. Et ut chariias
a liomana Ecclesia olhn recepti. Constantiitopoliiana ve tra, inqnit, poss'i aqnoscere, venerandas syiudos
synodus ejusque symbotum posl Clialcednnense con- N>ccenam, et Ephesinam priorem, atque Chaleedonen-
eilium a Lalinu cel-.bruta; nec tamen eadeni synodus sem contra Ne&lorium e.i Eutyclietcm impiissimum uos
hubia fuit nl cecumcnica, nisi aliqnanlo posl, nec tenere,eAc. ViJe toin. VConcil. Venetae editionls col.
eanoues ejus recepii usque ad S. Giegurium Ma- 248. Quesnellus loco laudato op|)onit Gel sii decre-
gnum, ted solum symbolum ejus receptum. Anle luiii dc libris recipiendi , vel nou recipiendis ct Gre-
Chalcedonense Iwc synodns ab ipsis Crcecis non fuil gorii epislolmn 24, nunc 25 bbri i. in qiiibus eadem
recensila inter conalia oecumenica. Siricii ac &e C synotlus cuin aliis tribus oscuineiiicis a.-tfu •! houoro
iesiini verba pro Gracomm cammum usu apud La i- censettir. Al genuinum decrelum Gelasn Constanii-
»!»» ibjecli explicanlur. Eorum usus apud eosiem nopolitana synodo carei, sicut eliam expers e-t illis
indr.ctus sarculo vi. veibis, et si qua sunl eoneilia, etc, ui ex antiquiori-
4. Multo autem minus comprehensi et a Laiinis bus ac pluribus i|tioque mss. exemplaribns probaturi
reccpti dici qtieunl Aniiocheni canone> aique C >n- siiiiiiis, c. II, §5, ac propterea hoc ipsum derrelum

ktanlinopoliiani. Elenim Antoclienos canoncs S. contrariani senientiam potius staluil, niinirum eusi
Jo.itini (.liry-ostumo a suis bostibus oppositos Inno- syiiodum nonilum Gelasii ievo inter cecumenicas .•»

centiu3 I reiecit, [lih] ac repudiandos conlendil in Romana Eeelesia fuisse receptam, neque quoad sym-
Inudata episiola ad clerum et populum Constantino- bolum liJei, de quo uno in vulgato Gel siani decr li
poliiaiiuni. Qnoii si unus canon Anii cbenus legitur addilamenlo sermo est. Quod si S. Gngorins iu epi-
in synodo Rcgcnsi anni 439 (Tom. IV Concil. col. 537), slola memorata eamdem synodum inter nscumenieas
ex Hispanu o cod ce Urgel ensis EccleGia; adjeclus a r.feri, cum eo lantum noiuine referat, qui» in ea Eu-
SlepbanoOahizio. hnncposleriori additamenlo iulru- uomii ct Macedomi rror comincilur, nnain delinitio-
.

sum fuisse u hil ambigendum est. Primo enirn in eo uem (iJ. respicii, non vero canones, quos epist. 3i
i

• odiceille Antiocbeuus cauon cum alio ignoto, leste lib. vn, aRomana Ecclesia hactenus m n receptos
eodem Baluzio. stiifeclus esi in locuin ociavi canoni-, tradidil. Qnod purro eidem concilio ob defin tioncm
•|ui bcet proprius sii ejus syuodi, ut ex aliis mss. et symholum (idei oecimienici locum iribun, queni
Gallicauis tamen omiuilur. Sccundo boc
1 quei, ibi Gelasii ;evo [livJ non oDtincbal, id posl Gelasii ac*
additamcnium ab eadem synodo alienum multo cla- ta cm iuducium cviucitur. Olim quidem Coustantino-
D
riuspaleb t, si coiuidereuttir codices qui ipsam syo- politanum syinhoium nna cum loino, quo Oiienlales
oduin continenl. Ipsam exlnhent codiccs collectio- anno378 370 in Anliochei>a synolo Roniani con»
vel
uis Ili-pamc.e, cx qua in Isidorianam transivit, ac eilii adversus Macedonianos editi' subsc i-
dcliniiioni
plura diversarum collectionnm Gallicanariun cxeni- pserant, ad Damasum missum fuit anno 582, tu ii-
plaria. Codices colleclionis llispanicx alii aliis an quet ex synodica altertus Constaiitinopolitani onc.Li <

i tiores sunl, ut expli< abimus parl. m, c. 4. Urgel- bocanno celebraii ad eum<lem poniiticem ac c.ttenis
lcnse exemplum ad Ilispanicam auctiorem collectio- Romai>33 synodi Palres direcla, qnae apud I he< d ie-
uem pert net, qualem inveuimus in ms. ctrdinalis tnm le^itur lil>. v, c 9. Etsi vero lum illud symbo-
fVsioi-.ei. ci iu alio Vat. Palai?.i75.0bscrvatis autem Jnin, tum tomus Anli< cbenaj synodi cum Romuoa
diversis inss. libriscollee.iinnis llispanic.e imn auciio- antVcedenli deliniiione concordes invenii, ab Occl-
nbus, luin brevior.bus, nec non isbloriauis, qui ex denlalibus fuerint approbati, non lamen idcircu pro
brevionbus iiispaui<is exe<n,».is profuiscunlur, pt r- oecumenico liabilum diceudtim est Cousiaui nopoh-
speximus hos cntue» iu Regensi concibo prsrferre lanuin concilium anni 381. in quo ipstim symbolum
laniuin canones sep!cm, uinisso octavo, qui veluii couditum fuit; sicut nec Anl ochenum, qii"d lorau.n
cbusuia nou uccessnra primo collectionis llispanicx eniisit. Neque refert <|tiod eadem synodus Constan i-
auctori videri poluil, et mnissis eliain Antio< heno nopolitana cecumenica vncelur in laudalis synod c>s
alio<pie canonc ignnlo, qui cnm in -olo ms. Urgel- litloris. II.ec eniin, quam S Leo epi-i- 106 e.5,
lctigi letjaniur, satis e\ hac addil lii dii;no cuntur. paucorunt episcoporum conscriptione * appe lat , non
 AD OPERV S. LEONIS MAGNl APPF.NDlX. «R

alio sensu cecumenica vocari potnit, nisi eo quo con- A distinclam synodum oecuinenicim re erendam piravii
riliiim ex teta Af. ica congregaluni plenarinm seu uni Constantinopolitanam, cujtis symbolom e\ so!o Chat-
versale nppellarc Aujjustino C33lerisque Africanis so- cedonensi concilio vim genetalU decteti obinuer.it
lcmue fuit^ ut seile animadvertit P. Coustaniius in Ai cum poslca compositis turbs quae Acacii eausa
ipisiolam 13 inier illas Dantasi not. 6, col. 566. S >- 'fueranl cxcital:e, Orieulales episcopi ad unitatcui
lum cum idem Consiaiitinnpolit.iiiiim symbolum in redenutes, rofessiones lldei ediderint, in quibus
j.

Chalcedonensi fuerit insertnm, summisque latidibus synodus Conslantinopolilana ob damnatum crrorem

comprobatum, Romana Ecclesia, diim uti vere cecu- Macedonii cum aliis tribus cecumenicis synodis distui-
menicum reeepit coiuilium Chalcedonense ideni , cie recensebalnr, tum Romaui quoque pontif ces e:!in-
syinbnium quasi ejus porlioncm actis inscrtam )ian- dem synodiiin di>tinclc commeinorare coeperuni iiuer
ler recepit. lecumeuicas, et exinde Vigilius, Pelagius el S. Gre-
6. Quid quod saiis probabile n<tl>is esl, boc Cun- gorius qurtuor cecumenica conciiia laudare, «t inicr
conciliuni apud ipsos Gra?cos in
slaniiiioiioliianiini li:i'C Cmistantinopuliianum ob defiuitioncm ac syrn-

svnodoChalcedoneiisi celebrari co?.pisse, cum advct- boluni fid^i.

siis Euiycbianam tucresini, et pro prajrogativa Con- 8. Quod porro de boc symbolo dicluin est, Irans-
stanliiiopolilauai sedis inultuui conferrel. Solius euim ferri non debei ad ejusdem synodi canouei qu 'S ,

Nic.neni , nuspinm vero CoiisUntiiiopolilani t oucilii iiuiiduiu rccepios idem S. Cregorius leslntur. Ne.jnc
memio aiiteClialce<ltmcu-e occurril sive in Epliesiua pro eorumdem cauonnm receptione quiilquam probat
synfxlo, sivc apud a'ios Graecos Patres. Immo in c<>n- tjuo.la Baluzio roducitur in additionibus ad 'ibium v
i

cilio generali Epbesi babiio iia Nicamum symbolum Cnneordiae Felri de Marca, c. 21, n. 14. Macc tnnii
B nimirum et Eunomii nomina, qmc ab ipso S. Gre-
laudaiuiii fuita Patr.bus, ut nullam aliam fidem pru-
ferri \olucrint. Statuit saucla sgiiodus atterum fidem gorio in conmiendinda synnilo Constanliuopolilana
nemini licere proferre, aut conscnbere, aut componere conimemor.Hitiir, non rcferuntiir, inquit, ex synibolo,
prceter tlefinitum a sanc:is Patnbus, qui in Nicoza cn:n sed ex canonibus, ac propler. n s> eorum liaereticorum
snncto Spirilu conqrega i fuerunl Tem. III Conc. cnl.
{ iwtmina Romani hauserunt ex canuiibus, lios non
1210 ). Etactione prima solum Nicacnum syinboluni, in iius quam symbolum ipsis cegnitos ci piob.itos
iidii antem Consiantinopolitanum recitatuiit furl; so- cniligere licet. At Incrct comm cata!ogo, qui cano-
luni vero iu Chalcedonensi utruuique iuseitum legi- nihtis C-msiatit nopolitnnis inseritur, Romams pon-
mr. Epliesinac i^itur synodi tempore non iia erat ce- lifices nihil auitnrilatistribuisse,ex eo.Jeui G>cgnrio
lebrc concilium C< nstantinopoliianum , uli postea iu ni;iiiifesluui est. Eudoxinm enim ct £• doviai os, cei I

Ch.ilccdonetisi arcidil ; nec inter geuciVii \i.lelur iii iisdem canonibiis reprobatos, se i^norare scripsi;
rclaiiira aiias solum Nicaenum symbiduui cxpre.-»so
: e >is>. 51, a Euloginm, lib. vn, qnin n li
I ile il is
I

iJ-cret<) nnn approbatmn rejectis ca?tiris, qua>

fu sset inven l ncqiie apud Philnstr.iun, neqne apud Augu-
ciimquc prjeter Nicacunm profen entur. AdJe quod in stinuin , t.cijiie apnd alins P.ities canuues vem ;

pscud. synodo Epbesina Eulychis professio iegitur, Conslaiitinopolilanx synodi ejusquc gcsla R miana
iu qna rclal- ad Nic.unum cnneiliura generale prunum sedes noiiduni re<epcrat; quibus idcirco non fideus,
i lud Epbesi habilum secundum concilium ^etieraie nb Eulogio peliit ut »i quis apud Crce-os probutorum
:ippellatur. Sicnt tradidcrunt, inquil, nobis fidem san- Palrum de eo (Eudoxio) sermonem fecit. per lilieras
cti Patres in Nica:a convenientes, quam tv 'Eijo-m ev sknificaret. Cuni veio i- riscribens, sanctortim Ba-
TJi Sfivripa cruvoow , Epliesi in secunda synedo sancti £ silii\
Gregorii ei Epipbauii a.lvers-s cum tes imoii a
,

Patre robor verant (Tom. IV Conc. col. 925). Cou- p-ndiixisset, sanrins ponlifex borum :ioliss moruui
staniiiiopolitaitam igitur synodtini pro generali *e- Patrum auciorilale sibi saiisfactum fuisse tespondil
cunda itou liahuil. Ipsi quidem baeretico in Cbalcedo- epist. 50, lib. viii. Macedonium auiem ei Eiinomiuin
nensi vitio da:um fuit, quod Consfcmlinopolitanum hajreticos Romani ex Augustino, ac pracserimt ex
symbolum et synotltim non rociperei ( Ibid. col. 21-2, coufessione fi lci a Damaso ad Pau'imim s>a m
*JU); iiunquaiii lamen in co reprehensus, quod se- cognoverant ; cl exinde, non antcm ex cinonbus
cundnm locum inter gcnerales synodos Cpbesime tri- Conslaiuinopolilanis eorum nomina suis epistolis in-
buerit ; nec si Conslaiuiuopoiiiana tunc a Gr.ecis iia- seruere. Ex laudaia porro Gregoiii cpistola 5i,
bita liaiversim fuisset inler cecumeniias, Eatycliiaui libri vii, illud prseterca liquet, exstilisse quide.n hoc
ei scsc npponcre ausi fuissent. Ne vero Euiyciiia.io- lempore apud Romanos exemplaria cannimm Con-
rum propritim credamr, Constantinop >liianum conci- s'aniin'>puliitnorum, qnos saue ille leg- ra' ,-ciuii
iium mter generaia haudquaqiiam referre, audiatur scripsit: Et canones q idem Constantinopoilani con*
tusebius Dorylwensis Euiycius acclisaior, trni ih ciln ; al Romauani Ecclcsiam
Eudoxianos d.nnnanl
Constantinopoiiana synodo anni 4i8 atlversus eum- nihi! auclorilalis iisdem tribnisse; quo sensu subdi-
dem hxreiicum (•oinjregata solius Nic;eni
. et Epbc- dil Homana autem Ecclcsia eosdem canones vel gesta
:

smi concilii men ioneiu laciens, affirmavit, se perma- synodi itlins liuct.nus non habei, nec accepil. Erant
nenlem in fide tanctorum Pu.rum 518 in Nicu:a con- nimirum uoti ex colleciio.iibus ct vcrsionibus I.atinis,
qregatorumel ontuibus.quee inEpliesinorum melropoli qiiariini phin exempltria erant vulgala; at has co>
a srtncta elma-jna ajnodo acla sunt (lbid., col. 951). ». lectiones aique versiones non erant codcx publicus,
SiniililerPjirescjusdemsynotliConsl^nliiiopoliiaiKC eucde nqiii: pnvato studio diges^. ei edii:e, nullain
anni 448, aci. 2, geuerales synodos laudaluri, sol:<s Rnmanae Ecclesi;* approbaii.mem receperant.
Nicenam elEpbesinnm ineinorarunl (lbid.,col. 955, y. Ne |ue vero ad astiuendum apud aniiijuam Ec-
i, 966 e/9G7, a, c. d, ele.).Qux indiciosuni Constan- clesia ii l.niinum codicem publicum usuque receptinn',
tinopolitanum concilium anni 381, elsi maximecon- qui syuodorum canoncs coiitineret quid-
pltirium ,

tra Eutycbem pugnaret, a-qualis aucloriialis liabitum quam conferuni qiirdam S ricii ad t oelestini testi-
non fuisse, nec intt-r genetalia a h<'C us jtie lempus
i monia, ubi tiaduiit nemini bc- re cnoncs ignoraffc.
fuisse recensitum. Ex lns crgo Imc concilium sirtuui Elemm S.ricii verb.i, uuae obtruduuiur ex epi-tol.i
post Chjlcedonense apuJ ipsos Graicos ceebrari ac ad Hmierium Canonum v mrabiliutn sl.ilula nemmi
:

iuter gcneralia ceepisse rcferri non est improb.ibile. sacerdotum ignorare sit iberum, sriquilm seusum f--
[lv] 7. Quoil j-i id vcrnm e^l de Grxci-, nihd nn- lunt, si iiiiclliganmr de solis canonibus Nic;**!!!.-*
riiin si Latini idem concilium Conslantm<»politanum Saidiceuses comprebcitdentibus, c\vo± quitlem solos
adliuc post Cbalcedoucnsc cecmnenicis nou acccn- Rnutanam Ecclesiam rccepisse Innocentins di-C'-- I

s .crinl, nec ejus syiubolum probarinl uti symbohim lissime trad:dit. Ccecsiitnis vero dum iu epistnla ad
cnncilii cecuiuenici, nisi qualenus in generali conciiio epi^copos Apu!i;c ei Srcibas strips.l: Nulli sctceidulum
Cbaicelonensi lectum ei approbatim fuil. Ilinc <|ui- suov lieel canones ignorure, nec quidijuam fa.ere qmd
dem Gelasio in dccrelo de libris saiis fuit Chalce !o- possit Patruin regutis obviare, canontun noniine nb-
ucftse concilium inler gencralia referrc, iieqno ut quanto laluis couipreheudil etian: ilecreta nnniili«uin,
 , :

69 OE ANTIQ. COLLECIION. ET COLLECTOR. CANONLH. PARS II. 70

quon praUer Nicamos ct Sardicenscs canones niaxi- A inducli sunt cx vorsionccanonum ro.c lii Chalcedo-
inam auctoiiiatcm obtinebant. Neque novum [lvi] piimus canon statuit: liegutas sanctorum
nensis.ciijtis
esi canonuin appellatione non solum canones con-
, Pairum per sintjula nunc usque concitia constitulas
ciliorum, s il episiolas eiiam ponlificuni Romannruin proprium robur vblnere decrevimus; vel etiain ex in-
«•oinprchcndi. Joanncs II in cpistohi ad Caisarium legris ejusdem synodi gestis codem sexto sxuilo
Arclalenscm scrihens Quce vero de his canone* prw-
: Lalinitaie donalis , in quibus Antiocboni canones
cipiunt, subter adjecimus ; solos utique canones no- prajier Nicamos ex Gracco canonunt codice allcg ui
niinl, ei nihilominus in stibjeclis leslimoniis non iiiveiiiiiutur.
so os conciliorum canonos, verum ctiam capilulum
[lvii] § 3. De conjuncliane canonum Nicwnorum et
suh it cx epistola Siricii ad llimerium, quam cano-
Surilicensium, qua hi pastreuti sine proprio Sardi-
iiiiiii vocabnlo compreuensam agnosciiriiis. Sed quid eensium nomine Nicwnis subjecti, pro Ntcwnis l/ale-
cx Joanne ll probaliouem qua?rimus, si iilem Cie e-
ban ur. Diversw origims coUeciiones Lutinw hunc
stinus in ipsa ep slola, qua; objicilur, decret.di pni- i
oorumde u cananuui conjunctionem aique nppetiatio-
liflcum nnmine cationum se polissimum respexisse
uem upu%l Lulinos pervuigatam probunt. Hiuc omtrit
niauifcsint ? Postquam enim prxcepil Nulli sacr- :
doti ac (raudU experles cagnoscunlur Ilomani jwuti-
dolum suvs liceut canones ignorare, ralioueni Slatiin
fice-i, qui Surdicenses canones Nicwuorum nomine
subdil, qu;u ad dccr<iulia exprosse leferiur. Quw
allegarunt. Siniilis canonum ulriusque synodi unio
enim, inquil, a nobis res diane servabitur, si decrkta-
luisse videtur ia ulijuo p>isco Grwcorum codice.
i.ium norma consiilntorwn pro nliquorum libito...
frtmgutitr? posl nonnulla ignoraiionem persiriu-
Ei 11. S;irdiccnscs canones, qni in Lalinorum usum
gcns addit ltu nilnl q<w frcquenlius suni decrela
:
R Latine cdili, a Latina ac pr.rsertim Rnuiana Ecclesia
proficiunl, ul hoc, quusi uitn.ptam de h\c parte (id recepli fner.int, LVicamorum nomine olim fnisse c«un«
«•st a Romana sede) scriptum fuerit, ignorelnr. El prehensos mulia lestimonia convincui.t. Ilinc quidem
iiertitn aliquanto po-t Qui jurk nostui :id csl , in aliquot Romanorum poniiflciun documentis non-
CaMONUU gub rnacula cusiodimus ; ulii jus nostrun niilli canones inculcaiitur uti Nicami, qui lamen non
seu poiitifluium , canones vocai ; ac proinde mox in Nicamis, sed in Sardicensibus reperiuntur. Col:-
explicaus qoinam sint lu canones, inoiict ne qu:s bres >unt duo canones Sardicenses iu Zosimi Com-
laicum ad ordinem cl r-culus admittat , et sinat fieri, monilorio Nica?n;e synodo triliuti his verbis Verba :

uude... sibi causas generet, quibus rcus constitutis canonurn in pleniorem firmitatem huic commoiiitoro
DKcr.ETAi.ious fiat. Neiiio igiiur cx Siricio vel Ciu- inseruimtis. lia enim dixerunl (ratres in coucilio Ni-
losiiuo, ciini canoiiuiii ignorantiam reprnhant, pu- carno, cum de episcoporum appellatione decernercnt.
blicuin codicem canonuin cogilet, qui alios canones Placuit aulem ut si episcopus accusatus fueril, elc.
prseter NiCxnos ol S.trdicenses in Latiua ac praserlim (Tom. Conc. col. 1253, c), uli in can. 7 Sardicens .
II

Romana Ecclesia eo lempore receplos et approbatos Et poslca De appellatione autem clericomm, id est
:

coniineret. miuoris loci, est tpsius synodi cerla rexponsio; de qua

10. Alii quideiit canone^ Gr;ccaruni synodoruni, rr, quid acturi sitis credidimus inserentum, quod tali-
lameisi Latinis iraditi cssent versionibns, antiqua ler dictum esl : Osius episcopus dixit Quod me adhuc :

Isidonana et Piisea, serius lamen ab iisdeiu ailegari movet, otc. (lb., col. 12o(i, f), ut in Sardicensi ca-
cteperunt, nimirum sxnilo vi. Proferunt nounuili none 17. Smiiliter S. Leo episi. 41, c. 3: Quant
syuoduin sexiam sul» Symmaclio, in qua idem pon- C autem pasl oppellationem interposilam (.• El.iviano) hoc
lifex ila loquons indiicitur Unde et in canonibus in
: necessarie postuletur, canonum Nicxoe habitorum de-
Gangrensi Ecclesia apnstolica aurtoritale condttis... creta testantur, quce a lolius mundi sunt sacerdotitms
sciiplum habelur ; ct duos canoues seplniiuiii ei octu- constiluta, qttwque subter annexa snnl. Respicit cano-
viini ejiisdem syuodi recital cx versione Dionysii. nes Sudicenses de appellaiioaibus, uti pluribus ob-
Miruni vero maxime accidil, doctis.^imos boimnes scrvavimus iu admonitione prxmissa epi»(olae 43,
non dciexisse eam scxlam synodum sul) Symmaclio n. 8. alia raiione, dum Galla Placidia episi. 56
Neque
Suppositiliam esse, et ab Isiloro Mercatore nono inter Leoninas ad iniperatorem liieodosium do Lc-
saiculo conflclain cx qua pioptere;i niliil in rem
, gatis Ramani pontilicis ad coiicilitnn directis scfiliit
|ijsentem auclorilaiis eliei potesi. Vide quae liac dc Qui secundum definilionrs Nicwni concilii consuett
re disscrinius pan. ui, c. 0, n. 7. Conlirmaiur etiam sunl ; indicare videlur canoucm septiinuin Sardicen-
cx eo falsilas quod ii canones aposlolica aucloriiate sem, nbi de legaiis po t licis ;igilur, qui «jus auclo-
non solum rocepli , sed cliaui conditi dicantur, cum riiale in Aute hos vcro lan juam
conciliis ma itur.
in Cangiensi synodo n.ino rosedis^et qui aposlohca Nicicni lamlaii liierunl c;inoucs Sardicenses in <ano-
auctoritato fungeretur. Quod si in nonnullis posle- nibus synodi Rouianoruin ad Gallos, quos alii Inno-
codicibus inler Gangrenses Paties inseriiur
rioris a:vi centio I, alii vcio cum P. Coustaniio Siricio pontifici
O^ius, qui Roniaux sedis legatione potilus credilnr, tribnunt. Ibi enim h;cc leguntur c. 5, n. 15 Nica?- :

id erioii tr.buendmn oslcndimua part. i, c. 4, § 1. num concilium (lege in Nkmno concilio) divino Spirilu
Etsi vero Isidorus lianc enoneam addilionem in con- annuente, dum fidei confessio fuissel jure firmala,
flngendis
& — laudaiis .^..M.« respiccre
-—».•...» verbis ^Jj.vv vj jrvr.u..,
potuit, .......
I tamen
niliil M....W4*
. -* etiam
w. ...... apostolicas
. v .......
y
/ traditionesj ^^lO^Ufl.
. t episcopi {I,
., ;
unuin
in U. .
conqre-
Y H H ll/l
| , , , . i ./ , , t I '

ponderis ad usum Gracoruin canoniim apud Lalinos * galiad omiiiuinnotiliainperveiiirevoliteriinl,dcfiiiitentes

nuiio scxti s;vculi astrucndum ex boc ficiilio concilio inter cateru, neque abscisum clericum fieri, quoniam
dcduci potesl. Aniiquiiis vero ei evidens lesiimonium, abscisus cl mollis non iniroilmnl in sauctuarium Dei.
quod nnbis ucciirrii, de eorumdein canonuni usu Deinde post buptismi gratian^ post indulgentiam prcca-
apud Lalii.os esl illud synodi Epauuensis anni 517 torum, cum quis sivculi militia fuent glorialus, vel
cum canoiie 31 poenilcnii>m honncidis decernend:iin illnm qui purpuia ct fascibus fueril detectalus, ad sa-
siatuii, quam Ancyritan* canones dccreverunt. joanncs ardotium altqua irruptione miiiime admitli jusserunl.
II papa anno 554 in litulis subjectis epistohc ad Merilis enim et observationibus legis ad isliusmodi diijni-
Cesaruni duos canones apostolicos, uiitiin Neocaj- tatii culmen accedunt, non Simonis pecuwa, vet gralia
saneiisem (qucin in vulgalis silppleuduni probabuniis quis poterit pervenire, anl favore populuri [Const. t. I
c:i|>. 10,
§2, n. 12) et d-.os Anliocbenos deseripsit Fp. lioin. pont., cot. dl)5, Ci)b*). 1'iiiniini iiienibrum,
ox inierpretiiioi e Dionysii. Ne.|tie oiuiileuduin esl, quo excjsi arcenlnr a clcro, iiivenitur in Nhamo ca-
licei non oninin cvidens, concilium Amelianense I
> none priioo. Alienim vcro, quo caveinr ne qtris a
aiuii510, in cujus c:uioiie 15 antiquorum canonum militiu vel foro ad sacerdoliiun irrupiione aliqua ad-
slauta servanda prxcipiuutur, ut omnia in episcopi miiiaiur (quibtis siinilia Siricius Nica.no concilio
potestate consislunl ; quod ad duos uhimos oanoiies astribitln episi. a .tid P. Consianliuni, n. 5) Sardi- (

Antiocbcnos referendum videinr. Forle b;rc iu Grai- ccn>i canoui congruii, ipso f.ilenlc Coustanlm, qoi
cos canones obscrvanlia t usus ajmd Laiiuos 'ensim
•
hane DOti ioiicm tl'a lem cot G')5, nvl. e) siibjeii. .Si :
7! AD OPEIU S. I ROMS MAGN! APPENDIX. n
illicaliqua irrupiio,idemestquodprtrpropera fcstina- \ tiocheni quidam canones ab iisdem eonstHuli fere

/10, non dubitabtmus hic recenwri

Sardiccnsem cuno- bautur, explicavimus. pari. i, c. 4, § 2. Qumi
uli

nem 13. quem etinMorbacensis monitslcriiveleri codice auiem \aiet de synodica epstola proprio Sard ie sis
Nicanum iuscriptuinobscrvuiimns. In hoc unippe ca- syuoili nomine inissa :id Ju ium et nunquam Niraena?
,

none, qui Gnvcis decimus csl, legimus : « Si forle ant syn di vocnbulo inscripia, non aeque vah de cann- t

dives, aut scholasticus de foro, uni ex admtnisiratione nibus Sardicensibus, quos quidem non proprio ejus-
episcopus fuerit poslulalus, ut non prius ordiuelnr, (lem synodi, sed Nicaeuoruni nomine ab aliis pouli-
mst per longum lempus examinata sit vita, et me- licibus etab ipso etiam Innoceotio epUi. 3 ad Tote*
r.ta juerint couiprobata. » Simonmcce lubis corruptio- tanum concilium allegatos \ idimtts, eodemqtie nnmine
nem puriler nalal idem Sardicfntc coucilium canone . in vetustissimis eveuiplaribus inseripios post pauca

secundo, ubi att : « Cum mmiifeslum stt poiu sse ptm- pronaturi sumus. Quanlum ad alieium, ipsalnnoc n-
eos pretio etmerccdecorrumpi utclamarent in Ec- lii formula Solis tllis (canonibus) parendum esse dixi'
:

rlesia, etipsum priere iiderentur episcopum. > [urw] mtts, qui Nicwa definiti swtt, et alia similis in cpi>t.

Cum eisdem cpnonibus synoli Homanoruui

|i<>rro in ad Tlhophilum Alium canonem (pnler NtC;cnuiu)
:

n. 16 ab iisdem Nicaenis Patribus iulerdktun dicatur Itomana non admitlit Ecdesia, ita solos Nicsenos c;i-
ne episcopi de E< clcsia ad Ecclesiam Iranseaiil, iiac nones re^piciuui, ut qoanquam coiumnde coinprelien-
IMRiialians^rcssiinbusCoiisliluta Talem episcopum...
: d uil aiios Nicarni concilii nomine iuscriplos, ad aiios
episcopalu pfvari jusserunl, quoqne SaniicenSrm
Iiic t.nncn alio propiio nomine nuncupatos, elsi conci-
canonem primnm notavilidem Cou~lanlins
siguilieari iientes cum Nic;enis, uon nisi per sununam vim, et
(lb., cot. 61)7, not. n) Nam licet Nicano canone 15
: n conira obvium verborum seusuni distorqueri ossinl. i

eavealiir ue quis episcopus de civUaiein civilaUm irans Nisi an'ea piobetur inuoccniiiim alms quosp am ca-
eat, nequaquam t mcn jubet etidem synodus ui iruns- nones allfgasse, et laudasse noinine proprio, [t.i*j
ialus ep.scoputu privetur, sed ut pkopkia; ixcLtsiit re- quod noudiim probatuin e-t, b.cc inlerprelatio et et«
STITL'ATLI\, IN QUA.CRDINATUS EST. Al .NEC LAIf.AM C0M- tensio nimis vinlenta riersua«len nemini poterii, ar.
nu.NiONEM habeat QOi talis est, fflnou Sardicensis propteren concludeinlnm eiii Innocentium, cum Sar-
piactpit. Subdil deinile in rsxlcm uolatione siiiiili dicenses canonus adhibuii, eos non minus quain Zo-
inndn liunc cauonehi Sardicensein Nicaeni noinine in- simiiiu ei Leoncm Nicx-norum nomine fuUse ciiu-
ttieatuui viderietiam a S. lliemnymo epist. 85 ad plexum, ac pro Nicaenis vere liabuisse. uti sane iVi-
Ocennum, Hoc in Nicima synodo a Pa-
uhi scribil : canis nguiis laudalis in epi-lola ad synodum Tuleta-
tnbis est deaetum, ue de ulia i>i aliam Ecclesiam epi- nam eosdcm comprcliendii. Hinc idem P. Cousianiii s
ncopus Iramferwur, ne v.rginulis paupercula socielute nol. k in epis . 5 Damnsi confessus luer.it Sardicen-
1
:

tontempta, dilioris aduUca quwiai amplexus. Id eerle ses canoms pro Niccems Innocent>us hcbeba (Ib.,
roncinil cum illis laudali Sardtceusis c.iiioiih verbis : col. SIO).

Cum nuUus in hac re invcnius sil efiscopus, qui de ma- 13. Hx-c ral o allcgandi canones S;irdi rnses no-
jori ad minorem irunseat. Iiinoicnlius 1, in
civtiale mine Nica noru.n apud nnnniijlos in f;au<lis susptrin-
epist. 5 ad synodwn Tolelanam n. 9, regulas Niccencs inui veuit, ac si Knmaui pontiliccs Sardiceusibus
in ordinationiUis servandas recenseiis. ea decreta canonilms, qui Homanxsedis pia-rogativam iu appcl-
stfbnertii, quae pariim in NicxMiis, parlim in Sardi- laliniiibus mse te assrrunt, venernliib apml iiiiies <

eensiuus eanontbus rcperiunlur; et in epist. 7 ad Nica-nae synodi iiomine auctoniacni qua:iereiii.

cleruiu et populum Constantino|>oiitaiiuni imin. 2; Q Ejusmodi triminaiioncm animosius truX' mnt Cen-
repiebensurus adver^arios S. Joannis Clirysoslpmi, lunatores ad ersu-> Z sim m, quasi per immane scelus
qui ei a sua sede pulso ct ad synoduin apnelianli el impietuiem ac fnr osam ambitionem i-nsd-m cam wm

alium episcnpum snb^iilueruiii, i«l nunquam gcstuni pro Nicxm s vcuditavert iw causa Apiani, i» qua ne
dicit n Patribus, sed poltus prohibiium, quod unum \uria decreiorum Nicccnorvm adutteralione, inquiuir,
canonem quartitni Sardiiensem re?piccre potest, ulii pervicaciler persiiirrit Domfacius, ae pcftinaciler per-
sam iium fuil nt aller episcopus in ejus caihedra post severaveri: Cceiestimnt, licet Afriianam sijvodum venora
appelialionem ejus, qui tuUtwr esse depositus, omnii.o exemplaria Ntcanorum canonum Coiisiuniinopoli et
non ordinctur, nisi causa fuait in judicio ep scopi lio- Alexandria accepisse, ac sceleraiam ftaudem fal.aiorum
mani determinaia. Licet vero Itoc loro Nicx-nos Faties ctmonum deecumt rsse probe s iret. Hanc \ero fiamlls
aul canones non appellet, cum tainen in eadein epi- siispicionetu nonnulliavenendam cur.iruntea eunje*
siola solos Nicanos seciamlos tesleinr, bunc piofetto ctura qnod forte Sariicensei canoncs ab iisdem fere
S..rdi<.cnseincanonem pro Nicano babuil. 1'airibus conditi duce Osio, qni Nicxnos c nsiitue-
Non ignorunus nobis hac in re adversari P.
ii. rant, in rodn ibus quibus Homani poutilices utcban-
Cousiamiim (Ib col. 79. ), qui dum not. 6, in lau-
, tur, lanquain Nicxtiormn appendix iia subjeci es-
daiam Inuocenlii epistolam 7 Quesnellum impugnat scnt Nic,a;iiis, et eusja Nicx-nis jiincti bine distinctim.e
scriheutrui Sardicenscs canpnes ab eodcm poniitice ula, ut pro Nicxuis vere habercutur. Ita cardniales
htibilos pro eorumque notnine decoratos ac
NiiQVnis, Bellarminus lib. ude Hom. PontiJ. c. ^25, el Oaronius
vestitos, duo slaluit :
1*
Innocentium in iisdem liiteris ad an. 347, et ahi. Uanc qaidem cxcusalionem saiiif
Sardic nsia ge^ta, quae Aniim/henos canoius condeui- r. xquam censuit Peirus rie Marca, si quo codice pn».
narunl, laudasse ptoprio Sardi tfiisis syiiodi nnniine;
"
bari posset; utide scrip^il *ib. vu Conconli.c c. 16,
ac prnpterea Sardxenses canones, inquil, ut a Nicccnis n. 1 Nustri id ex eo profectum uinni, quod ia tem-
:

distincios, non ul pro Nicanis hubitos, eorumque nu- pestate canones Nicani et Sardicenses in codcm Vfifn-
tnine vestiios ab eo receplos tsse, non minus manijeslum Mijte descripti essent nullo dncrimine atlhihilo s»b
tst. 4* Eo taiitam seusu eumdem ponlificem solos t luto car.oiinm Nicanorum. Protabili* quidem con-
Nicitnos canones s- elandos praccpisse, non ut re/i- jectura, si vctusti codicis auclorilali ttitere.vr, qui non-
cuinlur attl spernamur qui cum illis consentiun', sea ti dum emersit e tenbris. Ad hxc iu narjtiiie nota>it
qui dissenliunt ; periude ac s alii etiam pneter Sardi- li:.luzius : llic tum Uurca ignotttm
annolaidum rtt

censes, qm
Nicaeuis non eonlraireul, cauones ab In- fuisse codicem Chrisl phori Juttelli, cum hic liber v-
nocmio rccepii luerint, ac soluiiunodo ob eorum jHtmus scriptus est. Hcspicit his ven ia BalnEtis ea
cun» Nieaems coiicnrdiam so os Nica-nos rece|Mus tra qu.e Petrus dc Mana poslea scripsit in dissert. "1 d;
ilidern. lltrobique von» vir dociissiiuus ailuciuaiur. veierihus colleeiiimibus cauonuin, Opuscnlis ejus in-
Ad prinuin quod atiinel, cum lunoceuiius Sardico.i- serta, uhi de viiu«tis»i<na Chrislophoii JusteNi rns.
mj gcsta, ipi.e Aiiliochenos canones repmbasse cre- colleciione canonum cap. 1, u. 3, ait />i ea ccllc- :

uebantur, laudavil sub proprioSardiccusium nomine; ct.one ho: crat temwa : Cauoncs Nicrni. Ueinde se-
lespexit Sard.ci-nsem synudicam ad Julium.poniili- quebulur sertes qnadr.-yinta eauonam numciis »9»«
ceiu, qun rcsiituti tradniiliir S. Atlianasius aliiqne distinclorum.; qtivrum priores viuinti prani oetitt qe
cniscupi ab Luscbianis eondemnati, conira quos Au- nuint cui-.wct Nt-raPtx H/nodi; refiqui uute:n Wyinti
 ::

DE ANTIQ. CUl.LECTION. ET COLLECTOP,. CANONUM. PARS II. n

euHlinebanl canones unum et viuitiii concit.i Sardicensis, A Nicwai. Dcin Nicrnum symbolum cum Patrum Nicoc-
duobus capilibus in unum compacis, nulln inlerim noriim c lalogo dcscribilur. Terli colleciio invenitur
i

menlione facla liujtts concilii S^rditensis. Non ilubi- in ms. codice Palat. 574, quem dcteximus oui-iiu .

tundum quin siaiim posl ediitonem adjecti fuerinl ca- simileni ms. Morbacensi lauuato a P. Cousainio in
nones illi Sardicenses priori collectioni (Nic.einiruin), praefatione ad e|ist. Rom. ponlif. n. 77. Coutinei
consequcntibus numeris sub aulitjuo litnlo. i\l posl iniram Gallicanam canoiiimi collectionem; nam pr;i'-
pauca n. 4 addit : Qune innocenlius, Zosimus el Leo ter Nicanos ct Sardiccnses canone^ cnpulatos et ali-
alieni sunt ab omni dolo in proferendis cannnibus Sar- quot aposlolicas cousliluiimics solae synodi Gallican.it
dicemibus, ac si ad Nicwnam sqnodum peritnerenl, cum in iisdcm mss. dcscriptx sunt. Cauciies Nic:rn s
uuctorilale scriniorum suorum et veieris collectionis evbibet ex abbnv.alimic lUilini, dcimle integrum
freii essent. Sardi<enscni cannnem 15, cum hac inscriulione, quae
14. Neque vero dcsunt a!ii plures et pervetusii, » um cx anliquiori colleciioiie excerpinm indi-at, nbi
ac diversarum quidt-m collectionum atque regionum Sardicenses Nicaenis subjecii, pro N canis babeban-
codices, (|ui dum eamdem Sardicensiuin curn Nicaenis inr : lncipil capilutwn de suprasaipits canonibus, id
Cflnjunclioneiu iuscriptionemque in Occidenle laiuis esl Nicwnis 518 episcoporum. Osius episcopus dixit
pcrvulgatatu probant, tum vero eorumdem Koniano- F.t fioc. necessarium arbilror, ut diligeniissime tractetis,

rum pontilicuni bmiam lidcm mullo evidentius de- si forte aul dives avl scliolasticus de foro, et caeiera
iiiousiraiit. Oliiu Alaotis Copus iu limo dialngo
| ejusdeiii canonis verba. Confer eliam qune not;<b mus
ad\cisus novatores edito an. 157«"), codicem Alre- in aliuni codiccm 59 capilttli Ycronensis parl. iv,
balehsem a.legavit, in quo canom-s 47 Nicami recen- c. 4, ii. 11.
15
sehanlur, duorunique canonum 50 et 51 tiiulos pro- l(j. ms. Sangermanensi, quem P. Cousianlus
In
tulit, ex qmbus Sardicenses Nicamis addili cnguosci loco iiidicatocommemorat, exslat compilaiio cx c< n-
poleranl. Sed ila obsiure hac de <e locutus est, ut ciliorum, Romaiioruui ponlilicum Pa(riimquedecr<-lis
nemo id quod vcrc erat animadverterit. Primus, qui conilata et ap.ni Hibernos comp sila, in qna cum
hujusmodi collectiouem deiexit et produxit in lucem, Sardicenses canones Nicxnorum nomcn conslanu r
fuit Pascbasius Qui snellus, qoi Sardicenses ca.iones feraut, ex aliqtia cullectione apud llibernos usitaia
ciim Nicaenis copulatos iu duobus mss. buanco el
I proficiscitiir, quae Nicaenos et Sardicenses cannnes
Oxoiiiensi iuvenit, atque praefixos antiquissiuiae col- conjiuigcbat. Jacobus Pelit post Tlicoilori C nitua-
bctioni, quani Hominae Ecclesiae x-odieem credidit. ricnsis Pu-nileniiale edidit parlem non exiguam
Alia subinde tiou tam cjusdem quam aliarum c<.lle- collectioins Ilerovaliiantp, de oua dicemus plura parl.
nioiium exeinpliria dctccta suut, in quibus utrique iv, c. 7. In bac nutem, quae Gallican cst sxculo vui <

cauoues conlinua jtx| nuineroium scrie copulaii, lucubrata, Sardicenses canmies noinine Nicanorum
Niracnorum tilulum prneferunt. A<1 collectionem a laudantur. Codcx eigo velusiior, ex quo osdem ca- i

Ouesnello edilain cta nobis hoc tomo recusam per- nones liic compilator ex-cripsit, eamdetn ins<ripiio-
linenl praeter Tbuancum exemplar el. Oxoniense alia nem Sirdicensibus praefigebat. Aliquoi pra'terea
duo Dellovacensia el Pillueanum laudtta a Pclro annotaliones in nounollis colleciionibus inveniuiilur,
Piibop.o in Synopsi historica de collecloribus cano- quae Saidicenses canones veluli Nic.enos in.licani»
nuiii, Atrcbateuse S. Vcdasti ab Alano Copo adlnbi- P. Ilatduinus Dionysianae, uti appcllat, collectionis
liiiu, llbeiiiniim memoraium a P. Couslanlio, et duo codicem ineinoiat annoruin amplius 809, existentcm
bililiothecae Cacsareae Vindebonensis 59 ei41, qu;e C in bibliotbeca collegii Parisiensissocieiatis Jesu, qui
nob s tiMii fuerunt. Idcm P. Couslanlius not. d iu Sardicensibus cai.onibus hanc cpigiapbem [lxi] ap-
epistolam 15 Zosimi, prrveluslum alius colicctionis ponit Canon Nicwnus scu Sardicensis, qui in Gr&co
:

codiccm memoral olim Fossatensem. nunc aulem non habelur (Tom. II Concil., col. 671, not. i). Estom-
Cn.berlintim, in quo iidcm Sard.censcs cauones cum nino eadem ac in cod. Colberlino 1868, quem ex P,
Niraenis juncti, Nicacnorum nnminc inscribunlur. In Couslantio piulo aule laudavimiis. Alium iu.-m c .di-
pruifatione vero num. 77, pag. 71, laudai aliam c I- cein ille allegat collectionis Isidorianae in eadem bi-
leciioiicni contcii am in ali<» vetustissimo Colhertiini bliolheca socielatisJe^u custodilum, iu quo ii-dem
ins. c<iJk c 1868, qui Sardicenses habet canones, ttaii canonibus bic tiuilus est Jncipiunt tituli concilii Ni-
:

eanotatos inscriplione, Canon Nic.:Hitus (adjecil deindc cceni numero 20 episcoporum, qni in C>wco nott h :ben~
untiquarius seetmdis curis, sive Saidicensis) qui n lur, sed in Lilino csse invcniuntur tanlummodo (Ibid.,
Graeco non habelur, tum ea clausula lerminatos : < Ex- col. t>79 nol. i). Oui ejusmodi tiiuluui Sardici-nsilms
pliciunt statula Nicwni fidei melropolitani Bithyntw pnefixere, bos profeclo canones Nicxno concilio
Paulino et Juliano consul. (Iioc esl anno 525), xut kal. idcirco tribiicrunt, quia eos in aliis antiqiiioribus
Jnl.> llunc aulem codicem Galiicanae Ecclesiae iisui exemplis Nicapnis canonibus subject<-s, eod.-mque
fu.ssc tesiatur. Nicaenorum nomine inscriptos reperere. Iu tabnla
15. Tres alias praeslantissimas collectiones inveni- conciliorum pracmissa laudato c.>dici Herovallianu
mus, quae in eamdem ralionem utriusque synodi ca- apinl Peiit pag. 265, legitur Canones Nicwni episco-
:

nones tanquam Nicaenos praeferunt. Prima est iu ms. porum 20'. Hic canon apud Grwcos non hubelur, et a
Vat. Reginae 1997. Haec colleclio, quam omnium ve- p. quibusdam Sardicensis vocatnr. Iloc liiiilo cjus labulae
tnstissimatii ac llalicam esse cap. 4 osiendeiuus, et co.leciioins Herovallianae auctor cauoiies Sardi-
Nicaenis canonibus, quos ex aiitiquissiina el haclenus ccnses Nicwnos vocat, ul etiam iu ipsa colleclione
ignota atque hoc tomoedenda LaUna inierprclatione inscripsit, eo quia in codicibus canonum Galiicanis
exhibel, Sardicenses subjicil sme disiiuctioiie ulla, quibus utebatur cos cum Nicacnis juncios ct codem
aculrosqiie distribuil in capila46, oniissu iuNica-nis nomine praenoialos videns, Nicaenos vere esse credi-
caiione de non ilcctendo genu diebus Domiuicis atque dit. Cum aulein iu aliiscodicibus Grxcarum syuodo-
paschaiibus. Hic auiem li ulus prxfigilur Incipit
: rum versii.nem exbibentibus, cuju-modi eranl codi-
captula Nicami concilii; post canonem vero quadra- ces Dionysii, eos separatos a Nicaenis Sardiceiisium
gesimum sextum, qui esi ulliinus Sardiren>is, hac tilulo praenolan deprcbendissel, ipsos apud Grwcor,
clausula legitur : Explicit decrela concilii ; et niox id esl in versionibus Nicamorum cxGia-to, non liu-
siibduniur subsci iplione-. et catalogus Patnim Nicae- beri, et a quibusdam Sardicenses vocari aflirinavil.
noruin. Altera co!lecii<> cxstat in ms. Verouensis 1", Dionysii edilio a Justello vulgata post canoues
capituli 58. Versionem Grzcoram canonum Isidoria- Sardicenses banc subscriptionis formulam appcndil
nam coniinc'. Nicaeu09 canones ejusdem version s Subscripserunl anlem otnnes episcopi sic:Eao ille epi~
cum Sardiceiisilius jnngil sub t.lulo Incipiunt cano-
: scopus illius oriiuiis el prorinciai ittttis ita LRKuo,
nes Ecclesice, seu sUiinta cuncilii Nicceni. Sardicensi- stcui scriplum csl supra. Siniilis formula iegilur ti.tm <

bus aulem, qui sine ulla distinctit.ne Nicacnis subji- i:i editione Concilioruiii lom. II, coi. 680. Ncque
ciuutur, biecclausula a<lditur: Fir.iunt dccrelu concilii vero credatur bxc formula, quae decst in mss. colie-
Patrol. LVI.
 ,, ;

75 AD OrERA S. LEONIS H.\GM APPENDIX.

riio- i> Dionysio-IIadriaiiae , ap;>ns
:
t:i non uiisse ab A reperimus, illa est quan anliqui Rom^ni pnn ilics
eodem D onysio. Nara imideiu verbis de-cnhiiur in adbibuere ni c.ipite sequenti palam Get; ac nro-
.

dunbus mss. codicibus, qni puram Dlonysii roll < lio- jiterea vera collectio Romana, qii;c Nicasnos el Sar-
nem renraeseniaiil, iiiiiiirum in Vat. 5S'»o et in Val. diienses canones pari ralione coimlabai, ad nos noo
Palat. S77, qui pnsireiuus ui dieetur part. iu, e. 1, pervc.iiit, omnesque laudaiae collecliones, qua; Ni-
primmn Dionysii fetum quaiiium ad solam caiinnum cirjuns etSardicenses canones jungunl, ad alias Ec-
roH"Ctiooeni referl. In mss. auicin co leclion s Dio- cles as Lalioas ertineul. Codex Vat. Reginas l'J97
i

ii\ sio lladrianac ideireo ea fortnula a Dionysio ;ipp<>- spectavit ad Ecclesiam Tbeaiinam. Cod>x capiiuli
sui si b'ai:i fuil quia subscripliones Sariicensiuni
,
Veron. 58 qui Isidoriinam versionein Nicamoruin
,

Pai u ii «x al <> fonte siimpise, subslilute fueruni, rum Sardicensibus jimgil, hane conjuuctioneUi iece-
quae Diony-io tribui non dchent, ut palelil ex diclis pt.nn probal in quibnsdam sallem locis in quibits ,

pari. i, c. 7, ii. I. Porro ea firmula, Eao ille episco- lsidoriana versio recep a lueiat. Immo lioe vetusli^-
pus i lius civitniit ti proiincicc ilUus, bnimnem iiulical simum excmplum indicare videiur Isidoriauam \er-
qui post Sardicenses cauoncs episcopos ctm urbium sionem velustiori lempore Sirdicenses uniios re-
ei provinciarura nominihus descriptns reperit, in m cepisse cum subscriplionibus et cat..lo:o Patnira
subscripliouibiis et calalogo Patrum Nicxnonim con- Nicxnorom p stcr ori tantum
, et tempore , cum
tingil; e! ne omnium ooraina cogeretur cxscribere , SarJicenses ea vcrsione sei arati fuere, pro suli-
ali

nnam generalem subscrip:io.iis ronnu'am eompegii. scriptiombiis Niccnis eas Patruni Sirilicen-ium sub-
Verlium auiein credo eidem lorinulH inseilum, Ni- scripliones fuisse suppositas ex S.;rdicen>i -yoodica
i-aennrum lanonum, q d .-ymholum addilum babrnt, ad Julium, qu;e iu volgato Liloriano tcx'U legungir.
;

p
propiinra est: nec ?• hs Sardkensibus, qui nilul de Cnllectio Quesnelliana , qu;e Nicasnnrum eanonum
lide slatuunl,compelere potesl, nisi qualenus subji- vcrsioncni in r.idi. e Isidorianam at ruui divisione ,

ciaulur annec a tur canonibus syuibo'o |iie Ni-

<*t laudaii codicis Vat. Rcginae , et cum fere omnibns
Cauo, ul iu m-. Vat. Rfgioae i J97 videre 'Uil. in
(
I ejns tituiis nec non cum cadem lcetione Nicjcni
,

ipio Sardicenibus cum Nica-nis canonib s et sym- canuiis de piimaiu Rotii.mne Erelcsix reiiraeseiitat,
hulo sjninl conjuiiclis, snbscrip.iones et catalogns in Galliis liiciibrata fuit, ut suo l«co probabimus
Patriun Nieanorum post ultiniuui eaoooem Sardi- ac proimle ipsius collectionis aucior Nicaenos cano-
censero sic proponuntur Oaius epitcopus civiiatis
: nes cnm Sardicensibus junctos in Gallicanis coilui-
Cordubensis sic CKBDO. Yiclor ct Vincenlius preobyleri bu^ naclus est. Codex qiiiilemVal.Pal.il. 574, elsimilis
vrbis Bomoj pro venerabili viro papa episcopo noslro Morbaccnsis ad Galliranam Ecilesiam spectban',
oubsoipslinus >ik crf.dentes sicut slpr.i scriptcm nec non coilectiones Fossatensis ei llerovalliana ,
r>t, etc. Dionysius itaque ejus foruuilae annoiator, ex qmbiis eanidem uuionem confirmavimus. IJem
qui Sardicenses eanones nou ex Graeco reddidit, sed apud Hibernos leceplum probat colleclio quam in
• x Latiiiis exemplarihus Ronirc vulgatis inscruil Sangermanensi cod;ce Cousianiuis laudavil. S: auti-
ai qno exen plo usus CSl in <;U0 vel Surd cciim-s runi qui alianim l*cclesiarum superesseol codices, id-
Nicuis juncti , subscriptiones Nicaenoram proprias ipsnm, ut opioamor, de aliis quoque Latiuis Ecciesis
r cipiebant, vel, si separali erant a Nicasnis, ui \i- paten-t. loterira vero toi antiqua lestimonia cuui
ilelnr probabilius , jamdiu excerpti fueranl ab auti- eonjunctinnera laudatorum canonum antiqoissimam,
quiori aliquo codice, in quo cum iisdem Nicaeuis et apud Latinos fere uliique recepiam decl >rant. iiiiu
r
** vero ah omiii fraudis suspicione eximunt antiquos Ro-
Romano mdre cnpmabantur.
18. Auet r quoque ctrmhium, quae lniic paragra- inanos ponlifices, eum ex mss. iu Latina Ecc!esia p r-
plio ex eodicc £3 eapiiuli Veronensis subjiciemus vulgaiis Sardicenses canones uli Nica-nos allegarunl.
aliqmd sim le exemp'ar pcr-pexis>e vHelur. Ibc ^O- Quxl quod aliquus etiam Gr;ccos codices apud
euiiii auctor, duni Nicaenam synodom subJ«4ia p>>n- ipsam Orienialem Lccle-i:im exstitisse , qui Sardi-
tidce liabit.ira scripsii com ejiismodi senteniiam
, censes pari modo tanquam Nicamos pr33lerr.nl, sitis
sumere uun potuerit ex Sozomeno nondom Latiue colligere licct ex co lestimonio synodi Coustaotino-
reddito, exquoeam
receperuni Reda(De Tcrnp., t. II, politanac anni 382, quod pane 1, cap. 6, 11. 14, re-
p. 1 1(5 ) Freculptaus (Chron. c. ult. Biblioth.
alque eitavimiis, el P. Hir.iuini aiqne P. Cousianlii verb s
PP. t. \\), non a!ia de causa id per sese scripsisse exposiiiinus. Cnnfer quae ibidcm srripsimus ne<pie :

n.ieliigi potist , nisi quia in aliqno eanooum codiee em:n sem. dicta repetere vacai. IIoc cerle Orienta-
I

mia cimi Nieamis copiilalos et Nic norum noiniue i

liuni excmplum ei ad anliquitalem eoujunrtioQJs eo-
iuscriptos invenil Sardicenses, [i.xn| in quibus Julius rumdera canonuui declarandam, ei ad vindicandam Ro-
papa iioiii nainr. |.lein argumciitum non urg<mius ex manorum pontilicum consuetudinein.omnemque doli
Sozom no, quippe (',uo.l nienildsa nniusGnecae vocis sospicionem removendam non minimum conlert. Ad-
leetione e]us textu n cornipmni Romani Concilioruui di-mus liic aliud ex Tbeodoro 1'rodromo seniore, qui
editores non improbal-iliter judica-.t ( Ccncil. t. II, Plioiio antenor, ac inler Graecos canonum i>ilerpre-
c<:l. 114, r). Neqne pra-iermittenda est peeu'iaris lcs omoiuin anli jiiissimns, a Nicela Paplilagoue, ab
animadversio in Ferrandum diaconum. Is m Urevia- Ari>len 1, RalsainoHe, llarmenopulo, B!as;are, Nice-
rio ulliiuuin Nicaenum de i>on Oectendo
tanoiieia
D phoro Blenimida, iiliisque Gracis sumniis laudibus
genu uii prinium Sardicensem ali. gai {B>evinr.n. eommendaiur. (^on'er, si libet, Fabricium Riblbtli.
214); priniuui vcw Sardiceusem uti secunlum, sc- Grxeas lom. XI, bb. vi, c. I, n. 16. Ilujub Tlicodori
cumlum nti leitiuo, et sic deinceps. Quid ita? Nonue opus inediluoi -xici Eo^/ivtia» rfe lnter],ret ilionec.no- ,

palam indicaiur raiiones Nica?nos el Sa iiirensi-s in num ante liongeiilos aonos scriptum cv< Iv.i, ac ex
ali.iuo vetusio codiee, qui foriasHS vcrsioi.em Isido- eodem fusiora t> siimonia idenlidem recilat Nicol.ius
rianam continebal (Isidorana eiiim veisionc Ferran- Comnenus [ lxiii ] Papadopoius in Prajno io.iibus
dus Bsns est) colligatos luisse ; qoici.m postea vel ab myslagogicis , ac de eo.leui testatur in respons. ft,
ipso Ferrando, »el a!* al o ..I quo scparati fuere, per § 0, 11. 1 1, pag. T.Gi : Prodromus SardicenstB canom-s
errorem ultioins Nicauiu- >anon Sardicensibus aiiri- *i* Nieeeni iii>.tu re&ntet, tjuasi una
1
et eadetn sit 5;/-

buius iuii? Il.cc il.ique Ferraudi crronca divisio iiodns M icfvni et Sardicensis. Qu.i: verha indicare
veiusiiorem coiuindciu cauonum tonj inctioiicm cn- videiitiu Tbeodorum Prolromum Sardicenses cauo-
tirm.v. nes nti Nieamos rctuiisse, quemadinodum Constanti-
19. llaec t>m di\er?a diversarum coHectionnra r. - 1
nopoli:ani conciiii Paires nlim fecennii. Quod si iia
gioHumque exemplaria Sardkeusium canonum unio- est exsiaba e go inier Gracos Thcodon qno pie
,

neni euni N raeuis apnd Laiinos el anii piam et louge lempore . id cst .mte Pbilii seliisina , coilex ab>|uis
la eque pervulgaiam probaut, ila iilsobus Uoman;e Graecus, quo Sardicenses canonesNicaenis amuxi,
in
Ecclesae propria non fuerit. Nulla ex his versionibiis N cxnornin litulu prac oiabaninr. ut iu plurib>;s La-
csiior.uiii Nicxnoruia quibus Sardicenses aimexos
,
linis codicibus ueiirebciiuimus.
 :

77 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR LANONTM. IARS II.

21. Mirum nonn llis vitlelur quoil |o>- illntl ilis- A rceent.v,ulliqnelcx iis qux fusius slaluiintK piragra-
sirfnim inicrZosimum ei Africanos, quo detcgi debuil pho prxcedenti. En modo ipsos versus, imi, licrtvalde
Sarrficensescanoiics non essc Nicnenos, S. L<-o arfhnc ioroncimiiac rudcs, quacdam tanicn utiiia cuntiiieiit,
eosdttm Nicamorum lilulo allcgarit ci iiigessi-iit in
ppisl. 4i, iid Ti-cmliisiuin Augiisliim, cap. ullimo.
Dalmaiiune, jugi, C(v.$ar, qucm lerra triumpftc
At Afiicani id lantum cvicisse \idcniur, cauom s Excolit imperium cuncla trcmendo tuam,
allegaios incomm<>niiori<i Zosiriii non fuisse invenlos Auribus liunc audi sacris, ocutisque beatit
Aspice geslnntem pessima facta librum.
jnter Nicacnos in iis exemplarihtis Lalinis ac Graetis
llor, nbi sit votum, tans pcrpes, sacra iiatcstas,
quaein AIYica, Alexandri.-e, Auliochix et Constami-
Ecclesiiv sanctat jura tenendo s <cra.
unpnli linc occasione mcruiit consnba, immo nec ui
Pairum synndo Ipsius Auguslo sulcnndo vomere sulcot
ul!a alia , cum
aliarum quoquc syno-
doruin Codices roiilulisseut, ul iidcm in epistola a C.onsiuniinus iris mujor in impnio.
I

Coelestinum scripscre. Sicut autcm in cxcludendis A t ubi, vcl quando synodos complectere sacras
iisdcm canonibus ctiam ab omni alia syuodo, qin: Malebant, proprio lioc erai in Idtilit.

vel Sarrficensis vocaremr, Africanos pciiuria codicum

Tempora prwteritis rclro defluxa diebas

laliorasse, vel miiins diligcnles fuissc in syuodicis Testanlur divos has percgisse solos.
codicibus evolvcndis manifesium est, ita nil iniruin Ad quas papa suos currebui ct ipse liomannt
esse debet si Romani anliquis sux aliarumque Ecclo- Trausmiserat quorum jnssa tenendo sacra.
siariini exemplaribus fulii , quilius iidcui cai.oncs uii
Uoc Nicwna canit, qua: Constunliuus in ipsu
l.ffulsil, divus papu simul Julius.
Nicani prxferebanmr, ab inolila consueludine allc-
gandi osdem canones tanquani Nic.cnos liaud rcce-
t
B A ius hic ceciitil tanlo librante magslro,
ilenduin puiarunl. Hinc cuui S. Leonis acvo auliqua A qua sancta cupnt iraxit amoie fules.
foimuia ct consuctudo tol erdicibus probata obti- Cmlcedona sequens lianc, Marctanus e uucior
ncret, eamdcm ciira ullain falsi suspicionein adhi- Teslatur, feriens Eutychiana labra.
buit ad eum impcratorem scribens, quem emcntita Non tacet lioc dvo fulgens Eplieseua tropceo

allcgalioue cuin non lcvi pcricnlo fallere non inlcr- Theodosii, culcans doqmala Neslcrii.
eral. Adeo vcro bona Odes Laiinomm hujus elantc-
lionmna dehinc hoc pundunt jura pn orbem
rioris aeiatis in allegandis canonibus Sardicensibus
Legibus extensa prorsus utrisqne sacru.
nomiiie Nicxnorum nobis vidctur explnrata, ut exi- Cuncia canunt synodi per dogmata sacra?
Sliincmus eos tunc ignorassc ornnino eosdemcmoncs Cindecet illarum vos retinere ritum.
eotiditos fuisse in Sardicensi coucilio, ac in Nicxno Non minor Anguslus, minor esl libi neque putcstat,
constitutos credidisse. Cum cn m
ab Africanis tam Ncc libi dissimilis iinperialis apex.
gravis innta e^set de iisdem eanonibus quxslio ad- Dis sena nec absunt vobis librata lalenta,
Velle. sil, ant posse altcrius proprium.
vcrsus Romanos, qui in ncgoiio Apiarii cos uii Ni-
camos aiiub raul, si aliquo ex codice cognovissent, Sailial inde Dei gaudms plebs increm nlum,
Polteat tt vestro tempore sancta fides.
ipsos in Sardicensi fuisse sanciios, facilis raiio pa-
llis vatitvra bonit vcsiro libramine, Civ ur,
luisset componendi cjus dissidii, docendo Africanos
Vi rum concilium qtiod ipsos canones constiluerai. StC; til.t perpetuum dent libi cuncta nuios.
,

Nec dubiiaii poieiat Africam s rejcctnros lioc conci-

i- Num Romanorum pontificum docreiatcs epistoUe
lium , cni majorcs sui aucioritaiem adjecerant, cuni r §
in unum codicem una cum cunouibus Nicanis et
prascnim scse paratos indicassent ad eosdcm cano-
i>es recipiendns, si quo iri concilio catliol corum
Sardicensibus relattc et cdua; fuerinl.
1'atniiii condilos reperissent. Vide hac de re Obser-
23. Codicem publica auctoriiate antiquissimis
vationes in di-seri. 5 Quesnclli, part. i, c. 6, n. 20, lcmporibus vulgaium, qui praMer Nicxnos et Sarrfi-
lom. II, col.955. Ea igiturde causa banc viain satis censes canor.es Romanoruin quoque ponliiicum dc-
nbviam Romani pontifices non inierunl, quia ejusmodi rrcta contineret, Quesnellus contcndii disseit. 12,
canones solo Nicaenorum noinine ex inss. exemplai i- c. 2. Id aulcin probaturus Leonis verba rccitatex
bus cognilus, in Sardicensi edilos plane ignor«ibaut. epist. 4 ad episcopos Campaniae , Piceni elTusciae,
22. Ntinc in ens versus quos buic paragrapbo c. 5, quos nbscrvare juiiei non lam Innoccmii quain
snlijiciendos rcccpimus, pauca prxmiltcnda sunt. aliorum omnium prajdecessonnn dccrcla. Ne quid
li nobis conscrvali in aniiqubsimo ms. Veron. 55 vero sit, inqUit S. poutifex ( Tmn. I, col. 61 C), qnod
speciem quamdam exhibent nuncupatorix episiolx, prcetermissvm a nobis forlc credatir, omnia decreia ia
qua liber foriassis alicujus anliquje collectionis ca- constituta tam beattv. recordetionis Inuocenlii , quam
nmum Da'maiiano Cxsari ab auctore anonymo ob- omniutn dccessorum nostrorum, nur de ecclesiasticis
latus fuii. Cum cliaractcr horuni versuum sil divcrsiis vrdmibus tl canonum promulgal sunt disciplinis, ita
i

a charactere lotius codicis , hxc nuncupaloria ad a veslra dileclione cusiodiii debere maudamus, ut si
collecuonem liujus cod cis non perlinet, sed ex alio guis in illa commisrrit , veniam sibi deinceps noverii
ignoto exemplo huc Iraiiucta fuit. Marchio Scipio denegari. Tum Quesnellus addit : Cum hac scribebal
Mafjeius, qui quatuor prhnosjrersiis tantummodo
jj Leo, conveitebat menlis oculum in ea lnn>cenl'i de-
edidil in appendicc Historix Theol >gic;c pag. 77, creta quo3 liabcnlur in epistola ad Victricium Ilolho-
censuit Dalmaiianum Caesarcm esse Dalinatiuui alie- maqen&em , ad Macedones episcopos , [lxv]
et altera
rius D.ilmatii filium, el Constantini nepotem, qui quibus reprobutur biguinorum ordinaHo. Al quomodo
anno 355 Cxsar fuit renunliatus. Sed cuin in versibus ejusmodi decretalia contlituta iti remoiiores Cullinrum
siilisequeiiiibns Chalcedoncnsissynodus memorctur, parles el in M acedoniam misxa Italis ita notn e*se po-
alius valde poslerior Cx^ar quxrendus cst. Nullum tuerunt, ut iis promulgata dicerenlur, iisdemqtie tenc-
vero Dalmalianum appellalum nacli, id snlum suspi- reutur obsequi, nisi publico ac recepto codici liubcrentur
cainur, lioc nomine intelligi Jnlium Nepotem impe- inseria? Ilac raiione, cum omnla decretalia conttiluia
ralorem, qui fortassis Dalmalianus diclus fuit, quia lam Iniiocenlii quani omnium decessorum Lco scrvan-
natione Dalmaia, anno 47.r> Ravenna evcedens, in da prxcipiat, codex astruendiis esset, qui b;ec omiva
Dalmaliam sest recepit, ibidemque obiit anno 480. contineiet cujusmodi nullus fuit. Ncque enim ille
:

Ilujus quidera aetas pnst Chalcedonense conciliuni codex qiicm utem Quesnellus edid;t, et Uoinan.i?
,

congruit. Alii bujus circiter temporis Cxsarcs, qui Ecclesi;e codicem venditavit, cmnia complectitu--, sed
mox penilus desiere, nihil habenl quol cum Dalma- plurimis cl celcbnoribus pontificiis rfecreti» carc ,

liani appellatione conveniat. [lxiv] D; posleriori ut alibi dicctur.

auiem aitate iogita::dum noi: esl, cum auctor tres 24. Saiis autem promulgata dici potuerunt omwa
solas o'Cumeuicas synodos, Nicaenam, Epbesinam et Innocentii et pr.xdecessnruni deerctalia, eo quod ad
Chalcedoneiiscm, laudet, qux sxculo v a Lalinis eranl aliquaruin licci provinciarum episcopos piinium di-
 :

70 AD OPERA S. LEONIS M.VGNI APPENDiX *0

reela , subimle lamen (a) aliis atque aliis episeopis A recepta. Integra canonum cjusdem ccncilii versn» :,h
"omiiiunicaia, ac toto orbe dispersa fuere. Cum ni- ms. Vaticano lleginec nobis consenata. Abbrcvt,itio~
niirum ponliiices ad qucuipiam episcopum decreia ncs corumdem canonum lucubiaUc a llujino cl a
mitiebant, qux omnibus usni essc vellent, solebaot Gallicunis usurpata'.
prxcipere ul eadem aliisalque aliis per liltcras com-
mmiicareniiir. Hiuc Siricius cum Kegularum librum 1. Diulius iu Ecclesia Latina soli Nteacni e.t Sardi-

direxit ad Himeriuni Tairaconensem cidein mandi- ,

censes canoues auclorilalein obliiiueruut , ul capite
vit.ut non seluin ad episcopos sux provincix, sed aotecedenli Oi-teniliiiius. Cum vero Sudicciisiuni on-
eiiam, iuquit, ad universos Carlhaginenses et Boeiicos, ginale Latinum in eadem Eccles a esset vulgaliim,
Lusiianos ulque Callicios , vel eliain qui vicuiis libi Nicjenoruni lanluni caiionuui in.erpietaiio stalun al>
coilimilanl hinc inde provhiciis, ho?c, qutv a nobis sunt iniiio neces-aria fuit. Peculiares igiiur eorumdeni

salubri «rdinatione disposita sub litterarum tuarum .

versmiies, quae apud Lalinos fiicruii: recept;i', antcj
proseculione miilantur. Siniilitcr Zo imus in epistola (omn.emoiaiid.e sunt; ac d in de is autiquis intcr-
ad Hesychiiim S.lonit.num Ne quidmerit.s, inquit,
:
pri lalionibus fusius agcodiim erit, quse uua cum alis

ditectionis luw derogui emus , cd te potissimum scripla caeterarum synoilorun. Grxcis canonibtis Nicxnos
direximus, quw in omnium fralrum ei coepiscoporuni teliostate donarunl.
nottrorvm non lanlum eornm qui in
facies ire notiliam, 2. Romana ouideni Eccl sia, quac N c;rnam sym>-
ta provincia sunt sed ttiam qui vicinis ddeclionis liiw
,
diim tjiisqiie consiiiuiones suoim.i sereper observau-
provinciis adjungunlur. 1'lura sool Leonis teslinmnia, tia piosccuta cst ,comiudciu canunum versioncn:
quibus similia ptxseribit. Inlcr cxlera epist. 451), ad antiquissimam habnii. ILec veroad os nou pervenii.
i

Nitetain Aquih-ienscm, csp. 7: lianc aulcm episoi.m Qitx eiiim Quesoeliiaox collerlioni inscrta esl, Rn-
nostrain, ail, quum ad consullaiionem tuw (raternilalis manam non e-se probabimus in observationibus a<l
emisimus , ad omnes (ratres et comprovinciaics luos disstrl. 12 Quesnclli, cap I, n.2. lnit.o autem sospi-
epncopos facies peivenire, ut in omnium observuntia eabamor eam interpretajiooein caoooum Nicaennruin,
tiata prosil aucloriius. Hac ralione de pleiisijie de- qiue cinii Sardicensibus jongilur. et a nobis noe
cretalibus aposlol cx sedis epistoiis facium fuisse liiino pioferetnr ex nis. Val. Regiox 1997, o'im Ec-

credimus, quod de Eiricii iitteris iradidil lnnocentius clcsiicTbeatinx, illani rssc qux a Knmana Ecclcsia
iu epistola ad Exuperium Tolosanuni episcopuin recepta, cxinde ad aiiarum quoquc vicionruni Eccle-
jiiiiii. 4 1'ormaita eccletiasticx litcc paiiler ci diaci-
'• siaium usiim (rai sicrit. At duas habemus Niexnx
piino? ab epitcopo FAricio per proiincias commeavit. synodi particulas ex ra antiquissima wrs oue qu in
Hinc etiam illud eveoit, ut quxdam pontificix epi Komana Ecclesia adbibuil, nimiriim sjmboluni, qcod
Siolae quibuidain cpiscopis vel provinciis iniiio Ua- lcgilur apud S. Leonem iosenooi epislolx IG5, cl
riiiae, coiiimiiiiicalue deinceps aliis alarinn provincia-
caoonem de Catharis, qui ab lunocemio l recitalw
runi episcopis, cl ila in oniiies proviocias missx, in epistola ad Uofuui et alios Maccdones c. 5, n. iU.

illud addilair.entum epigraphis in quibusdnm manu- Uirumqueveroa vers one laudaii codicis Vai. Kegin n
scriplis rcceperint, et univcrsas provincias. lia epistola apcrlissime discrepat. Adde qood lelix III, in episu
quarta Leonis inscripta uon s< lum omnibus
lesiilur , 7 ad episcopos per diversas provincias conslilulos,
tpiscopis per Campaniam
Piccnum it Tttstiam, q.:i-
,
duin ires Nici noscanoncs in rem sii.iin rcfcrl, eoruiu
bus iuiuo data fui<se videtur, veium eliam tt uni- veriia cx Komana ut ciedib le tsl, inlcrprelaiione
,

versas proviiicias conslilutis. Epistola quoque Siricii sumpta, a versiuoe iuemorati codicis absunt qiniu
Q
hi Teleptensi, seu verius Zellensi synodo lccta, ad lougissimc. Ila-c intercAtera cx canone II profert
solos episeopo^ subuibicarios primum videiur dirc- Si lamcn eos ex ctrdc pviiileai, tribus annis inler au~
rta; at seusiin iii aianmi priivinc aruni ac episeopo- dienles sinl, seplem veio amiis sitbjaceanl inter pccni-
ruiii noliliain deducla.ad ipsos Airicanos liansivit tentes manibui suceidolum, duobtis autem oblutioms

ea inscriptione substiluta , qua? in collectione boc modis ommbv.s non sinanlur '\\Jerre sed tanummodo
,

tomo edita lejiitur cap. b2 Dileetissimis (ralribus et

:
popalaribus (.-.]. stvcutanbus) in oratione socientur. Ilic
coepiscopis pcr Afiicam Siricius. Vide qux in eamdein canon in versimie Vat. Kcgina? aba divis one legiiur
rpistolam annoiabimus. Idem est de epistola Gelasii can. 18, el aliis aque abis verbis ila profertur, ut
ad episcopos per Lucaniam, Bruiios et Sitiliam, oux aliam interprc:-.ilionem manilestet.
in eadem cullectione el in aliis antiquis inscribitur : 5. Nicxoum symbolum ex cadem vcrsione Komx
D leciissimis fratribus universis episcopis Gelasius. rerepla, qux apud Leoncm lcgilur, venimus eliaiu
i

Nunne lixc promulgatioper provincias sufficil? Nihil apud S. ililar.um in libro de Synodis num. 84*, ct in
erg" cogiiandum est de collectione qux prxter Ni- Eragmeuto sccuudo; apud Luciferum Calarilaiuim
cjenos ac Sardicenses canones siniul copulalos omnes in librn de uon Parccndo in Deum detinque, libus, nec

etiam pontifieias conslituliones C' niineret, auctori- non apud Afrb auos in Breviario Ilipponcnsi inserlo
lateqnc Komanx scdis edila easdem constituiiones
,
eolleciiooi boc tomo edenlx cap. 2, col. 88, et in
piomuliiaret. Ilas quidem Uomani ponlifices cuin coocilio Carihaginensi anni 419, uti patet ex codice
aliquando albgarunt. non e codice aliquo pub.ico, Ecclcsix Alricanx (T. II Conc. col. 12G0 b) el ex ,

cujus nulla oeeurrit uspiam mentio, sed ex aposioli- „ colieciiooibus Hispan ca atque lsidmiana in concilio
vel ad eorumdem scrinioruni
u CarlliagMieiisi m (T. III Conc. col. 448, a). In synodo
c.s sciiuiis eduxere ,

tidem provoeaiuni, mi P. Cou^tJiiiius late probat in Cartbaginensi anni 525 liac eadem symboli versio
pra-faiione ad tom. 1 Epist. Homanoruni loiitiflcuiii exbibetiir tom. V Comiliornm, eol. 778, sed per-
n. 41. Stel igiiur nulluin codicem dccretaliiim olim peram, ex mend< sa ulique lectione ccdicis, Iradiiur
a Romana hcclesia evulgaluui fuisse, nec eo fuisse bxc illa csse quam in Africam transiinsit Atlicus
opus ut eaedem prouiulgareniur, el apud Lcclesias episcopus Eccletiw Constant nopolitanei per Innocen-
auctoiilatein oltiiierent. lium prcsbijlerum. Hxc enim versioinseria fuit cano-
nibus ameiioris convenlus Hipponensis anni 593, et
[lxvi] CAPUT II.
repetiia in synodo Cartliaginensi anni 3'J7, ac taudem
De antiquis vertionibus canonum sijnodorum Grwcarum iu alia ilcin Caribagiuensi anni 419, aiitequam [lxvii]
ttHte Dionysianam lucubralis. ;:d Atticum Coitsiaiiliiiopoliianum Imioceutius pres-

§ i. Versiones pecnliaies Latina canonum Siccmorum byter, seo potios Marcellus subdiaconus ab Africanis
ab Ecclesits Laiint oim adhibiuc el distineUe ab lcgaius mitterelur. Alia quidem est inlerpretatio
interprelationibus univcrsi Gnvci codms canonnm. symboli Allici lif.cri» subjecta in codice tcclesix
Quce particuUe A i<~a;iii eoncilii supersint ex anliqua Africanx can. 157 (7\ 11 Conc. cot. 1504), lixcque a
versione apud Jlvmanam el Afncanam Eccletiam Coustantiaopolilanis interprelibus lucubrata una cum

{ii) Confcr not. li tnfra in dissert. 12.

Sl DE ANNQ. COLLECTiON. ET COLLEuTOR. CANONUM. PAUS II. 82

vc rsione
- canonum Nicxnorum, qux in colleciionibus A sedis legatus recilavit aciione 10 concilii Chalcedn-
Hispanica et I*idoriana conservatnr, *b Ainco iii nensis. Ilic aiilem canon non soluni peculiare illud
Alicam missa fuil. Ea porro versio Nic;oni symholi initium hahet, Qnod Ecclesia Uomana semper habuit
jipud Romanam Ecelcsiam recepta, purihusamiquis
primalum, et solius iEgypli, non autem Libyx ac
cnmmnnrs, indicio esse vidctur eamdeni p.riier ipsis Peitapolis [lxvui] meminit, vcrumeliam duos cano-
fnisse Nicaenorum quoque canonum inlerpretalionem, nes scxltim ci scptimum in unum junclos complocli-
Africanis prxsertim, apud quos exsiahant exemplaria tur. Num vcro hune, canoncm ex codice Romanx,

fidei et sialma Nicwnw sqnodi, quw ad nostrum lonci-

an ox sux polius Lilybelanx Ecclesix legerit Pas-
lium (iiiquiunt Patres Carthaginensis synodi anni chasinus, qui non ex urlie Uoma, sed ex sua sedc ad
4!9) per bealw recordationis CwciTutnnm cuiscopum conoilium pcrrexit, ex conlexm non liquei. Si autcm
allaia sunt (T. l!l Conc. col. 447). Ila i.on levis suspi- verum judicctur, qnod antca conjecimus, eamdem
« i i symbolo quam in canoni-
exoriiur, non miiius in fuisse anliquam versionem Romanae Ecclesiae ac Afri-
bus Nkxnis eamdent fuisse aiitiqiam versionem Ro- canae, eum hic idem sextus canon ex interprelaiione
manam el Africanam, quam scilicet xque ev Nicxno aniiqua ah Afris recepta inscrtus in synodo Carlhagi-
concilio el poniificii legali Romam, et Cxcilianus in nensi anni 525 discrepet a versione qnam Paschasi-
ntis in Chalcedoncnsi protulit; haec P.ischasini vcrs o
;

Africam dc ulerint.
4. ilnic coiijcciurae obesse videtur Ferrandus Romaua credi et af/irmari neqiiil; ac propterea ex
Cariliaginensis Eoclesix diaconus. Is enini, qui in codice forte Lilyhelano eum canonem recitavii. Ini-
cxteris Grxcis canonibus Isidoriauam iulerpietatio- tium quidem illud Quod Romana Ecclesia semper
inm adhibuH, Nicxnis eam deseruisse vide-
in solis n habuit primatum, eadem ralione invenilur in ms
tnr, ut antiqiiam versionem eonimdem canonum in Vat. Ucginx 1997, ad Tlieaiinam Ecclesiam olim
Africanis codicihus coiiservaiam acin Africacelebrem perlinente, non minus quam in codicihus collec-
sequeretur. Idem vcro Ferramlus in Brevialione Ni- tionis Quesnellianx, ac in aliis etiam aliarum col-
cxnum caiionem de Caiharis ita proponit, ut ver.«io- lectionum, q :as meinorahiuius ifot. 32 in capttl 1
nem prod-il a Romana diversam, qnam Innoconlius I codicis canonum hoc lomo edendi. Unius vero
ulhibuit. Ilic enim p.mtifex in episl. ad Rufum et yEgvpii menlio, omissis Lihya alque Pcnlapoli,
Macedones, n. 13, eum c.:iii«inem s c recil.il l)e his : iia in laudalo nis. Vat. Regiiix, uti apud Pasc'.-asi-

qni nomintut se ipsos Calharot, id esl mundos, e ali- uuin pr.ciciiiir, qnod aliis indicatis colleclionihus
quando veniitnl od cailiolicam Ecchsittm placuit ,
iici;n.ii|tiam Cnngruit. At si p imam canouis parlem

smciwet maqncB sqnvdo, nt accepta mMiits itnpositione excipias, veiba a Past hasino recilata in reliquis a
sic maneant in ctero. Apud Ferramlum vero ex Afri- vcrsione lau lati codicis discrepant, uli el numeriis
«cana versinue idem canon sic efferlur niim. 172 : canonis, qui apud Paschasinum sextus, in eo autcni
«t/l hi qui nominanlur Calhari, accedenles ad E, cle iam, cndice undecimus esl; ac proinde eadcm omniuo
si ordinaii sunt, s'c nwneant in clero. IIxc quitlein credi nequil uiriusque codicis versio.
Fcrrandi non sunl ipsa versionis verba, sed ejits 6. Ex hactentis disputatis paiam factum est qux-
compendium. At versionis dissimilitudinem saiis n- nani particulx vel reliquix canonum Nicxnornm
dicat sensus, qui cum apud Innocenlium inanus im- supersint ex anliqua versione Uomaua vel Africana.
pitsiiionem significet, apud Ferrandum ordinationem Nunc de in egris et veluslioribus eorumdem cano-
aniea acceptam declaral. Etsi ergo inierpretatio sym- ii ii m iiilerpreialionihus pauoa delibanda. Priinuin
boli Nicami apud Romanos el Africanos e:ai eadem, C locum exigit laudato codice Vat. Ueginx con-
iila in
non idem tamen tlc ranouibus judicaiiduui videri p i- tcnla, cni Sardicenses cannnes continua numerorum
lest. Verum oiim in Africanis canoutiin codicibus non sei ie suhneclunii.r. Ilxc siquidem cum et verbis et d -
iina es el anliqiia illa interpretatio canonum Nicaeno- visiene canonum ah onii>ihus aliis coguitrs et veius-
ruin, quam Caecilianus allulit, scd post synodum tis iulerpretaiionihus differal, nihil dubitandtim vi-

Carihagineiiseni anui 419 inseria fuerit alia versio delur qiiin ad anliquiora mulio tcmpora ojus origo
Pi'iilonis el Ev.uisti, tpise pclentibus ejusilem syuodi refei enda sil. Cumque hxc iuserta fuerit iu anliqois-
Patribus ah Altioo episcopo Consianlinopolitano in simam collectioncm Palicam qua: ad Theafunm Ec-
Africam missa fuit, hac versio e F rrandus usus clcsiam snbnrhicariam spectahat, Italica dici polost.
eredi potesl, cum el hnjtis ahbrcviatio, et ca versio llanc hacti n<is inediiam proferomus in Ittcem hoc
canonem de Calharis in eanidem sentenliam rcferair. lomo post veraionem Piiscam ; ibiijue lura dc eadcmj

S;c cnim eadem Philonis el Evaristi veisio : Si quan- diceutur.

do venerinl ad catholicam Ecclesiam Calhari, placuil posterior aliquanto oornmdom canonum
7. Alia
stnciw et magnw synodo, eos oholnatos sic nianere in interj r< Philone e( Evaristo Constautinopol:-
taiio a
clero, uli Ferrandus, si ordinati sunt. Solula igiiur tatiis Iticubrala, quam Africani episco|ii ab Auico
difficultale quae ex Ferrando ohtrudi poterat, jam (onslaniinopolilano acceperaut , nobis conseivaia
tetlii | rasum|ilio, antiquam versionem Nicasni con- fnil quantum ad symbollim ap<jd Dionysium can. 137
tihi a Cxciliano allaiam in Africam, sicul in sym- c<idicis Africani; t|uanlum vero ad cammes in col-
b lo, i:a el iu eanonibus camdem fuisse cmn illa lectione llispanica et exintle in Isidoriaua, ut anlca
quam jam ab inilio ltomana Ecclcsia suscepit. rv monuimus. Symholum vero una ciint oauonibiis liu-
5. Quaninm ad hanc anliquam versioiiem Roma- jus versiouis invenimus laulum iti ms. Vat. Pala-
nam rjeier symboium eteanonem deCaiharis B< ni-
| lino 577.
laciusl in episiola ad llilariitm N.nhonensem alleiius 8. Aniiqtiamquoqueelignolameorumdemraniin m
oanonis Nicxni verha scse recitare profitetur : Nutti, versionen. nacli sumus in ms. codice o5capituIi Venn-
inquil, videtur incognita sijnodi constitulio Nicwnw, neusis majtisctilis litteris exaralo, qui ineditam pari-
quat ila prwcipil, ul eudem proprie verba ponamus. ter inlerprotaiioiiem prxbuit caiionum Sardicensium
/Vr nnnmquamquc prov.nciam jus melropolllanos sin- ex onginali Grxco ancliori quam quod ediiutn est,
qulot hubare debere, nec cuiquam duas esse subjeclas. nec noii aliam ranonum Chalcedonensiuiu. Cum hx
At inler Nicxnos canones nec in Grxco nec in ull.i yersione* publica iuce dignx visx sinl, huic iomo
versione aul ipsa verba qux a Bonifacio describun- in.-erenuir.
l«r, aul prope cadem repcrire licebit. Immo apud 9. Peculiarem iiieniionoin efflagital qnxtlam Gai-
antiqnos pontifices nullam (uisse interpietalionem, lioaitx Loclesix praxis, qua pro Nic.oi.is cauonihus
qux id a Nxxnis Patrihus praecepliun traderet, san» inmuiinquam usur|>avit ahbroviationes eorumdi-in
prohasse cred miis in observatiunibus a»l disscrt. ,">
canonuin a Uulino exhibilas lib. x llisiori e Eccle-
Quesnelli, pan n, c. 0, n. 6 [Tom. II, col. 1043), ubi siaslicx. Id perspcntm fi< ex eomilio, nti ap|)e!laut.
quid hac in re c<m|i« possil oxplicavimtis. Altud ve-
i Arelaiensi n, tec non ex ms i.aiiniiuni oxcerpiis qnx
lens Unuiaui- veisionis fragmcnluni videri polestca- in oansa Contnme!i<iSi l«<'gi-nsis a C;rsano Arelalctisi
iion scMus Nicxnus, qiicm Paiichasinus aposlolicx cullcctu lucrc, ut rcctc auiuiadvcnit U 1 s.cllus dis- '
 ;

83 ad opeiu s. leon:s mag.m appendix. fci

serl.16 huic lomo inserenda num. 15. Duo etiam A iu suo Isidorianx versionis codicc repcrisse videli
rodces Morbacensis el Vat. Palat. 754, qui puram eo quod lii lanttiin a primo iu erpreie lm rnt iu Lat.
el peranliquam collcflionem Gallicanan conUuent, Iinguam traducu. Hxc per conjecluram quae quanti ,

•osdem Nicaenos canones ex Rulino sumpios el cum sit , aliis dijudicandum relinquimus. Cerle vero cum
Sardicensibus copulatos prxferunt. Cum vero in i:i eadem colleclioue Laodiceni canones non refe-
concilio Gallicano Valenlino anni 374 eanonc lertio raniur, bi profecto a collectionis auctore inventi nou
Nicxna consiiiuia al'e,.;eniiir. quo lempore noinlum luerunt nec in Isidorianae, nec in Priscx versionis
liulini abbre- ialiones prodierant, alia apud Gallos codicibus , quos ille adbibuit. Sicul autein in Prisca
Nicxnorum canonum anliquior versio exstabat, qux bactenus desiderantur , quia ncc a primo liujus
• ujiismodi fuerit, ex ejusdem concilii verbis colligi auclore traducli fuerunt, nec poslea eideni accessere,
nequit. ita nunc in Isidoriana non dcsunt quia (licet inilio.

abfuerint) eidem poslerioribus euris additi suut. Cuiii

|lxix] § 2. De-versione lolius Grird cotlicis canotium,
Ferrandus diaconus, quem Isidoriaua versione usum
qua: hidoriana vocaii solet.
videbimus, Chalcedonenscs canones prarlereat, ejus
10. De anliqnis inlerprelaionibnsLatiuis eanonnm codex Isidorianus ip*is utique caruit. Siinilem codi-
omnium synodorum, qtix in Graecis codicibus conti- cem habuisse vidciur aucior cotlectionis Qoe-nel-
uebantur, dicturi, illud pr.Tinonendum puiamus, bas lianac, qui cum omnes aliarumGrcca.mn synoilorum
privalo sludio et usui ftiisse lucubrat:is. Nullx ex iis canoncs ex Isidoriana versione receper i, |i.xx| solos
ante sexlum sxculum ab alii|iia Latina Ecclesia Chalcedonenses in eadem non nactus, ex Prisca
receple, nisi forte in Nic.ciiis, quos solos ex Grxcis descripsit. Hi ergo canones sicut postcrius accesse-
canonibus apud Latinas Ecclesias diutius auctorita- B runt Grxco corpori canonum , ila etiam versioni
tem ohlinui-se oslendimus. Forte vero scripsimus Isidorianx , quac Graectim codicem anie synodum
quia cum Nicaenorum canonnm versiones peculiares Clialcedonensem Latiuis dedcrat postea subjecti
,
nsui essent, ul paragrapho anlecedenti explicavimus, fueruni.
nuin aliqua ex memorandis versionibus ante sscu- 14. Hanc intcrpretationem in Hispania rcccptam
lum vi digestis Nicxnis canonibus a qnapiam
, in manifeste demonsirat colleclio Ilispanica, qux ex
Laiina Ecdesia liierit usurpata, deficienlibus docu- eadcin versoneGraecorum conciliorum canones pr;p-
meniis iocerluni est. feri. Curn Palres Toletanx synodi iini 41'0 consti-
11. Versiones antiqux totins Graeci codicis cano- lula conilii Nica'ni perpetuo servanda in prxfulioiic
num sunt tres, Isidoriana, Prisca et Dionysiana. Dc statuenint (Tom. II Conril. col. 1471, «), c\ e.ulein
•'uabus priorihus qu;e anie sxculuut vt exaratae
,
forle versioue Nicaeni canones eo quoque tempore
fuirunt , est; de lcrtia a^emus
nunc dicendum erant apud ipsos vuigati. Eadem vcrsio quantum ad
part. in, c. 1, ubi Dionysii Ex>gui eollcctio exp icabi- Nicxno< canones videtur recepia eiiam in Galliis
lur. Incipiamus ab Isidoriana qnac Piisci amiqui r s.tcisIo v, uti colligere licet ex concilio Itegensi anni
,

videfur. ex collectione I idori, a quo

Vulgala luit 431), cao. 3. Cuin enim erga Armeniaiium in Ehre-
noim-n accepit Isidorus autem ex antiqniori colle-
: diinensi Ecclesia male «rdinatnm eam indnlgeniiam
ciion Mwpanica ipsam transcripsil. NeqHe vero qui srrvandam decernat, qmm
Nicoenum concilimn sta-
llispanicam colleciionem digessit , ejus ver-ionis tuit,... id esl,ut cuicumque de frulnbus tale aliquid
atictor credaiur. Anterior eniin esl multo , ut ex charitalis consilia dictaierint, liceal ei unam paro-
.iicendis patebit. Laiine redditos exli;bel canones C chiarum tuarum Eccicsiam cedere , in qua autchorc
Nicxnos, Anquiritanos, Neoc.Tsarienses, Gangrenses, piscopi nomine, ul idem canon loquitur, aut peregrina,
quihus Laiinum originale Sardicensiiim in m-s. col- ut aiunt, commiiuione fovcalur (Tom. IV Concil., col.
f
leelionum llispanicae ei Isid-.rianae subjiciiur, An- •>34, d) , voces parochiw el cliorepiscopi simiil in so'a
tiochenos , Laadiccnos , Constantinopolilanos ei Lidorana versione invenicniur rancne N>c;cno
Chalcedonemes. uciavo , vel can. 14 collei lionis boc lomo edendau ,
12. Hacienus soli codiccs laudaiarum eolleriionum qii:c Isidorimam vcrsioneni recepii. ILcc quoque
euin bac vcrsione cogniti fnere. Nos vero niiiim an- colleclio , quam in (ialliis digeslam probabimns,
tiqiiissimiim invenimus in bibliothe* a capituli Ve- usum ejusdcm intcrprelationis .apud Gal'os coulir-
ronensis signaium nuni. 58, qui ad neulram illam mal , non inin>is quam colleciio mainiscripii < or-
collectiotiera pcrtinct, cxliibetquc ct am velustiorem beiensis, qn;i' pariler Gallieana cst. In concilio Epao-
collectionem luciibraiam suh inedinm sxculum vi. nensi anni 517, ean. 31, dc poe liientia homiaidarmn
Ilic ipse codex llispanica colleciione fortassis anti- jnheiur obseivari , quod Anajrilani canor.es decreie-
quior, puram Isidorianam (boc cnim notiori cl per- runt (Tom. V Cor.c., 715, c). Ilnc piinium docu-
col.
vulgato nomine distinclionis can-a uiemur) versio- mentum cst qno Gr.Tci canones practcr Nirxnos
a'ii
nein continel; sed cuin muiilns in line sit, ulliuiom, iu concilio Gallican» alleganlur. Vox autem Ancyri-
qu d superest lolium desinit in Laodiceno cannne
, lnni Isidorianx vcisionis propria est; Pnsca enim
10. In bac aulcm pnra Isidoriaua versione, cujus Aucyrenses, Dionysius Ancymnos vocat. Svnodus Va-
sincenores lecticnes dedimus m iMlis ad cod.ccm leniina anni 374, can. 3, Nica-nnm conriliom laud.-it,
canoniim duo praeserlim animadversionem me en-
, indicalqne ejus canouein 11 (Tom. II Conc, col.
tur :
1° Sardirenses canones cum Nicamis conjungi D ItlnSi. Hoc lempore ahbreviationes Itu ui nonduin 1

2° omiiium synodorum cannnes elsi salis disnnctos, ci ani scriptx , immo nec Prisca versio. Cmn vero
liiulis et nuincris carere, quac remotioris anliqui- I.sidoiiana i iierprclaiio in Galliis vulgala in sua
laiis indicia sui.t. piiuia origine ad anleriora tempora perlimal , ut
13. Ilncc Grxcormn canonum inlerpretalio adeo Mi|ierius cnnjeciintis , ex bac forlqssis V.ileulinx
antiqu si , ut dubinm e»se possit iinni lola sin ul
• i sj'iodi Patres Nicanos canones rerrperuin msi :

eompacta an vero initio priorum lannim

fu rit, ipiis rredibi!iu> exisiimel rain vctusiiorem versioncm
Gr.-ecarum synodorum canones, qui primo iu Gr.icum apud Gallos, qu:v apnd Romanos el Afriranos, ol»-
codicem videmur iciati (Vid. parl. c. 2), Latine i , linuisse , cx (|iia quidcm paulo anin S. IMariiis
rcdditi fueriut, ae dein aucia aliis a i.irnm synodo- Pictavie sis svmho uin Nicenum evcei pserai. Eam-
iimi canouibus "rxca collec.ione, alii iuierprccs dein 1 idurianam iuierpietalioneni ex llispaniis for-
eidem ^er s !,ni alios subiude canones Laliuita e i
a - s iran-isse in Afnc m, ibidemquc sxcul.> vi vi-
-> i

donatns add>derint. Hucdnbiiaiioni causam prxbuit gnisse ex Ferrando diacono in:inifcstum csi. Iscnim
inier c.ctcros vetus colleciio Lucan i-Collieit na, dc N caenis canonibui exceptis, cxicros Grxros canoiieS
qna agemus cap. 0. Cum eaim h. c solos cunoues cx Isidoriana in couipeiidiuiit re.legit. Vide pariO*a
N ca-nos. V.oon lano*, Neocxsarienses, atqne Gaii- c. 1. lo Iialia quoqne lianc versionrm alicnbi vtilga-
grensei ex versone Isidoriana suppedilet, cxtcros probant vetustissimx colleclioncs in Italia lucu
iii

vero rcferai e, Prisca. ei licloi eos laiuum canones bratx cl custodiUc m codicihus VeroncusU capituli
 ,,,

RS DE AMIO. COLLFXTION. ET COl.LECTOR. CANONUM. PARS II. 8G

55 et S«, Liicnno 88 simili Colberlino 784, Batbe-

, A aliqms wmdum editos, inprimis vero qnamdam eolle-
rino 2888, c Vat. ioteL. In omnes cnim has collc- clionem Lat ntnn, qnam habebanl in veluslissimo codice
ctiones <*v ver ione Isidoriana non pnuca tradiicta ms. Christophori J ustelti ; el Marca titm Toloscehabitans
fner»*. Cnnrludamus hunc paragrnphum cuni Mariino intellexisset c m editioneni maturari, rntus id quod res
Bracarensi. Is iu pnelalione ad rollectionem cano- crat, suppressum fortassis iri canones Sardicen e (qnos, i

num Orienlalinm duovilia in cnnonibus antea Laiine cum stalim sequerenlur post Nv cenos,Christophorus ad-
rediiili-i uotai, nimirum et ea quw per transtaiores hitcjnveiita cullidus Leiienduinne calidus ?] cultro rcsc-
|

obscnrius dicla snnt, el ea qtuc per scriplores sunt im- cuerat, et i.d calcetn libri rejeceral),ea de re scripsitad
muiata. Isidorianarn versionem , quae in liispania virum supcriiluslrem Pttrutn Segnierium Galliarum
vigebat, prasi ipuevidetur respicere, in (|uanonnulla canci Unriiim, oriius eumut publicnlione horum libiorum
ohscurius reddita \p<\ visa sunt, alia vero a librariis snpersederelur, donec ipseLutiliiv esset. Eo cum Marcn
alicubi mulala,vel addiia in mss. collectionis Hispa- pervenissel nono kalendas Oclobris an. 16G0, ac lypo-
uicae, ae mul o liberiusin exemplaribus collectionis graphus urgeret emistionem op ris jam perfecti ,
Quesnelliane huic tomo inserlae Oeprehendimus ex Voettus et Justellus non iditer id a cancellario obtu
collaiione :iliorum codicum, qni puriorem Lidoria- nere poluerunt , quam si Marca; ralionem redderenl
iiam contineut. Nos lioruin exemplarium lectiones operce suo?. lgitur non ita multo post ad eum vene-
subjiciemus in notis ad codicem canonum, ac ex bis runt, el cum illis qui nuper tnoruus est Ludovicus
tum patebunl mulationes induclae tum purus Isido-
,
Henricus Fayus E<pesswus ubbas S. Pe'ri Vicnnensis,
rianae version s lexlus restiiui potcrit. in cujus aedibus habilabnt Vocllns. Primo res acla
est magna conleniicne, Voello et Justello fr-endentibut
[lxxi] § 3. De quw Prisca appellatur.
alia versione B et rcntcn lenlibus, duovclera fotia mcmbran -:c n, quw

13. Prisea Grxrorum canonum inlerpretaiio La- ad catcetn codcis rejecta erant, [lxxii] in qu bus con-
tina ea solet appellari, qu;u in venerandac antiqulla- linebantur atiqua fragmenta canonum Snrdicensium
tis ms.cndice, liueris majiisciiliselquadralis scriplo, non pertinere ad hunc codicem precserlim cum folia ,

apud Chrisloplinruni Justellum olira cuslodila , ac quinque defieri manifestumesset posi canones Nicwnos,
tvpis parnta, ab Henrieo ejus tilio, et Ginllelmo el illic duo tanlum reperirenttir. Scduia tandcm ilia
Voello toino I Biblioihecae jmis canonici veteris in- perturbatione cu.n conslitisset hwc duo folia cjusdem
,

Bftria Lineiine Parisiorum prodiit anno 1G7I. -Alium magniludinis esse cum cwleris , ejusdem antiquilatis ,
Vnticanum codicem inslelliano plane similem lau- ejnsdem marginit, ejusdem scriplurw, ac uumerulis et
«lasse Jarobnm Sirmondum iidem editores in praefa- collalis cum editione Biniana anni 1038 lineis el, ut
tione gencrali aflirmanl. Il.-cc aulcm ejus verba pro- ita dicam, vocabulis, quibus opus erai ad supplenda liwc
frftffli ex eensura Anonymi de regionibus el Locle- (ttiinque fulia qnw deerant ex subscriptionibus synodi
,

siis stibnrbicariis. Tanium abrst ul suburbicarii vocem Nicwnw el ex canonibus Sardicensibus luce clar us ,

hor loco respuam, vl n~>va libi auctoritate confirma'u- putui-isei duo illa folia. rel qua ex quinque recisis re-
rus sim anttqnitwnce Nicwnorum canonum editionis in poni dtbere conseqnenter posl conci.ium Nicwnum,
bibt otheca Vaticana , ubi sextum lutnc N cwnum cuno- prase tim cum Marca fidem fnceret iia sibi olim di
tiem lioc titulo el exordio conceptum memini : De pri- cluni a Christophoro, qui fissus fueral seadhuc jnvenem
tnatu Ecclesiw liomanw et aliarum civitalum episcopis. illa rcsecuisse impelu poiius quam talione; inler eos
Antiqui morisesl ul episcopus urbs liomw habeat pri~ ci/nvenit, ut hwc fragincnla ederentur et ul stquens ,

tnatum, ui suburbic<tria loca elomnem provinciam suain Q prwfatio, quam Marca sua manu tcripsit, in fronlsvo-
toiticitudine gubernet. Qui canon (subdimt laudali luminis p::nerelur ; Monendus est le lor, ainanue •-
»'dit<»re<) cum iisdem plane vebis conceplus hnbcalur s s os< itanlia,excujos apographo ad fidem ms.codicis
in codice Jttstelli, alierum alleri esse quam simillimum expresso rdUo isthxc confecla est, aecidtsse, ut ca-
eviilenier oslendil. Addunl a iud lestinoniuru Pelri noncs Sardicensis concilii suo Ioc<», id est posl ca-
ile Marea, qui lib.ro ui de Coneordi.», cap. 4, n. G, iioncs Ncr?nos, posili non fuerint. Quod edilori-
iiirmnqii codiecm Justeilianum rt Valicanum a virt bus curam imposuit recenseiidye cdiiioui-, et ilerum
erudit s laudatum, eamdem ver ionem coutineiitem cuni nis. couferendaR , at entis, utomisMoucm illam
rommcmorat. iNos autem cum omnes Vaiicanos c •»- resiiluere.il, adjeelis hic in fronie collcctionis cauo-
•lices, qui ad c< ilcclioncs canmium pertinent, sollicr- iiibus Sardicen-dbus qui sup 'rsunt iu e<> codice ubi ,

li <sexpeimWiinus, u.illum ms. exrmplum Justelliano pbsl subscrijiiiones Nicacni concJii, et ante canoues
plane simile, quod puram versionem Priscam in Gaiigrenses f lia quiedam desunt, quas vetusiate pc-
linum corpus collertam prseferrcl, repeiire potuiinus. rierunt ; duo tamen supersunt, incipiuntque acanonc
Solum uac snmus co<licem Val. 1 3 42. cui similis
i Sardice;isi 14 una cum sequentibus usque ad i\)
estalius hihlioih.ee Baiber nac 2888, in quo Nira-ni qu»s hona fide btc repneseniare idilores voluerunt. »

canoncs rx eadem Prisca inlerprelatione cum le- .IMer lamen evcnit. Nam cum evnsissent ex ea lem-
ciione a Sirmnn io dcsci ipta cxhil.eutur, et hunc co- pesltile, aliamviam Marcn inscio inierunt componendw
dicem a Siriuondo, elcx Sirmond a P« tro de Marca
» Itujus conn oversiw el fragmenla illa cnnonum Sardi-
,

liiudatmii niliil ainhigimus. A'iuin porro coilicem censium reposuerunl po.4 Nicwnos, addiaprwfalione,
V;»l. Beginae 1997 inveiiimiis iu quo sol s Nicamis qua lesiarenlur id se ratione potius fecisse quam ulo
,

c:inonibiis exceptis ac ex peculiari amiquissima v.t-

n
**
indicio aul necessitate ex veteri lioro pelila. Monue-
sionc produ; li-, caeieti Cra ci canones ex Prisca pro-
i
runi crgo tnaximam parem can mum Sardicensium cum
lenintnr, adeo ut ex utroqiie C"dice tolam Priscam poslrema purtc subsoii tionnm concilii Nicwni injuria
versionem in bibliollicca Yaticana namisci ei uili- temporum periis.se. Mox addunt : i Qu;c lamen super-
lcr lonlerre licuerit. Mint concilii Sadi.ensi. fragmenla , posl N camam
Justelli nn cdiiio manca ei
lb. lliijns versionis syuodiim collycavunus. Aiiciorehi namque hujusce
imperfecta cst, eamque laudatorum codicum praesi- editionis non diguit itum comiliorum, sel ordinem
dio supplctam atque peifectam hoc tnmo reeaden- lemporis seciitum fnis>,e iu si.a collectione vero»imiie
dam credidimus. Cansain antem cur mutila el im- est. > liem lotam referuiil ad verhimilitudiuem, cum
perfecia fueiit Jnstelli cdiiio cognoscere non modi- tiimen eis et dictnm et ostemum sit ea fulia in quibus
cum inicresi. Rem narrat S ephanus Baluz us i-i postremu pars subtcripliouum concilii Nicwni, et non-
pr.rf:iiionc ad Opuscula Petii de Mar<a edi;a P.irisiis nulli canone* Sardicenset continebantur
, posiln oiitu
aiino 1681, a num. 10 ad 13, his ve bis Cum viri : fuUte post stjnodum "Sicwnamin codice nvmnscriplo
claritsmi Guiildms Yoellus el Uenricus Justellus indeque avntsi a Christophoro udhuc jvvne , nc cu-
Omstophori filus , prior theologm Varisiensis aller , tholici ex co tibro velustis imo prwseriberenl adi ersus
Catviniani dogmalit sectalat , cvnxtituissent in uiiian hwrttiro'. pro dignitale ct auclontute horum cauoium.
cvrpus colligere varios coilices cunonum eccles astico- Uicere ilebii.rnntju.rta pncla elcoivenlt, canones illos
Tum ol:tn aChritlnp':oro editorum, el illis addivc cl tun locissvis pratcrmhsos fui se, el uunc reponi. Ne quis
 ,

87 AD OPERA S. LEONIS MAGNi APPENDIX. 8S

vero puture possit me lotum htnc historiam ijralis com- A tani posl Chalcedonen-es additi fueranl, iisdemque
minisci, etnullum iltius ves;iyium exslare, primum scire propterea canon Chalcedonensis pro Consiantinopo-
omnes volo, me huic omni concerlationi el examini in- lilaua sede constitutus accesserat. Coufer qux i.i
lo>fui»*e, pene» me habere prcefatiunculam supra de- hanc rem observavimus part. i, c. 2. n. 3, ct notam
scripiam. et Murcam istius rei menlionem fecisse in lit- iucanones Coi stantinopolitanos ejusdem \crsionis,
quas lum per atiam occasionem dedit ad Alexan-
teris, qu;e lioc lomo intejra edclur.
drum pnpam vn et id Lucam Hoistenium. Describam 19. Hxc versio Prisca posl Chalcedonense conei-
uulem ejus verba ex ea quos esl ad Alexandrum. i Ju- lium lucubrata dicenda est, siqnidem omiies Grxci
sielltts pater, Calvinianae quoque hxreseos sectator canones eliam Chalccdonenses ab eodem auctore La-
codicem canonum Ecclesix universx olim publica- tine reddili sunt ex Grxco codn-e, qui Clialcedonen-
verat, omissis de iudusiria Sardicensis concilii ca- sium el Conslaiiiinopolitanoruin additamentum rece-
non bus liomani ponliiicis potestaiem diserle assc- perat. Cerie vero priorum synodortim canones tradu-
rentibus, ac judieio Eeclesix universae a corpoie
si c.i fueruut eo tempore quo instiluiis jam aliquol ec-
canonuni rescissi essent. Eadem fraude fllius cano- clesiasticis meiropolibus in iiali* sub flnem sxculi
iiuui collcciionem Lal nam e codice veuist s^imo a iv, peculiacis veluti provincia Romani antistilis uti
nongenlis annis non script n (Leg., conscripto) ante melropolitani intra suburbicaria loca concludebalur.
meum in liauc PaiUi nsem "civilalem adventum ld (-nim prohat versio canouis sexii Nicxni, quam
prelo subiiiiserat. Statim comperto ab ea abesse Sar- paulo auie ex Sirmondo recitavimus. Hiuc etiam hxe
dicenses canones, quos sciebam a Jusvllo patre ex versio ab aliquo ltalo aut Iialicae disciplinae periio
ipso codice resectos quidem, sed ad cjusdem volu- n condita fuil. Idipsum conftrmanl Italicae colleciiones,
iniins calcem folia rejecla, non destiti quoad lam in quibus passim recepta legilur, uli sunl nux ex-
regix poiesialis comniinaliouibus, quani humanissi- stam in codicibus mss. Vat. Reginx 1997, Val.
inis precibus post canones Nicxnos juxla idem ms. 1"j*-2, Lucano &$, el Colbert.no 784. In Callias vero

colicisSardicensibusiu editionelocussuusresl tuere- aliquem hujus versionis codicem delatum suadel

lur, ne hac diligentia prxermissa triunipharent h c- collectin Qtiesuelliatta, quam Gallicauain probahi-
relici sprelam non solum a Grxcis sed eiiain a , mus; Clialcedouenses euiin canones ex inlerpreta-
Lalinis, et [lxxiii} j rxcipue ab Ecclesia Gallicanaca- tione Prisca decerpti fuere.
nonum illorum auctoritatem. » Hactenus ex Baluzio. 20. Hanc versionem, qux satis obscura et invo-
17. Conlinebai olim Justellianus codex, si edito- Itita est, indicare videtur Dionysius Exiguus, cum in

ribus creilendum sil, canones conciliorum Ancyrant, cpislola ad Slepbantim episcopum Salonilaniiin scri-
Seocartarientit, Nicami, Sardicensis, Gangrentis, An- psil, Laurentium Romanum, ut videlur, presbyle-
liocheni, Laodiceni, Coustanlinopotitani i el Chalce- ruiu confusione Pr.isc.c tra.n-latio.ms offensum, sibi
donensis. Sed synodi Laodicence inlegros canones el ad novam versionemadornnid.im stimulosaddidisse.
maximam partem Sardicensium cum poslrema parte Enimvero Italus preshyter de ea interprelalione con-
subscriptionum concild Nicani injuria lemporum pe- questus est qux in Itaha vigebal. Priseam :uitem
riisse alflrmant in prxfatiuncula ad leclorem (Tom.l, ibidem viguisse mult» inagis quam Lidoriauam,
Bibl. jur. can. pag 276). Qua de causa vere interci- [lxxivJ ex laudaiis Italicis collectionibus tliscinnis.
tlcril maxima pars Saidicensium cum postrema parte ISeque moveat nomen Priscce, quod Dionysii tempore
Mibscripliouiim Nicxnarum, ex Baluzin int.llexiious, compe.ere non potuisse videlur niterpretatioiii, qnx
Laodicenos ver canoues ii< codice Grxco Ptiscx
> C post Chalcedoncnse concilium luctibrata fuerat. No-
>er.-ionis auctori defiii~se,ncceosiiiPriscainterpieti- lum esl enim veteres priscum identidcm vocasse,
lionc Laiinitate donalos, nohis exploraium esl. Cum quod aimos circiler quinqitagiula excederet, el non-
enim omuium cxlcrarum synod rum Gixcarum ca- uunqiiain eliam liauc v«cein u>urpasse de re qnx non
tmnes ex Prtsca versionc in aliqtiot Laiiuis culleclio- iiiulto ante evenissel; quemadmoiltnn apttd Festtim
nibus repeiimus, solos Laodicem s cjusdem versio- pritcee Laiinm co onim appellat.t' stiut auterioic^ co»
nis in nulla colleclione po 'imuiiis inveuire, sed vel ex louix, ul distiitgiteieutur a uovis; ita Priscam Dio-
ls doriana insertos. vel prorsiis omisios deprehen-li- nys us potuit vocne auieriurem vcrsioucm, ut a sua
nius. lloc postremum pecnliaii animaJversione di- ii. va ipsaiu dislinguerel.
gnum est in ms. codice Vat. Reginx 1997, qui elsi CAPUT III.
practer Nicxnos canones s<dam ac loiam in cxleris
De canonibus Kcclesim Africanas, qui in oirmes fere
ediliouem Pri-cam receperit, Laodicenis nihilominus
cotlect.oncs Laiinas anttquas (uerunl inserti, et de
carel. In Justelliano autem cdice quinque taulum
subscriptio itun pnrtem et
letustis eorum codicibus.
lolia, qu« Niixnarum
Sardicenses canoues iantumm«<lo continebant, res - de canonibut Africanis. lte-
§ 1. Necessitat disserendi
eta notavit Baluzms. Laodicenos e dem cotlici olim censenlur codicet et cotlectvmet in quibus Africani
inserlos eo so!o prxjutli.io afflrmarunt edit«res, canones continentur. De antiquilate coltectionis tyn-
qtiia il!os in Grxco codice canonum ac in omnibus odorum Africa, quce in coltectionibus Hispanica et
eju>dem codicis exemplariiius semper exslitUse cre- lsidoriana recepla est. Duo cudices canonum Afri-
dideruni continuata illa numerorum serie corapre- D canorum producli in synodo Cnrthnginensi anv.i bto.
hensos, qm«m ctiique ejusmodi codici communem De canonibut synodorum Car.haginensium subGralo
Nos autem cum part. i, c. 2, n. 5, hoc
put.trtiiit.
et Genelhlio, qui in uno ex iisdem codicibus contine-
prxjudicium sustulimus, Uim vero Laodiccnis cano- bantur.
nibus Grxcum codicem aliquando caruisse ostmdi-
mus. Nu!lus quidein Jnsielliani codicis defecius no- 1. Prxter canmics e Grxco
Grxcamm synodorum
tatiirpi-st canones Autiochenos, quibus La«diceni codice Latinas collectiones
Latine redditos et in
Mihjecli fuissent, si eos Priscx aucior Lal ne reddi- traducios, in easdem fere inserti inveniontor cano-
disset. nes Ecclesix Africaua:; iique adeo eelebre* fuere, ut
18. Canunes Constmtinopolilani in eodem codicc e Latinis codicibus Grxce translaii, in Gra-cas
post Ctialcedonmses descrihuntnr, sdemque eaiion i etiam collecliones iransierinl. Cum vero apud Afri-
anncclitur de primatu sedis Conslanl nopolitanx, cauos anleriortim syuodorum caimnes in synodis po-
qiii ad Clialcedtinen^em syimdtim peri.inet. ld po- sierioribus repctereniur ac iiisercienlitr «esas, fre-
lius aHucimlioni tv/ incoyituW.i.c amanuensis, qui co- quenier etiam sine prxcedenlium ^ynodorum mcii-
dicem exscnpsit, qu.tm uuctoiii errori vel imperitia lione lidem canone-i re|ieterenlur, qui anlea fueranl
inbitendum editores tradidere. Sed nec amanuciisi coustiliiti : diversis conciliis reperiunlur,
iitlcm in

i.ee abctori vc sionis id adjudicanduin esl. Vcram el nunc uni, nunc synoilo ;idjudicanluf; adeo til
a!ii

ratisam tam iTedinius, quod in eo Gr.eco codice, sxpins nun facilc di-cerni possit qua in syimdn hic

uucm intcrprcs t Jb buit, cauoaes Consiaiilinopoli- vcl ille canon conditus fuerii. AcceJit divcrsa smio-
89 DE ANTIQ. COLLECTiON. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS. II. 0(1

dnrutn divisio, seu inscriplio in collectionibus diver- A indcaiictor col ectionis llispanirac eam non dlgcssit,
!

sis nntala, canonumque numerus ejusdem synodi sed antca digeslam et pervulgaiam in suum corpus
aieubt ininor, alibi major. Nunc cerli canones traduxit.
(nnissi, nunc alii cerle addititii. Uinc vero magna in 4. Aline porro collcctiones Hispanicn et Dionysiana
Africanis concdiis canonum commixlio, perturbatio autiquiores nonnnila Afiicana documema recepc-
et incertitudo exorilur, pluresque difflculiales et runt. Collcctio contenla m mss. Val. 1342 ei Barbe-
conlroversiae exinde excitat* suni, quac eruditns in riuo 2888 pr:vsta( concilium Canhaginense sub
varias sententias deduxere. Exemplo esse possu:il Genethlio. Br< viarium ilipponense refertur in iis-
i ter alia multa, quae circa Bievtarium llipponense dem codicibus, ac praelerca in ms. 55 capLtiili Vero-
dispuiarunt e\ una pane Scheleslralius, ut ipsnm iieusis, in cod. Corbeiensi el in exempl s colleciionis
stipposilionis aceusaret, cx al a Quesnellus ul defen- Quesne lianc Collecliones Vat. Reginae 1997, Vat.
derel. Non solutn enim ille, qni falsam seitlentiani 1542 , Barb. 2888, » l Lucano-Colberlina cxbibent
tulatus e»t. sed hic etiam qui veiam propttgnavit, n synodum Caribaginensem anni 419, distinctam in
plures errores incurril, canonunique Hippotiensitim, canon quadraginla, quam inler dnctimenia jnris
"S

Breviatii ac synodi Carlhaginensis m noiitam duin cuionici veteris hoc tomo ediluri sumiis. Duac colle-
evnlvere studuii, maxime involvit. Ll aulem in tanla ctiones Corbeiensls et Qucsttelliana dant syiiodum
caligine aliqu d lucis afferrelur, nos posl P. Haidoi- Carthaginensem ahnr 418 adversus Pel igianos.
iiiiin,qiii de Africanis canonibns bene meriius esi, 5. Neque pra?.lermittendus cst Ferrandus Cartha-
aliquid lenlavimus in Hisloria Donaiisiarum part. n, ginensis Ecclesi;c diaconus, oui in Breviatinne Afr:-
c 19. Nunc vero post consulla plura Latinarutn col- V,
cau s pnrsenim canoues compendio exlnbuit, Alti-
le< lionum exemplaria, et post diligmlius exatncn ac c>nisqiie aiiiiqn ssimis exemplaribus usus csl. Cutn
sludiiim circa ca<dem collectiones aliqliid novi af- vero is ronciiia Cartbaginensia sine ulla dislinciionc
ferre po-se cred mtis, umle exactior et plenior Afri- alleget, non ila lacile erit disccrnere cuinani cnncilio
canorum canonum et conciliorum notilia pnileraiur. cx pluribus ejusdein loci hic vel illecanon iribucndus
2. Pestquaiu Cluislophorus JuslelliiS Afiicanorum sit. His tamen omnibus sollici liori sludio coliacs
canonum coll< ctimiem Graece et Latinc edidit cum atque perpensis speramus fore ut distincliorem Afri-
tilulo Codex canonum Ecclesioc Africance, opinioapud canorum conciliorum canonutnque nolitiam prolcrre
mulios itivaluiicontinere omnes oinuino caim-
eam possiinus.
nes qui ab Aricanis Patribus condiii, veieri Africa- ii. Huic vero operi facem praeferent duo Africani
u;e Eccleaiae usui fuere. Sed ea nultos al os canoues codices canonum, qui in concilio Carlbagi>iensi anni
vere complect tur, nisi quns Dionysius Exiguus a- 525 sub Bonifacio ex ipso Cartbaginensis Ecclesix
cerpsil ex synodo Cartbaginensi anni 419, cujus scrinio producti (T. V Concil. col. 778, c), inlegram
unius gesla prae oculis habuii. Elsi vero in i sdein veterum Africanorum canonum colleciionem in duos
gesl s de-ciipii essenl canones, qui tum iu ipsa sy- tomos dislributam continebant. Unus iile cst ex qu <
nodo conditi, tum iu anlcrioribus Aurclii conciliis lecti fueruul aliquol canones Nicocni el unus synodi
fncraiii eonstiiuli, Dionysius lamen non loia haec Carlhaginensis sub Grato; aller, qui appellaiur Liber
gesta, nec omnes singulorum concilinrum eanoncs canonum temporibus Aurelii. Primus prauler Nicaeaos
dedit eo ordine ac nurnero qtto in memorat gesla i comprchendisse videlur canones synodorum Africa-
lueraul inscrii, sed cum iidem cauones in plerisque iiaruni anleriorum Aurelio; altervero canones syu>;-
[lxxv] synodis ssenl repetili, eum modum qui re-
> dorum quae sub eodcm Aurelio coact w in lau lato
petitioni vi andac apiior ipsi visus est iustiti.it; adco Bonilacii concdio usque ad vigesimam reccnscnliir.
ut tpsius lu<ubratio carum synodoruin qua- ante an- L'la primo antiquiorum canonumcodiceexordiamur,
num 419 sub Aurelii» fueruul eelebratas, inlegram Nic.Tnum concilium ex ea vetuslissima interprcla-
omnino deseripli nem non prabcal; quod plenius lione, quam Cxtilianus in Africam alluleral, apud
palehit ex d cendis § 8, ciim de sy>odo Carthagi- Africanos rcccptnm ac relatum in codicem animad-
neisi anni 41!) ex proposito disscrenius. vcriimi s rap-te praecedenti, § i. Ibi eliam sclius Ni-
3. Alia Africanarum sy.iodorum collectio praeler c.cni symboti el sexti canoms versioucm ex eadem
Di nysianam exstal in mss. cOd cibus colleclionum iutcrprclatione supcri sse indicavimus, crrorcmque
Hispanir;i; ei Isidoriaux. Oclo in ca synodi descri- dctexinius , cum in synodo Bonifacii vcrsioni ab Al-
luinliir Cartbaginensis i, est synodus snb Graio;
: tico [i.xxvij C nstantinopoliiano Iransmissai tribtua
Caribag nensis n, est synftdus sui» Genetblio; Car- fuit ca symboli Nic.cni translalio, qti.c aJ anliquam
thaginensis m, est synodus anni 397, s> b Aurel o, Afi i( anani interpr lationem pertim t.
ad cujus tempora sequenles quoque synodi referun- 7. Ex conciliis Africanis anierioribus Aurelio « o!os
lur, nimirum < anhaginensis iv anni 398, Carlhagi- canones sub Graio el Genetblio Caribagincn-ibus cpi-
nensis v anni 401 , Canhaginensis vi anni 419, scopis conditos et in Latinas co lect ones iraductos
scpliino ka'endas Junias, Carlbaginensis vu ejusdem recepimus. Syno lus Carlbagincnsis Grati cum cano-
anni lertio kal. Junias, et Mileviiana anm 402. Iu his n bus 14 primum edita fuii cx (0'lcctione kidori, qui
vero iionnulla quae cranl dislinguenda, perperam ex Hispauicaillam transcripsit. Lir biqueinsi rtbiliir
conjuiici ct cotiiusa, (pi.-vdam nmissa cl aliqua ciiani
i r» Conctlium Carthauinense i. Dein vero ciliendaliiis
aliunde inscria, alque Aincanis denceps
aflicta ue
Africani- aincta nceps vide- recusa esl a P. Lab!ieo enx codicc Vat cano , cuiiis
bimus. Nepie id anclori collectionis llispauic;e, et exemplar Hol.-lenii manu scriplum a P. Possinoacce-
inulio mimis Isidoro iribtiendum est. Vetustior cnim pii.Ferramlus in Breviaiione boscanones fercalegat
colecti ne Hispanica fuii baec Afrcanarum synodo- expresso (iraii noniinc sic Concil. Carthag. sub S.
:

rum collccii >. Id exploralum lit ex concil o Turo- Cra o. Ai d> obus :n locis Craii n<>men omillit, id cst
nensi ii auni 567. q:tod co lectionem Hispanicam nuin. 119 Concd. Carlhacj. til.S, ct n::m. 185, Concil.
anlecessii. In hoc siqnidem can. lO legitur Cum : Cuithaq. tit. 2, qui canones bis nuniciis dcsignati,
etiam id in antiquis Hilevilanis canonibus fueril statu- cum numeiis canonum sol us synodi snb Grato cou-
lum. Ilem placuil ut quicumque ep.scoporum necessi- currnnl; nisi quis fone inalit crcdcre bis locis iinli'
late periclitanl s pudiatice virginnlis, cum vel petitor cari aliam synodum Carihaginensem cx iisqtuede-
potens, vcl raptor uliquis formidatur, clc. Siinl vcrba sidcranttir, iii qua iidcm canoucs rcpetili sub iisdem
caiicnis 20, qui in latidaln coil ciinne syiiodorimi ntitneiis rccensen nlttr. l.x hac Grati syn >do canon
Africaj Mil vitano concilio perjetatn irilmiliir, cum II integer reciiatur in concili Bnnifacii antti 525.
>

vere sit catson conclii Carthagiiiensis anni 418, ul Cum S. Aitgusliiius ineiintc aimo 402, epislola 65 ad
pstebit cx dicciniis § 7. Jamdiu ergo anlecrllectio- Xantippum scr.bat num. 2 : Sx episropis caumm
r.cm Ilispainciii: rompacta fuerai ca Africamiium presbyteri lenninari concil o slatiitum es\ v<ici co.,<- tio
isvnoitoriim collerlio, quaacanonc^ conrilii Carthagi- lunc iioliiioncm Beiie.liciini cditoies in uiargine af-
ncusis aiiui iliJ Milevitanx synodo aTlixit; ac pro- fixcrunl Carthaqhiemi sub Crato an. 518, scu 349,
:
 M ad opeiu s. lf.onis m.vgni appendix. 0«?

can. \\. Al S. Attgnslinum concilinm Grati ndhuc A § 2. Detynodh Africania sub Aurelio episcopo Cartlia-
ignorasse, dnin annu 400 Cresronium D >nalistaro ainensi celebratis, qtia; in alio codice produrto iu
inipugnavii, liipirt cx lihrn 111 contra enmdeui n. 38, syuodo anni 5-25 eranl riescripto>. Earum rataloqus.
e( Lh.iv, n. 52. Hinc eniinsolamSardicensempscudo- l)e concitio Hipponensi anni 593 , ac de duobu*
synodum, qua? ad Donatum lilteras riedit, euin cogno- Carthaginensibus et n sub Aurelio.
:

visse manifesiuut c^l ; Sard icense vern legilimum

conr.ilium. in quo Gralus iulerfuii, salis d dicissel ex 10. Nunr. ad alterum rodirem accedamus, qui in
ranone ijuimo synodi Carlhagincnsis suh eodem Bonifacii synodo vncalur Liber canonum lemporibus
Craio, si htec ipsi nola fuis-ei, el hac distinrliwie S. Aurelii (Tom. V Concl. col. 780). Ilujus concilia
legiiimaesynniii Sardieensis ab liaeretica, qnte ad Dn- in, vi, vn, ix, x, xi, xvi, xixi xx, in e;niem synodo
i

natum senpserat, Donaiistas mnnifesttns ac fortius memoraniur. Umnium series hic primum ati. xenda.
revicisset Probabilius igilur credimus Itunc sanclum Prima Aurelii synodus esl celehris llipponensis auni
docorem in laiulata episiola 65 indicasse aliud pnsie- 595. Al cuiii in landato Bonifacii concilio, ubi dun
riiis conc li nn Carthaginense suh Geneihlio. in quo llippnnenses iulegii canones recilanlur, ea nou di-
eadetn constitntio can. 10 repet ta fnit. Cogmla calur priina Aurelii syuodus, uti cart -ra; suo ctijusquc
porro erat liaec Gr.ili synodus atitio 419, cnin in sy- nuinero designanlur ex cor.cilio III, VI, elc. , hoe,
nmlo Carihagincnsi Itujus anni, cui S Augusiinus llippoiiense concilium intcr viginti m>n videiur fuisso
adfuit, can. 5 Aurelius cpisc pus ea slatual <iu.e ex coinprehensiim. Ali;e qtiideui posieriorcs Anrelii sy-
«liiobus cnnnibns 10 ei 13 concilii sub Crato loti- nodi praMer Hipponcnsem inveniunlur, qua*. numeris
dein verbis expressa leguntiir. in Bonifacii concilin imlicaiis respondenl. hiouy-ii
8. Synod is abera Carthaginensis sub Geneiblin
D Fxigui colleciio nohis suhsidio fuit, cum eas synndos
anni 3'iu ex iisdcm fnnlilnis in liieem prodiil, ex qui- recenseat qiiaj iu concilio Carthaguiensi anni 419,
bus il!a sub Cralo. Co ..tinet cauones 13 el in colle- temporibut Aurelii Ctirthagmensis episopi recitata* fue-
• o libusllispanica aique Isidoriana vucatur concUium
i
rutii (Ibid., col. P277, c). Eas igaur, quae posi llip-

Carthagmente II. Ex mendosn auirm Isidoiiano <o- ponensem synodum ibidera inemorautur, chronolo-
d cc ilamnlta menda in prima cdilione routraxerai, gico ordine hic subjicimus.
ni a nnnnullis ruiii JiisteMovclui stijipo ilttia traducla I. Carlbagiuensia auiii 594, vi vel xvi kal. Julias
fueril. lis autem mcnd sposieriori euiiione e.\ Vati- [Ibid., d).
rano codicc suLlatis, dc ejusdem gertnanilale nenio 11.Carihaginensis anni 397, vi kal. Julias ( /6.»
i oiest ambigere. Ferrandns qui hujus cannnes c>l. 1296, ).
,

ideniidini allcgat, ipsius Kv9evti«v conlinuai. Lxprcs- III. Carthaginensis ejusdem anni 397, v kal. Se-
ttiim coucilii Cirihagiitensis nomcn tub S. G nelhlio ptrmbris (Ib., colAlll, e).\\\ Bonifacii synodo anni
appelat numeris *24, 55, 91» ei 1941 C»m veio num. 5i5 bis vocalur concilium iii, tom. V Concil. col.
55 el 96 situlo Stlc>iguct ranonem Genethlii in cdilis 779 et 78i. Ante hanc synodum (erliam suh Aureiio
decimuin, el num. 21 ittulo 9, indicet ranoncm in eodem anno aha quidem prsecessit Carihagme habila
edilis uudi ciminn, pcrspicuum lit in Ferrandi cod ce idibus Augti-ii, iu qua Mizonius rtim aliquoi Byzace-
quatuor ejtiMlem synodi canoues coalui-se in dnos. nis episeopis Aurelio |iraesenle iiipponensium cano-
Cuui porro nutn. 191 alleget tilulum textum, qui vul- num Breviarium conscrihendum curaviu lia ha;c sy-
galosexioc noui re-pondei, c.t canonum unio anle nodus idutim Augiislarum suh Aurelio tertia habeii
.-extum canou tn nnn conligil, 'ed ranon sepiimus C deherel. Srd cum ea qu& ibidem gesla sunl repttiia
cum sexio, el nonus cum ociavo in eodcm codice cu- el insi-ria fuerinl iniiio aclortim plenioris synodi
.

pulali luissc diccn ii -iint iia ul canone< scxtus el

:
paulo posl coactse v kalendas Scpiembris, ipsumque
>C|iliinus in uuumconjuncti c:inoi:cm sc\t m con-li- Breviarium canonum llipponeusium rx hisce aciis ab
ttieteni, oclavus \er«t et nonus canoneiu »eptimuui. Africanis anliquis allegan soleal, hac, utcredimus,
Ilinc sane c ttm idem Ferrandus num. 90 ei I0t,stip- de causa factum esl ul illa anterion hu,us auni syno-
pres-o liret Geneihli nom ne, laudal concil. Carth. do prxlermissa, Itjec posierior lerlia; synodi nomcit
t.l. 7, ind.cari crcd rou- duos. cauones eju-d m Cene- ohiiuueril in codire, qtii in llonifacii concdio lectus
ihlii ocavuin ei iionniu, qu apttd Fcirandnm cou- luit.

juuci), eranl canon scpliir.us.Cum porro idem Fer- IV. Cai tliaginensis anni 399, v kal. Maias (lb., col.
landus nuiii. IU, agens de pnrcepia e|ii-co|is, pres- 1296, b).
bvierisacdiaconibusrontineiiiia, laud.it Concil.Carlh. V. Carlhaginensis anni 401, xvi kal. Jn'iasl/t.,d).
tit. 1. quod in nulla Carlhaginensi synodo rauone VI. Carlh;igiueusis e usdem anni, idihns Seplent-
primodeeernilur, cnor irrepsil iu numerum, indica- bis (lb., col. 1301, />). .S^.rtuni concilium iicin ap-
ii|ue arhiiramur canonem secttndum concilii suh ppllamr in synodo Bonifacii lom. V col. 779, e, et
Gencililin, iu quo ejusmodi praceptttm contiiielur. 780, e.
9. lu synodo C:>rthaginensi anni 459, posl Nicrnre VII. Milevilannm concil nm anni 402, vi kal. Se-
synodi lcctionem canones 33 joxta divisionem Dio- pleinlr s (Ib., col. 1313, c). Seplimum d;citur in ea-
ny^ii constiluli fuerunl. Inter priores Iredermi dent Bonifacii synodn (Ib.. cnl. 78i), /;).
|i xxwij piimo c( quarlo excepiis, reliqui undecim _. N III. Carlbagineitse anni 403, viil kal. Septemhrii

ex cnncilio Geueihlii stinipu suni. Rctinenl fere ea-

D (16., eol. 1517, d).
dem verba; sola nomina episcoporum inlerloqucn- IX. Carlhagiuense anni 404, xvi kal. Julias (Ifr.,
lium el pioponcntiuui mulanlur, iia nl Genetblio col. 15^.4, /?). Concinil synodus Bonif.irii, in qua no-
Mihsiiiuaiur Aurelitis, cl similtter aliis viveittihits suh nutn Aurelii concilium in-cribitur (!/>., col. 781, a).
(>eneihlio alii cpisctipi snfficianlur, qui adcrant in X. Caithaginense anni 405, x Cal, Sepiembris
concilin au i
41'.'. Duo lanlum nomina Numi-lii Has- (Ib.,col. !3i8,/>). Decimum quoipie vocatu. in sy-
utrohique leguiilur.Koui hiahanuo
su.iiai.i el Felicis nodo Houif ich (Ib col. 7s0, b).
,

590. quo habita fuit synodns suh Genetblio, ad an- Ilixvim] XI. Carth.-iginense anni 407, idibus Junii
iium 419 vii.iin produx^runt In colleclinnibus llis-
'!
(//»., e). Esl pariler uudecimum apud Bontlacium loco

pauicael Isidori ita ha?c Cen> ihiiisynodus profertur, laudaio.

ut nomina qwpdam praiferai cortiiu episcopnrum qui XII. Carlliogincnse anni 408, xvi k.d. Julias (lb.,
perlineut ad -ynodum anni 419. Ilinr orlaeral potior 1330, e).

dubitandi ralio de supposilione liujus synodi. Sicut C.trlhaginensc al;tid anni ejusdnn, iu idus
XIII.
autem alii defectus, iiuos in iisdem colleciionihus Oclobris (Ib., 1537, «).
quaiiiUin ad Afiicanos caimnes deinceps nolabimus, XIV. Carthaginense anni 499. xvt kal. JuLas
a.iunde emeudaitdi erunt, la errores in hac sjnodo (lb . b).
ex Vati< ano exempto juic conecii sunt. XV. Caithayinensr anni 410, xvin kil. .lulhs (//>.,

b, c).
 ,

K DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLLCIOU. CANOMM. PARS. II 94

XVI. Carlhaginense anni 4IS, kal. Maii (lb., c). A divisi fiierunl in tres3, G et 7, sola cnrferoruni abbre-
Sextumdecituum vocatur in Bonilacii synodo (Tom. V, viaiio supercsl, quae cnm fucril inseria in synoiluni
col. 780, c). Carthagineiisem juini 597, ex iis (|iia: de liacsynodo
XVII. Carlhaginensis anui 419 actionftsdua?, alicra fusius diceniur ,
quot etqiiinam fueiint Hippoiienses
vin kal. Junias (Ib., col. 1252, b), altera vero ;n kal. canones palam fiet.

rjusdem nicnsis (Ib., col. 1549, c) quac ilnac aciiom s

: 14. Synodo anni 304, vi vd xvi
(>arlbagi!ipnsi i

in colleclio il>us ilispanica ei Isidoriaua profcruniur kalendas Julias, ex qua lcgali ad Adriimelinum con-
veluli (l(io conciliadistincia. In his Diouysius desinit. cilinm direcli foeruni, nulli canones tribnunlur. Vidc
XVIII. Carthaginense anni42l, idibus Juuii. Hanc Codiccm Eccl. Afric. tom. II Coucil. Yen. edii. coi.
.-ViKidiiin e ms. < apiluli Veronensis cdtiximus , :ic 1-277, d.
inler documcnia juris ranonici velcris lioc toin» 15. Ex ii synodo Carlhaginensi anni 3'i7, kal. .In-
prod bit. Ncque hoc dici pole-l comiliuui xix in has, hic ut;us canon a Dionysio Exiguo profcrlur in
Uouifacii synodo laudaium nam canon qni iu bac
; eodem codice Ecclesiae Afncanae col. 1290, b P/a- :

synodo excerplus dicitur ex concilio xix, iu lioc cutl ut nullus episcoporum nuviget sine formata primu~
nostro concil o nou legilur. Praelerea lioc concilium tis. Hepeiilio esl canonis Ilipponensis, qni in Bre-

habiiuin dicilur luminstituia concilii solemnitas per viario legilur can. 27. Ferrainlus num. (4 canonein,
bienniitm cessaret, nimirum post ultimam synodum qui repetens aliud dccretiim llipponense, appelaiio-
amti 419, quse cx Bonifacii serie esl conciliiiiii xvii. ncm ab eleclis jml cibus probibet, as ribit coiniio
XIX ci XXcunci ia quaiiam fuerint, non cst ex- Cartliag. lit. 3, ittm eoncil. Carthag. lit. 15, ubi cor-
ploraitun; neqne eniui col ecli nes iill.c aliam Afri- rigeudum tit. 19. Cum autem bac secuml.i aCegatione
I»
canam synodum sub Aurclio ad nos transmiserv. Iu indic tin concilium Cartlia.-iu nse aniii 397 hal ilum
sa>pe laudata Dnnifacii synodo iimis tantuui canon v kal. Scptembris, qnotl tit. 19 liunc canonem eviii-
recitatur ex concilio xix, quein pariier allegat Fei- bet, priori allegaiione anterior uiique synodus Car-
randus i Urcvialione mim. 84 (Concil. CarVi. lit.Z),
> iliagiucnsis innuitur. Cutn vero idcni canon uou in-
ei alius ex coiicilio xx. Tempus vcro liorum conci- veniatur inler cauones synodonim Cartliagiiien>ium
liorum certuni non esi. Solum conjici polesi rouci- siii» Graio ac Cenelhlio conslilutos, tpii omnes super-

lium xx illud idein fuisse quod inler anniim 425 el suni, rectins buic concilio secundo Aurchi cclebialo
42ij ad Ccelesiinuni lilie as dedit, ciini iu eo canone, eodem an. 597 katendis Julii adjudicandus vitlcnir
quem synodus Bomfacii huic coucilio iribuit, uon quam Cartb >gincnsi i; quippe Diouysius nulliis ca-
m iiiis quam in iisdem lilieri- scrmo sii de appella- nones primo concilio trilniii, ex secnndo vero nou
liouibus ad Irausinarina. Concilium autcm xix pnsi oninia dccreta reiulit, sed ad ejus gesla lectoies re-
aiimim 421 el ame aiinum 425 collocandum videtur. inisit : Gesla, inquiens, in authenlicis qui quaret, i«-
11. Neque vero omnes Africaua; syuodi coactac sub venicl.
Aurelio, qui Carlbaginensem sedem lenuil ab anno
ciiciler 392 ad annum usnue 429 , boc viginti syno- § 3. Restituilursynodus Carlhaginensis n;i. i 5'J7, ter-
dorum uuinero comprehenduiiiur. lu conciiio llip- tia sub Anrelio, habila v kalenda» Septembris, in
ponensi anni 395 canon edilus fuil, quo singul s aunis qua Breviurium canonum Hipponensium teclum ,
conciliiim pleuarium nunc in uua, nunc in alia pru- confirmatum ct geslis insertum fuit. Qiiawum .4/Vi-
viucia congregaretur, adquod omnes provinciae, qu:e cani Romanas scdis auctoritali delulerint. Subscri-
priinas sedes tialieb.nt, cx conciliis suis legalos diri- Q plioues episcoporum laudatee synodi ex oplimo co-
gerent. Anno quidcm 3 lJ4 provinc ac proconsularis dice erula.
sy odns Car bagine celebrata vi vel xvi kal. Julias 16. IIoc cnneilium Cartbaginens^ ni sub Aurelio ct
inciiioralur (Cod. Eccl.Afr., I. II C<nc, col. 1277, d), Ilipp nenses canones in Breviarinm contractos , et
ex qua ei iscopi ejusdem provinciae legati direcli sunt alios canones in ipso coucilio edilos complectiiur.
ad Coiicil um Adruinetinum, quod in illi^ viginli non Duo hiijus synodi fontes suppeniut, collcctio Isido-
lecfiisetur. Ha'c meihodus ob>ervala usque ad an- riana, quae ex Ilispanic.a banc synodum d>'rivavil, et
iiuiii 407, quo plenariam - yno luni non annis singulis, codex Fcclcsiae Alricanie, qui ex Diimysi;» Exiguo
sed cum causa coinmunis exigeret indicendam de-, proficisciiur ; sed in utrisqi e ( anones cl numero ei or-
creuim fuit. Vide Cod. Afric. c. 55. Iia piaeter pro- dinediscrepant, ac llipponenses abbreviali a (arllia-
viuciales synndos quindecim plenariae usque ad an- gi ensibus cc-ria noia disceriiuntur. Addeqsiod
niilla
niiin 407 coactae fuere. Ex bis autem plures deside- iu air.bobus qu:rdam desideraniur, qua; ejus synodi
rantur, quae idcirco forlassis omissse fuere, quia gestis certe eranl inserla. Ilinc hiijus synodi ic.siiiu-
pracier quasdam commuues causas qua: in iisdem tio maxinie nccessaria. Tria in ai c rest liiiiomni
I

lerniinabauttir, repelitis lanlum ei ronurmaiis aiile- subsidio cruni : 1* Breviaiiuin Hipponense, quinl in
ceileuiibus decrelis, prxsertim llipponensibus anni colltctione canonum boc lomo edenda ad ins. codi-
393, milluin peculiarem canonem condiderunt. ces aliarum etiam collectionum exacium reperielur
12. Ferraudus aliaiti synodum llipponiregiensem c p. 2. Ex boc enini quotet qui fuerinl canoues lli|>-
laudai disliiiguendam ab llippmensi auni 593, eani- poneuses palain liet. 2° Ferrandtis. II c curn oniiies
que celebraiam anuo 427 ex P. Harduini codicibus rj iere canoues biijus concilii Cartiiagim-nsis lerlii suo
probabimus § 9. Ai as quoque pe< ul ares synodos pro- cujusque numero desiguet, lum llippoi ensiuin, lum
vinciae liyzacciae, niiiiiruinZeliensem, Suffelulenscm, Carthaginensium ordinem suppeditabit. Qua in rc di-
Thtisdriianani, Mactianensem, Sepiimunicensem ligeniiori qiiidem collatone ei aoimaihersione mi
Theniianam, ct Maracancnsein seu Maradianensern tipus fnii, ut inier qnampluiiuios ranones ab e.o alle-
allegai idem Ferraudus, quas vivenle Atrelio cele- galos hacgeneiali forinula Conc. Cwtliag. ii disccr-
bratas conjicicmus eodem paragrapho nono. Solttis iiereulur qui ad synoduni Cartbagiiieusetii leniain
concilii Z«U. nsis, miod alias Telej.iense, sen Telense anni r»'»7, vel ad alia ejusdem lo coucdia periiueiil.
i

dicitur, Iragmeututn superesi quod in colleciione

,
5° Syuodiis Bonifacii anni 5s5. nbi ex tibro cantnum
hoc lomo iniprcs a legitur cap. 62. temporibus S Aurelii concilio terlio tituli eaiiomnii 25
13. Nunc in canoues earum synodorum, qn s «ub eo ordiue prolVruniur, tjiii cum Ffrrando pla e Con-
Aurclio coactas recensuimus, exaclius inqu rendiun cnrril. Ouain coucordiam et comiliat onciu cum e*
est. Oinniuiu <e!e. erriniuin cst concilium ILpponense restiiutii ne concil Canha^incnsis
i mox ?nbji- m
anni 3{»5, cujiis canones abbrcviali in aliis synodis cicnda manifeslam fiveri u-, evanescent p ues rii!-
i
:

plerumque repe:iii fuere. H

nc frequens ejusdein '-y- li ultales a iion paucis iigesuc, qui b.ec lioeiiiurntu
nodi ineulio. Iujegra vcro bujus gesla ct canoucs m- lon satiS aplc intel igenles, loii uiodo Hippoucnse
lcgri de-idcraniur. Exceplis eniui duobus canoi-ibus Brctiarttim suspecium rcddideic, veruiu etiam <lii
u.u^ie dccriptis et ronservalis in synodo Canhagi- dtgnosccndis cani-nilius CoiKiIii Cailbagincnss in
iitnsi auui525 sub Boni acio,qui in[i.xx!X: Brcviario spcm abicccronl E\ rjicendis auicm paicbil \n hat
05 AD OPEIU S. LEONIS MAGNI APPLNDIX. S6

svnod'» Ueliint primo loco ct insertum fnisse Brevia- A nonnulli canones repelili in synodo anni 419, alia
liniii, quod |tanlo arte a Byz:HenisCarlli:igine condi- verha aliasque leciioues in cadem >ynodo receperunt.
lum fueral; tlein vero alios c;m<mes fuisse constitu- Iu Isid. hic canon esl c. 1 in C'«l. Afr. oniitiitur,
:

los , lamen ul lnm canoms Breviarii lecii et in-

ita sed citalur uti canon Brev arii ah Epigonio in eod?n
serli tum alii posle.i condili cidem synodo Carthagi- Cod. Afr. c. 34. Integer ex concilio Hipponensi exbi-
nensi ni [lxxx] con inua mimcroruui serie ascripli h.-tur synodo Canhaginciisi suh Bonifacio auui
in
fneriiil En ipsam (aiionuiu seriein <jx qua hujus cou- 525 lom. V Concil. col. 781.
cilii resliiulio pemlet. V. Cresconius Villareaiensis epi copus, etc. , nli in
Ccesario et Aliico vv. cc. conss. v kal. Septem-
I. Breviario col. 89. Priniam pariem de tiresconio ad
bris, elc, ul in Cod. Eecles. Afric. ante cai onem 34, Breviar.um spectare manifeslum esl ex laudata in-
loin. IICoiic. Ven. edii. col. 1277, e, u-que :id \erbt lerloculione Ilonorali el Urbani in Cod. Afric c. 48,
singuta a vesira cliantute considerentur. Hupc prxfatio ubi lestanlur se audisse [lxxxi] confirmata, qua> con-
in eolleciioiiib"S llisp. el Isid. omissa fuii cuni hoc ,
tra Cresconium Villaregiensem statuta fnerant. Po-tre-
conciliiim Caitliagmense m
producilur; ejusqur pr.i- mam vero parlem Ferrandus num. 2i allegat sic :
Calioius loro a collectore inserla h;cc verba : Consti- Concil. Carih. lii. 5. Hic autem titutus quiulus lauda-
lula sunt hxc quw in prcesenli conatio defimla suni. n s a Ferraudo quatuor alios in ejus codice canonrs
Cur huiic et seqtienies trcs numeros quaiuor priniis luecessisse signilicai. Haec secunda pars in Isid. le-
Mulis seu capilulis concilii Oarihajinensis assigna- m cum additatneiito, quod i.i llro-
giturcan. 20, sed
i imus, cx Ferr iiidi computatione, quae incipil a lil. 5 non apparet. \iario
iulelliges. VI. Primalem proprium, elc ul in Breviario col. ,
B S!). Fenandus n.
II. Posl laudalam pnefationem afferendns esl ti- 82,Co/ic Carih.tit. 6. Hic rannn
mlus synodi, in qua Breviarium canonum Hipponen- cuin sequenii inieger recilaiur in synmhi Botiifacij
smm condilum fucr.it. Synodus Cailhaginensis sub die e\ concil o Hipponensi t. V Concil. col. 782. In Co.l.
iduum Augnslarum, consulalu Ca;saiii ei All ci. Hunc Alr. can. 17 a Palrihus synodi Carthaginensis an
d
titnlum eruimus ex ms. 59 r.ap tuli Veronensis, a 4i9adop'alus, aliis verbis cxprimitur.
quo alii codices mod.cum iliscrepani. Vide nol. 1 VII. Cccteri eliam primce sedis. elc, ut in Brevia--
in cap. 2 coJicis edrndi col. 85. Mox liiter* Aurelii rioeadem coI.89..Ferrandus n. 85 Concil. Carth.tit.l.
cl Mizonii Brevi.rio praemissac subjiciemiae sunt. VIII. Ut lectoret populum non salutent. Ex serie
Uilectissimis fratr bus el ciepiscopis diiursnrum Ferrandi harc prima pars canonis primi in Breviario
provinciurum , etc, uti eodein capiie, col. 8". noslrae edilionis col. 90, consliiuit vtulum 8, distin-
Nonnulh has litteras ex Byzacena synodo, non autem cliim a secunda pane.quaj apud ipsum esU<7.9.
Carthagiue daias put nies, Aurelii nomen expungen- Similiter idem primus canon nosine cdiiion s in duos
tlum, eas ;ue ad Byzacenos, qui synodo non inter- canones dislinguilur in codice 55 capiluli Veroncnsis.
fuerant, non vero ad episcopos in conci io plenario lo Isid. c 4 h.ec prima pars poslponitur secund;r
,

Carthaginensi in ex aliis Africanis provinciis congre- u:i eiiain postponilur in Cod. Afric c. 10. Coufer

gandos scri|i'as opinantur. At hanc synodum Car- direnda canone sequenti, qui sccundam pariem di-
thagiue celebralam idibns Augu-ti an. 597, a M zonio stinciam exhibei.
aliisque episcopis Byzacenis non solum leslaiur ii:u- IX. Ut ante 25 cctatis annos, elc, ut in noslra Bre-
lusex d.versis codicibus excerptus, verum eti.vm idein viani ediiionec 1 , col. 90. Ferrandus nuni. 121
Aurelins in praefatione a Dionysio conservata illis C Concil. Carth. lit. 9. Hic canon in sy;;odo Bonifacii
verbis : Cum sacerdolum noslrorum epulola Buzaceno- anni 525cilatur ex concilio icrtio, § i. Isidorus c. 4
rum fuhsetrecilata, vel quid mecum (iitiqueCarlhagine) cl Codex Afr. c 16 lniiie canonem rcfcrunt, sed inu-
iidem, qui Impus et di m concitii prievenerunl, tr.cias- l luin; desunt enim illa, ul primum Scripiuris divmis,
Dies concdin plenario prjsiitma a synodo
i-ent, clc. etc, usque ad finem. Id auiem ea de causa accidisse
Hipponensi anni 5U3 erat x kal. Seplemhris ex Cod. videlur, quia Jum Dionysius Exignus, cx quo sumptns
Afric. c 75.
Ilunc auiem diem pr.Tvenienies Mizonus f iit vulgatusCodex Ecclesiw Afticanx, lum anliquns

et ahquepiscopi Byz^ccni, profecli Canhaginem,

>1 auclor colleclionis synodoi uui Africanarum ab Isiibiro
ubi synodus plenaria habcnda erat, idibus Augusti susceptae hiinccanonem ciiin praecedenti conjunclum
una cum Aurclio (mecum enim, inquit) tr>ciantes, exscripsenint, non ex Breviario, quod iu omnihns
B quibus ejusdem Brc-
eviariinii scrip-ere et Iitter:4S no^triscod cibuseumdemcanonemcum iisdem Terbis
;

\iarii raiio rediliiur. llinc jure episolae Byzaceno- exhihet, i.ec ex veroconcilioCarthaginensi amii 397»
rum Aiirelius etiam inscribltir, ei cidem lireviaro cui iniegrum Breviarium inscrtum fuit, sed ex con-
in oninibos m^s. codicibus subsignatus lcgiiur. Sicul cilioCarthaginensi anni 419, in quo idem cannn imer
.inteni Breviarium ad hunc ccetum, id est ad plena- priores cam.nes 55 sinc lamlaiis verbis legrlnr. Ali.i
ri.nn -ynodiim, corrogaium idem Ainelius loco cilato qii lem ex hac eadem synodo apud Isidorum Cirlha-
tradii, ila eliam litieroe quae Breviarii ad emndem cuv ginensi iii pcrperam alli ibula d. inceps v debimus.
itim corrogandi causa script;e fucrunt. Confer qnae X. L't ordinatis eriscopis, etc, ul in Breviario c. •*,
h.ic de re plenius disseruiinus in Ilistorii Donatisia col. 90. In concilio Bonifacii laudalur
§ 2. Apud Isid.
rmn parl. n, c 9, tcm. IV Operum cardinabs Norisii, n esl c. 5; in Cod. Afr. c 18.
col. 425, et adinonilioncm in c 2 colleclion s lioc XI. it eiiam per solemnisimot paschates (fies, elc,
t<imo edemke col. 79. Dein hascc blteras cxcipil li ul in Breviario, c. 3, col. 91. Apud Ferrandiim iiuiii.
lulus Breviarii Statuia concilii Hipponensis bre-
: 226. lh.il. Inconcilio Bonifacii § 3. Isid. c. 5.
viutii, eic, infra hoc tomo col. 8*. XII. Vt cvrporibut defunctorum, elc. ul in Brevia-
III. tiiceni concil i professio. ei fides recilata et con- rio c 4, cnl. 91, usqne a>l illa nec edere. Fcrrandtis
firmal est quw \la se habet : Credimus, elc IbiuVm.
,
num. 227, lil. 12. l-.lsi vero in editione Breviarii hic
Hoc syniholuiii ^ictnuoi non esse a ISreviaiin ex- canon cupuletur cum seqnenli, iilrnmque nihilomimis
piingendiim, ul non nemini visnm est, probai inicr- d videudiim in rcsiilueudornncilioCarthagiiien iaimi
locuiio Honorati et Urbani rclata iu Cod. Afric c 47, 597 idcirco credimus, quia non solnm dislincii pro-
qu.i posi inscrtiim Breviariuin dixere Ve lide enim : feriiniur apud Feirandum, veriim eiiam in syuodo
Nicani irartaltH audivimus, verum et de sacrfui s in- Bomfai ii, quae hos duos canones dislinct"S ex C;ir-
hib ndis posl prandium, elc, qme ad idem Breviariuui lliagincnsi m
aliegavit, iinum | 4, aliemm § 5. Codcx
in hoc concilio Carlhagineusi leclmn referuntur. Barberinus 2888 in ipso Breviano exbibendo hos
IV. 1'lacuil etiam propter errorcm , elc , ul ni Be- canones dividii. Isid. c 6 el Cod. Afr. c. 18 uirosque
viario ibidein c«l. fc9, ubi mom-ndum esl seqiidnicj iu imuin conju etos pra-bent.
pariier canones usque ad can. 47 sumendos essc po- XIII. Deindc cuvendum esl, clc. In cditiune Breviarit
liuscx Breviario quam ex Codice Eccles. Afric, vel est secunda pars canouis 4, col. 91. Ex serie aiilem
ex mss. codd. collcciionuui llisp. et Isid., npud quos immerorum in Fcrraitdi codice eral lit. 13. Apud
 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOl'.. CANONUM. PABS II. 98

Bonifacium dtscribitur § 5, apnd Isid. e. 6. In C.od. A biccanon post prxcedens recitattir § 10. Corrigendum
Afr. aliis verbis affcrtiir circa medium can. 18, quo est auieia m Fenandn <x leliquorum numerorum
gynodns Carlbaginensis :tnni 419 Ires vel polms qua- Berie /ii. 26. ln Isid. babeitir c. t8, in Cod. Afr. e.5o.
tuor canones Breviarii Hipponensis copulalos adop- XXVII. Ut lectores nsinead annos puberlatis, etc,
tans, qmcdam etiam verba immutavit. c. 18 B.vviarii col. 95. Apud Fc-rrnndnm num. li&,
XIV. Ut propler cuusas, etc, ut in Brcviario c. 5, lit. 27, ubi lamen bic cauou ita aJiie verbis propoui-

col. 91. Ex serie vero lilulorum apud Ferrandum erat lur, sidii in Isid. c 18 el m Cod. Afr. c 16.
in siiii codice lit. 14. Apnd Isid. c. 2. In Cod. Afiic XXVIII. Ut clericum aliennm, etc. c 19 Brcviarii, ,

prima pars cum aliqua mutali-oiie verbo:um lcgitur col. 96. Apud Fcrrandum num. 27, m. 28, Isid.
can. 18, secunda can. 14. c. 21.
XV. Ul quisquis episcoporum, etc, ut in Breviario XXIX. Ul nnllus ordinetur, r-tc, in Breviario c. 20,
c. 6, col. 92. Ferrandus mnii. 58, Concil. Carlh. tit. col. 96. Ferrand s num. *:52 , tit. 29. Isid. c. 22.
15. Isid. c
7, et Cod. Afric c. 19, ex hoc ct sc- Legiiur in synodo Bonifacii § II.
quenii canone unum compingunt. lllerque pralerea XXX. Ulnemo in precibus, elc, c. 21 Brcviari , ;

lectiones quasdam habet a concilio Carlbaginensi col. 96. Apud Ferrandum um. 219, Conc. Cartli. t

anni 419 immutatas, quibus pilam lit hunc can nem tit.51 , nbt ex ejus serie corrigendum lit. 50, cnm
ab auctore collerlionis Africanarum synodorum in praiscrlim eliatn in Synodo Bonifacii afferatur § 12
Isidorum traduct.e [lxxxii] sumptum e ex con- Ms post canonem prxcedenlem , eidemque subjicianlur
ciiio anni 119, ad quod pcrlinenl priores canones 53 ut distincti duo canoncs scquenles, qnoruni ullimiis
in codice Africano descripli; non vero luisse excer- ,
apnd Ferrandum signatur lit. 52. In Isid. est c. 25.
ptum ex Breviaiio llipponensi, aut ex coiicilio Car- " XXXI. Ut nullus cler corum amplius elc. , c. 22 ,

ihaginensi anni 397, ubi dno canones distinguunlur, Breviarii, col. 96. Apud Ferianduni deesl; scd legi-
necAurelii noinen canoni pramiiitilitr, sicut ei otnnes lur in synodo Bonifacii, § 15. In Isid. esi, c. 16, pai-
ulii ejusdem concilii canones riullo episcopo propo- tim eadem, parlim diversa lectione. In Cod. Afr. c.
nenie exbibentur. ln vulgato autem Isid. leciiones 16 aliis omnino verbis.
quxdam cx Breviario insertie luere; al momnie P. iixxxiu] XXXII. Ut in sacramentis, elc, Breviarii
Ilarduino codices concinunt cum leclionibus concilii c. 25, col. 9 i. Apud FeriMndttni nnm. 215, tit. 52.
anui 419. Lamkuur in syuodo Bonifacii 5 14. Idem csl iu Cod.
XVI. Si auiem nec ad concilium, eic, ul in Bre- Afr. c. 57. Is dorus atiteni c. 24 alia praieril, alia ob
viario c. 7, col. 95. Ex serie Ferramli in ejus codice hujiismodi oniissioiicm diversis verbi^ cfferi.
erat tit. 16. Qiiauiuin ad Isid. elCod. Afr. recole qua? XXXIII. Ut clerici vel continentes, etc, in Brcviano
in canonem pryecedeniem .-iniuiadvcrtimus. c 24, coi. 96. Apud Ferraudum num. 152, tit. 53.
XVII. Si aulem presbyleri, eic, in Breviario c 8, Cod. Alr. c 58. Isid. c 25.
col. 93. Fenandus num.
51, tit. 17. Isid. 8. Cod. c XXXIV. l't prima: sedis cpisropus, ctc, Breviarii
Afr. cum aliqua exigua varietaie leclionis c 20. C. 2f>, col. 97. Ferraiulus iunii. hl, lit. 54. Lcgilur
XVIII. Sane quisquis episcoporum, elc, ul in Bre- •n synodo Bomfacii § 15. Cod. Afr. e. 59. Isid. c. 26.
viario c
9, col. 9-5. Apud F. rramlum nuui. 67 cst XXXV. (// clerici edeuili, ctc, c. 26 Breviani, col.

lil. 18. lasynodo Bouilaci» anni 525, Exconcilio tn 97. Apml Ferranilum iitim. io4, tii. 55. In Isid. c
Aurelii §6. Isid. c 9. In Cod. A!r. C. 15 omiilitur 27. Cod. Alr. c. 40.
ullima periodus, el duo canones sequenles jungun- G XXXVi. Lt ei>i*copi non proficiscantur, elc, c 27
tur. Brcviarii, c>\. 97. Ecrrandns niiin. <S6,/iV. 56. Iu mss.
XIX. Hoc eliam etc, in Breviario, c. 10,
placuit, Isid. c 28, cl in Cod. Afr. c. 25, dtesi posircuium
coi. 94. Ferramltis num.
62, tit. 19, priniam parlem memhriiiu.
laudat; uiimcro aineiii 64 allegal secundam, ubi lit. XXXVII. Sacramenta altaris, eic, c 28 Breviarii.
19 corrigendum est pro til. 15. In Isid. esi c. 10, in Ex Ferraudi scric est tit. 57. Evsl.ii in syuodo Bo-
Cod. Alr. c. 15. nifacii $ 16, in Isid. c. 29, ct in Cod. Afr. c. 4l. Ilie
XX. Quod fitii episcoporum, elc. ut in Breviario
, canou itii llippoucnsis Brcviarii latidalur ab lionoraio
c. II, col. 94. Apud Ferrandum num. 40 eslir. 20. el Urbano episcopis c. 47 Codicis Alr.
Cod. Afr. 15, et Isid. c. 11, eamdem sententiam
c. XXXVIII. Ui nitlii episcopi vit cUrici, elc. c. 29 ,

panim iisdcm, partim aliis verbis efferunt, iideuiquc Breviarii, col. 97. Apud Fcrrandiim uum. 71, tit. 58-
inler sese aliipi l verbis discrepant. Isid. c 50. Cod. Alr. c 42.
XXI. Ut geniilibus vet etiam hasveticis , elc , ul fin XXXIX. Ut pocnitcwibus, clc c. 50 Brcviarii. Fer- ,

Breviario c. 12, cnl. 95. Apud Ferramlum mim. 59 randns ntim. 49, tit. 59. Cod. Alr. c 45. Isidorus
est/i/. 21. In synodo Bonilacii legilur § 7, in Isid. c vero dividil in duos canones 51 ei 52.
12; Codex vero Afr. c
21 aliis aique aliis verbis XL. Ut virgines sacnc, ctc , c. 51 Bicviarii, col.
expriinit. 9$. Apud Ferraiidum num. 48, t'v. 40. Isid. c. 35.
XX.IL Ul episcopi vel clerici (ilios suos, elc, 15 c Cod. Alr. c. 44.
Breviarii enl. 95. Apud Fenandum iium. 41, tit. 22. XLI. Ul wgrolanles si pro se respondere, elc, in
,

Isid. c. 14. C"d. Afr. c. 55. tj Breviario c. 52, col. 9J5. Apud Fcrrandum num. 202,
XXIII. Ut ephcopi Breviario
vel clerici eos, elc, in tit. 41. Exstat in synodo Bonifacii § 17, iu Isid. c.
C. 14, col. 95. Apud Ferrandum num, 55, tit. 25. 54, et in Cod. Afr. c. 45.
Laudatur in synodo Bonifacii § 8. Isid. c 15 (ul in XLII. Ut scenicis, elc, c 55 Brcviarii. Fcrrandns
mss. legitttr), el Cod. AtV. c 22, aliam leUionem n:tm. 170, tit. 42. Lid. c. 55. In Cod. Alr. additur
prxferunt propii.un sym di antii 11". i pra'cedcnti c 45.
XXIV Ut episcopi ,
presbyteri et diaconi non sint XLIII. Ui presbyter inconsulto, « tc o4 Brcvia- , c
eonductores, eic, c
15 Beviarii, col. 95. In synodo rii.col. 98. Aptid Ferrandmn iuiiii. 91, tii. 45. Legi-
Bomfacii legitur § 9. Apud Ferrandum nutn. 70, tit. tur in sy:iodo Bouilacii § 18, cl iu Isid. c. 5C.
U. Isid. c. 15 ei Co<l. Alr. c. 16 aliam leclionein XLIV. Ut clerui in uliena, ctc, c. 55 Breviarii. In
synodi anui 419 peculiarem repra'senlant. Ferrando num. 15r>, lit. 44. Esi in syuodo Bonifacii
XXV. Ut cum omnibus omnino clericis, elc , ui in § 19, in Isid. c. 37.
Breviarin c. 16. Ferrandus nuin. 122 cilal btinc ca- XLV. Ut prwter Scripturas , cic , in Breviario c.
nonem Conc. Carlh., sed litnlus omiitiiur, qui sup- 56, usque ad veiba fccclesia consulalur. Apud Fer-
plendus est tit. 25. Apud lsid. est 17. c randum num. 228, !it. 45. Cod. Alr. c. 24 , ubj pro
XXVI. I.l episcopi, pr sbytrri etdiaconi non ordinen- lcmpore quo repetil s ftiil liic canon iu coiii ilio anni
tur , etc , in Breviano c. 17, col. 95. ln Ferrando 41 Bomfacii papa? nomcn cum aliis verbis in line
y,
iiiiii.. 15, Conc. Cartli. lit. 3, nbi enor irrcpsil in inseiittir. In Breviario h c canon cuni scqn- nli copu-
numeruni, ut palel vol ex *ynodo Bouifacii , in qua latur c. 36, uti etiam in svnodo Bonifacii § 20. ln
09 AD OPEHA S. LEOMS MAGM APPENDIX. 10)
lsid c. 47 nlcrque canon biznililer jnngilur, sed ila ut A moverenl' decrcti fuit I-g.v.io ad papam
r. Ibi eniin
ex synodo anui 419 exscriitus fueril, concinatque Anaslasium ad Wneriu.ti Medio!anenscm, ul in eo
et
oniiiino cuin can. 21 Codieis Airicani. Feirandnm in inicrdiclo oli innpiam cl 'ricorum et necessilatem
divisione seuiti simiiis, qnia pailitionm cl ordinem En lesi.e ad eoslem infanles ordinamlo> dispensatio
oinnium canonum lertii coucilii sun Aurelio cx ip»o p lerelur quia ab liis sedibus lioc {uerat proliibiium.
,

taniuni elieere liroil. Vide Cod.Afnc c. 57, ejusque proceiniiim. l!is uc-
XLVI. Lircal eiiam lcgi passioncs mariyrum, etc, lem iuterdiciis adeo parueriint episco, i Africani, ui,
utfci line can. 56 Breviaui, col. ItiO. Feirandus nuiii. cum rari essent calliolici ord nandi, suiuma essel clc-
229, li:. 46. Ci<d. Afr. c 4G. In synodo Bomfaiii ricorum inopia , inulLi-qii Ecclesia! es»eiu deserise,
-

§ 20, cl in Isid. c. 4, iu tine. nec unus quidem (liaconiis alicubi rcperirctur , uti
Xi.Vii. Plucitit eiiam ui quoninm, eic. c. 57 B e- fusius in laudatu pioormio tra.lilur. In liac auleui Ec-
viarii , 101 , ct posi uliima verba transmarina
c-.i. clesiarum neccssitate iila qtiidem iransinarina iniei-
l.alcsia consulatur , iiaec addanlur De Douatists
: dcia parlim abroganda, partim rcstringenda Afi icani
piacuH ul coitsulamus , clc. ut iu Cod. Afr. c. 47,
, P.lres cen.Miere. Al auclorilaieui ir.nismaiinaj Eccle-
usque ad illa vcrba , ne promoveantur sacri altnris sue reverili , nili.l con ra prr se absolute statuete,
minhtri; ar dein siibseriptioues apponanlnr Aure ius : ncc ab in erdi lis , licet iirgerel necessitas, salleni
epis opus Ecclesiee Cartknginensis lus plaatis a nobis f cto rece !e e, ac pristinam consuetudinem revocare;
onuiibus confirmctis , elc. , cum roliquis in line Brc.- sed qndquid expedire viilebalur, canone quidem ex-
viarii sulijeciis col. 104. poncnduin , non tamen coiisl.lueiidiim aut exse(|iien-
Cum unicnin canonem 47 Breviarii ultinium sub- dum putarunt, nisi prius traiismariua Ecclesia ( onsu-
B lere
sequens Ferrandi series inserendum conccdai, duos, ur. Id primuin (quod sciamus) xpiessum fuit in i

qin dc Donatislis slaiuunt, ad uiiuin canon m 47 per- synodo lIip,onensi auno 595, tuin iu synodi Carilia-
tinuisse niliil ainbigimus. lloiis sumpius ex can. 57 ginensis anni 597 noslro canmie 47, qui ex llippo-
Breviarii de clericis Don tislarum (ert.i quadain re- nensi cxcerptus fuit. It> ruo vcro repeliumi in alio
stiiclione in suo gradu reripiendis loqnitur; alier con. ilio Carlliaginen^i a ni 401 , xvi kal. Julias can.
producius ex cao. 47 Cudicis Africani staluit de Do- 57 Codicis Afiicnii, ac tandem in alia cjusdcm amii
u.nistarnm infaniibus in clerum admi lend s; ae in synodo idibus Seplembris cn. 08 Cod. Afr., in quo
utrnque l ausinarinam Ecclesiam cousulendani dccci cum Bomani maxime ponlilicis consensus ac veluii
••

nitiir. lo Historia Donatistarum part. n, c. 9, alieram dispensalio petenda dccernitur , hujus polissimum
panem de iiifantibus recipieme-, priorem de clericis sedis aucioriias in transmarino concilio apud Afr^is
stunptaui cx cditione Breviarii in supposiiionis valui^se cognosciiur. llacc toties decreta Iransmar.n.T,
[i.xx.xi\] suspicionem addiixinius. Sola lune Ouesnel- seu Romanae Ecclesix consuitalio, laudatorum iiuer-
iiatia cnlleclio canouum nobis nota cr.it, ex qua Bre- dictorura ad lioc usque tempus obser\atiliain decla-
viarium piodiirat; cumque Hjcc duos alios canoncs ral ; cum prascrlin in posirema synodo iilitu n
58 et 5'J Brcviario addilitios perpetam susceperit, Septembris anni 401 Paircs lesteniur se cam dispen-
niliil miruni si eiiani canon 57 eidem aliunde acces- saiioneni quarerc propter Eccle^iaj pacem it utiliia-
sisse crederetur. Al d.as alias divers;c orlginis, ei lem non ut concilium quod in transmarinis parlibus de
;

velustissimas collecliones mss. nacli sumus, qn:c hac re factum esl dis-otvalttr. Qni vel in maxima ne-
Breviarium cum eodem canone de clericis pariter cessitate el pcnuria clericorum nihil per se vnlueiunt
exliibenl, alteram in ms. B.irb. 2888, aliciam in cod. ] mitiiis inierpreari et consiiucre, nc iiilerdiclum
i

55 c;ipimli Veronensis; qiue poslrema id peculiare transmarinum [i.xxxvj dissolveieni, nisi prius Rnma-
liabet, quod ulio< duos cauones 58 el 59 uli cerie ad- nuui pontificeni consalerent et dispensationem ol»ii-
dit tios iguorat. Lx hac igitnr trium collcclionum nerent; quantam liuj s sedis auctoritnli obedienti im
aiitiquissimarum concordia liunc canonem de clcricis el obscrvantiani Iribuerent, nemo non videt. Ideo
a Breviario haud expuiigenduin cognovimus, nisi quid vt to tandiu dilati feslul.quia liccl decrelum do

omiiino ellicax cogercl. Expendentcs itaqne exaclius, consulcnda transmarina Ecclesia laium fueril anuo
qu;H ntis olim perurgebanl , niliil cgere depreliendi- 595 , et in Breviario repelitum anno 597 , nouibun
iiios. Illa ejtisdem canonis vcrba, Vnvcedenlibns con- lamen exsecutioui maodaium lueral anno 401. Itaque
ciliii sti:lulum est nc quis Donatisluruin cum lionore $uo boc anno in synodo xvi kal. Julias ne (onsull.<lio
recipiatur a nobis, praecipuam difficullatem moveliant, amplinsd ffcrrcmr.iegai oad iransmarinam Ecclesiam
uini quod nullum ejusinodi inlerdiclum in anterioii- dcslinata cst, qua Africani episcopi desolis infantibus
lnis Africse synodis , quarum memoria superest , in- consuluerunt. 'I.mi in alia svnodo anni ejusdem idi-
venilur, liun prseserlnn qnod contnria potius disci- bus v epteml>ris de cleiicis Donaiistaruin recipieudis
.

pliua ab ipsius s*parationis exordio in Africa viguit, per litier.is inlercessere. E\ bac autem liistotia non
uti trad.iiir in rollalione Carlbaginensi primrc dn i tam soluta e.-t (troposita objecio, qua lnc cnion 47
nuin. 1G (Tom. II! Concil. col. 158, d). At re melius de clericis Donalistis loquens a Breviario evcludeudus
perpensa, stul tum illnd seu interdi* lum ad ir-nsma- videbalur; sed polius c nlirnialiim maxime re tai.
riniim concilium r< forri crcdinuis, cui Africani ut Alricanos Parcsde hac re, qua> a transmarina Eccle-
obscquereutiir, idnm interdictum in suis qtioque sy- tj sja inierdicta fueral , luisse so lictos ac siatms-e ,

noilis repeltisse videnlur. ld uegral s credaiur asser- consulcndum Ecclesiam transbiarinam, licet exsecutio
liim, res plenius explica ida e>i cum praecipuc ex
. in aiinnm 401 dilala fnerit.
(iucinl s alefai lenduiu sit quaut >m Africani Romaux
i
Bestal aliera ilillicuUas ex Dionysio Exii;iio, seu
Ec lesi;c auctorilati dettiieriul. cx can. 47 Codicis Africani, in ipio posl anleceden-
Consiieludo quidem Afncansc Ecclcsic ab ipsius tem Breviarii canoncm 46 de passionibus marlyruin,
tepanilionis exordio liaec luerat, ui clenci Donalista- omisso canonc de Do >ai t- l:irtmi cldricjs, de solis
rum ad uniiatcm redeuntes, in suo gradu recipcrcn- ipsoruui iiifanlibus Sirii iiiin ct Siinplicianum con-
tur. Al supiTve.il inlerdictiim memoraliim trans- sulendos deceruilur. Idipsum etijiu legnur in col-
inarim com ilii , quod aperie asseritnr in synodo lectioue Isidori can. 48, ac prxierea in synodo anni
Carlliaginensi anni 401 iduum Septembris can. 68 401 can. 57 G>ilicis Afiieani bic canon de parvulis
.

C-d. Alricani bis vcrbis : In transmaino concilio sta- sojieiion concili<> edilus tradilur. Ilunc auiem l'iisse
tutiim esl ut oulinati ut parte Donaii, ri ad calhoticam posireniuni canoiiem Brcviarii Hipponcnsis paiet ex
correcli transire votuerint, non suscipianlur in suis ho- iis quae staiira subjiciuntur lam iu Codice Afncano
itoribus. Aliud qnoque inlerdictum transmariiix sy- quatu apud Isidorum ; Quibus inserlis Honoraius et
>iodi, in qua una cum Romano Mediolanensis etiam Urbanus lcgati provincim Vaurilamaz Sitifensis dirc-
amistes iuterluii , indicatur in aliu conciho Cartliagi- runt ... be fide enim Nica^ni traclulus audivimus. Hif.
lunsi ejusdem anni 401 , xvi kal. Jtilias, ne infaulis Breviarium llipponense lectum ac gestis inserium pa-
Douatisturum ad Ecclessam rcduces ad ordines pro- lam innuitur, ac propterea canon de parvubs, i;ni
 ,

10! DE AMIQ. COLLECTIQN. Ei COLLECTOR. CANO.MM. PARS II. 10!

prxccdil verba (71/t'fcus iuserits, perlinel ad Brevia- A Cariliagine habilo die x kal. Septembris stalm pn-t
riun quod gesiis inscrt 1111 fuit. Hinc quidem idein Breviarium lecia fuisse tradlur can. I, seu in pr:ela-
canon nullo episcopo proponenie deserinitur, u;i tione Anrelii, quae in Cod. Africano pnrmiltiiur ca-
nullo pniter proponenle episcopo recensili fueruni noui 54, ita cliain in bac qnasi al era ejuadein cou-
ejusdem Breviarii canones,cum econtra
ciiain re'iqui cilii actione babita v kalcndas ejusdein mensis, in

omncs Cinones post ejusdent lectioncm condiii in qu gesta prioris convenlus repeiiia fuere, Breviarit
1

ipsi synodo Cartliaginensi anni 597 aiiquo episcnpo leclioni recc subjicitur. Canonem vero 48 Codicis
interloqucnic ac proponenie efiferantur. Africani, quo eadein llonorati et Urbaui interloculio
conlinuanir, idcirco jungimus cum poslrcma puie
-

Ihcc vero facile concilian la cognnvimus, si ne ;

caii»ii dc clericts, ncc alicr de infautibus excludanlur C-inonis 47, quia prioiem pancm liitjus cauonis ile
a Brcviario, sed cx utrique unus cmon conficialur. inlaiiiilms D»natislis agentem us iue nd interlociiiio-
Piimo scilicet de clericis aclum luit, iia lamen ut nem Sitdensis ad canonem 47 liujus synodt pertinera
aulcquam id absolule finnareiur transniariiia Ecc'e- ostendimus. Ferrandusnum. 175 liinc cannnem alle-
sia consuleuda esset. Cuni vero hoc oblmere videre- gat sic Conc. Canh. tit. 48. I11 Isid estc. 58.
:

iur diNicibus dc solis infantibns Siricinm et S mpli- XLIX. Honoralus et Urbanns epiacopi dixerunt :
cianuin consulere interim placuit. Similiter quidem, Et illud nobis mandatum est, clc, in c. 49 Cod. m
licct Aurcliiis i:i synodO Cartbagiimosi anni 401 can. AlVic, col. 1-285, c Apud Feirandum num. 4, tit.
57 Codicis Aftic, proposiia catboiicomm clericormn 49. Isid. c 59.
penuria, Donalislas clericos cum ptebibus atque hono- L. Sed el illud cst statuciidum, eic ui in Cul.
,

ribus suh recipiendos percuperct, ct Imc transmari- Afric c. 50, col. 1288, a. Apud Ferranliini oum.5.
n
noriim rpiscop runi considerationi dimitteiidinn cen- tit. 50. Is d. c. 40.
sucril, badamen ronsultatione in aliud tenipus di- Ll. Uonoralus et Urbanus episcopi dixcrunt : Quo.
lala, cos iulerim de parvulis tunlum cousulendos niam de commonitorio nostro, elc, ut in Cod. Afric
ptltavit. Quanquam, iuquit, nunnniti ejusdem i.ectx c. 51 cum quo copulandus est can 111 52 ejusdein
,

clerici cum plebibus ti/ue honoribus suis ad nos trans-

< Codicis, ipiippe quos iu iiniim jtinclos Fcrrandus iu
ire dcsiderent, qui amore honoris aut persuadeut ad vi- suo exemplari mvenii nam capul 53 Codic s Africam
:

tam, aui relinenl ad salulem. Sed hoc majori fratrum num. 13 allcgat tit. 52, bujus auiein ciuouis 51 pii-
supradictorum ( episcopi Romani atque Mediolanen- mam partem num. 231 c lat t;l. 5, ubi corrigendum
sis) consideiationi dimitlendum censeo, ut prudentiori lit. 51. Ila-e prima pars tanlum legitur in Isid. c 41.

tuo consilio nos<ra suijgestionis scrmonem cum per- LIl. Epigonius episcopns di ril : In lioc Bseviario .

penderint, qu d de hac re eis pluccut nos informare di- etc, uti iu Cod. Afric c. 54. col. 1280, d. cum quo
gncntur. Tantom de his qui infantes baptizati sunt, jungendus esl can. 53 cju dem Codicis Africani, c I.
salagimiis ut noslnv, si placel. in iisdem ordinandis 1289, a, Epigonius episcopus dixil : Mullis ctmcitiis
ctwsENTiANT volunlan (Tom. II Conc. col. 1297 e). koc stntulum a cnetu sacerdotali esl, elc , usqu : ad
Vides bic ulrum<|ue dccretum de clericis et de in- fincm. Episcnporum Silifeusium Iega>ionc anlrce den-
fuitibus Don;itisiis simili ratone cfferri et iia copu- tibus canonibus exacia, Epigonius suam senlen iam
lari ut in nostro canone conjungenda puiamus? Unum proposuil. llujus prior interlocutio, qu.i Breviariuin
inovcre potest, ulrumque nostri canonis decrelum in leciuin prjesumiiU'', in Codice A r c.ino extra pro-
nullo codice copulari, sed altcrum deesse in tribus prium, iiivdettir, locum refertur can. 34, aiilcquam
iaudaiis collecjionibus quoe Breviarium separatim Breviarii can nes recenseahlur. Oliin quirJem ccde-
contineni ; in Diouysio vcro seu Codice Africam», et bamus banc inlerlocui onem recle a D onysio poluisso
in Isidoro alieium desiderari. Verum Diouysiiun cl subdi post pncfationeni Aurel i iu eodem God. Afric
Isidori collectionem alios Breviani canoncs omisisse descriplam antc can. 34; sed cum luec Aure'ii prc-
jam vidntus. Cur vero altera nostri canoms pirs, fatio Breviarii leciiouern mandet, veri>imilius est
qus Iiisce tesiibus probaiur spectare ad Breviarium, hanc lcctinnem ^laiim iuisse subsccutam, el Epi.io-
in ommbus hujus Breviarii codi< ibus desit, ignora- nium pnst lectum Breviarium ea verba prolulsse,
mus. Kx liis vcro omnibus canon 47 synodi Cartlia cum cxicta jam Sitifensimn legaiione, qua; ex d ct 9
gineusis anni 597 cx duabus partibus eonslat, nitin- primo loco proposita fuil, eiiiem Epigonio loquendi
ruiii c.\ can. 37 Breviatii et ex can. 47 Codicis Alri- jociis paiuil : praeciptic quod idem Epigonius niliil
eani. [lxxxvi] lluic auiem integro canoni Breviarii in Breviario emendamium vel ad lcndum censuil, uisi
llipponensis uliimo subscriptioncs ipsius Breviarii ut dies sancti PaschiH lempore concibi innotescat;
idcirco subjeiendas duximus, quia lotum Breviirium quod idcirco expressum videlur quia id a Siiifensi-
ciuii iisdem siibseriptiouibus syno o landaise fuisse
!

bus aniecedenli canoue 51 petitum et ab Aurelio

iiisertmn verosimilluuuin cst. Ita quodnam sii vcruin concessum fuerat. Duplicem aulem Epigonii inierlo-
ei iiiiegriun Br-varium [tipponense, et quinam sinl culionem jungimus, quia canon 53 Codie s Afric. i|i
Cilelins canoncs coneilii llipponensi^ anui r»'l3, pa- quo secnnda ejus interloeuiio exbibetur, laudatur .1
I 111 consiitutum est. ln vulgata ediiione Breviarn et Ferrando nunt. 13, tit. 52. In Isiduro deest piiimt
in ijiiibusdam < odicibu^ duo alii canones in iine adji- i.iterlocuiio [
lxxxvii Epigonii
secutula vero in duos-
| ;

ciniiiiir, sed perpcram, cum primus canon additinus canones dividitur 42 K l 43.
trema pars alteriu*
c. l'o
S|icciet ad synodum Cartbaginensem anni 597, con-
D
interlocutionis allegattir in synoitn Bonifacii, § 21.
flalusque sit ex duobus ejusdem synodi canonibus 49 LIII. Epigonius episcopus dixit : In multis concilih
el 50 mox indicandis, aller vero sit canon concilii hiic statutum esl, eiiam uunc hoc confirinandunx, elc.,
C.ullia.inensis babili idibus Sepembiis anno 4Ul ,
uli can. 54 Codicis Afric col. 1292, a. Apud Fer-
ac propterea bi canones jure omittu mir iu opiimo randnm num. 27, tit. 53. Isid. c. 44. In synodo Bo>-
ins. 55 capituli Veronensis. Nunc indicamli r stint nil icii, § 22.
canones in ipsa plenaria synodo anui 597 couditi, LIV. Aurelius episropus dixit : Sermonem meun
ipii episcopis iiuerlo pientibus propostli, ab Hippo- admittite, clc, 111 in Cod. Afric c. 55 el 56,. qui bi»r
nensibus iu Brcviario conlractis facile litsiinguuu- ciipulandisunt. S^quiinur eoim Ferrandmn, qui niim.
tur. 230 primmii canoncm 55" Codicis Afric citat tit. 54,
XLVHI. Quibus insertis Honoratus et Urbanus epi- et num. 13 ac 14 alterum canonem 50 iiem laudai.
scopi legati provinciw M auritanice Sititensis dixerunl : til. 54. Isidorus tres canones conficii , ac inler so
iaindudum cum apud sanctiutein veslram, elc, ul in disjungilc. 45, 4G et 55. In synudo Bonif.cii prim»
Cod. Alric. c. 47 piulo anie medium;tom. II Concii. parsiniegra cxbibelur lom. V Cnncil.,col.78l, alicr.t
Ven. edil. Col. 1284 d, cum quu juiigeuiiiis est 111.0 vero compendio indicatur rol. 779, § 23.
contextu eliam eanon 48 itlud autem suggerimut
: ltic esl ullimus cauon coucil i Cartbaginensis 111
elc, usquead ftnem. loi col. t2J5. iiorum episcopo- anni 397, post quem adjiciendx sunt cpiscoporuut
ruin Siufensium leg.uio sicuti ia anlocedenli convcntu o,ui eidein coacilio 111 interfuerunt subscriptionei.
 : 1,,

103 AD OPEIiA S. LEO.MS MAGM APPENDIX. t

.

Una lanium A»re!ii subscr plio legitnr inCod. Afric. A quam Bispaniea rotieciione probatur, vimlicias su>-
c. 56, col. 1296, a duas alias Epigonii et Au.usuni
; cepere. Eininanuel Schc Kslianus in dissert. 3 tle
addit Isulorus, nbi cscieri episeopi uo anti.r hac lor- Ecelesia Alricana priores c.mones de riiu nrdinatin-
mula : Similiter ei omnes eptscopi quadraginia qualuor nuin agenies in synoiio Carthaginensi anni 398 ton-
nnmero subscripserunt. Alii codiccs habent quadra- siiiiih s iioii ambigii, eo quod vulgaia praefatin halieat
gintaseplem, vel quadraginla oclo. Diffieuliaiem non- Placuil.... in eudem sancia synodo constituere ea qua>
nulli moveitt ex suliscriptioue Ammstini, qui INumi- ad ordines ecclesiaslicos canonkis sunt necezsaria dis-
diae episcopus buic syuodo non adluise videtur, cum ciplmis; et in alio codice primo canoni liic litulus
Nnmidae diuiius differentcs ad concilium acced re, |iraligai|ir Praifalio capilulorum de sacris ordina-
:

exspectati non fuerinl, ut liquet ex Aurelii praefa- Honutn ritibus. Ai caeteros canones non in ea synodo
tione descripia anic can. 34 C<dicis Africani, nec conditos, sed ab aliquo privato partim ex Orienta-
non e.\ ean. 47. At desoiis legatis Numidiac aliquan- !ibu-, purtim ex Occidenlalibus ranonibus sludiose
itiu exspeclaiis hiscc in locis scrmo esl. Augustimis congestos et assulos cxislimat. Tillcniontius art. 123
autem ad synodum venisse diccndus esl, etsi leyat o- et noi. 29 in Augustii.i Vilam liauc synodum .-iliqua
ne susc provinciae non fungcretur, quemadmodunt ratione dcfendere ac ohjectas dilficuliales disjicere
ad synodtim Cartbaginenscm aimi 403 idcm Augu- studci. Ad hnjin syni di canones po ius quam ad
stinus cuni Alypio et Pos»idio secessit, licel Nunii- canoues synodi ai m prseccdentis 597 refercnda opi-
dise legali ouduin pervenisscnt. Vide prafalionem
i naiur Aurelii vcrba quse leguntur in prooemio con-
ejusdem concili; lom. II Conc. col. 1320, d. Augu- cilii an. 402 prxmisso canoni 86 Codicis Africani.

slinum vero inier cacteros conveuisse iu concilio 18. lu liac coniroversia ut dicamus quid ptobabi-
Carlhaginensi ui non solum probanl" ties vulgatae B lius nnbis viiietur, aliquol observaliones circa niss.
suhscrjptinncs qu:e cx codd. cclleclioiumi Ilispanicse I bros in quilus ilii canoncs invenitintur prseiniilen-
el Isidori prodieruni, verum eliam confirniai Jiversae dre sunt. Non soli codices collecttonum Lidorianae et
originis codex Val. Palal. 574, ex qno uberiorcs llisp.niicse, qusc in Africanis synudis eamdem liabent
subscripiiones concilio resiilulo subjicieudas appen- originem , ted alia at |iie alia aliarum collecloniim
dimus. ei rcgionum cxt mplaria eosdem canones exhibcn , :

Aurelius cpiscopus Ecclesiw Carlhaginensis huic de- scd diversa ralione. In mss. collc ciiouum llisp. 1

crelo consensi, ei rctecto subsciipsi; el cwteri episcopi Isid. ii canones praferuntur cum litul Concilium
:

subscripscrunt, id est , Viilor episcopus, Felix episco- Carthaginen^e Africcs iv ab episcopis numcro 214 Au-
pus, ISumidius cp scopus, Fpigonius episcopus, Hono- gus:o Honorio iv et Eutychiano consuibus id est an. ,

ratus episcopus, Donalus episcopus, Elesius episcopus, 598. Alia colleciio conlenia in duobusmss. Veion.
Heginus episcopus , Palaiinus episcopus, Honoratus 59 ei Lucano 88, quam aule llispanieaill ex alio an-
cpiscopus, Victvrianus episccpus, Po:lhumianus epi- liquinri fonte dcrivaiam ostendemus pari. iv, c. 4,
scopus, Viclor episcopus, Bonifacius episcopus, Fetix eosdem canones describii : Ex synodo Cartlagins
episcopus , Restilutianyi episccpus, Bonifucius episco- Africm Jlonorio xu fl Theodosio vm coss., id esi au.
pus , Donal-s episcopus, Feiox episcopus , Antonius 418. Codex Vat. Palat. 574, similis Morbaccnsi qui ,

episcopus , Basitius episcopus , fieslilulus episcopus , colleciioncm reprsesentat pureGallicanam compaciam

Paschasius epucopus, Victor eptscopus , Auguslinus aiitemcdium saeculuui lextuin, buuc duplicen t lu-
episcopus , et reliqui episcopi numero 43 lum praligil Synodus Africgna episcoporum ducen-
:

ln edilione Isidoriana praeier defecius anlea indi- C torum qualuordecim. Sta.uta Ecclesia: nntiqua. Velu-
(aloscanon alius 49 perpciain addilnr, (|inppe qui stssima collectio Coibeiensis pariicr Callicana
peitinelad concilinin Caribaginense anni 419, ei re- codex liibliothecae coleiiii Parisicnsis So''. Jcsu lau-
fcrlur in tod. Afric. c. 52. Anclor niniirum colle- datus a P. Uarduino (Tom. II Conc. col. 1455, nol. 1 ),
ciionis ab Isidoio recepiae, elsi inler syuodos Car- codex Coibcrtiiius 55rj8 a P. Cou-tanti<i a lcgatns
tbaginenses recenseat coiicibum anni 419, ipsumque (In prafat. lom. 1 Epist. Rom. pontif. n. 102), exem-
diuu.ii in duo, noluil lamen describere pii res ejus plaiia inss. Gemblacense ei Gandavcnse S. Bavonis,
c-auoiies 55, a foric d<- causa quia in aiiis anierio-
< qirae vid l P. Crabbus ( Tom. 11 Conc. col. l45o , e
ribus synodis quas roduxit eos fere onines contiueri
i -1-441, c, et 1446, d), aliaque Gallicana, quac absque
perr.pexeral , quinque uliimis canonibus exceptis, ex nomine indicantur a P. Sirmondo (Tom V Conc.
quibus solura canoncin 52 non negligendum ratus, col. 14, b), lianc taniuinmodo inscriptionem e\bi-
synodo anni 597 adjiciendiim putavii. bent :Statuta Ecclesice antiqna. Cocbces Barberinus
2888 et Val. 1342 uuius collectionis Italicae; Vat.
lxxxviii § 4. De synodo Carlhaginensi anni 598 vi
]
5845, Vallicel. A 5, cum aliis allerius colleclionis,
iduum ISovembris, edita ex colleciione Isidori. Slitu- rl Vat. 1345 coHeclionis diversae, omnes Italn i, in-
torum quor in <a contin.nlur aniiquilas alque cele- scibunl : Slatuta anliqua Vrieniis. Alto episcopus
b ilas ex atiis mss. colleciionibus comprobala. In aliis
Vercellensi- in epistol.i ad Ambrosium sacerdotem
lodkibus insciibuntitr Staicla Lcclesiae autiqiia, in
Mediolanenscm ex Italicis mss. Slatula auii<iua Orien-
aliis Stalua antiqua Orieniis. Diversus statuiorum
tnlium appellat ( Tom. 1 Spicit. Acher. p. 458). Vides
ordo a vulgato m
plerisque mss. notatur. Non pmi-
in bis inultas collectioucs Hispanica>, Gallicanas,
nent ad ullam synodum Africanam. Sutit collectio D
ilalcas, [lxxxix] omnesque aniiquas, (piae elsi eos-
seu abbrevialio antiquorum canonum partim Orien-
dem cam nes cont ncant, divcrsa tamen ratione dis-
latium, partim (lccidenlalium. Formulce in ordii.a-
senliuut.
lione officidium Ecclesicc in fine adjecto?.
19. Duplex auiem discrimen praeeipueobf.ervandum
17. Post synodiim Cartbagiuensem anni 597 di- est. 1* Non omnes codices concilium Carthaginense
cendum est de canombus 104, qui ex Isidoriana col- inscribunt. Itaiicae collecliones, Stalutx antiqua Orien-
lcctioue vulgaii asiribu.tur concilio Carthaginensi tis; Gallcanae, Staluta Ecclesiiv antiqua, ( odices
Africa iv aiiui 598. Cliristoplidrus Justeilus iu prse- coiiectionum Ilisp. ellsid., quae Alrican. m
synodum
faiione ad ccdicent Lcclesiae Africanae liocceconci- pralcrunt , tinius ejusdeiiique oii-inis siiut. ,|,h1 s >

liuin, cujus nullum indiciiiiu est in ea.lem Africauo- codicesVat. Palatinus et Veronensis eutmleni tilulum
iiim cauoiium colleclione, ficntium ac planc repu- confirmanics dtversam originem babenl, codex Veron.
diandum comendit (Tom. I Biblwth. jur. eanon. synoduin Cartliaginensem assignat, non anno 598 cui
p. 517 ). nec lidem ullam adhibenilain iis canonibus illam afligunl mss. Hisp. et Isid., sed anno 418.
10 i qui sine auc\oriiale laudato concilio asci ibunlur. Paialinus \ero litulo concilii Cartiiagincnsis, quod
Hujus exemplum lures secuti , vel rejecerunt pror-
(
rhrnnica notatione raret, aiium lilubun addit, Staiuia
sus hoc concilium cnm canonibus ei aitiibulis, vcl Ecclesid' antijaa, qui priori tilulo videlur rcpugnare;
dubilaliones ei diffictiliatcs non exiguas sparserunl. neque enim canoues qui in aiiqua synodo conduntur
Al«i vero ejiisdent synodi , quae non tam Isidoriaua i>iain/a<7ii/(7Hflappellar qneunt.2' Vulgatus canonunt
 ,

103 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLFCTOR CANONML PaRS. II. 406

ordn qni cx llispanica ct Isidori cofectionihus pro- A linqininl. Negativum qnidcm est hoc argumenlum ,

lieiscilur, diversus <>mnino est ah ordine quem omnes sed lale ui, si probe inlelligaiur, hac in re luculen-
alii codic*s e( collectiones exliihen'. Lahbeus e Bar- tissimam et inanifestani pmbationem suppeditct.
berino ins. 28S8 numeros diversi Oniinis in Sua edi- 22. Sed age, jam positiva et eflicacia producamus.
tione notavit, sed qui faciie fugiunt, nec s-atis iosti uere Ipsu.iiproosmium quod in vulgalis ex collecl onibus
queunt. Ilinc ensdein canoncs ex ordine ejusdcm et Isidoriana el Hispanica exbibeiur a siylo el formulis
aliorinn noslroruin codicum lioc tomo recudendos eeterar.um synodorinu Afijcae maxime abborret.
censtiiuius ac ex
, couiiiidem collaiioue cuni Consulatus in Africanam rationem non Auguslo Ho-
ediiis palain fiel ordinem qui tol diversis colleciio- norio iv, scd gloriosissmo imperalore Honorio Au-
niltus proii.iiui et praeferlur etiam
, in liis ipsis gusto tv, et Eutuckiano coss., eflerendus fuerat. Addi-
mss. codd. Veron. et Palal., qui synodum Cartlia- lur tii secretario lanium , cum in ca teris sinreris
gineiisein in ntulo inscribuiil, originariumesse; eum conciliis adilaiur semper basilicae nomen In secreta-
.

teroqui ex collectionibus H sp. ei Isid. antea ediius rio basilicecFausli, vel Rcstituto?, eic. An nis prarser-
iuii, indiic um lui-se ab auciore colieclionis synodo- tim 398 laudalo cnnsulaiu uesignalus primo canoni
rum Afiicanarum in ipsis receplac, ut canones apliori repugnat. In professione eniui lidei ab episcnpo exi-
inelliodo disponcret, et ad rerla capiia pertinentes, genda adversus bxreses, id inier caeiera ab eodnn
ab origine separatos alque buc iliuC dispersns unirel. peiendum Iradilur, si in baptismo omnia peccata , iu
Iiinc porro cognosceiur canones de ordinalione ofii- est tam illud onginale contraclum quam illa qucevolun-
eiahiuii Ecclesise, qui in vulgaiis inilio proponuntur, tarie admissasunt t dimittanlur.
Id l'elagiananihaeresim
spedare ad fiuem immo distingui a c;eieris boc g apene impeiit, quae tamen in ATrica non innotuit uiti
tuiilo ipsis prjrlixo liecapitulniio oidinationum of- anno 4M. Neque credibile est anle hujus erroris no-
ficiulium Ecclesice ; nbi rccapitulatio idem videiur ac tiliam adeo expressam pro essionem exaciam fuisse
caput; uude in ms. Heruvalliauo iiabetur Caput or- : de dogmalequod anle Pelagianosa nem nein dubium
dtnulionis minislrorum offitialium Ecclesiai. yocabatur, nec in anterioribus fidei formuiis ea inserla
20. Nimc ut staluamus quid verisimilius credimus, invenietur. Adde quod in subscriplionibus qua3 apud
101 iuiprimis codices ac tot aniiquissimae diver&ae ori- Isidorum legutilur, refertur Donalianus Talabricens *
ginis diversaruinque regionum collectioncs, quoe lau- (corrige Teleplensis) primce sedis; qui cum anno 3 H
tiaios canones diver.-a licel insciiplione prsenotalos noii essel >enior, nec prtinr sedis cpiscopus erat.
cootinenl, imer quas du;c Palalina et Lorbeiensis Praeterea illae subscripiiones eaedem sunt ac qnae nh
suUmedium sexlum saeculum digestae fucriml, eorum eodem Isidoro subnectuntur concilio Milevitauo; reipsa
aniiqiniaieiu celebritaiemque demonsiranl. Ipsa col- autem pertinenl ad concilium Cartliagini-nse auni 418,
leciio Hispanica, qu;e ho< c.uiones sub concilii Car- ad quod eliam speciaul Pattvs 214 quibus e.< Statuta
tbagiuensis iv noinine pra*fert, eamdem antiquilatem adjudicantur. Hinc minus male in codice Veronensi
Cuiiiinnai.Afiicanorum enim cauonum collectionem, 59 notantur rousules anni 418. Duas vero hujus anni
quae in Hispauicam iransivit, auliquiorem esse Turo- synodos Africanam et plenariam conlrj Pelagianos
nensi synodo n celebrata an. b (il proba viinus § 1 n. coactas ostendemus in observationibus ad disscri.
3. Addemus et aliud non leve. lu ea colleclione ca- 13 Quesnelli , ubi eliam numerum Patrum 214 »
iiuniim que concilii Arelateusis u nomine circumfer- Prospero indicatum ad Africanam synndum refe-
tur, diiiu can. i$ secundumslatula tertioiuiH prxcipilur rendum probabimus. Plura in ulraque synodp con-
ul excommunicaii vilenlur non solum a clericis, ve- ira Pelagianos gesia. Cauones vero so.um editi in
rum elhni a laicis, nosira Slaluta indicari videntur. plenaria, qui a Dionysio lale proferunlur a can.
Eui einin in ahiscanombus clericis interdicium in- 108 usque ad can. 127, nec tanien in his unuui
veniatur commuuicare cum excommunicatis laicis , ex Stalulis invemes. Arcedit quod in primo Iiorun»
tameu id nou legimus vetitum nisi in noslris Statulis Staiulorum uon solmn Pclagiana verum etiam Nes-
,

can. 40. (uin porro ea collcclio Arelatensis u Domine lorii ac Euiychis b;ereses pal.im impeiunlur, qu.r
donala sub S. Ciesario compacta fuerit, ul probabimus multo pnst exortx' lueruni. Ut vero aiia omiilamus
cap. 10 § 2, n. U,
tioslra igilur Slatuia sexio sxculo qux in aliis Slatutis cum Africana ejus xlatis disci-
auliqiiiora et aucloritaiem allegata noscuiitur.
in plma minimecoiicordanl, illud profccto peremplorium
llinc quidquid sii de litulis seu inscriplionibus diver- videlur, quod primo capite in episccporum ordina-
sis, iidem canoues pro spiinis ac nullius uiomeuti lione mclropo/ila)iiaucioriia'svel praesentia requiritur.
haberi non possunt. Mctropolitani nomen non invenielur in synodis Afri-
2i. Toia diflicultas circa auctorem versatur, num canis, quibus primw sedis episcopus, vel primas, vel
scihcei ea Statuta concilio Carlhaginensi adjudicauda senex nnmina eranl tisitala. Stispicatur Tilleinoutius
smt. In bac vero inscriptione, quam plerique ei ve- melropolitani vocabulum ab isidoro fui>se inserlum,
tusiiores«codices av colleclioues ignoranl, falsitalem ut sux regionis disciplina* el locutioni scse accnni-
inesse multis argumenlis nobis evidentissimum est. modarel. At frustra : neque enim sola exemplana
Illud impnmis gravissimuin, bujus synodi , quae si collectionis Isidorianaj metropoliiani voccm praeferunt,
Africaua, ob Palrum numerum canonumque copiatn sed csfeterai omnes collectiones et cndices omnes, qui
aiqiie prxstan.iam omnium celeberrima fuisset, nul- n aliam orgiuem tiabent. Qui consensus ouniium co-
lum repci iri indicium nec apud Dionysittm Exiguum, dicum cum metropotitani vocem ipsi canonis auctori
nec apud Kerraiidum, neque in conciho Canhaginensi vel auctoribus referendam deciaiat, liim vero hujus-
sub Bomfacio anni 525, cum bxc vel maxime inler modi StatutaWs in locis conditaostendit, ubi metro-
Africanas memorauda fuerit. Dtonysius quidem dum polii&uoruiu litulus auctoritasque vigebal.
synodos recensuit sub Aurelio celebratas usque ad 23. Hisceslatutis, qu;e in mss. Hisp. et Isid. sunt
an. 419, elsi aliquol canones alicujus syuodi praeter- 104, ex (Jrgellensi codice auciioris collectioni- His
ire pouii, vel eliam synodos qu.e pecuhares canoues panicae unus canon a fialuzio additus est (Concil.
non condiderunt, nou lamen concilium plenarium, col. 1440, a). Hic autem si geuuinus per se creda-
qiiud [xc] lol cauones in aliis conciliis fruslra quae- tur, certe ad Africanam aliquam synodum periiin-t,
sttos coustiluit. Multo minus Iiobc synodus fugere ui patet vel ex illis verbis : Ptacuit omnibus Patribus
potuisset Ferrandiim , qui alias eiiam peculiares et per proviuciam Carthaginit consislentibus. Nihil vero
proyiuciales syuodos Afncae aliuude incogn.tis alle- id movere debet ui c eiera quoque statuta Africano
gayit. lusynodoautem Bonifacii dum plurescanones concibo iribuantur. Cumenim idem canon in uno ins.
referuntur ex conciliis sub Aurelio ceiebnoribtis Urgellensi invenlus desil non solum in codicibus
concilia iii, vi, vu, usque ad vigesimam his nume- aliirum collectionuin Gallicairis atque lialicis, veium
ris cauonibusque distinguuntur, qui cum congruaut etiam in aliis Hispanicis el in omnibus Isidoriauis,
numero el ordini synodorum quos Dionysius refert, [xct] ac prseterea formam a cacteris statutis plane
liuic concilio Carthaginensi aiiui 598 loeum non re- dtversamprrefeiat; addititius agooscititr nec profecte
:

P*xa ot.. LVl. k

 . :

w AD OPEfU S. LEONIS MAGNI APrENDIX. (08

diffleult.;ies cx prooetrTo ei primo capt" expositas \ xcitj § 5. De covciio Curlhaginensi anni 399, et de
abslergere potesi. Adite quod cum ex reeitais vcrbis duobus aliis omiiiOI, quce tuiit coticilia iv, v, H
ad syuodum videatur relerii solins provinciae pro- VI, sub Ai.relio. Allerum conc.lium anni 401 rtti-
eonsiilaris cujus apnt rr.it C:>rlhngo (nisi quis polius
< luilur.
provi ciam Cartba&iiieiisein Hisp;<niae iuielligeudam Dc conrilio Carlbagineitsi anni 399, v kaf.
i\>.

ex-istimet), inale prnieeto afficlus fuii uuiversali con- Miias qtmd ex Dionysii scre quariiim esl Mih Au-
,

ii/io episcopurum ccxiv, ui ex duabus albs provin-

< relio id t>ntum menioriap pr didit lauda us Diony-
,

cin Donaiiauus Teiepiensis Byiare.ui: primas, et Au- sius post rammem 56 Codicis Afrirani , legatmiicm
giislinus cpiscm, us llipponensis .Numiduj iu codem fui»s-e destmat un ad imperatorem, ut pr cnfugien- •

Orgelleiisi codice subscripli exhihciiiur. libus ad ccclesiam legem in.p t: aren ne quis e>;8 t ,

24. Ev his porro expuacta cpigraplie c<>ncilii audcrei ahstralirre.

Africaui, alic duae iiiscriptioncs considerandae sup r- 27. Duo concilia Carihnginens*a v et vi sub eoden
siint, Suuwa 'Ecciesia; antiqna, ei Slaiuia aniiqua Aurel o distinguunlur i Dionysio , alterum elebra- .

Orientis. Ikc vcro- fornmlae nilnl novi ab aliqua sy- tum xvi vel xvn kal. Jnli.is a ranone 57 ;d can. 65
riodo condilum in iisdem stalutis contiiicri , sed Ccdies Afr'n aui , altcrum idibus Sepiembris a can.
antiqtta dccrela nrivaio siudio u qunpiam collecia (jij ad can. 85. In ed time Isidori ulrumque conjun-
iuiiuunt. Atto episeopus Vercellcnsis saeculo x , cum giltir cum inscripii' ne Concilium Carthaginense V ;
in codice ms. Additioniiin Dumysii , qui ndhnc ser- in cujns pro mno volgato cmn deesset c<>nsulis nn-
vntur in bibliutheca capituli cathediabs ejusdem lalio, ciijns anni es^ei, igoorabamr. Dies p rro apud
fccicsi*, baec slaltita reperissel una cum eptsola vul^atmn Isidorum notaius vi kai. Junii ab utraque
cunonicu, quum pariter Imic lomo inier docoineuta D die in Diony>io signala discrepans aliud ccnciliuni ,

juris cauon.ci ve eris inseremus in luieris ad Aui-

, indicabal. At suppleta et cinen lata ex mss. pust
hrosium sacerdotem Mcdioianensem de utrorumque liarduinum cliruaica niitaiinne s c : Post consulatum
tempore el de aucloie quaesivil. Sinceram charilatem Flavii Sliliconis v. c. die lfi, al. 1 1 kal. Julias ; primuni
vestram, iuquil, humililer exposcimus de epislola c> iKilium anni 401 palam innuilur. Imer laaowt
quce in cun<>iiibut reperilur, quaj eliam Canonica dici- quindo im quos eadem Isidon edilio hui<- (onciiio
tur, cujus capitula xi essenoscuutur , qua nobis uilis- assignal du» lantum prnnes pertinent ad priumm
,

sima esse vdeniur quorum initium : i Primum om

, c<'n ilmin diei 16 aut 17 kal. Jolii amii 401, re-
uiiun lidem caihohcam omnes presbylcri et diacorri spondenlque canonibus 59 et 62 C"dicis Alncan .
«eu subdiaeoni ciemoriler l neaul,etc, » sive de Qua in re illud maxime animadvcrteodum est , ln s
Siatulis antiquis Oneiiialiinn , quorum capitulu cen- anon s apud hiuiiuni efferri ba<- foimula can. 1,
lutn ainumeranlur, Ex quibus prlmum apud nus in Statuendum esi, et <an. 2, Ei illud slatuendum
omni episcoporum consecratione peiquirilnr , cujus cmn 3;.uJ Dionysium alia prm-sus ratione lcgaiur
iiiitium esl : i (Jui cpiscpus essc dcbcl, nccesse esl •a.i. 59 c di is Afr. Petendum eliam (ab imperat^i-
,

iii anlea examinetur, e c, » ut de liis omnibus nos r.b s) iti ttaluere dignenlur; et can. 62, Et illud
eert ficarc dignemini , quo temporevel loc.o consliluta , petendnm , vero caiumes
ut tintuere dignettiur. Caeleri
sub qno principe, lel a quibus Patiibus, giomodo ha- xin cditionis Isidcnaii.c sunl sccundi c ncilu e<>dem
tt^nda, vet »i penilus recipienda, v< l in aliquo refu- iiimo celebrali idibus Septembris. Iti Isidon cdil i>
landa dijudicentur. Tempus sialuloruni ex diclis sopiem <an<nies primi <ou ilii prxlermittil nam :

f.icile culligi potest, niimrum

posl hicresim
patiio C ;|MH Dionysium , seu m Cudi e Afnc. novem ipsms
I
'

E' lyclii .uiaiii , cum in pro<jeinio professio eaibulici <aiiiuics re< ensentttr ade • ut Imc con ilium ui boe
,

dogmuiis eulcm comraria exigalur, ct ante siu.se- Cud ce integrum vidcri pussit. Ferrandus dum niint.
qucns sxculuni vi , quojam ceebra cranl ha;c sta- 195 allcgal Conc. Cnrth. ut. 1, prions synodi cano-
mta, el m collccliones trausietani. lguolus vero nem primum expnmil, qui n Cod. Afr. legitur au.
Jioriim siaiuiorum collecior non pauca ?x synodis 57; nullum ille aliimi Imjus synodi <an nem iaudat.
OnenUtlium compendi.t sumpsit. liuc forte primum 28. Dionysius alier.us c- nedii b.ibtli id.bus Sep-
cjus consilium exiude tittilus 5 mtuta anhq a
luil, et tembris canoncs visiinti reciial. Etsi vero h c qn -
Orieuiis inilio prxttzus. Cuin porro ali ev c.tnoui i
•
que concilium apud ipsmn iiiiegrum videri qucar,
bus cttain synodorum Occidcntalium ac ex quilms- , c (ii delc tuisum sil apud Uidorum , qui, ul m<>nii-
dam aniiquis lorumii-,, seu rinbus Latims aceessoriul, mtis, tredecim (auium liujus syn di can nt-s refert,
tilulus Slaiuta Ecclesioe amiqua subslilulus videtur. aliquis lamen delecms in Dionysio qtioque dele^itur,
Nounulla ex canonihus Alticauis Piceipta dcpreben- co qm-d rej eniimtis viiand.e causa duos caimnes
dvnlur.cs quibus lorlassis synudi Alncaiuc, seu con- omisii , qiios m er priines canones 33 synodi anui
cilii Cartltay nensis inscripiio mauaviLCapitola in lii.e 19 antea descripser.il. Id esidens (icl ex Fernnd»
;«]jecta dc ordinaiionibus ullicialium tcclesiai. in serie, cl ex cnticili Cartli;igmensi sub Bnnifacio :
-

omnibus an'.ii|ui>simis collectioiiibus dcs ripta, rilus ac proiudc liujus syttodi vi sub Aurelio, quae cec ii»
liuilierui aiiliquilaieui prouaul. Uac veru euin in>n Dionysio nec in Isiduro iulcgra reperitur, restiiuii •>

'imipendio, sed toiidcm verbis cxposita sinl, uli necessaiia esl.

lc^unlurin GclasiiSacrainenlari.i (Sacr. Otl<i$. lib. i. 29. Ferrandus nnm. 189, bujussynrdi canonem
» . 95) , distiitcto lilu o proponuntur. Piura si ,
" in Dionysio tertium (can. 68 Cod. Afric), ex suo
vacabit, amtuiabinus in ipsastatuta, cum buc luana «odice secuudum vocal : Conc. Carth. tit.%. Ht.ic
.uxia lidem et urnnem vctusl ssimoruiu cudicmn tlno pritres can. ncs apud Di mysium, in c<>dice
jirulercnlur. Fcirandi priiiiiim cunstituebanl : cumque ulerque
25. Liiun- iaiiJc.it observaro' libet. Cum in co respiciat Do at sias qui ad unitatem rcdirent, nou
puimnvo statuiorum ordme, qtiem exbibebiuias. ipsa male in uuiim copulatus crai. Igilur prxmissa bujus
siatuta prjLitiiltaiitur capituli^ de ordiuatioueofiicia- sjnodi inlroduciioiie (Tom. II Conc, cel. 504, b),
iiiiui kcclestae, subjiciantur auiem prou-mio, quo m qiue apud Dionysium legitur ante can. 66 Codicis
j<i;crogatiV£e ejus qtti cpi 5 copus urdiiiandus est rele- Alricam, Vincentio et
et incipil : Fravita w. ec.
iiiuiur.et stibjiciaulur quidem pust verba de epi- cuM.,etc, primus canon est can. b6 cl 67, quos iu
SCUpO rdinando his Palrum definntonibus a<quuscut;
< unimi cor.jungciidos diximus. Secumlus canou est
«i.ideui slatuia eo consilio ao auclore videuiur rtil- can. 66, cjusdem Codicis Afric. quem Ferrandus
iecjj, ui luiani , vel fere loUiu ccclcsiasucaiii disci- imm. 189 cital lit- 2 lcrlms est can. 69. Hi trea
llitiiui e^iisco^is ordiuandis eouipeudio prupuucrei ,
priures canones in Isidoro desideruntur. Quarius
ijiiaiu vel ip>i se cuslodireui , vel in alio ouolibei
iii cauon est can. 70, qni apud Isidurum babetur can. a
iti lestM- gradu obiervandam curareiil. t-jtis c nclii Carlltagiucusis, quod qu niinn inscribit.

Cauoii quinlos, a IMonysio oun-sus («jinppe quisunt-

lem canonem retulerat intc-r illus syuud. auui 419
109 DE ANTIQ. COLLECTION. ET CULLIXTOH. CANOMJM. PAKS. II. 1!W

can. 26 Codieis Afric), supplendus cst ex Isidnro A 31. Canon ileciinns lerl us , cilaius a Ferramto
cain-ne quarlo. Id collisimus ex synodo Bonifaci num. 156 tit. 13, est Co Afr.
in 1
. c. 79, apud Isid.
anni 525. In liac cx conciho [xcin] sexio sub Aurelio c. 12. Lau •latnr a S. Augmtino in episl. 65, seripla
nnvein cannncs indicanlur , duo priorcs sic : Ui res ineunie anno 402, u. 2. beeiinus quarlus.a Ferramlo
teclesice nemo vmdat : ei Ne relicia principali catlie- laudat is iiiiiii. 28«*if. 14, habeiur c. 80 Codicis Alr.
dra ad rticece*im se conferal. vel diu in propriis demo- et in l-hl. c. 15. Quintus decimus , apud Ferranduiu
reiur (Toiu. VCo/ic, col. "79, e). Hic autein sectiii- nuni. 3-215, el iu Synodo B.nif.icii § 7, rst in
lit.

diis caiion apud Fer anduin iuiin. 17 cilatur tit. 6. Cod. Air. c. 81, in Isidoro vero desidcratur. Canou
Canon ergo qni in Bonifacii codice pr.c edcliat , et decimus sextus legilur laiiiuiiinio.lo apud Dionysium
resinindel canoni apud Isidoruui quarto, iu Ferraudi c. 82 Cod. Afr. Decimus septimus lum in Diouys <•
codice erat tit. 5. Hic qnidein canon ex Ferrandi inveuitiir c. 83 Cod. Afr., luin iu Isid. c. 14. Ferrai -
sene quiniiis uic synodo tribuilur eliaui in codice
l dus num. 171 eum laudal tit. 17, el Synodus Boni-
tns. collexii Pari>iensis SncJesu, qtii contuiet epiio- facii §8. Detimus ociavus in Dionysio habetur c. 84

meii canonuiii. Huic enim «anoni, imtante P. Har- [xciv| Co I. Afr. et in Isid. c. 15. Decimiis nonus el
duino, con-ules praeliguntur sic : Vincentio et Fra- ulliiuus, cujus prinia pars in Synodo Bonifacii sepa-
vita w. cc. coss., sub die idus Septembris Curtliagine ratim descnbitur lom. V Concil. col. 780, e, integet-
in secreturio basilica: S. lieslitutce, ubi Anastasii epi- recitatur a Dionysio c. 8"> Cod. Afric. eique subscn
t opi Homani liilera contra Donatistus lecice sunt. ptones episcoporuiu subiiciuntur : deest a.ilem iit
El ad locum : Placuit etiam , ut rem Ecclesice , elc collectione Isid. Ila lestituiaesl syuodus Garihaj!)-
Sunt characieres sexti concilii, et canon illeestqui, p.nensisvi, sub Aurelio celebr3la anno 401, idibu*
ex ser e Feir.mdi qtnnlus , legilur in Isidoro cau. 4, " Seplembris
apud Donysiuin vero iuier liujus cmicilii \l canones
§ b'.Milevitana synodus anni 402, apud hidorumea
deest. Ilicauiem ejus codicis Parisiensis praeslaulia
plurtum synodorum canombus compacta. Sincera el
animadvenenda esi. Cum t:niaiclir<>nici m naationem
integra apud Uionysium lenilur. Dealiis tynoditsuk
simul et caiioncm istum auclor liujus epuomesderi-
Aurelio ab oC.ava ad decimam quintum.
vare iiequiveril nec a Dionysio , qui in hac syuodo
ipsum caiiouetii praeieril; uec ab IsKloro, qui ea 32. Synodum Milevitanam anni 402, quam conc - ;

iiotaiioue chronica caret; uec ab alia nobis coguita lium Cardiaginense Bonifacii appellal septimam stib
colleciione, qute cum hac synodn itondum invenla Aurelio, et Isi.lori collectio, et Dionysius Exiguu-.
est, ex ipso Africano lonle ebibisse cogunscitur. praeferunl. Isidori vero collectio, eisi in procemio
Quod iiiulto magis coiifirmalur si consideres in lioc consulaium designai anni 402, ires solos tamen hujns
codice nllegari duos canoues synodi Hipponensis syoodi canones exhibet. Cum aulem nullas alias po-
amii 427, quos ex soln Ferrando cognovimus, ut sieriores synodos Alricanas producat nisi eam qiui>
palam liet ex § 9, n. 4. Amtor ergo hujus epilomes anno 419 habila fuil , qiiamque, licet unarn, in duas
Codii-em Africanorum canonum Ferrandiauo similent dislinguit, nimimm in Carthaginensem vi et vi ;
pra? oculis habuisse vidclur. canones caeterarum synodorum qnae celcbratse fue-
30. Ut autem reveriamur ad ordinem canonum runt uiter annos 402 et 419, Mileviiano coneilio in
sexti coucilii, canon sextus apud Isid. c. 5, el apud sertos prxferl ac propterea hoc concilium apu<l
:

Di nysiuui in Cod. Afr. recensetur c. 71, Runus pla- Isidorum, el similiter in collectione Hispanica , e\
cuti, ut nemini, etc. Itic cuion, ut paulo anie mouui- C qua Isidorns Africanas synodos sumpsit, veiius es
nius, lutii a Kerr.md >, imn a Uonifacio laudatur. Se- coilectio canoiuim quatuor synodorom, Milcti a .«
plimus a Ferraudo indicatcs num. 203 his nolis, aiihi 402, ac trium Carlhagiitensium ann. 40), 407
Concil. Cartli. lit. 7, ei in Synodo Bonifacii § 3, ex et 4i8, quos canones iufeiius suaa cuique synodo
concilio sexto, describitura Dionysio c. 72Cod. Afr., jis>ignabi i us. Iluie anlern colleciiooi ul aptareiur
et ab Isid. c. 6. Male adjeclus est in vulgaiis breviarii praelaiio syno Milevitana: anni 402, quaidam a
i

llipponensis canone uliimo. Octavus esl apud Diouy- eolieciore in ejusdem praelalionis fmeadjecia fuerunt
siiim c. 73, et apud Isid. c 7. Nonus, qui in Cod. qtiae ad niillam synodum Africanam speciam.
Cum
AIV. Diouysii est c. 74 , in Isid. c. 8, citalur a Fer- porro in hoc praef.itionis addilamento meaiorenlur
ramlo niim. 22, tit. 9, el a Synodo Bonifacii in duos Pelagiaii, ei primi etiam canones adversus eosilem
dividitur 4 el 5. In hujus canonis editione protnfer-
tj hae eiicos s-tatuani; in chronicam noiaiion m anni
eestor scnbenduin erit intervenlor , quam lectionein 402 errorem irrepsiSse aniiqm Concil.oruni ediiores
iuni Ferramins, tum Synodus Bonifacii approbant. aibitranies, Milevilnae synodi iminine iiecepti, puia-
Canon decimus , recitatus in Co i. Afric. c. 75, et in ruut hanc e sealiam synodum Mileviianam auni 416,
Isid. 9, ex sequeniiiim serie apud Ferrandum
c. exqijaiNiimi.li* Palresad Innocentium Ide Pelagian s
erat in ipsius codicc ttt. 10. Undccimum laudai idem sciipsere. Verum canones adversus P. I.igiatio» in-
Ferrandus num. 75 tit. II. Legiiur apud Diouysium serti , editi fuere non in synodo Miieviiana provin-
c. 76 Codicis Africani. et apud Isid. c. 10. Duodeci- ciali Numidiaa , sed in Carlhagineusi plenaria anm
mus, cilaius a Ferrando uum. 118 tit. 12, dee.»l in 418.
DionyMO, qui illum reiulerat inter canoncs synodi _. 33. Vera et inlegra Mileviiana synodus nnni 402
asmi 419, can. 27 Cod. Afr. Exstat vero apud Isido- ** apud Dionysium legiiur, exslatque in vul-ato codict
rum c. 11, ullimaque ejus pars ex concitio sexto aile- Ecclesiae Afncanas <|ui ex Dionysio sumptus rsi. Ca-
K»tur in Syuodo B<mifacii § 6. Duo alii cationes a noniim ordinf-m hic appouiraus, qiialem Fenandus
Dionysio reiaii c. 77 et 78 Codicis Afi icani , nec a el Synodus Bonifacii in suis Africanis canonum C di-
Ferrando, nec in Synodo Bonifacii indicantur, n c cibus repereruul. Ferrandus num. 78 Concil. Mile-
in Isidoio legunlur. Ciim v. ro in Dionysii codice vit. tit. 2, laudai canonem 86 Codic.s Af.jcani; <t
invenli ftierinl inler hujus synodi canones, extludi num. iO Concil. Milevit. tit. 4, respicit canoncm 8 '

ne |ueunt : ac propterea vel in Ferraudi ms. codice, ejusdem Codicis Afr. Prsefnio igitur h jus synoni,
ex quo horum canonum seriem colligimus, fuerunt quas in codice Afr. prxmiilitnr c noni 86, in Ferramii
Oniissi, eo quod paiticulares causas Cresconii Villa- codice eratfi/. 1, et cauon 86 evnltit. 2. |ta i-tiam in
regieusis et Kcclesise Hippouensium Diaretorum re- Syuodo Bonifacii «x concilio septimo lii duo cauonc.s
spicerent, vel qtiia cum uiniecimo, aut dtiodecimo. distiuguuntur, ita ut in < jus quoque codice prasfatio
aul decimo lcrtio canone conjuocii unum conlicie' , locuiu primi can.mis oblinuerit. Si porro eanon 8»
l»ain. resiiluenda vero hac syuo lo si Ferran li
1 ii Co.iicis Africani apud Fei randum er.it tit. 4, duo ea.
series ac uumeri relineudi credamur, iidem duoca- nones 87 <l 88 ejus.iem Codicis Africani m u.iuni
iiones c m
iiuo ex his tribus canouibiis copulandi catDiiem juncti, conficiebant tit. 3. Tandem caimn
eriiiii, alias cauonuui nucierus his duobns erit au- 90 Cad Afr. hujus synodi ultimus in laudato Fer-
gendus. randi exempio erat lit. 5. Trestantum canouesjuxta
 1

lli AD OPERA S. LEONIS MAG.NI APPENDIX H:

Firrandi i itir1< *s 2, 4 el 5 , apud Isidorum habeiiiur A synodi canoncs, itimirum c. 10", 101 et 105 Codieif
ran. 13, 14 el 15. Africani, eodem ordine laudat ex concilio «ndecimo.
54. ocaasynodus sub Aurelio esi Cartlingi- Postremam qtioque partem canonis 100 tolhlein \er-
anni 403. In causa Don.iiismrnm loia versaiur.
ieiisis bis reciiat, Ltmetsi iu vulgaiis ermre aliquo iribua-
\ solo Dionysio eonsrrvaia fuii. Le^iiur in <od. tur concilio uono. Confir i]u.e tliximus au '<> anl:
|

Afric. ejus procemium ciun duol us inniuin canoni- iniiii. 4. In Isidori collec ione nov<m canones Mile-

bus in e.i edius, qui ibidcm describunwr c. 1)1 et b2. viiana- synndo irilmii ad boc ci ncil nm pertineut;
35. Synoilus uona esl Canh.ig nensis auni 404. sed ordiue periurhaio se diversa partitione elleuin-
Enmtlem Donaiislaruii: coiitrovrrsiam respicit. Exslat lur. Nnn canon 95 C»dicis Afr c. inler Milevitanos
iii eod< m
Cinli' e Alricnio c. 03. Laudari viiletur iu atlertur npud l-id rum c. 9. lu cannne 15 Isidiri
Synodn liunilacii prcductis <|iiii usdam verbis <x con* comprebeiid.tur seruuda pats cnoonis 90 el lolus
rilio nono. Cum \er idem sensus proferntur etiam ia
> canoit 97 Cotlicis Afncani. Canon \()2 hujus Codicis
conciiioCarlhagincnsi ui-d.-cinm ai ni 407, verba au- exliihetnr in r. 17, et canon 10"» iia le^ilur
Isid,
icm sy odn Donifacii proilucia (V d. C.od. Afric.)
in apud Isidorum 12, ut evplicnlior s< n cmia sii.
c.
verbis bujus concdii plane conveuiant, non vero illis Canon 104 est in l>id. c. 19, i-anon vero lOi rei i-
roncdii noni; in Bonifacii Synodo errorem irrepsisse taiur c. 18. Tamlcm canon 100 parl tur a, tid Isido-
[\cvj iu vocm noho salis ciedibiie esi. Forle nume- rum in ires canones 10, 11 et 20, sed ita ul cauaue
mles 1 tt.-rne u, inilio scrii lae, librarii oscitantia in 20 praferatur priina pars canouis 106, eanone 1
ix transicie. aliera, uliima v<ro canone 10. In canone untlecimo
56. Decima synodns Carllinginensis anni 405 sdo „ scripium legilur, cum iu
Isidori. adversus Itatreiicos
D.ouysio diges:a luit c. i-4 CodicsAfn-
" cjii. 100 Codici> Afiicani babentur adve sus Donu-
i-nnipeiidio a
i-ani. (Juoniam inquit mngis ea quce in tempore ne-
, , tistai. Ilinc aucior eolleclionis nb Isidoro recepia>

c ssaria [uerunl , quain al qua generalia , consliluta aliquid ex ingenio mulasse attt explicasse cogno-
s t:t. Unus canon ad discipliuam periinens lajidalur scilur.
in syuodo Bonif icii ex concilio decimo, qm in Dmny- 58. Synodo Cartliaginensi anui 408 xvi kal. Jnlias,
sii lireviaione penuliimo loco indicalur llt cptscopi : ac allcri ejusdem anni in idus Octoi>ris, <fti:e ex c:e-
ttd transmarina verq°re non facile debeant. Cum £X leraruui serie suut synodi xu ac xm [xcvi] sub Au-
Dionvsiano compcnd o iiqueat, per boc tempus Do- relio, diue lanlum legationes a<l iinperatorem ascri-
naiisiis ad unitatctn cceptsse redie, et in banc rcm bmitur a Dionysio p<>st canonem 106 Codcis Alri-
aliquid ab eadem sjihhIii fHisse consiituiuin ; liuic cani.
adjudicandoni suspicanmr eum canonem quem Fer- 39. ln Codice Afiic. c. 107 memoratur synodus
randus indicat unm. 50 conc. Cartlt. lil. 2, cuique Carlbaginensis xiv a-nni 409, xvi kal. Jubas , qua?
Kispondel c.inoii 25 in Isidori collcrti< ne Mileviiano Dionysio tesle non plennria , sed proviucialis fut.
rouciltO perperam aitribuuts, qui ad aliquain Africa- Lnits canon ibidem reciiaiur, quem latulai Ferran-
iiam synodum pertinet anteriurem anno 419. Cuin dus num. 52 bis verbis (Jt autetn unus episcopm
:

|inst iraperiales leges laias mensibns Februnio et cognilionem sibi non vindicet, Itoc in alio conc lio Car-
M..rlio aiiui 4li5, Donati«t;c J»d Ecclcsi:e gteininu» tliaginensi acium esl. Lbi cum li uli iiuinemm pr%ier
passim reverterenlur, prnbnbilius ciuidem videlur in morem suum neqtiaquam pneferat, id ea de <ausa
liacsynodo habua x kd. Scptembris cnndi.inn fuisse videlur couligisse, qma h >c Cartbagiueuse conril um
liuuc cauoiiein qiio Donaiisinrum pceniieniuiii re- C non plenarium , scd provinciale fnil. Siiu liier <|iio-
reptioni cous-ulebatur. Diunysius cum alios canones quc utillum tiltiluui ac numeium sigua iu allegaiuiis
ipiandoque omiserii, nhil nu nm si in abbreviaiione aliquni symidis pruvinciss fiyzacena', quas ideulidem
inijus synodi bunc caitnnem prasicr.vD. Uniim poiro la.idal. Ilic e.rgo canon apud Ferranduni recle ascri-
inoiieiiiiiim est, in laudatn Isidori can»ne 23 hmreti- bendtis est syimdo aiiui 409.
ros gencr>um appellari, ubi in brevwtione Ferrandi 40. Me atu legaiinneiu ad imperatorem iu sy i< do
DonatUta: ni.nunaniur. Ilanc lectionis muialionem xv Cariliai;inensi anni 410 decrela referiur .1 Diony-
aiiciuii ejns colkciionis quam Isidorus recep t, tri- sio Exiguo post canonctu 107 Codicis Afncaii'.
bucndam patebit ex simili mulalione quani iu alios
§ 7. De stjmulo Cartltaginensi xvi anr.i 416. Vindica-
caiioues synodi anni 407 nunieio sei|ueiiti anm.la-
tur ej: $ canon edilus conlra iltam Pel gianorum
|i mus.
sciueittiain, qna paivulis absque baplisvio Oecedenli-
undecitua Carthaginensis
57. Syuodtis nni 407 :

bus tribuebam salulis el quietis locuni extra r.gtium

apud Dioi.ysium inlpgra est a can. 95
idihttS Jiinii
cwlorum.
CodicK Afrbani ad can. 100. Ferrandus prima pane
inimeri 144 canonem bujus synodi in Codice Af;ic. 41. Synodus vvi Car hagin nsis kajendis Maii
descnpluui cnmpeiidio exbibel
c. qua: (irima
5i5 : anni 418, contra relagiauam btcresim nolissiiunin
par- cuui non lcgaiur in coneiiio Atiiiocbeno ibidem ruacta, eelebris esl. Elsi vi-ro aliqu t ipsius canones
:i|i<-ga:o, a<l quml |ertinet pars secu.ida; concilii a<i eamdem liasresim sp< ctaui , plures lamen eccle-

Carihafinensis litulique not iti iicm vel auctoris, vel sia-.iic.am disciplinam respiciunt. Dionysius c«nones

librariuntm polius oscitantia omissant supplere ne- ^ vigiiiii e;dt m

assignal a c. 108 liodicis Afric. usque
«esse esl sic Concil. Cartlt. lit. I. Idem Ferrandns
:
u ad c. 127, in quibus praeter ejusdem Dionysii mmem
dum allegnt Concil. Cartlutq. in basilica tit. pr.i fatio rrandus quatuor
primo canoni ascribitur. F<
iittu. 15,

5, respicit procul dubio eanonwn 0-* Cotiicis Afri- ex bis canonibiis laudal. In Breviatione enim num.
eain, qui codice cr.it laud.iae synodi tit. 5.
in t-jns 190 allegat tit. 10. qtii rcspondel cauoui 117 Codicis
Verba eniw quibus ad insiiiuiionein novi cpi^copa- Alicani. Prjiterea niim. 191 citat tit. ll.qui in
lus concihi p.cuarii et pr.maiis auctorilat«ni requi- Cod. Alric. esl c. 118. Cum porro num. 25 lattdet
<il , in linc uiuni concilio et canone indicato repe-
i
ftf. 12 qui in eodem Cod. Afric. est canon 120,
,

rire lieeb l. l-inis abos btijus synudi canone» memo- duos canones ejusdem odicis 118 el 11'.', de eadciu
<

rai idem Ferrandus num. i65 tii. 7. qui in Codice re-agenies, in tumm
copulatos invenisse in elligitur.
tluorum tanonuui tiuio in Ferrandi codice con-
Afr. esl c. Hl'2; et uuin. 43 tit. 0. qui in ertdcm Cod. Hsp.c

Afr. est c. H>*. Ex setie ntimerorum Ferr.ind', apud liniialur etiam ex num. 30, ubi nmallt*. 18, qni in

<piem canon y8 Codicis Afr. cst tit. 5, el canon 102 <.od. Afric. relalus canone 120, ex Dionysiana c.om-

pst <*:(. 7, duo cauones 100 ct 101 laudali Coilicis ptiinlione est canon 10. In synod.i Dnnilacii can< nes

A ric. vcl i;i Ferrandi exciiii.liS fueruul umissi, e« 1 8 et 127 Codicis Africani , seu prx-lauo et canou
quud ad parlicidares c.iu^as spe< tarcm, vcl enm an- iiliimus hujus (Oncilii , inlegri reciUnlur toin. V
lccedcnU aui suliseqiienti copulabanlur. Simile quip- Concil. col. 77", ac dein coiupendio aff. rlur canon
piam coniiiii^se vidunus eiiam in synodo anni 401 125 rx concilio sextodecimo.
luibus Scpiembr.s. Concilium Doiiiiacii trcs bujus 42. Ocio priorcs hujus concilii canones ad Pela-
 : .

H3 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS II. 1H

ginnos pertinentes nec in Ferrando, nec in synodo A Ha-c aulem iria lestimnnia sane pluris osse videnlur
Bonifacii ind caniur. Uno aulom cinone .auctiores quaui ea argumenia quai pro omissione ejusdem
separatim cdili et inserli inveniuntur in eolleclione cuionis objecia aliqtiot excepliones paiinntiir.
veiuslissima canoiiiini lioc tomo edenda cap. 15 cnm 45. Non muliiim laborandum ost ob olieclionem
<

b»c lilulo : Concilium plenarium apud Cailhagincm Isidori, qua» hanc synodum non edidii,
ititegratn
habitum conira Pelagium et Coelesdnm. PecuLaris ejusque canones, non tamen omne.s, Milevitsnis ae-
pnvfniio, quae in hac collec ione legiiur, ex aciis censtrt. Qtiaiinim ad Dionysium cum is mmquam
,

hiiliis synniii excer|»ia dignoscilur. D.fiicu taiem in- praefaiiones synod'>mm Afriea\ eisi prolixis inter
geril cauoii de parvulis sine baptisno morieiilibus, locutionibus propos tas, inter can"iies numeris di-
;

qui ni e dem collectione tertius censeiur. Hunc non stincios coniputaveiil , ut pluribus animadveiln
pauci in suspicioitem adducunt, eo quod deesl tuni Qtiesnellus dis-ertation. 15, § 51. n. 5. in vutgals
i» Isidoro tum in Di>»nysio , qiri c aeleros omnes
,
vero ntimeiuscanunis afligalur imi brevi simo prnoe
cannnes con ra Pelag anos edilos exhibenl. Illud mio hujus synodi, quod nibil canone dignum cmi-
piaelerea iuaj< ris mnuienli accedil. quod in Cap lulis linet; suspicio non levis exoritur oanomm de qtm
de era'ia C<i lestini epistolae subjeclis , quorum au- agiinus jam ab initio ioctim labuisse in ejus eolh-
dor S. Prosper probabilius videiur, dum tria hujus ctione, ac subinde fuisse expuncium, vel eveidisse,
synodi oapiiula conlra Pelagianos allegantur, lertium cujus vacuiis numeius, ut unplerelur, pnoeinio af-
cupilulum vocatur quod <iuariuin esse deberet si , lixus fuit. Auctori vero Capitulorum de Gralia illud
capimliim cmitra naiurah-m bealitudinem parvulo- reponi potest, in ejus codice canonein lerlumoh
riiin sine bapiismate deced nlium in ejusdem synodi n maieiiei necessiludinem a secundo oon fuisse disiiti
i- i__ ._ i.-i...: *>..: ..„ « «....,.„»„. D ,.. _..r _i:__ :„_.„•:..-..._ - n.... ....!..
exemplo locum babuisset. Qui vero hunc canonem ctum. /Confer alias conjectationes apud Quesnelluni
. l I

viiidnant, nnimadvenunt auctorem laudaiae veiu- loco laudato.

slissimae culleclionis, cum a cap. t> usque ad cap. 20 44. lliud sallem nemo infieiari poicrit, divcrsa
perrara documenla edideril ad Pelagiauoium causam fuissc olim bujiis synodi cxeniplaria alia niiuiriiiii
:

spec aniia , anliquiorem hornm documentoriim col- ciiin lioccanone, uli sane fuerunt illa dno quae Pbo-
le< lionem icperisse quae Pelagianze controversiae
. lius et aucior colleclionis liuic tomo inserta; adbi-
tcmpore compacla videtur. llaec aulem antiquiias buerunl; alia vero emlem caruisse, quae, si ita mabs,
quanluin auctoritatis conlroverso canoni conciliel, Dionysio et auciori Capitiilorum de daiia pi.rsto
iienio non videi. Aceedii qu >d non unus auctor fuere. In bac autem bypnthesi illud nnuiii dubiiari
colleciionis [\cvnj edendae invenit exemplum hujns polesl, utrum alteris laudatns canon fuerii intrusus,
synodi cum laudato canone , verum ctiam Photiu* an vero ab aileris exciderit. Inier hax pnrter aniin-
ijuippe qui codice "5 Miae liihliolhece aliud simile adversa ex Africano Ferrandi Codice. Angustnius li-
exemplum ejusdem synodi huidans , eumdem cano- lem videtur dirimere. is lib. u de Origine Anima*,
nem lenio loco paiiler rcfert. Lecm* liber, inquit, c. 11, scrildl Novellos havclicos Pelaginnos juslis-
:

seu sijn-dux adversus Pelag tim el Coelestium Cartht- sime concitiorum catholicorum et >edis apostolica- dam-
iiine in mngna ecclsia Fausli otc; productisque
, navit auctoritas , eo quod ausi fnerint non baplhalis
flmracteribiis synodi anni 418, subdit Damnal lutc : parvulis dare qv.ietis et salutis locum etiam prater
minodus eos qui asserunt Adamum morlalem essc con- regnum ccelorum. Etsi in aliis anlecedciitihus syuodis
tlitum, non aulem pravariiationis causa morte mulcla- proscripta fuil Pelagiauorum doclrina qna parvulis nnn
tinn. Fsl piimus canon. Sequitur : Similiter el eos C baptizalis vilam aaernam [xcviu] asserebani. ea lamen
yui recens natos infantes bapiismo minime indigere sententiaqualocussaiuiis elquietis iisdemiribuebalur
d cereni , quod illos peccalo originis ex Adamo non exira regnum ccelorum, in nullo aiio co.tcil.o callu-
putarent obnoxios. Fst cano sccundus. Tertium vero
i licorum expresse proscripta inveni'ur niM inconcilio
designaiis adilit : Eos quoque qui afprmarent mrdio plenario kalendarum Maii anni ii8, ei foriassis eiiitni
quodam loro, parodisum inler et inferos, rton bapliza*- eam proscribendaui iidem Paires Zosimo mi gesse-
tos imunies beate vi ere. Dcin sex subnexa
alia capila runi in antecedenti concilio Africanu : idque cum ab
le&talur in Peagianos, ita ut exeinplum qnod habuit eodem pontiftce in tracioria fuerit appiobalnin. An-
linjus synodi novem capitula seu canones cnmple-
, gustinus praetor conciliorum catholicorum, scdis etiani
neretur, aeque ac in exentplo laudatae collectioni in- aposlolica? condemuatioi.eni laudavit. Scd h c de te
serlo lej!iliir. Atlde quod PhoMus leges imperiales salis.
ibidein po>iea commemorat , quae in eadem colle- 45. lsidori colleolio scxdecim canoncs hnjus cm)-
ftitine pariier inveuiuniur, adeo ut eamdem anti- cilii inter Milevitanos relttlit. Nam a c. 1 iisqtie ad c.
quiorem dociimentoruiu colleclionem ad Pelagianam 8, exbibet canonom 109 Codicis Africani et sequenlcs
causam periir.eut m prse oeulis hnbuisse noscaltir. us'|iie ad can. UG. Deino. 21 et 22 referl canoi.es
Duo etgu distincia hujus synodi et caeterorum docu- 120 ei 125 cjusdem odicis. Canone 24 jtmgit dmw
C

nieiior»ni ad Pelagianos spectanlium exempla,<|uo- canones 121 ei 122, ot canone 25 alios duos ipsius
runi alie um Graece reddinnn ledum e-i a Phoiio, Co<licis canones, 125 el 124. Tnndem canombtis 20'
alternm vcro Laiinum auclori noslrae colleclionis et 27 dese ibit canones 120 el 127. Omittii atitein,
piaesio Itiii , omoem fraudis suspicionein elimiuant. praier cauontiiH de parvulis sine bapiUmate dece-
j)
Niit mndtciim ptaeterea vindiciarum pondus colligore denttbiis, trss c.inouo.s lamlali Codicis Afrioani, 117,
lic t ox Fenaiido. qui sane codicibtis Africams usus, 118et 119, <;ui Donitislarum cansaiM resp ciuni. In- i

niiixiinam aiictoritaiem conciliat. Eisi enim e re ejus Irodtiot.o qtiaui prasligit, licet consnles desiguel aoni
noii fHerit all.^gare canones adversus Pelagianos; 402, iudicai lamen nnmerum episcoporutn ccxiv,
cnn tamen mim. 190 titnlum 10 ascribat ei canoui, qni conipelit syoodo Africana? anui 418. Snb.t ri|iiio-
qui capitulis contra Pelajianam baeresim ediiis pri- nes quoque tritim episeoporuin, in quibus Donatia-
iinis snbjiciiur; non oclo , sed novem canones ad nus Titeptcmis primat sedis sectuido loco noimnalur,
e:mi ba?re im perlinei tes in suo codice praece^sissi! ad synodum plenaii.tm cjusdcm anni 418 pertinciii,
ro«nosc iinis. Is qtiiilem aliquando praefationes ioro cnns D naiia.ms solum per bajc li-iupora ad provin
primi liiu recen-uit. Al id non accidii unquani,
i cia: Siy/aceii.e primatum perven rii Aurelins quidctii
insi ctiin pr;efal ones aliquam iiiierloculionein aut ci Donaiianus inscripii inveu uiitur in pruieiuio bu
aliquod. decreliitn coniinerenl.Ciinivero protniinm jus synodi, qil;i! relertur iu eolleclione ln»C louio
brevis-iiuuni liujus syuodi solam uoiationem loci subjicienda, noc non aputl iMtoiium iu liiblioilieci
lemp o isqtie cx •ibe.it, piimi liuili vei canmiis locuui Cotl. "i5, bonatianique smis nomen inserittir cainmi
bioe e m-ii putuii. Ferrandi itaque <otle\ Africaniis ulliiiio, qui e-t c. 127 in Codice Afrrcano (Tom. II
iiite.r noveni canoues ad Pe'agi:nios perlinenles illuui Ihnc , rv.l 134-9. !>,\
cnam de pamilis sine baplismo decedenlibus pr.plc-
rebat , ncu imnus >p a;n dao mcmorata excinularia.
 ::

115 AD OPEtU S. LEONIS MAGNI APPENDIX. 116

£ 8. De ceteberrima synodo Carihaginensi x\n aniti A vero Afri< an irnm cano.,iim colleclnr apud Isidorum :
419. in qua anteriora concilia lecia cl iuserla fueie. Et cum lcgisse'. Il.c fornuilx lirel videanlur difierre,
Isidortnuv et Dionysiance coHeclionum defectus. rripsi nnn disrrcpanl. Nam el cnm dicerel, vel reci-
Duce hujus synodi actiones, et quid in unaquaque tarel, idem e>l ac et cum legisset, v»l reclassel, u(
actum sil. De g»stis post lianc synodum ob exempla- ex aliia sequeiiiibus pjnsdem syuodi formulis quisque
ria canonum Nicrenorum »( aV exemplo vcrsionis
. pcrspiriei. Sic enim pnsi recituiuin c;mo em n com-
ab Aitico Comlanitnopotitano missce in Africam. inoniiorio Zosimi adiiitur : El cum recilaret ( prn

Auihentica ejus subscripiio e mss. educla. Vccitasscl) Alypius episcopus... dixil. Et simihter po>i
panea reciiatn alio cnione subililur : Cimtqu» recita-
40. Deciini % ptima synodus sub Aurelio est illa r~iur, Augustinus episcopus... dixii. H nc porro Ni-
Carlhaginensis nmnium frequentiss ma anni 419 in raenum concilium lioc l'>ci rorilatnm liquet. Mox
qua Pattes ccivn ac tres apnstolicx sedis legati, Fauslinus apostolicx sedis legatus ex Z«simi cmn-
Fuisiinus, episcopus Polentinus. et Philippus atque inouitorio Nicrnorum liiulo iuscriplos produxii duos
Asellus Roman.e Enlesix presbyleri inlerfueruni. canones Sard.censes, qui inter Nicxnos ex Africano-
II njiis cogendx occasio fu l Apinii Siccensis pres- ruin codice re<itatos lecli imii fueranl. Il ique (a)
hyieri causa, ob quain commoniiorium Zosimi papx disputalio de Nicxnis ranonibus exciiala est, qux
» leg.itis producluiu fuil. Al prxter quaestionem ex aliquol inierlocuiionibus exponuur. Tum vero Au-
hujus coininonitorii leciione agiiatam, abquot cano- reiius Nicxuum conolium ex bi< exemplaribtn qux
ne> in liac synod<> edi i. et prxcedenlium etiam con- Caeciliainus iu Afiieam attulerai, iierum rerilari, el
cilinmm staiuta repeiila. conlirmata ac gesiis insena R pr< decessorum suorum eliam statota, m c non qux
*....-. I-... ... „i„ ....„ :..._...., „. o^llo !...•«• c» t> „..„ . :j . : ._•__!__! . ._... j:
fuerunt, adeo ut pleraque islorum ex solishnjus sy- el>am nunc, id est tn auleiioii communi tmctatu dispo-
:

nodi gcstis ad no« pei venerinl. IUio diversx ong nis sila fneiant, legi ac ge-tis inseri jussit : ex quil»us
fuiiies vnl^o C'gniti banc synodura exhibent : Dio- intelli^iinus canones 35 inferius commemorandos
iiysius, scu vu'gaius Cndex canonum Ecrlesix Afri- ante hauc aclionem ab episcopis communi tractaiu
canx, qui e Dionysii colleciione sumptus fuit etan- ; prxparatos iuisse.
l qua colleciio synodorum Africx, qux ab Hispanicx 48. Dionysius el Isidori cnlledio slalim subdunt
coil< ctionis auctoio, et deiu ab Isidoro suscep a, ac Daniel notarins iSicwni concilii professionem fidei, vcl
ex hujus collecii uie impressa, Isidori noinine cir- cjus slatuta reciiavit in concilio Africano. Deiu tran-
cumferiur. N"S al uin fonlem nacli sumus in tribus sciiplo solo Nicxno symbolo cx antiqiia versimic
p-rveliisiis rolleciionibus llalicis, quarum una exsl.it Africana, Dioiv. sius hanc notalinuem proferl: Slatuta
in ms. V.<t. Heginx 1097, :ltera in rodd. Lncann 88 quo-jue Nicaeni concdii in _0 capitutis sim>liler recitala
et Colbeit iio 78i, 'e lia in mss. Vat. 134- el B r- sunt, sicul in superioribus inveniuntur nscripla. Deinde
berino 2888. Ilx colleciiones tres priuios liujus sy- qum in concitiis Africanis promulgata sunt, actis prce-
nodi canone< iriginia lies, uii legunlur iu Codice sentibus inserta noscuntur. Ll mox triginla tres priiuos
Afiirano, rodem modu ilividunl in quadraginla, pa- cmones subjicit. Il;rc nolatin apud Isidorum non
resquc varianles a vulgatis diversas supprdilant : b'gilur, sicut nec canones triginta ires, qu.i de re
qti.e dno peculiaria discrimina aliam hujns synodi poslea redihit sermo. Eadem notaiio deesl eiiam iu
origiuem asinium. Cbristophorns Jusiellus in notis ins. Val. Palat. 577, qui priinum Dionysi >n.T colle-
ad Codicem Ecclesix Africanx duo alia mss. exem- clionis feium exliibel, ut explirabnniis p <rt. m, c. i,
plaria coiiimeinnrai, Thuancum Buchardianum,
et C § 5, et similier dersl ui aliis mss. Ilabris coll.-rlio
t\ax etsi nou describil, ex indiciis tamen quac pro- nibus, quae hanc primam ac innem conlinem. Omnes
durit, ad alleram ex laudaiis lialicis cdl tiombus -i bi colleotores diversi prx oculis liabuer nt inlegra
periinere noscunlur. Immocodex, qui tuuc erat Thua- hujus synodi gesla in quihus cum Nicxno sy nbolo
neus, nunc esl Colberiuiiis 78t. Hujus synodi im- oinnes ejusdem canoncs ex versione aniiqua Africana
plexa noiitia est, co qund duo priores fontes pluri- bnc secundo loco erant inserti, ul Aurelius ei cvteri
mu.n diff^ranl. Isidori collectio, quac duas eju-dem Palres prxceperant. At iranscriplinnem eorum decli-
| \cix] synodi act ones in iiuo concilia dividit, nimi- nantes, notaiione^ diversas, qux emlem rcciduut,
rum in Cartliaginense vi ac vu, non solnm pa> ciora ex suo ciijusque arbiirio apposuerunl, qux uon acio-
quam Dimiysius pr;efert, verum eliam ea ipsa quas rii m ipsius synodi , scd collectorum verba sunt.
pnefert. alio ordine aliaqne ratione nonniinquam pro- Melior vero videltir ea annolatio descripta in veui-
ducit. Plures binc at iue hinc quxstioues exortx, «|iix sissima mnium colle<tione ms. Vai. Hegina. 1997,
•

inaximam sludiosis viris difficultatem facessunt. Nos, qu:e paragrapbum Daniel noiarius his verbis expriinit
<|uiex anlea di-pulaiis ameriorum synodnrum cano- Danisl noiarius recitavii : Nicoeni concilii fidei profes-
nes consiiiuimus , ac prxterea in laudatis Italicis sio, vel ejus staiuta ita se habent ul superius lectum
,

«nllec ioiiibu^ lerliinn fontem inveniinus aliquid ,

est [c] tu. 21 (uli titulo primo symboliim computa-
sifferemus, quo hujus quoque synodi notilia cxplo- tur). et ordine recitavii. Et cum recilaret, Auieliut
raiior fiet. episcopus diii' : llxc ua apnd nos habenlur exemplaria
47. Iiaque posl dieai synodo prxsiitulam, dum Haiutorum, quce lunc Patres nostri de Concilio Niaeno
<»x8pi ctabanl ir aliqunt pritvinciariim legati, quxdam secum detulerum. <-ic, qui e>t canon hu us plenarix
inierim actitala el prxparata fuerunt. Forle lunc " synodi primus (Tom. II Couc, col. 1260, d). Hxc
lermiuata esl Apiar ciusa, de q ia Africani, Zo-imo
i
notaiio indirat repetitam fuisse lectionein conrilii
jam defuncio, ad Honifac iini ejus successorem scri- Niratui, quod antei 'ectum fuerat, ac posl iteralam
p-ere. Resiabal controversia de canonibus Sardicen- ejusmodi leclionem slaiim Aurel um sua iiilrrlocn-
sibus, qui in Zosimi commenitorin Nicxnorun no- lione canoues inchoasse. Cxleium noiatio Dionysii,
inincfurranl alle»aii. Cum porro omncs convenissent, qua addunlur inserta quce in concd.is Africanis pro-
primi aclio babiia fut vni kal. Jumas in secreiario viulgala sunt, nifail repugnai. ld cni n iinuui simiifi-
basilirae Fau-li. Inilio Aurelius ul Nicxni concilii et cat, plerosque canones triginta Ires mox subjerlos
|.rxdece>sorum suorum statula Irgeremur pn-iulavit. ex anteiioribus coneibis siimpl«s ar rrpeiil'>s fuisse.

Id auiem cum concilium appmba-set, Daniel notaiius Inte:lo< ulio uuidcm canone primo exposita,
Aurelii
rccilavil : Nic&ni concil i fvL i professio, v, l staiula, ita statutorum Nicxnoruni brctionem immediaie prae-
se habent. Legit auleni Nicxnum symliolum etcano- cessiss- demonslral, ul palel ex illis llivc iia apnd :

nes; slatimque Stibditur Et cum diccret. Land.itx

:
nos liabenlur cxemptaria. elc unde cnngrueiilius et
;

Italicx i-obecliones aliam originem prxse'erenies clarius in memorato tod Vat. Regiuas, Dienysiana
aliquanlo melius habeni El cum recitaret. Autiquus
: Dutatione omissa, legitui E* oiume tecttavii (Nicxua
.

5 Qoesnelli part. 0, n. 20 et seqq., tom.ll

q xstione vide Observaiiones in dissert. i, c.
(«) Dc bac
pag. "&7.
 :

117 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOK. CANONLM. PAR.S il. 118

slatuta); et cum recitaret, Aurelius episcopus dizil A cndcin Dionysio, qnai Codex canonum Ecclesiat Afri-
llcec iia anud uos, cic. canat vtiljfo appellalnr. Ai in posierioriluis codicibtts,
qoi llailrian c coHeciionis nomine donaiitttr, iiilem
49. Aurelius praeter Nicaena statnta petierai nt
Aficani canones in dupMcem iiuiueroruni serieni
recilarenltir aclisque iusererentur ct quw hic falu-
disperiili inveniuntur. Prima series recenset canoues
Inver a nostrit dicessoribus*.* vel qu& uunc a nobis
ttiginta tres, posleiior caHeros ln5. Crexonits, qtii
vrdirata sunt, eo scilicet communi tractatu, fliii ai.le
Ihaitc aciioiiem ha-btttis fuerat (Ibidem, col. 1257, d).
iiniiii Diouysii collectionem adhibtiit, hmc bipatii-
lam numei ormii seriem in suo qiioque cod ce reperit:
Dun h>c canonum genera nominanlur, alii p.aedeccs- ex quo ea divisio Hadriano auierior perspiciir. Qut
sirum Aurelii, qui repel- ndi ct confirmandi erant;
veri» d dertint vulgatum concilium Africantmi, priori
t
alii hujus concilii proprii, qui in anterion iraciatu
serie omissa, st cutul un lanlum exhibuere ex editionn
parali 'uerant. Ili porro iu triginta tribus prioribus
Mogoiitiua »iit»i 1525, in qu,i Dionysio-Hadriana
rano ihus apud Dionysitim coniinenlur. Nam canon
collectio minus accurate , et alicubi etiam quaninm
qmntns, licet aliquihus verbi* ab Aurelio propositus,
ad hauc secuiidain sericm pi'rturba'e impressa fuit.
ex dttohtis catfouibiis 10 el 13 synodi Carlhaginensis
Hinc gitttr iiibil praejudicii creari potesi canouihiis
sub Crato c>mpacius agnnscitur. Canones vern '2, 3,
Iriginta tribus.quos idemCrescnnus dislineteallegal.
4 ei 6, usque ad 13, sumpii sunt cx >yno<lo sub
Hos q-oque ra-icr Dionysium Itictilenlissime vindi-
Genethlio, nbi lamen so!a episcoporum proponentiiim
i

cant tres meiuoratae anliquis&iiuae collt-ciiones lia-

n»mina fere muianttir. Porro canones a 14 u qne
lica\ quye cuin ex diversa eorunidein canoiitun diyi-
ad 24 ex iisius Aurelii concilio anni 3'i7, aliis quan-
Ion e n can nes q«a«lragima , ac ex meliorihiiH
«loqoe verbis mulalis, derivnii lucru.il. Canones tres fi ? . !
I
?
Iec, » rtml,us d' v crsan. ei prasiani.orem nrg.nem
scqiienics eauem rauone excerpti
m.uenlcseade.nral.oneexcerpliexconcir.oaniiiiUl.
prccferant, eosdem canones mier dociimema juris
Cai.on 28 repeiitus cx concilio auni 418. cum par\o
cauonici vetnis ex ipsis collcclionibus imprimeitdos
adilitainemo m fine, de qu.i plenius diximus in 01»-
censuimus. Scd ag ( ; jam synodi tlescriplionem po-
seivaiionibus ad dissenat. 5 Quesnelli part. i, c. 6,
sequamur.
ii. 27. Quinqite uhiini canones cum in nulla antrior.
52. Post consiititios fanones 33, reciiaia fue-
cogniia syuodo reperianiur, ii sunt hujus synotli pro-
ntnl gesta et canones anteno. um conciliorum suh
l>ni, iitii nunc, id e»t in bac ipsa syncdo, commnni
Aurelio, quas scilicet eelebrata luerant ab anno 393
traciatu consiitutt fuerunt.
ad annum 418. H.-ec otnnia aciis erant inscrta. Al
50. Isidori collcctio Itanr. primam actionem r.fe-
Dionysius, dum alios canone» suo loco omisil, quia
reus sub liiulo ConciliiCarthagincnsis vi, soias iutcr- ahbi erant repetili; alios eiiaiusi nullibi ab eo pro-
locuiiones P.'tritm cano ibus praptnissas describit ac durtos, inconsiderate praelerivit, ut colligere est cx
in tlecem capitula distribuit (Tom. III Conc. t col. 443). iis qune de singularum synodoruiti can'inibus aniea
His aiiiem iria alia capilula adjicit, ut ex editione noiavimus. Quaedam pra?terea non iisdem verhia re-
Merlini ac ex noslris inss. didicimus. Nam cap. 11 tulit, quibtis in hujus synodi gestis eraut desccipla ;
describilnr Africanoriim epistola ad Bouifacium ; sed compendio ea rcferens, leciores ad ipsa gesia
c;tp. 12 refetuiitur duae epistnlae Auici Co>»>laniino- remisii.
polilani et Cyilli Alexandriui a<l Africanos cum 53. Secunda aclio habita hi kal. Junias in secre-
Nicaenis c nombus, qu >s Latine reddttos a Pl.ilone tano basilicaB Resiitutie apud Dionysium incipit post
et Evaristo Atti' us iu Africam ntiserat : et cap. 13 canoncm 127 Codicis Africaui. Sex canones conlinet
Alricanon.m liuerae leguniur ad Coelesliiiuin pon- (To»i. II Conc, col. 1349, c). Hos Isidori colleclio ad-
tiliceiu. lloec vero tria capiiul.t , etsi ad priuMin judicat concilio Carlha»inensi vn; cumqiie ex tluohiis
actionem reipsa non eriineant, idcirco tamcn ante- canoiiibus quintum et sexlum, seu 152 et 133 Codi-
cedenlibtis capilulis pn. aciionis pro, riis subnexa
..:>.:
cis Afric. uniim couficiat, hujus concilii canones apild
f.tcruut, quia cnntrovers.ab in ipsa aclione discussaa ipsum Isidorum suni qn nque. Ferrandus qui prim.-e
de canonibus Sirdicensibus seu Nicaems proseculio- actioniscanones niillibi landal, non ncgligii islos
iietn desiguant.
aclionis secundae. Ilos propriis nunieiis ita designat,
51. Cum
porro hnrc Isdoii collectio omillal lau- acsi iu suo codice haec actto separata synodusesset.
daios canones triginla tres, iidemqie eliam desiut in Proceniuin hujus actionis loco primi titult seu can.t-
vuiicilio Africano, qund seiaiatiui a Dionysii colle- ni-> in cjus codice recensitum liquet ex ipsius Brevi.v
ctione clilniii, otnnia African concilia sub Aurelio
t lione num. 199, ubi tit. 2 canomin primum doMgnai,
cnntiiiere videlur, iidem caiiones apud nonnull s iu qui in Cod. Alr. habetur c. 128, nuin. 190; lit. 5.
suspicionem vene.unt (Ibid. col. 498). Ai atictorem cilal sccundum canonem in eodcm Cod. Afr. desc>i-
col ectiouis ab Isidoro receplae l.os ranones liab.nsse plum c. 129. et similicr nuni. li.7, iitulu*l respon-
i'l ex antea discussis manifesium esl.
adltibuisse det canoni 130 Cod. A'nc. Duni ver > num. 73 allo-
Niiu C"iiciIio Carlhaginensi n sub Genethho plures gat tiluto 2 canoncm 132 Codicis Africani, error ex
canones ex liac synodo auni i(9 ade<> evideuter in- praemissa cacleruuim seric in numero 2 manifcsius,
seruit, utAurelii, Alypd, al.orumqtie episcoporuin est. ac emend.iiid iiit lit. 0.
nomina hiijus sy.todi propria relio.ierit, quae a ger- 54. Addii Diony«ius canone 134 Codicis Africani
mana Genelhlii synodo absunl. Similiter in conclio D epislolam Afncauoriitn Pairum ad Bonifacium, quai
Canhagiuensi iii anni 397, aliquot canoi.es retulit, aliero post secumlam actionem die exarata fuii (Tom.
i.on cum lectionibus ejusdem concilii propriis, sed II Conc, col. 155b", b). Cum porro hac in eptsto a
< tim illis quas invenit in synodo ai.ni 419, queuiad- iidcui Paues de siuceri-^ Nica?norum canonum-even.-
nioduin pa.el inier civtera ex caimne 47, de Scripturis p aribus inquirendis egerint. in banc v. ro rc.n Inno-
i-anonicis. Vide supra § 3, n. 45. Tandem cano- centiuin presbyt rutn ad Cynll.i.n Alexandrinum, ei
ttcitt 31 hnjus syno.li ptopriuni dcscripst inter ca- Marcelluiu sulidiacouum a<l Atticum Constaulinopo-
nunes concil.i a.ini 3d7, c. 49. Ipsa igitur Isidori liianum direxerinl, Dionysius c. 135 et 136 subjicit
collec.to bos caiiones ncipil; et soliiiu a synodo i-ioritm opiscuporum liueras quibiw ad Africanos
ainti 419 [ct] perperam separalas aliors.un tlis.ravil. Nicajuorutn canonum excuii ex sute cujusque Ec-
1 1

Viil^aium vero concilium Af.icaiuun cnn non aliud clesia? sctiniis educla ci Laiine reddila p-r eosdem
sit quam segineniuin ex colleciioue Douysii, coiitra legaios lraiisini*ere. lhec exm.plaria vi kal. Decem-
ipsain Diunysii integram collectionem it.b.l n.ovete brts ejusdem anui 419 a<) laudaiitm Bonifai-iiun m ssa
poicsl. Qua in re observanduin esl, Dtony^i ni qui- lucie. Sola versio a PbiJoiie cl Evarisio ( onsianlino-
ileiu "iitues Africanos canoues una uoniiimata uume- |xiliianis luruhrata superesi. In iirimo Dionysii feiu,
loni.n serie descripsise usqnc ad can. 138. Ilauc qiiem itactt stiiniis in ms. Vat. Palai. 577, et Ntc:«-
seiiein probat ptir.is Dionysianus codex Vat. oS45, iiiiin symbolum el canoncs Imjus vcrsionis
dcscriunn-
earadeinque conOnuai ctiam Grxca tiunslatio cx tur. Alidcui Diunysius sccuudis tu.is ttuj,> in ms.
119 AU OPERA S. LEOMS MACN! AITENDIX. 120

Vat. 5845, et in vulgito C dicc Ecclcsix Africanx A apudS. Athanasium mcmoral (schyrre xuf.«b\6yp«i<»
evhibenlnr, prxtermi-sis canonihns soliim Nic;ei>um avQevuxiv, scripium ipsius manu authenticum [Atlia .
(c.il symbnliim ejusdem inierpretalionis prxbuil c.
Apolog. 2). Suhsi riplio ig>tur Anici onginalis illis
157. Apud Isidorum vero leguntnr soli canones quos cjus veibis exprimitur, cui subjecia fuii rormata, de
in concilio Carlhaginensi, uti appellat, sexto post qtia ptura diceniur in cap. 63 collectionis edendae;

Allici epislolrfin remlit : professio enim lidei Nicacnx, ubi eiiam videbimus post ipsam formatam appositam
ftii-se clausu ain Expliaunl canones, qux verha c«n-
«liiam paulo ante ihidem dedit, non hiijus versionis
cst, sed antiqux Africanx, de qua v ide «u« diximus lirmant, Uiin Altici suhscripiionem, tuin formatam
cap. 2, { 1. versionrcanoniini Nicaeuorum ab eodem Altico .ad
55. Tres anliquissimx llalicx collecliones quas Afr canos missac fuissesuhjccias, ut ejosdem versio-
nntea nvnioravimus, post Africanorum liltems ad nis [ciii] aufcvTtav probnent. Cum vero hujus vers o-
IJonifaciiun pro laudatis Atlici et Cyrilli epistolis ad u> s exemplar hac, ut videtur, Atiici sub^ripione el

\fricanos hanc notatioiiemprxferunl : lncipit epistola foi in.iia munitum, ad Bonifacium missum fuerit ab

Aitici episcopi Ecclcsios Constantinopolitanoe ad Boni- Afrinanis per liinocenlium presbyterum el Marceltuin
jacium urbis Roma ep<sc<pum % data cum exemplariis siitidiaconuin una cuiii litteris ejusdem Altici el S.
Nicceni concitii de Grrnco m
Latino transiatis a beatis- Cyrilli, antiqutis latnlal.-e anuoiationis aucior omissis
ximis Cyrillo el Attico epi-copis Atexandrinx el Cm- Anici et Cyrilli lilleris ct indicatis lautiim canoni-
stanlinopoliiana: Etclesiai, et directis per Innocentium bus cx Auici suhscriplione episiolam prdprio arhi-
presbytemm suum et Asettum (lege Marceltum) subdia- trio conflavit, cui praeJfivit ruliricam, iu qua tiiulum
conum Ecclesiai Carihaginensis, ut superius redtatum » in mss. Africauis ante veras Aitici et Cyrilli cpisto)a9

est. Fides N.cwni cvnciii in lHi'tis 20. Epistola exhibilum sua> epislolae aptaturus, tntilta erronee
rero ita conlineiur : Atticus Episcopus Ecclesiae Con- tratluxit. Verus autem tiiutus iu colleclionihus llispa-
slantinopolilanoj sando fratri Bonifacio urbis Romat nica et Isidoriaua liis verbis exprimilur Incipiunt :

episcopo salutem. Edidi canones sanctorum Patrum rescripla ad concilium Africanum Cyrilli Alexandrini
olographa manu et subscriptos a me. Amen. Dein for- episcopi (codex Scorialensis optime addil et Attici Con-
matarum scribendarum fbrnmla subjungitur, qux s(anlinopolitaniepiscopi),ubi aulhenlica concilii Nicarni
cap. 63collecl:ouis hoc tomosubjiciendx descrihitur. translaia de Grwco per lnnocenlium presbyterum trans-
Atiicus non ad Bonifacium, sed ad Africaoos scripsit. mherunt, qim eliam epistola; cum eodem concilio Ni-
Cum vero fti a Cyrillo et Auico Nicxna exemplaria carno per memoratum presbyterum Innocentium et Mar-
sub astiputatione lillerarum suarum posiularinl, ne cellum subdiaconum Ecclesia Carlhagincnsis, S. Boni-
f.ilsam omuino credamus hanc notatinnem, quae ciim facio episcopo Ecclesie Romana sub die vi kal. De-
in lot velustissmis colleciionibns legatur, anliquio- cembrissunt directa; (Tom. II Conc, rol. 13t»2, not. 2).
rem profecto originem aslruii, suspicamur ea Atlici Eadcm etiam Diouysius referl c. 135 Codicis Afri-
verba, qux Nicx-nis canonthus immediate subnexa cani. Sicuti htinc titulnm procul dnbio in mss. tnijns
tradunlur, Edidi canones sanctorum Patrum ologra- synndi invenil vctus illeaucior, qui emn in memoMta
pha manu et subscriplos a me, formulam quamdain aniioialione suo ino io transversum cgii; ila ulaiu
fuisse;tb ipso Auico canonihussnbjeclam, ut aOSeVTiav snhscriptionem Attici, cni episiolac formani pcrperam
exernpli eorumdem canonuni ad Africanos lrau>missi iiulidit, iu iisilein codicihus reperissc dubitari non

finnarel cni qtiispiam antiquus colledor epistolx

:
potest.
formam in<lidil. In mss. Addiliouum Dionysii (qux a C 56. Post epislolas Cyrilli et Aliici, ac post Nica9 -
Baronio Cresconiana colleclio appellanlur;. nec non num symholum laudaiae versionis Pliilouis et Eva-
in ipsa perwtnsta colleclione qux iu niss. B .rberino risli, Dioiiysius can. 158 Codicis Alnc.au retulit i

28S8 el Yat. 1342 hacc Altici verba posl syiiodiimCar- aliam Africanorum epistolam atl Ccelesiinuni, quip e
(ha-inensem anni -41!) in episiolae formam exhibet, qu-e ad eamdem conlroversiam in synodo anni i\J
«t mox vidimus. eadem verba posl Nicxnos canones agilatam pertinet. Eadem de causa li;ec parilcr epi-
alia ratione interlocutionetn prxferenle referuntur stola addita legilur apud Isidorum in fine com ilii

sic Factum esl apud Nicmam meiropolim Bilhynioe a

: Carthagiuensis vi. Cum vero hae liitera? ad aliam po-
die xiv kal. Jnlias. quod tinuit usque in diem viu kal. steriorem, seu, ut videbimus, syuottum xx spec.eut,
Septembris, Paulino et Juliano coss., qui est apud de ea paragrapho sequcnti redibit sermo.
Gracos xix dies mensis eorum Desii secundus Alexandri
annu (legc secundum Alexandri annos) 656. Et alia § 9. De synodis Carthaginensibus xvui, xix et xx, *ub
Auretio. De synodo II ipponiregiensi anni 427. Atiat
inanu : Alticus episcopus i.cctesios Comtanimopotitanos
fynvdi provincim Byzacenoi taudala' a Ferrahtio.
dixil : Edidi canones sanctorum Pairum olographa
Integer codex canonum Africance Eccletia; quid con-
nianu a mesubscriptos. Amen. Dein formata subsequi-
tinere deberet. Observationes in vulgatum Codicem
tnr, quae in i-denda coU«'Ctioae profereuircai». 63. lu
canonum Ecclesice Africunce.
hac antein diversa forma, quaAtiici vcrlia per inter-
locutioneni polucuntiir, si deleas vcrbum dixi, au- 57. Decima oclava synodiis Carthaginensis sub
t grapha ejosdem snbscr piio exhibebiuir. qua Nicae- Aurelio anno 421 celehrala est idibus Junii. ll.mc
nos canones ab se transmissos (irmavit. Auicus epi- j\ inveniinus in uno ms. 55 capiiuli Veronen-is, ex qno
n _ _rV.___._i 11* __.._ :..*..— .4... ....l,.
_._J_f_J_. lunie _..,_>..._...
_._____-.._.__._.
inler docuineiila juris canoni-
imo/M.iI Ex
veteris prodibil. ITv i i, a. ,\ r> l-

sropus Ecclesa» Consianiinopolitance edidt canones

) \
i

siiuctorum Patrum otographa manu a me subscriptvs. prooemio disci nus, necessilate aliqua, qnae cujusmodi
Amen. Similiter quulem in ms. cod. 55 capiluli Ve- fuerit non explicatur, concilii solemnilalem per bien~
roneusis Aurclii subscripiio suhjecia Breviano catio- nium cessasse, rl slatuia pnec.MteiUiuni conciliouun
num Hipponensium p>:r interloculionem proponilur fuisse relccta ,
preesentis concilii paginis inserenda.
s c : Aurelius episropus Cnrihaginensiiun dixit : II s Hinc quoque inos conOrmatur Africanae Ecilesiie ie-
placilis a nobis confirmalis.... subscripsi, il coeUri si- pfiendi anteriora decieta. In manuscripl.) aulem nul-
viiliter : perperam inlrusuin fnii. Voces au-
ulii diril liim ex anterioribus decrelis inserlum exliilielur. So-
tem olographu manu, quas Alticus adhibnit, anliqua lum suhjiciunuir canones deccm in euiem synodo
Simt lormuia qua aliquid propria maiiti scriptum vel constiuili, qui t.imeu ex syuodo praecedenlis auni
subscriptum atiihenlictnnqiie si^nifical. S. Hilarius 419 rcpetiti fuere, exceplo sol quarto canone, qni
•

fiaginenio 2 Exemplum episiolce, inquit, quam post

:
hujus synodi proprius videlur. Cooier annolaliones
renunli ilwnem Orienialium, Athanasiumreum non esse quas eidem synodo s ihjicieinus.
in urbe Rouiu oi.ogiupiu manu Valtns perscnpsit, el 58. Decimaiu nonam synodum suh Aurclio latidat
Lrsatius subscnpsit. Aiiliquus auctor coiuinentarii in cuncilium Carlhagincnse anni 525, ejusque canonem
cpisi. ad Galaias interS. Amhrosii opera cap. 6: Vbi n-ciiat \Tom.\ Conr., col. 781 j. Ferran.lus eumdem
tnim ologbvphv JIJ.MI* est, falium dicinon potest. Jti- canonent atlcgal nnm, 31, "'/. 5. N'illam aliam hujus
luis papa 1 conira Arianos iu episiola ad Orien alcs
synodi noliiiam liabemus. Qiiaiiititn ad lcmpns, ca
f«l DE ANTIQ. COLLECTJON. ET COLLECTOR. CANONLM. PARS. fi. 122

rollocanria vidclnr posl annoni421, quo synodos xvin A Puo Imjus synodi canones a Fernnrio aMeg.iii nnm
babila fuit, et anle annum 425, quo synodus xx ce- n4 el 198 cx landati-s coriicihus ah Harduino niili-
lehrata esl. Ferrandus iium. 47 canonem recolit pr.r- canmr, eosqtie repeiilos monet ex concilio Cartha-
cipienlem, ul episcopi rem Ecclesi.e sine primaiis ginensi anni 410, can. 29 el 30 Co licis Afiic:mi. Nos
tonsilio non vend.mt, rilatquecoNct'. Carlhag. tit. 5, veroonines ijtisditn syin>tli cnnoncs a Ferrando lau-
concil. Hippon. tit. 9. Cum liic canon non invenialur dalos reperimns in alio concilio Carthayinensi smni
inler llippoueiises anni 595, ac lilulo 9 Hipponensis 421, quod lior t<>mo proriibil in lucein. Naiu car.on n
Breviarii alius caimn leceosealiir, ultima allegalione F< rranrin aHegalus nunri. 54, tit. .", qni eiiaui in liar-
indicaiur ut paulo post annolahiiniis, coiicihiun
, duiui codicibus concilio Hippnnensi irihiiilur, in *y«
llippoi<en-e anni 427. Anlerior veroallegalio concil. nodo anni 421 est canon itrimus. Dim cai ones a Fer-
Cnrthag. lit.5. iiidiraiisanteriiis Conciiium Carthagi- raudo assig aiiiur itt. 5, alter num. 31 alter niim. ,

ncnse, congruerei quidem ennciiio xviii, in quo iriem 498. Errnr in niimeruni alieriu- irrepsil. Cr<di-
taite canou primatis ezpresso oomine legilur. Sed nitis veioin numero 198 corrigeiidum tit. 4, canoi»
#-iim Feiranrins cilet tit. 5, in synoioanlem xvui bic enim hoc iiumem inditaus cngrue snbseqiiiltir ca-
cannn producatiir lit. 9, nisi iibrarioium error in iionein pi.TCedentem signnlum lit. 3, cui sauc suhji-
iiuinrro 5 laieai, alia Carttmgineosis synolos [civ] citur iiiiii in Codice Alricano c. 30, timi iu synodu
imiuitiir, qua iriem canon tituto 5 rcpentus fiut. Is anni 421 canone secunrlo. Porrn titulns 5. apiiri Fer-
ergo synodo Carth.iginensi xix vel xx ascrihemlus nndimi allegams iiiiiii. 54, est in sola synorio anni
est. Iriein F< rranrius num. 53 aliiitn canom>m afTerens, 421 canone qicnto. Alin- canon , quem II pponire-
qiio cotisiiliiliim luii, ttl nultut episcopus, vel presby~ j, giensi syuodo adjodieal Ferrandus imm. 5 i't. 8, ,

ter, vel diaconus excommunicntus eommunicel, lauriat liabelm in Cori ifce A'ricanoc. 52, ei in Concilio anni
concil. Carth. tit. 8 ve ul Corbeiensis codex hahet,
, 421 canone quinto, Canonem nonnm Hipi miiregien-
tit. 9. Hic canon legiiur quidem in cnnciliis Carlba- sem, qui in Cori. Afric. legiinr c. 35, in tres miine-
ginensilius xmi anni 419, el xvii amii 421; at non r<<s partilnr Ferrandus: iium.95, uhi primain parleni
lii. 8 vel 9, seri iu altero nt. 29, iu altero vero lit. 1. laii.iai ; nnm. 47, fcv] uhi s. cimdum ; ct nuin. 58, ubi
Ig tm tit. 8 vel 9 repetilus credi dehel in altertilra pariem leriiun exprimit. Hic canon in -ynxlo anui
6ynorio xix vel xx, ex quarum allera illum Ferrandus 421 riuos canones el 10 conficit: ubi animadveren-
!)

ail (?• ril.

'
'
dmn est pariinilani illama Ferranrio inriicalam iuim.
59. ^yno<li Cnnhaginensis vigesimae unnm cano- 47, Utepisropi iem Eceletiee tine primalit contitio mn
ncm coui|iei dio recitat concilium ^ub BoiiiTacio : Ut vendanl, in concilio anni 419 c. 53 C«dicU Afric ni
mttlutad (tansmanna uudeat appetlare. Dnm Feiran- liis verhis effern Epiteopit non licet eendere p>adia
:

rins innn. 143 alium canonem , Ut bis in anno per Ecctesa?, iqnoronteconcilio vel pretbyieris .wm.in qni-
iingutas provi icias conctlia (iant, cilal concil. Carih. bus primatis nomen riiin apparet. Hor vem non.cn in
til. 3, ha«c synoriuin xx te-picere credimns. Iloc repclemlo eoriem canone anno 421 vocihns piisbytt-
enim decretiim in synodis anierionhus usque ad ris suis siihstituliim fuil, ut ex rnncilio liujtis anni a
rieciniani octavam onmino non exstal. Synorio vero nobis edemlo paiebit c. 9. Iriem decremm siiuiliter
xix ali«s caiiun ah e< dem Ferrando assignalur nntn. renovatiim fuil in ali:i synod<> Canhaginensi xix vel
84 tiiulo 5. Sola ergo syuodus w, quae ilesirleratur, xx,fi/.5,ac in Hij>ponires(iensi tit. 9, utramquc enini
lninc ranoiiem tit. 3 recipere potuit. Gutn porroex synod"in F< rranrlus laudal erniein numer» 47.
canoue <p em ahbreviaium rciulit Synndus Bonif.icii, C 61. Irii-m Ferraudus o< loali.is synodos allegai pro-
iu hoc concilio xx aclum fuerit de appellatimiihus vinci* Byzacenae Sulletulei<s< ni num. 2, Thusririta-
:

ad Iransmai na , satis verisimile esi ab eoi<em cou- iwm num. 76' el 77, Junrensem num. 20, Macria-
cilio scripiam luisse etiaui ep siolam ari Ca-lestinuin uensem num. 11 el 23, Septiinunicensem nuiii. 11,
I
apam, m qtta de appellatioue qiiidem ad iransmarina 56, 76. 150, 212 H 215: Then lan.m num. 01, 76
riisp tatio esi : ac propterea ha-c visesima synodus et 194; Marazanensem seu Maradi.inensem nnm. 44,
laiiliagineiisis babita luii anno 425 ^el 426, quo eam 76, 127 et 220, ei Ze lensein vel Tie lensem um. i

episiolain ;id inissam eruriiti ostcnduut.

t.wleslinuiii 3, 4, 6, 1G, 0,>, 08, 130, 158, 174 el 218. Provin-
>i<le inler casteios P. Couslantitim tom. 1 Ep.stola- ciales synodi onim>!> yirientur. Irl sane ile Maraz.inensi
rum Bom. pomif. eol. 1058, not. 6. evidens Hujus enim canon nnm. 220 alleg lus
est.
00. Femndus numeiis 34, 35, 38, 47, 54, 95 et unam Byzacenam provinciam respir it. Illud pecnliari
198, aliquol titulos seu canones synodo llipponire- observatione dignum e»t. Ferranduai in his synodis
gicnsi uibuii,<|ui
non legniitur inier canones concilii imlicanriis numeium liiulorum seii canouiim n»n-
593 ihc in isiorum Breviario. Alia
Hi|>l onfiisis anni quam dcsignas-e. Id aiiiein ipsi in more fuisse vidc-
igilur synodus Hippone< sis quse riee-t admitienda itir,quoiies Africanse synorii non pleuatia?, serl pro-
est. Hanc posieriorem fmsse anno 421 i<iem Feiran- vinciiles ess< nt. uii animadveitiinus accidisse elinm
dns satis imliiat, cinn nuiii. 47 piins citi-t concil. synorio provinciali Cai thagii eilsi aimi 409. {}u;y.
Carlh. 5, qui tiliilu* (ul vidiuuis u. 2) compeiit
tit. aniniadversin piane cnnfirmai ca-teras syuodos Afii-
Concilio mx
habiio posi aniiuin 42l,dein vero sub- canas, eiiam Miievitanam el liipponi e»ietisem amii :

j
ciat eonal. Hippon. tit. 9, quod ex ipso orrline po- 427, quas cum litnlonini nunieris Ferranrius laudat,
fj
s fc iiis esse rieiel concilio Canhagiuensi xix. f.lfiianas fuisse. Ha-c autem concitia By/aiena repe-
Euin
vero P. Ilar.iuinus duos coriices meinoral, alterum lunt idenliricm eumdi-m c.noneni ii<oic Af icalio, ut
Petri Pithoei, alierum coliegii Parisiens s Socielatis prajscriim liquci ex Ferrandi numero 70, ubi iriem
Jesu; qui losirenms co.lex ep lomen canonum con- decreium quaiuor synoriis Byzarenis trihuilur. Ciini
liuens, maximi facieudtis esl, c<nn nec ex Dionysio, ab eoriem Fenando ;<lle<ra|ur synoriu> Zcllensis vel
necesalia nnbis rognjla collectione, sed ex iisdem 'Jiellensis, iiua> ab alii>- T< lli-iisis scu Telepiensis vo-
Alricams fouiibus, ex quibus Ferraurlns notilias sy- catur, fere aririitur ex Suiiii ephiota, eo quod cano-
nodorum Afric.u receperit, ut paiet ex annotatis § 5, nes specnni ad rlu;is epistolas hujiis pontifuis, qius
n. 4. ln bis ainem duohus codicibus llippi.nense cnn- in «ariem synorio lccl;p a<: gestis ii.srita> fuerunt.
cil iini niiiuilur cilehiaiuni anno 427. S
c enini ibi- Ilujus concilii Zellensis p:ns noliis coiisfryata in
demlegtur: 1'ieiio et Ardnbure coss. vni kal. Uaobris e<»llcclioiiiliiis (>allicanis, uiiani lantpm Snicii epi-
in biisiltcaLeontina , placuit universo concilio , elc. stolam exbihet. Qoa^ vero pra>t<'iea Fcrrandus <>x
(7'om. U Coitc, col. 1275 not. 4),ubi Hippunensis ha- oariem synorio vel ex aliera Siiicii epislola comme-
shca, rpia: appeiiahainr Leonlina, designatur. Cuui niorat lecensebimus in Observationibus ari
.
U{ S_ '

anlem anuo 427, quo Pierios el Airiahiiies consnla- nelli disseriaiioneui 15, de synorio Telepiensi. Ex
luin gerebant, adbuc iu \ivis essel Aurelius, haec pi.Tfalione huie syoorlo prariixa ipsius lempits liqnrl.
pioleuo syuodus inier celebratas sub Aurelio referri uiuiiriim annns 418. Nmn vero al irlein citciier
•Jehel, qiKe v gosima prima inscribi posse viilelur. iijinpus aliic mcinoralac synodi Byzacenu: pcrlincanl,
 i

12* AD OPERA 5. LEONIS MAGNI APPENDIX. m

:mi vero, ul alii opinanlur, au posieriorem aelatem A C". Haec aulem idcirco nolanda ccnsuimu^, ut pa-
? .'ferendae sint. cnna nihil ex ipsis supersit nisi qui- lam fiat quam perperam liuic Gracae Africanornm
limn canonesaFerrando memorati(T. III Concil., col. canonum interpretitioni Christnphorus Justellus ge-
4(>1), quosdiligeniercollegii Baluzius, riefiniri nequit. neralem tilulum praefrxeriv Codex canonum Ecclesice
:

l.uiii post Vanilalorum irruptinnem Afnca nimium Africnnce, ctim ne omnia quidem gesta inserta conci-
vcx:ita fuerit, tanta Byzacenaritm sytiodorum fre- lio Carthaginensi anni 419 exacte contineat. Ilie
«ptentia, quae pacificum tempusante- efflagitat, aevo quidem Grnpcam versicnem ex colleclinne Graeca ca-
riori tribuenda videlur. Quod si adliuc suli Vandalis nonum a Tilio cdita excerps'1, ac ex codicilius Regio
syn nliis Canhaginensis anni 525 celehrata fuit , et Palalino varianles lectiones adjecil, uti tcslatur
pi.i-laio ejusilem synodi satis indicat antiquam rc- , in notis pag. 418. Texttim vero Latintim sumpsit ex
iliisse co 'cilior.im contueludinem reparata libertate, ipsa collectione Dionysii, qua; in codice Nicolai Fahri
qiiam Hildf-rico referunl Viclor Tunonensis in Chro- continehaliir varianiesquc addidit ex duobus aliis
,

nico. et auclor Vit* S. Ftilgontii cap. 28. In eadem niss. Thuanen et Bocliardiano, qui primos canones
pr.-ffaiione qtiidam cpiscopus cujus nomen desidera- Iriginla tres synntlj Carlhagijtensls anni 419 in qua-
tur, Boi facium antisiilem Carthaginensem liis ver- draginta litulos distribotos exbibebant. Tnulum vero
liis alloi|uilur Impte, qua-sumus, diligenter miwtterii
: Codex cancnum Ecclesiw Afrieancc , nec Gra?ca ver^io,
lui pnrtes, ut Eccletiw Africanw generalis utilitat san- nec isii aut ul alii Latiuicodices prneferebant. N;tm
i

ttornmque canonum vigor iternm reflorescat : et quod in colleclione Grseca h:ec inscriplio legiiui» Rnvovij :

beaistimw memoriw Aureliut hujus urbis antistes insti- twv ev K« 6i9«^5v>3 o-uvtWovTwv Stazocrtwv 3exa y.ai iirra
(

tuit, lua nunc bealitudo restitual. Te enim Dommut ei T> ayicov y.oci fx''Xotpi<av Baripaii Canones ducenlorum et
:

conslituil snccestorem honorit, liberlatis et pacis. H;rc xvii sanctorum et bealorum Patrum qui Carlhagine
pmtecto innnuut jam inde ab Aurelii moile cngen- congregati snnt. In Latino vero Dionysii textu aputl
ilariim synodorum faculiaiem desiisse; ac proplerea ipsum Justellum Synodus apnd Carthaginem Africa-
:

landatae synodi Byzacennc Aurelii tempore celebratae norum , quce consiituit eanones 158. Idem Din-
viilenmr. Syuo<lum quidem 1 hiisdriianam ante Zcl- nysius in epistola ounciipalnria ad Siepbauum
l-nscni anni 4l8coactam fuisse inilicant illa Vinceu- episcopum Salonilannm, non Codicem canonum sed ,

lii t-t Fottnnutiani in prooemio synodi Zellcnsis : Statuta concilii Africani ?e daiiirum recepit. H;ec ad
l.liam cum Thusdrum fuitscmus, sicut niecum recolit illu^lrandos canoncs et concilia Africx uberitis dis-
tuemorialis audilio vestra, et epitVdas sanclw memoriw putanda fuere.
Siricii sedis apostolicw episcopi dederamus reciiandas, [cvn] CAPLT IV.
rlc. , qtiae coucilitim Tbiisdri paulo antc celebralum De collectione canonum vetustissima omniutn detecta in
signilicant. Miruin vidiri potost, tot Byzaceme pro- mt. Vaticano tteginw 1997. De syncdis sub Sytn-
vmciie synod >s Feirando lauriari, niliil vero eum
;i
mactio celebraiis. Tempus ftgitur synodi Pa'tnarit.
indicare de [cvij conciliis quac in aliis Africe provin- Duw epittolw formatw ex eodem codice editw.
c:is, ac pras Nnmidia, Aiignsiini, Alypii, ac
riini in
Possidii zel'i co;icta fuisse dubnare non licet. Id \. Ntinc dispulattiri de col'ectionibiis qnae vel sunt
aiiiein eo rcferenduni credimus. quia in p rnirbalio- aniiquiores collectione Dionysii, vel ex fomibtis a
nilnis Vanrialicis. qu bus tota Africa riepopulala fuit, Dionysio diversis prodeunt, illud praernonemus, non-
portcrtinl vel fuerunl dispersi synodici caeteraruiii nullasquidem Dionysii particulas in quibusdam mlle-
provini ianim codices, solinsque Byzaccnac provinciae C clionibus liac secuuda p;irte ;>iTereiitlisinveniri. Cum
synodi in Ferrmdi manus venere. vern totus ipsarum colleciionum et ilocumenlorum
62. I.x hacienus dispuiatis patet qirnam canones quae in eiscontinentitr complexusex aliis nnn Diony-
ei qn.T concilia conlinerentur m
Codice , seu in his sianis foniibus dimanet, cis Dionysii particulas non
coriic hns ciioiiiiiii Ecclesiac Africtnnc qui sexto sac- ab atictoriluis earumdem collectionum inditas, setl
cnlo Ferrando Carlliaginensis lieclesiac diac<>no, ac posteriori manii plerumqtie inserlas pulamus. Posie-
in Symdo Bonilaeii anni 525 usui fiiere. Praeier riu- riores ennn lihrarii vetustum codicem exst ribenies,
piirem versiouem synodi Nicamae , ali >m nimirum aliqua ex arbitrio quandoqtie muiare, addere au
anliqnissim m
a Caeciliano , al am recentiorem :<b in-erere non dubitarunt, qu.v collectori tribuenda
Aitit-o Coiistaniiiiopoliiano acceptam compl cteban- , non sunt. Addilamentorum quidem indicia in no-
iur etiam syunilo* Grati att|iie Genethlii, intrgrura stns colleclionibus non desunt. Alia enim inilio, aia
coiicilinm liipponens' anni 595, ex quo duo n e i t ;_• i sub fiuem affnta inveniuutiir. Quxdaui eiiam lectin-
c.mone- in Boiuf.tcii Synodo recitanlur; praeterea nes in ver-ionibusGraecorum canonuni ex Dionysiana
viginii alias synodos sub Anrelio, ali.un llipponensem sumplae, intrus:e sttnt interprelalioni ex Gr. Prisce,
anni 4-27, el nonnulla* eiiatn provinciae Byzacenne. qnam collectionis auciorab initio descripserat. Col-
Inlcger Culex cannntnn Ecclesia3 Africanre has om- leclionum origo n<>n ex his insertis el addilitiis par-
ne>> synoilos cinplect: deberel. Quae ex Africanh ticnlis, sed ex tlocumentorum ratione, ortline, alqtie
cauoiiiliHs dedil Dionysius Exignus sumpla fuerunt complexu dijuilic.mda esl nec dubilare licebil quin
:

ex synodo xvn sob Aitrclio cclebrata ann<> 419, in

, collectiones quae ex i|>so complexu cum Dionysiana
qua anteriores ipsius ^yuodi cum suis geslis repelilae D non cmveniunl, aliam a Dionysio originem habeant.
el in->eriae fuere a c ncilio Hipp"iieusi anni 595, Iliijus qiiidem diversae origmis in collectionihus hac
u«que ad xvi. anni -118. Ai praterqnam qund omissa secunila p:irte recensendis aperta argmnenla suppe-
ftieriint contilii anteriora Anrelio, posleriora vero tonl. Versinnes Grapcoruin canoutim a Dionysiana
nondum celcbrata referri non poieiant; Dionyius in discrcpanl. Non pauca docnmenta iu eisdem legunlur
leeen-cndis iis ipsis synodis, ipise geslis conrilii anni quac in Dmnysio desiderantttr. Ea ipsa qu r. Diony-
4)9 cran in-eriae, eisi pltnima tlcscripni iniegra, simap rnllectioni communia suni, n m solum in iilis r

repi-iilionem iamen canoniim Africanis fa<nili;irem alio nrdine, alia divisione aliisque tilul s atqac ao-
,

vitaiuus, aliqnot canones semel proposiios a ibi . noialiOHilius, verum etiam a iis el iiOiinuiiqu.tm me-
ulii erant repeliti, pr ie hil, abos i|ti;indoque incun-
> lioribus lectionibus proferunlur. Qu;c<iaiii parliculac
siilcaie trausiliit q la-tlam compendio reinlil , iu
,
a Dionvsio omissne i obis in iisdem conservate
fue-
aliis aI gesi:» Itctore- reinisit, ut e\ antea minofalis runl. aliaque non pauca in ipsarum dt-scriplioiie a
inaiiifesiiiin e^i, fuseque etiinn ?nTmaiiveriit P. Cmi- nnltis indicabuniiir, qna* uon lam e.irum colleclioniim
si.tiiiius in pr.nefalioiic ad lom. Epi»tolarnm lionia-
I discrimen a Dionvsiana, qi:am praesiautiam rommen-
iioriim poiilificnm pag. vc.iv et scqq. Iloe vero Dio- dab iiil. Has porro collectiones in duas classcs di-
liysii optis Gr.rce rcdditum lu t el in Grsnc.is collr- Blingnimus. Aliae etutn generales sunt, cauonesqtie
ctione.s iraducinm aliqnanio anie syuodlim Trullanam roncilioruni ac decretabs Romanoriini pontilicnni
liabilam diino «0-2 , qua: c. 2 iuler Grseci codicis ca- simnl complectunliir ; ali;r vcro solas tlecrelalcs ad
noncs Cariliaginensos rccenset. ceiiim fere causam pcrtinenica cxhioent.
 125 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONIJM. PARS II. 12G
2. Inter primi generis collccliones vetu- omnium A nequaquam invenit. Lege snpra cap. 2, § 5, n. 17.
siissimam dcleximus in ms. Vai. Regiua; 1997, re •4. Quautum ad constituia Romanorum poniifieum,

emm ipsius documenia sunlires syuodi sub

c-nitora quae canonibus suhnectuntur, primo describiiur cpi-
Symmacho. Cum porro po~t primam synndum ejus- stola Siricii ad Uierium Tarraconcnsem, <iua». in rol«
dem elebraiam anno 499 subjiciatur cat.i-
pouiilicis < lectione lioc tonvi impressa proferlur cap. 2!J; Inm
|ogu> prae.siilutn, in eadem synmlo de-
Kninanorum epistola Leonis ad RuslicumNarhonenseinrmn hujus
siisse videlm priimrva collecno: eaque fonassis di- lnquisiiionibus, qua; apud Dmnysium de ith-r»ntiir,
gcsi fuii antequain liaberenlur du;e aliae ejusdem Lsi in noslra edilioue episiola 167. Alia ejugilem
omificis sviMid<,qii;« nra-fixn Itoiiiaoorum annslinim
I
poiiliflcis ad Afncanns ediiionis decnriai.T nohi*
,

ratalogo desiueute in HormidaSyuiniachisuccessore, episl. 12, Imn. I, n»L 669. Alh ad Fla iauum noliis
|m6<erii>i'i a.diiameuio accessere. Co.fex qoadralas cpist. 28. Item ad Torribium epist. 15. Ilem ad Si-
fe e i-si form;e, ac smgnl.ne paginx i du >s columuas
> culos epist. 16. Item ad Nic<t»m episi. 159. Dein
distinc»». Charaelei- esl anliquus celer, queiu Lan- Iimoceniii I episiola ad Viclorium Rolhomagensem,
pobardicuiit vulgo apprllant. Qmed.nn addil nnenta in imstra coliectione cap. 24, Coeleslim ad eiiscpos
idetti codex submd.- r .-»-e pil, qiiorum alia pauca cx- per Vieiinensem et N.irbonensem prnvincias consli-
pressa sunt eod ni anliquo characlere, alia vero re- lulos, ibidem cap. 35 Staluta S. Celasii epitcopi ad
:

<en iori, sed vetei, ui ex sequenlibns consiahit. episcopos per universas proviucias constitutos. ibid. m
Hujus eolleclinnis pra-sianliam ipsa nionumeiia de- cai». 58 Gesta de nomine Acaai. Iuci|iiuut In cansa
: :

m n trani. In prnmcva cnim colleciioue, nihil sup- fidei christiunce, cui al< exordio sui nunquam defuisse
posilitiiitii ilepieheiidiiur. Qu.-cdam praHerea atiumle probamur inimid, i-tc. Ksi plenior hisloria, quam ex
ignoia documenla in bac uua collei lione conserv;ita
B Yirduneusi cmtice edidil Sirmoodus,
ctex «-o l.-gitur
tuere. Syuodi Urseeae snnl ex pnsca vcrsione. Sola lom. V Coiiciliorum Veneia; edilionis col. 173; hre-
Niesena interpretationem piacicrt pecnliarem, quain vior aiitem invenitur in noslra collectione cap. 43,
inler inednas versi •nes hoc lomoedemus. Sardicen- iu qnod videanno'. 1. Inseritur epislola Hicronyuii
>cs cannnes cmn Ni< a-nis enntitiua iiumeioruin serie ad bvi.ngelum presbyierum Legimus in Esaia.eic,
:

Coptilaniur, ;ic >ica?.uorum ii<>mine itisciipti exhihen- uti halieiur toiu, 1 Opermn S. Hieronymi edil onis
tur. Alia peculi>ria suo loi-o notabutfur. Iialic.im Veron. cpist. 44t» al. 85. Siibdiintur eoistnl.x' Imm-
ww esse hanc coilectiom*m ex eo coll gimus quia ,
ceutii a<i Exsuperium Tolosautm ep sc<>i>um in no-
j
-iii inde a deiimo saeeuln hic. co.lex, qui poslea sln colleciioue c:ip. 21, eju«dem ad Rnftim ei ca?te-
Iraiisiil in bihliolltecnu S. Silvesiri de Nonaulula, ros ep.scopns Macednues, ibi iem cap. 22. Zosimi ad
pcrlinuil a<l ec< lcsiam Thealinaiu, u< indical epislnla Esycliium c|iisc<<pnm Salouilaiiuui, ibidem »-ap. 32.
l ruiata Tlieatioi episcopi, quatn [cvm] re< eniiori Coelesini ad eiiiscopns Apulix ei Calahrix.ihid.rap.
cliara< i.-re in p ima pagi a cod.cis desciiplam, in 56. Bouif.icii ad Ilonorium Aiigusiuin, Ecclemai »/.<<B,
line htijits capi is appcnd^mus. cui Uens uosler, elc, uti lom. III Conc I. col. 43i.
3. loitiuui liujus oll c iouis siimilur a canouihus
< liesi riptum Hononi ad euimlem poiitific.cm. Scipla
Aiicyren^ihus, Neorae«arii*nsibu8 , Gangrensibus, et beatnu inis tu<v, etc, ibidem col. 4~>6. Glycerii impe-
Aoiiocheiiis versionis Piis.ae, quibus singulis labula Mloi is \f\ Novellis addemia, et edictum Hin'e'eiitii.s
<-;» ilnliiitim prasmilliiur. Nihil dees^e iuilio palam
i
pra-lecti pr.eimio conlra simoniacos, qtia; puhtici
lit cx eo quo leprimaivus characler im-hoet pag. I i> rgo juris facieinus mler tiocumenia juris ran<»nici elcr>s
boc Uuhi ln nomine l)o>nini. Incipil liiuli canonum C, limn. 6. bpisloia L<'i>nis papa? ad episcopum Aqui-
:

Ancyrmsium. Hac pra?stant s>ima colleclmne u.ililer iensem, nohis episi. 1; rjiisdem ad [cix| Sepiimum
usi siimu^ in edemla fersione Prisca. |'o-l canones episcopttm, m uosira ditione epist. 2 (-onctliuin 1
Auti<-Clien<is (lescribtinlur Hesponsa ei constiliUiones Houiauiim sub Symmarho amti 4^9. In ipl Post :

qu&apudCar haqinem acta s nt. Hsi synodiis (ailha- comulatum Paulini v. c. sub die katendarinn Martiar
gmensis aiini 419. h:t4iiia Mll kal. J<<nias, dislinctt in basilica B. Petri apnstoli. Praeuiitiuulur episcopn-
i'i canones 40, quos d >bimus ml»-r dociimeuta juris rum noini a, ei c.tiera seqtiu lur cum i. s<» Jnaiiuis
ca ouic veli-ris n. 1. Suhduniur Afiicanoruin Ii(i<ra3 diacMii lilx-llo ad Symmachutn, nl ex 111«. quondani
a Bonif:»cliim Ctim hac cpig<aphe
i
: Iniipil episula Nicolai Fahri, nunc aulein Colbertmo 1863, vnlgavit
ab omne concilium suprascriiitnm a Bonifncio urbis Baliizius. Vide 1. V Concil. col. 446 et sejq. Hic
HoihtB episcopo (leg. ab omni concilio •uprascnptu ad desinere videiur primigenia collectio.
Bonifacium urbis llotnw episcopum) rescripta, el cum 5. Subdimr cat>logus Ramauorum pontifiram us-
gestis ijimp, ibid<m apnt Curlhaijinem confecla
,
per que ad H> rmisd nn,cui assiguaulur aiuii tx,dtci xvut.
Faustiiinm episropum et Philippum el A^ellum pres- Uinc post lloiin sd;e moricin sequ niia aildiamenta
buerum directa [tom, II (ouc. col. 1356, c,. Incipil acccssere. Conslitulum Symtnaehi de rebus Ecclesiat
anlem episn>!a Qnoniam Domino placuit t-tc, uli , conservandis. Esi alia «yuo.ius nnni 50i, qti:e exstat
legitur Codice Afiicano c 134. Seqnitur Episiula
i eodein ttun. V, col. 471. Prac<pta (leg. pra?c<plio) ie-
Atl c< episcopi EeclesUB Conslaiilinopoliiunce ad Boni- gis 111, missa a<l synodnm. lncipil Prw e\ tio qiue missa
:

facium, elc, ciliu foio.a aruiu lormnla, de qmbus esl per Cermanum el Carosum episcopos, clc, d«(<-i vi
plnra diximus «ap. 3, § 8, n. 9. Tum epistola idus Augusti, Bufio Magno Eaust» Avieno v. c. cvss..
.

Aurelii el alioium Afiorutn ad («jelesini' ;u Opta- " ihilemcol. 463, uhi lamen vulgali lilulum cuin nu-
:

temus, siquidem admodum sanclitus lua de adventu ineralihus 110 is m omiitunt. P>eos (lc^. prwcepiio)
Apiarii, etc VideCml. Afiic. cap. i38. Suhjic.un ur regis 1111 missa ad $!,nodum Fl. Theodoricus rex uni-
canon.-s Chalceilonenses, et de.in Conslai.tiuopolitaiii versis epis<opis nd synodum convocatis, eic, daln vi kal.
ex 1'risca vcrsione, de qnii us co. fer i-ditioi em no- Septembiis, llufioAvieno Fausiov. c. coss.; 11611 Bufino,
siram i-jusdem versinuis. Caimnes conciiiotuiu elau- 111 in vulgalis coitcili timi per[icram legitur, ibui. col.
dunl Nica?ni et Sanlicenses cum Nicxnis juucti, eo- 464. Pi;c( cpiioncs 111 ct iv duas alias ameriores pra?-
dettii|ue Nic^nornni litulo inscripli :qoiomnes divi- suiuunt, que ideo forlassis fueruui pra3lei niissoe,
duntur in cano.es 46. Iuierprclatio Nicamorum non quia ilhc laiitum qu;c ad seqiienlem celehrem syno-
rsl ui in ca;ieris Grxcis caiio:iilius. Prisca, se<l alia dinn pertiueni, cuin ejusdem syimdi geslis inventaa
veiusiissitna hacienni agoota, qttain ex Imc codice luerunl. Hclatio episcoporum ad regetn. Agimui lieo
poslPriscam ed.-mus. Vide adnionitioneui eidem pr;c- gratms, elc, ibiilcmcol. 465. Prceceplio regin. Theo~
fixam, uhi i|ti:e iu ea versionc sunt maxinte ohser- doricitt rex uuiversis cpiscops nd sijimdum convocaiis.
van.la aimoiahimii . (aiin nosler colleclor prailcr Decueral quidem eic, dal» tub die l.al. Octobris, tbi
Nicx-uos, quusex pecuhari anliquissima ct, nt vide- col. 4o6. In Milg.uis ex laudaio ms. Colberlino 1863
lur, Italica iinerprflaiiotie recepii, in aliis Gr;rcis siihditnr Synodo ecclesias'.ico vir speciabtds nna-
:

canonihus Prisca versione usus sii, Laodicenos ca- gnosticus regis. Pritnum salutandi cpiscopi, ctc; ac
«oiics idcirco omisi», quia eos iu eadcm vcrsione in line, aul ipsi vindicent, ant quos deputemus, legi-
 ;

427 AD OfERA S. LEOMS MAGM APPENDIX. i-23

but exsequuntur culpas : notalurque locus valde cor- A soriana (e) secunda synodus vocatnr in rc!;itmnc epi-
ruptus. Corrcctionetn verojndicat noster codcx, qui j>eopornm ari regeni ; luin aclio tertia,
seu svnorius
sic babcl H g. Ind. Ecl. qs Agnostic. Hegis. Primum
: Palniaris cacla Novenibris, terlia synodns
x kal.
saluia- di Episcvpi, elc. ac in line aut ipsi vindi- ; : anni 501 appellari poierit, et relaie od anleiiorem
cenl, am nos deputemus, qui legibus exsfqvanlur cul- synodum aimi 499 potuit inscribi synodus quarta.
pas. Priuitt vuces liiuli ahbrevialae Heg. lud. dcno- Ord« vero licei in plerisqne n ss. hanc synodum
laut regium indicutum, id est instruction m a rcge postrcmo loco exhibeat, in Valieano lameu cud. 5« 45
daiaiii sic euim ct iustruetio dua
: .gatis :<b llor- I diversus est. Nam eadem synodus primo loco ibidem
mi da indiculus voeaiur eod**m tom. V Conciliorum describilnr. lu aliis ver« codi ihus duae synodi auno-
col. 0P4. Alind exemplum
vole ibi cnl. 65">. Reli pia rum 499 el 5i 2, idcirco buie concilio piamihii pe-
t-jusdem p ritiores iuterpreientur. ll:ec
tituli :• 1 1 1 luere, quia in bis collectionibus «in<>nutii pr.i fereuri.n
nmuia do< uiiienta, qusc e\ unico ms. Colbei liuo e<»- ac siimil j ngendae visae suut syno qua> discipiin.e i

•icin ordine ediia sunt, aliis iu locis ex uoslro codice ciimmes slaluuul : tum vero illa arijicienda quae ad
eu endari polenml. Postea sequiiotur Con titutiones Symmachi absnluiionem spcclat, licei inlermedio
episcoptvum in synodo Ho i ce ex pratcepto Theodt<rici, lempore celebraia Obtrudil Pagius Theodori
fuerit.
liufio Slagno, Fau to Aieno Coss. f x kal. Novembr t, bcioris lesnnionium ex libro u tiisioria?, ubi bxc
tynodus apud u*bem Romam, etc. ,ibidcui col. 457. le^untur Cum vero hujusmodi perturbntio trium o«-
:

liic consnlauis, qui ipsam synodum assignal aono norntn (iion vero, ut in vuhata versione, per tret
5lll, in dubium vocari nequit. Non solum enim legi- eoniinuos ann<s) in vrbe Homa p*r>everasset (post or-
tnr in plensque mss. exemplarihtts eollectionis Ha- dinaliimem S. Symmachi aique Laurentii), Theodori-
ilrianae, iu nmnibns lstd»riauis ei in laudalo Colber-
R
" cus Afer, qui lum Romce regnabal, qnmnvis secta esset
liuo, venim eliam in Vat. 5845 inier Adililiones Arianus, collecta tamen synodo, Symmacho quidein
Dmnysii, el in nosira collectione Val. Reginae oin- epitcopalum Vrbi» confirnnvii, Lanrenlium vero cu-
iiiutn auliquissima, et Symmacho fere coaeva, qu:e jusdam urbi*. quae fcttceria dicitur episcopum contti-
pneca-ieiis atictoritalem maximam lacit. Adie quod luit. Laureniius tamen haudquaqunm quievil ; t»d epi-
idcin consulaliis notalur et confirmatur elian) in dua- tcopaium urbis llomce adhuc ambire non dettilil. Quam
lius mcmnraiis Tiieodorici praecepiionibtis, qune eo- ob causam eum deponi et in exsilium miili curavit
« em a no script;e ad eamdem .-ynndum referuntur. Symmnchus; atque hoc modo sedilio conscpila esl.
0. Anlnnius Pagius ad annum 505, n. 2 et
P. Idein autcm Pagius in bypolhesi qnatuor synoriornm
teqq., hanc coustilarem notam adiililiam esse. et sub Symmacho, hoc textu indicari pulal synodum
ah aliqiio impcrilo inlrusam exisiimat. Id quidem po- secundam anni 5u0, qua» perieril, qiixque conlirmato
iuisse accidere in uno docuinenin, et in manuscriptis episcopalu Symmaehi Laiireulium Nneerina? t.ccle-
tinius colleclionis nemo inlicias ibil. At in tribus do- siae praefecerit. almarem vero synodum, uii puial
!

cumcnlis ei in collectionibus diversae originis, iis- qnartam, affigii auno 5o3, quo posi triennium secun-
(|iic vilusti-siiuis,idipsum contigisse, omnesque It.t- dum scbisma arivcrsus Symuiachum ccnflaium exi-
itim collectionnui auciores in idc n assumenium siimat. Rejecta attlem ea secunda synndo, cujus nul-
(onspirassc plaue esl incredibde. Syoodum ciun hoc Itim uspiam indiciumest, Tlieodori locus accipi debet
(onsiiiaiu p aelerunl codices quatuor, sen poliusquin- de synodo 1'altnari habita, ut vidimus, amio 5<>1,
que diversaj nriginia colleciionuio, quas paulo aute qtia Symmachus Romanus episcopus coiilirmaius
iuilicaximus. Iluae aniem |>raecepliones Tbeodurici, C f"'L Ejusdem vero Tbeodori Crx«ci scriptoris allu-
qiia> ipsam synmlum respiciunt, eumtlem consiilainm cinaiioni tiibueodum est, cum snb idem lempus
exhihcnl in duabus mss. cole liouil'iis, iu qmbus Laurenlium Nueerina? Eccles a: episcopum consiim-
liactenus iuvenue sunl, nimirum in bac nostra Vai. tum Iradit. Id enim facuin fuisse sialim pnst judi-
Hegma>, el in alia laudaii codicis Colberlini. Deest cium Theodorici regis iniiio anni 499, satis aperte
iiuidem bic eonsnlatns in codice Samjermauensi c- 1- tradit Anasiasius Bibliothecarius, qui post descri-
lcctionis lladrianae, quem Pagius oppouit, et simililer pttun Theodmici judicium, quo fuclut est presul
in Valliceilano A. 5, inl< r documcnta cjusdcm c >l- Symmachus, adlit eoiu:m tempore papa Symmaehut
:

lcciionis. Al Isidorus, qui velusiiori exemplo lla- conqregaiil synodum, e\ conttiluit Laurentium in Nn-
driaiio usus esi, in eo constiiatum iuvenit ac prae- : ceiina civitale episcopum inlnitn misericordia?. Aper-
terea [cx|cod x Vat. 5845. qui synodos sub Syni- lius vero idipsum statuit Annnymus ipsms Laorenlii
inaclio imer additaiin n a Dionysiana repraesenlai, an- fautor, cujus fragmentoin edidii Franciscns Klanchi-
lequam coHectinni lladrianae insererentur, eumdem iiius, el dein exactms rccusit P. Joseph fratris ejus
<onsulaium pr33lert: aiqoe ex bis palam fu defec- lilius in Enarratione pseudn-Athanasi.ina pag. 104,
ttun ipsius coiiMilaius iu aliquibus Badrianis codici- ex qtio coaevo scriptore licet Symntachn |>ontifici
bits omissioni esse deptitandum. Tanla ergo tot co- infen o lota ha?c qu.cstio diiimi potesi. Inde enim
dicum cnlleclionum concordia in eo c«n>ulatu no-
ei discimus Symmaihmn el Laurenlium posl Anasasii II
inido aono ejiisdcm »ynodi dubitare non simt.
<]' mortein fuisse [cxi] ordinalos, orioque liacdeeansa
P;igius loco laudato ingeril codic s, in quihus ha>c schismate, iiinimi|ue ad Tbcod<<ricum perrexi^se.
syumltis Palmnrit appellaia. quurta vocaiur, el or- cnjus jndicin Syinmachus episcopalu nblinnii, <l
n
dine poslpoiiiiur syuodo celcbralac anno 50"2. Al vox "
poslponitur syi Luurenlius ad guternr.ndam Ecclesiam Nucerinmn
quaria iu quiinsdam tnitum codcihus siguata, in Campanix civitaiem.... di igitur. Q.iod si id in synoilo
no^iro Valicano Regiiue, in Val. 5t<45, nec non iu f.iclum finl, ut Iradii Aniislasius, ipsi synorio kalen-
bliis cliam lladnanis iiei|iiaquam apparct. Cerle co- d .ruin Marlii anni 499 iribuendum «st. Scquiliir
diees qui geuuinas synodo> sub Symmacbo exhibent, porro anonymus narrans atlerum «-cliisma ,
qool
lies tantum rcb ritnt, nulli qualuor. Quod si tpiis post uliquoi annos renovaium fuit. Jn boc. inulla
duas velmi aciiones eodem anno5lH jus>u rcgis ha- Symmacbo ohjcda r feri, oh qu:e Th oriorici pr:r-

biias ante acti<incm syoodi Palmaris, in qnllMis mhil ceplionihu> nova -yuorio coacia, i<l<m pontifex com-
coccludi pnluit, qiiarum allera eelehraia ftiit (a) iu lirniaius fnit. Haec conveniniii Palmari synodo aiini
basilica Julii i^) posl festiviiaiem pascbalem, al- 501 Aririit porro noo con<piievisse fautores Laureuiii
.

lera (c) iu basilica Sessoriana (d) suh iniliiira Sep- (i|hos qtiidem ipsani synodum Palmarem impujjnasse
lcmbris, pro riuahns ilislincli syuodis habend.is opuseulo mscripto Adversus Synodum absoluiionis
etistiiuet, uii sanequae eelebrata fiit iu b.isiiica Scs- inconyruee, ex Ennodii apologeiico n anifestuiii est)

(a) Tmn. V Conc Ven. edil. col. {5S, c. (d) Haec svnndus indicla kalcndis Scplcmbris :ibi-
(b) Vide Aiionymiim postea laudandum aputl P. dein (ol. 4(53, c.
Rlanchiiiiuiii pag. 105. (c) Ihidein. col. 4b5, c.
(t) Toai. V Cunc. col. 450. h.
13!) DEANTIQ. COLLECTION. ET COLLECfOR. CANONIM. PARS II. no
I aurentio anlcm Romam
ingresso. schi-sma pernnnns A ei nohis rcmillalis. Et ut vcrins cred;itis ac cogno-
circiier pcrscver .sse, i|UOti lanilem pr.vci-
quatiior scalis, lilleris Gr.rcis cum eartim nuniero snblcr eam
piente rege, ct Laurenlin iu praedia patricii Festi
jiissimus juxta prxfalum concilium roborari. Rcnc
concedfiile ( in exsilium iuquii Tli.-odoriis), prorstis
pxsiinctuin fnii. \ iilt-s i|iiam prnhc ninnia couvenianl, vale in Domino, dilcciissime «t amantis ime fraler.
ii i ne opus sii concilia niiill.pticire, et cousulatuni nocA Lxx\,Lxx,ccinAMO\AQ lndict.xv,q, excwiu.
Rulii Ma^ Faus Avieni iu lam miiliis veiuslissiuiis
i i

AMIIN. i. xi.viii. l. >

eolleciioiiihos exbihiiiiin , veluti siipposiiiiium et in-
irustim tradiicere, Palmaremquc synoilinn detruderc AHa.
alianno5ul ailanniiin503. Lnuni uionere restat, w»bis n. T. A. Cclerimo (forte celeberrimo) vali fratrique
psie iucr< 'dibili* eum Ccetium Laurentium archipres-
.

buieritm tituli sanctce Pmxedis, qui MlbsCiipStl syii"«lo

sanclissimo ct promplo in sapienlia cum omni ho-
iiuni 49'J, Laureniitim presbyieruiu qtu
ess»* ip inn nore recoleuda, ei decorato in oninibu-, in Domino
mlversiis Syiiiiuacliiim episcopus fueral consccratus. fideli, et valdc doclissimo, seo ab nmnibus orlliodoxis
liir pr» euiiclcauda conlrovcr-ia ion modicu u iin-
multiplici srientix.... gralia decorato dilecto in
plexo c pro vindicandn nosiro codice, qni eum cou-
Milaiuiii praferi , f sitis dicend f-ierc. Nunc aiilem «
Cbristo Joanni II. speculator sanclae sedis Ecclesix
deschpiimi-m ejnsdem codicis proscquaniur. Theatinx episcopus Nos de ill. sanctx sedis
7. ost l iinlaia ilociiincula sub Symuiacho sequi-
l
Ecclesix ill. Domino Jc-u Chri<to opta-
episcopus in
tnr Jncipit /ides Nicana. Esi Opusciiluui ineditum
:

aliquot paginarum, qimd exscriliendnm curavimiis,

B nius vobis magiiam salulcm atque hohorem hic et iu
inii-r aitecdota aliqiiaudo, si Deo piacueril, evulga- acvum. Propter incommoditatem, quod iter arrcptn-
turi. Antiqutis cbaracter codi. i- coucludiuir quibus-
sum parlibus Bcnevenli, sicutdomina imperatrix per
dani sla uiis S. Silvesiro pap.»: ascriplis ilncipit ca-
suos apices innoluii, ut in cjus servilio ..llaluri sinius,
piiulum editum a Silvestro papa, dum resedisset in
sunodo eum Consiantino Auguslo, et sinttl cum eis re- qnibus jam semper iu inolestia c irpnris diulius f.iti

sidentibus 178 episcopis , el cum eis 270 presby- gainur, ;id clericos nostrx diosceseus sacris ordinibus
leris, et diaeonis -4(1, etc. Placuil ut nullus taicus ><u-
sublimandos insulfiiienies arbilramur. Idcirco prx-
deat cterico crimen ingerere nisi sub idoueos lestes ; el
:i|i » pauca apocryplia, sed anliqua, qux linic
slaltita sentibus nostrx mediocrilalis
apicihus exoramus.
colli'Cli ni siucera docunienta coniin.nii posteriori hiinc prxsenlem ciericum noslrum Luponemad gra-«
manu oiiin in fiiie adjeeta, el a nostro librario uno dum levilarum promoveri, et ad vcslram speciaiiier
cliaracte e descripia, arbilr .mur.
8. Kecentiori auteiii scnplura adduntur hxe: Epi- fraiernitilcm d rigiuuis. El ui hoc certius probab.-
stola Gregorii papx ad Seciiiidinum iiiciiisiiui : Dile- liusque crcdatur, Grxca huic elcnienta paginx sccuu-
ctionis Ina? litieras suscepi, etc. Alia cpistoia Isidori
dum statuta sanctx ac magnx syuodi Nicxnx inseri
ad Ma-sonein episr.npuiu : Veniente ad nos famulo
vestro viro retigioso ISiceiio, «le. Dcin Ordo de sucris prxcipimus, vidclicet Patris ct Filii el Spirims san-
ordinibus benedicendis. Hwc a singutis grudibus obser- cii. Piimas litleras nocA, quse i.xxx, lxx, cc et pri-
vanda swttempora «tc. Sunt prxlaiiones ct for,. ulx C n.um siguificant numeros. Pcri quoque apostol rum
pro snigulis onlinibti-. Taudemalio iiiinuliori chara
ctere Irguniur preces seu litanix scriptx nono sxculo principis priina liliera n, qux i.xxx significat. Nostrx
vivente Luduv.co II et^ gelberga ejuscoujug •. Ilxc qtioque mediocritalis primamliller.nn M, sublimilatis
emin inicr cxura ibidem leguniur Exaudi, Cliriue. :
vestrx secmidain 0; ejus qui accipii t>riiam n; civi-
i] Domino nosiro Hludovico a Ueo coronato, magno et

picifico imveratoii vi a el victoria. Kt posl mmuulla

latis nosirx quartam.... et indicl. prxsentis anni
:

Kxaudi, Chrisie. i§ Angelnerga; imperalrici salus et isiius xv. Est aiitem nomen cjus Luponcm clericum
rita. Lum ideni Ludovicus II in llalia reguaret, hxc fiiiurtis levila. Addidimus etiam xcviii,q 6. Pcr hxc
rolleciin eiiiilirmalur lialic Nunc duis epis.olas for-
luala. in prin a c.dicis pagina recemori cbaracie e
.
G xca elementa aunoianiur, AMHN. >

descnpias exliibemus, quaium altera cnm daia sii ab In hacsecunda formaia, qux luxalissima e^m-n-
«piscopo Ecclcsix Tlicatinx, codicem ad eamdem tlosissiina esi, quasdam voces puuctis iudicalas omi-
Ecclesiam peiliuuisse siguiucat. Vide qux de bujus- simus, eo quod s.ensum non redderCnl. Al a pauca
modi formaiis, qnarum norma Mcasuo concilio .ri- tuie eiiiendaviuius, uii M. speculalbr pro eo fMmd
buuur, aiiimadverteiuus annoi. 1 m cap. 65 colle- scriplum esl inspecutalor. Episcopi enim nomeii,quod
ctionis edendx. lioc loco signatur, incipit a linera M, ul sub linem

Epislola formaia. ipsius foimaix traditur; facilique amaiuiensium o-ci-

tantia in pro »»i i.oiiminqiiam scribimr. Catalogusepi-
IN NOM. DATPU2 ET *tAtH ET CpC Call. Domino scoporum Ecclesix Theaiinx apud (Jghellum cum sii
s.iiniissimo atque venerantissimo et a nobis summa D iinperlecius, hujus episcopi nomen a lutera M inci
cum dilecti .ne nominan !o ill. episcopo illa provincia pienlem non suggeril. Cum vero meniorelur impera
trix, qu e in Beuevenli parldius versabalur, notelur-
fra ri iu Ghristo Doniino. Ego ill. ep:sco,.us servus
que indiciio xv, indicari videlur sive Adelais Ono-
Lhrisli sanclx ill. Eccf s ;
x humilis epscopus vcsier nis I uxor, sive Theopbania conjux Oilonis II, qux
Confraler ac devnlus oralor paciferam liansiiorix aliquolies in iisdem partibus exstitere. Etst enitn An-
vilx ntque fulurx [cxnj iu gilb.-rga Ludovici
II uxor ibidcm fuerit, ind.ciio
Domino salulcm. Cogno-
lamen xv non eongriiit. Hn.c ergo ilic The.iiinus
ipsi
scai dcniqui: aimiias vesira, quia isle clericus nomine episcopus M. sub Ottotiis I v.l II impcrio vixit, ac
ill. imster tonsuratus petiii nosirx b militaiis dimis- Theali .orum episcoporum caial»go adjiciendusesl.
Soriairt, sive formatam, ut a vobis ad sacrum ordi- CAPLT V.
i.e.n |.romovcatiir. Proptcrea nos «jus precibus incli- De colleclione in pervetusto ms. Corbeiensi descripta.
f-iii, seciiudum slatuta sanciorum Palruin Nicxni i. Hanc colleclionem descriptam in venerandx an-
contilii hanc dimissoram, sive, ul diximus, forma- tiquilalis ms. codice Coibeieusi 2G,qui a-servaun in
l.ib ioibeca S. Germaui a Pratis Palium Benedictino-
lam, vestrx fraternilali atqne sanciilaii emiitimus,
rum Parisiensium, subjicimus collectioni Valicano-
ut eum ad sacerdoiii onus consccrare non dubitciis. regix, qua;n prxcedcnti capiieexplicaviinus.Utraque
i"A AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDlX. 131
nimirnm certum aiitiqutiaiis testom prxfert catrilo- A 4. Alia deinde «ubjiciuntur ejusdem gf-neris dnrn-
giun Roinanoruin ponlificiini, quem si collectin Vati- menta, Bynmlnrnm plerum<|iie Gallican trum rann-
et
cann-regi conciudii in llormisda, Corlieieusis pro-
i
nes, qnarum esploratam noiitiam rt onlinem, quo
ducit n<l Vigiliurn usqoe. Iluns ro>lecl;oois |c\m] in codice recenseirur, neino prodidit. Solmn P. Sir-
pliiribus in locis meiuinii P. SirmoiHus, qui cadem mondns in praefat-one ad Concilm Galhx notavit
ide tidem usus esi P. M <bi onius in celebri <>pere
t decem Gallicanassyuodos in haccolltctione exliib<ri,
ile Re diplomaiira pag. 3oti, ch;tracteris specimen q aruoi posrema est Anr>'li.niensis v, amii 549.
dedil, ex qu-> disriinus, euilicem inickrfilins, uti vo- Unde obscuniin non esl, inquil Coustamius, collectio-
catn, Imeri sine uUo vo niii intervallii exara um, nem Wam
studiosi cvjusdnm qui in Galiiis degebat opns
pnelernotaiiones aliquoi cel> ri cliaracien* expressas. es*e. Cui homini, ut videlur, non in animo fuit pecu-
Plc io<eiii *ero hnjiis nniiiiam n>bis cxhibuit P. liarem aiiquem exscribere canonum codi em, sed ea
M<m faucouios iu Bibl o beca Bib in hecarum tom. II colligere quolquot invenire posset id qenus tcripta quat
pag. 1124, ac pra-serlim P. Couslanlius tu praefaiione ad disciplwte regulas pertinerent. Inier haec doc->menta
ad loiiium I Epsio>arom Bomanoriira pomilicum [cxiv] celebris esi Eulgenm Eerrandi Breviaiin cano-
niini. Gl e sequeuiibus. Cum ipsum eodieera iion nuin, quae in hoc solo exempl >, ac in alin Tronsi
iicnem m- icere. qu.fc ex his scriptonbns cognoscere hactenus inventa «st. Unum porro additarnentum
poiuiinns, hic appende us. i memor lur a Monlfaucoo o, quod \tesie S rmondu
i. Po»l povmciule, seti provinciarum divisionem loco laudato) aliu rereniioii charactere dsiioguiiu*,
cujus Montiaiicoi.iiis im-mmii, in/ronte ipsius col- nimirum concilium Pa-isiense iv, anni 573. l-lul
leciiouis ii;»'c lilvarii annolatio l-giiiir Qui leijis,
: n aulem tlocumeiiiuin Gallictnum Vigilii 2e>o posierius
ora pro me ; ei cave ne his regulis contraeat, el senten- hanc colleclioiiem iu Galliii auciam ct Gallicanam
tiam isiius sevematis vel censnrm incurras. Suli>lin:r confinnal.
lilu u*> cau tuiiii Aitquiriiaiioniui , cui subjicitnr ea CXPUT VI.
inleilucuiio Osii, qiiam dedimus pari. i, c*p. 4, § 1,
De colleclione qum coniinetur in duobut mu. Lucano
ubi cam supposiiiliaiii ost> nd iuus. Post ejosinodi
88 et Colberlino 784.
inierl.iciilioueiii sequuniur auones Anquiritani, Neo-
t

caisarienses, s<u, ut ibnlem vocaniur, C*sarienses, 1. H.'ec colleciio, quam

P. Coustantius in edendis
atque Gangrcnses ex int<rpreiaiione anliqua, quam epistolis Roiiianoruniponlificum, cl P. Mansius in
bidorumaui appe la.l. Inter tauooem vero Gangren- SupplemeiiloCoiicilioruxi aJliibu runt, nobi- quoqut:
sem io ei 21, sive <-jusdcm syn «li < lausu am plura in lecudeiido CodKe caoonum ac Pnsca etiili >n •

inseruutur manifest» librarii viiio inlerpnsila, ni- ulilis Colbertiiius c dex, quem cotisuluit P.
fuit.
ininnn epi>lohe liinocenlii ad Decentium, Znsimi Coiistantius, ab endmii describilur in s.fpe laudala
ad lle-ych mn, ilem Innoientii a-l Viclriciuui, ad praefationc ad easdem epislnlas tom. I, pag. 79.
Exsiipennm el ad M-icedones; Cueleslini ad epi- Codicem vero biblioih C33 Capiluli Loc ni quam ac-
scopos per Vieimeiisem ei Narltone sem provm- cnraiis-ime exposul itlem P Mansius iuC mmentario
r.ias uua, ei alia a>l episropos pcr Apuliam ei Ca- de celebri codice soeculo Caroli Magni scripto, quod in
labriam conslitutos; Leonis quinque ad diversos sertum leaitur tom. XLV Opiisculoruni P. Calogera
episcopos, de q libus diximus i« prxfatione ad ejus- pag. 76. Hic codex mulia compl-'Ciitnr op ra, qua:
deiu epi>to!as loin. I, § 3, pag.513. Adduolur preces lu aliis uifcs. separala uiveiiiiioliir. Huju vero loci
episcoporum ad imperaiores Valeiitiiiianum, Tlieo- C est solam collecti ricm eaitouum ei <i creialium con-
d<»Mim el Arcadiutu : tum Breve stalulorum ad sidiTtre, qnxsepaiatim iu memorato ms. Colb rlino
Africam periineulium seu Breviarium cauoniim con- iiivenitur. In hac uierque cotlex couvenii,s mdioem
eilii Hipponeusis, quod in collectione hoc lomo edenda rionnullorom documenlorum eteipii-, >iui in Lucam»
legilur cap.2; ac concilium Teleuse anuj 413, quod alicubipcr^eram mutaiu> fuii. Antiqui alem ip-iu-
ibi ein mvenies cap. 62. Ad hujus calcem rejicitur coilect ionis patefacimiL documenta, in qmbus niliil
synoiii Gangrensis conclnsio. occiirnl ani indicatur quod G lasio tecentius > it nist ;

5. Dein syoodi Nicaen.e canones describumur, in excipienda existimes qnatuor inouumenta apoctypba
quibus il ud nnxime notandum esl, P. Cousla*niuiin inferius leccn-enda, quse sub Symui-clio councli
in admooitione ad epist. 17 I nocuii imni. 4, col. cum P. Coustaniio credantur. lulicam vero hu.u^
82>\ -cribere : Coiicniil ei Corheiensfs coiex medio co lectionis originem non iinprohabih er susi>i«-alus
texto icccu o (hoc lenipus Corbeiensem colleclionem, est idem P. Cousiantius pa>.'. 87. Ea enim docu
de ipia loqiiiuiur, pdain designai) exuratus, in quo mema siipposititia in llalia conlicta, inseria inve-
fiicanut cunon ita refertur. t De his qui se cogimnii* niuuit.r in aliis Ilalicis collectionihus vel in iis ex-
nau Caiiiaros, id est niundos, si aliquando venennt lernis, qnae ex ilalicis collecliOiiibus profecere, ul
ad tic esiam c<iholicam, piacuit saucio ei magiio dein explicabimus.
conciiio, ul hnpusniouein mauus accipienles, sic m 2. Incipit h*c collectio a Nica^nis canouibus ver-
cero pei iuaneani. » Est versio Diouysii Exi^ui ; ac sionls, uii vocant, lsidoi ian v cuin episcoporum cala-
propieiea Niam <s cauones ex ea sumplos a;nosci- logo in proviucias distincto. IWs autem cauo ilius
ntus, noii auiem ex Isidoriana. ex qua eaeleri Graeea- pnemillilnr pr.efatio qiuetlan. ver^ihus dige>la : Con-
jj
rum synodorum cmones recepli luere. Subdunlur cilium sanclum, elc, ac annolatio hi-torica Cum
iiomina episcoporum qui Nicxa? conveneruni. Ilunc convenissel sanctum et magnum concilium, etc, '>ti
episiopomm catalngiim cxcipiunl can nes synodo- easdem uivt- nimus in siiis colleciionibu>, ae edemus
rum Anti»cltcme, Laolicenx, Consianlniopo.itana:, in versione Prisca. Nntat P. Mansius, in codice Lu-
Cartliaginensis anoi 418, Yaleniinae auui 374, ct cano post canonem de diaconissis, ei ante canottera
Tauriueiiss. Ilis sutmecluiitur epistola; Innoceutii ad de omitlenda geuuflexione diebus doiiiiuicis atque
To o anain (seu Toletaoam) syuodum , Leoois ad paschalibus, hanc a dilionem leui ljitur episcopi :

episcopos Vieniienses, nobis episi. 10, ei Hilari ad cum de nis onmibus, proul ditinarum rerum reverenlia
Leontiam. luseruiilur pneierea canones conciliorum pjscebat, decrevissent, ted et de observalione l'asclice
Ar laitnsis et Epauneii.-is : mox epistobc Innoccnlii anliquuni canoncm, per quem nulla de reliquo varielas
ad Ruliim el Eusebium c.x-lirosque Maccdones, Sym- oriretUTy E.clesiu tradidissent, omnibus rite disposilis,
macii ad Caesar uni An-laiciisem, Damasi ad Pa.ili- Ecclesiarum pax el fidts in Orienlis alque OccidenlU
num Aiilioclieiiuoi, Augustini allocuiio ad comi e;en- partibus una eademque servata est. Ilmc de ecclesia-
irs. Sequunlur nomiua episcoporum qui sub Marino ttica hislnTta necessario credimus inserenda. lloc ad-
conveiieium in >;nodo Arelalensi, Paulmi litterae ad ditanientum, quod mentionem facit decret Nitaeni
Fatistum, deliititio syundi Clialcedonensis, Elaviani de Paschale, Kulini verbis expre snm ex lihro se-
atl beonera papam epistola, el hujus rescriptum, cundo Hist. c. 6; in ahis qnoque coiiiciuus, pnrser-
liobis epist. 22 cl vi8. iim collectioiium llispanicae et Isidonanx, invenikir
133 DF. ANTIQ. COLLIXTIQN. FT COLLECTOR. C.VNONUH. PAHS II. l.-.l

in fine vcrsbnls canonnrn NiMenorum Philonia ei. A episcm>is Apoliw <>l Calahriflp; Innorentii ad Viciri-
Fvarisii, ui wdere c»l tom. III Concil. Ven. edit., CMiiii Rothomaeenspm alia ad |£\superiuni Tolosa-
,

col. 454, nol. I et 2. In noslra auiem colleclione iinin, et aba ad t if

f ei caHeros cpiscopns Ma< c-
< > 1 1 1 i

subiieefiiur cauoui de diac<>nissis, quia eidem canoni iloncs, qnas in collei lione Vat. Regioa; c. 4 indicav -
subjicilui a Hufino, qui ultiintliil caiionein de gcnu- ntiis, ei in co lect one h"C lomo edcuda invenics. Fx

flexioif praciermiuit. Leonis epistolis qnamor in liac cnlle lion<* legunlu',

5. Se<|noiitur c;uioiics synndornm Anquirilanae, piima ad Husiicum Narlinnenseui cum ejosdcin n qu -
Neocis<nensi«, alqne Gmgreiisis ex eadem Isido- sJlionibtis, sccunda ad African sediiioms decnriat.c,
iiant imei pretaiionc Tinn describuntnr canones con- tcilia ad A nileienscm cpiscopum ei quaria ad So- ,

cilii C.uthajiiii nsis amii 419, digliucli in tiiolos \i., piininn Allinaiem, qu.is vidcsis tom. 1 nosir.-e <di
eodem piane iu«»dn et cuni lisdem Afitcauis docu- lionis col. 1416, b69, 589 el 594. Hoc loco in ms.
meniis qna in 1
collcdiune Vat. Hegin e recensnimus Colborlin» insei iiur iidei advcrsus Euiycheu defi itio,
cap. 4. n. 3. Succedunl ratioiies Cbaleedoncnses <l quam cod"x Lucanus antea exbibnit. Pr^eligitur h.«c
C n-iaii( iitopoti taiii noii ex Isidoriana, sed ex Prisea inscrijiiio : Synodus episcopalis Clialcednnensis hubitut

versiune (Jnuin peculiate aiiiiiiadvertimiis in ms. a quinaemi* *i viginti episcopis con'ra Eutyfhen : et in
Liicann, in dnolius nimirum rauotiibiis Chalcedonen- line : Explicit synodum mundanum, id est universole
siuii pr<> Prisea versione, cnm obscurior videretur, ujud Chalcedona. Snmpta cst cx ea versione ant qua,
Dionvsi niain Silbstittli Coufer annolaiiones nosiras qiiiK exliibetnr in colleclione edemia c.ip. 25, cujus

50[cxvJ ei 33 in c<p. 25 ejns coliectiouis, qnatn boc iiiiiium esi Venerabilis totius mundi convenlus, cic.
:

tomo edeinus, ubi canones Clialcedoueiises ex inter- » Hoicdefinilioiii, ftsie Couslantio, suhjeca ieg>tur m
prelaiiouc Prisci inserli legu.iiur. Aliud noiabile codcm codice Colbeilino ca Alhanasiaui symboli
nii; rimis iu cauonihu-. Cotislantinnpolilanis obscr- pars, qiae calliolicani dc. incarnaiione Vcrbi doctii.
vaiidum est, ips s scilicct accenseri canonem de Pri~ nam cxpomt, pramiisst annolatiiinctila niin o descri-
maiu snncliv CunsUintiuopolitaiice Ecclesicc, qui nun pta lloc inveni Treveris in uno libro scriptum *ic
:

ad Consiaiiliiiopoliianain, sed ad Cbalcedonensem tncipienle : Domini nostn J<su Clirisli el reliqua, Do-
synn liini perlmct. ^uod aiiiem iu banC rem affirmat m ni nos'ri Jesu Chrisli fnleliler credat. Deinde [iixvij
P. Ciuisaiiiuis niiiii. 96. id iu nulla alia collcciioue nigro airamiiilo ha:c Esi ergi fides recta, ele. ,
:

inveniri, non subsistil Id eiiim proprimn versionis usque ad symboli fiuem, i|U.e m nnvis ima Athanasii
PfSCiK deprebendimus iiiiu in c dice Jusiciliano, ex editiune pro lieruut. Haec annotaiio el symboli pars
quo Prisca edita Ittil. tiini iu duabus altis COlleClioni- hujus coliectionis pmpriiB non sunt in exemplo cnini :

bus, qoae ;e(|tie ac praesens coll ctio bos canones cx ncano non leguniur. Solum ostendnnt codiccm Col-
I

Piisca inlerprclalione derivartinl, nti Minl collcclio liertinum in Galiiis scriptuin luisse, quo hacc Italica
ins. V;ii. Hcguiiv, 1997, cl alia in duobus codicibus collectio jam pcrvenerat.
Vai. 1342 ac Barb. 2»88. Id auicm qua ralione con- G. In uiroque codice legitnr NicTiium symliolum ,
ligeiit, cxplicaviinus part. i, cap. 2, iiiim. 5, et an- el pars episiokr Dainasi ad Panliuum cum boc ntulo :
nol. 5 iu Coiislantiiiopolitanos canones ejusdcm IncipU de Niccena synodo scriptura Damasi ad Pauti-
Pi tsca: versionis. num Antiocliena; urbis episcopum. Credimus in unum,
Posiea rcfei nnliir cannnes Sardicenses, uii cns
4. elc, ex versionc autiquj usque ad po Irema analbe-
in 1'risca clilioue vulgabimus; imn Autioclieni cx matismi verba, eos analliemalizat catholicn et aposto-
veriione Pnsca. Dein quaiuor dc umeiua in-cntoiur, C Hca Ecclesia. Tum eodem oraiionis conievtu additur
qnx ;ipn(a vpiia esse uemo num; ainbigit. 1° Silvestri conlessio fidei a Damaso ad Paiilinmn missa : Post
|ap> cmisiiiuluin cum tittilo Canonem constiiutum ,
: hoc Nicamum concilium, quod in urbe Itoma concilium
gi adusvel religio qualiter cusloriiatur , a Sitvestro rp - congrejatum esi a catliolicis emscops addiderunt de ,

scopo urbis Romw domino Conttnnlino Augusto. Incipil, Spiriiu Sanclo, el<-., ul in col eciione edenda c. 55,
Eodem tempore, eic, uii apud P. Coust.iiitium <n col. 400. Kx quibus ipsum symbolum Mcaenuui hu e
Appemiice tom. 1 Lpisiolarmn Roin. pontif. col. 43, conles-ioni fidci iu ipsa Daoiasi cpi<(ola iriserltim
cl api.d Labbemn lom. 1 Concil. edn. Veuel. col. agnosciinus. Vide in idem caput annoi. 11. Tuui sc-
1579. 2° Gesta Liberii papse, quorum iniliiim c-l qnitur Incipit exposilio fidei : Credimus , clc , ul iu
:

Aunotegm Constanlini regis, eic, ulr io cadein A'>- eidcin collectionu cap. 59. Poslea, Incipit de fide ca-
pendice co . 89. 3" Cesta deXysti purgatione.et Pohj- tlioltca : Nos Pulrem, el Filium , et Spiritum San-
ihiomiJerosolymitnniepiscopi uccusatione,oAC., il> <l ni cium, eonfiiemnr, clc. , ibidem cap. 57. D.io in ms.
«ol. 117 eliom. IV Concil. col. 507 e> 515. 4° Con- Colherlino , Ep slula synotli Sardicensis ad Jutiutu
(iliuui binucssanum de Manellino papa,i|uod landaiis urbis litnnwepiscopum, quae in Lticauo canonibus Sar-
gesiis siin! ubo tituio subjicitur boc inuio : / iocle- diccnsibus subjecta luii. Xandem in ulroque codicc,
tiano et Maximiano Augustis cnm multi in vitu sua , Incipii.nt stulua S.Gelasii pnpw. Gelasius epscopus
cic, in laudala Appcndice col. 29, ei apud Laiibeiun universis epi c<pis per unamquamque provinciam consti-
tom. I, col. 9>7. liscc quaiuor docmuenla uon mnlio tutis. In vtilgaiisconcilionim iuscribitnr ad Episcopos
post Symmacbi aevum ab imp'iitnarcbiiecto compa- per Lncaniam, Brulios, et Sici iam constilutos. Iniiium
cla, ul Paln arem synodum miiiis censuris notaiam n est Necessaria rerum, eic, ui iu edenda coileciione
d.lcuiieicl, Coustanlius exUlimat. Vide cilatam prac- cap. 58. His statulis in ms. Colbertino inscrimr ejus-
l'ationem uum. 99. Codicis Colberiini ordinem exbi- dcm Gelasii decrelale de libris rccipiendis vel nun
buinius. In nis. auteni Lucann, ordo alii|uanluluin recipiendis, quod meiius incodice Lticano ab cisdcm
pcrlurbaluslibrarii.iil videlur, oscilanlia deprebendi- staliitissejungitur. Huic dccrciali peculiarisct brevis
iur, ita lamen ui ipsc codex eadcm conlincai. li.cc prologus pr«figiiur,qtii in vulgalis Labb.-i non appa-
enim dociune iia apoi ryplia posl Ciialccdonense cou- rel. Ad disculiendas , ctc. , uti lej^ere esl aptnl 1*.
cibum inserta suni. His vero siibdunlur Sardiccnsis Mansium tom. I Supplemenli Conciliomm col. 357.
concilti canonescum synodica ad papam .lulium.quse in Cominet brevissimam ejosdem decteii formam , de
Colbeniiio cxemplo una cum aliis libeltis fidei paulo qua diceinus cap. 11, § 5. Iuter ca vero stalula el
atite linem describilnr. Posiea canones Anliochenstum boc decrettim idem codex Lucanus aliud Gelasii cou-
in dedicatione, ct Coiisianlinopolitani. Dein codcx ic- slitutuin cxliibel. Incipiunt constituta S. Gelasii papir.t
dit ad OFdinem, qni iu Colbertiuo a:quabs esl. quae episcopi in ordinalione sua accipiunt. Papa ill. ctero
5. Prolcrunlur utrobique e|iistoIa: Siricii ad Hie- ei ordini, elc#, uti tom. V Concil. col. 583, ubi verba
rium scu llimcriiim cpiscopum Tarraeonensem ; Do- utqne medio vespere sabbati ex codem codice corri-
nilacii ad Honorium Aogtistuin , quas ijicinit Ecclesice genda sunt atque mediana; (id csi Dominicx' quarliU
mecs, cum ejusdem iinperatoris rescri|»to; Zosimi ad Qiiailragesim;e ) vespere sabbati. Post decreiate anlem
Ksycium seuLsycbiuni; Colesimi episcopis per V;cn- Gelasii in solo codice Lucano duo alia addilinienla
neiii-ciu el Narboncnsem proviucias constituiii, item leguiitur. Incipiunl dicla Gelusii Papce Cutecltumuti
 -

135 AD OPERA S. LEONiS MAGNI APPENDIX I3G

Latine, etc Edila sunt a P. Mansio loeo allegalo A ubulam proferiur sine auctoris nomine episiola
Incipiunt eapiiula S. Augu&tini in urbe Boma mista. Dionysii Exigui ad Siepbauum boc lilulo : Incipit
S> qus recium in ommbus etc. Sunt <apilula a Lab-
, prcvfatio Canonum Apostolvrum. Dein subduntur ra-
beu vu'gaia<-x ms.S. MaviminiTrevirensisin A pp**n ni>ni's quinquaginta ex versione ejusdem Dionysii.
dice concilii Arausicani II, tum. V Concil. , col 818. Hi >ero canone> apostobirum cum epistola memorata
perperam uoscuntur insedi : laudata en ins> ript om
CAPCT VII. tabulae prsehxa satis aperte iiinuit, hanr collectioneni
Barberino exordium sumpsisse a canoiiihus Nicaenis, qui nou e
De alia colleclione quat conservatnr in mss,
Diouysio, sed ex vetusliore Prisca interpietatione
2888 el Vat. 134i.
exhibentur. .sicm ei ca;:eri Graccariun syno<lorum
1. Exactiorcm litijus rollectionis descriptionem canones vel ex Prisca, vel ex Ishloiiana versione,
prolerre possuinus, quia ipsos codios ifi quibus con- nulli ev Dionysiana derivali sunl. Ex cmlice Vaticauo
liuetur consulere licuit. Codex Rarberinae bibliothecae 1342 hiijus collectiouis Sirmondus edidil Nieamum
signatus iniin. 2*8* est foru .t quadraiae, litteris par- cauonem de primatu Ecclesive liomance versionis
tim najusctil s, -uirlun celfiibus e»araltis. Olim per- Priscae, quam in Nic.inis canonibus nullus alius co-
tniiiii, ut vd<'tur, ad monas erium S. Salvatnris dc dex Vatiranus exhihet.
monie Atnialo in agro Cliisino Eirurise. In vacna III. Incipil quemadmodnm formata fieri dcbet. ln
enim ipsius rodicis pagella 153, poslerior antiqua rorpore autem habeiur : Factum apud Nicwam me^
inanu- iranscripsii relationcm con-ecraiionis ecc esi.e tropilm Bithynia.' a die xiv kal. Julias, etc, cuni
cjti-dem mo> asleni aiim 1036, qualein ex ori»inali diximus cap. 3, 8, niini.
epitol.i hirniata, nti lalius <j

iulrgio ipsius mnnastcrii iloeiini< ntn Ughellus edidii

a B 9. Il;t'c annoiaiio Factuni apud Nicxam, elc. <*iiin
in episcop s C tisin s ( T. III Ital. sacr. col. 625). Ex eadein foniinla formal<rum ex boc f<-me ie|iet;ta
inieqro rioeuiwnlo dix-mus; nam in nosiro excmplo fuil in Additionibus Dionysianis, illamquc Baronius

desid< raiur caUilogus reliuniarum quae in singulis ed dit ex codice Valliceliano A 3, eas<l< m Addiiiones
allanbus coiiduae fuenini. Forte h ccodex unus fnil contineute, quem Cresconianam collectioue u v< care
cx llis quibus Theubaldus episcopos Clusinus Mib consuevit.
Luduvhu Pio, id e-l paulo po-t inilium saeculi n, di- IV. Epislola directa ad synodum Boma; E»t epi-
tavu inonasterium Ainiaiinuui, ut idem Ughellus tra- siola apociyi>ha synodi Nieasnae ad S. Silvestium
dit. pontilicem.
2. Vaticantis codex 1342, <;ni a Momfauconio V. Epistola Silvestri episcopi ad synodum. Est re
{Uibl. 151) elegantissimus el anliquiisimus
Bibl. p. sponsio itein apocrypha ad eamdem syuolum Nic.e-
vocatur, umis ex bis es-e credilur qui ad velerem nam. leguntur tnm. II Cnnril. Ve-
Il;e ilu.e e|iistoiag

liililioibecim Latera. em-em [cxvii]speciabanl Exboc nei;e edniouis, eol. 79 el 80, ac iu Appendice lom.
quiilem aui cx abo plane simili, crdin dis Deusdedit I Epistol. liom. Pontif., o»I. 52 et 54 ediiionis P.
sa-culo xiGraeearom praesenini synmiorum canones Cousiautii, qui oplimc probat haruin auctnrein illum
excerpsisse tidebunus parl. 4, c. 14. Li leris majoris ipsum videri qui sub Syininachi a?vum Si uessanaui
et minoiis forinau scr ptu* esl. E<mdem colleciionem synoiliim aliaipie iuconcmna ducuincnia e-nlioxit,
quam Barberinus. oontin t, scil mmus peifeclam; a',i- quae in anlecedenti colhciione Lucano-Colberlina
quol enrni p.igina: lum inilio, ttiin in cnrpore <lesunt, invfiiiniiis, el in bac pariter descripta paulo post

eanuuque loeo ali;e recenlioris, sed vcusti characte- viilebimus.

ria subsiituU: fuemnt , quae nnnnulla documenta ex VI. Cauones Silvestri papce. Hoc tilulo non solum
colleci mie Dionysio-Hadiiana excerpia praeferunt. exbibeiur iilud supposililinin [cxviuj documenl un
EjuMiiodi siiut, pas,'. 59, eonsliluno papae llilari d ita quod cum vigiuii canombiis in antecedenfi coll< ct one
Basilisco Hermeu>rico coss. xvi kal. Decembns;
et profenur boc liuilo Canonem Constilutuin
: a Sil-
pag. 42, iria comilia sul» Symmacbo; pag. 51 epi- , vestro ephcopo ; veriuu eliam adililur aliud lein apo-
stola Anastas papae ad Anaslasium Augu-tum, elc.
i cryiibum coustilutum eju>dem pomiGcis cum cano-
Colb'Clionein <|u;e iu boc codice coulnie ur, Crcsco- nibus sex, quod legiiur ai»ml P. Gouslantiuin in me-
manum a cardi«aii Baronin apnellari nonnnlli prodi- innraia Appcndice col- 55 ac lom. II Concil. <ol.
deriint, eo quod documenla quae ille f\ Cresconana 417.
coleciione se ednlis.-e scripsil , in etidem coiiice de- VII. Canones Ancyrani. VIII. Neoc.Tsaiienses. IX.
seripta inveniantw. Se<l f.illunmr. Nihil enim ex Gangrenses, omnes ex antiqua versione quac Isido-
Creseoniu lnc cmlex exdibet uude haec eoilec>io Cre- riana appellaiur.
sconiana appellari putuerit. Hoc autein uomine ille X, XI, XII et XIII. Canones concilii Cartbag nensis
iiiin oiiavit coiliceui Vallicellauum A 5, in quo Cre- anni 419, dislincli in quadragima cum iisdem Afri-
>couii Bieviariiun pr.-cmitiitur; subjicitur aulem col- canis documemis, quemadmoduin legunlur in du<-
li-clio lladnaua ciim A diiionihus Dionysianis , ex bus collecliouibus Vat. Kegnue et Lucano Colber-
quibus Baiomus vulgavit ea documenla qiiorum ple- liua.
raqui-, ut tidebimus pait. 5, e. 3, e nosira bae colle- XIV. Item concilium Carlhaginense tit. 40. Hoc esl
ctione m eisdem A<ldiuom'.s Dionysianas traducta r
concilmm Carthagiue habilum idihus Augnstt
aliud
fuerant. Ilujus quoque collecti>nis, sicut et pnrce- an. 397, in quo Breviarium canouum Hipponeosiuni
ilenlis.tloeunienla de»hiiint in Gelasio, nihiique hahel conditum fuu ac propterea h<»c nnmcro ipsuin Bre- :

ex Di ny«i<>, nisi quavdain addit.tmenla cvcipias, de viarium descrihitur <|Uod in colleclione edeuda ex-
quihiis dicemus. Ilinc hujus aiiliqiiii»s saus aperle hibeiiittir cap. 2.

ewlligi |iOlest. Cerli' cmn auelor Diony.sian.ini col- XV. Epitlola concilii Carthaginensis ad Innoeen
leclioncm uon vi lerit, ex fo tiluis a Diunysio diver- lium papam Vrbis. Legtlur iu cadem collectiuue
sis iusuque anteriaribus prufecit. cap. 6.
5. H.ec collerlio inilio pra-ferl tabulam titulorum XVI. Hescriplum S. papm lnnoeentii ad Aurelium
90. Cum in prioribus paginis manuscripti Vatieani episcopum, ibidem cap. 7.
<haractere celeri ei receutiori deseribaniur addititii XVII. Concilium universale Chalcednne habinim a
r nones Chahedunenses, Gan^renses, et Neocsesa- sexcentis Primo describilur deiiuilm
xxx rpiscopis.
rienses, liiulorum t.ibula lotius colleetionis occurrit liilei. subjiciuniur canones *7 ex Prisca vei -
dein
pag. 10, cui praBligiiutur Ii.trc verba ln nomine Do- : liiine, quemaiimiidum in laudata colleclione exbi-
mini nosiri Jesu Chrisfi. Incipiunt conslitui.a quce tre- beiitur ca-. 25.
eenlum decem el oclo Palres constiiuerunt Tiluli au .
• XVIII. Canonet Constantinopolitani tit. 5, ex eadem
lem 9o, in labula indicati, sic ellenintur. interpret 'lioim Pri-ca.
I. Canones Aposlolorum. XIX. Canones Sardicenses lit. 21, uli ipSOS inscre»
II. Ccnones Nicceni. In corpore aulcin stalim posl iii u; Priscae ediuoi.i.
r,? DL ANTIQ. COLLECTION. I.T COLLECTOH CANO.NL M. PARS II. m
XX. Canones Aiilocheni cjusi i-in P. i>ea: inierpre- A omiltunt vorcm Diony&ius , et h.ibenl ut ca «< r.i

lalionis lii. 25. Animadvei leudiim h<>e loco «*s« au- » Ephesina gesta Pclrun pnsbyter Alexandria; ct pri^
:

riorein Imjus coileetionis ei vcrsione Prisca huisissc micerius nolariorum dixil. Sequitur Pelri inlerlocutiO.
canones Nicamns, Chalcedoneuses, Couslantinopoli- Sancla et ingens synodus vcstra omnem adhibens pro-
lanos et Aniiochenos ex Isidoriana vero Ancyrj-
: vidcnliam, eic. uti apud Baluzium lom. IV Cnncil.,
,

nos, Ncocacsariensea, Gangienses el paulo post l.ao- col. .98,d,usque ad illa <ol.20li, b, etin remis-ionem
dicenos. mortuorum et litam teternam. Variant aliqiiaulo iu
XXI. Excerpta antisiilum quai recitala sunt conlra nostris codiclbus ^e(|iieotia Eyo Karisius oblu'i :

Nestorium in synodo Ephcsiorum lil. 19. lib.dlum sicul superius scriplum , anathematizans Ne-
XXII. Nettorii blasp/iemiarum capilula, et Cyrillo sturium et tjus sequaces, manu mea subscripsi. El deiu
Alexundrino episcopo contrudicenle capitutu 1-. Ili duo omissa Nestoriani symhoii anteriori part", qua: apu.i
Httmeri, qui ex liac collcctioue transierunl in Addi- Baluzium lc^atir, postrema pars lanliim hoc initin
liones D.ony^ianas, ea complecluntur ad Ephesinam subjicitur : Nos vero catholici unum dicimus Filium
synoduni perlinentia quorum plcraque lia luzius edi- et Dominum Jesum Christum , elc , a <ol. 207, h,

dii e «luobus mss. Vaiicaiio Palal. 234, ct Beiiova- iisqtte ad illa columme 212, b, llanc manum ei com-
ceiibi sul> litulo : Actio sexta concilii Ephesini. Vide modavil Ft. Paltadius , quod prarsens litteras ne cire'.
toui. IV Concil. edil. Ven. col. 197. Cum porro iidein II.cc omrna in xix tilulos distributa compreheiulun
codices coniineant opuscula Marii Mercaloris, qui ttir numero xxi.
tempore ejusdein concilii lloruit, ea ab eodem Latiue Numero autitn xxn. Incipiunt Ncstorii blasphcmia*
reddita idein Baluzius exislimai. Nonnulla vero, ctim rum copituta ,
quibus cpistotis ad se missis a sanctis
!!
in nostra colleciione el in Additiooibus Dionysii a Caleslino Homana? urbit. el Cyritlo Alexandrino e\i-
vulgatis discrcpcnt, hic diligenter uotanda sunt. Epi- scopis contradixil, et disputalione brevissima rcsol -

graphcs numeri xxi peculiaiis est : Incipit excerpta vendo duodecim capitula fidei , qmv ad se missa fue-
anlislitumqua recitata sunt conlra Nestorium in synodo rant refeltit. Nunc episcopi Cyrilli priora posuimus,
,

Epliesiorum. Se<|tiHur tabula tituloruiu 19. 1. De sta- quo! Homana Ecclesia appiobavit, et posleriora Nesto-
tutit Nicwni concilii observandis. II. I)e Inearnatiune rii ex Crmco in Lutinum versa. Cyrillut dixit : Si
Domini nostri Jesu Christi. III. De nativitate Christi ad- quis non confilelur , e:c. Nestorius respondit. Si quis
vcr&us Arianos. IV. De homine Chri&to perfecto. V. De eum, qui est Emmanuel, ctc. ; ac ita deinceps produ-
Incamatione Domini De
ad clerum Atexandrinum. VI. cniiitir diMdecim celebres Cyrilli anaihcmatismi
natiiitate Christi, el comparatione figuli. VII. Ue bew- adverstis Ncstorium tum sua cujusque responsionc
Hciit Dominiet Saltaloris. VIII. De humanilatc corparis seu blasphemia Nestorii. Ili anathemaiismi h.ic
Chritti. IX. De eo quodDeus homo sit factus. \.Deom- forma qua su.i cuique responsio subditur , non
nibus creaturis, quod Dominumcomprehenderenesciuut. exstant iu Conciliis. Immo analhematismis Cyrillf
XI. De Chrislo indulo formam servi. XII. />t? naticitate editis tum Grxce tum Latine cx ronlibus diversis,
Christi. XIII. De auro, el thure, et myrrha. XIV. De responsiones seu bi.ispbcmia3 Nestorii ex hac tm-
,

virginilote Marice, el Chrisii passione ei resurrectiune. lum versione quje in prxsenti collectinne et in
XV. De libello Karisii presbyteri et aliorum presbyte- Addilionibus Dionysianis conservata est, separatim
roi-um qui a Neetorio deceptt fuerant. XVI. De sym- prodierunl tom. III Concil. , col. 971. Posl hos ana*
boto Nes.orianorum. XVII. De analhematizaniibus ihematismos cum responsLon'bus desrriptos , qui a I

Nestorium, et omnem haeresem Tettarescedecatiiurum, actionem vi Epliesiuam minime pertinentes , hic

el eot qui non celebranl sanctum Pa&cha, et Cutharos. inserti fueruut, codices hujus collectionis cum illis
XVIII. De respontis perversis Nestorii. XIX. De proe- Addilionum Dionysii proscquuntur sic Jlis igitur :

dicantibus prxler fidem Nicwnam in omnibus abjicten- recitatis decrevit sancta synodtts, etc, uti tniii. iV
dis. Post hanc labulam prooemium est Imjnsmodi. Conci!., col. 212, b. Estdecreium ccncilii Ephesini,
Post consulatum DD. NN. Fl. Theodosii XI 11 et Ft. <;noii ihidcm post recilatum pseudosyinbolum Nesto-
Vatentiniani 111 PP. Aucjg. xi kal. Auyutti, qui dics i ianum rectius suhjicitur. Sed econtra male in eadem
e&t secundum JEgyplios Epphii xxvni, jussu Augu- editione huic uVcreto subnectuntur mnlta testimonia
stissimorum piissimormuque principum syncdus congrc- ex Nestorii operibus cx< ei ta , ac tandem sine nlla i

gala est in Ephesiorum metropoti, et sedenlibus cunctis idonea transitioue Ephesinoium Patrum snbscrip-
in episcopio revertnlissmi et teligiosissimi episcopi l ones atreruulnr. Melius auiem in n<>stris codicibus
Memnonis sanctissimis et Deo [cxix| dilecltssimis epi- posl ullima memoraii decrcti verha, si vero laicus
scopis Cyrillo Alexandrioe, agente eiinm vtcem sanctis- sit, et eum fore anathema siau superius citciumest,
,

simiel relig osisnimi epitcopi Homante Ecctesiiv Ccele- congrue additur Et subscripserunl. Cyillus episco-
:

slini,et Jutenale Uierosotymorum, et Memnone Ephe- pus Alexandritv subscripsi ; et reliqune snbs' riptiones
tiorum, el Flaviano Philipporum, agente eiiatn vicem recenseinur, ut in laudata editione col, 246,«, usque
Hufi sanctistimi Thessalonicensis episcopi, el universts ad iinein cum eidem lausula Expliciuni cpiscopo»
i :

unacum~Philippo presbytero aposlolica, selis Homance rum nomma qui interfuemnt synodo contra Neslorium
Eccltsiai leguto. Hoc prooemiuin carel eo episcopo- numero cxciu. Ilrcc prxcipue notanda v sa sunt.
ruin catalogo qui inseritur in editione baluzii, nec . Cseterum iu lexln nun paucse variaules lectioncs
noii in actione primi concilii Cbalcedonensis, ubi occurrtmt quae edituris b<ec doiumenta utilia esse
,

actio sexta Ephesina; synodi lecta fuit (Tom. IV poterunt. Pleraeque autiquae canonum coUe<tiones
Conc, cot. 1133). In ms. autem Vat. 5845 inler Ad- Laiina? nihil [cxx] ex Ephesino conciljo proferuni.
ditiones Dionysii hoc idem prooemium legitur, uli in Collectiones Bispanica et Isidoriana, noniiutliqiic
hac colleciimie. Solum post uomen Ccelestini, et ame codices Badriani ejusdem concilii titulo exhibent
Juvenalem inserilur et Arcadio episcopo legaio, ei Pro- duas Cyrilli epistolas ad Nestorium quai ipsam syuf»-
jecto episcopo ei legalo, Juvenati, etc, qu-e diiuruin dnm pra^cesseie. In hac aulem collectione, ac exmde
episcopnrum apost<>lic« sedis vicem gereuiitim no- inAdditonibusDionysianissexta actioejiisdemsynodi
miua melius pioemiiiuniur Juvcnali et c*teis, quam pntior, hac forma quam dcscrip^imus recepta fuit.
iu mss. Kaluzii ad iinem catalogi rejiciunliir, quod XXUI. Epis\tQla Unperialis ad Anrelium Car luigi-
ah ahisquoquc Ephesinis actionibus abhorrei. nensem episcopum. Est lex Honnrii conlra Pelagia-
Post laudalum prooemium stibditur llique cum : nos, quae in collectione hpc tomo edenda produceiur
consedissent, Pctruspresbyter Aiexandriw, el Diomjsius cap. 16.
primicerius nolarxorum dixerunl. Sic paritcr legitur XX IV. Epistola Aurelii episcopi ad omnes episcopo,t
iii duobus aliis codicibus anliquissimis , uno Juslel- per Byzacenam provinciam conslitulos. Est ibidem
iiano, alleio collegii Parisiensis Societalis Jesu, qui cap. 17.
memorantur lom. 111 Concil. col. 1200. At mss. XXV. Excerpla de getlis habitit contra Pelagium
Addiiiouum Dionysii, nec non codices Bo.ljzii mel.us hccreticum. Ibidem cop. 18.

Patrol. LVI.
139 AD OPER.V. S. LF.OMS MAGNI APPENDIX. r.o
XXV!. Saera rpislola Constantini (lejn Causftntfti) A rium: lom. HlConcil. col. 90.">, c! apnd Goosiaiuittm
i-np*ratorii , Fa/enlMiwni Augusli junions ( supple col. 1114.
Pafris), rfe exsiliaudo Cirlesiio hivrelico Ptlugiano. XLIX Item a'ia epiilola ejusdem exlnraloria »d
I!>ir»p. 19. Conaiantinoptilitanum clernm ct plelicm missa : endem
XXVII. Statula anlinua Orieniis tit. 102. H;pc rro- lom. III col. 914, ct apnd Coustanlinm col. 1151.
dibunl inler doeumenta Juris canonici veleris nuni. Hi*c (ria docnmenla cv cnllectione Crcconiana, id
3. <nfra rol. 655. csl e\ iuss. Ailditiotitini Dionysii, primum imprpssa
XXVIII. Epi tola decrelalis ad Anastasium episco- fucrtiiit a Piooiiiiis 1'dilori'ius Epi->mlaruin Romanc—
pum Tltess loniceasem. E-l Leonis epi-l. ii qu:e . rnm pnntiiii um. el dcindc in Anii.il bns r •<u»n a car-
cxira proprium Incum c<>lli»<*aiiir lum in iinc rabula, dinali Uaronin. Ex bac aufm noslra cnllectiaue in
:um in coppore. ILie etvm niunern desrrihenda eial Additiones IHonysiaoas, m
vidrbimus. (r-ducia liic-
epistola Sirieii .• universos episcopns missa, perpe-
I runt. Iiiveniuiilur etiani in ms. antiqna; versionis
1,1111 exli biia iinm. XXXVIII, cui S. Amhrosius alii • synodi Ep!i :.-i,i;c, quibus Baluzius ci Cooiianliits
qnc episropi resp inient episLola scquenli. u-i siinl.
XXIX. episcoporum aiaue fratrum.
flescripium L. CaHestinus episcoput univers !s episcopis per Virn-
Est e.»isi la S. Ambrosii aliorumque episcoporum nensem protinciam constitutis. Exsial in CiPectinnd
ail Sirhium quac in colleclione c !enda legiiur edenda cap. 55.
can. 51. Ll. Aceusatio Xy^ti papw.
XXX. Epistola canonira quam debenl adimplere
(
Lll. De Polichronio Hierosolumitmno eviscopo.
x>re*byicr\, diaconi, snbdiaccni. Iv clnr imer ilocu- P LHI. lleiccliuMarceltini papw. II.Tdria dor.nm< nti
meiiia Juris eanomci uuin. 4, infra rol. 669. supposiliua legunlur ciiam in eollectione nraeeeilcnii
XXX!. Concilium Laodicense versionis Isiilor anae. Lneano-Colberiina, in qua duo priora in miuni copu-
XXXII. tlomilium Carlkaqinense. Ksl illud lialii- laniur. Viilc qu.T ibidem disimus mnn. 4.
iuiii snb Genetlilio anno 590. H<>lslenins, es ms, I.IV. Iviistola Leonis t
ap;e rnl Rosticum.
V;ii. 1552 lnijns culieiHioitis hoc roncilium aotea
, LV. Kustici inquisitiones ct Lcon-s responsa : in
vUiatnni s.i.e imegritaii reslitu i. acex codem in-.cr- nosira edilionc epit. 107.
luin csi lont. II Conr-il. , rol. 1213. LVI. Leonis episttdx Siculis, noslire edilions
XXX' II. Epit o a B. Clementis Urbis epi&copi ad epist. 16. LVll. Aquileiensi epi^ropo. II». episl. i.
Jttcobum fralrem Domini H ierosolymitanum. bsi qui- LVIII. Afiianis cpist. 12 cdiiionis decurtal:u. L'X.
deo supposililia , sod anliquitus apnd Grxc.os coih Nircta1 Aquileiensi epist. 159. LX. Dioseoro Alexan-
.

H-la, ei a Ruftoo lalinilale donata. Insorta esl eliaiii tirino epist. 9. LXI. Juvenali Hierosolymilano eiu-i.
verustc otlectinni eden.UE cap. 64. 15D. LXII. Lconi Au^usio cpi-l. 145. LXIil. Maxiiuo
XXXIV. Prwccpta S. Pclri de sacrameniis conser- Antio. Iicno < p s!. 119. Ad !itur in corpore cpist. 80,
vandis. Intcr documema proicreriit'- num. 5; dc ad Auatolium Cnnstantinopoiitaiium, qosc in lalui a
quibuj conler adinooilionem i:sdem documeniis pra> o;i'is-.i fuit. LXIV. Fla\i.i;io Conslanlinopolitana
lixam nuni. 5, infra col. 031. episl. 25. LXV. F avi.ini episl. 22, ad Leoiiem. LXV I.
XXXV. Gesla de Libcrio apocryplia , doquibus in Leoois ad Eulyclietcm epist. 20. LXVII. ad Favia-
priFccdeuti capite num. 4. imm ConsiaiitinopoliUnumepist. 28. LXVHl. ad Lco-
XX X.VL Confessio fiiei calhoticw ,
quam papa Dj- iiein Augustiim eiist. 165.
masns ad Paulinum Anliochenum rpiscopum.
misit C LXIX. Exempla geslorum ubi in ConstsnlinOfoU-
XXXVII. Dileciusinia (ralri Paulino Damasus. tana synodo Eutuchet hwrelicut damnatus csl.
Il.uc diio documeuta legim ur in collecUnne edemla LXX. Subscriptiones Finviani episcojn, seu unimr-
rap. 55, ubi soium Damasi epislola confessioni fidei sorum episcoporum qui in hujusmodi concilio consede-
pr.rmiiilnr. Cnnfcr ar.nolatii ncm primam in lauda- runt. Qn;v. Iiisduobus numeris prcponunlur, exslant
tum caputbS, inqua iltudobservabimus,Cceieslinum in eolleclione edenda cap. 42.
papam in suo codice legis.-e pnus confessionem fidei, LXXI. Jnterfectio Pioterii episcopi Alexandrini.
ileioile epislolam Damasi, ut in bac nostra cnllec- Snb boc liuilo proferlnr li s orica nairatio qose ede-
lioite describ niur. In iine Imjus epistola* addilur : lur iu laudaia colleclione cap. 45. infra col. 508.
Confessie presbnterorum seu diaconorum Ecctesi^e LXXII. Episiola Simpliai episconi ad Acacium.
CP. Incipit Ego ille CP. Ecclcsuc diaconus vel
: Ib dt:m cap/ 44.
presby er, el<\, ui in line ineinorali capitis 55, infra LXXIII. Eremplum episiolw quam misil Acaeius ad
c.ii. 4u5. Confer ibidem noL 55. Simplieium episcopum. Ib. cap. 45. ••

XXXSUI. Epistola papw Siricii nd unmrrsos epi- LXXIV. Feli is papw ad Zenonem Auguslum. E\-
tcopos misss , quj. m
collectione edemia inveuietur stat ti<ra. V 147.
Concil , eol.
cap. 50, In tabulacarionuni hujus coilcciionis (res i.umeri
XXXIX. Epislola Siricii p.ipce Uimcrio episcopo prodiiciinliir sic. LXXV. Iian ejusdcm Felins papw
Tarraconensi. Ibidem ap. 29. • ad Acacium episcopum. LXXVI. Exemptum ep.stotw
XL. Innocniius cpiscoput Urbis Exsupcrio episcopo quum misit Aencius ad SimpUcianum episcopum.
Tolosan». Ibi c.ip. 2U. r» LXX.VII. Incipti exemplum epistolarnm beanssiiui
X.LI. Ilem ejusdem ad Macedor.es episcopes. Ibi papw Felicis urbis llomw. Gum autem bis unmeris
ca|i. -l-l. nibil correspoudeat in eorjore ipsiu- coll«< lionis,
XI, II. lnnoen iut Viclricio episcopo Rolhomtwensi. palam lit banc ei.se e roneam rcpeiilioncm duornm
Ibidem cap. H. iiiinfTorum praccedentium et numeri sequeuiis.
[cxxij XLIII. Kpistola Innotentii papaad Deceittium I XXVIII. Item ejuidem Feiicit ad Acacium episco-
cpiscopum EaiNi6inwip.lb.cap. 23. pum: lom. V Concil. col. 143.
XLIV. Epistola Zosimi papw tsi/cio episcopo Soli- fcxxu] LXXIX. Item imperator Zenon (b'i-'e ad im-
Uino, lege Sui nittinc. II». c.ip. 32. peralorem Zenonem) de libello episcopi Joannis Ec-
XI. V. Supplicalio papce Bamfaeii ad Honorium, clesiw Ale.rundrinw. Esl episiola ejusdem pont licis
eua: incipit Ecciesiw mew, et rcscriptum Honorii ad quae lcgiiur ibidem col. 2!8.
Uoniiacimn. Lxsiantlom. III Cencil. eol. i54 tl456. LXXX. Item epistoia Felieis epitcopi nd Aaciun
•XLVI. Epistottt Coclestini papw umveisit episcopis. siiprailicium. Ib. eol. 217. Doenmenta exhibla li s im-

Habetur in colleclione edendj cip. 5b. meris LXXIV, LXXVIII, LXXIX el LXXX. ex hac
XLVU. Item Ceelestttn papee Lcclesiee Romnrim data cnllertioiie in AdditioneS DiO: ysianas traducia, es
d:'. synodum in Epheso contlitutam. Edita esi tom. III iisdem Aildiiio ibu- imprcssa fucrc.
Concil, col. IU3, c! lom. IV co!. 8S, nec non apuci LXXXI Item ejutdem papw ad Acacium ala. Legi-
P. Ginisiasilium lom. I Fpist. Rom. punl. ei»l. 1155. hir m olli-t li iiie
i tlenda c»p. 46. LXXXIi usqne
i

XLVHI. liem alia episiola Cczlcsiiru pavaj ud tiesto- ad LXXXIX. Testimonia Pa lum, qux omi-sa supe-
 ; ,

III DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PAKS II. l;2

r.us num. LXVill, subjecia invcnirnnir Lconis spV- A mana disciplinw. Et posl pnucn Romanoe Africana -
stoai 105 a<) Leouem Atigusium tom.l col. 15&5, nbi quc d scipitnw nextim noliorem fticit : ac dcin c Ope :

\itie nosiram uniioiatioi cni pritnaui, ct aliain 8$ liujns codiris diguosiitur quic quoic tenipore Orienic-
col. 1400. les stjnodi in usum receptee fue.int in Ecttesia Hc-
XC. Item fnlcs cathohcw liomanw Ecclesiee. Est mana quo Antiocheni canones, Constantinopolitaw
;

libellus fulci in colbclione subjicienda dcscriplus Africaui, cl si qtti alit in controvertiam rocamur. Ha-c
59, in qurni vide unnot.
c.'P. 1. Iria ei praejuilicio innituntur, qun hiinc Romana:
Ulriu-que codicis Vaticani < l Barherini labuln dc« Ecclcsiae codiccm perperam rredidii, Vi c de bu
sinil in lioc niimcro sen utitlo XC, bi i|uo ipsam pri- plora in Observniinnibus ad disserl. xn. Addii au-
iiiavaiu rolleclionem ilcsiisse cognoscimus. At in (ine lem vcrissime Miuo quol anliquas primaique habct
:

collccliouis utriusque codicis post cumdcm litulmn versioucs apusttilorum sanclorum uliquol Pauum, qtti
XC, nniiquo ihara tere proierunlur inslituta S. Ge- sdcult quinli n.iiio cehbres fttere, el potitiftcum Homa~
lasii episcopi, qn;u suni iu coHeclione edeudn cap. norum consecraw; qucdplurts ji-
concilioruinqiie w.<«
58. Alia porro addiintur iu Barberinouis., alia in Ya- dei libellos qua qua non untehac cdilos cout:-
edilos,
tiiano. lu Barberino pag. 295 lergo : Consliiuta S. nel ; quo-.l aliqna Afti> ancrtnn decrela in edilis prw-
Gchtsii pupw, quie eptscopi in ordinaiioue sua reci- termissa rediutegrat. Qiiod porro addit, Ep sioli.s nli-
piuitl. P.:pa III. Uero et plebi consistenli iu cvitalc III. quot liomanorum ponlificunt alia>iue monumeiila ety.e-
dilectissimis fttiis in Domino salmem. Probabilibus de- gii interpolula lincctiluti suw resttlnii, ii nnn pnncas <

tideriis,elc , ti liabetur
t t nn. V Concil. col. 583. optimas leclioncs <pe liujus coll ciinn s resiiluins
Dein recentiori cbaraclcie : Epistola Greqorii pupw ad r. verissimum esl. Qund si re>picit Gelasii cpistolam nU
Castorium Ariminensem episcopum, qtiae legilur bb. n Dnrdanos, tpiw iu edilis Conciliorum prolixior, bre-
Begistri S. Grcgorii epist. 41. Iiem Gregorii cj istola vior aulcm in bac collcciione inveniiur, interpola-
ad Vilalianum religiosum abbatein de Benevcnlo. tionis noiam in vulgatis absiergemus cai>. II, § -t,
Aliquol fra^mcnta Gelasii papae. Dictuin Fcliciaui ubi dupliceni cjus epistolae (ormam ipso GeIa>io au-
episcopi Ruspensts, quod exslat lom. V Concil. col. ctore edit:im demonstrabimHS. Sululn N< n ea »/»- :

951, ac liia ilicta Karoli impcr.iloris, quae in Capilu- lum exhibet quw ud disciplinam ecclcsiasticam perti-
laribus inveniuntiir. nenl, sed eliam quidquid fere pro (idci causa actum
In ms. auteni Valicano bnpc posleriori charactcre scriplumqtte e$t vel ab aposlotica sede, rel ab ahis epi-
subneciuntitr: Decreta S. Gregorii ad clcrum in basi- scopis per iila tempora, icl codex comprehcndit : in
lica S. Peri npostoli. Est concilium S. Gregorii I, quo prwstat et Dionysiano cl cwlerh canonum consii-
lom. VI Coucil. col. 915. Alia decreia Gregoiii II in lutorumque codicibus, qui nihil de rebns fidei_attin-
synodo Bomana auui 721, toin. VlllConcil. <ol. 185. gunl, si Capitula de gratia el libero arbiirio C.aelestini
Conciliuin Eugenii papae ediltini ab llolstenio in Col- epistolw annexa txciptas, quw apud Dionysium haben-
ledione Roinana, eiexinde tom. IXConcll. co!. 1117. tvr et desideranlitr in noslro, ct Ganqrense* anathe-
Tandem posi nonnulla fragmenia ex synodis Carlha- mwismos. Dum caeteros cnnonum con>lilutoriiinqiie
ginensibus, exhibelur coneilium Leonis IV, ab codcm Codices nihil de rebus fidei atliugere rod dil, non sa-\

llolstenio tmpressum ac rccusum eodem lom. IX lis bene pcrpendit ediiionem Isidori, ct niuilo minus

col. 1127. alias aniiquissimas manu-iriptas collectioncs, in qni-

CAPUT VIII. bus pnria decrela circa fidem invenimus. lllam lan-
De colleclione a Quesnello edila el Itoc tomo rccusa *- i
dem n>axime Sardicensium ct Nicaenorum
extollit

De alia colLclicne Colberliua 5568.

canonum conjunclioncm, qua omnes in bac colle-
clione Nicscnoriiin lilulo inscripti, ab oinni dolo ac
Priorem collectioncm, quam post Quesnclluni
1. fraude vindicant summos ponliliees, cum Sardicen-
linc lomo integrain cl emendatiorem cxliibebimus, ses veluti Nicamos allegarunt. Etsi vero liaec cadcm
non fuissc Codicem canonum publica Romanae sedis conjunctio in aliis quoqtie antiquis colleclionibiis,
auctoritate digeslum aut cditum, ci Romanae Kcclc- quas cap. 5 mcmoravimus, invenialur; cum ia-
1 §
siae usu receptum sub Innoeemio, Zosimo et Lenue men h.i aniea essenl ignotai, istud vindiciarum ge-
pontificibus, sed esse collectionem n privato liomine nus ex cdilione hujus collectionis in publicum pro-
in Galliis concinnalam, lale probabimus in Obseiva- diil.
linnibiis quae disscrtationi xnejusdem Quesnelli sub- 2. Nuncqoaedam peculiaria nnimadverlenda super-
jicientur. Antiquitatem porro ipsius collectionis atqne sunt circa lontes ex quibus colleclionis auctor potis-
presiantiam exposuimus in pracfalione quae cidem siinum profecit. Nicaiuos < anones cum Sardicensi-
collectioni prasfigelur. Nonnulia in hujus commenda- bus junclos ex antiqua sane interpreiaiioue, quam
tionem accumulavil Quesncllus in gencraii suae edi- Isidoriannm vocanl, derivavit. At simul prae oculis
tionis pra'fatione § 0, quse buc expeudenda reserva- babuit aliud eorumdem canonum exen-piuni simi'e
vimus. Lxhibet, inquit, anliqnam illam canonutn Orien- illi quod conlinelur in ms. Vat. Reginac 1997. Kx
talium versionem quw in usu fuii per plures Ecclesias hoc enim tria sumpsit, divisit ncm ac fere tilulos
Occidentales anle Diontjsianam. Hanc quidem ex par e canonum, integrum canonem sexium, el caialogum
Itabetnus in Istdoriana collectione; sed nec hanc itlum rx Patrum, ut ex annoiationibus patebil. Ilinc eli.itu
y>..i,~.. n ... ^..- -„..r..i.,.,i;,.„ „..:.„..,,......«.'„««,...„...„.„_.
anliquam esse confidentius quis pronuntiare uusus esset,
Sf •__:..:< „„„„.,„ «.«»:«...„. iv: j. :..
praeterivit canonem oitimum Nirseuum de omillenda
i. ™
ontequim id ex ejus collatione cttm nosira cppareret gcnuflexione diebus Dominicis aique pasrhalibus, qui
uec sincera omnino habetur apud Isidorum, sed men- in Isidoriana versione descriplus, in Uudato cxem-
dis, interpolationibus , aliisque corrupielis vitiata. plo Vaticano rcgio desideralur. lu aliis Gr.icis ta-
Ejus versionis antiquitas cx aliis eliam vettislissi- nonibus, quos ex eadem anliqua inlerprelalione r> -
mis colleclionibus qux eamdem inierprelalioiicui cepit.nimirum iu Ancyranis, Neocacsanensibus, Gan-
praeferuui conlirmatur, atque ex bis tutius dignosci grensibus , Antiochenis, Laodicenis, alqne Con-
et corrigi possunl menda quae apud Isidorum oc- stantinopolilanis, liberiorcm interpretandi raiionem
currunl; lecliones enim colleclionis a Quesnello praeferl, qua quidain canones aliis verbis addiiis vcl
[cxxiu] vulgatae non scmper meliores sunt, cum mutatis a pura antiqua Isidoriana versione dis- rc-
pr.esenim quaedam e liberioii collectoris licentia pant. Soli canones Chalcedonenses non ex Isidorians
prodeaut, utsnis locis observabimus. Sequitur Qucs- versinne, sed ex ea quae Prisca appellatur, descri-
nellus : Prwterea antiqua llomanw Ecclesiw. disci- pti fuere. Peculiarem Africanorum canonum fonicm
ptir.a ex ista verstone inno escit, dum oliquos canones nactus esl colleclor, ex quo Oetivavit non solum
Orientales ab ea rejectos docel, alios mutatos, suoque Brcviarium Hipponense, qttod rcstiiuenda- p'en:iri;u
accommodatos u.ui; quod ex Oionysii versione ob»cu- synodo Caribagmensi onni 597 neccssarium luil; ve-
rum miiuel, qttippequi cunoncs ad ftdem Gnrci te.rius ruin eliam Mizonii el aliorum Byzacenoruin episto-
transtultt, non Itabita r.iticne rccepiw ab Ecclcsia flo- lam, qu;c in nulla alia collectione baclcnus iiivcnta
 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENMX. M
e.-t. Coleclioni
lena praseren roperit [cxxiy] smgula- A collectionh ex versione antigwsuma rt djcumenus
iem documemorum ad Pelagianum e.iusim perlinen- in e.i ccmervutis,
imm, cujns Graecim versionen Pholius retulil cod.
53. Ilinc conservaia nobis fuerunt qusidain docu- 1. Ilic co.lcx membranaceus est quadratre form.c
menta qu.-c alias periissent; ac pr.clerea in ranoni- ac majuvcnli. liileris scriptus, qui characteres anti-
bus conira hneresim Pelagi inam Carth.tgine editis quilatem ejus >a!is indigitant. In eo duo diversi ro-
auno 418 nnimi decrcum in aliis c~»l{ecliorsih;is om s- diccs in unum copulaii nune invcniunlur, quornm
siun, restittitum a< 'cc,<imus. Confer annotaliones ipsi primus iiutio caiei, [cxxv] secundus aulem inieger
coilectioiii suhjeetas, in quibusalia pluri deteximus. cst. Diversitatem hortim codicum evidenter deino»-
5. Pau< a iiic subneciimns de alia collectione qiuu strant paginae qnre in primo eonstant ex lineis 29; iu
exsiat in \elnsto esempio Colb-nino 53fi8. De hoc aliero antem xxvu li:iens consianter exhil>enf. Pri-
d:s>crit P. Coustantius in praelatione ad toin. i Epi- nms codex eapi e diminutus couiinet parlem titulo-
siolarum Rom:mo.um poulificiim png. lxxxvu ct rum concilii Canlngiiu-nsis anni 419, qui incipiunta
seqq. tdem codex duas partes seu verius duas col- litul 49 et progrediuntur usi|ue ad tit. 1»»8. Tum
>

lcctiones com| 1< clilur, qnsa duabus litulorum lahulis eodem numern servalo profernntur ipsi canones, qui
seu indicibus distingunntnr. Hic dc s<>Ia prim.i parte inchoant a commemoratione concilii Hipponensis
seu colleciioni qu.e ex QuesneHiana non pauct rece-
1
anni 39. Oe concitio quod Hypponiregio facium esl.
pit agemus, de altcta dicturi c:ip. 10 § 5, ubi serino Gloriosissimo impcratore Theodosio Au<j. III et Ha-
rit dc Gallicanis cnPe tionibus, ad qti.ts hrce a'teia bundantio v. c. cons. octavas idus Ottubris, cic, uli
propius aciedit. I^itur prima collert o, si labulam apud Dionysium. Quod *i ap id hnnc (Tom. III Cunc.
respicias, qnre pr imcvi feius indiciuni esi, consiat
B col. 501) in vulgatis exlladrianeacollec ione exc r-
ex capitulis 57 cetera enim, qure in eadem labuia
;
ptis sunt tanliim canones 105, nibil moveat; in no-
non indicanlur, pi sleriot ibus additamenlis accen- siro enim codice numeri idcirco atigentur, quia ires
senda suut. ln iabula primHm iirdicawur omnia ca- numeri iis locis aHigunliir, qni in iisdem \ulgalis nu-
pitula colleclionis Lncano-Coibertir.re. AdJuntur Leo- mt-ro carent. AtVicanoinm epistola, ouae signatur
nis cpistclre septem. Diin ex collectione Quesnel- nmn. 108. non afleiinr integr», scd usque ad illa
bana, quam «diiuri surntis, excerpta Fueruut capilnla verlia vel multit uiiis impcdimenlis adduci non potue-
:

t>,13, et 42, usqne :id 50, id cst Canhaginensis con- rnnt; et nihiloniinus h;ec ciausula appen litur £j- :

cdii iillerae ad Iniiocentium, plei.ariuui conciliuui pliciutil canoncs dirersrum conciliorum Africanie
relebralum Carthagine amio 418 contra Pebgium provincia; nmuero cviu. Tnm sequimlur duo lolia
atque Co leslium. ges:a Consiantiiiopolitanae syuod' olim vacua, hi quibus pos:er on mauu ac diverso an-
quibus a Flaviano Eutyehcs damnatus tuit, gesta de liquo charactere qHadam dcscripta fuerunt. ln his
nomine Acacii, epistolae Simpl-.cii ad Acacium, et sunl versus ad D^lni..tianum, quos edidimus cap. 4
Acacii ad Simp icium, Felicb papae ad Acacium, Ge- § 3, in line.*
lasii lomiis de anaihemalis vineulo, fcjGsdein com- % Poslca incrpit codex secundus integer, cujtra
m> nitorium ad Faustum, epistola :'d An>siasium ini- qnaternioncs alphabelicis litieris A BC si§nati sunt.
peratorem, et a!ia de d tmnalione Acucii. Accediittl Hic peculiarem colleclionem compleclilur, qnx exa-
praeterea aliro ircs Lconis epistuhs ei lill>rae S. Cie- clius dcscribenda est.
mentis ad Jacobum de Domini sacratrtenlis. lu cor- Legitur i^nota haclenus versio Nicaenorum ca
pore vero suo loco non affi-runtur tluo po>lrema ca- C nonum, quam hoc tomo prnferenuis in lucem [Infr.
piia 5b el 57, quae inJicaiilur in taiiula, id e:t ppi- col. 581). Ti uli et in hoc et in caeteris documentis
stola Leonis ad imperamreiu, ei alia S. Clemontis ad scripti ^unt litieri» majuscuhs rubeis et crassioribus;
Jacobum; sed ea m sequentibus docutucutis postea tcxtus vero inaJHsenlrs nigrrs et minoribus.
adjectis interserta fiifrimi. II. Conciiiiim Neot^es.iriense ex versione fsidoria-

4. Documenta autPtn adjejcta qna; non enUnlianlor na, cujus lectionihns usi sumns in emendaudo capitc
pracmissa labuld, sunt aliac tres Leonis cpisi.ohc
in qu.iriti cottecliftois stibjictend.f.
r
4-tiin partirula se<i ctausula aiiamm IttlerarDiii ejns- l[\.l ..ieiiiplar.synodt Itub.uu Itomn? cpiscoporum xcni
dem ponlilicis ; item omn a monumenta in causa Po- ex rescriptu iwper-nli. Damasus, Valerianus , elc,
l.igianorum, qux in colleclione cdcnda referuuiur a episcvpis cathoiicis per Oricn'em consttlutis in Doiuino
cap. 6 ad cap. 2(», dum iii pracmissa tabtrla .!u.> t.m- s lutem. Confidimus quidem ^anctil t tn testra.n, elc.

tom indicantur, sexlum, ei deeimum tettium. H.ic Est episto'a synodiei Damt«i aitpie a io-roiu cpisco-
cxcipinnt aha scx capituh sumpia ex. eadem collc- porum Italide el Galliae ab IIo'Sfeiii<>'primum vulgaa,
ciione c. 50, 5i» et 52, usque ad 55. Accetiit ex ea- ac dein inserta to.n. II Goncl. Vfenetae edit. col.
<!em conciiium Telense, et regula lormstarum. Ex 1043, cui ialiquot deceioru.n pjiriicuiae, ac tandein
«oliectione vero Coliicriiiio-Lucana additur decretum subscriptiones episcopornm synoiii Antiocliena; sub-
Gelasii tle libris. In line tandem descr-bitur Comlt- jiciuntiir cum clausula. Explkit synoitus liomana et
lutum domni Constmlini inipcraioris. in gratiam Ho- Antiochensit. Cutn vero ephlola quaj in hoc docu-
ii.anae hcclesia: signaium nama *ub dieui kut. April., menioprimoloco praefemir, ad Illyiicianos data fue-
domuo nustro Flavio Constantina AugusfolV el C-alli- qutden lllyriei m s inscriptani rccitam
rit, ut illam
tatiu vms darissimis consulibm. H:ec cotliLcere licuit Theodoretus bb. r, cap. 11, et Sozninenus lib. vi,
vx P. Coiisia:uio. Si codieem poiuissemus expeu- cap. 27, inscriptiotiein ad Orie.itales in Holsteniatm
dere, liauc coleciionem d>stinciius desci ipsissomus. codice inventam Hcnricus Valesius in nolis ad Sozo-
Id unuin vcro c>itun> per>picimns, duos luis6e bujus menuin erroris notavit. At noster codex e3mdem in-
collcctioins fiuUes, nimirum colleclionem Lncano- scripliotiem satis vindieat nihilque veiat (ut ani-
:

Colbeitinaui, quae tt.ta in hanc tradiicta fuit, et aliam madvertitP. Cousiantius in admonitione adepistolam
lii<c toiini edeudani, in qua caetera iineniimtur d- ICiliam Damasi n. 3, pag. 479) qucminus cum ad
• iimenia q;i:e iu Ct Ihertino-Luraua desrdcramur. ephcopos exemplum postea
Tllyrici fuissel scripta, ejus
Uiioiu supp .siiiiium Cnuslanttni coustilutnm, in fiuc eiiam ad Orienta!es transmissum sit. Immo cum m
descriptuHi, quod m
iicnira hac colleetione legitui, calce ipsius episto:.x dicaiur lnm in Holsleniaiit.,
receniiori addttamenlo rcicrcnduui -Yidetur. tiim in BOSlfO codice : Ego Sabinus diaconws Melio-
lanensis legatus de authenlico dcdi; palam fii uon

CAPtT IX ipsum authenticum uriginale Orietitaiibus fuissc tra-

ditum, sed ctnn lioc iu lllyrico relictum csset ejus ,

J)e cotlectione qutt conlinclur in ms. 55 €api:uli ca~ esemploni imJucto Orientahum litulo in Orienlem a
Ikedral-s etciesix S eronensis. De synodo Antiockns Sabino fuisse perlaium. Enimvero apud S. Basilium
celebrata circa an. 579. Tomus Ocadentatium in ea essiat episiola 69, Onemaliuin xxxu cpiscopoi uin
produclus «'. subscnptus dcugilai Prautantiu lnjus . iioininbus signaia , el Sabino diacono tradila, ul Ita-
 115 DE ANTiQ. COLLECTION. ET COLLFXTOR. CANONLM. PARS II

liae el Galliae episcopis redderetur, in cujiis calee A stantinopolitani. VII. Anqiiiritani, omnes ex Isido-
eosdem lialos et Gallos corumque synodicam lan- ri mn versione.
danl ei approbant. Cum porro Sabinus in Orieutcm VIII. Canones Clialcedoncnses ex inlerprctatinne
perrexeril anno 372, particulae autem decrelorym a vulgatis el uolis divcsa, quam huic lomo iusere-
qnac in nostro el Holstemi codicibus memoratae syno- mus infra col. o'17-
dieae subneciunur, ad poslerius tempus, quo Apolii- IX. Epistola ad Ecclesiam Alexandrtnam. Est epi-
naris errores in eisdem perstricti jam prodierant, slola Paiiuui Nicainorum versionis hacienus inedita',
inanifestissiiue spectent; hinc epistoiam cum iisdem quam djbimus col. 587.
pariter
decrelis pirperaiHCopulatam.aiproptereaallerain ab X. Hec
annoialio subjic lnr, qure ad Sardicensom
alleris separandam credidil P. Coustantius loco lau- syiindutii pertiuei. Tunc temporis inqerebanlur mo-
datn num 4. Niliil vero oherit si credamus lioc docu- leslice imperaloribus synodum convocare nl in->id<a ,

nii-nto exliiberi Antincbenae synodi gesta, quibus renlur Paulo rpisccpo Cortstant.nopolitano per sugge-
scilicel Orienlales, ut siiam lidein O.cideutalibtis stitinem Eusebii, Acacii, Thcndori, Valentis, Stephani,
probarent, in synodo Anliochiae oeiebraia subcripse- et sociorum ipsorum : ei conguqaia e^l synoJus cotnu-
niiit lum R imaiisc synodicae anlea jam missse in lau Conslaniini et Contantitv apud Sardicam. Expli-
Orientem, tum parliculis illis liecretorum quae qui !em cit. Deo gralias. Amen. Harc annolatin est erronea
in uiroqtie rodice cxxvi sine ulla divisione synodi-
| | quaiitumad Eusebiutp Eusebitisenim Nicomediensis
:

c.t adjiciuntur. Ex epst. 521 S. Basdii discimtis ante Said^cense concilitim obierat. Cou-ulatus porro
Dorotlicum, cum essel Ronice ab Orientalibus missiis ConsJait ini et Constanlini viiio laborat : scribrndiini
anno 577, audisse Melelium Anliocbennm ei Euse- eniin fueral Constanlli iv et Constautis iii. Cmiciiiit
bium Samnsateuum Ariana haeresi fuisse notatos. D lainen ba:c consularis nota cum iisqu:s in boc codcm
Ilac forte de causa corv ilium Rom;e babitum ftiit, et codice traduntur de S. Allianasii gestis, ubi bic san-
deerca, vel laudatie decreiotuni |-ai ticul.c in Orieu- c us episcopus. qtii stiiini posl Sardiceusein syiiodum
tem missas ; quibus accepl.s Antiocliena subiude sedem suani ri-petiit, rediisse dicilur c(>nsutibus Con-
synodus coacta ciroa annum 379, cnjus meminissa slaniino iv el Conslanle iti, ubi simili eriore sciiptum
videtur S. Gre^orius Nyssenus iu litle is ad U ym- cst CcHslautino [cxxvii] pro Consiaaiio. Islhaec an-
piiiui de vita S. Macrinae; ac in ea, ut onmis Arianae notat o e Grseco reddilq e t, uti alia ad Sardicensem
iiaereseos suspit io amoverctur, me.morati episcopi synodum priineniia. Num vero hi triores Grxco
Meletius et Eusebius ciun aliis ejusdem syno.li Pa- auctori , ao Latino interprcti, yel amanuensi tri-
tiibus Damasi epis nlani cum decretis iliis jungentes, b.iendi siut, non esl hujus ioci solliciiius inquirere.
omnia suis subscriptionibus lirmatunt. liuc respexis- XI. Abiupta ser.e ilQCtiinentoruni Sardicensium,
se videntur Palres conoiii Constantinopolitani, cum quat; poslea proferentur, iuseruntur canoncs aposto-
ca'none apud Grsecos <|iiinio, edito, tit putamus, \n lici ex versione Dionysii Exigni.
synoilo anni 382, staltierunt !)e lomo Occidenla- : XII. Item Antiocheni ex eadem inlerpretatione.
iiuin eiiam eos tuscipimus qui Aniiochiae unam Pal> is, XIII. Sequuntur documenta Sardicensia. Incip.
el Filii, et Spiritus Sancti Deilatem confilenlur : ubi canon Sardicens. Sancta synodus conrjreqata est Sar-
.omus Occidentalium cougruil illi Damasi gyuodicse dicw (X diversis piovinciis, etc. Esl ibrmula fidei
et decrcis simui junctis quibus illi episcopi Antio- p>endosynodi Sardicensis cum eodem initio quoapud
c'ace s-ubscribenles, unam Puiris, el Filii, et Spiriius S. Iliiarimn legilur in Jibro de Synodis lom. II col.
Sancti Deitalem
iisdcm declaralam confessi suiu
in < 4S2 edit. Veron. sed ex alia ignota versione quam
,
,

[Tom. II Concil.col. 1126, e). IIoc idera dociiinenitiiii hoc toiiio cxhibebiinns coj. 615.
iidem profecto Constaniinnpolitaiii Patres indicaruni, XIV. Interseritur brevis cyclus poschalis.
runi in epistolo ad Damasum ei alios episcopos Oc- XV. Tum hic lilulus legitur : Deftnitiones apua
cideolis Scripsere Qua de re s> quid amplius deside-
: Sardic m. Dilectissimo fratri Jutio, elc. Est interpre-
ratis, satis voois fiet, si tomum (graece to//.ov) Antiochiiu latio t-pistolae Osii et Proiogeiiis ad Julium papam,
osynodo, quiv ttic celebralu est, condilum.... legere rujus Sozomenus inemiuit lib. m, c. 12. Ilaec pariler
ditjnemini. Quem in laudato canonc tomum ciden a- antea intdita in liac editioiie prodidit col. 597. Vide
lium appellaruiit, uia lum ea epistoia D.iinasi, tum
i
quae supja diximus part. i, c. 6, n. II.
illa decreta ab Occidentc nnssa fueruui; liic noa XVI. Inedila versjo synodicae Sirdicensis ctim ad-
male tomum Antiochice a synodo condilum vocanl, diiamento expositionis fidei, quod referlur a Theo-
quippe quod haec synodns eamdem Damasi synodi- doreto I b. n, e. 6. Ilanc quoque versionem produce-
cani antea acceptam cum memnratis decretis copu- mus in lucem col. 598.
lavit atque sui<serips t. Hujus autem documenli ex XVII. Dein sme novo titulo subjicinntur canones
uni.o codice liactenus impressi aliquot loca ope no- S.irdiceuses noti ex ori inali Lanno, sed ex Graico
stri maiiuscripti supplere v«1 corrigere placet. In Laiine redditi anliqua inlcr<>retaiione, et cum uno
prjino fragmenlo decreli, quod legilnr tom. II Cou- canone ultra illos qui in GraecQ textu legtintur. Hauc
cil. Iu46, b, post verba, Spirilus divinusqui fecil
coi. pariter inierpretationein dabiipus col. o89.
me, addenda sunl liaec non enim separandus est Divi-
: XVIII. Inserittir porro alio charactere eorumdein
niiate, qui in operatione, clc. El posi noinulla canonum .juasi atia translmio exemjiluni Lalinum,
ibidem
it
litt. c corrigenduin
aul pra'vaiicationibus (nielius
: quod bio-iysius Exiguus reccidt. 1'ostea eadem ami-
vulgati prcevaricatoribus) ea impertiatur fucile com- qni-ri tnanu ouiiaiiuaiaseiiesducujDeiitonim Sardi-
ihunio, ut religuis peccandi incemiva tribuantur. ln cen un. i

tertio i.agmenio col. 1047, a, posl voces aul sensu XIX. >Epis'ola Athanasii ad presbyteros et diaconos
corrupto addeidum est, comtcrnce esseniicc Trinitatein Ecc esioe sanciae apnd Alexandrjam ei Pareuibolam ,
credenles. Monendum landem est, ila in noslro codice, a niarcliione Maffeio ediia in Aipendice Iliaoriae
til in vu'gato llolsiemi, affirmari, subscripsis^e epi- 'Ilienlogicae pag. 261 eademque hoc lomo recudelur
,

scoposcxLvi, qqod ea de causa nionemus , quia in coi. eii.

Harduini noiaiione scribittir : ln codue Vaticano XX. Alia epislola sy iodi Sardicensis ad presbyle-
dcuntur>es$e subscriptiones clxiii, ubi corrigenduiii ros et d aconos Mareoiii ae. Vulgaia est in eadeui Ap-
Quiyeroad P. Harduinuin id scripsit, septem
cliii. p^iidice pag. 258 , et a nobis pariter repetetur
episioporum subscriptiones, quae inlegra? in hoo do- col. 607.
cumento exbibentur, compuiavit una cum aliis cxlvi, XXI.Aibanasii epislola ad eosdent , quam plures
qu* brevitatis causa ab antiquario omissae hac for- Sardicenses Patres suis subscriplionibus brmarunt.
mula iiidicantnr Similiier et alii cxlm Orientales
: Ibidem edita pr.g. 259, et tteiuui boc lomo recudenda
epitcopi subscripserunt, quorum subscriptio in uutken- col. 609.
Itcum hodie in archivit Homanat Ecctesiw tenetur. XXd. Sine nllo titulo subduntur qu.iedam ge^ta
IV. Canoins Gaiiiirenses. V. Lacdiceni. VI. Con- S. Aibauasii ajiud MalLium eodem loco eUila pa^.
r,7 AD OPEKA S. LEONI5 MAGNI APPENDIX. W
;
il( ..*j. qii.i! dnm humillimus omivum diaconorum Tlieodo-
in fine pmrerunt Alhanasii succes?o- A snpplenda :

ies, ;ic iu Theoplnlo desinmit, tempus indicare vi- fecil. Verba de mendosis exem-
sms indignus dia.onus
iletttnr (|ii<» scripta 1'uere. Nullum dncumenium for- ptaribus transtuli, TlieoJosium merum exscriptorcm,
r*ss:s pro iiit iu qao chronologici cliaractcres frequcn- noii vero ejus versionis, quaa in ipso tantum codice
tius nccurranl. Brevi contexiu ronsulatus vtginii inveninir, auclorem innuunt. hquidem idem Tlieodo-
il<-s guantiir, ei cum gesla potiora rcfcrttnlur, mensis sius, qui Latina; lingunc impeniissimus cx bac ipsa
K-iuin ac dies notatur. Aleiandrinortiro , seu jfl^y- aimnlatione cognoscilur, Grrcajadeo ignarus fuit, ut
piiurum mensitim n<>mina Gracum originale in ipsa in exsciibendo canone 17 Amyrano Isid -uiai ac v< r-
Alexandrinn nrbe, seu iu ^Egypto conditum osicu- si<!iii, Gra2ca veiba seusui imelligendo nece>s:ira
duni. JSihil prapelarins liabeH pnssel, nisi manifesli oiniserit, qu:c in ahis ms«. et iu vulgaiis ej.isilem
ermres hic illic dclegeretilur, oli nuos lioc dorumen- versionis bgunlur. Fuit vero anclor pracscniis col-
tuii :ili;is insigne apud uonuutlos erndilns male nu- lectiouis. in qua compingcuda aliquot codicibus nsos
divii Cuni vero in his gestis quaedam dicanlur omiss i, esl. Peculiaris codex ille fuit, qui documenia Oajra
liau cre iimus erroies Graeco enrumdem gest'«rum
I inedili' Laliu.e interprelalbmis continebat. Ilujus au-
Rc ii -lori qui Tbeopliilo Alexandrino videtur f.iisse
,
tem interi>relationis antiijuus auctor Grscnm exem-
roaeviis, posse ascribi , sed parlim Graeco colleciori plum adhibuit, quod cum pleraquc docuinenla
lioriim ilocumeiiloriiin qui mintis exacle alicubi ex
,
Alexandrine Ecclesi;c peculiaria eonlinerct, ipsum-
fusinribus gestis excerpsit , parlim Latino intiTpreti, queNicxnum innciliuni a uotatione incipiai de sedi-
ptrimeliam imperiliae, seu oseilantiae amanuensis, tioue facla sub Alexandro episcopo Alcxandrino, qu.v.
Plcrique errorcs in nuiuens ei nominibus siti sunt, in aliis Gnxcis exemplis non legitur; in adem E< - >

in >|;i bus quam f;icile sit errare neuio peritns igno- " clcsia sallem ab origine scriptum videiur past syuo-
i

rr. Alii aceidere poiiieruni ob saltus in eodicibus tliini Ciialcedoneusem qmppe qu.e cst recentius do- :

noii infrequentes, qm sensum abrtimptmt vel alior- rumcnium nova versione laiinitaie donatum. Tlico-
sinn di-trahunt; alii ob alias allucinationes collecto- dosius vero docimcnta hujus inediLe versionis pro
r.bns, intcrpreiibus , cl librariis mirras perilis, vel suo ingsuio separavit, aliaqoe alitimlc doeumriua
iurfrigenlibus familiares. lli autem errores, etsi evin- ipsis inierseruit, nunc ex l>iJo'iaua inicrpreiaiione,
eimt, liuic documenlo lam perversc vitiaio non sem- nuuc cx Dionysio, nunc aliis ex fontib>s, ex qtiibus
l>er, nec prnrsus esse fnlendum, ubi praeserlim alia maxime insigne, el vigesiinum scxluni mo-
lertium
cerliora leslimonia refrnganlur; niiiil lamen ofiiciunl numenlum dcrivavit. In eolem pono exemplo, qnod
4jiio niinus credamus ha:c gesti ab origine a Gr.i-co ineiiiam versionem exbibebnt, sola crnni cx eonciliis
/fCgyptio auctore fuisse scripta snb Tbeopiiilo, Nicaeiiura,Sardicense, el Cbalcedonensc si enim :

|cxxvin] cnjus originale, si ad no> pervenissrl, vel aliarum synodorum Gra?carnm canoins praetulisset,
exaci ipsius >ersio, tot vilia
' atil meuda liaudi|iiaquain omnes abeodem interprele fuissonl I .tinitaie douati,
iuvenireniiir. nec Tbeodosius caeleros canones <-x I»i ioriana 2in
XXIII. Po^t hsec liic litulus lcgilur : liem symbolus Dionysiana versione derivassei. Certe vero Gracctmi
snnrlce njnodi Sardici. subjiciuntnr abrv- Mox vero excmpliim qiinutum ad documenta Sndiceusa ill s
Riintiatinnes in baptismo adbibitae, ac symbolum videtur sitnile quibus usi sunt So rales, Snzomenus,
Gunsianiinnpolitanum ignotoe versionis. Tbcodoretus, ac Patres Clnlredonciises, nli laiins
XXIV. EpistoiaCunstaiitiui de synodo Siccvna. Con- oslendimns part. , c. 6, n. 1 1 ; adeo ui, quantuin ad
i

ttantinus l'ms catlwticce ortliodoxorum EccLsloe per C ea doiumenia, non fuerit Alexandrina- Ecciesiac pro-
Atixandriam : Gaudete, fratrcs dilectissimi ; perfecte priiini, ved [cxxix] plura ejusmodi cxemplaria laluts
grntiam accepimus a divina providemii , elc. Esl iu- propigata in ipso Oriente ac in tota Graeeia in lauda-
eii;i versio ejus epistolae quae pr> fertur a Socrale toriim scripiorum el Patrnm manus facile pervene-
lii>. i, c;ip. 9, <t a Gelasio Cyziceno hb. n, c. 36. rint. Vi le quae dc ipsis documenlis diccnlur in Ad-
XXV. Lex Constanlini conlra Arium inlerprrta- ii.oniiiuiie ipsis praemiuenda col. 573.
lion s inedit;r. Vicior Conslanlinus Maynus Pius epi-
tcopis per qua loca et populis. Mulivolus et impius CAPUT X.
Afins iinitatut diabolum juste meretur, elc. Vide banc De colleciionibus Gallicanis.
rpi lolani apud Socratein et GeiasiumCyzicenuni locis
§ 1. VeluUi codices canonum opud Galicanos plnres
laiidaiis.
privalo ttadio condili , nullus publica OMclorilcve
XXVI. Epislolae dua?, aliera qnatuor sanctorum
digestus et edilus. De celebri ribus hujusmodi co*
rpiscoporum tum confessonim et posiea martyrum ,

dicibus, ae pranertim de Vat. Palal. 574.

/L ypli, ad Meetiuui sub;ecto liistorico quodatn fiag-
mpiito, aliera S. Pctri Alexandrini episcopi ei inar- I. Callicanam Eccle.siam nnn caruisse codicihus
ty 1>. : qna> ad Meleiiani schismatis iuitia perlinenl.
1
canonum quibus episcopi in ea rcgenda uterenlur,
,

il.i-c picliosa (locumenla ex hoc codice edila sunt a indubiitin est. Codtcem aliqnem publica auctoriiate
lanilalo marcb. Mafleio in Ap| eudice memorala pag. edituin Quesnellus videlur exgere, ul eanoues pro-
z:> l ei 255. mulgaii s nl. Ilanc vero ejus sente liam refcjleinus
XXVU. Codicem claudit Definilio dogmaum eccle- j) annot. n iii di^seriaioiiem xn c. 2. Nullo qui !em
,

siastirorum Gennadii prcsbyteri Mastiiiensis. Hic lilu- cerlo aut probabili argoinenlo baeienns probalnm
lus iubro cbaractere prima mana scripius. At snper- est aliquem ejusmodi codieem apud Gallos ohm pj-
ducta linca, nlia ncen'iori manu el cbaractere nigro blica aucloritatc fuisse di^esium, editum, aul ap-
pro Gennadii piesbxjleri Massiliensis, in superiori in- prohalum. Cum allcyati ftierunl canones, aul consii-
lervallo scriptum linl Beatifsimi Augu.-tini episcopi, liiliones Itomannrum ponlilicum a syuodis aut opi-
quia hoc opusculum in aliis co.licibus Augusiino er- | scopis Gallicains, excerpli fueiint ex aliqnn
licel
nera n inscribitur, el idcirco editum esl iii Appendi< e codice, non lamen ipse codex publicus aut puMtca
Operuni ejusdem tom. VIII, col. 78. aucto itate edilus dici debel neque eomtitutinues
:

5 llaec autem aimoiaiio alteniis Iineis nigris et aul (antmes allejali, ex ipso codice aticiorita em ac-
rulieis et majusculi* liiteris scripU in u!tima pagina cipiebant , sed cx iis conciliis ve pontificibus a
legitnr Hec de mcndosis exemplaribus trumluli lan-
: quibus cditi fueiant. Confer cnp. i, § 4. Plurrs col-
d-m, qucvdam quidem qna ....nn ut voluit, lumen
el leciiones olim in Gal iis digeslae inveniuiilur. Si quis
poiuii (supple et conige qua.nvis non ut volui ta- , codex fuisset publieus, <|uid "porluissel tot codec-
inen it poiui) recorrexit. Qnedam autem larito vre'er- tioms conscribere! Sallein baruni colleclionnm atic-
misi, rc ( f. retiqua) Oomini arbiirio dereltnqucns. loivs cavissent ne ul um documei tum pubhci codicis
(Jiii legs, ore catore ( leg. ora pro me peccato-e) praciennillerent. In una autem colleclione plura <le-
tit d ii abeas red iljmui omnium dia.... T/ie^da suut qu.e legiiiitnr in a!ia. Adde quod in qiiihusdaut
tiu* mdjnus .... conui fecit. llxc postrema verba s.c codicibus, utmox (Jicemus, Nici ni canonci le^tiiitur
 ;

119 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CAKOMJM. PAUS !!. 150

ex altb cvialione Rafini, in aliis, qiios Sirmondus A ad celebre monaslerium Laurisshcnrensc S. Naz rn
laudal, ex versione Dionysii, vcl e.\ alia aniiquiori, in dimcesi Wormaliensi, qu"d ClirndegangusMclen-
qti.r- Isidoriana vocatur. Niiui Gallicana Fcelesb di- sis episcopus conslruxit sub medium s»culuin viu.
vcrsos codices publice ediilil? lla'C aflirman faci'e Ilujus codiris piacslanliam s.itis cnmmendal celcber-
polcrunl, probari non poteruiit. ( odites quibusdam rima synndiis Carlhagimmsis anni 525. quas ex ipso
Ecdesiis particnlares fuisse palel inCer caeicras ex prodiit. Velustissimum semper vocai IIolsteuiu«, an-
idleciinne Ecclesine Are'aleosis, quant explicabimus tiquilatemque ipsa codicis formaet characierum figu-
c p. 15. Nun(|iiid oirncs publica aueioritaie exaraii rsecomprobant. lutegra docuinenta plerumi|iie non
el edili credi dvbenl Sed qtiid inoiamnr plinibiis?
? exhihei, scd latitummodo excerpla , ct iionnumiuam
I'. Sirmoudiis, qui iu edendis synodis Gallicanis abbreviaia: quae tamen cum e vetiislioie Ca licana
pluriiuiun laboravii, plitriinnsqne codiccs Ca!l canos (olectrone integris inonumentis instructa fuerint de-
in loia C.illia dilig iiter cvoul, cx hac ipsa vane- Miuipta, quid h;i!c coutiucrei idem iodex m:inift.'Slis-
taic colleclionum onmcm de cmlice publico qni , Sime indicat. Dise partes inhoc COtlice d slingcendae :

unifortnis esse debuisset suspiciorem adimit. Sy-

, ;'hera coruin qtiae cum in praemissa capilulorum
todorum illos (Gallos) t unrum inquit in praTaliniie
, lalmla designanlur, ad primigeniaui colleciionem re-
ati Concilia Galliac, canonumque nulluin cerlutn cor- IVrenda sunt ; altera eorum quae praeler capiiula in>
pus, tiullam slatam colleciionem hnbuisse, docet vurie- dicaia in lahula, posteriori addiiamento acces^erc.
las ipsu excmplarium. Quot enim eodices anliqui , lo- Alms codex olim Gallicanus esl Valicanus signaius
tidem fne sunt diversr collectiones. Alia? \n atiis pte- uum. 5827, de qun inlciius plura. Nunc ctilleclio
runuiue stjnodi. vel pluret tium ro, rel panciores ; rnro in laudalo Vut. Palatino conieuia descrihenda est.
g
ecedem, aut paucai in omnibus cernunlnr. Notal quod
in ren; suam erat codicmu anliquissimortun discri- § 2. Exvlicatnr, notationibttfque illnstralur colleclio
mcn iu couciliis Gaili iruin. Di crimen etiam in ver- ms. Val. Palal. 574. Canones Nicaui ex abbrevia-
iione Hufini a Gallicanis recepli. Sardkenses A i- F

sionibus canonuin Graecorum nniaverat paulo ante.

P. r varielas in ;>liis i-anotiicis dociimenlis ac in
ccenorum nojtvne inscripli, et cum Nicarnisnunc ab-
ccnsliliniunibus Rumaiioroin pontiiicum designari
hcviats, nuneintegris apui eodetn Callicanos coit-
potmsscl. Adile el peiltirbatum ordinem , «|uem in Cunon /V eoarsariensis inler litulos a Joanne II
jinicii.
missos ad Ccesarium Arelatensem ex eodem codice
iionnullis collectionilms animadvertit. liaccsane cuni
in vutgatis supplendus. Synodus Areltilensis n vide-
non to gr. ant codici publica auctorilaie vtilg >lo ,
tur polius antiqua colleclio cunonum quam synodus
bas omnes colleciioiies privmo sludio iu Galliis di- t

g.slas os enduni. ejusque lempus figitur.

2. Praler eoileciiones Corbeienscm Quesnellia- , , SCU
Titulus bic praTaliunctila in codicis fronlo
n m, et tin m Colbertiuam, quas in Galliis compac- pr.iliiiilur In nomine Domini noslri Jesu Christt irt-
:

las recensuimus cap. 5 et 8 plures aliac a Galiis

,
cipil canon Niatna de sacrs canonibus bieritalisstu-
bCiiptoribiii niemoraiiiur, Fossalensis, Tiiiana, Pi- dio, «' quod opus eu celeiim possit inveniri. Aliqua
lliutana Aniciensis
, Lii^dumnsi-, Kcmensis, elc.
, capituta quai pnvsenti tempore nccessaria minitne vi-
qna; ctiiu ediiioni Synodorum Gallia? usui fticrnl, debantur , omisimns. Totum lamc.n in hoc libellum
|iecu1iares Caliaium luissc noscuniiir. bcd liarmu tianslutimus,quidquidopportumimacnecessariumomni-
distiucia notitiaab iis qui ejnsinodi codices ailliibue- bus Kcclesiis novnantu*. Se-iuilur labula capilulorum
ruiit, data nou luit. De Fossalen^i itl lamum acce- C x.wn, qti.e totins collectioiiis documenta iudicant.
pimii»-, Nic.e o». in ea canones cx Isidoriana, tui 1. Synodtis Niccena cccxvin cpisioporum. Soli ca-

itppellant , interpreiatione c-nn Sardiceusibus jungi muies sexdcciiu proferunlur ex abbreviatione Itulini;
(Coutt. prcefat. l. I, Eptst. II. P.) ac praelerea tre-
: ac poslea canon 13 Sardicensis sub Mcani titulo
dec m
Callicanas synod.s nullo oidine cum [cxxx s c describilur
]
Incipil c .pitutum de tvprascriptis
:

noii paucis aposiol cis con.slituiiouibus exliii eri. cancnitms, idest Nicani cccxvni episcoporum. (Jsiu
Nmn eiiam aliarum sviiodorum Graeci.tcauones prae- ep scopus dixit : Et Itoc necessaiium arbilror, tl dili-
ferat, laiet. Solum cum P. Coustanlitis mauuscriplas (jentissime tractetis, clc. Idipstmi legi in ms. Morba-
Callieanascollectionesdislincte recensens, qu.c Grae- (ensi dimcesis [cxxxi] Basiieensis testalur P. Cou-
cos canorcscoi.tinent, Corbeieiisem, QuesnelJianam, stanlius in laudata praelanone pag. lxxi. Dtio hoc
el Colbcrlinam describat; Fos atensem aulem, quam locn maximi inomenli nolanda sunt. Primo abhre-
iii editione Epistolarutn Rnmanorum poniilicum fre- viatioi es Rufini apud Gallos tisitatas fuisse, ul Ques-
quenserailegai, praclermiltat (Cousi. prcefal.in Epist. ne! ns dissert. xvt aliique nonnulii ohservaruni. \c
li-G.) ; id nobis iudicio est cam ii-dem Grsecarum palun lit ex duohus aliis Callicanis documentis :
synudoruin cammibus carcrc , et merum esse codi- 1" ex titulis in causa Contumeliosi a Cacsario Are-
cein qui praeler Nieaenos cl Sardicenses cauones Ni- laleiisi cxcerpiis, qui subjiciuitlur epislolae G Joan-
ca-norum nomine inscriptos, solas Gallicanas syno- nis II ad eumdeni Gaesaritun, ubi canon 9 Nicaenus
dos et coiisiiiuiiones aposloliias exhilieat. Quoil si a Unlino ahbieviittus describilur; 2° ex c mcilio se-
P. Sirmnndus in praefalione ad Concilia Galliae inter ctmilo Arelaieusi, quod ver.us cullcciiouem canommi
Cailicanos codiccs qui Isidoiiniam aiitiquaui ver- esse paulo post osicndemus, ubi aliquol ranones ex
rj
sioiicm praTcruut, rtcehse ciiam Eossaien-ein (Sir-
(
eadcm ltufiniana abbrcviationecompacii exhibentur.
tnond. tn ead. prccfat.) ; id t.b Nica nns canoin s affir- Ignolum vern csskI tindenam bacc apud Gallos con
mare potu :. Piura de hoc anl aliis Gallicanis codi- scetutlo prodierit. Ex nostro au em odice discimus <

cibus dislinciitis proferre iis rciiuquintus quibns iiisse oliiii Gallicanas collectioues cinonuin quai Ni-
ipsi.s cttdices
evpendere licebit. cinos sii ahbreviatos cx Itulino receperant; ac prnp-

3 Eisi vero nobisdesint plura id genusmss. exem- t rea cjus integne collectionis ex qua ushc excerpia
plaria (jua*. Gallicauis bih:ioihecis cuslodiunlur,
in tradncta fucrunt, antiquilas apud Callos coguoscilur.
satis tamen ad cogno ceudas anliqtias colle-
noliliae 1'adem consueiudo posteriori ctiim lempore ohii-
Cliones proprias EcclesiarmnG.»Hi;e h:cproferre pos- nuii ;N;tiu noliectio lierouvallbtna, quam ociavo sx*-
suinus ex duobus Gallit-aiiis codicibus quos in Vaii- cnl - i.i Galliis compactam videbimus, abbreviaiioncs
cana bibliotheca inve. imus. Piiniusesl cotlex Vaii- Itiilini cauonum codice ex-
tx auiiqmori Gallicano
cano-Palalinus 57-i, quimi siinilem esse detcximus scripUis Secundo Cailicanam collectionem
cxliihei.
codici Morbacensi ante annos nongentos exarato, cu- Fo satensem, quae Nicanos canones inlcgros ex Isi-
jus mentinuein faciunt P. Mariene lom. IV Anec- doriana versioue coniinei , Sardicenses cum iisilem
dot., pag. 5S, et P. Coustantius lom. 1 Episiolarnm eopulaios, ac Nicacnorum tituto inscriptos praeiulisso
Itonianorum pontificum pa?. lxxi ct alibi. Iloc Pa- inonuiuuis § I, n. 2. 1'trosque vero cadem raiiono
latiiiuni cxciiipliini m
uliiino folio dicilur Codex S. jnnc.os ct i!isiri|)ios fuis-o etiam ;n alia Gallicar.a
JSazarii in Launssa. Hiac inicHigimus pcriinuissc collcclionc, quas Nicicnos cx Uuliniana abbreviaiioitc
 , :

151 AD OPERA S. LEOXH MAGNl APPENWX IM

icceperat, nost< r todex et Morbarcnsis lcstantur. A Eccietw ad aliemm Eccles.am, c!c. \*i«tc Imnc tommn
lla?c dnpJei eolleciiotium Gallicanarum ratio , in cirl. 402, not. 18.
quibus canones Sardicenses cnm Nicacnis vel inle- X. S. Augustini ad Competenies. Iu cnrpnre Tra-
^ris, vel ahbrcviatis coujungunliir, eosdem canones ctatns vocalur. Imipit : Audite, chviuimi membra
ab ip>a Gallicana Ecclcsia pro Ni&enis habitos de- Christi et malris Ecclesia fitii , eic. , ut iu ernionc
monstrat. Quod si alibreviationes lliilini loco Nic:e- 392 Augustini, c. 2, us>|iic ad illa sub Rnem c;tisdcin
norum canonum in solis Gallicanis colleclionibus et capitn, quarum finis ad imeritum ducil. ln viilgaiis ct
codicibus canuoum fuerunt receptx, Gallicann ii i- ir> pleiisquc inss. lectionariis hic sermn inscnhitur
i;ue Ecclesia cum eas ahh-eviationes recepil, Sar- ad conjngatos. Patres Benedictini notaut h aliqnibus
•liienses canones cisdem adjecisse videiur; eoquod codu ibus iiicipere aeqtie ac iu nostro codice .i verbis
viltisliori sclalc aliorum codicum lesiimonio junge- Aud,tc.,chiirisiin,i. Unus locns vuigatonmi def^ciunsiH
rentur cum Nicamis, et proNicicnis babcrcirur. sic cx eodcm «odice supplendus Quod dico fidcH'tit
:

II. Synodus Arelatensh sexcentorum ephcoporum. et competentibus , et peeniteiitibux audianl catecUu-

,

Domino sunctissimo fralri Sttvestro coetus episcoporum meni.

texcentorum. qui adnnali fuerunl in oppido Areiatenti, XI. Atictoritas S. Symmachi papm ad Cwsarium
quid decreverimus commum cuntilto, charilali tmvsigni- ephcopum. Horta'ur not aqnitas ctc. Est iiregia ,

Jiravnnus. Subdiimur cauoiies xx. Kst synodns Are- epistota quints ad Casatium tom. V Concil., coi. 424.
lateiisis i, auni 51 I. Eaiudem epigrtpheu pnebnit ex XII. Tituli infrascripti a S. papa Joanne de sedt
biiuiii codico Morbaceusi I*. Cousiamius col. 341 aposlolica sunt directi. Indicatilur sivc canones
litnli.

no|. a, a Joanne !l ad C.esarium Are-

Buiijeeli stt.c epistolae
m R
u liiensem, (jnrc legiuir lom. V Cnncil., roi. 902. No-
Aucloritas Innoceule papcc ad Exopertum Tolo-
III.
sanum episcopum. Lt in corporc ipsius coHeclionis : ster vero ahbreuator ipsam episiolam omjstt. Solum
Jncipit auctorilalis , vel canonis arbicani , Innocentio e* liiulis seu canonib-s a Joantic papa ad Csesaritim
Exsnperio episcopo Totosano. Ad locum de tupradicta missis pralcrivil primiim cx epistota Siricii ad llime-
attctoritate,qiid de h,s observare debeat, etc. Abbre- rium, caiteros sic exliibtiil Ex canowbus ap.isioti-
:

vialur caput priminn ejmdem episloiae. rum x\v. Quod episcoptts, aut pretbyter, aut diacotus,
IV. tiem auclorttas tunoceive papce. El in corpore: si pro criminibus damnati fuerint, mtnime communiune

De wpradicta aucloriiate. Duo ;.lia ejnsdcm epistoke privenlur. E-l lilnlus canonis25 ap >sloloram cx ver
ca.iiti a eompendio eibibentur. Ilic quoque duo ani- stone Dionysiana, qui in v\i!gaiis Conciliorum inler
madversionem mcreninr. IVtmo Ko anorum pnnti- i tiiulos a Jnjnne mssos desideratur. Tum ipse canoii
licum consliuiliones aucloritciet n|ipcllanliir. idGal- ejusdem versionis stibjicilur. Dein adlilur a ius lilu-
licanis usi'atdni oslenduiit tum preces ad S. Leoneni lus cum c.inonc 29 apo-tolornm. Post.-a sequilur :

miss:r, quas dcdimus tem. I Epist. G3, ubi cap. 2 Ex cunouibus Neocas:iriensis xcv. Tiluiti-: De pres-
Zosimi titlcrce pro sedc Arelalensi auctoritates dicmi- byl.ris qut f rnicali sunt. Canon vcro sic : 1'rat.byitr
ittr ; tum Cesarius Arelatensis, qui Joannis II epislo- si forniiatus fuerit, dnt adutterium perpelrarerit, eic,
lam ad sc scripiam in ama Conlumeliosi episcopi bis
< ii in Neoca?sariensi can. i ioterpretationis Diony-ii.

KucKoriialem vocat; lum concilium Agalhense, quod Itic canon Ncoccsariensis in vu'gi(is lilulis lnnlatje
can. 9 Siricii episccpi aucloritatem cjus eptstolam ad epistohe subj«-ctis omissus, ex nosiro codice supplcn-
liiinerium appelial. Scrundo litulus canonis urbicani dus esi. Nolandus pr.Tlerea nur.vrus cauonjs xcvqu;
c niiordat cum alio codice ParUiensi collegii Societa- C huic primo canoui Neocaesariensi praetlgitur. Indicai
lis Jesu. nbi laudalae Innocentii epistotae baec inscri- cnim Dionysianum oodiee n, cx quo Joannes papa !I
piin praeligiiur Uarduino tesle loin. 111 Concil., col. liuiiC canonem exscrip ii, roulinuain numerorum sc-

43 , not. i : Incipiunl canonet urbclani. Innocentiut nem praelulisse, iia ul numerns primus inciperel a
Exiuperio piscopo Tolosano.
,
<anonibus ap<sloiorum quin<|iiagiuia, post qims a<l-
V. Auctoritas Zosimi papa; ad Isicium Tolosanum dit"s conlintia numerorum scrie Nicaenis canouibus
ephcopum, melius in corpore Salonitanum. Exigil df- vigiuli, ei An^yrams vipinli qu Ittor, prititUs cauoi
lectio lua, elc. Duo priora capila ejusdem epistotaa N»oC;isariensis c-t xcv. Cu n vero Dioiysins hi epi-
recilannr. sinla ad Sephanum aliuu numeroriim -erieai iu li-
VI. Auctoritas Calestini paycc. Proferttirincorpore rei, quse « primo cupite. usque ad centesimum texuge-
fer« lota epistola ad episcopos per Apuliam alque liinum quinlum itiogrediebatur, hnec nnn a canonibus
Calabriam us|tie ad vertia congruenlem regulis vindi- apohtoloTum, sed a Nicajuis inchoabat. Ita cation pri-
cemus. Dein sine ulla distinctione ac titulo eodem inus Neocaesaii nsis signandns crat xlv, faiTiliiuc
conlextu suhjicitur fragmenlum ex <ap. 3 epistolaj librarii lapsn, pro xlv sr ripium fuisse vi le ur xcv.
ejusdem poniilicis ad episeopos provincise Narbonen- Ooocnmque vero modo id aciipiatiir, palam fit aliqui
sis atque Viennensis Debet enimantea esse discipulus,
: I >i vetustiora exmplaiia eam numerorum se-
nysii
cic, nec non aliud rragmenlum ex cap. 6. rie.m ustodisse, quam in codicibus fiiony-ianis, vel
<

[cxxxil] VII. Auclorilas decretalis S. Siricii papcn. tlidiianeisqui ad nos pervencrunt, frustra requiri-
Ju coipore aulcm affertur fr.igmentum ex epistola ad mus. Dcin profcr..niur duo canoncs Antiochcni, qui
Emerium cap. otl 6. Tiun aliml fragmcmum ejusdem fj
tamen non continua ntimcrorum sctic noiantur, sed
ep'Slolx addiiur cnm lilulu llem ad locum de ipsa
: cum proprio ipsorum canonum numero, nimirum Ex
synodo. Plurimos enim sacerdotes Chritti, elc, uli canonibus Antiochenis capitul.o iv, et postea excanoni-
h.ibcmr caji. 7. Et dein alia aliorum capitum exccr- bus suprascriptis cupilulo xv, cum iisdem lilulis et ca-
pia. Nolanda verba de ipsa synodo, quas hanc episio- nonibus Dionysiamc versi >nis qui in vulgatis leguntnr.
|am e Uom ma synndo >criptam innuunl. Iia eliain Num Dionys aous [cxxxiii] codcx qucm Joannes ,

Siricii epistola Zeilciu,i synodo subjecta in concilio papa lladbilitut, pru:terseriemconlinuam niimetoruni
scripta Iradilur Daia llomce in concilio ephroporum
: pronrios etiam cnjusque syimdi numeros exliibdiatV
lvxx. Similiier epist' la sve ejiisdem Siricii , sire XIII. Synodus Africana ephcopornm ccx iv. Stutnta
Innocenlii, quas cananes y jnodi Romanori<m iu Con»
;
Eccle^ice anliqua. Qui ephcopus ordinandus e*l, anlea
cdiorum editionibus inscrjbilur, hunc tiiuluin babet ex aminelnr, etc , uii in slalutis autiquis inter «locn-
in codice Fossjtensi : lncipiunt capiuh synodi Ro- incma Juns canonici vcteris Imc tomo edcndis. Divi-
manorum. Ephtula ttjnodi. El posi tabulam sex ca- duiiiiir in ciip. 95, paucis sub Qnem omissis. Syuodus
pilulorum SnbJHur Cttnonct Romanoram (toust. l. I
: Afiicaua cpiscoporum cc.xiv ind.cat synodum Cartlia-
Epist. Rum.
pont. col. 68r>, not. a). gioeiiscm anni 418, iu qua lotidcm episcop> inter-
VIII. Item auctorilas Innocente papx. Fi.igmenla ftierunl. cui quidcin cadcm siaima a>cribuniur in nis.
cx cap. 16 episioliR ad Viciricium. Veion. 59, de quo agcmus parl. 4, c. 4. Vide qux
IX. Aucioritas S. Dumasi od Puulinum. linicum de bisce slalutis el de bac inscripticna fusius riisso-
breYc [lagnipnUni enprtmiun' Cjs queaue qut dc suis
: in mus supra cap 3, § 5.
 ; ;

\r.z DE ANTIQ. COLLF.CTION. KT COLLKCTOR. CANONTM. PARS II. 134

XIV. Staluta synodi apud Ecctesiam Vulentinam sub A manifesloi, sed a'ias afquealiasaccessiones recepisse
i •..!•. /'...•
• i»? .. F -...:..•„ „»„..„ T_„. !_: ^ !...„ :u...l «,.0.. .,:.!..„; ,-...1«,. ........
.
///'e iv iofus Julias Craliano IV *! Equnio conss. Tres Primnm exemplum iilud esse videri potest , quod
st.li hujus synofli cannnes proferuntor. Chmniea no- pituciores anones xxv in colleciione ilispanica descri-
<

lal.o erronea Graliano IV siuiilitcr invenla fuit ab pios exbibet. At velustiores Gallicame colleciioues,
Hardtiino in duobns rnss. collegii Parisiensis Soc. quae in synodis Galliarum sinceriores et majoris au-
Jcsti, tom. 11 Conc. Ven. edi ., col. 1088, not. 2. Le- ctorilalis esse deberenl, tres ex iisdem xxv canonihus
geudnin Craliano III. ignnrant; horoni loco alios xn subjiciunl. Niliil
el
XV. Synodus Forojuliensis. Quamvi» ea benediclus dubium esse polesl de additamenlo xx c.inoniiin iju» ,

fraler noiler Coricotdius, clc, 111 ex simili eodice Mor- ex unico ms. Beraen&i adjecti foernni boc. novo lilulo
bacoosi P. Marten** edidit lanqunn inediiuin docu- pra-fixti : Capiiula de synedo quw in terrilorio Arnusico

HMiOtilin tom. IV Tliesanri Anecdniortun et exiude , celebiata est. i)iver-a quidetn verbi quibus sententia.
tom. iV Concil. col. 2075. luscriptio
, niendosa esl. plurium caiionnm cxprimimtnr , non merum exscri-
bivniiri est ejustola priecedenus synodi Valentinae atl ptorem canomim e divcrsis synodis , sed script rem
( •lcruin et pl.-bein Forojuliensem, edita lom. II Conc, indicant qui disersoruni concilioruin canones su s
;

<ol. 1069. verbis exposuii. Num vero id in synodo Arelatensi

Synodus Heknsis. Cum in voluntuU Domini
XVL gcsiiun fuerit, nerne, vehemenier ambigimus. Pioba-
Bpud lieiensem Ecclesiam convenissemus elc. ut in , , bilius aulein < rcdimtis istiusmodi opus nulli Gallicame
vu'gatis toni. IV CouciL, col. 553, usque ad ultima synodo coRvenire, scd collectionem esse privaiam,
veiba animositate quwsissent sine eo addilamenlo , cui accessioncs aliquol iai t;e fuerint. Ilinc ncc ptac-
qund ex nis. Urgelle«isi Baluzins edidil. Vide supra falio, seu inlioduclio synodorum propria in boc docu-
B
cap. 1, § 2, ii. 4. Sequuntur subsct ipliones ejusdem niento invenitur, nec tbrouica nola, nec idonea ciau-
cuncilii cum eadetn tiiroiiica iiotatiniie quje in editis sula, nec subscripiiones ullae. Nullam aliani synodum
legilor. Gallicanam his omnibus expettem invenire licebit.
XVII. Synodus Arausica. Vipinli canones lantum Episcoporum caialogus, qui in quibusdam mss. codi-
exceipti e\ couctlio Aransica.no i. In line aniein haec cibus ab Hispana colleciione proficiscenlilius post
notalo liabetur sti6 die vi idus Nov. Ciro (supple
: epigraplien et tiiulos canonum hujus syuodi seu col-
Cos.) Ecclesia Jusiauensi. Synodtis Justianemis
in iectionis subjicitur, perperam buc traductus, eidem
vuralur in lulis subjeclis ejiisloice Joannis 11 ad Ca>
i epigraphi fuerat pramittendus , ac subnectendua
sariuui a Justauo vico territorii Aiausicani, in cujus Arelatensi primse synodo, quae in iisdem mss. iiume-
erclesin lioe concilium celebratuin fuil. diate praccedit ad hanc enim eum catalogum pcrli-
:

XVIII. Syuodus VasensU sub die td. Novembris neie manifesitim cst. Hujus auiem coliectionis qu;«
bioscoro v. c. (supple Cos.). Sex canones profe- Are atensis sediiid.i1 synodi tiomine iiiscribilur , ati-
iimlir. cton m fuisse aliqucm Arelaieusem aut Arelatensis
,

XIX. Synodus Arelalensis cnm canonibus 51. In sedis sludiosum, prodit canon 18, in quo ejusdem se-
vn gaiis Concilioruin post Sirmoiidum lom. V, col. dis proerogaliia conslituilur. Tempus postcrius est
1, efferiiir cum canonibus lvi. Haec syiiodus plurtbus Vasensi synodo anni 442, quap eanuue 47 tiomiiialur
ex apitrbus diffteultaltm facessit. Canonum numcrus
< anterius vero c.oncilio \rclatensi iii, anni 5.'4, cui in
ct mdo in codiciiius mirifiee discrepat. xemplaria I plerisque mss. colleclionibus hi canones Arelalcnsis
vetusiae Culleclioiiis Hispanicac et exiude eliam Isido secundi nomiue prsemillunlur. Sub S. Csesario aulent
riaiufc priorcs l.utuin xxv canones exhtbent, uti nb- C hanc collectionem digestam indicat canon quartus,
servavimus in duobusmss- pure Hispanicis, uno Vat ubi habetur : Nullus diaconus, vel p esbyter, vel epi-
1'a'at. 575, allcro caroinalis Passionei in alio Ilispa- ; scopus Ai> cellarii SECBETCU intromittat pitfllam vel ,

nico originis Gallic u e Vat. 1544, tn Vat. Isidoriano ingenuam , vet anciilam. Verba ad cellnrii secretum
(30, et ni Vat. 1538, ih quod iionnulia ex lli^panica pecuiiarcm lormulam exhibeut, qurc smiiliier usur-
colleciione liaducla luerunl. Coliecliones veromann- paiur iu concilio Agalhensi anni 506, eodem Carsa-
si ripta- Gall cand: Ct ibeiensis, Lugduuensis, Fossa- rio |»r.( side can. 2 : Ancillas, vei liberlas a c£llario,
;cnsis et Tiiana, exclusis tribus vulgalis canombus vel k SECBSfO miivslerio, et ab eadem tnansione in qva
10, 1. et 42, reiiquis xxu iindeciin adjiciunl, nimi- clericus manet, ptacuil remoieri. Qtiis ex bac non lam
•H3II xlvi vnlgaum et cx-tcros usque ad 56; el sc senlcnliae quam peculiaris lonnulae concordia idem
pta-ferun: canones xxxi;i. Codex cidlegii Paiisiensis c niier tcinpus non suspicetur?
SbCielatiS Jesu ab liardoino laudatus lom. V Concil., XX. Auctoritas S. lionifacii papee, per quam itifra-.
cbL 5, noi. 7, babet canones xxxvi , nimirum prio- scripta stjuodus (id esl Arausicana n) confirmata est.
ics xxv, xi ultimos. Vulgaii Concilioruni post
ei In lahula piamittiiur Imjus epistolae litulus M nlo
Meriinum ante Sirmomiiim habent cauones xxvmi,
el ipsus symwli, ud i.sa cpistola in aliis mss. collectio*
vilelicel priores xxv, el xn uilimos a can. 45 ustpie uibiis Uallicauis Fossatensi , Lauilunensi , et liar-
ad 56. Tandem Sirmondus e ms. Kcinensi cdidit ca- dyensi eidem syuodo jir.ct onitur cum bac anltqui
iioncs lvi, insei tis post canonem 25 viginti canonibus, cuPectoris Gali anui latione Et quamvis synodus,
:

:mie quos in eodem codice hic novns litulus inlext- Arausica prius sit facta quam aucloritus hta, lamen pro
tnr Cupilula de synodo qua: in territorio Arausico ce- reverenlia sedis apos'olico: lioc mihi jusmm visum cst %
:

tebrata c*t. Porro hi omi.es ranones praeter moreni

D ut prius domini pnpic ancoritas scriberetur. Vide Sio
aiiarnm synodorum Galhae pailiui sttni e Nicaeuis ntnndi ct Labboi noias nmi. V Conc. col. 814 e, et
cxpiessi, el itoiiuiiii ,uam ex abbrevialionibus Rulini 8)5a. In corpore vero no-iri codicis eadem episiola
parliiu suiii e.\ Coiitilin Arelatensi i, pariim ex Va- syin do anlem Per filium nostrum
sulijicilur. Incipii :

sensi, parlim ex Arausicano i aliisque ejusinodi syno- Arniinium, eU\, ibidem legilur cid. ?50, ubi ejus-
uti
dis , ut P. Sirmondns in oOlis animadvertii. Nullj dcm prsestanli-siiui codicis lectiones ex HoisU-nio in
qnidem canones, exieptis perpantisArausicauis, tot- marginedescriuunlur. Eadem notaliocbronica ibidi m
idcm verbtscx lisdcm synodis iuveiiiuuiur exscrifiti. sigualur, ac in aliis mss. Sirmondi vtil kul. Fe.r.
:

At senleniia; plane tonveniiint. Immo pracler easdem Lumpadii) ei Oreste v. c. cutis.

stiiieniias quatloiu pei uliaria vocabula in Nicseuis, XXI. Sijnodus Arausicana de gratia el tibero arb i
abbteviatim.es Hutiui au ton pracoculis luisse mnni- trio. Cum in dedicalionc basitica etc, uti tom. V
,

lcsiani. Cuiu vero in iisdein Nicsenis Itulinianas abbre- Conc. (ol. 808.
viaiiones prscterentibus nonuullu! pariiculae inleise- XXII. Synodus Agalheusis. F/St synodus anni 506,
laniu) quae i.i Hufiuo non [cxxxiv] reperiunlur, prac- qu;o profertur ibidem Col. 521. Soli cunones xxvu
ler hujiis abbteviationes aliam eorumdem canouum abbreviati leguntur.
versionem scripfori usiii fuisse flperltssinie liquei. XXIII. Synodus Auretianensis anni 511. quv inle-
Ibec vaiietas <ouicum quantum ad numeinm el orrii- gra edita c>t ibidem co!. 543, in nostro aulcm c.)d;ce
nem canotfjin, hos cmncs non uno icmpore scriptos exliibenmr lantuai abbrcviuti caiiones xxu.
 1

153 AD OPEllA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. IS6

XXIV. Syncdus Eplonensis anui 517, qum eodem A scriplio cl inlerpolalio, qoibiis privjlcgium Zosir.it
lomo legitur col. 712, cuin canonibus xl; canoucs pio sede Arelaiensi ad Augusloduiiensein traduciiim
aotein xxxi in nostro coihcc excerpli snnl. fuii , ac Silveslro papx perpcrani aiirihnlum. I!;cc

[exxxv] XXV. Synodus Arelatensis aimi 52L Inci- eadem Zosimi epistola simili imposlnra Silvi-stro in-
pil : Cum >n votunlate Dei, elc. lbidem co!. 703. Pro- scripia, ad Vicnnenseni Erclesiam in nis. FloriaceiiM
fertur subscriptio Cacsarii, in qua inseria esl da'a vu traducilur, ut videre esi upud laudatum P. Cousiau-
(noii vm ) idus Julii, Opitione cons. Aliortnn quoque litiniloco ailegato col. 37.
cpiscop>riiiii snl)scri|/lioiies subjiriuntur. |cxx\vi] Zosimns universis in Viennensi ct Narbo-
XXVI. Synodus Carpentoiacunsis anni 527. Omil- nensi et sepleni provinciis episcopi* constitutis ; Prceci-
lilnr priina periodus , el incipit : Larptnteracte con- puum, sicuti semper liabuii meiropolitunus episcopus
venieutes hvjusmodi ad nos querela penenerat eic. , ,
Aretiilensium civitatis , etc, mi capite 2 et 3 laudatfr:
chiii sub cnptiooibus ep scoporani, uli lum. V Cone. epislolac Zosimi. Sincera est na?c cpistola, scd tlnni-
Col. $0",. nuta primo c;tpite, quod cpisiolx aiilecedenti Silve-
XXVII. Synodus Vasensis aiini 529 , cum priini stro snppositae alirilniiiiiii fuit.
laiittitu canonis excerpN». Aviius episcopus Victori episcopo ae basii'icis hcr.re-
XXVIII. De constiiuto tynoduH Apostolicw sedis, al ticorum non recipiendis. Petisli, immo polius prwce-
nullus Kpiscopus res Ecclesiw vniere prwsnmat. Af- pisli, etc, ut iu epist. 6 Aviii editionis Sirmondi.

Irrinr in corpo e solns tanon 4 concilii Kouiani sub Canones Aurelianenses facli indiclione 13. Ad divi-
Symtuaclio anni 502 : llis ertjo perpensis , elc. , uli nam gratiam referendumest, elc. E-l int<g a syntidus
li.il> tur ibidem col. 475. Posl laudaliim canonem in quinta Aurelianensis anni 549 cmn cauonibus 24 et
f)
solo corporc addiiin- Incipit pratceptum, ir.uno lex a
:
subbcripiionibus , uli habctur lom. V Coucil. eol.
gloriosissioto rege Theodorico, quw e<» nosiro codice 1575. Ila?!c omnia sirniliter praefert etiam codcx Mor-
eiliia fuii ab llohle.tio, ei exmde lom. V Conc. col. bacensis. In noslro auiem codice adduntur sequeu-
VtUl. lia.

XXIX. Tituli conra Manichwos. In corporc autem Episiola Dionysii Exigui ad Stephanum cum pecn-
sic Incipiunl cjpitula S. Auguslini, quw debeant
:
Iarbus lectionibus, quarnm notiliam exhiliebimus
pubtica voce rclegere , cle. AITt niiilur.capiuila xxi parl. 5, e. i, § 3. Subneclunlur autem cx ejus vcrsione
ctim snbscriplioue Prosperi iub die xm kal. Decem- soli canoncs aposlolorum.
b>h, O.ibrio juriure v. c. cons.. qnemadmoilnm ex Anno secundo gloriosissimi regis Kilderici nonns
diiolius al.is niss. Ga'licanis iinpic~sa sunt ibilem Fcbruariat Carthagine in secrctario basiiua; S. Martij-
eol. X(i0. ris Agilei. Cum Bonifacius episcopus, elc Est svnodiis

XXX. Sijuodus Arvema anni 535, disliucla in ca- Caribaginensis antii 525, qux rcbtis plnribus ac
Itones wii. pr.ise;lim ordinandis et illustrandis canonibus Afri-
XXXI. Sijno.lus Aurelianen?is anni 538, cum cano- cuiis raaxime utdis , cx boc sido codice Holsienii
nibus wxvi. (Jiius enim vulgatus in dtios . alius in Oj er.» prodiit, ct recusa cst lom. V Concil. col. 772
irc> dividiuir. In pnma subseripiiime ha'eutf :
usijue ad 792. Fine carct lisc synodus, ac desinit iu
(Jnarlo post ct)iisu/a(Hin{suppleiidum 1'auliiti) junioris, documentis ad libenaiem monasteriorum pcrlinenli-
indidione secunda sine noialioue aimorum regiu
,
bus : ex quo conjicere licet lianc synndmn oliin tx-
Cliildeberli, ul codices et vulgali prxleruut. In-
alii „ scriplam fuis.se ab aliquo monacho, ut moiiMStorioi -i.-m
diitionem secundam simililcr notu cliam excmpliim libenalem tuerctur. Vulgata erat cadem synodtis in
L gduncn e laudatum a P. Sirniontln. Error creili- Gallicanis cotlicibtis , coilemque cons lio in tribtis
titt, pro;ilere3 quod alii codices signent diem nonarum GaUicanis moiiumcutis allegaia sub medium septi-
ntensis tertii, qoo anno 558 decuirebal indictio prima mum sxcnlum , 1° in Vila S. Baboleni ad an. Ci7 ;
2* iu privil(!«io monas'<rii S- Dionysii Parisiensis
('/'. V Conc. col. 1253, no'. 12). At nec nosler codex,
iict- Liigduiiensis iliem aut menscm indicant. atuio 058; 5° in alio privilegio mnnaslcrii Corbeien -

XXXII. Aureliauensit sunudus ai.ni 541. Est intc- s s an. 064. Vide eumdeui lonuim Conriliorum co'.
gri, titi babettir tom. V Coi.c. col. 150'3. 771. Dividitur haec synodus in duas actiones. Aclioiit
Iti lns cipilulis xxxu labula desi >it, quse primnc auiein secundae perpermi inseruntur duo nimirum ,

cii lectionis indicium cst. Sequentia vero , licet in Actto 15 synodi Cltalcedoiitnsis ciim tiiulis el canoni-
co.licc codein cliaract-re subilantur, posleriora ad- bn^ xxvn ejtisdetn synodi tx versiono Diony>ii.
dii.unetila sunt, quorum iu pr.vmissa labula milla iit iietn ex Concitio Carthaginensi sub domno' Aurelio
iiuiilio unde nulla etiam numerorum coniinualione
:
episcopo. Profeiuntiir aulem brevia cxcerpia excano-
in rorpore describtiiilur. Hinc prima collectio ab nib;s con< ilit Carlhagiiiensis anni 397, cnm ainplio-
n»ig<ni! faci;» fuh nnte mediuni sacculiim vi, niniirum rilms subscriplioiiibus, quas dcd mtis c;tp. 3 § 3.
p si Kynodum Aureliauensem iv, anni 541, et ante Deii sequilur. Incivil fides catholicu B. Athanasii
Aitrelianensem v, anni 549, 'pia'. in addilamentis re- episcopi. Quicunque vull salvus esse, etc, ut in sym-
foriur. Cum po.ro Gallicauae coilec iones Corbeiensis bolo Albanasiano.
ct Fossalcusis, qu;c oinnium anliquiss mae creduntur, De incestis. Ilomo si incestum commiseril, de islis
Aireiianense v concilium prinia manu comprelien- D cau is, ctc. Finis pro causu sua commiserit, ul in mi!-
dam itti tesiaiur P. Sirmoudus in prxTatione ad
,
galU Conciliorimi tom. VIII col 409, et in CapUttla-
CuHcilia G.illiic, manifeslum lit colleclionem primi- riluis regiim Francorum tom. «-d t. Babtzii coj. 177,
I

gcxtain (x (tiio no>'er todex excerptus fuit, paulo tibi bwc decclum in canones decem distingu lur. P.
,

xeinsnoieiii fuisse, cmn Aurelianense v igii&ret f ac Martcne in Tlicsauro Anecdolorum lom. IV pag. 58
in.er posteriores adduiones rccepeiit. bujui dccreti fragmciilum ex ms. Norbaceusi cdidit
usrie ad vciba rt caleri emendentur. In vulgalU Ct»u>
§ 3. Additamenla ejusdem codicis recensentur, cilioruni bujus documcnti canoues Iribtiunlur conci
lio vel capitutari Metensi, tt in margine notaitir n J.
Constitutio apostoliiai sedis. Silvester episcopu^ uni- 410 priores canones tres in m.o nis. Val. Palalitio
septem provincias. Pla-
tersis cpiscopis per Gallias el astribi synodo Compendiensi, ceteros ninein coo. iho
cuit aptstottcce sedi quis ex quolibel rcclesiastico
, ut si Veraensi anni "/53. At in lio noslro Palatino, s c i * 1

grddu, ctc, ui in epist. 5 Z"simi toto c-ipite priino, ct am io Morbacensi aliisque mss. a Sirmondn cl a
insi quod pro melropoliiani A*eluten$is liabeltir metro- Bilujcio laudatis nec syo<uii scu capilularis locu»,
pulitani .\uijustodunensis,cl\)rQ Patio lo subsilutnm ncc leiiipus ilesigoaiur. Baluzitis vero lom. II cd.
cst Htii<\o ,
quemadmo.lnm ex nosl o m . notoiur 1050, ad verba Capitulare Metensc, nolat locum in-
tomo Concil. col. 4t)9. IJom etir.m habct similis
III ccrlum tempus vcr» afligit anuo 750.
,

rndex Morbacensis testo P. C-tusianlin in Appemhce Sequunlur Augustini Anglorum ep scopi iuieiroga-
louii 1 Epis'. i\'iui. |nin ii. tol. 33. Suppt»s;tiiiii iu- liones dux, ei S. Gregoiii papaj responsiime-, t|u.c
 ;,
,

157 OE ANTIQ. COLLECTiON. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS IL 158

legnnttir lilt. xi Regisiri eiiitionis Maurinx cpisl. 64, A sulla Bulgarcrum ,
qux exstanl eodem lomo co|.
interrogal. 3 ei H. 1534.
Breviitrium Ecctesiasiici ordinis. fncipit : Qualiler eharacteie anliqun describuntur bi versus
In fine
iu coembiis firfelilcr Domino servientes tam juxta aucio- scripli in ftinere Loibarii
I imperatoris, qui paulu
riUUetn catholicoe alifue apostolirije Romante Ecclesicv^ post Leonem IV pontiiicem obiit, an. 855.
quam eljixla ilisposiuonem regulcc S. Bcnedicti missa-
rum sirfemniis, eic. Est ordo inonasticns. [cxxxvin] Ccrsnf,tanti(seras quanlus el orbis-
Cmii recemius dncumentum liujus appendicis sit Al nunc in modicn clauderis antro.
capitulare anui 756, bxc addiiamnita m sxculum Post le qnisitue scial scrvHiiruin,
viu ref ren !a videnltir. Et quod nullti mori gloria loltal.
Florcns impcrii glorui quondam
[cxxxvn] § i. De colleclione Gallicana contenla in
Desolata si.o Casare mareet.
ms. Vat. 3827. Versus ex hoc codice ediii in funere
Ilanc ultra t.pcc em non linbilura
Lolharii I. f
Quam tecum moriens occulnisii.
Altera Gallicana collcctio, qnam in bibliolbeca Va- quanto premitur Itoma dolore
licana vidimus, ex-lai in ms. Vat. 3827. Codex e>t Prceclaris snbilo Palribus orba .'

fmm.-e quadratr, scriptns anie aunos cirtitcr oclin- Infirmaia prius moric Leonis,
g< iitns. Perti iiiil ad Ecclesiam Rcllnvacensein ut , Nnnc, Autjnste, tuo fnnere languet.
Kquei ex iiotaliunciila subjecta pagnia; 92 S. Pelri :
Leges a senibns patribus aclas,
Bellovacensis est liber ible. Eo aiiicni libenlius hunc B (Juas elapsa diu raserut wtns,
codicem describimus, quia prxter iionuw-ias Gallica- Omnes ut fuerant ipse reformnns.
nas syuodos in amecedenti codice compreln-nsas Homanis sluduil reddere. causis.
posleiiorum synodorum Galiia seiiem prosequiliir.
1
.
Tu longinqua salis regna locosque,
In lioc nianuscriplo synodi iu tegr.i*, non aulem ex- [><!• s tiullus potuil flecierc Cicsar,
ccpta rontiuentur. Incipitasynodo Carpeiiloractensi flomanox onerans viribus arcus
anni 527. Dein profert Arausicanam anni 529, Re- Ad civite decus excoluisti.
Kcnsein anni 43!), Aurelianensem i, anni 51 i Anre- ; Qnce le non doluit, Ccesar, obiisse,
liaiiensem iii, anni 558; Aurelianenscni iv, anui 541 lel quo? non timuit palria vivum?
Aurelianenseni v, anni 549, et Aurelianensem u anni Sed qu« ie itinuil palra vivnm,
553, quas in pra-cedenli codcc niemoravimiis. IIoc II irc te non doluit, Casar, oliiise.
codem pcrlut l>alo ordinc quinque Aurelianenses sy- Nam sic tenis eras jam superatis,
nodi describttmur etiam in veliisiissiuio Colbenino Et dnmitis tjentibus asper,
sic vi
exemj lo, de quo paragraplio scquenl'. Vt qui non dvluit, jure timeret,
Postca sequiiur concilium Veneticum babitutn El qui non litnnit, jure dolcret.
circa anniim 465, quod edittim invenies lom. V Con- Luge, liotna, tunm nomen in umbris,
cil. col. 79; Vasense u, anni 529, et Epaonense anui El defuncla duo lumina luge.
517. Arcus franqe luos, sicqne triimphum
Turonensei, anni 461, tom. V Conc. col. 73. De te lioma luis hoslibus aufer.
Turonense n, anni 567, lom. VI col. 533.
Ilalisconense i, »nni 581, ibidem col. 657. Cxiert versus desiderantur.
Matisi onensc n, au. 585, ib. col.671.
ConciHum Telenense per tractntus S. Siricii episcopi § 5. De alia Galticana cotleciione, quce exstat in ms.
pnpc urbis liomce per Africam. Esl concilium Zcilcn- Colberlino 5368.
m, al as diclum Teleplense provincke Byzacenx llunc cndicem duas paries seu potius colleciinnes
quod viuesis lioclomo col. 446. Il< c idem cuncilium cnmplecli monilimus cap. &, ibique primam desert-
inter easdein Gallicanas synod >s ct cnm iisdem le- psimus. Nunc resialaltera, quarn Gallicanas pra^ser-
ctionibus insertum prxlert Colbcrtina coliectio, quam tim synodos conliuenlem buc re-ervavimus. Ilujus
seqncnti paragraplio explioabimus. noiiiam debemus P. Couslantio in prxfationc ad
Concilinm Parisiucuni, quod cclebraium credilur tom. Epistnlarum Romannrum pontificum n. 102.
I

c rca aniuim 557, tom. VI ConciL, col. 491. Pracedit tabtila, qux siibsequenlium synod'<rum no
Aliud Parisiacum anni 555, ib. col. 487. mina et canonum tilulos reccnset. Inilio referunluf
Autisiodorense anni 578', ibidem co 641. 1
. Gailicanx synodi hoc ordine Arelaienses prima , :

Cabilonense am.i 650, tom. VII Conc. col. 395. quarta et scciiuda Carpenloracleiisis, Aransicana;
;

Synodus Verno in palatio facta an. 755, lom. VHI secunda el prima Taiiriuensis , Regensis Aurelia-
; .

Conc. col. 415. ncnscs prima tertia , uuaria , qunia e( secunda

, ;

Suessii nensis anni744, ibidem col. 290. Epaonensis, Turonensis i, Matisconens^s cl tt; con- i

Epstola iaiilini Aquileiensisad Car>dum legem, ct ciliuiii Telenense, Parisiense lertinn, Aulisiodoren-
synodus Forojnliensis, cui idem Pautinus iulerfuit D se i et Cabilonense quod posiremum coucilium
i ,

anni 791 vel 796, lom. IX Concil. col. 51. babiinm fu t anno 650. IIxcGalli<aii:iruni'syHOdorum
II driani papae epistol a ad eumdem Carolum de eolleclio multum concordat cum pracedemi Vat.
iniagiuibus, lom. VIII Conc. col. 1555. 3827, uli snperiori para^rpbo auimadvertimus; ac
Ttieodulpbi Aurelianensis C.ipitiilate a Baronio prtiintle ex iistlem Gallicanis fonlibtis ulraque ilima-
lyai-dainm, el reciMim lom. IX Concil. col. 183. nat. Solum bxc ab eo di>cn>p:it, quod Colber-
illa in
Conciliiiin Parisiense anni 82'), ibidem col. 702. liiins coil<-x synodos Areatcnsts,
prailerl iniio lies
I.conis IV episiola ad Pmdemiiim epistopuni Tri- Arausicanam i, 1 Tauriuenseiii, »|ux desunt in luu-
1

rassinunr, et alia ad Britanuos eniscopus, qnae ambx da:o cndice Valicann conlra vcro Vaticanus codex
;

cx licc ms. impressx suut, et ibidem leguniur col. qualuor concilia exlnbet, Veneticum, Vasense u, Tu-
1 2 et Seqq.
> ronense n, el Parisieuse u, ei alia qtiitlam poste-
C ncilium Tullense apud Saponarias anui 85), ex r ora documenta addita posl couciliiim Cabdonense,
buc codice vulgatum a Sirmoiido loin. III Conciiio- qti.c onmia in ins. ColbertinO unii inveuiuulur.
iiiiii Gallix, et exinde iuserlum luni. X Cniiciliortim In boc aulem po l Gallicana monumenta adjicinh-
P- Libbei cdilinnis Venelx, ci I. 113. l' r synndi llispanica; , Elibci itana Tarraconen»is , ,

Ilic desinuni Gallicana dociiinenta. Subjjciunlur Gcrundensis, (ixsarau^usiana, lb'idens;s, Toleiana i,

anlem in eodem codice xvi epistolx Nicolai I stunmi [r.xxxix] Valeuliua, Tolelana ii, ip, iv, v, vi et vn seu
pontiiic s , qux in ed:tis sunl priores x*i cjnsdpm viti (notalur enini celcbra a xvn kal. Jan. a>ra 601 ,
NiC la', lom. IX Concil., a col. I2S9 ns^ue sd col. id esl die 16 Dcccmbris :<nni 655); Hracarens s et i

1407. Ad.ltmtur ejtisdem puiililkis tffspousa ad ?on- H. [>em ScnUulta', ijv.tv nt veteribus ez?miiUtul>tti>Cv«'
159 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENPIX ICO
eiliornm non habentur, sed aquibusdam in ip$is inser- A «lc colligenda synodo. Sufficiat licet , etc. Tom. IV
lw sunt. Ilre antein sunl cannnes xxui qnns Agalhen- eoi. 90.
sihui adjectos legimus in vulgaiis a can. 48 usqtie ?.5 X. Ejusdem ad Cyrillum Aexandrinum. Intettigo
70, lom. \ Concil. Ven. cdil. col. 529. seilentium, etc. Ibidem.
Sequunlur M.irtini Bracarensis Ctpitula. Tanilem XI. Exernplaria gestorum quw acta sunt in sancto
tomo eden'ur. In
Ecclcsioe antrtjna; Staluta, quoc Iioc syuodo Ephesena metropoli de recta fide. Post Consu-
his tabula desmii.Al in corporc ipsitis collecliouis lutum, etc, com daia xi kal. Auguslarum, uli allc-
subduntnr Ires atiae synodi Toletan.-e, xi, xn ei xui. gatur in concilio Chalcedonen«i aciione t, non vern
Ilem fragmenia quacdam ex Theodori Poenilenliali, x kal. Julias, uli in vulgato babctur tom. IV Goucil.
ex S. Gregorii Magni seriptis, el ex epistola Grc- col. 51.
gorii 111 ad Bonilacium decerpla. Synoiii llis- XII. Theodosii imperaloris cpistola ad Cyrillum
panae ex aliquo codice iiisDano exscripiae fueraut. Alexandrinum. Imperatores Coesares Theodosius, ele.
Siatma nuiein amiqua lilulus e-t
Ecctesio?. quem in Ibidem col. 55, usque ad illa col. 58 d, consequens esl
snlis Gallic.inis collectionibus inveniinus : cumque cl hecc (Cyrilli epistola) legi : ei lecla est : ac desunt,

li»-c staiiiia hoc liltilo <»t ordine inferius edenda non et posita in prwcedemibus; nam ipsa Cyrilli epislola

lcgaolur in mss. Hispanis, additamenlmn sunt, quod in nostro codiee hoc loco inserta legitur, ut ex se-
e» alio Gallicano lonlc deiivat. Hinc ejusmodi col- quenli numero palebit.
lectionem in Galliis exaratam dubitare non licel. Et XIII. Incipil epistola S. Curilli ad Nestorium prima.
si qiiidem non cnnipuieutur additanienia quse praeter Vira modesti, etc. Ibi col. 15; additurque in nosiro
filwil.i tn.lionlt iin.lariiic ftfif.vrcflr.i
R
*^ m A! Q A Istam
fttnm primam /? ril cf /".//: m Jtnlnl
,I.\ninvi,i.,lrt
documeiiia !•> in tabula indicata po-terius accesserc, codice
i'n,lt.i' aunoialio:
'1 i I tiriin/iii) epistolam,
t * Glt*
eic, quam
tiaec colleclio ab nrigine lucubrata cognoscitur septi- Baluzius cx ms. Bellovacensi subjecit col. 16.
ino saecnlo teceutior enim est syuudus Tolclana vtit,
:
XIV. Attera epistoia ad eumdem. Obioquunti<r qui-
auni 653. dam, eic. Ibidem col. 10. Lectiones praeferl imstcr
codex quae leguntur in cone.ilio Cbalcedonensi , in
CAPCT XI.
quiiita synodo, ac in ms. Bellovacensi. Pnstea se-
De colUciionibns perlmtntibus ad causas Neslorii, Eu- quuntur gesta Ephesina, quibus hae duas episiolae erant
tycliis ac prwserlim Acacii. insertae : El pnsiquam 'ecta est epi>lola,elc... Hti cn|.f>8
d, «pqne ad illa col. 00 c, qua in Niceea a SS. Putr.bus
§ 1. Z)e duabus colleetioHibus ad Neslorii, et atiis duu-
Primava Ephe- exposila suut.
busad Eutychis causam perlinentibus.
sina collectio e ms. Veronensi descripta et suppleta.
XV. Nestorii ad Cyrillum. Injurias quidtm, eic,
ipsis aciis suo loco inserta. Exstal eodem lom. IV
1. In Nes'oril catisa duae collociiones potissimum cnl.23. Sequunitirporro interloctitiones: Et postquam
celebrantur. Prima est illa quae cum antiqiia versione etc Ibi col. 60 d, usque ad interlo-
lecia est epistola,
Ephesiui concilii plura d ruiuenla ante ot posi gesia miioiiem Juvenalis col. 62 d, posiquam sequens epi-
ejusdem synodi exhibet. Baluzitis in ea edenda con- siola lecla fnit.
silium ceperat insistendi anliquissiuio exemplari Bel- XVI. Cmleslini ad Nestorium. Aliquantis. etc Ibi-
iovacensi; to quod ipsi (a) cnnsiilisset, simili plaue tleni Subjicinntur inierlocmiones Pelri
col. 37. H
exeicplo usnm fuisse conciiiuui v, melius dixisset q Flaviani col. 62 d, el63 a, post quas sequens epi.-tola
anliqmnn interprelem coniilii v. Cum v. r> itlem co- inserla.
dex essel valde mulili» el inipeifecius, coactus fuit XVII. ad Nestnrinm. Salvatore uostro dl-
Cyrilli
sequi alios duos, qui sam et integri eranl, licet a cente, eic 27. Sequuntur inlerlocutiones et
Ibi oo|.
Bellovacensi et in iiociunenlorum numero atque or- alia , quae ibidem legouiur a col. 63 a, usque ad
diue, et in ipsi- l< ctionibus iionnunquam dissenlirem. co'. 76 c
Aliqtn cli m. quae ileerani. aliimde supilere debuit. XV III. Epistola Capreoli Cartbaginensis ad syno-
Eju- edilinnem videsis tom. IV Concil. Vcuel:e edi- tliitn. Orabam, elc. Eadcm col 76 Dein sequilur c
liuuis col. 1 ei seqq., in qua ctim alia binc et binc iisque ad illa co 78 c, ab epikcopali digniiate el on.ni
1

decerp a fueriut, priinigenix colleciionis lorma non tvHientu saceidotati. Postea caeieris omissis stibdilur
exbibetur. Nos u um velustissimum codirem Bello iu codicn Petrus presbyter Alexandria: et primicerius
:

vaccnsi plaue sifni'cm, sed iutegrum, nacti suraus in notariorum dixit : Charisius quidam nomine presbyter
ms. 36 capituii Yeronensis, ex qno plun emendari el dispensalur sanctm Ecclesias Philadelphiai eic, ,

et supplcri pnlerunt. Tiiultim ac tabulam capitum, cuni leclionibus ms. Bellovacensis. Ibidem col? 1-2- d,
quae primxvani banc colleclionem et docuim-iitoruin usque ad ipsius Charisii subscripliouem col. 124 d.
liumcrum alquc otdtfni exbibet, hic appendimix. XIX. Exemplvm exposiliouis symboli transformali.
Kpigrapbcs ba'C ost Synodus Ephesena cum epislotis
: Quisquis vel nunc, ctc, col. 125, usque ad verba
suis. In hnc corpore conliuentur. fore anathema, sicut supra dictum est , eol. 128 c;
J. Cceleyini pnpm episto'a prima ad Cyritlum episco post qnae omissis a:teris, quae perperam hoc loco
•

ptim Alexandrinum ame rolleclionem synodi in Epheso I) in vulgalis inlrusa snnt, siauiu subduntursubscriplio-
conlra Ncstorium, Tmtilia; nostrae, ctc Tom. IV nes Cyrilli ei cxterorum Panum a col. 129 usque ad
Concil. col. 38. col. 154 c.
Ejusdcm CtLstini papce ante synodum ad Nesto-
II. XX. Acta excommunicotionis epitcopi Joannis An-
rium epifcopum CP. Aliqunntis diebus, elc Ibidem. tiocheni el episcoporum qui pvm eo fuerunt. Post con-
III. Epis>to'a Nestorii ad Coeteslmum. Eralerna no- sulatum dominorum, etc, ibidera col. 94 d, usque ad
bis, elc Ibniem. ca col. 104 c, agnoscant quat consccuta sunt; el loco
IV. secunda Neslorii ad Ccelestinum. Swpe
Ei>ist«la stibscripiionum legitur ut in ms. IV. Ilovaccisi : Et
scrip^i, elc. Ibidem. subscripsit synodvs per episcopos ocvm.
V. lajelestini ad Constantinopolitanns. Ad cos, ctc XXI. lielatio S. synodi, eic, nt in laudato codice
Ibidem. Bcllovacensi, ibidem eol. 111 a, usque ad coi. 113b,
VI. Ejusdem ad Joannem, Ju«enaiem, Rtilum, etc cum cadem clatisuia : El subscripsil synodvs per epi-
Optaremus, elc Ibidem col. i0. scopos cxcvni.
[cxl| VII. Ccelestini ad synodum Ei.bcsinatn. Spi- XXII. Exemplar episiolce scriptee a S. synodo ad
rilus sancti lesiaiur prcesenuam, etc Ibitiem col. 88. archiepiscopum liomanum Caelestinvm , significaiis
VIII. Cominonilorium papa; Coeleslini episcopis et omnia quce gesta sunl i". ipsa Ephesina synodo, elc
prcsbyteris eiuilibus in Orienlem. Cum Deo nostro, eic. lbidem col. 159.
Tom. III Concii. col. 560. XXIII. Ccelestini ad Theodosium iuniorem. Causis
IX. Kjusdem epistota ad Tbeodosium Augustum suis, etc. Tom. III Concil. col. 1591.

(«} Baluz. in prsefal. aJ versioncm conc. v,

,
iu.«e« ia l. IV Concil. Ycn. cdit. pag. I.
Ifll l«E ANTIQ. COI.LECTION. ET COLLF.CTOK. CANONUM. PAUS II. m
jcxMi XXIV. Ejusdem ad Maximianum CP.Vidi- A nuleni el ordinaioni sanctissmv et reverenlitsimi epi-
nius et awplcxi tunius, elc Ibid. col. 1593. teopi Uaximiani Conttantinopotitanat snnctw bei Ec
XXV. Ejusdcm elero et plebi consisicntibus Co;i- omntbus communicamns, qui [cxi.uj p-r nni
ctcsta:, et

Btantinopoli. Exsultatio matris, elc. ttddem col. 1591. versum orbem lerrarum suul D*o amabilet epi eoni.
XXVI. Ejusdem ad synodum Epticsinam. Tandeni quanti sunt qui reclam el impolluiam habeul el custo-
malorvm fine, elc. Ibid. col. 1588. diuni fidem. El subscriptio : Salvus pro nobis oraus
XXVTI. Exewplar taeree epistola? per Aristolaum permnneas, dumine m Deo amatissime et sanclissiiue, e.

iribunum notarium ad Joannem cpiscopum Antiochue

H omnium charissime fraler.
depace et adunalione Ecclesiarum. Intentio nostra, XXIX. Epistoia S. Cyriili ad Joannem Antiocbe-
elc, ex versionc quae luxata edita est ex ms. Uello- nnin. Exsultent cceli, eic IbMemcol. 181.
vacensi tom. IV Conc. rol. 176; sed cx nos'rb co- XXX. Episloia S. Xysti ep>scopi Cyrillo Alexan-
dico duas lacunas supplemus sic Prima iaeuna col. ilrino posl pacein factain inter I yrillum ei Joannem.

177 lin. I Animadverlimus omnibus ad ms concwr-

: Magna sumus iwtilia, etc. Exsl;ii loni. lii Conc col.
rentibns tam sanetittimo episcopo gloriosa: Imjus urbts, I68y.
el omnibusqui inventi sunl hic reverentissimis episcopis, XXXI. Xyslus Joanni Anii cheno. Si eccleiastici
et universo eurum ciero ud be.ne pridem adunitu actrba corporis, etc Ibidein col. 1695. Tandem ba-c clau-
passione incedeute, qmv deiulsa ii.nl recta; fidei mem- sula .ippnnilur: Expticit sanc.astjtiodus Ephesenucunt
bra coaptare ; qualenus vos et tever nlissirnum el san- episiolis ad se pertinentibut,
cliisimum episcopnm Alexnndrinorum Cyrillum con- Alia vero posterioii manu in fme ejusdern codicis
venientes, invicem deponatis iwtt Vus factam diffuulia- „ concilium Lateranense sub Siephano III, quod
lcs-itur
temetambiguilulem, jm tnitlcnlibushisquos procdiximus, a Josepbo Blanchinio diligenter iranscripium v.
1>.

reverend.ssimisviris, quod, si subscr pseris in depusi- c Cajetanus Cennius novissime edidil, et I». Dnmi-
tione Nestorii, et ejus anathematizaveris doctrinam, n cus Mansius recusit tom. I Supplemeiiti Concilio-
nulla residebil aliercutionts occasio; sed slatim sau- rum col. 641.
cl.ssimus cpiscopus Cyrillus, el tua reverentia et qui , 2. AUera colleclio est illa qu;e a P. Christi.in<>
cum ea sunt, et saml.ssimus gloriosa; lioinai epi- Lnpo vulgaia fuit e duobus mss. Cassinensibus. Est
scopus Ccelestinus, el cmnes qui ubique sunl rectie fidei versio pluiium documeuiorum ad Nestorii causnn
sacerdotes, tuo? revcrentite comnumicabunt, eic. Se- periiiieniiuin, cujus ancior sub Justiniani imperio
cumla laeiina ibidein liil. d; nulta ex cpiscopatibus scripsii, et sese liiiini Capiluloriim defensorem pm-
constilultonibus, aul depositionibus , aitt ex quacumiue didil. Ualuzius eam recusunis doiuil, Patrem Liipiun
ordinatwne novilus assumalur : sed si quid inlerea fieri ne admonuisse q-idem quem tilulum habeal illa cotle-
conligit, hoc in quicle manens, imperturbatuvi caiho~ ctio in libris Catsinensibut, qui trdo illic cuslodiius
licit Sufficiunl enim qui
Ecclesice cuUodiat statum. sit, quid a se omissum, quid mulatum. Permulla cuim

sunt religinsi clerici, donec perfecta adunitio ccnsequa- ab eo omissa ac mutati fuisse salis intelligent etudiii
tnr ad dvina miuistera perayenda. Habere (\eg.IIabe) lectorcs. Sed euin niliil per amicos ei per lilteras po-
a nobis hatc ; el non ambtgimns, quoii omni robore et (ui^sel oblinere, e;iin collectionem ex Lupo exscri-
omni virtute sineeram et nnmutabtlem videns nostram lieie c mpulsiis luii,
solumque liiulum conjeclura
intentionem, et dignam chrisliana constaniia, puruer duclus pnelixit Syuodicon adrersut tragaediam Irc-
:

acturus ct ipse, nullum laborctn aut faiiqulionem, nec ncti. Vide l"in. IV Concil. col. 235 et seip^. Aliud
injuriic conienipum,nec oihvit.nem
irai suscipetc re- C vero ejnsdem colleclionis exempbr indicalum nobis
(usabis, quatenus ea qux
a nostra ptelate eausa rectie luit m ms. Vat. 1319, ex quoalii quibus vacabil pro -
fitlei et sanctarum Ecctesiarum unitatis prcccepta sunt, cere potenmt. In to ba>c inscriptio legitur In no- :

termino tradas. Si aute.m (quod non credimut) hanc mine Dowini nostri J< su Cltristi. Ineipit translutio primi
nostram sententiam el sccrelam votuntalem centemuere Ephesini coucilii contra prava dogmuta Nestorti atma'
prop.ia quadam intentione, aut inttanlia htimancc pi*s- Coiistiintinopolis Ealesice. Lege feliciler.
stonis conalus fuerts, et alia qua
a nobis jussa sitnt tie~ 5. Du;e iiem liones ad Euyclis causam spe-
co|.'ei
glexeris, tibi iniputtb s, quia alacrilatem circa conti- ctani, de (jiiibi!s, cunj satis s nt pervufgat», pauca
nentiam Dei Ecctesiarum tua sunctitas aspeinata dignas indicaie sullieict. Una est colleciio Cbalcedonensis
vicisitudines rccipiet. editionis Hus-ici, quas pluribus doctimeniis anie ct
XX VIII. Epistolu Jmnnis episcopi Antiochice ad Cy- post gesia Baluzio exac c descripla
insti uilur, et a
riltum de pac-e. Anle hoc, elc,
ibidem Cul. 180. ex
uti est tom. IV Concil. Ven
c« I. 49X0 et seqq.
edit.
eodein codice Bellovacensi, cujus lacunas cx nosiro Confer quae de Grseca bnjos collection s origiue ;;c
codice. supplemus. Eadem coll. 180. liti. d: Pro len pore, nec uon de ratioue qua eadem Latiue com-
ampliori aW.em caulela hoc fecimus, quia non poteramns p.scta fuii, pluribns dis.-eruinnis in prxfatione ad
convenientes, quce decrcla fuerant a piis tmis notlris Epistolas S. Lconis §18, lom. I pag. 557. Vide pari-
tmptratoribus coram ad tffedum perductre, demanda- ter tjnac de Rnslioi editione aique codicihus aninnd-
vimus ei ut vice noslra el pro nobis et pro p rstma no- vertimus loin. II iu annoiatione subjcca col. 1518
slru disponeret quidem qute pertinent ad pacem quod , ei 1519. 1'eciil.aicin aulem «l omniuiti velus iorem
prcectpuum esl ; intimarel auiem Tiverenttae tuw exposi- jj coll. ctianculain quorumdam documeiitoriim ad Kniy-
lionem qux a nobis consonanler facla est, de humuna- chianam causam spectamium, quam lepciimus io.
lione D i nostri Jesu Chr.sli, quam direximus reve- nnico ms. Yai. 1522, descnpsimus in Ob ervationi-
reniice luai per prwdictum religiosum virum, quas esl lius addisserl. 9 Quesu-clli, eodem tom, 11 col. 1218
ha?c : Cenilrice Virg:ne, quemadmodum cl
De Dei autem et s*qq.
sapimus el dicimus, et de modo humanalionis unigeniti 4. Alia porro collectio ad eamdem rau^am perti-
Eilii Dei, nece.*s'irie, non additamemi causa, sed ad nens est Codex encgcltut toiiiinens plures epistoLs
salisfa. tionem propriantdesvper lam de divinis Seripiu- syuodicas ad Leonem Augusluin, quibus doctrina
ris, quam de traditione sanctoium Palrum assumentes conciiii Chalcedonensis coniia Eulycbianos vindicata
halmimus, breviter dicimus, nihtl omnino addcnles fidei fuii. Ilujtis collceiionisnrdo a Italuzio exbibclur lom.
sanctorum Palrum quas in Nieaia exposiia est, Sicnt V CoiiciJoium col. 55 et seqq. Sed de bis satis.
enintjam diximus, ad omnem sufficit el pietatis cogn -
tionem et omnem hareticai perftdiai abdiculionem. Di- §2. De ctlteciionibus in causa Acaciana. Descriptio
cimus aulem non piwsumentes illicita, sed ionfessio- duorum codicum Virduneatis et Vtronetws.
nem propriue infirinilaiis, excludeutes eos qiti exsurgere I. Plura dicenda sunt de peru'iar>hu9 collcctioui-
volunl contra ea quar ultra liominem disceptamus. Con- I us ad Acacii causam specttntibus, ty.e cum mi-
(iiemur igitur Dominvm nosrum Jesum Chtislum Fi- gnam varietatem recipiunt, tum veru non salisexpl»-
lium Dei wiigetiitntn, Deutn perfectum, et hominem r.ilje sunt. Eas colkctiones, qea* aliqu I ejusdem
perfectum, «lc. Deiu eol. t&t. lili. c ; C.onsenlimns causx documenla aliis lem tollcctiuiibus insetia
165 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX 101

continel, jam rccensuituus, vel deinceps suo ioco A ralionisrcddendw Achucium a scde apostolica compe-
memoiabmus. Nuuc qu.c iuoniiniciita soluni-
du.i; damnalum, ncc posse quemquum sinc d s-
tenler fuisse
inodo in eadem ransa recepere, pracijmam meulio- crimine animw suiv ejus commvnionis participem
nem requinint. Priiuo refere.idus ct Virdunensis efflci. Ihid. cap. 50.

[cxliii] todov. Ex hoc P. Siruiunilus plura documeiila IX. Inc de eadem ralione rcddenda ad episcopot
antea inedila typis dc;ln. Oiiemis. Ihid. cap. 51.
1. Edictum senteuiiiv Feticis papw proplcr Arariicpi~ X. Exemplnr ralionit reddendw B. Cctisii papw de
scodi damnalionem, quod sulijeciiiin n-per.l Iheviculo evitnuda communione Achacii niissa ad Orleutalcs cpi-
hisioruv Ewychianistarum, seu, utcouicum inscriplio scopos. Et in linc Erpticit U. Gelssii de evitanda
:

pra:leit, Ce>ta de nomine Acacii. txslal toin.V Cotuii. comiiunvme Achacii. Ilic prolixui traciatus cx li ic
Ten. edit. col. 177. miico codice editus est [cxuvj marchione MifiVio
.i

II. Fel.cis papae cpistoli in vulgatis noua ad Zcno- suh noininc Felieis III, lom.V C»nc>l. Veu. edil. ro!.
nem Aiignsium. lbnlim. 18?», ac codem tempoie cum litulu Gelasii a ioseph>i
Rjusdem epist. 10, ad clcrum ct plehem Con-
III. blanchiiiio loin. IV Operum Sirmondi Venetc eJit.
staniiiiopolitanam. Ib. rnl. 178. pag. 5S3, ac landem rcpetiius iti Apj.cndice llistorix
IV. Ejustlem episl. II, »d llufiiium el Tlialasium, TheoSogirai hud.iii inarcbionis M.i(Iei pag. 220 edi-
cxterosque moiiachos circa Consiaiilinopoliui ei Bi- r.onis Tridentinsc.
thyniam ctwslituos. Ih. col 179. XI. tnc. epis'.ola S. Celasii ad E/ himium (leije E«-
V. Eju (Lin ep.st. 12, ad Zcnonrm iutpcralorvm. plumiiiin) ConslanLvopotilanum. Diteclitsimo jrari
!l». coi. 208. Eu.h.mo Celasius. Edila fiienl a MeriifiO ex ms. Ad-
VI. Ejusdem epist. 13, ad Plaviiaiu Con-iaulinn; o-
B ditionum Isidori. Esi cjusdem pontificis pistola i

liiaiiuni episcopum, quani licetcodex tribual Celasi», prima tom V. Conc. Ven. edit. col. 284.
Sirmondus lanien Fehci ascriben lam putavit. Ib. col. XII. Epislola pap.v Cel,is:i ad Succoniuin cpis opinn
210. Afium apud Couslan inopolim cunsliniliiin, qui perse-
VII. Ejusdcm epist. 14, ad Thalasium arcliimamiri- cutionem Arianorum de Africa fvgiens Consiaulinopo-
tam. II». col. 213. lim, iinpiovidecommunicundo, in pi wvai icationem Clu.l
VIII. Ejus lein epis*. 15, ad Velranionem episco- cedonensis stjnodi arguilur corruitse, ul cunigat. x I

pum. Ibirieni. boc codem codice pniiinm prodiit curanle Fiancisco

IX. Fragiiicntnm epislol.-e cjusdein lonlificis ad Blancllinio tom. ill Anaslasii cnl. f.0, dein reen a a

Andream epis n um Tbessah»nieeiiseiii. II». cnl. -l«j. march. lom. VConcil. co!. 205, el a Josepho
Miiffeio
X. Gehisii iractalus acephalus, qui iiitri- hujiis pon- Blauchinio lom. IV Sirmondi col. 572, ac tandem iu
liliris epislolas de*ciibi:ur uum. li. l-ideui "col. Appendice llist. Theolog. p>g. 254.
L58. XIII. Incipil epislola B. papw Cctisii ad Naia'em
Aliaantea iuipiessa idem codex ronlinel, in o,uo- abbaiem. Ditectissimo ftito Naiuti abbaii Celasius epi-
rimi editione idetiiidein ailegatur. S-il eiim corum scopns. Prodiil ex codem par lcr cudice in eisilem
serioin, quc iu eo codice exhibenir, nec Sirmmidus, ediiionihus p< si |ira:redriiteiu. Coiiieis aiiliqua uiauus
nec ai us quispiaiu prodidcrii, plura iie eo diceie ne- iu hac epistoia desitvit.
<|uimi-. Quatuor documeiita in hac collerli.ne suni qu.-c in
2. Cmlex Vcrunensis Cajiiluli signalus iium. 46, mss. cullectinnis h-ic toinu edend;edi*siileraiuur. Inter
qui Aeacianortim doctimentoruui pr.-eslintissiniain C hxc anicni nia in uno codice Veronensi nobls con-
collcclionciti rominel, est forime qu-dralx. Chara- servata fuerunt.
cteris specimeu dedii P. Joseph.Blauchn.ius luinn IV
§ 3. Dc inteara colleclione omnium qnw hacleim* pro-
Operuin Sirmiindi editiouis Vcuelaj pou paginam
dierunt documenlorum in cansa Acucii. (Juadam
579. Inifto una lantum pigina caret, quse rai.ilogtnn
spuria nolanlur, el a Grccco confcla bslendunlur anie
pontificum prajfcrehat usque ad Anaslasium II. Altera
synodum uuimam. Uuw episloiw perperam inscriplw.
pagina, qu v uunc prima est, eiundem caialogum pro-
De tribus fr igmcntis a Buluzio edilis.
sequilur a Vigibum usque. Uujus Iragmeniuiu cdi-
I

lum est a v. c. Fr.niciscn Blanrhinio lom. III Anasa- i. Si quis omnium qu.-e ad Acaci.iuam causam sp-
sii pag. "z09, a Muratorio tom. IU Keruin Italicaruui, ciaui intrgrani collectionem vcllet eompingere, derem
el cnieiiilaiius a P. Josepho Blanchinio in Enarrat. el seplent uionomenta suh Siinplicio pramilienda
Pscudo-Atlianasiaiia iu symholum, pag...104. Iliuc essent, nimirum abepist. 4 ejusdem uootificis usque
autem codicts aetalcm, videlicet paulo
posl Vigilii ad 19. Tum sub Fclice 111 dociimenia duodcoim, ni-
luorlem.colhgerolioci.lliiicpontiticuni ralalogolibri mirum Cjiistol.e prima, seccuJa, sext;i ipsius Felicis,
S. Uieronymi el Gennadii de Viris illustribus una ntquc decima usqiie ad decimam nuiutam. Pr.ne ea
uiimeroriiiii serie subjiciuutur. Taudcm Ii.lc Acieiana lihellus citaiionis adAcacium per Vitalein ct Hiseuum
monuiiienlu proferuiitnr. transmissus, qui legilur tom. V Conc col. 217. liem
I. Nairalionis ordo de nravitate Dioscori Alexan- alius lihellus a Kclice papa decreto concilii ad Leo-
drini. Est in oolleetiouc hoc .nmo impressa cap. 43. nem imperaiorem Iransmissus. lhidem cul. 218. Ili
II. Dilectixsimo fratri Achacio Stmplicius. Esl in vero lihdii in mss. diiarutn colleciionum B.irlieiin.e
eadem rolieetione c.ip. 44. -* 28S8 :ic Addilionum Dionysii, uude cdiii fueruui, sic
lli. Exemtlum epistolw quem (lcgo qttam) misit iiiscnbuniur : Item epistula Felicis papw ad Acacium
Achacius ad S. memoriw Simplicium papam Rumunw supradictumd nslanithopolilanwu bisep'scopum. hem
urbis, ubi damnatum relulit Pelrum Alexandrinum. ad imperaiorem Zenone.m adv.libellum episcopi Joannis
Ibidem cap. 45. Ecci siw Atexandrinw. Mox subjciendii epistola sy-
IV. Felix episcopus sanctw Ecclesiw calliolicw v. r. nodi Bomaiisead preshyieros el archigiandrilas Con-
Acltacir. Il.itl. dp. 46. slanlin qiOlis ei B lliymx. Ihide.n coi. 247. In App-n-
V. Tltomus de anathcmalis vinculo papce Celasii. dce auieui addendae eriiul, si lilteat, undeeini alias
lhiil. cap. 47. epistolx, quas supposiiiiias prohabimus, nimiriim
VI. N. Celusii commoni orium Fauslo magistro fun- epislclx ieilia cl i|u:trta Fc! cis III ad Peiriim Amio-
genti lega lonis offnium Conslanlinopolim. Ibiil.rap. 48. chenum, ac quiiila ad Zeunnem iupe atoem. Tum
VII. Episloiu S. Getasii episccpi ad Anastasium cpist la Quintiani episropi A-culani ad Pelnmi Au-
imperatoi ettl. El in (iiie: Expticil papcc Gi.lasiiad Auu- liocheuuin. Ihid. col. 21^. Aha Josiini eju^copi Sic-
sias um pri cipem. Ilnd. cap. 41). li* ad eumdem. Ib. col. 2:',5. Alia Flaviai.i. si\e
\ III. Incipit ralionis reddendw Achacinm a srdc apo- Flacciani rp^cojii Rdodopcnsis ad euii.dem. Ib. col.
vrlica competenter (uisse damnatum. Dilectissiiuis jrth. 2^7. Iiem Acaci episcopi CP. ad eumdem Petrum,
tribns ui.ivcrsis >'i'is:opis p.r Dardaniam constixtiis cnl. 250; Aniheon s cpiscopi Arsinoes ad eumdcm,
Cciantis. Iivi au eui clau-u a i'i 'i.ue adiitur: h.;i/. cul- 2 5; Fuusii, scu Faustini cpiscopi Apol ouiadis
i \ ni; aniiq COLLLCTION. ET COLLECTOR. CANONLM. PAftS II. 106

aj cumdein, col. S3.">; Pamphili episcopi Ahydorum A epist. 4 velut legitimum C n-lantino| oliiana- sedis
•

nd lumdetn, cdl. Asclepiadis cpiscopi Tral-

2r>') ; e: cpiscopum prselerret. Fmsla v.ro banc raionent
li.tin .id emiideiii, col. 211 Post luec deseribcuin
. eiidcre nititur P. Anloiiius Pagius ad annum 478
etuin qnindecim documeitla sub Gelasio, vidcliccl n. 4, uhi pro Felice III Simplicium subsiituil. Nam
1'jihiola ejusdcin prmii in editione Conciliorum Ve- praeier quam quod Felicis nomcn constantcr exlii-
iifia lom. V, secunda, icnia, quana, octiva, unde- hent iiiin Gra-cus lexlus, tum utraquc Latiua anliqua
eima, deeima lertia, ilccima quarla, decima qiiinia, vcrsio; ipsat ad Pelrum Fnlloncm epislola? inlittciis
iuinus de analhematis vinculo, alia epislola ex sclie- Qointiani cl Juslini non Simplicio, scd Feliei tribuiin-
ilis l ilicroiiymi Vignerii. Ibidem col. 384. Tria
v
. lur. Multis episcopis prwtnonenlibus, inqnit Quinlia-
dociiuienla ex codice Veronensi po^t Felicis III epi- nus, maxime sanclissimo arcliiepiscopo Felice : quibiiS
ilnlas ibidein edila col. 185 el 205, [cm.v] quae hccl verbis epistola tettia Felicis jam sctipli imiiiiiiir. I l
m iiiilice Gelasio ascr.bantur, prununi tam n ei se- Juslinus Ne qui nobis pra^e&t Felix, senteniiam sc-
:

ruuduin relici adjud cala lueruui; ac l.niilein syiiodus cundum canoncs coivra l? ferat : uhi epislola Felicis
Itoinani, in qua Miscuus abso.viiur. Ibidein col. 3 J7. q iarla jamjam scribenda indicalitr, ftii quidi-m epi-
(

Si»c [>r* iermiiienda crit epislola Anastasii II ad Ana- stolae Felieis nomen prsefixum lcgil eti.mi Cyrillus
Kliisiiini Augiislimi, ibid. col. 406, addcndusquc libe- Scythopolitanus in S. SabseVita lium. 32, cnni cmn-
lns Apocrisariorum Alexandrinorum apud Conslan- deiu Petrum a Felice pnpa perculsum indil p opt« r
tifiop dcgciilium iradilus legatis Romauae scdis,
iliiti addiiameittum trisagii, de quo omnes ha* Mippositiiiie
col. Postea jungenda! dujc cpisiolac sexta e(
4 2. cpistolae disserunl. Adde quod neque Snnpl cins
oc:?va Symmaclii, ct alii ep stola Oricntatium ad o [cxlvi] cuin Poiro Fiillone communicavit uuqititm,
Sviinnactiiiui, col. 433. Collectiunem cl.iudent plurcs eidcmque, cum Antiochenam scdem, s" pojiiiiui ,
rpistohc liormisda», quibus p>x cMicibatt fuit, nuu secundo invasit, maxime obstiiit ut ne ad ipsum am -
al i- ilocuineiiiis ptaemissis vcl inserlis inler ejusdcm c.is litteras dederit. Alia jilnra vide apud P. Michne-
|ioulilicis episolis, quae inciptunt ab cpi.-lol.i Ana- lem Lequien disserl. 4 Damascen ca qui jnre eliam :

tiasii ad llorn isdatu col. 561, et prosequunlur usquc conjecii.oii.nes hasepisiolas tira>ce conipaclas fuisse
;.d leliiioncni Fpiplianii Constantinopolilani a J Hor- ab ;ilu|uo monachti Acoeuiei.i, cnin ante qu n aiu sy-
uiisdam, col. 6S5. iiodiim cllcrvescebai controversia circa proposilio-
2, Inler epistolas sub Feliee III, undccim vdmi nein inus de Trinitate passus, quatn cum Accemeae
Mipposiiuias iit appendicem rejiciendas monuimus. impugnarenl acerrime, his lillcns additameniuiii
liccein ex his. quas autca recen»uimus, Grace et La- tnsagti reprobantibus ses<» munirc sale»erun . Grae- ?

iine editas h.ibeiniis illa cnim Fiaviaui seu Fuic-

: cuin quidem, noii vero Lalim m
harum litlerariiiit
ciani Laline taniuin pmdiil. Laiiniis teuus eliaui auciorem fuisse, nonnulla conflrmaut. Primo in
epislolarum Felicis III originalis non es(, sed versio epist. 3 Felici papae sriiiuta commemoraiiir tlia ho-
auliqua ex Gr.vco. Duplex autem versio dislinguenda. minum sponsio, qmi snic.ti baplismatis lcmpore pro-
Alia eniiit a Merlmo impressa eum Graccuui lexlum miseruni credere in unij.ii Decm omnipotentctn... in
pro nriginali habut qtii a Binio et Frontone Ducaeo u.num Dominum Jesum curi-tijm, elc. {Tom. V Conr.il,
iiivemus in m-s. exemplaribus, qux Constaniinopo- col. 158). liaec Mic.vntim utijite syinboluui iud cant,
litanam s-ynoduin sub Mcnna conlinebant, tvp s datus quod eisi Gncci m baplismate recitarenl, bic lanieii
fuit anno 1618. Ilaec versio aniiqua, scd valde bar- „ ritus Laiiuis aJeo ciat ignotus, ut S. Lco oiioi cx
liara, Ftaviani seu Flacciani epistofa carei, sicui in *-< Lalinorum rilu credidertl, aposiolicuin syiiiboluiu
l.ra-ro ciiain vulgaio inventa nuii fuil. Legiinr vero per lotum mundum omuium regenerandorum voce de-
lia*c cpistoia ex aiia vetustiore interpreialinne, quam promi. Vide epist. 28 ad Flaviauuin c;ip. i. Nonne
r\liib''iu codices colteciinnis Aveilanae. Iljec autcm hinc Griccus aucior Graeci ri:u- peritus prodiim '!
tj. s ex iisdt-m epislolis praeterit, duas Felicis pap;e, Porro in epistola quinia Felicis ad Zeiii.n in Augii-
tcliam ei quintam, nec nnn illam Acacii. Po-l vcr- stnm lcgilur Lu&lathiique con[es*oiis ac prwsldenis
:

sionem vcro cjiismlj: qu rta* Fchcis ad Peirum An- 7rp&j']^ou trecentorum decem et octo Patrum qui in
tiociiemun hx'C uolalio in eadem cullectione subjici- iVnrca convenerunt (Ibidem col. 166 a). Qtiis Konia-
lur, qua» vcrsi nem ex Gra:co coufirmat : Quia cutn num ponlificem Eustathio Aniiocheno prarsideudi in
aliorum lillcris ad eumdem Pelrum direclis in Crcvco generali synodo praerogativaui tribnisse existiu.eli
volumine invenimus de Latino tramlatas, quas nunc Qiiiiitiano qm Ascubnus, scu Lalinos epscopus
,

ilerum deGracoin Laiinum necessilate compulbi trans- praefertnr, haudquaquam con.niuni tll.t quae, cum
fermtes descripsimus propter hcereticorum msidius, el Graecis vocibtis liutychis et Aycliis, cariimque Gra cis
suprudiciis epistotis ejusdem papce connectimus. Unic significaiionibus inniluiiliir, Gr.rctim scripiorem re-
notaiionem proiecto viditac respexit Anasiasius, eum hrnnt (Ib. col. 222 a, b). Cyrillua porro Scyihopol;-
in epistoia praemissa Collectaneis scripsit Unde no- tanus S. Saha; di cipulus, quem Felicis liticras eom-
:

landum, quod nonnulla quce Laiine fuerunt edita, tali- mctnorasse vidimus, harum sii|ipo*silionein syitudo
uitas fnndilus mole oblivionis obruta deplorassel, nisi quinlae anteriorem satis <iecl >rat : quod idcirco mo-
ex Gioxorum post fonle tibrorum haac huusta sitibundo iiuimus necuiinirum sitsi epislola quirla Fcticis ah
peciorc. retumpsisset; sicut epistolatn B. papa Fciicis D eodcm Cyrillo iaudata in manus venent aucloris col-
in Pctrum senienliam proferentem Anliochenum clam- leclionis Avellan?e, qui paulo post con ilium v eatn
uationis. Ipse ergo vetuslissimus auctor colleclionis cuni aliis ad eamdem eausam peilincniihus laliniiate
Aveilana: intertot rarissitnas Itontanoium ponlii cum donavit, snaeque prjcstaniissima' coliectioni inseru l.
?

epistolas quas e Itomanis, ut videtur, scriniis haus t 4. De epstolis perperam iuscriptis pauca. Kpistola
paulo post Vigilium pupam, hancFelicisIII epislolam qtiaria Sunplicii ex mss. laudatac collectionis Avel-
quarlam Laluie scriptam invett re no ro uit eamque > lanae ad Zenonem Augusium data prnfcritir, ex co-
:

cum c;eieris ineinoratis ad Peirum Fuilonem Antio- dice aulem Virdunensi ;td Basiliscum. Ilanc secun-
chenum scripiis e Groeco deriv.ire ompulsus fuit. < d;un inscriplionem veram esse lale pri harunt P. An-
lioc non luve supposilionis indii ium est. ionius l'ag tts ad annmii 466, num. II, ac Tillenion-
3. llas quidem omnes epistolas supposititias esse lius nol. 2 in Viiani Acac.i. Lpi>tola 15 Felicis ad
lucuiemer probavit Henricus Valesius cap. 4 Disser- Flavilain CP. in codice Virdunensi, ex quo cdita fust,
lalionis de Pelro An iocheno el de synodis adversiis Gelasio perperam ascribitur, uti niamfeste probavil
emn con^regiiiis. Lvidens imposturae argnmentuin P. Sirmondu. (Tom. V Concil. col. 411), qui idcircn
i|iiauiuin ad tre» episiolas Fehci III attributas illud Fel.cem pro Gelasio siibstituit. Tr a fragmenta epi-
est, quod cum isanno 484 communione ct e',>i-cop;i!i stolae Anastasii II ad Lrsicinum ex duobus inss. IJel-
gradu priva-sel Acacium, tieri non potuilut in lit- iovucensi et Corbeicnsi viilgavit Baluzius. Ilic Lrsici-
teris poslca scriptis, lertia et quinta, ipsttni vocaret nus Dardani.-e, aui alicujus Illyric:nnue provinciae
Dei umantissimum ac retig'>0K>$simum uitisti'em, ei epijcopus fuisse videlur; ejusen m
n»ein u iGelasias
467 AO OPERA S. LLONiS HAGNI APPICNDIX 168

jn cpist. 3 ad Danten -s, inqutcns His igitur inciiaii

:
A iiukse Jici p^iuo. il qncJ aut' annns s.iHem xi ev -
per fratrem et coepiscopum neslrum Ursiciaum, nrcesen- ner.t (llunc»i< u< eniin anno iSi e vivis excessil);
tia diriqere scripia curavimus. Eadem vero tria
Irag- n<c ei •tino 493 compete e pnsse ccisim l, hoaie-
inenta inseria leguntur episiola; secund.e cjiisdem qiurc>is'e>e non omittunt cutn pnr.ce.lenii anno 491
,

pouliliris ad Laurenlium dc Lignido in qua lamen : GuntaoundHi Ifuneiici smces^or cpiscopos ab e\si-
secundum Iragmentum pracedit, lum dno alia s>- lio revoeasset. Guin porro cx iis *|;ia; insernitlur :irl

qiinntur primum et tertium. Cnm vero Lignidum tlefcnsionem sentenlim in Acac nui, tmiciii.ut cuui
nrbs locata in Macedoni.e liiiihits, scu in Kpiro n vo aiio Iraclatn seu eni-tola e ms. Verommsi ah coiicm
ad lllyricum pertineat, e:«n Gelasii epMolam ency- rul;ala :«c Felici tiilinla, h;cc ex Fe icis Jilteris Siiin-
clicain cre limus adlllyricianos direciiun, quas proinle pta ac Gelasii epistolae inlrusa suspicalur.
lum ad Uis ciimm, lum ad Laureuiium de Ligni.lo 3. ll;i'C qunque nos olim muvebanl, qnandiu Imjus
pervenciit, ac pr inde tria illa fragtnenia Anaslasio auciioris epistol:E fontem ignorav mus. At Rnmae
II perpcram inscripia suoi. iiisiiiicre et cxp.n 'ere licuil codices pr,estauiism<<:w
cnllciionis Avellmae, ex qu.bus ea edna fuil. lpsius
4. De epistotm, add,tam?ntis ei tractatibus GV/n-
§ cottcctioais antii|iii|as, et multo magis ea rarissima
siunis, qui in dubium a mnnullis voeanlttr
el sincera documeut <\n& auetor collegit, qtiaque a
<

doeumcntis in
sunt de « duhium, lianc quoque auciiorem
miiie voeaniur in
1. Nunr pauca dicenda iis

Acaciaii-i causa edilis qu*, licct sincera sinl, iusu- episutlam ex sincero f.mte haustam saiis dcfen iuu .

spicionem tamen a nniuinllis adducuniur. Niltil opus AniiqtMus vero tcsiimouium aeceiit cx Facumbi
est divagari conlra Dupinium, qui singulari conlt- llcrmianciisi , ifni ante hanc cdlectioncm raiuuViu
deniia ausus est veluti spurias traducere tres ep?» B ep<sto'am ex auctio:i exemplo allegavit lib. v, c. 4 :

stolas, unam Febcis III ad Acacium, quoe in vulg.itis Gdasius, inquit, scribens univcrsia episcopis per Dw-
daniam sic dicil : Sil clara urbs il.a
Concilioruui inseribitnrii^Uui ciuaionis,e'c. (Tom.W conslituiis

Conr. col. 2t"), alterani ejusdem pontilieis [cxi.vii] potesiate prasentis imperii : et prosequitur lcngm>i
ad Zenonem imperalorem, qua; ibidem ediia est cum texunu (lescnbeus ^dditamcnti , q iod in vulgatis
titulo libellut, etc. (Ib. col. 218), ac tandem epislo- Coiiciiioruni l-giiur tomo V col. 353 b c. Anle col-

lam ad univcrsos prcsbyteros et arcbimandt ilas Con- leetioncm igitur Avellanain h.cc epistola Cum add -

staniiuopoli et in Biihynia consistentes, o,ua3 scripta tanienlis prodiernt.

fu»t es Romana synodo anni 485 adversus Acacium 4. N que novnm est unins ejusdemque rpisto<:o.
(Ib. col. 247); simulque bancsynoditm supposititiam duo exempla ali<tuand rep riri quorum aliemm
<
,

tleclarat. Duo enim priora d<<cuinenta satis super>|iM: secunda ipsius auctoris nianu ad.iiiamenia iecepenl
vindicant dua? anliquae collectiones, in quihos conti- \ iilequae aiximus in adiuonitiene ad Leonis episio-
ucntur, nimitum colleclio Vat cano-B<rbeii::a,el Ad- laiu 12, iium. 10 et 14. [cslviiiJ lloc veio auciius
dition< s Dionysii ; terlium verotueiur prnestanlissima e\< iiiplum cutii ct clausnlam et chronicam ii(»U'in
colle< lio Avellana. Dupinii auiem cavillaliones lucti- prxferal, ad ipso* Dardanos missuni videlur alic- :

leotcr disjicit P. Beinardus de Rubeis in disserta- ruiu vcro brevius primum ftiLse, quod Ge asius pii<»-
tione ile una sententia damnutionis in Acaciuw.^iQ el i ibus curis "paraver <t, non lamen perlccerat. Aucioris
19. Mlid pariter laboramus cir<a epist.lam Gdasii quidem manus m perlieienda satis aj» r e
epislola
ad Sueconn m
e m-. Veroi»en.»i lypiscditam,quse si delegiiur, cuin qu.idam loca aliis verbis rclonnaia
ab e » dieaiur aiileiiuaiii' episeopiiAlri
i abC iu au. tiori epislola dopteheudoirtur, ali nmic pau is, i

ex-il'0 r. v<»careuiur, niiiil oberii quin eidem ponli- nunc plurbus aucta , alia eliant otnissa atitone ,

lici, ut codex praefei i, adjudiceiur. Geiasius enim ad expressa, cuin addilanienlis inseriis prioris exempli
pon.ificaiom (iromoius fuit anm» 4i)2, tlli vero fue- verba non congrueretil : quod praescrlim observavi
run! rev< cati mense Au^usio anni 41)4. mus not. 14, 35, et5.">. in c;ip. 5ucolleriioniscd(:nd:c
2. GelasiiepiMola p«! Dardano«, quae brevior de- Inlerpnbilores tanla ci;cumspcL-iioue ac liberlate uti
scnbiiur codicibus collcclionis boc tomn edemlae
in i:0n solent.
cap. 50, sicui el in ms. Veroncnsi, el apud Isidorum, 5. 0"* aotcm objiciontiir, non lanli sunl , ut in-
)tt qtieiu cx la^daia colleciione traducta fuit, in re- icrpolaiioneiH a Gelas o alienam- eviucani. Quo.t
ceiitioribus editiouibus Gonciliorum uon cxgua addi- (juesuellus recentioiis siyli uoial formulam cmimu-
tamenta rccepit. Il;cc addiiameuta inierpolaiionis nionem suspendit , lexissuuum esl. lUiramur porre
nccosavit Qtiesuellus ea notaiioue quam laudato ca- lalsissimum iradu a Lttone papa Tbe. .dosium jiuu.»-
i

piij 50 :ib ips<> subjeclam bic i ser nius Gelasii non : rem lalroeiuio Kpbesi »o palr.iciiianiem iiber^'. juisse
esse dunidunn illam paginam, e! s:iperiores, quibus cnrrepfu»>, cum o>i u clio m «idc*ia quidein, sed lineia
alias editinnes ista ampliores esse antea monuimus , palam eluce*cl in cjus ad eutndeiu Tke<uio»iiini
veliementer sitspifor. Ad lianc quod atiinet, nihil almd cp.siolis, quibus s< se p icsino Jatr<>cinio apeiiissime
I

Imbe.l guum vu>ia exfmplu pontificum qui sivcularrs Opponens, ipsnm imperaloiein ab ejus psewdn-syuodi
principes chrisliana liberlute vel udierunl ipsi , vel lit- patrociiuo reiiiovere sluduit. Difiicilins videlur quod
teris adhonali sunl. qua? faciteaddita suntatiena manu. de Odoacre Gelasius scribit .\o« quoque Odoicri :

Deinde qitod all S. Anibrnt,iuin Thevdosio communio- bnbaro ha'reiico rtgnum luttiuc tunc tentnti, cum al -
D qaa non
nem suspendtsse recentio'ris ttyli este milii videtnr.
, faaenda pnec p-ret, Deo praalante nullatem.s
Quod a Leone papa asserii Theodosium Ephesino lulro- pnruisse munife&wn esi. Pronomen nos de ponliiicta
cinio exc dentem libere esse correplum, foUissimum (iigmtaie accipi poiuit , qu;c in omnibus Romanis
csl. Quod deniiiue se ipaum ailOdcacri ininua praci- pontilicibus una eademque <ssL Vide iidmonitioneui in
pienti non paruisse , cum lemporum rulione cnnciltari episl. S. Lconis, num. 25. Ita ctim Benifacins
i in I

non potesl. Odoacer enim anno 490, hoc esl biennio enisl. 15 ad liufum ait Ttieodosins ISeciarii ordina- :

'jmequatn Gelasius pnpa sedem ay.osloiicam teneret, a tionem, propierea quia in nostka nolione non esset ,

Theodorico ita dtvictus esl, el ad mortem fisque Ha- ludiere noh exis:imnns firmUatem mitsls e latere suo ,

vennx inclusus, ulGelasio papce nihil vel justi vel nijusti aulicis cum episcopis, fsrma am liuic a sede Romanu
pracipere poiucrit. Ilauc eamdem opinionem susci- dirigi regularitcr depcposcit , quce ejus sacerdolium
piens marcbio MaUei.is in Supplemento Acaciano, roborarel : voce^ in notlra no ione, qme ad pratdeces-
;.'iam objeetianem adjccit ex is addililiis veibis sorem Damasum referuntiir, non de se at de apo-
: ,

nuper lionorico reyi Vaudaticmaiationis vir ma-

Ec.ce stolica digniiale silii el Damaso communi
accepil.
ynus el igregius sacados Eugenius Carthaginensis epi- Similtler Leo II, in epistola ad episcopos llispanos
scopus, muliujiie cum eo calholici sacerdotes constanter sci ibeus : De dtvers s autcm cvnc liis huic sanctw apo-
hodiegue perseculoribus resislere
restiterunl swvienli... stolictc sedi , cujus ministerio fnngimur, subjaccnlibus
no» omittunt. Gum epislola ad D .irdaims siguelur anno arcliiep.scopi suut \ >onis destinaii (Tom 7 Conc. col.
495, baud videl vir clarissimus quomodo nnper con- 1450'. c), ut sexlf synodo oecumenicae interessenl
 ; ,

169 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS II 170

•pji lamcn a prirdecessnrc suo Agatlmne desiinali A regnum obtinnisse probaiur. Ficri rrgn potuii m
fueranl pronomcn nobi» pro aposlolica sede, cnjus
:
Geiasio ad pontilicalum evecto ineunle anno 492,
ministerio fungebutur, perspicne stimpsil. Ui ainetn Odoacris ministri, quihus R >ma suberal, aliqnnd
aliis aliorum ponlilirum eiemplis oinissis a<l Gcla- prxccptom ejus urgerent, cui ille obititerit. Forto
sium accedmiiis, cuiii is in epislola ad Orienlalcs ciiain de prxcepto sermo cst, quod non solum pon-
imerla cap. 51 roilectioiiis cdend.r, nom.2, ail : Nec lificem .S' d Romantim quoque clernm respcerel,
apud nos Pelrn ultaienus ubsotuto quem d imnasse , ruique Gelasius ip e antc poutificaluininier dign ores
nhs novimus;ei n. 12 Queruniur a nobis Acacium
: cleriros parere m.lueril.
fuisse damnaium (quassub Felice III conligerani) : 7. Illul porro quod nuprr contigisse tradiiur, ila
pronomina nos »1 nobis pro apostolica ci ponlilicia ri m quae anie annos undecim evem rai, indicare po-

iiiiimt.rc certissime accepit; neque enim ipse, sed icsi; sicut in alia Gelasii eps'.ola ad Anasiasium c:ij».
Felix III utrumque damnavei.it. Qnod si quis liac de 7, illa verba, ISestorio nuper cjecio, factum cviri-
causa diibilandnin puiel nitm Ii.tc quoqt e cpistola munt qnod accidcrat.au e arinos sex ginta. I la vcr<i
Gclasii sit, aliud cxemplum :iirerri poicsi cx commo- r
hodieijtie (idest anno4!), >) persecnioribus resistere non
uilorio ad quoil ciim ileccssorcm Felicem
Fauslum ,
omiitiini , n<m de Arianis epi-copis
lluii' ric», simI ile

nieiiioret, Gelasii csse nemo dubilare poiest. In lioc ac.iipiendi sunl, quos persecmorum appellalione de-
vero cap. 4 lcgilur : Illnd auleni nimis csl impudens, sigualos , ct apinl Giinlaiiiiinduiii poteiiles, adversiH
quod Acacium veniamposlulasse confingttnt, cl NOS exsli- ralliolicos episcopos ex (xsilio revocatos plura ten-
tiste difficiles; ac mox de Andromaco, quem Fclix in t'sse dnbitare m n licel. Procopius quidem de Bello
Or enlt- in direxeral, ail A soais abundanler insrnclus
:

B
Vandalico cap. 8, persectltioiiem sub Giunaniuiido
esl, nt cohortaretur Acacium deposiia obstinalione re- bauil omuino cnn (iiievisse traili'. Nib ergo superest
I

tipiscere, eic. Has pcrimlos iuterpolationi iribuere <x quo ha-c Gelasana! epislolae aildilament.i , anti-
imbceillimum esl. Aliud exeinplum expluratius pro- qn ssiinaj clleciiunis Avetlaiiac ac Faruudi Hcrniia-
feremus ex »li<» tractalu seu epihlola ad Orientalesc nensis aurtorilale probata in siippositioiiis aut in-
,

Veronensi ciidice cdiia, quae, licel Gelasii nomen in lerpolationis suspiconem vocenmr.
ms. prxferal, Folici lanien in vulgalis Conciliorum 8. Integra bac cpislolaad Dardanos in lutoposita,
ascrip^a fnit. In remvero pncsenlcin aitima.hertcnda facilius crit de rcliquis jiulcium promere. Cum iii
siint luec verba, quae OiientalUim ohjectionem expri- cadcm epislola cap. 10 Gelasius spondeat fore m
niunl Sedel iunc,iuquit, (leg. inquis) Acacius TKCliM
: eadem lalius, si Dotninus concesserit facultatem, stU'
communicabat, quando Timotkeut beeretieus rel ixte , deamus exponere ; ampliorcm dc eadeiu causa" tracia-
Pelrus sub luranno Busilhco Alexandrinum tencbal Ec- turn pi Ihcetur. Hnnc traclaium csse credimus illum
clrsiam. Rrspondrt pontifex Vere liias , sed is tunc
: qui c.ip.51 collcclionis buic tomo inserend.c slaiim
Acacio minime communicabal, el in HEA communione posl cam ep.slolam subjiritur. Qnod si non iia pro-
dnrabal. Voces tecum cl mea non ad scribenlis per- lixus est tu vox latim si^nificare videtur, auimadver-
sonam sed ad apostolicam sedem el ponlilicam di-
,
lcnilum est acepbabim esse adeo ul plura iniiin
,

gnitale apertissime referuntur. Sive enim Gelasius,

ii desiderenlur. Forte«liam Gelasius, eum nec perfei , i

sive Felix bujus epUtolx auclor credatur, h;cc qu.u nec edidit; sed ut inschedis ejus invenlns fuii, pro
de Timothco iEluro, ac Petro MongO narranlur, Sim- diii in lucein. Tria a'ia opuscnla ar.cphala Gelasin
plicli tcmpora respiciunt. Felix nimirum Simplicio iuscripia in velusiissimis n>ss. exen pldribns reperia
successil auuo 483. R.isiliscusoccupaio imperio anno fucre, qu;c majmem difliculiaiem faressunt. 1° T<>-
476, ccdem anno Timotbeum in Alexandnna scde mus dc anatbematis Vinciib»", <|ui in edcnd.i collc-
Incavit; qui pulso Basili»co anno 477, exinde in exsi- ciione exbibebitur cap. 47; 2°exrmplar rationis rcd-
liuui [cxlix] ejeclus fuit, ibldeiuque venmo inierin. <lend;e B. Gelasii pap.e <le eviianda Cominunioi e
Hoc dejccl» Peirus Mongtis eamdem sedeni invasii Acacii ad Orieulales episcojios ; quod e Vernneu i
sed is quoque paulo po^t exlurbaius fuit ab iinpera- rodice cdituin fuit; 3* fragmcntum lnngum ejnsdeiii
tore Zeiionc, Tiinolbeiisqiie Solofaciolus episcopus Gclasii a Siriiiondo eruluin e ms. Virduneusi. Ti»-
raiholicu> resli ulus qua de re ad Simpicium pon-
: ihiiiit do analhcniaii- Vincnlo in duliium revoca
tificem Acacius scripsit anno 478. Solofaciolo vita Tillemontius art. 6 in Lnphemii CP. Vita. iNegari
foiicio amiii4&1 subtogatiis fuita catholcis Joannes quideui ucquit quin Itoc opuscii'um, pr.-etcr aiTiipmm
Talaja. Aiacius cuin Zemme Augusto egit nt
Tum initiiiin, quuedam contineal qua3 neque cum ti:uIo
Pel iim Mongum revocarct, qnoJ imer Bomanam de anathemaiis Vincnlo, neqne cum reliqna oraiione
Ecclesiam el Acaeiuui magni dissidii oiigo fuit. Ilis coharcre videntur. <I:<ptte primo et [cl] secundo de
pnemisss p:ilam tii vores tecum cl nua, nimirum dt-cretis Giialcedonensihus agilur, qua; vel oninia
Acacium sub tyranno Basilisco, id e.-t inier aiinuni probamla , vel si cx parie repudianda sint, ex toto
476 et 477, tecum comminricasse et in iwf.v commu- . iirma esse non posse videotur. Tnm capiie tertio
mone durasse, qune unius Simplicii xtali convemunt, :d l.ema de excommunicationis vinculo sine ullo apio
t

nedum ad Gelasii, sed ec ad Fel cis personam pos^e

i nexu et sine idonea iiiiroduclinne Iransitur. ln lin<:
referri. Qnod si nibilomiiius hxc episuda S.m, licio autem sexli capitis verba quod sedes aposlnlica, etc.
t ibui nequil, e.i utique verba non de. persona hujus ]) ad argnmenlum primi cl secundi cap lis redeuni.
V' illius pontilicis, sed .lc dignitate omuibns com-
I caquc hoc loco perperam inseria siini. Qux eui n ui
muni sumpta fuisse manifestum est. Cum porro vox sei|uentibtis capiiibus subjiciuniur, ad proposiliim
tecum hoc sensu abOrienialibus usurpata sil in lille- de aoathematis Vinculo pcrtinenl. Si veru iinimad-
ris sub Felice, vel Gelas o scriplis , nihil mirumsi verlaliir hoc opuscubuu imperfecium esse, faciln
Gelasius eorumdem Orienlaliuin objeclis respondeus edt inlelligere cur de omnibus ratio afferri non
sin.ili ratione sibi utenduin crcdidit, ul ;.iccs nos et possit. Gonjicere tamen licebit. Cum iu antiqutssimi^
mea de pontilicia dignttate in eoruiu sciiaum accipe- colleciionibus atque codicibus qui a Gelasii :<:vo ino-
ret. dicum distant, idem opusculum huic pontifici ascri-
6. Cum veroin additamenlisepistnlx ad Dardaitos, batur, cidemque tum materies, lum sententix ae
dequibusnuncagimus, Gelasiusqua-damgeslacomme- siylus convcniant, jure dubitari nequit quiu tx
Dn-ret pnedecessOrum suorum Leonis, llilari, Sim- schedis ejus sumptum fuerit. Forte vero cum in
pli< ii aique Felicis propria *voces tios quoqne ad , iisdem scbedis non esset perlecium, sed priina manu
Odoacris leinpus relatae , aliquid ipsius Geia>ii pecu- paralum, el, ut fit m piimis felibns, aliqont separatis
liarc videuturinnuere. Quamvis Odoacer anteGelasii foiis scriptnm , nec omnino compacium atqne con-
pontilicaiuui Raveuna: obsidionem pa sus fuerit, non- riexuui; collector nou omnes partes naclus est
dum lamen viclus, ncc omnes ejiis copi:e superaia:; easque quas invenit minus aple disposuU. Duo
nec ante cjus inortem, i|iu: mcidil ui annum 495, priiua capili ealcuus ad anathcmatis Viniulum per-
Thcudoricuui intra Italiain nroprie dictam Romxque tmere possunt, si Orientales bppusuisse cred.iiitur,
Patroi.. LVl G
 ;

171 AD OPEKA S. LEONIS MAGNl AFTLNIMX. 172

iia a ponlifice solri pnsse aoaihema iu Aracimn ex A pleraque inseroissc , nt lauJau scnleniiae vpibti cx-
vynoili Cha'redonensis decrelu rdilnm, sicul eaooti pticarel. Sed cum lioc 0|iuseuhini nuuc arcphainm .

ejusdem synodi ile Cou&UntinopolitaiiX sedis ptt ro- olini vero peiTecimu edendum essei, nli saue ad
gativis a Roonuis poiiificibus >olutu> fucr.il. Iluic Otient des inissiiin t adilur, in ea re brcvius pi rla-
objeciioni lespondel GeUsms, alinu ralioneoi esse rius diiieremla .tudiimi ac dilisenliam adhitmil, uti
dedccreto Chalccdone edito, quocl Scripiurae ae
iivl*-* i adbibuisset procul dub o in eo uaciaiu, si ipsum
iradilioni consonum Itomana sedes eonfirmavii, ac peiliciiiidum el vulgandnm puUSSCL
inmucussiim r»bur iibtinuit; aliam vcro do canone 10. Ad opiisculuin e Virdunensi codicc impressnm
iiueui iiuiliis ex capilibus infirmum eadem scdes quod periiuel, latendum videturcum T llemonlio loco
rejecii. Seuteulia auiciii in Acacium cum clecreiuni laudato , qux-dam continere qiuc privalum hominem
lidei rcspicial, solvi non posse contendil nisi error , potius ipiam Romanum pnniiLicem decenl; uti sunt
itb quem laia fuil, deseratur. Si noii intercidissel illa : Son est quidem nostrw liumUitati* de tolins orbis

opu-culi iiiiiiiiui , luec , ul eredimus, mautfesuns disseusione (erre tentenliam; esl lnmen nvtUum de
palerenl. Eaporro nux legnntur infine capitis sexti, propria salule esse solliciios. Ilia porro, Opiamut qua-
Quod sedes uposlolica non consLiisii , eic, exlra pro- liacunque et quanlacunqxte super nos imporlaver t ini-
priiiui locuui iuserU , *.apiti beruodo annceteiida vi- micns, lotcrarc discrimina in sirculo prwnnti ; et ill.i
deoliur. Tuui viro la eapitis lcrtii, Pcccatori homini
i paiiter in line Me euua credo , s;iero, confido in
:

mr.rs illita est, etc, aliquo nexu indigeui ut cmi Chislo, quod a'i ejns cha iiale ncc tribulatio , nec an-
pneeedeutibus ac su'- sequentibus eonuectaaiur, ac .. qusUa nec gludius, nec persecntio, nec vila, nec nv rs
,
"
iian-ilus liat ad eeittentiaui in Aracium latam ac unquatn potenl separa r e. lncumba! persecutio sccvian' ,

prjefixam cr «ri qui iii Clialcedonensi synodo l>'qet : militi Chrisli gloriosius es' mori quam vinci

damnalus fuerat. Ilincergo npnsculum quidcui im- jraudari pritsenlium commodis meius quam carere fu-
perfccium et a collectore minusaptedispositun», iion turis : bxc , inquam , li< ininein exliibenl qui in

vc ro idcireo Gelasio adimeudum est. Orienle vi.denliai sulierat, non vero Konianum, qm
9. Aliud opusculmn e Yeroneasi co lice
cdiimu sub Tlieodorico tuius. ab imperatore Orientis niliil
cum Aeaeium, Petrum Mongum, ac Zenouem iaape- melueret. Almnde boc opusculum seu venus frag- ,

ratorcm adhue vivos pncferat, Felici quidein terlio inenlum opnsenli, non vcrsionem e C.ncco, se<l La-
potins quani Gelasio adjudicandum videtur , uli linum originale manifestissiine prasefert. Quid igi -
mareh. MafiVto acP. Benurdo de Kubeis placuit. At lur? Si Olasii nomen in c.xticc erat prefixmn, quod
n n solum coiIck Vcrnicnsis uost Vigilii obitiim non ita clare a Sirmondo tridilur; vel si intcr Gelasii
Kcriptus illudGelasio asserit, verumetiam Nicolausl opera invenluni, ac ex ejus schelis ab ori?inc suin-
in epist. 4"2 ad archiepi>copos ei episcopos Gajliae, pnim fnit; illnd verisimile esl, quod Tillemontius
iuiiium recitans ejusdem vulgati opuscoii c m litulo conjecil, idem opuseulum srriplum qui.lem fu ss^ a
Ad episcopos Crienlnlcs, cardinalis Deusdedit part. i, Gelasio, cnjus stylo uon abliorre:; u uon suo, setl
i

S. Anselnius lib. i», e. 27, et Graliauus caus. xvi. cnim OrienUlium noniine qui in Orien'e vexaban-
q.5, c. y. Similiier Ivo part. xiv, 8, atiud ejti^dem c lur, ul oos a prolana coiumunioi.e alienos in propo-
iiposculi testimouium reciau.quod leiiimr tom. V sito coofirmaret.
Concil.. col. 20U b. ipsum pusculum Gelasio ascrib ti
C
Gelasius eviscopis (Jrientatibus de § 5. Dccretnm de /iiris recipiendis vel mm recipiendis
bac epigraplie :

litanda. Iieun leslimoniiim Gela io

num qualenus Gelusio uibuendum. 'Iriplex ejus-
el
communwne Acacii dem decreli forma pioponiiur. coJicumque vanelas
iuscripium Gralianus repetit caus. xi, q. 5, c. 46,
nolalur. Idem decrctum ahcubi diristm in duo. Co-
ex quitms alios pariter todiccs Gelasium au.torem
diasqni Damaso , vel Getasio, vel llormisda decre-
prxiulisse manifestuui csi. Acceduoi prasierea ms>.
tum aicribunt. QuiJ cuiquc asscrendum v.dealur.
allerius collectioiiis saeculo mii digcsue , quani nos
tionc- Diouysianas vocamus. In Ins enim frag- I. Ouoniam dc Celasii opusculis qua; in Acacii
Add
me tuin bujus opusculi proieitur eum liUuo: L"x
i
causa ahqu'>t collectiones proferanl, boc capite dis-
(i /n/rt
i-pistola B.
71. i Oi icnlales dc vilauda
ud Oticntales
fln.r Gelusii rfd
iaptV seruimus, appendieis eujusdam loeo nonnulla addcrc
communiune Acacii, ubi dalur inlelliiji nutlum csse liceat dccelebri illo decreto de libiis recipiendis vel

vinculum intolubile, i.isi circa iilos qui in crrore persi- non rci ipiendis, quod in pluribus cidleclionibus ai a
sluul. lncipil autem fragmcntum : Nos non in Aca- atque alia iai oi.e alquc inseriptionc proposiiuin, non
cium ideo senttnliiim tutimus , elc , uli lialielur exiguam coelroversiaiii a|iud eruditos exclavit. De
lom. V Concil., col. 105 a. iue el semen- Siylus quo bac coiitroversia non pauca quideni scripsirtius lib. u
lioi cum iis congruunt qn32 in Gelasii epismla ad Observationum iu cardinalis Norisii Opera cap. \i.
Uardanos, ei in tomo de aualheoulis Ymculo cooti- At cuni iu c\olvcndis muliis codicibus el cellectioni-
iienlur.Oi-jeciaeauieni diificultatcs comiliari queuni, bus pl ira de eodeiu deereUi invcnerimus qme ad rem
si dicatur Gelasins luc brasse boc
opuscolom ut ie- apertius exjilicandam maxime conrerent, iu eodem
lelleret libellum OrienUlium F.licis temp. re exara-
" argumenlo iteram versari non inuiile fuiuruni conli
niin.dum Acacius, Petrus Mongus cl Zeno mipera- diiiius. Iloe deciclum in diversis colleciionibus aiiler
at<pie abter piodiicitur. /iriplicem decreli forniam
tor in vivis enul; ipsi auicm libello na responden-
diim putasse, peiinde acsi lucc responsio illis \iven- nacti sumus. Auciius boc decretum Damaso papa;
ubus di-esia fuissel. Cum in boc opnseulo brevius ci ii.scripiinii repeiimus in codice Casauaieusi D iv
apiiuj explieentur illa seatenlm-iti Acariom late 25. sxcuh' cvcitmvuudeeimi , qui cxcerpta contmct
nunquamque analhcmatis limad-s [cu\ exuendus, qu.e ex canonibus coocilioruiu cl eoiistilutis Komanorum
lus u-. el implexius expnooutur m traeiatu iinpeilecto pontilirum. Sic enim ibidein, pag. 46: lucipit conci-
GeU>ii de. anail cmaiis Vinculo. cumquc cadcm Scm- Uuin ur.is Ronuv sub liamaso papa de ejiplica iov.e
piur;e leslimonia, e.idem sen emi.x in canidem reui jidci. Imiio profcnur decretum de Spiritu sancto
qond alii quoque tudices, ut postea dicemus,
uirobique aUeianlur; si iraClalus dc anattieinatis Iclii)
l).im'.so adjudicanl. Dictum esl priut agendum de Spi-
Vinculo Gelasio asserendus esl, boc quoquc ipuscu-
riiu stpnformi, qui in Chnsto nq icsat et rciiqua,
lum cidem est rindicandum, nc lantopere et confuse ,

uli ex llolstcnio edila siinl lom. II Conc Vcn. edil.,

laborasse ercdalur Gclasius in re quam Felix pressius
col. 1047 e; nisi qund loco verborum multifoimit
et clarius antea definivissei. Uuo aulPin bae docu-
vonnnum , bic codex
Chris.i dispensatio esl ba-
menta Felici ascribere sine idlius codieis aut an-
111 a.ilem
auctoriiale, ut adiinaniur Celasto, cui et liel :fftTH de multiformi dispensatione nominum
tiqui tcslis
Cliristi. Posl idlima anicni hiijus derreli verna cl an-
codiccs et testes antiqui tramque aitribuuni, mmix
nuniKibit vobis. in eodeoi ms. c.mon sarrarum Scri-
conbdenlia; est. Credunus veto Gdasimii uun publi-
casse cum Iraeialum, quem impcifcclum rcliquii; ptmarum addiiar sic liem dtcium cst. Nunc vcru de
:

liuic aulein poslerioii opuscukj ex codciu

tr.icaui Srr/ptarii dn;n s agcndum ett, quid uninrsalU tatho-
 :, :

173 DE ANTJQ. COLl.ECHON. ET COLLECTOR. CAKOMJM. PARS II. iii

lica recipial Ecclesia, el quid vilare dcbcal. Inripit A cryphis scriptis. Idem invenitnr in ccdice qnem Mer-
ordo vcteris Tcstumenli. Ac ilescriplis veieris Tcsia- limis in edilione adbibuit. Exemplum Val. 1559, (|iii
meuli libris adduntur libri Testainenli novi, ui in collectionem canonum profcrt in qnin |iie libros dis-
vulgalo Gelasiano lom. V Conc.,<ol. 585 a. Sei|Uiiur linctam, lib. iv capitc ultimo describil sub Gelasii
orro Item dictum esl. Vosl has vmnes prupltcltcas
:
nomine idem decreum vulgatum, sed in priori p.irte
I

et cvanyelicas alque aposloiicas, quas superius

deprom- de libris recipiendis duas parliculas synodi Cl*. ct
psimus, Scripiuras, quibus Ecclesia eatholica per gr.- alioruu conciliorUm practerii, in ;diera vero parle de
tiam Dei fundata e:l, ete., ubi posl brcve Irium pra- apocryphis canones apostolorum iiequaquam refen.
ripuarum sediuin Romanr, AlexandriiuE, atqueAn- Ilaic eadcm secunda forma e vetuslo ms. Floreniino

liochenae encomium, generales sy.o;!i leeenseniur 5. Marci imprcssa est a P. Joseplio Blancliiuio tom. IV
cum decreio de libris recipieiiJis vel non rccipiendis, Anastasii p;»'/. Ci, caque ibidem cliain Gelasio papa;
nt in eodem Gelasiano tlecreto, c«l. 386 ctseqq. So- iribuitur. Cum vero aucior llisioria? Litterarisc Ila-
iiiin synodos omillunlur illa, quoe in yuigalo le-
inter lie;e tom. VII ejusdem codicis ilescriptiouem afferens,
V
giiuiur Sanctam synodum Constantinopolitanam tne-
:
pa-,'. 5 29 cpigraphcn praebrat, qua iliud decrctuni
diante Theodosio seniore auqusto in qttu Macedonius , non Gelaso, sed Damaso as-cribitur; ainicmn con-
hareticus debitam damnationem excepii; nec non ill.i ventus Florcniini S. Marci per lilteras inlerrogavi-
post meiitioncm ^ynodi Clialcedoncnsis subjeda Sed : miis, qui restripsit primo qr.idem bane inscriplioueu:
et si qua sunt concilia a SS. Patribus haclenus insti- legi Incipit cor.c lium urbis Iionw sub Damuso papa
:

tula, pust horvm (conciliorum gencralium) auctorita- dc excmptaiibus jtdei , el de recipieudis el non rcci-
lem , et cusiodienda, et recipienda , et decernimus et ~ piendis libris : qui tilulus to.um decretum jnxla pri-
eamdem deircli lb:matn Daiiiaso
" main formam comprehendil subjicilur vero imuie-
mnndamus. Ilanc :

iiem attiibutain exliibet ctiam antiquum exemptar diate ea sola decreli pars quae de Spiritu sancto agit
reginm tesle P. C<>ustantio i.i Monilo ad Damasi Prius ugr-hdumesl de Sp.rilusancto, cum reliquis usque
epist. 5 nuin. 5 co!. 503. Codex 151 capituli Veroneu- ad illa , r/ annuntiabil vobis, quemadinoduin ai llol- >

sis sacruli ix vcl x, iu quo abbrevialio cauonum, Ha- steoio edilum est. Dein alius tilulus sequinir a Blan-
litgarii libri, et alia nonnulla desciibuntur, tam solam cbinio ediius : Incipit decretum de abjiciendis et reci-
I
artem hujus decreti Damaso item insci ipli e fusiori piendis ibris, quod scriptum est a Gelasio papa cum
decreto cxcerptam praelert, quae incipit a verbis 70 eruditissimis viris episcopis in sede apostoica in
Pcsl has omnes propheticas et evanyelicas , atque apo- urbe Itoma : et subueciitur canon Scripluraruin cum
stolicas Scripturas, etc. , ubi vox dem< nstrativa has lelquis juxta secundam formatn, qu:c hie quoqitc
canonem Sciipturarum in integro docreto , ex quo oniinit duas mcinora'a^ particuias de CP. synodo ct
h.vc pars suinpla fuit, pinccessisse demonsirai. Reli- de aliis Palrum concilii-, at canones apostolrtim
qua sunt eadeui ac in laudato ms. Casanalensi usque apocryphis annumerat.
ail Gneni , omissis paritcr illis quae in codcm co<ti c 3. Tertia forma omniiim brevissim.i caialogum
Gasanaiensi prscteriuissa notavimus. llic autem titu- S riplurarum ignorat , pr:cmissisque clogiis de irl-
lus ibiilem exliibelur : Dc concilio in urbe llomanu hus s< tlibus, a:t|ue de synodis, decreluin exh bel dn
tub Damaso papa edilo : ct iu line Exfliat : concilitim lihris recipicnd s vel no:i iccipiendis. Hmc lertiii:
sub Damaso papt, I nnap. Gelasius inscriliiiur. Ita in ms. Val. 3832,
2. AhVra decreii fonna aliqtianlo rcvior 1 cst illa in Ja culi c rciter xu : Incipiunl decreta de reapiendis et
Cnnciliis vulgaa loco citato, quse cum eam parlein C r.on recipieudis l bri*, qua? scripta sunl a Gelasio papu
nd Spirilum sanclum pertincniem ab U Isieuio edi- cnm 70 eruduissimis viris cpiscopis in sede aposlolica
lam ignurat, tuin vero dein decrctum Gelasio asserit. urbis liomcc. Post projiheicas et evangeUea.%, ec, i:t
Incipit a canoue Scripturanmi. lnter syn dos appro- in vu'galo nisi quod COiiciiium CP. non inseiitur,
,

b.itas duas particulas recipil, allcram de Cnusian- ul iii edilis, posl NicaMium, sed post Clialcedoneuse,
tiuopoliiana synodo, allcram de rccipiendis aliis bis verbs Conslr.ntinopolitonum q uoque conciliuiti,
:

SS. Palrum synodis, qtia: in ampliori lorma aiitea in quo Eunomii

et Macedonii error convincitur; vt
de&cripta liaud;uaquam legunlur. Ilauc formam vnl- slat m
subdiiur paiiicula dc '.*eicris eonciliis Et si :

gataiu reperiic licnii lanliiinmodo in posterioruni col- qua iutu concilia a SS. Patribus contlilua, post ho-
leclionuin exempiaribus, videlicet iu ms. Val. Pala- rum qualiwr auctjriatcm et cus'odienda cl recipienda
tino 584, qui colleiiioneiii sequioris :cl tis in libros decrcvimus. Canones vcro apostolorum iuter apocry-
duodecim dislrikuiam cotnplectiiur, uec non apud pha nequaqnam rcferumur. ln velustioribus auiern
Durchaidum l.b. m, a cap. 117 ad cap. 121 In nullo cxcti plis , qi::e lianc lireviorem formnui contiueni,
amem codice chronicam notam <|iix in vu gnti- lilulri iioii solum Oinittunlur lii cancnes, vcrum eliam du'j«
affigitur nancisci potuimus. Ilwmnrus Remensis ilhe particulx tiiix- ad CP. synoduiu cl ad alia con-
codice usus esi <iui lianc eaindem rormani referebat cilia pertincnt. Eiusmoili esi codex Vnt. 050 [luric
hac una excepiione quud canoues apust< rum nttu I Isidorianx colteciionis \ quo palam lit vulgaluin
, <

adjungebal apoc.yphis. Sic eitim ille iu opusculo c;i- t!ecr< liim tjiiiid aliquot addilamenia recepil, ab Isi-
pilulotum 55 ad lliucmarum Lauditiietiseui cap. 24 : doio non proiicisci. ldem esi iu aliis codicibus qui
Sed et B. Gclasius in calatogo, qui libri <b Eccle t.i .. c puio Isidoro lioc deereium dcrivnruut. Alii quoque
catholicu reripianiur, descripto, autheuticis Scripturis, isidpro autiquiores idipsum piaeferuni. Jusius Fou-
et Nicwmx, Consiantinvpoliluiiw ac Epheiinw, Chal- larituiiis in Appendice de Anliquifatibus Ilm.ne pag.
cedouensis quoque sijuodi , et aliis conciliii a SS. Pn- 5)7, hauc eamdcm prmsns fomiaui edidit ex auii-
triius instiiutis, et orthodoxornm opmculit atquc dc- (|uissimo ;ic pr.tsiantissimo codice Vai. Palat. 495,
creialibus epislolis apustolicw s.dis poutificum, aliisque qui missalc Gallicauum veius a ven. Cardinali Tliti-
scr pturs discrele commeworais , de Ins a\;os'oloTuin niit^io viilgaluni uobis conservavit. I!a:c autem jbi-
canonibus penitus tacuit; sed nec inier upocrypha eos deni inscript o legitur lncipit tlcrretulis sancti Gc-
:

misit. C uiler eliam ejiisdcm opusculi capiil "25. In lasii papw. Post ptopheticas, ctc. Idip>um inveni ur
inss. addilioiium Isdoii, uti ^linl \at. 1510 et Venc- in peiveiusta colleclione ms. Lucano-Colherii ua, t%
tus S. Maici lGi), sub nomiue ilein GeL.sii eadeni qu P. Mansius boc derielnm impress i lom. I Sup-
i

vnlgalmum forma hahelur cuin duplici discrimine. plementi Concil.oriim eol. 157, cum liiulo Incipt :

Nain decsl coucilium Consiaiitinopolilanum ; cauoms decrel.de ab rbe itoma edi'um de recipiendis s vc non
i

vero aposloloiuin inter apocrypha n >n recensenlur. recipiendis [acium synodum sub Gelasiu papa
librts
Auiinadversioiiem etiam meretur duplex liiulu., ;ilier urb s liomai cum
scpluaginta episcopis,
prxlixus catnlogo Scriplurarum Ordo <!e sacris libr s
: 4. Aiuupid collee io Additioiium Dionysii praeci-
diyeslus a Gtlasio papa cum 70 episcopis; |cliii] alter piiam aniinadversioneni efflagiial. Auctius euini de-
anle decretum de aliis libris : Incipiunt decre a Gdasii cieium qtiod n. 1 exposuimus partiiur in duo, ea<me
papa: Decrctum cum 70 ep scouis habitum dc apo- aliis tnerjcclis dycuuuir.is ac lilulis separatiui pro-
 1

175 AD OPEIU S. LEOMS MAGNl APPENDIX 17fi

ilncens , unum Damaso allcrum Golasio vindicat. A

,
i»'pressis et a Gratiano Gelasio tribuantur. Balozius
Priiuo post epislolam quam Damasns ad Pauliuum in itols ad episi. 152 Lupi Ferraricnsis ad Carolum
iliiexit dccreium de Spirilu sancto ac de Scriptu-
, C-iIvum, tt ad riialogos Anttmii Augu-tini de emen-
i-is, Damasi nomine ricsciibi ur hoc lilulo
cjusilein : tl l ne Gratiani pag. 444, Crgcllensi- llispmica;
<

Concilium urbi- liora sub Damato de expLniatione Kcclesi.T exemplar commemnr.it m

quo idem decre-
ftdei jciiv] Diclum e4, prius agendum ert d Spinlu lnm llormisdae iribuilur. IIoc dccrelum eidem pon-
teptiformi, eic, uii llolstenius hoc decreliiin impres- liiici iitscripliiin ex ms. Jorensi vuJgavit P. Fr.mci-
s i ex vtustissima ctmonum coUctione bibliotkccivVa- scus Cbilfielius iu noiis ad Vigiliuin T-ipso sem p;<g.
lieanw, id esl ex Val. ms. 58i5, qui Rionysii addila- 1 19, cnm bac in criptione lncipit drcreiale in urbe
:

tueiila recepit. P«sl ultiim aulem verba abHiilslenio Honnx ab IlormisJu p»pa editum. El in line Expticii :

r.lita anmtnliabit vobis, eorlem numero addilu Ilcm : tlecretal: editum ab Hvrmisda papn urbis fiomancr.
dictum est. Sur.c rero de Seripturis divinis agcndum P. Ihiduinus idem decretum llonni ri.r aseriptum
est, quid un.versalis ctubolica recipit Eales.a, <l gu d re, crit in alio simili codice collcgii Paiis ens s s -x.
v.tare debeai : ac subjeclo Scripturarum caialogo, uti Jesu, ex quo solam clausitlam produx.t iom. V Cou-
r irra n. 1 n< lavinnis , eodem mimero suhj c lur : cil., Ven. edit. col. 591, not. 1. dtio [clv] codices
1 i

//«•»i diclum Post has aninet prophelcas, <t euan-

a>t : irufecii videnlur ex rass. libris llispanicis, qui soii
tj licas , el apostolicas quas tuperius deprompsimus, boc decreliim llormisd.e imcriptum inter uddiia-
Scr pturas , ctc, usque ari ea vcrbi vulgui decreti nicnla auciioris colieciionis llispauice reccprnnt.
t .il.oiani primum notn nCliristi.iuorum nvvelltv genlis Iloc aulem decreium, ul cx Jureu<i codicc a Clnffle-
exortum est : quihus Irium pra C'pnaiuin sedium ineu- tio impressuin fu.t, secund.im formam .«nperius ex-
B
lio Coiicludilur (T. V Conc co/.5S7, u). Hoc uliimum
,
plicaiam el cuin vulgatq Gelasiaiiii prorsus conci-
Iragmcnlum eminentissim s Baronius ex a'io ms. ncuieni repraescnlat. Nam et duas part culas ad CP.
Vat. 1555 ac ex VaHicellano A 5 liujus colieclionis, aliasque -ynodns perlinenies exliihct.et aposiolorum
<|iiainipseCrcsco.iianamappcllavit, publici juris fece- canoues apociyiiliis iiilerscrit. Num vcro c^ieri co-
rai ad an. 582 num. 19.Cum porro liocce rraginenlnm dices Uispanici iipsum liabe.tiit, aliis qnibus Imjus-
i

Diinaso inscriplum in taudaiis verliis desinat, crcal- n.odi lilirorum copia est conl rendnin re iuquimus.
que reliquis quae ad generales synodos perlinent falsa 6. lu tanla varielate codictim quid vel certum vcl
bypothesi lahorant qui hoc decrcluni a Damaso ex- probabdiiis nobs \ide.itur exponcuduin est. Cert'm
piitisendum tradunt, propicrei quod in cn Ephesina impr niis esse dehet piimam decreli formam Damaso
ul Chalcedoneiisis synodi, Coslestini et Eeonis papar, in Casanalensi cod cc ascriptam ipsi tribui non posse,
Eutycheiis ac Nes orii n >mina D.unaso posteriora saliem pro ea rarle <|ti* de libris rccipiendis vel non
ineuiorenlur. Hac eadem falaa hypoihesi , q m<l hoe recipiendis slatuit; cum praver synodos Epbesinam
decrelum adjunclum Iiabeal gencraUum synodorum ei Cbalceuoncnsem inter eosdem libros recenseanlur
•licem P. Coustamns col. GOI iniralus e»i quo
,
plures aiiciortmi qui multo posl Dunasum florucre.
paclo iilcm Annalium parcns vir bculatissimus, ii- Nuin vero ejus sit ea pars qux de Spiriiu sancto, de
1

iulo cMjiis fasilas csl lam manifesta, decipi iani facile Scripturis ca. onicis. ac de tribus scdibus agit, uti
poluerii. Il.rc auiem pars de synodis, qtiac e nomina * li.ccsola ipsi-ascribitur in mss. Additionnm l>ioit.ysii,
Damaso pnsteriora exprimit, iu iisdem mss. exem- noii levis est qu;est o. Prima quidem parlicula, quae
plariiius post aliquot iitterposiios limlos iiichoat C de Spirilu sancto disseiit, eidem competcre potest.
iiliud decrelum de recipiendis vel non rc< i-
1 bris Equiriem idcm Damasus adversus Macedonii errores
piendis, quori Gelasio asseriiur bae epigraphe : Inci- Spiritus sancti divinitatera eonstituit. liac de re duo
pii decrelalis de recipiendis cl non recipiend.s libris, liagmenla supersunt, quac Ilolslenius subjecta invc-
qui scriptusesl a Celasio pupu cnm 70 rtn'.s erud iis- nil episloloc r\oman;c synodi stib Damaso ad Orien-
simis episcopis in saie ajiosiolica urbis llonuv. Post tales cuin tiiulo singulis fragmeniis prxfixo, Item ex
p.ophelicas et evangelca--, clc, cum reliquis de gene- partc decreti, q twque nos similitcr nacti sumus in ve •

ralibttssynodis, de libris recipiendis, ei <le apocry- lustissimo ms. 55 capituli Vertinensis. Vide supra
phis, uti in lertia forma ante laudata : obi cst obser- cap. 9, n.5. Forie igitur ejusdcm decreti pais est
vandum , non scrihi qucmadmodum in amecedenli etiam hic particula Uamaso inscripta qua de eodem
riecrco Damasi nnmine inscripto, Posi" has omnes Sp.rilu sanclo deccrnilur. Hancquidem Gelasioresti-
propltelicas ct cvangelicas, qoia Sciipturariim caialo-- luendam e>se, et ad illam synodum Homanam in gua
gus bic pramissus non fui. iu bis praetrrea excm- iste papa decretum delibris edidil, peninert. pr«vio

plis dcsuot particulx de CP. synodo el dc ccleris in bnc ipsum Gclasii decrelum monito sese den*on-
Patrtim conciliis; cano.ies vero apostolorum inier straturum P. Cousiantius poliicilns esi to n. I Ei>i-
apocrypba referuiilur. Hoc dccreium Alto Vcrcellcn- siolartim .Rom. ponl., pag. 495. Tomns vero secun-
sis inseruil capilulari cap. 100, nihilque dubii cst dus, cui boc nmnitum cnm Gelasii cpistolis in c erpn-
iiuin ipsum exscripsert ex veiustissimo ms. capiiuii duin crat, nondum prodiil. Cum vero quoiquotcodi-
Vctcellensis Ecclesiae, in quo Adriitiones Dionysianae tes hacleiius nancisci poluimus hanc decrcti pani-
coniiiicntur. Jj cniam Damaso, nullus auiem Gclasio ascribat, dhI-
5. Tandem commcmorandi sunl codices auctioris laquepeculiaris ralio, qiiodsciamus, Gclasio pontilici
colleclionis llispanicse , qni soli hoc decrelum llor- fucril ob quam de Spirilu sancto decerneret, nuemari-

niisdae tribuuni. In tabula litulorum codicis Vai. 1541 moilnm Damasofuit; haud inlelligimusqiiibusargu-
cnlleclioniS llispanae mun. 102 babrlur: Decreta Ro- menlis vcl documentis illud demonstrare polueril.
man.i' sedis dc recipiendis cl non reciplendis : qui titu- 7. Dnbitari potcst de catalogo Sci iptiiraruin qui di»-

lus labulae ultimus cmn non inter Gelasii, scd post

crclode Spiriiu sanrio in laudaliseorib itmsDaina um
S. Gregorii lilulos ^nhj ciaiur, add tiiius aguosi iiur. pr.Tfi'rentibns(cxceploFlorenlinoS. Marci. quisnlani
Euiinvcro boc decrclum licet indiealum in labula, particulam deSpiritusancloeidem a<ljudical) snbjici-
iu corporc ipsius codicis, qni cenc non e>t mulilus,
tnr. Neautem Damastim hujtiscaialoci < redamusao-
nuspiam invcnimus. Immo tibfila ejusdem Colleclio- clorcm, plane evincunl quae prou-mii loco e\ c.ila-
illa
logo in iisdem mss. praemlUuniur. Item dictum est.
nis, quam ex aliis codicihus .profen P.Cuuslanlius in
praeliiiione ad tom. I Epistolaruiti Rom. poulif. pag.
Nimc vcro de Scripturis divinis agendum esl, quitl uni-
versatis calholica recipiat Ecctesia, el quid vitabe i»e-
109, bujus dccreti litulam ignorat. Porro m coriiec
be.vt. Il.ccposlrema verba cvideiilcr inriicanldecre-
Vat. 4587,cxquoJo.Bipiisia Perezius noiiiiam dedit
iiim delibrisrccipiendis velnon rccipiendis, seu de
manuscnp oriun auctioris collcctionis llispanicae ,

labulam ex ii-dem exbibuit , in qu.i uum. 105 hic apocryphis, quod Scriplurarum caiaiogo crat suhji-
lilidus legimr Dcc ela lionianm tedis de recipiendis
: cicodum; haecqne piaefatiuucula unum emndemque
et tion rccipienais libris ab Hormitda papa edit». Ilanc Itini caialogi Scripturarum, tum riccreti de apocry-

vrio noiaiioncm afli-.il ; Sic in omnibus mss., licel in phis auctoiem csse siguiticat. Sicui autem decrciutfl
 :;

177 DE ANTIQ. COLLECTION. KT COLLECTOR. CANONliSL PARS II. 173

ile apocryphis Damaso, ut vidimus, acribi iiequil. A Scripliirasnonpra-nii^erunl. Diffiiullasqu.eadabjudi-

ita necScriplurarum catalogus, nequehuec praefatiun- caniiuni a Gelasio ipsmu decretum de libris iioiukiIIos
rula, qn.ic tum catalogum tun: dccrelum pra-sumil. inovebat, ex chrouica notatione peudci, niminitn cx
Hinc porro Iria consequunlur l" in mss. Addilio-
: consu!at:i Asierii atque Prasidii anni 494, quu anuo
niim Dionysii mutilum ei impcrfcclum esse illud ca- posterioressuul quidam lil>ri in codem decieto rccen-
|iut qno posl laudatum prouemium r.atal -gns Scii- siti. Hanc autcm coiisolarcm nolam cum in nullacol-

pturarum subjicitur sine decreto de apocrypbis lectione, in codice nu lonacli simus, perperam aiHxaui
ti" ciimdcm catalogum ibidemcum eo proocmio addi- nihil ambigiinus; ac proptcrca jure P. Coustanlius
tilium essc antcccdenii decreto de Spiritu sanclo. si (lesie P. Mipiniit iu episiola cdita anno 1724) quiu-
liocad Oamasum pcrtinerc probabilius crcdaltir re- ; (o loco probnndum silii proposuerat, expungendcm,
etusque hoc unicum decrelum Damaso inscriplum (jtia; tot hactenus rixis locum dedit, chronotogicam >;o-

oxbiberi in ms. Floreniino S. Marci ; 3° addilitiam in tam, tttpote nulla tutis firma auctoritate nixam, immo
iisdcm codicibus niulto inagis esse, ac Damaso per- temere ex alia Celasii epistola advectam.
pciam uiiributam eam parlem catalogo Scripturarum 10. Quid porro dicendum sit de mss. libris collc-
subuexam,qua: de irilms praecipuis sedibus Romana, clionis UispanicT, <;ni hoc decretum llormisdx asse-

.Vex.indrina ct Antiocbena, paucis d.sseril.: eam runt, paucis indicabimus. ilocdccretum non aj pri-
siquidem Ce!as o certissime rcferendam mox vidc- niicvam collei-tioncm Hispanicam, sed ad auclorcm
biinus. et ad posterora ejusdem addilamenta pertinct, ut
8. Pc Cclasio iiaque tit staiuamtis, decrcium dc I- superius monuirnus. Cum porro sincera siut quaj
bris ipsi quam hac dc causa ha-
el Pairibus synodi
L buic collcclioni auctiori addita fucre, hoc derrelum
buit, nonaulem Hormisda! esseasserendum, dubitarc Hispaimrum causa repelitum luisse ab Hormisda, ti
imn lcct. Explor.ite enim Hormisda boc decreium in Hispauias missum, coiijiciendum videlur. Uinc in
a Patribus j»m amei conditam ind.cat in cpst.70 solis mss. libtis llii-pauicis, vel qui ab Hispanicis ali-
ad Posscssorem. Scribens tniiii de operibus [clvi] oiia sumiiserunl, Hormisila? n -uich hnic decreto pra-
Kausli Regeusis, qna*. in eo dccrcio rejiciuniur, ne- figitur. Poneetiam bic pontifex calalogum Scriplnra-
que lum recipi ulfiruial, neque qv.emqu.am, quos iu
i rumpr.Tir.isit, siquidem in Gelasiano decielo deruisse
uueloritate Pairum nvn recipit examen catholica fidei credaiur. Cum porro duaRSicpius memoraia: pnrlicula:
ubi uncioiiiiis Patrum decretunide apocrypbis innuit. desynodoCoiistantinopoIitaiia, etdealiisPalrumcon-
El (ost noiinulla tde-n decrctum aperliu» respicieas ciiiis non leganiur in pluribus ac vetustioribus diver-
nil A'on improvide veneranda Patrttm sapienta fideli
: sirum colleciionum n-.ss. decreli Gelasiani anlea lau-
quw esseul catholica dogmata dcfiniil ; ceria
poteslali daiis, easdem particulas in quibusdam inferioris nota;
librorum etiam veterumin auctoritatemrecipienda san- exemplaribns Gelasianodecrclo inscrtas pu'ainus. Ad-
cio Spiritu instruenle prccfigens His ulique decreium dilamenlum |clvii] quidcmelucescilinms. Vat. 5(>32.
non abs se, sed a pr rdecessoribus suis in aliqua I'a- Meutio euim ConstaiiiinopoIiiana3 synodi ibidem extra
trnm synodo conslitulum signilicat. Cum porro Da- proprium locum posi Clialcedoncnsem intiusa fu;l, ac
maso ex diciis iribui nequeat, reliquum esl ut Cela- mo\ alia parlicula addiia de caMeris synodis uti ^no
sio vindicctur, cui sane ipsum pleraique collecliones loco annotavimus. Hxcporroadditamenta in llormis-
et codices asserunt. llinc eidem Gelasio adjudii anda dx* di-crc.io suo !oco apte collocatd, eumdem pomili-
est ct am commcinoratio de pracipuis sedibus, quuj C cemTortassis liabcnt aurlarem accxejusdecretoqiii-
;

initio decreti de libris brevi persti ingilur. diim posica eadcm adjecerevelexlra propriuni locum,
9. Solum amb'gi potest nnm sccunda bujus dccreti vel suoloco in cxscribcmlodecretoGftlasii. Cuui scili-
fonna, qu:e catalogum Scriplurarum pratmiltil, an retBormtsda poniifice paxcumOricntalibuscomposiia
vcro teriia lanium, qme c.dem caialogo caret, Gela- fuisset, hi autem Consiantinepo itanain synodmn iniei
sio ascribenda sii. Vetustiores .uidcm codices ct col- geueralia concilia rvferrent in pn fe-sionibus fidei
lectioncs banc terl.am prseferunl. luler lias collectio- quas ad eumdcmHorniisilam direxerc, ut paict ex
nis Lucano-Co bertina; origo a Celasio n n mulliim relaiioneKpijili;inii episcopi CP. lom. V Concil., col.
distiii. Colleclin Additionum Dionysii, quae sseculo 066; forte idem ponlifex earn syir dum quantum al
viii comptcta fuit, ex aiiliquinribus collectionibus symbolum atque defini iouem iidei inier gencralia
dimanal. Codex Vat. Palat. 493 originis Callicanre primus adjecii, ac exinde snb Vi^ilio, Pelagio aique
smnmam anliquitatem praesefert. Ipse Isidorus Mer- Grcgorio qnaluor necumenicaruin synodorum ntenlio
eator, qui ineunte saiculo ix suam colleclionem di- apud Laiinos atidiri cucpit. Quaninm ad synibolum
gessit, non aliud Gelasii exemplum reperil. Cuni his diximtis atqiie dellnitionem fidci qua Macedoniutha:-
• comparandi m n vidcntur
odicibiis et collectiouibus reticvs debilam damnaiiouem accepi! , ul enim iiuiiui
ilti qui secundain decreii furmam, id csl Soijiiura- inadditamenlo decreti praifertur, u nc opussit lioc
rum etiam catalogum Gelasio inscribuut iiiter quos : ad canoncs ejusdein synodi, quos
iileiu tran.slerri:
tiuus collegii Parisiensis ab Harduino laudatus lom. iiondum suo *vo a Roinana Ecclcsia reccpios S. Gre-
V C<>ncil.,col. 585, dum banc epigraphen eviiibel : goiius tesiattir lib. vn, epist. 54. CoiiferquaB scripsi-
ISoliiia sacrarum Saipturarum, scu librorum canom- nnis cap. I, § 'i. Ouanttiiti ad alierum vero addita-
jj
corum cum descriptione vel annotathne Velasii papa 1
, mentum, Scd el si qua svnt concilia a SS. Patribus
Bolam annolationem (decretum du iibris inleliigi:) a kactenus insiitnta, clc, observandum esi nullam ccr-
Celasio scriptun sigiiificare videtur. Alia quoqueeol- lam ac pcculiarcm synodum qnasi in codicecai.onnni
lectio Addilionum Isidori, qu.r catalogum Scriptu- a Iioin na Ecciesia rece; lam iiis vcriiis indicari, scd
Mriun Geiasio inscriptum pr.rlerunl, hunc abeodem coiid i oiiate ei cunfuse approbari concilia, tiqna suut
qiiibusdam indiciis abjudicaat. Hujtis enim colleclio- a sanctis Patribvs iusliiuta. Id forte in praii:uii Hispa-
n-s cidites posi descriplum un;> eapilulo catalcgum iioruin al> Hormisda addiium fuit, ne Ilispanica coii-
Scripturariim cum lilulo, Ordo veteris Testamenli... cilia, atii U:ienna, aut aiia, quae aputl ipsos robnr
digestus a Gelasio pnp:t cum 70 episcvpis, hon sia- ha!)cb;:iit, i.-pmb re videretur. Lic* t autein huc de-
rim capilulo suiijiciuiit deciclum delibris cum
codem crelum, ul in.tio inonuimus, i;i prinurva rolLMlione
initio, quod prasmissuiii catalogum respicit : Po«< iias Hispanica non fuertt, exstitisse laineii ejus excm-
o.mni:s prophelicas, el evangelicas, atcfiie apostolicas |j|ni;i aj>ud eosdem Uispail0«, cuni haic prini.iva
Scriuluras, uli babetur in ctutcris libris qui ex ulra- collectio condila luit, colligcrc licct ex praefiitiono
qne parte unnm decrclum conliciunl; sed in alioca- qiiam anctor ejusdem collertionis prailixil, ar S.
puulo iianc epigrapiien praifigunt. Incipinnt decrelu Isidorus Hispalensis in Itbris Origimim fcre toiani
Gelasii papm. Decretum cum 7U episcopis habitum a'e descripsit. lu bac enini auctor post memoraas ipui-
apocryphis scripturis, cui hoc inilium esi: Past prophe- luoi- >ynodos, alia catbolicoruui Palrum concilia iia
ticas il cvanijelicas, etc. Notetur verbuui lncipinnt, ct lecipiciiira tradit, ut idew dceretnm pr.c ocnlis ba-
inMuui Post propheticus,n\\ ine^emplisqMxcdiionicus buissc ac eadcni leic vcrba cxsciipsisse vidcaiur
*79 AD OPERA S. LEONIS MAG.NJ ArPENDIX. 180

I':trticiila qnoque <le canonibus ap:)s:o'<>rum, qua A Stiora nnn pauca posipoiiiinturreecniioribiis, et unius
pleriauc t pr:i'S'anli<»res c.idices Gelasianum decre
<
ejusdemque poniilicis cpi-lol e hinc ct hinc di«juiiei;e
lum c 'ii inenies careul, nulli a tem carenl qui H»r- i.iveniiintiir, palam faeit cnllecio ein descripsisse do-

mistl iii exlnbent, inter additamenta Imjus pnntificis, eumenla prout illa in manus ejus venerunt quoil :

qccensenda videri pot sl. Cmn enim anlc versionem aliarum quoque antiquioruiii colleclionum auctorihus
l>iony<ii iideni sanones Laiinis non cssent cogniti, cominiine s>. Perspicuum vero lit eunidem colle-
<

fone soluin noj~.Gcl.isii deeretom a Dionysio Latini- ctorfin optimis fonl.hns nsiim. Dociimenla pracser-
late ilonati et apud Laiinos ediii, al> llormis a apo- I tim Horieisd-e, aul ad Ilormisdam pertinemia, quaa
cryphis acreiisiii fuerqnt ct liac de causa au< tor
: piurima suni, e Roinmis scrin is educla vi leri pos-
laudata co |. cnons llispanicae, qii omnia documenia siint. Ilinc forle posl ipsius ponlilicis cpiMol.im a<l

Dioiiysii praeler cnncilioruni canones aliunde hanstos synodum CP. haee notatio legilur Gesla in cauta
:

i;i siiu n eodicem Iransluil, solos apostolicos cano- Abundantii episcopiTrajanopolitani in scriniohabemus.
nes ex solo Di.nysi) ipsi cun ms praMerivit, quia Cum cnim hrc n >t lio niliil conimooe haheal nec
auctorilaic epostolica, seu Horiiiisda* decrelo. inter cum pra cedenti nec cum subsequenli epUtola llor-
npocrypba relal<»s invenit, ut in line memoratsR pr:e- misd.e, in quibus ile Abundantio nihil agilur, a cnl-
laiiouis non obscure signiGcal. Enimvcro si a Gelasio lectore apposita videtor ut indicaret se in scriniis
papa iiileoi canones imer apocrypha fuissent rejecti, Romanis ea gesla reprrisse, qnae tamen si::c colle-
Dionysins, qui post eumdcm poolilicem lionn: sii.im ctioui iusereisda non eredidil Kecentiores liujus
collectienem adornavit, vel non cnmniis s-ct, ut cotlectionis !itter;c sunt Vigiiii ac idcirco eadem
<i;ios idcm ponlifex mter apnrrypha rejcceral, suo B collectio sub incdium srcculum sexlum lucubrata
codici praEmilterel; vel saliem, <lum in pr;cfaiion di <'inla <'st.

banc admwiilionem iusi-re daui credidit, qaibus g;;ia Z. llujiis pr;rs anlissimr rollcciionis niss. codices
plurimi rousensnm non prccbuere facilem, hoc ipsnm aliquot siinl iu Pulia, exlra quam nuili, quod seiauius,
vcsiram noluimns ignarnre sanclitalem, ninllo magis inveiiiouUir. Quare Itaiiea collectto di<cnda c-t, et
notasset eos a Gela^io, qiieiu i;i pMola a Juliainun < I Rom.v <jiiidem digesta, si pr.rsirlim c Rnmanis sc;i-
presbyt.ruin sum-nis laudibus commend >i, inier apn- niis colcclor Honuisda; sailem e;>isio!as hansit. Qua-
< rypha fuissc eensilos. Po-,1 ediiura ergo Donysii luor evemplaria inveniiiius iu bibliolheea Vati< ana.
<odicem llorm sda rjus verbis ed*>C us quod plur.mi Duo vetustiora signantor num. 5787 et 40GI. <ln«»
v.-ro alia horiim apographi n<>lauUir iuiin. 37S6 et
iijler ipsos Gracco-. iis<le:n caennibus n«n a-seuliren-
uir, eos apocrypbis adjkieiidos pulavil. Ex bis v.-ro 4905. Alia duo itcm reccniia Rom;e exsiant, uir.im
«,'einsio papae asseremla videlur ei tantiim lertia de- in hibliolbeca Angelica PP. Eremiiarum S. Augu-
rreii forina, quaj in v. tnstior lus mss. cotlectimii- siini, quod disUnguitur liis nolis 5 III 9, allerum iu

bus pra-UTil duas p-.rticulas de CP. conci io ct de Corsiniaiia num. 817. Duo qnoque deprebeniliinus iu
aliis Pa rum synodis, eanoneSi|ue ap islolorum inler bibliolheca Yenela S. Marci num. 171 et 172, quo-
i-j crypha nequaquaiu refcit, rinii iimiin jubente cardina'i Bessarione Roui;c de-
scrip uiii /u>l auno 1409, el forte ex Va'. ms. 5787
Iclviii] CAPUT XII. secuii xu, ciini alius codex 4961, ut mox paiebit,
inulio posl Ressarionem Ronuun allatus, in Vaiica-
De ms. colUciione Arelluna. Duw antea inedita: epi-
qmxdam [lagmenta ex liac col-
nam bibliothecam trausierit. Cuiu vero omniuin oele-
slolos Ilormisdie, el
b.-rriinus et antiquissiinus sit isie codcx Vai. 4961,
lectkne produ> ta.
qui olim fnil nionasleni S. Crucis Fomis Avrliani',
Accuraliorem descriptonem requirt Ikcc nia-
i. hinc hujusmodi colleciioucm, ut [cli:;] ab a iis prn-
xime insijjns ncc salis nota collecl o <-x qoa una prio aliquo nomine discernereuir, Avellanam appe!-
plura pnntiGcia el prjeslanlissinia ecclesia-Jica docu- lasiinus. In ultinia nimirnm pagina eju <lem c.-dins
mcnia pro Meic. Hinc enim, ul not.ivit l\ Coustan b.TC nol.itio legitur Lste liber est mona terii S. Crvc.s
:

liiis, vulgala fueriint de Honiiacii I elecli >ne, deque Fontis Avellane Eugubinc diacesi*. llunc libium ac-
behisinate Ursini monimenti complura. Hinc de e- ' quisivit Domn. Damianus S. f. Ilinc codicem acqui-
lagii C<elestbque. causa singulares qu3?dam Innoecntii sii.nii agiio>-cimiis a S. Petro Damiano, sanetitate

ac Zosimi lillerx, Pauliui di:;coni adve us Cu:!e- viia3 et scri|.lis celel.ri, qui monisiicam vitam iu eo

siium liliclbis, epis ol<' quinque S. Leonis po-t

r
monasterio iniit, et suh medium circiier saeculam xi
cjectain e sede Alexaiulrina Timotbeum iOlurum, iu iidem pr.cful. Quare codicis ;cias se|.ling<:uiorum
«arnque evecium Timoibeiim Solofaeiolum dat c. sallera aiiuorum ceiiissima t.i. Idem poslea codei ex
Ilinc etiam p'ur»^ Simpl cii et Febcis, ac ene uuil- I Avcllano inonasterio*in manus venil canlinalis Mir-
Ue, quss de co ponendo Ac»cii scbismate Hormisda
i c :ili Cervini Eugnbini episr opi. qui posiea fuit summus
\el dcdit ip»»\ vel b aliis acc.!'pii itemqueJoannis I, :
p.nilifex M.rcelius II. Id colligiinns ex nolaiiuncula
Agapeti, ac Vigilii nonniill;» q;mc scripta om:ia 1
:
<|ia: ip>i:is inanuscripta est iu pagina «ecund cjus- i

quanli sint, norunt qui honas btteras c.iilni. Bre- deui eodicis, in quam nolationem ibidem niinutiori
vius, omma docu enia sunt 246. luier lucc aii'cm
> cba;acleie Ii.tc nnnotata fuerunt llla verba (ucrunl
:

(liicenlis etampiiis cartremus, si ab bac collectione

>ne rj addila a Marrello 11 cum essel adhuc presbijter cardi-
nobis conservala non fuisseut. Ea vero ipsa. q u;e nuhs linmanus. Dein idem code^ perliunil ^d cardi-
alimi.le edila siiin vel edi potuisseilt, p riim in bac ii.ilem Siil.tum, ex cujus mss. emplu-, in bibboihc-
collcciione additamenta prxferunt gen ni et insi- i caui Valiranam taiulem pervenit, uii n'>s admonuil
gni', ijuaj in cocieris ms-. libris non invcniiinlur; b.ec uota pagina^ prini.i": Empium ex librisairdinalis
|iartiin vero n>n reperiuntur in bbris o'im vulgaiis, Sirlcli. Eiiiineulissiiiius Raroiuus ad. an. 417 nnin.

sed iii nonnullis rarissimis exemplaribus, qua: vel I>i ediliiius docuiueiitum 48, rum Sirlen e« diccm
postcriora snnt, vel colleclori no^tro ignoia fuerunt. lauda', hunc laudal qui uondum in Vaiicanam trans-
|d enim consilinm ipsi proposttnm linsse videtnr, ut ierai. lu <lc er.s vcro d ;m allegai eodicein Valica-
ea iSescriberet qu •' in al.is sibi cognilis coll. c.i.uiibus 11.110. esemplum Vat. 5787 allegare videUir.
lie piaquam iincnit. Kullnm hujus colleclion.s docu- 4. tXnnc series ac onlo docun.e.iioiuiii exacle pro-
itici»iu.ii qiioi Laimam originem haiieat apociyfibiun ponendus, ut hnjuscnl erlionis noiiiia hacienus ob-
ust. i'cio taniummodo episto',;e ad Petriun F.iilonem scura, oninilius <-xpIoraia s l. Cum d >cunienia anlea
supposiUUas e Gneco re^idiia: inserunUir, quas a!» inedili vulgata fueriin p.ut.in ab editnribus Romaiiia
aliquo scripiore Gvaco conlicas ante synodum v Ep stolarum ltomanornm piiuUficum an. 1591, par-
fxcedenti capite nstendimus § 5. liui a P. Siriuondo suis Operibus in-eria, partiiu a
I

-1. Documentf in bac collectione non ita chrorto- canlinaii Rarouio in Annalibus EcclcsiasttrK uuiiiu
stiut feccre Dionysius ei auclor vi-ro, qund adbnc edendum videbatur , novissiiue
lognc di>|iosita uti
Ordo pcrturbalus, qno velu- prodienl studio Pelri Franeisci Foggiuii {.luo tantiiin
(joHeclioiitS llispauiCcC.
 : ,

\z\ DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CVNONUM. PARS IL \8i

lircviora, qune omnium d ligcnliam fugerimt,SiiO loco A didii negoium deferendmn : el interim propter dies
proleenlur),
inlerius modo unam, modo alian» cdi- qui imtninebant sanctcts Pasclnv ulrosque, Boiiifacium
lionom landab mus. Cum vero pleraquc tiaducta scilicet el Eulalium, ab tirbe i~,ta bscedere, el Spoteti-
<

fueriul in Cnncilioruru editiones, novissimam Vene- nvm episcopum Achileum nomine racra jussit mtji,teru
lain , quae ma^is est obvia , Irequeniius indicaluri celcbrare, Symmucltovrcefeclo Urbi lioc idem suis scri-
FUinus. In laudaio codice Vat. 4961, post prsemissam vtis iminuttnte.il&uc uolaltonem dedit. etiam Barouins
tabnlam capitum lilnli loco h:cc legunlur In hoc : an. 41!), n. 18, ulii pro ad mnjus concilium legii ud
codic? continenlur ep sloliv 243 fcorrigo 246). Maias Uutendas. Se.l nosiram lectionem ronlirur.il
I. Gi sta inter Liberium et Felicem episcopos el , ediclum ad pnpultim, de quo infra num. 24.
qitadam epislola schismalicorum. Tcmporibus Conslan- XXI. Sacra ad Sijmmachum, ubi imperalor Bonifa'
tini, etc. Tom. ISi momli, novissimae edit. Venette cium el Eutalium ab Urbe jussil disceitere , et interim
pag. 133. Hoc ct seqtiens do: umcnlum invemlur Spolelinum episcopmn sacra mysteria celebrare. llune
c iam in duobus aliis mss. libris Colbertino et Re- liluium, qui ob prasmissam noiauooem omissus fuit
migiano, quos cditorcs Operuni Sirmondi latidani. in corpore hujus cullectionis , cx tabula ipsi colle-
Num autem Sirmondus ex bis codicibus, an ex aliquo < lioni prainissa recepimus. lucipit aitlem liaec' epi-
iua-seniis collcclionis quem Romx vidcril , eadem siola: Uagnarum deliberaiionum,cic. Itaroi an.419, .

impresseiit, incertum esl. n. 15.

II. Marcellini el Faustini presbijlerorum preces XXII. Exemplnm sacrarum lilkrarnmad Achiteum.
oblatoe Valcntiniano et Tlteodo&io. Deprecamur , clc. (Juoniam de Itomano sacerdolio, eic. Ibid., n. 16.
Ibid., pag. 137. B XXIII. Principis oratio ad seualum. Scimus, Patres
III. Valenliniani, Thcodosii el Arcadii impp. epi- compicui, ctc. Ibid.. n. 17.
slota ad Satuslium prccfectum Urbis, de constructione XXIV. Ejusdem principls ediclumad populum. Fi*
(asiliciK S. Puuli. Desiderantibus nobis eic. Apud
, dei cnram, Quiritcs optimi, eie. Ibid. n. 48.
Uaronium ad an. 386, n. 50. XXV. Ejusdem vfincipis <p s:o'a ad Paulinum epi-
:

IV. Epislola eorumdem gratulatoria de ordinatione scjpum Notunnm. Ta,n fidt apud nos certa sententia,
Siricii papce ad Pinianum pra-fcctum Urbis. Ilabe e i. |ii-d., n. 20.
I iniane charissime , e c. fdcm Barnn. an. 385, n. 6. XXVI. Item ejusdem principii "d episcopos Afros.
V. Epistota eorunidcm , ubi Ursinus et qui citm eo Srr nilas noxlracuminoiunibus causis,elc. Ibid.,n.2l.
sunt ab exsilio relaxantur, ad Prartextatum pr. Urbis. XXVil. Principis eJHtdetn episloln ad Anrelium Car-
Ilabe, Prevtcxtaie charissime, clc Idcm an. 368, thaginensem episcopum de eadem re. Aliam quidem
u. 4. ridcndce vemrationis tuo3 causam, ctc. Ibid., n. 22.
VI. Valenimianus, Valens el Cratianus Pratextalo, XXVIil. Ejusdem ephtotaad Augustinum, Altjpium.
nbi reddilur basitica Siciniani. Dnsensiones uuciorc, Evodium, lonatianum, Sitvanum, Novatum el Deu-
tt<\ Ibid., n. 2. tliciium nniformis. Pcrvenisse ad vcnerationem tuam,
\'\\,1idem eidem dc expellendis sociis Ursini rxlra cte. Ibid, ii. 23. Deulhirium cum nosiris codicibus
Bomam. Ea nobisesl innala, elc Ibid-, n. 5. sciipsimus , ci in quibus concordat eiiam cnliaiio
Wtt.lidemOttjbrio prcctori. Tu quidcm, siculproxi- Canliag nensis anni 411, ubi iiominatur Ucuiherius
me, clc. ldem au. 369, n. 3. In ms. Vat. 41161 buic cpiscopjis Cajsariensis in Mauritania.
episiol* prxfigilur litiilus de Rebaptiziloribus, qiieni XXIX. Ilelatio Symmachi ad Constantiam. Qttcc-
incliiis cum mss. Venelis ct Vat. 3787 ad nutueriiin cunque subilo, etc. Idcm Biron. an. 419, n. 26.
Xlil transtulimus. Simil ter liiulus eliam numeri XXX. Epistola Constantii comitit ad Symniachunt.
^equentis cum eisdem codicibus transferendus fuil Ut certa possimus, ctc. Ibiil., n. 29.
ad iuim. 14. XXXI. Excmpla laererum li lerarum ad Symma-
W.liJcm Aginario vica io. Omncm hi» disscnsio- ch m. Cum rd sanandum, e c. Ib d., n. 30.
nibns, tc. lbi«L, num. 4.
< XXXII. Epistola Symmachi ad Conttantium. Ubi
X. /idcmOlybrio ir. Cnrn nihil postit esse jucun- primum, cic. IbuL, n. 32.
tlius, clc. Ibid., n. 5. ]clxi) XXXIII Exemplum sacrarum lilterarum
[ci.x] XI. Ampelio pr. Jure mansucludinis noslrce, Symmacho. Moderulione prwcipua, ete. Ibid., n. 33.
ctc. Baron. ad an. 571, n. 1. XXXIV. Belath Symmcchi de ingretiu Bonifacii.
XII. Maximino vicaiio urbis llomae. Esl istud divi- Qucecunque hco auctore, elc Ibid., u. 8i.
nilusinslitutum, ctc. Ibid., n. 5. XXXV. Sacrw litterce ad l.anjum procontutem
XIII. De rebitptizatoribus.Cratianus et Valentinia- Africas. Inter omnes cnras. cie. Ibd., n. 3li.
mis Aquilino vicario. Ordinariorum sententiam jndi- XXXVI. Largi proconsutis ad Aurilium Carlhagi-
cum, e c. Baron. an 381 , n. 2, ct lom. II Concil., nensem. Ue merito sacerdoiis, eic. Ibid.. n. 57.
Col. 11'JO. XXXVII. Sacrce ad llonifacium quibus stutuilur ul ,

XIV. De geslis inter Bo>,ifacium cl Eulalium dcinceps si duo prr ambitum certarint de episcopatu
,

quando ulr.que episcopalum Homanw urbis pcrvaserunt lioma.no, nultus eorum sit sncerdos; sed illum solnmin
iimbitu contentionis. Excmplum relationis Symmachi D sede apofotlca permansurum quevi cx nnmero cterico-
pr. Uibis ad llonorium. Quarcunque in urbe lioma rum noia ordinatiiwe dirinnm judicium ct univeriitaiis
geruntur, etc Baron. an. 418, n. 71). conseiisns elegent. Scripia beatiludinis tuw, eic, IbiiL,
XV. Sacra! lillera; in eacausa ad Symmachum. Ge- n. 41. Ilicvero sacra ima cum ipsius Bonifacii lii-
s:is omnibus rectnsitis, elc Idcm an. 419, n. 2. teris ad imperatorem, quibus Istliaec c«>n>titutio petita
XVI. lleliiiio alia Symmaclti ad imperatorem. Ubi fui, in aliis quoque colieclionibus inveniltir.
pr mum sucer sermo, eic. Ibid., n. 5. XXXVHI. Ilonorii epistota ad Arcadium de persona
Wll. Preces presbyterorum pro Bonifacio ad Ho- S. Joaunis episcopi CP. Quamvis super inwginem, clc.
mrium el Theodosium. Posi abscessum S. Zosimi Baron. an. 404, n. 80.
puptv. elc. laid., II. 8. XXXIX. Maximi lyranniad V alenlinianttm jttniorem
XVIU. liescriptum sacrum pro presbyteris ad Sym- contra .'lridnos et Manichatos. Nisi clemenli.v nostra.',
muchum. Post retationem sublimitatit lute, elo. Ibid., ete. Tom. II Concil eol. 1228. ,

li. 11. XL. Vicior Magnns Maximus Siricio parenli. Acce-

XIX. Alia rclalin Stjmmachi. Cum vir clarisshnus pimus titieras luas, ete. Ibid.. col. 1227.
Aplttonius, ctc Ib.il., niiin. 12. XLI. Innocentii epistola ad Aurelium, Alypium, Au-
XX. Excn.plnm sacrarum iillerarum ad stjnodum. gustinum, ctc. Fraiernitatis vestree Httcras, elc. Kxsiat
Otnnia quidcm c!emenliauostra,ec. Ibid., n. 14. Se- in collectione lioe tomo edend.i cap. tl, et oliiu ex
i|ii'iur b;ec uolalio Hccc synodvs inlefse dhscniicns, lsidnro edila.
prasentem causam tcrminare nou pntihl; nnde vcneci- XLll. Innoccntius llicronymo presbytero. Nunquam
biHs impcrator llonorim ad majus cvucilium hoccrc- boni aliquid, clc. Toui. III Conc, col. 75.
 m AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX,
XI. III. Idcm Joar.ni fratri Direptiones , cccdes , in- A a Gr«co scriptore confictas ostendimu». Jn eriilione
tendui, eic lliiiJ. Goncilioruni ipse Gr.i;ciis textus septem episloiarum
XLIV. ldem Aurctio. Piissimum etiam , cc. Ibid. prodiil loui. V (ubi lameii alia versiosexepisloiaiutn
chI. 7<>. iin:)ressaest),col. 159,219,2-26,254, 235, 239et24l.
XI. V. Zosimus Aurelio et cccteris Afris in defensio- Ex noslre autem collectionis inter|iretationc haec
tiem Calesii. Maqnum pundus, etc. II>M. col.4ul. laniuiii tomo 1 Episiolartim
epistola Felicis legitur
XLVI. titem Zotimut Auretio el cwleris. Posteaquam Komaiiorum ponulicuin Uoman.e an. 1591.
edilionis
a Httbis Coelestius, c.c. Ibitl. cnl. 805. LXXII. Quintiani episcopi Ascolani ad Petrum An-
XLVII. Libellus Paulini diaconi adversus Coeleslium liochenum. Mullifarie multisque modit, elc. Tom. V
Zosimo episcopo datus. Bentituitins tuce justitiam, elc. Conc, cnl. 219.
II) .1. col. 42SL LXXlIL Jusiiniepiscopi Sic!li:e ad eumdem Pcirum
XLVUI. Ep slola Au;ustiui ad suprascripla rcscri- Anlioclienum. Oporlel armari mitilemadvertus hoslem,
b nlis per Albttium acotijtum ei Firmum piesbyieium. ctc. Alia versio est ibidem, col. 226.
nd Xijslnm prethjlerum. Ex quo Ihpponcm etc. tx , LXXIV. Antheonis episcopi Arsenoe ad etimdem.
;iliis codiciiitis iniei Augu*tiui episiolas imprcasa tst Valde contestalus sum super te, elc. lbidem ex alia
episl. 191, al. 10». vcrsione, col. 254.
Xl.iX. Eusebii epislula ad Cyr llum fpis opum. In LXXV Faustini episcopi Apillniiiadis ad eiiindeni.
.

Chrifto gratiat eyi, etc. Baroii. an. 4 17, n. 15. Quoniam permissum est pulsari priores postremis, etc.
L. Zosimus Aurelio et cateris in cincilio Carthaqi Alia translilio ibidem col. 255, ubi Fausti pro Fau-.
nenst. Quamvis Patrum tradiiw, elc. Toin. III ConciL, U stini scribitur.

col.ift». LXXVL Pampliyli episcopi Accidorum (in vulg.

LL Leo Lconiaugnsto. Esl cpisi. 109 lum. I Abydorum) a.t eunidem. Multa contritio meorum di- ,

nostra ediliouis col. 1451. lectissme,filioium, eic.Ibideiu exalia iiiterprelaiioni;,

III. IdemGenuadio CP.
Ibid. cpis'. 170, col. 1155. col. 239.
Timoilieo rpiscopo Alexandi ino. Iitid.,
Llil. Iilem LXXVIL Flactiani (At. in textn manuscriptornm
episi. 171, col. 1455. Venelorum Falcini iu ynlgatis Flaviatii, vel Flac-
,

LiV. Ideiu presbyteris el diacenibus Alexandrinis. ciani) episcopi Kodope ad eumdein Pelrum. Yenatores
lbid.epist. \T1, col. 143(1. bestiarum iracundia non lcrrenlur, eic. llujtis episio-
LV. Iilem Theophilo et aliis episeopis ^Egypliis. l;c Gr.icus lextos desideratur, el sola lnc noslne

II) il. epist. 175, col. 1457. collectii.n s versio post Uaronitim edita luit loin. V
LVL
Siuiplicii pap.e ari Z Tonetn augustiini. Cu- Concil , e«d. 227.
perem qutdem, elc. Tom. VConc, col. 9'J, nbi n >talur LXXVIII. Asclepiadis episcnpi Cilratensis (iu vul-
ii uic ep siolam iiiveniii etiain in nis. Virdonensi Ba- eumdem. Ecce. charissime, replelus
gatis Tralliani) a-l
bilisco i sc:i|)iain. Videc;iput pr;uce.lens, § 5, n. 4. est mundus scandalo cxpositionis tuw etc. Ibidem ex ,

LVll. Ljusdem ad Acai-iuui. Cum filii uosiri, cic. aliaversioue, col.241. Hactenus epist !x- sapposititix
Ibd. rol. 101. Latine re Idiix- ex Graeco lexiu , qui anle uo-truiu
LVlil. Ad eumdem a'ia. Q:iantitm prcsbyterorum , (Ollectorem cmficius fnerat.
ete. Inid. eol. 99. LXXIX. Gelasius Dardaniae epitcopis , sicut cticm
LIX. Ad Cotistantiiiopolilanos. Per filium nostrum cunclis frtitribus per Dalmatias desiinata ett. Ubi pri-
taidubilem virum Epipltanium, ctc. Ibid. eo". 101.
c mum respirare fas est, elc. Tom. V Ci>nc.,col. 292.
LX. Ad Zettonem augustum. Inier opera, elc. Ibid. LXXX. Hardani episcopi ad Gelasium. Suluberrima
rol. 105. upostolnlus vcttri ptacepta, clc. Ibid. co'. 291.
I.XL Ad Acaciuni. Quam sit efficax, cic. Ibid. col. LXXXI. G.lasius L urentio de Liguido. /« prn*
1 5. lixiiale epntolw, elc. Ibidetn col. 289.
LXll. Ad Zenonem angustum. Pcr Petrum tirum LXXXII. Agapitus lusliniann augu>io. Graiulamurt
spectabitem, etc. Ibid.col. 100. venerabihs imperanr, quod lanto, etc. Ibid. col. Sr37.
LXIll. Ad Acacium. Quunlos et quam ubercs , etc. LXXXIII. Vi^ilius Ju tmiani. Iutcr innumerat sol-
Ibiil. col. 107. ticitttdines, eic. Ibid.col. 1317.

[ci.miJ LXIV. Ad Zenonem angustum. Prczintequi- LXXXIV. Joannes cpiscopus Jusiiniano augu.-to.
dem mm ad Vrbem, etc. Ibid. col. 108. Inier claras sapienlice , etc. Ibid. col. 890. Lxstal
LXV. Ad Acacium. Proxime quidem dileciioni tuce, etiam itt codice Just.nianeol. vni desuinma'1'rinitate.
eic. Ibnl. LXXXV. lieparalus el caHtri 217 episcopi^ apud
LXVL Ad Zenonem aug. De Ecclesia Aniiochena, Juslinianam CarthaAnem [cLHIl] in concilio ad Joan-
clc. Ibid. col. 10.'. nem papam. Optimam consuetudinem. ctc. Ibid. col.
LXVII. AJ Acacittm, ordinalo ab eo Caiendione An- 900.
liccl.eno epitcopo. Clemeiilissimi priucipit lilleris, elc. LXXXVL Agapilus Reparatn et c:rleris Afris. Jam-
Ibid. i-ol. 110. dudum quidem fralres amaniissimi etc. Ibid. col.
,
,

LXVIIL Ad eumdem. .'' inmiir pariter, elc. Ibid. 939.

D
coi. 1 15. LXXXVII. Idem Rcparato Ca<lb;tgi ensi. Fratcr*
LXIX. Ad eumdeni. A/i.'iu</ti.'tiJ exordium sacerdo- nilaiis lua1 htteris, eic lnid., cul. 940.
iis. elr. Ibid. col. 11"-L LXXXVIII. Ideni Jnsliniano au^. Licetde sarerdo*
LXX. Synodus Pxontcecpud S. Petrum Cunstanli- tii 8U?i primitiis, elc. lbid., Cvl. 941.
uopi-httinis et bilhynia coustitulit. Olim n bis ulque
t LXXXIX. Libellos Jusiiniani imper.itoris t|uem
nb uiitio, etc Ibol. col. 247. deiiil AgaiiitoConsianlinop >ii. In nomine Domini, elc.

XXI. I Felicis papt; r.d Pctrutn Anliocliemini. Prima salus est recim fidei renutam custodire , elc.
Quoniam mutiferit <.'< ctriuis, e;c. Post banc epislolam Ibid. col. 947, ubi ex nosiis codl. Corrigenda est
b;ec notatio appo isur; Fxpbcit epistola papie Felicis cbronica nota sic ilal. xvn kulendarum Aprilium
:

ad Petrum Antit dtcnum damnans eum : qux epstola P. C. (id e t post eonsul iiuui ) Betisarii v. c.
ante damnitionem Acacii, quanlum ejus texlus indicut, XC. Libellus Mennce presbyteri ac xenodochi, qui
coinperitur scripla. Sed quia cum aliorum litteris ad faaus est episcopus Constantinopolilanus sub d\e ili
emndem Pelium diiictis itt Grerco totumine imemmus idus Marlias iterum post consulalum Paulini junioris
iti! Lalino transtiitas quas niinc itetum de Grosco in
,
v. c. Prima salus est rtette fidei , elc, ut in praecc-

L- iuiiim necessitate compulsi Irantfereniet descripsi- denti toin. V,col. 947,usque ad verba, qu(e ab ea sla-
iukj propler hmreticorum insidius et tupradictis epi- ,
tula sunt praidicamns. Clnidiiur subscriptione ipsius
ttnlit cjusdem pup cunnectimus. ll.nc '.lolalioiiem
i Meniiai Mennat misericordia Dei presbyler et icno'
:

vulii AiuMasius, oti niunuiinus capite pra3cedenli,§5, dochus suscipio, etc.

ii. '1, ubt hasee litleras tuiu seplem sequeiitibus olim XCl. Agapitus Jusiiniano. Crnlu/a'rtMr, vencrabilit
 ,,

{65 DE ANTIQ. COLLECTION.ET COLLECTOK. CANO.NUM. PAKS II. 186

imperaior, etc. Huic epistolje edilje lom. V Conc , A perversiale propria perseverans , locum sathfuclionh
<ol. 957 inseria e>t epistola Jusiiniaii nd Agapiium amisU.
iticipiens \Anle lempus, etc, quaj legitur ihidcm coi C. Incipit ejusdem papce Celatii adversus Andro-
950, cuitpje inserta: suiit ali;e littera; ejusdi-m impg- machum senatorem et cwteros Romanos, qui Lupercalia
ratoris ad Joaiwetn papain , qnarum inilium Iied- : secundum morem prhlinum colenda conslituebant. S.e-
dentes lionorem ul in eadem col. 936. Ilis aiitetn iu-
,
dent quidam in domibuiftttf, etc. tom. V Coucil., ,

sirlis prosequitur prior Jusliniaui epistola ad Aga- col. 559.

piiiiiu : Quamobrem pelimus, uli eodem tomo, col. GI. Gclasii Dardanis et por lllyricum. Audientes
937, in liiie; ac tmdeoi concltidilur Agapiii epistola : orlliodoxam, etc. Ibid. col. 322.
llucigtur, ui prwdicium est , etc, ibid. tol. 938. Cli. l.ibellus quem dederunl apocrhiarii Alexandri-
Cliroiiic* nolie dmiruin epistolarum Agipili ad Ju- nw Eccle*iw tegatis ab urbe lioma Contaniinopolim
stin anum, el Jiistiniani ad Ag>piluin, qn.w in iisdcm destinaiis. Gloriosissimo aique excellenlissimo patrico
vulgatis erant vitiatas, post cardiitalem Norisium ex Festo, elc. Ibid. col. 412. 1'o^t biinc libellutn Aun-
Va.icano codice hujus collcciionis emendatft! fueruut stasio ponliflce scriptum lixc nolutio majuscttlis lit-
:>P. Antonio Pagio, uii in Veneta ConC linrum edi- terls exaraia legitur in cod. Vat. 49'Jl, pag. 03. Dio-
li-me notatur eadem col. 958, noin. 2 oi 3. nysius Exiguus Romade Crwro conveiti. Biuius luinla-
XCll. Vigilius Juslin auo. Lilteras ctementias restiw, totoino V.col. 403, m
t. a,b;inc notaiionem perpcratn

elc. Ibid. c<d. 1295. refert ad sequons dociaitoutiim , quod cum scripiuiu
XCII. Vi^ilius Mennae. Licel uuiversa, etc. Ibid. fueril Lntine, a Dionys.o 6 Gra:co verteuduiii nou
col. 1*9*. iuii.

XclV. Gelasius Picenis episcopis conlra lixresim B Clll. Exemplar gestorum dc bsolutione Miseni.
•

Pihg anam. Barbarkis hadenus, etc. Ibid. col 501. Flavio Vialore v. c. sub tu idus Maiarum in basilica
. XCV. Idem ad Dardauos. Vatde mirali sumns, ctc. B. Petri. liesidente in syuodo venerabili viro papa
Ihid. col. 324. Haec episioh auctior est quam in aliis Celasio, clc. Ibid. col. 597. Ex hac collectione ba?c
rullectionibus; hxcque addilamenia secuudis ipsius syuodus priiuo \ulgata ;>b editoribus Uonianis epi-
Gelasii curis iribueudi probavimus capite pr.cccden- slolariim Koiuaiioriim pontificum , tum vero a card.
li § 4. Haronio ad :iu. 595, n. 6, cum emendalionihus ex
XCVI. Idcni Honoiio epicopo. Miramur dileciio- iiis. Virdunciisi, cujus lcciiones a P. Fronlone Ducaeo

nem tuam, elc. lbid. col. 500. acceperat.

XCVH. Ejusdem Gela&ii ilicia adversus Pelagia- CIV. Symmaclii universis per Illyrium cl Darda-
nam liaeresim. Incipil De : Petagianis quidem sensi- nianu etc. Quud plane fitri, otc. Ihiil. col. 431.
bus, elc. Ibid. col. 505. CV. Dorotbeus Iloimisdae. Ail quodam loco, elc.
XCVIII. bleiii llonorio epscopo. Licel inter varias lbid. col. 50").
lemporum difficultntes, rlc. Ibid. col.298. CVI. Ilormisda Dorolbeo. Cbi eharitalis interest ,

XCIX. Incipil in cdusa fiilei chrisliante, cui ab exor- etc, lbid. col. 564.
dio sui nunquam defuis^e probatilur inimici, elc. Esl C VII. Aiiast.isins imporalor Hormisdx. Beatiludini
illml npnsculim quod lomo V Conciliorum col. 173 vestrce non putumu» iijnolum, <lc. Ib d col. 501.
\ulgalum est cian tilulo Brevkulus historiw Euiy-
: CVIH. Iloruiisda AnasUbio. Cratias supernw vir-
chiunislurum. Ex liac nostia r.ollectione primo un- tuti , etc. Ibid. co!. 582.

p esMim anle S. Leonis epistolas in editione Itotua-

c CIX. Anastasius Ilonnisdjo. Omnibus negolis, elc.
n.i Epistciarum Kontauorum potiiilicuin anui 1591 Ibid. col. 505.
lom 1 |i:i«?. 142. Tum \ero Siritiondu* velut incdi- CX. Horuiisda Ai a^lasio. Bene clementia veslra,
lum ex idia collectione edidil, ac ex ipso Conciliis clc. II. id.
iiiserium. Verum iu Imc Sirinoridt evcmplo decst CXI. Anasiasitis Ilormisdui. Unuiia quw beniguiias,
uliinia periodus , et rrajjmeniuin epislohe Frlicis III cic. Ibid. c>l. 575.
<;n,c ex soJa nostra collectione ei cximle in laudata CXII. Morniisila Anaslasio. Sollicituri animum luum,
cditiotie Roiiiana leguiitur. Iloc opusculttm scilbei etc.Ibd. col. 574.
trpliii lorma vulgatum, duo additaineiiia ab ipso (>XIII. An:ist;isius scnatui urbis liomx. Si vos li-
iiuctore recepisse conjecimus annot. in cap. 43 I berique veslri valetis, elc. Ibid. <ol. 575.
collcciionis boc lomo edemb: .c<jJ. 308. Auctor. tn CXIV. Itescriptum senalus ad eumdem. Si prima
\ero esse ipsum Gelasium, iut r cujus cpislolis re- semper est, eic. Ibid. col. 576.
feriur, probal iliter statuis>e videmur noi. 4 iu Ob- CXV. Hormisda Anaslasio. Bene atque ittiUter, ctc.
servationes ijue-nelli ad epist. 28 S. Leonis ioiii. I), Ibid. col. 570.
col. 1414. Nuitc iiltimaui illatn periodutu oi fragmen- CXVI. Indiculus qui dalus cst Eunod o et Forlunato
tutn litler.irum Felicis
quae iu vulgalis Concilio-
III episropis, cic. Ct»m Dei adjittono, lc. Ibid. cul. 56<i.
>

rum dosuni , bic appendeuda credimus. haque po-i CXVII. Item capitula singultirum causarum, ut S.
ulliina ediloi iim vorba ad Antiochenam misil Eccl. - synodus Chatcedonensis , elc. Ibid. col. 509.
siam, h;i<c addeilda sutil Poslquam Joannes superve-
: CXVIII. Exemplum relationis Joann.s epircopi A'i-
nit episcopus, quem Rontana suscepit Ecclesia, S. papa D copo iui i pcr fiufiiiitm diaconum ejusdem. Domiuo
Felix fcLxiv legationem, ui dictum esl, sicut opor-
| mo. cic. Iliil. col. 577.
tuit ordma.it, qi w apud prwdictos omnes quidquid est CXiX. Hoiinisila Jo;uini. Gi.visi ntnius, ctc. Ibid.
hoslililulis expeita ent. Nam delrusa in custodiam col. 57«.
,

perdilis charlis, cum grandi vix remeaiil opprobrio, CXX- Synodus veu-ris Epiri. Joannes ct alii epi-
episcopatum Peiri, ad quemexpellendum n.issa juerat, scopiH irmisdu',. Si diqnis prwmi s et< , . Ibid. col.
(irmulum reportans, quem liomanu anathemalizurel 579.
Eccltsia. Ita Felix papa episeopis per .Euuptum, Tlte- CXXI. Kesponsio llormisdae a<! banc synotluiii
badem, Libyam, Penlapolim.constitutis posl alta :
et Bcnedirlus Deus, elo. Ibid. col. 580.
Petrtts vero, qui se ah Ecclesia: utlitate sub beatw re- [ct-xv] CXXII. II rmisiJa Joanni Nicopolilano.
cvrdationis Proterio sepuravit , et in morlem ipsius Liltei urnm qitam direxistis, etc. Ibid. col. 582.
parrkidw Timotheo se ad perscquendos junxit ortho- CXXIII. Indiculus per Poliionum siibdiaconmu.
doxos , nnlla tanli uominis aut konoiis permitlimus CttiN Dei udjuiorio, clc. Ibid. col, 585.
societile laituri quanto ih creatoribus propr.is non
, CXXIV. lloMiiisda cideni joaimi etsynodo. Opta-
dissimtlibus ipso sui exordio caducum, quod se wsti- remus, dilextissimi, ei«-. Ibid. col. 595.
mat, reperitur. Est eigo prwfatus cunclis anathema CXXV. Eidoin Joanni. ticmcanle Pullione , clc.
uec ab Ecctesia calholica creduinr unquam recipi , qui Ibidem.
post coeicilionem swpissime (edilores Komani co'ior- CXXVI. Sacra Anaslasii Atigu^li llormisdx. Cra-
lationetn swpissimam) et per tot annorum spatia in lias omnipotenti Dco, clc. lbid. col. 572.
m AD OPERA S. LEONIS MACM APPENDIX. 133

CXWTI. Ilnrmisda Anasiasio. Dudum legatis, elr. A CLXI. Jnsli ns Aug. IIorniisd;v:. Scias tffect s,
Ihidem. co!. 586. cli'. H<i<l. rol. 626 ct in eadem collci-lione.
CXXVIII. Eiilem alia. Dum sapieuiiw vcsirce, cte. CLXil. Kelalio Joannis CP. Horu<i^da:. Quando
Col. 5!)4. Dens propria, etc. Ibidem.
C\XIX. Timollteo CP. Von mhabilur, clc. Ibi I. CLXHI. ExeinpLim epislolae Jusliniani comilis ad
eol. 58 . liorinisdain. Venerandiv sanclitrjis ve»tra. Ib. col. G"27.
CXXX. cpjseopis Orienlis. Etsi admo-
Ilonnisda CLXIV. Ponipcii ad llonni ; dain. Sanclis bealitu-
mtionis inetv, elc. lbid. col. 589. d nis vestice, e(c. Ibid. col. 628.
CXXXI. Iilem episcopis orthodoxis. Est quidcm f%- CLXV. Julianx Anici;e ad eumdem. Precibus ve-
deiium, eic. lliM. cnl. 51)0. Ibidem.
striv beatiludinis, etc.

C XX XII. P ssessori episcopo. Optimam veslra: CLXVI. Anastasi.x ad llormisdam. Divini muneris
charitatis, hc. lliiil. col. 592. illnrisse, flc. Ibid in.
CXXXiil. Coostaiilinopolilanis. Si is qui calicem, CLXVll. Theodorili episropi Lilanidensis
(inclius
ele. Ibide.ni. in vulg. Lignidensis ) ad Hormisdani. Mece quidem
C\XXIV. Poroiheo Thessalonicensi. Joannes fra- cxiguitmis), c:c. Tom. V Conc, rol. 629.
590.
tcr ei coeviscopit.* meits, etc. Il>:d. col. CLXVHI. Su«gestio Dioscori diaconi per Ptiliionem
CXXXV. Knnodio et Peregrino. PoAqnamprt fecta subdiacooum. Ineffabtlis Dei omnipolentis, eic. Ibid.
esf,i>tf. lliid. col. 593. col. 624.
CXXXVL Eisdem. In uomine Pa'ris, el Filv, e! CLXIX. Ilormisda Jusiino Anguslo. Leciis clemen-
Spirilus sancli, intercedeulibus clc. lbid. e<<l. 591. , n tia: ve^triv p^qinis, e(c. Ibid. col. 650.
CXXXVH. Excmplum relalionis Aviii episropi (XXX. Iile^n Joaniii CP. Consideranli milii, e(c.
Calli a l llormisdam. Dum religionis statui, elc. Ibid. Ibid. col. 655.
rol. 5S3. CLXXL CiTmano et Joauni cpi^eopis. De his qnce
CXXXVIH. IIo<misda Aviio et ccleris cpiscopis acla G3G.
cliniitiiiis vestrte relatio, elr. Ibul. c<d.

V etincnsis provinciae. Qui dc his qua? ad disiiplinam, CLW.L Joanni episeopo et Di< scnro diacono.
1
elc. Ihi.l, ro . 531. Hiperimus Thomatem el Nicostralum, ctc. Ibid.
C\X\IX. Anasiasius Hormisdae. Etsi ntagnum ali- col. 658.
i;uid, eic. Ibi I. co!. 597. CLXXIIL A Thomam et Nicostratum. .4«im«»i
I

CXL. Exemp!um minimorum crchiman-

relationis nostrun pro negoiio vetro, eic. Ibidem.
dri ttnuK et catterorum monachorum srcundai Sitricr CLXXIV. Aii cni pr.vnola'iir Deest mscriptin, in-
s:iuctiss>mo ei I eaiissimo unieersa: crbis terra palriar- cipit auieiii : Dc laboris iu>, ^Hcm.elc. Ibi(. cul. 657,
cliitllormisda: conlinenti s>dem principi» apostolorum lilt. A.
Pefri.rir. Ihi.I. cd. 598. (XXXV. Ilormisda Pnmpcio. Ita devotionis nosim
C\LI. Uesponsio llormisikc. Lcais lituris dilectio- animum, vic. Ibid. col. G3l.
nisiestcr, <'ic. Ibiil. col. 692, rt una cmn versione (.LXXVI. Dioscoro riiicono. De (aboris lui quitlcm,
Cr.rca rol. 1111. Solum iuiti nii liiijus epislolje exslal qnem Dci omnipotentis juvamine, etc. Ibid. col. G37,
in lladriana coilecnoue. lilt. I).

CXLH. Ju-limis imperator llorini>dx. Dci beneft- CLXXVII. Jiialiniano. Benedicimut ineffabile, clc.
cin, ct< Liid. col. GOG.
. r
q IbiL eol. 653.
CXLSIL Hdrmisda Jusiino. VencrabUis rcgni vestri CLXXVHL Ali.i Hormi-dae, quam null.bi editam
primi iis, elc. Ihdem. tincii, hie describimu*. Hormi<da. Cnm neasse fueril
CXLIV. Juslinns llnrmisd.e. Joannc> vir bealissi- scripla Domino fiio noslro tlemeniissimo principi de-
mua Imjus reqiiv urbis anlisles, eic. Il> <l. col. 607. stinari, amplitvdinem testram silentio prwlerire neaui-
CXLV. Hormisda Jastino. Sumptum de im t
crii mv.s. Et idco talulalionit honorificenliam praioquen-
ifstri ortu, Hc. lbidcm. les, eos qui in rem deslinati sunt cvmniendantus. po-
CXLVL II>>r i isda Juanni CP. Spiritale gaudium, stitlanles ul Domino nostro auctore sub vestra disposi-
c',c Ibid. coi, GU9. tioue celeriler ul ('cg.ad) deslinata pervenicmt, u(
CXLVII. Esemplum relationis Joanoisci iscopi CP. sacratissimus et religiosissimus imperalor merilarum
ad llor i isdam. Salulo vestram sancl tatem, elc. Ibnl. suornm gloriem p'>ssil sine dilatione coqnosccre.
col. G(l8. CLXXlX. Crato ill. Hormisda. Conlnslavil nos,
CXLVIII. Exemplum episioLc Jusliniani. Desidcra- clc Tom. V Conc, col. 034.
ble tcinpus, rle. 610. C il. CLXXX. Hormisda Jnliaux Anicix. l.Veris ampi-
CXLIX. Ilorinisili Justiniano. Liiierarum veslra- lvd<nis vettra, < tc. Ibidem.
rumstiie, rtc. ibid. col. 012. CLXXXL Anastasia?: Postguam Deus noster, elc.
CL. Hormisda Justino au?. In lantum pro gralia Ibiilcm.
Dmnitatis, elr. Ibid. col. 614. CLXXXII. Justinus Aug. Honnisdjc. Quanio (la-
Cl.l. Idein Joanni CP. lleddidimus quidan, clr. grinnus studio, C e. Ihid. Col. 653.
Iliiil. col. GI6. CLXXXIII. Exemplar relationis cpiscopi CP. ad
CLII. Idein eidem. Eaqnixcharitaslua, cl<-.Co!.G17. Hormisdam. Quemadmodum puro corde, ctc. Ibidem.
CLIII. Idera Celeri et Patiitio a pari. Quamvis jno D CLXXXIV. Aba ejusiiem relatto. Quanlnma'acri-
laci noslri consideratione, clc. Ibid. <<>'. 019. lalem, >\r. Ibi<l. col. (i/G.

CLIV. Idein prxfecto praelorio Thcssalonicensi, ei CLXXXV. A ejusdem item ad Hormisdam.

I i i

r neteris illustribus a pan. Licct pro causa ecclesia- Paulinns vestrr, sedis defensor, eic. Ibid. col. 677.
<;tica, rle. Ihidem. CLXXXVI. SitL'u'cstio CeimiMi episcopi, Fclicis e(
CLV. IbirmNda Jnsliuiaiio. Magnituiinis veslrm Dioscori liiacoiinrum, ci Hlandi preshyterij lievereitda
ii te.us, rlc. Ibid.col. GI8. vestri aposiolalus attoquia, c(c. Ibid. c<l. 154.
CLVI. Thecdosio archidiacono CP. ct caeteris ca- CLXXXV.L luijiculus <|ui direc:us cst a Joanne
ilmlicis a pari. Cratias miscricorduv, divin-r. c\r. Iliiil. episcop •, ve! a!> Epipbanio presbytero dc Thessalo-
CLVII. Idein Epiphaitic august.c. Ecdesiav.i.i pax, uica. Si pro peccalis nostris, elc. Ibid. ol. 655. <

ctc. Ihid. eoi. 615. Ci XXXVIII. Justiiiianiis Horuiisdar. Propilia Di-

CLVIII. Ana.stasi;e et PalmalUc a pari. Boh«t vjiun- viuitatr, <"tc. I'a,\. 04!).
tatis jndicium, elc. Ibi<I. col. 619. CL\\\I\. Alia Jusiiniani. /'( plenissima fidci,
CL'\. Indieulus quem arceperunt Uqnti noslri qn'- elc Ibi I. rol. 6:»0.
mipra. Ilnm Dro propitio, clr. Ihid. col. (<1'2. [ciwn] C\C. Iloimisli Jusliiii iiio illustri. En/o-
Ii:ixvi| CLX. Lvciii|il'iiii !ir><-Ili Joiircui-, CP. ;\6 t/io v. c jiiit) nosi.ro, eic. ILiii. col. 651.
HaiiinsiLini. llcdditis nvhi titteris, ete. Ibd, i0). 621. C>t(X lilcm. Ita maqiiificenlia: noslree, etc. lbi-
Esi eliain in collcciionc Hispani<:a. dcm.
 ,

100
189 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS. II.

CXCII. Jusiiniani epislola. Perfiatrem Proemlorit A CCXXIV. Ilem snggeslio Germani et aliorum i|U0-
eic Ihid. col. 050.
quidqitid est cautius, rum supra. Non mirnmur, etc. Ibid. col. 023.
CXClll. Jusiimts Aug. Ilnrmisdx. SHnim.1 quidem CCXXV.Snggeslio Dioscori diaconi. Per Eulogium
habcnda, eic Ibid. col. 659. 651.
V. c. tiilenis, elc. Ihid. col,

CXCIV. Justinus Horniisdae. Cmn in animo nobis CCXXVL Suggestio GerniMii et aliorum qiiorum
tit, etc. Ibiil. col. 658. supra. Mafna misericardia Dei est, elc. Cnl. 642.
CXCV. Eunhimia llorinisd.ic. Beatitudinis tuae lit- CCXXVll. lloniiisda Germano et aliis qnibus su-
teras, e:c Ihid. cd. 659. pra. Cum nos ecctcsiasiica} prosperitatis gaudia, clc.
CXCVI. R<daiio Epiphanii CP. ad llormisdam. lbil.eol.64l.
Deus, quiin alto habilat, elc. Tom. V Conc, co!. 666. CCXXVIll. Eisdem. Craviter nos, etc. Col. 644.
CXCVII. Jn-iiuiani illustris epistola. Domino nostro CCXXIX. Eisdem. Ita nos incolumilatis , eic.
J csu Christo favenie, etc. Ilnd. col. 667. Col. Otil.
CXCMIL Ccleris iilusirU ad llonuisdam. Uaxima CCXXX. lisdcm. Anim>s nostros, eic. Ibi lem.
no'is gratv.luiionis cansa, c;c. Ibid. col. 600. CCXXXL Exeniplnni relalionis Possessnris epi-
CXCIX. Jnliamc Auicuc ad liorniisdam. Quiv prima scopi Afri ad llorniisdain. Dcret et expedit , clc.
%'inl, etc. Ibidcm. Ibidem.
CC Jii>linus Atljr. ad emndein. Caui bealissimunt CCXXXII. Ilonni^da Possessni. Sicut rationicon-
Germannm, elc. Ibid. cnl. 670. gruV, cic. Inid. col. 662.
CCI. Exemplum episto'at Jusliniani cons. (in vnlg. CCXXXIll. Justinus Hormisdae. Quo fuimus scm-
viri clarissimi). Quanta reoerentia, ctc. lbid.col.G77i B per, eic. Ibid. eol. 07-2. Est eiiam in collcciioue Ila-
CCII. Ilormisda Justino aug. Benedicta Tiiuitas driana.
Deus nosler, etc. IbM. col. 071. C<^XX\IV. Excmplum precum llierosolymilano-
CCIIL Eide.n. Gloriosis clemenicc vestrce labori- riitu, Aiiiiocliensiuin, el secund* Syri.ne clericorum,
bus. cic. Ihid. ci . 659. 1
abbatum eic, ad JilSlinum. Hauriie aqitam cunc
,

CCIV. Eupbeuiia' ang. Orare nos, etc. Ibidem. Iwtiiia, eic Ihid. col. 673. Exstat eliam in endeni
CCV Epiphanio CP. Oportucral quidem, etc. Ibid. ll.idi iam.
col. 665. CCXXXV. Relai o Epipbanii cptscopi CP. nd Hor-
CCVL F.idem. Diu nos nwitiata, etc. Ibidem. inisdain. Uuanlam habuitnus alacritatem, etc. Ibid.
'XVII. Hormisda Jostiniano iil. Quod ceUitudo col. 608.
vestia, eic. lidd. col. 67!l. CCXXXVI. Relaiio synodi CP. de ordinatione Epi-
CCVIII. Eidein. Studium veslrum, etc. Ibid. col. phanii ad llormisdam. lnnumerabilem el invcstiga-
640. tam, eic. Ibid. col. 656.
CCIX. Re'alio Porolhei epLcopi Thessalonicensis CCXXXVH. Justiniani epistola ad Hormisdara.
ad llormisdam. Propositi nostri, eic Ib.d. col. 670. Quanlam renerationem, e(c Gol. 678.
CCX. Hormisda Dorolheo. Consideranles luiv fra- CCXXXVIII. Hnrmisda Justino aug. 'nlereaauas
ternitatis Ecclesiam, elc. Ibid. col. 671. ad uniiatem, e;c Ihid. col. 082. Est etiain in colle-
CCXI. Eliae ,
Thoma; , etNicosrato episcopis. Clione II idriana, rnc uon in llispanica.
Quanio mens noslra, elc. Ihid. col, 641. CCXXXIX. Ilormisda Epiphanio CP. JIJu//o gaudio
CCXIL Gcrinano iiluslrissinio. Excubantibus vo- w sum rcpletus, clc Ihid. col. 685. Exsiat eliaui iu col-
bis, «ic. Ibidem. leclione Hispanica.
CCXIIL Ilanc nondum edilani intcgram damus. CCXL. Ilonnisda Jusiino. Siio quidem, etc. Col.
Jusiiiius auguitus Hormisdaf. Illus'rem virum episco- 680.
pum ft. gruio suscepimus animo, non pro honore lantum CCXLI. Hormisda EpiphanioCP. Benedicimus Do-
qui dcbelur sacerdotibus , verum eliam pro affeclu minum, elc Col. 676.
Nam quicunque tuo comprobatus
vestrce sanctiiudinis. CCXLII. Idem syimdoCP. Fratrem et coepiscopum
judicio fuerl, eslapud nos etiam judicatus probtilis- nostrum Epiphanium, elc. Col. 675. Poslea hxc m>-
simus. De opera lamen et favore qui sacrosanclis infe- latio legiiui Cekla in cuusa Abundanlii episcopi Tra-
:

rendus est Ecctesiis, tunc demum opportuniwi slaluetur, janopolilani in sainio habemns.
cum legali qnos nuper ad regcm magnijicum Trasa- CCXLlll. Jusiintis au/. Ilormisdx papa?. Vt quod
mundum destinasse noscimus, reversi propitia Divinilute in Panto, eic Toin. V Conc, col. 685.
responsum nobis dctul<rinl. Vcstra autem beatiiudo CCXHV. Exemplar relalionis Epipbanii episcopi
supernum ncbis pratsidium indefessis oralionibus posltt- (^P. ad Hormisdam. Frequentiores quidein, clc. Ibi-
lare dignetur. Data xv kal. Decembris Constantinopoti, dem.
domino Juslino pernetuo augusio (supple cos., id esl CCXLV. ExemplumepislolosJustiniamv.nl. Dili-
anno 519). Accepta xi kal. Juuii Rusticio cos., :d est geuter apostolaius vester cogr.oscil, etc Ihid. col. 674.
an. 520. CCXLVI. Epipbanins Diodoro episcopo. Graiiam
CCXIV. Suggesiio Germani et Joannis epicopo quam snmens, ctc.
prcrslans polius Esi am qua versio,
rum Felicis el Dioscori diaconorum
, et Dlandi , D se-1 in liiie S. Epipbanii de duodecim
muiila, libri
prcsbyleri. lncivitale Aulonitana, eic. Toni. V Concil Gemmis ralionalis summi sacerdoiis llebrxoriun
tol. 6:'0. novi^sime edila et illustrala a Peiro Francisco Feg,-
CCXV. Item suggesiio quorum supra. /n alia epi- pinio Roinr an. 1745. In hoc opuscnlo collcctio de-
6il.
Slola, eie. Ibid. COl. siuit, ninne.sqne codices eliam Veneli illud a;ip«
CCXM. Exemplum relationis Amlreae episcopi muiilum cxbibenles, iu iisdein vcrbs desinuut.
Praevaliiani ad tlormisdam. Commcndans me, etc
lbidem. [clmx] CAPUT XIII.
CCWH. Suggesiio Dioscori diaconi. Yerum esl De collecticnibus Tliessalonxensi et Arelatensi.
nulla esse gaudia, elc. Ihid. col. 6^0.
CCXVIII. Item suggesiio Gerniani et aliorum quo- 1. Elsi insiiiuii nosiri r.on sit eas collectior.es ex-
rum snpra. Cum Dei misericordia, eic. Ibid. col. 617. plicare quae non gcnerales, sed pmpriae fueninl ati-
CCXlX. Item suggeslio quorum supra. Eilius tesler cnjus Ecclesiae , duai tamen inler has ila siint cele-
mnqnificus vir, etc. lhid. col. 648. lnes, et ilatniilla relusta acsincera, atqueprneslaiUis-
[ci.xvm] CCXX. Ilormisda Germano cl a'iis quo- sma aliuude feremrogiiiia dncumcnta siippedlarunl,
liini snpia. Opinionum diversilas, etc. Ibid. col. 629. ul omiiii iiou possiut Pr ina e>l colie&io Ecclesiac
CCX\I. Iisdem. Auimvs nosler, elc. Ihid. col .030. 1 lnssaloiiicen-is ,
qn,ti g<^iis Komann; synodi anni
CCXX I. lisdetn. Ncccs^.e est, clc. lhidein. b3l sol» P.on facm Htola inserla foit. Comiiiel plmes

CCXXIIISuggesiio Do^coii diaconi. Eiat opta- llomaoorimi prsecipue anlisliluni tpi ioIjs qiiibiis ,

bde, cic. Iliid. col. 650. aposlolieic sedis in IPynci viccs Tbcsbal<,nicensi
191 AD 0?ER\ S. LEONIS MAGM APPENDIX. 19?

eui-cono coininissai vel conli majc fueruiit. Iltiie col- A qne institutiones ab eis itlit in partibus destinatas mr
r .. , o ....: ..„..: l„.
ut .„:
'. • >•. ..„...,.,. ...:„-«» ..„...•.„..... .
tmssos, ...
: ..•
dedit cau-a Slephani epitopi l.a-
. i i

lectioui occasiouem nostros rei veritatem cognotcere queatis.

iisseni et Meiropoliiaj Thessaliae in eoilein lllyr.co, i|ui vesirw augusluli potentice dirigece curavimus In me-
tleposilus abEpiphanioCP. aliisque episcopis cum eo inoratis synodi 11 >rnan:e gcstis quac supcrsunt. no-
ronsidenlibus, Romam confugit; i;bi coacia Romana bis conservata fueriinl docutnenia a Damaso ad Leo-
Rynodfl, Theodosius episcopus Echiniensis ab eo inis- nem nsque, iia tanicn ul ignoremus mim alia aliqua
- eiiam Leonis subjicerenlur quae desint. Certe auiem
sus, ul incompetens Epiphauii judicium probarel, R>
manns ponlilices specialtler gubernationi suw Ilhjrici dcs-derantur epistolae Hilari, Simplicii, Felicis at-
(;ic proinde etiam Thessaliae) Ecclesias vindicasse plu- quc llormisdae, quas ante Bonifacii l{ synodtiui
r busdocumenlis in mediuni productis oslcndii.Cum scriptas iisdem procul dubio gestis msertas diisse
vero iilem Theodosius instiiisset ul ea legerentur, et dubilare non licet. Cum Lco AUalius in laudato
iisdem lidcs conciliarelur ex scrinio aposlolic», B »- opere Concordia, pag. 1371, ex Vatiranc quo u>us
nifacius pontifex jussit Rrotatw epistolw recitentur,
:
est esemplo quxdaiu verba recilet liiteiarum Lcnuis
et scr ptorum (ides in fedis aposlolicw requiratur scrinio ad Anaslasium Thessalnnieerisem, quai in volgaij.
(tom V Concil., col. 843.) : quod ad earuiii aulhen- Leoninis non invcniuntur, nemo siispiceiur, h«>c
iicitaltm commendaodam inaxime confeii. Epistolie esse fragmcntum epislolae Leonis quam Valianus
;iuiem sex et viginli ejusdcir. synodi gesiis inveniun- codex prxf. rrel, Barbcrini vero apo^r:>plii libr;irius
nir insenaehoc ordine, duac Daraasi, unaSiricii, duae omiseril. Ea enim verba reipsa stml nieiuor.iia:
Innoceniii, qt.inque Bonifacii I; una imperatoris Ho- epistolx Bonifacii ad Bufum quae in Valicano co-
norii ad Theodosium auguslum, hujiis lescriptum ad g dice Leoni ad Anastasium ajque perperain iuscripta
cuiudein llonorium, Coelestini una, qualuor Xysli III, erat ac in Barberino inscribilur.
una Marciani impentoris ad Loonem papim tres ,
3. Laudaliiin Nicolai I leslimonium, si nihil aliunde
hujiis ponliGcis, dein una Anatoiii CP. adeumdem, praasio rsset, satis esse deberet ne quis tain rari
«•l qii:iiuor aliae ejusdem Leonis, ut videreesl tom. V documenia quaj ex Barberino codice sunt imprcssa,
ConciL, Ven. cdit. col. 843 et seqq. Ilactenus codex ar.tiiiuis ignota fuisse suspicetur. Alia vero non de-

P.arbe inus 358b\ ex qtio hoec insignis colleclio, seu sunl teslimonia ipso ^icolao vetustiora. Na^ne.i-
ba?c Roinana synodus lam pretiosa docuirenta actis stolam Analolii ad Leoncm, qnae ex liac sola colla-
iuser a pneferens, a Luca Holstenie eiJiia fuit. Etsi clione prodiit, laudat Gelasius iu cpistola ad Darda-
trero liic Barberinus codex recenlior sit, ipsius tameii nos, uti ostendimus not. 9 in epist. 132. Esundem
H"lsienii cura «lilig- nlcr cxscripius fu t cx duobus quoque allegat ciiam Facundus Hermianensis lib. v.
antiquioiibus Vaticanis tunc signalis num. 5751, fol. Hadrianus I loium exordium epistohe Bonifacii qu.e
55, el G33'J, fol. 12, qui in prima Barberini exeinpli incipil Insliiutio ac x eadem rolleclioi.c lanluni
. »

pagina ejusdem Holsienii manu indicanlur. Allerum edila fuit, irauscripsit in cpist. 97 codicis Carolini,
iX liis Leo Allaiius anlea adhibuerat, cutn iu Con- edilionis Grelscri pag. 522. Adde quod nonniilke
cordia Ecclesiw Orientalis cum Occidentali, pag. 1370 epistolsc bujus colleciionis in aliis prob:e nota.' co-
<t 1571, aliquot earum ciistolarum fragmcnla quoc diiibus invenlre sunt. Ita ex novein ejustlem colle.
aliunde non suppelunt, ex Yatieano vetusiissimo clionis epistolis sub Lcone tres ante ediiionem Hoi-
«•xeniplo reci avit. Quantalibel aulem diligenlia usi stenii ex aliismss. editae luerani. Nos unaui praelprca
simus, nullum ex iisdem codicibus inter Vaticanos reperimtis in pr;cst;intissimo eodice Kaiispouensi, et
r.peiire poiuimus; ac proplerea stltim B&rberinum Quesnelliis i:i Grimanico ppislolam vero 100 Mar-
:

cudcem iu Lconinis episiolis conferre licui'. Pluri- ciani ad S. Le<mem Arnoldus Cr.xce scriplam in
bus quidem erroribus sealet, quos Holstenius in edi- Bodlciano exempio naclus est , nos in Vat. G;;eco
lione emendayit ; et lacu is etiam aliquot inficitur, 1455. Confer prxfaiionem iu Le nis epistolas loco
quas illeaple sup; levit. Sed Vaiicanum quoque (iiaio. Cinn aiiiem h;ec omnia sincerilatem docnmen-
exemplum ex quo Barbcrinus codex ex-criplns fuit, torum Imjiis coilectionis eiiam atMie et aui conlir-
aeque luxatum atque inendosniii Leo Aiiaiius lesta- meni, a.idax nimiuin a quibusque judicabiliir Ques-
lur: et Barbcrini quidem codicis menda ex n.entlis nelli censura.qua epistolam Bonifacii I ad episeopns
exempli Valieani prolicisci nouniillis certis intl ciis Tiiessaba; cx bac collectione vulgatam in notatinne
tletexiinus. Vide pralat onem ad ep stolas S. Lt-oiiis ad capul 1 collectionis hoc lomo edende supposi-
§ 17, tom. I, pag. 535. tionis aut interpolationis accusavil. Vide nnstram
2. Porro iu his mss. ea Romana syuodus inJeg a annot. 32 in luidatum ca^ut primum, col. 51, ubi
invenla non si, et desinit in epistola perperaiu in-
« Qucsnelli verba refereniur et persiriiigeniiir."
scripta Leotiis noiniuc ad Anastasium Tbissalo- 4. Aliera collect o estArelateusisEcclesi;e,ea docn-
n ccu-em, quam ex contextu et consulari nola Hol- meniacomplectensqnibus ejusdemEcclesiae privilegia
sieiiius jtire resliluit Bouifacio I ad Rulum cpisco- ac jura probantur. Ilanc colleetionem pr;e oculis ha-
piun Tbessalonicae. Hinc cum ipsa documciiioniin btiisse videnlur Patres synodi Francofordien^is anui
Thessalonicensiiim collectio quai gcslis cjusdem sy- 79^, cuin cas pontilicias epislolas recitaias tradunt
uodi eiatinserta, po.-t lar.datam epislolam abrum- qu;c i.i eadein collectione conlinentnr, ct nonuullae
pa ur (un i stendiint etiam hajc verba ipsi cpisiox* 1) nounisi in ea hacienus inveniii potuerunt. Inquiunl
subjecta, Item recitala est, quccaliam epislolam sub- Cllim caii. 8 De cllercatione (Jrsionis Vicnnensjs
:

sequeiiteui et in mss. deflcientem palam indigilanl), episcupi, et u ivocati Hlifanli Arelalensis episcopi tectiB
quot alia dociimeula ad eamdem colleclionem per- stuit epittolee R. Gregoni, Zosimi, Leonis et Stjmma-

tineniia deinceps sequerentiir incerlum cst. Plura chi. quw definierunl eo quod Vieimensis Ecclesia qua-
.;uitlcin intcrcidisse innnunl nou obscure Nicolai 1 twr suffraganeas habere sedes deberel quibus illa
verba iu episi. 2 ad Micbaelem imperalorcin. Vicem, quinta pra cminerel ; et Arelateasis Ecctgaia novem suf-
iuquit, quain nostra sedes per epiacopos vcstris in par- fraganeas habere deberel, quibus ipsa praemineiel
iibus cunstitulos habuit , videlicei Thessalonicensem [Tom. IX Conc, col. 105). Ceiic tres Leonis epi-
jlocus mendosus vel luxatus], qtti Rwianw sedis vi- slokc, qu;e iu nostra edilione sunl 40, 42 et GG, hac
cem yr Epirum veierem, Epintmque uovam, «;./«e //- iin.icollectione npitulantead nos pervenennii. Idem
hjricum, ilacedontam, Titessalium, [c:.x\j Achaiam, e.>t de epistolis Zosimi aliisque nonnullis. Qux vero
bac am Ripenseni, Daciamque Mcdiierraneuiii, Mos- in aliis ijuoquc collectionil us iuventie sunt, mi Cre-
siam, Daidaui;m t Piwca.im, D. lelrj apostolorv.m gorii litter.x ad Virgilium Arelatcnsem , quac cx-tani
principi con.radicere nullus prwaumat quai mteccs-
; lii Rege to ejusdem |oiililicis, c;vieiis htlem conci-
sorum nostrorum lemporib. s, scilicJl Dntnas', Siricii, lianl; cuin piceseriim posieriores an'ece lenlium la-
Innoceniii, Ronifacii, CceleHini, .Xysli, Leon s, Hilaii, ciant mentionem , ct ali.c ohis leslimoiiium \>rs>
Simplkii, Felicls, atque Uofmisdw sanctorum ponii- stent.
(icum sncris dispOsitionibus auqebtilur. Quornm deni- 5 Hujiis co!1cclio:iis landanlur l<es antiqui ccdi-
103 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLEGTOR. CANOMJM. PARS II 194
ccs, duo in Colberiina bibKotheca itnns in Rcgia, , A XXIII. Eju»(Iem Auxanio Arelalcii»i. Epist. C,
isque sxculo Itono exaralus iradiiur a P. Cuustantio ibid. col. 1i99.
in pr&falionead lom. lEpislolarum Roin. punlif., iium. XXIV. Ejusdemad eumdem. Episi. 7, co . 15-H). 1

165. Nos reccnliorem [clxxi] quidem Roina? vidimus XXV. A-lia ejusdcm »d cumdciu. Episl. S, cul. 1591.
in bibiiolbeca Vallicellana signatu n G 99, qui XXVI. Ejusdem ad cpiscopos Galiia;. E.usi. 9,
i.ineii ex vetuslo ms. tuuc Arelatcnsis Ecclcsiac, col. 1502.
pustea Colbcrtiu.e accurale exscriplus, a Nicolao XXVII. Ejusdem ad eosdein. Ep st. II. col. 1306.:

Fabro missus fuil ad cardinalem Raronium. Ne quid XXVIII. Ejiiodem ad AuroliaiiUin Arelalen&eu».
vcro alluciiiationis obrepal, duo hujus colleclinnis Episl. 10, col. 1303.
cxemplaria Colberlina disliuguenda sunt, quorum XXIX. Ejusdein ad eumdcin. Ei isi. 15, col. 1508.
alliriim ilisiinciionis gralia P. Coustantius Aielalen- Exslat eiiani in collalionc 7 sjnodi v.
sem , allerum Colberiinum appellat in uionilo ad XXX. Pelagii I Sapaudo Arclaieusi Episl. 8, ttm.
episl. 1 Zosimi col. 953. lbi auiem indical apogra- VI Concil.. col. 472.
l
lin ti Yallicellanuoi missum ad Baronium sumpiuni
•
i [cLxxnj XXXI. Ejttsdcm eidem. Episi. 9, »ol. 475.
luisse ex ms. Colbertioo Arel.ucnsi ; sed cx altero XXXII. Ejiisdem Cbiideberlo regi. Epl-l. 10, ibi-
Colberiino exscriplum pluribus iudiciis deieximus. de:u.
Non solum enim aliquot lectiones YaRicellani a XXXIII. Ejusdem Sapaudo. Episi. II, ct>I. 476.
leclionibus ms. Arelalensis discrepanl, uti colligere XXXIV. Ejusdem eidem. Epist. 12, ibidem.
licel ex not. G in Leonis epist. 06, lom. I, col. 998, XXXV. Ejusdem Cbildeberlo regi. Epist. 15,
verum eliam Yallicellanus aliquol dociimenlis caret " col. 477.
quae in ms. An latensi iuveniuutur, ut ex. dicendis XXXVI. Ejusdem eitlem regi. E|tisl. 14, cl. 478.
palam fiet. Codex Rcgius 3989, duolius Colbertinis XXXVII. Ejtisdem Sipaudo. Epiat. 15, ibidem.
antiquior, teste eodem Cousiantio docuinenta prolcrt XXXVIII. Ejusdem Childebeilo icgi, cui anncxa
ad Pelagium usque. Quo aulem pervcniat Colbeili- lidcs papae Pelagii. Epist. 10, col. 479.
iiiis Arelatensis signalus num. 1951 ignorannis. Ex XXXIX. Eju»dem ad episcopos Tusciai Annonar.ae.
indiciis a P. Coustautio productis certum videlur Episl. 6, eol. 470.
eum progredisaltem usquead S. Gregorium Magnum. XL. Ejusdeui ad universum populnm Dei. Episi.
Vallicellanus vero codex ex aliero Colbertino descri- 7, col. 471. II.Tc tres epistolae ad Arelaiens> ni Eccic-
ptus locupleiior esi, quippe qui iionnulla monunieuia siam non spectant. Cuni vcto omiies dc eodem lidei
postcriora reccpit. ou.c autem in boc cxbibcuiur argiiineiilo agant de quo sermo est in praecedenti
sunl hxc. cpisi. 15 ad Sapatiduiti Arelateusem, colleclor bas
I. Zosimi epistola ad episcopos per Gallias ei sc- quoque illi subiieclo tdas pulavtt.
ptem provincias constitutos. Exslal lom. 111 Concil., XLI. Manassa? Uemensi Givgorius. Hapc episiola
Yen. edil., epist. 5, col. 409. prxmissa Gregorii Magni litiens nun cst ipsius, scd
II. tjustlem Aurelio et episcopis Afrtca?, episcopis Gre^orii VII, legitiirque in iiujus Regeslo lib. vi episi
Galliarutn et seplem provinciarum, et rpiscopis Hi- 2, d.na xt kal. Septembris anni Io77. Inscrta auiem
spani.c a pari. Ibidem episl. 6, col. 411. fuil in bac colleciione, quia S. Gregorii ac aliorum
III. Ejusdem episcop.s Viennensis cl Narbonensis veiustiurum ponnlicuin epistolas pro sede Arela-
secundac. Ibid. epist. 7, col. 4l3. lensi scri|tias conimcmorat.
IV. Ejusdein Hilario Narbonensi. Ibid. cpisl. 8, i XLII. S. Cregorii senlenliw ad Auguslinum episcopum
col.414. Anglite. Est fragmet.lum epislola; ejusdem ponlilicis
V. Ejusdem Patroclo Arelatensi . lbid. episl. 9, ad inierrogatiouem nonam S. Augusiini , in quo
col. 415. Ateliteusis metropoliia laudatur.
VI. Ljusdem ad eumdem. Ibid. cpisl. H, cul. XLIH. Ejusdem Virgilio Arclalensi. Epist. 53, iib.
417. v eduiouis Maurinae.
VII. Ejusdem clero et ordini et plebi constituiii XLIV. Ejusdcm episcopis Galliarum. Ibidem
Ma-silix. 12.
Ibitl. e, isi. episl. 54.
VIII. Leonis Coiistantio aliisqoe cpiscopis Gallia- XLY. Ejusdem Cbildebcrto regi.lbidem, epist. 55.
rum. In uostra editioue estepisi. 4. XLVI. Nicolai I epistola ad Rotlandum arcbiepi-
iX. Itavennio Arolatensi. Ibi I. epist. 41. scopum Arelaiensein. Incipit Susceptis sanciitudmis
:

X. Preces episcopotuiu Gallia? ad Leonem. lbid. ture fpistolis, etc. Vide tom. IX Goncil., col. 1510 e.
epist. 65. Subjiciuntursynodi Arelalensis i, u et m, ex Isi-
XI. Rescriplum Lennis. Ibid. cpisl. (J6. dori collectione, vel Hispanica excerptic, ac postea
XII. Praecepium Hilari papau de Ecclesia Diensi, fragmenlum concilii Taurinensis usque ad canonem
ubi episcopus indebile a Vieiiiiensi epUcopo ordi- secundum, in quo de controvcrsia agitur inler Ec-
naius esi.Episl. 11 ejusdem poiitilicistom. V CuuciL, clesias Viennensem atque Arelalensem. Mox addnn-
col. 69. lur juramenta ab episcopis prxslita Ecclesi* Arela-
XIII. Gelasii JEouio Arelatensi. Est epist. 12 Gc- teusi, duin Anno, Ponlius, et Raimbaldus Iranc sedem
lasii ibid. col. 3-24. tenereni Anno quidem ab an. 981 usque ad an.
:

XIV. Svmmacbi cidcm jEonio. Est epist. i biijiis

D 994 Ponlius, Annonis successor usque ad annum
:

ponlilicis ibid. col. 421. 1050; Kaimbaidiis vero ab an. 1051 usque ad an.
XV. Ejusdem ad episcopos Galliarum. Epist 9, 1005. Iliitc cjuMiiodi juramenta data lueruni sub
Lbitl. col. 438. (inem saeculi x ct sxculo xi, quo bocc addiiameuta
XVI. Ejusdem Caesatio Arelatensi. Episl. 5, ibid. una cum memorala Gregorii VII epislola huic eolie-
rol. 424. Il.ic epistola exstat eiiam iu collectiouibus clioni inserla noscuntur. Elsi vero qiucdam ex iisdem
llisp. et IsiJ. ac a iis noniiullis. jurameir.is sparsim ediia siut, bic tamen singuia, ul.
XVII. Ilormisde ad C.cs.niiiin. Epist. 50, ibid. 10 nostro codice desciibunlur, appendere rebus plu-
col. (»10. ribus utile fulurtim confidimus.
XVIII. Joatmis II ad eiiscopos Gallia? Episl. 4, Ecjo Ponlius S. Slaricc Aquends sedis nune crdinan-
ib d. col. Ji99. dus episcopus debilam subjeclionem et reverenliam et
XIX. Ejusdem presbyleiis diaconibu*, cl cunclo
, obedientiam a SS Palribus constilutam secundum
dero Eculesiic in qua fuil Contuiiicliostis episcopus. pracepla canonum S. sedi Arelatensis Ecclesicc,reclo-
Epist. 5, ibid. c 1. 900 ribusque ejns.in prmentia domno anhiepiscopo Raim-
XX. Agapiii Casario. Epi»l. 6, ibid. 6 col. 94:; baldoperpetuo exhibilurum promitto, et super sanctum
XXI. tjusdcnt eidem. Epist. 7. col.946. altare propria manu firmo.
XXII. Vigilii ad cumdem Caesarium. Epist. 3, ibid. F.go frater Ilostagnus S. Aquensis Ecclesia ordinun^
col. 1294. dus episcopus debitum, ctc , ut supra.
 :

m AD OPERA S. LEONiS MAGNI APPENDIX.

tus ephcopus, c\r ui in
190

jnramenlo ejusdem Stephan ! .

Ego Steplianus Vendacenxis Eeeletm toctfns epi- A ,

Soliiiu K<> Aiinoni babei Itatmbaldo.

xcopus promitlo coram Deo el sancits cjut omttem sub-
jiCtionem et obrdieutiam cunonicam et ftdetilatrm kc- Ego 1'ctrus Ecclesiw Avenione vocattts episcopus pto-
fueor me, e c., nt in jur.mienlo IJ.rtraudi Itegensts.
cLsiic S. Slepltani sedis Arelalensis, ubi corpus B.
Tropltimi confessoris quiescit , ei Annoni prwseni
Ego Benediclus Avenivuensis Ecctesiw vocaUts epi-
scopus juro coram DtO et sanct s ejus oninein s bjc-
artlticpiscopo , el successoribus ejus, si eum super-
ctionem ct obedientiam canonicam et (idelitatem Eccle-
vixero.
siif S. Stephaui tedit Arelateusis, vbi corpus r.lmi
Ego Arnulphus Yiuciensis Ecclesiw vocalus eptsco-
Trophimi apostohci guiescit, et Baimbaldo prasenti
pws.e c ,ul in praccedenli. Suluin pro Annoni prwtcnli
1'oiHioni prwsenli archiepiscopo. arcltiepiscopo, et successoribus rjus, si eum super-
ariitcpiscopo »»ab l

Bertrandus S. sedis Ecclesiw Forojuliensii vtxero.

Etjo
tttiiic ordinandtts epiicoput, etc, utsuprn in jui-aineulo Duo d .cuineiiia i» Vallicelann :>pogrnpho ei in
excmplo Colbeiuno dcsiderantu qua: in ali s duo-
,
Pontii Aijueiisis.
Ego B.rtrandtts Begensis Ecclciw episcopus voca- bus- jnsdemcolltfciioiiisArelaiciisiscodioilMis iuTema
lUs pio/iieor me ddnvtps [clxmii] sub ditione
Arela- fuemnl. 1° Factum (scu edictum) ad virum il!us'rein
ten ts metropoiitw consistac, et ejus jussiombus ob-
Agricolam prafeclum Galliarum uugnstorum lloitorit
et Theodosii, ediiuni apod P. Cous>tantium 'om. Episi.
I
lentperare.
Ego Agelricus sanctw Regensis Ecclesiw nunc ordt- Itom. ponnf., col. 9/7, quod cx^iai in inss. Colb.
mtiidus episcopus ctc. , ul iu juramenlo Poniii Arelatrnsi 1951 et Kegio 3989. 2° Synodi Arelatensu
,

eptstota ad Silvestrum papam, qna: in un« uis. Goib.

Aqucusis. .

Ego Adilrictts Arausicensis Ecclesiw vocalus episco-

l> Atelatensi 1951 conservaia, legiiur apud laudauim
Cousianiiuiii col. 545. Vidi- ejus utonilmn eol. Zl\,
pus. eic, ul in juramen o Stepbani Vendacensis.
Ego Adilricus Araustcensis el Tricastrinensis voca- in fine.

PARS TERTIA.
De collectionibus Dionysiuna et caeteris quce a Dionysio profecerunt.

I CLKx.vj CAI UT PRIMUM. conscriptum, qitod os ejus inoffensa velocitate fv.ndi.bal .

Longum est de illo viro cuncta rcexere : el proscquimr

De coltecAone Dionysii Exigui. ;.lia de cjns viiiulilius diss-erens.

2. Celcberiimuin in rem noslram Dionysi' opusest

I. (li:ss odori testimonium de Dionysio.

: Cotleclionis Collcc io Canonuui ei Constituiionum scdis aposio-
§
bontjsiante purtes duw, earumque descriptio. De li<:r, qnan ab aucioris noiuinc Dionysiana voraiur.
r.onlitiuaia numcrorum seric in canontbus Gracts. [clsxvJ Haec dislinguitur in paries duas quaiuni al-
:

Juslelit editio duo additnmenta a Dionysio aliena in li-ra synodornm canones, altera Komaiioruiii ponlili-

secuttda parte recepU. Puri Dionusti codices rari, el ciuii e|iistola> ciunplci liiur. Non uin>, sid disliucio

cum Uadrianeis tton eonfundendi. icmpore separaliui digcsix ctcditae; ac proplerea

d stiiiClis cuncupaloriis lnleris in puris Diuiiysiauis
l.Qnisessel Dionysius Exiguus, quanlaque ci»s cxemplaiibus d.sccrniiiiiur. Iriiuo collecnoni cano-
essel in Graecis Lntin.sque liilens peri;ia, :ic in siiidh» nuni operam dedb. Cum i.imirum Itomam acces>issct
lotius sacra: eruditmnts celebritas, Soti^ exposuit posl Gelasii moilem, qucni se prtesenti* corporali non
Cassiodorus, qui eo familiariler usus, po-t ejusdcm vtdisse testalur, ibidemque plura dedis^el sux' pei ilia-.
uiurtem, cnca annuiu 55'», hoc insigne dc co U-sij- inGrxiis ac Lalinis litt.ris argumcnta ; Lanrenli s
moiiium inseiuil libi o dc Diviuis Lcrli nilius, Cap. io confusione prisca: translationis offcnsus, assidua et fa-
Generul eliam hodieque catholica Ecclesia viros iltn- mUinri cohorlatione ab eo flagilavii ut Gia^cariim sy-
stres probabilium dogmalum dccorc fulgenlet. Fuit enim iiodorum caioi.es accuraiiore ci nitidiore intcpreia-
nosttis lemporibus el Dionysius nionachtis, Scytlta nu- lione Laline redderel. Priscam Iranslationem , qu:c
tionc, sed moribus omnino Uomunus, in utraque Itntjun Laiireiitium offemlcrat, illam isse quain boc. loiro
valde doetitsimut , reddent actionibus suis quam in ediiuii sumiis, alibi probabilius conjecimus. Laureu-
librts Dotnini legeral aqutttt em : qui Scripturns divinas liu^ porro, qucm frutrem nostrum Dionysms appel!al,
iitttia curiositate discutseral atque intcllexerat, ut unde- foile luii aliqnis Komanx Erclcsia! prc^byicr, qiio
cunque iitterrogaius fuissrl ,
paratum Itaberet compe- nomine duo snbscripti iiiveniunltir concilio Rnmano
tens sine uliqua dtlutione responstim: qui mecum dia- suli Symmacho an. 499. In-jcstum auiem a Laurentio
lccticnm legit, et tn exemplo glortost mtigisierii plurimos laborein non suscepit Dionysius, nisi postquam Sie-
annos vitam suam Domino preeslanle transegil. Pudel pbani episcopi Saloniiani : rcccs a «ossisseni, uti
me de consorte diccre quod in me negueo repei ire. t uit parliui i.-x epislola ad ipsum Sicpbauum, pariim ex
en m in illo cum sapientia magna timplicitas, cum do- Cassiodori te^tnnonio colligimus.
cttina humil tas, cum facundiu loquendi parcitas: ut in 5. In principio ilaque canones qui dicuntur Apo-
uullo se vet exlrcmis fumutis anleferrel, cnm dignns jv siulorum, de Grceco, iriquil inepislola ad Slepbaiium,

rstel regum imc dubilalione colloquiis. luUrveniat pro / r )isiu//»ihs, quibttt qtiia pturimi consensum non prx

ttoiis, qui nobiscum orare consueverat, cujus htc m buere facilcm, lioc ipsitm vetlram uotu.mus iqnorare
tumus tratioite possimus nunc meritit
sulfullt, ejus tanclilalem. Deinde regulas fiieama: synodi, et dein-
adjuvari. Qui petitut a Stepltano episcopo Salon tano, ceps omnium roncitioruin, sive qtttv ante eam. sve qnm
ex Grcecis exemplaribus canones ecclesiasticos moribitr posimodum facta sunl, usque ud stjnodnm 150 pontift-
suispares, ttt cratplaniis atque diterlus, mngna' eto- cum, qui apud ConUantinopolim conrenerunt sub ordute
qtiewitv lucecoiufosuit, qms Itodie usu teleberrimoEc- numerorum, id eU a primo capile usquead ceutesimum
clesiit lio uana compleclilur. Ilos etiain oporlel vos assi- sexagesimum quintum, sicul habetur in Grwca auclori-
dtic legere,ne videamini tatn sattttarcs ccclesiasticas re- tate, digcttimut. Gratca aucloriias Graecum quo uteba-
gutasculpabiiiier ignoiave.Atia quoque mulla exGrwco Uir codicein iudical. In boc serics numeroruin iia
traitsiulii in Laliitnm, qutv tttitilati possnnl Ecclesice conlinuaia eral, ui in co codice luit, qni in noiiiiullis
convenire. Qui lunia Latinilulis et Gra citalis periiia synodi Clmlcedoi eusis nctioiiibus Au iocbeuos ano- <

fungeb(tiur,ul quoscunqiie libros Gracosin manibns ac- ucs eadcra fere iuiiiieroroui srrie notatos prxfcrebat.
cipent,Laiine sinc offensione traiiscurieret ; iteruntquc Confer <|ux in banc rein observarinius part. i, Cap. G.
v

Lutiiius Attico sermunc leyerel, ul crcdcres hvc esu ldciu vcro GrsTeuj Dicnysii codes solos couiiucbai
197 DL ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOU. CANONIM. PAIIS II'. 198

Nicamng r&nones 20, Ancyranos 24, Neocacsarien- A oinnium plausu, ac pr.-vsertim Jnliani t inli S. Anasta-
scs 14, Caugrcnses 20, Antiochenns 25, Laodieo- s*nc presbyleri l"iiissel cxcepta, liic ipsi Dionysio au-
nos 59, et Conslanlinopolilanos 5, qui canones 105 cior iiiU »i apostolicae quoquc setlis comliiuta ipiae
conliciiinl. Cum anteui in co codicedeesseiit canoues ad ecclesiasticam disciplinam pcrtininl pari studio
Chalcedonenses 27 , cos ex alio Graeeo exemplo colligerei. Citins morem illi geren*, ea (inquil in epi-
Dionys us Latinitate donalos adjecit, qui Graccarum siola ad ciiniilcin Juliauuin) qua vatui cura diligenlia-
synodorum slalula clatidehanl. Tum vero cx Laiinis que collegi, et in quemdam rediyent vrdinem, tilulis
cxemplis suhtcxuit statula Sardicensis concilii alque dislinxi composilis: ita dunlaxat ut siugulorvm poii/i-
Alricani, quw Laline sunt edita. Sanliccnses siqui- ficum quotquot a me pra'cepia reperta snn', sub tma
dem canones, quos duplici originali excinplo luin numerorum serie lerminarem, omncsque litulos Ituic
Craece, luiu Latine cditos probaviinus part. i, cap. 5, pra fationi subneclcrem, eo modo qvo dudum de Graco
itoii reddidit <x Graeco, sed ex Lalino originali exein- strmone Palrum transfcrens canones vrdinaram. ln hac
pio aqiic ac Africanos sninpsit. Vjde quaedehocpecu- paite una nunierorum series in singulouim poniiii-
liari Sardicensium exemplo annotaviinus part. II, c. 1, cuin dccrctis, lion autem in toto corpore a primo pon-
num. 17. Concludit porro Dionysius epistolam nnn- lilice ad ultiinum visitur. Chronologicuni vc.ro pon-
cupaloriam hac monitiOlie Vniversarum vero defini-
: tificum ordinem, qui in aliis aiiterioribus collcctioni-
lionum litulos post hanc prafationcm strictius ordinan- bus pcrlurbalus invenitur, Dionysius exacie secuius
tes, ea quoe in singulis sparsim sunt proinulgata conci- est. Piainittitw cpistola ad Julianum, quae praelato-
liis, sub uno aspectu locavimus, ul ad inquisilionem nis viccin gcrit. Sequitiir tabula lilulorum.
cujusque rei compcndium atiquod altulisse videamur Tuni prorerlur epistola Siricii ad Himei ium Tarn-
ludicat tilulos canonum cxactius lucubratos, <t iu " concnscm in 15 iiumeros distincta, iiuaj in vulgalis
pra-inissa tabula descriptos, quos poslea suo cujus- Conciliorum tom. II cst episi. 1.
que cauoni iterum praehxit. llinc cigo prinue parlis Subdiiutur Innocentii epi<>lolje22, quac disperliuu-
scrics haec cst. Praefationis locum obtinet cpisiola ad lur in numeros, 57, nimirum :
Sleplianum. Tum sequiiur tabula tilulorum. Dein ca- I. Ad Deccniiom Luguhinum, unde priores tium.

iioues apusiolorum 50. Postea sub nna nuincrorum 8. Est tom. III Coneil. episl. 1.
serieNicani, Ancyrani, Neocaesarienses, Gangrenses, II. Ad Vietricium Hothouiagensem, cxqua sequen-

Autiocbeni, Laodiceui ct Constantinopolitani. Deiude tes numeri 12. Est epist. 2.

Chalcedoiienses, quos omnes nova versione e Graeco III. Ad Lxsuperium T.dosanum aliis nuineris 7,
Latine transtulit. liis subjecli ex originali Latino a 21 ad 27. Esl epist. 5.
Sardiccnses 21 ac landem A\icani disiincli in nu- IV. Ad Felicem Nuceriuuni, secla in nuuieros 5,
ineros 138. Priores scihcel iflimeri 33 sunt cano- a 28 ad 32. Est epist. 4.
nes concdii Canhaginensis anni 419. In quo cum V. Atl Maximum elScveruni episcopos per Brutios
posica lecta et inserta fuerint decreta praecedcnlium sub unico nuineio 35. hst epist. 5.
synodorum Africa; sub Aureho, liaec a num. 34 VI. Ad Agapilnm, Macedoumin, ct Marianum epi-
peneniuiit usque ad niim. 127. Tum sequunlur sex scopos Apuliae, unico numero 54. r.st episl. 6.
alii canones cjusdem eoncilii anni 410 a num. 128 VII. Ad llufum, Geroniium, et altos Macedones,
usque ad 153. Dein episioli ejusdcn synodi ad item unico numero 55. l.si epist. 7.
Itomfacium ponlificem, alia Cyrilii Alexandruii ad Vill. Ad Florentium iibuninenscm numero 30.
Africaitus, alia Attici CH. ad eosdeui cum symbolo C Est pist. 8.
i

Nicaeno, et poslremo epistola poslerioris synodi Afri- IX. Ad Probuin nuniero 37. Esl episl. 9.
canae ad Coelestinum : quae oiiiuia incho.uil a num. X. Ad Aurclium ct Augusliuuin num. 58. Est
134 ac dcsinnnliu uuiii. 158. Eain porro coniiiiuatam tpist. 10.
numeroruiu serieni, quam in Graecis cauonihus se ex- XI. Ad Julianum num. 59. Ksl pisl. 15. <

pressisse [clxxvi] testaius est, nulli codices exhtbcnt, XII. Ad Aurelium num. 40. Est cpisi. II.
et ne illt quidem quos puros Dionysianos inferius mc- XIII. Ad Bonifaciura presbyierunj numero 41. Esl
morabimus. Neque eani seriem praefcrebat ille codex cpist. 14.
quo Crescouius usus csl. Fuisse lamen initio aliquus [clxxvii] XIV. Ad Alcxandrum Anliochenum num.
codiccs cuin hujusmodi scrie, paiel ex titulis subjectis 42. E.tcpisi. 15.
epistolae Jomuis 11 ad Ca-sarium Arclaleuseiu, in XV. Ad Maximiauum cpiscopum iium. 45. I.si
quibus ex Diunysio cauon Ncocaesaricnsis juxta cam epis.i. 10.
uunieroruiii seriem descnbitur. Vide quae iu hanc XVI. Item ad Alexandrum Autiochenuni num.
rem ex ms. Vai. Palat. 574 aunoiavimus part. II, c. 10, 4i. Esl cpisl. 17.
§ 2, n. 12. Cuin porro iu iisdem tilults Joannis II XVII. Item ad eumdcm liibus num. 45, 40, et47.
duo alii cauones Anliocheni non juxla sericm me-
, Est episl. 18.
moratam, sed propriis nuiueris ailegentur, pcrspi- XVIII. Ad Acacium cpiscopum Berceensem iium.
cuuui fil Dionysiaiiuiu ejusdem poulilicis excmplum 48. Estepisl. 19.
duplici numcrorum ordine fuisse dislinciuin, nimi- XIX. Ad Laureutium Scnensem num. 49- Est
rum lum ea conlinua scrie quae ex Grae<o a Dionysio r\ cpisl. W
recepla fuit, lum pcculiari cauonum cujusque syuodi XX. Ad Marcianum episcopum Naissitanum, num.
numero, quem si non a Diouysio, certe a quibusdaui 50. Estepist. 21.
libranis oiim apposilum ex tiac ipsa Joamiis II cpi- XXI. Ad Hufum, Eusebium, el cxtcros episcopos
stola suspicalus est I'. Couslaniius iu pia-lalione ad Maceilones, reiiquis sepieiu uuineris, a 51 ad 57. Est
loni. 1 Episl. liom. pont. , num. 109, ubi prajterea epist. 22.
non improbabililer conjecii idciico iu codicihus qui Zosimi epistola ad flcsyehium Salonilanum in ires
ad uos pervenere nuspiam iuveniii eam conliiiuam nunieros distributa. Est iu editione Couciliorum hnjus
imiucioruni scriem, quia librarii deinde consecuti, pontilicis epist. 1.
omissis Uiomjoii uumeris, alios relinuere utpote magis liontlacii i papae decrcta quatuor numeris compre-
vuigans maijisque ad dis.iuciioneinrerumaccommodatos. bcnsa, quorum 1 cst cpislola cjusdcm ad Iloiioiium
Ea vcro nuiuerorura series, qua iu Bibliotbeca juris auguslum , 2 est rescriptum llonorii , 3 cpi^tola
canonici, Vi-elio el Justello curantihus, Dionysii edi- ejiisdem pomilicis ad Patroclum, Kcinigium aliosque
lio prodiit, n ii cx aliquo puiii.ri Diouysii codice, episcopos Galhcanos , 4 alia epistola ad Hilaiioui
qualcm uun imsse Juslellianum ex defeclibus ejusdem Nai honenseui. Sunl in Conciliis cpisl Iju 1, 2 et 5,
eilitionis a puro Oionysiano codice alieuis inlerius ct rescripium llonorii post epist. 1.
palebit, sed cx ipsa Dionysii epistola, qua eaiiidcm Ccelesimi ires epistohe distiilnitac in numcros 2-2.
iciietu a se custodilam lesiatur, origineiu ducil. I. Epistola ad Venertum , Marinum et caeteros
4. lhec puma Dioiiysiaua: colluciionis p»rs cum Gajiiarum cpiscopos, additis pra-teriloium sedis apo-
 ;

109 AD OPEP..V S. LEONIS M\GNI APPFNDIX. 200

slolica? epUcopornm aucioriiat.nus de gratia Dei iM \ pnns Dionysii ahcsse animailverlimiis part.
codi- iliiis

libern voluntatis arbiirio. Dividitur in numcro&'i5. i, c:.p. 4, <; quos in-

2, ubi diins codict-s puri Dioi.ysii
Esl in conciliis epist. I. spictre licuit laudavimus : Vat. 584f>", qui lotam Dio-
II. Ail episcopos pcr Yicnncnsem el Narboncnsein nysii collectionem rontinet, el Vat. Palat. 577, qui
provincias cousliluios , a num. 14 ad 19. Lst Solos coik iliornm caiiones exbibel. Descripiionem
epsst. 2. prioiis codicis, qui pratler intcgrum Dionysium qua-
III. Ail cp scnpos p*r Apuliam et Calabnam rcli- lcm hacienus explica^iiuus, plnra additamenia com-
quis trilnis iitimcris 20 21 ei 22. Esicpisi. 5. pleciiiur dabimus capile tertin, ubi de Dionysianis
,

Leonis epislolai septem disiincia* iu nnmcros48. addilionihns eril sermo. De altero antem in Vat. .

I. \il episcopos Gampanise, etc, numcris i|iiinque. Palat. 577 pluribus agemus hoc ipso capile, § 3.
F>t in nostra etlitione cpisi. 4.
IL* Ail Italos unico numero (i. Fst episi. 7. § 2. De Dionijs.iamr. collectionis prwstantia. Dio- Num
III. Ail Siculos :i nuin. 7 ail 15. Fsl upist. 15. viisius primns collegcrit derrctales lionmnorum pon-
IV. Ail Janiiarinm Aquileicnsem innii. 14. Fsl lipcum. Animadversiones in eamdem coUcctionem.
episl. 18. QunnlHm kccc propagata (uerii. De lempore quo con-
V. A»! lluslicum Narbouenscm a num. 15 ad 50. dila fnil.
Fst cpist. 107.
VI. Ad Auastasliim Tl.cssalm.iccnscin a num. 51 6. Dnbitari non potest quin Dionysii cbljeclio ca?.-
;ul 41. Fsi cpisi. 1 i. leiis anliquioribus et di-linclione ciuiiniiin a decre-
VII. Ad Nice.tam Aqnileicnscm a num. 42 ad ~ lis ponlificum , et perspicuitate vorsionis canmium
48. Graecorom, ct docunicntorum ortline, et litnlis aptio-
Celasii decrela ile eonsiiluiis ecclesiasticis in nu- ribus, iion modiciiin pr.tslel, ncc non ipsa nmnimn
meros 28. Fxsiant in coilectiouc lioc lomo cdila decretorum sinceritie, quac nihil apncryplium rece-
cap. 58. pit, cxce.piis canonibiis apostolicis, quos lamen Dio-
Tiiiidcm epislola Anaslasii II ad Anastasium augu- nysius non sinc peculiari admonitione a Cteteris ge-
siiim in nuiucros ocio uivisa. Est tom. V Couciborum niiiiiis canonibus dislinguentlos putavit. Neque vero
cpist. 1. dicendum esl cum nonuullis Dionysium primum fuisse
Ihrc purm Dionysiana? collectionis inlcgra ile-
5. qui apostolica? sedis decreta collegerii. Fuit iju dem
scriptio esl. Ncmo amein opponat Chiis:ophori Ju- ille piimus ipii ea toiuo separato a cmonibus conci-

stdli ediliouem a Gullitltno Voello, ei llcnrico«JusUllo rniium scjunxit ordinaiiinqiic recensuit ; ciini in an-
cju- lilio insert3iii Hibliothecse juris canonici lomo t' rionbus collectionihns una cnm synodorum decre-
pnmo, in qua intcr recensta secuiuhc paiiis docu- tis. vel ioter se confuse permiscercntur, uti ccrnera

menta duo alia proferuntur : nimirum decreiis Zosimi est in cnllectioiiihiis quas anlecedenti parte descripsi-
annect tur ejnsdem ad picsbytcros legatos
cpislola iuus. 0"i vp| ° >ac Dionysiani codicis distinclione
'

llavenn.T, quac iiumerum 4 conlirii; decetis aulein iituiiiur, periude ac si ante Dionysium soli (anone>,

Leonis subdimr epistoli ejustlem ad Africnnos, q-.ae non vero apostnlica constiluta aiiciorilatcm obl ne-
iiumerum adjit il 59. Ilas enim duas epistolas codi- rcnt, nimiuin falluntur. Elsi enim veruni esscl (quod
ces pnri Dionysii ignorant, qualcs haeienus invenli iion eoncedimus) vclustiorc» Dionysio codices qui ad
sniit duo, Ucgius Parisiensis 5887 ct Valicanus 5845. nos non perveuere, solos c.inones Gra?c<inini conci-
Cscieri qni easdera epistolas referuni , uti a JusteHo f; l.orum Fatine retld tos prxtulisse , quid inde? Cum
prodicrunt corpori ipsius colleciionis inscrtac non , hi privaii essent codices, milliis autem publicus , ut

pmi Dionysiani codices sunt, sed Hadrianei, qui liaec alibi osiciidimu* ; cimque inter canones Gr.iciruiii

et afia practcr Dionysium additamcnia recepere, mi synodoium soli Nicnni cum Sardcensibus olim es-

capite stqnenli •pluribus expljcabimus. Quod si iu sent apnd Laiinos recepti , qiiemadmodiim probavi-
tabula tilulcrum pneniissa codici Valicano 5845 ea- iiiiis part. ii, cap. 1, mhil ex his codicibus ad aucto-

rumtlcm cpisiolarum lituli referunlur; cum ipsas epi- ritalera astrucndain vel adimendam decrelis Rinna-
slo'x' doint in corporc cof!eetioiiis, et solum pnsl iionim pr;V'uIum elici polest. Apostolicis certe
ipsum collectionis corpus una ciim cacteris atldita- consiilulionibus satis per sese manebat autiorilas,
mcniis separatim in eodem codice describaniur sive ea? csseot privatis illis codicibus inserlae, sive
iidem tituli in ipsam tabulam perperam irrei sisscuo- non oscnt. Perspicua suni lcstimonia Ccelestini I in
scuntur. Fnimvero in eadem tabula inilio titulorum cpislola ad episcopos Apuliac et Galahri.e , nec non
Feonis habcliir : Inripiiuit tuuli decrelorum pipa\ Leonis epist. 4 ad episcopos Campani;e , in quihiis
Leonis num. 48 , lion vero 49, ac propterca tilulus non canonum lanium, vertim eiiam dccreiaium nu-
49 ipsi tabuFe in Imc lilulorum Fetmis adjectus ctori.as commendalur. Auctor Vita? S. Hiarii Arela-
perspicilur. Adde quod tituli niemoratarum epi- tensis cap. 16 accnsatum tradit Celidomum episco-
slo'ariim Zosimi ac Leouis ab aliis titulis Diony- pum ac si vidtiam oliin duxisset uxorem quod apo- ,

s anis maximo abhorrent, uti Que.snellns animadver- stolica: sedis aucloritas, el canonum prohibent staluta :

til iu noiis ad epist. 12 ejusdem ponlificis

tom. II, col. ,
ulii pcrspicitur et canones. et apostolicas conslitu-

1558. AdJe quod iidcm duo litnli iu codice Uegio non j. tioncs apud Gallkanos viguisse. Gonter ea quir anim-
[clxxviu] solum in corpore sed eliam in litulorum ,
u advertemus not. 11 in caput 2 disserlalionis 1-j

tabula non bgunlur, uii colli^ere licet ex P. Cotistan- Qttesni lli luiic tomo inscrenda? col. 6i7. Lx epistola
tio, qui not. c in epist. 14 Zosimi, col. 909 : Neque ipsa Dionysii dccrctalium collcctioni pra?mi$sa ma-
cam, iuqilit, etium genuinum Dionijsianw colleclionis nilestum tit eum idcirco a Juliano fuisse excitatum
exemplum regium aut in generati litulorum indice me- ad colligenda pnetcr canones , apostolicse sedis de-
morat ncc in ipso operis corpore exliibet. Acccdit
,
cnta, quia non soli [cltxix] canones, sed hxc etiam
landem hasce duas epistolas nec allegari in colle- decreta ad ecclesiasiicam disciplin mi regondam per-
ciione Cresconii , ncc in Hispanica , iu quibus cum tinebant. Id enim satis indicaui h.ec ejusdem episln ae
omnia Dionysi.tnac collectionis documenia reccpla verha : Sanctitatis vcstrce piis excitalus siudiis, quibus
fuerint, hae quoque cpistohc fuissent in ipsis descri- uihil prorsus eorum qncc ad ecclesiasticam diiciplinam
pta?, si eas Cresconius ct Hispanicae colleeiionis au- pertinent omitlil inquirere, prteierilorum scdis aposio-
ctnr in suociijusque Dionysiano codice nacti fuisscnl. lica; prcrsnlum constilula qua valui rura ditiuentiaque

Ilinc porro a Jusiclliana "edilione, ut purum referat collegi. Hiuc cl canoncs el h.vc decrela siinni iu aliis
Dionysii codice.ni, b* duae cpislolac tum in labula ti- anterior bus colleciionibus descripta. Cuui vero Dio-
tiiloriim, corpore canoiinm praccidenda; sunt,
tum in nysiiia priori parte solos canmies dedissel , Jnliani

sc inter alia cjusdein addilamenta rejicienda?. Ilic suasionibus, nc quid disciplinae ecclesiaslicae studio-
aiilem addcmus delenda qnoque esse in epigraphe sis tleesset, aposlolicas quuquc epislolas allera parte

Anliochcuorum canoaum verba in encccniis qux a ,

collt -git el cdidil.
 , -

201 DE ANTIQ. COLLECTION. ET CULLECTOK. CANONUM. PARS III. »0*

7. Etsi vero haec colleciio Dionysii cx-leras anie- A lalioiiem inconcinnam, prins ibidem cognitam, nnti-
rellit, non tanien usquequaque perfecla est. Prima qtiavit. Ilincpaucorum anitorum spalio ita passiiu
p;irs, qune ad canones conciliorum perlinet, aliquot adhibebatur, ul sub medium saerulmn vi Cassiodorus
it••)«-< tilitts laborat. In Nicaenis enim symbolum et ca- scripserit : Quos (Graetos canones a Dionysio Latmi-
talogus episcoporum desiderantur. 'Subscriptiones tale donalos) hodie usu celeberiimo Ecclesia Homana
quoque sou oomiiia episcoporum desunt in canonibus complectitur. De solo usu loquitur qui ei collectioui
Auryranis, Neocaesariensibus, Cangrensibus, Antio- nullam aucioritalem publicam vindicavii, uec eam
ciienis, et Constantiuopuliiaiiis; nec nOn duae syno- publicum Homanae Ecclesiae codiccin reddidil. Hunc
dieae Caiigrensis et Antioclieiii concilii: quae oinnia quidem Komanae Ecclesia? ustmi demonstrant inier
ex aliis vetustis collectionibns suppetunt. Id uiiiiin caeteros duo ejusdem saeculi ponlifices Joannes II at-
Dionvsio excasationi esse poiest, Cra.'cum codicem que Vigilius. In litulis CHiionum quos Joannes II ad
quo ille iisiis est bis omnibus curuisse. Canones Afri- Caesarium Aretatensem direxit, duo canones aposto-
canos sumpsit cx codicc qui conlinebat inle^ra gesta lici, unus Neocxsariensi6, ac duo Antiocbeni ex Dio-

sviiodi Carlhagincnsis anui 419. Iluic auiem cum nysii inlerpretalioue, atque cum iisilem Dionysiunis
oinues anteriores synodi sub Aurelio insertae fuerint, litulis descripli fueriiut , uli ex ins. Vat. Pal.ii. 574
plura in co eranl quam qme Dionysius transcripsil. probavimus part. n, c. 10, § 2, iiiuii. 12.Vigi|ius papa
Is cniin brevitati cotisiilcns, in referendis qtiibiisdam in damnalioiiis sentenlia adversus Rusticum ct Se-
conciliis nonnulla se omisissc lesialur, quae Africa- baslianum, qua* inserla legilur collilioni vn concilii
iioruui more in aliqua sive antcriori sive posteriori quiiiti.tom. VI Concil. edit. Ven , col. 187 c, rccitat
synodo repelila dcprdiendil el in uliis iioiinullis _
; canonein 29 synodi Cartliaginensis cum eo litulu <pii
compendio uli inaluit (|iiam ipsa verba aut gesta de- B D onysianae collectionis propriuscst. Ilx c de e.i Dio- i

scribere: et dum ita se gereret, quosdam etiam ca- nysii pai te quae couciliortim anones exhibet. Unuiu
<

nones ikiii repciitos iiiatlvertenter transcurrit , quos vero qiiaiitum ad decretales cxetnpluiu nacii sninus
ex aliis foiilibus expiscari cpus fu t. Vtde quae iu laudaii Joanuis II, qui in memoratis canonum litulis
hanc reiii observavimus part. n cap. 5. Qiiaulum ad ad Cuesariiitn Arelatensem directis lexlum rctulii
decretales epistolas Uomanorum pontificum , nou- epistolae Siriciiad llimerium ciim titu'o Ex epi&iola :

niillis pcrsuasuiti est Diouysiuui, qui Hotnaj colle- Siricii papoz urbis Iiotna: Himerio episcopo Tarraco-
ctionem lucubravit, eas quas collegit ex apostolir.is nensi tnler caJtera ad locum capitulo 7. Cuin divisio
scriuiis eduxi-.se. Id atilein oiniiino itnprobabile e, islolarutn decrelalium in capitola n >ri sit propria
iiiimo eliam lulsum credimus. Mulla in co desidernn- originalitim, sed collecticnum in colleclionibiis au-
;

tur pontilicia constituia ccleberrima, quae in aiiis ve- lem aliaatque alia divisio invenialur; relatus texttts
luslioribus collectionibus passim legtiniur; dedisset a Joanne II ex eadem Dionysiana collectione ex qua
aulcm practer hacc alia mullo plura , si apostolica c;etcri cunmies, sumptus videtur in ea eiiini capi- :

scrinia consuluisset. Nonne vel in solo Leone plures tulo quidem seplimo dcscriptus legilur. Iloc auteni
inaximi momenti epistolae ad discipliiiam perlineulcs exeinpluni Hoinaiiornm pontificum siugulare. Abi
ab eo omissae fuerunl, nimirum epist. 1 ad Aqui- eniin poniilices aposlolicas cotistitmionesex Homanis
leiensem cpiscopum , 9 ad Dioscorum, 10 ad Vien- scriniis allegare solebani, nec praeier Joannem II
ex
nenses, 12 ad Africanos, 15 ad Turribium, 19 ad Dionysio eas quisquaiii retulisse deprebendittir, nisi
Dorum
..
-----
Beneventaiiiim, lt)8 ad ,
lieodorinn _Foiojtt
.I „ « rf
post sacculum vn,
r -"» uli mox videbimus.
>" ~~.-. ...... E
I.'
Homana
tlf|l|.| ll,( I

iiensein, 119 ad Maximnm Anliocbeiium, 166 ad Nco- L autem urbe cxempla lnijus collectionis citius in alias
nem Havcnnatem, et 168 ad episcopos Campauiu: ? regionesdivnlgaia. Atiitor collectionis llispanicx ex
Qtiid quod in epist. 167 ad Hiistictiin Narboneiiscm ea mties apostoiicas constituliones cum isilem Dio-
i
,

quam descri|isit, ob tilulos euique capiti ab eo prae- nysii tilulis recepit. In Alrica tiresconiits ex solo Dio-
liios pr;elertnissye fueru -t ipsins Rustui in<|uisilio- nysio siiam collectioneiii in locos coinmunes ilistri-
qnae ad probe inletligenda Lenuis responsa ne-
tics, btilam digessit. Apud ipsos Craecos cum deesset
suni? Vide pruelaiiouem ad Lennis ept&tnlas
ces-iariae notitia canonum Africanorum snb Aurelio, ex
Dio-
num. 13 liiin. I col. 517. Leciiones tandein Dionysii nysio iiilemcanonesGracce redditi sunt antesynoilum
non scmper mebores c.>>se, in edeudis Leonis epistn- Tiullauain , in qua e.v Crxca versione ipsi canones
lis et Codice canonum evidenter deprehendiiuus : Gr.i-co codici jani inserti l.iudauttir c. 2 (Tom. VII
unde atiuruin colleciionuin tevluin ideulidem prtefe- Concil.,col. 1546). In Galliis quoqne et Dritamiiis
reniluin putaviinus. tlinc licet Dionysius in epistola eaiudem collectiotiem viilgaiam anle Caroli Magui
ad Jiilianum oinnem qua valuit in colligemlis aposlo- xtaleni probabimos in Observationibus ad disitTit.
licis epistolis curam ac diligentiam se adlnbuisse 16 Qtiesnelli, cup. 1. Adeo vero hac D.onysiana col-
significet, aliarum tamen vetustiorum colleclionum, lectio et canoiniin pra;seitini Graecormn versio
om-
<)o;k intilta ab eo omissa pineferuin, notitiam ipsi de- nibus placuil, ut noaniinquam amanm-nses in ex^cri-
luis-e muniresluin esl. Idcm iu praelalione ad ver- bendis aliis collectiouibus alias interpretaiiones nfi-
sionem epistolae S. Cyrilli ad Nestorium , se primum cubi ad Diouysianam exegeiim. lu ms. Lttcuio >>8
ejus interpreiem
-.j..- ....... ,.. v/.^ii. qui eam
ijui ep slolam
i,.iin i.|i Latinis d>
iiuidiii L.UHIII3 uci u,
ui derit, ubl canonesClialcedoncnsesdescribunlur
">' <-uiiunca v.n.ni cuoiii usco uuscriuuuiur ex versione
indicat bis verbis : Opportunum prorsus lioc lempore prisca, canones 6 ei 7 ex Dionysiuna emendainur
j) et
existimans,
CXlSlinians. ailO quo tanlt nnmlnlirn fides
duflnrix aposloiica
tanti ductoris tiHex llrirri.
GrcecL :iimiii<
cunonis 16 mii.Iiviiiiuu manilimui
\l\ postremtim tneinln uiti a. IV:......»:.. ' •
e Dionysio
suini
jamdudum bene comperia, sed ignoiuta Latikis bac- lur. Similiier iu ms. Vat. 13i2, qui eumdem inter-
fEMiis innolescat (Tom. III Coucil., col. 5 59). Du.e pretationem priscani in iisdem canonibiis exhiliei
autcm erant antenores ver.-iones, una Marii Merca- canon 18 totus Dionysianus e>t. Codex Barb. 28S;'{
loris, aba inserla interpretutioni antiqux* synodi canones Neocxsarienses et Gangrenses versionjs Isi •

Ephesiuae, quas Dionysius iguorasse dicendus* est. dorianaecum Diouysianis lcctionibus alicubi prufeil'
Videam igitur quam levc sit illud nounullorum argu- et codex Thouneus Coibenimis 932 iu
eanoiiiliiis
inentiiin, quo ex silentio vel praelermissioneDionysii Cbalcedonensibus tiansiatiuuts pri-cue aliquoi p;irti.
in duiiiuiu vocare uon duiiitant qoaedam poiilificia culas ex Dionysio sumplas recepil cauone 10.
Simi-
docmneina, quaealiis ex fontilius in luceni producta, lia m codicilms et colleclioiiibus ibsei vure lice-
aliis
nisi quid gravius aiiunde opponalur, satis in luto bil. Ex
autem palet qua licemia usi siniquidam
his
suul. librani ut ne facile tnbuendae sinl autiquo interpreli
8. Illa? aulem praiclarae collectionis Diony>ianae quaedam leciionesquae.a plerisqtie mss.discrepantes,
doies, quas paulo >nle recensuimus, adeo perstrinxe- e^ quorumdam iunaiiuensium arbitrio origiuem
du-
runt et rapuenmi oculos oinmum, tit staiima cunclis cunt. Celebrior landem baec Dionysii collectio
eva-
jcLkxx} pissim exquiri ejus exempiaria, ac ipsa in sii, postquam paucis quibusdam
additameniis aucta,
llrbe mox in usum induci coepeiim, prxsertim ob ab lladriano potnilice in Gallicanaruni Ecclesiarmil
versiouem Gruecorum eanonuin, ipiae priscam lians- usum Caiolo Magno tradila fuil. Tuuc eniiu fere
Patrul I.VI.
 ,

105 ad oplt.a s. leopiis magni appendix. 21!*

nhiqae passim rccepta, Codex eanonum vocaii coe- A anie colleclioneni Dionysii, par.im vero ipsi subji-
pii. ciunlur. Initio legiiur laudatum concilium Germant-
9. Supercst ut nmumlla dieainus de icinpore qno chiii, el deiu canones Liptinenses. Tum pr< ferun ur
Dionysius hanc oolleciioHcni Uige&sii. Is in episiola nouiina eptscoporutn qui nttssi sttnt a liomuna urbe ad
pasrh.ili pruna ad Pelroiiium seripla anno o-2">. An- prtid candum m
Galiam. Q_ i.c auiem subiiunlnr uo-
lioi henum canoiicm rccilal : Iti sanctis cauonibus mina, eadem sunt ac illa ipi.e apud Gregorium Turo-

sub tilnlo 79 , qui primus est Antioclieni concilii, nensem recenseutur. Dein seqtiimr Somna episco- :

'r.s verbis inveniturexpressu^i : Omncs, tjui jclxxxij purum scu abbatum qui apud villam publicum Atti-
ausi fuerint, cte. Ilic c.mon suinplus esl ex \ersionis niacum, eic, uti ex boc ddice edita siinl l< in. VIII
Dinnysianas coiiiee. Kx hoc eodem cmlice capitula Concil., col Klil. Esl synodns anni 7(i5. Po^lea ha-
de gralia ct libero arbiirio Coelesliui litlcris suhjecia belur ; Abrenuntiatio diabo^i operumque ejus el *'«-
*1 egarunlPetrus diaeonus elc.rteri moiiachi Scylhse perstitionum : quae ngna Theoti^ea veteri posiea de-
I

iu epistola quam ad episcopos Alricanos in Sardinia scripla cx boc eodein codiee proiliit landato lomo,
exsules Roime scripserantan. 520, uti probavimus in col. 278, utii pererrorem nunicrus (odicis notaiar
Ohservatioiiibus ad dissert. 3 Quesnelli, iom. II, col. 542. Deinde : Ec Clemenle [clxxxii] ad Jacobum
719. Anle boc ergo lempus ca colieciio edita fuerai. praecepta S. Ptlci, qu;p lioc lotno inler anliqiii juris
Porro Dionysius, qui Gelasium non vidit, cuin Ana- Cuiouici dociimenla edidimus. Ila3 colleelioni Dio-
siasio II pontiiice Romam accesserit; sub lioc, ut nysiauac prociniiluutur. in lineauiem aliu rliaraclero
videtur, Latine reddidit eum libellum apocrisiario- hahelur hocdociiinentuin Sufpcerent quidem prisco-
:

rum Alexandrina: Ecelesia; eidem Anastasiu offeren- rutn Patrum reguta', etc. Est concilium Verncnse
duin, cui haec notatio in ms. Vat.4yGI colleciiouis
B sub Pippino c< lebralum anno 755, cui ex nosiro co-
Avellanaj sul»jicitnr Dionysius Exiguus liomcp. de
: dice varinites aildita: suntin margine lomi VIII Cni-
Grceco converli. Yide part. II, cap. 12, nuin. 102. Forie cil.,col. 417. Ha3C auiem oumia docnmenta enmco-
eliam idein Dionysius auc.tor quoque fuit Latinai dicem Gallicanum probani, luin vero ante Caroli
versionis aiiquot aliorum Graecai originis documen- M-igni ictatem exaratum demoiisiraiil atleo ut D.o- :

lorum; qux eidcm eolleciioni insena, ad llurniisdx nysii collectionem aute Caroliun Magnum in Gallias
pnnlificaium pcrtinent. Quesnellus, Uisscrt.16, num. delalam bicquoque codex confnmel.
13, Dionysii colleclioiiem lucubratam contendii po t U. Sola vero prima Dionysian» collectionis pnrs
syiioduin Agathensem anni 506. Uuuin lanlumiiiedo in eo conlinetur, quoe pag. 11 incipit cum ipsius Dio-
satis probabililcr aslruit, secundam partcm colle- nysii epistola bic omuino insercnda, cum non imo
clionis epistolarum Homanorum ponlilicum cumpa- nominc a vulgala discrepet. Primum cnim non Sle-
ctam iion fuisse vivenle Anastasio II. Cum eniin, in- pbano, sed Petronio episcojio insciibitur. Dein vero
quit, non nisi pra?teritorum sedis aposlolicce prwsulum brevior esl multo, tt nou exiguam \anela:ein in fine
consliluta , ul ipse scribit Dionysius, lioc est eornm exhibel.
qui jam vivere desierant, collegerii, et tamen Ana- Domino venerando mihi patri Pelronio episcopo
stas i 11 cpistolam referat; consequcns est ul non Diovysius Exiquus tn Domino salulem.
anle 16 dicm Novembris anni 498, quo obiil Ana- Quamv s charissimut frater noster Laurenlitts assi-
slasius, opus istud inchoaverii. Igitur banc pariem dua et familiari cuhortatione parviialem nostram regu-
secundam digessit vel sub Symmacho, vel sub Hor- tas e< clesiusticas de Gneco transfene pepulcrit, impeti-
misda. Quod si Ennodius in Apoogia pro concilin C tia, credo, priscm translationit offensus ; nikilominut

Romano anni 501, quae non multo post scripia iuil, tamen ingestum laborem tuce beatitudinis consdera-
dum adversariis opponit Carlbagiiieuse enncilium, tione suscepi, cui Clirislus omnipotcns Deus, toltla po-
quod apastolicce sedis per Faustitium episcopum , qui putis pieiale ptospicient, summi tacerdotii contulit di-
tunc ab ca missus interfuil; approbavit aitctoriias (Tom. gnitatem. lll plurima virtulis ornamenta quibus
inler
V Concil., cot. 483 d, 484); licel more suo liberius Ecclesiutu Domini morttm sanctitute confacora*. etiam
verba reciiet canoiium 429 , 150 et 131 , Dionysii ta- sacrtilissima jttra, ponlificalibut per Dei gratiam dige-
men colleciionem pra» oculis babnis>e credaiur jam : slu convenltbiis, intemerata conservans, perfeclo rcgi-
cerlum fieret prorem saltem parlem ad canunes mme plebemque modereris : nultalenut nostti
clerttm
pertinentcm sul; Symmacho vul-ataiii lu sse, et lorlu steculi more contentus, quo pronius desideramits recta
eliam sub Anaslasio II. Cumque par* aliera ppistwb- noste quam jacere; sed divitto julus auxtlio, qutv (ieri
rum dcsiual in Anasiasio etmhii habeat ex Synuna- p ivapis, anle effi acissimo ftdelibus pro-
prrficias, ul
cho, eain stib Symmaclio coinpactam probabilius sis exetnplo. Magna
stquidem jubentis au&ori as,
esl

credunus, cum prsusertitu Juliaaus ptesbylcr liloli cut.etn prinitus jussa comptentis, quatenus inconvuisa

S. Anasiasiaj, quo pe cnte lianc parum composuil, ecclcsias'iri ordinis dtsdpUna servula, a : capessendain
b iiicr ptus iiiveniainr synodo Romana: anni 4U9 perentteai bet.titudinem el proeitis cuncti iltustrentur vf-
sub eodem ponlilice. fttiis, el spirituatin.s pupnli locupleten ur uuymentis.
tncolun.em bealitudinem veslram et oranicm pto ttobii
§ 3. Descriplio codicis Vut. Patatini 577, qui solam
graiia dnina cuUodial. Explicit prologus.
primam pariem Dionysiatm coliectionis, seu poltus
Destint hac in episiola illa omnia q i-bus D.ony-
primutn ejus fttum contntet. Discrimen ejusdem uon D sius s(i:t: collcctioiiis mcibodmn et doctnneutoruiu
exiguum ab ea quam Dionysius secundit curis di- serieui descrihit. Hxc eadem brevior epistola cum
gesst. iisdem letlionibus et cl.iu-ul.i legiltir eiiam in al o
10. Codex Val. Palat. 577 maxime insignis el no- vetusto ins. codice Vat. Palal. 57*, qui pariter G>1-
tus qu.iiituin ad Gallicana doctimcnta qua: ex eodem lic.utus >'sl Solum in boc omittilor inscriptio Diony-
vel edila vel emendaia fuere: al quaotum ad primam sii ad Poiioiiiiiin, ejusque loco halietar liiulus a ii-

partcm colleclion:s Dinuysiana: in eo contentatn brario pnrfixus Prtf\alio Diot>"sii E.iigui ud Ste-
:

ij;notus. Est forniie quadratae, ex qtio cum nonnulla phanum.

ex^cnpsisset Luc.is llolsteniiis, ex ejus sch. dis qu.e- l2. Al a pmro in ipsa canonum cnlleclione tum
dun ad P. Labbeum misit P. Possinus hocque ex
: qiiauitint quanioin ad ordinem Ca-
ad niiuieiuni, tuni
iibdeni scbedis de eo codice tcslimonium dedit idem nniiuin a raeterii puris Dmnysii codicihus discrepaui.
Labbeus lom. Vlll Couciliorum, col. 209. in margine Talitiia capi nlorum ilujilcx dislinguilur. Prima exbi-
c.oncilii Germaiiici anui 742: llujus concilti et sequcn- bct capiiaia cauonum aposlolorum, cui ipsicauoucs
tis Ltplinensis cunones habcntur descripti in vetustis- eslgeneialis c.i
sulijiciiiniur. Alteia teronim concilio-
suno codice Paiatino bibliothecce Vaticaiiie antiquo ruin scd non exiguuni in aliquol lilulis verboniui
;

charactere trancico exaruto, unde nonnulta anuota- discrimen ab aliorum c<>dicuin textu. Sequunlur ca-
li/ tlotslcnitts. Gallicauum quidem codiccm deiuon- noues Nicami, Ancyraui ct Neoca-sarienscs, «pitlnis
kirant tiocuuicnla qu c parii.n iniiio rlcscr buntur postremis b*i u latio apponilur Et hi canones pooi :
 ; -

?0 5 DE ANTlg. COLLLCTION. LT COLLLCTOU. CANONUM. PARS III. Suc

#oi quidem prohaiuur esse qui flpi«7 .dNCMram (perne- A ob oculos fuisse cotiirem ejusdem syuodi Afriran.T,
lain addiiur el Lastiream) conslituli snnt.; srd .Mca - in quo snla gesi.i -|>rima*
actionis cuin canonibu*
nis regulis anteriores exisianl. Tiim Gangrenses cuni 55 el rescripla cpiscoporum cntn iniegra
S"la
hae notatione : II cc Gangrenses reguliv p<i*t Niemiain versione Philonis et Fvarisii conlinerentiir. Siimli
minodum probanlur Dein Antiochcni, Lao-
exposita?. quiileni cxdice usi videntur alii collecmres, qui ea
diceui et Consianiinopoliiani. Ilis imn suhduiitiir fiesia canones cosdem 55, alia divisione disse-
el
cinones Clialcedoiienses, in aliis mss. Dionysii 111 clos iu canones 40. nec non episcopornm rescripla
srtl 20, non 21 : omiliilur
Sardicenses, qui snut exTiibueriiiit. Confer adnioniiiouem in documema
iniin caiiun «pi.irtn iucipicns Gaudentius, et pars
-.
infra col. 629, n. 1. Dnm vero Diony-4us secundis
pricedcniis, qui desinil in verbis sancti Petri mcmo- curis suam collictionem adornavit, alium codicetn
riam honoremut. Ilinc quinlus canou aliorum codi- nactns videtur, in quo intcgrum illud coneiiium anui
imin iu hoc ms. quartus efiiciiur, el simililcr caieri 419 comprehendcbnnir ciimque recitatos et inserios
:

uno nuuiero deljciuiil. Ilic vero quarli canonis defe- in eo aliarum Alrieae synodorum canones exseri-
clus et miililaiio tertii cx aliquo iibrariornm sallu bendos duxerit, veisiouem iaudalam canonum Ni-
fortassis originem ducunt. Hi auiem oumes canones canoriim suppressit, aliasqne notationes substiluit
lecliones praeferunl qu:« in puris Dionysianis codit i- qtufi primo leini non congruebant. Hiuc in epislola
lnis (lepreliemlunlur, nec illa addilamenta recipiunt ail Steplianum ea adjecil qu:e secundis cnris conve-
qu;e in Hadrianeis mss. accessere. Sequuutur acta niunl. Illa vero brevior primi fetus epistola Pelronit»
concilii Carlhaginensis anni 41'J, canonibiis pne inscripta indicare polest eum Pctronium episcopuin
missa, uli in aliis mss. Dionysii et in vuh/alis leRH»- cui Dionysius unam ex Pascbalibus dedit anflO 525.
tur nsque ad illa dekocin sequeuli Iraclabimus. Dein
R
Cum auiem eadem brevior epistola in aiio cod. Vat.
subdilur Daniel notarius Nicani concilii professio-
: Palai. f
, »74 Stephauo data dicalur, de crrore aiiiiuo
nem fidei, [clxxxiii] vel ejus staiuta reciiavil in coni- librarii in Pelronii nomine susptcandum videlur.
lio Africano : quce nos cum rcscriptis cpiscoporum
Alexandrini et Constantinopolitani conscripsimus. [clxxxiv] CAPUT II.

Omissis aulem Cxteris quae sunl in vuigato , se-

De colleclione quam Iladrianus papa I Carolo Slagno
qtiuntur tanlum priores ejusdem concilii cannnes
Iradidit.
55 qui elsi in
;
pneutissa labula sint pariler 33,
in corpoie tniien ol» diversam divisioneui siinl 35, {.Hadriana vocari solet collectio quam Hadrianus
ac di sinunt in verbis, nec presbylero rem lituli sui I poniifexCarolo Magno Fr.uicorum regi Koiiue
vsupare. Omitlunlur porro omnia quae cx aliis syno- tradidit. Cum is Hadriano 1 pontifice ler in Urbeiji
tlis lcrt» fuerunl in eodem concilio, nec non canones venerit, nimirum , ut notavit Sirmondiis, anno 774,
secuiuhe actionis, id cst, omiiiu post rannnem Z$ cum Papiam obsideret; iterum anno 781 cum ejus ,

vulgaium usqiie ad cauonem 153. Sequitur auiem : (ilii Pippinus LongobardiaB, et Ludovicus Aquitauiai

Aurelius episcopus dixit : Juxta slatula lotius conci- reges ali eodem pontifice inuncti fueriint ; ac tandem
tii, etc., cum siihscripiionibus Palruin, ut in vulgato anno 787, ctim inde Capuam quoque ac Bencvenlum
lifet Caiionem 155. Dein epislola ipsius concilii ad adversus Grimoaidum duccm profectus est hune :

II iiiifacium. Postea Cpistol?eCyrilli et Attici ad Afri- Codicem ad primam profectionem potius pertinere
caiKnj. Tum snbditur pi'ofessio ftdei Nicsenae cum ca- jure conjecit P. Cousiantius ex his epistofai codici
nonibus nein Nie:cnis, qu bus hic liliilus prxponilur: Q pr.vfixe verbis, quibus Carolum Hadrianus alluqui
Ineipiunl constintta Patrum in niacjna et sancia sy lur : Illwsus cum luis victor manebis, netnpe per ipso/i
nodo apud Wic&am tivitaiem Bilhijnitv, quot deCicecd (Petrum et Paulum) qui adiium peiunt urbis Papice te
transluia sunl a Philone Emres ad Conslantinopolita- ingredi victorem,nefariaperfidiRegis calcabis Desiderii
nos : lege Evaristu Conslaniinopotilano, vel, ut alii colla. Ha>c autem collectio Dionysianam cum aliquot
iiialunt, et Evuristo Constunlincpolitanis. Cum iu mss. additamentis complectitur , ita ut ob lisec addita-
et vu gatis Dionysii solum symboltHii ex hac ver- nienta a Dionysiana discrepet. Neque vero Hadria-
sione proferatur, loeo liiijus liluli et canonum, qui iiiis I hujus colleclionis auctor credatur, ac &i ipse

omit iiniin , qii.rilaui uolalio suhstituitur qua ipsa ea additamenta Dionysiana> collectioni inserucrit.
omissio ii d catur. Nicaenos canoues excipit epistola Zacharias enini poniifex in epistola ad Pippiiiuin et
Africaii' iiun ad Ccelestinuin papam. Taudem cortclu- ei iscopos atque abbaies regni Francorum scripia
ditur cum canouihus Chaleedonensibus, quos D ony- anno 745, canones aliquol recitat ex concilio Afri-
sius Latine reddidit ; linisque indicatur liisverbis: cuno, alios vero ex concilio Carlhaginensi : qua?, Afri-
Dco gralias, fiai, fiat. cMioriiui canonum disiinctio et inseriptio llidriana;
13. Hoc lantum liiijus parlis discrimcn a puris tolleclionis, ut videbiiuiis, propria est. Ei^i priores
Dionysii codicibus , el a vulgatis hunc primum ejus rannnes
55 a posterioribus liuin ris cenliim dis
dem fe.liiiu fuisse dubilare nun sinit. Oido quo illc tinguat Cresconius ex ailquo codice Dionysiano, iu
canones sui Crxci Codicis primum Laiiue redilitos qiiem ea numerorum disiinctin induci ccepcrat , oni-
dedit, dein Sardicenses el Alricanos ex originiiL La nes laineii Canha»iiiensi cmicilio inscriptos pracfeil;
lino, ac landem versimiem Clialeedonensium , chro- . adeo ul coneilio Alricano p-jste.riores cenlimi can >-
nnlogicam seriem Dionvsium s bi initio proposuisse ** nes ascribere s lius Hadrian% collectionis si' pre-
iudicare videlur. Secundis nuteni curis Chalced >nen- prium, quam proinde snl> Zncharia ponlilice inductam
ses canones ealeris Cra;cis synodis subiieeteiidos mamfesie coguosciiims. Additamenia porro docu-
cred d:t. In canonibiis vero Aliieanis pr.i ler gesia menlorum qu;e in hac collectione suo loco Dionysia-
prinui: aclionis conc I Carthagi ensis anni 419, so-
i nis inseria legumur, jamdiu ante lladrianum et Za-
l09 initio exliibiiil canones 55, iiulla menlione cliiriain Diinysiani: collectionidupiici lempnre fuisse
facta caeterarum synodumm qu.e in ei>dem concil o siibjeeta liquet ex in8. Vat. 58i5, <le qtio dicemus
reiiiai;e et inserlae fueraut. Cuini|iie describendam pauio posi. Quandouam vero haec additamcnia, qiin-
constituisset integr. m
versionem symboli ei canunum rum receiuiora ad Gregorium II pertinenl, juxt.i
Nica?iiorum quam Philo et Fvaiistus luciibraverant, chronologicum ordinem suo loco inseita fueriiit,
liinc in notatione trigima tribus canonibus prapmissa, inopia doeumeiiloruin igiioralur.
post verha Daniel noiurius ISicwni concilii professio- 2. Cilm Hadtiana? loilectionis a D.onysiana discri-
uem fidci, vel ejus stnlula recilavil in concilio Afiicuno, nieii ex addiiamenlis otissiniuin peudeal, de his |

hic adjeeit : Qutv nos cum rescripiis episcoporum singiilatim etdistincte ageiidom. Sola documenloriuii
Alexandrini el Constanlinopotiiani couteripsimus. \\x.c adililanienl.i alii .<nimadverteriml qua3 ad secundiini
addilio pneteruiiss fuit curis secundts, quibus inii-
i coileciionis partem, seu ad llumanorum pontific;nu
taio consilio canoncs ejusdem versionis pneierivit. epistolas, spectant. Verum aiias additiunes non lcves
Hac autom in rc illud susiiicainur, Dionysio priumin cliain iu prima parte canonum deprchcndinius, de
 , i

l
207 \l) S. i.t:0MS M.Ui.M A!»l»i-.NDIX. 208

quibas imprimi* dieeiidum esi. In Nicaeno eonc lio A tiottc, etc. Ilae duoe epislolae inler add tamcnta
r
l). 3-
additutu 1'uit symbolum cum iiouitione Lemporis uysi.iua teeenseniLc, in Dibliolheca juris
canonici
itec nniicatalngus cpiscoporum pcculiaris versionis, perpcram iuscrtae litcrunl colh-ctioni Dionysii. Tan-
ilcqua dixiinus ?art. i,c. 5, § i. Ancyrani et Neoc;«- dem posl h;fc omnia iu eod.-m cod ce quasi nova ap-
sarienses canones nomina episc> porum exhibent. iu peodix subd.tur cum tabula rapiluui 19, ac loli-
«Nangrensibus legilur synodica episiola ad Armenos dem docmnenia post tabulam descrilm lur, quoruni
ex interpreialione, uti vocant, Lidoriana cuui nomi- quimiue pri ra in rem nosiram h.ccsunt.
nibiis ep seoporum. Antiocheni receperunl in tiiulo I. Jusiinus auqustus llormisdic. Quo fuimus s:m-
addiiionciu vocuiii in encwniis; ac in puris liujus col- per, etc. Exsial ha3C tpislola tom. V, cul. 072.
leciiouis cxemplaribus sola cpiscoporum notnina ad- II. Exemplar precum a clericis ei monachis Anlio-

dila praeferunt raiioue peculiari, de qt:a confer part. chenis, Hierosohjmituuis, elc, ad Juslinum. Haurit<-
i,C. 4, § 2. Synodica auteui ejusdeni coucilii in Wen- aquam cum Ivelitia, elc. Ibid., col. 473.
delstini et 1'iihcei edilionilms descripla cx Isidor ana III. Hormisda Justino. Inler ea qua: ud unitaicm,

inlerpretaiione accessit. In Constantinopolilanis ad- etc. Ibid., col. 682.

jecli snnt symboluni el episcoporuin catalogus in : IV. Hormiscla presbyieris, diiconibus, el orch man-
Chalcedonensibus definitio fidei cum
catalogo episco- driiis secuitiloBSyriw. Leclislillcris, elc.qua! epislola,
porum, quem eunidem esse aniiuadvertimus qui ex ibidem inaxim.i sui patte tntncata, \ix inilium reii-
velusiissimo Maffeiano codice a Sirmondo exscriplus, nel. a> desinil iit verbis lom. V Concil., col. 1114 a,
et a Labbeo editus fuit tom. IV Concil. Ven. edit., laboresque considerans propheta.
e«d. 1710 el scqq. Sardicenses clausulam habenl a V. lncipit constilula papce Gi egorii Junioris. In no-
" mine Domini, tc. Est concilium anni 721, tom. VIII
Dionysiana colleclione diversam : Omnis synodus <

dixil : Universa qna> consliluta sunl calholica Ecclesia Coiic, col. 185.
in universo orbe diffusa custodiet : calalogumqoe epi- Pricra illa documenta,quaepraecedunitabitlamcapi-
scoporum praeterea recipiunl qui ex anliquiore Iia- lulorum 79, paulo post Symtnachi moilem Diony-
lica colleciione Barb. 2888 vcl aiia simili transcri- siano codici adjccia; posteriora vero, seu quiuque
ptus fuit. Canones Africani apud Dionysium continua i>ta capila Cregoni II aevo aut paun po^i accessisse

nnmeroruui serie disiributi in nuineros 138, hoc conjecimns in memoraia admonilioic :<d episi. 12
uun litulo inscribunlur : Synodus apud Carihaqinem S. Leonis, num. 11. Ilaec autem otnni i, niinirnm luin
Africanorum , qnar constituil canoncs 158. In Ila illa priora, lum baec quin<|ue docnmenla, ncc pluta

driana vero eolleciimie duplicem seriem [clxvxv] uec pmciora Badrianac coll ctioi.i suo 1 co iu cluo-
proferunt cum duplici inscriptiune. Priores eniin ca- n< logicaut scriem iuscrla lcguntur. Adto vero ex
nones 33 banc cpigraphen exhibent : lncipiunt aliquo codice simili pr.v.iicio \alicano 5845 sumpia
canones Carlhaginensis concilii , et eoncluduniur hac el inscria luere, ut non soiurn eosdem tilulos, lectio-
Clausula : Expliciunt canones concilii Carthaginensis. nes easdem laudaii codicis iu Dadriauis exemplari-
Deio alii canoncs 105 nova numerorum seriedeseii- bus exhibcant, verum etiam epistola Leouis ad Mau-
hunturcum bac inscriptione: Incipiuni canones conci- ros indicaiis Iri t:s ca^iltbtts careat, et cpistola llor-
tiorum diversorum Africarue provincia num,.ro 105, misdae ad secundae Syriae prc^byleros, diaconos ei
eisdemque haec clausula apponilur : Explicit Africani archimandriia.*, similiter detrnncata, solum initiuin
coiicilii. Aliud hujus partis discrimen addemus, quod retineat. Cur [clxvxvi] porro alia quoqueciptia qiKi!
loco praefationis Dionysii ad Siephanum Saloniianum C in eo ms. Vancauo post illa quinque describmilur,
in piimacvo exemplo Hadriani subsiitu a fuit alia Hadrianae colicclioui adjecta nun fut-rinl, uulla aha
ipsius poniificis praefalio ad Carolum Magnum vcr- raiio probabilis nob s videlur, nisi quia eadem Dio-
sil.us digesia, quomm primae litterae hanc mscriplio- nysiauae collectionis appettdici posiea accessere. Ea
nein refcrunt : Domino Eccl. filio Carulo Hadrianus auiein docum. ma
Hadrimac colctioui hoc nrdme
papa. Haec praefaiio nobis conservaia fuil (Tom. VIII inseiuntiir. Epistoia: Zosimi a<l llesyc ittni suodilur
Vone., col. 583) a velustissimo ms. exemplo San- alia a<l presbyleros Ravenuae num 4. lu fine autciii

germanensi, quod ipso Carolo imperaute scripium epistolaruui Lcunis num. 49 leferlur linjus cpi-
fuit anno 80*i, e caeteris vero quos vidimus ejusdem siola ad Mauros. Deiu adduntur sex deerela II laii
coilectioms codicibus excidit. Ouod si in quibusdam pap:c, niiuirum coinilium ejusdem auni 465 cum
cjusmodi mss. libris Dionysii epislola ad Steplianmn iluabus episiolis ipsius poniiiicis iu eoleciis; duo
exhibctur, bos ab iliis vetustioribus exemplaribus decreta S.mpbci, seu duac cjusdem episigjjp, allera
exscnptos, quae banc colleciiomm anie Hadrianum, ad Joannem Kavcun item.alteraadFlo entiiuu. Equi-
uti conjecimus, digestam conlinebant, suspicari li- litttu.ei Severuni ; unum Fcbcis, seti couciliuni i-jns-

cet : nciue enim veri Hadrianei codices eam episto- deiu auni 487. Tum concilium sub Syntmacho anni
l.im Dionysii , sed aliam lladriani prapfalionem rcci- 499, aliud auni50I,acaliudanni 502. Tanleiu quin-
piebani. que aha do^iimenia. quae superius iudicavimus, <|ua-
5. Additioncs parlis seeuhiiae, quae apostolicae sedis luor su llormisda, et unum sub Cngoiio Juniorc.
i

constituta continel. antequam eidem colleciioni inse- 4. Qtio cx lempore hac collectio ab Hadriano pap i

reren ur, appendicis locu sui»jeclae erant pura; colle-

D Cirolo Magno Liadita fuii, sposloUeaui quamdam au-
ctioni Donysti. Id didi< imus ex antiquissimo codicc clorilalem oblinuii, ei Codex canonum passim app<l-
qui purum Dionysium conlinei. Fo>l de- lari coj, it. ilinc induclas suhinde supposililias Istdot
Vai. 5845,
scriptam enim Dionysii colleciionem eodem cliara- epistolas, rejiciendas duxcrunt nonmdli, quiain Co-
ciere appendix subjicttur in qua, ekronologice ordine dice canonum non habenlur ascriplae, ul palam fit ex
m-gleclo, prius referuniur tria conclia sub Symnta- epistola 42 Nicolai I, ntim. 5. Hoc auleiu nomine
clm, umini anni 5ui, allerum anni 502, ac lertio loco Codicis canonum tuieiligi Hailiiauam collecliouem
illud anni 499. De.n tituli sex decretorum Htlari papae, palet ex Hincmaio Keinenst, qui Isidorianas merees
duu Simpl cii, cl unus Fclicis : ac post tilulos ipsa repudians, afiirmat eis solis canonibus nicndum quos
isiomni decreta recilaniur. Tum describilur Leonis apostolica sedes.... el omnis catholica Ecclesia canones

epistoia ad episcopos Mauros cum litnlo : in causa appcllant,quique in nostris, iiiquii, codicbus, qucs ut>
Lupicini episcopi. Leo universis episcopis per Ccesa- apostotica sede majores noslri acceperunl sequmdo ,

ueusem Mauntaniam constitutis. Ipsa aulem episiola conlinenlur. EX quibus palain est, ui notavit P.Cou-
capinbus 6, 7 el 8, qu:e in integra ejus- stanlius (Prwiat. i. I Ep>t . /{. /' , num. 131), euiii
caret iribus
dem epistolae edilimie exhmuiiuus: deqna forma \ide (tuein lia.lrianttm codtccin vocaiuus, al> llincniaro

qua; latitis disseruimus iu admonitione a<l ep.si. 12, Gallicanisqticanlisli ibus Codicem canonnm mincupa-
inm. I, col. 645, n. 3. Postea subjicitur epistola Zosimi tum fni^se, idtpie ex osu el eunsueludine icrmonis
uii prtsbyteros llavenna directa.Zosimi
coinmonitorium apud Romano- ot Gallo-» reeepti.
pntbyteiis el diaconibus gui Raremue sunt. Ex rala- Fte ueutoa sniit liuius collcciioitis mss. codiceg
.
 ,; : .

?()!>• DE ANTIQ COLLECTION. CT COLLECTOtt. CANONUM. TAUS III. 240

qm Dionysiani vul^o credunlur. Mullos Romae in- A hic codex discrepnt a puris Hadriams. Post haua
spcximns, inter quos anliquiores el memnraln tli^ni vero partern describilur brevis annoialio de sex sy-
sunl Vat. 4969. Vat. Palat. 578, Vat. Rcginae 1021 nodis generalibus, etalia pauca suhnccluntur. Tan-
et 1043, Vallicellmi duo A. 5 et 18. In his codex dem recenliori charactere , sed vcluslo sxculi cir-
Vat. Keginae 1021 inilio leculiarem indicem, seu po- citer xi dune annolationes leguntur, quae ad cano-
,

tiusbreviarinminediloin praefert coruni quae in eadem nes Laiinos, Sardicenses ct Africanos prim.-c pirli
collcclione coniinentur. Exstitisse aulem nonnullns insertos pertincnt. Aliquid simile occurrit quidem in

codices, qui Hadriaoam collectionem duobus aliis Epiiome, uliappellaiit, Hadrianea, impressa lom. VIII
addiiameuiis aucliorem exhiberent, liquet ex Codice Conciliorum, col. 574; scd cum in nostro codice eas
can<>num, quem Leo IV in epistola ad Briianno-; de- aniioialioncs uheriores sin' , hicappendendae viden-
scribit cl approhat liis verbis a Gratiano recilalis lur. Prima de canouibus roncilii Carthagiuensis
dist. 20, c. 1 : ffe libellis et commentariis aliornm non anni 419.
convenit uliqmm judicare, et sanclorum concitiorum Sunl etiam regula; ecclesiaslica?, quce in Africnni» re-
canones relinquere,vel decretalium regutas, id est,quat gionibus frequenlissimo synoduti concilio couscrifita:
fia^entur apud nn$ simul cum canonibus. Quibus auiem snnt, qua: quoniam muttipliciter el diversis modis
in omnibus ecclesiastic.s ulimur jttdiciis, simt canones (id est aliier apud Dionysium ct in mss. Hadriauis,
apostolorum, Nic&norum, Ancyranorum, Neoccesn- aliier in collcctione Hispanica el Isidoriana, ac iu
rientium, Gangiensum, Antiochensium, Laodicensium, aliis codicihus) inveniuntur; si aa mnitus cnjus-
Conslnniinopolilanorum, Epltesinorum, Chalcedonen- cunque calholicorum venerint , salva et incolumi fide
R
sium, Sardicensium, Africanensium, Carihaqinensium cathotica,qua; apud Nicovam Bilhynia; a 318 Pntri-
et cum itlis requla? pra>sulum liomanorum Silvestri, bus expositaesl, et postea iterum in urbe Homa de-Spi-
Siricii, Innocentii, Zosimi, Cceieslini, Leonis, Gelnsii, rilu sancto ab episcopis calhoticis satubriler adjeclum
Ililari, Symmachi, Hormisda?, Simplicii, et Cregorii esl ; si quid in his ralionabililer reperit, quod lauirn <t
Junioris. hti omnino sunt el per qnosjudcant episcopi, sancla atque catholica Ecclesia liomana non discrepet,
el per quos episcopi simul judicantur et clerici. Kx bac sequi debet.
desrriptione manifcsluiu lit uujuff pontificis aeiale Secunda annotalio de canonibus Sardiccnsibus his
Itomano codici qui lladrianam colleclionem prxlerc- ve-bis exprimiiur
bat, duo addiiamenla jam accessisse. Unum in con- Prccterea sunl alice 40 regulo?, quw per Osium epi-
ciliis, nimirum cannnes Ephesinos, quo nomine duae scopum Cordubentem currunt, qna; lilulanlur tanqunm
Cyrilli epislolae ad Ncslorium cum duodecim analhe- 20 episcoporum apud Sardicam, quce tamen non npud
inalisinis significanlur; hucque iraduclae luerunt ex Gracos, sed apud Latmos magis inveniunttir. (Ilupis
collectione llispanica, in qua similiter Ephesini con- nnnolationis auclor Grnecarum colleciiouum iguarus.
cilii titulo inscriptne, eamdein versionem pracferunt. quae Sardicensescanones contincbant liac idicino ,

Alterum addilamentum iu decrelalibus, videlicel S;l- s ripsit, quia in solis Latinis collectionibus versaius,
vcstii concilium apocryphum, quod ex anti luinribus ac prapsenim iu I) onysiana, cum ex Dionysiiepisi la
:

colleciionihusin Hadrianamirrepsisse discmus etiam ad Stcphanum didicisset, Sardicenses canones :ib en

ex Annolalione de decretalibus apostolkoium, quae le- adjeclos fuisse ex originali Laiino, eos apud G'.tcos
giMr in ms. Vat. 3853, praemissa collectioni eardi- C Jefuisse perpcram credidil.) Sed quoniam Osii pr<v-
naiis Deusdedit, et in duobus codicibus vetustioris fuli mentio facla e*t, necessarie omnibus catholkis iit
collectionis Sorbonico-Mutinensis, ex qua illani .4«- timundum esl hunc eumdem apud Niavam Billiyitiat
uotationem edidil Franciscus Salmon in Gallico opere inler sanclissimos 318 Palres fuisse honorabiUm ,

inscripto Traiti de CEludc. des conciles, pag. 258 edi- alque ub aponlolica sedecum Vincenlio et Victore pres-
lionis Lipsiensis anui 1726. H;cc cn m Annotatio byteris deslinatum : quique in Hispaniis usque ad lem

lladiian;i' cnlleclionis seriem proferens, quse cum pus Constantii prineipis in corpore mansit. Nam we-
Leonis IV codice omnino concinit, ante Siricii de- moratus Constanlius (sicut vir eruditissimus Sulpiciu*
creta concilium S. Silvestri conimcmorat. iSeverus in Chronicis suis refert , qnique dilitjentt cura
[clxxxvii] 6. Nunc exemplum Vat. 1537 prar.ter- complecens , nostrce memorice dereliquil) apud Arimi-
mitlendum non cst , eo quod licet Hadriauum sil, num liuliiv numerosam utriusque orbis synoditm epi-
quaed.nn tacnen peculiaria in prima oanoiitim parle seopalem eolleqit, et adversus fidem catholicum, vel
contineat. Hicpra-cipue codex Komaniscorrectoribus 318 Patrum defmilionem Arii cupens vencnarevol-
usui fuit in editione Gratiani, qui euin Codicem cano- vere , Ecclesiam Dei lyrannica usurpnlione luibavit.
num nominant. Id elicilur ex noiatione c in cap. 8 Peniqne coacli vel melu principis, vel Tauri prasenlia,
dist. 19, ubi qunddam capul epistolse Anastasii H ad cw ersreutio tatiler fuerat deleqata , ut si major pnrs
Anastasium auuustum haberi tesiantur m
Codice ca- concilii in Arianorum perfidiam consenlirel , ipse con-
nonum, fot. \ ->6;
:
hoc autem folio memorati Vaticani sulatus insignia mereretur, pene vmnes qui ibidem fue-
mnuusi npti eadem sane Anasiasii epislola describi- rnnl episcopi subsciipserunt. Sed voslea ilerum, divino
tur. (n hoc RUlem codice omittuntur canones aposto- D impirante prwsidio, quamphirimi agentes pcenilentiam,
lici quatuor vero generalium concilioruni canoncs
: datis quoque libellis, adsanctam Ecctesiain cathol cam,
prsemitluniur caeteris hocordine, Nicacni, Constan- de i-ua plus necessitaie quam volunlute discesscraw
tinopolitani, Ephesini, et Chalcedonenses. Nicaeno redierunl. Unde ct in ceternum ab omntbus catholici*
symbolo subjicilur sine ullo titulo : Post concilium Aiiminensi concilio recle dieitur [clxxxviiiJ analhema:
Nicamum in urbe Homa concilium congregalum est, quod si qnis dicere neglexeril , calholicus non est.
eic, ul in collectione hoc tomo edenja cap. 55, iu Ilunc crgo Qvum , sicut (a) prwdictus Sulpicius referi,
quod vide not. 1 col. 396, el not. 11 col. 400. lit ton-a synodi disceptatione , <jfuonia»i, ulsuprn me-

Epliesiui roncilii uomine proferuiitur duae Cyriili moratum esl, adhuc Constantii temporibus eral cor- m
epistolae ad Nestorium, ut in Leonis IV codice nu- pore, placuit missa cpscopali lettulione debere perquiri
mero pnvcedcuii observavimus. Pnst canones Chal- vtrum in suncta et ve.ierabili Nicerna congregulione ,

cedonenscs se iuiriinir Ancyrani , Ncocacsariense.s in qua pw.,ens fuerat ,omoousion,iicut nos catholiri
Gangrenses , Anlioch -ni, Laodiceni, C-<rthaginenses recte confiiemur, id est unus cum Patre snbstaut m
33, Sardiccnses, el reliqui Africani 105. In secunda FUium, an eerte, sicul Ariani conteudunt, omoeimint,
parle , quac pontilicum cousl tula compleclitur , nihil quod esl simitis cum Patre tubslanlia? Filium , ",uud

(a) Sulpicius lib. u Histnrian sacrae hacc lantum de Nicwm synodft ttuclore iito confecla hnbebalnr : ir.si
Osioprodidit : Vsium quoque ab Hispania in ciiindem faliscente ccvo (ctenim major centenario fuil) tt S. Ili-
perfidiam (Arianorum) concessisse opinio (uit: quod eo tnrius in cpistolis refeii , aeliraverit. Vide iiouni P.
Otirum atque incredibile videlur qnia omni fere ivtaiis
,
Hieroiiymi <le Pralo iu liuitc Sulpicii locum toiu. 11
-'«v<r lemvore conslantiss mns nostrarum partium, ct edit. Vcri/ii. Operum ejusdem Sulpicii, pag. 213.
211 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. 212
omoousion 318 Patres noslri confileri decrermsenl. A mns, a nohis inventx sunt etiam cnlmcxx ip-i colle-
Qui tive per tongam ovtutem desipiens sive cerle per . ClinniHadrianx in tribus endicibus, nimiram in Va!-
assenlationem principis hujusmodi responsum dedisse licellano A 5, in Vat. 1353, qni ex nuiiquinri Ber-
perhibetur : utramque pariem recle inlcndere , sive gomate exscriptus anuo iiil Peirn Barho eardinali,
oinoonsioii sive omoeusion. Cnjus senientia quoniam posiea Paulo II poniifici oblatns luii; ac tandein iu
slulte prolata est, ab omnibus calholicis x etiam ab uno peramiqiio Vercellens s capituli, quem Alt>>i>.i
Arianis, uno ore irrisa, atque re futala est. Denique in episcoi>o snii mcdium sxculum x umii Itiisse depre-
tiiitate Corduba in qua episcopalum tenuit, post h<mc
, lieiidimus. Hi omnes lialici codices banc Addilioinnn
consutlationem sive responsum nomen ejus inter cuiho- collectioiietu llalicam astru nt. Hinc Italicum miss«)
ticos episcopvs antecessores vet decessores ejus minime rredimus etiam codicem puri Di»nysii Val. 5845.
recuatur. lic codex Longobardicus vetusfii;,imus ab Hoislenio
Sunt luv regulce , quo3 per supradiclum Osium et 20 vocilur apuil Labbeum toin. V Concil., col. 792 A,
episcopos currunt, salva ct incolumi fide catholica, cum eo cbaractere scri|>ins sit qui Lmignbardicus
quo3 upud eamdein yicaiain Bithynice a 318 Palri- appellari snlet. Initio mulilus partcm Bicviarii l>e-
vus exposila est, el post iterum in urbe Roma, etc, scomani Diouysio |irxmitlil mcipientem a cap. 245.
nl in priina Sknnolatinne. Subdiintur anlem viginti Postea ilerom quxd.tm f>lia desunt, et ipsa lalmla
canoncs Sardicenses abbreviati, el rursurn iidem fuse litiilornm priuiae partis Dinnysfcnae a lii. IG \i<x-
tlescripti. nonim inilium sumit. (>b bunc autem foliorum de-
7. Hadrianx colleciionis editiouem priinus deilit fectum una cum litttl s 15 deest etiam episiola »i<»- 1

Jnannes Wendelslinns Moguniix an. 1525, cnin bac nysii ad Stepbanuui, quam ila primx parti fuisse
inscripiione Canones aposlolorum, velerum conalio-
:
B prxlixam crcdiinus, uli parti si-cimdx prxininiiur
rum constitutiones , decreta ponlificum antiquiora; de ejusdcm cpistola ad Juliamim. Cauones couciborum
primalu Romana: Ecclesiie ex iribus retustissnnis ex< m- non eam onnlinuam numerorum sericm pixfertml
plaribus transcripta. Duoex iisdem codicibus oninino << uain Dii>ny»ius ex Grxco codke sese reccpisse le-
xquales puri erant Hadnauei ex lertio auteni Iria ; statur, sed solos uumeros cujusque concilii proprios
Weudelstiiius adjecit, qux lladrianea non suiit :
exbibenl. In Aliica.iis lanliun <eri»«.s immeroniHl
1" duas memoralas S. Cyrilli epistolas ad Nesnnium 13<S custodilur, nou vero ea iKvisto qtut» lla-
noiuine concilii Kpliesini 2° annotaiioiiem pectilia-
; driani codices induxernnt. Prxter Addiliones Oinny-
reni Sardicensibus canonibus prxtnissam , qu>m sian.is, quae ahis mss. simt communes, tria in line
anlea ex ms. Vat. 1537 exhibuimns 3° Iractaiuin ;
a'l<hmlur, quoruni unum Caroii Magiii tempore co-
de primatu Koman r> Eccle>i:e qui reeusus esl inni. i
,
dicis ipsius xfcttem indicare videtur. Scriushic coiiex
Conciliorum.coMir». Alteram editiouem curavii Kran- in biblioihecaui Vaticanam pcrvcnii; ham h.vc no-
cisens Pitluens Parisiis anuo 1(!0^, cui bunc tituluin latio in inliin:» ora priina! paginas legitur Sanctissi- :

pra-tixit : Cvdex canonum velus Ecclesia: R«muna3. mo domino nos,tro Pauto V D. Constantinus abbas
Esi repetilio pnuue edilionis IVtogmit-iiine cnni trihus Cajeianus E). D. An. Doiriwt Itit&n&nse llctobri.
aliis addilameuiis, nimiruin Br^viatiouis Ferrandi, 3. Pluia dicenda de codice Vallkeliamo A 5, cui
Hreviarh Crescoiuaui , el epistolx Dionysii ad Sie- alii duo Vtrcellensis et Val. t353 smu plaue similes.
plianum. Tertia editio, niulto praestanunr , novis Ilunc codic-m membranaccum felii m
>xioii (hiabus
ejusdcm Pithoei curis adurnaia, post ipsius rimriem columnis iirstinctum, s;eculoix, INicolao I superstki',
producla luit boc litulo : Codex cauonnm vetus C scri|iluni irnlicat catalogtis Unmauorum poutilicum.
Ecctesice Romance a Francisco Pilliceo ad vetercs inss. qui ad tjns usqiie pontilicalum perdm ms, ipsius
codices resitutus el nolis iltusiratus. Parisiis an I o87, hoinen primigeiiie chaFactere exaraium exlnhei;
in-fol. Pr.rter additamenta autem anterioris edili. nis anni vero, menses, ae dies ponlilicilus ejusdem po-
alia opuscula bujus appeudicem augent. steriori mauu addili aique notati perspiciuntur.
8. Iloc caput concludemus brevi animadversionc in Ipsum caiahigum amkms nosier v. c. romes Jnsepli
illam epitouiem canonum, i|iue ediia Ingnlstadii Gaiampius iiiseruk eruditx dissertationi de Mumma
lom. VI antiquarum Lectionum, et dein in conc lio- argenlco Denedicti II, pg. Wj|.. hiem cat-alogus de-
rum editiones traducla fuit, alque Hadriano attribuia. scriptus (|uo>iiie legilur in ms. Vat. »3^3, unde illum
Scile niminim nntavit Sirmondus (Tom. II Concil. edidercEmmaniielScbeleslratHisinAntif/iM<.E«/e#.i/-
Lall., pag. 117) Atqui Carolo c nstat oblatam fuisse
: lustr. tom. I, pa s'. 626, et Eranciscus Rlancbinius in
uon epitomem , scd inleqrain collectioncm tum cano- prolegomenis ad tomum HAnasiasii,npuscuio6, pag.
tium ex quibus epitome illa deinceps conflala est, inm 18, qui tamcn praoter Nicotaura Idesiuil in iTidriaiio
decretorum eliam pontificum a Siricio ud Cregorium joanne Vl.l. II: veroduo posleriores pontilices in
II et
Juniorem. exempln llergomate, ex quo idem Valieanuscmlex
CAPUT III. transcriptus liiit. addililii nosciititur : annorum enim,

De collectione Additiouum Dionysii. mensium ac tlieruin noiis careut, qui in ipso Nicolao
1 signaniur. YaJlicellauus libcr praraiissuiu babct in-
1. Additioncs Dionysii appellamus documenta quas «lueii» etiiineuiissinii Barumi inaim exaratum, qui
Diunysianae collectioui accessernnt. Ouo ejusmndi hane collectionem ipsi usui fiiisse demousirat. Ann-
L>
addilionum geuera in ms. puri Dionysii Vat. o845 quus char.icter incipit a tabula capiluui 141- qnae
probe dislinguuntur. Primo cnim post epistolam cum sil iniiio dciruni ala , itichoal a imm. 31.
Aoastasii II, in qua Dionysiana collectio desinit, vel- Sei|uitur cbaractere luajusculo antiquo el rubro in-
uti appendix proferuntur tres synodi sub IY.lxxxix] sciiptio Brevi.irii Crescouiani, mm
duodecim sacrx
Symmacbo, decrela llilari papa> sex.Simplicii duo, et imagities librum manu lenenles, tlein pr.xlatio Lre-
uoum Felicis,episiola Leonis ad Mauros.ei aliaZosi- sconii ad Libenum de Com ordia canotium, quam
miad presbyteros Ravennx. Tum verosequilur tabula txoipiniil Breviani Cresconiani capiuila 500; Hnc
capiiuloru o 79, quibns tutideui d<>cumenta sub- antcm loco animadvertendum est istum codicemVal-
iiecluntur. Quinque piiora ex his documenlis anie- liccllauum a Breviano Cies<onii incipieiitem, eum
ccdeici capile. indii-avimus b.rc euim una cum iilis
: csse quein Colleciionem Cresconianam laudaius card.
Anaslasii II cpisiol.e subjeclis in Hadrianam co le- Baronius vocavii. Id certo noliis inuolu.t ex autueris
ctionem transicrunl, ul ibid>m fusius osienJimus. pagiuarum ab eo>lem AtmaNuiu parmile nnlaiis, qui
Nunc de c;eteris dnenmentis 74 dicendum, quae cmii iiujus mlicis pauinia oiuniiiocouveuiunt. Eoilcn
i

cum non legantur in colleclionc Hadriani, Additio- tituln Colleriio is Crescoiuanw Ruinaui edilores <pi*
num Dionysianarum nomine distinguenda credi- st l.niiiii [cxc] Romanoriim pontlicum aliegarunt
diraus sinnlem codicem Val I353 . Hac auti-iu noiiiiacuin
1

2. II x Addiliones prxter puri Dionysii codicem carerei P. Ci>usiaitlius, qui de bac collcctioiie Cre-
Vaticanum 5845, cx quo cns Dioii\bianas appcllavi- sioniana amicos Romx dt^cntes consiil il, ttec la-
213 DE ANTIQ. COLLLCTION. ET COLLECTOR CANOMJM. PARS 111. 214

uien idonea exinde recepit respo:isa, variis difllcuJ- A bic appeodimus. Menda ipsius parlim impnston,
taiibus implicilus fuii, ut videre esl inier ca±tera in parlim librario tribuenda, corrigat quicunqiic valel.
praelatione ejusilein ad lom. 1 Epislolarum Roi ann- Incipit epistola SUvestri episcopi ad concilium Ni-
rtMH poniilicum num. 125 et 127. Post Breviarium cwnnm direcla per Abundanlium |c\ci| presbijtemm ei
Cre-eonii in ms. Valliceliano describilur mciiioiaiiis Abundium diaconum consulatu Pauliui el Juliani xn
catalogus Romanorum pracsulum. Deiti subj eitur ta- kal. Octobris.
bula canonum conciliorum et decreiorum Romano- Beatissimis fratribus sanctis el cocpiscopis, vel coin-
ruiii poutiOciim, (|uam Sequuntur ipsi cannncs atque presbifteris, qui congregali sunl in Nicceno concilio,
decreia ciiin lisdem additamcntis quae in Hadriana Silvester episcopus prwsul apostolica: el calltoticce ur-
collectione continenlur, iisdemque suo loco insertis, bis Romx in Oomino salutem.
ul iu cadem collectione. Post haec addunlur alia Gloriosissimus atque piissimus filius noster Constan-
capilula 74, quae bujus colleclionis peruliaria, tinus augustus cum constilutionibus sanciimonii vestri
Addilionum Dionysiaiinrum numinedistinximus. Hcc auribus suis inlimata cognosceret, una nobis Domino
autem capitula conlinua numerorum serie iia
74 tioslro Jesu CUristo jubenie cum affcctu suscipimus, et
cum praecedenlibus connectuntur, utpriora illa Ha- fidem rectam atque declaraiam universo orbi pandu
drianae colleclionis documenla distributa sint in nu- ititroitum. lloc scirel ( forle scilicet ) charitati vestrcs
meros 68, liae vero Addilione» " incipiant a num. credidimus imimandutn conciliuin a nobis conqregatum
69 et desinant in iium. 141. in dicecesi nosira contra Victorinum eptscopttm et 11 ip-
4. Cum in ms. V:it. 5845 rUG*-m Additiones se;>a- polijlum diaconnm, qui claruerunt M
anicliceorum cuti-.
ritim subjiciantur Dionysio, junetaeque cum quinque soilio; et Jobianum, et Calixlum, qiti in sua exlollcn
il
aliis capitulis in Hadrianam collectioncm iraduclis tia dicebant non Pasclia venire die suo ncc mense,
,

eonficiant capita 79, incipiunt a num. 6. Ne quid sed x ktl. Maii cuslodiri. Quos dnmnatos el ejectos
vero conlusionis pariaiur, has Additioncs describe- e.rtra Ecctesiam , et excommuivcatos omnis mnndus
mus praeitiissis immeris codicis Vallicullani, qui per- cognoscnt. Qui in concilio sedis apostoli.cce cognilione
fectior est (duo enim c«p lula in Valicano deesse sno vulgaia pulluii sensibus suis nott recle nosse tacuerunt;
loco dicenms), ita tamen ut numcros ipsius Vaticani el tcelesla perpetr.tre compunclionum innocentum exse-
exempli annotare non omillamus. Observavinms crnnda pollutionc damnalos. Et quia in seressi<>ne f«-
aufetn barmn Addilionum auclorem prae oculis ha- nesla ipse s;/jt tnorte prceventi, ultimo die ausi sunt
buisse coi!ccimn«*ni ValicanO-Barberinam , de qua poltutionem sacerdotii tua ordinalione relinquere, quod
diximus part. n, c. 7, et S. Hdarii Fragmenta, scu infirmari ab Itominibus sanclis 1 consacerdotibus uo
1

Hilegrum Ililarii opus ex quo Fiagmenta excerpia slra prccdicatione et aposlolicis doctrinis prcecipimus
liiere. Sex enim earum Additiomim capitula iu iisdem damnari , contra Plwtinum , et Subctlium maxime, et
Fragmentis inveniuntur. Quaecunque porro in colle- Arium analhemate percussus (foite percussos, vel per-
clione Vaticano-Barberina describun ur, in has Ad- cussum), qvasi vcsiro o^e confirmanles damnamtts; et
ditioncs colleclor traduxit. iis tanlum exceptis quae quidquid in concitio Nic&no civitatis Biilnjniw consti-
jam in anierioribus capitulis Hadrianae collectionis tuiitis, pro verilis ( forle universalis ) Ecctesim mode-
eoniinentnr. Alia vero novem capituia cx a io ignoto ratione pari forma custodimus : libra ponderatione
lonte recepil. censelis. Dala vt kal. Jan. Et alia manu. Dominus
5. En modo ordinem Carumdem Addiiionum cum noster Jcsus Chrislus vos conservare dignetur, sancii el
numcris i|ui praeferuntur in laudato ms. Vallicel- coepiscopi fralres.
lano A 5. I, XXVIII. In Vat. Dion. desideratur. Regulw cnn-
LXIX. In cod. Yai. Dionysii 5845 est num. 6. Proe- cilii Niccvni 20 epi*coporum, quce in Gratco uon lia-
cepla S. Petri de sacramenlis conservandis. In collect. bentur, sed in Latino inveniuntv.r iti. Sunt eti.tn re-
Val. Barberina hahcntur num. 34, profcrenturaoteui (juta:ecctesiasticw qnx in Africanis regionibus, eic,
lioc loino inlcr di.cinftcuta jnris canomci veleris uli ex ins. Vai. !337, integrum boc capilulom dcdi-
num. 5, col. (i74. mu< nntecedenii c-ip. 2, n. 6.
LXX. In Vat Dion. num. 7. Statuta antiqua LXXIX. Hoc quoque capilulum in Vat. Dion.
Vrientis. deest. Lex latti Conslanlini Attgusii de Arii damnulione
LXXI. In Vai. Diort. it. 8. Recapitutatio ordinutio- alque omni scriplura ab eo iijni tradenda. Imperutnr
num officiatium Ecctesice. Hi duu rtunieri in unum Constanlinus auqustns episcop\s et plebibus. Arius, qvi
juiiguntur in collxt. Vat. Barberina n. 27. 1

EdeMur malignos et impios imitntus est, etc. Esl iuedita anli-

micr laudata documenta nun. 3,col. 655. qua versio cjus lcgis, quae in vulgatis et Graece ha-
LXXII. In Vat. Dion. n. 9. Epistola curionica, quce bciur el Lalnie tum apud Socralem iib. i, c. 9, tum
dtbeanl prestnjieri, diaconi, el subdiaconi. Est lil cnll. apud Gelasium Cyiicenum lib. u, c. 36. Exstat ct
Vai. Barb. n. 30. Haec partier inveiiielur in doCu- alii vctns interpretaiio apud Epiplianium Scbolasti-
mcnlis n. 4, col. 663. cum in Hist. Tripart. lib. n,c. 15.
LXXIII. In Vat. Dion. n. 40. Depositio Marcellini LXXX. In Dion. Vat. n. 15. Gesia de Libcrio. Sunt
papee. Exslat in Vat. Barb n. 53. in coll. Vat. Barb. n. 35, edila vero in Appendice
LXXIV. In Vat. Dion. n. 11. Incipil qucmadmodum tom. I Fpist. Rom. ponlilicum P. Coiislantii,col. 89.
formala fieri debeat. Euclum apud Niaram melropolim D LXXXI. In Val. Dion. n. i6. Eiiistola Liberii epi-
BiUnjniiv, eic, uli iu coll. Vat. Barb. n. 5, quo le- scopi uniformis . anlequamexstliaretur. Confessoribus
norcs remitlimus. scripsit, id cst Eusebio Dionysio et Lucifero in exsi-
el
I.XXV. in Val. Dion. n. 12. Epistola direcla a sy- i.o constitutis, Quamvis sub iniagne , ete., uli apud
nodo liomtv, !cge liomam. Est cpi-tola supposilitia S. llilar. fragm. 6, n. 1 el 2.
Nicaen.c ad Silvestrum
j-ynoili papam quaj in coll. L.XXXH. Im Vat. Dion. n. 17. jTiVm Liberius, an-
Vai. liarb. exhibeiur n. 4. tequam ad exsilium irei, dixit Vinc.miio (meliiis apud
LXXVT. In Vat. Dion. n. 13. Epittoia Sil- e<tri ud Ililar. de VincenUo ) Capuensi ad IJeiianum Spotita-
sunodum. Est pariler supposititia, <lc qna (Jnler ttvm. Nolo te factum Vincemii, eic, ot apud eumdein
boll. V:.t. B.irb. n. 5. H;lar:um in eodem fragm. 6, n. 5 et 4.
LXXYII. In Vat. Dion. n. Vi. Canoncs S. Silvcstri LXXXIIf. In Vai. Dion. n. 18. Ejusdem scripla ad
episcopl. Sunt tii.i documciita apocryplia. Primum Orientales cpiscopos. DiLciissimis jratribus et coepi-
ci lerlium apud P. Coustantiiun ei Labbeum vulgata, scopis Orienlalibus Liberius salulem. Pro dci/ico li-
i la sniit de quibus diximus in eadem coll. Vai. Bar- tnore, eic. Ibidem, n. 5, 6 e( 7.
brina n C. Secundiini vcro, qnod eodem rtTerlur, LXXXIV. I) Val. Dion. n. 19. /< m Liberius <ie
liccl^ouiniuin inaxime suppos tionem pnrfenl, cum cxs.lio scribit Hrsalio, Vatenti et Cerminio. Quia s.ic
l luci) a nitmioiatis viris iiiventuin non fuciit, alio- vo'. Iiiins pacis essc, etc. In eodem fragm., n. 1(1.
idmque sii|>po.siiionem magis tnagisque cunlirtncl, LXXXV. In Y.ii. Dion. it.20. Lem de e.nvio Viit-
215 Af> OPKIIA S. LEONIS MAC.M APPENDIX. 21«?

c«i/io Lit>.?r''u$. Non docco, s:d mon.u, etc. l!>idem, A XCVJII. In Vat. Dion. n. 54. Iiem alia epistola
U. 10. Cwletlini papa ud Sevorium. Aiquantis dicbus, elc.
Iii ins. Vat. Dim.
21 inscri'nr Exemnlnr epi-
n. : XCIX. ln Vai. Dion. n. 55. Epislola eiliortatoria
stke Sardicensis s<,nod' ad Julium urbis Iionue epi- ejusdem S. episcopi Coelestini Constan inopolim clero
ttcopum. Qttod temper credidinvis , elc, uii apul Hi- etplelibus missa. Ad eos mihi, eic H;e ires episiolae
Jarium, fragm. 6, u. y, ac loin. II Conci!., c<>l. 690. Cceeslini editores Bomaui Kpisiolarum Bomanoruai
in codice aulem Vallicellano dccst lioc loeo, et smlus ponlificum ex bac collectione, qnnm Cresconianam
itulns sine ipsa epstoio profei lur n. 102, ut inferius xocant, lypis dederunt; acexinde in Conciliis edi'»
imlabitur. lom. III, col. 1143, 903 el 914. Vide coll. Vat. Barb.
(cxcii] LXXXVI. In Vat. Dion. n. 22. Confetsio num. 47, 48et 49.
ddei calholica, quam papa Damasus
ad Pau- scripsit C. In Vat. Dion. n. 56. Excerpta antislitum qua
tiuum Anliochenum episcopnm. Pust concUium Niea- recitata sunt contra Nestorium in >ynado Ephesiorum.
tium, quod in urbt Roma, etc. Exstat in coll. V.ii. Po>t consulatum D. D. N. N. Theodotii XIII , etc
Barb. n. 36, nec non incoll. hoc lorno edenda, eup. Vide qinc dc hoc atijiie se>p'enti eapiiihus diximns
55, in qtiod vide nol. 1 inlra.col. 596. in num. .1 et 22 collectionis Val. Barb., part. n,
LXXXVII. in Val. Dion. ii. 23. Explanatio B. llie- c. 7.
ronymi pretbyteri ad Damatum papam de tnlms hijpo- [cxcin] CI. In Vat. Dion. u. 37. Neslarii blasphe-
stasibus. Cum vetuslo Orient iuler se poi>u(urum /><- miurum capitula, quibus epistolit ad te missis u S.
rore, etc. Esl epi-t. 15 S. Ilieronymi edn. Veron., Calestino Romuna urbis, et Cynllo episcopis, contru-
el apud Cousianliuiii lom. i Epist. Kom. poni., col dicit, el dispulatione brevissima ret-ot endn duudecim
545.
B
capitula fidei qua ad se missa fuerant revellit. Nunc
LXXXVHI. Im Val. Dion. n. 24. Rescriptum Da episcopi Ciirilli, eic
masi papa ad pclitum Hieronumi ad Paulinum. DHecto Cll. Exemplar epistola Sardiccnsis ad Jul-um urbis
frntri Paulino Damasus. Incipil aulem Et per ii>sum : Roma episcopum. Iu ms. Vallic. solus hic tilultis ha-
filium mtum Vilalem, elc Hal elur in coll Val. Liarb. betur; ipsa autem cpistola in Vat. Dion. proferlur
b. 57, el in coll. Iiuic lomo insena, cp. 55. nuiu. 21, ut superius moiiuimus^post :iiim. 84.
LXXXIX. I ii Vat. D oii. n. 25. Concilmm urbis CIH. In Vat. Dion. n. 38. Accuiarto Xysli pupa
Roma sub Damtso papa de explamtione fidei. Diclum CIV. In Vat. Dion. n. 59. De Pnlycromo. Hxcduo
tst prius: Agendum esl de Spiritu septiformi, eic, apocrypba docuinenta leguntur in coil. Vat. Uarb.
nli ex Hol-tenio lesilur lom. II Concil. Ven. edit., num. 51 et 52.
col. 1047. Post u't ina aiileoi vetha ab llolstenio CV. In Val. D.on. n.40. Sancli Leonis al Diosio-
edita a/muntiabit vobis
, iu bac cohectiouo canon
, ruui noslrsn ediliouis epist. 9.
ScrifHurarum addilur sic: Item dictum cst : Nunc vero CVI. In Val. Dion. n. 41. Ejusilfm ad Tiirriliiuin
de Scripluris diiin s agendum est quid universalis ,
episi. 15.
calliotica recipit Ecclesia, el quid vilare debeat. Incipit CVII. Ia Vat. Dion. n. 42. Alia ad januariunt
ordo Testamenti , ae post libros T.siamenti
veleris episi. 18.
veleris subjiciuiilui" etiam libri Tesiamenli uo\i, ut CVlil. Im Vat. Dion. n. 43. Ejusdem ad Septiuiuu
ii vulgato decreto Gclasiano lom. V Conc, col. 385. epist. 2.
Addiluc porro Item dictum esl : Posl has omnes pro-
: CIX. In Vat. Dion. n. 44. Ejusdem ad Tbowlornni
pluticas et evangelicas, atque aposlolicas, quas supe- C episi. 108.
,

ru<i depromps mus , Scripiuras clc, usque ad e.i CX. In Val. Dion n. 45. Alia ad Siculos episi.17.
,

verba l.iudali dccreii Ceiasimi primum nomen Chri- CXI. In Vat. Dion. n. 46. Ejusdem ad Eutyt heu
uiunorum novella genlis exorlum esl : tpiibtis verbis episi. 20.
iriiiin pr;ecipu iruiii sedium mentio concluditur. Hoe (XII. Iu Vat. Dion. n. 47. Exempla gc*torum, ubi
1'ltinium fiajitnciiiuin ex codioeHanmius ediditad an. in CP. synodo a S. Flaviano confessore Eutyches ka'-
382, n. 11». Confer «iu:r <le his fragmeotis fnse disse- relicut auditus alque damnatus esl. Comjregata rmrtmn
ruiniUS parl. n, e. 1 1, §5. tancta ei magna synodo, etc, uli in coll. Val. Barl».
XC. lu Vat. Dion. ii. 26. Epistola papee Siricii nd n. «9 et 70.
universos cviscopos missa. Optareni semper, elc Ex- CXlll. Iii Vat. Dion. n. 48. Epistola Leonis ad Kla-
rtat in coll. Val. Barb. n. 58, ac iu coll. buic umio viamim nostrae editionis episi. 23.
inserli, cap. 30. CXIV. In Vat. Dion. n. 49. Flaviani ad Leonem in
XCI. In Vat. Dion. n. 27. Rescriptum epiicoporum. nosira edil. episf. 22.
liecognovimns, etc Legitur in coll. Vat. Barb.,n. 29, CXV. In Vat. Dion. n 50. Leonis ad Flavianmu
et in collectione subjicienda, c 51. episi. 28.
XCH. Iit Vat. Di>m. n. 28. Epistola concilii Car- CXVI. luVat. Dion. n. 51. Ejusdem ad Juvenalem
thngin ntis ad Innocentium. Cum ex more, elc. Est episi. 139.
in Vat. Barb. n. 15, el in c<>ll. edenda, 6. c
CXVH. In Val. Dion. n. 52. Alia ad Maximum
XCIII. ln Vat. Diou. n. 29. Rescriplio S. papa epist. 119.
Jnnoceniii. In requirer,d>s Dei rebus, elc Habelur iu j) CXVIII. In Vat. Dion. n. 53. Alia ad Auaiolium
Val. Darb. u. 16, in coll. edenda, c 7. episi. 80.
XCIV. In Vat. Dion. n. 30. Epistoli imptrialis ad CXIX. In Val. Dion. n. 54. Alia ad Leoneni augti-
Aurelium Carthaginensem episcopum. Dudum quidem, slum epist. 145.
eic, ui in Val. Barb. n. 23, el in edenda c«U., CXX. 1*1 Vat. Dion. n. 55. Ad eumdem augu-tum
«ap. 16. epist. 165.
XCV. In Vat. Dion n. 31. Epistola Aurelii episcopi CXXI. In Vat. Don. n. 56. Incipiunt capitula tfwe
ad omnes episcopos per Byzacenam el Arduxilanam directa sunt in tynodo 318 Patrum cum epniota
provincias conttituio* de damnatione Pelagii utque Cot- fiapa Leonis ad Leonem augustum. Suul lestimonia
leitii. Super Caleslii el Pelagii damnatione , etc, 'airum subjecla laudakr Lcoius epistobe 105. Coufer
utiin Vat. Barb. n. 24. ibidem uot. 1 l. I, col. 1585.
XCVT. In Val. Dion. n. 32. Capilula excerpta de CXXII. In Vat. Dion. n. 57. /f«»i fidt. S. Ilituru
uestis tabilis conlra Pelaginm haretieum tl alia d ,
Pictarientis.Nos enim iusisle»les, eic.
li ellts ejus qucc in Patastina sy odo tibi objeaa, ipte CXXIII. In Vat Dion. n. 58. Item fides S. Angu-
damnare compulsus est. Quod ab Jeruudem, eic, Bt ttini. Credimui in Patrem, eic Ha;c dno teslimonia

iii Val.Bjrb. n 25. addilitia dedumis lom. I, not. 88, col. 1400.
XCVll. In V»t. Don. n. 33. Episloia Galestini CXXIV. In Vai. Dion. n. 59. lneipil fides catholica
papa Ecclesia Romana dala ad sijnodum »i Epheso Eccietia Romana. Credimus in unum Deum Palrem t
tjnsiituiam. Spnitus sanci tcsiaur piiptcutta, ek\ clc Est in coll. Val. Barb., u. 90,
217 DE ANTIQ. COLLECTTON. ET COLLECTOR. CANONLM. PAUS III. 213
CXXV. In Vat. Dion. n. GO. Confessio presbytero- A indiculum, etc, uli ex hoccodicc edidii P. Mabillo-
ram, seu dioconorum Eccletia; CP. Fgo ille CP. Ec- nius lom. I Mtr-ei llalici, pag. 86. el cx Mahillonio
cletue diaconus. vel presbuter, etc, ui in eadem coll. legitur tom. XI ConciL, col. 699. Concilium Haven-
V;tt.Barb., n. 37. nas in vulgalis habiinm traditur an. 901. Al liini
CXXVI.In Vat. Dion. n. 61. Epislola Simplicii ad hoc conciiium, tum illud Bomanum celebrala fuisse
Acaciuin. Cogitalionum ferias, elc, ut in coll. Vat. an. 898 P. AnloniusPagius probe constituil.
BarlL.n. 72. Tres alii numeri, seu tria capitula conlinua scrie
CXXVII. In Vat. Dion. n. 62. Exemplum epistola; subdunlur in ms. Vai. Dion. f>8ib.
q>i m misit Acacius ad Simplicium, ubi damnalum re- Num. 77. Incipit prcefatio quoz habetur dc symbolo
tulit Petrum Alexandrinum. Sollicitudinem omnium fidei in secrelario B. Petri apostoli inler domnum Leo-
Ecctesiarum, etc, itl in coll. Vat. Barb., n. 73. nem tanclissimum et coangelicum p >pam urbis Roma,
CXXVIII. ln Vat. Dion. 63. Exemplum epistolarum et Bernarium atque Jesse episcopos, seu Adalurdum
tealissimi papce Felicis urbis Romce ad Zenonem au- abbatem missos domni Karoli per indiclionem secun-
gustitm per Vitalem ei Misenum cpiscopos. Decebal dam. Vide tom. IX Concil.,"col. 278.
profecto. elc, ut in coll. Vat. Barb., n. 74. Nuin. 78. Epistola S. Auguslini ad Auxilium epi-
(XXIX. ln Vat. Dion. 64. Item ejusdem Felicis ad scopnm pro causa injustoe cxcommuniculionis Vir spe- .

Acacium episcopum per Vitulem et Misenum episcopos. dabitit filius nosler comes Classianus, etc Esl epist.
Posiquam sanclm memoriw, elc Ibid., n. 78. 250, cui in iiis. subjicinntiir alia ejusdem Augustiui
CXXX. I ii Vat. Dion. n. 65 Item ad impcratorem testimonia de exconimunicationc injusta. Hrc cpi
Z 'nonem ad tibellum episcopi Joanuis Ecclesiw Alexan- r. stola cnm iisdem testimoniis addita legilur etiatn iu
driiiK.Cum sibi reddilam pucem.etc, ul in Val. Barb., fine antiqiiissiiiii codicis 60 capituli Yeronensis post
ii. 79. collectinnem Cresconii.
CXXXI. In Vof. Dion. n. 66. Ilem exemplum Felicis Num. 79. Regulare deftnitionum B. p.npat Grego ii
episcopi ad Acacium [cxciv] supradictum CP. urbis Majoris. Pracedit labula liiulonim24,sed in corpo p,
episcopum. Episcopali diligentia commonenle, elc, ul tituli progrcdiuntur usquc ad 32. Est colicctio per loca
iii eadeni coliectiom-, n. 80. communia ex senteniiis episiolaruin S.Gregorii, qu;o
CXXXII. In Vat. Dion. n. 67. Item ejutdem papx incipit pag. 506 et proscjuilur usque ad pag. 327.
ad Acncium alia. Cunctarum transgrestionum, clc, ul In fine codicis recemiori inanu describitur hrcvo
in coll. Vat. Barb., n. 81. fragmenlum synodi Carthaginensis [cxc.v] stib Boni-
CXXXIII. In Vat. Diou. n 68. Incipit decretatit de facio, quoil cx llolsieuio impressum legitur lom. V
recipiendis el non recipiendis libris, qui scriptus est a Concil., col.792.
Getasio papa cum 70 viris eruditissimis ep scopis in
iedeaposlolica urbis flomee. Potl prophelkat et evan- CAPCT IV.

gelicas, etc. Vide qu;e de hac decreli Gelasiani lorma De cotlectione Hispanica.
ilixmus part. II, c. 11, § 5, n. 4. 1. Proscipui auciores qui de Itac colleaione e^erunt.
§
CXXXIV. Iu Vat. Diou. n. 69 et 70. lncipit sen- Quomodo compacta. De ejusdem codicibus.
tentia papoe Gelasii, quod sedes apoflolica omnium
liifula Dardaniam.
dissolvere postil, ad episcopos per 1. Aliquot perantiquas , iitinc aulein dcperditas
ftec piane tacemus, etc Est fragmenlum epistol.ie ad collecliones ab ea divcrsas <|iiae vocari solei LliSpa-
Dard.inos, quod in collectione hoc tomo edenJa inve- C nica, apud llispanos olim exstitisse palebit ex diccn-
n es, cap. 50, n. 4, col. 351. dis part. iv, c. 4, ubi de ahbreviaiione velustissima
CXXXV. In Val. Dibii. n. 71. Ex epistola B. papm canonum quai co/itinetnr in ms. 59 capiltiti Veronen-
Gelatii ad Orientales de vitanda communione Acacii, sis eril sermo. Itlern eti;tm c.omprobant ditre synodi
ubi datur inlellgi nullum esse vinculum nisi circa illos antiquiorcs collcciione Hispanica, in quibus cannnum
qui in errore pertislunt. Nos non in Acacivm ideo sen- codices producii el lecii tradunlur. In Braearensi t
ictfiam lulimus, elc lloc quoque est fragmenlum anni 565 liabeiur Relecti ex codice coram coiv. ilio
:

amplioris iractalnsems. Veronensi edili a march. tam generalium synodomm canones quam locatium ot :

MalTeio, loin. V Concil. edit. Venetae, col. 195 a. in Hispalensi n anni 619, c. 2, Prota is canonihts w-
CXXXVI. Iu V;-t. Dion. ii. 72. Conslitu(a S. Gelasii nodalia decreta perlecla sunl. Nunc vero do collectiw-
pipee, qua- episcopi in ordinatione sun accipiunt. Papa ne Hispauica, cujus aliipiot supersunl mss. exempla-
ill. etero, ordini, plebi consistentibus in civitale illa. ria, dicendiim. Htrc post Dionysianam est caeleri-t
Probttbiltbus detideriit, elc Addita est liar*c epislola ordinatior ct locuplelior. Primus, qui hii]us cnlie*
in nis, Barh. 2888 post ullimum ipsius collectioni*, ctiouis brevem quidem, sed satis distinclam notitiam
cop. 90. Vide loin. V Coucil., col. 385. pr.ebtiit, fuit Autonius Augustimis archiepiscopus
CXXXVII. Iti Vat. Dioii. n. 73. Decrelnm S. Gre- Tarraconensis in opusculo de quibusdam veteribus ca-
gorii puptv. liegnaiue in perpetuum D. N. Jesu Christo nonum cap. 17. Non pattca tle eadem
Collectoribus
,

tempQiibus pistimi ac sereaissimi D. Mauritii, clc prodidil Petius de Marca in Optisculis, ubi tainen
Iloc quoque uqMilameiutim esl laudaiac colleclionis ejus originem el usuiii niinus cognitns liabuil. Sie-
iu solo ms. Vai. 1542. Vide t. VI Conc, col. 915.
n phanus Baluzius aliique post ipsutn cjusdcm colle-
CXXXVIII. In Vallicellano hic numerus persallum " ctionis cxenipla adliihuere : at de iisdeni ita pauc.i
oinitliiur. Documcnia vero cum Vat. Dion. con- indicarunt, ul ex ipsi> fere nihil dislinctum elici pos-
currunt. sit. Cum vero Anlouii Angustini opera rarissima, et

CXXXIX. Gregoriut Sereno

In Vat. Dion. o. 74. u plerisque inubservata sinl, liaec pracclara collerlio
episcopo Muttiliensi pro imaginibus. Est epislola 13 minus nola fuit autequam P. Coiisiautiiis in praela-
S. Gregorji,, lib. xi Hcgcsli novissimse edilionis Mau- lioiiri ad lomiim I Epislolarum Komanorum poniili-
ruiae. cum de eadem latius dissereret § 10, a nutn. 152 us-
CXL. )n Val. Dion. n. 75. Synodus Zacharice papa? que ad*152. Etsi vero hic accuratam ejus desciptio-
urbis Ronw, Est concilium Boinanum an. 745, nem dedit, cum lamen plnres codices invenire et
tom. VIII Concil., ool. 285. conferre nobis iicueril, aliquid amplius, quo bvc
CXLI. In Val. Dion. n. 76. Ineipit l ber S. Augit- ;
colleciio plenius illuslretur, nos proferre posse c n-
siiui de ecclesiasticis Regulis, dislinclus in cap. 55. Est fidimns.
liber Gennadii perperam Auguslino ascriplus, editus 2. Hxc reque ac Dionysiana divisa esl in partes
snilem in Appendicc Augusliniana tom. Vlll,col. 78. duas, qiiarum altera conciliorum canones, altera B<>-
Ilic desinit colleclio in ms. Valiic A5. cui additus manorum pontiQcum epistolas exhibet. In secunda
cst i|ii itemio al u> codicii ulii hahetur fragmetitutii parte colleclor ex Dionysio profecil omnes enini :

emieilii Kiimani sub Joanue IX una cuin canonibus qnas in ipso epislolas reperit, cum iisdem tilulis c\
coucilii Bavennaiis. Incipil Lccium csi quoddam
: eodem descripsit, ac sux colleciioni inseruit. Alws
 —,

<no AO OPERA S. LKOMS MAGNI APPKMUX. 220

vero ponlificias epislolas, qttas alibi invonil, sui< lo- A 41, uuod Lambecius lih. n Comoient. Biblmlli. C;e-
<is in camdem Dmnysii ionem cura limlis ahs sc
ra sar.,c. 8, pag. 952, n. 28I,;ippellai volumen mcmhra-
condilis addidit. At quantum ad canones, qui in pri- noceum admirandce io'um antiijuis
vclustaiis in-folio,
ma pare conlinentur. nihil a Dionysio aecepit. Cum titteris Golticis, sive anno 736 exaraium.
Tolelanis
cuim quaurum ad Graicos canones obtinerel in Ifis- Plnra snni ejusmodi maimsciipta iu Galliis el in Ili-
paniis alia autiquior vcrsio, (|ii;c ex liac colleclionc snania. Joannes Baptista Perezius inler mtilla llispa-
:il> Isiiioro Mercatore suscepta, el ex Isidori codicibus nica quaiuor prieseriim describit, Lucense, llispa-
edita, Isidoriand vocari solet ; noluit novam Diony- lense, Alvehlense. et S. yEmiliani, de quibns inferius
sianatn trauslationcm tameisi inelh rem ct casii^a- plura. Garsias Loaisi in pr;cfatione ad Concilia lli-
liorein reciporc, meiueus ne Hispanis aiitiquae illi spani;c duos alios Toletaims codices laudal; Vigila-
versioni assueiiS fiac itovifate OtTensionem pareief. nnni aulcm vocat eum qni Alveldensis a Perez'0 ap-
llstint qiiiileni iiioUluui veleris ejtis versionis »pud pellatur, eo quod a Vigila presbytero scriptns fueril.
Ecclesias Hisnanicas satis piohal cmicilium Tolela- (Juem veio llispa ensem nominat, ex notalione anni
iiiim 111 anui 5JW, i:i quo Lres ejusdcm versions par- 962 ac ex documcntis in co conlenlis eumdem esse
ticnbc referuntur. Simili de caiisa dicendus est no- cognovimtis ac illum quem Perczius S. iEmiiiani co-
lnisfie canoiics Africanos, eisi apnd D.onysium arcH- dicem nuncupavit. Pcirus de Marca ct Steplianus
ratius descriptos, <x eodcm mutuari quia nimiiuui : IJaluzius niss. lihros Hivipullenses duos, et Uigellen-
in Hispanis rogionihus ilivalescebat alia pCcuIiaris sem memorant, mcc non Colherlinos, et Lugdunen-
canonum Afticanoruiii colle&io qu;e ex Hispauiis in S'-m, qui cum iisdem Hispanicis exemplis coove-
Gallias vidclnr transisse, el idcirco taudaiur in co:i- n niunt. I*. Coustanlins landal llispauicum exeniplura
i-ilio T uroncftsi n amii 507, uii probavimus pari. w, Gerundense, el quaiuor Gallicana Laudunense, INo-
c. 5. § 2, n 4, i|iia r-x re etiam colleginnis, errores viomense, liellovaceuse, ei Suessionense. Indical
a'iquol, quos in recensione Afrii-anormn caiioimm clia n Coislinianum, alipie tinum Colberlinum, qu.-e
liujiis colleclionis coifem panigrapho diligenier iiot;»- ad hiijns collcctionis codioes Hispanica^ raagis quam
vimns, non colteclori flispanico, sed anliquiori ejtis- Gaihciiia' origints videntur accedere : de qiiormn di-
dem African.-e col eeiionis auctori esse aseribendos. scriniiie § 5 «licelur.
Id antem saliein in Gr:cois canonibus beneficii piae-
stiii collector Ilispanicus, qnod in Dionysii meiho- § 2. De primigenid hujus coUeaionis editione. Tubula
m eorum ifiur in en conliriebantur. Epistola lnnocenlii
dmn decreiis Singnlis tilulos addidit, quos anliqiia
Iad Aurelium a nota tupposilionis Isidoriance exi-
versrone iniiio defuisse ex ms. 58 capimli Veronen-
mitnr.
sis man festum esl. iSci|iie vcro solos cationes cnnci-
lorum <Ira'cia.' ei Alric.e, qui lanltim leguiitur apud 4. Cum codices alii aliis locupletiore*
inter lot
Dionysium, Hispanicus colleclor proiulit; [cvcvi] siint, lum vero primigeni;c colloclionis cxem-
ntilliis

sed Gallicanos et Hispanicos adjecil. Magna aptnl I i

«
plum postei ioribus additamenlis expers repraeseutat.
spanos Gallicanarum synodorum auctorilas. Hmc
fuil Priinigeuia aulem colleclio ex indice seu labula ca-
vulgatae erant apud ipsos ejusmodi synodi quarun ,
pittilorum colligi solet, ila ul si quoe capilula pr.neter
swpe verbis el scntenins. eiiam ubi eos non nominani eamdem tabulam in corpore inv<mianiur [cxcvn ]
canones suos insiiuunt, et scepe eliam von dissimulan- descripla, ea poslcriori addilamento accessisse no-
ter el nominalim eurum sibi exemptum el aucloriia em scaniur. Quod si inler labulas diversorum codicnm
sequendam proponunt uti observavit Sirmondiis in
, G ejnsdem colleclionis alia? pauciora, ali;e plura capi-
pracfalione ad Concilia Galli;c, el indicatis tesiimo- tula prajfernit; tabula quae ex paucionbus capitulis
n is coniirmal. Ilis crgo pervulgalis Gallicanarum sy- consiai, primigeniae colleclionis indicium exbibei. In-
iiwdbruin exemplis Hispanicus collector somn codi- ler nienioralos autem codices colleclioins Hispanicac
cein locupletavit. Dtms errores apud euindem in con- pauciora capitula teguntur in lahula codicum Viudc-
cilio To'.elano i deleximus tom. ll,col. 1579 ;ic 1380, bononsis, Ilispalensis Purezii, Hivipullonsiom, Val.
noL 5, quorum allerum qualeuus rollcctori obrepse- 1541, aliorumque Gallicanorum, qtii, elsi aliqua c -
rii, congrueiitiori ratione explicayimus in Observa- pita corpori habeaiil inserta, nullam lamen additio-
lionibus ad dissert. 14 QuesiKlli, §2. n. 5. Aluini ticm in pi umissa capitulorum tabnla ricoperunl, ut
errorem in co episcopurmn catalogo, qui perperam qnil)iisdai!i abts llispanicis exemplaribus accidit. IHuc
attributus est conciiio Arclateosi u, cum ad Aiela- illorum inlacli iudices sou labuLe ad piimigeniaui
tcnse i penineat, iudicavimus in Observaiio»ibus ad Imjns collectionis oditionem perlinere jnre cxedun-
5 Quesnelli, lom. II, col. 1018 et 1019, not.
ili.-sen. lur. Priuiam igitur ipsius colleclionis editionein im-
14. Concilia autera Hispmica ex codicibus Ecclesia- primis descripluri, iiaruin hreviormn taliularum in-
rum Hispaniae colhgcre perfacile luit. dicio titcmiir de additamenlis aulem qu.o poslca ac-
:

3. veio ipsam colleciionem describa-

Aiiti-qoara cessere, deinceps dicetur.
miis, codicum cx quibus ejus descriptio pendet, lirc- 5. PVimae parlis tabula in 45 capitula distiugtii-
vis notiiia praemillemia cst. In llalia rara suiil hujus lur. Prxfationcm hujus parlis inlegram pra-milti-
collectionis exempla. Gnumreperimus ii! bibliotheca llltlS.

Vaticana signatum num. 1341, quod ex tledtiensi scu Canoncs generalium conciliornm a lemporibus G«n -

I)
Augusiodtmeusi Galiicana Ecclesia (radiictum maui- stanlini coeneruut. In pneccdenlibns namque aunis .

fesiat hac nrofes.-io Theotardi abbalis S. Martim, persecutione ferrente, docendarum plebium mimme. d.i-
quae patilo post iniiium receotiori cbaractere scripta baiur facutius. Inde Christianilat in diversas Iturests
legitur F.go Tlieoiardus S. Marlini ccrnobii nunc or-
: scisf.a esl, quia non eral licenlia episcopis in unum
dmandus abbas subjeciiunem e.l revereniiam a SS. I'a- couvenire nisi lempure supradicli imperaloris. I i^c
,

tribus constiiulam et obcdienlium secundum preece-

, en m dedit fuculalem Chiistinnis libere congregari.
pium S. Benedicli S. Dei Heduensis Ecclesiiv. in pra> Sub lioc eliam SS. Paires in concilio Sicwuo de umni
scniia D. episcopi Aganonis ( qui (loruii stib ineditim orbe tcirurnni convenienles, juxta ftdem cvange icam
saeculum xi) perpeluo me exhibilurum promitto , et et apostolicam secundum posi apostotas symbolum tra-

propria manu finno. Et dein Istud legai super altarc.

: dtderunt. Quatuur autem principaia e->se concilia ex
Dnos alios codices videre licuil, allernni Vai. Palat. quibus plenissiniam fidci doctiinam lenet Ecclesia tam
575, confiisiiin et inutilum , qui quondam pertiraiit de Patiis, ct litii, et Spirilut saticli divinitule, guam
ad crcuobiiim S. Marlioi Moguntkc; allerum in bi- d* pnvdicii Filii et Salvaioris nustri incarnatione.
Lliolheca eminenttssinii caid. Passiont-i qui pariler l'rior liarum iSicanta syriodus e t 518 cpiscopo^um
inuliliis saeculo x et Ibrtassis cliam ix scriptns vidc- Conslaniino uuyusio imperante jieracia, iu gua Ariantc
lur. Uinnium yero prajstanlissimmn et vetusiissimum perfidim blasphemia condeinnatit qua utaqtialiiaieui
,

csempltun qnod in Leonis epistolis coiiTerendun cu- (al. de ina'qaulitate) srincta: Triiulcis idcin Ariusas-
sercbat. tta con.subs<anti:iletn Ueo Pttri Ueum FiJ!;^
-

ravitnus, e»t Cajsarcum Vindeboncnse s «nanmi num.

 . ,

221 DE ANTIQ. GOLLECTION. KT COLLF.CTOR. CANONUM. PAKS III.

O.v.)

tulem sancta synoJus per symbolum definhii. Secun- A pore proferunlnr dusn celel-res epislohe
lioc tiiolo

daest 150 Palrum sub Theodosio senioi Constaniino- i>. S. Cyrilli a<lanie Epliesinum conciliuni
ISe-,t<iriiiiii

poli congregain, quw Macrdonittm, sanclum Spiritum s< ript;e, at in co lecla: «Ique inseri;e, qii.irmu allera

f) um esse negantem condemnaus

,
consubstantiatem
, duoiieciiii aiiaihematismis clauditur. Anr.oinito col-
Patri el Filio einndem Puraclitttm demonstravi :quam locloris Hispanici liis lilieris praeniissaiuoliservaiioiie
tola Grwcia et l.athiiias in Ecclesiis prcedieat. T.rlia P. Lalibii exhibetur lom. III Concil.,co|. 95!», prima
njnodus Ephesina 200 episconorum sub juniore Theo- aulem episiola col. 960, qn» cnm sii versionis a
dosio autjusto edita, quw Neslorium duas personas in Diunysio Kxigtio separatm vulgal;e, hanc <x ipso
CkrisiQ asserentem justo annlhemate condemnavil , sumptam liquet. Aliera vero epislola sen po:ius ,

osiendens mancre in dttabus naluris unam Dotnini Jesu rragmenl»m epist^ lac incipicns a verbis Ait iqiiur :

Chrisli personam. Quartn est synodus Clialcedonens s suttcta el magna sijnodtts : Ipsum qni csf exDeo Pater
(»50 sacerdoium sub Murciano principe habita, in qua nalnrtitter iiaius, eic.suui|» iiin esl ex vetusliori in-
,

Euttjclien CP. ubbatem, Verbi Dei et carnis unam nu- lerpreiatioue, ex qita S. I.eo longiim iisiimouium
luram pronuntiantem, el ejits defensorem Dioscorum iisiiem verbis iuclioans suhjecil epist. 1(55, lom. I
quondam Alexandrinum episcopnm, ei ipsnm rursum nostr.i' eiliiKinis (ol. 1307 , el boc <omo col. 291.
Nestorium cum reliquis hareticis una Palrum sententia H;cc esl anliqnior collec.iio, in q;ia ba? duse Cyrilli
prwdamnavit, prwdicans eadem synodus Ckrlstum Deum epislobe comilii Epbesini uoniine inscnbuiilur. id
sic natum de Virgine, itt unam personam el divinw ei lanien vem.ilius ess>e colleclione llispauica lniuei ex
tntmanw confiieamur nanirw. Hce sunt,ut prwdiximus, ins. cod. f»9 capiluli Veronensis, qtii exci rpia conii-
quatnnr principalcs et venerabiles syuodi totam fidem .. net anliquiorum exemplariuui liisiianiensiitni , iu
calholicam compleclenles. Sed et si qun sunt concilia quibns eoile/n Epbesini concilii limlo ilhe epislo'o:
quw SS. Palrcs Spritu Dei pleni sanxeruut, posl i&to- inter com-ilia Gracia; debcribebanttir. Vi<le qua3 an-
rum qualuor auctoritatem omni mancnt slabilita vitjore, HOiabiilitiS j,iart. iv, c. h
qiiornm eliam gesta in hoc corpore condita continenlur X. Sijnodns Clialcedonensis concilii , 050 episco-
In principio aulem hujus votuminis Nicwnam synodum porum. In corpore praier eanones aildiuir versio a<>
constiiuimus pro auctoritate ejusdem maqni concilii. tionis G, ex qua ajlocuiio inipcraloris Mareiani t <

Deinceps diversomm conciliorum Grwcorum ac Lali- definitio lidei producuniur, uti lom. IV ConciL, col.
tic.rum, sive quwanlea, sive quce postmodnm facta 2051. Subduntnr eliam subscriplioiies Pairtiin, :<c
sunt, sub ordine numerornm ac temporum copitulis suis tres imperiales leges, 1" universis populis, <|(ia: i; ci-.
distincla sub hujus volnminis aspectu locavimus. Sub- pit : Tandem aliquando,al legilur eliani iu colleclione
etiam decrela prwsulutn Romanorum in qui-
\icienles , boc tomo ediia, cap. !2iJ; 2° ad P.dladium praef:.pra--
bns pio culmine sedis aposlolicoe non impar concilio- torio, cnjus iinlium Divinw semper potfitliw. Vide
:

rttm exstal auctorilas : qnaletius ecclesiastici ordmis lom. IVCoucil., col. 1811,iiol. e. 5° ad emndem Pa!-
disciplina in unum a nobis coacta atque diyesla,etsan- l.idMiin iuclmans Licctjam sacrat ssttnnin conslilu-
:

cti prwsules patemis constrincjanlur (al, instituantur) liouetn, elc, uli in nosira cnllectione, cap. 28.
requlis, et obedientes Ecclcsiw minislrivel populi spi>i- XI. Epislolu formala Allici CP. episcopi. Est ca
tualibus imbuantur exemplis. Canones aulem, qui di- qua; in nosira colleciione inve.iictur cap. 03. Vide
cuntur apostolorum, scu quia eosdem nec sedes aposlo- nol. 1, Col. 451.
lica recipit, nec sancti Paires illis consensum prwbne-
CONCII.IA AFItlCE.
runl, pro eo quod ab liaireticis sub nomine upostotorum C
composili dignoscuntur, quamvis in eis quadum inve- XII. Synodns Canhaginis Africw i. E-l concilium
nianlur ulilia, auclorilate lamen canonica aique aposto- snb Gralo editum t. II Conc, col. 7i5, de qno viile
lica eorum yesta cpuslai esi,e remota, et inter apocrypha part. ii, e. 3, § 1, u. 7.
deiiulata. Synodus Carlhaginis Africwit. E^t rouciliiiin
XIII.
[cxcvni] Posl ba?c subdilur Canon autem Grwce,
: snb Gei.elblio, emleiu l. U Conc, col. 138i>. Vido
Laline regula nuncupalur. Ileguta aulem dicta, elc.,ut ibidem, n. 8.
apud Giaiiamiiu disi. 5, c. 1 et 2, ol post illa in lino XIV. Stjiudits Carthaginis Africw III, 4-8 cpisco-
rapitis secuudi pravumque corrigal, seqnilur Suno- : porum. Est concil uni sim Aurelio anni 397 . < udem
dnmauiem ex Grwco inlerprelari, eic, uii apiideiim- l. M, cnl. 1397. Vnle iliulem, § 3, n. 1.
dcm Gr aianum dist. 15, c. 1, in line. Post ullima XV. Synodus Carlhaginis Ajricw iv, 210 episcopo-
auiern verba,n societate multorum in unum, subdilitr: rum. Eodem i. II, col. 1 135. [cxcix] Hoe litiro pr<>-
Explicil prwfalio. l< ruiitiir sl lutu anliquu. Coiiler quse diximus eadeiu
Tabula porro capiiulomm bujns primae pnrtis Imjc |
II, cap 3» § 4.
ail.
est. XVI. Synodus Cariltaginis Africw v, 35 episcopo-
tum. Tom. II Conc ., coi. 1455. Vide pari. n, c. 5.
WCIPIUNT CAMTULA CiNCILIORLIM GR.-ECM:. 8v5, n. 2.
r»

I. C nones Nicwni concitii , 318 episcoporum. In XVII. Smiodus CnrtluKjinis Africw vi, 217 «?p;,
corpo-e po^t caoones, Syniboluin ei catalngum , sroporum. Tom. III Coucii.,coi. 411. Conlei eaindem
episcoportim Nicxuorum anliijux versionis, seu, uti l^ p<rl. ii, c 3, § 8, n. 4.
vocaul, Isidorianac, a colleclore addita fiiit Fides S. XVJH. Si nodus Curthnginis Africw
t vn , 19 cpisco-
Gregorii Majoris, cojus inilium Unus Deus princi- pomm.totn. III Conc, col. 459. Consule laudatuni
pium. Kst aiiiein veto^ia interpreiatin fidei sciipue .i c 3, § 8, n. 7.
S. Gresorio Nenc.Tsariensi, ipiu» post Grxcum icx- XIX. Sijnodus Africw in Milevitana urbe habiia
tum ediia est lom. I C<>ncil.,col. 805. 214 episcopormn. Tom. III Conc , col. 57». Vide
II. Canones Anchyritani concilii 12 episcop-j- , pirt. ", e. 3, %fi.
rum.
CONCILIA GALLIiE.
III. Canones Neocwsariensis concilii 19 episcopo- ,

rum. XX. Concilium AreUttmse i.

IV. Canones Gangrensts concilii, 1 i (al. 15) cpi^co- XXI. ConcHtum Arelutcnse n, 113 episcoporuiu.
porum. Utio in boc notanda : 1° post tabnlam capilulomm
V. Canones Sardicensis concilii. descrilii episci porum caialogiim, qui jid Arelalense i

VI. Canones Antiochcni concitii , 31 eptscopo- perlinet, ei numerum quoquc episcopnrum 115
rttin. in litulo nolaium ad idem Aivlaiense i referendutn
VII. Canonet Laodiciw Frygiw. esse , uti coiii^iiniis e\ peivelu-lo ms. I>i Novarien-
Viil. Canones Constanlinopolitani concilii, 150 ejn- sis Ecclesiie in qoo Arelatensi bic liiidus prannit- i

tcojjptunt. liiur : Incipil conciliuni Arelntense tcmpore Murini

v
IX. Synodui Eptiesinn i, 'zQQepiicopcrum. !n cor wtiun a 1 25 episcotns , qUi c! pa.pw SHveslro scri-
 :.

223 AD OPLKA S. l.KONIS M\CNI APPEMKX. 224

pterunl ; 2" v^inti quinqtie lanlum r.uiom-s exhiberi, A Confessio fidei ejusJem papa: ad tumdcm Pau-
II.

tion viTv) 57, uli in vulgalis Coiiciliormn nulc iiitum. Haec duo capilula sunl in coilectione hoc touni
Siriiiomltiin ; ncc 56, itti Sirmondtis ed;dtt. Vide iinpre.^sa, cap. 55.
pan ii,c. 10, $ 2, ii. 1!). III. Epistola Siricii papm ad Himerinm episcopum

m, 1 1 episcoporum.
XX.ll. Cancili nn Arelaiente Tarraconensem. Est in edilione Concifioriiin cpisi. I
XXIII. Concilium Valeniuium, 20 cpiscoporum. ejusdeiil ponlilicis.
XXIV. Concilium Taurinantium. IV. Ejusdem Siricii per diversos episcopos miuit,
XXV. Concilium Re.jiense, 15 episcoporum. 1 1 > d .
, cp. 3.
XXVI. Concil-itm Araustcu u , 16 eptscopoium. V. Ejitsdem Siricii per diversot episcopos directa ;
XXVII. Conc lium Va^cite. epist. ?.
XXV IH. Concilium Ayathense, 25 episcoporum. V|. Epislola Innocenlii papa ad Decentivm epi^co-
XXIX. Coiuilium Aurcliunense, 20 episcoporum. pum Eugubmum. In Concilioruineditioneesl Inuoceit-
l:i < pisi.l.
CORCILIA HISPANI.C.
VII. Cujus supra ad Virtoiicum Rothomagentem :
XXX. Concilium Eliberinum, 18 episcoporum.
ep. 2.
XXXI. Concltium Tarraconense, 10 episcopornm. VIII. Cujut supra ad Exsuperium Toiotnnum epitco-
XXXII. Co.icilivm Gerundeime, 7 episcapoium. pum : ep. 5.
XXXIII. Concilium Cocsuruugusiunum, 12 episcopo- IX. Cujus supra ad Felicem episcopum : ep. 4.
um. X. Ad Maximum
Severum epitropo* : ep.
el 5.
XXXIV. Conci/iniH Ile dense, 9 episcoporum.
XI. Ad Agapitum, Macedonium cl Marinum episco-
XXXV. Concitinm Valenlinuin, episcoporum. B pos : <-p. 6.
XXXVI. Syuodus i Toletana, 18 episeoporum.
XII. Ad Uufum et c teros per Macedoniam consli-
XXXVII. Synodus n Toletana, 9 episeoporum. tutot : ep. 7.
XXXVIII. Si/nodus ni Toleiani, 02 epiicoporui/i. XIII. Ad Florentinum Tiburlincnsem epitcopum
XXXIX. Tolelana, 46 episcoporum.
StfHodut i»
ep. 8.
XI.. Synndus Rrttcarcnsis I, 9 (al. 8; epixcoporum.
XIV. AdProbum: ep. 9.
XLI. Sijnodus tirucarensis n 12 episcoporwn atsa ,
XV. Ad Aurelium et Augustinum Africanos episco-
610. pos : ep. 10.
XLII, Capitula cx Orienlulium Patrum synodis a XVI. Ad Aurelium Carthaqincnsem : ep. 11.
Martino cpiscupn Gatlicitv gr^inata atque collecta. XVII. Ad tntndem : ep. 12.
XLlll. Si/nodus Spalrnsis i, 8 episcoporum. XVIII. Ad Jutianam nobilem exhortatoria : cp. 13.
XLIV. Synodut Sputtnsis n. S episcoporum. XIX. Ad Bonifncium presbyterum : ep. 14.
XLV. Senteutia' qua: in telcribus enemplaribus con- XX. Ad Atecandrum Antioclienum episcopum .
ciiiorum non liabeii'nr, si d <t qitihusdam inserta: sunt. cp. 15.
Ihe autein s iilenii.u sunl canoncs 25 itt vulgatis XXI. Ad Maximianum episcopum : cp. 16.
stibjecli conciho Ag IhenS" a ca >. 48 usque ad 70. XXII. Ad ALxandrum Antiochenum : ep. 17.
Ono loco mow tidmn est lias senleniias omitii in XXIH. Ad eumdem : ep. IX.
corpore eoilicum Vindelionensis, Valicani 4341 ,.el XXIV. Ad Acacium Beraeae episcopum : ep. 19.
aliorum simi ium, licet iu pramissa labula capitn- XXV. Ad Laurenlium Seniensem epitcopum : ep.
lorum noienlur num. 45, quo ex defecm cauitula £ 20
liujus pini:c parlis es p. deliere t sohitii 4i. Supplenda esset in bac tabula alia epistola Inno-
Cttni vcro e.cdem senlentise in iisdem 'm&s. subne- ceniii ad Marcianum Naissitanom episcopum, quteiii
ctaniur eainm bus Agalhensihus 47, forle nc su- corpore omnium codicnm hujns collecliouis lejji-
perflue repeierenlur capilulo44,in corpore omissas tur, et in Conciliis est epist. 21. At rutn index
fiieranl. At cum in tabula primigenla! rollectioiiis eorumdem codicum illam uon notet, satis sit id mo-
indice, ha: sentcntiae afngantur fcc] eidem capitulo miis-e, ut ie numeros cseterarum cpistolarumimmu-
45, nibil ambigttnus quin in priinigeuiis exem- lare couamur.
plis ila boc loco ueriut de>criplye, uli eas se- XXVI. Ad Rufum, Eusebium caterosque episcopot
paratim dcscriptas inv nimus in »\<. auclioris colle- ep. 22.
ctiouis llispanica» cardmalis Pas ionci , uec non in XXVII. Ad universos Tolelanos episropos ;ep. 23.
ius. Val. 45b7 Joannis Uapiisla.' Perezii, qui notat [cci] XXVIII. Epislola Zosimi ad Hesychium epi-
cis legi iu line omnium conciliorum in «odice Lu- scopum Salonilanum. In eilii. Concil. epist. l^ejus-
censi : ac ex aliis itcin llispaiiicis codicibus ipsas dem pomihcis
posl coiiciliiim Toletanum tvn lypis dedit Garsias XXIX. Ejusdem papai ad clerum Raven eitem :

Loaisa. ac ex ipso rc u-ae sunt loui. VIII Concilioriim ep. 2.

edit. Venet:r,cnl. 91. Coufer quai de canoniim Aga- XXX. Epistola Bonifacii papai ad Honorium Auyu-
lliensiitm nuinero ilicemus part. iv, c. 4, n. 21. stum : in Conciliis ep. 1.
Post prawnissam primx patlis labulaui ipsa docu- XXXI. Rescriptum Honorii adeumdcm Bonifacium :

incnia siibjiciuniiir. ^. ibidem post prxdictam epislolam.

**
6. Tum profertur tabula parlis secundai cum capi- XXXII. Jlem cpislola Bonifacii ad episcopos Gal-
tulis 102, lti quain liuec bievior prsefatio legitur. lim : ep. 2.
Hactcnus digestis conaliis SS- Palrum , sequcnlur XXXIII. Ejusdem papa? ad llilarium Narbonensem
dcreia prwsulum Romanorum. Prwfatie sedis aposto- epitcopnm : ep. 3.
licm prasulum consiituta qua; ad fidci regutam tel ad ,
XXXIV. Epittola Coelestini papm ad epistopo» per
ecclesiasticmm perlinent disciplinam, in hoc trbro dili- Gallias conslitutot. In C •neiliiirniii edilione ep. 1.
ijpnli cura tollecla sunt : ita ut singu>orvm ponlificum , XXXV. Cujus s-(, in ad episc pos p.-r \iennens:m
tinotqnol dcc>e'a a nobis reierta sunt,sub uninscujns- et Narbon nsem prcvinciam constitvlos : ep. 2.
que episloln: serlem propriis tiiulis prano!c.re tur eo XXXVI. Cujus supva ad epiir.opoi per Aputiam ct

tnodo qwj snperius priscontm Pairum canonet noslro Calabriam consiluos : tpisi. 3.
ttudio ordimtti smu : quatenus Uctoris industria faci- XXXVII. Episloli Leonis papm ad Eutycem pies-
Ims intelliyere possil,dmm capitulis proprii» distincta byte.rum : \n nostra editionc episl. 20.
inteHtlit. XXXVIII. Cujus suvra ad Flavianum CP. episco'

BECRETA QUOItUMbAM PRtSIUM IKUUNOUIM AH FIDEI pum : i'p- 25.

UKf.ULAM IUsC:PLI>AM KCCI .KSIAS TK.A.M O.NSTI- XXXIX. Rescriptum Fluviani ad svpradictvm Lpc-
LT
TCTA. ucm papum : ep. 22
I. Epistola pap-v Damaual Paui nu-n \nhochenum XL. L"tmis rcscriplum ad supradirlnm Flavianum:
epticvpum. cp 28,
 : ,

22" OE ANTIQ. COLLECIION. Ef COLLECTOH. CANONIM. l'AHS. III.

XLL Epistola Petri episcopi Raoennpiisium »d Eu- A LXXXVIII. Epistola Uormi>dw p::pw ad Juslinuin
lycem presliy erum
vesby critm : epist. augustttm : ibiJein ep. 79 ejnsdem pouliflcu».
XLIL Eputola Leunis ad Ephesinum synodum LXXXIX. Sacra Justini imperalorts ad Hormisdam
rp. 53. papam : iuiil. posl ep. 10.
XLIII . Cujiis supea ad Theodos :
um augustum : ep. XC. Epistola (seu libellus) Joanuis CP. ad Hor-
44. misdam papam dire-ti : i
osi eamdcm ep. 40, tom. V
XL!V Cujns supra ad Pulcheriam auguskim : edit. Ven., eol. 621.
ep. 45. XCI. Hormisda papa ad Joanncm episeopum lllici.
XLV. Cujus supra ilem ad Pulcheriam augustam : tanw (al. M.ticilanw) Ecclesiw : ep. 24.
ep. GO. XCIL Item Hormisdw papw ad eumdem Joannem
XLVI Ad Marlinnm el Fauslum presbyteros : cpist. epifcopum : ep. 64.
61. XCIIL Ad episcopos yer Spaniam conslilutos : ep.
XLVII. Ad Theodosium augustum : ep. 69. 2".
XLVIl!. Ad Pulcheriam augustam : cp. 70 XCIV. Ilem Ilormisdw papw ad ensdem Spaniw epi-
XLIX. Ad Fnustum, Marlinum, Pelrum, Mandem, scopos subjnnclis exemptaribus libetli Joannis CP. epi-
et cceteros :ep. 71. scopi : p. 51.
.

L. Ad Pukheriam augustam : ep. 79. XCV. Ilem Ilormisriw papce ad Salustium Spalen-
Ll. Ad Anatolium CP. episcopum : ep. 80. sem epitcopum ep. 26. .

Lll. Ad Marcianum imperatorem : ep. 82. XCVI. Ad Epiphanium episcopnta CP. : ep. 80.
Llll. Ad eumdem Marcianum auguslum : ep. 83. _ XCVII. Item Hormisdw papt <id universos provin-
LIV. Ad Anatolium episcopum : ep. 85. " ciw Bwticce episcopos : episl. 65.
LV. Ad Marciunum augustum : ep. 90. XCVIU. Vigilii papw ad Profulurum episcopum :
LVI. Ad synodum Chalcedonentem : ep. 83. in edit. Concil. epist. 2.
LVII. Ad Marcianum imperatorem : ep. 104. XCIX. Epistola Gregorii papw ad Leandrum Spa-
LVIH. Ad Analolium CP. episcopum : ep. 106. lcnse.m cpiscvpum: nt edilione M;itii:n;t lib. i Reeesli
6
LIX. Ad Marcianum augustum : ep. 115. ep. 43. *

LX. Adeumdem Marcianum augustum : ep. 130. C. Cttjus supra ad eumdem Leandrum : lib. v ep
LXI. Ad eumdem Marcianum : ep. 154. 49.
LXII. Ad Leonem impsralorem subjunctis testimo- , CI. Cujus supra ad prwdiclum anlistitem : lib. u ep
niis per rescripta de itbris Patrum : ep. 165. 121.
IiXIIL AdTuribium Asluruensem episcopum ;ep 1". Cil. Cujus supra ad Recaredum regem Gothorum :
LXlV. Ad universos episcopos pcr Italiam provin- ibidem, ep. 122.
ciam conttilutos : ep. 7. iNotandum est banc lahulam capitulorum panis
LXV. Ad episcopos ptr Suiliam cantlilutos : ep. 16. secundae in mss. ex quilius illam vulgavit I». Con-
LXVI. Ad episcopos per Campaniam Samntum et , slantins, sicul etiam iu alio simili codice Val. 1541
Ptcenum constiniics : episl. 4. duplici vitio laborare. Nam num. 17 posl dnas
LXVll. Ad Junuarium Atjuilegensem episcopum : epislolas Innncentii ad Aureliuin per saltum transilit
ep. 18. aliam eju>dem pontilicis ad eiimdem episcnpuni, qu.-c
LXVIIL Ad Rusticum Narbonensem episcopum : in corpore eoruindem cndicum legilur. Hanc episto-
ep. 167. C lam, quje in edilione Conciliorum est duodicima,
LXIX. Ad Anaslasium Thessalonicensem ep>scopum laudalus P. Coustantius in nolilia epistolarum luno>
ep. 14. centii num. 41, col.932, refert inier suppnsitas ab
LXX. Ad Nicetam Aquilegensem episcopum : ep. Isidoro Mercalore. At e;nn reperiii in sinc>'ia colle-
159. ctione Uispanica, quae anteriorest IsidCiO, et niilium
LXXI. Ad Africanos episcopos : cp. 12 edilionis Si>uriiira dociimenlum continet, nobis certissimiun
«.'ecurtacc. csl. Non solum enim ex.«-l;il in codicibus ejus col e-

LXXII. Ad Thcodorum Forojuliensem episcopum : ctiouis originis Callioannn, quos pnuca qu.xdam sup-
ep. 108. posititia ex Isidoro reeepisse monebimus num. 16,
LXVil. Ad Leonem Ravennensem episcopum : ep. verum etiam in exemplarihus originis Hispanic3?
166. . quse banc collecti neni sine ullo spurio Isidoriano
LXXIV. Ad Diotcorum Atexandrinum episcopum : additamenlo n pr.esei.lant, qualia sunt m.«. Vindebo-
ep. 9. nense, it alia qux' Joann^s Bapiista Perezius adbi-
LXXV. Ad epitcovos per Campaniam, Samnium et buil , ac ex iis quidem iliam n talmla cjnsilcm colle-
Picenum conslitwos : ep. 168. ctionis descripsit num. 17, uti didicimus ex cod.
LXXVI. llitari papce synodale decrelum : in edit. Val. 4587. Id vel maxime coi.firmat anliqua abbre-
Conciliorum epist. 1. viatio eollectionis llipmice edita a cardinali de
[ccn] LXXVII. Cujus supra a.l Ascanium , cl ad Aguirre, quae egtiiuinis exeinplis origiuis Hispanicae
univertos Tarraconensts provinciw episcopos : ep. 2. excerpta fuit. in ea enim eadem epistola allegalur
LXXVIll. Ciijus supra ad eumdem Ascanium Tar- lib i, lil. 34, bis verbiS Vt nutlus conlra ordinem
:

ruciiHeusem cpiscopum :ep. 3.

D canpnum efficialur episcopus. Epistola Innocenlii ex
LXXIX. Epistota Simpticii papw ad Zcnonem Spa- inlegro 16, sed corrigendum 17; uam ei i-tnla ad Ju-
tensem rpiscopum : tn Cntieiliis ep. 1. lianam nobilem, quae posl ipsara ad Anrelium sub-
LXXX. Acac.i CP. cpiscopi ad piadiclum Simpli- jicilnr in eadem abbreviatione lib. x, lil. 6, nn(a:ur
ctiini liomana: urbis episcopum : ibidein posl episi. 8 num. 18. Esl auteni illc ip^emet liiulus episiolx> 12
Siinplieii. ad Aurelium. Adde quod similiier laudalur in alia
LXXXI. F.pistola Felicis papce ad episcopos pe.r Si- aniiqniore [ccm] abbreviationc con enla in ms. 59
eitiatn. Est Felicis III ei isl. 7. capituli Veiom-nsis, quara ex c d cibus ilispanica
LXXXIi. Cujus supra ad AcaciumCP, episcopum : colleclione veluslioribus excerpiam vidc iiuus pari.
ep. 6. iv, cap. 4. Ilyec enim ibidemleguutur Item lnnocen- :

LXXXIII. Al Zenone.m Spalensem episcopum : ep.8. tii ad Aurelium episcopum. Facile non imponalur
LXXXIV. Uecrela Cela.it papa? geneialia: in edil. manus. Episcopus ex laico non ordinetur : quae sen-
Cuiie-I. ep. 7. tenlire iu ea so'a ad Aurelium cpisiola 12 conliuen-
LX WY. Ad Sieilienses episcopos ep. : 10. tnr. Neque ad siippositiouis snspicionein mnveat
LWXVI. Epistola An istasii pnpcc ad Anaslnsium iueiidosa consiilaris nota in vulgaiis hc expre«sa :

iniii,),'iorrin dtrecta. Ls! epist. 1 Anastasii II. Julio qiarto Palladio vvis clarissimts ccnsulibus :
et

I.XXWII. Episiotn Syniniaclii papic ad Cwsarium : corrigenda enim est Junio tparlo Palladio v. c.
:

iu i-tlit. Concil. ep. u. comule, qni 1'uit cousul Occidentalis amii 416 Ecun«
 ) ,

«47 Al> OPEUA S. LFONIS IfAGMI APPCMUX. 9-28

tra vero idem P. Coustanlius in sua labula inlcr i Hitp*m\m fieri jiissemt
ecci.esi.vs annne priii.ii, M
(

Lfouis epistolas ad Harciannm nnawi adiiit, quas m apnd eas sua aelate jaui recepluiH videus, omiubus
colleciione deesi nam a nnm. 58 ad 61 qtia-
: l.aiinis Ecclesiis ;equc iisiiatuiu credidi'. Certc enui
luor ejusdem pontificis ad Harcianum epi>io!as re- e]usiiini|i iisus nou nisi serius a ca-l-iis Occidcntali-
fert, ciim in cnrpore sini lantum tres, et praeiertnitiit bus admissus fuerii, titiciiiadtiiodiiui idemP. Cnualatt-
uuain ad Anatolium affigendam nmuern 58. Quos tius pvnbavil nutn. 15!), nemo nisi llispaunseam

errores nos in pramiissa labula emendanles, iiuuwros sentenliain pr.ifationi insereie pntutt. hx bis anteiu
tapituior.mi ad senem epislolarum , q<i;c in «olle- corruit npinio Pelri de Marca, qui in Opusculis pag.
rliune legttniur, revo avuuns. [Isec iir-criin docu- '201 liauc colleciionem po-i Chatcednueiise Lcoiih
luenta nec plura, nec pauciora in priniuctiia coile- aucioriiatc editam ct OccidenlaJibus Ecelesiis coiu-
ciione fuere descripl». niunem p tavii.
9. Niiue de Uispano aucloro conjirerc liceat. Nnn-
§ 3. De lewpore, loco, et auctore ejusnem coilectionis.
nuiios in llispauia lninc codicem canomim attrilioisse
7. Guttt recectius descripi3cprimigcni;e collectiouis S. Isidoro II .spaiensi leslatur Anloniiis Aiigusiinus in
llispanicae diicumenlnin sit coiiciliiini Toletanum iv, judicio ac censura de quibusilam vtteribus canonum
celehratum anno 053, haeccolleciiopost iiunc anuuin ecclesia%ticorum collectorii us. Duo aulem lia iu re •

digesla perspicitur. Cum porro pnefalio prim.c par- diflicullalein facessere queuul : PquodS. Braulio
tis fere tota invcniatur in libro vtOngiiiuin S. lsidori in pracnotatione ad libros Originum, et S. Udefbnsus
Hispalensis, cap. 1G, dubiuni esse potest nnm pr.ifa- dc Viris illustribus cap. 9, qui iatalog'iin opcruin S.
itonis auctor ex S. Isidoro sumpseril, an polius S. Isidori contexunt, nitliaiu liujus colleclionis menlio-
" uem faciunl ; 2* quod cum in libros Onginutu tradii-
Isidnrus ex praefalione ita profeeerit, suut idein ex
aliis anctoribus, laciiis identideni nominibus,
aha al- cta fueiit pais uon exigua coih-
praefationis cideui
(jtie alia derivare consuevit. Hoc autem pn-(erius clioni praehxae, incredibiie silS. Isidorum.qui ct aliis
i-inniiio dicendum suadenl illa praefaiionis ;eque ac scriploribns uon pauca excerpsit, ex sua quoque
Isidoiiani excerpli verba Quorum ( concilioruiu
: pr.ifatione qunRdam tr-ins-rnesisse. Cuin v. ro 9. Isi-
fiiam gesta in hoc oprre continentur. Haeccnitii, ut doriaclali inaxime conveniantrccenliora ejiisdemcot-
posl Anlonium Augusliniim recie animadvertii P. lectionis dncmnenta, nimiruiu synndus ilispalensis
CuHStantillS, cougniiint quidem prafaiioni colleclio- ii, auni 619, ac Toteiana iv, anni G55, qtiibus ipso
non vero Origiuum
nis gestis concilionun pratmisste, praefuit; non incongrue ejusaucior jaindiu crdilus
hbris, qui nullasynodorum gesia npraeSentanf ac : esl idem S. Isidorus, ut ex Gratiann colligiiur, qui
propterea ceilum csse deliet S. Isidomm illnd pr;e- (ragmeniuin praefalionis in primam parlem prnprium
lationis fragmcnlum iraduxisse in suo> Orig num li- ejusdem collectio.iis l-idoro Ij ibuil disl. 16, c. t. Cer-
bros, et dinn illud exscriberel, ei quoqne verba, le vero si non ipse Isidnrus, alius saliem jussu ejus-
qiKB m
Origiuuin opere erant otnittenda, inadverien- deincolleciionein concinnassevidelur e> bac decausa ;

ler reeepisse. lla*e ergu praefalio cuni annexa eolie- accidii ui pseudo-lsidurus, qoi lianc colleciiuiien iu
rtionelucnbrala fuil anle aliquanto quam S. Isidorus suam liaduxil, u-urpaveiil Isidori nomen, prxfaiio-
libros Oriqinum scriberet. Porro Onginum seu Ktv- ni(|ue su.e titulum aflixerit S . hirf ori episcopi, e.o «iiiod

mologiaruni libros postremum S. Isidori opus fmsse, eam colleetiunem vela S. Isidoroepiscopo llispalensi,
quod murieiis iinperfectnm reliquil, S. Braulio in vei ejus cousilio digeslam fama trauiderat. Fuisse
pi senelationc ad eosdem libros lestalnr. Ille au:em
£ quidem antiquiores codices rauouum, eosipie lectos
nbiii ann» G3(J. Itinc colleclionis tempus claretledn in anterionbus Hispanis conciliis liquet ex § 1, n. 1.
eilur inminiin inier aniiiim 655, quo babiia fuit sv- Cuni porro iionnulla in ipsis deessent, et forte eiiam
nodus iv T letana, el aiinum 636. (|ii;e in eisdem continebanlur uon omnino essenlor-

8. Hanc aulem cotteciionem, ex cnjus prselalinne dmaia, sed confusa; veieres codi es recognoscendi
S. Isidorus llispilensis cpiscopus meinorafuin frag- ei augeudi ac in meliorem iormam redigcndi consi-
inenltim decerpsii, in tlispaniis lucubratam luisse lium S. Isidoro in tnen;eni venil cui forlasnis occa-
:

ilubitate nuii lncl. VelusUures quidem liiijiis ctdle- sionem el siiuiultun praebnit oiion quartus concilii
ctioins codiees, qni adoriginem mag-s actediiiH, lli- Tnietani iv, in quo ea gencalis couciliurum cele-
spani sunt, ei anliquo cbarai lereGotbico llispanoruni br.nidoriim rcgula prxscrinta fnit, ut omnibus in suis
piopno scripli. ^r*
noiatio Hispanorum pcruliaris, locis in stienlio ccnsidentibus, diaconus ulba indulus,
qu.i: pluribus eliam non Hispanis dncumentis po s i
in Codicem cauonum in mcdio proferens, capitulu de con-
tonsularcs nolas signatur, llispanicam origiuem pa- ciliis ugcndis pronuuticl

lam detlarat Quid dicendum do -ynodis ilispauis, § 4. l)e additamentis qux urinugenits cotlectioni Hispa-
quilius h;ce. rollcctin abundal ? Quid de deciclalibus nicw submde accesserun'. Vmdicaulttr dorumenla in
Itomauoriim ponliilcum epislolis m eadein exbibi» auciiore coileclioue Hispanicu subjecla concilio CP.
lis, qnae ad Hispanos dala? Iiterc? 0" a '" ,e '•mii- n, iilias gencrali vi.
leuda iion est pncclara animadversin r. Cousianlii in
pr;t*f»ii('iie loui. 1 Kpisiolar. Huoian. ponlif.,n. 147: 10. liis de prtmigenia Hispanica collectioue per-
Quod autem e veli-nbus hisce liiteris nullam omisit scripiis.addiiaiueitla qu;t>edein deineeps (uernitl in-
ijuum ad Ilispanos daiam norimus, id sane, vel ipso
" seria txplii acda sunl. Aut quiures aiblii onCs legiin-
ttiam laceme. Hisp num illum fnissc ducei. Primus lur in vt lusli-siinn Cndice VindVbonensi «i,ali;sipie
omnium in luccm eilidii episiolas llitari ud Ascaninm Similihus. Hi post Bracarensis pritna* synodi initinin,
Tarraconensem, Simplicrtei Fclicis ad Zenonem Hi- quac in pramissa labula nolatur num. 40, inseiunt
spiilcnsem, Hormtsdes duas a<t Joannem lllicilanum, sine ullo iiumero ac cxira iticuni propriuin oovetn
ejusdem papiv unam ml Sulusttum Hitpalcnsem, aUe- syttodi.- lolelanas. n.miriuii quintsm ei c.eieras u>-
ram adepitcopos Beetieie, aliasitidem dun> nd ipisco- que ad dec tuaiii tcrtiam auni fc83, ac posica repe-
pos Ilispamw ctua Joanm* C'P. libeilo missas, \ igilii luut Bracarensi n i, cl integrain afterum; el pnsl
denique ad Profulurttm Bruearensem. An uon et Ili- Marlini lirararcnsis eapitula addiuit aliaui synodinu
spanum se prodit,cum e Grcgorii lit ens, quas fere Ibacarcn-em anni l>75, ct rcbqua subju iuni qm» in

|cnv] iunumeras habemus, quatuor demum exhibel, laudaia labuLt prim;ev.e collectionis indicanmr. Cnin
trcs videlicet ad LeaudruM liispai,nsem, unam ud Go- litisiiintli codices, qni Toletanas synndusdiligeiiuori

ihorum regcm Itccircdum, rettctis aliis, ulpniead Uis- rnra roirctas teccpcrunl, rtcenlioieui prx-crani
punosiluu>'(ia!t*?\\\:\ lamlCiii pi;ef.tlionis, ulti sradi ur 'idleiatcnn xtu anni 685, can-anl autem Tolelana
svinindi Coiisiaiitinopoiitaiii fideiua lota Greecia et xiv. fccvj ceiebraia anuo setpienti 6"K esplnraiiuu
Lalinilale iu eccles.is pradicuri, palaui faciuiit ejtis videtur ba:c addilatiiciiia in primo ejusmudi additio
cullecUnuis subuexu: auciuretn Hispa-
pr.i fationis ci niini exemplo actcssjs«e panlo post tp-ain syi:odu:il

uuui »s$e, qni tiued Tolelana synadtts !ii pcr omnet Tuiolaitaui xiu, antcuuaui xiv hal erctur.
 ,

529 DE ANTIQ. GOLLECTiON. ET COU.LCTOI». CAISONUM. PARS III 230

11. Novas aJJii»«ie-i dciude s:isccjtji b;ec colleelio, A bnec synodus CP. (sexta generali») post Cliakiciioneii-
i]u<m cxbibeut codiccs quos Anionius Augustinus |irai seni ncipienda el codici cx crdme insereudi decer-
ncniis babuii, cxempluin Lucen>c quod Perezius laii- intur. Non omnia ejusdeni synodi ^esla ad II
Spauos
<Ll, eodex Lhgellensis ecclcsidc, alnque uontiuiii ila nti-sa, sed deliuitiu lidci. acclamationes episcoporuin
lamen ui in liis synodi omms cujusi|ite urbis siiuul 4u;e el presphonetiius [ccvi] dicuniur, et edietiiui
ix urdine, coiiliima mimeronini serie descrihaulur. bdei .ili imperatoredirei lum, lantummodo ransiiti>sa l

>n Gnxcis euiin conciliis pust Cons anlinupolitanum i fuerunt. Neque eniin n iiio cuncla gesia, sed praicipua
aildilur Coitstantinopolitaniim n, *ra 720, cuni quin- capiia (idip-uin Clialcedoiipnsi jtaril^r accidisse vi-
|iie epislolis :ni ipsuin pertiueniilius videlictl una , duuus iom. II, *:o!. 1-218) Latine reddila, et in Hisp;» •

Leonis II ad episcopos liispanos, alia ejusdcm ad nias directa, ut Leo II in opisiula ad Hispanus epi-
Quiricum terlia ejusdcm ad Simp iciuui Coiuilcm s op<is uadii. Ex bac. auicm epislola, non veru
,
ex
quaria Benedicti presbyieri post Lcouciu elecii ail inierprelatione l<>lius synodi, se omnem ordinem qe-
Petrutn noiariuin regionarium , cl quinta praedicli stvrum, qestaqne ordinnm cognovisse iidem episcopi
Leonis II ad Ervigiuui regem. In Gallicanis syuodo in laudaio Toletano concili prouuntiaut. Sola vero
>

Vasensi i subjicitur Vasensis u anni 529. cl po»l Au- deiinitiu qu.i> ad aciionem 17 sextae generalis synodi
relianeusem descnbitur allera anni 533, nec non
i perlinet, Codici canonum aucliori inser a fuii. 0<iod
quiiiqiic alia Gallicaua documenla, id esi eonciliuni si buic Ci\ conciiio liabilo an. (.80 et
681, in eodem
Epaiinense anni 517, Caipcnloracenseaiini 527, Ar- Cod ce alligitur ncra 720, qua; respondet anuo 682, id
verncuse anni 555 cjusdcm Arverncnsis epistola
i ,
crroii CoUccloris tribuendtim, qui ex transinissa ejus-
ad Theodeberlum regem, et Arvernense n anni 549; dcm concilii dclinitione not s cbroncis experle, ve-
qHod lamen cum eamdcm prsefationcm eosdemque b riim annum cnlligcre nequaquani
potuil. Oppnitiint
canones habcat ac Aurclianense v, recle moituit l'c- in Leonis II litteris ira
conciiiiim celebratum indi-
ii

rezpis potius d cendum esae quinlum Aurehaiiense. ctione 9, cuin taiuen acli u vissimanim aclioiitim 17
in llispanicis post Tuleumum iv subdimtur ordina-
,
et 18 indiclioucm 10 juicferant. Veruin elsi apud
liin propriis iiem numeris distmcta iredecim alia Gra3C'«s niense Sepleinbri anni 681 incboaret indi-
ejusdem urbis concilia a v ad xvn, quod coaciUifl ciio 10, Leo lamen uii voluit nona indietioue, (ju;e
fuit anno 691, ei |>ost duas syuodos (lispaleuses adJi- apud Itomauos adbuc decurrebat. Neque inoveal in
tur Emerilensis anni 666; uec oiuittuntiir Seniemiat epislola ejusdem pontilicis ad rcgem Lrvigium (quani
qute ia veteribus aemptaribus comitiorum non habcn- Bencdicli epiatulse in coilicibus subjectam, Loaisa ei-
tur : adeo ut capiiula bujus pariis in bis codicibus dem lienedicio iribueudum praler nusirorum codi-
sinl 68, quorum seriein videsis part. iv, c. 5, n. 3. cum fidem perperam credidit) scribi imperalnrem de
Cum his niss. concinunt cod. Vat. Palat. 575, etsi cungrcganda synodo dedisse liileras ad Agatbonem,
imperfectus sit et ordine perturbatu->; exempluin ms. cum ad Doinniim dederit. Cum enim e.cdem liiier;e
cardinalis Passionei, quod lamen cum sil iuuliluin, ad Domnum scriplae, pnsl cjus mortem liomam al-
caret couciliis Griecia; el Africas, ac in Gallicanis latx, Agalbuni ejus succes-ori liadiia; fuerinl; Leu.
post duo Vasensia el Agatbunse delicii. I i i (|uo(jue b.as ad Agnhonem directas scribeie poiuit. Nihil

codices synodo Toletami! u subneciuui duas epistolis igilur grave opponitur quiimimis liacc d* cumcnla
Moiitaui episcopi Tolelani, uuain ad lianes ci filius seplimi syeculi ad Hispanos daia, et ah Ilispanis lnnc
teriinri Palcntini, alteram ad iurribium; et syuodo vetustissuiiic Hispanicai collcclioni sub finem ejus-
Toletaua: m
adjiciunt bomiliam S. Leaudri episcnpi dem sentimi sa^culi, aut sub ociavi iuitiom adjecta,
ob conversioncm gentis post coiislitulos canoucs ba- smcera credanlur : adeo ui boc canunum corpus bis
bitain, el alia nonnulla. In seeuoda veio parle po»l alitsque addilamentis auclum Alexandcr ill uulhen-
S. Gregorii epi&t las, qtiac priuiigeniaiu eolieciionciii Oc«mjure aflirmaverit.
clauduiil, nuiu. 103 adduutur decMa liomaiuv s.-ttis 13. Codex S. /Eniiliani, cujus Percaitis meminil,
de recipienttis ei non recipimdis libris ab llormisda alia pcculi.iria documenla in llispaniensibus conciliis
papucdita. F.st decrelum de apociypbi-, quod in vuJ- praebuil, n.mirum Gajsaraugiistamini n anni 592, ct
gatis Conciliorum Gelasi/ vribuilur, dc quo vide ni aniii h9l; iJaicinnnensia du >, iinuiti circa aniiuni
part. n, c. H, § 5. 540, alterum aimi 5M9; Oscense anui 508, Lgrense
12. Il:ec auciiur colleci. , cujus reeei.lius ducn- anni 614, duo Tulelana a decem et septem jiiin uie-
inentuni est synodus Tolelan xvn anni G9i, usui fuit
• muratis distiucia, iiuum auni 12 Kecaredi regis, i<l
auctori ejus brevialionis seu indics caiiouuui col- est aimi 597; aliud sub Gundemaro anni 610 et legciu
lectionis Hispauc», doquo plura dicemus parte iv, regis Cbinlilla?, qu:«i Toleianam v synodum conlirnia-
c. 5. Numcri euim ca|>ituiorum, quibus documen a vil; acsynodum NaibnnenSfin anni 58!), quse id.irco
ejusdem collecliouis ibidein allegantur, cuin iis nu- inier ilisjianiea corc lia inserla fi.it, quia tnne p <-
meris plane congruum qui in hacauctiori culleciiane vincia Narbouensis i Coihis priucipibus in llspana
inveuiunttir. llaic est illud Corpus canonum , quud regnanlibus snberat et una eral ex se.\ piovinc.is
Alexai dcr III authemicum appeliavit, ut patet ex lus Hispania*, ac Narbonensis metropolita cnni sui> sul-
verhis liiiincentii lli in episi. 121 ad Pelriim Compo- fiaguie s llisjtams conciliis iniereral ac subscribebat.
siellanum lib. u : Emeritense vero concilium aullien- Stejibanus Balusias in pr.cfalione ad novam concil o-
ticum esse multis rationibus astruebut : tum quia cum
D rutn cnllecliunem nuiu. 15 scribit : Joannes Uapnsta
altis comilih conlinclnr in ttbro qui Corpus canonum Perezius xuspicionem facil de falsilule duorum conci-
appcllatur, qucm Atexander papa per intertocutionem tioruni Totelunorum , ejns nnnrum qnod sub Gundc*
tumqniu, etc. Concili.mt Emc-
autlunlir.uir appeltavil; mu)o reye celebratum dicilur, ei altenus quod sub lie-
riten-e in memoraia tautuni auction coitectione de- curcdo, ut patetex secunda prafatione ejus i.dconcit.a
scrihi ur. Omuia quidcm cjus dociitneuta siucera H mmn missa. Al Prresti veiba nulbuu lai-dlatts su-
miiii, et noihis quibusque eauem colleclio estexpers. spiciouem injiciuol. Solum a projirio numeru et locu
<

Diliicuha cm quispiain ingcrei ex Constantinopoli- u a cum caeteris nequaquani imlata admiralur, elcur
iinu ii, quod, ut ibidem j>rofertur, nonnulli post id iicciderit cunjicere siudet. Illud porro ( nqiiii iu
m.igiiu uH.triuiimn in suspiiionem adiluxeruni ub laudata pia>!aiiune seiunda eiit.i in Apji.tiaiu C«n- I

cas prascrlim episiolas (|u:e ipsi subjecue legnntur. ciliortnn ediliunia Veuela: col. SO) vtilii mug s rsl itu-
Consuniiiopoliiiiia synodus qu;e iu bac collectone bium, cur iioc concilium sub Gundemaio, et ulterum
iiiscnbiiui' sccunda est concilium sextum generaie
, Toletanum anno 12 It.caredi, hic ctiitm a nolis des.ii-
Constauliiiopoli coulra Monothcliias ceiebrattnii ss- ; ptum v.on sint relata in numerum Yotetancrum, cttm
,

ciinduui auiem Consiantinupoiitaiiuin dicilur ex or- ex ordine temporum qnurtv.m ei quii.tiun HibCribi tlebuis-
collectionis, in qua Constantinopoth no i
tliue ijisius seiit : qui numerus sequentibus lor.ciliis conslanter tri-
Etaiim subjicilur, vel etiam qitia synudus v Hisp^nis bui soet. l\eque v.ro ottdUum nts<rci clttle numtrnm
crat ignnta; ac propterCa iu cuuci.iu Toletaou uv coitcil ii Toletanis affirmrtre auispittfit potest; eutn Go-
251 AD OPEfU S. LKONIS MAGM APPKNDIX. 232

tap. 9 concilu xiti Toieiam A ad (rcquentius a<ccdcrc ipsas errone.is lecliones

lias
t«i>s eodem numero usos ex
codicis Vindebooeusis orginis Hispanicar-, iiiullum
discamus, ubi qttod notis est dundecimum, pl.ne eliam
vocatur duodecimum. Neque rursus ignorata fusse atitem abesse ab iisdem emendaliones quae in Y;«t'i-
cauo ex'Mtiplo proleriiiilur. ilinc manifeslum
luec duo ccncdia a poslerianbus Go his in lam
recenti fit ali-

wemoria (il verisimile. llaque mihi nondum cansa li- quem ailtiquum Gallicaniim s uliosum viriim, qui
quet, uisi fortehorum duorum brevitas et exiguilas iin- cullectioncin Hispanicamex rndice ongini- tlispan.i:
Vindebonensis, exscribendam
pedivil quominus in majorum concillorum numerum ita meudoso, uli cst

referrentur. II s aulem docnmenlis laudati codicis susceperat, erroneas illas leciiones libcriori licenii
correxisse ex ingenio, iinvasque illas leclinncs ab
S. /Emiliani fidem adjicit alia niulto ve nstior col-
lectio scu abbreviaiio amiquioris collectionis in ms. omnibusaliis codieibus discrepautes iudnxisse. Plura
Veroneosi conlenta, de qua dicemus parl. iv, c. 4, bic possemus afferre Leonina eju-modi exetnpia ;

tibi ex conciliis memoraiis qnatnor recenseiiliir, ni- sed cum ea suis iocis nniavimiis tomo pritno, quaj
niinim Ca-saraiigostanum n, Barcinonense i, Oscense siinul indicanlur in ejusdem tomi inoice, col. 153 -,

el Narbonense. [ccvn] Sinuliter Caesaraugustanum a verbo Colleciio Hisnanica, eo lectores rcmttimtis.

invcntutn fuit in alio ms. codice Alveldensi, quein Qua autem libertaie usus esl siudiosus il e vir in
Vigila prcsbyter scripsil et Tolelanum snb Gunde-
;
Leonis epistolis, iisum quoque luisse in cseleris <lo-
maru rege leperttmi foit esiam liua in eodoni cod. cumentis quae in mss.oiiginisHispaniraeVinde. o ensi
Alvcldensi, linii in alio Soriensi, uti Perezius in se- similibus frequeiilia menda praefcrunt. nii.il esi dubi-
ruuda pr:vfaiione tesiatur. Addeuuis landem in ep- tandum. Id perspicuum lil ex editione Concilurum
dem cxemplo S Amiliani invenni epistolam Turribii Severini Binii, in qua llispanica connlia duplici e.ti-
R lione producuutur, nimiruin ex edilinne aniea vul-
postea Astuiiccnsis episcopi ad Idacum et Ceponit iii»,
'

abjural oneui baeresis Priscilli ma: factainab episropis gata, et ex editione Garsi;e Loais;e. Vul^aia edilio
Di&inio et Symposio, et cnncilii Toletam i senien- ex Isidnro dimanai, qui e codicilms GalUcanae ori-
li.mi de cnmmunione quibusdam episcopis reddemla. ginis Hispauicam [c.cvui] collertinnem in suani deri-
vcl neginda. Ilaec dorumenla, quae Ambrosius Mi»ra. vavit. Lnaisne vero cdnio ad codices Hispnii ne

Ie< ex codem S. jEmiliani codice ediderat, a Baltiz o m iginis exacia fuit. Insignis leiioumn vaneias qno:
aliisque in dubiutn vocala, defendimus lom. I, col. in vulgala ill.i ediUone pcrspicitur, ad arbitrarias

U75, ei plenius toui. II, col. 1570 et seqq. correctioncs referenda est veteris ejus antiquarii, qui
mend>suni tiispanicum excmplum describeus, marte
§.5. Soabilis distinctio ccdicum oriqinis
Hispanicm
suo emendandtim credid t. Loaisae vero conligit
et originis Gullicana?. puriora el emendaliora llispmica cxemplaiia iuve-
15. Duas species codictiin bitjus colleclionisdisljn- tiire, ex quibus ejus editio iis mendis carel quoe iu

gitere p ritiagni intercsl, quoruni alii suni llisuauicuc Viudebnneiisi aliisque similibus occiirrunt. Kxein-
i.r ginis, alii Gailicanae. tiispanicae originis appella- plum auteui quod adliibnit pr inus ille Gallic imis li-
inus co«ltces qui in Hispania frequcniiores, vel cx brarius, qui colleclionem Ilispanicain emendavit, vcl
Hispania in aiias regiones uaduc i, puiam repraescu- ipsum (a) Vindeboneuse fuit, vel aliud sinnle Vin-
l.tnicolleciionem tltspaiiicam. Sunl aniem quidam deboiieiisi,cujusfrei|uen(iora splialmataiotarbiltariis
a codices qui, etsi eamdem colleciionein conli-
ii emendalionibus occis onein dedere. II is vero eincn-

neanl, duobus taiuen ab ea quam puri ilii codiccs dationes iiberiores a studi; so v:ro iu aliquein codi-
exliibent, non minimum discrepant, iiimirum lum ob C cem ante Isidorianae c> llectionis cdiiioneiii fu sso
u
non paucas lectiones ex ingenio einendatas, qu:c a indiicias duo imbis iodicio sunl l qiiia ipsa^ rece-
:

vera lectione maxiine absuiit, lum ob quaedam addi- pias inveuimus in collcciione Herovaliiaua , quam
litia capila, vel eiiam inlegra docuinenla, >\ux in Isidoriaua anleriorein videbimus part. iv, c. 7;
puris ejusdem collectionis exemplanbus non inve- 2" quia ipse Isidorus diun Hispaitii ain colleciioiiem
niiiniur. Ilosautem codices Gallicanaj originis id- in suam iranstulit, docunieuia ejusdeiu cum iisdem
circo vocainns, quia omncs quos liujus generis esse emendatiouilius descripsit.
deprcliciid.uius, in Galliis frequenliores sunl, et qui 15. Hac porro iu re illtid aniniadvenere libel, Is -
alibi exsiant, e Gallos piovenerunl ; adeo ni boruiii doro Mercatori iribui corrupisse epigiaplien epislole
nrigo Galliis uibueiida videatur. Talcs sunt codex Vigilii pap.e ad Pinfiiiuruui, qu t* apud ipMitn cl in

Vat. 1341, quein ad Augustoduuensem Kcclesiam memoratis Gxliicanis exemplis colleclionis HiSpauieas
perlimiisse vidimus. ac tres Gallicani inemorali a P. Eulherio inscrib tur, elsi m pr.ernissa eotuindem co-
Cousianlio, Laudunensis, Bellovacen^is, el Novio- dicum tabula ad Profulurum data dicatur, Verum
uiensis, quos cum laudato Vaticano oinninn coucor- leciionem Eutherin induxit ille anliquior ftbrarius qui
dare, ex iis qu;e iuem Coustaniius notavii, plane erroneas lectiones codicis Ilispanicae originis emen-
perspcximus. lli vero codtccs nec p •imigeniara brc davit. Iii Vmde' oneiisi eniin bic. incmiosis liltilus iu
viorem, nec illam auctiorem collectiouein 11 spani- corpore legtur: Epislola Viiji/ii papx ad Fulurum
camcoiilineiU, qinu» nuni.11 explicavinuis, sed illam episcopum; et iu epigrapbe: Dileclissimo fralri Fw
quae addilantenia piaiierl recensita niini. 10, qualem turo Vigilius. Pro voce auiein Fuiuro, quae insueluiu
iu Vjndeboucnsi origims Hispan cai iuveniiiius. r\ iiouien referebai, Euturo legere, el Eutherio corri-
14. Ouauiiim ad arbilranas euienJalioiies quibus gere facilc fmt. Isidnrns eigo, cum codicem exsiri-
codices Gallicanae originis ab exeiuplartbus origmis pseril ongiins Gallicau.c, Vrofuluri nomcn uou niu-
llispanicac potissimuiii differ.Vit dutu nos in aranda | lavit, sed lectioneiu, quam >ieodem codice emendi-
ciiilione Kpistolarum S. Lnunis coiiferendos curavi- lam iineml, in suatn colleciioneui It duxil.
itius tuiiicodiceui Vindeboiicnsem oiiginis llispanica;, 16. Kmsuiuveio po-l Isidorum m eauulem coMc-
lum Vaiicanuin 1541 ori;inis Gallicanae , deleximus clinneui lii-panicaui ongims GaJIicanae manus
in Yindeboneiisi plures lectones e^ loneas esse atque immissx- sunl. Nam lectiones ex arbiiriu
praetcr
c« riuptas, qiia! in laudaio Vaticann eiuenilaiae,
ido- emeudalas, t|tias Isidoriana collc lione anleriorcs
netiin seiisum reddunt. Nisi quid nobis aliun le prye- vidimus, laudati codnes quardam adtlitameuia rece-
sln litissel, basiu» emendalasgermaoas esseS. Leoii.s pertiiit partini sincera, partini apocrypiia, quac cx

leciiones credidiss.emus. At cuin eariiiiideni epi- colleciiotie Isidori suuiptadiguoscunlur. Pnmo anic
sioiarnm alia diversarum el vctusiioruin eliam Cnllc- prajfatioueiii no:i ioium prauniiluiiiur annotatimies
riio.iinn exempla nobis suppelerenl quae verasLeo- tle synodis, bbel us provinciarum, et notitia Callia-

niiiasleciioiiesconcordilerconservaiuiil coguoviuius rum, (|ii c ilem in isidoro prxccdunl; sed ctiani de-

(a) llinc, sicul Vindebonensi, ita etiam in lati-

in coucilia Toleiana a v ad xiu, ac dcin itcruni Braca-
ilaiis codicib.is origiois Callicame Biacarcnsi ou-i t rensci, scd inlegrum, subjicilur.
tdiu vix incosji'oct siatim abrupto assminUii iiuvcui
?33 DK ANTIQ. COLLF.CTIGN. ET COLl ECTOR. CANONUM. PARS III. 43 f
»cribitttr Ordo de celebrando concilio, quem Isidorus A quot quidem eniendaliones arbitrarias, niliil autem ex
suo codici se inseruisse in pra:fatione tcslaiur. Dein recensitis additainentis reccperiut.
post tabclam prima? p.ulis intmsi sunt canones apo-
stolici, quos colleclionis Hispnnica? auctor in praefa- § G. De l.is qui cx codicibus colleclionis Hispanica dn-
lione uli apocryphos rejecit. In codice Vat. 1341 cumenta ediderunt vel emendarunt, ae prwsertim de
iidem canones indicantur initio praemissae tabula?, Joanne Baptisla Pertzio.
sed sine numero (nam nutneius capitulorum a Nice- 18. Primn edilio documentorum collectionis Hispa-
nis canonihus incipil) quod eosdcm cmones in hisce
: nicac est Merlini qnae,ciiin ex Isidori codice prodeat,
ill;>

codicibtis addititios conlirmat. Additi aiitem videntur eadem do< unienia ab Isidoro reccpta exbibet cum le-
ex mss. Isidori Meicatoris, qui ipsos canones cum Ctionibns codirum originis Gallic.inae, qu«bus Isidorus
ea?teris doctHiientis collectionis Hispanica? primus u-usesl. Ilincleclioncs hujuscdiiionis, quaein vulgalis
eonjunxit. ln secunda auiem parte, quas incboat a ConHliorum repetila fuil, suspecla? esse debriit, eo
duahus epistolis Pamasi, alt>:ii hujus pontilicU epi- quod liberiores emendationes num. 14 iudicatas con-
stola? ex spuriis Isidori mercibus intcrniixi;e stint lineaut. Ad distinguendas ac resiiiuendas germauas I •-
epistola? tres, tina Stcpliani archiepiscopi et trium c.lioncscollectionisHispanic;e,opusesseteoiiferrecodi-
conciliorum ad Damasum papam, alia Damasi ad ces qui Hispanicam originem pr.i fcrunt. Primus qiii
euiudem Steplianum ad concilia Africae, terlia
et bacin re perulilemoperam posuit est JoannesBaptista
ejusdein ad episcopos Numidix': et ha? quidem cpi- Perezius. Giegorius XIII, cuin in editionem ac eineu-
stola; iisdem Damasi genuinis litteris in partes dis- dationem libroruori Graliani veiera exemplaria cano-
sectisita sunt iutermixt:c, ul in Isidorianacolleclionc num ei decretalium describenda vel conferenda undi-
cap. 6, § 5idistinctius nolabiinus. Mirum porroaccidit
B que conquireret, inlelligens in liispania pr.a?slantis-
eiim qui has tres epistolas spurias in Damaso addidit, simos hujus generis codices inveuiri, Gaspari Quirog.e
ab aliis pluribus qua? in sei)uenlihtis pontilicibus et tunc episcopo Concliensi, pnstea archiepiscopo Tole-
eodem Isidori fonte snppetebant abslinuisse. Soluin tauo et cardinali, id negotii dedit, ut eosdem eodiees
ad Profuiurum ex Isidoro atlexuit
in litteris Vigilii quanlum ad concilia prxcipue Hispanica cum vul-
jno capitula sextum el sepliraum, qua? in purisllispa- galis conferendos, et inedila ex iisdem iranscribenda
nicis Cwdicibus desunt. Tandem ex genuinis umim in curaret. Is vero hanc cuiam commisit viro doctissimo
fine suhjecit practer lidcm tabulae omniumque codi- familiari suo Joanni Ba:>li-la? Perezio, qui poslca
cuin originis llispanica?, Gregorii scilicet Junioris 1'uit canonieus eta bibliotlieca Ecclesia? Tolelana», ae

decreluin, seu concilium Romanum cum 17 anathe- dein episcopus Segobricensis. 1110 3111601 ob tempons
malismis et subscriptionibus cpiscoporum, quod ex angustias uno ms. Lucensi usus, qui omnium anti-
eodem Isidoro sumptum videtur. ilis autein paucis quissimus et locupletissimus videbatur, et interduni
parlim supposititiis, parlim genuinis additamentis duobus aliis, quingenta loca insignia iu laudatis con-
exceplis, laudati codiees fccix] originis Gallicanae ciliis emendavit, ac sex ineditas synodos et fragmenta
eam incxueiis colleclionis Hispanica? auctiorem for- ilem in aliis muUa descripsit, nec non abbreviatio-
niain exlirbcnt, qua? in ms. Viudebonensi originis nem seu indicem canonum colleclionis Hispanica?, de
llispana? novem ToJetana conciliaBracarense
, ct quo dicemuspart. iv, c. 5. Ha?c omnia unno 1575 ad
anni 575, primgeuia? colleclioni addita recipit. Hinc pontificem missa fuere scripta iu libro fccx] qni est
librarius priini ejus exempli, ex qno memorati qua- inter mss. Vatirana num. <58<7. E\ boc ms. Quiiog.e
tuor codices originis Gallicana?, id est Vat. 1341, C epistolam ad Gregorium XIII, Perez praefationeiii,
i

Laudunensis, Bellovacensis, el Noviomensis profici- etaliam pecnliaremejusdem Perczii notationem, qu;e

scuntur, duo pra? oculis habtiit exemplaria, unum rehus ploribus uldes fiilura? sunt, in caice liujus ca-
collectionis Hispaniea? liberius emendata? , ex qno pilis subjiciemus. Cum hoc primum opus Romaiu
ipsam perinde emendatam de^cripsit, alierum Isidori, anlisliti placuisset, el Perezius ob hunc egrcgium
ex quo illa additamenta decerpsit. Quod si e tribus lahorcm muniiicentissimc remuneralus, ad alia qua:
epistolis S. Gregorii Magni ad Leandrum qua? in prae- pollicilus fueral impendenda fuisset impulsus; auuo
missa tabula indicantur, duas tantum exhihent lau- sequenii 1576 alias synodos Hispanas uondum im-
dati codices originis Gallicana? (secundam enim igno- pressas ex codice potissimum S. yEmiliani trsnKCri-
ranl); idvel saliui tribuendum est primi ejus libraiii psit, el ebroMologinin concili' rum Hispania? a^aid -
ex quu ejusmo ti codices prodeunt, vel certe ille li- nali de Aguirre (T. I Concit. Hisp., pag. 13) poste;i
brarius codicem Hispanica? originis adliihuii, in quo typis impressam exacti6sime digessit in I ero lihio.
;

similis saltusamanuensis oscitanlia incideral. Hic ex quo alia tnin Quiroga? epistola ad pomilii eni, tuiu
aulera defectus codicum Gallicanae originis memoria Perezii pra?fatio ad leclorem edita? iuveiiienlur posi
retinendus est ob ea quae de lsidoro diciuri sumus Slephani Baluzii pr;ifationem ad novam Cmciiiorum
cap. 6. ediiionem, ac exinde in Apparatu I ad Concilia Lah-
17. Cnum vero hic animadvertendum credimus. Si beana edilionis Venola?, col. 48 el 49. Aliud horum
omnes codices collectiniis Hispanicae originis Galli- duorum librorum exemplum idem Perezius miser.u
cana? ejusdem rationisessentac Vaiicanusl341 et alii etiam ad Antonium Augustiiium tunc episeopum llei
tres rccensili el allegati a P. Cou6tanlio, ita ui pneter densem, et electum Tarraconeneem, uii di cimus c«
emendationes liberiores indicala qnoque addilamenla
n
** duabus ejusdem Augustini epistolis ad ipsuin Pir<-
ex Isidoro excerpta omnes exbiberent, nec unum. zium, qua? a cardinali de Anuirce edita? sunt tomo IV
hisceadditameniisexperiem^solisqueemeudationibus Conciliorum Ilispania:, pag. 650 et 651 Romaoxerii-
liberioribus distiuctum liceret reperire (quod illis tionis anni 1692. Hi libriduinde transierunt in biblio.
inquiicndum reiinquimus qui in Galliis plura ejtis- thecam nobilissimi Gaspars Mendozc Ibannez m.u-
modi e-xentplaria invenire et conferre queunt) ; tunc chionis Mondexareusis et Teu lilla? comitis, qui eos
vehemens suspicio ingerereiur ipsum fortassis Isi- dem postea conununicavit Stephano Baluz o, deni
dorum Mercatorem, quem Gallicanum fuisse videbi- vero dmio dedit laudato cardinali de Aguirre.
mus, eorumdem exemplarium Gallicana? originis 19. His pra-claris Perczii laboribus usi sunt Rn,
fuisse auctorem, qui scilicet codicem Hispanae ori- mani correctores Gratiaui, cuin plura loca aucto
ginisexscribens, suo arhitrio emendavit siinul, etin- rilate codicis Lucensis emendarunt. Cardinalis Barc-
dicatisInm sinceris, tum supposititiis addiiionibus iiiin etex eo BiniusNarbonensem synodum anni 5x i

auxit,anlequam digereret suain collecuonem plui ibuf ediderunt, uti in secundo Perezii tomo ex S. iEmi.
imposluris refertam, cui ipsam Hispanicam collectio^ liani codice descripta fuerat. Anno 1593 Garsia,
neui abs sese jam emendatam inseruil.Qua (amen in Loaisa ordinis Proedicatorum lum Philippi III Hispa»
re caute deliberandum erit, si pra?sertim qtucdam niarum regis pra?ceplor, poslea vero archiepiscopui
colleetiones Isidoriana anieriores, uii est Heroval- Tolelnnus, iu lli-paniensium Gonciliorum edilioinj
Uaua, ex codicbus Hispanicis Gallkana?, originis ali- eosdem lere codices ouos Pcrezius «dhibuit. Smit
Patrol. LVI. 8
 ;

555 AD OPEIU S. LEUMS MAGNI APPENDLK'. 23G

qni suspieanlur Loaisam ex Perczii libris prof cissp. A nnenter pro suo jnre impcret. Deus Opi. Max. bea
M riuii noii vidisse li s libros, quxdain injicia nobis vesiram Lcclesix sux quani d niis-ime in-
titiulinera
saiis aperle manifestaiil. Si Cnim illos evolvissct, columem conservct.
haiid aflirmasset in pr.cfationc Lticenscm codicein « Madrili xv kal. Aprilis MDLXXV. >

luisac dcscripluin ac mi sum Romam, cum Perezins Jonnnis Beptislas Perezii prwfaiio in loniiun I Colla-
iiiiii loMini cnni co irem, sed solas vai ianles, ei qux tionum quas in laudalo ms. Vut. 48S7 deseri\ tas
crant inedita Conciliorum Hispanix iu suis lihiis R <- Romam misit.
roam missis expresscril. Praterea es quatuor prxci-
< Pescriptor h.irum Collationum Lectori.
puis codicibus quos Perezius laiwlai, tres taniutn
Loaisa agnovit, ct in liis llr-palensem vocu, qiiein Reverendissiinus dominus meus Gasoar Quiroga
<

reciins S. /Emiliani appellassei, si Perezium legisset. episcopus Concliensis, generalis per llispauiam in-
Alias animadversiones prx:ermiiliutus, cmu hx dnae quisilor, jussus a SS. domino nosiro Gregorin XIII
Loaisama plagii nota saiis purgcnt. Q.iod si in mul« collationes concdtorum Hispaniensium facieudas cu-
lis liujus ed.iio cum !ib is convenil, nihil
Perezii rare, me inler cxteros suos minislros ele^it cui id
iniruin, odicibus Hi- pauicis uicniue
quippe iisdem < opus commiiieret. Quori muntis eisi scio me non
usus est. Iliuc aulem sola concilia llispan a; ad codi- saiis pro digiiitate implesse, sed fidcm lamen et
ces Hispanx oiig nis emendata vel edna dici possunt. diligcntiara in co mcain , quisquis hacc lcgcris, uon
Reliqua vcro sunl alia tuin Graei ix, lutn Africx, tum omnino improbabis. Ut vero qu;e hoc volutnine con-
Galliarum concilia, qu;c ex Isidoro, sen ex codiribus tineantur, vel a me prxstila sint Cngnoscas, necesso
originis Gallicanx vulgata, leciionibus exemplarium „ est me lioc loco panris prxfari. Quantum utililatis
Hispauicacoriginiscarent: acprxterea eamdemopem afferanl veiusli eudices manusrripii ad puros fontes
cxspcclaui pleraque decrelalia pontilicum, qusein se- omnium diseiplinamm reiinendos, Irnstra nunc pcr-
cunda collcclionis l.ispanicx paile contiuentur. Nos sequar, cum id tam raulii casligationum libri a viris
in Lconis epistulis banc diligcnlia:u adliibuimus. Alii dociis nosirx aelatts in lucem editi, cum maguo lit-
gennanas lectiones tum in cxieris conciliis, tum iu terarum frucin perswascriul. Neque vero ejus laboris
epistolis ponl.licnm ex ali.s op:imx nolae colUdioni- summas utilitates dtrfilebuiitur, iusi qtii vel ita fue-
bus el exemplatibus edidere. At qux sint lecl ones rinl cxci , ul no videant semper iu dclcrins aliira
i

codicum originis Hispanicx, ex quibos patefiat sin- posleriora qu.neque ab uno exeiuplari sa-pe descript>,
ccrus lexius ejusdem collectionis in plerisquc adbuc vel ila excordes , ul nihilo plus amenl Iticem quam
desideralur. lencbras; nihd interesse putent aflirmelurne ali |iiid
20. Nunc ex ms. Vat. 4887 appendcnda stiiit quae an negetur. Quxdiligeniia,si in reslilucndo (icerone,
antea reeepimus. Galeno vel Ari-totele laudaur, mul o quidcm lau-
dabilius in ccclesiasiicos libros c.onferelur, et eouci-
Gnsparis Quiroga: episcopi Conchensis epistota ad liorum atque Rninan»riim pontifieum canonicas sau-
Gregorium XIII. ciiones, quarum snmma esi post Scripiur.e sacrx
< Sanclissimo domino nosiro Gregorio XIII ponli- libros auctoritas. Mulii quidem pcrjlispaniam sunt
maximo Gasp.trQuiroga episcopusConchensis post
fici conciliorum codices velusiissimi omnes liili ris
,

humillima pedum oscula S. P. D. Gothicis dcscrip.i, qui maguum impi imis adjumcuium
« Cum multa quntidie betieftcia a vestrx sancii,- a!!erie possen ad hanc ronciliorum emendatrmwm.
tatis Kcclesia catholica accipiat, qux
soll.ciiudiiie Q Nam prxter qualuor codices vetcres qui in hibliu
vcsirx beatiludinis nomen immortaliiati consecra- tlieci regia S. Lauremii studio eiiis catholici Philippi
i

liunt ; mm
nihil, ul puto, erit apud omncm posteri- constructa asscrvaniur (de quibus antc roncilinin
tatem illustrius qmm
quod juris canonici fonies, hoc Eliberitanum dicam), et d os in Eccb-sia Tdelana,
est Gratiani co lectionem et Romanorum poniilicum mnlii prxterea alii in anliqnis ccclcsiis adhuc cx-
episiolas repnrgandas curel. Cum enim eorum libro- Stant, iii in Ovctensi et Urgell :isi , atqtie in mona-
nim auctoritate omnis per.e ecccsiasticx guberna- sieriis S. Facundi, S. Z i;li, S.Pelii Hontensis, Onix,
tionis disciplina nilalur ; cum nnlli [ccxi] magis libri et aliis (orlasse qua? mibi nondum eogniia sunl. Quos
omnium mauibus teraniur, iuilli frequcntius in scbo- omnes codices si quis consiileret, mir;>bilo e.-t quan-
liscitcnlur; nun sine magno nostro pudoie audieba- tum lucis coi.ciliiS affcrrciur. Ego quidcm io his
inus infinitis mm. is es>e lefertissimos, qux vel ex conciliorum collati nibus uno fcre Lucensi co lice
rudis xiatis vitio, vel impressorum ne.,ligenlia con- usus sum. lum qu d ad feslinationcm [ccxn] nrgcbat,
f>

traxerant. Quanta porro solliciiudine eorum librorum luin quod hic codex antiqii ssimtts el copiosisnmus
emendalionem vestra sanctitas faciend.im curet, satis domiiio meo episcopo est visus. Quanquam ct intcr-
inagno lestimonio illa suntquod dociissimorum homi- dum alios duo adlii.bui, scd id quidem pai cis locis,
.

num congre ?ationem ad hoc ipsum Romx institutam

, ut in ipsis eastigationibus leslor. Quod si ex uno
liabel c,uod excmplaria veiera undique conquiral, vel
;
libro quiugeiiia loca insgnia in conciliis llispanicn-
illorum evempla descripta ad se perferri jubeat. Cum sbus emendavi; quid futurara qu s putcl, si reliquos
veroaudissetexstare in llispania aliquot veiustos con- adliiboissem codices, ?i uon morio J!i>panicnsia cou-
ciliorumcodict s inS.Laurentii bibliotheca.quamPhi- ^.
cilia,
cili; sed Grxca, Africana et Gallica lomulbseml
lippus rex calholicus non minori studio quam Ptolo- " Jan i vero si ex hoc eodice sex addiiii cnncilia non-
mxusille Philadelphus omni iibrorum genere in dies dum impressa, nempe quinque postenora Tolelana,
inagis magisque instruit , illico mihi vestta sanctiias, etunum Emeritense.el fragmenta ilein iu ali.s multa;
brevi apostolico de ea re misso, niaiidavit ut ex iis qnxnam (ierel accessio, si ex codiee S. /Emiliani
codicibus librnin quemdain canonum exscribendum, addidissem qox in eo sunt, iria Toleian uimm sub ,

et concilia cum impressis conferend.i curarem, ad Guiidemaro, alterum anno duod. cimo RjHaredi, aliutl
vestramque Leatitudinem uiHiereiu. Quod slaiiin cst vi ro anno primo Chintiilx; ct Ca-saiaugi-lana iieni

a me pro mea erga vestram sanctit.item sedemque sccui.duin el teriium, Rareiiionensia duo, Oscense
apostolicam observanlia lieti coeplum ei jam tandem, et Egarense, omnia ha-c Hispaniensia ? M tto cnim
ilia llispanix excidio posieiiora, sed ant qna tamen,
Deo juvante, ad finem perdiictum. In qoo piopter
sunimas ineas occup.itiones magna ex partc usus sum Compostiilanum teJi nense, Vallisolctanum, Co-
,

opcra domcslici mmisiri mei Joannis Bapiisix Pe- jancense, et muila ejusmcdi qux apud nos habemus.
rezii juve is d.icii, et in hoc geneie luleiaruin valde Sed his ommbus alteri cl lcmpori et vo ummi

exercilati qui v ni fallor) suam in hoc opere lidem et

:
reservatis, nunc de hoc noslro vuluinine quod est in
diligeniiam egregie prxslint. Nunc sanclilaiem ve- maoibus agamus, in quo naec a nobis suut dcscripta.

siram supplex oro, et banc meam in se observantiam Imprimis libruin cui lilulus est Excerpia cnnonum
summumque obsequendi sludium benigne accipiat (hoc enim nomen singuloc paginx prueferebant) ex
ct quxcunque a tae prac&iari posse viderit, ruilii fic- codice Lucensi transcripsimus, quanquam et is in
 : ».

237 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR CANONUM. PARS III. 258

nl is vetusiis concUiornm codicibus legitur, «t in A QuaiiiO! bi rodices r.nnl in mrmhnnis manuscri*

Vigilano tt Ovetensi. Id opus colleciio quxdim esl, pti liiieris Cotiiicis, servanturque in monasterio I».

sive index ranonuin omnium qui in coiiciliis vel Laureiitii regii apud Escurial nm, quod ntiper ex-
ppisiols Romanorum poniificum ad ea usqne tempora struxit Philippus II rcx Hisoaniarum calhnlicus.
Coiiiiiiebaniur digeslus non quidem ordine alpha-
:
t Lucensis cst all.itus ex Ecclesia Lucensi. Non

iietico, sed ncr locos commnnes disiributis rerum habet annuin quo scripius sil; sed certe anie scx-
gcneribus, de cnjus auctore nibil, quod sciam, h.c- centos vel sepling<'ntos annos. In eo sunt pracler im-
leniis conslat. Ct-rte antiquior esl Btirchardo, Ivone pressa baec concilia, quoe nondum prodierunt, Eme-
eiGratiano, qui jus caiinuicum in locis eommunes ritense et quiuquc Toletana (a) a decimo terlio ad
digesscrunt. Non vero esse lioc Isidori vel illud dc^imum scptimum.
t llispalensis coepil ita a nostris appellnri, quod ex
argumento e-t quod bic concilia Toletana ad iluo-
decinium usque passim citentur, cum conslei Isido- conjecturis credaiur scriplus Hispali. Euit Martiiti
rimi ante sextum Toleianum obiiss^. At mihi quidem, Ajalai archiepiscopi Valeniini, siripuis aera 94!», ut
ii ex coitjecturis lopii fas est , illud polius Juliano in eo dicitur, id cst anno Chrisii 911. hoc suiit I i

•rchiepiscopo Tuletano tribneudiim videtur, qui iliis concilia quae vtilgo habentur eliam in vcteriluis im-
temporibtis lloruit, el cuat-ior conciliis Tolelanis pressioinbus, sub rccepta illa in omnibus niss. divi-
prxluil magna doctriux c< lebrilale. Quod indicant sione, ab Isidoro [S. Isidorum episcopmn llispalen*
ejus iria opera jam liaclenus lypis maudata, nentpc sem inlelligilj, ul puto, primum nsiirpaia, nempe in
Prognostica, Contra Juda^os, et Amikimena prrler ,
Orientalia, Africana Gall ca cl Hispani nsia. In hoc.
,

alia quae ab ejus successore Felice enumerautur autem codice, ijiiod qtiidem non cxslct, lantum est
B
qui eiiam prodil liunc versibus lusisse, ut vel ex co decimum terlium Toletannm.
8ii«picari liceal ab eodem coiiscripla ea carmir.a quae < Alveldensis fuii srriplus a Vigila presbyfero in

aliqiiibns librisbujus opetis praeponuntur. Nam quod monastcrio S. Marlini de Alvel la acra 1014, ut in en
illainania ct boalu tantum contexla sinl, id viiium dicitur, id esl anno Cbri>ti 976. In h< c pr.cler itn-
rudi iili aetati condnnandum merilo videatur. lu <o pressa sunt Toletauum xv et xvi, et Cacsaraitgust i>
lilro adiiioiiendiis est hclor, quod passim ibi stri- iium ii.
bitur a cap. XX
aut XXX, hoc signilicare illud nempe < S. JSmiliani codex allatns ex monasterio S.
coiiciliuni. cujus pars aliqua lum ciiatur, esse a iEmiliani de la Cojjolla prope Najaram, scriplm
capitc vel ab uiiiio conciliorum vigesimum aul tri- anno Dnmini 963, ut ibi diciiur. Est vero omnitim
gesimum ordine eoium quae iu Lucensi codice
in loctipleiissimiis.Nam practer cominunia hibet hae
coniint bantur ei codem modo in pontificum epistolis,
: nondiim impressa, Caesaraugusianum n ei m, Rarci-
qnas ex ordine quoque enumerat. Id quod ex indice nonensia duo, Oscense, Egarense, Toletamim sub
conciliorum et epistolarum ponlificiarum intelliges, Guiiilemaro, alierum Toleianttni anno duodecim»
qucm mox ipsi operi praeponemus. Sequuntur con- Rccaredi, et ili m aliud Toleianum aitno pritno Chin-
Cilia llispaniensia, nuae ex codice Luceu-i cum im- lillae. >

pressis anui 1567 conlulimus. In bis brevititis causa in hoc rodem ms. legcbanltir
Alia porro, quoe
aliqoiluis nolis usi sumus, ut bis L. II. A. JE. de noiidum impressa, quxqiiead Ptiscillianistaium cau-
qiiituis anie concilium Eliberilanum mov dicemus. sam pcrtinent, u m solum indicat in alia w tatione,
Quanqtiam vero omnia loca quibus impressa a manu- ex qua exeerptum dedimus tom.II, col. 1376, veruin
scripiis distabanl obsirvavcriimis , ea lamen snlum ctiani in eodem lomo descripsit.
qtiac plane ei omnino in imprcssis emendari debere
CAPUT V.
judicabamus, aslerisco in margine notavimus, ut
fesliiius lector caetera si vellet praeleriret. Nam illud
De collectione Hadriano-Hispanica, quw exstal in n;s.
Valitano 1538.
mirari nemo debet , quod uon modo loca melius in
inss. iiabeulia descripserimus, scd ea eliam qtiae \ lane 1. Cum auctor veiu>-tae collectionis a Luca dWchrri
in depravaia esse videbamus. Qttis enim negel
liis cdil.e, ct Rabanus Mturiis, de quibus partc quarin
«ullis locis mendosos quoque esse manuscriplos, et erit senno, Craecarum synodorum ratmties, ei Afn-
veram leclionem ex mullis inter se collatis eruendam ? canos, consliutioiiesque apostolicas cuin iisdem li>
Nos tamen in eo summam ftdem adliibere maluimus, lulis ac numeris Hadrianae collectionis reciient; n<:
et in partem peccare luiiorem quod usu edocti
: praeierea inter roncilioriim canones non piucos affe-
speremus non defuluros, qui vei in depravaia scri- ranl Africanos, Gallicos et ili-p uiienics, qni non in
piur.i plerumiue vestigia alicujus ver;e leclionis per- Hadriana, sed in Hispanica collectione coiilincntur ;
vcsiigando rcperiant. Itaque et in caeieris conciliis eos vel utraque illa collectione usos liquel, vel salleiu
Tnletanis et Eineritensi, quae integra hinc descripsi- alia, quaj lladrianae colleclioni memoratos canoncs
mus, rclicta in ipso contexiu sa?pe depravata (ul erat collectionis Hispanicae insertos praferret. ld poslrc
ii ipso codice) scriptura, adbibito lantum verae inier- mum quidem n bis probabilius creditur. Si enim illi
punrtionis labore (quae nutla omnino in codice erat), integram etseparaiam collectionem Hispanicam adbi'
coitjecuiras noslras in margine asi ripsimns; et for- buissenl, non solos canonesconciliorum in ea invcn-
tasse [ccxm] muliis locis desperatissimis medicinam tos, sed decrelales eliam ejusdem, quae in Hadrian:
p
fecimus. Reliquum illud esl, i:t si quid in nosira desttnl, aliqtiaudo saltem allegassent. Ne vero i«l
sententia exponenda alicubi peccaium sit, id tolum soninio[ccxtv] sitnile videaiur, codicetn Vat. 15r>H
coirettioni catholicae Romame Ecclesiae (quod obse- nacli sumus, in quo cjusmodi collectio Hadrianu-
quentissimo facimus animo) subdamus. i llispanica exhibeiur.
2. Estcodex pcrgamenus in-folio qtii, saeculo xi veJ^
Ejusdem Perezii annolalio ante variantes concilii Eli-
xu scriptus, singulas paginas ditabus columnia distin-
beritnni, ubi agit de quatuor insignioribus codicibut
clas reprapsenlat. Praecedit tabula priinae parlis, quar
colleclionis Hitpanicai.
conciliorum canones respicit. Quadruplex concibo-
(Inier aliquot egregias annotationes quas Perczius rtm divisio ex Cullectionellispanica sumiiur. Primum
in inemorato Vaticano codice scripsit, illam praecipue
cnim referuntur capitula concilioriun Graeciap, deiu
hic subneclimus, qua codicum notas L. H. A. <£. Africac. postea Galliae, tandem llispaniae. Tabulati,
sese explicaturiim in aniecedenti praefatione spopon- barc annotatio excipit Jste codex est scriptus de ill
:

rtit. Cum iol3 L. codicem Lucensem. H. Hispalen- authentico quem dominus Hadrianu» apostolkus detln
sem, A. Alveldensem, et M. S. ^Emiliani exemplum atoriosissimo Carolo rcgi Francornm et Longobardo*
indicet, de singulis haec habel.) rum el patricio Romanorum.
(a) Concilium Toletanum xni ex editione Merlini, Pereiii tempore erat ita mulilum, ut nondum editum diiJ
putuetit.
 ,
:

259 AD OPERA S. LEOMS MAGNI APPENDIX. 340

mprima serie, qnx ad concilia Grxcix pcriinet, ^ fuerunt. Cum vero codex in fine sit mutilus, desinil
non solum proferuntttr canones synodorum Grrcca- in Leonis epistola od Anisiasium Thessalonicenscui.
rum interpret:itionisDiony>ianx, venim etiam Latini
ranoues Africani, quos Donysius produxit, Ha irt CAPUT VI.
wuam primam parlcm Uaduanx collcctious hxc De cottectione Irdori Uercatorit.
prirna series conlineat, paucis in crtis prxsertim es
§ 1. De spuriis hujus cotlcctionis documeniis. Quam
Hispantea, ut ex sequenti ordine patebil. Dividitur sero impostura deiectu. Num Nicolaus I ejutmodi
iixc prima srries in duodccim capila, collectionem approbarit. Potiora supposiiionit at qu*
L Canones apostolici nmn. EO. menta proponuntur.
II. Nicxni num. 29, quibtis prxmilMnlur notalio
chronica, et symbotum, suhjiciinr anlcm catalngi s {. Collectio Isidori Mercatoris prxccdeniium loru-

episcoporum, ut in Hadriana vidimiH. Iiiud antem ple ioreo prxsertim titulo dislinguilur, quod pluribus
peculiareest, quod post symboium Nicsenum ct ante BUppositiliis documentis referta est. Vetustissinmruat
canones sine ullo titulo adjtcitur: Post conciiium Ni- Romanorum pontificuin a S. Clcmente ad S. Silve-
aenum in urbe Roma concitium congregatum esl a ca- strum usque, quorum nulla exslanl decreta , plures
thoikis episcopis, el addideruni de Spiritu sancto, ctc, epistolas praefert : aliisqne pontificibus usque ad
quod in alio n:s. Vat. 1537 collcclionis Hadnanx si- Gregorimii Magnum atiquas item imponit, ac gcnuinis
militer inserlum vid mus cap. 2, num. (i. intcrsevit. M rum esl tam insignem imposiuram, qux
III. Ancyranicanoncs num. 2i. non sonsim, nec per partes, «ed tino in libro tota
IV. Ephesini concilii n mine ex Hispanca colle- d sinnii prodiii, non sialim fuisse dctcctam. Aliquid
rlione inserlx dux cp stolx S. Cyrilii ad Nestorium. suspicionis suboluissc creditur Ilincmaro Reinensi
V. Canones Neocr-sarienses num. 14. ntiisque Galticanis episcopis qui ad Nicolaum 1 scri-
VI. G;ingrenses num. £0, cum episiola ad ep'sco- pseniot. Verum bi nuilam falsilaiis dubilalionem in
n*s Anneniae ct catalogo episcopoium, ut in lla- animum induxisse videntnr, sed eo tantum uomino
ilrhmn. ipsis epistolis adimendam pularunl, quia,
auctoritalem
VII. Antiecheni num. 25, cum episcoporum nomi- inqiiiebnnt, incodice canonum non haberentur ascriptce
nibus ex Uailriana doscriptis. nireirum quia non erant iu coHcctione lladriana
VIII. Laodiceni num. 59. quam lioc. tempore Ecclesiarum usu reccptam Codi-
IX. Coostaniinopolitaiii num. 3, cum symbuioet cem canonum appellahant. Jure atitem [xicolaus ad
Siibscriplionibus. eo?dem rescribens (Nicclaus I, epist. 42 ad epitc.
X. Cbalcedonenses num. 27, cum definilione fidei Gall.), hanc solam rationem nUiili fac endam credi-
orum c-talogo.
ct episco; dit, cum non omues Ronianorum poniificum since*
XI. Sardicenses num. 21, cum cadom clausula rissimx cxeroquin consiitutioues sed adiiiodum
,

qnam in Hadrianis mss. notavimi:s. paucx ih ea coliectione legantur; iidemque Gallicani

XII. m Cartbaginenses canones in di:as par-
Tand episcopi, ubi suee intenlioni hczc ([iriorum poniiiicum
tes divis quod Iladrianx eolleciionis pioprium ani-
: dccretalia) suffragari conspiciunt, Ulis indifferenter
madveriiinus. Primum enim aflferuniurcanones xxxtit, utantur. Cum vero illi easdem decretalcs epistolas,
cum prxmissis Dionysianis in Hadriana pariter rece- etsi in Canonumcodice non descripias, ac minns ac-
ptis; ul imum vero -canonem 53 subscripiioncs exci- ceptas traderent, non tamen spurias, sed genuinas
piuni. Tum ins riiur ex Hispaniea colUctione For- C haberent, adeo ut ipsis, cum libcbat, ul< rennn idem ;

mata Aitici CP. Poslea addnntur cxteri canones cv pontifex, qui illas ex sola Galiicanorum relatione
ex difersis conciliis Africx, q
i primam partemcol • cognoverat, nihil de imposlura suspicatus (quandiu
leciiouis tiadrianx coucluduni. nihil aliunde aflfuigeret), repudiare non potuii ; nec

3. Qux porro aff -ruiittir snb tiiulo conciliorum ejus verba quibus eas quodammodo videlur appio-
Afriex, Gallix et Hispanix, prorsus excerpta fuere basse, ei prxsumpiioni subuixa, qmim Gallicani

ex illa collec ione Hispanica qtix Tolctanas synodos episcopi ingesserant, pro vera ac legiiitna approha-
ad decimam tertiam usque, el ttrac^rensem anni 675 tionc accipi queunt, qux sine ips->rum epist-darum,
rcepit. Afrieaui autem canones, ctsi si.b lltulo con- quibus carebat , lectione prxslari non poterat. Illis
tiliorum Grxcix ex Hadriana antea descripii fuerini, autem Nicolatim caruisse evidens cxco fit, qnod in
Cinn tanien in colleciione Hispanica aiia divisione ac suis epistolis, ubi eas allegandi multiplex fuit occa-
nmnero proferanlur, iiic sub tiiuto coiiciliorum Afri- sio, alia documenia soilicitius exquisiia lamlet, qux

cx ex eadem Uispanica eadem ratione exhihenlur. in canonum codice non inveniuntur; cl Iaudet eiiam
V.de qux notavimus capile praccedcnti num. 10, ac quxdam apocrypha, quxolhn conficia aique vulgata
ex bis omnium synodorum tum Afiicx, tum Gjllix, in anliqniorcs collectioncs irrepserant, uti sunl sy-
iumHispanixsenembGCiocoreceptamcoi;ui>sces. Has nodus S. S Iveslri, alia Sinuessana, grsta de purga-
vero synodos non ex Isidoriana, sed ex Hispanica tione Xysti III et de Polychronio: nunquam vero
«oilectione fuisse descriptas, leciiones exp'oi^io do- Pseudo-lsidorianis dccrctalibus usus sit. Has sane
citeruut. Unum prxcipuum et evidens exeinplum pro- Leoni IV immediato ejns pradece.-sori cognitas non
ferre sufticiet. Omnes codices Isidoriani qnos aleme jx fuisse palet ex ejus episiola ad Oritannos, in qna de-
ie.speximus, in Uispalen&i secunda synodo canonem crcialia in codice canonurn conienta» recensens , a
sepliinum interpolauim prxferunt. Intrusam enini SilvesTO cxorditur, et cxtera itadrianx ccllectionis
t.ahetitbis vocem chorepiscopos, et in line ejusdem ita commemorat, ut si quid negolii incurrat, quod

oiionis addititium pannum cxhibent: qua omnia tis illis ilirimi nequeat, ad sanciorum latrum Hiero-
u seie apostotica prohihila esse noscuntur. ld autem nyini, Auguslim, etc, scripta confugiendum tradai ;
re-picil supposilitiam Pseudo-lsidorianam [ccxv] epi- necde aiiis vulgais dccretaiibus indicium prabeau
stolam Daanasi ad epiecopos Numidiae. H.e vero inter- 2. Piures qtiidem imposturxchar«cteres iu hisde-
polationcs in Hispamcae coileciionis mss. lioiis de- cretalibus aliisque Isidorianis^ccxvi] meriibus conti-
5.iini, ut palam fit cx editione Loai>se, quae ex puris nenlur, qux ad earum falsitalem in ipsoortu detegen-
llispanicis exemplaribus sumpta fuit qua de re vide
:
dam alientosel peritos homincsfacile iuducerent. At
tum. II bujus editionis coi. 1270, et ibidem nostram ca eral illorum lemporum et sequiorum conditio, ut
joiam 5. Cum porro hse interpolaiones non inve- pauci essent qui puram remotioris antiquitatis habe-
iiianlur in prajsenti coilectione Vat. I33S, h nc ex rent noliliam. et sanioriscritices usum lacere vellent
Uispanicis, non vero ex Isidorianis codicibus, cano- aut possent. Primus qui earum supposiiionem prx-
ue6 couciliorum Africx, Gal iae et Hispanix rece- sensit et indicavit, fuit cttrdinalis de Cusa in opere
(.15 e nianifestum est. Concordanlia eatholca.tib. m, c. 2. Wiclefus emm,
4. In secunda parte, qune apostolieas constilutiones qui ante ipsum effulivit : Decrelales epittotat sunt
cwumetj hx ex sola Hadriaua coliectione transcriptje apecryphar, et seducunt a Chritti fide , tl clerici «W
 ;

81! DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLFXTO.t. CANONUM. PARS 1IT 111

itulii qui tludem eas : non solas decrelales ab Isidoro A postura oonvincitur, ac ex ipso respoi sionum con-
(onficias in suspicioncm addncere, sed onuiium ile- flioliimagis mullo elucescit. Si cn m plures anliqui
trelalium auctorilalem everiere nitebalur. Posl Cu- scriilores ex ipsis episiolis sumpsissent scntcnti.is,
sanum vero scnsim alii pluresexcitali, adeo mulla i*l veiba atque periodos; notx igitur fuissent, ct Ire-
firma ad suppositionem prohaudam allulerunt in mo- qtienli usu tritx, rebusque pluribus uliles, ita ul lai<-
dium, ut nemo jam de imposluris ejtismodi jure pos- dari possent a muilis, el ab iis prxsertim qui ex ipsis
sii «mbigere. profecissent : inter quns sane ^ummi ponlilices, et
Nonnulla imposltirae argumenta satis sit liic deli—
3. synodi, ei Paires, qui eadem verba ei casdem perio-
bare. Noft leveesl ilhidqund ex ipsa prxfatione prodi- dos prxferunt, iia has vetustissimorum ponlificum
iur. Ilxc in liiuloinscribitur sancto Isidoro episcopo, epistolas allegassent, uti alias aliorum, qox genuinx
quem quidem episcopum etiam deehral illa ipsa for- sunt, laudasse iuveniuntur. Si vero intcr tam multor.
mula prxfalioni insena, qua episcopos fratres nostros nono sxculo anleriores viro> ei sanciissimos, et do-
appellat. Hispaniim vero prxferuni illa cjusdem prx- ctrina celebres, qui easden; sciitenlias iisdem veibis
fal ouis vcrba ln principio vero votuminis httjus qua
: iu suis operibus afferuni , ne unus quidem invenlus
tiier concWutn kvvo nos celebretttr, posuimus : sub li- csl qui illarurn menl onem fecerit, quia ex ipsis rcipsa
l

tur aulcm post prxfaiioncm ordo cetebrandi conilii nihil sumpserunt; sententix crgo el pcriodi pares,
BiimptusexsynodoTolctana iv, c.4. Quis atilem alius qux in cpistolis quoquc inveniuntur, ex ii?dem pro-
Isidorus Hispanus, el episcopus, et sanctus, nisi celc- cal dubio soriptoribus derivalx fuerunt ab epistolarum
bris ille S. Isidorus episcopus Hispa'ensis cui quidcm artifice; quod spuriam carum origincm claie demon-
eamdem colleclionem vix cdilam, id est nonos&culo, strat. Hinc etiam a nullo aiio aurtore ante nonum
I?
ex eadem ulique prxfatione vu'go fuisse ascriptam sxculum fuertint laudatx, non qnia iatuerutu , aut
satis cognosciiur ex Hincmari Hemensis epist. 7, c. earum allegandanim materies el occasio non essel
12? QiiaR aulem major impostura quam S. Isidoro sed quia nondum nalu> crai qui easdem confingerel :.
Hispalensi episcopocollectionem tribuere octo Tole- alias sicut illas posi hoc tempus quo suppositx et
tana concilia conlinentem a v ad xiu, et unum Bra- vulgalx fuerunt, passiin Saudaias, et in collecliones
carense, qux posl ipsius morlem
oelebraia fuerunt; cliam non pauca ex iisdem traducia reperimns; ita
ct eodem anachronism >prxfatione memionem
in ipsa idipsum antiquis etiam lcmporibusfaclum deprelien-
facere concilii vi oecumenici. qnoJ S. Isidoro vivente deremus, si a priscis illis poolificihus quibus alfictx
nondum habilum fucrat? Quid quod in e^istolis qux sunt, vere scriptx ei edilx fuissent.
affiguntur priscis trium priorum sxculonim poniilici-
§ 2. Alia docuntenta sinccra eidem collectioniinseilrt,
bus, plura sncrx Sciipiurae testimonia leguntur ex
auibus e fontibus hausta fuerint. Quanii intersil
vcrsione S. Hi ronymi.fiux posicrinsedila fuil? Quid
lios fontes dctegere ad ea discernenda quff Pscudo-
quod plerae-c e consulares notx iisdem epistolU ap-
pensx vel consules referunl, qui in fastis consulari- hidorus confinxit. Qucedam sincera documenta ab
bus nunquam fuerunt, vel si inveoitinliir in fasiis,
eodem interpolala. Dum ultima! (ynodi Symmacho
cum ponlificis epistolx auctoris xtate nequaquam cltribula:, etcapHvla Hodriano I asserla, qua> gc-
coucordant? Adde maKistratuum conficla nomina, ar- nuina a multis creduntur, ab eodcm Pseudo-lsidoio
supposita demanstrantur.
chifluminum, primorum fluminum , elc, et voccs jri-
tnatuum , archiepiscoporum , apocrisiariorum, qux ab 5. Neque vcro ex solis documciuis spuriis abs se
aetale ac usu veierum illorum pomificurn omnino consarcinatis Psendo -Isidorus suam collcclionem
aliena qu.sque vcl levitcr in antiqua historia ci di- condidii. Plnra scilicet sincerissima et aliunde noli^
sciplina ecclesiasira versatus faciie inielliget. Adde monumenln falsis iniermiscuit. Fontes auiem e qui-
quod nullum priseorum morum indicium , plurima bus hxc. siucera documcnta derivavit delegemli
aulem posterioris disciplnx in iisdem lilteris conli- sunl; id enim uon modicum juverilad ca ipsa s>cer-
nentur. Alia non pauca argumenta alii ubcrius nola- ncnda qux iile e suo cerebro commentus esl. Pr;v-
riini, qure referre nec vacat, nec opus esl. cipuiis fons est collcctio Hispanica, quam totam sux
4. Duo lanlum omillcnda non credimus, qux licct collectioni ins ruit. Cumquc vulgala esset opinio S.
soorsim aliquam re? ponsionem possinl recipere, simul IsidorumHispalMiscmfuisseauclorem colleciionis Hi-
tamcn junctaovideiitem imposttirx demonsiralionom spanicx,hine Isidori nomen, quod omnibus vcncrationi
prxseferunl. Primo alix ex liis cpislolis daix tradnn- rrat, libemer arripoil et prxfationi inscripsit. Illam
tur ad omnes cpiscopos, aiix ad orthodoxos omnes, ad vero colleciioncinllispanicam sumpsil, non qux jwi-
omnosEcclesias, adepiscoposIla]ix,Gtllix,Hispanix, milusprodiii,aculltaToielanamivsynodum non pro-
Africx, Geimanix, etc. Plura ergo earum exempla- grcdiebalur, sed illam paulo auciiorem qi:x novem
ria perorbem disseminala essc debiierunt. Qui autem Toietanas synodos ei Braoarensem anni 675 rece-
fieri poluit ut e tot epistolis toto orbe divulgatis ne perat. Neque iis hujus collcciionis exemplaribus
nna quidcm anie nonum sxculum a quopiam invenla nsiis cst qux Hispanicam originem babent, Srd illis
et laudaia fueril? Secundo exdcm epistolx posterio- qnx sunl oiiginis Gallicuix, uli pliiribus slaluemus
rum quTli, quinti, scxti, seplimi el ociavi eliam rium. II. Alter fons esl collectio Hadriana, ex qua
sa-culi auctornm non scntentias solum, sed voces, ct a P>eudo-lsidoro exccrpta foernnt nonnul'a qnx in
iniegras identtdem pcriodos salis prolixas ei mulias D II spana collectione desuni. Fons lerlios est vetus
exsciiptas exbibent, uti accnrale posl Blondclliiin collectio a Quesiiflio edita, et a nobis hoc tomo re-
P. Philippus Lahbeus in marg ne earomdem episto-
;
cusa. Non pjwioa cnim documenta qnae sunt in Isido-
l-irum notavit. Primo argumento respondcri polcst riana coliectione, nec legun.ur in Hadriana, necln
eas epistolas tisque ad nonum sxculum latuisse , et Hispanica ex eo fon'e eodem quandoque ordiue
,

idcirco a ncmine fuisse laudatas. Sectmdo anicm non denvata foere. Alia pauca auctor delibavit cx Hi-
nemorespondebiteosposleriores aucturcs qui indica- storia Triparlita, aiihque ex fonlibus quo>> iu cati-
tas scnienlias iisdem verbis prxferunl cas cx ipsis , log<> inferius suo cnjitsque loco iiidicabimus.
epistolis ad verbum exseripsissc. Neulra vcro rcs- 6. Adeo vero ulile est hos fontcs cognovisse, nt
ponsio probabilis est immo aSiera cum allera pugnat.
: quxciuique in his non invenientnr, ea a Pseudo-lsi-
Si enim episiolx statim post earuni ottom usque ad doro supposita cerlissime dieenda sint. Quod si qux
nonum sa-culum ila deliiuissent, ut nemo idcirco eas documenta per se genuina in illis fontibus breviora
allegare potuerit ; poslerioribus ergo scriptoribus sinl, apud Pseudo-lsidorum vero auciiora quidquid ;

non patuenml, ut ex iisdem possent periodos exscri- additamenti accessit qnod in illis foniihus non repe-
ber'. Quod si ex ipsis periodi integrsc a plur.bus ri;ilur, ;d ejusdem impostoris opera supposilum af-
niulio el temporis ct locorum intervallo dissiii.s fue- firmare licebit. Ila suppo^iiiiia suni duo postrema
rnnt excerpix, in [ccxvn] tcnebris crgodiulius fuisse capitu'3, sexium el sepiimum epistolx Vigi'ii aii
scpulia» dici nequeunl. Alierutrum malis, semper im- Profuiurum, qux absunt a sinceris Hispamco; coi-
 ;

2« AD OPERA S. LF.OMS M\GM APPESDIX. 2ii

l^ciionis codicibus, in Isidoriana autcni c IJoctione A affix^ attcloritalcm allegasse. M enim usitalum ipsi
ieguutur. Iinmo cum in bac cadem collcciione au- fuit in epistolis quas poslerioiibus pontilicibns aitri-
ciora pariler sint [ccxvui] quacd.tm vemsia docu- buit, cx litlerii ficliliis antecesiorum nomine inscri-
monia c.rteroqnin aporrypha, qux in alit|uibus an- ptis dicrela iisdcm quardoque verhis repcteie. ro-
tiquioribus collertionibus reccpta, sed breviora sniil riimdemqiie deces-orum aut loritatem ingerere. II s
luriim quoque additainenla ip>i impostori ascriben- arguim ntis suppositione ejiisn;odi synodoruin dute-
da. Sic nemo jam dubilare polcst, quin ah tioc sup- cta, nihil erit ambigeudum quin subscriplones ipsis
po-ita liierint aliqu t liisioia capilula d arum epi- pseod isynodis appensa?, et partim ex sinccris Sym-
siolariim S. Cl-me -lisari Jacobum, qurc olim apud macbi conciliis, partim ex Chalredonensi siuupta».
Graecos coiifici:i> , el a Rufino L:itine reddit:»' , ii. (
qit.c impostur.im maxime declarant), ex eodem
i;o nullas veteics colleeliones irrepstre, sed in his inipostore proveneriut.
brcviores sunt iiuilto, apud Pseudo-Isidonnn autem X.Niinc decapilnlisqme Hadriano papxl invulgalis
tanummo lo cumaddilamenlis inveniun ur au-
il is inscribunlur (T. VIII Concil. Ven. edit. col. 597). Vi-
ctiores. Neqne omi.lenda lioc loco est ca brevis diimis io bibliothcca Vatirana (odiccm signatum
interpolalio qua in si:cera synodo Hispalensi n ca- iiiiiii. 651 iu quo ea eapitula [ccxtx] nnn lladriano
noni septimo nnnnnlla inseniit d quibus diximus poniitici, sed lugelramuo, seu Aiipilranno Melensi
cap le praccedenli, iium. 3. Hic porro anmadverle, ascripia sun'. Incipiunl capitula coltecta ex diversit
qiuesumus, iniposioris indolem, qui adeo ad fingen- cunciliis seu dccretis Rvmanorum pontificum ab An-
dum erat prnpenstis, nt ne ipsis quidrm sive sincc- gilranno Melensi episcopo el Adriano papce oblata.
ris.sive apoeryphis docuiiientis parceret, in quibus R Eaindem plr.ue inscriptionem praefert alius codex bi-
sua commenta ex collalione velustiorum codicum htiollioc.i' S. Victors ParisicnMS, uti testatur IJalu-
delegi faci e poteranl. O^anlo crgo aiideu ios is zius in praefatione ad libms Anlonii Augustini do
cnlingeret iutcgr.is ep slolas, quae null un an>iquio- emendalifliie Gratiaui : qui dein in notis ad co-Jein
rum exemplariutn coilationem qua fraus dctcgcrctur lib'0s p:ig. -ili-2 aliud ms. cxemplum laudal monasie-
iiictucbant? rii Laeliensis, uhi similis epi^raphes his verbis ex-

7. Ea porro gcncrali regula quam proposuimus, piimitur: Liber capitulorum ex diversis concitiis sive
doteguniur apocryphae duae syuodi, quinia, uii ap- decretis liomanoruin ponti(icuni colleclorum ab A1K71/-
pellant, el sexta ^ub Symmatho, nec non capilula ramno Mittnsi episcopo. Al plerique et prseslantiores
lladriano papre in vu gatis ei in plerisque mss. atiri- codices V;it. 60O, 1340, 1341, 3791. etc, vulgatam
bnta, quae in sola ls doriana collectione reperiuniur. leclionem tuenlur : Lx Grascit it Latinis canonibm %
Mirum nobis accidil plero-que
eliam aeerr.mos et synodis Rumanis, atque decretit prasulum, ae
cxtiTOqu n c ilic.os, qui sin^ula e usdeiii
cdleclionis piincipum liomanorum lucc capitula sparslm collecla,
documeula ad calculos irvxarunt, de duabus me- el Aiiilramno Mediomatricice urbia episcopo liotna; u

moratis synodisatque capiiulis ni>il dubii movisse. li. papa Adiiano tradiia sub die xtit kalenddrum Octo-

Immo BloudcIUis. qui omnium maxime Isidnriana brium indiclione tx, quundo pro sui negotii cjusaage-
ligmenta perstrinxit , adVo dc illis uihil dubitavii, balur. Qtiem litulum omoino pra-rerendum deinon-
ut intcr ea velustiora monumcnla ex quibus Pseudo- sirat lliucmarus Remcusis Pseudo-lsidorosup;iar, qui
Isidoriis apocryphas epMolas ronflav t , landatas simililcr 111 suo codice legil. Scrihil cnim in opu-
synodos aujue ilidriani c:ipit'tla idenlidem refcral, _ sculo conlra Hincmarum Lauduuenseni cap. 24 De :

perimie ac si hrec genuina ac vctusti- ra sint, ^ senlenliis vero qua; dicuntur ex Grwcis et Lat ns ca~.
uec ipsum P^eudo-Lidoriun liabeanl aurlorem. Et nonibus alque decretis prwsulum et ducnm homanorum
primo quanlnm ad duas syno.los sub Sunmacho, co!lec;a; ab Adriano papa, et Enqelranmo Metensium
iu>n solum Hadriana colleciio istasignor.it, verum episcopo dalov, quando pro sui negotii causa ageba-
etiain veluslissima omnium
eonlenla inms. Valicano tur, elc. Ipsa plenior inscriptio, qua capiluloriuu
Kegiuas 1097, qtiae paulo post ejusdem poutificis teinpus et occasio notatur, et non ix solis dcretis
a-talem omnes genuinas ipsius synodos et docu- poniilicum atque canonibus conciliomm , sed ex
nienta caelera ad easdem perttneniia accuralissime principum etiam Romanorum lcgibus capitula colle-
prolulit. O o-I si tres synodi lanluin ibidem affe-
l|
cia iradumur, verior agnoscilur : ac proplerea am-
iiiulur, non quainor; quarlam sinceram in eo codice bigendum non e-t quin hsec capitulorum colieciio
nmissam ncmo suspicctur :qualuor enim synodorum Hadriano asfripta fuerit. Porro Hadiianus papa nul-
opiuio ex i(uad>m notula diman it, quae ab amiquio- lam aliam collcclioneni suo nomine ornavit nisi eam
ribus et praestanlioribufi codicibus abest, uti animad- qux' Carolo Magoo ab ipso tndita Hadriana*Mvcalur.
vertimus pait. n, c. 4, n. 5. Pr;cterea si tres, q'i:e Ilinc Leo IV in epislola ad cpiscopos Briiauniae ec-
tauliim editae sunt sitieeiae synodi, confcranlur cum clesiasticos canoucs referens, cos praeserlim, per
duabus in solo Isidoro descriptis, manife>liun iniro- quos et episcopi judicam, et episcopi judicantur, cano-
ductionis, S'yli, ac lotius nralionis discrimen quis- nes io Hadriana conleolos recenset; de isti* autem
que depreliendtt quod diversum auctorem salis
: cpitulis Hadiiano aitribulis (qu.ie cum nihil fcre
ileionsirat. Adde qund in sexla , quam vocant. aluid exhiheai.l quam quu ad epi-c.oporum judicia
synodo Gangrcnscs oanones apostotica auctoritate pertinent, maxime commemoranda fuerant) ne ver-
j)
coudni dicunlur; quod falsissimum est. Relerunlur bum quidem. (Juaildiit praeterea in ips^s capituhs in-
autem duo ejus todi canoncs ex intcrprelatione sunl quac Rcmanus pontilcx ncquaquam proposuis-
Dionysii, cum lamen Romani ponlifices per id tem- sel; ut illud c. (>, quo appellaiionum c.ausne ad ton-
iiis prrcter Nicacnos cl Sardicenses nullos Graeca- slanlinopolilanam, et non p tius ad apostolicam se-
ruin synodorum canones recepissent. Vide part. n, dem deitrend-e traduutur, nec non illud c. 49 cx
c. 1. Accedil tandem quod tn synodo, uli appellant, lih. x codicis Theodosiani, tit. 10,. n. 2, scucxBre-
«1'iinla leganlur quaedam derieta quae ah autecesso- viario Aniani sumptum Delaloris aul lingua capuletur,
:

hbus snis conslilula idc.n Symmaclius proiuinliat : ani coiuicto caput umputeur : quod quam a lenitata
Est enim, iuquit, a multis antecessoribus nostris syno- ecclesinslica sil alicuum, nemo e>t qui non videal.
dnliter decretum alque firmaium. Prodiicuntur aulem Aiigilramuus quoque Melensis episcopus, qut tir »ii-
decreta qute totidem verbis recitantur in pseudo- tissimus et pictate praripuus a coaevo auctore Paulo

i>p stoiis Zcpbirini, Slephani, Eusebii el Juhi. Ideni di.iconovocalur lib. ivdeGestis Loiigobardorum.c. 6,
cr-o et istarum epistolarum, et cjus ^ynodi fabrica- ah h:ic saueiione collectionicanonuni inscrendaquam
tor agnoscitur. Symmaclius enim lauuaie non pote- maximc aldiorruisscl. Illud addemus ad plcniorein
i;it epistolas quae tantopost confiilaR fueriuit. Neque iiuposlurae prohatioiicm, quod ponlificuni decreta, ex
verocuipiam incrcdthile videatur, Pseud >-lsidoriiui quilius praBSertim ea capi ula dicunlur collecta, noii
iii ea -y iodo comp ngenda ex ipi-toiis a!>s sc confi- ali.i fcrc stiiii ni>i ilecrelales apociyphae Uiduriaoic,

«,ts vcr a exscripssse t ac pontificum tiuihus eas io quibus cxdcin stnlentiac c; cadeni ideutidciu \eiba
 ;
:

2i:> DE AN1IQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS III. m

recitnnlnr, "t cx Antonii Augirlini notis in cndcm A Nic.T-nam syuodum :il!e?an not: possc in epislola et
eapilnla colligere licet. Quem earnm cpistolarum ei syuodo Fehcis I, qui Nicxnuflt) eoncilium prxcessii.
tapituloruin cimscnsum quicunque perpendcrit, eom- Cmn vero lioc dccrelum ei syuodo Iriliutum hac in
dcm iiim illnium, lnm isiorum arcbitectum facile pariicula qux concilia congrrganda prxscripit, rcips.
j.-ispicii t. Iliijiis argiuncnli vim |)tcri(|iie linctenus sumpsci ii cx concilio Nicamo ; lioc concilium in ca-
iion perccperunt, on quml crediderini pseudoepisto- piiulis asciipiis Iladriauo, qui postca flornit, indicare
l.inim aortircm ex c:i|) tulis, uti videbanlur, sincc- non limuil. Sie diipliceni iropo-lurain prodit, unam
ris profecisse. At nos econlra capi>ula post pseudo- cuiii Romnux synodo quod Nicxnx convenii;
aflixit
epislnlas rondiia, ct ubi cum i;»sis pseudoepistolis aiieram cuin allatuui c\ ea Komana psoudosynodo
totidcin scnlcntiis aul vcrhis convcniiinl, ex iisdem decieum, niutaiis nonnnllis, interpolavit.
derivatt manifeslissimum facerc possumu«. Plina in
\>\ affcrri queunl Unum auiem maxinie evidens hrc- § 3. Qnn fxne P>eudo-1si(lorus tol doeumenta spuria
vilaiis grnija sulficiel. Mem prolixum syimdi Roma- suppoxuerit. Num
his documentis suppositiliis disci-
ptiua ecdesiaslica immulatasit.
nxdeeretum, quod iu caplulis lcgilur, c. 5, Iniidem
verbiscouiii ciur ciiam in episiola snpunsilitia Felicis 10. Quo aulem
spiiitu, quo consilio, Pseudo-Isi-
1 ad episcopns Galliaj. Iloc vero decrciuin ex liac dorus docuinenla conlinxcrit omittendum non est.
toi

ppistola iradnctnm in capilub, non aulem ex capilu- Non desuiit qui eum am; lilicnndx vel defcndendx
lis iii eam episiolara transisse, cx eu liquet quia Ko- auetorittis Romanorum pontificmn studio ductum
iwana synodus, cui idem dccretum in capiluiis Iri- ad ea procudenda excilnlum fuissc arbiir nlur. At
buitur, nlia vere n»n est nisi supposiiitia synodus sub j> falluntur manifcslc. I.icet enim in iis apnsloicx sedis
codein Fel ce I dcscripla in cadcm epistoia que amplitudo cl aucturitas |»lurii>tis comnieiidetur, nou
ipsius svnodi relationem cominot. Id mauifcsium fit tanien b c impostoris seopus fnit, nec eadem sedes,
cibiscjusileni epistolx verbis (TAConcil., col. 924) ciijus prixilegia cl jura qunmplurimis sinceris ct vc-
Nos vcro (ait Pseudi«-Felix) id supplementum ve- lu>lis dociiinenlis niluniur, illis apocrynhis indge-
slrum (ratres et coepiscopos (ccxx) voslros vocavimus bal, ul c rdinalis B.uonius ad annum 805 n. 8 nota-
amplius quam s ptuaqinta, cum quibus licuc quir. suller vii. Pseudo-lsidori auleinconsilinnilongealiud fuisse

huben ur inserta regulariter traclanda decrevimus.

,
ex ipsa colleclionis prxfaiionc salis dignoscitur.
Vestris enim epi>lo'is in omnium audienlia pcrlectis, Poslqunm cnim iuiPcavil documcnta quae suue colle->
(jitiT mult' s, nt nosiis, qnerimonias et oppressiones in riioni emni iuscrenda, bnnc fccxxi] eorum coliigen-
se continebant veslrus, decrelispie qua> stmt dc accn- doum rationem subjicit : Qnatenus :
ecclet ast>ci ordi-
talionibui cpiscoporum, snncta synodus d xU : Ua-c nis disetplina in unum
a nobis coacta alque digesla el
suni qua,' tle nceps propt. r malorum hominum insi- simcii pi tesules paternis insliluanlur rcgulis, et obe-
«/i,s, eic Quo dccreto iela'0 p-cudo-Fclix synodi ba- dieutes Ecclesim ministri, vet populi spiritualibus, im-
bit.c relatioiieni concludens ait : llosc, fralres, ad vc- buantur exemptis, et non malorum hominum pravita-
Uram >l omnium coepiseoporum opem in synodo una- libus decipiantur. Mutli enim pravilate et cupiditate

nimiter suut decreia, ut si forte tdiqui slnllorum vos depressi, acci'sa.ntes sacerdotks oppkes^erint. Et
ac usare, elc. Ii.i<|iie Ii.tc R-mana synodus ejusque inultis prosequitiir in eos acriter invehens qui epi-
decrclnm in capiuilis recitalum aliuude peli non po- scopos accu«are audent, ut se per.iUos excusent, vcl
luit 'iiiani <'X bac Felicis 1 pseudoepislola, cx qua eorum bonis dilentur : nc plura cjusmodi judiciorum
lantutn in lueeni prodiii. Si veio auclor capitulorum incommuda refcrens, illud urgei, non po^se cogi epi-
ex Imc pseudoepisiola ideni decreiiim hausil, pi.sie- scopo> ad dicendam cansam, si fuerint accusati, et
liora ergo suui itla capitula iisdem llteris, ct siinili- reb.is suis exspoliati, aut gradu dejecii, et a scde
icr posieriora snnt cxii-r:s dccrcialbns apncrypbis, pul>i, nisi prius fuerinl resiimti; addilque nonnulla
cx quibus bene mnlla loca simililer dccerpla
a!ia de accu>aioribus cl acciisaiioiubus rejiciendis : qui-
fiierunt. Non igilur lladriano I, imiiio nec Angil- bus onmibus palam siguificat se ea potissimum mente
ramiio Mciensi episcopo eadcm capilula ascribi p<is- collcciionem conlccisse, ut episcopis qui accusaban-
sunt, qu.irum actaie sicut nondum ilbe pseudoilecre- tur prospicerel. Id quidem in apocrypbis qux confla-
tiles, ila nec capiliila exiude derivala proilierant. vit documenlis mulm clarius elucet. Eaiudem enim

Ilinc uemo asseutiri poierii Slepbano Baluzio, qui in seniper dc acciKalis episcopis curam ac s«>lliciludi-
landata prafaiione ad Anionii Augustini librbs <le nem procfeit; cunique apostolicae sedis auciorilatcm
emcud itione Graiiani ea capilula Augilrnmno Mc- pra-dicai, eo semper omnia refcrt utepiscopi accusa-
lensi triliiicus scripsil Ea ex nomliis veterum ponti-
;
lionibus impeliii et condcmnati, si se gravaios sen-
ficum epislolis ut plurimum coltegit, el Adriuno obtutit, liant, nd illam confugiant, qusc synodorum senien-
ul snw causw prtrsidium quaircrc. Eoruni ariifex ille lias retraciaie et, si justum puiaverit, irrilas rcddere
blein Pseudo-Lidurus csi <|ui ipsas epistolas finxil potest. Idem quoque consiiium maxiinc perspicimr
ac proinde in sola ejus eoliectinno inveiiiuntur. Eniin- in capitulis Qadriauo tributis, quac ex apocrypbis
vero in codice Ya . 050 oninium vetustissimo inve- prxsertim epistolis deeerpta, apocrypbomm docu-
iiiiiutur quidem in nppemlicc collectionis Isidoriame, ineutoriim velut compcndiuni el compilalio vocari
eo quod ea cx dociinieniis apocrypbis in priiuo ij queuut. Pleraque ei iin illoram capitulorum eo spe-
collectionis felu comeiiiis expressa, posterioribus claul ut ne episoopi accusari a quibuslibet possinl,
Pseudo-Is dori curis condila fuerinl, el veluli appen-
;
nec, si acciisenlur, accusaioribus f.icile deferalur,
dix in prioiibus exemplis accesserinl, ut cx anno- sed ex mullis causis tum accusaiores lepellcrc, tum
laudis § 5 paiebil. lo primo quidem felu, quem usque judices liceal recusare; ut synodorum reiracicntur
ad sancium Gregorinni se perduxisse idcm imposior judicia, Vl. nlia ejusdem gcneris in apocrypbis simi-
in prxfalioue lestalur, b;vc capuula Hadriano I al- Iiter ingcsti, ex quibus si omnia ad cpistoporum
tribnia locum haberc non polerant; ac propterea qui accusaniur, exspolianlur, deponuninr, patroci-
postcrms lautum conficla el addita confirmnnlur. niuni, tlefensiouem ai<|iie prxsidiuni ronlata et eon-
9. 111 ikI auleiu ad imposions iiidolem apcrlius di- fieta crcdanlur, nemo jnrc |>ossit revinccre.
gnoscemlam boc loco aiiimadverteudiim crediiuus, 11. Nun p.mci de Pseudi>-lsidoro sevcrius conque-
nimiium euni in exscribendoex pseudoepislola Fe- rimtur, periide ac si ejus imposluris disciplina veuis
licis eo s\nodi Ronian.e decreto, quod paulu anle abolila, ei nova lueiit introducta, adeo ut Itine de-
nicinoraviiniis, uonnulla ejusdem decreii verbn licen- serlos a> tiquos cauones, fraelos disciplinx ncrviis,
lius immutasse. Cuin enim n pscudoepistula legatur, perlurbatae.iiscoporum el provincialium couciliurmu
Tempore congruo, id est autumnati, vel asttco conci- jura, sublatas judiciorum leges, aliaque rei wcle-
huin regulariter convocare debelunl; iu capilutis seii- siasiicafd miiia illata conlen 'ant. ILcc autem nov.e
p^it c. 5 :Temporc a canoitibus prajixo Nirwnis cou- eiiuiniulalxdiscipl nx repn beosio qu nn uiinitsxqua
tffium canonlce convoca-e debebunt. Yiderat imnustor bil, qiiisquo lucih iit to' IV jj «rt si duo auimadieiiat, ui~
S<7 AD OPERA S. LEO.MS MAGNl APPENDIX. 2IS

miram pleraque pseudocpistolarum Isidoii excerpla A chiepisonpnm Cantoarienscm, in qna ahquot pvaeci-
rsseex senlentiissanctorinn Patrum, exsinrerisconsti- pua disciptmae capita ah endem sauclo mariyre et
lulonibus Romanorum pnnlifictim post Siricium, ex Gcrmaniarum apostolo iis in regionihus inslituia, ac

cinonibus «onciliorum, ac ex Romanis legibus: quae in pseudoepislolis Isidorianis postea repelita exhiben-
sanc novi juris, novapque di^eipliirnc non sunl captera ; tur. Idem quoqne spirilus in sueci ssores cjns Lul-
vero eam disciplinam plerumquc exhilere quae vel lum, Riculfum, Anlgarium transiit, ut ex aliis mo-
janidiu inoleveral, vcljam ante aliquanlo duci oe- i i nuraenlis constat. Quod si Pseudo lsidorian?e decre-
iieral. Imposlura autem in eo sita est, quod Pseudo- lales eam disciplinnm pra :ferunt, quac el antiquiori-
liidorus eas senteulias iis ancloribus imposuerit quo- hus decretis atqtie cannn u> fulciehatur, et jnmdiu
I

ruin non sutit, el posterioris aevi dsciplinam atitt- ante saltem iis in regionihus v gebal, uhi Pseud<>-Isi-
;

•luioribus poulificibus affixerit, quasi prioribus Eccle- dorns illas condidit ; num aequn sit illa repreln nsio
siae sneculis sciiue vigui-set. Caelerum quod de no- qua novae disciplinae inlroduclio ipsis dccretalibus
v.e disciplinrr, introductione ingerilur, slullus quiilem atlrihiiiuir, quisque intelligel. Negnri tamen non
plane fuissct imposlor, si spernsset suam collec io- posse videtur, quin eadem disciplma latius propagnta
nem ncceptum iri ab bominibus quac novam omnino maois mullo inoleverit, postquam eaedem decreiales
discipl nam a sui quoqitc saecu'i moribus el consue- ediiae et divulgatae fuerunl, ac mox in quibusdam con-
tndinibus abhorrentem contineret. Quod siquaecun- cihis laudatap, nlque suhinde inserlae in collectiones
que contra eonsuetudinem ingerunlur, eliamsi bona Reginonis, Burcardi el aliorum, quae ob suam brevi-
ei ulilia sint, ipsa novituc periurbnre solent ; multo talem ac methodum magno usui fuere.
n-agisdc iis timcndum esl quibus d sciplinam per se § 4. Oe auetore et tempore ejusdem eolleciionis.
optimam ct sanclioribus ftiLam legibus, longoque b 12. Isidori nomen praefntioni ab impostore fuisse
usu ab omn bus reccpiam, quispiam evertcre et im- inscriptum eo cons lio, ut S. Isidoro Hispalensi cpi-
inulare contendcret. Nulli airem tumultus, clamores scopo opus irihuereiur, innuimus num. 3, ubi eiiam
nuili aikiid snnt ob inducias de.retales apocryp'ias, probavimus hanc colleclionem eidem sanclo ascrihi
nisi in ea parte quae ad episcoporum e.uis.is el jmlt- non posse. Plerique eam adjudicmt Ricuifo episcopo
cia pertincl de quibus aliq ia apml Hincmariiui l<>-
: Moguntino, quem collectionem, uti putabatur Isidori
guntur, et in epistoiis Nicolai I. Al in his ipsis causis llispalensis, e»: Hisptnia allmam Moguntiae cdidis.ce,
ntque judiciis quod in pseudoei istol s ac synodis Isi- cl in vicinas Galliarum regiones evulgnsse Hiocmarus
doriauis tradrtnr, nnn rat nmiiino novuin. N-mne
i Remensis tradidit in Oiuisculo contra Ilincmarum
rau-ce majores qnae circa accusationcs episcoporum Laudunensem, cnp. 24. Si vero iileo talia, inquit, qua
versanlor , ceiiis a iiiqtiorum pnniiftcum decretis tibi v:sa sunt, de prwfwis sententiis (Angilramni) ae
apostoli; x srdi rcscrvaix, siue ejtts assciMi defmiri swpe memoraiis epistolis detruncando , et praposle-
polerant ? Viile inler caelera Leonis episiolas 6, rando, alque disordinando collegisti. quia forte vuiasti
45 et 14, et Gregorii IV ep stolam primam ad uni- neminem alinm easdem sententias, vel ips~s epistolas
versos episoopos. Nonne episcoporum appellationes prceier te habere, et idcirco talia libere le existimasti
ad eamdem sedrm antiquis canonibtiscl constie.tiidini, posse colligere ; res mira est, cum de ipsis senlentiis
ac primalus etinn jttri inn xas prohavimus in Obser- plena sil ista tcrra, sicut el de Ubro collectarum Epi<-
vaiionibus ad dissert. 5 Quesnelli, parl. i, c. 5, 6 et slolarum ab Isidoro, quem dc tlispania aUatum Ri-
7? Ne omncs promiscue admiuaniur [ccxxu] ad ac- culfus Moguntinus episcopus in liujusmodi, sicnl et in
cusandum episcopum , caiitinn fucrai in canonibus C capilulis regiis sludiosus, obthtuit, el istas regiones e.t
Codicis Africani 128, 129, 130 et 131, noc non eiiam illo repleri fecil. Cuin vero Riculfus Mnguniinus, qui
cinonc sexlo concilii CP., quem ex Graeco codice Lullo succe&sit anno 786 vel 787. e vivis excesserit
Nirol.itisi laudal epistola octava. Episcopos ejectos auno 814, in collectionc autem Isidoriana epislohn
et suis rcbns exspoliatos non cogendos ad judicium, quaedam contineantur, ex. gr. Urbani I et Joaunislli,
nisi prius iu sutim gradum restiiuanlur et omnia quibus ah impostore inserlio fuerunl ad verbuni nli-
eisdem ablata redintegrenlnr, colligilur ex codice quot sententiae concilii Parisiensis celebrnli [ccxxin|
Ecclesiae A'ricana?, c. 87. Haec ei alia ejusdem gene- anno 829, hasce imposturas (a) Riculfo atlribui
ris, qiiae ivovac discipi nae a Pseudo-lsidorianis de- n^n posse liquet. Hincmnrus vero excusnndus est,
crelalibus indnctae iribuunlur, legcre licebil in epi- quippe quem haec bona (ide sutr.psisse credimus ex
stols 8, 9 et 38 Nicolai I, qui lamen ea nen ex illis Bcnedicto levita. Is enim in praefatione ad tres libros
apocrypliis, qtiibusenrebat, se.l ex antipiioribus do- Capitularium v, vi, ct vu, ab ipso digcstos el edilos
cumenlis confirmal quemadnindum nnie ipsum
: circa annum 845, scripseral: llcec vero capitula, qua>
fecerat etinm Gregorius IV in epist. 1 ad universos in subsequeniibui tribus tibellis coadunare sluduimus,
episcopos, in qua Veuilonis episcopi judirium sibi in d-versis locis, el in diwrsis schedulis, sicut in diver-
reservnt. Fien qnidem potuit ul haec disciplina, an- sis sijnodis ac placicis generalibus edila erant, sparsim
liqnis licel juribus ac decretis constituta, non mullum, invenimus, et maxime in sancta Mogunliacensis me-
seu rarins oltlioueril in quibusiiam locis quaealiiscon- trcpotis Ecclesiw scrinio a Ricutfo ejusdem sanctarsedis
siteiudinibuselcanniiibustilcreniur. Fieri eliampotnit melropolitano recondiia, et demum ab Aulcario secundo
iil eadem disciplina in favorem proborum ad fr.mdes pv ejus succcssore atque consanguineo invcnta reperimus,
praei avcndas inslitula , a quibusdam traherelur iu qua: in lioc opusculo tenore suprascripto inserere ma-
ahu nm, ei malorum impunilali serviret. Pseudo-Isi- iamus. Inter cnpiiula vero ab boc inscrta libris lan-
dori vero consilium ab hnc improbilaie alienum, dniis nonnulin occurrunlex epistolis apocryphis pri-
non aliud fuisse nisi ut episcojds
injuste oppressis scorum poiilidcum, quacdam ex pseudosynodis Sym-
ritbveniret, ex efus praefatione intelloximus. Forte machi , et fere omnia capitula nd Angilramiium
eiiam in ea Galliarum parle in qun est Moguntia, ul>i lladriano pap.c afficta : quae taincn sine ulln aucloris
b.c Pseudo-lsidori merces, ut mox dicemus, fahrica- nomine recitantur. Neque vero haec Beneilictiun le-
lx fticrunt, disciplina in ipsis proposiln jamdiu anle vitam sumpsissc exislimes ex aliquo opit-Liri reguin
invaluerai S. Bonifacii episcopi Moguniini opcra, Francorum, ex quo iicm eadem Pseudo-lsidorus ex-
qm apos:olica legatione luncttis, quaniUm aposiolicae cerpens. priscis illis pnnlificibus, synodis Symmachi,
kuctorilali deferrct, eamdemque observantiam in ea ac Uadriano attritmerit. Si eniin cn decreia in sin-
I

locn inducere studuerit, ex ejusepislolis iiquet. Vide ceris capilnlaribus fuissenl constitula, invenla sino
inter cacteras ejus epislolam 105 ad Cudhertlium ar- fuiss nt, si non omnin, saltem aliqua ejusmodi capi-

(a) Riculfum alqnid novi attnlisse Blondellns col- nioria exslilil. Verum h.rc non suppositilia, sed sin-
ligil ex libro vii Capitularium, c. 205, nnnc 281, uhi cera esl epistola Gregorii II nd Bonilaciuin Mogun-
ille in Wormaiiensi convenlu Gregorii papac epistolam linum, qux legilur tom. VIII Coucil. Venclae edilioms
atiulisse traditur, cujus nulla nec ante. ncc nosl nic- co!. 178.
S19 DE ANTIQ. COI.LECTION. ET COLLECTOU. CANONUM PAUS 1 r. 25(1

iulaiia, in quibus illa legereniur. Sic quidem cum A auctor tradilur, ad postcriorem .xiaiein referri npor
Ansegistis ex veris capitularibus suos libros quatuor tere. Forle pro Curolo Magno intelligendus esl Caro-
compegerit, studiosi homines eadem capilutaria nacti tus Crassus, qui ita Carolus Magnus fueril nuncupa-
sunl, in quibus fore omnia Ansegisi capilula conli- lus, uii Ludovicus Magnu» di< tus inver.itur impcraior
nentur, nec non illa quae, ab Ansegiso praetermissa, Lttdovicis II. Carolus iiimirum Crasstis vtilgala jam
ideni Itenediclus levila ex ver^s capitularibus in suis Pseudo-lsidnri colleclione primo Alcmannorum rex
.'ibris adjecii. Qu d vero causrc esl cur ue unum qui- fuil. et postea impcrittm obtinuit.
dem c:ipiiulum ex apocrypbis illis documenlis in ullo \i. P^eudo-lsidorum vero non ftiisse Hispanum,
aniiqjnori capimlari re< erittir, nisi quiu ea Henedi- sed Germano-Fraiicum mulia convincunt. Kx Mo-
,

«rusnon ex vcris capiiul iribus, scd ex P.«.eudo-Is:do- gumia quidem colleciionem prodiisse , et per Galiias
rianis mercibus, in quibus duntaxat inveniuntur, disseminata fuisse exemplaria Hincmaro lcsle accc-
derivavil? llx-c ergo Pseudo-Isidoiiauae colleclionis pimus qui licet in eo falsus sil , quod pr.csumens
:

capitula inter illa esse videntur qua* in Mnguniime anctorcm S. Isidorum Hispalcnscm, cam cx llispanin
Erclesiae scrinio a Riculfo recondiia tradidit. Ciitn allalam tradidit; in eo lamen onod e Moguntia ca-
porro h.TC collcctio ab ipso Benediclo tribiialiir, seu dcm colleciio vulgala fitcrii, collaio Benedicti lcvil.-R
silicm involvatur cuin aetaie R culfi, qucm obiisse testimonio maxime conlirnialur. Hac de causa, qui
jam vidimus anlcqnam ea conderetur et ederctur; apocrypba illa nono saecuio priinum laudarunt,
non alia de causa id videur fecisse, uisi ut iisdcm Germano-Galli sunt, nnlli autem Hispatii, ant aliarum
documentis aiiciorilaicm crearcl, et imposlurae, quae regioninn scriptores. Hispanos quidem banccolleciio-
ipsi igtmta non esset, suspicioncm removerei. Hinc nem diutius ignorasse vel non suscepisse colligere
ctitn ejusmodi imposiuris ipse primus, aul fcre pri-
B licet ex epist. 121 Innocentii III lib. n. Ilinc enim ,

tnus usus sit, ct leviia fuerit Ecclesiae Mognnlinae, discimus cos in qnadam causa Alexandro III obiu-
ex qua ea c dleciio prodiit; nonnulli suspicanlur cum li>se suum codiccm canonum, in quo cum aliis con-
Hlondello ipsum fortassis earuindcm imposturarum ciliis dcscribebalur Emetitensc. Iloc autem conciliiim
fuisse arcbitecium. cumaliisnon in I>idoriai)acollcciione,sed in auciiori
15. Hoc crrte lempore collccti condiia. ct in Ger-» Hispanica describitur ae pnvnde corptis canonum
:

mania qmdcm qttae in Galliis veieri disposilione

,
pcr id quoque tempus apud Hispanos receplum eral
censila Francorum rcgibrs suberat , non vern in
, colleciio Qispanica. Ve:ns'iorcs codiccs Isidori.mi
llispania; :ic proimie aliqucm Germaiio-Francum sunt Germatio-Franci, adeo nt ii quoqtte qui in alias
habcl nttciorem. Cutn rccentius dociimcnliim ex quo regioncs traducti iionum sncctilim attingunt, c Galliis
iinpostor iniegras scnteniias in apocrypliis compin- pro\enerini ut de duobus Valicanis nono sseculo
,

gemiis deccrpsil, conciliim Parisicnse anni 829,

sii scripiis pira^raplio sei|uenti paiebil. Addo qur.J in
attie liimc annum editio ejusdem colleclionis colloori pseu ioepislolis pltires Germano-Franrorum idiotismi
nequit. Porro conciliuin Aqoisgranense anni 836, inveniuntur, eademque slyli barbaries qtioe in aliis
Cap. 2, n. 8, dccemens ntpcr singulosaiinossanctum ejusdem aetatis scripioribns Gallicauis et Germa is
oleuin in coena Dotnini juxta Iraditionem apostolicain. (lepreheinliitir; idiotismi aif.em Hispanorum proprii,
ac statuta decrctalium , in quo de eadem re prcecipilur, qui in Ellieiio et Eulngio nstari qceu .1, nnlli. Evi-
al> cpiscopis ccnttciatur, secundam Fabiani pseudo- dentius esi ilud , quia impnstor non pauca transci i-
epistolam indicare creditur. Ilinc ca edilio po-t an- psit ex cpisioiis S. Bonifacii cpiscopi Mogunlini et ,

ntim 829 et an'e annuin 830 staiuenla videtur. C cx lilleris Cangith abbalissae ad eumdcm fionifacium,
Mirunt veio esl Rabanum, qui panlo post anniim 8H quac non in Ilispania, sed Moguntias et in G^rmaiiia,
Oigarin , sui Autcario Mognmino episcopo Poeniten- ubi illi versjti sunt, inveniri poincrunt. Acccdit lan-
tiale nuncupavii, nihil ex apnc.yphis isidorianis pro- dem argumentum omnitim, tit nobis quidcm videiur,
duxisse. Niim >J fecerit quia ipsis nihil fidehat , an gravissimutn. Dum impostor HispanicamcoIIecli<incm
vero quin nondiira pmdiissmt, ita ut Aqnisgranensis su;e insertiil, non tisus cst codicibns llispansc 0'iginis,
e ncilii decreium ad Fabiani psetidncpistolam perpe- scd illis origir.isGillcana?. Id nobis iiinoluit in con-
ram re!er:itur , abi j; dicenl. 0"°d si Imc secuuduin lerendis epistolis S. Lconis. Duos enim codices col-
probibilius ji diceiur , ci mtilto magis *l cum Blon- leciionis Hispanicse adbibuimus, Vindobonensem 41 y
dellocrcd.itur impustor quasrtam formulas ct phrascs originis Hispaua?, ac Vaticanum 1541, Gallican:eori-
excerpsisse ex epislola Jon.c. Aurciianens s ad C:>ro- ginis. Insignem bornm codicum fnrielatem in leciio-
lum Calvum , qtii re<;num obtinuil ajtno 853 , Isid »- nibus jam noiavimus cap. 4, n. 13, ita ut in Vindn-
ri.tna colleclio vulgata direnda csset ciica lcmpus qtio bonensi corruplac quidcm sinl, seti ad verani leclio-
Benedictus levita bbros Cap tttlarium rdidil, [ccwiv] nem ipsi errores accedant; in Vaiicano autcm mani-
nimirum circa annuin 8-45, tuide prima apoctypho- festsesint emendationes arbitrarioe, qu.e a germano
rum expn ssa mentio legilur in episiola Caroli Cal i lexMi reccdnnt. Huic autem Vaticano couici , qui ex
ad ep-scopos in couventti Cerisiaco scripta anno857. Gallia in bibliolhecam Vaiicanam pcrvenit , Similes
Neque vero move.il colleciio Remcdio Curiensi altri- plane in leclionibus s<u emendaiionibus agnovimns
buta ei a Goldasto edita ctim bac epigrapbu Ata- : trcs alios codices Galticanos laudalos a P. Cousianlio,
maimicw Ecclesiw veteris canones ex pontifirum e)'isto- cx <|iiiliu> ejusmodi codices
in Galliis inveuli ac dis-
lis excerpti a liemed.o Curienr.i episropo jussu Karoli
D seminaii ,studioso a!i jiio Gallicano anliquaiio
a
Magni regis Francorum ei Alamannorum (T. II Vcr. Hispiniciiin corrupttim rodiceni olim cxsciibcnte »•!
Alamann. pait n p. 154, edil. 1750). Hic rex ciim
, emendanie provenire nemo dubitare pmest. Vidqquaj
ohierii anno Xi£, Goldasius ip^-am collectioncm con- in lianc ren» annoiaviunis loco laudato. Porro easdcm
ditam putu circa annnm 815. Amplior cnl h.ic &»l- [ccxxv] Lcouis cpisiolas coiitiilimus cum cdilioi.o
leciio , ique »d liiamcnta atccsserttut Notingi Con-
< Merlini qure e ms. I idoriano prodiil n^c non cum ,

Btanticn-is episcopi qni viia hinctus esl anno '.)oi.

,
n/ii*; cudicilius Isidori >nis , ac pr.tfscrtiin ciim Vat.
AlliasJVoiingi addilioncs cuiii non exigua part" tano- b">0 ,
qni inler Isidorianos nmnium vciuslissiiius ct
nuni * Remedio collectorum cx suo coilice excisis Pseudn Lidoro supnar puiiorem ejns coilcLiionent
atqitc sublatas idcmGoldasttis tradit. C;ipita ab eodem conlinet. Hortim auicm lectiones cum pluriiniim ab-
editi qn.v sii|ier-iin! , sttnt tuitum qnadragjnia n<>- sunl a lcciionibtis Viudnhonei.sis cxempii oriijinis
vcm ; ca<|iie t:x ordine cxliibenl exccrpla ox solis (lispannc; luin casdcm omnino leciio..es ei emenda-
pseut'0'pistolis priscortmi i onlilictin» a S. Clememe liones repraesentant qnae sunt in codice V*l. loil
ad S. IJrliainiiii usque. Ibec vero ipsa excerpta, qnae originis Galiicanaf! : idquc adeo evidenter paluil u| ,

auctor ex Psetido-bidori collectione post Candum conlereiuibiis codicem Isidoriaiuim Vat. GMI cntn
Magiiinii m
vidimus, compaela derivavi*!, palana fa
, Hispanico Vat. 1541 in cisdem Leoninis episndt-,
rinnt crrorom csse iu lilulo vd i;i cxplicalione liluli aller ex aliero m\ verbum exscripltis visus sit. N<lul
karoli Mauni, ct Remcdiuin, qui liorum excerptorutu crgo dubitandiim cst quin rscudo-Isidorus in insc-
2M AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. 151

rendL sus collectioni documenlis collccllonis Hispa- A codices Yat. 630 et C3I, qni suut plane iolcsri. Tres
nic.i' eodicem adbibuerit oon Hispanae origieis sed auteni Vnt. Dttobon. 93, Florentinus S. M.nci, et
Gallicoriae. Quid ita? nisi qnia in Gdliis ubi eranl
, Casaaatensfe, licel tuin deaeiales epistolas, Uim
lodices, non autem in liispaoia suam col-
liiijiismoili c.-.nciliorum canones raferaul ; cum tanieii uiulili :

leclionem digessii. Qu s enio pnst lot ac tam mani- sint, integiae coilei linni> noiiiiam pr.-rstare nnn pos-
tesia indicia de auctore Galiicaoo , sett Gcrmano- sunt. Aiius auiem Vat. 1340 nc don Veneli S. Marci
Fr.mco adiiuc ambigendum pulet? piura doeomeola addoot post S. Gregorium , quae
cum Psemio-Isidoro auribui non possint, ad addila-
§ 5. De codicibu* Isidorianis. Ordo et calalogus docu- inenij refereoda suut de quibns capile se'iuenli erit
vientorum liujus colleclionis sumplus ex anliquissimo sermo. Codicem Palavintim 100 S. Jomnis iu Viri-
omnium ms. Yal. 630. Spuria, sincera et inlerpo- dario, etsi integrum, at posierioris a?iatis, diligenler
tula, accurale discernuniur. evolveiepcr temptis non licuit. Itaqtic c\ illis duobus
15. Cum mss. codiccs lsidorianae collectionis in bi- imegris et poris isidori codicilius Vat. 630 et 651 quos ,

Miotliecis frequentiores sunt; tum vero plerique ita diligenliusexpeiidimiis, tolius colleciinnis Isidorianx
intcr se discrepant, ut quid conlineret primitiva col- de-cr e
i
i
subj ciemus
i i o de aliis aulem aliqua
i i 1 1 1 :

leclio plures dubitenl. Mulli enim codices solas de- addemus postea. Ii.ier bos autem duos Valiranos in-
treialcs ep slol is ptsfcrunt, carenl vero canouibus tegros codices in serie cl oid.ne pracipue scquemur
co:iciliorum, quos lamen Pseudo-Isidorum sure col- codicem 630. Is enim praeTereodos omnino est omoi-
Irctioni inseru.sse ex ejus prafaiione liquet. In his bus, quippe qui non solom esl Gallicaiios, id est ejos
alii plmes, alii pauciores episto as contiuent,
r
alii rcj-ionis iu qua hacc ci/llectio concinnaia luit; vertnu
etiam oidine ipsarum noncunquam discrepant. Qui R etiam uti aniiquissimus omnioin laudatur a Unntfau-
uulem canones cum epislolis exhihenl, non semper cooio ct cardioali de Agoirre. Galiicanum duo pto-
convcniuni. Quidam enim auct ores sunl in epistolis, bant :
1" ootatio r> ccnliori characlere iuilio seripla :

«liiJS vel Isidorianis inserunt , vel in fine adjiciunt, Hic liier speciai ad usum Joannit episcopi Attrebuteit-
Nobis iredecim exemplaria inveniie lii.oit, e quibus •u; 2* epistola Loiiardi Vencicnsis ad Wcoilouem
quinque conciiiorum canoi.ibus expenes tum :;ume- Kollioinagenseni. Anliqiiissimum vero et ipsi Pseud>-
ro, lum ordine epistoiarum pierumque dissentiunt. Isidoro suppirem declaral catalogus Komannrura
Hujusmodi sunl codices Vat. 620, 3788, 3*7 i» i , -4873, pontificuin, qui in Lcone IV, Benedn io III, cl Nico-
et V;dlice lamis D 38. Codices autem cum episiolis lao I, desiuit ex quo kie codex sul» Nicolao I exnra-
:

al ue canonibus, e quibus ne ttnum quidem reperire tus agnoscitur, id est inler annum 858 et 367 , qua
ronlig t P. Coustaniin, nob s lii ocio proesto fuere , quidem ti-mporc ilccumenia htijus colleclioois ah
Vai. 630, 631 et 1340; Vai. (Hlobooianos 93, Casa- Hincmaro et aliis Gallis cpiscopis allegari eceperuot.
oaiensisA.il, 14; Florenlintts PP. Praedicaiorum S. Hinc idem ccdex unum e primis ejusdem collectionis
M.irci 182, Palavinus 100 canonieorum Lateranen- exeinplaribus habendus : quod ipsuni etiam alquo
bium S. Jonnnisin Viridario, et Venelus bibliolhccae eliam confirmanl duae appendiculae qiiorumdaiii do-
ducalis S. Marri in duos lemos divisus, quorum al- cumenlorum, quae cuni posterioribus curis Pseodo-
tcr siguntur n. 168, alter 169. Ex his tamen nonnulli Isidoros- addidisset , in hoc primigenise colleclionis
imititi, aliquibus epislolis in lio vel in fiue carenl. cxemplo adjecta: sunt in fine; cmn in aliis codicibus
16. L't m
lania ii:anuscri;<inrum varieia e discerni sti.i loco in«crl;e iuvcnianiur. Hnic cr<<o C"dici in
liile t-ossii quacnam vere (ueril Pseudo-Isidori col-C constilucnda ac describeoda eadew collecti.nequan-
,

lectio, seu quae dueutiie ta in primaevo ejus fetu in tuui prae caeliris sil defcrcndiun, tienio non videt.
tlita fuerinl, locem praeferenl h;cc praef.iiion s ejns 17. Ante collectionrm pueier ciialoguiu Ptomano-
\er!ia, quibus suu; colld lionis iniaginem ac d<»cu- rum ponliucom, quem iu Nicdao I desinere mooui-
ine loruni suninain at<|ue ordioem exprimil. In mus, afleiiur ann. taiio de quittior conciliis genera-
priucipio ter-<, inquit, pafomtnii hnjus, qunlil r cohci- libus. H:ic legitur apud GralianuTn disi. 15, c. 1, ac
lium apud nosceltbrelnr posuimus, bl qui nosirum or- ex S. Lidoro Hispaiensi bb. vt Origiuum, c. 16,
dinem se^ni voluerint, s>iani qualit.r koc c.geri de- sumpia esl. Dein sequimr anuotaiio de sex conciiiis,
beanl. Qui aulem lioc agre melim elegerim faciant
,
uti apud eumdem Gratianumdisl. Ifi, c. 10, tom aiia
i;uod juslo canoukoque nt ;ue sopttwtlMimil fon^i'io ju- annolatio de aliii concUiis uuo ctviginli.quorumocio
dicaverint. Deniqur propler eornw auctoriiatem ca?leris priora sunl Ancyrantim, Neocaesai icnse, Gangrense,
conciliis prceposuimm canoncs qui dicuntur Apostolo- Sardiccnse, Ansiochenum , Laodiccnum (.anliagi- ,

rum, ticcl a quibusdam apociyplii diiuntur, quoniam neiise et Alricanam, quae Hadrianae colleelion s se-
pluresecs recipiiiiu, cl >ancli Palres eorum senleniias ncm referunt; catera vero tredecim sunt Gallicana,
tynodali uuctoiilaie ruboraverunt , ei in er cunoiiicas nullum Bispauicum quod bane annotaiionem in :

posucrunt co::>tiiutiones. Deindc q omfmmdum epistda- Gilliis conditam indicat. Eadem apud Gralanuni
rum deirela ap< -slolicorum interseruimus, id est Cte- cxsiat disi. 16, c. ll.ulii tamen (ria alia Gallicana
tiietilit, Auacleii, Eraristi, et cceterorum apostolicorum roucilia addunlm, qn;c idcircu compleut numcium
quas poluiuius lir.clettus rcperire epi^lulas , usqui ad *£}. luii! in eodice posl nientionemconciliiM.iliseo*
Stlvestrum papam. Postmodum vero Siccenam stjno- n i«nsis propneUam inuneio 21 subjiciuutur aiii orio
uum constuuimusproptcr atutoritatem ejusdem mugni nunieri a 2-2 usque ad -29, qui lamea vacui reiui-
c. ticilii. Deinceps divcrsa concilia Crarorutn el Lati- qiituitur. Sfqiiuninr porro alii dccem ol octo nii-
norum, sive qua: antea, seu que postmodum facia sun', meii a 30 ad 47, in quibus indicaiitor conci-
sub ordine numeorum ac temporum capitulis suis iia Hispamca, et reliqiia, q-.uc in labula con> ilioruni
di.linda, sub hujus votuminis atpeciu locavimus : sub- dein recolei-da iisdem noraeris refvroouir. Subjiciior
jicien es el<am rcliiua dccreta prwsulum liomanorum linlitia proviiiciarom, qiiam Andreas Scolus, Pclrus
msqmt ad S. Crr(jorium,el qnnsdam epi^to!<is ipsnis, in Bertius, tt lunmanuel Sc elesiratias pubiici juris fe-
quibusprocutniine sedis apostolicn? [ccxiflj iion itnpar cerunl; ac pn -! a niiUtia Galli.irum, <iii3e a plurihus
1

conciliorum ex>tat aucivritas. Illi igi.ur (oJices, qui \u'g.iacsi. ila iiinnes an oialiones alipie iioiitiao
primo pust i
mii exbibenlordinemcelebrandi
r.rfaiion non solnn, i-xstani siimliici iii ms. Vat. 631 aliisqofl
conciiii, dein cinones piolciuul apostolorum, posica cxcm lis qn;e Isidoi ian.nn integrain colleciionem
epistolas apostolicorum, seu priscorum pontificum a conliiipnt veru n eliun in codice Vat. 1341 c lle-
.

S. Cletnente ad S. Silve* runi deinde NKaenomcnui

; ctionis Hispauuiae, originis Gallicanie, iia ut dubitan-
csteris Gneeorom et La inoram conciliis.ac taiidem duin non sit i|tiin vcl cx aliquo ejusmodi exemplo
epislolas alias coosequenlium pootificura osque ad coiieetionis Dispanic« traductae fuerint in nianu-
S. Giegorium hi, inquam, codices veram et inte-
; scii|>li Isid iri, vel cx m«s. isidorianis in eos codiccs
gram Isidorianam colleclionem coniinere dicendi co lection s llisp inic v trausierinl. lia*c aulemomiua
iuat. TjIcs autcin omnino cssc deprciicndiuius uuos quje prxccdunt [ccxxnij el non pertiucut ad col-
 ,

isr> DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONCM. PARS III. 234

leoioncm Isidori, elaudii memorata epistola Luilardi A cdemus documeut» jnris eanoirci veleris; at
inier
episcopi Vencieusis ad Wenilonem Rothoinagensen», in Gallicanis cndicibus ab llarduino rt Couslantio
scripta an. 868, qux solius manuscripti Val. 630 iodicalU insciibitur Epislola prwceptorum S. Cle-
:

prnprU , cx eodem cdita est loui. X Coneiliorum mentis papce missa Jacobo fratri Domini , vel Epiitofa
cdii. Ven. eol. 1403. S. Clemcntis liowani ad Jacobum de sacramenlis F.e-
18. Post hacc colleciio Uidoriaua exnrditur a prx- clesue. Ilas duas epislolas Pseudo-lsidorus ex Galli-
falioiie hoc tiiiilo Incipil proefatio S. hidori epi-
:
canis collectiouibus excerpsil, unde in secunda cpi-
tcopi. Isidorus Mercalor servus Chrisli leclori conservo stvlaj inscriplioncm rclinuit. Tresvcro alias episiolas

suo el parenti in fidei salutem. Cowpellur a

Domino [ccxxviu] ipse suppostiit. Illis autein duabus spuriti
ex codice Vat. 630 a caidinali
tnultis, elc. h d i a esl t epistolis quas aliunde accepit, novas imposturas ad-
de Aguirre. Vide tomuni I Concil., pay. 4. Merlinus didil ciim eas proiixis inlcrpolationibus auxil. Ilas
omitiit Mercator, et pro fidei habet fideli. Vulgati interpolaliones quisqtie dignoscel sieasdem cpislolas
Conciliorum pro Mercator subsliluiint peccator, quod ex Isidoriana coliectione in Conciliis editas conferat
nnlli nostri codiccs pracfenmt. Mercator quoque legi- cum illis miilto brevioribus qux ex versione Rnfi-
tur in codice Parisicnsi quem vid t Ilarduinus, nec niana el cx anliquioril)o$ colleciionibus hoc ip-o
non apud Ivoncm in decreto; el solum in hujus mar- tomo profcrunlur, prima in collectionc subjicienda
gine pcccatov. cap. 6*, col. 454, allera inter documcuta paulo ante
1'ra-f.ilioni subjicitur epislol» supposilitia Aurelii laudata num. 5, col. 674.
od Damasum, eujus initium e^t : Gtoriam apostolicw S. Anacleli epi-lol;e tres, prima ad omncs Oricn-
scdis, ncc non apociypba Damasi responsio, Scripta n talcs, sccunda ad cpiscopos llalkc, lerlia ad episco-
etc, qnas vidcsis lom. II Concil., col.
tanctiia'i$ n«r, pos omncs.
1011 ei 1012. lu ms. Vat. 631 baj deseribunlur ante S. Evaristi dux, una ad Africapos cpiscopos, al-
prxfaliommi sed perpcram; nam Ilincmarus Re-
, lera ^igyplios.
ail

incnsis in opusculo adversus Hincmartim Lauilunun- S. Alexandri I epistolx tres , prior ad omnes or-
em c. 24, D.unasi responsionein ad Aurclium lau- thodoxos, nlia» du.e ad cpiscopos omnes.
dans, quam, iuquit, Isidoius suw prwfalioni suppcsuit, S. Xysti I epistola» dux, pruna ad omnes Cbristia-
cl collectioniprwposuit. n s, aliera ad omnes episcopos.
Poslca sequilur Ordo de celebrando conc.Hio. Hora S. Telespliori una ad omncs Chrislianos.
diei prima, etc, uli lom. I Concil. a col. 8 usque ad S. Ilygini epislolxdux, una ad omncs Christiaiios,
c I. 12. Hunc quidem ordinem, qui sumptus est ex aiicra a>i Aibenieuses.
coiicilio Toleiano iv, inilio collectionis prxuiitleii- S. Pii 1ilem dux, prima ad omues Cliris ianos,
duin aiclor in prxfalione recepcrat. ad Italos altera.
Dein alfertur tahula conciliorum cum lilulis 47, S. Anilii (proAniceti) tina ad episcopos Callix.
qiiormn primi 45 illi sunt quos in llispanica exbibui- S. Solcris dux, prior ad Cainpani.e , secunda ad
liius c. 4, n. 5; aiii autem duo sunl bi : XLVI. De- Italix episco;'OS.
ereta quorumdam prcvsulum Homanoium ad fidei re- S. Eleollicrii una ad Gallix pmvincias.
Qulam et disciplinam ecctesiaslicam constiluta. XLVIL S. Victoris I epistolx dux, una ad Theopbilum
Sijnodus Toleiana 68 episcoporum. II.tc eadem la- episcopum Alexandiinum, alia ad Africauos.
hola cum iisdem tilulis 47 exstat eiiam in codice S^ Zephirini dux, prima ad Sici i* aliera ad ,

Casanalcnsi A II, nec non in Vat. 1341 coniinente C J£gypii episcopos.

eulleciioncm llispanicam originis Gallicanx; ac S. Callivii I dux, una ad Benedicluui episcopum,
proplcrca ex alt nilro fonie in altcruin irrepsil. Cer:e alia ad episcop s G.dlos.
d o liinli 46 et 47, qui ncc cum Hispanic.i', nec ctim S. tjibani una ad omnes Chrislianos.
I

Isidorianx coliectionis corpore concordant addiiilii , S. l*on iiii dux, prior ad Felicem Succribonium,
i :

noscunlur. Eiror quidem inesl in lilulo 46, qni m n alicra ad Cbristianos omnes.
cxprimit uiluni conci ium, sed est ille ipse tilulus in S. Antcri tina ad episcopos provinciarum Bxlicx
llispanica collcctioue pra lixus parti secuudx' , qux ct Tolctanx. —
dccretales sedis aposiolicx continet. S. Fabiani ires, pritna ad omnos episcopos, se-
Subduntur alix dux episiolx suppositiiix altera . cunda ad Oiieuiales, lertia ad Ililarium ei iscopuui.
S. Hicronymi ad Damasum, cujus iuilium : Cloriam S. Corucl.i dtix, una ad omnes episcopos, ad
sanctitatis tucc, elc ; altera D.imasi ad liicronymuin, Rusl cum episcopum allera.
qux incipit Caudet Ecclesia tuo fonte etc. Edilx
: , S. Lucii I una ad cpiscopos Gallia^ et II spanix.
snnl ab Henschcnio , Schelcstralio el alis; novis- S. Siephani 1 dtie, prior ad Hilarium episcopum,
sime anlem inserlx sunl Appendici Operum S. Ilie- Secunda ad episcopos omnes.
lonyini lom. XI edilionis Veronensis pag. 275. Cum S. Xysti II doae, prior ad Graium episcopum, se-
bx iuveni.inlur etiain in qnibusdam niss. ponlificalis cunda a episcopos liispaui v.
i

Riunai.i bamaso inscripii quou Pseudo-Isidorus adhi- S. Dionysii duc, ima ad Urbaniiui prxfeclnm,
buil, niim harum suppositio ipsum Pseudo-lsidorum allcra a«i Sevcrum episcopum.
an alinni antiquiorein babeal auctorem ex quo ipse D S. Fehcis epislohc tr«;s, priina ad Palcruuni epi-
I

illis receperii, «lelinire non licet. scopnm, seeunda ad episcopos Callix, icrlia ad
Mox ex colleclione Hadriana describontur quin- Bengiiiim episcoptim.
quaginla canones aposioloriun vcrsionis Dionysianx. S. Euiycliiani du;c prior ad Bxlicx, sccunda ad
,

Tum sequtiniur ep^siolx priscorum pontilicum a Sicilix epi-cop;x.

S. Clemen e ad Mclcbiadem u-que, omues stipposi- S. Cau una ad Fclicem rpiscopum.
lili;e, ct onine^ a Pseudo-Isidoro conlieli', iluabus S. Marccllini diic. ad Silomonem cpiscopum una,
lanluitimodo S. Clemeulis cxeepis, qnas Ibihcii i!le a!ler;s ad episcopos Orxntis.
iuterpol vii. En ipsarum sciiem, quas iu edius Con- prima ad ppisoopos Anlioclieiix
S. Marcelli dua»,
ciliorum invcnire licebii. provincx, sccunda ad Maxenlium lyrannuiii.
Episioln' quinqiie S. Clenvniis, duc a«i J^cobum, S. Ensihii tics, prioi ad Gallia-, altera ad yEgvpli,
lcrii.i ad omncs episcopos, presbyteros, eic. quana lerlia ad Ttlscix cl Campanix ep^copos.
;

»d Julium ei Juliaiiuin, qninia ad Hierosolymis babi- S. Melchiadis uua ad episcopos Hispan x.

lani«'s cum J.tcobo episcopo. Dtuu (winix ja>Ti a lu hac. priiua parte, qux ad iniscos jiomificcs per-
Crfleco aliqiio c iilii t.e fiiefiini, et a Kuiinu Latinilaie tinct a S. Glemente usque ad Mclchiadcm inclu>ive,
llonai%, io vclusliorcs ci Irc.i.m-s lum llaliias, lom seu exclusive usque ad S. Si vesirom, Pseudo-lsido-
Calicdinv (ivin>ti:i?.n'. Soliim opistola siviiniii in ros quinquagtnta novem cpistolas finxit, et duas S.
iftllec mnilius I alici:» in^cribttur : Prascep a S. fetii, Glcuienii olnn aliidas retolii ac iuterpolavit.
quo ihuio Ui.im vx iis.cifin colleciiojiibus hoc lomo (
i .*. Scjuiiur ca pars qu« concilia evhibet. Prx-
 : ;

255 AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. $5(5

mitlilur opusculum mseriplum^rfe Primiiiva Ecclesia A his excerplis subjirianiur ipsa synodalia gesla S. Sil-
cl Synodo Nicarna. Hoc opusculum cum subjiciatur vestri cum tilulo : Canon, sive tontiitutum Sitvettri,
lilleiis Melcbiadis, ejusdem poniificis nomine in- ex quibus hscc excerpla Pseudo-Isidorus decerpsil
scripium a Graiiano aliisque allegalur. Scd in codi- hocc quoque gesta, qua? a que suppositilia sunl , in
cibus nomine eiret. Esl autem veluli procemium Jsidoriana colleciione intexta ibidem tradunlur. Ve-
ipsius Pseiiily-lsidori in eonstilutioncm sequrnlem. rum aliquo codice Isidoriano leganiur , ab-
licet in
Incipil : Nemo qui divinas Scripluras tegit , etc, uli sunt lamen noslrocodice et ca?teris quos eonsului-
a
tom. I ConciL, S'cn. edit. col. 1562. mus. lnanem quidem laborem iile assumpsissel con-
Subjirilur Conslituiio Conslanlini ad Silveslmn. In cinnando excerpta ex iisdem gestis, si ipsamet gestn
nomine , etr. Ea qiia> Salvalor et Hedemptor nosler, su.r colleclioni inserenda puiassel. Ha?c tantum ex-
etc. Ibidem, col. 1564. Apocryphum cst boc docu- suoquoque eoriice inventa memorat Hinc-
cerpla in
menium. [ccxxix] Quidam istud Pseudo-lsidoro tri- marus Remensis in saepe laudalo opuscnlo conlia
buunt. Bai amon qua?dam Gr.rca ejus fragmenla Hmcniarum Laudunensem c. 24, ubi eiiam gesia
recitat. Inlegrum aulem documentum Grarce scri- ejusmodi veluti apocrypha rejicit. Cum porro ea sub
ptum invenit P. Possinus in Vaticanis codieibus Symmachi xlatem una cum aliis documeniis apocry-
Gaecis 614 fol. 76, 789 M. 485, 975 !ol. 59, et 1 416 pliisconciunala, inscrla fucrint quibusdain colleciio-
fol. 127, uli P. Labbeus notavit. Hinc non improba- nibus Ilalicis , ac in Gallias etiam iransierinl, uti le-
biliter suspicali sunl Baronius rt Binius boc 'cousti- guntur in vctusto ms. Colbenino 784 , de quo confer
tutum a Grxcis fuisse conflctum, et po<tea Latinc part. ii, c. 6, n. 4 et 5, Pseudo-lsidorus ex aliquo
redditum, aique a Pseudo-Isidoro cxcepium. Illnd o ejusmodi Gallicano exemplo haec excerpta deduxisse
quidem legitur Laiine in colieclione Gallicana, qunm dicendus est. Csierum prae oculis babuisse etiam
primo loco exlnbel vetiisius codex Colbertinus 3368. ponlificale Bomanum Damasi nomine inscriptum ,
Vide (|iiae diximiis par'. n, c. 8. n. 5. Etsi vcro hoc cnjus auctor eadem S. Silveslri synodalia [ccxxxj
documenliim ibidem addililium videatur; cum lamen gesta compendio exbibet, nihil dubii est. Quaedani
eadem colirclio Colbeilina sit Pseudo-lsidoro anti- enim particulaj exrerplorum Psciulo-lsidori cum
quior, nec quidquam lsidorianum receperit; ipsum pontiflcalis abbrevialionc magis quam cum ipsis gestis
cx hac vel ex alia fortassis veiusliore Gallcana
, conveniunl.
colieciione bot monumailum ebibibSC satis credi- Epistola suppositiiia Alhanasii et caeterorum Msy-
bile e^t. pliorum sd Marcum papam, qua petunt exemplinu
Sequitur Quo lempore Niaenum concilium habi
•_ canoiium Nicaeiiorum ; et rcscripium Marci ad eos.
tum stt. Canones generalium comiliorum a temporibus dem i:em supposititium. Vide toni. II Concil., col.
Constaniini caperunt, eic, acdesinit in verbis secun- 488 et 490.
dum post aposudos symbolum tradideruni. Est iniiium Fides in sacro Romano traclata cmcilio a bealis-
praefaiionis co leciioni> Hispanica: , quam integram simo Julio p:.pa et reliquis verae lidei episcopis. /«
dedimtis cap. 4, n. 5. nomine Domini Dei ct Salvaioris elc. ibi col. 549. ,

Incip t episiota vel prafatio Nicani concilii. Bectit- Hjcc quoque esl Pseudo-lsidoriana impostura.
fimo Silveslro in urbe lioma apost< lic& sedis anti- Ejusdem Julii pr.pse epistola ad Orientales pro
ttite, elc. Est praefatio a Pseudo-Isidoro sumpia ex S. Albanasio. Decuerat vos, fralres, alios ecctesiaslicis
ccllecltone boc lomo edita. Yide col. 22. inslruere disciplinis, ?lc. Ibi col. 497. Est apocrypha.
Postea ilescribunur eanoncs conciliorum Grsecinp, C Responsio Orienlalium parilcr apocrypha. Licel
Nic.Tiii Ancyrani, Nencssariensis
, Gangrens s ,
,
circa omnes, elc. Ibi col. 502.
Sardicensis, Antiocheni. Lnoriicrni, Constanlnopoli- Rescriptnm Julii ad eosdcm Orieninles. Decuerat
taui, Epbesini et Cbalcedonensis, ac formata Auici. ros adversus snnctam Homanam et aposiolicam Eccle-
iiem rannnes oclo conciliorum Afrieae, seplem Car- siam, etc. Ibi col. 500. Apoerynhuin.
ihaginensiiim , et Mileviiani. Dein canotics concilii- Ashanasii ct .-Egyptiorum synodica ad Liherimn
rum Galliae , trinm Arelatensinm, Valontini, Tauri- papam apocrypha. Vettrte beatissimce palernitadt
tani, Krgensis, Arausicaui, Vasen-is, Agatbensis, jura. etc. E. dcm lom. II Concil., col. 817.
Aiirolianeu is. Tandem canoncs conciiKinim Hi- Liberii rescriptum ad eosdem iiem supposititiiim.
spaniaj, El beritani, Tarra;onensis, Gcmnden^is, Olim et ab inilio, etc. Ibi col. 819.
Casaraugu>tani , llerdcnsis, Vslcnlini, Tolcl .noruin Aih.masii et jigyptiorum ad Felicem papam cpi-
i, ii, in et iv ; initium Bracarensis i; quo inlernipio Btola apocrypha. Yestro sancto tuggerimus aposlola-
inseruiitiir alixnowm synodi-Toletanaa a v ad xm, tui, elc. Iln col. 9'J3.
qn:e uliim» apiiil Merlinuin in (ine inulila, in Vai. Felicis responsio. Sacram vestram njnodicam, etc.
630 aliisquc Isidorianis inlegra legitnr. Postca Ibieoi. 999. Aliaejusdemadeosdem. Gratia vobis, elc.
iterum Subditur synodus Bracan nsis i, s«*.d integra; Ibi col. 1005. Utraque suppositiiia.
et mov Brai arensis u. Dein eapitula Harlini Braca- Liberii epistola ad iiniwrsos episcopos. Nihil est
rensis, et eoncilium Bracareuse anni 675; ac tandem quod siare, 815. Apocrypha.
elc. Ibirol.
riuae syno.ii Hispalenses. Haec omnia Pseudo-Isiriorus DamasuS Paulino. Per filium meutn Vitalem. etc.
snmpsii ex auc'i:;ri collcciione Hispanica originis D Ibi col. 1014. llacc sincera Damasi epislo 1 ** sumpta
Gallicanae, qnalis e^t iu ms. Vat. 1541 , cuni eadem esi ex coileriione Hispanka.
rcpetitione Bracarensis i, el cum iisdem lecleoiiibus Posiea Pseudo-lsidorus alter.im genuinamej>sdem
libcrius cmemlai s, uii anlea monuimus. Solum iu Pamasi cpistolam ad eumilem Paulinnni ex Uispam.a
Nicxno post symboltim omtltitur episeopnmm rat.!- collectioiio sumpiam, nnae Confessio fidei ad enmdem
logus, qui in codrm codice colleciionis Hispanicae Pautinum alias inscribiur, in tres paries rlisaeruil,
Irgitur. iisdeinque iresapocrvph»sepistolas.interseiuii. labuli
20. Ter! a par- scqnilur, quae cpistolas profert sex capitulorum praemissa cui ea? partes tres ge-
,

ciltrorum praesulum Kumannmm a S. Silvestro ad niiina: epislohr , ac Ires epistobe suppositilijc post
S. Gregonuin usipie. Eadem prrlaiio his prrmini- labulam suhjcct:e respondrnt hoc niodo.
tor, Hcci<nus digcsiis ronri/.is, elc, qujni in liipa- I. Ejnsdem Damasi ad Pauliniim. Post Nica>num
nica atiuiimus cap.4, n. 6. coucitium aliud in urbe Ilomana posici congregalum
,

Primum aulem documenliim qtiod producilur sup- est, elc, uti tom. !i Conc.il., rol. iObl, nsque ariilla,
posiiiiium esi. Incipiunt excerpta quivuum cx synn- Si quis de Patre et Filio bene senserit, de Spiriln
dnlibns gesiis S. Silvestri pa, a. Temporibus S. Sil- santso amem non recte habuerit hareticus esl. Esi
,

vestri pcpm el Conslantini pi.ssnni Augusti, fnctum csl prima pars laurialue epislobe seu confcssioiiis fidri
,

mngniim concil um in Niccea, eic, nti toin. Coucil., I a<l Paiiliuuni; nisi quod omitlitur h"C loco decreiiim
a cnl. I57S usquc nil verba Dilumnae 1578 dexignetut advertns e<>s qnid>> Ecclesiis suis ad alias migrant
sit chirographia, Cuui vcro iti cditiime Concilioruni quod infia stilijicilur lit. 0*.
 ,, ,,

5t57 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOK. CANONUM. PARS III. tS8

Epistola Stephani ac irinm concilroriim Africaa
II. A Felicis II (apud Pseudo-Isidorum III) epistolaa
ad Damasum. Nvlumvestrce facimus beaiiludini, ctc. tres ex eadem Hispanica una ad Sicuios, ahera ad
,

Ibi col. 1018. Est supposilitia. Acacium, tertia ad Zenonem Spalenscm. In Conciliis
III. Quod oinnes luieretici do Filio Dei ei Spiritu episl. 7, 6 et 8.
sancto malc seulicnics in perlidia Judicorum et gen- DeCretum Gelasii papae de libris recipiendis vel
til um invcniuntur. Quod si
quis paliatur Deum Pa- non reeipiendis, quod incipit Posl prophcticas el evan-
:

trcm , et Dcum Filium et Spiritum snnclum deot

,
gdicas Scripturas, etc, uti lomo V Concil. col. 586.
dici , elc. Esl postrema pars laudatae genuinae epi- llocdecrelum sincerum exscriptum fuitexaliqua vetu-
slohe ad Paulutuin. ibi col. 1063. Sei post ulliuia stiorecolleciioneseucodiceGallicano.cujusmodi sunt
verba sinedubio credamus, in cod. Isid. adiiuntiir alia Colberiinus784, dequo diximusparl. u,c. 6; el alius
nonnttl'a quae in puris llispanicae collectionis exetn- Colbert. 3368, dequo ibidem, cap. 8.
plaribus non l^guntur. Aliud ejtisdem decrelum geucrule, quod alias in-
IV. Epistola Damasi :id Prospcrum Numidia; et aliis scribilur : Evistola ad episcopvs Lucaniat et Suilia;.
Afros. Licet , fratres charissimi , nobis sim mla, eic. Iiem alia ejtisdem epistola ad Sicilicnses. H;«c duo
Jiii col. 1025. Apocrypha. ex Hispanica colleciimie excerpla leguntur lom. V
V. De sacerdotibus qui de Ecclesiis stiis ad alias Concil. epist. 7 et 10.
migrant. Eos autem sacerdotes qui de Ecilcsiis ad Ejusdem Gelasii cpislola; qualuor , prior Fausto
Ecclesias, etc. Ibi col. 106-2, usque ad verba quiescat magistro, secunda Anastasio imperatori, teriia Dar-
in Domino. Est decrelum memnratje genuin.e epi- daniae episcopis, quaria ad Onenlales. H;e sumplw
slolu: Damasi ad Paulinum , quod autea oniissum D ex Gallicana collectione boc tomo impressa cap. 48,
fueral.
B 49, 50 et 5i.
Epistola synodica Damasi ad lllyrios episcopos. Anastasii papac epistola ad Anastasium Augustum
Credimus sanctam (idem vestram, elc, sumpta est ex ex colleclione Hispanicu Exsiat tom. V Coucil.
versione Epiplianii in Historia Triparlita lib. v, c. epist. 1 inter illas ejusdem poutificis.
29 cui Pseudo-Isidorus addidit chronicam notam
,
Symmachi papae epislola ad Caesarium Arelaten-
spuriam, Dat. xvn kal. Nov. Snicio el Ardabure seni, item ex Hi^panica. lbi epitt. 5 inter Syinmaclii
VV.CC. consulibus. Vide tom. II Concil., col. 1031. epistolas.
Damasi epistola apo> ryplia ad episcopos Italiae. Subjiciuntur tiia genuina concilia sub eodem Sym-
Optaveram, dilectissimi, etc. Ibi ool. 1033. macbo ex Hadriana coileclione, quae lom. V Goncii.
Siricii episiola? tres, omnes sincerae cx colleclione inscribuntur synodus 1, 111 et iv. In plerisqtie codi-
llispanica, una ad Hinierium, fccx.vxij altera ad di- cibus Isidorianis inseruntur hoc loco duse aliae sy-
versos contra Jovinianum , teilia ad orlhodoxos per nodisubeodem ponttfice, quas ficiitias proba viunis, nec
diversas provincias. Ibi. col. 1212, 1218 et 1223. noii alia siucera sumpla ex Ennodio. Verum haec
Anastasii dtioe suppositiii^, prior ad Germaniae et in ms. Vat. 630 in finem colleciiouis rejiciuntur,
Burgundia: episcopos, secunda ad Nerianum nobilis- de quibus infei ius redibit sermo.
sinium virum. Ibi col. 1428 el 1430. Hurmisda* epistolae octo et duae ad Ilormisdam
,

Innocenlii epislolae tres et viginti, omnes sincerac «odfin ordine quo eas designavimus in collecliona
<x Hi-panica collectione excerptae, quae leguntnr Hispauica, ex qua Pseudo-lsidoms eas derivavit.
lom. UlConciliorum, ab epist. 1 ejusdem pomificis [ccxxxn] Joannis I papaecpistolae duae, una ad Za-
tisqnead 23, eol. 13 et seqq. C chariam archiepiscopum, alia ad episcopos ltalos.
Carihagineii6is concilii epislola ad Innocenlium S1111I supposititiac.

el rescriptum Innoceniii. Dein episiola concilii Mile- Felicis III (apud PseHdo-Isidornm IV) aliae duae
vitani ad eumdem pontilicem cum bujus rescrifito. epislolae ilem suppositiliae, prima ad omnes eptseopos,
Item epistola familiarisquinque episcoporum Alricae altera ad Sabinam.
ad ipsum Iiinocenlium, ei bujus restionsio. Tandem Bonifacii II epistola ad Eulalium apocrypba.
epistolafamiiiaris funocentii ad Aurelium. U-je septem Joaunis 11 apociypha epistola ad Valerium episco-
cpistolae leguntur in collectione Gallicana hoc lomo pum.
impressa ex qua Pseudo-lsidorus illas hausit. Yide
. Agapeti I epistola ad Antemium episcopum CP
infr.i a col. 128 ad 161. item apocrypha.
Zosimi epistolse duae ex colleciione Hispanica de- Amatoris episcopi epislola ad Silverium papam,
cerptae, una ad E-ychium, aitera ad clerum Ha- ct lnijus responsio amb;e supposititiaa.
:

vemtenscm. Exstant tn epistolis Zosimi t. iil Con- Vigilii epistola sincera ad Profuturtim, sumpta ex
cil., ep. i ct 2,
•
* colleclione Hispanica; sed npud Pseudo-Isidorum
Bonifacii papae epislola ad Honorium Augustum ins:ribilur ad Euterium ob mendosain leclionein
cum bujtis responsione ; et alia ejusdem ponuiicis ad il qua videsis cap. 4, n. 15. Hnic porro epistoiae
episcopos Galliae. Sunl sincerae, ex Hispanica col- iile ex suo duo capita addidit sextum et septimum.

lectione sumptae. Exstant eodem tom. 111 C<>ncil. in- Pelagii I epistola ad Vigilium episcopum, in Vat.
ter Bonifacii epistoLs. -631 ad Juiium, supposiiitia.
Cuelesiini spistoke tres item ex Hispatiica,una ad Joannis III |>ap.e dccreta ad Germanos et GalIos f
Venerium et alios epi6copos Gallos, altera ad epi- D item supposititia.
scopos per Vicunen»em el Narbonens» m
prnvinciam Beu> dicii p;ipae apocrypha epistola ad David epi-
constitutos, tettia ad episcopos Apuliar. in Conciliis scopum.
suiit epist. 1, 2 et 3 hujus pomifitis. PelayiiII epistnlae tres, una ad episcopns synodi
Xysti III iiii. apocrypha ad episcopos Orienlules.
i CP. secunda ad Benignum arch<episcopum, teriia
,

E^i imn. IV Concil., epist. 3. ad universos episcopos praeserlim Campaniae et lia»

Ex collectione Hispanica postea subduntur eodem l/te, omnes apocrypbae.
pbne ordine epistolx- novem et triginla S. Lcoms, S. Gregorii Magui epistolae sex. Tres priores ge-
a aliorum, qu.is in descripiione colleclionis liispa- nuinae ex colleciioue Hispanica sumplae, prima et
uicae receiisuiiiius cap. 1, n. 6. secunda aJ L> anlrum episcopum Hisp lensiin, lertia
Hilari papae tria documenta ex eadem collrctiono vero ad Bccareduin regem quae leguuiur lib. 1 Re-
,

llispauka, id est synod.de decrelum, et duae episiolac cistri, epist.43 edilionis Maurinx, et lib. ix, epist.
ad Ascaniura Tairaeoneiiseiu. Sunt in Conciliis epist. 121 el 122. Poslea subjiciunlur tres aliae ejusdem
i,2et3. Gregorii epislohe, quos vel ex Hegislro ipsius, vel ex
Simplicii papae epistola ad Zenonem Spalensem, aliis coIICctionibus Gallicanis sumi potuerunt una :

etAcaciiepistula ad Simplicium ex eadem collectione. ad Secundinum, quae exstat lib. ix, epist. 52, sed
Prior est in Conciliis episl. i ejusdcm ponlificis, al- apud Pscudo-Lidorum longoadditamenio iuterpolaia
teia cst posl cpist. 8. esl,quod tamen ab alio antiquiori imposlore uon-
959 AD OPERA S. I.EONIS UAGKI APPENl IX. 260
flclnnividebimos part. iv, c. S; alicra.ul Tl:eoctisl:im A omni.i conlinet quae sunl in Vat. 630, cxceptis dua-
palriciam, quae habetur lili. m, epi-t. 45; lcrlia ail bns poslremis additionibus de mulationeepiscoporum,
Augustiiium, quae exhibet litijus interrogaiionos el ei ex epistola Pelayii papcc. Solum ordo alicubi mu-
Grei(Oriiresuonsa,utilegtiiilurt'Odeinlib. xi, epist.6t latiir el cnm ea quae ad Syinmacbum penincnt ad-
:

Synudus sub eoilem Gregorio Magno cuin sex ca- dilamenta suo loco descripta sunt post ires sinceras
nonibus usquc ad \erba subire appelii servilutein, ejusdem synodos; tum vero lladriani ctpi-
pontilicis
uli babetur tom. VI Coucil., col. 1510. tula cumreliquis pnsl Gregorii Junioris decrela sinc
Decrela papac Cregorii J.mioris. E^t synodus Ro- ullo additamenti indicio subjiciunlur. Illnd vcro hu-
inana impressa toni. VIII Conc 1., col. 185. Ir. hac jus co.licis pcculi.ire est, quod post Isidoriatiam coU
synodo prlmaeva Psemlo-lsidori colleciio desinit. leclionem addil lolam colleciionem llatlr anain et
,
Porro in ms. Ynt. 050, cx quo linjiis colleciionis versionem concilii vi sub Ag.itlione pintilice.
(lescripiioiiem exprcssimus, ftdiura album sequitur,
quod confirmal eamdeni collettioncm iu laudata sy-
§ 6. De quibitsdam mss. codicibus qui Isidorianam
uodo desiisse, adeo ut *[tii*i post idem folium in eo- colleclionem non omnino puram aut integram eont -
dem codice subjiciuniur, posteriori additamento ac- nent. Qwrdam epislola: apocnjphw Pseudo-Isidoro
censenda sint. perperum aUribw.ae.
Stibdunlur aulem eodem cbaractere lotius codicis
sequentia documenla quae ad Symmacbi papae cuu
,
• 22. Qnaenam sil pnra et into«ra I -idoriana colle-
sam pcrliuenl. clio hactenus explicavimus. Nunc de quibti-dam co-
Libellus apologettcus Ennodii pro synodo palimri dicilms agemlum qui eatn cuin addilamenlis ab ip«a
Rnniann, et pro Sytnmat ho. Yide lom. V Cuncil. " aMenis, vel etiam non omnino intcgram pneferutil.
col. 479. Primo occttrril codex Vat. Oilobonianus 95 niem-
Symidns v et vi, suh eodem Symmacho quas ,
branaccus in-folio , qni aniiqi issimo charactere mi-
n. 7 suppnsililias probavimus. Exslant ibidcm, col. nuliori scriptus, el in dnas coluninas disliuclus, notd
501 et 51)9. vel deCimi saeculi aelalem exhibei. Galiieanam olim
Ennodii epistobe duac Symmacho attribiitac, una fuissemanifest.it p rgamena ad munien lum codicem
ad Laurenlium Mediolancnscm, qnae incipit Prodit : in line anncx , qu;e aclum continel Gallic.ini epi-
>

religwsce motum consciemiiv. In Ennodii operibus !e- scopi Pansiensis, et Tbomae de Corcellis sacra; pa-
gilur, sed cum litulo Uiclio tenia Ennodii data Sie-
: ginae professoris, ct Ecciesiae P.uisiensis decani sub
phano V. S. vicario dicenda Maximo episcopo : al- Pio II ponlilice. Idem codex inilio epistolas prisco-
lera ad Liberium palriciiim, quai apud eumdem En- rum pontilicum, dein canones conciliormn , postea
nodium estepist. i libri v. subsequentiam sedis apostolicne antistitiim decreta,
Cum porro baecdocumenla, praesertim syno.li duae id est ipsam Isidorianam tolleciionem re|ir.rseniai.
supposilitiae, Pseudo-Isidoro tribuanlur , et in aliis Sed cum initio ct fiue careal, eamdem coilcctionera
coilcelionis Isidorianac exemplaribus post ires sin- non omnino inlegram praslaL llunc vero ilelrciuni
coras Symmachi synodos
inveniantur inserla ; luec snpplent duo alii codices , Casanalcnsis PP. Pnrdi-
poterioribus Pseu.lo-Lidori curis arcessisse viden- catnrum Minervae sign;ilus A lt, 14, el Vat. 5701;
tur ; el idcirco «iescripta in tiue laudali codicis Vat. iile enim omnino itileger priscoium pontificiim epi-
630, qni in anlccedentibus foliis primigeniam colle- stolas et canones conciiiorum cnmpleclilur; ista
Ctiouem his dociuneniis experlem comiuet. Q vero suhsequenliuin decreta ponlilicuin ad finen»
Posl hujusmodi additamenia in eodem codice ile- usque; ct ita hi codices cnrn laudato ms. Val. Otto-
ruin pagina alba ct vacua relinquitui ac dein se- ;
boniano in sua eujusque parte convcniunt, ui is in
quentia eodem characlere adjiciuniur. dua> veluti partes disseetus, duohiis 11 s codicibus i

Capitnh Hadriano papae ascripta, et Angilramno comprehendalur, ac qnid in ipso sive inilio, sive in
epi-copo Mediomairiciae tradita. Stini eapita 52, quo- fiue desil, ex iisdem suppleri uiie possit.
rmn uilimo alia capita 19 imnicdialc annecluniur. 23. Coiislantiiis similes 1-itlorianos codices
P.
|ccsxxiu] ILvc , quae edita mihi t-ui. Vlil CnnciL, vitlit , qui solum canonibns conciliorum carebant.

col. 599, supposililia et ab imposiore post primum Monel (Prcefat. ad Epist. Rom. pontif., n. 155) eniin
lctum iligesta, diiiionsiravimiis n. X. dtiplicem imliccm capiiulorum in iisdem lu sse prac»
Disputatin Constanlii imperatoris et Liberii Ro- imsstim, unum initio aute epislolas priscorum pouli-
maui pontificis. Constantius imperalor dixit clc. ul , ,
ficiiin , qui el conciliorum cammes quantumvi^ in iis

iu llist. Tripartita, lib. v, c. 17. codieibos nmissos dcsignat , alium anle epistolas
N»nnull;c saiicliones spais.m rolleclae ex actio;ii- [ccxxxiv] posteriorum ponlificum. Hos autem indi-
hus coucilii Chalcedonensis quas iu aliis quoque
,
ces in meiiior.itis taniummGdo exemplis nacti sumus :

eollectionipus iiiveiiinms. primum quidem in Casanalensi (nam Vat. Oltob. ini-

l)e mulatione episeuporum ex lib. xn llist. Tripar- lio muiilus est), secundum vero in Vat. 0;tob. et in
lila?, cap. 8 et II. alio Val. 3791. Praeterea ille in suis codicibus quas-
Item cx epislola Pclagii pip:e. Quod non debeal dam pseudoepislolas repeiit Damaso, llieronymo et
episcopus de nvitate ad civiiaiem transire Leoni aflicias , quas solum laudatia noslris c<i<licibus
H c esl cndicis linis. Capitula Badriano 1 afficla, L' simul insertas reperire licuit : ac pruinde illos P.
in aliis Isidorianis codicibus qui psciulosynodos Sym- Cuiistanlii nosiris plane similes mulio cciius agno-
machi suo loco inseruul, subduuiiir jiost Gregurii ^iinus. ls porro easdem pscudoepislolas aeipie ac cae-
Junioris decreta , et ad 1 idori collectionem (in qoa ieras supposititias Pseiido-lsidoro altiihuii, eo quod
tanium inventa sunt, nec non iu iis .,'i;c ex Isidoriana eos solos Isidoiianos eudices nactus, pnram Isidoria*
proveniuni) perlinere credmuir. Certe ipsurum ca- tiam co leciioncm in ipsis contineri cre.lidit. .Nns
pilulnruni suppositio Pseudo-lsidori indulem refert, vero ,
quibus conligil manuscripliiui Vat. 030, om-
el ex supposiiitiis quidem epislolis ab to conditis nium anliquis imum et iuiegrimi, aliosque similea
eadem fuisse excerpta observavimus, adeo ut iiletn pur.mi Isidorianam tolieciioiiem praeseferentes in-
omniuin arlifex perspiciatur. Cuoi vero Pseudo-Isido- s,ic re; hwrum comparaionc mciuorala exempl.uia
rus in prajfalione scripserit se subjecturum decreta eamdem collectioncm non omnino piuain contineie
prmulum Romanorum, non ad lladnanum nsque, sed perspeximes.
usque ad S. Gregorium; ea cipilula ad primigenium 2i. Quantum ad primam partem qtiae priscoimn .

Bjiis feium non perlinuisse dicenda simt, sed p slea poniificum episioias et canones coneiliorum coin-
abcodem fuisse conficta; ac propterea jure in nosiro prebendit, itii quidem codiccs cum eadem ejusdem
coiiice separalim inter additamenla releuiniur. p.irlis documenta eodem ordine prseferani qiiem in
11. Codex Vat. 051 , qui quondom luil cardinalis Val. 630 noiavimus, puri Isidoriani dici queunl. So-
Petri episcopi Roibomajensis, sxcuio xu scriptus, ium lucc pars, ul ex Casanalensi imegro didicimus,
 :

9GI DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOK. CANONLM. PARS III. lUt

incipii a prafationc Isidori, omissis annolationibus A stnlis et posl capilula Iladriani Iria apprndnril ttr .
:

atque nojiiiis quae in Val. G50 pr rfationi proeeunt, iu 1° Epistola papa; Spalensis epifcopi ijil est S. Ist-
codicibus aulein de quibus agimus, posi fiuein se- dori Hispalensi*) ad Laudefridum Cordubeusem, quani
ennda? parlis rejiciunlur, uii (ieteximus ex ms. Val. ex nis. Hispanico edidil Loaisa, ac e.x L<>aisa refer*
571)1 . Postca soqnitur index capitum "77, qni etsi lur lom. VII Concil., col. 454. 2" Alia lshtoii ad Maso-
deest in puris Isidori exemplis, docnmcntis lamen nem episcopuni de rcstaurationc sncerdotum, t|tia>
Isidoriariis plane respondet. Priores numeii 30 as- sopposililia credilur a Joaouc Morino lib. iv d>- Po>
signaniur lolidcm ponlilicibus a S. Clemente usque nitenlia, c. 13, n. G. 5° Catatogus de nt minibus licereti-
:>d Melcliiadem, i|uorum cpistola* in eadem parie de- corum qui unitntem Ecclesia; turbavtrvnt. Incipil
scriliuntur : c.Tleri numcri 47 sunl illi qui ad con- Quidam etiam haretici, clc, nli apiidGraiianiim caus.
cilia pertincnl in totidem numcros distnhiita, ut alibi 24, q. 3, c. 59. Stiinpius est ex lib. viil Eiyinologia-
vidimus. rum S. Isidori Hispalensis, c. 5. Ilaec poslrema ad-
25. In aliera vero parie, quae posteriorum pontiC- ditamenia, qua: ob eodicem in fiue miitilum alisunl
oum cpistolas respicit, non leve est islorum codicum a Vai.Ottob. 1'3, nobis innotuerum ex ms. Vat.3791,
a puris Isidorianis discrimen. Indicnn capitulornm in quo h ic secmula pars integra cnnservatur. Iloc
liuic parti prsemissum, qui in iisdem taniuin inss. tam muliiplex ejusmodi codicum discrimen a cfleleris
invenlus esi, Isidoro quidem ascribi uon posse duo antiquioribtis cl purioribus Isidorianis cxemplis iiouno
Stiadenl: i° Quia pauciores epistolas recensel quam puram lsidori colleclionem iu illis non reperri de-
in Isidoriana colleclione contineantur. E septcm, ex. monstrai ? Neque vero quispiam suspicelur documenia
gr.,Gelasii epislolis duas lioinni, t e quatuor docu-
» addititia, pra-sertim illa tria apocryplia qux meino-
mentis Symmacbi unum solummodo mdicat. Praeler- " ravimus, posierioribus Pseudo-lsMo ii cuus accessi>-
ca tabula manuscripti Casanatensis desinit in Ana- sc. Id eniin satis revincit praecipue codex Vat. 030,
siasio, illa vero coditis Vat. Oltohoniani concluditur in quo cum poslei iora ejusdcin Psemlo-lsidori addi-
in Hormistla; cnm Isidoriana collcclio ipso auctore lamenla duplici appendice in line dc-cripta invenian-
lest.mte ad Gregorium usque perveniat. 2° 0»ia idem tur, dubitare non liec' quin ca quoque additiiia lau-
epistolarum ordo qui in eo indice visilur, nec cum datoruin codicum docuinenia ibidem cuui cxltris
ordme «liorum codicuin lsidori concordai, nec cum subnexa fuissenl, si codem Pseu.lo-lsidoro aucioro
nio ipsius codicis Vat. Olloboniani, aut alieritis Vat. accessissenl. Hinc ergo Pseudo-lsidoio ininus reclo
i». tf i. ipso autem corpore lioruin codicum epistolae
!.". ascribuntur supposititiae epistolae tres, una Daiuasi
non solum non respondent pramisso indici, verum ad Hierouymum, alia H.eronymi ad Damasum, et
eliam a collectione lsidoriana dissentiunt, et ex hoc alia Leonis ad episcopos Germaniarnm atque Uallia-
praeserliindiscrimiiieh inccsseveram Isidori colieclio- rum, qtioe a puris Isidorianis codicihus absunt, et
ncm opinari non possumus. Iu primis ordo epistola- solutn in iis inveniunlur qni plurihus nominibus a
rum, ex. gr. S. Leonis Isidorianus nou e>t. Pseudo- pura Isidoriana colleclione distant et alujnot addita-
(sidortis enim Leonis epistolas 39 ex liispanica menta aliunde recopere. Non solus P.seutlo-lsidorus
collectione in suam translulit eo plane ordine quo in fuit apocryphorum fabriealor, sed aii pluresejusdem
Hispanica dtscribunlur, uti probant codices Vat. indolis invenii stmt. Ui aniem omiltamus quasdam
630, 051 et alii. Ilinc eumdem pariter ordinem re- vetustiores imposturas, epistola Dcusdedit pap:e ad
tinuit auclor ejus atictioris collectionis Isidorianae, Gordianum iiispalcnsem episropum cmn aliis uibiis
qiiain describeinusca; it sequeiili. Licelenim is plura C *P*& ««> «« alleganlur, Jnlii, lunocentii et Ci lestini
•

addiiamcnla inseruerit, epistolas tmien ex Luli.ro ad episcopos Isauria?, Eph> sii rum, ei Ilierosolyii>ae,
exscriptas eodem ordine retulit qucm in Isidorianis supposilionem manifesiam prodii nec lamen in iilhi
;

codicibus nacms esl. At in mss. de quibtis iu pracsen- Isidoricodice invenli, huic anilici iribui -potest.
tirum est sermo, alins omnino Leonis epislola- Idem est de quibusdum aliis couimentiiiis scriptis, de
i ordo inducitur, cadcmque ordinis perlurliatio
ii t ii quihus iu Additioiuhus Isiduriams dicclur capile se-
cst etiam in litteris Innoccnlii et aliorum. Deinde in quenti.
Dainaso num. 15 el 22 bis aifertur confessio lidei 26. Codex FloreniinusS. Marci Signutus num. 182,
quam ille ad Paulinum misit, cujus initium est: Post qui sxculo eirciter xu scriptus, elepistola», ei cano-
Niccpnum concilium. Semeltaulum in purislsidorianis nes conlinet, in posliema partc a pura Isdoriana
exemplis legitur. Praeierea in Leone epistola ad Alri- coileclione aliqiiauliiluiii discrepal. Mam posl Inuo-
canos ea Ibrma auciiori exhibeiur, qua editioni Ha- centii cpistolas add:l legem imperal' ris Consiauiii
drianxquxdam capitula suhnectuntur in ea edilione ad Volusianum, et ipsius Volnsiani edtctum in causa
oinissa, cmn Isidorus ex Hispanica aliam iormain Pelagianorum, <|U.c in collccliono canonimi hoc tomo
decurtatam dederil. Vide nostram admonitionem in edenda legimtur cap. 19 et W. Dein in Leone prajter
ipsam episi. 12. Adde tandem quod adjiciuntur ali- ordinem ah Isidonauis codicibus divcrsum uoiiiiullas
quot epi^lolje parlim sinceras, partim spuriae, quaj in epistolas praelerl qu* in iisdem eodcibus desunt; et
puris lsidorianis mss. desunt. Ila in epistoiis Damasi epislolam 12 atl Afiicanos Mauros noti dtcur.atam
interseruntur lies (T. 11 Concil. col. 1017), quarum ut illi, se I integram et exacic descripiarn exhibei,
duae sunl apocryplia', una ojusdem ad llieronymuin, qualem in nulla alia collectione invenite licmt. Vide
quaj incipii : Lum mutla corpora tibrorum; altera v
j.
praefaiionem in Leouis ei.isiolas § 14, uhi quatuor et
rescriptuni Hieronymi incipiens : Supplcx legi epi- vigiuti epislolas, quaa in eo eoJice dt-s< ribumiir, re-
ttolas apostotatus vestri ; tertia auiem Damasi sme
! ccnsuimus. tum
aulern epistola 24 ob codicem muti-
lilulo, cujus iititium Cum apostoliae sedi reverentiam
: lum line careat, nuni ali:e Leonis epLlola? sequcren-
fccxxxv] debitam : quae est genuina, ex Gra:co Latine tur, el iiuiii iu cu-lcris pimtificibus aliquid uliud ab
reddila, ab Epiplianio Scfiolasiico Hisioriae Tripar- Isidon t-olleclione diversum insi-rcietur, ignoramus.
lilaj inserta hb. ix, c. 15, ubi ad Orieniales missa 27. Plura dicenda essent de ms. cod. Val. 1310, et
iradiiur. ln Leonis epistolis addilitiae snnl decem et de duobus similihus Vcnetis S. Marci 108 el 109,
«cio; et io his epistola 28 ad Flavianum ex diversis qui in poslreiua item parte Isuloria ae coliectionis
foiitibus bisdescribitur, nec deest epistola apocrypha pltirima documcnta panim iuseria, panim in line
a nobis in appendicem lomi primi rejectade privileyio
addila coniinetii. Sed cuin ha;c latius palea.it, de bis
ehorepiscoporum sen prestyterorum ad universos Cer- separalim agcnduin cril capile set|uenli.
mtiiua it GailiO! ticclesiarum episcopos, t|iiam lamen 28. Cod -x \at. 029 saeculi xu, in-lolio, ante Isido-
anierius conlictam discimus ex litleiis Joannis 111 ab rianam colteclioiiem quaedam pra:iiiiiiilS. Isidori ili-
i|4>o Pscudo-lsidoro supposili., in quibus eadem spalcnsisopuscula, el Ccclesiasiicam Itulini [ccxxxvij
Leouis epistola allegatur. Praslerea post S. Gregorii Historiam. Sequitur Pseudo-lsidoti prjlalio. Dein
lilterasadduntur Hpistolarum verba de diversis locis index capitiilorum cum hoc titulo : Incipit breviarium
tiarpui, nimirum ex variis S. Gregorii Magni epi- canonum apostolorum et piimorum a S. Clememe
263 AD OPERA S. LEOMS MAGNI APPENDIX 264
usque att S. Damasum aposlolicorum sequens ordi- A. diligenli aulem quam § 5 dedimus purae Isidoriana
nent tuum, quorum etiam gesla in hoc opere condita collectionis descriplione, quid Isidorianum, quidad-
contineutur snbjecta capitulis suis. Inquil aulein usque diiitium vel omissum sit, quisque facile imelligct.
ud Datnasum, quia post canonesaposlolorum episiolae
omnes Isidoriance colleclionis a S. Clemente ad Da- [ccxxxvu] CAPUT VII
masun usque conlinua serie dcscribuntur, omissis
iulermediis canonibus coociliorum, ncc non traclatu
De addilionibus Isidoriana collectioms a Merlino edilce,
quw continentur in ms. Yat. 1340 ac in aliit duobut
dc primiliva Ecclesia et syimdo Nicania. In reliquis
bibtiutlbeca; Venetw S. Marci.
autem ponliOcibus librarius defaligatus niulta omisit,
pauca vero adjccit. Nani unam tantom Siricii episto- 1. Prima Isidorianae collectionis ediiio a snbse-
iani dedil ad liimerium, unam spuriam Anastasii ad quentilms Conciliorum ediloribus recepta , Jacobi
Gertnaniae et Uuigundiae episcopos, unam Innoccntii Merlini opera Parisiis prodiit an. 1523. quas iterum
ad Dccentium, iinainZosimi ad Hesycbium, Bonifacii repetita fuit Coloni.v au. 1530, el iterum Parisiis an.
epislolam ail llonorium Augustum et bujus rescri- 1535. Verum hacc in poslrema parte, <juae canones
ptum, uuam Coelesiini ad episcopos Gdli.r, quac in- conciliorum subsequilur, pluribus additamenis ple-
cipil uposlotici verba prwcepti , unain apocrypbam rumque gcnuinis aucta e=t, quibus pura Isidoriana
Xysli II ad Orieiitales, Leouis ires lanium atl RH>ti- colleciio caret. H < c autem addiiitia docnmenta non
cum, ad Anastisium ei ad Niceiam, unam Hilari ad a Merlino inserta fucruni, sed ante sum a studioso i-

Ascan utn Tarraconensem, quae in Gonciliiseslipsius aliquo binc inde diligenter collecti atque descripla
poniificis c-pisl. 2, omnes ex Isidoro excerplas. Duas invenimus in ms. Vat. 1340, cujis simHe exemplum
aJdidil Simplieii, quae in Isidoro desunt, unam ad
B
e-:m in edilione prae oculis babui-se de reliendimii». ;

Joaimem episcopum Ravennatem, aiteram ad Flo- Gum vero idem Merlinus aliquol docuiirenia praeier-
retnium, Equitium et Severum episcopos, quae in miserit, et ob defecttim, uti credimus , sui exempli
Gonciliis suui ejusdem pontificis episi. 2 et 3, ac ex ipsam colleciioneui perduxeritusque ad Zachariam;
Hadrima colleclione exceipta videntur. Mox ex 1
.
plura vero laudalns codex comineat quae ad Re-
eadfm colleclione subduntur Felicis decreta in syno- mense usque concilium anniMUS. sub Engen o llf,
do, Flavio Boetio v. c. consnte, etc, uti tom. V Goncil., perveniuiit; binc ejusmodi additionum imtiiiam ex
col. 275. Apud Isidorum sola epislola eidem synodo eodein codice hic distincle profsrr-i necesaarium
insena et Siculis inscripla legiiur. Po-lea vero ex duc<mus. Aliquot exemplaria mss. plane similia
isidoro prolerlur alia tantum ejusdem Felicis episiola reperiri in Galliis , quorum nnum Herovalliaiium
sexta ad Acacium, una Gelasii ad episcopos Lucaniac, 'Quesnellns laudat, alterum Remense S. Remigii tum
primnm Symmachi concilium, uua tanturn H<H-misda3 idem Quesuellus, lum P. Cou-tantuis commemor.mt,
epist. 25 ad episcopos Hispanos una su,ipositi ia ex aliquot cerlis indiciis agnnvimus. Aliud in dua>
Joannis I ad Zachariain arcbiepiscopum, ac tandein partes dislinclum nacti sumus in bibliothe a ducili
ima Felicis 111 al. IV ad episcopos diversarum pro- Veneia S. Marci , qnarum prima pars in Gueleslini
vinciarum, quaeapud Isidorum integra, bic prooemio lilteris desinens , evMat in ms. signato nuin. 16$,
dirninuta legilur incpit enim ab ultima ejusdem
: aliera vero , qune a Xysii HI epistolis incipiens , et
prooemji periodo Scripta ssnctitalis vestrar, quce ad
: progredicns usque ad laudatam synndum Hemensem,
sed m
aposfoticam, etc. Praeierca singulis poiililicibus p'ura et potiera addiamenta complectilur, describi-
ante cujusque episiolas suum elogium piaemitlitur C lur in ms. 169. Hae porro add.linies uiscerni n n
ex Poolifkali Romano, quod Auasia-iu bibliotlieca* possent nisj accurala praecessisset integrx el pnrae
,

rio tribuitur : et licel post laudalum Felicem nullae Isidoiianae colleciio-nis descrij lio , quam ex puris
subsequenlium ponlilicum conslitutiones in eodem Pseudo-lsidori codicibus praecedenii cap.te § 5 exbi-
codire dfescribantur elogia lamen omnium afferun-
; buimus. Hinc euim perspectis qonK Pseudo-lsidorus
tur ad Hadrianum usque. Succcdunt capitula dccem in sua collectione vcl priorii us curis posuil, vel po-
Gregorii VII, quurum ini inm Quicunque militum, : sterioribus addidit, caeiera qnae praeterea hoc vcl m
vel cujuscunque ordinis, vel professionis persona prccdia illo codice iiivenitmtur descripta, alicnis addilamen-
ecclcsiasiica, etc, ut in conctlio liomano celebrato lis jure sunt deputamla. Ex qua distiirctione add.Lo-
an. 1«78. Dein ordo de discretione peenilentium, ntim a puris Isidorianae collecli »nis documeutis id
quem Gregorius papi constiluil. Ponunl cainnes pec- utilitalis sequetur, quod qnisque perspiciet qtiam
caniibus de quibusdam peccalis tres annot pcen len- M perperam nonnulli Pseudo-Isiiioro tribuerint non-
tia, unum ex his t» pane et aqua, de quibusdam quin- nulla quse non ad ipsum, sed ad memoratas aliorum
que annos, clc Finis esl, vilavi consequi possimus additioncs pertinent.
sempilernam. Ilunc ordinem hacenus nullibi invcni- 2. Codex itaque Vai. 1340, ex quo praescrtim
rnus. llltimum documenium est synodus Gritani II ejusmodi additionum descnpt onem eruemus, es:
l'ap;e Placenliae habila an 1055, qusc exslal lom. X pergamenus in-folio saeculi xn, nam in fine legilur
Concil., col. 824. catalogns duplex Romanorum ponliftctim ,
quorum
29. < odex Vailicellanus D 38 saeculi circiter de- , alter hrevem ipsorum noliiiam p;aeferens desinit in
cimi, canonibus conciliorum omissis, Isidoriansecol- Eugenio III el Hadriano IV, altcr vero in Clemen'e
D
lcctionis epistolas continel a S. Clemenle ad Dama- III, qui obiit an. 1191. Initio ante Pseudo-lsidori
sum usque, ul in praccedenli codice. Pracler Pseu- pr.i faiionem ea omni.i praemilinntur, qua; annoiavi-
do-lsidori praefationeui babet etiam opusculum de mus in describendo codice Vat. 65t), exceptis raia-
primiiiva Ecciesia. Subjicit Nicolai I epislolas in logo Komanorum praesulum et nolilia provinciarum,
causa Hoibadi episcopi Suessionensis, in cdi-
qt:ae quae in fincm codicis rejiciunlur. Post praefalionem
tioue Concilioniin li gunlur. Codicem elaidit epistula eadem omnino scquuntur usque ad Siricium, qyac iri
v ila iani lapae a,l Paulum arcbiepiscopum Creien- eodem ms. Vaticano 630 receasuimns. Pnst Siricii
sem, qaae iu conciliis est ejusdem Donlilicis epist. i. autem epislolas tros duo inserunlur 1° Conciiiuiii :

50. Duo codices Vat. 5788 sasculi xi, et 4875 aavi Telcnse cum eju6dem pontiticis epistola ad Africa-
receuiioris, easdem epistolas Isidoriauas pr.cleiuiit nos; 2° epistola Ambrosii Sabmi , Bissiani , etc. t
,

a S. Clemente usque ad Damasum. Postea quaedam ad Siricium quae in collectione boc tomo impress»
,

stibnec.unl ex S. Gregorio Magno qu» in Isidoro non invenienlur cap. 31 et 62. Ca>tera usque ad Le»n«>.m
Hiveniunlur. Dun codices Isidoriaui, qui Patavii in ul in eodem codice Vat. Solum post ep stolas Coelc*
iiibliolheca S. Joannis in Viridirio contiiientur o- i
stini liaec clausula notatnr : ExpUcii yrima pars
I

tali numeris lOd el 1Ji9, alia alque alia ab Isidoro canonum : qnae quidein lota exhtbetur in ms. Ve-
aliena receperuni, que non vacavit in advcrsaria neto S. Marci 168. Dein secunda pirs, quae in co.
refene nec dubilainus qinn alii codiccs alibi sinl,
: dice Vat. 1340 oo tea sequilur el coniiiietur in ahe
aliqunt omissiontbus vel addtiaracniis divetsi. Ex codice Veneto 169, praeiuiiiii tabulam capituloram
 A
; ,

265 -E ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOB CANONUM. PABS III. 266

ctim titulo : Incipiunt lapituta sequenlii opeiis . In- tam Severini Binii. Confer etiam qu.x de hoc aliisque
choal vero a lillcris Xysli III. qiiinquc ejtisdem gpncris documeniis apocryphis
3. Leonis auiem episiolis , qnoe Xysto II
lu snh- tliximus part. n, c. 1I,§ 5. Ilanc pseudoepistolaiu ut
nectuiiiur , additionum atictor peculinri diligentia (iailicanis mss. BeHovacensi el Victorino Harduinus
ttstis est. Cum enim apud Isidortmi sini lanluiil epi-
invenit.
stolae 59, itle" alias sexaginta adjccit quas indi- ,
XIV. AUianasii epislola ad Epictilium (Uge Epi-
cavimus in praef.iiione ;>d epislolas S. Lconis, § 13, clelum ) et a'ia Cyrilli ad Joaunein Anliochemiut ex
tom. I pag. 350. In liis esl Leotiis pseudoepislola versioue quain in colleclione hoc tomo edenda re-
de cliotepiscopis. Cuin vero addiliouum collcclor p ries cap. 52 et 53.
ded.sset Leonis epislolam 12 ad Africanos cx edi XV. Libellus Augustini contra omnes haereses.
lione decurtaia quam apud Isidorittn n-perii; nu>-
,
Credimus in unum verum Deum , clc. Edilus est iu
tnor.iie jccxxxviitj pseudoepislol* de chorepiscopis appendice tomi VIII Operum S. Augitstini col. 78.
sine ullo titulo ex collectioue Hadriana suoj.-cit ei 5. Kedii cotlectio ad Isidorianam , el post tria
capiiula earumdem lilterarum ad Afrkanos, qua; in d 'Ctimeiila Hilari pap.e ex lsidoro desmpta , qttat
decuttala editione desiderantiir. Inier LeoniiMS epi- Merlinns eiiam dedil cum eodem Merlitto addit
,

Blolas inseruil aiienas epislolas duas. Uua esl epi- epistolam ejusdein ponlificrs ad Lcnniium, Verauiun
stola Leonis , Viclorii , el Euslochii ad episropos et Victnrium, ac duas Ascanii cl aliorum episcopo-
iitler lertiani provinciam consliluios ,
qtiani Leoni itini provinciae Tarraconeusis ad ipsum pontificeni,

Bnaricensi , ali;s<|ue Gallicanis episcopis reslitutain |

c.r.xx \ixj quas vidcsis lom. V Concil. in Ililaio
iu appendice epislolariun S. Le >nis dedimus tom. I ep'»l. 4, 1, et 2. Dein in'er episiolus Simr.licii ex
B Isidoro exscripias in noslris codicibus, ct apud Mci
pag. 1471. Ilanc quidcni, periude ac si cssel S. Leo- -

nis papae cum synodo liomw scripia , bis laudavil liuum tres alia* ejusdeni ponliQcis inseruniur, una
lliiicm.irus Hemensis , priuio in r|uaiernione ad Ca- ad Joannem Havcnnatem allera ad Floreniium ,
,

roliun regem opusc. 1, lom. I Cuncil. edil. Veneiac Equilitim et Severum, quac ox collectioue lladti .<n t
col. 1253, ac ileruni initio onusculi 2, iltidem col. excerptac fuerunt, ac tcrtia ad Acaciuin, qtiam codex
1268. Nihil ergo mirum si nostcr collector pari caitoiium hoc lomo edcndus profert cap. 44. Porro
alliicinalione eam ejusdem ponlilicis litieris accen- in Isidoro, sicut et in collectione Hispanica unica

6uil. Altera esi epistola S. Cyrilli atl Neslorium ex produciiur cpislola Felicis III ad Siculos. In nosiri-

ea versione qtiae profertttr iu collectione

anliiitta autem aptid Mcrlimim ex Iladriana colle-
ntss. et
hi.c tomo etiit cap. 66. Merlinus in his epistolis non
i ciione describitur integra synodus Romaua ejusdeut
solum ordinem nostroruin codicum alicubi inulavit, poiiiilics, in qiia recitata luit endem cpisiola inscri-
veniin eiiam tres epistolas omisit, unam Pelri Ba- pia non sed episcopis per diversas provimian
Stcttfi*,

veunatis ad Eulychen qua. iu ipso Lidoro legitur;

,
constitulis. Porro pr.iler Gelasii epi^lolas in lsidoro
aUcram Cerelii , Salonii et Verani ad S. Leoneni iitventas adiliiur tomus de anathematis Vinculo cx
tertiam S. Cyrilli ad Nestorium. iaudato codice canonum sumpms c. 47. Suhjicilur
4. Posl Leonis epistolas iu tiiroque nostro codirc quoque ipsius epist. 1 ad Etipliemium CP. Decretum
Valicano et Veneto afferuntur sequentia a Mcrlino Gelasii de libris , quod apud Isidorum anlc ipsius
pariter omissa. epislolift proferlur, non soluin rejiciiur in /ineni
I. Breviarimn causae Nesioiianorum in capila 24 verum eiiani eidem prxmitliiur oido veioris
et novi
distincluui, quod Liberatus digessil. Testameuli cju>.dem pontiiicis nouiine iuscriptus,
,

II. Joannia CP. epistoia aii Theodornm Mopsuc- qui apud Isid.trum non legin.r ; et iu ipso tlccrcio
stenuin ,
quai incipil : Si essel quidcm vcnire possi- post iiieniioiiemsynodiChalcedonensisaddi:ur pcrio-
bile, elc. dti^ kisi oua tuiu concilia, eic.qea: in Isidoro tlecs'.
:

III. Gregorii Nazianzeni ad cumdem. Tempus mihi 6. Seqtiunlur, ut apnd lsidorum,onu.ij docume. ta
est illud Scripturce diccre, elc. Anaslasii ei Symtuachi cuin hujus quoque syiiodis
IV. Alia ad Theodorum. Ditectionis indiciis dete- apocrypliis, el cum cacleris documenli-> ex Eiino-.li»
ctamur, elc. iranscriptis, nec non episiolaVHormisda:. Ilis autcm
V. Pars epislolae ejusdeiu Gregorii ad eunidem. subiiectiiiilur alia duo documenla sttmpia ex Culle-
Qui atsumpsil David, etc. ciione tiadriana. 1. Justini Augusti epislol.t ad euui-
VI. Alia ejusdeui ad euindem. Habuit quidem ct dem Honuisdani, cujus iuilium cst : Quo fuimui scm-
apud not livor, etc. per. 2. Exemplar precum ad Justinum a Hierosoly
VII. Isidori Pelusiotae ad Cyrillum. Terrent me initanis et Anliochenis, et secund.e Syri.e clericia
divinarum Scriplurarum exempta, eic. missuin, quod incipil : Huurite aquam cum lanitia.
VIII. Alia ad eumdein. Compassio quidem non acute Nih.l pra?ler lsidori coilectionem prodiicitur in suli-
mdei, etc. scqueniibus pontificibus a Joanne I ad Silverium
IX. Alia. Mulla quidem teslimonia, etc. usque, cujus litlerajad Vigilium h s verbis incipien-
X. Alia. Oporlel admirabiiis inconverlibHem semyer les, Mullis lc transgressicnibut irretiium, a Merlino
rsse, etc. Hcc quatuor cpistolae S. Isidori Pel.usiolui cditae, cum iu his amiioribus codicibus, noii auiem m
smit epist. 370, 310, 323 et 324. Ilx-c autcm novem rv puris Isidorianis inveni .tittir, Pseudo 1-idori impo-
documenla indicata a u. 2 ad 10 suntpta fucrtint ex Siitris perperam accensemur. Ilas porro litieras iii
. ntiquj versione lucubrala tempore celebris conlro- codicibus noslris subsetiuiiur liber S. Prospeii con-
versix de tnbus Capilulis; iisdemqoe ipsontm ca- tra Cassianum, queni Merlinus praeterivii. a Vjgij.u
pituloruiii d.-fensores usi sunl, ut colligere licet pra:- ad S. Gregoiium Magiium ustpie oinnia cttiti Isidoro
senitii ex libris Facundi llermianqnsis. consemiuiil. Posl synodum vero eiiisdem S. «iregoiit
XI. Defensio fidei lacia a Cynllo. Invicta pariler appendunlur dux epistohe, nn.i Felicis Siciliaj epi-
oeritate defendimus omoousioit, elo scopi ad eumdem, .dlera rescriptum poulificis, qitiK
XII. U. Cynlli el tcslimoiiia S*». Patrum. Certum in ednione PP. Benedieliiioruni S. Mauri suot
eti lauquum aliud in alio habitam divinam naturam tit epist. 16 et 17 libri xiv. liiuc pono qtiam male ha.
huiHanttate , eic. lncipiiinl testimoitia diversoruin. epistotae a nonuuilis supposilionis accusatx>, qu.e in
S. Cyrilli ex libro xxn Thesauri. Mon enim unam esse putis Isidoriinis mss. desunl, Pseudo-lsidori ftgnieu-
naturalem operalianem , elc ; aliaque addunliir cx tis scubantiir, nemo non videt. Si verosiippositnia;
.

SS. Atlianasio ei Gregorio Nysseno, ex Gelasii c;»i- sittt, noslns addilionibus auliquior cst hx-c mtpo-
biola ad Dardanos, et ex Theodoreto. slura, quippe allerius Iragmenluiii reluleiuiit Joatnios
XIII. S. Quiiiii.tni cpiscopi Asculani ad Pelrum diacoitus i.i Vita S. Gregotii lib. n c. 3, et Hincmarus
Atiliuchenum. Omms tlur/ue qui dicit natucam bei, Beiiiensis episl. 57 ei 5y, nec nou in tractattt dc Dt-
eic. Sunt anatlientausmi 21 ejtis suppositiii.c epi- vorlio Lotbatii et Teuthberga; inlerrug. 5 el quaest. 7,
Siolai subjocti. Vide tom. V Concil. col. 223, el uo- ac inlcrrog. 12, ;nitc linem.
Patrol. LVI.
2£7 AD OPEKA S. LEOMS HACNI APPENDIX. M
7. rVcreli? Gregorti juiiions, in anilms Isidoriana inier teriiam provinciam cnnstitntos. roncilium Re-
rolleciio desinii, nosiri codiee*' cuin Merlino seqnen- mense, ot alia ejiisdom generis ita Galiiarnm jiro]>ria
ii-s suliliiioiies subnecuiiil : Qnatnor epistolas Vila- snnl, ut non nisi a Callicano lam facilc inveniri oi
liani papx, unam :>d Paulum Cretcnsem, alieram ad colligi pniucrint. Concilium Trlense in ^»>li~ Gallira-
Vaaimm cnbicularinm, icrliam ad laiidalum Paultim nis rolloclioiiih is M'dia eolleelof
iiivcnlurn e>l.
Cretensem, el qnariam ad Gregiritnn Syracusauum, suuipvii ex codiee ranonum a nnbis reendendo, quem
qux in edilione Couciiioruni sunl ejusdeni poulilicis non Ronianiim, scd Gallicanom es-e endiecin osl<-n-
epist. 1,2, 5 i;i 4 iicm Martini i epistolam adAman- denius in Ohservationilins ad Ouosnelli disseilaiio-
dniu cpiscopum Tr..jecienscm, qusc legitur tom. VII neni 12. Carterae additiones in aliis Gallicanis colle-
Conril. col. 591. Sequuniur aliquot docuineuia qus cli<uii!ms repcrionior, v<T in lladriaua. qux ad Ca-
spectant ad S. Boiiifjcium episcopum Mogutitiiium. roliim Magniim mis^a, m Calliis ilcssfiiiinuta or.l.
Profe>sio soilieei et juranieniinn ejusdcm pr.rsliiuni Ilamm addiiionnm prxstantia vel cx c» persjiiriiur
f.regorio II quod exslat lom. VIII Concil. col. 167. quod inulia contineaol quihus careiemus, n si cxiudi)
||isius Greeorii epist«la prima ad eumdctu Bomfa- pro<iiisseut. Viilc iuier cieieri qux de Leonis ppi-
riuiit; item epist.5 ad universos episeopos, elc; dein slolis in hanc rem aiiimadvertimus lom. I pag. 529
pisi. 4 ad cloruni ei popnlum Iburiagix; epist. 5 n. 20. Documenia fere «mnla harum a<'ditinnum sin-
ad opiimaies Thmiugorum; episi. 7 ad Saxnnes; cera qux aulein pauoa suin apocryoha, velustiorem
:

ppisl. 8 ad Botiifaciitm, nec non a'ia ad eumdem, originem hahenl, ac propiorea in aliis aiiliquiunbiis
qnx in vu'gatis cst epi>t. 1 Cregorii III. ivrro snb ms«. in cuta fucre. Ilariiin iiuidom addilionum col-
uominc Crej-orii junioris affertur opi>t. 2 ejusdcm lector, qui lam preliosa monumeiila snnima diligcn-
B
(ircgorii III ad oroncs episcopos, preshyteios ct ah- lia expiscatus esi, nnn eam liu^Pitdi indnlem prxsp-
balcs; ilein epist. 5 ad opl.iitatcs el po; uiiun pto- ferl, ipi.i alia mn'10 plura, ul t^eudo-lsidoriii fetii,
vineiaram Gemianix; episL <4 ad episcepos Uajnarix conuiicnli: ia ingpssissot.
ct Alamannix; ilcm alia ad BoniTaeium, qtix csi
ejist. 15 Grcgoni II. Deiu epist. 7 Grogorii III ad
CAPIIT VIII.
Bnnifaciiim; ium epistola i.onilacii. ad Ziohariaiu I)e cndice Canlabrujensi aucm Fabricius <( Larrouua-
papam, <|'i:e est inConcil is lom. VIII col. 227. liem iihs Inutlaxt. De dncbnt ms$. Yaii. 1515 et loil.
epbtuU 2 Zacharix ad Wiiiim opiscopuin Baibara- Episiola S. Vtegorii Magni qna Aittjuxtini inle.no-
.

n;c. [ccm.| qux in Conciliis inscribitnr Burcbardo ija!.onibiia renp ndel, citm p ocemto madum inipres-
opiscupo Wirciborgensi. Vidc ihidcm observaltonem so, ti foiina a vitlga is diveisa ex iisdcm mts. pr«-
Pagii. Ilem cjusdem epist. 11 ad Beginlridum el diicinir.
:iiios epis-oopos Ga'los atque Cermaaos. Uem rjusdem
pomilicis ad Bonif.-cimn epi*lnlae ires. id ftsi 9, \-l 1. Meiliiium puram Isidorianam eollectinnem non
et 1. Ilticusqoe ciiam Metliniis.quem deinccps codex eilidisse, sed iliam qux esl mulris additionibus au-
smis deseruit. At in noslris exentplai ihus siihjieiun- ctior, ex haeienus dispntaiis liqua'. Ilinc puram Isi-
lur duae eptsjtolx Bonifacii ad Stephanum II papain, d<ri cnlleclionem scpaiaiim edi recenseri<;ue ad sin-
quarum prima cdiia est tnm. V||| Coocil. rol. 105, corioium manusci ipioruin [cc\i.i] codicum fidcm
altera vcro inier Opora seu epistolas ipsins S. Bonr- plurcs cilldili viri peropiarunt. Ai videndum cst iut
facii est episi. 97. Dein epistola Daniclis omnib s pro siuccris Isidoi ianis exemplis illa habeanlur qia-
regibus.ducibus, elc, ihideni episl. 55. Tum cpislola a mss. Vall.630 ci 051, cx quihus ilaiti descripsimns
Caroli Majorisdomus episcopis, dueibus, eic, capite si'x(o, dissentUm. Joannes Albertus Fahrici«is
tom. VIII Concil. col. 175. Postea conc l.uni anni lonio XI Bililiothccp Crxcoc lib. vi cap. 1 pag. 17,
742, quod in vulgalis Germanicnm appellatur, ihi- idem eruditorum desi.lorinm proponens, iiiterprx-
doiu c.ol. 209. ilein a!ia synodus ad kalendas Martiis stanl ora Isidoriaux collcctionis exempiaria, a<l <iu:u
in loco qui dicilur Li| linas ibiJ. col. 275. Tnni Boui-
: ea ediiio ex-genda essel, refert codiccm Cantabrig-n-
facii Mogiintini epist. 19 ad Eihobaldum regom Mer- scni, qui sxculo xi emptus fuer.it a Lanfranco ar-
ciorum ; ac (anitem alia cejusdem episi. 20 Buggani ebiepiscopo Canluariei.si , et eximie laudatur a Mai-
abhatissc. th:eo Larroqujno in cpistola quam a Basnagio Bell«-
8. D<scriptis pnsiea ex Isidori collcctione captu- valio editam .idem rabricius recudendam puiavit.
lis Angilraumo traditis ab Hadriano I ponlilice, ncc Notal antem Larroqnnnus m eodem codice deesse
non exccrplis cx acttonibus conciiii Clialcedoneusis pr;cfationem et ordinem celebraudx syrrodi, tres
iina ciiiii alicrcalione inter Liherium el Constantium, tauium cxhiberi S. Clemenlis epistolas, cxlens ven
hxc documeiita adjieitlnlur : Du;e ep.slolx. Innocen- plcruinque mttltiim differre a vulgatis, qux snnt
lii II, iiii ad Samsonem Hemensein et Ervicmn Se-
i idenlidcm lcrti.i vel media e iam parte aucliores
nononscin cum suffraguiieis, alia :.d Bernardnm abba- quam in eocadice. Ordiiicm prxterea diversum com-
icinClavxvallensem, iuseriae in coneilio Scn .nonsi memorat, qtiem in alio recenlioii ms. Canlabrigcusi
anoi 1140, lom. XII Cnuciliorum col. 1551. Conci- non t-m a vnlgalis quam a eodice Lanfranci dissi-
limn Itemense anni 1148, snb Eugemn III :ibiden milem allirmat. Primo Carlhaginen couoilio pra-- i

cid. 1052. Cl.iudilur collectio cuin noiitii provincia- missam lestalur epistolam Aurel cl Mi/ouii ad sy- i

rura qu:e in aliis quoi|iie Lidorianis inss. de crihi-

D nodum Carihaginen-cm, <|iix in Merliiio non hgilur.
tnr. bi liuc adduntur vitas hreviorcs et caialngus lio- Ex I: is atilem idcm Larroquantis puram Isidori c<d-
manorum ponliitcitm, dc quilnis n. 2 diximns. leciiunem non in editinne Merlini, sed in hoccodici*.
9. Ciim po t docume.iila ad S. Bonifacium Mogtut* ennlineri credidit. Aueliora autem tlocunienta a< u<l
tiuum peilinentia nulluin uium sxculnrun? suhsc- Mcrlinum librariis trihuit , qoi in>Mllis exscribendis
quenlium ibidein stippeiu nsque ad Innnceiilium II addidcrint qux ipsis placuissent. Cum voro uos c -
et concilium Itemcnsc, suspicio m»n levis exnriiur dioem Vat. ()30 Pseudo-lsido itiat snpparem nuti i
1

lia-c pnsirema documenla sateuli xu addrtiouus esse simus, quocum alii ilem Isidoriani lumantiqui, luni
recentiores; colleclorem vcro cxterorum add tamen- recentiores concinunl; nibil dubium cst quin bi ux-
loriun veiiisf.orem aliquem studiosum virum luisse, morato Cantabrigensi exemplo autefcrendi sini. lioc
qui in cpisiolis et couoilii-. ad S. Bonifacium spe- qniilem exemplum ah iutegra Isidnriana coHcciionn
clantibus desiit. (jnidquid antem tiao. in rc eredalur, al ciciiit s.iiis doinotistrii ipse defectus lum prxfa-
hanc ceric co'lectionem in Galliis digestain osien- liiiii s, luin ordsuiscclchrandi cnncilii, qux duo pra--

il iui a.ldita nc;:l.i d cumeiiiorum qux vcl Callicana i<;r laudaios velnsliores rodices llincmarns quoque
Miui, v< ex autiquioribus Gallican s colleciion bus
I 1'seu lo-lsidori ;ovo pioxi-us ex primilivis liujus
eieerpta fuerunt. Qux ad S. Boiiifaciuin Idoguntiuum c\cinp!arihus laudal. Cxiera vero e.usdcm codicis a
pertincu', epistota Leonis Bi uriccnsis, Viciorii Cc- Larroquaim notaia, qnas cnm velustinribus ct >incc-
itOinanensi". ci Kustocbii Turonensis ad episcopis riuribus codicibus non convcniunt eo rcfcrent'a ,
200 DE ANTIQ. C0LLECT1ON. ET COLLF.CTOK. CvNONUM. PARS lil 270

suni, qnia no:; param cl pcrfcctam Ci Hceiioneni !si- A cm «cquentibiis ex nliis collcdioiiiliiis dcriva:.\
riori , sed iiiipcrfeelam el mixtain conlinct, iu qua liiere. Posiea ipistola S. Cretorii ad Serenmn epi
scilicel peeiiliari iibrarii arbilrio alia per saltum sropum Massiliens m , Zacbarix papse synodus, et
nmissa, alia riecunaia aliunde addta lucrunl.
, alia lib"r Gennadii <'e Ecclesiasticis Kegutis , Augustim
Inier bxc ariibl lia referri rielict Aurelii et Mizonii nomiue inscripiiH : qu:r. iria codem onlinc legontiir
•misiola ,
qnau cnm in snla antiqua collceiione a in Aridiiiouiiiiis Di mysianis n. 150, 1 i0 et 141.
Quesncllo edita, ei a nobis lioc tomo repelcnda inve- Dcinde fragmeiilum epistola; S. Cregorii ad Janea-
iiiatur, cjus roriicis lihrariumipsani exinde additlisse rium episcoptim Calaritanuni, sic du;e pislul.e Inno- i

itianiiestum isl. Aliquot alios Isidorianac e< lle.ctiiniis centii I, tina ad Marciauuin episcopmn Nais-ilanum,
endiccs descripsimus capite sexto num. 28 et sequen- ali;c ad Rufum
et cacteros epi-copos Maeeiloni.r, qua-
lilms. qui iiiin alia omiltanl , alia addanl procier sin- incipil Sfauna me qratulatio. Ilcin llormisdae ail
:

eeriormn cl vclustioruin Isidori exempliiiiim lidem, episiopos per miiversis proviicias de fipsis Ec.e :

si qnis se pnrini et illlegram cjns colleelioiiein iii manifeslissime conslat, elc., nli !e,^ilur in line litulo-
ipsis naclnm arbilraretur, nimium aberraret. Aliqnol rum qui sulijecti stmt epislol.n sext.-e Joannis tl ad
nraUerca alios eodices in liibliothcca Valieana inve- Caesarium Arelalensem lom. V Concil. col. 103. Hoe
niiniis , in qnibns qii*'riam tanluin documenla libra- fia^ineiituui Hormisda? iiominc pcrpciaiu iu cripiuni
riornin arbiliio ex Isidoro excerpta, el im ctim aliis i reiiliiur a Graliano dist. 50 c. 20, et ab aliis eliam
alintco colleciinimm dorumentis tanscripta legtm- sitiliquinribas. Vide qnae dicemus pari. ivc.7,§-2
iur. in bis qioqtie Isiilorianain cullectionem aguu- n. 7. Episiola S. Gregorii ad Elberium episropuin
Eccre nenio poterit, sed incriim excerptum ex pluri- r, Liigduiiensem, qti;ein edilione Maurina cstepisl. I0(>
Ims. Dnas cx bis boe cap te paucis cxplicabimus. nb. i\. Tandem dicta Zaclmrim papcu : Quod hullns
2. Una exslat in ms. codice Val. 1345 s:eculi cir- cuin sanguine debcat copulari eie. In line cedicis ,

ciier x, qui ad Ecelcshm Ticinensem olmi perlinnit, Iranscripia lii t epistola formata Pajiicnsis episcoin
ut cx dnubiis documcntis inilio el linc descriptis
i i ad aretiiepiscopum Mediid.inensem, cujus inilium liie.
Bgnoscimr. Tres bujiis codicis praecipui fuerunt fon- |irofe.imi:s. /n nomine Patris n, et Filii <t>, el Spi
les, uiiniriiin colleeliones Hadriana, Additionum Dio- ritus sancti C. A. sacaiissi:ro sanctm Mediolanensix
liysii, et Isidoriana. Primiun cx H.nlriana suinpli snnl Ecclcsiw arcliiprwsuti A. divino rcsp ctu PapicHsis
canones lOuciliorum a Nica-nis ad Africaiios usi|iie. episcopuius ponlifex dcbiw' venerationis devolum in
Haririanac aiitem collectionis usiim demonsirai noi: (.hristo fanmlatum. Solertia restra nulla ambiguilat
solum canoniim oZ> Carbagineiisium a
distinctiu teneuitir, quia pait.U qnotidie sinms obsequi vobisin
eliam indicium subseriplio-
caeieris Africanis, veriim o:n ilus qiw possibil.tas subin nistrul el ccdcsiaslcu
nnm , seu catalogi episcoporum Nicasuornm qm in , censura monendo confnmat. Conced mus crgo vestra:
lladriana, non autcm in puro Dionysio appendilur. Ecclesimill. quc n petis is vestri episcopatus minislrum.
Non oinnes vero canones cujusque synodi describun- ita ut ea \ei\e episcopatui v. stro subdulur qua episcc
lur, sed nonnulb identidem omissi per sallum. Y.x pntui nostro subdcbaiur : sicque vobis euiu licent snb-
Constanlinopolilano concilio solum symbolum exui- mooere, velut si vestrce Ecclcsiae tonsuram daberet. Htte
betur. In decrelis ponlilicum e.x eadem eolledinne denque concessione, quam scci cannnes formalum
exoerptis multo plura eodem saliu prsetermis^a fue- appellant, ete. Sub iiin ui notal iudiciionem prwsenlis
runl. Iinmo ex Douif.icii decrelis niliil aiTertur: iiihil anniuonam. Plures suui arcbiepiscopi Mcdiolanen-es
item ex Hilaro, SimpLcio, Felice, Syiiimacbo el C qui iitcipiuiit a liliera A ctcuni indictione nona con-
Gregorio juniorc. eurruiit. Tabidaj viro vidgaiac episco; ornm Papien-
5. Porro ex Aririiiiorihiis Dionysianis proferunlur sium pluribus (;icnnis laborani. <jui alia doi-iimenia
Prceccpta S. Peiri de conservandis sacramen'.is, quae Tieinensia biijus icnipuris ra s o b-ahcnt, inveulciu
|

in iisdcm Aridilionibiis rccenscntiir n. G'l ; Slaluta fortassisepiscopum Papensuin incipicntein a lit era
anliqua Orientis, iliidem n. 70 el 71, el Epistota cu- A, cx quo aliquid certius clicere liccbit.
nonican. 72. Inserilur exalio ignolo foiite Decrttum ii. Codtx Vat. 1544 pergamenus in-folio sscculi
Silvestri papce, ctijus iuiiium : Si quis episcopus nulla m\ partein amplioris collcetioiiis prxfert incboanteiii
ecclesiasiicw rationis necessitutc, quod in capiiulis a niimern 132 . qui indicat ali.un panem, qnar;
Mariini [ccxlu] Biacarcnsis c»i caput 14. Redctint desiileratur, numeros scu capilula 151 luissc coni-
dociimenta ex Additinnibus Dionysianis ; S. Leonis plcxam. H.i-c anlcm par^ loiani Isidonanam collectio-
epislola ad Tlieodorum Forojuliensem, ilndem iiuni. iicm exluliet aSdveriousque adS. Gregoriuni, lladria-
1011; ejusdem epistola ad Siculos n. 110; alia ad iiileapiiua.elexierptonesexcom ilioClialeedonensi.
Eutycben n. 111; exempla gestoium ubi iu CP. sy- Plura veroaddiiaiuiidereeepia, ei hicilliciutermitla;
nodo a Flaviano episeopo Eulyclies haerelieus auri:- quae lioc loco uoiauria simt. Illud aiiiem raciiiiitenduui j

lus el condemnaius csl n. 112; scnleniia papae Ce- est, quodcuni in iclig.intl icodiceconfusa luerini fofia,
lasii, quod sedes aposlolica omniuin ligala dissolvcie < rdo iu pluriluis esi pcr(urbaUis;ila ul posiposiia siiu,
possil, ad episcopos per Dardauiam. Item ex epislola [ccxLiuj quae praccedere tlelniisseni, alia vcro quan
ad eosdem, <|tio<l series atiosiobea facullatem habet uinjimgenda eraitt, separeniur. Ne quiil vero alicubi
snc syftodo el ahsolvcndi el damnandi <hi.t? du;e r\ ex arliurio videaniiir inducerc, ordinem codicis sc-
:

parliciihe in Ail liiumihus balieinur iiuiii. 154. Cela qneinur. Simplicii papac documenlis <ju;c ad Acaili
-

»ii epistola ad Orienlales de viianda communione lau-am peniiicnl, initin cudicis pracmilliiiir Narra-
Acacii n. 155. Conslilula S. Gelasii papae u. 15G. lionis ordo de pruvitale Dioscori Alcxaudiini, qtii in
lonsiiiiila Cregmii papae n. 157. Additiir epistola cnlieciione boc lnnio edcnda legiinr cap. -55 Tres
ejusdem Cregor.i ad Anguslinuin, qiifiu in Saxouiain porro inseruntiir epislot.e Simplii ii, qu:c in puro Isi-
direxil alquu Dritaiiniitm, cnm initio i|iiod in vulgatis rioro rie.Minl, una a<I Zcnonem Augusliim, allcra ad
riesidcraiur, el ciim forma a vulgaiis divcrsa, quam Juanticm Raveuiiateni, terlia ad Floreuliiim, Eqm-
iu fme liiijus capnis riahm.us. Seqttitur fragmeu uin titiiii et Severuin, quan inConcj iis siini cjusdcm pon-

cpislobc llieroiiymi ad Ev. ngeluin Nam Alexan- : tilicis cpi-l. 8,2, el 3 Felieis ep.stol.c a<l Siculos
driai, eic. Exslaledi ioue Vcronensi Opeimn
in pr:« ligiiur nilium synodi Itomanai suli codem pout.'-
ejusdeii) S. docioris lom. I col. 1076. iice, cni -eadem episiula inserta erai. In Silvcrio ;kI-
4. Postea ex Isidoriana cullcciione aliqnot apociy- dilur ejusriem cpislota ad Vigiliimi, qtiin in Adililio-
pli;e priscorum poiiiilicum epislolae sivc earuiu , niluis Isidorianis coutincitir. Ooaiuor in S. Gregorin
fragmenta subjiciiinnir nsque ad Dainasmn. Tum Ni- adjiciuntiir inmirum cjus episloli ad Aiigusiinum
:

colai cpistohe in causi Rolliadi. In liis librarius pi.u ctiio prooemio in line Iiujiis capilis subjiciendo.el alia
oculis liabuisse videlur Isidorianum codicem simi- ad Eiiierimu episcopum Lugduneiisem, <|ius in prie-
icm Vallicellano 1) 5S, dc quo diximns e. 6 u. *0. cerienli qnoquc curiicc iiescrh>tas vilimus itflli alia :

5. Deio aflerturepisiola Leonis ad Dioscorum, qnac ad Rrunictiildcm reginam, qiue in edition.c Mauiiua
271 AD OPF.ttA S. LEONIS M .GNI APPFNDiX 2" 2

isl ( pist. 109 p'ura excerpia ox

lilui ix ; ac t.iiiilcm A st>p itna inlcrrngntione sexlain ac scplimam respon-
epislnlis pjiisdem pm
Acredil synodira Martiiii
tilicis. sion. in copnat, Au^us in q:ie ohsccialion-Mii el Cre-
papx I eontra Thendorum ol Cyrum. Afferunlur vero gnrii concessionem ignorai. Itt coilice autem Vai.
rauones 20 siimpii e* lOiteilio Laicranensi e, n^ii»'!»* 1515 leiliam lormam nacti sumus: nain cl |iiouetnium
Man.in, qui gunliir lom. Vll Concil onim col. 55S
I epislolx prxfen, quod onines rnlgati libri dcside-
ct ^eqq. Posl capitnla lladriani ad Angilramnum hic rai t, el ipsmn episiolx eorpus alia nmninn rattnna
iiiu'us subjiciutr De monachorum nionasterioruiuque
: el ordine exliiliei. Neque voro de proa-ttiio dubilari
/ifirriafe. Tum producitur epistola S. Gregorii att iuu- posse videmr. Non solnm cnim id< nt proaiuinm ia
ncs episoopos, uli tomo VI Concil. col. 15il, cum duohus abis m<s. invcnimus, nimirum iu Vnt. I5it
suhscriptionibtis qnxcx Vaiicano codice iliidem pro- et in Patavino 159 Canonicoitiin Lalcranensium S.
feruniur rol. 1543 D. Alix voro subscriptiones in ioanni<i in Viridario, vernm etiam qux in eo indican-
eotlem lomo subdtinliirei ins. Flaviniaccnsi. Cuin iu tur de Lnurentio preHbvtero et Peiro monaebo cmi-
primis siibscriplioniluis ex lioc nostro, uti crediiaus, cmtint cuiii iis ipdttus Beda loco landato narral Au-
cndire a card nali Banmio excerpiis notclurdios o- i gnstiiittm misisse ons Homam, qtii qnxstiones a!U
iiarum Apriliiim et indiciin iv, Inrc synodica Grego- quot proposuernnt S. pnnlilici, ei responsiones ejns-
rii Magui afiigilur anno 601. Atuiiruiu nnliis accidil dem rcliilere. haque rir Dei Auquslinns, inquit,...
i eminem observasse eas subscriptioncs buc Grcgorii revcr&us >n Britannmm niisil conliuno ll.,mam Laurcn-
synodic;v pt rpciam assulas Cunsces subscriplinnibtis liw.ii presbylerum el Pei.um monnchnm, qui />. panti-

episcoporum viginti alterius synodi Greg oii II anni (ici Grgoio qentcm Anqlorum fidem Clnisti excejiisse,
7*21. Verx aulem snbscrip'inncs episc»porum setati •• uc se episcopum (acium es>e rcfenent, simnl el de eis
S. Grcgorii 1 congrueutes quas codei Fl -
siini illx qticn necessariw videbar.tur qu<Tstionibus tetponsa rece-
viuiacensis suppcditavit : e\ quibus lamen ccrlns vit , <7'<<t eliam hnic liistorice nostra; comm-.dum duxi-
aunus hac a'ia subieiniiiiir alia-
colligi ncquit. Po.-t mus indere. Podagri rl am <;ux iu eodetii exord o
rmn epislolarum ejusdcm S. Gregorii Magni frag- menmratur, concinii rnin aliis ip^ius Gregorii lesti-
menla, qnae dc mon tcirs et mooasteriis aguut. D.in moniis, quibiis podagrx doloribus p'uiies et plures
scquunlitr Niddai 1 cpis'olx in caiisa ttoihadi opi- n ensos se lahorasse rodidil. Vide hh. ix cp. 52 ot
i

scopi Suessionensis, quas itraliis (|uoque collectioni 124, lib. x ep. 5G, lih. xi ep. 50, el alihi. Nou levo
biis repeiimus. Tum Viia'iar.i papx epist. I, 2, 5 porroest diserimen ipsius epistox in meworatn co-
el4; iluas S. Isi lori liispalensis ad Laudcfredtim C«ir- dice Vai. i 543» Cum eniin in vulgatis el in tlnolms
diibcnsem ima, aliera ad llasoniuin; Jusiiui Augu.-ti aliis laudalis eodicibus otnnia effcrantur per interro-
cpistola ad Hormisdam, ct eiemplar precuin d enm- . gationes Auguslini el responsiones Grcgorii; in eo
dem Justinum, qux ex Hadriar.a eolleclinnc sumpli ms. quasiiones ab Auguslino propnsilx ipsius epi-
videnlur. Capilula sancti quinli concilii Conslamim- siolx contexliii inserunlur hac formnla : Primo capi-
peli celebrali sub Juslin ano. Sunt canones 13ojusdcm lulo requisis »', etc. Hxc vcrior ejusdem epislolxforma
concilii qui in Lateranensi synodo llartini l re itati fuisse videtur, ex qua interrogaiioaes vulgalx a lleda
cl inscrli Vide iom. VII Ccncil. c I. 2j4.
fucrnni. fortassis exeerptx lucrunt. lu aliis quideui plerisqoe
Aliquol fragmenla ex coneilio vi ccrumenico cum lioc ejusmodi litterarnm evemplis inlerrogaiioues nou ah-
litulo Qum sequuniur ex CP. srxla synodo sumpia
: suuiliier expressx inveninnlnr. Praeterea priniuiii
sunt. Nonnulla eicerpla ex S. Ambrosio, ev saera capiiiilum primam ei secundam responsionent com-
Scriptura, cx SS. Uiernnymo, Angusiino, aliisque C pleciitur, secundum cnminei respcn ionom tortiam,
Pairibus, ei duoex seudoepistol s Fabiani alpiei
leriium quariam, quarUun decintam, (piintum unde-
Clcmenlis. Dein ex colleciioue llispanica aucliori cimam, el scxtnm quinlam, Cxierx iptatuor respon-
prxier concilium Nicxnum el CP. s>uli Tbeodosio a ra sioncs sexn, seplima, oclava el nona una cuin obsi-
419, transcripla fuit e.iatn aia synodus 165 episco- cralioue Augusuni el concessione Gr< gorii dcsinii.
porum temporibis Consttnttini stra 720, cum aimexis Cu.ii vero desitlerenlur eliain in eo.lem codice clau-
epistolis Leonis II ad Hispanos, ad Quiricu n, ad Sini- sula cl cbronica nota qux in inlegris Gregotii e|iisto-
plicium comiiem, et Rcncdicti preshyieri ad Peirum lis apud Detlain hguntur, hoc piemnlum in fine nm-
noiarium regionarium, ei alia memorali Leonis II ad tilum siispicamur, iia ul niliii hinc elici qneat, cx
Ervigium ngem quxhac eadem forma alque ordine
: qno ea qux in hoc codicedesunt a S Gregoiio abju-
in sola -colleclione llispana auctinri inveniuntur. Vide tlicanda ctedantur. Quidquid vero id csi,»cn mmio
cap. 4,ii. II. Tum Ephesina synodus, atqueChalce- ipsam epistolam, uti in laudalo codicc exlubetur.
doucnsis, forinata Attici CP. et concilmm Cartbagi-
Epistola Gregorii Magni ad Auguslinum.
uense sub Graio, ut in eadein colleciione eihiben-
I

tur. Cxtcia conrilia ilesunt, ei in laudalo Carlhagi- t Gregorius ad Atigiistiuum episcopum, «jiietu
lleio,
ncnsi codei defieii. [xon dubiiainus quin in aliis in Saxoniam direxerat et in H itamiiam («).
biblioliiecis alix similes collectit-nes in<eniantur, iu « Pcr dileelisrimos lilios meo< Laureniiuni presby-
quibus ilociin enla biiic iude ex auli umrihus exccr- leruin ct cirum mouachtim fialerniialis lu.e scripla
I

pia nunc int gra, uuiic uiuli'a a btitdinsis \iris dcscri- saseepi, in ttihus a ine de tnuliis eapim'is rcquirere
i

pia luerint. Verum hx d 'X, quas hnc capi:e explica

D curasli. Sed quia pradicii lilii mci potlagr.t: me itt-
vimiis, ad li criorem el vagam cxieiaium fnrmaui venerual dulonbus aifl clum; el cuiit urgerent eiltus
ungnoscendatu sufliciem. dimitti, ila relaxati eadcm ine dolorum
mut, ui ni
7. Conclndemtis cuni G egoiii Magni epislola a<l aHlictione rclinquereut: siiiguli->quibusqiic capiiul s,
Augiisiinum, qnam nos liic appcndendain recepiinii-. til debui, lalius respondere non va|ui.

< Primo eteuiin capilulo requisisli, ul liber utnis

jccxi.iv] Admonilio in epislolnm scyientem.
iraitsniilli debuisset, in quo [ccxtv] coiiliueri possii,
lluj-is epistolx dupiei e-l in vulgatis forma. Una, qualiter episcopus cumsuis clorici-» conversetur, vel
quxlegi iiiiiiediiioncoperuntS. Grogorii.uudecitnin- de his qux fidelntm oblaiionibns accedunl aitario,
lerrngaiioi cs Atigus ini lotidemquc Gre ;orii responsa ;
quanix debeanl iieri porti nos; cl quahier age o ui
oontinct ac pra: erea post iionttni responsiira ohsc-
; Ecciesia episcopus debeai. El .-acia Scripiura ies!a-
craliouem Auguslini ftl concessionem G egorii subji- lur. qii.itn heue, etc, » titi lib. xi editiouis Manriox
cii. Allcra, qux a Iteda inserla csi lib. i Ilisi. Anglo- episi. Gl, ad lincm ns.jiie primx respnnsionis ool.
rnm c. 27, priinseetmdam respnnsionem jungil
nn cl i 151 ; eraifl //'« omnia communia: posi que io codico

omissa inlern»galioiic setunda; cl sopprcssa quoque jimgitiir sc unda respon^io, uii apod Hedam eiiani

Codcx Vat. 1544 et Palaviniis 159 S. Joannis

(a) concordal H.rereulissimo Fratri Auguslino ephcprto
:

iu Viridari" ad-luni iosci iplionem qu.x cum caiieris Vregorins sertus servorum Dei.
aUarum litterarum Gregorii a Beda recita: is plaite
 , ,
.

:73 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONUM. PARS IV. 274

toputaiur *ic : Si qui vero smt cleriei extra sacroi or- A aul vir suac conjugi pcrmixtus, priusiuam
pr lavetur
etc.usquead eJHsdem responsionis llr.em.
liiius. aqua, si ecclesiain possit inirare, vel eiiam ad
i Sccuodo quoque tapiie rcquiris, quiu [i/uia pro slcrium sanclc coiiimunionis accedere. yn-i omnia
cur\ cum una sit lides, siiut Ecclesiartiin diversae a rudi Angloruin geuie fraicrnitalcm luani arbiltor
n>it*uetiidines, el alilcr consiielildo inissaruui in sau- rcquisilam, cui jani te responsum dcdisse nonam-
cla Ecclcsia, alque aitier in Galliaruni Ee-
Komana bigo. S.-d idquod ipscdiceie ci setitire poiuisti.cic, i
ehisiis icuetiir;aiqiw ad.l.t fralcriiitas tna Itomamc ul iii vulgata vcsponsione d.ccima col. 1157.
Keelcsia: coiisnetudiiieni. in qu.t sc minil niitri- m < Quintu mioque capite requisisli, si posl illusio-
laiu, <|uain valde amabilem htibet. Scd mihi placct iiein qurc per somniiim solcl accidere, vel corjius Do-

ut sive in liomana, etc, i ut in vulgata responsionc miiii quisl.bcl accipcre valeat, vel , si sacerdos sit
ipiaria col. I 152. audeat sacra ministeria celebrare. Et quidem liunc
< rei|tiii is (piid pati deheat
Terlio qtioqiic c.tpiie Testauienli velctis lex, si:ui supcriori capiie dixi-
si i|iiis dc ecciesia fuilo abslu'erit. Scd hoe
aliquid iinis, poliutum dicii, etc, • ut in vuigaia rcsponsioue

lua fralcuiiias e\ persmia pctisarc polesl, clc, i ul in undcciiua col. llfll.

vulgata rcsponsioiie quarta. < Sexio quoque c«pile requisisti, si dehent dtin

< Quarlo (|iioqtic capilulo requisisii si pra-guans germaiii hatres singulas sororcs acciperc, qux sunl
mnlier debcat baptizari, aul postquam geuuuiil, p<>si iib iPa longa pr. gcnie gciientae. Scd boc (ieri inodis

i|tiaiilitm tempoiis ossit cceles am introire, aut eiiam

,
o ritilius l cet; nec quitlquam in sacris e!oi|uiis inve-
ii tur qnod Iitiic capitnlo contradixisse vidcalur.
b ptizari ; aut ne morte prffoceupetur quod gcuucrii, >

posl ipiot dics Imc liceat sacri baptismatis sacrainenta lo his codex Vai. 1313 desiuit. Dtio vero aiii codi-
pi-reiperc, ai.l post i|iiantuin tempnris Imic vir suus C ces V.a. {344 et Patavinus 15'J post procemiuui n«-
po-.su iu carnali copulatione conjimgi, aut si itiensirtiu vem Augustiui iuterrogatioiies et loiidciu S. Grego-
roiiMicitidine leneatur, au in bcclesiam inlrareii li- rii responsa omiiiiiu uti apttd Bcdain subjiciunt.

ceal, aut saou: coinmunioiiis sacranieuta percipure;

PARS QUARTA.
Dc antiquis canonum breviationibus aliisque coilectionibus Latinis in tiluios etlocos
communes distribulis ad Gralianum usque.

|ccsi .vi. 1
CAPUT PIUMliM. noncin scvtuiii ( Vid. tom.
\\\ Concil. col. 440), qu«-

c. n) caaoiiein sepliiiitiui
jungit soj liniiim euiiu li-
:
De brevialione canonum Ferrandi diaeoni Cartltaai-
iitluni tis.iii. 172 ciiui appellat qui iu vulgalis tst ca-
itensi*. 1'lures obscura' elleijaliones erplicatte, atiiv.
iion 8. Cauones vulgali D et 10 apud ip-um niuii.
suppteta: vet emendata' ,
qmv nortv editioni uliles
87, in uitiiin copulati snnt tit. 8. Canoiiein in editis
crunl.
uiideciniuin, miiii. i'.(i titnlo 9 designal. Tres catm.
f. F.X|>'.icalis colleciiouiliiis i|ii:c inc^ra vcl lcre iies 12, 15 el 14, nullibi iiTegat. Cum \ero uuin. 18
iiilcgra cannn ca iloctmieuia exliibriil, nnc iie li^ canonein deciicum quinlum vulgatum tril)ii:ii iit. II.
iiillectioiiibus agendum qu:e caiiontiio ahbreviaiifl- lr*'s ouii-si canones iu Ferraadi codice partim eon-

nes vel eosdem canoues in lilulos et loca couiinunia juiigehaiitiir cmn nono, parlim aulein dccimutit lilu-
distrtiniios eprassentaut. Inler breviationes priinum
i Iiiiii conltciebanl. Canou in vulgatis IG apud Feirau-

locum oiitiact illa Fiilgentii Fcnandi Cartliaginensis dum [ccxlvii] iiiim 27 est tt. 12 cai-Pii vero i7
;

Ktclcsia: diaconi. II c Juslini ac Justiniani tempori- ntiai. 12?» pcr crrorciu vocatur tit. 14, cum es lau-
btis (loiuit. In Clironico eniiti Yicioris Tunonensis data serie esse debeat titulus 13. Eniiuvero uia. i

claruissc dicitur anno sexto post consulatiim Basiiii, 100 ti(u us li a^sigiialiir vul^aio canoni 18, cl ntitii.
!

id csi, amio 547. Magislro ttus est S. FuJgentio Ru- 173 tituius 15 canoai 19 ascribitur. Postremus ranuu
h|>ciisi episcopo, ut ex scriplis cjus iiquet. Facundus Nic;rnus 20 S^rdic cnsis primus vocalur num. 214, de
llcrmianensis iiliro iv pro defetisioue iriimi Capituio- qtio diccmos postea. Dtio liic ohservanda. Prinio non
ruin cap. 3, Fcrrandum laudabilis virum memorias solum partitio, sed ordo etiam canonum ab Isidoriai a
nppcll.uis, vita jaro functum si'r*ni!icat. Scripsit au- Vcrsiouc discrcpat. Nam canon de. diaconibus, (jui
letu eos libros Facundus auno 551, uii ex Vicloris titulo 14 designatur posi canonem de fencratoribus
Clironico colligilur ac proinde Fetraudus atitc lnutc
: in Isidoriana ante aliquot canones prscmiititur. liiuc
aiuiuni e vivis excesserat. Cresconius in prjef.uione eigo Ferrandum vcrsionem :h Isidortana diversam
snj; colleclioiiis eum reverendismnum Carthaginis Kc- ia hiscc caimuibus fuis e seciiium conliruiatur. Se-
clesi.v diaconum el virum sapieniissinnim vocal. Scri- ciiinio cuin \crsi. nco PliiiOnisel Evaristi a Ferrando
pia cjns, qnaj toino nono Biblioilieca: Palruin inserta l) adhibitatti conjcciiniis, nc inove.il parlitio vu'gaia in
siuit, conunemorare non esi iicces^e. De sola Brecia- viginli caiiones : ejtts eaiin rodex in roiiiractiorem
titnic funonum, quu: noslri insliluti est, noti p.i uca liluUirum litimci iiai catmh in verstonem exbibcre po-
di enda sttiif. tnit, ni alii qtioque aliarum synodortmi canones, licet
-- Duo Breviationis codices bactc.n s
laniiim Iidjiis iidem siut, varias partitioucs in divcrsis exeuipla-
iiiMwii suni, Treceiisis , ct Coibeieusis. Fraiiciscus ribiis recipiunt.
Piilioj.ts exTrecensis Ecclesi.i- codice pri iitn cdidil t
4. In c.eierisGrxcaitim synodortimcaneuibusFer-
Paiins an. 1588. Dein Pctrus Franciscus Cbilflel us randus eam iuierpreiatioaeiii jirae oculis liabuit, <jti;e
Soc Jesu in editioue Divionensi uitiii 1G49, m-. Cor- Isidoriana vocari solet. Cteaitn pr.eier uoiuiiia An-
licicusi iisiis, iionntitla loca cmeudavit ,uotUque ii- Quiritani el Novucasaricnsis concilioriim solius Isido-
liisltavil. Fx liis aulem duabiis edilioiiiiius idcm opu- riaiiiK inlerpreialionis profr.a, sltim uum. 149 conci-
hCiiluin jiloiies rcctisttm. iiisertuini|tie lomo liiblio-
I lii Aiiquiritani liluiiim 17 ailegat, verba iuler eaenju-

iliect: canoaiea: pag. 418, ncc aois toino IX. Biblio- menosorenlfCX sola isidoriaaa versione pi oficiscuntiir
tltcca: Palruoi, ct aiibi. Similiier iiuui. U0 couctlii Anlioclicni tit. 8 laudans,
3. In ailegandis Nictenis caiionibos Ferrandus voces \ icarii episcoporum cnm eadcm vcrsione con«
fhi onis ct Evaii.-ti versioacm, ijiia: in Africanis to- (ord:i:ii; el miiii. 144 lotideni Is doriana: versiouis
ilicibus canoiiiiin descripUi cral, secutus vidctur, uli voiba ex caa. 10' rerietuotur.Pitira indiiii
suppetiint
iiiiiiiiadvertiniiis part. u c i, i^ 1, n. 4. Niccnonim incationibus Laodiccuis. Ciim eniin ntun. 115 citat
Caiiiiuuiii seu liltiloriim, quos laudat, uiimcri cum cvncit. Laodic. i>t. 5, voccs usuras et lucra, iU eu
c;riens quoque vcrsionibus conciituni us.fue ad c.t- scscup!-i,'s 'dorianx versiotiis iuut. Canon II laudaius-
27: AD OPER\ S. LEONIS MAGNl APPENDIX. 97G
num. 221, canon 15 designalus mim. 151, eanon 17 A rem nntavimiis part. n c. 5, § 3, in quiutum canoncm
indicalus inim. iib, ilem canunes -5 el 27 allegaii syuodi anni 397.
niiiii. 142 et 216, iiui iu vulgatis smii canoncs 26 el N. 25. Concil. Carth. tit. 12. Est concilium anni
28, vel lotidem unioino verbis transcripti deprehen- 418 c. 120 Codicis Afric, ubi lic.ci sil canon 13, iti
(liintiir ex eadem ver»ione, vel peculiares ipsius vo- coJice lamen Ferrandi uudc canonera cura dtwde-
<:<-s pr;eferunt, ul conferenii paiebit. Idem esi de ca- cimo fuisse conjoni turn ostcndiinus part. u c. 3,
nonibos 55 cl 47, ciialis num. 185 el 201), qui in vul- §7n.l.
gato Isidoro suiit can. 57 el 47. Cuni liaec exempla N. 27. Concii. Curth. tit. 28. Item 53. Est sjuodua
trafticiant, crlcra ejnsdem generisbrevitali consulen- armi 397. Tituliis, scu canon 28 in Cotlice Afncano
tcs pralemtitt mus. De canonum vero cujtisque sy- mnissus, coniinetur iu Dreviario Hipponensi c. 19.
liodi ntuinris, quibus noununqtiam «luo vilg.iii l-ido- Titiilus vero 55 liabetur in Cod. Afr. c. 54.
r-an.e inlerpreiaiionis ranonos apud Frrranduin in N. 28 Concil. Canh. til. 14. Periiuct ad couciliiim
iiniiin coium, niliil atiinet dicere etenim quinain : a ii n 401 c. 80Cod. Alr.
i

Mincii sint, cx collalioue quisque nullonegulio intel- N. 50. Concit. Carlh. lit. 18. Eslsynodus anni 413
liget. Di! canniiibns Sardieensibns, qui ex originali c. 126 CiHlicis Afric.
liatino liiiii Imiunibus a Ferrando alle-
Isidorianis N. 32. Concil. Cartli. tit. 15. Est synodus anni 401
:>ahtur, illud iinum noiaiu dignum esl, canoncm Idibus. Septemlirisc. 81 Cnd. Afr.
uliiinuiu Nicumum deomiltenda genuftcxinne diebus N. 33. Concil. Caithag. lit. 23. Spcctat ad conci-
•inminicis atque pascbalibus num. 214 laudari uti liuiu auni 597 c. 14 Efaraviarii Uipponensis.
coricilii Sardicensis lil. 1 ac aliis in numeris canonem
. N. 54. Concil. Hipponiregiensi lit. 5. Est synodus
primnni liujus cnncilii 2, secmidiim lit. 3,
cilari tit.
B anni 427, qua: desideratur. ilic autem canon repeiH
«*f sic demceps cmleri canones Sardicenses uno nu- tus est ex anteriori concilio Carlbagioend anni 421,
mero augeulur. Id auiem e de causa proficiscitor, • quod boc (omo lypis dabiiuus, ubi legitur c. 4. Vidu
lili parl u c. 1, n. 18 indicavimus, quia iidcm canoues qiue disseruimus nart. n c. 5, § 9 n. 4.
olimjuncti crani cum Nicxnis etiam ver-ionis Isdo- N. 35. Concil. llipponiregiensi lit. 8. Landalur ea-
i lan.c.cnm qua quidem uirosque copuUlos reperimus dem synodut anni 427. Hic auiem canon legiiur iu
ih vetuslissimu codice 58 capituli Veronensis dein ; Codice Afric. c. 32, nec non in Concilio Cartbagi-
vero iu separandis utrisque quidam miiius acc ratc nensi anui 421 c. 5.
increpita pubtreuto canone Nic&iio, eumque Saidicen- N. 38. Concil. Hipponircgiensi tit. 9. Eadem syno-
sibiisveluli priiniimaltribuil («id« purt. itc.l, n. 15). dus allegatur, elcaimn describilur c. 10 coucilii Car-
5. De Afi i< anio canonil)US,i"|ui a Ferrando frequcn- Ihagiiieusis anni 421, boc tomo col. 653.
tius areginiur, plu a diccnda sunt.Cum ennn aliquol N. 59. Concil. Carthag. lit.il. Indicalur synodus
concilia eodcm m loco, ex. gr. Cartliagine, ccl-bra- anui 597 c. 12 Ureviarii Hippunensis.
la fueriul; Ferraiidus vero in ipsomin couci!io:uin N. 40. Concil. Carlkag. lit. 20. Fadcm synodns
caiinnibus laudaiulisgenerali fornmla ronnl Cartlt/ig. est canon aulem legittir in Breviario Hipponcnsi c. 1 1.
:

uti soleat; ad quod concilium Canliagnicnse liic vei N. 41. Concil. Carth. tit. 2-2. E*l ejusdein syinuli
ille canoD pert neat iguoraiur. Alicubi eiiam ntulo- iu Cod. Afr. c. 55, cl in Breviario II ppnnensi c. 13»
nim seu canonuin iiumerus vel de-ideralur, vel men- N. 43. Cvncil. Canh. lit. 9. Laodaior synodus amu
dnsus est. Cum voo in dislinguendisiisdem synodis 407 c. 104 Codicis Afr.
ac uumcris liiulorum supplendis, vcl einendandis C N. 46. Concil. Carlh. lit. 56. Speclat ad synoduiu
iiou niodiCiiiii laboraverimus, ulile fulo/um credimus anni 597 c. 27 Breviarii Hipponensis.
6i lioc loco omissis illis Ferrandi aliegalionibus, qoas N. 47. Concil. Carlh. til. 5. Concil. llippon. tit. 9.
i-er se clara: suul, seriem Ferrandianaj Breviaiionis Prima cst synodus xix vel xx, sub Aurelto, qu:e de-
seqoentcs, citationes obscuras expliceuius, eanones- sideratur. Vidc part. u c 5, § 9 n. 2. Secuuda esl
que cujus synudi fuerintaperiamus. synodus anni 427, quae pariier deesl. Legilur vero lnc.
Num. 4. Bre.vialiouis Ferrandi laudalur concil. cauon in concilio Carlbagiuensi auni 421 c. 9, hoc
vnivers^l. Carihag. tit. 49. Est synodus anni 3 J7;
l
lomo eul. 652.
ipse autem canon legitur in codice Eccles. Aliic. c. N. 48. Comil. Carthag. tit. 40. Esl synodus anni
49, qui cod.x edims iuvenietur tom. II Conciliorum 397 c, 31 Breviarii llippnn nsis, el in C"d. Afr. c. 44.
edit. Ven. col. 1252 eiseqq. fccxi.ix] N. 49. Concil. Carthag. tit. 49. Estcanoa
[ccxLViitj N. 5. Concit. Carlkqi. tit. 50. Est ea- ejusdem synodi qui legilnr c.30 Breviarii Hipponeft-
dein synodus anni 507 can. 50 Codicis Africani. sis, et 43 (>odi< is Air.
N. 9. Concil. Carlti. lit. 10. Esi eadcm synodus. N. 50. Concit. Carlltag. tit.i. Videluresse synndus
Canouauiem legitnr c. 18 Codicis Afr. anni 405, uti conjecimiis part. r. c. 3, § 6 u. 5. C 'iiou
N. 15. Concit. Cartli. lit. 52. /i<?»i 54 Concil. Carlli. vcro in Isidori c«ll< ctione MUevilaao coucilio pejpc-
in basilici tit. 5. Primoin est idcm conciiium anni ram Iributus, legitur c. 23.
5J7 c. 54 et 56 C dicis Afrieani. Secundum auicm N. 51. Concil. Cartltag. lit. 17. Innuilur synodus
ost aliud cuncitiura anni 407 c. 98 Cudicis Afr. aiini 397. Canon vero esl in Breviario llipponensi c. 8.
N. 14- Concil. Carlhag. lit. 54. Est synodus anni «x N. 52. Hoc in atio Concilio Carlhagincnsi aclutn est.
597 c. 50 Cndicis Afr. Ilic Ferraudus ncc tiiulnm, nec nuiiiermn de.^iguai,
N. 15. Concil. Carlh. lit. 5, ul corrigendum tit. i co tjuoil boclocn iiidicaiiirsynodiisaiuii 409,qiixiinu
20. Est synodns anni 597 c. 50 Cod. Afric. plcnaria, sed provincialis fuit; ille enim in couciliis
N- 16. Concil. Carthag. lit. I. Indicari Cicdimus proviucialibus timliim ac nunicruin praoerire con-
ciinciliuui sub Ccneililio anni 390 c. 2, ac propierea suevit, uti auiiiiailverliinus part. u c. 3, §9 u. 5. Hic
corrigendiini ili Ferramlo til. 2 pro ftl. 1. llte quidein aulem can ni refeilur in Cod. Afr. c. 107.
canoa repetilus legilur incouriho Carlliaginensi au- N. 53. Concil. Carihag. lit. 8, ei in ms. C-irbciensi
iii 410 c. 5 Codicis Africaui. lif. 9. Legitur iu synodo anni 419 c. a9 Codic »
N. 17. Concil. Curthag. tit. 0. E*t synodus anni Afr., el iu altera anni 421 c. 1, boc tomocol. 65u.
401 Id bus Scpteinbris c. 71 Codicis Afr. Sub titulo aulem 8 rel 1 spectat ad allerulrani po>le-
N. 22. Cr.iial. Carlh. tit. 9. Est canon ejusdem riorcm synodnm xi\, vcl xx, sub Aurelio, quai iuler-
(•ynuili auui 401 c. 7'» Codieis AIV. ciderunt, uti proh.ivimus parl. n c. 3, § 9 n. i.
N. 24. llem Cancil. Cuitltug. ttt 5. Hic tit ilus N. 5i.Coii(i/. llipponiiegicns. tit. 5. Est cainm sy-
speeiat ad syoodum anni 597. Leg tnr auieni ipse nodi auni 427, cui quidem Iribuiiur ctiain iu iluulras
ranon inieger in Breviario cmicilii Hipponeusis aimi codifibosa P. Harduinu luidaiis tom. II Concil. col.
5'I3, qimd in synodo Cartliagiuensi anni 597 repeti- 1275 not. 4. Legilnr in Cnd. Afr. c. i'J.
liiiu ei insei luni luil. Vide Bieviaiium in cullecliune N. 58. Concit.Cartkag.tit. 15. Esi synodus anni-
hoc torno impiessa col. S^. et confer quu; iit hauu 597, cauenqtie exliibctui c. 6 Brcviarii (hpponensis.
 ; -

277 DE ANTIQ. COLLECTIJN. ET COLLECTOK. CANONCM. PAUS IV. 273

N. 62. Concil. Carthag. tit. 19. Indicalur eadem A synodus xx ; sub Aurelio, uti probaviinus parl, n c.
svnodus. Canon referlur in Breviario Hippon. c. 10. 5, § n. 5.
'
N. 64. Concil. Cartliag. lit. 5. Iiem Concil. Carih. N. 1 44. Ct concilium nniversale non jiat, nisi causa
t>t. 15. Ilac poslrema allegalione conigendum M. 19.
coinininiis, idist lotfus Africte, coegerit. Ilic canon ad
Priori locoindicari vidcmr synodus anni 597 vi kal. synodum Africanam manifeste pcitinei. Allcgatio
Julias, seeunlo autem loco alia ejusdem anni synodus auicm synodi, qnas desideratur, supplcnda est sic.
vkal. Seplembris. Conler part. n c. 3, § 2 n. 7. Ilic Concil. Cariliag. lit. 1. Ilic cnim canon primus est
Ctiiion, ame consliiutus in synodo llippouensi aimi intercanones couclii Carlbagincnsis anui 407 c. 95
593, legitur in Breviario Hippon. c. 10. Cidicis Africani.
N. 67. Concil. Carthag. lit. 18. Ksl synodu.3 anui N. 165. Concil. Carlhag. tit. 7. Esl cadem synodus
39?. Canon autem reciiaiur in Breviario laudalo c.9. 497 c. 102 Codicis Afr.
N. 70. Concit. Carth. lit. 24. Eadem syuodus a.l- N. 170. Concil. Carihag. lil. 42. Est canon ^ynndi
legalur. Canon describilur iu eodein Breviario c. 15. aiiui 597 c. 55 Breviarii Hippoo. ct. c. 45 Cod. Afr.

N. 71. Concil. Caiihag. lil. 58. Est ejusdem synodi N. 171. Coiuil. Carthag. tit. 17. Speclat ad syno-
cauon, in Breviario llippon. c. 29, el iu Cod. Afr. dum anni 401 lib. Septembris c. 83 Cod. Afr.
i

c. 42. N. 175. Conc. Carthaj. lit. 48. Indicatur svuodus

N. 75. Concil. Carih. til. 2 (orrige tit. 6). Lst anni 397 c. 48 Cod. Alr.
canon aclionis secuiidje conc lii Carlbagineusis anni N. 183. Concil. Carlhag. lil. 2. Esi synodus snli
41 J, qui in Cod. Afr. legilur c. 132. Confer parl. u Graloc. 2.
c. 5, § 8 n. 7. N. 189. Conc. Carlhag. tit. 2. Peilinet ad cnnci-
B
N. 75. Concit. Carlhag. tit. II. Est concilium anui liiim auni 401 id. Seplembris c. 0S Codrcis \lr.
40! idibus Septembris. Canon ref.es tur c. 76 Codicis N. 190. Concil. Onlliag. lit. 10. Allegalur syuodu>
A'ric. auni418c. 117 Cod. Afr.
N. 81. Concil. Carlhag. it. 34. Laudatur couci- N. 191. Cone. Curlli. lit. II. Idein coiicilium c. 118
lium anni 397. Canon est in Breviario llippou. c. 25, Cod. Afr.
cl in Cod. Afr. c. 7)9. N. 193. Concil. Carthag, lit. I. Esl synodus anjti
N. 82. Concil. Carlhag. lit. 6. Iodicalur idein con- 401, xvi aui xvii kal. Julias, c. 57 Codicis Afr.
ciliuin. Legilur vero bic canon in prsciuissis Brevia- N. 195. Conc.il. Carlluttj. iit. 2. Esi raiion acii nis
rii llipponcnsis eidem concilio inserlis, itti suo loco sccuud;c cncibi anni 419 c. 128 Cod. Afr.
annolavimus pirt. n c. 5, § 5. N. 196. Concil. Carthag. til. 3. Ex cadem aciiuiie
N. 85. Conal. Carihag. lit. 7. Idem concilinui ajini c. 1.9 Cod. Afr.
597 iiic pariier innuiiur. Verba caiionis in iisileui N. ]!)'. Concit. Curihag. lit. 4. Ex cadem actione
Breviarii praemissis describunlur. c. 130 Cod. Afr.
N. 84. Ccncil. Carlhag. tit. 5. Est synodus xix, N. 198. Conc. Uinponiregiensi tit. 5, ubi corri^pn-
snli Aurelio, eui bunc canouem adjudicat coueilium dum est lil. 4. Est synodus llipponensis anni 427.
Cariliagincnseanni 525,iom. V Concilioruin col. 781. Yide (ju:v notavimus pari. u c. 3, §9 n. 4. Bepctilus
N. 90. Concil. Carlliag. lit. 7. Esi concitium sub est bic canon ex anleriori synodo C ntbaginensi anni
Ceneiblio anni 590 c. 9. Cum in colicc Ferraudi ex 421, in qua legilur c. 2, hoc tomo col. 650, ei pro-
ifualuor cauouibus duo couflati esseni, lituius 9 in fi-rtur etiani inCod. Alr. c. 30 inlcr canoccs piimjn
eoilem codice eral lit. 7. Vide quac aunotavimus C adionis synodi anui 419.
parl. ii c. 3, § 1 n. 4. N. 202. Conc. Cartlt. tit. 41. Est synodus anni 397...
N. 91. Concil. Curlhag. til. 43. Spcclat ad syuo- Ilabelur vero bie cauon in Breviano llipponensi c.
duui anui 397 c. 34 Breviarii llippotiensis. 32 ct in Co<l. Afr. c. 45.
N. 93. Concil. Uipponiregiensi tit. U, Est synodus N. 20^. Conc. Carth. lit. 7. Periinct ad synodum
anoi 427. Camn profertur in Cod. A'r. c. 53, ct in aiuii401 id. Seplembris. Lcgitur bic canon iu Codife
syuodo Carlhaginensi auni 421 , c. 9, hoc imiiu AIV. c. 72.
col. 652. N. 2!5. Conc. lit. 32. Est conciliuoi
Cartli. anni
N. 101. Concil. Curthay. tit. 7. Sunl duo canoncs 397 e. 23 Breviaiii
ppon., ct c. 37 Codicis A IV.
I!

8 ei 9 conciiiianni 590, [ccl| sub Geiietbjio, i|iii in N. 21 >. Concil. Carlh. tit. 31 (ubi corrigendiim
Ferrandi codiee in unum copulali rauoucm septinnuu tit. 30). Item Couc. Cmih. til. 7. Piimum cst conci

conflaverant. Viile noiata iiuiu. 00. lium anni 597 c 2! Brcviaiii Uipponeuss. Alli-rum
(N. 118. Concil. Carthug. tit. \i. Pcrjiuet ad syno- esl concilium anr.i 4(17 c. 103 Codicis Afr.
diiui aiuii »01 idibus Septembris. Legiiur uic canon N. 226. Conc. Carlh. tit. li. Innuitur synodus atuii
ajxid Isidoruui inconcilio Carlbagiiicusi v. c. 1 1 ; re- 397 r. 5 Breviarii ilippnn,
pclilus auleiu fuil in synodo antii 4lJ c. 17 Cudicis [ccliI N, 227. Concit. Carth.tit. 12. Eadeni syuo-

Airic.nL dus.anoi 597 c. 4 Breviarii laudati.

N, 119. CohcU. Curthag. itt. 8. Lst cuncilium sub N. 228. Concit. Carth. til. 45. Esl canon cjusdent
Giaio c. 8. syncdi in Brcviario (lippon. c. 36.
N. 121. Concil. Carthag. tit. 9. Esl syaodus amii Q N. 229. Concil. Carllt. lit. 46. Ex eadem synodo
597. Canon refertur iu Breviariu Ilippuu. e. 1. eo lem c. 56 breviarii, ei c. 46 Codicis AlV.
N. 122. Concil. un.versal. Carilinij. Supplcmluni N. 230. Concil. Curth. iti. 51. tdem c nciliiun c.
lit.25. Est canon ejusdein synoili <)ui in Breviario 55 Codicis Afr.
llippon. legilur c. 1G. N. 251. Coiuil. Cartlt. iit. 5. Est synodus atiui
N. 129. Comit.Carthag. tit. 27. Idcm conciliuui 401 id. Seplembris. Legitur bic canon in Cod.
in Breviario auiein canon dcscribilur c. 18. Afr. c. 73.
N. 132. Concil. Canhag. tit. 35. Idein c >nci iiiiu ; N. 232. Coucit. Carth. tit. 29. Est conciliiiiii aiim
canon vero in Breviario ilippuu. c. 21, in <; d. Afr. 30" c. 20 Breviarii Ulpponensis.
c. 58. Ls bis Ferrandus pr.i ler codicem Grivcomm ca-
N. 151. Concil. Curth. d'. 55. Est canou oju "icoi uonum versiouis Isidoriana , iniftio Cbalcedononses, 1

concilii, in Bieviario liippoii c. 26, iu CoU. AIV. mmqnam ab eo allegali, videiitur dcfuissc, codi**es
c. 40. Afrorum cattuuuui pr.rsto baiiuil, in qci' us coiMiue-
N. 155. Concil. Cariluuj. tit 44. Ejusdcm coucilii banliir duo concilia Grati <t Geneiblii, el synodj
canon iu FoVeviario c. 5». omues sub Aurelio usijne ad Uipponensem auui «27.
N. CVO. Cvncil. Carlhau. lii. 13. Special a;l syno- Mirum vero ne sii cuni uuin|uam inemcrasse syno-
diim anm 401 idibus beptenibrts. Esi iu Codicc duui llirpoueiisem sub cojcm Aurclio cclebralam
Air. c. 79 auno 595, iioc cauones priimc aclionis roncilii (iar-
N. 113. Ccncil. Carthog, tii. 5. Laudari lclur ihagiticiisi» ai«ni 119. Satius cnim ipsi visum cst
 ; :

S7'J AD OPERA S. LEOMS MAGM AFPEKDIX. ?»0

rcferre cannnes ejns synodi Hipponensis e\ concilio A missa epislnla bis verbisevposuit ; Cunonesin panibnt
Carlbaginensi anni 397 , in qu<ul eormn Breviariuui Orientis ab antiqit>s Palribus con>tituti, Crtecu prius
inserium fuit. Canones v ro tres ac triginla prim:e $ermoie consliliiti snm ; poslea ii.ii.ib xnrcfdchli tem-
action s concilii Ciribnginpnsi- an<<i 419, partim e\ pore in Lntinani (ifynam translaii sunt Et tfttia diffi.
cile est «I s mpUciux aliunid cr i.lia lintjua transfera-
:
anteri «ribus, partim ex poslerioribns synolis retnlii,
in quibus vel condii, vid repetiii Fueranl. Pcculi.i- lur in alteram , simulque ei iliud arcidit ul in tants
leuiuneterea coJn-ein cano hiiii provinchc Byaaceiue lempoibus scriploiis aitt non intelliycnte< , aul dor-
adhibuii, <x quo plures -ynoiLs tju-dein irovincie niitiuttes multa pranermittant ; et propterea in >psis

landat. Vide quae in Iniie rem nnlavimus pait. u, canonibus aliqva simplicioribns xideanlur obscura :
r. 5, §9 n. 5, nbi etiam nnnmrla au gimus de ideo visnm est ul cttm omni diliyentia el ea quee per
;

synoilo Zeilensi, el ile diribus Sricii epistoiis eidem Iranslutores ubscurius dicla sunl, et en nair per scri-
:
synodo inserlis, quas il!c ulentidcm allegai. p ores :unl imm'la'a, s mpl:cins et emendutius retlau-
raem. Latina Gnrcorum cannnum versio qwe in
CAPUT II llispania vigcb:it, t|u:rque idtirco Iraducla luii in

I)e Colleaione sen Cnpilulis S. Marlini epscopi Ciilleclioneni Hispauicam, illa cs> qu i* ab 'sdoro
Biacarensis. i
o>lea recepia, l-iitoriana appcllari sob-l. In tiac
ilaque vcrsinne qua?dam obseurins reddiia Marlino
\. Posl Brevi.vion^m Ferrnndi mcmorandi est v si siint. Aliqtia vcro in eadeni a librariis aul mi-
Collectio Capiiuloniiii S. Martmi episenpi IJrncaren- nus iiiielligenl bus , vel ilormilamibus iimmiiaia aul
sis, qui eotlem sa ctilo Rnruit. Hunc in Pannonii — omissa in aliquibus eteniplaribu*) r-peril siiculi nos :

nrtnni lesla>ur S. Cregorius Turonensis in llisiorit in eadem versionc qua* COUice canonum
in ctultce canoni niox
Francormn lib. v c. ~»S ar propierea erravit Garsiss
; edendo coniineiur, nounullas sentenlias iiberius tra-
Loaisa, qui eum Gracuin crcdiilit. Ex Paunonia dclis aique muiaias aliquas vero brcviores pani-
,

vero ad visitanda lora sancla 'ii Oriemem migrans, cul.is pr.eiermissas in nutalionibus indicabimus.
Gr33cas liueras et nptimas s< teniia^ ibidem excoluil 5.Pascbasins Quesnellus disscrt. 12 n. 10 exisii-
lanlumque in iisiicm pr<tOcit , ut dort ssmiis qlii- m Mariinuin ex antiqna eanenom iranslaliune in
i

biisque sui leinporii nil il cedcrct.' E\ Orienle in Cod ce canonum abs -e rdito couleula, non aulem
G.tlhrciam trajet it, ibi uc ab Ariaoa inipietale cnn- c\ Graco suam c< iicci onein concinnnssi> ; eost|iio
versis Siievorinn pnpulis regula n fi.lei ae relii:i"nis allncinaios aflirui.il qui cu n novac translatonis ca-
prarepia ronstituit, Ecc'csias inf»rmavit, et mnna- nonuin auctorem pr;edicaiit. Ea quae affi-rt ul probet
s eria c nd dii, nti S. Isidnrus llispalensis memnric Marliuum ustim fuisse laudato Codicc caiiouuui , re-
-

priHliilit (De Vtr. illuslr. c. 22 al. 55). M<<n tsierinm fellcmtis in Obs Tvaiioiiibus ad caindem disserL 12
Dumiense construiisse traditur in concilio Tnle- cap. 2 n. 10. E Gneco aiitem ccidice, non aulem ex
lauo x c, 3, ciijus eliani primus abb.is fiil. Mona- ull.i antiqua vcrsione soaiu collectionein digcssisse

sterii Dumiensis episcopxs vocnur ab eodem S. Isi- iion soliiui ioiiicant rccitan ejus verba, quibus Gra--
doro in Hislo-ia Goiborum , qui rpi<cnpalis Ironor, cum lexluii) ciim Mtlgalis versinnibus se cuniiilisse
Marlini ejiisdem nicritis Pumiensi Ecclesir prinnun demonstral; veruni eliain o\ ipsis ejnsdem Capiiulis
tribuius in aliiuotejus succcssores iransivit. Hine
, I q 'Ci , i|iia' rinii nuil.i Laiina interpretalinne conve-
non male eum qni in concilin BracaivnM i amii 51m, lituill. YYftiin lamcn csi Marlioum novam Grxdrum
S'ii , ii t piuat Loaisa anni o'JI, subscripnis legi'ur
, C syuodnrum lucubr.indnin sibi iinn pio
versinneiii
Marriims episcopus, nostrum Hnrtiuum e'*i eop-nn posuisse, sed nova qtiadam fac.iliori me.lboiio novam
Diimienscni nnunulli imcrprcaii snut. Euimveio ei brevem collectionem voluisse condere ex ii» ca-
<;u ii in conc. tio Bracarensi n idetn Mariiuu- deereia pilulis qu.e elericis el laicis utiliora videbantiir
primi Bracarcnsis a se jam antea Rrmata pro.mu- Ilnc simul vbsenans, inquil, ut illa qua; ad ep<scopOi
tiei , tiiuc auteni Bracarensem sedeni lencrcl La- v I univeisum clernm pertinen'. una inparte conscripla
cretius; non alio profeelo noinine ille in eodcin con- sinl ; simililer el quiv d laicos periinent simut sntt
< .

cilio t ea decreia lirmare potuit nisi nti <piscopus adunala, ul de quo capitulo scirealiquis voluerii, pos-
Dumicnsis. Hmc amem lempori quo erai episrnpis sit celerius invenire. L't anlem bac in re Iretorum in-

Dumiensis, ascribeuda ridetar ca Lalina versio cujus ielligenli:e et nlililaii prospiceret , canones i|iiidem
meminii bigeb rius de Script. Eceles. e. 1 17 Mur- : Gr.ic;iruin synodorum in ipso Graeco foute potis^i-
linus episcopus transtulil p<r bmrsmi Paschnsii diaconi inum expendit; sed ei«s quns utiles et evocrpcmlos
inlerrogutioiies et reiponsiones ptvrimai saiaorum crcdidit non semper Laline intcrpreialus est. Ple-
,

/Egypliorum Palrum i:i Damiensi mon isterio. lla.'C ros enini ita reiulii, ut qu:r-dam qu:c simpliciori-
|iie

versio in Appcndice nd vitas Patrum lypis Planii- bus videbantur nbscura, Clplicarit lalius qua?dam ,

nlanis anni ibi8 edita fuii. Monet atttem lloswey Ius omiserit , qii.npdam etiani iuseruerit , proul >uorum
solius Marliui nomen pracfcrri in iluobus codic hu<, disciplinac ulilius pulavit et ob ba r. , ut credimus,
:

inter qnos velus lihcr S. Floriani scriptus sacul" i\ libertatcm, undeuam boc vel illud capilulum sum-
hanc epigrapben cxbiliel liitrrrogalioiies ei resfon-
: piiuii fucril, luinqtiain ascripsit. Lndem consilinca-
siones sEyypliorum Pntrum quas dz Craco in La;i , q nonein deeimum, alias noiiiim synodi Ancyraua?.,
num transtulit [ccut] Martiitusepiscopnt in monaster o queni pr;e oculis liabuit cap. ?i9 PinendanS, Occiden-
VumienA. Pascbasii anlem versio refeni potest :-d tali disciplinae accotnmod ivii. Cum enim «-o canoue

nnn absiuite opus in cdem editioue impressuin

:-.|iud diaconis qni in ordinalone pr<<lesla fnerint vefle se i

libro ;ep;i'no, quol Pascbasio quideni iuterpreti in nxoreui ilnci're,ct niliilominns nrdinationem acce-
mss. trib ilir. Ad II acaicnsriii pnrro •m lein Mai- p rinl, si pcslfa mitr mnnii) j':ngaii|ur, iu iniiiislerio
t nus pmmolus, praefuil Biacarensi synodo u aun. permanere penui inlur ; Marlinus bos post liujiis-
672, nii stiuicrips l Uartinus Uracnrensis metru-
: m<di protestatinn a m ordiuari vetat. Cum nulltim ca-
puluana: Ecclesue ep scoptu. lila vcro S. Grejjorii piliilum proferalur i|tmd cuin Cbaice lonensibus cano-
1'uroneiisis, t|Uib,us sacerdolio ejos inbuil aunos nibiis ulla raii<<ne c invcuiat, Hartimis Gr.eeo codice
pius uiiuua 30, iion suluni eniscopatuui Bracjreu- usiis vid.-inr qui iisdem canonibus carebal.
seui, bed cl Uuiiiienscni respiciunt. icci.iu] 4. Lic<t pra faiimiem lcgentibus om. ia ex
2. Inlerejus opera od nostrum insiiiuliim periinrt Or euialibiis ^yoodis ex«erpta videri p»ssinl, non-
ea 8i caiioniini seu capitulorum colleciio du-is m null.i lainen ex Laimis ipioqnc foiiiibus liausla fne-

paries distincia, quaruiii prio exponii qu.eadcpi- niiii. Ccrtnin siquidein esi qmvdaiu iisdem fen: veibis
sc<ipos el universiiin cleruni periiuent, altera ver-i sniupta ex c nc.liii ToIe! ano i, linnnnlla cti:m, sed
res a<f l.ticos spseianies eninpleciiiur. Henc c<dic- ranus, ex Brai-arensi cl e\ Afrieanis dciivala yi-
i

ctioueai ii!e ex canonibus pr.cscrtini (irxcis et Laliuc ilewur. Nou p.mta vero quc in millis nec Gr.-ccis,
reddiiis di^:;sfit. llnjus compingeudse causam iu prae- i:ec L^tini? cauonibus. oui Martioo anliauicrcj smt,
 ,

381 DK ANTIQ. COLLLCTION. LT COLLECTOR. CANONUM. PAUS IV. 28i

hacictins i.iveirrc licnit, ipsi Mirlino (rihuoiid ar- i
A cnnrilio Martini papcr. Ilor errnre ilurli nouuulli
hitramur. I ediiinne quidem imerta Biblintherii»
> eaiii-m rapitula a S. Mnriiim sumino pnntilire in
I

Jnris canonici Gultehni Voelli et lle irici Jtistelli, cmicilio Boiiiano saucita pulantcs, [ncLiv^eidem pmi-
singulis Martini rapitulis ii tanotws concilinni m c lilici Irihiiermit e.iim isripliiii*? relaxalioneiii qoa in
irgione aimotanmr, cx quibus iniiquani c\ fnntibm itsilrin capitulis permiliilur ui bigami in minorihiis
ra opitula deprompta ereduntur. Uiilis ei roiiimeii ordintiiti gradibns prriiinueaiil ; ei prtiimle eiiani
danda ha?c diligentia, quatn Joaiml nnnjalin laudal; cnnteiiilehant. vi eorumdeui capiiulomm , quae Mar-
edilorcs rcfe.runt. At cannnes N caums 8 el Laodi lino poniilici asserehanliir , hoc quot|Ue teinporn
ceniis 59 ila miiiimuin cougruunl t tiin Capilulis ">*> episcopum higamn po-se ad nrnores nrdmes
ruiii
et 73, qiiibus nffigunlur, ut illo-t Maniiitis jn h s dispcusire. Qiiaiu npiiiiouem lalso fundamenlo iu-
capimlis aiiimo obvolvisse liuid facile credi pussit. iiixam Sixlus V lamlem explosil ul videre licet ,

Eadcm, iniino multo major est r lio de cncili» apui Fagnanum tu CorfMiicnlario ad caput secundum
Turotiensi n , cujus canon 22 alias 25, una cum
de bigimis.
Laodiceno canont* apponilur laudaln c:>piiulo 73; et CABCT III
de Agalhensi, cujus cuion <i4 ascrihitur capitulo De Breviario et Colkctione Creiconii.
ilem 64. N.im preterquam qund indicali caifiies
ciun iisdem capittilis minus conveninni, mcrc>iil)ile I.Cresconii seu, utalii malunt, Crisconii episcnpi
cst has synodos Galliranas pr.c ncuiis lu ssc S. Mar- Africani dun opera inemoranlur, alierum Concordia
tino, qin ex Gallican s conciliis uibil excerpsisse canonum, alierum pnrma tle liellis Libycis. Utrtim-
deprcbenditur. A<blc qnod symxlus Turqnensis II,
n quc bnc opns dcs'guatum vidinms iu ms. Vallicel-
stib idem circitcr iempus cclebraia qun Mariinus ra- ** lano 18 pag. 156, ubi descr bilur tabula eorum
piiula condidtt, cuiii posieriori coliectinni Hispanicse quae in eodem codicc conlinenltir. In primo aiitem
eiiam non invemaiur inserla, llispanis luisse
aur.iiori ejusdem tabula; numero bwc leguiilur Coneordia :

videlur ignnia.Cur porro capuulo 08 apponalur canonum a Cresconio Africano ep:*copo ditjesia sub
canon cujusdam roncilii cx Cnpiiulariiiiii lib. vi capitulis trecemis. h'.e nimirum Crcsconius betlu et
num. 198 non inle.M gimus. Ntm S"luni enim idetn liaorias qvas Jvhanne; patrkius aput Africam d?. Sa-
canon cmn cn Martini capimlo non enncini*; ve-iim racenis(jessit,hcrametritver$ibu$ descripsil sub libris...
ciiam nulliim ihidem concilium Ma-lmn aiilcrius »1- Piimiim opus lantum superest; secundiim vcro, tpiod
legalur ex quo idem capilulum excerpi pnlucrit. iiactenus iu desiderio esi, c:tm iiiscripUone qtiidem
Pcjus aulem mnlto nonnulli bac notaiinne decepti de Dellis Libycis, contineb.itur in m<-. moiiasterii
afiTinarnnt, Marlimim cinones sumps*sse etiam ex monlis Cassini inier codices o/ioh Desiderius ahbas,
Capitularibus, quce mulio post ens -eiatem digesla postca Bomanus pontifcx Victor Ill.bibliolhecaj ejus-
fuerunt. Simili <lc causa nnn arridel aliegaiio Arrla- dem mnnasierii addidisse Iraditur a cn;evo aiuior«
lensis in cin. 5, cx iuiin. 194 ejusdcm libri Capilu- LeoneOsiieiisi in Chronico Cassincnsi lib. tu c. 65,
lariiiin aflixa apittilo 69, cum pnr.serlim in canonihus
< id autcm utilitalis nolilia hujus oi>eris auulu, quod
Arelaiensis m
nibil lale imcni <l r. Qikb vero cum Crescnnii aeias eximle cngiioscitur, Cum enim ine-
IvnneCariiOiensi affcrunlur ex conciliisCaitbagincsi moraii Joaunis palricii vicmiia tum ab Auaslasio
et Bracarensi nd cap tnl.i 6">, 74 ei 75, nihtl almd Bibliolberario in Kcclesiastica Uisloria, luui a Ce-
siint nisi psa iionun Mar;ini capitiilorum verba, q-ia* dreno affigatur anno tertio Leonlii imperaioris, id est
in iiulloC.irtbaginensi, aut Hracareusi fO.icili repe- •
C anno Cinisii 697, Cresctmitis, qui ca:n veisibus de-
rire lirehit. Firte Ivoconcilitun Bracareuseappeilavit scripsit, boc lempore fioruil.
ipsa Mariiui capitubj, iju:e apmi quosdam conciii 2. Nitnc de abero quod Concordia canonum
o|»''re,
Bra<arcnsis iiomine doiiautur. Ili ergo canonrs. cuiii inscribitnr. qiiam petetite Liberino episcopn
Ilaec,
c.cieris quns paulo anie indicavimus, eidem Marlino coiicinnavit, toiam Dionysii collectiouem in tercentos
rcferendt viileniiir. Nonnu li caiiOiies apostolicos per- litulos dislributam ila coiitiucl, ul uon mtegra eon-
perain a cribi puianl cpiiulis 26 ei 27, riim pra»- c Ita, nec iuicgras Rnmanorum potililicum episiolas,
seniin illos M-irlinn igiii>t->s ar ilreniur, imnto el am uli apud Dionysiuin bgutitur, cmtliiiui setio exhi-
noi dnm rondilos duiii idem in Otienle versaretur. leat; ged ninnia concilioruin louiilicitmquc decreli,
IIos vcro miilio nnliquiores oslemlinws pari. i, c. t. i|n:c in unam materiani conferimt, liinc iodc excer-
Cene Dinnysius Kxiguti-, qui anle S. M.triimmi snam pla -imiil col igat, el crri s tiiulis sulijicial. Cuiii
-collcciioiiem lucubravii, eosdcm eGraacti Lalinc red- v«ro boc npus non loitun simiil, sed per partes rdi-
diilcral. Num vero ex a.-cri, li- cainmibus apostohcis litiii fuerit, non salis per.-pccium rsi. Auno 158%
Marlinus aliqnid sumpseril et nmre suo latius expo- rurante Franciscn Pubceo una cuin Brcviitione Fer-
sneiit, an vcro ha-c quoqno capilula 26 ci 27 mter rantli edit:i fu t c;i laiihim ejusilem Cresconiaui operis,
ea rccenst-nda sint quonim ipse aiiclor exstitit, deli- poriio qua; post praefalionetn ipsius Cresconii a<l Li-
tiue noii audemus. beriniini m
n integrns c.uioties aul decreta iniegia
capitulnrum col'cciionem Maninus direxil
5. Ilanc exbihe sed sola canonuiu el «'erri-tniiun «apiiula
;

ad Niligi-Ttun et iitiiver-uni rtmriliuin Lncense. Ilic cinqiie litnlo congrueinia, ut in Breviatiune Ferraudi
N:ti»isius cum snis st (Traganets inteifuil concilio rv observavnuus, leviter iridicat, liac inscriplione edi-
Br.irarensi n, cui Marlituis pnefuil. Fadem capilula tioni pricfixa : Critconii episcopi Africani Breviariv.ni
iu lioc cnnrilio h'e a vi roiifirmala crediintur. Al canonicum. Hic habetur Concordia canonum concilio-
ipiod ibideu leclum ct coiiliruiaiui.ii tiaditur, uou rum infrascriplorum cl prwsulnm Wmanurum, id est
sunl luer capilula . sr«l j;rsia Br.irarensis i , ut cx canonum apostolormn Nicanorum, Ancyr-inorum
.

inierloruiiniie ipsius Marlini manifesimn esi. Ilac hSoKncwsariensium Canarensium Anliochensium ,

, ,

capiiula nobis conservala fiienini a collcilioic liis- Laodicensium Chalcedonensium , Sardicensmm, Car-
,

panica ei qua in Isidnrinnam irausierinit. Edita

, llta/jinensium ; ilem prcesutum Siricii , Innocentii,
smit priinnm ex cndice Isidoiann, quem Merlimis Zonmi, Coclestini , Leonis, et Celasii.
Priina Iiiijus
adbibuii ; dein vrro illa lecu-ii Lonisa ad lideui eo- inscriptiouis verbn Crisconii ipiscupi Africaui Breviu-
dicuni pura; coUeciionis l!i«|).iiiic.r. Jusellusci Vnel- rium canonicum, in nulto codire iiiveniniiis; sed iu
lns ulritisqite rdnionis leni utes rt inanuseriploriini nninihiis lilulus incip l a vrrhis, llic Imb.inr Cvncor-
vari mies nolatiint qiiam tli^igenlissimc iii appen lice dia, cic. N m
incnugriie vern Breriarium appcllaia
lomi Bibliolbec.e Jmis c=nionici. lu perampl.i col-
I est id prima pars, (|ua' nui opns iiilegrtim Conco>dia;,
leilione caiionuin ina useripta c-llrgti Parisinisis eompendiiiui lantiuiiiiiodo exhihei. i.oc idem
setl cjiis
Sociciaiis J<!su ba;i rapitula msiril-itnlu, (oniiimn Breviarium Crescuniantiin postea reensum a mullis,
Mnrhni papiv , i.t P. il.mi. inus nolavit. Ilint: liillil innio I Hihlinthrc.i: Jtuis canonici iiua ciiin Ihwia-
niiiinii, si illa npud post«*r-ores quosdam collc.tnres linue l tir.imli iiiseilum fuit pag.456. Cuin pnrroeo-
canotium iioiin<iiiqiiiiui allcgeniur ex deoeti^ seu ex dem lenio ad uni! iliciuii perduclo, Guliclmus Voeiius
 ,

83 AD OPKP.A S. LEONIS MAGM APPENDIX. •2S4

cl llenricas Jusiellus lauda.'ai Bibliotbeca: editores A 5. Scx atiieiu cjiismudi manuscripia cxemplaria
tpsum opus Concordia: cunonum c in-. biuliuihece invenimus, nimiruin Veronmse 60, Vai. Palai. 579,
Claromonian;c Soc. Jesu accepissent, in qu iuicgri > Vat. Reginae£i9, Vat. 13i7 et 5748, ac Vallicellaiiuin
canones in liiulos dislributi dcscribebanlur caiu ; XVIII. Inter hajc oi.nium vetiistissiinum et rciaii ,

vcluti opus alterum et a Breviatio distincluni , se- Crcsconii loxiitium csi exemplum Veroneusis capi-
i

paraihu iu appeudice ejusdem lomi iiupresseruiii inli signalum nunieroGO, quol sycculo octavo exara-
p:ig. 33, cuni b.ac epigraphc Criseonu episcopi; ti.n credilor paulo Dinem osterior csi codex Vai.
: |

Africaui liber canonum, in quo inlegros ipsos concilio- Palal. 57'J. In bis omnibus Brcv arium ciun libro
i um[cci\\canones el ponlificum decrela eo ordins quo Cauounm ita conjongiter , ul utruicqoc ejusdetn
in breviano ullegantur, descripsii. Crc&conii opus esse liqueai; «t Breviarium qnidein
3. Hacc edilionis raiio plurei erudil"s, qui oodices esse petspieialur vcbili index seu labula eapiluiorum
inlegri operis uon polucriini inspieere, in divcrsas prolixioris opiris, seti libri caiouum, qui sine ra
senlenlias distraxit. Alii enim Breviariuui el librum inlcrmedia pra'falione in Claromniilauum todiccui
cauoiiiuii duo CrescoiiH opcra exislimaul. Alii ma- pcrp ram intrusa sialim subjicilur. Ilmc quod iu
lunt Cresconimn la.itum scri|isi-sc posterius optis, iu edifisvocalur Dreviurium , proprius in codicibu.s
quo canones integri rccenseuiur ; Breviariuin vero Cumlula iuseribitiir lum inilio, ttim in liue. Iuiiiu
dccerpimn suspicanlur abaliu, cui Ciesconii opus iiuidem post Crcsconii prxTalionem ad Libexinuiu
ininis prolixum videbatur, quivc iiudam nolUiam ea- (nt iu ipsa quoqiie Pitboeaua cdilione legilur) liis
iionuni menioriae juvand» causa pncsiare voluit. P. vcibis Deinceps suecedutH Cepiluln : e' in line Ex-
: :

Coustaniius primo auceps fuit uiim pa-ter Brevia- pliciunt CapHuln, vel |cclvi] explicii Capitulare cano-
rium Crcsconius cliam librum canouu u cnodidisscl. B nmn. Iloc aulein Capitatornm noinen indicem sequeu-
Rein banc dijudicalurus ad cclcbrioium codicunt b- lis operis iiiuucre solel, ut cx ipuibusdam a iis c >llc-

ilem, Koniain ad sodales et amicos soos scripsil, ui ciiotiibus dsciinuj. Cicsconiiis sedicet iiuilari voluit
Vallicellanos el Vaticanos eodiccs acaidinaii Itarouh) Dionysium, cx quo suam rolli-ciioueni excerpsil. Si-
iaudatos exuiieteut. His autem rescribcuiibus unl- culeiiiui is su;e col ec.inni iudicem seu labulam pra>
liun uirobi(iic eodicem exslare, ni.si qui merum iifsit insci iplaui T.tuli cinouum; ila tlresconius cn-
Bieviariuni continet, soluin Brcwaiium a CrescoiMi pilulorwn iudicem pta-lixil. Ilaec 'gitnr Capiiula, seu
coucinnalum taudem ceusuii. Quantum vero ad lu- Imi- Brcwariuui Crescouii nomine in oniuibus tiuu
siorem libruin cauonum coujecil , studio.nm atujuem priuii, luiu allfrius generis codicibus pramolalum
rcpertum esse, qui Breeiariutn Cenonicum sic lanqkam iicmo abcodem abjuiicare jioicst.
osseam compagem carne sua vcsiieril, hoc est, qui deli- 6. Pndisior auteiu libcr, qni eadinn capiiula in lol
neutam a Cresconio Concordim formam secutus, pro cl 1 iii vclusiis cod cibus siaiini Mibscquilur, in ijs.i
1

tummariis canonum lolos ipsos cunones descripsoit prxfatiuue Crescouij iia eidmn as' ribitur, ul de au-
servaio primo rerum ordine ac numero litutorum (Pnv- ciore dubit.iii: uon liceat. Narrai siquidcm se a Lilie-
fat. 1. 1 Epist. Hom. Pont. «. 123 et 126). Qua m riuo cihscouu exciialum. ui euncta cunonica cousl lu a
senteiilia conGruiatos fuilex ipso codice Claronion- q.uv iib ipsis exordiis iuiliiia: chriilianiv tam sawii apn-
t.Miocy i|uo iilem liber eanonum ediius fccrat ; quippe stnli quum apostolici ciriper sttcces^iones lempurum
in boc post Breviarium, cui Cresconii prajfatio prse- protutere, coititjeret m unum, eorunuiue co>cokdi\m
uiillilur, scqnilur species quxdam veUili prasfaliouis /VriiHS, uc titiloiuiU lT..tNOTAii:iNr.« interpoiiens, ea
ilbro caiiouum pr*fixae. quam ipsorummet eiiam C dilucidius declaiaret. Noiabilis est dislinclio Concor-
cJitoruio judicio Cresconii nun csse mulla persuudent. dnv, qu.c ipsum caiiouiim libriim innuii, el tiiul irum
Ipsc autem liber Canomim, qui stalim subjicilur, ucc pu; uolntionis, quu> Brcviario seuCapilulis cmig'iiil.
iu prnnufioiitc ncc abbi uspiaui Ciesconii nutuen
, Iliiuc aulem labmem declinarc studeus Cre^c.mius,
prajlcrt. proposuerat hvc eauounm tlrenarium a viro revcren-
4-Nubis vero, quibus fclicilcr obligil plura Cre- dissimo Ferrando Cuvlhag nent-is Ecclesia' diacono jnn
sconiaui operis e\empla invenin: el expendere, retu juhse diae*:«m, ei itebcre eum nostrm eruditioni sufji-
li.iin; cerlius cunstituere liccbit. Quatuor quidem ierc. Ili.c ai l''in Kcrraudi optis, quod indicat solos
codices uacti stiinus, in quilniS solum, uti appellant, caiionum litulos, nmi auiem ipsos r<>|ionit cauones, i

Brcviarium sinc prolixiori libro cancnuin legiiti' , iudoclis, qnorum est raaxiuia inullitude, nousuflicere
iiimirmu Val. 13'<3 et 58i5, Valiicel. A 5 el Vcrccl- l.iliriiuus re|iosui(, dum eas (Fcrrandns) ad iniuiti-
lensem qui nmnes Dionysiauam, sen Dionysio-lla -
,
tiuuem earum rerum prwmisil qucpt nec ab onfhibux re~
drianam < oll cioueio lum
Addiiioniitos Diony-
tiua pciiuntur, nec reperiiv sine faslidio perlequntur. Nulii
Brcviaritun Cresconia-
sianis coniplectutilur. lu bis siquidem dubium est qnmn molesl ssime perferul leclor,
iium prxmiltitur ipsi collectioni Dionysii , ex qua dum avid;us cu usque rci co juitvnem eisp<clal, il ml
excerpium fuii. Dcesl autem iu iisdem liber caiiO- librum rcmiliitur, quem uul (ortc uon lejit, uul u i
num, quia iiim mox ipsa -ubjicialur Dionysii cullc- reperiat non notit. I.ibirinus rrgo ik<*n meiuiii Ibevia-
cno, quae iniesradocuiiiena eodem Breviario iudicata riiini Fciraudiano quod solos eanouum lilnlos
siiuile,
coiiiinet, ille liber, iu quo eadem documenta alia me- praBiiotarct, sed ipsoscanoues imegros dcsciibcndos
ibod.i in lilulos d stribuia repetuulur, superOuus rj expetiit, quod prolixit s opns requirit. Iluic auiciu
visus est. Qiiisquis enim ex numeris litolorum iu pelitioni (liescimius se cessisse .tflinoans, necessu-
Brcviaiio nolatis,
qui Diouysiaii.e colleclioni pl me rium duxi, cuncta ccctesinslica, ul diclum es<,
iliquit,
rcspondeni , ipsos canoties et derreta pontifieom in consliluia, qmv. ad nostram notiiinm pcrv.nerunl, in
eadem colleciione rcpcrire facile potest. Hos lantum lioc oper'' sub tiiulorum serie prtvnolurc , et ci condi-
codices iuspexcnint illi sodalei ei aiuici P. Coosian- sc re valcniibus et volentibus dubilntion s nmbaqem
lii, ijui sobiin Breviarinm in Valicanis ct Vallicella- ttttfcrre, ut lOinm plena insiruciio nun ex ditficnlaie
nis forulis invciiiri ad eiun r scripserunl : simileipie scriplt.ris, sed eirfcsidia jam dependcut Lctoris. Verba
ins. eiemplum Francisio PiihuQu o>-cnrrisse dicen- sub tiulorum serie prccuotare pr;ciiiis-um Brcviarium
duiii est , c.iitn incrnm Brcviariuin edidil. Cum vero si^nilicaol, in ipio ;nl Feriamli cxempliim canonum
lioriim codictiui scopits iion fueril C esconianum opus capilula pranoiantur : plena auiem inslru-
litnli scti
iulegrnm exluberc, s> d ram piirteui cx Crescmiio ciio, qua condiseere vulemibus et loleniibus duhitalio-
dccei pcrc qua' Dionysiau;e collcclioni utilis videba- ns ambaqcs auferalur, ad nrolixius opus rcleilur, ei
lur; uibi' ev bis codicibns colligi potcsi , ul so'um tpio ituidcm liel, ut pleua cauonuin iuslructio si cu:
Bievidiium Crcscniiio a&seraiur; si praiserlim abi dccrii, iwn ex dijficultute scriploris, qui longionmi
oui!;cs cmlicos,ijiii sinc Dionysiana collecl one Cre- cannuumtran criptione n i}e(z\imr\i, sed ex deiidiujmn
scouiuiu prjcfcrunt uiinipiam soluin Breviarium
,
,
dependeat lcctoris. Ciioinqu igilur Cresconio adjuiii-*.

kcd scmper tiini Brcviariiun , tum proUxioreni Cano- (auduui cslopUs.scu psiliusutraqusparscslnniusejus-
lium lihniin 'xhilica:;t. dcinque operi^, quod Concordia cawnam in*cnbitur.
285 DE ANTIQ. COLLEOTION. ET COLLECTOR. CANONUXI. PARS IV. 28fi
7. litlcgra Imjus nperis cdiiio atl lideui eoruiii eo- A scnicoiias saucioriim Palrum, et iiouittin jiiam «twiu
dicum i|-n iilml iuiegriiui coiitinciii, sic ekigenihi lesiiinonia cx lcj-ilius principtlni, til palebil cx dicoil-
Cfit. P into liac |iiu:ligaltir iiiscriplto : Hic liubetnr tlis ric i-uihiisdam collcciionibiis el
collecloribiis, tj'.i
Coucordin canonum couciliorum infrascriptorum, cir., liuichardocl l\o:ie aiileriores siuit.
in jain (lcilinins iiiiiii. 2. Sequclur prarialio scu ci»j-
i

stoia Cresconii aii Lilteriuum etitn epinraphc iluciuti . CAPl-T IV.

prwfaliu Cr sronii deC»na>rdiu cano iumad Liberinum.
De itbbieviulione canonum qur coniiuetur in m*. 59
Titin ileserilieiur Breviariuiu ctnu Littilo beniceps :
capiluli Veroiiensts , el alio 88 capi.ult Lcclesiue
succedun» cnpHiJa, oli cooi vulgaio liabei <ole\ Val
Lucuwe.
l'ai;ii. 579; vel Incipiunt capiiulu, qiifmariutodutu iu

eoilice Ve.nncnsi legilttr ei iu linc Ureviarii Explt-

: 1. Coricx Vcroncnsis nieiiiliraiiaceus . plurilius
cunt cupilnlu, vcl u i» aliis mss. ohservavimus
1
: teiuporum squnlens, csi qiiailralae
vicissiluriinibiis
Exiiliinernnl cnpiiula de Concordia cunonum. Oeni iniuoris linin.c , inajiisculis quidein lilleris sed ita ,

sulijicictiir ipse liltcr Caiinnuni, t|iii ttini io cmiice iiicoiiciimis alque riisiortis cxaiaius ut pcrriiflicilis ,

Clarnuioiiiaiio. tooi iu lamlaio Palaiino lianc epigra- leeiu sii. Ad oclavum sa^cnluin per>inerc viriclur.
i Iicii pia-tcii, Incipit liber Cunoiiuin; in Vallicellaui Abbreviationem canonum aiqii» constilutioniim sedis
a lcni ins. 18 : licm Concordia canonum. Omissis apostulica; conlinel in dna< veluti paiics riislinciatn,
aincni itiisqua; io appemJice lomi Biblioikecae Juris I quariiui una canoiics cnncilioriim , aliera aposlolicas
cuiDiiici pag. 55 leguulur, Qui episcopus ordinun- consiilutioiies COiupeudio cxhihei. Auclor valric im-
dus esi ,ctc, in ms. Clarninouianum iulrusa ei ,. licriins nonnunq-jaiu coruintlcin canonuin aique
,

Minihia r.x eamnie primo vulgati concilii CarihajM- constilutionum senlentias non recte assecutus, per-
liensis iv, incipiciiilus erit Cresconii liber a iiiiui. 1, peraiii exposuil; arieo ut cx ejus breviationihus liiltil
De ordinutione ep>$copi. In canonibus apostoloiuiu, ad explic;uidos vcl eiiienriaiidos ori^inales lcxuis
cic, tii in eailctu app mtiec pag. 54 el sci|iicnii- eiici possii. Quaodoque noii ouinta alie.ujus synodi,
bus, ciiiii clausiila in linc Expiicit Concordiu ca»o-
: aul consiitulionis decreia sed qnas libuii suinmaiim
,

tiiii», ariilit coricx Vat. 1'alalinos, scriptu a Crescouio rcprasemat. Duos etiam ranones iricoiidcm in uniiiu
«i/ B. [cclvii] Liberinum pontificrm, Quairum atl conjuiigcns, niiiticruin cannnuin miimil, lamelsi nui-
liuincniiii cap luluruiu reiinenria csl vtilg Ua divisio luni canoi em rcipsa prarlereal. Aliquando vero, sed
in cap lul.i lcrceula, qu;c plerisqtic el velmlmrihus rarius , cuiiutem caiionein aliis vcrbis abbrevia'um
Ciirii.ilins coiiiprobalur. Qoori si riiio codices Val. incaiile rcpelil«Aceeduiit imperilissiuii lihrarii mendi
1547 ct Val. Palat. 570 tliviriuul iu capi ola 501 ,
cl barharics , qna! ex ejus noiatione in line codieis
alius aulem codex llelingladieusis land itus nFabrieio apiio.sita satis elncescel unde toins codcx miillo
:

diviriil io eapilula 505, iri ex po accidil quia iuitiin niagis viiialus fuil. [cci.vni Cum niliilominus ev. co-
|

aol alieruni rapiluluni pailitiulur iu riuo; sicui e con- dic btis ct colleclionibus cannnum mulio velustiori-
ira lo ms. Val. llei*in:e 8i9 pnclerunlur caiiilnla hus hsce peranliqua ahhrevialo ninipla fuerit; qtia!-
iUT, i|iii|ipc iionmilla iu unutn cocuul. li.cc puia cl dain remolioris anliquitatis imlicia retinei, et non
iu eyra e»i Crestonii colleciio. pauca valrie ulilia nohis suppcriilat , ex qtiihus ba;c
8. Hcc aoiem ioco noii est oiiullenriuiti ab emi- abbreviatio nou minimi babcnda esf. P. Joannes
nent ssiiuo Barouio , el al) ediloribus Romanis Epi- Doniinicis Mansius banc eanulem abbreviationcni
siolaruin Romannrum ponlificmn , et < x iis Bimo C
:i ;'c; cril in aiio veluslissiino codice capttiili *a hcriralis

aliisque s:cpins laudari collectioncm Crescvnuuam, ecclesia». Lucanap, ctijus notiiiam rieriit in Commentario
qu.t» iii ms. Vallicellano ei iu alio Vaticano coulitie- de celebri codice sctculo Caroli Maqni scripto, ol videro
lur. Cuiii vero exinde ailegaia vel excerpla fuerint esi tom. XLV Optisculorum P. Angcli Marise Cstlo-
qnxriam docunienta qu;e uec in Ciescouio nee apml pera pag. 114. 1'Vequenier cliani ejusih ahhrevia- m
Dionv-iiiin lcgttuiur , non miir.uta tiifficullas plures lionis meiilioiicin lacil lotti. I e'. II Supplcuienti ari
inci-ssit. Cx Inudaiis aulein coriiiilius deicximns Concilia P. Labhci, in quibos quasd.un pirliculas ex
Cr.sconiiina' coilectionis iioiuine mlicains fuisse c >di- cariein ahhrevialione typis iinpressit. Elsi vero niar-
ces V;il!n cllainiii! A 5 ei Vai. 1555 qui a pr&falione chio Scipio Maffcius anle P. M.insium rie bac eariem
tt Picviario Crescnii exord.Unlur. I.umqtie Grevia- alibrevialionc m ms. Veronensi conlenla nonnulla
r o sulijiciaiur < olleclio Diniiyso-Uariiiaua eitm plu- disseruerii iu Noii ia Coriicum capihilarium, qu;e io-
nluis aliis documciilis, qna inter Adiiilames Dionv-
>
scrla est Appcnd ci Hisloriae Thcologicaj pag. 78,
s anas ielu'i itis alque descftpsiinus patt. ui c. 3, accuratiorcm lamen c.'us descriplionem cum oppor-
|i cc oimia iucauic eotlem collectionis Ci. scoin.nic tnnis obsci valiouibus hoc loco producere iioii imirii-
noinine aliegata luerenl. Cuui iionditm ceria cset cuin juverii.
aias Crescor.il, ncc in egrum ejus opui ex uliis tnss. 2. nosiro Veronensi codice lcgilitr ;
Ilic litnlus in
• ognoscereiiir ; facile luit eidein Crescon o , cujus Ir.cipiunt capilula sanctorum onntium conciliorum, quce
prxlaiio initio «lesi riliiu.r, tribuere Lulaui collerlm- n bealis Pntnbus statuta tunt sive epistotarnm decre-
,

nem in lautlaiis codjcibus comprebensam ; lainetsi lilium quoi a pontificibus sive apostalicis viris dccrela?
pleraque ejusdem docnmenla iu Rreviaiiu iiiispiam j\ sunt, brevitrr collecia alque consrripla. Sequitur lahnla
indiccnlur, ei nunnuliu eiiam reipsa Cresconii xtaie M-u inricx capiluloruiu prinix partis, qtue concilioruiu
postcriora, sinl. canoties respicit.
9. Alius quoipie nnniiul orum erior ex Ctesco- I. Excerpta conciliorum a S. domino Marlino epi-
niano ojcie deicgiiur, eorum seiiicel qui ulini pma- scnpo Culiicia:. Iu corporc opcris hic lituliis nielius
rtiui Burclinrriuiu Vurinaliensem cpiseopum, ct Ivoncm expouitur sic E.irerpiw de cuhonibus tentenlicc tuu-
:

episcopum Carnoieusem primos fuisse qui in suis inm ex libro Hracarcnse Martini episcopi Callicuv de
rollccliooibus synodos ct epislolas Romanoruai !'ou- diiersi» conciliis. Affermilur aotein conipendio cano-
lilicuui nou eiliderint imegras scrvalo teiuporum ues 8i, quoi qoidem ejusdem Maitiui capitula iu
ortiinc, ui anti iui lcceranl, seri sec.ias in parics cl in vnlgaiis rcfeiuiitur.
essedebet viros c;ele-
tilulos riislribnlas. flec miniiii II. Capimla ISicwni concilii ct Sardicensis concitii,
rotpiin doctissioios ita ensisse, luni nontium pro- ubi Osius fuit, quomodo testamur 21 i epkcopi Afrt
diissel ulla co clio illis episcopis «etuslior in tpm
I cuni con ilii. Melius iu corpore (liac nolalione pr.e-
earicm metbori s deprebenderenir. Prnniiin vero Itti- missa Le t.bro Complutensi) scrihitur Ec concilio :

jus mclhorii exemplttm inier scriplores Laiinos cx Viacno, vel uhis conciliis. Pioferuiilur aitiein abbre-
Cresconio scppelil. Soltun liic ex tiuius Diouysuin»! viaii canones 93, sinc ulla iiicnlione syuorii ari quaui
coUeclionis tiocumenlis deereia exccrpsit. Ahi vcio t|uis<|iie pertiueat. Cnjtletenda: fueruul hoiiun senlen-
\itisiea ex ahis quoque lonlil>u> phira suitienles iu . Inc ciim vnlyalis , ut cujns essent coeCilii rieligerc-
1 btos et iiiuiys diviscrunl j ac piactcrea adtkdciuui u»us. Piiuii catiyncs 17 suul Niceui. Scimenles 21,
 , ;

287 AD OPLIIA S. LEONIS MACM APPENMX. 2S8

tisque ad 33 , siinl Sardiccnscs. Cannn vero 39 cst A niei vetrris niim. 3. Vide parl. u e. 3 § 4, ubi de di
nllinius Nicxntis de nmitiend.i genuuexione dicbtis ver^is coriiindem slatuiorum inscripiionibus disse-
dominieis atqtic p.vchaiibtis. T»m a ntun. iO ad 53 i uiiniis.
stitit canotics Aneyrani. Dein Neo.-a-f-arienscs cnm XX. Ex sijnodo Carthaginis tub d e iduum Augusia-
aliis Anryraiii» periniscenltir u>q'ie ml iiiiiiiernm 72. riun consulutu Cerani, lege Cxsurii , niniiriiiii an.
Siiluliintiir Gangienses a iiuin. 73 tisque .id 85 , el 5117, r. 71. qiiac capita 71 ex ms. Lucano cdiia
rmn Antiocbenis eonclu<li(tir a nai. a-l 91 usqtie. i M S 11111a P. Mni^io lom. I Supplem. concil. paj;. 253.
Iiii Inc aniinadversionem mcmilur. Primo in 1,1 Kst Hreviariuiii llipponense cadem clironica nntaiio-
«ollectione ant quiori ex ijna hi caicnes 91 cninpen- iii! signaluni el iinprimendum capiie 2 collecii< nis
dio fneiuiit excerpti, deerant, ut «.ioetur, iiuii solniii liuic loino inserendx. Canoifs quideui liiijus Urevia.
Consiant uopolitani ci Clialcedoiienses, vernni rliain :ii sunl miillo paneiores. At sicut iu laudata collc-
Laodice. i ex qnilius ne iinuiu quidem ablireviaior
, Clione duos Africaiioseaiioues addilitios smcepermtt
<^x|iosuit. Secundo com relaii ranones notaiinne stii ila iu liac breviatimie tnulto plures ex Carlliagiuctisi
nijiisi|iie concilii caream; in lilnlu auiem, qui in cor- iii aliisqne Africanis synodis adjeeii fuerc.

po c iisdcm prxfigiiur, solius Nicxui i-xpressa men- XXI. Ex concilio Agathcnsi sub die id. Septembrit
lio liat lectnri minQs alteilto liiuc occasio esse poluit
;
x\u domini nosiri Alarici regis tlestata v. c. consule ,
allegandi veluli Nranos r.moms eliain sequentes, id csl an. 500. Proferuntur auiem cauones iG, qui
qili Nie.eui noii suiit. Aliqtia simili rollortioue usus duobtis cauonibus in uniini coeumibus, ctiuipielicn-
forle luit S. Gregorins Turonensi», dum Gangrensem dunt vulgatos ejusdem concilii rauones 47, qunl in
ranoncm Nicxni iioinine laudavit. Terliociun Sardi- n antiquis quidem exemplarihus Galliranis eidem Cal-
een-cs canones Ni: acnis sulijeclos ulliums Nicxuus licanx synodo tribuunttir. Desuni vcro cxteri vi«iiui
canon roncludat, nou leve indiciuui suppeiil auclo- canones in vulgatis anle clausiilam inserii ex codici-
rem bujwsinodi abbrcvjationis eo> exscripsisse ex bus collectionum llispanicx et Lidorianx, qui ex il-
codire in quo etini Nkxnis copnlati et Nicxnis in- lortim vetustiorum G:illicaiioriim codicum (ide addi-
serii Nirxuoiuui nomiue iuscribebanlur. Quod si in liiii jure creduntur.

• pigrapbe labul.c qttx initio codicis prxmiltitur, non XXII. Exconcilio Arclatense an. 524, c. 2.
taiu Niea-ni quaiu Sardicenscs canones memoranuir, XXIII. Ex tynodo Tarraconensenw. 5'G,r. II.Tani
iil a Brevialiouis auctore lioii potuii, qui uirosque in prxmissa labula quam in torpore cndicis ouiit-
caimnes in alii^ ms«. dislinctos invcnit. ttinlnr numeri XXIV ei XXV.
III. Cnpiiuta Niceeni cnicilii data ub Innoccntio papa. XXVI. Ex concilio Gerundense «n. 517. c. 9.
In litulo autem corpori inserlo Dc epistola Inuo- : XXVII. Ex (oncilio Tote.tano Thiudi (sic
Tlitudi
centii pupaz ex concilio flicwno. Smit Nicxni canones linn in libula, liun iu eorpore). Est coiicilium Toleia-
22 ex abbreviatione Rtiiini quam pro ipsis canoui- ,
iiiiin n anni 551 , cum cannnibos 3. Iloc qiiidem
bus in Gallicanis eodieibus rercpiam, et a Gailicanis aiino 531 Tiieudes rex Aiiialrieosuicessil mense l)e-
nnnnuiiqnam nsiiruatam vidimus parl. u r. 10 § 2. cembri; synodus vcro Toletana n babita fuit iiieiisc
luiioceiuii) atilem p.intifici lixc capiiida abbreviutor Maio; ac proiu le alii codices iccte siguant Atiialm i

ea dc rausa f< rlassis :'llribuit, quia laiidalx brcvia- r< gisMunum quintmu.
liones Piulii.ianx iu suocodice liinocenlii lilleris suli- XXVIII. Ex stjnodoHilerdense an. 534 seti iueiius
jiciebnnttir. P. Mansius haeccapilula ex Luratio codice 546, »t ex niss. codicibus ili-panicis, qui nuti Theo-
edidil inm. I Siipplemenli Concilioitim p;>g. t77. C donci, sed Tbcmlis regis aitntim 15iiotant, ermliti
IV. Ex Concilio Arelattnsi. S;mi canon •>. 20 Are- protKirunl. Vidc Pagium ad an. .*:i(i n. 10 ol II. Ile-
lalensis aimi 51 i. 1 tcmntur atitem caimni^s 15.
\.E.x eoncilia Ankiriiano c. 18.
[ci i.i»] XXsX. Ex concilio \ ullcuse. Lst Valenlinum Hispa-
VI. lix co.Hcilio yovte Casuriw v. l~2. nicum aimi 546, c. 5.
Ml. Ex concilia Gangrense c. 19. Sequitur hxc imiatiuncula. Ex ,'ebro Agnbrinse
VIII.Ex comitio Laednuc Phruqiw e 53. Irge ex libro Aaabrense. [cci.xj lu ms. Lucano mulilo
IX. Ex eonciiio Constantinopoliiuuo c 5. legilur Ex litiro gabrensc, ui»i liucra A librario ex-
:

X. Ex concilio Epheseno c. 12, qux sunt duode cidit.

i-iin aiKiibciiiaiisinata ex epistola S. Cyrilii ad Neato- XXX. Ex con iiio Elibciituno c. U9.
lllilll. XXXI. Ex :.'j ioiIo Toletauo ara 43:5, an. 400,
X I
. Ex concilio Chalredoneitsc r. 27. can. c23.
XII. Ex com itio Anliocheno, c. 21. XXXII. Ex (0;\c<lio lir,icarense an. 5l>5, c?-2i.
lii umncs canones conciliorum Grxrixetsi abbrc- XXXIII. Item sijoodo liracarense
;>n. 572, r. 10
vi:iti, iuierprclalionem, uii vocanl, Isidorianam saiis XXXiV. Ex cunrilio Toletnno Lsi leilium Ti-lri.i-
iiuiigiianl. Aucnir ergo Imjus abbreviaiiouis vetusiio- num 'ii. 5i<9, ciiui eiiitiiiibiis 25.
leui rodicein reperil, qui haec onuia coucilia Grxcix XXXV. Ex concitio Ca'saraug'is'.ano C 7. K-t
ex eadem versinne in iiiium corpus co lecia com- Cxsaraugiistanuin i,quo<lcrediturce!ebiatiiman.58l.
plectebatur; el inler bac episloia S.Cyrilli adNesto- XXXVI. Ex cuncilio Anernensr Erauciiu an. 549,
ncilii niiniiiic erat iuscripla, nli in jj c. 22.
limii Epliesini conci !n vuigatis Conciliornin tom. V edit. Vcn.
llispauica et I»idoriana pust
collecliotiibus postea recenla
riana collecUonibiis col. 1559 pruferunlur lanium eanones 16, cx Fuxcnsi
biil. coiliee, e\ quo banc synodiitn Arvernciisis noniiiio
XIII. Ex conrilio Yulentino sub dic iv idus Julias inscriplam Sirmondus cdidil. At cuiii bujus, synoili
Cratiano et Equiiio coss. an. 374 ian. 4.. pra-fatio cx Lirgelleiisi ms. addiia non Arveniensem,
XIV. Ex conalio Regense sub die xiv kal. Decrm- sed Aurelianensein urbem prscferat ; cauoiies autem
tn-is Thcodcsio Aug. XVil , Ersto v. c. coss. an. <i/>9, iidem sint ac ilii Aurelianeusis v, es4 polius couci-
c. 6. liiitu Aurelianense v, quod.quidem iu iisdem vulga-

XV. Ex conc lia ArauJco vi idus .Scrvmbris an. tis col. 1577 el in mss. Gailicanis, itnde cdilum fuit,
<iH,c. 27. cxbibel eanones 54. Ilinc Fuxensis codex non lam
X» I. £.t conci.io Vasense sub die id. Na . Diosroro prasfatione quam iniinero canouuiu deficit. Nosler
lousulibns omis^o alteru consule, auni 4i2, c. 8. vero abbreviaior codicem adliibuil in qtto eainuiuui
X\H. Ex lomilio Auretiuueiite, an. 51 J, r. 27. iiiiinerus iia erat inleger, nt in mss. exemplis am-
XVIII. Ex coiiedio Areiatense, qtiod vocari so!et plioris colleclionis liispaiiicx, id est Llrgelleiisi Petri
tecnndiim. e. ,"(j. de Marca et Lucensi , quod Pereiius laudal. Arver-
XIX. Ex Bijnudo Africa llonoiio XII
Car.lhagi.iii ncnsis atiteui coneilii nomen pro Aureliaueusi in sm
ct Theodosio VIII coss., c. 103. Lst illa cnllcctio lis mss. Hispanis inveutum, cum codiccm cx quo
qtix in atiis mss. Staiutoium antignorum iioniine in- b;cc abbrcviatio deducia fuit, Hispaniiiu fuisse cmi-
scripia boc luuiu edetur inier liocumenia Juns cano- lirinal.
 ,,

*S9 DE ANTIQ. COLLGCTION. I T COLLGCTOR. CANOXUM. PARS IV. 290

XXXVII. £.t concilio Ctvsnraugustano aimi 592, scopos. Collatis iisqufl' snh lir.c iitn'o :i!Tcriiii'tir, ex
e. 4. numeris ac sentenliis ahbreviaiis deicximiis imlicari
XXXVIII. Kx stjnodo Taurinatium x kal. Octobiis liliruni dc Eccledaslicis tlotnna ibus cditum in anp^n.
circa annuin 401, r. I. dicetomi VlllOpenrii S. Augiiuiini pa.-.7S. Ilic bber
XXXIX. ExcoiiciLo Nnrbonense anni 580, <-. 15. csi cli.im in no! imllis in^s. colleclionibus c.inoiiinn,
XL. Exstjnodo Telepteme an. 418, o. G. In codice uunc Anguslini nomino in -c iplns, iimic Gennadii,
Lucano mulile leptense. (|oi veius est ejustlem «»peris auctor; niiuc vcro situ;
XI. I. /Ct concilio Barcinonense circa an. 510, c. 10. ul!o auctoris iioniine. Gorie nosler alibrcviaior i«l-
XLII. Exstjnodo Osce *'. an. 593, c. 1. circo I eliccm papam cidciu pratfixit, rpiia lmc opu-
XLIlL L'x concilio Vrbico svb Hihno papaan. 5'J5, sciilum in aliqua eol!c<'tioi>e repciit posl epistolam
c. 5. Golicis a<l episcopos ^i<'iilo<.
M<x sub nuinero 44 p>n iur litulus secoml.-e XX X. Exepislula Siiicii paptv atl Eumerium. A.Ti>
pariis. Item Capilolatio epistolarum thcreluliitiu, sen- ruiiliir octo senteoii.i" liujiis cpislobc, ipia- diversa;
teulias tanlum; ac poslca alia uumernrum scncs iu- su.iit ab iis quas ex eadem epistnla abbrcviator pro-

clioat. lulit niiiii. 3.

I. Ex eyistola B. Clem nlis ad Jucobum c. i. XXXI. Exepislola Leonis papw a,l Balconiitm.
II. Ex prwceptione cujus supra, c 5. Ikvc <lui do- Ivl cpisiola depcrtliia, ex ipia laiucti abbreviaior
ctitiii ma
S. Clcmenti allicia ox ILiftni versioue vn!- liiillam scntenliam compendio cvbbuii, tameui ejus
gata fuerant; ac proinde antiquis Laiinis collociimri- iiluliim tuni in liibnla, tinn in curptiro ailcrat. Vide
bns iuscrta inveniuiilnr. Vide, uot. 1 in cap. O» col- ili«serl. de epislolii S. Leonis depcrditis toin. I col.
lcctionis lioc tomo subjicieiida: cal. 45 i, in (|<>a |.n-
b Iii4 n. 19.
niiun dociiineiiluni legilnr ; etconfer eii.un pradali i- XXXII. Ex epistvla Geronimi ad Patroclmh episco-
nein in documetita Juris canonici veteris nmn. 5 col. pumde gradibus elerieorum. Lx;> iiuiiinr anlem gra-
631, inqu.bus alterutn docuinenlun) proferlur c.l. ilus sepiein. Ilae epi>io:a insciipla ud llusticnin le-
674. ur iu appendice loini XI 0|>erum S. liieroiiymi pag.
j.-i

III. Exepistola Siricii papa' ad Eumerium episcopum 114 cdil. Veron. Hanc S. Ilierouymo afficlam pturei
c. 5. <oiiigunt iion soluin ex styb disi rimiue, verum et am
IV. Ex epittolu Innocenlii papce ad Exuperium cpi- ex aeiaie Itustici, qui po>l S. liieroiiymi morteiu epi-
tcopum c. 5. scpaluin gessit. Imtant aulem eam scriplam inuiio
V. Ex epistola Innocentii ad universos episcopos iit posi S. Isidorum llispalenseui, ex cujus librn vn <le
Tolos., id ost Toletani concilii, c. 4. Originibus cap. 12 et scq. cxccrplaiu credunl. Diiii-
VI. ltem Innocentii al Vectorium (idesl Vicliicinin) culiateiu vero ex Itustico epi>c po opposilam adiin (
episcopum c. 7. i.oster cotlcx diiiu eaui episiolaiu prajfert scriplam
,

VII. Itcm Innocenlii ad episcopos stipple Maredo-

, nmi ad Kustieimi, ul in vtilgaiis, sed atl I'atroclum
lii:K. Gst in etlil. Coucil. cpist. 22, c. 1. <pii llicroiiymi aetalc Arelaiensi Gcclesisc praifuil.
V||. hem Innocemii ad Decentium c. 8. ijuanluni atl S. Isidoriiin , ciuii inler oiiuies con-iti
IX. Item Innocentii ad Aurelium episcopum episl. ipsi solemne fuisse plura qna ad
sniiiii instiiiitum 1

12 iu vulgaiisConciliornni. coiiferient, lacilis nocioruui nouiinibus in Origimmi

X. Ex e,isola Zoiimi papw ad Hesrcliium episco- libtos iraduccrc ; qnidii! credibile sil lamiaios sepicm
pum. C clcricorum gradus cx b.tf epistola descrips sst:? (juod
XI. Ex epislo'a Bonifacii ad Elarum episcopum. Gsi si slyius ab ierouymiano aiiciius judic< lnr, id sa -
l

•pist. ad llilariuni Marhonensem. lein cx nostra ablneviaiionis auciore, <;ui codices

1

XII. Ex ep ;tola Cteleslini papm ad Yicnnenscs epi- S. Isidoro anliquiorcs, ui videbiinus, adbibnit, c I-
%cqoos, in (.onctlioiuni edilitmc episr. II. iigeie licet hanc episiolam S. Isidoro aulcrioreui
XIII.Item Cmlestini papce ctti cpiscopos per Apulitttn c-se, ex qua is <osdem gradus deduxeni.
el Calabriam consUlulos. Il:i epist. 5. lii b;<: cpistola desinil antiqua Abbrevialio. AdtL-
XI V. Ex cpisiola papai Leonis ad Anaslatium cpi- tur porro eodem cbaraclere, ^cd sine nuniero iriig-
scopum Tltcssalonicensem, io noslra ediliouc epist. mciiiuni ex decreto Gregoni jimioris advcr»us illic.na
14. coojugia , quod pertinel ad synodnni Itoniauain aimi
|cclxi] XV. ltem ijufdem paptv ad Africauos epi- 721; ac taiidein liaec imperiii Miiauuensis ikIhh»
tcopos. Ihid. epi>t. 12. le.« Deo gratias. Qui lcge orc pro me pcccnlore :
lur :
f

XVI. Itemejusdnn ad Rttslicum Narboneiisem.lbiil. sic Itabeat Deo adjvlure.

epist. 107- Codex Lucanus carel mcmoralo Gregosii junioris
XVII. Ititn cjusdem paptv ad Siculos episcopos. 11». fragmento, quud idcirco in ms. Veroiiensi addinliiim
ep. 16. confirmaiur. Ai alia liabct additametiia, x. gr. epi- <

XVIII. Item ejusdem papm ad Nicctam episopum. stolain Leonis III ad Alct inum mcmoratis lliconymi
Ibid. cp. 159. lilieris pra^missam, qua3 cmii in Vcronen ms. car- i

XIX. Item ejusdcm Leonis ad univenos episcopos. icioqiiin integro desit, perperam inlrusa et a primi-
Gst episi. 4 ad episcopos Campanise, etc. |v genia ejusmodi cnllectione aliena cognoscilur.
XX. Ejusdem Leonis ad Tlteodorum ep scopum,
r cp.
'
[r.d-xu] 5. De vetus ale codicum et coliectioiium
108. ex quibus banc abbrcviatioiu auclor denvavil m
XXI. Ejusdem Leonis ad Leonem episcopum. Gst nonuulla dicenda supcrsunt. L.t collectio ex qua illc
cpisi. ICG ad Meonem Itavennatem. iiuin. 11 Gracartini synoilorum cauones dgessil in
XXII. Ejnsdcm Leonis per CampaniametSamnium cap. 91, cauonibus Laodicenis et CI'. carebat; quod
episcopis. Lst episl. 108. rcmoia- auiiqiiilaiis iudicitim esi. In sub-ei|iicniii>us
XXIII. Leo Dioscoro, epist. 9. tmmiiis relerl conciba Graicia'., Africa;, Ga liar.ui
XXIV. Leo episcopus Tnribio episcopo, episl. 45, ct llispanie , qiiciiiadmodiim ctiam describiintur m
tpue iu corpore codicis abbreviala legitur, at in prae- colleciione llispanica. Atex abis veluslio ibus fon-
missa labula desidcratiir. tibus ebliis-e evidi-nlis-iinum e l. Neque cniin pr;c-
XXV. Epislola Gclasii papa? pcr Lucaniam cpisco- lcri duu concilia ILspalcnsa , uequc Tuletanu.u iv,
pis, c. 18. q U33 n priiiucva coilcciioue llispauiensi n.venmim r.
i

XXVI. Ex epistola ejusdem papte ad Siciliemes. L cnfilra qiia:dam conc lia e\b bcl ipia; in eadeiu
XXVII. Ex epistola Felicis papm ad Siciliens^ e.pi- primigenia colteciione llisp.ma di;?idcraiilur, ni m-
scopos. Esi epist. 7 Felicis III. riun Arvernensc , scu potius Aurelianemc v, quotl
XXVIII. Ex episiola Vitjitii papte ad Vrtiftilurum Itispanc ctdbciioni postca addi tim luil ci qua uor ,

eptscopum Bracnrensem. alias ruiissiinas synmlos, Car*s.irauj>iHla:i.uii u, ;Nar-

XXIX. Kx epittolu Feticis papas ad Sicilicnses cpi- boneiiseu! . OMCnsem, el Barein iicuscm, ipia-ex
29! AD OPERA S. Lr.ONIS MAGNi APPENLHX ')2

siugu'an codiccS. iEniiliani eiliinc suni.lnteromnes cetlcnlissimi marchionis Mo:iJexsren$n , qund eHin
aiilem svnodos i|h:is abbrevialor profert, rceenilor fuitcl. v. Joannis Perez ranoniei ct bibliolliecurii /•'<-

c<{ Osoeusis anni 598, anierior aliqiianloeolleciioiin clesiw Toletancs, ac postea episcopi Segobricensis. N«i-
llispan ca in qna proferitniur durc posterinres svnodi vissimc vorn hoc idcm opns rgrojric illusiraluui ex
llispalons s n anhi 029, cl Tolctana iv amii 65"). Co-
; ciHlem Aguirrin mutiiatus, an. 1759 llnmae recusit
«licibus igiltir non soliim diversisab llispanica, ve- C:ijetanus f>nni'm cum lituio : Codex veenim cuno-
rmii eiiam anliquioribus abbreviator nsusest. Trinm unm Ecclesiw Uupanx.
lautsim meiiiinil, Ex libro llracarensi, ex tibro Com- 2. Perczius pr;e:er coiliccm Lncen om duo .ilin
plulensi, ct cx libro Agabrcnsi, quac urtics ad Hispn- mss. exetnplatia eoinmeinoral, in (|i:i!iiis idem dn-
ni:im piriiiieni. Braoara archiopisc«ip:ilis adiuic seiles. ciimeiiiuui describiiur, Vtgihiuiini ct (ivetense. P.
celcbris csi. Co.mpJiilinn ,e rai olim urbs episcopalis Consiantius duo aiia recenset iu bibiio:liecis dnabns,
in provincia Cnrlliagiiiensi , i|ii:c Tolelano melropo- Colberlina et Coislini.ina. Hi aulcin nmnes codices
lilsn suberal. Agabra vero itcin epjscopalis in pro- si eokini :>•! aucliorem ctilieetioucra llisp-uiicam nam i

lincia lia-iica mclrop >li llispaleii&i parcbat, cujus tle-cnp imns pni. m
c. 4, § o n. II. II. i-e nimirum

inenliniiciii viilcsis in ooncilio llispalensi n cap. 1 ,. breviiilio n< m pritntevae lanlmn oolieclionis llisia icae

5, ei 8, alque in Notiiiis llispaiiicis a Loafsa vulga- docuinenla, scd illaquoipie nonnunqiiani allegatqua!
iis loin. \l Concil. edil. Ven. col. 558 .'t seqq. Ili iircr additsinenta ejnsdem aniplioris cnlleclionis in-
ergo cod ccs llispani collecliones vidmlor antcrtnrcs seria iiireniunlur ; eaqne omnia iis allegat niiincris,
illa qme vncamr llispanica. N>.l»is qiiidem lioc quo- qni iidii |riiin;ic\;r oollcclioiii, scd ampliori icspon-
queleniporc innoluit fragnienniiii pervemsli codtcis rtenl. Sic cx. £\\ conciliinn Kliberiluiiini, quod in
l\
c:ipiiuli Kovaricnsis, qiii primarva onllectionc exslai oapite 30, i*i bac bievia-
ainiqniot.s l.is;.anica- col-
leclionis iudicia pra-fcri. tione allegalnr capile 58, quoil ampliori collcctioni
4. Neque vero snlos llispanicnscs, sod Gallicauns congniil, in qna octo ali.e synodi anterius iuseila:
oiiam codiccs abbreviatnr adbibuisse vidclur. Id col- c;i|iiiuin uuiueros auxcr.uil. Similiier synodns Bra-

li.uci e licelex synodis, quas allegal, AfricauU. Tra eaicnsis i, qu;e in jirima collcctione noiaiur eapiic
lanium AlVicatia. concilia lauilat. Piinw niiin. 19 40. in lidro n ejusdem hrevialionis tit. 20 ciiaiur a
alfcrt staiula antiqua Africame sycodoanni »t8 at- capite 61. Laudantur etiam cum numeris amplioris
tribula Imc litulo Ex synodo Carlhaginit Afiica: oollcciionis synodi, qua: in prhmrva collc< tione de-
:

llonorio XII el Tlieodosio VIII consulibus. Il;ec au- sunl ; el iu bis non solum Toleianie v, vi, vn, viu,
tetn statula non sumpsil e\ eo fcnito cx quo illa dima- ix, x.et xii, quaj in prioribtis aiblilionilius acoesse*

naruut in colleclionein llispmicam, tuiu quia in iiac rani, sed eliam lib. v tif. 15 laudalur Tolelana xvi a
iisdem sialuiis pr.Tnolantur consitles anni 598, luni capie 59, quac posleiioritius aiccssionibus addita
ctiam quia ordo staliilorum in ip^a maximc djsere- fini. Cuni synodus Tolclana xvi nllegciura capile59

pat. Ordinem aiitem noslri codicis cuui eodein titulo collectionis llispanica?; Ilracareusis vero i a capile
Africana- syimdi anni 418 invcniinus iu ms. Va!.. 61, palara fu inier utramqiie capite 60 in eadein col-
Palat. 574, qui Gallicanain vetuslissimam colleciio- leciione fuisse descri|itam synodmn Toletanam x n,
ncm conliucl. Vidc parl. n oap. 10, § 2 num. 13. lioel tu ea breviatioue utispiaiu laudelur, mi alii m>u
Secimdo num. 20 proiiueitur Breviarium llipponense pauca auolor similiter praieriv i. Adde quod lib. ix
ex synodo Cnrthagiuis sub die id. Augustarum consu- lil 9 oilatur homilia Toletuni concilii a Lun ro m
lutu Cerani, Itiiiulum Cicsnrti, quod non in llispa-C edilu in lavdem Ecclesies ob conversionem Gothica.'
nic.is, sed iii Gallicanis cnllccliouibns suppelil. Ter- gentis, qu;c olierioritius additauieittis accessit.
liu nuin. 40 compendio exbibctur coucibiim Telc« 5. II ul cvidcnliits pateai, simulque ui iierpicia-
pleuse, qund in solis Gallicanis colleclionibus bac- inr sories ci ordo <l cutnentorum ejus amplioris c.ol-
l>nns invcn>umesl. Ad bac aocedil NiciT-nos ranoucs ieclionis, qna* cutn liujus numeris m breviatione al-
iiiiin. 5 produci ex lircvialionibiis Riiliuiauis quod legantur, integram labutam boc loco d scri hniis. ln
:

apud solos Gallicanus aliquaudo usitalum scimus. bac aulciii qna: c.apila cnr>ivo, nti vocant, cbaraciern
Confor part. n c. 10, § 2 iiiiin. I. Neque ouiitieiidiim exhibcntur, illa snnt t|ii»; in abbrevialione eodein
csi in episiolis lcnn.iii rum ponnlicum duo ducu- numero laudanlur; qu.i: vcio euerimiur oharaciera
menla rclcrri iiuni. I ct 2 S. Clcmeiili attnlura, rotundo, iila sunt qu t- elsi in lirevialione nmiq taiu
qiuv in liispauici colleclionc desunt; cuniquc ainb.i ciientur, ci lamen niimero seu oai>iii cui aHiguuliir,
rcperiunlur m collectiouibus Gallicanis, imu vero m
in ipsa colteclione respnndenl. Solam porro la iil.tui 1

bis sobs allerum in cnbiiur piwccpiioues aul /i'fl>

, primur* parlis prodnc ran<, quippe qnod sccmnla pirs
ceptn S. Clemenlis, ui iu uostro codicc. Vide parl. iuillis (locimieuiis aucia, C.ideiu e.si iu amplior ac iu
iti c. 6, § 5 el no':iin 1 iu docuracoliim 5 licc lomo primigenia colleciione.
col. 675. Amtor igilur luij:is bie\iaiton s, qui l«is-
CAriT0i.\ co.vciiionrvj cr.r.cic.
panicara roMcclionein nou v dil, sivc lli-panus fiie-
I. Concilium Nirwnum. II. Ancijritanum. III. AV.;-
nt, mvc Galf cauus , lum I;ispauos, liuu Ca licams
c< d ccs ilispanica collcclioiie uniei iores i.dbibuii.
casariense. IV . Ganarente. V. Sardictn e. \I. Anlio-
chenum. VII. Lmdicenunj. VIII. Constuntinopolita-
[cclxiii]CAPUT V.
D
niim i. IX. Consiaminopoli anura n. X. Ephesinum.
XI. Cha cedonense. XII. Epi tolu formala Al ici CP.
Dc ubbrevialione colleclionh Hispar.icce edia u
cardinali d,' Aguirre. [CCLXIV] CONCILI.V AFRIC.*:.
XIII. Cnr'haginense\. XIV. Carthagiuewe n. XV.
I. Insignis et anliiiua abbreviaiio in locos rom- Cartliaginens- m. XM. Carlhaginepfie iv. XVII. Ca -
muiies disribiit.i, eorum scilicel qita: in anctioii col-
thaijinense \. XVIII. C.rth tgineme vi. XIX. Curthuy-
lectionc Uispamca conunentur. U c prct osuin do-
nense vn. XN. Africanum Mi'ccita >um. tn bivvia
outnenluin in ms. Lncensi lli.«panico inxeuii .lo nnes
lionc aliquandti viiciiur Carthugmense vi i.
liapiisla Pereiius, Komamque misi <l Cr gorium
;

XIII una cuiti ahis itocumcntis accur.ne ilescripium CONCILIA CALLI.E.

in liliro qni es inter ooiiccs Vaficanns niim. 4SS7. XXI. Arelntene i. XXII. Arelnlense n. XXIii. Are-
Aliud bujns libri cxcmpluui |<er»ei!il i uiauus cardi- L:ie;ise llt. XXIV. Vuli nlinum. XXV. Tiinriiantitn, d
nalis de Aguirre, qui ideni iuoniimcnlum ex'inlc llo- est Taurincuse. XXVI. liegiense. XXVII. Amu-ic:-
ni;c :ui. lt;'J5 cvulgav t inilio lorai III Conc liorum num. XXVI!!. Vuhtnse i. XXIX. Vasense u. XXX.
llispitiKC, bac inscriplione prxlixa : Indcx tacrorum Agillicnse. XXXI. Aurelianense i. XXXII. Atuelia-
ciiionum et coueiliorum qnibus Kcclesin pa'serl m neusc ii. XXXlll. F.| XXXIV. Carpentora-
auniisc.
II spanica regcbiituT ab ineunle sexlo Kt'culo usque ad clensc. XXX\. Arvorneiise. XXX\I. Arvernetisis
iniium octavi, ttunc primum editus c ms. antiiiuo ex- conctlii eoistoia. XXXYil. Arvemensc aliud.
 d

Wl DE ANTIQ. COLLECTION. ET COI.LECTOR. CANONUM. PARS IV 204

C0NCILU IMSPXNf.E. A quos n e.irdrnflJi de Aguirre omissns ex Perezio sub.
jieiemtis. 1 1 1 anlem tam inficeli, insulsi, barbari, el
XXXVIII. Eliberitauum. XXXIX. Tarraconeme. XL. a mctii pociici le^ihus alieni suni, ui S. isidoro lli-
Gernndense. X Ll. Caesarauguttattum. XLII. ller&ense, gpaicnsi trilioi non possint,et eos quideui licd prr
\LIII. Valetanum, icl esl Valentinuin. XLIV. Tuleta- scse negligendos, co c nsilio siibjicicmus ut S. Isi-
ninn i. XLV. Totetanum n. XLVI. Totelanum m. doroqnam indigni snt quisquc perspiciai. Latidaius
XI. VII. Tolelannm iv. XLVIII. To'etanmn v. XLIX. cardinalis cos idcirco iicglcxil, quia ipsos nbaucinrc
Tvletannm vi. L. Toletanum vn. Ll. Toteiauum vui. brcviaiionis alienos ct ujuspiam poeins ri fofCu-
, <

III. Tvleiannm ix. Llll. Toletanum x. LIV. Tolela- ^>wt«tou commcniuiii perpcram iuserium crcdidit. Al
imm xi. LV. Tolelanum xn. LVL Tolcianum xm. gralis i<a opinatus esl, ipso-que vcrsus ad lirevia-
LVII. Toletiinum xiv. LVIIL Tolelaiuini xv. LIX. lionem referri ita csl evidens, pronemii cujnsdain m
Tolelanum svi. LX. Toletuuim xvn. LXI. Bracarense Inco sint, et iu quoddniii cnmpendiuio videantiir re-
i. LXil. Bracarense n. LXIM. Bracar nse m, sen <?.r- digere quidquid in ipsis libns routinctur. Eomdein
cerpta Marlini Bracnrensis. LMV. Itrararciise ti :• t i qmdem r-l versuuio et compemlii aucinreoi prndunl
antii 675. LXV. llispn'ense i. LXVI. Hispulense li. '
inter cseiera ilia sub linem primi generalis prooemii:
LXVIL EmerHense. LXVIIL Seinnilia? quae in vcle-
lilms cxciiiplaribus non haheniitr, sed a quibusda.u Sicque novum carpus primawis arlubns implens
inserUc sunt. Intjemis brcvia formem compcnd a tardit,
4. Opus seu hrevialin de qna Inquimir, piT loros
cnmiiiunes ac maieiias dgesta, dispeiiilur in libros .
Jlinc Anlnnius AiiLMislintis. qui Ims vergtis .ilt.iiiclnre
ilecem, qunruni singuli plures in titulos dividnntur. B itreviaiionis liicubraios iuin dubilnvii, in Judicio dt
Cuiii vero ea jam vulgaia sil, lihrorum inscriptionem quibusdam veteribsts canonum
{csmsticorum colte- ec<
cum liluloium numeris liic exhihere sulficiei. Epi- ctoribus cap. 47, jurcscripsit Indices ndi qni eidem ;

tjiaplies lolius voluminis Lucensis, quod non lam Isidoro (episcnpo llispalensi ) a>,cribereiii ; sed vehe-
liauc ahbrevialionem quam ilispaoicam (olleclioncni menler falluiitur : nam ip e sc scriptor prodil his cur-
aiictiorcm coinplcclitur, esl ejusmodi. In nominc l)cr- minibvs ineptis usus, q,ce detegunt euin adolescenlem
inini nostri Jesu Chrisli. Inc.ipil liber cauonuin suncto- luiase tum primum niauum feruliv subtrahenlem.
rum Patrum qeneraliicr : qua? epigrapiies lotum volu- 6. Joannes Baplistn Penzius in pradaione inmi
men videmr respicere, non vero solam Itreviaiioncni, primi, qunm dedimus parl. c. 4, § 6. Jtiliann ar- m
qn;r. Perezio lcste in singulis paginis ptxnotaiur : chiepiscopo Toletano hanc brevialiommi iribuend m
Ejcerpia canonnm. Conjecit, qui illis temporibus , inquit, floruil, vt a
Liber i. I>e insiitulionibus clericorum. Dividitur in Felice ejus successore versibns lusisse trad.liir : ut
lilulos 60. vel ex (O suspicari liceat ab eodein consrriptu en cnr-
Lib. ii. De institulionibus monasteriorum el mona- mina, qnce atiijuibns hb<is luijus operis prmponuntur.
thorum alque ordinvus pcenitcnlium. lu lii. 23. Nam quod illa inania et boatu tnntum ccnlenla sin d 1
,

Lii». iit. De instilutioni' us ju<ticioriim ei ijubernccu- viiium ruii condonandnin merila videmr.
illi wtati
tis rerum. In lit. 44. Veuim iilc Tolelana cootilia usque nd dnnde* imuui
Lib. iv. De histilutiouibvs offiiorum cl ordine ba- in breviaiioue passim laudain rogitavii, nec aniniad-
ptizandi. In til. 40. vetlit semel cilari clinm TolcMmiul xm, pI c.\ nij-
Lib. v. De diversilaic nuptiarum el scelcrc flaqiio- Q merorom serie cognos' io collcciioiie i,un usns cst
i
,

tum. Iii tit. 18 abbrevialor, fuisse quoque descriptuni Toielanum

Lib. vi. De generalibus rcgtiis clericorum, caJtero- xvn , iii supeiius observaviu.us. fcisi veio Jiiiianus
rumque Christianorum, ei regimine. p iucipali. lu lii. 6. pnefuil quatuor synodis ToleLtnis a diiodccima u^,-
Lib. vii. De honeslae ct negotiis p iitcipum. In que ad decimmn qniniain; dua* tameii rcqueiites,
lil. 11. xvi et xv;i, posl cjus moricin celebrala: fueruut :
ac
Lib. vin. De Deo el de iis qtnx sunl credenda de proptcrca breviatinnis cl cirminum aucior cnustittii
dlo. lu tit. 9. dcbel post anniim 694, quo deciiua sepiima synodos
Lib. ix. De abdicatione hcereticorum. In lil. 9. Toleiana liabita fuit, uimiriim sub lincm sa-culi sc-
Lib. x. De idololatria ct cnltoribus ejus, acde scri- ptimi, vel initio ociavj. Forte illc qiiicuuqiie fnii,
,

p.uris pac s, ei mnneribus missis. in lil. 7. qui colleciinni Hispanica! plura documenta icfoniiu-
5. Cajctmius Crtininscum hocopns S. IsidoroIIi- lis capiiulorum numcris ad.iidc, ipsins qunqiu-
spalcnsi adjudicanduin putct, addtitios csse ccnset abbreviationis aiicn r ftiit uu.le h:ee ahhrevialtu :

tiiulos quiiius addiiamema colleciinnis Hispa»ie33 auctioribus collccliouis ejusdein c dicihus pra.-fu»
codem S. Isidoro pnslerinra ailegantur. Id autem lcgilur.
plane incrcdibile nottis videlnr. Non euim pauci lau- 7. En landem carmlna, que prinrtbus quiuque
lum liluli in lioc vcl illo libro tlescripli, scd inlrgor taniummodo lihiis pranntata et a Pcrczio (b-scripi.1
IVre libcr sepliiiius addititius dici dch rcl, qnippe iiivenimus iu ms. Val. 4^87. Anle primum librum',
qui ferc tnlus Tolelanas sjnodos S. Isidorn pnslc- iuimo antc ipsam primi libri epigrapiteg qoasi pro»i>-
linrcs laiidai. Piaeierea si iiacc prinueva abbreviit o mium lotius abbreviatiouis bi versus legunlitr ciiin
a [cclxv| S. Isidoro lucubrata ad priniigeiiiam colle- 8 titulo
cunnem llispanicam multn breviorem periineret, et nCIClT VERStnC*TIO. INTFHr.OC.ATK»
noti poiitts ad ampliorem
cnr in solis niss. exemplis
;

ainplioris collectiouis invenia fuisscl, nnspiam v. ro CeUn lerribilk codex qui reil<i
brevior in lol a!iis codicilins, qui eamdcm roileclio- hoc' ris, qviu tu es viialis ordo,
ncm plurihus additamcutis expcriem rcpracseniniu? Q-o:t inest tibi nemen?
0"id quod nuiueri capi uloruin, qui iu linc brevia- Ceter ler dicas snnctoram regnn voce
lionc non cum prin 32\a?, cd cuin auciioris cnllcctin-
Jm lx\ i] Qiti sunthi, qnibm h.<c titulo centcre
nis ntimciis planc conciniint, saiis dcmonsiranl brc- ,

Totius crbis jus, imperia juvcris.

viationis aueiorem eos non ex primigena, sed cx Tu qnem lot vnliilu procerum sent mia foriral
,
ampliori collcctione sumpsisse? Aiias diceuduni cs>.ct Qn.d slaluere vnles, tibi quirve poteulia sulsuit?
postiriorcin auctorein, eui addiiamenia itusedam jt- O 'ennem tenero mtantem ccrde clienlem I
triljiicnda credaniur, liorum additamentnrum graii.i,
Me celebrem fttu.a toluni correxit m orvem.
qua: pauciora su.il, c;cieros omnes priinaevae abbre- h.t tccur tntebra (ov<t liic miseranle. vetustu?
viationis numeros immuiasse, el ad amplioris colle-
Ad me, si vis me noss\ c»nverteve lotus,
ctionis seriem exc»isse quod sine cvideuti argu-
:
Arcanisque tuis pronipli.s me illttbere totmu.
menlo ne suspicari qnidem liccl. Addc landem vcr- Ansc.nlia jam quid possuul mea promcre xitjna,
sus ab ipsius ahbrcviationis auctore conciiiiiaios. Et si pcssc subczt tibi sic atjncsce tecreta ;
 , ; ,

?!>* AD OPERA S. LEONIS MAGNI APPF.NDIX WC

Fclixqux redt.u leiicatni , nnn'to terrts. A lu qttri cnrsivaqnm nnf.atnus partc Vtantem ,
1'errigenus (elix mi:lo d .tu loqnere leritn , Aut commi iitiu librubtmus orbe reyressum?
Stuns in snblmie era torttm deprimo cotltt,. F.nixo seri s nsque nunc prornil orsu.
Ardna dum eutpis jubeo disponere jura. Ex hoc incipe juridicos dtsponere moius.
Exaisa sistens elevattis praferor nrce, Os, guttnrt, littguam, labium acrnsaiitis obunca,
thun sttbjecta premo valide lota ordine sncro. Fttlsum non loleres iudemnem vivere tcslem.
Me decel eximie narrantem concio verax, ludiciutn jttdex addiscat promcre jttslum,
Dum bene cutteta simut tnoxtn erebo inie inccsatnt, Nec nimium juris vertal parte fuvoris. m
Cuncta tremnnt, puno dtitn cunclis jussa tremoris. Quisquis enim torqttel leges torquelur ad ignet ,

Mevalida mttuuul, ntilti magna pnrere jubenlur . Et parra tntnjnus pensabil fucta reatus.
Schisma pertt, error resilit, faltuciu non <s , Seqni nr tabula litutorum iil>ri terti!, ac postca iii

Obscenus tugi', iinpuius rui:, impius cxli a est, versus snhjiciunlur.

Culacadit, ebrius nec erit, et pompu rec.dit.
Complevi privcepta snctis implexa lnquetts,
Domonibus jnbeo, rerum uvclor non <ril al er : Asporlans quidquid yrudpts ipse libi.
Ao» curvare capul saxis, nnn poneic thura, Pttlasne reclo labunlur erura viatu .
Nec creatura dabit opert Creuloris honores.
Aul noii alterno faltimur tnde pede?
Ordinr compono cuncta, seeu ortline cutulu, lY.recie »'»</ lus mentem consilit iniquam,
Ordintlms ponens (acio lota ordine pnlchra. Jtisiilue telo adtida cancia tecans.
Dico fidem sncram, tribuo wijsteria snera. Pulch e esi infausto puwius crinuue mend x ,

Allore tcmplum, vestis, vas, sedis, honarqite,

,
B Ne falso s'arel quod vaitate peril.
Cliris.ua, caro, sanguisque stir.er , lutpiizlu,sacrorutn
Veridtcu cuncia congressa tst orbita gret*u .'

Janitor, acolytus, lertor, psaltesgue canoru?, Perge viaens, error nullus in anira latet.
Exurcisla po ens actn, minorque levitis ,
Posi lituiuin libri quarti.
Voce levitu vulens, vrasul ei presbgter : ttlma
Vngo, jttqum nupliT, rnlebs, rcrloqne teclinis : Ecce juyi molu placendi munera portans
Qtuvqi e fittem nomeaque. I>ei censetur Itaberr, Ttitum quod staluts impleti mene reclini.
Ordinibns discreta mets eeteberrima eonsiai . Amado qna: nosli is steritelur semila plantis?
Et el forniam de timiie nervaut. Ant comm t.emus a acrcs per nlarta recursus?
Cumtie suis plena possinl subsistere catisis, Hactenns ex-erpto verorum linqtta cucurrit
Sunt tamen ordiiwla meis lnvc umnia jtnsts. Ordine. nunc compone ehoros reboaniibus humnis.
Me, roqo, mc sine ipse mnlo m-rr.tre quod opte, Doce delielt sordes rmptismate tolli.
Si fasailribiiis, mhi dentur jura toquendi. Distingue templts attaria , carmina, thura.
I) cto qna'qne vales, et firma paiorc vota. Cutnplere lua concnrram cito jus%a cilatus.
l'ostt'nnm te. nosse valui, >l cognoscere quivi, Imperiafue animis sacra tortabo superbii.
Ac subtime luum p.sse mihi nosse dedisti, ScqMilnr tabu'a litulorum ejusdem qu.irti liiiri. post
Apppln vlane sutis ttta mecnm rolvere. jussa, qu.uii liic uniciis versus legilur, caelT! deso.it.
Ei si scne hetts dederit, wrutare prafundu,
AUaris arum ritus , et canlica lempli.
Sicque per o.bem verburum vlttv semiua spar»utn
,

Simbus agqreqtire me.is, nt acumine meiiti.t [cciavhi] Post titulum quinii lil>ri.

Te aqqressus s'ringam disleutum corpore tnutlo. '

*-*
Qiiidqn d pomulgasse tui fitit inclite jussi
Dispttsaque trahens nec jam commenta >ub uno, Cerlattm titn tolum tnanus operosa renjisil.
Qno dum judicum qturret senleiiiia discots, El jam baptisma. tltoros, cantusque libruvi.
Quidquid velte Hbe'., lotum amcordia pra^stet. Posl htvc nande viam, qua novertt isse vmlor.
Sicque novum corpns primmtis artt,btts imptens, Ex Itincdtspone genertmi senunis ortum.
Inqeniis brevin formein compendia tardis. Nupla iirum leneut, vir nttplum l itqttere ce*set.
Maqna libel, perqe celer, ol,n nullareiardent. Nascalur prules totnmmti vclle perttcto.
Es!o,beus,mecum, p<r me hac dipersa reducens, Stent nupitts opeia communi vele negato.
Ct facias in tne dignt compcndia mullis. t\obilts Itoc utraque legat sic vtta parenles,
[cCLWii] Post epigr;irilien,seu titulum lihri £ccundi Ul lenenl ambus post mortem vitu perennis.
lii vcrsns ucscribuutur. Scqtiiiur litiiloruni tabnla, nec ahi versus^rcl lil«*,

Postquam sanctifico missos de cesphe flvres v : in ;il is libris invemi fueruui.

|

ilagnopere sacros dictinxtmus ordine cumpos

Quo nunc :re jubes , aul quo me tramite miilis? CAPUT VI.

Esl bene quod prtvfixa tenenl toca sacra ministri. canonum paniiientialium.
De teiustioribus rollectionibus
/\f nunc virgineam solers dispone cohorlem ,
a Theodoro, lieda et Eqberto lneubrtttis. Vulgatu*
Astiinqe viduam, ptrniiens det corde dolorem , Eg-
peccatoiuin Uedaj asc ipltts
l.ber de. tlemediis ,

Ne montibus illa
Itiuivieus stiis rcdeat in
beito a serilur. onut dt sacerduittli Jttre ,
Egber i
Qutv adliuc detict.s potlens est mortua vivcns. xcerpliones cauonttm ex hoc
D ejusqne fraqmenia. I-

N'su ttdo, si liomiiius vuli, ibimus illuc opere llttcurio Leviiw tindicanda:. Ptvn leniinte in
Qtto nos maquti jubet cris sentenlia vestri.
quatutr libros disir.clttm ub Egbeito ubjndicatttr.
Scquilnr tai>ul:i tilnloriiui lihri ejiisdcm, posfca lii . ,'ie collec tone cnnonttm libro quarlo compreuento ,
fcrsus ailtlunitir. ex qua Retjinomm profecisse dctegiiur.
C.omp'xi turmam ce'ebratn$ lumine fulvam,
I. Ciiin canonnni iisiis rrcqiieniior esset iu re?ci'-
Quceve si?i dei'ent ordine ctntcla dedi.
Sisiit praciare solidnlits v> giuis ordo, nis i^iuoiiuui et pniililiciiui ilccrtia :<c
|»oe liicntibtis ,

Atque dectts ejm permanet inde sacrum. ilicta Palruni qu.c in eum linem rontcrrem, i tniuin >

c.ulli^i poBniieni^lcs cx tanti-

cumeruul. Hiuc lihri
spexi dignis ptrniientem flenlus oiniiem,
tii

Cuirav t vtdutnt le.jibus ip*e .•acrts. nuni , ponlificum , ac Palrum senteutiis COinpa< ti ;
Esft-e placeiis itinere vimoris ctti e stibtxtum qiinrutu ipiulain ila divtincie eoriun sanciioues in
Conditjno uutv snnt pondere dtcta ntaicni. iiniiin collecias rtferout, ut intcr coCediones can«-
Utcc i:d (ines le ntiltal tiilenlio ccnstans , iiiiui jurc ccnscri que;tni. Vetustiores et cclehriores
El posleth etrptuni fingeris ho*p.:s apus. liltri pmiiileoiiales prsetci Komanuin, qcem llalii^a-
rrus e Romanis 9t:rin:is dedil, sunt illi Theodori cpi-
piist titulum leriii IHiri lii vcisus leguulur.
scopi IJaniuurieiisis, Betla prcshvieii, ct iiglicrii
Jussis pns qttam tiostra tuis se l naua s-ihegit, t-piscopiEboracensis, quoruni poiissimum meminit
Ac dit !o' citius famttlatnm tnenie varavil Gresorius Hl seu quicuii-jue sit auclor Excerpt: ex
 1

2)7 DE ANTIQ. COLLEcHON. LT COL F.CTOR. CANONLM. PAHS IV. m

Patrum dulit canonumque tententiit de diversit crimi- A' pr.:'figi:ur : Exccrpltim de canonibut calholicorum /'o-
nibut et remediit eorum. Theodnri Caiiltiariensis anuo trwn, vet Poeiti enlicc [fortc Pvenilentialitim) ad retne-
G9(l dcfnncii PoeiiiieiiliaV, editum Parisiis a Jacobo dtum animurum, domni Aqberti archiepiscopi. Egber-
lVlil cx dimbns iii&s. Thumeis, inlegtum non e»t : lum Eboracetiscm inteltige. Idcni cnnlirmat Khaba"
ae pr»|.tere.i idem Pciil ihui pauca ejtis Pceniteiuialis ims Matirus arrhicp scopus Mngun!inu«, qni paulo
fr.i«ii)5nta , qu:c ex aliis aucinribns sednlo rolh-git, pust Egbcrtum (lornit. In cpislnla ctiiui ad lliribal-
adj rere eoacius fuit. Cuni vero multa alio ordiue, et diim c. <8, de perjurio agcn-:, Iitc habet Jiem Ee- :

ahis qiiandoque verbis repetita inveuianiur in Capi- berius Angturum episcopus difjinit iia dicent : Qui
tu.is llnodnri ex ins. C.orbei nsi eilnis a LLuca Aclie- JHiamentum in Ekctesia feceril, aut in Evanijelio, sive
ri<», vrhi-nipiis sn>|iiiio e-t, tuin iu h ic rodire, t tiiin in retiquiistanciorum, seplem annotyaenteat, elc, nt
iu diinlms il is Thu.meis ahisque ejnsdeiii g''neiis in tap. 9 libri de llemedih pecca'orum. llic i^itur ve-
inanti.ocri|itis nou cuntiueri ifisum Pojnitentiale Then- tustus scriptor Ecbertum, seu Eghenum «jus iilir»
d< ri , aut tjns fragnieiiiuin ; sed a diversis slndioi-is auclurem maxime tnmproba!. Quud si aiii Bhubano
viris in iis cndicibus collccia ftiisse liinc <t h nc pnslcnores colledores caiinnum, ut Be^inu, Bur-
Tlienduri C:i|iiiul:i, qnx in pnsterioiibus preiiitenth- chardus, clc, alii|iiol hujus libelii lestimonia iitiiie

lilus ex Tliemlom allcgata fuere. Eniiuvero in capi- PiMiilentiali Bomano, uunc Thei dor<>, nunc Bedas
tulis (|u:r ex Thuaueis mss. et ex Cwbeiensi vulgata adjud.catil, ea de causa contigit, quia s Cllt puste-
i I '

fttere, allcgatur ipse Theodoms : quod germatin ipsius riores poeniientialitim aurlnres ex'amiqttioribiis ple-
exeiiiplu convemre nei|int. Sic cap. 12, apud emm raque dci-ivartinl, ita etiam Egbertus (uii iu levtu,
Peti< pMg. II e mss. Thuaneis: Ergo unam licemiam quem sinceium, ucc nui ilatum ex Bnrchardo reci-
q
dedi Theodorut; et c. 21, aptid Acberium pag. 487, e tavimus, innuitur) cx trihus Pceniicuiialbus Theo-
nis. Corh ien*i Paniientes secundum eanones non de-
. dmi, Bnmano el Bed:c plura dcccrpsit. Id tandem
btiil communicttre ante consummationem patniteuiice. mullo magis conlirmat cudcx Vat. 1'alat. 48o» qui
Theodoru* dicit : N<t autem pro misericordia , elc. idcm opus Egbertu iu-cripium et additiiiis experleiu
Ileu icus Spclmati ms loiu. 1 CutiCiliorum Britannix pra-fert. Discrepatcnim tmn inndicuma viTgaio librn
tiadi se iu eelehri bihliotheca S. Beucdicti Cantabri-
1
dt Uemedtis peccatorum lum iu nrdiue, (uin in stil>
gt-nsi rcperissc prolixiorcm librum paenitenlialern stantia ac immero capilutli, cum alia vulgaiis breviui)«
Tlu-oduri, ex qim litulus capilum tunlummodo edidit. sint, atia veru omnino desint, ul vel ex sequcnti ca-
Saut aiilem tiiuli 1S, qins Jacohus Peiil recusit pilum iudice palam fiel.
toiu. I, pag. 85. Ciim vi ro ipsum opus nobis prxsto
INCIPIUNT CAPITtLA DE CASONIBUS PATflUM.
:iim sit, mmi liuc quoque Poeniienlialc Theodorum
hitieai aiicioreiu , delioire nou licet. Certe ulliiuus I. Dc prcrfatione. II. De capilalibus culps. III. f)e
liulits liis vcibis expressus, Augnslinus Attrelianenstt cupiditute ceteritque flagitm. IV. De ctericorum pof-
tpts oput dixit qui eodein modo repetiliir iu excer-
,
niiemia. V. Dejuramento. VI. De nwchiiia mulierum.
ptivuiliu-. E^bcrto Iributis, Tiieoduro ascribi non \\\. De cnguriis ei divinalionibus. V 1 De minui t 1 .

pis^e videiur. Texius enim, (pn in ii->dem excerptio- peccatie. \\. Defnrlo. X. Deebri<ta'e. XI. l)e Eucha-
ubus Auguslinu Aurelianciui asseritur, ex iribus tisiia. XI'. De diverss causis. XIII. Qui non poutt
p.u'tiiius C'*ii»tai, [cclxixJ quaruiii priur Cce esiini imnlere quod in Paeniunliate scriplum ctt.
p.'j;je. u lcia Lcon.s i, lcil.a Aurolu Aujjtisliiu ilip- Dein hic liiulus legiltir cum aucloris nomine : /h-
pu.ieusts «turli.i referl. C cipit lilier Ptemlenliaiit tumptus de canombus 1'alrum
'
t. B d.i-PuMiitenli.iie a multis laudalur. IsTbeoduri catliolirorum ad remedium animarum, domni Ecjber i
PcB"ilcmi:ile auxisse creditur. iloc saliem Poeuiten- archiepiscopi. Prxfatio vulgala, ciii in aliis mss. H
liuie in siiiiui fere Iraiistuiil : uude Uegitto lib. i, c editis Bed* nomen prxOxuin, vulgatx opinioni cau-
2H7 , leMiim reciial ex Theodoii arclaepiscopi vel sam dedit, et capita 2, 3, 4, t 15, qnae vei [cclxx|
•

B>>ila prcxbtjteri Pirnileutiali ; lib. II, C 2itt, al iim tcx- ex ipsa toniextus leclione iirtrusa dctcgtiuiur ut
lnin irferl ex Paenitemiali Theodori episcopi, <i liedw eodcm codice destmt ; prxfaiiOHiSque locinn nbtiuet
presbyteri quia ndeni Thenduri lexins in Pieuilen-
; caput prinitun vulgat'.:m iiicipicns: Institutio tlla tun-
ti li ii d:e lei-epli fuerunt. Ilnc ipsum Poeiiit<-iiiialc /la, quo tioii muliJainm lcgitur apud Burcliardt.iu
t

Ueifau noti muin posi alienis addtlamenlis auciuui lib. xix, cap. 8. (Jii.nitiini ad \ar autes, qu.e in sin-
icsia ur Egbcrliis, qucm videb mus auctorcm csse gulis capitulis occurrunt, ):oc utitim monemus ucta-
pjus lestinunii quod a liurchardu prolertur caj ite x uni caput codicis niaximediscrepare ase\iu vui^alu,

DCtavn libri xix. ltt Pasiiiiatiiuti Beda:, iuquit, ptura < ui litnius esl de Minoribut Percaiis. IIc atitetn l-.hcl
inv n untur utilia, p'ura auiem imentuntur ab at is lus Ej;berti de liemediis peecnlorum pais esi amplinris
intcrtn, quo3 ner canonibut, n<c attit pceniicnVallbiit operis, dc quo paulo post icdih t sermo.
comen unt. Hoc awtcm i'a-n tc-niiale licda- ad uos 5. TomolV Anecdotonim P. P. Martene et Durand',
neq e puium, tie«]iie aiic.uiu pervenit. lp»i q< idem c»L 51, collcctin anliqiia cannnum
pnnileti iaiium
liibuiliir tilicr de liemedvs pecca oiunt, q i ciaui exliibciur, quam P. Dominicus Mau.sius (omu I Sup-
Paeuiteniiate appellari solet. fce Iuijiis auciur m Cj;-
!
plementi Cunciliorum Bcd.e itibitcndam exisiimai.
beriiiui Ebuiacenscmcrediiiiu Bed:e sane non po-j-e .
fj Nun assentiniur. Plura euim decreta ihidem i'esiiot
ascrdii palani lil cx c. 1 jusdem «^peiis, in quo ier
» qu:e iietlx l'ecnitcutiali eranl iuseita. Vide inter cx-
Beda lai.dainr. Iiilegrum hoc caput prufcri Burchar- tcra, q:ix cx Beda allegnl Burctiardiis lih. xix, c 29,
diis lih xix, c. 8, ubi lia;c inler uiia lcgnntur de Pov
8i, iOi el 1^6. Ilxc autcm canonum brevi> rnlle.
lliteuliali libru, qui et secunium <anonum ancior.ta- ctio temporc Gregoni II lucuhrata fuit, uli probat
juxta ttnleiuiat trttan Pmnileniialium Theodori
»Viii, e'
ttliiluB coi. r>7 Item ex decrelo papce Cregcrii minoris,
:

epit opi, el Homanorutn ponlificuiH, et licdoe ordmelnr.

qui »tUNC liomanam qerit tnalrem Ealctiaw. in
Sed in I oen t;itt ali Uei.ce, elc, ul supra. Et pautu Galliia potius quam in Ang'ia compaclam cunjicietnm
P"si : Hiec omnia de canun bu , et de sur.ctnrum l'a- inObseivaiimiibiis ad disserl. 16 Quesnelli, § i, n. 4.
irum semeiltis, ei d* tlienmtjnto. de Anqu&tjno, Gre~ N canonis scusum profert,
Lhiius rxtti i on verb»,
gor^o, I hco ior.1, Hetu, et cx Petnil.ntiali Homano
i|ii:c idcirco cum imlla interpretaiiune coucord m.
vcui co U.jimu*. Om hu c libruin de llmediis pecca-
Alii pauci eanones syuoiorum Gru-cnrum v.| ex l*i-
torum afhxeiuiil B d;e, vebaUede tiumen pr*fc- doriana, vei cx Dionysiana versicne reriianinr. Nul i
•ciua cv. b ;c lexlu expunxisse videntur. nc f«ne canones Hispaiii, sed s< li Gall.cani el il.bcriienses,
biuc suspecius esset idiin libellus, tu quo Bedu lk- gtamtu E' cle.-<ix antii|tia, el unus canoii ex effltqtia
da:n al! giret. Std omnis suspicio evanes ei, n a Hipponeierjio de ytenilenlibut, qui est catioii 30 Bre-
«vda de n liber ab ndicclsir, el sun atictori assi-ru- viarii liipjicnetis s, ct in^ettns lcgitur concilio Car-
tur. Verum iiiiteui atictorem saiis
prodn inscriptio th.igineri-i amiio'J7, upud IM riysiitm T
i. ». Ex U«> c
«ps«» lu i|>sl5 m>» et vnlj^tis odidltuicap tu!o prtuto tiianis pom ific' bus iatniaiiiur Inuoceiiiius, CaiesiiiRs,
Patbol. LVL 10
 ; ,

569 AD OPERA S. LF.ONIS MAGNl APPENDIX. m

Leo, Cregori.ts Magous, cl Gregorius Minor; ex Pa- A dcm
exierptiun s supplevilad numerum usque 105.
trilms Basiriiis. Augiisim.us, Cassiptnjs, atque lsi«lo- imiim aut a tcrnm eic<pia>) in Wk eiw.r-
Nibil (si
rus ; ac imcr pceniieutialia iiud unius Tticoiluri es- plionilms invenilur poslerius Grcg rio Jimiori :qtioil
nre>s<i ipsius nom.ine allcgatur. Egberii aeiali appiime co vemt, t|iiijpt* >:iii ad E> o-
4. Egberti Eboraccusis nniiiiiie duo opera meroo- raccuscui sedem evectus cirra anmini ~r>'«, eamtleui
raniur ab lienrico Spclmanno loui. I Conciliorum triinit amiis iriginta el ampliu^. llnmii, qimd diHicul-

Uj'naimic, ac cv iis noumilla edidit quae a P. Lab- taliMii nmverc poicst, csl canon srptiuius, in <|ho

iteo suseepta et toino VIII Vendaj editionis Conci- oraiio praecipilux pro vi a el imptrio domini iv^ie^a-
Ijornm iti erla lcgumur. P.timum o|ius insciibnur : loris, et filwrum ac -filiurum salti e. 1 symido Colb-
.

Ex< erpliones Ecb.r.i Eboracensis archiepiscopi e diciis berti aicbi' pi>cipi CaiiluariciisisEglerlo coa;vi, <•.
et cajwn bus ta.nclorum Palrum concinuata} el ad ec- 50, per^cripa legilnr oiaiio pro rcgibus ac ducibna,
clefustcfe polil cc inhinulionem conducewes. I!ae vcFO loliusque populi Chrisiiani incolumitale. Iinpcralor ct
».'XCfr|iiioneSi liccl ex amjdiori operc ipsius E^liorti lilii ac lilia: inipcraioris lltiic Eglciti a'vti mm<-uu-
«u:i pt;e siiit, mm lamen Egbertum, sed llnrarium veniu l, pra:s! nun in Brilaunia, i|ua> pmpriis regiln a
iiappm auciorcin. Id >aiis exploralc nos ilocuii Angli- paiebai. Altcrmii, quod majorem diflicu lateui la-
canus scripior, Jacobus Wnracus, iu niss. Brilaniiire ci-ssil, el canoti 151, ad verbuin exsiriptus cx rap.

yersa.tissjnr.js, qui iu annoiationibus a<) synodiiin S. 5§ bbii fccuiii.j Vita* S. Gregorii, cujtis aucior
Patr cii qgpns tle canopc £5 cjusdcm synodi, scribii J< annes diaco us Egbeito pusicrior fuil. llinc nou-
:

Cunjnm 2a de llio.ro fratris defuncti habeiur eliaot iiiilla cannnilius <x Egbeno exccr|itis ahuode iu-
ik excerptit tnss. e Jure Sacerdo'qli Eeberti archirpi- n Serta iiosciiiilur. Atlde nonnullus crr<r>'S, qui s.me
scooi Eboraceusis pei Uucariun\ levitani sub tuuta, cidein E-Ih'i lo tribui in n possc videutur. In pi ;c!a-
c;c. Canon anloni quciii ib-Ucm \Yara:us lamlat, iu tioue exceipiiouibus prasuussa cirore aliquo ttia
cxcerplioiiibus a Spelinanno vulgatis legitur iuim. tesiiiitoma iu uiiuui cncunt , uiun ex Ccclestino,
|«28 : item sy odus a\e thoro />«tiis defuncti, quj cst alterum cx Leone, lerlium ox Anreiio Augnsiino, ca-
eaiiou 25 sypodi seeundaj S. Patricii tom. IV Concil-, quc Augnstino Aurelifliiensi ascribiintiir. H;rc auiem
col. T00. Ciim porro Warxus bas excei ptmnos nua tiia uptiine d' unguuiilur in npere quott Egliertc
ex editibnc Speiinanni, scd es piss. allegei , viijit peijwrjiui a-seiiuin mox osteudeiiius. Dislingiiunlur,
ergo nvinuscripla Bnlaitnica quaa llucaiimn liarum iuqiiani, lib. iv, c, io.', vo3 el ^54, et su >ciijusque
excerplionum aucioreui prxferebnnl. Ilinc ctiaut audii asseruniur. Alia imnuiill lum iu caiionum
i

Baleus bas, ut crcdimus, exccrpiioues iudicat, cutn liuilic, luni in ipsis cai uuibns confnsa ct viliala «c-
Ecberli constiutione-, ab llucario lcviia redaclasns- (uiruiu. Nnn:. 51) cunonis Africanensis nomine atfer-
serit in compendium. Speliiianuiis vero lortassr, de- lur ijuoddam deei etmn quod intercapituli lccn.icntia-
tcpms fuii margiuali notatione cotficis Catlouiaiii. In lis Tbcudoii reritatur apud Aclicriumcap.2l, iusertis

caiajogo eniiii niaiiuscriptQruin B iunnix, toui. II, vocious : Theodorus dicit. Num. 68 allegalur uii Aga.
pag. 47, de codice CottouianoNcro A \ bx-c legimlur: luensiS canon, qm imer Agaibenses
.
mu legitur. Ita
In maigine : Excerpliones U. Egberlhi arch ejiscupi qiiidem laudalur eliaui a Higinoue lib. n, c. 271, el a
Eboraci civitaUt de Sacetdoiali Jure. Veruiu liic <iu<»- Uurcli.into lib. xi, c. 04. Melius v< ro in colleciione tle
que vcruin Egberti opu» cmn excerptioiulms liucarii qua mox dtcluii suiniis, lib. iv, c. r27, viudicaiur
perpeiam confusuui. tlrtuiiquc cum War.co disiin- S. Ferreolo. Cmn vero i.n bac colieetione nuinero
gucnduni. Opus Cgbcilt iuscr plu.n crat : de Sacerda- C p: jec- dcnti L26 .ilfermur canon.ex coneibo Agalbcnsi
tuli Jure.. Ev boc atileiu llucarius levitu quxdain x- • si qtiidpi iin simde Imt eliaiu iu E^lcrti opeie ex quo

cerpsit, <|uaj iu \*ulgaii-> exceiplixiibu^ couiincniur. excerptiones sumpta: sunt , la ile pt.t-uit evemre nl
'5. Egb' rti prolivuui 0| us dt Sacerdotali Jur. inte- excerploris alluciiiaiioim pia;cedcniis canotiis titulus
grmn iionduni in litcem proliit. Qikruam lanliiui cjus ad sequeutem tran>f: r<eiur : qi.euiadumilum Ivoui
parlicula* 'cdilte sunu Libium de Reniidiis peicuio- accidit, nui iu epist. ^U ad Guli clinum Fiscanenscm
r»n», tjticm Fgbcrto anlea vuidicavimus, uti in ms. cs Hmcbardi tihru ui, c. II, simili errare eauoucin
\al. Pal.ituio continctur, cjusdein ojiciis parlicu.atu ep stola: liygiui allegavit ex concilio Meldensi, capitulo
crctlimus. Aliaqu<>qtie ejusdeni opens parsvidcii jm- tjuiiuo, bac ci>igrai'iie iraducla ex pra:iedeiiti capito
lestPoeiiUeotialeEgberti, qimd e Koinano nis.bajicUe dtciiuo ijiisdem libri Burcliardiaui. Pra>icrea nuui.
Crucis iu Hieru-a!em vulgavit Joaimcs Morinus in ap- 15y excerpliouum , Vigilii ilerniiim recitatur, quo.l
pcudicc libniiuiii de Pcsuiteulia.cui l tulus Exccrpium
: pusleiiures ex Burrliaido llygino papce tribmmi; ac
dc canonibut. calltolicorum 1'airum, vel PanitentHB ucc in supposililiis llyguii lil cr s legi-ur, nec in Vi-
[cclxxiJ ad remcdium animaruin, domini Lgbeiti ur- gilii epistola ad Proiuiuriim lodcm modo ac scusu
chiepiscopi Eboracai civilatis. Vcrutn luc lilulns iion prufcrtur. Notaiione digua; siiut etiam quuMlam alle-
congruii corpori ipsius ojmsculi, in quu niliil cx <a- g iiitmes iuusiiat.i:. Ntiui. 53, suli titul» Canon tun-
nonibus prolcrtur , J-cd descnbuntur ri ualcs pre« c> ctorum, prniluciliir canou io Cailliagiucnsis iii collc-
ct ordo in rcconciii-lioue |icen .Iimii um. Cum vcro ciiouis l>)(ionaii:e seu poiius Hispanica*. Num. 94,
hisr-o precibus cl. ordini iirii-iiiis-a s ni duo capiia canonum Romanorum el Fiancorum ii<;mio>: ap|iel-
Bumpia cx cap. 1 t-l 5 vulgatj librj de Uemediis pec- p lari viilcntiir leges civiles impcrat iiim Kuiiianoruin
fflionmi, qua; iu.cod. Vat. Palaiino suiit eap. 1 i ~l
>
ac reguiii Francormii , tjuibus deiiclurwm | oeua et
librf i-jnstlem < o tituio inscripti : tdem limlus non ad d'-lii)i|uemiuui coercito i>r.u=< rihiitir. Crterum cx
corpus Opiiscnli a Mor im edili, scd ad Iibium perli* n 3"i li.truiiiexctiptiiiniini, quascxaiiipliori [cclsxii]
iiel de Hemediit peccatorum cx. qu«i illa duo cajiiiu a
, Eglic.rti opne inaxiina saltem cx parte Hucarius
stat iii posl litulujn desciijita luenmt. Snla crgu duo sunip-it , cspliiiaiiiui (il in Auylia cxjinisse abbre-
ivia ca|>itula ad Egbeili opus pcrtineut. Excerpiip- viaiioU''sHuliiiianns.iaiiiiuuni Nic.cicruui. Drunysiaua
iics porro ab llucario tligcsiac.ad opus de Sucerdolal\ parter \eis.o tlelegitur in n-'in. 31, 53, 4j ei M>.
Jujre ccitius spcciant : unde in OxunicuH codicc m- Laudaiilui cano-ies lliln rneiises el sy.mdus S Pa-
t>erutilur cum bac epiiiraplie Ufvc sunt jun/t, sacer-
: Irici', legula Frucluosi, Aureliaui et Istdoii, ac nou-
DOtim, quxjcnere debent, ut iii iuarg-iits Couc lioruin iiulli cauoiies syimdmiiiu Galli r , in!er quus stml
no atur. Uelici>-nie iiuegro F,g|»erti opere, de excer- Epauueu>es, <|ui nec in priiiMgeu:a collcctii-ne llispa-
ptis ex eo capiiulis dic.iiduiii siipereti. Lscc piitmes iiica, nec in piimis ejus additameulis legunlur.
tanimi ti iu codcc Oxnuiciisi a Spclinanuo in venl.t» 6. Alleruin optis, t|tiod S(ietiiiainuis E,.bcrlo adju-
raeteras aulem usque ad 1 lS adjccit ex alio cnd.ce, dical, est Poeuiieiiua e, cx quo aliquot canoues ex-
qiii laiueii hxalus el mulilus erat. David aulcm Wil- cei |>tos ediil l liac iiiscriptioue : Ex eju*dem Egbcrii
kins toni. I Com iliornm Ma^na; Britauniaa novissiinas Pmnitentialis libro iecundo i/i publica bitliolhcca Oxo-
ol lioiita Lniidiuciisis an 1737, c\ cdce Coitomano, uiensi sub iiiulo : Ab hinc diversa ex divertit excssi-
tiifciii^pcimaiiuusmcniorit, uoa taiueu aduibuit,cas* busjudicia (Tcm, Vlil Conctlr Ven. edit., col. o&Oy'
301 D£ ANTtQ. COLLECTION. ET COLLLCTOK. CANONLM. PAKS IV. 50?
Descript.s ftutem. exinde tantummoiio canonibus A bujus opcrts; plurimos enlin canoncs fcilnn s.vpu
5S, b:i'C iclem Spelmaiuins notav.t iom.. 1 ConciL Didn.e- ac iisdem litulis cx ipso niaiiifcsti~siii,c rx-
Jtritannuo, pag. -78 : Hucntque cnnones ia secundo Srrip.il. Pcrutilis fuil difigentisslma Kcglnohis cViirio,
kbro P&niientuki prope finem ; habenturque i« libro quam curavit Stephafliis BaiuiiilST " qnippe c.\ bac
quarto mulu alii ex epittolis dictisque Patrum, decretis inaximeiHustraiiiiir collecl ones Burrlratdi et Ivonis,
paparum, et dier>orum conciliorum sanctionibtu quw , r;uiex Itegmoue ebihcnunt.-Quaino aniem mups uil-
draginta duo ejusdem tibii jolia occupanles itl Oxonienii bs fulura erit cditio hudaii operis, ct quoKfiitin
wx, llunc codicein ipse no.-s vi.lit; nionuii enim pns;. quamplui inn derrvavil? Il»nc \cro< edilinnem Yer«
8,75 s« eo> caunncs cx seeundo litno excerpios alio- parat.iin si Di us
, conccssciil, aliquando daluri
rum oculis et industria aeeopisse;- additque illmi I o»-
fuifuli.ile in wodem codice quatuor libros intturot CAJiCT VII.
complecti. Nobis autem conligit boc opus iu quamor De tribus vetuslit colttctlonibhs 'qktit canones in loros
libros disii.cium reperire in ms. Vat. 4552, in cujus commuitcs distiibuunt.
quilem liliro secundo illi canonrs 55 a Spelmatioo
foniineniur. et libro quarlo laudata fusior cann- § I . De collectione llibernemi.
eiliii

iniiii collectio exinbctur, cuain separalim descriptam .

I. Metliodum distribuendorum canonum in tiltilcs
pacti suuius in alio cod. Vat. 1547. In nullo autcm f t locos commttues praferunt vetustae collcciioiies
ex his duohus codicihus Eglierli nomen legilur. Irnmo Uibernensis, llcrovalliiuia, AndegavciiMs, Divioncti
#>x p ap.fationibus, qua^ S|ielmannus uon vitlit, palam sis, Pilbceana, el ali;c ojusmodi, qua» a P. Strmnndo,

fil imc opus a privato aliquo auctore fuisse scripium n a Jacoho Pelit cl ab aliis laudata:, cum nr.HN fccdnt;e
pra?cept« alinijus sive ablia is, sive cpiscopi, qoem- sinl Pseudo-lsidori imposluris, cl niliil babcani p6-
admodum colhgere liccl iutcr c.ctera cx bis verbis sicrius sxcu'o vin, circa hoc lempiis cl ame Isidoria-
proOBii ii iu lihruin i|iiaruim : Magnopcre poposcisli ac nam collectionem Iticubralx videiilur. I)e HiberuenM
prwcepisii, charissime r-ector ut ad corrigcndot vet in-
. imprim'is dicanlrjs. Ex' hac P. LuCas Acltcrius (7'.
struendos tuorum mores snbdilorum, quasdam ex divinit 1 Spiril.mv. cdil., ;;. ^2), Corbeiensi cndice usiis,

lotatiiuiioiiibits. e:c. lla:c Egberto archicpiscopo non primtim edidit Canones ll.bemensesr; ct tlcin ev ms!
con^riiOnt.Cirte lioc non cstopns ejusdciu de Saeer- Bigolitmo P. Edniuiidus Martene adjccit alios catio-
dotati Ju e, quod ip ius Poenitenti ilc vmari polesl. nes llibcrnenses, qui vel Acherii diligcnt am fuge-
Qu,L'dam euiiii capitula in eisdcni libris uon legttniur, rtnl, vel (quod probabilius csi) in ipsius codice
cpia* m exccrpliouibtis ex Egbcrti opere sumplts pro- deeraut. Ha:c vetus eotnpilatio ex coneirjorniil Ifonia-
»l:iui; scul iu'C leyitur illud capul quod tx EgbiTto norumque prasolumi'alrumque riecretis lcie abSreJ
Kli.ib.uius alleg t. Adde qimd.iu eisdem cxcerpiionir viaiis couflaia, constat 65, qtrorum shiguli
libris
Iiii> laiutatiir canon synodi Agaihensis ,.qui in-lihro in plura cnpitula dividumur. Collectoris noilict) iiiiH-
quario bujtis ouer.s, cap. 1^7, suo auciori Ferreolo care videiur librjriu-i in line a:it quissimi cotlitis Cor-
Mseritur. Spelmanuum igiiur, quj codiccm Oxonieu-. beiensis liis vcrbis Arbeduc clmcusipse. Iias eoMecifo-
:

6' iii ikhi evolvit ,. ex ee deceptum crediinus quod in neseonsaipsi lacinioscc conscriplionis Hnelhucar dbbatc
podeiii ms. bis lilnis nullo Lgbcrti nomine signaiis dispentanle.qticvde sanciis Seripturis icidivinis fontibus
rumiissu c>seni excerplionum capilula 21, qu.c et->i hic in.hoc codiceijlomeratmsunt; eive eiam decfein qUa:
Egberti niiilo carebanl, cum tamen ea- Egbeilum lia- saneti Palresttsunodiin diversisgenlibus vcllinguiscon-
bere aucto cin alius saltem Co.tonianus, quem n. I C strux.runt. Acherii.s in monito conjicit Huc;irium tt*-
inenioravhnus, codex (licct crronee) pruferrct; iuiih vitain, qui exceri tioiies ex rgberio digessit l\)rtaSsbi •

dem E-ilieilmn ejus quoque operis in quaiuor libros csse euui i|ur Hael llucar aji|c!la!iir. Al Haelltucar
disiiucii, quod laudalis capilulis subjicicbaiur, aucto- uiium noineii cmflaie vide.ur, cl pr.iierca abbtit d:-
rem cedidit. Tres priorcs libri cx Palrum lere sen- ciiitr. Ipse Corbciensis colcx Uabillouio lcstante
,

teiili s (ompatli suiil, iu quibus Iteqmnicr Prosperi de Re Diplomatica pag. 310, octavo sa-culo s n-
nomine laudaulur Lbri dc Vita coniemplativa , uti plus, coilectionis ct coiiectoris amiijuj at< m deuion-
apud sciipture* ociaw cl noii! saxuli mos eral. Onar- s:rat. Ilanc cericapud Hibernos conrpoMiam probaut
tiis vcro liber canonum tolleclionem compieclilur lum S. Patricii ac Cildu; Sapicnus dict), iuni Hilier-
di>timtam in tilulos seu capka 581.
. Nullum nc nsis syuodi, quac ferc sanctt sijnodns \el simjii-
testhnnu um occurrit reeenliin Gregorio II ot Beda, ciicr ajnodus appelUlur, ccrcia. tlnc colecto,
<

qui aule medium octavum sxculuni viia funcii sum. inquit Acliciius, docet et comtituit qua: speciuvt u'l
ISiliil apociy lium reritatur. ln le^liinouiis det>cri- ordtnaiiones sacras, ad mnistrorum Ecclesiee dieersa
lnnilis fere exaclus esi auctor aliquando luui n (ut : tnunia, ad admimttrandorum sacramrmoi um modutn a<L
ilii cjti6d-'in leni(>osi>) iiberiori c l<mo seu com-. ecclesioAticam discipimam probe observandam, ct ud lai-
priidin usiis deprcbendiiur. Poeuilenliatia riomamim cos Chrntianii moribus reltijiosc iiubuemlos dentque re- ,

el rJeilie laudautiir, iiec uou regulai monasticu? S. Ke- mediaadhibenda pozniienlias ,ue lapsts imponendea pia>-
nedicli; ct sanctoruni Pairuni Basilii, Aureliani, Caj- scribit. Iii hac caiionum Nic.i 'iioritiiim-.uimct 'onst.iuicr
larii, Fiuttuosi, f.rreoli, Isidori, alque Coluiubaui, afleruntur Sardiecnses, uti lidcni f.cii P. Cousiautins
et aliorum similium. Dionysii iol!fClio usui fuit, ex T . in pr.i falione ad l. 1 Lpislolaruiu Itomanornin pou-
qui |n ajcipue Griecarum synodoruin ar Afr caui ca- lilicum, nuiii. 77, pag, «2. Expaiuis auicm (|ij;|.
liones sunipi fueie. llispanicain vero cnllectionem ui Achcrius protulil peispicilur A ricanos et Gallicauos
canuiiilius Afrcan s collector aliquando seculus e>t, c; nones iis lilrris lutsse insertos, ac. Dionysii cotlc-
ex qua Cartbagineusi concilio Iribnit cauoucs qui iu ctioiicin i.i IliLcrnia nsn reccptam; Gangrenses
euim
ca callcciioin; perperam asseniiitur Caribagiuen&i iv. canone* cx Dionysiuna ii.lerpreiaiione aflerunlur, ut
Ninil teferl ex cauonilius synodorum iiisp.iuia: quod palci e\ lib. xliii, c. 2, .ubl canon |o l)ion\si iJuus
in eadem coiieciiouc llispanica non iiivcn:ati:r. Lx ad verhuiti tlescpibilur. Modum kv«r6 UIk riorein iu
Gallicanis cauouibus prxler Hispanican) alimi cxem- cantijiilius compendio cUiTend-isilqiii/pci li.cc tem-
pliiui pra: ocniis liaiiWil : lamial eiiim synodus Tury-. poratnolevii, iiviu aliis eju,->nnnli
colleciioiill us iu-
mcam. Veuelicain , EpiUuenvem, et ;i| quoi Aiirelia- vaJuit. aiiclor prolugo. SyiwdurMn, iiiqutti,
exj>oiiii-.iii
nenN«s, qiioi u liispanica desiilcranlur. Lx Cnllcciioue exempl triorum *rti merosttuieiu eonspicie^s ..* .brevhn
eiiam lioc tniiu» cdeiuh |.rol'ecis>e v d t u r. [ccuvmii], < planamque oc. iOnsnnam focVkXlvj d<- ingenti t h'A iai-
Lleniui canonein Chakedotierisein refen c 213 cx pioruin in-unius volumiu^ i&tmn Jp sinoneni diy<stl >
t
iiilcrprela ione 1'nsca, ei c. i53 caiioneni Mcicnuiii, pluca adttent plitra -.miuuens , ptura xodcm irantitt
,

c. 2'47 Ai.t.ocbeniiin, c. 512 Laodiccntim tx anliqna tUrgens [leg. diqcrensj, pluru sensu ad sen.um netjtecfo
vcrsione cum
lectionibu- qiias iu supiaJicta tanium veibcrmn tiamite asseren r,.
collectione invemunlur. Illud porrn maxime anim.id- 2. Ilarejam scrtpsrramus, cum t<c lcnifiufs ims>n»s
vertuuduin est, llegiminem us"um luissc q«ia:to lifero annol tnin-js tri ias. VallKcIli.n.i.. 1S sVculi du-
303 AD OPERA S. LEOMIS MAGNI APPENDnL *01
riroi, quod diversas eo!lecli'">nes continet, su-picio A daiionibus mcrtuorum c. 13. XLU!. D» Fcrieti, «
tucrdil nurocro 3 ramdcm Hiberuensem colleciio- mundialibus c. 32. XLIV. De tribn c. 10. XLV. Ut
nem exhiberi. Nec suspicin inanis fuil. Nam P. Fran- lons i'. 52. XLVI. De quirtiionibus tnuliermn r. 22.
«tiscns a Puti'0 congrejzaiionis Oratoni Ruin.x pres- XLVlI. De rtiiione niatrimouii c. 42. XLVHI. De pae-
liy i-r, q ieiii pro sua liumantialc nostrls studiis co-
r
ivtenlii c. 33. XLlX. De marttjribut c. 22. L. Dt
operaiorein experii sninus, rogaius tilulorum iinlicem tomtiiisc 2. LL De irmsurac. 9. LH. De bestii*. Ll |.
ac ceria qu-rdana ejusilem opu-cuii opita cx eo De carnibus edendis c. 16. LIV. De vera inuorentia
cndiee descripta Iransmisit, ac ex iisomnia cum lau- c. 5. LV. De infan ibus r. 5 LVI. Dc hospital tatec.
dala c lleciionc cnnvcuire deieximtts. Solom limli 4. LVH De /«n elicis c. 5 LMIL De tubsantin /:o-
ibittVia appellanlnr , qui apud Acherium vocantiir mimtm c. 4. LIX. De ducalu Rmburonim c. 6. LX.
lilin. Di-crnneii aliquod est etiam in d visioue, CBJOS De comiviis c. X. LXl. De mal diciiouibus ei betudi-
raosa in VallicelL-tnn cxentplo litoli sunt 68, qui ctiottibus. c. >i. LXIL De proxitnis plaerndis c. 0.
iu codice Cnrbeiensi sunl libri 65. Ita, ex. gr.. lilier LXIII. Dc sileniio et elevalione vocit c. 4, LXIV. De
•criiu- manusrripli Corheicnsis, apud Aeherinm in- arliftcio c. 3. LXV. De auquriit c. 7. LXM. De ani-
\ci iptus de Diacono, 6ubdiacoiioscomp!eeiiiur. M< lius ma c. 9. LXVII. De contrariis causit c. 7. LXMH.
auleoi iu Vallieeitaoo diriditorin duos tiialos, lerlium De variis cautis c. 25.
i'i qoartam, i|aoram alter de Diacono, aher de Sub-
tiixono iuscrihiiur. Econtra itt Valliccilano dcst § 2. De collectiote Herovalliana.

lilulus de Reuioritbuscensus, qui in Corheiensi cstiib. 1. Codex llerova]li:inus sepiing»-ntoriim ann^rum

xlvj. Nunc ioHcriptionem ipsius eoUeciintiis, ut in ,. cssc P. Cou-taniio tom. I Kpi.-inlarum
iradilor a
Vallicellano !«-g tur, appendimns cum indice liuilo- Rom. p iit., col. 709. Fuit Amonii tle Heroval, de>Q
rtiin et numero caiiitutti, ex quibus cnnsensum cuin J.tcobi Peliti, ac demiiin hojiis t>siameiito in bitdio*
llibcriiciisi cnllcctione ab Acherio edila ouisque cx- tliecain SanjjfriDanensem Pl\ Benediciinorum con-
itlorati >s agnoscct. gregaiionis S. Mauri Iransivit. Landaltis Jacobtis
Pctilus plura ex bac collcciione editlil lom. I post
lncipil graiissima canonv.m cotlatio , qua: Scripturarttm Pcc ntenl :ile Theodnri, i«ag. 102 et seqq. Eamdem
testimoni s et tmelorum diclis roborata legentem ta- collei li' ncin antea laudavil Joannes Morimis in
tificat ; ubi si quippiam dhcurdaie tidetur , illud ex ap;ic dice lihrorum de Pcenitentia. Divisa est, iuquit
eis tligendum esl quod majoris auctoritatis esse de- Pcliins, in 9j liltilos. Conciliorum canonet, pmtifi-
cernitur. cum decreta, el Palrum *ententia, ex quibus compilala
Scqoilnr Prafatio in ramdem crllaiionrm. Stjnodi- «•*',onnia sun! an'iquu. Nonnn la maxime auimadver-
rorum e:remplarium innunierotiiatem conspiciens, etc, lenda in hac rollectioae occnrmni.
uii apud Arheiiuiit tom. | Spic-jL, pag. 402, ubi n i- 2. Prasmitlitur index symidnrora qui» in jpsa col-
nus recte synodorttm rxcmplariorum. Tum pauca ile leeiinne alleg:inlur. Prjcler sym d"S Grac ru h el
quaitior synodis e.x S. Isidori libro Onginom, vel ex Afrieae, ac pracler eannnes Hotnnn rum, reliqua» sunl
pra.daiinn* colleciionis llispaiiicx. Mox ltem prarfa- vigiuii etaiiiplius svnodi Ga lieanas osqoe ad Augit-
tio Diontisii ad Stephauum de diversis stjnodis. Pr«i stodtmensemS.Li odcg:iriiepiscopi, e\ Ili-p..nis vero
Dionysh aiitem prcraiinne rolleclor exccrjisit soos soli can <nes Toleiani ailegantur. Ilic Gallicanerua
tiiiilns et niimeruni cinonum quos in Dionysiano oncilmriiin uumerus c<<lleclioneui in Galhis lucubra-
rodice r**p«Tii. Solam parlem Dionysii qua; lanones C iam de< laiat.
lomplcciiiur prx oculis lwb«isse videior, ac cx ea 5. lltijus eollectinuis anetor non cx uon, sed ex
i/trilinginenses cannnes eontiuoa ntmierorum serie, pltiribtis co-lipibus collccliouibiisqiie profec i. Ilinc
nt in Vaiiianu puri Dionysii cxemplo, desrriptos in- Siciuni ranones, cx. gr., nunc profenmtur ex nlihre-
ilic.it iiuaie us eorumilcm CaBnoom 158; qui 00- vtaiione Rnfini, qu<m m a iqunlJGalluauis aniiquis-
merus non II >dtiams, sed paris Donysii ritd ciims simis collcciioiiibus rec«*|iiaiu vidiinns part. II, C 10,
coiivenit. Siceuim ie^ tur Regulm apud Carlhaginem
: § 2, mmc cx antiqua ver^ione, quain Isidoriauam
Africre centiim xsvm lcnrrge centnm zsstiii]. hubdi- rocant, qiKCip e in aliis mss. Galliean s legitor. Mirum
mr c:mnn vigesimus Aminclienus ex versioie Duuiy- vero nrcidii, eandem ranonem /exliim Nicxnum e»-
sii. Tum licc tabula litulorum de cribitur, ipiibus dem lilulo sexlo primum p:«g. 120 refcrri ex inier-
s ngttiis ituuieriim cap lum ex co r poie exce ptum pretatione quae ad ls dorianam accedii, de n pag, 1-22
adjicicnduiii pulivimug. iterum produci «-x Rufiiii:tu:i abhrevialioni*. Dionysiaua
I. De cpisropo c. 2i. II. De presbytero c. 50. III. De qii'i(|nu translalio collecto? ti-ui lur quidquid tmtra i
,
<

diaconoc. 10. IV. De subdiarono c. i. V. De tcriore Ivii us cootemlat; ac proptert-a io Obscrvationilus

c. 4. VI. De exorcitiu c. 2. VII. De ottutrio c. 3. Yl|L ad dt-sert. 16 Quesnelli hiuc nmi x giitmt :rgn- «

De recapilulat oie sepiem qraduHm c. 1. IX. De aco- inentiiu» sumen.us, quoronlitmeiur Dioitysii codiiein
l-jtho et psalni ita c. 2. X. De clenco c. 10. XI. De antc lladriani el Caroli M. gni tempora in Galhas
I

Christiano c. 6. XII. De prerante tub qmdu e. 6. XIII. icrvenisse. Scplem eanones Clialcedonenses pag.
Delege c. 4. XIV. De jeiunio c. 27. XV. De eleemo' 127, 192, 196, 197, 2 .9 el 261, r.lali. Dionysiiver-
syna. c. 10. XVI. De cralione c. 12. XV.l. De cura n sionem perspicue exbibenl. Eamdem qin-que pr.i fe-
pro mortuii c. 9. XVIII. De tettimorito el tcstibus et iimt iuius canon Nic.«'nus p:ig 165, unus iti-ni Ancy-
teslamenlo e. 19. XIX. De otdutiotnbus c. 20. XX. De ranus \wj. 245, a ius Ani<<« beuus pa,\ 152, ei ilno
jure tepullura: c. 15. XXI. De ordine inquisit cnis Landiceni pag. 122 et 208. Cauouvs iip<tsiolorom ex
cattt:trum c. 1. XXII. De provincia c. 6. XXIil. De sa>ta DionyMi interpieiatinue aputl L.-<iinns vulgaii
judieio c. 43. XXIV. De veritaie c. 11. XXV. De do- tunl, adfo ul in ip-n tabua al> .-tiictore r missa It.re •

minaiuet tubjcaione c. S XXVI. De regno c. 28. de lisdem serihan w

Canoms apotiul»rum , r/«oi :
j

XXMI. De iorie c. 5. XXMII. De tcelenbus et vin- Dicny-tus rpiscoput [rorrise Kxigitut] de Crorco in
dicta eorum «•• 53. XXlX. De chvae reftgii c. 18. Latuum iraii»tulii t roganie Sirphanoepscopn. (Juaumr

XXX. Dt fuluro [icg. furio] c. li. XXXI. De commeu- qutdem ejusmodi canone- png. 1S2, 201, 205 et 2l I,
datit c. 10. XXXH. De patnbus u (iliis c. 22. XXXIII. c m fpisionrm repra^senianl. Qu d >i aii c: -nones
De parenlibut ct eorum haredtbus, ei de pietate paren- a;ost''lon:m ah ca ci-crepant, i>l uou al x n erp-c a-
tum haeiedtt in hareditaie in perpctuum contenante tioni, cujus nulltim uspiain indicium t-s', refcreuduin
c. lt». XXXIV. Dc debitit, et pignoribut , tt uswit c. rrvdtmns, scd aiicui co«li'i vcl collcciioni , in qun
15. XXXV. De fidrjusscribut, et ra'is,et stipulaiioui- ibfem canoiies e\ Dionysio snmp i, liberius expri-s^i
tVrti-. 8. XXXVI. Dnjuramento c. 15. XXXVII. D* foennt. Id cumprobaiur ex Gregoim 'I uronensi ltk
jtibe'eo c. I">. XXXVIII. Depiincipatu c. 45. XXXIX. v Hist., c. 19. Ipte vero (re\ Cbilpericus), inqoit, dh-
0*: lcc: x\y) docto ibus c. 22. XL. De monachis e 19. cest l iransniiltens litrum canonum, in quo c r at quulc-
XLl. D. escom y.umraliont c. 17. XLll. De commen- uio koi aineroj habeni ctnoncs quat,i apostut.c s
 ,,

505 DK ANTIQ. COLLECTION. ET COl.LECTOR. CANONUM. PVR5. IV. 306

convnentet hcec Episccpus in hoinicidio fccLxxvi],

: A Hispanica» , nec eum Hadrianae, nec cum puri Do-
adulterto et perjuro deprehentus a sa erdotio diret-
, nys i serie concordent

taiur. Canon isle est vigesimtis qninlus apo->tolorum 7. Titulo 26, pa?. 1G3, cnr-on Arelatensis cera 1, i.l
qui CUin rareat voce fttrlo, qu;i: in Ditiliysio legitur, est can. 1. Iiis veibis exprimiiur : Censnhnus itjitur
et prrfiT.it vocem homkitio, qnce iu eodem «lecst Patclia Dcmini per totum ortem uno die obserrari :
lilierioreiu alicujtis exscripiorts I eentiam n» mifest 't. qusc non leguiitur primo canone, sed in epUtolt
in
Confcr qu;c liac do re dicemus nol. 1 1 111 ilisserlatio- cmicilii Arelaicnsis cx iino rarissimo Gallicaun ro-
t

itein {)»'' nclli 16. Alii «Ihvuni qnoque Gr.TCarum dicc e.lil.i. Videip.tamcpislolam apud P.Cuusiantiuui,
tynmlnrum tauoiies s:vpins c intleui liceiiiiiim in png. 340, 1. 1 Episl. Rom. pontif., n. 3. Canones qiioiiu
|iei<iv;ill>a n codite exhibent. Nune enim compendio Romanorum latulantnr non miuusquain in ro»s.colli-
dcfccripii suiil potius qiiuii e Gkcco redditi; nnnc ctioiiilinsPiilioean.i,Andegavensi, et nptisculoll Valli-
atttciii tffertintur aliis alque aliis verbis, qu.i: in nulla cell. 18, qtia: oii ncs suni vctustse collectiones Galba
verstone iuveniuiitur, vcl inierpolatiniiem aliquam rum. [cclxxvii] lii autcm canones cx Fossaien-i col-
pruduut. liinc nemini prohari poerit Jacotii Petil lectionc pariter GaPtcana a Sirmomlo vulgati, Inno-
Miilen.ii, qna in hujusmodi canonibns iiiterpretatio- ccntio I trilmti fucrc, aCoustanio autem ititer Sirini
neiii singiilarem el vetiilissiiiiam ingeril. Krrores in epistolas releruntur pag. 086. Preterea recitaoiur
cilatii inlnis noiinunquaiii occununt. Sic til. 5, pag. qua-dam exccrpla cx epislola Siiicii ad Genesium,
109, eanon Catridouensis afferlur *ra 20, qui esl qne lioc p.iriicr lilulo laiidainr in dnabus aliis collft •
competid tim canonis 20 Anlioclieni. clionilius Gallicanis Pi:liceana ct 18,Valliccllana
4. Diony>i.ni potrti cndicis iishs in pra?scnti colle- _ opiistulo II, qmvqtie idem onstantius collegit cl
'.

ciio.ie lncitbranda poiHsimuni coiuproba:ur ex ca; o- * impressit col.709 ci710, nlii ctiam scile notavit haci:
iiilnis Africams. Nnlli ex II spniita culleciione alle- niliil alind csse nisi qua Sirmoildus el Labbeus ex co-

ganlur. Ex Dinnysio aiilem eosdem profcrri ipsi nu- dice S. ilnnw LandttnPtis'$edi erutit, Stephmii 11
meri qu.bus designanlnr , deiiionstr.ini. Canone? papce respoma*J. 10. II, 12. 13i?f 14, ab eoquiillaex-
lii.ponienses iliidem vucantur, qui legimtiir apuJ eerpsit, summa licenlia vel truncata, rel tnutata. Siri-
PiiiiiYsitim post canonem 53. Cuin cniin priina syno- cio aulcm in noslra .iliisque Gallicanis similibus col-
dus a Dionysio laudala posl eitmdem cannnrm 53 lectionibus, de quibus scqucnti para<>raplio dicemus,
sil liippoiicu-is, liui' nosler comptlalor iuconsidcrale ea occ:isione iribtita non iiiipro!abililt:r censel, q» a
nsciipsit raiioues scnicmcs, cei ad alias Aii-irauas
I in cditioiic Sirmondi seruuduiN Landuucnsein c-odi
syimdos specleni. N> mcri anlcin qtiibus lii canoncs cem anle ca rcspons-a prnxime pracedit responsuo>
IKppoticnscscitauiiir, non siint sccandum caui seriein octavuin ex epistola S rieii al Himerium; imueriiua
qua iii lladriana coilcctione d stiiiguimtur canones autcm antiquior compilati r existimavil sequenba
posiiTimcs a prioribus 55, sed illi sunt qui in p:i- qnoqiie capilula cl responsa, qit:e imllo citato aitCtoni
r.s Dionysii codicbusi o-tlem caiiOnes a piuno ad ul- proforuntur, ad camdcm Siricii cpistnlam lertuierc.
tim iin r.oiiiin a uumcrurnm serie desigiiant. Nuiiie— Lx corruplionc auiern vocis llimerium indiligens It-
rcn II iii errorem alqncm ctcipe, qui tameil ad nuuic-ros hrarius sciibere facile potnit Cenesium. llactentis
pun Dionysii tiou veio ad lladriani propius accedit. P. Coustaniius, aiml ijiiem, col. 637, nol. 6, vidcsis
Aliicanos :giiur canoues compilalornoii t x lladrian.i, qnce tlissei it de a!io fragmento Sir cii, quod iu euUir»
Stdcx pma l)Minys:i coIlet::iouccxccrpsit; quod ipsam Corbeiensi liisius, in Iterovailiano atilein coutraciius
Ctiiiipilatii.iiemll.iilriano anieriorciiicoinpr bai. Ilinc C multo invenilnr. Epistola Slvestii cx qna noster
eiiain allatus agimscitur in Ga'-bas purus Dionysiico- rollector tevlum descr bit pag. iy:', est coii-tiiutun»
deX an cqitamab HailiiaiioiCaroloMagiio tradeielur. apiicryplium cidem poulifici iuscripltiin, qtlod ahu
5. Sartlieensescanoues Nicaeiinrinn nomine rele- vetusiiorcs collei-liones rcceperttnt. Vide pari. n, c. 0.
runttir, eo quod sninpti fueiiiit e colleciioiiibus iu n. 4. Nonniltil dilliculiatismovebit tcxtus ex epi&tol*
qmliii« cum Nicxnis sme propiio ^ardicensuiiii titulo Ilormiadaj papcc per universas provincias, qui sinnli
jttiigebantur , nti stinl ii codices Gatlicani quorum niendosa epigrapbc icgitur iii rodiee Vai. 1343, «t
im-uiiotieiii feciiiuis part. n, c. 10, § 2. Ilanc ^icamo- posl llalilgarii librosiu ms. Sangallensi apud Heuri-
ruui inscriplionem rciiccnsibus caunnibus in llero-
S cum Canisiuni [Thesanr. monumen. t. II, part. n .

val iauu ins. iribiitaui vide apud Petilum pig. 133, pag. 143), ncc non apml Graiiaiiiun di.-t. 50, c. ih
15S, 145», 188 et 2u2. Umcum canoneiu Saniiceusis et 58. At in Hcrovalliano ms., tesic Pelil. Hurmisd.M
noinilie coilector laudil pag. 19i, qui non Sardicen- iiomen posterius viilctur ascriptum. Tcxtus vcro per-
sis, scd N c.tiiiis csl, seu potitis Nicaeni canouis 18 tinel ati cxrcrpta tituloruui subjecta epistobc Joa -
COinpeiitliuin. Nicxuo qmdt m
concilio eumdcm ca- nis II ad Ca:-arium Arclatcnsem toni. V Concil.,
iioneui ascribil pa». 145, nbi ipsuni >isdem veibis col. 903, q^ionim auciorem ip.um Cu2sariuni cuni
Nic.coi lilulo recital, ac euiudem pag. 193 Ni- Snmomio crcilimiis.
Cajii iiiio.
(
ue iiomiiie leleil ex abbreviatioue Uu- 8. Nunc ipsos titulos 92 bujus collectionis ox
fiiii. Pciii exbibemus.
6. Sialuta Eccleslx antiqua, quac inter tlorumenta 1. De symbolo. II. De Scriptura ca-
fide cutholica el
juns cammici edituri stitnus. iu coilice Herovalltano _. n nica. Sentnit a vapw Leonis de apocrypha Scr>-
III. '

plcriimquc latidaulur lioc tiinlo Canon Afriianns : ,

" plura. IV. Dccretalis de re.c piendis tt non recipu ndit
vcl Africanorum : aliqiiandn Cano» Carthaginensis : libns. V. Vl per singulos annos syodut b s ftal; n
seinel vcro p.ig. 255, Stnluta Ecclesiaz a,Wqua. ili> qutililer denuniielur. VI. Qw.lesad sacros ordines vc-
lilul.s diversis eatlcm siatuta invenla a uobissuni in nire nvn possunt. VII. Qnalcs, vd quai.ter ad sacro*
mss. xcmplarilms Gallicanis, qualia suul V.ti. Palat.
. ordines nccedant, et ubi ordinenlur. VIII. Ne in vnu
674 el Yctoti. 59, qiioruin priinum duos litulos siinui cirilale duo de vlcariis episeoporum.
sint c/,iscopi, et
prof.rt, Stjnodus Africana et Staluta Ecctesiaf unli-
, IX. De nrdinudo episcopo intra tres nienses. X. l>e
Mua; secuiidmn vero ex Synodo Canhaginis A[ iccv. ordinutis episcojis, nec recepis. XI. De episcopo imu u
Niimcn atitein qmbus eanYin slatuta no anmr, iis ordiiato. XII. Quod non oporteat absolute ordinarr.
nuimiis rcspoinietit qui iu bis Gall canis exempl s quemquan. XIII. De servo anl liberlo ordinato. XIV.
prajicrunlur; uon vcro ilis quibu^ in codicibus Cnl- J)e presbtjieris qui dirersis ecclesiis minislranl ; et quct
lecl ouUllispan c;c ca s aitiia abo o dme designanttir non licet clerienm quemqne in duas civitates ministra-
sub litulo Coitcilii Carihaginensis qnarti. Mon nmiies re, nec abbati plitra monasleria Imbere. XV. II t de uno
vern cauniics qin Carlliaginenscs in llerovjlliana col- toco ad alium non transeat epi>copus vel ctericus shte
leciioiie appellaiiliir, ad staluta airliqoa perluicnt; jiissione episcopi. XVI. l>e pcrejrinis epit;copisel cten-
nani qimbitn snnt ex prionbns canonibus 53 con- cis, seu ad comiiatum pergentibns. XVII. De fornwii
cila Carlliaginensis aimi 419, tre< vcro cx posteri-iri- pprttji inorum, et cterids tinc litteris ambultintibus.
bu>, qiii t.iaicu in itumcris iu vitiati sunt, ut ncc cum XVIII. Quattter -ctl pro quibus ctilpis qoisquc thijrade-
 :

307 AD OPEHA S. LFO.NIS MVGNI APPENDIX. 30S

lur. XIX. De rxpulio ab ecdcsia, et de excoinmunicnt >, A ambulel per dicccesim suain. XC. Ui episcopus dnits
/'•''
'

rel dantnato ab nfjtcit. XX. De online eccleyayic» tl solidos laitlum accipitH, neque trrnam partem d^ obla-
nfficio mitscc. X\l. De reliqtiiis sanciorjiin t et nnttorn. l'oni ns quirrai ; et ut cleriti non exactentur more ser-
XXII. Altaria noit sacranda ius> lapidea. XX.II. De vili. XCI. Ul lallemalia el turpia canticu prohibeantur.
b<plism>). XXI\. De iierato biptismo. X\V; be con- XCII. Preslnjlervrum el diacanorum ordinaiiottes cerlif:
firniationc; <t prnndiu in ecclesia nmi fnri ; et <mo l de cMebrari debere lemporibus*
Domiuico genu non /lert.iiur. XXVI. />.• 1'uscha, ei die
Domiiiico, et reliqni* fcsinitat.bus. XXVll. De jijttnin § 3. De colieclione comenta in ms. V allicell :no 18.

Qundraqes>mce. vl Lelaniu. XXVIII. L'i (esti diesin I. Ejusdem c'rciler rmionis ac leinp rU siinl eiiam
civitatibus aul i n vicis publice celcbrenlw. XXIX. Ue ali.TB tr<:> collcc iones AiiilHjnvnsis,
ii<'ii) G:»IIic.id;«'.
hoc quod tferlnr ad alt.ve. vel offerlu- ad dornnm sn- DivionensN ei 1'iilueana, mns P. Sinnomlns lamlal
cerdoiis, et de obiatione. XXX D communione; et ul eas(|iie libemer oVscril<cremii% si »as viflere licuis-
ponulns niissas perspectet. XXXI. De prxdic.ilione. scl. Il-iriim vero loco aliam plane -imilim refcremns,
XX \N. De hospitallate. XXXIII. De decimis. qu.e eontinetor in ms. VaUiccllaan 18. opuscnlo
XXXIV. Dc viduis, pupill s ei pauneribus, infirinis, et secundo. Hanc G illieanx esse nr.ginis, ex eo colii-
curceratis, et de lepros s.XXXV. Q laliter res Ecclesnv gimus qnoil in ipsa Luidciilur canmies Romanurum,
episcopus dispeusel. vel regat; et de his qua: in attari epislola Siriciiad Genesium, aliatjuc ejnsiuodi <pi% iu
dan ur;et de basdicis per parccchias. XXXVI. De re' ui solis G illicanis collecii-inibus inveiiimii>. Concinii in
qnus sacerdos ruis cleriris ded t. XXXYII. Dc rebus mullis cii m prspcedenli Ilerovalliaua. S'm1 ciiiii iu aliis
qucc ecctcsnr danlnr. XXXVIII. De rebus ecclesice abs- ab ea diffe t, lnni vcro [cclxxix] discrepat eiiun ab
l\
tractis [cci.vjivui| e: coniradictis. XXXIX. De cait- Ande^aveosi et Divioncnsi ; nnnnulia eiun, «u.i: ex
M*fi tts el jrdicibus. \L. I>e episcopo vel cle icis bis allegaia sunl a P. Sinnondo, in ea rcpeii-c ne-
accusars, el accusalorbus eorum. XLl. De ckricis quivimus. Num vero eailem sil ac Piilioeana, snspi-
usurariis, el ebriotis, el fidejnssoribus, carmina vel ciouem f|ui(lcm aflcniui ea ijuce cximle lecitia, in
cantica ptura his similia scctanlibus.
turpia, el ulia Vallicellana panler nacli sumus. Al cum lutara cnlle-
XLII. Ut cterici non negligant offic um s <u:n, et nun c.ioi e.n conferre nmi Iicmrii, aTpm.irc nou nmle-
sini coninmaces, el cnndittlnre*, el a stvcttlaribus absti- mus. ln Yallice 'lana affcrimlnr can»ncs synoilorum
neam. XLHI. Ct uon liabtet clericus cum exlraneis Gr.Tci:c cx antiqua inler reiaiione, u'\ vocanl, Isido-
tnuiieribut; et de rel cla saccrdoiis. XI.IV. De episcopis riaua, et noniium]iiain e\ rer»ione I)i uiysi. Lamlaii*
et ordmibus, v.l rcgulis rlericorutn, el ves'i us eorum, lur conci'ia Afric:e, Galliarum, el lli p ni;v. loicr
et rcetera tfWimplurima. XLV. De venationibus el ho- poniiliccs rci cniior csl Grejjorius Jninor. Nn!l;e oc-
spiiulila/e. XLVI. Ct peccnnles fuieles non liceal passim currunt sup|iositiUx Lidnri merces. Ganouibus ioier-
rerkerari. XLVII. De p rcecltiis ct oratorii. consiriten- seriiuHir teslimonia Pairum, ul in prai edeniib s
dis. XLVIil. De natatiliis ma tijntm. XLIX. De ftciis quoijue coMe^iioiiibcs iuiii boc tum anterioii caplte
martgribus cl locis nni humiter venerantur. L. De wr- descriplis vidiinos. Ilinc mos ejusnmdi, qui a pnste»
tibns et aunuriis. Ll. De clcricis, monachis ubbatibus.
el rioiibns ranonum collecloribus susceplus luii, sa-culo
Lll. De Deo sacrmis puelii-, cl monutteriis e rum. ociavo incepisse cosoostilnr.
LII. De raptis. De i>cestis et adulteiis,
LIV. el qui i. Hujus vero coilecliouis titulum et capitula pro-
•jxores suas dimiilunl. LV. De rererlentibus ad scccu- ferre stifliciet.
tum posl dep^siium miliiicc cingitlum ; et de liis qni po t C INCIPIGNT CAPITULA SACRORLM CANOMfM NUU. 72.
bantitmum administraverunt. LVI. De falstriis, et per-
juris, el komicidis; et de captvitatc , et discordia. I. De apocryphis. II. De hisqni depoleslate sivcultiri

I.VII. De exposilis. LVlll. De libcriis qui ad ccclesiam ad sacerdotium promovenlttr. III. De hi< quibus tnilla
cvnfugiunt. LIX. De Judai*. LX. De clericis qui carne di niias ad sacrum ordinem sitffraqalur. IV De eo qui .

a'stinent. LXI. De liccrclicis et gentilibus. LXII. De ah ordina us. V. Quod qni ab liarefcis
litvrciicis jucril
cittcchumenis. LXUI. De conjuratio-iibus. LXIV. Ds baplizanur promoveii non debeant. VI. Quodquide
enercju.ncnis. LXV. Dechrismate. LXVI. De exseqniis catliotica ftde ct.i hocretim nansit ad elerum non ad- ,

viortuoium et sepuleris; et ne palUv super coipori iviitantr. VII. Qnatitcr ad sacrttm ordinem sil icce-
ponawur. LXMI. Dc leciinne ad mensam. LXVIH. De dendum. \lll. De obscrvaiione letnpcrum per tinqulos
lapsis et pcen lentibut. LXIX. De his qui conlra cano- gradus. IX. Si presbtjter tixorem accepcrit. X. Si pro
nes ftciitni. LXX. De hos suprud.ctos
episcops qui necessitati in vino baptizatur ccgrolus. XI. Si cum vae
canonet >ublerfirin.v.erunt. LXXI. Cfinontt 5. fircpr.'i aul cum wanibus aqer infans baptixatus fuerit?\\\. Si
papm cip. 12. LXXII. Item ejusdem S. Cre.;orii papaj presbtjler orutionem Doniinicam , vel tumbolum ijno~
rapilula t>. I. XXIII. Itetn ejusdem capiiula 14. raveni. XIII. Si quis riu'ice baptizit. X;V. De ieraio
LXXIV. Epi tolu ejustem S. Creqorii paptr ad Klhe- baplismo. XV. Qnod satbalo jejunandum s l. XVI.
r um 1'piscopum. LXXY. Itcm ejusdem episiola ad Biu- Quod pnssr<>sio Ecclesia; ab episcopo tion tit aitenaitdu.
fichildem teginam pro htxresi simoniaca destrueuda. XVII. Si Ecrlesia per simplicem episcopnm res tuat
I.XW I. Demnlieribns quce laneficia esercent. LXXV II. amiserit. XVIII. Qu d Pa^chce lemporibus presbyieri
De liis oni sibi mcricm inferunt quncunque netjlujenlia. n et diaconi remissionetn peccutorum per paroc'ias dent.
LXXVI.I. De his qm sacramenio sz obliga l ne ad XIX. De tnonachis ndsacrtim oramem protnovend c.XX.
picem redeanl. LXXIX. Ut oblaiior.es di identium Quod tnonnchi ad sncrtttit ordinnn p>omnli non debeanl
fratrtim non re.cipianlur. LXXX. De his qui intrantes a stin prnposiio deviare. XXI Qimd alle>ius defponsa-
ecelesiam per nimiam tuxttriam suam sacramettto se lam tiPtno accipere prn sumat XXII. Quod n utins ex
tibslinent. LXXXI Denon permitlendo imperare laicos conjvgto prolem smceperit, utcrque comvater efjicia~
reliiiosis. LXXXH. De ptxnilentibus transqressoribus. tur. XXIII. Quod m sanus vir teprosxm duxerit uxo-
I.XXXIII. Ct ptcnitentes ab alis episcopis vel presbg- rem. XXIV. Quod si vir aul uxor attu.teraveril, com-
t'iis noi rexipiunluy, nec atibi communicent, nisi in munione privetur. XXV. De his qui posl bapti-mum
inss locis ub' faerint exclusi. LXXXIV. Ut nullus epi- administrantes capitalem senleniiam protulerum XXVI. .

scoptis, vci infm posilus die Dommico causas andire Quod quinla feria anle Pascha poeniieiitibus sit remit'
prasumal. LXXXV. Ct ep scopus nut.ius causam au-
:
tnlum. XXYII. Quod qui pcenitentinm petmii , prr
dial nbsqtte praisenlia ctcricorum sunum. LXXXVI. impoailionem manuum, ei ciliciitm super capul , enm
l'l episiopus nitllum nd episcajtatum p r se consiintui cjusequanlur. VIII. Sepeccalorum v o etsio palam
XX
promove:id'im. LXXXVII. Si qtis votenlum queinlihct reciieur. XXIX De his qui an ecomn uuionem obmti-
rzspoUaveril, et ad/nouente episapo non reddidcrit, t scnnt ct moriuntur. XXX. Qnod : a allari nbi epi-
txcommnnicelur. LWXYIM. Dr tricenati prccscrt- sropus tnissam facit, ikhi /ic<»<jJ ipsn die sa-erdoti »«»•
plione, nl posl triyinta ttmios nulti lue.tl pro eo appel- sum ceLb are. XXXL
Capiluta dnoiecim ex rescripits
larr,an9i teaum teuiaiK exclusil. LXXXIX (.'' episco- B. Gregorii papcc ad Augmtinutr. (piscopum, g-jcm in

,
509 t>E ANTIQ. COLLECTION. ET COI .LLCTOK. CANONLM. I'ARS IV V,(\

Saxoniam ad prcvdicandum direxcr<it. XX XII. S. An- \ F.t primtit quidem libeilvs . inquif, cinlin'"t ea qrnr
guttmi , unde snpra ex lib. de Serm. Itomini in
, 1 tunt de piinitehtid ei poeniienlibns , crimhtihii atqne
mante. XXXIII. Sermo S. Joannis de saceniotibns. judiciis. Secniidui mnxime de acmsatis ci a< cwalori-
XXXIV. Dc his qi>i nn es.^itale mortis urgente pneni- bus, judicibusac tcttibnscum ctrteris ad htrc perlinen-
teniiam simul e! vialicum petunt; et de his qui obmu- tibus ecelesiasticis regulis. Teriius de sarris onlinibis,
lacun anteqnnm ad eos sacerdo* daturus pceni enliam vel qui promoven/li sunl ad cle um, quive renwvendi «i
acceill. XXXV. De Itis qui poznilcntiam agerediffe- clero, e.t dc. requlis ac privilegiis cmnium clericorum ri
rnnt. XXXVI. De remedlo pocnilenlia', ct quod absotu- p (vsulum. 1 clrus 1'iihrrus in Synopsi luslorica viro-
lioptrniteutium per manwmimposiiionem episcoporum rum clarorum qui praJter Gralianum canones et dc-
iuppticationibus fiat. XXXVII. De pcrniientibus, quod cret ccclesiastica colie?crunl cl ilgcsscniul. dc hae
i

a presbyleris non reconcilientur, msi prircipiente epi- coilcclione scriliil: Exsiant pasvm et inteiii coUectort
tcopo. XXXVI 1. De eadcm re. XXXIX. Detcm;ore libri tres pecnitentialcs ex synodis, epistoHs, setitentiii-

reniis wnis poenilentiaj. XL. De liis qni servos suos que sanctorum Patrum. N;si sanrtorum Patrunl nrfmi-
extra jnd cem nerant. XII. Si domina per zelum an- ne intelligautur smnmi ponlifices, li:cc p isircma psir-
cil am occiderit. XLIL I'e liis qni sibi quacunqite ue- licula delenda est; nulli enim sancti Patres in hi-co
gt gculia mor em inferunt, el de Iris qui pro suis scele- 1bris aliegnntur, sed soli eannnes conciliorttin e\
libus pumuulw. XLill. De his qui uxores, aut qiuc dccreialcs Komauorum ponlificnm.
viros dimillunt , ut sic maneant. XLIV. Qui uxorem "2. Graecarum syuodorum canoncs ct trecrctalrs
hnbent. et simul concubinam. XLV. Si v\r aui uxor aucior cx Tladriana collectinne cmn iisdcm niimcris
aduicraverit. Xl.VI. De. Iiis qui proximis se crqvilant, _ ac titulis rccilat. Alricauos quoquc cx cadem ii ile- t

ut a communione Chnsli separenlur. XLVII. Gregorii ccrpsit.ut duplici nc disiincta nuieroruin scrie
papa' de. inceslis. XL\ III. Dc multis mtpliis. XLIX. De alleget nnminc conrilii Carlhaginimsis priori-s <-".no-
quasiionibus conjugiorum , ejusdem. L. Quod non li- nes 53, et stib lituio conc lii Afri a*ii p«> ie iores
ceat [r.cLxxxJin coltigendas medicinales lieibus incanta- canones 105. ut in Iladriana dcscrilmnlur. Iliuc lia-
lio fieri.LL Quod nun liceat Christianis [emmis in tuo drianant cnlleclioncni [cci.x.wij ipsi usui luisse du-
lavific quusdum vamtatesob*irvnre. Lll. Deauguriis.
o liitarc non Mr-et. Prteter Ha J. ian nn vei o colle lionrm
Llll. De \erjuiiis LIV; De furto. LV. De falsis lesii- adliibuit eliam tiispnn cam, cx qna alius non jatic.is
bus. LV I. De discordunlibu». L\ II. De liis qui ex odio cationcs exscripsit Africmos, Gallicanns, clllipini-
ad paccm non veriunlur. LVIil. De Ins qui sacramenio co«, qui in lladr ana desiderantur. Itaque cx lii» du:i-
\e obliqnnl ve ad pucem rtdeant. I.IX- Qmid usuram bus coileclionibtis Hadriana et llispanica iiuc(< r pro-
laci Ch islittvi exigere n> n debeanl. Ileguliv dejidictis feeil, vcl poiius ex aliqua siinili conlenla in codice
thiicorum. LX. De presbyieris qni Uiores acceperint Vat. L"38, in qtin cnlleciioni lladrianx concilia Afri-
vel fornicaeerint. L\\. Dc diaconibus timi'iter. LXIL c;c, Galiiarnm el IIispani:c. cx ro!l clionc llispanioa
De liis qui a presby eri mi promovenlur et anteordi-
t , inserla fu re, ul plnriluis diximus part. i:l, c. 5. Nibif
nathnem peceutorum *>ibi sunt conscii. LXIII. Si pres- piofecto in cuaciis illis libris oc.cutrit quod in cidein
lyer vel dacomtx in [orwcatione , vel jerjurio, c.ut colectione Vat. 1338 non inveniatur, ncc qnidipiam
furto eaplm fuerit. LXIV. De diversis ordinibus <ib aflcrtur ex illis documentis qu.e praterea in iniejin
vxoiibus abstmeiidis. LXV. Dc incontincnta sacerdo- llispanica collectione lcgunlur. Ilinc eiiam iidem
fiim, seu levitarum. LXVI. De subinlruductis mulieri- 1 bn carcnt apocrypliis, qiiid h.uic collcciioneiii Isi-
tus. LX\|I. De clertcis usittas uccip enlibus. LXVIII. Q doriana anlcrioreni indicat. Achcrius d gestam arlii-
Ut nuilas piesbye el diaconus conducto" exisial, el liatur aulc sneciilmn nonuin. (.'erie Halilgarius, qui
rleriii n> stniciitl se ab uxoribus. LX1\. Quvd nefas obiit a n S51 o% bujus colleMions pr.x-falione
1 1 < > ,

sil leminiis sucris minstr.re, vel aliquid .ex

itllaribus suam niutnntiis viddiir, sicut Ii.tc ejus vcrba demon
h s qttce virorum officiit depntata prasumere. LXX. De slrant '.ttanc aulcm episloam ncmo quidem exislimcl
yoltutionibus intcrrogtitio Augnslini, et responsio S. tueam , ne illi pro pnrriiatc nominis tnei vHescal. Sed
(•rctjorii.LXXI. Quod niliil p osit sacerdoti, etiamti sctat a mijoribtts nostris ex sanctorum sententih cste
bene riiat, si tm' > v vntibns non conlrudicai. LXXU. colleclnm, a tne qtiidem excerptnm, i.e nimia vrolix-
Lm wj.a desCitptto canialiter vivenlium sactrdolum. tate ncgUgemibus lectoribus fastidmm gettaarct. ilh-
jorttm nomine qui ex snnctornm sentenliis •uberiorem
C\l>LT VIII. prxfatioiieni coliegeruul, indical , ut credimus, au-
Dt coUectionibus Ackiriana, ilhlitgnrii et hhubaui. ctorem pra;'aiioiiis prsescnti collectioni pr.i-m ss*.r ,

ia qua easdem quidetn Augustini et Grcgorii seiiteniia!

I. Acberianaui collectimiein vocamus »|ti.im e iri- I<*gunlnr quas Ilalilgarins brevitisconiraxil. Siautem
bus mss. Thuauco, Kaluziauo el Agobardino edidil llalignrius niajorum iiouiine nostrum compilaiorem
Lncas Aciierms tmno Spicilegii nnvissima? eililiouis
I
designavit, bic saLem qninquaginta circitcr anuis
pa.'. 510. 1'raifatioiiem liujus colleciionis viderat, lliilitgarium antcccssil. Ilanc itaque colleciioneTn et
ejiisileniquc iVaginenluiri vulgaverai B<:;ilus Klicuanus docuniciiiorum sinceritas, et auctoris a<tiq«Hia>
tri ailmuiiiiKiiie <le Tenulliaui doguuubus; iuiegram niaxime rominendai.
taiucii eulleeliiMieni, u.i exoptabat, rcperirc non po-
n 3. Dc llailg:iiio rpiscnpo Cameraceusi, qni cx
"
luii. Noaeauuleui c-llectiunem iii irilms alii> \elu- eadcm collectionc profecit, panca sullicieui. Ilic po-
Slissiiuis inss. iiiveuiuiiis niuiiruin m Vai. 13*7 ei
, -nie Kbbone Kemcnsi ciicaannum, m putai l>.isn:i-
i

iu iluoliiis \:il. Ki i;iii;e >iti el 841). In cililionu

l
Aohe- gins, 825, sex libros scripsit de pnmitenlia. Ilenricus
riuiia liic liuiliis prieli^iuir ; Co leclio anlitpia c mo- Camsius primos quinque libros vuluavit e mSs. San-
nnm penitentialium; uolatque Aclieiius reetius ap- galiensibus, qui rccusi sunt lomo I! Tltcsauri monu-
peliiudani snnpliciter Cottectto canonum, nisi aucinr menioriim, pari. n, pag.91, adjectoseslo libro, quem
paiiitfniiaiium voceiu appusubset. Moslri vero c di- S cvartius e\ alio codice impresserat. Uic liber dc-
ces liuuc lituliiin i^ooraut, iian< que soiaiu epijrra- eral iu Canisii codicibusj sicut etiam dec>t iu atittqoo
plien prafcriiui, <pi32iueadeni eiiiiioue po*t laiulirtnm cotiiceSI apituli Yeinnensis* A:in boccodipepr.rf.iiio
-i

liuiluiii Miiijicitur : Incipil dn uttttttile ptenilentite, et llalilgarii sexttim quuquo librum imlicai, ul tiderc
quoinodo credendum sit Oe rcmission* peccatotum per est in Apnendiie llistorix Thcologicffl marcli: Maf>«
poen lentiuniyCum pratfationeoperis subtsetiuemis. t.ci te leii, pag. 79. i'ater vero Mcnanlus omnes hos libros
ex prx'laiio..c appirei, aucioris consiliuiu iuiasc -p e nac u s iii ms. Corbeiensi cum pr.cf.itionc intigra ,

nilciilia; tnodiim sacn> canonibusi pr;escriutum ira- sexlUiii librmu inseruit annota ionibus in Sacrameu-
tl«re; primus vcr.» Iiln-r fere qnideui a.l prjeniLeiuiaui laniini S. Grcgorii no:. 6i9. Vide tumiun lll Opermn
pcrtmei, al rcliqtii duo nou item. Il.ec niiiiirmu col- ejusdein saiicti, co!, iiil. Primiis liber de oclo Viiiis
lecno iu ireslibros dispcrlita e>t, quoruin argonn'!!- principalibas, ct secumlus de Vua aciiva ct coniem-
tu;u aucloi iu ip«;» pr.cf.iti'» c liis verbis pr.ipim.;. ptaiiv<i fL r - e\cerp'.i bUUI cx Opeiiiirts S. Grrgo-
,
»11 Af> OVr.tXk S. LLONIS MAf.Nl APPENIMX. Sil
riiet ex Frosperi scn veritts Juliani Po ne ii li ri*
, A Cregoiii a I S- cundiuiini sine deercti aul rapiluli
de Vita cnntemp'ativa. Teriius de ordine paeniien- meutione ia allegat, ui alios Pnttes l.mlet quoil :

ntim, quartus de Judiciis la corum, ct qtiintns d« or indicio est a e <m cp s olam, sicut ut Patruui lexuis,
i

"iinbus clericorum, sumpli suut ei canonibus conci- nnn ex colleciioue cauouum, scd aiunde accepissr.
liorutn et conslitiilionibus Romanoriun pontilicnm. Similiter ex alio profccto fimie relulil longum Irag-
Sicut autcm H tlilgarius praefationem derivavit ei illa mentuni epislolae S. Isidori llispalensis ad Ma-oucni,
qna> coilectioni Aclleriaiix amea memnrat& pre figi- quac de eadem circa clericns bpsos d sciplma e dem
»ur, ila cauonesei ckiisIi uii ne- fermc omnesei 'ri- sciisu a^cus, pariter cre.liitT Biippositiia. Ilec enim
i»ns ejusdem colleclionis libris ermt, alio ;uc orJioe apud pseudo-lsidorum scu in puris cjus codicibus
«tisiribtiit adeo ul ncquc apud Halug irium quidquam
: haudqtiaipiam legilur.
ex Pseudo-lsidori iiDpnslnris occiirrat, qtias (|iiidem 5. AU.i Rliabani enlleclin in prolixa episiola ad
post Haliigat iuni vulg:ilas hoc ipsum conlirma . Tan- 1
Herib.ildum quam dum erat Mogiintum» episcopus
dem sextus liher cst Paenitentiale Romanum, quod scripsit anno 853, cjusdein plane nlionis c«t ac an-
*x ipsius E<rlo»ijc scrn i» »e siuupsisse auctor tc- teccleus collectio. Immo iliidem non panca ex co-
sia'ur. dcin libro pnmtentium ad verbinn exscripta deprelien-
4. Al> liifi disjungcndx non videntur duae Rhabani diintur, inler quai smil idem add lainentuui epislo x.
Mauri colleciiones, quac pwniientialcs canones sine S. Cr<>gnrii ad Secuiidinum, cl fra^mentiim epistolas
ollis Isidorianis apocrypirs cxh bent. Prima est Liber S. Isiduri Hispalen-is ad Masouem. liic quoque,
p&nitenlium, quem j-rrip^il dum essei alihas Fullen- quantum ad cauones conciliorum et dccrela pontifi-
nis, pnuln post annuin 841, el certe ante annuin 8i7, cum, uihil e-l quud iioii iuveniatur iu colleciioaiboj
qnond Moguniin nn calhcdram cvccius, Oigirio suc- " Haiiriana ei Hispanica, cxccpt s laiituinmndo quilms-
eessit; huic enim tmic episcopo oumdcm libruni in- dam caiionibus coticiliorum Remeusis, Tiironcusis
(«cripsil. Hiclihcr ex^lat inter Rhabani Opera, ac po- iii ct Moguutiiii qnx Khaliaui atue celcbr.iia fuc-
,

s:ca ab Antonio Angusiiuo recusu- acnoiis i!lu.»lra- iunl. Il.cc epistflla. in capita 31 distmcta, edila
ttis in operc iuscrijiiii Canoues peenitcntialet. Quibiis fuit pr:mum a Pelro Slevanio tom. VI Aiitii|uariun
rx foutib;is«aiictor cariones iiauserit, idem Augusti- Lectonum flenrici Canisii, dein » Stephano lialuno
nus in pr.rfaiionc notavil his verhis : Usut autem in Appeudicc lieginoui-, pag. ib".
ilhabanut esse videiur corpore canonum , et Isidori
Mercaioris priori ediiioie, quod ad concilia tanium at~ CAPUT IX.
iinet nrovinc alia. Sam Bomanorum pontificum epislo-
las nuilas referl prccter eas quce » sl Da^asam con-
De coilect onibus capitularium Antegisi et Benedicti
Levilce, et de carum additionibus. Ercerpta ex iis~
tctiptae tunt, et in corvore canonum exstanl. Corpus
eanonum vocat Hadrianam colleclioneiii ; pro Isidori dem capitularibut Jsaaci episcopi Linqonensit. De
cupilulit llerardi archiepiscopi Turon>nsis, Theo-
^utem Mercatoris priori edi.ioue mclius seripvjsset
dulfi Aurelianensis, Ahyionis Basilecniis, et cdto-
[cclxxxii] collcciione Hi panica. Hhahanu* quideni
«excepto lesliroonio S. Gregorii in episiola ad Secnu-
rum sim lium.
diniini. de quo mox diccmu» ) nullain conslnuionem 1. Citpilularia regnm Fr.tncorum plura coniincil
pontificiam allcgnt i\ux in Hadii-ma colleclione non qiirc ad eileriorem ecclesiasti ain poluiam regendain
inveniaitir; nullum vero conc liorum canone.n qui periincnl. H.cc fere condila in ronvenlilnis in qoibm
non sit vel in fladriana, vcl in llispanica, ut de col- C plures episcopi inlererant, ac ab i sis e iam etiisco- (

kclione Acberiana lorpienlcs observavimus. Mirum pis jussoue [cci.xxxiii] ic^iim binc inde collecta, el
porro cst hunc scriptorem, qui eo tempore vixit iis- plmima cx piacilis sanctornm Pairum canoiiiliusini.:
que in lucis versatus est in quibus nseudo-Isidori col- concilioniin ixcerpta, ui Bali.z us notavii { 1'rafn:.
leciio compacla et edita fuii, nihil ei eadcm rece- in CapilvL, n. 9). llmc magna eorunnlem Capit.il.i-
plsse. Neque vero opponas tesiirnonium dc clericis rium c m ecclesiaslicis canmiibus consensin pcdiil.
lapsis ex epistola S. Grcgorii ad Secundinum servuin Ilac de causa episcopi apud Trosleium ( Concil. Tro.l.
fifi uitlusum, quod stippns liiium ejusdem epistelx c. 3) in i>ago Suessinnensi congregali anno y09, posi
»ddiiamcntum in Isidoro lcgilur. Cum eniin nihil cx laudata inslitnla canonum, eomm pedissequa appclia-
tol aliis supposititiis lsidori mercibus Rhabanus cxce- runt Capiiulana, eademqiie unn in synodis, lum a
pcril, nob s probabilius videtur hoc ejns episiobe ad- pontificibns conlirmaia, canonum nomen nonnun-
rlitamculum ab aiio anlcriori itnposiore confictum , qti'in obtiniioruni, ul latidatus Balozius probavil
non ex Uidoro, sed ex alio fonlc Rliabanum deri- ( Pwfat. n. 18 ). Horuui igitur
capitularium Cblleciio-
asse. Enimvero ea ad Seetmdiuum epistola cum eo- nes, quas Ans-gisus atibas, el Benedictus levita
ilem additainenio descripta lcgitur (a) in vetustissimo compegeruni, inter colleciioncs canonum non immc-
tns. Coibeiensi originali Pauli diacoui, qu d m bi- rito refereml33 vis;e sunt ; cnm pra-sertiin Capitularia
idiolheca S. Germani a Praiis servalur. Hic enim co- in postiTionbiis canomim collectionilius mserta, cx
dcx ab codein Paulo niis^us ad S. Adelardum abba- iisilcm canonic s fontibiis fere dcri aia ftieiint.
tem Corbeiensem (ulpatei ex ips us Pauli episio'a
;

2. HttcCaniiularia anie anuum 827 scparalim scri-

quae coilfCli» iu c«dcm codicc S. Gregoni epislolis pta, uli separalim coudita fuerant, nondum cranl in
jj
prxmittilur), quinqnaginta quatuor cjusdem ponlifi- uniim corpus collecta. Afosegisns abbas , non Lo-
cis epistolas conlinft, ex qtiibus quaiuorct tnginla, biensis, sed Fontanell.msis , tii Baliilius demouslral
testanlibus editoribus Bcnediclinis ( Prcvfat. in tom. ( Prwfal. n. 40), primus collegit
aliquol Caroli Ha<
II Oper. S. Greg., pag. 453), ipsius Pauli mann cor- gni et Ludovici Pii Capilularia , ne oblivioui trade-
reclaj sunl. Cum porro Panlus diaconus e vivis ex- renlur; eaqne in qoalnor bbros dipessit , quo um
ccsserit anno 801, illud addilamenliim antc Isidoti ordo ab codem Ansegiso in pra-f^tione profcrlur.
o.oliecti< ncm compaclum agnoscilur; ac proplcrea llla tcilicelquce riomnus Karulus (ecii ad ordinem per.
Rhabanus, qui ex certis Isidori (igmentis nibil descri- t ncntia ecclesiaslicum in primo adunavi libelio. E<4
,

psit, ex diverso et anleriori fonlc illud testimonium ve;0 ecclesiastica, <iuw domnus ac piissimut Hludovvt-
liausisse dicendus esi. Id quidem alia observatione cus imperator addidit, in sccundo d:scripsi.llla autetn
confirmari potcsl. Cmn constitula pnutilicuni ex col- qua: domnus Karoiut in diveisis fecit lemporibut ad
loctione canontim recilat, hac formula constintcr mundanam perlintnlia legem , in lertio adunavi. Ii>ta
tjtitur Ex decrelis Smcii, Ex decreiit Innocentii, F.x
: vero qito-domiiusHludoviias pra:ctarusimperator fecil
decretis Calesimi, etc, indicaio capitulo quo in col- ad augmemum mundauce pertnenlia legis , in quarto
lectione ipsum decretum refeiiur. Epistulam vcro S. congensi. Illud autem moiict Baltuius, tatncui insli-

\Metom. Operum S. Grrgnrii, rditionis llauriua; col. 96S, r«ot. a, in rpis». 62, b. ixetcol. 967.
(a) II 1

nct I.
313 DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOR. CANONU.1. PAKS IV. 5U
tuiurr. An egisi fuerit sola capilula Carrili Magni in A l««-«l*»ri metces rerepeiii. quaj nmMo po-i Carohtm
pijmn libro desc iliere ,
pr-rniixta nihilominws ab Migiiutii laudaia epl-
pr»<Jierm>l, Eicheinhahlus in
llo per eirorem firs-c qiuedam capitula I.ud vivi Pii graphc nniiiiuatiis iUe e se cojiuosriliir qwi snl> l,o-
a rai». 79 »i»<|tic ad cap. 101, qwe stimpia suin ex ilnnn I flnrwii. Ilwe ergo lempore quarta additio
ejiiMiein Capitulari un glfi, eriorisuiit* cans m ik»iii CnpiwtarihUs nCrO-Mt.
Htlpruhahilriu e. i'" Cnltigil, <| ia '11111 Aus<'g sus h. Iliir lufgttuii Capiiuarii 111 rnri»"s riiiu «tiis
n
ilini Ciroli M><ini capiida itcti **lioiiil is*t*i ini iw «,»< appciidicibtH • 1 m
pitiinm iuii. Oiiiiiiuwi n'i« pisc-
Capiul«'i <|iioii (,u »>v co cnuihiiim <si ; ca-iera
• siaiiiiN«iu>a »• 1 Siiphnii ititnzi el>n<> Parisie .-is
qiwiqiie ejusilem edtcii capi u!a Caroli ess» prawuit- am i IG7T. iluidtws l in s iu-f lio, qtlhiis esidcni
psil. Ipsa Cupilulari» ex iiuihus \ii»c;:isi>s liinns Cap (nlaiia inllUis ct ilncuniciil S , et iiwialiwu hn.S
illws roncinuavit , sltid nsoriuii liwm iuiui diiigcnlM illw-travt. Piamii-s» Siini inler c»le<» <pi iqnnt
iu anl quis talm ariis iuveuta e* c>l la sunt. origiwaria Cipitularia itivenirc poiui» tnrtim edita,
3. Ciim Aiisrgi-11-i nmlia ipsns Oarw!i M»gni<t p-iriiiw imvliia , cx ijiiilnis taiiqinw» ev fwwlibns .11* 1

Lmlovici Pii capitula pi 3'iertssel , Bene>iirlus l<v la daii ctdlcciwres AnVegiMi* , <•! BciiedirJus levita,
Mogmiliuiis, Aulgirin Mngunlina- Ecrlesiu.1 archiepi- ct aildi loiinin iiiii-iwres Capilula dcrivaruni.
scnpo jubenle, eirra an. 8.5 e 111 in se CUiaui su- 6 A capitular hws reguni Francwriiui ilis-
iilnis
6C'pil , w nnuVas illmum cimsliulioncs , qiiartim juwgeitda nmi sunt ls>ac ppiscwpi Liiigwiiriisis capi»
fmpiens erat c»iigeret; ii^qne a<ljiei>'Ufl:i cic-
iimis, iul.i, qii.e i-x lisdein Capiiui.iriluis exc.-rpla fuerunl.

«liiiii qiia; anlea P>ppiiius ct Cariwmaniiiis slatucrant. Iii<: episcopus ah aiinw 85!), l«'Ste auclwre Chnuiici
N> que vi-io is ex soiis Capnularhus regitui et inipc- ., S- Beuigiu , composnii librum q<ii dicitur C 1'OIK'S
7
raiorum .._ •. ..1 _•; _ -:. >:,_:..
rxcerpsit, sed nlia nui l-i smupsii ex liliris
I» l _, _ ('-,_-- — _.,_..
Isaac , eofjue nt libris ca lonum ttlilinra quwqne eti-
:i.-...._

facr.e Scripturae , cs diet s sauctnrum Patruui, ex genio in tmum volumen eoar< tnvit. Is aulem oinnia
eoilice. Thm.l sia i>, seu ex Ai iai.i uiierprelalioni- swmp-ii ex irilius pwslreiuis Capilulariiuu lihris, qni
bas, Pauli J. C. senienli?, Ju'iani aiitece»s< r;s N"- Boueiliriw levit.i auci"ie posi Ansegi^uin etlni, se-
veli s , tx c<»<li<'e epmn \Vis .goili<rn»n, ei ex doru* :
paraio voliiiiiiue Rourhiebauiur. Tr.tdil iu pr.vf.nione
llteillit ;| ul ipse aii, in dwer i$ lois, ei in divcr- iileiu episcupus, sc ea capilula excerpsisse ivut* sawne
q .'C,

$i* schtdnlis . sicul in diversis iijwtdis , et placilis Houiame el ep stolicrc Ecclcsite I gnius reneri.bilis llo-
yeneraWnis edim erant. sparsim in<enimus,el maxime nefttHu* Magonciarensis ar<liicoi*copu* vic^ Zaclii rne
in siiula: Mogunt>acensi$ mrl opolis Krcii-ioj scrlnio p.ipe una cum orthoilo.ro Karolomtfno Franeornm
n liicul o eJHS<iem sa rtcc s<d>s meiropa'ilan<v -econ- pn cipe m
duobut episrop co<>cdii>. ad ho»ore<u n.m
dita , ei dimum
ub Autcano src ndo ejn* s'cce*<wre et i>ro(eclHin Krchsiiv Uei con>cripsit , quaque eli.nt
atque eomanquineo incenta reperimus. li<ic imstrenin itlem pipa Zachnria snb auno lucamai onis Uaninicat
cmiiina i' poii-siiiiiini iiiilicaiitur suppo-ililie pseu- ULCXLll iikci ri a e aposiolica roiiA»'""'!"', cl atnni-
:

do IsiduriaiM' merces l»'(-iilfi :ev<t iterperain aili- bus •KcelesiiV Dri fidrlib s i refra<iabililer obsermndn
biiiii' , ipiarmn pniicnl.c in lleneiltcli lilnis re<cpt.u cnustv.uit. HitH* cum
pneuimiuerit ul su » eieli*» liont
IcgiM.ur <tc qua re viile qua: aiiiinadvrrlini»s pan.
: aucp-rilaiciti eiearet, quaiiM essel npnd Gaihis npo
Iil, c. 6, tj 4. II»'C lieneriii li Colleclio in ircs Itisiores slohc;e s<
-
ds ailiiiirilas p\ief>ciuni A iiuadvcrieil-
libros distiii^tntur, qiii, Ans<gisi Itbris subneti, fon- liiiui vwrw rc !>i;»c afiirinasse iniuxuui ie limw-
esi h
stituiini Capiluiarium iibros quiuiuiii scxiuiu cl ,
lliw ipsius Bcnedieii lev l.e , qui ui Sll«i pMCEuiio
te; tmni n. C iilip-um ingessii. Hx*c auiem S. B<<nilacii d>-lega io,
4. Pneter lios seftcm Capitul&rinm lihros inveit'a_ et Zacbirta. papc co-<lirmatn swla priuia rapitiila
smil nililiiioties qnamnr. i! e permulta capilula c<»u- respcn lihn primi ejtisdcm Benedhti, iuier Capitn-
liiicnt (|i»;e nec apud Aosegisuin, nec apud Bcueili- laria qwitit»; nam rap. I h>helur epis o<a Zarhm ct
Ctiliii reperitmti:r Priina addui , qna. iw iiuwunllis > papcc Francii et G<ilt>s di ecta; cap. "2 et 3 afferuiiMir
mss. exeiH|dar>hus c< iitinua numiTornin serie ita dw.ti syuodi S. ijonilarii lejaii apostolici Carol»;-
)uti<*iiur ciiiii lenin Benrdieti levtiar lihro, ni pir- liiaiuiw |)i.*esenle clchial »•, allira auiii 7ti . :>l er»
lem rjiis facial , consial ex C-jiiiulati Aqn sgranensi apud t.ipiinas auuw 743 (T. I Balnz., p. i233). II »c
anni 817, in ijtio M) capi ula ad lOiilinenilos iu !>>;»»• eullectm d vuiiiur iu litiins II; S-nguli au.em

iiflicio motiacbos snucita fr.eiuni. Additio seeiiiida tiiuii plura rapitula rwnipleetiiwliir.
capi til s iH ea coitiiuet tfutr suw gniereliter pir 7. Sepl>ami. IJiiiizios (/'. I, p. 1283) addil etiam
pKrvcliias populis denumianda. Terlia. addiiiwwis ca- capitula lleiardi an
lii-pi-cqn Turiuieii-ls . q»ise ex
pilitla l_4 prop-ie sunt ad epi^coy.os vel oidn<s Capi ulnibus ri-sum Francorum collwita credu.-tur.
V«"»(/.c per.i lenttn qna: non s linn nb ervare, ,
>ed , S'Uil auieui eapiliita 140, qua: le reeitan ju^-i< ni i

[cclxxxiv etiam stbi suberlit vel tommissis faricnda

|
diiweoawa synwito ;>nni 8.S8 , xvii kal. Juuii. Ideiu
p.rdoceie debenl. Qua la addiliu pmiixior. <ju:e »ana s in: h;<l»:zi»is uwiaii >u<s libroniui Capitifarnun :.» li-

tlisc plui;ec.ipna nspicii, cons at ex capiiinis 171, c_.it iiiarguie, ex ijuibus »pia*libei eapitula cnnipew-
iii

ac iii ii s p'craqiiH rx psi-uihi-Isiilnriaii s iinpo>ler s dt» exce< pli exisiuiuit. Verum liac ca >tu a itiillo
Butnpia siml. Ciiui lletieiliclus levita nulliiis ilocti- indiiin ex Capiiulaiihns pi»'iiis quawi <x aliis j r s
nirini ex qito capitula excerpsii uienliitiieui faciat, . (auouti fonlibws sliuipla dici q:!eunl. Eapdem «iii:n
i

ul ea qu:i' spuria vel simera >ini disctTiierenlur, * seuicnii.t* in plurihtis aliis camm bus iilv u uu ur.
nwn exiguo suiilio et rnllal-otie npus Cnii Ai in ad- Ilax Herarili Ciipilwla eju-.teui genfiis esse vnlen-
diliniii' quarta ipsi suppnsitiiii f<»iiies allrgaiilur lis lur ;»c i! lure iaiieusis , uni »i»
a Tiie>»iiiili !
ama i>

lilulis qui apud lsi<lorum iiiveniniiiiir qiunl uidiciu : C.'piliil:iriiim liimsfi rueii!, »-x hi [cct.xvxvj pr»>-
cst iioii solum hiijus addilioi is aticwrewi liiveistim fecto uiliil deriv.ivt. Ejusilem utio pi<' ra io is suul
esse a Uetifii c o lcviia q <\ nh aliegaudis fonlihus ,
c;'|iilula Aliytonis Basilcensis, W.iHen s n Gwaitcri
nlisiinuii; vi-rum e iam eu teiupote <|Uo lia*catldilio Atireliaiicusis . lliiicmTi Beiueu-is, Kwdulli Biluri-
faela luit lsidiiii.ni im c> llcciionem cHeiuvm ct (i: sis , Bu iit i Suessioiiciisis, A l"iiis Vene lensis,
pet viiUainm fuissc. adeo ut ejus d<>< uniena uli jam ct aln ruiii s miiium, quas iton mogis ex ' nn iuari-
noia suis litiilisiudicarentur. Ilujiis auiem addtiiouis hus quaui ex synwdis dcnvari potniTHiii. Lnuin lnc
lcmpiis erui pwiesl ex pnefaliititcula eiitein pwrlixa, addimiis, lauda a Herardi rapiima iiiveuiri eiinu u
iu qua ha-c legunlur Se'iuent;a qu-xdam capttula ex
: ins. codice Vai. Hci' n;c Gl_, ubi nlura Capitula si-
sanctvrum PiUrum derrelis et imperatorum ediciis rnu! coeuiil, confic untque capita 4t>.
eoliigere curaiimus , a que intcr nostra capiiuit lege
firm ssima tencnda geneiali consuttn Erche<ubaldo can- CAPUT X.
cilario nostro inserere jussimus. Duw Ercltembaldi
raneeltarii inemorantur, altcr C.iroJo M.igno impo- IXe maniucriiila eolleclione Sorbonieo - ttHiinettst In
rdutc, a!'cr sul» Loihsriu I. Curn ha-r aiir!iLi»> spurias pcrlcs duadecim riisiribvla. Ucec teteulo ix cxrMite
 , ,.

S!5 AD OPEIU S. LEONiS M\ M API F.NDIX. 516

in Italia lu ubrata osiendilur. De utu legum Roma- A ch*imi ter.tes, cvitlcn* tcsiiiiwninm prteferant, at>iHi>

narum in collectionibut. ttvido lectori pniultmt inreniendi quud dsuJerat ad.tum

o leudant. Qtiem petimut mnlttle tiot\ feret, si tle una-
1. Collectinncm nulli tnm nmpliludtne lum Tfln- qua<jn>' reqnid sittgnli niagi trornni seuterinl, non im-
slaie «mcrtleweiii, niiam elejfsnlissimns a-servat prtjtidc subjieiamjis : uandoquidem tnin magit atqns
>

S<tI> tnKif btbltotbocr cndex 8*1, c iiimendi t P. ij»__»irii.sMl videtnr sententia plurinioruum jndicum
C.niisi jii.hs !ii p-apfaiiniie »d '«miiin Enaiolanim I attc otiinle sitlitii.rii.

ItniiiiiiKn iiiii |iniii lieuin, num. 16*), et Fraiiriscu* S:il- 3. Mox snbJimr iiuicx cu.m liiulis singularum pa>
in»u cjii.mI iii biblinllnHSi" pneffCius in iraeiniu G u :'
lillli. S;C :

Ibr De CKtude des Conciles et de leurs ro/-

in>crii'l<i : Prima itaque pws hujns. quod Dco odjttrante ag
lections, parl. u, c. I. IV.rrn co-iecmres Kouiani in grediinur, operis, cojilinpt ttc prinintu cl diguiiaie Hor
eilitione Gritiani colle>iion<m cuiumum ittemoiant cx min,a> sedis a hi u)n<i t» prima.um, pntriurchiirum , ar-
:

bi lolhecu ecctesin H utiuentis. At cmii ex e.:i nilnl af-

' dii>piscoparuni, atqie npinp.o'i annritm. Gnp, 133.
fpranl nisi ii:is:aiti lct -ti n. s, q id ea osmm i.nnra- Sccun^u pqrs con inel de honore competcmi , ncdi-
bawr. ^os auteiu i« bb"ioibe<a Vaiicana codicem qv.ilate, ex diverso ncgolio episcoporum et cltorcpisco-

na<-ii siin ns sg .aium exscriptus cx ninii. <U*99, qni pcrum. Cap. 30^).
Miitinensi cxemplo, correcloribus lislein Kiioiaiii" Teitin pa>s.continet desynpda cclebranda et vocniione
usni fuit. fcx c paralione tern t Uilornm ipii ex m-i. ad stineduni ; de. aecusaioriius e( nccttsaiiinibus ; de
Soibm.icoa laudaiis scpp'»iibns refernn «>r, cnm i<s lcsdbns et lestimomis: d» svoliniis i>jus'e; de judicibus
lilulis i(iios iu lioc V;iiuaiii) cx-inplo inveiiiuius, _ etjuiiciit ccclesiusVcisvelsiTCiituribus. Cip. 180
prorsus c«llccii«>neiii in
uideiii prorsu
camiliMii uimque coiiltneri " Q •tariu rars con tinet ae conqrmn i dignitate , ct di-

dcpn-bf iidiiiins , quam ilciiro cllcclioiieni Sorlio- terto negotio presbijterorum, dinionontm, seu reli-
ei

nco Mulisienscm dUlinc.toiiu gm'ia appellanimus. qniirnm ord.wm ecctesiasti oum. Cap. 18-.
Invenimiis pciier. a iu bibli»lbeca Valiraoa ilims alios Quinin pnrs contine' de clericomm insiruclione , el
peranli.iin- coilices 1'al.i 58!) ei 5s|, quonun unus . nu'rimento, v l qualilute. vitai. Cap. i'J!).
qtiattior taiiuiin pnor<s |»arles ejusiiem collcclionis, Sexla p.ira cnntinet de \>roposito monnchorum, el
al er atllfni partes tres iicin pr;o t« laiituiumotln profcs\ione ranciimoniafium ac v duarum. (ap. H_.
co» i el ; sril nlenpie caiel ea pr.ilaiionc ipne uiui Septima pnrs conlinel dc luicit, imp ra orilms tci-
in Sniboii co, Iuiii iii Mulitiensi ;ic Vaticano cvenij.lo Itcc, princip bus ci re'iquis sorculi ord nihu*. Cap. '.41.
lcgitiir. Kx iii^ vcro i-odic bus, ipi s comniotle evol- Oclnia par continct de nornta (id>i ChristiantV, ct
;

viinus, :cc;ir .liorr.ni bu|'is prasclarae c .llecliouis de- aratit l.nrisii, ac divinoriun maudvtot um exs cutiotir.
sci ipii"i ciu affene icebil. C:m. 89.
_ |.anes duoderiiu ilistrihnta est, quilms
ll;i'C in Nona pas contiuel d> sncremento buptismaiis , et

in in-. V.inca io b.i c pi;rf;ilio pra-lig mr : Dotnino baptizundis, ac baptitntit. Cap. nli.
maqaifico , viqilan issimo pnsmri , el prircell-niissimo Dec ma pars contine.1 de. temphrum divitiorum insti-
ttrch p.irsnli Ansclmo nos mitnnta' g r etfis ipsius ovi-
, tultone. itcnttu, a>;prtxd\is; de sacriftais, oblutionibnt
culas rt pe.nlta es qnvdantniodo veinnliv , potili/icale ac dicimis. Cap. I6'i.
'

dccns i e atrub le mcntttm u« is srdutis impcecamur. i'ndcci»>a \>n>s conin'1 de solemnitate pr.tcliali et
Landibns prmidenliif vesrm prirtercttdum, inclyle pa- relquit ffsltviinlibui ac feti s. C:»p. -i7.
sior, uiiiiueu , ec> lcsinsniis uliiil libus vravide ac so- C Dnodecimn pa>s continet de luerelicit, schisniaticis,
fcrltjrprotpiciens, rt <>d comniunem qt cg's sici comwisst Judaris aiqi.e paganis. Cap. 2<j.
profe> iu.it inieruis seniper exiriiisque decenaiis, no- 4, N«.n uniiiii, scd plniis simul In linc coll.cii na
icliqttos suorum famuto-
ttram uuoque parviiatem intcr adoruantla claiiorasso ipsa quaut rl Vaiicano c.dico
ritm per.uon re ad puttora yludia incilare
/ eqneitlius el apogr.ipbo Mnlinensis exliiliuimus, pr.Tfiiio uis nual.
non ubnuu puv ip cns nntn modts e\ injungeiis ut sa- Nos, inquinnl, minima> grcgs ipsbus oriculcr, ct pecn-
crorum insluiva canonum , quarrunque ah ipsisClni- linres qwdumniodo vernulfB ; s-einnerque in loUi con-
siiano? fide, primordiis sunciiT aique cutholica: tcctc.ia; tcxln plurali numero lo.inuntur. Qu.c lamen cnm o
mugisri .tpostoH vidclicei atque. cposlolici viri, ad
. ins. Sorlmiiirn apud P. Coustaniinm et Francis- um
posterimtis insriiclionem scripits tndi.tcre suis, cundu- Salmon singnlan numero effcranlur, ci in allcriilto
nn»di et coaplaudt in unam (ormulam pro mndulu in- exemplo cxsrripioris arbiiritim aslrnenduin >it
gcttiuli Uostn qmlemctnique diligentium Itubecemus,. priibabilius Milciur eum librarintn rx arbilrio _jmen-
A«* tero impeiittat, exiijuiiutis, atqne imbeciltiialis dasse, qui nnura collc tionis aurioroin. r;itus, singu-
nostnv admo.inm couscii, opus lam aidttum uulla pror- l.ncin numeruni induxii, quam qui ex singulari plu-
su^ tcmeri nte aggred endum, nnlln audacii prtTsumcn- r:>l«-iii feceril. Oualuor antem ex fiuitilms capilula
dum dticerenins competlerel censttra man-
, ni.i vestri cxccrpia , cx lladriana ci Isidoiiana collectioiiibus
dait : intvseiti.n cum in hoc ipso robust orcs perspica- ex S. Gregorii Itegislro, et cx legibus Romanis quae
Ciorcsque v ros lum Gro'cos qunm et Laiinos ceiium sil inCodicc, in Novellis et lns.tiliiiionib'is Justiiiianeis
de»udatte. Sam m
nltero Ferrandus Carthaginensit ci.iiliic.nnr, hnc coii-tanli meiliodo scrvali , nl pi-
Ecde.si.r dac»nu*, in attero nntem Crescouius quidnm ^.
niiiin pliiiima ileseribanlur partiui cx collcciione II i-

fj»sd m opiis itmaior, ccclcs aslicarum sunctionum dr a a, ex qu:i stiinpii stint inter ca»lera Gr.ccarnm
syiiodorunl camunw versiouis Dionysiana , panim
1
quiinidum vtde.lur fecisse tonrordtow ; nobi qur niaynr,-
p"re cuvendiim n f»rle id idem resarciendo , aul com-
1
cx collcctione Isidoii, nnae snppusililia dotuinenia
pil.ttviuin , am deroqalomm deviiemn- infamiam. Vt Mippmliiavit; dein sequaiilur nonnulla ex llegi-tro
erno vcstiw pntceiilioni , auai nos tupra mo.lum coqit S. Gregorii; ac landcm quaulainex Iti.tnani- iegibus
retiruque ardenlissimo amori sansfaare valcamns, post snbjiciantiir. Ili, rx. «r., pars prima caiiones conci-
divinnm prasidiunt veslra' nol:is nntc omma palernce lioiinn, et decrcta ponliiicum c.x hmiiaiis colliTim-
bcuedict onts ades e prccnmnr siffragium qttalenus ,
nilms profeit usqne ad cap. 40. 1'osiea ex Hcsislro i

inler ulios visra; dnmtuniiotiis atumnos, elsi n< n de II. Grcg..rii qu id:im refenuilur a cap, I _0 nsquc ad

pr>pri<», salcm dc a ieuo abore, reslro [ccl-xx»D pio- cap. 1_8. Tantleiii mnH-tilla cx lo»ilnis Ronianis a
tulen iss>mo juilic <i tton p ni us appnrcamut immuitet. cap. 1.5) usqueatl car. 153. Aniinadvertintns iu parlc
Ait exscqucndum i ilur nqsriv parvitalit opusculum , leriia canones cont iliuruin ei d.cr la poniilicuin nti-
proni bonorum upifex hom nus conferre d gnalut furrit nnris not.it i cap. Isb. l>ein veio [r.ci.xxwiij
usipte atl

incicmeniu unversat p<( ruorum canoitum , couci-

ii ,
alupint capiuila cx Gifgorii Hcgisiro ci ex Romanis
liorim, uique decrelulium paginas in duodecim pnrtet leg bus siil.jecla iiuinero cncnl.
intlar apottottci stemmalii censuiiuns distinguendas , ua 5. Ivnnem primuni fusse qui Romanas icges t-.r.
dunlaxat ul sinqulis pxrtilms coujrttentia cnpuuin Cudicc et Novcilis jtisiinianiis incoilcciiunemcano-
praWentvr, "u(b prtrp tsitw canstr. iclu' quidnm vera- niim iiitluxcrii, plcri-jue cxi-tiinani. At bxccollcciio
 ;
:

517 DK ANTIQ. COI LF.CTION. F.T COLLECTOK. CANOXUM. PAUS IT. 5iR

[vone, Imr.w ct Ilmchnrdoct Rrginnnr, ui ni"X vi.le- A Codicis, lustituiinmim ac Novcllarum ejusdem usui
himus, nulerior est. illud porro Imc lo<o non est erant. Ilinc S. Gregorius Magnus eas idenlidem in
<iiiii>tendumi in c dice Valicano Muiinensis apngra- suis episiolis profert. Videepist. s [cclxxxmii] lil». t,
plio, el in Soilionico i|« <l iii» docnmHi>i4 adjecm
• i epi-t.08 III». ni.cpisl. 25 lil». tv,ep'si. 56lil». vt. episi.
luisse qiia» p imrvatn eolI-ct'nuem non perliuent.
:ui 23 et 59 lil). vn, ep sl. ei 7 lib. tx, cpis'. 5, i, i \\
Omtiis eiiiin parscx iiislilutn rollectoroin in Qnmau.4 et pr.TScrtiut 45 liliri xiu. Iline L«n IV iu cpislola ad
li'^il)"S ilesiiiil. lono |arle ie>lia >pn«l Knmnuas Lotharhiot Vngti-fum, rpli regnnhai in lialia, scripsil
h-gr-s haec adjieiiiutur. I Dftum&ttutoneUH. D ftmi.ro F(S/i'rfni ftigiiamiisctpiurnlimn, uVS-CVl tluClenut Ro-
Palrum, eie. II. Incipit rfV qnaluor sijtiodis p inrip li mifia lex vitfuii. .'..,' itn tiunc snum robur propriumcjiie
bnx. Canon Crace, eic. III. / e.n ratio ile tanrmibus vigorem obtineat. Fxstat' Itnc fVaghienluiii .pul l>o-
ttp»stolo>tun, et ile sex *y»odi* nrincip'ilibus. IV. Ite>n iiem parl. iv, r. 131, cfnpud Gl.iliau.ini disl. 10, r.
brevs annolati > de retiqii* synoitis: ipia* ex pramiissis 15. Niilatit -.iiiicm K"inani COrrectorVs : VUetur Lo-
lsidnriaii:u c llccii nis diniaiiant V. Iiem amwat o ihnruis papnlo iiammwquod liC L'o pe iil ioiic i-ixtej
ile dec itilibus apost»li>ruin, legcndnm api'to!icorn n : tiam in legtbus honifohnidici*, Hb. \i, 'i/. 57, >.ic tiabe-
qu;e ex coilice Sorliouicu edita- csi a Frauci c>» Sd- tu : 1 ^mliaritis un|»>-raliir. Volumtts lii runrtus po-
ntuiilihrocil.ilopart. n,c. 1, pag.4li8edirimii-Lrpsien- pnlus Itomautisltiti-rro^ciiir »tita le^€*vull Vivcre, tlt
giS attrti I7i(i. VI. I)e formmis ; et proVrlnr «-p-siol.i laii legfc qualilejje viirere prolessi suit, ivaui, e'c»
firimli Kcgemherli Vcreclliiisis ad Amlreatn Medm» Veruiii h;»'c Lotliarii lex (-OuSthuta litii anho 8*24,
laueuSt'111, qiia: ex alio antiquo ins. prsrSentH colle- Fugeiiio II pontilice, qiri Leoni IV prn!ccss>-rat, ui
elionis impressa fuernta r.trci-co Kernardinn Fer-I terte prohav t StepltntitiS' Ifaliiiins in pr:efa1imic ad
r.ir o Mcdmlnneusi li!». De antiquo eccleskisticarum
i
B Capiniiari rCgum Fraiicnrum, imm. 24. Ij-iiur aulu
1

epiaataruni gcnere. c. 5, ot ex Feirarin inseMa tuii ap- L» onem IV id ronressuui fuerat. Ciiin vero Lotlia-
pcmlki Capi<ularium a Kaluzin louin II, rol. 1575, ul»i rius Capitularia regiiiu Fraiicnnun a Komnnis quo-
itaec data legiuir : Da a Verce 'lis anno lncar»utio'iis qn>' recipi studueiil, nti coll»iinns ex anliquis car-
Doiiiini nastri Jesn Christi DCCiCIV indictione VII. miuibiis (|ii.c e ms. codice edidiuuis, pan. 11, e. 10, §
1ii ms. Vailice lauo K 58 lianr eamduin Cormatain 4, iu line; l.eo IV institii ne quod j.nniliii nsii r.-ci-
ctironca nni.inoneexpeiiein iiivenimns, q-iae e\ Imc ptum er.it, ahqua noviiate tiubareiur. Krrles^iastici
codice tyi is data fuit a Mah'1'onin loin. I Musei lia- qiiidem lia'isB Komana lege se veffe viverfi* ilnivcr-
lici, p:»j{. iio. Ilinc autcm Kegciuberlus ei i C"pus sim proliiebantur, uti di; utsis staluCrat Liiilovictts
ndjicieiidtis est cnialogo emscoportuii Verc lleiibinm imperalor I1I1. 111 leiium Lon|*ob:»td irnm, lil. 1, 11. 37,
aputt Ughelluin, ejnsi|ue episco; alus Veicelleiisi* li i- Legis .-luiein Knmaiine itomtue illru cges rnie Iijj ban-
jus leiupoi is uiuliriiiainr ex priv legio Aua>t.> ii III lur qu;« 111 Codiee, Institulioniblii nlque "Nnvellis
poulificis :ul eumdeui Hagiiiipertnm, exstal in iptoil J11.sti11ianeiser.111t descript:c lliiic cr-^o pr.rSenlis chl-
iHs. l\i capiluli Vcroueusis ; Anaslasius ciiim lctlius lectimiis auctoe*. qui sane in cero
Kn'm:»nas cr.uif,
l'0'iliti atum gessitab aimo vTUad aiinuui 912. Vll. leges ex foniilnK in (inc cirusque partis addeiites,
liis

Ordo de. celebrmido cunc lio, uli apud Istiloi iim legi- minquaui veto S licas, aut alias "a ininn riaiiommt,
lur. In c-dce aiitcm partis <|ii iitae addtiutiir capitu a se-e balos priideriliil. Pc^iuo qiiidcm Gcrmaiius
Nicolai pap:e io concilio cllecia et firma.n nimoSoT qiiasd.itu legcs C"d ns Thco.losia <% cx A 111 ')<• re-
con ia Joanuc::i Kaveunaiem cuin snliscri li tiiutis, tulii, qmpiie qu:c apml exieroH jaiildiu eraut in ustf
qu:v cx lliS. MiilineiiSi lliijus co leciioms edi a »11111 Q sed Captiiilarium ettam, ei Kipuariiirum, alqne Klir-
a P. aliliate Baccliimo iu Appendicead Agnelluiii Ka- giiiidionuin |i ges simiil exinbmt. uuuquam
' \ero
Viiinaifcin, el reeusa lcguiillir tom. X Cottcilioriini Justinianeas, quod Italortim pniprinm foit. Quod si
Veuct;e editionis, rol. 189. Additaiiienia parlis trrtiae qniilimi exieri nounulla cxccrp-crunt cx Jusl-iliinni
ilesunt in mss. Val. Pulaiinis, qui eamdem partcm Novellis, hi ndlnbuisse iioscuniiir Juliaiu aruece>S"iis
praderuni. epilomen; ipsum vcro caruiuilcm lcxinin soli liali
G. Tcmpus inijiis colleclionis exquirens P. Cou- fcre pro.liixeriint. Ivo auiem Cariiuteusis, liiet Cil-
st 'iilius, certuui esse prouuiiliat caiu d ge-tain ante llts, ex irsdeiu .lu liniaiu is nnlfiis leges posleialle-
I

.iiiiiiim 1009. Id euiiii, iui|uii, aperte doeet is qoi Sor- gavit; quin publieuiii earumdem lcgum studtum suo,
bouicuin exemplar descripsil, cujus ad lalcem liasc aevo iustiiiitniii, laiius prop; g irf cirpcrai. Ililitnu
ammiaiio lcgitur : Jussu domini liemionis veneruudi quuqiie colleciioneiu cnnlirniant lum epislola lur-
prirsiilis Ecclesice Virdunensis, accep, eqo llodulphus in.iia Ke.embciti Vercelleusis ad Amlrenn Mediula-
ob dienter ac gruli.nler hunc librmn td scrbiidum, nensem, qua; sub linoni icrt-a.* partis add ta IniL liim
ftniviqne aitno Incarnalionit Dominica; milleximo IX, syu dus Kiniiaiia S11I1 Nrcnlao I Cunira Joaifneiii Ka-
ludici. VII, x kal. April., regnante Heinnco in retjno veonatem add t.i parli quini.e qu duo Siuit th.cn-
:
.»•

Obsecra auiem, quicunque huncle^eris,ut mei

II lo arii. nieuia llnlica. Format;c la-scriiin epistohe in codi-
1

jam dicii fiotlulplii percatori* indigni monucki memi» <ilius rjus regtonis in qua dala; aut aeceptu: lue tint,
nrris, ne \>ro commissis recipim pcenas. sca orumnte descnbi snletil.
tuo, rel oumiiim hic letium jur-i pertractantium ali- 8. Si p'in» sciremns quis sit ille arcliiepisrop«$
quanlisper irlerni capiam refrigerti. Vnie,aom ne Hcima . Ansclmus ad qucm pi.cfalio diiigiuir, claritls et lorus
praisut benii', luuiue *erviili memenlo beniine. Ilaitc- " ci l-mpus co lcctionis patereiil. Cum P. Coustanlitis
lciius ex I'. Cmistan io, niliil aliud de lempme
qui Gallicaiiam rolleciiouem f r assis pcrsumi us, itluiq
rmijic re pntnil. Cum autem duo laudati codtceS inliT Gdliiiium archiepisropos qujcsieril, mlnl M'.se
Vat. Patatini 580 el 581, lorm.e qiiadiain', el iu tlnas expiscari p tuisse falelur. Nos vem mlul ainliigenles
colutnuas dtstinrli, sxrulo saltciu dccimo ineuiite de Culleciimie Italica, qu.-ereules imer archiepiscupos
exaraii credan ur, liuic Saculo eadt m rollcclio as-i- Italos, rJepiebendiiuus euin ess Auseliiiuui ll Medio-
gnanda videiur. Verniit auiiquiorein esse. el s.x-culo '
lane.isein, (|iti floruil iiimo sa'cn!o ab aiiu 8.s5 ad '

tx liicubiaiaui, ea una: oclavo nuineto affereiitur pa- aniinm usque 8.17 Fuii qniduiil alius Anslmus ir-
lam eviucenl. rhii ptscopns Mcdlolaneusis, qui iuciiule noii-i S:ecu'o
7. Ilanc coPectinnem in lialia ronditam suadcnt vixii, et al usilem, q >j Mih uielinm m.dei iittiim s.c-
Koinan.i; leges. qiuc ex i islitiiaui Codicc, lnslilntio- eauidem Fcrlesiam adminisirav.t. Atilli p 1110
Cilluni
nilMis -ntque Noveilii ilmleni afleruiiliir. Iu Galliis non cunveuit ha»c cdlnrtio, in quain ex Isulnriana
lex Salica, ei Capitularia reguui Franconim; inGer- compilaUinie posl ejus a-taiem volgila plura capitula
ntauia aiilem pr.iter eadein Capiiularia piisc.e Ki- liaduct.i iueruiit. Neque lerlio A- setiim roogriiit,
piiirioroin, \ eoimmorum, Uajoarioriiin, el ali.r pn- niue quem exeinpluui Sorbonieuiii et dnn V.iiicann-
pri;e leges vi^el»ani; ei lias quidein Gallicauus nut Palalina siripla luere. It;itiii' sub Anselmo II Medio-
Cerniainis cidieclor reluliss»>t: In Italia vcrojain iude l.meiisi archiepiscopo, srceuto miio ex':unle, istlijec
a Ju.>liui.'ui je\t\ qui m ea impcrabat, Y\> niaiuc li-ges tollcctio Italif a collocunda revl.
519 AD OPERA S. LFONIS MAGHl AFPENDIX. 320

[cci.xxxix] CAPUT XI. A primum Nannetensis cnncilii allcgnl lioc titulu, I x

Conritio Sannelensi ccccxviin, id esl cap. 419;
De llegiiionit et Abbonis cotiectionibus.
el siiuiliter e»detn Miro, cap. i 1 7, qitortdani limnce tii
1. Cclabris cstR.ghiotiU alibai s Prumiensis col- decreniui aiTerenS. se illud aceepiss'' aii ex epittola
leeti», qua suhs>-culi p» lea mllectnres Hutc >»r-
i'i pnpiv 1'inocentii cap. CCCLMXvh. ||i quidetu 1111-
ilus et Ivu plur> Miiiip>t*tUHt. Ilaitc illi' iiieuntc secn- iiieri c.ipiluliiriiui seu r.inmituu 419 et 587, imlli cul-
|u 1 tligc-. ii, itr.n iiiiriin* l.alhhortn arrhienise. p» lecimni qiia* inlf-Ta il'K'Uiiienl:i exhiheai, [cc\c| se<l
1r«»\ r<-»s rujns tlureesi mmihi er.it uuhi «itTiuni
, i Bnlis illis codiciiui* cannutun couveuire quviiui <|ui
Prnmie e\ ipsn liiuio qiicin Maluz.u* in
se. lii nai'1 plmes priunisciie canuifS ciuicilioruui et poiiiilicuin
jir c ;na ilninii; Parisien>i anni 1071 sie t*\ hiss.
1 1 decreia sub ona >erie iuiuieruriiiii perinixin d<-scri-
colicibi-. expresSI: Inripii libettut de e ciesiasicis liiini. Iniinu laurtatuin ilecretir.n liinoeentii iisdciu
dniilims ei reliaiane t.h iulinua, coilec us ex jussu veibis lelerttir in nis. cullcciiune paulo aiite mcnto-
Ountiin meirniiolituni Itnilibodi Trevrriac urbis e\ii- ruia, ex ipia ItetMiinueui aiia iiiulta suiii|>sissc anitn-
scrijii, n Hfiiinone quonda n nbbule 1'rumiensit mon /- advertiiiius. Heferliir amein nuin. 377, nnn vero
ttcri exd vtr»i* saneo um l'm um cnnciliis et decretit 5s7, uii apnd Ueginiuieni iegUur: quotl erroii li ra-
Jtonuinoium omificnm f.-lic ter in Dei no uine. Amcn.
1 rii iiiliiieu<luin vuletnr. Eslo igitur pleraqne » Hegi-

Ips-e Kejnii'" narrat in Chr<ui.icu s hi in regiiiiiiie n»o- nnue iecil>la incidleciiundius Dimiysiann, lladriaua,
na>ieni PruiuiciiMS siie«-e»si«>e IVicliarimii annn 8 9. llis -auica <l Isiduriaua reperia«lur; nnn lnneu se-
drtiertiiHtein vmo <|iiam icshiiiiie ilimissn 1 icubra» qu lur euiii ex his c»ll<ciio»ibiis decre-a extraziv-e.
vit, rertean e aiiunni iimj e titaui n»n rnisse paiei ex .. iiia$ ettiin plerutmpie enilec-l'ones adhihuit qnas ane
Cap. 4,8 449 liliri prinii, iu ipiiluis d ;e 'pisl>»l;e
1
u ipstnu cniones ex iilis excerpsrrant. Hinc cuni iu
fiuiuiUc pro'eruii ur, una irsiiis Hailihmii a»l Hnber- cjusiiimli c 1 crtiniiii>i!> caumies Gr:ecarum -yuoilo-
tititi e|iis('<»!»u n Mcleusein. allera l)»d ni» Virdunen- ruiu m>ii semper ex an.inua, seu lsid»riana, uti vo-
si»cpis'opi ad laudatuni Kailiboduiii, ulraquegigtuva can'. interprptuintie prufer.ininr, scd ideiiti>lem <x
;>n bUfl. Di<niysiana; Ucgiim ex lns fmilihus nuuc aultipiam,
2. Divlsa e-th.T.e ridWiio in librosduos, quoriun iiiinc l)iuiiy>ian.nii versiouein derivare pniuit. Au-
p i 1 11 re iis eecle-iai iu*is ttactai ,
dc ifrsoiiis n clnriaes veto C>pitulariuni ei lepttiii niirgundinnuni
»e un itis <le laicis; <i atu ilivioiiiueiii Hegim» a Mar- aique Hip iarinruni, aliaque imnnulia reccininra, <|u.q
iiu<i Itiacaren 1 niuluaus vtlciur. |uri|ut riHUH 1 iu laml.iii- ciillerlion hus desuui, i.ise pr<»i>r>a ilili-

liber ali iii<|in> lioue -ic liis qu;w ep scwpus vel ijns genlia adj<"< il ; el eadeiu raliuiie <x ps<iii!n-Isi<|iiri
111 msiii 111 miii ilt> iicl<i vcl ierrit'>ri«i iiupiirere do- lueicihiis |iauca(| ijrjtlaui que m suatil rem cmiferre
lienl re> it pi!is na- ecci siasiicas. Il.i-et-a lem
< -irca pnsse credidii, e\eei*i>sisM3 ar';itraniur, ui ue idcrcu
iiupi si io, 111 s n<r uo-avil Haluis, iuier Capilula eas snsp-ei s tutliuis-e cotbui «pieat.
lliiif.i.un l«'gitllrlii. 2. Qujne vel Rigum eaui biuu 4 Suh linem ejustleiu sacnli x, qun Re<;mn floruil,
|i i-M d ceiKiu» esl ex lliucuiari l*. >p .nli>, *el miii- Al>l'i> Fimiaceiisis utotia>lerit ahhas «-olleciimieiu
siior fn l ii.e fniitiiia iuiits ab II nciunro, posiea a ediiit cuui pra ralioiie ad Fraucoruui re<;eui Ijgoueni
H> giuii' e «i> S' ri| ta , t|ti >«i vernsituilius viilciur. Si- filiiiiiiqtie cjus Hiibertuin. Cum Ugo rex e vivis ex-
111 iu r |.l»m -eciiniln, eap. 5, ptoponilur inquis Liu cessenl au. 997, anle liunc aunum htec roll ciio
Cpi-,i i>p t jrca laiC»S. Uiriibi |ue. .uilriu pnsi iii<|nisi- rtigesla fnil. Tiiulus c»( cjusinudi lncipinnt cunones:

litmeui >ul»jiciti lur auclorii >les c.»uoi.ic:e , quiluis C domni Ab'onis abbatis.... cxcapii de ai.s eanouibus
pro tnui s 'iiitula qu.i: in iuquisiln ne pr.cmis>a f e-
1 Il.-cc iu c.ipiti Llt ilistin^iiiliir, ac ex cauuiiibus cou-
rani. iliitc p<»l ri i li ii 111 iui>itinucui lejiiui ;
1 ciliurmn, decri-tis p mtiiicuni , Captliilaribus r«'gtnu
liac quie :,uira cpiiu itnm inqnirendu 'Xiirestimui , Fr. 1111:01 iim ,cl Noveliis euiisuiniio nhu>, ita cmup.t-
iiuciiiiiiuie canonicit roft rmi o, oilei. El p >-i iupusi- ila cst , ul (pi.itl.im ijtsitis Abhnni, veibi ideniiil.m
tiu e 11 Curitnln luec, qum pc.r ordinem
liiin se< umli ; inserauliir quihus cpus cmilextimi cllicnur. Mab llo-
iiniiiiiiivmut, camni it ono let robor ri decret t. iTor liiu ur.inie prndiil lom. II Aualc. toruiu pag. ii$,
<

ii.ii-r cntisiat <\ rapilulis 445, secuu-ius vcru iapi- cJ:iiousaute:ti in-foliu pag. ijo.
ttila 44(i < imiflci limr
r
5. Auciunlnes prnbaiula capitnla pro c-
<|ii.e »<l CAPUT XII.
rniiiui' Miinp a suni uuii -oiiuti ex cauouiius co <i- Wormatienxis. flttjm
De cotirclione Burchardiepi>copt
li»r<nu. «1<c i'ti> Hoinaiioriini ponlilicuui, el diciis sunudis, pontificibus, vet PtVribui
tnos imcribendi
m* 1 Mitt. niii> saiieinruiii a ruin, vc 11111 etiam ali- 1
seui niias quurumdttm posteriorum scr>ploriitn. Vie-
ipiamlo <x ifgibus C nli is Tlie.nlosiani , seu |»><ius
nitemiaie Lcclesiarum Gertnanitg ab ipso recepiunx
esveihsA.i i.mi in.erprctis, ex Cip uii Tdmsr gutn et auctum.
lii eiirniii, ii<c 1 uu e\ lc r hus lltirgundioiiMin cl
Itipn nio i.m. Ciini -11 p<»ilii aj psenil»-l.*id >ri epi- 1. Kurrh.irdiis, palria Unssus, non nionacliiH, ut
sl/>l.e >a 11 alle^enlu , K>'g HU e.ni liiui ailiumlu 11 plmes crcihdeiuut, sed cail»uicus el cai.ellanus re-
Hi;«gn I. cis-e illa> miniiiilli riilligHiil. Seqmun mdici gnis lint , ac puslen ad Worm»ti«uiseui caihcdiaut
yoesi, iiupiii li.i|i.titisi7» prwfu .,». Xi.ihc giiilmilli pranioius anie anuiiin 11)02 eatiirteni leuuil iituple a I

fiiis\e. cu.n ouriim tiuci<>iui •• (il>!ju»t c utitlur; cl cum " tin iiui I0i5, quo e vivis ex>es»ii xn kal. Septeiu-

Cuuttd piwhria permnltn illum cce .itse ex cntlcctio- > bris. Huiii auliiii eral episcujitis, e le tinneiu caim- >

t,e is.mni. Nns iiriu arh i»a mir Ibtm p nra smn- imm hnriatiie BriiuicoueEi ciesia* Wuriualicnsis pr.e-
p-tsse *-\ i'»UtTliniiiliHS pse<iil>-ls tlor» aniiipiiorihus, p.ibilo cmicinuavii. Sl'*(>liaiius H.iltizius in pr.i filinne
qu.c 111 !<»<• s i'iuiiiiiune> dist ibii'»*, niliil ex spn is a I Amonii Aiigusiiui lilirus de Eineiid iiione Gralm-
cjiiSdeui 11». r< ihiis Mippetliiare pnl i>r>mi. I.u •> ijui- ni § veruui bnjn» colleci onis au-
18. aitiiiiadvertt
de<» muita dei ei psi>se e\ r;i nis. Iilijns geuc is cnl- clmein diceu Uin CSSC pmms OliCitum uimiachuut
leti.inii: tle <iu<> ilixunu> ca >. 0. 11 6. aileo ccrdnn Lnbieusein , et pnsiei alibateni Geiiibl.iceu-em, qui>
csi, 111 niifgra eapiiul.i e.usdeiu ciiilei timiis peculia- ciictaute el niagisiranie Bur> liardu* nuiqium itlud cu-
11.1 eoiieni nril ne ns letmpie liltilis Hcyiunne Iran- m nonuin volumen ceutouiza tt, si vera litec sunl i]uae
MT<pla iiiveii»Tiiuiis. Alia »iuiilner es cjushuhIi c<d- l>-gtinlur iu libin de G'siii ub alu 11 Gembla ensiiin.
leC'ii>uil»in><|'i:i'aiit'-isi.iti|'iaiiaiiiiii(i.illiiselGti'maiii:t Veruiii ex in>s. Geiuhlacensibiis al<pie Leodicu -ilm*
eratii vulgalte eiiui dediixisBc satis credibile esi, uti rc.ti aliler narral Uartlioliiinieiis Fise» in Florib.is

cx HaUigar-n et iilialiaii<» accepissc a iiieuioralo lla- Eedeiiee L o.lient*, pag. 528. Cuin vero Iturcbanlus
ur y l b d.,n.\ i). Ahipuiiiireii ccollcciionein
lii/.i» ir.ulii Ollicrto pr;eceplorc el l.imiliari suo ulcrelur, eum-
adhihuil in qna c>nuues coiieihuruiii et ilecreta pou- deiu operis atjjntoreui adhiliuisse negari uon p.nesi.
tificoin hii.c imlc coliecia lon^iori numcroruni serie llin Sigcbertus in Chrnnico ad aiutuiu 1008 B<*rcliar-
desciibebanLur. Hac dc causa lib. i, c. 61, carmne:». dutti collabor.intt maghtro suo Vlvcrlo viro uv.Jcjuur-
 ; 1

S£l DE ANTIQ. COLLCCTIO.S. LT COLLECIOU. CANO.NGM. PAllS IV 11!

que doctitstmo magnum canonvm volumen edidi$*e A muf m$. opus Jlurchttrdi^ qnod obitrr lan vni rum im-
srribit. Anoiiyrotis, qui posi iturcliardi ihiluiii ejus pressn Pttiixiis an 15i9 roi/l< / mus, tt deprehendimut
vit.im iligesMi eJuioni Colonieiisi inserlani , alium epistoUc phrasim totam innnittatani. Kltpsum ei ims
ejiisdem opcris adjuiorcm roniinemorai. ho-trin oliservavimii* in irihu laiidaii* cnilirilms, in i|iiihii8
quippe lempore, inifiiil, in Cotterlano canonum lauiiim pfuT.iiimicin invcn mu . lu his raT.iiio 11011 1

non niodicum t*bo nvil. LSam dowiito Wutterio Spi- si luiii verliis discrep-il a vulgaia, wruiii eii..tn i>r-
reuti epitcopn adjuv n(e , el Bruntcme pro?pu$ito t-x- diue ea : cmm
qu:e iu cdiiis ad prielaiionis ca em 1

horlnnie ei suggereute, eanones in wwni earput eotl - ah a iS ;nij cta vnieri pos-Uiil, i si praTa ioui iu us-
qil.Nolalu iliKiius rsl lilulns CotleciarvnH ctmonum dcm mss. iiaiinliir. ir Bincharihi ;im lore scri-
iire
iiaiumanuscri; ti codices oiimi tilulo earenl.Coiic uit pia finsse inan s!i»-ime c»usle'. Ilo 11111 vceium
f,

vero ciim |TaTa.ionc [i rxci ipsius linrchardi jiaulo

J cxeinp aiinm ouionlia, 111111 qnihus alios qui quo
<

pDst ubjiciend.i , in cnjus line

• is suani colleclioueui coiIm-cs ijiii nratlatioue iioii careani, dinveiiire non
Collectarium vocal. auihigimti^, lianc veram esst* praTalioiiein ^eu cpi-
2. Ad LcelfSiaB Bn:c Wormaiiensis unim id 111 slnl.iin liurchiirdi atl Brtiuicoiu 111 suadei; idipsuin»
opus 80 cnnfccisse ead< in m
pr;i dalione leslattir. qne conlirmai ipsa siyli ac synlaxtos iucoin inuilas,
|>iud 11011 inceptuin anle ainniin ll>i2 eolligilur vs qiia*. illi sevn iiiaxime cougruit. PriTatiunem aiueiii
libro sermuln c. 227, uhi suam foriualam cpislolam Vulgiiam, cum •111 apcrn- a memoralis veiusiis ms>.
1

rcfert ml Wallcriuni Spin iiscm scriptam eodcui ainio ilissenti.il, slniliit-i aliciijiis aihilrio, r.ili eligailtior
iJilms Uartii. Ideni vero opus jain luisse p> ilcctum siylus piacehai, fmsse iiiimiitalam arliiirainur, II aui
n:eqnatii Burchai ilus annn 1023 syiiodo Salangn <;.:.- inlcrim quali> 111 codic.bus legitur liic cxhiho-
diensi inleressel, x eo cgnoscimus quia eju.-dem
<
B llills.

synodi cauones cuui in collcciioneni 1.011 poluis-et [ccxcu] i.< Burcharilns solo nomiiic Wormacieii-

inserere. in caice nmnes sohjecit. Joannes Molin.cus sis episcopiis Brunielioui (ideli mio, ejusdem vii.'e-
iu pr.vfalione ad Ivonis DecreUini aucior cst imilia licel scdis prxposiio, in Ciiristi Douiiuu saiu-
in eiliiis Burclinrdi libri- ileshlerari qnas ip>e v.dit teni.
in \eicnlms pleniora, sed ea 111 duodecun Itbros tan- t Muliis jam srpe ilichus familiaritas tua, fraler
iTim ilivisa, quormn sexia pars e.-t ediuis lilier. Ilinr, cliarissimc, jir.c eus uohis horlaudo suttgessit quaie-
ut credimns, Joaiincs Alber.us Fauncius linu. XI b:- inislii.elluni ex variis ad npus coiupre-
utilil.itihiis
bhothec.HGra^ca , p
duodecim
g. 8, lomos de retorum Shvlcrorum nos rornni ex sentenli s sam lorum
laui
a Burchardo Coledos iradit, addilque : Hoc opu$ Palruiu i|uaut cx eai onihns, seu ex diver.*is pce iieii»
ipsum integium necdnm lucem v d.t, sed lanium excer- lialihus vi^iauii animo corpus iu iiuniti rulligereui ;
pta ex illo dn isa in libo s iO. Ai 11 "ii soltitu eodex, ex oh id mavinic, quta cantMium jura ei jmlicia |>0Biil-
quo cdilio proiiiil, libro> 20 Burchatdo iuseriliii, lenliiim iu tio-l a tiia*C«'Si sie su l cmilusa, atque di-
vcnim cliain illa quoque veiusiissima excmplar a versa el inculia, ae s e ex lnto ne-leila, ei ii.ler sij
qna: Pe.rns PilliflPUs cimnneinorai. Nos ilem quam r valile tli»rrepaiiiia, et fiene nuil us aucioriiale suf*
integros eodh es vidiiuns, duos iu bibiioiheca Vaii- fuiia, ui propter dissoiiaii!i.iin vix a scji>l>s possmt
cana siguaios iitiiu. 155u et 1555, iiuunt apud Paires tliscerni. U d •
(ii pleniui |tic. ul cnufii.ieuiihus ad
Bcnediciinns in nmnasierio Padiliroiieusi , el al.iim remedtum ;e, tain pro libor-nn confus one
pceiuleul
Pataviutim iu bthliotlicca S. Jiislma?, qui lulideui li- quani pre>hyleiortmi ignoraiuia, uuliaiemci
otiaiu
hros cidem liurchardo inscripios evhibent. Adileiuus C v ahat snhveiiiri. Cur inc? Imle aesiimo evenire
et alia ituo autiqua VaUeaua exeuiplaiia i55i> ei inaxime, quta ine.su am tciiijn ris el iimdmii thli-
•4980, quoruni allerum iucipit a lihro septinio, alic- cti !ii .-igemla ceniteiilia non sais aitenie, e*. apcrie,
1

rtiui a noiio ; cl utrmnqiie pro ei|ti lur 11-que ait li- cl perlccie |>rali- 11.it raimnes jiro uuoqimi|ue cii-
hrtim xix, qm ob iimlilos codices iine carei. Ciim inine, ui de dicaui qualiier ii:iuniqui>dque
sinj>tilis
ha:c lihrorum series ac ea qu.c in eisilem con iueulur euiemlaiidiira sed magis 111 arhilrio sac rd t:s
sil;
eadem siul iu ahis cxcinplaribus iulegris, hacc ipio- iulcillgeiitiS riTimiuendiim slaluuiit. Ouapni|>liT qilia
q e duo exemplaria eumdein vigmli lihr>riim uu- lioc nisi a sapientihus ei legis diviuaa ermliiis lieri
nieruin conliriuaut. Ctim porro nul!i hactenus uoti liequil, r gav 1 ine diicCiio Ina. ut liuuc tihrum bre-
codices ullam collectiouem Burchardi uomiue prje- viicr cullci I11111, 1111111: deiniim puens disceiitlum Ira-
notaiam, in diiodecim panes dislrihulam conliiieaiit, d< rciii : ut qiicd iiost'i coojitTalores in uisilurioro
veremur ne Joannes Molini-iis acijni vucaiiin>e aliqm aeiale posili nosiris dtehus, et anlfces-orum noslro-
ducliis aliam ainpliorem anouyniam codeclionem in ruin lardii.ile cjjSxtT.mt. moilo aMate tcneris, l
1 <

loiidein paries divisam ob cons nuantiaui in pluribus aliis di ce c vo'eiuiitus iraderetnr. Siquideni priu» m
pro Burchaidiauo ojiere iuadveneiiter aceeiierit. iie eni pndii ilisiiptili, po-i plebiuui el doclores, et
Forie ob oculos liahuii collecnonem S •rboiiko-Mu- magistri; et ut percip rent iu sclmlis quml quaudo-
tinenseiii iu parics diiotlecnn dislimtain, quaui de- qiie d>iccre debereut sihi cominissos. Desidenom
scripsimus capiie decmio ; decepiusque cx eo fuit Uiuoi ei petiiio, frater, justa inihi vuletur, el ile vo-
quia iuler liluios liliroruin Biircmirdi 1, 11 et sequen- liiniaie lali gratias ajtO. Etiam et iiiullimodas 1 1 1

Ubus, ac lilulos ejusdem coliecliniiis praslixos pani- pr.ilias nTero, qui ic ta cm nihi pneslilerat, quia
hiis 1, 11, 111, iv, v, "et x, suiiuna cmiseusio esi. D pro statu Lcclesi.e nosira: le a silne iiesiui-is.se co-
Cerie prafatio qu;e in solis ms>. 20 liluos pradeien- vnoviTHii. S il qund tuam evhnrialmnem sa-pius
lihus inveuiiur, Buiciiaidmu habtl aucloieiii iisdeui- iiiilii iiuulcaiam landiu disM lam, mr;i: iin.ivi.e I

que libris lidem faeit. id aul 111 inullo clarius e'ucel i:Oio u assigues, ijuia duabiis cx causs niiiiiiie
ex Iribus Burcharui cutlicibus Vat. 155.~>, Paavnm iuilii hoc aili.,-.crc licm rai : scihcel projilei vaiias
S. Just u;e, ei Fadilironensi, iu quibus ips pru laiio et meviiahies eeclc.sia.-l.c s n>'> e-sii:i es, qu-i* quoti-
ah ediiis li.sciejia.iS, el sinceriur, ut m >x vid biums, die utore Oucinum eniwguni; ei 111 11 ir cuta miiu-
quam vuigalt , 11011 .oliiiu eumdem vigiiil! hiiru um il alium lerum ad o amlala pci l.ncminm,
in>|ic.naii >

Miiiierum expres e appron.il, veu.11 eiiam, ipsoruiu qtrje sliidenlis letioenlis aniuiuiu
cl ad sujiei iora
lilulos iuseiius praf. -rens, Ims ei noa alms a Bur- valde iibtuiidtiiil; quia auiuius cujiis.sne iluili tlividi-
Ctlardo cnncinnaios tesiatur. Concimt etiam anouy- Sur per plura, muioi fil ad singula. Tnticn iui^san-
mus ipsi BiiThard.» co.evus, qui in ejus Vila Irad t: clis peliiionihns obedicns . syuodalia pia-ccpia et
Boc iero corpnt, sive Coliectariu >> disiimil, t/ in vi- saucta staiuti tam cx semeniiis sauctoruui 1'atruio
ginii Ubrot ditribuii. NiMiae hicduo, co:vvi sciliccl quain ex canoinhus Deo largiente collegi et, proul
sctipioris et ipsius Burchardi, tes.iniouia liuodeom p>tui, corpore connexni in iiuu, et in vijjinli iibr>>s
lihtoritm opiir.onem exptrnguni? iilem corpas disuihui. Et st ijuis dilLjeus leclor cos
3. Iti 0|.ef iiius Georgii Casssndri p g. 1031 et snbiiliter perscrulatus fueiit inullas ulilitaies not>tr
i'J'J8, IcdIc labricio, hxc hguntur: iV.icn eiian su- uiinisicrii iu ci- inveniet.
 ,

8-23 AD OPLKA S. LEONiS JUl.Nl APPENDiX. s«i

Index (a) sinautomm tibrorum D. Burchardi Worma- A diviil.puece, jiivcni, senl, dccrcpito, sano, iufiriuo,
ciensit episcopi, breviier quia quuquelibro connnelur -iu ii n>'pi« seMi.
iu oi^iii .Tia'i",
Ostendetu. < Vigesimus bber Specnlalionum vncatur. Specuh-

lur Cniiii de pr>vid.'iilia el d pr;i'lesliii:iiiciie ilivi-

< Priiniis I ber continet de poteslale ei primaMi na, et de adveotu Auiielii isti. ite rjns op< r lius de ,

apo«ndir;e j.f«lis, palriaidiarum ca:icr< •nim pmu;i T KMirrcctin <•, de die jiulieii, de iiilcrnabbu-. pueuis ,
iiiii:, meiropnlttaiiurum, etde synntl eel> brand.i, <t >
de. l'.liciLite perpe.UiaJ vii i>.

Vi<(-Mliutie ;nl syiuidiiin,; de accnsalis, el accnsaiori- < Uude, Irater, si legentibus plclies suas ex liis
bns, ei ie iil)i>; de exspoiiatis injuse; rfc judicibus oiiiiiibiis Upum ilefieiji ,
qiiouiodo eas in-lrnere et
ac dc liiiiin linnure cnmpel -•iiii, ac diguitaie, el <Ji- doeeic poterunt? Eii.un t-acftril»tis nomen vix iu < is
vers n<'gi»ii<», ei miiiislerin episcuporum.
> CO:iStabll ,vtlde iiericulos.f sunl e\aiin<*lic;c
'itiia

• Sctunius hber contifiet tle eoiigruenti dignitate, ii i;i;r| <|ii bus iluitur i'i cicns rcero ducaiuin prce-
.

et divcrsa insiitutioue, ac iiiilriineulo, \cl qtialit. le stc( t ambo in fmeum <u<tun'. (Juotl si esl al qnis invi-
vii.-e, ei diierso negotio, et iniuisierio pre-byiero- dtilus qui, poslipiam isltid viderit, milii inviileril. di-
iiiiii, ei iliic lioium, seii reliquuniiu ordiiium eccle- ccns ine ex alienis aribus 'olligere esas, ei ev alioo
siaslicorum. iuiii labori iuilii iareie uomen inane , esm. Patuor
1

< TVnius li-er cominct de divinarum ilomoriim in- quia ex a ioruin laliorc coilegeraio , quia mi i soli
siituiioiie, ei cu ln, et lionoie. ; de d cimis, cl obla- ca iiiiies f ceieiiou licet, eolligere licitum est, qtio<l
liomb i», cl justit i* sitigulurum ; el qui libri iu sacro et feci ; Deus uuvii, noii pro arn ganlia quailam, sed
lal g. reeip antur, qui veruapocryplii, et quauJo .. pro iiosine fc- cie.sia- iiecess'liuliiie. Ulauieniolisirua-
appuneiidi stni. tur de r.ilien is munuiir, liber qualiscnnque mI, iio-
< Quartus dber continet. saeramenium baptisma- sirortiin Stt.Nonmgu ut uosui episcopii liuien traus-
lis, el iiiitiislcrium baplizaiidorum, el baptizalurum, cat, uoslris aildisceiulum reinaue.ii. Quooiuilo
setl
ei n i-ju iiiliiniin, ei cuiisignaluruin.
c< autem, vil imde illnin culle^. riin , vulu ut amliis;
Ou.uius liberco-linet dc s>acramenlQ corporis el
< ei si csl peccaiiiin ullum, tuu iiulic o r< liiupii dijn-
saiiguinis Domini, ci tie perceptiuue l ct ubserva- dicaudiiiii. Nili l addididc mepiiisi itbortin, sed cjt.
tim.e eorum. divuiis le-liniiuii-. ca qua- in co iuveueiis, niaguo
[i.cvcui] Sextus jiber conlinet de bomicidiis
< sudore collcgi. essent qu.e cniupoMawram au-
l.i ul
spoii e ei non spome couimissis , el de pamcidiis > cioi ilitiva, Miiiini.» siudio cl boravi. bx ipso eniin
et<le lia ricidii-, ei deillis ijui uxores legi imas , el nucl<n caiioiiiiiu, t|uod a quibusdam Corptts raiionum
senioro suos iiiierliciiinl, et de occisione ecclesiasii- viic.itur,' qnaj smit nosiru leiupuri neces-» ria, ex-
coruiii, et de ob.-ervalioiie, et du poeniientia singu- ccrpsi. l'.\ ca,noiie apostoloruim quadani, ex trausnia-
luruin. rinis.concil is qiucdam, cs tieimauicis qtUfdaiu, cx
< Seplimus liber conllnet de incesta copulaiinne fial.ic s ci llspanicis quxd.iin, ex dccrclis lluiuano-
cousaiiguiuiialis , ei iu quo geniculu lideles et con- ruui poit iliciiii/ qu daiii, ix docniua p ius verita-
i

jimgi el separari debeanl , ct dc revucaliuue, et de lis quadaoi, cx vcieri fesiameiilo [ccxcn] qu <daui ,

poeni entia siugiilorum. ,

cx aposiulis qiKcdain, ex d.ciis saucl; l>r< goi li i(ii;e«
< Ociavus lilicr cominet de viris ac feminis Deo' dain, ex diciis «ancti lliciouviiii quieiiain , ex ilictis.
dicatis el sacrum prnpo-iium traiisgrcdienlibus , et fitnoii Au r iist ni qiiatlain, ex dictis sancti Aml rosii
de revocaiione, el de puuiileniia eorum. (] (|u.t.iI.uii,, cx dictis quadaiii, exd eiis
s.incli i|enedicti
> Nonus lilier eontiuetde virguiibus el viduis non sancti isidori qiuednii. ex diclis sancii B<siiit qua-
Velilis, de raplonbns earum, et de separatione eo- dani Kx Pomiteniiali Kumano quxdam, ex 1'oBiKieii-
iiini, de coiijuiit tione legitiuiurum couuubinrum de ,'
li.ili Tlieodori qiuedam, ex Pojiii eu iali lli-d.e q:i.T-

Coiicubiuis, de trausgiessioiie, et •. oeuiieutia siugu- dam. Ad baecin Cullecia io boc si quid utiliiau- in-
lurum. vcneiis, Dcidonis ascribe. Si autem quid stiperfluila-
< Decinin- liher coiitinet de incaiiiaioribus , et de tis, niej' insipieiuix depuia.Beiie valeas, ct in sacris

auguribus, de divini-, de soniicgis, etde vaiiis illu- oraiioiiibiis tuts iuei p"Cia>or<s memuriam dcprecur
de maledi.cis, e< de conleniiosis,
siouiiiiis iliaboli, ei ut liabeas. Kxpiicil prologus. >
e; de cun-piralnribus, et de poeuileiiiia siuguluruin. 5. In iiac p.af.it.one, seu epistola ipsitis liurcbardi
< Undecimus liber coutiuet de excomiiiiinicandis notanda siiut veiba in viginti libros idem coiuu- distii-
et excommuiiicalis, de fiiribus ct de pneiiaiui ibus , bui ; cl praeteiea recoleiuluiu est, quod nutea aiiigi-
et de pcesiimpiioiie, el «uuieinplu, el negl geulia, et iiiiis, singuloiiiiu librorimi oriliuein et liiulos-eidciii

lecuiiciliatiune, ct pceni eni.a eoruni. pia'latium a Itiirchardo fui se i:iserl< s, ut ne ib.buari

< Duudeciuius libe.r cuMlinet dc perjurio , et de possil qi.iu cdiiiuti optis, i|tiod cum buc libroriini
|igeniteulia ejus. iiuuiero, el cuiii iisdcm titulis alipie < rdine pl <ne
< Tertius decmius libcr conlinct de veneralione et cnncor(i.it,Giircbardum babeat aoctorent. In vulgata
oliservanone sa> ri jejunii. prala iouc, bcei rebus plm ibus di-crepaus. idem ii-
< Qiarius de< iinus liber coniinet de crapula , et brorum iium. rus iiidicatur. Al unlo di\ersus; el
ttbrietate, el <le poeniieni a eohnn. D qmdam pariicillae ila abeadcm pralatione (lisscclja
t decnuus lilier coniinet de imperalori-
Oiiiiiius sii l el in ca cein rejecl;e, ul uon a Uurcbardo, sed
bus, principibus, et dc reliquis laicis el dc ininis.e- , ab alio roiiscnplce et adjectaj vide<i pnssint. Ni<n so-
rio eoi iiiii. eniin iinlev litiiloruui cujmque iibiiin vulgaiis
liuii
>exins tlecimiis libcr contiuel de accusaloribus,
< a p :elaii"iie disiiacttis est, vermii e i.uu ipsi pia>
de judicibus, de deleu-oiibus, dc lulsis leslibus , el miitilur aticlorcm ex quibus Burcbardus caiionesde-
de puiiuieinii singuloi um. lixavit catal' gus, ali eatlcni pracfatione pariter divul-
< Sepiimus de< iiuiis liber conlinetde fornicatione Siis ciiin liac insciiptione, >|u;e a Bucbardn pioli-
el incesiu diversi gcueris, el de poeiiilenlta utiiusque cisci ncqiil : Ex qmbus luar, auclorum scriplis eecle-
sexus et diverue ictalis. siastica liac drcreta coliegcnt. fllucleus tanonum,
< Oriiviis decimos hbcr cnnlinel de visitatioue, et queiu iniio raialugi Burcbaidtis in iiuc prxfalianifl
peeuiieiit a, el leconciliatioiie iiitiriiiornm. loudal, ei caucnmn corjius a ipubiisdani appell li af-
« Nonns de< iiiiiis liber, qui Ccrreclor vocaltir et lirmai, csl pseudo-lsi<iori cbllccliu, cx qua quidein
Hieihcut, coiitinel correctiuues ciiipnruiii, el auuna- niiilia apocryplia dccreia transcripsit. Pbira vcro ca
iiiiii iiiedicin.is, et duttH uuum iiieiiique sacerdeiem, piiula et Hcg noite, ct noniiuHa eti.uu ftx duabus a|«-
etiam .-iiiipliceni, quoimdo, vel qOaliler uui(tii|ue peuilic.biis quaa in mss. Keginbiirs collectioni-subji-
biKcuueie valeat, uidillalu, vel s>ine ordme, pauperi, ciiiutiir. eum cxoe psisse Siepbaius Baiuzms in pr.o-

(f») llic liiulus, ve! >a'tfiu 1) lrcliar sfi nomen, tibra:i trutn arbitrtt) in>erti3 videtur.
 ::, ;

m DE ANTIQ. COLLF.CTION. ET COLLECTOR. CANONUlL PAKS IV. llli

fatioi e a I Itegmonom hteilemouslrai.Verurn in litti- A Fecis'i ut qucrdam mulieres in quibusdnm tcmporibtts ,

Ps mnlia niuiavit, aliis Mulis e\ arbitrio pr.ilivis, <pii etc. M x itlein rodet i>rniliicifs nuiiiens apud Uur-
a suliseqtietitibus cannnum collecionbus cx eodem Cbardum l.')4, 155 ci rieierii sex imuict <is se-
I5ti. i

suscepti, ntagnain cnufiisioueni pcpercruiii.Cuiiienim quenles a nnni. 157,a quod q asdum muneres
1'eci
nou paiica apud ipsiim ins< ribantur nominibus cou- faceie soleni, iil cum filio luo purv ln, eic u-ijue ad ,

cilinruiti, \el pontilicutn, in rpioruiii decreiis aliunde iiuiii. 103. i'rof«'H jnilein iniiiirriiin 103, I lerfeasi

editis niiiil tale repentur; ca iu deperditis enroimlcm (ilinm rcl /t/i.i/i.-, etc, cmn ibiotiUS Seqilcutibus. Caiet
ilncumciilis a Bmcbardo vcl ab exsci ipioribus ejus iiuiii. Itif», Cmia$<i de semine, eic. Tuiu de*cnpio nu-

inventa plm-es crediilernnl; ac propicrea eadem vel- nicro 107, liibisli clinsma, et< nmiiiit rareros qua-
.
,

uii fragmenla pieliosa ab ipss cnnscrv a niiu cu- i luordecini a iuiiii. Ib8, usquc ail 181, :>l e rom-iudit i

pisque syimdi, vel poutilicis loco in Coneilioruin edi- ciiiu Burcbariliains mitneris 182. Oppressis'i infuntem,
liombus addiia sunt. Qui vero rem banc accmaiius ct 185, Invenisti infantem. Bnrcliardus adlil in (iue
expeiidendam snsccpere, dclexerunt Btircbardum sy- tluileciin miuieros , «pii in codice non rrperiun ur.
nodorum, Romannmm pontificiun.aut sanc onun l'a- Pomiteutialc bujns Codicis Germauiris E<:el<-siis usi-
irum iioininibus iribuisse C;i capilul.i qua: ilv*in>i vcl laium iiufic.uii iiiiff c i ('Tos iliin numeri , ui quibits
cx Capiiularibtis regtlm, vcl cx Rbabauo v<.l ex TlielituiiiciC liiciiiinnis lii nienlio. Nuiu. 30, qitod
,

FerranJo diacoaO, vcl sine ulla at.cuiris iiienlioiic Theuiomce tariua voralur ; et f|u:e nuui. 151 aimd
lOci avil. Stcplianus ita<uzius in laudala. pnfa- Biircbardtim eHeruntur, qnod vulgaris stuliiiia Wer-
lione, inim. 22, li:i'c de Capitularium librs uotavit vvt Iff vociit, in codb e ex|iiiiiiumur sic i,uod iltrniO- :

Burchardus c\im Iteginonem compilarct, malaU qutv pNKi' Wereivlf vocatur. FaciL- amem cx iliciis conji-
hinc accipiebhl cupiia , tribwre euiuiliis r/i« bu^dam , " cere licet Bureliartiiun Imc Pu n teuiiale aptid suos
aut Pdtrihus aiUiquis , ijtifirrt >'e ;ibus no&tris ; qnod receatiun rollectioni inseruissc, ei ex >! is paeiii en-
Francorum appellatio, qua Jieqinoiui uique Witicliiiidi tialibus addidisse qu.c iu oo deaidcranttff.
etiamnum a?vo gloriabantur reges Getmatiotum , usur-
vari desi ssel atute Bunhaidi, adeoque exuta a Snxo* CAPUT XIIL
nibut esstt omnisCapitulariunt islarum reverentiu.Bur-
chaidtts enim semcl iun um cnp. 218 et *i\[) libri pnmi De colleciiohe S. Aaselmi epitcop Lueani.
iilal citpi ula Karoli Magnl, sic ut addal illa ati e-ti-
scopis collaudata este apud Aqkisgranuia, atioqui foi- \. Sancti Ansrfmi Lucani episcopi collectmnem
;i (ui Itis uon usitvus. lllti vero Burcliardus sibi pras-
I qu c fere tota in Gra tanmn iransiit, explicare imn
st nu.ise videiur, nt capittila stnupta ex auctoribus ininiiin iuterest , < uui pr.i-siviim ea in inaiiusmplis
ipii uon c-sveiil vel suimni pouliliccs, vcl syuodi, v. I «lelitesceus m>n saiis peispecia >il. Lueas VadiuguS
Patressatis noti el celebres, nou soi cujusipie aticto- aupie Aclierius ipsam lypis itroferend <m r<c.eper.ii>t;
ris, sed alio «elebriori nomiiie allegaret. Qnjc an m- scd aker niorte pia.v<ntus. alicr ver > aliis cuiis
advcrsio perulilis crit in legcndis Cidleetiouibus Uur- disiractiis, iufeCtum npus relupierunt. Cum itaque
cbardo poslenor.bus, cx.gr. Ivotiis et Graiiaui, qui cx eodicibusomnis iiolitia pendcut, cudices <pio> cx-
plura ejtisdem gencris ex Burcbardo leceperuut. 11- pcirlcre licuit piius iiiciimi aitdi -uui. Quattior 1119-.
l?.tn porro laudem buic collcctioui onmcs tribuunt , cod ces iu Vaticana bibirotbeca repciimus signatos
quod> metlmduir. satis apiam sequattir, acpi.cun-a iiuiii. 1564,3531 i 85 6301. Ex liis duucbarfacci , d
canones aliqTiot cimcihornm Geruianiae poslerioris C' receiilicres sunt , iuniiruiii 3531 e 41)83; ciiniqiie in
t''mpnris coiitincal, qui vei in r.irissimis cod cibus lioruin marginibus nolentur (> aiiani disiim lioiii s ,
itneniiHiiur, v* I cliam leclmnes prxferunl opiimas, seu causie , cl qua-stiones, io qiiibus eadein i-apjiola
ci quibus vulgati emendari qucuirl. r<c pia fneruui , lu s codices illos cssc «ensrmus
6. Duo landcm omiltere iiolumus. Primo in biblio- qnos Gratiam enienda ores adhilnierc. Cndex 3531
liieca Vaticana sinc auctnris iiomme cxslal vetns co- tabiilaui piaiuiiin iilirorum (icdecim at in libio ;

dex 4227 inscripiiis Corrector et Aleduus, cui |cc»cv] s< pl.iim , non taiiKii peifecio dcsinit. Iiiicgrns vcro
siutileni in bibliolbeca Pa/isimsi S. Viclons vidu libros tredecim cnlm-t alm> codex 4983, qui ct
eliam Jacobns Pelit, ac ex eodem excerptum dedit in antqun exemplo dimanat scripto sub Innoc nlio II,
PmniteiiiialiTbeodori lom. I, pag. 558. Ilicauiem ad in tinc cnim exbibct caialo^uin Itninaiiotiim poutili-
Buicbardi co leclionem pcilinei, in qua est lioer de- cuiii , qm usipie a<l Lalixium II annos poniilii-atua
cimus nonus eodcm titulo prsenotatus, ut vcl ex titu- liolal; at sme aunoruiii nolaiione addii dims alms
lis iu liurcbardi praefalione amea dcscriplis liquei. ponltlices, lloiioriuin II <l niioceiilitim II. [ccxcvi Diu» J

Seeimdo iu ms. Vat. 5830 sxculi xi exbibciur Ptent- alu Vaticaui codices pcrgaineui 1364eto3til veiusiio-
lentiale iu quo U-guntur interrogationcs ficieiube a res sun ipioruinpriiiiiiscataloguni Umiiaiioruiii p<m-
,

confcssariis cum taxalione poeuitcuiia;. II. e oniues lilicum concliidil in Gregoiio Vil, postcu.us nioriein>
inlei rogationes a>l verbum exscnpue lcguntur in eo- Ansi lmus,sedeadlmc vacaute, siipremum diem uluii;
dem Qnri-bardi libro xix, cap. 5. Solum iu liuc cap.te altcrvero catal guin producit usqiie ad Pascl<aiein ll r
Burcbar<liano plures suitt quam in laudalo codice. qim vixentecmn ideiiico>icxlui-rii exaraius, aiini pon-
liUerrogaimnuni paia.;rapln, qttos viiandai confusio- jj tiiicalds e,us uequaq aitm iioiautiir. m lus vcrodu >.bus>
nis causa imiueris computavinr.is aiq e ilislmxi.iius, antiqii or.bus mss. uodecnu taniim libr legumur, i

apiid liur> barduin siini centuni etiiouaginla qualuor. omissi ii. decnu de puen teutia. Auseiini nomeii in •

lu eo auieut co.nce imerrogat uucs eaideui sttiil ac in duoluis codicibus vi lustioriims, qui oiuui tiiu'o carenl^
laudato capile quinlo Bureliardi a nuiii, 1 s |tie ad d s dera u ; nec nou in Vaticauo receiiiioD 4b.s5.sjolu*
i

nuin. 5l>, qui incipit : Viol sti seputcm . Dcn apud i cxlcx Nat. 5>5I Auselmuiii priferi boe tiiulu p. 12:
1'iircbanluin abimdanl sepientes nuinei a (JO us |ue I liuipil tapilututio librorum >/uo> 11. Anselmus Lttccit»
ad n. 105 iuclusive, qui inscriliuiitur tie ane taugi a sis episcupns de eoaquulibus cuttsis tinq»los hoc eo- m
de s.icrtlegio, de guta et ebrietute, de irrelig ositate , tumine tibros contiiosuit. Et iicitmi pnsi libr rum ca-
item de arte mugicu, de superstitioie, et iM/i deurte p Uiliiion 'lii , seu labiilam pag. 16, bis ^eruis : Inci-
magiea. Ili <uni.es numcri dCeiini in mcmoraio codicc, pu autlicnltca et c mpeKtiosn colleclio regularum el
i|ui post illa nuuieri 5i, Viotusti sepnUrnm, ct<-. , sententia um sunctorum Pat um cl auciorabitium con-
sulidit : Concubuisti cum sorore uxons tuce, etc. , mi ciliorum fucta lempure Gr gorii satiCAssimi papw a B.
apud Uurcbarilum num. 104, et sopii.ur usque ad Anseimo rpiscopo Lucensi , ijus diligenii iiuitniote et
iiuui. 152, Credidisti, quod qwdam crede e so en , quod discipu o, cujus jussiove el pi acepto deJderanter con-
stnt agreties fciniiia.', elc. Om
ttil autem «ju.e in line summavit hoc oi>«s. lu alio ms. Vat. receni on 4963
liiijns numeri npud Buicliardmn adjiciuntur In istis luec poslreina iiiscriptio usque ad vocem conciliorurt
:

omnibus supndictit dtbentsacerdo'.es, e c, ac prattcrea ianimiuiio.il) legi.ur. I) m Baibciiuaexempla lamian-

ignorat sequciueiii nuuicrum 153, cujus iuitiuin cst lur qUuruin unuui sl^ atum num. 1881, septem tair*
 . '

5*27 AD OPfcfU S. LEO.MS MAGNI APPEiNDlX. 323

um pr nri*-s iihrns eomliiens , in fmnte auctoris no- A b. mi. Le vita et ordinvione clericcrum. Alias, r>#
L
nten mjtbmo vetns*o nseiium exhibet. via ct ordinaiione prethjtercri wj, d acouorum el *eli'
euornnt o-dmnn:. C. 201, ai. 207 vel StW aul 2»3.
/n Trtnitalht nomine L«b. vin. Ue lapsi». C. 3 '.

Sunt a' et iridii idnis L'l). ix. W*? >ticrumei;i *. i'.. 64 al. PO.
htc ptt hinc ftiiciter
:
Lili. X. lit' C> itjnq is. i). l>5. al. ii» vel 70 ftnt 76.
Isiiu* /liui *i»i i«*s L'l>. M- De pirmteniiit. C. 179. l7i. »1

(J em * i
1'
ctt px lta'in Lil». X'i. !) excommitniitti>iite. C. 75.

Auselmnt (fiiitne ponufex Lil». xni. L)e vintiiciuet pers culiuneijtt ta C. 2<S, al.
Im anis fnil Ecclesiw, •29 v.l U.
V ir urudeu* e cutlt licus 4. Ni.i.iinliiiri esi liane nnmerwun vari<"a'cm <1u-
I Ch isn fnie feivmnt
ii in:ci ex rapile i>rof4. is< i. uimii aluiuando >'\ ilivi-
iiiii

CurvMl tx l"iv cauanum tiune niiins DiiiiiiT' in <loo-, vH eeimlra s;v|iius lero ,

Li Pairum suucturuut corpore, etc. ox ad>ii:aui. mis. <|ii:i* ciiiu |Mis»erii»ra int, lere in
fiiK; iilniii lim <lescr |iia iuveniuuluf. nec in pr.tiifi^a

Do" item co ! iC'S "05 <-t 706 bihliirlicci* S. Germani lalmla cajiiiu » um indscaiiiii . itnmu <|iinl iii a-uli-
a Praiis niciin-r-Milnr iiii»s <\f>: aplius esfuipli U r- li.mes -iin* liiillirr.i, ti) au iti ue. h ra.| re <l ver o
< <

lit-riui, qoi h\llui»iris rei-ilaus Vi-rsibiisdistiiiguiiiir; snlijet l;e siini. Si<-, ex. pr , anliquus c <le\ V:n. iSili
;<ler siiie auetnris iiiiiuiue a<- sine ui <• lit*.l<», o.-./t- liluo i;ii ri" iluii eapita 5ti <*l hl :iilil>ia ||ra»fert. qnae
uuis tl aitiquit* \Orasitr a Balnzio iu |>i;tfa iooe :ni in t.ihuia rapiiuni ium |iro|ioinuiMir; c liliro scxi" in
Anlouii Aujtos ini llbrns ile etiieiiilalinne Graiiani
B fnie aildii sine ullo mimeni epot lam Crliain il a.l L.
iiiiik. (", ii i ** iam estattir lnnic <oilicem niiiil ron- Pneposiium Kcc'esi.c S. Iveutii apu.i Ti< i<nnu, lilxo
liinTi- pos iTius iinim 1086, tjtio S A nstliinis nbiit. sepliiiKi ca .o es iMaceminx* svnodi >ub <od ni l'r-
Laiui tu» pratferra rer.-miiir c dex rrgius Paiisifit- bano an. i095, lihni uciavo cpisii.l.nn Atosamlri II
sis sroiiii vvi, <iui plane »imi!ls Vaiicauo 5531. se- ail Landnlfnm in Cniska ontnia siue iiiiiih r» ei in ,

iitem l"i umhbrn» cii" lisdeni ins rip itiitibus auclo- (iiie iliroriiin, ijuod ma< ifoium n<idilameiiii inlicium

ri« iiiiinen pr ••itT**"iibus mniioet. Antoniiis Augn- cst. Prxierea lihrn iiinJeciiiM» alia iiiaiui accedii lii-
siiims e vi i, nuurum ihiu-j Honiunus, uli
Ins t•t > .
i i < i
Docentii II episiola ad arcS)iepisc"pitm MeiiiolaiiKii-
vocji.-s. ins. Vat. 49.S3; a iuin vei", qu<*in velerem sein, et ad episeopos Cnmanutn at<|iie Laii<lensem.
viftmi appel al iliimlrcini iiiuiu lihros roiHplecten- , i Cndcx cliariaieus \at. 4983 in fine lituiquarti <ii-
«v ali.nui iimI.i iis enni essi* ileieximns <|ui ii ver-<i cliaractere 'I d t decretum Calivli il in <<nnilio
.-»
i «-Ki
Valicam m hih i ihc. ani i oslea trailiiCl: S, hign Utir Laterancnsi, ac inter alia a<ldjtamenta titeet-deiiti
iniu. 6561- llo «ii.-.- ci>dici*s in K-.; «hui* Ca iuiiiin codici coiiimnnia lidrn tcrii" snl ne<l I eam l)i liat.j ll
ftetini*<iter adlii rtioe uscodirei itii resi ire o t. De t> ! cpsioiain a P.aepos tutn EetlesiasS. iveniii. <hm- iu
i

i»,|iii,imis. Iguuiitin t.iiidfin; s.<l \c< sniin eiempluin Btipet ii.ri co.l ce n<Jdilur in liiie ti >ri se\ (Juap.lain i

ciiii.ii.iniit •aumi inil isinii .x nionasUTfu S. Kcnedicli lameii capita n n solum in iine, s -<l t am in corpore •

l'a .ilir«iiei)-i qimd lihr<»s trrderini sine aucions . inanu-crqiti 4983 iutersrruntur librn quimn ei sevio,
DnHiiiiQ cniuiiiens, sar.nli» x -cripintii crediliir. • i (|ti:e c i.ii i:i non uivcni .ninr. addita-
aliis co iciluis
i. Anio ius Aiignsiimts, cni ire*; cndn-es auclnris iueiili csse Li<ei ver" luc «oies ptires
inisciiiiliir.

no in expfil *s pra-io ln.niiii iie A. scltim a.i. loro C sddilinni*s recejiern qti Valicanus 5"i3l, ca:e< la m
ilnl iiitu -
t-
s l, qiiod al
1 1 • ii. i)
1 .anc siihiixle susc
. i | nien diiolnis decretis Urbani II , qn in cod 5531 »
;

p"in .i. Diio jir;eci,-iie. <li (icutia em kaeessnnt. Piiino iiiserunttir c-ip. 150 et 17n. Codex Padilirooeiisis in
iinia iiiilla liuju». colli-f ti ui s nieiiiiu ia«ta cst al» lis fme eiijitsqtte libri qua*da>o foii alba olim relicta cx- >

qtii ijus.em S. Anse ini opeta ieceit*ucr;int. Inter hibei; e>. iu his foliH i-leruiiique plnra po t-a i»(H)ti-
Ik.s pratipue no*-ei "cn* us viia* ejusdeiu ai.ctor, ficia decreta deseripia-fi timii charartere miiiuiiori
aii|iie iiien icniia.iu-, qui alia minoris iniHiieiiti opu- ijiio ati quoijtic iu inarginibus ideutidem scr pia le-
i

sciiin iciiictts, Iioc nim *i eiur lins e ptaeterini su- guoiur.

tns. si »'• nnvisset. Seeundo
An-eliiio lu iilnatiiiu 5. His qnid de hac co lcctione sentien-
pr*cnii<-sis,

i;n:a c-iii.cs alnjua ectem enlhs linni ittseria piufe- dnm sit , pancis <lcainii>. L-m in lialia cmidnam
ruiii i-x Hrlian II el Pa-( liali II , qui |>ost S. Ansel- > tistenduni nun solinu coilices iu llalia fre<|iieiuiores,
ii.iiiii a<l apusidl cam seilcui evecti fuere. ^oial jir;e- vel cx Italia m alias pruvineias allati. sid n.OMiiueiila
l<-«ca nleiu Atiyusiim.s magnam in tjisooj.ero rodi- prxsertini Iialica :>ique Komana, qna- in al.is exte-
( iiui varietati-it». INain jir.eU-r e<.s codict-s, <|o; uixle- rariiiu geniium co l<cli"ijiiiiis non iiivcniintiir. Tala
ciui" iiliro tarecit, nagna est vaiinas in mimciis sunl fraj-menia ex t/rdine Uomano, iionmil a eapiliila
raj» iiiui siiisuluiuni Ihrmum: aiii enim cudices ex episiohs <:i actis suli reeeiniuiibus pontilk-ibu-. ac
j.iora. alii jiauciora cajntuia singulis fcte lii-ns tom- pra-sert iti snl» Gregmio Vfl, el qnarilam el-ain es
j
relieiidn l. rarissiiisis epislolis Gflasii I el Prlagii I, qu:t* ex apo-
Ito.cui] 3.Cum id exploralitis declararc non mi- slolios scriniis videnliir edncta, et cx liaccol ecuone
ad* c."lii*< lioiieiu cogniieeei-dain , quani ad jmli- n Graiiano recci»ta , cx hnjus cditione intioliieriint.
llttS
n
eiuui icicinluiii de au-li.ie inaxinie ronfcral, liluli Ni.tatu dignum cst i|ti"d lulieiis hic auctur non so-
sitignlorum brnrUni cuiu varietate pracipua capiluiu
I luin cx Komanis gibus , >ed ex Capiitilunhu- ciiain
I

I
rwiniiandi sunl. qna-dam exterpsit. si porro addilamenla scjiarentor,
L.bT i. Ue primatu rt excilenlia Homance Eccle- haiic c<ille< tioin-m snt) CiegmioVII luniinaiain jia-
;
s ee. Ali.is, De polnlate et -.rioiaiu aposlolicce stzd.s. tebii. [ccxcvinj Mbil euiiil habet qnpi hoc poni lice
L. ^0. »1. 91 »«l 94. pusieriua sit. Qiia*cunque anlem mtfvebant x Ur- •

Lib. n. Oe ! b.rlate cppellalioni*. Aiias, De primatu haito II, Cai xto II < t I iiiocentio l|, ca ad addii ones
Ri>ir.ur-ai LecU iai et libtrtuie appelltttionu.C 78, al. perlmere iie|iii-bendiiiius, uti e iuu Aitt nius ujjii-
at vti f,i. sln iis perseusii >rril»ens : >.<d oiu rui.t addi ca <u« ,-

Lil». iii. l'e crdiue accusnndi, tcstificandi el jndi- pxiapoiiAn elmi martemub aliifuovito stuii o. Loiiii-
caudt. C. 1 17, al. vel 127 vel l5i. Mi vero dno |ir;e*erlin» co<lic. s V.il. 6501 cl vetUs.nl
Lib. iv. De iriv.ieyiorum auciotUaw. C. 55, vcl Saiigermaiiensis a Baluzi.» laudatus umuia ejusiuodi
50 atit &7. a<l<Jiiametita jlane ignoraaii
l.osteriora ann<> io8b
Lib. V. De ordinat.ouihus Ecclesiarum, el de omni Iluic eig<> nibil obesl q oiiiinus hanc coltecnouem
jure tic slattt iUarimt. A!ia3, De ordiualione et jure oc irihiiatnus S. Anselmo episcojH» Locaoo , quern qui-
s:atu LciteiiaTUiit. C. 71, al. 83 vel 133. ocin <j'.'S anciorein duo divert-J lontes leslaoiur, ni-
Lib vi. De eleclhne ord nationt ac de omni pr>te-
ct inirnm iimi illi codiccs qui duplici C|i/rajib** Ansclml
state »lrt» f.tatn ep.scoporum. C. iOl, al. 2'J3 Vel i^7. iiodjcd prxfcrum, ttim jioissinium codex tJ.:rL»«rinus,
 , :
,

DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOU. CANONUM. PARS IV. m

qui idipsum ihylhmicis versibus prndidit Iti ettim :
A Nomiulli inter mss. oxcmpla rollectionls Ansvl-
8.
versus velustioris a-tatis testimonium prsebent. Etptt- mi referunt codicem Basilica? ValinantS 118C,s.Tco!i
iUiii versus rhylhmici j;im descripii in ms. Ilarhc- xi, cui ijuidem recenti>simo charactere Anselmi no-
rino clauduniur uis aliis ijuatuor versiculis : inen insrriplum fiiil. Etsi vero non pauca roniiueai
Et liac sunl sanctorum nomina qu;c in aliis Anselmi m^?. inveniuiitur, in multis ta-
Veneramla per omnia iiien discrepat. Prinio tliffert iu hbrorum nnmero
Homaiia sedis prasutum novem enttn libros laniutn comidectitnr, qni fcie ii-
iulis et capitulis carent. Di creta pontilicutn liuic col
A Petro desceudentium.
lectioni et Ans. Imii communia, alio saipein lilno le-
Subjicilur anlem entalngus Romanorum pontificnm a guntur apud Aiisclimiin, alio in hac collectione. Il;r<
S. eini nd llonorinm II nsqtie. Igiiur qui e<»s versus
I praierea exjieis est>liquol tlecrelis poniilictnn quai
compcgit, vixilsub llonurio II, id esi non mullo post ile ciihiinlur in Ansehno, alian>:e decrcta exhibet
Anselmi inortem. qu;w An-clino desiilerantnr. Inlcr lucc est epistola
in
6. Inilio quidein sine auctoris nomine hnrc cl- Joannis papae ad Isnac Syraciisaniim, qu;e apud Gra-
Ieclio pmdiisse videlur; ac propietea pleriqtie codi- tiamim le^itur cau^. 16, q. 2, c. l,uln Bomaiii corre-
ces Anselmi iiomiite careul. Qu;c auiem exemplana ctores, qui An-e!mi codices ddigenter evolveruit
ej«is nomeu prftferuni, vel merotn B. Aust-lnii epi- laudani iimim codicem Populcti, i«l est colleclioneui
scnpi noineti e\l;ibem, vel elogium addum, <(iiod Tarraconensem, eo quod nec in mss. Anseimi, nec
vins sanciiiate ins>gmbus viia fumlis couvenit. Vivo in alia collectioiic eam epistolam iuvenerant. Adde
aifein Anselmn haec colleclio edita nnn videlur, sed iiomiulla folia idcnlidem vacna in eo Basilice exem-
)n schedis ejus posi niortein invenla alqi e vulgat ;i
B plo relicta.adeo ut primus imperfeciae collectuuiis
nec lainen omnii.opeifecta, ac propterea prxfatioue Jetns sil, poslrema auctoris inaniis defuil. In su-
ciii
atn episola nmtc patoria caret. Ilinc fnrtassis auclor pciiori hujus codicis margine pag. 75, lihellus acctt-
vit;e e.jus, aliique >cnpores ijui cajlera An elmi ojiera satiouis describitur sub Eugenic III, quem hic inse-
reC' nseni, nullam liujns cc.ll -cliouis mentionem le- riintis.
reruiit, quod scihcet ah eodem edila et perlecla non Librllus accusationis.
fneril. Poslea veio qt am aliquot exentplaria sino
Euqenius papa. Die Mariis npud pradiclum domi-
aucioiN tiomine exscnpta et |>ervu gatn f. eriin> alii,!
;
num Eugenium papam Johanncs presbyter professtm
quibus nolus er.u auetor, in aliis rodicibus subiudc
est se Lanfmnrum Tianensem episcopum lege canc-
iraiiscriplis Auseliui iiomcu p u-fixere. Quod poiro
uum de limonia tevm deferre, quod dicnt eum cum Ai-
in quibtisdam, iiMjue vclnslis codicibtis, lilicr un le-
btrio diacono in civitae Novuria, dcm> Petri liufii,
cimns de ceiuieinia, qui ejusumdi collectiouum pr;e-
I
mense Aprili, papa Lucio anno i, commisisse simoniam.
cipua |iars ess<' solel, «lesiderelur ; fnrte primits li-
Ego Juhannes presbylcr profileor me hujus libelli au-
brarius, ex qno ejusmodi maiiust ripla prolici-cunliir,
ctorem.
ln m hetlis S. AiiSclmi duodecim laiitum libros naclus
Inter e|iiscopos Ticii enses in Cgbelli serie nullus
exscripsit liber vero de. pwnileulia ab aliis dili^eu-
:
Lanfiancus Lticii II et Eugenii III lcmpore refertnr.
tiori cura inventus suo loeo iuserius fuit, uti sane
ibidem per hac tem|>or;t recenseiitin Alfonsus, Coo-
stio loco inserlus legitnr in du >bus antiquis mss. Pa-
radus, ac Petrus, cui successor jirofcrtur S. Lanfrau-
dilironensiel San-Geruianensi , nec non in Vat. 4983,
cus, quicum ab Alexandto III fucrit nrdinauis annn
qu mlicet recenliorem, ex \eliistiori lainen exemplo
C 1178, ulver.-us est ab eo, qui jamsiib Lutio II et En-
de. ivamm ohservaviinus scrijilo sub innoceniio II.
geuio III Ticinensem sedem occupa at. 1

Emineutissimns cardmalis Baronius ad au-

7.
num 1086 ii. 14 lextiim recital, q> em (ribuil iili auo- CAPUT XIV.
nymo Anselmi |>oeoiicnliaii<> qui Vitam ejus srripsit. De coUeciioue mai.uscnpta Valicana card nalis Deus-
Anselmus ex mutlis et diversis s nctusimorum lJ airum dedil. Aliquol dorumenta hucienus ineclita exindt
tolumiuibns unum compitavit canonicarum sentcntiarum
produiuniur.
non modlcum coipus. liis verbis imticari vidcliir col-
lectio canoiiuin. Venun in inlegra ei germana Vita 1. Deusdcdit preshyter cardinalis creatus a Gre-
S. Anseimi quam poeitiientiarius cjus dige>sit, ut goiio Viltituli A|i 'Sioloiuin in End >xia, duo ojiera
iiicm Barouitis jioslea
suhdit, ali er scnhitur sic : .«-e.iijistt, qu.-e ciim ;i-qiie in liluos seu parles quatuor

Apologeticum uuum
ex dirersis sanclo um Palrum vo- dispcrlita sint, et pltira ex saciis canonibus afferant,
tuuiintbus cvm,iluvil, quibus domini p< pa sententiam, a noiiiiiilli- inviccin coi.fusa, accurate dislingiienda
et univirsa tjus fmta aique pracepta canonias d>fen- snnt. Uniim digestum sub Victore III, esi colle-
deret rationtbus : uuat nou collectionem caitonum, sed ctiocanonunt; alierum, tempore Urbani II, adversus
Apologeticuiii a Canisio edi um pro G>cgorio VII iuvasores et sinoniacos el reliquos schismaticos
coutra Guihenum manifesiissime indii anl. Oudinus scriptum fuit. Bomani correctores Graliani unius
(Tom. II de Scrpt. Eccles. pag. 721) qoosdam erudi- collectionis canonum indicimn dederunt in caialogo
tos censere ait , opus a t anisio itnpressum nihit rsse lihn rum qtnbu> usi sunt, lns veriiis : Deusdedii car-
atiud quatn excerpia qnadatn ex collectione canonum dinalis collectio canonum, el libri quatuor de Hebus ee-
ejusdem Ansclni uliunde a Canisio cowparata. Pussunt u
}
c etiasticis ex Vaticana. Lihros autem quaiuor de Re-
autem nutlo nrnotio exper.ri an hac conjeciura vera bus ecclesiasticis idem esse ac colleciioueiu canonuin,
tit , quibus adsunl aliqua exemplaria m>s, col ectioius qnam iu notis allegant, pal.uii fit ex noiativneeoriini-
canotiuni Anselmi Lucetnh, cutn quilnis idem npus dein in capul 6 dist. 4U, nbi hac habeiil Dendedit
:

impressum couleui p<*sit. Nos, qui plura exemplai ia prtsbutrr cardinalis nt. Apostolornm in Ei.doxia, unt-
vidiinus, e.nii oiijcctationem inauem pcrspexunus.
. por, Victortspapa terni ttbrosquatuor de Hcbus eccle-
Apnioge.icmu enim o u> comevtum est plurihus te- siustic.s conipnsuil, qui in bibliolheca Vaticana servau
slinmiiiis iii scoonm culligalis rel< rtiiin, quod a mss. tur ; et in nbro primo c. w.0l ex gestis Homfacii
colle> lionein canoiiiitti ahest qnuti
coiiiiiieulihus martyris et archi"pn,copi Mvgutit ni sedis apostotica t •-
lengissiine. In eo aiilem Apologelico, quod ccrlnm gati liac sanctksimi inius viri de P.omono po> lifire ac
est Auseliin opus inler plnra qua: profeiuutur le-li- sede apostolica verba rejeri, ete., qn;c qoidem lib. i
uiouia, hhro secundo legnntur raiiora Gehisii 1 et e. 251 in canonttm colhciione Vatcana jisdi-m ear-
Pe agii fragitieina, uec uon lexlus ex Romauis ie-
I dinalis lcguntur. U<riHitqu verohnjiiscardinaliso|nis
gihus [ccncix| atque Capilulanhus, qiiematlmodum postea disiiucte memoravii Anlon us Augtis'inus iu
in cwlleLiioue caiioiium observuvimus. Ilxc al.egaiio- Judicio de quibnsdam veteribus canomim ecclesias i-
iium ei lesiiiiioniorum coucord a S. Anselmum col- corum collecionbiis cap. 28. Ex prxraiioue in colle-
lectionis non tiiiiius quam Ajiol' geiici auctorem con- ctionem canonum, qtiam tnnluni se legiise tcslatur,
lirmai. pauca rcluiit, fccc.] quibus opeiis divisio profertu .
Patrol. I VI. lt
 351 AD OPEKA S. LEONIS MACNI APPENDIX. z-a

Alterius verooperis atlversus invasorcset simoniacos, A patrian liahbus se ibus i . Oiieiv.e, et po«.lea e laiern
ac reliquos schismaticos,cum dao ipsi prxsto essent suo primos dedit pasiores nmnibus mbibus qncsunt
mss.exeinpla ex codice Basiliere Vaticaux tramcripia, in Occid.nte. Ip>i apostolo lnc oidiualio maxiu.e
nodeni frequenter nsus est in epilouic caiionum. iioc c iiiipetebat, cui pi tiicipatnei Chrislus Dei Fdius, coe-
secundum licet piures canones et tcsiimonia conti- lestis ie^ni clavibos lia.ltis, suas ovi s p:isre<e |«is-
neat, non esi lamen colleciio canontim ; sed con- serat, cni<iue fralres suos in cadcm ftdc coiilirmarn
texlum st ojhi ipsius cardinalis, in quo ronfutaiH
< - pnecepi-rat. Cujus iam exceilentissimi piivilegii si- i

invasores, simoniacos alque sciiismalicos sui teinpo- gni.i munera diligenler altendeul^s 518 Patrcs qui
ris, plures auclorilates in conlirinationem inseruit. in Nicaino consederuni [cccij coiicilio, stiiueriint
Ilincrecte AnioniusAuguslinusde eodcm operescri- (ut Alhanasus episcopus Alexand inus scribit K. Fe-
psit :n«n eadetn ralione ulilur qua liurchardus,
llic lici papae) non debere absquc Komani p<miiti< is jci-
Jvo, Anselmus, el Gratianus, ut collignl tantum dicia lcntia concilia celebrari, nec epi-copo.s diinnari, et
Patrum vel concilioruin ; sed ipse piuribus ulitur argu- omnia inajora negotia ad eju>dem judicium deberu
mentfe, tt sua anctoritate Pairum confirmat, ale.ia Sed el Sirdicense conciliuin, qnod 500 epi-
dilerri.
confutut, a acrinx in causa versatur qua illis tempori- scopo^bahiut lesteuniversali synod», quaca suis con-
bus Ecclesiam Dci periurbabut. Ilujus operis divisio dilonbus oclava dicitur, caintulo 5, et 4, ei (i, et
ab ipso cardmali his vcrbis expriwilur : Quatuor va- 9 (Cor. 7 el 10), eadem slatuil, el na inler cactera
que suni de quibus L>eo uuctoce scribere proponimus : D. papsc Julio seripsil; Optimum et valde conqruentis-
Primum quod regi non liceal sacrosanctis i.cclesiis simum esse videbiiur, si ad cnput, id est ad B. Petri
episcopos constituere. Secundum de simoniacis, schis- n apostoli sedem de singulis quibusqne prooinciis Domini
maticis et eorum sa erdotio, et sacrificiOj etc. Terthnn " referant sacerdoies. 1 1 n ic eliatn ante illam synodmu
quod clerus a s icuiaribus pasci debet c.ique lionorari, taiilum reverenlias ab auliqins Patribu> legilur im-
noninfamari, ele. Quarium qitod sccculari potemali mm p-nsiini fuisse, ut ille insignis niar yr C) rianus, i

liccat in Eccldiani clericos inlroducere, vel expeliere, Africanae provinciae prinias, le^atur iu suis epislolii
nec res ecclesiasticas regere, vel in sua jura tramfene. presbyierormn et diacouorum Itimiaiiau Ecclesiam
Iloc opus respicu Anbuymus Hellicensis de Vins posi niariyiiiiui F biani giiberuantium slattitis humi-
Illuslribusc. 11"» inquiens Deusdcdit cardinalis
: liler paruisse, eteommquae apud suani proviuciam
scripsit conira Guibertinos. Nonmilia ejusdem operis gerehaniur, direclis ad eos epi.<,tolis, ratioiiein reddi-
pmlixa fragmenia, ipi contexlumopus demonstraiii,
t ttiss.'. Oti n eliam idemcleru> legitur in epistohs :>d

vidosis apud emineiilissimum Uarunium ad annum euiiiiiem Cyprianum missis, ei ad Siciham, et ad di-
1059 n. 30 et seq.j., ad an. 1080 u. 51, et ad au. tt)81 versas p irtes ep stol.is direxisse, et nondum pnesi-
11.22 Cl seqq. tlente Cornelio pro iinmineniibiis lunc negoliis eliam
2. Insututi vero nostri propria est colleciio cano- ad cclebrandam K011133 synodum episcopo* convo»
niun, ex qua idein eardmalis Barouius solius prada- casse.
lionii excerptimi dedit ad an. 1080 n. 50, et 1087 n. « 0u.c cnm ita sint, satis impium «idetur qnem •

22. Ilunc olini paucis laudavit Pandulfus Pisanus m Ibet qui christiano uomine glorietur, cinisiiains
Vila Vicloris III, ex quo Platina ei a ii qui Vi-as Ho- lemporibus Komannc Eccteshe monitis non acquie-
inanorum pontiGcum lucubraruut. Ad hunc (Victo- scere, cum sub persecutionis cru.lelitate Deo digni
rein lll), inquit iil«, Ueusdedii presbijter tituti Apo- pontifiees tam dev.ite paruerint, eiiam dum earcrel
tlolorum in Eudoxia compotuit ei ordinavit librum C poniifice. Arbilrati iiuippe sunt Paires spiritu Dei
canonum. Codex Vaticanus hujus collectionis, qui a pleni, beatos aposlolos Petrum et Paulum in ea ina
notinullis laudatur, csl signatus nuin. 5855. Aliiun guilicis meriiis vivere et praes-e, fidemque, quaut
vero codiccui indicat Pelru* Piihceus in synopsi lii> ab eisdem susccpit, qu:e in toto inimdo, eodciu D.
storica. virorum clar>»rum qui canones et decreta ec- Paulo ailestaute, annuniiata e-t cl laudata, in eadem
clesiastica collegertuit. Memorala enim ejusdem car- usque in sx-eula non delhere; sed ut cdem II. Petio
ulnalis colleciioue de rehus ecclesi siicis, Yidimus, iinp.ralum fueral , usquequaque posiios fraiies in
ait, aliquando exemplar hujus coliectiouis inbibliolheca cadem lide conlinnare. Haec elsi inlerdnm adversht
Dvminicanorum Valentin. quatuor in libros mimdi llaiibus oppriuiitur, meruis tauum prineipum
distincium, con inens mulia cx tiomance Ecclesiat seri- aposlolorum, qui in ea et viviinl ei pr;t-ideni, non
iiiis.-cujus quideni gencris plura documenta ineadem ohruilur. (juoniam etsi alquamlo ad probatinnein
collectione descripia videbimus. Vaiicanum exein- port;e inleri adver>us eam valtml, lamen Jesu Do-
pluin, quod comuiode licuit evolvere, ipsi auciori inino orautc pro fide Petri ne deliciat, iiiTllaiemrs
suppar esi, ul non lam ex charactere ejus aetatis, pnevalenl. Itaque ego auelorilalis ipsius privilegmm,
quam cx prsemisso catalogo Komanorum pontificum qno omni chrisliauo orhi praeeininet, ignoranlibus
liquet, qui iu Pasclialt II, Urbani II successore, de- palelacere cupiens, Doniiiio ntihi opem fereute, ex
siuit. variiasanctcrum P.ilrum el chrisiianormn priucipuin
3. Initio codicis deseripl;p.!eguntur dus annolaiio- aiteloritalibns, poiioribus quibusque in unum conge-
nes, una de syuodis generalibus, allera de pariicuia- stis, pra sens defloravi opusculum quadiilaria disper-
i

nbus, quas in lsidorianis inss. invenimus. I um sub- jtiiuin parliiiuue. Nam piinnis liber conlinet privile-
jiclur annotalio de dccrdalibus nposiolicoruin, cujus v giam auctoritatis ejusdem Komaiia: Eccbsi.e. Et
memitiimus part. m, Sequilur lauditusea-
c. 2, n. o. qiiouiam Ecclesia sine clero suo esse non potest,
lalogus Komaiiorum poniificum a S. Petro ad P.i- neqiie clerus absque rebus quibus temporaliter suh-
schalem II usque. Dein incipil coilectio ab epistol t sist.it; huic subjuiixi secundum el tertium de ch-ro

Deusdedii ad Victorem ill,ex qua collectionis lempus et rehus ejusdem Ecclesi:e. Quia vero saeculi potestas
a:4iiosciinr. Vietor enim teriius crenus mense Maio Dei Ec le-iam sibi subjugare nilitur, hberlas ipsius
:>.n. I08l>, ex. es>il anno sequenli mense
e v.vis et cleri el rerum ejus, tertio et maxiine quailo lihro
Sepleiniiri. Ex ea non lam consiliuin et panili.i o;sc- evidvnler ostendiiur. Sin^ulas auiem dKlloralione».
ris, qnam fontes ex quibus ordinalis profccit, a-no- huicopeii ms.-rias juxiaordinemcapiiulorum m nime
scere hcei. Cumque ea nonduni eliia sii, lnc inse- locavi quia pcue omnes ali;e bina, alie plura in si*
,

renda esl. negotia contiue.it; et si scciiudum numerum nego-

i Beaii>sii!io atque apostolico viro ponlilici doinno tiuiuiii de quibus agunt acciperenl sectionem, imhi

I»apse Viclori terlio et umni clero saiictx lloinauaj laborem phiriinum et auctontaii alferrent deroga-
,

Ecdesiic Dcuvil.sdit exiguus presbyier liluli A;n>sio- iionem: ideoque moneo scriptorem, ne lector gravi-
lormn in Eudoxia. ter olfendatur, ut nou solutn iu emeud itione codicis,
« Nuvil beatiludo vestra qiu:d sancia Roinnua tc- vcruin etiam in utnsque numeris recte se habendis
<lesia idcirco oinnium Lcclesiarum matet scribilur et cautissime emendandiS diligeniiun adhibeat, sci-
ei cicdnur, quoniatu B. Peirusip&iu: insiitul<)r|iiius lir-et in e.o qui snppositus est quibusque capittilis et
m DE ANTiQ. COLLECTION. L-T COLLELTOR. CANUNUM. PARS IV. ZZ I
ite.ui in coqui per titum codiccm | rxpos lns c t sin- A r.cmRomani pontificis iu qoa quam ncfanda, qunrn :

gnlis ilefl«raliouihus. Deo inimica sl.V.ncruitl, lioiro scribcre. Qui legji

« Piirn» si qua li c inseria, quod eliam in evange- intemgai.
inieligal. rorro de mcoo
Porro ue iucdn doccniii
docendi suhditos
f-nnaiios pauta
pauc;
lisiis s:rpe Cnniingil, silii invicem Conlraria viiJe- hic inserla sunl : qoouiam ci labori' snm ct alterics
btintur; discrelioue adbibila facile pate.bit , i|tind o;ier s arbiiraius smn ad boc sacram ilcflorare Scri-
ne.pie silii, nec exlra poslis scripturis adversentiir. piuram. Potissinia atitem ad i<l opcris niihi visa sinii
Quod si paienler adversari conigonl. inferior aticto- Evangeli im, ct apostolorum Epi-to'ap, ci C'emcniis,
rilas pol on cederc debebil. Ilaque priinum dclloravi et pastorale Gregorii, ct sii|>cr Cvangeli.i homilim
(|ii.v((iie ophma de qiiibusdam tiniver-alihus synodis, ejusdem 40, cl8, ei 9, et 10, snper Ezecliiclem.
id est INiciena, Cpbesin.i prim.i, Clialrcdoneusi el vi, Et quoniam dum brevilali sludeo, pluriina ulilia me
et vn, et viii, quu: partim a quaiHor, sive a -piinque praelerire doleo moneo ciiriosnm leciorcm tit cum
,

patriarchis, ab corum parlitn vicanis stib diversis vacat, his a quibus haec dcfloraia stinl sliidium
lempnribus univcrsaliter celel;raia fuisse noscuulur. ailhilieat ; uon ut defloralis aliquid adjtiug.lt, sed
De quannn auclorilalc, nisi qui insaniat, nemo du- ut suo desiderio salisfacial. Hoc iiaquc Oj.ns vestrx
biial. Scd ct de r< liquis cnuciliis Orienialibus tion paternilati dedicavi, qund non solum sanci.T apo to-
abs re putavi quac congrtia visa stinl mutnare, a qui- iic.e sedi, sed omni Ecclesiae et omni clcro proluiu-
bus videbam Kotnan<>s [cccn] pouliliccs in suis con- rum pnlavi. Obsecro aui> m
lcgenlem in Domino, ul
Etiltitionibus , qnod et ciuiosus lector deprebcndere pro meis cxce-sibus ad Dominum inicrccil.il. >

poieril, aucioritalem accepisse. Prccierea quaedatn Ex hac e; islola paiei collcctionis divisio in lihros
issuinpsi ile Carlha£lneusi synodo, quye a iOO cl 17 r> i|ualtior,qiiorum prinu.s de primatii ct poiest le
episcopis sub pajia ftosinio acia CSl, pr< seolibus et Ecclesiin conslat cx lilnlis sen capitnlis 251, sccnn-
i|isius legatis Faiistiuo episcopi», et Philippo, et dus de Komaoo clero ex cap. 131, t<riins dc relms
Asello presbyleris, in qua eisdem pr.'eseniibus con- Ecclesi:e cx cap. 159, Cl quar;us de libcriatc Ecclcsi.e
(irinata sutu et iuserta cideni synndo Africana con- et reuim ejus ac leri, e\ cap. 162. (

cilia diveisis capitiUus, dc quibus Coelesiintis, et quam gravia in ipsis lilnis

[ccciul A. QnaJ vero et
Symtnaclius, et il ulrianus quiedam videniur in suis conlineanlur, dcmnnstrat ipsa liiuloruin labula, quaj
dci relis inserere. Et (|uoniaui adversarius, ilum ra- posl cpistolam nuncupaioriain siaiim subjicitur. H;ec
lioni succuntbil, aticlortialeiu infamat, sciendum e-t veluii rcriim indcx, seu totiusoperisbreviarium,Fcr-
quouiam onmia concilia sive univcrsalia sive pio- , randiaiio simile videtur : siquidem in dcscrilieudis
vinciatia. qu.e ame Chalccdonensem syiiodiim acta singiilorum liluorum lilnii-, si qu.e in al i- libris ad
fuerani, posiea c infirmala et cprroboraia luerunt in etimdem tiiulum, ex. g. primi libri, pcrtineant ea ,

eidem Cap. 1, qimd ila se habet: lieyulas sanctorutn pariter ex iisdem libris indicat. In ipso atitcm cllc-
Palrnm per simjitla nunc w-que contitia constitutus, cliomscorpnre t<'xius hocordine proferiihtur. Primo
proprium robur ob.inere deaevimus. Nam Chalceiio- sacr:v Scripinra> lnca, ubi opporiuna suiit. «lescripta
nei.se coiiciliiim a 650 Patiihus sub Leone papa legunlur ; dein canones coiicilioriim, Gra?carum
gesltiin, est ejus aucionia is ac firmiludinis, ut quis- aiiieinsyiiodorum canoues nmic ex Dionysiana \er-
quis non tenei, cujuslibct vitie atqtie
i-jus sotiiiiiaiein sione,nunc ex Prisca produciiniur aliqu tndoeiiam .

acinnis existat, ut R. Giegnrius aii, e iamsi lapis ex uiraque : nam lib. i, n. 1, Nicamus canon sexlus
esse viilealur, extra Dei xdtficium jaceat. Scd ei de primum ex Pisca, dein ex Dionysiana reciiaitir hac
•iictoiititecaiiouinn aposi<>lorum, qui perCleinentem C notatione Aliu Iranslaiio sic habet. Noiiu miqu nn
:

Koiiianiini ponlilicem de Gra?cu in Latinum trauslili eiiam, sed rarius, Isidoriana interpretalio adlnbeitir.
diciintiir, quortiui etiam auciorilale vn universalis Cum vero quidqmd ex Prisci, vel Isidoriana aflerinr;
synodus Palrum ccct ei idem Gregonus in suo Re- inveniatnr in codice Val. 151-2, qui ad velerem La-
gislro uti videlur, dc qiiormn, inquam, et quortim- leiaiieusem btbiiothecani pertimiisse Iradilur; hoc
lihet aliorum canon ni auclori ate Anasla>iiis Ko- codice cardinalem Deusdedil usiim fuisse valdecredi-
maiix fccCesiae bilili >lhecarius in proloiio ejtisdem bile est.Ex Prisca nimirnm profert aliqiioi canones
vu uuiversalis sytioili, qiiam de Gnvco iu Laliiiuiii Nicxnos, Aniiocheiios, ct Cbalcedooenscs ex Isido- :

Iraoslulil, J.aiim VIII paiise ita scribit: Prcvdece sore riana vero unum Ancyranum, et aliuhi Gaugrensem :
Vittro P/'.Slepbano et ap stolutu ve tro deceruente uli sane illi ex Prisca, istiex Isidonaua iraiisiaiione
von tanlum solos aposlnlvrum quinqunginla canonet in coilem cmlicc describiintur. Posi canones sei|iuni-
Kcclnia recirit, vlpote lubarum Spiritus sancii sel ,
ttir dccrcta Komauortim ponlilicum, in quibiis noii-
eliam omniuin vmmno prvbabUium Pa'rmn t et suco- niilla ex Pseudo-Isidorianis apocryphis. Pluia sii|>-
rum conaliorum rcqulns et imiitulivrn i admittit. iltns peiinit ex Ucgi-iro Grcgorii VII, qui Mclori ill
duntnxat qutx nec ifctv fidei nec bonis moiibus ob~
, prxcesserat. Suhdiitiiur, uhi lociitii habeni, Patrnm
vianl; sed nec sedis lh>mance decritia odmodum quid lestiinoiiia, el noniiutla ex Jtistiiiiani legbus, qunedam
resultanl, qnin poliut advcrsarot polenter impugiianl. ex llistoria Anasiasii K.blioihecarii, c\ Pomiiicali
Lpistulas aatciu Clcmeiitis ad Jacobum, contra tjuas Komano, quo Yn.n poniiiiciitn dcscribiintur, rx libro
qtudain gartire videnttir, aiilhcuiicas osieudunt sttc- Romanorum pnmijicum, qu\ d.cilur Diurnux, ex Ilisto-
cessores ejus Auacleius et Alexander, et quidam rj ria Pa ;li diaconi, ex Ebronico Victoris Tuniineiisis,
alii poniiiices et a Deo Benedicius iiionachortim
, et ex Aciis S. lioiiiacii episcopi Uoguntini. luseriiur
pater, t|tn cx illis piures senieultas in suis scriptis anliquus Ordo llomanus, qui incipit In <iuaeunqug :

iuserneiai. Sed et de apostolic.e sedis auciorilate schola reperii fuerinl pueri bene docti liit,ras. totlan-
hic plurmia cnngessi. Quaedain ciiam de (>pusculis tur el nutriantur in schola cunlornm, elc. Esl Urdti
B. Ilier iiyuii, ctijtis eloi|uium, tu Augusliuus de eo Romaino iioniis a Mabiilouio eililus toni. II Musei
ait ab Orienle in Uccnlentein in-lar
tiintia Jiilianoiii, Italici pag. J*9, qoi taiiien iu uosiro codice variaules
solis reulgci. (Jua-ilam de opuscul s l»eatoruin Ly- leciiones iiolalu dignas , ei vetusiiorein ;ciaicm
priaoi Amliro>ii, Au^usiiui et aliorum Pairuni. Ct pradert.
umn modts operam iinpeudi nt <sseni plenissma ?>. lura addil rardinalis extomis Laleranensis ba-
I

aucioriiate qu.e hic cougcssi. QiiOiiam sicnl aliq.ios tilicce ad p.itriiuoniumS. Petri perliueiitia, ex qtiibus
tpnbiis b.rc ilaceienl, ita iioii deluliiros qn sd.uil nunc immn, iiiinc aliud volutuen latidal , qiue essa
ipii lns iiiviilereiii, uon ignoravi. Pr.rterea auliqiium ail i'm (iii/i vo sacri pu'atii Lfiteranemis. Olcbr s est
ordiucui eleclionis seu consecralionis Koinani |i<m- liber de Censibus Gciicit Caniecarii, (jiii posica ftiii
Ulicis el deii cjus liuic operi inscrere lihu.i. Nain Itouianus pontili x llono iu- lli. lnc hai iiupressus I

quulain olim in D ei sanclornm Palrum saucliouiiin

i c-t a Muraiorio lom. V Aniiquitaium llaliuariiiu.
ciiiiieiii|iium, ad sui os enialionein et ascribendam Deteximus vero ca qua* in hoc lihro legiiutur a pag.
silii venlosam auclorilaiem, qu:e nullis canouicis le- S-7 cju-dcm cdinouis, Hadnanus papaobanuit, cic,
tibus si.ne jiotest, scripseruul sibi novam ordinatio- usque ad pag. 8i2 tolidein verbis (quib:isdain variau-
 »

335 AD OPERA S. LEONIS UAGNI APPENDIX.

lilius excepiis) a eardinali Petisdrdi' ex lomis Late- A eoaiinnata percophs, RJetiter injungn Pr.TSlet igitnr
tna nnbiliias, ut rebus patiperum ejus auxilmm de-
ranensihos fofcse transcnpta lib. iu, c. 149 et seqq
pag. 9-2 usque. Hinc fetisioneinqiie concedat, el contluctores earum pin
n pag. 85 ipsius codicis ad
autem perspicilur iitrumque ex iisdem fontibus el>i- favnre lueamr , ul vicis iiudinem prassiitornm ab
liisse Deusdedil vero saecnlo et amplius ante Cen-
:
eodem peicipiat coasequenicni, cujus ineviti^ et ho-
rium idem opus suaecollectioni inseruisse. Alia porro noridevotus isia dependit. >
ilocuinei^ta rx laudalo Laieranensi archivo Deusdedit i Gelasius FinniniT itluslri fcminoe pcsl catera.
adjecit pag. 92 et seqq., qti;e in vulgato Ceneii libro i Ad cumulum vero merredis »e*tra- pertiner<>.
mm legiiiiiU'', nimirum integra privilcgia Romanrc
cerlissimum esi, si praeilia qux vel a Barbaris, vel a
EcHesiredata a Ludovico Pio, Oitonel, et llcurieo
Bnmatiis inconvenieiiler invasa sunt, vesiris dispo-
I. Accediiiit jiiraoienla Roberli
ducis Apuli;e ct Ca-
sinonilius egenliiim viclm ref"rmentnr.Ouoruniiania
labri;F, ac Jonlani et Ricardi princi um Capurc, et
de proviniiis diversis qux bellorum clade vasiatae
alia ejusdem generis quamplura , quae pirlini
edila
snnt, Bomam multiludo conflnxit, ut vix ei, Deo te-
Bonl, partim inedita. PraRter regesta Gregor i I et sle, sulfnere valeamus. Conspicilis ergo quantom
VII, ac Joannis VIII, jam inipressa, idein caidinalis boni operis acquiratis, si B. Pelto aposiolo pnedia,
nonhulla fragmenta profertex epistol s Gelasii I, Pe- qua; pro sua quisi|ueanima conlulii, veslro posl Dcum
|a»ii I, Honorii I, et Gregorii II, in quibus non
pauca
praesidio liberata reddanlur. Cujus benedictionis
ex hac sola coHeciione supersunt. Cucas Holsienius
eiilngias. quas pro affrciione direxi, peio ul g^ala
quxtiam ex bis typis impressii, qu* postea in edi- suscipere menle digntris. >
liones Conciliorum tiaducta faernnl. Alia vern. quae ™
Gelasins actoribus urbicis.
Holstenius omisii, ex eodem codice liic proferimus
<
:

in qnibus elsi qu.rdam apud Graiianum recepia le- Consiat vos intulisse aciionibns Ecclesix ex pra>-
i

ganlor, cum lamen in edilTonibns Conciliorum una stalinne fundi Claenlas, quem conduciionis tiiulo te-
eum aliis fragmentis ex Gratiano excerptis vulgala nes, de fmctibus anni cnnsulatus Asicrii el Pnesidii
non fuerint, liic indicanda visa sunt, ut in nova Con- vv. cc tle indirlione 3. auri solidos 30. Notavi.
cilioruin edilionenon ooiittanlor. Illa autem tanlum v kal. Angusii Flavio v. c. consule (b). »
indicattirisumus, qnae iu colleetinhe Deiisdedtt repe- Alia cauiio ejusdem diei ac iisdem verbis subji-
riiiuis eaiiera enim, qose apnd Gralianum exstant
: citur ab eodem Gelasio data Vincomalo, ubi solum
fraamenta aliunde iranseriuta. irt in Conciliisnoudum fundi nomeu decst.
impressa, iis accuratius inqtiirenda et odligenda ie- < Gelasitis Hereleuvw regina: (c).
liiiquimus qui novam Coucilioruni edilionem cura-
Qui pro victu pauperum domnofilio meo ex^cl-
t
buni.
leniissimo regi cum meis liiteris suppiicarei, Petrum
[ccciv] FRAGMENTA EPISTOLARUM GELA- Ecclesix' delcnsorem dirigere properavi. Qu ve- >

Sll excolleclione cardinalis Deusdedit, conlenla

1, niente [cccv] sublimiiatem (|Uoque ttiaiu saltitarenon
in mt. Vat. 3833. destiti, plurimum d precans ut pro vesirie salutis
< Gelasius Helpidio epitcopo Volatertano e> prosperiiatis augmeniis egentium «ausas juvare
inter coelera. diguemini. Data v kal. Marlii. >
« ausn, qua temeuiaie, etc. >, nti apud Gra-
Qno FRAGMENTA EPISTOLAHUM PELAGll 1, cx
tianmn caus. 25, q. 8, c. 26, ubi correclores C eadem coliectione Deusdedit.
Komani in notis ex collectione Polycarpi iocum a
< Ptiagius Metleo subdiacono inler ccctera.
Deusdedil omissum supplevcrunl. Iloe fraginentuni
iu Conciliis omissum, cum caeteris reponendum esl. Nnlarinram scdis noslrx insinuationc didicimus,
t

nullius indiclionis a lcmpore qu«i libi pr mum Ec

c Gelasius Majorico el Joanui episcopis.
clesi.t alrimonium constal esse commissuni, nsqne
\

i nos Squillacinorum cas.les eemiuata ponlifi-

Iia hateinis raliocinia sunl [Leqe esse ] d<cissa; et ca
cum, etc, > uti apud etimdem Gratianitm caus. 25, sint [Lege sunt necessario disputigemla, ut quid
|

q. 4, c. 25. eccles a>licis ulilitatibus debcatur, v.-l quid a quo-

< GelasiusCresconio. Joanni, et Messalaiepiscopis. i|uam ustirpatum s:t, fitleli inspectione cognoseere
Decessorum siaima, etc, > uli apud Gratiauum
t valeamus; et tu, vel ha;redes mi iu fuiuro tempore
ibidcm c. 19, ubl male < Messalia; episcopis. securita e plenaria communili, nullas possiljs iuquie-
< Gelasius Joanni episcopo Sora>o. tudine» sustim re.>

t Certum est quidem.. etc, > uti apud Gralianum < Pelagius Mauro episcopo Prxnestino inter ecetera.

deConsccr. disl. 1, c. 7. Noster auicm codex addit Oidicimus de patrimonio ililviade annis quidem
<

in fine: t Dataidibus Aprilis. > de prima , seennda el leilia indiciioiubu^ Ampliaio

Gelasius Senecicni episcopo. quondam presbytero et Stephano diacono vic<-s pim-
ttlicis iu urbe B. ugeniibus quod exegisti, fide media
i Pi;c mcnlis amplecienda dcvotio est, qna se
persolvi..se. De quarla vero indiclione secunduin
Jnlms v. b. (td est vir honorabilis) in re Juviatia,
Graliano caus. 1 ti q. 7, c. 2G. Codex l) ordinalionem lili noslri viri r.digiosi Nars* sacri
elc, » uli in ,
palat filiis nostns Dulcilio , Fe;icii, atquc Joanni
addit in fine: < Data sm kul. Auyusti.
i
>
preshyteris quod exactum faeral, intulis^e. Super-
,
< Gelasius Agilulpho post cceiera. veiiienlibus vero nobis et per Dei gratiam ord ualis
Precor autem ut reculam B. Petri anostoli inicr
i de eadem qnarla iiid.clione. Et infra : < ldeo-
intiilisli

Dalmatias coiisiituiam defensare dignemini, el quae t|ue supplicante dileclione tua e* Omnihus sti|ir.a-
vobis vel fraer et co-piscopus meus (a) Honorius scriptis praterilis G indii tionihus fraternilatein tuam
pro ejus uiiliiate suggesserit, vei conductores puia- hac securitale credidimus niuniendam , nt nnlla
verint intimandum, quam fieri potest, pracstari ju- charitaii liiae in posterum a quo'ihct (aluiunia nm-
beatis. > vcatnr. >

< Gelasius Januario posl caetera. ( Pelagius Narsa? palricio Anagnosticon inter ccelera.
i Sed causas quibus b^nclicia B. Pctii apostoli t Bcne noveiil extellentia vestra nos habenlihiis

(«) Mic HonoriuS fail Sa'ouitanus

episropus, ad nri regis hanc re^inam ejusdem Theodorici gentri-
qticni alias du;r. Gelasii enisiola? ed tan sunt. cem memorat. Muler Er- liva dicta Goihica, eatholict
(l>) !d cstFlavio Vialore, qoi fail c nsul an. 495. ifuidem crnt, qua? in baptismo F.usebia dicta
(c) Aiioiiymus a Valesio edilns dc Gcssis Tbeodu-
SST DE ANTIQ. COLLECTION. ET COLLECTOK CANONLM. PARS IV. 558

dunlaxal iioiiiinilius et nuUam neceshilalem palten- A tur Aurelj uuin, in uitegro mia cum vineis suis po-
dare pauperum nulla raiione praesuuiere
lilnis rcs ; sitiun via Ponticnsi juxia sanclos Abdon et Sennen
qma neque hoc vobis placure novimus, neque lioc pneslantem Lege pracsians ] auri soiidos duos et
[

nostio e.^se oflicio cmveniens judicainus.» semis, juris S. Rnman.r, cui D o atictore descrvi-
inus , Kcch-sia? tibi ad cei luni lempus debearnus
,
i Prlagiits Doelio prwfecto prcetorio Africce inter casiera.
conrederc; eapropter httjus praeeepli serie emissa,
iKoinana, cui Deo auemre prasidemus, Ecclesia, Miperscriplimi ca^ale cuin omnibus ad se perlinenli-
post conliiiuam 15 et eo amplius aunorum vasta- Ims (ilii a pr.-cseuli liac 14 iudiciioue diebus vil.u
liouem bellicam in lialisc regionibus accidentem, et ttt* couredimus, sa e ul a le annis singulis pen-
ita
pene adliuc minitne discedentem lion aliunric nisi sionis noinine rationibus ecclesiasncis dno auri so-
de peregrinis insulis aut kwis clero paup-ribuj-qne, un. 5 sine mora alii|ua persolvan-
lidi el treiuissis
etsi non sulficieus , vel exiguuni tainen stipcndium lur, iu aliquod exinde possis babere
quatciiiis et
ronsequilur.» remedium, et Ecclesia; nostra! niilitas non decrescal.
i Pelagius Juliano episcopo Cingulano. Post tuuui vero obitutu praedicluni casale ad jus
S. Ecclesi.-R nostrai, cnjus esi proprietas, revert.v
«Constat dilectionem luain intulisse rationibns
tur sine dubi". Dat. iv id. Maii iudict. 1 i > ( Id esi
Ecelesi.i- ex praMaiione massarum sive fundoriim ,
an. 626).
per Piceiiuni rdiia 1 pnsitormn, quod curoe ina;
1

commissum esl, de indiciionc 7 lilio nostro Anasta- Ex Regittro Gregorii Junioris.

Mt> argeiuario ei arcaiio Ecclesi.e nosirx auri soii-
Gregorius Stephano presbytero atque aliis duabut
dos I». Notavi die iu kal. Augusii (a) pottt consuia- C successivis personis.
tuni B:>si'ii viri clarisimi.»

« Pelagim Dulcitio dcfensori posl qucedam. i Quotiens illa a nobis tribui sperantur quae rationi

« Pr:« lcrea raiiones nobis nescio quas Gra^corum ineunciamer couveniant, animo nos decel libeuti
more fucatas de 6 indictionis pensionibiis dircxisii,
concedere , et petentium desideriis cougruum iin-
pertire suffragitim. Ideoque qnia postulasti a nobis
suggercns te per 50 solidos, el pro aliis 00 a diarono
Varino e.t nescio quo alio casas recollejiisse. Et cuni quaienus lundum Campanum cum domo sua et vi-
nea posita via Flaminii 14 plus minus millibus ab
libi qnotidie liinCet inde acerescant pra-dia, tu nobis
bac urhe Roma qtieni lenuil per einnnitionem Ser-
de pensionibus anguslias generas. Non ttbi sufticit ,

gins presbyter et vestararius nosier, qui fuiidus ex-

quod 1« a noiariis el aliis diversis fli c ij s
stinl ex corpore palrimonii Tusciae juris S. Romanae,
vix te liberare poluimus, clc»
cui Deo auctore deservimus Ecclesiie, hunc vobis ,
« Pelatjius Vilo defensori intcr cwtera.
emiss3 pra ceptione ad tenendum concedere debe-
< Ideoque prxsenli lihi jussione m.indamus ut remus. Incliuaii iiaque precihus vestris per bujus
curam ipsius patriniouii peragere [cccvij non omit- pueeepti serietn supradictum fundum cnm domo el
tas; sciensquod nos a te jam et reliquatn 6 indi- viuea ci omu Ims ei jiertinciiiibus iu integro a prae-
ciionem, et omnes singolarum dcinceps iudiciionum seuli viii indiciione diebus vita; vestrae voliis conce-
a 7 exigemus pensiones ul secundum morein ct , diinus deiinendtim , ita -aiie ut a vobis singulis
emitias in scriuio caulionem, cl brcvem ejusdctn qtiihiisqtic indieiionibus pensionis nnniine raiionibus
palriiuonii possis accipere. i ccclesiasiicis 3 auri solidi difficullale postpi-siia
persolvanuir. omiiemque qua indigent meliorationem
DV/E EPISTOL/E IIONORII I, ex ejus Regktro
ac defensionem praedictus fundus, et vinca, seu du-
descriptie in collectione Deusdedit.
nms indifferenter a vobis sine dubio [cccvn] procu-
Honorius Gralioso subdiacono. rantibiis efiiciantur ; nullaque postea ad danditm
auniise pensionis a vobis mor.i provciiht , sed ullro
« Nc cuiiiuam
labor et diligentia quam in rehus aclionariis S. nostrre Kccle>iae a praedicto tempore
Eccle6ia; adliibel possit e*se damnosa, ila dispo-
,
persolvatur. Nun si aliler, quod ahsil a vohis, pro-
uendiim esl , ul illi sttus lahnr sil utilis , ct detri- vcnerit de suprascripla melioraiione, defensione el
meuliim ecclesiaslica; res non agnoscani. Proinde annua pensione; statuimus fore invalidam banc no-
doiiium cuin borio stn> posilam in hac urbe lioma
siram praeceptionem. Post obituni vcro vestrum me-
juxta thermas biocletianas regione A, cum omnihus
moraius fundus ad jns sauctse nostrae Ecilesiai, cu-
ad eam perlinentibus, libi in 29 anuorum spatia
jus esi proprietas , in iniegro reverialur. Dat. id.
ad iinuin auri solidum persohendum singulis qui-
Aprilis indict. vin > (ld esl an. 72oj.
iuisque annis ralionibus ec< lesiasticis pensionis im-
Duo fragmenta ex epistolis Joannis \ 1*1 ponlificis
mine possidendam coucedimus; nec ie exinde ejici, ad Angelbertam imperatricem, et Ludovicuin impe-
vel augmeniiiin peusionis tllic conslituimtis impnnen-
ratorem, et linene ejtisdem ponlificis ad Anuonein
durn ; ila sane ul reparaiio ejusdem domus in cnn-
episcopum Frisingensem , qua? ex ms. Colhertino
siudere, sicui diligens palerlamilias,
ctis iilililatibus c
2576 vulaavii Baluzius lib. v Miseellaneorum pag,
debeas. Post viginii vero iiovem annorum curritUia
4-89 et 490. ex bac nostra colleciione olim videutur
cadcm domus cum horio suo ad jus S. Koman.-n E<-- D C \cerpta, in qua legunli lib iii, c. 1-21, 122 ei 125.
clesi», cujiis est propneias, sine dubio reverlalur;
ucc ahquid ex bis quae in ejus melioratioiieiu ex- CAPLT XV.
pensa fuerint, vel a le, vel luis haeiedditts sit repe- I)e ms. coUectione Doniio iis ephcopi Sutrini.
tendi liceniia quia raionis ordo non sinil ut in rei
:

inetioraiionem expecsis repelai qui iu eadem pcn- i.Ronizo oh scientiam eminentem ac zeltiin pr<»
t-ione aiigineniniii non reccpit. Dat. liheriate ecclesiasiica
insignem prius Sulriensis epi-
id. Decemb. lu-
dict. U » (Id esi au. 625). scopus fuit. At ob Koni; n;e Ecclesiae defensionem e
Sulrina sede pulsus post mtUtat capthnes, tribula-
« Ilonorius Servodei notario. :

tiones, etexsilia, inquit Berioldus Constanliensis, a

* Qiioiiens a nobii illud peiilur quod rationi no- Placentinis cutholicts pro episcopo recipitur. Sed a
sciliu conveiiire, anim» ims decel libenti concedere. schismaticis ejusdem toci eflossii oculis, et trunctut
Meoque quia petisti a nobis ut casale quod appelia- omnibus peue membris martyrio coronaiur. lia illc in

(a) Supplendum 18 consulalum Basiliipost

id constiinlo Vigilii an. 553.
,
Fragmentum alierius epi-
est anuo 559, quo ui Augusti ad finem accede-
kal. stobe Pelagii ad eunidem edi!um est a Balnzio loin.
|
bil indictio sepiima. Pelagius aulem anno seiptetili I V Miscellan. pag. 466, ei rccusum a P. Mansio ton^
obiit riie te.rlia Marlii, currenle indictione
ociava. 1 Snppiein, Ciincil., pag. 452.
Julianus episcopus Cingulanus sub-cripttis legitur
230 AD OPEBA S. LEONIS MAGNI Al PENDIX. 3,0

(''iiiiin.ialioue Chronici llermanui Conirsrii ad an. A riawi presbylerum de sanclorum PaLrum auihenticis
10S9, qui iilcirco ll.inizoui» eu.mrtu.dis cre litur. At canon.bus opusculum. Nullus lib^is lilulos pra'fi«ilnr,
lnijus libellmn de Sacram^ntis ad Gualteriuiu Lemicn- sc l'»luli loco qmeilam in singulos prapfaliuiicula a~r-
I

sis mo alerii priorem e ms. hiblioihee;c Anibro- U'iinent'im cnjusque prO|«rium deignat. Igiiur ad
bian;R vulgavit Muratorius dissert. 57 Aiitiquitatum banc colleclioneui cogmtsce ulam pauca ex ipsi$ prai-
llaliea iun lom. III <ol. 599, in qm
col. 00-2 B<mi/.o faiiunculis prolerre siiffniei. Lii-ei vrro oi> di-feciuni
mcminil opiisenli a se conscripti couira Ugnnem priuiae pagiua?, libri priini i»r;elalio interciderii ; hujus
scliismalcum. Hujus etiam opusculi mentioneui facil tauien argnmentiini n»n soluin ex ipso libm, qui de
libroqu irto colleciionis mox describendae his verhis: baplismo late d sser l, elici potest; sed eiiam ex libri
Urbnni vero (secuudi) pontiftcis acta, ei dc ejns vicln- secundi exordio, in quo prioris libri compendiuin et
ria si quis icire volueril, leqat librum quem scripsi in secundi simul argumenlum pvojionitur.
Vqoncm scliumaticum, et ibi inveniet ad plenum ditu- « Incipit liber secundus. (juod ante sit do^endus
ciJala quaz voluerit. Vbtoria Urbani II quae liic indi- omuis quam baplizandus, el quid s>t baptisinns, ct
cainr, illa est qua cx Urbe expnlsus ftiit antipapa quot modis lial, a quo sumpsit exordiuih, el quan-
< i

Guibcrtns. Id auiem accidit anno 1089. Cilius ignur do, el quomodo fieri debe.il, snperiori libro breyiti-r.
boc anno Bonizu opusculum in Ug»nein scripsit. p.rout potuimus, enarravimus. Dein 'e calecum nmu
Postea vero aliquanto lucuhravit lum libellum de per e\orri>mi insufflalionem, et pi r olei exmci/ati i

Sicramentis, tusii colleciionem ca,nonuin, in quibus unciionem purgaiiuu certis lem|oribus ad foniem
illud opus uliini jam nul<* abs se scriptum laudai. nsque perduximus, in quo lertio iminissus, vc! im-
Igiiur ei anno 1089 alfigi iiequit ipsius mors, sed d niersus, prapria oris confessione vel er Biisripicii- :

poslea conlgissc dicenda est. Certoldus iiaquc si eo (ium fidem se credere in Deum Pairem i>mn po en- ;

anno Boniznnis in^ntionem fecil, quia tunc viia !un- leni el in Dominum Chrislum Fi'iuin Dei et linininis
clum credidit, allucinaius est; nti sane allucinatus cruciflxum, et iu Spiiinim sanctum prxseniihus m-
est etiaui, cum Rcrengarii A"degavensi< mortem gelis, tesiatus cst. Dc qm» ascend :n<, vel snblalus,
rctulil niinu 1083, nam inicr nmnes coustat euin ex- oleo principali delibulus, co^leslis mciis.e convivin
ressisse annn 1088. Hinc multo magis falsus »-st pirlicipaius est. Quia vero, lesle Jacobo apnslnlo,
AnonymusMelliceusis Berloldo coicyus, cu u in libro fides sine operibus moitua est ; superesl nunc opera
ile Scri|tioribus ecclesiasticis cap. 113 Bonizonis d gna fide enumerare, ut, velut sapieus architecius,
collectionem sub Gregorio YJ scriptam iradidit. Bo- po^sim douium super fundainenluiii, quod CUrisius
ui'z'1 Sntriensis presbyter (scribendum eral episccpus) e^l, a dtficare, quam iiec venti, nec Bumin>, nec
skptimi (Gregorii) temporibus scribit excerpia de fri- imbes valeant eradicare. Nuuc vero Dci coulisi mi-
nonibns. sericordia, adoriainur sermoii'in. P. iuia ac p iuci -
2. Hspc coller.iio aliquanto post annum 1089 lucu- palis Chrislianoriim virtus esl iibedieityia hui ihtaiis
luata diutius ignota fu t. Priinus Lambecius tom. II filia, tc. i El posi nonnulla proliietur se velle in-
<

Coinmenlarii de Bibliolheca C;esarea Viudrhouen-i sUuctinnem evhiliere, ex qua ntnnes discant quatcnus
r. 8, preler Bomzonis Epiiomen Sentenliariini S. iu suo quisque slaiu clirisliaue vivat. Ilanc aulein
A.ogustiui inscripiani Paradisns Augustinianu* in oc.io Clu isiianoiuin divUioucun |iropouil. < Alii suni clerici,
libros distribulam cum episiola nuncupatori ad i c n liiiouilms a<ii subdili, alii pra?-
alii laici, cl in liis

Joannem abbalem , codicein bujus coiieclions in lati. Praclatoriim in clcricali ordine po-itorum alii
eadem bihliolheca cusloditum sic dcscripsit « Volu- : G sunt cpiscopi, aiii secundi ordinis sacerdoies, alii
liion nieinbrauaccum est in-folio minori, seu quarto judices. i iloc auieiii libro secundo agit de episcopis
inajori, qund, quanliim ex s<riptura aliisquecireum- el de eoruui luuctionibus, ac pr.csenim dc ordiua-
ht.!i>liis judicare licet, baud multo post Bonizmiis lionibus.
inorteui exaratnin esl .... Coniinctur autem in me- « Hic solus liber prxfatiun-
Incipil iiber lertius.
>

nioratd codice iuedituiii baclenus Decrelale Bonizn- cula. caret. Agit auicut de meiropobianis, de pallio,
uis, sive Syntagma Decretorum Ecclenasticorum, ex dc olTiciis eoruni in sulfiaganeos, et vicc versa. de
sacra Scriplura prohatisque concihis, ut el pontili- episcopjs, de ordin itio nbus siinoniaris, oV epjscopo-
.'niii Ilomanorumel saucloruin Patrum aliorumque rum judiciis, de synoda, de juramento purgativo, de
•irthodoxorum auc.iorum monumcntis collectuni, et episcoporum translaiioue atque ofliciis. Ui Iibri tres
secundum locos communes in sep'em libros divisum, in ins. Cesaren Vindebnneosi desiderantur.
cni loco prouemii esl praifixa Epilome Hisioriw Ro- « Lncipjt liber quarius. Scripturus de exccllenlia
manorum Pontificum a S. Petro aposloloriim priiicipe Boman e Ecclesiaj, ct de privilegiis ad ejusdem Ec-
usque ad 1'apam Urbinum II. Tilulus auiem jam me- clesix episcoitum. periinentibus ei de conslitutiouibus
moralie Epitomes hic eslfcccvni] Clnonica llomano- ejusdcm, solerleni rogo lectorein ne citissime in
rnm pontificum edita a Bonithone Su:rino episcopo meam prorumpat sugiilationem, dum viderit me in
viro per omnia doctissimo. Lnnguin fragmenlinn ejus- tam prnfuso opere succinclum pauca dixis^e de ma-
ilem Epitomcs publici juris Fecit idem Lambecius, gnis. • L<»ngior est bj>c inlroductio; el in hacinserta
ijuoii incipit « Scripturus
: de excellenlia Bomaiuc illa Eplome Uomannrum pontificum a S. Petrn ad

Ecclesiae, eic. > llic autem codex Vindeboncnsis se- ry Urhaniim II, quae a Lambccio laudalur. Unum frag-
pleui taniuni libros conlinens, et ab indicato frag- meutum hujus Epilomes hoc loco desciibere non
men:o incipiens, non integram, sed tribus prioribus inulile lueiit.
libiis experiem Bonizonis colleclionem exbibet. Id « Cieterum si quis de Theopbyiacln Tusculano,
ii"bis exploiatuin fecit codex ca|»iiu!i Brixien-is ec- qnaliter Joanni sacenloti veuilidit.papaiuiii, ci <|ii»-

<lesi.e, ciijusnoiiliani doctus ejusdem urliis presbyler modo uno eodeuique lempure Thenpbylactus, et
Carolus Doneda perliiimmiter communicavil. Hinc Gregoriu^, [ccctxj e.t Silvester Boinanuin non rege-
pleniorcm bujus collectionis descripiionem produ- bant, seJ vastabanl ponlificalum, ei quabter Ilenri-
ceie lii ei. cus rex Uonradi lilius H.oinanani Ecc'csiam a lahbtls
5. Brixianus hic codex membranacctis iu-qna-io j.cst bus lihcravit, gnarus e-<se voluent, legat liiirum
nblougo, Bonizoni suppar, excunic sasculo xi vel sal- quem diclavi, qui inscribilur. ildamfeitnt; et ibi in-
teiu ineunte xn scripins fuit. In iiliimo enim folin veniet h:ec ordmabililer f sse uigesta. Inve iiet aulem
posienori mann describitur notitia reddituum 1 l»e!- et ibi, qualiter papa Clemens leclus sii; qualiierve
<

lariorum calbedralis ecclesi;e Rrixieusis eutn data Henricus r<-\, imi eralor ab eodom ordinaliis sil et ;

auni 1210 indictione 13. In ln»c aiiiem manuscripio de Damaso ejus successore, quot iu papatti duxcrit
dccem liliri profenintur. Una iautum primi libri pa- dies; ei de piaeclarq Lconc, quid in pipatu egerii,
gma desideratur. Iu superiori auiem iniigine iflierius qiialiterquc vitam linient; et de Victore ejus sncces*
pauiiuc, ipie imnc primj e*l, hic liMilus be.;iiuda ^cre. quid egeril, aut quid cjus lenipuribus novum
manu scriptus legilur : Benixoms ep'=scopi ad Grego- advcnerit; et de Stephano Gmhefrcdi ducisgennauo,
3t\ Dli ANTiQ. COLLECTION. ET COLLECTO&. CANOMJM. PARS IV.

et qualiler pj>is lompoiibns Paiarcn f.l'. Palaretia] iaie el ni.-eiiconlia scniper seqncns supercxaldi
,

npud Medii ianum exorta est; ei dc Nicoiao papa.et jndicinm, etc. » Agit vero post mulla de pccuilcini-
iie lile qnani lialmit Ctim Benedicto invasore, el qmd bus excommtii.icatis, ct de variis peccalorutn gcne-
egeril in papalu; et de Ab-xandro II papa, et de lite ribus.
quam lialmit ciun Cadolo Parmcnsi, etdeejus viclo- i lncipil liber deiimus. Superiori libm dixisse mc
ria, el qird egerit in papatu, et de ejus linc; ct du prudentum suhjacere arbilrio sarerdotum
nieinini
<eptinio GresjO'io, et <le cjus clcclione, cl de viia Bccondum inodtim culpae considerata hmnilraie ac
ijns, el moribis; >l qn liter ad allare Doinini a posniiudine pcenitcnlum rigorem canomun lemperaru.
<;entio viro cudeli captus sit, ct eo die Dei gratia Quia vero auctorilas majorum in sancla multnm vali
liberatus; el de Werra, qnam susiinuii ab Benrico Ece'esia, opera prelium visum est mihi, auctoritates
imperatore; et de coniroversia quam habuit cum et exempla sanclorum P.itrum inserere. Kt primiim
Wilierio, <i dc icrumnis quas SUStinuit, el de obsi- a clericis incip'amus. t Seqnitur mullis canonibMs
dione civitalis el sua ; ct qualitera liotberlo Norman- ue puiniieniia.
noriim d;!ce sii lberatus; el qualiier bealo line i|iiie- 4 Ktsi nubus librornm litulus est, ac pmfatiom s
vit, apiissime declarata. Drbani vero ponlificis acta, titoii locum gerani, canonihus lamen q>'i profernn-
et de ejus vicloria si quis snre volncril, lc-at librum lur, sui fere littili pr;ielixi snnl. llanc collei lioneui a
quem ^cripsi i.i l^onein schisuiaiicum, el ibi inve* P. •
hbate Joanne Cbrysoslomo Trombcllio qui ,

nicl ad plenuin uducidala quae voluerit. Hucusque lirixiani codicis apographum obtinu t, edilMn iri con-
iucipiens a B. Petro apostolorum principe usque ad (idinius.
noatra lempora Romanornm pouliilcum acta com- CAPUT XVI.
pendiose digessimus. Superest nunc ut de. pri\ilegiis
C
De Ivonii Carnotciisis duplici collcctione.
ad Bomaiium ponlilieem pertinenlibus, et dc prairo-
gativa ipsius sedis non profuso, sed succincie Pei 1. Ivo in agro Bellovacensi nalus snb niedimn snc-
adjuvante gralia disseranius. anno 1078 consiimtus abbas monasterii
cultini ii, et
t Incipit liber quinlus. Superioribus tribus liheliis Bellovacensis S. Quinlini oniinis Canonicorum liegu-
qualis debeal eligi episcopus, et a quibus, el ubi, et larium, tandem episcopus Carnotens s clecius ;m.
quandn dehealconsccrari, et qualiler post consecra- 1092 et cm.secraltis ah Urbano II, mortem oppetiii
tionem decenter delieat vivere, prout poluimiis bre- amio 111?) v«l, ui alii malimt, 1117. Vir fiiit non
viter enarravimus. Dein de metropolitani digniiaie solum doctrina egregius, sed eliam zelo, prudenli
et usu pallii, et ejus genio, et dc excellentia episco- consiamia, fide.et sanctttale coiispicuus ; acpropter-
pali, el de induciiS, el de nspuenda inimicorum ac- ea Pius V constitulione data anno 1'ilO canonich
rusatione ei infamium, etdeeorum judicio compen- congregationis Laleranensis concessit ut die 20 Maii
diose traclavimus. Posl vero de excellentia Ri.maiue Ivi.ins memoiiam celebrarent. Duae raiionum coiie-
Lcciesle, et de praerogativa Romani poniilicis, et de ctiones ivor.is uomine inscriptx prodiertml una iu :

roiistitutionibus et consuetudinibus praefatae Ecelesiae ooto partes disiincla Pannormia honis appcllaiur;
,

inin profuse, sed succincle, vix paucissima de multis alicra Decrelvm Ivonis, quod in sep:em ctdecem par-
c irpendo digessimus. Superest nunc de secumli ordi- tes (lisiriiiuiiiir. Patinormia lyp s itnpressa fuit Basile.i»
nis sai erdotibus et diaconibus, cajlcrisciue ordintbus, annol499, curante SebasiiauoBr.inill, eamque itcruni
pnuit Deus concesserit, enarrare, et primum ab or- Lovaiiri anno 1;>57 a mendis corrcciam Meicliior a
iliiralione ordiamur. Vosmediano ncudendam curavit. Deeretum vcro
c Incipit liber sexlus. Monacboruin qualu<r esse primnm prodiit Lovanii annn 1501 opera et sludio
genera, B. P.eiiedieioreferenie,cognovimus. Primtim joannis Molin ci Camiensis, et postea rnm alii-, lvo-
anacliorilariim , qui ex ceenobiis probali, velut jam nis opiribus ad fidem antiquissimi codicis Viciorini
emeriti, visus hoininuni fugientes, angelorutn vallan- ilerum impressum Parisiis ann<> 10i7. Plriquo operi
ttir prxsidio , cl relevantur cloquio. Secuudum cst iu vulgalis pra?fixa esl eadem omnino pr;«faiio, qnam
roenohilaium sub regula abbatis dcgentium, qui imi- Ivoiii^ e^se stylus aliis ejus epistolis aqualis omiiino
lanlcs Domiiiiiui nostrum Jesum Christum, roii sunm demonstrat.
laiiuni, sed allcrius voiuntaiem. Terlium est teter- '2. Ulrius'|iie operis litulos imprirnis referamus.
rimum genus sarabaiiarum, qui secundurn proprium Parte prima fusioris operis q.iod Decretum Ivonis .

libilum viventes, sine abbate leroi, vcl bioi in celln- vocari solel, agitur dc baptismo et conliiinaiionc.
lis cornmoraiiliir, ai tilicio manns vietum qiiscniites. Secunda de sacramento corporis f.bris i, sacrificio
Quartum cst gyrovagorum, co quod gyro vagamlo mi.xsne, et reliipiis sacramenlis, ac simonia. Teiiia
ertas iion habea t maiisioncs. » Kuse dein agit de de Ecclesia et rebus cccicsiasiicis, et carumdem re-
UKinaehis. vereutia et obseryatione. Quarla de lestis, jcjuniis,
i Incipit liber seplimus. Scripturis de regibus, el Scripturis canonicis, consuetudinihus, et conciliis.
ile judicibm, ei de his qui in laicaii oidine suntcon- Quinta de primatu Eccle>i.e Romamc, ct depnnia-
stiluii, operae preliiim visum cst nohis umle regalis lum, mclropolitanorum et cpiscoiiorum ordine ac
patesias, vel a quo priiuuni sumpsit exordium, bre- juiilms. Sxia de vila, ordine, etccnsura clcr.cormu.
vitcr dilucidarc, etc. Sepiima d.: monachis. Oclava de conjugio, et virgi-
< Incipit iiber octavus. Quia ve.ro suprriori l.hro
D nitate, de raptu, concuhinatu el adnltcrio. Nona dir
dc pnolalis in ordinc positis, proul poluimus,
laicali ineesiit it gradibus prohibilis. Dcfiina ihi liomicidiis
hieviler enarravimus; superesl nniic in nlteriori roluutariis el involuntaiiis. Undecirua de inagis ,

bbro, qualitcr subditi vitani debeani inslituerc, bre- sagis, bistrionibus. Ducde.cima de roend.icio, perju-
vitcr indagare. E( pr miim plebis faciamus divisio- no, tc. Decima terlia de furto, usuns, venatorihus,
i

nein. Nam cx plebe alii snnt arliiices , a!ii vero agri- ebriosis, furiosis, nt Judais. Decima ouaria de ex-
cnl;c,eic. » Agit postea de decimis, de sponsalibus, communicatione jnsta vcl injusia Decim quinta de >

dc niatrimonio, de jejunio et de diebus festis. poeuit<ii(ia.Decima sexta de officio ct ju li-iis lai-

« Incipit tiber nonus. Liber iste medicinalis inscri- conini. Decima septima pars san/itorum Patium ac
bitur, eo qtmd «grorantium conliuel vana medica- praescrliin Greporii M.igui sentennas conlinel de
meuia animai i:in. i-.tsicut peniorum mcdicorum est liiie, s;ie et charitate.
ad tactus vennriiin et ad aspectnm urinae roorbos c<>- ~u liHiios altcrius tolicctionis,qu»3 Pan-
Eu porro
gnoseere singulornm; [cccx] sic pruilenlum est sa- noriinu Ivoius inscribitur,quales ipso auciorevposuit.
cerdotum ronsiderala pcenitmline pcenitcniis , quid , t Prima pars biijus libri continel <lc fi.le, ct de di-
i|uibiis , cl qnanlum conveniat ju liciali magislerio versis haeresibus, de sacrameolo, id esi bapiismatc,
disperlirc et ul ad hoc faciendum sini idonei, opor-
: et minisieiio baptizandorum, ct consecrandorum, cf
tet eos canones sanctorum Pairum non ignoiarc, ut cmsiguandorum , ei corisig'iaiorum et dc observa- .

cijudicium a sanctorum canonum jrodeat auctori- tiouc shignlorum; jcccxi] etquidconfcra! baplismus,
 : :

Sf> AD OPLfU s. leo.nis macni append X. 3U

cuil cnufirmat.o. De sacramcnlo eorporis et sangni- A sniim de sacro fnnle levavit, au( ad eonfirniaUonem
ms Cluisti; de itiissa el saiiciUalc aiiorum sacra- tenuit, ci iden volnii scparnrt. In qun ramuscnlo con-
men o uin. possunt cnnjugia lieri. De aceiisaliotie
saiijjiiiiiiiatis

c Secunda pars roniincl de coustiiulione Ecclesa 1

,
ennsangiiiuiialis, ei a quibus personis debet fieri. De
ci ohlalionihus liilelium. De
deiiicalioue etconst-cra- iiiquireiid.i pereuiela, el de incesluoso conjugio. I)i-
lione eccle-iarnin ei aiiarinm. De sepuUur.i, el pre- scidia degradibnseousauguiiiilatis rectoettraiisversa
sbyteris, et de eorum ec<Mesiis. De decimis etlcgi- ordine dispesuis.
lima possessione, ei ile cuiifiigieiitibus ad eccle-iam. [ccc\n]'i Ociava pars continct de bom cidio spnn-
Do De liberornm Itiul.i. De alienalione, rt
sncrileyio. laueo ei mn sponlaueo, f i quod poiest lieri sine pec-
commulalioue rennn ecclesiasticaruut. De Scripturis cato. De eo qui quentiibel clericmn occiderit, quid
et aulhenticis concilbs. dehcai emendare. De eo qui pe c sserit miilierem in
« eunlinel de ebctione et consecra-
Tertia pars Htero baheiiiftn, ei abortierii, utram bnmicidiuin fe-
tiniie papx, arebiepiscoponim. De ordinibus, de cle- eerii, ncciie. D iucan attonibus, et divinationibus, el
ricis, et de laicis ordinandis et non ordinandis. De diverso genere magicae arlis. De naiura dxmnnum.
muiaiione episcoporum. De ordinaiis non reordinan- De soriibus. De o servatinne dierum et me«sium. Dc
tlN. De contineiit a nrdioatoruin. De si.nioni.ice ordi- juramemo, quod debral leneri, uecui', ct qu»s ba-
natis et ordinatoiilnis, quod omnmo siul deponendi, beai comit' s. D- omiii genere niendaeii.i
et quod inisericorditer reconciliandi. De professione 4. Priorem eolle< 'tiiinem, «{iippj Uecrctum dieituv,
hxreiicomm. De lapsis in sai ris ordiuilius, qnod non Ivoneui habere aucioreui nemo dubiiai. De Pannor-
debi*ant minisirare, et quod miseiicorditer ad mini- ., mia vern magna inter rr licns vertilur quaesiio. Vio-
possi
sl:aiiduin possint accedere. De clericis hnmicidis, " ceutius Bellovaeensis lih. xxv Specul. ilisl >r. c. 8i,
quod nou debeant minisirare. De nsnrariis. De servis po>l iMtiiiain Uecreti Ivonis, quod \olmnen non piuvm
per ignorantiain ordinaiis, qui delieani manere iu qianiitatis, ncc facile poriaiile nffirmat,hac addit
ordiiialione, qni non. De clericis ebiiosis, scurrilato- Hugo Caiulaunensis ex eodem lolutmne abbreviato li-
ribus. De monaehis. De aeiate qua possinl parentes bellnm pGrlaiilem legilur composuisse, qni et ipse apud
contradicere rel gioui lilioium, et qua non possint. me est, ,t Sumina Decrctoruni Ivonis appellatur. Iluic
De viduis, ei virginibus velals. De abbaiissis. Scbastiauus Brandl, qui Paimormiain edidil, |>rimus
Quarta pars conlinet de prunaiu ei dignilaie flo-
« Otniiium suspicalus est banc esse pnus Summam
mauae Ecclesiae. De conciliis convocaudis. De pro- decrelorum Ivonis ab llugi.ne C.iialauneusi ex Decreio
viucia quomodo sn conslituenda. D; po estate pri- Ivonis excerptam, quaiu ipsius Ivonis opus. Jonines
matum ei ineiropoht.norum episcopoiuiu. Denego- Moliu.cus i:i ednione Decreli rnmdem seine*li nn
liis clericnrum, ubi debeam tractaii. Dj
ci causis airipu l ac prnpugnavil ; ac suhimle bns seculi suul
spoliatis revestiendis.De accusatione, el quo ord ne, correi-tores Komaui, et P. Antmnus Pagius.Alii vero
il a quibus personis. et adversu» quas personas de- cum Stephano Itaiilzio in pi.rfati-ne ad dialogos An-
beai, vel non ikbeat lieri. De lesnbus, qui, et qtio- lonii Augufilini dc emendatio.ic Gratiani non miuus
modo, et qaot, et iu quo negolio trslilicari debeaut. Pannorm am qtiam Decrelum Doni ad,udicai'uul ;
De judicihus, qualcs debeant esse, el quando seulen- ceiiseiitquceum prius lucubrasse Pannormiam,deinde
tiam judicii debeant profeire. De appellaiione, quo vero cuiii eam legeutibu.s probari vidis>et, ad attctiu-
lemnore, ei qua raiione dcbeat fieri, et de poeua rem collecl oneni coucmuaudam amniumappulisse, ct
oiale appellantium. Q utri([ue operi eumdem prologum
aplasse.
i Quijita pars eoutiuei de clericis sola infamia sine n. Quid nob s inter l.as semeulias probabilius v'-
toslilius accusatis, quota manu sc debeanl purgare. deamr, paucis explicahitnus. Ccrtum cst primo colle-
De causis et negotiis laicorum. De vocaiione excoin- ctiouem aliquam tanouum Ivoni aseribi <m oriere. Noa
niiiaicandi.rum. De lirita ct illicita excommunicaiiouc. solum eiiim id afiirmat Mgebeiius, qui Ivoni coaevus
De absolutioue. De illis qui cxcomiuiinicai s in lide- fuil, seribens in libro de Script. Kccles. c. IbS: Ivo

liiate aut sacrainento aslricti sunt, possunt siue. per- Camolensis cpiscopus composuil insigne votumen carw
jnrio absolvi ab iilu sacramento. De ha?relicis post num; ei simililer AnonyniusMelliceiisis,qiii paulo post
i.iortem excommunicandis. Qi"<l sil coininumcandum Ivonem vixil, de Stript. Eccl. c. !)5 : Ivo Carno ensis
koii ex nomiue excommunicalis. * episcoput scribit inler alia nonniilla, Excerptu de Ca-
Sexla pars contiuci de uuptiis, quoscilicet lem-
« nonibus ; verum etiam ipse Ivo iu episl. 262 ad Pon-
porc el inler quas persunas, ct qu de causa debeant
, \ tium abbaiein monaslerii Cluniaccnsis tesia^ur, Col-
neri. De tribus quae perfectum reddunt conjugium. De tectiones canonum, inquiens, quas a me posiulastis, et
perfecto el inipei fecto conjugio. Dc conculiuns. De opuscula mea, qucc liis addi voluislis, transmisi vobis
tonjtigibus quorum aller sme ailero contiuenliam quibus verb.s colleci onem a se dtgeslam sigiiiiic.ire
vovit, vel r.ligiouis habiliiHi suni|>sit. De iixoribus videiur. Erunl forlassis qui ex hoc teslimonio cnlli-
qu;e. viris in capiivitalem duciis, alns nupsere.Quod ganl utramque colleciioncm, nempe lum Pannoi miam,
sn conjugiuin inter personas ejusdem religionis vel lum Decrelum lvoni adjudicari, qnippe qui cotleclio-
lidei; potest et inler Judieos; inter personas vcro nes plurali numero scnpsit, non collcciionein. Al idem
qux non sunt ejusdem religioms vel lidei, nou potesi ^ |vo iu epist. 80 plurali ileu numcro ail In coileclio-
i :

u nibus burchardi ormatiensis epmcopt, cum tameu

lien ronjngium. Q uiius de causis non debeal solvi VVoruiaiie
e.miiugium. Cuju-modi cuiijmictio non facit conju- unica sil Burchardi eoilectio. Neque vero pio exclu-
ginm. De separaiioue conjugii non ob causam foriii- dendis duahus Ivonis collectionibus satis efficaces
caiiouis. sunl Sigeberti, Koherti de Monte el aliorum Scripto-
i Scpiinia pars coiilii>et de separatione conjngii ob iti m texttts, qui unius voltimiuis mcmineruul. Dnam

c.nisam foruicationis carnalis. De viro qui cuui alle- enim collectionem Pannormia iuscriptain. cujus fre-
riiis uxore Fornicaiur, quod post murteiu maiiti non qtienliora suitt exemplaria, fortassis viderunl, non
potest cani habere uxoiem. De iulerfecioribus con- vero aiteram, seu Decretum, cujus quidem rariores
jiigum suaruid. De loniicalione spiriluali, quod pro- codiccs invemuntur.
pter eam licile dunillalar tixor. De rcconciliatioue 6. Secundo certum esl Pannormiam non essc illam
Ct.iijiigum. De sacramentis qi:ae dcbenl viri facere Summam decretorum Ivoni* quam llugo Caialauueusis
mulieiibus, et mulieres viris sui>, nuaudo reconci- composuisse traditur mm quia Pannorniia ob parti-
:

iiantur. De subjecnone qua debent u\ores subj ci lioiiein atque distributiouem a Decreio diversam, a
viris suis. Qui r.ilione non debet tieri conjugiuin forma compe dii «jtts em Decrcti abestquam longis-
mter parentes. De eo quod unus \ir non potesl duas sime tum quia conlinct nonntiila quas in Decreln
;

rnmmatres duccre unam post aliam. De eo qui cmn frusira requires; tum eliam i|uia nuihbi in vctustis
iiliola sua.aiii cum commatre sua, atit qui (iliiitn BUiuti cndicihus Snmnia decrelorum, sed Pannonnia, aitt
hantizavil. autcjus uxur filiutn suuin, aui pnvijmmt Excrrptioncs Ivonii inscribilnr. Ihltc SKimwa ab llti-
 ,

545 DL A!NT(0_. COLLECTION. LT CCLLLLTOK. CANONUM. PARS. IV. 3*6

memnratH a Vincenlin Rellovacensi,
pi>ne digesla, et Pannonnia adilitus fuil, qui pn.inde in Yiriorino au-
iilia fuit, qlemporum intercidit. Ne autena
iae injnr.ia tifjuissimf) exemph, non in fronie , s<d in (iue De-
Pannonnia adjuilicciur Ivnui, difflculiatein movebunt creli velul addiiilius describilur.
decreta in fiue parl s ultimaj descripla ex
i|iiu'<.Iam 9. Pr;eeipuus ibns ex quo Ivo canones «'crivavit,
lnnoc<'niio II, qui post Ivouem poutifex fuit. Vernm fuii collcctio Isidoriana. Ijsus e.sleliam alii|iiand<i
luccdifiiciiOas ex vedistis Pannonniae codicibus suh- Reginonis compilatinne, ex qua inter cnrtera, evem-
liia est, in quihtts ciim ea Innocentii II decieta non plaria litterartiui formataitnii al> eo relaia bb. n. i

let;:*niur, eadein in aliquPms exeinplaribus posieriori 457 , 458 et 4"»9. de vcrbn ad verbum iransiulil iu
adiiitatiienio access sse peispicitmtur. Recrctum pat. vi <•. 433, 434 .t 435. Plernque vero
7. Ex codicthu- au em res dijiuiicanda videtur. ex Burchardo sumpsit. Alia non paucaelipse inseruir,
Decreti coilices patni. Trei laiitum liactenus nohis uti smit ex. gr.quae parle secumia De<reti describiiu-
inuotuerunt , unu< ex quo prima ediiio prodiit, aher tur adversus Bereugarii ermres, et qu;p. part. xvi re-
Viclorinos a plurihus laudalus, ad qtieni secunda lcruntur ex Jure Komano ei ex Capitulahbus reguiii
editio Parisieusis cxacla fu ; terlius Vaiicanus 1557,
t Fraucoruui.
soeculi xu, quem ipsi vidimus. lli omnes prxfaiio CAPUT XVII.
nem [cccxu:] exhibent; sed Vaiicanus sine auctotis De ms. cotlectione Greqorii prcshyteri, quce Poly-
nomine hun titulutn pratferl Incivii liber exiraaio- :
carpus inscribitur.
num , sive excerptarum ecclesiaslicurum reium partim
ex epittolis liomano um poniificum , partm ex rirstis 1. Colleetio quae Potycarpi titnlo alleg.iri Sulel, in-
conciliorum , catholicorum epitcoporum , ei regum; et iioiuii postquam cam K<>maiii corrertores Gratiani iu
R
conlinet xvn partes. Viclorinus auiem eam prnelalio- " nr.T.lalinne et in nolis lauiiaru nl. Coniinciiir in m*.
ncm non initio, scd in (ine ipsius codieis inanii ie- Val. 1554. Ancior ejus Gregnrius preshyler ex epi-
ceuliori ail.lit un repraesenial hae inscriplione : Liber Stola [ccr.xiv]nitiicupat<>ria cognoscilur, qm eaunlem
cannnum tuprascriptut decrelnJovimani, quem compo- Polynrpi noinine iuscripsit. dudinus [rom. II de
suit loo quondam Carnoienst episcopus ; el continet Scrifit, Eccl. col. 764) censuit anctorem esse eHe-
xvn paret principatet; uti discimus e-% Raluzio iu Lrcm illiun Gregorium qui postea fuil sanciae Ro-
pr;efalione ad Atigustini dialogns nttm.21. lnr^vcro man:e Ecclesiae cardinalis cpscopus Sahinen&is. F:r-
I

suut exemplatia Pannormi:e. Dnum lantum laudauim litur. ilic enim cardinaiis Gregorio VII ponlilice ll<>-
ub Antonio Atigustino cum epigraphe Liber sacrorum ruit, e vivis autem exce>sil sub Urbano II. Aurlor
canmum praefationcm ac Ivonis nomen ignorat.
,
veto cnllectionis ciim liltro tcrtio tit. 9 laoilet <l<'cre-
Cxtcri prxfationem vel litulum cum Ivonis nomine lum Calixli II qui pouliGcalum iniit annn 1119, a lau-
praBlerunt. Balnzius Yictorinum aniifjuissiminn el dato Gregorio Sabiuens< rtiversus e»t. Hunc quidem
,

tres S. Alhini Andegavensis laudat. Franciscus Sal- preshyterum fnissc Roinanum, nnn lam ex epigraplie
mon in tractatu Gallicc scripto de studin Conciliorum nanusrripti Colberlini ab Oudino relata colligilur
part. ii c. 1, pag. 269 edit. an. 1746, mauuscripium quam ex documeutis qus apu.l ipsum pleniora , seu
exemplar ecclesi;e Parisiensis F 4 commeinnrai. Nns integriora, quaiidotjue inveniuttis, quain apud \usel-
prseter unum exemplar S. Benedicti Padilironensis mum
et Deusdedit ; adeo ul ex Komauts scrini s
mutilum, triaaliacum prscfaiione nacti suinus, tiuum eadem dcrivaril.
Rastlicie Vaticana: 19 G, aliud Vat. 1358 cum pecu- 2. Temptis auiem ex epistola nuneupnloria cou-
liari ejusdem pracfalionis epigraphe ad P. Abbatem, C siilinre licet. Ea inscripta est D. saneiiJac bi Eccte-
nitnirum , ut crediinus, ad Pontium abbalem, ad sice poniificali infala diyne decorat». Quts atttcm sit
qm-in Ivo collccliunem se misisse professus esl epist. iste episcopus Ecclesi.e S. Jac«bi , id esi Composiel-
262; ac tandem codicem Pataviuuni mon;tchorum la us, cujus nomen incipita liticra D, iiiqiiireiidnni
S. Jusline signalum YV. V. n. 86, in quo hic tilulus est. D:io ejusdem Ecclesi.T episcopi stilt imtium sae-
legitur : Ivonit episcopi Carnotensis Excerptiones culi xi inveniuutur , Dalmacli us t Didacus. Primo •

ecctesiatlicorum canonum. Sequilur autem praefalio h;ec nuncupaioria non rnmpetit; quipjie qtii jam
cuin tiiulis oclo partium in qtias Panuormia dividi- nhieral anno i 103 vel 1104 , <|ii!> Didacus eju-. suc-
ttir. Ilic aulem codex controversiam <le hujtts operis ce.-snr epistolam a Paschali 11 acc-pit qiiae legitur
auctoie videlur dirimere. Licct enim credaltir sa;culi tnm XL Concil. Vfnetae e<lit. co!. 987. Gregorii a«lcm
xiv, trauscriptus lamen fuil cx velusliore exemplo, cnlle -ti» ex memnrato Calixti I oYcreio aute annum
quod Slatim pnsl Ivenis mortem luer.it exarattim. llil.1 collocari nequit. Igilur soli Didaco Dalmacliii
Cattlogum euim st.bjicit Komanorum pomilicum, qui succcssori eadem nu.ic.upaioria convcnit. Duo docu-
iia desinit in Gela-io II, utannos pontificatus tnijiis menla cardinalis de Aguirrc vnl-avit (Tom. XII
umiltat qui iu praacedenlibtis pontiucibus siugillalim Concil. Ven. edit. col. 1402) in quiluis hujns Didaci
noiantur. Id autem ex eo evenil quia ille cataiogus fit mentio. Uiium esl privilegium Adelpltnnsi ilispa-
Ittb eodem Gelasio scriptus fuit, cmn anni pontifica- ni.e rcgis suhnexum concilio Palentino anni ili9,
tus cjusdem 6iguan non poteranl. Gelasius II ponli- qtio idcm rex dono dedit Didaco Dei gratin Compo-
(icatum inivit annnlllS, et obiit inense Januario stellirice sedis archiipiscopo omuia regalia a<l Emeri-
anni 1H9; Ivo auteni excesserat, ut initio diximus, rv tensem olim archiepiscopalem Ecclesiam pertinentia,
auun 1115 vel 1117. Illitd ergo exeinplum, ex quo quippe quod Emerita eo tempore a Saraceuis occu-
Pataviiius codex descriplus est, Ivonis aelali suppar pata , Calixtus II archicpiscnpaium Emerilensem
luit. lloc auteiii t .<m amiquum 1^'Stimotiium quo Pan- meritit et reverentia bealimimi Jacobi aposloli in Com-
nnnnia Iv«»ni asseritur, nubis tanli est, ut si tle alter- pistrltaiium Ecclesiam translulerat. Alterum docu-
ulro opera dubitandutn esset, de Decreio pntius mentutn e.st synodus Oveiensis , cui subscriptus le-
quam de Pannormia amhigeiuium arb trateiuur. gittirDidacut Jacobensis archiepiscopus. Ilaee synodtis
8. Ne<|ti idcirco Decremm ab ipso ahju<!icandum
•
in vulgatis affigiltir anno 1115. Sed cum Eiiieriteusis
puiniitis. Cum enim buic quoi{ue operi eadem Pan- an lnepiscopatns (si Adelphonsi privilegium genui-
i nrmia? pruefjtio iu vetcribus lihris atldatur, id ei nmu sii) Compostellam tnnslalus fuerii a Calixto II,
de causa factuin fui^se crcdiinus, quia antiqui illi qui poulUex crealus fuit an. llili, ea synodus m qua
ainanueuses hoc qunque ab Ivone lu< uhratum acce- Didarus lacohciisis, seti Coinpfisiellanusarchiepisco-
peranl. Ivo Paunormiam primo scripsisse, et cuin pus vocalur post ainmm 1119 hahila dicenda est.
,

prt-latione edidisse videiur. Ilinc plura ejusdem Forte annus 1115 errore librariorum scripius (iiil
Panuormia; exemplaria statiin conscripta et propa- pro anno 1125. Pono duos Didacos , el II, Compo-
I

gata. P.i6lei vero prnli.xjnrem collectioncm digcssit, siellanam Ecclesiam rexisse deteximus ex ms. duo-
sed fort.issis ipse iiou ed dit. Iliuc sine proprio pro- deciini saeeuli. llujtis apngrapbum conservaiur apuii
lo,o post cjtis mortem inventa, eidemque iu rariori- comilem Joscphum Garantpnim canonicuin Basilica;
bus, quj? scripla fuerunt , excmparibus prologus ex S- IVni, ci arcli vo Valicano praTc tum qui nobif ,
 ,

m
'
1
AD OPLK\ S. LEO.MS MAGNI APPENDIX. 54?

haec de Didacis rommunicavit. Slemnratum

iisdem A pcssil •|uod sub liumero c^ >m| e:enli pioedicln;:i cssc
exemplum Lceleskc S. iacohi <le Compostella de- Cognoscit. >
ncriptionem exlnbet. In hac ea ecclesia incepta dici- •4. Libru priino agil de primalu Romana* Eccles;r,

lur s«b Epiteojio Didaco el itratmiuimo wUit*. et

I et privimgiis ejus, tit. 27.
ceneroso viro in <rra 1116, i<) est anno Chiisli Libro >ecundo de praelatorum electione, or-Nna*
1078. P <no nbi describitur talnila argentea opere lione pallio , ct de aliornm Clericoruni ordinibus,
snasl vptico <irn:iia, proferuntur lii versus in ea iu- til. 38.

sculnii , iu quibus Didaous il laudalur. Lihro terlio de Ecclesiis monasleriis, decimis, ,

oblationibus, de ci h bratioue ofliciuriim , jure Krcle-

Hanc labulam Didacus prrrsnl Jacnbi'a secundus siarum, et inonasteriorum <ie corpore Clnis"i ejus-;

Temp re quinqusnii fecil episcopii. <|uc cusiodia;de liaptismn et impnsitione maiius, de

JRcx erat Alfonsu*, qcner ejus dnx Raimundus , rilibus, de ilivinis Scrijiluris, de ee-ebratione Pascli.c,
P.cesul prccfatus quaiido perrgit opus. de praedicalione , consueudinibus, jejuniis, ctc.
til. 30.
Huic secundo Di laco Grcsorii collerto conventt, qui Lihro quarto qualifer lex Dei sit lesenda, el <le
pnstqnam arcbiepiscopalem dignitaiera S. Jacobi oflicii.s episc< p rum; <le cliorepisc nis, <le ahbaiibus,
causa obtinuit, in toncilio Ovetensi Jacobensis ar- <le uionachis, »le ninnialihus, de diaconissis, dc\i-
chifpncoi>us vocatus fuil, in lns versibus preesul Ja- duis, ile cleiiconini realibus, iil.40.
cobita , ol in rumciipaloria praesenlis colleciionis Libro quiulo dejudiciis tii. 8.
S. Jacobi Ecclesite pontificali infula decoraius. Korle Libio sexto de imperatoribus, prir.cipibus ct reli.
pnsi liane (I "imaiis accessionem sul» Calixto II Gre- B quis laicis de ennjugiis et malrimonio, ac de dclictis
;

gfirios prchyier R .manus Didaci ipsios horialii col- variis; ile pcenitentia et |iceniieniibus; de jus'a mi-
leetionem lucnbrav eidemqiie ipsam direxit.
i, scrieonlia ; de bono nbeilientide ne Clinsiiaui leiiicrn
:

5. Lnu lalus Oudiuus duos rnss. codices Colbcrti- sc cxpoi aul periculis, tit. 25.
isos lauiiai signatos 1.96 et 4017, et qualuor lantom Lilirn sepUmo de excoinmunicationc, de polestMe
libros cnimneiiiorat. Ai eodex Vaticanus collectioncin ligamli , de unitatf Lc<lcsi;e, de sclnsinaie, de bu:-
in ncto hbros distmciam exliibet singnlos vero li- :
reticis <>t schisinalicis. de «indicta, ctc, til. 10.
br. s diviilit in plures litulns, qui plnra ilem decreta Libro oetavo <)e iufirmis, de morie l purgat> rio, i

»c lestiiuonia comprebendunl ; ac propterea non ila <le sepultura et oblatiunibus pro defuiictis, de immor-
ex'guuni eslopus, ul multi post Aiitoniuui Angusti- lalilate animae, ile tnrnieuii^ m.iloruin, de rece|iiioue
nuiii suspicali sunt. Epislulam nuncupalnriam, el aiiimaiiim jusioruni iu cueluin ante resurrcciioncm
lihroniiii liiulos ex Vaiicano eodiee bic proferiraus. corporum, lit. 10.
[cccxv] t D. D. sancti Jacobi Ecclesix ponliiicali
intula digue decoraio Uregorius presbytcrorum bu- CAPOT XVIII.
iii, II mns saSutem (a).
De aliis manuscriplit nondiim editis cvllcdionibus.
« Petistis jam duuiim
boc saepe, nt opus arduum
ei
;ic supra vires ineas aggredercr, librmn caiion.um 1. Concluderaus Inmc Iraciatnm brevi recensimie
scilicet. ex Romaiiorum pomilicum decreiis , alio- aliquot colleciioiiuni i|033 in bibliotbecis latcines vel
riiini|iic sanctorum Patnim auciorilaliiius, ai<|iie <li- a nobis invenias sunt, vel ab alii- indicatse fuerunl.
vciss aulhenlicis couciliis uliliora siiiuens, seriatim Q Pleraeque digestae simi sacculo unilccimn, quo stu-
• omi onerem. Id wro uoii ideirco a me iuscio placuit dium sacrorum [ccr.xvi] cuioniim eflervescere ac !a-
requirere, ul aiit veslra sapiemia iiuic labori ut qtiam liiio propagari cu>pit. Liiet v< ro oinnes <>x ii-ilem
mullo graviori non suflicerei, ant plures ad id m;<gis fonlibus deri\ata3. et Icre eiiam apocryphis plus
idoneos ac prudentiures voluniarie obsecundari prae- minus infarUe in plerisque reipsa cnuveaianl ; cum
cepiinni suse iion babeal sed ut in boc magno <!ui
; tamcn libroru u aul partium ilivisinne maxyne di-
ex< rciiatus, ad alionuu majorum inslructior et screpenl. noo inulills fulura csl brevis earum notil a
paralior efliccrcr: .^eu etiam si in aliquo parvilas in- 2. Priuiiiui memoranda est peculiaris col cciio
genii iiici ddicerei prudentia vestra mibi magistra
,
qii;c e.xstat in ms. Vai. Reginae 97~>. bl auieni pro-
ct auxiliairix manus exlenderel. Cujus inquisi>iu ei>i priiiui bibere visa e-t, quod cum <eaelerac colleclioius
acre ingenium expetciet, et meis viribus mjiiime cou- iiu.»- pir loc commonia in litulos dividuniur, lexins
<

veniret; it ne lemerariuma quihusdam judicarctur, cuiquc lituln congruentes indiscrtuiiualim subjiciant

iimerem; iam<>ii ue laotum ac lalein viruui recosa- cx decretalibiis atque couciliis, sive etia<n exPatii-
lioue oiTenderem , acquievi; ac tandem bac maximc bus.ex capilulacHius, alquelegibusRonianis; ba-cse-
Gducia, m veslra aucloritaie interposiia , a detra- paralim pontificum, coucilioruin, Pairuni, ac legnm
bentiuin morsibus dcfeoderer, vcstrae jussioni parui. lexius sub propriis cujusque tituiis prolert. Post bre-
Siciit eniui ohm in Ecclesia e.t quotuiie negoiiis ne- vem scilicel pncfalionem, quae ineipit Quonia»: quo- :

goiia vai ie sucredunl, aique muliarum rausamm |>ro rumdam Hoinanorum decreta ponti/icuni, etc, descri-
leinpons eventii aeiiones succrescunl sic sub ti ulis ; bit primo selecla pontificuni «Je< rcta, inchoaiis ab
liinciiiqiie cougrueulia capilula aocloiuin umpore apocrypbis Clemenlis, Ana<Ieti. Evaristi, eic., a<:
"
perspeclo pltirimn connexui, ct octo librornm distiu- ordine cbronolo^ico caierorum <ecreta producit
rliouibus volumini coiupeudio-e lioem iinposni. Cui usuuead Nieolaum I. Joanueni VIII, Alexandnim II,

pro ratione composiliuuis , a vobis -«ucinriiate snm- <l Irbnnuni U, ex quo Ii.tc collci t;o underimo sa;cn-
pta, Polycarpi riomen eonvenientcr indidi. Q iod ve- In concinn iia cojiiosi iiur. Ontnia vcro cujusqne pi>u-
Minm obnixe deprec* r ndiislriam, ut compositionein liiici:- decrela iu titulos disir.hu a »innil cocunt, ncc

perspiciat, atque perspicicmlo si quiil de>>.*.se, aulsi i iun decrelis aliorum poniilicuni inimiscenlur ; ^ed
ipiid magis qtiaai deceai (incsse) cognoveni, ca-ila postdecreta Clementis in litulos iLsiincia, alia tiiu-
eonsidcratiom- quod dcciuis esi t-ompleat, ei qnod in- torum distributioiie subduntur decreta Anacleti.et
ilccens est remo\eal. Apjirobandus vvro ad laudem siuiliicrde rel i<j:;is ponliiicihus. f'«st decrela ponli-
vcstram ct ad ubedieiitiam vi stra> jussiouis augcndam ficuiueadem raiione m
liiuios d >ir buti subjiciunlur
moderatii ne liabii.i comprabiir. Pf.i>ierca ne perbbri cnioues cujusqiie concilii. Exordium sumitur a Ni-
seriera lectorem res indisiincia lurbaret, liujus ope- c.riii^; courludiiur aulem cum canonibus concilii
ris litulos pra?puiiere placuil, ul suis locis colligerc liispalensis II, in qnihus aucior laidorianae co'Ieclio-

Oudinus loi o landato ex mss. codd. quos lau-

(a) Gregorii S. Homainr Ecctenhc sttper excerplum de Ho~
Colberlinis, tilulum qui in Valicano de<st, ct
ilat, manorum n<>nufi<vm el aliorum sancloruui nucforifi-
i!.:ncupaiorix initium prouucil bis vcrbis Vrologus : tilus. Dilccto Domino D. sancti Jacobi Eccles ;a, eic.
 ;

5*9 DE AISTIQ. COLLECTION. LJ COI.LECTOR. CANONUtl. PAP.S IV. 350

nte ordinem sociitu? est. D::in leslimon a producun- A prnmiscueusurpari. Teslimnnia i>i of. runiiir ex Scri
lnr e\ divlis Paitum,
qnibus (raro latuen) quiiJam
in plina, ex conciliis et cpisolis Koinaiiorum ponlili-
rauones roneiliorum immNcentur, nec non ex capi- ciiin itim sinceris, imn apocrypliis; ex SS. Palrilms,

lnlarilms, ex novellis atque Theodosiano codice. ac potissimnm ex S. Isidwro llispalensi, et quaedain

*5. Ms. exemplum VaJ. 5852 sacculi xt vel xu, posl eiiant ex eapimlaribns ac lejzibtis Jusliiiaiteis. Con-
nonnulli inieera vei in paries secia docttnicnta ex
,
cilior ni et poniilicuui decreia sopp-dlaiiiui praeci-
Paeuilo-lMilitro colleclipneui prnjVrt in
exeeriita, pue colleciiones lladriana ei Isidonana. Qtuedatn
dnos liltros «lisiiitclani, qttnrum primiis conlinel ca- eiiam ex colleciione Hiberneosi videnlur exrerpta.
pitnla sive miilns 3G0, svcundus vero rere inidem, 5. Aliaui collectioncm in septem librjis distinciam
qtii taoien non signanlur nutnero ni-iusque ad tiiu- exliibet codex Vai. 13io\ Iluj is ;rta- cogtio>oilur ex
lnm 51. Priiiiiim cannt libri pritni inscribilur De pri- praemisso calalogosummoruni poutilicuiu, qui priina
matii liomana' Ecciesitv , el incipit Si diffteile el : uianti ila tlesimt in Pascbaii II , ut dics obilus ejus
anibijuuiii , tc. , qtiod capnt cx liac colTeclione for-
• eadcm manu ornissus, posteriori nianti notalus 1'nei it;
lassis exscriptnm, um separaiim inveiruni luerii a
t el dein alio characlere add.ti subsequeules pon-
alii

Joaiine Wendelsiino, ulinos qiKu|ne illuil separatim tifiees usque ad Alexaiidrutn H;CC il.tque colle-
III.

uacti sitmiis in ms. Vat.4977et iualio apn cinineii- I clio liiciibrala ftiii. iiicuule sseculo xu sub i'as- ,

lUsiuiuni Pas.sioneum; ah eo lem eiiitnm ftiit cuin cliali H, cujus quidem epislola 88 ad milil s el op-

lladriaaa collectione Momintiie ann> 15-5, etexinde pidanos de S. Gemiitiano ante ipsam eollectioneiu
insertum legilur tqm. I Concilioruin edit. \cn. col. deseribi iti r (Tom. XII Conc. col. 1038). En .-ingulo-
(J5. Alia capiiula a^unl de inonasieriis , de judiciis, ruin liiirorum liiulos. Liber priinus de rebns ad
de mairiniottio, <!e per.uriis, de clericis, de prdini- B Romauos poutifices et Romanam Ecclesiam pertinen-
Itus, eic. Scatet umiique t!o omentis supposililiis. libus. Seciiodtts de episcopis. Terlius de tleiicis.
Dcerctum Gclasio iuscripium dc librs recipiendis Quarlus de variis rebus ad clericos pailineulibus.
vel non recipiendis intcrpolaliim producit, de quo Quintns de sacranienlo bapiibuii ei de his ad haptisma
tiictum est part.ii, c. 41, §5. Profertordiueni ad dan- pei linentibus nec non de monacliis et monasteriis.
,

dam prjenilenliam, cujus initium cst: Prcsbyieri ud- Sexius variade laicis. Sepiimus depcccalis ct paen:-
tiwnere debent plebem sibi subjectam etc, uli apuil ,
lenlia, etc.
Iknciiarilum legiinr lib. xix c. 2 el setiq. In tiiie ad- 6. Codex Val. 13i9s;cculi ix vel x coHeclionem
dilur episloi Lrbani pape ad Gibeardnm Cmislan-
t in libros noveui dislrihulam continel. L;t characteie
liensem episcopum data xiv kal. Maii annn 1089, qu;e perdiflicili scripta est, nec ob angostias lemiioris
edita esi lom.Ml Concil. col. 757. Ilinc colleclionis hciiit n si solis libroriim lilulos exscribere, ipios luc
temptis colligi polesi. exhibemus. Liber priinus, de ordine clericurum vel
4. Codex Vat. 1550 sajcull xi eolleclionem cano- ordmaiione. Secmidns, de couciliorum celebralione vel
num compleclinir disiriliutam in liliros qtiinqiie. cui stjnodorum. Terlius, de minisleiiis ecclesiusticis. Qtiar-
liic liuiins m ijusculis titieris scriptus pra.-figiiur pag. tus, de monachis, vel moninlibus. Quiulus , de tiratia
15: ln Chrisli nomine incipit liber canonum ex multis bnpUznndoruin , vel de Cliristianitale. S' xius, de gra*
senteniiu Vatruinque dictis defloratus, in ijiio conslant tissima canomtm collectione : qni tilulus ad ep graphen
remedia animnrutn ex diversis doctoribut sumpia, pro colltctioiiis Iliheinensis reltrtur; ex qua bic quoq .c
omuibns qui in innumerabilibus casitnts lapsi sunl, Om- cxsi ripta legunttir illa Qua? Scripiurarum testimoniis
:

nia, dilectissimi frtttres, ad ulitilatem animarum

quer. C ct sunclorum diclisroborata : ubi sj quippiatu discord tre.

pertinent, in hoc vatebitis reperire volumine; quod ni>,i vdeattr, illud (ex) eis eligendum est quod majorii
partibus, quiinhis divisus refulget (legemlum vuletur auctoritalis esse deceruiiur. Coaler supracap. 7,§ 1,
quod si parlibus quinque divisum refulyet), non teme- n. 2. Se|iliiniis, de liomicidi s tl scetenbus, el vindictis
rilaiis cuusa, sed ciinritatis remedioque languentium eoritm; de conjugaliouibus licitis, vel illicius; de adut-
profecto Itic conaestus est liber : unde si tector prudem teriis el fornicutione, de jurto, el de jejuniis, et oratio-
perscrulari curaveril, dc cunclis vitiis dignam in eo mbus. Oilavus,rfe utiiiiale paenitentioB.Nonas, dejudi-
inveniet mcdianam. \n pradatiuncula qusesubsequitur, cio ptxniteittium. Afieruulur lexltis noo solum ex
Ikvc colleciio Manuate vocatur, eaqne congesta dici- concihis et decretis poittiiicum , verum etiam ex
lur pn> amore cujusdam Luponis sacerdot.s vatde Si ripturis cl Palribus, ac c\ Justiniano. PJura a!ii.s
amubilis. Lit>er prinnis,
divisus in capila ib4, in- qui cominoditis poterunt, iu bac collectione, qux"
rcnbilur : De gradibus
nominibus, de minisleriis ac
el lnuliiim vetusia est, expendenda ie inqtiimus.
merins, dt qual.laie vel ordinatione clericorum, Se- 7. Collectio in duode> im li ros distincta legitur in
cundiis, disiribuius in capiia 178, De primatibus ms. Vat. Palat. 584.
Ecclesite, ei de conalii [cccxvnj temporibus, devilael Liber I. Dc pontifice, primaiibus, metropolilanis ,

casiilatr clericorum, prwcipue de pruhibitione consorlii etc.,c. 187.

cuiii mulieribus, etdefeminis qumvt forniealione cum II. De sai ris ordinibus, c. 188.
ctencis deprehensce sunt. Tertius, disiinclus in capiia III. Devilaclericorum.deaionachisellaicis, c. 220.
^71, Ue bitptisino, el cltrismale, atque dc die tloini- IV. De Ecclesiis et celehralion-: missarum, de ohla-
nico, ac feslkilatibhs sanclorum. liac in litulo Inijits tiombus ei decimis , de scpulturis , et dc libris in
libri iertii. At ex labula capituloriim addendutn est:
D ecclcsia Icgendis, c. 241.
Uedecimis <l reddiiibus V.cctesiti: earumque dirisione V. De sacramenlis, eorumque percepiionc, ct
de vbla!ionibus vivorum et defunctorutn ; de inbns ge- observaiione, c. 198.
mribus eunuclioium, de tonsura, de uiinistetio altaris, VI.De festisetdiversoruin lemporum jejnniis.c. 82.
de hoiis cnnon c s. de excommnniatione, dr. sepullurn, [cccxvmj VII. De boiiiit idiis, c. 9..
de Encharistia, qualiter aecipienda ae veneraiida sit VIII. De conjttgiis, pt de vanis criminibus in nta-
desortibns el auijuriis deducalu burburorum, d- be-
, tena carnis, c. 18").
tliis iinmilibus , deorigine servorum. Libcr quarlus, IX. Ds synod el judiciis ccclesiasticis. c. 18i.
»

tlissecins in cap. 4-», boc liiulo pisetioiaitir : De X. De regibiis, el principibiis; tle comilibtis, jtulj-
uiiliini" pceniteniiiv et gralia eommuniouis etium in cibns, leslibus, et dc variia deliclis, el ile crinnno.sis
ultimis posiiis, ei de aliis causis chrislianitatis obientii. hominibus, c. 79. !

De vnriis aulem cnminibtis et tie openbus salislacio- XI. De vitiis pnncipalibus eorumque remedis, de
nis jaic. ibsberiiur. Liber quinlu«, io cap. 2.0, l)e posmtentia et reconeilialione miirmornm, e. 177.
Irtji imis
cotijngiis , ei de taptoribus, ct plurimis im- XII. De virlutipiis hominis creaii, tio
et quatitate
ptiis, tilque tie loncitbiuis. Guique libro prsemitlittir d« mort;s origine , de animabus
praedestinaiione ,

labuia capiiutoruni liac epigrapbe: Infipiunt capitu- post iiioi tem, tle ign^ purgatorio, de igne acteruo, de
h Tabnia aaiein libri i|uinii sie iuseribilnr: I icipil Aniicbrbto, tle die judicii, dc po'i:a malorum ct g!i>
bievKnium \ quibus palet breriariuin et capitula ria jusiorum, c. 1(5. 1
 n

SM AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. tt2

Non pauca ex apncryphis inserta praefert. A raconensi; in notis autem quaudoque nomiaanl anti-
8. Harinri tcstimonia ex supposititiis documentis quum codicem monasierii Populeii.
occurrnnt in ms. colleclione conservata apnd cardi- 11. De Csesarangiislana vero collectione ipse ar-
nalem Pasgioncum, qti;e lihris tredecim riigesta fuit. cliiepiscopus Antoiiius Augusiinus dialogo 5 de
Deesi liber primus. Serunuus vero initio mntilus emeiid.itione Graliani affirmat cam ad se missam
desinit in ran. 56. Terlius insciibiinr, De multimodis fuisse ex monasierio Carthiisianorum Ca?saraugu-
causis, c. 61. Qiiarlus, Ue baptismo el chrism te, de stano, quo pervenerat post oliiium llicrnnyn.i Zuri-
die domimco et festhiiatibus sanctorum, et de infirm>s, Iuj regii bislorici. In quindecim libros divisa est ; et
teu de decimis, el ile oblationibus fidelium, cap. .38. cuni iiosl Urbatiuiti II reliqnnrum poulilicum non
Quinius, lie tucvurnitaie , el clericis neqotiworibus, merainerit , eo tempnre scripia creditur. H.ijus
aut arma bajutantibus, atque venationem exercentibus, apographiira nacii sumus in ins. Barberino 2864,
c. 13. Sextus, De homicidiis , c. 58. Sepiimtis, De in cujus frnnle bic litiilus legilnr : Liber Cmsarau-
reritate et (alvlate, hoc cst , de falsis leslibus , c. 47. guslanus Aula; Dei tlieronymi Zuriliv. Alium corii-
Octavus, De juramento et perjnriis, c. 15. Nonus, '
cem Vat. 4976 chariaceum hujus collectionis inveni-
Quod oportel omnibut Christianis ex corde inimicis ntns, sed in fine mutiluin, quippe<|in novera (antuin
dimiltere, c. 18. Decimus , De abstineniia a carue ei libros integros eontinet, et decimum abrumpit ca-
vino, de morlicino el suffocuto, de his qui inununda co- pite 47. Titulos etcapila siiigulorum librorum indi-
medunl, et de neqligeniia sacrificiurnm , c. 27. Unrie- care sufliciel.
cimus, De canonicis horis, et de Eucharistia , et de Liber I. Deralione el aucloritate, et quce cut tit
excommunicalione. de sepulturu, et de sorlibus, divina- B prcpponenda, c. 61.
tiombus, et i-ortilegiis , c. 51. l)u<>dccimtis, D? uiili- 11. De Romana: Eccles>a; privilegiis, c. 74, 8-1. 79.
late peewteniice, c. 75. Decimus tenius, De ephcopis III. De meiropolitanis el episco/ns, c. 72, al. 74.
ordinand .«, et ubbalibus, et vresbyteris, el aliis vrdini- IV. De variis delictt el officiis epitcoporum et
bus ecclesiaslieis , et de servis ecclesiasiicorum c. 155. , clericornm, c. 103, nl. 12"2.
Hscc de colleciiombus manuscnpiis, quas nos ipsi rc- V. De judiciis ecclesiasticis, c. 94, al. 97.
penmus. VI. Dejurcjurando et perjurio, c. 5l).
9. Nunc de iis quarum alii menlionem fecerunt. VII. De sacrtlegiit , el de privilegiis Eccletia-
Gerlmrdus Von Mastncht in Hisloria Juris Eccle- Titm, etc. c.
111, al. 115.
,

siastici imni. 4 3 colleciionem laud.it descript nn tn

1 Mll. De. vita ciericorum , et nominis interpreta-
membramceo siue bibliollierre codice, ac in tres tione, c. Iu6, al. 119.
lil>ros distinriam. in primo libro >unl timli45, in IX. De vila ei officio monachorum, c. 69.
secundo tit. 56, in tertio46, iile vcro prioris
til. X. Denupiiit et virginibus, c. 141 al. 143. ,

taniuiii libri lilulos relnlil. Nola> porro praeler com- Ilacleuiis librorum litulos exhibuimus ex codic.e
p'ur.1 frigmenta e supposiiitus epistolis priscorum Valicano, qui illos prxfert. lu scquentibiis auteni
Rnmanae seilis antistitum imer ea quae ex siuceris
, libris, qui in eo codice desunl, solos lilulos primi
uliorum pOt<l>hcum litteris proferuntur te$Ei aliquut , capilis cnjusqiie libri dabimu-i ex apngra|iho Barbe-
deireia Agatlionis, Nicolai, el Adriani II, cujussan- rino, quod generalibus librorum lilulis carel.
ctiones ordiue non interrupto inseruntur libro se- XI. Quod sacrificium aliaris verum corpus Christi
cundo. Si rerentiora luijus colleciionis decrela sunl „ sii, c. 28. Id impetil Berengarii errorein medio S£-
**
iili Admniii, eademcoHectio sub linem noni saeruli, culo xi escilatum.
vcl saltem aute iindeciiiiiim concinnaii poiuit. Idem XII. Qualiier rudes prmdicari dcbeanl, c. 96.
scriptor hanc nolationcm in fine Ibri lertii exaralmi XIII. Quod inunica catliotica Ecclesiavera Christi
recilat :Si quis in his libris, quos de corpore canonum hosiia immoletur, c. 55.
eicerpsimus, aliquid mvenii qua: (ita codex) aut despi- XIV. De schismalicis, et quid distet
htxreticis et
ciendn judirat, ignnscat paupertali sensus noslri. Nos hwresit a schismate, 49. c.
lamen deputamus plurimorum sententtam sittuutorum XV. De dnmnatione Constantini, et reordinalione
sumplionibus praierendum , eie. Ilaec ab unperilo eorum qui ab ipso fuervnt ordinati, c. 81.
collectnre p< rperam excerpta deteximus ex postre- 12. Duas alias maiiuscriplas collccliones passim
niis periodis pralauotiis colleciionis Acherianae , de lamlant, cl ex illis cauoiie.s quosdam el decreta
qua egiiims cap. 8 ubi cnirriientiiis et emendaliiis
,
pontiliciim referunt Coitriliorum editores. (Jnam
leg'tiir :ln qmbm (littris) si quisquam aHquid mvenit designant bac lorinula : Ex codire tibrorunt quinque.
de talibus concilns quoe aut riespicienda aut non reci- quia in librns tntidem dividebatur: Alieram Ex :

piendn judicat , ignoscal pauperlati scnsus nosiri. No$ codice libroTi.m sexdecim , prnpterea quod sexdecini
lamen d gnum pulamus plurimorum sententiam singu- libros complecterelnr. lideni v^ro editores ea frag-
lorum suspicionibvs preeferendam ; el in quibuseunque menta ex ii.sis codicibus referunt, quau in vnljjatis
rebus generaliu n conciliorum auctoriiatem uon hube- Cunciliis atque episiolis Komaiiornm pontincum nou
ii us,magis earum synodoium quie per siugulus pro- iiiveiiieoles, ine<!iia pulaveruiit. Verum accuraliori
einciax fucicc sunt, q>.ta>u proprium nosirum sequendum Bliulio depreliensiiin esi ea fere omtira simititer alle-
tensum. D ^rai i in ol ecttone Biircjiardi, qui c.ipiiulariiiin et
10. Antonius operibus dtias
Augusiiniis in suis aiiorum posleriuria nnvi scriptorum senlentiis vcle-
rollecliones ssepe coiiniicniorat , qiianini alleram rtun poniiliciim <l e/ihcilioruin nomina iusciipsit,
Tan a conf si-m vocat alteram Cicsaraugiis tauam.
. 1 1 cap. 12 n. 5 monuimus. Itinc nmi neir.o suspica.
Tairaconcnsis in scx libros dislribuia esl, de ipia lia-c Ii.s cst lias cnllci liones esse porliones Burchardi. At
referl Anionius Aiigustiiuis Soc. Jesu in Appendicc ii. vii soium lihrnrum numcnis sed ipsorum acliflili ,

ad Antoini Attgnsiini archiepiscopi Tarraconcinis ctiaiii canonum i-rdo, ei qna? alleganlur capitnla,
judicinm de qinuusdaiii veteribus eanouum ecrle- Ciim Burcliardi (ollecloue iiequat|iiain congruimt.
Kiatticoruin co4lecloribus > c. 53 : Tarraconensis, quam Iliu.l aitem Cnliigi lnie pniesl, e.nuiii cnllect nniim
ulias Populi ti nominat archiepiscopus , ex intigui mo-
y
compilai nes plora siiuipsisse ex Burcbarilo, sive ex
unstcrio Citterciensium inm. achorum regio , duodecim alia posieriori colleclione quae e Burchardo perinulia
uiillibut Tarracone dhtanti, quod vulgo Popideli, sive rcceprrat.
l'»hlete dicitur, dono data ei fuii : et quia [cccmx] au- 13. Roinani correctores Gratiani in indice libro-
rtoris nominc carcb i, htvc ex dioecesi Tarraeonensis ub rimi iiuibus usi siint, laudanl ms. cotlectionem cano-
eo neminatur. Noiai porra recenliora liiijiis collcctio- num pteuiientmHum inccrii nuctoris cx bibliolheca
nis douuiiiciita f>se dccrela Gregnrii VII. Ilanc cor- Slichaelis Tltonmsii episcopi Iterdentit. Ilanc Anlo-
icctuics lioniani aliqoaitdo adliibueroni, ci iii indicc nnis Augusiiinis ex eadeiu hibltotheca typis impres-
librorum vocanl quid iu colleciiouem decreiorttm R>- S»t Tarracune an. U582. Lire.l aiiteni illam sine scri-
tnanontm poultftcum ub Auyuslino arehiephcopo Tar- pluris aut libri inscripliouc repcrcrit, Pcenitentiali
553 PR.LIATIO. ZU
llomanwn niliilmuinus nppellavil, o,uoii ex uibeA sen 'i Vt '' Ctfsaraugiislannni collectionem, ndJe vcl
Roma in ejus manus pervencrit. Coniinel hxc col ali.im aliquam ex pracedentibus,
qna; sub idi-ni
lectio 9, singiri auicm littili in plurarapi-
liliilns lempiis digeslae, ctriuni non liabeni :iuctorcm. Nisi
tula distinguunlur. Cum laudentur [cccxx] ilecreia vcro aliquid cerlius nccurrat, niliil aflinnaii poiest.
non lam Crejjorii VII et Urbani minoris, quam Ca- II). II.*.' sunt colleclioncs ijiias a nlw Gratiannm
lixli el Inimcctilii II, h;cc collectio sa»culo \n Srri- digestas exp icamlis censuimus. Illa vcro Gratiani
pia perspicilur. Ejus'lem ralionis est ac pr;eceden- satis nota tt a nml is iilu»tr la, rxpliealione non iu-
lcs, alqueex itsdeui fonl.bus liausia. digel, ac propterea in colleciioinbus Graiiano anle-
14. Unum in liue liajus capitis non est omiiten- rioribus, ex quibus ip>e fere omnia derivavii, labo-
dum. IWdebcrlus CenomanenSis, i.ostea Turonen- rem nostruin cnnrlusiimis. Liium vcro i|uantinu ad
hisepiscopus, in epislola Memoriensem episcopum
»«t eumdem Gratianum, qui non ev antiquis iirimigeuiis
ieripta exeunte anno 1118 vel iuemiie auno 1 i 19» fontibus integra documenta coniinentibus, sed ex
decollettione caiiou<nn eni dab.it upcraui sic loqui- posierioruni lemporuin colleciionilms, qn;e eadem
l'ir (Lib. ii, ep. 27 edil. Paris. an. 1708, pag. 121) : documenla in pailes dissecia, et in loc"S commuues
Exceptiones aulem decretorum quas in uitutn votumen dislnbuia coulinent, pleraque htiisil, aunolare non
ordimre disposuimus, ad sttum jiiiem nondum perdu- inulile fuerii. Cuni nimirum b;e collectiones in utu-
cttv. sunl. Opus enim lioc liberum curis pectus deside- los dislincue , ob metbodum facili>rem pluri.num
ral, cujusnos epixcopus immunes fecil. Hormn la i;en afferrenl commodi liis.passim rcceplis, usuque fre-
:

jameip.evimus parteni, ntque ad id veiajiendum quod earum exemptaribus , ami-

quentiori muliipiicatts
rtiiat, epiccpum deponzmus. Peractitm vrttras vnuiel quoruin nt puriorum foniuni ainor ac studium sen-
B sim obsolevii. Harnm vero colleclionutn amiores
in manns, nec opus erit ut pro eo d. fe>endo vettcr le-
eolfM ad nos usque faligetur. Officti nostri ent vobis non semper accurali, nec semper ex pnscis iil s co-
iilud per noslrnm deitinari. Nuni hxc eolleetio uti dicibus can >nes ct decreia transcrip-ere. Yidimus
,

Fpopunilerat, aii liuem perducia ct edila fueril, nnn (Supr. c. 7. § l,n. 1, ct §2, n. 5) qimsdam non 8**m-
li jiiel. T lulus Exceptiones decretorum, quo » ain de- prr texl is intcgros exceipsisse, scd liberion liceulia
signat, incau-a fuil, ul uoniiulli liuic Hiideberio tri- alios alibrevialns, alios aiiis vcrbis express .s, alms
biieriul Decretum Ivonis, cui pr.emissa est Ivonis diininutos, alios inieipolatos dedisse. Mult.i ex sup-
praefulio incipiens a voce Excefilioncs, quam quidem positiliis passim iusena, et quaedam eiiam c;etero-
in liii" epistol;irum Hildeberti ediior-s Bened.t lini quin sinccra alienis auctoiibus aitributa pluries no-
iinpresseruut, uli antei vulgata fuerat bac inscri- tavimus. Vidiiuus (C. 12, n. 5) eliam noni.ullos
piione Hildeberti Turoncmis epucopt in suasreguta-
: ejusmodi collcciorcs ex vitiati> hujus ^eueris coile-
rum eccies asticarum Excepttones de multiplici dtv<no- clionibiis fere piofecisse, et pro emendandi^ earum
rum p a3<.eptorum genete. Ipsi vero edilores eam non erroribus novos iu excerpendo errores addidisse.
llildeberto , sed Ivoni vimlicandain existimant, uli Hinc autem deieciis fomibus e quibus fere miinia
saue illam Ivoni asserunl mss. etemplaria de quibus meuda Cratiani prr>fecla sunt, qiianluiH noster hic
(l.xinmscip. 10, ubi etiaiu lum Pannormiaui, liiin ibi r, (|uo de iisdem fontibus seu collecliouibtis dis-
I

Dccretum eiiiem Ivoni adjuditavimus. A'ii vero su- seruimus, uliiis essc quc.it iisqui in Cr.iliaui siudio
spical: sunt Hildeberti potius esse vcl Tair.iconen- yersaniur, quisque facilu imelliget.

PR,EFATIO.
5 1- Eisi Pelrus Crabbus, Jacobus Pamelius, Alanus Copus, et aiii praestantissimae liujus cnlleciiOnis ma-
nuscriptis exemplaribus usi sint, nemo tameu anle Petrum Pithoeum eam a Dionystana dislinctam prodidit.
Immo Jacobus Pamelius, ac ex ipso Alanus Copus illam adjudicarunl Dionysii> Exiguo, propterea quod hu-
jus epistola ad Julianum presbyleruin in calce codicis Alrebatensis, qui hauc c->llectione n continel, descripia

legatur. Al Pcirus Pitlioeus in Synopsi historica virorumclarorum, qui prmer Gratiunum canones el dccreta ec-
clesiaslica collegernnt , praemissa edilioni Corpnris Jnris canonit.i Paris. an. 1687 et Lips. an. 1705, tres ejus-
dem colleclionis mss. libros nacius, ipsam a Dionysiana probe distinguens, incerto auctori vindicavit. lncer-

Hu, inquit (auclor), cujus coUectionis exemplaria duo sunl in bibliotheca Ecclesim Belloiacensis. Tenium habuil
Franciscus Piihoeus Parisiis hoc titulo : Coutinet cotlcx canones ecclesiasticos et consliluia sedis aposto-
iste

licaj. Incipit autem a canonibus Sicceni concilii, qnibus admixta sunt qua;dam Sardicensis sgnodi capitula cum
prcefatione ct expositione fidei. Sequuntur canones Carthaginensis synodi, Anquirilanw, Casariensis, Ganpensis
et aliarum plurium, insertis ponlificumRomanorum epistolis a temporibus Innocentii ad S. Leonem, tujusepi-
stola 98 ad Dorum Beneventanum episcopum eam collectionem claudit : quce non iisdem omnino interpretationibut
Crcecorum canonum, quibus illa superior (scilicel Dionysiana, quam immediate ante descripserai qnce cano-
)
num Corpus dicta, sed ntagis Dionysii Exigui, nec tamen semper usa esl. Hactenus ille. IIoc autem breve eo-
rnin indicium qu;e in laudatis codicibus ae pra^scrtim numerus capilnlocum 98, quorum ul-
continenlur ,

limus dcsiuit in epistola ad Dorum cpiscopum Beneventi, nostram co iectiouem aperle exhibent. Cum pnrro
lertius ex iisdem codicibus fuerii Francisci Pitliosi, qui posiea in Trecense collcgium irailuclus, Trccopi-
thoeanus vocari ctcpil, nihil dnbium estquin idem codex ad banc nnstram collectionem perlineat, ac propler-
ea divcrsus sit a cotlice Corbeiensi, t;ui aliam celcbrcm colleclioncm continela nohis dcscriptam in praunissu
Traciaiu part. u c. 5. Id lmc loco monendum fuit, ne quis forte decipereiur ea notalione Quesnelli in Motilia
riannscviptomm tom. I cdila pig. 40, ubi hunc Trecopitbaantim codicem Corbeieii->i similem pronuniiat.
At in notationiiius nd Lconis epislolas vulgatis in fine tomi Xi eum Thuaneo noslrae colleclionis exemplo
,

similem detexil. Ha c cnim habet not. 7

i
in epislolam lo ad Tnrnbium Ita e Thtmnns codkibus unicus cnm
:
 :

r,5S PP./EFATIO. 3£tj

Trecopithaeano, quem ex ilto transcriplum dixeris : ita in onmibus ei concinil. Ll n»l. 7 in cap. 7 ipistolae iti

ifrcc verba codicet non habent, exceptis Thuaneo uno et Trecopiihozano, quorum uuus ad oiterum exscriptus es!
Solas epistolanim .Lconis lectiones variantes ex Trecopithoeano ms. acccperat. Si auleni toiuin lunic co-
ilicem cciiifereiiduni curasset, ipsum eiiam in cacteris ac in toia colleciione cum Thuaneo conclnentem de
prebendissei;
2. Hic vero fuit primus qui eamtlem colleciionem in editione S. Leonis publiei juris fecit tomo apud ipsum
secundo. hoc lilnlo eidem praeli.xo : Appendix ad tancti Leonis Magni opera, scu codcx canonum ecclesiastico-

rum el constiiutorum sanctw scdis apostvlicce omnium qui hucusque prodierunl, vclustissimus et amptusimus qui ,

qttidem in usii fuil in Ecclesia lloinana Innocentio I, Zosinio, eic, ac Leone I pontificibus, nunc primum cdiius
c mss. codidbus Thuaneo et Oxomeusi. Brevius au.em in Ironte cujusque paginae: Codex canonum, seu consii-
tutorum Ecclesice Romance, qui tiiulus frcqucnliiis allegari consucvit. Ctir auteiri lianc colleclionem Romanae
lCcclcsi^e iribueril, Lcouisqne opeiibus subjecerit, cxponondum est. Cum in editionem eorumdem operum
emendandam, vel augendam codices undique exquireret, conligil, ul ab LMuardo Bernardo amicissimo suo
accepcrit, in Oxoniensi bibliotheca manuscriplum 7 eiemplum invetiiri. in quo praeler sermoues el epblolas
S. Leonis haec colleclio coniinebatur. Ex hujusmodi autein operum S. Leonis et bujus collectionis conjun-

Mionfc in eodem codice Qucsnellus facilis conjectalor ipsam coileclioiiem Romanam et sub Leone polissiniuin
nsii receptam suspicatus cst. Itaque illam fusiori disputalione lalem constiluere et in Appcndice Leonii
rdeie statuil.

5. Il.inc vero colleclionem haberi non posse codicem canonum Romanae Ecclesiac publica aucloriiate lu-

< uhratmn, ct cdiium, usuque reeepluin sub S. Leone, vel anlerioribus postericribusqce ejusdem Lcclesi c

I
<>ni (icibus, palam liei ex Observalionibus quas subjiciemus disseitatiuni 12 , in.qua stiam seiilenliaiii il e

conlirm..rc ac munire pluribus contendit. Inde etiam manifcsium erii, ejusdem auciorcm fuisse privaium ac
Biudiosum virum nobis ignolum, uti Peirus Piihceus anlea laudalus persensorat. In Galliis auicm eam condi-
tam, ac proiude nec Italicam, sed Galiicanam colleciionem esse, probabilibus, ut nobis videnlur, conjcciuris
indicabimus.
4. Duo de hoc canonum et constittilionum codice in recitaia epigraphe aflirmavit Quesnellus, nimirutn
omnitim qui hactenus prodierunt esse vetustissimum et amplissimv.m. U-jc secundum defendi nequil : amplior
enim est niulto inier caMeras Isidon collcctio, qme sane, adulieriuis eliam omissis, lorige plura documenta
compleclitur. V elustissimus vero cod.cum hactenus edilorum, qui exhibent canones simul et constitutioncs
j-cdis apostolic.e, ealenus dici polest, quatcnus nulla docunicnta continet quau sinl p.siertora Gelasio; cum
nliaecollectiones antea lypis datae aliqua posteriorum ponlificum praeferant, ut vel ex Dionysiana cognoscere

licet. Recie auiem slatuit P. Coustanlius in praefalione ad lom. I Epislolarum Romanorum poniificum, hunc
codicem sttb Gelasii aevum fuisse digesium. Cnm enini, inqtiil num. 74, expuris pulisque Ge'asiunce epistoloe (de
bbris apocrypbis) verbis conflala sit prima nec minima pars prcrfalionis , el nihil habeal codex quod Gelasii wium
excedal , illud sane argumento est eum qui sub Gelasii pomificatu, vel haud mullo post ,
primam codici manum
admovit, ultimam eidem imposuisse; atquc dum varia concitiorum ponlificumquc decreta compilat, his ihlermi-

scuisse ea quae sibi nola erant, el familiaria Gelasii slalula. Putat Quesnellus eam codiciS partem quae Constan-
linopolitanos canones exhibet, po-,1 Gregorii Magni xtatem additam fuissc. At id ea iu bypolliesi conjicil,
quotl is publicus Romanae Ecclesiae cod.x fuerit, a quo laudaii canones usque ad Grcgonom 1 ccnissnue
abessent. Cum vero baec bypotliesis omnino sit falsa, niliil imped t quiri iidrm canoncs ita hn ccodici pnvaio
inseni fuerint sub Gelasio, sicttt in aliis piivalis collectionibus anle vcl paulo posl Gelasioin fucubr.itis in-

vcnittn ur inserli. Ctuifer nislras Observationes ad dissert. 12 Qncsnelli cap. 2 n. 8.

5. Praeslanliam vero hujus collectionis duo pot.ssimttni aslrnunt. Primo aliquot insignia d>c(imema con-
titi' t quae cx hac una collectione ad nos pervenerunt. Ita Pclrus Ctabbus ex veiusio liujus collecnoiiis exem-
plo edidii cpisolam Mizonii cl cxlerorum episcoporum provinciae Ryzaceirae breviario canonuni Hippunen-

sium pr.rmissam cap. 2, aliaque nonnnlla quae aliunde noir suppetunt; ct cardinalis Baroiiius quasdam
imperialcs leges adversus Pelagianos ex ms. Airebatensi ejusdem collectionis ab Hcnrico Gravio acceptaa
Ann.ilibus inseniit, quas in aliis collcclionibus irustra requires. Sccundo etsi alia pleraque documenia in-
\cnta si.it in aliis codicbus Dionysianis , llispauicis, kidorianis; cuni tamen auctor nos^trac cidlectionis cx
liis fontibua non ebiberit, sed ex aliis antiquioribus cxemplarfbus eadem docuaienta derivarit ; diversas iden-
tidem, el mm raro eiiam sinceriores leciiones, ac nonnunquam integriora quoque moniimenta ad nos irans-
inisil. Non ncinincrn fottassis illud offcndet, quod suppositilia S. Clemenlis epUlola ad Jacobtun in bac col-

leclione recepta fuerii. At cum ea Rufino interprete vtilgaia sii, ejusque auctoritas in Gallicana synodo
Vasensi an. 412 can. G ( saletn m plcnque codices fcru:il ) Uudata, nihil miium si iu hanc coliectionem
Gallicanam iraducta fuii.

0. Nunc de novae editionis necessilate et utilitaie, ac de stibsidiis in cam recudcndam adhibids plura d"i-

cendi sunt. Quesnelliis banc colleciionem non omuino intcgram, nec cttm meiioribus ac sincerioi ibns ejus
leciionibus ubique edidit. Id ex eo ortum habet, quod recenliorem codiceni Ox<inieiiscm, in quo 9 alia

oiuissa, alia praeter veiusiiorun) cxemplarium lidni sttid iosi rujusp-am arbilrio emcmlaia fuere, sccuttts sit,
*K7 PR.LFA110. yji
Pajafa qiiidem iiMJus colleetionis cditione Thtiancum antiquiorcm e< prob»: uoiac codicem acee;it. At nee ex
cn gupplevit ouiiii» q::ac in Oxoniensi desiderantur (tinam lantuni Gelnsii epUtoIam, et regulam formalarum
ex ipso adjem), nec recepil ejus lectiones nisi in paucissimis locis; rcliquas vero vel rejecil in marg<nem,
vel omnino piajermisil. Ilhc jure P. Goustantius in l;idd.>ta praclaiione niini. 88, postquam scriii&it : Unum
ist, autcqiiam conclwlamus, de quo monitos lectorcs vetimut, ejus nimirum codicis quetn de Oxoniensi exetv-
plari desaipsi; Quesnellus, plura in Gallicnnis bibliolhecis asservari excmptu, quorum null m Oxonicnsi uon sit

iiutto antiquius; recensi is quinque praeslanlioribus mss. subjccit : Addimus el liorum cxemplorum ope pe>-
milla, quw in vulgatum (a Qnesnello) codiccm irrcpserc mendu emuculari posse : adjicere polerat, el nonnutlv*
tliam defectus suppleri. llaque ul integra ei emeudatior hauc coPectio recudeieitir, nonnulla inserenda, pluii
vero corngenda fuerunt. Multa vero diligeutia in llalicis I ibiiothecis adbibha, nullnm ipsius collectio. is ms.
exemplar quod nobis subsidio essel, invemre uspiam potuimus. Al dms codices nacli siimus in biblioiluca
Ccsarea Vindebonensi, qnoruui alier signaiur num. 59, aller vero nuin. 42. Prinius, millen..riae fenue
aeiatis, esl codex mcmbranaceiis in-folio, qui ctsi liiiilorum, seu capilu'orum labula e Tliuaue » n.anuscripio
ed.ia careat, eadem lamen capita 98 eodeui cidine eoiilinet. Cum vcro toiidem capila iu tribus aliis inss.

in.eneril eliain Petrus Pilboeus, quoruin ullimuin desii.it iu < pistola S. Lconis ad Dnrnm, ul in aliis quo-
que exemplaribus deprehiiiditnr, dulium esse i;eqttrt(Yide dkeixda nol. 11 in c. 67) quin hacc CapQa 98
ad lianc collectionem perliiieant : ul ne audiendns sit Quesuellus, qui unius nceiiiioiis ms. Oxuniensis le-
Eiiinonio Leonis ppistolas, reluti ab iiac collcct one alienas, abjudicandas putavit. t\.v. autem in Oxoniensi
exemplu ijisi collecttoiii non fuerunl in^eriae, quia jam antea inter Lconis epistolas colleciioni pracinis>as
rrant desciipta!, fiee eamdem rrambem recoquendam I brarius credidil. Gilcrum aliorum omnium vetnstio-
riini exemp.arium conscusus uni ins. Oxonien-i jure est praderendus; i[isa»|ue lalmla in plerisque codicibus
eonservata, qnae eurndenl cap luloffiiii 9< numefum indicat, idipsum coiifinnat. Tabtila enim primacvi
opcris mdiciiini esso solel, adeo ut si quie alicnbi in corpore ilesiiii, pefperaml abscisa; si qu# vcro pranter
ea reperiantur inseria, postcriori addiiameuto acce^sissc dicenda siut. Ilac quidem de caus.i addililia esso
uoonulla dociuneula quae ptaeitr tabulie cl i»urioi um cod.cum fidem Leonis cpislolis suiijcct » leguiiltir in ipsti

Thuaneo codice, observavimus not. 9 in praefalionera Q.iesnelli iom. I pag. 53, et noi. 1 ad ejusdein
poiitificis epislolam LiO col. 1218. Ilinc vero facile est jtidicitmi fci rc de aheio ms. codice Vin ieboneiM
A'2, qui post praemissam labulam capitulorum 98 cl post praelationiir. JNic.mi concilii uiserii ei.islolnm
Dionysii Exigui ad Stephauum, tum vero in corpore ipsius codicis aStquoi capil.i additilia r< cepii. Nain In-
nocemii episiolis praeiniliilur ill.i ejusdem pontificL episfOla ad Tolosanos (laje Toleta.os) quacincipil :Scepe
me el nimium. Dein anle Siricii epislolam ad Himerium describilur aiia ejusdem ad divcrsos episcopos < ujus
ini iu.ri : Cogitantibus nobis. Tum vero iuter Leonis epislolas ii.trusa; leguniur aliae epistolae ipsius 21 , (|U.e.

in nosira editione stint epistolae 9, 20, 22, 25, 25, 60, 61, b9, 70, 71, 79, 80, 8i, 83, 85, 90, H5, 150, 154,
1(>0, et 168. Tandem iu (ine adduntur aliae episiolae tres, una llilaii papae ad Ascaoium, aliera S»mplici< ad
Zenouem Spalensem, ac lertia Inuoceiilii ad Aurelium. Hic codex sequioris est u:vi, lia;c<|ue add.iamcnla
(Uionysii Lxigui episiolmi cxcipe) ex Isidoriana vel Ilisjianica colleciione iibrarius iraduxil. Cum auicm an-
tiquior et purior sit piinms cudex Caesareus Yind. 59, ejus piaecipue exaetissimain collationem non levi
siimpiu nobis comparaviraus : nec tamcn neglcximus alterum iis iu b.cis, quae pluriuium inleresse credidi-
nius. Neijue vero praeiermisimus alios ejusdem colleciionis codices, sicubi ex ipsi> aliqua documenla ab abis
ediia, vel emendaia deteximus. Hinc ililigeuter recognovimus quae vel Grabbus, vel Oaronius, Sirmondus,
Baluzius, Couslanlius, aliique vetustorum exemplarium silliciii scrutatores ex aliquo ejiisinodi codice pro-
duxeruiit. lis aiilem subsidiis bnnc vclu li siinam Cdllectiuncm integram, a \\ pluribus mendis coneciam,
el priiiugeniae formae restitutam exhibibimus.
7. Ul autem aliquul iililms accedeiet, conferendas pariler censuimus alias niss. antiquiores el plcruinque
ignotas c llecliones, in quihus si non oniuia, certe lere omnia nostn codicis docunieiila lnc illic dispersa
reperire nou ioutil icr Iicuil. Kjusinodi suulties pra'stantissim3e collcctiones iu bibliolbecis Uumanis con-
scrvai;»-, iiiiartiiii prima cxslal iu ins. Vai. Reginae 1997, secunda in Vat. 1542 el Barberiiio 2888, lerlia iu
l
liiriiiiis aliis codicibus Additionum Dioiiysii. Nonnibil eliam conlulere exemplaria Isidmi, qui v.x noslra
coliectione non pauca recepit. Aceesserui.t aliae ires pe< ul ares colleciiones inanuscriptae, quaruin duae con-
tineiiiur iu duobus codieiims capituli Veronensis 55 et 58, qui pro canonibtis Gratjcaruin synodorum usiii

luere; terlia vero dcscripta esl in alio ejusdtm capitnli codice Veron. 46, iu quo omnia nostrx- colicciionis

documenta ad Acacianam causam pertinenlia rcperimus. Neque defucrunl codices collectionum Coibeiensis
et Colbertinae Loiiuobardicas, cnjns poslrein* aliud exeniplura invenimus in b.bliothcca c.ipiluli catliedrals

Lncensis. Illarum enini lectionesex P. Couslanlio tom. 1 Kpislolarum Roraanoruin pontificum, Luceusis vero
fxetnpli varianies cx P. Pom nico HnV.si in Sup.de !i'nto Conciliorum, vel pcr luteras cognoscere licuit. Li-
tci veroab ediloribtis alinijiis collectbmis lecliones ipsius propriae, ctsi for.c al cubi niinusrcclae, in lexm
inserendai sinl, aliarum lamcn prx*sertim antiquissimarum <ol!eclionuni recogniiio mavime utibs fuit. Ubi
enim harum lectiones cum nostra- collcctionis lertionihus concinunt, liujns lectioncs ex illarum consonsii
pluriiriiun a»c!oritnt'S acqnirunl. Ibi a;i'em invcntx fuerunl divorsa>, eas in annotalionibus insertas. stu-
K5S APPENDJX AD S. LEONIS MAGNI OPLRA. 36«

tiiosorum judicio sulijicere non minimum juverii. Hactenus scilicel duarum lanlum collcclionum Dmnyaii et

Jsidorianae leclioms vu'go siml cogniuc. HaC aulein noslra diligenlia lot veiusliorum et ignotarum divers;»!

originis colleciioniim lecliunes patebuni, qttjc cum fere conveniaut ir.vicem, el cum lectionibis nosiri codic.s,

lias smceriores et vulga is pr3e f erendas qinsque pcrspiciet. Editores Romani Epislolarnm Konianorum ponlifi.

cum Sirmoiidus, atque Coiislaultiis, aliique eadem diligenlia in aliquot uiss. tollecuouihus usi, eas episiol iS

ac iioiimilla docuitieui;» simiiiler edidere. Nns vero omnes memorulas collectiones recolentes, oinni<i noslrat
colleciioni> docmn n.a ad easdem eiegimus, e.irumque lecliones accurate noi.iviitius. Cum auicm plera-|ue
eariiu.dem collecli»nuin montimenia, s>liu liecl ordine, in nostro codice inwnianlur desciipia, iiac noslrx
colleclonis etliliiuie a'ias quoque anliquiores el ineditas collecliuues in j
ariem maiimam quodammodo edi-

tas iidii immenio intehiges.

APPENMX
AD S. LEONIS MAGNI OPERA,
SEU

a
CODEX CANONUM ECCLESIASTICORUM
ET CONSTITUTORUM SANCT^E SEDIS APOSTOLIC^E,
Omnium qui huc usquc prodierunl vcluslissimus t>.

A Quesnello primum vulgatus ex m«. codicibus Thuaneo et Oxoniensi, nuncautem recognitut

cwn prastantissimo exemplari Ccesareo Vindebonensi 39 et pluribus tn locis emen- ,

daius, additis varianlibus lectionibus ex aliis aliarum etiam inedttarum collectionum mss.
exemplaribus.
c Cinimel Codei iste Canones ecclesusticos cl Co.sstituta skdis APOSTOLiCiE.

13 I. Canonet Nicceni concitii, ctim prcefalione et \ X. Ephlola Aurelii Carthaginentit episcopi et atto-

txpositione fidei. rum quatuor famitiaris, directa ad Innocenlium papam

II. Canones Carlhaginensis concilii. conira tectam Pelagii.

III. Canones Anquirilani concilii. XI. Rescripium lunocentii ad eotdem J5 quinque

IV. Canonet Cazsariensis concilii. epitcopos tupra damnalione Pelagii.

V. Canonet Gangrentis concilii. XII. Epittola Innocenlii papce ad Aurelium epueo-

VI. Epittota concitii Curlhaginensis ad Innocen- pum Ciirihaginensem familiaris.

lium papam tuper errore Pelagii el Ccelettii de libero XIII. Concilium plenarium habitnm apud Cartlta-
arbitrio. ginem eontra Pelagium et Ccelestium.

VII. Rescriptum ejutdem papae ad idem \fcconci- XIV. Sacrum retcriplum Honoriiet Theodotii ad
Palladtum P. P. post d .epta getla synodt supra
liunt, in quo dogma Pelayii et Ccs'.eslH damna.it. a.

Vill. Episiola concilii MUevitani ad Innocentium tcriptce.

papum de Pelagii et Ccetetiii pravilcte, qui Dei adjulo- XV. Ediclum Palladii P. P. de erpultiont Petagil

rio hominem atserunt rmn egere, et infantes sine ba- et Catetlii.

plnmo posse consequi vitam anernam XVI. Epittola Honorii et Theodosii ad Aurstium

IX. Rescriptum lnnocmlii papx ad idem conci- B Carthaginensem epncopum super Pelagii ei Cottettii

tium, quo error pariter cum errantibus damnatut esl. sacrilega doclrina el d.imnalione.

8 Tilulus hic eruitnr e\ duobns mss. Quesuclli, bus. ll.ic delevimus, qaia inler vulgalas amplior est
tribus ;ulcg <lis a IVtro 1'illiueo, et qnaiuor aliis l.iO- lsidori colleclio, qtix lolam llispamc hii coilecuoneiti
ddiis a H. Cotislaiuio iu pnefaliuue ad lom. I Epist. huc mtiito reccpu ; Roui.m* autcin
locupli-linreiii
Kotti. nec nuu ex C;c»areo VtnuVbo-
pontif. n. 72, Eeelesiae cndicem eiisiimat, liunc noit luisse,
, ui ille

nensi 42: onioes qmppe Ii.mic inscnpliouem pra:fe- io Ubservatiouibus ad di>serl. 12 loculeolissiiuc de-
ruul Cuitimel codex iste canonet eccletiaittcot et
: inoiislialiimus.
constitutu i.dia apuslohca:. c
llunc liiitlum e.xhibet, ut not. 1 momiimus,
V etustisiimus , qma (ul
•' iu praelationemonui- silenpie codex Quesneili, qiMtuor inspecti a P. Uw»
mus) de>in»t in Gelasio, cum Dionys us Lxiguus si.niiio , et mius nosler Viudeboneusis 42. Altusau-
qu.fJnn proferal cx Anasfcisio II, qui Gelasio euc- lem pariier Vindebonensis, vetuslior el purior, stgua-
cessil. Addidit porro 0'iesnellus in liluio : el am' tus ntim. 5U, sicui capit-um taOula et ptxlalione ca-
plistitnus, qui quidem tn usu fmt ia Ecclesia Rotnana , ret , iia ci tiiulo, qui talmlic pra-ligilur.
d
iunocentio I Zo&imo etc. , ac Lrone l
, pontifici-
, ,
Codex Thtian. acceoiis gesiis.
561 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTIUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 562
XVII. Epistola Aurelii epitcopi ad episcrpos pro' \ 5. Ut omnes conten.ioties vel causce inter clerieox
tinciaHijiacenae et Arzugitana de Pclagii Ctxlestiique cujustibet ordinis exorlw, coram provincialibut, id etl
errore dainnalo. suis episcopis terminentur.

XVIII. Capilula excerpla de geslit in Palwstina 4. Vl mnjores causic ad sedem apostolicam vott
provincia aclis ubi Pelagius errori tuo finem itnpo- fpitcopate judicium referantur.
tuit. 5. Ut clericus virginem uxorem accipiat.
XIX. sacrum rescrlptum Conslanlii * imperatorit 6. Ul laicus sive ante baptitmum, sive post baptis-
ati Votutianum prapositum, de damnatione Ccelestii. mum, si viduam uxorcm acceperit, non admittatur ad
XX. Ediclum Volusiani prapositi de Coelestii ex- clerum.
pultione. 7. Ut tjui secundam auxertt uxorcm clerici s ordi-
XXI. Epittola Innocenlii papoe ad Exsupe-ium To' nari non debeal, eUi ante baplismum tale fueril sorii-

losanum episcopum, per quam ei in tex litulit interro- tus connubium

aationis ejnt cansat et sua? responsionis decreta expo- 8. Ut de uliena Ecclesia clertcum ordinare nullut
suit : ubi subdil b divinorum librcrum veleris et novi usurpet.

Testumenti tummarium. 9. Ut v-nientes a Hovilianis vel Montensibus ba-

XXII. Retcriplum Innocentii papcc ad Macedonen- B pt>zali , per tnanus tantum impositionem recipiuntnr.
tes episcopos suptr interrogaiione trium litulorum. 10. Utsacerdotes et leviice cum uxoribus suis twn
1. Utqui xiduam accepit uxorem not\ admitlalur coeanl.
ad clerum. 11. Ut monaclius , si ad clericalus ordinem nui
2. Ut qui ante baplismum uxorem habverit , si illa voluerit, a priori propotilo quod monachus gtssit
defuncta pott baptismum aliam duxerit , digamus ha- non debeat deviare.
beatur, nec admittendus ad clerum. 12. Utqui corruptus ad cterkatum venire voluerit,
5. Ut hi qtti de catholica recedentes ab haretkit spondeat se seeundum veterum regulam uxorem non
ordinatio>iem sacerdolii aceipiutH , non recipiantur in ducere. *

ordine t usque dum reverti voluerint. 15. Ut curiales, vel quibuslibet publicit functioni-
XXIM. Hetcriptum Innocenl.i papcc ad Decenlium * M * occupaii , cierici e non fiant.
Eugubinum episeopum de tilulis infra scriptis, id ett : !* Vt ancillce Dei velatce si publice nubendo, vel
1. Ut pacem in EccU-sia peraclis jam musteriit occulle se corruptioui tradiderint , non admiltantur ad
cpmmunicaturi sibi invicem tradant. poenilcnliam , nisi is cui se junxerant de sceculo re-
2. Ulnomina offercniium non prius, sed inlra cetserit.

mtjsleriarecitentur. C 15. Ut ancillce Dei nec dum sacrals , ti post nu-

3. De c
consignandit infantibus, solis de consecrato ^ ere voluerinl ad poenitentiam recipiantur.
tl°o li ere dare episcopis. XXV. Canones synodi Chalcedonensis, prcelato
i. De fermeuto in die sancto Paschce , his tuntum gestorum ordine. •

tacerdotibus qui intra Urbem sunt tradi debere. XXVI. Conslitutio Marciani imperatoris synotti
!i. De jejuuio tabbati. supradictoi statuta conftrmans.

16 6. De his qui posl baptitmum a dtvmonio cor- XXVII. Ejusdem Augnsti conslilutio ad \*J Pal-
ripiuntur. ladium prcef. prcel., ejusdeni sijntdi p xcip ens cu-
7. De poenitentibus, qui modus circa diem sanctum stodiri f
d:(tniia, Eulychit er. ore damnato.
Pascliee leneri debeal. XXVIII. lleni ejusdem principis conslitutio de obti-
8. Vi oleo ttmeto non tfium sacerdolibus, sed el nenda fide catholica; et de Eutyehianis et Apollinari-
omnibut Christianis in sua suorumque necessilate un- ***§• eornmque posuis.

yre liceat. XXIX. Epistola Siricii paptv ad Himerium epiico-

9. Vt poenileniious oteum sanctum , sicul el alia P um Tarraconensem , ad consulla super qnindecim
tacramenta, pasnitentice temporc non eoncedatur. capitulis respondeulis.

XXIV. Episteta lnnocenlii papoe ad Victricium D XXX. Epistola Siticii papce ad diversos episcopos
ftothomagentemepitcopum de tilulit infra scriplis. mtssa, de damnatione Joviniani ei aliorum contra vir-
1. Vt exlra contcientiam melropolilani epitcopi gioitatem beatm Mariai lalranium.
nufhtt episcoporum audeat d ordinare. XXXI. Reseriplum Ambrosii aliorumque episcopo-
Ut posl remissiotiem peccalorum non admiltalur
2. rnm ad Siricium papam de causa eadem.
*i clerum qui cingulum militia: habere elegeril. XXXII. Epistota Zotimi paptv ad Esicium Salonr

D^asl imperaioris in ms., Oxon.

•
Equidem etiam in corpore ipsius epislolae, c. 5, l)e
b
Idem.Oxon.
ms. divinorutn librorum summnm. consignandis legitur.
Pisi nonnulla, pro Macedonenses idcm Oxon. Mace- d '.Sicidftm cod.
Thuan. apud Cousiant. Quesnel-
dones. da etiam in corpore omnos codd. Mox cxposi-
lus, ordimiri.
tione idem codex liibei pro
interrogaiione. e It:i apnd enmdcm Constanl. Qucsn. tnmimc er-
Ita cod. Yiman., postea Cdberlin. 952, nti
te- dinentur, ei n. 15, conseciatw.
stalur P. Coiislinliiis i. I Epi 3 i. Koni.
pomir., col. f
Ms. Oxon , definittonem Eutijceiis errore.
**b; non vero, uii ajiud Que-nelluni, consecrandts.

PATnoL. LVi 11
 ,, .

363 AITENDIX AD S. I.EOMS MAGNI OPMRA. r.6i

tauum ep'sco;ttm, de monachis ct taicit ad yradr.s A LH. Atitauasii episcopi ad Epictclum episcrptax
t.cletiasticos accedere cupienlibus. contra eos qui de Domiui Incarnatione spiritu btasphe-

XXXNI. Commonilorium Zosimi ptipaz ad prcsbyleros mice diversa scnserunt.

et diaconos suos tiavennx constituiot. LIII. Ciirilli ad Joamtem Anlicchenum episcopum
XXXIV. Donifacii paprn ad BUarium Narbonemem conlrtt eosqui prava de eo in fide ftnxerunt, ei quod
de Pairoclo et • episcopo Lutubensi. exemptar lilterarum Athanasii ad Epictetum ipse dire-
XXXV. Ccelestini papw ad episcopos Viennenni et xeril; et firmula fidei subrogala.

ynrbonenses constitutio iilulorum undecim. LIV. Deftniiio sanctce synodi Chalcedonensi» ; et le-

XXXVI. CaUatini papce ad episcopcs Apuliw el Ca- yes ex Codice Ttieodosiano.

iiibrio? : ut nulius laicorum ad ordinem sacerdotii ad- LV. Damasi papcc ad Paulinum Antiocltenum (pi-

initlatur. scopum de ftde el formula libelli cujusmodi ftdem qui ,

XXXVII. Expositio fidei catholicw conlra hceresim ab hwresi revertttntur debeant profileri A .

Aricnum. LVI. Eusebii rpiscopi Mediotanensis epislola ad

XXX VIII. Fauslinipresbyteri fidet trausmissa Theo- Leoncm papam ,
per quatn (idei ejus ,
quam ad Orien-
dosio impcraiori. tem direxerat , asserendo cum aliis episcopit consensit

XXXIX. Alter libellus fidei. B atqne subscripsit.

XL. Libellus fidei Augustini. LVH. Ravennii aliorumque episcoporum Gallorum
XLI. Exempla testimoniorum Hilarii , Ambrosii ad Leonem papam fidei ejtts qttam ad Orientem dire-
Athanasii, Augus ini, ;
el aliorum tanctorum catholico- xil t laudem diccntium.
rum vircrum, de duabus naturis in una penona Jetu LVIII. Gelasii papcc constilutio in 23 litults , ca-
Christi Domini nostri indiscrete distincteqtte mauen- nonum dislrictionem temperans, in liis dunlaxal pro-
tibus. vinciis quw cert.s ex causis ut ministri Eccletiarum
XLII. Cesta daginationis b Eutychis. desinL, hominum raritate laborant.
XLIIl. Narrationis ordo : qualiler Dioscorus Ale- LIX. « Canones Antiocheni concilii.

xandrinus episcopus Eulychi consentiens , in ea cui LX. ' Regulw secundum Laodiciam Phrygiae Paca-
prwcral ipse Ecclesia , vel Conttanlinopolitana , erro- tianw.

rem induxeril, usqtte ad temput quo Acacius damna- LXL « Canones Constanlinopolitani concilii.

tus est. 19 LXIl. h Constiluta » Theleplensis concilii, id

XLIV. Sitnpticii papw ad Acacium, ut de Alexan- est in Africa, juxta deerelalem Siricii papa?.

drinw Eccletiw vexatione curam gerens, \Q sedi apo- LXill. liegula formatarum secundum Grceca titlera-

tluticcc non diffrral nuntiare «. C rum elemenla.

XLV. liescriptitm Acacii ad Simplicium papam, ubi LXIV. Clemenlis ad Jacobum.

ei significat Perum Alexnndriuum cpiscopum esse LXV. Cerelii, Salouii cl Verani epitcoporum Gal-
damnatum, el Timolhcum rcslitutum. lorum ad Leonem papam gralias super fidei doctrina

XLVL Felicis papw in Jamnutione Acacii. agentium.

XLVM. Gelasii paptv de damnatione Acacii mirabilis LXVI. Ctjrilli ad Nestorium
i : ul unum et verum
dispnlatio atque definitio. fidei dogma sequatur.

XLVHI. ltem ejttsdem ad Fauttum in legalione ad LXVIL Leonis papw ad Leonem Augustum, de una
Orientem directum inslructio super damnatione Acacii. Dcmiui uostri Jesti Chrisii persona, et duabus Dei
XLIX. Ejusdem de eodem ad Anastasium imperato- hominitque natttris, cum subjectis testimoniis Patrum.
rem : nt imperalor non se extollat super sacerdotes LXVUI. Lconis pupce ad Juvenalctn J erosolymita-
«er super scdem apvslolicam. num episcopum de eodem ipso.
L. Ejusdem exposilio caustc ud Dardanos : Acacium LXIX. Ejusdem ad Flavianum episcopum CP. de
a sede apostolica jusle fuisse damnalum. damnatione harcsis Eutychianaz.
LI. Ejusdem episcopi ad epitcopos Orieniis de ea- LXX. Conslitutio ad Theodorum episcopum Fori-
dem causareddita ratio. D juliensis super pcenilentiw stalu.

Qtiesneilus particulam copuialivam et ,

quae iit sunt cap. 66, 59, 60, 61, el 62. P. Coustaniius ii.
mss. codd. dcerat, recte adjeciu praefat. ad lom. I Episi. Hom. ponlif. pag. lxviii ,

^Oxon., Eutycetis, et ita deinccps. aliuni codicem liubertinum laudai, qui niiiitis inttv r
• Thu:m., indicare. videlur. Concinit usque ad cap. 59. 1'ostea sulidn
com eidcm seric inve-
d Hucusqtic eadem cipiiula tantum capittila 56, 58, 59, 60, 61, 63, et oinne»
niuntur lnm Quesnelli mss.
in Tliuan. et Oxon., tum Leonis cpistolas <ji a.- in bac tabula incipiuut a
,

in dimbus nnstris Vindeboneusibus. Quse subjicinn- cap. 67.

lur, eden omnino sunl in codjl. Thuan. et Vmde- « Oxon. LVII.

hon. 42. In alio Vindelmn. 5'} e.-vlem quoqnc s-uut,

f
Oxon. LVIIL
R»d in dttobnsrapitolisordodiscrepai; nam postcan. k Oxon. LIX.
b Ita codex Thuan. Al Oxon. The
%•), seu post canones Anliochenos, inseruntur con- ei alii passiui ,

cilium Teleptense ct rcgula formatarum quai in ,

lensis

duobus aliis mss.'-x!iibentur posicanones Conslanli- 1

Oxon. LX.
niipol ianos cap. 62 et 65. ln Ox- n. quioque f-ola
;
i Ovon. LYI.
eapiiula stiperioribus adjiciuntur, ciuac ia liac labula
 : ,

565 *
CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. :tG
LXXI. Constitw.i* ad Turbium episcopum Asturen- A LXXV. Ad Januarium episcopum AqitUeiensem de
sem super xvi capitulorum consulta, Priscitlianistarum clericis, qui in hceresim rel qvodlibet scliistna prolopni

vlisphrmiis in xvui respondent capitulis ; id ett : sunt, minime promovendis.

1. Quod Patris et Filii et Spirimt tancii unam as- LXXVI. Adur-iversos epitcopos Campanite , riceni,
serunl este pertonam. el Tuscice : ul serci v.i originarii aut cvjuslibet coudi-
2. De processionibus quarumdam virtutum ex Dco tionis obnoxii ab icclesiasticis officiis repellantur ; et

quat hubere caiperit, et quas csseniia sui ipsa prceces- de his clericis qui ob hoc fenerant, ut usuras accipiant.
teril. LXXVII. Epiitola qeneralis de Manichwis.
5. Ideo unigenitum dici Fitium Dei, qu a soius tit LXXVHI. Ad epscopos Sicilia: : ul in Epiphanio-
natut ex virgine. rum die baptisma non tradanl.
4. Quod Natale Chrisli honorare sesimutenl. LXXIX. Ad Pulchcriam, de damnatione hvereis
5. Quod animam hominis divince asseranl esse sub- Nesforianoe el Eulychiana?.
f.anlios. LXXX. Ad Conslanlinopolilanos , super slabitilate
G. Quod diabolus nunquam fuerit bonus, nec natura fidei ipsorum cohorlalio.
ejut opificium Dei sit. LXXXI. Ad Pulwslinos, super mobilitate fideiipso-
Quod nuplias damnant, et procreationem nascen- B rum in Eutychianam hceresim devolutos correptio.
ttum perhorrescant. LXXXII. Ad Aquileiensem episcopum , de incauta
Quod humana corpora in mulierum uteris in con-
8. receplione Pelagianiiiarum, et ut de Eccfcsia ad E<-cle-
ceptione teminum damonum opere figurenlur. siam nuilus ecctesiastici ordinis transferatur.
9. Quod promissionum filii ex mulieribus quidem LXXXIII. Ad Septimum ephcopvm, de suprasciipis
uati, sed ex Spiritu saneto coneepli sint. titulis.

10. AiAmas hominum antequam insererentur huma- LXXXIV. Ad hlauros episcopos, de illicitis ordina-
nit corporibus fuisse in corpore, el tn coelesti habita- tionibus, et de ancillis Dei qna virijinilatem vi barba-
txone peccatse. rica amiserunt.
11. Quod fatalibus slellis et animas hominum et cor- LXXXV. Ad synodum Ephesianam , de damnanda
pora aslringant. hairesi Euychiana.
12. Quod sub aliis potestatibus parles anima:, sub LXXXV Ad '1. Theodosium imperalorcm , ul retcissa
aliis corporis sint mcmbra. synodo Ephesiana , in Italia concilium ejus conscntu
13. Quod omne corpus Scripturarum canouiearum debeat celcbrari.
tub palriarcharum nominibut accipiendum tii.
LXXXYll. Ad Pulcheriam Augustam , de eodent
14. Statum corporis sub polestate siderum atque si- C \ pso
ijnorum pro lcrrena qualiiate teneri. LXXXVIIL Ad Jutianum episcopum, de damnatione
15. Quod multos codices delestaudoe perfidioe prce-
hceretis Eutychianee.
sumptione diabolica canonicos csse simulata tilulavecint LXXXIX. Ad Theodosium
21 imperatorem, de sy-
verilate; quodque ea qux extra canonicas Scripturas
nodo Ephesi celebranda.
reperla fuerint, igne debeanl concremari.
XC. Ad Marcianum Augustum, de ambilu Anatolii
16. De traciatibus Dictinii abjiciendis.
episcopi Conslanlinopoliiani.
20 17* De '"'* taeerdotibus qui errantibus non re-
XCI. Ad Anatoiium episcopum CP. de rjus ambitu
tistunl.
objurgnlio, et de Alexandrince et Anitochence sedis an-
18. Si descendente ad inferna Chrislo , caro ejus
tiquilus honore prcelalo.
requieverit in sepulcro.
XCli. Ad sijnodum Chalcedonensem, ul ea tanlum
LXXII. ltem Leonis papoe ad Ruslicum Narbonen- valcanl qtuv de fide coulra Eutychen decreta sunt , ccc-
em episcopum cum subjectis xix consultalionum capi- tera effetanda.
tulis, rcsponsionibusque subncx<s. XCUI. Ad Analolium episcopum, de adhorlatione
LXXIII. Ad Anastasium episcopum Thessulonicen- D expugnandcc hceresis Eulychianoc, et quod cxpulsos
tem, super nimieialis arroganlia vicis aposlolico! sedis quosdam de JEgypto pro cdlhoUca ipse susceperit.
fide
redargutio cum subjecits sex titulis decretorum. XCIV. Ad Leonem Augustum, de adhortatione ab-
LXXIV. Ad Nicetam Aquileiensem episcopum super scidendos hoeresis Eutychianee, el dc confinnaitone con-
iv tilulorum interrogalione responsis; id est citii.

1. De mulieribus quw hoslililatis tempore, maritis in XCV. Ad Anatolium episcopum, de A'ticopresbytero,

taptivitatem abductis, aliis conjunchv sunt viris.
ul susceptionem Eutychiani erroris a sc presbylcr co<i<-
2. Dc his Chrislianis qui captivitatis necessitate im- pellatur excludere.
molalitiis escis polluii sunl. XCVL Ad Anatoliuni episcopum, de receplione 29
5. De his ijui baptisma vel meiu hostium, vel errore Andrea: archidiaconi el Enphratee, el de appctili hono-
traducli, viti sunt iterasse. ris Constantinopniitanc: sedis abjeclione rescriptum.

4. De his qui ab hoereiicis primum baplismutn acce- XCYll. Ad synodum Chalcedonen^cm, de restiluen
pervnt, cum an'e non fuerint baplisali. d.s epincopis tn propriis sedbvs qui dudum fnerant yn
367 APIF.ND/X AD S. LEONIS MAGNI OPERV >63

jule catholica pulsi, et Ephestana! prioris tynodi fir- A XCVHL Ad Dorum Bmeventanum episcopum objur-
gationis epistola a .
mitate.

for iiaarum, cap. LVlll Clramque insere-

el LXIII.
« Huic lahula; hanc nelationera appendil Quesnel-
muscodici; Leonis praclcrmissis quae ja..i
episiolis
|u :« Superiorem indicem talcm babes, erudite
lector, qualem exhibent usqne ad cap. LVI codices
superius ed.i.e sunl, et Clemenlis ad Jacobum, quae
Tliuaneus ct Oxoniensis, qui hucusqne omnino con- codiei :»ccensenda non videlur:cum in ipso codtre

cinunt. Ab isto vero capitulo triplex inicr utrumque

Thuaneo pusl rcgulam formalarum hnc rlausulam
«tiscritneii occurrit. PrimumenimOxonicnsis
quinque legamus: ln iiomine Domini expliciunl canones. In-
tanuim capitula supcrioribus adjicit, quac 6exagcsi- legrum tamen indiccm Tliuai.eum rcpt.Xsenianduui
puiaviuuis; nc quid codici vel forsc potea inscitiim,
mum lO.mplent uumerum; ihnaneus vero, ul vides,
vel ex antiquo appensum, leclori anliyuiialis eccle-
longe plura. Deindc quinque illa Oxoniensis capitula
siasticae suidioso sublraliamus. > Hucusque Uuesnel-
diverso ordino habentur iu Ttauaneo. Hujus ordinein
iniucris in indice Osoiiiensis hujusmodi esl. Cap.
:
Itis. Cur auteia in hac collectione praeieruiilleuda
LVI. Cyr.tli ad Nesicrium. LVIl. Lanones Antiocheni.
non sit epislola Clemenlis ad Jaeobum, videsis 1.01. I
in cap. (ji. Qno vero referalur formula a Quesucllo
LYHI. liegutm secundum Laodic am. L X. Canones
Constanlinopoiilani. LX. Canones ThAensis concilii in pcrperam explicata, quae sulijicitur regulaj f«rmati-
rinn cap. t»3, ln nontine bomini cxpliciunt canones,
Africa,jux;a dccetalem Siricii Dl\ episolam. Deni-
quc nonnulla habct Thuancus qiuc non siiul in Oxo- oslendemus in annolaiionibos ad ipsani formulam seu
clausulaui not. 8 in c. 63.
nieusi; nempe consliiulionem Gelasii PP. el regulam

PRjEFATIO.

Bealissiiuo Sylvestro in uibe Roma apostelicae se- n licis, quoniam d sancia Eecfesia Romana null s >yno-

dis ainislile ; Coastanlino Augusio, et Licin C;c- dicis decretis « praelata eai, sed cvangciica voce
aare; consulalu Paulini et Jul.ans virorum c'arissi- Domini ct Salvaloris nostri Jesu Christi primatiim

moram ; anno ab Alexandro b millesimo itigesimo oliiinuit, ubidixit be:ito aposlolo Pelro : Tu es Ve-

s<-xio, mense Junio, decimo lertio kalendas Julii : trus, et super hanc pelram asdificabo Ealesiatn mcam,
propter insurgentes hscreses fides catholica exposila etportcc inferi non pravalebunt adver us eam; et tibi

esl apud Nica-am Bilhyuiae, quam sancia et rcvrren- dabo claves regni cceiorum : et qucecunque tiyaveris su-

tissimaRomana cotnpleclinir el veneratur Ecclesia ; per lenam, eruut ligata cl in cotlis; el quaecunque sol-

quippe qnam trccenli decem et ocio 23 PatteSi me- vtris super lerram, erunl soluta et in ccclis (Hallh. xvi,

dianlibus Victore alque Vincentio religiosissimis Ro- 18, 19). ' Adhibita esl etiam socielas in cadem urbe
e
manae s dis prcsbytcris, inspirante Dco, propier Romana beatissimi Pauli apostoli, vasis clectionis;

destruenda Arii venena |

roiulerunt. Nam et nonnulle s qui uno die unoque temporc, gloriosa morte cumi
regulac subnexac suni, quas mcmorala suscipiens co;i- Pclro sub principe Ncrone agonizans coronalus esi.
lirmavil Ecc'esia. Sciendum e-l sane omnibus caiho- Ambo cigo pariter sauctam Ecdesiam lioimmam

« ilanc prrefationcm ex hac nostra cidleciionc Isi- C Alexandro 636incidisse consulatum Pauliniet Juliani

dorus Mercator sumpsii, eitienique lne lilulns prafi- anno aras vulgaris 525, quo Nicena synodus h.tbita

gilur in ms. Vat. 650, qui puram Isidori colleciio- luit, vidcsisud c.irdinalem Norisium de Epochis
a|

nem exliibet : Incipit ephtota, vel prafatio tSicavii Syromacedonum dissert. %

c. 1, tom. II, pag. 74.

concilii. Non exiguam hujns parlcm ctiam reci"at trror tanien nostra; colleclionis ac veleris imerpreiis
ifineas Parisicnsis in libio adversus Graeens c. 187, cx Graeco aliquo mendoso exemplo dimanat; sniul -
tom. I S|iicile^ii Acheriani, ubi eam a Siivcstii no- ter enim lej/iuir in alia vciustissima inlerpretatione
minc incipieniem perperam tiibuit eidem pontilici. Laiina canonum Nicaenorum, quam ex ms. Veroneufj
Auc;or nosira enlleetionis hanc composuit, ac Ktcaeno 55 hoe tomo eibibebimus. Ipsam collcclioncm, mi
concilio praefixit. initium, quo synodi NioenaB iem in mss. exstat, edituri, icxtum mtitare non deliuimus,

pus designalur, compactum fuit cx qoibusdam anno- ncc ipsos enores aliundc comgeic, cum suam ali-
tatioiubi"s quae in mss. ipsi synodo prjcmiuunlur. quando et ipsi errores utilitatem affcrie possint.
c Quesnellus cum eodem Oxon.,,pro deslruendo Arii
Crcera vero collect' r excerpsit partim cx Gelasii
dccreto da libris recipiendis vel non recipiendis, par- veneno. Melior Thuanei, nunc Colbertini rcgii ms
ti'ii ex lihro decimo Histoiije Rulini iisdem
fere ver lcclio, ctnn qua concinit etiatn cod. Vat. Isid. t>30, vb

bis, ul cx noii> p.ileliit. obstruenda Arii venena; lsidor. vero Merluii, ad o'>-
Cod. Tboan., mitlesimo trigesimo qunrto. Addit
t> struenda. iEneas Purisiensis, qui hujus pra-fatie-uis
porro Quesnellus in postil a Isid. ub Alexandro : fragmcutiim exscripsit, lccl onem iexl'is confirma'.
cccxxnvi. Sod nosier codex Vat. 650 puriis Isido- Vide tom. VII S iiiil. Acheiiaui, pag, 9^ Moxexmss.
(

ri^nus babel nl m textu, ct similitcr etiam llarduinus Vindebou. el Vat. cum Merliuo cuiiexiiuus, quas
** memorata. Vulg., «71/0:.
edidit cx Isidoro Mcrlini ct ex Colbertino excinplo,
d Ab isia voce hicc. legimlur inilio dccre:i Gelasi
quod itleni esi ac Tiraaneum btijus collcciioni-. Id-
ipsum quoquc legiiur in ms. Caj-areo Vindebonensi PP. de apocrypbis Scriplurts, noniiullis iulerpotatio-
^2. Enor in liac cbronica noia inest legcmlum e.-t nihtis auciiora.
:

e
enim sexccntesnno xxxvi. ut patet c\ a< t. 2 concilii Ce asius addit caUeti* Eccle iis. Qvz^n.
f Ideni Gelas., Cui dataest. Qoksn.
Chalred«men-is, lum in Gr:vco tum in Lminn textn
•oin. IV Concd. Ven. cdl. p.sg. I2fl8, 1210;« n- % Celas., (jiii non diveiso, sicnt lucretici garritnt §
j

gca versione canuinnn concilii Micani; ex Socrate", <-t scd uno tcmpQ.e, ano eodemque dic gloriosa morie c«m
tx Gelasi Cyziteno in Hi tnria ejusdein concdii lit». l*ctro m urbe liouta »«/» Casare Neront ago i ans co-

», c. 26. ii nis. ciiuo oS c:ip;lult VVr ncnsis Niceno

1
ronattis est ; el pari.er. Qtiesn. Cod. Viud. 42, q i uno
(tvmbolo i<!c!ii consuldltis c.iini anno Al xandii sexcen- uie unnijtie ijl iriosn morle. Mox Vat. Isid. ciuii Jisv»

testmo xxwt prarligitur. In hunc qndeni aiinuui ;b lino, ei aiubo p> ntcr.
3C9 ODEX CANONUM F.CCLES. ET CONSTITUTOREM S. SEDIS APOSTOL. 370

Christo Domino cnnsecraritnt, aliisquc oinuibusurbi-» A ncm el ascensioneni in ocelns Domini noslri Jesu

bus in universo mundo sua prxsentia atquc veinrando Cliristi commoralus esl; iliique eliam Evangelium
triiinipho pr:t>f ulerunl. a El licel b pro omnibus assi- quod secundum Jojnncm dicilur, diviua inspiralione

dua apiiil Dominum omnium sanetorum fundatar conscripsit , atque requicvit ; cl ob lioc episcopns
oratio, his tnmen verbis Paulus bealissimus aposlolus Euhesius pro lanta apostoli ct evangelisLn inemoria
llomanis proprio chirographo poilicetur, dicens : prje c.cicris episcopis mciropolilnnis iu syuodis lio*

Testis euim milti cst Deus, cui servio in spiiilu meo, norabiliorem obiinei seJem.
in Evangelio Filii ejus, quod sine inlermissione memo- i SedqtioniamdeconcilioNiccno disscrendum 25
riam vestri facio semper inorationibusmeis(Rom. i, 9). eit : quae boc fccil causa ut posi illam aposlolorum
«* Priina d *ergo sedes est coelesti beneficio Roraana gloriosissimam praedicationem.quaiin omiiem terrau.
k
Ecclesia, quam beotissimi apostoli Petrusaique Pau- mirabililer diffusa esl , sub Conslanlino Augii>lo

lus suo niariyrio dedicarunt. Secunda autcm sedes lanii con.nrcgarentur episcopi? Rufini nobis decimu.
apud Alexandriam beiti Peiri nomine a Marco ejus lilier, qui conjunctus est novem libris Ecclesiasiici*.
e
24 discipulo alque evangelista consecrata est qnoa Historix, quos vir eruditissimus EusebiusCaesarieiisis
ipse et in ^Egypto prlmus verbum veriiatis a Peuo edidit , necessarie proferlur ad medium , ul parv.i

directus prxdicavil, cl gloriosum suscepit marlyriuin, B ejus quoe inler initia dc Arii perversitate conseripla
cui venerabilis suecessit Abilius. Tertia vero f sedes snnt, memoreulur : quia dobium non est ideo ireecn-
apud Anliocbiam, ejusdem beaii Pelri aposloli no- tos dccem et octo sanclissimos Palres ex nniverso
mine babetur bonorabitis; quia iliic, priusquam Ro- Orientali, * alquc Occidenlali orbe in Mcoca Bilby-
inam veniret, habitavit, el Ignatium episcopum con- niae congregatos , ut ct Arii impium dogma, Cbrisli
stituii ; et illicprimum nomen Cbristianorum novellx auxilio, funditus damnarelur, et salubi i providemia
geniis exortum est R. consliluerent quid in Ecclesia sancta catbolica dcbe.it
Nam el Jerosolymitanus episcopus, pro tanii loci nhserrari. m Ilem ad locum ex libro decitno Ruftni.
reverentia, ab omnibns babetur bonorabilis ; maxinae Ig in cum apud Alcxandriam post " Acbilatn ,
qtti

uuoniam illic primus beatissimus Jacobus, qui dice- Petro marlyri succcsserat, Alexander sacerdol unt
batur Jusius, qui etiam secuuduin carnem fraier Do- su^cepissct ;
quia pax nostris et requics a persecu-
mini nuncupatus est, a Petro, Jacobo et Joanne apo- lioniliuscrat, atqnc Ecelesiaruni gloria confessorutn

stolis episcopus esl ordinalus. Ilaque sccundum meritis gaudcbat, ptosprritas rerum nosirarum d>-
antiquorum Palrum delinitioncm, sedes prima Jero- mestica conlentione turbaiur. Eteniin presbyter qui-
solymis h minime dicitur: ne forte ab infidelibus aut dain apud Alexandriam Arins nomine, vir specie et
idioiissedes Domininostri Jesu Cbristi, quae in ccelis C forma magis quam viMile relgiosus , sed gloriae lati-

esi, in terra esse pularctur. Est euim sedes ejus disque cl itovitatis irnprobc Ctipidus, prava quasdam
cuelum, lerra autem scabellum pcdum ejus. Quoniam de fnle Cliristi proferre , et qoaj ° anlc ad inquisilio-
ipse Kst per quem omnia facta sunl, et sine quo factuui nem nunqttam veneranl , cor-pil : abscidcre ac se;a-
est nihil : Quoniam ex ipso, el pcr ipsum, et in ipso sunl rare ab illa aeierna el im-ffabili De: Patris substanl a
omnia; ipsi gloria in sa;culas(Cculorum (Rom. xt,36). vcl natura Filium conabalur. Quac res in Ecelesia
Apud Epbesum vero beali-sinnis Joannes aposto- plurimos conttirliabat. Sed cum Alexander epi>copus
lus et evangelista multo tcmpore ' post resurrectio- nalura lenis et qttielus assiduis commoniiionibus

• Sequcntia usquead* desunt aptid Gelas. Vat. Isid., post Dotiiini resurreclionem et ascensio-
'

b Qucsn. cum cod. 0\on,, pro omnibus Ecclniis. nem in coelos, divina inspiratione Evangelium conscri-
Praetitlimus leclionem mss. Tbuan. Colbert., Yindeb. psit, atqne requievit. Qiiesneilus nolat in cod. Oxon.
42 el Isidori. hahcri Evange.lium et Apocalypsim conscripsit scd ,

« Sequitttr Gelas. male, hancenim in Patlimos instila scripsil.

d
A|iud Gelasium sic, Estergo prima Petri apostoli Iia Cod. Thuan. Colbert., Vindeb. el Vat. Isid.
i

sedes Romuna Ecclesia non habens marulam, neque ru- y cuni Meriino. Quesn. exOxon., Sed quoniam Nicwni
gam, neque aliquid hujusmodi. Secunda aulem sedes, concUii canones primi omnium ponendi sunt, qua> koc
etc. Quesn. collectioni-- aucior cutn ncrindum ittter- jecerit cuusa. Est post nonnulla lol pro lanti in eodem
6crne ii Cel;isio, baec verlia aliier exposuii, O^on.
* Gelas. , ipseque a Pe.tro apustolo in Mgyptum dire- k Oxon. codexsicul in antecedenlibusmutavitqua?-
ctus verbum veritatis preedicavit et gloriosum contum- ilam, iia hic alia mutavii, alia delevit. Sic autcm ha-
mnvit martyrium. Tenia vcro, etc. Quesn. Cod. Vat. bel alia intcr, un< •tione episcopi; palam facit deci-:

lsid. el Merlinus, quia et ipse in AHqyplo, elc mus liber Rufini, qui conjunctus e*t novem libris Eccle-
:
I a ms. Thtian. cum Isid. et Gelas. Solum Isid. sidsticte llistoricv, quos vir erudilissimus Eusebius C.a:-
otniiiii nomine. Ms. Vindebon., Tcrlia sedes e>,l apv.d sariensis cdidit. Dubium cnim uon esl. Alios codiccs
Amiochiam item B. Pelri nomine houorabilis. Ques- sectni sumus.
nelltisvcro rciinuil leclionern inferioriscodicisOxon., Vat. Uid. el Merlintis dclent nique Or.cidenlali.
1

Sedes esl apud Anliochiam, item bcali Pelri habilatione m Qux sequutitur, desiderantur iu cod. Oxun.
venembilis, quia, elC. Mox idem Oxon. pro constituil suniquc in Tbuan. el apuJ Isidormu , ex hist. Rulin.
liabet inslituit. Verba autem et Jynalium epi*copum 1. i c. 1.
constituit, sicul etantecedeniia, cni venerabilis suc- p Mox Isid., Vat. ci Mcrlinus, qui
Alias, Aclullem.
cessit Atilius, ab auctore colleclionis addila, in Ge- 1'clrimariyrio snccessit.
llsio non inveniantur. Rufinus, ex qtio bic locus sumplus fuil, babe!
' lluctisqiie dlas. antea ad queeslionem niinqitam vcneral. Mox alias,
1
Isid. addil esse. ccepii atscindere:
 ; ;

371 AITENDIX AD S. J. EOKIS MAGM OPERA. 574

Arium cupcret a pravo iuccplo et assertinnibus iai- A c Verum post diutinum miilluniqiie tractatum p!a-
piis revocare, nec lainen rcs cx scntenlia procede- ccl omnibus , ac vclut uno ciinclorum ore et corde
ret; a et ijuod plerosque jam coniagio pcsiifer* as- decernilurouooOffto » scribi 1
dobere, id cst , ejusdcm
serlionis infeccrat non solum apuil Alexandrlam
, ,
(iim Patre substaniiaeFiliumconfileri; idijue Qnnif-
verum et per alias urbes proviniiasquc disperserat;
siuvi omnium scntenlia pronuntiatur. Dccom ct sep»
» perniciosum fore credcns si dissimularet a talibus,
tcm soli lunc fuisse dicuntur quibus Arii magis fldes
plurimis consacerdoiibus suis rcm indicai. Quaestio
plncerct, cxtrinsecus creatuin Dei Filium cx nullis
latius iiiiioies^ii. Sermo usque ad aures religiosi
d subsistentibus, et non ex ipsa Patris Deitate proge-
principis Constantini pervenit : quippe qui omni
nitum conflrmantes. Deferltir ad Constantinum sa-
Rludio cl diligentia cur.irct qtiac nostra 26 sunl -

Tunc i!le cx scnicnlia sacerdnltnn apud urbem Ni- cerdotalis concilii sentcnlia. Ille tanquam a Deo pro-
r.ram episcopale conciliuin convocat; ibique Arium latam vcneratur; cui si quis tenlasset obnili , velut

ireceniisdccem etocto episcopis residemibus adesse contra divina siatuta venientem, iu exsilium se pro-

i
bct, ac dcejus propositionibus et qujcstionibus ju- testaiur acturum.
•licare b .

Vulg., el quns. Correctinnem n >n lam contexlns

» B illa post mediuin c -pitis quinli, suwna cnm de'ibera-
<|iiain Rulini edilin et ms. Vindcbon. suaserunt. Post lionc quaireba.ur. Yerum post diuiinum, el reliqua,
pauca dispersa pro disperseral apud Rufiuum. pra?falioncm clausil.
ijtiibus noslt-r collcclor
b Al. judicaii . Po*t boc verbum in ms. Vat. Isi- llaicex Kufinoc. 5, posl med.
c
,
<ior. 630 aliisquc exemplaribus Isidorianis, el apud d Vat. Isid. cum Mcrlino ct Kulino, substantibus.

Merlinum plura subjiciuniur, qnae cadem sunt Rufini Post pauc confirmnntes correximus c.x Kulino , Mer-
i

verba. Sic enim prosequitur lextus : Sed in eo con- lino, et codd. Vindebon. ac Vat. liid., exigeme pra>
cilio admirabilc facium principis non pulo reliccn- sertim coutexiii atque seuteniia ; perperam eniin in
dum, elc, uti aptid Kufiuum c. 2, 3 et 4, usque ad vuigalis confirmantibus.

INCIPIUNT CAPITULA.

27 CAPITULUM PKIMUM. verum cxDeovero; 28 nalum » nonfactum.o^oouatovo

» CAK0HES NICENI CONCILII SUB TITULIS XLVl. boc cst, ejusdem cum Palre subsiantiac; pcr queic

Titulus priuus h . Incipit expositio fidei NicainaJ. omnia facta sunt quac in ccelo et qux in terra sunt
tei synodicce disciplinm, el nomma cpiscoporum qui proptcr nos homines et propter noslramsalutem
OCCXViII. desccndii, et incurnatus est , et homo faclus passus
r
^
« Crcdimus in unum Deum Palrcm oinnipotentem, est, ct resurrcxit lerlia die, ascendit in coelos, unda
i uinium visibilium et invisibilium raclorem ; cl in venlurus cst judicare vivos el mortuos. Et iu Spiri-
uiumDominum nostrum JesuinClirislum Filium Dei lum sam tttm d .Eosautem quidicunt: Erat aliquando

qui natus est ex Patre unigenitus, hoc est, desub< quando non erat, el priusquam nasccretur non erat;
siantia Patris; Deum ex Deo, lumen cx lumine, Deum ct quia cx nullis subsistenlibus e
factus est; aut qui

* llinc inscriplioncm Qucnellus alflxit ex ms. consnlibus, xiu kat. Julias,quod at apud CTarcos \\ in
Oxon., numero autem canonum ^eu titiiloium xlvi dies mensis eorum &ECIE1 Desii anno AlexnnJii ?ex-
tiauc noiain apposuit Esl in ms. Oxon. xlviii, el in
: centesimo xxxvr. Id plane convcnil cum characieribus
Alrebalensi xlvii, qnod rxdiversa partiiione Sardicen- chronicis sigoatis in concilio Clialccdoncnsi acL 2, de
sium naliim est. Nihil liabet Thuaneus. Vide not. aJ quibus eli iro Socratcs tesiatur lib. i, c. 13, his verbis :

can. 28 Kiccen. infru ; qtiaj inscrU esi nostr.t anno- Tempus autem quo stjnodut c; ngregala est, sicut in no-
laiioni .-ecunda; iu eumdem cauonem. Null.i paiitcr lulionibus temporis ipsi synodo prafi.xis imeni, fuil
ejtismodi inscriplio leg.tur in nostro ms. Cacsarea consulatu Paulini et Juliani die xi kal. Junias (error
Viudeboneusi 39, quod absoliite a primo titulo sic in diem et mensem irrepsil) anno sexcentesimo irice-
cxorditur: I. Incipit exposiiio fidei Nicamai, elc Ti- simo sex!o a regno Alexan.lri Macedonis. Ilanc quidem
inli vcro seu canones in Vindcboncnsi ei plerisquo iiotam temporis symbolo praefixam imiuit ciinniGcla-
liujuscolleclionis exemplaribus sunlxLVi,sicul eliara sitis Cyzicenusc. "2(i ciindcmqueuacli siimus iualia
v

ni cod. Vat. Ilcgin.i: 1 097, licet is ad aliain .uitiquis- D ined ta versione, quain antc ipsu.n symbolum pariter
siniam el Italieam collectioncm pertineat; e\ ijiu la- ex alio veluslissinio codice VcronCn^i 55 edemus.
men iwslruni collectorem eanonum d.visioncm , sieut e iSnn solos Nicxnos canones , scd cl symbolum

ct ali.i noniiulla , dcrivassc , ostendcmus not. 1 ad antiqui interpreies reddiderc versionibtis diversis, uti
can. 1 Nicicnum. ex mss. diver^arum collecliomim cvcmplaribus Dio-
b Quesnetlus : Expositio fiJei Nicamce, et quo tem- nysiaiio-lladiianc.T,ValicanycUeginai,lsidorian;c,clc.,
})ore habitus sit conventus , el nomina episcopor <m : depreliendimus. (Ju.o tamen ver»iones cum i'i inini-
nbi verha quo tempore liabitus si' ccnvculus lioc Iocj mis vocitiiisdilTer.uit, a plerisque ediloribns hocsyni-
uiepia viilontiir; tempus cnim synodi in anlccodcnti bolum omissmn fuit. So» variantes unius Vindcboueii-
pra.'lalione dcsigualur. Uinc uosiii codicis Vindcbon. sis nostrx collectionis hic niiuoiabiu>us.
lectionem practulimus. In in<. capituli VeroiteusisSS, Cod. Thuan. addit credimus.
<•

e I a cx ms-. Timan. ac Vindebon. Quesnellus in

vcrsioncm (|tie vu'go Isidoii.uia vocalur coniiiicnle,
Inc litu ns cmii cx:icia notalione tomporis proferiur, textu rctinuit existent;bus, cuin Oxon. exemplo. Mox
sic lncipil fidei expoiit o cjncilii quad faclum en
: Viudebon. omillitftii, etpost pauca babetmu/n^»/e«'.
i jud A'ic<ra»H meiropolim Uith rjniar,Paulino elJuliano
 ;» ;

K3 COflEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITIITORUM S. SfcDIS APOSTOL. 37i

ex alia sub tanth vel essentia dicunt esse rpimvt , A civilaltbus subier annexa sunt. Sed stadiosi scrvi Dei
iioc est convertibilein aut comrautabilemFiliura D^i magis curaverunt Orienialium nomiua cpiscoporutn
li >s .anatliem uizat caiholica el apostolica Ecclosia. conscribere, pr< pierea quod Oecidentale; non simili-
• Hxc est fides quam exposucrunt Palrcs, ptimuni ter quxstioncm de hxrcsibus babu ssent e .

r,iidem adversus Arium blasphemantem et dcentcm

k crcatum esse Filium Dei ,
posteaqtie adversus om- 30 NOMINA EPISCOPORIIM.

nem hxresim 29 eXl0 " en,< m '

se cl insurgentem con- Osius Cordubensis episcopus dixit : « Sic crcdo
tra catliolicam c ci apo.>tolicam Ecclesiam. Quam quemadmodum diclum cst.

lixresim cum audoribus suis damnavcrunt apud Ni • h Viclor et Vincentius presbyteri Romani, pro ve-

cxamcivitalem supradiciam cccxvuicpiscopiinunum nerabili viro papa ct cpiscopo noslrosanclo Silveslro

congrcgali ;
quorum nomina cum provinciis suis * et subscripsimus; itacredentes sicut supra scriptum cst.

" IFanc annotationem symbolo Nicamo Mibjeesam Sardieensem ad omne« episcopos liqnet ex Athauasio
rl prxmissam subscriptionibus Palrum Nicxnorum, Apolegia secunda. Sic enim iseorum <:tii suhscripsc-
Dionysio Exiguo ascrihendam suspic Uns csl P. .loau- runt ealalegum exordilur Uaihs a'.i Hispania, Julius
:

nes liarduinus. At prxtcr quam quod in duobus mss. Homce per Archidamum ct Philoxenum presbytcros.
pure Dionysianis Vat. 58if> et V:»'. P;ilat. 577 non Qtiod si iii tluoRomani prcsbyieii cum Leone diacono
B
apparet, inimo nec in mss. Dionysin Hadrianeis, eam ilem Homano post aliquot cpiscopos subseripserunt
non e Diony-io, sed e Grxco fonle oiiginem ducere cpistolx Alhanasii ad Ecclesias Mareolicas e ms.
ndiil esl ambigcnduni. Enim vero non solum legitur Veronensi 55 Inc lomo recudemlse; id neminem
iu codicibus bujus collectionis, qux a Dionysio non moveai, cinn liuic privaix Atltanasii epistolae, quae
pendct, ncc nonin mss. Val. 4342 el Barb. 2888, qui synodica publica non esi, cpiscoporum subscripiio-
Nicxnoscanonesex prisca translaiione cxbibent; ve- nes spontancae nu'lo ;ervalo ordine accesserint.
rum ipsam ferinc inlegram rcpcrimus in Ge-
etiHin Osiuni, qui Romanis le.^atis pi xcedit, una ciim duo-
lasio Cyziceno lib. n, c. 2G,qui sanc eLatinisexem- bus landnis Romanae Ecclcsiae presliyteris Silvesiri
plaribtis non excerpsit. Adde quo.l in velusiissimo ponlificis locum et lesatioiem gessisse Gelasius Cy-
codiee capituli Veronensis 55 exstat ignota liaclenus ricenus prodit lib. n Ilist. C«nci'. Nicxn., c. 5 et 12.
versio cauonum NicxnorumeGrxco, qnam boc tomo Nulliim vir> inejnssiibscripuonelegationis iudicium.
lypis dabimus ; et in bac eadem notatio in Grxc Forie cum Osius ab impentore Consianlino pravi^-
lonle inventa, statim postsyinbolum exhibetur. Quid simis in rebus fu!s«el adhibiius, et in cnusa Arii jam
quod iu alio ms. ejusdem capituli 58, in quo purior ante Niecenam synodum prat c'aram operain pasuisset
lsidoriam , ut appcllant, interprelalio conlineiur, Romani legati in mandatis acceperant, ut ei Ocei-
hxc exlem nolalio describitur, sed plura ba^reiico- dentali pnesiantirsimoepiscopo deferrent plurim:..ii;
rnni nomma recmset quam in nostra collectione? bincqiico[)iniode legatione quadam originem habuit.
Ilxc autera nomina qux eadem eodemquc ordine
, Inter mss. porro codices quibuscum episcopomm
de<cribuntur apud lainlatum Grxcum scriplorem Ge- catalogtim contulimiis, cum ex duplici quoriimdam
lasium, e G xco fonle hausta fuere. C episcoporum ordine atque lectionibus diversis, di-
b Cod. Vindebon., crealuram Filium Dei,et adver- plici ex fonte Gracco omnes manare deprehendimus;
sut omnem ha?resim. Gelasius Cyz conus aliarum Iire- :
hun vero aniniadveriimiis codices collcctionis Que-
rcseon auctores inlerserit, el similiter ex anliqua snellianaein episcnporum cata'o,;o coneinerecutn ms.
versione, quam Isidorianam vocant, in aliquot no- Vat. Regin;e IS97, codices autem versionis Prisea;
siris in^s. legitur tl aduersus omnem haresim Sa-
: congruere cum caialogo ejus vetnstioris interpreta-
bellii, Photini, Pauli Samosaleni , Manichcei , Valen •
tionis, qu v ab Isidoro recejita ac ex Isidori codicil-us
liiif, Marcionis, et adversus omncm omninoharesim, si edila, Lidoriana vulgo appellatur. Ad bunc postre-
<jun instirrexerit conlru calliolicam et apostolicam Ec- mum foniem accedit caialogus, qui in mss. colie-
c esiam. Similitcr habelur etiaro in Vat. 1342, qui cx ctionis Hadrianeje reperitur, licet aiiam a Prisea ct
versione Pri-ca Nicxnos canones recepit, ul videre Isidoriana Latinam versionem praeferat. Qucsnellus
crit annot. 1 in canones Nicxnos ejusdem versionis. ex Oxon. ms. calalogum impressit, et iionnitllilii va-
c Edit.
Quesn. iiiserit fidem rdelevimusaucioritale riantes notavit ex prxslanliori ms. Thuan. nec nni
ms. Vindebon. el allerius codicis Veronensis 55, qui ex vulgato hidoro alque Jtistello. Nos adbibu mus
novam Nicxnorum canonum versionem lioc lomo ins. Vindebon., qui colleclionem Quesnellianam con-
cilcndam profert. Dein vocem liceresim a Quesnello linei, et Vat. Reginac nuper Iaudatum. Cum enim
iniprcss.im ignorant iidem codices. Non deleviinus aucior noitrac collectionis inter cacteta Patrum Ni-
lameii, quia ad xquivocationem vitandam utilis est. caenorum cataiogum derivaritex ca peculiari versiono
1
Mss. V ndebon. et Veron. delenl suis. qm; in ms. Vat. Reginae rccepia fuit, liujus lectiones
e
Quesnellus ex ins. Oxon. addidit llinc esl quod : r» in sequenti caialogo nonnunquam ila secuti sumus.
numerus nvminum cccxvm muume constal : et imtavit ac si c noslr.e cnllecttonis codice provenerint. Quoal
lia-c desideiati in cod.Tliuan. Cum auteni hxcomit- versionem vero Pii-eani connilimus cod. Vat. 15i2,
lanim etiam in eodice Vindeb., uii inirusa in ms. et qtioiil Isidorianam aiiliquissiinum Vcr<uieiiseiii 5S,
reeentiori ct valde corrnpto cxptinxiinus. qai solam canoiiiim Grxcoruni interiret uionem ex«
f
Ibine tiiiilum ex eodem Vindebou. ms. adjeciiiius. bibel. inier codiccs auiem Uadrianeos usi sumus ms.
Iu nis. Veronen. 58 versionis quae vul^o dieitur Isi— Vallicellano A 5.
doriana, babctur lncipiunl nomina cpiscoporum et
: s Paiiictilam sic , quam S>crales alixque eolle-
provinciarum. Sola O.di et legalorum r.postolic;e sedis cliones exbibent, nobis pr:»:slilii noslcr codex Vindc-
r.oinina subsciiptionum fonuam reliuent. Cxlcri epi- boneusis.
seopi per piovincias distribiuiuiur, cnjus catalogi h
Quesnellus in margine AI. Vi/usi)d Viio. Dein
:

aiiiiqiiiiatem aiictoriiaiemqucinTiactalu de aniiqtiis codd. Veron. 58, Vat. 1342, Barb. 2888, Vallic. A
colleciiosnbis vindicavimuspart. i,c. 5, § I. Ila parro f», et Prisea ver»io apud Justellnm omillunt voces
l'ic primo trsiiss episcopus Cordubensis, dein vero pro venerabili viro papa el episcopo nostro sancti Sil-
{toniani presliyteri ;mie omnes episeopos prxfcrun- vrstro subscripsimui , Ua eredentes ticut snpra scri-
nir subsciijiti, mi eumdem ONimn aiiosqnc duos llo- piuni esi.
•i:auos presbylo.os pr.m s subsiguasse synodicain
375 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. 376

• .Eijypti Tlicbaidis. A 32 LibijtT n Inferioris.

ASexaikler Alexandrix. ° Titus Paretonii.

b Ty.annos Anliiioi.

31 c Plusiamis Lyci. Palwsthtte.

Aip' cralion d Alfushnorum.

Macharius Jerosolymx.
Adamantius Cini.
Germanus Neapolis.
Arbetion Farbeti.
p Marinus Sebaslenus.
Philippus f
Panefisei.
Gaianus Sebastix.
Potamon ileracleis.
Eusebius Cxsariensis.
Secundus Ptolomaidis.
Sabinus Gadarensis.
Dorotheus Pelusii.
Longinus Ascalone.
Caius e Thomeis.
Pelrus Nieopolitanus.
Antiocbus Mempheus.
Macrinus Jamnix.
Tilierius h Tyticis.
Maximus Eleuiberopoliianus.
1
Agnthos Schedix. n
Paulus Maximianopolitanus.
jaiiiiarius Uierico.
Libyce Superioris.
Ileliodorus Zabulon.
i Dachis Bcrouicix. Aetius Lyddorum.
Zophirus Archistei k Barcis. 33 Silvanus Azoli
Serapion l Antipyrgi. Patropbilus Scythopolitanus.
S^cundus m Tauchis. Asclcpas Gazx.

• Cod. Vindeb. hiijus colleciionis, Alexandriae, thitanus. Justel. Tantitanut. Num Iegendum Tauchi-
Algypti, el Tliebaidis. Cod. Vat. Reginx 1997, posl ranus, a Teuchira?
Alexandrum Alexandricr, liuiltim profert /Egypti, Thc- 1
Uic in vcrsionihus Prisca et Isidortana vocalur
baidi». Attas vel Athas Schediensit. Alhas eliam appellatur
b Hic ct sub-equens episcnpus in mss. versiontim in ms. Vallic. et in laudata epistola episcoporum
Prisrx, et lbidrianex in ulliuium reji-
Isidoiiannp. >fCgypii pro S. Athanasio. Dein Quesnellus Scedite.
« Agathos Schedioe, cui prxhgiior litiilus
niiitur post Vallic. Scedias.
Thebaidis, reliqtfis dcscriplis sub litulo Aigypti vel i Val. Reg. Dacis Veronicice. Melius Veron. Isid.
Atexandria'. et Vallic. Daches Bereniccntit, vel Beronicet.
e
Quesn., Pelusiauus. CoYreximus ex nostro Vin- k Vimleb. ms. Barchis. Vat. Reg. banc vorem
«l-liononsi, itin qnn concinit cod. Vat. Reginx. Plu- omitlil, et babet tantum Archtei. Sed vocem Ba>cu
siuntttn iim ciim Tyranno memorat Arsenius episco- alix vcrsiones, Pri ca el Isid., confirmant, in qtiihua
pus in epislola ad S. Athanasium l. II Coneil., c»l. '
Barcensis legitur a Barce, quam Pltniusel Stephanus
4fii. Versiones Piisca et Isiti. prxfcraut Volusia in Lihy.i collocant, in posleriorihus aulem notiliis
fttti de Lyco. Cod. Valltc, Olusianus Licon. Ptolemais appellatur. Cod. Vallic. Barcet.
d Mss. Vindehon. Alfurenorum. Vat. Ucgr Alfucra- 1
Quesn. Antipargi. Cod. Vindcb. AniipriraL Cor-
ar-rum. Vcrsio Isi«l. el Prsca Alphocralensis, vel reximns ex ins. Vat. Reg., Vallicetlano concinenie.
Alphocraiiensis; Justrlli cod. Alphocrantian; Vallicel. Antiiyrgus in nolitiis meinnrntur.
Alphogranon. Melius forte in vulg. Concil. Naucra- m Quesn. et n>'Ster ct»d. Vindeh. Tanei. Veram le-
t te*, Naucmia /Egypti. Ilic cpiscopus inhis po-tie-
:i ctitinem prxbiiit cod. Vat. Reg., cum qiio concinit
mis colleclionihus primus e*l posl Alexandrnm, ul versiontim Priscx et Isid. leclio Tauchiiariusvt\Ta>h
erat in codicihus Grxcis quihus usus esl Gelasius ciianends. Philosiorgius enim inter Lihyx episcopos
Cyzicenus. una cum Dachi Rerenicensi, et Zopiro B.ircensi, no-
Petperam apud Jnslollum Amantius. Adamantius
e minat Secundum Teuchirensem, a Teuchira Libyx, ab
vocatur in epistola episcoporum ^Egypli apud S. aliis antiquis dicta etiam Tauchira. In cod. Vallic.
Alhanasium Apol. 2 contra Arianos. Pro Cint melius Tauchinties.
altae versiones Cyni, vel Cynensis. Mox versiones u Vccem inferioris omitlunl omnes nostri etitm
Prisc. et lsid., Arbitio de Pharbeto. diversarum colleclionum codices.
f Sic eodd. Vind. et Vat. Reg., ad quos accedit Titus, non Ticus liahent nostra mss. exempl^ria.
Vnllic, Panephyseos; et sane mel us. Quesnellus Pro Paretonii code* Vind. habetPflre(ioni;Vat. Reg.
Vaneftsi. Cod. Veron. Isid. Phanephiteniis. Vat. 13i2 Par&lhoini corrige.ndum Paralonii.
;

Phanepicnsis. Justell. Panepynensis. Mox Que>nellus ) P Iti omnes noslri codd. cum Vindebon. Apu>l
Polamion. Prxtulimus rxteros nostros codices, quo- Quesnellum perpctam Maximut. Postea Sebatteius iu
ruui lcctionem conlirmat Grxca vox noTapwv apud ms. Vind. Sebaslenis in Vat. Rpg. Dein sequens epi-
S. Atbanasium in cpistola laudala. Versiones Prisca scopus Gaiflmi* Sebastice, in ms. Vindeb. Sebasu, in
et Isid. pro Heracleit habcnt Heracleensis. De Se- Vat. Reg. Sebaslence scribilur. Cum porro alix etiam
mndo Ptolemaidis, qui symbolo noluit subscribere, versiones, Prisca et Isid., hos dtios episcopos Seba-
vide qux diximus iu iractatu de Collectionibus part. slenot siuiiliter proferant, vctus aliquisrrrorinalter*
i, c. 3, §1. ulrum lorum ipsius Grxci codicis irrepsit. In suh-
i Ilanc lcclionem etiam cod. Vind. retinet. In ms. scriptionibus pseudosynodi Sardicensisapud S. Hil.y
Vat. Rcg. Thumueis. Sed melius in versione Isid., de rium non absimililer relerunlur duoepi-copi Tro.idis
Thmueos vel Thmueis, Laline Thmniles. In sequenti Pison et Noconius, cum tamen una tantum Troas
numine alix versiones Isid. et Vallic. genilivum ca- agnoscalur. In cod. Vailic. el in viilgalis Conciliorum
biim Mempheos prxferunt. expuncio in Gaiano patronymico Sebaste, ne duo Se-
b C< d. Yiodeb. Titicu. V.it. Rog. Tulhitis. f.»rlc a basieni cpiscopi admitterentur, alius esi civitamro
Twzi vt-I Tziizi, qux loca An'.o iinus in Itinrrario ordo in Palxsiinis.
tecensei Vallio. Thatltitet. Vcro;i. Isidoiianus Thau-
 ,

CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUH. SEDIS APOSTOL. 378

YH CODEX. S.

A m Gi-ronlius L^rissx.
Pelrus Ahili.
Aiil ochus C ipiloliades. Euslasius Arelbusix.
PaulusNeocxsarix.
Pltomicice.
B Dirilius Cirris.
• Zenon Tyri.
Seleucus chore;>iscopu*.
ifineas Ptolomaidis.
Pelrus Gendari.
Magnus Damasci.
Pegasius Arbocadami.
Tlieodorus Sidonix.
p Bassonis Gabudx.
Hcllanicus Tripoliianus.
Arabice.
Gregorius Beryii.
b Marinus Palmyrx. i Nicbomacbus Boslri.

c Tbadoneus Alasix. Cirion Pbilailelphix.

Anatolius Emissx. Gennadius r Isbunlorum.

Philocalus P.meadcs. Si-vcrus Sodomx.
Sosipaler • Beritanensis.
d Syrice.
Severus * Dionysiadis.
B
« Eustalhius Antiochix. Mesopolamiat.
Zenobius Seleucix. u iCiolaus Edessx.
'
Theodotus Laodicix.
Jacobus Nisibiensis.
Alfius Apamix. Antiochus * Besanins.
Ihiloxenus Hierapolitanus.
Mareas Macedouiapolitanus.
f Salamonius Germanicix.
Piperius Samosatenus.
35 Pertidit.

Arcbelaus Dolicx. Joannes Persidis.

KtiTration k Balnneorum. Cilic'ur.

34 ' Baiidtis chorepiscnpus. x Thfodorus Tarsi.

Zoilus ) Gabalx. Amphion Epiphauix.
k
Bassus Zeumathix. Nan issus T Ncrodiades.
1
Bosianus Bafanix. Moses z
CaslahasL

• Hunc Zenonem Tyriuro a Nicxnis Palribus baud Q tnianon.

espungendnni ostendimus in prxmissu Tractatu P Sc ms. Vind. Apud Quesn. Bassionus Gabadce.
part. i, c. 3. § i. Val. Iteg. cum Veron. Isid. Bastones Gabulensis. VaL
i>
Vat. 1342., Martinus. iic. Basonis Gambulenus. Vai. 1342 Bassunis (,abu-
« Cod. Vmdeb. Todoreus. Vat. Beg. Tadonms. tensis. Scd antca Gabulx episcopus reccusiliis fuii.
Vul. 1342 Theodorus. Mox Alaisa forte e t p n Alalit, Vulg. lsid. Bassonut Gabenus, forle nieltus, a Gabe
quatn in Palmyrene Ptolemxus collocat. Cod. Vallic. cnjus episcopus una cum cxleris Syrix primx >uh-
Thndoneus Alassu. scrip-it ejtistolju ad Leouem Augustmn toin. IV Conc,
'
In mss. vcrsionuni Priscx et Isid. , ct in alia in- col. 1863.
lerpretuione VallLel., Syrict Cceles. 1 Vat. Beg. Nichomagus Boatritanus. Vat. 1342
• Al. Euslachius. Priscx versionis, et Veron. Isid. Nicomas Uostriia-
• Sic nostri codd. Vind. et Vat. Beg. Apud Ques- nus. Vallic. Nichomachos Bostron.
nellum Theodorus, ut in versiouibus Prisca, Isid. et r Vat. Beg. Slavintorum. Val. 1342 PrNcx versio-

Vallic. nis Ypotensis, at Juslelli codex Ybtens s. Veron. Isid.

e Cod. Vind. Salamonus. Vat. Beg. Satamanis. ltbulentis. Vallic. lsbundnn. Meiins cum Vindeb. Is-
h Quesn. Balneorum. Correximus ex mss. Vind. et buntorum, ab Esbnnte civi nte Arabix.
Vat. Beg. » Vat. Beg. Veritunensit. Val. 1542. Bartanensis.
1
Cod. Val. Beg. Voladus. Veron. Isid. Plaladus. Veron. Isid. Beretarensis. Jusiell. Berilianensis. Noti-
Apiid Juslellnm Pallidius. Vallic. Falados. tix in Arabia Batanem exbibenl. Cod. Vallic. Supa-
i Quesn. Gabalice. Cod»-x Vindeb. Gabelece. Veram -. trut Eristisbotamias.
lectionem cod. Vat. Beg. suppediiavit. ** l
Qnesn. Dosonis. Correximns ex Vindeb. aiiisque
k Verius in Veron. Isid. Zeugmaientis. noslris codd., iner<|UOS Veron. Isid. a Dionysiade.
1 Sic ms. Vindeb. Quesn. Cassianus. Vat. Beg u Sic ex Vind. ei Vat. Beg. Quesnelbis Etotius.

Russinut, ex quo pixlulimus R:fanioe, a Bapbanea. T Ms. Vind. Resoinus. Vat. Heg. cuin Vat. 1342

Quesn. Raflnce. Vindeb. Rufiniee. Versiones Prisca et et Justello Reymitanus. Veroil. Isid. Itesmilnnus. Vulg.
Veron. Isid. Asienut Rephaneula , Mbi legenduin Ra- Retinalensit. Vallic. Rheswnas, mclius a Reswna vcl
phaneuta. Alia versio Vallic. Bassianus Refanevs. Resaina.
m Cod. Vindeb. G^enoftus. Post hoc nomcn inss. x Hic episcopus Tarsi nini'<titur in ins. Veron. Mox

versionum Pri-cx ct Isul. addunt Maniciut Epipha- Vallic. Alfion prn Amphion.
nice. Vallic. Manicius Epiphanias. Dein pro Euttatius T Alii codd. Nerodianus. Vallic. Nerodiadot. Le-
alii codd. babent Eustaiius, vel Eustachius. genduiii Neroniados.
n Vcrsiones PrLca, Isid. el Vallx. Siricius a Ctjro z Vindeb. Casiubai. Val. Beg. el Vcron. Lid. cum

vel Cyri. Val. Beg. Virigiut Euni. Dein pro Seleucus vulgatis- Castabalitnnus. Vallie. Catlabalon. Versin
alii cod. Seleucius. Prisca Cartubalitanus. Legenduin Cat'abatilanns, vei
° Vat. Beg. Giddarcnsis; Vat. 1342 Gcddonensis; Caslabaloe, qux esl Cilicix oppidum. Dein editi Con-
Veron. Isid. Gandarenss. forle Gindarensis, uliu vul- ciborum Nieetds Ftaviadis. Veron. Isid. Flaviadensis.
enlis Isidori le&ilur, e\ Gindare Syrix oppido. Hecle Vat. 1542 Flividensis. Vallic. Niceas Flaviados.
in Vallic. Gitidaron; in quo mox Pegasios Ambac-
 ;,

57$ APPENDIX AD S. LEONIS MAG.M OPERA. :fo

[Nicctas Fiavidis. A Eudromiits chorepiscopus.

''
Eademon cliorepisro^cs. Theoplianes chorcpiscopus.
Paulinus Adanorum. Armcnicc Majoris
Hacedouius b Hfflcslorum.
1
Aristecisus Diospcnti.
Tarcondimalus * /Egeus.
Crelis Helenoponti.
Esichius Alexandri.c d
Helpidius Comanensis.
e de Ircnopoli.
Narcissus
Entycliins Amasix.
Cappadocitc. Heraclius Celensis.

Lcontins Gcsariensis. 37 Ponti Polemoniaci.

n Longius Neoca?sariensis.
Kupsichius Tianeus.
{
Eunlichius Colonia 4
. Domnus Trapezonteusis.
35 Tiinolheus s Cihisuianus. Stralopliilus ° Plioncnsis.

Ambrosius *• Comanensis. Paphlagonia!.

Slcpbauus iliorcpiscopus.
Philadelphtis Pompeiopolilanus.
Uiodo cliorepiscopus. B Pelronius p LeueopoliUnus.
Gorgonius cliorcpiscopus '.
i Eufisicius Amaslridenus.
Armeniw Minoris. Galatice.

r
i Eulailius Sebastiae. Pancasius Ancyr.v.
Evelliius k Salalenus. Decasius s
Taviae.

* lla onmes codd., exceplo V.»l. 1312, in quo Eu- Dein ali;im ponti insemil, el veluti epi.
tiiiilum
tl- >r legiiur. geopnm Ponti subjeeit Iletenus Vonti. Poslea Elpi-
:

b
Quesn. Messorum. Prxtulimus Mcestorum es tri- dius, etc. Secuii ^umus codicem Viudib., cuiu qim
huscodd. Vind., Vai. R--g. et Vat. 1342. llarduinus conciuil leclio ms. V.ti. Rigina3 Aritaciseui Diosponli,
niui uosiro Vallic. Man.ris'on. Veron. Isid. cum fiil- Aristes Helcnoponti. Melins latneu in mss. versionum
Mopsitcsicnus vcl Mopsuestensis. Hic
c:»lo et Jtrslello 1'ris'ajel I-id. snb Armcnia Majori collocanlur isli
M icedoiiius rp scopus Motuuestits , qua: cinu
lnil episcopi Aristarces et Acrites Armeni; dein in-eri-
tltio

Mopsos eiiam rticaiur, foi te Mo^earruv in Graeco Irge- lur lilulus Diospomi, el sub eo describuntur Ilelpi-
halur, el vetns inlcrprcs pro Mvpieatorum vertttMae- dius el dno alii rpiscnpi. Aliler Vallic. in Armenia
* orum. Hajmi hos rt'c<r,set: Arsafiw Sobmon. Acrites Dio-
c spontu. Eiilijciniins Amasias. Ilelpidius Edesion. tle-
Qucsn. Eugeus. Vind. \ scculi smmis. Alii Ircs ni
«odd. Vai. I«e^., Vat. 134:! el Veron. Isiil. , Mgeita- „ raclius Zclon. Uelpidius Cmnanus.
itus. Valiic. Tarcontlimantos Etjeon.
L ™ Ct.tl. Vai. Rc?. Zolcn^is. Ju^ellits eoni Vat. 1342
d Versioaes 1'risra ci Isid. addunl minoris. Valfic. vcrsiouis Priscse Zolonensis. Me ins Veron. Isid. Ze-
Crrecain vocom expressit Micretts. loneusis : est enim Zcla civiias Ponli, ex qna cmn
• Codd. Ijiijiis colleclionis , et I>id. cum Vat. Reg. Zelonrnsis el Zelensis usu< painm lcgatur, in prae^eiili
sic praTerunt. Vallic. Inrenupotis. A ii versionis
:

versinne pro Cetensi legendum est Zelensis.

Triscae ciiin Val. 1342 liab< ul Ilierapolilunus. Si dc n Codd. versionis Priscx et Verdn. Isd., Longi-

Irenopoli legendiim esset, cum Neronias el Irenopolis nianus.

pailcm urbs sii, hic Nareissus idein esset ac Narcis- °Quesn. Stacophilus Ptuontensis. VindeLonensis le-
nts yeroniaiiis paulo aut.: descripius. Num ex varianli ctionetn recepimiis. Strutopltilus le^itui- in noslris
l<*ciione hic episccpns lejieiiiiis lint? Ilnc ccrle no- mss. Variaul in nomine urbis. Vat. Reg. Pitwtensis.
meii Narcissus de Irenopoli in c<>d. Vindeb. anliqua Veron. Isid. Prosthionita. Jusiell. Tliuli«nila. Leclio-
maiiu ad.liiuni cernilur eliaiu iuler epi-ropns Phostii- omnium mtlior cst in Vai. 1342, Pilhioniia; nani iu
«i;p. Quidni de simili anicriori addiiamenlo bocquo- Pontn 1'itlnjus oppidum a Plmio tnemorattir. Vallic.
»|iie loco iiiier Cilicia: episcupos suspieeihur? hiiiic episcopum ignorat, sicul et litiiliim Paphlago-
f
Vinde'>. Euntibius. Va Rcg. cnn Veron. Isid. . ti /.'*', ex quo amanuensis sallum coliigimus.

e.t Jtislello Ileritrius. M< x idem Jusiell. r Vai. 1512 p Qnesn. Neapotitanus, Subsiiiuinius ieciion.em
C.obotiiensis, pro qtio iiarduiii. Coloncnsis. Vallic. ins. Vindcb. , quippe qu;c mintis recedil a vera lc-
Eryrcios Tltiano, Eufrr.sos Colonias. ciione Jonopotitanas, qux cst in Veron. Isid. Ct nci-
u Val. Rc^. Euvisliituuus. Veisiu Prisca Eubisten- liil ms. Vallic. Jonopolis.

sis. Vallic Cibislron.

D 'i Sic ms. Vtndeb. Quesnellos Eufronius. Val. Ue-
Versiones Prisca et l.-id. ciun nis. Vallie. Hel/:i-
11
giiuc Eupiscivs. Vat. 1342 cum Veron. Isid. Eupsi-
f'iux. Confer not. 32 in rataloguui edilionis Piiscic. c.us. Vallic. Eupstfrus Amostridos.
Codd. V<i n., Isid. el Vat. 1342 versionis Prisca: T
Qucsneilus Maehariis. Pneiubmus leetioneiii
cuin Ju-tellc, qui ouiiiiiiiit duos prajccdeules chore.ti- Vindeb. eo quod ms. Heg. ex eoilem fonte prodiens
scopos Stepbanum ei Riioduneiu, hic addnnt alios paulo absimilrer babel Pancratius. Vera tameii le-
liuos, Eudrouiiuni et Tlicoph meiit, quos mss. col- clio est iu codd. Prisese el Veron. Isid; ex alio foni<:
leclionis nnsircu cuio V.il. Iteginte paulo posl recet:- prnliciscentibus, Marcellus Auriviritftnus, qmBcunlir~
senl iu Ariiienia iiiinori. Coil. Vallic. hos omnes in uialur aS. Athanasio Apolog. 2. In Vallic. Pancarins
Cappadncia ct llocal sic : Gvrgonius, chorepiscopw; , el Marcus [leu. Marcellus] Anryrani. Num duo Aory-
Siefanm ckorepiscopus, Eufronius ckorep., /J/ioJoij. rani episcopi? an Iibrarius, vel interpns, cx duplici
tliueep., Tliecp'iiinius chorep. tectione niramqoe complecti voluitf
s OiifSM. ex ins. Oxoo. ediilit Perrami. At nolavit
Qucsu. Ualalius. C riexiuuis ex omnibus nostiis
C"ld , exceptu Vallic, in quo Eulogius. in uiarg. cod. 1 Imaii. prafeire Taviw tpiod ei nustio
k Si<; cod. Vind. Quesnellus Suicleneus. Val. Rt-j. Viiitlelion. approbaiar. Alii codices ver.siomim IVisca*
bnUiliienus. Vailic. Sululon. ci Isitl. Dicusius Tabiciisis. Vallic. Dicasius Taiat
1
Qiiesi\eli>.;s sub liiulo Armcniv Majoris uuicum lcgc 'J «Mfis.
rpiscop '[ii p.is j.i sic : Aristechus Diospottti Crrtis.
 581 CODEX. C.lNONMl EGCLES. ET (XWSTITUTORUM. S. SEDIS APOSTOL. 7»i1

b.
Ercc.ius " DaumasLe Dedarennus A 1'liryyur.

Philadelphtus Jul opoliianus.

k Nuneehius Landici r.
38 **»*•
Placcus l
Sanai.
'Ihennas Cizici.
01
Procopius Sinnades.
• Menophanlus Eplicsi.
n Pisticus Azaui.
Orioi F.lii.
Allienodorus Doriensis.
Euiycbius Smyrna*.
J
Eugenius Eucarpioe.
Miires Popanensis.
Flaccus llieiopolitanus.
* Maorinus lliudespoiiti.

Paulus f
Paneae. Pisidiw r.

Lydiar. Eulalius Iconii.

Arihemidorus Sardis s. Thelemnchus i Adriopoliianus.
fc
Eibiniasius Philadelphia?. Csichius Nenpolilanus.
IWIioii ' Garensis. Euiycbius Seleucia?,
r
Agogius Trfpoli. Apngnius Lomenensis.
Floreiiiius Ancyrae fcrrea?. B Tarsicius Apamenus.
s
Antioclius Aureiiopolitanns. Patiicius Alladorum.
33 Marcus Standi i. 40 Academius Mortiuonsis l
Papormn.

a op «cojius
Itnomnes quibus accc-
Iiujih colleclionis codd., si» in Pisidia deinceps rcceuseatnr

fl 1 1 V.t. Iteg. Danm

Dami. Veron. Isid. Ere
isiades i codd. Standilauus, forte Silanditawts. Noti-
A'ii
iliius Cydamitanus. Vat. 13*2 Gadabitanus. Jusiellus l'n- enim iirbeui SHandi iu Lydia exliibent, ot aliqnot

(iadaviiauus. Vulg. anliquiores Ptatanensit. Ili coili- episcopi lnijns mliis in aliis synodis subscripli in-
ces versionuin l'rise;e el Isid. a!» alio fonle prolecl , vcniumur.
hdilunl Corgonins Cinonensis, al. Ctnnensis. Vallic. k Sic cum iih. Tliiinn. poliore? codd. Qiiesnelius
ins. Erchoreus Plaiwitlion, Gregoriut Cynon. cx ins. Oxnn. Numeiius. Quidain codd. Nunetiut.
b Quesn. addiiJ.t Mujoris, quud nulh noslri ewdd. Vallicell. Nanechw.
cxhilicnt. 1
Cod. Vitn!. Sanainaf. Aiii cndd. cum Justellu S«-
Quesn. Meriophantut. Cod. VJnd. Meiiopliantus.
c uabensis. Notitia Graeca apud Scbelestratiuni tom. II
Yeram leclionem dedcrccodd. Vat. Ueg. el Vallic. Aniiq. Ilust., i». 300, i;i Pbrygij Pacaliana Sanaum
d Ouesn. Enittes Sinenphi. Vindel». ms. Mites Si- collocat.
memphi. Correximus ex Vat. Reg. cjusdem vcrsioni», n Ms. Oxon. Qiiosn. Hieropius. Tlaian. Neocopius
qnocum alia aiiarum versionum exemplaria conci- ViinleiV Ocopius, ubi liltera* pr inilio deliciunt. Cor-
iiunt. Credimus autem indicari Bypeepam civitalem rcxiinus ex ins. Val. I»eg., cum quo aliau versiones,
Asiic proconsularis. In ms. Valhc. habeiur Mitre Piisca eilsid. et Vallicell., conspirant.
tpaptou. " Sicei ms. Val. Iteg. Concinit Veron. Isid. Pisti-
e Siccodd. liujus collectionis. Quesnellus vocera r> cus Azanensis, ct Valiicell. Pisticos Asanon. Vat. 1342
liiadesponti divisit iu duiis, ila ul po>l noineii llio Phristicus Atanensis. Vindeb. approbat nomen Pisti-
Uacrino rcliclum , novum titulum provinciae s-c- cm, scd pr » Azani balict Axiani. Quesn. Petrus A-
quentibiis episcopis pr.Tefixerit hkllksponti ; cum xiant. Al Azana in Pluygia censetur.
taincii Paulum, qui mox subjicilur, alias colleeliones ° Qliesu. Artemidorus. Vindeb. Anliriodo-us. Pr.i:-

Eub iinico lilnlo Asiw dctciibanl, Ilellespimti quidcm lulitnus cod. Vat. Reg., ctim quo alii co c 'iiunt. Da-
tiiiiliiin ab auctore hujus calalogi luisse omissum cx ricn-.it idem estac Doryleitanut, vcl, ut in Vallicel!.,
co patet qtiod episcopus Cyzici, qui fuit llellespottti Doriteti. Ouesn. adlit Leo Dores, ac si essct alius epi-
metropolita siib titulo Asim primus pnnatur. Cod.
, si opus. Nosier Vindeb. praiferens Docti Leo salis in-

Val. Hejr. Marinus Ilyotipnntanuf. Veron. Isid. ///- nuit liauc mendosam vocein esse varianlein praece-
ve'tesponianus. Vallic. llivellespontenus. JustelltiS dentis Doriensis. Mss. exemplaria versionnm Priscai
cum Vnt. 1342 Liolypontianus. Gelasius Cyzicenus I. ct Isiil. ct Vallicell. post Atbenodorum Doryleeusem
II, c. 27, nppellat Marinum Troadis. iuserunt Panlum Apamenum seu Apamentem. Oinitli-
1 Vat. Keg. Phananv. Vat. 1342 cum Juslello An- tur vi-ro in nostr.c cnllectionis mss. , uii etiam in
densis. Veron. Isid. melius Aneadensis, ex /Enea Asi:n Vat. Keg. Apamea quideui non nd Phrygiam, seil ad
proconsularis : concinit Vallic. Mneas. Quesnellus Pisidiam petlinci, qua sane
alitis episcnpus Apn-
in
post huiicPauiuui subjicil Anaseus Lydia?. Ita quideni mcnus error est iu voce Apu-
inferius nolalur. Num
cliam cod. Vind. Scd Lydhv vox ost tilutus proviu- vienus, 1 legendiim Apienus, ab urb Apia, qtue in
1 :

c!a?, ut non solum

collectioncs ei versiones Pri-
ali;c Plirygia describitur?
sca , Isid. et Vallic, verum etiain cod. V»t. Ilcg. P Cnd. Vindeb. adilit Carifr.
Iiujus versionis exhibent qni omnes voceni Anaseus : D i Melius iu nis. Veron. Isid. Adrianopo!i'amis, et
ignorant. Forte bxc vox c\ varianti lectione vocis in ins. Vallic. Uadrianopul.lan. Mox Vind. ct Vat.
Aueadensit peipeiatn iulriisa fuit. Ucg. Esicius.
K Qliesnellus addil et Thialirw ; pro quo cod. Vin- r
ci Yhtdeh. Lomensis Lisna: Veroit.
Val, U.-f.
deb. Iiabet Slaiatra. Utrumque perperain. llujus vo- Isid. Limvnsis. Melius in versioue Prisea Limenentis,
ois looo ex aliis codd. eliam Val. tlegiu ••• aujicien- a Limena PiMdi;r, quim imlit:;e Gijcx desiguant.
liiim liquct aliuin episcopum, qui vocaltir Seras Tluja- Vallic. male Suanios Symenon.
tinv, qui potea repelitis aliquct episcopis hgitnr s
Sic Viu !c!)., pr.» Aut'jladorum,ah Antblada, qtmn
pariler in nis. Viudeb. lo Valliccii. Sozon Tyatyron Steplmnus 5'isii!i.e liilMiit. Qae-n. Adliado.um. Ver.
voc.it ur. |.>iJ. pt vcrsio Prisca Ambludenilanus. Valiicell. Abin-
u Al.
Euthimasius, vel Euihentanus. ValliccII. des : con ige Ambladcs.
Thon.iisins. '<
Ouesn. Piappomm. CorrcAimiis ox Vat. Rcg.
1
Quesn. Bareensis. Vallic^ll. Bareas. Pr.iiiiliinus Pnpjinw Pisiilia- Hierooles in Noii.ua referl. (!od. Ve-
ciim iiis. V nd. Baren&is, pro qtiu lcgeudom videlur ron. isid. a Pvpho. Prisi a vcisio u Paro. l'ti umqiie
Bagepsis, ex Bage Lydi.e urbe, cuiii i.Tjestnira Baren- pcrperam pro « Pappo, Valltccll. Aciimedia Par.on.
 ;

583 APPENDIX AD S. LKONIS MACNI OPERA. 384

Polycarpus metropolilanus. A Euscbius Milctcnsis.

Heraelins Barensis. Isaurim.
Theodoiiis • Useitsis. Sieplianus Raratensis.
k Odon Licius: Athaueus m Cerocasius Pareusis.
Lijcicc.
Eutlesins, * Claudiopolilanus.
Eudemtis Patercnsis. Agnpius Seleucia?.
Pamphyl^v. Silanus metropolitanus in Isauro:
r Callides Pergensis. Fatisins p Paneiuuthicorum.
d Euresius Termicnsis. Antouius AntitK-liia».
e Zcusius Baibonitalus de Synasmo. 42 q Nestor Syedrcnsis.

Domnus ' Aspenidicus. r

Esicius rhorepiscopiis.
k Qiiinti.tnus Scleusi.e. * QuinlusTymapodorum.
Palricius Maximianopolilanus. Patilus '
Lirendeusis.
Afiodisius h Maginensis. Tbcodorus Vasadorunt.
41 lnsularum. Anatolius chorejiiscopiis.
Etifrosinus Rliodius. u
B Quintus chorepiscopus.
Melifron * Ciniensis. Tiheiius T Alislrcnsis.
Straicgius Lemni. Aquilas chorepscopus.
Apollodonis Corcyrae. Eusebius x Parilius.

Caria. Cypri.
Euscbius Antiochiae. CyriCus Paphi.
J Emmonius Afrodisiensis. Gelasius Salamiu.T.
Eugenius Appolloniades Bilhyniw.
k Letoius Ciuiritensi*. Eiisehius Nicomedcnsis.

• Vat. Reg. Oientis. Ilic et sequcns epis <>pi <le- Vind., Balranensis. Juitell. cum V^t. i34'2, Bar-
suiii in Veron. fcid.etin Vaiticelhmo. thensis.
b Val. Rcg. Adon Lycins. Just. Adsm Bycim Hic m Viii'l., Cnmcassus Porrensis. Vai. Reg., Corepis-
I
orro aiinolante Quesnello in niargiue ms. Oxon. ad- teasis. Val. !3i2, Artenus Corepissitanus. Ju-iell.,
ilhur Nicolaus Myrcnsis leste uuctore traitslationis Anlheneits Corpissitauus. Vallic., AthentOt Curpissu.
e,us. Ver. isid., Atheneus Coropassitanus , a Coropasso,
c Vaf. 1342 Gallitius. Just. Gallites. Voron. I$id. quem locuin memorat Straho iu Lycaonia.
CaUtees.Vallic. Callidicus. Cnd. V iid., Eusebius. Val. Rt*g., Ale.rius. Vat.
d Solus Que»n. Ueresint. Mox verius in Yat. Reg. 1342 cum Jusiello, dZlhethu. Vallic. , Edestus Clau-
Termissi , in Veron. Isid. Termisscnsis el in Vallic. ,
C dianopol.
Termissui , a Termiso Pamuhyl ;i\ ° Tres codd. cum Justcllo, Silvamis. Dcin melro-
e Vat. Reg. Cenesius Barbonitanus; ignorat aulcm poliianus Tisauro legiiur in Viud. Tisauromelro^oli-
de Syuasi o. Barboititanus viileiur proficisci a Barbes, tonus in Vat. Rcg. Tandem Just. cmn Veron. Isid.,
•liiain nolilitt in Pamphylia exhihent. Sed Prisca ha- Isaurim melropoliianus. Forle lsaurapoliia><us. Hicro-
hct Siarbiianut; Vallic Syarbon. cles in Noiiiia Isauropoli.it Lyeadhiae mcmorat, el
f Vat. Reg. Aspelliaspeudi : e.< rrige Asvendi, qua» ejiiscopus Is iiin nsis noiaf.ir in concilio Coti lamino-
e>l nrhs Painplivli.i!. Versioncs Prisca ct Isid. hahent polilauo an. 3H1.
Aspeiideviiinus. Vallicell. Aspenda. l' Val. R., Panemucicorum, ex Panemuthico, quam
"6 Codd. Quesn. et noster Vimleb. Svitianus. urbem Pamphylia secunda
Cor- in notiii r exhiheut.
reximus ox eod. Yal. Ileg., rnm qnn :-.lii oinues con- i Solus Quesn., Pastor ; dein hah-l Sinedrensa.
lonlaui. Seieusite codd. Tiiuan et Vind. pneferunt. Correximus ex Val. R -g., a quo modicum discrepal
Oxon. oinniuin pessime, ileusiir; citeri atiarum Yindeh. Siendrensis. Ibcroclcs Syettdrum collocal in
vcrsionum Se'eucitv. Onenieilus huic t t duobus se- Pampliylia secuuda.
qiientibns cps< opi , qui iu nninibus nostris co hribus r Uuus Qu-sn., Gaius. Jusiel., tsicius. Post hunc

ascribiintur Pamphylue, rrr meum rovinciae limlom i

chorepiscopum ms. Vai. Reg. ejnsdem versionis »d-
preflxit Eleusi.v , forlassis ei ms. Oxoo. Provincam dil: Quinllus Comundensis. Vai. 1342 et Veron. Isid.,
Elcnsiam millibi invenire licebiL Cyrillus Coinanadensis, a Comaua Pamphyliae. Vallic,
L
Quesn. Magnensis. Minns maleex cod. Vimich. Cyiillus Scoaiiamiron.
Maginensis ul»i ci>rrigeudiiin ex Vemn. Isitl. Migi-
,
D » Codd. Thu >n., Vind. et Yat. Reg., Quinttts.
densh. In Vallircl Magidon,ex Magido Pamphyli--.
. Qtie*n. cum Oxon., Quartus. Dcin Timanaiorum iu
Mox itlein Vutiiccll. pro lntularum halicl Gr.ccanica Vindebon. Tirannodorum iu Yal. Reg. ILc episco-
;

vore Seson. pus desiderainr in aliis inss.

• lia roild. Thnan. et Vind. OucsneMns cum Oxnn., * Quesn., Bndarcnsis. Vimleb., Ledarensn. Pi:r-
Gitwenti*. Vai. Re^.. Cyriensi*. Codd. versionuni lnlimus eod. Vat. Reg. hujjis verslonis Larendensi<,
Prihia; ellsid., n Coo. Vallic. ms., Clio. licet melior videalnr leeiio Juslelb ei ms. Vat. 13-if
jSitcdil. Vind.-bon., Yat. Rcg. el Veron. I id. xersionis Priscae, Larandensis, a Laranda lsauri;c.
Quesn. cum Jusiello, Amwniif-. u Sic omnes totld. nnstri. Apud Quesn., Cintlms.
k lii codd. hujus eolleclionis. Yat. Reg., Letoiliint* T Suliis Quesn., Alitrentis. I.egeiduni proprie Ltj-
< rtcri, Letodnrus. Mo.x Quesn., Cibiaten-is. Emen- slreiis's, a Lystra Lycaoniae unde in ms. Vallic,
:

daiionem C.biritensis sup|>ediiavi( cod. Vind., cui Lys/ro/t.

roncitiit Veron. Uid. Cibiritanus a Cibyra urhe x Viinlcb., Pairicius. Vat. Reg., Paric'msis.J stel,
,

Carire. cuni Veron. Isid. , IHaecesis Isauriar. Vallic, Pari-

Sic Qucsn. Ciim Vcrnn. Isi !., a Burate, qnain ur-
1
chiae Isanriee. Vai. 1542, Oimcesaria:, qu,c sane uihs
bcni noiituc in Lycaonia desenbunt; Lycauniac vero apud llicroclcm in Isauria legilr.r.
hauricam attribuit Strabo. Valiic, Bumthan. Cod.
 ET CONSTITUTORUM "36
w, CODEX CANONUM ECCI.ES. S. SEDIS APOSTOL.
• Tiieo^cnes Nic;e;v. \ Macedonice,
''
M;|iis Cbalcedcnis. Alexander Thessalonicensis.
Cyrillus c Cii. 1
Dundisius Tliebiensis.
J Fsicius Nusae Prus:e. 44 Achaiee.
Gorgoaius Apolloniadis. Pislus Atheniensis.

Gcorgius c
IMusiaiies. m Festius Stralegidis.
n Thessatite.
43 Cveiius Adrianopnlilanus.
Tiicophancs chorepiscopus. ° Dionius Thebanus.
t I»ii'iis Cacsaricnsis. p Sudis Salonitanus.

Eulalius cborcpiscopus. Calabria:.

Marcus i Calabriae.
Europa?.
r
Cecilianus Carlbaginensis.
h
Pedorus lleraclex. Dardanice.
Marcus '
Corncnsis. Darhus Macedoncnste.
i Dacia;. * Claudianus Tiiessaliensis.
l Dulmatice.
Proiogenes Sardicse. g
u Bunius Struboruru.
Musias.
45 Pannoniee.
Pistus Marlianopolitantis. Domuus Pannoniensis.
k Marcus Euboensis. Galliarum.
Stratcgius Ephesliensis. Nicasius T Diviensis.

• Vat. Reg., Thegnius ciis Irihuitur. Confer annot. k.

b Quesn. ex cod. Oxon., Iliarius. Veruni nomeii " Male hic lituliis in codd. hujtis colieclioms iioc
prodiderunl alii noslri codbes. ioco pr&figiiur. Enimvcro hoc loco oinillitur in Val.
c llanc leciionem ins. Vai. Re£. seruli sumus, Rcg., liccl eamdem versionem alipie onlinem eum-
cuni Cius in Bilbynia eeiiseatur. Juslellus concinii a deni exhilieat, e: jnre inferius praponitur .-uo loco
Cio. Veron. lsid. a Chiu. Vat. 1544 a Chio. Cod. ante Claudianum Ihessaliensem.
Vmdeb. el Vallic. Chiu. Male apud Quesneilum Ci- Ms. Vat. Beg., Clennius. El liic deisl inaliaium
rcsue. versioiitnn exemplaribus.
Quesn., Ceresius Pronusm. Viudeb., Isieius Nusoj r lu Vind. hahclur Dtonius Thebanus Salonicensis.
Prunm(v. Veron. Uid., Eusichius Prusensis. Vallic, Budis Calabrim. Murcus Calabricc. V.il. Beg. post
Eusychtus Pruses. Val. 1542 Esacius Prusenss. , Cleonium Thebanum nnllum alnim epscopum rece.ii-
Praeitilimus Vai. Beg. Duptex Prina in Bilhynit ceu- sens, Cuiabrim titulum subjicit. i<li|iie iudicio cssn
selur. Foile voccs Nusa; Prusa? alteri ex his duabi s ^ videiur nomcii Budis Satoniluni scu Salonkensis Csie
coiiveniuiit. in.rusiim.
e
Fnrte lcgendum Prusiades, quae a Prusa intra i Qucsn. p rppram, Cowmagenw. Correximus ex
Killiytiiam dislingtiiliir a Siephano. Hunc episcopum Vindebon. et Val. Beg. Concinunt Vai. 1542 ei Ve-
codices uostra? colleclionis et Vat. Beg. praefertuit. ron. Isid., Caiabricnsis.
Ah;e vcrsiones Isid. et Piisca igtiorant. In Vallic. r
Ita iiilem Apud Quesnelium crrcnee
coiliccs.
vcm inierpretatione liusiudos mcudose scribilur, et 3fuf7Hensis.Cod.Vat. Beg. Caeciliano prafigit litu-
legendum Prusiados. itiiii CartheiQiniensis. Alii codices vcisiomiin Pricas
Quesn., Adriopoliianu?.. Emendavimiis ex nostris
f
et Isid. Africce tiiulum praeterunt. Rectius, uci|tie
mss. Vindeb. et Val. Beg. Codex Vallic, Hadriano- cniin Caecilianus ad Calabriam pertinet. Codex vero
pvlit. Aliae versiones, Hadrianensis. Vindeb., qui lituios ruliro coloie exiiib°t, posi Mar-
k Duos sequentes ep>scopos addidimtts ex ms. ctnn Calabria- spatiiim vactium r< linquit , in quo
Vind' b. Inveiiiuulur etiam in codd. Vat. Beg., Val- scribcinluiu eral ruhro colore nomen provinciae Cae-
lic, Veron. lsid., el Val. 1342 diversarum versio- 5
ciliani. Caeieri ergo bujtis collectouis codices, qui
iiiini. hunc liltilum omiitunt, el nullo spalio re.licio C;eci-
h Qiiesn.. Epepedorus. Vat. Reginar, Faideros. Vat. lianiim Marco inimriiialc subjiciuiii, abaliquo codica
1342, Eozderus. Verun. Isid., Predheros. Vallic., non alisimili pioleeti stint, in quo spatium ob pro-
Pedereos. Pia-lulimus cod. Vindel»., in quo Pedorus. v i;e nomcn reiictum ab amauuensibus animadver-
i 1 1 <

fted b>rle legenduin Psiteros, nam Pederoi. Hera- sum non fuit.
cleensem suo a:vo celcbrem laudat S. Albanasius jj • Becte iu Vat. Brg. hnic episcopo Thessalice lilil-

Orat. 1 contra Arianos. lus praiiigiiur, qui n ale in nostrae collectionis mss.
1
Vat. 1342, Comeonsis. Vindeb., Daciamcensis. supcrius loeatur, Confer»nnoi. B .
In Vallic. Iiic cpiscopus desideralur. 1
iltinc lilttium iiiseruimtis ex cod. Vindeb., cum
i Vaciai siipplevimus ex nostris codd. quo eoncordai Vai. Be<j. ejusdem versionis. Cajleraa
k Duos qno
sequentes episcopos addidinms
«iie inierprelaliones cuin Gelasio Cyziceno b nc provin-
auclorilaie cod. Vindeb., ctim quo concordant Vat. ciam igisorani ; sequenlein autem episcopmn stib
Bcg. et Vat. 1542. Solum Vat. Begina? Iioc loco ha- Dardania- liiulo collocant.
bet Marcus Eubotnsis; sub Macedouia aulem Sirate- u Quesn., Bonius T,iporum. Correximus cx Vindeb,
gus Ephesiiensis. Vat. vero Marcus Boe, Stratigius Codex Vai. Beg., Dnbins Strubomm. Vcrcn l>id.,
Ephisiiensis; et alio urdine Iios iu Acliaia coilocal, in Bndius Stubensis. Vallic, budion Strubon. Melius
qua saue lum Boa, tuin Eubea cl Hcpluvslia Cwiili- iu Vai. 1342, Budius Slobiensis, a Stobi civiiate Ma-
nentur. cedoiiiac secund:r, qna^ forlassis Nitacni Ipii pore in
1
Vat. Reg., Budis Asleriensis. Hic cpWcopns dcest Dardania eoiitinebalur. In Sardicensi sub*eriptus Pa*
in codd. Priscae et L»id. nec non iu ms. Vall c regoriut a Dmdania de Scupis. Nuin Scuporum luc
m Hunc Achaiar episcopum codd. vers onum Priseae legcnduni ebi''
ct Isid. appeliaiu Strateyium Ephesliensem, qtii iu v Qtiesn., Diniensis, qtti e|iiscopatus imndiim eral
Biss. hujus versionis et Yat. Beg. supra ahis proviu- con?tiiuius. Val. Beg. Dujencis. In cod. Vtndeb. se-
 ,

587 APPODIX AD S. LEONIS MAGM OPERA 388

De Cchiit. A episcopum urbis Romae Silveitrom. Farla esl auiein

Tlieophilus a
Golliia*. synodus Constanlino Angusto Cl Licinio cqnsulihus,
b Bosphori. xm kal. Julias.
Cadcemnus Bosforensis.
«

46 J
^" m convenissel sanclum el magnum con 4^7
e 1 ,T * "• &e **wws. (Cun. \ Dionys. Exig.,
hid. el al.)
cilium apud Nicram Biihynkc, statuta b-unt quae infra
scripta sunt; et placuit ut baec omnia miitcrentur ad Si qtiis f
pro argiiludinc a medicis sectus est, vel

cunda manu, Divionensis, male, hic cniin epi-copa- aliqua vel saliu consulum nomina prxleriens, vocem
tus novissime ere ius. Kelinuimus priorem antiqtiam consulibus Con^tanlino el Licinio perpe.ram affixil.
lectionem Diiiensis: iinnc Dieaua vocatnr, cujus urbs Illud soium mottere libet, dupliccm chronicam nita-
cum oli;n Dea Vocontiorum appellarelur, foile IH- lionem synodi Nieaenae inveniri. Altera praemiliitur
vensis legendum est. S. Nicasius Dicnsis in luijns symbolo, uti exstat in duobus codiciuua capituli
Ecclesiac caialogis nolatui Veronensis, ex qmbiis ipsam dcdimus annot. 2 in
a Snlus Quesn. m.ile cap. 1 , h.icquc genuinum consulatuni Paulini ct
in texlu, Dosphoritanus
b Hunc litulum, a Quesnello omissum, addidimus Juiiani exhibct. Altera vero in^ena csl huic prx-
cx noslris mss. fatiunculae Cum conve>itsset ; quai aliis verbis iu
,

cSic cod. Viml. Ms.Vat. Re*., Cadamnns. Qucsn., liadriancis exemr>laribus ante symbolum descripla,
Domnus. Yal. 1342 versionis Prisc* , Cathirius. edita csl lom. II Concil. editionis Venetae, col. 30
Veron. I.sid., Barboricailimw;. Vallic, Camdos. Posl ac 5i, ci haec erroneum consulatum in omnibus iuss.
liunc episcopum addidit seriha recenlior in codice " prxlert.
ms. Oxoniensi (non vero in Tliuan. uec in nostris • Hujus colleeiionis auctor, aul is quieunque fuerit

Vindcb. ci Yal. Rcg.), Alypius et Gaudentius, sicut in qni Ncxnos canones cum Sardiceusibus jnnctos iti
canonihus invcniiur; quia nimitum in subjeclis cano- exliibet, ut in hac collcclionc prxferuntnr, dttplii i

nibus Sardicensibus, qui Nicacnis in hac collecliouc Latino fonie usus cst , antiquissima nimirum ver-
subjiciuntar, et pro Nicaenis liabcbantur, Alypius el sionc ilalica <[tiam reperimus in Ilalica collectione
Gaudentius nominantur. Alium porro notaiionem cx ms. Val. Keginaa 4997, et ea pariter vclusla qti;r,
eodem ms. Oxon. ideui Quesncllus inseruit, quam cum Isidoro printum edita, Isidoriana vocari solet.
nec Vindeb. exemplar, nec alii nosiri codices exlii- Qijo.nl Mcamorutn tiuidcm canonum inierpretalio-
bent. Hic autem illam appendimus : De numero tre- nem, Lidorianam versionem in plerisqttc scculus cst,
cenlorum decem et octo , scu quia propter velustalem inqua lamen nonnulla liberius a coilectore mutala
ubolita sunl, seu quia, ul supra scriptum est, magis cura- fnerunl, ut ex annotatiouibus patebit. Ex versiona
verunt servi Dei Orientalum episcoporum nomina po- auiem [lalica quam memoravimus, praemissum Pa-
nere, cum quilus qmtslo agcbatur, quam Occidenta- trum cilalogum, nec non Nica^norum el Sardicensium
tium, qui nullam dc consub*tan'iiititaie Patris et Fitii canoniim conjunciio.icm, eamdemquc divisionem et
controversiam habebant, desunl nomina nonaginta duo. iiumerum, ac fcrc omncs eliam litulos sumpsit, ac
d llanc prafaliunculara canonibtis praefixam oinisit pracierca integrum canonem dccinium, in quo solo
Quesnellus. Lxstal auicm non soltiin i» uoslro cod. Isidorianam inierpretaiionem omnino deseruit. Adco
Caisareo Vindehonensi, veium eliam in llubertino vero eamdem laudali codieis Valitano-Reginai, seu
el aliis liiijus colicclionis codicibus quos allegai C polius alius antiquioris Italici Valicano-Reginac si-
1*. Couslaniius in prxfatione lom. I epist. Rom. milis, divisionem canonumtiue numcrtun suscepil
pontif., n. 88, pag. lxxix. Cttm porrocadem inveniatur ui omittai canonem ultimum Nicaenum de non flc-
eiiam in versione Prisca, non miir.is quam in ptira ctendo genu , in codem ms. Vat. Reginae ouiissum ,
Isidoriana, quae in pcrvetusto ms. Ver. 58 continetiir; qui in Isidoriana versionc legilur. ln ordine autein
cumque in mss. eoilectionis Hadrianea; aliis atqne canomim, nec Isidoriaiium nec Val. Reginae plane
aliis vcrbis efferatur, cam a Graeco fonte originem seculus est: nam canonem dc diaconibus, qtti in
dticerc suspicari licel. I>i bac autcin illud maxime Vcronensi Isitbiriaho el \n Val. Rcginae praemiltilur,
nolandttm videlur, iia Nicamam synudum misisse el in vulgalo Isidoro stibjicilin canoni <le catecbu-
canones ad S. Silveslrum, uti jam antea Arelatcnsis menis, in liac collcctione postponilur ranoni de le-
ad ctimdem Silvcsirtini decreia direxit, et posiea ner.itoi ibus, ut in Graco ordme ab aliis vcrsionibus
Sardicensis de rebus gcsiis ad Julium pniitificein rc- susccptu invenitur. Monenduni vero esl-Nica-nos
lulit. Hanc quiilcm tlnmanae scdis confirmalionem a canones cnni Sardicensihus copnlalos cl cum eatlem
Nicaenis Palribus petitam tradit Rontana syuodos htijus colleclionis versione invcnni tu codice Fossa-
an. 485 in epist. ad presbytrros et arehimandiitas leiisi, qui ad hanc ctdlectionctn non pertinct, ut
eathoiicos Coiislanliuupoli ei iiiBilhyniaconsislentes, notavit I'. Couslanlins in pra-fai. tom. I cpist. Rom.
lom. V Conci ., col. 248, <;ua} e praestantissima col-
1
ponnf.i n. ^U;sed bic codex coniiiitinem Nica-nortuu
leclione Avellana edila fuil. Trccenii, in.piit, deccm \iginti canonum divisionem repraesental, nec praeterit
ct octo sancti Palres apud Nica.'am conijregali, confir- c.tiiniiciii de non llectendo genu. Codiccs quoquo
mationem rernm, atque cuctoritalem nanclw liomana' Pilhosauus et Hardyensis cuin eadem lertione prae-
Kcclesice detulerunt. Quod excni|ilum seculi Paln-s ** sentis collectionis viginti can nes prafernnt , in
Chalcedni)cii»es, qestorum vim omnem cl ccvfirmalio- qttibtis illc <le non fleelendo genu coinpreliendiltir.
ne u Lconi ponliiici reservarunt, uti Aualoltiis Con- Elsi vero Labbeus cx codice llardyensi xx caiiontnn
Uantinopolilanus scripsit ep. 132 inier Leoninas c. 4. tiinlos ei divisionem ednlciil (ex quihus ranon ilo
Vide tom. I. col. 1263. Mirtim porro in omnibus diaconibns canoni <!c cmetiuiiicnis subjcctns agno-
eollertiouibiis lianc praefaiiiinculam piaeferenlihus er- sciiui), i.i margine tatnen noiavii c<»sdem iu ipso
roneuin consulalum nutari Constanlrio Angnno et codicc subdiviili el iis tiiuiis praenotari qui in nostra
l.icinio consnljbus, cnm an. 325 P.ntliitus ci Juliaims collectionu leguntur. Videt. II ConciL, p. 48, fiu. 51
i-onsiilaluui gesscrint, ut manifcsluni cst cx ip a et 5-J. Siinile. tjtii<li!;:m obscrvari in cod. Fossaiensi
pra-fatione liuic priuio capili a rolleclore prafixa, indical P. Coostantius pag. U>55, nol. h, ubi CanoneiU
i:i qtiam vide auiiot. 1. Hie profeclo erior incrat <pii in nostra (idiecticne cst deeiiuus, scxtnro esse,
exfiup'ari Graeco, siquidcm ex Grarcn liaec pra:fa- ;it siiluiiViStiin, itflirmat cmii lituio, ut in collectione

tluncula Laline reildita fuit. Fotsc Giaecus ipsius QueMielliana.

auclor pra* oculis habuit nolam clirotiieam , j;i q:i:i
p<ist meulionem Consiantiui Augusli ei Licinii Cwsa- f
Codd. Tlttir.n. et Piibfra:i., rcr agritudinem tfcL
»is, vcri cousules subjiciehanlur, ci allunnalior.e Isid. vulgalus, in atgriludine.
m CUDEX CV.NOInTM ECCLES. ET CDNSTITUTOBUM S. SEDIS APOSTOL. Z%
a Barbaris caslralns, •'
iste pcrmaneal in clcro. Qtiod A ' qun) auiniae noceat peccalum invcnlum fuerii in ea
si quis semetfpsum s:inns abscidit, hic cliainsi e 5 l in pcrsona, ci convincilur duohus ve! tribus leslihus
c'ero, cessare debet; ct ox hoe lalcm nulium oporiet cessalm a clero qui ejusmodi c&>.
ordinari. Sicut crgo de liis qui affeclaverunl, vcl ausi TlT. IV. De i vindicta eorum qui contra canones
sunt seipsos abrcidcre, haec qux diximus siatula fecerint.

Siinl; ili si
48T" ve ' a Barbaris vel a domiiiis suis
Si quis vcro praeter hxc facit, tanquam coniraria
statuiis bujus sancti conciiii gerens, eliain ipsc k de
cuiiuchi facti stini, cl probab lis vilae sunl, hos talcs
h suscipit ecclcsiaslica regula. s-talu sui ordinis periclitabitur.

Tit. III. De r-
neophytis neque presbyteros neque epi- Tit. V.De l synesaclis. (Can. 3 Dionys. et hid.)
scopos faciendts. (Can.Z Dionys. el Isid.) Omnimodis vcro inlerdicil sancla synodus, ueque
Quoniam multa sive per neccssilalem, sive alias episcopo, neque preshytcro , neque diacono, neque
rogen ibus liominibus conira ccclesiaslicam regulam ulli omniuo ckricorum m pcrmitiitsecum liabcre mu-
d gesia sunl; ita ut liomiues ex vita gentili e
nuper 1-erem extraneam nisi forle inaler sil
, , aut goror,
u
aocedei.tcs 49 ad fidem , et qui parvo lempore aut amila. lu liis namque personis, 5Q et liorum
catecliizati vel inslrucli fueranl, stalim ad spirilua- finiilibus, omnis suspicio declinatur. Qui aliler prae-
lem baptismum venirent; el coniiuuo ul baptizali B ler ha-e ° aget , pcriciitabilur de clcro suo
fncranl, ctiain ad episcopatum vel f
presbyterium Tit. VI. De P episcopis a comprovinciaiibus ordiitandis.
proveherenlur : recium esse visum est de caeiero (Can. 4 Dion. el hid.)
nib.l tale fieri. Nam cl tcmpore opus cst s ut sit Episcopum oporlet 1 maxime quidem ab omnibus
ealccbumenus ; cl post baptisma mulla proltalione qui sunt in provincia episcopis ordinari. Si vero hoc

indiget : evidens namque est apostolicum prxccptum difficile fuerit, sive urgenle neeessitale, sive itineris

dicens: Non ncopliylum, ne elalus in judicium inci- lonuiludinc ,

certe omnino tres epkcopi r in
uaum
dul h ct iaqueum diaboH. Si vero proccdcnte teintiore, dtbcnt esse congregati; ita ut etiam s
caeieroruni

Qucsnelliana. Cnm vcro Fossatensom codicem in spiritalem baptismum venerint, el continuo baptkati
iiumeraniiis canonibus Harriycnsi similcin prodai, fuerint, ctiam, etc. Vulg. lsid. et cod. Veron., nuper
iii' pugnanlia scripsifSe credatur, conjicimus in iis adhuc catechizuti vcl instiluti, stalim ad spiritnalem
codicibus scrvari >tuidem numeruin viginti canonum, baptismum venissent et conliuuo cum bapliza:i sunt
,
,
at&imul canones ipsos in duos parngraphos ita sub- eliam, etc.
dislingui, ut canoumn numerus nequaqtiain muliipli- f
Sic ex omnibiis nostris codicihus ct vulg. Isid.
celur. Qni ipsos codiccs iiispexerit, ntim ita sit ut Qnesnellus , vresbylera'um. Mox Vcron. ms. cum
ronjeclando suspicamur, perspiciet. Interim vero iu vulg. Isid. provecti sunt; recle igitur visum est.
noslra collcciioue liac miIkJ visio canomim Niercnos * Que-n. ex cod. Oxon. , ul quis calechvmenut
pcpcrii canones xxvn, omisso illo de non fleclendo bap.ixelur , et posl baptismum : alque cod. Thuniei
geuu, qucniadmodum in ms. Yat. Beginae repcriltir. leciionem rejccit in marginem, quam eum o.imibus
In hisaulem canonibus confercndis adhibuimus coil. nostfis mss. et vnlg. Isid. lexlui inseruimus.
L Voccs
Vindebonensem 39 , linjus collecliouis propritmi , C el laqueum ex nostris inss. et vulg. Isid.

et nomiunquam ctiam Tliuaneun cujus variantcs , recepimus.

Quesnellus alicubi noiavit. Allegabimus esiaui codd. » Vulg. Isid., aliquod vwrtate peccatum ndmiserit,
Pilhoeanum el Claudii llardy, ex quorum aller» el convicius dttobus, etc. Jls. Veron., mortale aliquod
Nicxiii iu xx canones distincli, cx al:ero auleni soii peccalum inveutum fuerit in ea pitsonn, el conviclum.
cnnouuni liltili in vulgatis Conciliorum cditi sui.t J Iia coild. Vind. Hardy el Vat. Reg. Apud Ques-
loin. II, cdii. Ven. col. 48 el 244. Codex quoque iieiluin,De pra'variia<oribus caaonum.
Vat. Reg. 1997 alicubi indicandus erit, nec non k
Quesn. in tcxiu, destatus sui ordine. Correximus
Fossaiensis, iiiil alii , ubi eos a Cousiantio aul ali s ex mss. Pilli. et Vindeb. , quibus suffragatur eliam
laudaios invenimus. Cum autem borum cauonum roilex Thuan. ab eodem Qucsnctlo laudatus in mar-
leetio e versione Isidori, ut diximus, in partcm ginc. Ms. Vcron. euiu vulg. Isid. de slulti sui clni. ,

maximam prodeat , praeirr vulgatum Isidori exem- Ita cod.

1
Pilhccan., coneinenle ms. Vindebon.
plar, conlulimus eliam antiquissiinum rodicem S8 Exemplar [Hardy De synecoitis, sive syncsartis. V.il.
:

Veronensis capilnli, qui ejusdem vi rsionis Isidorjnme Reg., De mutier.bus quas syneclas [lege synesactas]
puriorcin leciiouem continet. Titulos Quesuelli cx vocant. Veron. Isid., De subitttroditct.s mulieribus quas
codice Oxoniensi, uli credimus, decerplos, in anuo- CrtFci synesactas vocant.
latiombus rejeeimus, eo quod omnes laudati codirc-i "' Idein Veron. Isid. addit licere.
lianc Quosnellianam versioncm exhibenles , alios " Idem cod. Veron., ant tia, id est, amita, vel mi-
titiilos suppediteiii, qims idcirco praeierendos puta- tcttera. Vnl^'. Isid., aul avia,aut amila, vcl maierlerii,
vimus. l»ein ambo hi codd. Isid., namque solis personis.:,. 4
a Cod. Veron. 58 cum lsid. vulg. addit phntit ut. D o;n»is quw ex mulieribus est, suspicio.
h Quesnellus, suscipict. Pnriulimu- mss. Vindcb. ° Cotld. lith., Vi ron. cum vnlg. Isid., agit.
el Piih. cuin coil. Veron. et vulg. Isidoro, qui duo P Ita trescodd., Vin.leb. , llardy, el Piih., conei-
postrcmi in fine halieol reqnla in clerum. nente ms. Val. Reg. Quesnellus , De ordinatione epi-
c Sic codd. Vinii. ei l'i:li., paulo discrcpnnle ms. scop rum.
Ilardy, in quo lcgitur De neophytis ncqne episcopis,
: i Veron. ms. el vulg. Isid. delenl maxime; ct dein
nequz presbuteris faciemlis. Concinit etiam ciwl. Val. liabent ab omnibus, si fteri potest, qui.
Hcg , De neophytis neque episeopos, neque prcsbyieros T
Voces in unum adjecimus cx Vindeh. cl Piih..
ordinaii. Qnesnellus Nc ncophyli episcppi vcl prebby-
: qiiibus Hstipulatur Veron. e> vul^. isid. lii postremi
teri ftant. delcnt antecedens adverbium omnino pro quo ms. •'

d Vn!g. IsiJ. cum ms. Ycron., sive ex quacunque Piili. hahet omnimodo.
causa contra regulam. » Veron. cuin vu'g. Isd., calerorum qui aiisentes
e
Cod. Pith., nuper adhnc accedenles ad fidem , c> titnl consemum lilieris ler.eanU
pano tcmpore calefhizati vel imtructi, sla'im cum ad
 ,

591 APPENDIX AD S. LEONIS MACNI OPERA. W«

absentium consensum cl sentenlias per liueras tc- \ rectum csse visum esl per singulos anuos in singulis

neant, et ita facianl ordinalionem. quibusque provinciis Lis in anno episcoporum conci-
Tit. VII. De polcslale melropolilani. lia Geri; ut simul in uiium convenienles cpiscopi s ex

universis provinciis hujusmodi examinenl quaestio-

Potestas sanc vel conlirmatio pcrtinebit per singu-
nes : et ila demum hi qui ob culj as suas episcoporum
las provincias ad melropolilanum «.

b hit qui
suorum offensam mcrito coniraxerunt , digne cliam
TiT. VIII. De cxcommunicantur ab epitcopis
suis. (Can. b Dion. et hid.) a 52 CiEler ' s episcopis h excommunicati siut usque-
* Sive clericis , sive laicis ab episcopis suis per quo in commiinionem ab omnibus recipiantur, aut
suas quasquc provincias, servelur ista sentenlia sc- ipsi episcopo suo placeat humaniorem circa eos fcrrc

eundum canoneni , ut ln qui d ab aliis excomniuni- senteutiam. Fiant autem concilia scmcl quidi m ane
dies Quadragesinix ut omnibus, si quse sunt, simul-
cantur, ab aliis * uon recipiantur. Kequiraiur sane, :

ne forie quis pro ali<ioa iiidignaiione aniini aut con- talibus amputalis, muudum et solemne Deo ptunus
1
possit offerri secuiido vero circa lempus au-
tentione, aut qualibit coinmoliouc 51 siomachantis :

episcopi abjectus sit.

tumni.

Tit. IX. De f
synodo bit in anno per unamquamque Tit. X. De J primatu Ecctesice Romana. ( Can. 6
provinciam celebranda. jj
Dion. et Isid.)
Cl ergo h.Tc possint digna examiuatione perquiri, Ecclesia Romana k semper habuit primatuiri Te-

* Vulg. Isid. addit episcopum. per Thessaliam coustitutos , quam ciiat Nicolaus I
* Iia cod. Vind. ciini Vai. Rcg. Ms. Pilh., De his episi. 42, quneque integra jacet in Concilio Romauo,
fjui excommunicanlur sive ctericis sive laicis. QueMi. , Lucas llolstenius in Collectione Romana nuper
<iuod
De excommunicatit. evulgavit ex Bddiolheca Barberina. De poiestale enim
« II io siibau liuniur lituli verba undc ms. Pilh. Romani pomilicis verha faeiens ait N:ca?nam syno-
; ,

post laudatum tilulum sic canoncm incipil De his

: dum non aliquid super etim ausam csse constituere :

qui excommunicanlur ab episcopis. Similiter Veron. cui contrarius esset canou, si legisset habeat ; favet
Isid., de his qui excommunicantnr sive clerici »mm laici vero , si habuil legatur ; quanqtiam , ut quod sentio
nb epitcopit per suas quasque provincias , servetur isla, aperiam, non carel suppositiouis vel salicm interpo-
elc. Vulg. Isid. perperam incipit a vcibis Serveti-r et laiionis suspicione hxc epistola. Etsi porro in canone
hia, omissis prxcedenlibtis ; ac dein iguoral secun- legamus habeat delinieniis in modum, quod ipsa cano-
dum canonem. nis senes postulare videtur, nibil lamen dignitaii pi i-
d Quesn., ut si qui. Omncs noslioscodices et vnlg. matus apostoiici delrahiiur, quem el Cbristus ipse in
Isid. sccuti suiuus. Petro instituit, ct decieiis suis sacra poslin-ulum con-
• Veron. ms. cum vulg. Isiil. addit ad communic- c.lia confirmarunt. An vcro verba haec : flomana Ec-
nem. Mox Quesn. . ne qui forle pro aiqua iudiuna- cleia sempcr primatum habnit, vel habcat , partetn
tione cut quolibet lali a communione abjfdi eanonis cunstitu-int, an litulnm, in dubiiim n nonnul-
sint. Correximiis ex ins. Pilh., cui concinunt Vind. iis vocatur. L eni, ni fallor, liirimunl cotiircs mss.,

et Thuan. Codcx Veron. Isid., ne qui forte pro ali- n in quihtis ct suns tilulus ab bis verbis distinctns ca-
qua aul qualibei tati commoiione stomachi episeopi noni tribuitur , < t hxc canonem ipsum , ut pafs,
$>ti abstenti suni [lege sint]. ordiunlur : nt pars, inquarn , sed adjeclilia; qine vi-
f Ita codd. Vindeb. Hardy, el Yal. Rcg. Quesnel-
deliccl nec in lexiu C132C0, nec in tilla al a vcrsi<me,
lus, De conciliis celebrandis. ncc in ipso posieriori codice Roniauo Dionysii repe-
e Veron. Isid., ex omni provincia. Male in \u!g. ritur; ut dul ium uon sit vel e;un ex margine irre-
lsid., ex fommuni. psisse in lextmn, vel a Romana? h.ccle-ix clericis
h Sic melius codd. Vind el Pilb. Quesnellus, ex- alnsve essc addilam, ue Romanx dignilatis obliti esse
communicenlur. Mox ms. Pith., vsquequo in commune SS. Palrcs viiler<ntur. Ad Imnc taiionem respicit
onmibiis. aut ipsi episcopo. Cod. Veron., paulo disrre- Valcniiiiiantis Atigustu? cum in constitulione ailver-
pante vulgalo Isid.. excommunicati similter liabeanlur, sus S. Milarium Arelatensem ex suggesiione-S. Leo-
quousque vel in commune, vel ij>si ep.scopo suo vuum nis edita , bxc habel Cum iyitur sedis apostolica :

fuerit liumaniorem llabealur autem cvncilium se- primtilum S. PeUi meritum , qui princept est episco-
mcl; et postca Secundum vero agatur circa.
: pnlis coror.tT, el Homana> dignitas civilatis, taerw ellam
1
Sic omnes nostricodd. t-t vulg. Isid. Quesncllus, stjnodt firmant aucioritas. » Codicibus Tliuan>'0 cl
potsint offerre. M<u c*d. Vind. addil fial post vocem Airebatensi , qni lectioncm habuit lueutur, addeudi
uutumni. lu P.th., secundnm vero fiat. sunt duo Yintlebeneiises 59 et Ki, ac praeierea Har«
Sic mss. Vind. cnm Val. Regime 1997. Coil.
i dyensis et Fossatensis a Labbeo laudati, Piihrcuius
Hardy, De prima Ecclesia Ronm. Qncsn., De privile- ci alius nongeniorum annorum Parisiensis collegM
yiis piimurum sedium. lu ms. Pith. prima canonis Soc. Jesti , quos llarduinus allegal; ac landcni Van-
senienl a loco lituli ponilur sc Quod Ecctesia lio- D
canus Regin.i- 1997, in <|u<> hic canon iisdem ou nina
:

MOJM temper Imbnit primatnm. verbis cxprimitur quibus est usns Pascbasutus .act.
k Qut-siielliis pr.i lulii in loxtti
ex uuico mcodoso W> cencilii Chalcedonensis. Accedit lestimonium
et posieriori codice Oxoniensi sempcr Itabrat prima- P. Coitsianlii qtii (ilura an>it|iia luijtis colb ciiouis ,

tum. lianc auiem prolixam noialiotiem subjeeit : exemplana consuluit. Sic enim scribit l<>m. I cpist.
« L< g tur iu Tliu.meo cndice et in Atrcbalensi apud Rom. ptmiif ,col.l037, not. 6: In veteiibus codtcibus
Alaunm Coponi ct Severinutn Binium mnper hubuit. legitur Ecclesia Romana scmper habuit (non, ut Quct-
Con. iuit Oraca canonis vcrsio in act. 16 coucilii nellus pralulit, habcat) primotum. (um ergo tam c.on-
Cbalcedoneusis 'II 'Exylo-7iot. 'F&pea; 7t-«vtgt«5 ts/t t«
: cordi lot codicum lectione aliisi|tie lesiimoniis a Ques-
iroaztlc/.. Qur rcspondel ipsi Latinocanoni, qtiem rc- ncl'0 produclis staitialur legendnm esse Imbuii, inira-.
eiUvit Pas .-hasitius, msi quod redundal particu a mnr vebementer cum n lulominus iriscrtiisse in
J

ejuod iniiio eanon s Quod Rom. Ecclcsia, vlc. Qu<e

: tcxiuni liubeui,ei vcram Icc ionem in notani rejf-cissc.
vocnla nec in Airchaieusi codice, nec in Thu-neo, Quod porro Que-mcllus atldit hacc verba in nulla
nec in Oxoniensi nec in Ci.tci toucilii Chalcedo-
, atia rersione repcriri, sal>s rcvinciitir ex prisca int<r-
uensis conspictiur. Videlur etiam legi-se non haUeut, pretalione a Juslello edita , quain hoe loino ad mss.
sed habuit Boiiifacius PP. I in cpistola ad cpis ;opos eodices exactam recudcinus. In hac cnun,si non ea-
393 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOflLM S. SEDIS ArOSTOL. t94

iicmI aulcm et /Egyptus Libyse 53 et Pcnlapolis :

A Tit. XIIL de honire « .1 erotohjnvtani episcopt
(Cun. 7 Dion. et isid.).
• iio ut i-piscopus Alexandriae haruin nmnium haleat
pote-iau-m ;
quoniam el Romano episcopo h.rc est Quouiam mos anliquns obtinnil el velusta trailitio
consuciudo. Siiniliter autem ci qui in Anliochia con- ui /Elije, id est b Jei ei icopo def.--
osolymitanorum
stilutus esl. Ilaque et in eajtcris provinciis privilegia raiur; habeal conseqnenler honorem suum; sed me-
salva sint Ecck-siarum. tropoliiano sua dignitas salva. sit.

Tit. XI. De b infirmanda ordinatwne quet sine Tjt. XIV. De l

hisqui diruntur Mundi, quo yeneie
metropoliiani consentu pt. recipiendi sini (Can. 8 Dion. et hiJ.).

Per omnia aulem manifcstum sit ° Imc qnod si qnis

vo«
De his qui seipsos Ca:<uros, id est nntndos,
praiter volunialem metropolilani episeopus fueril or-
cant, i si (|ui vcni.ml ad Ecclcsi.im calholieam, pbv
d hunc slatuil sancta synodus n<>n dcbere
diualtis,
cuil sanrto concilio ~ ul ordmentur, ei sic maneant
es^-e epi-copum.
in clero. 55 Ante °»"»ia l
ver0 "oc eos P* 1 " feCr '"

Tit. Xil. De sequendo majori numero, ' cum de pttiram convenit profiteri, itt fateantiirseciim omni
ordiualione contcuditur.
consensu observaturos ca<holicae ei apostolicne Eccle-

Sane si coimrmni omnitim consensu ratinnabiliicr B s»* statu^a : id esl, communicaturo> sc his qui * forte

f hahiio, ci secumhim ecclesiasiicam 54 regul.irn secundas nupiias expeni sunt, vel h squi pcrsecuito-
faelo decretn, dtio aliqui aut tres per cowentionem nis tempore lapsi sniit. Quibus -131001» n pcenileutio»

suam contradixerint, oblineal seuieniia plutimorum. modnset lempus asoriptum cst : ul in omnibus se>

dem verba, similis lamcn senlontia conlinettir cnn. 6, Vat. Regina?.

Cui hic iuuliis prailigiiur : iie primalu Ealesicv Ho- ~ Addidimtts b.oc ex m*s Vindeb. Pitlt. ct Fossat.

mnnce, et aiiarum civilalum episcopis. ( ( e 11 canou in- Dein Veron. codex ctim vttlg. Isid. po-a volttn.atfrt
cipit t>ic : Antiqni iuoris est ul vrbis llomo? cpitcopns addit et conscim iam, el mox itterqne cum ms. Fvs»
habeal pri'tti)>atum; quac profecto veri»a aeqwvalent sat. hahet Mctropolilani episcopi.
:

temper hubnit primutttm. Ilnc auiem manilestiin lii d Cod. Vcron. Liid., hunc coucilium Ivoc magmm

duos atiiiqitOK interpn les Micaenum cannnem in hanc el sanclum censuit 11011 debere. Vulg. lsid. omittit nvc,

Benlcniiam accepisse. Ilinc eiiam agnoscilur qnam Mss. i'iih. ct Fossai., statuit hccc sancta.
inale Quesnellus, haud duhilandum tradidcrit, hai.c * Sic cmn laud-ttis codii., eiiam Val. Regiux.
seoiemiam , vel ex margiue i:rep»i$se in uxtum , vel a Solus Quesnelltishabet tantum in tlectione.
Rtimuuiv hcckiK dericis altisve este addiam, ne Ro~ ' Veron. c»d. cjim I>iti. vnlg., probato secundum
mante dignitatU oblili esse sancti Patres viderentvr. De eecie&iatticam regulam duo vel iret «nimositate ducli :
Rum.mx qoidem E< cles ac clerieis multo minus $u- et in fine p/«rimor»m tentetitia sacerdoium.
spicati Iket ,si qnidt-m antiqua Romanse Ecdesiae s Sic codd. Vimleb., Ilardy et i'ith. cnm Vat.
veism eadem fuu ac Afri< ana a Cxcitiano dt-lata in ~ Reg. Qiiesticllus, ierosolgmorum.
Africam , qutc htinc canom-m aiiter exhibebal : uli
^ * Ms. Pith., Jeioiolym rum, meliu<. Vulg. Isid.,
coojecimu» 111 tractjtu de collectiouibus part. 11 c. 2, Jerosolyitia? episcoiio hutior d<ferat'ir... manetve tamen

| I n. *. melropotitana: cuitnti propria dignitate. C'>d. Veion.

Epislnla antemad episcopos Tlicssalioe,
Ronifacii I Isid., ut in /Elia e$t episcoptis, id esl J rotolymit,
ijiii

quam tdem Qucsnellus imerpo-

in soppositioiiis aut honoretur, habeat honorem, manente lamen miians
Liiioms suspicionem adducil, 11011 solum laudalur a metroptdiinnw proprta diguilate.
Nicolao ep. ii, vcrmn cli.no ab amiquiorc Hadria-
I > lia ioss. Viiolel.. el Pilli» rum Vat. Reginx.
ito | t»|i. 9 > codicis Carolini ac prxterea b-cta iuii in; Apml Qnesu., Quomodo Catlmri recipiantur.
syno .0 Itomaua liomfacii s< Cundi : <|inbus iestiiuo> i Veron, lid. .-nlihi qui Novtiaui dicuntur, et pro-
niis na viudicaiur, ut non nisi lem* re tie e.t vei levis sequitur, »i qui venirx voluerim ad Ecclesiam, Vulg.
snsp cio obiro i qneat. Exsiat insigoe ira^mentiiin Isiil. al ier i| sum Ciinovem mchoal : Si <tui volueruit

Gi-lasit a Sirinoiiilo eJiaim, el insertiim 1. V Coucil. venire ud Ectlesiam cajhol.cam ei Nuvatinuis t placu.it,
Ve ediliniiiscoi. 341, ub cum
1 1 . le aii.SeJ/ S. Pe ri i etc.
irtcenturum dterm et octa Patruui invicto et singutari k llaec versio ab Isitloriaon prfficisciiur, quain
\ud cio VWmliSiiiHw* judicuiuse. thottor, hanc imstram l.iij » col ee.tionis aoctor cum iu plt-nsijue qnoail Ni»
verMOnt-iii atit priscam respcxi6>e v.detur. Hic porro r.Tiius Ciiiiones seculus esl, tum v.ro in inerpreii-
caiion ah ialica aiiiiquisstma Vecsione in nostra col* lione hojns loci aiqoc sentcnttae. Sed per,'.-n»in.
leiiione susccplus, oiiiniiio diserrp.t ab jniecpreia- N q e enim reililendum fueral nt crdincntur ac -»
liuif I i.lonana, in qua sic eifertur : Mus amiquus ordmaiioa Cath rts recepla extra Eccesmm, nulla
peidurel in AZgypto let Libija el Peutavoli t ul Alexan~ ]) haltit.i fnerit, sed ui ordmati (tcii quo.i infr» dicitnr,
drinus epitcoput h.rum omnium hubeat potetia:em % qui reperti fuerml ordtnati) sic maneant iu clerq. Vitte
tfubniam qwdem et Romano epuopa parilis uus ett ijii in h nc iuterprelatiouein utqoe senten iam eou-
i-

(Vtron. isi.i., idem motit cst). Himiliter autem et apvd ktitiiendam ptitribus Ui ser i.im s aniKik 13 6d Quo-
A> tiuctitam, ca-iera&tue provmcius hoaor iiuis uiicni- sneili Ubscrvatiuues ia epUtolam 167 ad Rusucum
ijK«trriamr Ecilesiie. tom. II.
* Quesiiellu- iiivrit priuiatum ,* delevitnus aucto* ' Vcron. Jsiil». u^ro bauc ak iis eonfettkmem ptv
ritale iimiii i.od.1. V.ud., ijaruy et Fossutensis. Ms« s.cripturam exigi oporici, ut faenntut se ccamuni ton*
Piil»., cuiii in ntuli loi-tiiu traduxerit verba, Quod xttuu Vuig. laid., vertt hane habeunt confestiunetu t
tcdeJa Rvmaha semper liabuit primaum, canoiieni quum ptt icripiurum, etc. ul in descripla kctione ms.
.,

Stc iutlioali Itueni aute.u morem atittquum et -kyij- Ve«on.

plus, etc. " Farticulam fetw adjccimns e\ nnstris ccdicih is
> Qiitf-uellus: Se sine vcluntate metrapolitani quis etiaui V ron. Isiil., qui postreaiUi habet commwuca-
Ordnetur epi*copiu. S
ciili suihis cmid. Vnnl., pith. turos eise et his oui forte.
et iossaieoaeiu, cuju» po-.tr mi iniegruu hunc ca» Veroi*. eod. et vujg. Jsid. adJunt lap-is ; dein
lioneiu editlil P. Cuustanli.is L I e>>i»t. Hom. pouli/. vero outtunt et in upmoUca.
Ctjl. iu55 i.ot. h. iUun eiiatu utulus k-gitur iu coiL

Patroi.. LYI. 13
 ,

39j APPF.NDiX AD S. LF.ONIS MAGNl CPKRA 3%

qu intnr oa qux in calholica ei in apostoliea obser- A 'ine ablaiionc patrimouii, vel siiic per''<;r.te>, -;ini nli-

vaiitur Ecdcsia. n Sicnbi igitur ve! in vicis, vel in qua lali re (|uac facta esl in covissima tyiaiiliidc Li-

tirhibus soli ipsi reperti fuerinl ordinati, lii qtu it^e- cinii, piacuil sancto concilio, licctindigni sint mise-

niunttir in clero, in eodem permaneant. Si v -io rj i- ncordia, lamen al quiilciica eosliutnatiilatis osteudi.

scopus vel presbyier catholicac Ecclesiae ftierit a.l Si qui ergo ex :>iiimo pumiteul, iribus annis s
inter
b audilores cous:iluantnr,
qucm aliqui es his accedunt, certum cst quod epi- si lideles sini, el scplem an-
scopus Ecclesiac liabeal suam digniiatcm : similiteret nisiner poeuilentes; dtiobus vero amiis extra com-
presbyter et d.acoHtis c debent. Ili vero qui ab isiis niunionem, in oiatione snla participts fianl populo.
forle episcopus fueril, babeat prcshyterii
veiiiu.it, si
57 r,T - XVIII. l)e i pocnitenlia eorum qui bapiizati
diguiuiein: uisi forle placeat episcopo catholicn con- ud scecutnrem mititiam reverluntur (Can. \± Uion.).
cedere ei etiam episcopalis nominis honon ra. Si vero Si i;ui vcro vocaii per D i gratiam, primo qtiidem

iion pacucrit, inveniat ei locum, ui sit in parochia oSiCiiilermii lidem suam, deposito mililix cingulo,
ch«r.pscopus, d autpresbyter ; dummodopcrmanere post basc aulem ad proprium vomitum reversi sunt,

videatur iu clero, et ne in una civitaie duosint cpi- ila ul pecun as daient, el amliirenl rurstis redire ad

scopi. mililam ; isti decem annis siut inter poenitcnlcs,

T»T. XV. De inexaminati ordinantur

his " qu'< B post L
iri nniuiu quo fuer.nt inler audi:ores. In ou:-
(Can. 9 Dion. el Itid.). mbiis v< ro illud prxcipue ob<ervelur, ul aniinus ac

Si qui sine cxaminalione proverli fuerinl presby- propositum e.uum, vel species |
ccinieniiae icquiia-

leri, et poslea examinaii confessi fuerinl peccata lor. Quicunque enim cum ' omni timore et lacry-

nia; et cum confessi fuerinl, conlra regulam veuien- mis perseveranlibus et operibus bonis, omni lempore
tts homines temere manus eis Imposuerinl : ho- ec- con\er.-ionem suam m non solo habitu, sed op. re el
«iesiasticus ordo 56 n0 " recipit. lu omnibus eniin vrriiatc (lemun-iranl, hi lempora statuta con.plentes,
quod irreprehcnsibile est catholica dcfendit Ecclesia. mcrito oratiooibiis cominunicabuut : lieebit autem

Tit. XYI. De lapsis ordinalis (Can. 10 Dion. episcopo etiam humanius aliquid circa eos cogitare.
et lsid.). Si qui vero ind.flerenler habuerunt lapsum suum, el

Quxunque ex his qui lapsi sunt, el pcr ignoran- sufficere sibi xstimarunt ad conversionem hoc ipsuiu
liam vel coulemptum ' corum qui eos ordinaverunt, quod inlroire in Ecclesiam vidcbanlur, isli omni
ord nali sunt, hoc non prsejudicat ecclesiaslica: re- modo tcmpora slalula complere debcnt.
guhe. Cum enim comperlum ftierit, deponantur. Tit. XIX. De reconciliatione danda n morientibus

Tit. XVII. De privvaricatis recipicndis t per pocni- i

Can i5 D,on -> '* i2 )'
'

tenliam (Can. li Dion. et Jsid.). C De bis vcro qni recedunt e corpO e, aiiliqux lcgn
h De bis qui prxvaricati sunt sine uila nccessiiatc, regula obscrvabitur ° etiam nunc, ila ut recedentes

•Vulg.isid., Ei sicubi iidem ipsi fucrint imenti sie aut yrater allalionem facultatum, aut prcrter pericu-
in vicis, sivo in urbibus ckriei ordiwui a cnthotici-, sic lum, Vil nliquid hujuscemodi, quod factum est sub ty-
ettam in clcro persistaiit, unusquisqMe lamen in suo <r- rannidc Licinii. Codd. Vindeb. el Pith. delent facta.
dine. Paulo aliier Verott. Isid., El sicubi quidem Cod. Vcron. lsid., iwfer ptvnilentes habeantur, si
•

oumes fuerinl inventi sive in v cts, sive in uriibus, cle- tatnen (iiictcs sunt, et sepiem annis aliis inter pomiten-
rici ordintnlura catholicit ; sic eliam inclero persistant, les sint : duobus vero ilem annis... parlicipenl populo.
unusuuisque in siatu suo. Versio nostroc colleciioois Vulg. l.-id. simihter, el solum in ultimis vocibus ba-
Gnrci lexlus sententiam meiius exhibel. bel : duobus aulem aniiis iidem sine oblatione tn ora-
* Veron. isid., episcopus qi.idem caiholicus suam lione sota, elc.
hnbeat (alias habet) dignilatem : simititer autem et Secnti sumtiseodd. Vind., Pith., Hardy^ a qui-
i

presbyier et diaconus debent. Concinit vulg. Isid., iu bus modicum diffcrt ms. Vat. Reginae. Quesncilus,
quo soluin legilur et presbyleri et diaconi habeanl. De his qui post baplismum reverluntur ad mititiam.
* ymsn. addit habere, rcpu^nauiibits nmuibus no- k Cod. Piih. inseriC primum : in Vindeb. eliam se-

vlris codd. et Pilu. Dein suh.s Quesn., Ex his vero. runda manu additur, ellegilur in Veron. at:]ue vulg.
Mox vulg. Isid. prc* prcsbyleiii babet saccrdotii. Isitl.,qui duo poslreini proaudffijrtsshabent audienles,
d Volg. Isid., aul in clero presbyter,ul in cititaie una et mox omnibus vero iliud prwcipue observeiur, ut
j4(>

non videaniur duo episcopi esse, et ille omnimodis in animus coium et fructus pneniienliai, etc. in Vintieb.
clcro permanere. videalur. Veron. isid., aut presbyter pro voce species secunda antiqua manu scriplum esi
itum lam n ul incivitute nonvideanlur, etc, ul invulg. ^. fructus.
UA.
U oces omni timore
Voce?
l et addidimus ex mss. Pith.,
«Quesn., De examinatione provehuntur.
his qui tine Verou. ac vulg. isid., pro quibus in Vindeb. men-
Cod. ilardy, ordinantur. prxtulimus leclionem codd. dose oinni tempore et.
Viml., Pilli. el VaL Kegiux. m Ms. Veron. cum vulgato Isid., now solis verbk,
f
b.i mss. Vindeh. efbid., cum Pilli., in quo po- sed opere et vcrilate dcmonstranl ; cumtempus slatutum
itremo solum omittitur et. Quesnellus, vet ignorantia, etiam ab his fuerit implelum, et orationibus jam ccepe-
vclconlemptu... ordinati suni: non preejudicant. Cod, rint communicare, licebil episcopo, etc. Elposl pauca,
ihtian. Quesnelto annotaute habel panter hoc non lapsum, et sufficere, quodt Ecclesiam inlroierunt, arbi-
piWjudical. tranlur, isti omnimodo tempora stauta complcbunt.
g Voccs per poenilentia n additm ex nostris codd. In ullimis vocibus Qucsnellus, non autem nos.ri co-
Vindeb., 1'uh., Ilardy ei Vat. Ilcgioae. dices, comptere debebunt.
h Cod. Vcron. Isiii ., De his qui a fide Dominiprce- n Solus Quesn., poeniienlibus, perperam=

varicali tunt... vel atiquod pcriculum non perluteiunt, Sic Vmdeb. consineiiiihu> exiguo di-crimine
eiriit actum tub nova perseculione tyanni Licinii. eodd. Pitii. et Isid. Solum Pith. cum vulg. I id. habet
Vubi, isid.. De hisqui negaverunl prater necessitalem, vitaz »uiT pro vim suce. Qucsneltus, observabitur , et ut*
 :,'J7 ("ODEX CANjNUM ECCLES. ET CONSTITUTORLM S. SI.DiS APOSTOL 3Pg
•• fflrpo.c uHiiiiii el nccessaiio \i.T. snaj viatico nwt A TlT. XXIII. De- non ordinandis clcrirtt itli nis tine
tvtuiitHle ipiicopi sui (Ct.n. 17 hitt.).
dcfrauJriitur. Quo.1 si desj, er-iius ;.lii|nis acrcpta 58
CiHuniun one supcnixeiii, sit inter illos qiii in ura-
Si (|iiis .nilcni I
atisus fueiil aliqucm qui ad alle-
lione sol.i rotiiiiitiniiaiil, d>>nec staluluin lcmptis
ruui pcrtiii i ordiuare in sua I.cclisia, cmn non ha-
Cuiiipieattir. Uc onr.i lnis tameii his * <|iii c.\ nodo
ln-ai cons<-nsiim illitis i-piscopi a quo rcccssil cicricus
r.nrpuris exeiint, c< Ivicliaiislum posttilanl, inira-
sniis, iniia sit litljusinodi ordinaiio.
dcnda eis communione cura sit ct prob.«tio epi-

scopi. Tit. XXIV. Dc fenercloribus clericis (Can. 18 Diou.

Tit. XX. De catechtimens b tapsis (Can. 14 el hid.).

Lion., 13 Is.).
Qiioniam iniilli cierici avariiise causa lucra gecl:ni<
e co
Dc catei Imnic. is vero lupsis plactiit saucto i-
tur lurpia, cl oliliti sunt divmi prx>cepli qnod dicit :
cilio ut irilms annis inter auditores sint iaiuum-
Qui pecuniiim suam non dedil ad usuram (Ds. xiv, 7) :

itmdo; posl liic vcro orent cum caiecliiunenis.

fcnerauiesque m ceniesimas exigunl stattiit l»oc con- :

Tit. XXI. De d hit qui Ecdesins deserunt, et ad atias

cil.um sanctum, qnnd si quh iiivcntus fucril posi
transeunt (Can. 15 Dion. et ls.).
lianc dcliniiiouem nsuras iiccijiere, vel cx quolibct
R
Propter iiniltas perturbationes • ct scdiiiones.qnx tali negotio ttirpia lucra seclari, vel etiam u ili Grx*
ficti solent, placuil omniinodo abscidi islam consue- cis dimidias centesimas spccics fiugum ad sescup uiti
ludiuem, l
si coutra regtilam rcperlus fuerit in a!i-
dare; omuis qui tale aliquid commetrus fuetit ad
quibus parlibus e civitate ad civitaiem transire vci quaestum, abscidatura clero, et alicnus ab ecclesia-
episcopus, vei presbyter, vcl diaconns, vcl clericus.
stico babeatur gradu.
Si quis vero, post Iwc stalula sancli bujus conci ii,

la e aliijtiid s amlere tenlaverii, infringelur omni 60 Tit. XXV. De° diaconibnt ne supra presbyerot
iinl (Can. 18 Dion., 14 /*.).
gencre liujiismodi conatus, et resliluetur propri.e
Ecclcsi.-c in qo.i episcopus, vel diacomis, vcl p-esby- Pcrvcnit ad sanctum concilium qund in locis qui-
ler ordinaius cst. husdam et civitatibus presbyictis sacramcnta P a

59 Tit. XXII. b Denon suscipiendis alterius Ecclctice diaconibus denlur; quod neque regula i>ci|uc con-
clerkis (Can. 16 Dion. et Itid.) soeludo tradidit utbi qui offerc-ndi sacrilicii non ha-
Si qui sine rcspeclu agentes, et timorem Domini benl poleslatem, liisqui otTerunt, corpusChrisli por-
nnlc oculos non habcnles, neque ecclcsiasti.a sta- riganl. Sed el illud innoluil, quod quidam diacoiii

lula scientes, recesserinl ab Ecclesia sua, sive etiam ante episcopum sacramenta contiugant. Ilajc

prest»yter, sive diaconus, sive in quocunque ordine omuia amputentur, el maneant diaconi inlra pro-
orcle-iasiico posili fuerinl, i hi nunt|iiam suscipi de- priam menstiram, scientes quia episcopomm quideni
lenl iu Ecclesia; sed cum omm nece-sii.vc cngantur ininislri suut, prcsbyieris aulcm inferiores. Acci-
ui redeanl ad Ecchsias suas; aul si penuanscrint, piant ergo t Eucbarisliam secundum ordinem post
r Sed nec
excommunicatos eos esse oportet. presbyteros ab episcopo vei a presby:ero.

tmovice etc, et in marg. notat legi in ms.

sua>, fc
Ita nostri qualuor codices. 0.«csnellus, Ne recipia~
Tliuart , non iia ui recedunt ex corpore.
qui eliam tur, qui tratitierit.
lu-in N cron. ei vulg. Isid. delent donec stalulum tem- » Veron. et vulg. Isid., cw.todicntes.
pus complcaiur. i Codd. Tliuan. et Pitb., Iii nus^uam. Vcron. et
Codd. Tiiuan. ei Pith., qvi ex nudo corpore, vel vtilg. Isid., non debent suacipi in i.ha Ecclesia.
corporis recedunl. Veron. et vulg. Isid., qui ex cor- - lla mss. Vindeb. et Ilardy. Quesnojlus, Ne epi-
pore recedunt, in tradenda eis, etc. scopus ordinet utiennm clericum.
t»
(.odd Vindeb. et llardy delenl lapsis : legitur 1
Quesn., autus fuerit ad sutcipiendum aliquem qui
•uicin cuin Que^ne lo »n Pitli. ei Vat. Kegina'. ad aliorum pertinel ordinauonem, et enm in sua Etde-
« Suppleviiinis lapsis cutn mss. Tliuan. cl Pilh., sia ordmet, c»m non habeat, eic. Pr;T5;ulinnis It-ciio-
eonc nente Veron. Isid. qoa v. ce deiiciente in Qne-
;
nem ms. Pilli. , cum quo concinunl Vindeb. cl Vcrou.
sueliicodice, sicut ei iu Vindcbonensi, dein scripium alque vulg. Isid.
fuit apud Quesnclliini, ui si tapsi sunt, iribus anwt, m Cod. Tbuan., centcsimos fmclus.
etc. Sed voces si tapsi sunt i^noranlur ui omnibus n Ita codd. Vindeb P.lb. eiThuan. ut Qncsnellus
,

uosiris codicibus, ac eiiam in Vindcboiicnsi, licei noiavil apud quem cuin Oxon., in quontis dimidias,
:

rareat voce/a/uis. ln vulg. Isid. babelur, Placuithoc eic. Veri»n. cl vul„'. Isid. deent in C arcis dimidiut
tando et magno concilio de calechumenis qui lapsi babeni Species frumentorum. Mox pro
cenicsiniat, el
tutit, ul tribus anuis inter audiciiles vcrbum sint tan- .sescnplum Vjnd. praefert sesquiplum. Dein Quesn.
lummodo, eic. pust onvis inseril ergo, quaiii vocem ignoianl onnics
* Sic otnnes noslri codices, qtiorum di:o voci Ec- imsiri codices. Postea prttabscindatur m«. Pitli. exci-
ctetias prxmittunl tuas. Quesn., Ae liuu&ealur de dttur r VeroH. Isid. dejicietur, vulg. lsid. dejiciatur
.

E.ctesia in alteram. Quesn., Ne diaconi supra presbyleros sint. PraMu-

• Vu!g. Isd. et frequentes tumultus seditionum, qum lintu.s no-iros codices.
fieti tolent. Veron. Isid. addit, in plebe. P Veron. cum ,vulg. Isid., diaconi porrigant. Hoe
x Veron. et vulg. Isid., quce cow.ra rcgutom est, neque regula. Dein vuig. Isid. pro contingant liabtl
sicubi :amen s't, id est, ne dt civitale ad cmmtem truns- siimunt; el mox Hwceigo omnia, nbi partK ulani crgo
eat vel episcopus, etc Uterque deiet vei ctcricns. a Qnesnello receptam, auctoritate noslrorum codd.
« VuJg. \s\d.iQgcre. VeroUi Isid., aliquid tentav/ril, Vinde!»., Pith. et Veron. Isid. expunxinius.
infiintjentur. Dein u!er<f,ue, in qua ord natuseJ, oinis- i \eron.cuin vulg. lsid., sacrum communioncm.
sis mtiquK.— ' ln ms. Vip.deb, ba-c rccentioii
inanu adduntur;
 APPENDIX AO S. LEONIS UAGNl OPERA. *0O
Z0$
sedorc qoidcra in roodio pieatiyierwrum liconi tJiaco- A 62 TlT - XXVII. f>« diceonism f
.

a urdiiiaiionein est
nis. E\ir;i reguhm eoim ci eilra
« Siinililtr ;mte»i Cl b rir':i tlia^Oiiis ns ei de nm
ui hoo Sat. Si qnis autem non vult esse subjecius
nibus rjui m clfro eoruni inveuiuntur , e.ide.n forma
r.tiam pusi hanc definiiiniitm, cesset c-se diaconus. «. miliiiiir. Commemniavimus ei-am de iliaconistif

gX TlT. X* N I. l>* b
Paulinnifis, quos llomuncionitas !.is 011:1; in hoc oidinc invenix s;in :
: - qna*. ncc
vocant {Can. 19 Dion. el hid.). omni
manus ahquam imposilioneiu haiienl , iia ut

e .^
« Si (|«i conrugcrint ad Ecclesiam , siaimum sit
|a cos ha|jea|Uur ,.

bajuizari cos oniiiiniodo. si qui vero clerici orant

apud eos.si qublcm inculpahiles invenli ruerim tl Tit. XXVIII. /)«•* episcopis etiam laica communione
... A „r „ -.„ «I. pi" vamlit iiui civiiales mutuverunl (Can. 1 Sardiccn
irrcprelicnMbil-s, d
,
!):»r»liz.ui ciiam urdinetiior ah
iXS Uicn.el hid.).
rpiscopis Ecolesi.v calholniC. Si aiilem examinnii,
• minusapti fuerint depreh nsi, depo.ii eoso.ortct. 63 Cs us » epifcopus diut : N»a minus m.da

Nr qnf. Fujrtrihliam iili pretbyleris rtirid mi ; *ed illis licci iianc camdom vcrsionem t-onnneant, i^em cinnn
tiqenlikns totum ministrtnt. S> autem it'»t f.itri it in leyi ur. uii a|>ud Isidorom inveni ur. Iliom lti<- siiliji-

pranenli vet epitcopus, vel presbyter, hnc iysi profe- cimn>. De t'iebus Unminicia e: Pentecosies ul in eis
sunt in die Dominva qnidam
rani ei dtni. Ibec utlima periOttns addilnr eliam in n stames nremus. Quonian
ad erationem genua flecieules, et in diebus Pen ecostes;
icxtu ms. Piih. et in Veron. ao vulg. isid. hoc iniiio :
Qiiod si 110 fuerit. Snhtm
1 vulg. Isid. pru dent liahel propterea itaque est cnnsttlulum a >ancta synndo, qtto-
tdanl ll*c lota srnlenlia in Gr-» codc-st. tvemi comonn ei eonvewens per omni-t Ecclesias eutio-

» Veron. Isi«l., ordtnem. Dein coil. Pi.h., non vutt aiemia cnnsuetudoe&l, ut siuntes ad oruiionem Dominj
h't sufftcirn* tsse. vota reddamu*. od. Hafly sic lilnlnm exlubet De 1 :

b Quesnellns liabel in litulo taitmm Ve fWn-

qenn non fleclendo in Dominua. Ve 011. Isid.. qui
nistis, et dein inoipil c-tnnnem De Pattiiatvsti*, qttns Nic.-enis canones Sardiceiise* suhjicii tanquam Nic*-

Homunciontas yoe-.mt. Siqni, MC. >o> seculi sumus nos, liunc enmdem cin>r.ein similitcr pr^fcrl, hoc
eedd. Piih. ei Ilardy. nec non Vind. ei Tliu;in., qui uno discriaiine qnod pr> voce Peniecoslei habet
duo posiivini anle Honutncionilai addunl homine*. Quinquoqesimar. Ouoa.l ilefeeluiti vero liujus cnnonis
Hano poiro not:wo Qucsneilns sulijfcil Homuncionuie : confer nosiras Observationes in dissert. 12 Quesnelii
dicti sunt Itasretici qui Chnslum non Deum et hom nem, cap. 1. n. 9.
et sequentes canones, qni vere snnt
Quaiemis h c
:

ted hom nem toiummodo exse btasphtmahnnt : quos

mter Pauliani^ce n Pauh Samosateno nunrwptti, re- Sardicfn-es, Nicacnis subjecii, ei pro Nicacnis habiti
<reHs«n'«r. De appeHaiione hnjutmodi qui piuravoluerit fi)erint,expli<aviinu>in tractaiu Imie volu nini inserto
emdiie annotuta, ndeat nolns doctissimi Joiinnis Bap~ piri. 11, c. 1, § 3. Hnnc porro ce;uenli- canonis ti-
tLlte Coteterii in i.brv.m vi CMUlJiKtioilNNI Aposiolica- lnlum «nostroms. Vindeh, co iibeutins pn ihIiiimi«,
runi pnq. 271. quoil idem lu<2»l«ir non volum apud Dionysiiun Kxi-
S> quit confugil od Eccles<am cathoH-
« Vulsr. Isid., iguum, vfri.tn eliam in aliis anliqoissunis c ilec ioui-
eam de Paulianis'is ei Ca apltrygis. ttatutum est rebap* C l.us , qiiae. Dionysio velnsliores sun' , ut Valicana

tifiri eoi omnino debere. ^oniea Catapltryqis, quod in Reginx* et Vat. 1342 Quesnclli titulnm hs xprcs um
uulla alia versione, nec in Gr-vto legiiur, huic ver- verhis, Vi epncopus tmnsens de civiiate alttrnm, m
sioni l>idorian2e esse po>teriori assuinenlo insertum taica eiiam cnmmuwone carent, in mi! nostro cmlice,
liquct ex nosno c»d. V<ron., qui puram antiquam ncc in ulla alia colleclior.e invi-nimus. Di.>ny»ius in
ver6i«'.nein ah lsidnro siisceptam cominet. ineo enim cpi-toi:i ad Sicphtmum prodit se hos c nom-s non

legitur : $i quis confuyertt ad

De Paulianstis Ecclc inierpretntum cx Gr:ecn, sel dedisse ui Laime eiliii
liam, staiutum sii rebapivtri eo$, etc. Cod. Tbnan., fuerant. Hos enim eanmws ab ipsa Sard.eetisi 6yn<ptu
ad Ecclesiam, slalim bnptiiare eot omnino decet. Secnti non lain Grxccquam Laiineediios in |iraBini<*s«ii irac-

Bnmus lectioncm c "dd. V;nd. et Prth. Snluin codd. t^tti part. 1. c. ?>, «siendiinus. Hmc duo S»r<licenses
Pilh. habel rebbpiisari. Qm^n., stiitutum es'. cmones Zosimi c mmoniloiio Niccnoruin uomine
iu
d Piih.. rebaptixati. In Vind. serunda manu adliiur firotinctieamtlem lectioncui a Dionysio recepta.-n f.x*
rursvm. Vulg. Isid., baptiiaii rursut. Veron. Isid M libent; eamdemqifpariterin radic-- pwfcMnioinnes
rebaphzali rursum. Laiiuac cotieciitmes ;mi qu-n qmc a lm<iiy>io n n piu-
• Sic codd. Vindeb. ei Pith. cnm Isidoro. Que- deuoi. Hos canooes praier Dionysiom in»en iiius io
snellus, »iin»« invemi ftierint apti. Veron. lid. p>st niss. Latinis colli-ctinnilni* Vat. Heginx 199", L«-
vertiiun oporiei addil ti erunt iti ordine tacorum. cnnsi8\ Vat. 1342, sen Birb. 2888, Quesnelliana,
' Que=n. aildit eorvui : quam vocein ignorant codd. prisca Jusielli ei in ea v«;tu>t ssima qiiam Isidnria-
,

Tbnan., Vindeh. et Val. Rcginx. nam vulgo ap; e'lan«. Non fancx quidein vari«nt'B
6 Can. 20 ^icxnns desid. rauir, de qoo vide dis- n i.leniidem inducix, aliam alque aliam horum canoiimn
sertationem ad hunc c diifem. quisi foriiiam oe *el«li interprelalionem exbioerc
h Cod. Pith., circa diaeoms, ot in Isid. vu\i. Ali! nnnnullis visx snnt. At evactius perpenileniibus el
rodd. Isid., di.Tconos. At Veron. Isid. et ^at. Re^'. confcrvut bus 6int){iila, lotam variel tem in qtiibusdam
r-nm aliis oodd. bujus roilectionis habenl diaconissas. vocibus binc el hinc sparsis hidiiaro, inlcgras vero
tt»l mss. Thuan. el Pilb. eum Verun. Isid. delent lineasetcommalaii.legra verhis il>dfin cmiveniie pa-
torum. Dcin soins Quesn., sertetur. tebrl : quod cimi inierpretation> diver.'.» non con-
» In ms. Vindeb. pro que s>cunda manu scripium gru:'t, primxvum onginale Latnuin liberioribus va-

est qu'a. Dein Pith. et Verun. Isid., interlaicat. Vulg. rianiibus alicubi tran^formatum, sed in r.idice idem
Isid., ut el omnino inter taicar. cogr.ostetur. Hoc loco praeter variaotes codicum
Vnlg. isid. addit Simititer autem diaconlssat,qua:
i :
bujtis lollectkmis, soifus Diony-ii lectiones annoia-
tn calhoUco canone non liabcntur, $:miti modo, id est birous. Ciun postea hi iidem canones edentur io ra-
Lvca> e tunquam non comecraia deputentur. Ms. Ver. cudcnda colleciione pij ca, lune v..ri<ntft'. aliarum
Isid. idem habet, excepto flne, \n qno legl;ur ifmirt' colieiiionuin inediiarum Vai. Regmx, Vnt. LW2,
loco, i-.i esl iaicac, tanquam non consecratai habeantur. aiquc Lu««nsis subjieicmus, et alicub^efr^m Isido-
tanon 20 Nicxnu^ desiderator in codd. hujus coN rianx, qu&m iu caieris eum vulgsitis conferre quisqnT
lectionis, siruii in Valit^no Regin*, nec non in ab poierii.
l»rev:ai".'ae Rullni. Ai jn inss. Fo»,sat. Pilb. et ilurd^. .
1
Qucsnellus haoc roiailonem £flb'!«git : damntm
401 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SliDlS APOSTOL. 40*

consueludo quam perniciosa corruptel.i fund.tns A <1" * suut episcopi non transeant, ni ; ' forte a fratri

bus suis invitati k ne videantur janua cbaritatis

eradicanda est : ne cui liceat episropo de civitate ,

sua ad alinm civiialem transire; • manifesta enim est ei ludi.

qua lioc f.>cere tenlot, cum nvilltis b in hac re

ca>i6a Tit. XXIX. Ut inier episcopos comprov.nciales audiant

invenlus siiepiscopns qui de majoii civiiate ad mino- (Can. 5 hid.}.

rem * transiret. Undc apparet avr.riii;je eos ardore 1

q loque providendum cst si in aliqtia pro-
lllod :

inQammar, et amhiiioni servire, ul dominaiioneiu d vinria aliqins episcopus contra frairem sutitii episco-
jgant. Si erj^o ninnibiis plaret, hujusiiioiii pemicies pnm litcm m babneril, ne unus e duobus ex aiia pro>
sxvuis el ausieiius vind reliir, nt nec lacam com- vincia advocel episcopmn n.

munionem liabcat qui talis esi. Rcspondenral uni-

>53 TiT. XXX. ° Dr npnellaOoitbus adepiscopum Ro-
ver i : Plaeet.
manum {Can. 4 Ibid.).
(Can. 2 Dion et in cod. Tliunn.) Osios episcopus
dixit : Eliamsi l»im exsiiierii aliquis teuirrarius, ut Quod si aliquis p adjudieatus fuerit episcopus in

foriassis e excusaiionetri affeiens asscverel qiod po- a ijua causa, cl putat se honam Isabcre causam, ut

puli I tteras acteperit, <um inanifeslttin s.i pntmsse iicrum conrilium rer.ovelur : .-i vobis placet, saw li

'p ucospramiioetmercedecorrutiipi,eosqui»inceram ft apostoli Peiri memoriam honoremus , ul 1 scrib.itur

fidem non babent, ut clamarenlinecclesta, et ip>um vci ab liis qui causam examiuaruilt, vel ab episcopi?

pelere viderenlur epUcopum omnino lias fraudes : qni in proxima provincia iiiorautur, Rotnano ept-
danro nidys esse arbilror, hoc modo, ul [nec la cam scopo. Si judicaveril reiiovaudum esc jtidi'' «im,

in finecomiuunionem accipianl. Si eigo volis 64 reuovetiir, et dei judices; si autr.m probiverit talem

omntbtis placei staiuite. Synodus

, respondii : Pla- ciusam csi-e , ut non ref> ice-itur ea quae aet i funi,

cel b . Osius cpiscopus dixit : Iilud quoqne, l

bt qiic flVrTeverit confirmaia eriml. Si hoc ouinibus

episcopi de sua pnviucia ad al-am pr<«vinciam in piacet? Svnodus rcispuiidit : Plateu

illvm 28, qui prinvts est Sardicentium, ila reprtvsnvat yiienlnr.

codex Oxonieit-is, Tknaneui vero et hid>r in duos l)i.irty»ins, ne
11
videamw (al. videatAu ) jmuam
scindnnt, setl diveno mod <; Dhnysim denique Extguus claudere clinrimiit.
l es fncil. F.t Thuuneum quidem sequi anmivs fveiat. ob Tlman. cini. Dionys. omiitit) lllnd quoq>te
1 C<>d.

eatn caustm quod in ip&n t)ioiri?nsi tituus capituli 1 providendum e*t. ci h betu, Qvod si in eliqna,
monc.t sub xLvm t. fw/ s comprehendi can" nes Siaenos,
; m lia cumnostro c«d. Vindcb. c.etene collcciiones.
a> totidem , tuto »m'i/us, numerct Airebatent-s opud Oncsn., httbeut. Mn\ Dionysii ediiiones Mog"niina el
Atani-m Copuiii, ut dietlur in dhsertu(ione de Uoc. co- Jiistcili ma refragantibus msi. libris <jis -»s Labbeus
di>e.Veri<m citm itniintdverteremThunnettm, in 'iuo consnluil, iielenl ne : m.!e. Cml. Tiiuin. ha!itt nec.
sinuuti cnnones Sa-dicenset dniitici oi nuntur nrquitienio, n cod. Tlnian. addit cot-nitorem.
\)\ n. cuii":

uno t\uo<i Dinnn^innuHi est. uturo uiiuitde arcepto , in " De

•ippelinii ne. Sccnti sutntis leclioncni
(juesn.,
huc. ia>i>eu potterviri cnnouis parte quant pro tecundo noshi cotbcis Vinde:»., quain cooiproliat eliam alitis
habet, unici.m legi Diontfari arqnmenluin , ex'*i!.>'oi'i c hnjiis colleclionis codex Atrehatensis lauda uj :tb
nf» tjuxdem Dionusii cndice munasse par i tonem cane- AImmo C"po. Mip litn est eiiam in iiisc: tpltonc ins.
ni>, u q»o et iiutn* ; oliam ie<o vt cn iqniorem et huic Vai. Hegma?, cujus tiiuli in bac (olleciiouc ncepti
codici propriitniesse letinrndttm. Ni>iiS"lus codex Aire- sont.
ba-ensis, r>edciiamuos'er Vindob. 59, cum Oxnniensi p Dion., judicalns. Po t panca pro voce conciliHi»,

C"U incntes, capitum pariilionem bie vulgaiam ap- qnnti in liac el in Dionysii collcclione le^iinr . ^tijo
probant. Collectione» concment Cr.cto texiu liaiient judtcium.
" C^d, Tliuan., manifeslata. 1 Oue n. ciim nis. Ox^ n., saibaiur ab his qui cau-
•> Vure* in hac re a-iun.i: siini x no<iro cod. Vind. ,l
s?m examinnrunt , Silvestro (lomano episcp>i; ul,sl
bujus colWiionis proi ri", uii adduntur etiaui a l)i«i- jndicaveril. Dton. |iro Silvestro habet Jntio; et pro
nysin luxijino. ei inal is cnlleciionibus Isid. etPiisc:'. ul si bafoet et »i. Cod. Thu.in. , icribatnr vel ab kit
« Cod. Vindfb., velit tramire. qui exuminuritni , vci ab episcor>t> Julio llomano. Si
d Cod. Thtiau. ciim Vai. Reitinse, habeani.Mox mss. jud caveril , etc. Ms. Vmd., scribnfnr tel ab his qut
Vindeh. et Dionysius delcnt ego. examinaruut , vel abepiscopo, s jtidicaverit. Hi duo
• :~ic todd. Vindeb. et Di"iiys. Exi(». cum cxtcris postretni codi es dum re;»'iuni particulam vet, (|ua3
coll<'Ciionibns. Quesnellus, ex< usuliottes dee^i in Oxob. ct a, u IDionysiiim , imperfectum
t Solus Dionysius apud Juslelluin, pluret; a!ii vero sonsum indicantque per saltum omissa
relinquiint,
ipftins Dionysii codic« s. puucos. fuisse post secundum \el ha*c verba, ab episcopis qui
s Cinl. Vind. delcl in fine. Dion., arbitror t 'ita nec m in proxima provincin morantur : quae cooiextni neces-
la'cam in (ine communionem tulis accipiui. Mox nos. p saria ex mss, cditionis Prisce ct Isidorianae , nec
Vind. ei D on. pratereuni ego. non ex veiusiissimrs cdleelinne Vat. Reginx 1997
*» t'.tn|. Ilman. boc additaineulum in nnlla a'i i supplend.i crcdidimus. ln Vindeb. sa luselucet mani-
coilectiorieexhibitnin nraefert : in exiiu coinmunionem festus : nwm a vocc episcopis ad vocem episcopo
sa'tem taicam consctjua.itur. ant quiis iimanuensis iramcurrit. Nomen Siivestrt)
I Mss. 'llman. etDiun. addunt, necessarig adj cie.i- , S'i(> Jvtio, qui Saniscensis tempore fioruit, subsiitu-

dum est. ttuii est in <o i. Oxon. ut congrueret cum terapore .

Qucsnellus com al qno snocodice inseruit nan;

i Nicicna synoiii, cojus csnombus Sardirpn»es iu hac
et in postilla margiuali notivlt Negaiio mate in alas : colleciione adiunginuur. Julii nomeii praiert quidem
codicibu$ omimiiir. N.>n solom coiJ Vindeb. hujiis : eliam Gr;ecus texlus; omisimus tamen coro iis Lali-
collectii.ijis, sed mnnes aii.»rum coUeciionui» liun:' nis diver>.T originis e^emplaribuB quae inlegrum
ue^atione :• ignorani; cmon eniin vetat transire a:i textum exh>bpnt.
aliin» piovinciara in (jua sunt episcojiij nisi ab iis in-
*G3 ATPENDIX AD S. LE0N1S M.\GNI OPF.IU. W4
Tir. XXXI. n De non supcroritiwndo ei qui appella- A aul i» *ico »Hquo, aut in inoJica civilate, cui sulb-
wnl (Can. i Dion., 5 /*.). cit unus presbytcr :
67 Q.
u,a MOn est nrcesse ibi

Gaudcuiius cpiscopus dixit : Addendum, si placct, (icri epistopmu, ne vilescai nomen episcr.pi cl aticto-

luiit: scnicnliae quam plemm sanriiiaiis protolisli, ut ritas. Non debenl s illi ex atia provincia iuvitati

euin aliquis dcposims luerit rpi&enpus , c rum epi- faccre episcopum , nisi aul in liis civitatihus qu.e

scoporum judicio qui iu vicinis locis coiiunorantur, episcopos ba uerinl, aut si qoa lalis aut tam popn-
et proclairaverit agendum sibi negotium in urbe losa est civjtas qux mereinr lisbere episcopyni. Si

Uoma , alicr episcopns in 66 cjus catbcdra post boc omnibus placel? Synodus rcspondil : Pl cel.

appcllaiionem ejus, qni videiuresse drpositiis, oin- Tit. XXXIV. b De retraclnnda ttjnodo provinciali per
iiiiio non ordinetiir b in Incoipsius, nisi causa fueril vimrios episeopi urbis lioinw st fueril tippeltntum ,

(Can. 7 Dion. et lsid. ).

m judicio Romani episcopi detcrinin.ua.
Osius episcopus dixit : Placuit antem ntsi ' cpi-
TlT. XXXII. Quando debent c in atiena provinci.t a
sccpus accusalus fiicril, et judicaverint congregai
vicinis cpiscopus ordmuri (Can. 5 Dion., /s. 0).
episcnpi regionis ipsius, ct de gradii >uo enm doje-
Osius episcopus dixii : Si cantgeiit in una pro-
cerinl; i si appellaverit ipii d< jeclus esi, el confuge-
vincia in qna d plurimi fucriiU episcopi, uuuin (orte
r ril ad episcopum Romamc Ecelesise, el voluerilse
remancre episcopum, ille vero per negligemiam no-
audiri ; si justuin putaverit ut renovelur examcn,
luer.l ordinarc episco.iim , et populi convenerint
Bcribere lus e, Ucopis d>gnetur qui in finiiima et
episcopos vicinac provinciae; ceuseo debere illum
propinqua provincia sunt, ut ipsi diligenter k ouiniuo
p iusconveniri cpiscopiun ijui in ea provincia iuora-
requirant, et juxta fldem verilaiis dcthiiaut. Quod si
lur, cl ostendi ei quod populi petant • sibi rcctorem;
is qni rogal causam suam ilcruinaudiri, deprecalioun
et boc justum esse ut cl ipsi veuiairt, et cum ipso
sua movent episeopum Rom num ut c laiere suo
ordinent episcopintt. Quod si conveulus liiteris la-
preshyie tun miltal, oiit iu poiestatc episcopi quid
euerlet dissinuilaveil, nihilque rcscripseril, aatis-
velit, cl quid a-s imel; el »i dccreveril milieudos
faciendum esse populis, ui veniant c.x vicina provin-
esse qni pr.i-sentrs cum cpiscopis judicenl, habcnles
cia cpiscopi, et ordmcnt episcopurn.
cjus auctoriiaicin a quo l
dcslinaii snni, erit in suo
Tit. XXXIII. f De non faciendis cpiscopis per vicos arbi;ri>. Si vcro credideril episcopus sufficerc, lunc
ei madicas civitates (Can. Dionys.).
uegoiio tcrminum imponal, el faciat quod sapienlis-
Licentia vero dand i non est ordinandi episcopam simo consilio judicaverit.

* T luluin ex cod. Vindcb. expressimns. Quesnel C pmbala, habet aulem.

lus, ui appellnnti non ivprrordinttur episcopus. 1 lia m<. Viudeh. cum Mrebalensi apud Alamim
b Vocest» loco ipius deMiul in aiiis ctdkelionibus Copum , el Vat. Iteg. Codex Tbuan. litnlo caret.
Dinn., Prisca, ct Isidoriana. Quesncllusex Cod. Oxmi.,nlcretlimus: De retraclanda
c Quesn., ex atiena provincia cpiscoput
'ordiwri, cansa appillunis in synodo protinciuli.
Nosituin Vindebon. cod., tui cuuuiiii Vat. Reginx, Quesn. inserii oais nullo uostro codice, et nulla
1

praiiilimus. alia colleclione snftiagai le.

" Solus Tluian., non pl rimi. Addit Qnesnelliis : i lia biijtis colleciionis mss. et Dionysius. Ddiiio
Opime, ni futlor : hwr est enitn causa cur contiaerit Isidoii : Si appellavcril qtti drjectus vidciur, et confu-
wrffl remanere episcopum. At non est npns tle^erere gerit ad bealisaimum Ecclesitc Homana: epitcopum.
lc iimieii qiiain caMera: ctiam Laiinx coliceiiores l-dino P. sca, quse boc lomo prodib i cx cod. Vat.
iiun vulgato Gracco approbanl. Korte veto ntdifti- 13'»-, Si nppcltatfC videatur qui dejectusest, et confu-
rnlias et coniradiclio qua boc Inco ingcritur pro:s is ger t ad beatissimum Vrbis cptscopum. Cod. Jral. Re-
stibiincatur, supplendnm esi loco participium odi- g n e 1997 ac Zosimi papi- rominoniloriuni : <i ap-
vantli (in qna plurimi fucrint episcopi oidinandi); pelimse tideatur, el confutjerit ad beatissimum Ecclesia
ipiam lectionem nacli sumus in aniiqua vrrsione Hoinana' episcopum . et voluerit cum ((|U:e posdcma
Imn.iu canoiium boc loiuo edenda ex ms. Ji5 capii .li \ox desideratnr io Commontorio) audvi, et jus'um
Verouensis. Confcr qux in eam observabimus annot. pulaverit, etc Dosl verba seaudin Qtionelluscx solo
7. Mox todices noslrc coilectionis cum ms. Val. Oxou. inseril vnce.i liomanus episcopus. De-unt ia
Iteg., qno ntslcr aiu lor iimis dignosiitur, iranscur- rv iiiss,Tlinan. el Vindebon. ac in aliis colleclionibus.
iiint voi cs ilterero ;><r negligentiam noluerit ir>tinare Md.bas voccs rcfcn posl verbuin dianetur.
episcoppm. lias auicm couiexiui necessarias, ei per L Cx'icrai colleciiones
et Zosiini Coitinicniioiium,
merum sultuni omissns iu laiulaiis codicibu» ob re- omnia.
petiiam voecin cpiscopum, cx omnihus aliis co lcclio- 1
Qiiesnellns cum
solo cod. Oson., missi sunl. Post
nibus Laiinis, Dion. 1'visca. et l-id., i.ec nones jai.ca cod. Vat. cum Zo^imi Commouiiorio , Si
Rcg.
(liaco inst-rcndag cicttidimns. Post panca Dion. Ju- te o crediderit sufficere eptsropns ul neyotio terminuin
stelii, po/ufi convenemu, ejnscopos vieinte provinciw im onant fuci l quod sapienlissimo contilio suo judi-
,

debere tllum piius convenire episcppvm... <l oshndcre ctveril. Idcm babenl Dionysius et cdiliones Pnsca
quod populi. Idem le;iui' in Dion. edil. Concili. rtini, al ,ur. IsiJori.ina qnx- tinien post vocem episcopos
:

msi (|uod pro epscppos... debere babeiur episcopi... :<ddunt comj.rov.nciales , vel ptovmcialcs. Itc.inuimus
uebenl : nnlius. I. c.ioncm a Qtie^ncllo vulgat.im ex ms. 0»on., quippe

Qnesn. ex cod. Oxen. in«eruit *u«i tlrlevitjnus .'

t|u v eadem Vindeb. Idcm Qncsncllns iu
est in c >d.
riiin tuss. Tbuan. e> Vind., concinentibus al.ia c !- poslilla marginali pvxferl lectionem lsiilorianam, ac
l('Ct Ollil)ll7. si i-ad m sii in C dice Afrii ano el ms. Tbuan. Cmu
• Sic ms. Vind. cum Vat. Rcginx. Quesnellus ,
vi-ro in Codice Africano, idcst, in Conimonitniio Zo-
ffon debere ordinari episcopum it vico ei modica avi- sim qinid Cyd.ci Africano insertum e^t. de»it vox
,

tffie. coirpro'i;icialc$ , niirn in Tbu n. legattir igr.orarnus.

i Solus Qucsn, pr<) Y' ce ii7; , nosiii- '.odicibus
 :

105 CODI.X CANONUM LCCLLS. ET CONSTITUTOKUM S. SLD.S A<?OSTOL. 406

ggTiT.WXV. " Qnanlo ephcopi, el in quibus cau- A ccs habuerint vcl acccpcrini, per diaconum sniiin

tis ad comilalum radant (Can. 8 Dion. el /s.). mi tant; quia persona minisiri invidiosa non csi, ct

Osius cpiscopus dixit :

b Iinporiuniiaies et nimia qux impelraver t, celerius potfrit rcfcrre. Ll hoc

fi.qucnlia, et injustac petlioncs fecerunl n<>s »ion cousequens esse videtur, ut dc qualibcl provincia
biiitam habere fiduciaui vel graliam , dnm quidam cpiscopi ad eum frairem et cocpiscopum nostrum

noii cessani :id comiiatum irc episcopi , cl maxime prcccs miilanl Rqui io meiropoli consislil, nl ille et

Afri :q»i, sicut cognovimiis , sancii siini fralris el diaconuin ejus, ct svpplicationes destinei, commen-
coepiscopi nostri Grati salulariu consi ia Sjernuiil (taliiias iribucus epis olas pari ralionc ad fratreVet

aique conteuinunt, ut non solum ad comitatuui mul- rnepiscopos nostros qui illo lempore in bis regioni-

tas et diversas, Ecclesi* non profulnras, r

peifcrunt bus et urbibus rooranlur in quihus h felix et luRttiH

causas ncquc, ut; fieri solel ct opoi let, ut pauperibus, Auguslus rempublicam gubcrnat : si vero habel is

aul viduis, aul pupilbs snbven alur; sed ct digniiates amicos episcopus in palalio, qui cupit aliquid, quoil

sa^culares et adminisirationes quibusdam posiuteni. tamen honeslum csi, impeirare, non prohibelnr per

llacc itaquepravilasolim non solum murmuraliones,

dinconum suum rogare, el signilirare liis qnos sct

scd et scandala exc lat. Honestuin est auicm ut epi- benignam iniercestionem abseni posse prxstare.
scopi inlercessionem his prxstent qui iniqua vi op- B Tit. XXXVII. Vt di$cuii,il papa Romanus ' cau&us
.; ,,-a .« n m:„.i... n ,.i n .. n ui E <.vc> proptcr quas ad comitatum diaconum mitlit, si tamen
primuntur, autsi vidua allligatur.aul pupillus exspo-
. ,

opportunum fuerit (Can. 10 D.ontjs.

betur, si lamen ista nomina justain liabeant causam
Qui *cro Romam vtneriut, sirut diclum cst, sa:>
aul petnionem. Si ergo vobis, fralres cbarissimi,
ctis-iino fralri ct coepifCOpo nosiro Hnmanne Eccle-
placet, dcceruite ne epi copi ad eomilalttiii accetlmt,
si:e preces 70 'l
,,as habeui Iradant, ui ip>e piius
nisi forle lii qui religiosi imperau ris lilteiis vel invi-
examinet; i etsi honesla: et justas sunt, pracstet dih-
tati, vel evocati fuerinl. Sed quoniam sxpe contingit
genliam alque Botliojtudiunm ul ad c<-niilalum perfe-
ul ad misericordiam Ecclcsia: confugiant, qui inju-
rai:tur. Universi dixerunt placere sibi, el lioiitslum
riam paliunlur, aut qui peccanles in exsilio vel in
esse consilium. (hid. Can. 10.) Alyp us cpiscupus
insulis damnantur, aut cerie quamcunque senientiam
dixit : Si propler pupiltos et viduas, vcl lalmraiilcs,
excipiunt, subveniendmn esl bis, et sine dubiialione k
qui causas non iniq ias liabeui, susceperint epi-
d Uni-
p tenda indulgentia. Uoc ergo, si vobis placet?
scopi peregrinaiioiii» inccmmoda, habebunt aliquid
versi dixerunl : Placei,, el conslUuatur.
rationis. Nunc vero cum ca posiulent prxcipue, qu.e
69 Tit. XXXVI. e De
ad comitalum diriuen-
diaconis sine i nv i«ti£n omnium el reprclicnsione esse uou pos-
dis sub prosecutione metropolituni (Can. 9 Dionys.
r ..„. i
non nccessc esl • ipsos ue ad comiiatutn.
i

,i-j\
et Isia.).
n
Ci
sunt,
Tit. XXXVIII. Vlsinl epiicopi qui in canati sunt
Os us episcopus dixil : lloc quoque - prude lia
s0 IUciti ad discutiendos episcopos euntcs ad comita-
vcs'ra iractare debct, qui decrevistis, ne epi.-C'>po- tum'(Can. II Dion. ei hxd.).
rum imprubitas nitatur, ul ad comiiaium pergnni. Gaudenlius episcopus dixil :Ea qu» salubriter
Quicunque crgo qnales superius mcmoravimus pre- providislis n convcnicntia ct seslimatione omuium, et

«Qucsnrllus cumcod. Oion.hunc lilulum pfaefixil. conum praemisimus particulam ct ex cod. Vindcb.
Pro quilnis causis episcopi ad comitatum canl. Tilulum Ms. Oxon. pro ejus babei suum.
iMid. Vindeb. cuin Vat. Reginae concincntcm rcvoca- h Sic mss. Thuan. et Vindeb.
Caetera; collectione-,
vimus. fetix et beatus; Oxon., reli^iosns lanlum Quesn., fe- ;
b Ita codd. Thuan. ol Vind.b. cum Dionys. Que- h.v ct religiosus, ut in Vat. I3i2
ed.lionis Pii>ca: in
snellus, Importunitnis nimia frequemia. Yonimus. In line bnjus canonis Dion. Jusleli, el iu
e Al. afferani. Mox cod. Vindcb. delet neque, ct maiginc Conciiiorum adilitur, « lamcn opportuifiint
habetcum Dionys. aul oportei. [>ient : qune verba in Graeco et aliis collectionihut
d Quesn. cumOv«n. addil consiitnatur. Isid. vnlg., Lal nis desuni, cl soltnn in m-s. Vind. noslrx c. lie-
uatuatnr. Dion.,rf«:ernite. Seculisumtiscodd. Thuan. clionisetin Vai. lto^. litulo sei|uent!s canonis annc-
el Vind. qui neotruui habenl. Codd. Vai. Regmx,
,
ctinitur.
ei Veroneuxis 5<, quiaaiiquam Sardicensinui edilio- • Qucsn., causan eitntis ad comitatttm. Ret nnimus :

n-m coniinei ai> Isidoro rcceptam, non ahsiiniliier rj t.iulum codicis Vtnde>. acce ienli ms. V.il. Ke^ine,
prseferutit ^» ergo huc vobis ptaeet. Vniversi
: elc, , in qui» tamen melius eausas proptcr quas ad conittu-
Post nueruni plucet delevimu parii ul.im nt a Que- liun millilur, elc.
siello lecepl.in, aucloritaie nosli oruin codicuin alque i Cnd. Vin I. cnm Di-m. r-l Isid. delfnt hoc loco et,
Dionysi'. ac pra:ligunt verlio pr.vttet.
e Ita codd. Vindeb. el V.it. Ilegin.e. Quesmdlu ,
k 1'aricula nnu male
nmittilur in Dion. Juslelli.
17 diticom millanlnr ad comitalum per metropotitas. Mux episcopi dee.i in cml. Vindeb. iu Dion. ac edi-
f
Dion., proiidcnlia. tionibug laid. ci PrUca.
b Cod. Vat. lieginc 1997, qui in maximn civkale, 1
K\ cod. Viiid. ac Prisca cdilione adjccimus i; tns.
id eht mciiopoi, consistil. Isid. ciim ms. Veron. r>S . IHon. el Isid. vulg. habent eos. Vat. Regiiiae ct Ve-
i :em hahel siduin plurali nuinero cflcrl ad fralres ct
: ron. ^8, ?//<;«.
toepiscipos noKiros q'ii in ma.cima civitale id a-t /» '"
Quesn., Vt episconi in canali consliluii disntlianl
me.ropuli, con*i*t'int : uhi ma.rma: cirnalia nuinen vo- cawsas cuniis. Secuii suuius eod. Vindeb., qui cutu
ceni metropolis e\plican<, ciiilem seu geographicam Val itog. concorilat.
provuici.e nicirupolim innuil; neque m Sardicen- m " cum Veron. Isid. 58, conv nicntic et
Cod. Oxon!
sis synodi lempore in 0<c deute in-tiitil;e crant mc- a'stma!ioni. Vindeb., conrenienliv ei cestimatioue
trnpoles ccclesiastic*. Vtde ipi:e aniiiHiverlimus in manus antiqua eiiiendavit mtimntioni. Mn* idem Vin-
traclaiu prjemisso pait. i, c. ;», n. i. Mox v.)ci</«- deb. ctuu D,on'Jusielli delet et hominibus.
 ;

407 APPENDiX AD S. LEONS MAGNl OPEttA «08

Dco plucilura, et homiitibus lenere liacteuus fifmi- A 1'otestenim per has promottones, qnae nibebnrit uti-
talem possunt, si metus Imic seutentiae coujungalur. que prolixum (cmpu--, prohari, rjua fide sil, qua mo-
Scimus enim et ipsi sxpissime prop*er paiicoruni de^tia, qua gravitate et verccundia. Et, si iliguus
• impriidriil :
am religioscin s;'cerdo'ale nomen fuisse fueril prob.Uus, divino sacerdi>lio illu<trelur. Quia.
reprehensum. Si quis ig>tur eontra omnium semen- conveniens non est, nec ratio vei disciplina patitur,
ti;<m ni6us vduerit ambitioni mai;is placere qiimt Bi temere vel levitor ordneiur ant episcopus, aut
Deo, is debel sciie, causis mldil s, hniiotem digttiia prcsbyier, aut diacnnus, qui nenphyms esl: maiime
lemqnese aiiiissiirum. Qnod ila <.'eintim cou pl ri po- cuiii magisler grutiuin Apo->i<.lus n«* boc lierct <le-

tcrit, si uniisqiiiMjuc! noslrum i|ui i < canali esi c<>u- niiutiasse el pmbibuis«e videalur (II Tim. m, !•); sed
siituius, ciiiii progredieincm episcopuni videril, in- lii qiiorum i.er lon^uui tempus examinali ;ii vita, et

qiiiril traiisituiu ejus, cansas v dcnt, qu<> lendat merila fuerint comprubala s.

agtnsc t. Etsi qtiidem euin inve eril ire b a<) ctuui-

ial in, requirat ct ilu qmid supcrius conu re!i<n-
72 ^ ,T * h
Quandiu ep'scopns in aliena tivtalt
^L.
I
lercarnari dAie.nl exceptn graii nec.tiilute (Can.
sum est. ne forte invitauis sii, 71 "l -i facuilas 14 Uion. el Jsid.).
eiifnli perniiilaiiir. Si \ero, ul superitis memoravit
Osius episeoptis dixit : El boc quoque slatuered -
-anctitas ve-tra, proplcr desideria et ambilioues ad B hetis, ct si * cx olia civilate, vel ex provineia sua a<l
comiututn pcrgat, nec liileris cjtis subscribatur, nec
aiiam provintiam transire volueril episcopus, el ain-
iu eommunienem recipiatur. Si voiiis placet, omnitim
bilioni magis qnain devolimii serviens, voluerit iu
•ententia confirniari deliet. Unircrsi diserunl hone-
aliena civitate multo lempore rcsidere; I fotte ciiini
s '«iii esse, ct placerc sibi hnnc eonsiitutinnem. (f^on.
evenit cpiscopum loci non csse tani instrnctnu ne
f 2 Dion. el Is.) Osius epscopus ibxit : Scd et mode-
ratio ueccssaria esi, dilecti.-simi fratres, nc subilo
qu : tam doclum ; is vero qoi advcnit incipia e< m
adhuc
coiitemnpre et frequenler facere sermoriem, ut do
al qni nescicntes quid in syttod > decreium
honesict et infirmcl illius p?rsonam, iln ut ex hac
sii, venianl s:;bito ad civitates eas qua- in canali stint.
d
orc.isione * non dubitet relmquere a«signal.im sibi
Dcbet ergo episcopua civitatis ipsius admonere eum
Eccleshm et Iranseatad alienam. Definile eigo teiu-
el iuslru tc tit v e«» loeo dhconum auum mitUt ad-
pus : quia et non recipi cpiscopum iiihiituaiiuin es',
monitus, ei ipsc rcd at in paiochiam suam.
ct si diuiius resideat, perniciosuns. Hoc ergo ne fiat

Tit. XXXIX. * De tuicis non faciendis epitcopis providcndtim cst. Slcmini auteni l snperioies fralres
(Cnn. 13 Uion. et Isid).
nosiros c DStiUi : ssa ut si quis liicus in ea qua mo-
Osius episcopus d xit : Et hoc necessarium arbi- ra ur civitate, per Ires noiiiiiticos die-, id esl per
ir«ir ul diligentissime tracietis, si fort.^r.ut d ves, aut trcs septimanas non cclebrasset convcniuni, commu
hcholasticus dc forn, aut es aiJmiiiisir.il one episco- ninno privarctur. Si ha;c circa laicos conslitula sunl,
pus fcerit posliilaius, ut m<n prius ordinftiur, nisi niullii magis m episcopnm ncc li< c, n<x <l c<-i, f*i

f anie c letioris raunere, et oilicio diaconi aut pre- nn l.i sit tam gravis nece-silas qUT. deliuc:it,til am»
«byier i fucrit pcrfmiclus, el ita pcr s ngtilos gradus, piius a supr.isciiplo tcmporc absens sit ab Kcciesia
si dignus fiierii, nscendat a>l culmen cpi-copatus. Sua. Universi diveruni placercsibi.

• Sic ms«. Viniieb. e' Tbuan., con< inentibus Isid. iionnulla solus Dion. Jusielli omitlit, 171«' neophy-
vtil<<. et Vat. 17)42 editionis Priscsc. Quesn. ctini tus rsi.
Dion.. tmpudentiam. 8 Dionysius addit Universi dixenmt placere s:b\
:

b 0.) repetii:ts voces ad coautaium in bac collc- hwc. Paulo dissimiiiter alije collei liottes.
r ione omis-a fuerunl seqnentta nspie nd comilaium u lta nositTCod. Vind
b. cum. Vat. Reg. Quesnel-
siioplela vcro autiqua manu in cn<ld. Tliuan. el Vin- Itis Ne episapus sil in aliena Ecclesia ultra tres Do-
:

leh., qtioruni auclurilale insmenda crediliniiis, cmn miiiicas.

prccser im oiunes ab.c cidleciione> h<nc enndiMn Dionysius et cod. Thuan., ex alia civi:ate can r-
»

senteniiain exlnlieanl. Co<l. Vindeb. sallum in.-mi- nerit ad aliam civilalem, vel (X provincin sua ad aliam
lcsie prmlit in le.xtu cinm h bei ire ad eomiialum
: D prorincvtm; et ambiiioni, eic. Reiimiiiinis ieinonem
liergat : ubi veibiim perqut s ne inst rtis voci us sus- ;
Quesuilli, quia concitilctim ins. Vindeb., ex tjuos.i-
pcosnm, ;.liqind pra-ierutissum significat. Quesnet- luisi etint rel qtiis cdd. scripsiuius ex provmcia s.ia,
lus 0\<m. eodicem sccutiii, reiba liudata in margine ubi Qtionelliis ontisit ex et sua.
ilescripsii, Quesn. addit. quanto tempore ibi maneni. Deb v -
i
% ;

Quesu, nmitiil nliqui ct snbito ; addidimus vero

• iiiu> auitnrilaie oiiinuim m^irorum codicum, et po-
cx cod. Vindeb. ct Dion. editinnis Conciliorum. Alias lissiimitu \ indebincnsis.
(ollcctiones habenl quidam; omucs si<t'i/o. Dion. au- k Pa codd. Tliuai». ct Vind. cum Dion. Isid. et

1<-:ii Justelli banc exiremam vocem igr.or.it. cdiii ne pr.s<a. Quesnelius cum ms. Oxon., uon du-
J Quesii. prn toce eum, quam ex mss. Tbuan. cl bi.ei KccUtiam suam relniqnere.
Vind. ac Diony-. inserui.nus, edid t reniemem. Post ' !>ion. cl vulg. Isid., tuperiori concilio. (^od. Ve-
pauca c>d. Vind., admoniltn ip»c lamen redeal. M^- riui. SS, qui collectioneni ab Isidoro recepttiu con-
Ii>is in [lioii. i,|. el edil. pri^ca. admonilus lamen
| linet; Vat. Rcgina», et V;it. 1^42 c<litionis irisc*.
;psc redi.-ai. cmicinente Craico lexiu, tvperi^.ri lempore. Hoc do
• bic cod. Vindeb. In ms. Vai. Regiu.ii bahelur creiiiiu legilur 111 concilio Eliieriiano r. 21.
cito non fcciendit y-icsn.. Sela-ei (iant epi*copi. " Quesn , Episcopo nec licet, nec eum deeet. Cod.
f Cotl. Viudeh. ctim Di<>n. Jus'cili ignorat cntr, Vindel». cl Dionysimn editionis Cnnciliorum praetu*
e! post p-iuca lube! perfunclut, «<* p*r ttvguht, Post liinus.
 ;

10.9 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOKUM S. SEDIS APOSTOL. 410

Tit. XLI. • A"<! ft«fll episcopo pliu trihus hebdoma- A <!i!i<.'Onlius lerelraetetnr, qi ia non oportet negari ei
dibus abesse (Can. 15 Dion. el hid.). audienliain roganti. Kt i le epbcopus qui juste ;>ui

Osiws episeopus dxit : Quia niliii pr.vtermiui in usie eum aibjecit , patienter accipiat ul negnliunt
oporti t , siuit quidatn fralrcs < t coepiscopi nosiri iiisrniiatiir, et vel iToiietui' sentetitia ejus a 74 n u '

b qui nun in ea civitale in qna ridenlnr cpiseopi essc riinis, vel emendclur. Tamcu priusquam cinnia di!i-
coustiinli, vel cerle parvam rein illie baheaut, alilii genter et inleliier cxaiiiii.enlur, cum (|iii fuerii a

aniein idnnca privdia hitherc cogiioscuiilur, 73 v, 'l coiniKiininne sep;<r;itus, :<nte cognitionem nullus de-

affrrlinneut pr >ximni nm quibus iudul^eanl : liis bae- hel prasumerc ut cmnmiinioiii snciel. Hi v<ro qni
loiillS prrmilli oporlet , aci-e&u.l snl posscs^innes rniiveniunt ail attdiendum, si viderini clericormu essc

inas, el disponaut vel ordineni frucium laboris s;ii - simliiini ct stiperhiam, quia mm decei ut cpisi-opits

ni * per ires Dmninicas, i<! < st pe< tres liebdnmadas, injuriain vei (oniumeliam patiamr, severioribus ver-
si uioiari necfsse est, in suis po ius fundis moren- Iiis c<s casiigent, ut oliediant boncsia pr.Tciuiemi
lur; aul si esl proxima civiias in qm est presbyter, episrofio : ijuia sicul il!e cleric s sineerum di-bet ex-
i;e sine Ecclesii videalur f;ici're iliem Dominicam, liilere anxrem cbaritalis, ita qunquc *ici i s m mini-
illuc ;;c< eilal : ul neque res domcsticaj p; r ahseu- sin infucata debcnt epi>c<tpo suo cxhil.ere obsequia.
l,a... ejus detrimentiim sustnant, et non frequen- B Tit. XLIV. De non soUkitandis ctericis alienis (Can.
tcr veiuemlo ad civitaiem in qua episcopus moralur, 18 Divn. ei hidor.)
mspicioneui jactantiae et ambitionis cvadai. Universi Januarius episcopus d.xit : illiuj quoque statual
(I xei uni placere sibi. sanctilas • ve-tra, ut nulli cpiscopn liceat allcrius ti«
vitatis episcopi ecclesiasticum sollicitaie ministruin,
Tit. XLII. De clericis d qui snbmorentur ab . aliis non
reci, iendis (Can. 1(1 Dion. et hidor.). et in suis parocliiis ordinarc. Universi diseruul :

Osius opiscopus dixtt : Hoe qitoijue omnibus ' p!a- Placel, quirf ex bis contenlionibns snleni liasci discor-
cct, ut sive diaconus, sive prcsbylcr, sive quis cleri- (ii.T; et ideo prohibcl omaimu seuteutia ne quis boc
corum, ab episcopo suo fucrit coniuiunione privaius, faccre audeat.
nd alierum perrexeril ep scoptim , et scieiit ilie ad TlT. XLV. m De non faciendis clericis alienis sinc
quem confugii, emn ab episcopo suo fuisse abjectuin, ctnsensn episcopi sui[Can. i9 Dion. et Isidor.).

non oporiet nt ei communionein indulgeat. Quol si Osius episcnpus dixit : Et Imc conslituimus nnl*
f cerit, sciat to convocatis episcopis f causam esse versi : nt quicunque ex alia parncliii volueril alienum
dicturiim. Universi dixeruut : ilocsiatutum el pacem riiiuislriiin siuc conscnsu etvnlun'aie episcopi ipsius
Ctistodiel et coucordiam scrvabit. ordinare, non si». raia ordinalio cjus. Quiuiinque au-

1\r. \L\U. s De his qui excommiwkantur apud vicinos^ lcm l,oc «surpaverit de fralrilms ct cnepiscopis no-
epitropos audiendis [Can. 17 Dion. elhidor.). sliis, ct admoneri dcbel et corrigi. (Ccn. 20 Dion. el
O.-ins episcopns dixit :
h Qmd mc adliuc movet, hiuOr.) Aetius episcopus dixit: Kon igimraiis quanti
reticere non debeo. Si quis episcopus forie iracun- ct qualis sit civiias Tliessaloiicpnsium, S;rpe ;kI eam
dus, quod es^e non dcbci, cito ct asperc cnmmovetur veniunt ex aliis re^ionibus piesbyieri et diaconi, et
ad^ci>us presbyterum sive diaconum suuin, et exler- non stmi coniemi brevi tempore inorari ;
u sed sunt
niinaic eum de Ecclcsia voluerit, provideudum est ibi , aut cerie vix posl longa spaiia ad sua redire
ne innocens damnetur, aut perdat c.omintinioneui; et cogi.nnr. Universi dixeruut : Ea tempora quae con-
ideo » habeat poiesialem is qui aiijeclns est , ut epi- siituta suni circa episcopos el ° circa bortun perso-
scopos liniumos iuterpeilet, et causa ejus audiatur, ac nas observari debcnt.

B
Sicnostri codices Vindeb. et Vat. Ueginw. Que- Hccat clerico excommnmcato app*llare.
snellu», Ne e/iiscopus sit in alieuis (undis uHra tres B Cod. Vat. Ilegini», Vermi.
58, et Commonitoriiim
lii-bdnmad s. 7o iuii inser.um synmlo Cartliagincnsi vi apud isido-
b qua videntur episcopi
Q;iesn., qui in ea civitate in iiim, Qnid me adlinc woveat. Post pauca pro eommOr
parcam ren habeanl. M gis placuit le-
e-sr consiitiiti, velur aiiis commoveatnr.
ciin cnd. Yindtb., cum qua Oiony-. Jusielli plane > Coinmonitorium Zosimi cum ms. Vat. Regiua},
Coacordai. Concn.u t Vat. 154*2 «'i Isid., qtii soltun habent potesiatem ejectus ut.
pn«! vn.es in civitate addunl pos*ident. Vat. Ixegiua: i A!i;e collectiones, tracletur. Post pauca, Dion. et
ei Veronen. 58 pru hahenat legiiiil habent. Ibid., dtscutiatar, ut vel p'obelur.
e
Cod. Vi (I. um I)i m. Isid. el cditionc prisca,
< - Iia eliam Dion. Justelli; alia editio Dinn. cum
posl /r<« Dominicas
hebdoniadas.
, id est ,
post tre.s Val. Heg., Veron. 58, el prisca Justelli , fasiidium
Exemplar Vat. I\i gina? et Graecus lexius leclionem a C«d. Tbuan. cum vulgato Isid., fastitjium.
Quesmllo e sui-; um. ed<iam approbant. 1
Soltis Quesn. , no&tra.
d Quesnellus, excommtimeutis
ab alo non recipie,n~ m Cod.
Vind. et Vat. Reginsfi in hoc qnoqne titnlo
dis. Lectionem codicum V ndcb. et Vai. Heg. revo- concordani. Quesn., Ne sil rala ordinatio de aLcuo
tivimus. cisrico.
e
AI. , planat. Vat. Reg., platcbii. Dein c.od. " Cod. Viml., sed aut essenl ibi : ubi lcgemlum vi-
Tlliian., ifre qnilibel clericorum. Pos» iiounu.la Viu- deiur ciim Dion. ct ms. Val. lieg., sed ant restdent
1

de '
, a>/ <iufm confngeril. ibi. Iloi pio spatia ad sua, uti ex Vintfeb. eu.enda-
Codd. \i xleb. et Oiou. cum Diosi. causas; ac
'
, vimus conciiieine Dionysio et aliis codd. Quesuellus
deiu, tactum pio pacem in m-. Tluian. ; aptid Oiori. babei lempora.
vero, et pacem servabit, et concordiani custodiet. Dionysius, circa has
* IU codd. Vii;d, et Vat. Kegin». QuesneHns, (/'
 ,»

411 APPENDIX AD S. LEOMS M.VGNI OPERA. 41?

75 Tit. XLVI. a De suscipiendis kh qui perir.ta ct \ euitiJu aut redire possit, :iut injuria ejus remcditiin
perseculionem pro cerilaiis dcfensione putiunlur « acciiere : quia durum esl eum qui pcrseculinnem
{Can. 21).
paliiur non recipi ; fcd etiain larga beucvulcutia ct
Osius episropus Jix.it : Suggerente fratrc ei co;'pi- [itimanitas cst ei exb.beuda d.

si opo nostrn Olympio, ctiam hoc piacuil, ul si aliqnis • Canones sive decrela concilii Nicxni expliciunt
v m pet pcssus cst, et inique espnlsns pro discipi na suliseripseront ai.t<»m omnes episcopi sic : Ego ille
b catliuliea cniift-ssiune vel jtro dercusione veri- episcopus illius civitalis ct provincia: blius
ci , i'.a eredo
tilis, effugiens perieula, inuoccns 76 ct dcvutus ad siciil supr.i scrip iim e^t.

aiiaui venerii civiiatein, iion probibcaiur immurari

a Quesn. Dr reripiendis his qui pro fide cnihntira iHStiori evemplari cxscripsit srrrulo xi vel xu, lianc
fx:iu'si sunt. Vindebonmsis codex eosdein Vaticani iiiataiieneni adjeeit,Sciendum est auiem qiwd in r,o-
Itrgin.p litillos s-pniper rxbibnit. tellis exsmplaribus (exemplaria intrlligil Dionysianu
b Qiicsn., Cnlliolutt dcfensione el eonfessione veiiia- ct Isidoriana, suo oevo frequentiora, qnr. Sardiceu-
ti\. Codil. Viml. ct Thnan. Cinn Dion. et ediliune srs cnnnncs a Nicamis dislinctos pra-fcrebanl) dis-nt
pris«a conrinenJ.cs seenti sumus. Mos ab alia veneril viqin:i sex capituUt. Sed iste codex Iranscriptus est e.t
ciii ale in 0\on. ct Viudeb. B v lusiissiino exemplari • quocirca de veritate scriptorum
• Alie collectioiies, accepcrit vel accipiaf. nec in islo primo capilulo bicantowm canonum, nec in
d Coil. Tliuan. addil : Omnis itjnodtts dixit : Uni- cmnibus sequeiitibus aliquis dubiiare debel, hce' aliter
versa qtia' cnnstiti tn snnl , cniholica Ecclesia in itni- in norellis exemplaribus invenialur. Alia* dure diversc
icrso orbe diffusa custodiet. Et subscripserunt qui ccn- originis collecliones, nua> nobis pr.vsto rueruni, quse-
9?ne tmt. Il;t>c leguntur etiam in Dionysio Cunciliis i|ue Nicxnos ac Sardicenses eannnes jnngunt, pi-al
inserto t. II, col. C80, scu potms in mss. cnlleciionis lillimum eanonem rlausulatn apponnni qua omncs
Dionysio-lladrianex , nnde vulgali sumpti fuerunl, desriipii caimnes Nic.;pno concilio tribuuntur. In cnd.
ncc non in edilione pri->ca, qnnm lioc loiuo edemus. Vaficano Reginx 1997 sio Explicit decreia concilii,
:

Qursnellns nolavit ha-c verha prxier Dioaysium et ct Nicamorum Pairum catalogus subjiciliir Ostts :

m«. Ti uan. ncc in nrsione Crwca, nec in aits edilis cpiscopus civnatis Cordubens s sic credo. Vicior e: Vin-;

invcniri. Qmdquid sit de Gr:vc > lextu, quem lamcn cemius, etc. cl in line
; Erp. connlium Nicanium.
:

non ver-ion-m, sed origioalem aequc ac Laiinuni In Veronensi ms. 58 sic Finiunt decrcta concilii Ni-
:

ti\K'iim alibi oalenilimns, rcrlc pr.eler Dinnysium, Dein symbolum Ni< amiiin el episcoporuui cju>-
ciciti.

seu verius Diony^io-Hadrianea ex<*mplaria, etiam edi- dem synodi caialogus appendunlur. In ms. 1'ion,
lio prisea e duabus vetustissiuii^ collectiunibus per Justelli,et in duobus pur.s Dionysii exemplaribus
nos edenda laudaia verba prarfertin'. V>l. 5845 et Vai. Palai. 577, in quihus Sardicenscs
* Sequeniibus verhis concludilur boc primum ca- canones a Nicxnis separati exbibenlur, post uliimuin
pul in iiis, Viudeb. Pau!<» dissimililer Uxoniensis : can<»nem Sardicensem ba-c subjiciunlur Subsiripse- :

lli can nes decreta Ntctrni concilii. Subscri-

suftt rel Q runt euiem omnes cpiscopi sic : Eqo ille episcnpus illius
pserunt nniem omnn episcopi sic Ego it'e episcoptts cmtalit proriiicia; Ulim iia crcdo sicut scriptum est su-
illins ciciiutis et pfovincicc ita credo sicul supra scri- prn, llujus formoljc rationem dcdimus in Traciatu de
ptu;n. Sol.iin aiuaniieiisis , (jui bunc codiccm ex ve- Collect. part. u, c. I, § 3.

77 ADMONITIO IN CAPLT SECONDUM. .

D*. Breviario canonum Hipponcnsium. Hujus eli iouis necessilas ac prastaniia. Vbi conditum , et tjuando
ejusdemque vindiciw.

I. Sequcns breviarium car.onum Hinponensium, quod ex mss. prxsentis collectionis prodiil. quantnm in-
tnsii.rx eo maniiealuiu.estqutid sine illo non solutn deessel nolilia canoniim celeberrinnesynodi ll»t»poiienskS
anni 393, qui Africaiise disc»plinx liuidainenia jecerunl, vertim e.iiam careremns intpgro plenario emieilio
Larlbagiue.isi anni 597, in quo idrm b-evaiium insrrlum luit. Flsi eni.it» tuni Dio< ysius Exiguns, tuni anti-
quns auctor colieclionis canonum Alricanoruui ab Isidoro rccepta; exhibeanl syuoilum CaitbagiiieMsem anui
397, neulei lameii breviariura canoniim Hip|ionensium accuraie, ut opcTterel, rei»rae>eniai. F;ic iiosiruni rr- l

viariura eum illis conferas nequeooiueseanouesapnd ips«s invenies, nequc eus ipsosqnos praeferiiui.codeiii
:

mdine ii&dt-nque idrniidem verbis esse descriptos. DionysiuK posi eanouein 53 syuodi Uarthaghteusis an. 419,
IuqiieiiS de concilio Ilipponcnsi an. 595, scribii Gesla liujus concilii ideo descrip'n non sunl fma ea qna; ibi
:
,

-.1 ituia sunl, iu superioritus probanlur inserUt. Crederes in anlcccdcnlibtis canonibus Iriginta iribns Hippn-
nenses comprcbcndi. Ai priuio nec oinnes xxxin snnt Hipponenses, nec quiuam sinl, ulla notaiinnc dislin-
guiintur. Deindeqiii ev ip-is ad Hipponenses canones, seu ad nosuum breviarinm pcriinenl, repetiti et adn-
piaii a Palribus syuodi Canbagiueusis anni 419, alio ordtne aiquc aliissaepe verbis proponuntur ; ad.-o ui
aiii|nando qua?dain addita, alia dcmpta, alia immutata inveniautur, iii confereotibus patebit. Vide prsmissum
Traciatum pari. n, c. 3, § 5. Non dissiiiiulabiiuus slios cannnes breviarii, qui inier primps cauones xxxiu
i:on leguniur a Dionysio itcitari inicr iil<>s syno li Carlhaginensis anni 597 a cap. 55 usque ad c. 47 Cod.
Afiicani. liiud autcni iii his caiioiiiluis peculiare csi, quod cum excerpti fuerini exaciis ejusdem syuodi, scu
e\ brcviario eideni synodo inserlo, iisdeui quoque verbis elleruninr. At si hi qnoque canones eonjnngatitui
i um illis i|ui cx llipponensibus reciiati fuerunl inier prinros triginta trrs, adhuc atiquos cauoues nosiri bre-
viarii apud Dionysium ilcsiderari cognusces. Nam pra*ier Hyzaccm rum litleras, :ir sy.nbidiim NicxiiHin, nmi.
inillasque parliculas cansnibus pr;rn.is-a>-, qnne in syuodo a.nu 597 canoncs couficiebaiil, frustra nostri bie-
\iani canones requires 16. 19, 2(1, 21, 54, 55 el 57.
*2. In collectione auien Isidori suhtituln (ionriiii C:.rilia^inenstsinanni 597 eisi pimc> breviarii canoncs
invenianlur, non Umeu onnies. Ordn prairr. a valdc prrturhaius est. Tandeni fere omues canmies breviati'
ijiios auctor btijiis rolk-ctionis doscrip os rcperji inlt-r canunes 55 synndi an. 419, retulii cum lertiniiibiu
bujus synodi propt iis, non lerocum illis qii:i> iu cunrrlio :m. 397 seu m ipso Itrpviarin prrferebantiir. Diuny-
iitis. qui hos canones cutu lis leciionibus dcdciat iu concJio aimi 4i&, eosJeui utxtcnuis l in rcferciida
i\j CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOMJU S. SEDIS .\r03TOL. 4li
synodo anni 307. Auetor vero laud tla» collectiotiis apml Isidorum, cum iti r.-ferond.i synodo anui 119 omit-
tendns duxerit priorcs cauones xxxiu, lioscuui iis ieru lectintiibus iniduxit ad synodinn an. "97.Ex liis aulcm
tuii diversis edilionibus qus? pturitnas difficullites pvpercruul, qttis [•oluissei lulo colbgere veros canones
llipponeuses, nisi ipsuin lireviarinui prodiisset in luceiii?
5. IVima liiius indi.ia P. ox veluslo ms. eodiee monasterii S. Bavouis Flandriae. Pr.xicr
Cralibtis edidil
titulortini tabnlam, ac Byzu-cnnrum li leras noMr.e cnltoctionis proprias, quae hudatutu codicetu ad eamdem
eollcctiouein pertinere ileiiious rani, syuili ilnm Nicuuum ei uiiiim canonetn initio, ac alterum in line descri-
psil bac iioiaiiiiiu- adjecta ('/'. II Conc. Veit. edit., col. 1111): C.anonum ipsivt tituli duutaxat, omissis capitulis,
liic scribun'ur vtUtndic pudixiaiU gratia : qnod in Concil v Cnrilinqinensi iii 73 immediate supra hubito (ere

omnin ad lonquin p >n .niur : lnc nutein «./ ilia remUtwtlur. Non omniiio exacic Crabbus in liis pattcis qu;e exlii-
hliil sniiiii codice.iii sccntns cst, ut ex nosti i> exemplaribus ded-xi nus. Nam primo titnlis prsclixit canonein itile-
grumqui ad lilulos uon spiclat : cxqun racliun esl m
litiiii uuo mimero aucti a nouiiul is pro ipsis canoiiilius

abhreviatia habi i miiI. Aiia ali co lioenus notata vel immulaia qua* ins. exemplo aseribi uoqueunt, ex dil-
lationu cuiii nosiro breviano facile quisque pcrspiciet. Ssctit aiiiem Imc loco Crabbns itnprcssit qu.e in Con-
cilio Carihagiiieusi iii apud jdorum deerant, ila in editi uieejiisdcin Concilii quinque ipsiu canones 4, 15,
I

19, ii, et 47, ex veiustis coduibns ob lcctiniiuin variclatem distincto cbaraclere inseruit. Vetusionnn codicum
niiiniiie Isidorauos. qui iliveisimod.' legcren', indicasse creditur. Ai iinus cndex S. B.ivonjs iriiiu tur ; ac
blcirco idem Crbbus in noUUioue ad c. 47 siugulari nnincro itlitur Qnidam vetus'us codcX tic liabet. Lc-
:

ctiones quidem stiu.l iiostri brcviar.i, qnod in eouein codice reperii.

4. Inegrum breviarium ex mss. Itujus collectinnis Qucsnellus proiulit, sed non omnino integrum, nam et
"

lilul >s. el Nie.cn ni sy r.lioluni pruieruiisil. Suli codices liujus collectiouis landari sulent. Al 1'. Coustantius
in piaifalinneail toin. I Episi. Koinau. poniif., n. 115, idem breviariutii contineri leslalur etiam iu pervelusia
colleclioiie quam Cirbeicnscui appellat. Nos praterea duas alias non minus antiquas collectlones inss. cum-
eodem breviario iuveuimus, alleiarn iu codice Birberino 2888, allcrain vero in ins. Veronensis capiluli 55.
li.i quatuor diversae originis anliqnissimae cnlleciioues banc Hipiioncnsium canonum brevialionem lucntur.

5. Non defueruut erttdili viri qui hoc breviarium in suppositionis, aut sahem intcrpolationis suspicioncm
vocaiunt. Quilii r poitssimum pcrmovcruul: 1° Synodum in qua lioc breviarium condituni fnit, non Cartba-
giiviiscm, sed Byziccnam fuisse, jc p o solis Byzaceois hahitam, conicndiinl. Id iniiucre putant conlextiim
epistolac qtu: pneiniltilur, qiiamqiie pro|.terea direciam credunt ad episcopoa Byzacenos qui syundo n>n in-
teifiHrant, non vero ad episcopo-. aliaruin provinciaruin Alrica-, titi inscriplio prcfert. 2° Aliquot breviarii
canones a Ferrando Carlbagiuensis Fcclcsix diacono, dum :.llei;aiiiur, non llippunenscs dicnntur, sed concilii
Cartiiaginensis, iisqne numeris notanlur qui cum breviariu non congruunt. 5° (^anonem seplimuin, nuo de-
cretum fuit ul statnla concil.i vcl eoneiliorum ordinalis leiierentnr, ne corum ignoranliam nnquam pra-ler-
renl, AHguslini ep Scopi opcra con-tiluluin Possidius tesiatur in ejus Vila c. 8. Ilic ergo canon ilipponcnsis
liaberi ncquit, cuin Augustinus tempore concilii Kipponen»is r.ondum ad episcopatum pervenissei. 4° Non-
iiulla quae in ilippouensi conciliu decrela fubse ex inlerloculionibus synodi an. 597 certutn est, in boc bre-
vi rio non invcniiiiiui.
t). Quoad primum, ad evcludendam opinionem de Byzaccna synodo salis csse deberent illa? anti uiis-
simae ac diversa: originis collectiones quai in asserendo concilio Cartliaginensi consentiunt ; nec non ea
ips.irum litteraruin verba quibus Byzaceni episcopi in urbe Carthaijinemi convrnisse tradunlur. Id autem
ul aperlius comprobetur eertum esl pritno Mizonium Byzacensc provinciaj priniatem anle di.ni synodo
,

p|.iiari;c prxslitulam, qua» ex decrelo Ibpponensi eral x kal. Seplenibris, cuin aliquot cpiscopis compro-
vincialibus aeeessisse Cartliaginem, ibidenique tractatum una cum Aurelio habuisse. ld teslalus est ipse
Aurclius in interlocuiiune pia^mis-a cin. 54 Cod. Alricani. Secundo ccrtum esl eosdem Byzacenos, cutn
diem synodi exspetlare non posscnl anlcquam ad suas sedcs redirent, Aurelio dedisse bi-eviarium cano-
nmn ad pleniriam synodum direcluui, et stilijecluin epistola? qnae sane nostro breviario |)ra;ligiiur. llmc
Aurciius in eadem iulerloeutione memorat litteras (ratrum noslrorum Bqzacenorum, scd e.t breviarium quod
cidem epistolas adjunxerunt , ad liunc cwtum conrogatum. Alias porro litteras privalas Mizonius dedii ad
r\iire|iuin, qiiibuspeliit ul idem breviariuni in synodo plenaria expenderelur, el si qnac tninus diligenter
lu.riniaiiiniadvcisa, in mebus reformarcutur.Byzacenis aulem piolectis adveint prxstituta dies x kat. Se-
pteinbris, in qua qmd actiiin esset Aurelius in ead<m interlocutionc bis verbis exposuit Cum sacerdotum
gl :

noslrorum epistota Byzucenorum (uisset rccilma, vel quid mecum iidem, qui lempns el diem cuncitii prceiene-
riini, tractastent, vestice charitai iegcretur, etc. Vides Aurelium alfirmare liyzacenos, qui lempus el dkm con-
cilii prcevencran', antea secuni tractasse el dic ipsa concilio praelinita tum eoium liiteras, lom quidquid illi
;

• ecum traci veiant, recttata luissc. Cum porro ea die x kal. Septembris abrssenl Nnuiidx, concilium in diem
v kal. ejusdem mcnsis prorogatum fuit, ct in boc itcrum tecitatx laudatae liitera', el breviarium. Littera?
(ratrum noslrorum Uyzacenorum, sed et breviaiium.... ad liunc toelum conroqalum Uqanlur. Ilb: igitur Byzate-
11'irum ciiin Aurelio tractatus qui in anteriori sessionc nnacum ipsorum lilteris lectus f«il, bieviarium luisse
inieliigilur, ac properea boc breviarium non in Byzaceno, sed in Canhaginensi con^cntii Aurelio prasenle
eundituin fuit. llinc niliil niirnni si nou sofum in insct iplione , verum eliam in subscriplion.bus Imjtis bre-
Marii Aurelii nomen legatur. Quod si in salutalioiie <|uae claudii cpisii.lam, solius Mizonii noiucn describilur,
observainlum cst salulalioni MiZflttii aliam sine nomiue pruemilli :qu.nn ad Aureliuin perlmerc pulamus
ca.l m plane r.itione, qua ad Kavennium Arelatensem speftat salutatio ilcm sine notnine priino loco subjecta
ei>isuilac synodica.' episcoporum Gal! aj ad S. Leonem, ae pr.ifix» ra°teris, i|U.o proprio aliorum episcoponim
noininu pixnotanlur. Vide lom. I, ep. 99, eol. 1110, nol. -li. Licel p irro boc hrevtarium digestuin fuoril ob
Byzaienos, ciim laiiien ipsiu< recognilio et conlirmalio a p'enaria synodo expe.tcrelur, ad episcopos aliarnm
provinciarum Alrice, qni> Byzacenis a' euntitius in eadeiu plenaria synodo ei-ngregandi erant, direcium fuit
\ud hnnc coetum conrogaium, inquil Aurelius) ac proptcrea inscriplio aliaruni provinciaruin nomina exhibet.
:

Quod si cpist ila cui boc breviarium adjunctum fuisse aflirinavii Aurelius, ad solos Byzacenos ipii non inter-
Hierant tractatui vel synodo in qua breviarinm scriptum fuit, data credatiir (qnnd lanien n'>n litpiet), lunfl
praefixa insrriptio n<>n ipsius epistnLc propria dicenda erii, sed lum epi^lola:, tuiii bievirio cummuuis, ut
iiirum pic ad concilii pl. narii Palres direcliiin signiOretur.
7. Quod porro ex Ferrand) oppouitur, facile ddueiur, si consi,le:es Iiuilc idcirco no.-.tri brcviarii Cauojiea
allegasse uon ui llippoticuses, Sdl uti concJii Carlhaginetnts, quia boc bievianum n concilio plenario Car-
lliagiricu.>i an. i'J7 ins iiuin fu t. lia eUam syuodus BomfacH amii 52,") aliipiol ipsius lireviani canoucs reiol.l
-

•*x iinicilio ;ertio sub Aurelio, quod idem esiac eoncilium pleuarium ejusdeni anni 5'J7. Numeri autem Fci t

taafji si iioa cmveuium cuu uuiucrismii in nosua collcctiouc seu in siiupltci ac separaio fcrcvario designan-
 .

«5 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 4tG

tnr, coocinunt tamen cum numerisqui eidem aflki rrant in concilio plenar.o, ut ex Tracatu part. p. r. 5,
§ 3. roanifesturn fi 1. Ilmc er<»o eviaettar, nostrum breviarium ad eatnilem synorium conrogtlum, el a Byza-
cenis cuiii Aurelio in wbe Carthagin>nsi anlea perscripium ve! niaxime constiluilur.
8. C11111 Possi.luis c. 8 tradii S. Aiijtusiium» saiegi>sc ut conriliis eont itueretur episcoporum, ab ordvm\ori-
bux drberi oriina>uiii vel ordinatit onaiUM staiula sacerdotum M
notiHnm e:se defer>nda, propl.-re» quoii ipse
Yaleno viventi' in eailcm cailotdra llipnoueni or<l<naiiis fti<*rat eaatra inier lictatn Nieaenuni, qmul itiui ipno-
r lm, iil non pam-i expliont iJe pl-Miariu «.ymid'» an. 3t>7, in qua qni<l<*m Amnsiintis jam epi-cooti- iu;er-
fui>s- cx ipsms >ym»<li subscriptinrtihus osirtnl iitus in Trae*alu pail. 11. r. 3, § 3. Ai ranon qni eam ronsti-
tu i<<u«*m edider.ii no !mj'>s syn'uii prwprius et, sed a«l Hippnneo e hrevarinm pertinrt; ac prop er»*a in
>

auierinti II ppMensi enorili» itinMi.n-ns fuil , c.< m niidtnti An u-t »»is ad epi-copatin» asc-mlenti. Qmd
1

er|{>i? Nic« n'Mii rnncHniM \fricau R nntflM e\ a liquNsiuin veisiune » Ca*< ili:»<<o :i!la a in Afrnam, rx qua
symUtlmti iBsertnn fiierat iuiVr canoiie ll»|ip'<it>'n-e>, ;»l» Aojnslin**. cmn orrii«;rus u>> piscoj<ii>. «gnorari f •

l>< tni se
iii<reililiil" es». In nnll» mi<leiii eaaone iNicc.no exi>r<'s-mn in er<| imn j-tm niemnrainm rlare <-lu-
C •! sed siiliiin c 8, iic < -ai )»:» ri - , sta uilur m ipsoruiu t*-pi*c«»p:s ail «miia em ratltol c»m accetleniibis. si in
.

eis loc. s sml uiii e"isit»in cailmlhi inveiiitinur, presliyicrii lormr, am incnim episcpi nomcii irilmator,
rir- \i unn citi <».'?
»33 '"° fp icopi prabnuur txistert. In Imc qutd m pe< n!i ni <le<r«-t<» g«'iinali> pmiiibiti» invnl-
f

viiur. qti •• lanien bjrmti 11111 Ci>nsideratt<meiii farilc fuiierc oli si. IMml etvn verisimiliit- viilciur, Aog sli-
|

nmn ni.nii 11011 Miiiniail-ernssc li cc vctiia cmii docc •iicilum l«*Kii. ilic aiiiem aMtnadvrrsiu iasesia fnit ex
ablirevi .none llulini, <piac disiimlum 1 gcueraie int< -r<li«liim prcf<rl can. Itl lns vcrlns
1 Se in una civitate :

duo rpiscopi sint. Il;cc ctgo ablircvialio cinoniiin Nicscnorum Kulini bblnriae mscrta et Ammstioo ragnila,
cum eiusiinhli veiitimi ap russei, is itim -;it«'jri»ss« diccmlus est m m concilii- Alrirat cnn-iiiiier.uir uloimiiicn
slalutii iiaceida um onlinatis vcl urdimndis legercntur. Id vero inlclligi »»>-qiiii dc syn«ilo anni 3'J7, i|im itu-
flni abbrsvialki <t li slnria uumluni prtnli- ra', se<l <l<* pos'eri<>ri!mK syninl previucialibns Nnmidi.i', »c |ira>
<-

seit m«ie syrtudo eencrali an. 41',), in qna sane rcpeii o, ui Mus crn, breviar i eaimne, prn locnconcilii, q«si
in piirioriliiis breviarii codiribns icuiiur c. 2, scripnini fnii coiici.ioritm, lowmu.u siuiu.a sacerdoium ccmpre*
>

lieml re<mir, .-»1« n|tt<* yuces in Aognstini Eensnni expli<-att«>r«*s stiitsiiiutrp luenmi.
9. Du.i! ia..dcni |arii«*nbc lli|ip<men>i symnlo iribuiniiiiripiac in nnstro Itrevianononanparent: primaqnnii
dies synodo plenaria* prassliliria fneiil x hal. Srptembrii; allera qmnl coi lilii lcinpnre pmvincia; visilonlae
cs>ei'l. Scd cmn in lireviaiionc imn omnia singiilaiin» d«*stgnari coleanl, hic evij-uns ilcfccius :<<l rcjicicndum
ul sup os ti ji;m ii"Slntin breTi-triom, qmd lot ilociincnlis wciittimim pmbalor, mliil vaict. A<l<ic ipmd <au-
Sas aliquas e\sii»is-e puiaMusnb qnas !i;v p.inicul:e in breviatinne condeuda oiniiiereuliir. ViJe qu.i* «.'iccn-
tur ann lat. i'2. Ila lio<- brevtariOin satis superqnc vindic tnm vnietnr.
*10. D' co<ijcil)ii> p.iitc-i a<ijiciei»da. F.vempiar eapituli Veionen*is a^qne ac codices prnesentis cojieclionis

nijo.eioriiin sciiem inHmanl a rannne Ui leciores. ai cotl<ci'0 ms. Harheri >a nuMeios afbgu etiam iis «iua;
eidem can. ni i-ra-niittnotiir. Ut,er<pie vero coilev <!i crcpat in eanononi p.rtit <me, disrrimcn pte suis locis
roialti ur. \ iz inii liticras soli cmliecs hnjns c*>IIeciioi.t- iiol<isc"i>scrvanint. Ilimi aulein peculiare est in ime-
SlantissiMO ius. V. nmeii-i, quuil brefiariUM pra-lcil sinc illis adilitaiuenti! qu;e in aliis c\cmn!anlius exlii-
bemnr. Prajlcr lios cod ie» Veron. et Harl». ipnis tonf rre bcuii, adhibnintmi ms. Itbrnm i>*-«are.t blili tlieca;
\iiiileli<:nci»>i> 3!), qu luijus c.i.|leciit»ni> propriu- est. I lomur eliam 111- .«oi exeiiiiilan Vat. I'al 1. oTi nm»d
ex Ryoodo Caribaginensi uimi 597 aiiijir l brcviarii canoi.e- excerpsit. 1'lttrcs niarj>'maies notationes Q es-
nellus atlixii cx C<»<li< «* Africano, scu mel 11» ex Dionysm Kxijjik», et c\ Con< ilm Caitlia^nwnsi 111, iinml apud
Isnli.riiiii giiur, 111 iu>j.car< t <<u< numero bujns breviarii Miiones in iisdem docnmenlis coll<>< entur. Islaa 110-
!

latiooes oinit <miii!S Imc ioro, piupierea !|iio<! easdein ilitigcmius imitc umus m Traciam part. 11, c 3, §3,
ul»i syni.iiiim Cattbaitiuensciii ajmi 397 resti<netilrs , breviarii ranui-es ebleni iitse<io> re enso tuas, ibidcni-
tiiie |ir< tereu allegavimus i''ctrandi lilulos et eanoues ipsius breviani, qui 111 syoudo Cartbagineosi Bjntfacii

Uu«Jaumr.

85 CAPITULUM II. A Iif. Ut sarramentum caiechumrnis uon detur.

IV. Corporihus defunciis Euclianslia non dflnr,
• CA>CNr.S fAHTHI.GlSE HABlTI StB DIE ID0»'K ».CCU- V. Ut per singulxs annos conciium ctmocjtur.
6TARLM, ATTICO ET C£>Ai;lO CONSUUilUS.
Yl. Si epucopus accusatus fueril, ad pr.matempro-

b Tituli canonum. viiifia: causam suam leferat.

VII. Epscopus qui uccusalns fnerit, si ad coneHium

I. Ut Ifctores popmlum non salment. annivirtarium non veneril, e sementia damnalivnit
II. Ui cl.ria msiructi promovejiilur. judicdur

* Cod. Vindcb., Jndpmnt cnpilula el canones Car- Mansius Innc synndi Cartha»inen>js abhrcviaiionem
ihogiuenseihabili, clc. Ms. cxemplur llnlierl ninn cx simili ms. LucenS! impressit Iom. I Supplem.
laudatum P. Couslantio 111 pracfat. ad loiu. I Episl.
.1 Ctmeil. pag. ^55, ciim Umlo : F.x njnodo Carlhag-
H<»m. ponlif. pag. xc>ii , lnriiiunt capilula coucilii nenri Africas sub idibus Angiistarum cousulatn Cerani,
Carthaginensit hubiii, etc. Metn halieinr in eotiire b llos
eanouam titnlo- a Quesnello «-m ssos in>e-
B irbcrmo S.s>>j lu liinc inscriplionem notat Qucs- inimns : quippe q*ii eisi desint in miniij» oactoco-
ue'lus diem iduimi AognstaiOM praderri qnldem iu B *i re Oxonicnsi. Icguntur lainen non solum in no-lni
m-. Tinianeo : .4.' in Oxoniensi legi videlur , ittquii, i'.s. VindcboBeusi , venun eliam in Huienino, uii
sub die norarmn Angusii. Al idutmi Auyustaiuta co - P. Cmisiamins ioco laudaio tcsiaittr, el in Thnaneo
stanter liabenl eliain i.iudaii nosiri co:iic<-s, ct Hu- tpso Qiiesimll'» lesianlt* dissert. 13, 11. 2. Lrabiius
bcniiius Coustantii, qui .id divcrsas rolteetioin^s rii 1111, iioi ;i kilem l.tijns colicctio'iis cndiccm liabuit
easque vclusliesimas pcitinent. Accedit nliud exeu»- ex l»i!ilioiitcca inonasicrii S, Uavonis Flandrx, b«»s
plar ms. Veronensis capituli 59, qui peranliouaa cosdcm canonum litaios edidil.qaos legerc esi t. II
canonmii abbreviaiioneni conluiet. In lioc 11. XX le- Concil , col. i-il i
gilnr Ex sy><odo Cartha§ini*sitb die idun n Augusto-
;
c I -o.l. Ciablii , sententixm damnalionis ru-ct tulittc
nim consulatu Cerani le?e CtCfttii. P. D nrnicjs
, judicelur.
417 C03EX CtiMXUU CCfXF.S. «T CONSTITUTORUM S. SfcDIS ATUSTOL. Mll
VIII. Si pr*?*ftylcr cmu qniuqw &
/iiml (iccu&>tus , XXXIV . £/< piesbyer chrismanon conf.ciai.
collegis ex ticinis " epitcopus cansam suum auiiial ; i XXXV. (nnliena c vitaie cUr.ci non morentur.
di xenut, cum duobus. XXXVI • Uce xhmJ Scripturw canonicaj qute in Ec-
IX. Si epitcopo aut clerico fuerit crimcn instilut wt. ctesia leguntur : prteter id aliud iwn lcgntur.
X. (/' judicit ecctesiastici ad ulios judices cau.am XXXVil. Ul Donniisa in numero luiccrum ieci-
V.VII protOCdtt. pianlur.

XI. i/i /S/ii cUricorum speclacula non exhibeant. XXXVIII. Ut episeopus minus quam a iribus episco-
X II. Ut filii episeoporwn hanelicis non conjungan- pis uon ordmelnr.
tur. 87 XXXIX. f
f)e infaniibu* qui incerti sunl fuim
XIII Ih epitcopi ei clcrici non ejiciant fiiioz suos. baptiialos, absque dubilationc bapliziiilur.

XIV. Ui epitcopi et clerici h i.ihil eonferant rerum

Dilertissimis fratrihns . ct roepisropis diversarum
tuarum nisi catholicis.
prov.uoi.it niii Nuimdi.T, et Mauritani.-e ui.iu»quc.
XV. « Episcuput, pretbyter, aut diaconus non sint Tripolis, et provinci.r. k procousui.«r<s ; Aukel u :
,
eonductores. MiiuMus, ci caikii episco r i.

86 XVI. 1 1 cleiicus cum extraneis feminis twn

Ecclesi:isiicse uiiliiaiis causa dum in Carthnginmsi
habitet. JJ
urbe h c»>n\encriiiius in nnuin, a plerisq.ie Mi/ge-
XVII. De sacris gradibus.
stmn cst, ea qna: in concilii» llipponiensi jaiudiidum
XVIII. De lecturibus.
matu aia sunt, ct legiiime ad cor. igendam di>ripli-
XIX. Ul clericum altenum nemo relineat.
nam salnbriter gcsta et staltila no^c titur, effrenala
XX. Ui antequam probalus tit non ordinetur
tenicrilate quosdam min me cusiodire. Ad l.njns-
XXI. Ui in precibus nec Fttius pro Patre, nee Paitr
modi vcru excusaudos cxeessus, illi.d al» aliquihus
pro EiLonomineiur.
praet>ndi, quod ea, quae jaiiidiidum cum hgihus sta-
XXII. Ut nuitut clericus amplitis accipiat quam tuia sunt, ignoranies praie uiiseiim. Ob quam rem,
4ed.it.
liicc commtini consihn » pi-r oniversa n pr<»vin< iun
XXIII. /»i sacraotentis aliud non offeraiur quam
Biz icnam in notitiam cunclis dedurend.» i en uiuus,
panis et vinum aquu inixtum.
ul i quisqiiisdecretorum lcmeraior exstitcrit,
al.liinc
XXIV. J A'e eptscopi
, pretbyteii, aul clerici ad vi-
scial sc siaiussuioieraiiiin fuis e jaciuraiu. brevein
duas vet vrginet soli accedant.
in quo t>mnia vidcinur esse coi;-
ver«» staitiiorum,
XXV. Primee sedis epitcopus princeps saccrdolum
plesa, it quxilam diligenttus k i unsiiiuta , Imic cpi-
nan appelletur.
stola; subdi fecimus, ui cumpendi», qu.e decreta
XXVI. In taberna nec manducent nec bibant clerici. C sunl r^ccn-cntis, sulliciiius ob-er\are curcmus.
XXVII. Ut rpiscopus trans mure non proficiscaiur. 1 Optamus vos. fr..ue> sempcr iii Deo bene v.dere,
XXVIU. Uta jejunis aitaris sacramenta ceUbrenvr.
ct nusiri memmes es?c. Et manu senis Mizon i
» .
XXIX. Ut in Ecclesia neque episcopus, neque clerci
tonvivenlur.
Oi.iauius vo, , fratres, gg beaios semper in Doiuino
gaudcre, Cl noslri memores esi-e.
XXX. Ut presbyier inconsulto episcopo non reconci-
tict potnitenlem. Siaiuta cnneilii Hipponiemit breviata. et qucedam eo-
XXXI. Ut rirgincs gravioribus feminis comtnen-
rum in eous lio (lurtltayiaenv cum Bitaceiiseptcopis
cvllata el diiiyenlius pertroctata, hax
dtatur. sufit.

XXXII. Ut ozgrotantes bnptizentur.

Nicffni eoncilii pmfessio et fnles rc itata et con-
XXXII. Ut revirsi* reconciliatio non nogetur. firmata est, » quac ita se liabct. Credimus in uBum
• Crabbus, eausa sua discutiatur, diaconus eum prnvinci.im Rysaoffunm , mri rjenenli nrovinctm
duobus. con*
silans nomnie Byzacitmi muikiiuiii
b Cod. Ylndeb. , non conferant. Crabbi leciionem de^Lmtum iuve»
nictur.
pracrcrejidain roi.icuu. sims.t
h Sic ex m<s.
« Ms. Vimleb., fie epixconus new* nrethu;r «,„. r • ?.
>W • ' i'
Viudcb. f>P: b*dl exrmplar.
* xom W* r ' "rireniro*
-
ronreniro-
T
ojc ex e<iuei»i lu Vmd.
(.ralu --- N*
m
-
epurop», »e//u<? p esbyteri
- ••••• iinnus rcrip
«iwri»iG •
*
u
Ti
;
e* lus
Bx
i ;, i i
veibis
.,
rmutiiilli pmarmit bas liiieran
»d
••
non aecedunt. epi copos Hywceitus luisse ilirccias ac
• Apud Crabbuin , Scriph.ra' canr>nt,a> in Ecelesla promde f.il- ,

Sam f 8 e ms.iipiii.ri-iu qua bac liliet:c ad cptsropoS

Ugtnilae, qna sint, et prteXer q % a tia- nm Uqamur. m aliamm i.roviu» iarinn Afrbx' dai.r pr.i fenmlur-Corj-
m. Crabbi, l)e hix
qui in iiullo testimonio se
ler qu.e in »<imoiiiiiom> dissiTiiiuiiis uum.
oapftatoe noverunt, ut bapitzfuiur. »S.

S Qu^sn., comutari». Mclm. in Cod. Crabhi-

i V iid.. ib Itis. Cral».. in his quisquis, male.
Co.l.
coo- 1
Ciab., euslodita, ioa|e; n p,.,,t pauca
Cilium emm in qiin U. e biwiatio pro tubdi
e<»u ila f.nt 'a Bv- fectmi{s llarduiuus ticiavit, aiia^ tubdidimnu
xaieuw rum Auifibu eelebrium id.bus
bn
III t Vlir.mi.
viarium o.inn
ranonu.ii II: >
aIikusi}
r
lli.»pnncnxi..m d ir xit ad ..»l!
,* :

,„r
Hac
" tVC pruiia
^,r, " ,:, s
r
, tui.m.ad
,rt a<l ^"H.um "™
VmHuim prriiuere
prrtiuere vide.

Mo e.mgre«a,,Jos, „t i kStSkSaZZ ex "S Lf ^'

^Mrei^^V
T ""- ei
'' '''"'^ , ''' ,,, !
* ' 0,
rU
nnnadiuoduu, ex
faemadiuoduu, Ai.rclii
Ai.refii ««.rh»
veibis ^/
i.. ..r*...;!"
pnetuissa a.bm.-
in debon,
.
.

' '
r ,M, * , • Tl,u :
Leguntur f'
el.a», n, Viu-

» Scqurnii» Mipplerimus cx m-is. Cr bbf, Vinde-

 ,,

4!9 AITENDIX AD S. I.EONIS MACNI OPf R.\ (20

Demn Pairem omnipolentcm, visihiliom cl invisiln- A ^olet oboriri , til umacs Al ica .r provin. i.t t.bser-

lium faclorera; ci in unmi Doniinnm Jcsnm C.hti- valioitem diei pasehaiis ub Eeclrsii Cailh.igiiien>i
Sliiin F.lium Dei , natum de P.ilre un geitiiun:, hoe curenl arcipcrc.
i-tt de suliStaniia Patris; Denni ilc Deo, lumnq de b Ciesc nius Villa egiensis episcopus, qtii Tubn-
lumine, Dcum \erum «Jc Deo vcio; natum, h»i fa- niensis Ecclesiae raibelrani tenuissc tlitcii.ttnr, p!eb«
eiuin, unius suhslaiilia! cnin Paire, quod Cra-ci di- sua, boc est VillarCjjiensis Ecclesi i-, ju^s-.i^ c-t c^c
cuiilomoousU'ii;perqtiem ounia facia sunt sive qu;u contenlus.
h
in cic o, sive qux iu lcrra; qui propler uos lion.iiics El ex boc placnil, ut a null i usurpciilur plebes
et proptcr uostram salntcm deseendit, incarnatus alien.t-.

csl, liomo faciiis t>

p-^r Virgiucm liariain ;
passus ' Piimatcm proprium Matirilania Sitifensis , ctini

csl, cl lesurrext lerlia dic, ascendit in ccclum, e v.u- id posluluel, babcrc permissa CSI i mclio.intibus
turtis judicare vivos ei innrlHos : el in Sp rim i s:tii- .M-iii is.

cinm. E"S ouiem qui ilicmit, Eral quaiido non erai Caeteri v ctiain ptlmae sedis cpiscopi cx consiliu
ei priusquam i:as»crelur uou erai, ct ijtiia d ex tillis episcopi Cartliaginensis Lcclesia; J
priniates provin-
non CNSlanlibus laelus ex subslanU
esi, vel aiia • ciariun suarnm constiluendos tsse QQ professi-suui,
(Jieenlcs mul.ib lcni et convei tibilem Filiuin Dei :
B si aii ,ua altercatio fuerit m .

e calholira Etclcsia ei aposiolia

iios anathenuriizat
Jncipit brevis statutorum.
diseipliua.
n
g9 f
riacuit cliam proptcr erroretn qui s.x-pe 1. Ul lcclores populum noo ^alulenl. El ui anle

sit, q'iod t-imen in Tlitian. ms. legi nolam. 1 a lur c. 17 Cod. Afric, ul Hauriiaiiia Siiifensis a Nu-
qiiatuor pr.csiainior^s livjus collci -lionis codices midia spparari , el p opriuin piiinateui bahere per-
prxferonl hoc sjiiibobuii quod sauc »d lncv anuin . missa sit propier lomjinquitwem. Al non idcirco »»i
periiuerc probavnuus iu Traclaiu ile C.ollccii iinbus longinquioribns Mauris de ea dici potuit, cutn lotigin-
pan. ii, c. 5, § 5, u. 3. I)e< st quidem in m>. Vcron. qumres Mauri esseut (laesarienses, ac Tingi ani. non
f>5cnlleciimus d.vcis.e; al in alia collcclione ms. vero Sitifeiises. Cod. Tbnan. Iiabel in coagenlibus.
Barb. 2K88 descriliimr, ci canficit caput primum. Tres nosiri cndd. Vindcbon., Vrron. cl Barb., in-
Mnlin ni veio inierest lioc synibolum pioferre, cuin choantibut. In hac leciionum varietaie ciiin inicger
ail velcrem int -rpretuioiiein penin -ai qiiain Caeei- hic liipponcnsis canon descriptus in Synodo Bonifacii
lianus e Nicaean concilio redtix tn Africam altulit. idoncam emendationem noit suggerat, eant vocem
Conler que ditimus in Trac aiu part. i. c. 2, n. 5. plerisque mss. fuleinir.
pi.Ttiiliniijs tjtix

Iloc syinbounn reiegimus etiam cum Dionysio, seu k lnscruimus eliam , el pro cx concuio correximug

Cod.cc cauonnm Ecclesi:e Africanae l. II Concil., ex comilio aucloritate noslicrum codcuin. Integer
col. 1260, cuni Isidori eolieclio ie lom. III, col. 448, quoque canon ir.slruciionem Ecclesix seu cpiscopi
et cuni synudo Cartbaginensi Bon.facii anni 5-5, Cartliaginensis, non autcm concilimn erflagital.
loin. V, col. 778, ubi perperam Aliico tiibuitur, ui 1
Cod. Thuan., priinainm essc comlituendmm. Barb.,
iucodi-m Traclaiu animadvertimus. primaies snos consuiuendos esse professi sunt : cxiera
* Crabbi ms. addit nostrum. autem ignorat.
b Cod. Afr., Is-id. et Syaodus Bonifa ii delent per ^ Cjuesu. ex cod. Tlutan. addidit Quw in concilio :

Virgnnmi Mariam. Crabbus babel Liinum pcr Virgi- Africano sunl promulgata, in hoc Carthaginensi con-
nem. Lectmuem lextus pr.efeiuut ci-dd. Vittdeb. et cilio conjirmaniur, lia,-c autem non breviarii , scd
B-irb. l'ost pauca tria pnora evemptaiia babenl in cujusdam annotaloris verba sunt ; ac propicrea in
catos, pro quo in m-. Barber. errore librani in ceelis. uno ms. Tbuaneo invenia , absunt a tnhus nostris
« Coil. Afr. el Uid. addunt tedct ad dcxteram Pa codd. Vindeb., Ve.ron. ei Barb., ijuoriim auctoritale
liis. inde, vel unde, veniurus. a breviani ieMu expuugenda putavimns. Tiiulus porro
d Ita mss. liujus coliecliouis. Sed melinsms. Barb. tncipil brevis sialutorum, qui mox inseriliir wreclius
Cod. Air., Isid.,cl Synodus Bonifacii, ex uuilis ex- omittitur in ms. Barberino.cum tintccedentia quoque
itamibus. eapiluU abbreviai.i sini el a<I breviarinm llippo-
,

e Afr., Isid. ct Bonifacii Synodus

Cod. habcnt r.cnse periineanl. tn ms. Corbeiensi, tcsle P. Coustan-
taniummodo cuiholica et apostolicu EccUsia. l o, litulu- Brcvis siaiuurum prinio capili prxligilur.
t tn ms. Birb. esi c. 6. Mm (jiiesueilus edidrt " Cod. Vmdeb. pracmittil suum cuique canuni li-
yropier lonlrovcrtiam qucc. At propter erroret» gui tiiliiin qui iu pr.emissa tittiloruni labula descriiti
,

iiou soliim liabeni omnes uostri codices etalii ediii, snnl. Idi|isu'n de lluberlin codice lostatur P. Cou-
i

vernnr etiam integer bic canon, qui ex coricilio llip- gtantius. Nullos auiem (ititlos prxferunt aliac colle-
pnii nsi in Synoilo Bm.ifacii recilatur. Cod. Tlitian. cii^ nc» Veronensis t Barbcrina. Nos hic cos non
»

a Quesnelto allegalus propter ee qna; swpe solcnt. repeliinus , cnm satis ex pr.vinissa lahula cnllijii
« tii Cod. B;nb. e.-tc. 5 Villaregiensis emend.tvi- queant. IDc caimn in Veronensi eodice dividiiur in
iniis ex ms. Vmde!'., concineni-' Cod. Afrb c. 48 . lna capii.t, ia ul c. 1 sit t'i lectores; cap. 2, Ut ante
et 77. Paulo dissimililer ms. Baib., Vtllereeienss. Diw; cap 5, Ul vrimum. Barb. partiltir in duo : l)l
7
Cjnesn., I i//«»«»jsis; eoque annolante cod. Tbiian. Uclores, quod aptid ipsum esl c 51 et Utprimum,
Viilarigeiisis. Tubiensis pro Tubimensis Ifg.tur in quod signat c. 0. Noiat Quesnellus iu Cod. Afiir. c.
cod. Bnb. Cod. Viiulcb. prima tnaiiu, Tubunicnsis, 10 rt iu Concilio Carthagin. m, c. 4, id e6l apud
secouda correctuni Tubiensis. Isidorum , bunc canonem proleni, sed divena le-
b FarticuUm et addidimus ei optimo cod. Vero- ctione : Quanqnnm et hcec nostraibidcm exhibelur eg
neusi, qui cutn praecedenlibtis unum caput consti- vetusiissimis cadd. mss. ub antiquis Conciliorum ediio-
luit, uti etiam apud Ferrandum, (ie quo videsis Tra- nbus, ut Veneiie <in. 1581, ubi iliversa leclio a Crabbi
etatmn part. u c. 3, § .">, n'im. 5. aftnotata , ct in Conciborom ediliombus conscrvaia
» Cod. Barb. Iiunccaiionem cum sequenii j-ingei.s, inli lligilur qnam ille cum aliquol aliis vari.mlibus
,

fignal C. 4. ex suo codice S. Cavonis hujus colleciionis pro-

i Q icsn. cttni ms. Oxon., in long-nquioribus. In prio, Concilio Carlhagiuensi Isidorianx ediliouis m
syiiodu Caribagiiiensi an. 419 hic canon i.a espntd- sub :
cc;t.
lii CODLX CANOXUM ECCLES. ET CON STiTUTORCM
n
S. SLDIS APOSTOL. m
ii.S .Tiatis annos n^c clerici ordincnlur, rec vi»g ;
- \ '•
Deinde ravendum cst nc iiKrluos iiain baptizari

ncs cousecrcniur. Ul piimtim Scripliuis diviins in- posse f>ainim infiiiniias rrcdat, cum i ucbarisliaiu
^inicti , v« l ab infauiia eruditi propier lidci k 1
1<> '
nou dari murtuis aniuiadvertcril.
fcssioneiil ei a-serti nein clerici promoveaniu;. J V. Ul proptcr caus.is ecclesiasticas quae ad
d pcrniciem
II. c Ul ordinatis episcopis aul eiericis piius pla- plebiuin saeic veierascimi, singulis qiii-

ciia concilii inciilcentiir ab ordinaloribus eoruin ; ise busque annis conciiium k

convocetlir; 92 ad quod
se aliquid conlra stalula concilii fecise asscrani. omnes provinciae qux priinas scdes habent, de con»

91 e 111. Ut eiiain per solemnissiinos pascliules ciiiis suis temos Irgalos miltaut : ulcl minus invi-
des sacramcntiim calecliumenis f non detur, nisi diosi, miiiusque liospitibus snmptuosi conventus pleoa
solinim salis : quia si fidetes per illos dics sacra- pos^ii esse anctoritas. '
Et ul de Tripoli , proptcr
menlum non mulaiit, nec caiechunienos oportct inopiam episco|)oruin, unns episcopus veni.it.

matare. m VI. Ul qnisquis epi&coporum accnsatiir, ad pri-

b IV. Ul eorporibus defnnctorum Eucharistia non niaiem provinciae ipsius causam defeiai accusaior;
deiur; dicium est eniin a Doininn : Accipite el idiie; nec a communione suspendattir, cui crimen inlen-
«adavera autem ncc accipere possunt, nec edere. ditur; uisi ad causam stiain dicendam n primaiis

• H;cc verba nec virgines consecrenlur, a Qucsnello B non dari animadvertehanl , hoc ita fieri exislunare
omissa, in mss. hujus eolleeiiouis d<erant iinde in : propter defecluin baplismatis; et inde baplizari ens
cod. Vindeb. anliqua manu adjecta fuerunt. Legun- posse, nt pnst bupiismalis conseeraliflnem, Euchtri-
lur vero in niss. Veron. el Barb. et in Yat. Pal.it. slia: quoque niunere donarentur. Poteranl et qui dart

574. In>-ereiida auicm probanmr ex Ferrando n. 121, videbant Eucharisiiam morltiis , inde in Imuc crro-
ac ex Synodo Bonifacii anni 525, ulti liic canon cuin rem labi, posse etiam eos baplizari qui sino bapli-
liis verbis legitur, exConcilio m, id est ex breviatio smalis gratia decessis^ent. Posicriorem sensiiui ina-
llipponensi , quoil tniic coucilio pienario anni 597 gis probo lectioni-mqiie ei respoodentem. Prior enim
erat insertum. suppouil solis mortuis non baptizalis ncgataui esso
h Cod. Tliuan., promissionem. Eucliaiisiiam alioquin iu dc!c< tuin bapli>mi can-
:

« In codice Barb. est c. 7. In Veronensi cum bic sam non rejic re non poiuissent
dalae Euciiarisliae
canon prima manu omissus, secunda additus fucrit in simpliciorcs illi (ideles. At eerium cst nuilis mortuis
margine, numero carel. ex universae Ecclesia'. cousuetudine dalain Eucbari-
d Sic ex noslris codd. Quesn., staluta conciln, et sliam ; ncc uspiam ila errorein canone nolatum in-
nolal in Thuan. leu> ptucilu conciliorum eorum auribus valuis^e , nl ptcrisque proiniscue conceder lur post
incutcentur, quse iteni leguiitur in Cod. Afric. c. 18 moricm.t llaec longior aiinotatio labonit in leclione
et apud Isidonim 5 Cmic. iii CarthagineiiMs, ex
z. mendosa unius codicis Oxoniensis, qui caret pani-
qnibus aliae nonnulLs (vide iiifra an-
liaec leciio, ut cnia non : iiam ca>leri lum liujus collc lionis, uti
not. 44 el C5 ) in codicem Thuancum Iraducta fuit, Tluian. ct Vindebon. lum aliarum rolleciiunum
,

uti eiiam ex lisdem fontibas post pauca seriplum est P Veron. e( Barb., liaUent non dari. Editos cuinOvo-
poenileanl pro asseranl. Conciliorum pro concilii boc Biensi conseiitieires ille pr.eterea laudal. Ai Isido-
primo loco habcnt Ferrandus num. 9, el Svnodus rus, t|ui unus hune canoiicm integrum liabet, nega-
Bomfacii, qui cum ex ipso breviario inserto tn eou- lionem pra;!'ert. Mox animadvertii est in mss. B rb.
ciiiuin Catthaginenseanni 597 buiic canonom deriva- et Veronon., el in quibu-dam Isidori excmplarilius.
r nt, iia libenter scnpsissemus, si qui noslri codices Cod. B.trb. n<itat. c. H, jungilque iutum cmo-
i

siiffragareiiinr nec sccundo loco omnes codices

, nein scqueniem, ac ferc lolum laiionem 7. lu coJ.
etiam Isid. el Dion. haberenl concitii. Qucsnellus in Veron. est c. 6.
finc praetulil pceniteant; nos astetunl ex nostris codi- k ln integro canone, qui hic abbrevialus
exhibe-
cibus ac Oxoniensj revoeaviinus. In Cod. Airie. hic tur, dies concilii couslitulus fuit x kal. Septembris,
canon non referiur inter canones breviarii scu sy- , uli tradilur in Co I. Afi ic. c. 75. Omissa autem vi-
nodi Carlhagiiiensis an. 597, scd inler ill<>s synodi delur ba'c d:es. in breviario, quia de.nceps eideiu
an. 419, ubi qiiidam br viarii canones nonniillis diei synodos ailigari non po«se Pa res imellexere.
vcrbis liberius iminutatis repciiii fueruiil ac icuovati. ln l;niiiao Ked. Afrhann can. 52 scribitur: Coustitn-
cod. Barb. est c. 8; in Vcron. c. 4.
• ln tum est in concilio Ilipponensi singnlas provineias
Cod. Vcron., non mutelnr, quia, eic. ; snpra li-
f tempore concitii visitandas; quod sic explicalur in
neam vero alia. manu non delur, nisi solitum salis. In praemissis can. 95 : Constitutum fuerat in c ncitio
Synodo Bonifacii liabetnr pariler non immutetur; at Hippouensi ut singutis annis contr-aheretur- concilium
in Ferrando n. 226, apud Lid. in Carlh. iu. c. 5, Africa; pknarium, non lanlum Itic apud Carlhaginem,
legitur ut in lcxtu. Mox ex ms. Veron. et Isid. addi- Vitum etiam per dirersas provincias suo ordine. Id in
dihms parlicnlam si pro qua Qtiesnellus cnim po-
, D ina-sinii iniegio canone expressum fuisse videtiir.
snii. [)i in sacrameuta non mutani i;i mss. Veroii. el Com vero generaiim servari uon posset ( Vide C«d.
Barbcr. Afrie. c. 52. ei ante c. 95) ob longinquitalem Tripo-
ms. Veron. est c 5. Barb. Iioc capui sccat
< In htance provincix et Mauritaniae, hac lone de caua
in dno
Ut corporibus, c. 9; et Deindc c. 10; uli
: , in breviario pr.vlermissiim fuit.
etiam dividitur apud Ferranduin et in Syuodo Boiii- 1
Codd. Vcron. Cl Baib , De Tripoli vero proptcr
fa<ii. inoniam.
h Quesnellus, lnde; et post pauca , ne mortuum. m
lii cod, Veron. esi c ~, el po-i pauc ad verln ?

Scripsimus Deinde cmn ommbus n^stris codd. Viud., Ncca rommunioins signatnr c. 8. Ms. Tbn.>n., Aure-
Veron. el Barb., suffragantibus Isid. c. «3, et synodo l.us episcopus dixit : Ul quisquix, etc. : qiae interbieu»
Bonifacii. lionis foriiiara breviario aliena sumpia est ex syuodo,
1
Cnm Quesncllus omissa negruionc edidisset Eu- Carlhaginensi anni 419. uti bgere esl in Cod. Afric.
charixtiam dari moriuis, h nc noiaiionem appen lit : c. eademque iraducta fnil in Caribag. ni, apud
19,
«I a ni8. Oxon. cum edii. At in Conc. Carlliagiueni Isidorum, c. 7. Abesl aulem ab omnibus nostris co-
iu et in ms. Thuan. leg. jioh duri. Ulraque Icciio sen- dicibus, ct Oxoniensi Quesnelli in quo solum jiro ,

suni habcl non ineptum. Poteraiil euim rudiorcs eviscppornm legitur episcopus.
CliristLini, qoi E chaiisliam mortuis non baptizatis a Cod. Vai. Palat. 574 et ms. Soriensis ab Har-
 : ,, ,

1*3 APPF.NDIX AltS. LFOMS MAGNI QPEttA. m

l.iteris rrocatns wii.ime oecurrerit , hoc cst inira A Ueliquorum 94 autem causas i etiam solus episcn-
spatmm meiisin, -ex die qua eotn liueras accepisse pus loci ajinoscat el linial.

cottslilerit. Ojmd si ' :tii jtias veras nece-sitalis k IX. Sane <|uist]itis epscoporum vel clrricorum,
causas probaveril qnibos 93 enrn occnrrere n»»n cmn in Ecclesia ei fueril < rimcit ' imposilum, vel ci-

p >lm>se tnatiife tum sil , cnusaj stix dicend.r iulra viliscausa fucrii cominoia; et is reliclo eccleshsiico
alicrum mensem integram habeat l.tculiatem. Veniiil Judicio, pultlici* jmliciis purgari voluerit, cliamsi prn
pu-t meoscni secuuuum tandiu non communicet do- illo fuerii prnlata sententia m Incum siuim ainitial,

nec b exoiirgeuir. ei Itoc in eriininali judic o. Incivili vcro, pord-t qued

VII. Si aulem ner ad eoneilium imiversole anni- evicit, si locum suum olitinere volueril. Cni rnlni ad
versarium occurrere voluerit, ul *el ilti c»um ejus eligendos judices imdiqtie Kcclesi.-o paiet «uctorita*,
tenn iii tur, ip-e in se damualionis senteuliatndixiase ipse se indigntim fraterno ronsoriio jmlicat, qui de
jmiji iiur. Tempore sane o,iio nott communicat, nec universa Ecclcia male sentiemlo," de jnJicio sa?in-
iii s:ia plel e conniu licet. Arcusatnr aulem ejus, si lari posrit au\ilium : cum ptivaloram ClirisHanorum
nimquain tliehtis caus.c J diceiuiu? dc uerii, a cwnmu- cansas Aposlolus ad Eccleiiam defcrri atque ibi de-
nione lion rrmovealur; si vcro sriiquniido dcfuerit lerminari prsecipial
re>ii'itio * cotiimiinioiii episcopo, ipse removeamr; B ° X. floceti-m plitciiit, ul si a qnibiisrunqiie jndi-

ita taitien, ut uec ipsi adiiiiatur faculias causae pera- cilms ccclesiasticis ad alos judices ecclcsiasiicos
geiiila;, si -c ad diem occnrrere, non noluisse , sed ubi esl m jor aucioiiias, fueiil provocaium, nois e i
noii |iolui<.se pri)b;iverit. ' Sane plan.it illuJ, ulcum obsit quorum fuerit solnla sentenlia, si convinci mn
Bgere coB|trrit in «pi>ci>Bonnn judieio,si fucrit s ac- potuermt vcl inimico animo jmlicasse, vela|i«|ua cu^
i ••.atoris persona i-uipaliil s, ad accusamiiiin velagen- pitiiiaie, vel gratia depravaii es*e. r Sane si ex coit-
dum "Oii ailniiltatur, nisi proprias causas, non la- sensu partiuui jttdiceselecti fucrint, etiam a pauciun
men ccclesiasiicas, tlic re volneril, numero quaru consiitutum est, nun liccat provo-
VIII. Si atnein preslyteri, vel diaceni fuerint ac- cari.

rusaii, a.ljuiicio sibi ex vitiuis locis icgitimoniimcro <i XI. Ut filii episcoporum et clcricorum spectacii'a
collcganun, id e.*t, h iti presbyleri nomiue quimiue, sxcnlaria non exhibcant r nec spectcni, quandojui-
e< iit diaeoni, dimbns, episcopi i|tsorum causam di- dem a spectactlis arcentur.

scuiiant ea lem dieruin, * vel dilalionum, vel a coni- 95 * ^" ^ 1 gcniilibns , vei etiam hrereticis el

nninoue reiimtioiinin, et discussiorie personarum in- schismaticis filii episcoporum vel quorumlibei cleri»

ter accusatores ct eos qui accusanlur forma servata. corurn mairimonio non conjunganiur.

dnitio l.ni'lattis piunte sedis iittrris. Dein. tx ea die C i Cod. Barb. et secunda manu in Veron. additcr
iu cod. ViTiiii., et fx ea <tie in Vai. Pal;»t. vel cleiicorum.
• tyuesH., aiii/uis. Pr.ituliuiiis codd. Veron., Barh. v ('oil. liari». c.
15; Veron. c. 9.
el V:ti. P.tlai., ciiiii iiiiibtis concmunt Uionysius in 1 !i.j otines codc^s. Qnesn., tH<(ifi/ti(m.
riosiri
Cod. »inc, el Isiil. locis laadatis. Bein p:o e{is relicto. Vat. Palal. , Dionysius c. 15,
•» Altts, putgetitr. et Isul. Iiabent si reticto. Mox cod. Veion., purgari
« Qitiilaui cndices delent anniversarivm ; et ms. publice judicio volm-rii.
Baib hiiltCI occurreril. "* Mss. Barb. ei Veron., in locumsnvmnon resti»

i Ms. Uarn. et Veron. omiiiuni dicendm. lumur. et den eum coii. Val. Paiai. d<>leut judicin.
* Al.. f« cotnmnniooem. * Mss. Thnatt., Veron. ae Paiat , scect-lnre de judU
f
Col. Btrti. Imc lico inchoal e. M. In ms. Vc- eio poscit anvilitiin. paulo po^t ad Ecctesias Qucsuet"
ron.. Sane \>taeuit et >llud. lus etlidn. Melius cum co-Jd. Baib. , Verou^et Val
s (Juesii. Uxon. insToii prohatn. Expunxl-
t- x ins. Pala!.. ad Ecctesinm.
nms, cmi d uosins e<wtd. ne in ipso ms.
s'i iii * Cod ll.nb. c. H.
Tlmaii., tiec n«n »pnd lsi<lorum et Ditmy-iom. Post P I lem codex bic imtat c. 15. Dein protoeare legl-
iiiinuiili», n»n tuin n s> ec>l**iiii>kcas iu codd. V mtl b., tnr in ms. Vai. Palaiino.
B:»'l». ei Veion. qm postiemus pru dictro hauct ad- «lt'mJ. Barb. e. 16. Mox aut cterieomm ln COil-m
t r>-ri: ni*. et ••spuu Ftrraiiduin n. -iO, vel ctericorum in cod.
b « |i| esi iii Te-shyier. caosa. quosensti S. A"go-
i Vftont^usi.
siinus in eiisinla lii: Miaa iu ,uit, <ractaloria tnpa _^ » Seqtteniia desimt in mss. Veron. el Barn. Al
cormn Momi«f per toturn orwm (erraiwn, eie. Exsi >l •' ner specient Ifgit Ferrandus. Post verbmn tpecienl
et.Oui ii<t'i' eoi- ilia libellus sen epsioU Ge|.*n PP, Quesnelu- inseruit lia«c imra paren*hesim ex cod.
it» iiiScri|iiii8 Grsta de wnnine A aci>, id est de eao*
: Tbttaii. : lieet hoc setnper Cltrisiianis omnbus inK^-
6i. in i-mie l>o Ci»i tliagineiisi sub Itouifacio >u. •*•" diclum sit, ttt ubi blasphemia; sunl non accedant. At
euerelam h.-i-e desini in oinniitiis iiofttris codtl. ac pia-srr
•
in edii. Laiihei, p. ibib' : l)e noi.ine nostr» emii
maeitv. » p.«g. 1647
de ur, e Ds nomiie nowro rt- : tiin iu Vindebotensi et Oxon. tiBJits eolleetionis,»ta-
dennr inidinm; sed et Leo no?.ier episl. \%
facers dem expunxmiu*. Tbnan us codex haae, ul alia i»on«
in»nc. II) :»d Anasta iiitn Tb ssalon. c. 6, de elec- n^tlla. recepit ex teetione propria synidi Carihngf.
to in e|ii8i'0pum : De cujus , inqitii, nomine ttd titam nensia an. 4i9, iiii|»ia quawlain vert»:» a.ldiia vel im-
n liiinm o> oiinciales jreferam SiicentoteS.r* llaectjites- misia a fuerb. Vi.e Cod. Afnc. c. 15. Non ab-iunJiitr
Rrllns. Mo\ ii»-. Baib. ei seenmia n manu iri cod. aptttl Isitlnrmn eonciho Cattbag. bic canoM cuiii m
VerOti., «*p sCopus ip&oium Cnusns di*Cutiul. hoc a.ld taitiento alliclus fuil tt.%
4 Co tl. Veiou. oi Yat.Plai. cina Uioh. ei Isid., * llic c:u»«ii cmii praeeedenil jtingitur in cod.
ct d.lai oii iii. et aCommunione. M >a vm \-J scusiiunv ftti b. Mox ct aui deietitr in eudem ms. el in Vcrun.,

QueMie lits hauc p»>s illaiu aitli&it. Itt» omnei. Vidt qui prxieiea babtk v«/, seu uut iJunuc.tcis.
<in uwi Ugtndum disvu^sivnis.
 ; ,

m CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSriTUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 42«

H XIII. Ul cpii>copi velclerlci lilios suos a stia po- A vel Filium pro Patre no.i.inel el rum ; allari assisii-

tcstaie per emancipationem exire n<>n sinani, nisi de tur, scinpcr ftd Patrem dirigalur oralio. El quicunque
woribus corum fuerint et de a-tate securi, ut possint sibi picccs aliunde dcscribit , non eis ut;iiur, nisi

aJ eos jam propria periinere pcccala. prius eas ciim instruclioribus frnlribus contulerit.
n>
b XIV. Ul cpiscopi vel clerici in eos quiCliristiani XXII. Ul nullus clericorum amplius recipiat
cailiolici iion sunt, cii-insi consanguiuei fueriut, ncc (|iiam " cuiquani coininodaveril, sive pccuniani det

pcr donalioncs, nec per teslainenlum, reruin suaiuiii sive qiiamlibet specieni.

aiiquid couferant. "XXIII. Ut in sacramentis corporis et sanguinis

c XV- Utepiseopi, presbyieri , ct diacones non Doinini nihil amplius offeraiur quani ipse Doniinus
sini conduciores aut procuratores privaloiuin, neqne tradiilit, lioc est panis el vinuin aqua tnix uiu. (Pri-
ul!o '' negotio tili victum quoerant, quo eos peregii- niiliae vero, seu mel et lac, quod uno die solemnissi-
nari vcl ab ecclesiasticis ofliciis avocari necessc mo p pro infanliuin mysterio solet ofierri, quaurvis in

sit. altari ofleranlur, suam tamcn liabent propriim be-

e XVI. Ut cum omnibus omnino clericis extraneic nedictioncm, ul a sanguinis et corp >ris Dominici sa-
feniina: non cohabilent, sed solx niatres , avke, ma- B cramenlo distinguaniur.) Nec ainplius de primitiis
tertersc, an»ii:cet sorores, et filiae fratrum aut soro- ofleiatur quam de uvi-. el frumcntis.

rum, et quaecuuque ex familia domeslica necessilate, 1 XXIV. Ut clerici vel continenles ad viduas vel vir-
etiain autequam ordinarentur, jam cum eis habila- gines, nisi ex jussu vel permissu episcoporum vel
bant. Vc! si lilii eurum , ordinatis jam pareutibus , I
n.sbyteroruin, uon accedant; et bocnonsolifaciant,
uxores acceperint, aui non habenlibus servis iu do- scd cum clericis, aut cum his cum quibus episcopus
ino, quas ducant, aliunde ducere necessitas f
fuerit. 97 aut presbyler jusscrit. Nec ipsi episcopi attt

» XVII. Utepiscopi, presbyteri et diaconi non or- presbyteri soli babeant acce^sum ad bujusmodi fe-

dinenlur priusquam ouines qui suul in domo eorum tninas, sed aut ubi clerici praesentcs sunt, aut gra-

Ciiiistianos calholicos fecerint. ves aliqui Cbristiani.

h XVIII. Ut lectores usque ad annos pubcrtatis le- r
XXV. Ut prima? sedis episcopus non appclletur
gaut ; deim eps auteni nisi uxores cuslodita pudicitia princeps sacerdotum, aut summus sacerdos, aut <i!i-

duxerint, coniineniiam QQ professi fuerinl, legere quid hiijusmodi; sed tantum primac sedis episcopus.
non sinantur. • XXVI. Ut clerici edeudi vel b.beiuli causa la-
'
XIX. Ul clericum alienum, nisi concedenle ejus bernas non ingrediantur, nisi pcregrinationis neces-
episcopo, neino audeat vel relinere , vel promovere q sitatc.

in Ecdesia sibi credita. Clericorum autem i nomen • XX VII. Ul episcopi non proficiscantur tians
etiam leclorcs retineant. more, nisi consulto primx sedis episcopo suae cujns-
k XX. Ut nulius ordinetur, nisi probatus vel epi- que provincne; ut ab eo prsecipue possint forma as
scoporum examiiie, vel populi tcsiimonio. sumerc. Ilmc eliam diiigendaj suut lttene concilii ad
1
XXI. Ut nemo in prctibus vel Patrem pro Fili", iransmarinos episcopos.

a Cod. Barb. C. 17. ant quem [lege <yui] pupuli teitimonio fuerit tlerius.
b Ms. Barb. c. 18. Mo.t pro in eos mss. Veron. et Cyeteri ccdices cuin Ferrando, laid. cl Kyuodo lioni-
Barb. ba!<ent eis. facii iectioncin texiu.^ robant.|

r Cod.
Barb. c. 19. i
Cod. B;irb. c. 2>.
d Cod. Vat. '"
Palaliuus, lurpi vel inhonesto neqotio In cod. Barberino esl c. 26.
vicium. Concinit Syiiodus Bouiiacii an. 523, nec turpi n ISota neminem eicipi Qiism lli s. — Mox nis. Vat.
lucro victum quaerunl. sipecuniam det, pecumam;si vero spcciem t spe-
Palal.,
8
Ms. Barb. c. 20. —
Ed. cap. XVllI Canli. , 5
m ci.tn, et lanium quantun: deurt [lcge dederl].
C 21; Ferraud. c. 122. Cod. Barb. c. 27. Dcin inseruimiis ipse <.x in>b.ii »
Idein cod. cum Veron., suaserit.
**

codd. Inclusa parenthesi de^uni quideni apml lsi<lo-

* C<»d. Barb. c. 21. Diiin omncs qui ex nostris ms«. ruin c. 24; at legunlur in nostris et Qucsnelli codici-
scripsimus, concineniibus Cod. Aliic. c. 36, et Isid. bus, n<;c noii in ms. Crabbi et in C«d. Afric. c. 57.
c. 18. Apud solum Quesn. eos qui. Ed. cnp. XIX; D — Synodus quoipie Bonifacii eamdem senlcutiam tn suo
Carili. lii, c. 18, ubi pro eos leg. omnes ;Cod. Afr. c. 5t>. codice reiierit.
h lrt nis. Bai
b. est <e. 22. Ms. Vat. Paiat. cum v Mss. Veron. et Baib. cum Cod. kfv.,ininfantium.
Ferrando, Dionys. et Isid., Ut leclores cum ad antws Mox.Que-n. cum Oxon., inultari soteant offerri. Prae-
pubertatis venerint, cogantur aut uxores ducere, aut (iilimus uostia exemplar.a atqnc Tbuan. ei Cod.
tOHtinentiam profiteri. Alrc, Post nonnulla, »i primitiis Imbent Verou.,
Cod. Buil». c. 25.
1
liarb. et Cod. Africie. In Vindebon. prima manu, de
I Mss.Veron., Barb.elVal.
Palal.,cnm lsid.,delent primitiis ; secunda vero, in primitiis.
tibi, et dein iiabeul retinebunt, vcl retinent. Lid. post i Cod. Barb. c. 28. Quesn., vel continentes ad mu-
voceni tectores addit el psalmis'(B et ostiarii. lieres ct viduax, uisi. Delevimus vet, aliaiuque leciio-
k
Ms. rJarb. c. 24. Cod. VrronenMS hunc canonem nem restituiinus quain omnes noslii codices cuiu ,
proiixiuieui exhibet:l/< nullus ordinetur nisi prvba- Dion. et Isid. pratferunt.
<uv, ti di;ns nxores non hubuit, id est diy mns non csl r Barb.
ms. c. 29.
<i"< «i uui.m haOuil non viduam,
sed virninem ; neque 1
Idein ius. c. 50. Dein Quesn., peregrinutidi ne-
eum lege jsj qui unam quidcm, sed loncubtnam, iton cestiiate. Noslros codices secuti sun.us. I&idorus c 27,
Wiilronain, nec eum [lege is] qui viduam., ant repudia- cnm Cud. Alric. c. 40, percgrinaiiotus necessitatecom-
tam, autmejetricetii tn matrimouio si>mpni> sed tlle eli- u si. ,
!
I
atur cujbs vitain et opiniunem episcopus examiuavit, « Cod. Bmb. c. 31.

Patrol. LVI. 14
 :

ir, APPENDIX AD S. I. EONIS MACNl OPEBA 428

» XXVIII. Sacramcnta non nW\ a jejunis A diant ne passim vagando Eccl si.v l-cdaitl cxislima-
:.liaris :

homin.bus celebrentur, cxceplo die anniversario qno tioncm.

Cosiia Domtnt celebratur. Nam si aliquorum pomeri-

' XXXII. IU agrotanles, si pro sc respondere nou
diano tempore defunctornm , sive episcoporum, seu possinl, cum volunialis eorum leslimonium bi qui

clericorum, 6 sive caeterorum commendatio facienda sui snnl periculo proprio dixerint, baptizenlur.

est, solis oratiombus fiat , si illi qui faciunl jam i XXXIII. Ul sceni< is vel apostaticis conversis ve|

pransi inveniantur. reversis ad Deum gratia vel reconciliatio non nc-

« XXIX. Ut nuUi cpiscopi vel clerici in ccclesia gelur,

ne-
k XXXIV. Ut pri sbytcr non conSulto episcouo
convivenlur, nisi forte iransenntes hospilii illic

oliam ab hujusmodi convi- virgines non consecret chrisma vero nunquani cou-
ccssit;»te reiiciant; populi
;

probibeaniur. licial.
viis, quantum potest fieri,

secundum am 1
XXXV. Ut clerici in aliena civiiate uon immo-
d XXX. I3t poenitentibus different
renlur, nisi ciusas eorum juslas cpiscopus loci vel
peccatorum, cpiscopi arbitrio poenitenliae tempora
pjtsbyteri locorum perviderint.
decernaulur. El ut presbyleri inconsulto episcopo
poenitenles, e nisi absenlia episcopi
m XXXVI. Ut piaeter Scripturas tanonicas nibil iii
non reconcilient
et neeessitate cogente. Cujuscunque autcm 9g |kk- B ecclesia legatur sub nomine divinarum Scripturarom,
nilcnlis publicum et vulgalissimum crimen est, quod Sunt autcm canomev Scriptmrc : Genesis, Exodus ,

f universa Ecclesia noverit , ante absidem manus ci Levilicus, Numeri , Dcuterononiium , Jesu Nave, Ju.

imponatur. dicum , Buib , Regnorum libri quatoor, Paralipome-

s XXXI. Ut virgines sacraj, cum parentibus a qui- non libi i dtio, Job, Psalteiium Davidicum. Salomonis

bus custodiebanlur privatae iucrint, episcopi vel libri <|uinque, duodecim libri Proplictaium, Esaias,

presbyleri h piovidentia gravioribus feminis com- Jeremias, Daniel , Ezechiel, Tobias, Judith, Hesier,

mendentur; ut simul habitantes invicem se cuslo- Hesdrae libri duo, n Macbabseoium libri 93 duo;

Mem ms. Codices alizrum collectionum

c. 32. pturas canonicas non fuisse recensitos in concilio
cum Dion. et Ul sacramenta.
Isid., ilipponensi an. 393, nec in Cartbaginensi anni 597,
»> Voces tive cwlerorum inseruimus ex noslis codd., sed solum inserlos in synodo Cartbaginen-i anni 419,
uti legunlur eti;»m apud Dion. el Isid. In iine ms. temporc Bonifacii ponlilicis, cujusnomen lum in Cod.
Veron. el Dionysius babent inveniuntur. Afric. t ii m apiiiJ Isidorum locis laudalis legilur. At
« Cod. Barb. c. 33. Mox ms. Veron., Dion. et Isid., hos quoque libros in calalogo liipponensi, ci in bre-
hospitiorum necessitate illic reficiant. Dein Quesn , ab viario ipsius fuisse descriplos probant trcs ."ntiquis-
iiis conviviis. Cseteri omnes codd. cum Dion. el Isid. sima^ ac diversae originis collcctiones, Corbeiensis
ut in textu. apud P. Coustanlium tom. Epist. Rom. poniil. I

d Barb. c. 54. In c<»d. Veron. uli eliam apud isid. C pag.iOI Barberin», el Vat. Palallna. Du;c primae brc-
,

bic cnnon in duo dividilur. viarium ipsum exhibent, postnina veio pnclert ca-
« Cod. Atric c. 43, el mss. Isid. c. 32, nisi ub- nones ex concilio plenario Cailbagincnsi anni ")97,
senticc episcopi necessilate cogente. ldem est in uis. cui breviarium inserlum fu t, unde leclionem afleri
Barb. breviaiii propiiam, ita ul de confinnando itto canone
f Cod. A fr., iiniversam Ecclesiam commoverit. Barb., transmarina Ecdesia consulntur ; non wroilam sy-
universam Ecclesiam commoveal. nodi aimi 419, qua; Bonilaciom poiiiific* ni ingeril.
« Ms. Barb. c. 55. Soli codices bujus collectionis hacienus cojiiiti om.t-
h CoJ. A r. c. 44, cnm ms. Veron., addit, ubi epi-
f
tunl in lexm, quod oscilanti;c librariorum jurc tri-
scopus abtens est. Karb. ubi episcopus non est. Isid.
, huit P. Coustanlius. Faclum id credimus, inquil,
c. 35, episcopi provideutia, vet presbyteri, ubi episco- librariorum errore, quibus sFpe nec opinanlibus cccidil,
pus absens esl, in monaslerio virginum vcl graviori- ut si quando eas repsti vid<nt voees quas pmxime scri-
bus, etc. pserunl, stutim intermedias quasi jam posiias pnvier-
Cod. Barb. c. 3G. Post pauca, hi qui sui sunl est
» miltanl. Itaque qui slalnlum Hipponense descripsit,
libri dno, n.-ox nd ea novi
in mss. hUjUS collectiouis etapud Isid. c. 34. (n c;e- exaraiis his vrrbis Esdia:
teris vero mss. cum Cod. Alric. c. 45, et Synodo Bo- Testamenli sic iunquam dalosaliu transiit, omissis in-
nifacii, babetur lantum sui. lermvdiis Machabaeorum libn duo ; deceptus nimirum
i Cod. Barb. c. 37 qui m.ox cum ms. Yeron. babet
;
similitudine verborum Hbro duo, quie verba nominibu.*
conversis ad Dommum, omissis vocibus vcl reversh. Esdr.c simul el Machalueorum subnectunlur. 0,'erravit
Isid. c 55, et Dion. Justelli c. 45, Ut seenicis atquc r, eadem chorda el in his rocibus, Episio oe Pauli apo-
histriombus, ccelerisquc hujuwiodi personis, vel aposta- stoli iredecim.ejusdem ad Hebi;ros ima, Apocalypsis

ticis, etc. in vulgalo Codice Alritano c. 45 ctesurit ubi unlererbum Apocalypsis deside.rantur Pet apo- i%
i

vei apostulicis conversis, vel reversis ad Uemn gialia stoli epislolae doa?, Joannis apostoli tres, Jacobi una,

vei.*quae lamcn cum lcganiur in versione Graeea, qiuv recensentur in statuto Carthaginensi. Em.rem pe-
amanuensium osciianlia praeiermisa luere. Vox hi- perit verbum una, quo clauduulur commata lurc dro ad
strionibus apud Ferrandum legitur num. 170. llehrxos una, et Judai una qnorum primo scmel de- :

Barb. c. 58. Mox inconsulto plerique codices lia-

k scripto, mox voccm Apocalypsis conlineuti
librarins
benl pro non consulto. In Synodo Bonifacii errore li- tcriptionis filo attexnil qunsi mtermedin- alice epislolce
,

brarii consignel pro consecrct. iisijuc Judse una prcecessissent IScque non eam cony- .

i
Ms. Barb. c. 59. cturam adjuvat id quod iufuiabilur uemo, tidelicet m
m ldem codex c. 40. Ecclesus omnibus, adeoque in Africana, receptam wm-
a Qnesn. omittit Machabccorum libri duo , et dein per (uisse primam Pctri, cl primam Joannis epistolam :

illa texlu proeterit, Pctri duce, Joannis trcs,

quoque in quarum ulramque quia non exhibet Hipponensis canon,
Jacobi una, Judceunu, ct in margine nolal bas epi- opcrtel iciibtf properanlis ct incauti culpa omissam

stolas addi in concilio Carthagincnsi nt, apu.i Isido- fuisse. Eniinvero omissa verba quae ims resliluimus,
rum , c. 4G, ei in Codic. Afric. c. 24. II rc in causa fuisse descripta in ali<> vetusliori no-irac, ul videtur,

fuere ut nonnulliputarint bos sacros libros inter Scri- colleciionis exemplo , indtcium pixbet codcx Vinde-
 , :

m CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL 430

novi aulem Testamenti, Evangclionim libri quatuor, A 101 b XXXVII. Placuit etiam ut quoniam prx-
Actus Aposlolorum libcr unus, Panli anostoii Episiolx' ccdentibus conciliis siatuliim est ne quis Donausla-
iredecim, ejusdem ad Hebrajos una, Petri du.e, Joan- rum •'
curn honore suorecipiatur anobis; sed in im-
nis tres , J.icolii una , Judae una , 100 Apocal/psis incrolaici rum propter saluleiu, qure nulti dencganti:i

Joannis. « lla ut de coiifirmando islo canone trans- est d lanlum auiem iuopise clericorum ordiuantloruni
(

marina Ecclesia consulaiur. Liceat ctiam legi pas- in Africa paiiunlui Ecclesia?, ut quaedam loca cmuino
siones marlyruui cum anniversarii dies eorum cele- deseria sini) , servclur quidem e
in isiis quod jam
brantur. anlea decrciuin csi ; sed exccplis liis quos aut non

honcnsis. Antiquus cnim Hhrarius , qui eumdem co- cceui concilii. Dein ipsc canon subjicitur curn leciione
dicem ciiiit alio velustiori exemplo contulil (identi- synodi Cartbaginensis an. 419, qua conlirinalio bu,us
<lein enim legilur haec nolatio Contuli), eadem verba canouis a Bomiacio poniilice aliisque Iraosmarinis
in alio manuscripto procul dub o inventa et prima episcopis quflerenda decerniiur. Ilinc autem quidam
iiiauu secundis curis adjecit. Praelerea
piwiermissa , puiarunt canoneni divinarum Scriplurarum antea
in ipso lexlu priina mauu babclnr, Pauli apostuli Epi- condiiuin fuisse in concilio Nica?no, ct solum Africa-
xtoltv 14 , quo nuinero i-omprelicndiiur ejusdem nos cumdcin, uli a PaUibus Nica'ins acceperant, suis
Episiola ad Helmcos, quam quidem sicut el cacteras conciliis inseruisse. At tota li.cc opinio uni inscri-
ejusdem apostoli episiolas singillatim uon reccnsenl ptioni innititur Imjus codicis, qui non ad viii (ut
todices Corbeiensis et Barberinus, alque Dionysius noii nemo scripsit), sed ad xi saltcm saeculum pertinet
qui Epislolus 14 pneferuin. Cod. Vat. Palaiinus, nam pag. 37 litteras exbibet Regemberti Verceilensis
qui Epistulas 13 noiat, aJdit ejusdem ad Hebrceos ad AndreamarcliiepiscopiimMcdiolanensem ei alias a
una, uli in Isid. el al*i-> nostrae colleclionis mss. legi- B Mabiilonio cditas 1. 1 Musei Italici quae eodem saeculo x
tur nnde in cod. Vindeb. vel corrigendum est 13
: scripiae fuerunt. Sicut aulem in eodem codice p 79
pro 14, vel, si retinealur 14, delendae erunt vo- profertur Sentenlia S. Leonis de apocryphis Scripiuris,
d'S ejusdem ad Hebrxos una, quippe quas in quatuor- quam inler sunposililia rejccimus, ita nihil di|biia-
conlinetur. Non omillendum est in eodem ms.
ili-clm mus quin in titulo canonis de Scripiuris canonicis,
Viuil.paulo anteliaberi Liber duodecim prophetarum qui lolus exscriplus cst ex capilulo 24 synodi (^ar-
minorum. llem Esaias, ubi voces minorum et Jtem se- lbaginen>is anni 419 edilionis Dionysii , per errorem
cunda manu addita?. suut. Uxc eadem leciio in ms. scriplum fuerit conciiii Nicceni pro concilii Curtlwgi-
libro Barb. probatur. Theodosius scriptor codicis Ve- nensis. Certe Africani Patres adeo ignorarunt buuc
ronensis 55, qui se qu.tfd.im lacile pratermisiste iu eanonem a Nicaena -ynodo con-iiiuium, ut in concilio
noiaiione tesiatur, slcut initio breviaiii Nicaenum Hippoiiensi an. 393 de eo consuleiuiam puiaverint
symbolum, ita sub (ineni catalogum Scripturarum Ecciesiam transmarinam, et in synodo Carihaginensi
omisit. au. 419 eum pro conlirmatione in papac Boiiilacii
Ojiesnellos lianc nolam subjicit : Post canonica- noliliam deducvndum sanxerinl.^ Num de canone
rum Scripturarum enumerationem , hcec in conc. Car- quem in Nicaeno generali concilio*a tota Eccfesia re-
thag. in el in Cod. Afric, c. 24, subjiciuntur t Hoc : cepio edilurn cognoviss^nt, Ecciesiam iraiismarinajn
etiain fratri el consacerdoti no-iro Boinlacio vel aliis adliuc consuleiidam, ejusque conlirmalioneni quaa-
earum parlium episcupis, pro conlimiaiido islo ca- rendam putassent? Add'e quod eum in synodo aniii 4 1 9
none innoie>cat : quia a Patribus isla accepimus in lectum fuis»et concilium Nicanum cx antiquissima
ecclesia legenda. > Qtiorum verborum loco, hcec puu- q interpreiatione, quam Ca^cilianus in Africam allule-
ciora in anliquis codd. mss. legi , quce et in Oxon. et rai, soli viginli cauones praeler synibolum inventi
Tkuan. teslanlur auclores cdit. Vcnetcc 1581 hcec, in fuere, uii liquet ex annolatis in Tractaiu pari. n,
;

quam : < De confiro amlo isto canone transiiiarina c. 3, § 8, n. i. Canonem ergo de Scriptum cauo-
Ecclesia consulatur. » Cerium mihi est ha^c uttima in nicis Alricani Patres inier Nicxnos iiunquam ba-
ipso llipponensi concilio dicla esse ; illa vero in Car- bucre.
thaginemi tempore Donifarii PP., ubi Hipponenses b Cum llistoriam Donalistarum a cardmali Norisio

aliique Africani canon s relecli sunt ilerum et confir- incluiatam perficerc, quoad pcrnoslicuit, simjuinius,
mati. Quam ineple aulem priora ilta concilio tertio iion saiis exploratam habentes noiitiam colleclionum
Carthnuinensi , quod an. 597 celebratum esl, affingan- qu;e breviarium continebam , hunc canoncm in sup-
lur, vel una Bonifacii PP. mentio salis indical, simul- positionis Mispicionem adduximus pirl. n eap. 9, ,

que probat, nt el alia multa, farraginem illam quce con- col. 429 Accedebat quod Dionysius Exi^uus
et seqq.
cilium Carihaginense teriium vocalur in volumiuibus in Cod. Airic. c. 47 aliiim canoncm non de clerici.
Conciliorum , non genuinam esse canonum concilii col- jam apu/J Doiiatislas ordinaiis, sed de Donatisiarum
leaionem, sed suppoMiiiam ex veris canonibus aliunde pueris flecernenicm breviario ascribit, quod iiem le-
corrogntis conflalam : ex Hipponensibus nimirum ex , gilur apud Isidorum in coiicilio C.iribagineusi iti
vero concilio Carthaginensi, quod an. 597 congregatum c. 48. Al ctim pra;ler collectionein praiseiiiem, duat
ett, fuitque non absolwe leilium, sed tertiunt sub Au-
"
dum hreviariutn
alias anliquissimas repererinius quae,
retio primate; et ex concilio Carthagtnensi quod an. 419 exhibent, hunc canonem siiniliter pra*lcnmt;eiinler
coram llomani ponlificis legatis habitum est. Haclerius has illa etiam conicnta in ms. Vcrojieiui 55 quaa ,

ille. Duo in haec noianda. 1° Cnm ait auctorcs editio- D duobusseijiientibuscapiliilis;i(blititiiscarel;(ie eodem
nis Venetae an. 1581 lesiari b-ctionem collectionis canonc jure dubitari non possc perspeximus. Vide
nostra: in antiquis codicibus legi, respicit Crabbi no- hujns canonis viudicias in Traclatu pail. ji, c. 5, § 5,
tain in edilione Veneta repetitam, qua in can. 47 n. 47.
concil. Carlhag. scribil mQuidam veluslus cndex
:
c Cod.Veron. addit clericorum.
sic habet : De confirmando
elc, ubi ms. exemplar
,
d Al., tatitam .... inojium. Dein, per Africam in
S. Bavonis nostra collectionis proprium ind.catur. ms. Veron.
i' Quid censendum sit de concilio Cai tliagmensi m, e Incod.Vimleb. prima manu desunt vocesiji ittis;

apud ls doruiii vulgato, patebit cx iis qux diximus in scctinJa addiitim inslituli» uti legitur etiam in ms.
,

admoniiione n. i, el fusms in Traclalu part. n, c. 5, Barb. Pro qua erronea seriplioue alii codd. habent
% 3, ubi s"n gnlo- ejtis canones expendimus. in istis. Sed Ibnasse melius cod. Verpn. in eis. Mox,
In nis Vallicellano B. 98, pag. 76, hic Cannn de aecretum &sl edidimus ex omnibusnostris mss.Vind.,
Scri(i!uns pi"l'eilur cuin tilulo Ui piccter Scripiuras
: Veion. el Uarb. Quesnellus, traditum e*t Crabbus,
calhulicas uiiit in ecclesia ler^atur. Cap.luli ik Ni- cieditum.
431 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNF OPERA. 432

rebaplizasse constiierit , anl qui cum «uis plebibus A siae uliiltati? Nam et in liac Ecclesia, ad qttam Ji-

ed communionem eatholicam transire voluerinl. gnata est vestra sanclilas eunveuire, crebro ac penq
• S; euim scriptum est : Qtiod duobus si convetierint per omnem diem Dominicam ordinandos habemus f.

Christianis ,
quidquid peiierint impetrabunt , non opor- Nunquidnam frequenler duudecim veldecem, vel ,

tel b dubitare quod remoto scandalo dissensionis uni- non muito »>inus advocare possuiu episdpos ? Se I

unitalem pacis redacta eoncor- faci/eest mibi duos adjungere me.x parvitali vicinos.
fc
vers» 102 piebis e
, in

dia, idonea sit impctrare de misericordia Damini, ut Quapropter cernil mccum charitas vestra boc ipsum

ipsius pacis compensalione et sac; ificio chariialis abo- observari imn posse. Sed iliud est siatuendum , ui
leantur peccata quac, majorum si>orum auctnr-latem quando ad eligcndum episcopum conveniiemus, si l

^cquenies , repctitione baptismi commiterunt. Sed qna coiitradictioiue it obor a quia lalia tractaia sunl
hanc rem placuil n-m eonfirmari priu<qua;n d exinde apud nos, non pra-sumanl ad purgaudum eum qui cr-
transmarina Ecclesia consulatur. dinandus est », tres jam ; s<ni postuleiilurau nuincrum
e (De Donalistis placuil ut consulamus fratres et suprcdictorum unus vel duo, et iu eade;.i plebe cui

consacerdoles noslros Siricium et Simplicianum dc solis ordinandus esl , disculia;itur primo persome conlra-
infaHlibu» qui baplizanlur penes eosdem : ne qvcd dicentium, poslrcmoe:iam:llaqu;eobjieiu.iturperlrac-

suo non fecerunl judicio , cum ad Ecclesiam Dei B lemnr; etcum purgatus lue it sub conspcciu publico,
salubri proposito fuerint comersi parcntum Hlos ita demum urdinelor. Si hoc cum veslrce sauctitatis
,

error impedial ne promoveanlur sacri altaris mini- animo concordat, roboretur vesua: dignationis re-

slri.) sponsioue. Et ab universis episcopisd clumest : Satis

* XXXVIII. Honoralus et Urbanus 103 cpiscopi ptacet.

dixerunt : Et illud nubis mandatum esl : ul quia g pro- " XXXIX. Iiem placuii de infantibns, 104 Q B °-
xime Numidix epijsoopi dno ordinare
fratres nostri non invcniunlur qui eos bapti-
ties certissimi testes

praesumpserunt pontificem, non nisi a duodecim cen- zatos cste sinc dubitatone lestcnlur, neque ipsi smd
seatis ceicbrari episcoporum b ordinaliones. Aurelius idonei per aeltem ° dc tradilissibi sncramentis ns-
episcopus dixil : Forma antiqua servabilur , ut non pondere, abs'jue ullo scrupnlo hoses>e b.tplizmdos :

minus quam tres sufficiant qui fuerint destinati ad neistatiep datioeos fac at sacrameniorum purgaiione
epiicopum ordinandum. Proplerea quia ei iu Tripoii piivari. liinc enim iegati Maurornm fratres nostri

forte et in Arzuge interjacere videntur barbara gcn. consuluerunt, quia multos lales a Barharis redimunt.
tes : nam in Tripoti, ut a^seritur, quinqne suni epi- Et idia manu
scopi tantummodo , et possuot forle de ipso numero Aurclius ejsi^copus Ecclesiae Carlhaginens"s, p his

vei duo necessitaiealiqua occupari, difficile estenim C pl£.citis, a nobis omnibus confirraalis, exceptiseman-
ul de quolibel numero omnes possinl occurrere : cipalionibus, de quibus consulendum ceusui.nus, ie-
nunquid dcbet hoc ipsum impediinento esse • Eccle- leciis el agnitis subscripsi «t.

Sic ex ms. Barb., ut sequens emendatio videtur

» ponensi vero an. 3y3. pro Simvliciano, qui tum non-
cxiftere. Al., Sic enim. dum ait episcopaium pervenerat, Ambrosii nomen
b ltacodd. Veron. et Darb. A!., dubilari. ieclura fiiissi; nibil ambigendum est.
Qiiesn., in universee plebis unilate, pacs compen-
« (
s-equenles canones :id breviariura non pcrti •
Duo
salione et sacrificio charitatis aboleantur, qui majorum nenl, ac proinde in cod. Veronensi jurenon legnniuf.
suorum aucloritatcm sequentes repetitionem baplismi , In ms. Barb. numero carenl. ISic aulem canon con-
commiserinl. Ita etiam codd. Vind. et Crai.bi, qui so- ditus fuit a ci>n ilio plen-trioan. 397, et apud Dio'y-
lum deSent t« ante vocemuniversa;, et pro unitate ha- sium habetur in Cod. Afric. c. 49 et 50, a"bud Isido-
bent invitata.'. Supplevimusex coJke Veronensi asque' rum vero Carthagii ensi in,c, 39 el 40.
in

ad abolennlur peccata exceplis tribu > vocibus pacis , B Dion., proximi. Decst in ms. Barb.
primo loco, cl .... charitmis , quse in atiis codicibns h Sic Dioii., Isid. et cod. Barb., cuneinente Grscct
retinenlur. Ex hac vero integra lectione cognoscitur versimie. Q«i** c n., ordiv.ationem.
dcfectum aliorum exemplarium ab antiquiore codice Dion. et Isid., ecclesi-istictv. Dein liac supp!e>i.
'

originem ducere, in quo amanuensis per saltuin a rnus ex iisdera eiemplaribns et cod. Barb.
prima voce p.xis au alteram transcurrit. Sequentia i Quesn. inscrit episcopos. Expunximus cum ms«.
qucemajorum,eUi., u<que ad commiserunt, exemplar Vindeb., Barb.. Dion. et I^id. Paulo post pro possum
Crabbi exhibuit. Veion. omittit quee iclqui, el a.ldit tres iillimi codices potero.
prtepositorum. Vind. qua; prxferi. IWb. et Veron. k Verbum adjungere cum iisdcm tribusexernplaii-
coMmuersBl tueniur. j) bus iuscrendnm fu>t.
* 1 I(a omnes, Soias Quesnellus , riquando.
Cod. Veron., inde transmarina. Carb., de irtvu-
marina, ubi de pro inde scriptum fuit. m Cod. Afric, tres episcopi j<nn ;<sed edilio Dior.yrii
e Qu?c parenlhesi inclusa cursivo cliaractere ir.se- apud Justelliim vocem episccpi iguorat.
ruimns ex Dionysio et Isidori collcctione snmpta n Ilic canon speclat ad synodum Carthaginensein
,

sunt, eaqtie ad canonem breviarii inquode Donatistis anni 401 idibus Septembris; legimr in Cod. Afric,
actum est peninere, ultimumque ejusdem breviarii c 72, et auud lsidorum in concilio Carlhaginen-
cauonem constituere, o\ Diooysipetlsidorianacoile- si v, c. 6.
ctiimeprobavimus in Tractatu part.u,c. 5,§3, n 47. Desimt in ms. Oxoniensi voces de traditis siU
Confer quse ibidem disseruimus. Ct autem baec, quas yscramenlis.
cum antecedenlibus unum canonem coiistiluisse vi- p Cou". Vcr- n. perpcram inserit verbum dixit : et
dentur, congruejungaiitur, prxmitieuda videtur par- eodem vcro ex Barb. addidimus his. Mox pru
m.-. et
iicula Interim, vel aiiquid simile. Simpliciani nomen censuiiims eod. Ver«n. habel slaiuimus.
congruit lempori quo breviarium scriplum, ci synoiio i Cod. Veron. addit et cwteri simiiiier. Expliol
pienaria? Cartbaginensi an. 397 insertum luit. In Ilir,- conciKum Hipponiense.Birb., ei cmteri subscripserunt,
435 CODEX CANONUM EtCLES. ET CON: iTITUTORUu S. SEDIS APOSTOL. 43*

Mizouius cpiscopus ,
placilis superius c»>mprehcn- A VII. Qui a fide crraverunl, quomodo raipiantur.
sis, cmanoipaiione ud tractaiiiut meliomn ililala, VIII. be >>is qui festis d;ebus pacjanorum conviviis
B«ibnotavi,primaeseili8episcopuspro*inci:eBy2a<eHaji inlerfuerunt.

Victorianus cpiseopus plebis Massiliancnsis sub- IX. Qni secundo el terlio sacrificaverunl.

scripsi. X. De Ids qui a fide Domiuica deviarunt.

* Lupi;)nusppisco|HisplebisTambitanaj subscripsi. XI. Diaconi si uxores duxerint, a minislerio vetctero
!Niniis episcopus plebis Juhaltianensis subscripsi. cessari.
b Pbilologius episcopus plebis Adrumctina: sub- XII. Desponsala puella si ab alio reccpta [al. rapta]
sor psi. fuerit, placuit resatui.

Ferox episcopus p'ebis Macrianensis subseripsi. XIII. Qui ante buptismum sacrificaverunt.

I!nc moilo ci oii.nes subscripserunt qui Stuic c;>n- XIV. Vicariis episcoporum non licet ordinaiioues
cilio in crfncriinl. faeere.

Evplicimi canones Carlhaginensis coiicitii. XV. Presbyteri vel diaconi qui a carnibux se absti-
CAPUtiLUM III. nere votucrint, cas immundas non jadicent , nec o!era

INI.IPI' NT CANONES c ANCVRITANI CONCIUI, in qua coquuntur polluta non dixerint.

Ii XVI. Si rcs Ecclesicv presbyter vendidcril , rcsti'
Quod prius fnit coucilio Niceeno s d itlud provler
,

auctoritaiem prcvposiium est. luanlur.

105 d Tiluli cinonum. 106 XVII. Qni more pecorum cum prop-nquo san-
guine commixti snnl ,
quomodo pcenilcanl.
I. Si presbyter imnioiareril idulis X VIII. Si episcopus allcrius Ecclesiam volucrit oe-
II. Vl diucom qni immolaverunt, el postea sunt re- cupare, aul sedilionem facere.
V rsi, a tacro ministe<io cesscntur. XIX. £|<ti virginitatem pollicili suut, poslea prceva-
III. 0i.t tempore persecutionis se Christianos esse ricantur.

proclunutverunt. XX. Qniadulierium commisit, scplemannispaeniteat.

IV. i)e lairisqui invili immulaverunt. XXI. Mulier quce fomicalur, et partum suunt oc-
V. Qui templis idolorum sactificaverunt. cidit.

\\. I)e his qui m templo veste luijubri manducav - XXII. Qui volunlarius homicldium facil.

rnnl. XXHI. Qui non voluntale,scdcasu.

gequentes suhscriptioncs sola collertio prnesens con- C de Cotlect. part. \, c. 5, § 2), provinciarum nomina
servavit. Omnes sunt ep^scnpi Byzaceni, ut ex notitia episcop s aflicta, primoinlerpreli non cssetribuenda.
Alricana manifesliiiii est. Civitatum nomina in Crabbi K:im prxfalionem primodamus ex ms. Vatioano 1342,
eodicealicuhimendosa snnt.Nostrum exemplum Vin- cum variantibus ni9. Lucensiset codicis Corbeie.nsis
ilcbonense lectioncm a Quesnello editam confirmat. apud P. C<>ii9iantium in prxfat. ad tom. I Episi. II. P.
" HuicLupiano intns. Vindcbonensi Nilus piaepo- pag. 62 :C>(«i apudurbnn Aiiqnmtunam venli fuissent
niiiir. Marceltns Anquirilanus, Yitalts Aitfiochenus, Philadel-
6 Ms. Oxnn. , Philotigius, maie ; Philologius enim phus tiiliopoltlanus [melius Luc. ei Corb. Juliopoti-
scnbitur e iam in concilio Cartbaginensi auni 403 tanus], Ileractius Zrionensis [male in Corb. Gelialen-
milccan. 91 Cod. Alric. sis\, iUHnifiui [Corb. Ministius. utrobique malc legc :

c lli canones, qui ex versionc isidoriana vuigo Nunechius\ Laodieenut , Narcissus Nerodicnm flege
nuncupalii sumpii fuee , alias Anquiritani, vel An- Neroniadensis male in Corb. Marcessns Meragensis],
:

quiiiiauenses in ejus.b minierpieiaiionis m*s. vocan- LvpusTharsensis. Basilius Atnasenus, Euthoiius [Luc.
lur. Prsrter exemplaria hnjus collectinnishaeceadem Eutolus, Lorb. Eustolus] Nicomcdiensis, Petrus lco-
versio invenitur in eodicibus Lucensi &8, Val. 1542, niensis, Aqricolaus Ca:$ariensis , Epidaurus Pergamen-
et Barb. 2X.s8, Veronensibus 55 el 58, atque in Cor- sis [Luc. Pergan:enus : logenduin videlur cuui ver-
boien^i quae omnes collcctiones originis di^ersae,
: sione Prisca Pergensis hi duo desunt in Corbeiensi],
:

Rispanica anleriores sunt, ex qua Isidorus canones Sergiunus Anliochim Pisidice: staluta sunt ab eis [C<>rb.
recepil. \iiniil.tlUi i quodpriusfuitconcilioNica!no,elc. 1 hcec. slaluta sunl ab his] quce infra scripla sunt. Codex

qiiam Qiiesnellus pra-fixit cx ins. Oxon., deesi in p. autem Vcroncnsis Convenerunt aulcm in synodnm
:

codd. Tbuan. ac nosiroVindobon. At eamquoad sen- memomtam Ancyrce civitalis hi qui infra scripserunt.
tenliam nnn miiiiis in liac versione quam in Diony- Marccllus Ancyranus , Agricolaus Ccesariensis , Lupus
si.ma et Pris» a ab inilio cxsliiisse, sicut exsiat eiiam Tarsensis , Vitcitis Antiochensis , Basilius Amasenns,
in oriumali Grxco, probant nostri c<Hid. Lucensis, Philudelphits hiliopotiianus, Euslolus Nicomcdiensis ,
Vat. cl Vcron "S.lnVatieano sic : Isti canones prio- H eracliua Zelcinensis , Peirus Iconiensitu Nunechius
resquidem sunt Nicanis canonibns ixposili; sedlamen Laodicenus, Scrqiattus Antiochcnus Pisidia\ Narcissus
Nicceni primo accepti [al. scripii] sunt propte.r avclo- Nerodiemis. OiniltiMir Kpidanrus Pcrjscnsis. Similem
ritatem sancti et maqniquod factnm esl tn Ni-
concilii codioem Grsecum adhihust auctorlibelli SynodicL qui
caa. Siinilia sunl in cod. Lucensi. In Veronensi au- duodecim |aiiter episcopos recenscns n.57 praeluisse
lein 55sic lsti quidem canones seu requta' prtoressunt
: tradit Marcellum Anajrcc, et Agricolaum Ccnarece
Nicamis; sed ideo eananes priores scribunlur propter Cappadocia? , uli sane primi in codice Veronensi re-
auctoriialem magni et sancli ccncitii apud Nicasam ha- fcruntur.
6iti. Poslliancannotalionem in hiscodicibus prscfalio d Ilos titulos canonum ex mss. Csesareis Vindebo-

subjicitur, quam praeseniis cullcctionis auctor pr:e- nensibus 59 et 42 adjecimus, ubi cliam singulis ca-
termisit. Cnm in ea recenseanlur op scopiqui conoilio nonibus suus cujusque litulus binc repeliius pra^fi-
jnicifuerunt, ipsam ex iisdem codicibus bicappen- gitur. Hos quoque titulos in ms. Oxoniensi oinissos,
uere pluriinum relerl; hinc enim patchii in d> cata- Ipgi in cod. Thuaneo testaturQuesnellusdissert. 45,
logo, ipii in vulgiitis Conciiiorum posl ipsos canones n. 2.
IsttlGriaure inierpretationi subjiciiur (Vidc Ti acta:um
 . ,

435 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. 4*6

XXtV Qui auguria el somnia obtervant. A inviti coacti stmi, dcceant : hos tanquam inctilpaos a

cnmmunione nun velari. Si auiem jam prohibili sunt

XXV. Qui spontam liabet , et torori ejus mluUrit
ab nliquibus a communione, majoris diltgentiae el in-
violeulxam.
quisiiionis causa, aut per aliquorum ignorantiam,
Canon I.
a Presbyteros qui immolaverunl, et postea
slaiim recipi oporlere. Hoc autem observari convenit
iterum cerlainen inierunt, si hoc ipsum ex lide, et non
et de clericis " et de omnibus laicis.
aliqu.p ai gnineiiio sibimet pra?paranlesegerunt, tiljte-
b si
IV. ° Laicos sane qui in necessitates sitniles inci-
ittm teneri viderentur; crgo ex fide luctati sunt,
c
dcrunt el causas, lanquam qui nihil peccavcrint p,
el non ex conipacto ad ostenlaiionem uti caperen-
maxime quia eos viia probabitis commendat, ad or-
tur ipsi fecerunt : hos placuii honorem quidem sedis
dinatiouem rec.ipi placuit.
propriac d lenere; offerre autem illis, et sermonem
ad populum facerc, aul aliquibus e ofliciis fungi non V. De his qoi non sotum sacrifiv,arecoacii sttnt, sed

el de liis qui in templis idolorum cocnaverunl : si qtti

lice.it.

II. Diaconos similiier qui immolaverunt, postea eorum cum habilu culliore ad tcmpla perducli sunl,

aulem f reluctali sunt.eum 107 quidem honorem atque 108 ' Ul >
at* hoc ipretiosa veste mutata, coena»
participes facti sunl idolorum, indifferenler sumenles
il ab omni sa- ^
" omnia quje ftierant apposita; placuit eos inter au-
cro minislerio, ita ui nec panem, nce calicem offe-
episcoporum dietncs uno anno conslilui ; tribus autem aliis anois
ranl, nec pronunlienl ; nisi forte aliqui
'
eorum, el humilitatis, et man- agere pcenitentiam; sed ex ipso triennio, per bien-
couscii sint laboris
suetudiuis, el voluerinl eis amplius aliquid tribuere nium tanlummodo orationi communicare; terlio au-

vel adimere : penes ipsos ergo de his erit poiestas. tem anno reconciliari sacramentis.
III. De his qui fugientes h lempore perseculionis VI. Quotquot autem s ascenderunt in templa veste
comprebensi suut vel a familianbus, sive a domesti- lugubri, ct recumbenies ' manducaverunt, si cotn-

cis tradili, » vel qui bona propria amiserunl, vcl pleverint pcenitentiam Iriennis lemporis, sine obla-
siistinuerunt lonnenla, vel eliam carceribus inclusi tione recipianlur u . Si aulem perducli ad templa non
sunt , el lamen se proclamaverunt esse Chrislianos; manducaverunl, biennio mancant in poenile.itia

(|uin etiam perseverante violeniia i ad lioc usque lerlio vero T anno communicent, sed sine oblatione,
perJucli sunt, ut manus eorum appreiiensas et vio- nt diclum est x. Episcopum autem hanc habere li-

lcnter altrncias super saerificia k imponerent, illis centiam oponet, ut perspecta singulorum conver-
seilicet perseverantibus in fide el Christianos se esse fatione, normam regulamque v conversationis attr»-

1
vocileraniiuus : boc ergo quod eis invitis, aliis co- q buat : id est, aut humanius agens secundum viue
gentibus, coftligit,si luctu et mcerore animi aceibe modum , tempus alicui poenitentioc bieviare, aut
se id ferre demonstrent, ipsiqtie m bumili per bonam eiiam prolixius, quod correctioni necessarium vide-
conversationem habilu inccdentes dolere se id quod rit, possit addere. Discutiatur autem omnium lio-

» Cod. Vlnd., Presbuteri. Ms-. Vat. 1542 tiluli loco lere se. In Veron. 55, ubi nostra leciio prima manu
liaec habet: De pretbyterit qui immolaverunt, el pestea legilur, manu allera h,oc Quesnelli leclio inducta
iterum certamen inierunt. Sequenlia vero Si hoc iptum, fuit.
etc, canoni altrlbuit. n Vaticanus, et ut de omnibus laicis debeal obtet-
b Ms*. Veronen. 55 et 58 cnm vulg. Isid. nddunt vari, perquisilum est ; verum etiam hoc si possunt, etc.
et tormenlis iubjici putarentur tanquam invili. In Ve- Soli codices hujus colleclionis hoc capul a prae-
ron. 55 haec vefba, quae Ieguntur in lexiu , alia manu cdente sejungunt. Mox vulg. Isid., in similes neces-
delela sunt. Mox pro ex compacto Vaticanus habet iilatit causas.
ex contensu. P Thuan. addit ottendentes. Mox maxime quia in
e Ulerque codex Veron., ut offerrenlur. Vat., ut solis mss. Iiujus collectionis ; alii aliarum colleclio-
**
operentur num ciim vulg. Isid., maxime si, melius.
* NosirlCodd. Veron. et Vat. cum vulg. Isid., re- <t Yeron. 68 et vulg. Isid., pretiosiore.
linere. r Sic Vind., Veron. 58 et vulg. Isid. ApudQuesn.,

* Vitlg. Isid. et duo inss. Veron. addunt tacerdo- biennio. \n aliis duobus codd. Vat. etVeron. 55 hic
tatibus. canon dcsideratur.
D
Ms. Veron. 55 cum vulg. Isid. addit iterum. Mox
{ Quesn., ascendunt. Correximtis ex mss. codd.
s

pr> eum Veron. 58 atium, et Veron. 55 aliter. Dein Codices nostri aliarum colleclionum cum vulg.
*

vulg. Isid. Omitlil honorem. Isid. nddunt inter alios.

' Vat. 1542, non oporlet. Vulg. lsid. et cod. Veron. 58 addunl ad commu~
h Viilg. Isid., timore. monem id est ut ipsi oblationem non offerant.
,

1
Veron. 58, et vel bona. Yind., vet bona. ~ Vocem anno, omnino necessarijm, supplevimiw

i Duo mss. V»r. rum vul.r . Isid., ad id usque. cx noslris mss.

k Quesn. inseruit vaqani. Delevimus aucorilate x Vutg. Isid. addit. In quarto autem anno perfec*

noslrorum codd. Vindek, duorum Veron. et vulg. tionem sunm recipiant. Paulo dissimililer cod. Ve-
loid. Mox post vocem impenerent in ms. Vat. addilnr ron. 58, ut quarto jam anno perfedionem suam acei-
jut aliquid poiluli cibi necessitale nimia suscipere sunl piant. Vai., perfcclioncm quarli anni tempore conse-
eoacti. quanlnr.
1 Sic mss. Thuan., Vindeb. et duo Veron. cnm r Sic ex niss. Thuan., Yind.. Veron. 58 el vnl?.
vnlg. lsid. Quesn. cum Oxon., proclamanlibus : de Isid. Apud QueMiellum. poenileniia:
his ergo boc placuit, nt quod eis, etc. • V !:deb. el Yeron. 58 deiciil possit;
;
|
ro quo vnlg,
m Ii» nester Vindebcn. com duobus Veron. el vul*. Isid tiabel <i"'d«'.
Isid. Quesn., huniitiier per bonam conversutionem rio-
 :

17,7 /JODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOUUM S. SEDIS APOSTOL. 438

rum ei pr.vredens vita el posierior; et ita circa cos A deviaruut, sed iusurrexenmt eliam in alios, et fra-
sesaccniotalis iiumaniias modcrelur. inhiis persiiaserunl, et rei facti sunl persuasionis : hi

VII. De his qui minis tanlum cesserunl , aut bo pcr triennium quidem inler catechumcnos babeanlur;
nurum ablatinne, aut transportationis poena <leter- per aliud aulem sexeunium poenilentiae recipiant lo-
iiii, a ;• Qde erraverunt, el nunc usque non poeni- ruui : alio vero anno, id est, decimo, s communio-
luerunt, neque conversi sunfc, b modo aniem, id est, nem sine oblalione recipiant; ut complelo decennio,
lempore hujus synodi se obtulerum, conversionis lerfeclione HO frnantur. In co autem tempore et

suje consilium capienle- : plaeuil eos usqne ad irra- vita eorum, ct conversaiio consideranda est.
guum diem inter audientes suscipi, ae poeniieniiam XI. Diaconi h quoque cum ordinanlur, si in ipsa

agere tricnnio, el po i duos alios annos sine obla- ordinalione protestali sunt dicenles se velle babere
tionecomuiunicare, el iia deuium ses annis pcractis, uxores, neqne posse se continere; hi postea, si ad
« ad perlectum pervenire. Quod si aliqui ante lioc nuntias convenerint, ' maneant in clero tanium, et a
coucilium suscepti sunl ad poenilenliam , 1,09 ex minisierio abjiciantur. Quicunque sane tacuerunt ct
illo tcmpore imputabilur inilium sexennii consli- nisceperunt manus imposilionem, professi contin<'ii-
luii. Qund -i cui eorum quodlibel mortis pericuium liam, et postea ad nuptias convenerunl, a minislerio
d immi-
iwtex :rgriiudine, aut ex alia qualihet causa B i et clero cessare debehnni, laicam tanlum conimu-
neai, his coiumunio propter vialicum suum uou nc- nionem recipienles.
gnbiiur. XII. Desponsatas puellas, et posiea ab aliis rapta»
VIII. De bis qtii fesiis diebus paganorum in remo- placuit erui, el his reddi quibus fuerant ante despon-
tis lo is eorum conviviis iulerfuerunl, ct suas niiiilo- salae, eliamsi eas a raptoribus llorcm pudoris sui
muiuscpulas ibidem e paiavcrunt atque comederunl amisisso conslilerit.
placuit ut posl bieunii pceniientiam suscipianlur ; iia XIII. Eos qui anle baptismum sacnllcaverunt, el
taiiien ut, uirumcum oblatione recipiendi sint, anad postea baptismum conseculi sunt, placuit k ad ordi-
solam commuiiionem admilti debt-ant, unusquisque nationem promoveri, tanquam abomni crimine lava-
episcoporum examinet, viu" eorum praeleritae et prae- cri salutaris sanclificatione purgatos.

entis babita consideratione. XIV. Vicariis episcoporum, quos Graeci cliorepisco-

IX. Ili autem qui secundo ct teriio sacrificaverunt pos dicunl, non licet vel presbyteros, vel diaconos
per vini coacii, quatuor annis :>d pcenitentiam se sub- ordinare; sed nec prcsbytcris civitatis sine episcopi
jicianl, diiohus autem aliis anuis siue oblalione com- praecepto aliquid ampltus imperare, vel sine auclo-
inuniccul; f
septiino auiem anno pcr satislaciionem ritate litterarum ejus in unaquaque '
provincia ali*

recipiant communinnem. G quid ageie.

X. Qiiolquoi amem non solum a fide Dominica XV. m Dehisqui in clero sunt, presbyteri \\\
* Ms. Vcron. 58 cum vulg. Isid., sacrificaverunl, et clero tantum, propterea quod his episcopus licentiam
uunc. dederit.
h
Sequenlia usque ad capientes inclusive desunt in iCod. Vind. et vulg. Isid., velclero. Has duas vo-
ms. Oxon. ces delent alii quatuor nostri codices et Corbeiensis
c Ita nosiri
codd. et Thuan. eum vulg. Isid. Quesn. apud Coustantium. PraHerea illi quatuor codices, duo
cum soloOxon., ad perfectionem. scilicet Veronenses, unus Lucciisis, et alius Vatica-
d Al., accideril. In Vat. sic, contigerit, sub defini- nus, puriorem Isidorianam exhibentes, quxcum aliis
tione slaluta huic. communio propter viaticum suum non interpretationibus ac Gra?co lextu ccncinit, omittunl
negabilur, ut ti co ivaiuerit, sexennium lempus expleat etiamsequentia, laicamtantum communionem recipien-
pcenilendi. tes. Quesnellns in bunc loctim notavil, in bac nostra
eVulg. Isid., porinverunt. colleclione canoncm ad Romance Ecclesice disciplinam
1 Duu mss. Veron. cum
Vat. el vulg. Isid., sepli- accommodatum, ul reciperelur : de quo vide dissertatio-
mo anno perfcclionem recepturi communionis. nem noslram ad hunc codicem. Non assentimur, ut pa-
s Ita Vindeb., duo Veron. cum vulg. Isid. Quesn. tebilex iis qu.e in Observalionibus ad eamdem dis-
delet communionem el habet sine oblatione recipian-
, sertationera annoiabuntur cap. 2, n. 9. Ms. Verou.
tur. Val., sine communione recipiantur ; elsic emenda- 58, a mmisterio cessaredebent. Vat. 1342, a ministerio
tuni secunda niaiui in Veron. 55. prxcipimus cessare.
h Duo codd. Veronenses, nec non Corheiensis k Cod. Veron. 58 et Isid. vulg., ad ordinem.

apud P. Constaniium in praefat. lom. 1 Epist. r«. P., ^ l

Melius in aliarum r.olleciionura mss. ac in vulg.
pag. G6 et vulg. Isid., quicunque. Ms. Vat.
, De , Isid., parochio.
diaconis qui y cum ordinarentur. m Hic canon, qui ab auctorc versionis Isidorianae
Uterque cod. Veron., Lucensis 88, alius Vat.
' fusiori paraplirasi effertur, in diversis colleclionibus
1342, cum vulg. Isid., maneanl in minislerio, propter- aliaatque alia leclionedescribitur. Apud Quesnellum :
ea quod his episcopus licentiam dederil. Quicunque, Presbyteri qui in clero sum,veldiaconet, et abstinentse
etc. Quesnellus cum hac lectione oncincre credidit < a carnibus, ut eas qwden> contingant, sed non come-
rlontuninmomnesaliasversiones, sed etiam codices dant ; si sic voluerinl. In vulgato Isid. De hisqui in :

oinnes aluirum collectionum quae versionem Isidoria- ciero sunl presbtjteri vel diaconi, et abstinent se a car-
nam exhibent, excepto Marlino Dracareosi. At i«no- nibus, hoc placuii stalui, ut non cas tanquam immun-
ravit collectionem Corbeicnsem, qu;e licet Isidori das contemnant, sed conlingant. A quibus quidem si se
versionem prasferat, leciionem lanien textusconiinet abstinere volunt, etc. Periodus vero Quod si tantum
deletis lantummodo vocibus et a minislerio abiician- u-que et ab ordine suo postponitur. Puriorem et pri-
tur, m apud
laudalum P. Cnustanlium observare lice- msevaiu hujus versionis lectionem exhibel cod. Vin-
bil.Ecunlra codex Hubertinus praesenlis collectionis debonensis, quippe quam prapferunt eliam tres aliae
utramque lectionem ex parte recepit sic maneant in : nosircc collectioncs Halicoe Vaticana et duae Veronen»
 m APPENDIX AD S. LE0.NI5 MAGNl OPERA. 410
vel uiacones, el abstinenl a carnibus, J.oc placuil A * cum propinquo sanguinc commixli snnl c< ante
quidem con.ingant ei si sic voluerinl,
statui, ul eas
; vicesimnm susoai.i» annum ble crimenadmi.enmi
*b l,s comedend.s abstineant. Quod si tantum eas i
dccem annis in pami.en.ia eioetis oroiioni ij- i

abom.nab.les jud.caverint. ut nec olera qus cum tum incipiant communicnre. Posl vicesimum <cro an-
carn.bus coqi.unlur ex.sl.iucnl come.lenda, lanquam
num ad communionem cum obla.ione su«ripianiur
non consent.entes bu c reguls, ces^are eos opnnet
Discutiatur autem eorum, qurc fuerit lemnore
el vila
eta roin.sleno, el ab ord.ne suo; « ut non eas con- pamitenthe , el ita hanc humanilalem consequantur
temnant, contmgant tamen. A quil.us quidern si ab- Qu,d si qui perseveranier abusi sunt boc crimine
fi.iuere volunt, habeant ° potest.tem; lamen, ut
ita proiixiori tempore, * vi-inti a.morum rctale el ..xo-
s. quando cum oleribus coquuntur, eadem olera tm- reshaben.es in hoccrimen inide,int,vicesi;,'oqui,.to
qnam carn.bus polluta non judicent, sed ex his ad am.o ad commimiouem orationum
popniie.iliaB aclae
'
ihu.n assumani, quamvis a camibus ten.ji renl. Si
adiitittaniur qua communione orationum allero
; in
quis aut m huic regulae admonitus n n obedie. it, se I quin juennio perduranles, ad plrnam communionein
carncs, ut dictom esl, immundas et abominandas cum obaiionesuscipiaiiiur. Quod si aliqui et uxores
existimave.il, eessaie debebit ab ordine suo.
liabentes, et excedcnies quinquagesimum anniiin xta-
XVI. Si qua de rebus Ecclesiae « cura epLcopus B lis suac, in hoc prolapsi sunt, ad cxilum vitrc laii-
jion esl presbyleri vendiderinl, placuil resci-so cou- tu„, communionem niereanlur. (Can. 17 Isid.) Eos-
iraclu ad jus ecclesiasticum revocari. In judieio au-
dem saue non solum leprosos crimine hujuscemodi
tem episcopi eril «> conslitnium, si prelium del.eai re- faelos. sed » alios isto suo ...orbo replenies, placuit
cipi, necne : propler quod same coniingit disiracla- inter eos orare, qui (empeslale Jaclanlur», qoi a i.o-
r.ini n ddilus rerum ampliorein summam « pro dato bis energumeni anpellanlur.
1 reiio rcd.iidisse.

XVII. lu boctiluloG.acca bacc verba sunt '.Jtifiwt

113 Xv|IK Si qui episcopi
%
sua diocresi in qua fuerant denominaii, ei vnluciini
^^. non ^
Xoyampimt f
quod nos Laline alias Ecclesias occupare, v.m facere episcopis
:
et
po-sumus dicere :
H2 De *« oui irraiionabiliter quos ibi invenerint, sediliones excilando advcrsus
vrsati sunl, sive verianiur. e Sei.sum autem in hac
eos; bos segregari n el ad presbylerii gnidum rcvo-
senleulia duplicem esse oporiei, qni e* subjectis
cari oporiet. Quod si volunl ° in presbyicrii honore
roujiciiur, ita ut dicamus si qui more pecorum
:
residere, non repellanlur a propria dignitale. Quod

fcs, ex quibus solum inseruimus voces hoc plaruii

Q 1
Ita codices bujus cnlleclionis, perpeiam : nam
statni, qoae, V.ndeb. omi-sa;, sensui uecessarias
in
alii coriices aliarom collectinnum, qu: Isidorianam
sunt. Cum Vindebonensi aiilem concinit codex Lu- inlerpretaiionem prapferunt, cum Grocco texlualiisquo
censis.
versionibus habenl qwndecim.
Qnpsnellus inserit admoneanturque : delev.mus Val. |Ii2, comwunionem oralionnm tanlummodo
j
cum Vind. ac aliis noslris codicibus. Solum ms. Ver.
cousequantnr, et quinqucnnio altero in liac. oralionum
f»8, qui purissiniam h;.nc versionem exhibet. cano-
communione perduranles, tunc demumoblalionis sacra-
nem claudil desi.tcns iu verhis el a minkterio et ab
menla percipiant. Discutialur tmtem, ele. Dno Vrronen.
irnincsiio; cairique seqm nlibus, qnae ner. in Graeco,
cum vulg. Isid., oralioni tantum incipiant communi-
i.cc inaliis versionibus inveninntor, unde no»terioii
care, el quinquennio allero hl., quinqnenntum a'icrum]
hujus interpretationis accensenda su.ii.
:i:ld.l;iinimlo
in communione oralionit solius pcrduranles, post viccsi-
Oxl.l. Veron. 55, Lurensis, et Vai., qui hor add.t.i-
mcm cum oblutione. nd communionem suscipmnlur.
iiienium receperunt, babeot: ut non eas tanquam im- k
Sic codd. Tlmaii. et Vindeh. Vulg. Isid. addit
ttundas contfiiinanl. cxacta. Apud Quesn., posl vigimi annnrum "fctal.m.
b
Qucsn. addit ut dictum e*t non aulem cod. ,
Melius in d.iobus Veroncn., id esi vi^inti tmnortna
Vind., nee Locensis, nec Veron. 55. Post nonnulla wtate, el uxores hnJcnies in lioc crime incidernni, vi- >

idrm ms. Veron.,et tbominabites eetthnet. gmti quinque arriis parnilenlia acla od communionem
' l.a Viiul. cum dnobus
ins<. Veion. et vulg. Isd. oraiipnum allero quinquennio perdurantes, plenam com-
Qiicsnelius, episcopms
nii?i wm
essei ibi, j.resbyler ven- munonem cum oblatione rccipiant. Quod it aliq.ii et
iiiit i. Cod. Vai., cum episcnpus r.on
essel ibi t presbyter uxores, elc. Vaiicanus Quud si aui perseoetantius
vnidideril. Ox<.n., cui episco/,us non est. D :

abusi sunt Iwc crimitte, ad aqendam pixnitentanl pro-

d Volp.
Isid., si con$tiiuiu>ii prelium.
liiioritempore sxccumbant. ld est si viguiti anuoium
e Sic V
nd. et vulg. Isid. Co ex Tluian., pro acto ozlaieuxores habentes in lioc crim u inciderint, timtiti
yretio.Duo Vcron. et alius Vnl., pro acccplo preiio. quineme annotum po>nitcntiti acta ad communivuetii
Quesn., poclo pretio. oraiinnum admittuniur, rl rcliqu.i ul in lexlu.
f
Ms. Vindeb. Gr.ccas vofesLatinis liileris descri- 1
D.o Veron. cnn. vu g. h-id. Mlil«nt et, rneliu-.
bcns, addil con ; Vcron. 58 lilteris Graicis addit Dl
C d. Vai. ad<Jit id vst qni a .'piri'u v.'.rai(ui mi
XolOVAE. mundo. Mox pro tmpettanlur duo mss. ^rtm. c. in
s [)i:o Veron.. alius Vat. el vulg.
Isd. in anliquis margine vul^. IshI. inteil 'guntur.
r.oiKilioium editionibus Sensus aulemin hac senten- D
:
\oces ad
prcslyicrii gradum reeocari
el hujns
lia duplexessepotesi, qui txsubjeclh conjicitur, aui dc
liis qui cum pecoribus cviiu mixti sunl,
collcciioiiis addilai.enia sunt, qu.e male in TbnanM
uni morc pcco- effeiimlur sic et a ttretbuterii gradu hos revooari.
:

rmm, etc.
Desunt in i.liisnoslris codicilms', e: in vul^. |»d.
* Dun c< i!d. Vcron.. incesta
ntm propwquis sau- •sicui <-i in Gr.i co, aliisque vcrsionibas non lcgniitur.
puine coniniisernnt. Quctqw igitnr ntvericesimtm siue r
irtaiis, eic. Vnlg. Isid., cnm propinntto
l
Codd. Veron., m
presbuterio; Vat., in presbuterii
taufuine in- oidine: ac mox onnies halenl.
in KcxleAa ubi primt
re;ne comniixli sunt. Qnolauol igitnr, elc. V.il., inccste
fuciam, tanquam prcsbtj eii iisidere. Vulg. IsM. siini-
m prnpinquis sangume comnuxli sm-t. Quotquct, <:lc.
<• ii
l.'er; sohun ignoiat voccs tamrsam prctbuien
>"ss. Vjud. ci Tbuan a<! Im.t tanium inccstt.
 441 C DEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS ArOSTOL. 442
n ibi eliam seilitiones cxciiaie * probannir episcopis A ciabat, seeundnm gradus constitutos; hxe vero hu-
ibidcm consiiliitis, segregari eos necesse est, el ni- nianior definitio quinqueniiii lemptis Irilmit.
lnlominus presbyterii dignitale privari. XXIV. Qui auguria, nuspiciaque, sive somnia, vel
XIX. Quolquot virginitalcrn polliciii pravaricati divinationes quaslibel sectindum inorem genlium
simt, fc
profesaione contempta, inter bigamos, qnj ohservant, aut in domos suas biijusmodi bomines
ad seciindas nuplias transierunt, haberi debebtint. iniroducunt ' in exquireitdis aliqtia artc maleficiis,
Virgines aulcm puellas, quae tanquam sororcs c cum ant ut domos suas lustrcnt, conlossi pocniieniiain
illis viris babitnre volunt, ab eoritm consonio pro- quinquennio agant secundum regulas antiquilus con-
liilctuiis. stitutas.

XX. Si quis adiilterium commiserit, seplem annis XXV. Si quis sponsam liahens sorori ejus forsi-

in pocnitentia d complctis, perfectioni reddatur sc- lan intulerit i violcniian», eique inli.Tscrit lanquam
tiindinn prislinos gradus. suac ; hac autem k deseila, postea uxorem duxerit
e
XXI. Mulicres vero qua: fornicanttir, et parlus desponsalaru, illa vero qu.e vitium passa esl, * si

siios uecant , sed et eas quac agunt secum tit ntero forle sihi necem intuleril : omnes bi qui facii liujiis

conceptos excutiant, antiqua quidem definiiio usque conscii sunt, decem annis in pieniieniiam rediganlur
ad •xitum
i vilai ab Ecclesia f
removit; limnanius au- B sccundum cmones constiiiitos m .

lem nunc dofinimus. ut liis decem annorum lempus CAPITULUM IV.

115
puenili ntiai iribiialur. INCIPIUNT CANONES C WCILII n NEOC*SARllj.NSIs,
XXII. Qui voluntarie homicidium fecerint, ad poe- Quod poslerius fuit Amyritano, sed pvius Nicano.
iiiientiani t-e qniilcm jugiler submiltant; circa cxi- p Tiiuli canonum.
itmi autein vitae cominunione digni habeantur. I. Si presbytcr uxorem duxerit, degradelur.
8
114 XXIII. Eos vcro qui non voluniaie, sed casu II. Mulitr si duobut fratribus nupseril.
liomicidiutn h perpetraverunt, prior quid>m regula III. De his qui sa'pius nibunt.
post seplem aimorum poeuitenliam communioni so- IV. De concupita muliere.

a Vcron. 55 melius probabunlur. Dcin dignitate interpreiationis haud esse Iribuendum

monui'iius
Bcripsimns cx omnibus nostris codd., coiicineniibiis fiimoi. i. Nomina quidem episcoporume\ pr.cfaiiooe
etiain vulg. Isid. ac ms. Tbuan. Quesnellus, hcnore. hujus synodi excerpta; at provinciarum notnina, in
h Cod. Tlitian. oinillil quib'is quaadam provinciai posteritis insliiulai ac di-
voees professionc contempta ,

Ms. Ver n. 55 his vocibus addit et ad nuptias con- visa; re< enseiilur, ah aucloie caiahgi addila fuere.
ViilaruJit. In ms. Veroi». 55 alia manu subjiciuniur duo cano-
c Vidg. Isid. cum duobtis mss. Veronen., cum non- C nes, qui inlfcr statutu antiqua invenieiilor c. 20 ci 21,
nnllis viris. iidemque similiter Ancyritanis appenduiHur e.idem
d
Sic oinncs lutstri codd. et vulg. Isid. Qucsnellus, prima manu in cod. Vat. Ioi2.
txoctis. n lia Qocsnellus cuin ms. Oxoo. Caeteri codicos
« Dtio Veron., afius Vat, et vulg. IsM., De mulieri-
hujns collectionis leste P. Coustanlio in prafat. i. I
btis; et dein, sed et de his....eas ab Ecclesia. Epist. liom. pontif., pag. 67», liabeul Ca'*aricnsis ;
f
Cod. Tliuan., removet. Vimh-b. secunda manu, el ita eitaui priina nianu iu Vindeb., at sccunda ad-
temoveri jussit. Mox apud Qm-sn., sed humanius nnnc. diliiin Neo ; ct Itanc lectionem, qua> vera est, reii-
Nostros codiccs, el vulg. Isid. secttii sumus. Dein noimus. Ui eanones versionis stini, uti vocant, Isi»
pozniieia; prniol nitis ex iisdem codd., roneinenle dorian.i ; ei ex bac qtiidem vefsinne describuutur iu 1

eiiam Thuan. Quesnelliis cum Oxon., in poenitentia. rliis collectiouibus, uuas recensuimus annot. 1 iu ca-
s Canon iste apud Isid. pars est praecedenlis. pni 5. Contuliinus auiein cuin cod. Vindeb. htijus
n Codd. Veron. cnni vulg. colleclionis, cum duobus mss. Veron. 55 etSS, cuni
Isid., feccrunt, el dein
socimit ; Tliuan., sociat. Barberino 288H. qui ad diversas collecliones perii-
1
liileui codd. Veron. el vulg. Isid., in exquirendis neiil; d sunl autem in corporcmantiscripii Vat. io\2,
eliquibus artemalefica; cl secunda manu in ms. Ve- in cujus pracmi^sis foliis iid-m cano es leguntur alii
lon. 55 emendaiiuii ad exqurenda aliqua arte tnale-
: niauu descripti ex versione Dionysii.
!'ca. Posiea secuudum anlijuas regulas couslitutas in fla;c annolatio, a Quesnelio rerepia cx nis.
duobus Veroneiii m-s. Oxon., deest in Thuan. ei Vindebon At eam saliem
Codiees Veron. ei vulg. Isid., ritium; at in Ve- t> quoad substanliam non minits in Gr.eco tcxiu exsi re
i

ron. 55 scciiinlis c.uris emcndatum viulenliam. et in versionibiis 1'risc- ac Dionysiana, qoam in no-
k Duo Veroi».
ci vulsj. Isid., decepta. Mox uxorem sua interpretatione fuisse Laiine redditam, probant
addidimus ctiin nmnihus nosiris mss., quihus couci- nostri codices Luceiisis 8S, Barherinus 2S88, atque
iiuiit etiam Tlni.m. ei vul». Isid. Iu cod. Val. variat duo Veronciises. In Barberino sic Isti canones se- :

pectio sic ILiuc aulem dereptam uxorem duxcrit.

: cundi sunl Ancyrensium, qui in Neoco?saiia sunt ejpo-
Dcsponsata vero illa quazvim passa visa est, si forsilan siti ; et lii priores snnl Niccrnis. Con ioil exempiar
vecem sibi intulerit ; omnes hi, ctc. Lucense. lu utroque Veroneasi sic I.l isti qnidcm :

Snpplcviniiis si ex Vind. n»s. aliisque noslris

1
cunones secundi sunt eorum qni in Ancijru (t tcesineai
co.ld. ei vulg. Isid. expositi sunt; Niccenis vero priores inveniunlur. Addi-
w Quesu- ex ms. Ovon. hanc annolalionem alio lur in Veron. 55 El quia cndente fide sunt exposili a :

tliaraeierc adjecil Et subscripserunt episcopi seplcm-

: discipulis discipulorum D. N. Jesu Christi, et sicul
fecim qui linic concilio interfuerunt. Expticiunt canones Nicceni, ila et ii debcnt ab omtnbus custodiri
ci>ncilii Ancipilani : eodem quidnn sensu quo in no- p flos eannnum Htulos adjecimus ex mss. Vinde-
tellis exempiaiibus, sed liiteratura plerumque divena. botiensibus 5!) Cl 42, in quibus pneterea singul s ca-
!>estn:i Ii;ec omnia in aliis codicihns. Nomina ep - nonibus stius cujusque litulus hinc repeiitus praeii^i-
piporiini soluni iu praefalione dcscripla suni. tur. lidem loguutur in Tbuanco aliisqtie vetustioribus
1 1

l
t '!iiis Coiiciliorum suhjiciiur episcop codicibus.
.ruin eatalogus
<«m noiniii Inis r-rovmciarum, <iucui auctori hujus
 :

4« APPENDJX AD S. LEONIS MACNl OPEflA. 4U

V. De catechumenis. A II. Mulierein, si duobus Iralrilms nup-crii, abjici

VI. De pra?gnantibus. debere nsque ad diem mortis. Sed prepier humani-

VII. /n J^cundflrum Nuptiarnm conririo pretbyler lancffl inexiiemis suis i sacramenlo eain reconci-
etse non debet. liari oportel: iia lamen, ut si fnrte sanitaicm reciipe-

Vllf. Cvjui wior adulterium commisit , cum essri raverit, malrimonio soluto ad poanilenliam admitta-
/flicui, m miiiisifrio ecclesiattico adjungi non debere. tur. Qitod H defuncla fuerit mulier in hujusmodi
IX. St pretbyier ante ordinalionem tuam commUU consortio ronstilina,
k Qita
difficilis erit
H7 poeniiPMia
corporale peccaum, et postea confessus fueril, ab of- remanenli. sententia tam viri quam mulieres
ficio oltaris privelur. leneri dcbebunl.

X. Diaconus similiier. III. '-

De liis qni frcqtienter uxores ducunt, et de

XI. Qu-mtFii probabitis, ante annot xxx presbyier bis quac ssepius nuhiuit, lempusquidein quod bis con-

nm crjinelur. slitutum esi observabnnt, conversio autein el fldes

116 ^" ' cegritudine bapiizatut presbyter ordi- eorum tempus abbreviabit.
nari nan debel. IV. n Si quis autem concupila muliere, etiam con-
XIII. Vreshtjleri eitranei coram epitc.ipo, aul pres- cubitus ejus desiderium babeat, non autem subsequa-
byteriscicilaiis offerre, nec [lege e'\ punem dare non B mr effectus, manifestum est bunc per divinam gra-
pnterunt. liatn fuisse liberatum.
XIV. De vicariis episcoporum. V. Caiechuineniis, id est audiens , qui ingredi ur
\\ . Diaconi seplem csse debenl. ecclesiam , et stiu ° cum caiecbumenis, si peccare
J
Cmiven eniihiis in unum sanclis ac venerabilibus fu^rit visus , flgens genua audiat verbum , p sed ut

rpiscopis in tii be Ctesarea , Vitai.is, b Gehmanws, absiincat ab idoli peccato; quod si iu eo perdurat,
Grecorius, Alfius, Basilius, Salamcius, c Redux, omnino debel abjici.

Dicasius, IIeraclils, d Leontius, Amphion, Stepha- De prsegnantibus quoniam oporlel baptizari

VI. 'i

nus 6 Seritius Lrpus , Valentinus Gkrontius, quando voluni nihil enim in hoc sacraraento com-
, , , ;

Na&cissos, f Lovginus, et Sanctus, et ccteri, sia- mune est r paritnrar: et illi quod de ulero
ejus fueril
lueriiui hxc quac infra scripla sunt. edilum ;
quia uniuscujusquc in illa confessione libcr-
I. ? Presbylerum qui uxorem duxerit, ab ordinc suo las arbitrii declaralur.
deponi debere. Quod si fornicatus fueril, vel adulie- VII. Presbyterura convivio secundarum nuptiarum
lium coinmiserii, b extra Ecclesiam abjicialur, et interesse non debere, maximr cum » peiatur secun-
poenitcntiam inter laicos redaclus ag.il. dis naptiis poenitentiarn triboere. Quis ergo cst pre-

Duo mss. Veron. decem sequentes voces 1 Qnesn. cum

et ulti- C nis. Oxon., Hce qttce frequrnter nu-
tr.as pnetiTeuni, ac simplicia ejii^coporum nomina bunt, ct hi qui frequenler uxores ducunt, lcmput, etc.
eaaonibos p raefignnt quae in vulgatis conciliorum Prsetulinius m^. Vindeb., cum quo concordant eiem-
ruii civiialum et provinciarum (Vid. Tract. de Col- plar Thu:m. ab eodem Qucsnello laudatum, et vulg.
ttct. parl. i, c. 5. § 2) addbinne posteriori manu ca- Isid. Cniiciouiit etiain dno Veron. et Barb., in qnibus
iiiinibtis liiijus versionis subjecia fuere. Iii Corb., solum secundo loeo perpeTam legiiur out pro quce.
I5aib. ei Vindeh., cum simili prsefaiiuncuhi praemil- m Legendum cum duobus Veron. et Barb. ac vulg
tunliir. Ordo nominuui aliculii diversus est. Isid., convertatio.
6 Ita cum Tfiuan.
codce duo Vi-ron., ilem Corb. Thuan. ms.. notanle Quesnello, tru c canonem
*
alispque vcrsiones. Quesn. cum Vindeb. et Oxon., cum terlio conjungit. Totidem tamen numerat canones,
Ge municus. decimo quarto tcilicet in duos diviso. Mox duo nostri
c Duo Veron.
el Barb., Sedus. Corb., Redus. Iii codd. delent aulem.
vu!g. Isid., Rudut, et in mirg.. /{o(/tts, Rodon. Sic omn-s nostri codd. ac etiam Thuan. Ques-
d In ms. Nind., Eonlias; apud nelli, qui inter calechumeuos cum Oxon. retiuuit.
Quesn., Contius.
Correximus Leontius aliorum cndicum auctoritale, p Vera lectio est in duobus Veron., Sed abstineal ab
'jinJuis alia» versiones suffraganlur. illo peccato quod fecit : quod si, ctc. In Vind. prima
e Tliuau Siricius. I'ai I)
, Erilius. Corb., Eticus. , manu est leciio lexius, quae hujus collectionis pm-
Dtin Veroil., Eryihrius. Vnlg. Isid., Erelius, et iu pria agnoscitur; al secunda manu additae voces itto
inar^iiie, Erytrius : qui nmx pro Valentinus habet etquod fecit, sed perversa leclione illo idoli peccalo
Yr.!entin:anus. j. quod si quod in eo. In llarb. habetur ab idolo
fecit,
1
Veron. 58. Longinianns. Dein Sancius deest fn pcccato, ex qua erronea lectione perperam eipendata
vnlg. Uid. Econtra additur alius Leondus, qni pariter manasse videtur nostra lectio ab idoli peccato , cutn
le^itor iu diioliu> Verou. corrigendum fiierala6 illo peccato. Vulg. Isid., ul s*
5 Vulg. l>id., Pretbuter ti uxorem duxerit, abordine abslineat ab illo peccato quod fecit, deleta pailicula
sno iltum deponi debkre. In Vindeb. qunque tegilur sed.
Vresbyer ; et vox illum addilur. Veron. rio, Sive i Sic Vmdeb. et duo Veronenses. ConcinitThuan.,
pretbyler, sive diaconut itxorem dnxit, ab ordinc iltos De prcegnantibus gravidis quoniam. Vulg. Isid., De
debere fieri, ct de grndu devom. Quod si vero f rn cali prmgnantibus quod. Quesn. cum ms. Oxon., Prtr-
juerint .... commiserini. (jnanles oportel.
b Duo Vero.t.. exlra Ecclesiam abigi, (t ad pozni- T Quesn. addit malri : de'evimns cnm nostris mss.
tenliam inler laicos rediyi oportet. el vulg. Isid. Mox qui.... edilus pro quod.... editt.min
' Vind., Mulicr si ; et poitea abjici eam, deleique eodem Isid. vulgnio.
eam ante verbom reconcitiari. s
ei Thuan. Quesnelli. Ita ciiam prima
Ha Oxon.
i Dtto Veion. ct Barh. cum vnlg. Isid., sacra- nianu Viidtb., al secunda et antiqna rmemla um
in
nunns. ovorteat. Vnlg. Isid., pracipiatur. Veron. 55, u-m pe-
k Dtld Veron., Quar sentenlia tam viros quun mulie- talur secundis nuptiis pwnileniia , omisso verlm tri-
res ier.ere debebil. bture; at secundis curis leclio textus inducta fuit.
 :

(45 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOBUM 5. SEDIS APOSTOL. 4 4*5

9byt«>r quj propler convivinm illis consentiat nuplits? A XIH. Presbyteri qui conrcgionales • non sum, in

VIII. Si cujus uxorem adullerium admisisse, dum ecclesia prapsentibus episcopis 119 vel prcsby eris

esset laicus, fuerit eomprobaium, isie ad minisierium civitaws offerre non poleruni, ncc jiancm i ilarc,

ecclesiasticum a admitli 118 pemlus non debet. in oratione autem calicem tlabnnt. Quod si absenles
Quod jam eo clero cohstitulo aduhera\it, k ad ora-
si in sunt civitalis sacerdotes, ei fuerint invitau
dalo repudio dimiltere cam debet. Si vero reiinere tionem, soli poiertmt. dare.
ejtis cnnsoriium voluerit,.non polesl stiscepto mini- XIV. I
Vicariiaulem episcoporum, quosGrrcicbo-
sterio jterfrui. r 'piscopos dic.unt, constiltiti stint qnidcm ad cxem-
IX. Qui admiserit eorporale peccatum, et l.ic po- p!um septu iginta «eniorum ; seil lanquam consaccr-
slea presbyter ordinatus sit, si confessus fuerit quod doies pr->pler solliciiudinem et studium in pauperes
antc ordinaiionem suam peccaveril, nonquiilem D of- offerant, ei honorabiles habeanlur.
feral; maneat tamen inaliis officiix propier ejus stndii XV. Diacones septem esse debcnt sectindtnn rcgu-
ntililalem. Nam r
cseicra peccata censuertmt piurimi lam ,
quamvis magna "' cujus
civitas sit : regulac au-

eiiam ordmatione privari. Quod si de his non fuerit ctoritas erit bber Acluum Ap>sto!ornni.
coufcssus, nec abaliquo poluerit manifesteconvinci, n Expliciunt canoncs N eocwsariensis concilii.
d huic ipsi de se potesias est permitienda. 6 CAPITULUM V.
e
X. Similiter et diaconus, si in eadem cnlpa fue-
INCIPIUNT CANONES GANGRENSIS CONCILll °.

ril involuius, sesea ministerio cohibcat.

p lloc Gangrenses regutce post Nicamam sgnodmn pro-
XI. Presbyler f
anle annos iriginta actaiis suac non
banlur expositw.
ordineiur, quamvis sit probabilis viiac; sed observel
i Tiluli canonuin.
usque ad praslinitum tempus. Dominus enitn nosler
Incipiunt capitula canonum Gangrensium t guod Eusia.
Je ns Christus trigesimo anno baplizaius est, et tunc sius nnplias malc condemnel el in conjugali gradu
,

prxdicavit. positus nulius spem liubeat apud Deum, et de carne

XII. Si quisin aegriiudine eonstittitus, fneril bapti-

non manducandum.

zains, « prcsbyter ordinari non debet; non enim fides 1. Qui nuptias vel mulierem dicit abominandmn, ana-
illius esl voluntaria , sed ex necessiiale: nisi forte thema sil.

postea hnjus ipsius studium el fides probabilis fuc- 120 "• Q ul comem cum religione manducare pro-
rii, " aul hominum raritis cogat. hibel.

* Dtio Veronen., admitli non debet, el dein in tle C formam iliorum septuaginta viden-
exetiiplum guidem et
ricatu. tur exhlere, ut commiuistri aulem propler studium
b Sic nostri codices. Qnesn.,
offeret. Mox duo mss. guod erga pauperes exhibeni, hottoiatitur.
Yeron., autem pro lamen. m Duo Verou. el Barb. cum vulg. Isid.,ctiJ regula:.
Quesn. iuserit prceter: melius defent Vind. et duo n ILfcc
clausula in ms. Vind. non les?ilur.
mss. Vcron. Codex Birberinus post privari addil Horum ranormm Versiu, qtiae vnlgo Isitloriana ap-
dixerunt per manus imposilionem pos.se dimiili; quac, pellainr, eo quod ex coUeclioue llispanica ab Isidoro
cx Diunysit versione sompia, ex uiai gine irrepsere in recepta fuil. piabler codices noslrac collcctiouis, conli-
lexlnm. nelnrcliani in colleclionibus Lucensi 88, Corbciensi,
d Oxon., hinc.
Mox permiitenda soripsimus ex no- Ven.n. 55 el58, et Barb. 2888. Ex hae eatlem ver-
stris mss., accedeute etiam Thttan. Quesncllus cum sionc sola epismla synodica hujus inter|iretaii<inis de-
Oxon., commttlenda. scripta est in Vat. 4542, qui canonesex Dionvsiaiia
e Duo Veron.. recepit. Dionysins enim synodicam omisil, ideoqtie
in eodea. ip\o culpcc genere. Concinil
vulg. Isd., qni solum d«lei ipso. Paulo post iidem in puris Dionysianis inss. ca non invenilur. Quare ca
codd. Vcron., cohibebil. sicut in laudalo cod. Val. 1342, a in ms-. cxciiijila- i

* Vulg. Isid. cnin diiofius Veroo., anle trigintaan- ribuscolleciionis Hadriane:e, quae canoncs ex Diony-
norum ata em non. P^siea voces noster Jcsus ChrU
!
sio derivarunt, ex abis codicibus Isidorianani versio-
sius in iisdem mss. Verou. ouiiiluittur. nein praTerentibus supidca fuit.
s Veron. 55, presbglerum ordinari non licet. P Hsec annotatio licei iu codd. hiijus collcclionis
h
Sic mss. Thnan., Vind., uierque Veron.et Barb. quos Quesnellus adbibuit, et in nosiro Vintlebtuiensi
cum vuig. Isid. Qucsnelliis, et rarilashominum. D desideretur, cum lamen legaiur in ms. Huberlino
Vulg. Isid. delet non; al
' omnes nostri et Ques- ejusdem collectionis quem Couslanlius landat inprac-
codices rcliiie><t, nec non eiiam Mcrlinus; et re-
lielli fal. 1. 1 Epist. R. P., pag. t6, idcirco cani adjicicn-
cie quidcm nam Ferrandus, qui hac versioue usus
, dam cedidimns, nti Quesnellus ex uno ms. 0<on.
est, n. 103 liabei : Ut presbyteri allerius regionis, elc. alias similcsanno aliones tein|ioris Ancyr.tnis et Neo-
preshyteri rurales, ul ex Graco liquet.
Iiiielligiuiliir caesariensibus canonibus praelixit. Hanc enini nota-
i Vulg. Isiil. adtiit s«»if tiftcatum. Vind. autemsecun- tionem, qua? in ori^inali Graco ei in aliis versionibos
da manu, sacrum. Cod. Barb., nec panem darein ora- invenitur, certissiiue redd dit biijus ver->ionis auclor,
liouem. nec calicem: qurc sententia cuin Graeco aliis- ut cx aliis collectionibus Lucensi, Barberina et dua-
que vcrsionibus concinit. Veron. 55, caiiccm av.tetn bus Vcionensibns camdem inlerprelalionciii praele-
dabunt. rentihus liquet. In mss. autem Veron. 55 et 58 his
k Vnlg. IsitL, adda>\damoratiomm. Veron. 55 h;ec verbis exprimilur: Et hi cannnesgui infra scripli sunt t
vcrba igiioral; liabct aulem:ct invitali sunt ; tunc li- post Nicamos expositi sunt. Quo aiitem lempore syno-
ccul panem dure. Veron. 58 et Barb., et fueril
illis dus Gangrensis babila fuerif, vide prapmissum Tra-
iutitatus ad oralionem ,$olus poterii dare. ctatum part. i, c. 4, § I, ubi bnjns a notationis ve-
1
Vul'i. |m<|. et inss. Barb. ac Veron. 55, cum Fer- ritatem vindicavimus.
nnlo, cx c.-in. 13 et 14 uniun faciunt. At Veron. 58 i Hos tilulos cx mss. Vindebonen>ibus ^9 ct ii
cuin (odil. Iiiiju<; colleclioitis cos disiinguit. In Barb. adjecimus.
ikefiertur: Episcopi [lcgc Chorepiscopi} guoguc ad
ul APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 448

A dem nuplhs accusare, quod nnlltis In conjngali

Ct servus sul religioiis Uabiium dominum suum
J
III.

gr.idu posittis spcin habeatapud Dcum. Unde lactiiiu

non conlcnvial.
IV. Ctdomus Dei conlemptibilis non sit. csl ut mult.T; mulierei eos spculne, relictis propr is

k deslilulis, vinculum con-

V. De tonvenlicuHs. viris, et viri iixoribus

jug:<le dissolverent, euntincnliam profltentes quaiu

VI. Vt primitim fvugum Ecclesicv o,feranlur.
:

VII. De d>n;lis claccipiendis fruciibus sinc permmsu cum commiserunt.

relinere non posscnt, adulteria
1 Inveuli enim snnt dissensiones ac separalioncs a
coiscopi.
Qui virginitatem professus est, nuptias twn con- Dominicis consiiiulis in Ecclesis Dei docere, id est,
VIII.

demntt. ellradiiiones ecciesiasticas, et ea quae in Ecclesii»

agnntur, debere contemni; privatis m convenlibus
IX. Vt cor.iinenles non viluperentincoujugio pnsitos.
X. Qui eieemosynam faciuut, non csse contcmnrndos. laliter inslilulis, atquc ad imitationem 122 eoruiu

XI. De pallio utcnlo. que iii domo Dei agnniur, omnia praesumere cele-

non utalur. brare; adhue climn vestibus communibus sprelis,

XII. Ct mulier virili veste
novos " ct ins-.liios habiius assumpsisse; primitias
XIII. Vl mutier sine permitsu r.on dimittcl virum.
XIV. Ct untttquisque fdios tuot nvtriat. quoque fm tun.n, et oblationes earum quas veleruin
XV. Cl fiiii parentes [lc^e patent\bu*\ cbedant. B inslitutio ° Iribuil, sibimet vindicasse, id est, pro-

XVI. Vl mulier comam non tundat [lege toudeal]. piiae ratiocimilioue' doctiinae, lanquam sanctis sibi

XVII. d dic Dominico noit jejunet. eas off. rri debere, p et apud se ct iuter se dispensan-

XVIII. Ve con.inentia ct jrjunio. das ; servos a dominis rccodentes p t bunc inusi*

'i

XIX. Cl convenlut per lucu tanctorum martyrum non latum religionis morem dominos contempsisse ; niu-
contcmnant. • lieres praeler consueitidinem et sui sexus ornatuni

honorahilibus eonsacerdotibns in * hisse justificari credentes, virilem babilum suscc-

121 Donvnis
Avmenia c.oustiiutis, Eusebius, Eulalios Elge- pisse, pluresque earum occasione religmnis tonsas
nius, a Bitksius, Olympus, Gr.cr.or.iLS, Filbtus, i>

genuini decoris comas penilus amputasse; jejuna

« Eiucles, Eliahus, d Papius, Epatics,
v Pnosc-

liits,Basiligs, Bassls, Elgf.nius,

f qui conveue- quac in ecclesiis prxdicanlur «conteninendo , venlri

runi i:i Gangrense conciliuin, in Domino salutcm. servisse; nonnullos etiam eorum cibos carnium tan-

Quoni-im conveiiicns sancia synodus episcopornm quamillicitos reputigse; in domibus conjngatorum

nec oraliones quidem debere celebrari * pcrsuasis-e,
in Gangrensi ecclesia, proptor quasdam ecelesiasti-
easdem velenl u oblationibus quo-
r.;s et nec ssarias causas inquirendas, ct ea quac in tanlum Dt fieri ;

s secundum Enslasium gosia sint dignoscenda, inve que in domibus faciis miuiuse comiminicamlum csse

nit mnlta f.-ri indecenler ab his qui hunc eiimdem

^ decernunl ;
presbyteros qui malrimonia contraie

Enstasium seculi suni :

u nccessario slaiuit, palam riint, sperni debere, ncc sacramenta quai ab eis con-

faitis omuibus ampulare universa quae ab eod-m ficiuuiur atlir.gi; loca sanctorum martyrum vel basi-

mal.i commissa sunt; dc laratum cst cnim iios eo~- Iic;is T conicmnere, et cmnes qui illuc conveniunl

* ll:ec nomiiia vario ordine in diversis colleciio- 1

Diio Veroncn. ct vulg. Isid. melius cum Graeco,
nibnscl inGraeco referuntur. Ordovero lnijns col- maic.
leclionis eomprobalur a ms. rod. Veron. 5S. <i"i IMo.in codd. el vulgali adduitt el doccre.
j

pmiorcm hanc versionem conlinei. Veron. 5o. Hi- *Sio ex Vindob. el vnig. Isid. Quo-nelltis, destiluli.
tanicus. Melius in Veron. 53, Itithynicut; con- uiit
i Diio codd. Veron., Inwnti sunt e.t iau,. Mox Ve-
ririii Graccus tentns. rou. oS. discessiones a Dominidt. Vul;?. Isid., Inventi
Quesu., .Si/f/us. Gorreiimus cx ms. Viud. cl
" snnl enim diicessiones ac separafonet, e'C*
,n Dtio Veron.,Vat. el vulg. Isid., convenliculit in-
diiobus Vi-icii., aslipulante Gr;vco icvin.
e Duo Veronen., Jerucius. A!ii., Beraciius. *'or- slitutis.
u Viud. ci Vat., etiam intolitas.
beensis, Eraclis. tloo nmnqi in Grseco ilesideratnr.
u iidem Vcron. c:mi Gra?co, Poppus Uijpatius. Addemliim ciim mss. Vcron. el vulg.lsid., Gracco
('.
rheiensis, Papius, Epatus. texlu Mi.Tiaaane, ecclesiis.
D p Melius deleiur et in iisdem mss. Veron. et vulg.
c Ab-I.us ms^. Vcron. cum Grnpco aliisque cndd.,
Pioereshis. Nomen liasilins addidiniiis ox ms. Viud., Isid.

pricfcruirque in Gi.oco lextu aliisque colleclionibus Veron. oS, et per fiunc inusitatnm reqionit smv
i

;ii pie Tersioiiibns. habitnm spe.cie religionis dominos covtempsisse. Mem

' Addilur in vuIj. Is d. OtiusCordubentis; ahost le^iiur 'ii \eron. 58, qui solum pro veg onu habel
vero non solnm a mss. htijus rolleciion s, verum relnionis.
T
Vutl., en se; meliiis in duobus Veron. et vug.
i-liam a cileris oiunibus qna; Isidorianam vcrsinnoin
pracferunt, niiiiiniiu a mss. Veron., I.ucen., Gorb., Isid., Innc se.
s coutemBeiufo. Thnan., contemnenda, ei vm-
Barb., el ab Isidmo Mcrlini; et quod praccipuum Viiitl.,
Vulg. Isid. et secnnda manu in Yeron.
cst, a versione Prisca et a Graeco. Neque legitur i.i t,i sereire.

inss. colleciioiiis Hadrianeae, uti e^t Vallic. A. 5, in

5'i, coiitemnenda, assertuste.
ijnos codices h«c syn xlica ex Isidorijna versiouc Cod. Thnan., et persuasisse.
1

Lraducia monuimiis not. I.

fuil, "l Veron. cum vulg. Isid., cl oblalionibus qux in
" Diin

sSicViud et duo Veronen. cum vulgatis. Que^- donw faclic fuerint, minime c mmunicandum esse de-
iiellus, circa F.uslasium. Veron. mss. cuui vul^. rt c. inant. Vind. habcl tanloni dicernant..
v Quesn., conemni et dein, rcpiehendi dcbce.
(irieco, Eustathiuin, pl ita deincops. Posl p:ut;a dno
,

Pnuiiiliinus codd. Vind. et Thuan., cmu quibiw «luo

Vftroil.,ab hi* ii>si* qu>.
con*
" Quesn., Necessarium. Godd. Thnan., Vind. ol V.-ion. ei uil.'. Isid. conciuunl. Vnron. duo post
veniuni addunl cmn Gracco <( isrrmnciio con^ciuni.
duos Vcrou. ac vulg. Isid prKtiilimus.
 ;

149 CODEX CANONUH ECCLIiS. LT CONSTITITORUM S. SEDIS APCSTOL. 4.10

reprchendcre ; divites fldcles qui non omiiibus- rc- A accusanJam, lanquam non posse conjugalos ingrtdi
nuaiiant quae possidenl, spcm apud Dcum non babc- inregnum Dei; anathema (•it.
re : ctniulla alia, qusc numcrare nulli [>ossil>ile esi, II. Si quis carneni manducantem ex flde cum reli-
singiilosquost|ue eorurn 123 proarbilrio suo cnn- gione, pia-ter sangwinetii el idolo imtnolatum, s ere-
siiiucrc, " unumquemque corum per lales inslitutio- dideril condemnaudum lanquam spcni non Ihtben-
ncs abecelesiasiicocanone recedcnles innqtiam legcs tem, quod eas inanducet; anatliema sil.

propriassibimetcondidisse. Nec coimnunis hisomni- III. Si quis servum >'

alienum occasione religionis
bus ol una senteniia est. Stngulienim, prout videlur doteal dominiiin suum contfninere deberc, et ejus
ct libil, ad accusationcm Ecclesi;c niiendo, laiiqnam ministcrium destituere, »c non potius docueiit eum
l»
quibos reclor non sit, vel addtint dccrela, vel mi- domino suo bona lideel cuni omni bonorilicenlia ser-
nuu.il. Propterea ergo coactum est boc eoncilium in vire; anathema sit.
c canones
Gangreiiii eccbsia habilum , ul islos ex- 1
IV. Si quis dmvt domum Dei contemptibilem
ponereut, quilms probantur memorati extra Eccle- csse debere , et I non t ongi egaliones quae iu ea
siam esse. Quod si per pieuiicntiam condemnavcrinl iiunt sequitur; : nalliema sil.

baec omnia qu.e malc senserunt, t nquain a s«- non V. Si quls exlra ecelesiam privalim populos con-
bene prolaia, acceptabiles fianl; atque idco si:i»uia B gregans.conlemnatecclesiaslicassanctionesk ipsam
quae debeant eondemnare, synodus credulii expo que Ecclesiam; apud so auiem aui sirie pre^byteio,
neudii. Quod si quis reuueiit haee quae Imdie consti-
aul sine consilio episcopi agat ; analhema sit.
luia suiit, tanquaiu baerelieus, d et anathetnatizalus,
VI. Siquis oblatione n fruciuum, vel primitias cc-
et dainualus abjiciaiur. Et erii non soium incommu-
nicaius, yeruir. itiam ab Ecelesia habeatur extorris
clesi;e debitas, voluctit extra 125 ecclesiam aeci-

pcre vrl dare, praeier conscieniiam epUcopi, ' et uon

donec deprece ur episcopum , et iie universis qua:

penes eos snnl depnbensa «alque detecta prodidenl n,a «' s ^"1 consilio ejus de bs :;gendum pulaver.t;

quid Lorum su ceperil observandum. anathema sii.

I. Si quis nuptiasin aeciisalionein deduxerii, 124 ^"- ®' Q u ' s aeceperit vel dedent fruciuum ob! i-

m
et ttuilierem
f
apominamiam crednleiit, : ui eiiam lionein extra episcopiim vel quemlibet mini-irum.

a Duo Veronen.,
siiflrngaue Graecoiexiu: Uiius- synodicae itierla ubi de prediyleiisconjugatis senuo
auhque eorum per talem iusliiutioncm ub ecctesiuslico cst. Id Quesnellus iribuii codic: Koiuauae Ecclesiue;
COftov.e recedens, lanqtiam proprius leges sibimet con- scd perperam, uii pa ebit ex Observaiioiiibu-i ad
dtdit. Sed nec commutus, etc. Ex Vuid. sibimct pro ijisius dissertatiouem in hunc codicem cap. "1, n. 9.

tibi edidiiuus. Onines alii codices el colleciiones qu;c Isidorianam

b Duo Veron. el Val. cum vulg. Isid. delenl quibus. versionem recepCiunt, bunc canonem pradcrunt; et
c Codd. Tliuan., duo Vcion. et alius Val., canones
C Ferr.indiis, qui eadrm versione nsns est, n. 89 eiitn-

islos e.rpoucre.
dem compendio cxbibet. In ms. Harb. sic efferiur: St
d
qus pre.btfe. mn qii vxorem Itubuit forle discemi;,
Duo codd. Veron. mclius delcnl particulam et;
quod nonhubei eo ministranle «V oblw.ione ; anaihema
et posl nonnulla pro episcopum cuni Tliuan. ms. Iia-
sit. I*. H.itiii.iius t. II Coneil. Ven. edit., col. 47.7,
benl cpiscvpos.
noi. 4, ex alio codice s c : Si quis discertvl de obla-
Voces uique delcc.a ex noslris mss. adjecimus,
c
tionibus non communicans ijuus presbyler celcbravcut
eoncineule eliam cod. Tltnaii., qui pra'lcrea prodi- cortjuqnltts; anatltema sil.
derinl exhibet, ita ut ad votem epncopos in eo rece-
jDuo codd. Ver. et Barb. cum vulg. Isid. deleoi
ptam hoc veibum referat.
non el sequilur.
f llujus collcctionis au-tor omisil voces nuoe liic
k Vulg. Isid. addil : aiitcrqne ea quw sunl Eccla>i<e
adjiciuniur tum in mss. Veron. tum in vulg. Isid.,
votuerit usuruare,no>t conveniente prmbytero juxia d"-
astipulantibus aliis vcr»ionibus et G a^eo lexlu, ni-
creium episcopi ipsnmrjae lucle^iam, e.c, quae nec iti
mirUMi, (idelem ac reUgiosam cum viro suodormienlem.
hac colleciione, uec i.i aliis versionibus et collectio-
BCodd. Veron., Harb. el vulg. Isid. cuin Graeco
nibus reperiunlur. tiod. Barb. solum variat in se-
addiinl et svti "jJiuin.
queutibus opid se aulcm eaquw suni Ecclcsiwvolue-
:
h Vox alienuti drcst ln eorid. Veron., in quorum rit agere, non conventenle presbtjtero secundum episco-
uno secuuda manu adjccta luit. pi jussionem ; anathema sit. \ eron. S5 lotiim canuuem
Quesnellns Imicloco notationemappendit
4
sie: «Ca- alier eflert s;e : Si ',uis exiru ecclesiam in ulio loco
iionem, qui in aliis codicibus quarlusest, hic praeter- D privalo, conlemnens Ecclesinm Dei, popult.s conqregat,
nitllil ulerq'ie codex ins., quem et a!> Ecele^ia tto- et cilra presbylerutu vel episcop m Eurkaristiam cio-
mana ob id non receplum erediderim, ne videlicel qut ; anailttmu sit. Veron. 58 puius Isidorianns eiim
de presbytero coirjugato conjugiique Hiril>«;s ulenle varianie a Labbeo annolata abel sie St qms extrtt I :

intelieclus incautos deciperet ct quia per eam tem-;

Ecclesinm privutim populos cong- eguns cantemitni ,

pesl.lem qua canones isli al» Eeelehia I<Oinana re- Ecclcsiam ; upud se anlem sine presbylao agat,cum
cepti siinl, j:impridem ea neecssiias desierat qu;e [coi-i ige cmn Labbei couiee ets.-nej consilio episccp ;
obm impulerat ut coiijugali ad sacerdoiium assu- analhcma sit.
inerenlur, modo a eonjugibus abst|Berent« Talis e.st 1
Vu!g. Isid. addit, vel litiju* cui hujusmodi offirin
porro canon ille i apud Isidoruni Si quis disc rnit :
cooimissusunt quar. verba ex Dionysio sunipia vidcii-
:

presbtjterum cunjugalum, ianquam occasione mtptiaium lur, Grxco textu suffragante.

ijuod o/jerre non dcbeal , el ab ejus oblaiione ideo te "'
Vnlg. Isid. ex Oiony^ii versione, vct eum qui
abstineat ; analhema sit. i Hhpc lle. llunc quidem ca-
coiisiiiuiat esl ab eo ad dispensandam misericordima
iionein ouiisit nosler eollector, quemadmodum in
pauperibus, qui dal et qui accipil ; anathema sit. Hail>.
cauombiis Ancyranis alia qiMad diaeones mutavit, ut
post vocem opecis addil el qui dal, el qui accipit.
Occidcntali diseipiinse sese accommodaret ; sed non
adverliteadem raliijne delenda lusse atiaedam vcrba
451 AFPENDIX AD S. LEONIS MAGM OFEBA. 4S3

lanquam a.l dispen-ationem boni ojieris; an-.-.Uieina sil. A i*l>us rcdJideri!, uliioc ipsiimin lns v ncreiiir quod

VIII. Si qnis \el virgiiiitalem vel eonlinentiampro- fnieles sunl ; anallieina sit.

fessus, tnquam abominabiles nuptias a dical, et non XVI. Qujccunqiie mulier, religioni judii ans conve-

soluin pr pler lioc, quod continenlia et vnginilas bo- nire, comas ampuiaverii, quas Deus ad velaiueu ejus
uum sit sanctumque prop stum; analhcma sit. 1 1 mem< riain subjectionis illi dedii, tanquam resol-

IX. Si quis propler b Dcum virginitatem professus, vens jura suhjeclionU ; ai atliema sit.

per arroganli-iin in conjugio positos vituper.iverit; XVII. * Siquisnondijudicans, dieDominica jejuna-

anatlicma sit. veril ' tanquaui inejusd.ei coiteaipiuui ; aiiatheuia sit.

X. contemnendos
Si qnis c dixcritsgapenfacientes, XVIII. Si quis eorum t}ui 111 proposilo siint coiiu-

honorem Dei fratres pauperes ad se con- ncnii:i-, praeler ecessitaicin curporalem m superbiai,
el propter i

vocanles, et vo' .uionibus eorum communuare noluc- e: jejunia communia toliiis licclcsiae puiaveri.t con-

rit, d lanquatn in niliilum quod lii deducens; analhe- temnenda, periectani in sua scientia latioucm viudi-

ma sil. cans ; anathema sil.

XI. Si quis virorum pulaverit proposito sancl», id XIX. superbiam, ta.tquam peifcciumse
Si quis per

est conlinentise, eonvenire ut p:illio utatur, lanquain existiinans, eonveutus qui per loca n vcl btsilicas
ex cohabiuirus jusliliam ; reprt-heudalque vel jmlicet B sanclorumm.irlyrum 127 uuul 3C "usaveril, velt-lia n

alios q<ii cum reverentia * virili ulunlur aut atba oblaiiunes quae ibidem olebraniur spernend.v css.8

vesle. aul cnmmuni qtue in usu e»t ; aualhema sil. crediderit, memoriasqu ° sanctorum coulcinueiuias
XII. Si qua utulier f
lioc propo^ito suo utile judi- puiaveiit ; anathema sil.

cans, si vinli vesie ulalur, a<l boc viriem babilum P Haec auleni scripsim s non abscind* ntcs e.>s

unitetur ; analbeina sit. qui in Eeclesia Dei secumlum S riplurassanctoin pr-n

126 ^MI. Si qua mulier, viro dereliclo, disce- posiiutn continentiae e igunt, sed eos uiii susuptoii.,

dere \ olueril, so'ulovinculo conjugali, nuplias s con- baiiilum ejus, etin superbiam tfieriiniui •anti tsu-. ew
temnendo; anathema sil. qui simplicius vivum. Sed ei bos eendeu namus qui

XIV. Si qu s dereliqceril proprios filios h ut non eos se exloliuntadversus Seriplura» et ecciesiasticos ca-
alat, atque eis sccundum pieiatem necessaria non nones, et nova introductint prtecepla. N-s aulem e*
prasbuerit; sed occasione contincnliae negiigcndos virginitaiem cum humilitate. dmiramur, e. conti. cu-

putaveril; analhcma sil. tiam cum caslitate el rciig<one Deo acccp ssimahl
XV. » Si quis lilius pareutes, maxime fi leles, de- dicimu», ei renuntiaiioriem saecularium negolioruiu
semerii, et sub occasione. divini culius boc ju-inin alque aciuum cuin liumil tate <t discessuni appiobau-
esse judicans, non potios hor.oreni debilum ) uaren- C do laudamus; et nupti irum vinculum, quod sectui-

Ita Vindeb. cum Barb. Quesnellits, dicit,et non tem prsebent duo mss. Veron. cum vulg. Isid , Si
soluin propler hoc conlinens cst, quod conlinemin, elc. qnis lanquiim hoc contiuentice ccnveiiire jndnuns ,

Veron 58, judicat, et non prop er solum hoc quod cun- dte, etc.
tinentiu vel virgmitas bonum sanctumque propositum Duo Ycron. cum Baib., ejusdem diei contcmptu.
1

etl; anathema sii. Iti quoque maiiu secnuda in Ve- Yulg. Isid., aut in ejusdem diei ante p:um. Hoc loco
ron. 55 emendaiuin fuit; ai prima mauu cum vulg. nolavit QuesnelltiS Crcece oti zry vojutt^cfwn» ucwjr»
:

Isid. iillimae voces sic ; qnod cominentia el v.rgiuiia- pieliltem. Videlur interpres te/isse, u :jtT%riao>, ul ton-
us bonum sit, etc. jicit Cotelcrius : quem viue tom. I Mouum. Gncc,
Duo Veroneii»<'s codd. cum Grjcco texlu, Domi-
b p. 794, /)u»r et iicanon. illuslraniem.
num, et siuiiliter capile sequenli, Domini. m God. Barb., supervu jejunia cominuuia loiu*, ctc.
c lideui codd. cum v ul^. tsd., duxeril.Uem illitan- Nos ercolleclor sjiiubui leci onem iiaclns.xorri xisse
tum oiiik.tiini ad se. videlur suy.enia in superven «' s, uti le^ilur iu duo-
Vu g. Isid ,tunquam niliil quod fit ducehs.
-'
bus luijtis coUeciioflis exeui|*laribus Tliuan. .el Viud.
« Vera lectio est in vulg. Isid, el iu duoLus Ve- In Oxon., snperurrdieus. Vulg. Isid., it superbtens.
ron., et alio cod. Barb., birris utunlur. Graece fihpwq. Yeraui leciioncrn dedimus ex iluob.us \ero,n., *ui
Dcui, el alia veste communi in vulg. Isid. cuiu Veron. afiinis est Viini. codex, iu quo paiilerbabetur etjeju-
fi8. In Vcron. autem 55, tt alio vestimento quod in ttbU nia communia. Vocem cummuuia igporavit Qiiesijjel-
est lus. Dein pro rinriicrjns Oxon. cnm Veroji. ^8 prae-
f Veron. 58, hoc propotitum utiie judicans, virili ~. fert judicans.
veste vKitur,ad hoc ul virorum habitum imitetur. Ve- n Vulg. Isid.cumduobus mss. Veion., et basilicqs.
ron. 55 similiier, et solum variat ututur, aut virorum. Deiu, vel aci usavcnt in itsdem Vcron. el in B.arb.
Yulg. Isid., suo proposilo ulils judicans.... adjioc viri Duo Veronen.t eorum contemncndas.
habitum imilatur. p HjecesisyiiodicxGangrensis clausula qua maxi-
t Dno Veronenses codd., condemnarido. me postremi canones explicantur. Eam cum uterque
h Duo Veron. mss., ei non eos alat, et quod secun- codc.x Quesnelli sicut el nosler Vind. onnsent,
,

dum pietatem est, vs necissaiium non prccbuerit, sed in omnibus hujus collectionis cxem|»laritius dees6e
occasione continenlice eos negligendos, elc. nihil auibigimus. Lcgitur vero in duohus Verooensi-
• Vuig. tsui. cum duobus Veronen. et Barb., si bus, sicut et in vulg. Is d., et quo illam Quesuellus
qui filii, et reli<ma plurali niiinero. adjecil. Gr;tcus lextus originalis cum codic bus ver-
Addidimus purentibus ex Vind., couclncntiiius
i sionis Friscoe eaui genuinam coolirinat.
aliiscodd. el vulg. Isid. Mox inhis scripsiinus cx eo- i Vocein discessum, a Labbeo in margine additam,
deiu codice et duobus Veronen. Al., inillis, vel in eis. cum nostri codices Veronenses cxhibeaul, textui in-
k
God. Bnb., Si qnis judicans. Cui leciioni ut sen- seruimus. Scripsiinus vero approbando pro opprubnn-
*um Jarel ooster collector scripsit : Si quis non di- dam cum vu'.g. Isid. et Yer n. 55. f.odex autem Ve-
judicuns. Vcram autem lectionem Grasco congruen- ron. 58, approbandum.
453 CODEX CANOMJM ECCLI S. LT CONSTITUTORIJM S. SEDIS ArOSTOL 454

ilum castitatein secuin perdur.il, hon.-ranuis; eidivi- \ Crispulus. \ictor, alius \ictor, k Leutius, ^ Ma-
rianls, Fructuosus, m FAUSTINIANIS, QUODVUI.T-
les cuni jnstiiia cl opcribus bonis non abjic mus, et
deus, Candorils, 129
Maximis, " Mekakius, Ru-
parcimoniam cum vesle huinili imn rcprobamus; si-
sticus, ° Ruhanus, p Proculus, Tiiomas, Janua-
cut eliain omaluni * propter corporis diligenliam RICS OCTAVIANUS., PRiETEXTATUS , SlXTDS , alillB
,

Dissolutos aulem el fr.ctos in

Quodvultdeus, Pentaiuus, iteui Quodvultdf.us, Cv-
infucatuin laudainus.
prianus, Servilius, q Pf.lagius, Marcellus, Vk-
veslibus incessus nonrecipiinus, el doaws Dei bono-
NANTIUS, DlDVMUS, SaTURNINUS, r BaZACENUS, GER-
ramus, el convenlusqui in his liuotlaiiquam sanclos MANUS , CeRMANIANUS , s JllVENTIUS , MaJORINUS,
ilein Juventius, Ca^didus, iiem Cvprianus, Emii.ia-
et uliles recipimus, b pietalem in privatis domibus
nus, Romanus, Africanus, Marcellimis, qui in '

non concludentes, cl omnem locum in nomine Dei

concilio ecclesiae CarihagineDsisadfuimus.
a-diuVaium honoramus, et congregalionem in eccle-
sia factam ad ulilitatem coinmunem 128 rcc 'P' m " s >
Cap. I. — Cum ex more ad Carthaginensem eccle-

bona opera qu<e c

juxta viies in fratres pauperes siam solemniter u venissemus, atque ex diversis rausis
et

cxercenlur, sccuiiduin ecclcsiasiicas tradiliones bea- congregata ex nobissynodus haberelur, coinprcsbyier

lificamus; ei omnia quae conveniunt traditionibus nosler v Orosius nobis littcras sanctorum fratiuni et

apostolicis et sanctarum Scripturarum praeceptis in eonsacerdoium noslrotum dcdit Hcrotis el Lazari,

Ecclesia fieri exoptamus. nquaium formam his consliluimus esse siibdendani.

His ergo lcclis , Pelagium ct Coelestium auctorcs

CAPITULUM VI. * nefarii prorsus, et ab omnihus nobis analheinaii-
d Epislola
zandi erroris advenimus. tjnde factum est ut recen-
Concilii Cartkaginensis ad urbis Iiomc? Innocentium
sendum y peleremus quid amc ferme quiiiquennium
pupam I, comra Pelagium et CesUstium.
super Coelestii nomiiie, hic apud Ecclesiaui Carlha-
Domino bealissimo el houoraiidissimo sancto fratri
ginensem fuerit agiiatum. Quo recitalo, sicut ex sub-
Innocentio Aurelius, Numidius, Husticia-
papui,
z
NUS, e FlDENTUS, EVAGRIUS, 6 ANTONIUS, PaLATI-
' ditis advcrlere poterit sanctiias lua, quamvis jndi-
NUS, AdF.ODATUS, VlNCENTlUS, PuBLlANUS, TllEASIUS, catio manifesta conslaret, quia illo tempore episco-
Tutus, h Pannonils, Victok, Hestitu rus, alius Hes-
pali judicioexci>um hoc tantum vulnus ab Ecclesia
TITUTUS, KUSTICUS, FoRTUNATIA.NUS, AmPELIUS
»
,

i Avivius, Felix, Donaiianus, aliu-. Adeodatus, videretur; nihilominus lamen id coinmuni delibera-
Octaviis, Sekotinus, MaJorinus, Posthumianus , lionecensuimus, aft hujusmodi persuasionisauctoies,

Quesu. tuni vulg. Isid., prater. Emendavimus

• C veroel Vat. 1, Abibivs. Vnlg. Concil., Avinius. Anii
cuin llOslris codicibus, aslipuluute Graeco lexiu aliis- qu»- editiones Auguslini, Animus. Benediciini el Cou«
quc versionibus. stanlius, Ambivius ex rescriplo Innocentii, etcolla-
b Malc apud Quesn., proprieiatem. lione Carlliag. c. 133.
c Supra habenl noslri codices Veron. cum Gra- k Oxou., Leuticus. Qjiidaro codices cum Beiiedi-

tiano dist. 41, c. 5, parc moniam, nec non mss. col- Clinis, Leucins.
leciionis Hadriancae. 1
Vu'g., Macinus vel Macianus. In collat. Carlhag.
d Hajc epistai.i preter hujus collectionis codices, duo legunlur episcopi Matiani.
inler quos Vindebonensern contulimus, exstal
in mss. w Val. J, Fuuslinus,
coliect. Barb.2888et Vai. 5845 in addilionibus Dio- n Vat. i, Magorus. Couslantius ex aliis mss. et
nysiauis. ac tandem in Isidorianis, ex quihus relegi- editione Benediclina revocavit Megasius, concinente
inus cod. Vat. 3791, quem Vat. 2 appellabiums, illum rescriplo lnuocentii.
amein Val- L Codices eiiam a P. Coustaiitio recognili Oxon. cum Val. 2 ct Barb., llufiaianus, quam
et Augustini editiones usui erunt. Tilulum ex ms. lectionem Benediclini sccuti sunt.
Cjesaieo Vuulebon. cxhibuiinus. p Quesn. in postilla maiginali ItaThunn.etOxon., :

« Sic Vind. cod. cuoiBarb.,utroque Vat.et vulgatis et sic legendum conjecil Camerius. Kdit. Proculienus.
Augusliniauis. FavetetiauicollalioCarthagiuensisanni Lectioni texius faveut eliam nostn ct Benedielinorum
411, in qua tres Fidcnlii episcopi recensentur, nullus codices, ncc nou rescriplum Innoceulii. Posl Procu-
autem Fidentianus , vel Fidenlinvs, ul alias lejjtitur. tum Denediciini ex optitms exempiarilius stipideve-
1
Sic noslri codices cum illis Quesnelli, excepto runt Severi noinen, quod Innocenlii rescripio probalur.
Vai. \, qui exigua variatione babct Evacrius. lile ve- v i Edil. Benedict. ex Augtistini codicibus, et P.
ro banc notain siibjicil Mendosam esse lectionem, et
: Coiistaniius ex inss. Corb. ct Germ., Pelagianus.
pro tlvagrio legendum esse Evangelum, asserii Car- r
Oxon. videtur legere cuin editis BenediclinisBi;-
nerius (VideJoan.Gar. notas ad lianc episl., disseri. zacotus. Edit. antiquiores Atigusiini, Thiazenus.
2 ad Mariuin Mercaiorem) ; ct revera hunc illiuslo- m s
Fdit. Bcned. Augustini hicet deiuceps, Invcntius,
cum subslituit nullius codicis auctoritale, nullu ralivne Coiistantius cum aliis mss., Invenitus.
fietus. Quod enim
Evagriinomet vulgare non fuis-
ail 1
Benediciini editores, et P. Cousiantius ex qui-
se Afris, fuisse autem Evangeli ; guodgue Evangelum busdani codd. addtint et caieri.
Assvrttuiium episcopum, de guo in collatione Curthag., u lies codd. Vind., Barb. el Vat. 2, cum Carne-
huc adducit, merilo exsufflatur a doctissimo viro llen- rio, veniremus.
nco de Noris in ccnsura notarum ejusdem Carnerii ad T Cod. Tbuan., Oresius. Post pauca , noslrorum
inscrtptiones hujus stjnodiric el alterius Milevilani con- supplevimtis ex omnibus noslriscodd. alque vulgaiis.
cilii episiolw. 1 Beiiediclini ex suis rodicilius inserunl argui,
Codd. Vind., Barb. el Vat. "2, Antoninus, conci
g quod verltuin anteriores Auguslini editiones ct nosiri
nentibus antiquis libris a P. Cousianio laudatis. Sed auliqui libri ignoranl.
episiola lnnocentii his litieris reddita in codicibus y Sic Vind. et Barb. mss. cum edit. Aug. el Cou-
qui nomina episcoporum recensent, Amoniuin prjefert. stantii. Quesneilus < um
codd., putaremus.
aliis
h Vulg. z Apud Garnerium t>irfic<i/io ex errore opera-
ante Quesn., Panthonius , rcfraganliuus «

nias. ei Collat. Cartb. c. 126. runi. > Ita Qoesn.

1
Vai. 1, llusttcianus. ai (iodd. Barb. et Yat. 1, et hujusmodi, et dcin,
i ita codd. nostraa colleclionis et Isid. Barberinus oporteat.
 :

455 APPENDIK AD S. LF.ONIS MAGNl OPERA. 456

quamvis et ad prcsbytcrium idera Cce.eslius postea A rani ?

l
non atlendentes quod scripliiHO cst : Spirttv*

pervenisse dicalur, nisi haec aperlissime analliemati- adjuvat infirmitatem noslram (Jlom. vui,26); et : Non
ipsos an.itbemat zari oportere ut si ipsn- Volentis, ueqne curretitis; s <! aiiserenlis esl Dei (Ibid.
zaverint, .

rura Don poiuerit, sallem eorum qui ab eis decepii iv, 16); i ei:quod mmuui corpus sumusinChrinio Jesu,

sunt vel deeipi possunt, cognita sentenlia quae in eos tinguli autem alte-' allerius membra : habentcs dona

lata est, sanitas procuretur.

diversa, secundum gratiam, quat Ja'.a est nobis (Ibid.

130 Cap - H* — Hoc itaqiie gestum, domine fra- xii, 5) ; el : Gratia Dei s tn id quud tum ; cl gratia ejus

tei , * sanciae charitali tuaj intimandum duximus, ut inmevacua non fuil ; sed plus omnibus ittis labuiavi;

statutis b nostra medioci iiaiis etam apostulicsc sed.s non autem ego, sed yralia Dei mecum (I Cor. xv, tO,';

adhibeatur ai.cloritas, pro tuenda salute mullorum, et : Gratias ago Domino, fftti dedjl nobis victoham per

ei quoniiiidam perveisiiate
c etiam corrigenda. Id Jesum Chrhtum Dominum aestrum (!bid.,->~); c!
enim agunt isti dainnabilibns di-pulalionibus suis, Non quia idonei sumus ccgiiare uliquid, quad ex no.
ul noQ defendendo, sed potius in superbiam sacri- bismetipsis; sed sufficietfia nostra cx Deo cs! (II Cor.

legam extollendo liberum arbitrium, nullum locuni m, 5); et : Habcmus thesuurum isium in vaiis futii-
k
relitiquant gralix Dei, qua Cbrist-ani sumus, qua et bus; ul eminentia sit virlulis Dei, iun ex ncl.is(lbid.

ipsum nostra: volunlalis arbilrium vere lil liberum, B iv, 7); el itrnumerabilia qua: de Sciipturis oinnibus,
dum a carnalium conuipiscentiarum d dominatione si colligerc velimus, l
tonms non subicil; et vereuiur

bberalur, dicente Domino : Si vos Fiiius libcravcrit, ne apud te ista ipsa commeinoraud i,
q i:c uiajore

tunc verc liberi ehtis ; quod auxilium fides impetral, graiia de sede apesloiica puedicas, incoiivenienler
quaiest in Cbristo Jesu Domino nostro. Isti ' autera facere videamur. Sed ideo faeimus, quia m eo quod

asserunt, sicut a frutribus qui etiam eorun libros inlirmiures sumus, quaquaversus un. squisque nu-
legernnt cognoviiuus, in eo gratiani Dei depuiaudam, siruni verbum Dei prxdicando putaiur atleuiior, cn:-
creavitque naturam, brius patimur u in nos et audac us insurgemes.
quod talem f bou inis instiiuit ctfs

quaj per propii.un voluntatm legem Dei pesset ini- Cap. III. — Si ergo Pelagius < pUeopalibus ge.-tis,

plere, sive naturaliter in corde conscriptam, sivc tn qu:e in O.ienle coufecta dici.nliir, eliam tv.jz vcne-
lilieris datam; eamdem quoque legem ad graliani rationi jusie fuerit visus absolulus, error latiieu ipsu

Dci pertincre, quod i!lam Deus in adjuiohum homi- et impietas, qu;c ° jain multos asseriores babet per
nibus dedit (Isai. viu, 20, sec. LXX). lllam vcro gra- diversa dispersos, eliaui auctoiit. le aposl. l.ca; scdis

tiam qua, ut diclum est, Clirisliaiii sumus, cujus anaibeinatizanda est. Consideret p enim sai.clitas

Aposiolub prxdicator est, dicens : Condclecior enim tua, et pastoralibus nob s compaliaiur visceribus,
legi Dei secundum inlehorem iiominem; vidco auiem C quam sit peMiferum el exiliabiie ovibusCbrisli, quod
aliam leyem in nutubiis tneis repugnantem legi mentvs istoium sacrilegas disputationes neeessario conse-

meos, et captivanlem me 8 in lege peccaii, quee esl nt quilur : ut nec orare debe^mus ne intreuius in tcnla-

membris mcis. Miber ego homo, qu:s me liberabit de tlonetn (Malth. vi, 15), quod Domiitus distipulos
corpore morlis hujus? Gralio Dei per Jesutn Ckristum monuil, et posuit in oraiione quam tlocuil ; aut ne

Doniinum uoslrum (Hom. vn, il) ; nolunt omnino deficiat 132 fides nostra (Luc. xxii, 52), quoJ pro

co"tioscere, nec aperte quidem oppugnare audenl. apostolo Pelro se ro,;asse ipse tesiaius esi. Si cniiu

Sed quid aliud agunt rnm hominibus animalibus non <tpossibilitatenatura)eiarbi;no volun'aiis iu polesl itc

percipientibus qucz sunt spihtus Dei (1 Cor. n, 11), sunl constituta, quis non ea videat inaniter a Dmn nj
persuadere h quippe non cessant ad operandani per- peli et fallacitcr orari, cum orando posc^inur qua;

ticiendamque justttiam', et Dci mandata complenda naturae jam couditai sullicientibus viribus
ita nl>u>

6ola;u sibi bumanam 131 suflicerc posse natu- nenlur? Nec debfiisse dicere Doiniuum Jcsum : V";«;i-

» F.dit. atiliqi.iores delcnt sancta?. D Edit. reeentiorei Aug. cnni niss. Coib. et Ger-
•

'• Cod. Ttui.m., <•' uatm medioctiiate. manen. laudatis a P. CouMtam., tempus. At antiquai
* Addidimus eiiuni ex oiumbtis nosliis m»s. et aliis editiones et P. Coust. ex aliis codicibus nosiroruui
ediiiombus. et tjuesnelli exemplarium lcctiouera approbaul. Mox
J i lia vulg. dii. el mss. Tliiian. et Oxon. (adde et
< Quesii., suljicit cupere. Delevimus capere ex nosiri,
omnesnosiri). Solus Gai n., lUnunutiont, minusrccle.i iuss.Viud.etBarb., coiise.iiiefiuhus aliis editii nil.us.
IJlJtSM.I.LCS.
m Sic codd. Vind.
cl Darb. Kdil. Aug. el Cotisi.,

Us. Tiiuan., enim.

« eo quo. Quesii., in eo quod. Posl pauca, vetuo Dci
Oxoii., homitubus instilmt naturam. Post uoiiiiulla
f prmdicando ii<s. Barb. cum fdiiis Au :. ct Cousi.
edil. Aug.. el F. Couslaniius cum no&iro Val. "2, po&- Barb. et edii. < 'onciiiorura el Gousi. deleni tn nos.
11

tU .mplere. Garnerius, tam nmllos.

b Ms. Oxoii. , in lcij m. Edil. Aug. ct Cou tant., r Iia ex niss. Vind. el Djib- cuui ediiis. Qucsiiel-
tub leye. ius, <?r<vo.
u L"dii.
Ang. ei Cousl. deiei t quippe : melius. in edil. Aug. el Coust. inseritur hac.
i ilejius
» Ni l.ivit Quesnellus in niargmu : Uendota iuler- Nolat iu margiiie Oiiesnellus : Gurn., Si ei.iiu liac
punciio iensum !nc penertit m eititis. quas possibililate natura: ei atbilrio volunlaiis praj-
I Addidimus et cum V^nd., Ilarb., el duobus Vai., slantur , eic, omihiiio male, comra fidem codd. excuso*
coiiscoiiuiiiibus edii. Aug. <:t nusi ( rvm el ms',,sermonis contextum, et auctoris mentem,
k K<lit. Aug. et Cou.-.t. ctuii Val 2inlnunt el. Barb. ue quid pejus.
et V li. s„i>oiant non tx woii.
I
4S7 CODF.X CANONUSl ECCLES. ET CONSTtTUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 45«?

laie et orate, seJ taniiimmodo vigilate, ne intretis in A moltiqui coriun perhibeniur esse vel fuisse discipuli,
tentationein ; nec bealissimo Pelro pi inio aposlolo- liiec mala quibus fidei Chrislian» fundamenta 1 co-
rum, liogavi pro te, a sed impero, vel moneo, ac nanlur evertere, quacunque possunt k affirinare non
priecipio, ne deficiat fidet tua. Conlradicilur ctiam cessant. Lnde eiiamsi Pelagius Ccelesiiusque correcii
isloriun contentione- bcnediclionibus noslris , ut in- sunt, vel si isla nunquam sensisse se dicuni, et quae-
cassum snpcr populum dicere videainur quidqtiid eis cunque scripla contra cos prolata luerinl, sua esse *

a Domino precamur, ut recie b ae pie vivendo itli negabunt, nec est quemadmodum de mendacio con-
placeaitt; vel illa qu;e pro lidelibus Apostolus preca- vincantui ; generaliter lamen quicunque dogmatizat
tor dicens : Fleco genua mea ad Palrem c Domini et afiirmat humanam sibi ad vincenda peccata, Cl
nvsiri Jesu Christi, ex quo omnis putcrnitas in cozlo el Dei mandaia facienda sufficere posse naturam, et ed
in terra nominalur, ut det vobis secundum divitias glo- modo graliae Dei, qu;e sanctorum evidenlius oraiio-
rkesumvinule corroborari per spirilumejtts (Ephes.m, nibus dcclaratur, adversarius inveuiiur; et qnicun-
14). Si ergo voluerimus super populum benedicendo que negat parvulos per baptismum Cbristi a perdi-
dicere Da^illi, Domine, virtutem corroborari pef tpi- lione Iiberari, et salulem percipere sempiternani,
rilum tuum, istorum nobis disputatio contradicet, anatliema sit. Quaecunque autem eis alia objiciuntur,
affirnians liberum negari arbitriuuv, si boc a Dco B " non dubium venerationem luam, cum gesta epi«-

poscilur, quod in nostra esl potestale. 6 Viriute enim, scopalia perspexerit quaa in Oiienie in eadem causa
i qtiiunt, corroborari possumus, ti volumus, ea possi- confecla dicuiiiur, id judicaturam, unde ounies in
bilitute naturm quam non nunc aeeipimus, sed cum Dei mi>ericordia gaudaamus. u Ora pro nobis, do-
crearemur accepknus. . iiniie bealissime papa.
Cap. IV. — Parvulos etiam propter salnlem, quae
134 CAPITLLUM VII.
p r Salvatorem Clnislnm datnr, baplizandosnegaiit; Hescriptum Jnnocentii papm ad eosdem.
1
ac sic eos mortirera ista doctrina in xleruum necanl:
Innocentius Auremo , et omnibus sanctis episcopis
promittentes, eiiamsi uon baptizenttir, habituros vi- p vei eseteris qui in concilio Carlliagiiiensis adfue-
tam aMernam : k nec pertioere ad cos de quiboe ait runt Lcdesia?, dilectissimis frauibus, in Domino
Dominus : Venit enitn Filiux hotninis qwerere ei satvere salulcm.

quod perierat (Luc. xik, 10). Quia isti, ifiquitmi, Cap. 1. — i 1n requirendo de his rebus quas Ortlni

iion perieranl, nec est quo i in eis salvetur, aut tanto cum sollicitudine decet a sacerdolibus * maximeque
h niiiil
preto redimatur : quia 233 '" »> 8 viiiaium, a vero jusloque et catholieo tractari concilio, anli»
niliil lenetur sub diaboli poteslate caplivum, * nec qute traditionis exempla servanies et ecclesiasticaft
pro eis fusus esse sangnis in remissionem legiiur C iiiemoresdisciplinae; s
nostnc religionis vigorem non
peccalorum. Quanquatn per baptismum Christi etiam niinus nunc in consulendo, quam antea ciiin pronun-
parvulorum ficrl redemptionem libello suo Ccelestius tiarelis, vcra ratione x
lirmaus : qvii ad nostrnm re-
in Carthaginensi Ecclesia jam confessus est Sed ferendum approbastis esse judicium. ScientesqUir

Duo codd. Valicani cum edit., ted moneo te, vel m lidem editi, non dubitamus.
impe>o,ac pracipio, Quesii., sed impero, vel moneo, n Uterque Vat. ct Barb. uli et nonnulii codd. Gal-
vel practpio. Leclionem ms. Vindeb. pra^tulimus. licani a Benediclinis Augiisiini editoribus laudatica-
Dein, Conlradicit etiam istorum conlenlio in codd. rent bis poslreinis verbis Ora, etc.
Barb. et Vat, 1. et recognitum fuit cum iisdem codicibus
Exsmt,
b Cod. Tliuan. addit, accipiant. Barb., recle acci- cum quibus prrceedens capituluin.
pianl vivendo, ut illi, etc. P Vocesue/ cateris adjeciinus ex Thuan. et Vind.
c Voces Domini nostri Jesu Christi ex omnibus Sic habenl codices nostra; collectionis, necnon Vat.
nosiris codicihus el editis adjecimus. \ et Barb. ac veteres Isidoriani. Al Attgustini exem-
d Vulg.
Aug. ct ins. Oxon., illis. Mox iidemvulg., pla episcoporum iiomina referunt, uti in editio&ibus
vlrtute. Benediclinorum cl Cousianlii, in quibus post ea epi-
* Cod. Vind., Virlute enim corroborarisi voluerimus, scoporum noinina babetur el cwteris qui in Cnrthagi-
inquiunt, fiossumus ea possibilitate, etc. Idem esl iu nensi concilio adfuerunt*
vul^aiis,. excepto verbo voluerimus, pro quo babeut i Hacc est nosirae collectionis leclio. In cod. Vind.,
volumus. qui priina manu habet In requiren. de his rebus, se-
f
Ms. Thuan., ac si eos mortifera ista doctrina in cunda riuiiius ex de his correxit Dei. Duo codd. Barb.
ttternum necel. el Vat. 1 melius, Jn requirend.s Dei rebus, quam le-
6 Sic Thiian. cum vulg. Accedunl Vind. ulerque clionem P. Coustanlius in tribus aliis mss. naclus
Vai. et Uarb., qui soliim delenl ad eos. Qutsn. cum r» pra-tulit eo quod Afrorum epistola ad Theddoruin
,

Oxon., uec periisse cum iis de quibus, ele. pap.im inserla actioni sccundae concilii Later.iiiensis
B Codd. Barb. et Val. cum vulg., niltit est in eis sub S. Manino 1, dum exordii senleniias siiniu ex his
vilialum. litteris Innocenlii, eamdem lectionemccnfirmat.
1
Ms. Barb., nec pro eit fusus est sanguis in remh- r Vulg., maxime a vero. Post pauca Garn., serva-
sionem, ul legitur, peccalorum. Vat. 1, ul Legitur si- stis.
mililer exliibel. Edil. Beitad. et Coiisfc. cum pol-iorifius 8 Garn.,Labb. etCoust., vestra;. Dcin Vtit.I,
tfftam
fiiss. , nec pro eis fusus. esi sanguit t qui (utus in remis- antequam relro epistola pronuntiaretit. Simile quip-
tionem legilur peccatorum. piam, sed mendose legitur in Barb., quam anie quo-
i Ita omnes nostri codd. cum Thuan. el vulgatis. runt epistolum cum pronuntiaretis.
Quesneilus, eterlunlur. 1
L<gendum
ctun Vat. 1 ct Barb., conseniieritibus
k Filit. Kotn. addit
asiulia. velg. Bencd. et Coust., ftrtHaslis. Mox solus Garn., qui
1
Edil. Bened. et Coust.. neganl, de causa ad notirum.
Patrol. LVI. 15
459 AfPENDIX AD S. LEONIS M GNI OPER\. 460
apostolicre sodi, cum omnes hoc loco posii ipsum A aliquem liujns leireni corporis c<se la*guorem, u>a->

b«f|ui dcMderemus Aposiolum, dcLieatur; a quo ipse gnum suae ariis i ae^limat doctimentom, ficitoqnis,
i piscopatiis ei tota auetoiiias nominis hujus euvrsit. illius intervcmu, desperntus evadai; vel cum putn»
Q em sequentes lam mala jam damuare iiovimus, vulnus aspexorit, adhibet fomenta, vel caetera qui-
'iuam probare laudanda. b Vcl id veio quod patrum bns illud quod natum fuerai, possit vulnus obduri.
insiiiuia sacerdotali cuslodieules oificio, nou censeiis Ai, si id mauens sanari uon potuerit, ne corpus re-
esse calcanda, quod illi non humana, sed divina de- liquum sua tabe corrumpat, f<rro amputat quod no-
crevere sententia, ul quidquid quimvis c de disjun- cebaf, k quo rcliquum servet inlegrtim cl inlactum.
clis remolisque provinciis agerelur, non pr.usduce- r.ae; idendiim id ergo esl ,
quod vclul sano puropie
rcnt Gniendum, nisi ad hujus sedis uoiiiiam pcrveni- nimium corpori 136 vuln*is obrepsit; ne cum lar-
ret; ul tota lwjus auctoritate justa quae fuerit pro- d us abslergitnr, in ipsis pene visceiibus hujiis mali
nuniiatio, firmarelur, d indeque sumerenl caclerae ]
ncn exliaurionda posl seniina considat. Nam quid
Ecclcsiae, et 135 velut de natali suo fonte aqu;e nos rcclum m de bis post h;ec meniilms acsiimemus ,

cunctoe procedereni, el pcr divcrsas totius mundi (| ;i sibi sc pulanl debere qnod n boni Minl, nec il'uin
e
regiones puri capilis iucorrupta? manarenl, quid «onsi !eranl cujus quolidic gra'iam comeqntiniur?
praeciperent, quos abluercnt, quos velut in coeno B Cap. III — ° Sed jam isti qui lales sunt nullam
ineinundabili sordid.itos mundis digna coipiribus Dei graiiam consequunlur, qui sine illo tanium ^o
unda viiareL pos>e assequi cmfidunt, qnantum vix ilii qni ab illo

Cap. II. — Gratulor igilur, fratres charissimi, quod postulant p et accipiun\ promerenlur. Quid enim tana
per fratrem et coepiscopum noslrum Juliurn ad nos iniquum essc potest, tam barbarum, tim totius r li-
litteras destinastis. Et, cum f
pro iljis curam gei ilis, gionis ignarum, tam Ghristianis meniibus iniraieum,
quibus praesideiis Ecclesiis, sollicitudin -m vestram •i huic le negare debere, quidquid in quolidiana gra-
pro omnium utiiitate monslratis; ci per cunctas lo- lia consequeris, cui te ipse deb :re cmiliteiis quod na-
t us orbis Eccle?ias omnibus una quod prosil decer- tus es. Ergo eris libi in providendo pnrsianlior qur.i-.i

nendum esse deposcilis : ul suis constabilila ngnlis r potest in te essc qni te ut esses effecii ; et cum ie

Ecclesia, e; s hoc quo illos caveat pronuntiaiionis putes ei debere quod vivis, quomo lo le non puius
justae lirmata d^crelo, taiibus p:.lere non pos>it, qui illi debere quod quolidianam ejus consequendo gra-
lierversis inslructi, iinmo des'.rucli verborum argti- tiam laliler vivis? » Et qui nos adjutori.i negas indi-
tis, sub imagine catholicae (idei disputantes, vciut gere divino, quasi ex nostra in to um possibiiiiam

pestiferum h exhalantes virus, nt hominum rccte feo- perfudos, • quomodo non adjulorium in aos, cmu
lientium in deteriorera pariem corda corrump;int , C iales etiam a nobis esse possimus, provocamus? Q-.ii

totam veri dogmatis quaernni evertere discipliuara. cnim adjuioiium i)ei negai, vellem inierropare qu d
Banandum ergo celerius, ne longius exsecramlus ani- dicat. Nos non meren? an illum hoc prae-tare non
mis morbns inserpat ut si medieus, cum viderit
l
: posse ? an nihil esse propter quod unusquisque hoc

• Barb. Vat. i , Bcned. el t:«»us'. meliiis tlelml esinanita.

jam. mMelins de corum, ul lcgitur iu Capiddis de yra-
i

•" lla cum Thuan. ms. Vind. caetcriqtie nostri co- lia..iQuesnellus. Mox post liac pru po.,t hocc in iis.
dices, et oaines vulgali. Solus Qtiesu. rccepit cx ms. ilem Capitulis elaliis vulgatis. Dcin Garn., amentibm
Oxon. Unde id venil quod. pro mentibus.
c Ita nostri codd. et vulg. Quesncllus, in disjun- n Sicomnes nostri cod.ccs et vulgaii, Quesncilus,
clia. ioniT.
d Garn., (Jride aquas sumereut caterai Ecdesia; Garn., Sed jusie.
•
,

velut de natali suo fonte, a quo cuncla; procedunt, et f ui accipanl. Bencd., accipere. Coust.
Que»n.
,

per diversas totius mundi regwnes .... manant. Vnde cumGira., etaccipere. Majjis placuit leciioms. Vind.,
perciperent, quos. abluere. Dein de ualatis sui fome
. . . quam comprobani edit. Concil. cuin mss. lMlh. cl
apud Quesn. Corrcximus ex Vindcb. aliisque noslr.s Isnl. Posi panc;i Garn., tam religwsis mentibus.
codd. et vulg. 1 Quesn., quam deneijari. Pr&tuliinus leclioocm
e Vulg. Bened. et Coua., purilaiiccs capitis incor- aliarum editionum, quani sen»u exigenlc prjeferl no-
rupti manarenl. Mox Coust. cuni edil. Coucd. et dun ster codex Birb., accedeutibus eli;nn Vind. et duo-
bus codd., quid prcecipere, quoi ubluerc, ita u< subau- D hus Vat., in quiLus solum pro lc negure f.icili ama
diator deberent. uuensium errore habetur deneqare. Mox B.irl». el Val.
1 Vind. cum Coust. cl Bened. delet pro. i delenl pncposilionem in aute qumidiana.
« Adjecimus hoc cuui Vind. B.nb. aliisque codd. T Cousi.. potesl in eo esie. Edit. Conc 1., poiesl is

nllegalis a Coust. Garnerius Ecclesia, et pronunlia- : esse. Post pauca Vind., et cum pi.tes debt e. Gam. ,
tioms jusla) firmata decretalibus Hlos p.-.vere non pos- et si huic pules debere. Cousl. , el cni putes debere.
$H : ac dein omillii immo destruiti. 8
Barb., Et qnid .... perjecti. Coust., quasi ex no-
n iia Vind. et Bnrb. cum vulg. Quesnellus, exha- stra simus in tolum possibililate perfecli. Ms. Tliuan.,
lant virus, et ul hominum. perfecli simvs. Codicem Vind. <:oiicinentibus aliis
» Al., irrepal. vulg. seruti sumus. Quesn., in toto.
j Quesn. a-ldit esse : delevimus sucioritate cod. * < Garncr. , Dic quomodo vere adjutorium ejus in

Vind., consentientibns vnjgatis. 1'obi pauca Garn.', nos .... provocemus : male ct contra incniem ponii-
desperatus non evadat. Sed cum. licis, c,ui probare inlendit, ut ex consequentibus pa-
k Garn., ul quod rtliiuum integrum est seivet inta- let, jusiuin v.ta sua provocare auxilium Pci, ut j«-
ctnm. Alii ^ulg. , guo reliqunm inlegrum servel et in- siius vival. i Sic Qucsn. iu margine. Edil. Aug. el
lactmii. Cousi. vocem ejus inserunt.
i Vai. 1 et I5arb. ac scctmda manu in VinJ.. non
 ; :

461 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTlTUTOIUttl S. SLDIS APOSTOL. 4Ci

debeat "ostulare? Posse hoc Deum opera ipsa te- A illum despiciat, orationibus pronus exoplal; et pcr
stantur. Adjulorio quolidiano nos egere, uegare nou corpus omne psalterii 138 noc el pra;dic:il el ola-

possumus; hoc enim seu bene vivimus b provocamus, mat Si ergo lioc ille ila magntim
>. scil, ut assidm»
ut melins sanciiusqiie vivamus; seu prave senlienles diceret; ita necessarium confessus est, ut docerei
a bonis averlimur, nt ad rectatn rc.icamus viam 137 quemadmodum Pclagius Ccelesliusque, seposita omni
ejus auxilio plus egemus. Nam quiil tain morlilerum, responsionc psalmorum, talique abdicata docirina,
t nii prx.ceps videatur ;td casom , tam exposiium ad suasuros se aliquilius esse confidunl, nos adjutorium
omnia pcricula, si lioc solurn nobis sufficere posse Dei nec debere quaerere, nec eo egere? cum omnes
putantes, quod liberum arbitrium c dum nasceremur sancii nilsil se sine boc agerc posse testenlur. ) Li-
accepimus, ullra jam a Domin'i nibil quacramus : id berum cnim arhitrium olim ille perpessus, cum sti s
est, auctoris noslri oblili, ejus poieuliam, ut nos inconsullius utilur bonis, cadens in pravaricatioiiis
oslendamus liberos, abjurcmus ? qu isi jam amplius profunda dcmersus est, et niliil quemadmodum inde
quod dare possil non babeal, qui (e in loo orlu libe- exsurgere posset invenit.suaque in aeternum liberiate
ruui fecit : nescienles quod nisi magnis precibus gra- deceplus, liujus ruina k
jacuisset oppressus, nisi eum
lia in nos implorala desccndal, |J
nequaqiiam terrenas postea Cbrisii per suam graliam relevassel advenius.
labis el mutidaui corporis vincere errores concmur , » Qui per novae rcgeneraiionis purincaiionem omno
cum pares nosad resistendum non liberum arbitrium, prxterilum vitium sui baptismatis lavacro purgavil,
sed Dei solum facere possit auxilium. el ejus l firmans slaium quo rrclius con^tabiliusquo
Cap. IV. — Nam si ille clamai adjulorio sibi opus procederet, lamen suam graliam in posterum non
esse divino, qui digne hoc non qoaereret, si cui libe- negavii. Nam quamvis hominem redemisset 10
a pra>
rum arbilrium plus prodesset ; qtrppe cum vir beatus teritis ille peccalis, tamen sciens ilerum eum posse
ct jam electus a Domino nihil cgerel, lainen ita Deuni pcccare, ad reparalionem sibi, quemadmodum possei
deprecatur poslulans : Ailjutor meus esto, ne derelin- illum et posl isla corrigere, mulla servavil: quotidiana
quas me, neque despicias me, Deus salutaris meus : nos praestat ille remedia, quibus nisi freii confisique ui-
nobis liberum arbiirium, ille e Deum poslulat adju- tamnr, nullatenus bumanos vincere potcrimiis erro-
torem. Quod n;tti sumus, sufficere nobis posse dici- cnim ut quo auxiliante vincitnus, co
res. Nccesse esi
nius; illeDeum, nederelinquatur f exorat.Non.rogo, ilerum non adjuvante vincamur. Sed possem plura
manifeste discimus quid oremus, cum ille tanlopeic, diccre, nisi vos consiarel cuncia dixisse.
ut supra diximus, bealus vir, ne despiciatur, cxo- Cap. V. — Quis|uis crgo Imic assenlicns videlur
ptat? Illi enim nccesse est e ista arguant, qui illa csse scnlentiscquadicat adjutorio nobis non opus esso
ronftrmant. David enim oralionis ignarus el suae na- ^* divino inimicnm sc catholicac fidei, el Dei n bencficiis
turae nescius accusctur, qui cum sciat lanlum in sua profilctur ingraluro °; ncc nostra commuuione snnt
csse natura, adjutorem sibi Deum, et h assiduum ad- digni, 139 q» a w prxdicando laliter polluerunt. Sic
jutorem ; ncc illi sufGcit assiduum, sed ne aliquando enim sua sponte, dum sequttntur illa P quae dicunt,

Sic mss. Vind. et duo Vat. cum omnibus vulga- neeessarium. Vind. qnoque habet dicne. Noster codcx
tis. Rolus Quesnellus cum suis codd., prcesiolari. Vat. 1, Si ergo hoc tlle ita munum nit assidue dicere.
k Edit. Itorn. el receiiliores Concitiorum cmii Gar- ita necessarium, et<\,ubi manumsit mendosesctiplunt
nerio, precamur. Vind., B.trb. el Vai. \ mendose, e«t pro magnum sril.
provocamur, et hinc foile alibi emendatuui precaniur. i ex cod. Tiiuan. hujiis collectionis, cnm h*c
Ita
K\.,cum. lectio non lam aliis et vulg. ei mss. prob^tur, quaiu
d Garn., ne quidquam
: ct infra, Nam si David i/i- ab Aiigustiiio lih. n contra epistolas Pelagianoruin,
chmat. Mox errores prreluliiuus cum noslris codd. ct n. 6, ei a Prospero in libro <onira C>>ll >torem c. 5, n.
vulg. Quesnellus, errorem. 15, ubi baeceadem Innocentii verba recitantur.Ques-
* Vulg. addunt sibi. Mox Vind. cum edit. Bened. neilus cuin aliis hujns collectionis codd., Ltberoenini
etCmisl. nos liabel pro nobis. arbiirio olim Ule perversus. Darh. ms., Libero enim ar-
1
Garner., exorat. Nos dicimus mnnifeste : ut quid bitrio olim itle perpessus. Innocentii senlentia notanic
oremut Ueum; ille, clc. Inlra exoptaf scripsimus cnin " Couslaniio potius permissus quam pvrvenus vel per-
mss. Vind. et Thmn cum quibus vnlg. Benedici.et
. pessus postulat.
Cousi. ciun antiquis Coneiliorom ediiionibtis consen- k V;it. 1 el Barb., latnissel.Uox pro sua gralia ali-

linnt. Quesn. cmn Labb., erorut ; idque alia inanu qnoim-s. cum edit. Benedict.
scnptiim in m<. Vindeb. 1 Concil. edil., confirmaht.
* Garn., ila ; et mox. erqo proenrm. " B Oxon., a propriis, male.
h Garn., assitluum adjulorem invocal.
Nec illt suf- Idem Oxon., beneftcio,
ficil asaidnum invocare, sed ne, et'. Notat Qucsnellus : c Pniat Joannes Garnerius aliquid hoc loco do-

Garnerius ila lcgil, addit, et distinguil,minut recte meo esse. Nihil tamen amplius quam excusi codices ha-
iudicio. Nulli, quod sciamus, codices buic lectioni henl ms-. Thuaneus et Oxomensis nibilquc levera ;

Mtipulantur. tensus desiderai.Haec poiro ille ex proprio pcnu siip-

* Sic ex ms. Vindeb. Quesn. omisil hoc, et pro ita plel in maryine Pelugium igitur et Ccelestium, quu*
:

primo loco habettom. G.irn., Si ergo lioc itli lum ma- auetores nefarii prorsus et ab omnibus anaihematiznniti
tjnum visum sit, u( nos docerc'. Bencdiclini Si ergo : errorit advtrtistis, jusla sement.a damnai>tis : nec itli,
hoc ilte lam magnus, t.icut assidue dicere, ita necessa- elc. > Ita Quesnellus. Noslri quoque et Benedictino-
rium, elc. Coiist,, Si ergo lioc itle ita magnus scil,nt rura in editione Augustini, atque Coustantii cudicei
assidue dicere, ila necessarium,e\c. In notalione autem nibil ejusmodi exhihent. Ili autem mox alilersequnn-
«flit inal sic plures ac vetustissimos codices praeferre lur : Nam nec noslra : et dein, Ipti enim &ua tyunU.
»l mallcl legi : t<a magnus tcivil a&sidue dicere. el ita P Garn.. quce dicuntur.
m APPENDIX AD S. LE0M3 MAGM OPEBA. 4f>4

longius a vora rei gione fugerunt. Cum enim totum A totus, ne verum aspicerent.eorum i fueHaliatnr el c:

hoc in nostra professione consisiat, quolidianisi|iie ligabnl aspeoms, damuent hec qn:e lucitsqoe sense-

preoibus nihil agamus, nisi quemadinodum Dei mi- runt, et aliquando animmn rectis ciispuiatonibtis-

«ericordiam a conscquamur quomailmodum fcrre

;
commodanlcs , ab hae aliqiianluluin labc correctt

possumus islo jactanles? Quis, rogo, pcdora illorum veiis se k sanandos consilii> tribuant atqne sununil*

tatiius errorobceoat, ut, si ij>si nullam Dei gratiam tant. Quod si fecerint, erit in poie>taie ponliflcum

sentiunt, quia nce digni simt, nec mereniur, uec de illis aliquatcnus subvenire , et laiihns aliquam cu-

aliis oonsidi-rcnli, quid quolidie singulis gratia divina ram praslare vulneribus ,
quam solet lapsis, cinn

largiatur? Si-nl quidem isti b oranes caeotale dignis- resipuerinl, Ecclesia non neg;ire : ut a suis revocati

simt, qui nec hoc sihi rcliquerunt, ul se auxiiio cre- praecipiliis, inira ovile Domini !
redig mttir : ne foris

dant revocari ab erroribus posse dhino: negantes posili, et m lanto prjesidio a-de a fide niunilionis cx«

eciim c Dei adjuiorinm, nou aliis, sed sibi hoc peni- chisi, pericuhs omnibus expoi.anlur, devorancti lupo-
t .15 abstuleruni. Qui a/rellendi sunt longius, el ab rum deinibos atque vexandi ; qnibus obsistere h3r,
Reelefiiae procul reinovendi visceribus :
d ne diutius quaillos in sc i>r.iiaverant,doclriii3R perveisiiatc non
n ei sic salis abun-
iuuha occupans, iusanabiiis pust eiror increscat. Si po;sun<. Sfd salis vcstris monilis
enim diu lueiint sub hac impunitate versati, necesse g chmiibus noslrae legis exemplis prob.-luresse lespun-
<sl e
muito.s in iiaue suac pravitatem mentis inducanl, sum ; nec quidquam supcresse duximus quod dica-
decipiautque innoceutes, vel polius iniprudentes.qni nms : cum niliil pra:lerinissuin a vobis, nihil constel

tidem eatbolicatri •"

nc.n soquuntur. Pulabant enim esse suppressum, quo ilii refulati et peuiius agno-
eos.reclc seniire, quos adhuc viJenl in Ecelesia per- scanti;resseconvicli,ideoque a nobis lesiimonia nulla

durare. ponaiunr : quia et his plcna relalio est, el satis con-

Cak VI. — Separetor ergo a sanooupore vulnus stat, ° ut doctissimos sacerdotcis, cuncia dixisse, nec
iasanum, reinotoquc luorbi &e\ienlis afflatu, caulius decot creJcro vos aliiiuid quod ao" causam possit pro-

qu* smit sinccra. perJurent; ol grex purior ab hac flcore, proUeriibso. Elaiiatnan». Bene valeie, fratre^P.

niab pecnris contagione purgctur. Sil s totius corpo-

341 CAPITELUM VIII.
ris illibaia perfecli>, quam vos sequi et tonere, hac in
Jncipjt i epittoli Milavilani eensilH ad enmtiem papam
illos pronuntlationo cognovimus; et una vobiseum
Urbis. conlrn eosdnm hesrelieos*
j.ari asscnsione h firmnnius. Qjui si tamen aliquod in
Donvno beaiissuno, meriloque vencrabili et in Clirislo
se Dt-i adjutoiium, l^Onuod hucusque negnverunt, hnnoranclo P.ip* In.nocestio, Sii.vams Senex. Va-
vrovoeaveiint, (r t opus sibiejus auxilioessecoguo- IF.NtlNVS, AUKStl-JS, DONATUS, ItESTITUTtS, LlICIA-
M3S, AllPIHS, ACGOSTINUS, PL.\C£NTIIS, Sbvbrus,
verint) ut de hac labe in qua sui cordis iocurvatione C F0RTI'N\TI.'S, POSSIPIUS, iNoVATUS. SECCAUUS, MaU-
eorruerant, liberentur; et qunsi in lucem de foeda r.ENTits, Leo, Faustimanus, Cnr.scoMus, Malcbus,
ira'cti caligine, remotis abdicatisque omiuuus. quibus Lu^ronius, Fortunatiis, Donatis ' Pontianus, ,

a Garn., consequimitr. leciionem rcstiluimus ex Vmd., Btrb. el Vat. I.

b BeneJ. Coust. cum Garn.., oiuni caaitate. n Quesn., et supcrabundatuibus. Bened. el Coust.,
« Vind. m-. cuni Beuedicl. et Cousl. delcl Dei, mor»»/is, sic abundantibns* Lcclionom vnlgatam Con-
Oein G:;rn., Quare avellendi. ciliorniii revocavimus cum qualuor nosiiis mss^Vind.,
J Ccusl. cum Bened., ne diu inultus mnlla ocai- Barh. el du<>bus Vat.
pans, mcl'>is, ut ex scqueniibus liqucl. Garn., satis constat lot doclissimos. sacerdolet
Quesn., mullas in hanc suam pravitalem men.is.
8 cunciu dixisse. Nol.it Quesnellus tninus recle. Sed :

•Secuti sumus codd. excusos, conciaentibus inss. hanc lectionem cum codd. coiiseniiciilem recepcrunt
Tbuan. et Vind. ac Barb., qui duo posiremi habciil PP. Bened ctiui in edtL.Aug.ei; f. Coustantius. Wcm
mendose tvultos in hac sua pravitale nwilis. Quesn. vulgaiam Conciliorum. lectioncni anostro col-
I Notat Quesne lits Garn. nunc. Vi4emr tnelius.
: lcciore approbatam sccuius est. Soium aJdidit vos anie
l^gunl lumen nnncoiici. edni, et mss. du.o, id est mncta quod ;.ddilamenlum auclorilate cod. Vind»
:

Thuin. et Oxon.Ita parit«T inVind.,qui codices h:inc de eumus.

leciioneni huius collectionis nropriam osicndunt, unJe p Garnenus adctit vi knl. Fcbrnarii paslThecdosii .

:inobis quoque banc collectioneni ediluris retinenda viii et Junii Quarti Palladn consutaium,; veJ, nt ha-

fuii. Nibil vero ambirtbnus qu n veia lectio sit nunc, iient, inqnititle, alii codice^, llonoria, xi et Cpnslanltci
nue pnelertur in V;it. 1,et secuiula inann in Vind. ii coss. lta Quesnellus in noiationc. lidjiore* Benodi

t;<)usiantiusejusmodileciionemnacius,induobuscodd. ciini el Cnustantius ex tribus m.^s. melins.: Etad

Corb. el Germ. mi veram recepil. j) laius D<i.'a vi hal. Vebr., posl connUatum T-heodosii
.

s Vox toiins Qucsnello excidil. Aug. vii elifHui QuMti V. C. Hsec v.ra clirnnica no-
II
Codd, Vind., B;»rb. et Val. i, cum aliis vulg., talio esl, qu;c tnui in hac, tum in ;»lia ejusdem Inno-
servamus. Mox pr«) «/ic/«orf vnlg. Concil. aliquandQ. centii ej isiola cap. il cxbibendi, melioris nolse codi-
Lncis inclusa iu aniiquis Conc iliorum cditionibus
1
ces exhibent. De consulibus aulem, quosin aliis codd.
de.sidcranlur. se inveuisse tradil Gamerius, vide annol. nll. in
Vnlg. Loncil. cum.CQiist., aspiccret
i caji, 9.
k Quesnellus omisil sanandos eo quod h;cc vox a , t Exslal in mss. hnjus collectionis, ad quara per^
suis cojicibus excidisset. Inseriiiujiis aujem cuiii sns. tinet noster codex Vimieh. Exinde vero tiaducta fuil
Vind, hujuscolleciionis proprio, couciiientibus duo- aii Isidoro in suam colleclionem, cujns ms. V.u. 37sil

bus Val. elBarh, aljisque vulgaiis.

taiis Dejn ittis pro illi* relegimus, ac in subsidium adlnhuimus exemplaria
in Val.
i 2 el aliis editis
et editi« exemplaribus
daril PP. Benedictinorum inedit. S. Aiiguttiui et P. Cou-
Garn., reducantw
1 stantii.
* QuftMi., a tanto prarsidio vde mnniiionis, el in r Coiiii. et Bened., Ponticonus. Pith. el unus Col-
Biargnie pro <vde notat Vulg. <; fide. Ilanc vulgatorum bert., Pou/jciuHu*.
4(8 CODEX CANONIM ECCLES. ET CONSTt! UTO.UM S. SEDIS APOSTOL m
StTtmxuws, Cre9cokius, Hosorits, C»ESCf>HlW, A divet il Domintis aposloh; Pciro : Ihgttci -pro le ' ut
Lucius, AnEODATUS, PaoCESSUS, Secindus, Fei IX, «0« tna (Luc. Omnibus
deficiat fltles xxti, 32); et
Asiaticiis, a Rukinus, Faustinus, S:bvk)S, Te- »»

ke.ntius, Crescomtis, Spera^tuis, Quadbatus, Lu-

suis : viyitate el arttte, vt von intretis in Jenlattonem
CM.I.IS,SaBINUS, c FaUSTINUS, CnESCONIUS, VlCTOH, (Matth. xxvi, 41) si hoc rotom cst poiestatis humo-
:

Puetos quoqne pirvulos, m otsi htillis inibuaoiur

d ClC.ANTIUS, Po-sidonius, Antoninus, Innocentius, nsc.
• Felix, Antoninus, Victob, Honoratus, Donatus,

Petiius, Pk/Esiipius, Crf.sconius, Lampadius, Del-

Christiaoee giatise sacranrcntis, 143 ru-bitotrcs vitau;
roiMJS, ex coucilio Mileviiano, in Douiino saiu- aternam, n nequarfuani Chrisiana pra.'STtnipiionn
tCtll. contcndont; evacuawes qtitrd dicil Apusiolds : Ptr
C-ap. I. — Quia le Dominus gratiee sn« f praecipno vnum homiuem pncafum itttravit in mundum, et per
inuuere in sede apostolka collocavil, talemque no- peecalum mors; et Ua in otnhts homives perirdhst t, in
slris lernporibiis prssthit, ui tiobis poiius ad quo omnes peceavcrtmi (Rom. v, 12) : et alio loco :

\{fa
culpa-m neghgentitc valeat, si apud triam veneralio- Sicut in Adam omircs moriiuitnr, iia el i)i Cltristo om-
rrein quee pro Ecclesia suggerenda sunt tacuerimuS, ues livifivabinilur (I Cor. xv, 22).

qirnn ca m possis ve! fastidiose vel negiigenter acci- Cav. JL — Ut ergo aiia «ntrtitlamus quee coWra
pere ; magnis pcriculis iiifirmoium membrorum sanctas Scriptttras phrtima disserimt, hac interilu

Christi, pastoralem ddigentiam, qtitesumus, adhibere ' duo, quibus ommnO lotum qtiod Chrisliani sumns.
'

dignnis. Nova quippc hicresis el nimiutns pcrniciosa cenantBr evertere, gmx fideira corda u susiipraui

tentai assurgete inimicorum graiiae Ghrisli, qui nobis Non esse rogamltm Detrm ut contra peccaii maium
Dominicam *» eliam Oraiionem impiis dii-puiatioiiibus aitiue ad operandam jusiitiam *u nostur adjutor ; et

conantur auferne. Cum entm Dominus docueril nt non opituiari pacvulis ad consequend;im vitam auer
dicamtis : Dimitte nobis debita nosira sicul el no.s di- nam, Christianae gratiae satramentum. Maec insitiuun

mitlimHS debitoribus notirk (Matth. vi, 12),isli dictmt tes apostoiico pectori tno ncn opus hahemus iniflla

posse hoiiiinem in liac vita, praeccptis Dei cognitis, ditcere, et laiitam impietatem veibis exaggcrare, Ctrfn

nd lanlam perfectionem jnsliiije sine adjulorio gmtije procul dubio P le isla permoveant, ut ab eis corri-

Salvatoris, per jolum liberoc voionialis aibitrium gendis, ne lattus serpant, itiultosque contaminent,
pervenire, * ul etiam non sit neccssarium dicere : ve! potins interimant, dian n sub nomine Christi a
Dimitte nobis dcbila nostra. i ld Vero quod seqnitur : gratia Christi peniius alienant, omnino dissimulara
iVe nos infcras in tenlationcm (lbid- 13),non itn iniel» non possis. llujus autem perniciosissimi eirorts au-
Jigendum , tanquam divinum adjulorium posceie ctores esse pethihentur Pelagius et Ccelestius, quos
debeamus ne in poccalum tenlati deeidiimus; sed boc quidem in Ecclcsia sauari malumus, quam despe-
in nnstra positum esse pdiesiate, et ad hoc impien» ^ 1
rata r salute ab Eeclesia resecari, si necessitas nulla
dum solam sulficeie hominis volunuteni : lanquam compeiial. Quorum unus, id cb\, Ccelcsiitis, eiiam ad
frustra Apostolus dixerit ; Non currentis, neque voten- presbyierium in Asia dicitur pervenisse. De quo anio
(is, sed miserenth est Dci (Rom. ix, 16) : et : Fidctis paucos amtos quid gestum fuerit, de
sanctitas lua
Deus, qui non k permittal vos tentari super ht quod Carihaginensi Eeclesia melius 8 instruitur. Pelagms
potestis; sed faciet cum tenlatione e.iam proventum, vero, sicut a quibusdam frairibus nosiris miss* !o-
ut possitis tuslinere (lCor. x, 13). Frustra etiam auuntur epistohe, Jerosolymis constitutus, iiunnulk«s
6
lidem Bened. et Coust., Rufinianus; et dein, cil., perniiMit.Paulo post, pro proti^Bfitm ah;e editio-
Severui, uti sccunda inanu iu Vind emendaiuin nes cinn Vat. Isid., cxitum.
fuit. 1 Quesn. addit Pelre. Peleviinus cum noslroVind.

b Sic
cum vnlg, Thuan. et Vind, Quesncllus cum et coeteri^ editis. Post pauca vulg., ne muetis.
solo Oxon., Terenliunus. m Vind. ihs. cum edit. Concil. aliisqtie codd., Si
« In vu!g. Concil. cum mss. Isid. loco hujus Fau~ nullis. Garn., S; »i5t//is innovenlur. Ilcned. innoventur
stinihabeiur alius Sabinus. Quesnellus Oxoniensem reccperunl. Scile notat boc Joeo P. CoustarjUus :

secutu-, ulrumque postiit Fansiinits, Sabinus. Alte- Lectioni clsi nullis [avel iltud stiperioris epistl-lcB sy-
rum liuuc Sabiniim delevimus cum mss. Thuau. et nodi Cartliaqinensis promittentes KTWJist ijoii bapli
Vind., consentientibus polioribus mss. et vulg. De- D rentur liabituros vitam jetcrnain. Indeeiiam perspi-
ned. alque Coustaniii. cumiu t^sf, gralice Chrisiiance sacramcntum liic baplis-
d Garn. et edit. Ang.
Gignantius. Deesi in Oxon.k
mum vocari.
Vulg. Concil. Iiujus ep^copi et seplem subsequen- u Garn. pro nequaquam suhsiituit nequatn, qtwtd a
tium nniiina per sallum ob repetituin Vicioris voca- Benediciinis editoribus recepturn fuit. In Vmdeb.
htilum pr&iermitltint. secunda aniiqua manus pro prcnumpiione emendavit
e
Bened. el Coust. addunt Prxsidius, Crescentius. veriiate. (Jousl. &mbiguitalem lollendam putat si !o-
Desum in mss. hnjtis collectionis, et Isid. gatsirpr&sumplione nequaquam Chrtstiana.
Oxon., pnrcipue. Garn., prwcipua;.
1 ° non sustincnt.
G:iin.,
s Garn. e priscis Aug. editionibus, perniciosu tem- P Edit. Aug., te ita permoveant.
pestas viimicorum araiiw cocpit, refraganlibus aliis n Quesn. inscnteoi : delevimus cum ms. Vind. et
editis et quampluribus mss. edil. Goncil. alqne Coust.
h Ex nosiris
mss. et aliis edilis revocavinms r
Sic cum cmld.nostris onxnes vulgati. Qucsnellus,
etiam. sanitote ab Ecclesia separari.
' lta mss. hujus collectionis el Isid. cum priscis * Garn., instructut. Notal Quesn. : minus bene
vu!g. Concil. Aliae ediliones ul ei non sit jam ncces- Simut enim delata sunt Carthuginensis F.cctetice scriplo,
{uriuni. ut ex cpislola sequenii conslul, imma Xumidica ad
i k\., llludvero. Carthtiginetisis exemptum scripta esl.
'*
Vulg Bened., penmttet Coust. cum cdit. Con-
 ;

467 APPENDIX AD S. LEONIS MAGKl OPERA. 468

fallere asaeiitur. Verumtamen multo plures qui ejus A misistis, niilii k inopinanur ingessil; Carlhaginensis
sensus diligcutius indagare poluerunt, adversus eum eiiam synodi querclac parlis seripta subjung^r.s.
pro gralia Christi el caiholicoe lidei * vcritate con- Nimiriim o\suliai Ecclesia tantam solticitadiyem
lligtinl; scd prxcipue sanctus Glius tuus, fraier et cnmntissis 145 gregibus exhibere pastorcs, ut non
compresbyler nostcr Jeronymus. solum ei his i nemincm patianlur errare, sed etiam,
Cap. 111. — Sed arbitramur, adjuvanle mi^ericor- si quas ovium magis scxvac deleclationis herba se-
dia Domini Dei noUri, quoe te et regere consulenleiii, duxit; ac si in errore pcrmanserint. k aut se^rpgari
144 et oranlem eiaudire dignalur, auctoriiaii san- peniius velint, aut illiciie dudum peliia vitanles, cu-

cliluiis luae b d^ sactarum Seripiurarum auctoritale stodiae prisiinac circtimspeciione luiati : in iiir.que

deprompt.e, f icilius eos qui lam perversa el perni- pnte videlicel consulenics, ne 1
vel ^uscipiendo tales
oiosa senliunt, esse cessuros, ul de correctione potius siinili caetera ducaotnr c\cin; lo, vel spcrnendo re-
eorum « gralulemur quam coniristemur interitu, do- deunles luporom inor&ihus videanlur m ingestse. Pru-
inine beatissime. Quodlibet autem ipsi cliganl, ceile dens admodum, el caibolicie fidei plcna " consulia-
velaliis, quos plurimos possunt, si ab eis dissimulc- lio. Quis enim aut lulerare possit errantem, ant non
inr, suis laqueis implieare, cernit venerabililas lua recipere corrigenlem? Nam ut tlurum arbilror con-

instanter elceleriier prnvidendum. Haec ad saneiila- B nivcnliain ° pr.ebere peccanlibus, iia impiuin judico
teoj tuam dc concilio Ntimidix scripia dircximus, luanum negare conversis.
imilantes d Curiliaginenseni Ecclesiam, et Cartliagi- Cap. II. — 1 iligcnier ergo el congrue apost"lici
ncnsis provinciu; cr-episcopos nosir>)s, quos ad sedem constiliiis bonoris p arcanis (honnrs, iuquam, il ius

ajiostolicam ,
quam beaius illusiras, de liac causa (itiein, prater illa qttae sunt extriuserus, solliciiudo
scripsisse comperimus. Et alia manu : Menior nostri manei omnium Ecclesiarum), supcr anxiis rebtis quae

• in Dei gralia angearis, domine bealissime, meri- sil tcue.itla scntemia <i; anliquie scilicet regulae for-

toque venerabilis, et in Chrisio bonorande sancte mam scculi ,

qtiam toio semper ab oihe niecum no-
p.ipa. siis csse servaiam. Verum bxc n:i<sa facio : neque
CAPITULLM IX. emm boc credo vcstram lalcre prudenliam ,
r quod

Incipit f
epistola Innnccntii papce ad Concilium etiam aciioue firroaslis; scientes quod per omnes
Mileiilaniun. proviucias de apostolico fonie pcienCbns vcsponsa
semper emanent. Pra'serlim quoiies fi.lei ratio ven«
Innocentius Silvaso Seni, Valentixo et caeteri-; qui
in Mi'evitnna synodo interfueruni, dilectissimis tilaltir, arbiltor oriines fralres et coepiscopos noslnr,
fratribus, in Domino saluiem. ad Pelrum cst sui nominis et bonoris
non nisi , id

CAP.l.IntcrcaelerasEcclesircRomanas curaset apo- <C auctorem , refene debere, velut nunc reiulil veslra
tolicae sedis occupationes, quibus diversorum con- dilectio ,
quod er lotom mundtim possil omnibus
|

6ulia fldeli ac e medica discepiatione traciamus, frater 146 Ecclesns iu commune prodesse. Fiani enini

ft coepiscopus nosler Julius dilectionis vesirx iiiteras cautiores necesse cst cum invenlores
, malorura atl

quas ex Milevitano concilio cura ftdei propensiore duplicis relatiotiem synodi, scntenlix nostrje siaiuiis

manus anliqua emcndavit unitate.

In ms. Vind. 1 Qnpsn in margine : Has quntuor voces delel, ncc
u
Viud. prima mann, dcctaraiarum Scripturarum snie consilio, Gariurius; et post legil cum Thuan. aut
necunda amiqua ntanu emendatum decretarum. In illicenter.
mss. Isid. qnos vidil Consl., de clnrum; el in uno 1
Sic Vindeb. cum omnibns vtilg. Qucsn., vel in
secundis cmis, declaratione tacrarum. Edit. Concil., snscipiendo tales cwteri seducanlur. Edit. BeiLtd. re-
de claro Scr pturarum lumine depromploi. R''neil. el cepii seducantur.
Cmist., de sanclarum Sciiptmarum. Hoc Afritame 13
Oxon., ingerere.
Ecclesi.T iiisigue testimnnium Romani pontilics au- n Vind. cum Colberl. , qnem Cousianlius laudat.
Ctofitatem ex ip^is Scriptiiris, seu ex divino jure consultaiions. Suppleluisi ex mss. Isid. in vulg. Con-
maiiare palam signilirat. cil. toluntas. Cant. cura anliquis Augnsiini rditionn
« Edit. Ht-ned. et Cntist., congralulcmur. lnis. contolotio. Tbtian. ct cum eo Cotistantiiis, co/i-
d Voces Cnrlhaginentem Ecclesium et otintlntU Gar suttio : in qttatn leciionem nolai Quesnellns : Mehus
neriius, et Romana Epistfllaruin eili'io. Quesn. |>'>sl D q„ond sensum, elsi barbara vox. Lrriiuu^ra lexti.s ;ib
vocem provinctw addit fratret et. Delcvimus cuni eodem praeUtam cum novissima Augusiini ediiione
Vind. aliisquc vttlgatis. rciinuiii iis.

• Garn., in Deum, minus b' ne Sic Vind. ms. cum ca3teris edilis. Qiesiiellus,
f Exstat, et recogniia est cttm lisdem codicibus et prarslare.
edil s, enui ittiibus anteror. Sic Qtirsnelii eodices bujus colleciionis , melitts
p
k In edil.Roin.et Oncil., modica. Garnerius men- qitam in Vind. el alio Colbrrino, qnem laiidai C<>u-

dum correcturus addidit non ante modica. slaniitis, arcani. Co^sulo rniin, runi de pelendo run-
h
Garn., peroptanlcr. silio :ginr, ac> isaiiviiiu recipit. G incrius tnm r^lit.
|ta nostri eodd. et vnlg. Quesnellus, comiiii.
I iJom., Aposiolico comnlitis lumori (lionori , inquam,
Oxon. omillil querelw pnrilia. illi). Dein wo estriuseau uielius Vat. Isid. et LaLbt-tis

i Garn. omiuit nemtnem el postra cum Vind.

. in mar^ine intrnisecus.
aliisque vulg. etiam. Mox adjecmus magis rx Vind. q Gain. requrenles, nullo, qttod sciati.ti*,
adilii

i.mnibus'Hic exrusis co.ld. Dein pro sciwa: anliqme co ire snflraganle.

r Vulg. Ctiic, qtti id eiiam. Garn.. Cur id eirm
ed liones Coucil., .<(rttr ; Garn. ciim recentioribus
< oncil. editionibtts ohscaiue. Noiat Quesnellns :
,
» <i scienles
; nnrmen' ? Cod. Vind. bal»el m»i
tltrumque male , el contra mss. codicnm ndcm et nu- scientff, srd lum sriii) •pduni r<srt qvi vcl quid id. ,

rttrt men-em.
 ;

4C9 CODEX CANONUM ECCLES. ET COAST.TUTORUM S. SEDIS APOSTOL. -470

viderint •'
ab ecclcsiastica communione sejunclos. A dignitis dolore commnni) jam plurimis Pelagitfs C<n-

Gemino igilur bono cbaritas vestra fun:;ctnr : nam lestiusque persuadent? Multifariis equilem * ad de-
<l canonum poticmini gratia servatorum, et beuelicio siruendum tale magisterium uti possemus exemplis,
* vestro tolus orbis utelur. Qnis enim catbolicornm nisi sciremus sanclitaiein veslram ad plenum Scri-
virorum cum adversariis Cbrisii velil iilterius miscere ptnras omnes callcre divinas : praeseriim cum vestra

sermoncm? Quis saltem ipsam lucem viiae commu- relalio lantis ac talihus tcslimoniis sit referla, ut his

nione partiri ? Novse haerescos nimirum fugiautur Si-lis v;ileal praesens dogma rescindi , opu-que nou
auctorcs. Quid enim acerbius in Dominum lin^ere cs-e reeondits, t cum his, qoae facile vobis occur-

potuerunl ,
quam c cum adjutoria divina cassaren
1

,
renlia posuistis, nec audeant obv are, nec possini.
;

causamque quotidianae precaiionis auferrent? Hoc Ergo graliam Dei eonantur auferre, quam necesse es\
est dicer»; d Quo mihi opus est Domino? Merito in
: eliam restiiuta nobis staius pristini libertaie, quarra-

hos dicatHymnidicus : Ecce hominet qui non posue- mus :

"' quippe qui nec aliquas diaboli macbiuas nUi
runl Deum ndjutorem sibi ( Psal. i.i, 9 ). Negniitcs eadom possumus juvantc vitare.

ergn auxiliiim Dci , inquiunt homincin posse sibi suf- Cap. IV. — lilnd vero quod eos asseril vestra

ficere , nec gratia bunc egere divina ,

qua privalus fraiernilas praedicare, parvnios anternae vitae u praimiia

necesse esi diaboii laqucis irretilus nccumbat, dum B eiiam sine baptismatis gralia posse donari, perfaluuut

ad omnia vitas perficienda mandala sola tantummodo esi : nisi enim manducaverint carnem Filii bominisei
liheriate conlendat. pravissimarum meniium per- hiberinl sanguinem ejtis , non habebunt vitun in sc-

vcrsa doctrina !
r Adverle landem quod primum ho- meiipsis. Qui auiem hnnc eis sine regcneraiione dc-
minem ita libcrtas ipsa decepit, ut duin indulgcnlius fendunt, viden'ur mibi ipsum bapiismum vellc cis-
frenisejus ulilur f
in pracvariealionem praesumpiionis sare, cum proedicant hos hnhere, quod in eos ° cre»

concideril ; nec ex bac potuit erui, nisi ei proviilentia dnnt non nisi baptismate-conferendum. Si ergo volunt
rcgcneraiionis siaium prisiln.T libertatis Cliris'i Do- nibil oflicere, non renasci, faleanlur neccsse est nec

mini reformasset advemu. e Auili et David dircnlcm : re^eneralionis sacra flurmta prodesse. Verum, ut su«
Adjuior meus e.sto, ne derelinquas me; ncque despicias perfluorum hominum prava doclrina cileri pngsit
me, Deus salutaris mrus (1'sut. xxvi 9); 147 el: veritatis ratione p 148 discingi, prorlamat hoc Do-
Adjulorium noslrum in nomine DotniniiPml. cxxm, minns in Evangelio dicens : Sinite iufantet , et noli t

8) ; q»ai mcassum dixcril, * si lantum erat in ejus prohibere eos venire ad me 1 (Luc. xviii, 16).
posiium voluntate, quod a Domino tlebili sermonc Cap. V. — Quare Pclagium Coelesiiuniquc, id est

posccbal. invenlores vocum novarum , quas , sicut dixit Apnsto-

Cap. III. — Quae cum'ila sint, cum in omnibus C lus, a-dificalionis nihil, sed magis vanissimas consue-
divinis paginis voluntati liberae non nisi adjutoriurn vemni parere quoestiones , ecclesiaslica commuuione
D»i legamus essc nec endum, eamque nilnl posse coe- privari , apostolici vigoris auctoritate censenius
lestibus ' pr.rsiiliis dcslilulam, quonam modo huio ionec resipiscanl de diaboli laqueis, a quo coptivi tenen-
soli possibilil.nem hanc pertinac ter, ut as<eritis,de- tur s-cundum ipsius votuntatem (II Tim. li , 26),
frodenles , sibimel , immo (
quod est i gravius el eosque interim in Dominieo ovili non recipi, r qnod

Sic nostri codd. et omnes vulg. Solus Quesn., se clduobus Colberiir.is apud Couslanlium, ad tnstruen*
ub ccclesiasOcti communione sejungi. dum.
b Solns Qnesn. noslro, minus bene. Mox vuig. ,
1 Garn., cum ex iis; el paulo posl : Ergo n« De\
Concil., tutabitur, et in margine, ulelur. gratiam.
r Quesn., ut adjuloria divina cessarent.
Praetulimus m Garn. ,
quippc nefarias. Vulg. ,
quippt qui nt*
vulg. coiicinente ins. Vindeb. Mo\ Garnerius, divina, alias.
ii i'st quotidiancB : el dein IIoc eliam diccrent. c Iia cum vuli;. mss. codices Tbuan. ac Vind. hu-
d Kdit. Bened. el Const. Quid Deo? Dein jus colleclionis. Quesn promissis cuni cod. Oxon., qni
, ,

dicat scripsimus cum Vind. et emnibus vulg. Quesnel- po>t pauca habet vilam wternain, delelis vocihns in
lus, dicit. semetipsis.
Ed. Dened., Adverlot id tandem. Coust., Advertens
« Editiones Rnm.,Labb.,Bened.ei Coust., ereditnr,
rantiem.NostramlectionemconiirmaniCapituladeGra- -. Sinuiem lenendum sit crcduni, rcspieeretur lioc loco
tia. in quibus hoc Innoccntii lestimoniuin recilalur. " regnum coelorum, :id quod haptisma necessaiiiun
f Ita Tbuan. ms. Vulg. cum Capitulis de Cratia, Pelagiani astruehant. Vide Angustini lib. eontra i

in prwvaricalionem prwsumplione. Vind. cmn Merlino epist. Pelagian. c. 22. Melior lamen, et contexlui
,

ei Crabbo, in prwvaricalionis. Mox potuit scripsinius coliaerentior videtur lectio creditur, quas pluribus et
cum ms. Vind. ct c:eteris editis. Quesn., potuerit. potioribus mss. etiam fulciliir.
Dcin pro advenlu aline ediliones cum laudalis Capi- p Ita duo codd. Quesn. cum Vind. et alio Colberl.
nilis de 'ir:iti.i/M'i'. ntus. apud Coustantium. Meilinus cum uno Coiberl., di~
« Vulg. cum Vind. uis. , audiat David : quam lc- stingui, et ita secunda manu in Vind., minus recte.
ctionem libenier reciperemns , nisi repugnaret ora- Vat. 5791, dislingi. Aliqui' edil., discindi. Al discin-
tionis antecedeulis coniextus, in quo non Advertal, go pro dissolvere vel lelundere apud probae nolaft
sed Adrerte cnm optiuns no^tr* colleclionis iuss. et bcriptores invenitur.
Capitnlisde Gr.itia praetulimus. i Ita bujus colleclionis exeinplaria. C;eiera ex ,

h Garn., ii tolum. quibus alii vnlgali adduul talium est enim regnum
, :

' Qnesn. in u.arg. Volg., nu.r!7ii.;. ceeleritw.

J Vulg. cuiu ins. Vind. delent aravius et. Dein r Edii. Concil. post Rom* quoad , ipsi perversoe \i\ae.

Garn. , dolore, communiter plurimis. Ali.e editiones addunt : quam seaut sunt ttantittin,
k Antiij iae ediliones Cnncil. cuin nostro Vind. ms. deserere voluerint.
 . :
:

i7l APPENDIX AD S. LEONIS MAGNi OPEJJA.

Ipsi, perversie viae secnti tramiiem, deserere volre- A CAPITILUM X.
a
rnnl. Abscidendi sunt enim qui nos conturbanl el Jncipit epittela ' famiUaris quinque episeoporum Africct
volunt pervertere Ecangelium Ckristi (Gal.i, 7). ad eumdem papam contra Pelagium et Ccetestium.
Simul auiem prxcipimus, ut quicunque id perlinacia Do ) inu Ivuiissimn ineritnqiie bonorandissimo fr«'ri
simili defensaie niuintur, par eos vindicia constrin- I.NXor.F.Mio papae. ArjflEiius, Alyhus, Augustinls,
non solum enim qui faciunt, b sed qui consen- Evodius et Possidius i salulem.
gal : et

tiunt facisntibus (Rom. i, 5"2) : quia non multum inler- Cap. I. — De conciliis duobus provinciac k Cartlia-

csse arbitror inter commiuenlis animum et consen- ginensis atque Numidiae, ad luam sanclitaiem non
tienlis favorcm. Addo amplius, plerumque dediseil parvo epi«coporum numero subscriplas lilteras misi-

•rrare, cui nerno consenlit. Ilarc igiiur, fraires cha- mus coulra inimicos gratiae Cluisti qni confidunt in
rissimi, in Mipradictos maoeat fixa semenlia. Absint virlute sua, et Creatori noslro qnodattmiodo dicunt

abairiis Domini. c
Careani.dunlax^t paslomli custo- Tu nos • fecisti bomines; juslos autem ip-i nos fe-

dia, ne duarum ovium dira contagia serpant forsilan cimus. Qui namram bumanam ideo dicuiit hberam,
per vulgus mcautiim, rapacique lupus corde laeielur nc qiiairanl liheralorem ; iJeo salvam, ul stqierfluiim
imra oviJe Dominicut. Mnlos oviuui fusas catcnas, jiiiiiccnt sslvaiorem. Tanlum eniiu dicuol valenlcm,
dum a ftt-lodibus dissimulanter babeuir vulmts dua- C nt suis viribus semel in origme suse creatii.uvis ac-
rttra. Prospiriendnm cst ergo ne pennillcudo lt-pos, ceptis, pnssit per liberum arbilriun) , niiiil nlieiius
iucrcenarii rcngis quam v dcamnr esse paslore*. Ju- adjuvanle iJlius 150 g r a<ia qtti crcavit, domare et
d
liemus (quoninm Cbrisius Dominus uosier
sane exslioguere omnes cupldilales, tenialionesque supe-
propria voce sigtiavit, nolle se mortem uwriauis, tan- rare. m Multi eorurn insurgunt adversus nos, el dicunt
tum ut revtrtaiur et vivnt) e si unquam sanuin, depo- animcc noiytra: : Xon est salus ilii in Dco r/as (Ptal.
silo pravi dogmaiis errore, resipuerint, damnaverinl- IU, 3). Familia " Chrisli, quae dicii : QuauUo iufinnor
que ea quorum se ipsi prrcyaricatione dau.narunt, eis lunc forlis sum {II Cor. ih, 10) : el cui dieit Dominus
medicin.im solitam, id est receptaculum suum , ab cjus : Salus lua cqo sum (Psul. xxviv, 5) : susp<Mi60
Ecclesia non ne e'»ii : ne dum 149 e0i redettnies corde, cum timore el tremore ad uiorium Domint
forsilan probibemus, f
vere extra ovile remanentes eiiam per charitatem tuas veaerationis ei-pcftat,
cxspectanlis hosiis rubidis faucibus gluiiantur, *>'
quos Audivimus enim , in urbe Roma, ubi ° ille dui vixit,
in semeiipsos spiculis niaLe dispaiaiioiiis armaiunt. esse nonmillos qui diversis causis ei f.ivcanl : qui-
Lene valeie , Craires. h Data vi kalendas Februarii dam, scilicet, Pquia talia eis persua-isse peibibctur;
ILinorioel Consiantii viris clarissimLs consubbus. plures vero, qui euni talia i sentire non creduut

I Aliac eJitiones, ros; el dein, converterc, cam ms. C llelecta cum iisdcm codd. cum quibtis dtiT pr.p-
1

Yind. ce^enles. Familinris aut^m dicta est linecepislola, ul

II
Qarsa. addit mala, et posl faciem.ibus addit di^ni dislingtiaiur a synodicis litteris qu* ah ii<><Jem epi-
nint pcena. BeneJ., digni sunt morte. Delevimns cum sropis in conciiio Carthaginensi aut Milevitino ad
ftliisedilis, et dtiobus bujus colleciionis russ. Tliiian. ipsum Iniiocerilinm scnplac fiierimt. Vide Aiigust ni
«t Viad. Snli:iuditur ex anteceJentibus pari vindicta epist. 80, n.2. Sic etiam Turribii epistola ad Leonem
constnngmdi zunt. privaiim scripia fnnvliaris vr.ealnr epist. 15 hiijits
c Gnrit.. Cavcat custodia pastoralis. Edit. Aug. de- ponlilicis ad eumdem Turribium, c. 17. Conferoo".3
sidcrant dtmloxa'. in rlisserl. 13 Quesnelli.
J Garn., tamen; et posica, voimtnte signifjravit. j Mss. Lsid. cinu vnlg. addtint in Dotuinn.
e Quesn. inser t ut, coniexiu repugnante. Mox, ad k Quesn. cnm solo Oxon. inserit Africa:. D.eievimus

tanum, melius in aliis vulgalis. (inii nosiris codd. el vulg., immo e>iam cumTbuan.
f
Quesn. cum suis inss., velut. Noslrum co«l. Yind. ipsiu< Qnesnell.
rnm aliiscon^ntjenlent prastulimus. Garn.
edilis Vnlg. Conc, crensli.
1

lnijus vocis loco substiiuit wta. m Al., Multigne; et mox, in Domino.

«Quesn. cum suis codd., quo anctore seruetipsos u Qur^n. addit ergo, non vero nostri codice*, nec

finilnir.dain spiculis. Gir n.,quas in semetipsos rpiculis . . aiije ediliones.

urmnvit. Aliae Niitiunes, quur in semeiifSM :p>culi-. 8 Pela^ius wi!icet, quamv' » nondiim jn hac epigiola 1

Se< nU suituis codJ. j (»'.ro- Jfind.

Val. i nonjiruius. Qne-n. voci Hle, qu:e e<t iu nostris cJi-
L Aptidj Garn., Dani vi kat. A>fc. Bonoeio et Con-
])
n cibns ei al »6 edni- sub^tituil Pelagus . qiKxi foile ,

tttinuo II liro ctarissnm iuuu Vris c'arinsimis) co*s. ii if. noinen perspicuitatis gratja jn Oxon. uis. scri-
tJuin porro bacc episbila a S. p'<m ficu Jjia fu*nt p uin invenit.
eodem die quo epi>toii aJ syDodaniCarlhagiaensem, p lia cum Oxoa. nosier cod. Viiid.nptime. Thucn.
iiibil ambi?<-nJii!ii est quin b;vc yque .ic illa ."•ignata cuni sliis antiquis editis, quiatos, qui lalia persuatisse
fnerit ea fonuula Post consiilatum Thendosii fii et
: peiliiheni: corrupta lectio, ioqttil QuesocUus, el pmi-
Junii Quarti. Scd quia po-t hunc consulatam ordi- litici cofliiinieli >sa. Nostcr v»ro nis. Vat. cuin aiiii
inifii consules processerunt Honorias Aagastas et plefisque iaudiUs a P. Cuust. pro perhibent bahet
Constantius, s.iiis probabilij e-iC'.ousl nilii conjef tnra, p.rlvbenlur; el linne Cnlhen. cum alio Vs l.perAi>«lai.
Bnliqoarii abcujus opera ad iiiargjnem adjeciara In \\o? pnrterga legilur quia n«bis : ui»i si
ttUiino
fuisse: Honorio ei Constanlio C:*ss., atijue boc scbolbm emendcliirrofci*, conlicivlurh:ec nou inconguia lectio:
e nurgine in texlum perperam fui-s>' tradnctnm. IJ quia voiis vilia persuasisse perhibelur. Pelagisni eiiini

3utem mulu» fit probabilius, si consuieres ncoissMiiein Romano* siln faventes jaclabant.
i'umeronim vi el n, qu e sincer:e chronicsR notre uon ^ Ms. Vind., sentiite, forte melius.
convenii.
 ; ;

IIJ CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITITOIUJM S. SEDIS APOSTOL. 471

bracseilun quia in Orienie., ulii dcgit ,

gesta eecle- A tiam esse legis praeeeplnm ; nibil eoru.n dicit, ' q»a»
siasl.ica facla esse jacianlur ,
quibus putalur esse per summiuistralionem Spiritus sancli perlinoil ad
Mtrgaiiis; ubi quidcm si episcopi euin calholicum concupiscentiam tenlalionesque vincendas : quem di-

fcrofiuulinrunt, nou ob aliud factuin csse credentlum tissime effudit super nos ,
qui asccndit in coelnm, • et

esl, nisi qtiia se dixit graliam Dei confiteri, et ita captivata capiivitale dedit dona hominibns (Til. 111, 6;
posse homiiieni suo labore ac voluntale juste vivcre, Ephes. iv, 8; Rom. vm, 26). Ilinc cnim oramus, m
ui :ui hoc " cum ailjuvari Dei gralia nnn negarct. pei catorum lenlalionem superare possimus; ut Spi»
Itis enim auditis vcrbis, caiholici antistiles nullain ritus Dei, uniic pignus accepimus, adjuvct mGrmiia-
aliam Dei graliam inlelligere potiierunt, nisi quam lem nostram. Qui 152 au,em oral » el d' cit '• ^e nos
in hbris Dei legerc, ct populis Dei praedicare con- inferas in tentationem (Malili. VI, 15), non tltique id

sneveruni ; cain ulique dc qua dicit Apnsloius : iVori oral, ut liomo 6it, I quoniam csl natura ; neqnc id

irrilam facio graliam Dei : nam si per legem justiiia, orat ut liabeat liberum arbitrium, quol jam atcepit,
trgo Christus gralis mortuus esl (Gal. II, 2!) : sine cum crearetur ipsa nalura; nequc oral remissionein
tlnbio gratiam qua justrficamur ab iniquitate, et qua peccalorum , ijuia hoc k superitis dicitur . Dimitte
galvanuir ab infirinitaie, non qua crcaii sumus cum nobis debita nostra; neque orat ut accipiat mandatum
propiia volnnlaie. Nam si in4e!Iexissenl illi episcopi B sed plane orat ut faciat mandatum. Si enim in lcn-

cam illum dicere gratiam quim etiam cmn impiis lationem induclus fuerit, lioc est in tenlaiione defe-
labemus, cum quibus homiues sumus, 151 negare cerit, facit uliqtie peccaltim, quod cst (ontra manda-
vero illam qua Cbrisliani et lilii Dei sumus ; qu ;
s tum. Orat ergo ut non peccel, boc est ne quid f;iciat

eum patienler cailml corum sacerdotum, 1> non dici- mali : quod pro Corinlbiis orat Apostolus, dicens:
inus audirel, sed ante oculos suos ferret? Quapropier Oramus autem ad Dominum, ne quid fnciatis mali (M
non culpmdi suui jndices, quia ecclesiaslica consue- Cor. xin, 7). Unde salis apparei quod ad nou pec-
tndine c graii;i' nomen audierunt, nescie.nies quid candtim, id est ad nou male facicndura, quaiuvis
buju-miodi bomines vel in suu; doctrinx- libiis, vel in esse non dubitelur t
arbitrium volunlalis, tameu ejus
su"rum atuibus soleni spargere. potestas non sufficial, nisi adjuvetur itiftnait^s. Ipsa
Cap. II. — Non agitur de uno Pelagio, d qtiia
jam igilur oraiio clarissiina esl gratiac tesiific»tin. m llanc
fort:isse correctus cst, qood utinam ila sil ; sed de ille confileatur, et eum gaudebimus sive rcctiim., sivo
tmi muliis quibus loquaciter conlendenlibus, et in- correctuni. Di^iingiienda esl lex et gratia. Lex jn-
fiinas alque incruditas animas vclut c convinctas bere novii, graiia juvare. Nec lex juberct nisi essct

Iralienlibus, urmas auiem et in fidc stabiles ipsa voluntas; nec gralia juvaret, si sat esset volunlas.
eonlenlione fatiganlibus, usquequaqne jam omnia ^»
JubettK* ut babeamus intellecium, ubi diciiur: Nolile
plena suni f
. Aut ergo a lua veneralione accersendus esse sicui equus el mulus, quibus non est inteUectus
eslRomam, et ddigenier interrogandus quam dicat (Psal.jxu, 9): et lamen oramus ut liabeamus inlel-
gratiam, quam fateatur; si .lamen e fateatur ad non lectum : ubi dicitur : Da mihi inteUccium, u> disoaen
peccaiidum jusleque vivendum homines adjuvari
manduia t u\ (Psal. c.xvin, 54). Jubelur ul bibeamus
iiiil boc ipsum cum eo per lilteras agendum. Etcum
sapientiam, ubi dieimr :
n Stulti aliquando sapite, et
Livenliis fuerit banc dicere quam docet ecclesiastica
el apos:oli<a veritas, tunc sinc ullo scrupulo Eccle-
lomen oralur, ut babeamus sapientiani, ubi diriiur :

6ije, sine iaUbulo arabiguitalis ullins ahsolvendus Si qnis autem vestrum indiget sapienlia, postulet a Deo t

ost, iimc est revera de ejus purgatjnne gaudendum. qui dal omnibus affluenler, et non improperal ; et da-

Sive enim dixtrit gratiam esse iiberum arbitrium, bitur ei (Jacob. i, 5). Jubetur ut babeamtis conlinen-
sivegratiam esse reuiissionem peccalorum, sive gra- tiam, ubi diciiur : ° C«»i scirem quia neino polesl esta

» ldem codex cum vulg. delet eum. et vulg. Quesn., accipiat

p
Quesn., dico patienler aitdhet. Seenti siimns no- k Quesn., iaferius Lmendavimus cum duobus no-
Blrnin cod. Vintleb. consentienlibus aliis edilis. Dein stris codtl. ei vu!g.
diio mss. Colbert., tanlum ante oculos, m.ijnri qnadam 1 ms. Vnid. manus antiqua addit liberum, ut in
In
emphasi, til noiavii P. Coiisianlius. Accedit Vind., in cditis Conciiiorum lcgiiur.
qiit» <mte lanto oculos cornipte scnptum fuil, ac poste- m Sic nosiri codicesel aliae. edilinnes. ,1<>Sn -. eam.
riori manu \ox tuiilo delela. D n Sfqueatia unque ad repctiiioiiem ubt dicitur rie ,>

• Sic Vin.i. cod. cum vulg., meiius quam epud saltiim omi««^ in ms. Oxop. QiiesncHus in inargint»
Qiiesnolluni, gnuiam audierunt. monuit ex aliis edrtioHibns insereiida. Inseiuinius
d
Vnlg., qiii. vere, quia ctiam in ms. Yiud. bujus coUreiionis
• Tbi an. cmn MeiL, conjunctvs. Oxaii. euin re- leguntur.
feeniioribiis vulgaiis Concii., cmvktut, miiius rede. ii;t noslcr Vind. eum Merlino, Crubbrt, ftl mss.
Qnesnelli lectionem probal nosler Vindeb. ctalit po- qiiampluribus quxis coniulil P. Constanlius. Insi-i.is
tiores codd. qi-os Cousiantius con^nluit. b.ijus annotatio b«€ lcco appendenda. II ic tamen
f
Quesn. addidit lora. Expttnximus cum noelrft ms. aliquid de.tid*rari -mamfeUum esl. Quocitca edilor l(o-
Vind. el cait. ris editis. manut itlud inter uneinot uliero characiere adjecit.
« Ms. Vat. tsitl. cum vulg. addit jam. (Hic aiiquid deest hujnsmodi Sint lumbi vestri |ira— :

11
Vul^., cinciiiPnlSfcVind., quod pertinet. cineli; el timen oramus eani dari itnbis ubi tbciiiir.)
Cod. Vind., et atpticavit caj)UvUatem
1
, meltui edili, Quod et postca in quHmsAam aliis eiiilionibu*. rttentttm.
et eapiivans captivilaiem. Adil i.iiufun hitjus loco Quesn. substituit : \ v«lupta-
• Al., avod. Mox Imbeai scripsiinus cum ms. Vind. tibui tuis averierc, cl umcii oratur ut babeamus
 ,
::

475 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNt OPEIU. 475

eontinens, 1,53 •*•' ®eui d el noc *P 5um eral sa ~ A. non improbanda ratione dicitur gralia Dei, qua creati
> ei

pieniicc scire cujus esscl koc donutn; adii Dominum, stimus, ut non niliil essemus, nec ila esscmus aliquid

et deprecalus sum illum (Sap. vni, 21). Poslremo ne ul cadaver, quod non vivil; " el arbor, qux> non <en-
nitnium longum sit cuncta pcrcurrere, jubetur ut non tii; aut pecus, quod non intelligit; se 1 ul hoinines,
Declina a maio a
faciamus malum , ubi dicitur : ; et qui el essemns, et viveremus, et sentiremus, ei in-
tamcn oratur ul non f.iciamus malum ubi dicilur , : telligeremus, et de hoc tanio beneficio Creatori no-

Oratnut auiem ad Deum, ne quid facialis mali. Jube- stro gralias agere valeamus; unde merito et isla gra-

lur ul faciamus bonum, ubi dicitur Declma a malo, : tia dici potest, qtiia non prrjccedeniium aliquoruin
el bonum (Psal. xxxvi, 27); et tamen oratur ut
fac operum merilis, sed gratuila Dei bonitate donata esi,

faciamus bonum, ubi dicitur Non eessamus orantes : alia csl lamen, qua prrjpdeslinali vocainur, juslifica-

pro vobit, orantes, et postulantes (Colos. 1, 9)*, atijuc mtir, glorificarnur, ut dicere possimus : Si Deus pro
inter cxteia quae illis orat , dicii : ul ambuletit digne nobis, quis contra nos? qui proprio Filio d suo non pe-

D.o in omne placilum, in omni opere, et sermone percit , zed pro nobis omnibus tradidil illum (Rom.
iono. Sicut ergo agno-cimus volunlaiem, cum h;cc vm, 31).
prrecipiuntur ; sic el ipse agnoscat gratiam cum Cap. IV. — De iiac gratia qtiaestio veriebalur
|ielun'ur. B quando ab his, quos Pclagius gravitcr ufTendebut

Cap. III. — Misimus reverentiar: turje librum qucm atque lurbabat, dicehatur ei, quod eatn suis disputa-

tionibus oppugnaret quibus assereret e quod

dederunt quidam religiosi el houesli adolescenles ; tton

servi Dei, quorum eliam nomina non tacemus, nam solum a I far ienda, verum eiiam ad perliciemla mau-
Timasius et Jacobus vocantur. Qui, sicut audivimus, data riivina pcr liberum arbilrium sibi bumana sufli-

el ctiam ipse nosse dignaris, ipsius Pelagii exhorta- reret nalura. Hanc apostolica doctrina gratiam isto

lionc spem quamhabebant in sreculo reliqueruut, ct noinine appellat, qua salvamur et justificamur ex fide
nunc conliuentes Deo serviunt. Qui cuin eod m Cbristi. De hac scriptum esl ISon : irrilam facio

errorc landem aliqtiando per qualemcunque operam gratiam Dei ; nam si per legem juslitia , ergo Llnisius
iiostram, Domino inspirante, caruissent, protulerunt gratis mortuus esl ((lalat. 11, 21). De liac scriptura
eumdem librum, Pelagii esse dicentes, et ut ei re- cst : Evacuati estis aCliristo, qui in lege justificamini,

sponderetur impeudio rogaverunt. Factum est, el ad a gratia excidistis (Ibid. v, 4). De hac scriptum cst

•osdem rescripta esl ipsa responsio. Agenles gratias Si aulem gratia, jam non ex operibus alioquin graiia ;

rescripserunt. Utrumque misimus, el cui responsum jam non f gralia (Rom. XI, 6). De bac scriptum est
est, et quod responsum est; et ne nimium esserr.us ei autem qui operatur, mcrccs non impulalur secun-
onerosi, signa fecimus his locis, ubi petimus inspi- C dutn graliam, sed secundum debitum ; ei aulem qui non
cere ne graveris, quemadmodum sibi objecta quae- operatur, crcdenti aulem in eum qui jnslificnl impium,

stione, quod gratiam Dei negarel, ila respondit, ut deputaiur fides ejus od justi:iam (Jbid. iv, 4). Et
eam esse non diceret nisi n.uuram in qua nos con- multa alia, quae melius poles ipse meminisse, et in-
didit Deus. Si autem bunc esse librum suum negal, telligere prudciilius , et illustrius prredieare. Illam
aul eadem in libro loca, nou conlendimus. Anaiiiema • vero gratiam qua creaii sumus homiues, etiauisi ita

tizel ea, el iilam giatiam confiicalur apertissime, appellandim non immerito intelligimus, mirum est
quarn doctrina Christiana demonstral et praed cat lamen si iia appcllatain iu ullis legitimis pmplieti-
••ssc propriam Clirisiianorum; qurje uon csl natnra, cis, evaiigelicis, apostolicisque liileris legimus. Ciun
sed " qua salvalur natura; qure uon auribus sonaule i<aque de bac gralia Chrislianis iidelibus-catholicis-
d cirina, vel aliquo adjumcnto visibili planlalur quo- que notssima s illi ohjiceretur qurestio ut eam op-
dammodo e( irrigatur exirinsecos, ssd sumministra- pugnare desineret, quid est quod cum hoc sibi in li-

tione Spiriius, et occulta miscricordia, sicut facit ille bro swo, velut abadversanle persona, idem ipse ob-
qui d.tl iiicremeutum Dcus. Elsl enim 154 quadam jecisset , ui se respondendo purgaret, nihil 155

contiiieiiliam, ubi dicilnr Ncntrum snppiementum

:
D loco iu ms. Vind. el alis vulg.
placel. Quo autem
pacto resarciendus sit luc loeus, ex b Idem addil gralia. Kxpunxiinus cum eodem cod.
ulio simili Augustini expiscuri hcet. Is doclor cpist. 147 aliisque edilis. Mox Vind. iehiquw. Locus in hac
ad liilartum, n. 9, idem argumenium perlraclans ita , collection»', aliisque mss. Isidorianis valJeCiirrupius.
scribil: Cuui dicii le*, Non concupisces, quid vidflur Kditores Bened. ex ms. Vat.. et Constantius ex duo-
nliud imperare, nisi ab illicitis cupiditatibus conti- bus codd. Colberl. sic emendaruirC: qua' naturam non
nciuiam? ..... ct tameu oratur ul habeamus ci<nti- anribus seuante doctnna, vel aliquo adjumento visibili
nenliam, ubi dicitur Cum scirem qni» nemo polest
:
fovet, sicul pimtntor quodammodo, et trrigator extrin-
<-s-c ciiiiiineiis, eic. Moxque concludit : Juliet erg.» secus, etc.
Deus fontincniiim, el dat contincntiam. Ad meniem c t^od. Val. cum vulg., aut.
igiiur Augustmi integer fiel hic nosier locns, si resii- 6
Inseruimos suo aoctoritate noslrorum codd. \ind.
laamiis : Jubeiur 111 h.ibeamus conliuemiam , ubi et Yal. com crcicris editis.
diciiur, Non concupisccs; ct lamen oratur 111 babea- • Vulg. cum nis. Vat. delent quod : el dein huma-
iniis contineniiain , ubi dicitur, Cum scirem , etc. nam snfiicere naluram.
I'roxima earumdem vocum repetith, fecunda lncunaium ' Vulg. cum Vat. Isid. addunl est.
tegcs, liuic occasionem dedit. t lnseruimus illi cum nosiris codd. et vulg. Viud.

* (juesD. aiidit et fae bonum : uielius delelur hoc pro notissi.na habcl nuvissimn.
 :.

;:7 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOUUM S. SEDiS APOSTOL. y,$

fcluid respondit, nisi naluram crcati a hominis re- A csset, liominein fecil, cl inanensDcus, homo factus,
lcrri ad graliani Creatoris; atque il.i se dicere i;»- refecit ip^e quod fecit.

pti-ri posse sine peccato jusiitiam per libcrum arbi- Cap. VI. — Puto autem quod h eum lateat fidern
triuin cum adjuiorio diviose grati;c, quod Deus lioc Cltrisli, qita; postea in revelationem venil, in occullu
dederit liomini ipsa possibilitate nalurac. Cui merilo fuisse lemporibus palrum nostrornm, per quam la-
respondetur : Ergo evacuatum est scandalum crucis : mcn ctiam ipsi Dei gratia liberali sunt qiiieuni|iie
ergo Chrittus gratis morluus esl (Calat. v, 11 ; II, 21). omnilius humani gcncris temporibus liberari potuc-
h Nuni|iiid enim, si non moreretur propler delicta runt occttko D i jttdicio, non tamen vituperabili.

nosira, ct resurgeret propler juslificaiionem nosiram; Unde dicit Apostolus : Uubenles uut?m eumdem spi-
« et si non ascenderel iu allum, el captivans capiivi- ritum fidci (utique eumdeui ' qiiem el illi) secundum
tatem darct dona bominibus, isla naturai possibililas quod scriptum est : Credidi, propler quod locvtut sum;
quam defeitdil, in hoininibus non c>sel? et nos crcdimvs, propter qtwd et loquimur (II Cor. iv,
Cap. V. — An forie Dci mandaluin deerat, et ideo 13). lnde est quod ait ipse Mediaior : Abraliam con~
Cliristus morluus est? immo jain et boc erat san- cnpivil vidcre meum diem ; et vidil, et gavisus esl
ct'im et justtim el lionum. J.tm diclum fuerat : Non (Joan. viii, 5G). Inde Melt hisedci li (Gen. xiv, I8j,
ccncupisces (Exod. xx, d Jam diclttm fuerat prolato sacramento mensae Dntninic*, novit ajlcr-
17) : :
JJ

Oiligct proximum lutim tanquam te ipsum ( Levit. xix» num ejus J sacerdoiiutn figurare. Jam vero dala in
18) : in quo sermone Aposlolus omnem legem ditit litteris lege, quam dicit Apnstolus so.binlrasse, ul

impleri. El quoniani nisi diligal Dctim, netno diligit abundaret delictum (Ilom. v, 20) : et de qua dicit
siipsum; ideo Dominus in liis duobns praeceptis to- Si ergo ex lcge hccreditas,jam non ex promissione
tam lcgem dicit prophetasque pendcre : quae. duo Abraha autem per repromissionem donavl Deus. Qnid
prserepta jam erant hominibus divinitus data. An ergo lcx ? tiansgressionis gralia k
pro;:osi:a est, donec
srlcrnum justitia» pnemium prnmissum nondum erat? venirel semen, cui promissum est, d.sposita per ange-
Iioc ipse non dicit, qui in stiis litteris posuit, ctiam los in manu mediatoris : medialor autem untus non
!n veteri Testamento regnum ccelorum esse promis- est; Dcus antem unus est. Lcx ergo adversus pro-
j,nm. Si ergoad faciendam perficirndamqtie jusiitiam missa Dei ? absit. Si enim daia csset tex, qtia: possel

jain erat nattiroe possibililas per lihcrum arhilrium, tivifkare, omnino ex lege esset justitia. Sed Qonclusit
jam erat legis Dei sanctum, jti^tum, bonumqne man- Scriptura omnia snb peccalo, ut promissio ex fide Jcsti
datum, jam erat proinissum prnrminm sempilernum: Christi daretur credenlibus (Galal. ui, 18-22). Nonne
ergo Clni tus gratis nioriuus esl; ergo neque per le- satis osiciidilur hoc actum esse por legem, ul petca-
geui ju-litia, neque per natura? possibilitatem, sed ex G tum agnusccretnr, ct prscvaricalione augerelur : ubi
fide ac dono Dei per Jesum Chrisium Domintim no- enim lex non est, nec prwvaricalio (liom. iv, 15); et
strtim iiiiiiin medialorem Dei et honiinuin; qui nisi sic advcrsus vicloriam peccati ad divinam g-atiarn,
in plcniliidine tcmporis morttttis esset propter delicta qiiic in promissionibus esl, coufugeretiir ; atque iU
nostra, f
el resurrexisset propter justiGcalionem no- lex non essel adversus promissa Dei. Qua ideo per
siram, profecto et anliqnorum fides evacuarettir et ill.mi fit cognitio pcccali, et ex pra:vaiic:uione legis
noslra : fide vcr > evacnala, quar; homini jusliiia re- abundantia peccali, ul ad liberaliomm qua-ranlur
mmeat, cumjustus cx fnle vivat? Ex i;uo enim per promissiones Dei, quod est gratia Dei; et incipiat in

unum honiinem peccaium inlratit in mundum, et per homine esse justilia, non sua, sed Dei, hoc est data
peccaium mors; e't iia in omnes homines per(ransiii,in dono 157 Dci. Quam cliam nunc quidam, sicut el
quo omnes peccaverunl (Rom. v, 12); procul dtibio a tunc de Judaeis dietum est, i</norflnl«s Dei justiliam,
corpore niortis liujus, ubi alia les reptignat legi men- el suam volentes contlituere, justitice Dti non sunt sub-
tis, nemincm 156 liberavit aut liberai s sua possi- jecli (Hom. x, 3). Per legem quippe el illi se justifi-
biiitas, qu:e perdita redemplore indigct, saucia salva- cari arbiiranltir, sufliciente sibi ad eam cusiodien-
toie; sed gratia Dei per iidem unius inediatoris Dei dam lihero arbiirio, boc est, justitia sua probta ex
et hominitm hominis Jesu Christi, qui et Deus cum D natura humana, non donata ex gratia divina, propter

Vox hominis inserta ex iisdem mss. el editis. et cunctis eiiam editionibus adjectae sunt.
Cod. Tliiian. cinii viiig., Itomiuis referre gratiam Crea- In Vind. ei aliis mss., suw possibiliias, mendose.
s
toiis: al nosiri codd. coin Oxon. Quesnelli, referri ad Hinc forle data occasio addendi nnturce, uli legilm iu
gral am Creatoria. Post pauca drderit scripttim ex no- Oxon. cod. ex quo Quesn. edidil naturce suce possibi-
•ftris coild. et aliis edilioiiibtis. Qucsn., dedtl. litas.
b Vind. ctini recentioiibus vulg. Concil., Nonenim. h Sic ctim vulg. nostri rodd. rl Tbuan. Quesnelli,
• Vmd., nc
ascendit; meiius in aliis vttig., nec qni praclulit cuin Oxon., Pelaginm tateut. lu secunda
atrender.t. Quesn., in cw.lum. Stibsiiuiimus in allum ipsius edilione exi idil latcat. Gain., quod loleat.
ex omn bns ediiis noslrisi|tie codicibus. ' Sic ms. Vindeb. cunic;clensediiioiiibus. Qucsn.,

J Uuesn. addii rem

proiimi tui. Expunximus cutn quem illi, sicut scripium esl.
ms. Viud. et aliis vulgatis. i Ita idem cod. ei edilt. Quesn., sacrificium, mi-
e Addidimus dimni us, et dein eiiam ex eodem co- nus bene.
dice aliisque editiouibus. k Vnlg. posita est ct dein dinpotitum eliam in
, ;
' Quinque sequentes voces ex nostris codicibtis ms. Yind.
 :

479 APPENDIX AD S. LfiOMS MAGNl OPERA. 4S0

quod justitia Dei dieilur : unde ilem scriplBm e>t :
A rcctinriein Chri;t ;

,
pectora fidctia et simpliciterChri-
Per legem enim cognitio peecali ; nunc autem sine tege sliana turbare ; sed potitis adjuvante misericordia.
justitia Dei manifestata est, Usti/icata pcr legem et pro- Dei, corrcertanlibts nobiscum ch.irilale ac pietale fla-
plulat (Nom.iii, 20). Cum dicit, mauifestata e»t, graniibtis orationihus luis, non solum ut in xtcrnuui
osirnJii quia et lunc crat; sed tanquam illa pluvia beati, vcrum ciiam jusli et sancli sint f non in sua ,

qiiam Gedeon impetravit, tunc veiul in vellere oc- viriute sed in eadem gratia confisuros. llnde et ad
,

culia, nune auiem veiul in area manifesta, Ctim ergo ipsum scriptam * ab uno nostrom episioiam (ad quem
lexsinegralia, non mors peccati potuissel esse, sed per quemdiim diaconttm Orientaiem , civem suieni
virtus : sic enim diciom est : Acuteui morlis pecca- ilipponensem , tanquam ptirgationis su-jc h quadani
tum, virtus wulem peccati lex (I Cor, xv, 56) : sicul scripta transmisit) tuee beatitudini potius credidimus
cunfugiunl multi a facie regnantts peccati ad graliam dirigendam , meliirs jndicanles et petentes ul eam »

velut in arenm nunc patentem ; ita pauci ad eam con- emiltere ipse dignerisjsicenim eaui legere poiiusnon
lugiebant velul in vellere lunc iatentem. Haec vero dedignabitur , magis in illa eum qui misit quam qui
lcmporum distribulio referlur ad altiludinem divilia- scripsit atlendcns.

rum sapienliae ct scientiae Dei, dc qua dictum est Cap. VIII. — Illud vero truod dicuni, posse esse bo-
Quam inscrulabilia tnnl* judicia Dei, ct investigabiles 6 minCm sinepeccato, et mandata Dei custodiro facile
c «? ejus (Rom. xi, 35) ! Qmipropier b et ante tcnipirs si velit; quamvis cum boc per adjutorium graii»,
Jegis, et tempore ipso legis justos patres ex fiJe vi- qu* tamen per incarnationem unigenili ejns revelaia
ventes non possibilitasnaturae infirmne, et c indigoae, atquedonata est , dicitur, lolerabilius dici \idca:in ;

ac vitiatae, et sub peccato venundaiae; sed Dei gra- tamen i quoniam non inimerito qiiaeri potesi, nhi et

lia pcr fidem justificabat, et riunc eadem in aperlum quando per eamdem gratiam id efHcialur in nobis, ut

jani veniens revelata jnslificat. sine ullo prorsus pcceato simus : utrum in hac vit i

C*r. VII. — Anathematizet crgo Pelagius scripla quando caro concupiscil adversut spiritum; an vcro
sua, ubi contra eam, etsi non per conlumaciam, ta- in illa cum fiet senuo qui scriptus est :
159 "^"

inen per ignorantiam dispulat, possibilitalem defen- esl mors,victoria tua,ubiest mors v uculeus tuus? acu-

dendo naturac ad vinccnda peccataet implcnda man- Ivus enihi moriis peccalum esl (1 Cor. xv, 55); dili-
data; aul si ea esse sua negat ,
'*
aut scriptis su s :

genlius perlraetaridum est proptcralios quosdam qni

ab inimicis suis dicit immissa ,
quaa sua esse negat, senserunt atque iti suis lilteris memoria: mandatc-
anathematizet ea tamen et damnct 15$ paterna cx- runt, etiam inhac vita posse esschominem sine pec-

Iiortalione.et auctoriiateaahctimoniae tux «. Si vuit, cato, non ab initio naiivi:atis suae, sed conversione a
nncroSum sibi et pemiciosumdiscat Ecclesiae scanda- C peccatis ad juslitiam,et l
a viareprobaad boivim vitam
liimaurerre,qiiodscandaliimaadiiores,ctinperversum (S. Ambros. in i Luc. , 6). Sfc enim iniellexcrunl

riilectores ejususqtiequaque spargere nonquiescunt. quod de Xacbaria et Eiizabeth scripium cst, ambu-
Si cnim cognoverint eumdem libnim.quem illius vel lasse eos in omnibus juslificatio)iibus Domini sine qve-

putant esse , vel norunt , episcoporum catiiolicoroni rela (Lue. i, 6). Hoc quod dictum est , sine qnerela,
tt
auctoritate , et maxime sanctitatis luoc, quam apud sine peccato , dlcium acceperunt, non quidem ne-
cmn e3se m.tjoris pondcris minlme dubitamus , ab gantes.immc eltam, quod aliis locis in liuerls eorum
codeni ipso esse anathematizalitm aique damnalum; invenitur, pie confilentesadjiitorium gratiae Domint
non ens ulterins jeslimamusausuros, loqucndo conlra nostri, non per natiiralem spirilum hominis,sed per
gratiam Dei, quaerevelata est oer passionemei rcsur- principalem spiritura Dei. Qui parum considtrasse

* Cod. V;»t. cum aliis cditis, judicia ejus. mis<a , qune ad nos non pervenit. Ille enim uiimj epi-
* Ali codd. excusi sr et ante Garn., sic et anle.
,
*
slole scriptor, ad queui Pelagius scripti purgationis
« Edil. Lovan.,et Benedicl. cum Cousl., indigcc : snaemisii, Augustinus fuit, ut ijquet ex lili. deGestis
(\mm lectionem veram ountcnriunt, ita ut indignce Pelagii c. oi.
perperam sCripiinn fuerit cx indigue: sic enim »nti- h Vocem causi Iiacloco a Quesnello inserlamcum
qua ritionc scribere soleliant pro indige. ms. Vind. cl aliis vulg. delcvimus, et reclius. Qti:e
mox, abinimicit dieit. Prjc- JD
d Qiicsn., eiscriptis, el
enim h:c purgalionis suw scripla vocaniur, in landain
tulimns inss. Vind. cam cocieris ediiis. l.bro dc Gostis Pelagii c. 29 purgationis suce qesta di-
* Quc^n., si »o« vu!l ; onerosum sibi et perniciosum
cuniur.
esse discat Ecclesin: tcandalum afferre quod audito-
,
> Sanior est aliorum cod.cum leclio, ex qua ca terae
res, etc. Viil^at:un leclionem a nosiro codice Vinde-
ediliones, ei mitlere.
iioncnsi conlirmatam revocavimns. Sulum in vulgaiis
i Cod. \i»d., quoniamimmeritodeberepotest, Crub,,
iwbeiur Si vult ergo , vel Si ergo vuii; et in edit.
:

quoninm meiito qvari potest. Gaelerap rditiones qtio- ,

t.oncil., iuferre pn> uuferre , ininus recle. Kesiittita
niamnon immerito moverepotest. Posi |.auo:>, prorsus
voro leclio cutn c 'nicxlu maxtnie cohaeret. Si enim
Pelagius libriiiit ipsius itoiiiiiie vulgaiiim anathemaii-
cum iiosiiis niss. el aliis editia pratubnius. (lues.i.,
proprio.
7.are vclil, episcopi scandalutn on rosiini sioi, el Ec-
k Sic bostri codd. tl vulg. Solns Quesn. slimutiif,
clesi;r. pernici'>su!ii anferendnm non tiuhi t >nt.
f
Qucsn. cum solo Oxon.cod. adJil voibum conari: Dein quofdutn adjeciraus ex iisdem mss, ct edilis.
oiiod rcciius abest a niss. Vind. ct Tiiuan. ac carieiis ' Girn. et edit. Airg., a tila reproba.

rxcusis. Mo\ Vind., confisnri. m Vucctn diaum cum nostris mss. et vulg. addi-
f
Ir.dicaiur emV.ola Augustini ad ipstim Peligium dimus.
 ,

431 COOEX CANONUSI ECCLES. F.T CONSTITUTORUJH S. SEDIS APOSTOL. 4S2

videnturinsnm Zacliamm fitissc utiqiie sacerdotcm :

A tissima suavilas cordis tui, quod prolixiorrm cpisto-

onmes autem • Sacenloies uecesae habebam ex lege l.im fortasse qiiam velles, misimus sanciiiati tu.c Non
I>ei primitus pro peccalis sufcs offerre sacrilicium; eniln rivulum nosirum luo largo fonti augcndo icfuvt-

deindepropopuli.Sicutergoniincperoraiionissacri- dimus, sed in bac nou parva ten'atione temioris,

fuiuin conviiiciiniir non csse sir.e peceatu, quoniam unde nos libcict, cui diciinus : Ne nosinferas in len-

jtissi sumus dieere : Dimitte ncbis debita nostra talionem (Muith. vi, 15) : ulrum etiam nosler f
, licet

(Mati.lt. vi, 12); iia ct lunc per sacrificia viclimarum exiguus ex eodem, (|iio eliam tuus abundans, emanet

inimalitim convincebanlur sacerdoles sine peccato capiie fluentorum, boca le probari volumus, B, tuis-

ii"ii csse ,
qui pro suis piujcaiis juhcbantur offerre. que rescriptisdecomu.uni parlicipaiione unius gra-
Qoo I si res iia se babet , ut pcr graiiam S-dvaloris tia; consolari.

proftciamus quidem in hae vit», doficiente cupidilate, CAPITULUM XI.

ebar tate crcscenie : nerfieiamur antoni in illa vita, . „ . , . , . .
h Rescnplum ejusdem pnpm itd qutnque eptsoopau
CupidiSatc exs inca , ehariuie completa ;
profecto
LvNOi EN-TIUS AIIiBHO, AI.VPlO, AUGCSTliSO , EvODIO
ex De«, nnn
i

illinl i|'iod scriplum e>l : Qui b nalus cst

Possioio episcopia saluiem.
pe>cat (I Joan. v , 18) : secundum ipsam cbaritatem
di.tnm est, ijujc sol.i non peccal. Ad nativitalem- B Cac L — Fraleniitatisveslra: lilteras plenas fidei,

quippe, quas ox Deo est, augendaet perlicienda cba- totoque religionis caiholicae vigore firmatas ' a duo-
riias periincl; nenea, qu« minuenda et consumenda \ )U> niissas couciliis, per fratrem ei coepiscopum no-
cst, oupidili.s; quse-tamen, quandiu esl in membris strum Juiium pergratosusccpimus animo.qnod earmn
nestris, lege qoadam stia repugnatlegi mentis. Sed icnor omnisque contextio in coosideratione quoli-
natusex Beo, non ubediens desideriis carnis, nec ei- dianae giuliai Dei , el in eorurn correctione qtii

bibens uiembia sua arma iniquitalis peccato, pole-t conlra senliunt J

, integca raliooe consisiit . ui et
diceue Jam non ego operor illud; sed " id qttod liabi-
: \\\\$ omnem tollcre 161 k possit errorcm, el ido-

lat iit me peccatum (Itom. vn, 20). Setl quoquo modo neuni,dato quovis nostrae Iegisc\omplo, queui sequi
se baboat isla qmeuio, qoia ctsi non invenilur inbac debeant, dignuin l
possintprabere dociorein. Sed de
vita homo sine poccUo, id tamen possc fiori diciiur hjs jam salis, ut opinor, supra diximus, cum vesiris

per adjutorium spir.tus Dei el gratia}: qtiod ul fiat relaiionibus respondent.es re>cripsimus, quid vel d«
conaiidiiiii alipie poseenduin ost ; lolerabiliier in eo eorum perfidia, vel de vesira scnlenlia sentiremus.
quisque 160 lallitur, nec dianoliica impietis, scd Sed subindc conlra cos subvcnit et suppeditat quod
error IlHinanus csl elaboranda ct opianda affirmare, dicatur ; ncc poiest aiiquando m esse quod vkicat,
eiiniiisi quod allirmal iwn po^sit ostendere. Id cnim C eU m tam miscruin iinpiuiiique sil qnod noslr.1' fidui
cretliifieri pos-e, tjuod ceric lauiiahiie est veile. No- virlule et ipsa plenius veritale vincatur, Qui enim
bisautem sufficitquod nuIlusinEcclesia Dci fidelium omuem vtiaj spem respuit atque contempsit, inimica
ropcritiir in quolibrt provectu exc^lleniiaque justitia3, damnabitique oor suiim disputalione confundens, otun
qui sibi audeal tlicerenon necessariam d preoationom creditnibil es-c quod a Deo accipiat, neo aiiquid su-

sanamlum u
Orationis Dominicnc : bimilte nobis debita noslra perosse, quod petai ad se ; qui sibi boc
(Matli.w, 12) : et dicatse non babere peccalum, ne abstnht , ullerius <rnid reliqtiil? Si erg>» suni aliqui
scipsuin decipiat, et ver-itas ineo non sit-, quanivis quos insui defensionem pervers!t.is lanta ° devimit,
jam sine quorela vivat. Non cnim e qualescunque qui buic se dogmati dedant atfjiie conjungant t spe-
eiiam lcntaiiones buman*, scdgrave poccatum est, rantes boc ad catbolieam pertinerc doctrinam, qimd
quod in querelam -vcnit. Cactera qu;o iili objccia sunl, abhorrens longius, et penilu&approbaiur adversum P,

Mctit gestisdcfensa perviderit, iiade bis procul dubio infecli illtirum et monitis, ot verbis, ul laberenuir,
tua beaii udo judicabit. Dabitsane nobis veniain mi- inducti; quatenus ad rectum vire tramitem redcanl,

* Ms. Vat. cum vulg. addit tunc. D * Corn. addil el nlias.

b Viml. ms, cnm alio Colberl. delet nalus. i Idem (iorn , inteyra ivlatio ita consisiil.
* Ex eodem ins. Vintl. inseruirous vocem id , pra k Qnesn. cum suis mss. ,
po&sint. Itecliua Vind.
qua ali;c etliiiones liaheui itlud. cuin aiiis mss-. et editis, possil, id est, conlextio lille-
d
Sic nostri eodd. et vulg. (juesnelius, petitianem. rarnni. Dein, hJomo da'v cuivis in ret eniiorihos vtilg.
e
Edit. Conc, Aug. cl Cousu , qualecunque etian Coiicd. ; iu amiquis vtrro ietinetur?B<;ph-. Carm, ido-
tcntatiunh Itumanae. neum cuivis.dJilo legis-.

Otiesn. inserit rivulus. Delevimns comsVind. et

f 1
G.irn. ei Vind. ms., posait.
caMeris vulg. Cx anteoedeiUibus stibmlolligjtun. m Garn. cnns Merjinu , Grailbo, Bened. et aliquni
<s Vindcb. mentlose, Itis q>"<r rescxiptts. (^orrec-
Als. coddi Val. , dettse.
li iiirm suppe.tlitant alii codd. ciun qiiibus. liened. el n Vind. , si. V;vt , sed. CoTcximos se cx emontla-

Coust. tuhque rescrivtis. AJi;e ediliones, et tuis re- tionibus libris exoiisis. Queso. uiniinqiie oniisit.
scriptis. Quesnellus alia prnraus.leqiione toiam hrnq Garnenus, devinaeru, quique. 1'ostea pri» ablwr-
poricopon expressil hL liis quat tibi vuiehunt«r< re*~
: rens qnidam editi babent alxrrtms, vcl oberrans.
scrip isde communi parlicipatione gratiarnos cmsolnris. p Cousi. ex voieri <'od. Coib. corrigit a/fecru ; ei
h 1'r.rier mss. btijus colloc ionis et Uidonamn, recle quidem : Iium: cnim rcspoudenl iis verbis qtiin-
cxslat eiiam in collec ione Avellana. I\elegiinus cnm <iue episcoporum in epistola pneeedenti Qitod scan- :

|mlicibiis Vindebonensi .">9 btijus collcciionis, el Yat. dalum audilores, etinperversum dii ectores ejus u^que-
S7UI col ect. Isidorianu: quaque spargcre non casant.
483 APPENDIX AH 5. LEO.MIS MAC.M OPI.RA. 484

feslinabunt :
• nc diuiius mcnicm orsidens \elul eo- A C.ir. 1H. — J SeJ utinam ,
qnoil nptandum mag s

rum sensibus pa-tus eiror invadat. esl, eliam se ille ad verarn caiholicar fidei viam ah
C\p. II. — Nam si Pelagius quocunqne loco resti- ill<> sui'lramitis crrore convori.it, ut cupiat vclitfjne

tit, coruni animos, qui facile vel simpliciter crede- purg ri, considerans quntidianani Dei graiiam, adju-
renl dispmanti , hac aFGnnationc dercpit ,
b seu hic loriumqiie cognoscens : ui videalnr k vere el appro-

illi in Urbe sinl (quod ncscienles ncc m nifestaro, betur a!> omnihus mauifesta ratione coireclus, non
nec negare pnssumus; cum, et si sunt, lateani;nec gestorum indicio, sed ad catholicam 163 hdem
aliqtiando audeant vel illum pra-di< anlem isia dcfen- conie universo. Unde non pns-umus illorum ncc ap-
dere, vel talia aliquo nosirnrum pr.iescnte jnctare, et prohare, ncc culpar- judicium, cuni nos( iamus uirntn
1

in lauta popn'orum 162 oiultitudine non depre- vera sint gesia; aut si vera suni, illuin conslel magis

bendi aliquis lacile, vel ..licubi pussit agnosci) . sive subterfugisse , quam .«e tola verilate |
ur»asse. ' Qni
in quovis lerrarum loco deg:mi :
<i
Domini nos'ri mi- si confidil novilque non no>tn dignum esse ihmna-
sericordiii gratiaqne crcdinius ,
quod facile corrignn- tione, quod dicat, nnt jam hoc lotuni sc rcfmasso
lur, aiidila ejus damnalionc • qui fucril pertinai et quod dixernt , non a nobis accersiri, fed i^se <1< bet

resisiens bujus dofinalis aurior invenliis. Nec inicr- polius feslinaie, ul p< ssil absolvi ; nam si adlmc la-

cst ubi isli fuerint, cttm ubituiiqiie inveniii potuerint B Hier semit, m quando se nostro judcio, quibusvis
sint sanandi. Nobis lamen f
nec persuaderi potest acceptis liucris, cum se scial damuaudiini esse, com-
euni esse nurg.rtum, quamvis ad nos a nescio quibus niitiel? Quod si accersiendts ess> t, ab his melius
laicis sinl gesta rerlala, quibus illc et audiiuni sc ficret.qni ma.is proximi , et non longo lcrrarum
crederel et absolnluin : quae utrum vcra sinl dubita- S|>aii<> videnlur esse disjiu cli. S d i.on decrit cura,

mus, qnod sub nulia illius concilii proscculione 6 vc- si medicinae praebuerit ille maleriam; potesi enim
neiinl, ncc corum aliquas accepiinus de hac re littc- damnare qure senseral , ac datis litteris erroris sui,

ras, apud qtios isiius rei iste pra?stilit causas. Quod ut regress.m ad nos dcccl, veniam postulare, fraircs
si de sua ille poiuisset purgatione confidere, hoc charissimi.
magis credimus qnod egisset, quod multo •*
verius CiP. IV. — Librum sane qni ejns esse diceretur,
esse potuerat, ut illos cogeret epistolis suis, quid ju- nobis a vestra cbaiilate transmisMim evolvimus, iu
dicaverant indicare. Vcrum cuni sinl aliqua in ipsis quo ° (mull.-i conlm Dei gialiam lcgimus essc con«
posita gestis ,
qtiac objecta partim il'e vitando sup- scripta) niulla blaspbema , nibil quod placeret, nibi!

prcssit, partim mulia iu sc verha reiorqnendo tota p quod non penitus displiceret, a quovis damnandum
obscuritate confudit, aliqua magis falsis «
argumenta- atque calcandum : cujus similia , nisi qui ista scri-
lis, quam vcra ratione, ul ad lemptis poieral videri, C pserat, nemo aller in menlem reciperet atque sen-
purgavit, negando alia, aliifilsa intcrpretaiione ver- l-'ret. Nani hoc loco latius de lege dispuiare, velut
lendo. cnram nosito repugnanteque Pelagio, necess:uiiun

Garn., nec diutius.... invndet.

* i Addidimus Sed cum noslns mss. etedts. Mox
|ia cod. Vind. ac ires ahi apud Coustanlium
I* id . Bcued. et Cmist.. jam se pro etium se.
cst Coll>., Pilh., el Corb. prima manu. Vat. 57bi k Apud Ang. Vind., lerunt.
nt i;i nis.
addil soliun decepti ante sint. Ihnc alia lcctio a Ques- 1
Quesu., Qui , uovitq-e nnn nosirn rfi-
sc confidit
nello reeepU ex duobus codd. Thuan. ei 0\on. seu gnuin damruitione, ul confirmet verum esse quod dicat,
hic nhtjui decepli sinl , quos nescientes. Noslra auleni aul eliam hoc lotum, clc. In margine aulem noiavit
leclifl iiia^is coh.Trel cuni s<*quenlibus cuui etsi suut; verb.i , ut confinnel verum exst cum aliqu:7 scnienliiO
et cum aliis. ten liac illi in Urbe stnt , qaos; qu.im le- (iiversiiaie dcesse in ms. Thtian. el in vnlgaiis. Cnni
ctioneui Coustanlius secutus, solum muiavit quos in voro liaje ilesint etiam m nostro Vind. abisnie cndici-
quod. ul in vuig. Concilionim h^itur. bus, patei glos^e na csse uni codici Oxoniensi inse -
e Al., popnd uihltituttme deprehendi al quis facile :
lum, ob quod se addilum fuit uude liic locus eo en-
, :

nec nticubi. Vind. cod. pariler hiibel nec alicubi. dandus fmi.
Garn., nec ubi laleat. m G;irn., qnonwda. Mox pro voce acceplit Cou^t.
<t Revocavimus
vulgalam leclionem cx nosiris cndd. ex ms. Corb. sul>sliiuit ttccitus.
Vind. ei Vat. Quesnellus, , n Ootnini nostri misericor- " Iia codd. Qnesnelli, et nostrl cum Bencd. ct
dia confidimus, quod. Cou^t. Al., accersendus. Poslea pro prabuertt al as
* Sic Vind. cum aliis vulg. ; melius quam aptid prmbent.
Quosn., quisquis. Verba tnulla contra Dei gmtiam legimus esse con-
' Garn., vix persuaderi ; et dei" cum priscis Augu- tcripta lum in ins. hujiis collectiouis, tum in alns
j.
stini edii., nd nos a nostrit quibusdam laicit. perisque ile-iderantur^ Cum vero ct mss. Aiiguslini
* Garn. , innolnerit. Al., venerunt. Vai. et Corb. a Bencdiclinis el Cousianiio rcstitma
k Garn. , metius ; el post panea, quott judicaverant sensui neccssaria sml, uncis inclusa iuseriiimus. Ne-
more ecclesiastico indicaie. Quesn. , quid judicaverinl que enim placet ad cliciendum scn-um posl vocem
indicure- Prxtolimus ms Vinil., concinenlibus codd. calcandum inserere cum Quesnello verbum invem-
Colb., Piih. et Corb. , quos Cousl. sccuius est. Alii ums, ipiod num aliquo in codi< e leaiiitur, ipnorau>us.
rodd. et vulg., quid juilicaverunl , vel qui judicave- Deest cerie Vind. ct aliis, qui voces inserias pce-
in
runt, aul dijudicavermit. lerinittunt manilesto saitu a voce multa ad aliani si-
i Qm
sn. cum ^olo Oxon., argnmentalionibus. Dcin ttiilem.
Garn., rutione puryavit neqando, alia (asa inierpiettt- r Edit. Aug. et Coust. ex Auguslini codicibus ad-
ticite, ne ad tempus quideni vi.leri pottierit absolutus, dunt pene.
pra-ler (.odicum ac vulga.orum Ddem.
 ,:

435 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTiTUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 480

rsse non dtiximus; cum vobiscnm * totam scientibus. A epislol* extrinsecus nrnsaa rospondere J gcstit/i, ua
pariqtie nobiscum asscnsione gaudentibus colloqua- apnd itie forsiian rcmanerct pecul aris negalae saluta-

iuur : tunc enim melius hxc exempla pomurur lionis omnsa, fratcr charissime. Supradictum igittir

cum quos harum consai rcrum b imprti- fraircm nostium luas dilecl oni restiluo cuui aposo-
quanilo tiis

dcntes csse iractamus. Nam de nati:r;c possibilitate, lic;c sedis »d relationem duplicis synodi jndicaiis.
de libcro arbiirio, el de oiniii Dei gralia, J64 el Supercst, 165 nl oiatus a noliis Dominus pnestcro
qtiotidiana gralia , cui non sil recte senlienli uberri- digncliir, quatenus omnis Ecclesic k sii.t. macula
mum dispiitarc? Anathcmaiizei crgo c ista quoc sen- conlinuis laborihus noslris po>sit abstcgi. Dommui
sii ; ut illi qui fucrant ejus sermonibus pra?cep isque te inci liimem custodiat, fratcr charissimc. Data v»

collapsi, quid tandem haLeal fides vera cognosca::t. kakmlas Fcbruarii.

Facilius eitim rcvocari polerunt, cum ista a suo scn- CAPITULUM XIU.
serint auclore damnari. Quod si ille perlinaciler in
hac volueritiinpielate persistere, agendum esl d qua-
1 Concilium plenarium apud Carhaginem habUutH
conlra Pelayium el Coelestium.
tenus > cl bis possit subveniri quos uon suus, scd liu-

jus magis error induxit; ne el illis haec Auguslo duodecies consule

medicina Honorio
kaleudis ,

pcreat, cujns iste lalem non admittil, nec poslulal B Maiis, m Carthagine in basihca Fausti, cum Aurelius
cur.mi. * Dcus vcs incolumes custodiat, fia.res cbjt- episcopus simul cum Doii.itiaio Teleplensi priiiiaj

rissimi. Dala vi kalendas Februarii f. sedis episeopo provinciae Byzacenx 1

, et aliis n duccn-
tis tribus coepiscopis suis tam ex provincia Byzacena,
CAPITULUM XI!.
quam Mauritania Siiifensi, Tripolitana , Numiiia,
' Fpistola familiarix Innocenlii pnpw ad Aurelium Mauritania Cassariensi, el ° Hispania, in concilio con-
Cartliaginemem episcopum.
sedisse', astanlibus diaconibus:
Innocentius Aurelio Carthagiiiensi episcopo. I. P Placuit omnihus in sancta synodo Carlhagi-
In familiarihus scriplis dilcciio vera h comistit. nensis Ecclesi.ne conslitulis, ut quicunque dixerit t dc
Elenim jns firmius rharilalis officia nielius ' seorsnm Adam hominem mortalem facluoi : ila ul, sive pec-
iiicrcantur. Quamobrcm per fratrcm nostrum Julium carel, r sive 166 ,lon peccaret , moreretur in cor-

* Qnesn. in marg., Atlud t ad illnd Pauli apostoli Colleclionibus nart. n, c. 5, § 7,n. 2 et seqq. Praeler
tc.eiitilms legem loquor. Quare male tunj. , lotaiu ms. Vind. hiijus collectionis canoucs <oittulin.ua
rem, et Garn., lolum. cumcdiiione Dionysii, et cum Isidoro, (;iii bos cano-
h Duo nosiri codd. cum tribus apud Coustantium ues edidit stib noioiue Com ilii Milevitani.
cl edil. Concil. ,
prudentes. Sed melius imprudeutes, m Sic ciim ms. Gandavensi apu.l Crabhum. Iiicod.
hoc esi imperitos, i|iios S. poniifex a scientibns antei Vindeb. dcsunt verba Cmih Aurelius episcopus simu\
iueirioraiis distinguit. I ob saltum libratii ab uno cum ad alterum. Hinc loiio
« Coust., isiaz. minus recta iransposiiione exlra locum suppletosvn-
d Garn. ,
qualiter; et dein cum antiquis edit. Au- ces deficicnles, uli Quesnellus edidit Cum Aurelius :

gtislin , scelus pro suns. episcopus Curlhaginensis in basilica Fuusti cum Duna-
* Ed. Aug. el Coust. cx ms. Corb. addunt ct a'ia tiano, e>c.
manu. u Ita hujus collectionis codices. Qu<'d si S. Prosper
Garn. a'idit Ilonorio xi et Constantio u coss.
1
in Chronico ad annum 418, in re-ponsione adobject.
Mss. Corb., Dala pridie kal. Febr. glonosissimi Theo- 2 Gallormn, et iu lil>ro conlra Collal., c. 10, recen-
dosii, qui el Junii Quirii Palladii V. C. coss. Erro.em sel episcopos 214, liac omnia ad aliam anteiior<>m
emendarunt Benedirtini editmes. Duta vt kal. Febr. bujus anni>ynodum, (|iiam Augiistiuus in epist. 215
post consulatum gloiiosissimiTheodosii Aug. vu elJu- ad Valentinuin a nostra syuodo plenoria distinguens,
nii Quarti Palladii V. C. ilanc emendalionem recepit Africanam appcllat, pertinere oslendenius iu Obstr .. 1

Cotisi., qiii et ms. Vat. eirendatioiem allegavii. ad disser!. 15 Que-nelli. nnni. 17 et 59. Pholius qui
8 Exslat in solis mss. hujiis collectionis, el apud tle.n in Biblioth. cod. 55 dc hac nosira synodo loq-ii-
Isidnrum, qiii hanc epistolam, uli eiiam praeceden- ttir, eique prxter Aureliiim et Donatianuni ascnb t
les, ex noslra colledione recepit. episcopos 224. Hnnc vero scripiorem adlnhuiste
h Cod. Thiian., constat. colleclionem documenlorum ad Pelagianam causam
4
Vind. cum vulg. Concil., se orsa. pertinentium illi ferme similem, quae a noslro colh-
i \ind.,gesti divi : qu.o vox cum non inlelligerctur, ctore inventa in suam traducla fnii, prohavimus in
forte in ulio ms. hujus colleclionis, quem Couslanlius Traci. de Coileciionibus part. n, c. 5, § 7. Num vcfo
afegal, sriiptum fu t waluimus ne aptut nos. in uno el loriassis cliam Grajcat' versionis codice, quo
k Addidimus suaz ex nosir.s mss. Photius est usus, au in umnibus ac lam vetuslis La-
Vind. et Vat.
5791, concineiitihiis ceteiis cdiiis. tinis nostrx collectiouis exemplarihus eiror **it proj-
lloc concilium cnm iiovem canonibus advers* s
1
sumcndiis, quisque juriicel.
Pelagianos cum proremio et ordine hic propositis <*x Maurilania 'lingiiana intclligi videtur, quac lcct
no%tra tantiim collectione habemus. Ilincveius exem- unam ccclesiasiicam provntciam cum Maurilania C.c-
plar ex quo prooemium etcanonem lertium de par- sariensi coostitueiet, in civili lamen disposition.: ;>d
vulis sinebaptismo decedeniibus iu aliis collecliorii- Hispauiaiii pertincbat.
bus <>m s-urn Crabhus ( V. t. III Concil. edit. Ven. f Apud Isid., Placuit omnibus episcopis qui fuervnt
Labb. col. 425, 522 el 525) ediderat, ad hanc eam- in hac sancla sijnodo. comlituerc hcec quce in pr/r.i.'1/i
dem collectionein perlinuit, uli etiain vidiihus in ad- concilio definita sunt : ul quicunque, etc.

imm tione et notis ad cap. 2, ubi aliquot parlicclas 'tDion. et isid. cuin ms. Gand., Adum primum ho~
Bieviarii llippouensis ex eodem hujus colleclionis minem.
codice ab ipso Crabbo excerpias animadvertimiis. * Sic ms. Vind. cum Dion. et Lid. Quesiielhw
Hujiis porro coocilii, scu canonis tertii, qui in Imc omittil tive non peccaret, ei in corpoie.
eollectione legitnr, vindicias invcoies in Tractatu de
 ;

487 AITLNUIX AD S. LEOMS MAGNi OPERA. 483

porc, hoc cst. de corporc exiret, noti pcccati mer to, A liam D :i per Jcsum Ch istum Do ninum oostrum
«,ed necessitate nitun*; anatheuta sit. pro;>ter boc laniuni « adjuvare ad tmn peccinduiu ,

lt. Item pncml, nl quittitt(|iic parvulos recentes ab quia per ipsam nobis aperitur et revelalur intelligeu-

ut<r s mairuuTbapiizaiidos negal, aitt dicit in remis- tia niainlaloniin, utsciamus quid appetere.quid vita-

sionem quiirem pccciuorum eos baptizari , sed nihil re debearaus; nou autem pcr illam nnbis prceslari ul
• ex Adam trahere nriginalis peccali ,
quod lavacro quod faeiendunr cognovcrimus , eliam facere diliga-
rcgen>-rarionis expietnr : unde fit conscqnens, ut in rnus aique valeamns; anatbcma sit. Cum enim dicat

cis forma bap-.ismatis, In remistionim peccalorum, Apusiolus : Scieuiia infl t, charitai vero wdificat ( l

* nnn vcre, sed lalsc intelligutur ;

analheinasil, Quo- Cor. vni, i), valde impium est ul crcdamus ad canr
niam non ali cr iiilelligcnduin cst quod ait Apos'.o- q Uac j n flal nos Iiabere graiiam Chrisli, ei ad eam
lus Ver unum hominem peccalumintruvit in mundum,
:
q nx aciJifical non haberc; cum s t h utrumque don-nn
rl per peccatum mors ; et ita in omneshomhtes
pertrans- \) e \, el scire quid faci re debeamus, el diligere ut fa-

iit, in quo omnespeccaverunt(Uoni. v, 12) : cisi quem- ciamus; ut xdificante charilate, scientia nos nou
admodun Ecclcsia catliolica ubique diffusa sempcr possit inflare. Sicut autem de Dco scriptum esl :

iiltellexit. Propter banc enim reguiam ftdei eiiam Qui- docet hominem scien iam ( Psal. xcm, 10) : sjc

parvuli, qui nihil peccatorum in seipsis adhuc com- B eliam scripium est : Charilas ex Deo est(\Joan.\v, 7).

niittere potucTiint, ideo m remissionem peccalorum VI. hem placuit, ut quicunque dixerit idco » no-
veraciter baptiiaiitar, ut in eis regeneratione muu- bis graliam juslificationis dari , ut quod facere per
dctnr qnod generatmne traxerunt. liberum arbitrium i possmnus, facilius possimus im-
III. « licni placuii, ut si qnis dicil ideo dixisse Do- plcie per gratiam ; tam]uam etiamsi giatia uon da-
niinum : ln domo Patiis mei mansiones nramr sunt, retur, non quidem facile, sed tamen possemus 16<S
etc. (Joa.i. xiv, 2), ut intelligaiur quia in rcgno coc- sine illa implere divina mandala ; an.itbema sil. De
lonim cril allqnis medhis , aut ullus alicubi locus, froclibus euim mandatorum Dominus loquebatur,
tibi heaic vivanl 107 parvuli qui sinc baplismo ex ubi non ait : Sine me difficilius poteil.s facere; sed
bac viia migrarnnt, sme quo in regnuffl cujlorum , ail : Sine me nilul polestis facere (Joan. xv, 5).

quod est vita pcierna, intrare non possutil; analhema VII. Iicm placuil, quod a:t sanclus Joanne» apo-
tsit. Nam cum Domiuus dicat : Nisi quis renalus fue- stolus: Si dixerimus quia peccutum non habemus^noi
r«'l ex aqua el Spiritu sancto , non inlrabil in regnum ipsos seilucimus, et veritas in nobis non est ( I
Joan. i,

Cttlorum(Joan. tn, 5) : quis calbolicus dubitet parti- 8) : quisquis sic accipicndum pulaverit; ut dicat

cipcm d.aboli fore eum qui cohxres non meruerit pro,>ler humilitatcm l non oporlere dici nos non ha-
csse Cluisii? Qui enim dextera carei, sinistram pro- C bere pecca-tum, non quia ita-vere csl ; anatheina sit.

cul dnbio <* parlen» incurrcl. Sequitur autera apostolus, el adjungit : Si autem con-

IV. Item placuil, m quicanque dixerit graliam Dei, fessi fuerimns peccata nostra, ftdelis et justus esl <jui

qua e justilicamur ]>er Jesum ChrUtiiui Doininum dimiltal nobis peccata, mundelno» ab omni iniqui et

iiostrum, ad solam remissionem pecatorum valere tate (Ibid.) ubi saiisapparet boo non taiilum humi-
:

qu.c jam Commissa sunt, noit eliam ad adjulorium , liter, sed etiam veraciler dici. Poteral enim aposio-

ut non committaiitur ; auaihema sit. lus dicere : Si dixerimus quin non habemus peccatum,
V. f
Itctn placuit, ui si quis thxeril eatndem gra- nos ipsoi extollimus, et humilitas in nobis non est

8 Quesn. inscrit eos : dolevimtis cum ms. Vind., » uesn ' onwsil nobis. Supplevimus ex Yind., nti
cui eniiciuiiul Diun. ei hitl. legitur etiam a; ud him». ei Isid.
1j
Dioii., non v ra, sed fals-a. Cod. • Ttmin., dsbemus. Vind. secunda man *,
i
-

t (JiicmicIIiis hauc |M)Siillam affixit : Hoc dfcrnlum poteramus. Dion. el Isid., juhemitr : in quam lectu»-
ix plerisqne editionibus non legitur. Binius aJiiqnc con nem notal Qiesnelliis; )linus bene.hnmo ineiius. Nam
ciliorum eilitijres tllnd excndi curunatt diverso ub ahis i'l, Pel»gi»noruni »eibt
S. Aiigusiuius st'.rm. 1 .*>-. c.
decrelis charactert ; atque itu e-x ». tustis imv codice ms. proponens, liane lcctioitem tMaxiinc approbai. Ad
se accepisse profitenlur. lntelligitur veluslissimiisco- hoc dedit, inqniunt, Unts gvatinm sunm Itominihts, ut
dcx hums (O.lcciionis a Crabbo adbibrlus; cx quo quod faecre JtiBBvritrt p*r libcrum artsirrium, faeilins
idem dvereium in posieriores cdti. Ueiicilioruni possi-it impleve per gratiarr. Lectiouem vero noslr.c
(Tuusivit. t.ouier antiot. 1, Mo\, dioit seriuaimus colleciiouis hic exkibenYus'. Mor Djon. et Isid.vulg.,
cum cud. Vind. el m>. Crabbi. yuesnelln^, il*xerit\ possimus.
d Addidimus partan cum mss. codn ibus Vind. et D k lia c«»d. Vitid. secmida manu c-um Dion. et Is d.,

Crabbi, qui posirentus paulo anic babel cohmres ppima vero, nos- iptos deciptmus, mi posf panca iu
esse n n mernit Chrisli. repeteiidotioctestimonii) (tinnescodd. et vuigaii pra'»
* Dion., justificalur homo per. forurit. Ai Au^usltnns s^rm. 181 sedxrcimus seniucr
t Diuu. el Isitl., Iiem quisifuis dircrit. babrl. Qupsii., ipsi ttos seducimits.
s liJefii Dimi. et Isid. adduni vos : cum qtiifms 1 \\tig. Lntii. ei feidi, dekta dnpiici ircgaiionc, ha«
dcin eniendavimus peripsam; idenim tisigu scquens- bcnl vportnre dieinos liabere. Af V. Ilardniiius notat
coulextus per illam. Quesn.. per ipsum. ms. et iMcrliniim legere ut iti nostro tcxiu.Cod.Viml.
h li.i cod. Vmdeb. cuui Dinnysin, Isidoro, et Pro- cetei purticulam nort secundo loeo, t|uod prinro quu-
speiu c. 5 conlra Collaior, (Jtn->iifUtis, vere de dano qtie inco lielendam insinuat. Coufer Augustinnm
l>,i , tt scire q-uid faciamm , et diligere iuid ut facia- serm. 181, c. 3 el 4.
tnu) ; iniiiUa bcne.
 ;

489 CODEX C.YNONUM ECCLES. ET CO.NSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. DO

Ncs ipsos decipimus. et veritas in nobis \ IX. item placnil, ut quicunque ipsa vcrba Domi-
sed cum ail :

osiendit euin qui dixei il se uon liabere nica; Oralionis ubi dicimus, Dimtte nobis debita noslra
non est, salis
a non verum loqui, sed fuUuin. (Matlh. vi, i2), ita voluiit a sanciis dici ul liumiliter
peccalum,
h anafhema Quis
VIII. Iiem placuit, ut quicnnquc dixerit in Oraiio- boc, non veraciter dicatur ; sint.

Dimille nobit de- enim ferat oranlcm et non homiuibus, sed ipsi Deo
nc Dominica ideo dicere sanclos :

non pro seipsis l.oc di- mentieiitein qui l;>biis sibi dicit dimiili vclle, et
bita nostra (Malih. vi, 12), ut ,

non esieisjam necessaria ista petitio, sed conle d.cit, quae sibi din>ittan:ur debita se non ha-
eant, quia
pro aliis qui sunt in suo populo peccalores ; et ideo bcre?

non dicere unumqiiemque sanctorum : D.mitte mihi 170CAPITULUM XIV,

debita mea; sed, dimilte nobis dcbita nostra , ut lioc
lncipit sacium Retcriptum, acceplis sijnodi » supra-
pronliis b magis quum pro se justus pelere intelli-
scripiai ijestis, daium.
gatur; anatheina sit. Samtus cnim et justns erat
c In mullis ojfendi-
npostolus Jucobus c im ditebat :
Impralorcs Honorics ct Theodosius Augusti Palla-
mus omues (lacob. 111, 2). Nani quare adiiituin est, dio prajfeclo praitoi io.

omnes, nUi el ista seinontia rouveniret psalmo ubi

legitur : JVe inlres injudicium cumservo tno, quoniam B Ad conlurbandam calhobcae simplicitatis lucem
non juttificabitur in conspectu tun omnis vioens (Psa!. puro semper splendore radiaiilem , dolosfe ailis in-

cxlii, 2)'.' El in oralione sapicnlissimi Saiomouis : genio novam subito i cmicuisse vorsutiam pcrvuigata
r
A ou est homo qui d uon peccavil. Et in libro sancti opinione cognovimus ; quae fallacis scientix* obom-
Job : iu miimi 169 omnis hominis tignat , ul sciat bra'a mendaciis el furioso tantum k
debaccbala luc-
omnit homo infirmilntem suam (Job xxxvn, 7). tamine, stabilem quictcm coelestis conatur aitrectare
Ui de etiam D.uiiel snictus et jusilis, cum in oraiione lidei . » dum novi criminis commendat inveutum,
plur.diler diceret : Peccavimus , iniquilalcm fecimus insignem notam plebeiae aBSlimans vilitatis, sen-
(Dan. ix, 5), etcatera, quac ibi veraciter et buniili- lire cum cunctis, ac prudenliae singularis palniam

ler conlitciur : * ne pularetur, quemadmodum qui- fore, m communiler approbata destruere : cujus im-
i!am seniiinii, lioc non de suis, sed de populi sui po- pi.u commentatiotiis auctorcs Peiagium Ccelcslium-
,ius dixisse peccalis, poslea dixit : Cum orarem, et que percrebtiii exsttisse. Ili parcnti cunctarum rerum
confiterer peccata mea et peecatn populi mei Domino Deo, praecipuaeque semper majestati » intermine om-
Deo f meo (Ibid., 20) : noluit diccre, peccula nostra iiipoienli, et ultra omne principium transeuuti , tam
quoeiam fuluros u scc
scd popnli sui dixit, el tua; istos qui trucem inclementiam ae vclunlatis assignant,
l>m male inteliigercnt, lanquam propheta « prce- C ut cum formandi p mundi opificem curam sumeret,
vidii. qualitaiemque hoiuinis siruendi prounda spiritus

» lla cum Dion.ei Isid. nosicr cod. Viud.Quesucl- ronii , Harduini el Baluzii. Qncsnelius cum Oxon.,
lus, vcrum non dicere, sed falsum. emersisse.
b Dion. it IsiO , polius. k
Qtiesn. cum Hard., dtbacchata ett luctamine, ut
e Oxon. ms., i« multot, malc. Dion. et Lsid., in slabiUm quietem Notat porro
ccelestis attrectaret fidei.
mullis enim. in inargioe Est el ut omittit Garn. Et iterum : Cum
:

* Isid. vulg., non peccel. Ms. Isid.apud Ilarduinum aitrcctare leyeret Salmasius in cod. Thuan., tupplevit,
addil tibi. au.ler, et et eo sumpsit Garnerius. Genuinam (ectto-
Quesn., nc putare/.el dein, dicit, minus recte.
* tiem rcstituit Oxon. ms. Cum vero esl el vt ignorct
Emendavimus ex ms. Vind. cum Dion. etlsid. par icrnostercod. Vindeb. ct atlrectare liabeat Tliuan.
f Addidimus meo cum Yiud. et Di.m. Apu.l Isid., ins., pra?ferendam ccnsuimus lcctjonciu cod Atie-
noiiro. b:itensis Diromi et aliorum apml Raluzium, (pii cuni
«SoluS Quesnellus, prmvidebat. Vind. et Tluiaii. ex parte concincnies, insetto verlm
h Al. , anatheina sil. Al quicunque iia volunt conatur, veriorem hujus I >ci restitutioueiQ reprxsen-
pluralem nuuierum exigunt. lare vide.nlur.
' lla-c et scqu lilia dociimenia usqup ad caput 20 1
Salmasius cum Thuan. ms., notantfi Qucsncllo,
ex bac collectioue cdita sunt, cx quibus iria, scilicet el situililei* Diluzius, dum noii criminis commcntatore»
toc, dccimo quinto, et vigesimo capitihus couteula imignem.... cesti.nant. Alias ciun Baron o, dum novi
ab liac sola collcctionc nobis conservata fucrunt. criminis commcnduta tunto ins 'gittin... ccyt mat : quaiu
Cardinalis Baronius ea Anintibiis iuseruit cx ms. -. leclioneni lanquam ele^antiorem pravfi-rt «rnerius. G
Alrcbalcnsi bnjus colleclionis. Eidem vero tomo III I|»>i autcm QuesueM magis » arrisil lectio ms. Oxon.,
(ioociliorum Venetse edilionis, col. 4GI et seqq., dum novi criminis co.nmenta invenit, ni-i , nquil, pro
proferuutur cum emenda:ionibus P. Harduini, qui criminis poni velis acuminis. Ilauc llaiduinus rece-
liolbertiuo, amca Thuaneo, codicc usus esl. Balu- pil. Sincerioi-cm vcro puiainusquam cx ins. Vindeb.
z:us quoque ea recusil in Appendice ad Coniniotnio cx buimns.
'

m
rium Viucentii Liiine.nsis cdit. Cautabrig. au. loh7, Ms. Thuan. addit conanlur, pro quo Salmasiui
ac "tr.GS codices recogn.tos inciuora , nimirum bi- SUiiSiituil arvi nutlur. Quesn.
bliotliecc Uegiue,S Gcnnaui dc 1'raiis, et monastc- 11
Garu., interminqle poie ./i, Baluzius cum Thuan.
rii S. Ilieronymi Miirtensis prope Barcinonem. Nos cod., intenninulione potenti. Baron., ter omnipo.enti
prscteiea codicem Ca?sareum Vindebone-.isem alla- ultra.
gabimus. Qiicmi., sup>u H-.-ta:. At prxliilitnus codd. ° Al., savv.
Tbuan. et Vind., iu quibus ss., \d esl snprascripta;, P Qneiii.nolal Ita Ojon.;alii omittuil mundi.
:

ipsoQucsncllo interpreante, legitur. Mox addidimus Baron., Ualtvz. ei llaiduiu. non oinittuiil, sicut nec
da unt ex n >-lro ms. Vind. noster cod. Viitd.
i lta cum inss. Tiiii.m. et Vind. aliisque vulgatis Ba-

Patrol LVl. 16
 ,

4Ui AITENDIX AD S. LEONiS MAGNI OPERA. 402

conecptione librarei , £71 Fuudsti muneris a fuedum A oiune ,T\»m iegc nos statnissc eognosca! , ut pulsis

anieferret exordium , ei morlcm promitlerel n >sci- ex Erbe l

primilus capiiibus dogmaiis exsetrandi
luro, iion hanc iiistd>is veiiii flnxi-sc peecati, seii Caelcstio atque Pe'agio, si qui hujusce de caeli-ro sa-
b egissc penitus legem iinmulabilis c»ii«liluli ;
c ad i rilegiisectaiorcs quibu.-cunque locis poluerint m rur-
declinandum leihi exilialis i.icursum nibii prodessc sus reperiii, atit de praviiate danmaia aliquem pr<>-

abstineniiam ilelinquendi , cujus vis iia pnlarelur ferre sermonem, a quoctinqtie c n epii ad compctculrm
ascripla, ut non possu abolcii dei.icps; prim.livi judicein peilrahanlur: n qtiossive clcricus, sivelaicus
hominis crrorem, in quem captx menlis inops raiin- fuerit, dcferendi habcai potestatem, ct sine ° pra>
nis caceilas irruissel, delapsum ad posleros non scriptionc aliqua perurgendi quos relicla comimmi
fuisse; laiiltiinque apud euin, quem malestiad;e gra- siienliae Iuce novx- dispulalionis lenebras iniroferre
tine infclix rapuissel illecebra, iransgressioneni in- dcprelier:<ierit,contraapos:olicamsciliceldiscipliiiam,
terdicii cxsiiiisse discriminis, cttm cvidens calliobcae cvangelicamque claram ei sine errore seiuenli.ini
lc U omnifaria tcsieiur aucloiitas, illum inleriius vafra rud.s seciae rallidilale puguautes, involvenles-

vesiibulum, d qucm divinx prxcep-

omnimii fui>vse que splendentem lidein vcri ambagibus disserendo.
tionis sedulum limiet corrup.sse mand.itum ; aliaque Hos ergo repeitos ubicunque de boc tam iniaiwlo
quamplurima, qux sermo respuit , lex refuiat ,
e qux B scelcre conferenics a quibuscttnque jubemus corripi
pertaesum *.it recordari , etiam sub dispositionc plee- drductosque ad audiemiara pubiicam promiscne ab
f
icndi. Quae matur.uo remedio et celeriiale lesliua omiubiis accusari : ila ut probationem couvicli cri-
oporlel iniercipi, ne corroboralo tisu nequitix t> ad,- minis stylus publicus insequatur, ipsis inexnrati ex-
Icscenlis vix valeanl eoerceri. Siquiilem aures man- silii deportatione damnatis. Deccl euim originem
sueludinis nostrae recens f.ima b perstrinxerat inlra vitii a convcnlu publico sequestrari, nec in com-
sacralissimam urbem nosiram , aliaque loca , ita inuni eos celebritaie cousi?tere, qui non solum factn
pestiferum viius quoramdam inolevissc pectnribus, nefario dcicslandi, verum eliam exemplo vcnenaii
ut iiUcrruplo direcix crednlitaiis Irantite, scissis in spirilus sunt cavendi. Juvat 173 ailll 'tu per omne
partes studiis asseicndi, materia iinpacatx dissen- P pcne imperium noslrmn ,
qia mundus exlendilur,
sionis indncti sil; novoque scandali fomiie concitalo liujusmodi piomugata diffundi; nc scienlix forlasse

bealissimx Ecclesix '

acln niitei alleiitala traiiquilli- di-.sinuilaiio p.islum prxstel crrori ; alque irnpuiie

tas : i aliis iier alitid ancipiti inlorpretalione secian- se quisqnam pulei audere qtiod condeinnatum vigore
tibus, clcumsit absoluia ?anclnriim:ip cum claritas, :

pulilico sese liuxerit ignorare. Data t prjdic kalendas

ac dilucicie J.T2 qui»ls?f 1«» imiversiias debeatexpla- Maias. Ravcnn.r, dominis nosiris Honorio xneiTlieo-
nans ,
pro captu vcrsipellis ingenii k novorum au- G dosio vm Augg. consulibus.
suum profanam im.venlibus quxstionem, 1'a.ladi pa- CANTULUM XV.
rcns ciiai issime alque amantissime. * Exemplar edicli Juaii Quarii Palladii.
Ob quam rem iilusiris auctoritas tua, victur.t in lunius Quartns 1'alladius, Monaxius, el Agricola,

a Ita Oxon. Al. Tliuan., rui Baronins, Baluzius quod accedil Vindeb. acitis. Qutsnellus et ex co Har-
et
Magdeburgenses concinunt fidei anieferret exordinm. : duinus utrumque omiserunt, nescimus an cujuspiam
Garn. ex Salmasio, qui Thuau. correxit dc suo, finem codicis aucloniate. Mox pro altentala Baron. et Ja-
anleferrtl exordio. Sic Quesn. Ms. Vind. lectioi.em luz.> inlentala.
jliuan. pnefcrl quae cum mendosa sit, ilarditinus,
: i Miriflre variat in vulgalis iiic locus. Quesn. cum
eodem litet codice usus, Oxoniensem secutus est. Oxon., aliit id, atiis aliud. Garn., aliis nempe aliud.
Mox pvomitterei Quesnellus cum Thuan. cjdice pra3- Prauiilimtts c dd. Barouii et Baluzii atiis tler aliud,
lulit. Aliicodd. el edili, prccmUlerel. ad quos aeeedit Vind. airis id aliud. Dein cum Gar-
•> lia mss. Oxon., Thuan. ac Vindeb. Alii, exegisie. nerio addidiinu^ cuui sit, eo quod seqtiens seniemii
Mox Garn., incommntabilit. al qttid deside ei. Neque enim cnm Quesnello hiferius
c Garn., vtad declinandum nihil prodetset abs'i- posl vocem innenii >up;ilendiim credidimus conturbat
neniia; cl dein cum Baron. et Harduin., adsuuta pro cfutbusdam, quippe nulli cognili codices, nullae edi io-
adscripta. D nes Imc additamcnloni retipiunt; et aliuude contex-
d Baluzius, quod .... tiqueai. Verbum liqueal legitur tus optime inielligiinr.
ctiam apud Baronium ct Harduiuum. k Baron. et Baluz., nororum more anserum. Har-
e lla Quesn. el Hard. cutn ms. Oxon. Sic eliam duin., novorum auclorum. Garn., novorum commen-
forlassis prinia manu in Vimleb., mcdix enim litlerie lorum.
tar in verbo percrsum deletac videmar, nt scribereiur
1
Garn.. primis.
secunda iiiami paflcnwn quemadmoduin Garn. edi- m Vocem rursut, a Quesn. omi ; sam, restituimus ex
,

dil. Barou., qua; perpelue cum sii ; B.iluz., quje per- ms. Vind. omnL.usquc excusis codieibus.
petue sumpsit. Aiii, absii pro sumpsil. n Garn., Quique.
Garn. el Baluz., maturo.
1
°Que.->n., prosaiptione, et ita duos mss. lihros ha-
8 Garo. cum Salmasio, adoescenlia. Quesn. ex bere pronuutiat. Magis platuit n slrum Vindeb.,cum
wss.Oxoii. eiTliuan., quibus concinunt Bann., Mag- caeteris omnibus edits conseiiiientem, sequi. Mox
deburg., Baluz. el Harduin., aduletcentes. Melior visa st'«<r»i/i<r pio scienlice esl in aliis editionibus.

esl lectio cod. Vindebonensis. p Addidimus pene cum Vindeb. et aliis editis. Garn.
k ita Baron. elBaluz., coneinente ms. Vind. Ques- et Hard., per omnem pene mundum, qva imperium
neMuS, ptrstiinzerit inlra sanctissimam. nostrum exlenditur. Mox parlum pro pastum, minus
Cum alii codices babeanl hactenus, ahi aclu nutel, recte, in ms. Oxon.
quorum priuium Baron. et B.iluzius secuti sunt, boc <i Cod. Tbuan., n kal.

uiiiinum receptum in cod. Thuan. magisplacuit, ad ' < Male refertur a Baronio ad aiinum 420, cum
 : :

493 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDiS APOSTOL. 494

Uerum praefecli praetorio, » cdixerunt. In Pelagium \ re, nul prodere distulisset , praescriplae poetiae velut

ati|:ie Coelestium catliolici dogmatis fidem b scaevis parliccps subjacerct. Praecipue tamen ad quoruindam
iractatibus deslruentes senlenlia principalisincaluit, cpiscopnriMi lertinaciam corrigendam ,
qui pravas

ut vcnerabili Urbe submoti bonorum concilio mul- eorum disputaliones vel laciio consensu asiruunt, vcl

ctarenttir. IIoc igilur omnes admoneri oporlet ediclo, publica oppugnalione non deslruunl, pater charissi-

ne'quis sinistrac pei suasionis ei roribus credulum prae- me atque amaulissime, sanclitatis luae k auctoritalem

stel assensum. Etsi sil ille plebeius aul tlericu6, qui cavereconveuiei, <|ualenus in abolilionem praepostc-

in caliginis bujus obscena reciderit , a quocunquc r;e hacresis omnium dcvolio l Chrisliana 175 consen-
lial. m
Religio ilaque tua competenlibus scriptis uni-
tractus ad judicem sine accusatrkis discrelione per-
6<>n;c, f;icul(attim publicatione midatus , irrevocabile versos faciat admoneri, scituros delinilione n sancti-

p ilietur cxsiiium. Nam supema maiestas • ul colli- iuoniae tuae banc definitionem sibi esse pracscriptam

git ex secreli ignoralione reverentiam, ila ex inepiae ut quicunque damnationi "supra memoratorum, quo
Jisputationis pracsumplione injuriam. patcat mens pura.subscribere itnpia obsiinationc ne-

glexeriut, episcopalus amissione mulctaii, inleidicta,

174 CAPITULUM XVI.
in perpelutim P expulsi civitalibus, cominunione pri-
IncipU d episioia imperialis ad Aurelium Carlhtiginen-
sem episcopum.
o vcnitir. Nam synodum Nicaenam
cuin ipsi i nos juxta
confessione sincera coudiiorem rerum omnium Deum.
Imperalores e Honobius ct Tiieodosius Augusli Aube-
imperiique nostri vencrcmur auclorem, non palietur
lio episcopo salutem.
tua sanclitas sectaj detestabilis homines in injuriam
Dudum quidem fuerat constitutum ut Pelagitis al-
religionis nova et inusilata medilantcs, secrelis tra-
que Cnelesiius infandi dogmatis repertores ab urbe
ciatibus * occullare sacri'egiom puhlict semel aucto-
Roina, velul qmudam catbolicac f
utilitatis conlagia,
ritate damnatum. Una enini eademque culpa est e<>-
pellerentur, ne ignoranlium meutcs * scaeva persua-
rtim qtii aut dissimulando conniventiam , aut no >

sione perverlercnl. In qtio secuta est clementia no-

damnando, favorem uoxitim praesliterint. Etalii *
gira jtidicium sanctitaiis tu.f, b qno constat eos ab
manu: Divinilas le per multos annos servet incolu-
uuiversis jusla scnlentiae exaniinatione damnalos.
mcm ,
pater cliarissimc atquc 176 amantissime.
Sed qnia '
obstinati criminis perlinax maluin , ut
Data v idus Junias, Itavennac, ' Monaxio et Plinla
consiituliogeminarelur cxe^ii, recenli quoque i san-
coss.
clione decrevimus ut si qtlis cos in quacunque pro- u Eodem lenore eliam ai sanclum
viuciaruiii parte latitare non ncsciens, aul propelle- Augusiinum episeopum data.

pnccedetiti edicto anno 418 condilo subnecti potius Q pro exegit Baron. ciim
ms. Atrebal., coegil
debti' rit. • Quesn. iGarn. cl Italuz., definiiione.
* Cod. Vii;d. (irinia manu nialc, dixerit, qui forte k Codd. Airebat., Baron. ci Tlman., auctorila'e mo-

crror in Thuan. emendnlus direxil ; sed minus rccte. neri. Vind. piima manu, auctoritateni manere; secun-
Baron el Biluz. cum Vind. secunda iihiiii, dixerum. da, caverc, ciim duobus Vat. el cuiu Darb.ei Valiic;
Conira Pelagium. Veram loiuinlani ediclorum pro- quam leci.oncm praestanlioribus codicilms fullamcum
I
riam llardtiinus piaebuil. Gamcrio, Baluzio ct Ilarduino recepimus. Quesnel-
'•baluz. ei Carn. cumm8.1iiuan.,n<?/an</i0. Quesn. IttS nutlo cilalo codice, forie cnm Oxon. prsetubt
praelulii scriptionem seeevis. Al., snvis. Posl pauca ,
imminere. Mox in abolit oite babciil <luo codd. Barb.
incaiuit cbiid. duo Qnesnelli el noslcr Vindcb. Cxleri cl Val. c;jiii Baron., Baluz. ct Harduino.
1
excnsi, invuluil. Garn., Chiistianorum ; contra omr.es codices, in-
c B iluzius cum cod Tbuan.
. , vt non colligil exsecran- quit Quesnellus, ei scnsutn; de solis enim hic cpi-
dam iqnorutionem : ituinepla; disputationis rejiciiinju- scopis sermo esl. At caelei* onuies cdiliones cmii
riani. Daron., ita et inepw disputationis injiiriam exi- mss.noslris tfarb. et Vat. 1542 simililer liabenl Chri-
mit per edictum. Garn. el llanluin., i'<i ex inep'a di- stianorum.
sputatione ivjuriam. Vind. delct prasumptijue. m Codd. Addilion. Dion., Vat. et Vallic, De reliquo
d llacc epislola cnm duobus scquentibus ilocumen- itaque luis . . . . faciet. Darb. cl alius Vat. relincut
tis invenitur et.am in colleciione mss. Barber. 2888 faciet.
el Vat. 1512, nec non in additionibus Dionysianis " Mss. Tliuan., Darb. el Vat. 1542, cum Magde-
(emineniissimus Baronitis collectionem Cresconia- burg. el Baluz. , sanclimonii lui. B.ron., Garn. ei
nain vocai), quarum codices duos conlulimus Vat. ** Uard., teslimonii (ui.
5845 et Vallicell. A 5. lia omnes nostri codd. ct cdili, excepto Qucsn.,
e Codd. Addilionum Dion. addimt perpelui. qui babet memoratorum.
f
Nolat Quesn. 7/n Magdeburg. et mss. Oxon. et
: Voces expulsi ciiitalibns omillit Garnerius.
p
Thuan., quam leclionem mendosam pulal Gam. et pro Ex mss. fiarb., duobus Vai.el Vallic adilidimus
<i

eo supponit veriiatis, ex conjectura, ul opinor. Ilauc jiox, pro qua voce in ms. Vin I. mendos>e lcgiiur non,
Garnerii lectionem reccperunl eliain anlea Baron.ac Sicoiuncs nosiri quinquecodicescumvulg. et cum
1

dein Baluziusel llarduinus. Nostri codd. tamen h.i- ms. Tluiaii. ipsius Quesuelli , qui cum so o Oxon.
beni utililalis. Solum iu Valhc. ms. novissima manu cdidit: occulta i, sccnl, giumque semel publica auclo-
.

emendatum unitalis. ritate damnatum

ullerius proje.ri Unn enim, etc.
« Garn., Baluz. et llard., san>a. s
Quesnellus bic inseruii \oces pater charissirne al
k Codd. Barb. ei Val. 1542, cum Baluz., quos con- que amanlissime quas mnlius cum uoaris codd. et
,

Hatab universis. Nolal Qiiesn. in margine: Garnerius aiiis vulgatis inferius translulimiis.
nullo anctore nominalo reponii cum pro quo qnod la- : * Consulatusex solo
ins. A'i<batcisi suppetit apud
men est in Magd. et mss. duobus, id esi Thtian. ac Daronium ad an. 419, n. 50, ac in aliis ediiionibus
lixon. Dein Baron. cl Harduin., /u*i<b smientioe. rcceplus fuit. Liius Quesnelius pr.i tcrmisit.
D,io tnss. Addilioa. Dionys. , obsiinationum pef' u Quesncllus « ll.me annotalionem
'
liacc subjccil :

Unnxmalum. Baluz.. obttinatorum nimisperl nax.ilio\ Eodem lenore cliamad S. Augustinum episcopumdata,
 :

/95 applndix ai> s. le ONIS MAGNI OPEHA. 43«

C\riTl'MM XYIf. A veslram missis cxemplaribus i slrncrc rcsliinvi, nft

in aliqua parlc provincicc supradicto.ijm serpenlinf

Kpiuciu sancii Aurclii Canhayinensis episcopi od
pcrsuasio, ab universali Ecc'e-ia loiius oilrs excusa.
omnes episcopos-per Bgzacenain et Arzugiiunam pro-

vincias constilW.os.
forlasse s-ubrepal. { 0b hoc ergo laui nccessaria con-
stiiutio Christianorum principum rbarilatem v*-strain
Dc damnclione Pelagii ei Caleilti.
laice non debuli, et ad me abeis datx» liucrx b vo-

alribus et consaetr- b s mitti debuere : quarnm simul cxemplari!>us lcciiil,

Dilccfssimis ac desiderabiiihus fi

ilotiliusDnNATiANopriniaesedis. b 3aniaku.no, Feli- quemadmodum subscriberc unusquisque vestruhi de-

ct,Paiatino, 177 Pkimiano. « G&JANOet aiii Gaja- bcai, dilcclio vsslra cognoscat, sivc quorum in sy o*
«o, Jansjario, Victoiuno ci cajieris per tracium dalibus gestis subscripiio jam tenetur, sivc qir nun
provinciae Byzacena ct Arzuguame consiiiutis,
1
,

Aukelics episcopus, poiui.-lis eidem plciiaiio tytius Afiirae iutcscssecon-

eiiio :
b quo,csini de suprad cioiun hserrlicurum
Super Coelcstii Pelagiique damnaiione eorumque damnaiioiie otuni m veslrum fueril * integr la sstb-

dngtaalibus a pariicipcm se cancia dileclio vestra in script o, nihil on.ni! o sit umle 178 "Hius di s nm-
plt-nario coiuiiio fu sse commcminit, dileclissimi et lalionis, vel neglij.enliaj, vel occulia: lorsilan pravi-

desidetabiles fratres. Sed quoniain pro bonore Dei, B tatis aliqua viiieniur mcrito remansisse suspicin. Ei

irt cttjus manu ccr regs est cansntuium, gluriosssi- nlia manu. Opto, fnatres, bene vivatis mei meimircs.
monim principum Cln is iaiiornm fidem rectam et Daia : kal. Augusti, Carlh. gine , llonaziu et Pliuta

eatholicam euslodientiiim accessit auctoritas, quam coiiSulibus.

per hnniiliiatein mcam universis meis coepiscopis CAPITULUM XVM.

voit.it isitiinari ; idcirco bonorabilem fraierniljlesn Incipiunt v capituia excerpta de gestis Itabilis conlra

habcni omnes cxcusi codices et mss. pariter omnes in cidicibns collectionis .\xivEpislolarum S. Leonis,
quibus ediiores usi snnt. Habent duo noslri Th>>an. infine, el apud Mcriinum, qui Isidorum cuus aliquoi
et Osoniensis. Hab. bai Atrcbaiensis, cujus apogra- addilamciilis edidit. llxcaulem episl'da cum sequ n-
pbum Caronio obiulii (lenricus Gravius. Unus Joan- tibus capimlis inter addiiiones rec n-etur, Baron ,
jicsGarncrins omiit-nlam eam censuit velm a nota- Asurii/iriam. Baluz., Argiziluuam. Cod. Vind., Arzu-
'riissupposit:ini, et revera omisit nullius codicis ms., cilanam.
nullius excusi aucloritale munilus. Mira cerle hacc
b Sic cutn Garn. omnes quinqne no Iri codices
iiotariorum cosisensio, quib is omtiihus iioc in men- triuin colcctionum.Quesn. cimi cxlcris vulgalisprx'*
lem vencrit! Faleamur potius, virerudite; falcamur tu it Januario.
aliquid Augustino datum, qtiod daium nnn est caete-
c
Codd. Vallic. el Val., qni Addiliones l)i«nysiana<
ris episcopis. Ltsi cnim nec sedis privilegio, uec nr- conlinenl, uirobquc habcnt Gagano. Baluzius, Qu-
ttinaiionis autiquilatc, qme Garuerii ralio pst, anie- ~ lano. G"drn., Cajano. D in pro Arzugilanw Baiuisius
*-*
ibat; at omncs sine controvcrsia longo po-l se relin- Asurilanw , Baiuz. Argiziiano' , cod. Viadcb. Arzuci-
qiiebat inlcrvallo et vitae sanciimonir., et susceptis tanaz.
d Baron.ct Harduin. eum mss. Barb. etVal. habeni
pro £cc!csi.i Dei laboribus, et cxcel entia docirinae:
tit mcrito lus noiiiiis bus concessum istud ei fuerit, participem sanciam dieciionem ve»iram in plenmio
qnod Aarcl oex pr tnalus pra>rog tiva. Sed et ipsum concilio fuisse commcmini. In Vind. secunda mauu, el
«liiod tup.cvertebatur r.egotinm id po cebal: cum Au- in duobus Vallic. el Val. , alferins collectionis, parti-
gustiiius conciliorum omnium aiiversus Pci.igianos cipem smclam dilectionem vesiram lommcmmit.
e Baron. ct llarduni., ne quid mali in aliqua; c|
iugenium fuerit, cum ei Ecelesia univcrsalis caus;e
sua; commisi^set patrocinium ac ilefensionem , com dcio, per^uas on-\
f Sic mss. Viud., Vallic. ct Val., cum vnlg., excc-
dcui |ue biijus viri ducm, ul scribil S. Prosper, vi-
ginli asnplius annis conlra inimicos grati.c Dei ca- pto Quesnell'*, apud qncm Ad Itoc.
rbolica acieset pugnaverit et viceril. Certe quanlum- e Vulg. anie Quesu. cuni mss. Vind., Barb. ei nno

vis discrimeninter pr> euraturiam einstolametcvoca- Yal., omitlunl vobis miiti debuere ; el pust nomiuiia
toriamco.istiliiai Garnciius. hanc Augustino gloriam deleut in ante synodatibus.
non iuvidebit, qui legeni aliquando, quod cura h Quidam codd., quod.
Tneoilosiiis sarram scnbcret ai unirersos episcopos , 1
Quesn. notavit Vm^., integra : quam lectionem
:

ui Ephesum cunvcnrenl el eonferrenl de Nesiotii libr's magis approbat Carmrius. Primam habent duo codd.
ff ujnlli judicio (v. rbi suut Liberati diaconi cap. mss. (id est Oxoii. et Tliuan., quibus addendi duo
5 Brcviam), scripail imperator ei beaio Aug s'ino p- U Yal. el Yallic.), ei mclior videtur. Prior enim sub-
ponensi cpnccpo per bbagnium agistr.anum, nt ip i M p scriplio cx plwimorum episcoporum absentia non inie-
co iciiio prwAarei sui preesenliam. Qtti Eiagnius ve- gra generali, quam Awetius iudicit, subtcr piioxe intc-
nicns Carlhnginvn magnam audivil a Cnprrolo ipxiux graia esi. Iia eliam Isidorus 3Iercator, quem excipere
urbis anlhtile, beatum Auguslinum ex Itoc mindo mi- Garnerius dcbuerat, cum uno Baluz.o excepto reii^uot
trass'', ad Vominum; accept.sfjuc ab eo itd imperato- editores hnbere iniegra asseruft.
rem iilteris ioquenlibus de obitu bculi Auguslim, Co ;- lu cod. BeKovac , uste P. harduino, v kaicn-
i

ttawinopoiim, untle renerat , rediit. In couiungendis das.

Aiireiio cl Au^usliiio sulTragaiilurimper.itoribus pon- k Ila-c capilul.i referun'ur in Augustini epis». 186

lilices Romani : qu«»s iutei Innocenlius PP. I, qui ad Paulinuui. Ipse vero S. dnctor prion duodecini
ulrumqiie coiv.muni episl 1» salutat, quam suo co- crrorum capituia Pelagio objecta in Diospoliiana
dici inseruit Dionysius txit-uus. > llactcnus ille. Nn- synodo e^ fjusdem synodi gestis excerpsit ; caetera
siri qsioque codices non tain hujus quam aliarum «iua- ^ero, quas vei pra-cedunt, vcl siibjiciuiilur, eumdem
iusn coilectiointtn.et unus Ba iovacensis ab IlardisSMO Angust:iiiim habem ai.ctorem, qui iisdem erroribas
iaud.nus liaec cadcni veiba Eodem tenore, etc, sim.- iiitidcm catholicu; docirma: capita oppnnenda credi-
litcr prj'feiunt. dii. Ila?c eapUula ex endem Atigustino in plures col-
a Kssiat in iisdem mss. trium coleclionum de lcciioii. s Iraiisiere. Codicihus tsium co'.iettsonum,
qmb.is aunol.l incaput prxce iens. Legitur praiteiea q<ios niemoravtmus anno!. \ iu 16, acccduut exeui- c
 ;

407 CODEX CANONUM LCCLES. ET COXSTI UTOI.U.U S. SEDIS APOSTOt. 403

PdaAturn liareticum ct olia " de. tibris ejtts, quw in \
: X. Ilt m>n essc lihcuim arbilrium, k si Dei itldiget
Paltcstinu stjnodo sibi objecta antittiematizttre com- auxi io : quoniani in | roptia volnntate ha<ctuntis-
pulsus esl.
quisquc f cere aliquid, aui oon facerc.
Quod ad Jerusalem nolcnlem b rolligi filios suos XI. Lt vicloiiam nosram non ex DcLessc adjuto-
Dominus clamahai, hoc nns clamamus adversus eos rio, sc I c\ Lbero nrbiliio.
qoi filios c Ecclesiie colligi notunt , ncc sallem post XII. E(<q>iOtl pceoitcoiibiis venia non delur secun-
judicium quod il<>. ipso Po'agit> in laLeslina faclum dum gralUm et mbericordiam Dei, sed seconduiu
e*l d corrigunlur. Dc quo daumaius exssel, nisi mcriloin et I bo-em eoruni qui per poenitcntiam digni
i>bjc<la sibi contra gr.iti.no Dei dicta, qusc ohscurare fnerini oi scricordia.
non poioit, ipse damnassrt. Practcr il'a eoim quaj llxc omnia 1'e'agius sic annthcmnliza. it, quod
* quomodo pomit , au-tis esl qualicun<|Ut; ralione saiis ijisa gesi . lestanlur, ol n.h I ad ca quoquo mod<i
defendcrc , ubjccta sunt quxvlatn quaj nisi remota defcmh ud i disputaiionis altul rit. Undc iil i-onsc-
omni tergiversaiioiicaiiatiieinatizassC.ipsennalhcma qoen ul quisquis tcqui ur illius ' epis<opalis attcto-
r
fjclus es-ct. ritateoi judicii , ct ipsius Pclagii con cssionem, luce-

!. Ohjectuin cst enim f

euin dicere Adam mortalom leucre debeat quaj semper lenuitEcclesia catholica.
factum, qui sive peccasscl, sive uoo pcccassei, mori- B I. QuodAdamuisipcccass t, non fuisset moriturus^
turus cssct. II. Quod peccatum cjus non ipsom s lum 'xseril,

179 "« E* fl nou peccalam ejus ipsum soltim Ix-

'
scd et gcnus humanum.
seril, > non eliam gcnus humaoum. 130 '!• Quod infanles nuper nati n«n siut iu iilo

III. El quod infantes noper nati , in i lo statu sint Statu in quo Adam fuii ante praevaricaiioncm.
in quo Adam fuit ante prxvarica ionem. IV. m Ut ad ipsos eiiam pertineal q>:oJ breviter
h vel unum
IV. El quod ncquc per inoilcm, p«jr prrcva- ail Aposiolus : Per t nttm hominem mors, el per
ricaion io Ad:c omnc geous hiimantun morialur hominem resurrectio morluotum : sicut enim in Adum
neque pcr resurrcctionem Christi omnc genus bomi- omncs vioriunltir, ita et in Christo omnes n uiui/Sra-

num resurgat. buntur (1 Cor. xv, 21).

V. Et iofantes, etiamsi nnn baptizenlur, liabcro V. Uode fii ut infanes non baptisati non soluni
1
v tam aclernam. reguuui coelorum, verom eiiam vilam xicrnam hi-
VI. Et divitcs bnptizatos , nisi omoibus abrcnun- bere non possint.
ticnt, si quid boni visi fuirint facere, non reputari VI. Confilealur ciiam divitcs baptizalos, ° cliamsi
illis, nec eos ha!:ere possc regnuin Dei. diviiiis suis non careani, el sinl lales quales ad Ti«

Vll. Et graliam Dei atquc adjutorium non ad sin- C motbeuin describit Apostohs dicens : Pra'cipe diviti-
gulos actus dari , sed iu libco arbitrio essc, vcl in bus hujus mundi non superbc sapere , neque sperare in
lcge .ilque doctrina. incerto divitiarum P; sed in Deo vivo, qui prwttal om»
VIII. El Dri graliam sccindtim merita noslra dari. nia nobis abundanter ad frucndum ; divitet sint in ape»

IX. Et filios Dci non posse vocari, uisi i onini- ribus bonis, facile tribuaitt, covmunicent, theaaurixcnl

mo;-'o absque peccato fucrint elTecti. sibi [undumcntum bonum in (uturum; ut appreheadant

plnr Crimanicum a Que-ncllo recognilum, ct codd. codd. ac ctiam Grirn. Mox vtilg. Concil. cnm mss.
Moguiniiiiis ncCorbeiensis apui! Paires Bcncdiriinos Vailic. et V; t., absqne omni pccc.to.
in Appcndice lomi X edilionis S. Atigustini, cni. 88, k So'us Qnesn., Si Dci adjutorio indijet.

nec non mss. collectionis xxiv cp sto!aruiii S. S^ennis ;

Vcrem episcopalis a Qncsnello omiss'.im,»insc-

1
,

ei ediiio Merliniaua Isidori in vulgalis Conciliorum ruimus cum Aogustino ex oinnibus nustr s codd. et
recepia. Crimanxo etiam Quesnclli , aliisque vulgalis. M»»\
" Sic mss. prxsenli-; colleclionis; c;ft!era\ de li- el in ipsius Pelngii confessione habcnl duocodd. Yal-
bellis.Dein addimus sibi cx no tris codicibus aliis- lic. ctVat.
m
i|ne vu g. Mox ipse damnare rro anathemaiizare legi- Sic V nd. et Yallic. mss. cnm Augustino ct ;»li:s
tur in Au/. el io mss. Vat., Barb. el Vall c. vulgatis. Qnesnellus, Qnod etiam.
b Vulg. Conril., colligere. Ynt.tumAppend. Aug.,
Mss.Barb. cl
•»
viviftcuntur.
Quimiue ntisiri cod.t. cnm vnl.-alis Cnciliomm
f
°H'»cloco Que;n. iuscr t verba reijno Uei posse
addunt volentes. Dein iidem vui<:. delent in Pahrsina. D j-rivari, qu;e ex fide nostrorum codicum et aliaruin
d litlem volg., collegerunl.
Codd. Vallic. cl Vat., editionu:u nce no» tx S. Augustini epi.-lola, in
,

colHqunlur. Po6t pauca nis. Oxon,, no.'i pttueiat. Ocem transtii imu-. Dein ctim eodcm Angu^iir.o v.x
' Ct dd. Yallic. et Val. Addilionum Dion., quoquo i.sdem vulgatis ct mss. , accedenlc eiiani Tliiianco,
modo. a.liiilinio» lnjus mvndi. Mon. ndoin poiro est codd.
f
Vulg. Concil. com iisdem codd. ct Grimanico, Vallic. ct Vai. Addiiionum Diony»ianariun , ci B.n-
cum diceret. Lectioncui lcxtus Aiigustinuscomprobal ber. aliumqne Yai. ailerius colleclionis sic incboaio
in laodala episiola c. 9. Mox iid m vul r'., Hiorl<.«» boc caput Ut confttcatur di ites, et c;»p. 7, 9. JO, 11,
:

etset. :>< 12, incboarc similiter : I7f fateatur. Idem esteiiam

s Al., cum Augustino, et non oenus. in vnk'. Concil. ac. in Append. Aiigustini. At ipsius
^Sc cuin Aogostini) nosiri coilices.Q'iesn.,«?i)ii(f. Aiigustiniepistolaeum m>s. Iiujuscol'ectionisconcinit.
"'
Vulg. Concil cnni dnobus nostris col eciionibus r Codd. duarnin collcctionum B.irbor. <t Vdlic.
mss. addunl possunt. rum vulg. Cmil. et Appeod. Aug. addunt suarum,
Qucsn. ciiiii cpislola Augnslioi, omnino. Prxtoli-
i
Mox pio rivo Q- esn, cuui si lo ms. Ox:»». ha! ci vera*
nius catcras eduioncs approbatas omnibus no>tris
J09 ArPENDlX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 500

* veram vitam (I Tim., vi,17: non cos regno Dci A vanitatis jamdudum corrigi jusserimus, quotidiauis

posse pnvari. insinuationibtis majora fieri nuutiantur. Et quotiiatu

discordia animos h commovii populorum, ea quae
VII. Falealur gratiam Dei el adjtiloritim eliam ad
singulos nclus dari.eamque non dari secundum nie- jamdudum jusseramus pra-cipimus itcrari. Unde liis

rita nostra. leclis eximiclas t<ia omncs qui Dei invident pietaii
VIII. Ut vera sil gralia, id esi gralis dala per cjns diligenier inquirai, et eos siatim faciat ex muris

niisericordiam qui dixit : iliserebor cui misertut ero; Urbis expelli ; ila lamen '
ne inira cenlesimum qni-
et misericordiam prcestabo cui misericors fuero. dem hpidem habeanl licentiam consistendi. Calc-

IX. Fateatur filios Dei illos vccari posse qui quo- slium quoque magis ac magis ex Urbe pelli manda-
tidie dicunl : Dimitle nobit debila nostra : quod uli- mus; constal enim iisdcm e medio sublal.H gra i.un

que non veraciier dicerenl, si essent omnino absque ct concordiam tenere veterem firmitatem. Saue
peccato. deinceps si lale quidquam ftierit nunlialum, ofGcium
X. Fateatur esse liberum arbilriom, etiamsi divino prnestamiae tuae 182 ea; itali seni enlije subdcnduiu
indiget adjulorio. esse cognosce. Non enim palimur impunitum esse.

XI. Fateatur quando conlra tentationes dimicamus, praecepta noslra exsecuiionis negligenlia prolelari.
r-l coucupisceniias b illicilas; quamvis illic babea- B Vale, parens cliarissime atqtie amantissime. Et ad-
imis et proprinm volunlalem, non tamen ex iila, sed jectn snbsciiptio. lmplealur quod jussimtis, quia hoc
ex adjulorio Dei nostram provenire vicioriam : non famx tuac expedit.

riiim aliier verum eril quod Aposlolus ait : ISeque CAPITULUM XX.
volentis, neque currenlis, scd miscrentis ett Dei. Exewplar edicli prcposili a Volusiano prwfectc
Urbs.
181 M* Fatcalur secumlum graiiam et miseri-
cordiam Dei veniam poenitcnlibus dari, n<>n r secun- Volusianus prrcfecius cdixit : Haclenus Coelestium

dum merilum eorum quandoquidcin li.un ipsam - c

divinae fidci el quiclis ptililicne turbalorem judiciis

poEiiilciui >m donum Dei dixit Aposiolus, ubi ail du

amica reis secreta i subduxerint. Jam leges ct jam
qtiilms lam: Ne fotte det itlis Deut pcenitentiam. Ilaec edicta persequeniur absentern. Cui, qu<;d primum
simpliciler si.ie faleatur ambagibus, si esi, aeiernae urbis ncgatur habiiatio ui si vel in :
omtiia ullis
prox mis fuerit "diversatu^, debitum nonevadat k exi-
quis d iu ancloritateui cailiolicam ct expressa ipsius
Pelagii ccclesiasticis gestis verki consenlit : • ne- tium. Pro merilo eiiam lenieritaiis alque ausus sui,

ctmctos Itiijus edicti caulione praemonemus, ne quis

que enim illa qu:c bis sunl couiraria , veraciler
anadiematizala essc credeudum cst, nisi lixc quilius
iniquus noxiolatebram puiel esse prsebendam :*eui«

cnrde leneanlur et aperta que Cuin l,orridi sil posiUl p(rna s,,
PP ,icii * ac slylum
unt illa conlraria, lideli C
necesse sit proscnptionis incurrere, qmsquis reum
confessionc pronianttir.
CAPITULUM XIX. divinis humanisque m rebus apad se pntaveril occul-

lncip l sacra f
cpistola Constaniii imperutoris. patris taudum.
V ulenliniani AugustiJunioris, de exsiliando Caeleslio
CAPITULUM XXI.
hwreiuo Pelagiano. » Fpittola lnnocenlii \apw ad Exsuperium epitcopuvx
Tolosanum, sub titulis vu.
Imperaior Constantils Yolksiano,
Innocentius episcopus Exscperio cpiscopo
praefeclo Urbis. •
Tolo-ano.
e (ium prsctcriix supcrsiilionis tunc recentia plena Consulenti l bi, frater cliarissime, quid de propo-

• Sic cod. Vin<l. cuiu Atig. ct Append. cjusdem.ac nes, subduxerunt. M«x Raron. et Baluz. eum Vind.
mss. Vallic. ei Vai. Quesnellus cum vulg. Concil. et prima manu, leges etiam edicti. Quesnellus cum
ms. Birb. rt li» Vai., vitam atrnam. Thuan., Leqesetiam ediclm. Correximns cum Vindeb.
» Vulg. Concil., illicilas dimicamus; noneipronria secmida manu, uti Carneriusrecepil. Ilaec enim veia
toluntnte, sed. eic. reliquis ou.issi-. lei tio e-il qua? el ituperiales leges, et edicla prarfe-
c Codil. Yallie. el Vai.cniu Aug.. secundum merila. ciorum Pelagianns anlea promulgata indicat.
in
Mo\ inseriiiiinis etiam cum omiiilMis nostiis codd. et k lia
cum vulg. omnes codd., exceplo Oxou., cuin
dnis. Vulg.Connl., qncinadmodum eliam ipse. Cotld. quo Quesnellus supplicium.
llatb. et Val. ejusdem colleclionis relinent ipse. 1
Vulg. an'.e Quesn., ne eum hujusmodi sil pctita
d Vulg. Coucil., couira auctoritalem. D pcena, supplicium ac slyhim. Quesn. quippe cuin /lor-
e lidem vulg. Concil. mcudose : atque in illa quw rendi sitposila pcena supplicii ac stylum necesst sit cum
htt tunl conlraria veraehti credit, anaihema esse le- proscriptionis. Magis pacuit leciio noslri cod. Viu-
nendum cst ; nisi quw illis conlraria sunl fido corde d b., in quo cuique pro <uiiit
lenvantur, etc. llaron. elvulg. Concil., leoibus.
f Hauc, prvter mss. Iihjiis rolleciionis, reperimus D Pi33icr colleciiones pra^sentem, Dionysianam,

ciiamin alia vetustissiiiiacollectione ms. Barb.2SS8. llispanicim el Isidorianam, lixc epistola continelur
f Quesn., Cum piaiLritas tttpersliiiones, tnmrecen- eiiam in quatuor aliis cnlleclionilius, nimirum inVat.
les, plenas vauilaiif.... majoies fieri. Noslros codices Reginae 1997, Vat. 1342, Colbertin., cui simiiis cst
praelulimus, ctim quiluis ct ms. Tiiuan. ijucsiieHi Lucensis 88, el in Corbeiensi quag duo poslrema :

coucinit. Acccdunt eliain Daron. ei Diluz., qui so- e\emplaria a Cnuslanlio lamlanliir. In proemissa la-
liini halieul <ii»a recentit cl nnjor fieri. Carn. et Imla nostrac collectionis litulus sic cffertur: Epislola
llard. ,Q urcum priclerita; supersiuionis lum recentis... Innocentii papw ad Exsuperium Tolosanum episcopum.
yisieramus. per quam ei iJj tex tilulis inlcrrogationis ejus causas et
h Al., ct mmorct. suw responsionis decreta exposuit; ubi subdit divinorum
1
Alias aildiiiir «'. librorutn veterit et novi Tcslamenti sunvnarium.
i iti euui Quesn. nostercol. Yiiid. Aliae ediiio-
 .

601 CODEX CVNONUM ECCLE5. ET CONSTITUTORUM S. SF.DIS APOSTOL w

bitaspecieunaquaquescniirem, pro caplu inteliigen- A maiis ollicio vaccnl? Nam si Paulus ad Corimiiios

respondi, quid sequen scribit, dicens Abxlinete vos ad tempus, ut vaceiis

tiae mcae quacsunt 183 visa :

raiio persuaderet, vel auctoritas orationi(l Cor. vn, 5), et hoc ulique laicis praccipit:
dum • vel docilis

lemporum series * mulio magis sao rdoies, quibus orandi et sacrifi-

lectionis ostenderel, vel cusindita

demonsirarel. El quidem dilcciio tua inslitulum se- candi jrge officium est, scmper debebunt ab bujus-

cutaprndeniiutn, ad sedem apostolicam referrc ma- modi consortio abstinere? Qui si eonlaminattis fueril
hiil, quid deberel de rebus duhiis cuslodire, polius caroali concupiscentia, quo pudore vel sacrificare

quam usurpaiione prsesumpla qux sibi viderentur de usurpabit? aut qua couscienlia, quovc merilo cxau-

singulis obiinere. Cur enim magn pudendum puie- diri >e credif, rum dicuiin sit: Omnia munda mundis;
mus aliqnid discerc, quam omnino nescire? Milii coinquina i* autem el infidelibus nihil b mundum (Til. i,
dum per- 15). Sed forlasse Itoc licere crc.lit, quia scriplum esl:
Vioqocips: de collaliono dociiilas acccdil,
scnuaiis rationibus ad pruj osita respondere compel- Unius uxorisvirum. * Non permaneniem in concupi-

loi ; eoquo fitut ahqiiid sempcr addiseai, qui postu- scentia gcnerandi hoc dixit, sed propter continen-

blur b ut doceat.Proponam igiiursingula, subjieiam- tiam futuram. Neque cnim iniogros corpore non
que rcsponsum. admisit, qui ail : Vellem autem omnes esse i sicul ei

Cap. I. — Proposubli, quid de his observari dc- B ego (l Cor. vti, 7); et aperiius declarat dicens : Q«i

bcat, quos in diaconii niinisteriis, anl in ofiicio prcs- autem in came sunl, Deo placere non possunl : vos

byieiii posilos inconiinenles cssc aut f.iissc generali uutemjam nvn estis in carne, sed in spirilu (liom. viii,.

lilu prodidcrum. De bis ci divinarinn lcgum mani- 8), El habenle.n filios (I Tim. 1:1, 4) non generanlem,
k
fesla c>l disciplina, et bealae rccordationis viri Siri- dixit ; sed ea planc dispar ei divisa senteniia est.

Cii episcopi ( F.pist. ad Ilim. cap. 7, el ad Afi . n. 3) Nam si ad aliqtios forma illa ccclcsiaslica! vitae pa-

nionila cvideniia coinmcarurtt : ul inrontincntes in riler ct diseipli >« qnae ab c;>is opo Siricio ad pro-
offkiis lalibus positi otnui honore ecclcsiislico c
pri- vincias commeavil, non (crvcui se probabilur, dis
vircntur, nec admiltercnluraccederead min steriuin, ignorationis vcnia '
retniUilur, iti ut dc cnclero in-

quo I soia contineiuia J oportel impleti. Est cnim cipianl pcnilus abstincre ; "et ita gradus st:os in qui-

veius adiiioduni sac ac legis aucloritas, j in indc ab bus iiivcnti ftieiini, sic rcientcnt, ut cis non licealad
iuilio cusiodiia, qnod in templo anno vicis suafi habi- poliora conscendcre : qu.bus in beneficio esscdcbet,
lare praecepli simt i-acrrdotes ; ut scrvicntes saeris quod buncipsuiii locuni, qucm relinent, 185 n *"
oblalh nibus, puros ct ab omni labc purgalos sibi vin- amillant. m Si qui aulcm scissc forinam vivcndi mis-

iliccnt d.vina minMeria; ncquceos ad.-acrificia fas sit sm a Siricio dctcgnntur , neqnc slatim cupidiiatei
admilii, qui exere enl vel cuin uxorc carnale e consor- C [ibidiriia abjeeisse ; illi sui.t moilis omnihus sunimo-
liuni : quia scriplum e.-l : Sancti eslote,quoniam el euo veudi : (|ui | ostammonilionem cognitam, praeponen-
tanctussum, Dominus Deus vesla(Leiil.x\,Ab; xx, 7). dam arUitrati sunl voluptaicm.
Ojiibiii utique proptnr sobolis success onem propterea Cap. II. — El hoc qiiicsilum est : quid de liis oh-
tixorius ustis fucral relaxaius, quia ex alia tribu f
ad servari oporteal, qui post baplismum. omni tempore
sacerdolium 184 nullus fucral praeceplusaccedere. inconlincnlix n voluplalibus ded*li , in exlremo fine

Quanto magis lii saccrdotcs vel levilae pndiciliain ex vitae suac poenilcnliam sitnul et rcconcil ationem com-
die ordinalionis sttae scrvare debenl, quibus vel sa- mtinioiiis exposcnnt. De his observalio prior, durior;

terdot um vel ministerium sine succcssione est, nec poslcrior, iniervenienlc misericordia , iiiclinalior.

praeteril dies qtia vcl a sacrifieiis divinis,aula b.iplis- Nam consuetudo prior tcnuit ut concederetur ° cis

*
Colb., vel lucidior ratio. scquenlia, ubi sine praeposilione ad vel propter si-
b
Codd. Vind., Val. Reginx et Vai. 1312, cum niiliier scribitur : et Itabentcm jitios, non generantem-.
antiqiiioi ibus ms . Cotisiamii, docere. Dein rcsponsa dixit.
prn respousum lcgittir iu eodem ins. Val. Heginx. i In ms. Vindeb. secunda manu additur sic. Alii
1
Coost., priveniur, ncc admittanlnr. Mox iu Vi d., vulg., sic es*e. Mox et apertius scripsimuscum Vind.
ti tale ministerium, ubi vox tale secunda manu ad- aliisque melioiibus mss. Quesn., quod apertius. Edit.
dila, ir i apud Dionysium, meiius ahesi. D Concil. post Merlinum, quod el apertius.
d (Jod. Val.. possit k
Dein cod. Val. Rcgio.e
impteri. Codd. Viudeb. el Pilli. hujiis coliectionis aliique
cum tpiatuor aii.s codd. laudalis a Constautin, in vu'gaii ante Qtiesn., diversa. P. Coustaniius cum
tcwplii anno vicitsitudinis suw; el post noniiulla div.na aliis plerisqiic codd. eliam bujus collectionis Ques-
mysteria. nelli lectionem retinuil, eoqtiod senlcntiam in duas
e
Sic nosiri codd. Vind. el Val. cnm vulg. Qucs- partcs divisam judicet, qtiarum una, ui mox pon-
nellus, commereium cuin ms. Vat. Kcginae. lifex explicai, ignorantes Siiicii decreta , alteia
' Edit. Hnin. addil praterquam cx semine Aaron. scientes respicit.
s Qnesu., quanto magis. Meiius noslri codd cl edi- 1 Vat. cum aliis ediiis, remitletnr.
liones. m lla mss. Vind. et Vat. Reginae cum omniliusedi-
h Quesn. inserit tit. Delevimus cum m>s. Yind., lis cohaerentius cmn praccedenli coiilcxtu. Quesn.,
Vat. Iteginx.et Coust. Cod. Vai., erit. Qui autem. Mox Vai. cum aliis edi is, delegenlur.
^Qucsn., Nonpropler manendum in concvphcenlia " Addidimus ctirn noslris codd. aliisque vulg. duas
carnuli hoc dicil. Dion. el Hom. ed.t., A'o« ad per- v. ces voluptatibus , vlfiae, quas Quesnellus omisit.
munentem, Ms.Tliuan., now propter permanentem
elc. Vat. Heg. ignorat lantiim vccem fxne.
leclonem Vind. ct Vai. Hegiuae, a dun-
Praelulimii.s Vocem ci* inseruimus cuni iisdem mss. et anti-
decim antiquioribui libris apud Couslantinm apprti- qnirribus edili*. Mox Ya'. , s:d noa contnntnicaretur.
bvitam, qnani Iniioccntio coi gruenliorem oslendui»!
 ,

503 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 50 I

|HX'iiiieniia, sed coramunio negaretur. Nam cum ilis A lieribus, prodiio earum crimine communio denega- ,

tnnpoi ilms crebrx persecutiones essenl, ne commu- tur; virorum aulem, lalente commisso, non faciie
nionis concessa hcilitas liomines de reconciliatioce •aliquisexsuspicionibus abslinetur; qui utique sum-
securos uon revocaret a lapsu, merito, • negata com- inovebiliir, si ejus flagit ium detegalur. Cuui ergo par
munione, est concessa poeniienlia, ne totum peniltis eau-a sit, interdum probatione ccssanle, vindictae
negarelur : el duriorem remissionem fecit temporis ratio conquiescit.
ratio. Sed postquam Dominus noster pacem Ecclesiis Cap. V. — lllud etiam scisciiari voluisti : an preces
snis reddidit, jam depulso terrore communionem dictaiiiilms liberum cnncedatur, utique post baptismi
dari b obeuntibus plaeuit, et propier Domini miseri- regenerationem , a principibus poscere mortem ali-

cordiam quasi viaticum profecturis, * ne Novaiiani cujus, vel sanguinem de reatu. Quam rem principes
hxreliei neganlis veniam, asperita em el duriiiam nunquam sine cognilione concedunt; sed ad judices
sequi viJeamur. d Tribuitur ergo cum poenilentia sempcr remittunt, ut
commissa i ipsa , vel crimina
extrema commtinio, ui liomines hujusmodi « vel in causa cognita viudicenlur. Qux eum quxsitori fue-
supremis suis, permii.cn :e S^baiore n^stro, a per- rint delegata, aut absolulio, aut damnatio, pro nc-
peluo cxitio vindicentur. golii qua'iiate proferlur; el dum legum auclorilas in
Cap. III. — Qursiturn esi etiotn super liis qui post ft improbos exerceiur, erit diclalor immunis.
I>aptismuin adiniitistravcruni, ei aut lormenla sola Cap. VI. — De iis eliam requisivit dilectio lua,qui
exercuertint, aut eiiam capiialem f
prolulere sentcn- inlervcnienle repudio, alii se malrimoniocopularuiit,
tiam. Niliil dc iis lcgimus a majoribus dilflniluin. M>- quo- in utraque parle adulteros esse manifeslum est.
minerant enim a Deo |
otestales lias fuisse concessas, 1
Qui vero vel uxore viveiite, quamvis dissocialum
et propler vindctam uoxiorum gladitun fuisse per- videalur esse 187 conjugium, ad aliam copulam fe-

missuin, et Dei ministrtim e-se dalum vimiicem in liu- slinaiunl, non possunt adullcri non videri : in lan-

jusmodi. Qti iiiadnio-ium 186 'gitur reprehenderent lum ut l

eliam hx persoux quibns. tales conjuncii
faclum, quod auclore Domino videre; t csse conces- siint , eliam ipsx adulterium cmmisisse videantur,
sum? De liis crgo e iia ul Inctenus servaltim esl, sie secundum illud quod legimus iu Evangelio : Qui di-
habemus ': ne aut disciplinam everiere, aut conira tuiserit uxoretn suam, et duxerit aiam, moechatur. Si-

auctoritaiein Domini venire videamur. Ipsis aut m in militer et qui dimisiam duxeril, maechatur (Malth. xix,
ralio. e rcddenda gcsla sua nmnia sersabunlur. 9). El ideo omnes a communioue m abslnei.dos. De
Cap. IV. — Et illud de-ideratum est sciri , cur parentibus aulem , aut propinquis eorum , nihil lale

communicames viri cum adulietis uxoribus non con- Etaiui poiest, nisi incenlores illiciti cnnsortii fuissa

venianl, cum econlra uxoies in consorlio adultero- C detegantur.

rum virnrnin manere videantur. Super hnc Cbristiana Cap. VII. — Qui vero libri recipiantur in canone ,
religio adulterium in ulroque scxu pari raiione con- brcvis annexus ostendit. Hxc suiu qux desiderata

ilemuat; sed viros suos mtilieres deadulterio n m fa- vocc moneri voluisii. Mosi libii quinque, id est Ce-
eile accusant, ct non b ibent latentia peccata vindi- nesis, Exodi, Levitici, Nunieri, Deuieronomii; et

itam. Viri autem uxores h suas liberius adulieras °Jesu Nave I, Judicum I, Regnortim libri qualuor, si-

apud sacerdotcs dcferrc consue venmt ; et ideo mu- mul et Rtith, Prophclarum libri XVI, Salomonis libri

Vulg. cum Val. Rcginx, negata communio «.', bant mss. Viod. et Val. Regnx, verbtim vindicemur
concesta pcenitentii. Melius alii imstri codd. releriurnd crimtna, ct eotaerenuus cuin sequenlibns
b Codd. Val. Reginx, et abus cum ediiis Hom. futnnt (lelcgaia : pro <|iio codices qt;i habeSit causx
Dion. , etc, abeunnbus. cogni a>, prxferunl fuerint delejato?.
c Quesn. cum aiiis uilg. inserit et; melius delevi- k Qiicsii. 0«i ergo xel qna;, viro, vel uxore tl-
,
,

imis cum nostr.s coJd. Vuid. ci Val. Pi sl pauca sub- ti nte.... conjugium, tamen tid aliam c<pulom festina~
sequi apud Quesn. cum anliquis editionibus. At ser,ui virint. Prxiiiliuius cod. Vind. cum quo vulg. et alii ,

liabent alii codd. codd. conciniint.

d Vai. ms. cum edit. Rbm., Dion. et Cousi., T.i- 1 Particulam eiam adjeclmiis cum mss. Vind.
buelur. Vat. Reginx, alustjue vulg.; et mox cum iisdem co-
« Sic noslri codd. cum aliis edilis. Quesnellus, in dicibu- et L:ib!ie>» cohxreittius cnm lectione prace-
extremis. denli conjun ti pro conjuucta; emeiidaviiuus.
f Q-esn., perlulere, ob incantam lcctionem abbn- D >Sie Vitul., Val. Rrginx, acsex alii codd. a Coust.
viationis, perperam nam de adminislranlihus jusli-
: laudiiti cuiii ccteiis vulg. Quesncllus el cod. ab Har-
tiam liic sermo e-t. Post uoiwolia Qiiesnellus, Quo- duinn nlleganis fidetium aislinendi.
modo igitur. Nosiros codic s seculi siunus. Dion. adJil Scripiuraium. Isid. cum \uU. Con-
• Sic codd. Vind., V;tt. Reginx, et vu!g., exccpto c I., siinctarum Scripturarum. Mox Quesn., U&c sunt
Quesnello, qui omiltii ita. ergo. Delevimus ergo cuin codd. Vind., Vat. Reginx
k Vulg. delent suas. Cod. Vind., suas adulterantes, el Coust. ed-lione.
ct delet liberius. Ex lide opiiinorum codd. Vindeb. el Vat. Regiox
• Sic noslri codd. cum vulg. Quesnellus, quisquam. addidimus numeros I librs Jesu Nave ct Judicum.
i Quem., illa. Melitis codd. Vind. et Vat. Hcginx Concinit ms. Vat., qui eiiam kabct Ruth 1. Ex iisdem
cum cxieris editis. Mnx causa; cognitce vindiccntur in inss. et cxteris vuluaiis correxiinus Proph.tarum /i-
ius. xo ac plunlms aliis codd. com anliqtns edi-
1 1 . Lri XVI, pro XVII, uli prxferebat Que^nelli editi >.
noiiibiis. Ila eliam Dionysins vulgatus. At exemplar Ecnlra ubi Quesnellus deiu sciipsi; Judic I, et Ja-
ttegium Dion. cum inss. Colb. ei Lucensi , causa co- cobi I, cum iisdem mss. et vulg. delevimus numerum
ynita vindicetur. In n isira veio leciione, quam pro- unitalis, qui ex voce epislola inlelligilur.
805 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDlS ArOSTOL. J50G

quinque, Psalterium. Item Historarum , Job liber A mus, illico, ut opcrtebnt, percunclati de vestro stam
unus, Tobiae uims, Estberunus, Jmliili unus, Macha- sumus. Verum ubi rcpeiiinus vos ex senteniin de-
hacoruin duo, Esdr.e duo, Paralipoinenon libri duo. gere,Domino Deo noslro uberes graiias retulimus,
liem novi TesianienU : Evangcliorum libri qtiatuor, quod j-uos famulos, suisque altarilus servientes et in
aposloli Pauli cpislola» XIV, epistola3 Joannis III, adversis tueiur, et in prosperis gubernnre dignatur.

epistobe Petri II, epislola Judae, epistola Jacobi, Actus Q ii cum Iradidisset epi«iola% f cns pnrccpi illico

apostolorum , 188 Apocnlypsis Joannis. Ca-lera au- recenseri, in ijuibus mulla posita i
ervidi, quae siu-
tem, quae vel sub nomine Mallii;'", sive Jacobi ntino- porem menlibus noslris indicerent, facercntqtic nos
ris, vel sub nomine Petri et Jo.tnnis, quac a quodam non modicum dubitare, uirum aliter putaremus, an
Leucio scripta sunl ', vel sub nnmine Thomne, et si illa ila cssenl posita quemadsuothnn personabant.
qua sunt talia , non solum repuilinrnla , verum etiam Qusc cum srepius repcti fecissein, adverli sedi aposto-
noverisesse dainnatuln. Data x kalendas Marlii, b Sli- licne, ad qunm relatio missa quasi ad caput currebat
licone et Anihcmio, viris clarissimis consulibus. Ecclesiarum, aliquam fieri injuriam, cnjus in ambi-
guum adbuc senlenlin ducerctuf. Unde de quibus
CAPITULUM XXII. jamdudum scripsisse me meniini, nunc iierare for-
inciph < epktula Innocentii papce ad Macedones epi- B mam argumeniis evidentioribus e reluionis vestraj
scopos, sub titulis iv gemuiata percunctatio compcliii.
Cap. I. — Eos qui vidu;»s aecepisse suggeruntur
Innocentius d Btro, Eusebio, EuSTATnio, Claudio,
uxores, non solum clericos eflectos agnovi , verum
Maximiano, Eugemo, Gerontio, Jcanm, PotvcnRo-
NIO, SoPHRONIO, FLAVIANO, HlLARIO, MaCEOONIO, eiiun usque ad infulas summi sacerdotii pervenisse :

CALrcnxTi Zosmo, Profuturo, Nicet*:, Hermo-

, quod rontra legis esse prxcepla nulius ignoral. Nam
CENI, VlNCENTlO. AsiOLOGO, TERENTIANO, HehO- cum Moyses legislator clamitct h Sacerdoles
: uxorem
diano ET Martiano e , eju^copis Macedoni-
189 virginemaccipiant (Lev.xxi, 13) ac ne » in bocprarce-
bus, et iliacouibus, in D >mino salutcm. ;

pioaliquidputaretur*>mbiguum,addidit : nonviduam,
Magna tne gratnlatio habuii, cum posl tot discri- neque ejectam : conlra quod 190 praeceptum divina
mina tolius, ut ita dixerim, mundi, Vitalis arcbidia- auclorilaie subnixum, nulla i deOnitio mandnti alte-
conus vestrarum portitor liiteraruin ex illis partibus rius opponilur, nisi consuctudo vestra ,
quoe, ut ipsi
ad nos usque directus advenit. Quem cum vidisse- faiemini, ex ignoranlia k et,
ut Terecundius dicam,

a Dion. cum mss. colleclionum Hisp. et Isid. quae mentis primtis esse debebat, ut in noslro catalogo,
iianc cpistolam a Dionysio susceperunt, addunl vel in codd. Vai. et Barb. desideiaiur; in Corbeiensi au-
sub nomine Andreai, quce a Nexotharide (Al. Xenocha- tem poslpoiiiiur : qui pariter cnor bujtis q>ioquu or-
ride) et Leonida philosophis, vel Thomm, cic. Al in G dinis pertuibalionem prod.t. Igitur verior ordo iu
codd. buus el aliarum anliquarum collectionuin h:jec nostrae collectionis mss. proferiur, cum quibus eliain
verba omitiuntur. Solum in ms. Vind. secuuda elan- concinitm*. Veron. 58 el Vnt. Beginx 1997. Diony-
tiqua manu adjecia fuerunt. Mox tulii esi in bujus sius eliam ex qu» Hisp. ct Isid. drrivarunt, duos
,

colleclioms exemplnribus. Cxterae collecii n s mss. primos rpi-copos nominare conieulus, sic habet : In-
cum vnlg., alia. noceniius llnfo, Eusebio, et cccteris episcopis, etc.
b Mss. bujus colleclionis el Val. Beginse liabcnt e
Nolnl. Quesn. in Bnm. edit. po-i Ciabbum addt
simpliciier Stilicone, omissa vocc secundo , quam re- et cceleris; quod cum nbsit ab omuibus mss. in qni-
ctius afa; coll cliones el vulg. exhibem. Cod. Vat, bussinguli e, iscopi nomiiinnlur, ad eas solas colle-
cum al o laudato ab llarduino liabet, Dat. kal. Mar- cliones periinoi qux cum Dionysio duos priinos lan-
tii, Slilicone n , etc. tum episcopos appellani. Cum Merlinus ex Isidoro,
«Exstat in iisdcm mss. collectionibus, in quibus qui Dionysianam inscripiionem exceperat , duos
pra:cedens, ac pnwterea in pprvetusto cod. Veron. 58- priores lanlum cpiscopos cum additione et ca-teris
d Episcoporum ordo in liujusmodi liiterispcrmagni edidissel, Crabbus codicem naclus iu quoomnesepi-
haberi solet ut eorum dign tas vel antiquitas elrintur. scopi relerebantur, insertis nominibu> episcoporuni
Id vero exceplionem palitur in iis epistolis, in quibus qui antea deerant, addi;ameuluin el catleris, quoJ
codicum ordo discrepnl, nisi forte ex plurium cqlle- delere debebai, retinuit.
f Quesuellus cum mss.
ctionum codicumque concordia qiiinam ordo pra:fe- ,
hujns collectionis, prcccepi
rendus sit agno«ci qneat. Iu velusta colleclione mss. illas iltico. Ali.irum collecliontim leciioncm prsetuli-
Vat. 1342 el Bnrb. 2888, ordo sic eflertur Innocen- : j» mus. Mox pro indicerenl Dtonysius meliiis injicerent.
tius Sophronio, Zo&imo, Asioloco (Bnrb., Asiologo), Eu- Alins, inducercnt, quod Couslanlius retnuiil.
sebio, Eugenio, Flaviano, Profuturo, Terenliano, Eu- s Cod. Vat. cum tlunbus nliis mss. collectionibus
slasio, Gerontio, Hilario, Nicetcc, Uerdoniano (Barb. Corb. et Colb. Lncen-.i. relalionis geminata percon-
melius, Hevodiano) el Marciano, Claudio, Joanni, tatio vestra compellit. Diony- tis oniinii relaiionis ve»
Macedonio, Hermogeni, Maximiano, Polychronio, Cal- s-ra. In cod.Yind. vox vestrce secunda m»>iudeletur*.
licrati, Vincentio, episcopis Macedo>iibus , eic. Verba deesl autem in ms. Vat. Begin.t.
ctim parlicula copulativa et Marciann, quae uliimo h Ita mss. nostr* collcciionis cum Vat. Begincc.

episcopo conveniunt, ul in nostro cnl.ilogo legilur, Cseteri aliarum collectionum, sacerdos... accipial.
dum hic in medio posila cernuniiir, minus ililigenlis » Sic iioslti codices cum vuig., exceplo cod. Vnt.

exscriploris lapsum snlis indigilnm.In ms.Coibeieosi Beginue, qui cum Quesn. habel ne hoc praceptum :

sic : Innocentius Eustasio, Eugenio, Policronio, liila- alicui riderelur ambiguum; el dein, contra hoc.
rio, Zosimo, Hermogeni, Therentiano, Rufo, Ctaudio, j lla cum QuesneHocodd. Vind. primi manu, e|
Gerontio, Su/fronio, Macedonio, Profuturo, Yincentio, cod. Val. Begin?e. At ms. Vat. 1342, aim caMeris
Herodiano, Eusebio , MavUniuno, Johanni Elaviano, , colleclionibus, defensio; idquc in Yiudeb. set un»U
Ctdecrati, jMcitic, Aciotogo, Marliano , episcopis Ma- luanu restitiiiiim.
cedonibus, Hufus Tbes.-alouice;)sis , qui ex ;d.is docu- k Cousiantius et m<. Vai. Bcg. deleni el. M<»x ci?m
 :

B07 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. BC8

non exaposlolica tradiiione elintegra ratione consti- A deiur, quod posl baptismnm assumilur. Ipse Donii-
inia est. Nos autem omnesqae per Orientem Occiden- nus cum interrogareiur a Judacis, si liceret diiniltcre

tcnique Ecclesias noveril vestra dilectio liscc penltus uxorem, atque cxponerel fieri non debere, addid t

non adniitiere, nec ad ultimum ecclesiastici ordinis Quod ergo Devs junxil, homo non teparet (ilatlh.
locuiu tales assumere; et si rcperti fucrint, remo- xix, 6). Ac ne de his loculus esse credatur qnae post

vcre. baptismum sortiumur, f

mementote hoc et a Judxis
Cap. II. — Deinde ponilnr a non dici oporlere di- inierrngatum, et Juda?is esse rcsponsum. Quoero, ct
Himum eum <|ui calechumenus liabtierit alqtie amise- soliicitius qiur-ro, si tma eademque sit uxor t jus qui
rituxorem, si post haplismum fuerit aliam sorlilus, ante catcchiimrntis, poslea fidelis sil, (iliosque ex ea
eamque primam videri, quac novo homini copulata ctim e<sct catcchtunenus susceperit, ac poslea alios,
Mt b
: quia illud conjugium post baptismi sacramen- cum ftdclis : ulrum sinl fraircs appellandi? an non
tum cum caeteris criminibus sit ablutum. Quod cum habcanl, defuncio postea palre, crciscunda? hxredi-
ilc una utique diciiur, ccrtesi trcs babuerii in velerc taus consorlium, quibus filiomm nomen abstulissc
jio-iius liomine uxores, erit ei.qua: post bapiismtim credilur regencratio spiritualis' Quod cutn ita seu-
ijiiarla est, sic iwlerprctantibus, prima ; virgiiiisque tire aique jmlicare absurdum est : q-iae (malum) ra-
nomen accipiet, quae qtiario ducta cst loco. Qtiis, B tio cst hoc defendi, ct vacua opinione magis jaclari,

oro, istud non videal contra Aposloli esse pnrce- quam aliqua auclorilale roborari , cum non possil

ptum ? qui ait : unius uxoris virum (I Tim. 111, 2 ; Tit. inicr pccca a deputaii, qnod lex praecepit, et Deus
), 6) oporict ficri saecrdotem. Sed ol»ji<iiiir, qu«»d iu 8 injungil? Nunquid si quis calcchumenus virtutibus
haptismo tolum quidquid in vclere homine gesiuni studtierit, Immilitatem b seeulus fucrit, palientiam
esi, sil solutum. Dicite mihi, cnm paee vestia loquor, leuueiit, elecmosynas fecerit, morti destinatos qua-
«rimina l.nilum dimitiuntur in baplisnio, an ct illa libei ralione eripuerit, adulteria cxhorrueril, castita-

qux sectindum legis praeccpia ac Dei insiituta cor.i- tcm • lemieril ;

qu:cro si ha2C, cum fucrit facuts fidelis,

jilentur? Uxorem ducere crimen est, aut non cst ainitiat, quia per bnptismum, toium qtiod vclus homo
crimen? Si crimen est, ergo, prxfata vcnia d dixerim, gesserat pulatur aufeiri ? Aspiciamu? hominem genli-
erit auclor in culpa, qui ul homines critnina com- lem Cornelium [Ael. x, 1) i orationibus atquc elce-
milterent iu paradiso, cum ipse ita eos jungeret, be- mosynis rcvelationem , Pelrumque ipsuui vidisse.
nedixit. Si vcro non est crimen, quia quod Deus
Nunquid p<r baptismum Inc illi ablala sunl, proptei
jiinxit, nefas sit crimen appellari, et Salomon e addi-
192 k
n uac ei baptismum videtur esse concessum!
dit : Etenim 191 a Dco prcparatur viro uxor (Proi.
non modicum erratur;
q Si ila crcditur, mihi credile,
xix, 14) : quoinodo crcdiiur inler critnina esse di-
quia quidquid bene gestum fuerit, et
l
secundum le-
missum, qiidd Deo auctorc legiltir co isummalum ?

Quid de lalium liliis percenselur? Nunquid non erunt gis pra?cepia cusloditum, non polest agenli deperire;

admilicndi in li3eredital'8COusortiuin, quia ex ea su- quod quia ex Dei mandato efficitur, non potesl dici

scepti sunt quae anle bapiismum fuil uxor? erunt- peccatum, ct quod peccatum non est, solvi intcr pec-

que appellandi vei nalurales, vel spurii, quia non cata omnino non dcbet ; crilque integrum aesti-

«st legitimum matrimonitim, nisi illud , ul vobis vi- mare abolcri nou posse prioris nomen uxoris, cum

tnss. Yat. Rcg. el Vat. 15P2, ac c.Ticris editionibus, h SicThuan., Vind. aliique codd. cum vulg. Ques-
v.on ex apostolica magis placuil ijuam ex non aposto- ncllus, cuslodierit.
lica, ul apud Qiiesnelliim lcgilur. 1
Quesn. secutns fuerit. Nostros
, codices et vulg.
a Qiicsii., uon dcbere
dici. Nosiros codxes coiiben- praaulimus. Dciu Vind. ms. cum Vat. Reg. et Cou-
lieniibus cateris cditionibus secuti sumtis. sianlio, gcsserit.
b AI., per baptismi; ac posi pauca, ablalum Quesn., oralionibut deditum et eleemottjnis vacan-
in i

Tlitian. ac VaU mss. pro abluium. tem perrevelittitmcin 1'elrum evocasse.ipsumquevidisse.

c
Sic cudil. Thuan., Viinl., Vai. Reg., cum alio Lcciioneiu oplimorum codicum Vindeb. el Vat. R<v
Vai. et alii apu Coust. SoIiiim librariorum l.p-u pro
1 giiia3 a Coiistaiilio ex aliis pltiribus anliquissitni<
virgiiiisqie quidam codd. halient ihgini quw, vel vir- codicibiis erep'i»n) diixinius prseferen fom.
i

gini wque. Dion. ciim ms. Thuan. el edil. CoiiiiL, " k Quesn., quar i!li bcpismttm ipsttnt, videlur. Co<l
lirginit wque. Kmendationem Coustanlii coiiiex>us Vat. Rcg., A*e p.r bapiitma baec illi abluta sunt,
Quesn. cuni Oxou. ul credinuis, homine, uxor
exigit. D propler qua: loplismum videtur esse concessum. Sex
ejHt,quw posi buptismum quarta est, sic .nterpretan- probx noti; msg. apud Cousianlium lul.enl abluta.
tibus, p imw virgims nomen uccipiet , elc. Vulgaiorum lecii.>nein r cepiiniis, concinenicin cum
a Adjeciniiis dixerim ex nosiris codd. ac cneteris ms. Vindeboo., yi qin» fcoluni pro Sunquid legi-
cdilis. Mox vnljj. rl
pleriquc coilices delcul homines. ttir jVe.
e Ita codd. el vulg.
Quesnellus, ait. 1
Quesn., concinentihus Dion. Ilisp. et Isid., tt-
r Vmd. co<l.
cuin Vai. Regiuae, memineril : mclius cundum pnrcepia legnlia cusloditum non potetl facien-
jii vulg., meminer.nt. tibus dcperirc. Nupiiarum ergo copula, quia Dei man-
6 lia coilil. hiijtis collecii >nis , cxccplo Thtiau. datn perficilur, nvn potcst dici peccatum, et si peccatum
iiimc Regio Colberlino, in qu<> iiabetur indulget. Me- non cst. Pr:i:lulinius codd. Vind., Vat. Reginu:, alium
lius ct vtnus i-.i noslro Val. ct alio Vat. Regnac, Vat. cl alios quos secnlns est P. Coiisunlius. Post
junxit, vel in Barb., conjunxil ; nam poulifex alludU nouiiulla aule voccm omnino mss. Vat. et Barb. cuiii
prajcedcnlmus Quod Deus junxtt. howo non tepn-
: plcrisipie vulg. inscrunt credi ; idque iu Vindeb. &©•

ret : uudc bai.c leclionem Laub. et Coustantius pra:- ctmdis curis addilum.
tuleie.
 ,

509 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOBUM S. SEDIS ArOSTOL. 510

non dimisstim sil pro pcccato, quia ex Dei sit volun- A remedio ac nceessilalc temporis slalutiim csl, con-
laie complet <m. stal pritnitus non fuisse, ac fttisse regolas veleres quas
Cap. III. — Vcnlum esiad icrliam qtixstionem.qux ab apostolis aul aposlolit is \iris iradiia-; Ecclesia Bo-
pro sui difncullatc longiorein exigit dispntatioiieui. mana cuslodit, cust<diei>dasqiie mand.it bis qui rani

Cum nos dicamus ab iia-reticis oidinalos vulnera- audire consueverunl. Sed nrccssitas temporis id fieri

tiuii * per illam manus imposiiionem liabere caput, magnopere postnlabat. Ergo quod pro remcdio ne-
et ubi viilnus infixum esi, medieina est atlhibcmla, cessilas h rcperit, cessante necessilate debet ulique
ut possil recipe<e sanitaiem: qux sanitas post vulnus cessare paritcr qtmd nrgeliat, quia alius est ordo le-
secuta sine ticattice csse n<>n | oterii ; aique ubi gilimue, a!ia usurpatio, quam ad prxseus fieri lem-
poeniieuiise remedium necessaritnn est, illic ordini- pus impellit.
honorem locum liabcre non posse. b Natu si, Sed canones apud Nicxam c-nsliluti de Novatianis
lionis

ut legilur, quod tttigerit immundus, immundum eril fieri permiserunt. Prins ille canon a Patribus institu'-

(Num. xix, 22; Levil. xv, 4) : qiiottodo ei Iribtielitr tus ponendus esi ; ut possiinus adverlere vel quid, vel

quod munditia ac puritas consuevii accipcre? S-d qualiter senstim ab iisdem sit, vcl prxceptum. Ih
ccontra asseritur eum qui Imnoiem amisit, honorcm iis, inquil, qui seipsos iwminam Catliaros, id est Mun-
darenon posse; nec illnm aliqoid*acceaisse, quia ni- B dos, et aliquando veniunl nd Ecclesiam catlioliram, pla-
hil in dante erat quod il!e possel accipcre. * Acqnie- cuil innelce et magnw synodo, ul accepta manus impo-
scimus, el verum est. Certe quia quod non liabuil sitione sic maneanl in clcro (Niccen. can. 8) : * Possum
dare non poiuil; damnationem uiique, quam habuit, vero dicere de so.'is Novatianis hoc esse prxee;>lunn,
per pravam manus impositionem dedil; et qui parii- nec ad aliarmn hxresum clcricos pcrlinere. Nam si

ceps factus < sl dautnato, quomodo d* beal bonorein uliquc ila dc oinnibus diflinirenl, addidissent : a No-
acciperc, invenire nou possuiu. vatiauis aliisque harelicis rever.enies debcre i in suum
Se«l dicilur vera acjusta lcgiiiuii sacerdolU d bc- ordinem recipi ; 194 1"°d ' la csSe > c» am illudmaxi-
nedictio aulerre omnc vitiuin quod a v.tioso fue- me quod de Paulianislis diclum est (Can. Nicwn. 19 1.

ral injectum. Ergo, si ila est . applicentur ad ordi- poterit confirmare, a quibus venienles etiam baplizan

oalionem sacrilegi , atlulleri atquc onin uni cri- prxcipiunt. Nunquidnam cum de Paulianistis jubeni,

minum rei ,
quia per benediclioiiem orditiationis omnes qui ab hxrelieis reverlunlur, erunt hocexein-
crimina vel vitia puiantur anferri. Nullus s l poc- plo baplizandi? Qik d ciim nullus audeat faccre, de
niteniioe 193 locus, quia id poiest prxslare ordina- ipsis tanium esse prxccptum ralin ipsa demonslrat.
lio, quod longa satisfaclio prxslarc consuevit. e
Sed Denique baptizaios ritc a Philppo evangclista Petrus
nostrx lex est Ecclesix, vcnieniilius nb haereticis, C ct Joannes sola manus inijosiiione consummant;
rpii tamen illic Uaplizaii sunt, per mnnus impositio iMos vcro quos aposlolus Paulus haptizuos Joannis
iiem, laicam lanlum tribucre couimunionem, nec ex Liaplismale reperit, interrogavii an Spirilum sancinm
his aliquem in clericaius honorem vel exiguum sub- accepisseut; faientibusque se illud ne qnideui noinen
rogarc ; at vcro ii qui a f
catholica ad hxresim trans- audisse, jussiteos baptizui. Vidciis ergo rite bapti-
ierunt, quos aliter non oporli l nisi per poenilenliam zvos illo dono iterari non posse, el aliter sola aqua
stiscipi, apud vos non soliun pocniiciUiain non agunt, lotos baptizari in nomine Patris, et Filii, et Spirilus
vcrum eliam honore cumulanlur. sancli nccessarium k pervideri. Ita et de Novalianis
Sed Anysii quondain frairis nostri aliorutnque jiissum taiitum esse, lucida manifesiatione relegitur.
« saccrdotum summa dcliberatio hxc fuil : ui tpjos Quod idcirco disiinctum esse ipsis duabus hxresibus,
Bonostts ordinaverat, ne cimi eodem remanerent, ac manifesla ralio declant; quia Paulianislx in nomine
fieret non mediocre scandalum, ordinati reciperen- Palris, el Filii, el Spirilus sancti minime l
bapliza-
lur. Vicimus, utopinor, ambigua. Jam ergo quod pro bant; el Novaliani iisdem nominibus trcmendis vchc-

* Snliis Qucsn. cum Oxon., per illam ordinutionem ; f) Concil., invenit. Dein ad verburn urgcbal notavit
et post pauca, est adhibenda, qua pos it vulnerutut Quesnellus Supple lieri, uhi legi.s vigebat.
:

recipere, Quesn. cl Dion., Vossumus.

b Vnlg. Concil.post edit. Rom. adilunl verhuih Coust., in suo ordine. Dein Quesn., suscipi : quod
i

decernimus, qnod nec Couslaniius, nec nos in ullo ita non essc, addiia pai licula non cum solo ms. Oxon.
ms. invciiimus. prxter tns. Thuanei aliorumque coditum lidem, et
c Verbnm acquiescimus in mss. Vat. et Barb. ac in conira n eiiltin Innoceniii. In Dion.ysio, atfjue iis
Vimieb n. secunda inanu adiiilum fuil. Post pauca codicibus qni n Dion. proficiscunlur, pessime scrihi-
quidam codd., comparliceps. tur : Quod si itu esset.
d
Quesn. cum solo Oxon., ordinalio. k
Quesn. cuni quibusdam ms<., provideri. Dein lu-
e Cod. Vind. ciim Diou.,~ Val. Beginx ct vulg. cida manifestatione relegiiur scripsiuius cum ms. Vind.
Concil., Nostrw vero lex csl Ecctesiw. el aliis P. Coustaniii. Concinit Val. Begina-, qui ha-
1 Quesn.
et vnlg. Concil., a ctholica (ide. Delevi- bet etdelucidd manifestatione relegitur. Quesn., ii-
mus (ide auctoiitaie cod. Vuidcb. aliorumque exem- quida manifestatione perlegilur.
plarium, cuin quibus couciinmi illa inferius I)e ca- : (Xnesn., baptizant. Ai Novatiani baplizabant; Dion.
1

tholica ad hwres-.m trausiens: ubi inlelligilur catholira el Cousl. ulroque loco bapiizant. Secuti suinns co<Ul-
Ecclesia; ipsequc Quosn. iu marginali postilla nma- Vind., Vat. Beginx, alitiin Val. et Barb. cum vulg.
vil: Oxon. addit fitie, non recte. Conc. Posl nonnulla in ms. Vind. cuin Dion., l)e om-
• Al., consacerdotum. nibus segregatis. Melior videlr.r lectio aliorum codd.
h Cod. Viud. el Val. Bt.v. cum Coust. ct vulg. el vulg. omnibus, id csl hxrcsibus, Sfgrcyutts,
 5(1 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA.
5\l
nnJisque baplizant; ncc apud isios de unitate poie- A a Bonoso confiderct orJinatum, si r.on sacramenia
statis divinx, hoc esl Patris, et Filii, et Spiritus san- conrecil, si non populis f
distribuit, si non missas
cli, aliquando quaesiio commota est. Et ideo, omnibus secundum consue:ud nem complevil, quid de his cen-
segregati>, ha>c sola electa esl, cui istud crederent seatN, qnaeso, promatis apcrtius. Ad sumuiam cerlc
concedendum, quia nihil in Patris, et Filii, el Spiri- qui nihila Ronoso actepcrunt, rci sunt usurpatae di-
tus sancli sacramento pcccarcnt. Si quis vero de ca- gnitatis, qui roufieiendomm sacramcntorum sibi vin-
tholica ad baeresim transiens, aut (idelis a ad apnsta- dica^ernnt, & aut non viiidicaveriinl auclorilalem,
siam rever-us, resipisccns redire voluerit, nunquid atque id se pittavcruiil esse, quod eis nulla fuerat
eadein ratione polerit ad clerum b permiiti, cujus regnlari ratione concessum. Pervideal ergo dilecl o
eommissum non nisi longa poenilenlia poterilaboleri? veslra haclenus talia 19£ iransisse; ct ad^erliie,
Ncc post poeniteniiam cleri< um fieri ipsi canones sua qnod ulique, h ut dicilis, necessitas impeiavii, in
Unde conslat qui de calholica
auctoritate permittunt. pace jam constitutas Ecclesias non posse prrsnm re;
ad Bonosum transiere damnaium, :itqncse passi sunt scd, ul s;cpe accidit, quoties a populis aul a turba
vel cupierunt ab eodem ordinari, non oporluisse ec- p^ccaiur, quia in onmes propter mulliludiiiem non
clesiasiice ordinationis suscipcre dignilaiem, qui potest viud cari, inullum » s.lere Iransirc. Priora
commone oinnium Ecclesiarum jmlici .m deserentcs, B crgo dimitlcnda <lico Dci judicio, <t de rcliquo maxi-

195 suain peculiariter in Bonoso vanitatem scquen- ma sollicitiHpne prxcavenduin.

dam esse duxeruut. Cap. IV. — Vcniam nunc ad maximumquasi quod-
Sed multos constat vim passos, atqtie invilos at- dam thema Pholiniim; ct, qtiod mihi anxium cst ac
traclos, repugnanlesque ab eodem ordinatos. Dicat difficillimum, i majorum revolvam sententias. Fuerat
mihi, volo, quisquis id cteJit, si nonpost ordinatio- de illo quoquo pacto, ut etiam ipsi commeministis,
nem c
Bonosi interfuit, cum conficerel sarramcnta; aliquid utique gravius constilutum. k Vcrum qtiia id
si coinmunioni ejus participalus non cst; si siatim per rtimorcm falsum, ul asseritis, stibreptum huic
discedens dc ejus pessimo conciliabulo ad Ecclcsiam sedi, et elicitum per insidias demonstrati? : quia rej
rediii : iste talis d invenitur habcre excusalionis ali- ad salutemrediit, ' ct vel vc ia.u nos hanc intantum
quem colorcm. * Cavlc.rum qtii vel post aiinuin vel vobis annitentibus post condemnationem m more apo.
menscs ad Ecclesiain redierur.t, inlcl.igiiur eos, quia stolico suhrogamus; lanlisque vestris assertionibus,
in catliolica noverant se propler vitia sua non nos-e vobis tam bonis lamque cbaris non dare conscnsum,
suscipcre ordinaiionem, idcirco ad illum perrexisse, oiiiiiibus duris rebus durius arbilramur. Pro vestra
qui pissim el sine ulla discusMonc ordinaliones iili- crgo appr batione, fratres cbai issimi, et sentenlia ac
cilas facicbal; crcdcnlc* seposse per istam inslitutio- C poslulatioucepiscopiim Photinuin habelole licitumita
ncm in catliobea invenire I cuin, de quo antea despe- < on-l luere , ul deprccamini. Noslram ergo in melius
Nunc illud, quod supercst, i..lcrrogn:qiii post
rarant. conversam scntenliam labore vcl leslimonio vestro
mensem, aut eo amplius rcdiit, cum se presbyterum conipolcs vcti stiicipile, atque " Eustachium a me

* Dicn., ad aposlasiam revcrlens : qiiod emcndatum dor m

sacran eiWorum auctorilalcm, ustirpatac digni>
est in Isid. etvulg. Concil., ab aposlasia recertens et rcos esse, qiiippcqni niliil acceperint regularis,
tatis
resiphcens. seii lcgilirnne polestatis, H nc vox reguluii, a Quesu.
b cum vnlg. Concil., admitli. Dein Vind.
Quesn. in s ihicii ibus oniis a (.beiva.ite P. Coustaiilio),
cum Dion. et vetusiioribus inss., quorum commissum. nccnstaria est, uti exstat in omnibus lihris cnm ediiis,
Tum Que-m. c.nm solo Oxon., po*t longam pcenilen- loin mss., nisi quod in mss. Imjuscollectionis meu-
tiam. Vind. <l Vat. Reginae, abolere, uominaiivo casu «lose liahctnr relarandi, ve! relaxari: quod prrslremuiii
accept longa pozniteniia.
t pruna iiianu scnpluin in cod. Vmd. secunda emenda-
c Solus Qnesn Buuoso. P"St pauca in mss. Vind. tiini esl, cl subsiiiiitiim reguluri.
,

h
et Val. Itegiuaj, cum Don., si s'atim discedetitibus. Ox
ms. delel ut diciis. Vind. et Val. Rcginas
n.
d a no-l'i pr.istanliorescodd. Vind., V.l. Re.inx,
I rmittunt uique. Dein non pranumere, oniisso verlio
Barb. clalius Vat. QuesiielluselCoosiant. cumDion., _. nissc, lepitur apud Cousi.,qui mallcl le$'i non deberc

potest liabere coloremaliquem excusaiionis. u prwsuimre polius quam non posse. Cod. Vat. Reginae
" Qucsu., quivet post annum aut mensemad Eccle- ii endose habet non prwsnm es:<e, po nonprce.>umerc.

tiam rcdierunl, intelligimu» eos qui a calliolica; el in- » Sic mss. Iiujtis colleclionis cumalii \>\nii.. soleat. .

Ira, per islam instilulionnn locnm in F.ccle&ia calholicn Vulg. Concil. el Cousl. cuin aliis codd., Solet traw,-
reperirc. Vind. ms. ledis, aliis mss. coniiimala et a ire, priora dimiitenda dico. Val. Rcgime dcl< l lanlum
Coust. rccepta, magis placiiil. Soltim Vind. cum Dmu. «rofl. Dein cod. Oson., »iari»i<! prmcavendum.
ei Vai. Rcgime add.t atii ante voces qhi vel post an- J Cmbl. Vat. Regin.-e, Barb. ol alius Vat. cum cx-
uum. Post nonnulla, Quesn. cum Dion., per ktam in- leiis colbciionibos mss. etexcusis, majorum meorum.
ititulionem locum in Ecclcsia cailiolica reperre, de Deiu sci ipsimus uliquid ulique cum noslns codJ. Apud
quo, etc. Pra'tulimus mss. Vin.l. et Vat. Iteginae. Cou- Quesn., utiud utiijiie.
btaotius camilcm lcctionem rccipieus, iii Ecclcsia ca- k
Qiicsn., Verum quoniam id per rumorcm faUtnn
tliolica lelinuil. asserilis snbreptum, clc. Melior lcciio optinij cod.
* Vulg., tribuit. Melior visa est Ie;tio ms. V.nd. Vindcb., ciiiii quo alii codd. l vtilg. concinnnt. <

Dcin solus Quesn. qnid dc hoc censeaih. Vulg. tlelcni el vel, quas voccs iiiseiuiimii cx co-
1

eQuesn. cum vulg. Guucil. desiderai verba autnon diin cot. Viud. ac Vat. Uegiux, aliis<|ue sex prae-
vindicaverunt, qu:c cx ms. V.nd. cmu Dion. el Gultsl. st ntiorihus mss. a|md Goustanliiiiu.
aliisquc quampluribiis codd. rt-vocaviimis. Scnienlia n<
Gousl. cum dnobiis mss. Corh. etColb., ore;
liujus loci lixc cst, ordi tatos i'li<ile a llonoso, sive " Sic oinncs codiccs ct excusi et ntss., exct-pto
sibt vimlicaveriiit, sive non viudicaveiini conbcicn- Oxun., cx quo solus Quesu. cdidit Euslachius reoi-
513 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTirUTOBUM S. SFDIS APOSTOL. 514
gavpissimc eomprobalinn nnliie oxspeciare, 111 draconii A lis Iradila, inlcgra vcllenl servarc Doniini sacerdo-
pratia spolielur. Sollicitos enim vos pro salute libeu- tes, nuUa divi rsita-, nnlla varictas in ipsis ordinibus
ter andio; conlra 197 caput etiamsi facicndum sit, et consecrationibus baberctur. Sed dum uiiiisquisqiie,

ncn libciiler admitlo : rni manum porrigilis, vobs- non (jiiod irailitum est, scd quoi! sibi visum fuerit,

ciim porrg<; cui poriigo, mecuin ponigitc. IIkc lioc exislimal essc tcncmlum, inde dvcrst iu diver-
enim at! Corinlhios apostol ca c-l declaraia I cnigni- srs locis vel Eccb-s is aut teucri, aui celebrari v'den-
tas: ul in uno spirilu ductani acreduclain senlenliam lur; ac fit scandalum populis qui duru nesciuut tra-

lK)ni semper iudiffercnter scqiianiur. Nam, fafenr, ditiones anlquas bumana prasumplione corruptas,
lixc me primuni res bene liabet erga Enstacbium putant sibi aut Erclcsias non convcnire, aul ab apo-
d.acon iin, quod nec conira fidem quidquam locutus stolis vci aposlolicis k viris contraiielaicin iudiiciam.

sit, ncc loqnenlcm admiseril, nec ad mortein euni Qus cnim nescial ai;l non advertat id qund a prin-

crimcn aliquod commisisse, vel jactatum uuqnam, cipe apostolorum Pi tro Romanse Eccle-ia; trad luui

vel (ictuai de co recognoveritn ; et qui in bis salvus csi , ac iiiiiic nsque cuslodilur, ab ommb.s debere
quo pacto couversationes ainabiles non habei,
cst, si servari , ncc siiporduci aal introduci aiiquh) quod
babcndus est ut minus pro tempote dilcctus, non ut auclorilaiem non babeat, aul aliunde accipcrev-
iniiniciis b aestiniatus diibolo in perpcUimn maini- C de;iiur exetnplum? proeserlim cum * t manifeslum
pandus. Cognosco iiluin inter c
illas siinullaics ac in oii.ncm lialiam, Gallias, Ili-pan as, Africam, alque
lurbines contra niulloruui studia, uon dico quaba, S.ciliain, insulasqne interjaceutcs, nullmii instiiui >e

«liversa se» isse; ct cuiii hinc res calainiliitesi|iie ip^a'. 1

Eeclesias, nisi e^ s ijiios vencraliiiis aposlolus Pe-
emcnd.itai sint, d adliuc u-que Dizmiinui ct Cyriati tnis aut cju-i succe.-sores cou&iiiueriiui sacordotes.
subdaconorum non potuisse apud vos e commeada- Aut legant si iu bis provinctis alius aposlnlorum
liuncni rcvivi-cerc. Exstinguiie, quaiso, ab illopra- 199 invenitiir a:.l legiiur docuUse. Qui si non le-

diclisquequorumcunqiic vj elisanimosa ac non jusias tunt, quia nusquain inveniunt, oporiet eos bocsequi
a.nmlaiioncs : ul ipse :ipud nos iiilcger, apud \«s quod Ecclesia Unmana custodit, a qua eos ptinc piuut
cuin suis rcparaius f
profundam pacem, non lictaui accepisse non duliium est: ne dum pcregrinis asser-
pervidcns cbaritatem, omnibiiS vobis ac singulatim lionibus sludenl, capul inslilulionum vidcantur om:t*
nccurrat, cbarilatis vinculis, qn:e nullis modis a Cbri- lere. Sacpe dilectionem luam ad Urbcm venisse, ac
sto solvuniur, vobiscum par ler in pcrpeluum cou- noiiiscum m in ecclesiam convenissc non duhium vst;
nexus 1.1'teiur in Domiuo. Datum idibus Decenibiis ct quem morem vel i.i consccrandis mysieris , vel

6 Consianiio V. C. consule. in ci-teris arcanis agenJis leneat, cognovis^e. Quod

196 CAPITULUM XXIII. C sufQccre n* ad informaiionem Ecclesix luse vcl refor.
h Epistola InnocentW papcc ad Decentium miitus aliquid aut
'
Egubinum mitioncm, si pra?cessores tu: ali-
episc.pum f sub titutis vu. sa! j s cerlum babcremus, nisi de a!i-
, er lcnii0rint t

In.nocentiis Decentio cpiscopo Eguhinoi. quiljlis cons ulendos n.s es«e duxisses. Q libus id-

Si ins ituia ccc'esiaslica , ul suni a bealis ajioslo- circo rcspondcinus , non quod te aliqua ignorare

piusame, et swpissime comprobatns, nolite, elc. Ali- Vat. et Rarb. babent rinculisquequm : melius -i lege-
qui coild., Eusiasium, Emtalium, vclalii cum vulg , retur charitaiisnue vinculis, quar. iMox cod. Tbuan.,
Eusailiium. Dein Quesn. cuni qiibusd.m inleiioris »« perpetuum Ecclesia connexa.
noije codtl., dicmsi fiiciendnai est. s Codd. Iiujus colleciionis nec non Vat. et Barb.
H
Voces de co, quartim loco Qucsiiclius supiiosuii perpcrain, Cousanlino pro Constamio. In ins. Vind.
esse
, ex Vind. ac diiobus aliis mss. V;ti. ct IJirb. Constantiuo premiiiitur manu antiqua Fl., uir legilur
cum edilis Dion. cl Co.icil. icvocavnuiis. Col. Val. cliiim in alio ms. upitd II irduiiium, el >n Val. Reginae.
hcg«tii£ delct uirumqiie. Melius apud Coustaniium Flavio Coi slaniio, (|ui sane
b Qiies». cum solu Oxon. »!cl vit wst matus : quam anno 414, cum sciipla fuil ba:c epistola, con^ulalum
vocemVl Tltuan. ei noslri omnes eodd. ac vu!g. ex- gessit.
Itibent. Cois . maluit wsiniatur. Alias , exisiimutus. h Hwc episiola, pr » icr mss. Iinjus cnlle tionis,
« Solus Quesit. omiitit illas : et dcin ins. Oxon. describilur eiiam in codd. collectionum Diou., Hisp.,
preieril div r<,a. Mox supplevimus ipsatex cod. Vind, D lsid., Iiar!>. 2888, cl Corbeicnsis.
aliisipie vulg. cl niss. » Vulj. cunt Dion., Eugntinum.
<"
Sic cuni qoaluor nosiris mss. Vinil., Vat. He- i Qnesn. addit tatutem cnm vulg. ox Dionysio.
ginai. alioViii. el Barb., Couslaulius cum suis exem- Delevimus auctoritate ms. Yind. et alioruui optimaa
I
bus, Ad lioc usque. Qiiosn. cum aiiis edilis prx-
l.«r not:e.
leiii usqus. Mox quiduitt otld. , Diezeniani , vcl < k Ccd. Vind. ctim alisquinque laudatis n P.Coust.

Besoniuni; deiu plcrique, et Quiriaci. habtl ipsis. Barb. vero lanium babet aut ab oposici s
Vug. C
ncil. ciiiii Dion. Ilisp. el Isid., emenda- ipsis cunlrarieta em induciam.
tionem. Mox Quesn., Compescite, qu&so, Correximus 1
Snlus Quesn., Ecclesiam. Dcin cod B rb. cum
aucioritate quatuor nosirorum cod cum el sex P. a iis vtdg., con tiluerinl.
Cousianli. Dein pio annnosas pleriquc mss. libri m Vtili(., '« Ecclesia.
Ciiin aniiquis vulg. Itabeni anunos. Codd. Vind. et Barl). cum aliis plerisqce et Dion.
a
' Quesn. cuni iisdem edit. el Dion., reparatus me- addunt urbitrarer : uuod abnndai, i.is postea legen-
reotur pacem, non fictam pervidtns charitalem. Oinni- unni credatur cutn Barb. sed cerlum kaberem. Cod.
bus (D;on. et edilioues aiitiquu! addunl igilur ) vobis Yind. balicl parilcr haberem. Scquentia vero respon-
ae singitlatim occurrat chari as, el vinculis, quce .... demus, credamus, cum preferendiuti suadent habero-
c>innexa laitetur. Secuii suuius codd. Vindeb., Vai. mus, tuirt arbirarer delendum Obtendunt,
Heib. et Yat. He^inae aiuuc Couslaniiunt. Sl»1uhi
515 APPENDiX AD S. LEONIS MAGM OPERA. 5IG

crcdamus , sed ul iuajoi i auciorilaie vel ums insli- \ Cap. IV. — S:ib!ialo vero jejunanitum esse , ralie
lu.is , vel si qui a Romuix Ecelesix instiluliouibus e\idenlissi na i demonstrat. Nara si dicm Dominicum
errant , aut coniinoneas , aut indicare non differas; ob venerabilem Resurreclioneiu Domini nostri Jesu

ut scire valeamus * qui suni qui aut noviiaies indu- Christi , non soluin in Pascha celebramus, vcruui
cmit , aut nlterius Ccdesix quam Romanx exisli- oliam per singuh s circulos hebdomad.irum ipsius
iiiant consueludineui es-e servaivtam. d ci imagiuem frequentamus , ac k scxla feria prc-
Cap. I. — Pacem igilur asseris inie coufccta my- ptcr Passionem Doniioi jejunamus; s.hbatum prx-
eieria quosdam populis impenire, vel sibi inier b se tcrinitiere noi debemus ,
qut (die») inler trisli-

sacerdoles tradcre , tum post omnia, qux apeiiie ti.nn el Ixliliam lemporis illiufi vide-ur inclusus.
non debeo, pax sil necessario indiceuda, pcr quam Kam ulique co *tat apo&lolog biduo i«ao et in moe-
«vustet populiim ad omnia qux in mysteriis aguntur i ore fuisse , et propter melum Judxorum se oc-
;it<|ue in ecclesia celebrantur, prxhuisse consensum, culuisse. Quod uliquc non dubium esl in lanium eos
«: linitj esse pacis concludentis signaculo demon- jejunasse hiduo ineiuoralo, ul liaiilio Ecclesix ha-
slrenlur. beat Uto biduo sacramema penitus non celebrari.
Cap. II. — Dc noininibus vero recilandis anlequam Qtix forma utiquc per singu'as .
* esl tenenda bebdo-
« piecein sacerdos faciat , atque corum obationes
C madas proptcr id quod commemoralio diei illius ,

qnoruiu iiitiuina re. anJa sunt, oratione commen- isemper cst cclcbranda. Quod si rutant semcl alqcc
dci, quain superfluum sil cl ipse d per tuatn pru- uno sabbato jejunandum, ergo et m Dominica, ct
,

dentiam recoguoscis : ut cujus hosliam necdum Deo sexla feria, semel in Pascha eril ulique celcbrand».
olferas, ejus nomen .iiue insiuucs quamvis iili in- Si aulem Dominici dici ac sexlx feiix per singulas
cognitum nilul sil. Prius ergo oblationes suni com- hebdomadas reparanda imago e t, dcmenlis est bi-
niendandx , ac lum eorum nnmina qiionnn sunt, dui agere consucludiiiem,201 S3UDal ° praetermisso,
edicenda ; ut iniersacra imstciia nominontur, e non cum non disparem liabcat causam a sexta fcria vi-
inlcr alia qu.c antc prxmiiiiinus , ul ipsis inysteriis delicet, in qua Dominus passus esl, quando et ad
viam futuris prccibus apcriamus. inferos fuit, ut leriia die resurgens Ixtitiam reddert l

200 Eap. "P — De cousignandis vcro infaniihus, post biduanam tristiliam prxcedentem. Non ergo uos
iiianileslum c-i non ah alio quam ab episcopo Beri negamus sexla feria jejunandum , sed dicimus et

licere. Nam pre>bvieri, iicel f

sint sacerdoies, ponl:- sabbato bccagendum; " quia ambo dics trislitiam

ficatus lamcn apicem nou babenl. iloc autcui ponii- apo-tolis vel iisqui Christum sccuti sunl, iudixerunt.
lnibus ssilis deberi, ui vel consignent, vel P.nacle- Q ii die Dominico cxhilarati, non solum ipsum fes U
tuui s Spirilum (radanl , non solum ecclesiastica vissimum esse volucrunt , verum oliain per omnes
coiisneludo dcinonstrai , verum illa lcclio Acltium C hebdomadas frequeniandum esse duxerunl.
apostolorum qux asserit Petrum et Joannem esse Cap. V. — De fermenlo vero quod die Domiuica

directos qui jam baptiiatis u Uraderent Spiritum per titulos mittimiis, supeiflue nos ° consulere vo-
sanctum. Nam presbyicris , seu cxtra cpiscopum, luisli, cum omnes ecclesi i: noslrx sinl intra civila-

sivc pricsente cpiscopo cum baplizanl , chrismale lciu. conslilutx. Quarum presbylcri ,
quia die ipsc
laptizalos ungere licet, sed quod ab episcopo fuerit I
ropler plebem sibi crediiam nobiscum convenire
coiiseoraium , non tamen fronlem » cx eodem oleo non possunt, idcirco fenneniuin a nobis confecluiu

sign.ire , qnod solis debetur episcopis cum tradunl per acolylbos accipiunt, ut se a noslra communione,
Spiritum Paracleium. Verba vero dicere non pos- maxime illa die, non judiceril separatos; quod per
sum, ne magis prodcrc vidcar quam ad consullatio- parodiias fieri debere non pnto, quia P nec louge
nein re>pondcic. porianda sunt sacramenta. nec nos per coemeteria di-

Cod. Rarb. cuni vulgatis, melius, qui sinl. D Solus Quesn. omitlit prxposilioncm ex; et dein
'

b Nosiri codil. Vind. ct Rarb. cum Dion. et vulg. habet dare pro dicere.
Concil. deionl se. Dein Rarb. et aliis cum Merliuo Solus Quesn., declarat.
i

codd., necessaria. k Pariiculam <t , a Quesn. oum Dion. inserlam,

c Rarb. cum »alg. (^oncil., precet. Dein, $ua ora- auclonlate noslrorum oodicum et cxterarum editio-
tione idem cod. Rarb. cum Coust. et cacteris colle- nuin delevimus. Dein nomcn dies , a Quesnello per-
cti<mibas cdiiis. spicuitaiis gratia addilum, mss. ignorant. Alii vulg.,
d Al., pro tua pmdentia. quod...inclusum.
' Quesn. non intia; et post paucn, ut ipsis futuris i Cum mss. et cxteris edit. adjecimus vcrbum est,

tnysteriis viam anle precibus aperiamus, relraganlibus et dein id a Quesnello omissa.

noslris codd. et vulgilis. Dein Barb. nis., prcemisi- m Vind. cum aliis codd. apud Coust., Dominicum
tnus, melius. , celebrandum.
. .

( Coust. cx ms. Corb. el duobus aliis, secundi sint n Cod. Barb., qui. Mox ex mss. et vulg. revocavi-
sacerdotes: ac mox e\ iisdemcodd. Hoc autem Pon- : mus vel iis, et dein festivissimum. Quesn. tt m....
lificium solis deberi episcopis, ut v?t consignent, eic. feslivum.
sSolus Que<n. pro Spirilum habcjt Sandum. Mot Oxon. ms., consuluhti, aim. Dein Barb., propier
codd. aliarum collectionum cuni ctleris vulg.., icrnn ptebem sibi commissam.
tt illa leclio. Quesn., Apostolicorum Actuum. p Sic codd. cum vulg. Concil et Cousl. Quesnellus
^Nostri duo cold. Vind. et Rarb., tradant. el Dion., non longe.
 ;

M7 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORDM S. SEDIS AH>STOL Bi»

vers;i constitulis piesbyieiis dcsiinamiis, • el presl.y- A vobis esl, 203 vocel presbyieros Ecclesiw , et orenl
(eri coruin conficieiidoriun jus habeanl tl licenii.im. super ipsum, uugentcs eum oleo ir> nominc Domini; et
Cap. VI. — De iis vero bapiiz.uis h qui postea a oralio in fide salvabil laborantem , ct suscitabtt Ultim
d.emoiiio, viiio aliquo aut peccato interveniente, Uominus; et, si peccata (ecit , remiltel ei. Qtiod non
arripiuniur, quacsivit ililettio iua si a prosbyiero aul est dubiutn de fidclibus xgrotantibus accipi vei imel-
ili:icoiio possint aut debeanl 202 c
dcsignari; quod lij-i delierc, qui sancto oleo ciirismalis perungi pos-
Imc nisi episeopi.m praecipcre n >u l.cct : uain e.s sunl; b quo abepiscopo conferlo, non solum sacer-
iiiauus imponenda oiiuiino iioii csl, uisi episcopas dolibus, scd ct oninibus uli Chrislianis licet in sua
aiictoritatcui dedcrit id efficiendi. Lii autcni liat, epi- aut suorutii necessil.ite tin-eudo. Cxterum illud su-
scopi cst imperare ui mamis eis vel a presbytero, perfluo videmus adjectum, ul de episcopo ambigatur,
vel a cajleris clericis imponatur. Nam quomodo id quod prcsbyteris licere non dubium est. Nam idcirco
sine magno lalmre poterit, ut loi.ge couslilutus h presbyteris dictum esl,
fieri tjuia cpisco|»i aliis occu-
en rguir. ntis a.l episcopmn deduotur, cuin, si Uiis paliouibus impedili ad omnes languidos ire non pos-
d pcrferri ad episco- sunt. Cxtcrum cpiscopus aul polesl, aut digiiuui
casus ei in itinere acciderit, r.ec si

pum, nec referriad sua facile possit? ducit aliqucma se visilandum.elbenediceie et » tau-
Cap. VII. — De poenilenlibus aulem qui sive ex B gere chrismate, sine cuuetalione potesi, cujus est
gravioribus commissis,sive cx lcvioribus poenitentiam ipsuuj clirisma conficere. Nam pccniientibus istud
gerunt, si niilla interveuiat ar-giitudo, quinti feria infimdi non poiest, quia gcnus sacramenti cst. Nam
atite Pascba eis reuiiUciidum , Romanx Ecclesiac qttibus rcliqua sacramcnta negantur, quomodo unum
consuetudo demonstrat. Caeterum dc aeslimando pon- genns piilatur posse concedi?
derc delictorum sacerdotis csljudicare, ul atlendat Ilis igitur, fraler cbarissime, omnibus qua) lua di»

ad confessioncm pcenitenlis, ci ad flctus aique lacry- lectio voluit a nobis cxponi, protit potuimus respon-
mas corrigenlis; ac tum jubcre dimilii, cum viderit dcre euravimiis, ut Ecclesia iua Romanam consuctu-
congruam e dinem, a qua originem ducil,
salisfactionem. Sane si quis in aegritudi- s> rvare valeal alque
nem incideiil, aiqite usque ud desperalionem venc- rustodire. Reliqua vero, quoe sciil.i fas noncral, coin
rit, ci anle lempus Pas-clue relaxandum, nc dc sa?cu- adlueii-, imerrngaii poterimus cdicere. Erit autem
lo absque conmiinionc disccda'. Oviuini polentix eliam id procnrare, ut et luani Ec-
Cap. VIII. — Sane quoniam de boc, sicuii dec;v- clesiam, cl ciericos uustros qui sub tuo ponliflrio
t<ris, eonstilcre voluit lua diicctio, adjeeit eliam filius diviuis famulantiir ofiiciis bcnc insliloas, el aliis lo r -

mcus CuVestinus daronu> in epistol.i sua csse a lua mam iribuas quam debeanl imiiari. D.tla i xiv kal.
diicctione po-iium illud, qnod in behli apostnli Jaco- C Apiilis Thcod isio Atigusto seplics el Palladiu V. (!
li cp >lo!a conscripium est :
'
Si infirmus nlijuis in consobbus.

Qucsn. ciim mss. Ilisp. el Isi.l., ul ei presbytsii. hac ipsa iu epistola asscrit, presbyleris aut diaconis,
Tbuan., ut precibus eorum. Vind. cmn li.b., ei pve~ episc po eoneetleite, iriliui.i dici ncquit. Ilinc nielinr
c.bus eorttm ; al secunda mauii ut in texlu: iiuae le- visa esl lecliorf«»s»<7»iflnrfi>iislincta a voce consignanai,
clin poiioriiin niss. est. Mallen ns cttm et pres!<ytci i qii:i atite S. p-mlifex sacratnenuiin confirmaiionis iit-

vel scrilieutltiui habem. Iuiiocenlius ci.im per paro- dieavil. Inuuiinr atiteui ci maniium impositio supcr
chias rurals sacrameuta liaud mitt nda esse aftir- piiergiimenos, qti.eni antiqiiis Ecelesiae lililms :>pud
Dtal, quia longe poriand.i tinnsiiuf, sietil ea nce pres- I*. Mirlene «lescripta lib. m, c. 9, ei>isc<>po praeci-
bvtcris copmetcrioriiin ilesiimit, hacque '!c causa pieiit.e daconis, vcrtmi
iion siilinn a presbyteris et
efnsniodi presbylens saeiamentoruni conticiendori 111 eiiun, ut inox traditur, a castcris clcricis prasstari
jus et I ceut a cst. po:eri>t.
b Quc^nellus hiC insenil (juccsiiii dilecio tna, qme a
Soius Quesn., f rri. Dein Vind. ms., inlervenerit.
cuin inss. al isquc vuignis
inferins lejecimns. Mox Cousl. cum (iuobiis inss
e sathfaclionem suam. ,

idem Q>:e*n. euin Dion., aut vitio: deleviinns tnit cum Vct si quis. Dein al., dcveneri!, ei esi. 1'ost patica in
Viud., I'arh. abisque siiuerionbus Rxeiuplaribus el Oxon. deest Pascitw.
editionilms. * Sic Vmd. cini aiis sinceriorib s codd. Intjus
• i,ue>u.,consignari, quod, nisi episcopus proece- collectionis a Coustan io ius:>ectis, qtiibus conciuunt
perit, non liret. 1'on. edit. cum vulg. Coiuil.. consi- cl a'i;e vetustiorcs mss. co leettuies, qu;c aniiquaiu
gnari, quod hoc nisi episcopis prwcipere non licet. Al vt-rsionem exhibenl. Vide pitira apud Cousianlium.
desicjnari babenl noslri codl. Vind. et Itarb., nec non Vindeb. i:i (ine bujus lextus habel rcmiliat. Barh.
D
Corb. et Colbert. ac c;cleri hujus colleclionis, quos cumaliis omillii Kcclesia;. Quesnellus leciionem Vul-
Coiislaniitis laudai. Ila et legisse videtur Dmnysiiis, gate niaxinic aftineni rccepil; lnfitmatur quis in vo-
cujus excmpltim l»> gnun , testc eodcm Cousianlio, bis' Indu ai presbyteros Ecclesitc, cl orent super eitnt,
praiferl cssicjnnri. Dcin qnod hoc nisi episropvm prw- ungenles eum cleo m nomine Domini; et orutio fid i

cipere non ticet, ex Vind. recf.pimus, confirmaturqiie tatvabit^iitliriniini, el suscitabiteum Uominus, et si in

eudem vcluslUsimo exemplari Kegio Dionysiano. Ac- pecctitis sil, dimi.tentur ei.
cetlil cod. Biirb., qui solum nieinlosc pro nisi epitco- e Cnml., tiuod nb episcopo conf.ctum.... ungendum.
P'<m hahet ipsl episcopo conlra Inuncentii meutem
, Sie Vind. el Barb. ac c;rici plures a Couslaniio
••

sequ 11 ibus verbis exprcssan ttisi eps<opus auclori- lamlati cum Dion.el Coust. C<>dox Thuan. cum vulg.
tatem dederit; cl episcopi fsi impaare. Ex vulgata le- Cnncil., Ue presbyleris. Qnesu. presbyieros.
ciiom- consignari iioiiniilli hunc loeiim de saeram nto > Solus Quesn., unyere. Noxiri codd. ctiui ipso
confiiiiiati nis cxplicarunl. At de (idelihiis baplizatis, Tinian., langere chrismnle, uli apud S. Gregoritmi
qoi ev veleri diseiplina j un confirmaii Hientnt, bic lib. tv, ep. 26, ad Januarium.
sermoest. Facullas autem minisirandi sacraiuentum i Cod. Tliuan., xn kal. Barb., \ui kal.
conlirtiuiiunis, <iuam sotis episcopis idem poulifex
 Sl» APPENMX AD S. LEOMS MAC-M OPLIIA. 520

204 C\WTULUa XXiY. A sto'us prxdical Paulus, 205 lalcnu Ecclesiani Deo
» Epitlola Imiocenlii ad Victricium episcopum llotho- exhibendam, r,on habetttem iiiuciilamantri:gam(Epltc$.
magentem: sub titutis xv. v, 27): ne alicujus morbida: ovis 'alllaiu consciemia
IxsocEsms b VicTttiCio Riilbomagensi episropo c .
nosira contaminala violdur. 1'ropier c<>s igilur qui
Eisi libi, frater cbarissime, pro merilo el hon re vel ignorantia vel de idia n h tencnt < cclcsiaslic.im,

sacerdotii quo plurimum pollcs, viveudi el docendi disciplinain , ct inulia non pm-sumenda prxsumunt,
d secuiidutn ccclesiastieas regulas noia sunl otnnia, recte postu!a->ti ut in illis pattibus isliusmodi quam
neque est aliquid quod de sa< ris leclionibus tibi mi- tenet Ecclesia Romana £orma servctur; nonquonova
iius collectum csse videntwr; tamen quia Romanx prxcepta aliqua iniperentur; sed ea qtix per desi-
Ecclesix norniain * .<iquo auctoritatem tnagnopere diam aliquorum uegKcta sunl, ab omuibus observari
postulasli.volunlaii uuc admndum morem gerens,di- cupiamus: qux tamen apostolica et Pairum iradilio-
geslas viix et meruni probabilium disciplinasanuexas ne siiul constiliita. Scriptum iiamque est ad Tliessa-
litieiis meis misi ,
per quas adveriaut Ecclesiarum louieeiises,'.' 1
Paulo iiioiicine: State el tencte ircditio-

ie.;ionis vcslrx populi fquibus rebus cl reguiis Clir- «.s noslrcs, quas iradidi vobs sive per verbum , sive
tiianorum vita in sua cujitsque profcssione debcal pcr e}isto!am (II Tkcss. n, 14;. Illud tu.:m ccr:e mcii-
«oiiiuieri, qualisque scrvelur iu urbis Ronix eccle- B tem debct i vehementius excitare, ut ab omni labe
siis e d:stiplinn. Eiil dilcclionislux jer pleles Gni- sxculi istius immuuis anie Dei conspecttim et secu-
liiuas et coiisaccrduies iios:rosqui iu illis regionibus ius iincniaris: cui enim multuin credilur, pius abeo
propriis Ecclesiis prxsideul, rc{ J.irum hunc librum cxigiiur usura pocnarum. Ergo quoniam nun pro
qnasi didascalicum atque monitorem sedulo itisinua- nobis lanluui, sed e< pro populoChiistUogiinur prx-
re, ut et nosiros cogimscerc, et au fnlcin eonOuentium slare rationem, k discipiina dcilica populum erudire
moies valeaut docendi sedulilate forniare. Aut eiiim debemus. l
Exstiterunl enim uonnulii qui, stati.-Li

proposilum suum ex bac. nostra congrnenli leclione majoi um non tenenlcs, castiiatem Ecclcsix sua 206
cognoscent, aul si qtiid adliuc desidcratur, facile po- prxsmnptione violareul ,
populi favor. m sequeules,
lerunl ex L <na imitatioue supplere. ei IV judicium non liinentes. Ergo ue silcmio no-
i

Incipiamtts igiiur adjuvanle h sanclo apostolo Pe- stro m existimemur bis prxberc consensum, Don.ino
tro, perquein et aposioKlus elepiscopaiusin Chris'o dicei.le : Vidcbas furem et currebas cum co (Ps. xlix,
coepii exordium : tit quouiam plures .»xpe emerserunt 18):bxc suiit qux deinceps inluitu divint judicii

cau->x, q<i;t iu aliquatilis non crant causx, sed cri- omncm catholicum epUcopumexpedil custodiie.
niina, ul dc exlero solliciludo sit utiicuique sacerdoti Cap. I. — Primum ut extra conscieniiam metro-
i;i sua Ecclesia curam hujusmodi halere, sicut apo- C politani episcopi nullus audeat D ordiuare. Iulegrum

Exslat in mss. nostra coleciionU, in Dion., Ilisp. Pauto monente. Mox Vind. delet voces quas tradidi
el I>id., Vat.Rcginx 1i)97, Colbcrt., Lucensi, Barb. vobis.
2888, Corb. et Fossalensi. i Vox vehementius, a Quesnello omissa, ex nostris
b Cod. Baib. citm abquotaliis rnss., Vicloricio. Vaf. codicibus el vulgatis hsiituiiur. M<x barb. omillil
ReJnx et Lucen., VLtorio. Alii quidam co.Jd., Vi- immums; el cum caMens vulg I is dclel et anle sccu- •

xtoric-i. rus. Dein voccs vsvra pcr.uarum in pluribus tnss.

c Quesn. addit salutem. Deleni nosiri codd. prxtcrmis as , hu]us ei tdiarwn antiquiorum coile-
d lia codd. hujiiseolleclioiiis tiun Fossai. ct Dion. ctiouum exi-nipbria retineni. Postea pro Cliristi edi-
Exemplar vero Barberinum cum aiiis \i^inli el am- lio Rom. habct creditn.
plius laudaiis a Coust.iiiiio, ecclesiasiic »• reguioe nota k lia ccdd. Thuan. ei Vind. Iiujus roI!ectionis,

kitnt omnia. 1n Vindeb. seetitida mauu deleta lauium c-um Uionyt-ii exemplo liegio cl edil. RomaTia. Codd.
liiil prxpositio secundum. Cod. Vat. Rea;., ecciesia- Vat. Regiux el Brb., discipliua Domimca. Corb. et
siice noia est in tpregula, neque sil. Mox, libi lideutur Fossal. mss., quos Constantius sei utus est, discipti-
tguolum in mss. Raib. ei Val. Rej;. nam deificam; duo Colb., disciplinam Dominicam. ln
« Ptrvelusius eodex Barb. ac ex eo Sirmond. el mss. oollect. Iladrianex, diseiplina sanclifica , vel,
Labb , ad aucioritutem : qttx lectioRomanx Ecclesix tiini Justello, sanclifica'.a. Codd. Hip. et Isid., duci-
iioimam ad aucloriiaiem quxsitam el adhib.tam si- vlina sanctificare. Hinc leciio tol. Oxon., quam
gnincat. Quesr.ellus arripuit , etsi a codice Isidoriann Mertiui
f Vindeb. prima manu
cum Coyb. et Fossat.. qni- r. comprobetor, sincera babcri uequit. Esi auiem lui*
bus et regulis; al s<'cunda manu in illo addiLum rebus. jusmodi : idcirco disciplina Dei sunciificare populum
Uiius ColbiTl. Cnd., quibus regulis. et erudire.
* Cod. Birb., ordo servdnr. In Vat. Reg. prima 1
Sic cod. Vind. cum Diou. et ; idi |uioiibiis ir.ss.
manu idem tegilur; al secunda servetur delelum. apud Coustantium. Quesn. cum Oxoh. el nostris
jMox Quesn., Erit erijo d.lectianis. Deleviuius ergo Larb. et Vat. Regime, nec noa ctsn exemplis Hisp.
aucioritate nostroiu u codicunt ct cxteiariun edi- ci antiquis Coucil. cditionibus : Quosdam
Isid., ct
lionum. autem t/»i >ta!ula. Mox Qtiesn. ctun
asseris exsti'isse
,

b Antiqux editioues Concil. cum mss. Uisp. et toilein Ox<m., violant; alias, violarint.
Isid. addunl Deo, et. m Qncsn., videamur; ei dein Domino dicente per
1
Qucsn. addii epistola secunda : delenl noslri co- Prophiiam : Videbas. Sincen< res nosiiae colleciiunis
dices, uti eiiam Du-n. Labb. el Coust. In mss.
, coi!d. prajlnlimus. Mss. Vai. Reg. Barb., Ilisp. el
Ci.ll>., Fossal. tl Corb.j cd Timollieum : >ed iu Corb. lsid. voce* pcr Prophttam leti.ient.
sccmidis tuiis emeudatuin ad Tliessaloniccnses. ln B Idtni Qucsn., cum tess. Oxon., Ilisp. cl Isid.,
twiscis edii. Coutil. rom mss. colleciionum Hadrian. posi ordinare , *c Jcin posl prwsumw , audit epitco-
fcl Ilisp. legitur ad Thcssalonicenses II el ad Timo- vum : ddeot nostri ct cxlerarum colleclionuin coili»
Hteum. Bjrb. , Apostvlo mouenls. Vat. Reg., aposiolo ces ; ex quibus u^.ox erim inseruimus. Post patica
 , ,

521 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOMUM S. SIIDIS APOSTOL. Irl*

eiiim est judicium quod pliiriinoruin senlenliis con A Cap. V. — Ul mulicrem s cleiinis non ducal uxo
lirmaiur : ne unus epit>copus oniinare prxsuma' , ne rem ; quia scriptiim est : Sacerdos viryinem uxorem
furiivum beneficium prjestiium videaiur. Hnc cuiin accipiat, non liduam. non ejeclum. lliquc i|ui ad sa-
• etiusynodo Nicamaconsliiulumesl atque deiinilum. cerdolium lahore suo et viiac probitatc contendic
Cap. II. — Item si quis post rcmissionem pccta- cavere debet ne boc pr.ijudicio impedilus pervenire
uruin cingulum miiiti.c sacculars habuerit, ad cleri- nou possil.

laiuiii admilli omuino n<m debrt. Cap. VI. — Ul is qui '•

muliercm , licel laicus,
Cap. III. — Si <|mc auleni causae vel contenliones duxerit uxoiem , sive anle baplismum, sive post ba-
b lnn superioiis ordiuis quam cliam
iuier clericos ptismum , non admittatur ad clerum; quia eodein
mfeiioris exorUe fncrinl , ul secuudiim syuodum Ni- vilio videtur exclusus. In bapti ino eniin criinina di-
i Miaiu congregatis ejusdcm provmciae cpiscopis mitluntiir, non accepta; uxoris consnriiam reiaxatur.
c jurgium terminetiir; nccalicuiliceal, sine pra-judicio Cap. VII. —
Ne is qui secundam du\erit uxorem
lanien Roma<>;c Eiclesias, d rcliclis iis sacerdotibus clericus liai; qu a scriplum esl : Vnius uxorit virum
qui in eadem provincia Dci Ecclcsias uulu divino (I Tim. iii, 2J; • el iterum : Sacerdotes mei temel
l.ubernanl, 207 a '' a>,as convolare provinciag. nubant; el alibi : Sacerdotet mei non nubeni amptiut.
« Quodsi qnis forie piajhumpserit, et ab olficiocleri- B Ac nc ab aliquibusexislimetur anie 208 '«aplisminn
eatns summoius, et injuriarum reus ab omnibui ju- si forte quis accenit uxorem, et ea de sxculo rece-
dicetur. deute, alteram duxerit, in baptismo esse dimis um;
Cap. IV. — Si auiem majoics causae in medium salis errat a rcgula; ) quia inba|tismo rcmiiiuntur
lueiint devoiula», ad sedem apostolicam , sicul syno- pecc<la, noii aceeplarum uxornm numerus abolelur,
ilus staiuii f, p-st judiciumcpiscopsle referanlur. cum utiquc uxor ex prajcepto Icjjis ducatur ( Lev.

nx unns aliquot mss. cl excusi libi i non male prnc e-

r
edilione Qnesnelli, qui dissert. 12, c. 4, n. J>, ea
ruiit. verba a Koiuanis io suo codice i seria coulendit. Si
Sic anliqui hujus colleclionis codd. Tliuan. et enim Koinanum codicem se edeie crcdidit, exciudi
Viniieb.cum Dion., Labb et Coust. Qucscellus ciim ab e<i ii' n potcrant verba qu;e ipsii.s propria judi-
Oxon., et synoilus Nicivua consliiuit cl definivit. Mnx caniur. In hac parcnthesi quiduu codices pro debet
r. 2 adjccimus liem ; el inilio c. 3 uwem, ope nosiro- halicnl dehetur.
runi codrum cl vulgatorum. Oxou. et ex eo Quesn. inlra pareiilhesim
' (i<<d.
b Quesnclliis posiillam mar^ini apposuit
Iia44 : pddiint aul nliarun provinciarum prius episcoporum
:

« Et tuicvt addmit Ovon.» Is. et llomana cdilio ad judicium expelere vel pai. Idcm hahet Isid. Merlini,
iiiargiucm, sed mendose; niliil enim de laicis in Ni- qui Solum pro pali proferl exppriri. Dcsunl iu Tbuan.,
reno. > Mox post verbum fuerint idem Oxon. addil Vind., Barb., Vat. Regina», Dion., aliis(|iie .-incerio-
plaeuit. Nos ut ex nostris codd. et vulg. addidimus rihus e\em])laribijs. Posl pauca Quesu. cum Oxon.,
ac ex iisdem econira delevimus omnibus, quas vox a C velnt i juriiirum
Quesnello po^l rongreguiis inserta fnit. Iu ms. Colb. 1 A<!<iil el beala conswludo exigil : ijuas vef-
Oxon.
I.ongobardico, qui similis est LuCdisi, nec non in ha hujus coile< liouis codiccs Tbuan.,
antiqiii«res
Val. Reniiue, desi>nt
c
secundnm synodum Nicanam. VinL.el 1'ilti. ignorant. Noiaoduni vero est col- m
Codd. Da: b. et Oxon., judictum. lectionihns d;versis Iria diversa proferri. Codiccs
d Qtiesn. in noiatione marginali : Oxon., h. et Dionysii, cl lladnanci, qui a D ony-io promanaut,
vulg. addunt omnibus causis debet revcienlia
; eu in cmn pur oribns nostne collectioius excmp!aribus
cu&lndiri. Verum nec in Tliuan. mt., nee apud Dion., aliisque indicatisa P. Cousiantio habeut, .sicul syno-
uec in epistota 40 Nicolai PP. 1 ad epitcopos Callia- dus siatuil. Quaiuor ali;c vclusuores collectioncs,
rum, paremhesis legitur, nec in anliquissimo co-
hcec quarum ires su t lt.i'ica?, h c esl Vat. Regina; 1997,
dice Corbeknsi, m
quo rec ntiori manu supra lineam Colb. Lucensis Darl». 2888 et Val. 1342 ac Colb.
.

udd.ta ett. Negari qoidem nequil io :niiiqui<iribus 3368, pr.i ferunl h:ec (antum v< tI<», sicnt, vel ut vetut
bujus (ollettiouis mss. Vindck, Tbuan. et Pilh., contuetudo exiqit. I trmnque autem cmii nis. Ox<>-
Iianc peric pem disiderari, sicul cliam in cxcmpla- niens: nosirx* colleelionis exbibent mss. colleciionum
ribus colleciionis Dionysianx, quuc in Hadrianeam Hisp. ei l.-id., < isi quod bi \tro velus habent beala,
Iransiit; cumque Nicolaus I bis Hadrianeis exemplis ac propteiea ulrumque opliiuis exemplaribu» ftiltum
n-us sil, niinl mirum si bic quoque ponlifex ea verui I'. (Jousiantius recepit.
oinisii. Ai cadcm Icgui.lur i.\ aliis sex vel septem
Q >esu. cuin nisS. Hisp. et Isid. addit riduam.
k
di liuclis collectionibus , nimiium iu Iril us vetusii - Dc ii. hahe viduam, s d delei nvdierem. Noslri co-
snnis, ipiar.in ima e\>ut in ms. Vai. Hegina», »1- d.ces cuin aliis autiquioi ihus libris solum praeferunt
p
lcra mss. Longo' anbco Coibcrlino ct Lucensi,
in nmlierein, qu.ir vox ticiuicntins [iro non virgine :iC( i-
leitia in Darb. 2ss8 et Vai. 13i2, »c praetcrea in pilur. liic Innoci niins plura sumi sil <x Siricii epi-
fclw anii.|ua Colb. 33C8 in llispanica, <{uae licet ex , slola ad Alrcmos, in qua simililcr n. 4 legilur : it
Dioiiysiana l.ancepislolam t ans< nps rit, hanc lamen miilifiem clericus non ducat uxorem. Mox pro ncn
pericopem sivc ex ali ;uo Dionys cod ce, ?-ive ex i ejcciam duo codd. Corb. ei C<>lb. apud Cousl. Iiabent
alia veiu>liore collcclione inseruil; ac iu Isidnriana, nec reliclam.
qua* ex Hispanica hanc epislolam dcnvavil. Tandeni h Sic nosiri, ei putiores codd. Quesnellus
cura
in celeberrimo et pervetuslo ex.mplari Corbtinti, Dion., Ilisp et Isid., viduam, ac dein remiltuntur.
non recentiori, s<d (uii Coustanliiis lcstatur) ab an- i
Crdd. Val. Regin»; , Colb. Lucensis, et alius
tuiua manu, ae prorsus eadem quce omissa verba sup- Colb. 3^68 ciiin Barb. 2 V 88, cl simili Vai., duo st-
pleie solei, odjecta tunt; ar propterca idem Couslan- quentia te-timonia prxlenunt. Viud. prima manu
nusea veiba uii Innocculii g nuiua lextui insercnda omisil so'um icrlium : et atibi : Sacerdotes, eic, at
putavit. H.rc anleui in uoslro textn non rece iiuus, serundis curis addilum futt.
non qu; d ca non cred.nuus verba Iiinoceniii sed , i Cousi. cum ins-. Cork ct Colb., qui in bapti&mo
quia cam colicclionem edimu- , cujus sinceriora hoc pu'-at ditnitti : renvltuntur peccula. Rarb., nec ac-
exemplaria hiijusni di parentliesim iguorai.t. Mirum cepiarum.
"ero maxime est eamdein fuisic expunctam ctiam in

Patbci.. LVI.
 ;

*23 APPENDIX AI) S. LEONIS MAGNl OPEIU.

,\x.); in lantum, ui * iu paraJiso [Gen. u, 25), cuni A Nam f
si priscis lempcribus i!c lemploDei saccrdotes
parcnieshumani generis conjungereniur, ab ipso anuo vicis sux non discedebant, sicui de Zacharuj
Romino sint benedicli; et Salomon dieai A Dco :
Irgimus, nec ilomum suain oninino langcbanl, k qq -
prwparaturviro ttxor (Prov. xix) Quam rormain eliaiu i ns utique prnp:er sobolis succcs ionem uxo ius usus

onmcs sacerdoies scrr-ire, usus ip-« Ecclrsix d*»mon- fueral relaxalu-, quia ex alia tribu, et pra'.ier h ex se*

sirat. Satls eniin absu dnni est aiiqnem crcJere uxo- mioc Aanm ad sacerdotium nullus fuerai pr.rccpius
rem amc baptismum acceptam , post bapiismum non acccderc ;
quanlo magis Iti sacerdoies v<l leviue pu-
compniari , euui lieiiedictio qux super nuhcutes pcr diciliam ex die crd nalionis sux scrvare dcbcnl, qui-
saccrdolem in-poiiilur, non materiam duluiqueodi bns vcl sacerdotiiim, vclministerium sin>< successione
formam tcnuisse Irgis a Dco antiquittu
dedisse, led esl, n<:c prxieril dirs qua vel a s .crificiis 210 t,iv| -

Quod si non pulatur nxor cs.-e

iustiiuix doci-alur. nis, aul a baplismatis oflicio vacent? Nam si Pattlus
computanda qux anlc bapiismuin ducta esi, ergo ad Corintiiios scribil, diccns : Abstince vos ad tempus,
ncc lilii qui ante baplismum gtniii sunl ,
pro filiis ul vccelis orationi (I Cor. mi, 5), et b c u'.ique Iaicis
b babereniur. prxcipit ; mulio magis sacerdoics, q ibus, el orandi,
Eap. VIII. — L't dc aliena Ecclesia ordinarc clc- et sacrificandi juge < llicium cst, semper dcbebunt ;>h

rirum nullns nsurpei , n si ejus episcopus exoralus B bujusmodi consortio abstiucrc. Qui ' si contaniinaius
precibus c<inccdere volueril. c l!oc eiiara synodns fiierit carnali concupiscei.lia, qoo pudore vcl sacrifi-

sta:uil Nic.ana : ul abjedum ab aliero 209 cleri- eaic usnrpabii; aut qu.i c.onscicniia, quovc meiio
cum aicra Ecclcsia iioii rccipial. J cxaudiri se crcdei, cum dicium sit : Omnia munda
Cap. IX. — Ut vcnicnlcs a Novatianis vel Montensi •
mundis ; coinquinaiis aiiiem cl infidelibus niliil mun-
bus per nianus lanium impositionem suscipiantur dum? Sed forlassc licere boc credil, quia sciipium
quia quamvis ab hxrelicis, tamcn in Chrisli nomine cst : Vnius uxoris virum ( Tit. i, 1» ).
k Non pcr-
baplizati sunt: prxtcr eos qui * si forte a nobis ai niancntcm iu coneupiscciitia gcnerandi di.it, scd pro-

iilos transcuniei rcbaptixali sunt, bi si resi, iscentcs pier continenliam fuluram. Ncque enim integros eor-
ct minain suam cogitantes redire malucrinf, sub pore non admisit, qui ait : Ycllem autem omnes x
esse
ionga pfleoilenlix satisfaetione admillendi sunt. sicul el ego (I Cor. vn, 7) : ct aperlius declar. 1, di-
C.\r. X. — Prxlcrca, quod dignunr, ct pudiciim, ct cens : Qui aulcnx in carnesunl, Deo placere non por-
e
honeslum esi, tenere Ecclesia omniuo debct : ut tunt ; vos aulcm jam non estis in enrne, sed in spirilu
sacerdoles et levitx cum uxoribus suis non eoeant, [Rom. viii).

quia ministerii quotMiani necessilalibus occopantur CvP.XI. — De monachis qu: diu moranle> in mn-
scriptum est enim : Sancli estole, quoniam ego san- C nastcriis, m po>lea ad clcricatus ordinem pervcnire
clus suni, Domians Oeus vcster (Lev. xi, ii, et xx, 7). iviunfur.noiulcbereeosa prioripropositodeviare. Aul

" Quesii: addit el ; delcvimus cum nosiris codd. Merlino <l mss. refrnpaniibus. Exstat v. ro in Vai.
\i-;d. ct Barb. Mox codd. Vat. Reginx et Barh. cuui R. g'n«,et in D on. JusU-lli. Ilanc vocein alii ct Quesiu
aliis vulg., prwparabilw. renpcrnnl. Mox Coust. cum «limbus Corb. el uno
S;ciioslricodd.Vind.,Val.Reginx,ei Darb., curn
*>
Colb., nutli fuerat prteceptum. Sed p xier aliorum c<>-
roib., Fossit. et duoluis Colb. Qiie.snellus, habendi d cum aucioiiialem pislnla quoque ad Exsuperium <

sunt, cum soloOxon. Coust. cum Di<iii. Rrgio, habc- lexiui leclionem conlirmal.
iunlur. Caelerx cditiones cuili aliis c<>d<l., hnbeutur. 4
Qucsn. inseiit sacvrdot, del< nt codd. ct epislnla
c Codd. Barb. et Val. Deginoe, Qund ctUim Mcana ad Exsupeiium. Dmn. Juslc li Qni si contaminaii :

lidelur stjnodus continerc : Abjcctus a sua Ecclesia fucrint ; al minns rolia-

usnrpabitnt ... se credunt
rlerieus ab allera non suscipiatur Ecctesia. renter sequitur liccre hoc credit; in epist>da vero ad
d Qucsn. omiltit ii, ac dein cum nis. Oxon., Co!b. Exsiiperium n s^mid lectinncm relinei.
ci Corh., baptizaii sunl, et postea votuerint. Secuti i Codd. Darb., Vat. Reginx, ct Colb. Lucen.,
hiimus optnna cxcmplaria Vind., Vat. Regiiue ct exaudiri se posse credil. Abe^l vero pose a c.Ticris
Barb., quihuscum alii plures concinunt. De rebapti- ms-. e: in plerisipi •
habelur credii, ut in cpisioln mI
zaiis qiiidem sermonem esse contextus exigit, nec Exsup rinm, pro crcdet. Dei.i Raih. et Vat. Reginx,
n n epislo'a Sir.cii ad Alricanos, ijuam lnnocei.tius nihil cs> mundum.
p<x oculis habuit. k Qnesn. m t<'xtu, non de permanente, ct in nvr^.
Al., omnimodo. Mox pro non coeant Rarb., Val.
* Dion., «o/i permaruntem, al., »o/i ptrmanenti. Mss.
Rcgiiur, et Coib. Luccns., ?io» misceaniur ; ei deiu i» lossai. ct Vind.,»io« permanenle, ubi m ku; plendum.
ciim a iis pluribns, quoniam
rgo, ut supra in epi ei
D et cum Barb., Val. Reginx ae polioribus mss. a; ud
stola a<i Evsiiperiiuii, c. i, pariler legitur. CniiSianiium legendum esse non perma' cntcm, tuni
1
Codd. Vind., Vat. Reg. et Rarb. delent si : me- hic, ttim in epis li ad Exsuperitim, uihil ambigim.is.
<

li;is capieri exbibenl. Vide annol. 10 (not. ', col. 501) in cap. 21. Mox cod.
« Ab hoc loco, u notavit Que«iiellus usque ad
i ap. Barb., piopter conscientium fuiur>M.
II, ettdem fce habeniur in cpis'cla nd Exsuperinm 1
Solus Quesn. inseril homines. Addere.nus polins
Totosanum, ad quam remhiil codex Thucneus lucc sic cum mss. Barb. ac Vai. Reginx, et aliis ediiio-
omitieus. Tiiio hxc cpisloia, lum illa ad Exmii er.um nibus.Sed reliuemus lcctionem Vind., qux est et.aui
iluobus Gallicanis episcopis iradia; et iiibilominus i.i epist. ad Exsupeiiuiit.

xlem liinuecntius aliquot peii<»<los totidem f re v<rbis 03

Sic codd. h .jus coliedionis. Coust., siposlea....
%
« x una iraduxit in alteram. N hil ergo-mirum si S. prvenerinl, nnn debere. Cxierx ediliuites cum niss.
I.eo nuxdain cx epistola 5 ai Septimura exscripsit in Val. Reg. el Barb. banc leciiom-iii rel nenl, om sso
-
op. 18 ad janiiarium, e! cx epi^t ti4 ad Palaestinos .si. In Vind. pio pervenirer.ituntur -ecumla iiianue scr

a ia iraristnlilin epistol mi 10o ad Eeonein Angusliiiu. psil pervennenl. Mox mss Val. X\c^. ct R.rb., dioCt'
4 Er:iliiiiis miiiiiiiori ch»ractcre hic adJu <7i.'<ij:i, dcre pro detiare.
 :

r;-:r; ccdex canonum eccles. lt constitutorum s. SEDIS APOSTOL 5-20

onim «icnt * in nvnastirio fuit, et quod diu serv.ivit, A pcrint, non ras admittcndas c-se ad apendam pnp.ni-

in mdiorigradupnsitcsamiUcre nondebet; aut sicor- (••ntiam, nisi is cui h sc junxerat de sdcciiIo rcces-crit.

rtiptus, postea '•»

baplizaius, ct in monasterio ^cdens Si enim dc honiinibus h;rc ralio cuslcditur, ut qtiac-

cunque nnpscrit, habeatur adul-

ail clericatus ordincm 211 acccdcre volueti», into- vivenle viro allori

rein oniniiio habcre non poierit ;

quia ncc benediei tcra, ncc ci agendac poen tcntix- licentia concdattir

cum sponsa potest jam corruptus. nisi imns cx bis fuerii defunctus, • qunnto ct i la tc-

Cac. XII. — Quae forma scrvaturin clericis maximc, ncnda est qn.-c :mte se immorlali sponso conjnnxerat,

cum vctus rcgula hoc habeat : ut quisquis corrupius cl postea ad liumanas nuplias transmigravit ?

hapiizitus clericus essc vdwisset, sponderel senxo- Cac. XV. — Ilae vero quae nccdum sacro vcl tniine
reni omiiino non dnc re. j lect;e, lamcn in proposito virginali se peimanere

Cap. XIII,— Pralerca Irequenler quidam c fratri- siinuiaveranl ; licct velatic non sii t. si forte nupsc-
hu< nosiris «uriales, vel qnibuslibet c
|
ublicis fun- lint, liis agcnda cst popnilenlia aliquanto leinporc,
clionibusoccupalos clcricos facere conlt ndunl; qui- quia k sponsio cjus a Domino lenebalur. Nam si inlcr

litis pos ca major tristi.ia, cum de revocandis eis lniiiiiiics Solel Iwm.c (idei contractus nulla ralione dis-

idiquid ab impt-ralore prsccipitur, qu.un giaiia de sulvi, quanto magis j

isla pollicitnlio, qnam cum De >

asciio nascili r. Coi.stat cnim ens in ipsis muniis g p;pigii, solvi sine vindicia non dcbelV « Nam si apo-

etiam vnlupates exhibere, qnas a diaboio invcntas stolus Paulus qux a proposito viduitalis discrsserint.

esse non dubium est, el ludorum vel muncrum ajipa- dixii, eas Itabere damnalionem,quia primam fnlcm irri-

raiibus aut prxesse aut d intcrcsse.Sit cerle in excm- tam fecerint (l Tim. v,l2); quanlo magis virgines
pluin solliciiudn «-t trislitia fiatmm, quam sa-pe pcr- "qiiac prioris promissionis lidem frangere sunt iiisfc ?

luliuius iinpcralme pracscnte, cum pro bis • s;epius H.cc iiaquc regula, fraier cbarissimc, si plena vii;i-

rogiieintis, quam ipsc tiobisctiui posilus cognovisli : I.mtia fuerit ab omnibusDei sacerdolibus ° observala,
quibiis iitiii soluin inferiores clerici ex curialibtis, ve- ccssabil ambitio, 213 dis-ensio con<juiescet, lixrcscs
ruin eiiam jani in saccrdolio onslituti ingens mole- ct scbisma!a non cincrgcnt, locum n< n accipiel dia-
stia, ul r. dderenur, iinminebat. Linus sxvicmli, maneb t una imitas, p iniquitas su-
Cai>. XIV. — Item, qnae f
Cbrislo spiritualiter nu- perata caLabilur, vcrilas spirituali fervore flagrabi ,

pscruni,. ci velari a sa cidote merueriint, si postea pax pradica a labiiscum volunlateanimx-concordabii,

vel publice ntipserint, vcl s sc 212 c a,lCUl ° corrui
' implebitur 1 1 dictum Apostoli : Ut unanimes unum

Qne-n. inscrit qms, cl dein delel positns.

•
b
Q cum mss. Vat. Reginae, Colb. Luccn. ct Barh., Ilisp.
Codil. Val. Reg. ct Btrb., baptiuttns, in^mona- ellsid., trantire eLgi'. Lectioncm cod. Vind.el alio-
tterio >edens,et «d cleicalus, etc. Duo itiss.Cidb.awud inm ejusdcm colleciionis rec pimus.
C«»usi., baptizatits, monasterium deserens, el ad eleri- i Vat. Rcgime um duobus niss. Con-
Barb. et i

catns. 1'oslca Quesn. cuin aliquot edii., jam ante cur- Mo\ Dimi. Ilisp. ct Isnl., semper
stantii, consecrattv.
rttplit. Nostros codices sccnli sumus. ic sjmulaverant pcrmanerc. Fossal. et Vind., scmper
f manere simulaverant. Lectionem levlus a Qnesili-ll»
Addi.iimus publ cisv.x Ojtimo codicc Viiwl., con-
senlicniibns Val. Rrg. aliisque vulg. Mox in Vat.Rcg. reci-ptam.praiicrduos hu.uscollei t.o liscodd. Tbuao.
pro functiombus legitnr fnncti lionoribus. Hinc oria xi- ei Ovon., approbal etiam anliquum cxcmplar Lor
lietur leelio quam Coustanlius
iu duobus rodicibus beiense.Cousianlius mctiorem ccnsuit c tnnciii duo
rc|>erit, fimct onibtu, anl
honuribus. Pos ea Quesn. iumcodd. Colb.,quam eiiam exemp^aria Val. Rcgina;
ciun cdit. Rom., de ascifis, nbi noslri c.dJ. cl eailcrae el Bai b exlnbent, se promiseram permanere, cuni in
editioiies de tiscito pracfeniiii. seipientibiis carumdcm pueParum sponsio, pacta, pol
d Qncsn. cum Val.
Reginre et Dion. Justeli in- licitatio, etprior promissio u enioreniur. Dein,oije/i</<i
sciit forsiian : deicvinms ciitn cateris nosiris aliis- sil in mss. Viml. Barb. ei Vat. Re;in;e.
qnc k S
iliiribiis codic bus. c codex Vind. et Coustanlio tcs e caetcri oinncs
* Sic pleri(|iie n>slii codd. Quesnellu^ cnm nis. quosiilem scqueudns putavit,practermi sa vulgaioium
Rcgintft, stvpe. Dein pro imminebal U.ub.el Val. Reg. leclione post Crabbum codicibus Vai. Rcg. el Barw.
ciiiiialiquol vulg., imtabnt. approhaia sponsio earum ; notaviique po>t vocem eju\
Quesn., in Cltristo. Nosros codd. prfctnlimiis,
f
subinicl|i|;e duni quar liujttsmodi est.
qnns c«terje c litioucs se piuntur. Mox inss. Iladt ian., D 1
Qiicsii., illa; i ein post pciigit cim Sirmo d«»
Ilisp. el Isid. cuni anliquis edilioiiibus Conci!., nu- ailjccii cirijo, quam vorein Ba.b. ei Val. \W-
in inss.
bunl, et a sacerdote veltntur, si postei. gin;e legimus ; :it ilelent c;cleri codices hiijus c< le-

" Qiiesu. in texlu, vel

clnngulo corrnpta: fnerint cii"iiis, ;iliiipie apud Coust. Soluni in Oxon., aliqiti t
ci in margine notat Prisca Itujus vucis clangnlo, ni
: pepijit. Mox Di n. et ls'.d., non poterit.
fallor, leciio, quasi clam i aiigulo. Se I liscc conje- i
,R
Barb. ct Vai. Rcginae, Quod si.... discesierunt,
ciiu-a neccssaria non csi ; n.im lics praes anliores dixerii. Melius alii cmld. dixit.
liwjii. collcciion s codd. Vniil., Tliuai.. et Puh. ba- " It cmbl. tnijiis co le tionis, ex quihus ms. Vind.,
i

bcnl ui in texttim indiximus; et similitor Dion., snnt nisa?. Sirmondus, snnt viscc. Ldit. Rom. el m-s
Corb. il Fossai. In mss. Vat. He»inne, Colb Lncensi, Vat Reginae. Cnlb. Licens. ac Bnb., qnw paction s
et Itarti.ciiui lli^p.el \-u\.,vel fuerint occnltc corrupta>. suce ftdem minime scrvave unt. Hisp. et Isid.. qi a: priu-
h Cum no-tri :>c pb-rique et potiores Coustantii ris promissionis ftdem minime scrvarernnt. Diony-ius,
cotliccs liabemt Qucsmdlus de suo vel
se junxerat, frangcre snni conttttx. Loust. ciiui Loib. ei Fossai.
tnm Oxon. Ci tenu editimies, se
supplev-it aliqua. quv p.iori protnissioni fidem frttngen!.
junxeraul. Mox m>s. Vat. Kcgiiwe, Barb., Colb. Ln- Barb. ei Vai. Rcgime, tuslodita.
ci ns., Ilisp. ci Isid., de liac vita disccsseril, vel deccs- P Ita codd. el vuli?., excepto Quesn.,apnd qucm ,
serit. Dion. m ILulrian., de mundo re.esserit. iaignitas catcala superabit. Dein. mss. Vai. Reginx, e'l
1
Melius Dion. .Iuslclli et Coii^l., quanlo magis de Harb.. pax praaitcaa labiis tt mcnte scrvabitur; el
iiia tenend: «.'. Dcin Que .n., commigravit. Mcrhn.
1
implebilur d cium Apvsloli, clc.
 :
1

APPENDIX AD S. LEOMS MAGNI OPER \. 523

tentienles permancainns in ChritAo (Thilipp. u, 5); A libus aniniis ct omni vc. ii.iie disciissa , ccssar.libm

nihii per conlentioncm nobi-, neque per inamm glo- o.iam studiis quibus antebac usi quidam sacrosanciam
ram vindicante-; non hominibus, sed Deo salvatori orihodoxani .religionem conluibas^e noscunlur, vcra
noslro placentes : cui esl honor el gloria in sxcula fides nostra cuncto saeculo manife>tius innotescat, 1

Sjctulorum. Amen. Data xv kalend, Marlias, Hono io deince, s piitia possit esse dubilaiio vel discrrdia.

A»gu tosexticset* Aristeneto consulibus. Qua de re sai.clitas I113 cum quibus placuerit reve-
reniissimis episcopis quos de Ecclesiis sub sui sacer-
CAPITLLUM XXV.
dolii cura constiluiis, idoneos el inslructos crlbodox.-e
b Incipil principium tynodi Chatcedonentis.
reiigionis esse probaverit, ad prxdictam f Nica-am
« Victores VALENTiNiANUsei Marciamj», iuclyu iriura- I
plia ores, imperatoies semper Augusti, a.naiulio civitaiem inlra dicm kalendarum Sepicmhrium ire
episcopo Coiistanliiiopoiiiauo. deprope et. Sciat anlem re'igio lna etiam serenita-

Omnibus ncgoliis div^nae res prxponend» sunt. l-ni k nosira t, venerabii synodoinierfuturam, nisi
Deo euim d omnipoteute propitio rempublicam et forte nos publicse necessitaies in expeditionihus de-

conservandam, et meliorandam esse confidimus. Quia linuerint. Divin tas tescrvet per inultos annos, sancio

igrur dubitaiiones qusedam in orthodo\a religioie ac venerabilis Palcr. Daia xkal. Jtmias, Couslantino-
noslra videntur es>e 214 commissae, sicul etiam B poli, consulatu Domini Marciani perpciui Augusti, el

episiola reverendissimi vin episcopi almac urbis Romao qin fuerit nuntiatus.
elemenlia? noslne p!a- h Ordo gestorum synodi Chaicedoncnsis.
Leonis testjiur, id specialilcr

cuit , ut vcnerabilis synodus • in Nicacna civitate fnm pervenisset piissimus et fideiissimus impera-

pr vinciae Bilhvnisecclebrctur; quaienus convenien- 1 r Marcianus ' ad diem sub 215 die sanclissiuio-

* D on. Jostclli, Arixtoneio, Isid., Aristo. Baib. ct cum suo Oxon. n>s., Atlocutio Marciani imperatoris ud
Dlnnysii mss. exemplor a chronica nota carent. sijnodum Chalcedonensem.
* Hujus cllec ionis antiqutis :umr pwe nrulis "
» QuesR., Oxoniense exempiar secirus, ad diem ad

babuit prim vam rolleciionein geslorom Chnicedo-

1 sanctissimum mnrtyrium C.Aenici el liuphemiw; et u>
nensium ei plane simitem, quam reperiains in veti> nolatione add.dit t^-eu, u: habet codex Tliuaiieiis
:

stissimo ms. Vatic:in-> 1322, iii patebil ex ii« qua) Sub die tanetusimomm
nlartijrum tancii Galtenici t
animadvortimus >ti Observaii nibus addisseriationem Enikeniia?. Ha-c verba longe aliter iepiiiilur lam i.>
9 Quesneili decausa Domni Antiocheui, toiw. II. II*c aliis nmnihus vers ouilius et codicibus LaiTuis, quam
porro piimsv.i e ->rumdem gestorum colleclio iinpe- in ipso Graco. Iloc ita se habel : o» rn ayiu-ziii
riai s sacras, ei allocu ionem Latme, uti e-iiia- fue- *EzxkneUf Tn? lvio.t ro.i xaAAtvtv.cu p.ipTVMS Euyrjtti«f.
riint, rrcepii.Oiicsnfllu^Iiiiiittitulin!! pnelixitCansnes Codicem tam> 11 nostro siiiiileiii penes se habnit caid,
ty fid- Chalcedonensis, prailer Thuanei et n> S'ri codi- p Baronius, ev quo ad aunum 451 nurn. 112, asscmil
Potro veri.a /iui/it princ- ^* eam Chaicedonetisis concilii sessionem sexlnm, cui
tis Viii'!ebone.i-is lidem.
pium >ynodi Chalcedoneniis subjectam impcr>a em inicrfnit Marcianus impcr. , celebralam esse die ipta
legem rrspiciinl, rjua concil um primo Nicirne indi natali ejusdem, in cuju* basilica agebalur, qtonosistima
ciiim f> i'. In ms. ;ui:cm Vat. 1322 rociiusduae ah:e tirginis et martyris Euphemiae aique Caltinici martyrit,
legcs subjiciuniur a uostro coliectore omissa) , quus obque diei cetebritaiem rnUrfnisse Marcianum imperat.
idem concilium Niejea Cbalccdonem transtulenml. el Tulcherium Auguslam. lloc idem repclil in nwtin
« Hac les suinpta est ex originaii Latiuo, uonan- ad Maityrolog um, iv k»l. Augusti, qui dies S. C»lli-
iem e Graeo Latine reddita, uti lecit Busticus, qui nici martyiis npud Gangras roronati fc-to consecra-
Lalinmn or;ginale in snis codicibus non invenil. tnr : addilqne,' eu verba, qu>v in translotiotie Dicnygii
Ciabbus duos codices hahuii cum Chalcedonenscm Ejigui posl subtcriplionem episcopnrum in ea octione
synodum edidit, akerum liujus coiieeiiouis , Uustici repeiuntnr, in Cr'to lextu hodie d>este. Verum q a:
nliiim.Cuiu vero rodicem Knsiici vulgavit , quo>d sit ilia l) ony>ii Exigni, quam commemorat, transl.i-

hanc icgem , Bustici versione omissa , qn.uii r.oste 1 tio, plane nesciinus. Fortc ex Henrico Gravio, vel a
Baluiius protulit, ipsius originale Laiiunm inseruil Si verino Bini<>, quinterque Auchaiensecodicisexem-
pari. , n. 57. Hinc practer codicem Vindebonensem
1 plar ms. nostris s mile habuerunt, ineoisihaeclegi de
Crabci quoqne exemplar recojjnovimus. Cal! nico mariyre didicerat, Imjiisque losiremi se-
d E* utroque ms. Vind. et Crabbi addidimus om- cutns est conJTtiiram, qui D ony<ii puiavil e-se hanc
mpotente, el posiea esse. quam Atrebati invenerat versionem, ut in disserla-
* Quesn., in Chaiceiionensi : et in marginc : Vvlg., tione ad codic m huiic n ft-rimus. Quidquid sit, ilhtd
in Nicaena, elrrae, h<rc cnim prius civilas sunodo de- I) omnc haustuin inilii videlurex rava seu leclone-en 1

s'gnnta erat. Bevoravimus autem in Nii.ina, qnia lanslationeGraci textus Clialcedonensium arli<rum,
pra*ter vu!?. exemplum Crabbi, ctiain <od. Vinu. uhi vocera xeeX>tvixov, tiiumphatricit, seu in verbiim
eamdem leclionem (omprohat. L ccl en haleat in ;
m e \erbo bfnevicincis, quae pro epi heto Euphemix
Chalccdone Nicoca ckitatc, voc m t:>mei) Chalccdone ponitur, de Callinico martyie inlerpies iuteliexil.
punciis notatam cxpungcmlam significni unde infra : Contr.i hanc emm vcrsionem pngnan» 1* texius :

Nicazum tantum praiferl. Gra?cus; 2* omnes Laiina; versiones; 3° Marlyrolo-

f Quesn., Chalcedon-m; et notavit Vox ho?c de- : gium Latinum; V ipsum Gr.Tconim Menoloyimn ;

lenda, ut in aliis codd., ubi Crabbi codiccm mteliigit. utnimqiie nim 29 Julii festo Caliinici linjus marlyris
<

Kicteam cx ms. Viml. suh^iituimus, uli eli.<m in assignat; 5° f|U0il verbacodicis inimuiitftiam basiiic >in
Crx-co et Kvisiici versione legitur. S. Kupliemis Callinicn paiiler fuis^e dicaiam; quod
6 Quesn., mcum. M Ims cod. Crabni , hosiram, nuilns auclor iiucusque prod dil, nec ipse bvagriis,
Grxco texlu et Kusiici interprctalione siiffragaulibus. qui lih. 11, cap w 3, giapiiiie ei fuse de<ci ibii hanc S.
h Sic coild. Thuan. ei Viod. liiijus coilcclionis. Eupheniiae hasilicaui. > liac ill*-. Imluh om est po-
Conc nit Vat. 1522, e\ qu anliquiori c» Iteciione hac
1 liorescodict snostr;eco!|ertionis Tlitian. ei Vind. eam
documema monuiraus; babet ei im
liuc tr:iducta : leciioneiu liabere qoam i>lcirco lexlm inseruiinus.
,

Ord» geslorum kabilornm Ckalcedonaprmsent-his Mar- ( rahbiis etiam hanc lectior.em nac u-> in co.lice
ciunott Piiicherin Avgustorum iese Augustis. Q'ie.s'.i-
: cjusdem ccTkcliunis. Busiici ve simi inseruit. lltnc
m CODEX CANO.NUM ECCLES. ET CO.NSTITCTORUM 5. SEDIS APOSTOL. 530

rum lujrtyrum sancli Calenici cl E nphemia?, pra»- ,\ cunclis veritas iunot.cscai. Nos enim ad lidem cotilir-
minie ex divino zelo ei fervnre iidci etiatn piissima maiidam, non ad potcnliam alqttain e\ercendam ,

i*t Christianissima regina Augusta * Pulchcria, quin excmplo religiosi principii Consiantini synodo inte-

etiain niagnificentissiuiis magislratibus ct illustrissimo res>e voluimus, * ne vel ul erius pravis persttasioni-

ad vener.ibilem syn< duin h iia 1<j~

ac nobili senalu , lxis popuii scparenlur. Facile enim simplicitas q<io-
cutus est. ruindatn iiaclenus nonnuilorum ingeniis, aiquesupcr-
c Alloculio piissinii tmpgrctorts. ilua verbosiiale decepla esl; el con*t;it diversoruni

(Jbi primuiu divino judicio ad impcrium sumus j.ravis insinualionibus dissensioncs et haereses uaias.
clecti, inter tantas necessitaies reipublicac nulla nos Sludium aulem noslriim est ut i omnis populus pi»r

magi» causa d consirinxil quam ul onhodoxa et vera verau etsanctam doctriuam unum sentiens, in eam-
fides Chrisliana, qu.e sancia alque pura e-,1 indubi- dem reiigionem redeat , et veratu fidem caiholicam
tala omnium animis insideret. Couslal enim avaritia colal, quam secundum inslilutiones Paliuin cxposue-
vel siudiis quorumdam pcr media tempora nnnnullis rilis. Concordar.tibui k ergo auimis, religio vesira fc-

diversa senlienlibus, ct pro voluntate su», non proul sliiict, qualenussiculaNicaena synodousque ad prou-
veritas atque dortrina Palrum po.-tulat ,
populos nium leinpus erroribus ampulatis vera fides cunctis

216 * seducentibus, in crrorem quampluritnos essc g innotuit , iia et nunc per hanc sanctam syuodum re-

deductos. Qua de rc sanctam synodum lioc videlicet motis calig nihus quae. in liis paueis annis, sicut su-
proposito lieri siuduimus, et vobis lahorem indixisse perius dictum est, praviiate atque av;iritia ouorum-
videmiir, qualenus omni caligine alque erroie dc- daraeinersisse vidcutur, perpemoqiiacstaiu^a fueriui
tciso ,
prout se Divinitas homioibus f
inanifestare conserveniur.Ent autem divin;e majcstuiis, id quod
voluit, et doct. ina Pairum ostendit, religio nostra, saneio aninm licri desderamus in oetornuin firmi-

qu.e pura ac sanda est, univer.-orum mentibus insi- ler ' cusiodire.
nuaia s sure ver laiis lucefulgescai; nec in posterum
m Incipit sijnodus episcoporum (ipud Chaicedonam,
audeal qtrisquam de nalivitate Domini et Salvatoris
facla.
nosiri Jesu Clirisii aliter disputare quam aposiolica
pridicatio ct insliluta treeenlorum deccm et octo Venerabilis lotius mundi conveutus, qai ex gratia

sanctortiui Patinn eidem convenientia posteritali Dei et decreto clementissimorum et relgiosissimo-

tradidisse no-cuniur; sieul eliora sancli Leonis papoe rum iinperaiorum Vaientiniani ct Marciani Augusto-
urbis Romae, qui sedein apostolicam gubernai, niissa rum n adunatus iu Chalcedonensi mctropolitana Bi-
ad stnctae memoriae Flavianum Con-taniinopolitanae
'
thynije, in rn rlyiio sanelx ac viclricis 218 Euplie-
urbis cpiscopunt u
scripla lcslantur. Remolis itaque C mi *» ° decrevit quae subter comprehensa sunt.
stud.is, ablatis patrociniis, ce^sante avaritia , 217 Dominus et Sa!vator noslcr p Jesus Cluisius fidei

antiqux Rtislici ediliones post Crahbum simiiem le- ''

llaommscodd. ctvulg. Solus Quesn.cum O.vn.,
clionem exhibenl.quaeas nceris ipsius Ruslici exem- epistola testatur. Post pauca ms. Veron., ad /idem cor-
plaribus abstint. Canl. Burotihis cum hanc lecl oueui ruborandam.
allegavii, nou pecuhari aliquo codice sed amiquis , Cod. Vai. primo loco, nequs. ulterius; mss.
Conciliorum edi<ionibus tisus est. Error vero quo Riisli< i apud Raluzium, neque ut ullerius. Veron., ne-
dies S. Callinici martyris perperam pr;eferiur contra qne h/, deleio ullerius.
Graeci tcxtus et caslerartun versionum lidem unde , i Sic cum Vat. cod. primo loco, et mss. ac vuiv.
originem duxerit, colligere licet ex ins. Yai. 1522, Rusiici melus quam omnes poputi, uti Quesu. re-
,

cui similem colleclor no-ter prx oculis habuit. Ibi cepi .

aulem legitur Cum pervenissei piissimui ei fidelissi-

:
k Vulg. cum Vind. el Vat. secunlo lo o, wque.

mus imperalor Marcianus ad idem supradiclum marty- Veron. cum aliis Rustici codd. , ilaque.
rium, prwsente ex divino zelo, etc. ; quae versio Graeco 1
Veron. cuslodire, Val. priiuo loco, ut in alet -
.

lexlui congruit. iNoster autein colleetor cuni supra* num (irmeniur, cuslodire.
dictum mai tyrium in eodem codice amea inemoraiiim m Vind. ei Thuaii. c<idic'S liunc liiulum exh bei»'.
noii reperisset, ex Grueco exordio ipsius Chalcedo- Que«n., Aclio synodi Chalcedonensis. E>tdeunilio fiti« i
nensis actionis expticare vo uit, et x<xXkmy.ou vocem iu hoc concilio lecta el subsignala aciione 4. A Crab-
male inter;<relans, corruplam lectiouem in iiauc col- bu ediia fuit hace versio ex codice bujus coilectionis ,
hciionem induxit. esique versio quarta; Baluziii* cuui «piatuor codici-
a Pulch ri;K pracsemiam in aclone 6 conciiii rv bus eani contulii : nos cum Vindeh. et Vat. 1522, el
Clialcedonen>is vindieavimusannot. 14 in euist. 1UI, cum I^iictnsi 88, qui est siiiiiiis Co!benin<) Lon^ob r-
lom. I, col. 1127. dico Coustan ii. in his duobus po>tremis hic lilulus
b
Cod. Val., istfl locutus esl. pfiejigitnr Syuodus episcopulis Chalcedonensis liab.-
:

c
Hiiuc liltilum cx ms. Viudeh. hic inseruimus. tn a quing ntis et viginti epiacopis conlra Eulycheu.
Si-quens autem allocntio Latine et Gr;ece pronun- tt
Cod. Tinian. addit et Germanorum. Mo\ idein
ti;iia, hic ex originali Laiirji proferttir, uli in Vat. c<<d. habet in Chalcedone.isi riviiale. Liuensis , i»i
1522 bis invenitnr. Rusticus qtioque L<linttm exein- Ch;ilc°dunens> metropolilana Dithyisia: civitate.
plir in cod. Accemeteusi reperil, el anlii|ua: ver-ioni u Quesn., quar d.creverit, sunt subier annexu. Cor-

prannisiu Ms. 57 Veron. Ruslici pariier contulimus. n ximus ex oplimis tnss. Vat. ei Lucen.
4 Cod. Vat. priino loco, a»txi<. r Voces Jesus ChristUi addiia^ ex Vai., Lucen. et
c
Rusiici codil., edoceitlibus. mss. Balnzii. Cod. Vind. addit tantuin Clnistus. Mox
Quesn-, manifestari. Correximus
f
cum mss. Vat. Oxon., fidei intelleclu pacem discipulis confirmuri prrn-
piiino loco, Vind. cl Ruslici. ctpii. B.ihiz, fidei inlcUeclu discipulus conjirmari prtr*
,

* Vulg. Rdstici, sua? vtrlulis, ct in marg., proprice cipiens uit. Qttesn. cuiu Tlmau., fidci iulellecium in
tai itiutit. discipnlis confirmare voluit dxcns. Sectili suiuus CQiL
 ; ,

531 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPEKA. f>32

intellectum di-.cipulis confirmare prjecepil : Pacem \ Constantinopolim qux decrcta sunl adversus iute-
meam ae vobis ,
pacem mcam relinquo vobis (Joan. rcmplionem seclarum pullulantium et crescentium,
nv, 27), ut ne nll.t dissensio • inler nos cx religio- man festatior.e bujus catholicx el apostolicx nosir.e
sitale venerabili orialur , sed ex xqno veriialis lidei.
b h Sumb:,lttm cccwiu el cl.
«•«tendaiur prxconiiim. Et qiionlani non desinit

per sordiculas quasdam malignns iusidiari > pielatis Crcdimusin uuiim Deiim, Palrein omnipolcntein,
.-emiiiibus, sed semper novi quiddam adversus veri- factorem coeli et terrx, visibilium omnium el invisi-
talem indagat; ob lioc Dominus noser bibens pro- bilium, el in unum Dominum Jesuin Clnistum, Fi-
\identiam bumani generis, liunc c!emcnlissimum el lium Dei o.iicuin, de Patre naluin anle omnia sx-
lidelcm adversus xmulum noliis concessit princi- cula; Deum verum de Deo vero; natum, non fa

pcm, qni umlique ad se saccr.lotcs con70cavit, ul ctum ; ejusdcmque subslantix i qna Palercsi; per
Domini nostri Jcsu Cbrisli cooperante d to-
i;rati:i (jiieui ; qui propier nos homincs et
mr.nia facta sunl
tam falsitalis noxam a grege suo abjiciat, et verita- pn>pter nostram salulem descendit, k incar; atu» esi
lis eamgerminibus corrob >ret, qnod el fecimus com- de Sp :
rilu saiicto, in Maria virgine bomo faclus ,

muni decreto vel judicio crmres persequenies et crucilixus pro nobis sub Poniio Pilato, sepultus, re-
secias. Sed el perfcciissimnrum Patrum innovavimus B surrexii terlia die, ascendit ad cceios, sedet ad d**x-

fidcm, trecentorum decem et cto symbolum oinni- teram Patr s inJe veniurus est cnm gloria judcare
i
;

bus pr.cdicanes; e el quod sinoera agnitione anmo vivos ac morluos, eujus regni non erit fmis. Et iu
«.oncepis-c cognoscimus sacerdous, aiiitulantes no- Spirilum s.im lum, Doiuiuum ac vivilicalorem a Patre
lavimus. Et post lixc convenerunt in uibe Constan- proccdeulem ,
qui cuio P.ilre el Filio aduratur et glo-
tinopolitaiia ninuero ccuium quinquaginta, eliam hi i ificatur, rjui locutus esl per Prophetas; in unam ca-

banc confirmanles ftdem. Nos vero nunc ordinem et lliolicam atque aposlolicam Ecclesiam. Ccnfiiemur
omr.es fiuVi for.nulas custodientes, decernimus se- unum bani-mium in re uissionem peccatorum ; spe-
cundum Ephesiianorum eoncilium , cujus auciores ramns 220 re.iurrectioneni morluorum, » viiam
vcneiabiles fuemnt Cudestinus urbis Romx el Cy- fuiuri sxculi. Amcn.
rdlus Alexandrine urbis episcopi, f
unan miter m Suffecerat quiJem ad plenariam pietatis agnitio-
scnlientes juste prxcellerc inculpabilis lidei exi.osi- nem el confirmaiionem sanclum hoc et saluiare di-

tionem cccxv:n venerab liurn ac beitissimorum Pa- vinx gratix n secretum de Palre enini et Fdio et
;

trum qui in Nicxa temporibus divx mcmorix Con- Spiritu sancto docet nos • plenaria el perfecta Do-
sianlini im>>eraloris 219 convenerunt , ? eliam mini noslri incarnatin, quibus fideliier credulilas ad-
oblincre vero cl venerabiliutn episcoporum apud C est. Sod quoniam hi qui veritali, deslruere conanlur

Viori., Lucen. ct Vat. Dein ut nulla quidam codd. exhibclur in Vat. rns. 1322, iitruniine symboliim in
extiihen!. inium copulivit, ailjcclo in fine auaibeuatiMiio ad-
« Viud. et l.iic, inier vos. Vat., inler suos, forle versns Arii e-rrores, quod Nicami concilii proprium
liudius; el dcin, ex eaquoqitevenluns. est.Ilinctilulus, quosymboliimNicabnum et Conslan-
b Baluz., Sidquoniam. Lucens. ,
quoniam, deJeta Liiiopoliiaiium simul innuilur, in sinc rioribus hiijus
partieiila et. colleclinnis mss. jure pra-fer:ur, sicul etiam in V:il.
« pirtaiis similes. Vind., pielatis simiiibus,
Oxon.. ex qua primaeva colleciionc, ul rm iiuiinus, nosier
Sic Baluz. codd., concinenlibus Thuan. et Vind.
d collecior hxc deiivavit.
Cod.Vat., iota fulsitatis noxa abjidaiur, cl veritaiis, , Quesn. omi-it naium, non vero nostrT codices.
»

vlf. Quesn., veritas lotam fnlsiiatis rtoxam agqressa Dcin notavii pt>>l vocom scccula in editis ad li lumen
abjieiut. it sitis eam germinibus. Lucen., ut gratia de luminc. Sed h.cc verba hujus versiouis codices
Domini nos>ri Jesu Cliristi tolam [ulsilalis noxa.n ignorant. Posiea prxlerivit vero, qux vox deesl
utjrjressa abycial. ctiaui in Luccu. ins.
* cum Oxon., el qucs.
Solus Quesn. J Quesn., cujus Palcr.
k Vat. ms., natusest de Spiritu sancto, et ex Ma-
f lta Lucen. et Balui i coild. \in 1. solum
Va 1

.,

pramillit qui adverbio unanim ler. Oxon. delel qui ria Virgine homo etc. ldipsum fere in cod. Luc.
,

seil babet in expo>ilion j cultiabilis, e c. Qnesn. cuni

1
Quesn. adda et ; delenl nostri codd.
'Ibuan. qui unanimiter senlientes jusle protulerunt
,
m primasva versio exs'at in collcciionc Vat.
llaic
inculp diilis. etc. r» 13-2i, ex qua nostrae colleclionis jiuctor ipsam recc-
s c Vind. CHin Vat. ct Daluz. codJ. Concinun'.
S pit. Que>nellus eam primus edidit, sed in multis di-

iuss. Lucen. ac Tbuan., quorum piimum soluiii posl versam a nostris el Biluzii codd., ad <|uorum Gdcm
nonniilla delct el tipostolicce ; alternm pro vero babet eam exegimus; neque eniui quid r:iflius »ii, sed qu «1
viaorem censuerunt. Quesn. cum Oxon., Dccernimus aiiliqui ac primxva versio ac veiera exemplaria, mi-
riiam obtnere ftrmiialem quce decreta sunt a cl venera- nus licel cxacte, praferant, exliibendum esi. Mox
titibus ep scopia apud ConstanlmopoUm adversus inte- Vat., Lucens. et Raluzii co<ld. delcnt el eonfirmalio-
reinpticnem seclnrum puliutunlium el crescenlium fc'»( ?ie», non vero nosier Vindob.
uutemad manifestalionem liujus caViolica; ncstia: fidi n Qucsn. in marg., lege dum forle symbdliini, ul
sqmbolum trecentorum decemet octo, el cenlum quin- iv aliis versionibus. Sed liujus versionis codd. secre-
qnaginta. llsec cl.uiora quidem suiit, sed prxter an:i- tum prxferunt, pro quo Luccn. niendos", decreium.
quuium codicum lidem. Quesnrllus, plenariu perfccte, et in poStilla: \ ox
b Si nostri codJ. Quesnellus, Sijmbo'um
. omnes plenaria deesl in Oxon. Forte leqendum plenarie.
fidci ci. Putrum. Ai rmn in concilio Chalcedonensi mss. Vai., Luccns. ct Balnzii scculisumus. Mox cnm
uirU'.ni|uo symboluin Nicamum cl Coiistantinopolila- Vat. Tiiuan. et Vind praxonia scrii>3iuius. AI.
,

nu:i) leciuui fueni, priutus inierpres, cujc.s versio preeconium.

 ;

M3 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORLM S. SEDIS APOSTOL. &3i

prneconia, quasdam iiuiovationes procrcaverunt, ct A pote«taleiri corrnmp re. f
JIos orgo in Soripiuris di-

secretalcm Domirii nostri incarnationem coi rtimpere viuis nd dcteslalionem evident us manifcstantes, pro-

iosi sunt, et divinae » vocis Virgincm orcatricem au-i pter bos qui sccretinn suhstmti.e evurtere imecta-
sunldenegare, et confusionem unius naturae liumaui bantur , diccnlcs hominem sine Divinitate fuisse
crporis ei Divinilalis compnnere ausi sunt, etscjia- crentum ex vei erabili virginc Maria impudentcr el
rabilem ac corruptibilern nnici Filii divinam naluram vulgariler, 5 conlra vcnc abilis quonilam ep scopi :

dicere lenlaveruiil : ob lioc oinncni ipsis b opponcn- Cyrilli Alexandriie Ecolesie liltera% ct lotius Orienlis

tlam advcrsus veritatcin macliinationcm volens hoe eongnias adv rsus Nestorii amenliam, in qiiibns
venerabilc alqoe mundanum concilium, anlirjtio illo manifesla est exprcssio corli a'quc salutaris sym-
prxronio cl (irino ex<'mplo decrcvii ; cdocens praci- boli, b de-id rantibusepstolim arebiopiscnpi leoiiis
pne trocc ilortim decem et ocio episcopormn venera- primrc s d"s, qu:e dostina'a rt direota videbatur a
,%
I

bilium lidiMii incnnlnminatam manere; ct adversus vencrabilem sancLnc mon.ori.c Flav anum ad inlor-
illos qui Spiiitui fancto adversantur, c
quam fidem cipiendam 222 Euiyclrs malignil Jlem ,
quamvis
etiam posierinre temporc in urbe Conslaiitinopoli- s»neli Peiri roMfossioni con ordantem; ct unam ai-

tana eonvenientes cl vcncrabiles ep scopi d et do- que similem pagiuam visa estadveisusobtrecantium
clrinam nobis Spiritus sani ti substanlim conlirmave- B audaci.im evideuler edere convcnit integr.-c iidci

ruiil : non quod aliquid deess''t ptiscse fidei super- ciedentibus. Nam et eos qui quasi bifariam Dei vivi

adjitienics, sed adversus cos qui nitcbanlur • divini subslanli im sccrelalcm niiuntur dividero » oppugitat.
Spirilus conccptioni adversari, 221 ct Domininosiri J llos etiam qui passibilem audenl dieere Divini-

• Solus Quesn. , carnis. Cliristi permixtionem aut confnsionw dici wstim nt,
h codd. Tbuan., Vindeb. ct Lucons. Quesnel-
Ila vel eos qni dieunt esse ccelestem aut alterius subsianiia 1
Ins, macliinationis aditum tdversns verilalem oppa- camem quw est assumpta. illi >>ro nobis formam servi
nere; et in margine : forie occludere. neqantes, ab icil; et qui diius quidem anle unionem na-
€ Qm-sn. inseruit corroboravil eam ftdem, et mox lurat Doniini fabnlanlur, unnm vero posl unionem cou-
deVvil filem. Nostros el Balnzii codices pra-lulmins. fingunt, annilieinutizu' . SequeMes erqo sanctos Patres,
d Iia Luccn. cum unum eumdemque confiteri FUium Dominum nosrum
Balnr. codd. Quosnellu-, doctrina
Spirittts suncii hac tubstai.tia. Jesum Christum consom v.jce onmes cdocemus eum- :

e Quesn. , rer divinum Spiritum, Codiccs nostros dem pcrfectum in Deitale, eumdem p.rfeclum in huma*
el B.ibzii sequininr. nilaie; eumdem Deum verum, eumdem hoininemvernm
**
Qnesn.. Hos ergn rtirinarutn Sciipturarnm atip- ex anima ratiouaii et eorpore; eumdem coessentia-
statione etidentius manifestavcrunt errare. Vropl rillos „ lcm Vatii serundum Deitatem, eumdem coessentialem
veroqui secretum, ctc.Thuan., Nosergo Scripturarum *- nobis seeundum humaiiitalem ; per omnia nobis similem
attestatione»' audenlius manifesantes. propter h n s qui absque peccnio : ai.te saccula qttidem geuilnm de Patre
secretum. Yind.. Ilos erijo Scripturis divinis aitestalione seennditm Deitalem, in noviitimis aulem diebus cumdem
evidentius manifestantes, propter hot, etc. Codices propier snlulem nostram ex Ma ia Virqine Theotocon
Baluzii scqui maluiniiis. Simditer Luccn., qm soluni letttiidnm humaniiatem; unum eumdemque Chrisium
pro ad detrsti l'u ncm lahet attestantibus. Mox pro Filium Dei unigenitum in duabns ua ttris inconfnse,
treatmn Baluz. effectvm. immniabiUter, indirise, inseparabiliter agnoscendum
b Iti codd. Vind.,Vat. elThuon. Balnzii et I neen. nusqtiam abtnta svbttantia naturarum propter unionem,
mss. solnm iiniitniit eouira. Quesn., acceptns liabel matjisqne salva proprietate uirimque natura'elin unam
venernbiiis; cl de n comirua scripta adv.r>us. persottam ntque exittentiam con urrente ; non in dur.t
h Quesi'., ncsse desdi rantibus, nc non el epistolam personat pntitum atque divisum, na\ue disjnnctum,
archiepiscopi Leonis primw sedis, quw destinala et di- trd ur.nm eumdem Fiium uuiqenilnm, Deum Verbum
recta videtur .... Episli la quippe illa visa esi S. Vetii Jesum Christum, sicut anle propheioz de eo dixervnt
confesiioni conctrdate, et una alque similis pagina ai'~ et ipse nos Jesus Christut erudhit, el Patrum nobis
versusobtrcc.antiiim audaciam eviilenter edocere confet- stjmbolum tradidil.
sionem inlcgrw fidei credeniium. Melius quidem, sed His igiiur cutn omni nndque veriliite, diligeniiu, et
nou hujus collectioniscodice<,necantiqi'a
ita an'i<|iii sollicitudine a nobis defmitis, statnil sancla el univer-
illa obscnrior versio, quani noster collecior excepit. satis stjnodus nlieram fidcm nulli licere profenc, rel
Val. et Lno. excmi laria, nec non et illa B.ilnzii iti cottscribere, aul componere, aut sentire, aut dotere
loxlu exhihuimus. Thuan. ei Vindeb. modicum di- £) aliter ; eos nutem qui ausi fuerint componere fidem alte-
screpanl nam Tlnian., confcssi ne nobis concordante,
: ram, aut proferre, aut docere, aul tradere allerum sym-
ti una atque similis paqina visa est ; dein pro edere boltim volenlibus vel ex genlitilius ad cogn lionein veri-
liabel edocere, ac pro inlegrw exbibet inlegritatem. talis venire, vet cx hceresi qiiacunque; hos, si episcopi
Vind. , ccnfefsiouein concordanlem, ct una alque similit fuc in! , vcl clerici, atienos esse episcopos ab episcopalu,
paqina visn est. ac edoccrr. el clericos a clero; si vero monacld aut laici fuerim,
1
Sic Vind. cod. Qiiesnellus, impugnat. Tbtian. anathemalizari.
oppuqnamus. Luc, oppugnant. El subscripserunl : Vaschasinus cpiscopus vicurius
i QneMiellus Imc loc duplieem versioncm exliibuit Domini mei tealissimi atqne apostolici viri universat s
dnplici colnmna. In columiia vtrictioii protulil vor- Ecclesitc ptptv Leonis urbis liomm syncdo prwsidens,
Bionem ex Tbuaneo cotlirc, quam hujus collcctii nis staiui, conseiisi, atque tubscripsi. Lucensis cpitcopus
propriam in lextu relinuimus et ad noslros alqne Ecctesia? Tusculanw [lcg. Asculana'} vicarius domini
Baluzii codicos exegimus. In laxiori autcm columna mei betiiissimi et aposloici viri univers/ttit Ecciesiat
cxbibuit ali iiii versionem a Crabbo vulgaiam, qiue papw urbis llomw Leonis, in sijnodo gesta lecta sub-
liiel in Oxon. nis. inscria fuerit, eoquod explicaiior scripii. Bonifacius pre^bijler sanctw Ecctesiw Romanw
sii, aliena tamen csi ab bac colleclione, ,uc em
sialui et subscripsi. Subscripserunl et cwleri episcopi
propierea, uti aQuesuello ediia cst, boc locoappen- qui cidem concilio inlerfucrunt numero texcenii et irir
iliinus llos etiam qni passibilem audcnt diccre Dieiid-
: tjitila.
lalem Filii Dci uniei, ct eos qui in duabus naturis
 ;

535 APPENDIX AD 5. LLOXIS MACNl OPERA 5jU

tatem unici Filii, hos repellendos de omni syoodo \ tabiliter, indivisc cognosccndum, in nullo duplicis

oporiet ; necnon et lios qui duplicis nalurx commix- naiur.e substanlia inlcrempta prupter uiiluleui.salva
* et confusionem Doniini nostri argumentan- propiietatc utriusque n.ilurx sub iiua persona h atib*
lionem
tur, impuguure; et qtii coelestem, vel ctiam consub- staiitia conveuientc; 224 neq"e in duas tiguras di-
stanlialem stibsianliam, qiiam ex nnbis b credimus visum atque parlilum, sed iiiium rumdcm Filium,
cmcretam. Ipsos ergo figuram 223 deliranles, vel Uiiicum Doiuiiiuin Veibum Deum Jesum Christum;
insanientes diciinus; et bos qui duas ante nativita- sicul anliqiiilus prophctx pro e», et jam ipse nos

tem e naiuras Domini, unam post uniiarum in tilse Jesus Christus erudivil, el Patrum nobis tradidit
fingentcs, excommunicare oporlet. Sequamtir ig.tur symlioliim.

1'atrum nostt oruin sententiam , unum et cumdem 1

II.i ( ilaque cum omni veritale at:|uc suavilate a

ronfileiiles Dominum Jcsum Christum, conveiiienter nobis ordinata ; statuit vcnerabilis rl mundana Eccle-
edoceutes perfectum einndem in Divinitaie, et pcr- si-a nulliiiii aliam fidein liccre cuiquam proferre, aut
eumdcm d rarualem hoininem, Deum cerluin,
feclum cdere, vel doccre, ve' iradere i ... allerum symbo-
eumdem bomincm cerlum, eumdein ex auima raiio- luiii corripere voleniibus ad scicmiaiii veriiaiis ex

uubiii el corporis substautia : Palri in Divinitate si paganitarum, aut judiice, aut hxreticx cojuslibet
milem, itcuiet nobis per omnia in humana substautia P, secix. Hos vcro, sivc sitit episcopi nut clerici, alie-

siiiiilcm prxler peceatum ; anle sxcula ex Patre nos esse ab cpiscopaiu et clero, sed, el si monachi
'*
naliim sccundum Diviuitatem, sed in ultimis diebus sinl aul laici, hos excommunicari jiibemus.
cumdem propter nos el propter nostram salutem ex k Canoncs expositi a sanclis Patribus qu> Chnlcedonam
Maria Virgine divini numinis creatrice secundum convenerunt ' m quimjentesimo amio sub impera o\e
uuum eumdetnque Christum f
Filium Do- noslio piissimo Murciano.
liomiiiem,

ininuni unicum in duplici natura inconfuse, « inimu- 225 n>

Canom I. Canones qui per singulas syno«

Male apud Quesn., el confessionem. Emendavimus

11
lur aciione 1S, condili lamen fueruni aciione 7, uii
cx Luc. el Baluz. codd. Mox idem Quesn. perpeiam. prohavimus in Oliservationibus ad dissert. K Qncs-
argunieniniur. nelli ad an. 451, not. iS lom. II, col. 501. Vcrsio
b
Vin<l.,Luc el Raluz. inss. omitiunt credimut. autem horuin cauontim illa eslqtia;, ex vetuslissimo
Dein. conaeatum pro con relum iu ius. Luc. Mox, codice a Ju^icllo edita. el hoc lomo pcr nos recu-
figuramex Vind. Luc. elBaluzio recepimus, proqua denda, Prisca inierpretalio vocalur. Pr.-Eler Jns elli
voce Qnesnellus hahet fugimits. vero codiceni, ct prxter exemplari.i Imjiis collectio-
c Quesn., in uniluie naturas Domini dicunt, post nis, exslal in Inbus aliis m-s. collccliouibus, niini-
unicam insulse. Noslros ei Baluzii codd. sei|iiimtir, in rum in Vat. Begina? I9'J7, in Goliieri. 78i, el simili
qmhtis post unionem legemJiim videlur, ut in aliis Lik ensi 88 (ex quo postrcmo Codce lios canones no-
versiouibus. vissime edidil P. Dominicus Mansius tom. I Snpple-
d lla codd. Baluzii,cum niiibns concinunt Vind. menti Coim iliortim, col. 529), ac landem in Birb.
et Lucens. Quesn., incarne Dominum, hominem cer- Q 2888 el Vat. 15i2, qtiae <>mnes collcctioncs xque ac
lum, eumdem ex anima, ele. nostra canones CLacedonenses cx Prisca versionc
e Luc el Balu/.., progenilum. Post pattca pro nu- dciivartint.
minis, alias nominis. Sic rudis iiilcrpies Theolocon 1
Sic in prxs autissimo eud. Vindcb. 59, in quo
Laliue reddidii. secuuda uianu pro in subsiiliitum fuil indictione v.
r Quesn. cum ms. Vind., Alius C0 1. Cx.-areus Vindeboneusis 42 p.iulo dissi-
fimum. Melius Baluzii
cod. d
Lucensis, quos scctni suin s. mililcr habel, conenenint lemporibns in quingente-
» Sic Bduzii codd. cum Graco el aliis version bn-. simo anno, etc el Huherliiiumexftiiipl»r uptidCou-
;

Qoesu., Vind. et Luc, immutabilem. Mox, pro sub- staiitium Rom. poulif. pag. LXXXlll,
t. I Epist.
staniin mss.Vind., Licen. eumBal;iz.,disffi>i/ia, male. convenerunt k mporibus Jn. v quingentesimiTsub impe-
h Sic Vin I. Quesneilus, et suhstanlia. Mss. Baluz. el ralorc, etc Quesoellus, omis-is hoc loro vocilms in
Luc, non sub una substaniia convenientes. Mox, divisa qutngenteshno anno, has post nomen Uarciano ir.ins-
aique partita apud Quesn. Codices Vind., Luc. et tulil sic : I ncarnationis Domini
Anno quv\ge>ites'nno
Baluz. divisam atque partitam. Correximtis, sententia
, indictione v; abesl ab omuibus anliquis
qux foiiiiula
routcxlus exigente. Dein Lucen.cod., Filium unicum mss. tum htijtis, tum ca-te arim collectionum quas
Deum verum Jesum Chrislum. aiiout. i laiidavimus, el a veteri siylo aliena esl.
» Viml. et Lucen.. Ilorum itaque; Baluzins, Horum Cudex
ilaque communi veritate : utrobique rniuus recie. Ne-
<|tie vero Ques'ie.li lecti .» Hac ilaque omuino plaeet.
»> Codices Justelli, Val. Begnx, el Val. Barb. la-
Magis plac rel cuni cxleiis versionibus scribcre His bulam limloriini prxmitliinl. et suo cuiqoe cannn]
iaque ... ordinalis, si qui codices hojus iuterprela- O repetilum eliam prxfi^iinl. Ilojus vero colle-
tiiiilutii

tionis sufTragarenlnr. ciionis mss. exemplaria tahula prxmissa carent. Su-

i iSic Yind , Lucen. el BaMizii codices. Hic autcm lum iu uiroque codice Vimleb. 5!) ei 42 liiuli affigun>
per salium aliqua de unt cumqiie nulli rodicesad- : lur in canouiim niarginc, iiijiie aliis vcrbis expressi
juvent, delectus aniiquissiinus est. Supplendtim autem su il ac in codic. bus aliarutn eolleclonuiu, qu* Ju-
videturex alia versione, t|iiam aunot. -19 sunjecimus, s:ellianos ti ulos simiiiter exhilieni. Hiuc peculiaies
nliler. Kos aulem qui ausi sunl componere fidem alte- htijus rolleclionis liiulos in annoiationilius recilabi-
ram, aut proferre, uut docerc, aul tradere alterum sym- mti-, mi iu iisdem niss. C.esareis Viidebonensibus
bolum, corripere se volcntibm ad scienliam veritatis ex inveniinus, in quibus aliqiiornm canomim lituli dc-
ritupaganilarum, elc. Quesn. butic dcfcclum liaud siileraninr. Primi canonis lilulus sic profermr : De
suspicaius mendavit sic, alterum symbolum. Corrum-
t canoniius uniuscujutque vcnerabtlis concilii. Cxteri
pere vulenles ad scientiam verilaiis cx paganilislurum codices cuin Jusiello liunc primum canonein prxfa-
aut Judaicx aut hccretica tujuslibel sectir,sive sinl epi- tionis inslar prxmillunt, vel iuscriptioni anncctuut
scopi, etc et primtim canoncm rcferunl qui in liac Collectiunc ,

k Hi canones licei in vultwu Concilioruni habean- SCCUIldui CSl.

 ,

5J'
>c/ CODE\ CANONMI ECCLES. LT CUNSTITUTUKUM S. SEDIS APOSTUL. S3S

dos a sanclia Palribus constiluti sunt haetem:s, ha •

A f
Item alio loco : clericot vet laicjs voUnla cpisco-

be c Qruutatein censunnus. pos vel ctericos « accusare non debite, nequaquam ad

accusandum b opiuio
II. Si quis cpiscopus ordinationcm per peciiuiam suscipi deoere, nisi prius eorum
feccrit, et venJiderit rem que nisi b graiia non yc- fueril discussa.

quiritur, el sub pecunia ordinaverit cpiscopum, aut 227 l

'"• Pervenil ad sanctam synodum, quo-
priivincialem episcopum, sive presbyierum, vel dia- niam quidam clericorum propter lucri lurpiiudiiicin

rouum, aut corum quemquam qui in iiumero derico- alienarum possessionum conductores i eflii itintur, et
rum comincntur, aut c accepla pecunia IVeeril oeco- pro causis sxcularibus traclandis minisieria Dei ne-
nomum, aut defensorem, vel osliarium, vel quenicnu- gligunt, k sxcularium domos discurrentes, el pairi-

que bii.usceiiiodi pio iueri lurpiiudinc ;

qui ergo 223 raoniorum curas propter avaritiam suscipicntes. Igi-

boc fecisse proiialur, sui gradus periculum sustinebit. tur magnn ct sancla synodus constiluit, nulliim drin-
Sed et is qui ordinatur, niliil ex ordinalione qune per ceps ' neque episcopum , neque clericum , neqiu
ncgoiialionem processit utilitaiis acquiral ; sed d fiat monacbum condurti ti:u'o possessinocs conducere
dignitatis vcl rei qux ipsi pro pecunia commissa est, ncc causaruin s&cularium posse ordinat ou.bus com-
alieuus. Si ijuis auieiii ° bis tam turpibus et nefariis misceri: ni>i forte vocetur aliquis secundum 'egcs aij

lncris mcdius imerfuissu videlur , ct is, si quidem g minoris atatis lutclam, m quje excusanda nou est;
clericus fuerit, dcgradetur; si vero laicus aut mona- aut episcnpus civitatis ecclesiasticarnm r. rum cu-
clius, auatbcmalizetur. ram velit commiltere, aut orpbanorum,aut viduarum,

Codex Juslelli, qui Priscam Graecoruin canonmn ver- stissimx omnium colleclionis Val. Regin;« i°-97, ex
hininin contiiict, bunc lilulum prolrrl Incipil con- : q'ia noster collector eadem verba de«erpsissc vide-
cilium Chalciiionense. Quiiuj ntesimo anno sub impera- lnr, cmn ui aliis plerisque lecliones ctiara convcniant.
tore piissimo Marciano. Similiier in collectione Barb. Desuul auteui iu cod. Justelli, et in mss. Yat. 1542
2888 et Vat. 1342, et in alia Lucensi Colbertina : ac Colberiino 784. In Lucensi vero excni|>lo, licet
Incipianl statuta. Quimjenietimo anno tub imperatore banc Colberliuam collectionem contineat, totus bic
piissimo Marciano. ln collectione ms. Yat. IVegin.c caiion omillilur, ut cx cditione P. Mansi colligcre
1097 : Inc piunt canones ChalciJoncnsium a sanctis licuit et reclius, quippe bic idem canon proprio loco
;

Patribus constitnti, id est, quinqeniesimo anno sub inferius repetiiur c. 21. Probabilis auiem videri po-
imperaiore plissimo Marciuno. P. Cotistaniius loco lest Quemelli conjectura his verbi> expressa Qua :

alle-ato peciiliarem iuscriptionem affert codicis Col- occasion?. vel ratione Ituic loco inscrla sint verba iila
berlini, olim Tlmaiici, qui ad nostram colleciiotieni divinare non possum. Ho?c certa sun: : primo, nec ud
pertinei, liis verbis exnressam Canones expo^ili a : prxcedenlem canonem, ncc ad subsequcntcm pcrlinere.
SS. Putribus qui Ckalcedonu cnnvenerunt temporibus 2. Esse ipsum canonem 21 hujus Cltalcedunensis sy-
Valenlini [lege Valentiniani] et Marciani Auquslorum nodi. 5. Hujus versionem diversam esse tain ab aliis
sub impet atore nostro piissimo Marciuno.
indicl. quinta t omuibus edilis, quam a versione decreti ejwnlein vi ,c-
Ilanc antem
prxferendam put.it, ac expim-
cjeieris simo primo loco positi in lioc codice. i. Eumdem ca-
gendiun aniium t|uingeulesimiim. cum Cbalcedoueu- nouem legi lioc loco ad calcem secundi in utroque codi-
sis .«ynodus babila sil non anno quingenle&imo, seJ p ck Itujusms. exemplari el m
Juslelliuno. Sludiosi ati-
•|na Iriii^cnte-iiiio primo, cui s;me
iiiiinquagesiino cujus procut dubio opus est liccc addiiio , qui ncmpe
mense Octobri indictio v congiuit. At mauiiscripti cum legerei pcenam depo>itionis superiori canoue decre-
quini|iie diversarum antiqiiissiinaniinque colleclio- tam adversus ctericos turpis et simoniaci lucri reos ,
iium unni quiitgentesimi uoUiliOoem concorditer pro- ttaliiu ex canonis 21 leclioue monere voluit quum caule
bani nec un cus codex Thuane is caetcr s ejusdem
; ac circumspecte rec.picnda esset accusa'io Itujusmodi
collectiouis pra-ferrndus cst. Nec exctssus quingen- adversus episcopos, quos tatts paena damnwot maneret.
tesimi anui difficnlt>leiii inovere debet, cum sub boc Mox ViinJ., cleiicus, vel taicut vulenles. Colb., Just. n
idem tenipu^ 5. Pelnis Cliry>olo;us serm. 145 circa Vat. 1342, rlerici, vet laici.
quingen os aimos posl laii/uaen Cbrisli simililcr k Ms. Colb. apud P. Coustintium, accusare intic-
cniiiputaverii. Coiifer al a exempla qua3 in banc reui bite. Vind., accusaie uon indcbile, ne quocnnque [bge
collfgimui in e.li ione opeium S. Zenonis Veronensis quomodocunque] ad accusantlum. Jusl. el Val. Kegiua*,
episcopi, di^seil. 1, c. 2, § 1, pag. xxxvi et xxxvn. accusare, non indebite ne qaodcunque acctisandnm.
,

A Tiinlus
niss. \indeb., Si eoiacopus pro pecunia Vat. 1342 ciiin Colherlino P. Couslanlii similiter ; so-
ordinulionem f cer>t. In eanone codex Uxon., Si quis luni inelius pro ne liabent nec.
episcopi ordiiutionem, ele. Mox Justelliatio ins., iu i = «
h Solus ms. cod. Uxon., opposilio.
Luc. et Val. Iiujus ver^iouis, per pecuniam. 1
Tilulus in margine coilicuni Vindel)., Neque epi-
b
Coild. Ju.iteil', Lncen. et Vai. 154i, p r gratiam scop*s, neque clericus, anl monachus conducloies ftant.
Oei. Dein verba aut provinc alem epitcopum desu t i Just., Vat. 1342, cl Lucens., efficianiur... uegl •
iniisdem niss. ei in Oxon. Cmijicit Quesnellus bis gant. Mox codd. Vinil., Luc, lusi. el Val., et causit
verbis Grcecam vocem r, %MpzicivxQitw reddere voluisie D sajcnlaribus tractantibus. Thuan. el cmsas bwcniurcs
,

rudem mterprclem. Coild. Vat. el Lucen., ordinav.r.t truc antes, melius

tpiscopus, aut picsbgteros, vel d.acows. k qna pr.eposi ione Just.
Qiiesn. addit per, pro ,

Solus Ouesn. addit eliam. Mox Just. ct Lucen.,

« Luc. Vai. babent et. Ctrumque deient Viml. ct V. t.
e.
pro turpitudinem luc.t. Melius Vat. Regine, per tur- Reginse.
pitudinem tucn. Dein coild. Viud., Jus'. et Val. Reg. 1
Voces neque epitcopum, aQuesnelioouiissas, siip-
deleul ergo. pleviinus ex omnibus nostiis et Jnslelli c dd. Mox ,
'
l
Codd. Just., Val. 1542 el Lucpn., ftal dignilutis apnd Just., coiiductitii pro conducli. Dem, pio con~
reut; in Val. auleui addlur posteriori manii et o'o ca ducere Just., Luc. et Val., Itabere licent.
quee, etc. w Tres iidem codd. Just., Luc. el Vat., quw e.icu-
• Addidiiims in ex ms. Vind. Codicvs Jusi., Luce-i. sai i non licet.
el Vat., in liis tam turpibus, et mox videatur, el is qui " QueKiiellusinseruitei; dfcl.nl Vind. elYat. Rcg.
<!• w si clericus. Carteii tres codd. pro et supplenl cleiico sic car«w :

1
llyRcveiba liem alio toco leguntur iion soluin in dcrico voluerit commitlere.
ttiss. bu.ui cjilect^ons. \erum etiaui in codice vetu-
 ,,

APIENDIX AD S. LEONiS MAG.M OPEflA. -it)

qn:c propria providentiacarent.vel pcrsonarum talium A piendum servum ail f..cicndum monacfauiu, pi-jRler

qu;e autilium ecclosiastieum postulaul propter timo- I

nprii domini Yoiunlatem. Qui vcro lioc constitutiim

reni Dei. Si quis autem ca qu.c consliluta sunl a vio- noslriim excesseril, eum a communione suspendi
k decrevimus, ne noinen Dei blasphemetur; ' civilatis
iare lenlaverit, ecclesiaslicae damoalioiii subjaceat.
b IV. Qui revera et mauifeslc solitariain vitam se- auiem episopum oportet competenlem praistare

«taiilur, bonore eompetculi fungantur. Veium quo- prnvidcntiam monaslcriis.

niam quidam sub pralexiu c habilus monacliilis ,
i V De cpiscopis vcl clcricis qni se de civilatc in

Ecclesias, 228 el convenlus, el ies commones di- civitatem transferunt, placuit 229 ul canoncs qui

tltirhani, civitales indisciete circumeuntes d et mo- a sanclis Pairibus tle bis ipsis cnnstiluti sunl, i-uain

n.istorii sibi eousliinere sludeiiles : placuit e Millutn habeanl lirmitaeni.

k Nullum absolule ordinari neqtie presbyle-
uusquam acdiiicarc posse, neqne monasterium con- VI.

st luere, nequc oralorium absque civit.itis ejiiscopi ruin, nequc diaconuni, neque pcnitus (|ucmi|uam co-
v. huilatc. Mouachos vero qui sunt per singulas civi- rum qui sunl in ecclcsi.istico orduie, l
nisi specialiter
f
lates el pcr provincias, i*p'scopis subditos esse, ct ccclesiaa civilatis, vel vici, vel martyrii, qui ordinan-

quieti m diligerc, et jejuuiis csse contcntcs, et ora- dus esl, declaratus iuerit. m Eoiuni autcui ordinaiio-
lionibiis in illis locis obscrvare, in quibus sxcul» re- B nem qui liujusmodi absolule ordinanlur, constiluit
iiuuliasse viilcnttir. Ncquaquam auicui ecclesiaslicia sancla synodus inefficaceui esso, cl nusquam possc
vel s:ecularil)U' rebus eomiiiuiiic.it e, nec imporluni- ad oriiuamis injuriam prxvalere.
latem inferre, descriis propriis monastcriis, nisi furte B VI!. Qui semcl sunt iu clcro ordinati, vel inom,-

qiuvsili fucriut propter nccessariani catisam a civiia- cbi facii sunt, conslituimus neque ad militiara, ncque
iis episcopo. e Sane in inonastcriis non esse susci- ad dignilatem saccularem vcnire. ° Cum vero bocai-

Vat. Rcg. cmn Justello, Luc. et Vat. 13i2 ad- primus in omnibu» colleclionibiis. Fallitur, eo quia
iliint deinceps. priora verba De episcopis, vel clericis, qui se de civi-
b Tilulus in mantmi! coil. Vinileb., Vl absinc vo- tute.... transferunt, iu suocodice litulo ascripta per-
luntale ( subi iielligitur episcopi ) qui$ nec monasle- spxiens, uon aniinadvertit liscc ad ipsum canonew 5
riuin, nec facere prtvsumat, et de mona hi$
oratonum refcrenda. Canone primo generatim omncs S3. Pa-
dicil. tlla porro Qui revera usque ad fungantur lo<o truin canones coiilinnanlur bic auicm ii peculiares ;

liluli esstant in ms. Val. Regiu v, ox quo nosicr col- Brmanlur ranoiics, qui eptscoportim cl i bricorum
ioctor profecit. ll.cc c.idem in aliis colleciionibus transmigratinnes proliibent. iMox Jusl. el Val., De
l'riscam rcfceniibus propius in tituli forinam eff<:- civitate in aliam transferunl.
ruulu sic C|/ii vitam soliiariam sectantur, et quo ho-
: k Titulus in marg. mss. Vind., Vl in publici$ locis
uore funganlur. Cauon aut<-m incipit, sicut et iu V.il. ordntino ftat. Justellus prim.-i vcrha loco tituli exhi-
ftegiuas (Juoniam vero quidam. In Gr.co auiem et
: -, bet Nulltim abvdule liceat ordinaH. Vat. Ileg. , Vt
:

in aiiis versiou bus Dimi. ct Isid. idem in tium habel ^ llum. In his aulem cannn incipit a vncibus Nequt
nulli
ac in nostra cnllcclionc presbtjterum, eic. Apud J> sti liim plnrali mimero sic :
c Jusl., hubiiu monachuli. Ltic. ct Yat mss.,
habilu Neque presbytero», neq\ie diacowis, neque penitns quem-
*n wiclii.
i
quam de Itis qui sunl iwra eccle^iiislicum ordmem, et
d Jusi. male, et von monatleria. Melius Luc. et ol) priora verl.a in liiulum rcjccia, ad scnsum perfi-
Vai., necnonet monasteria rientlnin addilur dectururi liceut : ifiw alsuut a cod.
e usquam tedificare posse Vai. llcgina;, ct mulio mag 5 ab aliis ctnld. Luc. el
Quesn. , nuil.im eccle-
:

tiam, neque, eic. Coircximus ex mss. Vinil. » t V..t. Vat., qui aque ac exemplaria noslrac rollcctionis ca-
Hcg n;e. Juslellns cum
Luc. ct Yal., ut nullum ntss. noiiem incboa :t a vcrbis Nultum absolule liceat :

t rum u-qiiain ajilificare liceat , neque monnslcrinm. ordinari. Verbuni liceal dee.il iu so is mss. Imjus
De.n, monachi tero, qui apiul Ju t. , Luc. cl Vat. collcctionis.
corrupte. 1
Cod. Luc, nisi pcculiariter ecclesia' civ tulis , aul
1 Cod. Vat. Rcgin:i* cum Just., Luc. ol alio Vat., possessiouis, aut inarlyrii, aut monasUrii, quiordini-
addunl rensemus, Dein \oces in quibus desidt rautur tus esl, pronuntrelur.
npiid Juslc.llum, dc recliim asleiisro notavii,
qtii t •
Jusl. et Vat. i3i-2, Horum r.utem ordinalio [lcgc
,D

j ro obncrvare conjecil forte legemlum perseverare. ordinuiioneni] hujusmodi constiltti [lege ccnstituii] $an-
Mox Justt.d cum Luc. el Vat. delcl autein. cta .syindns inefficacem e>$e et in nullo pos$e ad ordi-
,

B litlt-m trcs coild. Jusl.. Luc. el V;it., Sane placuil nandi |Vat., ad orttiuationi» , lege ex Grceco ad ordi-
iil nullum servum suscipianl ad mo- in suis monasteriis nanti$\ injuriam prwvalere. Ila:c leclio pr.sc;c vcrsio-
nachum fucicndum domini volunlale. Val.
sine proprii 1) nis cum
nimis erronea viderciur, in cod. Luc. ju:i'-
iicg. similiter, cxceplis qualuor |0- tre is vocibus > lcrita fuit et substiluta alia leclio ex Dionysii
,

qnas ciun noslio texlu sic etl" rl prwter proprii do- : versione sic Qui vero absolule ordinuiur, derrevit
:

tnini vcluntaicm. Dem lies laud.iti codd. dclenl no- tanctii synodus irrilam e~>se liujusmodi manu» imposi-
sti iini. lionem, ei mnnus quam [lcge ei nusq»am} po*se inifii-
L Cod. Vat.
I\.'g. ciun tribus laudatis, dcccrnimus. $'rare ud ordinantis injunum. Vat. iteg. Iiostiam !c-
iulem coii.l. Qtiesnellus, Civiiatum antem epi-
1
lia ciionem approbat, excep'a harum voiuiu synlaxi,
scopos; cl dein pro prmstare habel exhibere; Jnsl. ordinaliorem hujusnwdi, ijni absolute. Mnx nusquum
cod. , impendere. Eadcin exemplaria pr.cter codiccs pro nuxquim cincndavimus ex Vind., Val. IlcgmaJ
n istr^ c. llcclioiiis voci monasteriis prjcmiltunl aliisquc codd. v
cunctis. u Tilulus in mss. Vind., Vl monachi ad milit.am

.'
Codd. Viml. liunc (ilulum mnrgini afligunt : Qiti non redeant.
dc ninibus aliis collo
civilule in civitalem vadunl. ln i Just. , Si vero hoc arripicntes, el uon pcenilenies
ctiuuibns priora verba liujus cannnis pro tilulo cilc- rcverlamur ad quod aniea elegerunt. Luc. ct Vat., Si
ruutiir, el canon incipit a v rbo placuit. Melius vcro ve.o hoc arripuerint. Quesn., nisi paenilenlet : scripsi-
iii «i>s. icstra collcctionis , sicut in Gr;rco ct aliis nius et non poeniteutes cum omnibus noslr s codd.
vcisionibus, ca priora veriia nou ad lilulum, scd ad Mox Luc. ,
prooter Dcum arius ctc^erunt.
tJNioiici!! pertincut. Jujlellus nolavil ; tlic canon est
:,a CODEX CANONU.d ECCLES. ET CON-STIIUTORIM S. SEDIS APOSTOL 512

ripuer.nl , et liou pumilcntes aJ lioc revcrlanlur, A clericus disceplalionem lialical cum mclropolitauo

quod propter Deum elegeiani; anaihematizenlur. episcopo, aul ad dioe' eseos prtuaut sedein recurrat,

230 a ^lll. Clerici qui pauper.un dispensationi, aut :;d seJem Constantinouolitanam, apud quatn causa
vel inonasierioriun , vel inariyr.oruin pr;csunt, sub dicalur *'.

poieslale b singularum civilatnin episeopomm secun- * X. Non licere clericum iu duarum. pariler civi-

ilum sanctoruin canonum traditioncin perdurent; nec lalum Ecclesiis militare : in qua priinum ordinatus
pcr suam lemeritaleui episcopi sui moileralioneiu de- esl, elad qiiam qnasi niaj: rcm per vanx 1
gloriae dcsi-

ciinent. Qui autem Imjusmodi di-posiiionem quolibel derium coufugil. Eos \ero qui lioc lcniaveiint, Ec-

modo subvertere ausi fuerint, el episcopo suo • non clesix propriae restituendos esse in qua priiuum ordi-
obedierinl.si quidem clerici fuerint, cauonicx* damna- nati sunt, el ibi lantum minislrarc. i Si quis laincn

tioni sulijaceaui ; si autem monacki aut laici sunt, a jam cx alia iu aliam Ecchsiam iramlaius tsl , iu

«ommunioue suspendantur. nullis causis l 232 prioris Ecclesiae , vel ad ipsam

d IX. Si quis cleiicus cum clerico causam li;ibet, perlir.enlibus mailyris, vcl xenodochiis, vel pau-

episcopum suuin non deserat, ul ad judicia sxcularia perum rebus bal eat facultJtem traclandi. Eos vern
cmrat; ted prius e apud episcopum wium examinet qui ausi ftierinl post hoc consiitutinn magna! • ci ge>

causam : aut ccrle cum volunlate ipsius episcopi fi neralis istius synodi aliquid coutrarium agerc in liis

causa dicalur apud quos f partes coeperani. Si quis qiue nuper sancta synodus interJixil, proprium gia-

autem coutra hxc venire teniaverit, canouicis intcr- dum amitiaiit.

dictis subjaceat. 231 Si verocleiicus s habeal cau- XI. Omncs paupeies el rcveia egcntes solaliis
^am ctiui extianeo episcopo, vel cum suo, apud syno- oportet pacilicis, et ecclesiasiicis laiilum lilteris pro-

tium proviocix causam dica:. Si aulem episcnpus aut sequi, ctnon m synodicis; quoi.iam synodicas lilleras

• mss. Vind. , L't dispensatores pauper.m

Til. iu L Quesn.^x co<l. Tlman. adilidil ct apud p.am jn-
tpiscopo suo obediant. Cod. Luc. Clerici qui prtefi- , diceiur. Delevimus ciiin ims. Vind., Oxon. ct Vai.
ruvitur pauprrum di-pensaiimi, vel monaderiorum, et Rcgin.T.
basilicis mar.yrum sub episropis qui in unaquaque ci- ,
> Titulus mss. Vintl. : Non liceat de. atia in atinm
viinle s'int , secundum sanclorum 1'alrum triuiitiones civitnlem transme re. ApuJ Just. tiluli loeo sic : Ul
permuneant ne per sitam elc. U.cc ex Dionysiana
, , clericorum liceat ub Ecclesm ma disccdere. Cauon
tiulli

tersioiie fuere excerpia. Ms. Vat. Isidorianam pror- vero imipit Civ ttium Kccie iis fsupple cum ms.
:

mis recepit (Aerici in ptochis (loca mendicorum) et

: Luc. deieat] militare, in qua primo ordinatus quis est,
momsteriis, ctc, ut in vulg. Isiil. t. IV Conc. Ven. et non ad quam etc. Mox iJem Just.. lenlaverrnt.
,

ccit., c<J. I7u5. Quesn., si quis tamen ex utiajam Kcctesia in r.liatn

i

b Siceodd. Yiiul. el Val.

Reg. Que»nellus, siunu- translatus esl. Syntaxim co licum VinJ. el Val. I\eg.
lanum. Aputl Jusl. male insutarvm. Mox in Val. ,
p sccmi siimus.
Keg. , secundum sanctorum Palrum canoiiiun tradiiio- ^* k Noiat Qiicsnellus in cotl. Thuan. haberi sic :
nem. Jusl., secundum sanctorum Patrutn irudilionem Prioris Kcclesice vel martyriorum , quaj sub ea sunt, ,

perdurent, nec M*a temeritnte. aut plwtiorum, aut renodochiorum rebns in uullo com-
c V.il. Reg. cuui Just. tt Luc., non dederint eon- municet. Kos vero ijiti nsi (uerint post dcfinitioncm maquce
snein , siqidcm. Mox , luici siul iu Vat. Reg. ApuJ et universulis hujus synodi quidquam ex his qitw tunt
Ju-t. cuiii ms. Lu.., laici (uennt , a Cummuuione ce»- proliibita acjere, deerevit sai.cta synodus a pioprio hu-
seut. jusmodi graciu recidere. Const. in eodein cotlicc lunc
d Tit. in Viinl. marg. : Si clericus contra alium Colbcrlino lcgil receclere. Quesn. mallet legi recidere %
cansam habeal, an sno examineiur. Iu ms>-.
e episropo \el excidere : nt habet, inquit, vulgita versio ad laius
Just. ct Vat. lt.co liluli, Si clericus cum clerico cautam Crwav editiunis excusa, ex qua hccc omnia suinpla sunt^
habeat. Caiiotiem atitem adJiiis dual u« votibus inci- in quibus Thuan. ctidcx ab Oxon. ct Justelto discrepat.
piunl : Plaru t ut episcopum suum el ". Cod. Luc.
, Carius direntiir hxc siimpia fuisse cx versi ne Dio-
eaindt m leclionein babei, et solmn a cauone tituluin nysii Exigui, ex qua pro photiorum conigend .m est
iioiisejtiiigil. Mox Viutl. ciiin Jusl., Luc. ct Vat., et ptochiorum el ausi prn usi. Codcx Val. Reg. pro
,

ud juilic'U. id in liis tiibus niss. probe iniclligiiur xenodochiis haliel tynodochiis ; Vind, synodicis.
praemis U vocibns placutt vt ; iu Vin.l. autcin tlcli- 1
Tres coJJ. Jnst., Luc et Vai. babent et univer-
eieniibiii b s vncihus, uo.n ita umle vulgaiam Ques- : salis, ac pro isiius so'us Jtist. tolius.
ncl lectititiem cod. Vat. Ueg. approbatam, ac piobe
i
m llic canon in mss. VinJ. titulo catcl. In vncem
eolucreiiieiu rciinuiiniis. atiteni njuodicis , quam nostii quoque rodiccs liujus
* Just. ciiin Luc. et Vat. m>s. ad.l;t ut diclum D l'risc;»' versionis piaf. nui! jLuc, synodi ciis et syno-
csi. Mox hi toilices dctenl epi^copi. docias] , hanc aimolalionem Quesnellus subjeeit:» Ita
f ilacod. ViiiJ.,conciiieiitibus Vat Heg. elOxou., babetur et can. 15, a qno reliquae versinnes discre-
quoriiin priinus so'um pro caeperant hab l iuceperinl, pant, qtia? Iiabeul commendalitiis. Ad COtlices no-tios
;ilier caiperunt. Oue-.ii. iu textu, ulraique pares volue- Dxon. el Tlman. propius accedil coJex Anicieosis, ex
rint, judli iuni routi lebunt; ac in maiginc : Forte/udi" iuo varias aliquot lectioues decerpsere, et in iuargine
eiumque tenebunt. Iloc addilamentiiiu ex Dinnysiana L)i'»nysi.tri3e versionis apposu rc postn Coucilio- mu
versinie tleccrptum, cajiera exemplaria Prisccc vef- rum editionis procmaiores : habet porro synoilvcis.
Rionis ignoranl uaai cotltl. Luc. el Val. lab.-nl
: <Nosira3 versionis auctt-r legebat foriasse in mcndo^o
partes utrwqne voluerint. Si quis autem , ele. Just. codice Grx>co •ruvoSocoe; pn» Tuc--«Tizo'Tf. Anicicnsis
nien lose, purtea ulraijue loluerunl. Si quis, etr. auteni leciio ex co codice nala vitlelur, quie voreni
« CotJtl. Jusl., Luc. et Vat. aildiiui fju.s. Deiu cod. baberet derivalain ex v«rbo ffuvo5i-Jw, i|nod signiflcat
Luc, a;i;i«i sijnodum provineice juciiceinr ; et uiox cum comilor, seti itineris sccius sum : vcl ab oSisj seti 65«'/),
Ju^t. el Val., Si aulem episeopus aul cle icus discrepu- tiatico inslruo; eo quod bujiisinodi ltleru; commen-
lioncm Itabeal cum metropotilano eplscopo, nd primam datiiia; clericis pro itineris socio ?.c viatico essent.
tnutem recurnil, aut ad sedcm Constaulinopolitanam, et De litteris canonicis abimde disserutt Gerardus R')'
it'i cttusam
defnianl. dolphus in libello de Iiii ediio Colonl* 1-582. Vidc
 . ;.

54} APPENDIX AD S. LEOMS MAGM OPERA. M4

liis tantum dari convcnit qui bonu: o, iuionis e>se vi- \ ticos bapiizaverunl k ,
postmodum possc catholicaui
denlur. communiouem accipcre; siautcmnon sum bnplizali,
* XII. Pervenil ad nos qnouiam quidaui conlra jam non posse npud ha?relicos baplizari, ncc ad con-

ecciesiastica siatuta se pntestalibus conferenies, per jugium cum haeretico conjungi, ncque 234 cum ^"
pragmalicum unam 233
provinciam divis -runt in daeo,nei]iiecum pagano,» nisi forle promiscnlse trans-
diias, ac per hoc b duos in una provincia esse melro- ferre ad fidem orlhodoxam personaquaeconjungonda
|io'itanos episcopos. I^ilur constiluit sancia synodus est cum onhodoxo. Si quis autem hiijus sanetac sy-

niliil taie deinceps lentari ab episcopis ;

c ne qui nodiconsiitulum violaverit, i canonumdamnationcm
liujusmodi aliquid arripuerint proprium amillant incurrat.
gradum. Quaecuuque vero civitales ja.u per sacras kXV. Diaconissam mulierem non posse ordina^i
litteras nomiue metropoliiano rungunlur, d ipsx- solae an:eanuum quadragesimum, et cum diligenli proba-
honoiem consequantur, ct is qui liuic Ecclesiac prnccsl lione. Si vero accepta t ordinat-onc , et ccrta tem-
cpiscopus, salvo utique proprio jure, quod revera pora ministerii observans nuptiis se tradideril ad in-
metropolilanu? civitali convcnil. juriamDeigratiae, hujusmodi mulier anaihem ilizetur,
e XIII. Peregrinosclericos etlectores in alin civiinie cum eo qui illi conjunclus est.
sine synodicis liiteris sui episcopi penilus numraam g m XVI. Nec eam qtise se Domino De virginem de- >

luinisirare posse. vovil, codera modo nec monachum nubere licere. Si

1
XIV. Quoniam in quibnsdam provinciis lcctores vero hoc faccre volucrint , a couimunione stispen-
cl psnlies nubcre pcrmitiuntur, con^tiluit sancta sy- dantur.
nodus non licere quemquam 8 allerius hsreseos mu- u Ejiscopo autem de Inc re nuctoriiatem pracbe-
liercm accipere. Ensvero qui jam ex lali matrimonio mus, si vclil eos reconciliare.
filios procreaverunt.siquidem fllios suos apud hacre- " XVII. Ruslicas parochias, quae sunt in singulis

etiam Bernardinum Ferreriuin in libro qucm scri- dajis conjungi. Mox Quesn.,
psaluv vxores ilvcere el
psitde antiqiio ecclesiasticar.im Epistolarum gcnere; Just., el salutem nubere, el in : Lege sallem nu- nmrg.
Annihab m
Fabrotum in Balsamonh colleci. Eccles. bere, quod reperimus in Vat. 1342. Ltrumque male.
< onst tir. lib. in, til. \ ; Christophorum Jusiellum in Veram leclioneiii suppedilavit cod. Luc, concinenli-
hiinccodii is Ecclesi;e univcrsaecanoiiem;notaseiiam bus Vind. ac Thuan., in quibus solum pro psalies le-
(iabrielisAlbasyinaii episc. Aurelianensis in htinc guur psulta?.
ranouem; ubi accurale fuseque dis>erit de gemiua eJust. et Luc, alterius hwreticam. Val. melius habet
imerpretaiioiie et sensu Graecae vocis vnolv^is, quae taiitmn hauelicam. Hic autem alterius hcereseos id n»
canouem fere c!au<iii. Nimirum ha-c rois ovai /wvotc esl ac atterius sectw, ut versiones Diou. el Isol. prae-
ev \mo\ri'ftir.uos'7yk(7 r}'xi Tzpoo<unoi? alii .dilcr inlcrpre- fenint.Dein,apudJilstellum, procrenrunt . El siqwdem
Versiu Crac textui adjact, tam in b Luc. el Vat. postmodum vero ; el mox cum
i.ui siiiit.

Justelliano — — — q<<ae
.._ universas codice,
E<clesiae __ . quam
.,
>

in vul
g iiis, ei Grx-ci colleclore* el comiuentalores B;ilsa-
— , —
^
et — ,

— —
_- Vat. Keginae , posse eos in calholica commumone
, f
^
Jusi.
—
.,-.._..„
percipere , al. , accipere , vel recipere. Dein ; ;Vj»i non
.

uion , Z nia as, et Blastares, de iis personis quw su debere em apud hoeretkos baptizari ue .... <um hatre*
tpecta' sunt , cannnem explicant. Auiiquae versiones licis in Just. Luc. et Vai.
.

Latinae contmrio scnsu exponuut : Dionysius quidem 1

Tres iidem codd., nisi fore tetransferre ad fidetn
de honoratioribus personis ; Isidoriana de bitqniin orthodoiam promiserint personce quce covjungendtB
vpere sunt clariores. Jacobus Gujacius*ad cap. 5 de suni cum ortltodoxis ; et dcin viotare tenlaveri: pro ,

tlericis non residentibus, interpretatur de honestio- violuverit.

ribus per s ouis , 17x1' sont en reputation, seu inlegrae i lidein codd. cum Vat. Reginac, canonum d imna-
lainic. Quem sensura ita exprimit vetus interpres tioni subjaceat.
nosier, cid Prisca Justelli versio concinit, de iis qui k Tit. cold.ViiuL, De diaconissis. Jusl., Luc. el
bonw opinionis esse tidentur. Ad hunc postremum Vat. 1343 , ctim lilulum pra^ferant Quod [lege quot\
sensum Dionysianam versionem aiiasque , quse de annorum velari debeant ancillai Dei, canonem incipiiint
honoratiorilus inlerpretantur , trahit Albaspineus : sic Placuit non eas ordinari ante annum 40, ei hoc
:

suain opininnem majore procul dubio contidentia cum d liger.ti, etc. Vox diaconiss m, in ir.ss. nostrx
prolaiurus in medium , si codicis nostri versionem colteciiiinis et in Vat. Reginae exhibila , cum Grxco
legis-et, cui nou modica inde commendatio accedit, alnsqtic versionibus concinit.
quod celebri oscumeiiicae syuodi canoni lucem non- 1
Just. ctim Luc etVat., velalione, el certo tempore
iiullam aflerat. 1 ilaclcnus Quesnellus miniserio observans. Vai. Reginx Imbcl pariter et
• Tit. codJ. Vilid. , Ut provincia in duos metropo- certo iempore ministerio observaus. Oxon., miuisterium
titanos episcopos non dividatur. rj observans. Vind., ministerio observans. Dein tres prio-
h Just., Luc. ei Vat. mss., Duo .... sunt metropo- res codd., fjiu illi conjunjilur.
•ituni episeopi. Dein posltgiftir iiilem codd. cum Val. 01
Titulus iu mss. ViniL, Ncc Deo dicata virgo nec
Kegiuae addum nuuc ; et pro sancta liabenl magna. monachinon nubant. Quesn. siccaiionein incboat : Nee
£
Tres lauJaii codd., et qui. Viod. ctun Vat. Ucgi- eam quas se Domino virginem voiil, nnbere licere, nec
«e, minvs nc qui. Dein Just. omitlit/am. monahun uxorem ducere. Prielulimus codd. Vind.,
" Vind. im., ipsi soli. Quesn. noiai leqe ipsoe so- Vat. Reg., cum quibtis caoteri ires concodaiil, soluin
:

lum, ut sensus exiyit. Dein posl iiomeii episcopus v.ir atiles in his vocibus, nec monachis nubere Ucebit.
Quesn. ex Thuan. exeiuplo i.iseruil vocetur archiepi- n Just. cum Vai. Episcopus antem ae haj re cu- ,

zcopus : quas voces elsi praeferai eiiam ms. Vat. Re- Corilatem prwbebit, si vdit eos rcconciliari; Val., rf-
^tnnc, ex ceteris tamcn cod.l. deleviinus, propierea conciliare. Codex Lnc. versionem Dinnysii hoc l"Co
quod in Graeco eiiim a!ii-que versionibuj desuut. stiiisituit : Confiteniibus autem decrerimus, ut hal eat
• Tilulus incodd. Vind., Peregrini in atia cicitale auctoritate-n ejusdem loci episcopus misericordiam hu-
uonminitlrent. Dein Vat. lieginae , Pcregruim, cleri- manitaiemque lafgiri.
cus, et leclores ...... possint. Jusl., Luc. ct Val., in thc cauon in Viod. liiulo caret. Posl paucaViml.
aiiena civitate nusquam ministrare debere. ouiittii primam vocem eas , Oxon. delct maxime , et
1
Titulus in mss Vind., Ne cum hxreticis aut Ju- Luc pnelerit priraam particulam »i.
513 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTlTlTOKUM S. SEDIS APOSTOL m
provinciis , inconvulsas mancre constiluintus apud A h XX. Clernos in Ecclesia militantcs , 236 6 cu ' *

episcopos qui cas dclinere videnlur, maxime si eas jam consiiluimus, non licere iu alierius c vilals Ec-
anuis iriginia delineulcs iiiviolatedispcnsaverunt; si clesia niiliiarc, sed ilia comenlos csse in qua a prin-
vero a inlra annos iriginta facta est, aut 235 f' 31 de cipio ministrare meruernnl; exlra eos qui amissa
illis qusesiio, liis licere qux>slionem movere apud sy- palria aJ Ecclesiam aliani » necessilale venerunt. Si
r.oduin prosinciae, qui b viin se peiiulisse asserunl. quis ;>ulem cpiscoporuin posl hoc consiittilum, cl< ri-

Siqnis auiem ametropolit.ino suo episcopo male ira- cuin ad aliuin perlmenlem suscepcrii, placuil acoui-
cictur, apud primam sedein suaj provincix, vel apud inunioue suspcndi et eum qui suscepii, ei qui su-ee-

Conslanliiiopolilanam , causam dicat, sicul siiperius plus est , quousquc I clericus qui transiium fe.it ad

coinprehensum est. Si qua vero poteslate iinperiali suatn ie 'eai Ecc e->iaui.

nova consiiiuta esl civitas , aut certc constiluatur k XXI. Clericos vel laicos qui accusanl episcopos
,

civilibu-. et publicis formulis, etiam parocliiarum ec- vel clcricos quomodocunque < t sine judicio, uou sus-
clcsiasiicarum ordo cclebrctur. cipi ad accusandum debcre, nisi priuseorum exisli-

XVIII. Conjuralionis vel conspirationis crimen matio fuerit discussa.

etiam apud exirinsecas leges peniius amputatur; * XXII. Clcricis non licere post mortcm episcopi
multo magis in Ecclesia Dci hoc ne fiat prolnberi g sui ea diripcre quic illi competere m possunt, sicut

oporlet. Igitur si clerici aut monacbi inventi fuerint clanterioribuscanonibuscautura est; alioquincos de
coujuraii a aut per conjurationem calumniara maclii- gradibus suis posse periclilari.
nantcs episcopis vel clericis proprium amiliani n XXHI.Ad aures sncloc synodi pervenit quoniam
,

gradum. quidam clerici ct monacbi quibus nec al qtiid ib epi-

• XIX. Ad aures noslras perveait quoniam in pro- scopo suo commissum ei , ii.lerdum eliam ab ipsiuii

vinciis non fiunlsynodi episcoporum secundum canu- commniiionesu-peiisi, ad Consianiinopolilanam civi-

iium consl tuta.et ob hoc multa rerum ecclesiastica- laiem pergunt. ct ibidem diu rcmorantcs ecclesi.isti-

rum qtioc cmcndanda su:i negligi. Sancta igilur sy- cam disciplinam dsturbant, quorumdam ° aut.-m

indus conslituii f
secundum canoncs Patrum bis in eliain domos subverlunt. Ergo sancia synodus con-

iiiaio in id ipsum episcopos per singulas provincias stiiuil prius quidv-m liujnsinodi lioniinc» r pers.ii.eiai
Mnvenirc ubi metrupulitanus episcopus constitueril, Ecclesiit Constantinopoliianx defensorem aJmo.ieii
i omnia qua?ctinque emerseiinl corrigere. Episcopi ul a civiale regia iliscedaul; verum si i inler ncgotia

^ero i|iii non coiivcnerint e in propriis pocdlicivilali- fuerint per impudciiliain remorati, ipsos etiam invi-
jus, et non per profectionem absentes, maxime sup- los 237 pereuindem licfensorcm jactari,ct ad loca

pediianie salute, et a nccessariis et excusabilibus Q propria cogi fesiinare.

occupaiionibus 1 beri , fraier.iiiaiis intuiu corri- XXIV. Quae Deo semel sacrata sunt monastena
r

piantur. secundum episcoporiim consensum oooriet in per-

* Jusl., intra triginta annis. Val., in trigiuta annis. j im coiistitutum est. Dein, mcndose in Just. et Val. t
Luc.,jt?miis iriginlu. Deiu Jnsl. , am ti fiat. in Ltic. contentum esse .... n eruit; Vat. merueiV.
omilluiilur voces de itlis. Poslea hi nes codd. cuiu liilem codd. trcs. proe necessitate venerunt. Qui
•

Val. Regimc, apud synodum suw provincice. vero episcoporum .... ulierius bkcle ice clericum tutce-
b Cod. Thuan., vim peilulisse asseruntur. perii.
* Tit. in mss, Viud., ()ui conjuratiouem, non autem i Addi.limtis clericits ex Vind. Alii codd., clericum
calumniam contra ipiscopum faciunl. in Vat. I3'r2 qui transla.usest, feceril adtuam reverti Kcctesiam.
lolus iiic canon ex DiOnysii inlerpreiaiione penitus k Tilulus iii inss. Vind. : Qui accusant episcopum.

inserilur Crimen conjura>ionis vel conspirationii et a

: Apud Jnst. , Ltic. et Vat. canon sic elTertur Cleriei :

vcteribus legibut etl omnino proliibitum , el reliqua ui vel laici qni episcopos accutarint, vcl quotlibel cterieos,
iu Dionysio. Mox eiiam desidcratur in mss. Just. et omnino sine judicio eos non suscipi , nisi prius eorum
jLuc, qui drin habeni amputari solere. cestimatio fuerit diiigenter [Luc. , d,ligenlius\ exami-
d Codd. Just. et Luc. , et per conjurulionem calum- nala. Co'b., bimilis Luceusi apud Couslanliuin,
Cod
niam facientes eptscopis, vel quibuslibel ctervis. Mox nisi prius eorum opinio fuerit discussa. Vind. ms. ali
(juesn. cuin Oxon. , am ttant locum. Scripsimus gra- edito texlu solum discrepal : wisi prt«» eorum ixisii-
dum cum mss.Vind., Thu.m., Jusl. ei Luc. malionis fuerit opinio discussa.
* Til. codd. Viii'l.| Sgmdus bis aanofial. Mox, in 1
Hic quoque canon iu mss. Viml. litulo carel.
quibusdam provincis haueni Just., Luc. el Vat. exem- ro Maleapud Jusl.. Luc, Vai. 1342, el Vat. Keg.,
plaria; ac dein , secundum canonnm constitulum , et ^ addiiur parlicula non; quae probe congrue/el , si pro
lioc mulla rerum ecctesiasiicaruin quce corripienda sunt ilti leseretur itlis.
vel corrigenda negligi n Tit. in mss. Vind., Vt adloca propr areverlm-
1
Tres iidemcodd., concincnte Vat. Reginae, secun- tur clerici.
dum canones Palrum qui apud Niciam Dithgnice con- Oncsn. dclci autem, nos ex nostris mss. ac Just.
,;

vilulisunt, bis in anno , elc. Male in illis prasmillilur adjecimus.

utante secundum. Dein Just. et Vat., ex singulis pro- p Jusi., omisso per, mox babet admonere. Denvo-
tinciit conveuire. cem regia dcleni cum Ju l. plerique codd., etiam
i Jusl.cuiuLu''.
Val., etin propriit posili ci iia-
el Viudebon.
tibus,et nonprofecti, sed abscntes,maxime su ppeditante <i Just., Luc. el Val. , inter negola cl impudenlia
sulute secesser nt[V:U., cessenni] .nexcusabiltbus[Lue., fuerint remorali ; eos eiiam inoi.os el ad .oca pro-
excusabilibus; Val., excausalibus\ occupationibus H- pria revocari. In Vind. dcestcojfi.
beri, elc. ' Tit. in codd. Vind., Quando sacrata sunt mona-
n Tit. in nis.s. Vind. : Qni aiium cleicum suscipi', steria, cmnacula uBcutaria non fiant. Mox, pro reser-
u communione suspeudi. Mox, ties laudaii codd. s sicut vari, alias tervari, vel conservari.
 . ; ;

5*7 APPENDIX AD S. LEONIS MAf.NI OPERA. 548

petunm mo:,a^leti:i nuncupari, ot eormn res mona- A volis optabamus evenit. L Remoia < sl de orthodoxa
stcriis rcscrvari, el non posse allerins comiacula Cbristianorum lege contcnlio. TanuVm remedia cul-
sxcularia fieri : si qui vcro hoc ficri pcrmiserint, pabilis erroris invcnla sunl; el discors populorum
taiionicis inieriliciis sulij.iceanl. sentcnlia in unum coiiNensum concoidiamque con-
XW. Qiioniam melropo! lanorum qiiidam, sicut venil. t
E diversis cnim provinciis rcligiosi sitni

rognoviinus, cnmniissos sibi negligunt greges, cl sacerdotes Clialcedonam vcncnint jnxia noslra pr;e-
nrdinaiiones cpiscopnrum b differnnl, placuil sancta? cepta, et quid observnri in rdigione debeat, perspi-

synodo iuira tres inenses episcopoinm ordinalioues cua dcfiniti ,ne docueruut. m Cessrl igiturjnin profaua
ficri; nisi forle nece>silas inexcushlis dilatinnis «onlcnlio. Nam vere impius atque sacrilcgus cst qni
tempus prolralii c>>egcrii, alioqnin eos poenae ecc!e- posi tot s.icerdolum senieutiam opinioni suca'iqui<I

siasiirrc snbjacere ; Ecclesi;e vcro « viduas redd tus Iraclaudum relinquit. 239 Eurcmx quippe dcmcn-
apii.i cecononiuin ipsius Ecclesix integros reservari. lixest in medioei perspicuo die commeniitiumltimen
J XXVI. Quoniam in quihu-dnm Ec< lesiis repcri- inqnirere; quisquis enim post vcilalem rcpertam
mus quod sine oeconomis res ccc!esia-.ticas tr.ictant aliquid ultcrins discuiii, mendacium qu;crit. Nemo
episco,>i, e placuil omnein Ecclesiam habcntem epi- iiaque vel clericus, \e! militans, vcl allcrius cujus-

s^opum, eiiam cccononniiu habcre de proprio cleio, B Idiel condilions, de fide Cbristiana n publice turbis
qui res ecclcsiasticas dispen-el cum consen-m epi- coadun.itis cl audientibus tr.ictarc c melur in posle-

scopi sui : n< ctini dispensalio sine lcstimono fuerit, rum, cx hoc lumnltus etperfidiac occasioneniTequi-

res ccc!esias'icc f
dispersx sinl ad contuineliam rens , nam iiju-iam facit judicio rcligiosissimx
poniifici hro.-aud.im. Si vero Inc non feceiiut, eos s<nodi, si quis semel judicata ac rcete dispo iia re-
sanctis cs>e cano.ibus reos. volvcre et publ.cc dispulare conlcndil : cuin ea qua
eXXMI.Eosqui muliercsdiripiunlhospita !
issol:-.tii nunc de Cbristiana fide siatuta sunt, juvta apostolicas

nomine, aul illos qui connivcre, 238 ve " Ci>n cnstim cxpositiones ° el slatuta sanclorum P.itrum trecen-
rapiemibtiSj ra-bere vidcnl :r, siatuit sancta synodus, tortim decem octo, ct centum quinquaginia delinita
si qu dem cl rici fuerin t ,''
pioprium amitlere gr.idum csse noscantur. Nam in conlemptorcs r hujus leps
si vero laici, analliematizari. poena non dccril : qua non solum conira fidem bcne

CAPITULUM XXVI. cmnposiiam ven u.n, ved cliam Ju acis ct paganis

' Incipil consiitutio divcc memoriaz Marciam cx lnjuscemodi cerlamine profanant veueraiida my-
rie tynodo Chalccdouensi sieria. Igitur i-i clericus eril qni publicc traciare de
i Imperatntes Valbntimands tMxr.cuNis religione ausus fuei it, i cons< rtio clcricorum rcmo-
Au^usli uiuvcrsis populis. C vcbiiur; si \ero militia prxditus sit, cingulo cxpolia-
Tandcm aliquatido quod summs sludiis aiquc hitur. Ca?lcri c.iani hiijusciininis rci de hacsnnclis-

• Tres codJ. Jost., Luc. et Val., non deberc ute- prohibilis disptttationibut a Christianis.
rius ; ei dein, $i quis.... permiurit... subjaceat. Lod. Veron. Rustici cimii caciciis Baluzii tom. IV
i

h lliccanon in mss. Vind. litnlo caiet. Tres laudyii :

Concil. Ven. edit., eol. iO^. i, c.:lmperatores Cautr.s
codd. Jusl., Luc. el Vat., fieri di/ferunt Mos mendose, . Flavius Valentiniiinus p niifex inchtus. Germt nicus
it nisi (urie necessiiasinexcusalianit ordinai.onis tem- inclitus, Alamnnicus iuctilus, Samalicus inclitus. tri-
nus, ctc, apud s. lum Just. bunitice pot stalis vicies si-pties. imperii vcics se.lics,
c lidem Ires codiccs, vidualw...conservuri convenit. Flafius Marcianus puntifcx inlilus,
consul s plies, et
Vat. Ueg. idem habel, nmissa lanttun verbo convetiit. Germnnicn* inclitut, Sarmaticut inclius, Alamun cus
d Titulusincodd. Viud. ,L'tcpiscopi dispensatoresha- inrlitus, Francicus inclitus, Iribunilias potestalis vici.i
beont.Dcin ante reperimus solusQnesn. additramore. seplies [lege secundo] imperator, c.msul scmcl. Kdi-
c Jusl.
et Luc, placuii onmino ul omuis Ecclesin clum civibus [Balns. cum Gnccn addil noslris] Con
.hubens episcopum ( qu;e desunl in Vat. 1342 ), et staniinopolitank. Inscriptioncm qnam Jedimiis exlu-
niliitoniinuS prasferunt eiiam cec nomum habere. Deiu benl codiccs nostrje colieclionis et llisp. ac Isid.
Jusl. ei Vai. post vocein clero addunt censemus. k Tbuan., liemota esl quippe.
1
Sic Vinl. cuiii tiibus cnld. sacpius niemoratis. 1
Codd. Ilisp. el Is., Ab univertis cnim. Dein mss.
Quesn. cuin Vat. Reg. disperganlur. Dein Jusl.,
, Ru^tic:, revcrentissimi sacerdoles. Mox, voeem Cha-
fecerint, reos eos sanclis subjaci-re canombus. Val. cl cedonam, Qucsn. omissam, ex onnubus uosltis cl
a
Luc. feccriut, reos essc, sauctis suhjacere cnvonibus. Baliiziicodd. nec non cdiiis icvocavimus.
in niss. Vind., Qui mulieres diripiunl. Dein t»
8 Tit. D1 Vat.,Hisp. ei Is. Ctim Merlino, discessit igitur.

Just., Luc. et Vat., sancta consiitvil synodus. n Q,ien., pnblice detcrminula coadunatis qu l.us
;
h Quesn propnum cum mss.
, pracipuum. Melius cnuciiiuiit codd. liisp. e. I.sid. In mss. Vind., liiian. I

Vind.,Vai. Regin.e ct Luc. Mox tr^s codd. Just., ct Vat. 1522, publice ainjuid terminabit coidunatif
Luc. ct Vat., 0;»ilfNR', et dein anaihcmatizentnr. \cl in Tliuan., ut coadunatis. Melior csi lectio codi-
1
Ua codd. Vind. et Tliuan. Iiujus co lectionis. cum Rustici.quam iu Veron. cl vulgatis ConciSii rmn
Qtiesn. cuin Oxon., Constiiul:o Uardani impcratorit iiivenimiis; cni suffia^alur Eacund s lih. mi, c. 2,
tynodi supratlicicc slc.luta confirmms. II.tc COiiStitnlio publicc congreqads populis et audientibns tractareprai-
inveniuir etiam iu cndieibns Knstiei, ex qufbus duos s mal. tioncor lant etiam illa seqiienlis consliinlin-
lialuzius contuht, nos aulcm antiquissimum Vero- ins, de reliijione publice conlcndere coadunatit p.ipulit,
nensis capituli hl. Exstat praetarea io codd. coile- eic Mox in cod. Oxon. pro perfidia lcgitur pcr (ulei.
rlionam llisp. el Isid. Relcgnnus vero Vat. Ilisp. ° Codd. Rustici, ct insliiula.

1541 ei V.il. Isid. 650. lu codicihus Rusiici liic lilulus V Solus Quesn. om:sii hnjus.
so.pier.ibiis lcgibus comuiunis praciigiliir Sanctie i Codd. II sp.. Isid. el itusiici, a consorio. P<»1
:

memoiiw [cod. Ver., reUgioti\principis Uarciani, quat panca vulg. Conc, de hac regia urbc. Mox inss. II sp.
UeeltstimuM Lco papainsuis confi mavil rp'stol/s, de el !>., pcllantur.
 :,

m CODF.X CANONTM ECCLCS. ET CONSTITLTOriUM S. SEDIS ATOSTOL. XM

sima urbe pellenlur, pro vigorc jtnliciaro cliam com- A ccnlum quinquaginia in hac urbe ampiissima coatlu-
nalicniislilueJunl aiqueca qu;c apud Ephesum h da
petenlibus supplicis sitbjtigmdi. Ctmsiai enini liinc ;

bxrciicx • insaniae foniiiem exordiaqucprxbcri, dum lole siatuta sunl, cum bcatissnnx rccordaiionis Ctc-

publice qiiiiam dispuiant aiquc conlendiint. 240 lestinus Romanx nrbis et Cyrillus Alcxandrinx civi-
Uuivcisi ergo quae a sancla synodo Ch. lcedoucnsi tatis ' episeopi invenere vcrilaiem. Quo tcnipore
posica b d bi- eliam Ncstoriantis crror cxclnsiis cjus auciore
stalua suut cuslodirc dclicbunl, niliil cst,

tatmi. Iluc itaquc commoniii nostrx screnitalis cdi- damnato. Quibns ita tiie ei vinerabiliter apud Cbal-
clo, abslinclc profauis vocibus, cl ulieriu-» ilcsiniie ccdonaui inquisilis, Eulycbcs, qui plura aflirmabal
de divinis dispularejquod nefas cst : qtiia petcalum illiciia, cuin Mia asscrlione dejoclus es.1 : i ne deci-
e boc non solnm divino judicio, prnut crcdimus, pti- piciidoroin ulterius ei bominuni pracber&urfaculias.
nclur, vcruiii etiam lcgum cl judirum auctoritatc Onlinalis ilaquc religiose ei fideliter qux veneran-
cocrcebilur. d Daia vi kal. Fcbr., Coustanlim poli, dam 01 ilioiloxoMim fidem fundasse noscuntiir, iia ut
Sporaiio constile. nulla iu posleruni dubiialio vel illis qni calttmniari
CALMTULUM XXVII. Divinitaiem assolcni, relinqncretnr; sa ro noslrx
' Inripit •ilia conslitntio d vae memoriw ilarciani, scrcnilatis eiliclo venerandam synodum confii mantcs,
Christiani,s calholicis in synodo coiivenieniibus.
B admonuimus tuiiversos ul de religione di-ptitarc de-
' liilcni Aic.usti Pau.adio prxfecio prxtorio. sinercnl; quoniam unns cl allcr tant.i sccrela invc-
Vehcrubilem catbolic;e orlbodoxorum fidei sancii- nire nr.n posset, maxiiuc cnm k siimino laboie ct
lalcin manifeslam el imlubilalam universis cousii- amplissimis orationibus lot venerabdos saceidoies,
lucrc cnpicns nostra sercnitas, u( innjor crgi l)i- nisi Deo, ul Credcndum es\ auclore, ad b.daginctn
vinilalis obscquia honiinibus rcligio tradcn ror veritalis non jiolnerint p.rveni c. Vertirn, s cul m.1- :

laniam alquc lalein synodiim e ex omn bus penc nifcsta ratione cognovimus, non d.sintnit quiilam iu

241 provinciis coadunatis episcopis in Cbalccdo- cadcm pcnersilalis insania permancre. ci dc re!i-

i.ensi civilale colligi jussil; atque ibi pluiimis die- gione publicc contcndere popnlis coadtinnlis, cl my-
lius t^aciatu babilo, quod veriim ct iufucattnii Cbri- sieria divina Judxornni pag.inorumquc sub ohluti-
stianx fidei essel invenit. Volis elcnim plurimis et bus publiearc et piofanare, qnx rectius cnlenda sunl
oiauonibus exoravere Divinitaiem quatcnus sancia qnam inquirenda. Oportuerat itaquc in eadcm perti-

eos et plcna vcrilas non lalerct, seculiquc sttnt sia- nacia consislentes , slaluta dudum animadvcrsioiio
tnta venerabilium Patrtun, ea videlicel qux apinl compesci : tit poena corrigerct quos revcrentia jus-
Ni; xam treccntoruin decem et octo snnctorum ep - sionum 242 emendare nou poiuil. Vcruiu in boc
Bcoporum stinl se.lcntia dcfinita; siiiiiliier el ea quae C aecuti cousueludiiiem nostram, nocenle? x
non puni-

• Qiicsn., infamke. Correximns ex Vind. aMisque mhsum cst ; quo synodalem definilionem imperatoria
ac poiioiibus codicibus. Mox nnlriri \\o
1'liinlnis eonstitulione confirmatam esseneno nesciret. Cui con-
prwberiin mss. Vai., Ilisp. et Isid. veniui ctim eptscopi tunc in urbe commorante* pro
b CmbJ. Kuslci, dubitanlcs. Vind. el Facundus, nomine donalus est.
tuore interfuissent, inde synodi
dubiiari. fCod. Vind., Idem Augustus Palladio, etc. Vat.
e Addidimus lioc, requirenlc scnsu, cum mss. I'.u- 1322, Impcrator ilarcianus Augustus Pallndio, ctc.
Stici, ct Ilisp. ac Isid. Cod. Veron., concinentibus c.vtcris Itustici lidem :

A tod. Vind., Dnta vn

Labb., omissa voce luU. Augusli ConstaniinopolUanis civibus nostris; et in fine
Dala, babcl Consl.minopoli vn idus Febr. H;«c con- coiisiiluiionis addil, Eodem exentpln scripta Pallndio
riliaiiiur, si lcgas cumcodd. Vat. liisp. cl Isid., Pro- viro illnstri prajfecto Orintis, Vatenliniano viro illus ri
posila v lial. Fcbr.
l ConstantinopoH, et ctim codd. prafecto Jllyrici, Tatiano viro illusni prafeclo Urbis.
Husliri.coniincnie Grxco lextu, Dalumxn idus Febr. Vincomalo viro illustri mayislro officiorum el consuli
Constantinopolim. designalo.
* Fxstat iii mss. codd. bnjus collectionis et Rusl ci b Solus Qucsn. cx uno ms.Oxnn. inseruit qnautam
ac in Vat. 1522. In vulg. Conciliorum legi ur paitc vulta mcmoria meminit. Desunt in omnilius osiris et i

iii conc. Cbalccd., cap. 4. Tinilus in ms. Ver. 57 Daluzii coiid. atquu vulg., immo ciiaiu in Thuau.
Kustici sic exliibctur ltem de eodem cdictum secun-
: ejusdem Qin snelli.
dum. Laiidaius cotl. V.it., Incip t a ia conslitulio dim ''
Vu!jr. Conc cum mss. Rustici ei Crxco lcxtu
memorice Marciani in [lege pro\ sijnodo Chaleedonensi. addunt iridem
n
Cod.Oxon., Ejusdcm imperatoris conslitwio ad Pal- " Conc. post cdii. Rom., episcopi vetiuitis
lg. C
i Vule.

lnH.m /\ /\, cjusilrm synodi decreta serva i prad- duccs fuerunt, nullis Latinis codd. suuragatilibus.
dumnato. Tilnlus qucm dcili-
piens, Lulijclicl s e.riore j Quesu., ne rccipiendorum ulterius sacrilegiorum
nni, esl in vciu tionbus noslraj colleclionis cndd. pmbirelur, clc. Tlitian., ne ei recipiendo ulterms a
Tlman. ct Viiul., in i|iiem bxc notavii Quesnellus quoquam hominum pratberelttr , etc. M- lior lertio-
Ilunc lilulu.n Imb lEx <iuo syn dus
rodex Thuancus. exeinpiarium Ilustici, concinentibus vulg. et Grxco
alius omnibus iyno:a modo innolescil. Quo convencrit textu. In Vat. et Vind., reripiendorum pio decipiendo-
tynodus indica t alii codues, Crnbbianus scilicei, in rum, quod mcndum variis lectionibus inducendis oc-
quohuju tnodi tiiulu.s legiutr : Ediclum od CP. cives, casionem dcdisse vidctur
etc. el Bolieiinniis laudatus in L bbeana Conciliorum
;
k Qiiesn. inserit nist : delevimus cum codd. Vind,
ertiHune, qui ulterum hunc exhibet: Civibusnostiis CP. et vulg. Conciiiorum. Mox in iisdemvulg , et magnis
idem AuguMis. Denique vulg. cdit. : Ediclum.... Pro- omtionibus.
po.,iiu,n Cotislantinopoli. Nimirum redux e synodo 1
Cod. Vind. omiltis non punimus, srd iterat. H.nc
meumnica Analolius, quid in ea ac um estel pro fule forie cuin bic locus sensu caierct, snpplclaj fuerunl
suis siijni/icare pro more et officio volens convcnlum bae voces, qux in nliis codicibus hujus tollectionis
l-.ctlesvv iuar Itubuii ad n.em ct Itcc Mnrciani cdictum li"untur. Vcrior lectio vitlelur illa vtdgftoruiu ct
 ;

B51 AI PENDIX AD S. LEOMS MACNI OPERA SS2

inus, sed iterat clemciitia noMra jns»ioiieiu ut in fu- A bolo, neque adjiciens, sed Euiychetis dogmau Cune-
turum proliibiiis nmnes ahstiueani, noc < onvenlicula sta rondemnans : sciant se ftxreticos esse Aprllina-
ccll-gant super rcligione cenantes; quia in liujus- ristas. Apollinaris enim facinorosissimam sectam
modi pervcrsitate et vanilaie detecii staliras duilnm Eulyches el Ploscorus menie «acrilega sunl secmi
euscipient poenas, et judtciatio mot», pront rcligios s idcoque hi omncs qni Apollinaris vel Eulyclieiis pcr-
tempor btts convenit, punientur. Oporiet cniin Clial- versilaiem seqouuinr, iliis prenis qux divorum reiro
ccdonen»em synoduut sequi, in qlia omnibHS quxsi- prir.cipum eonslilu ionihus conlr.i Apoliinaristas, vel
tis diligenter, ea defiuil» sunt qune pritlem tr s p-ar- serenitalis nostrx poslmodum sanctioue conlra Euty-
dicii coctns apostoiicain fi lem seculi, om.iibus «b- eh<atiis'as, vcl hac ipsa augp.stissima lege contra
servanda « prxdixcruui. Daia b tcrtio idus Mariias, eosdem decretx >unt, noveriut >e esse pieclendos.
Constaniinopoli Sporalio virc clar.ssimo consule, ct Ucirco Apo'linarisix, id est Eulychiai.i-lx (quibus

qui fueril nuiiiiatus. clsi est in appellatione diversitas, est lameu in hx-
CAPITLLUM XXYHL resis pravilale conjunclio; cl dispar quidem nomen,
*. Lem ejusdem Slarriani Augusti Cor.stituiio de
alia sed idem sacrilegium), ?ive in liac a ma urbe divcr-
fide catholica oblinenda el de Eutychiamst » et Apol- sisque provinciis, sive in Alexandrina civitaie, sive
tinaTislis, ewumqne pcenis.
" Ln ^Egyptiaca dioeccsi sunt, neque ita credunt ut
Idem Aicustus Pallamo prafecto prxlorio. rrxdicii venerabiles Paires crcdebant, neque viro
' Licet ja.n saeratixsima consUmiione nans etu- reverenlissimo Alexandrinx urbis amisiiti Proterio
dinis nostrx cauium ac definitum sil qux in eos sc- fnloni orthodoxam tenenti coinmunicant, sccundum
vcriias exercenda sil qui, Eulychetis vel Apollinaris sacr.itissimas divorum retro priuciputn cous.ilutio-
li:iTclic;im penerstatem seeuti, a re'igione ei fide nes quxde Apollinari^lis promulgatx suni, uon ha-
calholica deviarunt : Aicxandrinx lamen urbi> c.ves beani pote>iatetn facicndi testamenli ' et condend e
at.jue habilalores tantis sunt Apollinaris infccli ve- uliiiiix volunlalis, ncque id capiant quod ipsis cx tc-
nenis, ut necessarium fuciil ea qux jam ante sansi- stimcnto cujusqnatn fuerit derelictum, nihil ctiatn

mus rcpeiiia uunc ctiam lege decernere. Oportet e\ donalione aliqua cons; qiiaulur, 244 sec ^ s' ^ 11 '^
enim ul numerosa severitas sanctionum, ubi csl
sii in ipsos vel libernlitale vivenlis, vel morientis fueril
crebrj lieentla culpai um. Custodier.dx prxtcrea or- voluntatc collatum, id fisco n»stro prolinus addica-
tlioJovx fidei tanlo a serenitale niea ciua adhibeii tur. Ij.si vero iu nullos aliquid ex facullai.bus suis

irepcnsior deb i,
243 quanio res hnuiaitas divinx donalionis tiiulo et jurc transfundant. Episcop*
prxceduni. Quicunque ergo vel in hac ?acra urbe, quoqtie, ve! presbytcros, aliosquecliricos illis cr.are
vcl ifl Aleiandrina civitatc, ve! in omni /Egyptiaca ^ cl habere non lice.U, scienlibus tam i lios Eulychia-
dioecesi, diversisque aliis provinciis, Eulyclielis pro- uistas vel Apollinarisias qui ausi fuerittl cuiquam
lunam perversilalem sequunttir, et ita non creJunl ut e .iscop
(
:

, vel presbyteri, vel clerici nomen imponere,

trcceiili decem cl octo sancii Patrcs irarlidcrunt, ca- quam hos qui conali fuerint impostnn sibi nome:i
tholicam fiJem in Nicxna civitate ftmJanles; * c.n- sacerdoiale relinere, poenam exsibi cum facullatum

tum quoqueel quiuquagima aiii veueraiiiles episcopi, stiarum amissione subituros. Eos vctoqui k antehac

qui in alma uriie Conslanlinopolitana poslea conve- CAlholicarum Ecclesiarum clerici, vel orlli d xx li-

nerunt , el sicul Alhanasitis, et Theophilus, et Cyrii- dei monaclii fuerunt, ct reliclo vero cl oilhoduxo

ius ' ssncti episcopi Aicxandrinx civitatis crede- omnipoientis Dei cullu, Apollinaris vel Euiychetis
bant ; quos etiam Ephesina syuodus, cui beatx me- hxresim et dogmata abominaoda seciati suni, vel

morix Cyrillus prxfuit, in qua Ncslorii error expttl- poitea sectabuntor, omnibus pcenis qux vel bac, vel

sus esl, s in universis secuia esi; quos et ntipcr prioribus legibus advcr^us bxrelicos conslitutr. sui.i,
venernbilis synodus Chalcedonen^is est sccuta, prio- jubemus teneri, et extra ipsnm quoque Romani iin-

rilius conciliis sacerdoium ex omni prors-us parte perii solum pelli, sicut de Manichxis pra'cedeu:ii> »
consentieiis, nihilque adnnens u sacrosancto sym- legum statuta samerunt. Uuiversi prxtcrca Apolli-

cxcmplHriom Rustici Yerum in hoc secuti consuetu-

:
D bum.
dinem nostram, noscenles prce omnibut quod Divini- r Codd. Uisp. el Is. cum Merlino, vel ita ul eentnm

tas pielule lirtatur, poenam no enium creduiimus diffe- f!quinquaginta. Dcin Cral.bus, qui in liac almn utbe
rendnm, ilerala hac snncientcs noslrw clemenlia jus- Constantinopolilana.
siove, ut in futurum, etc. f lide.o cOdd. ctim Merlino et Crab., tanclce re-
Codd. Rustici cmn vu!g., tradidcrunt.
« cordationis episcopi. Mox Lrab crediderunt ,

b Sic
Quesn. cum nostro Yat. el Veron. 57 Rtislici, 6 Ms*. Hisp., Is. el MeiL, univerto» srcuta ett cl ;

asiipuLitite Crxco textu. Vind., vu idus. Duo codd. post oauca, consentientibus.
Rin-lici apud Baiuzium, vi idus. b
SoIusQnesn., sancto.
« Legitnr in mss. hujtis colleclionis, in Vat. {322 Codd. Yat. llisp. ei Is., cum MerL, nec comlen-
«

et in !li-p. ac Isid. In vulgaiis Cuuiiiorum legiiur da-, «t paulo posl pro capiant habent acquirant.
pari. sii concilii Chalcedonensis, c. fy. Tiluluni ad j Cran. delet hos. Yat. Hi«p. et Isid., lam hit Eu-

ins. Vind. pxfgiinus. tuchianistis, vet Apollinaristis.... quam liis.... poenam

d
Codd. Vind. et Yai., Licet etia.n. Crahb., Licel se exsiiii.
fametiam. D«in Quesn., mansue^udmis mea. Substi- k Sc m?s. Vind. et Crab. Quesnellu», anle. t-ein
tuioius nostrc cx rodil, Vind. et Yat. Mox, exerrenda Vat. llisp. el Is., derdlclo vero.
sii in juss. Vat. Hip. et Isid nec non ap id Crab- .
 ,

653 CODEX CANONUM ECCLES. ET LONSTITIJTORU.YI S. SLDIS APOSTOL 5S4

naristae vel Eutychianistae nec ecclesias ncc mona- A juamodi habere lihros et sacrilega scriptorum audeai

sieria sibi " constiiuanl; parasynaxes el convenli- nionimenia servare. Quod si qui in his criniinibtis

cula lam diurna qnam nocturna non contrahant, ne- fuerint deprehensi, perpelua deporlalione dainnen-
que ad domum, neqne ad possessionem cujusqunm, tur. Eos vero qni discendi sludio audierint de in-
b alle- fausla hxresi dispuiantes, decem librarum
neque ad monaslerium, vel ad quemcunque auri quae

rum locum operaluri sectje funesiissimae congregen- fisco nostro inferendae suut, jubcmus sublre dispen-
tur. Quod si feccrint, et hoc faclr.m fuisse domino dium. Omnes vero liujusmodi cliarlre ac libri qui

volente conslileril, post rem in examine « judicis funestum Eutychetis, hoc esi Apollinaris, fucrint

approbatam, domtis vel possessio inqua convenerint dogma complexi, incendio concrementur : ut fuci-

fisco sine dilatione socielur; raonasterium vero cjus norosac pcrversitaiis vestigia ipsa flammis atubusla

r.ivitatis orthodoxae Ecclesiae in cujus territorio est ju- depereant. ./Equum nainque est ut immanissima s;i-

bemusaddici.Si veroignorantedomino, scienleveroeo crilegia par pcenae magniludo percellai, Palladi parcns
qui peusiones d domus exigit, vel conduciore, vel pro- charissime alque amautissime. Illustris igitur et

curalorc, vel actore praedii, parasynaxes et convenli- magnilica aucoritas tua ,

quae hac sacralissima con-

cu'a inlerdicta coilegerinl ; conductor, vel procuraior, slitutione 246 decrevimus, in hac alma urbe, di-

siveactor, seu e quicunqueesi, qtniin domo, sive pos- B versisque provinciis, ac praccipue in Alexandrina
sessione, vel monastcrio eos receperit, et passus fue- civiiate, el per universam jEgyptiacam dicecesim
rit illicitas parasynaxes conventusque celebrari, si ediciis ex more proposilis, ad omnium nmiliam fa-

vilis conditionis est et abjectae , fusiibus publicc ciat pervenire : nt cuncla quam staiuimus eis > qui

et in poenam suam, et in aliorutn coerceatur exem- rei fuerinl deprehensi, severitas protinus exercea-

plum; 245 s' vero bonestae personae sunt, decem lur : scientibiis moderatonbus provinciarum , eo-
libras auri mulctac numiue fisco noslro coganlur in- rumque appariloribus, dcfensoribtis eliam civitatum,
ferre. Nullum praelerea Apollinarisiam vel Eutychia- quod si ea quae legis Imjtis religiosissima sanclione
nistam ad aliquam jubemus aspirare militiam ,
f
uisi custodietida «lecrevinms, aut ne^Iexerint , aul aliqua
ad cohortilianam vel limitanearo. Si qui vero extra permiserint temeritate violari, denarum librarum
coborlilianam vel limitaneam inventi fuerint mili- auri muldam fisco nostro cogentur inferre, k et in-
lare, soluto cingulo, honestorum hominum et palatii fuper existimationis suae periculum sustinebunt. Ea
communione priventur; 8 nec in alia quam in ca in quoquc l
quae de paganis per omne Rornanum impe-
qua nati sunt civitate, vel vico ac regione versentur. rium valitura aequaliter perennitatis nostroB legc de-
Si qui vero in hac alma urbe nali suul, lam sacra- crevimus, in eos instantis^imc exerceantur quos
tissimo comitaiu quam omni per provincias metro- G consliieritprofanos ritusacsimulacrorum impioscu!
politica ci vitate pellantur. Nulli insuper Eutychianistae tus, et interdicta sibi sacrilegia celcbrare. Dala m kal.

vel Apollinaristae publice vel privatim advocandi coe- Aug., Cotistantinopoli, divo Valeniiniar.o Augusto et
tus et circulos contrahendi ,
h et de haereiico errore Antliemo viro clarissimo consulibtis.
dispuiandi, ac perversitatem facinorosi dogmaiis as- CAPITULUM XXIX.
serendi, tribuatur facultas. Nulli etiam contra vene- Epiitota decrelalis Siricii papw ad Himerium Tar-
rabilem Chalcedonensem synodum liceat aliquid vel raconensem cpiscopum, ° sub titutis xn.

diclare, vel scribere, vel edere atque emitiere, »

aut Siricius p Himerio Tarraconensi episcopo.
alioruro super eadem rescripta proferre, nemo hu- Directa ad decessorem nosirum sanclae recoida-

Crah. cum mss. Vai. Hisp. et Is., construant.

• « Crab. cum Vat. 1322, nec in aliqua; et aliquantn
Mox hi codd. cum Merl., neque synaxes et conventi- post metropoliiana.
tula. Quesn., parasynaxes, id esi conventicula. Secuti h Crab., et heerelico more dispulandi. Dein, pro
SDmusCrab. et mss. Thuan. ac Vind., siroilitereiiim doymatis cod. Oxon. habet erroris ; pro asserendi solus
paulo post apud omnes lcgitur. Qiesn. astruendi; et pro tribuatur Cral». sil facullas-
b Cod. Yind., alternum. Crab., alterius. Dein idem 1
Sex seqtientes voces omitttiiilur a Merliuo cuiii
Crab. cum Hisp, et Isid , operalorts. Quesn., opera- D Vst.. Hisp. sclsid. Mox inVal. 1322, rescriplaconferre.
turi sectce funestissimm dogmata. Delevimus verbuni i Vat. 1322, in eis : Yal., Hisp. el Is. cum Crabbo,
dogmatu cuin omnibuscodd. elvulg. ;nec necessarium in eos.
esi, si voces sectae funestissimae tertio rasu accipianlur. k Crab., insuper eliam.
c Sic Viud., Vat. et Crab. Quesnellus, judicii.
Quesn. delel qum, et poslea edidit ut in eos. De-
1

d
Oxon., dombii. levimiisut cum mss. Ymd. el Vat. 1322, uc proinde
e
Crab., quicunque eos in domus, vel in possessio- 0|iusfuilinserere qum cumCrab.etVat. Hisp. aclsid.
nem, vel monasterium receperint , ac passi fuerint. Vat. Ilisp. et Is. cum Crabbo, sub die kal. Aug.,
Vind. quoqtie h bet rereperinl, ac passi fuerinl. Conslantinopili, divo (Crab. addit V alentiniano) vni
f
Qnesn. pruetixis duobus punclis sequitur sic : et et Anthemio, elc. Nota viii nec ssaria, consulalum
niti cohortilianam vet tnnitaneam inventi fuer nt etc. , desigual anni 455«
Cod. Vind. delet el : eoque deleto apenior esl Imjus n Ex<ial iu mss. coHcclionis pra sentis. Vat. Re-
loci defectus et saltus ol> voces coliortilianam vel ti- ginoe 19X7, Cidb. Lucensis, Vat. 13 i2, Corbeiensi^,
tniianeam repelitas in integio lexlu queni supplevi- »)i in. Hisp., Hadrian. et Isul.

inus ex mss. Val. Hisp. et Isid., atqtie Merlino. Con- ° Voces sub litulis xvi de^unt in cod. Vind., legun-
tinit etiani Crabbus, nisi quod habet extra priedictam tur
miHtiam inventi fuerint. Oxon. pro cohoriilianain ba-
bet mendose cohorlulianam. Crab., cohoitalitiam : p Quidamcodd.cumVat. Reginsc I997etV.it. 1342
inelius ulrobiqtie in Vat. llisp. et Is., cohorlalinam. Uierio.

PATaoL. LVI. i8
 ,

553 APPENDIX AD S. LEONIS MACNI OPEftA. 55C

tionis Damasum fraternilatis 247 luae relaiio, me A as eris. plel>es baptismi 248 " ysterium eonse-
jam in sede ipsius constituium, qnia sic Dorainus quanlur; cum boc sibi priviiegium, el apud nos, et
ordinavit , invenit; quam cain in conventu frairum auud omnes Eccle«ias Dominicnin specialiler f
cum
sollicilius legcremus,lanta invenimus quae reprehen- Penlecoslc sua Pascba defendat. Quibus solis per
sione et correctione sunt di.-na, quanta opiaremus annum diebus, ad Gdcm coufluenlibus generalia ba-

laudanda cognoscere. Et quia nccesse nos erat in ptismalis tradi convenit sacramenta, bis duwaxat
ejus labores curasqne snccedere cui per De'i graliam electis, qui ante quadraginta vel eo amplius dies no-
successinius in bonore; facto, ut «poriebat ,
primilus men dederint, et exorcismis quotidianis, orationibus,

roeae prove ctionis indicio, adsingula, prout Dominus atque jejuniis fuerinl expiali; quatcuus apostolica

aspirare dignalus est, consultationi tuae responsura ilia impicalur praeceplio, ut expurgalo veieri fcr-
competens non negaraus : quia oflicii nostri consi- mento uova incipiat esse conspersio. Sicut s ergo
deratione, non esl nobis dissimulare, non es( tacerc paschalem reveriiuiam in nullo dicimus esse mi-
major cunctis Christianae b religio- nuendam ita infantibus qui h necdum poterunt per
iibcrtas, quibns ,

nis zehis incurobit. Portamus oisera omnium qui gra- xtatem, vel his quibus in qualibet necessilale opus
vanlur; quinimmo bajc portat in nobis beatus IVtrus fuerit sacri unda baptismatis, omni volumus celeri-

ipo^tolus, qui nos in omuibus, ut confidimus, admi- B iaic succurri : ne ad noslrarum pemiciem tendal anb
liistrationis sux proirgil et luetur bncredes. raarum , si, ncg.ito desiderantibus fonte salulari,
:
«I. Prima ilaque paginx tuaefronte s gnasti, bapti- exiens unusquisque de saeculo et regnum perdat ci

zatos ab impiis Arianis plurimos ad udcm catholicam vitam. Quicunque ' etiam discrimen naufragii , bo«
feslin re, el quosdam de fratribus nostris eosdem slilitatis ineursum , obsidionis ambiguum, vel cujus-

dcuuo bapliz ue vellc, quod mm licel cum hoc fieri : libet corporalis segritudinis despciationem incide-
et aposiolus vetet, et canones contradicant, et posl rint, et sibi unico credulitatis auxilio poposcerint
cassatum Ariminense cono.ilium missa ad provincias subvfcniri, eodem quo poscunl momeuto temporis,
" a reverendae memorix pradecessore meo Liberio expetilx regenerationis prxmia consequanlur. Hac*
generalia decrcla probibeaiil; quos nos cum Nova- tenus erraium in bac parie sulficiat. Nunc prxfatam
liauisaliisque hxreticis, Ricut esl in synodoconstilu- regutam omnes leneant sacerdotes qui noiunt ab

lum ,
per invocaiionem soiam sepliformis Spiritus, apostolicae petrae, super quam Cliiisiis universalem

epncopjlis manus imposilione catbolicorum conven- 3 constnuit Ecclesiam, soliditate divelli.

tui sociamus : quod etiam totus Orieris Occidensque k iii. Adjectum est ciiam quosdam Christianos ad
custodit. A quo tramite vos quoqne post bac minime apostasiam, quod dici nefas est, transeuntes, et ido-
convenit deviare, si non vultis a nostro collegio sy- C lorum cultu et sacriliciorum cont;iminatione profa-
nod3li scnlentia separari. natos : quos a Christi corpore et sanguinc, quo du-
6 II. Sequitur deinde b;iptizandorum, prout uni- dum redempli fuerant renasccndo, jubemus abscidi.
cuique libilum fueril , improbabilis et emendanda Et ti resipisccnt< s fone aliquando fuerint ad lamenta
confusio, quae a nostris consacerdolibus (quod com- conversi , his quaiidiu vivunt agenda pcenitentia esl

moii dicimus) non ralione auctoritalis alicujus, sed et in ultimo line suo reconciliationis g«-atia tri-

B-la temerilate prxsumitur ; ul passim ac libcre in buenda; quia , docente Domino, nolumus morleui
nataiiliis Chrisli , seu apparilionis, nec non et apo- peccaloris, tantum > convertatur ct vivat.
stolorum seu martyruni fesiivitatibus innumerae, ut m IV. De conjugali autem velalione requisisti,
o
tnr vero in Tlmaneo. In generali quidem tabula huic nerandw.
• Tit. in marg. crd. Vind. : Vt prccter Patcha el
collectioni pixmissa habelor super xv capituiis, eo
qumi t lideui con -ultatmnum capita liimeriuspropo- Penlecostes baptismus non celebrelur. Vug. Concd.
suit. Hic aulem litulorum xvi nomine maudatum cum Dion. Justelli el hu\., Sequitur de divenit bapti-
compeliend lur quo Himerio Siricms prxcipit ut z.mdorum lemporibus poul, elc.
« Codd. Vat. Reginx, ei alius Vai. 1342 cum an-
quindecim ejos eapitulis respousa ad cauleroruoi pi- •

noiiti-m pe:ducat. Quindccim vero lituli

i
D tiquiorilms excmplarirms P. Cousianlii, cum Penle-
(auiiintnmdo leguntur non solum iu Dion., verum coste, aut Pentecosten suo
etiiim m d>d. Val. 1542. At in Vat. Ueginae exslat £ Cousl. cum vulg. Concil. addit sacram; al nolat
Colb. Pith. omillere. Nostrt quoque
solum septem titulorum divisio, quos suo loco indi- tres codd. et
cabimus. 1 co<l. Vind. hujus col eetionis lituli se-
1 tres coad. Yind., Vat. Reginae et alius Vat. piaetcr-
cumla inaiiu ad cujusque c»pitis marginem annoijtn- eunt.
snr iisdeui feie verbisquae apud Dionysiiim legunlur :
b Sic omnes nostri codd. el vulg. Quesnellus, ioqui
n-ide posleiiori addilameuto tribuendi videntur. non poteiunt.
Qnesn., Pnctulinms alia vulgala, quibus-
Enimvero in ;iliis codicibus hu.us coKeclionis vel 1
crgo.
desimt, vel alii quandoquc lituli exlnbeuiur. Concr cum coneinnnt ins«. Yind. el Val. Post pauca codd.
infer us not. 57 el 47 (Col. 559, n. b cl. 561, R. f ).
; Vind etV.il. Re:inx> cuin Merlino et aliis niss. Cousl.,
u Ita otnne- vulg. et <odd. eiiam Ti>uau. Solus corporalis cegriiudinem desperationem.
Qnesn. cnm Oxon., &ic voluit Dominus. i V.il. 1542, fundavit.

Solus Quesn., leijis; et po-t (>auca omisit hmc.

b ~ T.tulus >n mar«(. m^. Vind. : Peanoslatis.
c Tiiulu^ ad marg. cod. Vind. : De Ariarus non re~ 1 Codd. Val. Reginac et alius Vat. cum Coust., «I

bapiiznndis. Titnlus in ms.Val. Reginae Exheeretieis : convcrtalnr.

nun ilticita ileraiione baplitmatis recipiendos, *ed in-
'"
Tiiulus in Vind. Quando (I.-ge cum Dion. Quod
vocatione Spiriius septiformis. non) licent alterius sp.nsum ad matrimonii jun, tam
mairunonium soriiii. ln ros- Y a.
<*
Vilj}. cuujuiss. Vai. Kejjiux, et Yat. 1342, a vc- i: Divn.
sonirt. i/»
 :

557 CODEX CANONUM ECCLES. tT CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL, 558

049 si desponsatam alii puellam aller a in matri- A Cap. VII. — l

VII. Veniamusnunc ad sncratissimos
monio possil accipere? Hoc ne fiat modis omnibus ordines clericorum.quos in veneratulae leligionis in-

quia benedictio quam nuplurae sa- juriam, ita per ve6iras provincias i calcatos alque
iuhibemus ;
illa

cerdos imponit, apud fideles cujnsdara sacrilegii in- conlusos charitate tua insinuante, reperimus; u t Je-

star esl , si ulla tran<gressione Violeiur. remiac nobis vocedicendumsit : Quisdabil capiti meo

f; AP . v. — b V. De liis vcro nou incmgrue dilectio arjuam, el oculis meis fontetn lacrymurum, et ftebo po-

lua apostolicam sedem credidit consulendam, quiac- pulum hunc die ac nocte (Jcrem. vit, 1)? Si ergo bea-

la pae.nitentia, lanquam canes et sues c ad vomiius tns propMicta ad lugenda populi pecata, non sibi ait

pristinos et volutabra redeuntes, et militioe cingulum, lactymas posscsulucere, quauto nos possumus dolo-

et ludicras voluptates, et nova conjugia, et inhibilos re percelli, ctim eorum qtii in nostro snnt corpore

denao appetivere concubitus quorum professam in- ;

compellimur faciuora deplorare? Praecipue quibus,
coulinentiam generati post absolutionem filii prodi- sccundum beatum Paulum, instautia quotidiatia et

oranium Ecclesiarum k indesinenler in-

derunt. De quibus quia jam non liabenl suffugium sollicitudo

pcenitendi, id dnximus deceinendum, ut sola intra cumbit. Quis enim in^rmatur^ el ego non infirmcr?

Ecclesiam fidelibus oratione jungaufoir, 6acr3e my quis scandalizatur , et ego non uror (11 Cor.xi, 29)?
steriorum celebritati. quamvis non moreantur, inter- » Plurimos enim sacerdotes Chrisli atque levitas post
gint ; a Dominicae autem mcnsae convivio segregentur longa consecrationis stiae tempora, * tam de conju-
ut bac saltem dislrktione correpti, et ipsi in se sua giis propriis quam de lurpi eoitu sobolem didicimus
errata casligent, et aliis exemplum tribuant, quate- procreasse, et crimen suum hac praescriptione dc-
iius ab obscenis cupiditatibus relrabantur. Quos ta- fendere, quia in veleri Tesiamenio sacerdotibtts ac

men, quoniam carnali fragilitaie cociderunt d viati- ministris gencrandi facultas lcgiiur altribula. Dicat

co munere, cum ad Dominum cceperint proficisci, per nunc mibi qnisquis ille est seetator libidinum, prae-

communionis gratiam volumus stiblevari. Quarn for- ceptorque vitiorum, si aostimat quia in icgc Moysi
mam et circa rnulieres qune se post poenitentiam lali- pas^lm sacris ordiuibus a Domiuo laxata sunt frena

bus poliutionibus devinxerunt, servaudam esse cen- luxuriae, cur eos quibus committebantur sancta s.m-
semus. ctorum prsemonet, dicens : Sanc.i estote, quia m ego
Cap. VI. — e VI. Praeterea monachorum quosdam snnctus sum, Bomihus Deus tester (Levli. xx, 7) ? Cur
atque monacharum, abjecio proposito f
6ancto, in oliam procul a domibus suis anno vicis sttae in tem-
tantam potestalis csse demersos lasciviam, ut priuS plo habitare jussi suntsarerdotcs? hac videlxei ra-
clanculo, Velut sub monasteriorura prsetexlu illicita tione, nc vel cum ttxoribus possent carnale exerccre
ac sacrilega se contagione miscuerint ;
postea vero *-*
commercium ut conscientiae integritate fufgenics,
;

k in abruptum conscientiae desperatione perducti de acceptabile Deo munus ofTerrent; quibtis explelo de-
illieitis complexibus libere filios procreaverint: quod servitionis suae lentpore uxorius usus 6oIius succes-
et publicae leges, et ecclesiastica jura condemnanf, sionis causa fuerat rclaxatus ,
qiiia non ex alia nisi

Has igiiur impudicas detestabiles |ue personas a mo- ex tribu Levi quisq^iam ad Dei ministerium fuerat
nasteriorum ccetu, ecclesiarumque conventibus eli- admitti praeccptus. Unde et Domihus Jesus cum nos
minandas esse maudamus; quatenus retrusae in suis suoillustrasset adventu, in Evangelio n protestatusest
ergastulis, et tantum facinus conlinua lamentatione 251 °l
uia ' e 8 em non venerit solvere, sed implere;
deflentes, purificatorio possint h poenitudinis igne et ideo Ecclesiae, cujus sponsus esi, formam castita-
decoquere : 250 "' c s ve ' a ^
' mortem saltem, so- lis voRiit splendore radiare, ut in die judicii, cura
lius misericordiai intuitu, per communionis gratiam rursus advenerit, sine macula et siue ruga eam pos-
pussilinduigentia subvenire. sil, sicut per Apostolum suum instiiuit, reperire.

Rpginae hoc est caput 2 eju-quo titulus De velandis : aliarum collectionum et editis, sanctitatis.
aliis co.ld.
qualiter. Apttd Justellum incipii De conjugnlium au- : Ms. Thuan., in abruptam consciehtiaf despcratio-
6
tem viotatione. lu vulg. Conc. post. edit. Itom., De D nem. Mox pro tibere <od. Oxon. habet illicite, male.
conjugali auiem violatione. Vide autem quae de vela- h Idem Oxon. delet poenitudinis.
diximus not. 16 in Sacramentarium
tione nuptiali 1
Tit. ms. Vind. : De clericis inconlinenlibus. Mox,
inense Septembri tom. II, col. 130 (nostri tom. 11 pro ad sacrati,simos Quesn. Vewamus ad sanclissi-
d
eol. 129, not. ). mos. Aliarum editionum lectionem ex omnibus 110-
« Alias. tii malrimomum. stris codicibns revocavimus.
i> Titulus in Vind. De hisqui pmnitentiam
: servave- i Vat. ioii, cum dtiobus Colb. Coustantii. calcatos
runl tuiniine. canones clmrilate; qua lectioue recepta paulo ante
c
Solus Quesn. , ad vomitum et volutabra. Mox , legendum es«et a qmbns, non qaos.
cod. Vind., et ad mililix cingulum. k
Solus Quesn. omittit indesinenter.
d Sic cun Const. et vulgatis noslri
cod I. Yind. et 1
Vulg. cum plerisque codd., tam de conjugitus
V>1. Ilcgin v. Quesnellus, viatici munere. Dion. Just., propriis quam eAatn de turpi coilu. Ms. Viud., de
,

Quibus lamen .... volumus subveniri. cunjunibus.

• Tit. in Vind. : De monachis cl virginibus proposi- "> Vulg. cum ms. Vat. Reginac, el ego. Mox vocem

tum non servanlibus. lu Cod. Vat. Reginae esl capnt Deus ex ms. Vind. ot ccteris editis adjecimus.
3, cui titultis pra'ponitur : De lnpsu monachorum vel n Ali.e edit., proteslutur, quia legem venirii impbr?.

monacharum, qni in codke Colb. altcritis cnllectionis iion sotvere. Haec postrema verba similiter effcriiiilur
leste Coustantio legitur. in duobus codd. Vat. Regiuae et alio Yat. lu cod»
f
Ua prima mauu in ms. Vind. ; secunda vero, cum Vind. oiniltunlur \occs scd implere.
 1 , :

55'J APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 5G0

Quarum sanctionum omnes sacerdoles atque levilae A co : Sacerdos uxorem virginem accipiat, non viduum %
insolubili lege constringiinur, ut a die ordinalionis non repudiatam, non meretricem (Ezech. xliv, 22)?
nostr v sobrietati ac pudiciliac el corda nostra manci- Quod secutus Aposiolus ex persecutore pruedicator,
pemus el corpora ; dummodo per omnia Deo nosiro unius uxoris virum (l Tim. iii, 2), tam sacerdniem
in his quae quotidie offerimus sacriflciis placeamus. quam diaconum fieri dcbcrc niandavit. Quae omnia
Qui autem in carne sunt, dicente eleclionis vase, Deo ita a regionum vestrarum despiciuniur episcopis,
placere twn possunt ; vos aulem jam non eslis in carne, quasi in contrarium f
magis fucrint coiistiiuta. Ki

std in spirilu; si tamen spiritus Dei habitat in vobis quia non est nobis de hujusmodi usurpalionibus ne-
(Roin, vin, 9; lCvr. m, 16). Ei nbi poleril, nisi in gligendum, ne nos iiidignantis vox Domini justa cor-
corporibus, sicut legimus (II Cor. vi, 16), sancns ba- ripial,qua dicitVidebas furem et currcbas cum eo; ct
:

biiare Spiritus Dei? Et qaia aliquanti de quibus lo- ponebas tuamcum adulteris poriionem (Psal. xlix, 18)
quimur, ut tua sanctitas retulit, ignoralionc lapsos sc quid ab universis poslhac Ecclesiis sequendum sit,
esse delleiit, his bac conditione misericordiam dici- quid vilandum, gencrali pronunlialione decernimus.

mus non negandam, ut sine ullo honoris augmenlo, Cap. IX. — « IX. Quicunque iiaque se Ecelesias

rn hoc qtio detecii sunt, quandiu vixeriut, officio vovit obsequiis a sua infantia, anie pubcrtalis annos

persevercnt; si lamen poslliac contincntes se sludue- B bapiizari, et lectorum debet ministerio sociari. Qui
rint exhib^re. 1 i vero qui iiliciti piivilegii cxcusa-
11
ab accessu adolescentiae us juead tricesimum aetatis

i one niluntiir, ut sibi hoc asserant veteri lege on- annum si probabilitervixerit, una tantum, et ea quam
cessum, noverint se ab omni ecclesiasiico * honore, virginem communi per sacerdoiem benedictioneper-
quo indigne usi sunt, apostolicae sedis auctoritate ceperit, uxore contentus, acolythus et subdiaconus
•Jejectos ; nec unquam posse venerauda altrectare esse debebit; post quae ad diacoaii gradum, si se
iii ysieria, quibus se ipsi dum obscenis cupiditatibus ipse primilus coniinentia praeeunte dignum probarit,
nih ant, privaverunt. Et quia e-xempla praesenlia ca- accciat. Ubi si ultra quinque annos laudabililer mi-
vere nos prsemonenl in futurum, b si quilibet nistrarit, congrue presbyterium consequalur. Exin-
episco-
pus, presbyter, atque diaconus (quod non optaraus) de post deceunium, episcopalem calhedram polerit
deinccps talis fuerit invenlus, jam r.uncsibi c
omuem adipisci, si tamen per haec tempora integritas vilae
per nos indulgenliae aditum intellig.it obseratum ;
ac (idei ejus fueril approbata.
qnia ferro necesseestexcidantur vulnera quae fomen- Caf. X. — • X. Qui vero jam aetate grandaevus me-
torum iion senserint mcdicinam. lioris propositi conversione provocalus ex laico ad
Cap. VIII. — d VIII Didicimus etiam licenter ac sacram militiam pervenire festinat, desiderii sui fru-

libere inexploratse vitoe homines, quibus etiam nu- C ctum non aliter oblinebit, uisi eo quo baplizalur lem-
merosa fuerint conjugia ad pnefatas dignitates, prout pore statim 253 leclorum aul exorcistarum nume-
cuique libuerit, aspirare; quod non tantum iilis qui ro societur, si tamen eum unam babuisse vel habere,

ad haec immoderata 252 ambitione perveniunt et hanc virginem accepisse constet uxorem. Qui dum
quantum metropolitanis specialiler pontificibus im- initialus fuerit, expleto biennio, per quinquennium
putamus ;
qui dum e inhibilis ausibus connivent, Do- aliud acelylhus et subdiaconus flat, et sic ad diaco-
inini nostri, quautum in se est. praecepta conlemnunt. nium, si pcr haec tempora dignus judicalus fuei it,

El ut laceamus quod allius suspicamur, ubi illud est i provehatur. Exinde jam accessu temporum ad pres-
quod Dominus noster data per Moisem lege consti- byterium, vel < piscopatum, si eum cleri ac plebis
Uiit, diceus : Sacerdotes mei semet nubant : et alio lo- k evocarit electio, non immerilo socielur. *

» Cod. Vat. Reginac, opere. beiensi. Codd. Pilh. et Colb. Iinjus co'lectionis alittm
Vind. cuin qutbusdam editis delet ti.
•>
litiilum praeferunl : Per quod (lcge quot) gradusaco-
« Ita omnes cndd. mss. et excusi, praeter Quesn., tylhus, subdiaconus, diaconus, presbuter, tel epitco-
apud qiiem legilur omnem per nos intelligat aditum pus fiat.
ette obserntum. bUndecim codd. apud Coust. dclent ab. Dein in
d Tii. in Vind. : De clericis quales liceal promoveri. Vat. 1542, pro ad tricesimum haheiur od xx wtalis sme
Hic titulus a DionyManis dscrepai. In cod. Vat. Re- D annum; qu;e leciio verior videlur; nam Zomiihis,
ginae hocest capui 4, eique litulus praefigitur : Peri- qui in episiola ad Esychium hasSiiicit litteris prae
clitari metropolilamim cum cum (lege eo) qui ii.digne oculis habuii, si ab in\antia, iiiquit, ecclesiaslicis mmi-
fuerit ordinaius. Cum hoc concinil velus cod. Corb., steriisnonen dedevit, inter lectores usqne ad vicesimwn
Perirlitare eum metropolitanum a quo aliquis iudigne atatis annum continuata obsertalione perduret.
fiicrtt ordinaius. Mox licenter scripsimus ex inss. » Tit. in Vind. De grandmvis : in Vat. Reginae,
Vind. et Vil. 1342, concineirtibus aliis vulgaiis. ubi esl caput b Qui ex laico grandwvus ad ctcrica-
:

Quesn., libenter. tum vu!t transire. Mnx vulg. Cotic. el Dion. Justelli,
e Solus Quesn., inclitis. Ms. Corb., inliibilos conversatione pro converAone.
motus
non eohibcnl. i Vat. 1342, promoiealur.
f
Idem Qtiesn. delet magis; etpost pauca, percellat v Idem Vat. cum Piih. el (4)lb. Lucen., edeumarit,

pro compial. Vulg. et codd. secuti sumus. Vat. Ue- Hanc Icctionem pra tulil Consiantiis. »o quod .riecu-
ginas, juste corripiat, qui dicit. mare sil e decem tinum veluti maxiine pracellcni^m
8 T it.
ms. Vind.
in De clericorum conversatwne. : ei ouniiiim dignissimum eligere. Cod. Vat. Itcgnue
In cod. Reg. est caput 5, cum titulo : Ctenci
Vat. ciini alio Colb., si in enm cleri ac ptcbis fuerit electio.
quanlis tcmporibus easc debcanl ut aii episcopnium per- Tliuan., Colb. , si eum seqinlur eleclio. Dionyaii
teniant. Idem omniuo tilulus est in collcctiooe Cor- regiuui exemplar, exsiiierit cltctio.
$51 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 531

Quisquis sane clericns viduam, aut cerle se- A quod si ultra ad sacros ordines quemquam
• XI. dc talibus
crediderint jissumendum el de suo, ct de eoruni
cundam conjugem duxeiil, omui ecclesiaslica?. digni- ,

mox nuilelur, laica sibi tanium com- siatu, quos contra canones et inlerdicta noslra pro-
lalis privilegio

niunione concessa, quam ita demum potciit possidere, vexerinl , congruam ab apostolica sede promendam
si niliil poslea, propier quod hanc pcrdat. admiltat. esse senlenMam.

b XII. paiimur in XVI. Explicuimus, ut arbilror, frater cbarissime,

Feminas veio non alias esse

eas ttnliitn qn:is propler nnhersa qua? digesia sunt in querelam, el ad singu-
domibtis clericorum , nisi

S"bs necessitudinum causas Itabitare cum iisdem las caus;is de quibus per filium noslrum Bassianum

synodus Nicamt permisit. presbyierum ad Bomanam Ecc'esiam , ulpole ad ca-

« XHI. Monacbos quoqne quos tamon morum pul tui corporis, relulisti, sufficientia, quantum opi-
,

gravitas et vitx ac fidci insiitulio s;mcla commendnl, nor , responsa reddidimus. Nunc fraiernitatis luaa

clcricorum offii iis aggie.nari et opiamus el volumus ;

animum ad servandos canoncs el lenenda decretalia

iia ut qui intra iricesimum a?t;.tis annum sunl d

, in consliiuia magis ac magis mciiamus ; ut ha c qu;e ad

minoribus per gradus singnlos , crescenie lenipore, tua consulta rescripsimus, in omnium coepiseoporum
provelianlnrordinibus; cl sic ad diaconii vel presby- noslroruin proferri facias nolionem, et non solnm
eortim i» '«» snnt dioecesi consiituti se.l elimi
leratus insignia matitra?. selatis consecraiione perve- B «I»'» .

niani ;
e nec slalim saltu ad episcopalus culmen ad Kiiivcrsos Carlliaginenses, ac Ba?licos, Lusitanos,

asccndani , nisi in his eadem qn.e singulis dignilali- aique i Cillicos, vel eos qui vicinis Libi collimiiantur

bus sMpciius lempora prxfiximus fucrint custodiia. hinc inde provinciis, haec quse a nobis sunt salubri
f XIV. Illud quoque nos par fuii providcre, ut ordinatione disposila, sub littcrarum luarum prose-

sicul poenilentiam agere cuiquam . non concedilur cntione miltantur. Et qttanquam slatuta sedis apo-

clerieorum, iia cl posl pueniiiidiueui ac reconcilia- stnlica-, vel canonum venerabilia definila nulli sa-

liouem nulli unquam laico liceat iionorem clericatus cerdotum Domini ignorare sit liberum, ulilius tamen
aique pro antiquilate saceidol i lui dileclioni tua
• dipisci; quia quamvis sint omniuui pcccatorum con-
lagionc mundali, nulla tamen debcnl gerendornm esse admodum polerit gloriosum, si ea quae ad te

sfcciali nomine generaliier scripia sunt, per unnni-

8acramentorum inslrumenta suscipere , qui liudum
Inerint vasa yiliorum. ntitatis tua? 255 sollicitudinem in universorum fra-

nosirorum notitiam perferantur; qualcnus el

254 ^. b' E l
I ' 11 ' n n ' s omnibus qu;e in repre-
Iruin

licn^ionem veniunt, sola exeusatio ignoraiionis ob- quae a nobis non inconsulte, sed provide sub nimia
cautela et deliberalione salubriter sui t constituta,
temlilur, cui nos inlcrim solius pielatis intuitu ne-
C intemerala permaneant; et omnibus in poslerum
cesse est clementer ignoscere : quicunque pocnitens,
quicunque digamus, quicunque vidune marilus ad sa- exctisaliomhus aditus, qui jam nulli apud nos palere

cram militiam indebile pott rit, obstruaiur. Daia k quarto Idus Febr. Archa-
et incompcti nter irrepsit,
liac sibi conditione a nobis vcniam intelligat relaxa- dio et Bautone viris clarissimis consulibus.

lam , ul in magno debeal compularc benehcio , si

u
CAPITULUM XXX.
adempla sibi omni spe promotionis, in boc quo in-
venietur ordine perjctua slabilitaie permaneat
1
Epistoia papee Siricii ad diversos episcopos missa.
'
sci-
lufi postbac prov ncai um omnium summi antislites, Optarcm semper, fratres charissimi, m dilecliom et

» Tii. in cod. Vind. : Quod clericus qui secundam in prcrferunl codd. Vai. Reginae, Dion. Justelli , et
duxerit uxoretn deponatur. Mox plures codd. et edil., Coustanlius.
uut viduam. h Alias. prorccliow/s.
b Tit. in ms. Vind. : Qum femince cum clerkis lia- • Qnesnellus , scianique , repugnanlibus cseleris
bitent.
cdilis ei anliqtiis m^s. codicibus.
c Tiiulus iu ms. Vind. : De monachorum promo- Ila Viiul. Vat. Rcg. et a'ius Vat. cum plerisquo
i

tione.
n aliis inss. latidatis a Coustantio, qui cum Corb. p|
d Vulg. Conc. post edilionem Rom. addunt digni.
Quesnel'0 Gallicios recepil. Mox Vat. Reg. cum aliis
Mox in Vai. Reg. et secunda manu in ms. Vind., ut
e.liiis, collimitant. Scd passive usttrpavit Solintis.
in vulg., promoveantur ordinibus. k Sic codd. Val. Reginae et Lucen. cum iribus
« Duo mss. Colb.
et Gcrinan. Cotislantii, nec sta- prob» noiac exemplaribus apud Coustanlinm. Al.,
tvn ad. Val. Reginie cum Iribns mss. ejnsdem Co;i-
cmn rns. Vind. cajler* ediliones, idus. M>>x yoros m
sianlii, nec taltmi ad. Ms. Corb. cnm aliis nonnullis
viris clarissimis , qu;e nonniillam dUficultalem inge-
nncsaltuad. Ex iitraquc lectione cdili cum codd. no-
rnnl, abstinl, tcsle Cousiamio ah aiiliqiiioribus mss.
siraa colleclionis,nec slalim sallu ad. Isid. cum Mer- libiis, ac inter caitcros ab exemplo Begio puri Dio.
lino et Crab., nec per sultus ad. Mox Vai.
R. g. delet nysii. lu V;il. 1342 bcec notaiio cbronica dee-t.
superius. llisp. el Is;d.,
1
Pncier codd. bnjus colleclionis
1
,

lil. in cnd. Vind. Qnod pcenilens nnn fiat cleri-

:
hanc epistolam reperimus in duabus aliis collectioni-
cus. In duobits vero aliis codd. Iiujus collect. Thiian.
bus, niniiiiim in Vat. 1342 el Additionibus Dionysia-
d dudum fueiant vasa vitiorum honorcm
Pilii. :.Qui , seu in codd. Vat. 5845 ct Vallic A 5. Inscnptio
i.is,
tlericatutnon adipitcanlur. Ms. Vat. Reg. rapnt 7. quain dedimus est in codd. Vindeb. ae Tbuan. hujus
sLnat cttrn liiulo : De laicis poenilentibus nutlum ho- collectionis ,
norem adipisci debere.
* TiUilus iu Vind. ms. : Ul si per ignoranliam por- » Edit. Conc. cum ms. Vallie., dilectioivs et pacis
nitens bigamus, vel vidua> maritus clericut et pacisvettrir
faclus fuerit, vestrai tinceriiatis , Coust., dileclionis
non promweaiur. Mox his omnibus deleta praeposilione sinceritati.
563 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. 5G4
pacis ve.»lrx sinccrilali gaudia nuntiare, ita ut vicis- A vot »n restmentis ovium; intus au'em sunt lupi rapaeet.
s<m discurrenlibus liltcris sospitatis a indicio juva- a fructibus corum cognoscelis eos (Mutih. vin.il) : hi
reniur. At vero quia b non patilur quiete nos vacare sunt videlicet 6 qui quasi ulilitale Cliristianos se ja-
ab incursione sua liosiis anliquus, ab iniiio mendav, clant, ul sub velamenlo pii nominis gradientes, domum
inimicus veritatis, xmulus hominis (quem ut deci- oralionis ingressi sermonem serpenlin.e disputalionis
perel, se ante decepit), pudiciti;i' adversarius, Iuxu- efTundant, ul sagilient in obscuro rectos corde (Psal.
lix magister; criidelitalibus pascitur , abslinenlia x, 3), b atque a veriiate catholica avertcndo ad
• puniendus, odit jejunia, ministris suis prxdicanti- 257 suae doclrinx rabiem diabolico more transdu-
bus 256 d« m dicit esse superflua, spem non habens cant, atque ovium simplieitatem defraudent. El qai-
de fuluris, Apostoli senientia d repercussus dicentis : dem multarum hxresum malignitalem ab apostclis
Sianducemut ct bibamus , ctas enim moriemur (I Cor. nunc usque didicimus , et expcni probavimus; sed
xv, 32). infelix audacia ! o desperatx mentis asiu- nunquam lales ' canes Ecclesix myslerium latratibus
tia ! Jam incognilus sermo hxrelicorum inira Eccle- f.iligarunl, quales nunc subito hostes fidei erumpen-
siam cancri more serpebal, ut occupans peclus, to- les, doctrina perfidix pullulata, cujus siut discipuli
tum iiominem prxcipitaret in mortem. Et nisi Do- verborum fruclibus prod.deruil. Namque cum alii

minus Sabaoth laqueum quem paravcrat dirupisset , jj bxretici singula sibi genera quxstionum male inlel-
scena tanti mali el bypocrisis publicala multorum ligendo proposuerint convellere atque concerpere de
simplicium corda traxerat in ruinam ; quia facile ad divinisinslilulionibus, islinonhabentesvestemnuplia-
deteriorem partem mens humana transduciiur, e vo- lem i sauciant catholicos, novi ct veterisTesiamenli,
lens per spaiiosa volitare quam arctx vix iter cum ut dixi , continentiam pervertenles, et spirilu diabo-
labore transire. Qua de re necessarium satis fnii, di- bco interpretanles, illecebroso atque ficto sermone
leclissiroi mihi, qux hic gesta sunt, ad vestram con- k aliquantos Chrislianos cceperunt jam vastare, alque
stientiam cognoscenda mandare :
f
ne ignorantia cu- dementix sux sociare, y
intra se conlinentes nequi-
bispiam sacerdolis pessimorum hominum Ecelesiam lix sux virus. m Verum illecli blasphemius suas con-
irrnmpeinium sub religioso noniine contagio violaret, scriptione temeraria publice prodiderunt, et despe-
sieui si rptum est, Domino dicente : Multi veniunt ad ratx mentis furore conciii" passim furorem genti-

foIlectioni<, nec non in mss.Ilisp. et lsid.,qui po- qux de Joviniano a S. Hieronymo tradiinlur lib. l et
stieiiiiaddunt rdversus Jovinianum hosreticum ejusque n, ubi eum depositis monachi vestibus, liueas el se-
tociot ab Ecclesice unilate removendos. S. Isidorus ricas susrepisse affirmal. Couslanlio magis placel
llispalensis lib. de Scripl. Erc.es. c. 3, nosiram in- vulgata lectio mss. Hisp. et Isid. probata, qui subtili-
kcriptionem confirniat, scriliens hanc epislolam ad ter Christianos sesejactant. Nos vero eam qnam vetusti
divesos cpiscopos missam. Dux colleetiones a no!;is noslrx cnlleciionis codices aliiqne aliarum vetustio-
inventx titulum sic exhibeul Epistola papw Siricii :
C rnm collectionum prxferunl, etsi non salis explorala
per universos, vel per omnes episcopot missa: ac pro- videalnr, expungere noluimus.
pterea Couslanliiis perperam lapsui meinorix Mabil h Vnlg. Concil. post Rom., atque veritatem calholi-

lonio trilmii, cum in llinerc Iialico ex cod. Yallicel cam pervertendo; Labb. , verlendo; et paulo post in
lano hanc inscrii lionem prnduxil. Dux al x inscri- maiy., ab aposlolicis temporibus nunc usque.
pliones prosiant quas in nullis codiribus nacii sumns :
1
Tlman. delet canet. AddilQoesn. in marg. lege :

altera in editis Concftorutii posl Crabbum , Siricius latrantes fatigaruvt. Cod. Val. 6845 pro faligarunt
Mediolanensi Eccleshe; aliera apud Quesn., Epistola habet fugarunl. Dein edit. Rom. , quales isli nunc
Siricii papce ad omne* episcopos Italiw super damva- sulito erumpentes doctrina perfidia? polluti hostes fidei,
Uonem Joviniaui, el reliquorum hanelicoru n virginitati q ;i cujus sinl. Texlus leciio esl cxteroriim-eodicum,
deroqantium. exceptis Vat. I3i2 et Vallic, qui cum Thuan. et vul-
a Vulg. atldunt vestrte Mox c>dd. Addiiionnm Dion. gatis cnnciliorum habent polluta.
cum edilis Concil., ind cio juvuremur. Merlin., ir.dicia i Vallic. et Vat. 5845 cum cxteris vulg. sauciantes.
[uvarewur. Quesn. , ihdicio juvarelur. Prxtulimus Dein voces et spiritu diabolico interpretantes dcsunt
cum Cnust. conseniienlibus pierisque mss., indicio
, in m«. Oxon et in rdit. Rom.
k Sic ex nostris codd. et omnibm vtilpatis ; nisi
juvmentur, scilicel gaudia.
b Ed. Rom.. vuuquam patitur nos quietos ab incur- quud edit. Conril. cnoi cod. Tbuan. nliquol Christiunot
sione sui vacare. Codd. Vallk. el uterque Vat. ha- prxferunt. Solus Quesn. aliquanlos liomanos.
benl pariter vos quietos. Oxon., quieti nos vacaie ab 1
Qucsn. addit non, nullo noslro neq.ieCoustanlii
incursdtione sua. Vind. quoque ab incursalione sna. ,
jq
codice suffragante.
c Ed. Rom., punilur. Qnesn., torquelur. Omne.s no- m Posl vocem virus Rom. ed. subjicit, prwferenet
stros codices, et Const-inlii secuii sumus. Mox pro sr. tanquam electi, blasphemias tamcn suas conscript.ont

minisiris Vmd. ms. habel discipulis. temeraria publicarunt , et desperala, eic Qnesn., \ e-
d Ed. Rom.. percusxus, rum electi eorum blasphrmias suas, etc. Vox eorvm,
« Eadem edilio vialens per spatiosa ambulare.
,
qux in plerisque codd. deest, Couslantio intcrpola-
Ilisp. ellsid., volens ivagis per sputiosam viam ambu- lionis suspecta videtor, quasi Joviniano ac sociis,
lare. Mox pcr laborem iu codd. Vailie. tt Val. Addi- pcrnide ac Manichxis, sui fuisseni elrcli, quod nnllus
lionum Dion. memorix prodidil. Ipsi autem magis placeret Veriim
f
Al. ineiulost', ne ignoranlium. Posl nonnulla cod. detecli blaspheniias suas , elc. , si le< tio detecli aliquo
Vind., in vestibus ovium. codice probaretur. Rccepimus autem lectionem Lab-
s Il4 oinin s nostri trium collrrtionnm rodd. Vind., bei Verum illecti, qmm
duo (odd. nostr.i- colleclionis
c Colh. et Piili. aliusque Colb. cnmprobant.
Vat. I3i2 et Vallic, aliusque Vai. .«Si5 roncii.en- ,

iibus Pith. ei Colb. Alius Colb., qui quasi quadam uti-

n Ed. Roiu., passim in favorem genliiium te prodi-
titate : quod runi iion prnbaretur a Quesnello, subsli- derunt. Coust. ciim Cr.iblto, passim in favorem genli-
luil «jui sub vestium vilitate. Id vei o non solum nul-
:
lium publicarunl. Nostri codd. Vallic. et ulerque Vai.,
liug codicis suUra io fultitur, sed opponitur etijm iis
r
passim in furorem , vel in furore gcnlilium publice u
 ; ,

5G5 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS. APOSTOL, M

liuru publicaverunt. Sed a fidelissimis 258 Christia- A CAPITULUH XXXI.
nis, viris geneie oplimis , religione praeciaris, ad ^ Jtem Rescriptum episcoporum ad quem supra.
meam liumilitatem subito * scripiura tiorrifica vide- Domino dileeiissimo fra'ri Sjricio, Ambrosils, '
Sa-
binls, Basmanus , et cxieri.
tur esse del.ila, ut sacerdotali judicio dctecia divinae
legi contraria spiritali scntcntia deleretur. Nos sahe Rccogiiovimtis in litteris sanciilatis tuac boni pa-
b nuptiarum vola non aspernanicr accipimus, quibus storis excubias, i qui diligenler commissam tibi ja-

velamine intersumus; sed virgines, quas nupii* nnam serves, et pia solliciltidine Cbristi ovile cusio-

creant, Deo devoias niajore honorificentia munera- dias; diguus quem oves Domini nostri audiant et

sequantur. Et ideo k
mus. Facto igitur presbyterio constiiit doctrime no- quia nosli ov.cnFas Cbrisli, lupos
slrae, id est Christian* legi, « esse contrri im. Unde facile deprebendis, et occurrhs quasi providus pastcr,
Apostoli secuti praeceplum ,
d in eos qui alitid qu;im no k i»ti morsibus perfidi;e suce feraliqne uluiatu ovile
quod accepifuus, a.nuntiabant, omnium nostrmti lam Doiuinkum dispergant. Laudamus hoc, domine fra-

presbyterorum et diacOnorum ,
quam ctiam totitis ter, nobis dileclissime, et loto conceiebramus afTcctti.

cleri * tin.im scilote fuisse sen emiam : ut Jovinia- Nec iniramur si luporum rsbiem grex Domini per-
nus, Auxentius , Genialis, Germinator, Felix, ' PIo- borruerii, in quibus Christi vocem non recogirovit.

tinus, Marcianus, Januarius, et Ingeniosus, qtii ait- B Agrestis eniin ululalus est , nullam virginilatis gra-

clores novae ha-reseos et blasphemiae esse invcnti liam, r.ullum castitaiis ordinem n reservare, pro-
suni, divina sentemia et nostro judicio in perpetutirn miscue omnia velle confunderc, diversorttm gradus
»lan n.ili extra Ecclesiam remane ent. Quod custodi- abrogare meritortim, et paupertatem quamdam coe-
litram sanclilalem ve>tram tftfti ambigeus, b.cc scripta lestium remuneratiohuin iuducere : quasi Cbristo una
direxi per 259 fralres et 8 compresbyteri s nreos sit palma quam tribuit, acnon plurimiabundenl tituii

Crescentem , Leopardnm, et Alexarndrum, q'ui reli- praemiorum. 260 Sirnnl;»nt ° se isti non donare
giosuni olficium fidei possint spiritu adimplere fer- conJHgio : sed quae potesl laus esse coiijogii, si nulla
venli. virginitatis esl gloria? Neque vero nos sanctilicatucu

fidelhsimis. Vind. cunvaliis antiqnis mss., publicarunt esse senlentiam. Uimus et Lab. , una susatata f.At
a fidelissimis: nbi lacuna apena est, i|Uaiu QuesnelLs Sentenlia.
Bupplcvil sie publicarunt. E'>rum aafem rnsania a
:
f Vat. 1342, Ftotinus, Vititic. et alius Vat., Flon-
fidclissimis. Solam voeem sed cttm aliis editionibus linus. Mox vnlg., inceutores jto auclores.
supplendam credidimus, licet nulli nostri codices 8 Vat. 5845, cum edit. iiom., presbytaos. Iu fiue
suffragium ferant. eadem edilio, ferventi.
• Quesn. , per scripturam honorificam videiur esse C h Exslat
codd. htijus collectionis, ac pranteroa
in
perlala, ut deleeia contraria. Ed. Rot«. Scriptura : in Vat. in Vallic. A 5 el Vai. 38^, alque in
1342,
tiorrifica videniur esse delati, ul .... detecti .... delean- colleclione aiictioti Isid. qu;e invenitur in Vat. 1540.
tur. Leclionem antea vulg. et Cousl. rcvocavinius, iu simili Remigiano, el apttd Merlinum. Iia quatior
cuni pnesertifn et codicibtis nostrae Coilectionis pro- diversa^ originis collectiones hoc rescriptum pr.rfe-
bcti-r, in qnibus soluin pro horrifica babetur hono- runt, qoaruni primae duae llalicaa sunt, alitc du;c G;d-
rica, mendoso : horrifica enim scriptura vocatnr quae licana?. Titnlum ad ms. Vmd. exemplmn redcgunus.
aniea conscriplio temeraria appcllata est, Joviniani Quesn. Rescriptum bcali Ambrosii cwterorumque epi-
:

quidem scriptorum, inqttit S. Ilierohyinus lib. vn, scoporum super eorumdem dcmnalione.
lanta barbaries est , rt tantis viliis spurcissimus sermo 1
Veteres iibri duaruni colleclionnm Ilalicartnn
eonfmus, ui nec quid toquatur. nec quibus arqumeniis Vat. 1342 et Vallic. A 5 ac Vat. 5845, cttm edii.
velit probare quod loquilur, potuerim inieltigere. Nosiri Rom.,carent nomine Sabinus et legttnt Bnsianus.
cot'd. \';.llir. et duo Val. 1342 et 5845, pro deteanlur i lidem codd. cum edit. Rom., qui fideliter.

babent delerentur. k Solns Qtiesn., quia in oslio contra oiicuias.

M"X
Codd. Vallic. et Val. cum antiquis vulg. Concil.,
•>
duo codd. laudati Vat. 1542 et Vallic, deprehendes, e(
nupiias non aspernanter. Mox Labb. el Cottst. , non occurres.
aspernantes. Dein Rdm. edil., velamini inlerfuimus 1 Vocem isti,
quam prajferebant vitlgati, delevit
sed 1'irginum nupiias beo devotas.. .. honoramus. Vo- Quesnellus. Enm nos revocavimus ex oihnibus nosTis
ces quss nvptice creant omillit Meriinus cum duobus codicibus, in quibus solum pro isii mendose scriptnmi
laudatis mss. Val. Dein apud Labb. et in cod. Vat. i\ est inis.
1342, veneramur pro muneranms ; duo alii codd., ve- m Codkes duarum collect. Ilalicarum , Nec mi-
neramtis. remur.
* Editi Cnnc, Thuan., quosdnmesse
esse contraria. n Vu!g. Conc post edit. Rom., scrvare.
contrarios. Queso., esse conlrariam eorum senteniiam. Binius et Lab., se ista donare conjugio. Quesn.
Qtiae duo postrema verba delevimus cum mss. Vind. se isti non damnure conjugia, niinus recte. Nemini
ct Pith. hujus collectionis; refertur autem ad Scri- enim Joviniauus in suspicionem venit quasi nuptiis
ptttram, quam Cbrisliani Siricio obtulerunt damnan- reipsa damnarei, el solum simtilate non reprchende-
dam, si divinoe legi conlraria saccrd jtali judicio dete- ret. Iumio eas nti bonorabiles landare affectabat, et
gerctur. ut iis faveret virginitalem reprobabat. Nostrce colle-
d Qnesn., ob omissam boc loco pracpositionem in, ctiotii- leclionem mutare noluimus, qttam probant
dein scripsit annuniiabant, excommunicavimns. Om- codd. Vind., Pitb. ac Thuan. (bic solum habet conju-
nium erqo nnstrum. Ctun vero alii vulgali ct mss. co- gia), ncc non mss. Remig. et Merlini. Cotist. delctu
diccs iguoreol excommunicavimus, et cruo, ad sensum non cdtdit se is:i donare conjugio (nescimus quo ve-
eliiiei dura satius dttximus 3dd*re pra?pOsitionem in, teri libro fultus), suspicaturque priinam leciionem
qnam scnsum imperfectutn reliuquere cum vuigaiis, fuisse honorare conjuaium, Cnb. , se isti ccndonare.
qtti pro eos qui aliud prxferunt quia aliter. Qualuor Melius forle se isli Iaudare conjugw, quibus coliap.rent
nosiri codd. habeni eos qui el tres aliler pro uliud., Sequenlia : sed qnve laus, etc. Al cilra codicum (idejji
e
bdit. Rom. , nna juit tala sententa. Crab. et liilnl andemus.
fciei!. cum IUS8. liisp. ei Isid., uuam facium conttat
 ,

567 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OrERA. S08

a Chrisio esse conjugium negainus, divina voce di- A dem, 38). Haec est Virgo qtiac in utero eoncepit, Virgo
cente : Erunt ambo in una carne, a el in uno spirilu quae peperit filium : sic enim scriptum est: Ecce
(Gen. ii, 24; ilailh. xix, 5); sed priuscst quod nali Virgo in utero accipiet et pariel filium (Isai. vn, 14).

sumus quain quod effecti, multoqtie piaeslantius di- Non enim conoepluram tnntummodo virginem, sed
viui operis my>tcrium quam humanae fragilitatis re- el pnriluram virginem dixit. Quae est autem illa

iuedium. Jure laudalur bona uxor, sed melius pia porla sanctuarii, h i!'a exierior ad orientem, quae
virgo praeferlur, dicenle Aposlolo : Qui jungit viryi- manel clausa? Et nemo, inquit, » pertransibit per

nem suam , bent facit ; et qui non jungil, melius facit eam ; sed solus Deus Israel transivil per eain (Ezecli.

(I Cor. vn, 58); haec enim cogitat quae Dei sunt, illa xi. iv, 5). Nonne haec porla Maria est per quam in

quae mundi. Ilia conjugalibus vinculis eoliigata esl; hunc mundum Redemplor inlravit? Haec est porla
haec libera vinculorum. llia sub lege, ista subgralia. jiistiliae, sicul ipse dixil : Sine nos implere omnem
Bonum conjogium, quo est inventa posieriias snc- justitiam (Matth. ui, 15). llaec porta est Maria de qua

cessionis humanae; sed melior est virginilas, pei scriptum est : Quia Dominus i pertransivil eam, et erit

quam regni coeleslis hasreditas acquisita, et coelesiium clausa post partum (Ezech. xliv, 2) : quia virgo con-

ineritorura reperia successio. Per mulierem cura suc- cepil et genuit. Quid autem incredibilc,
si contra

usum naluralis originis peperit k per-

ces>ii ,
per virginem salus evenil. Denique speciale B Maria et virgo

sibi donum virginitatis Chrislus elegit, alque inlegri- manet, qtiando conlra usum nalurae mare vidit et

lalis munus exhibuil, alque in se repraesenlavit, fugit, atque in fontem suum Jordanis fluenta remea-
quod elegil in maire. Quanta amentia funesiorum la- runt? Non ergo excedit fidem qnod virgo peperit;
iratuum , ul iidem dicerenl Christum ex virgine non qnando legimus quod et petra evomuit aquas, l
et

potuisse generari, qui asserunt ex mnliere editis liu- in niuri speciem maris unda splidala est. Non excedit

manorum pignorum parlibus virgines permancre! fidem quod homo exivit ex virgine, quando petra
Aliis ergo praestat Chrislus ,
quod sibi , ut dicunl fontem profluum scaturivit, ferrum super aquas na-
praestare non potuit? Ille vero b eisi carnem susce- tavit, ambulavit homo super aquas. Krgo si hominem
"

pit, etsi homo faclus est, ut hominem redimeret atque 262 unu a porlavit, non poluit bominem virgo ge-
a morle revocarel, inusilato lamcn c quasi munere
, nerare ? m At quem hominem ? De quo legimus : Ei
vcnit in lerras : ul quematJmodum dixerat : Ecce fa- mittet istis Dominus hominem qni eos faciet salvos, et

ciam omnia nova (Apoc. xxi , 5), partn imma^nJatac notus erit Dominus .Egijptiis (Isai. xix, 20). In veleri

virginis nascereiur; et sicut scri|>tum esi, crederetur itaque Tesiamento, n virgo Hebraeorum per mare
nobiscum Dar>. Sed d de v a perversiialis produnturdi- ;
duxit cxercitum; in novo Tesiamenlo virgo, Regis
cere:261^ irgoconcepit, sed nonvirgogeneravit.Qnx C aula ccelestis, electa esl ad salulem. Quid autem
potuit ergo viigo eoncipere, » non poluit virgo gene- Eliam viduitalis atlexamus praeconia, cum in Evan-
rare, cum semper conceptus praecedai, partus se- gelio posl virginis celeberrimum parlum, Anna vidua
qualur? Sed si docirinis non crediiur sacerdolum, subro^etur : quae vixerat cum viro suo annis seplem

credatur oracuis Christi , crcdatur monitis angelo- a virgihitale sua : El hccc vidua annorum ocloginta
rum dicenlium : Quia non esl impossibile l Deo omne qualuor, quoe non discedebal de templo, jejttniis et

vcibum(Luc i, 37) : credamr et Symbolo apostolorum, obsecrationibus serviens die ac nocte. Merilo ab illis

quod Ecclesia Romana inlemeratum semper custodil viduitas despicitur, ° quae solet obscrvare jejnnia,

rt servat. Audivit Maria vocem angeli, el quae ante quibus se doleiit isli aliquo lempore esse maceralos,
dixeral ; Quomodo « erit istud ? non de nde genera- et propriauo ulciscuntur injuriam , quolidranisqtie

tionis inlerrogans, lespondit postea : Ecce ancilla conviviis usuque luxuriae laborem obslinentiae pr«-
Domini : contingat milii secundum verbum tuum (Ibi- pulsare desiderant; qui nihil reclius faciuut, quam
a Vat 1342, el unus spirilus. Post pauca, pro my- similiter allegavit. Postea solus Quesn., ingrestus est
steriitm Oxon. cod., ministerium. pro intravil.
n Vind., si carnem. Vat. 1342, sicarnem suain. Vat. Vulg., pertranttirit per eam. Mox addidimus voces
i

5845, qui carnem suam suscepit. Binitis ct Lah. awi , post paitura, a Quesnello omi^sas, ex solo Oxon., re-
sic carnem suscepit elsi homo. Herlin. cl Crab., sic nilenlibus caeteris inss. et cxcusis.
cariif.m susccpit, et sic homo. k Solus Quesn., virqo
est.
c Quesneilus omissa pericula quasi cum vnb.Con- D 1
Tres coild. unus Vallic. et duo Vat., et in montis
cil. pro munere scnp-it itinere. Lectionem Merlini et specieni. Mox, Non ergo excedit in plerisque vulg. et
Cousl., quam omncs noslri qualuor codd approbani, uiroque cod. Vat.
resiiiuimus. m Sic Coust. Merlin. et Labb., ul in ms Remig.,
,

d
Solus Quesn., renilentibns omnibus nnstris mss. favenlibtis Pilh. et Colb., in quibus exstat &d quem
el excusis exemplaribus, ipsoque Thuan., ediiiii devii hominem. Quesn. cum aliis edilis, Atque hominem.
a via vcritalis. n Qiiesn. cnm plerisque mss. et edilis, vir,ja. Cor-
e Codd. Vallic. et Vat. 5845, puncto interrogalionis reximus ex nosiro Vind. cod. cum Labb. et Coust.;
sublaio, delenl non. non enim virga Aaron sed Maria virgo ejus soror ,

1 Quesn., apud Deum. cum Maria firgine comparalur, ut Ambrosius expli-

e Al., fiet. cat iu Exhort. virgin.,c. 5, n. 28, el de Ioslil. Virg.,
L Vulg. repctunt porta illa. c. 17, n. 106. Posl patica edit. Rom., virja Regis aula
Cod. Vind., perlransivit eam. Mox vulg., nisi solus
• coelestis ; et in Breviar. Rom. ctun coil. Val. 5845,
Deus lsrael. Dein Coust., transibil per eam, quia S. virgo generis aula coslcslis.
Ambrosius in lib. de lustit. Virg., c. 8, huuc locum Val. 1342, qui ttolunl observare.
 ,

B69 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITLTORUM S SLDIS APOSTOL. R79

qnod ipsi se suo ore condemnant. Sed Deum nie- A ideo huc veneruni, ne superesset locus in quo nou
a

luant, nc in istis illud jejttnium reputelur. Elig;inl damuarenlur; qui vcre se Manicliaeos probavertwil,
q iiod volunt, si aliquando jejiinaverunl, gerant ergo non credenlcs Bquia ex virgine ulique venisse

boni facti sui pocnilentiam; si nutiquam, suam crgo non creditur. Qu.Tnam bx& esl suppar novornin
b Et Judxorum amcntia Si venisse non credilur, nec
ipsi inleraperantiam ct luxtiriam confitcantur. ?

iidcm (iicuiit, Paulum magistrum luxorise fuisse. At carnem creditur suscepisse. Ergo in pliantasmate

quis sit s brietatis magisier, si fuit ille luxuriie? visus est, in phantasmate crucifixus esl? Sed nobis
qui casiigavil corpus suum, el servituli redegit, atque in veriiate crucifixus est, in verilate Redemplor est

jejtiniis mullis se debilam Chrisio observantiam de- noster. Manichxus est qui abnegal veritatem, qui
tujisse memoravit (l Cor. ix, 27; II Cor. vi, 5, et n, 27) carnem Chrisli negat; et ideo non est illi remissio
« non ul se laudarel, sed ut nos quid sequeremur peccatorum ; sed est impietas Ifanichxorum. Quam
doceret. llle ergo luxuiiam docuit qui ait : Quid et clemenlissimus imperalor exsecratus est , et oiniies

adlmc velut viventcs de hoc mundo decerniiis ? ne (eti- qui illos viderunt, quasi quxdam contagia refoge-
geritis, ne atlaminaveritis , ne gustaverilis ,
qua sunl runt: sicut testes sunt fratres et compresbyleri no«
omnia d ad corrupielam (Colos. n, 29); qui ail : A'on o stri Cresceus, h Leopardus, et Alexander san cio
in indulgentia corporis, non in honore aliquo ad satu- ferventes Spiritu, qui eos omnium exsocralione da-
ritalem ei diligentiam carnis(Ibid. 25), non in desi-
l, mnatos, l
Mediolanensique ex urbe profugos 264
deriis erroris, sed in spiritu, 263 <I U0 rcnovamur, reliquernnt. Iiaque Jovinianum, Auxeniium, Germi-
esse vivendum (Ephes. iv, 22). Si parum est quod natorem, Felicem, i Plotinum, Genialem, Marcia-
Aposlolus dixit, audiant proplietam dicentem : El nmn, Januarium et Ingeniosum, quos sanctitas tua
cooperui in jejunio animatn meam. Ergo qui non damnavit, scias apud nos quoque sccundum judiciiim
jcjunat, intectus el nudus est, et patet vulneri. tuum csse damnalos. Incolumem te el florentissimum
Dcnique si Adam se texisset in jejunio, iiudus non Deus noster lueatur omnipotens, domine dileclissime
fuisset e effectus. Ninive se a morte jejunio liberavit. frater. Item subscriptio k . Ego Eventius episcoptis
El ipse Doniinus ail : Hoc genus non ejicilur nisi pcr saluto sanclitatem tuam in Domino, et huic epistolx
oralionem el jejunium (Mutth. xvn, 20). Sed quid subscripM. Maximus episcopus, Felix episcopns,
plura apud magistrum atque doctorem ? cum jam Bassianus episcopus ,
l
Theodolus episcopus. Es
dignum f
prxmium illi relulerint perfidiae sux , qui jussu Domini mei episcopi Geminiani, ipso prxsente

a Coust. cum vulg., Scd et metuunt ; additque in C vetusliorum codicum manca sit , lnijus collectionis
vetcri Reinensi codice legi si Deum metuunl : credil codices seculi, lacunnm punctis designavimus, recte-
legcudum si demvm metuunt , qua lectione recepla que suspicari videtur Couslaniius eamsuppleri posse
dein interpunciio mutanda esset. Nostrorum codiciun sic : non credentes quia ex virgine natus esl Christns.
lect onem liaud desereudam credidimus. Mox solus Si autem non nntus est cx virgine, utique venisse non
Qucsn., reputei pro repulelur. creditur. Repelilio vocum ex virgine sallui, ut solet,
b Quesn., Et iidem dicant. Alii vulg. ante Coust., locum prxbuit.
Et ideo dicunt. Prxtulimus lectionein mss. Vind., h Leopardus Quesnello excidit : est in onmibus
Pith., Colb. el Remig., cum quibus omnibusque vulg. nostris codd. alque vulg^iis.
scripsimus At quis. Solus Quesn., Et quis. 1
Vulg., Mediolanensi ex urbe qurisi profugos retu-
« Cod. Vind., ul non sua taudaret. Alix edil., non lerunt. Codd. Vailic. et duo Vat. habenl tanlum quasi
ut se suaque laudarel. Coust. cum suis mss., non ut profugos.
suam (id esl observanliam) laudaret. i Vat. 5845, Protinum. Dein, et Ingenium h\ mss.,
d Vat. 1342, corruptibilia. Vind., corruptela. Alix Vind. el Pith. cum Merlino.
edil., in corruplelam. Mox Cousl. et Harduinus in k Edit. Rom. ex concilio Aquileiensi an. 381, no-

nolis , qui eliam ait. Dcin idem Val., el in ditigenlia taniibtis Patribus Renetlictinis jn editione Ambrosii,
carnis. praeter maiiuscriotorum (idcm lias stibscriptiones in—
* Solus Quesn. cum Oxon., ejectus; el dein, in ora- terpolavil sic : Ego Ambrosius Mediolanen. Ecclesim
tione et jejunio cum quibusdam codicibus, non vcio episcopus subscripsi. Eventius episcopus Ccnetensis
cum Vind. ali sque quamplurimis. saluto Maximus episcopus Emonensis. EeHx epi-
Quesn. cum iiuibusdam c«>dd., pretium; et dein,
{
scopusJadrensis. Bassianus episcopus Laudensis. Theo-
ideo huc quoque venerunt. Delevimu^ quoque cum mss. dosius episcopus Octodurensis. Conslanlius episcopus
hujus collectionis, exceptis Pith. et Vind., in quibus " Arauticanus. Sabinus episcopus Placenlinus. Ex jus-
ideoque. Codd. Vallic. et utertiue Vat. 1342 et 5845, su, etc. Mirum videbilur pratermitti stilisciiptioiiem
cum edit. Rom. et Ambros., idco u^que huc. Ambrosii, qui primus in inscriplione nominatur. At
K Qucsn., quia ex virgine venerit Chrhtus. Quanam pru'missa saltnalio Incolumem te, cic, ad Ambrosium
hac, elc. Merlin, quia ex virgine utique venisse cre- pertinere videlur, eo fere modo quo in synodica
ditur. Edit. Concil. post Roin., quia ex virgine utique Gallicanorum episcoporum ad S. Leonem inter Leo-
venissel. Quanam, etc. Codd. Vallic. et uterque Vat. ninas cpist. 99, Ravennium suo nomine prxlermisso
bauc quidem leclioncm habenl, sed posl venisset ad- primam salutationem scripsisse conjecimus not. 24,
dunl non credilur. Vind. quoque, aliique omues hujus lom. I, col. 1110. Sabini nomen in mss. non rpparel
collectionis, quos vidit Coustantius, hubent non cre- inler subscripliones expresso ipsius nomine. Niim
diiur; at pro venisset prajferunt venisse. Hinc locum jure expungendus sit eiiam ex inscriplione, ul dune
huuc veluti mendosum cdiliones corrigeiidtini puta- collectioiies laudaljj nota 2 illtid ignoranl, alYirmare
runt deleus vocibus non creditur, et Quesnellus prae- non atidemus.
lerea delcla voce uti^ue emendavit venerit Chrhlus, 1
Ila omnes nostri codd. cum Qucsn. et Merino.
nescimus an Oxoniensis recentioris et liberioris sal- Coust., Theodorus.
lem codicis auctoritate. Cuia vero quxlibet lectio
571 APPLNDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. \ll

Babscrip&i, Aper presbyter, Eustasius episcopus , A pinideranda est, et sicut aurum repeliiis i(.;nibus ex-

Consiaiilius episcopu* , Eustasius epi»copus. tt

Et ploranda, statim dux esse desideret, cum tyro antc
omnes ordine subscripserunt. non fuerit; et prius velit docere » quam discere? As-
suescat in Dominicis caslris in lectorum gradu pri-
CAPITULLM XXXII.
•^Epistolu Zosimi papce ad Esicium Sntonitanum epi- milfls divini rudimenla servitii, nec illi vile sii exor-
scopum, de monacltis el laicis ad gradus ecclesiaslicos cisiarn, acolylhum, subdiaconum, J diaconum per or-
accedere cupienlibus. dinem fieri ; nec sailu, 266 se(j statiitis majorum
' Zos!mls papa Esicio episcopo Saloniiano. ordinatione leinporibus. Jam vero ad piesbyterii la-
Kxigit dileciio lua praeceptum apostolicae s>>uis, in stigium talis aecedat, ut et nomen X'las impleat, et
«jiio 1'ainim decrela consentiunt 265 et signilicas rreritum probitatis stipendia k acta testentur. Jure
uonnullos cx monachorum d populari ccetu, quorum indesummi pontificis locum sperare debebil. l
Facit
solitudo quavis frequentia niajor est : sed el laicos hoe nimia remissio consacerdotum uostrorum ;
qui
ad sacenlotium festinare. Hoc autem sub proedecev pompant mullitudinis quxrunt, el pulant ex hacturba
soribus nostris specialiter, et nuper a nobis iuterdi- aliquid sibi digniiatis acquiri. Ilinc passim numerosa
c;um conslat litteris ad Gallias Hispaniasque trans- p popularitas, etiam in bis locis ubi solitudo est, lalium

missis : in quibus f
provinciis familiaris est ista prae- reperilur, dum parochias exiendi cupiunt, aut quibus
sumptio; quainvis nec Africa super bac adtnonilione aliud praestare non possunt, divinos ordines largiun-
noslra h;tbeatur aliena : ne quis pcnilns conlra Pa- lui ;
quod oportet districti semper esse judicii. Ra-
trum praecepta, qui ecclesiaslicis disciplinis per ordi- rum enim est omne quod mngnnm est. Proinde nos,
ii. 'iii non fnisset imbutus, et temporis approbalione ne quid m meritis diieetionis tux derogemus, ad tc

tlivinis slipendiis erudilus, ncquaquam ad summum potissimum scripla direximus, quae in omnium fra-

Ecclesiae sacerdotium aspirare prxsumeret; et non irum et ccepiscoporum nostrorum facies ire noliliam;

solum in eo ambilio iuefficax haberetur, vei uni etiam non lanlum eorum qui in ea provincia suni, --edetiam

iu ordinatores ejus, nt carerent eo ordine quem sine qui vicinis dilectionis tux provinciis adjungnniur.
ordine comra prxcepta Patrum crediderant prxsu- 11
Seiet quisquis hoc postposiia Paimm el aposlolicae

mendum. Lude miramur ad dilectionem tuam st.rnta sedisauctoritale neglexerit, a nobis dislriclius vindi-
sedisaposloliex perlata non fuisse. Laudamus igitur candum, ut loci sui minime dubitet sibi non constare
r.on-tantiam propositi (ui, frater charissime, necaliud raiionem, si hoc pulat post tot prohibiiiones, ° im-
de pontificii veteri censura aucioritatis genus ex- pune tentari. Contumeliae enim studio fil, quidquid
tui
q
speciandum fuil, quam ul talibus ambilionibus pro toliens intcrdicttim usurpa'ur. Haec autem singulis

prxceptis Palrum in prncinctu fidei constitutus, oc- gradibus observanda sunt lempora. Si ab infanlia ec

curreres. Igitur si quid aticturilati tux, quod nos non nomen dederit, inler leclorcs
clesiaslicis ministeriis

opinimur, xs;imas dcfuisse, supplemus. s Vos obsi- usqoe ad vicesimum xtatis annum conlinuaia obser-
stite talibus ordinalionibus , obsistitc superbix et ar- vaiione perduret. Si major jam el grand;evus acces-

rogintise venienii. Tccum faciunt praccepta Palrum, se-it, p ita tamen ut post baplismum statim si divin.e

lecum apostoltcx sedis auctoritas. Si enim officia sx- militiae desiderat maocipari, sive inlcr lectores, sive
cularia principem locum, non vestibulum aclionis inier exorcjslas quinquennio leneatur. Exinde acoly-
ingressis, sed per plurimos gradus examinaio tempo- thus, vel subdiaconus quatuor annis sit; et sic ad be-

ribus deferunt, quis ille lam arrogans, tam impudcns nediclionem diaconatus, 9 si merctur, acccdiit; in quo
invenitur, ut h
in ccelesti militia, qux propensius ordine quinque annis, si inculpate se gesserit, hxrcre

a El
d) 'omnes ordinc legitur in codd. Merlin., Alii edili, nec hoc saltu. Dein solus Quesn., ordine
Piili. et Tliuan., qui postiemus alterum Eustasium temporibus. Correximus ex noslris mss. excu.si6qi.ie
ignnral. codicihus,
*"
b llabeltif in mss. hnjus colleciioni-, in Vat. Re- k Alix editiones cum Vat. Reg. aliisque codd.,
ginx, Colberlin., Lucens., Vat. 1342, Cnrbeien., anle acla. Dein Qucsn., pontificii: coirexilnus cx. ms.
Dionys., Ilisp., Hadr. et Isid., nec nnn in Fossatcnsi Vind. et Val. ac ca^teris editis.
aliisque piunbu» Callicnus Coustautio teste. D 1
Val. 1542, Facit enim lurc omnia nimia rcmissio.
c Hanc inscriptiotieoi ex ms. Yind. adp cimus. Mox m Solus Quesn., mervis luis.
n Ita mss. Vind. el Val. Reg. cuin aiiis vulgalis.
alii codd., Esichiu, vel Esychio, vel Ilesyclno.
Dion. Ilisp. el IsiiL, et quae cx his prodierunt
d Quesn., Sciatque quisquis.
cilitiones, omiltunl popuiari. Codb es vero noslrae et Qtiesn.. delela voce impune, scripsit possc tentari.
aiiarum anliquiorum coP.ectionuui hanc vocem con- Nos conira impune revocavimus, i>t iti aliis edilis; et
servarunt. delevimus posse cum polioribus noslris et Coustanlii
e Yulg. eum mss. Val. Reg. elalio Vat. 15*2, spe- codicibus.
cialiter et sub prtcdecessoribus no^lris, et nuper. P Qnesn. ci Merlinus, qni lamen slatim post bapti-
f
lideni vul^. cl codd., regionibus. smum (Quesn. addit se) ditina' militia> desiderat. C;c-
t Mebns alii codd. cuni CuUSl., Ubsiste utroquc lerae edilioucs, ila tamen
ul posi baptismum stalim se

IwCO. Cod. Vat. Keg. delct se ; at

divinee mililiee desideret.
11
Vat. 13 12, i>i ecclesiastica militia. Mox pro pro- cmn cxieris omiiihus codtl. Imbet ita tnmen ut, et
pensius Cousi. cum aliis codicibus prxlulil pemius, postea deiiderat. Hinc neccssaiia est-correciio.quani
id esl siudiosiits. codd. Lucen., ddb. ei Corb. exbibent si d.vinm.
1
Vat. ioH, qvam discat. t Vat. 154:1, si mereatur, Mox Qucsn., si se incul-
Idem cod. ct Vat. Ileginre delenl d'<aconum. Mi>x
j pabihicr gesserit, adhoerere. Vind. ei alios praeslao-
Vat. Heiji Sed n,»i sallu alius Vat nec non satlu. ; ,
tiores cedd. prxtuliinus.
673 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOKUM S. SEDIS APOSTOL. 574
debebii. Exin sufTraganlibus stipcndiis per totgradus A batores omninm ab apostolicae sedis nostra» commu-
8 presbytcrium poterit nione alienns fnisse, nosira subscriptinne pro-
datis propriae fidei dociimenlis :ili|iie

promereri. De quo loeo, 267 s' eum exaclior ad bo- lalam senlentiam suscepisse. k Illi etiam qui efTreuatu
iios mores vita perduxerit, summum b pontificitixn horum facio consilioqne assensum commodarc vo-
spcrare debelil. hac lamen lege servata, ut neque luerunt, veslrae charitalis esl scstimare qualitcr ha-
digamus c neque pcenitens ad bos gradns pnssit ad- beanttir ;
qtiibus l
hoc objicere \ os debctis, quod juxta
miiti. S:me, d ul eiiam defensores Ecclesioe, qui ex rauonum pracepla foriiler incurrere, el qualiter pre-

h.icis fiiiiit, supradicta observ. tinne tencanttir, si me- sl.yleros non decebai,rebelles existere m tentaveruni.
a vui ka'cndas monemus debere, n ne
ruerini in ordine csse clericatus. Data Vos aulem in speculis essc

Martias, Honorio xu et Tbeodosio vm Augustis con- qua corum prnrumpat audacia, quos analbemalizatos
6nlibus. scii sancia ct aposiolica Ecclesia. De bis vero qui eo-

CAPITDLUM XXXIII. rum se socielali junxeruni, t|uid agere debeamus,

' Commonitorium Zosimi pnptv presbyteris et diacom- cum reversi fueritis, consilio meliori tractabimtis.
bus e sws Ravennae consiilutis. Data quinlo nonas Oclobris, Honorio x\i et Tlieodo-
Fx relatione fratris nostri h Archiami presbyleri g sio viu Augustis consulibus.

qualiier suscepti silis vel qnid cgeritis cognovimus,

269 CAPITULUM XXXIV.
vel qualiter iili suscepli sint qui conlra canones a,l- V Epistola Bonifacii papte ad Hilarium episcopum
versus nos ad cnmitatum, nescio qua audentes leme- Nurbonensem de Patroclo episcopo.
ritate, ire volnerunt. Ad quos haec, quae ounc misi- 1 Bonifacius II ii, uuo episcopo Narbonensi.
intis, ' olim scripta feceramus, eorum quas injuriose r Pilficile quidem fidem qtierimoniiscnmmodamiis,
miserant respondenes 268 epislnlis, Scd quoniam qtiarum sacerdotes Doniini pulsat inlemio, n axime
i non poiucninl rei in sua, boc esl in noslia Ecclcsia cum eos loquunlur qtiippiam conlra staluta Patrnm
Romana, cum nosiris compresbyteris cnimnorari, tcntasse; sed frequenter bas asseril, sicut nunc,
bas ad vos illis tradendas litteras desiinaviiiius : in mulliludo caiisaniium. Ecce enim, ul charilas lua
quibus decrcto nostro sanxiiuus memoraios pertur- recognoscit ex subditis, Lutubensis Ecclesiae cleri

Codd. Vat. Vai. ei caeteri excusi,

Reg., alius epistola? necessaria videlur : neque enim ad Raven-
presbyterii sacerdolinm. elsi eo illum exa
Dein Vind., nates presbyteros el diacouos, sed .td Romanos, qtios
ci or. Vulg. Coiic. cum Coust., si eo illum exaaior. quidem in cnmiialu susceptos initio praefert; ha3C epi-
Mox Jusiel. et Consl. cum Vind. ms., produxerit. t<da directa fui*.
*» Vat. Kcg. cum aliis edilU,
pontificatum. b Codd. alii cum cwteris cditts, Archidami. Mox
r Quesn. cum plerisque editis el Isid. addit neque Qnesn., su&cepii estis ; et poslca, suscepii sunl. Porio-
viduw maritus. Pelevimus cum Coustaniio auctoritate C res codices seqnimur.
ms. Vind. hujtis colleclionis, conscntieniibus aliis 1
Solus Quesn. oiftisit olim.
irium aliarum collectionum Vat. Reg., Yat. 1342 et i Cod. Oxon., tvm poterunt. Mox voces rcitn sna,
Lucen., Colb. nec non Dion., Hisp., Corb., Fossat. hoc esl in nosira Ecclesia Homana, de-unt in Vat.
ct Rcgio apud eumdem Coustanlium. 5845 et in collectione Haririanea.
Solus Qtiesn. oinisil «/. k Const. cum pluribus codd., Illos etiam qui effre-

Cousl. cuiii Justello, ix kal. praetulit. nato huic facto ; Just., /i«;'us faclo.
Exstal in mss. bujus collectioni-, Hadrian., Hisp. 1
Addidimus lioc cum oplimo cod. Yind., stifTra'
et lsid. Quidam credidcrunt huc comnionitorium, sen gantihus caeteris vulgalis. Dein Qnesn., el qualiter
epistnlam in Dionysio exslitisse, uli ipsam protulii quad presbyleros : delevimus quod cum nostris codd.
Jtislellns in Dionysii ediiione. At duo codd. puri Dio- et ediiis.
r.y>ii qui supVsunt, nimirum Regius et V;ii. 5845, m Cumcodd. Hadrian. 5845 omitlant tenta-
et Vat.
t-amdem a Dionysio abjudicant: Regins enim ea ca- veruni, Coust. tempore exlnlil anieriora
procterilo
ri't; Vaticanus vero in appendice iilam producit, verba incttrrere et obsiitere. M»»x idcm Vat. cum qui-
jiiemadinodum el epistolam Leonis ad episcopos Imsthiiii vnlg., Vos tamen monemus.
Maiiriianiiv, uti osien linius in admomlione ad ep. S 2 Cotlices bujus colleclionis varieet mendose bunc
S. Leinis, tom. I, col. 651, n. i\. Ex b:.c vero ap- loctim cxliibenl. Tbuan., de quorum prorupta audacia,
pendice in Hadrianea collectione subjecla fuit ei cpi- quos nnaihcnwtizatos scit apostolicu Ecdesia. Vind. el
SlolseZosimi ad Esicium, quara unam Dionysius pro- f)
Pilh., ne quorum prarupta nttdacia, quo analhemutiza-
iluxerat. Coilectio Cresconiana, cui ba c epistola in tos sciscilel aposlolictv Ecclesicc. Uuus" Ilegitis, ul in
editione Komana tribuiliir, est codex Vallicel. A 5, Thiiauco, nisi quori habet de qtto eorum. Quesn. ex
qui Hadriancam collcciionem cum addiiionibus Dio- bis lectionem compegit, nescimus an codice Oxon.
nysianis coinplectitur. fullam, ne aliquorum pnvrupia audacia, quos analne-
« Vocein suis liabent exemplaria hujus co!leciion s, :
malizatos esse conslat, suscitet scandalum aposloliccz
quibus Qtiesnellus et Coust. usi suiit. Vind. vero sic Ecclesice. Hinc lcclionem vulg. corid. Vat. aliist|iie
babet: Commoniloritim presbyteris et diaconis qni Ua- Hadrian. Hisp. et Isid. approbaiam recepimu*. Cnust.
vennmsunl. In Vat. 5N45, qm adriitiones D onysii ex- fiim ii no Colb., ne quo, quasi ne aliquo pro ne •jna
bibe , dno lituli leguutiir. I. Episiola Zosimi «d pre- pfa'in!ii.
sbykros Havcnncc directa. II. Zosimi commoniloriutn ° Vat. et editi codd. ex Hadrian. Hisp. ac Isid. ad-
presbyteris el diaconibus qui Havennd; sttnl. Hadrianei dunt El aha manu.
codd. Ad presbyteios Ruvenuw, vel, ut ajnid Juslel-
: p Hsec epistola pr.eter codices bujus collcctionis-
Itiin, Ravennatium; et dcin, Zcsimi episcopi commo- legitur in Dion., Ilisp. el Isid.
nilorium presbyterts et diacunibus qui Raveniue sunt. i Codd. Dion., H.nlrian., Hisp. ellsid., ctim c.vle-
Hisp. el Isid. mss. : Adclerum Havcnncnsem ; cl posiea, ris edilis, Bonifacius episcopus urbis Romce HUarirr
Zosimus cpiscoptis nrbis Homtv presbyleris ct diaconi- episcopo ISarbonensi; llisp. et Isiri. addunl salutem»
bus qni RatenntB sunt. Vox aiitcni suts ex conlcxtu r Ilisp. et Isid. cum aoiiffuis vulg., Difftciltm.
 ,, ,

APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA 5~6

575
ordo vel plebis preces suas el lacrymas ad nos, A idus Februar., Honirio xin et Theodosio x Augustis
qtiantum daitir intelligi, inagno cum dolore mise- eonsulibus.
runi , dicenles coepiscopum nostrum Palroclum sua CAPITILUM XXXV.
petiiioue eessanle , in locum decedenlis episcopi 1
Epistola Ccslestini papce ad episcopos Viennenses et
Narbonenses titulorum XI.
ncsrio queiu it) aliena provincia, praBtermisso meiro-
Palrum regulas ordinasse. Quod Coelestinus universis episropis per Viennensera et
politano, contra
H
Narbonensem piovincias constitutis.
Keqiiaquam possumusferre patienter, quia convenit
nos palei narum sanclionum diligentes esse custodes. Coperemus quidem de vestrarum Ecclesiarum iia

Nullis enim videtur incoguita synodi conslituiio Ni- ordinatione gaudere, ul congratularemur potius de
c;enae, qurc ita praecepit, ut eadem proprie verba profeclu quam aliquid admissum i conlra disciplinam
ponamus : per umimquamquc provinciam jus mclro- ecclesiagtieam doleremus.,Ad nostram enim laetitiain

poliianos siugulos habere debere , nec cuiquam duas et beue facta provenitmt, et mceroris aculeis nos,
esse b posse suhjeclas. Quod illi, quia aliter creden- qtire fuerint male facla , compungunt. Nec silere

ilum non est, servandum sanclo suggerente sibimet possumus, * ctim 271 noc » utab illicilis revocemus
Spirilu censuerunt. Unde , fraler charissime, si ila B aliquos, officit nostri provbcemur instinctu : in spe-

ressunl, et Ecclesiam supradictam provinciae tuae culis a Deo constituii, ut vigilaiitiae nostrae diligen-
linres e includil , noslra aucloi itate commoiiitus tiam comprohames, et qtiae coercenda sunt resece»
quod quidem facere sponle deberes , deside iis sup- mus, etquae observanda stintsanciamus. * Etqtiam-
plicantum et volunlate respecla, ad eumdem locum vis circa longiuqtia spiritualis cura non deficit, scd
in quo ordinatio lalis celebrata di< iiur, 270 melro- sc pcromnia, qua Domioi nomen pracdicalur, exten-
politani jure munilus et prxceptionibus uoslris fre- dit; nec nolitiam nostram sultcrfugiaiit, qux in
tus accede; inlelligens arbiliio ino secuudum r guias eversionem regularum novellae praesumptionis aucto-
Patrum quxcunque facienda sunt, a nobis esse con- ritate tenlantur.
cessa : ita ut peraciis omnibus aposlolicae sedi qnid- I. Didicimus enim quosdam Domini sucerdotes
quid slaiueris le referente elarescat, cui totius pro- «nperstitioso polius cultui m servire, qtiam menlis vel
viiicix d suae ordinaiionem liquet esse mandaiam. fidei pnritali. Sed non mirum, si contra ecclesiasti-
Nemo ergoeorum terminos audax tcmeraior exce>lat, cum morem n faciunt, qui in Ecclesia non creverunt,
nee • aliquis in eorum contumeliani p: rtihus suis, sed alio venientes ° itinere, secum haec in Eccle-
qnae sibi ab his non videntur concessa, defendat. q siam quae in alia cnnversatione habtierant inlulerunt,
Cessel hujiismodi pressa nostra aucloritale praesum- amicti pallio, el Iumbos praecincti , cmlenles se
ptio eornm qtii tiltra licilum sux limilem dignitatis Scripturae fidem non per spiritnm, sed P per liiterara
extendunt. Quod idcirco dieimus, ut advenal chaii- compleluros. Nam si ad hoc ista praeeepta sunt, ut
t.is tua adeo nos canonum f cautius praecepta ser~ laliter servarentur, cur non fiunt p:\riier quae se-

vare, ut ita b censio quoque noslia diftiniat, qtiaienus quuuttir, ut lucernae ardentes in manibus una cum
meiropoliiani sui unaquacque provincia iu omnihus bacnlo teneantur? Ilabent suura ista mysterium , et
rebus semper ordinationem exspeclct. Data h quinlo inlelligeniibus i ila clara sunt, ul ea magis qua de-

SoIusQuerii., oporlet. Mox vulg. cum aliis codd. Conlinelur in mss. collecl. Vat. Reginac 1997,
•

Nnlli etenim; ac dein prarcipil. Porro de Ine Nicaeni Colb., Lucen., Vat. 1342,* Corb., Dion., Hadrian.,
rnnouis allegationc vide Obscrv. in dissert. 5 Ques- Hisp. et Isid.
nelli. part. n, c. 6, n. 5 et G, tom. XI. i Voces contra disciplinam cclesiasticam ,
quas
b Mss. Dion. ct Hadr. delent posse. Tbuan. post omnes nostri codd. et vulg cxhibent, Quesnello ex-
posse adilit tedes : niale, inqtiil Qtiesn., agilur eniin ciderunl. Mox vulg. cum quibusdam codd. ,
perve-
de provinciis. T) niunt.
IJnus cod. Colb. apud Coust., inclusit. Mox mss.
c k Edit. Conc. pnslCrah., cumadhoc. No-lri codd.
Val., Iliap. el I-id., cum Merl., communias; editi et omues edili delenl ad : hoc refertur nd voccm
vero alii cum cotld. coilect. Iladrian., communitus insiinctu. Solus Quesn. quin ab illicitis revocemus
,

vi>1 cmiimunius. At exemphtria nostre eollecuonis alios, et officii noslri provocetnus ad bontim in linctu :
cum Dion. Regio, cotnmoniius. Dein in uno cod. quam lectionem nulli noslri codd. nec alii vulg. piae-
Hariaei secnnda minu , debuerus. lluc acceJit Dion feruiit.
Hegins, debucres. 1
Coust. cum qninque optimis ms*., Circa quamvis
J Legendum cerleest tmr, non sn.v; vcl cum Dion. longinqua.
ct Hadrian., qu»s Just. et Coust. scculi sunt, vox 1,1
Vnlg. cum Val. Regin.T, inservire.
tHfr tlelenda est. Verhum faciunl Quesn. praeleiiil.
e Jusi. cum
mss. Hadr., Hisp. et Isid.. ali:juid; Cousl. e rilu einendavii ope duorum codd. Corb.
el dein cnni iisdem codd. cl cacteris odilis omitlit et Coib., in quibus legilur irriium. Mox Oxon. deh-t
oh his, quas voccs sola exemplaria hujirs cnllectionis in Ecclesiam. Dein Vind., sanilcc Scriphiroe (idetn
prnefernm. voce sanctw secundis curis addila.
' Soli codd. hnjtis Collectionis cautius exhihent. p Soltis Quesn., in titiera.
B lta ctim Vind. ei Pitti. noslrac collectionis. Codd. i Quesn. omisit ita, et pro scnentur habet tenean-
aliarutn c.olleclionum cl vulg., constilulio. Hisp. et lur. Yind. et alia exempbr.a mss. el excusa praelu*"
|?td , ut i.sia constituiio. Qtifsn., censura. liuiiis. Solum Val. 1542 prxferl /irmentur.
• Cod Tliuan., vi tdus
 577 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOKUM S. SEDIS APOSTOL. r,
7s
cel significalione servenlnr. Nam in lambornm pra> A subveniendum moricnti sufficcre vcl in mtmieuiu
cinctione casiilas, in baculo regimen pastorale, in posse non credidit. Perdidisset lairo prsemiuin , in
lucernis ardenlibus boni fulgor operis, de quo dici- cruce ad dexteram Christi pendens, si illum uuius
tur : Opera bona vcstra luccant (Matth. v, 16), indi- horae peeniteniia non juvisset (Luc. xxin, 42). Cum
cantur. n Habeant lamen istum forsitan cullum, esset in poena poeniluil, et per unius sermonis pro-
morem polius quam rationem scquenles, qui semo- fessioncm babitarulum paradisi, Deo proinittenic,
lioribus habitanl locis, el procul a cxteris degunt : promeruit. Yera ergo ad Deum conversio in ullimis

unde bic babitus in Ecclesiis Gallicanis, ut tot anno- posiiorum, mente potius est seslimanda, non lem-
rura , tantoruiuque ponliiicum in alterum habitum pore, prophela lioc laliler asserente : Cum tonversus
consuetudo verlatur? Discerneudi a plebe vel ca?leris ingemueris , lunc salvus eris (Ezech. xviii el xxxm),
sunius doctrina , non veste; conversatione, non ba- Cum ergo sit Dominus cordis inspector, quovis teni-
bilu; nienlis puriiate, non cullu. Nam si studere pore non esl denrganda pcenitentia postulanli, cum
6 incoeperimus novitati, Iraditura nobis a patnbus or- h ille se obliget judici , cui occulta omnia novei ii
diuem calcabimus, ut locum c supervacuis supersti- revelari.

lionibus faciamus.
B 273 IV- Ordinatos vero qunsdam, • fralres cha-

272 M- R»«Ics ergo fidelium mcntes ad talia non rissimi, coepiscopos, qui nullis ecclesiasticis oidin.-

dt-bemus inducere; docendi enim polius suut quain bus ad tantx dignilaiis fastigium fuerinl instituti,
d ludendi nec imponendum corum est oculis, sed contra Patrum decrela, hujus usurpalione qui ±c hoc
;

mentibus iufuudenda prxcepta sunt. Erant quidem rccognoscit fecissc, didicinius : cum ad episcopaiuin
nnilia quae pro disciplina ecclesiastica \el ipsius rei his gradibus, quibus frequenlissime caulum cst, de-
dicere ratione possemus; sed ab his ad alia devo- beat perveniri,utminoribus iniliali ofliciis, ad majora
camur. firmentur. Debet enim ame esse discipulus quis juis
III. AgnoAimus • pcenilenliam raorieniibus dene- doctor esse desideral, ut possit docere quod didicit.
gari, nec illorum desideriis annui qui obitus sui Omnis viiae i instilulio, hac ad id quo tendit, se ra-
lempore hoc animae suae cupiunt remedio subveniri. tione confirmai. Qui minime litteris opcram dedciit,
Ilorremus, fateor, tanla? impietalisaliquem reperiri, prxceptor non potest esse litlerarum. Q ii non per
nt dc Dei pielale desperet; quasi non possit ad se singula stipendia creveril, ad einerilum siiuendii or-
quovis lempore concurrenli succurrere, et pericli- dinern non poiest petvenire. Solum sacerdotium
tanlem sub onere peccaiorum hominera k imer rogo, vihus esl, quod fatilius.lnbuaiui,
, pondere ^i isla,

quo se ille expediri desiderat, libcrare. Quid hoc, cum diflicilius impleatur? Sed jam non l
satis esl
rogo, aiiuii esl quam morienti raorlem addere, ejus- laicos ordinare quos nullus fieri ordo permiitit, sed
que animam sua crudeliiatc, ne absolula possil esse, etiam quoi um crimina longe latcque per omnes peno
occidere? cum Deus ad subveniendum paratissimus sunt nota provincias, ordinnntur.
invitans ad pcenitenti.im , sic promillal : Peccator, V. Daniel m nuper missa relalione ex Orientalibu^
inquit ,
quacunque die conversus fuerit , peccala ejus ad nos partibus, ab omni quod lenuerat virginum
non imputabuntur ei : el ilerum : Nolo mortem pecca- nionasterio, nefariis est objectionibus accusalus.
toris; f sed lanlum convertaiur et vival (Esech. xxxm, n Multa de mullis objecla fiagitia. ° in quanam lateret
12, et xvni, 25). Salulem ergo bomini adimil, quis- terrarum parle qua^situs, ul si suae innocentiae con-
quis mortis tempore 8 speratam poenitenli.im dene- fiderct, contra se judicium postulalum minime decli-
garit; et desperavit de clementia Dei, qui eara ad narel. p Missa ad Arelatensem episcopum per Fortu-

* Dion. et Val. Reginae, Habent tamen. Dein alias Alii, rt desperat....non credidit. Nostrunt Vind. cod.
,
remolioribus habiiant. cum Coust. prxtulunus.
b Al., inciptamus. h Yat. 1542, cum Just. et Const., illi.
c Solos Qnesn., omillit sttpervacuis. 1
Quesn., fratres el coepiscopos. Praetulimus codd.
d Quaedaut anlii|ttx edit., itludendi. V3t. 1542, /«- Vat. 1542 el Viud., cxteris edili^ suffraganlibus, w.
qendi, nec opponendum. In fine al., revocumur. quibus solitm pro coepiscopos le^itur episcopos. Deiu
* Quesn., cutn amiquis vulg. inserit enim, minus D Quesn., ejus usurpationc.
recte. Delevnnus cum mss. Vmd., Vai. Reg. et aliis i Yat. Kegiuae, initium.
Cousl. Dein Vat. tns., hoc sibi cupiunt rcmedio. k Voces inter ista, a Quesn. omissas, ex omnibu9
» ita cum ahis vulgaiis codices Vind. et Yat. Reg. noslris codd. el ediiis restiluinius. Mox vulg., tri-
In ms. Yat. 1542, sed tantum ul convertalur, Quesn., buitur.
sed ul magis convertaiur. 1Ex nostris codd. el vulgatis adjecimus satis, et
* Vox speratam secundis curis deletur in ms. Yind. dein pe»e.
Deest iucod. Dion. Justelli el in aliis Hadrian. Qui- m Vulg. Conc. addunt enim.
dam codd. cum Vat. 15*2, mortis prmerea tempore n lidem vulg. Couc, Muliaainuttis. Mss.Vat.
Reg.
speratam. Corb. et uuus Colb., mortis pratereat iem- etalitts Val., multaque a mullis.
pore pcenitemiam denegare. Coust. cum aliis exempla- Quesn., In quarutn laterel.... qumsilum. literqtte
ribus, mortts p>ateriti tcmpore pcenitentiam dene<ja- Vat., In qua non lateret.... qucvsitus csl : ubi in qutt
rit ; explicalque morfti tempore pmnUentium prateriti non mendose scriptum fuit pio ln quanam ut taeieri
denegarit, quemailinudum iilem Cosestinus in episl. codices excusi prxferunt. Vmd. habel in quoritm, cor-
22 ad synodiini Bubesiu im, n. 5, babei : Nunc quia rutile, sed quwsitus, subaodilo verbo esl.
depratetiit cmendatione gaudetnus. Mox Quesn. eum r lla codd. Viud. et Colb. c>tm vttlg. Conc. Que-
autiquis vulg. et Conc, et desperal noa credit. snellus, Missm sunt.... epislolae. Dion. Jusl., MissaaJ
 ;

579 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 580

natum subdiaconum nostrum, ut ad judicium cpisco- A Eeclesiis nerito praeferantur. Hab^al untisquisque
pale destinaretur, episloia. Tantia gravatus testimo- suae fructum miliiiae in Eeclesia in qua suam per
niis.tanta fatinorum acciisatinne pulsatus, sacrarum, < mnia officia transegit aciatem. In aliena stipemlia

ut dicilur, vitginum pollutus inceslu, episcopus asse- minime alter obrepal. necalii 275 debitam aller f
sibi

ritur ordin llus (in noslris libelli scriniis eontinenlur, audeat vindicaro mcrcedem. Sit facnllas clericis reni-

qaoroni ad vos quoque exemplaria direximus),in lendi.si se viderint prscgrarari, el quos sibi ingeri ex

dignitalem lioc tempore

pottlificii °. uo "d causam 274 transverso agnoverini, non timcant refutare. Qui si

diccndam missis a nobis litleris vocabatur, obrepait. iinn debitum prremium, vel liberum de eo qui eos
Sacro nobis absit injuria. Facibus cst ut hanedignila- ret .urus est, debenl babere judicium.
tem lali daudo ipsc amiseril ordinator, quameam oh- VII. Abslineatur ab illicilis ordination.bus. Nullus
iino.it ordinatus : cui convictosociabilur qui eu msibi ex laicis, nullus digamus, nullus qui sit viduae marilus
credidii largiemlo pontilicium sociaudum. Qualis enun aut fiieri'., ordineiur ; sed irreprebensibilis, el qualem
ipse sil. qirsquis tales b «rdinarit, ostendil. His ergo e'egil Apostolus, fi.it.

in medium nunc deductis, cum pleri'iue veslrum sint VIII. Per Moysem Doimnus praecepit : Yirginem ac-
qui ap istolic.c sedis staiuta cognoverint, noi)iscum cipial sacerdos B uxorem (Lev. xxi, 13). Subsequiiur

lempore aliqtianto \ersati, ad disiiplinae normam no- ]i et supplet Aposti lus eodem locutus spirilu : uuiiu
stris conventa adlioriatiouibus, omnia fratcrnilas vxoris virum (I Tim m, 2) debere episcopum conse-
vestra revocaie feslinet. crari. b Ad hanc ergo eliguitur formulam sacerdotes;
VI. Priiuum, ut juxti decreta canonum unaquaeque et si quoe laetae Sunl ordinaiioncs illicitae, removeau-
provincia suo meliopolitano contentu sil, uL deces- tur : quoniam stare non possuni, nec di-cussionem
soris no^lri d^la ad Narbouensem episcopum conti- noslram subterfngere poterunt, ouamvis latere se
nenl couslituta (Donif. ep. ad Uitar., sup r. 54) irstimenl > qui aliter peneneruni : ut nulla religioirs

uec c
usurpationis locus aiicui sacerdoii in alierius revereniia obscuriiate fuscclur.
conccdalur injuriam. Sil conccssis sibi conlenius IX. Non sit vana gloriatio palliatis. Episcopalem
unusquisque limitibus. Alter in altenus provincia nihil morem qoi episcopi sunl sequantur.
paesuutai; uec emeriiis in suis Ecciesiis clericis pe- X. Daniel.qai, ut diximus, accusationem poutifi-

rcgrini et extranei, et qoi ante ignorati sinl, ad ex- cali bonore i subterfugore posse se credidit, et ad
clusoneii! eorum suorum civium meren-
qui bene de fastiglum tantum sccusalores suos fugiendo pervenit,
lur tesiimonio, prapponaniur ne novum quoddam, , a sam titatis vestrae coetu inleiim se noverit segrega-
vidcatur esse colle- k debei objicere,
de quo episcopi liani, inslituluni tum : qut se nostio judicio si con-
giiim. d Nullus inviiis deiur episcopus. Cleri, piebis, C scieniia» suae novit confidcntiam se habere.
et ordinis conseusiis ac desiderium requiratur. Tune XI. Massiliensis vero Eceiesiae 6acerdotem, qui di-
ailer de allera eligalur Eedesia, si de civilatis ipsius citor, qood x
dictu nefas est, in necem fratris taliter

clercis cui esl episcopus ordinandus, nullus d'gnus graiulaius, ut huic qui ejus sanguitie cruenlatus adve-

(quodeveniie • non credimus) potueiit reperiri. Pri- nerat, portionem cuin eodem habilurus occurreret,
mum enim illi reprobandi sunl, ut aliqui de alien s m vestro audiendum coile^io delegamus. Data n tiii

Arelutensem.... prcecepliones, ut ad judicium destina- Quesn. inserit posse, lepugnantibus cuni optimo
reivr episcupdle. Cuui in mss. Corb. elalio Coib. Ie- cod. Vmd. ca-teris edilis.
gatur Missujn ad Arelaiensem, etc, ul in D.on. deleta 1 Quesn. ornbit sibi; et post pauca pro agnoverint
vocepra'cefiiior.cs,e.tpro episccpale habealur ep scopa- balieiei4erutl,repugi:aniibusnostris mss. vuigatisque
lem vel episcopatium; Coustaniiuscorrigendani credi- codd.
du banc poslreiiiani vocem in Eptsioiium. Nostri codd, SolusQuesn. praiierivi t uxorem.
s

vetustiorum el halicarum collectionum Vat. Reginae, Cod. Vat. Re^inae noial caput 2 praemisso hoc
h

Lucen., Colb. ct Vat. 13i'2, Miacc.... epistolx sine lilulo De ordinationibus faclis iiticitis illicile submo-
:

voce eptscopale. Haoc quidem vocem delendaui cre- tendis. Mox Vat. 1542, eliyanl.
dimus ueqne enim hic de jud;cio episcop')riim aut
;
Vulg. Conc ciim Vai. HegiiiDR, etuno Colb., qui
•

Arelaten^ium, aut, ut a ii interpre<aniur,OrienlaIioni, cum hIis codd., quaiiter.

laliier, Justeli,

sed de judicio apustolicae scdis, aJ qnaoi delatus fue Solus Quesn., fugere; et paulo post delevit suos.
i

"' Mox fugiendo cst in mss. Quesn. ct noslris. Aliae ante-

rai Damel, sermoneta esse palan indicant sequentia
uiiisis a nobis liiteris rocabaiur, ac praisertim ill de i rioies edit. cum mss. Hadriau. et Isid., latendo. Ke-
codem Daniele e. 10, qui se nostro judicio debei obji- gium cxemplar Diou., dolendo. Corb. et unus Colb.,
cere. At in edenda nostra collectione eam voeem in jaciendo.
k 1312, fecii absentem ; ac c!elel"s reliquis
ejusdemcoilicious perperam licet insertam expuogere Vai.
iioluiinus. iiujus capituli seqmiur Mnssiliensisvero Lcclesia;,ti.c.
:

* Quesn., cl ut innosiris scriHit libellis continetur, 1 Solus Quesn. delel dtau.

ntillo, quod sciatnus, eodice, aut edit. siinragaiite. m Vat. 1542, in vestro <um collegio depulamut,
Merl. cum Isid., ul in noslris libellis scrimii continetur. minus recte. Coust., el veslro eum audiendum, tc, <

Einendavimus ex Vind., Vat. Heg. aliisque l-xcusis panicula et pro etiam inseria ex ms. Colb., suffra-
exempla ilus. ganiihus aliis cum Merlino, Ciab. et Ju-t., iu qu bus
solus Quesn., ordinal ; f>l mox praeieiivit nunc ;
b iegitur ex vestro. Vox eum licet superflua in pieiisquo
ac pr- versati babet convasati.
<lein Codd. i-xhibelur.
n Cou.-l. ei anti |uc cdit. Conc cum Justeilo, vu
c Al., tisitrp ioni, vel usuipatwue.
i

d lu cinI. Vai. Kegiiiae hic ineipit primum caput, kal. Mss. V.u. I542et l.ueen., ix kul. Nostrae vem
cui tiiulus prxiigi.ur flullus ardinetnr invidu
: iege . Cidleciinnis exenipiaiia, vni kiil., el quaud ni cx his
invitis. cuin Corb. addunt ilavtis aiue Fe.ice.
 ,

5Kf CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEPIS APOSTOL. 583

kal. Aug., Felice et Tauro clarissimis viris consttli- A diceinus. Pcr lotas ergo hoc, qua? propriis rcctoribus

b is. careut Ecclesias volumus innotescal h

; ui nullus sibi

276 CAPITULUM XXXVL spe aliqua forsitan blanditus illudat. Data xu kal.

;« Epistola Ccelesiini papa? ad episcopos Apuliw et Aug. Florenlio el Dionysio viris clarissimis eoosu-
Calabriw. hbus.
Coe^estinus universis cpiscopis per Apuliam et Cala- CAPITULUM XXXVIL
biiam constitutis. J Esposilio fidci calhotico? alque apostolicm contra hw-
Nulli saccrdotum suos b liceal canones ignorare, resim Arianum.

ncc quidquam facere quod Patrum possit regulis ob- Nos Patrem, ct Filium, et Spiritum sanctum con-
viare. Quac enim a nobis res digne servabitur, si de- filemur, ita iu Trinitale peifecta, ut ei plenitudo sil
cretalium nonna conslilutorum proaliquorum libilo, Divinitatis, et unilas potestaiis. Nam tres Deos dicil

licentia populis permissa, frangatur? qni Divinilatem separal Trinitalis. Palcr Deus, Filisis

Audivimus qitasdam | ropriis destitutas rectoribos Deus, Spiritus sanctus Deus , et tres unum sunt in
civitates episcopos sibi pelere c velle de laicis, lan- Christo Jesu. Tres itaque k personae, sed una poie-
tumque fasligium tam vile credere, nt hoc liis qui stas. Ergo divcrsilas plures facit; u>iilas vcro pote-
non Dco, sed saeculo militaverint , acsliment nos B slatis excludit numeri quantitatem : quia unilas nu-
posse conferre; non so!um male de suis clericis, in merus non est. l
Itaque unus Deus, una Fides. itnum
quorum contemptum hoc faciunt, judicantes, scd de Baptisma. Si quis vero hanc fidem non baliet, ca:ho*
nobis pessime, quos credunt hoc posse facere, sen- licus non potcst dici, m quia catholicam non lcnet fi-

lientes. Quod nunquam auderent, si non quorumdam deni; alieuus est, profanus esi, ei adversus verila-
illic his consentiens ,J
sententia conniveret. lta nihil tem rebellis.

quae frc.queiitius sunt decreta proltciunt, ut iioc, quasi 278 CAPITULU.M XXXVIIJ.
nunquam de hac parte s< riptum fuerit, ignoretur. Faustini presbyteri (ides missa Theodosio imperatort.
Quid proderit per singula clericos stipendia mili- Stifficiebat fides conscripta apud Nicaeam adversus
tassc, et omnem egisse in Dominicis castris aetatem, haeresim Arianam. Sod quia pravo ingcnio quidam
si qtii his prajfuluri sunt ex laicis requiruntur? qui sub illius lidei confcssioue impia verba ° commutant,
vacantes saeculo, el omuem ccclesiasiicum ordinem nobis invidiam facientes, quod velut ha?tesim Sabel-
nescientes, saltu praepropcro in alicntim honorem lii lueamur; paucis ei contra Sabellium priroae fidei

ambiunt immoderata cupidiiaie transcendere, et in confessione signamus; el contra bos qui mb nomiiio
aliud vilae genus, caicata revercntia ecciesiasticac di- catholicae fidei impia verba defendunt, dicentes tres

sciplinae, transire. Talibus itaque, fratres charissimi, C esse substantias, cum semper catholica fides unam
• qui juris nostri, id est, canonum gubcrnacula custo- subsiantiam Patris, ei Filii, et Spiritus sancti, con-
dimus, necesse est obviemus, hisque fraternitatem fessa sit.

vestram epietolis commonemus, ne quis laicum ad Nos Patrem credimus, qui non sil Filius, sed ha-

ordinem f
clericatus adraittat, 277 cl smat *' er '> beal Filiuin de se sine initio genitum, non factum;
unde et illutn decipial, et sibi causas generet quibus ct Fiiiu.n credimus, qui non sit Pater , sed habeat
retis constitutis decretalibus (lai. Palrem, de quo sil genitus, non faclus; et Spiritum
Docendus est populus, non sequendus ; nosque, si sanctum credimus, qui sit Unde et
vere Spirilus Dei.
nesciunt, eos quid liceat, quidVe non liecat, commo- divince Trinitatis unam substantiam confitemur qtiia :

nere, non his consensum praeberc debemus. Quisquis qualis est Pater secundum substantiain, talem genuit
s vero conatus fuerit tentarc prohibita, sentict cen- et Filium ; et Spiritus sanctus non creatura existens,
suram sedis aposlolicac minime defuturam. Qu« sed Spiritus Dei; non eslalienus a substantia Patris
enim sola admonitionis auctoritate non corrigimus el Filii, sed est ejusdeui et ipsc substanliae cum P.are
necesse est per severilatem cougruentem reguiis vin- et Filio, sicut ejusdem Deitatis. Nam qui nos putant

iisdem codd. et eollectionibus in

* Invenitur in de fide caiholica. Voccs atqne apostoticw , a Quesn.
in quibus praecedens ac praeterca aliquae ejus parti-
; omissas, adilidimus aucioniaie mss. Vind. ac Thuau,
cul* in ms. Vat. Palat. 574. Dc hoc et tribns sequentibus libellis lidei disseiit
b Alias, lictt ; et pqst pauca digna pro digne, forie Quesnellus dissert. 14; in quam vide nostras anno-
melius. taliones.
« Solus Quesn. omittit velle. k Cod. Lucen. apud P. Mansi tom.
I Supplemenli
d Oxon., turba conniveret. v
Concil., rol. 2i 2, babel formce.
Quesn. addit nos : delent nostri codd. mss. et I
Idein cod. Lucen., Sic itaque.
editi. 10 Ms. Tliuan., qui.

f
Vocem clericatus Quesnellus omisit. II
In ms. Vind. baec inscriplio legitur : Item Fnu-
« Cod. Vat. Palat.de catero. , slini presbyteri confessio vertc fidei, quam presbvter
b Vat. 15i2 addil
consUivm. scribil , bibi ( leg<; scripsit , ct sit>i) transmilti jusn,t
1 Lucen.
et Colb., xiu kal. ln alio Colb. et in Theodosius iniperutor. Cmiex vero Tlittni. Quesnello
Corb. , Duta kal. Mox Vat. Reuinae , el duo mss. leste disscrl. li, n. (i, Item Fauslini presbyteri con^
Cousl., Corlt. el Colb., Flaviis Florenlio, etc. Pilli. fessio verw fidei, quttm pratfalis scribi el trammitti jus-
hujus collectionis, FF. LL. Florentio, qu;K siglac co- sit Thcodosws imperntur. Ibvc fides itiler alias fi.loi
detn recidunt. confessiones invcnia fuit a Mabillouio in veluslo co-
i F.xstai in liac collectione et in mss. colleclionts dice Augiensi, ubi iitscribilur Dreve fidei.
Lucen. et Colb.,in quibus hic lilulus Iegitur Incipit : Cod. Thuan., miscent.
 :

583 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 5SJ

esse Apollinarislas, sciantquod non minus Apolhna- A sed Patns et Filii, semper in Patre, el Filio h coae-

ris hcrcsim exsecramur quam Arianam. Miramur au- ternum. Yeneiamur lamen unum Deum ; '
quia ex

tem illos catholicos probaii posse, qui Palns, et Fi- uno Palre lolum qnod Palris cst, 1 natus est, Filius
lii, et Spirilus sancti, tres subslantias confileiitur. Deus, et in Palre totum quod inest, lotum genuit Fi-
Sed et si dicunl non se credere Filium Dei, aui Spi- 1 tim. Pater Filium generans non ininuii, nec amisit
k
ritum sanctum ciealuram; tamen conlra impiam fi- plenitudinis suae deilatcm, lotum autem quod Deus
dem senliuat, cnm dicunt ires esse substanlias : con- P.iter est, id esse et Filium ab eo nalum, certis>iine
seqnens esl cnim ut tres Deos coiiliu-anlttr, qui trcs leuemes. l
Cum Spirilu sanclo umim Deum piissime
siihstaniias Cunfilenlur. Quain voeeui sempcr calbo- coufitemur Jesum Chrislum Dotninum noslruin, Dei
lici exsecrali sunt. Filium, pcr qiem m oninia facta sunt quae in coelis et

279 CAPITULUM XXXIX. quce in lerra, visibilia el invisibilia : propler noslram

• Alter iibcltus fidei. s-aliiiem " clescendit de coelo, qui nunquam desieril

unum Deum, Patrem omnipotentem

Credimus b
,
esse in ccelo ; naius de Spirilu sancio ex Vifgine Ma-
' el utiuin Deum el Domiuum
unigcnilum Filium ejus ria. Yerbum caro fattum, non amisit quod fuerat,
Saivatorcm nostrum, el Spiritum sanclum Dcum : scd ccepit esse quod non erat. ° Non demutaium, sed
non ircs deos Patrem, et Fdium, et Spiriium san- B permancntem eliam hominem nalum, non putalive ,

ctum.sed unum Deuin es*e conliiemur. Non sic unum sed vere ; non aerium, sed corporeum; non plianta-
Deum, quasi solilarium; nec eitmdem, qui d ipsc sibi sticum, sed can.cum ; ossa, sanguinem, seusiim, et

Pater sil, ipse et Filius; sed Patrem verum, qui ge- animam habcntem *p ita 281 verum Deum et ve-

nuil Filium verum, e ut est Dotis de Deo, lumen de rum bominem intelligimus; ila verum hominem ve-
lumine, vita ex vita, perfeclum de perfecto, totum a rum Deum fuis>e nullo modo ambigimus. ConGlen-
tolo, plenum a pleno; non creatum, sed genitum ;
dum 4 esl huuc eumdem Dominum nosirum Jesutn
non ex uiliilo, sed ex Patre, f unius sub-tanlix* cum Chrislum adimplcsse legem et propbelas, passum sub
Palre : s Spiritum vcro sanclum Deum, non ingeni- Pontio Pilato , * crucihxum Si cundum Scripturas ,

tum, neque genilum, non crealum, 280 nec iaclum; mortuum et sepultum secundum Scripturas, tertia

• Piaeier codices bujus colleciionis exstat in mss. ctione, coccternum veneramur, unum tamen Deum.
Lucen., Co!b., iu V.it. 1342 ac in Vallic. A 5etVal. 1
Qui ex uno in Crabbi codice, qui in his verbis
5845. Fiagmenium ejus in suiuma3 antiquiiatis cod. dcsinit.
Aqucnsi a Crabbo invenlum el editum fuit. Fere idem i Lucen., Yallic. et uterque Yat. Deus natus esl ,

legilur in :ippendice souii V S. Augustini, scrm. 135. Filius. Mox Vat. 1342, lotum genuit in Filium. Val-
In duobus mss. uno Tbuanco 199, qucm laudal Ques- ,
lic. et alius Vat., totum ingenitum, et in Filium.
nellus dissett. 14, n. 7; altcro veluslissimo Ambro- -» k Ila codd. Yind. acTbuan., conseniieDlibus cae-
siano, cujus meminit Muraloiius lom. II Anecdol. teris omuibiis aliarum colleclionum, nisi quod Yat.
Latin., pag. 221 ct 227, Hieronijmi nomen inscribiiur. 1512, pro tenentes habe.t credente.; Yallic. et alius
In edilionihus vero S. Ilieronymi i ivenilur cum tiiulo Yat. mcndose credimus. Solus Qnesn., quod Patcrett
Damasi symboluni. Vide toni. XI edit. Veron., pag. Dem, idem esse cl Filium.... certissime tenemus.
145. Cur Damaso aulem atlribualur, colligere licel 1
Codd. Luc, Yallic el nterque Yat. sequentia
cx cod. Lucensi et siihili Colb., ubi epistohe Damasi cum anlecedentibus jungunt, mutantque inlerpun-
ad Paulinum aniiecliiur. In ms. Viud. litulus est ciionem sic Spiritu tancto unum Deum confitemur. :

Credimus Jesum Chrislum.

Incipit alius, id est, libellus fidei. Cod. Crab., Incipt.
Cidcs Homnnorum. Ulerque Vat. el Vallic. Incipil /S- m Tliuan. et Yind. delenrt omnia, non vero alii co-
:

des calholicm Fcclesiaa Homance. Notal Quesneilus in dices. Mox Yind., et in terra, omissa voce quce.
niargme : Est oraiio Laima S. Gregorii Nazianzeni u Lnc. cum Yallic et Vat.
6845, descendisse de
cognomenlo Theotogi, scu de fide Niacna, Hufino pre- ccelo, et natum de Spiiitu mncto el Virgine Maria,
tbijtero inierprete, tractatus : ul h.ibetur in cditione inti-rmediis omissis in quibus desierit scripsimus :

Morelli 1G0'J, toin. I, pag. 73H. Quam quidem nec hu- cum mss. Thuan., Yind. el alio Yat. 1342. Quesn. ,
jus Gregorii esse, nec ullius Grwci scripioris existima- dcsiit. Cod. Vind. i»r;elerea habel natum de Spirilu
muf, sed potius Laiini alicujus, ui alibi futius. Yide sancto. Val. vero 1542, et Virgine Maria.
disserl. 14 et nostrns in eam animadversiones. Quesn. alia inierpunclione, non demutatum, sed
b Yat. el Vallic, in umwt. permanens. Credimus hominem natum. Omnes nostros
« Tbuan. ms. , el unigenilum. deleia voce unum. r, rodd. ac Thuan. praMulimiis. Sidum in Luc el Val-

Uterque Yal. et Vallic, el in unum unigenilum Filinm !ic. bgitur sed Deum permanenlem, etiam hominem
cjus Jesum l.hristum Deum. Crab. et in unigewlum , nalum. Dein pro phantasticum cod. Thuan., phanla-
Filium cjus Jesum Christum Dvminum et Salvatorem sium ;,Lucen., phanlnseum, Vallic. et unus Vat.,
uoslrum, el in Spiritum snnctum Deum. Lucen., et Fi- phantasiam, scd camem. Mox s<>!us Quesn., animum.
liuv cjns unicum Dominum uostrum conceplam de r Mi-lior videtur ledio cod. Lucen., ita verum ho-
Spirilu sanclo Jesum Christum Deum et Donunum uo- minem ei verum Deum intelligimus, ut verum Deum
strum, ei Spirilum sancium Dcum; non tres Deos, sed vcrum honiinem fiisse nnllo modo ambigamus confi-
Patrem Filium el Spiritum sanctum unum Deum esse lendum. Vallic, iterum verum hominem intetligimu»,
confitemur. iiu fi verum Deum veruni hominem fuisse nullo mcdo
d Luct-n. cod., ipse sit Pater, sil ipse et F.lius. ambigimus. Confiiendum nunc eumdem Dominum, eic.
Cr;ib., ipse Puter sil, ipse Filias. Paricula nunc le^iiur eiiam in utroque Vat. Codex
e Crab., id cst Deum dc Deo.
Oxon. secundo com ite, tta terttm hominem el vcrum
1
Qucbii. inserit et, deleul oinnes nostri codd. et Deum, Inserla pariicula d, minus recte.
Crab. i Praiter codd. aiiarum collectionum etiam Vind.
s lia cum Crab. oinnes nostri codd. Apud Quesn., delet est.
et Spinlum sunctum verum Deum. * Quesn., crucifixvjnel mortuum. Ncstroscodd. ac

h Crab. eum plerisque nostris codd. alia iiiierpuu- Tliuaii. secuti sumus.
 ,

583 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS AIOSTOL. 588

ilie a morluis resurrcxisse, assumplum in coelos, se- j^ de ccelis : Hie etl Filius mcut dilcc us, in quo t mil.i

dere ad dexteram 1'jiris, indc venlnruui judicare vi- bene complacui; ipsum aiidite : Filius est qui ait: Ego
vos et mortuos exspectamus. In liujus morte et sau- a Patre exivi, et a Deo veni in hunc mundum. h Para-
guiue inundaios * remissionem peccalorum consecu- clilus ipse estde quo Filiusoit : Niti abieroad Patrcm
tos; resusci'.andos nus ab eo in his corporiuu- el iu Paraclitus non teniet ad vos. Ilanc Trinilatem pcrsonis
cadem carne qua nunc sumus; sicut et ipse in eadem disliuctam, » substaniiam unim , virtulem, potcsta-
b tem, majestalem, indivis bilem, indiflerentem. Pr;c-
carne qua nutus est, cl passus, et mortuus, resur-
rexit; tt animas cuin l>ac carne vel corpora nostra ler i!lam nullam divinam esse naluram, vcl angeli,
ab eo, aut vitain seieruain, prxmium boni meriti 283 ' vel spiiims vel virtiitis alicujus, quae Dcus
nul senicnii m pro pcccatis acterni supplicii recc- esse credalur. Iliuic igitur Filiuni Dei, Detiin natum
pltirus. a Patr- ante omne onutino pr.m ijiium 6aiic.iric.iss3

282 CAPITULUM XL. k uterum Maibc Vhginis, atiju ex ea verum Lonii-

* Libetlut Auguslini de (ide cathulica contra omnes nem, sine viri genera'um $emine,su eepis-e : '
il
haretet. Doininum Jesum
est , Cliristu.n , non imaginarimu
Credinius in unum verum Ret.m, Patiem, et Fi- curpus, aut fornia sola composilum, scd solidum ;

lium, et Spiiilum sanctum, visibiliutn et iuvisibiliuin B a'que buuc et esuri>se, et sitisse, et doluisse, ei fle-

factorem, per quem cteata suni omnia in coe'o et in visse, m et omnia corporis exitia sensisse postrcmo
;

lerra. Uunc unum d Deum, cl hane unam divini no- crucifixum, mortuum et sepultutn, leriia die resur-

minis esse Triuitaiem. Patrem uon csse Filium, sed rexissc; conversalum postmodum u cum discipulis,
baberc Filium, qui Pater non sil; Filium non esse liiisisse ipsis Paratlitum , dum ad ccelos ipse ascen-
Paliem, ° sed Filium Eei esse natura ; Spirilum quo- disset. Hunc Filium liominis vocari ver.u iter crcdi-
que Parnclilum esse, qui nec Pater sit ipse, nec mus vel confitemur. Resurreciionem veram humai ae

Filius, sed a Patre f

procedat. Est ergo ingenilus credimus carnis; aiiiuiatn auiem bominis nnn divi-
Pater, geuitus Filius, non genitus Paraclitus , sed a nam esse substanliam vel Dei partem ,
° sed creatu-
Palre procedens. Patcr est cujus vox esi baec audita ram divina vuluuiate factam, nou de coclo lapsam.

" Idcm Qucsn. addil confilemur ;deIenlduo oplimi Filio) procedens.

coild. hujus Culleciionis Tbuan. ei Vind. cum Lucen. e Cod. Vind. cum Herov. delet mi/ii, ac deiu liabtl
et Vat. 1542. hunc audile.
b Quesn., surrcxit; el dein delevit vel corpora no- h Vulg. Goncil., Paraclelus Spiritut esl,
de quo.
tlra, licct fateatur liaec exbiberi in duobus Thuan., 1
Iliid., subslaniiaunitam,viilule
pdesate, ct mc- ei
nti in omnibus iioSlrisqiiinquecodd.diversarum col- jettale indivisibilem, indifferentem. Prwter hanc nullam
Jeciioiiuni leguntur. Soliiiu Lucen. pnsl vel corpora C credimus divinam esse, elc. : inel us. Al codices nosira;
nostra subjicit accepkmus. Melius Vallic.et Vat. acce- colleclionis h,c e.\b bcinus. Aug. App. i.miltit voces
plurcs. dcle>0 iu line verbo recepturos : proqtioQuesn. subttanliam unam ustjtie ad indivisibil.m iiclusive.
recepturas. Vocesv?/ spirilus,:\ Quesnello omissas, ex codil.
i

* Exstabal olim apud S. Angusiioum lom.X, serm. Vind. ei Herov. c;elerisque excusis revocavimus.
121), de lempore, nunc auiem rejeclus e in Appen- t Mox, Uinc hjitur Fitium legitur in cod. Oxon.
dicem lom. V,serm. 253. Falentur PP. Benediclini k Volg. Aug. cum mss. Vind. el II rov.,
i;i ulero.

hunc libellum nusi|tiam iuveuissc in Aiiguslini codi- Thuan., sancti (icatum in utero; minus recte, inqnit
eiims. Cum vcro Atigusiini uomine inurnf. raiur < Quesnelltis etsi eosensu intelligi possit, quo dictum
;

in exemplis noslrx collectionis, nec nou in Additio- est: Quem ater sauctilieavit. Deiu edit. Conc, sine
I

nibus colleciionis Isid. qua: leguntur in Val. 1340 et viriti yer.eratum semine.
in aiio simili Remigiano quem Herovallianuin Qucs- 1
Vnlg. Couc. addunt: duabus duntaxnt nauris, id
nclliis vocat, ex alterulro hoc fonte inicr Augustini est Drilalis et carnis, in inan conveniemibus omnino
Opera olim fuisse insertuin, salis probabile e*l unde : personam, id e*l, Dominum nostrum Jesum Christum;
etiani lectiones fepe concuttinl. In Vind. cod. sic li- nee imagiuarium corpus, aul phunlasmatis alicujus m
ttilus prieferlm Incipit libellus de Fide cathotica con-
: eofuissc,sed sotidnmatque veru.i. :hunc et esurisse c\t:. t

tra omnes hcereses, Auyiistini. Ilic vero libellus idem m Iidcm Vulj.'. Conc, el omnes corporis injurius
per-
esl ac llegula , S. Leonis
fidei lcmpore contra
qu;c lulhse; postremo.
omnes h.rreses, inaximc coulra Priscillianistas
ci n (^od. Thaan., cum discipulis, antequam mitteret
rompacta (de quu plura tomo II in Observ. ad not. Spiritum sanclum, quem misil dum ad Vind.,
Qtittsuelli incp. loadTurrihium), perpcram suhjecla
U cum disciiulis,
y
quem misit dum ad
ca>los.
coelcs ascendisscil
lcgitur concilio Toletauo i, lom. II Conciliorum Vene- Meliusin App. Aug., cum discipulis, quibus sanctum
tae cdil., col. 1475. Meni -ane esl ac memorata lieauta Paracletum misit, dum ad coelos ascendisset. Ulri.,ii,.
fidei ipse libellus, quoad substautiam, licet aliquot vero sequunlur Hunc Fitium hominis nunc vocari.
:

non Cxiguis varianiibus discrepet. Anathemalismi Resurrectionem. Oxon. delet voces Hunc Filium homi-
vero pariim iidem sunt, partim vero omnino diversi. nis usque ad confiieniur.\er\rjr leelio in Vujg. Conc,
Vide plura no\ 11 in dissert. 14 Quesnelli. cum disciuulis suis et i,uadragesima post resurrectionein
d Quesn. addit verum: delevimus
cum mss. Vind., die ad coelum ascendisse. Hunc Filium hominit eiimn
Thuan., Heroval. et caeleris editis. Mox vulg. pust Dei Fitium dici ; Filium autem Dei Dominum Filium
concil. Tolet. i, el hanc unam esse divince subslanliw hominis appetlamus. liesurrectionem v.ro futuram hu-
Trinualem. Palrem aulem non esse ipsum Filum. mana, eic Oxon. omittit humana?.
* Ila coil. Vind., concinente Heroval. In Append. Cod. Herov. , sed crealam divma volunta e , non
Aug., sed Filium Dei esse natum. Quesu., sed Filium prolapsam. Vind. ac Thuan., ted crealuram clivina w-
de eius natura. Melius vulg. Coucil., ted Filium Dei lunta e nun prolapsam. Ita etiam in App. Ang., quu
de Patris esse natura. solum delel non. hdi(. Conc, sed erialurnm dicimm
* Vulg. Concil., Hieron. el Aog. addunt FiUoque, divina totunlotecreatam. Si quis auiem dixerit aut cre-
et simililer post noimulla, seJ a Palre Fitioque(\el et diderit. Vind. cum App. Aug., atque creJiderii.

Patrol. LVI. 19
S87 APPCNDIX AD S. LEONIS MACNI OPERA. S8S

Si q>iis er^o dixcril vcl crediderU a Dco omnipo A b;ts naluris in una pertma h. N. Jesu Chris'.i indi-
screte el dislincte minenlibus.
tcule mundum Imnc facium non fuisse, alque i jns

omnia inslrumenla; anailiema sif.

1
Sancli Hii.arii Piclavensis episcopi et confessoris de
Si quis crediderilatqnedixeril Deum Pativmeum- Fide catholica libro secundo.
dem Filium esse, vel Paraclitum ; anatliema sit.

Si qtris dixerit aiijue crediderii

n Dominum Filium Humani enim g:meiis causa Dei Filius natus ex

e.imdem e se, vel Patrem, vel Paraclitam; ariaihe- Yirgine ct Spiritn sanrio ip«o silii in hac op°ratione

mn sit.
consorte, ct sua, vidclicct Dei , inumbrante viilulc,
b qiiis dixcril Paraclilum Spirilnm eum- corporis sibi inlia conscvil, el exordia carn s insii-
2Si S :
>

dem essc vel Palrcm, vel Filium ; analhema sit. luit, ui liomo factos cx Virgine naluram iu se carnis

c Si quis dixerii alquc credide.il botniucni Jcsum acciperei, p^rqne bujus assumplionis societatem sau-

a Filio Dei a.sunipluin non fuisse aMallie- ctilieaium in eo univer.-i gencris liumani corpus exi-
Llirislum ;

ma sil.
steret : ut quemaduiodiim omnes in se ,
per id quod
d Si quis dixerit alque credideril Filium Dci D um corporeum se cssc voluit, condercnlut ;it i rursum in

prssnm; analliema sit omnes ipse per id quod cjus est invisib Ic referretur.

Si quis dixerit atque credideril liominem Jcsum B »•?' 'S il " r >" ia g° invisii ilis pudorem liumani exordii
C.li : isiuiu liominem i i -passibilem fuisse; anathema Al non rccusavit.et per conceptionem, partum,vagituiu

Si quis dixeril alqtie credideril a!ieru:n Deume^se ct cunas, omncs nalurx nosirx contumelias irauscur-
rii. Quid landem ;« nobis dignum lantx dignaiionis
priscs legis, alierum Evangeliorum; anailicma sil.

atquo credideril aballero Deo mun- i aflectui rependelur? Inenarrabilis a Deooriginis unus
Si quis dixerit

factum quam ab de quo scriplum iinigenitusDeusin corpuscul humani formam sancix

il.mi « fuisse illo
Virginis nlcro insei tus accn s< ii, el qtii conlinet om-
est : In principio Deus fecit ccelum et terram (Genes.
nia, et intraquem.et per quem cuneia suni, humani
i. 1) : qui solus Deus verus esi; anallicnia sil.
partus lege profcrtur, et ad cujus vucem angeli atque
Si quis dixerit alque credideril corpora humai.a
arthangcli tremunt, coelum et trrra el omnia huj.is
non lesurreclura post mortem; anatlicma
,
f sit.
nitmdi rcsohculur elemcn a, k inlantix vagiius audi-
Si quis dixcrit a'que crediderit animam liumanam
tnr; cl qui invisibilis et incomprehcnsibi isest, non
Pci poilionem vel Dei esse sub^iantiam ; anatbcma
visu, sensu, lacinque inoderandus, cunis e>l obv>du-
sil.
tus. Hxc si qnis indigna Dco r colil, lanto se majoris
Si quis aliqwas Scriptuias prxler cas qtia^catho-
benefieii obnoxium confuebiiur, quaut) minus hx:
lica Ecch-sia recipit , vel in aucloriiaiem liabendas
r
u Dei conveniunt majesiaii.
'
Non ille eguit
° bomo ellici,
anathema
,

esse t cretlident, vel lueril veneralus; sit.

I
er (|uem hoino faclus cst ; sed nos 286 eguimus tit

D. us ' caro ficret cl babitaret in nobis id esl asstun-

285 CAPITULUM XII. ;

pttone earais unius interna nniversx carnis inrolerct.

fc
Exemvla testimuniorum sanclorum Patrum , de dua- llmnilitas cjus nostra esl nobilitas, cojilumelia cjus

• App. Aug., Deum Filium. Melius vulg. Conc,

In vulg. Coi.cil. bic anaihe-
credideril : minus bene.
lh'i Filiuni. exhibetur: Siquis dixeritvelcredide-matismus aliler
b Vulg.Conc, Si quisdixerit vel credideril Paracle- ril alias Scripturas, prceter quas Ecilesia caUtolica re-
tumvii Palrem etse. vel Filium, etc. Idem est inins. cipil, in auclorilale habenda*, vel estcenerandas; ana-
Vind. Solum post Parccletum addit Spirilum. ihema sit. Dein sex alii anathcmatismi advcrsus Pii-
' Hicel duosequenlcs anallicniatismialiler in vulg. sciilianistas adduniur, qui in noslra colleclione el in
F.oncil. et mclius efferunlur Si quis dixerit vel credi- Append. Aujusiini desideranlur.
:

derit carnem lantum sine anima a Filio Dei (uisse su- h in cod. Vind. tiluli locn hahetur lamum Exempla
iceptam; anaitiema sii. testimoniorum. Cum vero in nostra collectione Uxc
Si quis dixeril vel crediderit Chrirtum innascibilem cndem lesiimonia ilerum exhiheai.lur, cap. 07, po>t
(al., impassibUem) esse ; anathema sit. enistolam S. L< onis ad Leonem Atigustum, quam ctim
Si quisdixeril velcrediderit Deilatem Christi con: er- _ sdem testimoniis dedimus tom. I, episi. 155, col. i

libilcm esse Vil passibilem ; anathema sit. * I383,varianles diversarum collectionum ibidem pro-
d Cod.Thtian., Si quis non credideril. Nolai.Qucsn. duximus. Eo igitur iectores remiitcnies, liic lantum
in margine: Bonus ulriusque leclionis sen&us esse po- ad praestant^sitnum Vind.cndicem hujus colleclionis
test. Iinnio btijus lcctionis, quam ex Tlman. codice cl lilulos cxegimus, ei quxdam loca emendavimus,
allixil. senstis peiversus e l, nisi ^uppleaiur Filium uii hoc capite 41 ibidem profcruntur t|Uod semper :

Dei Deum et homincm humanilule passum, vcl a!iud subiiitetligeudum esl, ubi Quesnelli leclione in uotis
simile. iejecl.i lexlum corrcximus.
e Verbum [uissc addidimus cx ins. V nd., cui suf- Sic ex ms. Yind. Quesnellus : Ex libro secundo '

liaganiur App. Aug. et vulg. Concil. In his po-tre- ccntra Arianos sancti Hilarii P4ctavensis episcopi. Mox
ntis legitur factum fnisse, et non ub eo dc q^o ; el de- cx e 'dcin codice particulam enim a Quesitello oinis-
lcnl qui solus Deus vcrus esl. sam insei uimus.
f
Vulg. Concil.,non resurgcre. lia idem cod. Vind. Quesnellus afeclu impen- J
,

k lia mss. Vind. et llerov. cum Appcnd. Aug. Quc<- ietmr.

: delevimus cum eodem cod.
nellus cuiu Oxon., rcceperit, rel fueiit veneralus; el k Qnesn. inserit ejus

imial in marg. forte pncceperit pro receperit. Tliuan.,

: Idcm, homo fxcret. 1

Eecletia recipil. velqvcr in auctorilatetn lutbend.v sunl

530 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSIOL. 530
honor nosterest. Qnod ille Deusincarne consistens, A cessit, Filtusiiitidem, suhslantiscnalura, Dei esl, quod
liiic nos vicissini ui Dcum ex carne rennvali. atitcmsecuudtimcarnem cx semhicDavidest, elcarue
Item ejusdem in libro ix, inter ccetera. Nescit plane, sanctae Mari.x-?
vitam suani nescit, qui Cliristum Jesuin ul verum I Sancti Amirosii episcopi Mediolanevsis ad impe-
Deum , ila verum iioinineni ignorat ; et ejusdem pe- ratorem Gralianum in libro u de tide.

rieuli res esl Cluislum Jcsum vel spiiitum Denm.vel Unde illud quoque leclum cst, Dominum majcsla-
a ciucifixum csse; non quasi in majestalcsua cruci-
carneni nostri corporis denegare. Omnis, inquil, qui tis

conptebitur mecoram hominibus, con/itebor et egv eum fixtim putemus, scd quia idem I)e :s, idein bomo, pcr
coram Patre meo, qui est in coelis. Qui aulem negaverit diviiiitaiem Deus, per susceptionem carnis homo,
mecoramhominibus, negabo et ego cum coram Patremeo, JcsusClirislus Domiuus majeslatis dicilur crucilixus :

qui est in coelis. Haec Yerbum caro factum loquebatur, quia consorsulritisque naltirae, id esl, humaiiaealqtie
ct liomo Jesus Christus, Dominus majestalis docebat, divinae, in nattira hominis subiit passionem ; ui, in-

mediator ipsein se ad salutcmEcclesiaeconsliluius.ei discr. te el Domiuus majestatis dicalur k esse ,

qui
Dcum ct bomines mediatoris sacramenlo,
ipso illo inter passus cst , el Filius hominis, sicul scriplum cst ;

iitrumqueunusexistens dum ipseex unitisin id ipsum: Qui descendil decoelo (Joan. iii, 13).
naturis naturae utriusque res eadem est; ita lamenul B 1
Ilem in ulio loco de eodcm libro inler catera. Si •

neutro cureret in utroque : ne forie Deus esse bomo leanl igilur inanes de sermonibus quaestionfs; quia
nascendo desineret, el lionio rursus Deus manendo non regnum Dei, sicul Scriplum esl , non in persuasiuiie

esset. Haccilaquc humanae beatiludinis fidesvera est, verbi est, scd in oslensione virluiis (lCor. u, 4; iv, 20).

Deum et bominem prxdicare, Verbumet carnemcon- Seivemus dislinclionem divinilalis ei carnis. Unusin
fileri; neque Dcum nescire quod homo sil, neque utroquc ioquitnr Dci Filius , quia in eodein utraqiii'.

carnem ignorare quod Verbum sit. no<ura cst. Etsi idem loquilur, non nno semper lo-
Item ejusdem in eodem libro, inter cwtera. Natus quilur modo. Intende in eo nunc gloriam Dei , nunc
igitur unigenilus b Deus ex Yirgine bomo, et secun- hominis passiones m Quasi Deu> loquiiur qnac . sttiil

dum plenitudinem lemporum in semetipso provectu- divina, quia Veibum est ;

quasi honio dicil quae sunt
rus in Deum hominem; hunc per omnia evangclici humana, 288 ;m (
l
'" in<a substaulia 1'iquelia'ur.
seimonis modum tenuit, ut se Dei Filium credi doce- Item ejusdem in libro de Incarnatione Domini intcr
ret, ethominisFilium c
praedicari admoneret; locutus ccetera. Sed dum hos redarguimus , emergunt alii,

homoet gcrensunivcrsaquae Dei sunl;loquensdeinde qui carnem Domini dicanl et Divinitatem unius " na-
ctgerens Deusuniversa quae hominissunt ; itatamen turae. Quae tanlum sacrilegium infcrna vomuerunt?
ut in ipso illo utriusque generis sermone nunquam C J-im tolerabiliores sunt Ariini , quorum per illos per-
nisi cutn significaiione et hominis loculus sil et Dei. lidi.c robur adolescil; ul ° m.ijore conlentione asse-
Item in atio loc i in codem libro inter «rfera.Yides- ranl Patrcm el Filiuiii et Spirhum sanctnm unius nou
ne ita Deum et hominem praedicari, ut mors homi- esse substantiae, quia isti Divinitatem Domini ctcar-
ni, Deoverocarniscxcitatio deputeiur? Naturam Dei nem unius esse subslantiae diccre (entaverunt. Et in-
in virtute 287 resurreclionis intellige, dispensatio- fra. Hi mihi frequenter Nicaeni concilii traclatuin se
nemhominis inmorte cognosce. Elcum sint ulraquc tenere comn.cmorant. Scd in illo Palres nostri ira-

suis gestanaturis, unum tamen Jesum Cbristura eum ctatu non carnem, sed Dei Verbum.unius subsianiiaa
memenlo esse, qui ulrumque est. Et posl pauca d se- cum Putre esse dixerunt : et Verbum quidem ex pa-
auitur: Haecigilur demonsirandapaucis a mc ftierunt, lcrna proce»sisse subslantia , carnem autcm ex Yir-
ut utritisque e nalurae personam tractari in Domino gine es-e confessi sunt. Quomodo igitur Nicaeni c< n-
Jesu Chrislo meminissemus; quia qui in forma Dei nomen obtenditur, et nova inducuniur,
cilii qu.u
crat, formam servi accepil f
. nunquam noslri sensere majorcs?
* Sancli Athanasii Alexandrini episcopi et confessoris Sancti Augustini episcopi Hipponensis ad Dardanum
ad Epictetum epifcopum Corinlhium. inler caleru.
h Quomodo autem vel dubitare ausi sunt ,
qui di- D Nnli itaque dubitare ibi r nunc esse hominein Cliri

cuntur Christiani »
, si Dominus, qui ex Maria pro- sluni undevcnlurus est; memorilerque rceoleet fide

Quesn. ncgare. homo est ex semne.

h ldem , Dominus. Quesn.
i Ex libro sunci Ambrosii Hcdiolanensit
:

c Quesn., dici. episcopi secundo ad Graiianum imperalorem.

d Idem omittit sequitur. k Idem dclevit esse cl post de tcelo addidit et c-a
,
e
Oxon., persoim naturam, ma!e. Vttlg. nnturce , in ccelo.
(ormam (Confer not. f tom. I col. 1177 nostrw edit.). 1
Onesn. , Item in lihro xni, male. Noslrum codi-
' Vulg.ante Quesn. addunl ipse Divinitatem neaua- cem Vnid. semper secnti sumtis.
ijuam amisit (Yide ibidem nol. b col. 1178). m Qnesn. omisit quasi ; el tlcin habel loquitur.
k Quesnellus Exepistota S. Allianasii Alexundrini
: " Nntat Quesn. in episi. 134, iiiinc lo5,S. I.eoni;
episcovi ad Epictetum episcopum Corinthium. addi esse. Utroque vero in loco noster codex Vind.
h Motat QuesneMns in margine Verba hrec S. Atha- : hoc verbum ignorat.
nasii sunt ex versione ejus epistola; quw inferius habe- ,
Oxon., minore ; et paulo posl 71(11111 hi qvi, pro
tur.c. 52 hujus codicis, et qua S. Leo usus est. quia isti.

; etdein, se undum curnem

1 Quesn., quod Dominus unde»
r Quesn. , ntuic Chrtstum esse,
 :

SM APPF.NDIX AD S. LEONIS MACNI OPERA. 593

liler lene elnistianam conressionem, quoniam retur- \ diamque dissolvil; i(a et Christus fccit.
Deus nnbii
rexil a mortuis, ascendit aJcoclum, sedet ad derleram jusie irascbniur, et nos ccntemnebamus iratum, ct
Patris; nec aliunde quam iudc vemurus estad vivos clemeniern Dominum declinabamus; et se niedium
etmortuosjudicandos; ct sicventuruses!, illaangelica Cbristus ingessit, et soci.ivit utram.|tie naturam, et
vocc lestarte, quemadmodum esl ire visns in caelutn nobis quod imminebat supplicium ipse sustinuil.
(Act.\, ll),idcst, in endem forma " carnis atip-c sub- Ilemejusdemineadem homilia. Christus igilurnosri
stantia : cui profeclo immomr.lalem dedii, naturam rrimitias olitulit Patri, el oblalum donum miratus
11011 alislulil. estPaler, qnod tanta dignilas offerebat, et quod offo-

Ilcui ejusdem in epi.lola ad Votusianum inter ccctera.

rebatur nulla macula fcedabatur. Nam ct suis maiii-

Nunc voro iiainter Deum b ct liomines mediaior ap- bussuscepit oblatum, et su;e sed s fecit esse partic-

paru l, 1 niiate per>on;c (opulans ulramipie natur nn pem; ei, quod plus esl, ad pirtem suae dcxterx cul-
,

1:1 et solita stiblimaret insoliiis, et insulila selitis

iocavit. Cognoscamus quis ille est 290 ( l"i audivit

teui|;eraret. Smle ad dexleram meam; quce natnra esl, h cui dixil:

ltcm ejusdcm in Exposiiiom Evangetii secundum Esto meae particcps ^edis? Ilia naiura est, quae audi-

Joannem inter cwtera. Quid igitur, haerelico? cuiiirj vil: ^ rafS l

'

'
'''"' f,r
< ™' fe
Clnistus sil Detis ct liomo, liquilur ut hoino, ei tu llem in eadem homiia. Quo sermonc utar, quo verbo
c- Iiimniaris Deo? Illc in sc naltnam conimend.il I111-
dicam, repcrirc non po^sum. Naiura fragilis, natnra

inanam c
, tu in illo audcs de'ormare d.vinim? Et comempta, elomnibus inonsirala delerior, omnia vi.
cil,oinni.i superavit, et omuibus ho liernadie meiuit
itifra : 289 Agnoscamus gcminam substa: liam >

Cbrisli, divinam scilice 1

qua sequalis rst Palri; l;u-
excels or reperiri. Hodie angeli vota diu dcsideraia
,

inana m qua major est Paicr. Ulrumque d cpperunt. Ilodiean bangcli q iiod multo lempore cupic*
, auleni simul
bant inspicere valucrunt; noslram cnim naturain in
nou duo, sed unus cst Cbrislus, ne sil qu.iternitas,
BOnTrinitas D^us. S cul eni:n est boino anima ralio-
f edeDoniinica fulgontem immortal. gloria perviderun'.
:
nalis el car 1 ; sic unus esl Chrislus Dcus ct homo : ac Sancti Thcophili ep scopi Alexandrini, de epislola p.i-
s.hali quam per /Erjyptum dettiuavit i.
perhocCliiisiiisesl D<!iis, anima rationais e et caro.
k
Chrisliiin in his omnib is, Cbrisium iu singulis cnnfi- Cujus rei lestis est illc qui loquilur : Omnes declU
temur. Qnis e.-l crgo pcr nuein faclus esl mundus? navcrunl simut inutiles facli sunt (Ps.xjii,
,
5). Elpro-
Christus Je.-us, seJ in form.i Dei. Q lisct subPontio phetacChristi auxilium deprecanlcs : Domine.inclma
Pdato crucifixus?Chris.us Jcsus, sed in forma servi. r coelos
l
el descende^Psal.cxim, 5); non ut mularetloca
Sancti Joannis Constanlinopolitani episcopi, et confes- m quo sunt omnia, sed ut propler salutem nostram,
toris in lioniilia de crucc ct lalroue inier ca.era. carnem huinana? fragililalis assumerel ; Pauloeadem
•
Scd cur cum cruce veniat, videamus. Scilicet ut bi cortcinenlc :Cum esset dives. pauper factus est, ut nos
qui eiitn crucifixcrunt, suae senliant demenli.e cxci- illiuspaupcrlate diviies essemus (II Cor. viii, 9).Venil-
laem; 6t ideo itnpuJenliae eonim signum porlatur; que iu tjrras, el de virginali uiero, quem .«anclifica-

rl ideo prophela ait : Tunc iumenli bunlur tribus lerrcc, vit, egressus est homo, imerprelationem nominis sui

videntes f
accusatorum, et agnoscentes peccatum. Et Emmanuel, id e-l, nobiscum Deus, di-peusaiione
quid mirtim esl si cruccin portans adveniat, quando conlirmans, mirum in modum cocpit esse qiod nog
et vulnera corporis ip«a demonstrat? Tunc eaim, snniiis, cl non de iil csse i]ucd crai, sic assuiaeus
iliquit, videbunl quem crucifixerunl (Zacliar. xn, 10). natu. am nosram, ul quoci crat ipse imn perderei.
Et sicut post resurreclionem vcluit Thoma; diffiden- Qihiii iuam eniui in Jo.uiue sciibalur : Verfum cao
tiaui c nfutare, et illi clivorum loca monstravit, ct fuctum ett (Joan. 1, 14) id est, aliis verbis, homo;
hteris vulnera declaravit, el dixit : ilile manum tatiicn non c-t versus in carucm ,
quia m nifam
tuam, ei vide quoniam tpirittu carnem et osta non ha- Dotis esse ce>sa\it, ad quem ct sancius lo]u tnr :Tu
bct, sicul me videtis habere (Joan. xx, 27 ; Luc. xxiv, ™ aulem idem ipse es (Ps. ci, 28); el Pa e.r de cueio con-

59); sicel lunc oslen Itt vulnera, crucemquedemon- testatur, e dicit: Tu rs Filius meus diteclus, in quo
strabil,titosiendaiseesse iilum.qui fuerat crucilixus. mihi beue complacui (Malt. 111, 17; Murc. 1,11; Lu .

l.em ejusdem episcopi in homilta de ascensiqne Do- 111,22); ut et homo lacus nnslra confessione p.r-
viiuiinter ccctera. s Nani sicutduobus juigio separaiis, manere dicatur quod fuii prius.|iiam homo tieiet;
unus in medio posilus aliercautium iitcm discor- Paulo nobiscum eadem pr.xdicanie Jesut Chrislu :

» Quesn. omisit carnit ct dein babet rui perfedo 1 Quesn., accusaioret.

;

iminortalitatem. s Idem omisit nnm.

D ldcm, el hominem. h Idcm, cui riiciiur.
c Quesil., curn in illit, • Idem, el hodierna die me:uil angelit exce'ticr re-
d
Qnesn. omisil simul. periri.
« Quesn., a iu verburum ordiiie, et earo Dei. Quis i lioc tes-imoniiim sumptum est ex versio? e S.
est snb Ponlio .... in [orma scni? Quis esl per quem Hieroiiymi inter ipsins 0,er.t lom. I, epist. 98, 11. i,
(actus est mundus? Cliristus Jesus, sed in forma Dei. elii. Veron. In co !. Oxnn tiiulus esi : Ex epislolt
C".iis'it»t e~ijo in /it.s omnibus, Christum in sinau'it cun- S. Theopkili Alexandiini, de Pasrha.
Vox Dei e in solo cod. k Quesn., qui diat.
filrtnur. Notattjne in mnrg. : 1

O.ton. Ex Viiid. eoieodiv.imis, nrdiueniqu* reslilUi- 1

AJ coJJ. cuin vugi;is adduut luos.
i

uius, suffra^.intibus ;<liis mss. ei eicusis coJic bus.

 : :

C93 CODEX CANONUM ECCLES. ET CON"S:iTLTORUM S. SEDIS AfOSTOL. 5i)4

Iwri, et hodie, ipse et in wternum (llebr. xui, 8). In eo A patns sit etiam Filius hominis, non ntida (anltimmndo
enim quod ait, ipse, ostendil emn prislinani non mu- volnnate, scd nec assumptioue sola peisona», scd

la-se naluram, nec Diviniatis suae imminuisse di- quod diversac quidem naturae in unum conveneiini.

vitias, H quia propier nos pauper effectus, plenam Unus lamcn l

ex ambabus Christus el Filius, non
simililudineni nostrse conditionis assumpseral. evacuata aut sublata diversilaie nalurarum per con-
h Item ejusdem episcopi in alia ephiola pnschalx juiiciionem ; sed quia simul nobis cfleceriint ununi

conlra Origenem inter cceiera. Unus 291 Filius Pat» is, Deum el Christum el Filium, id esl, Divinitas ct bu-

noslrique mediator, uec spqualitalem ejus amisit,nec manitas per arcanam illain ineffabilemque cnpuialio-

a nosiro consortio sepaiatQS esi. Invisibiiis Deus, et nem ad unilalem. Ilaque is qui anie saecula omnia
visib lis humo, forma servi absconditus c elDon inus esl nalus ex Patre, eliam ex niurcre carnaliler dici-

gloriae confessione credentium comprobatus. Neqne lur procrealus : noti quia divina ipsius nalura de
cnim privavit eum Paler naturae suae nomine, post- suca Virgine sumpsit exordium, nec qund propter
quam pro nobis homo et pauper efTectus est; nec iu* seipsnn opus hbuit secundo nasci, p<>st illam nati-
Joidane fluvio baptizatum altero appellavit vocabulo, vitalem quam habebat ex Palre cst enim ineplnni
i :

sed Kilium unigenitum J : Tu es Filius meus dilecus, et slullum hoc dicere, q ;od is qoi anle nmnia strcu'a
jj

in quo mihi kene complacui : nec similitudo nostra in est consempiternus Patri secundae generationis egue-
Divinitatis est mutata naturam, nec Divinilas in no- rit ut esse inciperet; sed quia propter nos et proptcr

stra naiur.e versa est simiiitudinem. nostram salulem naturam sibi copulavit humanam,
Sancti Cyrilli episcopi Alexandrini. et processit ex muliere. Idcirco dicitur natns essu
Ilomo e nominatus est, cum sit nalura Deus, Dei camaliier; neque enim prius natus est hoino corn-
P.itris Vcrbum : quoniam simililcr ut uos carni com- munis de smcta Yirgine, et tunc demum iuhabilavil
municavii et sanguini. Sic enim lerrenis apparuit, in eoYerbum; sed in ipsa vulva uteroque virghali
non amiltens id qm d erat, sed assumens humanilaiis se cuni carne conjiinxit, et suslinuit gencra ioncin
namram in sua raiione perfectam. carnalem, carnis suae nalivilatmi, suam faciens.
k Sic illuin dicimnset passum essc.et resurrexi<se;
Ilem ejusdem. Unus igitur est, cl ante inc irnalio-

nem Dcus verus, elqui iu humauilale mansit id qnod non quia Deus Yerbum in sua natura passus sit, aut
eral, et e?l, el eril. N n discernendo igitur unum plagas, aut clavornm translixiones, aut alia vulncra,

Doniiuiiin Jcsum Chrislnm in hominem scorsuin, el Deus namqiie incorporalis et extra passiunem esl
scorstim in Deum; sed eumdem unumque Jesum q s=ed quia corpus illud quod ipsius proprium faclum
Cliristum esse dicimus; non ignor. ntes diflerentias est, passum est, ideo haec omnia pro nobis ipse dici-

i.atnraiuin, scd eas incoufusis inler se reservanles. tur passus. Inerat enim in eo corpore, quod patieba-
llem ejusdem in epislola ad Nestorium l
Ail igitnr tur, Deus, qui pali non poterat. l
Simili etiam modo
sancla cl magna synodus, ipsuni, qui est ex Deo Palre mortem ip>ius intelligimus. Imm ntalc enim ei incor-
naluralilcr naltis, Filium uuigenilum, Dcum de Deo, riiptibileestnaturaliier, et vita, ct vivificans Dei Ycr-

veruin de vero, lumen de lumine, per quera ct cum buin; sed quia corpus ipsius pioprium gratia Dei,
quo omnia feceiit Pater, hunc desccndisse b, incar- juxlaPauli vocem, proomnibusmorlemgusiavil(llebr.
naluui esse, et boininem factum, passum esse, resur- n, ii), idcirco ip-:e morlem dicitur passtu esse pri
rexisse le; lia die, et asctndisse rursu> in coelos. Hacc nobis : non quod ipse mortem cxpcrtussit, quan-
itos sequi verba debemus, his nos couveuit obtempe- tum ad ipsius naturam pertinet, insania cstcnim bo :

rare dogmalibus : considetanles qtiid sil incarnaium vel seniire, ve! dcere; sed quod, ut supra dixiinus,

cssr, et hominem factum Dei Yerbum. Non eni.n vera caro ipsius mortem gustavit. Ita el re-urgenla
ilicinuis, i|uoil Dei natuta, conversi vel immulala, carne ipsius m rursus resurreclionem dicimus, nmt
laci-i sil c ro; nec quod in lotum lioinincni, qui est
^ quia in cirruplioiiem cccideral, absil, scd quia ejus
h ct
ex anima corporc, transforniata sii; sed illud resurrexit 293 corpus : ita Chrisium umim elDo-
.

magis, tpiod carnem animaiam anima ratiunabili sibi minum confitemur, non lanquarn hominem runi
copulavcril Verbiun substanlialiter, ineffabiliter, ct verbo c •aduranles, ne divisiunis qua?dam s[ecie:-i

indeprelicn ibililer, factus sit homo, 292 el nuncu- inducalur; sed unum jam el eumdem adoranics, qnb

• Quesn., qui propter nos. h

0" evr, M et carne. Mox cod. Oxon., quoi carnem
b lloc
quoque teslinioiiium sumpium est ex iuter- animatam rationalis sibi anima copulai erit, et Ver-
pretalione S. Uieronymi inter ipsius Opera lom. I, bum indeprehensibiliter facium sil Itomo; minus
episi. 9G, n. 3, edii. Veron. recle. Sic Quesnellus, qui dein ante factus sit praj-
c Vulg. Ilier. cum mss. Yat. Ilisp. ei Isid. addunt misil ac.
esl ; ei dein quidam vulg. habeni comprobalur. '
Idem.Quesn., ab ambabus Christus Dei Filius.
d Qnesii. ad lil nominavil dicens; elmox poslvocem iMs. Oxon., hubiil,
DiviniUUis addit ejus. k Qnesn., Si itlum.
8 Idem, nalusesl. #(.**•>* • Idem, Ac simili: et post pauca, sed qua corput
f
Ex
versionc, qtiai inferius, cap. o'6 liujtis collc- Mox vero post verlia gralia Dei, cod. Oxon. addit
c iuui^, integra refertur, ei qua usus est S. Leo, tradens.
epist. 165. '" Que^n. omittit rursus; et doin habet non quod in

* Qucsii. addil dt ca'o. Post pauca Oxon. omillil cor, ttplionem ceciderat, quod absit.
rimtii.
 ,

5«5 APPENDIX AD S. LEONIS MACNl OPEKA 5%

non est alienum a Verbo corpus suum, cum quoipsi a quam assumpserat humana natura, unum e duobus
etiam assidei Patri. Nec hoc iia dicimus, quasi «luo- invicem conlrariis cxisiens, c;irne acspiritu, aliud
Lus Gliis assidenlibus, sed uno cum carne per uni- in Deum assumitur, alind Deitaiis graliam prarsiat...
laiem quia si talem copulalionem factam per snb- Missus est quidem, sed m homo
;
: tlup'ex enim erat
stantiam, aut quasi impossibilem, aut quasi parum in eo nalura. Imle denique ei iaboravit ex ilinere,
drcoram noluerimus accipere, in i;l incidimus, ut inde et esuriit, et siliif, et conlristaltis est, et flevil,
duos filios esse dicamus. a Nec enim debemus discer- humani corporis legp.
nere et dicere hominem separatim fnisse sola Filii Sancii Basitii episcopi Cappadocit d .
appellatione honoratum; et rursus Yerbum, quod est Cum ergo iia quaedam in Chiisto videamns hu-
ex Deo et nomine et veritate Filius Dei. Sed discer- mana, ut nibil « a communi morlalium fragiltatuni
nere in duos filios non dcbemus tinum Dominum dislare videmlur; quxdam ila divina quae nu!li
,

Jesum Christum. Neque enim id adjuvat reclam Qdei alii nisi illi inefiabili nalurx conveniant Deitati ;

raiionem, licet nonnulli copulationem nescio quam haeret humani inlelleclus anguslin, el tanlae admira-
perhibeant personarum. Non disit enim Scriplura, tionis slupore perculsa, f
quo declinei, quid teneat,
Verbum Deipersonam sibi hominis assumpsisse; sed quo se convpiiat ignorat. «5 Si boniinem putet, de-
fi
carnem factum esse : id auiem esi ostendere Verbum victo morlis regno cum spoliis redeuniem a nmrluis
Dci similiter ac nos b participatum habuisse rarnis cernit : propter quod cum omni melu et rcverenlia
ac sanguinis, ct corpu; nosirum proprie suum fe- contemplandum est, ut in uno endcmque ila uirlus-
cisse, et hominem ex muliere proccssisse, non ab- que naturae veiilas dem< nstrctur, ut ncque aliquid
jecta nec deposita Deitaie ant gcneralionc illa qu.im indi^num indecens de tlivina
ct illa et incffaltili sub-
habebai ex Patre, sed mansisse etiam in assumptione stnntia srntialur, neque rtusum quae gesta sout,
carnis Deum, quod erat.IIoc ubique rectae fidci raiio b falsis illusa
hnagiuibns a>siiitienlur.
proiestatur. In sensu sanctos Palres fuisse com-
lali
295 CAPITULUM XLII.
perimus : ideo illi non dubitarunt sanclam Virginem ' Incipit exemplar gotomm. ubi in Conslnntinopoli-
diccre Theolocon, non quod Verbi naiura Dcitasque tana synodo a snnrto Flavhno episcnpo el confes-
sore Eutyches hareiicns audilut alqne dmnnatns est.
in sancta Virgine sumpsit exordium, sed quod ex ea
natum sit sacrum illud corpus animalum anima fa- Congregata rursus samta cl magna syrodo, pr^la-
lis sanctis ei i iremendis Evangeiiis, el k pr:cseiilc
tionabili, cui substanlialiter a Hinatum Dei Veibum
carnaliier natum esse dicitur.
sanclo ac venerabili arcbicpisc»no nostro Flaviano
y
(
"*
in secreiario episcopii , staiuto tempnre, secunda fe-
294 Sancii Grejorii Nazianzeni episcopi in homilia
ria, qua? est l
x kal. Deceinb., A^ierius presbyier
de Epipliania.
m et primicerius tlixit : Advenit staliilus dies, et ve-
r Cum ergo process ssct ex Virgine Deus in ea nerabilis E:.sebius episcopus pro foribus stans pctit

a Co.l. Thtian., Nec enim discernere

fas est. Addit et ad Gr;Tcnm lextum alicubi exacla, inserla lcgitttr
Quesn. in inaigine Alias juita Gr&cam lectionem :
: act. 11 ejusdem roneilii. Esi atilem actio 7 synodi
Nercsse est enim, eic, qnod velul consequens ex do~ CoRSlaittinopoIitanx adversus Euiychen. Omnia qui-
tlrina Ne-torii dicit-if a Cyrillo. dem Grxca gesta ejusdem synodi ad Leonem missa
b
Ita Vind. cum ms. Oxon. Queshellus prsetulit luere. Sed cum in bac septimt el ullitna aciionc lo-
partiapium. lius rei jiitliciiim Palrnin conlinerelur,
suiiima , ei
c
Ex
oratione 33 in Tlteophaniam, seu Nalivilatem hxc atine redilila est, ac |Tt>inde hsec
sola slalim l

Domiui, cap. 20, ex llufiniana, ut opinor, interpreta- sola in aliqttoi Laiinas collecliones transivTt; et tl-
lione. Quisnei.i v . scripta fuit sive siatim posl cpislolas ipsius Leonis,
d Exquo opus ulo non li uit, I !cm (Jue^n.
Hasilii ut in tollectione Vat. 1342, sive inter ejusdent pou-
e
Quesn., a comtnunione mortalts fraijililatis dhtaie lilicis epistolas, ut in (olleclionc addiliouuni Diony-
tideatur. sii. Tilulum exbibuimus , tiii iu mss. hnjiis nnslne
f
Cod. Tlman., ut quo declinel ... iqnorel. ei praeredcnfium diiarum vetnsiarum colleclionum
n Quesn. px solo cod. Oxon. adtlidii Si : Deum "* pr.xf rlur.Que-nellus vero sic Gesla damnaiioiis :

pu!et t crurifixum contemplatui ; at falctur haec decssc. Enlychelis in synodo Conslantinopolitana, prwsente S.
tiicod. Thuan. sicut eliam desunl iu nostro Vind. Flaviano confessore eju dem urbis episcopo. Val. 3853:
ci in omnihus aliis codd. Vitle not. 70 in lestimonia lncipit definitio synodt Constanlinopolitance adversut
Mihjerta Leonis episiolse 165 (nostr. edit. tom. I col. Eutychen.
1185, ». 6): i Ita omnes no tri codd. ct Baluzii. Solus Quesn.,
h Nolat Qc.esn. in margine : Ita ex Thuan. et Oxon. el reierendis.
aonam leclioncm amposuimus , quee in Grimanico , k
Ita vciuslac collecliones , menlose; ex Grapco
rpist. 134, al. 97 (itunc 16">) S. Leonis codice reperi- enim 'egendum cst cum vulg. Conc. et Vai. 3833,
lur.Oxon. pro illusa legit suis; Thuan. pro:aesiinienlur prmaidente.
leail apieitlur. Nostcr Vind. vnlg. lerlionem approbat. 1
Sic omnes Conc. cum mss.
noslri cotld. Vulg.
Pr.tler codices bujtis collet tionis iovenitur eliam
' auiii|o;e C.halcedonensis vicesima tecunda
ver.-ionis
in mss. collcclionum Val. 1542, ct in add.tionibits (Ues mcnsis Novembris , quod eotlem reeidil. Qiipsii.
Dionysianis , quarum tres codiccs recognovimus petperam in lextu recepil kai. Decembris, omissa
Val. 5845, Yallicel. A 5, et Vercellensem. Pn-missa nola numerali, x.
est praeterea cotlici Vat. 3853, qui colleelio cm car- m Cndd. atlditionum Dion. cum ms. Paris. purc
«linalis Dcusdedil continet ac landem ex lia eadem ; versionis antiquaB synotli Clialctd >nensis , tt primi-
vcrsione, qnae Lconi in suo de Euiyche joilicio usui cerius notariorum. Vttlg. Conciliorum cum quibu-dam
fnil, uli paiebit ex not. 56 (infra, col. 60i, n. p), ab exemplaribns Rustici , concinentc Gneco lexlu, el
anfiqu ) concilii CtiolccdonenMs interprete retejna, notarius; mox iidem vtittj. cumVat. 3835, pra? foribui.
-
 . :

507 CODEX CANONUM ECCLES. ET CO!NSTITUT03\UM S. SEDIS APOSTOL, 533

»e inlromitti. Fiavianus n cpiscopus dixit Ingredia- A !egii magnus silentiarius

: Nos pacem ii.i : i cogilamus
lur. Cumque ingressus luisset, Flavianus cpiscoptis sanclarum Ecclesiarum, ct dlholicae lidei, custodiri

tlixil : Eanl Philadelphius et b Cyrillus diacone, et volumus reclam et Deo inspiranle |

rae.dicatam fidcm

requirant presbyteriuii ct archimandritam Eutychem a parcnlibus noslris, qui in Nic»a congregati sunl,
k
rin a episcopium , si occurrerit secuiidum pr mis- (recentis ei(lecemoeto et hisquiEphesi inlerfuenml
sintiein siiam , el vocenl eiun ad concilium. 206 damnalioni Nestorii :hoc ergovolitmus ne scandalmn
« Et paulo pnst redeunles praidi; li diacnni, dixemnt in pradicta ralholica lidc iinmiltaiur. Et quoniam
qtiaesilum per univcrsam ecclesiim, sed non inven- scimiismagiiilicentissimnmpalriciiimFlorentiumesse
tiim , nec quemquam ipsius. Flavianus cpiscopus fidelein ct probalum in rccla fide, volitmus ipsum in-

dixil : Rursus Crispinus el Diogenianus di.icones lcresse andiciitia: synodi ,

qunni-.m s^ rmo de fido

euntcs requiianl eum circa ecclesiam, ct ubicunque esi. x Cuin h:rc legunlur, Flavianus episcopus dixil

eum didiccrint esse, evoceni eum; ct cum abiissenl, domuum Florensium m fidelem omnei scimus , ct

et rcversi ossenl diaconi, dixerunt ip-um quidem non probaium iu ralholica , et volumus ipsum inieresse;
rep rium, * sed cngnovis<e qnod cum maxiiua mul- disontus autem cl ab Eulycbc presliyiero si vull el

monaehorum
tiiudine mililum el ac prapfeclianorum ipse eum interesse. Eulyches presbyicr ct arcbiman-
apparitorum eum esse; ct cum isia dicerentnr, el B drUesdixi: :Quod vult Deusetsanclilas veslra, facite;
exsperliirel sancla synodus , Joannes vener.ibilis ego me vobis commendo. Flavianus episcopus dixit :

presl>y!er dcfensor dixil : Occurril venerabilis prc- Veniat et magnificentissimtis Florenlius palricius;
sbyier el aichiniatidriles Eutyches cum magna mul- dignare ergo, n silenliari, illum vexare. Magnus si-

miltum, cl monachorum,
litudinc • el prajfcciia- lentiarius dixil : Jubele et aliquem clericorum mecuui
norum apparilnrum snblimissimae potestatis prx- mitti , ne forlasse dubilet quod veslra sanctit;is mi
fecli pra;iorio, nec aliter permiiluiil rum cogni- serit. Flavianus episcopus dixit : Si jussissel piissimus

lioni intr mitli, f

nisi cum eis promiscrimiis eum nos imperaior nos miltere, misissemus : quoniam igilur

reprxsenlaturos ; ei csi pariter magnus silentiarius et non jussii , ipse solus perge ad ejns ampliiudinem.
ipse e rum eo pro f ribus,cupiens ingredi, utpole di- Ei cum venissct magnificeniissimus patricius el ex-
rectus a religiosissimo im| erat-ie nosiro. Flavianus censul Flnrenlius , sancta synodus dixit :
° Stet in
episcopns dixit: Ingredianlur. Cumqitc ingressi fuis- medio ncctisalor, et qui accusalur; ct leganliir ali

scnt, m.ignus silenliarius dixit : Per vestigia veslra si iniiio qux acta sunl inter venerabilcm 298 cpi^co-
jobclissuscipere responsuin domini imperatoris, h circa pum Eusebium el venerabilem p presbyierum arrhi-
qmvdam sciipta mandaverunt, qux, si placei, relego. mandriiem Euiychen; ut instrucli ex liis quoe gesia

297 Sancla synodus dixil : Relege quae a rcligiosis- G S \uit, congi uentem aequilali et sanctis canonibus lcr-
sitno imperalore noslroquc filio praecepla sunt '. Et minum demus his quae olim i nata sunt. Eulicius

* lidem codd. addii. Dion. cum vulg. et Graeco, tam. Val. 1342 habet solum prmstante. Cod. Corb.
arcliiephcopns, ctsimililer postea. Ru^lici cum Crab.. Quoniam nos de pace cogiiamus,et
b Ms. Corb. Kustici apud Baluzium cum Graeco, de sanctis Dei Ecc'esiis, cl pro catholica fide, cl cuslo-
Dcriltus. diri... a Patribus noslris.
c Quesn. inseruit Iverunt. Delevimus aurioritate k Codd. addit. Diom, et nb liis qui Ephest inlerftte-
nostroium mss. et excusorum codirum. Dein vulg. runt in damnatione Nestorii; el dein cum mss. Ht;-
Conc, quasilum quidetn illum sed non invenium stiei, avdientice synodali.
uec ipsum, nec quemquam ipsius. Vat. 3853, Et cttm hwc legerentur. Cedd. addit.
1

d Vdg., sed diclicisse quod apparilornm essel Dion. ctRustici cum vulg., Adhuc cum Itceclegerenlur,
venturus; et cumista. idcm liabent coild.addit. D oti., nielnis. Post vncem autem legerentur in vnlg. ex mss.
uisi quod legunl sed cognovissent , quod. Quesn. pro Hustici :iddunturacclamatoiiessynodi, qua3 in noslra
qnud pr;elcrt se. collectione ac cacteris omittuntur.
e Cod.
Thuari., et pttefecli. Mox vulg. cum mss. m Quesn. addit illustrem ei; delevimus cum Vind.
Oxon. cl Val. 5833, poteslatis prcefectorum prwtorio. aliisque codd. Mox mss. addit. Dion. el vulg., ca- m
1
lia cidd. Vmd.,Tbu;in.,Vat. 1342, et addiiion. ihotica fide.
Dion. Quesnellus delevit cum ei$. Val. 5833, nist eis. n Vulg. Conc cum
Vercei. el Vai. 5833, ftli silcn-
Yulg. Conc, et non aliler eum volunt dim.tlrre, ut tiari. Tliuan., i//«m vocare; vulg. Conc, fatigari
Mox
inqrediulur in vestrum sanclum concilium, nisi eis pro- ad eum. Codd. Rust., faligari eum, vel faligare te ad
miserimus resiituturos ejus personam. Est veio parile.r rj eum. Ms. Paris. versionis auliquae coneiliiChalcedon.,
et ma\nus mirandissimus silemiariut. fatigare evm.
codd. Vat. i342, ei tres addilitinn ti
Alii
b Vulg. cum mss. addit. Dion., una cum eo pra? Dion. Val. 3855, cum Vind. hujus coreetionis, illum
(orihus. vexnre, vel vcxari , quod cum Graeco toncinil. Dein
1 Qnesn., circa qnasdam,
quoe maudaverunl, relego. addiditnus mecum ctiin omnibus noslris codd. et vulg.
Pranulimus cod. Vind. cum quo eaeleri aliarum col- Couc
lectioi.um concinunt , nisi quod Yat. 1542 hahel : Vug. Conc cum mss. addil. Dion. el Vat. 3835,
Ccrta gucedam scripto mandaverunt ; Val. 5835, certa Stenl.
qumdam mnndaverunl; codd. addit. Dion., charta P Vox presbtjterum addila cum ms. Viml. suffra—
enim qua-dam scripta mandavit. Melins mss. Rnslici gautibus vulg. et codd. addit. Dion.
apud Baluziuni, cerla enim quadani scripio tnandavit. 1 Melitis codd. addit. Dion. Yal. 3853, et vulp.
Nostrai collectiQnis lectionem immutare nolui-
'
Conc, tnoUt sunl. Mox Eticius pcperam legitur in
mtis, elsi verior sil iu mss. aliarum colleclionum, in mss. htijtis collerliitnis; lcgendnm esi enimcumce-
(iuibtis liicyrftililitnr fili, ei anica delenltir, nuslroque lcris ei Gia^co, Aetius. Dein pto legebat solns Quesn.
filio, vel safieoi quo filio. citm Oxnn., legit. Codd. addil. Dion. etVat. laudatns
) Mss. adtlil. Dton., Quoniam nospacem cogittmm.. cum vulg., legebal fuctam cogmtionem gestorum.
et cuitodire volumus rectam et Ueo prsestante pra;dica-
 :

50 J AFPENDIX AO S. LEOKIS MAGM OPERA. coo

dUconus el notarius lcgtbal facium sub eognitione A presbyleritmEufychenconunuosuscipiei ' aliquscom
^«storum. Ei cuin legerei pervenil ad parlem se- senlcnttm, nisi convincatur quid ante senseril. Eu-
cund.c episto'x sanclse memnriac Cyrilli scripta? ad sebius episcopus dixil Meiuo concussionem ejus. : I

\*>nerabiles episcopis Orientales, in qua ha?c conti- Ego pauper sum, minatur mihi exsilium : divitias
neltanlur : Confitemur itaque Dominum nostrum Jesum b-ibet; nam designat mibi jam nunc k Oasim loco
t.luistum Filium Dei unigenlum, Deum perfectum et , exsilii. Flavianus episcopus dixit: ' Etsi sa?pius per-
hominem perfeclum ex an ma ralionali et corpore, ante :
severes eadem dicens, nos tamen veritaii uiliil pra>
trcula ex Patrc natum tecundwn Deiiatem, in uttimis pon mu>. Etisebitis episcopus dixit : *Si convictiis
uutem diebus eumdem propler nos et propter nottram fuero ego ralumnia?, digniiatem amittam. Floreniius
de Maria Virgine secundum b humar.am
iitlulem ratio- il!usier dixit : Spatium otTeratur Euiychi piesbytero,
tiem; consubstantialem Putii tecundum Deitatem, et ut exponai qtiemadmodtim credil; el tuuc m rursus
secundum liumanitatem. Dua-
consttbstantialem nobis interrogetur cur modo ista asserens ante aliter asse-
rum enim naiurarum uni.io facta est : propttr qnod rebat. Eusebus episcopi s dixit : Sicut prxdixi, pra-
unum Chrislutn, unum Dominumconfilemur secundum jiidicium mihi imn fiat n ex ejns repcntina consen-
gratiam inconfusce unitatis. Confitemur sanctam Vir- sion«, et inlerrogetur : nam ego ex his qure anlo
quod Deus Verbum d m- B
qtnem Theotocon ; propter gesta sunt convici eum non recte senMsse. Flavianus
tarnatus et homo fucjus est , et ex ejus conceplione episcopus dixit : Non habebis pn jud ;
citim, si modo
tidunavit sibi quod ex ea susceperal templum. Ebscbius conscnsert; nam qtia? anieactasunlliabenl propriam
episcopus dixit ; Lte per vcstigia voslra • Iiaec non lirmilalcm. Eusebius episcopus dix t : Conscntil iis

r.oufiictur, nec his aIiq;iaudoconscnsit; sed contraria qiine m do lecta snnt sanctsc memorae Cyrilli ° scri-

his sensit, et locutus est a.l unumquemque ad se ve- ptis, el confi eiur duas 300 na'uras adunalas in una
nienlcm, et docuit. Florenlius expraefectus dixit : Si persona, et in una substaulia , aul non? Flavianus
placet vestra? sanclilati, in:eri0^etur papas Eulychcs episcopus dixil : Audisti, presbyter Eu(y< hes, quid
Mtrum his consenliat. Eusebius episcopus dixit : Pa- acciisator tuus dicat? edicito nnnc si ex duabus na-
l mini, legaiur omnis aclio geslorum ; sufficiunt enim turis unitalem confiieris. p Eutyches presbyier dixit
iniln f
prius acta ad 299 eum convincendum ,
nain Etiam ex duabus naturis. Ensebius episcopus dixit
inihi jam manifcstatus est. Neqve enim si nmdo Confileris duas naluras.domne archimandrites,'! post
consenserit sumen6 alicunde documenttun , e debeo incorp'>rationem , ct consubstantialcm nobis dicis

pati praejudicium. Nam cgo demonstravi eum et pcr esse Christum secundum carnem, aut non? Eu yches
sanctiones quae ad eum missre sunt a sancta synodo, presbyier, dixil Ego non veni disserere, scd vcni
:

tt per testes episcopos eadem possum rursus osten- C ' suggerere sanclitati vestrae quid sentiam; scripium
deie, si negaverit. L
Est enim domnus Melipttongus, est autem in hac charlula qujd sentiam, jubete eani
ti i.l .muui Jobinus , et domnus Julianus scientes. legi. Flavianus episcopus <lixit : Ipse lege. Eutyches
Flavianus episcopns dixil : N<mo neque libi conee- presbytcr dixit : Non possum. Flavianus episcopus
det, Euscbi episcope, eura non convincere , neque dixil : Quare? m non cxposuisti, aut alterius est ex-

• Yoccs seenndx el venerables episcopos a Quesnello babent Joannes. Vat. 5853, Jovinus. Dein post tcientee
omissas aditidimiis ex oninihusiiostriscndd. et vtilg. codd. aliarum collectionum addunt ceriissime , vel
Sic Vind. el caeteri nostri tnss.coild. Qursnellus,
•» cerlitsintum.
lntnianationcm natum. Yulg., humanitatcm, sine voce Quesii., aliquis, niti prius convincatur. ^Jo tros
ualum. codtl. et vulg. pr.Tluliinus.
lla iidem rodd. et vnlg. Q tcsnellus, ttmm Chri-
«••
Codd. addii. Dion., ipsius' conventionem. Mclius
i

ttum nostrum Dominum. Dcin inconfutoz unitionis in Crah. cum mss. Cialced., ipsius circnmventionem.
k Codd. Tliuan., insulas inlocoexsilii. Vat. 1342 et
Val. 5855, cum mss. conc. Chalced.
d Qtiesn-. ex ea incarnalus, el ho>o factusest, ejus Crab., in margine, eas in loco. Cotld. addit. Dion. et
ronceptione. Sec-ili sumus cod. Viud., cQitciuentinus Yai. 3833, Oatim locum extilit. Exemplaria conc.
racleris, i isi qnod a'iq»ii liabent mcamatum, Aii vero Chalc. prayinnil mihijamOasam, id esl pelram exsilii.
t.iniltunt ei aiite ex ejus. Mss. cttitc. Chalccd., Licet milliesista perseveres
1

Yal. 1542, cum vulg., hoc non confitetur.

* dic ti lo; el p(>st aliiiuanto, inquis.tio offerntur.
1
Mss. conc. Chalc. et Val. 3855 ddenl prius. Mox D m Codtl. addilioo. Dion. deleni r«rsm;el post pauea
.ipud Quesit., convincendum : jatn milii manifestalus pr> osi-erebat mss. cmic. Cbalccd. habeni sentiebat.
rst. Exfinplaria Yiml. et Tlitiau. pr:elulinuis ctclcria " Codtl. Ctiac., de ejus moderna professione, et in-

tmstris con-cnlientibus. CoilicesClialccd. Baluzii cum te rogetur. F.go enim ex his, quai an>e acla sunt , docu-
Cralib.. nam mihi comictus esl. menlis convici eum non recta sentienieiti.
B IiiIciii cotlil. lialtiz dibeo prtrj'idieium sustinerr. i liilrm codd. cimii vulg. Conc. delent scriptis, ac
Mot snln» Qu<*sn. posl demoistrcai eum addii laretj- nmx seqtmntur : e< confiietur duarum naturarnm uni-
cum ; ig:ior::nl oniues no-iri niss. et e*eusi codl. lionem faclam in nna subtisleiit a.
una persona , el in

Evemplaria addit. Dioii. et Chalced. Sam eqo de- :

p Septem seqiientcs voces Qucsnello evciderunt.
tnomlrabo eum, et ad eum misce
profi-stit>n<s qua?. Ex o nnilius nosnis rndil. <l vulg. revor avimus.
s>in'. Vat. 1542 habet pariler d.iiionsirabo. Mclms Ynlg. cui» mss. Chalc. el Val. 1312, post incnr-
<\

vulg. Ci nc. ci:m Graeco ISam cqo demonstrnri eum: nutionem.

ct per profetsiones eorum, quiad tum missisuni a sancta T Eadem mss. Chalcd., tatisfacere sanctitati ve-
sijnodo. stree quomodo sapiam... in hac charlula qnomodo sen~
h
S cVind.i t iileriijuc alii co ld. Qucsn., Sr.n' enim.
'
tio. Dcin voces jubete. eam legi odd. Vat. 1541 ct
Hul pro Ji>biuus codd. adtlit. Dtun. cum vulg. Conc. addit. Dion. transfcrunl post voCt'S ncn possum.
 :

«01 CODEX CANONUM ECCLES. ET CON5TITUTOKIM S. SEDIS APOSTOL, 902

pusitio? si lua esl , lege ipse : Eutyches preshyler X tus esl. Si ergo matcr ejus consubstanmns estnobis,
i i\it : Mea quidem est " dictio; qux mca dictio et ipse secundum carnem consubstanlialis cst nobis.

•equalis est sensibus sanctorum Patrum. Flavianus Euiyches presbylcr dixit: Quoniam modo diciiis,

cpiscopus dixtl :
b Dicquorum Patrum, per te ipsum; 8 omnibus consentio. Florentius vir illusicr dixil

ijuiil auiem opus luibes charta? Eutyches presbyter Mater si nobis consubstaulialis est, sinc dubio ct
lixit : Sic credo : Adoro Palrcm ciim Filio, el Filium Filius consubstanlialis nobis est. Eutyehes presbyter
nim Patre, et Spirilum sanctum una cum Palre et dixil : Hacienus non dixi quoniam ipsum corpus
Kilin. c Confitcor autem praesentationcm incarna- Dei confileor. h Anim.ulvertis ? Non dixi corptis hti-

tain ipsius factam ex can J sanctx Yirginis, el in- manum, corpus Dei ; humanum autem corptis, et
corporatam perfccte propter noitram salutem. Sic qnoniam 302 ex 'l'
sa Virgine incarnains est Domi-
con'lcor coram Palre et Filio et Spirilu sanclo, et nns. Si autem oporlet ul dicalur ex Virgine ' con-
veslra sanc itato. Flavianus episcopus dixit : Con- sulst.iniialis nobis, et hoc dico, domine ; tamen
fileris consiibslantialcm Patri secundum Divinita- Fiium Dei unigenilum Dominum coeti ct lcrra; con-
ieiu , et consubstinlialcm M>lri sccundum hti- dominantem et conregnanlern Patri, qui i eonsidel
man tatem , eumdcm ipsum unum Filium Dominum Neque enim dico censubslautialem
ei collaudaliir.

itostrtim Jesuin Clirislum? Eulychcs prebyter di- B negassc, eo quod sit ipse Filius Dci ante qnidem :

quoniam commendavi me nnn dlccbim, k dico quidem modo

xit :
301 Eg<>, sanclitati libi, pulo i|U<>d in

vastra', dixi quid sentiam de Palre et Filio el Spirilu exordio dixi ; ntinc auiem quoniam sanciitas vestra

sanc.o; nih I ult;rus me interrogetis. Flavimus epi- lioc dicil, dico. Flavianus episcopus dixit : Ergo per
tcopusdixil: Non. d Nu»cconliteris c\ duabusnaturis neccssilalem, non per volumalem, veram fidem con-
Cliristum ? Kuly< hcs pr. shylcr dixil : Dixi quoniam fueris? Eutyches presbyter dixil:Nunc, domine, ita
conliieor eum Deumac Domiitumcceli etteme. iiacte- 1 habel: usqne ad istam horam metui dicere, quo.
e
nusde ejusnaturadisputare mihi nonpersuadcbam: niarn scio Dominum Deum noslrum, et deejiisnaiura
cnnstil.si: ntialem aulcm nobis nunquam hactenus me dispuiare mihi non persuadebam ;
quoniam aulem
dixisse confiieor. Flavianus episcopus dixit : Non dicis vestra sanciitas permiliil el doccl, dico. Flavianus
consubslanlialemPatri sccimdumDeitalem,etconsub- episcopus dixit : Non nos novilatem inducimu? , sed
staiiiialem nobis secundum humanitatem ? Euiyches 01 parentes nostri exposuerunt ; et sicut cxposita
prcsbytiT dixit : Usque ad hodiernum diem non dixi abcis fides habet, sic credentes, in his p rseverars
corpus Doinini et Dei nostri consubslantialc nobis; omnes volumus, et nuilum aliquid innovare. Floren»
sanciam antem Virginem confitcor nohis consubsL-n- Consubslantialem D ex duabus
Q lius vir illustcr dixit :

tialem, ct quoniam ex ea incarnaltis est Deus noster. i aturis post incarnationem Dominum no Irum, qni
' Basilius episcopus dixil : Si materesl nobis con- ex Virgine ° est, dicis, an non ? Eulyches presbyter
su! siantialis, el ipse, quoniam filius homiuis voca- dixit : r- Confileor ex duubus naluiis [uisse Dominum

Cood.
Clialc. et addi'.. Dion. ulrobiqiie dictaiio. Potiorescodd. cum Vi«d. praetulimus. Sensus aniem
V:iul. ctmi Val. 1342, primo loco, dictio; secnndo, ex Gra3CO esl Non dixi corpus homiuis ccrpus Dei;
:

diclatio. Mox pro fensibus vulg. Conc. halicm expo- sed dixi humanum corpus, et quod ex ipta Virgine in-
silioni. Vind. et Verccl. delent tiirumque. cumnius est Dominus.
b Mss nddil. !)ion. quvrum Palrum? Dic per ie • Yat. 3833, el substanlinlis. Codd. Cimlc. el con-
t

ivsum. Vnlg. Couc. cuiii mss. Chalc, Dic quorum substan.iale. Mox Quesn. aule iai?i;n repelit dico.
vnl u~.n, ilie per te ipsum. Dclevinius cum nosiris codd. i-t
vulg.
c Vulg. Conc. ConjilPor autem faclam ejusincarne
: j Yal. 13i2ei niss. addit. Diou. conrcdit. Mox enim
prwsentiam ex carne suietce r irgtnts, el incorporalum ex omnibtis nostris codd. el excusis adjecimus. Dcin
etnn perfecte. Cotl. Thuan. Confiuor autem pcesen- : negans quod pro negasse co quod cst iu codd. Cli.ilc.
ta ionem in carne ipsius, eic. cl Vat. 5833.
d Solus Q'trsn., Non confiteris. Dein m<s. addit. k Q:iesn., sicut puto. Texlum nd Vind. el creteros
Dion. et Clialc. cuni Val. 5835 delt-nl dixi ; ct pro nosiros codices exegimus. Mss. Chalc. Rustici cum
ium Deum habent Deum meum. Vat. 154 *2, delelo D Crab., dico autem libi, quia sic wslitno, quia a princi-
rum, babet pariti r Deum tneum, et cum mss. addil. pio nondcebum. Mox hoc cx iisdcin codd. el vtilg.
Dion. igimrat voces cveli el lcrrcc. inseriiiinus.
e Sic Vind. et Thtian. concinenlibos
ca>.tcris. So- 1
Quesn. addit se; delevimus cum Yiud.,Tliuan.
luiti codd. Cbalced. cum Crab., non mihi persuadeo. aliisqne nostris codd.
Solus Quesn.. non pertundeas. m Idem inserit quoniam. Cotld. Ch.ilc. ctim Vat.
1
lu omnibus mss. collectionibus aniiquis, quae hanc 3835 pro parenles habent Palres.
primacvain versionem continent, omissa; sunt brevis n Vat. i5A2ctcodd. addt. Dion.ati-ue Chalc. cnin
iiiierloculio Flaviani, et Euiycliis jrespousio, quas Gra?;co, et ex duabus naturis. In solis coild. Iiujus col-
amiqiius inlcrpres concilii Cbalcedonensis ex Gr«ci lcctionis conjunclio el excidii.
Ettpplevii his verbis: Sancissimus archiepucopus dixi'.: Vocein na.us a Quesuello inseriain expnnxiintis
donsubstanlialis ergo nobis et Virgo, ex qua iucarnalnt auclorilate mss. Vmd. ac Thuan., aliis aharum cnl-
est Dominaior Chhstus. Eniyches prezbyler dixit : Dixi lcclinniiui favenlihiis.
i-.uia V.rjo consubslantialis esl nobis. Bnsilius; e'c. P Ho?ccadem verba rvfert ex isia versione S. Leo in
k Val. 1342, i» omnibus. Mux codd. addit. Di->n. cp-stola ad Fjuvianum, cap. 6; unde conjicee licct
ct mss. Chtlc, cum muter nobis consubsant al s sit. illam ipsan esse qua ex Grmco confecta <st statim posl
:

Qnesn., Animadvertis quod non dixi. Currexinius

'•
accepla gesta syuodi hujus CP. quw poniifex n< sier
tx Viud. Ihuan. ct niss. addil. Dion. alipie < halc. passim qesta appsllat, qiuinadmodum n fronte hujus
Dciti Oucbii. di le: ei, c( pro incarnatus habct natus. capituii (egiiur. Ita Qucsn. cod. Tliuan. ; alias Colft
 B

603 ATPENDJX A'> S. LEONIS MAGNI OPERA. f.Ol

nottrum ante adunalionem ; po*l veto, imam naturcm A 304 quoniam cx dnabn* (juidcm naturis
Alhairasii,
Sancia synodus dixil B Opnrlet
confite r. : le confi- ante adunatinncm dixerunl po>>i autem odunalionem :

icn qiue modo 303 ,ecla s,inl . el anathemaiizare et incarnaiionem non duas natmas, « sed unam.
nmne dogma qnod coniraritim est his. l Eutyches Florcnlius vir illuster dixit : Confiieris duas natnras
prcshyier disit: D.xi sanctitati veslr.c quouiam nnte posl adunaiionem, dic? si non dixcris, damnaheris.
IkiC non dicebnn ; nunc auiein qiioniain hoc dicit Euiyclies pre^byler dixii : i Legi sancli Altnnasii
suiciitas vt-sir.i, dico ; et scquor Patres. c Ncque scripla, quoniam nibil tale dicit. Basilius episcopus
eniin ex Scripturis hoc inveni exnlanalum , ncc dix.it : Si non dua^ nnluras posl adiinntionem dixcris,
omn s Palres dixerunl. Si enim damnavcro, vse mihi commixlionem et confnsionem dicis. Florentius vir
esi, quod Paires nostros condemno. Exsurg^n< san- illuser dixil : Qui non dicil k
ex duabus naturis, et
<ia symdus acclamavil, direns : Annlbema ipsi. Posl duns naturas, non credii recle.
haec FUvianus episcopus dixii: Dical sancla synodus Exsurgens sancta synodus evclamavit : Omnis
quid inereatur pnrsens, neque confilens rectam fi-
1
qua? ex nccessiiate e»t, fi les non esl. Mulii anni
tlem, neqne consentire Vulens prarsemi synodo, sed imperatorum catbolicorum. Impcralori! us catholicis
d pcrsevorat perversitati el scaevae malivolenliaJ. Se- mullos annos. Fidcs m vcstra scmper vincii, non
lcuciis opiscopus dixil : Dignus quidem est is:e da- consenlit quod illi persuades. Flavianus episcnpus
innalione, • scd l. men in bumanilaie est snnclilatis dixil: Per omnia Eutyches quondam prcsbyter el
vestr.r. Flavianus epifcopus dixit : Si coufiterelur nrchimandrites, n et his quae ante acta sunl, et pro-
proprinm peccolum, el anathemaiizarel d>gma pro- posilis ejus quxsiionibus, Valentini et Apollinaris
priuni. ei conscntirel nobis scquenlibus iradiilmem pervcrsilate repertus est ° aegrolare, et eoruin blas-
saii» toruni Patrum, meriio dignus esset venia; sed pbemiam incommuiabiliter sequens:qui nee nostram
quoniam permanet in cadem nialignilate, subjaccbil reverens persu>sionem et doclrinam, rectis volnil
cjiionum vindicti s Euiyches dikit . ; Dico quidem isla, cmisentire dogmatibu*. Unde gcmenles rerfectnm
i|'ioniun el vos f
nunc jussislis, non auiem anallie- ejus perdilionem, decrcvimus perDominum n slrum
inatizo; quod enini dicn, in vcriiale dico. Floreniius Ji-sum Christum ab eo blasphemalum, exlraneinii
vir illuster dixii : Duas naluras dicis, et consubsian- esse al> nmni officio sacerdotali, et nosira c< mniu-
lialem B nnbis esse ? Eulycbes presbyter dixit :
h Ego n onc,
;
305 cl P r ima>tu monaslerii : r scienles ei bi

le^i scripa Cyrilli, et sanctorum Palrum, et sancli qni postea cum eo colloquenlur, el ad eum convene-

cnm Vind. delcl vero ; lejinir autem hoc aJverbium h Vind., Ego legem Cynlli. Vercel., Ego legi Cyrilli.
C
in aliis nostris codicilms. Vat. 5853 babel posl adu- Codd. Chalc. cum Crab., Ego sequor legem B.Cvrilli,
nationem vero, u apud Leonem. Codd. Ch.ilc. cum
i Dein Oucsn. anle quo iam repclil legi, et posi dixc.
Crablio, post vero adnnntioneni. rvnt addit Christum fuisse. Delevimus ulrumqne cum
a M.-lius iu in«s. adilit. Dion. el Val. 5833*: Oportet . omoilnis nosiris et vulg. codicibus.
te rertc cnnfileri, el an thcmatizare omtte dogma quoil 1
Vnlg. Conc. cum mss. addit. Dion., scd unam
conlraritm e*i hit qna? tnodo lecla tttnt. Eutijchct, <lc n luram dixernnl.
blipstiin habet c<d. Val. 1342, nisi qnod ilelet Teclf. J Vulg. cum codd. Chalc, Lcgi jubete sancii Alha-
Vulg. Chslc. conciniint, el soltim pro recte babi nl quoniam nihil tale dicit.
nasii scripta, ul advertalis
:lare. Cneierarnm collcctionum mss.exemp'aria praemissam
b Quesn.
Euttjches diiit : Sanctitati rextrmconfi~
: Floremii et hanc Euiychis inteiloculionein per sal-
tror, qtuniatn an e lioc uon dicebam ; qnoniam au<em tuin transiliunl.
hoc dicit, ctc. L<*ciinnem praeuilimus lostrorum co- k Qu p sn., repugnanlibu* codd. Vind. ac Thuan.,
iHmiiii, ct vulg. Soluni nis<. a<ldii. Dii.n. cum Vat. Imjiis collecliouis. quibuscum conseiiliunl eiiam c;e-
13'r2e' vulg. pro dicit habenl docei. le<i al arum collectionum ct vulgali, hunc Tocinn iia
c
Coild. aliarum collecl. Cinn vu!g., Ncque cnle.n expre<s:i ex dnabus naturis fusse Chrislum el duas
:

in Scr pimis. Mox qua dam niss. cxcmplaria, El ex- n.tiuras non confitetur, anulhcmatizabilur. Exsurgtns,
.urqcnt. tlc
praManliores lnijiis colleclionis codd. Viml.
11
lia
1
Solus Quc-sn. addii fidet. Codd. addit. Dion.,
rt Thnan. , ronseiilientihos inss. Vaii. I34iet3833, t» oiniie quod cx nccesiilale.
hisiquod ille adilit suae posl tceevte, isie praeiuiilit Sic codd. biijus c-dlecl.cum addit. Dion. et anti-
ciam pcrvrrsi'(tii. Quesnellus eiiieml.iiidum rc lidit, < qua vcrsio ms. Paris. Alias, nostra.
ruli-cum Cnd. Oxon., ted ptrscverans in pmertitale n Vulg. Conc, et ex his. Codd. addil. Dion. deleio
sur niaivohniice. Codil. additionum Diim., meliiis, el lnbcnl ex his ; dein uirique ei propriis ejus eonfes-
scd pcrscveiai in sm perter„ilal<\ el iniqua inalivolen- sionicus.
lia. Vulp. cuin mss. Cli;lc.,se(/ in sua pei versa et ini- C< dd. a<Mit. Dion. cum uno Corb. et Paris. con-
qua niuliguii ../<• prrstiens. c lii Chaic. (Pgrotans. Mox pleiique codd., blasphe-
' ('odil. ddit. Dioii., scd tamen in liumanilate san- mias. Dein pro sequens. quod <um ins. Vind. et Val.
ctitatis vc^itic con*ktit. Vat. 3833, sed tanicn in tan- l^ii, laudalis cliam codicibus approbanlibus, re-
clitalh vesirw hutnnnitnte posilum est. Mss. Clialc, in posnimus, Qnesnellns habei secuius. Vulg. Conc,
trstta? lanicn sunct talis humanitate solum consisiit. Mox sequi; idemquc h >bel cod. Vai. 3855, qui prajterea
Val. 5833, prnprium peccatum anuihcma-
si comfitens ampliori additamentn prosequitur sic : Sequi negaiuto
tizaret. Codii. Chalc. shiquidcm confitens j.roprium Dominum nostrum veram hvmance carnit liabwts' tuti-
pcccaium, persuuderetur anathemalizare proprtam do- fonliam, sed proprium nescio quod corput secum de
c!ii:iani, et conseutire nobis. cozlo atserens exhtbuisse, nec nostram reveritus persua-
'
Aucioriiaie nostrorain codicum addidimus nunc. sionem el doctrinam, rectit voluit consentire dogmati-
Mi>x Val. 3855, ciim veritate dico. bus, ul crederel duas in Chrislo etfe naturat, id esl,
t Ouesn., nobis Dominttm Chrimum ? Eutyches. Co- veri l/ci et veri homiuis. Lnde genwnte», ctc.

diccm Vind. aliis suirraganiibus expressimus. p lla cod. Yiud. cum cxlcris nosiris aliarum cd-
005 CODKX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. COG

r.nt, u quoniam rei erunt e: ipsi pcena excommunica- A » Sabinianns cpiscopus de Tiromi>so cl de Eudo-

tionis, si qui noii declinavcrint coulabulatioiies ejiis. cia ei Jobini iria jud. sub.
k Euslochius c;>iscopus Dociminus jud. snh.
liem subscripliones Flaviani episcopi el confessoris,
seu diversorum episcoporum, vcl archimandri arum,
t
Pontius episcopus Travidensis civitUis s:ib.

qui in hnjus synodi concilio contederunt. m Cassianus cpiscopus llierocxsareus jud. sub.
n Ursania» jud. sub.
Flavianus episcopus Constantinopolitanus judicans Johannes cpiscopus

subscripsi. Diaferontius episcopus Pulvisix jud. sub.

b Saturninus cpiscopus Maicianopolilanus judicans Julianus cpi^copus p Monteuis f ub.

subsrripsi.
Bomanus cpiscopus Eudox opoleos snb.

Basilius episcoj us Seleucke Isauriensis judicans Eudoxius episcopus de civitale Bfi-phor!ian.i jud.
Bubscripsi. sub. per preshyterum meum «t Bisilium.

Ethericus episcopus de Zmirna jud. sub. Thomas episcopus Valcniiuiauae civiiatis jud. sub.
r
Seleucus episcopus de Amasia c Ponli judicans sub. Aurelius episcopus civiiatis Popiiauae sub.
d cou- Secundinus episcopus Novcn-is his geslis suh.
Doro.heus episcopus Novae-Cxsarca: legi,

sensi, snb. Januarius ep scopus civilatis Macrianae sub.

Timollteui episcopus judicans subscripsi. B Tiinotlieus episcopus s Priscopoleos jud. sub.
r
Calcnicus episcopus Apamix quoe esi in Bilbynia Ceneihius cpiscopus Argirus jnd. snb.

jddic.ms sub. 307 l

^ouslus prcsbyler et arcbimandriies mo-
Cecropius epsropus Sebastopoleos judicans sub. nisleni heali Dionysii subi-cripsi.
Metiphtongut ejiiscopus Heliopoleos jud. sub. Pe:ru% preshylerelarcliiuiaudilcs monaslerii heati

Longintis episcopus Cliersmii jud. sub. Tbalassi sub.

Triphon episcopus f
lnsubruui judicans sub. mami Manuel preshylcr et archimamlriies suh.

mea. Job pre>hy!cr ei arcliimnndriies inonaslcrii u beati

306 Pflw'us episcopns « Apolloniatis sanctae Ec- Theoleci suh.

Clesias jud. s«ib. Abramius presbytcr et archinvmdritcs suh.
Sabas episcopus Palii p imae Syriaj judicans sub. T Theodorus monachus et archimandrite-. su!>.

niauii niea. Pientius pre>hylcr el archim:indri:cs suh.

Jovinus episcopus h Cleli jud. sub. Cluudius archimaiulriles sub.

Coiizx sub. x Eusebius prcsbyter et archimairdrites sub.
Julianus episcopus '

Icctionum. Vulg. Conc. cum inss. Chalc , scientibus C nus ma'c qu.im apud Quesn. Uassianus. Vera Icclio
hoc omnibus, qui. e l in ni'S. addit. D on. et s. Chalc Cossiui^s. m
a Vai. 3855 addit dinuntiantes. In scqucntihus re- n C"dd. addil. Dion., Assanice. Mclius in V;it. 5833,

cepimus leclionem codd. Vind. el 0\on. cum qnibus Hircanus; vcl, ut in vulg. Conc, Hyrca>torum.
cseieri no»tri concinunt. Quesn. cum Tbuan., quo- ° Vai. 1512, Dinphron. Dein prn Pulchio?, al. Pul-

hiam rei erunt, et ipsi poena excommunicationis ejus vis, vel Pulius. Veritis, tx Gracco codd. Chaic, 0/fci.i.
iuvolventur, qui declinaverint ad (abulaiiotws ejus. p Sic rtitii Vind. el Vat. 1542, minus male qiiatn
b Ms. Thnan., Salurnus. apud Quesn. Montani. Melius codd. addil. Dion.,
Mss. addit. Dion., llellesponti. Melius in Vat. Mustinis; vel, ut in inss. Chalc, Mostene.
5S53et mss. Chalc, Helenoponli. Lcgc cnin codd. mss. addit. Don. el Ch >lc,
•t

11
Codd. addit. Dion., relegens consensi, judkans Bnsiliscum. Poslrema verba per yretbtjterum, clc. V;u.
sub>cripsi. 1342 ad se luentein Thoiiix suhscripiionem referi.
r
* Al. Callinicus. Mss. Cha'cctL, Opitanm. Dein pro Novensis qui-
*
Vat. 5845, Chion insulcc. Vulg. Conc, Chii cid- dam codd. Novienbis.
latis insulai. Omncs delent manu mea.
s
Val. 5855, Priamopolilanus. Codd. addil. Dion.,
s AL, Apolloniadis, vel Apollonitnntts. Atirimopolitanus. \\s<. Chalc, Arinwpolilanai ciiilatis.
h Mss. addit. Dion., ul in Grxco; Dubelti. Ex Graico, Primopolitana:.
' Nolat Qnesncllu-i Vulgati epi-copus Coensis;
:
1
Codd. addil. Dion. cum mss. Chalc addunt :

meliu*, ni fa'lor : imperilum quippe interpretem dclu- Andreas presbyter el archimandrita per presbijlerum
sit vocum similitudo fotrxoiro; Trjf KH> lciau;, quiv -. Timolheum sulscripsi. I*.>sl vctba auiem Faustus pres*

tignifieunl episcopus Coensis jndicans, ctc. Errori byier et archimandrites, vidg. et mss. Chalc addunt
poiius anliqni amanuensisin nostra colleciione iri- subscripsi in depotitione Eulychis quondam presbyteii
lutmdum esl : nam in codd. addit. Dion. qui hunc et archimandrilce ; et tlciu aliam subscriptiouem in-

eamdem intcrpretaiionem receperunt, 1 gitur Coen- sti unt : Mnrlinus presbyter et arcliimandrila monaste-
:

sisjudicans subscripsi. Vat. 5835, alio errore, Oasi rit bnali Dionysii subscripsi per fralrem Philippum.

subscripsi. F.tustn etMarlinoS. Lco plurcs epislolas dcdil.

i Cod. Vind., Sabianns. Vat. 1342, Savianus. Dein u Codd. addi>. Dion. , beativ memoruc Theogenis.
Tiiiian. , de Tniro. Val. 5853, Thelemissi. Addit. Vulg. Conc, beati Theotecni.
Dini. Ermissi,el Eudociadis, etJobiiv. in sequciilibs Y Vat. 1512 et addit. Dion. cum vulg. Conc ad-

suhscriplionibus erdinem aliqui cmiiees a icubi nm- dunt alium Thcodorum sic Theodorus mnnachus ei :

tant. Vulg. Conc, Termissi, et Kudociadis. etJoviee. archimandrita manaslerii Mgijpliorumsnbscrissi.

k Vind. , Euslvtius. Val. I."»4i, Eustocius. Addit. 1
Mss. Chalc (iim addit. Diou. aliam suhscriplio-
Pion. cum mss. Chalc, Euttjchius. nem inserunl Flavianus prcsbyter et archimandries
:

1 Codd. add. Dion. cum inss. Chalc, Pionius epi- suncti Herntili subscripsi. Dein in subscripliouibiis
tropus Troadciisis, veiius Val. 58:5, Pionius episcopus vulg. el mss. Ciialc deest illa Claud i, duo vero Eu-
a Troade. scbii leguntiir. Eusebius presbyter et archimandrna
m Sic dno praestanUores coild. hnjus co!le< lionis monasterii Hetiiv subsc. Eusebius prcsbytcr ct archi-
Viiid. ac Thuan. cuin Yai. I5i2 ei 5853; idque mi- mandiita monasterii S. Eulogii.
6C7 APPENDIX AD S. LCOMS MAGNl OPERA. 003

Trifon nrchimandrilrs sub. A 309 P ro racl » '"• qualtate, id est, quia consense-
Jacobus diaconus et ;irchimandrites sub. rat Euiycheii hxreiico, et damnaverat Flaviauum
Ilelpdi $ pre*l ytrr el archimandriles sub. episcopum calhollcuin Constantinopoliianum , 3pud
Pau'us presbyt'T et archimandrites -ub. Cbalcedonam tam a principe sanctae memorix Mar-
Caraus presbyier et archimandriicsstib. ciano, quam ab aulicis potestatibus, vel cuncla synodo
308 ^slerius prrsbycr et ar< himaiidrites sul>. damnatus est , Proterius calholicus fil sacerdos.
a Cullenicus monacluis e' avehimaudriles suh. b . ( Tunc Timotheus presbyter cui cognomen eral ,

c Explicil gestorum excmplum synodi ubi datntia- jEIutiis, et Perus diaconus seclaiores Dioscori, ab
lur Euiyches hxreticiis. Alexandriua Eceletiia se separavcrunt. Quos eum
CAPITILCM XL1!I. Proteiius episcopus b ad ministerium proprium re-
* Narraiioni* Diosco us Alerandrintts
ordo. qualiter vocare t on p .sset , uirumque damnavit. Mortuo
cpiscopvs Ewychi coHsentiim in ea cui prwerai h principe Marciano , colleclis turbis hxreiicoruin
ipse Ecchxa, vcl ConAani nopotiiana, crrcrcm in-
Timotbcus et Petrus veniunt Alexandriam, et ordina-
duxeril, nsquead icmp s quo \caiiusest dami.a:u$,
qni Flaviani successoii Ana'olio successerat. ttir ab hxreticis Timolheus episcopus. Duo igittir

Postea quani Dio.-corus Alcxandi inus opiscopus apnd Alcxandriam episcopi coepeumt esse. '
Anle

" Al.,CaUinicus. Thuan., Catecius. B pr.riverunt. IIoc prus a Crabbo e.lifum est ex co-
b \utg. Clialc. duas suhscripiiones adjiciunt : Ger- dice Aquensi sutnmx antiquit;i(is ; ac dein a Qne-
r.uinus preshyter el arcliimandrila subscripsi m depo- snello e mss. nostrx colleclionis. Nos pnlerea
»1 lone Enyciis per Cttjcerium diaconum. Mnrceltus, inveiiimiis in Batb. 2888, el Vat. 1342, in
colleci.
exiguvi preahytcr ei arcliimindrita subscripsi. ILcc ul- alia causam Acacianam perlinenti», el
collectiono ad
lima .»ubsrriptio in codu. addil. Dion. Asteno prx conlenta in peranliquo cod. Veron. 46, qui :ib lioc
inillilur. I ii lu> pr» t.-rea eodd. sicul eliam iu duobus opti-culo incipil; ac taudem in ms. V;it. 1344. Hi>c
Chalced. ac in antiqiiis edaionibui Coiiciliorum post 0|>u^culutn in mss. nostrx collectionis Tl.uan. ct
iiliiiiiaui Mibscriptionoin additur Omnes quinquayinta :
Viirl. liiulo caret. liisciiptio quam Quesnellus h c
lies %ub.eiipserunl. produxit sitmpla cst ex prjemis--a iabula codicis
llanc clausulam prxbuit opliniiis cndex Vindeb.
« Thnanei. In nivs. Crab.,Vcro!i. et Vat. 1344 hic tiiu-
d Notavit Qmsuellus. i Narratio hxc reperilur in lus legitnr Incipii narrationis ordo de pravilale D'\o-
:

iuss. codd. Ox., Tb., el tcrtio qui est presbyicrorum scori Alexandrini. Val. 1542 in corporo. colh-cliouis
Oramrii Trecoi>i(lioe.iui collrgii, noe. non et in Brevi- hanc inscriplioncn pr;i:fert Ubi occiditur Prolerius:

culo llt-loiia: Eu ychianUiaruni jaiu olim ediio, paiilo episcopus Alcxnndrinus ; et in marginealio characteie
:nite iiiediuiii. Quiuei roagnaejaspars habeiur iu Bre- aliquanlo tecciuiori : De occisione beaiissimi viri
viario Lilierali diaconi cap. 15 et 18. Llroque porro Proterii Atexandrini Patriarcha? , et de nequilta Timo-
aniiqii nreni e>^e exi^limo eam quje bio inseria est ihci invasoris cjus sedis el haretici. Iu labuh vom
ei al> ea i>niuequod cuui illa communc
dcccrptum id huic collectioni pr.-nmissa : Inlerfectio Proterii epi-
bbcnt Brericiilus el Breviarinm. Ille cnim, lonjje p scopi Alexandrini. Idem opusculum edilione secunda
i. _ .i.. i?..i- .._. _. _ _«„•__ _j_._^un, V- ,.,, i,. ,,, r,.i., _..-<.._- _:„ !-_:_ __»_____•
prolixior, de Feiice papa Mib eoque conlra Acacimn eoilem o auctore aliqnot :..
,,
: ., .
Gelas iu locis reformatnm
jjeiiisnoniiullababet,i|Uxiii codicenostrononfuisscnt el atictum duo prxciptia addiiamenla recepil : alle-
iMni-5a,siex "Hlo dcnrat.i essent. Breviarium vero ruin mitio, quo hisiona Lchoatur a Nestorio et Euty-
Liberati ciiin posl aiinum 5i6 scriplum luerit, po- chc; alieritm in liue, qno eadem bistoria ad Acaiii
sleriti> Cbl coilice, qui ullra Geiasii papaj tetnpora co nleoinaiionein perducitur. Hoc opugculum anctitis
iion excurrit. Iluic eliam prnpria videnlur qua? in a Sirmondo eliium f.iit ex ms. Virdnn.-nsi, idemqno
n tna ioms liuc habenuir quc cuin iu scripium
;
nos re.ieiimus in cod. Val. Reginx 1977. Titulus in
Buniu C' njicerev Libcralus, narraulis in iiiodum
1 iit uliisq ie mss. est hic Gesla de nomine Acacii. Nolior
icitilit quem non inuiasci narralor nosier, si ea
: vero litiilns a Sirmoudo compaclus hicest : Brevicu-
inutuatiis csset a Liber >to. D.uique ultro pmfitelur lns liistoia; Eutychianistarunv. Cum porro collecl.o
(liacotnis hic Carlliaginensis in sua pr.efalione, se Vai. Reginae anterior sit Liberaio, htmc cxjopusculo
lircdarium suum cx Uistoria ecclt ia^lica cl r% geslis piolccisse, non v.ro ex Libeiato sumpsisse opusculi
tijr.odalibu*, vel sanc orum Pairiim epistolis coltegisse, amtorem, manifesium Tandem editio tert a aliud
fit.

tteclen-y temporum curricula illa qvo? in Crwco Alerau- addiiameiitiim. inaccepii, quo res gtib Felice
fine
diina? $ ripto nccrperat; ut appareat hislnrcum islud ge^ix paucis iiidicaniur. Intcgra hxc cdaio in-erta
ojitisciiluinex ploribns scriplis i ivicem assutis con- cst tom. 1 Epist. Koin. pontif. ul Quesncllus animad-
sartum esse, quorum unum fuit hac narratio. Quae vcriit. De hoc aiitem additamento ne quis dubiuiu
i;uidem primum diffu_ior unn cr.il quam hic exhibe- moveat, deteximus hanc tertiam edilionem exhiberi
ttir. Sticccssu reru lemporis, loln illo Eulychinnorum iu iiiss. prxslaulissiimc collcctionis Avellanx.
nc^otio ab origine resumpio. prxmissa esi narratio D e l'uo codd. ciiin Crab.
,
^rui pro facti, male. Posl

liedamnalione Entvebis, dcque conciiiis celebntis paiua ideni Crab., vel a cuncta sy oio.
Constanliiinpult a Flaviano, Epbesi a Dioscoro, et ' i Lilieraius ab hoc loco eadeiu liabel, paucis mtt-
Clialcedonc ab univcr-is episcopis unde cl Brevic.u- ;
latis, c. 13 Breviarii. Sed Timotlteus quidam, inquit,
Itts historix Eutychian slarum appellari meruit. Tum cognomenlo JEIurns.el Peltus Moggus diuconus, aui
cx gest.s auciior facta csi, qualis est edita
stib Felice dc ordinntione fuerunl Dios^ ori , cfc' Alexandrina Ec-
a (liictissiuio et nonnullis ad eum
Sirmondo. Denique •
clesii.eic. Breviculus eadcm pariler iisdem verbis
ilem Feiicem pertinenlibus auii>lii>r excusa jampri- describil. > Il.ecQiiesnellus.
deni abcbalur lom. I Epist»Iarum pont.ficiarum
i f Ii: Brevicui >, suis monitis ad miuisieria sua revo-
anni 159 1 parte |i, pag. 142; Leoiusque ibi epi-UdiS
,
<are.
piifixa. i Hser ilie. Hujus opusculi aucl«»rem fuisse - Qucsn. inseruit eryo; delevimus aulem cum mss.

Celasium poniilicom o-iend inus loni. II, noi. 4, in Crab. Yind. et Vat. Apud Lilieraiuin sic At illica- :

observ.itiones Quesnelli ad epi^t. 28 (Vosdi Leonis ptnta morle Marciani imperatoris.

tom. I, col. 1359. noi. c). Tres autem di-tiiiguend-9 ' Qtiesn., Anle triduum uuteni Paschm die quo ,

sunl ipsius ediliones ab eodetn pontifice vulgalx. ccena. Seculi sunius codd. Viinl. el Veron., siiHra-
lnpiimaopuscuiu.il brevius a damnaiioiic Dioscori gamibus Brevic. Ct Libcrato. Aflinis est etia.p, lcctio
excrdtlur, et in his de>iitit qux Acacii da-iinaiioni Lrabbi : Ar.te Uriduim pasclmle, quo cxna.
 ,

610
003 CODKX CANONUM ECCLES. ET COXSTITUTOLTU S. SEDIS APOSTdL.
Iridnum Pascluc, qtio ccena Domini cehbratur, » con- A Tunc ille Timoilieus da:nn;ttus , accepla libettatc,
ilnclis ab lus piTdiiis 310 occiditur in ecclesia Constanljnopolim vonit, et damnatos haftreticos lncis

sanele memoriu Proteiius, ad <|«ain se titnore con- suis redi.ittit. Vadit Alexandri.un , fugil Timnthoiij
ibiqtic b k cailhlicns el in monnsterio laluit. Pcirus
luleral ; supradicto die in bapiislerio occi- , ille ilfi-

«iilttr, laninlur, ejicilur, el fuous ojus incendiiur, rum se Tirootlieo junxit, cuin quo fuerat aiilo da-
cinoicsqiie ipsius cxsparguntur in venlos. Iwerea Lco mnatns. Rcdit Zeno l
imperator a.l regntim. B.tsili-

stiinil iinpcriiiin, ad quein tanli facinoris c catholi- scu-» opprimitur. Miiiiinr Alexandriam.ut pulso per-
coriiui quccla pervenit, contra quos hxrelici sup- v;is re Tiuiotheo, Timolheus calholicus redderstur
plicavciunt, pelenlcs ut Chalcedonensissynodus abo- Ecclesi;c. Scd
Timolheo damnnlu ni' rte pr.t-
illo

leictur, ' c eonlra illi vindiclam scchris postulantes. VenlO, Peirns m ab uno harelico Alexandrinus ej»i—
e
Consitierans impcralnr nimis osse «••ive vexari scopus oidinitur, qnetn nihilominus dejici ju sil
tauto itinorc snceidotcs, quoruin atil a l;ts, aul inlir- imperalor, et rcduci Timotheum catliolicum , sicut
miias, aul paupcrtas liiiuc laliorem suhire prolnbe- 11
etinn Acicii lilteris coniinelur. Inlerea scribit al
bat, dirigit pcr (ottim Orienlem mngistrianos, dingit sanctx memorijb papam Simplicium TimotheuB ca-
ct Analolius cpisc ipus f
Astlcpiadcm diaconum tholicus, rogans et dicens Pelrum olim in iliaconi >

bitutn, pcr quos onmes illi episcopi ,

qi;i Clialcedonc JJ essc damnatnm, niinc ctiam a cliristiana societam
fucrr.nt cong»'egaii, qttid Alexandrix gestum sit remotuin, ut scriberel imperatori ulcumdem Petruni
Bgnosccrcnt. Qui omncs rcsci ipscrunt Chalcedo-
fe'
lougitis in cxsilium dirigerel, (|uia lalebat iu Alexan-
ncnsem 311 synodum uquc ad sanguiiiem dcfen- driuacivi ale, et insidiabatur Ecclesix. u Pcr trien-
h
ilci.dam esse ,
quia nou altcrain lidem leneret, nium 312 e, g° fcrmc et amplius sanctsc memorix
qiiam synodus Nicxna constiiuit; Timotlieum vero p;ipa Siinpl cius iiun;tiam deslitil scribere Acacio
iion soluni inti r episctpos « non haberi, sed eliain episeopo p ul fieret de Pel o quod Timollieus episco-
cluisiiana appellatione privari i. Quo faclo fil alier pus postulabat. Deluncto ergo Timoiheo i episeopo,
Timoiheus episcopus .Voxandrix. Vix i!le Timothcus a citholicis Joannes calhnlicus episconus r orditiam -.
pellitur et iiiiititur in exsilium Cersonnm , fugit et Mitlil Joannes episcopus synodicfm suam •. Supcr-
Pe^rtis hxreticus. Quandiu ergo vixit imperator vcnit etiatn Urbanitis suhadjuva contra Joannem
Leo, Timotli us episcopus A'exandiix vixit <|uieie. episcopum * sacra piincipis deferendo, ut ab epi>c<>-
Sed ciiui Basiliscus o.copasscl imperium, damnnrc palus iliins coufirmatione se papa suspcnderet. I.l

coepil Chalcedon nse.n syiiodum.et fugarccatholicos. quia in iisdeni sacris deiesiilucndo Pvtro, quem ipce

a Brevic, collecla multiludiiie perditnrum occupatitr C legitur Kt.r Timothcm harelicus d'pellHur
:
fmpi
,
ecclrsia. qiuon se saucltf memoriaj Proterius de
atl Petrus mittiturin exsilium Timothcus Cher.onam, qiii
;

tnore conluleral. Liberatns vcro sic : Ab ipsis turbis hcus cst in Ponto abditus. Qunndiu vi.nt, clc. Solits
tonclnditur in ccclcsia xancta' memoria.' Protcrius, quo Crah'tis pro Chersonam habel Cangrrm/ ; ac dein, cl
%e timore cjntulerat, Mov Quesu., ab his perditis ho- quttntliu vixil.
minibus ; qunm po.-.lremaiii vocem cuin noslris ms . k
Liberatus, t|tii cap. 16 Inc ct nlia habef, sic :

el Crablo suhduximtis. caiholicus in Canopi cashUum, e in monasterio.

b Solus Crah., sacrowicto. Veron., suprasaiplo. 1 Solus Quesu omisit imperator; el posl nonnu!'a
Liberatus, eadem die. Deiu Verou. el Crab. delent pro Sed habei Sed iulerim ilto.
illo s< lus

ejus. "' Brevic. aiklil consois ipsius; et inox pro

Alcxr.n-
* Qtiesn. inseruil no/i'?a, licet f.tieatur hanc vocem drinus ctiui ms. Veron. hahet, Al. xantlriuis episcopis
decsse in ulroque, id est, in Breviculo, ac Liheraio. ordinatur , ui infra ordinnt Apamnis episcopum.
Dee-t veroetiam in tribus nostrism-s Vind., Veron. " Addidnuus etimn cum noslris rodd. et Cr;di. M;x
ei Val. Apud Crahhiim vero suhstitnitur rumor. Dein BreviC. Acacii Constanlinopolitani ; et po>l continei.ir
Quesn., provenil. Nosautein pratiitimus pcrveuit cuin aliipia inserit.
mss. Veron., Crab., Brevic. et Liher. Veron., Vat. et Crab., Pcr fcnnc triennium, et
<»
Sic mss. Viml., Veron. et Val. Quesn., el contra amplius.
i lis posiulanlibus. InBrevie ,ilti auttmvuidiclaui P Bicvic. addil ut aqCret cuin imperatore ; el dein
lunli sceleris exspectabant. Al Liberatus plura hac pritna hujus opusculi edi;io..e
alia inserit, qtiae in
« Qtiesn., Consid('rans iqilur imperalor difficile esse, omissa fuciu.l.
et nim s grave. Nostros cudd.,Cr.iubum, et Liberatum
n
**
1 Sic nostri codd. el Crab. suffragante eiinm Bic-
6ecnii sumus. Idein esl ioBtevic, nisi quod pcr er- vicul >. Qnesnellus pro episcnpo suhstiliiil catlioico.
rorem eoiium esl, lantet itcrum pro tan o ilinere. r Brevic,
ordinatur, qui cum de con Uiludine majo-
' Apud Qnesn. addilur qui Flaviano successerat, rum ad aposiclicam tedem sunod.ca per Isitlorum pre-
repuguantibus omnibus nostris mss.cum Crab.,Bre- sbyterum el Petrum diaconum scripta misissei , supcr-
vic. ei Liher. venienle Uranio subadjuva... ab episcopatus illiuscon-
6 Cndd. Veion. et Crabh. , cum Brevic. el Lib., fiimalioue papa suspensus esl.
rescribunl. s
Quesn. nddil ad papam. Delevimus cum nostris
h Quesn., teuercni. Prxttilimus cum Veron., Crab. codd. et Crah., Iicel iu lircvi u!o
posica idipsttm
et Liber., teneret ;relerlur cniin ;>d synoilum CltaU expressum luerit. Moi cod. Veron
Crpanius. Bie- ,

cedonensem ; unde in Brevic. habitur : Quia non vic., Uranius. Deest subadjuva iu Oxon. Apud Crab.
alteram fidem staiuit, quam. pro Vrbanius subadjuva lciiur quidam.
» Sic omnes codd., iiostri cum Brevic. et Libcr. 1
Scripsimus sucra principis, ei poslca in iisd.ni
Quesnellus, non debeic liabeii. sncris cum mss. Vind., Verun. ei Crab., favente Br<-
> llucusque Liheraiu;. Mox, 71/0 dcposito fil , in viculo. QucsiiellHS, sacram principis; et dein, in eti-
Brevic. Dein Quesn., et vixile. Delevimns el ciiui d m s cra. Qnidam codd. jro epacopalus habeiii epi-
oinnibtis nostiis codd. et Crab. al<jue Brevic. in quo scopi, vtl episcopv il'ius.
 , ,,

011 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPEIU. 012

damnavcrat, fccerat m ntinncm, h.cc pars csi omnino A Acacius miris enm laiuiilius prosequilur , de quo
aluiegata; uude visus est iinpcralor ofiensus. a Ad- anle tanla se ciiotina memineral relulis>e ? ln fine
didil ctiam Ac.icius illo leinpi re quo dc Petro cod. Tliuan. Contuli.
Alexaudrino damnalo relulit , eiiam dc Peiro el CAPITULLM XLIV.
Joamio Aiiiioclieno sic srripsit : Pctruni apul Con- b Eoistola Simplicii papcc ad Ac*cium y ut scandala Ec~
clesioe Alcxandrina: auferat.
stanlinopolim monasleriuni gube nasse; sed lioc pro-
bier crimiiia dcreliclo, Anliocliiam fngisse ibi pulso Dilectissin.o fratri Acacio Simpmcius.
;

Martyrio catholicoepiscopo per vilissimum populum, Cogiiauonum feiias i: n babemus; uec cnim quie-
et li;erclicos, 6eilein ip-iiis occnpasse, conlinuoque sceie nos causa l
pcrmitiii : quam si relinqiiainu-,

damnatuiu al) cpiscopis, atquc a Leonc impcraiore apud Chrislum 314 Dominuni nostrum, cujus inter-
*• Oasam dcpoilalum : qui fugicns rediUse dicilur est, inexcusabilessunnis. Et mirum est dilectioncin

Coiislanlinopolini, cl dcdissc fidem ul compulsis ul- tu.im tot emensis lempoiibiis, el tol opjortiinilaiibus

terius turbis niliil facere audercl. Scd, siculsuperius indi: venientibus, nibil nos de AKxandrina Ecclesia,
dictum est, Basilisci lemporibus a Timotheo illo da- quc lani graviter quatitur, instrucre voluis-e : cum
mnato, qui Constanllnopoiim vencra(,ad Antiocbiam monere te ncc iucrepaiio noslra desiilerit, ut, paili-

reinissus est, ut ileruin iilic cpisiopatum teneret. B cipata sollicitudine, lilleras meas apud christianissi-

Quo laeto, idem ipse Petrus, Joannem, de quo dixi- mum el clemeiitissimum priucipcm prascntilnis luae

iiius Acacium relulisse, ordiuat Apamenis episco- dilectionis pro.»eqncrcris alloquiis ; el insiiluli vete-

pnm. A quibus c non receplus redit Anliocbiam , et ris memor in orthodoxornin dufensionein nobiscuiii
Pelrum episcopalus sui pcllil auctorein , et invadit sicut semper, incumbcres : ne quisnua u uoslrum
ejus Ecclesiam. Quos 313 simul damnatos ilerum chrisliana plebe pereunte reatum i dedilionis iuciir-

dicit Acacms, petcns aposlolicara sedem, ut si ad rat, el mercenarius polius vidcalur essc, qua u pa-
eamdcm foite confugerent, ne ipsoquidem Iiaberen- slor. Unde horlamur dilectioncm luam, ul npporlunc
tur digni s spectu ; ct si jam aliquam indulgcnliam atque importune piis auribus insinuare non desinas;
eorum
forsitan impelrasscnl, iirilam esse debere, nec qiiaienus, rcmoiis scandalis qitae i» Acxan Irinam

pceniicutiam lecipiendain esse. Qnid multa? Hunc Ecclcsiam recidivis ausibus irruerunt ,
pax oplala
qiicm Acacius cum Pctro damna- k proveclus
ipsum Joauncin ,
reddalur; et celeriler vigilanliae lu.i:

vcrat, et sine puenilcnliae remedio J feceral ab apo- poslliabiii» difficullatibus , hdi<clur. Dala ' cclavo
stolica sede damnari, posl lot damnationes Tyrioium id. Nov. Scverino consule. Directa per Restitutum
mi-.it Ecclcsix praesideie. * Nain qu<>d dicil Acncius
CAPITULUM XLV.
Petrum illuin Alexandrinum, obl.tta petilione Euty- C
Jncipil exeivplar epislolw quam misil Acacius aa san-
cbianam Inrresim vel Nestorianam damnassc, lioc clce memorice Simplicium papam Romanai urbis ubi ,

evidenler probatur esse faUishimum. Nain «jiiic causa dainnutitin reiulit Petrum Aiexandrinum.

fecil ut f
in episcopalu suo synodo Ghalceduncnsi Doinino beaiissimo, " ac sancto Palri, archiepiscopo
vel tonio sanciai memoriae pap.e Leonis dicerei SlMTLlC ACACIUS.
a:.a-

tliema?Qu33 causa fcc.l ul, sublalo noiiiine Prolerii Soiliciludinem omnium Ectl siarum , sccundum
vei Timothei eatholici, Dioscori e; Tunothci haerelici Apostolum, circumferenles, nos indesinenter horta-
iiomen 3scriberet? Quaj cau-a fecit, si caiholicus mini, quamvis sponte vigilanles ac ° recurrenlcs,di-
erat, ul Timolhei catliolici s corpus de sub tcrra le- viniimque zelum in vobis soliio demonstratis,siatum
varel, qui inier episcopos catbolicos sepultus fueiat, 315 Ecclesiie Alexandrinae certius reqiiirentcs ;

cl projicercl foras? Ipse non csi Pelrus, qui damnato utpro paternis canonibus suscipialis Iaborem piissimo
Timotheo hxretico semper adluesit; quomodo postea stillantes sudore pro his, sicut semper est appioba-

Ilic aliqua in Breviculo addila fuerunt. Dein so- fuit, uti est cod. Yai. 1340.
lus Qitesn. omisii Aiexandrino. « Val. 5845 addit. Dion., causa ipsa pirmiltit.
- Sic omnes etCrab. Quesncllus, Oa-
nosiri codd. i Val. 1.V2, pcrditionis.
si»l. iii ad Oasilanum exsilium csse directum.
Brevic. , - Quesn. oinisiUttiE ; addidimus ex omnibus no-
Al Liber., c. 18, Samum dcportalum; male. jx stris codd. et vulg.
e Qucsn. inserit ille, delenl no.-tri codd.,Crab. el t Cod. Vat. 1542 addil. Dion., nono.
et alius 5845
Drevic. n '
Exstal qnibus praecedens, ac
in iisdein coild. in
d Codd. Veron. Crab. cum Brevic, fecit.
et praplerca in llisp. cllsid. Tituliun cxhibuimus ex
e lla omues codd. «um Crab. Qucsnellus
iii slri : codd. Vind. ct Veron. 4H, ctini quibus alii dtto Vati.
A«m quod poslca idem dixeril Acacius. In llrevic. se- 1342 el 5S45, aliquibiK vocibus oiiiissis concinunl.
iMieutia (imiiiuniiir, alia auiem c> i um loco reponuu- Quesn. F.pistola Acacii ad papam Simplicium : Ti-
:

lur. moilieum litcreticum esse moriuum, Petrum damnatum,

f Sic nnstri trcs codd. cum Oxon. et Crabbo. Que- Timotheum ca holicunt rcstitulum.
SiielltiS.i» episcoporum stjnodo vel Clialceitoneitsi. "Codd. Veron. ct Vat. 5845, lum Oxon. , sancto
6 Codd. Vcion. , Vai. el Crabb. adduni episcopi. palriarcha; epscopo.
Mox post vocem Timo.heo cum o.unibus cdd. et Quesn., prascurrenlcs. Proclulimus omncs iosiros
trab. aiijeciinus liKrelico. codices Vind. , Veron. et uirumque Vat. , quorum
•» Praier mss. Inijns cotleclionis conlinclur in Ve- postrcmi hahenl recurrenlesin vos, divinum zelum so-
ron. <4G, iuVal; 1512, u mss. addiiionutn Diouysii ,
tito. VuL*., prwcurrentes , sed tos divinum zcluin so-

e\ quitms Vat. 58i5coi:!ulimus,cl in collectione ad- lito.

(iitionuiu Uid. ex qua ca 'eni a Merli o pr muui edita
 , ,

G15 CODEX CANONCM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS AEOSTOL. GU

tum.Sed Cbristus D>miiius noier, qui diligeniilais A pro;>ri;c se.lis bonrre ltetalur, el spiriiualiumnlioruitl

sc in bonum cooperalur, insidens cogilaiionibus no- voees aeoepit; graii.tin curatiouis cxsjieclat, multi-
scris, " et unam nobis inTiis menlcm alque eanidcm plicaio in se bonore a Cbrisio priucipe saccrdotum,
pro gloria sna esse rognosccns, oiuneii) victoriam propier qtiem et loieranliac coronaoi sibinict rcliga-
ipse b pcrfecit, ct cousortos nos ctini tranquillissimo vil. Atleniius igilur orci vcslra bcuiludo pro clni-
prinripe faciet.' Timolboum quidem deCbersona spi- slianis ino mp ratore, cl pro nobis ipsis. Mbil cnim
raire.:i procellas, ei eccle-iasticam Iranquillitalcni , pr.ctcrmiUilur cornm qua! ad custodiam ecclesiasti-
sicul apparuii. conlurbanlem, vilae suLduxit buma- cjc respiritmt disciplimc. Universam rraiernitatem
n.v, dicens : Tace et obmutesce. Pelruin quorjnc, qui i qii.-c vobis e->t in Cbrislo, ct cg> , et (|iii mccum
ab A'exandiia more similiier procelljj suirexerat, sunt, saliilamtis. Et ala manu : lu Domino conser-
dissipvii, aiquo in xternani /ugain , sancio Spiritu veris, sanctissiinc cl bcuissiiiie Pater.

flanlc convcrlit, unum el ipsum dc bis qtii i lim fue-

rant et nnte damnati. d Sicut in noslris arcbivis in-
317 CAPITULUM XLYI.
k
Epittola Feicis papx dumnnntis Acacium Conslmti-
veutum est, ct dc vcstris scriniis, si dignaiuijii requi-
nopolilanum episcopurn, qaia Peirum et alios licere-
rcre, poleritis agnoscerc qu:e in tenipore de eodcm licos, quos ipse damnaverat, sine apostolica fide re-
subsecuta, e ab Alexandrino epistopo Komam altcr- B cepil.

utruin sinl relata. Qui Petrus filius noctis existens, Fei.ix episcopus sanccc Eclcsiac calbolicse Urbis
el operuin diei lucentium alentis nppnrens, omnino- Acacio.

que lenebras ad latrocinium pcragendum (

congroas Multartim iransgrcssionumrcperiiisobnoxius, cl i.i

enrum coopcntor iuvcnifns , mcdia nocle, adliuc ja- vcnerabilis Nicami concilii contumclia sappe veisa-
cente el insepulto cadavcre iliius qui patcrnos cano- lus, alienarum tibi provinciarum jura lemcraric vin-
nes subverlerat, subripuil in sedem, sicttl ipse :irbi- dicasli. Uaereticos m pervasorcs, el ab bxnticis < r-
itaius cst, b uno so!o prx^enie, et eo qui consors dinalos, et quos ipse dumnavcras, atque ab aposlo-
ipsius existebal insania? ; ita ut propler boc mnjori- lica inslitisii sede damnari, non modo n molti tuo rc-
Lus suppliciis subderetur, nec h quod cipicndos pulasii, vcrum etinm
sjierab.il cfTe- aliis EccLesiis, quod
cium est. Sed ille quidem ex parte vel minima judi- ncc de ralbolicis fieri polerat, pra>Mcrc fecisli, nul
cans nusqunm penitus omninocomparuit ; Timoibeus ctiam bonoribus quos tion meiebantur atixisti. Tcsta-
autem paternorum 316 cuslos canonum, '
qui lur boc Joanncs, quem a calbolicis Apantia* non ro-
Davidicse mansuctudinis exem|iluin, el usquc in fluem ceplum, pulsumque de Antiocbia, ° Tyriis pncfeci-
paliens, alquc potestali proprix restiltilus aCbrilo, sti : cl llumcrius luuc de dbiconio d.-jeclus, aiqu.j

• Atblidimus et cutn iril us noslris mss. cl vulg. C ttehai pro existcbat, sufJTraganle eliam ms. >'ind.
Dcio Oxon. omiltil pro gloiia sua. h Qnesti. addit lamen; ixpunximus cuin mss.
b Qtiesn. adtlil per se; dt-levimus cum Vind. Vind., Vcr. ct \ulg., ac poslca cum omnibus inscrtii-
Tbuan., Veron. atque Vulg. Mox scrijisimiis et... fa- mns penilus.
cieicMiH ms. Tbuaii., cui Ver.m. ct Vind. suftragan- • Quesuel. Qui Davidicas mansuetudinis txetnpto
:

lur. Apud Quesn., deletoct, babctur perficiens; vulg., usque in ftnem petiens fuit,poteslali propriai... Im aur,
facient. et spiritualium filiorum voiis accepil gra iam curatio-
c Qnesn.. Timotlieumenim de Cersuna respirantem uis. Exspectat ergo prcemium mulliplicilo, etc. Codi-
p>ocellas. Emendavimtis cum Vat. 1542, coiicinenli- Cnm noslrorum lectionem re voca vimus , suffraganti-
lius Vind. tl Veron., in quibussolum pro spirantem bus vulg., in quibus solum liabetur exemplo subdilur,
h betur speraulem. Codd. Tbuan., Timotheum qui- et voces accipiens.
dem dissensionis parautem procellas. Idcm esl in Vat. 3 Quosn. inserit vestram. U.tc vox abuntlal, decst-
5845, nisi quod dccessionis legitur pro dissensionis; que in noslris codd. Mox duo Vatt. ciim vulg., qua.
iilriitnque mendose pro deChersona, in quam qtiidem vob stum est. Dtin et beutissime cx omnibus codd. cl
Timotbeum relegatum ex cap. 45 manifeslum fit. vulir. adjccimn K .
Vulg. i(em,perperam, Et Timolheum quidem deces o- k
Oinnes rodd. in quibus cst cpislola supeiior
rem. etiam islam contineni.
d Vulg., S»V«t enim in nostris. Melius cod. Veton. 1
Sic cod. Vind. In ms. Ver. \R, ox quo forte in
sicul et in uotiris. vulg. Urbis Romoe. Quesn., Romanm. Va'. 1542, Fe-
e Ila Viml. cum liibtts aliis codd. qni solum ba- lix episcopus Ecclesim Romanes Acacio.
bcnl ad flomam. Vulg., Roniatn ad alterutrum. Gel i-
D m Duo Yal. 1342 et5845, et persuasores atque.
sitis in Trdt latu qtiem e ms. Veron. 46 edidit Sci- n Vind. ei Veron., mnt.I.', tu luo. Coriexiinns rum
pio Maffcbis, i. V. Conc. Ven. e lit., co . 185, basce 1
duobus laudaiis Vail. Quam cmendationem alii igno-
Acacii lilleias allegans, ex eo nffirmal Timotheum rantes scripserunl, ul in vulg., non modo communioni
cuiltolicum de damnalione Vetri relutisse ad ulramqae tum recipiendos pulasti ; ve', nt apud Qnesn., non
Homant tliuc log •iidtim crednutis ad Romam ulram- modo recipiendos esseputasti collegio, verumeiiam, elc.
que vel A/t<>ru(raw,iia >n allerutram pro uliamque ac- Mox Vind. el Veroa. tlelent de ante calhoticis.
ceptutn fuerii. Qucsn. pirpiT:ini, el ab Alexaudiinis In Yind. et Veron. Iiic locus vable corruptusef-
epiicopis ad Romanor, sint relata. ferlor sic Tyriis relisisti : et merito de diaconio deje-
:

f Quesn. ii.scril votis ; oniitiunt omncs noslri rotld. ctos atque chnsiiani nominis appellatione privalos, ale
ct vulg. Soliiai Vind. et Veron. babenl ad latroci- etium (vcl nunc) in presbytcrii provectos officio. Ynl-
tiium congruas peragfitdi earum cooperaior. Oxon. il«- gati lcciinni-in lextuse\b beul, concnrdaiiiibus duo-
/el earum cooperator. Mox, delclo ct voccm insepuho busVat. Solu-u pio Oumerim Vat. 1542babct Uye-
cl.io cotbl. Vcion. et Vai. 1512, cum vttl^., iransfc- remius, Vat. 5845, Hieromjmus. Ilarduious logi llial-
ruul posl verbntn subverierat. lct llimeritts. Qucsn. pro elium babel nunc.
e Cod. Veron. cuni vul^'., uno et solo, cl mox tiiii-
Ci5 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. GIG

chrisliani nominis appellali >nc pmalus. a te etiam A lejationi*, pcrtraheres; r

prxmiis ,ue corruplns noa
i:i prcsbyterii provectus oflieio. Et (piasi hxc libi soium iiu-flicace» redire faeeres, scd etiam in illusio-
miitora viderenlur, iu ipsam dorlrinx apo*tolicx ve- nem bcati Petri aposloli, a oujus sede profecti fuc-
a ausus lnx supcrbix telendisli,
ritatem ut Petrus, rant, impugnatores omuium qux fuerant mandaia
quem damnatum sancte mcmorix deces-ori meo monstrarcs. In quorum deceptione tuam ncquitiam
ipsc reluler.is, sicut tesiantur anncii, beati evange- prodidisti, el ad libcllum fratris et coepiscopi mci
lisix Maici seJcm tc conuiveiifc rursus invadeiet, et Joannis, qtii te gravissimis objectionibus impetivii,-
fugatis orihodoxis cpseopls cl clericissui procul du- in apostolica secundum canones respondere
sede
bo siiniles ordiuarel; pulsoque eo qui 318 b '"' s diffidcns, objecta urmitsli. Kelicem quoque defen-
1'uerat rcgulariler con lilulus, capiivam teucret Ec- sorem fidelissimum nobis, necessitaie facentc se-
(iesiam. Cujus adco libi gral.i persona esl, ct mini- rius obsecutum, indignum tuis oculis ccnsuisli.
'

stri ejus accepti, ut episcopos plurimos et clericos Eos quoque lecum litieris luis comrounicare leitams
m-ili"doxos ntuic Gonslantmopolim vcnientes dete- es, quos constat hxreticos. Quid cnim sunt aliud,
garis affligere , el apocrisiarios ipsius coufovere; qui post obitum sanctx memorix Timothei ad Ec-
alque anatliemalizanicm cumdem Pelrum Chalcedo- clesiam sub Petro redeunt, vel qui se 319 ex ca-
i cn>is decrcla concilii, ei viol.mtem sanctx ineino- p tliolicis eidcm tradiderunt, e nisi quod Pctrus ::b

i ix Tiin< tliei sepuilurani, sicut ad nos ceiliores nunc universali Ecclesia, atque a le fuerat judicalus? Habe
quoque c nuulii ilelulerunl, pcr Vitalem el Misenum e.go cuin his quos iibcnter amplecieris porlion 111

crcdideris c.xcusanduin ; ncc eum laudare desieris, ex sententia prasenti, quam h per Tutum tibi dircxi-
cl mullis tiTcrrc praconiis; ita ul d.imnationem nuis Ecclesix defensorem, saccrdolali lion rc et
ipsius, qu.im anlea relulcras, veram non fuisse ja- communione caibolica, nec non etiam a lidelium nu-
claris. Tantn;n aulem per?ever*rs iu hominis defcn- mero scgregalus sublatum tibi noraen el munus mi-
sioue perverai, ut quondam episcopo-, nunc vero nisterii sacerdolalis agnosce, sancti Spiriius jud cio,
communione privatos Viialem aique Mise-
liouore el et apostolica per nos aucioritate damnatus, 320
num, quos ad ejus expulsioncm speci.diter inisera- nunquamquc anathematis vinculis exuendus >.

mus, sublatis cbarlis custodix fueris passus manci- Cxlius Felix episcopus sanctx Ecclesix catliolice
pari :
a et ad pri cessionem, qux tibi cum hxrelicis urbis Romx subscripsi. Data v ka'. Augusii, Ye-
liubetur, exinde produclos, sicut coium professione nantio viro clarissimo consule; simaljuei septuu-
patefactum est, ad lixreticorum tuauique communio- ginta tep'.em episcopi absque papa subscrip eruut -.
nem, coutempla qux vel genlium jure servari debuit

fc
Duo Yatl. et L.b., in maigine, ausus tuoset su- Q est : quempost Cregorii Magni tempora rixisse fertpi-
perbiam. cuum ncc revera habenlur in codice Ihuaneo.
evadit ;

5845, cum vulg., illic. Mox addidimus ejus

h Vat. Porro quoil de Anastasio liic leyilur, veloci eum morlt
ex niniiibus nosiris coAt. etvulg. l'eiu vocem pluri- tublatum, cum de rettiluenio Acacio cogitaret, habelur
mos vulg. cuin Vat. 1312 rejieiunt post cleiitos, ctiam in libro de Komunit PonHficibus, hisoue similia
furte n elius. tuggeril Justinm impeiator in epistola ad Hormisdam
c Duo Yait., mulii delulerunt; ct mox crederes.... panam. Tum annotalio ms. Oxuft. bis verbis expri-
desimres jaciures. initur*
d Quesn. inserit :.ed ; el dein pro hcerclicis. Noslios i Tempore Tbr-odosii minoris, sub Leone papa,
todiees et Miig. pnrrtuiinios. cnjus scripta postciius ponenlur, daumavit Flaviauus
e Co;id. aliaiiun colhct., Veron. el duo Vat'., prce- cpisropus Consiantiuopoleos Eutycliem hxreticum,
miisque coriumpere (forle corrumperes) el in illnsio- sicut siipeiius lectum est,consentiente et coufinnanle
ncm B. Velri nposloli, a cujns sede profccli fnerunt, pipa. Dioscorus vero Alexanilrinus «piscopus, qtti
iion tolum incfjicaces red.re faceres, sed eliam im\>u- lav.hat Eutychi, dejecit Flavianum de sede sua, ct
gnatoret, eic. Idem habeul eiiam vnlg., nisi quod ordinavii prn eo Anaiolium. Tempore vero Marcian',
prxfe mit pertraxeris... corruperis... feceris.... mon~
-
qui Theodos o successit, eodem jubenie japa, con-
ilrnris; ae pro in ilusionem exliil enl in Iw.ionem. gregati esl synodus Chalcedonensis, dequa siiperus
f Puo Yatt. cn.it vti j!.. subsecutmu. Dein solus iecuim est, iu qua Dioscorus damnaltir ei Anatolius
Qnesn., eosque pro eosquoqne tceum; et mox, cunstat corrigiiur *. Leoni papx sucressit Hilarius ; Hilario
t.*e hareiicos. Deievunus <;we ciim mss. Ymd ,Veion. jx Simplie us. Snnpl cio misit Acaiius, qui Anatoha
ei vulgalis. suceesserat, c^istolam qux supra seripta es', dicens
« Oxoit., miiiu» bcnc, «o.i quod. Pcirtim pervas rcm Ah-xan irinx sedis csse damna-
L Que ii ,
per Toleratum tibi, cum codd. htijtis col- luin. Simpl cio siicceasit Fel x, <fui alavus beali Gre-
lectionis. Eniemtavinius ex ms. Veron., cum Tutum gorii fuil, damiiavilque Acaeium ob cau-as sup-riu»
llomante Ecclesiw defensorem prxferaut dux alix Fe- ineuior.iia-. Anastas us successor Gelasii, restiiuere
licis episiolx, 9 et 11. Liberalus, iu vulg., To(iim,et voleus occule Acacium, non potait, veloci morte
in marg. Tutum. Duo codd.Vatt., Totum. Vulg.,*w I
rxven tis.Cel isiu* successot Fe icisquinque sequeu*
tum tibi, ubi aliqtiis amanuensis non inielligens vo- libus e|iistolis conlirmal damnatiocem Acacii. >
cem Tulum. scnjisil tuw. lu ea autem liujus annaiationis verba,.4nas'a*;«i...
» llic de-unit uterque codex Yat. reslituere volens occutte Acacium, non poluit, veloii
i Ita iiierque cod. Quesnelli et no-ter Yind. In morle p>m>enlus, Ii.tc Quesuellus subjecil: H .» imilin
aiili|ui-siino autem Vcron., cuiu vulg., timut 07 habet liber Ponlificalis ex quo Gralfanus, Yvo el alti
episcopi. descripseruntjn aliquibus tamen mut ita et interpolaia:
h Quesnclliis, ex cod. Oxon., annotalionem, qux In Craiianum tunquam Pontificalis verba corrumpentem
in nuilo a io c dice iiivenitur, suhjecim us hxc prx-
inisil: Qihc seiuuntnr manifeAum esl non esse partem
codicis, scd annotutioneiH ejus cujus sudio detcrhHus Fallilur aanolator de Anatolio.
CI7 CODEX CANOM M ECCLF.S. KT CONSTITUTORDM S. SEDI3 APOSTOL. 613

321 CAHTULUM XLYII. A firmavii, a lo|:i E&lcsia iudubitanter admilli; alia

» lncipit tomns de unaihemulis vinculo paptv Celatii. auleai, qnae per incompeientem prxsuinp'i<<nem illic

prolata sunl , vel polius ventiiata, qux sedes aposlo-

Cvp. I. — b Ne forie, quod solent, dicaul qund i-i lic.i gerenda nullaienus delegavit; qtix mox a Vica-

synodns Chaleedonensi» admiiutur, omnia consare riis sedis aposlolicx conlradicta manifcsluni esl;

ilolieAnl qux illic videnlur esse dej.rompia ; aut enini qiix sedes aposiolica, 322 eiiam pciente M reiann

pin ex lolo c admitti oporlcre, aul si ev paile re- priucipc, iiullatenus approbavit ;
qux (I) prxsul
pudi.ibilis cst , lirmam ci tolo onstare nou posse. Ecclesi.c Consianiinopolitanx tum Analolius, nec se
Cognoscant igitur illud, quod d constituit secundum f apostolicx sedis
prxsompsisse professus esl, ct in

Scripluras sanctas, traditionemque majorunt, se- antistitis non negavit posiia esse polcstatc : « quas
lundiim ranoncs rcgulasque Ecclcsix « pro fulei idco, sicut dietiiin est, scdcs aposlolica non reccpil.
coiiniunione, et veritate calliolica et apostolica, pro quia qua: privilcgiis uuiversalis Ecclcsix contraria
qua lianc lieri sedes apostolica dclegavii, f.ici.imque probinlur, null.i ralione b siibsistiint.

acerbtsimc iiivehilur Alberlus Piyhius. Carpit quo \ue B Vind. et Veron., nec non Tliuan. ipsitts Que -
cilitis

illum Anlonius Auguslinus dialogo 6 libri prioris de nelli, qui anliquiores sunt, in lecli uiibus cntive-
Emendulione Crt.tiani, quanquam modesliam in Pighio niant, iu codice Oxnnfensi quxdam loci. qitae nli-
requiral. Iltrc sunl verba Ponlificalis, prout legunliir scuriora erant, arbiirin ainanuensis fnisse cmend.ita
lom. III Conciliomm Gr . Lal. liinii.... El quia oecnlte nibtl ambigiiuiis undc codiciiin nostroinm leetio-
:

voluil revocare Acaciuin, ei non potuii. Qni nutti di- ne< cum Concili<>rnin fere concinentes i«-
viil>»:iiis

vino periussus cst. Qnai vetba Yvo Carnolensis, purt. vocaniias piiiavimus. Muliluui opus ex schcdi^ im-
xiv, c. 40 Decrel. el tiber Carsaraugustanus referuw, perfeetis exscriptum videtnr, ut ne mirum -h si
inquitAnt. Anguslinus.in huncmodum: Etquia otculie aliqum locis laboret. QtiRsnclltis litiiltiui sic cx-
in
volnii revocare Acacium, ct non poiuit, quia divinn pressit Gelasii papce mirabilis dispnlatio de anailie-
:

nulu percussus cst Acacius. Videtur Ant. Augustinus malit vinculo in Acacium et Pelrum. Omniiim noslro-
Cratiano snccensere, eo quod detraxerii e verbit Pon- rum ac Tliuanei etiam codicis, cl vul^aiornm tiiuluni
tificatitgetninam hanc vocem Quia ct Acacius unde : rewicavinms quein ctiam Annstasius approbat in
,

eveneril ut quod de Acacio divinilut percusso intelti- epist. ad Joannem diaconum Cnllectaneis prxfixa,
gendumest, Je Auaslasio inicllcxerit. Verum adjectio- ubi sic liabetur : lix tomo Celasii de onathemalit vin-
nit potius iirgueiidos esse Yvonem el alios, quam Cra- culo. Asteriscos prxfiximus quia hoc opiiseulunt
,

tianum diminulonis. probat tum lextut ipse Pontificalit, initio caret. IMura vero de euilein videsis in prxmisso
tum codex noster. Ex quo posteriori. qui cmtrris ant- tractatu de Collectionibus, part. nt, ubi.de Gelasii
tjuior est, qenuinus sensus verborum istorum deprefien- docnmentis disserentes, hoc opusculmn uon soluiu
Falsum ett enim quod aiintl Acacium percussum
ditur. r* nniuliim el impeifecium sed ex aliqi- l Gelasii
,

cam ob rem ub Anastnsio revocalum non itse;

divinilus, fragmenlis m>n salis aple conleMiim osleudimus.
quomodo enim sub Anastasio percuti potuit Acaciut, b Quesp. Sedit apotloticw cautelce intcest, i«
:

quem ex Niceph<ro et Evagrio inorluum narrant sub forte quidnm quod tolent; et iu nota marginali Pri- :

Felicelll. Sole igitur clarius <st additiiiam chsevocem mahacverba, inquit, haitenus daiderata sunt , vt
Acacius apud Yvonem et alios, nec vccem percussus de merito Romana editionis epistolarum poniifica utn
alio qwim de Anastasio inleltiiji posse. 1° Quod per procuralores tusp.caH sint deette hujus tructatut im
cuttut dicitur Anaslasius apud nonnullot auctores, tium. Cujus autem codir s Qde ea verba (qux tnncn
videlur ex conjectura el ex commentario scriptum ; co- nnn satis esse vidcntur)inserucrit, imn me.n »rai.
dics enim nostri annotatio sotummodo murte prxven- Desunt certc in Viud. Imjus collectiotiis, sicut p| iu
tmii ait, nec upud antiquiorem scriplorem iilus tliquid cxleris aliarum cnlleciionuin , Vcron. 40, et Vat.
assertum leqitur. 3° Quod revocare Acacium omnes 1340 iidditiohum Isid., nec imn apml Merlimim , ex
cia auctoret scribtinl roluisse Anastasium, cuni tem-
i qinbus initnifn licel inutilum exprcssi u*. Ilnc <t •

pore morlit Acacii conciliari non potcsi ; illud enim de sequens caput ;d proposituin de analhematis vinculo
ipsius Acacii persona neccsie eslinlerpreiuri; vox auiem haudquaquam pertiucre videntur, nisi forie suspi-
restituere, </u<r in codicis unnotaiione tntirpatnr, de ceris Orienlales dixisse ita solvi posse nnathema in
Acncii nomine diptychis resliluendo commcditsime po- Aeacimn , quod ex veteri conslitulo Chaliednnensi
tetl intotigi. Ilai lenus Quesnellus. Ila-c vero, qux dc edilum fueiat, uli canon de pn rogitivis sedis Cnn-
Anaslasio II, quoad Acacii nomen in l'< nlilicali tra- stanliuopoliiaux in Chale< donensi editus a sede apo-
iluinnr, cx antiquiori, at maligno alii|iio scriplo pro- stolica solutus fuerai. Confcr traclalmn loco alle-
licisci, qun facliosus aliquis lumo sicut alia commeuta D gato.
coutra Symmachum sparsit, iia ad invidiam ei con- e Snlus Quesn. cum Oxon. cod., recipi.
riliandam, propensiorem Anastasii II ammnmconlinxit d Vind. «Jel l constiluit. Vulg., quod constitnit. Vt-
ad re^tilueiidum eliam nomen Acacii, non improba- ron., quoniam illud secundum, deleiis ,/«»<; co»t'ttuit.
e Mss. Veron. et prima manu Vind., pro fide com-
biiiter conjicil Franciscus Blamiiinius lom. III Ana-
slasii Biblioihecarii in notis ad vitam Auastisii II, munione; secunda vero manu cum vulg. Conc, pro
|»>g. 209. Justinus imperator iu ejisiola ad ilormi- fide communi. At idem pontifex de ••yiiodo Chalce-
tdain relata posi episl. 73 ejusdeni ponlificis, n»n donensi pariler •quens scribit tit. 4 J bujus colle-
I
(

dirii Anasta^ium voluis.tc restituere nomen Acacii, Ctionis, c. 5, pro fidei caiholicee atque apotlJiccc ve-
sed potiustestaturoppositum ; cum aflirmei eutndem ntate communioneque.
{
Anasiasiutn scripsisse ad antece -sorem suum satit Sic Veron. el vulg., concinente Vind. Qnesnellus,
tsse pacem acceptantibut , *t nomen lantum reticeatur sed in apostolicB.
Acacii ; qux cum i|sis Anasiasii lilteris concinunt, s Solus Qucsn. cum Oxon. inseril nullnm robnr
siispicionemque Blanchinii conlirman'. habent. Desunt in ommbus noslris codd. eiiam
* Invenitiir in mss. Iiujus collcciion s, et in vettt» Thunn. ct vulg. (.onc.
Itissimo Veron. 46 , ac tandem in addit. Isid., ex h Vulg. , sustinet.
qiiibusMerlmiis hunc lomum edidit. Iteccutior codex
quem Quesnellus secittus est lec.tioncs me-
(, xoti.,
,

Gores idcniidem prxferrc videltr. At cuin codi- (I) V. cp. 132, c. i. tom. L
PiTROL. LVI. 20
 , ,

619 APPENDIX AD S. LEONIS MAGM OPKRA. 620

Cap. 11. Qoid enim? quia in libiis sanctis, quos A esse diabolum; quia ubi catisi morlis non < r..l ( pula
«iiiqne veneramur ei scquimur, a quomam quorum- peccalum) non dcbcbatur cl poena. St nlcnlia praTi-
dam illic ct pr.jfanitates e»se feruntur, el scelcra gilur, vcl prxfixa est scinper errori. '
Quce sentcnlia
gosia narrantijr, ideo noliis pariter omnia, aut ven.> liuic crr >ri praefixa nunqnam oniniuo rcsolvetii'.

randa sunt, aiilscquenda, quia in illis sam tis el ve- Sicul ciiiin in quanium esl ipse criO', nuriquain

nerabilibus libris coiilincnfur? Sancius Pctrus pri- crror essc desistil; sc senlenlia praehxa nunquani

mus apnstolorum sic aeslnnans n vi Testamenli rcsolviiur, quia error qui agnoscitur esse damnatus,
graliam pruedicaiidam, ut a Icgis veieiis non rece- cadem, quandiu manel crror, probamr aslriclus.

d. rel instilulis, i;ua'dam per siinulationeui legiiur Ituque qui in errore sunt, senieniia errorisobstricti
inler Judaeos geniilesquc gessisse; nunquid ideo aut siinl; el quand u in eo maneut, iiuliatcnus absoluti
illa ejus sequcuda sunt, qux merito ct coapostolus sunl, sicnl nec ipse i in quo sunl error absolvilur.
ejus b facta redargult, et postea consequenter ipse Error enim ipse nunqnam veniam promcreiur; sed
vitavil : aul pariter assumenda sunt cum qux ut
bis qui eo veraciter caruerit, aique ab ejus par;icipa-
pole primus apostolus * sahibria prxdicavit? Nun- tione k discedit. Quandiu ergo in cis est error, dam.
quidnam aut ejus recta docirina cum bis quue buma- nationem suam tene', 324 nuni|iiamqiic resolvitur,

nitus acciderant repudianda est , aut illa adhuc imbe- B quia error lioenam semper merelur. Parlicipes verd
cillis inscilia cum periecta ejus doctrina suscipicnda ejus, aut semper suni ejus poenx participes, si in
Nuuquidnam d iu ipsorum hxreticorum libris
e^t? eodem perstare iion desinant; aut si l
ab errore re-
non mulia quse ad 323 verilalem perlinent posta ccsserint, quam alieni facti sunl ab errore, et ah
veleguiitur? Nunquidnam ideo veritas rcfulanda est ejus participatione discreii, lam et poeiix cjuserunl
quia illorum libii, ubi pravitatis * interest, refutan- consequenlcr alieni. Cum errami poena prxfigimr,
tur? aut ideo pravi libri suscipiendi sunt eorum, quia qnandiu mancl errans, eadem poena conslringilur;
veritas, quae illic inserta est, non negalur? Ait Apo- qnia crrans non potest esse sine poena errati. II.tc

stolus : Omnia probaie; quas bona suni lenele (1 Tlms. cadem poena pcrpeiua est nunquamque solvcnda,
v, 21 ); scimus Apostolum etiam dc paganorum li- quandiu orrans esso persliterit. Qui si erraus esse
bris aliqna posuis -e (
Act. xvn, 28); nunquid ideo destileril, poe' a qu;e crrauli est prxfixa pcrpetua,
1
cliam ciiucta rccipienda sunt, qn.e cuin bis pariler non crranli, iil cst, alteri cffeclo, quam cui praTtxa

stint prolata ? Ipse Aposloltis ait mullos prxdicatores esl, non solum non poiest esse perpelua , sed ncc
aiiler atque aliler Chrislum prxdicare : « ubi lamen csse j an , poe„ :u Non est enim ipsc cui prxfixa esi

licet quocunque modo Christum prxdicaiuiii oporlet erranli eniin prxfixa esl, non, non enanti. m Qua
admilli ; non ideo lamen ilbun inorein quo non rccle C enim erranli prxfixa, pcrpelua cst , cl pcrpeiuo con- i

prxdicaius cst non admonet evitare. Malos operarios stringit crrantcm; non erraniem non potcst jam lc-
ipse conqueritur, quorum alia refulaiida, alia docet nere . Sit crranti dicta fore perpeua sil enanii :

esse se tanda. Hxc et hujusmodi exempla nos ed.i- cljcia nunquain essc solvenda; manet omnino, ei

ccnt, cl tesiiinonia divina confirmanl non omnia quod n in eo prafixa esi nec
, vcrum ceriuuique csl ,

passim a quocunque dicla , vel ubicunque scripa, polesl prorsus absolvi, quandiu in errorc inaaeiili
indiffereuler accipere; sed, retenlis bonis, quce no- praTixa debclur erranii : non enanti autcm nec poe-

ecanl refuiare. ua potesl esse, qu.e iun erranti iion debcl infe ri.

CkP. III. — h Peccatori bomini mors illala csl : et Nec mutatur illa omnino, nec solvilur, u.u;»' dcb.sur

tamon Isomini Jesu Cltristo mors illata renni faeit erranlt. in suo ergo lcnore illa pixfixJuest, iu suo i

»Vulg. lectionem ciiid omuibus nos:iis acTbuan. bebauir pie.na. Vulgatam leclioisem Conci . recepimiis, 1

en>s. revocavi i'us. Quesn. sequimur, qnorumdam pta- quia probatur duobus noslris codd. Vi-.ui. cl Veion.
vilales e se. Hni vul^. et Verou. d.Icul omnia. in quibus solum pro putu babctur ila.
Qiiesn. addit Paulus.
t»
i
Sic codd. mss. ac eliam Thuaii. cum vu'g. Coi.e. i

Solus Quesn sulubriler. Qiiesnellus cum solo Oxon., qure senteutia errore ma-
,

Qursnellus, in ^nente, nunquam omnino re>oh<eretur. P«stea vuli,'.,

n
<1
Ita i.iunes noslri codil. et volg.
ips.s. Mox vulg. cuin Vmd., per|iBea;U. ,'c a seutcntia cuni ms. Vind.; ac ilein, et eadm
fuandiu cnm Veron.
Tbuan. inleretse. Vulg., ubi pravitas inest, me-
i Duo codd. Vin.l. et Ver., in quo mnt errons, ab-
lius.
sotiilur. Dein Quesn., meretur.
t Addidimus eiiam cum nosiris rndd. ct vsiig. * Quesii. cimi tlxon., di-ccsserit. Quandiu eryo in
Concii., ac <lein scripsimiis prolaia ; Quesn., relata.
aliquoe-letror, forle niebus. Scd codd. eliam Tlman.
SQuesii., ufji licei d'cat Chrittum qnocunque
cuni vulg. Couc. seci;ti snmns.
7iwdo pra'dicaium oporlere admilli, non ideo lamen... i Vulg., ab eodem. i'osl pauca Quesn., Cumenim
vilari. Vu'g. lectiowein nostris mss. Vind. el Ve-
erranti. Vnlg., Cui errauti. Psoslra inss. exemnlarij
ron. approbal:iin rc\oca»imus.
pr.-eiubmiis, cum qtiibus etiam mox scripsimus con-
H*e periodus qua ratione cum anleoedentibiis
»»

stringilur. >o\<\> Quesn., perslringitur.

seiiuenlibusque cohareai, si non probe iulclPgilur, m \ oces qua: enim errunti Quesnello ve! Oxonien-
eo reiciendum csl. <^ua l.ic tractatus impcrleclus ex
sis codicis amanuensi exciderunt.
fragmentis concinnatus luil. Melius quidem bac pe-
Quesii., i« trrunte, prafixn nostri todd., i» 11 ,
riodo omissa subjiterelur seulentia prwfigitur, etc.
Dcin eo, vel »'i co )iiu:\ixa : hco poslrcmum inagis pla-
Mox, pro reum facit, vu g. Coiuil. renm (ecit.
tuil. Vufg. Conc ca picvfi.rum.
Quosii., non erul, id est peccatum, uon ibi peccaii dc-
iti
 , :

«21 CODEX CANO.NUM ECCLE5. ET CONSTITLTORLM S. SEDIS Af-OSTOL. C33

jure noi! polcst oinnino icsolvi :
* in iioii sno lcnure, A «'lum Spiri luiii delinqucntes, sicui hisereiicos diversos
uu;e esse non potest, jam doeetur esse vacuala , et Arianos, Liiiioinianos, Macedonianos, ad fideni eatbo-
jus illic pcnitiis iioii habire, ubi causam uon liabet lieain icveilenles, et hic reinissionem sux' pereepissc

exis^eiidi. blaspbemiae, el iu futiiruin spein suuipsisse indulgen-

C.vp. IV. — Plenin siinl sanctae Scriplurae lali liae conse>|uendae. Nec ideo non vera est Doniini guu-
forina justiliue. Dicilur : Pereanl peccatores a lena ,
leniia, aul pulabitur esse ullalenus resoluta : cum
ita ut non sint (Psat. cui), b peccatores, ut desistanl circa lales, si Iioc esse pcrnianeant, nunquam om-
esse peccalores; in bocpereant, u-t deiiciant es»c nino 326 solv enda persislat, effectis auteui non la-
peccatores. Cxterum , si prorsus peccatorcs secun- lilius u irrogata. Sicut etiam esl consequenler et illud
duin proplietae sententiam usquequaque dcperirent, beati Aposloli Joanuis : Est peccatum ad monem, non
nt substanlialitcr 325 c ,Mm subessenl, qui salvari ilico ul orelur pro eo; et e&t peccalum non ad morlem,
potnissent aRedemplore; qui venil non justos vocare, d co ut oretur pro eo (I Joan. v, 16). Esl pcccalum :id

sed peccalores (Luc. v, 52) 'Vel de qtiibus dicit Apo- inortem, eodem peccaio manentibus; est peccatuni
in

stolus : Cliristus veuit in hwnc mundum peccaiores non ad mortem, ab eodem peccato recedeniibus
qnorum primus ego sum
salvos facere , Tim. 15). (
I i , iiulium qoippe est peccatum, pro quo aut non orct
Et Cum jteccntores essemus (R»m. v, 8), misit Deus
:
jj Ecclesia reniittendo, aut quod dala sibi diviuiius po-
Filhtm suum (Cu'at. iv, 4); et c;vlera bujusmodi? tesiate, desistenlibus ab eodem, nou possit absolvere,
llic rcvera eliam Mibslantialiter plurimi penerunt vel poenitentibus relaxare, cui dicitur : Qucecunqu*
pecealores, in peccatis suis iitique permanenles dimherilis super terram, dimissa erunt et inccelit:et
veraquc in c:s scnteniia dicta pcrmansit, nunquain- qumcunque solverilis supra lerram, erunt soluta. el iu
qiic resoluta est : el lamen eadem in talibus, quibus coelis (il/au7i.xviii,i8); in quibuscunque, omnia sunt,
praTixa cst, pernianenle perpctua , quodain genere quaniacnnque sim et qualiacunque siut. Veraci nihil-
l.itiuniesl, ut in talibus non usquequaque manenti- ominus, eorum manente senientia, * quai nunquaiii
bus, id cst, in pcccatis snis non usquequaque duran- solvendaessedenunlialur codem lenoreconsistcns, in

libus, scntcnlia tamen prxlixa lalibus permanerel. non ctiam ab boc eodem post recedens. Quod eiiain
iNain ct ipsi perciint, sed esse peccatores, ut dictum in Acacii sententia rationabiiiter inluendum esl, in
c>l, non poenaliter, sed rcmedialiter quodam el ipsi qua etiamsi ei dicium est, i nunquam solcendus : nou
gcncre pericrunt, quodain genere et in ipsis mansit esl tamen adjectum : eiiamsi resipueris, etiamsi ab hoc
prxlixa scntcnlia : donec pernianens eos cfficeret errore discesseris, eliamsi prcevaricator esse destiteris.
noii cssc peccatores ,
d vel
peceatores non esse per- Quapropler in aperlo est ita dictum nunquain k sol-

lieerel. Complcia est et in eis sententia; nec quo C ve "^ us ,

*>ed ^lis. scilicei, quulis est et ligatus : nou
icnore pcraelo c
permancns illa senientia pereunli- autem lalis effectus, sicut ligandus non eral, sic ab-
bus peccaloribus, ila tit non essent ulique peccato- solutus esse docebalur. Sicut carebat obligalione,
res. f
At ea jam in non peccatoribus manere non cum obligalionis causa caruisset; sicutiquc absoluuis
potuit, qua ineis quibus inllicta non fueral, jns ma- existerel, qualenus ipse non necessilate dictae sen-
nendi penilus non babebat. Ita nec in suo jure vel tentiae viderelur non posse l
quoquomodo jam solvi.
trauiitc ullatcnus j-enientia resolula est, et eadein in N.un lalis effectus, et obligatione carens, lierclabso-
bis, quibus inllicta est, permaiiente , ab bis qui ab luliis, et circa tales prjefixa sententia nullo niodoso-
ejus jnre discrcli sunt, aliena prorsus effecta est. lubilis redderetur. Nunquid enim misit, quasivit, ex-
Nec in his, salva sui conditione, e fas haberet ma- petiit et abjectus esl? Itaque ipse in se insolubiieiu
ncndi quibus inllicta non esset. fecit esse sententiam, qui lalis permancre delegii,
Cxi'. V. — Dixit Dominus quod in Spiritum san- qualis veraciler non possel absolvi ; et noln t lalis e!-
ctum peccantibus nec bic essei, nec in fuiuro sa-culo Iici,circa qualem, permanentesenteniia circa ni
tales,
remitiendum : quantos autem tognoscimus in san- efleciiun non talem insolubilis senten ia non niaucret,
• Ita codd. nosiri cuni uilg. Concil. Solum in ins. D Quesn., ilacain non jam peccatoribus permanere.
f

Veron. secunda aniiqua manu emendatum quo pro VuigaUin iectionem sequimur, concinentibus nostris
qnx. Quesn., al in non suo jure, quam csse non potesl, m-.s. iu quibus soluinineudose ab pro ai legilur.
lamdocelur. . 6Sic codd. vulKatis sulfiag;iniibus, nisi qimd ha-
h Siciidem codd. el vu
g. Quesneilus, omissa pri- bent eral pro esset. Quesn., fas Itabel mancndi
ma voee peccaiores, babet ut uon sint peccalorrs. non est.
c Qnesn.
cum solo Oxon., mom essent, repugnanii- hQuesn., non irrogauda. Vulg. C>nc, non inogala.
bus nostris codd. ac eiiain Thuaii. atque vulj}. Mox Codd. Veron. el Vind. deserere nnluiinus.
vulg. cuin Verou., a Itedempture mstro. Deiu Sulus 1
Qneso., quia. Duo nosiri eodd., ona. Meliu^ cimi
Quesn., vel quibus Aposiolus. vulg., oMrt,'. Mox vulg. cuui Viud., in eorum lenore
d Veiba vel peccniores non esse perficerel in vnlgatis cuitsibtens.
Concil. exbibila Quesnellus oinisil. bac ralione in ' Solus Quesii., nunquam solvendus es.
inargine addila, quippe quiva conjeclore aliquo audila k Idein Qtiesn., solus
solvendus lalit, scilicet, qualis
exiatnno: in neutio cnim codice ms. (id est Oxon. el el ligatus. Vnlg. Concil. cuin noslris codd. conve-
riiuau.) teyuntur. At eadem recepimusaueturitale no- niunt, cum qiubus po^l pauca addidimus esse.
strorum vetuslioruin exeniplariuui Veron. et V;nd. 1
Vind. el Veron., quomodo. Vu!g., quodanunodo.
e Ita eodd.
nostri ctim vulgalis in quo aliquid : Mox cod. Veron., JSon iatis. Dein praefixatx m*s. ct
deesl, vel ineiiiiuin latei, cui incdelam non allerunl vulg. Conc. sciipsimus. Quesu., fixu.
mss. Iibri. Quesn., permanet. m Vox tales Quesuelio excidil
 :

C*3 APPEND.X ,\D S. LEONIS MAGNl OPI-P.A. f-?4

cunc eiica e.Tcclun: non lalcia non haberct licentiam A correctus et emendatus, c< nseqnentcr correclus f ei
pcrr.iancndi. Quo magis, ut dicttim est, cxemplo al- possit solvi.
que periculo a monili, 327 1u ' eudem lenorc sutit Cap. VI. — Nmandnmque qunj quolihet genere
roastricli, feslinare debent, nl non la^escsse p'nm- blaspbemai libus in Spiritmn sanc om, si resipiscanl
mant, quilius sententia illa non sovenda pr;r(ixa est; et corriganl, ct liic cis et in fnturo saxuln rciuitlatur
ct esse tales iucipiant, qualibtts l
non insolubilis nec inde possit D uui i 5 nutarc sentimlia, qu.« < irca
)>raefixa 6cntcniia, possitesse sdubilis. Quoniam an- lales uiiq ie permanctites pernianeiv dicta csi, non
lem eff»:clo non lali, quali non solvenda pr.xfixa sen- ci ca nmi tales effeclo-. Qnaiuliu autcni iu hoc ina-
lemia est ; cffecto, inqtiam, non tali, potest soliibilh ncnt, lales simt, qualilius nou leuii ti n lnin esse pra-
essc sententia: quia jam Acacio non voleni e non fizum csi ; cum aiitcm stb iioc recesscrint, non mb-s
lalein esse, sicut lali usque in (inem permancnti i
cr- efliciuutur quaiibus non rcmitlcndtim esse p xdiciuiii
mansil inabsoluta sententia, iia jam non tali eflici est: et ideo non talibus effeciis polest ct hic, et i;i

nou volenti.solubilis noo potesiessesenleniia. Nonnc fuinro h saculo, jam nmiili. Alioquin, qimd absii,
tanlos babebat Acacius quorum exemplum sequi po- frustra vderelur Ecclesia bujusmodi '
sua reconci-
luis-et antisites, qiii m Ephesino prolapsi latrocinin, lialinne suscipere; quia autem fnislrari nou poiesl,

quolibet modo in consensionem reciderant pravitatis? B boc intelleclu modis omnibus, salva Domiiii seuten-
Ulique lamen (et si dicium non erat) *et perpeluatn tia, prcrdicandom csl, qiiaulum ad nns pcrliuet, 0111-

dainnaiionem lerre poluissenl, nisi rcsipiscenles, et nino nou pnssc. Talis igitur diclus esl Ac.icius, qiialis

non tales effecti quales illic facii fucrant; damnaiio- ligatus cst, niinquam esse solveudns; ulis usqoe iu

nemque perpcluam merebantur, tesolvi circa sedam- finem esse pcrmansil, lalis e-sc nnndcstilit. I lia ti-

notionem, recedcnles a perpetux damnaiionis cau-a, lis csl bodie qualis est cl diclus; non lalis essc jam
meruerunl : quam, qui persl lcre, circa se i:is*>luhi- non poest: nunquam igitttr talis pcrmancndo s»»l-

k
lem reddiderunt. Nihil igitur interest, nil.il differi, vendus cst; qui si Ulis esse desistercl, nec iu non
utrum dicalur nunquam solvend< s, an non dicalur : lali permansisset, ci iiunquatii ess« solvendum; qtiia

quia e clesiastica sentcntia re <s et p sevarieatnres non talis, (jii.iiis iliclus < st iiiiii [ii.iiii cs c solveml is

obligat; q»iia sieut non | otest ci suffragnrj, quod non posset absolvi, et l
uon ali nunq<iam solvi reccilercl,

e>t dictus nunq am -olvendns, sed, si in crrore per- et ideo ut solvi possct accederci. m Qtmd s des apn-
manscrit, insoiubilis mo<lis omnibus persevcral, nec stolica non consensii, ncc impe at<»r iiuposoil, nec
pot-st inde, nisi non lalis cffe; lus, absoM; sic e c»ii- Analolius u tnpavil ; tolumqiie, iitdictum cst, in swIh
quam |ir;rjudicarc non potest, lametsi tliclum esi nun- apostolicc est posiitr.ii polestaie : ita <piod iu synotl i

quam e>sc solvendum ; mauifesta raiione moitslramc C sedes apostntica firmavif, Imc rolmr oblinuii; qimd
q:;ia uunqitam sit omnino solvendus, si talis, qtialis refulavil, babcrc no.i poliiil (irmitatcm : clso'.a rescin-

lig.itiis csi, esse persisiat. vel lalis ulique nunquam dit quod prarter ordinem con^regatto 329 synodica
solven lus, qualis cst oliligatus. Non adjeclo autcm, putavcrat nsurpandum . non promulgatrix itera x
etiamsi n siniscat cl c rrigal, patcrc pr<irsus et libc- seiitcnlia', s^»l cum apostolica s de v< leris exsecutrix.

rum essc non dubium sil, 111 non lalis cffectus, quals Cap. VII. — lloc lamcn , quo I »le nno eodeinqiie
nunqaam dicius est 328 osse solvendns, sed lalis, homicc dictum esi, s ve lali pcrsi»ienie, quaHs sea-
qua'is non cst dictu-, nniiquam cssc solvcndus, i<I est tcniiam com|ietenlcr accipii , sive non lali cffeclo «,

"
Qucsn., »io/tf;i'e. lnr, qtiod O.iesn. recepera'.
b
holus Quesi!.. uon idnbilis. • Que-u. inserii homiues in; delcnl rulg. Con". et
' Sic ineiius cum vulg. Conc. quam cum Quesn. et nostn codd. Mox Oxoi»., pro frustrari, liabcl fntstra.
nostris c»id»l. non talis. Dem Quesn., non absoluta; Viinl.. fruslrare. Dein vulg. Conc, o»ii)iiiio pos-e,
vulg. Conc, H absoluta. Melius cuin nostris codd., deleto uon.
inahsolula. M <x soltis Quesn., non tali cf/ici voleniiso- i Solns Qne-n., itnque tulis ; ac dein, sed non talis.
lubitis poie&t esse; el postea possei pro pntuisset. k Qu<sn., melius, c»iin Oxo.i., dcstiti.->set... pmnan-
a Quesn. cnm Oxon., perpetuam damnationem nunqnam csscl solrendur. Cudicum veiustior mi
fene sitsct,
potui.ysent, nisi resipiscentes uon talc.s efficerentur, qua- lectionem »uin vul^atis cmuordcm ctsi minus rcciam
les illic facti fuerant. A perpetua ergo damnalione me- D mutareatisi non suinus.
Tiierunt resolvi, recedentes a peipetua: dawnalioms 1
Idem Quesn., repugnanlibus noslris coiid. et
causn, ifuam qui, eic. Lectioncm vciustiorum noslro- vulg. Conc, non talis nunquom soln m obscederet.
>'iim codd. ac etiam Tluian. cum vulg. Conc. eunsen- H.ec pcriodns boc l»»co pnrpeiain vuletor inserta;
'"

licnlem, mimis claram, immutarc noluiiniis.

licet .iptiiisque capni secundo adjicienda esset p<-si illa
{soluni vulg. Conc. pro mmcertml bahcnt menrisstnt. <7«<r noceant refulare. Dein el sola rescindit scripstmus
' lla «odd. etiam Tbuan. ei vulg. Quisiicllus, c«i- ex nosins mss. ac e i;in »'x Tbiian. ipsius Quesncll ,
dam r>ro':udicari. vulgalis Concilioruui suffraguuibiis. llle vero, solum
t Pariiculani et ex-mss. el vulg. Conc. adjecimus. crgo rcscidit.
Mux notandum quud deleto quw m vulg. Couc. et ms. » Soli volg. Concil., ct il!a. Dein iidem vulg., si
Veron. mililer esse prwfixum, ei populo ac gcute simul deprom-
6 Sic ms. Veron. cum vu!g. Conc. Concinit etiam ptum polius, quaj intoio wbe portio cst. fdem enim, elc.
\ittd., iiicndose pra-fereus »i(«iri. Quesn., muturi. Vix sensmn oabc i, inquit Quesnellus : cujus lectKH
b Que.-n. omisil svcuto jam. Vulg. miuusrecie ba- ncm probanl lioslri codices, nisi quod voci ditsemi-
tienl nscnlo non. Noslros rodd. sequimur. Dein rnm vata Vcron. sufffcit porlione, Vind. portionem. Oxon.,
Milg. et ms. Veron., viiertmr rcpnsuimus promt/ea- Qiiesnclio notanic baiit-l porlion m ndepu. Vocem
,
6-25 CODEX CANONUM ECCLKS. KF CONS ii 1 U TOWVU S. 5EDI5 APOSTOL. 6^6

et ;>b ifla senlentia, <\ux. non lali non tliela cst ahso A in nlris.-jUe, Iioc cst, in eo permanentibus , in quo
luto, et in nnaqtiaque civilaie lcgititr smiililer esse lalem seutciiiiain pMoepcrunl , ct in salvatls exiuile

pracflxa, et in pnpulo acsimul genie de,>rompta, pn- Dominica setitentia fixa permans t. Etiamen illa per-

tiusque in lotn orbe disscniiuala. Idem enini mundiis maneiile, sic eis u iro gcnerc sanilas inlroductt cst,
est, qui el perilurus esl dictus. et scrnio Dei non p'i- ul illa seiiicniia iiiin mu'ata videreiur; sed eadeni
lestexcidere, et in ipso miiudo nilipominns a pravis perduraute saniia* , non illorum conflde itia , scd di-
inienlionibus recedente non prwnitur. Sic Tvtus et xino niiinere proveirrel.
ltrryton,G:>za et£gyptus pronuutialae siint periturae Cap. VIII. — Qtiod si Ii.tc * ientarc formidini, nec
{Jerem. xlvii, 4; xliv, 12), quas posiea per Evange- al suse pcrlinere cngnosount mndtiluui potcsiaiis, eul
liiun novimns esse salvaias. Perierunt itaque duplici de humanis rebus lanluni judicare permissmn csl,
in"dn, ant pcnnanentes in eo quo talem senientiam non etiain praeessc divinis ;
qnotnodo de liis, per
snsccpciant ; aul deflcienles ab co quo tales rucranl, qocs divina ininistrantur, judicare praesiimnntf Fue-
vi incipieiiles es-e q.uo nou lalcs fucianl, qtiibus est rint h:tc anlc adveiiinm t;iiristi,ut liguraliterquidam,
'Jla pracfixa scntcnlia; ut consequenter ad non tales adlnic tamen in carnalibus actionibus rouslituti, pa-
l*n periineret illascnlenlia, quae non taiihus praeflxa riterrcgcs exsisleieniei pariler sacerdotes, qnod sbn<
non fuerat. Sic eiiam de g« nte Judacorum " a Doo cium Velchisedcrb fuisse saera prodil hisioria :quod
cliain p**r Isaiam propbciam percmpiorie vcluli pro- iu suis quotpiedialiolus est imitalus (ui potequi s in-

ntiiitiatum cst : Ctaude oculos eorum,d obdura e.ttres per, i|u;e divino cnliui conveuirent, sihimei lyran-
eoruiii ; ul videntes non lidennt et uudienles non uu- iiiro spiriln vindicarc con'endii), ut pagani iinpera-

dianl, ne qnondo inlellignnt. Et obdnra cor populi fiu- lorcs iidein et maximi pontificcs dicerentur. Scd cuni
/' s, ne unquam convertanlur ct sanem illos (ha. vi, 1(1). ad vcruin ventum e;l cunidein Uegem atque Ponlifi-
llic ctiitn correciio el emendatio intcrdicta mon- ccni, ultrasibi nec inipenilor pontific s noinen impo-
Mralur , ct rcsipiscendi quoqne spes prorsus abscin- suit, nec ponlifev reg;tle fastigium vindicavit : quam-
f eniin mcuibra ipsius
d tur : de qno tainen populo apostolo* et Ecclesiam vis , id e>t, vcri Itcgis atipi-i

prin.it vam novinms processisse , et lot millia linnii- 1'onlilicis, sccundum parlicipalionem nalur.x' magni-
nmn una d e bapiismaic fuisse salvatos. Ecee ct in (icjc, utrumque in sacra gcncrn.siiate subiisse 331
pcrsisteniibus cjualis est i:la senlcnlia ptomugati dicantiir, ut siinul rcgalegeiuis ct sacerdotale subsi-
pcrmansil, nec ad correciioncm prorsus vcnire b s|ant(I Pet. it, 9). s Qucniam Cbristus mcmor frai^i -

tanitatis admissi sunt, sed adjtidicaii sunl in sua uc- Iilalis hunianac, qimd .'•unriini saluli congrueret, di-
qu.lia d* perire: et manente divina senienlia,nou per spensaiione niagnifica lempcravit; sicque actionibus
ipsoniin | r priam emendationcm , suove intfllectu C pmpriis dignilatibusque distinclis officia poicst.iiia

vcl irotn , suaijiie virlute vel possiliiiilale cnnversi utriusque discrcvit , suos volens medicinali btimili-

snnl c nt anarcntiii ; sedpcrgraliam Dci sanatisunt, tate sulvari , i ou Imuiana superbia rorsus intcrcipi :

ii l convcrti icnliir. !$ e convertan' nr , inquit, et sannn ul ct cbristiani imperalorcs pro aslerna viia ponlilici-

eos; 330 ne sua ^ponte , ne suis opcribus, (juibus bns indigerent , et pontiflres pro lemporalium cursu
uliquc conlidcbant , nc siiam jusliliam scclantrs, ju- reruin imperi ilibtis disposilionibus nterenlur; (|tnie-
sliiisc Dei d non debcaiu essc subjccli ; de suis viribuS mi> spirilualis aciio a carnalibns distarel iucttrsibiis,
h Deo mininie
conliilciiie-, non diviune se misericordiae illuminatio- et tdeo mililans se negotiis s&culaiibus im-
nique subdcnles. Et ideo iiibibelur cis snperb.f. pr.r- pticarel (II Tim. ll,*<f), ac vicissim non illc lebus di-
sumptionis effeclus, h«? comerlanlur snis intcnlioni- vinis pra?sii!erc viderelur, qui esscl negoliis sancula-
bns, suis nisibtis, ul piitaranl ; et sanemeos, ne corum ribus implicalus : ut ct modestia utriusque ordinis cu-
(jiiasi meiitis ex propria lacullale venieniibus salva- raictiir, ne extolleretur utroquc suffnlius; ct coinpe-
irix gralia darelur , att|uc ila gralia jam non esset tens qualilalibus aclionum spccialilcr profcssio ap-
graiia, sinon gralis daia e=.scl immerilis; se I merces laretur.
lanquam merilis restilula. Non ergo ipsi converlan- Cap. IX. — Qtiibus omnibus rilecoilcclis satiscvi-
tnr , el sanem eos; scd sanati per gratiam ,
qualiler ** denlcr oslendilur , a saeculari poiestalc, ncc ligari
ad btimililaiem Cbrisli convcrlanlur , agnoscanl. Ita prorsus, nec solvi possc pontificem. Quo mauifestius
disseminata is siimpsisse videlitrex Tiinan. cod.cujtis test, si perinde inlelligas, principes i;ec lentarc hoec,
iiullam variantem dcsignavit ; ac propterea nequaquam de qtiibus antea dictum est (nimirum smare aoimas
expuuximus. bominum, quod ex divino muncrc provenit), nec aii
• Voce- a Deo eliam ex vulg. ct noslris codd. ad- suam poteslatem referre eic. Aliquid vero deesse ,

didimus. Dein, pro obdura, Tbuan. ciini vulg. Conc, credimus, ijiio objectin a prim ipibus sumpta, cui bic
Cbtura. Selasius respondet, propoua:ur, el boc c.ipui cuin
b Yox sanilatis in solo Quesn. desider.ittir. pr.rccilenti ;ijiiins copiiletur.
c Qnesn. inseril alii ; ilelent codd. iiostriciim vuig. 1
Vocem enun Quesn. omissaai cum edilis Cnn-
a
d Solus Quesn. non essent subjecli; de suis virtu-
, cil. et nostriscodd. revocavinius. Post pauca iidem
tibus confidentes. ediii, mugnifice utrumque minus recie; etdein, pro ,

e
Quesn. inseril vocem imperatores; codd. nnstri Veron., submisse.
snbiisse, liabent sumpsisse.
ac Tlitianeusetiamcum vnlg.Conc. ignorant. Subau- Vnlg. Conc, attamen Ckridus; el posica tempe-
%
diiur quidemaliquid simile, ut ex sequentibus liquet, ra»s pro tcmperavil.
:il praiier fidein codicum uiliil addendum. Quateuus h Quesu., et Deo mitilans minime.

verohaeccutri anlecedentibus colixrcant,explic;iripo-

 ; 1

Sil APPKNDIX AD S. LEO.NIS MACNl OPEKA 62«?

approbatur A!e\andrinum Petrum per impcrialcm A tione potius nextierunt. Iia Pclii absolulio ex utrn-
lautunimodo seutentiam nullo mo !o potuisse prorsus quc non constat : quia necprxvaricaloria ahsolutioue
abso vi. Ubi si» poiililirumiiunquesocialur asseosus, rei reum absolvere pnliierunt , et depulsis undique
quxiimus iitnim prxcesscrit , an fueril subseciiiiis. poniificibus catholicis , iKfreiicis.jtie supposiiis , vo!
Si snbseeulus esl b imperialcm senlentiam, nibilomi- eis qui bnrreticorum teuebaiitur communione pollutt.
nus ad id reilitur, ul absolutio a sxculari pototate el eliam sacrae religioois insinceritaic parlicicm
,

praecepta et principalitcr iucboata valcre nnn possit smnr. lam absolvere ne piivemnl, quam ipsi non eraul
poniiricomqiie secutusasscnsus adulationis potius fue- absouti ; ac proiude iam ecclesiastic.-e rigula* pra-va-
rit, quam legitimx sanctionis. Si prxcessit, iloceatnr riratores quain saerosanrtx commiioioiiis inlegrila*
n quibus, et ubi ille sit gestus, si sccundum Ecciesix tem maculantes consoriio pcrlidorum b, quod de rco
regulam (eleliralus, si a palern.i traililione profectus, simillimo poiuerunt lerre judiiium? Pe calholiris
si majorum more c
probatus, si compeienti examina- enini pontificibus per lotuin Orieulem aui quicunqtie
,

tione depromptus. Ubi prnculdtibio requireodnm est, perslitil est ejeclus, aul illc restitit ,
qui i-omeusil
si synodali congregaliotte celebratus : quod in rccep- crrnri ct sc ab errantiumconlagio non relraxit. Quod
tione damnati el depulsione cainolici, qnia noviier d
igitur corum poiuit de cujusquam errore e-.se jwdi-

causa, ficri deboi-se cenissimmn esl. Si ad primam B cium, qui uusqiiam non errassc moiistranliir, ei lix-

sedem. cujtis iniercrat sementix, qua Petrus tcneba- reticnrum simul calb >licorumquc cnnfessionc per-
lur obsiricius, secundum Erclesixregulas esl reialitm, mi\ia, b cmcla rcl gionis vcr:ceisincer;ese turbassc.
si eadem qnx ligavit absolvit: e quod si illa qux non citliolicatnquc aposiobcamque confudNsc puril.iicm?
ligaverat resolvenie, immn etiam nesciente potuissct Ecce qui reuui absolvere potuernnt, <j"i rei pro oiu-
dissolvi. Si hxc gesta non suot , quo mnre, quo rim nilius docebaniur efTecii. Ecec cum qnibus dc absol-
AlcxaiiilriuusPetriis prxtcnditur absolutns, eum ncc vendo reo synodus fuerat iuennda. Si fides et com-
:i pnnlificibus legitimc ct ecclesiaslicis 332 'egihus niiinio catbolica retinebilur, cur catliolici pellcb n-
fncrit cxpeililus , ncc a saeculari poiestate potncrt tur antisittes? Si caibolici pellebantur antistites, quo-
prfier Ec< lesix trainitem prorsus absolvi ? niodo • non tantiimmodo bxretici servabuilur?
Cap. X. — Sed dicitur forsitan : Non imperalcr ab-
333 CAPITULUM XLVIII.
snlvil, scd a pontificrbns puposcil absolvi. Tanto ma- Commonilorium Fauslo magistro fun-
) Sancii Gelusii
gis poscenti imperalori a Pontificibus fuerat sngge- genh legaiionis officio Conslanlinopolim.
rcndum, ut si euoi lcgilime vcllel abso'vi, lcgiiima et Cap. I. — Ego quoque mente percepi Graecos in sua
ecclesiastici lenoris absolutio proveniret; et baec om- obaliuaiione mansuros, k nec cui vclul inspcralum
uia, quae supeiius dicta sunt, secundum Ecele>ix tra- ^ viileri potest, quod est in ante pr.fcognitum. Quapro-
iniicm servareniur : prxcipue cum de secund;e sedis pter l
non ja u propler religionis causas studeni pu»

ageretur aniistite, ne<: ah inferiori qualibet , scd a blicis dispnsitionibus obviare, sed poiius pcr occa-
prima sede jore possilabsolvi. loferior quippe poiio- sionem legationis regiae calhoiicain fidem utoliimiiir

reni absolvce non potest; solaergo poliorinferiorem evertcre, ei commercio nituntnr sperata prxstare.
tali

cnveoicotcr absolvil. Proinilc inferioris loci ponlifi- Quid sibi vultaulem quod m dixerit imperator,a nobis
ces, qui nulbtcnus sc nmerant potiorem sibi f
sine se in damnatum, cum super bac parie et
religione
apostolica scde pos e fesulvere, prxcipue quein ejus decessor meus non solum minime nomen ejus aili-
senieniia n >vcr;uu obligatum, prxvarcatoria absolu- gciit, sed insuper quaudo principia adeplus regix
n
tioue non illum peoitus cvueruiii, sed se prxvarica- polcstatis excruit, in cjus se ie cripst impcrii pro-

" Idcui OjhiCsO. addit sibi. cum vulg.Conc. cxliibent. Fin'8 qnoipie opnscuM dc-
*>
Vulg. oiiiiilimi impnrialem sententiam. Vind., el sidcritur.
imperiali senlentim quia nihilominus; Veron. <l im-
, , Exsiat in hac colbciioue in mss. Vcron. 4'i et
i

periali tenlentia cequa nittilominus. ap::d Isnl. Tilulum cx codd. l vulgalis C<m il. ex- <

Vulg. Conc. cuot nts. Vemn., protatus.

c press nins. Nicoiaos I, epist. i post niedium, Commo-
d Quesn., noviler eral causa. Vulg.Conc. nova est nitorium pariter appellat. Apud Quesn. sic EpittoUi :

causa. Tres codd., Vind. , Tbuan. cl Veron., scqui D Celasii papce ad Fauslum magittrum contra A mium ;
coacti 6'iniiis. el dem in epislola» fonnam Gelasius Fauslo maqi- :

Quesn., si ea, quce. Vulg. Cooc, si illa quec tiga-

c slro fungenti tcgationis officio Conslanlinopuii.
milUum
veral non rrsolvenle. Codd.Yeron. et Vind., quos solos k Qucsn., nec cuiquam. Codd. Vind., Veron. et

confene licuit, seculi sumus ubi pro quod si fnre : Val. Isid. 650, <um vulg. Con<-., secnii suions. Mox
lcgcodum quasi. Vernn. ei Vat., inspiratum. Dem tn anle s< ripsiu.us,
Vnlg. Cooc cum ms. Veron., sinc primateJe.
f
auciontale Vind., Veron. * l Labbeani codicis in mai-
Quesu., quod rei simili modo potuerunt. 0\on ,
6 gioe laudali. Al.. ante.
quod rei simillimo potuerunt feriri judicio. Prxluliiuus 1
Codd. Veron. el Vat., uon t«m. Postea,pro cc»i-
lectionem vulg. Conc coocioeniibus nostris rodd. , mercio, \ul-'. Con:., commenlo.
Vind. el Veron., iu quibus soluin pro de reo iueudo-c m Siccodd. Veron.i Vnd. ct vulg. Conc Quesnel-
babetur dirui. lus, dixit. Dein pro exeruil mss. Tbuan., Val. Isid.et
Ita codd. Veroo.
'» Vind. ac Thuan, Qiiesuellus, . v 1 1 lt . , cxercuit.
cuncla religionis vra: ct sinceric turbasse judicia, el a Q.iesn. delevit imperii ; revocavimus cooi niss.

tatholicum. Ynlg. Conc. cunctas .... sedes turbasse. , Vind., Tbuan., Veron. ei vulg.
Quesn. delet non, qiiam pariiculam nosUi codd.
1
 , . ,

659 CODEX CAKONUM ECCLES. ET CONSii UTORLM I S. SEDIS APOSIOL. 630

mnlionc gaudero : el ego nulla ijisius un<[ ua:u scripla A unaquaquc lixresi a princi j.io christ auar religmnis et

percipicns, honorificis, ut noslis, eum litleris sa!u- facluiii fuisse et fieri manifesla rerum ratioue mon-
tare cnravorim ? Decessores inci, sacertloies qui prac- stratur ; decessoremque menm exseculorem fuissc

varicalurihus se communieasse propria voee <onfessi veteris f

constituti, non novcc conslitutionis ancto-
smit, a coiiimiinioue aposlolica snlimovcriint. " Si rem. Quod nou solum pracsuli apostolico faccre licel,

isii placei se miscere damnalis, nobis non polest im- sed cuicunque pontifici ; * ul quoslibet el qucmlibet

putari. Si abeis velit absccdcre, tanto magis a nobis locum secundum regtilam haereseos ipsius ante dam-
iidii pntcst csse damnalus, sed polins ad gratiam sin- nat;e a catliolica eommunione discernani. Acacius
<e ae communioiiis admissus. Ad senatum vcro per- quippe noii fuit itovi ve! proprii erroris invonlor, ut

liuet Koinanum ut meoior ndci quaiu a parentibus in ciim nova scila b procederenl, 335 **d alieuo
-jwsccpis<e se mcminil, cnutagi.i vitet cnmuitinioiiis facinori sua coinmunione se miscuit. Itaque uecessc
ovlerna?, ne a commuuione sedis apnsloieae, quod cstnt in illam recideret jusla lancc scnleutiam, quam
absit, reddatur exlernus. Ycniain sibi dari d. bcre ctim su:s successorinu- per convenienliam &ynodalem
proponiml. Legalur ex <|iio est rcligio chrisliaiia, susccperat auctor erroris.
b vcl ceile detur exempiinn in Lcclesia Dei a quibus- C,\p. III. — Nobis oppmimit tanones, dum ucsciunt
iibcl ponlificibus, ab ipis apnslolis, al) ipso denique B quid loquantur. Coutra quos boc ipso veuire se pro-
Salvatore, veniain, uisi corrigemibus, fuisse conces- dunt, quod primae sedi sana rectaque suadonii parere
Baro. 334 Auditum autem sub isto coelo uon legilur refugiunl. Ipsi suut canones, qui appellationcs toliu*
ormiino, ncc dicitur, quod corum voce deproniilur: Ecclesiae ad bujus scdis voluere examen defeni ; ab
tlalc nohis veniam, ul tamcn nos iu errore duremus. ipsa vero prorsus nusquatn appellari debere snnxe-
* Id quoqoc paruin cst. Osiendant qui nobis canones ruol : ac pcr boc illam de tota Ecclesia judicare,
ii tuniur dpponere, qnibus boc canonibus, quibus re- ipsam ad nullius commeare judicium, nec de ipsius
!
nlis, qua leclione, quove docmnento, sive a majo- imquam praeceperunl judicio judicari; senleniiam-
rilms noslris, sive ab ipsis Aposlolis, quos potiores que illios consiiluerunt non opnrtere dissolvi, cujns
nieiilo fuisse non dubium esl, sive ab ipso Domino potius sequenda decrela mandarunt.In bacipsa causa
t;dva'< re, qui judicaturus creJitur vivos et morluos, Timotheus Alexandrinus, et Petrus Anliochenus
mvc facliin cst unquam, vcl faciendum cssc manda- 1
Peirus, Paulus, Joannes etcoeteri, non solum unus,
lur. Morluos suscitisse legimus Cbristnm ; in errore sed plures utique nomen sacerdotii praefercntes, sola
iuoiiiios absolvisse, uou legimtis. Et qui lioc cerle scdis apostolicac sunt auciorilate dejecli. Cujus rei
facicmii solus habnit poleslalem, beato Petro princi- leslis oliam ipse docelnr Acncius, qui praeceplionis
palilcr niandal ap'Sto'o: Qua> ligaveris sup^r terram, G hujus exsiilit exseculor. Quod utique, sicut auosioli-
cruut ligata et in coeto ; et qum sotvcris super terram, cam sedem juxla formam synodicam fecissc manife-
toluti erniit et in coelo (Matth. xvi, 19). Supe.r terram, stum est, sic ne,minem resultare potuisse, ceriis-
Ijqi.U ; iiam in bac ligalione defiincliiui uusquani simum. lloe igitur modo recidens in consortium
dixii absolvi. Quod crgo nunquam farlum cst, vel d.minatoruin, esl damnatus Acacius, qui eorun dam-
piciile conci|»eie lormidamus, scicnles in divinojn- naiioiiem anlequam praevaricator exsiilisset, fuerat
dicio non posse penitus excusari. d Si autem quoil canonum facere menlio-
exsecutus. Nobis ausi sunt
nuiic praetendunt a Homana sc Ecelesia divisuro , nem, contra quns ambilionibns semper illicitis te- i

quad jamduduin fcc sse monstraniur. teudisse nioiistrantur. Qua ipsi synodo, vel secun-
C\t>. II. — e Euplicmium veromiror, si ignoranliain dum <ujos synodi formain Alexandrinum Joannem
s-.iam ipse nou perspicit, qni dicit Acacium ab uuo de E c^esia, coi ordinalus fuerat, expulerunt? qui
noii pnlui-se damnari. Itane non perspicil sccmiduin nullis causis evidentibus, k nec ante convinci, nec
Iirmain synodi Clialcedoiiensi-. Acaciuin fuisse dam- pnstea provncans etiam in judicio competenli potuit
iiatum? ncc novit, aut se nosse divsimulat? In <|iia accusaii? Quod si dicunl : lmperator boc fecit, boc
uiiqite per numerosam sentenliam sacerdotum erro- ipsum quibus canonibtis, quibus regulis e>t pr;cce-
iis l.ujus auci res constat fuisse damnatos : sictit in J) pium? Cur liuic tam pravo iacto consensit Acacius,

» Qnesn. in marg.:A!., si iia. Leciionem vulg. Conciliorum uli meliorem recepiinus.

b Sic noslri cndd. el vulg. Conc. Qric^nellus, vet Qucsn. delet et qiumtibet locum. Mox damnata scri-
potius. psinius cutn mss. Vind., Thuan. et vulg. Codex Ye-
e Yulg. Conc. , id quotjue pariler; ct in marg. ron., mutile, damna. Quesn., damnalos.
par esl. b Vnlg.^ prodireni. Yeron, tns., pracederent
rt
Ita poiiorescodd., Vind., Tliuan. et Veron. Afli- • Quesh. delevit Petrus, Paulus, licet faiealur legi
nes sun; Vat. Isid. el vulg. Merlini, nisi qiio.l pro in vulg. et Thnan. Legitur eiiam iu omuibus nostns
dimsuros liabent divi&uri sunt. Vu!g. Couc, se sunt lriuiii diversarum collcc.ionum mss. Vind., Veron.
divisuri, id jam duiunt. Quesn. : Si autem pra- ct Vat. Isid. Ilic alter Petrusest Pctrus Mongus pari-
mtdunl a Itomttnu se Ecctesia excisuros, lioc jam dudum. l<-r Alcxandrinus, Paulus vero et Joanncs luere Pau-
e
Cod. Viml., Heophimiutn; Veion., Euphimium; liis Ephesinus, ct Joannes Apam.tus.
et il i semper deincej.s. lost aliquanlo, nec novii eam i Vulg., fccisse. Veron., tenendi esse, mendose, pro
in vnig. Cunc letendme.
f
Oxon. cod.. inslituli. k
Yat. Isid. 650 cum Meiiino, nec anle conventus,
* Vcrm. A'\> delel i:i, ct statiiii prosequilur cuin itec posleu provocatus
Viiul. : '/«os liccl qucmlibet locum sccumUtm regulam.
 i

651 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OfERA. C^

cunt auctoritas divina dieat : Non tolum qui faciuni A egisse tesiattir, nec ad ca, qux recta sunt, potuisse *

prava reot este, ted et qui contentiunl (acientibus deflecli.sicnl rerum probatiirelTectu. Certe prc/eraiur
(fiom. i, 52)? Quibtis canonibus, quibns regulis Ca- iiidiciiim, quando miseril, quando veniam posliilaril,
leitdion exclusus est, vel primi tirhittm diversarum correeiionemiue suam nobis promiserit exhiben-
cntholici sacerdotes ? Qua traditinne m.tjnrnm apo- d.im. 337 Nisi f° r,e hunc animiim gessi» , quein
atolicaro seJem in judicium vocanl? 336 ^n se- successnres eju< habere perspicimus; ut * lamen ve-
cundx sedis antistiies, et tenix cxteriqtie bene sibi niam etsi posiularci , sic sibi vellet impendi, ut ni-
conscii saccrdotes dept-lli dehucrunt, el qui e\slitit hilominus in errore persisteret : ubi utique non taui
religionis inimicus depelii nnn ilebuit? Viderint ergo a nobis recipi videretur , qiiam in suam potius nos
t i alios babent canoncs f|uibus suas inepii.is exse- iraducerel pravitatem. Quem rcalum se confessuros
f— wr. asserunt ante certamen ? si reatus est, uliqne corri-
Cap. IV. — Cxterum isli, qui sacri, qni ecclesia- geudus est; si corrigendum non pulant, fallaciter se
»tici, qui le;iiinn celeb r autnr, non solum sedem re:ilum h perhibenl profiteri : nisi , quod est infeli-
aposiolicam ad jndicimn vocare non possunt : et cius, cnin et faleniiir rrainm, et non xslimant corri-
Constanliiioi<o!iian:e cpiscopus c"n il;itis, qu;e utique gctidum. Illud quoque ridere mc libuil, quod ait : sj

|er canones inter selcs nulluin nomen accepil, in B neceste fuerit vcniam postulare ; exislimans nimirum
•rommimionem recidens i
crfidoruin, nou debuit su - 1
tnne se neeessario vcniam peccati postulare , si ei

movcri? An qui hnmini '

menlili dicuutur impera- concedamus ne pcccare ilcsistal, immo eliarn, quod
tori, ct imperaiorem lxsi-sc peibibcntur, depelli dc- absi!, ciun eodem consciitiamus nos qtioque peccare.
buerunl; el in Deum, qui siimiuus ac verus impe- Ne-cio iuler qux |>rod gia mtindi li.xc vox possit ad-
rator est, Acacium detinquenlem, sincerainque com- mitii. Hemitli culpa de praetcrito poiest , corrcciione
inunioncin di\ini sacramcnli cum pcrfidis misrere sine dubio subsequente. ^ain si deinceps '
sinilur
studemem, secundum synodum, in qua hxc esl dam- mansura perversitas , non cst beiiignitas remitientis,

uata perlidia, non oportebat eiclu.li ? Sed veiini, sed conseniieniis i assenta:io. Non mirum si isti sc-
ffuliut,* ipsins judichi uiitiqua canonuni coostilulione dcm beali apostoli Petri blasphemare prxsumant,
Qrmnnliir. Scd rcligiosi vin atqne peifecii sceundum qui talia porlenta vel corde gerimt, vel nre dilTnndunt,
cannnes concessam sedi apnstolirx potestatem niini- et nos insuper superbos esse pronunliant , ciim eis
rum conantur eripeie, el sibimel eam contra cmio- prima sede* quidquid est pielatis non desisl.-it oflerre,
ne> usurp.ue contenduu'. O canonuin magrstros at- illi
k
eliam ipso pmleno se spiritu subjugare pu«se
qtie cuslodes! nobis nullum fas est iuire certamen cinfldanl. SeJ captos mente facerc isla non ininmi
cuni hoiiiinibus commun onis alienx, divinn Scri- C est.. Sic pbrenetici l
solent medicantes qtiosque vel
piura prxdicaule : Harreticum Itonvnem posi primam bostes putare , vel cxib-re. Quxro laincii ah his
et secundam correptionem devita, sciens d ,
quod perver- jiidicium quod prxtendunl , ubinam possit ngrari?

tus ett hnjusmodi, pnprio judicio damnalus (Tit. tn, au apud ipsos , ut iidem sint inimici , lesies et judi-

10). Ecce cogaoscani quia non solum ab alio, se I a ccs? S<d tnli judicio nec bumana dcheiil cominitli
se qnoque ipscdamnetur hxielicus*. Illud aiilem ni- negotia , neJtim Jivinx legs inlegrilas. Si quantmn
inis c>t impudens, quod Acacium veniani poslulas e aJ rciigioncm perlir.ct, noii ui>i apostidicx sc<li juxla

confingiint, et nos evstiiisse difficiles. Tcstis esi fra- canones Jebetur lolins summn j<iJi< ii ; sic qiMntum
ler vc>ier, (iiius n e s, vir illustris Androiuachns, nd s:ecu i pntestatein, m ill.i a pouiificilxis el prxci-

ipiia et a nobis aliiiudanier iuslruciiis est, ut << hor- pue a beal Petri vicario debet rognosu-err- , qux di-

laretur Acacium, deposiia obs>in:itione, re ipiscerc, vina siinl , n <n ipsa e.idem juJicare. N<-c " sibi lnc

ct ad sedis api)S'o!icx remeaie cotisoriium, quiqne se quisquam potcntissimiis sxculi, qui laracn cbiisl a-

stib jiircjnrando c
magnis cum eodem moliiionilius nus csl, vindicare prxsuinil, uisi relig.miein forsitan

EJit. C<<n<\ delenl non solum; sed noa ita no- D tamen eo correvimus tamen etsi n t|iin ni-diciiiii
ti ; .

slri, nec Quesnelli coJices. iliscrepant vulg. Conc, lamen si veniam yostulartt.
k Veron. el Vai. Is. cuin editis, wentitssiiKinir. Coneinit etinm cod. Veron.
c Tliiian. coj., ipthtt judicio antiqua canonum ion- ^ QueMi. ins<'rit non, minus rece. Seipientia qnod

stituta firmaniur. Vulg. Conc, ipsius judicio antiqna; ait, ti necesse fuerit, eic .nondeAcacio, iilinounemo

canonum constiiutionet firmabuntur. Addit Quesn. in crcdidil, sed de Eupliemio, cui hac in epistola Gcla-
margine : Codicis Oxoriensis leilionem confirmat timi- sius respmidei, inteliigenda snnt.
lit margini Labbeanw editionis Conciliornm inscripta ex » Vind. et Libb in marcine. fiunilur.
%nt. codice, et totius ratiocinii ponlificii teries. Ita i Vnlg. Conc, assensio. Vmd. et Ver., anwnitiaiio.
h Sic cum ms. Vind. Aflinis esl cod. Veror... illi
etiam nosiri codd. Solum in Vcr <n. habeiur firmen-
tur, et in Val. Isid. cum Merl., firmabuntur. eiiam proiervo. Vulg. Conc, illi eam ipso prolervo.
A Vulg. Conc. cuin m^s. Ver. ct Vat. Is., quod Quesn., illieam proterro.
hnjusmodi delinquat, proprio. Mox Qucsn., en reco- 1
Quesu. addit quique, refraganlibus nliis vulg. ac
gnoscuni. potioribus nosliis codd.
• Vind. ct Veron., magis. n Cod. Veron., ille; nc (mstea. non tpic
B Qnesn.. si hoe; et dein, persequalnr. PrxlulimdS
' Sic noslii codd. mss. ei vul^.Conc.Quesnellus,
ilrflrctere. Mox, pn> indtcinm, vnlg. ciiin iliunn.c<«l., vnlg. Concil., concincntiliiis m«s. Veron. et Vat. in
jndicium, iuiniis |ien<*. Dein veniam cum oroojms q ihns si'lum sicui el iu Vind. meniiose legitur perse-
imsi.is mss. et vuljr. inserointus. quentes. Dein pro tervent, nisi retipiscatt, apud Quesn. f
I Qiiesiiellus, tametsi veniam sibi potlularet. ^iud., retervent , uisi reiipiscttnt.
 C33 CODfcX CANONUM ECCLES. F. f CONSTirUTORUM S. SEDIS APOSTOL. (31
pcrscquens. Quid lamen dicereut, si noi» chanis suis A decsse eomporero ,
pro meo modulo sugge-linnibus
in omnibiis 338 vincereniiir? Ineplias ilaque suas npporiunis supplere conlendo. Dispensationc enim
Bibi scrvent, nisi resipiscant, polius cogitantes Cliri- mihi divini sermonis injnncta, Veemlhi cst , »t non
ttivocem non csse superfluam, quae confcssioni beali evmiqelizavero (I Co -. ix, IC). Qtintl cum Vas eleclio-

Pelii apostoli inferni portas nunquam praevaliluras nN lieaius apostolus Pauius formiilel et clamel, uiulto

asseruit. Qu<ipropter non veremur ne apostolica sen- magis mihi exiguo inemenduiii esl, si divinilus s in-

tentia resoivatir, ft
quam et vox Christi, et majnrum spirato et paterna devoiioue Iransinisso, subtraxero
traditi.». et canonum fulcit auctoritis , ut totam po- iniiiisterium pnctiicantli.

lius Ecclcsiam scmper ipsa dijudicel. Scd cogitent Cap. II. — Pictatem h tuam prccor , nc arrogan-
magis, si quis i» eis religionis est sensus, ne pravi- ti.itn jndicet divinae rationis officimn. Absit, quaeso,
tatem suam iuillateiius deponenles , apud Deum ho- a Romano principe, nt inlimatam suis sensibus veri-
mine-que sedis apostnlic.c constitutioue perpctua latem arhilrelur injiiriam. Duo snnt quippe, impera-
diini.ciiiur. Sic auteni dicilur fuisse definilum , ut Inr auguste, quibu* principaliier immdus hic regilur,
deinecps dc negotio nihil dicamr, quasi vel nunceos, anctoriias sacrata pontificum , et regnlispoleslas. In
quem :idii!o ttuin novistU, nieo duxcrim nomine spe- quibus t.iiuognivius pondus cst saecrdoliun ,
qnauto
cid ler alloqueudos. Ncjti > plane ciim istis non cor- B ciiam pro ipsis regibus ' hominum in divino retldiliiri

rigentibu-. incunda ccngiessio ,

qucmailmodum cum smit examine raiionem. Nnsti eicniin, fili clemcuiis-
aliarum quoquc lucresum scctatoribus dimicatio re- siine, quoniam licel pra-sideas luiinano generi digni*
nuenda. '•*
Vos autem salvos ct sospites qtiantocius l.»ie, vertimlamen pracsiilibna reriun divinaruw devo-
huc ieveri coutiuuis Divimlaiem votis cxpeiimus. alqu-ab
:

, lus colla submillis ,

e s ;

causas tnae salutis

CAPITULLM XLIX. J expetis, inque sumendis ealesiibus sacramenlis,

' EpislMa sancii Gelasii episcopi ad Aitasiasium im- eisque, ut compelit, disponendis subdi tc del^ere co-
peratorem. gnos< is rel gionis ordine, poiins quam pr.resse, k ita-
Cap. I. — Famuli vestra: pietatis, filii mei Faustus que inlcr Ii.tc ex illnrum le pendere iiniicio, non
n.agisier el Ircmrus viri illustres, alque eormn comi- illos ad Miam redigi vclle voluntatem. l
Si enim,
tes publica legatione fiuigentcs ad Urbem reversi, quanmm ad ordiuem publice pertinel disciplina?,
clemeniiim veslram d dixerunt quaesisse cur ad vos cngnoscenles imperium tibi superna disposiiione
me.c salulaiiouis scripla non miserim. Non meo fa- collalum , legibus luis ip-i quoque par.nl rcligiouis
ie«r instiliito; sed cum direcli dudum de partibus autistites, ne vel in robns muudanis exclusir videnn-
Oricnl s vel videndi ine licenti.im sibi veslris prseee- lurnbviare senlenliiP ; quo, oro le, decet afiectu eis
ptionibiis abnegatam, lota uibe dispcrserint, a litte- C obedire, qui"> pra-rogunlis venerabilibiissnnt aitiibuti
ris credidi leinperaiidnm , ne onerosus polius quam mysleriis? 340 Proiode sicnl non leve d scriuicn
officiosus exLterem. Vidctis igilur non mea dissi- iuciimbit ponlilicibus siloi-sc pro Diviuilalis culiii

mulaiione proveni sc , scd compcientis fuissc cau- quod congruil, lla bis, quod ;ibsit, nun mediocre jie-

tel.c , ne respueutibus animis molcuias irrogarem. riculum est , qui cum debeant parcre, despiciunl; et
Sed ubi ierenitatis tuae beuevolentiaiu CQinperi, prae- si cunctis geueraliier saceidolibus recic divina lia-
fatis indicantibus buni litalis 339 n,ttE elemenler ctantibus fidi-lium convenit corda submitti, qtianlo
expetisse sermnnem ,
jam revera perpcndi « icpu- polius sedis illius pra?suli cinsensus esl adhihendiis,
tandum mibi non imnvrilo si taccrem : quia, g!o quem cunctis sacerdotibus el divinilas summi voluit

rioselili, ct sicul ltomanus uatus , Itomanuni piin- pra-eininere, et subseqnens Ecclcsi.c generalis jugiier
cipemamo suspicio ,
*
, colo ; cl sicut Chi istiaims, pielas cclebravil ? Ubi pielas lua evidenter advertil
cum cum qui zelum Dci babet , seiundnm scientiam nunqiiain quolibet pcnitus humano consilio elevaie

veri atis habcre desideio; et qu.ili.scunque aposiolic.c sc qucinqiiam pnsse illius priviiegio vel confcss oni,

sedi> vicarius, quod ubicunquc plenac fidei catbolica? quem Chrisii vox prailulil universis ,
qucm Ecclesia

* Qtiesn., qttoniamelvnx; a<: dein. fnlsil pro fulcit; D spiratttm; et postei transmissum.
h
Qnesn. insent eigo; delent nostri codd. et vulg.
posiea vero, Ecclesa» ipsa, delcto temper. Vu'g. Ic-
Clinnem cuin optiniis nostris coild. revocavimiis. Vulg. |>ro hominum habent Domino.
'

b H.cc poslrcin vorba Coiiiiiioniloriiun non ad i Merl. cuin ms. Oson

i exspeclus. Vat. Is. et sc- ,

luiini Fansliim, sed eiiam al Irenaiun le^alionis of- cumla manu in Veron., exspeetts; at prima mami
fii io fcngentes nt cx sequeuii cpistola cognoscimus,
, exsnectis, memlose, pro rxpeiis.
diiecttnu oslcndunl. k Codd. Vind. il Veron., ilnque. inlcr /nrc illorum.

c Legitur in iisdcm codd. in quibus praicedens Vulg. Conc. ad seusuiii eliciemhim pr.Tefixo puncto
Commoniiorium. repetuni verbum nosti . cl sic liabent : Nosli itnque
* Verlm. cum Vat. !s. Goi», qtnvsisse. dkuntur. Nns iiilerpunclione mntala et
inler licec ex illorum. ,

« Vul^. Conc. itnpntfitidum. , relenia prrcposiiione ex, scnsum cum laudaiis pr;c-
f
Yulg. cuin mss. Tiiuan. ei V;U. Is. susrip o. , siantioribus codiciluis saiis a-qiiuin expressimus.
Dein ann eum pra?lulimus auctoritate pra3>iantioruiii Quesn. ilaque lua inlcest ex illorum.
<• dd. Viui. ei Veron. E \\\,-cumeo ; u.ua lectioue re- 1 Ita cod. Vernn. cuui Vat. Is Merl. 1 1 vulg. ('ouc.
(

fcpta Harduiuus monuit [loslea tegcndum forlassis

. Quesnellus, t-irut enim.
l
u rm habere. m Quesu. cuiii vulg. Couc, pro ero.jaudis, Mclior
* Volg. Cenc. cum Val. Is d. cl cod, Merlini, in-
;
visaestmss. Vt?ron. Vat. Is. ct Merlmi leciio.
l\S ArrENDlX AOS. LEONIS MACNl OPERA. 63G

venerxndi confessa semper est et habet devoia pri- A tur a me, eo tuis sensibos inlimentnr. Nemo pieta-i

maiem. Impcli * possunt humanis prxsumpiionihus, lem tuam fallat. Vcrum est quod figuraliier per pro-

«in;ft divino snnt jmlicio ronsiitota; vinci aulem quo- pheiam Scriptura teslalur :'
Una ett columba mea,
rumliliet potc-tale non possunt. Atque utinam sic f
verfeclamea(Cant. m, 8). Una est chrisiiana fides,

cnir.i niteniibns pcrniciosa non sii aulacia, qucm- quae est caiholica. Catholica autem veraciler illa esi,

admodum qu <d ah ipso sacrx religionis auciore pra?- qua? ab omnium perfidorum atque 8 ab eorum stic-
b Firma- cessorihus consortibus sincera pura immaciilala
fixum est, non potest ulla virlulc convelli : , ,

tventum enim Dei ttat (II Tim. n, 19). Nunquitlnam communione divisa est. Alioquin non eril riiviniltis

qiianlacun- mandala discrelio, sed u miranda confusio. Ncc

cum ah aliquihus religio infestata est, ulla

qne potuit novitate superari; ei non mngis hoc in- causa jam snperest, si lioc in quolibet rontagio volue-

vicla pcrmansit, quo apstimala est posse joccum- rimus admittere ;

' ne cunctis baeresibns adilum ja-
bere ? nuamque pandamus : Qui cnim in uno offenderit, om-
Cap. III. — Dcsin:inl ergo, quxso le, lemporiims nittm reus cst (Jac. n, 10) : El ,
qui minima spernit.

luis (]uidam per occasionem perlurbationis ccclesia- panlatim decidil (Eccli. xix.I).

stica; prrccipiianter ambire qua' non licent, ne et illa Cap. IV.— Hocesl quodsedesapostorcamngnopcic
qnaB male appelnnl nullatenus apprehendanl, el mo- B 1 praecavet, ut quia mundo radix est Aposloli glo-

dum sutim apud Deum hominesque non teneanl. Qua- riosa confessio, nulla rima pravilatis, iiulla prorsus
propler suh conspectu Dei pure, sincere, pietalem coniagione maculelur. Nam si, quod Deus averlal, el

luam de^recor, obteslor, c cxhortor, ut pelilionem quod fieri non posse confidimus, lale aliquid prove-
meam non iiidignanler accipias; rogo, inquam, ul me mret, k vel cui jam resislere audcremus errori, vcl
in hac vita polios audias deprecanlem quam, quod
,
unde correctionem errantibus posceremus ? Proimlc
absit, in divino judicio sentias accusanlem. Nec me 1
pielas tua unius civitatis populum negat posse com-

lalel , imperalor augusle, quod pietatis tuoe stiidium poni. Quid nos 342 °"
e l<> l ' u s orbis terrarum sumus.
fuerit in privata vila. Optasti semper fieri parliceps universilate facturi ; si , quod absit , noslra luerit

primiissionis a lcrnoc. Qnapropler noli, precor, irasci pnr-varicationc deceptus? Si totus correctus est mun-
profana pairum suorum tradilione m despecta,
iiniii, si te tantum diligo , ut regnum, 341 1 ,loJ rflis
.

tcmporaliter assecutus es , velim le habcre perpe- quomodo non corrigatur unius civitaiis populus, si

lunm; ct qui imperas sicculo ,

possis regnaiv, min pra«dii atio fida succedat? Ergo, gloriose impcrator,
Chr sto. Tuis certe legibus, imperaior, paleris nihil u nolo ego Ecclesiarum pacem, quam etiamsi cuhv
perire R miano nomini, d niliil admittis ingeri detri- mei sangninis impendio provenire possct, amplector;
ineni. Ilme verum est, princeps cgregie, qui.nouC scd, precor le, cujusmodi dcbeat esse pax ipsa, non

sohun prxseuiia Christi henelicia, sed el futura de- utcunque, sed veraciter chrisliana, meuie lihrenms.
sidcras, nt rcligioni , ul verilaii, ul sinceritaii calho- Qoomodo enim potest esse pax vera, cui charitas iu-

licae communionis cl fidei , temporibus tuis patiaris temerata dcfuerit? Charitas autem qualiter esse de-
c quemquam inferre dispendium? Qua fiducia, rogo beat, nobis evidenter per Apostolum pra^dicatur. qui
le, illic ejus pramiia peliturns cs, cujus hic damna ail : Et charitas dc cordepuro, cl conscientia bona, ei

non prohibes? Non siul gravia, quae.-o le, quae pro fide non ficla (I Tim. i, 5). Quomodo, qmcso te, de
lu.-e salutis oeternitatc dicuntur. Scriptum legisti : corde erit puro, si contagio inficianir exlerno? Quo-
Meliora sunl vnlnera amici, quam oscula inimici (Prov. mi<do de conscienlia bona , si pravis fnciil malisque

kxvii.G). Qu:rso piclatem tuam, ut quo afTcciu dicun- commixla? ° Quemadmodum fide non futa, si uiaueat

Cod. Vnid. el Ver., nonpossunt, male, ut ex con- nnlli codices suffraganlur.

tcxtu liqnel. h Veron. cum edit. Conc, misernnda.
b Sic cum Mcrl. el vulg. Concil. omnes noslri '
lla Is. Concinunl ca-leri no-
vulg. Conc. et Vai.
codd. ac f train Thuan. Quesnclli, qui cum Oxnn. re- stiicodd. Vcron.et Vind.,qui solnm inendose liaheut
cepil fitndamenium. Mox Veron. ms. : Nunquidnam nec pro ne. Quesn., ut cunctis. Posl pauca Vcron. ct
alkpiibus infesia religio est, quantumque poiuii, mliliis Vat., deciJel.
reett*. Vind. : Nunquidnam cum aliquibns reliqio D i Merliu. cuni Vat. Isid., praluxavil. Mox apud
quaniumque. Quesnelli leciioneni contirniant »nlg. Quesn., quia mttnda radix est. Apostoli qtoriosn eon-
Dincii. cmn Val. Is., ex quihus aumttacunr/ue leposui- fessio Mttlla, eic Nosiros codd. Veron. et Val. ac
inus, ubi Quesn. SCripsil qnacunque. vulg. Conc. seculi sunms. Oxon. delel nulla rhnapra-
c Qoesn. omisit exliorlor. vitatis; et post pauca lialicl fict poss-e non credimus.
d Vulg. Conc, nuilum.... detrimenlum. Val. Isid. k
Mcrlin.,t>c/ unicu>que. Vat. Is., vel cuiquamresi-
ciim Merlino, nulli admi lis inyerere detrimentum. slcre. Vulg. Conc, unde cuiqttam resislere.
e Sic vulg. Conc, coneinentibus mss. Vind. el Ve- 1
Vulg. C>nc. cnui Vai. Is. et Mcrl. inserunl li,
ro.i., nisi quod inseruul non antc paliaris, repugnanle Qnesii. cur. Uirnmque delentcodd. Vind.,Thuan. et
f;»nlexlu. Quesn., quidquam inferri dispendii. Vernn. Mox ediii, neqal pace pos^e.
1Cnd. Veron. cum vulg. Conc. recelit unaesl. m Quesn., ronlempla. Dein, pio/irffl, Mcrl. cum
RQucsn., ab eorum successoru n smccra. V;«l. Isid., \ .ii. Is., fidei.
" Lalih. in marg., non negligo. Mox, post pacem,
ab corum succes*oribus communione dnisa est iuter- ,

nietliis omissis. Lectioncm anti |uiormn codd. Vind. Quosn. nsen l lurbari ; delevimos cu<n inss. Ymd.,
i

W Vcron. cxprcssimus, cum qua coiicinimt vnlg. Vitoii. el edilis.

Conc, qui chui Merlino solinn ailduiil ntyueaiitccoii- °Sic polores codd. et vulg. Conc. Quesncllus cuui
«criiiuj. Mallcmoa anlca lc^i r.b omnibus iniqtm, sed Val. Is., quomodo.
 ,

C.T7 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOIILM S. SEDiS APOSTOL t38

sneiHln cmn perfidis ? Qua: cnma nobiss:epe jam di- A Petrus, alque alter Anlioclicnus Petrus, l
non sing;i-

ru sint, ncccsse est tamen incessabiliier ilerari, et larilcr, iioininatiin, unusquisqne pro parte sua, viri-

landiu non taceri ,

quandiu nomen pacis olilendi- luii propier singulns quosque rursus facto coucilio ,

a fn-
lur;ut nostrum non sil ( ut invidiose jactatnr ) sed synodi seinel act;e regula consequenter elisi.

cerc pac< tn, sed talem velle nos doceamus, qualis el Qucinadinodum ergo non apparet cvidenler etiain

sola pax esse, el pra»ler quam nulla pax esse mon- ctinctos simili lenore conslringi qni eorumconimuni-
ntrctur? Eulycbianum certe dogma, contra quod apo- cat' rcs et coniplices exstiierunl, atque omnes omnino
f
MiHicx sedis caulela pervigilat, si creditur salva ca- a calbolica atque apostoiica inerito coinmunione di-

iholicc lidei veriiate posse constare, promatur, asse- scerni ? Hinc Acacium quoque jurc dirimiis a noslro

ralur, el quantislibet viribus astruatur; utnonsolum cnnsoriio submovenduin, qui maluit insortem irans-
p.T scipstiinquam inimicum sit ftdei christiame possil ire peiiidiue, quam in catholicse et apostolicaaB coni-

iisleiidi, »ed et qunnias el quam lelhales haereses in inunionis siitcerilnle constare, cuiu fcre irienhiuin ,
~

sua cnmineat colluvioue b monstrari. Si autem , tit nc in id veniret aposlolicac sedis cpislolis «loreatur

niMuis confidimus, acalbolicis judicalis mentibtiscx- compclenter instructus. Postquam ver<> coininuuionis

clnd' nduin, qii.xso le, cur uon cl contagia simul eo- 344 es ' factus alienae, non potuit nisi a calbolicaa

riim qui hoc probanlur esse polluii deceruilis refutan- B ct aposiolica" mox societalc h praecidi : nc per ei:tn ,

ila? cum dical Aposloltis : Non solum qui non fa- si vel paululiim cessarennis, nos quoqtie subiisse vi-

eiendn faciunt, reos videri , sed eiinm qui consentiunt dereuiur conlagia perfidornm. Sed revera vel lali pcr-

fucientibus (Hom. i, 32). 343 Proindc, sicul non «ul.»us popna resipuit, correclionent piomisit, eincn-

pnlest ,
perversiiatis communicatore susceplo, uou tlavii errorem? '
autillelraclalnslenius volueral coer-

panlcr perverMtas approbari, sie non polest relulari ceri, qtii eliaui verbcra dura non scnsit? Quo in sua
perverMlas , complicc et secialore perversilalis ad- perfidia et damnalione morienle , tam ejus in «;cclc-

inisso. siasiica recitatione non polest nomen ascribi, quain

Cap. V. — Legibus corte veslris criminum conscii, cxtcrnac conlagium non dcbct cominunicalionis ad-
susceploresque lairocinanliura pari judiciorum piena mitii. Qnapropter J aul doccaiur ab lucretica partici-

ennstr nguniur ; nec expers facinoris aastimatur, qui palimie sinccrus, quoriiin se ille permiscuit commti-

licet ipse nonfeceril, c facicnles tainen in foedtis fimi- nioni, aut rum iisricm non potesl non rcpclli.

Cai'. VI. — Sic. auteiit susurrant Orienlis episcopi;

[iariialemque receperii. Proinde ciiui Chalccdoitensu
"
qtiod ad eossedes aposlolica non ista conscripseril,
concilium profideicaiholicjealqueaposlolice veritaie
nuasi velipside recipiendo leguimePelro seilein apo-
comniuuioneque celebraium, damnaverit Eutyche- n . .
'
. .
t* slolicam siiis lillens fecennl ccrliorcm; vel liujiis re-
l m,
d delcstaudi furoris auciorem, non satishabuit,
ce; lionisincondiUenon jamparitercomplicesexsiitis-
nisi ut paritcr cjus qiioque consorteni Dioscorumcse-
sent :
J
qticmsiculnonpossnnldiicerc abluvrcticapra-
lerosque percelleret. IIoc igiiur inodo (sicut in una- vitatcfuisse purgatiiin, iia selixrelirorum nullatenus
qti.ique hairesi, vel faclum scmper, vcl lieri non ba- potcrunt excusareconsortcs. Qui si fortassis asiruxe-

betur ambiguiiin) successores eoruui Timolbeus, rint quod ad aposlolicam sedem de susceptione Peiri

lia omnes codd. el ediii. Quesn., velle pacem; et nihil dubii csi. Cum enim liarum synodoritm ^esla
ilcnt, propter quatn nulla. Mox, pro monslretur, vulg. Irihiiercninr auclorilali sedis apostolicie, hujus au-
Conc, mynsMflJur. cloritate sohimniodo illi datnnali dici poiuerunl, uon
b Qiiesn.,
monslretur; et posl pauca, utmagis cre- repetita synodo, nitnirum gencrali, vel alia speciati,
dimus. Pr^siantiorescodd. Vind. et Veroii. ciiui aliis qtiain in sna cansa defuisse Acaciani o(>pouebaul.
vutgatis praeiuliiinis. Vide c. \ cpisiolae sequentrs.
c Vii'g. Cuiic. iiiin Val. tamrn faivilia- Is., facicniis f Qucsn. delet merilo.

ritatem foeiusque receperit. Veron.el Vmd. lectionem * hlem, sincerildlis commumone ctim solo cod.
lexius pr.L'1'eruut, dclcla preposilione in, ob qtiein Oxnn. ; ac dein, triennio : vulg. Conc, p«?r trienniutn.
dcfeclutn iu aliis codd. pro fucientes emendatuni ftiil h Snlus Quesn. inseril sedis : delent nostri codd.
(acientis. ac eliam Tlman.
d Solus Quesn., dnmnati furoris. Sic codd. Vind. el Veron. cnni vulg. Concilio-
'

* Quesn., non virilim, smgulariter. Vulg. Conc. ctim " rinn. Qnesn «« ille.... voluit. Val. Is., raluerai.
,

V.»t. Is., non propter singulos, deletis inlei-

viliiim Merlin., raleat, et lilrique paulo post manente jiro
uiediis vocilins singularUer , nominalim unusqwsquc mortente.
vrojiarte sua. Ilas quoque voces ignorat cod. Veron, j lia cum vulg. Couc pr.TSlaniiores codd.,etiam
Vind. auteui recipil. Ilornin vero pracsiantissimoruin Tinian. Qiicsnellus, aut doceantur... sinceri... non
coiiicum auctoritale adverbium viciiim in stium !o- posse repcUi. Mox vulg , cum Tbuan. cl Val. ls., si
cuni transtuliintis. Cuin iisdcm expnnsissemus etiam iiUiem.
ncgaiiviiin parliculain, el cnm Veron. mox scripsisse- k
Solus Quesn., tton scripsertt.
inns sed ct. Scd ident Gelasius in epistola sequenti Quesn.. quum sicnt iwi possutit dicere ah ha"re'.ica
1

v
c 2, loins in e<> est ut probet non ftii^se necesse
, pravilale. fuisse purgatnm. Viml. ct Voron. in^s., gutiin
viviiiincogere synodos; et c. 5, Tinioheum aeP.lritm si vcrwn pos^unt docere purgalum, Idcm baliel
wow rcpelita sgnodo, sed aucloritate tantummodo sedis Tlitan., nisi (juod pr:cfcit si vere pro si lerum;
nposro/ico? liiis-e daninatos prodit. Hinc parliculam iiirumque mendose, pro sicttt non, qnam emcudatio-
non cutii abis coild. et vulg rclinnimns. Qti:e tamcn ncni exigente contextu approbant Val. Is. ei Meili-
si expuugciida csset. htiuc locum iuleltigcre oportc- nus. Conciniint vulg. Conc, in quibus vere adjicilui ;

rci ilo svnitbs liomanis, qu;r ex morc in gravioribns Sicut vere iw>i possunl.
c.iusis cogeb.int.ir, ct in quibus eos fuisse damuatob
 ,:

639 APPENDIX Al> S. LEONIS MAGNI OPEIU. G40

per Acacium cuneii consona voluulale retulerini , A id pali ratione potnisses; ad Divinil_li« puram s nce-
per eumdem sibiinet omnes pari voce seniianl fuisse ramque devotionem, u( lil.i plebs subdita redigaiur,
rescriptum. Apostolice vero sedis aucloritas quod conscientiae Iu;enon pulas interesse? Po-lremo - si
conclis sacculis Chri-tianis Ecclesiae prselata sil uni- unius popnli civit ilis animus non pulaiur <.ff ndi nc
vers;£, el canonum serie palernorum, el muiliplici divim, ut res poslulal, corrigantur, quanto magis ne
traditidiie firmaliir. Sed b
vcl hino, vel ulrum sibi divina offendantur catbolici nominis universi piam
quisquam conira Nicacnae synodi constituta quidpiara fidem nec laedere debemus omnino, nec posstmuis?
valeal usuipare, collegio potest unius communionis Et lamen iidem poscunl se nostra voluniaie sanari.

345 oslendi, uon mcnlibus eilernae socictaiis ape- Coinpeienlibus ergo se siinnl curari pnsse iem> diis :

riri. Apndillossi quisconfidil.egrediaiur inmedium, alioquin, quod absit, in eorum 346 'ranseundo per-
ei apostolicam scdem c de ulroque revincal ct in- niciem, cum illis perire possumus, ipsos vero silvare
slru.it. Tollatur er,;o uoinen e medio, d <mod Ecele- iioii possnmus. J-nn liic qtiid sit magis se<;uendum
siarumdiscretionem prorul a Catholicrc cnmmunione suli divino judicio vestrae conscientiae derel nquo
operalur, ut sincera pax fidei communionisque repa- mrum , sicul nos opt.imus . simul omnes certam re-
relur et uniias. El lunc quis nostrum conira venc- deamusad vilam; an, sicut illi poscunl , mauifesiam
randa.-n, vel insurrexerit, vel nitalnr insurgere velu- tendamus ad mortem. Sed adbuc aposlolh ani sedem
ttaiem, competenter et legilime pcrqu ratur; ei illic sibi medicinalia s iggcrentem, superbam v< care ar-
appnrebit quis modeslo proposito custi.diai formam rogmtemque conlendunt. Habet b<>c qu.tiias saq>e

iradiiionemque majorum, quis supra h*:c irreveren- I lnguenlium, ui accuseol medicos congruis h eos ob-
tcr e insilicns,
quis rapina possc fieri arbitreiur. tervationibus ad salubria revocanlcs, magis quam ut
Cap. VII. — Quod si inilii persona populi Conslau- ipsi suos noxios appetilus deponere vel reprobare
tiuocolilani proponilur, per quam dicalur uomcn conseulianl. Si nus superbi sumus, qui animarum re-
scandali, id esl, Acacii , non posse removeri, lacco media convenicmia minisiratnus; quid vocandi sunt
quia ei haeretico qunndain Macedonio pulso, el Nesto- qui resultani? Si nos superbi sumus, qui obediendum
rio imper ejecto, plebs Constanlinopniitana cailiolica palcrnis dkiniUS constitutis; qui rcfragantur, qim
inanere delcgerit ,
potins.juani f
majorum pr.usulmn appellandi siml noinine? Si nos elati sumus ,
qui di-
damn iioruin a defeclione retineri. Taceo quod ab vimim cultum puro atque illibato cupimus tenore ser-

iisdem ipsis damnatis praes.libus, a quibns baplizati v.iri; qui conlra Divinilatem quoque sentiunt, dicant
fiierani, iu fide catbolica mancnles, nulla sint exa- qual-ler nuncupenlur. » Sic el nos eaeleri qui in er-
gitaiione turbali. Taceo quod pro rebus ludicris po rore sunt aeslin<anl, qu d eoruni non conseuliamus
ptil.ircs liimiillus nunc eliam vcstrac pielatis aucloti- ^ in«ania_. Ubi tamen spirilus superbiae veraciter pu-
las rcfrenarit, atque idco multo magis pro s.ihile ani- gnel elconsistat, veritas ipsa judical. i Ex> licit papce

inanuii siiarum necessario vobis Conslaniinopolitanae Gelatii ad Anasiasium principem.

c.viialis obtemperai multiludo, si eim ad apostol xam
Ztfl CAPiTULUM L.
«•t caiholic >ra commiinioncm vos prin< ipes rcJucalis.
k Epitlola Gelasii Papce ad Cjiscopos Dardania.
Etcnim, iinperalor augnsle, si contra leges publicas
nl qnid, quoil ahsit, qnispia-n fortnsse teni rei, uulla . 1
Italionis reddcndce ; Acacium a scde apostolica com-

Vn'g. Conc, voce. Dein pro voce Veron. Val. Is.

•
tate anteriorum editionnm lectionem revocavimus.
et M. rl., rice. h Ver> ii. cum vulg. Concil. delll eot, el dein uiin
b Que*n., celhuic. Dein Oxon., uniuscommuirione.
Viud. delet maqit.
c Vulg.
GuiiC, de ut tique ptirte. >
Sic cum vulg. Conc. optimus cod. Veron. , me-
d Qiie*n., quod Eccletiarum et calholicce
communio- lius qnaiii , apud Quesn. el alios codd., Sic nos el
nis discretionem proculcat , nt tincera pax communio- caUeri.
uii, et fidei reparetnr uuitas. 1 r;eltilimos leciionem j llanc clausulnm babent codd. Viud. et ?3ron. v
vulg. cum mia fere coiiciuuut codd. Vind., Veron. qui in iisdem lecliouibus fere cousenliiint.
Vat. Is. at.jiie Tiiuan. Solum Val., Vind. .1 Verou. k Duplex esl hnjus epistolae forma, aller.i brevior,
babent « calltotica.' cemmunionit, ubi vidclur supplen- ancliur
diiui compaqe, vel a iquid simile.
Qnesii., iiullo nostrocod. nec vulg. sufTraganti
* 1
Notat Qoesnellus in margine T.tulus ille »»<- :

bus , insiliat; quis rapinam rvrum ecclesiaslicarum v dius toli debelur T huanei ms., in quo dtcst tnn prwr
nasxe. L.ctioneiii codirnm iicet meudosam credarous, illa epigraphe, quam posterior ita ut nec a quo uec
; ,

cx aibitno muiare uoliiimus. Eailem apud Meil. Ic- ad quos dnlum si scriptum hujusmodi indicel. Ilac de
gilii: , nec uoii in edilioue Conc., quje solum delet al- causa inielligitur, cur llincniarus Laqiluiiensis tom. II,
lerum quis aute rapina. pag. 573, qurdam liiijus epislobe le-iiu.onia alleget
f
Qiieso. , amore prceui'um damnaiomm ac defe- boc litulo Ex epislola Gelasii ad Anastatium principcm,
:

clitme. Omnes nestri codd. el vulg. delent amore, Aliquo nimirum codice biijus collectmnis iisus est, in
piusquc loco babeut majorum. Praetulimns euni mss. qtio uti in Tbuan. cum «lesii hujus epislole inscri-
Veron. n tlefeclione , pro quo vul^. iiin Val. Is. , af- ( p io, banc daiam puiavit ad eumdem Amsiasium
fectione. Mox nim nostris codd. adjeciniiis ipsis. prineiuem, ad praecedens missa l'uil. Iu ntroque
quem
Vulg. Conc. deleni a quibus, et babent t/uod qui ab nostrocod. Vind Veion. dcesi prima epigr.qili^s
et
eisdem. epistola Gelasii, elc; secunda vero tiaiionis reddeudar
* Qu sn. cum Oxon., si unus prpuli .... non puta- usque ad damnatum praefigilnr sic. : Incipil raiioms
tnr dei>ere offcndi, nedivincc aucluriiates, ntres postu- reddenda;; iutvsiia vero bnec eadein cpigrapheiu fino
lul, corritjtntnr ; etin margineuolat, forte coUidnnlur; epistolae appenditur Explicil rationis reddendor., eic,
;

ac deiu aule piam insorit culicres. Codicum auclori- ubi subaudilur exanpldi;
 ,

G41 CODEX CANO.NLM ECCLES. ET CONST.TUTOKUM S. SEDIS APOSTOL. f> '.

>

peienler fttisse damnalum; nec posse quentquain sine A definitio lurbarclur. Nain si limiiibus ctiatn prsPlixis
diterinune aiiimtc tuce ejtts communwnis participem pnsitarum semel byiiodalimn rogularum, i.on cossaul
effici.
olisa- pesies, resumplis certaniiiiibus , conira funila-
Oilcciissimis fialrihtis nniversis cpiscopis pcr Oar- meniiim sese veritatis atlollere, elsiinplk-ia quaeque
daniam consiiiutis Gelasius.
cerda pcrcutere. quid ficret si subinde fas esset pcr-

Cap. I. — Valde niirali sumus quod v< sira dilcctio, fidis iuire concilium? cum ' quxlibet illa manilesia
qua>i novam cl veluti diflicilem qtucslioiiein , et ad- sil veritas, nunquam desil qtiod perniciosa depromal
liuc linqtian inatidilum quidpiatn nossc * desidcrat fa'siias; elsi raiioue vd auctoritale dcficiens, sola
(|tiod Eiilycliianx pcslilcnli.i- eomuiiiuicalores , non lanien iniei>ti<>ne non cedens. IJu.c majores nostri
liab nles qtiitl pro sua; perdilionis obstinatione re- 349 divina inspiralione ecrnenies, uec.cssarie ,>r;»:-

spinideani, frcqucnti j»m laiione convicti, b sola Con- c.ivci tint ; j ul quod contra imamquamquc liacrcsiin

leiilioin- Mibiutirmuraiii : non quia sil abcujus mo- Ci acla synodus pro lide, comniunione cl vcnlaic ra.-

inenii quod ganiuni , ncc invcniuiii pcuilus quid io- Ibolica aii|ue apostoit-a promulgassct, uoti sinercnt

quaniiir. llbi u-agis eo», tjui calholicis scnsibus insti- novis po-l b i c rcir eiationibus muiilari : ne pravis
luti sun', adlmc liairere ° miramur, quam illos qui a occasio piaiberetur quai nmdicinalitcr luciant sialuta
verilale cxcidcrtini, cl ab arniijua Ecclesi e tradiiione B pulsandi; sed auclore cujuslibei iiu-anUe, ac pariter
suiil devii ,
J profanas vocum noviiales, et ineptias e.rrore daiiinato, sufficcre judicarunt ul quisquis ali-

cadtnx' perversitatis obleudere. Quibus cos vcsira qtiando liujus erroris cnmmunicator exisieiet ,
prii.-

348 dilectio relulil jaclitarc, ideo Acacium non pu- cipali sententia damuaiiunis ejus esset ob^incuis,
t.ire jure danmatum, quod uon a speciali synodo vi- quoniam manifesie quilibet vel professioue sim, vel
k cuiiiniunione ptisset gnosci.
deatur fuisse dejeciu-, el insuper demeutiam sux :

vanilatis e accumulare puerililer, adjicieutas : Pra- Cap. II. — El ut J

brevilaiis causa priora tacea-

cipue pontificemretji<e avitatis. Quapropler stulliliam nms, qu;e diligens iiiquisilor facile poteril vestigaic,

respucnles iuanium qucrelarum, |

ercun ore vos opnr- Sabellium damnavil synodus, ncc fuil necesse ul ejus
tet ab ipsis bcatis apostol s, el eonsiderare prudcnter sectatore* poslca damnarcnlur singulas viriliu) syuo-

qiioniam palres imslri, calbolici videlicel tlodiquc dos cdebiari; sed pro teno.e eonsiilutionis antiqua:
pontifii-.es, in uuaquaquc baeresi qnolibet tcmpore ' cunclos, qtii vcl praviialis illitis vel commuuionis cx-
suscitala, quidquid pro fide, pro veritale, pro com- slilere participes , universalis Ecclesia duxil es-e
niunioue calbolica atque aposlolica sectiudum Scri- refuiaiidns. Sic jjrojiter biaspbemias Arii, forma (id< i

pturarum iramitem psedicalionemque majorum f.icia coinmunionisque catliolica: Nicxno prolata couvenlu,
semel congregaiione sanxerunt, inconvulsum deiit- C Aiianos oini.e- , vel quisquis iu liauc pestem " sive
<eps voluerint firmuuique constare; nec « in eade.m st iisn, si-e commitiimne dccideril, sine retraciatione
causa denuo qtue praMixa fueraut relractari quai.bcl concludi:. Sie Euuotnium, Macedoniuin, MVstorium,
rccenli prasumplione permiserint; sapientissime pro- syiiodus semel gcsia cnndemiians , ulterius ad nyva

videntes, quouiam si dccreta salubriler cuiquam li- conciiia venire non sivit; sed universos quocuuqiie
ceret iterare, nullum contra singulos quosque pror- modo " in bas blaspliemi.is recidenle- , traditn sibi

sus eirores stabile persisteret Ecce-ia: constiluluin, limitesynodaii, refulavil Ecclesia; nec unqtiAm recie
b
ac scmpcr iisdem furoribus recidivis onmis inlcgra cessissc manifcstum est,qiialibet iieces-itaiccn^enlc,

aneti.>r altera. Brevior conliiietur non solum i<i mss. c Vind. el Veron., murnturant.
Iiujus colleclionis , veriuii etiam in Veron. 4G et in 6 Vulg. Conc., profanasque.,.. obiendunt.
cndii ibus Isid. , io qtms cx bac nostra colleclioue a « Codd. Veron. et Vat. Isid. cum vnlg., uccumula>u.
rseudo-lsiiloro traducla fuit. Iliijus fragmeutum f Quesii., resnsciiata. M»x vulg. Conc. deienl /to
quol iucipit a capile qiiailo Nec pL;ne lacemus , in- file.
serlum est in mss. nddiiionum Diouysii. Auclior e Cod. Veron. el Yat. Is., in hac eadem cama*
vero est in mss. ptaestantissimae (olleclionis, quam D Deiu Veron., sapienliitime pervidentes ; vulg. Conc,
A vclianatii vocavinius cnjus auctoritate atldilamenla
: prwvidentes.
ipsi Gi-lasio curis secundis tribtietnla in pr.Tinisso h Val. Is. et alius codex in margine Conc. Labbei,
traclatti, parl. m, c, 41, § 4, ostendimus; ibique ba- (uroris residui tminis, male. Dcin limitibus eliam pia-
rtim addiiionum occasioii' , in quibus Gelasiusnoi pro
1
fixis cum nosiiis codd. et vulg. scrtpsimus; Qucs
aposiolica sede acccpil, hac <le re fusius disseruiunis, nellus pra3teril etiam.
quam io nolis ad boc caput consliiuendain rece,iera- i
lla codd. Vind. et Veron. Quesnellus cum »ulg.
tnus, loui. I,pag. 687. Merlinuse cod. Isid. brevo- Couc, quainltbet illa. Meilin. cum Val. Is., quamltbrt
icin formam anle Quesnellum cxbibuil; edilioncs ilti, Jusielli codex i//iu*. Post pauca volg. Conc. piu

vero Couciliorum post Homaoam Epislolanim Homa- inteniione iiabeot conlentio>ie, melius.
norum poiitilicum foimain auctiorem rcpr.Tsentant. i Veron. cum Vind., ut conra... quod itcta s;no-
Variantes, qmc t.n margine C<>nciliorom Labbei no- dus. Vulg. Concil. , ut qum contra. Isid. cum Merl.,
lauliir cx Justelli codicc, cuni Val. Isid. exemplo coacla sehtel stjnodus.
coiiciiienles, eum quoque Isidorianum codicem fuissc k Cod. Vind., comnturitcaiione.

declarant. I
Voces brevilatis causa in auclinii ediiione vnig.
* Tres nosiri codd., Vind., Yer. cl Vai. 650, <ii'5i- Conc deleUc, e>> quod posi probxtnn additaiiieiUuiH
derans; Mcrl., diside.alis. baudqiiaqtiain congruerenl.
b Vulg. Concil., tni*c. a contcntione ; ct post pauca, >" Vulg. Conc, sive consensu ; <t dciti, conctutit
ted (juin noii invcniunt. II
Vulg. Couc/, iu /iav consoriiti.
 .

t;l5 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPBKA. (iU I

* noviler qu.c fuerant salubriter con>tiiula lemerassc. A at<jue ideo, nc per. Acacium in rolri quoiiu^ coiisops
b Non autein nos latet in teinpesta:e perseentiouis liitm ducerelur ,
ijisum quoqiie a sua eommuniime

Arianae plnrimos pontifices de exsiliis, pace reddila, sulmiovit, et niultis modis transgressorem a sua so-

respirautes per certas provincias, congregaiis secum cielate fecit alieuum. 351 "' c s' examinatio quari-
Iralribus, Ecclesias eomposuisse 350' turbatas non ; iur, jam judicio non cr.U opus, pnstqiiaui liltens suis

lamen ul illius synodi Nicamae, quidquid de lide el ipse conlessus est h . Si auctotiialis pondus inqturi-

communinne catlioliea definiveral , immularenl , nec tur, Chalcedoncnsis synodi ' lenorc illius definiiiouis

nova quemquasn prolapstim damnatione percellerenl; exsectnio reperitur, quo damnati illic erroris coin-

.sed illius decteti lenore, « nisi nsiptiissei, judicavere inunicator effectus, praefixae nihilomimts damnalionis
damnaium, esseique consequens, ut, nisi corrigerct, p .rticeps existeret : quoniam ideni ipse error, qui se-

damnationi proculdubio subjacerel. Quibus eonve- mel esi cum suo auciore damnatus, iu pattictpcquo-
nienter, ul dictum esi, ex palerna iradilione peipt-n- bbet ptava* comtniinionis "cflecto , et cxsecratiouem
sis, confiditv.us quod iiullus jam \eraciier Chrisliauus sni geslat, et poEiiam. Quo leuore 1 imotheus eiiaut,
i

ignorel Hitiiiseujiisqne synodi consliluluin, quod uni- atque ipse Aicxandrhms Pcirus, qui seciindam cerie
versalis Ecclesiac probaxit assensus, d unllam magis scdem lenuisse videbaniur, i:oii repeliia synodo, s-d

exsequi sedem oporlere pr* ca;ieris, quaui primam; B auctorilale tanlunnnodo sedis aposlolice, ipso quw*
unamquamque synodum sua aucioriiaie con- qne Acacio poslulanic vel exscquentc, k proba:
quae et tufrl

firmat, ct conlinuaia moderaiione custodii ;

pro suo esse damnali. Quod si, tilriini crrori vel pravariea-

scilicil principatu , quem beatiis apostolus Pelrus lioni communicarit Acacius , for>itan dicatur opor-

Domiiii voce perceptmn , Ecclesa niliiloniinus sub- ttrisse constare, brcviler praebemus ad isia nspon-
scquenle, et tenuil semper, et relinel. sum aut enim ipsi doce.uil Pelruni veiaciter lcgili*
:

Cap. III. — Hacc dum Acacium cerlis comperisset mequc purgalum et ab oinni Imereticoruin coina-
indiciis « a vcritate deviasse , diutius ista non cre- gione rile discrclum, cnm ei commiinicavit Ac.icnis,
dens, quippe quem noverai cxseciitorem sa?pe neces- si ejtis comiiiunicaiorem pulaul Acaciiun aliqnaic: us
saria: dispositionis stiae coclra haereiicos exslitisse; cxcusandum; ' aitt si, quod magis esi vciuni. conve-
per trieniiiiim fere liitcris destinatis eumdcm monere nientcr aique legilime 1'etrum non probaverint expia-
non destilit, sicut per diversos missa f
fainiliariter luin, reslat ut ejus "' iiicxpiationc lneiit et qui ei|

scripla leslanliir. Quibusille primum lanquam dcdito communicavil infcclu-.

silenlio nihil res, ondere proponens, l-.ndem aliqtian- Cap. IV. — Ncc plane tacciniis quod cuncia per

rio missis lilieris prolit.-tur se Alexandrino Peiro, mumium uovii Ecclesia, quoniam quortmilibel ser,

qiicm expetiia aposiolica; sedis auclorilate exsecctt<-r C tentiis ligaia poiilificum sedes bcati Pelii aposioli jus
ipse quoque daninaverat, absque apostolica? sedis liabeal resolvcndi, ul polcquu: de niuiii Erccsi.i fas

lio iiia communioue permivlum. Beali aulcm Peri babcal judicandi, n p quc cuiquam liceai dc ejus jodi-
sedes, <pijc Alexandrinum Pelriim k se lantummodo care judicio. Si quidein ad illum de qualibel miiiul
ilamnasse, non eliam solvisse noverat, mm recepil : parte canoncs appellari volueriui, ab illa amem ncino

' Idem vulg. Conc. ct Merl., novis ausibus. Vat. is. reformasse quam auxisse cxploratum fti. Vide nol. \
habet lanlutn, ausibus. in hoc capui, eilracialum de autiqtiis colleciioui: us,
b Sequentia secttndis curis sic exbibila fuere, ut pari. n, c. II, § i.
in vttlg. Conc. : Propterea tempesale. quoqne persecu- b Addidimus se cum codd. Vero*>.>Vat. Is. ctMcrl.
h Vulg. Cnnc ex amliori exemplo aldunl ci ad
tionis Ariance plurimi catholici sucerdotes.... rtspiran- :

tes, sic cum calhoiicis niliilominus fratribus Lcclesins legilimnm julicium rocatus atlire perlimuitt
coiuposuere lurbatns, ut non tamen tllins, eic. > lla msiri codd. cunt Mcri. Quesnellus, tmore
c Sic codd. Yind., Veron. et unus cod. Quesnelli, illius exseculiunis defmiiio conlineiur quo dumnato ,

qui oioisit «ist resipuistet. Vuig. Conc. , sed illius te- illic... cxi.:iit....ct exsecrationem suam. Iiivulg. Cnnc.
nore decretiy niti resipuissenl, ccnserent csse damnatos. ex aticlioreexemplo aliler ba-c efferuniur : Tcnnr cum
Quibus convenienicr, ete. Idem est iu Vai. 1«. elapttd aposlolica sede eonsentiens, ei illiut dejinllions exsc-
Meriinum, nisi quod prn censerent babent judicment cutio reperitur condemnati illic erroris cominunicator
d Vulg. Conc, non aliquam. D effectns. prcefixce niliilominus ibidem particeps dumna-
e liilem vulg. Oonc, a communione caikolica. Vat. iitiws apparuit, quoniant, elc.
Is. cum Mer!., a veritaie apottoUea. j Vulg. Conc , hoc tcnore; cl dein anle tenuits:
f Vtilg. Conc, frequentcr. Mox Val. Is., quibus Ule addunl quoiuomodo.
dum primum.... proponeret. Merlin. iilem habel, nisi k C"di. Viinl. ei Veron. cttin vulg. Ccnc. proba ,

quod pro dedito liabel dibito. Vtilg. Conc, quibus ille lur r&se damnatus. Mox iidem vulg. C«mc. tlelenli/uoc
cnm dcbito silenlio diu uon respondeie prupuueret ; ei .viiisi|tte atl isla responsum; ei proSequuiiliH sic: .Vu/c

dein mulla addunlttrex aucliori Iiujhs epislo'ai exeni- autem ipsi doceanl cle. ,

pln, in qiie b;rc Quesnelliis nolavil DutB [ere paynim : Vind. et Veron., aut, sicut magis.
1

intdqrai iit aliis editionibus hic inserlce suid ,

qun: ™ Qtiesn. impiatione. Vind., expiatione. Correxi-
,

tiiut Oxon. et Thuan. codicibus quam Jitstelliunu in

in ntiis cinii Veron., Val. !s. ei Merl. Vttig. Conc. cuu
Labbcana Conciliorum editione cilato deziderantur, pm- tuicliori exetuplo Pelrum probare non poluerunt ex
:

cis excepis. Qua? qmdcm vcl huc aliunde Iranstala mnl piiilum; proplir quod e.liam ad aposlolicw tedis judi
(filum euitn orationis sensumque intercipiunl), vet for- timn Acacius tc! venire vel destinare non nnsus al ,

tan umnino conftcta quod aliis examinnndum nd me-

: ifstnt ut in ejus commuiiicatioue fuerit elqui licommt
liuraproperans relinquo. H;ic ita scripsit, quia utiilani ircavit infectut. Non relicemus aulem ,
quod cu>icig
nolitiam habuii celelicrrim*collecUoiiis Avellana?, ex etc.
qua Celasium liauc epislolam sccun.Ji? cunsnoii l.nn
 , ;

BtS CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSIITUTORUM S. SfcDIS APOSTOL. G<o

sii appeltare pcrmissus. 352 " Quapropter conslat A roullo magis Acacio rion licuisse fatebitui. Diealcrgo
satis Acacium nullum liahuisse poulificum senlen- qua ipsc synodo sectuidii: sedis anlislilem qualcm-
iiam sedis apostolieae sine ulla ejus notiouc solvendi. cumqiie, eerle catbolicum, ei a eatholicis ordinaitim,
Qna cerie synodo lioc ille praesumpsit ,
quod ncc sic nec de rommunione aliquaiemis
catbolica lide ei

absque apostolica sede fas quidein haberct efficere? iropctiuim, duxeril excludendum et harrcticum ma- ;

Cujus sedis episcopus? cujns metropoliiauae civitatis nifesium Petrum, sua quoquc exsecuiione damna-
aulistes? Nnnnc parochiae lleracleensis Ecclesine? Si miiii, calholico pontifici permiseril f subrogari. Qua

illi eerte licuit siue synodo sententiam aposlolicuj synodo terii;*'. scdis episcopum s.inctum Calendionem
sedis abrunipere , nulla ejus consultatioiie quacsita ;
fecii expePi, ac nibildininus eidcui Pctrum tani ma-
ilane vero non iicuit prim.e sedi.Cbalcedonensis sy- nifestom iiareticum, ui eidem palam s nec se coin-
uodi constilula, sicut decuit, exsequetiti,htijusmotii municare praeteuderet, sua passus est disposiiionc
pnivaricatoreni sua auctoritate delrudere? Sed nec subslilui '!
Qua deuique per totum Orienicm sym do,
illa praeteriinus , quod aposlolica scdes frequcnter, cjectis ortbodoxis , nullu crimine macuiaii-, pravcs
ut dicium c-t, more majorum eliam sineulla synodo <|uosque et criminibus involutos sua provisione sup-
piaeccdcnle, b exsolvendi quos synodus iniqua dam- posuil ? Qua synodo tot aliena privileg a nefandus
naveral , et damnandi uulla cxistenie synndo quos B populator invasii ? Sed !l
libri non siifficiciil si ira-
oporluit, babueril facultatem. Sanctae quippe meino- gcedias ejus, quas per Ecclesias lotius Oiient.s excr-
riie Alhanasium synodus Orieulalis addixerat, quem cuit, singillalim describere moliamur. An iiltid ipsius

lamen exceptum sedes apostolica quia damnationi ,

argumenluin nobis acslimanl oppouendum, quo laci-

Graecorum non cousensit, absolvil. Sanctae inemoii.e nora sua in imperialem ' visus esi jactare pcrsonam?
nihilominus Joamiem Constantinopolitanum syuodus Cur igitnr. quando voluit, obsiilii B.isilisco Tyraimo,
ctiam catbolicoriun praesutum ceite damnaveral certe et haeretico vebemenler infesto? Cur ipsi im-
quem siinili modo sedes apnstolica eliam sola ,
quia pcratori Zcnoni, quia palam Anliocheno Petro noluit

non consensit , absolvit. Itemque « sanclum Flavia- communicare, suam non subdidit voluntalem ? Ecce
nilin pontificein Graecorum cougregatione damnatuin potuit in aliis rcsullare, i si vellct. Auuoit Apostolns
pari lenore, quouiam sola scdes aposloliea nou con- dicit : Non sotum qui faciunt, sed etiam qui consen-

sensit, absolvil : poliusque qui illic rcceptus fueraf, tiunt facientibus (flom. i, 32), reatu pariter sunt irre-
Dioscorum secundac sedis praesulcm sua aucloritatc titi? Sed ut ea qu;e latius explicanda sunt imiittamu?,

datnnavit, el impiam synodum non conscntiendo sola quid, quod ipse Zenon iniperator suis liltcris profi-

submovit, et pro vcritate, ul synodus Cbalccdonensis letur cuncta sese ex Acacii gessisse consilio, nee
fieret, sola dccrevii. d ln qua ut ergo sola ju> babuit ^ h<»c eum fallere litieris suis ipse quuque tesiatur
abSQlvendi eosquos syitodua decreta 353 pcrcule- 354 Acacius, qui et cum nihilomiuus universa recte
ranl, sic etiam sinc synodo in haceadcm causa plu- gessisse conscripsil, et suo consilio h.cc eadem gesla
rimos eliam metropolitanos damnasse cognoscitur. iioii tacnit. Quasi vero laiilum in Alexandrini Tclri
C.Ar. V. —
Quod si quis haec ab aposiolica sede e eommuiiioue Acacius praevaricaior exstiteril, et non
vel sccmidnm synodum acla reprehendit prapter ;
in nmnihus, quos vel fecit, depulsis calholicis ponti-
qnod prisca rerum probatione convinciiur, interim ficibus, lanquam lyrannus, Ecclesiis quibuscunque
i

Vulg. Conc. : Quapropler cum satis constet Aca- e

Vat. ls. cnm Juslelli cod , vel secuntla syuoiloi
cium.... senieniia >edis af/ostolica' damnatum tine ulta Merl., vel sinicia synodo, utrique mnle; vel enim lioc
fjus notione solvemii; dicanl cerie qua syuodo hoc ille |i>co pro etinm accipttur. Mox Quesn., approbatione
prasumpserii. nostri c<dd. Vind. el Veion., probatione.
Qiiesn., jus habuil solvendi. Praetulimus codd. I
Vai. Isid., Merl. et vulg. Ctmc., subrogaiidtm,
Vind. et Veron. consentientibus vulg. Couc. m qui- Mox iu iuctio.-i exeinpioex|ilicatius tlecathiiiico anti-
bu«, et absotvendi. stiie stihrtigaiido quinque linea adjiciuntur, ob tpias 1

Vulg. Conc, sanctce memorice Flavianum pontifi-

« nec< sse i
iuii pmsequi
sunodo tertiai sedis sie : Qm<i
cum congreyatione damnatum. Mox addidimus sola cpiscnpum Calendionem , idem expelli fecit Acacins'-
tum Veron. el vulg. Conc. Dein Val.
cod. Is. cum Sihilonunns euntdcm Petrum, eic. Codex qtioquu
Justelli pariler Isid., uuia illic rccepius : ac non fuerat Veron. deiel sanctum ame Calendionem.
post pauca sitbmovit, et aucloritale, ulsynodus. Vind. 6 Ynlg. Cnnc, neces^c communicare. Ilaec leciio
et Veron., etxeritate, deleta praepositione pro. O forie respicit ill tractatus a Mafleio editi, ac Kcl.ci
<

d
Quesn. deletm qna ; cnm omnibus noslris codd. perperain atlribut: uln Acaciaui opponehant Sed
. :

el Merlino revocavimus. Dein h.cc iUe sci ibil in imperalor necesd atem Cum Petro communicu di im-
inargine : Linea? tr>s snbsequentes usque ud Qnud si vonii Acaeio. Vid. l. V (.oiic. Nen. edii. col. 192, d.
ipiis baec, etc, in vulgatis desunt ; ?ed harnm loco duai II
Val. U., nOH sufficerciil.
fere pagince habenlur, qvce in ulroiiue codice noslro ms. 1
Vulg. Ctuic, nitfts esl.
desideranlur. Varie etiam sequentia legunlur. Hsec Ver. et Viud.. si notlet, inendose; quod niendtim
)

auiem varieias ob insertaui addilionein neces>aria inVai.-ls. emendalum fuii, sed nolnit. Yerior cor-
luit. Sic cnim sequentia : Quapropter, inqiiit, si quis rec io colligilur ex vulg. Conc, si vellet ; .snniliter
adhuc secundum Chatcedonensem synodum liwc ub apo- c. G scribilur; inteliigcre si velten:, ignorare non po-
stolica sede yesta reprelundit, propter quod et iuc, qu \ teranl. lidem vulg. Conc. oiiiiiliint sequeulia an non
suPF.mus astruximus (lioec adiliiioiiein respiciuntj ei usque tkdirreiiti. Qucsn. pneleriens tivcllet stripsit:
mutiplici potcst lalione convinci, mullo maais tamen resuliare, annon? Apostolus, etc. Dein in vulg. Conc,
Acacio non ticnisse fatebitur ista tentare. I)ical ergo quidquid ipse Zenon.
<',ua tynodo Joannem secundte sedis anlislilem, elc.
 : :

647 APPENDIX AD S. LF.ONIS MACNI OPEKA. «IX

prasponi; vel taliter prxpos tis perversa coinrmntione A lutnin babent eoiiiiir.ini nem ,
permixlamquc rmn
pcrmixlns esl, qui hoc ipso secuudum canones fue- perfidis, miscere conciliun. Kccte igiiur per Chalcc-
r;mt ab ecclesiastica communione pcllendi . quo se donensis synodi formam hujusmodi prrcvaricaiio re-
passi suiit surcessorcs vivis sacerdotibus adhiberi. pulsa e>t, potius quam ad cnncilium *, quocl nec
Quis aulem nou perspiciat tliristianns, quo.l callm- opu-> erat posl primam synodum , nec cum l.ilbu.

licis poiitiiieiluis a piopiia sede dejectis, non nisi haberi licebat, adducta esl. Nam el quid ageretur de
bseretici pouiernnl introduci? Qnibus tamen cunclis, iide catbolica intelligere si vellcnt , ignorare nnji
vel auetor fuil Acacius subrngandts, vel subrogalis poterant: cuin vidererit calbolicos ponlifices, niilla

cominuiiicaior acce>sit , bis • ulique qui a commii- synodi discussinne, nullo concitio, pra-cipue cum
niouc hseretieoruin nullalenusdiscrepabant. (jirergo imvas causis esse perpenderent, toio Orienle depelb
vel cuni li:i'C ficri viderct, non, sicut siii» Basilisco el cucteri quid civereni, ex illortun qualiia.o f
discer-

jamfecerat, ad aposlolicam se.lem referre curavil nere poluisscul. Kestal igilur ut illius parlis ens

ut .-i solus ipse non poleral, b junciis eum eadem fuisse sil clarum, cui sc posl tol experimenla dtdc-
tonsiliis atquc tractalibus apud imperatoiein possent ruiit, meritoqiie ab apostolica sede caeterisquc cathn*

qu.e rcligioni compeierent allegari ? Nam si Hnsi- licis, non jain consulendi erant, sed potius notand .

liscus, ut dictum esl, Tyrannus haereticus, seriptis B Kisimus autem, quod prcrogalivam volunl Acacio

auostolicae sedis vehementer infractus esl, ct a plu- comparari ,

quia epscopus fuerit rcgiae civilatis.

rimis revocatus excessibus ;

quanlo mag^s iegitiwus Nunquid apud Mediolauum, apud Kaveimam, apud
imperator, qui sc calholicum videri Volebat, polu.t Sirmium apnd Trevir s iuullis lcmporihns ikih
,

cum apostolica scde cunctorum quoque ponlilittim conslittt imperator? Niiuqiiiduani harum urbium sa-
modcrata suggcstione mitigari; praecipue cum cjus- cerdoles ultra mensurain sibimet anliqtiitus depula-

dem Acacii esset specialis fautor et amator, et qni tam quidpinm suis dignitalihus usiirpaioni? Nunquid
Jitleris suistam ipsum Acacium, quam sancltim pa- Acacius ul Joaunem qualcmlibct bominem, catholi-
pam Siinpliciuiii magnis Uudibus exlutissei, c quod cum tamen, a calbolicis ordinalum, de Alexaudria

hairelico eonsianlissime restitUscnt? Cur tai.to lem- exciuderel, Petrumque in haeresi jam detcclum atiue
pore Acacius inler isla conlicuit: nisi quia praepediii damnalum, nbsque sedis aposlolicx 356 consulia-
nolebal uliateiiiis, qmc dcsiderabat cxplen? lione reciperet, aliqua synodo sallcin illic h >bi»a,

C vr. VI. — Pouamus lamen , etiamsi null.i syno- hoc audacter arripuit, ul Calendioiiem s de Anlhtchia
dus praeccssisst-l, cujus apostolica sedes recte lieret dei cllerel, havreticumque Petrum, quemipse danina-
exsecutrix, cum quibos erat dc Acatio 355 •ynodw verat, ab>quc uotilia sedis apostolicae rursus admit-

locunda ? Nunquid cum his qui jam panicipes tenc- C lerel, aliqua synodo id fecisse monslralur? Si certe
banlnr Acaeio ei per Orie,iiiem lotum cathoiicis de dignilate agitur h crvililuat, secundae sedis et
saceidotibus violenter exclusis el pcr cxsilia diversa leitin major est dignilas sacerdolum, quam ejus ci-
relegttis, socii evidenler existebant coinmunionis vil.tt s, qua*. non soluin iitler sedes miitiine numera»
exlern^, prins se ad hxc consorlia trausfereires, tur, scd ucc iutra inclropolilauorum jur.t censetur.
quam sedis apostolic.c scita consulerenl? Cum qui- Nam quod dicilis, ' regite civilaiis, alia poieslas rst

bus ergo er 't synodns ineunda ? Catliolici poniiiices regni sccu aris , alia ecclcsiasiicarum dislributio

fueranl undiqiie jain depulsi, solique reuianscraiit digniiatiiui. Sicut ciiim qiiauivis parva civitis prae-

socii perfidcruui, cum quibus jam uec bcebat liabere ro^aiivani prarsentis regui non minuit, sic imperialis
conveniuin, d dicenle psalmo : A'o« sedi in concilio piaesenlia meiismain ilispensmitiiiia religiosrc nou
vamlalis, ei cnm iniqua gerenlibus non inlroibo (/'i. molal. Sil clara nrbs illa poie^t le pr.rsetftis i im-
xxv, 4). Nec ecclesiastici inoris e-l cum his qui pol- peratoris, religio sub eodem tunc ftrina, lunc libeia,

a
Ai!ve<hiuin uiique ex noslrisiodd. el vulg. Conc. Non sedi ... non : odivi congregationem mali-
introibo
revo«avimiis. gnorum, el cum
impiis non sdcbo. liecte igitur, elC.
b Viud. el Vat., cunclis cum eodem, el postea atte- Mox concilium, et dein repulsa ett nun lani cum i.s-
gari siite verlm possenl. Uatc mendosa et deficiens dem vu'g. scripsimus, quam cun optimo nis. Verou.
lectio utcorrigerelur, alii scripserunt ut iu Vat. Is., Apud Quesn., consitium; el dein, depulsaest.
conjunclis el allegareniur. Apud Quesn., cunclorum, e
Q hic inserii relaia; delent omnes nostri
.e-.it.

et atlegareniur. Veram inlegramque lectionem, quam D rodd. mss. et excusi. Ex vulg. Conc. paulo post sup-
contextus exigit, praebuerunl codices vulg. Conci- pleviimis adducia esi, qu:e verba ad sensum perii-
liorum. ciendum necessuia crant. Mox, pro si vellent, vulg.
e Vulg. Cnnc, quod hcerelicis constanlissime resli' Conc haheni si voluissent.
tisset? MoxQuesn., lantopere pro taniotempore, quam Codd. Vcron. et Vai. Is. cum Merl. et vol^'.
1

emendationem ex Veron. cod. ct vulg. Conc. rece- Cour., discere quatilalc. Dein Qucsn., hujus pnriis.
pimus. Similiter quideni cap. 8: Cur tanto lempore Substiluimus illius cum omnibus nostris codd. et
cvm isla gercreulur, vel gerenda cognoscerel, non ad cditis.
sedem aposlvlicam ... referre curaeiJ/Dein pro prcrpe- i Qttcsti., refraganlibus omuibus nostris mss. et
dm Vat. Is. Iiahe.t prolubere. Poslea vuig. Conc, qum ediii-, de Kcclcsia depellciet.
pro hcereiicis desiderabal impteri. h Vox civilatum Quesnello excidit.
d Sequentia cum auctiori psalmistae teslimonio Vulg. Cotic deleut regix civitatis, male.
in '

vulg. Conc iransleruiitur |>ost pcriodum sequentem i Editi Couc ct Herl. cum mss. Veron. et Vat.
sic Qnia moris ecrlesiastici omuino non esset, cum
: Is.. imperii.
hu ... miscere concdium. Propketa quoque dicente :
 ,

i\[0 CODEX CANONUM LCCLES.LT C0NST1TIJT0HUM S. SEDIS APOSTOL. 650

tmic provecia consisiu , si potius hoc praesenle pro- A miscore cum perfidis, secundttm synodum, • qua iijec

piiam leneat sine u.la periuibatioue mensurain *. est damnata perlidia, non oportehat cxcludi? Quid
Cap. VII. — Sed dicalur forsilan de Alexandrino pcr lotum Orientem dc innumeris urbibtis pulsi ca-

et Antiocheno, cerns ex causis principem magis illa tholici sacerdoles, et hxretici subrogali? Novae certe

quae gesta sunt, b non Acacium praecepisse. Sed i erant causaa, ct his consequcnler nova synodus de-

principi christiano decuerat suggerere sacerdotem, bebalur. Cur tunc nou venit in menlem, ut in lalibus

maxime cujus familiariiaie et favore fruebatur, sal- causis peleretur a pi incipe sallem qualiscumque syno-

vam fore de ejus injuria contumeliaque vindictam, dus celebranda, ul quocunque vel coloralo judicio
lantum ut Ecclesiae sineret chrislianus princeps ic- tradilionis ecclesiaslicae passim poniifices vidcrentur

quia et nova in utroque ponliflce k exclusi, non solum quarumcunque urbium sacerdo-
gulas custodiri :

causa essel exorta, et novam discussionem conse- les, sed meiropoliiaui incunclanler antistites? His
quenler inquirerel. Etsi, sicut sempcr esset effe- omnibus cum non restitit suggeslione, qua potuit
ctum c
, sacerdoiali concilio de sacerdotibus judicia ronsensil Acacius communicando cunctis, qui in ca-
provenirent, non a saeculari viderenlnr qualescunqtie tholicorum locum haerciici fucranl subrogati. Apo-
ponlifices, el si errore humanilus accedenle, non slolus aulem dicil : JNon solum qui faciunl, sed et qui
l.nnen conlra religionem ullatenus excedenles, po- B comentiunl facientibus ( Rom. i, 32), rcos iudubitan-
teslate peicelli. d An el haec jusia ralionc priucipi An tuec licuil saeculari poleslali, ct actis
ter ascribi.
suggerend i non eranl ? Regiae civilatis lionore sulili- talibus Acacio consentien.i absque ulla synodo, quam
inis si factus erat illa regia civitale sublimior, tanlo ipsa rerum novitas exigebat, absquc sedis apostoiice
magis in his suggerendis debuil esse conslaniior. Si 358 consultalione pcrficere: el sedi aposiolieas non
e
aulem in his, quae pro religione fueranl exerenda, licuit secundura lenorem synodi Chalcedonensis in
exstitit 357 conlemptibiiis atqne despcclus, c: aut veteii utique causa et veteri conslituto l
justa defi-
segnis, aut liduciam non habens inlimandi, in quo nitione damnatis inimicis synodi Chalcedonensis Aca-
per regiam civilaiera major effeclus est ? f
Nathan cium cominunicautem a sua communione depcllere?
propheta palam pubiicequc in facie regi David , et Sed Acacius, inquiunt, m principibusobviarenon po-
commiss-um pronuntiavit errorem, ct ipsum commi- tuit. Cur liasilisco ,
quia voluii, obviavit? cur ipsi
sisse non tacuit, el confessione correctum conse- Zenoni, ne palam Petro Aniiocheno, quainvis lalen-
quenier absolvit. Hic autera vir bonus cl saeerdos ter hoc fecerit, communicare videreiur, non com-
ogregius, in tanlum se el suggercre « poluLse mon- inodavit assensum? Ecce resullanli non restitit im-
siravit, et noluisse deprompsii, immo favisse patefe- perator; ecce vim noienti non intulii; ecce rcfugienti
cit, ulet imperator cuncta seex ejusgessisse consilio G contagia manifesta concessit; posiremo, cur tanto
non taceret, et ipse imperalorein magnis pra:coniis lempore cum isla gerercntur vei gerenda cognosceret,
elevaret ista facieulem, seseque proderet his ngendis iion ad sedem apostolicam, a qua sibi curam iliarum

regionum noverat delegatatn, referre n curavit? Sed

rebus fuisse parlicipem.
Cap. VIII. — Sed esto Calendion nomen imperatoris prius laudator factus est ipse geslorum, quam vel

abstulerit, Joannes principi mentitus fuisse jaclclur : praemonerel talia esse tenlanda , vel ne lentareniur
cum novae essent causae, nova h debuit obsisteret, sicut sub Basilisco jam fecerat. Cur
quaj tamen, illis

ecclcsiastica provenire discussio? An qui in hominem c.cteris communicare ° consensil, qui depulsis caiho-

imperatorem peccassedicebantur, nulla interveniente licis sacerdolibus, iitdubilanter liaerctici singuiis ur-
synodo dejici debuerunl el : in Deum ,
qui suinmus bibus fuerant substiluli? Poslremo, si ille defuit suis

ct vcrus est imperator, Acacittm deliuqueniem since- partibus , et quac sacerdo.i p calholico competereni
ramque communionera divini sacramenti studentem agere non curavit, ideo scdes apostolica quod ad eam

* In vulg. Conc. ex atictiori exemplo hujus epi- • Quesn., inqua. Dein Vuig. Conc, oportebat ex*
slolae, quod conservavit coliectio .Avellana, hoc loco pelli ? Quid de innumeris per tolum Orientem catliolicis
n
additur dimidia fere pagina, in qua inler csetera duo sacerdotibns propria sede depulsis, ei indubitanter hcc-
alleganltir, quae in duabus rarissimis Marciani et reiicis intromissis ? Nova certe, etc
Anaiolii episiolis H0eti32adS.Leonem inveniunlur. Quesn. addit antea; ignoranl nostri codd. el ex-
j

b Quesn. ctim solo Oxon., quam Acacium. Post cusi omnes. Dein una synodus iiabent quidem nostra
pauca vulg. Conc, de ejusdem injuria. rtiss. exemplaria cum Merlino. Scd Quesu. inelius
c Vulg. Conc. ex auctiori exempio deieto antea si cum vulg. nova.Conc,
adduni ac divinr pariter ieges humanmque censaenl,
:
k Vu'g. Conc,
sxcludi.
ut sacerdolali, ctc. > lidem vulg. juxta definiiionem damnata. Melius
,

d lidem vtilg. Conc. An adhuc justa. Mox addidi- codd. Veron. et Yind., justa definitone damnatu.
miis regia cum ms. Vind. et iisdem vulg. ro Vi.lg. Conc, principi. Mox Oxon., quia uoluit ,
e Sic omnes nostri r.odd. et eiiam Thuan.
cum male.
vulg. Quesnellus cum Oxon., exsequcnda. 11
Edit. Conc, maturavit.
1
ln Vulg. Conc. ex auctiori exemplo liic duae li- ° Ita omnes uostri codd. ac eliam Thuan. el cditi.
neae addunlur, el post verbum absotvit addilur dimi- Quesnellus cum Oxon., prcesumpsit.
dia fere pagina : quod addiiamentum ab aiiquo in- p Voc< m catholico a Quesn. omissam ex noslris
trusuin Quesnellus praefert. Ejus notalionem ni tra- codd et vulg. Mox vulg. Conc, ugeie
reslituiinus.
ctalti loco citato descri|isimus atque refellimus. faslidivil, el; dein, proad eam, habeul ad eadem, ubi
6 Quesn. cum Oxon. ms., posse. iorle legendum ad eamdem.
h Codd. Vero:i. et Vai. lsid. cum Merlino, debuerit.
Patrol. LYI, 21
 ,

€51 APPENDIX AD s>. LEONIS MAGNI OPERA. c:;2

pertiirebit vei poluit vcl debuit prauerire? Quolibei A quara no-trse commnninnis liomines jnm dcberent
niodo hxreiicorum complicem refulavit, et consonem sed tanquam in conirario positi consonio refutari. Si
eommunionis externx a sua comnr.inionc dimovil; vero non communicaverant, anlequam Acacius huc
nec opus fuit nova synodo, cum veieris constiiuti suf- referret, et communicantem notare debuerani. et ipsi
ficienler hoc forma prxsciiberet; nec opus fuit ut poiius de eodem huc referre, atque aposlolicx sedis
ha'c Q f.iciend.i Orienlis episcopis intimarct, quos et vigore percuisum merilo comprobare; s cumque ea
expulsione calholicorum, qux agebwtur in causa fi- sede apostolica lanlisque illis catholicis ponlificibus

dei non ignorasse manifeslum sil, el cominunicando magis tenere concordiam. S :d quia ab illorum socie-

hxrelicis subrogatis, facto ta'i b consensisse. Non tale dcsciverant , cl eoi um succcssoribus communi-
dubiuiu est etiam externx coiiininnionis effectoi, at- care deleger.int, ideo cum sede aposlolica ininime
que ideo cum eis jam nec p»tjisse, nec debuisse se- congruebanl, 360l u ' r' ' n sorleni recideranl prx v a-
dis apostoliex sciia tractari. Ecce agnoverunt in eo- riraloris Acacii, b el illius se sine dubi» peividebant

rum professione qui consianii-sime perdurarunl ,

senlenlia consequenter astringi. Ob hoc eum viileri

quid fidei coinmunionique taiholicx deljeretur. nolebanl esse damnatum ,

quia se cognoscebant in
CAr. IX. — Ecce agnovcrunt eadcm prxvaricatione damnalo;, in qua hod.eque
queinadmodura a ta-

libus reccdemlo, immortalibus c>nlraria moliendo B manere persislunt. Scd sicul hi 'simili coudili»ne
,

359 a iide c et coiiimunioiie eatholica deviaril Aca- coi.siricii, complicem suum non possunl judicare uon
cius, seque pariler cum eodein errorisubdiderint. jure dauinatum, ncque rei reum possunt conipetcn-

Ecce agnovcrunt quam justis ex oausis pro fide et ter absolvcre; sic illo prxvaricalore jusie damnato,
c tmmunione calholica atque apostolica , cui et iili isti quoque pari jacent damnatione prostrati; neque
qui in ea perstiterant congruebant, et iili qui per- nisi re-JpiS' entes inde polerunt prorsus absolvi, quia

staulibns obviabmt, ab eadem docebanlur alieni, se- sicut per uiium scnbentem eorum omniiim vulgal i

remolus Acacius d transgressio esi, qui in eamdein perfidix reciderant

dis aposiolicx aucloriUle sil , ejus-

que pariier quicun jue complices exsiiterunt; atque actionem ; sic in uno eodemque, qui pro omnibui
ab iila merito communione cum bis discretus, a qua scripserat, vel scribcndo omuium proJideiat volun-
se ipse primum cum suis consortibus, a ponlificibus tales, ' transgressio est puniia cunctorum.

taiholicis discrepando, cogno.-ciiur separasse; jure- Cvr.X. — ) Quxad insinclionein vestrxdileciiouis

que senleiiiiam ille damnationis cxcepil, cxteris satis abun lequc sufficere judicaiiius, quamvis eadem

pro omnibus k lalius, si Dominus concesseril facultalem, studea-

consorlibus e promulgandam, qui i-olus

suis consorlibiis in commiinioriein se recidisse peifi- mus exjioncre : qnalenus et (idelium quisque cogno-
dix ad aposlolcam sedem missis lineris esl prufes- C sal 1
,
nihil apostolicim seJem,quod absit, prxpro-
sus. Cui f
si cominunicavcrant Ocieinales episcopi. pere ccnsuisse. Qux lamen sentcmia in Aac um de*
antequam huc referrel, pari uiique sine dubio reatu slinala, etsi noiniue tantummodo prxsulis apostoliei,

probmtur involvi, jureque per eum senlenliam irans- eujus eral uiique poii^ialis, legilime probatur esse

gre-sionis suscepcruin, tanqu.tm ficti cum eodem deprompia, prajcipue cum secieiim diri k ;enda vide-

communionis exterux. Qui utique non cousuli lau- re:ur, r.e custodas ubique m prxtentis disposilio

Iidem vulg.. scicndn. hoc loco deleant conjunctionem et, scnsu lainen exi-
1 Ib dem ant-a, manifestum est; liic vero alia in- pente ipsam prxliximus cum vulg. Conc. et cnmCod.
lerpunctione consensisse non dubium est; eliam cum
: Veron. qoi in epislola se.juenti eam exbibel. Mox
externw cominunionit effectis, tiec potuisse. Mox cuin pro hodieque V.il. Is. el Meilinus habeiit hodie tau-
omliibus iuss. nostris et exciiMS addidimus parlicu- uun, vulg. Conc, hoiit quoque.
lam jnm a Qn.sncllo omissam. » Vulg. Conc. ex aucliori exemplo Avellanae col-
c Cod. Oxon. drlcl el communione. Mox Vat. Is. leclionis, transqressione punita, pariter quoque cum
ciini Merl. babet calholicu alque apostolica. Dein eodem vet in eodem cst comflkum transqressio punita
Que-neliiis, deviaret, scque pdriier cumcudem... per. Vind. et Veron. habeautr
cunctorum. Cum in inss.

stiterunt. Emcndavimus cum vulg. et noslris codd. transqressione puniia cunctorum, veremur ne anli-
d Vulg. Conc. ex auctiori episiola addunt ad quior bbrarius per sallum a voce puni<a ad aliain
:

cujus prcccipue vocntus examen, vel venire vel mittere iranscurrens, praeierieril inteunedia verlta, quae in
non curavit, ui se de his omnibus, ul confidebat, avsol-U c>dicibus auciioris cxempli nobis conservala, hic
v ret. Deui a pontific.bin seripsiintis cum cod. Ye- quoipie supplenda videntur
ron. ex epistola sequenli, ubi boc ideni capui repe- Sicomues nostri codd. Quesnellus, //<bc. Vnlg. i

liium pfct. Yuig. et Quc>n. cur.i aliis codd. delent Conc. Iianc ptrioduiii hoc loco ignorant, et transfe-
pr;epositionciii a. runt aliqnanto post, ubi habent. Hmc vero ad tnstru*
e in iisdem vulg. Conc. adJitur cum suis consor- ctione.m.
tibus.
k Almm de hac etdem re iractaMm Gelasius pol»
f
lidem vulg. aiidiiot .4 acio. Dein Qnesn., anlequnm liceinr. Duo aoicm traci tlus ejiis.lem argumenti suli-

liuc lum vuig. et ms-. co ii-

hoc referrel. Correxinui* jiciiintnr in ms. Ve'On. ad e; i-c»p')s Orieniabs,
ci!>us iliuan., Yeron. ct Vat., eoncinente inferius qiioruiii aite; caitiiesequenti noslrx coilectionis cd .-
contexiu anteqwtm Acaciushuc rcfcrret. Tliun. pne- lus est, aller veio pr»»li\ior a Sapi»ne M ifffi.» cx
ten-a et Veron. in ep.smla sequcnii referrent. Mox eo leui Veronensi codice vulganfe tom. V Cvncil.
•

iidem vulg. probabaiur, niale. Melius Veron. eliam Ven. edil. col. 1555 et seqq.
iu epislola sequenti, pro' a antur.
1
Quesn. inseiii eiinftdelium; dclevimus cnm omni-
s lia no-tii codd. el vulg. Quesncllu«, ei cumsede. bus imstris codd. et vuig. C»ncil. ntque et ain Merlini.
k Quesi!., alia iiiierpuiiciione, el quia illius se vi- m Ccdd. Ycr., Yind. et Vat., Is., prwsentis. Cor<
deiaiu iententia. Secuti sumus no»tros c.dd., qui etsi rcximuscuiu vulg. Conc. Apud Quesu. prcelensis.
CS3 CODEX C.VNONUM ECCLES. ET CONSTITUTOKUM S. SEDIS AFOSTOL cs*

saltitarisquibuslibet difficultaiibus impedita, neces- A. eliamsi essel necesse fieri, nulla posset ornnino syno-

sarium Iribere non pos«et effectum : lamen quia, dus provenire. Quod si ignorasse se dixerinl, qualis
orlhodoxis ubique dejcciis, el haerelicis laiilummodo apud Antiocbiam posl Calendionem successisset an-
eornmque consorlibus jam reliclis in Oriente, calbo- listes; quid mirum, si qui in Oriente posili ,
quoe in
poulifices aut residui omnino non esscnt, aut regione sua h contigcrant scire nequiverunt, ea quae
lici

361 "ullam gererent liberlatem, plurimoruni in apud aposlolicam sedem gesta fuerant, ignorarint ?

llalia calholicorum congregatio sacerdoium rationa- Cur lamen postcaquam ad eorum notiliam pervenit
biliier cognovit senteniiam in Acacium fuisse pro- qualis esset sacerdos a|>ud Antiochiam conslitutus,
l.uam. Qu;e congregalio facta pontificum, non contra non ejus consortia contiuuo rcspuerunl? quid excu-
Cbalcedonensein a
, non tanquam nova synodus con- sationem de ignoramiae colore pr&tendunt, cum
ira vcterem primamque convenit, sed potius sec.in- hodieque el ' tnanifestata contagia perfidorum, et a

dum tcnorcin veleris constiluti, particeps apostolicaj nobis sxpius exprobrala sectenlur? Quo satis appa-
cxseculionis eflecta est : ut satis appareat Ecclesiam rel quia nc tuac quidem eliamsi cognoscerent, refu-
catliolicam , sedemque aposiolicam ,
quia alibi jam tarcnt, quamlo nunc etiam publicala non renuttnt.
omnino uon possct, ubi potuii, et cum qnibus poluit Proisus in quamlibel se parlcm i causalioncmque
niliilpcnilus omisisse, quod ad fraterimm perli- B convenanl, manifesla: veritatis ita laqueis suffocan-

ncret pro intemerala b iide et sincera communione uir, ul snis ipsi verbis possint aciihu<que concludi,
k solam perniciem obstinatae
trucialum «. nec nisi perlidiac resi-

CAPITULUM Ll. duam ventilare.

<* Incipit de cadem ralione reddenda ad episcopcs Cap. II. — Ilcecautemquaede Calendione vcnerabilj
Orientis. dicta sunt, et in Joannis Alexaudtini 363 onvc-
niuni certa raiione personam. Immo, si causa eadein
Cap. I. — Quid ergo isti prudentcs viri , et argulis lalius in juiiatur, lantac illic tragcediae, tauti repe-
meniibus loiius religionis interna rimantes, in Oiien- liuntur e.rores, ut si ipsi sint judices, qui eaJem
lis panibus consiituti, si cognoverunt e hujusmodi perpctrarunt, cum cvidenter fucrint * tonfutati, a sui
personam in Anliocbena Ecclesia ronstilutam, cur damnaliotie non tempcrent. Pal.nn enim illic aperle*
(omniuuicando talibus praebuere consensum?curnon que monslraiur, nibil aliud qnam quaesiiain rausam,
illico reclamaverunl? 362 cur non se a ,a '' eu»la- quemadmodum catbolico ijualicumque de,iulso ponli-
gio f
suhmoveruut, eum jam evidenter animadver- ficc , haerelico Pelro reserarelur acossus. Tunc
tcrcnt i leo Calendionem depulsum , ut heieticis istud nemo discutebat; synodum ncmo poscebat.

I
andereiur introitus? Quare hic niliil de synodo, ni- C Passim omnia licilo fieri a quibuscunque videbanlur.
bil de re, nihil de fide ebrisiiana, nibil de persona- Nulliun discrimen ™rerum, nulla cxaminalioposlula,

rtioi examinatione tractaruul? Si vero illi 6 se eom- balur Ecclesiac; sed proul de unoijuoque \enisset in
munioni voluntarie subdiderunl, ab apostolica sede menlem, de suis urbibus catholicus pellebalur epi.
certe separati sunt , cum talibus cl apud tales, scopus, no i solum metropoliianus, scd eti.im tertiut

» Que?n. addit. synodum, delent vulg. ac nostri ejusmodi codices indican Id vero commune cst duo- .

codd, Mox, pro convenil, vulg. Conc, cognovit. bns aliis ejusdem Gelasii tractatibus, quorum alter
b Oton. cod. cum vulg. Conc. omitlil fide. superius habelur c. 47, alier vero e laudao c >dice
e Vulg. Conc. addunl mediam fere paginam, Veronensi cdilus luit a Scipione Mafleio, t. V C»ncil.
ubi
inseritur prima periodus hujus capins aniea omissa. Ven. edil. col. 185. cuui littilo Exemplar rutiunis :

In lini' aurem emsiolae post congruam clausulam, qua reddendce B. Gelasii pn\ cs de evilanda communionc
omnia in notiiiam deferri jubet, cbronica haec nota- Acacii missa ad Orientales episcopos. Qtiesnellus ul epi-
tio signaiur Duluin kal. Febr. Victnre v. c. consule;
: slolam initio muiilam indicarel, titulum liuic capiti,
legenduin ui in codd. 171 et 172 Veuetis S. Marci quem in nullocodire inveiiimus, sic prailixit: Exepi-
collectiouis Avellanx Datum kal. Febr. consulalu: sloli Gelasii papw. Ilalio rcddita, unde superius, ad
Viatoris v. c. Est consulatus anni 495. lo c»dd. Vind. episcopos Oiicnlis; ei ileruin Ex cpistota Getasii pa^ :

ct Veron. haec clausula desciibilur: Explicit rationis pw ad Oiienlales cviscopos, posl ulia.
reitdendte Acacium a sede apostolica competenttr fuisse D « Inicllig.l Pelriun Fullouem, quem in pr.ecedenii-
dnmnalum, nec posse qucmqnam sine delnivenlo animce bus, ijiiu' iuilio desunt, fuisse nmninatuiu haudqua-
ejus commumonis participem efftci. qiiam ambigimus.
d Sirmnniiiis lianc episiolam edidit ex ms. Virdu- f
Sirmoiidiis, removeiunt, cum tam eiidenter adver-
nensi. Anie ipstim Merlinus eamdem typis dederai, krent. Ve:on. quoque c dex habct advenerent.
at siue ulla distinetione annexam pracedenti, uli boc s Sirm. addit eorum; ac dein, quatis Antiochia:
eodem modo uuo cootcxtu exhdietur in niss. Vat. Vat. is. 630etMeil., in Ai tiotlna.
1340, el Vcneto S. Marci 169. Coiilinrtur piaelerea h Al., contigerint ; et posiea, ignorarent.
in mss. nostrae collectionis, in cod. Veron. 40, ei iu > Ox.'ii., man festa. Dein quo satis scripsimus cum
exeiuplaribiis Isiduri. Tilulum quem pradiximus ex- Vind. el vulg. C nc. A ud Quesn., quod sat.s.
bi eut c»dd. Thuan. et Vind. hujus collectionis et iVal. Is. ct Mei I., excusat onemque.
Veioneusis Apud Isid. el m Vndun. Sirmondi
cod. KQuesn., concluii , et convincantur non nisi. Prae-
bac inscriptio legiiur, quam poserius compactam tulimus noslros codtl. ac Thuan. quibuscum etiam
rredimtis, lum quod in illis autiquioribus mss. decst, birm. consenlit. Mox Oxon. delel residuan.
tuui eliam quod Gelasius cuui Orienlalibus non coni- 1
Apud Quesn., mendo e, consultaii.
municans, bac fomiula usus noi lu sse viilelur : Di- m Quesn. cum solo ms. Oxon., rei. Dein Vat. Is.
ledissimis fratribus universis episcopis Orientalibus Ge- et Mei l.,unicuique venissei ; ac post pauca cum Stnn.,
tusius. Etsi principium vidcatur deesse, nilul tamtn sedis antisles.
 653 APPENDIX AD S. LEOMS HAGNI OrERA. 056
ei secundae sedis anlisliles. In his nulla rernm vesti- A c;ilur ol»j 'dis. Posl confessionem porro litlcranim
galio quxrebattir, nulla facienda H cuncilia jaclahau- tenore depromptun, cur adjudicium vocarelur Aca-
tur; subrogalianlur hxreiiei, nemo rcsultabil : sed cius, qui se confessus esi Pelro, - quem petita sedis

velut mula pccora in caplionem ducla subdiiis v<>- aposiolirx. pratrepliune damnarat, communione so-
lumaiibus perfiJiam seetabanlur. Non mirum quidem ciasse; nec ei credi jam externx. communionis effe-
si niinc eos defendere molianlur, quoruin indiscus- cto, vel pro sua, vel pro illorum, vel pro Pelri de-
sam cxcis mentibus secuti sunt b vilitatem se roi- : I fensione jaoi possel, cui se prius miscuerat nefando
ramur cureos non pudeat in istorum damnatione de consoriio, J feceralque secum ejus cansam sine du-
synodo non facia causari, cum sciant tot tanl»sque bitatio;>e communem? cui, exatninalione praemissa
ponlifices nulla synodo fuisse depuUos. c In istorom et legilima, si ita esset, purgalione susrepio, regula-
ojectione de uon inilo concilio conqueruntur, cogno- riter misreretur. Sed cum eodem nondum legitiuie

scant se cur non ei lioc in aliorum ejeciione quxsi- diseusso alque purg o
ito communione soci;ilus, quam
verinl accnsari :
d si vero in citerorum rejeclione a'ihuc reo se miscuit, lam pro eo loquendi fiduciam
eoncilia necessaria non fuernnt, nec in istis necessa- non babuii. Nam cum Acacius nullo privilegio fulci-

ria fuissc cognoscant. An in catholicorum dejectione retur, ut de secunda sedepossetferrejudicium;* non

non fuii opus synodo, ct fuit magnoperc congreganda B potuit jure quemquam damnare : simili uodo, nisi

in prxvaricatoris damnatione confessi? primx sedis365 aisclorilate percepta, nec examinan-

Cap. III. — Quid igilur restat, nisi uldicant hxre- di Pelri jus habuit, nec recipiendipenilus potestalem.
licos non fuisse? Non ergo de synodo e
conqueran- Cap. IV. — - Quo regulariter conslituto, nec apud

tur, qui se palam communionis externx perhibent nos Pelro ullatenus absoluto ,
quem damnasse nos
sectJtores. Cur ergo eis synodus necessaria fuisse novinms, examinasse vel absolvisse nescimus, reslal
videatur, qui se 364 conlra Chalcedonensem venisse ut illud etiani demonstremus, eumdem Pelrum qucin
cognoscnnt, qua Eutychianus crror f
cum suis aucto- se purgatum communione recepisse prxtendit At acrus,
ribus generalis Ecclcsiae voce damnalus est? Nec du- nunquam ab liaerclicae communionis conlagione ces>
bium, quod, 8 sicut in unaquaque hxresi (quod in- sassem ac non solum ipso tempore, quo communj.
;

cessabililer repelendum est, quia firmum esse nullus cavii Acacius , sed eliam post communionem prxva-
ainhigit Christianus) omnes complices, seclatores, ricatcris Acacii sempcr Alcxandrinum Pclrum in hx-'
communicatores daranatx semelpravitalis pari sorte reticorurn col.legio perdurasse. Atque ila et pcr hunc
censentur. Ideoque sit coosequens ut sicut Timo- Acarium perfidx communionis suscepisse contagium,
th.us atque l etrus lalium sectatores secundum teno- el per eimdem illis hxreticis, quibus* Pelrus com-
rem illius svnodi, nulla recenti facla ponlificum con- municabat, eadempesle conjunclum. Qui prxsumpsit
gregalione damnaii sunl : sic. eliam qui Petro com- non servato ordinc Petrum suscipere, nec eum cxa-
municavit Acacius, utcriminis particeps, ita consors minatum , nec purgatum cogno«eilur recepisse : et

sit facius et pcenx. Quid igitur ambagibus c nebuis ideo prxier sedis aposlolicx notitam non legitimam
ista prxtexunt, ut impudentiam suam mentemquc sibiejus reeeplionem usurpare volutsse, ut examina-

vesanam inanibus potius fabuiis b celare lethaliter, tionem rtpurgaiionem ejus possel pro sua voluntate
quam prodendo medicinaliler sanare conlendant? °meliri; atqueeum necexaminaluir neconutino pur-

Nilnl eoim nobis commune cum bominibus commu- gatum reciperet. Quem si revera veliet examnatura
nionis externx. Ideo certe vocatur ad judiciumqux- purgaiumque rccipere, ordinem in ejus examin itione
cunque persona, ut aut fateatur objecla, aut coovin- p et receptione poiius custodisset, i sed ut magis vide-

* Oxon. ms., conciliabula. lus Quesn., nec enim ei jam credi; ac subinde delet
b lu codd. Vind.,Thuan.,Veron Vai. Is.eiMerl. , vcl pro itlorum, ac jam ante posset.
Quesnellus, voluntutem. Sirm., uiililalem. Dein solus Quesn., feceratque ejus causam. Vernn., Vat. ls.
i

Quesn. ;iddit etiam a»»le cum sciant. elSirm. cum ms. Thuan., feceratque secum ejuscausa.
e Sirm. cum Vai. Is. el Merlino ad.iil Si. Mox om* Melior visa est optimi cod. Vind. lecun. D in idem
nes no>lri eodd. el vulg., rejeaione; solus Quesn.. Yind. cum Veron., qua examinntione. Post noniiulla
dejeclione. Dein habel cognoscam ergo se; delevimus D codJ. Veron., Vat. Is., Sirm. et Mcrl., tam pro eo-
ergo cum mss. Vind., Veron. el Sirm. dcm no habuit loquendi (iduciam.
i

d Sequeniia bujus capitis desiderat eod. Thuan. k el Vind., judicium, poluit jure rfam-
Codd. Veron.
Posiea tynodo deest apud Sirm. et in ra<. Vind. nare, nrale. Val. Is. et Merl. emendarunt potuit jure
« Quesn., conqununiur, et post a videtur. Nostros damnari. Oxon., potuit jure a prima damnari. Ques-
codd. Vind. ct Ver. sequimur, nec non Sirm. qui neili lectionein a nobis receptam Sirmondi codex ap-

ir.ox habel enim pro ergo, el dein cum mss. Veron., probai.
Vat. Is. ei Merl-, conlra CUalcedonensem synodum
I
Cod. Vind., Quod regularUer. Va;. Is. el Merl.,
venire. Quia regulariter constilil : ntrumque niinus recle.
f Sirm., cum auctoribus yenerali Ecdesice voce, m Qoesn. cum aliqunt nostris codd., nec non solum.
Oioii., vocabulo. Prxlulimns, ac uon solum, cum Sirm. codice.
g Particulam sicut ex nostris codd. et Sirm. atqno
II
Ita noslri codd. etSirm. Quesnellus male, Peiro.

Merl. adjecimus. Dciii Sirm. Ideoque fit conscquens. : Deio idem soius, non pra^lato erdine. Postea, pro no-
h Sirin., velare. litiam, Yat. Is. et Merl., liccntiam.
» Cod. Oxon. quem repeiita prwcepiione damnave- Sirm. , mentiri.
rat sedes aposivlica. Merl., quem petiit a sedis aposto- Quesn., et purg.Uione
p Solus
licas prcecepiione damnnri, te communio te sociasse. i Sirm., ne videretur magis qunm vemritcr postel ,

Coiicinit Vat. ls., et fere idem in ms. Vind. Mos so- jure purgare. Hxc ttia ullima verba prdcferl etiaiu
€57 CODEX CANONUM ECCLLS. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 6S&
relur, quam veraciter cssei, jurc purgari. Sicut crgo A regulariter non receptam, tam legaliter non const;>t

quam et referret.ei posce- esse purgatam, h et ideo non jure purgaiam

ante non prius damnavil, , quia le-
rei, npostolica potesi-.ite damnandum; sic el in reci- galilernon receptam. Meaenim in illummanentesen-
piendo modum servare dcbuisset, ut priusquam se ei lentia, te sine me pontificium, ut meam sentenliaui
commuiiione » miscerei, per sedem aposlolicam posce- resolvcres, non habente, qua poteslate vel discussus

ret examinari eum, et legitima raiionc purgari, cum est, vel qua auciorilale reccptusasseritur? Ecce in-
nec examinandi , nec recipicndi eum haberel ipse terim in his causa veslra nuiat et labitur, et si liacc

ponlificium ; et non nisi per illius sedis auctoriiatem 'sola sinl, prorsns lota subruiiur.
consensumque hoc posset implere b , sine cujus atic- 367 Cap.VI. — i Sedadjiciliiradhiic aliud, qund
lorilate eum non potueral i;ise damnare , cl cujus ad cumulum veslrae conviclionis accedai. Quid enim
principali diligentia , ct disculi potuit , cl purgari et si doccalur, non solumpriusqiiam inejus communio-
ad communioncm convenienler, admilti. Cum enim nem veniretis, neque tantuinmodo cuiu ad ejuscom-
eonstet semper « a sede aposlolica 366 hujusmodi munionem venistis,sedetiam postea, inhucrelicorum
pcrsonas aul discussas vel csse purgatas , aut sic ab nihilominus eum communione duras?e ? Nonne aut per
-.iliisquibus compelebat episcopis absolutas.ut lamen illum apud vos communio perveniebat hacretica, aut
absolutioearum cx sedis aposlolicae consensione pen- B in haercticam communionem vos ejus comniercio
derel; ubi ulrumque defuit, nec discussionem legiti- transibatis? Docete igitur Pctrum Alexandrinum ab
mam, uec purgationem firmam, ac per hoc receplio- Antiocheni Petri unquam coinmunione desisse , et

nem fuisse constat indebitam. Si tu d absque mea non usque addiem k

, cum Antiochenus Petrusiuhac
eommunione Peirum judicasii esse catholicum, me- luce versatus est.individuum utrisque fuisseconsor-

que despeclo, luo eum jure recepisti quid causaris, ;

lium, An dicluri eslis et Antioclieuum Pelrum fuisse

si ego illum a communione mea quam tu voluisti ,

correclum? l cur usque in finem se non communi-
e contemptam,tanquam absque tua notitia vel consul- cassegloriabalur Acacius? Sed qudprofuit, quod illi

tatione repulerim ? Vis acquiescere? meus es. Non per seipsum communic;>re non voluit, cum eidem pei
vis acquiescere? non es meus : Qui enim mecunt non Alexandrinum Petrum sine uila se communicare pii-

est, contra me est ; et qui mecum non coliigit, spargit larelinvidia? Quid facimus de lot laniisque civitali-

(Ma!t/i.xit,30). bus, ex quibus catholici pontifices sunt repulsi? Si

Cap. V. — Quaeroabs le: Pelrum haereticum fuisse catholici subrogali sunt, curcatholici sunt rejecli?

pulas, ancaiholicum, an ab haeresi postca f

esse cor- Sed evidenter apparet quiacum calholici sunt rejecti,

rectum ? Si haereticum , nullatenus eidcm communi nonca;holic*ifueruntsubrogali.Reslat m ergoutcaiho>

care debuisti, eidemquc communicando haeretici te quicunque successerinl. Cur eis temere
licis kaeretici

manifestum csl faclum fuisseparticipem, et ejus c n- communicastis? Cur non ut isla nova facies rerum, et
sequenter ex synodi tenorevenientcdamnatione con- lanla tragoedia de pontificnm successione vivcntium
siringi. Si catholicum, palam totius dogmatis es de- synodo discuterelur, egistis ? An de unodolel Acacio,
fensor, quod catholicum esse pronuntias : ac nihilo- quod speciali synodo non fuet it confutalus ; cum pro.
minus illius errore censeris, si haerelicum fuisse de- prium crimen suis lilteris ipse dclexeril , nec audiri
linias, sed postea correxisse praetendas, eique purgato debuerit jara sponte confessns et de tsntis pontifici-
;

te communicasse pronunlics. Intcrim in cujus |>er boscalholicis nondnlel sine ulladiscussioneseclusis?

sona nie negligendum esse credidisti , causari non Qui utique si catholicos nosscnt eos quorum coinmti-
poles quodinliac eadem le ejus pcrsona neglexerim. nionem vitaverant, his potius communicare maluis-
Deinde cumsine me jus non habueris vel absolvendi, sent, quam non communicantes eis dura persccu-
vel recipiendi hujusmodi rile personam e, nec pur- tione depelli.
gaiam Iegaliter, nec rcgulariter constat esse; quam Cap. VII. — Ecce tanti catholici sacerdotes hoc

Thuanenscodex. Lectio quamretinuimus, inquit Ques- D Quesn. addit quia. Delevimus aucloritaie nostra-
8
nellus, clarioreril, si pro sed /ejmsscilicet.we/saltem. rum codd. mss. et editorum.
a Sicnostri codd. et vulg. Solus Quesn. miscuisset. h Novem voces sequcntes a Quesnello omissas, ex
Mox ms. Veron., poscerel et examinari eum; ac dein, omnibus nostris codd. et aliis edilis revocavimns.
aut rccipiendi. 1
lla codd. Veron. el Thuan. Quemellus, sola sunl.
b
Veron. etVind. addunt et. Dein Quesn. et ditcuii Sirm.,so/a fuit.
potuil, eldamnari, vel purgari. Voces damnari vel de- Sirm., sed estadhuc. Codd.Yeron. eiTliuan., scd
i

ieul cum noslris codd. alii eliam excusi. adduc>tadhuc.V;i\. Is. cumMerl., sed adducite adhuc.
c Yiud., ant sedis apostolicce
; melius apud Sirm., 1 Qucsn-inseritmo)»'s;delent(
odd Veron.,Thuan.,
aul sedis apostolicce auclorilate. Doin solus Quesn., Viml. ac Sirm. Dein ex his , ac etiam ex Vat. Is. et
discussas et esse purgatas. Merl. expunximus non, quam negati<>nein idemQues-
A SiccumSirm. omnes nostri codd. aceiiam Tliua- nellus minus recte addidit anie fuisse consortium.
neusQuesilclli.qui tamcn praeltjlit cum Oxon. abaque 1 Sic codd.
| raestantiores, Yind., Thuan. cl Veron.

consensione mea. Hu:c per apostrophen ad Acacium Quesnellus, cum Yat. Isid. et Merl., cur erqo e.i usque
licetvilafuncium diriguntur. Ilic autemCelasius mea, in finem non communicasse. Sirm., cui usque in finem
me et ego eo sen^u acccpit, quem i,i iractatu exposui- se non communicasse.
mus parie n, c. 11, §4. m Mss. Vei on. et Sirm. delcnt ergo. Delent eliam
e Uxoo. ,tauquum coMemplum
absque. Vat. Is. ct Merl.,sed aliler proseqnunnir sic ut catho* :

1
loseruimus esse cum Yeron. et Sirm., cl deia lici non sim, sed hanetid, quicunque successerunt.
[uctwn cuiu iisdcm codd. et Vind.
659 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. C60
ipso se inJicant quid apostolica sedes ccnsuerit c*v A Eeclesis, nonsuam prajponere polcsiatem ; episcopis
gnovisse. consianlerque probasse rctinendum ;
* quo caput subdere principum soliluin , uon de eorum ca-
cinnmiinioncm catholicam reservantcs , el cos qui pilibus judicare : quihus Ecclesiae conciliis, qua sy-
nposlolica? scdi communicarent elegereconsories ; el nodo pellercntur; qnid denique 369 commisissent,
illosquibus sedes apos.olica b m niiue 368 commu- ulsineulla discussione rerum, tot Ecclesiarum prx-
nicaret, usque ad persecutionis incursus non lenuere sules pro humano libito, el sxcularis poieslatis aibi-
consoiies. Certe quae sedes aposlolica decrevcrat, trio pellenntur; inaudilos, indiscussns, inconvictns
Orien'alibus episcopis non innoluisse jaclatur. Unde non debere percelli maxime cum novse causae ct
,

ergo lot tantique pontifices unnm idemquecum apo- nova rerum facies appai erct, ut reciores isti plebium f
stolica sedc sentientes, eamque probantes apta sacio- repentinis incursionibus pro mundana: poU-ntix vo-

sanctac religioni veraque sanxisse, qucc non solum sbi luniate sacns dignilalibusprivaren'ur; ex nulla causa

sequenda judicaverint, sed etiani usque ad pcrsecu- veteri , ex nullo coMcgio realus, nec parlicipatione
tionem e virililer exerenda ? Ecce liabuislis qui apo- cujuslibet erroris jnn ante damnaii trneri eos con-

slolicx constitutiouis cl notiliam vobis ingercrcnl.et \incique consorlos, ut lanquam ex | rxierila defmi»

relinendi cnnslanliam minislrarent. Si aposlolica se- lione judicareniur obslricii : cl ideo quia nullis anlo

des mi>isset, vix duos aut tres dirigere poiuerat. Ecce B praecedentibus causis e recentes cssent, cur ejiceren-
tot pontilices apostnlic33 sedis scita sectantes, inge- tur, incursus qui illi e»sent, debere moustrari, et cc-

runi vobis notitiam , et prxbent servandoe \eritatis clesiasiicis legibus , ut semper, oporlere constare.
exempla. Qui couira tantos clausislis oculos, ibidem Saltem vel provestro loco illorum ducerctis miseriis

constitutos, quomododuos vel tres audire posseiis ? consulendum, formidanles in vobis quod in aliis cer-
IIoc ipso sincdubio cognovislis, illos apostolicx sedi nerelis praelcr ullum morem violenler admilli. Si cri-
placere, qiio vus displicere videbatis. Aui illos ergo mine respersi erantaliquo, ecclesiastica debuitexa-

sectamini ,
pcr quos intelligebatis sedis apostolicx minaticne cognosci.
voluntaiem, aut nihilest quod de ignorantia vcliiis Cap. IX. — Taceo h et ad sedem apoaolicam ex
d indiciis tanlis e( lalibus
obtendere: cum abutenles, moredeferri, ue nostra privilegia curare videamur.
sedis aposiolicx constituta, tantis leslimouiis praedi- S:tis sit oslendere, quid secundum regt.Ias et Palrum

cantibus, respuerc polius qunm rccipere maluistis. canoncs facere dcberetU : praecipue cum etiam ipsaa
Cap. VIII. — Nunquid omnes isti, quos memoravi- leges publ cae, ecclesiaslicis regulis obsequentes , ta-

mus episcopi, imperatori (I) mentilisuut? Nunquid les personas non nisi ab episcopis sanxerint judicari.
umnes im.craioris noroen ex diptychis abstulerunt? Si verode qualibet baresi fuerant i
m | ciili.lanto ma-
Cumigilurpellerentur, el vivis pontificibus calholicis « gis eos decuilisia cognnscere, qui el secundum reli-

successores haerelici crearenlur, cl noude inferiori- gionis lenorcm possent ista disculere , et baberenl

Lusquibusjue civitatibus, sed eiiam metropolitani pristinum, ex quo est christiana religio, ponlificium

ponlifices, in calholica jugiler communione durau- judicandi. Aul catholici enini erant, aul haeretici, de

tes, e cur igitur compassi non esiis tantis fr.ilribus quibus illa lud.bria passim gercbanlur et lalrocin a

vesuis? cur non adiislis imperalorem? cur non Ec- detestanda • saeviebant. Si hxrctiei, prodj, discuti,

clesiae causam et sacerdoiii miserabilem dccoloratio- 370 et legitime convinci modis omnibusdebueruut,

nem contiuuatis vocibus deflevistis; allegantes nun- et vel suis confessionibus, vel aliorum vocibus con-

quam de Pontificibus (2) nisi Eccles iain judicassc; futaii. Taccoquia ad nos fueral paterna consueludine
non esse humanarum leguin de talibus ferre senlen- referendum, lantumque commoneo, quid lieri eccle-

liam absque Ecclesiac principaliler constitutis ponli- siastico jure conveneral. Si vero catholici prubaban-
hcibus; obsequi solere principes cbrisiianosdecrctis tur, vos qui in eorunt, non solum depulsione i cessa-

• Sirm. , quod. Val. Is. cuni Merl., qui. licipalione, cod. Veron., parlicipatio ; melius Ttiuan.
* Sirm. et Thuan., decreverat minime cammunicare. D el Sirm.; participio.

Mox, pro non tenuere, codd. Ver. ei Val. Is, cmn s Sirm., relenti. Mox illi addidimus cum omnibus
Merl. , tenuere , deleta negatione. Melius in Sirm. ,
nosiris m-s. exciisisquc codicibus.
h Quesn. addil quod, minus recte. Dein adiecimus
renuere.
Quesn. delet vocem viriliter ,
quam habent cum prwcipue cum mss. Vind., Vat. Is., Sirni. et Merl.
Merl. et Sirm. omnes noslri codd. Mox exerenda scri-
> Sic iidem codd. ApuJ Quesn., serviebant. Dein
psimus cum Vind. Veron. et Sirm. Codd. Isid. exse- Veroo. cum Sirm., debuerunt rel suis.
cranda praeferunt. Quesn. cum Merlinn habet exer- iCodd. Tbuan., Vai. Is. el Sirni., czssistis. Melius
cenda ; solus vero addit cognoierunt. Ecce habuisli. nlii cum Quesn., cessastis, id esi nliosi fitislis. D. ia
d Que^n. cum Merl. , judiciis. Vat. Is. , induciis. idem Quesn., sed etiam ho^reticos subrogastis, el com-
Melius Vind. ct Sirm. , indiciis. municare delegistis, indubitanter farelis haerelicis. Se-
« Sic niss. Vind. et Ver. Excmplum Sirm. delet Ciiti siunus mss. Veron., Val. Is. el Merl. Com init
iyitur. Quesn., cur, inquam , compassi non estis tot eliaui Sirni., nisi qund pro hareticis mendose habet

fralribus. hwretici. Mem quoque liabet ms. Vind., in quo solum

fQues., pro vocibus repentinis incursionibus, quas corrupie legitur subrogastis pro subrogalis. Oxon.
ex omnibus noslris codd. ac eliam Tliuan. aliisque babel. sed eliam subrogatis communicare; Tiiuan.,tn-
vulgatis restiluimus, substiluil Chrisii. Mox, pro par- dubilanler hmreticis. Mox, pro succedentibusque ha?re~
lids, mss. Veron. et Thuau. habenl tanium succc-
(l) Yid. cap. 8 lituii pr.pcedenlis. dentibus. Vind. delel harelicis. Sirm. Iiabel siceden-
^2^ DiSt. 1)6, Xunquam de Ponlificibus, tibus, sine hacreticis.
 ,

C(jl CODEX CANONUM ECCLES. ET CONST.TUTORUM S. SEMS APOSTOL. 662

fidc ct romnwnione
st.s,sed ctiam subrogati< coramunicare delegistis in- A Si n«s non audieratis, quid dc
cail olica alque apostolica censorenius, illos aspicere
dubil.mler hrrelicis. Qui dcpulsis calholicis, succc-
non ignoraslis causam (idei deboisiis, et aut sequi, si credebalis esse catholicos;
dent busque liarelii is,
aulapud apostolicam sedem potius accusare, si cre-
comninnionisqiie caiholicx> per tantos antislitea loio
sed plane sc.entes volentesque sine debaiis crrassc. t' Quid illos juvat vel suo proposito
orbe, palefaclam ;

ulla discussione rerum, sine nlla synodali examina- illam tcnuisse senteniiain, an agnoscendo quid sedcs
assensi- aposlolica definirel? Aul i.nitur colle^as cl fraires de
lione, sine olla seilis aposiolicai reverenlia,

stis hserelicis , libenler habenles patienlerquc sinen- proxiin > in conspcciu ves:ro, vel eatholicos seqni de-

inaudita prius cl miserabili buistis, vcl impetere, si credcbalis errare; nec illis,
tes calholicos antislites

6orte deirudi. Quos si R a lide intcgra communione- a quibus nullo discriminc vcxabanlur, pra-lwre con-

que catholica puiaretis errare, ad apostolicam sedem sensum, donec veriias ex omnibus patef.icla consta-
ret, el regulariter de eis ccclesiaslici judicii forma
secundum scita majorum, cl sicut semper est faclum,

referre debuistis sicut dc Pelro Alexandrino, vel dc pncederel. h Si vero aposlolicae sedis regulam sub-
;

Anliocheno Petro b ,de Joanne et Paulo fecisse mon- sequendo, pcrspicifbatis illos hanc lenere constati-
tiam, consequenter per illos, ct quid noslra delin «io
{.irati.r Acacius. Sed quoniam noveratis eos cum apo
1* comineret, non liabuisiis inccrlum, et illonim persc
stolica sede sentire, et quid apostolica scdes sna
culorihus annuend", a sedis ' vosapostolicoe, non
definitione censcrct, per illos tantos ac lales episco-
ignoranies ejus senteniiam, co;sonio retraxistis. rt
pos consiaiOrieniales antisliles imllalenus ignorasse,
communiooi adhuc dieitis ignorasse vos, quid scdes apostolica
« el pcr illos caibolicx alque aposlolicx
censuissel, cuin ab sacerd* libus catholica fide
prodidisse contrarios, et ab eadem dcfecisse, cum illis 1 ,

illis non esiispassione conjuncti, sed polius pcrsecu- et commuuione pollentibus, non verbis aut litteiis
sed personis praesenlil us, didiceritis universa et ab
toribus eoriiin socictale d connexi. Hie v bis synodus ,

nuuqiiaii) venil in meutcin ; cl cerlc de pcrsonis, eadem vos proprio judicio separasse videamini. l Et
ut d.ctum est , nulla « veleri lege conslrictis. Hic adhnc dicitis synodum in unius hominis persona de-
nullo concilio non unius urbis , vcl unius epi^copi, buisse naciari, qumi in damnandis tanlis ponlilici-

sed toiiusOrientis f Ectlesiam subiit animum371 v - bus catholicis non quaesistis? Quibtis autem vultis

ttriim faclo sacerdolali conciliodebere turari. Sed ho- 372 ut dc lalmm causarum relalione credamus :

mincs, qui inconlrariam partem loto proposilo ei loto catholieis, an bareticis? ab omni liserelicorum con-

reccsscratis affectu , concilia poiius uceessaria etiam tagione discretis, an huoreticorum communione pollu.

siudio declinastis; ne percadem talealiquid censere- lis? Quis auiem hon videai illosesse catholicos, elab
tur.qiiovobisrebusevidenterostcnsis ct legitimecon- C ormii hareiica pesie prorsus alienos, qui a propriis

urbibus deirusi, et inexsilium sunt redacti ct eos

fuUtis,in haerelicorum non liceret venire consorlium. ;

C\p. X. — Quid igitur de ignorantia prajtcndilis, qui superstiiibus calholicis successores fieri ausi sttnl

cum per lolum Orieniem catbolicam fidem comnm- catholicos oninino non esse, sed aui Euiyt hianos ma-
nionemque sinceram sedi aposlolicx congruentem ,
nifestos, aut eorum sectatoribus communicantes?

non solum co»novisse tot Ponlifices videbatis, sed Cap. XI. — Haec l pestis apud eos bodieque per-
ctiain usque ad extremum conslanlissimedefendisse? durat ; siqnidem cum Petro Ahxandrino ct cum An~
Oxon., a fide caiholica , comiiunioneque integra.
" bus codd. supplevit Quidillos dicitis vel. Magis pla-
Oinues nosiri codd. cum vnlg. ac Thuan. Ques-
b cuit snflicere juvat mss. polioribns Tbuan. rt
cum
nelli addunt de Joanne, ei Paulo, nisi quod Vind. et Sirm. Mox Veron., an cognoscendo, Sirm. et Oxon.
Veron. omiltunt, el. Meti. cum Vat. Is. habel , de cum Merl., aut cognoscenUo.
Joantte Pauloque. Quesn. cum soloOxon., his voci- b
Sirm. et Veron., Sin vero.
bus exiMinctis, notavil Quce duo noniina pariier : Sirm. delet vos, et dein habet retroressistir.
1

emiUunlur in cpi>toia Gelasii ad Fau tum magistrum, jIta Sirm. codex. Concinunt Viod. , Veron.,
supra, c. 48, et legunlur tn vulgaiis ejusdem editioni- Thuan., Vat. Is. ei Merl. uisi quod mendose pro ,

bns. At Joannis nomen vel ip^e iit ea epistola exhi- potlentibus balient notenlibus. Hic autem error emeu-
bnit Pa<ilum vero nos restiliiinius cum omuibus no-
, dilione, ut videlur, arbitraria rorreetus est in cod.
stris inss. ac eiiam Thuaueo. Confer not. 14 in cap. Oxon., cojus ieciionem Quesnellus recepit : calholi-
48 cam fidem e! communionem colentibus.
• Sirm., et voa. Dein
,
prodidisse scripsimus cum " k Tres noslri diversarnm colleciionum eodices ,

Sirm. ei Thuan. Quesncllus, prodiisse. Veron., pro- Veron., Vind. et Vat. N. C30, hic inserunt longum
disse. fragmenttim epistolae ad Dardanos, qnse superius de-
11
Quesn., connexis.
Soltts scribitur capitc antecedemi, nimirum a verbis in fine
eMss. Thuan. et Veron. eum Vat. Is. haiicnt vele- capilis octavi Ecce agnoverunt in eorum professione,
•,

ns lege. Ilinc forte oi la csl Quesnelli leciio, seu po- etc., usqoe ad illa paulo anie fmcm capitis noni Ne- :

lius enieudatio veteris offenscc tegc Praiuliiiius leclio- que nisi resipiscenles inde poierunt prorsus absolvi.
nem Sinn. elMerl. Hic nimirum de catbolicis sermo Hoc auiem fragmentum non solinn idcirco bic pra2-
esi, qtios ut Acaciani damnareni, de cogendo conci- leniiiitimus, quia dcest in mss. Oxcn., Sirm. et Mer-
lio noncogitarunt, lametsi ipsi nu/fa veieri legc, seu lini , verum etiam ac sequeniia
quia proecedentia
nulla anterioris synodi sententia, cssenl conslricli pcrsonae sectindoe et adhuc dicilit cuinhoc addita-
tit aniea quidem dixerat c. 2. Dein cod. Vind. , non mento person;e lertbe Ecce agnoverunl non vtdenlur
unius episcopi. congruere. Hie porro cod. Sirm. habel dicitis etiam,
( Thuan., Ecclesia.
Melius Sirm., Ecclesias. Thoan., Dicitis etiam adhuc.
s Cuin in veiustioribus Codd. legcretur utin V nd. 1
Quesn. inscrit enim, deient nostri codd. et ex-
eiVeron. Quid ilioi vel, Quesnellus cum receutioii- casi.
 ,,

m APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. m

liocheno Pctro indifferentcr, hi, qui caiholicis suc- A munione permixluscommunicabat Acacius; plurinios
cesserant, communione permixti sunt, ei successori- diversarum urbium praesules possumus demonslranj
bus utriusque Petri hodieque miscentur. His adde quibus cum Antiochcno Peiro communicantibus ni-
cliam illos, qui licet catholicis non succcsserint hiloniinus communicabat Acacius, et per illos An-
B tamen dum calholici pomifices haberentur, talium tiocheno consequentcr communicabat et Pelro. Sed
se communioni junxerunt. Hxc est illa mixtura, haec haec apud Graecos facilis et inculpabilis putatur essc
est illa confusio, qua per Orientem totum inter ca- permixtio, apud quos nulla est vcri falsique discretio;
tholicam licerelicamque communioncm nulla discretio et cum omnibus reprobis volunt esse communcs, in
est. Immo, qui b discerni lentaverit, potius habetur nulla monstranlur probitate constare. Hic autem ille

hacreticus, persecutione percellitur, exsiliis et affli- est Petrus Antiocbenus, quem nec per poeniientiam
clione mulctatur. Restat ergo ut in hac colluvione ad calholicam communionem recipi etiam a sede apo-
cunctorum, sicut qnisquis ab caJcm separalus <st , siolica poposcit Acacius. Ac per hoc r quid qucrun-
sincerce communionis, et ideo catholicus comproba- tur a nobis Acacium fuisse damnaium, cum hac pro-
tur;ita quisquis illius delestandicommercii parliceps fessione praemissa, et per anfraclus Antiocheni Pelri
invcnietur, qnantum a sincera communione, tanium e recepta communione, se doceatur ipse damnasse
a catholica atque apostolica sil remotus. Nec praeten- B Ubi tamen non solum reus tenetur Acacins, sed cl
dat quisquam quod alicui forsilan cvident ori c non omnes pontifices Orientis qui pari modo in h?ec reci-
communicasse vel communicare videa?ur haretico. dere contagia, meriioque simili damnatione b tenen-
Quid enim juvat, si illi nou communicel,elhis tamcn tur obstricti, nec inde possunt ullatenus expediri,
communioiie jungalur, qui ab illius non sunlcommu- nisi, dum supersunt, a talibus abstinendo. Nec nos
nione divcrsi? Quod eorum nulli communicavit
si oporlel in lalibus causis nisi illis credere qui aut
vcl omnino non communicat hic erit ille sincerse ,
, omnino sciunt se ab hujus perfidise nexibus 374 di-
catholicae, apostolicaeque communionis et fidei :alio- vino beneficio servare discretos, aut his qui a perfi-
quin nullo modo pnterit indiscretae iliius mixlionis dorum consonio recesseruni.Nam in perfidorum con-
insincerum vitare contagiuro. Hoc modo etiam ille tagio constilutis quam fidem pro sincerae communio-
vir bonus Acacius Antiocheno Petro, cui se palam nis testificatione possumus adhibere, * qui in non
non communicare jactabat ,
per alios sine ambiguo sincera communione sunl positi ? Nec eorum testi-

373 communicasse Neque cnim ab om-

dctegitur. moniis niti pro veritate poterimus , qui impugnare
nium qui Amiocheno Pciro communicabant, semet i niluntur falsitatibus veritatem. Restal ut non nisi

Acacius communione suspendit. Ac per hoc quid pro- iilis credere debeamos qui ab omni contagione sunl
fuii, quod videri volebat illi palam nou communica- C liberi.

re, cui per suos complices subcisivae communionis CAPITULUM LII.

ncctebalur. Alexandrino Pelro communicavit Aca- v Epistola Alhanasiiepiscopiad EpictetumCorwlhiorum
cius, sed donec advixit Antiochenus Petrus ,
qui uti- episcopum, contra eos qui de Domini incarnatione
spiritu blasphemia diversa senserunt.
que post Acacianum cum Petro Alexandrino foedus
inilum dcfunctus ostenditur, nunquam Anliocheno 1
Athan*sics dilcctissimn fratri et amabili consacer-
doti EriCTEToin Domino saluiem.
Petro Alexandrinus Petrus communicare desivit.
Cap. XII. — Quod catholicorum continet relatio Cap. I. — Ego quidem puiabam omne vaniloquium
sacerdotum caiteroruinque in catholica d fide duran- universorum qui ubique sunt hsereticorum cessasse
tium, nec conscientiam potest latere toiius Orientis. ex ea qua? facta est in Nicaena synodo. Quae euim m in

Et ut taceam quod per ipsum Zenonem imperatorem, ea a Patribus secundum sanctas Scripturas exposila
qui ulique Anliocheno Petro, que'm inlroduxerar, et fides esl, sufficiens est ad omnem deslructionem to-
e tius impieiatis " et ad confirmatioiiem pix in Christo
cujus saccrdotium comprobaver.it, sine dubio coni-

Sinn. cum Vind. et Veron., sed dum.

» Veron. et Sirm.
h Quesn. k
Ilanc hujus epistoloe versionem praeter codices
cum solo ms. Oxon., discernere, et paulo
post pellilur pro pcrcellilur. liujus collectionis. invenimiis etiam in exemplaribus
« Sirm. Veron. et Thuan., non communicasset. D addilionum IsidorianaB colleciionis, inler quae coniu-
d Sirm., delet (ide. limus ms. Vat. 1540. Hac versione usus est S. Leo in
* Ita nostri codd.cum Sirm. el Merl. ApudQuesn., testimoniis subjeclis episiolx 165 ad Leonem Augu-
commixtus sine communione. stum, eamque una cum sequentis Cyrillianae epistolje
t Vat. Isid., et Sirm. omittunt quid. intcrpretatione ab ipso S. Cyrillo ad Sixtum papaui
s lia codd. Thuan. et Veron. cum Vat. lsid. et niissam S. Leonem in apostolicis scriniis reperisse
Merlin. Idem esi in cod. Sirm., ni*i quod aniea pro conjecimus not. 5 m ep. 109, iu qua ipsam Aihanasii
per anfraclus habet per infectot. Quesn., se doceatur rpistolam laudat, et ad Julianum Coensem Euiychianis
eo recepio a communione ipse damnasse. Post pauca opponendam dirigit. Vide tom. I col. 1177.
Iii8. Sirm., pontijices Orieniulcs... in hKC r.ecidere. Ilanc solam inscriptionem, non vero-titulum pra;-
1

b Vind. et V. ron., lcncantur obslricti,nec indepos- cedentem, praefert codex Vind., qui habel Epictiio,
Sirm. quoque babet possint.
sinl. sicut et alius codex Jcsuilarum laudalus in novissima
Sirm., qui insincera communione sunt polluti.
« editione S. Alhanasii.
m Quesn., mea. Correclionem suppeditavil cod.
Thuan., qui sincera... positi. Melius Veron.,(7»i inin-
sincera... positi. Vat., quocuiii coneinit Graecus lextus.
n Vind. ms. ad confirmationem autem piip.
Sirm., non v rentur. Mox Quesn., Restal ergo.
i F

Delevimus ergo cum pracstantioribus codd. Vind.,

665 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEMS ArOSTOL 0">f>

fidei. Ei propler lioc et nunc quoque tlivi*rsis faclis A dam ilerum eructarunl impietatem similem supradi-
synodis (am in Gallia et flispania quam in magna ctis, f ul dicant : non novellum essc corpus Verbi
I.oma, omnes qui convenermil a
eos qui adliuc latent Deit.itis, sed consempiternum ipsi pcr omnia fuisse,
ei sentiunt eadcm qune Arius sonsit, Auxenlium dico quoniam ex substanlia sapientiic constitit? b Quo-
Mediolanensem, et Ursatium, et Valeiilem, et Gaium inodo aulem ' ct dubitare ansi sunt qui dicnniur
de P.innoniis, unanimiier, ulpole ab uno spiritu moti, Chrisliani, si qui ex Maria processit Dominus, 376
anathematizarnnt, et scripserunt ubique propter hos Filiusquidem substantia cl nalura Dei est : quod au-
(ales.quisynodisibinomenascripserunt.nullamsyno- lem secundum cai nem, ex semine David cst ei. carne
'
dum in calholica 375 Ecciesia nominari, nisi solain sanct.T; Marisc?
quae in Nicaea facta est, quac est tropaeum adversus Cap. III. — Quid aulem iia temeraii; fuerunt, ut
omnes ha?reses,pr3ecipue adversus Arianam, propter dicerenl carne passum Christum? et crucifmim non
quam maxime lunc synodus congregata est.Quomodo esse Dominum, el Salvalorcm, ei Doum Filium Pa-
ergo post tantam synodum dubilare aut queri ali- tris? Vel quomodo Christiani volunt nominari qtii

quami conanlur ? Si dc Arianis snnt, nihil mirum si dicttnt in hominem sanctum, sicul in uutim prophe-

qua; contra se scripta sunl accusant : sicut et Pagani tarum, advenisse Yerbum, et non ipsum hominem
audienies idola gentium esse argentum el aurum opera B faclum esse sumeutcm carncm ex Maria sed altcruin ;

manuum hominum (Ps. cxin, 4), slullam pularunt di- esse Clirisiuin, et allerum Dei Verbum anie Mariain
vinac crucis docirinam. b Hi vero qui putantur recie et ante sseeula Filium Patris? Aut quomodo Chri-
credere secundum omnia quae dicta sunt a sanclis sliani esse possunt qui dicunt alium esse Fi ium, et
Patribus, aliqnid propler inquisitioneni niulare vo- alium Dei Verbum? Haec fuerunt in gestis diverse
lentes, nihil aliud f.iciunt, nisi secundum quod scri- quidem dicla, unam aulem mentem el eamdem im-
ptum est ( Habac. n, 15), proximum quidem putant piclatem habenlia {
. Propter ha?c dispulabant et con-
insipienlem, repugnant aulem ad nullam ulilitatem ;
tendebanl inler se invicem, qui gloriantur in confes-

sed ut simplices tantum evcrtant. sione Patrum qua; in Nicaea facta est. Ego antem
Cap. II. — Haec ita scribo, lectis qtise apud sanctita- admiralus sum sanctamreligionem lunm sic tolerasse

tem luam acla sunt geslis, qinc nec scribi ulique de- et non compescuissc eos (alia dicentes, nec fidem piain
buerunt, ut nec memoria aliqua eorum in posterum exposuisse eis, ut vel audientes quiescerent, vel con-
fierct. Quis enim audivil talia unquam ? aut quis tradicentes, ut hserelici aestimarenlur. Quae au»em
docuit? aut quis didicit? Ex Sion enim prodiel lex, et pradicla sunt, neipje dicta, neqtie audita sunt apud
\ierbum Domini ex Jerusalem (Isaice 11, 3). Ilaec autcm Chrislianos, sed aliena omnimodo i ab apostolica do-
undeprocesserunl?quis infernu>;eaeructavit?Oinou- ™ ctrina. Proplerea igitur eti.im ego quae ab illis dicta

sion dicere corpus ex Maria Verbo Deilatis; aut quia sunt, scripta pro te in epistola feci, ut soltim audiens

Verbum in carnem et ossa, et capillos, et omne cor- videas in ipsis pravam confessionem et impielatem.
Quamvis oporteret k accusnre et convincere
pus translatum et mulalum est de propria natura. pluribtis

Quis autem audivit in Ecclesia omnino a Christianis, stultitiam eorum qui ista senseruul; sed inclius est
quod figura et non natura corpus indutus est Chri- hucusque esse epistolam, el nihil amplius scribere.
stus? aut quis in tantam impietatem delapsus est, ut Quaj enim ita manifesie monslranlur prava, tractari
dicat simul et sentiat, quod Deitas ipsa omousios diulius et perscrutari non oportet, ne conlendenlibus
Patri circumcisa est, et imperfecta « ex perfeclo facia tanquam dubia puteulur.
est; et quod in ligno crucitixum est non fuerit cor- Cap. IV. *-; Sed hoc solum respondisse ad ha?c et

pus, sed ipsa creatrix substantia ? quis autem audiens dixisse sufficiat : quod non sunt ista calholicae Eccle-

.ion ex Maria, sed ex propria substanlia effecisse sibi siaB, nec Palres isia senserunt. At ne in tolum ex no-
corpus passibile Verbura; aut qualcm Christianum siro silentio occasionem imptidentom sibi malorum
existimet ha?c dicenlem ? Quis autem hanc ncfariam invenlorcs acquirant, bonum est ut ex divinis Scri-
fecit impietatem, ut in hujusmodi cognitionem veni- pturis pauca coinmemoremus. Fnrsitan vel sic eru-
D
ret, et d haec dicerel quoniam qui dicit ex Maria
: bescenles qniescent a sordidis cogitaiionibus suis.
esse Dominicum corpus.non jam Trinitalem,sed qua- 1
Unde est vobis dicere, o qui talos estis, consub-

ternitalem in Deilate sentit; propter eos qui sic sen- stantiale esse corpus Deilati Verbi? Ex hoc enim
liunl, e ut de suhstantia Trinitalis dicant esse camem bonum fuerat inchonre, ut hoc fragili demonslrato,
qua indutus cst cx Maria Salvator ? Undc autem qui- el omnia aiia talia demonstrarentur. Ex divinis ergo

* Ita cod. Thuan.,Vind.etVat.,concinente Graeco Haec nsqtie ad asleriscum referuntur ex eadem

8
textu. Solus Quesn. cum Oxon., omnes qui. ista versione a S. Leone nostro ad calcem epistolae
b lidem c<dd. perperam, Eorum qui pulantur; et 1-05 ad Leonem Augustum, et in eodem testinionio-
postea Patribus, qui propter. rum delectu, qui babetur supra cap.41 hujuscodicis.
c Ita iidem codices tres. Quesn. cum Oxon., ex h lia hoc loco cndd., el pro eliam stuuplo. Al apud
Tperfecta. Leonem, et supra c. 41, vel dubilare.
d Vat. delet hcec. > Codd. Vind. et Val. addunl ruenlem.
e Tliuan., ul substantia:. i Vind., apostolicw doctrino?.
f k Cod. Thuan., a pluribus accusari el convinci.
Ita Thuan. et Vat. Vind., et dicant; Quesn., et
dictuit.
1
Yind. ms., Unde vobis dicere, qui lales.
G67 APPENDIX AD S. LEOMS MAGNI OPEP.A. 603

Scripluris non poiest inveniri. Demn euim in humano A C \p. VI. — Gabriel aulem niimiur aj ipsam non
Corpore fui-se dirunl; scd Palres in Nica?a congre- iransilorie virginem, scd ad virginem desponsatam

gali, non cnrpus, sed ipsum Filium dixerunl con- viro: ul f sponso osienderet Mnriam vere hominetn
substaniialem Patri, et 377 ' ,,,nc quidcm ex sub- fuisse. El partus nieminit Scriptura, el dicil: Invol-

slantia Pntris ; corpus autem ex Maria esse confesM vit puerum (Luc. II, 7). Et : Beata $unt ubera 8 quat

sunt * iterum secuiidum Scripturas. Si igilur negalis suxit (Luc. xi, 27). El oblalum cst sacrificium ; quo-
synodum Nicaenam, ui hareiici ista inducitis; aul si niam qui nalus csl aperuit vulvam (Luc. n,23). II.tc

vultis fil.iPatrum esse, nolilc senlire praier illa qu.-e autem omni.i parturienlis virginis eranl indicia. I.l

ipsi scripserunt. Elenim ex lioc iniquilatem vos vi- Gabriel cerlissime cvangelizavil ipsi , dicens non
dcre licet, si c011subsi.111ti.1le sit Verbum corpori de Iransitorie: Quodnascctur ex te (Luc. i, 35); ui non
terra habenli naturam, consubstanliale autem Ver- de foris inductum ei corpus putareiur, sed ex te, ut
Imiiii Palri secundum confessionem Palrum, omou- ex ipsa naturaliter, quod natum esl, csse manifcste
sion b eiit el ipse Pater corpori quoil ex terra faclum credatur ; el h hoc natura demonslrame, quia impos-
csl. Et quid accusatisadbuc Arianos dicenies Filium sibile est virginem lac profcrre, cl impossibile est
essc creatum, cum dicatis ipsi etiam Patrem consub- laclc nulriri corpus, el pannis involvi non ante natu-
sianlialcin esse creaturis? El ad impictatein altcram B raliter natum. Hoc est quod tircumcisum esi ortava

transeuives, dicilis in carnem, et ossa, et capillos, ot die ; hoc Simeon in manibus suscepil ; hoc faclum
iierv s, ct in totum corpus conversum Ve.rbuiu et est infans, et crevil usque ' ad Iredecim annos, et
inuialum a su.i natura. c Aliquando cnim diciiis evi- a<l Irigesimum annum venil. Neque enim, sicul qui-

donier ex terra eum lacium esse. Ex terra eniin ossmm daui arbilrati sunl, substanlia ipsius Verbi mulata,
1 1 toiius corporis namra esl. circumcisa est, quae erat immutabilis et iuconverli-
C*r. V. — Qu.e igiiur baec (ania dementia, ut ad- hil.s, dicenie quidt-m ipso S;ilvatore : Videle quia ego
^ersuoi vos ipsos repugn.inles siiis ? Omousion enim sum, et non summulatus [Malach. iii, 6). Paulo eliaiu

diccnies Verbuin corpori, aliud advcrsum aliudsigni- scribenle : Jesus Clirislus heri,et hodie, ipseel intae-
ficatis; quo 1 autem in carnem conversum dicilis, cula (Uebr. xin, 8). Sed circumeiso corpori, ei por-
ipsius Verbi mulaiionem fingitis. Et quisvos jam ullra talo, el manducanii, cl laboranii, el in ligno affixo,

inlerel si vel sola ista dicaiis? Nam ad impietatem ei passo,erat i impassibile iucorporeum Dei Verbum.
Mipra omnes hrcreses declinaslis. Si cniin omousion lioc eral io sepulci o positum, quando ipse quidem
csl Verbum corpori, superfiua esl Mari.e commcmo- perrexit predkare his qui in cuslodia eranl spiritibus

inlio, el non necessaria, cum potuissct et ante Ma- (1 Pet. iu, 19) ; sicut dixii Peirus: qu id magis osten-
riam sempilernum corons exisiere, sicnl est ipsum C dit amenliam diceniium, Verbum in carnem et ossa

Veibiim. Si igitur secundum vos omousion csl cor- niulatiim. Quod si ita erai, n<>n crat nccessarimn
pori, quiil necesse erat adventus Verbi, d ul aul suum sepulcrum : ipsum cnim perse isset corpus pradi-
omnuson indueret, aut mutalum de propria natura care in inferno spiriiibus. Niinc aulcm ipse perrcxil
corpus fierei? non enim Deitas seipsam suscepit, ut pradicare, corpus vero involuium posuit Joseph in
eiiamsuum omousion indueret; scd ncc peccavit Golgolba (Joan. xix, 38) et oslensuin est <nnnibus, ;

Verbum, quod aliorum peccata liberavit, ut mutalum quia non corpus eral Verhum, sed corpus eral Veibi.
in carnem semetipsum e pro seipso offerrel, el sacri- Et boc palpavit Thomas (Joan. xx), posiquam re-
ficium seipsum libaret. Sed non esl ita : absil. Abraha- surrexisse vidil a morluis, et vidil in co figurns cla-
temen apprehendit (Hebr. n, 1G), shuldixit Aposto- vorum.quos pertulit ipsum Verbnm in suo corpore,
lus ttnde debuit fratribut assimilari, et simile nobis dum crucifigeretur k . 379 Et cum P<>
s sel prohibcrc
corpiis assumere. Proplerea ergo neccssaria vere uon probibuit, sed etiam propria sua facicbai, qme
Maria, ut e\ ipsa boc assumcret, el utsuum pro no- 3rant propria corporis, Verbum incorporale. Deni-
his corpus offeriet. 378 El hanc Isaias prophelizans D que cacso corpore a minislro, J
sicut ipsum paiiens
osiemlii, dicens: Ecce Virgo (haia; vn. 14) dicebat: Quid me ccedis (Joan. xvin, 23)? et impas-

5
Aildiilimus iternm cum noslris codd. Vind. ct codices.
V*t., eoncinentc Gr.cco iciCktt. > Veius interpresGracum codicem habuit siinilem

b Val. adilil ergo. Mox faciwn adjccimus cnm no- Segueriauo, jn ediiione Albanasii laudalo, in quo
slr.s codd. ac Thuan. eiiain Quesuelli. srriplum fuerat Tpio-xKtSexasTrf, tredecim; non veio
r Sic nostri codd. cinn Thnan. Quesnellus, Ali- SuSexretqc, duodecim annorum, ut alii codd. prae-
qunmlo attlem dicilis ex terra. feruni enm Luc. II, 42.
J Aildicliinus ut ciun ins. Vat., conciucnte Gtacco J Quesn., impossibile csse incorporeum. Deleviinus
textu. esse cum ms. Val., ac pralerea iinius liitera muta-
Qucsn., in seipso. Emcndavimus ope nostrorum
e tione emendavimiis impassibile exigenle Graco lextu,
Ciidiciiin,quib is Gr.icus lcxtus sulfragatur. Mox pro alqwe coniexiu. Dcin ex ulroque nostro cod. Vind.
libarrt Vat. Iiabel liberartl. Gongruit Gracum exem- el Vat. adjecimus quidem.
pliiui, ex quo La:ine: et se psum redimeret. k Lterque cod. ad.iii nspiciens pro eoquod cxGraco
1
Queen., sponsus, ininus rectc. Melius nosiri co- habelur dum illot corpoti stto vidil afliji. Posiea ante
«lices sponso, nl e«t, ex sponso, ul vis Graci lextus Verbum uterque cod. addii tanquam.
prsiTert. 1 Vat. nis., sic ipst paliens, ac dein impastibilis.
s Ita Vind., Gncco favenle. Que-n., sM.rhf/. Thtmn. qnoque babel ipse, ei impassibilis. Sed ipsum,
h Quesn., hxc. Emendalionein pribu rc nostri et impassibile le^endum ex Graco, cum ad Vabum
 :

600 CODF.X CANONUM ECCLES. ET CONSTlTUTOItUU S. SEDI5 APOSTOL. C70

6il>ite naluraliler dicebat Dorsum meum dcai ad ver- \ autem a Jnanne dictum esl Verbum caro
: : faclum est

bera, et faciem meam non aveni a confusione sputorum (Joan. i, 14), lianc habet iiilelligenliam ,
« sicul si-

(ha. t., C). Qux- enim humaniias patiebatur Verbi, militudine hoc polerit inveniri ; seriplum cst eniin

haec inhabilans Verbum ad se referebat, ut nos Dei- a Paulo : Chrislus pro nobis faclus est matedictum (Gal.

talis Vcrbi participes esse possemus. El crat admira- iii, \> ) : et quemadmodiim non boc ipsum factus est

bile ;
quia ipsc erat paliens, el non patiens : paliens maledictum.sed quiapronobisassumpsil maleijictum,
quidem, quoniam proprium ejus corpus patiebatur, diclum esl malediclum farttim esse; sic et caro faclus

et in ipso
a qni paiiebalur erat ; non paticns, proplcr- est. non mutalusin cainem ; sedquia pro nobis rar-
ea quia natura Deus manens Verbnm esl impassi* nem assumpsil, el factus esl homo. Quod autem
bile. Et ipse quidem incorporalis er.it in corpore dixit : Verbum caro factum est (Joan. i, 14), similfl

passibili, corpus autcm habebat in sc Veibum iin- csl ilerumdicere : Ilomo fnclus est : secuudum quod
passibile, destruens infirmitates ipsius eorporis. Fa- dirtum est in Joel : E/fundam de spintu meo super
ciebat autem boc, et ficbat ita, ut noslra ipse susci- omnem carnem (loel u, 28); non enim uSi|ue ad ani-
piens, et offerens in sacrilicium, destruerel, et suis malia erat promissio, sed in hominibus est, propter
jain nos opctvens faccrel Aposlolum dicere : Oportet quos eliam ij>se Dominus homo lactus rst.

corrvpibile hoc induere incorruplionem : et mortate lioc B Cap.VIII. — Hoc aulein dicto hanc habente iniel-

induere immortalitatem (I Cor. xv, 55). ligcnliam, profeclo reprehcndant se omnes qui pula-

Cap. VII. — Absit autem, ul ligurate ista facta runt ante Mariam esse carnem quae ex ipsa csl; et
sint, sicul quidam b iterum arbilnti sunl; scd vere, antc hauc aliquam habuisse animam humanam Ver-
homine faclosalvalorc, totius hominis f icta est salus. bum, et in ipso ante advenlum semper fuisse. Desi-

Si enim figunte Verbum erat in corpore secundijm nanl auiem el iili qui dixerunt capacem morlis non
lllos; quod autcm figurale dicilnr, pliantasiacsl; in- esse carnem, sed f
eam immortalis esse nalura«. Si

venielur opinione el salus hominum et resurreclio enim non est mortiius, quomodo Paulus tradi !it Co-
dicla secundnm impiissimum Manichaeum. Sed noni rinlhiis, quod et ipse accepit : Quod Christus mor-
per phnnlasiam esl salus nostra nec corporis solum,' tuus est pro peccaiis nostris secundum Scriplurns
sed totius hominis, animse et corporis vere salus (1 Cor. xv, 3)? Aut quomodo omnino resurrexit, si
facta est Ilumanam c crat corpus,
iu ipso Vcrbo. I
non cst mortuus? Erubescanl aiilem marime qui
vere naiuraliter ex Maria secundum Scripluras divi-j ouinino s ita cogitarunl, posse fieri pro Trinilato
nas, ct veruui eral corpus Salvaloris. Verum autem quaternitatem, si dicaturcsse ex Maria corpus. Di-
eral, quia simile er.il noslro; soror elenim noslra, cunt enim : Si dicamus consubstantia'ecorpus Verbo,
fuit Maria, quoniam ex Adam omnes sumus; et hoc C manel Trinilas, nihil exlraneum in ipsam afferente
nunqiiam aliqui-. dubitavit, recolens quae scripsit Verbo ; si vero humannm diramus corpus h necessa-
Lucas. Postquam enim resurrcxit a morluis, arsti- rtoexistens extrancum secundum subslantiam corpo-
inantibus quibiisdam non in corporc ex Maria videri ris, cl sit in ipso Verbum ; erit pro Trinilate qua-
Dominum, sed pro ipso spirilum videri, dicebal ternilas propter corporis adjeciioncm. H.cc ita di-

Videte manns meas et pedes, cl vestigia clavorum, quia cenlesnou381 inteIliguiit,qiiemadmoduminscipsos

ego ipse sum. Patpate et videte, quia spiriius carnem inciilunt. Nam ctsi non ex Maiia dicunt corpus, sed
tt ossa non habet, sicut me videlis habere (Luc. xxiv, consubstanliale ipsi Verbo ; nihilominus, quod simu-
39) ; et bxc diccns ostendit eis manus suas cl pedes. larunt, ne forle ut sapientes putentur .sccundum
Ex quibus confutari possnnt ilcrum qui ausi sunt suum intellectum, nstcndentur dicentes quatcrnita-
dicere, 380 * carnem et ossa mutalum esse Domi- lem : sicut enim Fiiius secundum Palresomoousion
num. Non enim dixil : Sicut me videlis carnem esse ei est Patri, et nortest
:
p-e Paler, sed Filins, ad Pa-.

ossa, sed habere : ut non ipsurn Verbum in haec mu- trem dicitur omoousioii:sioet consubstanliale corpus
tatum esse credatur, sed ipsumin his, et ante mor- Verbi non est ipsum Verbum, sed aliud a Verbo.
te»), et d post resnrreclionem esse credatur. His Cum autem aliud sil, cril secundum ipsos, ipsorum
ergoila probationcm habenlibus, siiperfluum est jam D trinitas, quaiemilas. Non enim vera ct sjeciahter
alia tractare, et scrntari aliquid de ipsocorpore, in perfecta alqueindivisa trinitas recipit adjeclionem;
quo erat Verbum inconsubslaiiliale Deilalis, et ex sed hx-c quae est, quse ab illisest intellecta : ctquo-
Maria vere progenito, el ipso Verbo ncquaquam in moilo adhtic Chrisiiaoi alium praeler eum qui esl
carnem et ossa mutato sed carnem facto. Quod Deus adinveniunt?

referantur; ubi lamen sicutioyos- masculini generis r Itlem Quesn., etiam. Correximus cuin ms. Vai.
est, ila aiiToj et otyocuoro;' eodem genere scribendum Dein Vind., El quia Cliristus mortuus esl.
fuil. s Quesnellus, ista cogitarunt posse fieri pro Trinitale
• lla nostri coi|d. Apud Quesn., quod. qualcrnilatem introducentes, si. Emendavimtis ila cuni
b Vat. delet iterum. Vat., et alia interpunctione inducta, quas conciuit
Vind. omitlil erat corpus.
* ctim Gr?eco, delevimus introducentes cum utroque
d Ita diio noslri
codd. ac Thuan. Quesnelli, appro- nostr codice.
>

bante Graeco exempln. Apud illum, post mortem. h Qucsn., necessario existit extraneum... ul sit in
Quem., si ver similiiudinem. Nostri codd. cuin ipso. Gr.rco afliuior visa est leclio codicis Val. 1>
Crjjco conciuiml. Yind., necessario exislcnte... ut siu
 671 APPENDIX AD S. LEONIS MAGN! CPERA. 678
V.xp. IX. Itcrum cnim et in alio commenlo licct A est, itn et in unuiu alitjupm hominem ex Maria venit
eorum iiisipientiam pervidcre , si propier qund est Verbum , superfluum est disputare ; nianifesta est

ct diciinr in Scripturis ex Maria esse et humanuin enim dementia eorum , et indubitata reprebensio.
rorpiis Salvatoris, putant pro trinitate quaternitatem Si enim ita venit, quare hic ex virgine, non e\ viro
dici, qti:tsi facla adjeelione propter corpus; niultum simiiiler et muliere? sic enim unusquisque sancto-
errant facturam coa^quanles factori , et suspicanles rum natus est; aul quare ila veniente Verbo, non
pnsse Dcilatem aiiquid ;;djectionis accipere : el igno- uniuscujusque mors dicilur pro nobis facta , sed
ranl quia non propicr adjectionem Peitalis Yerbum istius sola?Cur autem per unumquemque propbeta-
caro faclum est , sed nt caro resurgat; neque ut riim adveniente Yerho f dicitur de hoc solo qui ex
inclioraretur Verhnm processit ex Maria, sed ut hu- Maria naius es',semel in fine saeculorum adveniente?
maiinm genus lilierarel. Qunmodo igitnr pulant nt Aui quare, veniente eo, sicut vcnit in prioribus san-
liheratum corpns per Verhum et vivificaluin •
, , in ctis, alii quidem omnes mortni e nondum resurre-
IMlaiem Verho facial adjeclionem? Magis aulcm xerunt; qni aulem ex Maria, solus tertia die resur-

ipsi humanilati adjectio magna f;icla esl e\ Ycrbo, rexit? aut cur similiier aliis veniente Yerbo, dicilur
iu ipsa communinne et unitione. Ex mortali enim solus ex Maria Fmmanuel , corpore pleno Deitatis
b h
faclumest immorlale, et ex animali lactum est spi- B nato ex ipsa? Eminanuel enim interpreialur no~
riluale, et ex terra faclum. cueli portas transgressum biscum Deus. Autquare, si ita venit manducanle ,

csi. Trinitas vero , et assumente Verbo corpus ex unoquoque propheta, el bibente, et laboranie, et
M.iria, trinilas est; non accipiens adjectionem, ne-" moriente, non diciiur sicut ipse manducans, bibens,
qne diminutionem; sed semper perrecta est, et in laborans et moriens; sed de solo qui ex Maria esl?
Trinitaie Deitas una cognoscilur : el sicut unus Deus Qnae cnim paliebatur hoc corpus, haec quasi ipso
in Ecclesia pra>dicalur Verbi Pater. Ex boc aulem patiente dicta sunt , et cum de aliis ' omnibus di-
jam coniicescant et qui aliquando dixerunt eum qui cium sil solum , nali sunt et creati; de eo qui ex
ex Mnria processil non esse ipsum Chrislum et Do- Maria est solo diclum esl : Et Yerbum caro factum
minum Deum. Si enim non D.-us erat in corpore, est (Joan. i, 14). Ex quibus ostenditur, quia ad alins

qiinmo.io slatim procedens ex Maria vocatur Emma- quidem omnes faclum est verbum prophetandi gra-
nuel, qv.od interpreiatur nobiscum Deus (Matlh. i,25)? lia, cx Maria aulem ipsum Ycrbum in semeiipso

Quomoilo autem et Paulus , si Verhum non erat in carnem assumens processit homo natura quidein
, ;

carne, ad Komanos scribebat : Ex quibns Christus et subslanlia Yerbum erat Dei , serundum carnem
secundum carnem ,
qui est super omnia benedictus atitem, 383 ex semine David, et came Marix factus
Deus in sxrula ( Rom. ix, 5). Conliteanlur ergo ct C est homo, sicut Aposlolus dixit. Hunc Paler demon-
i|ui ante negabant crueifixtim es«c Deum, errasse sc, slrabal in Jordane, et in monle dicens : Ilic est Filius

382 e aequiescentes sanclis Scripluris et maxime meus dilectus, in quo bene milii i complacui (Matlh.
Tliomx, qui posteaquam vidit in ipso clavorum ve- xvii, 5).

stigia, exclainavit d : Dotninus meus et Deus meus Cap. XI. —

Hunc Ariani quidem negaverunt, nos
{Joan. xx, 28 ). Cum enim Deus et Dominus glorix kauiem agnoscentes adoramus non dividentes Filium :

esset, Filius erat in gloria, affixo et exhnnorato cor- etVerbum, sed ipsum Yerbum scientes esse Filium,
pore; eorpus vero paliebatur dum percuieretur per qnem universa facta snnt, el nos liheraii sumus.
in ligno el flnebat de ejus latere sanguis et aqua. Propler quod admirati sumus quomodo in vobis
Temp'um enim Yerhi eral plenum Deitatis; pro- omnino de rehus manifestis facla conteniio esl. Se<i
pterea igitur soi videns Creatorem suum, injuriato gratias Deo , quia quantum contristati sumus Ieclis

corpore, tolei antem, radios suos subtraxit el obscu- gestis , lanlum gratulati sumus in fine; quia cum
ravil lerram. Ipsum aulem cnrpus habens naturam concordia discesserunt et l pacifici facii sunt, et
iii. rtalem , ultra suam naturam resurrexit ,
propter consenserunt in confessione pix et rectx fidei. Pro-

lubitans in se Yerbnm , et desiil e quitiem de natu- pierea igiiur, et post molta ante (ractata cogitavi
iali corruptione; induens aulem quod snpra homi- H hxc panca scribere, a^stimans, ne forle ex tacilur-
ncm est, Yerhum, indumentum facium Verbi factum niiaie pro Ixtiiia, trislitia nasceretur bis qni causa

est incorrtiplum. concordix nobis lxliliam prxstiterunt. Deprecor

Cap. X. — Do eo autem quod failuntur et dicunt, itaque ante omnia tnam sanctitatem, et iierum au-
quod sicut in unumquemque propbelarum factum dientes universos, ut hxc bona inenie suscipiant;

*
Sic Vind. cnncinenteGrecn. Q:iesnplln>, in Deitatc. f Cod. Thuan., non dicitur, sed de hoc solo.
h Quesn., facta est immortalis. et simililer seqiien- s Sic noslri codd. et Graec. Quesnellus , non re-
i
;
a. Ad codicum lidem neutro genere lexluiii exe- surrexerunt.
giiuiis.
h Voces ex ipsa a Quesn. traductx post cnim, com
Vat., ad acquiescendtim.
« noslris codd. el Grxco huc revocavimus.
Quesn. add.l ct dixi:. Delevimus cum ms. Vind.
d 1
Yat. , hominibus.
el Graceo lexlu. j Sic Vai., concinente Grxco. Quesn., eomplaeuit;
e Quesn., 7-orf erat de naturali. Espunxiniiis juod k Pariiculim autem ex nosiris mss. inseruieus.

erat anrlnriiaie n -sirnrum cxemplarium.CodcxYind.,

1
Vat., racificati snnt.
qui de natura :. Scripsiinus qttidem cum ms. \al.
1
CT3 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 074
h
et si quid dcesl nd instruclionem religionis, corri- \ igilur oecursu ct noiitia mcmorati religiosi viri,

ganl, ct ine scire faciant; sin vero, ut poic ab iguaro, qui verc et non leviter se laboraic putabat, 385 ll t

6 sernionc nec digne , nec perfecle scriptum est, ve- pcisuadeal nobis Ecclesias oporiere conjungere et
nlam tribuant noslrx» in loqueudo infirinitati. iraluia adunare ad pacem, et eorum qui nobis adversa sen-

cunclos fratres noslros. Te omnes qui nobiscuni tiunt, dissipare ridicula, obscurarc auiem et liebetare
himt plurimum salulant b. adhue malignilalis • diabuli slimulum. lnvenilautem

LUL nos ita paratos ad boc, ul omnino nullnm laborem

384 CAPITULUM i

sustineamus. Meminiraus enim Salvatoris noslri,

c Episiota Cyritli episcopi Alexandrini adJoanncm .!»•
lii chenum episcopum, conira eos qui de eo prava in dicentis : 1'acem mcam do vobis, pacem rclinquo robis
fide finxcruni ; et de epistota Atiianash ad tPICTE- ( Joan. xiv, 27 ). DoCti cnim suiuus dicere in oralio-
tum, et formuta fidei.
nibus k : Domine Dcus noster, pacem du nobis ; omnia
Cap. L— Lcctentur cocli et exsultel lerra (Psal. xcv, enim reddidisli nobis (lsa. xxvi,12).Si quis igitur fiat

II); solulus esl enim mcdius paries scpis , et ces- particeps bujus a Deo tributce pacis inops non erii ,

savit illinl quod afferebat tristitiam, et lotius dissen- omnis boni. Quouiam ergo superflua ct nullis ex
sionis sublala cst via , omniuin nostrum Salvatore causis Ecclesiarum dissensio facta est, nunc maxime
Ctiristo suis Ecclesiis pacem prseslante; provocanle » t
plenius docii surnus et cognovimus , domino mco
d et horlante nos ad lioc ipsum piissimorum el Deo venerabili Paulo cpiscopo cliai tam nobis proferente
amantissimorum principum nostrorum inslanlia, qui irreprebeiisibilcm habentem fidei confessionem ; et

palrum suorum religionis aemuli existentes, veracem, banc ipsam chartam confeclam esse m aslruit el con-

etinconcussam, ei reclam in suis animis conservant lirmat a lua sanciilaie el a venerabilibns illarum
fidcm ; cgrcgiam auiem faciunt solliciludinem pro partium episcopis. Quaj conscriptio ita continetu--,

sanclis Eeclesiis : ut inenarrabilem babeaut sempi- el ipsis vcrbis hic apionilur " in hac epistola nostra.
tcrnam gloriam , cl suum imperium dignum c omni Cap. II. — De partu autera divinae genitiicis \ir>

laude couservciit. Quibus et ipse omnium virlulum ginis, quemadmodum sentiamus el dicamus de hu-
Dominus ditissima manu dislribuil liona, et praestat manitatis assumptione unigenili Fiiii 386 Dei,
obtiuere resistentes, ct donat victoriam veritati. Nec necessario, non partem aliquam addenies, sed ple-
enim mentitur, dicens : Vivo eyo, dicit Dominus, nissima salisfactione et ratione speciali a principio,
quoniam eos qui me qiorificant glorificabo (\Reg.n, 50). et de divinis Scripturis et tradilione sanctorum Pa-
Adveniente igitur nunc Alexandiiam douiino meo ve- trum suscipienles p el docti breviter dicimus, nihil
nerabili fratre Paulo, la-titia repleti sumus, et valde prorsus addentes in sanctorum Patrum convenlu et
necessario, ut pote tali viro mediatore, et de bis c synodo Nicaeni concilii exposilaeet expressye lidei;
laboribus et causis quse vires f excedunt , animose sicut enim prcediximus , ad omnem su.ticit pieiaiis

volente dispulare : ut diaboli vincat invidiam, et con- scienliam, et universae hterelica; et prava; doclrinae
jungat divisa, et qua; in medio fuerant inter liajc abdicationem. Dicimus autem non lemere audentes
aspersa scandala , auferat , et coronet concordia ct de incomprehensibilibus , sed confessione propriae
pace Ecclesias ,
quae sunt et apud nos, et apud vos infirmitalis excludentes 1 eos qui oboriri voluul, in

constituiae. Quemadmodum enim divisa? sunt, super- quibusea cogitamus quae suut ullra hominem.
fl-.ium est i dicere ; opoi lere autem arbitror ea ioqui r Confitemur igilur Dominum noslrum Jesum Ghri-
et seniire qu* decent pacis tenipoia. Gavisi sumus slum Fitium Dei unigenilum,Deum perfeclum el liomi-

a Quesn., sermone minus apto scriplum ett nec di- non leviter . . . putavil. Legendum cum vulg. Conc,
gne , nec apte ; vcniam repugnanlibus noslris codi-
,
qui forte non leviter.
cibus.
1
Val., diabolicaJ.
b Idem addit Yale : ignorant nostri codd. et Gra:- Quesn.
j ad pacem. Piauulimus nostros codd.
,

cns textus. alque Thuaneum ipsius Quesnelli.

c k Cod. Val. cum vulg. Conc. addit noslris.
Exstat haec hujus epistolae antiqua versio in iis
dem mss. collectnmibus in quibus praeccdens ; ac ex iis D l Adjecimus plenius cum mss. Vmd., Thuan., Val

primum a Crabbo edita fuil , atque Clialcedonensi el Crab

inserta act. 1. Istam vero ab editoribus Romanis ad
m Ita nostricodd. Apud Quesn., astruenle et cun-
Grrcum textum exactam el emendatam posteriores firmante.
Conciliorum ediliones receperunt. 11
Ms. Vat., huic epistola; nostra;.
d Voces et horlanle ex i.oslris codd. Vind. Iiiijus Adverbium necessario oinnes nostri codd. ac
collectionis, etVat. 1340 additionum lsid. supplevi- etiam Thuan. et Crab. suppedilaiunt.
mus. Cod. Thuan., provocanlibus n>s . . . principum p Tiiuan., sufficienier cdocti.
no&liorum dictit. M <\ in Yind. deest inslantia , pro q Vat., eos cogitalus. Mox, pro oboriri, vulg. Conc,
qua voce cod. Vat. habct gloria. adoriri nos.
e
Addidimus omni cum nostris codd. Quesn. hanc notam appendit. Ilanc fidci confes~
r

f
Quesu. addit nostras : delevimus cum Vat. et sionem , guam Cyrillus irreprehensibilem in hac epi-
vulg. Conc. Dein ille anle diaboli mseruit Deus ; stota appellat, non recentem lunc fuisse, sed jam us-
expunximus cum cod. Vind., suffragante etiam Grccco que a conciiii Ephesini temponbus condiuim et publica<
textu. tam a Jounne Anliocheno, docel nos hujus episcopi
« Sic codd. Vind., Thuan. et Crab. Quesnellus, epistola suo suaiqne synodi nomine missa ad imperalo-
«narriire. rem T heodosium per Joann-.m comi.em, quijussu im-
* Vox rcligiosi addita ex codd. nostris, alque Tbuan. peraloris ab utraque parte fidei confessionem exegit,
Quesuelii. Mox Oson., <iai fere leviter. Yat., qui fere dum adhuc episcopi Ephesi residerent. llli enim epi-
 :

675 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. C7C

nem per\ectum ex corpore et anima raiionali, anie sa:- A velut erabrones agrestes circumslrepere, et rcoiesta
cula quidcm de Patre nalum sccundum Deilalem, in emcluare conira me verba, eo quoddixeriin de cceio
tiovissimis vcro lemporibus eumdem ipsum propler nos advenisse, et non i!e sancia Virgine sanctum cor- f

et propter nostram salulem de Muria \ irgine sccundum pus Christi : oporlere arbilralus sum panca super
humanitatem ; consubttanlivum vel consubstantialem lioc ad eos diccre. siulli , et solutn caluinnias
Patri seandum Deitatem, consubstanlialemnobissccun- moverescientes ! quomodo ad hocconsilium deJucli
dum hunianitatem; duarum enimnaturarum unitio facta estis, et tanta stulliiia aegrolaslis? Oporlebat enim, et
esl.propter quod unumChristum,* ununt Dominum con- valde oportobal aperte vos iutelligerc, quoniam pene
fitemur. Secundum 387 na " c iucemparabilit unilatit omne nobis quod pro fi.le est luctamcn advenit, af-
fidem confitcmur sanciam et div nam generairicem Dei firinanlibus quoniam sancta Virgo diviui parius esl

Yirginem. Propter hoc eliam Dci exea Yerbum incar- gcniirix. Sed si dixerimus de coclo, et non ex ipsa

natum, el liumanitatem sumpsissc, et ex ipto eoneeplu tancta natum csse corpus omnium nostruin Salvalo-
adunaste tibi lempluiv quod exipsa assumpsil. 1'
Evan- ris Dnm'ni, quomodo eam diccinus genilriemn Dci?
gelictis aulem et aposlolicas voces de Domino noslro no- % quem enim omnimodo peperit, nisi est illud verum,
vimus voras : aliquas quidem communes (arientes lan- quod pep^ril secundum carneni qui est Einniaiiuel?
quam una persona, aliqvas autcm diridentct tan- p Deridt-antur igitur qui h dc me ista garricrunt; non
in

quatn ex duabus naluris : et illas quidem quae Deo enim mentitur bealus lsaias propbela dicens Ecce :

comeniunt secundum Deitalcm Christi ; humilcs vero virgo in utero concipiet, et parie filium, 1
. ct vocabilis
secundum liumanilaiem ipsius tradenles c . nomcn ejut Emmanuel, quod inlerprcla'ur Nobiscum
Cap. III. — II is er^o cognitis sacris vocibus ve- Dcus (Isa. vn, 14; Malth. i, 23). Veruin qtioque
slris, et sic cum cognovissemus Unus
vos senlientes : lestalur et sanclns 388 Gabriel ad eamdem beatam
enim Doihinus, una fides, unum baplisma (Ephes. Virginem dicens : Noli limere, Maria ; invenisti enim
iv, 5) gloi idcainus omnium Salvatorem Dominuin
; gratiam apud Dominum. Ecce condpies in utcro, el

Deum, inviccm congaudenles, quoniam Scripturis, paries filium, et vocabis nomen ejus Jesum; ipse enim
qu33 a Deo inspiraiae sunt, cl traditioni sanctorum > salvum faciet populum suum a peccatit eorum
Patrum convenientem habent fideni, d quse apud nos (Matth. i, 20).
ct apud vo-> sunt Ecclesiae. Quoniam igitur e intel- Cap. IV. — Qtiando atneni dicimus de coelo ct de
lexi quosdam qui amant ex more suo vituperare, et supernis Dominum uostrum Jesum Clirislum, i noti

tlolx, qua opera Patris Lapi vrodiit, cap. 17 Epheti- C missa Cyrilli, et anailicmaiismortim ipsius condem-
r.a:collectioms inArtam tcgimus camdem prvrsus fidei natione, quae priuri cpislolac erat imeria, Nestorii
t ,nf?ssionem quo3 in epistotis ae pace tam Cijriili quam errorumque ejus proscriptionem in Itteris ad*Cy-
Joauuis posliiiodum tocnm habuit. Cujus rei testem nllum palain exposuit undea memoraio Alexandro
:

insuper iiabemus Alexandrum Uierapotitanum in epi- Hieriipolilaiio perslringiiur apud P. Liiptim c. 93.
stolaad Theodvretum, quce ejusdem colleclionis cap. Yides igitur num priorcm lidei profes^ionem sulli-
QQhiibdur. Sciticet cum de pace coiuponcnda inler cere putarii Joannes, qui alia fidei addidit; quoad
Orientates et .Egyptios aclum esl, nec Cijrillus nec Joan- caBlcra vero capita. alia prautcrivii, alia substituit.
ncs quidquam recanlare circa fidei capila votuerunt • Vulg. Conc. ex Gra-co addunl unum Eilium. Ita
quumvis Cyrillus sua nonnihit mollivil el exposuil ; al etiam m coilectmne P. Lupi cap. 17. Dcin pro gene-
Joannes, qujtm olim ab inilio distJdii obluleral iinpera- ratricem od. Tbuan. babel qenitriccm. Vulg. Couc.
tori fidei sux profcssionem hanc eamdem sufficere , cum Graeco "extu sanctam Yirgincm Dci gcnilricem,
:

contendil, nec aliam a se extorqueri passus est : gravi- propter quod Deus Verbum incarnatum et humanita-
ter falerim cuiiquestus, quod quos de aliis capilibus lem assumpsil, el ex ipso conceptu univit, clc. Vind.,
in eadem ad imperalurtm epistola scripseral, a Paulo Virginem. Confilemur hoc, quod Dei Yerkum incar~
Eniese.no fuerant mutata. Hoc praterea ex laudata nalum est.
Alexandri Uierapolilani epistota discimus, Thcodoreli b
Sequenlia bujus fulei addila sunt, quippe qu% in
ilyto exaratam esu priorem illam Joanins epistolam Joannis epislofa ad imperatorem Thcodosium apud
confessioiicmque fidei, quce iltius pars pracipua est. P. Ltipum c. 17 non lcguntur.
Kimirum totius Orientalis dioecesis ot manusque fuit c In intcgra Joannis epistoli ad S. Cyrillum linic

Theodoretns. Hacli nns Quesncllus. Licet vero endein D fidci subjicilur expres^a condemnitio Nesiorii el er-
iidcs quiE a Joanne Amioclieno concili Epbesini tem- rorum ip>ius, nec noft consensio in ordinationem
pore condiia, ct ad imper.itorein Tbeodosium directa, M.ixiiniani, qui Neslorio deposito ad Consianlinopo»
exhibeiur iu colleclione I'. Lupi (Tom. IV Conc. luanam sedem promotus fuerat.
Yen. edit., cot. 277) cap. 17 inseita, inveniatur in d Qucsn. addil arquicscunt, repugnanlibus uosiris
hac lide, qtr.c raci componemix c.iusam dedit; ad- codil. ct Gr.cco lextu.
diiaunnlum tanien in line recepit caiholicam doclri- «Sic Vat. el Crab.cuin Grseco. Apnd Qtiesn., in~
n;nii eipressius declarans, quod eo cap. 17 nequa- terrogavi. Mox pro crabrones Yind. scrubrones, Vat.
quam repencs; ac pncterea omissa fueruni ea quibus scrabones.
eooein cap. 17 praeter lidem S. Cyiillus cjus(|tte ana- f Vocem sanctum cx codd. Val. el Crab. cum
th.in ilisiui perrellebantur qua ile rc Alexander : Grsco inseruimus.
Hiei apoiitauiis S. Cjrillo iufensissimus in epistula ad s Solus Quesii.. quid. AIi;is, q«ec pro quem.
Tlieodorelutn l.odnlr rolleciionis cap. 1)0 conqiieslus h Sic Vai. ei vtilg. Couc.cum Gra?co texlu. Quesn.,
esl.Nullam au eui Joannis Anlincheiii i|iierelam hac demis verbis ita garriunt. Mox idem Vat., non enim
iii re invenire potuimiis. iNeipie P.iulo Emeseno suc- mentilus est.
ceuseri potuit, quae iu aliis capitibus in episti la
(jiiod Cod. Vin I., salmbit.
1

ad unper.iiorem Joaime» scripserat, iu aliis lilleris Quesn. adJil venisse : dclevimus

j cum Vind. et
ad Cyriltum muiassei ; neque enim 1'auius per se, vu!«. Couc. ac Grxco texiu.
ttd ipse Joannes Diutatioueui inJuxiU cuiu prseter-
 :; :

(577 CODEX CANONLM ECGLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 678

Uinquam de coelo deposita sancia ejus carne, talia A prxceplo, dehis omnino aliquid foras cjicere recu-

dicimus ; sed sequimur magis mirabilem Paulum sanies, discat quidem lua sanctitas, et nuilus alius

clamaniem aperte : Primus liomo de terra terrcnus, f

societur. Po.-uissem autem etiam illoruui plura ver-

tecututui liomo de ccelo cuelestis (1 Cor. xv, 4-7). Me- ba, quilxis meis diciis fidem adhiberem, si non pro-
niinimus aulem el ipsum Salvalorem dicenlem lixitalem scripiorum reverercr : neex boc ipso lieret

flemo ascendil in coelmn, nhi qui dcscendil de ccelo, horribile. Nullo auiem modn palimur a quibusdam
Filius hominis (Joan. iii, 13) u . Naius est cnim sc- concuii diflinilam fidem, sive fidei syinbolum, a
cundum carneni, sicut paulo anle prxdixi, desaucia sanrtis Pairibus nostris qtii apud Nicoeam convene-
Virginc ; cl qiiouiam qui tle coclo ct ile superioribus ruiit illis teinporibus, uec perininiiur aut m bis, :<ul

advenit, Deus Verbuin, exinanivit semelipsum formam aliis, muiare aliquod vcrbum cx bis qti;e ibi conli-

tervi accpiens (Phitip. u, 7) ; appcllatus esi Filius nentur, aut e unam syll ibam immularc, meraorcs
bominis, manens quod eral, boc cst, Deus (immu- ejus dicenlis : Ne transfetas terminos ceternos, quos
tabilis cnini et incouveriihilis est secundum nalu- posuerunt putres tui (Prov. xxv, 28) : non erant enim
raui); tanqiiam jam unus inlelleclus cum propria ipsi ioquenles, sed Spirilus Dei el Pairis, qui proce-

carne, dicimr desteiulisse de cielo. b Appeilatus est dit quidem ex ipso, rmn esl autem alienusa Filio se-

etiani bnino decoelo pcrlectus, cum es^el eiiam idcni B ciindum essentix raiiouem. El ad lioc nos >
eoruin
in Deitate perfectus, idem ipse in eadem bumanitale sanciorum qui mysteria tradideruni, dicta confir-

perfeclns, et lanquam in una persona intelligeniius mant; in Actibus enim Apostolorum scri|itum est
uuus cnim Onininus Jesus CbrisUiS, clsi naiurariim Venientes autem circa b hloaiam tentabanl in Iiithy-

diiTeienlia non ignoreiur, dc quibus ineiiarrabilcm niam ire, et non permisit eus Spiritus Jctu (Act. xvi,

unilioiieui actam fnisse seniimus ac dicimus. Eos 7). Scribit etiam et venerabilis Paulus : Qui autem
auiem qui dicunl quoniam tcmpcramciitum, aut con- in carnesnnt, Deo placere non potsunt; vot autem non
fusio, ant conspei>io facta est Dci Verbi ad carnem, eslisin carne, sed in spirilu, si tamen Spirilus Det ha-
d gneiur lua sanctitas refrenare. Forsitan euim esse bitat in vobis : si quis aulem Spirilum » Ckristi non
quosd.im non ambigo, qui hxc de me jaclilent, tan- habet, hic non esl ejus (liom. vin, 8", 9). Qnando au-
quam garricnles ac dicentes. Ego autem in lanlum lem quidam qtii consueti sunt qu e recta suni perver-
ab bis longc stim, ut nibil lale seniiam : usqtie ad?o, tcre, meas voces deviare et abstrahere xstimant ad
ui insanire puicm eos qui boc de mc stispicali sunl, id quod cis videiur, non mirelur boc sanclilas lua,
quod omnino muiationis adtimbraliu accidere potest sciens quoniam qui sunt abomni ha^resi, ex divinis
circa divini Veibi nattiram. Manct enim id quod Scripturis erroris sui colligunt causas; el ea qua* per
sempcr est, et non mutatur, ncc unquam muiabiittr, C Sjiintum sanctum recte dicta sunt, malignitalibus
nec suscipiel mulationcm. Impassibile cnim ail boc memis suse corrumpenics, propriis 390 capitibus
Dei Verbum esse confilcmur nniversi; c lametsi sa- sms ignis inexsiinguibilis exhauriunt fiammam. Et
pientissime ipse disponens mysierium. 389 Video quoniam cognovimus quod et ad beaium Epictelum
in propria carne passioncs qux accideruut. Eadem epistolam per oinnia laudabilis Pairis nosiri Athana-
et sapieiilissimus Pelrus : Chrislo , inquit, pro nvbis sii rcctani fidem habentem, immutanics cam edide-
passo in carnc Pelr. iv, 1); ct nou d in nalura in-
(l rint, et binc quasi Ixdi plurimos, propier hoc neces-
cnarrabilis Pcilalis. I t enim ipse omnium salvalor sarium et uiile iuietleximus ei fratribus nosiris edere
esse credatur secundum disposilionem propriam, iu de antiquis cxemplaribus, qux apud nos sunl bene
se, ut dixi, propriae eamis revocal passioncs; qtiaie explanata, et similia tue venerabilitati dirigere.
est illud secundiim propheix vocem praedictum, tan-
i Formula libelli ftdei sub eodem capituh.
quam ex ipso intelligendum :
e Dorsum mcum dedi
oit flagella, ct maxillus meas ad verbera ; faciem au- Ego llle k hanc scripiuram, quam manii mea per-
tem meam non avcrli a confusionibus sputorum (Isc. sct ipsi prolileor, seqoens sahclum judicium Patrum
L, 6). Nioenae synodi irecenlorum et decem octo, vel
Cap. V. — Quoniam
autem sanctorum Patrum do- D Chalcedoneusis synodi universale concilium, cujus
ctrinis obtemperantcs ubiqiic sumus, maxime auiem diffiiiilionemsedes ap.istolica eonflrmavil, quod etiam
beati et per onmia laudabilis nostri Patris Atbanasii beatissimi papae Leoiiis cpisloia ad sanctae memori;a

a
Quesn. addil qui est in ccelo. Delent cum Grxco nellus.
iidem coild. 1
Sic nostri cndd. et Crab. dim Grxco. Quesn.,
b Sex voces sequenles
ex nosiris codd. Grxco toxtu Dei. Idem mox brevius, quidnm consueti recta perver*
exigenie adjecimus. tere ; sed nostrcscodices ileserere nilunnus.
c Clarius in Vulg.
Conc. ex Graeco: tamnsi sapien- j Burcbardus lib i, c. 252, banc lideiformulam
tissime ipse disponens nnjsterium sibi cas auribuere cxhdiel ex aiiquo
per- iii'str;e eoll^elionis exemplo; illani
spicitur, qncc carni passiones proprie acciderunt.
d Vat.eod. cum
eniin allcgai . Ex epi*tola Ctjrilli acl Joannem Anlio-
Crab. delttin. chenum, e> qtiod in noKira- colleclioniscOilicil.ua
e Sic codd. Viod. et Grab. Apud Quesn., Dorsum prxcedenli Cyrilli episloix subjiciutur. Ib'C conlra-
meum, inquit, dedi. ctior legiiur in fine capitis 5c>. Conlcr qux ibidem
{
Vttlp,. Cone. cum Graaco, umbigat. annotabtmus.
B Vat. addit transferen.lo termmos a.ternos. k Apun Burchardum, hac scriptura.
h lta ulerqne ms. codex. Alias, Musiam. Ques-
6 79 APPE-XDIX AD LEOMS MAGM OPERA<
S. G80

Flavianum ConsianiinopoliiaiKe urbis episcopum A qu<>d anliquilus in fide [ncdicatur, immobile hic
noslruni data pracdicatione lucidissiina; veritalis ex-
dicei.s, ante otni.ia staluil ut trecentorum dccein ti

pnsuil. Conlile. r unum cunulemque Dominum no- octo Patrum vcncrabilium fides illihata permaucat.

stnun Jesum Chrislum, unigcnilum Dei Patiis, enm- Et propler eos quidem qui cum Spiri.ui obviarc ni-
dem in Deitate perfecluin, eumdcm in humanitate tuir.ur , eam iradiiioncm ,
quam in auguslissima
Deum vere, ei hominemvcre; ipsum eumdemque ex Constantinopolkana urbe postca, congregaiis cenium

animarationali et earne, consubslanlialem Palri se- etquinquaginta Patribus, de subslanlia sancti Spiri-

cundum Deil. lcin, lOiisubstaiilialem eumdem nobis tus fuerat decreta, confirmat. Hanc clenim cunclis
* secundum humaiiaiioiiem in omnibus nobis ; simi- innotescere memorati fecerunt, non quasi aliquid
lem absque [eccato; anle saecula quidem de Palre deessei praecedentibus indicenles, sed de Spiritu sancto

genitum secundum Deitaiem, iu novUsimis vero die- quid ipsi senlirent, conlra illos qui ejus pulestati re-

bus, eumdem pro|>ler nos et propter nostram salu- fiagari conali sunl, sanclarumScriplurarum lcstimo-
tem de Virgine Maria, eumdem Deum peperit
quae niis illustranles. Propler eos autem qui dispensalio-
sccundum humanitatem, unum eumdemquc Chri- nis Dominkae tentaveie perverteic sacramentum, et

stum, Filium Dei, Dominum unigenitum in duabus 392 hoininem solum de sancla Maria Virgine pro-
naturis, inconfuse, inconvei tibiliter, et individue, B creatum esse vaniloquiis suis autumani imprudenter,

ct inseparabiliicr cognilum : nequaquam naturarum sancli Cyrilli, qui Alexandrinoe fnit pa- t. r Eeclesiae,

differentia sublala propter unitionem ; sed polius, synodales epistolas ad Nestorium scriptas ni-jue

salva manente proprietate uti iusque naturae, in unam Orientales utique sibi convenientes, amplexa est, ad

non in duas concurrisse pcrsonas; sed unum eum- arguendum quideni Ncstorianam dementiam, inter-

demque c Fiiium unigenitum Deum Verbum, Domi- pretalionem vero desiderantium pio zelo concipere
nuin Jesum Cliristum sicut oliin propheue de eo, saluberrimi sacramentisentenliam. Quibus episto-
vel ipse nos Christus per semetipsum DqninuB eru- lam quoque beatissimi Romanae aiuiquioris urbis
divit. Qui autem ita 391 nou senliunt, cum antistitis alque vencrabilis papx Leonis Flaviano
Euiyehe d vcl eorum sectatoribus ceterno sancloe menioriae archiepiscopo scriptam, ad expu-
Nestorio et
anathemate dignos esse pronuniio. gnandam pravitatis Eulychianoe perfidiain, ut potc
maxiini Petri confessioni salutis convenienlem, el
CAPITULUM LIV.
velnt monimentum cujusdam statuae communis ex-
• Definilio sandar synodi Chatcedonensis. siantem, contra cunctos hxreticos merito coj.ulavit,

Ad cognoscendam quidem confirmandamque per- ut recto dogmali sua firmitas inconcussa pernianeat.
feetissime pietaicm consultissiinuin saiis hoc divinx G Nam ct in duos filios dispensationis leittanlibus divi-
gratiae symbolum salubenimumque sufficeret. De dere sacramenlum restiiit hosiiliter, et eos qui pas-
Palre namque et Filio, ac Spiritu sanclo, quod ple- sibilis audent dignitatis Unigenitum dicere, collegio
nissime fuerai instilulionis edocuit, et incaruationem sacerdotali delrudii; et confusionem et commixtio-
Domini uileliter excipientibus evidenter insinual. ncm in duabus Chfisli naturis excogitanlibus relu-
Verum quoniam quidem ea quae sincera veritas prae- ctat; et coelestem vel alterius cujusdam substauliae
dical dcpravare conalr, nov;.s auditu suas haereticas essequam de nobis assumpsit sibi formam servilcm,
perfiiiias ediderunt, el alii quidem dispensationis deliranles, exicrminat, nec non eteos qui duas qui-
Dominicae sacramentum, quod noslri causa est cele- dem ante unilionem, unam vero post unitionem in
bratum, ausi fuere corrumpere, dum a sancta Virgine Christo uaturas fahulose confinguut, anathemaiizare
partum processisse divinuin vocis abnegalione dissi- non cessat. Beatissimos igilur sequendoPalres, unum
mulant, et alii confusionem sive permixtionem rur- •et eumdemFHium coufiieri DominumJesum Chrislum
sus inducunt, ut unam esse naluram Divinilaiis et concoidanlibus oinnes institulionibus edocemus,
carnis stulle conlingunt, ac per hoc unigeniti con- eumdem iu Deitate perfectum, eumdem in bumani-
fusione portentuosa, divinam naturam passibilem tale perfectum, Deum vere et vere hominem eumdem
esse significant; ea propter ab universa conlra veri- P ex anima rationali et corpore, consubstanlialem Pa
latem machinalione venienle volens eos excludere tri secundumDeilalem, consubstmtialem nobis tum-
quae modo pi aesio est sancta et magna hcec synodus, dem secundum humanitaiem, per omnia similem no-

« Sic cod. Viud. cum Burcb. Quesnellus, in divi- partem autumant unicae definilionis quartas synodi.
nitate. Eam hic prxlermitlimus, tum quii non babetur in
b Burch., secundum humauitatem. Oxoniensi codice, tum quod nihil aliud sit quam pri-
c Adjccimus Filium cum ms. Yind. et Burch. Mox ma quatuor versionum in edilionibus Crabbi, Surii,
idem Burcli. pro vcrbum babel verum. Nicolini, elc, excusarum, quas quisque facile adire
d Voces vel eorum sectatoribus, a Quesnello omis- possit. Denique cadem definitio superius habetur ex
sas codd. Vind. et Burch. suppeditaruut. alia versione in capilulo 25 posl iidei &ymbolum ; et
e Quesnellus huic capitulo ejusmodi admonitionem ita incipit : quidem ad plctiariar* pieialis
Suffecerat
praemisit. « ln Tliuaneo codice prxmiltiiur legibus agnitionem, elc. > Hactenus ille.Cum vero, uno re-
ex Theodosiano colice decerptis, <iu* caput 54 con- cenliori Oxoniensi codice excepto, caBlera hujus col-
flanl, Definitio sanctce synodt Chalcedonensis: ila enim lectionis exemplaria hanc dr-finilionem exhibeant, ea
ibi in9cribitur tractalus ille quem ediliones antiquio- ab ejusdein colleclionis editoribus praMermitiendj.
res alteram definilioncm appellant, nonnulli vero uo u iUil.
 ;

CSI CODEK CAKONUM ECCLES. ET CONSTLTUTORUM S. SEDIS APOSTOC. GS2

bis sme sorJe pcccati, anle satcula quidem a Palro A 394 ^ tem eodcm libro sub tilulo, De Aii </»J sj/^r
ullimis vcro die- rcligione conlendunl.
progeniluui sccuixlum Dcitatem, in
b'is eumdem propler nos, ct propter nostram salu- Imperalores Vai.entinianus, Thkodosius, Arcapiis
Augusii, Tatiano prafecio praciono. (Ibidem
k-m ex Maria Virgine, qnae Deum pepcril secumlum
Ut. iv, l. 2.)
iiicarnationem unum el eumdem Chrislum, Filium,
Jesum, Dominum, uiiigenitum, quem m duabus na- Nulli rgressum ad publicum vel discepandi de
turis inconfusc el immulabililer, iudivise alquc in- religione, vel traciandi, necconsilii aliquid «leferendi
separabililer omnes agnoscimus, nusqunm sublata paiescal occasio. Etsi quis poahac ausu gravi alque
diffcrentiu naturarum propter unilioncm, sed polius damnabili contra bujiismodi legem vcnieudum esse
utriusque naturac proprielale servata, el in 393 crediderit, vel insislere moiii pestifcrae pcrseveralio-
iin.uii concurrenle personam, non in duas dedu- nis audebit, conipelenli pcena et digno supplicio coer-
clum divisumque personas, sed unum el eumdem ceatur. D.ita xviki.lend. >>
Julias, Tlieodosio Auguslo
Filiimi, Deum verum , Dominum Jesum Clirislum, ii el Cynegio consulibus.
sicuti nos ab inilio prophcts dc co, et ipse nos Je- Item eodetn libro sub litulo, De hwreiicis.
sus Clirislus inslituit, et paternum nobis tradidit Jrnperaloies Cratianls, Valentinianus et Theodo-
symbolum. liis igitur a nobis undique cum orani de- B sius Augiisn , Eutropio « piatfecto prailoiio.
v (//-.
v
tit. v, /. «.)
liberatione ac diligcntia pariter ordinatis, decrevit
sancta atque universalis haec synodus aliam fideni J Nullus haereticis^mysteriorum locus, nulla ad
iicmini licere proferre, sive conscribere, aut expone- exercendam animi obstinaiioris demeniiam pateai
rc, vel senlire, vel aliter tradere. Sed eos qui audent occasio. Sciant omnes, etiamsi quid spcciali quolibei
vcl componere aliam lidem, vel proferre, vel docc- rescripto per fraudem clicito ab bujnsmodi huiuiiiuiu
re, vel tradere a!iud symbolum volcntibus ad cogno- geuere impetratum cst, non valerc. Arceantur cun-
sceudam se converiere veritaiem ex ritu pagano sive ctorum haereticorum ab illicitis eoiij,rcgationibus
judaico \el qualicumque bserelico, eos, si quidem turbse. Unius etsummiDei nomen ubiquecelebrctur.
episcopi vcl clerici sunt, alienos esse episcopos ab Nicaenae fidei dudum a majoribus IradiLft, et divinae
episcopalu, ct clericos a clero; quod si monaclii vel religionis testimonio atque asseilione firmataR obser-

laici fuerint, anatliematizari. vanlia sempcr mansura tcnealur. Photiuianje labis

Leges ex libro xvi Codicis Theodosiani sub conlaminatio, Ariani sacrilt gii venenum, Euno niana:
litulo, De
fide catholica. perlidia; crimen, el nefanda monstruosis nominibus

lniperalorum Gratiani, Valentiniani ct Theodosii

auctorum prodigia seclarum ab ipso etiam aboleanliir
Augustorum edicluin ad populum urbis Constan- ** auditu. ls autem Nicaena? asserlor lidei, et catliolioaa
linopolitanaD. (Cod. Theod. lib. xvi, lit. i, /. 2.) rcligionis verus cullor accipiendus est, qui omnipo-
Cunctos populos quos clemenli e noslrae regit lem- tentem Deum, et Christum e
Filiuin Dei uno nomine
pcramentum, in lali volumus religione versari quam confiletur, Deum de Deo, lumen ex lumine; qui Spi-
divinum Petrtim apostolum tradidisse Romanis, reli- ritum sanctum, f
qni idquoJ cx summo rerum pa-
gio usque ad nunc ab ipso insinuata declarat, quam- rente speramus et accipimus, negando non violai
que pontificem Damasum scqui claret, et Peirum apud quem intemeratae fidei sensu vigel incorrupta;
Alcxandrin& urbis episcopum, virum aposlolirae san- Triniiatis indivisa substaniia, qua? Graeci assertione
: hoc est, ut secundum apostolicam disciplinam
etitatis verbi 'omoousia recte credentibus diciiur. Haec pro-
evangelicamque doctrinam, Patris, el Filii, et Spiri- fecto nobis magis probala, haec veneranda sunt. 395
tus sancti, unam Deitatem sub parili majeslate et Qui vero h hisdem non inserviunt, desinant affecta-
sub pia Trinitate credamus. Hanc legem sequentes tis dolis alienum verae religionis nomen assumere, et
Christianorum catholicorum nomen jubemus ample- suis aperiis criminibus denotentur ab omnium :

cli; reliquosvero dementes vesanosque judicantes, summoti ecclesiarum limine peniius arceantur, cuin
lucreiici dogmatis infamiam sustinere, nec concilia- omnes haerelicoruin illicilas agere inlra oppida con-
bula eorum Ecclesiarum nnmen accipere, divina pri- gregationes veleinus. Ac si quid eruptio factiosa teu-
mum vindicta, post etiam molus nostri, quem ex cce- taverit, ab ipsis etiam urbium mocnibus, extermi-
lesti arbitrio sumpserimus, uliione plectendos. Data natofurore, propelli jnbemus, ut cunctis orthodox s
terlio kal. Marlias, Thessalonicae, Gratiano quinlo cpiscopisquiNicaenam fidem lenent.catholicoeEccle-
el Tlieodosio primum, Au^uslis consulibus. siae toto orbe reddaniur. Data quarto iduum i Junia-
• Cod. Theod. Gothofr., egresso, ac dein, vet cun- Apud Gotholr., Filium Deum unwn nomine.
*
siiii. f Sic cod. Vind. cum Gotholr. editione. Quesnel-
b Iia codd. Vind. et alii
a Couslantio laudati in lus, quique id quod. Emendaremus libenter a quo id
praefatione ad tom. I Epistolarum Romanorum pon- quod ex summo rerum parenle speramus, accipimus, si
lilicum, pag. 79, nec non Gothofredi editio, qnae quis codex suffragareiur.
addit Stobis. Apud Quesn., Augusli. g Edit. Cod. Tlieod., oOJCl«.
Qnesn. perperam, projposito. Correximus ex no-
« h Qiiesnellus, his nominibus
non inserviuni. Praetu-
slro ac ex Couslaiilii codic.bus, nec non cum edi- limus codd. Vind. ac Thuan. cuin edit. Gothofr.
tioue Gothofiedi. ' SicGothofr. cnm Vind. Apud Quesn., aperte cri-
d ln aliquibus
eduionibus Codicis Tbeod. male, minibus denudeniur. Ab omnium erqo summoti.
nulios h(erel.ci>s;ei mox, ad ex^rcendi animi. i Cod. Thood. ct JttaiiUtQn.. Jun. At Gotliofrcdus
Patrol. LVI. 22
fcgj APPENDlX AD S. LEOMS MAGM OPEftA. . 681

)jin,Coiistaiilsiiop»!i,Euchoiioci Syaijiioconsulibiis. \ d condonamus induciis, inlra quos nisi ad commu-

nionis redierinl unilaiem, expulsi usque ad centesi-
396 I te,n l 'b ro et tituloquo supra.

Iniperator inFODosius Augu-tus et Valf.ntinianus

mum lapidem, s liiudine qtiam elignnt macerentur.

Caesar, ad Faustum pratfeclum Lrbis. Data xvi kalend. Aug., Aquileia?, e Theodosio Att(j.

Manichaeos haereticos a sive Mnlliemalicos, omne:» xi et Valenliniano Ca?sare consulibus.

que sectam catliolicis inimicam, ab ipso nspeclu ur- CAPITULUM LV.

bis b Romanac exlerminari praecipimus, ut nec prae- PauUnum Autiochenum
f
Damusi papoe 397 fla* cpi-

senliac criminosor.im contagione «foedeltir. Circa hos scopum.

auiem maxime exerconda commotio cst, qui pravis s Formula fidei subroga'a cui deb°rent hi qui ab har-
siiasionibus a venerabilis papas sese cnmmuuione resi revertunlur subscribere.

suspendunt, qnonim schismate plebs e iam reliqna DilecMssimo frairi P.vulino Damasus.

vitiatur. His convei;tione praemissa vi^inti dierum h Per (ilium meum Vtalem ad te scr pla direxe-

nptime oslendit rwrigend im Jun.; quam emenda- noliius lih. ii Cnnllict'is cum Serapinne , duo lesti-
rnonia Daniasi alliguis, alierum ex confessione fidei,
uom-m nosine eoUccti mis ex.mplaru emnprobant.
» Cod. Theod. Gothofr., schismaiicos, el omiuit alterum ex epslola :ol Paaiiniiui, qu i: nostra col- m
sive Malhematicos. Ali* vero editiones ejusdem
codi- C lectione confessioni i»i;cm llitur , non solum prius
Parisensom uirumquc praeferunt. Aii.i vero laudal confessionein fnlei , verum eiiam hanc veluli
cis ante
!ex64, endem armo data Aqujleiae vni idns Augusli, epi^tnlamad eumdem scriplam commemn-
P.uiliiiuiu

liabel Manichceos hceretxos, sive schismalicos,

omnem- ral. Sic emm llem prwcessor mcus Damasus
inquit :

scribens ad 1'aulinum Antiochmoe Ecclesice episcopum,

que seclam, clc.
b Itentcod. Tbeod., Romce. inler ccelera ait : Analhemalizamus eos qui duos filiot
« Ms. Yind. el Goiholr., fcedentur; subauditur ca- Dei asserunt, alterum qui ex Patre antc soecida est ge-
commotio. nitus, el alterum qui ex assump ione cnrnis natus esi ix
iholici. Mox Gothofr., maxime urgenda
Edil. Tilian i elCuiactana, maxime exercenda commo- Virgine. Sunl fere eadem verba ex coufessione fidei.

ni io, perperam.
D in sequitur Item ipse aposlolicce memorice vir Da-
:

* Cod. Theod., condonavimut. mastu in alteiu epis'ola ad lanlinum : Analhemati-

* Quesn., Theodosio Aug. decies. Cmn mss. Vind., uvnus eos qui duos in Sat.alore filios confitenlur, alium
Coustanlii, el vulg. cod. Theod. emendavimus. anle inarnaiionem, cl alium post assumptionem carnrs
1
llaec Dimasi episiola eadein forma ac in exem-
ex Virgine , el non eumdem Dei FiUum el anlea et
plaribus liujus collectioni> reperilnr etiani in rnss. postea ipsum esse Christum Domini Dei Filium , qui
colleciionis Hisp. el in duobus codicis encycliicpi>to- natns est ex Virgine, confitenlur. IIjcc in epistola ail
larum ad Leonem Augn-tum, qoos Coustanlins lau- 1'aulinum invemes. Duis igitur D.tmasi ad Paulinutu
ii.it. vero forma edita ab Uolsienio ex a!io ms.
Ali »
cpistolas Ccelestinus I distinxit, et codem quideui or-
Barberino confessionem fidei caihol cce inserit ipsi dine quo dislinguuntur in duabus memoralis llalicis
cpislolae ad Paalinum posl verbi secunde periodi colleclionibus, nimirum Addiiionum Dionjsii, <t al-
£ (•ra anliquiore , quam coutinent mss. exemplaria
volueril sociari, dilectissime fraler. llxc farnia a
Constanlio iiiveula est in duabus anliquissimis col- Vat. 134-2 el Barb. 2888. Iliuc bariim colledio unt
lectvoiiibusCerbeieusi et Fossate.isi ; eademque ex a iciorfs eas iia in suis codicibns distinctas inveuere,

alio vetustiori exemplo in=e:ia legimr lib. ti Confli- uti ea-d^m Cfcle-limis in aposiolicis scriniis separa-

ctus Amobii cum Serapione, quem Fev.irdcntius vul- Us repeiit. Ex his aulem llalicis collectionibus cum
gavit in appcudice Operum S. lrcnaelf Coloniac anno Coelestini tesiiinoiiio coiicinenltbus Baluaii senlentia
1596. Colleciio vero Addilioiitim Dionysii epislolam de dtiabus Damasi epistolis plurimum (oulirmalur.
ad Paulioum sejung la confessione lidei , ac si duo Id quoque probari posse videtur ex iis verhis epi-

essent documenta dislincta ; istam enim profert lil. siolae quae secuuda a Coelestino vocalur, fidem misi-

86, cum inscriplione, confessto (idei calholica, clc, ut uius, qoi ms confessio fidei ad ipsnm Paulinum airea
iii nostra collectione ; illam \eioiit.
88,cuni epigra- missa signilicaiur. P. Coustantius in monito ad episi.
plic liescriptuin Dnmasi pipcc ad petilum llieronijmi
:
5Damasi, num. 2, oppon t a tqnos c >dd. [tegium, .

al Paulinum. II.cc eadein ilstinetio invenitur in ve- Corheiensein el Dellovaceusem, qui diim epistol;e ad
lusiiore oullcilione qu;c exstai in duobus niss. Vat. Paulnum conessionem fldei subjiciunt, hunc tituluni
I3l2ei Uarb. '2858. Nam toufesshi fidei
^racmittnur epistolae ad Paulinum, et titraqtie distin-
m soluin eidem praeligunl Incipit papae Damasi urbis Romve nd
:

Paulinum episcopum Antiochence civitalis de capitul.s

ctis litulisdescnbitur, illa ui. 56, isia til. b7; verurn fidei contra Mucedonium, Eunomium, el Apotlinarein

etiam sub eodeni tit. 56 post confessionem fidei ad- hcerelicum; el ad caic-m confessionis fidei addunt :

«lilor ea emrfe«sio presbyterorum sttr diacoiiorum . Explicit confestio catholica quam subdidit Damas.is
Ecclesi.-e Conslanlinopolitanae quaj in pnesenli col-
' papa epistola snce ad Paulinum conlra Macedonium,
lecnone boc codemcapite legitur. Alioe vero colle- Eunomium el Apollinarem, hmrelicos. Al borum co-
ctiones snlam coufessionem lidei it » exhibeul, ut Ni- dicum auctorilas quae mss. exemplaribus duarum
,

r.eiuim symliolum eidem pr.iligatii. Ita coild. Luceu- niemoraiarum colleclionum elidtur haudquaquam .

sisetColb. "84, dcquibiisvid.itol. 10 (//!/'» aro/.i 85 R). comparanda vidrturcum testimonioCoelostini I, quod
lo msS.Codd.Vat. 1337 el 13^8, qui 11 diianca: collec- laiiiLns ijisius Damasi verbis fidem misimus pluriinmu
lionis nou nulla iutcr erunt, eo litulo «jtio profertur Ni- conlirmatur.
cAHiutn ceucilhim, hasc eadein contessio lidei posi syni-
b diim ipsiitsconciliisiue ulla (teculiari inscnplione su- e Ita Quesn. cum ms. Thuaneo, cui concinunt cs-
bjiclnr. In alia velustissima iol eclione ms. Vai. 1312 tera antiqua hnjtis colleclioins^-xemplaria : ubi voces
cwin Ni aen - Constaoiinopoliiaiio symbolo pariler
i formula filei subrogata ablativo casu accipienda?, re-
jiiiigiiiK.utividereesitom. IV Conc. Venetxeduionis, feruntur ad cam brevmrcm formulam in fine adje-
r.ol. 2064. Ilanc camdem confessioiicrn sine epislold ctam, cui Euiychiani ab haresi revertenles debebaut
ad Theodoretus Gnccc reddilam iuseruit
1'auliisHtn subscribere. Recentior codex Oxon., Formula fidei ab
lib. v Hist., cap. 11. Laudalnr eliam a Palribus Con- hmresi reverlenli, ubi foimula nominativi significat oi.e
cilii Chalcedonensis in alloculioue ad imperalorem ipsatn Damasi formulam indical.
Marcianuni tom. IV Conc. , eol. 1766. S. Cceleslinus
h Codd. Addilionuin Dton. , el per ipsum filium
I. in frjguieiilo scrmonis ijuod nob s oonsevavit Ar- meum. Ilolste ii editio, Per ipsum filium meum.
r>
c
,r CODEX CANOttUM ECCLIS. ET CONSTiTU TORUM S. SEDIS APOSTOL. c$'.;

ram, lux voluntaii et jttdicio oninia dcrelinquens; et A sialim ci ct humanas vilinrum adjuugimus passiones;
per Pelronium presliylerum breviler indicaveram nie it i et dfcntcs eum suscepisse cl hominis aniinam, et
iu articulo jam profecti«n's cjus aliqua ex parte com- sensum, non siatim dicimus eum et ccgitationum bu-
nioium. Unde ne aut iil»i scrnpulus resideret , » ct mauariim suhjacuisse pecca.o. Si quis autem dixcrit

Vflentes forsilan Ecclesix copulari 398 lua cautio Vcrbum pro humano sensu in Domini carne versa-
prolianda differret, fidem misimus non tam tibi qui tum, hunc caiholica Ecclesia analhemalizat, nec nou
ejns lidei communioni sociaris , quam bis qui in ca ei illos qni duos in Salvalorc filios confilenlur, id
subscribentes, libi, id est nnbis per le voluerint so- csi, alium anle incarnalionem, et alium post assum
eiari, dileclissime fraler. b Qu.ipropter si supmdiclus plionem carnis ex Virgine ; ei non cumdem Dei Fi-
lilius meus Viialis, et hi qui cum eo sunt, libi volue- lium et anle et poslea citnfitcnlur. Quicunqne d huic
primum debenl in ea exposilione lidei
rinl aggregari, epistulx subscriberc 400 voluerii, iia lamen ui in

subscribere qux apud Niexam pia Patrum voluntate ecclesiasticis e canonibus ,

quos optime i osti , et in

firmala est. Deinde quoniam nemo potest futuris vnl- Nicxna fide ante subscripseril, liunc debebis ahsquti
ncribus adhibcre mediciuam, ea c hxresis eradicanda aliqua nmbiguilate suscipere. Non quod hxc ipsa quai

est qux postea in Oriento dicitur pullulasse; id cst. no> scribimus non potueris f converleuiium susce-
conlitendus ipse Sapienlia, Sermo, Filius Dei, hunia- B ptioni proponcre, sed quod libi consensus nost r libc-

num suscepissc corpus, animam, sensum, id est, iu- rum in suscipiemlo tribuat cxcmplum.
legrum Adam ; et, nt expressius 399 dicam, lotum e Confessio fidei catliolica:,qvam papa Damasus misit
vcterem noslrum sine peccato homincin. Sicuti enim ad Paulinum Antiothennm epis.opum.
confitcntes eum humanum snscepisse corpns , non h Post concilium Nicxnum ,
qu«d in urbe Roma
conlirir.aiur. F rie Damasus missam antea fidem (tit Lihc sis Colhenina omittit prxmissam epistolam ;

in rehus ejusmodi secundis lilteris iterum

lieri solei) hanc epigraphen pra'figii
vcr;> Incipit de synodo :

ndjunxil, cl idcirco m aliquibus collectionibus, sicttt Nicamascripta papre Damasi ad Paulinum Antiochmas
ct in nostra, iisdem lilleris suhjecta, in aliis vero in- vrbis episcopum. Inchoat a symhnlo Nicxno quoil ,

scrta legitur. Unum t:intummodo huic opinioni de prolerturex versione aniiqua Romana, qu:>lis legitur
duplici Damasi epistola adversalur , quod simplrx in enislola Leonis 165. Solum conlra Macedoniano-
cnnfessio fidei nullam epistolx formam exltibel. Cnm rnm crrorem post voces et fsupple in) Spirilum san-
veio confessio iidei in aliquihus pervelustis eolleclio- ctum , hxc adjiriunlur nec facturam neqoe creatu-
: .

nibus , nec non a Theodoreto sine ulla epislola pro- ram , sed de substantiam (sic) Deitutis ; ac taudeiu
feratur , id argumenlo est eam distinciam fuisse a Nicxnum analtiematismtim inlegre descr bilur , u>i
prioribus lilteris, quibus missa, vel separatim anncxa videre est ex cod. Lucensi apud P. Domininun Mansi
fuii, <|uasque Cceleslinus a!> altera epislola separalas in Append. Conciliorum tomo II pag. 21. Dein siin*
invenit. Fiefi ergo potuit ul illa confessio sine litie- «-• alio litulo prxsens cnfessio fidei subneoiitur Post :

ris prioribus exscripta conservaretur, illx vero lil- hoc conciliu n Nicajnum, quod in urbe. P. Cuisiantius
lerx interciderew. lom. I epist. Riim. pontif., col. 510, nnt. », duos alios
Quesn. , aut volente* probando. Leclionem codices laudat Colbert. 1863 et 1868, qni Nicxnum
ar.lea vulgatam , ifuam cxteri codiccs approliant, fe- symbolum non absimiliter p r xmiltunt. Cod. 186S
vocavimus. Mox posl fidem vnlir. aule Que-n. ine- litinc lituluin cxliihet : Incipit fides apul Nicmam
runl nostram, ac dein habent nui nobis ejus, vcl ejus- conscripta ab episcopis 318 Credimus in unum Deum,
:

dem fidei eommunione. etc, ul in Nicano symbnlo quo toto descriplo :

b lii editione Lncx ms. Barherino, nec

ilnlstenii e sulxiitur : El quia postea liic crror inolevit , nt qui-
non in codd. Cnrbeiensi ct Fossalensi, hoc loco inse- dam ore sacrileno auderent diccre Spiritum sanctum
ritur professio fidei Posl Nicamum concilium, etc, fuctum csse, clc. Aller vero codex 18G3 sic lncipil :

p:iulo posi siibjiiienda. pars fidci de ea qua; apud Nicoram sciipla csl , «6 co
Prxcavetor ab Apullinaristarum hxrcsi, in cujus loco (Icrc ad cum tocum, id esl ail extrema Nicxnx
suspicionem Vitalis presbyter venerat : laiuen
<|iii liilei verba) ubi dcit , llos nnaihematizal cwtholica ct

posiea eamdem bxresim sccutiis , Apollinnristaiuui aposiolica Ecclcsia ; qu v fides cum synodo Nicana in
Anlinchix degenlium episcopus insiilntus fnil. hoc libro (l)amasi) scnpia esl. Tiim c cquiiur : Et post-
d Quesn. inseruit igitur ; delevimus cum aliis vul- ea qnia hic error inolevii, elc. , quidam ore sacrile-
galis noslrisque codd. tjo, ctc Horom codiciim auctorilale, nec non ex i>r;c-
* Cauones ecclesiaslicos a Nicxna fide distingtiit. cedenlibus ipsius Damasi verbis, quibus Nicxnx (idei
Sardicenses anlem canones. qni cum Nicxnis copu- j) subscripiidnem effln^ilat , dicendum cst euindem
lati, Ntc.Tnoriim nomine apud R unanam Ecclesiam pnnlificetn confcssioni (idci quam ad p3ulinum tnisii,
circumlerebantur, ut iu Tractatu probayimus pait. U Nici-nam fidem prxlixissn. Io cod. Vat. 1322, de quo
c. 1, hoc loco Damasus potissimum videiur respi- sermonem fecimus tom. II in Oiiservat. ad disscil. i'.
cere, cum unum ex his canonibus, qui translaliones huic confessioni fidei symboluin Nicauio-Constanti-
cpiscoporum pruhibel, in professione fidci mox suliji- nopoliianuin prxmissiim legilur. Hxc confcs«in :>pu<i
ricnda conlirmet. Vid. not. 18 (Infracol. 688 R). Mov Orienlales celebris; Grxce reddila proferiur a Tlicn
liolstenius cum editoribus Romauis , iit ecclesiastico* dorelo lib. v, c. II.
canones, qnot optime nosti,et in Nicanam fidem. Plures h Ita codd. Vind. et alii hujus cnlleciionis, quo*
quidem cndices habcnt in Niceenam fidem, at ntilli rn P. Cou-iant. u« laudat. Aptid Merl. et Crab., Post
ecclesiasticos canones. Deinapud Quesn., subscribai, rc- concilium Ntc&num tiliud in nrbe Homana poslea con-
fraganlibus vulg. nostrisque codd. PoMea pro debebis (jreqaliim est , tn quo catliolici epi copi add:derunt de
edit. Rom., liolst. cl Labli. habebis vclnescdit.Conc.
; Spiritu sanclo. Quia poslea is error , ctc. Sane lixc
cum qiiiliusdam mss., debeas : V.»t. 1542, debes. lectio magii pcrspicua est; sed ca non inveniiur n si
1
Edil. Rom. Holst. et Labb., converwrum. in codd. Ilisp. originis Galiicana*, el in lsidorianis,
* Ita ThuaTi. el Vind. enm mss. Barb et
c<>dd. in quibus, ui alibi monuimus, arliiirarix cmcndatin.
V;>l. 13i2, el Addilionum Dion. Solus Oxon., ltem nes IVequenler occurruut. Josielli codex a Laliheo
regula fidei sub eodem capilulo. In aliis diversa? ori- Ciiaius tom. II, col. 1061, Isidorianus cst. Quesncllus
ginis exemplaribus titulus aliter cffertur. Collectio hanc lectionem exbibuit Post Nicwnumconciliumin'
:
 .,

63 7 ATPEND.K Al> S. LEONIS MAGNi OPERA. CS8

cpiscnp s \ salum; cuni ip<e Filins sil vcilum Dei, et non prn
poslea cnngrcgnMm c i
4Q1 a caTi licis

addideruiit de Spirim sanclo; ci quia postea is anima raiioiial.iii cl inb-UigimTi in suo corpore lueritj

ore sacrilogo audereiil di- scd nostram, id est ralionabilem ci intelligibilem

orror inolevit, ul quid.iiii ,

cerc Spiritum saucium factum esse h per Filium ; sine pccoln animam susceperit aqnc sahavcril.

analhematizamus eos qni iion loia liberlate proclu- Anailieinatizamus eos <|ui Verbum Filium Dei exten-

mant « eum cum Patrc ei ftlio onias nolestatis esse sioie aut collectio.c r
a Palre separatuui et insul.-

aquc substAniia'.. Anatlieiiiali/.aiims qnoque eos qui s.ant vuin, ei fir.em hahiiuriim esseconlendn l. s Eos
Sabellii se.juuniu" enorcm, eumdem d dicentes esse quoqne qni de Ecc!c-iis ad Ecclesias migravernnl
Palrcm qnem Filium. Anathcmatizau usArium alque tandiu a cmmii in onc noslra babemus alienos q. an-

Eunomium, qui pari iiupieiate, licel sermone dissi- diu ad eas redicrint eiviiale? in quibus primum sunt
mili, Filium etSpirilom sancluin asscn.nl e.sse c crea- eoiislituli. Qund si alius, aiio transmigrante ,
in lo-

turas. Anailirmatizamu- Maccdotfanos, qui de Arii cum viveniis ordinatus est, tandiu vacel sacerdotii

Slirp^ve: icnles, i.on peffidiam mutavere, sed nomen. dignitite qni sinm deseruit civitatem, quandiu suc-
Aniibeniatizaiiius Photinum, qni Hebiouis bjeresiio cessorejus qniescat in Domino. Si quis non dixert
instaurans, Dominum Jesuni Christuni linimii.cx semper Patrem, scmper Filium semper Spirilum ,

Maria coiifilelur. Anatbentatizamtiseiisqni duos !ili>>s B sanctum h cssc anaibema sit. Si qnis non dixerit
;

asseriinl, unum anle saecula, et a'tcrum post assum- n.lumde Patre Filium, id csl, de divina substantia
ptionem camis ex Virgtne. Anathematraamns eos ipsias; analhema sit. l
Si quis non 403 dixerit

qui pro hominis aniina rallona' tli et intelligibili , Verbum Dei, Filiu n Dei Deum, sicut Dcum Paliem
402 dicuut Dei Verl.um iu humana carne ver- ejus, omnia posse, ct omnia nosse , ct Palri aequa-

urbe Roma poslea conqregali catholici episcopi addide- vuljraiisomnes nostri etCoustaniii codd.
runt de Sfirilu sancto. Qma posi.a error Ananis ino- « Sic codd. Vind., Vat. Lnccn. et alii plures apnd
leveral, ui quidmn, eic. N;im lia?c ex Uxouiensi co- Coiitaniiiim. Unus (,)"esn., Spiriium sanclum unius
ilice, an ex ingenio seripserit, iguoramus. Hic cerie cum Palre ei Filio polestaiis el substanlice.
nisus elucei bonnns inlrieatuni locum emmdare
d
Qnesn., dicemem. Vind. et Coust. mss. lecliouein
sludentis. Veteres aulem liliri iuagno consensu bal.eni praeliiliinu- eui <]rar-ca Tbeodoreli versio concinit.
,

b.Tcl liic errnT inolevit, nec inulio iserror Arianislri- M"X quem eiFilium in eodd. Luc. et nonnullis aliis.
builur. Quaed mexemplaria not. i (Snpra col. fi83 f ). Lectioncm retinninius exempiarinm nostra collectio-
landata lianc eonfesiiouem lideiadiesns Macedonium, nis. ciiin i|«ia Tbeadoretns concordal.
Eunomium il Apotlmareni missam iradiml. Coti. Val. e
Cod. Luc, crealum.
{342 ei duo alii apudCouslaniium.dum noslram lec- f
Mss. aliarum eolloctionnm addnnt pirliculam el,
lioiicni p a (erunl, pro a cailioliris cpis opis alia inier- quam mox delent an:e intubsiantivum. Solus Ouesn.
^ inserit ese anie separaium.
puneiMMie liabent on/io/iciepisc-pi. Libeniius recepis-
1

s Licet sequeniem pcriodum Qiiesnelliis invpnerU

Bemus leclioiicm duorum codd, Vall. 1537 et 1338, si
ad noslram culleclionem pertiuerenl. l'ost cancilium non s biiii in vut^atiS, verum cli un in cod. Tbuao.

Siccei um \n urbe RommcoKcUinm congrtgoiumesla ca- ei apnd Tbco loretum, mi lesitnr in ommlius noslris

tholicis cpi-icopis, et addidcrun; de Spirilu sancio, cic. codicibus; nibilooiious O\ooi>nse exemplar secutus,
Vciii.r auicm lectio profertur in mss. Lucensi et eamdem in margineui iuferiorem rejeciL P. Cou-
Colb. ,iu quibus Piicawiuni sTmbolnm huic confes- slanl.us, (|iii plnres aniiquos bbros conlulii , eam
sioni lidei prxmiuiiur , concinente etiam e«d. V»t. deesse no avit in unirn Cnlhertinn iliver-ac colieciio-
1512, qui svmlvolum Nicjrno-Coustantinopolitannm nis qui it episiola D.unasi carel. Quod si in inss.
prxliuil. Post hoc conciliuni Sicanmm, quod in nrbe l.-idor. pai iter boc loco o niltilnr , id arbiirio cjus

lioma concilium romjreylum est a ca>holicis episcopU, tnbuendum cst qui banc nartieolam separatim subji-
addiderunt de Spiii.'" sancto. El quia po>.tca hic error cicndam credidil sub boc litulo De sicerdoiibus :

inolevit, eic. Noial Quesncllus iu margiue Yulg ili it qui de

: Ecclesiis sh s ad nlias migrani. Ilsmc \ciO ouioes
;

Theodoreius tib. v, c. 11, luz< IkbJum kabmt ab initio : noslri libn li >c loco recipiunt, ac ioter cretcros cod.
Qnia posl con.ilium tHuinvm is ttrot inolcv l, eic. Val. Palat. 574. qui vrtustissimam Callicanain colle-
Theodorems sctlicet, ex quo volgata ejosdem v.imo cii nem cont uet simileiu Uorbacensi boe uiiicmu ,

II Concil. inserta est, col. 1061 , quavdam cx- rdii decretuni ex bac Damasi epistofa reciiai cum litulu .

t.

verba proetermiitend.i rrednlil. Auctoriiiii S. Damasi ad l'uu inuin. Ilic pon i ex, qnj
» D'io co.ld. laudaii Val. 1537 el 1338 n ad ide- cum Paultno Aniioclieno i-ommnniealiat, hoc decre-
.

runt. Benrkua Valesins in n n> ad lib. v Tbcodoreti, D liiin insernil advcrsus Meleium, qui e Sebasiciu
c. 11, banc addiiumem Eactain putal
in Itoiuano con- Ecrlesia ad A.iliocbenam iransieral. Corrciint Imc
.•i io sub S. Slveslro. Ai quae p=»sl Kicasnnin de decreium ciini Sardicensi can. 1. Leriioi.em ex no-

Spiriiu s»nc!o Romafi gest:i fnere,

Vigilius Damaso slrisrwid. exbiluii u>. Q:ie-ne|lns aulcm sic : Eo$
iribuit in priori constilttW n. *-b\ aulrra aildiiio lla*c amem qui ab Fcdesiis ad Eccleoktt tnigrav:rinl, lan-
svmboli no» in ei syuodo m qua b.i c fidei confessio diu a nvslra cumniunione aiems hahemus, doncc al
scripia luit, sed in auicriori f .ci videlur, ul indic.it i eas rrd erinl civtlntes in quibus primitus sunt constituii.
verimin addiderunt, qr.od pra -leuM nou decretnm de Quod fi quis alius alio iransmigranie , elc. , donet
Spiriiu sani to separ lum a symbolo, sed symboli succes>or, clc.
addilameutnoi s>gn iieai. puodnaw vero
proj.rius i>
il:i nosiri codd. Vind. , Vat. 1522 cl Lncen.
fiier.l boc addiiamenium , ex ci lleclione Lucensi et ciini liibus mss. Coustanlii. In Vai. i342 cmu
Co^beriina eu licet : ubi in svmbolo Nici no, Merlino cl Crabbo desideratur esse. Ilolsienius iuui
ul not. 10 (Supra col. 685 s) nbsei vavimus , post collectionc Corb., fuisse et esse. Solus Quesn., exsti-
voces Spiriium sanctum lnvc ojecia lcgtintur, non
el tisse.

factn am, neaue cfeoJnram, sed dc subslamia Dcitalis,

'
Cod. Luc. cnm vulgala Theodoreii vcrsionc : .Si

ijikc MacetMuiatium rrrorem subTermni. quis non diTcril verutn Deum Filium,sicut Deum vermn
b Cod. Oxon. delel pir Fitiv.m. Mox post analhe- Patrem ejus. Ideni in Vat. 1522, nisi quod pro verum
viatizamus Qnesn. addidil inqmunt : ignoranl cum utrobique niendosc legiiur cer6«Hi.
 : .

C39 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM 5. SEDIS ATOSTOL. 090

lcui; a i: ilifina sit. Si quis dixeiit quod in carne A nou dixerit Spiritnm sanctum adorandmn ab onuti
conslitutus Filius Dei cum essel in terra, " in coelis creatura, sieut Filiuin ct Palrcm; analhema sit. Si

cmn Palre non crat; analliema sit. Si quis dixerit quisde Paire et Filio bene senserit, de Spiritu aulem
quod i:i passione crucis dolorem b suslinebal FiSius sancto h lon recte habuerit, hjpielicus est : quod
Dei Peus, et non caro cum anima ,
quam iudueiat omncs h.crctici de Filio Dci et dcSpiritn sanclo malc
forntam servi ,
quam sibi acceperat, sicut ait Scri- scniienies, inJudxorum atque Genlilium perlidia
ptura; analhema sil. c Si quis n<>n dixeri: quod in inveniunlur. Qu d si quis partialur, Deum Palrcm '

tarne quam assumpsit sedet ad dexteram Palris, in diccns, el Deuin Filiiun ejus, et Deum Spiritum san>
qu i
veniurus est judicare vivos et mortuos ; anatl c»a cuim, Deos dici.ct non Deum propter uuam diviui-
sil. Si qnis non dixcril Spirilum sanctum d Palre : latem ct potcutiam quam credimus esse et scimii:
,

esse vere ac proprie, d sicul Filium de divina sub- Patris, ct Fili el Spr lus sancii,
, subtrahen^ Fi- i

stanlia, el Deuin verum; an-itliema sit. Si quis non lium aut Spirilum sanclnm, soluin existimct Deuu
dixerit omnia posse Spirtuni sancluin, omnia nos^e, Patrein diei aul crcdi iiuiiui Deum ; analhcma sil.

<t ubique cse, sicul Palrem et Fnium; z-ialhema k

Nomen cnim Droiiun el angelis et sanctis oinnibus
sit. Si quis dixerit Spirilum sanctum factiiram, aut a Deo est imposituin el don luin. Dc Palre aulem,
rer Filiuin factum; anatliema sit. Si quis nou dixe- B et Filio, et Spirilu sanclo, proplerunam el acqualcm
rit omnia per Filium e et Spiritum sanctuni Patrem divinitatem , non iiomen Deorum , sed Dei nobis
fecisse, id est, visibilia et invisibilia; anathcina sit. ostcndiiur alque indicatur ; ul credamus quia in Pati e,

Si qui-. non dixerii Palris, et Fdii, el Spiiitus sancli 405 cl Filio, el Spirilu sancto, solum baptizamur,
uiiam Dcitatem ,
polestatem , majestatein ,
f
polen- et non in archangelorum nominibus l
et angelorum,
liam, uuam gloriam dominationem, unum rcgnum
, quomodo hxrelici aut Judaci aut eiiam Geutilcs de-
atqueunam 4Q4 v0 '" n,a(emac veritatcm ; analbema menles. Ilycc ergo est salus Chrblianorum, ul cre-
sit. Si qii s ;
noii dixerit veras tres personas Patris, denles Trinilali , id esl, Pairi, ei Filio, et Spiritui
et Fil i, el Spiritus sancli, a:quales, semper viventes, sancio, rc
in eam veram solnnque unam Divinitatein
omnia conliucntes visibilia el invisibilia, omnia po- et potenliam , majeslatem et substanliam " ejus.lcm,
tentes, omnia judicautes, omnia viviGcanlcs, omnia ha:c sine dubio credamus.
facientes, e omnia salvantes; anallicma sit. Si quis ° Ego ille Constantinopolitana? Ecclesiae diaconus

a Sic mss. Vind., Lucen. et Vat.. 1322, cum Cou- 630, 1340,1341, 1542, et Val. Pnlai. 575, pralulit
frl.intio. Apnd Quesn., non essit in coelo cum Patre, patialur. At parlialur non solum habent codd. bujus
analhema sit. collectionis, veriun eliam vcius Corb. Lticen. , ncc
b Cod. Lucen. , semiebat; el mox cum HoMenio, non illud exemplar quod Tlieodorctiis Gr.ece reddi-
quam induerat forma servi. Coust. cum nis. Corb., dit. Ilolstenius legit ipurlialur Divinitatem, singillatim
quia induerat formam M-lios vulg. Concil. ex
servi . Deum Patrem. Licet vero cum scquentilius uielius
Theodorelo ,
guum induerat in forma scrvi. Lcctio- G cohgereat palialur Deosdici; nostra; tamen col
m-in codicis Vind. biijus cullectioiiis ct Vat. l"42,et lectiouis leclionem aliis anliqnissiniis mss. (irmatam
quinque anliquorui» Cnus'an:ii reccpiiuiis. Quesncl- exptingere noluimus. Vat. 13i"2, clsi liaheal paiia-
lus qiiiluisilain vocihus omissis : quam induerat , cl tur, postea tninen pra-fcrt Deos dicit. Cnd. Luc, Deoa
(ormamservi sibi acceperat, auahcma sit. dicere.
c Vulgata versio Theodoreli Conc is inserta nddil I C'dd. Thuan. ct Vat. I3i2 addunt Dcum, qua:
)

Si quis non dixeril exauciatiim carne Dci Filium, et vox abundare videtur. Ilolsicnus, Dcum verum.
carnt moitem gustasse, fui>seque primogenilum ex mor- Epiphanins e\ Theodorelo, Deum unum ; qui cum
tuis, qualenus vita est vivificus Deus ; unath rna sit. non adjecerit iu tribus personis, voces Grascae apud
Ilunc vero analhemalismum nulli n^stri, ne^ue Cou- Theodoreliiin i-j tr,inh virocrTtzo-itrtv adilitiliac videnliii
siautii ctidd. Latini diversarum colleciiomim <xhi- Mss. Lne. cl Vai. 1342 cuin Coust., iublraheus au-
beni. Immo idcm Fpiphanius Scbolasiicns qui boc , ti-m Filium ani Sptritum saiictum, i'.a solum exislimet
dociimcnlum ex Tiieodoreto Latine rcddiilt lib. ix csse Deum Palr tn, dici aul credi , et<\
Tripartiia? c. 10, btinc anaiheinalismum omillens,
,
k Seqiieutia usque ad gentiles demenles desunl in
ipsuin in suo Thendorcti Graeco codice no,n invenisse ms. OX"ii. Pu>t auathema bit, in iuss. Vind.. Lttc el
signilicat quod imiicio esse potest eumdeui anatlie-
: Vat. 1342, inlrusa icgunlur h:vc : Omnibus , immo
tnalisnium in aliis Graecis Thendorcti exemplaribus Judwis, quod ; et scquiliUur nomen Deorum in angelis.
post' riori nddilamento es^e depulandum. Voces a beo adjcciinus cx omiiibus noslris et Cousl.
Cod. Vat. I3i2, sicut Filius Dei; Cou>t., sicut
(1
codicibus, suffragante tiam Tlicodoreii Graca ver- i

Filins. Mox vulg. versio ex 'Ihcodoreto, et Deum £) sionc.

Dei Verbum. 1
Codd. Liicen. ct Yal. 1542, cum Cousf., aut an-
e
Vulg. versio Tbcod. addil posiea incarnalum. In getorum; ac <lein posl drmenUs addiiul faciunt.
Gr;eco Theodoreli decst postea, et solum legilur roy m Coustanlius legenduiii credit in ea. Posteuius,
cy.py.teQivzQ;ipiod nomcn c.nm ignorct inleipret :ilio
: Theodorelti sulTragante, et baptixati in eam.
Epiphanii, nec in »11. i ins. Lalinn qu ppiam aquiva- n Voces ejusdem hatc , a (juesnello nmissas inse-
lens lcgatur, addililium agnoscilur, ut Coustaniius rtiimus ex uiss. Vind., Lucen., Vat. 15i2. el duobus
aniiiiadveilil. antiquis P. Cuustanlii. lUdsteniusrelinci cjusdem sine.
f
V' ccs potcnliam, unam adjecimus e\ mss. Viinl., tuvc; vetus Corb. hwc hahet sine ejusdem. Cntist. cum
Thiian., Lncen., V.u. 15i'2, aliisque Couslanlii. rod. Cid ». praeliilil mmdem sine dubio cicdamus, ut
1

Codd. Lucen., Corb. eldun Colbert. , cum Ilol-

i> wternnm altingere mereainur ad vitam.
stenio et Coustamio, omnia quw sunt suhanda sal- Que ii. huic forinuUc fidei praflxit litulum : Huc
vant s. auteni scriptira recipialur ab harcsi reniens. quem
b Cod. Oxnn. hahet lanium n-n recte analhema ilelcviiniis cuiii optinio cod. Vind. hiijus colleclionis.
,

til Dcum Palrem, el Dcum Filium, elc.

Si qnis dicat Dua: al a: collccl ones vclislrc hanc eanidein furmu-
Coustamius cum tribus suis mss. el nosiris VaJt. iaiii exliibei'1, aliera uxempli Vat. 1342 post praecc-
1
631 APPENDIX AD S. LLONIS MAGNI OPEtU. 692

vel prcsbyter hac scriptura, quam manu mea per- A aposlolicne sedis moderamine conveni-nur, sic cano-
-cripsi, profiieor me de Incarnaiione Domini nosiri num palernorum decrcta librare, cl retro praes iliini

Je>u Chrisli eam fidem lenere qunm * sacrosancta decessorumque nostrorum proecepla metiri, ut qus
kvnodus Nicaena, el venerandum Chalcedonense con- praesenlium necessilas tempomm '
ie, arandis Kc-
<i iuin evnngelica et apostolica aucioritate firroarvnt, clesiis relaxanda deposcit, adhibita consideratione
• i quam hentissiini papx Lconis epistola ad sanclac diligenti, quanlum poiest fieri, lempcremus; quo
nieinoriic Flaviauum Constantinopolitnnx urbis epi- nec in totum formam vidcamur veterum exccdere
.•cnpum d.na pr.xdicatione lucidissimoe veritntis ex- regularum , et repnrandis militke clericalis officiis,
posuil ; Nestm ium vero et Euiychem cum dogmali- e quae pcr diversas Italiae partes iia belli famisqne
bus et seciatoribus suis aetcrno anathematc dignos consumpsil incursin, ut in muliis Ecclesiis, sicul fra-
csse pronuntio. tris et coepiscopi nosiri Joannis Ravennatis Ecclesiae
« CAPITULUM LVI. sacerdotis frequenti relatioue comperimus, usque-
Eutebii episcopi Mediolanensit epistola ad Leonem quaque deficienle servitio h ministrorum, nisi remit-
papam. tendo paulisper ecclesiaslicis promotionibus anti-
Domino sancto et heatissimo Patri Leori Eusebils. quitus inlervalla prxfixa , remaneant (sine quibus
Reversis Domino annuente fratribus uostris quos I> adminislrari '
nequeunt) sncris ordinibus Eccle-ioc
ad Orienlem, etc. lnleqra ezhibetur epist. 97, foi». I. fimditiis desiiluia* ; atque in plurimis locis per ino-

406 CAPITULUM LVII. piniu competemis auxilii 408 salutare subsidium

t\pislola Iiavennii aliorumque episcoporum Gallorum redimendnrum desit animarum, nosque magnn realu,
ad Leonem papam. si tanlo coarctanle periculo non aliquatenus i con-

Domino vere sanclo inerito in Chrislo beatissimo et

sulamus, innecli. Priscis igitur pro sui reverentia
apostolico honore venerando papae Leom Raves- manentibus conslilulis, qune nbi nulla vel rerum vcl
mus, Rlsticus, etc. temporum pcrurget angustia, rcgulnriler convenit
Pcrlata ad nos epistola beatitudinis vestrae, elc., k custodiri, eatenus Ecclesiis, quae vcl cunctis snnt
uii liabeliir ep. 99, tom. I. privatse minislris, vel sufficienlibus usque adeo di.--po-

407 CAPITULUM LVIII. liatpc scrviliis, ul plebibns ad se pertineulibtis divina

e Constitula sancti Gelam papx. mtincra supplere non valeant, tam inslituendi quam
d Dileclissimis fratribus univeisis episcopis Gelasics. promovendi clericalis l
officii sic spatia dispensnn.la
e
Necess:iria rerum disputaiioue constringimur, et concedimus.

ilentem fiilei confessionem, altera in Vallic. A. 5 C in"capita 12 vel 28, alixque vnriantes peculinres
Addiliniium Dinnysii, n. 125; elutraqnehunc tiiiilnm hos collectores ex aliis foutibus ebibisse signilicani.
prxferl Confessio presbulerorum seu diuconorum Ec-
:
d Mss. trium colleclionum Val. Reginne, Lucco.

dcsioe Con- imlinopoliiauce. llaec autem formula est et Vai. 1342, hanc inscriplionem prnefertint: Gelasins
«ontractior illa quae antea exhiheiur c. 53, in fine; episcopus univertis episeopis per unamquamque protfin-
arnque ex S. Leonis mente senptim, cnm de reci- ciam conslilutis. Codd. Dion., Hisp. et l^id., Gelat ut
piendisConsiantinopolilanis clericis Eutychi moe hae- fralribus universit epitcopis per Lucaniam, et Brutios,
rcseos susrecus ageretur, conjerimus nol. 9 in ep. et Siciliam constitutis. Similis inscriptinmun variotas

Ib3, toin. I, Cnl. 1343 (Cot. 1147, n. 8 nost. e.dit.). qiinque aliorum pomificum epistnbs uonnun-
in aliis
Ouesnellus sic inilium dedit Ego ille itlius Eccletice
: nuam exhibetur, ut videre
in diversis colleciinnibus
vresbuler, vd diaconus luic scriplura. Nostios codd. esl inlcr cjeteras in Leonis ep. 7, qua; in codd. Diun.
fies Vind., Val. et Vallic, ncc non Thuaneum ipsius aliisque ex Dionysio profcctis dala tradilur univeisis
tjuesnelli secuti sumtis. episco;iis' per Italiam conslitulis. At io dmibus aliis
* Sic iidem tres noslri codd. Apud Quesn., sancta. co|i. Corb. el nostrae colleciionis legitnr T univertt
b Ordinem prxslantiorum codiciim Vind. aeThuan. episcopis per diversas provinciat constitulis. Id ex eo
revocaviinus : Qucsnellns receniioris ms. Oxoniensis profectum videtur, qm>d hiijusoiodi eiistolne primuiu
ordinem secutus hoc capile 56 descripseral epistolam ad certas provincins a Romanis poiilificibus directne,
Cyrilli ad Nestorium, (jiiaui cum niemoratis codici- ostca vero pcr barum provinciarum episcnpos vici-
I

l»,is cxhibebimus cap. 66. Idcm auiem codex Oxon. nioribus commnnicatne fueiinl; et sicsubinde in alias
hanc epislulain una cum cceleris Leoniuis aulca dc- p. alque alias provincias tmnsierint, ita ut univertit
hcripseral. cyiscopit per unamquamque provinciam tradilae dici
c Hcec Gelasii constitulio, iuqu t Quesnelliis, hubetur |mi uerint. Confer nnnot. 2 ad Quesnelli notas in cp. 4
Thuaneo; deest vero m Oxoniensi : cujns
in solo codice S. Linnis, tnrn. II.
poslremi ordo , quem jam ab inilio teuendum nobis e Melius apiid Dion., dispensatione. Val. Reg. et

proposuimus , ne hic inleri umperelur, con tituiionem Isid.

.Uam sine capituli tilulo vel numero insercndam cura- f
Aliae collccl., restaurandis.
vimus. De eadem lioc adliuc monco, non mihi videri ex 6 ha cnin Dion. meliores codd., exigente elinm con-
iodetn fonle. Uaustam essc ex quo c&tcra' hujus codic s texlu. Apud Qucsn., qua. Mox Val. 1342, consmnpic-
partes. In pturibus enim inemcndata, sectioque decre- rat. Vat vRcg., contumpserit.
torum miuus commoda. Licel autem hnee lonstitulio h AL, minisleriorum.
dcsit in ms. Oxon., qui in aliis ininus exactus est; 1
Quesn. cum vulg. Concil., nequeant. Nosiros codd.
.ontiiietur vcro non solum in cod. Tbuan., verum sectiti snmus.
t-liam in duobus Vindebonensibus, ac in Uberlino, i Vulg. Conc. pro contulamus habent videamur. Ma-
:>liis|ue hiijus collectionis : unde ad ipsam colleclio- gis pl.icerel ntruinque rc ipTc, iia ul po>t consulamus
ncin peitiuere nihil dtibii est Conlinetitr praeterea scriberetur ride.nnur htnecti.
k AL, custodirc ; el dein, « quequaquc adso.
iu aliis colleclionibus Val. Regiiii' 19''7, Lucensi 88,
Colbertina 784, Vat. I34i, Barb. 2888 Dion., Ilisp. 1
Vulg. Conc. cuin Vat. 1312, ac Vat. Ilisp. et Isid.,
et IsiJ., in quibus alia decretorum sectio, uiinirum obtequii.
 .

695 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUU S. SEDIS APOSTOL. f9*

I. De ordine monacliorum, A e>t, dislare CfltlvenU inler pcrsonam divino cullui

dedilam, et de laicorum conversalione venicnlein.

Ul si quis eliam de religioso proposiio ct disci-
Qtiae tamen eatenus iodiilgenda credidimus, ul 6 illis
plinis monaslerialibus eruditns ad clericale " muuus
Ecclesiis quibus infe-tatione bellorum vel nulla peni*
:<ccedit, imprimis ejus vila pr.Tlei itis acta temporibus
tus, vel exigua remanserunt ministeria, renoveniw ;
inquiralur; vel si nullo gravi facinore probatur in-
qnaieniis his Deo propitio reslilulis, in ecclesiasticis
fectus, si secundam non habuit fortassis uxorem, nec
gradibus subrogandis canonum p:iternorum velus for-
a inarilo relictam sorlitus ostenditnr, si pceniienliam
ma servelur, nec contra eos ulla ratione praBvaleat,
publicam fortassis non gessit, nec ulla corporis parle.
quod pro accidentis defeclus remedin providetur,
apparet viliaius; h si scrvilis aut originariac non cst
non adversus scila majorum nova lege h proponitur.
eonditionis obnoxius, si curiae jam prohahir nexibus
:ibsolutus; si assecutus est litleras, sine quihus vix
410 Cocteris Ecclesiis ab hac occasione cessantibus,
quas non simili clade vasiatas ' cognoscilis, prisii-
furtassis c osliarium possil implere; nl si his omuibus
narn faciendis ordinaiionibtis convenil tenere senten-
qune sunt pradicta fulcitur, conlinuo leclor, vel no-
liam. Quo magis hac opporiunitate cominonili obser-
larius, aul certe defensor effectus, post 409 tres vantiam reverendorum canonum propensius i diliga.
ntensos existat acolyihus, maxime si huic ar-ins etiatn
fuffragatur; sexto mense subdiaconi nomen
B mus; singulorum graduum conscientias adinonentes
accipiat;
ne ad illicitos prorumpere molianuir excessus ,
k nec
ao. si modestae conversationis honesta3qne voluutatis
fas esse coufldat quisque pontificum bigamos, am
exisiit, nono mense sil diaconus, completoqtie antiu
coujugia sortientes ab aliis derelicta, seu quoslibet.
presbyter : cui tamen quod annorum fuerant intersti-
post pcenitentiam, vel sine lilteris, vel corpore vit a-
lia collatura, sancti propositi spontc suscepta docea-
tos vel conditionarios, aut curiae publicarumque
iur praestitisse devotio.
rerum nexibus implicaios, aut passim nulla letnporis
II. De lakis.
congruentis exspectaiione discussos, divinis servitu-
Si vero de laicis quispiam 4 ccclesiaslicis esl ag- ros applicare mysieriis.
gregandus offlciis, lanto sollicitius in singulis qnae 1
De dedicandis
III. basilicis.
superius comprehensa sunl, hujusmodi decet exami-
Ne qni pro suo libitu jura studeant aliena perv: -
iari personam, quanio iuler muudanam religiosam-
dere, absque sedis apostolicae justa dispositione man.
que viiam constate-se discriininis; quia utique *con-
dante, basilicas noviter instiliitas non petifres ex morc
venienlia Ecclesiae miuisteria reparanda sunt, non
praeoeptionibus dedicare non audeant; et non am-
inconvcnientiijiis meritis ingercndi; lantoque magis
biant m sibimet vindicarc clcricos potestatis alici ae.
quod sacris aptum possit esse serviliis, in n
eorum C
quaerenduui est inslitutis, quanio de lempore quo IV. De baptizandis.

fuerani assequenda deccrpitur : ut morum babere Dapiizandis consignandisquc fidelibus pretia niilla

doceatur hoc prohitas ,

quod prolixior consuetudo prxflgant, nec illationibus quibuslibel impostis exa-
non conlnlil : ne per occasionem supplendae penurine gitare cupiant renascentes ;
quoniam quod gratis u ac.

clericalis, vitia poiitis divinis cultibus inlulisse, non cipimus, gratis dare mandamur. Etideonihil prorsus
legitime familiae computemur compendia procurasse. exigere moliantur, qtiovel paupertate cogente deter-
Quormn proniotionibus, ' super auni metas sex men- riti, vel indignatione revocali, redemptionis suon
scs nihilominus praerogamus; quoniam, sicut dictum causas aJire despiciant, ccrtum habentes quod <|tii

* Ita ms. Vind. cum aliis nmnihus coll. Solus imm et vulgaiorum lectionem conlextu cxigente pr.n-
Que.smllus, onus. Post pauca, aliquae mss. coliectio- lulimtis.
nes ilelenl vel. 1
Vind cum vulg. Conc, delet cognoscitis. Mox
h Al. , si servili aut originaria; non est condiiioni Quosn.. factis; Vind., facienlibus. Melius Vat. I3t2
obnoxius. ct Vat. Heg., cuni Dion. Hisp. el Is d., faciendis. ;

r ita eliam Vat., Misp. ac Isid. Vulg. cum Dion., i Vat. Heg., Dion. cl vulg. Conc, delegamus.
imptere minislerium. Vat. 1342 pariler
ostinrii possit D t In ood. \ind. prima manu legehatur : ne forsitan
adJit muvsterium. Vat. Reg. 1997, osliarius possit esse confidat quisque pontificum bigamus aul conjugia
implere minittirium. sorticns. Hinc forte prodiil eiiiend;il°ioquamQiiesuel-
a Vind., ad ccclesiaslici ...
officiis. Apud Qnesn. lus rccepit : ne forsitan sint quique pontificum bigami
emendatiim ad ecciesiasticum ... ojficit m. Ad aliarnru atque conjugia sonientes. Al non ue ponlilicilms, se»l
colleclioiuimleciionemtextiimcorrigereriia<»ispl3Cuit. de laicis otdinandis hoccapite ;>fiilur. Porro in Viiul.
« Vocem convenieilt a antiqua manu addilain in ms. secunda antiqia manu pro ne fo r sitan correetum fuit
Vind., siiffragantihus aliis mss. el eJilis col'ectioni- necfas; qiMin lecliouem tlum ;ilix* m«s. colleotiones
hus, reoepimus. Mox prO ingerendi vulg. Coucii. ha- et vu'gal« approbant, reliquum textum ex iisdem
heni ingerenda. emendiivimus.
t Cod. Vintl. mendose, snper anni a?tas. Vat. 1312, 1
Cotlex Vat. 15-42, qui liane constiiutionem in
tuper an ma aias. Vat. Reg , super enim cetam. Verani duodecim capila dividit, hic sigual cjp. 1, cum li-
lectionem suppediiaut mss. Dion., Ilisp., el Is. Apud tttlo :In dcdicalioue basil cw.
Quesn., si permitlit crlas. Dein, pro prarogamus, alao m Vulg. adillint episcopi.
subiogamus.
inlle.et., n lidem vulg, oum V;ii. Hi g;., accepimut. Deiu i:ij

Voc.em iltit ex nostris codd. et aliis vulg. adje-

« mss. Vat. Reg. ei alio Vat. 1342, riiin Dion,, Hisp.
Cimus. el IsiJ., niltil a prcedUtis prorius. Post pauca idem
h Aptid Quem., proponun!ur: Aliarum coilectio- Vat. HCj*,.. causat adhibcre deipic.anl-
 ; ;

695 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OrERA. G06

prohibita deprchensi fuerint admUisse, velcommissa A etiani illa qux pro alicujus uuulatis forlasse com-
non polius sua sponte cot rexcrint, periculum subituri pendio videaulur laxnnda >
cedamus; cumque contra
proprii sint honoris. salutarium revereniiam regularum cupiamus temere

411 V. De presbyteris. nihil liccre, et cum sedes aposlolica j super bis oni-
Nec minus eliam pesbytcros ollra suum modum nibus favenle Dnmino, <\-x palernis canonibus sunl
lendere prohibemus, mc episcopali fasiigio debita prxfinita, pio devoloque studeal tenere proposito;
sihimet aud;icter assumere : non couficiendi chris- satis indignum est quemquam vel ponlificuni vel or-
malis, non cons gnatonis ponlificalis b adhibendx dinum subsequentium banc observanliam refulare,
sibimet arripere fjculiaiem; non prxsenle quolibet quam beati Petri sedem et sequi videat el docere;
antisliie. nisi fortasse jubeantur, c vel oralionis, vel satisque conveniens sit ut lotnm corpus Ecclesix in
actionis sacrx suppelere sibi prxsumanl esse licen- hac k sibi observaiione conc>rdet, quam illic vigere
tiam; neque sub ejus aspeclu, nisi jubeanlur, aut conspicial, ubiDominus Ecclesix lolius posuil prin-
sedere pra?sumanl, aut veneranda traciare mysteria; cipalum. Dicente aulem Scriplura Ordinale in me :

nec sibimet meminerint ulla ralione concedi sine charitutem (Cant. n, 4); ilem : Omnia cum ordine
summo pontifice subdiaconum vel acoljihum jus ha- fiant (I Cor. xiv, 40) ; alque ilerum Psalmista prxdi-
bere faciendi ; nec prorsus addubitent, si quid<J,uam B cante : Circumdate Sion el complectimini eam, narrate
ad episcopale ministerium specialiier pertinens suo in turribus eju% ; ponite corda vestra in virtule ejus
motu pulaverinl exscqtiendum, d coniinuo se presby- et distribuite gradus ejus, ut enarreiis m in progenie ul-

terii dignitate el sacra communionc privari. Quod tera : quia liic est Dens noster in alernum, el ipse regl
tieri nccesse est, censemus, si e eorum prxsule re- nos in scecula (l'sal. xlvii, 13) : hic procul duhio,
ferenle hujusmodi fucrit prxvaricaiio comprobata qui in ccclesiasticarum narratur alliludine dignita-
ncc ipso eoruin epistopo f
a culpa cohibente el ad tum, et in cujus virlute bonis operibus corda p*oneuda
ultionem vocaturo, si immoderata facientem dissi- sunt, gradibus utiquedislribiilis, ennctis Deus nosier
mulaverit vindicare. et rector populis prxdicandus est Chrislianis; ubi
8 ! . De diaconibus. nemo sibimel aliquid xslimel imminutum, cum el

Diaconos quoque pro> riam couslituimus servare de uniuscujusque gradus perfectione nihil dcperit,

mensuram, nec ulira tenorem paternis canonibus de- el convenienter relinendoquod ccelesli dispcnsatione
piitatum quippiam lentare permiltimus; niliileorum collalum est, pariler nobis et cognoscibiem Deum
penilus suo minislerioapplicarequx primis ordiuibus lieri et tribuil esse rectorem. Nam etsi quid indulge-
D
proprie decrevit aniiquilas, et absque ejiiscopo vel (ur de (emporum quantitale, moribus a^gregala
presbylero bapliznre non audeant, nisi pr.cdietis for- Q strenuilale pensatur, si vitae jam.proposit > conline-
lasse officiis longius eonefilulis, necessitas extrema tur, quod protelala ftierat xtale curandum, dummoda
compellat, quod et laicis Chrislianis facere plerum- illa 413 dissimulata nullatenus surripiant, quorum
que conceditur ; non in presbyterio residere, h ubi qnodlibet inesse claruerit, merito cleriealilms in-
divina celebranlur, vel ecclesiasticus liabetur quicun- fulis reprobabilein constat esse ptrsomm. Elsi illa

<l*ie iractalus. Sacri coiporis 412 prxrogationem p uonnunquam sinenda sunt qu p, si cxlerorum constt t

sub conspectu pontificis sive presbyleri, nisi his ab- integritas, sola nocere non valcant; illa lamen snnt
sentibus, jus non habeanl exercendi. Cum enim de- magnopere prxcavenda qux recipi sine manifesla
i reta venerabilium sanclionum nos quoque raagno- decoloratione non possunl; ac si ea ipsa qux nullo

pere custodire nilamur, ac sine eorum dispendio detrimento aliquoties indulgenda creduntur, -vel re-

• ln Vat. 2. ciim tilulo : Ne presbu-

1342 est cap. h
Alixcollect. mss. et edit:r, cimdiv na. ;

ilbeUmtindicare.
teri sibivslint Vulg. Rom. el Dion., credamus. Edilio Mopunliua,
i

b Vind,, adkibente : inendose. flinc orta videlur dicamus. Mox ii>!em vulgali cuni aliis colleclionibus,
vmend iio a Quesnello recepta adliibere, nec sibimet cumt7i*e »o6is con.ra salutarium.
arripere ilticilamfaculuitrtn. Aliarum colleclionum i Vulg. coneil., suptrior h':s. Dein pr> prwfinita,
Vat. 1342, Dion., Ilisp. el Isid., letiio vcram emen- alix m?s. coll. cum vulg., prosfixa.
«lationem suggessii. Ilx omms ciini Vmd. ignoranl D k Al., sibimet.
tllkitam. Auctoritals vptu<liorum c.nd.l. Vind., Vat. P.eg.,
1

c Quesn. inscruiut, refraganlinns omnibus noslns alius Vat. 1542 ac Dion. Jiislelli, addidimus aulcm,
inss. et codicilms. EjiI. Conc. pro suppetcre
vulg. ac iilcirco iuler;>uociionein inulavimus.
habet supplenda'. '" F.diti Conc, i» progenies alieras. Mo\ rcgit t\
d Itlem Quesn. acoidil sin alias : quas voces a rou- antiqnioribos niss. colleclionibus Yind. el Val. 1542
icxtus sciitenlia exclusas auciorilale aliarum collc- fcripsimus. Al.. rsget.
clioi.tim expunximus. u Duo cod.l. Vinil. ei Val. 4342, agqrvgali, et stre-

Codices de presbyteris nunc plurali, nur.c sin- nuiiale. Qticsn. 'iunV.it.Hisp. el lsid. ajgregala,
guiari ntimero loqmintur. Sicut aulem antecerfeotia el strenuilae. V:.t. Reg., aggregari, et sirenuitate.
<il> cohxreniiain plnrali numeroelaia fuerutit, ita liic Melior visa est leeiio Dion. Jusi. el vulg. Concilinruni.
et postea eorum pro ejus cum vulg. sci ibcnduiii fttit. Dein ili his vulg. Conc, surrepant pro turripiant.
M»x, pio refereme, alias, deferente. ° Val. 1512 et Val. Rcg., i»i se. Vulg., si inets*.
1 Meliu. in vu!g.,
a culpa conniveMice el ullione ra- Postea pro consiat alia: colleciioues niss. el vulg.,
ra'uro. Dein, pni tindicare cod. Vat. Ueg. Iiabel in- convincat.
i.sure, Vind. cuni umnibns aliis mss. et vulg. colle»
p lia
e ln Vat. 1312 esl e. 3, ruin cod m titulo. ctionibus. Solus Qucsn., nunquam; miuus lecie.
 ;;

03T CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITIJTORUM S. SEDIS APOSTOL. GCS

runi lemporumve cogit inluitus, vel acceleratac pro- A monasteria scse conferrc, vel ad ecclesiastieum famu-
visiouis respectus excusat; quanlo inagis illa nulla- laium, conniventibus quoque praesulibus, iudiffcreii-

tcnus mulilanda suut quse nec ulla necessitas, nec tcr admiili. Quae modis omuibus csl ' prohibenda
ccclesiaslica prorsus extorquet utilitas. pernieies, ne per Cbristiani nominis institulum aul

rCuv X Dion.] H Baptizandi sibi quisquani passiin alieirt pervadi, aut publica videalur disciplina sub-

quociinque lempore nullam credat b fiduciani, praeicr verli; praecipue cum nec ipsain ministeni clcricalis

Paschale festum et Peniecoste vencrabile saciaiueu- hae obligatione foscari conveniat dignitatem, cogalur-
que pro staiu militantium silj m conditioueque jur-
liiwi, excepio duntaxat gravissimi languoris incursn,
iii quo verenduni est, ne morbi crescente periculu, gari, aut videri, quod absit, obnoxia. Quibus sollicita

sine remedio salutari iorlassis a-grotans exitio prx- compelenter inierdiclioiie prohibitis, quisqus episco-
vcnlus abscedal. pus, presbyler, diaconus, aul eorum qui monasteriis

« VII. De ordinatwnibus. prajesse noscuntur, Iiujusmodi personas apud se le-

d Ordinaliones etiam presbyieroruin diaconorum- ncnles, non reslilucndas patronis, aul deinceps vc|
e u Ecclcsiae serviiio, vel religiosis congregaiioi ibus
que, nisi certis lemporibus et diebus exercere non
putaveril applicandas, nisi voluniate forsilan donii-
aiideanl, id est, quarli mensis jejunio, seplimi, et de-

cimi, scd etiam quadragesimalis inilii, ac mediana B normn sub scripturae 415 testimonio primitus abso-

Quadragesimae die sabbaii jejuri o circa vesperam no- lula% aut legilima transactione concessas, periculum

verinl celebrandas; nec cujuslibet utilitatis

f
causa se honoris proprii non ambigal communionisqiie

sive presbylerum sive diaconum liis pracferant, qui subiturum, si super hac re cnjusquam vera nos que«
rela pulsaverit. Magnisquippe studiis fccundum bea-
au:e ipsum fuerint ordinaii.
6 VIII. De sacris virginibus. tum Apostolum (Rom. ll, 21) praecavendum est ue

Devolis quoque Deo virginibus, nisi aut in Epipha- fides et disciplina Domini blasphemciur.

niorum, aut in Albis paschalibus,aul in Aposlolorum XI. De negotio clericorum.

Consequens quoque quae de Piceni par-

fuit ul illa
h Nalali sacrum 414 minime velamen imponanl,
nisi forsiian, sicut de bapiismale diclum est, gravi tibus p ad nos missa relatio nuntiavit, non prater.

lauguoie correplis, ne sine hoc munere de saeculo cunda puiaremus plurimos clericoruin negotiatio«
:

iranseaut, implorantibus non ncgclur. nibus inbonesiis et Iucris lurpibus imminere, i.ullo
De vuluis. pudore cernentes evangelicam lecl onem, 1 quia ip>e
> IX.
Viduas autem velare pontificum nullus alienlet Dominus nosler negoliatores e lemplo verberalos fla-

I et quod nec aucloriias divina delegit, nec canonum gellis asserilur expulisse(Ma»/'.xxi,l2;),/</<m. n, 14);

non esl penilus usurpandum eisque C nec Aposloli verba recolenles, quibus ail Nemo i»iii~
forma praesliluit, ; :

r obligat se negotiis swcularibus (II Tiru. n,

sic ecclesiastica sunt feienda praesidia, ut nihil com- tans Deo
miltatur iilicilum. i) ; Psalmistam David surdadissimuhnles aurc c;;n-

Quoniam non cognovi negotialiones, introiba

dominorum voluntate non
tantem :
k X. De servis sine
admillendis. in potentias Domini (Psal. lxx, 15). Proinde I u,us-
ahs-
Generalis cliam querelae vitanda praesumplio esl, modi s
ab indignis post haec quaestibus novcriut
qiii pro|)emodum caiisantur universi, passim servos, linendum, ab omni cujuslibel negotralionis inge-
et

et originarios, dominorum juia possessionumque fu- nio vel cupidit;.le cessandum aul in quocunque g-adu
:

mox a clericalibns ofliciis * abire cogan,

gienles sub religiosae convcrsationis oblcnlu, vel ad sint posili,

* In Val. 1542 e^t c. 4, cum tilulo : De'Baptismo. postea alia inerpiinctione

Ilisp. et Isid. d. lent et; et
b Vulg. Conc. ciiin Vai. Rcg.etDion. adduntinm?. habent Aow : ergo penilus. In uostra autcm lecl one
est
c Ita cod. Vi-id. Que-ncllus, Ue ordinalione certis etinterpunctione melius Vat. 1342, i,uoniam quod.
in >ulg. Conc. et Dion. Jusl., delegal
prodelegil.
temporibiis, id.esl quarti, seplimi, decimi, el quadrags- Mox
timalis iuiii ordine. In cull. ms. Val. 15-42 est cap. 5, k ln Val. est cap. 8, cum lilulo : De servit origi-

iiiiii titulo : De ordinalione presbnteroruin et diaco- nariis.

mmm . D » mss. el vulg., amovenda. Mox Yiud.
Aliae collecl.
d Quesn., Drdines ; et dein cclebrandos. Sed melius et Vat. delent per; minus recle.
ordinationes... celebrandas aiicodiies et vulg., suffia-
«> Quesn., conditioues jurgari vidcri. Prsiulinius
Haute Vind. Iiujus colleclionis, in quo, e:$i ord-nes lectiouem \uU , cni ali;e coltecliones favent, nec noii
librarii oscitaulia scriplmn .-il, poslca tamen celebran- Viud. hujiis cotleclionis, in quo sicutet in Val.Reg.
das It-giior. lesilur jurgare aut videri.
no« de- n Aliie collect. mss. et vulg., ecclesiasticwservittiti.
e Yulg Conc, non tleben'. Dion. Jusl.,
° ln Vat. 1542 est cap. 9, cum tillilo : L'l nulli cle-
bcani.
Yiod. cum Dion. et Isid. delent causa. Mox ali-
f rico liceat negoiiari.
p Vulg. et codd. aliarum collect. addunl mifer,
el
quot aliie collectiones mss. et vulg. pro prayf&rant
habeiit pra^ferre; ct deiu Val. Rcg. ac Dion. Just., dein id &st ante plurimos. .
.

q Quesn. inseruit uon altendenles, ei omisil ipse,

.7«/ ante ipsos.
e ln Vat. collecl. 1542 est cap. C, cum litulo Be :
refra»antibiis nostriset vulgatis codicibus
» Ali;e colleci. mss. et vulg., implicat sc; ac mox,
velamine pucitttrnm Dei.
h Vulg. Coiail., natalitiis. Dion. Ju^l., natalibus psalmisiam quoquc David.
» Vat. Reg. ei alius Vat. 1542 cum vulg. adJit aul.
ac (leiu iilrique cxeant pro tiansemit.
» In V;it. 1 niilalo e>i c. 7, cuiii lilulo De viduis, ne :
Vulg. Conc. acDion. Jusi., et sccunda maau m
i

vclawen sacrum accipiant. ins. Vind., abstintre.

i Ita codd. nosUx collccjlionis. Vul£. cum Dion.,
 6£9 APPENDIX AD S. LEUNIS MAGM OPERA. *
70Q

»'«r; quoniam domus Dei donius oralionis et esse de- A f l Apostolu^ (I Tim.
uemini ciio ma-
v, 2 2j cl.iraci

belet dici, ne oflicina negotiationis et spelunca |»o- iiiis imponeodas, neque communicauduiu pecratis
liussit lalronum. alieiiis; etinajorum veneranda con timia (Sicam. 9,
a XII. De illilteralis. 40) prontiiilieui, hujusmodi, eliamsi forlc subrepse
Illilleratos quoque b el cum aliqua corporis immi- rint, tam qni antc peccaveriut, delecios opoiteie de-
tiulione sine ullo respedu ad ecrlcsiaslicum didici- pelli, quani sacrae professionis obhtos praevaricalo-
mus venire servilium ;
quod simul anliqua tradilio et resi|ue saucti proposili procul dubio suhmovend<»s.
;i|iosiolicre sedis yelus forma non recipii; quia ne<:
417 XV. De his qui a dtemonio vel similibus passio-
litteris carens sacris csse poiesl apius offieiis, el vi- tiibus occupanlur.
lioium niliil Deo prorsus offerri legalia praecepta Usqne adco sane comperimus illicila > qnaeqiid

sanxerunl (Lev. xxi, 18; Deuler. xvn, i). Itaque de prorumpere, ut dxmoniis similibusque passi •nilnis

caeiero modis omnibus haec c viienlur; ncc quisquam irreiito ministeria sacrosancia tractare Iribiiaii.r.

416 ul ' s 9uscipialur in clero. Si qui vero vel terae- Quibus si in lioc opere positis aliquid propriae m ces-
litale propria, vel incuria praesidenlium tales anle sitaiis occurrat, quis de sua h lidelis sahite coufidit,
suscepti sunt, iu bis quibus couslituli sunl locis eaie- nlii minislros ' curalionis humanae tanta perspcxerit
nus perseverent, ul nibil uuquani promolionis d arri- B calamilate vexari? i Atque ideo necessario remo-
piani, satisque babeaui boc ipsura sibi pro nimia mi- vendi suni, ne quibuslibet, pro quibus Christus est
scralione permissum. morluus, scandalum generetur inDrmis. Postrerao si

XIII , De his qui temetipsos absciderunt. corpore sauciatum forlasse aut debileu. nequaqu:»m
Paterni canones evidenter sequenda posuerunt, sacra cootingere iex divina (Lev. xxi) permisit,
uuoruui lenorem sufficil indidisse. Dicuut enira, lalia quanto magis doni coeleslis dispensatores esse nou
pcrpetrautes mox munere clericaii
ut agniti fuerint, a convenit, quod est deierius, menie perculsos?
dcbere secludi. Quod modis omnibus custodire nos XVI. De sacris virginibus el his qui eis sociantur
f
coiivenit; quia fas esse nulli suppeiit, praeler illa itlicile.

quidquam quae raemorabilis decrevit forma censere. Virginibus k sacris lemere se quosdam sociarc co.
XIV. De his qui implicantur criminibus. gnovimus, et post l
dedicalum propositum iucesta
Comperimus eliamborrendis quibusdam criminibus foedera sacrilegaque 418 niiscere. Quos protinui
implicalos, tota discretione submota, non solum de aequum est a sacra coramunione detrudi, et nisi per
factis alrocibus necessariam poMiiludinem non ba- puldicam n -
probatamque poenitenliaiu omniuo non
h re, sed nec aliqua correctione penitus succedentc recipi, atque bis certe vialicum de srculo transeuu-
ad divinum ministerium bonoremque coiiieudere. ~ tibus, si tamen poenituerint, non negari.
Nonuullos autem etiara in ipsis ordinibus c<msii:uios XVII. De viduis.
gra\ibus deliuquentes facinoribus non repelli; cum Nani de viduis n sine ull.i benediclione vclamlis,

• In ms. Val. 1342 cst c. 10, cnm timlo Nulli :

b Aliae co'lect. mss. et vulg fidelinm. Val. Ilisi».
,

liceat illiiteratum vel debilem ad ecclesiaslicus ordines ( i Isid., ac fidelium, quud cmendalioni dcpula duin
promovere. v.ib-iur.
b Non arridet haec leciio. Prior vero in Vind., et •
Omnes aliae collect. mss. r| vii'g. ad<Innt ipsos.
nutia corporis. Verior aliarum colleclionum mss. et Sic Vind. ms. cum ca?teris et mss. et vulgaiis
i

vulg. Iecii<» et nonnulla (Vat. R< g., el ulla) parle cor- collectionilms. Solus Quesn., Qui ue r es*ario.
}>oris imminutos. k Vnlg. Conr. cum Vat. Ilisp. ac Isid. ad.lunl au-
c Reg., vetentur. Deiu
Vat. aliae coll ct. mss. et tem. hloj Uemere, in Vind. antiqaa maniualjeciuui,
cditae, ia clcrum. (.iiti aliis ouiuibus mss. el vulg. codicibus resli-
d Al., accip>ant.
tuimus.
e
In Val. 1342 est c. 11, cum codem litnlo; <|ui la- 1
Omiies aline colleci. mss. el *u'g., Dicatum Deo
men liinlus pars ipsius cauouis esi : uude apml Du»- provosilum. Drin Quesn., Qucs publicalos aquum est.
i.ysium Just. post litulnm De his qui se ipsos abscin-
Cod. Vind. prima mann, quis prisiinus ; secun.ia vero
diint, anon incipil De his aulem qui semetipsos ab-
< :
quos protinus emendainm fuit, ul aliae omi.es col!cct.
tcinderint, palerni canones, e>c. V:»i. Reg., qui lilulis
mss. iim vulgatis pracferunt.
<

caret, canonem ab hoe ihtilo exorditur.

m Qucsn., privatamque poenitentiam non recip'\ ila
f
Quesn. ciim inss. bujns oleclionis, <7«ia forsitan i

esse nutli tuppetit, tt pneter ilta non esl qutdquam,

quoqiic
«uo«l»e Vind. pr»» curis
«nu. primis v..r. s «<».««.. vero
serundis addituni
* c ... „..u..,., ;
n
U omn *°™ e,r
,

qute memorabilis ordo decrevit, et forma censurw. Ilanc *£**** \

ei,(1al, ° P/obatamque c x
HO -
t
'

mendosam el miuus rectam iecnonem ex.-gimus ad aliismss. et vnlg. cndicil.us sensu exigenle neces«a-
T
ius. \ ,ii. 1342, cnm <]uo vulgati Dion., Hisp. el Isid. ria fu I. Mox pro alque his certe Dion. Justelli bab<'t

concordant, nisi qnod pro suppeiit b »benl suppeditat. aut his cerle. Viilg. Couc, sed tanun vialicum.
Sic enim scnsus sitis esi obvius : quia scilicel *»/»- n Cod. Vind. prima manu, sin ulla. Ilinc in aliis

p:tit, seu inc >rrit in oculos, nulli fas esse censeie cidd. eniendniim fuit sine utla, quod a Qucsnello
{|ui<l<iuam pr.eier illa quac n.emorabilis forma Nicx - i
r<vei»lum et optimo cod. Val. Reginae probalum re-
i.oriim Palium decrevil. Vai. Rcg. cnncinil cum n<>- lii.uimus, pnsiposita le<lione in endem Vin I. sccnn-
t,tra lcclione, nisi qnod post memorabilis ad<lit ordo d s curis inducta sub nila : i<»o quo alia> collet I. niss.
s lla alis collecl. mss., concinenlc etiam ms. rt v.i Ig., sub nulia. Dein vulg. Conc. cnm Vat. Hisp.
\ind. bnjus collectumis. in <juo qucequc <e\ irrelilo pa- ci Uid., superiuslate lufficientrrque prcediximus. Dion.
riter legitur; at pr<> tribuatur babet tr<buantur. Vulj;. Jusiclli, stipmus ta-e iluximus dissermdum. Vaf.
.|iioqne sulTrauai.liir, nisi quud inefiii* prxferu^l. 1342 cum nosira collct. concinil, ni.-i quoil l"i»
Qnesn., quosjite prcesumere, «/... irretiti... traciare ..'«.i iui; * ruciuiosc haliet rfui<ni<«.
/.< rmittantur.
 ;

:0I CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 702

Miperitis liitius duxiinus dissercndum. Quae si pro- A dum, ubi nullius facti necessitas inieresse probabi
pr a \oluiitale professa, prislinam conjugii caslitalcin tur, non nisi velus insiitulio debeal custodiri.

imi.abili nienic calcaverit, perictili ejus intcrcrit XIX. De his qui prelio ordinantur.
quali Deum debeat satisfaclione placare b . Sicutenitn
Quos vero eonstileril indignos mcrilis sacram mer-
si te lorsitan coulinere non polerat, secundum Apo-
catos esse pretio digoitatem, convictos oportet ar-
sloluin, iiullalcntis nubere velabatur; sic badiia se-
vendinies
ceri : non sine pericnlo facinus tale «
cinii deliberatione promissarn Deo pudiciliam fidem-
quia danlem parilerque accipientem damnalio Si-
qne dcbuil cuslodire. Nos auiem nullum lalibus la-
inons, quam leciio sacra lestatur (Act. viu), iu-
qucmn dcbemus iujicere, sed adhorlaliimes prauiii
volvit.
Bempilcrui puenasqu.; proponerc divini judicii ul et
420 H»
:
h Delocorum consecratione sanciornm.
nosira sit absolula conscientia, el illaruin pro se ra-
Quamvis superius slriclim fiierit comprebensum,
tionetn Deo rcddal imentio. Cavendum esl quippe, -
nobis quoque paiefactum, quod absque praecepto s<
qtiae decaium moribus actisque beatusPauIus lesta- ecclesias vel oratoria
dis apostolicae nonnulli facias
lur aposlolus, c quod planius419 exponere prseler-
sacrare prarsumant, hoc sumus lamen indicio delc-
inius, ue sensus sexus inslabilis, non tain delerrere
stabiliore permoti, quod in quocunque nomine de-
d
tiuain admonere videamur. Secundas nuptias sicut R
D t a-*-, ... „„„ «.....;«« cini;,.,,,
funclorum, el quantum dicilur, nec oinuino Imeiium
. .

sxcularibus inire conceditur, ita post cas nullus ad

consirucliones aedificatas sacris ' processionibns au-
elertCrfle sinitur venire collegium : alia est enim hu-
dacter insiituere memoranlur. Quse tam acerba, tam
ntanae fragililali gener.ilis concessa liceutia, nlia de-
dura sunt, ul eadem vix noster possil f. rre au lims.
bel csse vita diviiiarum rerum servilio dicandorum.
Si revera Cliristianilatis affeclus in illis regionibus
XVIII. De his qui ad alias Ecclesias convolant.
cerlns et fixus esl, dislriclius ista qnaTaiitur, et a

Qui<quis propike desertor Ecclesiae, nullis exi- quibus i fuerinl gesta prodantur. Quoniam sicut, la-

sieniibus causis, ad aliam putavcrit transeundum, teniibus in hac alrocitaie nominibus, non exislil in
• temereque susccptus f.icrit el promolus, reveren- quem sentenlia debiia proferalur; ila cum manife-

dorum canonum vel ipse, vel receptor ejus atque stis fuerit documeniis exposilus, k quam scelens
proveclor constiluia non fugiei, qu* de Imjusce- tanti poscit immaniias, non cffugiel ullatenus u!«

inidi praesumptoribus pnelixere servanda. Dc mona- lionem.

cliis f
quoque copiosius in prima praeceptionis iiujus XXI. De feminis qum ministrare prcesumunt.
pirie diyesta sunt, quae vcl quatenus pro rerum ac Nihilominus impatienler audivimus, lanlum divu
leinporuin necessiiate concessa siut, vel quemadmo- narum rerum subiisse despecium, ut feniinae sacris

cum ms. Vind. omnes aliae collect. mss. el

a Ita
C nupliis. Dein aliae colleci., cum vulg. pro generalis
Solus Qtiesn. emendaiionen recepit nullo no-
vi, Ig. halient generaliter. Mox Diun. Just. ei vulg. Conc,
stro aut Milgato antiqii'» exemolo probaiam, Quarum servitio dedicata.
aiigua. Dein vulg. cum Dion. Jusl., proftssam pristini • Cnm in Vind. aliisqne vetuslioribus bujus colle-

coujugii castitatein...calcaverint, periculi earum inter- ciionis codicibus baberetur lemere, qu dam coirexe-
eiit, quali Drurn debeanl; el similiter deinceps. Codd. runt si temere; hap.cque lectionem Quesuellus forte
Vat. Hcg. et Val. I3i2 nostram lectionem approbant, ex cod. Tliuan. recepit. At emendandum lemereque
nisi qnoil lialienl pristini conjugii. Vat. 1342 ali;rque collectiones mss. et vulg. suase-
Volg. Conc. addunl, qttia juxta Aposlotum pri-
b runt, cnm pra-serlim sequens contexlus inelius cohae-
iim/ii fidem irrilam fecerunl. 1.1 in noslra aliisque an- real. Mox pro fugiel ms<. Dion., Ilisp. et Isid effugiel. ,

liquis collcct., nec non apud Dion. Justilli omissum, f

Dion. Just. cum caeleris collect. elilis et mss.
gliisseiunii ascribenduin videlur. Vat. Heg. pro pla- adilit laiciquc, ac delet quoque. Paulo post vnlg.
care habet placere. Postea oinucs aliae collectioivs Conc cuiu Vat. Ili-p. ac Isid., quee vel qualenus his
m*s. et vulg., pudicilim fidem, et anle adltortaiiones pro rerum. ldem legilur in Dion. Just., qui solum
aildunl solas, vel cum Isid, solum. Deut vulg. Conc, omitlil his. I.x iisdem supplevimus quatenus; licet
quippeut deearum monbus aclibitsque. enim hanc paniculani hujus colleclionis cxeriiplaria
c Quesn., quud nnnc p'anins cxponere poleramus, ignorent, coniexlui lamen ncressaria esi, ac respon-
sed pro lempore libet supprimere, ne sensu detestabili det illis qua; superius dicla fuerunl c
1. Dein Vind.

quosdam non lam deierrere quam admonere videamur. cod., nullius facti inieresse piobabitur. Ut sensus t»n- 1
1

ILec leclii», i|iiani null.e ali;c collectioues, nec anli- siarei apud Qucsn. ;idililiiin aliquid anie probabitur.
n
1
qui rodices iiosiiae ollect onis suhindicaut, ex eo Al necessitas supplemlum f.iil anie inleresse, uti legi-
inducla videlur, ul emeiidarelur le tio ininus recia tiu- apud Dion. Jusltlli. In mss. V;it. Ilisp. ei Isid.,

c«»n rodl-um anliquorum nosirac colleclionis

Icoi riim vulg. Conc aliier legilur : nullius necessitalis
qni cum Vintl. balient quod dum planius expouerc
: interesse probatur. ldem est in Vat. Reg., uisi quod
poierimus, ne sexus in*iabilis non lam deterrere quam habel probabilur.
admonere videamur. Vertim pn> polcrimus cnrrigen- b Melius Dion. Jusl., patranles; vel vulg. Conc

iluin esse pranerimus exemplaria Val. Hcg., Dion. et cuiii Vat. Ilisp. ot Isid., perpetrantes.
h llic lilulus pars ipsms canons est, uti ex Val.
vulg. Concil. osteinliini ; ac proindc superilin cst illa
ailditiu nullo eodice antiqiio reeepia, sed pro lempore P«eg., Dion. et vulg. Concil. intelligere licet.
tibe: supprimerc. Porro si addalur ante vocetu sexus 1
Dion. Just. cnm Vat. Hisp. ac Isid., professioii-
ali;i vucnla sensus, qu.im suppeditanl mss. Vat. Ueg. bus. Post pauca Dion. Ju>t. cum mss. Val. lleg.,
Cl cod. Vat. t3i2, senientia oplime cnnstahit. Le- Yal. Hisu. ac lsid., Quaa quoniam tam acerba.
iiiu Di.in. Jtisit lli ci vu'g. CanerJtoruni alliuis esl, i Sic Vind. cuni aliis vulg. elmss. co|lecliouibus
m «i qiiod habenl ne sexus wstabilis non Uint detcireri nielius quam apud Quesnelluin snnl gesta.
quii,!! admnncri videa.ui. k
Solus Qtiesu., tanqutim sce'ens. Mox Vat. Hisp.
* lii Val. I3t3c'stcap. \-, cum litulo : Dcsccundh ac l>id., non vilabii pro uon effuakl.
703 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 701

altaribus minislrare a fir.nenlur, et cuncta qtiae non A cnrrit erraulibu» ;

quia nesciens proposuit seivaio

nisivirorum fatnulalui dcputata sunt, scxum cui nun quod nor;it, nec ignorjcs curavit nosse quod gereret.
cumpelunl exhibere. Nisi quod omniutn delictorum
b quae sigillatim )>erslrinxinius , noxiorum reatus 422 XXIII. De reditu Eccletix.

oinnis ei crimcn eos respicit sacerdoies qui vel ista

commitrunt, vel commitientes minime nublicando Quatuor autem lam de redilu quam de oldaiioue
pravis excessibus se faverc signilicant. Si tamen sa- fideliom, prout cujuslibel Ecclesi* facullas adinillii,
cerdotum jam s nt vocabulo 421 nuncupandi, qui sicut dudum ralionabiliter est decrelum , convenit
delegalum sibi religionis officiuni sic prostcmere mo- fieri poiliones, quarum >tl una poniilicis, altcra cle-

liuniur, ut in perversa quaquc profanaqne declives, ricorum, tertia pauperum, qtMrla fabricis applicand.i.
c sine ullo respectu regulae Chrislianac praccipitia De quibus h sicut sacerdotis iulererit integrani niini*

funesta sectentur. Cumque scriplum sil : Minima stris Ecclesiae meinoratam dependere quauiiiatem,
qui tpernit, paulalhn decidil (Eccti. xix, !) : quid est sic clerus ultra detegaiam summani, sibi nihil iuso-

de lalilius aeslimandum qui iminensis ac multiplicibus lenter noverit expelendum. Ea veroqux ' ecclcsiasti-

pravilatum mnlibus occupati, ingentein ruinam mtil- cis scdinctia atiribula sunt, buic operi veraciier ptar--

timodis impulsionibus ediderunt, quae non solum B rogata locorum doceal inslruclio manifesia sancto-
ipsos videalur obruere, sed Ecclesiis universis mor- ruin. Quia nefas est, si sacris aedibus des:ilutis iu

liferam, si non sanentur, inferre perniciem? Nec lucrum suum praesul impendia liis desgnala conver-
ambigant qui baec exercere suntausi, sed etiam qui lat, i ipsa nibilominus ascripta pauperibus pnrtione.
bactenus cogniia siluerunt, sub bonoris proprii se Et hanc quamvis divinis raiionil us se disiensasso
jaccre dispendio, d si non quanta possunt celeritate monslraturus essedicatur, tamen juxta quod scriplum
fcsiinenl ul lethalia vuluera compeienli medicatione esl : Ut videant opera vestra bona el maanificenl /'a-
cur ntur. trem vestrum, qui in coelis est (Matth. v, iti); oportrl
XXII. De episeopis tcentibus vel ignorantibus. etiam praesenli leslificationepraedicari, el bonae fainaa

Quo cnim e jure teneant jura ponlilicum, qui pon- praeconiis non taceri. Qnapropter nec clcricomui
tiGealibus excubiis eatenus injuncta dissimulant, ut quisquam k se hujus offensae fulurum confidat immu-
comraria domui Rei, cui pracsident, potius operentur? ncni, si in hisquaesalubritersequenda dcprompsimus,
f quantiim ;ue apud Deum ;ossent, si uonnisi con- sive episcopum , sive presbyterum , seu diaconum vi-
v. nientij procurarent; lanlum quid mereantur aspi- derit excedeniem , non prc.inus ad aures nostras
tiant, ciim exsecraldli studio seclantur adversa. Et 1
referendum curaverit, probitiouibus duntaxal lom-
quasi ma«is Iwec rcgula e sit qna Ecclesia debeat gu- C petenter exhib tis, ut tnnsgr. ssoris ultio fiat caeieris

bemari , sic quidquid est eeclesiaslieis inimicum rc- interdictio delinquendi. Sui vero modis omnibus erit

gulis perpetratur. Cum elsi cognitos hahuit canones iiniisquisque poniificiim ordinis et bonoris elisor, si

nniiSi|ii s [iie ponlificum, intemerata debueril <enere cuiquam cleriorum vel Ecdesiae t »tius auditui h:ec

ciolodia; et si forsitan nesciebat, consulere fidenter putaveril supprimeuda m El . alia manu : Deus inco-
oportueril scienlem. Quo magis excusatio nulla suc- lumcsvos custodial, fratres cliaris-imi.

8 Vulir. Onc, ferantur. MoxDion. Just. cnm Val. poss Dein Quesn., oportuit scientem. Nostra exem-
t.

Ilisp. el Isid., cunciaque non nisi virorum famulalui plaria cum

aliis vnlgatis, melius oporiuerit. .Vat. 1342
dcputata, s xum cui non compelit exhibere. el Vat. Heg. cum Vat. Hisp. el Isid. oro scienlem prae-
Quesn., qmc taltem; et ita eliam prima manu in
*>
ferunt ignnrantem, et dein pro quod norat Val. Reg.
ms. Vind. Ai manu secunda antiqua pro saliem quod ignora'.
rmendaium finl sigillaiim, ul in aliis omnibus mss. K Aucioriiate omnium aliarum colleciionum mss.
co lei l. el vulgitis praeferlur. Dein apnd Quesn., eteditarum iseniimus sicw, exigente praeserlim sub«
i

reos r.spidt. Lorreximus eis eum ms. Vind., atiis sequenli particula si".
mss. collectioiiihus et vu gilis suffragantilins. 1
Solus Quesn., Ecclesice vdificiis .Mox cum pleris-
c Quesn., nullo respeciu, nii erat eiiain priina
mann que mss. et edilis prxtalimns pvterognt i Al., proro- ,

in ius. Vim). Praiulimr.s vero leclioncin >iti eodem gaia. Dein inslruclio est in mss. noslr.i: colleciionis.
> ind. sccunda anliqn nianu sci iptam, quacum oinuia
i Al're collcciioncs cmn vulg., instauraiio.
fcre alianuii colleciioniun cl mss. et vulgala exem- D j Vulg. cnm aliarum collectionum exemplarilms
plaria concordjnt. alia in'erpunciioiie ; Ipsam nilnlominus ascriptam
d Dion. Ju>t.. si non lanla q:ia possunl.
Mox pro panperibus porlioncm, quumvs divinis ralionibus se
curentur Val. I3ii, tauenlur. \at. lli>p. etlsid., me- dispensasse monstratvrus essevidealm , eic. Col. Vind.
dicina sanmiur. texius lectionem approbai, el snlum pro verho dica-
• Quesn., Quo enini jnre tenennlur ad pontiftrium. tur, quod prima manu scriplum fueral , sccnnda sup-
Cod. Vind., Q.io eni n jure tene inlur jura poniifinim. posiium cst videalttr.
Kmemfcivimtis tenemml ex Vai. Reg. alii s que inss. el k Val. 1342, hujus rei se futurum. Dein iu 1iis cum
Vnlg. colleclifiuibiis.Vat. 134-2, Dion. Juslclli el vulg. noslris codd. et aliis edilis scripsimus. Quesn., h s.
pro jure haheut more, mious rectc. i
Alire collecliones m^s' eled:tae, deferre curav rii.
f
Siceoild. Vi.d., Val. Ueg. el Val. 1342, cum m Seqnenli in aliis colleclionibus Vat. Reg., Val»
i

Dion Va«. Ilip. et Uid. S dus QueMi

, qu qu ninm , 13*2, Dion., Hisp. cl Isid., rtesiinl. Porro Vai. 1342
.ipihi Ddtni. Mot Viudi, si kne uisi. Mclius Vat. 13i"2 et Harb. 2888, cum
Dionvsio, Vat. Ilisp. el Isid. a I-
et \si. Rcg., si lioc iiisu. Vai. llisp. el bkl., si ci dunt : Dala v Marlii, Asterio el Prattidh YV.
idm
ronvenienUa. ('.<]. ross. , id c^t au. 404. Val. Rcg., Data vt id,tt
i Iia Vittd. <uni aliis mss. ci vul ='. Apud Quosn., Marlii, elc.
 ,

705 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM 5. SEDIS APOSTOL. 70G

423 CAPITULDM LIX. A veleris Arabioc, Mesopotamiai Ciliciae, , Tsauriiv ; et

hxc con-ailuermtt qux infra scripla sunl.
Incipit concilium Antiochenum.
k
I. Oiiines qui aiidenl dissnlvere regelam sancli et
Sancla et pacalissima synodus b Antiocliix in ununi magni , quod
concilii Ni< xni
celebratum esl in prx-
congregata, liis qui per singulas provincias sunt, semia domini amantissimi Conslanlini imperatoris
iinaiiimihus sanctis consacerdotil)iis in Doinino sa-
noslii, dc sancta ' fesiivitatc pascbali Salvatoris no-
lutein.
slri, incommunicabiles et ejeclos ab Ecclesia esse
Gialia ct vcriias Domini et Salvatoris noslri Jesu debere, maxime si m pcrsevcraverint studio conieii-
Christi sanclam Antioclienam Ecclesiam visilans, ct lioni-i ad subvertenda ea qtix oplime constitula sunt.
in eodem conneclcns per conoordiam pacalissimi Spi- El haec quidem " dicla sunt de laicis. Si aniem do
riius , niulla quidein ci alia c perfecil : in omnihiis pracpositis Ecclesix ° aliquis, id est, vel cpisc: pus

autein suggerente sancto et pacifico Spiritn eiiam ve! presbyicr, ve! diaconus post lianc deiiiiitionciii et

lioc perfecil, ul qua; visa smii recle constitui, cum liuiic terminutn iti subversionem populorum et Ec-
plurinia consideralione et judicio una omnibus d An- clesiarum petlurbatioiiein nilatur, ac sic renitcns
liochix ex divcrsis provinciis iu unum colleclis epi- citm Judxis Paseba volueiil celebraro ; Imnc sancia
scitpis in veslram noliliam deferrentur. « Credimns B synodos al» lioc jain alieuuin ab Ecclesia judicavit.
autein gralix Domiui , el sanclo Spirilui pacis, qnod lanquain eum qui non solum proprii pocali, sed et
vi ipsi conspirabilis nobiscum lanquam in una fuis- aliorum corruptx inentis el conversaliouis supplan-
gplis virtulc , el nobiscum oraiionibus f
anniientes, tator exstiteril rens. Et non solum linjusinodi P de-
magis antem unili, ct in Spirilu sancto prxsentes, ponit a sacerdotio, sed et bos qui eis ausi fuernt

hisdem ipsis qux definita siinl conscntientcs, el ea comniimicare post damnationem. i Deposilos autem
qux recta visa sont roborantes, cum consensu sancti eliam honore 425 m 'i
extrinsecus est privari opor*
Spiriios consignabitis. Suut autem prxflnili canones tel, T quem sanctus canon cl Dei sacerdoiium meruit.

ecclesiastici lii qui infra scripti sunt. 424 '" I" 3 II. Ornnes qui ingrediuntur Ecclesiam Dei et sa-
synodo fucrunl 6 Eusebius , Theodorns, ISarcissus, cras Scripiuras audiunt, non autem cum populo in

Antiochus, Archelaus, ll
Eustachius, Mocimns . Uisi- oratione commiinicant, s adversamu' eliam sanciam
cius, ' Mnnicius, Etlierius, Jacobus, Agapius, Magnu», assumptionem Dominici sacramenli secundum swam
Eneas, Theodolus, ) Alpius, Niceias, Agapius, Thar- aliquam disciplinam, Itos ejici ab Ecclesia oportet,
codimanlus, Bassus, Aiexander, Pelrut, Moses, Palri- douec conlitenlos, frnclum poenitentix demonsirenl,
cius, Auatolins, Macedonius, Peirus, Cyrion, Thcodu- etdcprecati fueiint, * ul data venia stiscipi merean-
rus, Theodosius, de provincia Syrix-Cceles, Phcenicis, C lur. Non auiem liceat communicare incommunicatis,

Hujns concilii oceasinnem ac tempns deleximus

• municalos.
in prxmisso tractam part. i,c. 4, §2. Ilxc veisio m Veron. cum vnlg., perseverent,
est illa anliqua qux, ab Isidoro recepia Isidoriana , Melius cod. Ver. , dicta sin'.
vncari solel. Prxlor codices htijtis colleclionis, ac Qnesnellus, aliquis est vel episcopus, rel presbtjler,
prxter oxemplaria colleciionum llisp. el isid. , uos vel diaconus, qui post hanc, eic. Currexiinns cnin mss.
paimlem nacli suiniis in prxsianii«sinio cod. Veron. Vind., Vcron. elvulg. Mox Vmd. , dclciis vocibns et
58, qui ptiram cjusmodi versioncm omniiim Gr.t co- hunc terninum , pmsequii' r sic : atmtis fuerit in sub-
rum canonum coniintiata seric exbibel. versionem populorum , et pertnrbaiiouem Ecclesiarum
Cod. Veron. cuin vulgalo Grxco texlu delet An-
b renitere, elcum Judmis Pascha celcbrare; hunc sancla
tiochia:. Dein idem cod. ignorat sanctis consacerdo- synodus jam jnmque ab Eccleria alienum esse judica-
libus. bit, tanquant qui »i"»t solnm proprii prccaii rcus sit ,
Siccodd. Vind. etVeron. cum vulg. Conc Apud
c sed ct oliorum s-bversonis et mentis corruptce fueril
Quesiu, fecit. Poslca pro recle ms. Veron. habet causa. H:«c leciio ab ea qtiam alii codd. Isid. versio-
recta. nis prxferonl nimium discrcpal. C<»l. Vermi. ctim
Cod. Veron. cum vulg. Conc. addil nobis.
• nosira leclionc concihil, nisi quod babet a/ieii«i« ab
Idem cod., Crcdimus eniiv.
• Ecclesia judicabit. Vulg. Isitl. in hoc sohim variani,
f Oxon., adjuvanles. Mox Veron. cum vulg., nuigts el hunc terminum ausus fuerit in tubvenionem poputo-

autem muniti et in Spirilu sancto. Cum bis inseren rttm et pertut bationcm Ecclesiarum seorsim coiligere,
dain rredidimos prxposilioncm in quam Quesn. et et cum Judoris Pascha, etc.

cod. Viml. ignorant.

,
D P Cod. Veron., deponel; Vind., dcponi sin.t a sa-
t Cod. Vind. secunda mann addit episcopi. cerdotio et ministerio. Vu'g. qnoque atldniil et mi*
h Ms. Veron., Etistalhius, Mucimus, Esicius. nislerio.
1
lia coild. Vind. et Veron. Qnesnellos, Manicits; n Deposilos cum nostris codd. et vu!galis prnetuli-
et nolat in margine codicem Tltuan. babcre Ma- mus. Solns Quesn., Deposilum.
r Ita codd. Oxon. el Veron. cum vulg. Con-
muins. lsid.
i Veron., Amplius. Ver«io prisca, Alphion; melius cinil Vind., qui soliim {>rcisanctuscanott babet sanrtt
Alpheus cx episiola Constantini apud Eusebiuui , de reijtila. Qiesn. cuiii ms. Thuan., quem sanctis canoni-
qua in praomisso tracialu plura. bus bei sarerdo io mernit.
et
k Cod. Vind. notat numerum M, et sic dcinceps s
Oxon., exsecrantur etiam. Qnesn., adversuntur
unum numerum auget, eo quod prxmissam episloam etiam sanclce assumptioni. MnxViml. cum vulg. Isid.,
signet nuin. i.Postea Veron. cod. ei vnlg. cum Gra>co sccundum aliqnnm propriam disciplinam.
tou 0cO(pt).s(TTdTou coboerentius babent Dei amantissimi, * Cod. Vind. , ttt veuiam mereantur ; el post pauca
ic delent nostri. pro incommuni alis cum vulg. Isid. prtcfert excommu'
Vind. secunda manu cum vulg. Isid. addit et sa-
1 nicatis. Dcm ignoral voces in oratione.
lutari. Deiu pro incommunicabiles vulg. habenl excom-
 ,

707 AP?E.\D1X AD S. LEOMS MAGNI OPERA. 708

neqnc per domos ingiedi et cum eis orare qui Eccle- A ' ne ^ el iterum revocante, inobediens exstiteril, l.uuc

siaj i:i oralione non participant, nec in alicram Ec- modis omnibus deponendum J
; nec aliquaudo cense-
clesiam recipi qui ab alia * exconnnuuicaniur. Quud qni cnrationem aut proprium bonorem recipere spe-
ki visus fueril quilibet episcoporum, vel presbytero- ret. Quod h etiam perscverat conlurbans et conci-
rum, aul cliaconorum, vel etiam qui in cauoue deti- lans Ecclesiam, per eam quae foris est poleslalcm,
nenlur, incommunicatis communicarc, et buncopoi- lan )iiani sediiiosum corripi oportct.

tel communione privari, lanquam Ecclesix regulas VI. Si quis a proprio episcopo excommuniealus
non euin prius k ab debere suscipi,
confundeniem. est, aliis nisi a

III. Si quis presbyler, vel diaconus, vel qoilibet suo fuerit receptus cpiscopo, aut concilio facto oc-
clericiK, deserta sua b dicecesi ad aliam transeuu- currat el tespondeat; ul si sjnodo saiisfecerit, s a-

dum esse. credideril, ct ibi paulalim c tentat quo mi- lual euni sub alia senlcutia recipi op irttre. Qund
graverit communicare perpeluo, ullerius minislrare eiiam circa laicos, et presbyleros, et diai ouos, et
non debet, pr;« tertim si ab episcopo suo ad rever- omnes qui in clero sunt, convenil observari.
Quod d el post evoca- VII. Nulltim peregrinorum clcricorum absque
lendum fuerit exhortatus. si for-

tionem sui episcopi non obediat, sed perseveraverit, maia, l

qnam Gracci epistolium dicunt, suscipi opor-

omnibus modis ab oflicio deponi debere, nec ali- B lere;m neque presbyierum ad regiones longinquas
quando facultatem habere ad ecclesiasticum ordinem easdem formatas dare 427 el ms A ^ episcoi os
; '

redeund Si quis vero alius episcopus propter banc

1
. Hniiimos simplices epislolas mitlerc.
culpani f deposiuim suscipere lentaverit, et ipse a VIII. n Vicariis vero episcoporum, qui a Grxcis
communi synodo arguatur, tanqu ira ecclesiastica jura chorcpisconi appellantur, formatas facere liceat.
dissolvens. IX. Per singulas provincias cqnstilutos epi-cop< s

426 ' v - Si quis cpiscopus a syr.odo fuerit de- scire oportet episcopuin ° melropolilauuin , qui
positus, vel si presbyler vel diaconus a proprio epi- p lolius provincioe ctiram et solliciludineui
r a?esl,

scopo 8 condemnalus , et pra?sumpserit sacerdoiii suscepisse; propter quod ad metropolitanam civiia-

seu sacri iniitisterii aliquam actionem , non ei am- lcm ab bis qui causas habent, sinc dubio coucurra-
plius liceat, neqne in altera synodo spein restitulio- tur. Quapropter placuil p enm el I onore praeirc, et

nis babere, h neque alicujus asseriionis lncum; sed niliil ultra sine ipso reliquos episcopos agere secun-

et comuuiuicanies ei omncs ahjici de Kccle-ia l

; el dum antiquuin Patrum nostrorum ,
qui oblinuil

maxime si postquarn cognoverunt sen'entiam adver- canonem, nisi haec tantum qus; uuicuique Eccle.-i;B

sus etim fuisse prolaiam, ei contttmaciler communi- per suam dioecesim competunt. Unuinquciuque eniin
carunt. C episcopum oportel i suoe
p >tcsiatem ha- diceccsis

V. Si quis presbyier aut diaconus, conlemplo suo bcrc, ad hanc gubernandam secuudum compeientcm
reverentiam ad providendum r
episccpo, seipsuni ab Ecclesia segregaveril, et priva- sibi , rcgiuni qua; snb
tim apud se collretis populis aliare erigeie austts ipsius est civiiate; ut etiam ordinare pre-byleros el

fueiit; et nibilominus episcopo se exbortanle, ct se- di icoias ci probabili judicio liceat , el de ^ingulis

• Quesn. inseril Ecclesia. Vind. pro excommuni- aut, etc. Dein, el respondeal cum Viml. scripsimus;
caniur hab>*t teqreganiur. Mox vulg. Isid. Quod si ,
ei snb alia .... convenit observari cum eoilem Vind. et
quis episcoporum .... excotnmnnicalis communicat c Je- vulg. Isid. reposuiintis. Quesu., utrespondeat, el sub
prelicnsus fuerit, et hunc. etc. aliHS .... oporltt observari.
b Vind. cum vulg., Ecclesin; etila legitetiam Fer- 1
Quatuor scqtienlcs voces, a Quesnello omissas in
randu^ til. 99. textu, et iii marginem rejeiias, ex ms. Viml. inse-
e Vulg. Isnl. quo mi.ravit perpeiuo manere.
, tentet ruimus el ex vulg. isid., qui pro epistolium praeiert
d ancloriuie cod. Veron. et vulg.
Adjt-eimus el epistolam.
• Que»n. nmitiil debere. Mox Veron. cum vulg. m Quesn., neque presbyteros ad regione* tonginquas
habeat. Vind. aulem hanc peculi.irein lectionem ex- formutas, id est epislolas dare ; nis', eic. Vitlg. Isi.l.,
bibet ; nec aliquando spem reilttulionit habere. Si quis veque presbyter ... fotmalas, id esl canonicas epistoia»
vero, elc. dare ; et nisi ... mittere prcesumat. Lectionem Vind.
f Vulg. Isid. cnmViml., depositum snsceperit. Mox D recepimus, ac solum ex vulg. inseruimus et. Cod.
solnsQiiesn. pr.eterivii et ipte. Vind. babet : el ipse a Veron. nou sulfragalur^ciim in eo lolium desiderelur.
communi synodo paenam merebitur increpaiionis , lan- " ItaVind.,concinenieFerrandoiit. 80. Vulg. Uid.,
quain, eic. : Vicariis vero episcopi. Quesn., Vicariovero episcopi ,

8 Ita cod. Veron. cum vulg. Isid. Vind. ms., fuerit qm a Gracis chorepiscopus dicitur.
ezauc.toratns. Quesn. , condemnalus fuil. Mox voces Cod. Oxon. delet meiropolitanam. Ques». voci
sacerdolii seu desunl in Vind. totius prsemillil vocem Ecclesiarum, quam cod.Viud.
h Que-ii., tteque alinnv asserlionis locum. Cod. ciiin vulg. Isid. expungit.
Tbuan., neque sa isfactionis locutn. Secuti sumus lec- P SicVind. etvnlg. Isid. Quesn. delet eum, habet-
tionem cod. Vind. et vulg. Isid. , cum qua Veron. que et metropoliianum honore. Deincod. Viud., se-
«ontiuit. cundum antiquam .... qua: cblinuil, requlam , pc post
1
Quesn. inseril jubentur , ac dein omillit adversus pauc.i ctim vulg. Isid., uniuscujusque Ecclesice.
tum, repugnanlibus omnibus nostris codd. et vulg. i Oxon., per suam dicecesim.
T
Isid. Vulg. Isid. addil omni ; ac dein ila ut eiiam ; el
Solus Quesn. addil censcnitis.
i posiea de singulis illius regionis causis cum m^tfe-
k
Itacoiid. Vind., Veron ei vulg. Apud Que*i>., ob rutione.
alio suscivi oportet cpiscopo, nisi a suo fucrit recepius.
700 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDiS APOSTOL. 710

i um nioJor.iiii.no 1 1 p udere disceptare. Ulira attlein A impcralori fueiit importuuus; Iwjusmodi nuJlcni ve-
itihil agendum ei permilli " cilia metropolitani epi- niain babeat , neque locum ullius assertionis suae ,

scopi conscienliam. e nec spcm recipiendi gradus habeal in futunim.

X. Qui b in viciset villis consliiuli suul cliorepi- XIII. Nulltim episcopum b
audere debcre cx alia

scopi , lametsi inaniis im|<osilioiieui ab episcopis provihcia ad aliam transitum facere, et md.iiiaro
Btiscpeiunt el ui episcopi cousecrati sur.t, placutl aliquns in Ecclesiis, atit provebere ad sacrum mini-
sanctae synodo scire eos oportere modum proprium s'Ci iuin, ncc alios illuc secutn aitrahatepiscopos, nisi
rciincre , et gubernare adjacenles Ecclesias sibi c«m- forte per lilteras rogatus abierit , non solum a me-
niissas, et esse contcntos propria solllcitudine et tropolitano, scd et ab bis qui ciim eo sunt '
proun-
guberuaiione quam susceperunt. Cnnsliluere aulem ciae episcopis. Quod si nullo invilame inordinate sti-

liis perinitliliir leclores, el subdiacones, et exorci- pervei.iat, et aliquos vel ordinarc prxsumpserit, vel
slas : t|iiibus e sufflcil istoium tantum graduut» li- quoslibet i
429 ac(us '"' Ecr.Iesia? competentes ad
Centiam acccpisse; non atrem presbylerum , non seque minimc pcrtineiilcs usurpare lcnlaveril, vacua
diaconum audcant ordinaie ,
pnetcr con-cienliam quidein et inania ertint oniniaqnaegesserit; ipsevero
episcopi vel civitalis vel Ecclesiae d cui adjacens in- hiijus indisciplinati- ausus el irrationabiiis ctepti di-

Viniiur seu ipse, seu regio in qtia ipse pr.neesse di- ™ gnas causas expendat tanquam depositus a sancta
gnoscitur. Quod si quis prxvaricari ausus fuerit con- synodo, ct propter huiuscemodi prxsuitiptionem jaiu
stitula, 428 dcponi eum, el dignitate qua prxditus pracdamnatus.
est debere privari. Chorcpiseoptis autem ab episco,>o XiV. Si quis episcopus dc aliqmbus causis cr mi-
rivitatis vel loci cui idem adjacet ordinandus es*. nalibns in judicio episcoporum fuenl accttsattis, con-
e vel
XI. Si quis episcoptis , vel presbyter, omnis tingat autcm de ipsis provinciae episeopis k qtii co-
omnino qui est sub ecclesiastica regula constituius, gnoverunt, diversas eos habere sententias, ut aliu>:

praler consilium vel liiteras eorum episcoporum qui quidem inuocenlem pronuntiet, reum proptcr
alius :

sunt in ra provinciam, et maximc inctropolitani, ad hujusmodi itaque contiovcr-iasn amputandam placu I

imperatorem perrexerit , hunc abdicari et cjici non sanctre synodo mctropolitanum l

vicinac provinc ai

solum a communione debere , sed el pmpria digni- advocari oporlere, etaliquantos cum eo alios episco-

lale pr vari, tanquam molcstum et imnortunum im- pos, qui pariter residentes, m quaecunque fucrit, di»

perialibus auribus, contra ecclcsiastica conslituia. Si rimant qturslionem ;

propter boc ul firmuni sil jud -

autem necessitas cogit ad imperatorem excnrrere cium quod ab unius provinciac cpiscopis fuerit pro.

propler aliquam aclionem , cum deliberatione et con- mulgalum.

silio metiopolitani episcopi provinciae, et cacterorum « XV. Si qnis episcopus criminaliler accusatus, ali
conscicnliaepiscoporum qui in eademprovinciasunt, omnibus qui sunl intra prov.nciam episcopis excepe-
et lilteris, iredelebit. ril unain consnnamque scnlciiliam ab a'iis ulti r us ,

XII. Siquis a proprio episcopo depositus, vel pres- judicari non poterit; sed manere circa cum oportet,
n lanquam convenientem, qtiae ab omnibus prolaia
byter, vel diaconus, aul etiam si a synodo quilibet
cpiscopus fuc.ril exauctoralus, molestiam imperiali- est, iirmam ratamque ser.ientiam.
bus auribus infcrre f
non debet ; sed ad majorem XVI. Si quisepiscopus vacans in Ecclesiam vacan.
synoduiii episcoporum se convertat, et qune putat ha- tcin stipervenerit, et hanc ° obrepenter, pme.ter ple-
bcrc se jusia, iu eorum judicio allegct, atque ab bis nariam synodum, arripiendam csse crediderit, honc
exspectel qux de sc fuerit deprompta sentcntia.Quod abjici oportdt, (ametsi cum plebs quaiu arripuit vclit
Si deliciens pusillanimitate hoc noluerit facerc, se 1 sibi episcopum retinere. p III. i autem dicilur synodtis

Cod. Tlman. prwter ,

episcopi metropolitani. » Vulg.
Isid. add^l omnibus iprius.
Quesn. delet episcopi. Vuig. hujus cano- Isid. iu fine Cod. Oxon. desideral actus. Yeron. pwterit
i

nis addil cuni Grxco aliisquc versionibus nec me- : competentes. Mox Vind. ad se minime perlinenles :
,

tropotiianus sine cwt<rorum... gerat consitio. vulg. Isid., quce ad se minime pertinen'.
D Cod. Viud., in funtit et villis. Mox etut epizcopi k Vulg. Is., qui convenerum ; ac post pauca, tenli-n-
consecrati sunt inseruimus auctorilate ejusdem codi- tias, ct alios quiuem mnocentem eum pronumiare, utlos
cis et vulg. Isid. D reum. Aflinis esl ms. Vindeboncnsis lectio. Ve on.,
c Vulg. Isid. , su/ficiat. Mox adjecimus tantum cum el atius quidem, ctc.
ins. Viiiti. et vnlg. Isid. 1
Sic cod. Vind. cum vulg. Is. Apud Quesn., atte-
d Sic idem cod. el vulg. Apud Qucsii. quiv adja- rius provincia;. Mox idcm Vmd.
omitiil opoitcre.
,

cens, inimis recie. m Cod. Thuan., quoecunque stalula fuerint, dirimant

e Ita cod. Vind. Aflinis esl lectiovulg. Isid., in qua qucestionem , pro eo firinum staliiant judicium , qw>.l
velquicunque clericns, et omnis omnino, etc. ; ubi qui- primo ab unius provincice, olc.
cunque clericus et abundat. Apud Qucsn. minus bene, u Ms. Vind., tanquam convcniens, quod ab ommbus
vel quicmque clericus , quem Qroeci appeliant omnem prolntum est, firmum ratumque judicinm.
tub canone constitutum. ° Idem cod., subrepiive.... occupandam esse, Vulj;.
r Yulg. Isid., non prcvavnai. Post pauca projurfi- Is. cum ms. Veron., diripiendam esse credideril : et
tio ci d. Vind. cum vu!g. Isid., concilio. ilein. quam diripuit. lioc postremum estetiam in ms.
« Sepiem voces sequentes desunt in ms. Vind. Vind.
b
Qiiesn. inseril decernimus. Delent Viud. et vulg. rQicsn., Jtla porro dalur synodus perfetta , in
Isid., cum quibus postea scripsimus aitraUai pro «t- qua, eic. Licet atitem vox perfecta legatur etiam iu
trahere. ius. Veron. pr.clulimus umci lecttoneiii cod.c.s
,
 ,

711 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA.

tsso plenaria in qua etiam mctropolilanus episcopus A perberctaei mensis 8 decimus invenitur. Ii> ipsis au-

adfueril. lem conciliis et presbyieros el diaronos prxsentes

XVII. Si qnis episc«»pus, suscepla manus imposi- esse oportet, et omnes quoiquol sc Ixso- cxisinnant,

lione, et dcpulatus populis praeesse, non susripiat et synodicam exspeclare senleniiam. Nec liceat ali-

miiiislei ium saeerdotii, 430 " ec eonsenlist abirc irt quibus apud semelipsos coocilia prater meiropoliia-
Ecclcsiani cui fuerat onlinalus; liunc incommnnica- notum episcoporum conscienliam f.icere, quibus de

biLm esse debere, donec coaclus eoiiseiiliat plebem omnihus c;»usis constat peiinissum esse judiciun».

suscipere a sibimel dcputatam, aut plenaria synodns XXI. h Episcopus de dioscesi ad dioecesim alleram

episcoporum provinci.e de eo aliquid statuat. non debet transire; neque si seipstim ingesserit, nc-

XVIII. Si qms episcopus ordiiutus non abierit in que si a populis fuerit violciler atiractus, > neque. si

parocbiam cui est ordinaius, non suo vitio, sed ple- etiam hoc ei ab episcopis suadealur. Manere autein
bis forsilan contradicliune; hic honorcm susrepiuiu cuin in Ecclesia Dei dcbere quam ab inilio soiiitns

retinere dehebit et sacerdolio fungi, ita ul i.-iiiil mo- esl, et non ab ea alio demigrsre, secundum regu'am
Eccltsiae in qua b consiilutus es". super hoc a Patrihus olim constiliilam.
les.li;c afferat illi

Exspeclarc auicm euin o|iortel plenariam synodum XXII. i Episcopus uoii debel in aliam civitatem
provinciae, d«>nee de eo quod competit statualur. B quae iili non videtur esse subjecta irruere, ne«jue iu

XIX. c Episcopus non est crdinandus pr.iter con- regionem quae ad ejus curam minime noscilur perli-

iiliiim el pr.e.ecnliam metr<>poIit;»ni provinciae, cui neie, ad aliquem ordinandum; neque presbyteros vel

m.diuserilsi exomni provmciacongregenlurepiscopi. diaconos constituere ad alios episcopos perlinentes,

k
Quod si fieri non potest, lti qui adesse non possunt, ni.viforle cum consilio proprii episcopi regionis.

propriis liltei is conseusum suum de ipso designcnt. Et Quod si quispinn borum aliquid audere voluerit, ir-

iunc deinum posl plurimorum, sive per prxseniiam, rila eril bujusinodi ordinatio, el is qui male usurpa-
siveper lillerassi ntentiamconsonain ordinelur.Quod verit, a syuodo arguetur '.

si aliter quam sialutumest fiat, nihil valere liujusmodi XXill. n;

Episcopo non licet tanquam successorem
ordinationem d . Si vero etiam secundum definitas re- sibi fulnriim constiluere alterum,' quamvis circa vi-

gulas ordinatio celehrelur, contradicanl autem aliqui ciniam mortis habeatur. Quod si tale aliiiuid factum
propter proprias eldomesticas simultates, his con- fuerit, irrita sit hujusmodi ordinalio. Cnstodiri eniin
templis senteuiia de eo oblineat plurimnrum. oportet ecclesiaslica consliluln, qu;e ila se conlincnl,
e qux existunt non possc episcopum u alilcr licri, nisi in em.ciiio et
XX. Propter eccle>iaglicas curas ci
conlrovcrsias dissolvcndas, suflicerc visum esl bis in cum consensu episcoporum eorum duntaxal qui posl
anno per siugulas provincias episcoporum concilium C obifiim ejus qui prxcessil habuerint pniesl.ilem eum
lieri :
f
primo quidem posi leitiam hebdomadam pa- qui digntis fueril provehendi.

schalis feslivilatis ; ila ul in quarla hebdomada qux 432

XXIV. Quxcunque res Ecclcsiae sunl , bene
coiisequiliir, id esl, niedix rentecostes, coucilium debent cum nmni diligenlia et bona iide servari il a :

complcattir. Admoneanl autcni provinci «les cpisco- scilicet fide quae Deo ° scrvalur omuia providenli at-
pos hi qui in amplioribus ci\ ilalibns, i I esl, in metro- que judic.mii. Quxque gubeinari atque dispensari
polilauis degnnt. Secundum vero eoncUium idibus oporlel cum judicio et polestale episcopi, cui tolius
Oclobris habealur, qtii dies 431 :
'P Ul1 Graxos hy- plebisanimx videntur esse conimissx. M.iriifesta au-

Vind. ct vuljjalim ls., eo qtiod ciiam Ferrandus tit. kCod.Veron. cum vulg. Isid., Epitcoyum... non
1 i i plcnariam legert. debere transire.
a Vind., sibi comatissam. Mox episcoporum cum 1
lla nostri codd. el vulg. Is. Solus Quesn., nequesi
omnibus nostris cndd. et vulg. Is. inseruimus. sibieliam ab episcopit hoc suadeatnr ; el poslea solus
b Cod. Vind., conslitutus fuerat. omisit l)ei, ac post debere addidit oportet.
c Vulg. Isul. cum nift. Vind., episcopum non onli- i Veron. cod.cmn vulg. Is., Epitcopum non debere
nandum. Dein., metropoliluni provincire scripsinius irruere in nlieuam civtatem. Mox. idem vulg. Is., quai
ciun mss. Vind. ctVeron. AL, metro\nlilani episcopi. illiprobatur non esse subjecta.
«JQuesn.addit censcmus. Delevimusctiin mss. Vind. v
Vulg. Is. aildnc/ volunlale. Dein voluerit cum no-
el Veron., atque vuig. ls. Mox itlem Quesn. delevit stris codd. ri »ulg. scripsimus: apud Quesn., tenta-
«110«, cl pro celcbretur praelulit compleaiur nosliis , verit. Mox Veron. et vulg., irrita quidem eril.
cndd. et vnlg. repugnanlihus. _. J
Vulg. ls. addil: Nam
ordinare non potuerit si
e Vulg. Is.. causas. " nullatenus altcrius parochiannm judicare prattumat.
f
Sic cod. Vind. AL, semel. Dein ulj?. Is , ita ut Aliqmd siunle eslin versionc DionysiiExigui, aliqmd
in quarta septimana sancti Pascha: perfici concilium etiam in 1'risca ; nihil aulein in Graeco, nee in nostr.s
possit, convocante metropolilano episcopo mnnes pro- codicibus Vind. et Veron., qui Isidoriai.am inlerprc-
vincia' episcovos. Secundo autem conciltum fieri idibus, tationem rer-racsenianl.
eic. Scnp*,m»is id est medice Penlecoste* cum mss. m Veron. cod., Episcopum non licere. Vulg. Isid.,
Vmd., Tliuan. el Veron. Quesneilus, id est mcdia ad Episcopos non Ucere. Mox Q.iesn. omisit voces futu-
Pentecoslem. ram, el ulterum q« as ex nosltis mss. el Thuaneo
,

* Vulg. ls.. decimns quintus invenitur : ita ut in his Qoesnelli, nec n >n ex vulg. Is. revocavimus.
conciliis proccdani omnes presbyteri, diacones el reli- n Vind. ms., alterum
fieri.
yui qui se Imsos dicunl , ut in eoneilio eorum causa
,
ldem cod., debelur. Dein vulg. ls.,pro qucequegU'
examinala, ad dcbitumjudicium perv.niant. Necliceat bernari melius eas']ue gubernari. Mox voces atque di-
ulli piopne apud scmetipsutn concilium celebrare prceter spemcri et lotius ex omnibus noslris ccdd. et vulg»
eos qaibut metropoles creditx sunl. iiiseruimus.
 ,;

7<3 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTOIUJM S. SEDIS APOSTUL.

leui opoitet esse qux Eccl sixconipeiimi • sub cun- a ut per curum sccretam diligentiam cxten ccclesia-

scicntia eorum presbyterurum et diaconorum, id est, stici Ixdi videantur; b reatum liunc qui bujiismodi

qiii circa ipsum sunt; ni ipsi nun iguorent, nec eus est, apud metiopolitanum provincix prxstare debe-
uliquid lalcat eurum qux sunt proprix Eccles.x; ut bit. h Quod si et aliler repreliendalur episcopus, vcl

si conligeril episcopum ex h.ic vita migrare, cuni nia- ii qui ciim ipso sunt presbylcri, quo dicalur, bxc
nifeslx sint el notx res ecclesiaslicx, uun intercidant qux ad Ecclesiatri perlinent, sive deugris, sivc de
atque depcreant. Sed nec res proprix episcopi tan- aliis quibusque ecclesiasticis causis eos sibimct usur-
qiiaif) ubnoxix', reruni ecclesiasticarum occasione ,
parc ; pauperes vero necessilate et penuria opprimi,
ullius pulsentur injuria, quia justum el b decibilc csi atque ex ipso nou solum ecclesiaslicx rationi, veruin

apud Deum et Iiouiines, qux prupria suni episcopi etiam dispcnsatoribus cjus maledicta cl reprclieusio

quihus ipse jusserit, derelinqui ; et qiiae Ecclesix sunt atigeanlur; bos igilur corieptionem uportet mercri
ipsi servari. lia enun lici, c ui nec Ecclesia damno qu.e condecet, sancta cognoscente synodo.

aliquo affligatur, nec episcopus occasionc rerum ec- Euseliius umnibus qux conslituta sunt ' in sancta

clesiaslicaruin pioscribauir, neque pcrlinentes ad synodo prxsens consemi; Theodosins, Nicetas, Ma-
cuin causas incuriant ,
quu pust murlem memoria cedonius, etcxteri prxnominali cousensimiis.
ejus maledictis aliquitius uuereiur.
d liabere
jj
434 CAPITULUM LX.
XXV. Episcopum ecclesiasticarum rerum
1 Jncipit coneilium Laodicice Phrygia: Pacatianw*
putestatem, ad dispensandum omnibus indigentibus
cum umni timore ct revcrentia Dci. Ipsum quoque ex Sancta synodus secundum Laodiciam Phrygix Pa»
eis pcrcipere atque uti debere quibus indiget, si la- catianx convocala ex diversis provinciis Asi« regulas
men indiget, vel ad suas necessarias expensas, vel exposuit ecclesiasticas, sicut iufra scriptum est.
fratrum qui apud eum iiospitalitalis gralia cummu- I. De eo quod oportet , secundum ecclesiasii uni
ranlur: ul nulla ex parte i>cr inopiam defraudentur, canonem, eos qui libere et legitime k
secundis nuptiis
seeundum Apostolum dicemem : Habenlet - viclum conjuncti sunt, nec occultam permixtionetn openti
quolidianum el tegumentum corporis, hit contenti su- sunt, pauco lempore exempto, varare orationibus «t
mus (l Tim. vi, 8) : Quud si iis minime cuntentus at- jejuniis, et secundum veniam reddi eis communio*
que sulficiens, transferal in necessilates 433 dume- nem.
siicas ecclesiasticas res, vel cummoda quxlibet Ec» II. His qui diversorum peccatorum lapsus incur-
clesix, aul agroruin ecclesiasticomni fiucius, citra runt, et instantoratiuni, cunfessioni, l
ac poenitentix
f
conscientiam presbyterorum aut diacoiiorum apud malurum suurum, perfectam cunversionem demon-
se redigat, et domesticis suis, vel etiam affinibus, aui C strantes, pro qualitate pe. caii picnitentix tempus
fratribus, aut liliis earutu rerum tribuat puteslaiem, tr.buendum esi, et p.optcr misericordiam boiiitatcm-

•Qucsn.,
conscientia; presbyteroiumet didconorum, ron. sic Eusebius omnibus quce constiiuta sunl prcc-
:

id est,qui circa episcopum sual, ul non ignorenl nec sens consensi ; Theodmus, !\iceta, Maredonius, Anaio-
quidquam eos latenl, elc. Nosiros codd. Vind. el Ve- lius, Taicodimunt'is, Ellterius, Narcisstis, Alphins, Ar-
rori. cum vulg. Is. secuti sunnis. chelaus, Bassm, Siricius, Emcius, Mauricius, Tlieodo-
b Vu!#. acceptum etl. Porro dedbile pro eo qnod
Is., sivs Mosrs, Mucimus, Magnus, Agapius e< Agapius,
,

decel oliin usurpalum Quesnellus uotavit. Dein pro Maynus, Fneas, Puulus consemimus. Vulg. ls. e.idem
jussent, Vnid. babet judicaverit. episcoporum nomma et eodem nrdine praeferunt us-
c iia nustricodd. ei vulg. Is. Apud Quesn., ut non. que nd Narcissum, |iost quem addunt Eusiachius,
Ecctesice... ajjligautur... neque perlinentes ad eum in Esychius, Mauricius, Paulus ei caleri consatserunl, et
ci.usas occurranl. subscripserunt lii^mta epscopt.
- Quesii. inseril convenit, lepuguanlibus nustris i Esl ca versio antiqua qu.-e Isidoriana vulsm ar>-
inss. et vulg. Is. pellatur. Exstat in codd, hujus colleclionis, nec non
e Quesn., victum et veslitum
ccrporis, his conleuli in Hisp. el Isid., ac prxterea in alia vetuslissima ol. i

simus. Lecii<uieiu nosiroiuui codicum, elTliuanei, ac Yat. 1342 ac in duobus mss. Veron. 55 et 58, ila la-
vulg. ls., recepimus. men ut in Iioc uliimu cudtce, gui mutilus e>l, desi-
* Vulg. ls. et Vind. delent voces aut diaconorum natin canoue 16. Tiiulum ex Vindr-b mensi exempln
sunt tainen in aliis vcrsionibus et iu Grxcu. expressimus. Quesn., Canones concilii secundum Luo-
s Quesn., causas is qui hujusmodi est, apud meiro- diciam Phrygiue Pacatianm; uoiatque in inargine co-
politunum proestare debe-. Nusiromm cudicum el vulg- diccm Tliuan. habere Jncipiunt reguln- seu defin tio-
n
^
:

lectionein prxtulimus. Sulutn Vind. habet debere. nes secundum Laodiciam Phryyia PacatianA; et id-
b Quesn. tiic signavit niimerum XXVI, ac si ca- ipsum legimr in ms. Veron. 58. De tcmp<>re bujus
non esset a prxccdenti dislinclus. Nmavit lamen in symidi vide qux coosliiuimus m Tiactalu part. i, c.
maigine : Esl pars canonis prcecedenlis apud Jsidorum 3, § 1.
^
et ulios. Nulll sane nostri codices dividuul, neque Quesnellus cum vulg. Is. , sccundo nuptns cnn-
k

ipsum exemplar Vind. Iiujus collectionis. Quesnelli nexi sunt. Scripsimusauiein secundis nuptiis ura nm- <

auiein lecliuuem Quod si aliter reprehendatur episco- inbus quatuor noslris codd. Vind., Vat. 1342 ac duo-
pus, vel qui apud eum sunt, ad uustros codices ci vulg. bug Vcron. Duo priores siiggesserunt coujuncti tuut.
excgiinus; ac sub lineiu liujus «anonisex communi Dein permixtionem prxuiliuuis cum oiiiiiibus cn d. el
toiuiinieiii suffragio iiiseiuiiuu- igilur. vulg. Apud Quesn., commixlionem.
Vnccs tn sancta synodo umiltuni nuslri codd.
1 1 CoiijUiicuoiiem ac inseruimus cum iribiis mss.

Vin l. et Veron. Porro Vtnd. s>ubscriplioties sic exlii- Vat. et ituubus Veron., vu'g. Is. cunsentiente. lidetn
bi-i Eusebius, Tlteudorus tt cceleri, quorum nomina in
: duo r udd. Verun. cum vulg. postea umiltuni. et anle
Grceco jam Mtperiut cuniinenlur consensimus. Amtn. , propter misericordiam.
Finit ccncilium Antiochenum. Coilcx aulera Ve-
Patrol. LVI. 23
 ,

715 APPENDIX AD S. LEONIS MAC-NI OPERA. 716

quc Dfci, qui hujusmodi sunt, revocandi ei ad com- x differen er fili.<s propnos bxietieoruni nuptiisminime
uuiiiioiiem sunt upplic.mdi. sociare debere.
III. * Nob oporiet ucopbylum promovcri ad ordi- apud Grscns piesbylerae appel-
XI. Mulicres quoc
ncm .-accrdotalem. lantur, apud nos autem vidne v seniores, cuivirac,
IV. Non liceal *> ordinalionera clerici ullius, 435 e; matricularix' nominantur, in Ecde ii tauquam or-
pra-seniibus ealeebumenis, celebrare. dinaias conslilui non licebil.
V. Non liceai fenerare minislris allaris, vel in sa- XII. Epis opos non oporlet l
paler judicium me*-
cerdotali ordine conslilutis, e el vel usuram, vel lu- iropolitanorinn et liniliiiiorum episcoporuin conslilui
rra quae sescupla dicuntur, accipcre. ad Eeclcsiae principatum. m Nec eligantur nisi bi quos
VI. Non concedendum baereticis i :gressum domus mulio an e imta et prubabilis vita c-ommend:>l; el
Dci in bacresi permai.enlihus. niliiloiniutis n si in scrmone fidei et recli ralione
VII. Novatanos d eliam exeludendos . et Quarla- per stiam convers:itionem luerint comprobati.
«lecim.inns, quns Te-sarescedecalilas appell.iiu, id De eo quod non sit popnHs concedendum
Xill.

#st, qui xiv liin i | r.ini mensis Pascba ci.rn Juda-isee- electii.nem facere eorum qui ° aharis ministcrio suut

lcbranl; sed el ealeebumenns eoruui, vel fidole-, con applii andi.

recipi, priusquam condeiiincnt oiiiiiem hxiesi.u ple- jj XIV. Sanctas oblaiiones, ad vicem eulogiarum
nissime, anle omnia atitem i|!am in qua detin banlur. [ e- festivi.alem paschalem ad ulias parocbias miui
Et tunc ipii apud eos fiJeles dicunlur, symbolum II- miiiime oporlere.

i!ei doceantitr, e
aique iia tinclos sancto eliiiu chri-,- XV. Non liceai, pr.eicr caiouicos r psalias, qm
Biaie, divino sacramento coramiiiiicare couveniei. piilj.iium ascendunt, ct de codice leguut, alium quem»

VIII. Eos qui conv ruinlur ab lueresi qu e diciinr libet in Ecdesia psal ere.
'secundam Pbry^as, seque in clero con 3 tuuio> exi- XVI. Sabbatis Evangeba cum aliis Scripluris le-

Mimaut, quamv.s magni di antur, bujusinodi 8 cum gcnda esse.

miini diligenlia calecbizari oporlct, et bapliziri ab XVII. In proccssio ,ibns non counectcre, id est,
Oc'esi;c i-alhnlicx episeopis el preshyleris.
ex diversis versibus, et scnsibus libri uisum canlicuin
IX. Nm conced ndtiiii h calUe icis quoe dieti lur
iuiiiime conjimgerc ; sed sing ;lornm psalmorum or«
raeineterta vel martyria h.creticoruui ora.ioiiis gratia
dinabiliter de med o i debere fieri leciiunem.
ct petenda: curalionis in rue; sed ct qui ierini, si
XVIII. De eo quod sem er easdem supplicationes
Mint uM les, * inconr.nuii caliiles CactoS ad poe ilen-
437 orationum, ci ad boraro nonam ct vcperara
li.uii u&quead aliquod lempus ieHgi : poenili-nles au-

lem ms, ct criassc se conf.-ssos, ucipi oportere. r opnrcal celebrari.

436 ' X. Eos. qui ad Eccloiam periinent, in- r XIX. Quouiam catechumeuorum oratiouem se-

h
boc acdnnbiis seqnentibns canonibus Quesn.
* In Ms«. Yai. el Veron. ciim vjlg., in caemeteria, vei
pi.vmiliil De eo quo:t antc Toces non oporWt, vcl non quce marttjria dicuntur hmrelxorum, emholicos oralio-
liceal. Delevin»u> cu n inss. Viud. et Ya!. ac vu'g. Is. nis gra'ia, eic.
h Quesn., manui impouliourm super ordiuutos pne- 1
C.od. Veron. 55, Sciani se mcommuuicabiles esse
teniibus calech>ii>ieni$ celebrare. i lem est in duolms factos.Ad pwniientiam u&qne.ud atiqnod lempus redi-
mss. Veron., nisi qu d habent celebrari. Yulg. Is., ganlur; post poenitentiam vero cum errasse confessi /ue-
non licere manus imposiiionem super ordinandos prrn- rint,tunc suscipi in cominnnione dtbcbunt.
semibus calechumenis fieri. Lec-tiouem opliuiorum Hic caii.xi cuin in iiiroque rodice "0\< n. ac
i

codd. Vind. e Val. tcxlui inserui.niis. Thiiau. deesset, a Quesnello vx wnlg Isid. in mar,.
c Vat. n)>,, sel nec usu-as. Duo Veron., elvel hsh- pme ilescripitis luii. N-ts vero eumdein nacii in c.id.
ras; vul>i. ls., vcl usuras. Dein. cum in Vind. Inijus Vind. baius collectionis, nec non in duobus alus ,
collectioiiis scribatur qux se>>culpa t alii transcripsere Vcron. 55 et Vai. 1342, leviui inseruiuius.
scilir.et

tx «.imui aliqno codce qua exculpa ducuntur. Veraui lanmiu in n<>slro Vcron. 58.
D«'>nieraiiir
suppediiaut ttes nostri c-nld. k Vuces senioret, univirar, a Quesncllo omissas,
I.'. tio:iem c-um vulg. Is.
\:ii. et tluo Veroo. Noiavit Qnesoeilus: ldem liabet cum ninnibns noslris c>d I. cl vuig. Is. suffrag.iule ,

Dion. tx Grceco qtudime, quod cen-esimas interpreta- etiam Ferranilo iit. 221, rev<»cavinius.
iur codex Eclcsia univesa: Juslelli : verius Justellus,
1
Sic codl. Tbuau. Vai. el vnljj. Is. Quesnellui
,

oiii cditurus iiraBcuui codi em ab eodem perperam , eum mss., prarjudicio metropolilanorvm.
aliis

inscriptuin Eccle ice universce, in afferenda versinne Que^n., Nee euim debent etigi, nisi quos. Leclo-
Di»iirsii Exigni, ceiitesnnas, pro sescupla sub>litui(.
D nem cod.l. Vind. el vulg. 1 . recepimus. Con>enliun
d jlss a&amm coilectiounm Veroo. ei Val. cum eiiam Vat. et Veron. 5S, nisi quoi' igunrant hi. Ve-
vulg. IsiL, vel cliam Quariadecimanos , quos Grcrci r.m. 5o sic le^ii .Ycf eiiuan ur nisi it qui multo ante
:

Tesi>ur£sca.iicca:i:cs appetlant. Duo codd. Yeron. otnii- viia- merito probabiles judicanlur ; et nilutominus, elc.

luni voiem Graci. " lla tin.ituor iio^ln coJd. cnm Timaoeo Qnesnclii,
e Qiie-n. cl sc unctos clviimate. Tre-> no^lros
, qui suspicatur pro ralione legendum foriassis actione.
ro-ld. Ytiul., Veron. 55 ei Vat. secuti stimus. Vulg. Vulg. Is. iliscrepmt solum et rrc:a operatione. Que»-
ii. delei snliim eliarn. Ver.-n. 55 pro converuei habet neilus, si in ratione fidei el recli sermone.
permU.anlur. " C.id. Viiul., ad atinris minsierinm.
t Ita cotld. Yiml., Val., Ox^n. ct Ver -n. 08. Ques- P Cod. Vind.,]waim!s.'as.Vulg. Isid. addil id est, qut
neHas cum >u!g. I*.. Caiachrijparum. Veron.55, Ca- regulariier cantores existunt, quique pulpitum, etc.
luflirygas, id est iiontanisttv : Gra c. t*v l-yo-j.ivj>v
i
1 Veihum deberezi (.inuibus n0Sl»is codd. et vulg.
f/pty&». Posica Vin.l., quaiuvii mngnifici dicuntur. Is. a.ljeci.-nus. Ovon. desiderat de medtJ.

s Sc Vmd., Vai. ct vug.

'
Apud (Juesn. cum aliis T
Nolat QuesiK in margine : tte.iqui cinones hujus
mss.j ^imi raaana. concilii ex cod. Thuanco ituercidere ab hoc canone tts-
717 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONST.TUTORUM S. SEDIS ArOSTOL. 718

|i.<raiim ci prius posi tractauim episcoporum opor- A XXVIII. f

N-.m opoi tci in Dominieis ve! in eccle-

teal celebrari. Quibus egressis , orenl eliani lii <|ui siis agapeh faccrc, et inlus manducare, vcl accubittia

in poeniieniia snnl cousiiluli, ct postinanus impnsi- slerneie.

lioneni, his qnoqne abscedciilih.is, liinc fideles ora- XXIX. Non oporiel Chrislianos judaizare, et in

re debclnint, quonim tres urattoncs Danl, una qui- sabbaio vacare; scd operari eos s in eadem die. Du-
dem, id esl, prima \ter silenliuiii, sccuiula vero et niinica vero |ir;i'ponenda cidein dei. Si iioc eis |>la-

lertia pervocis prouuniiaiionem ; ac lunc demuin cei, vaccnt t,inq:iain Chrisliaui. Qui vi-ro invei.ti

osculo p:;ccui dari debere, el posieaquam piesbytcri fuerint judaizare, auatbcma s nt.

C|iisco|to pacem de leriut, tiiuc etiam laicos dare, cl XXX. Quoniam non oporlet ministros altaris, vel

auicm minisiris etiam clertcos quoslibel, aul b conlineuies, sed et

sic oblaiio oileratur. Solis altaris

liceat ingrediad altare, communicare. ei • omnem onmino Clirislianum cum molieribus lavacra
XX. Quoniam nou oporlet diaconum sedere prac- baberc cominunia ; bxc cst enim apud genliles pii-
scuie presbylero, sed ex jussione pi esbyieri sede.it ;
ina repicheu>io.

liiDiiiter auiein el diaconus honorilicelur a miiiistris XXXI. Quoniim non oportet ' cum omoibus li.e-.

ibus ct omnibus clericis.

iiifoi io: reticis misccre cunnubia, et vel filios, vel fiiias dare;
XXI. Qiioniaiu non oportet b ministros I cenliam 3 scd polius accipere, si lamenprotiteanturChrislianos
habeie in secre ariiun, sive sacrarium, quod Grxci se futnros esc cattiolicos.

diaconicon appellant, ingredi el conli gere vasa XXXII. Nou oporlet baereticorum henedicliones
Dnminica. accipere quoniam istae maledictiones suul inagis
;

XXII. Ministrum non oporlel orario u;i, ncc o.Uia quam benediciionc-.
derelmqnere. XXXIII. Non opoitct cum lixrcticis vel scbismati.
XXIII. « Quon am non oporlet lectoies aut psal- cis niarc.

las oraiio uli , el s c icgere aut psallere. XXXIV. Non oportet i omnem Chrislianum , de-
XXIV. Qtioniam non oportet aliari dcservicnlos, reliclis marlyribus Cbrisii, abire k ad falsos mariy-
a presbytcns u»que ad diaconos, el deinceps eccle- res faclcs : bi eniin alicni a Dco sunl. Qaicunqiie au-
siasiici ordinis homines usque ad niinislros, aut le- tem abire volueri', anaibcmn sit.

ciore., aul psait.v, aul exorcislas, d aul osiiarios, XXXV. Quoniam non nporiet Cluisiianos , dcre-
But eiiain eos qui in proposito conliaentfce suni, ta- iicta Ecclesia Dei, abire, ' et 439 ongclos notnina-
bernas intrare. re, et congregationes facerc : quae omnia iuterdicta
XXV. Non oportel minisiros • panem dare, ncc sunt. Qnicunque auiem inventtis fuerit btiic idolola-

caliccm beneilicere. (] trix occulle vacans, sit anathema. Quouiann dcrol.n-

438 XX v l. Non oportet exorcizare eos qui ncc- quens Dominmn nostrum Jesum Cbristum Filium
dum ab cpiscopo sunl provecti, neque in ccclesiis, Dei acces->it ad idobi.
ncque intra domos. XXXVI. Quoniara non opcrtet mii istros altnris,
XXVI'. Non oportet minislros altaris, vel qnosli- aut ctericos, magos et incantatores esse, ai.t facere
0J
bel clericos vel etiam laicos ad agapen vo>\itos par- qoae dicuntur phylacteria, qux sunt magna obliga-
les lollere, propler injuriam qu.e cx bac occa ione nieuta animarum. Hos auiem qui lalibus rebus utun-

ecclesiastico ordini depulari poteril. tur projici ab Ecclcsia jussimus.

quead finem 51, qui est in hoc Oxon. ol;i>i quo 55, 1
eum vllis- hareticis miscere eonvhia, v.l
Quesn. ,

56 el 57, sunt in Thuan. 52, 55 ei 54. Apud eum- filiasdare; ac dein futuros et calholicos. Correximus
deiu Quesu. hiccauon mcipit sic : Quod calechumc- t\ nostris codd. ei vul^r. Is.
norum oralione». Nostros codd. ct vulg. is. secuii J Vocem omuem adjecimus cum mss. Vind. ct
stintus. Vat. , concinenteGixco lexlu.
k
Vulg. Is. add.int ibidem. Ita cid. Val. et duo llarduini. Concinunt ex
Vulg.ls., subdiaconos ticeniiam. Mox sive saerarium parie Ferrandus, cod. Yeron. et vulg.Is. qui habent ,

ex omn lnis nostris uiss. adjecimus. ud falsos martyres, suppressn vnce factos. Quesn.
* Aucioiiiaic iiostroruui lodicum ct vulg. Is. vo- cum Vind v ad jalso marltjres faclos.
cem quoniam in boc el scijuenli cauone a Que*uello Hanc leciionem, quae concordat cum versione
1

omissani revoc .viuius. j*» Dion. ct Graeco lexlu, praplerendam duximus. Hanc
°"
Quesn. , a, l cfficiar.os , qui in proposilo, elc. auiem suppeditavil codex Vind. , nisi quod iue. dose
Emeiiilaviiiius ct suppievimus ex nostris o.dd. altjtie nomine cxh bei |iio nomiiare. Dno cod.l. Vat. el Ve-
vu'g. Is. rm.' 55, cum Inbus II rduini ,et ad ange'os nominon-
e Ai. , panes ditre, me ca'icem eic. tem congregationem, vel congregutionea facere. Fer-
f Al., rton decel, vel non debel, vel non licet. r.ndas tit. 184 legil ad angelos congregalionem faceref
( Quesn. , in cadem die. Dominicavero si eis pla- Yutg. ls. , el angttos idulolutrice ubominandte congre*
cit, Vulg. is. , ineadem die, Dominicam pra?po-
eic. galiones faere. Quesn., ad angutos nominanles con-
tu-ndo eidem diei. Si hoc eis placei, clc. Quod si in- grcgalionem : qttce omnia. Ex coniexlu maiiilesinni
lenti (uerint, etc. PraHolimus lectionem Vmd.clYat., est sermonem
esse t!e cu;tu idololatrisp, qui exlra
n.si quod mendose praelerunt eamdem diem. Cod Vo- Ecclesiam Dei ang^Iis prxsiabatur. Sicui auiem in
l*oii. 55 sic, in eodem die. Dominico (leg. Domhv.cum) anleccdenii canone culius fatsorum martyrnm per-
xero prceponendum eidem diei; nam si vaca e volue- siring.tur, ita hic prohibetur cullus falsoritm aogeio-
rinl sabbalo die, vac.ent sicui Chrhliani. Nam si invenli rum, seti (bcniouuui, vel indcbitus enltns Jtiiiaico sen
fuerinl, etc. ethnico more angelis tiibutus a quibusdam haereti-
h
Sicnostri codd. Ap::d Quesn., continentem , a:t cis, qui Angelici ab Epipbanio appella.lur bxres. Ql);
vttum omnino. "Cod. Veron. 55 addit Grwce.
 ,

719 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPEUA. 720

XXXVII. Non oportet a Jmlajis vel baereticis qnae A chrismatis quoque cueleslis etrcgni Chiis-i partcipes

mittiinlur accipere feriatica, neqne cum eis dies fieri.

b XLIX. Non oportel in Quadragesima panem oi-
agere festos.
XXXVIII. Non oportet a Judaeis azyma acciperc ,
fcrri, nisi sabbato et Dominica tanium.
aut eomrounicare impietalibuseorum. Non oportet in Quadragesima * quinta feria
L.
b XXXIX. Non oporiet cum paganis festa cole- Ullimse hebdomadc sotvi jejunium, ct lotam Quadra-

hrare, et impietatis eorum habere societatem. gesimam inhonorari sed per t tos d.es jejunarc el
;

XL. Non oportet epi-copos ad synodum vocatos escisabsliuenii.TccoiKenientibus, idestaridioribusuti.

contemnere, sed abire deliere; et aut docere aul do- Ll. Non oportel in Qnadiagesima natalitia marty-

ceii qujesunt ad Ecclesiae c cxterorumque. correclio- rum celebnre, sed eorum in sabbato et Doiniu>ca
nein. Quod si contempserit, seipsu.n videbitur accu- tamum mcmoriam fieri.
sa.sse ; nisi forte per infirmitatem ire non possit. L!I. Non oporiet in Qnadragesima aut nuptias aut

XLl. Non oporlet miuisirum allaris, vel etiam quaelibet nataiitia celebrare.

laicum sine canonicis litteris, id est formata, aliquo LIlL Non oporlet Christianos ad nupiias 441
proficisci. eunles, vel ballare, vel i cantare ; sed caste cuenarc,
d XLII. Non oportet altaris ministrum, vel quem- g vel prandere, sicut competil Christianis.

libet clericum praeler jus-ionem episcopi ad pcre- LIV. Non oporlet altaris ministros , vel clericns

giiua proficisci. quoslibet spectaculis aliquibus qu3> in nupiiis, vel

e k ecenis exhibenlur, inleresse sed aniequam Ihyme-
440 XLUI. Non oportet ministros vel brcvi ;

tcinpore ab ostiis deesse et oralioni vacare. lici ingredianlur, surgere eos de convivio el abire
XLIV. Non oporiet post duas hebdomadas quadra- debere.
gesimoe quemquam ad baptismum suscipi. LV. Non oporlet ' ministros allaris , vel quoslibet

XLV. Non oporiel mulieres ingredi ad altare. clericos, vel eliam laicos Chrislianos ex symbolis, quaa

XLVI. Oportet bapliz:»ndoset (idei symbolum f

di- vulgus commissilia appcllat, convivia celehrare.

scere, elquinla feria ultlmae scpt.manae vel episcoj.o LVI. Non oporlct presbyteros ante ingressum epi-
vel preshjtero reddere. scopi ingrcdi ct stdere in tribuualibus; sed cum epi-

XLVII. Qui in agritudine consiitnii baptismum scopo ingrcdi : nisi forle vel a?grolal episcopus, vel

peneperunt, sani facli fidei symbolum edoceanlur, in percgriniseum esse conslilerit.

tit noverint qua donatione digni sunt habiii. LVII. Non oporlet in vicis et villis episcopos or-
XLVIII. Oporlet baptizatos, * post baptismum dinari, m sed eos qui circumeant eonstilui. Hos au-

a omnes codd. et vulg. Is. cum Ferrando lit.

Ita C cod. Vind. hujus colleetionis, ex Vat.1342 et vnfg.
18S. Qnesn., xenia; e.l iu marg.: Ali:is, munera fe- Is., nec non ex Ferrando lil. 207, qui Isidoriana,
stim, quol apud 1) ouysium lepiilnr. Keliqua, neque uti appellani , imerprelatione usus est. In cod. Ve-
eiim cis dies ngere festos, desuut in in-s. Vind. et Vat. ron. 55 prima manu deerat, scd curis secundis addu
C.dclex Veron. pro festot habel feriatos. tus fnit. tinjus vero canonis defeitus in quibusdam
Hic canon a Qnesnello «lescriptus post seqnen-
t> cndicibuS eidem saltui irihueudus csl quocanonem
iei ex omnibus nostris codd. ei fulg. in suum locum
,
4-2 in aliis codicibus omissum aniraadverliinus not.

revocavimus. 38 (Sup.. n. d ).
< Auctoritaie mss. Vind. el Veron. 55, cum vulg. Sic cod. Yind., concinente Ferrando tit. "08.
1

Is.. adjecknus caterorumque; et mox siripsimus ti- Quesn ,

qn'm'am fer ain ulliina? teplimanm solvi, et <c-

fiebilur : pro quo Vat. habel videlur ; Quesn., judi- tam. C'id. Veron. prnna innnii, quintam ferinm ulti-
iubilur. via? septimana: sotvere, et tota Quadragesiffla in ora-
d ob concursum ejusdem inilii Non
Hic eanon tione : el S'C canon desimt. Secundis vero curis
oportei persaltum omissus esl in mss. Vind. et Ve-
,
c 11. 111l.1i iim guintd feria ultinia; seplimance jejunium
:

ron. 55. In hoc lamen ultimo secunda manu descri- solvere, ct lolam Quadragesimam sine veneralionejejunh
Itiis liiit. Ex hoe autem additamento, nec non ex transire. ncc amplius in h^c cinonc legitur. Dein
Val. ms. ac vulg. Is. adjecimns ciericum, quam vo- Quesnellus pro inhonorari seripsit exlionorari ; omi-
ceiii eiiam Ferramlus recepit lit. 112. Dein iidem sit aulem voces id etl aridioribus, quas auctoritate

codd. Veron. el Vat. pro ad peregrina habenl ad pc- codicis Vind. cum vnly:. Is. inseruimus.
regrinalionem. i Qucsn. cuin vtilg. Is. el cud. Veron. 55, taltare.
e Ita cinnes nostri codd. et vulg. Is. Solus Quesn., * Correximiis ex ms. Vind. et Ferrand'» tit. i88, con-
Ostiarios...deesse , «7«!« orationi vacent. Hic canon cimnie ins. Vat., in quo canere. Mox hic codex coti'
.ipudvulgiiu.il Is. sequenti poslponiiur; el cauon venit nabet pro cumpelil.
k Vulg.ls. cumm-. Veron. 55, tceni*, repugnnnlibus
45 posl canunem apud nos 46 in eodein vuig. exln-
btur. caetiTts codd. el Graeco lcxtu. Deip idcm Quesnellus
r Sic omncs nostri codd. ei vulg. is. ApudQuesn., inturgere, et de convivio abire. Omnium nosirorutn co-
accipcre. dicum et vulg. Is. Icrl onem revocavimus.
8 Qn. sn., v
post baptismum quoque chrhmatit et 1
Quc-n. omisil ministros ultaris vel ac de n scri- ,
;

cwlesl s regni varticipes fieri. Codicum el vulg. leciio- pslt tumbola e-lebrare, quce vutgus competalia ccnvi ia
neiu recepimus. appcttat. No-uoriini codicum concordem lectionera
h llunc canonem omisi'. codex Oxon. et cuin eo recepimus. Concinit etiam vutg. ls , in quo solum
r
Quesnelliis idqne ea de causa accid s«e putat, quia
: j >commitsalia legilur commensalia.
•
>

(ul io postilla m irgimli notavit) vsui Romawe Eccle-

m Vnlg. U.,sed visitatores, id esl, qui circumeant
tice contrarius. Verum bic canon non solum legitur in conslitni. Cod. Veron. 55, relenta leclionciextus post
Graeco ct sionibus , verum eliam in f idoria-
aliis vei circtaneant addit, pro salute plcbis ab epitcovo civitalis
na, ijuse a nostro collcctore recepta fuil. ld patct ex constitui. Posl pauca Quesn Qui autem ante hwc of' ,
 ' ;

721 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 7-2-2

lem qui auteliac ordinati suat, nihil a«ere sinecon- A I ct II, ad Galatas, ad Ephesios, ad Philippense-, a.A

scieniia episcopi civilalis. Simililer etiam preshyieri Colossenscs, ad Ti essalonicenses 1 et II, ad Timo-
iiitnl sine prxceplo et consilio cpiscopi agant. tlieum I ct II, ad Tilum, ad Philemouem, ad Ile-
LVIII. Non oportei oblaiiones in domibus ab epi- brxos ». i Fiuit concilium Laodieix Phrygix Pa-
scop s ve! presbyierisfieri. calianx.
MX. Non opnrtet psalmos ab idiotis composilos
443CAP1TULUM LXI.
et vulgares in Ecclesiis <lici, neque libros qui sunl
exira canonem legere, 442 ms > solos ranonic * - Innpiunl Regulx sive Definitioncs cxpositoe ab cpi-
novi ac veteris Tesiamenti. a Qux autem oporteat scopit CL qui in unnm Constanlinopolim convene-
legi, el iii auctoriiatem recipi, hxc sunl Genesis :
runl quando ordinalus c$l R. Nectarius episcopus;
,

quorum nomina et pravincia; in Grwco continentur

inundi, Exodus /Egypti, Levilicus Numeri, Deule- ,
$ub Theodosio principe
ronomium, Jcsu Nave, Judicum, Rulh, Regiiornni
lihri IV, Paralipomenon, b id est, Abreliciorum libri II, Can.Non spernendam csse fidem Palrum tre-
1.

« Esdrx duo, liher Psalmorum cl, Proverhia Salo- centorum dccem et octo, qui in Nicxam Bithynix
monis, Ecclcsiasies, Cantica Caulicorum, Joh, Ucs- oonvenerunt sed manere eam ratam oportet, et
;

ter, d duodecim Prophetx, est,Osee, Amos, B an ahematizari omnem hxresim specialiter autem
id ,

Joel, Abdias, Jonas, Micheas, Nahum, Abacuch, So- Eunomianorum, qui Latiue siue lege dicuntur et ;
;

plionias, Aggxtis Zaciiarias, ° Angelus Malaclr,

, Aiianorum, sive Eudoxiannrum el Semiarianorum, ,

' item Ls.tias, llieremias, Exechicl, Daniel. s Novi nec non Pneumilomachorum, id e-t,<|ui contra Spi-
Teslamenli Evangeliaquatuor, secundum Ma tlixum, rilum sanctum pugnant; m Phot:ni.iiioium, et Sabel
secuudum Marcum, secundum Lucam, secundtim lianorum, et Apollinaristarum.
Joannem; Acius Apostoloium, h epistolx canonicaa Episcopi qui n super dicccesim sunt, ad Eccle-
II.

seplem, Pelri dux, Jacohi una, Joannis tres, Judx sias <;ux exlra terminos eorum sunt non accedant,
una; episiolx Pauli XIV, ad Romanos, ad Cninlliios neque coiifundaiU ct permisccant Ecclesias, ° sed

diimli sunl , nilvl agere sine conscienlia civilatis; ac censes, decima el undecnna ad Timotheum, duodecima
omisil reliqua. Vcram inlegramque lectionem, quam ad Tiium, decima terlia ad Philemomm, decima quarta
llle ex vulg. Is el cod. Tnuanco rejecit in margi- ad Hebrasos.
Uein, nos cum noslris codieibus restiluimiis. In ms. Veton. 55 addilur Apocalynsis Joannis.
'

Quesmllu^ umNit sequenieni caial"gum Scriplu-

" Hic concludi debet canon ec< lesiatticus. Explicit.
raium, hancquc notatiouem suhjecil: ln aliis versio- illanc clausulam ex ms. Vmd. subjecimus.
nibus (scribeiidiim fuerattu vulgatis editionibus Isid.) C - Hic tilulus in Vind. ms. Icgiiur... Quesnellus
tl edam in Graxo sequlur catalogus librorum velcris hunc alium prjetulil Canones concilii Constantinc-po-
:

tt novi Tcslamenli , qui deest in utroque ms. codire, litani a 150 episcopis, quando D. Nectarius eiaem urbi
nimimni in Thuaneo
Oxoniensi liujus colleetinnis.
ei est ordinatus episcopus, sub primo Theodosio piissimo
quos ipse consuluit. Al eum reperimus in prxstan- Augusto. llorum canoiiinn versio cst illa qux, ah Isi-
lissimo cod. Viml. ejusdein collectionis, ac prxlerea doro rccepta Isidoriana vocalur. Ilinc e-orumdem
,

in dtioltus alns V.<t. 131-2 et Veron. 55, q«i Isidoria- canonum vers<onem reperimus in ms. Veion. 55,
nam versioncm similitet exlnbent. Hmc i-ie caialo- cum lioc tilulo Incipiunt stutnta seu definitioiies $y-
:

gus ab aw-tore hujiis interpretalionis omissus non nodi Conslanlinopolitanw episcoporum Ko^^quando or-
fuit, ac proinde duo illi codices Thuan. cl Oxon., dinatus esl B. Nectarius.
qui Laodi enos cainnics ex eadem verstone sumpse- 1
Vulg. Isid. addiinl cum Grxco sive Anomceorum,
ruil, dum hoc catalogocirent, impcrfecti sunt. huicque voci respondent seque'<iiia, qui Latine sine
b Vind., id est Abrahelictorum mendoso : cnr- , leqe dicunlur. Deiu voces sive Eudoxianorum desuitt
rex mus ex ms. Veron. Vulg. Isid. et Yal. has duas in ms. Yind.
voccs iguorant. m Codd. Yeron. 55 et vulg. Is., concinentes cnm
c lla vulg.
Is. cum Grxco. Alii nostri cod<l. omii- ( rxco, el Sabttlianorum, et Marcellianorum, et Pho-
tunt duo. linianorum , el Apollinarislarum. Vind. post nomen
d
Sic cod. Yind. cum vulg. Is. In Val. deest duo- Apoltinaristarum addit et Marcellianorum, et Mani-
decim, el idest. Veron., dnodecim prophetarum tibri, chaeoriim, el omnium qui a sana doclrina et Ecclesia
ide$t,ttc. In Grxco vulgato nomina prophetarum j) calholica discedunl.
duodecim desiderauliir. u Vind. cum vulg. Is., extra. Veron. 55cum Oxon.,
" lia cod. Vind. ln mss. Vaj. et Veron.. Aggceus, ultra.
Mnlai hiiis ; it;i lamen ui in Vat. Aggxusantea iteium In mss hujus collectionis varia est canonum par-
legatur, in Veron. autem omiitalur. Vulg. Is. Inc lilio. Vind. dividit in can^iiea xi, ac proplerea hic
habel lunium Malachias, et siip<a Aggceus. nolat can. III; dein ad vocem Orienlis canoncm IV,
a<l illa Scd et Asianm cnn. V, Ponti autcm can. VI,
f
Veron., Item libri quatuor, Esaias, etc.
•5 Idem \fron., It m novi Testannnii. Vulg U Thraciw vero can. VII, Non invilalos can. VIU, Ec-
iVori uutem Teslamenli. clesias auiem can. IX, Cons' anlinopolitante can. X,
h Vind., catholxw epistolcc canonica: Peiri eic. De Moximo can. XI. (Jodex Oxon. quem Qticsnellus
,

Vulg. Is., Epistola' calhoHccc seplem. Codices \erou. secntus est, ires tantum canones partitur. Suh se-
et Vai. prxluimus ; ordinem vero codicis Yind. re- rimdo i-iiim canone Episcopi quiiitum a nobis rece-
tmuimiis. In Vai. alius oco legitur, ut in Grxco et pnni! complectitur, quod Dionysianx versionis pro-
vulg. Is. Jacobi I, Peiri diur, Joannis tres ,Juda? una. prium est. Amplexi sumus sex canomim divisioneni
laipsum secunda manii eiiam in ms. Veron. , qui oiiam prxbuit codex ms. Thuaneus hujus collectio-
postea hac raiione Pauli epislolas reeeusei:.4d Ro- iiis. Totidem enim canones alii codices isidorianam

tnanosl, secunda el leriia ad Corinihios , quarla ad iiiterpretaliooem prxleienies disiini;iiiinl : uti Ve«
Galatus, quinla ad Ephcsios , sexta ad Philippcnses, ron. 55 cl vul r Is., cum iiuihiis Ferrandus cmci- .

Sfpiima ad Co!o$*cnses, ociavu et nona ad Thessalctu~ n.t. lli autem iu eo solum discrepaiit, quod cano-
 :

723 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 7li

secmidum regulas, 444 Alexandrix quidem episco- A VI. De Maximo cynico philosopbo et lotitis in-
pus • eas lanliim qux snnt in ^Egypio gubernel; qux Conslan-
disciplinationis ejus s doclrina,
445
Oritnlis auiem episcnpi soliusOrientia curam gerant, linopnli orta est, staiutum est, ut neque Maxinios
syrvatis hoimrihus primalns Eeclesix Antiociienx, esse, iec fuisse impuieiur episcopus; neque qui ab
ipii i« t-egnlis synodi Nicxnx conlinentur. eo ordinaii sunt quatemcimqne gradum clericatus
,

III. Si*i| ct Asi na* 'li(ECi*s4s episcnpi ea oux sunt ol)!ine»nt, rannihus scilicet qox circa eum, vel ab
in Asia el ad Asiauam lajilutiiiuodn dictcesim perli- co gcsla sunt in inilttm * devocaiis. Noniina vero
neul b gubernenl; Ponti aoietu episcopi Pouticx episcoporu n hxc sunt : Nectarius Consiaminoiwli-a-
lantummodn diceceiis batieant cuiam ; Thracix vero nus Timotheus Ai'xandri<c, l
Dorotheut ab Oxiringo,
t

ipsins lantummndo Thraci;c. Cyrillut Jerosaltjmitanus, i Gelasiut Carsarientit Ma-

,

IV. « Non invilatos episcopos ultra dicecesim non cer Jcriconlintts, Oiontjsius Diospulitanus , Pntcianus
delrere accedere super ordinandis alii|uibus vel qni- Nicopolitanns, Salurninus Sebastenus , Rufut Sq/tAo-
biisrunque disponeodis ecclesiastieis causis, servata poHlanus, Auxentius Ascalonita, ••
/Elianut Jamnien-
regala qnx ascripia est de unaquaque dioeccsi. Ma- si*, Zeno Tyrius , Paulut Sidoniensis , Nesloriut a
nifeslum est enim qnod per singnlas quasi|iic provin- Pi lomaide, Pliilirput Damatcenus , Baracut Panea'
cias d sjnodus administrare debeal et gnbemare B densh. Tim.tthens ttenithiu*, frftg Radlid^ n Bgfcfa.
omnia, secundum ea qux sunt in Nicaea definita. Ec- Hodiimnt Aradensis, el caHcri ccnlum trijina l ,
clcsias aulem l>ei qux sunt in barbaricis * genlilius

con^tiiutx, regi ct administrari oportct sccundum CAPITULWI LXII.

consnetuduiemqtix a Palribus oblinuisse dignoscilur.
m
Incipit concilium Telense super trnrtatoriam snneti
V. Coiisianiiuopolilanx auiem civitaiis episcopum
Siricii papaz urbit Homar per Africiim.
f oportet babcrc prim:iius honorcm post Komanum
episcopum, propicr quod sit nova Roma Post consulatum n gloi io.-issimi Ilonor.i
xi el Con-

ncm lert ;
um
ex Thuanen codice a nobis reccptnm !
Qui citn viginti suprasrrptis numerttm cenlum
jiiiiguiil cniii secundo, iiuarlmn vern secani in tluos; quinquiginta episcopornm implenl. QuESNELtus.
11.1111 a<l V' rba Noninvitalus signanl cuionem III, ad "' lloc enuciliiiui , !-cu polius concilii rrapnienlum

illa vero Ecrlesias autcm nntaal canoiiem IV. ciim sequenli Siricii epislola lia< leuus inveuium est
• Cod. Vind. ei vuljj. ls., emiuw sunl, elc. Veron. in snlis uiss. cullcciinnibiis Gallicanis, niiuirum n
55. ea*, c pusl in /Eqgpio addil Eccles as. celebri Coriieiensi, in Fossaicnsi, in cndieibns bujns
nostr.i; collecii-nis, m exemplo Colbertiuo 33f)8, ubi
b Sicioslri codd. cuui vulg, Is. Apitd Quesa., pro-
»rral. bis invenitur in V.it. 3827. in Rezio Paris ensi qu >n-
;

« ll.i codd. Vinil. ei Vcron. Sic porro Qucsn., Non ilam S. Prtri Pici:ivi -nsis, in mss. additionnm Ni-
iiwitatus eni'it eoiseopms ulira iliieresim non debri ncce- do i, qoale est Vai. 1540, qux Oibnes siini colleciio-
dere; ac dcin omdtit qmbuscuntnis, el prn servaia ha- Q n«P« oignis Gabicmas, ut in Tractaiu suis locis
bel salva. Vulj. Is., Non inviiali episcopi... non de osleiidiinus. .Eneis Parisiensis in lib. adversus Grx-
bent, clc. cos c IttS, 1. I Syicil. Acber., pag. 155, e\ sequenli
a Cod. Yeron. cl vulg. Is. cum Grx addun; pro- Sincii epistola, qu:iin in Gallicano cndiee iiactus est,
encialis. longum testimoiiium recitat. Codex cap ttili Veronen-
« Quesn., reuionibu%; ac mox omiliil reqi. Scri- sis 59, qui vetustissim »m cnionuin abbrev alionem
psinuis gcittibus cnni Viml. el vulg. Is. Adjecimus au- cvliibet, e Galbcanis fontibus biijus conci i seu fras-
lem regi, omnibits nos ris mss. el vulg. suflcigan- menii compeudium pr.ifen. Discrepat in manoscri-
libns. ptis hiijus c ncii inscripiio. Codex Thuaneus noslr.e
i

Cod. Yiml., habeal honoris primatum potl Roma-

f
collectionis Teleptense appellai quod iicm legiiur iu :

num episcopum, propter quod lirbs ipsa sit. ms. Rcgio olim S. Pelri Pictaviensis lesie B luzio in
> Codd. Vin I. et Veron. delenl doctrinn. Ncc in Disscri. de t
oniilio Teteplewi inserta posr libros de
Gr.neco u,ui<!em aul in aliis versionibus aliquid si- Concordia Peiri de llarea, rdil. Parisicnsis anni 1714,
unle reperiiur; ac probab.le estob errorem lectinu s col. 1544. in abbieviaione qtioque vetustissiini <o-
lotius indisciplinulioiiis ejns ad seiisum perficiendum ilicis Vernn. 39 ideni nomen deprebeinliiur num. 40,
arbilrio Itbrarii additam fuisse vocem doctnna, vel Ex Synodo Teteptente. Codcx perauli pms Lucensis
i vulg. Is. proptcr doctrinam. (>orrigendutn videtur
1 eamilem canonum ahbreviatione n coulinrns, qui
toia indisciplinatiune ejus, vd ob totam indiscipltna - priinas quorumdam nnininnm litteras ideutidem »c*
ttonnn ejus. gligit, titulnin sie evbihe' apud P. Mansi tom. II
b lla codd. Vind. ac Thuan. Yulg. Is. revoca'is , Suppleiiien. Comil., pa<». 25'2, Ex Synod-i Leptente :
Quesn., dednclis. Seqnenlia cpiscoporuni nomina in D nbi de Lpptiinio Byzaeii nrlie suspicandum non esl
noslris cndd. Yind. elYeron. nou leguntur. Quesnel- nejne enim Leptense, seii Leptiminense scril>endun'
lus in codd. Thnan. et 0\on. illa iiiveoit. fuissci. Reiiniiimus vcro lectionem a Que<.ni'llo edi-
Ita <od. Tlman., couciiieute vulg. Is. aliisque
1
tam e uis. Oxon., qu ppe quain i-niqprnbant dim
versionibus. Qucsn. cuni coil. Oxon., Dorotheus ex exempinria Vindebonensia hujus collcctiouis. Cnn-
Cariiuho. liiiuatur eliam duobus mss. coliegd Snc. jesu a P
i Cud. Tbu.in., Gataiiu*; mlg. Is , Tahusius. At llarduiuu
Gelasinin Imc leninnre fui>se episcnpuni Caesai iensem,
prxiei alios codd. Is. Il<ird<itii<is piolerl LemiMnn Sic cod. Thusn., p slea Colberl., npu<l Constan-
lib. contra Nestoriuiu ei Eiiiycheiii, ac Tbc^doreium
1 tiuin loco cilalo |:ag. B49. Vind. mnillil Honorii, :<l
bb. v, v. 8. Dein vni,'. U. perperam, Priscinnus xi relinei. Cod. Val. 134!) «onrinit, Que^iierlns. glo-
Sebastensis, Salurninus StJyUtapolitanus, Rufus Nico- riosissimorunt Augnswrum Honori xi et ConstmHi vj
potitanus. Meliuscotld. Thuan. el Oxon., nt c\ subscri- kal. Slarit : perperam ; s< euudus eniin Conslantfl
ptionibiis ver«i ni priscar inferins palebit. roitsulaius cum unlecimo Hon<>rii nolmidus fueral J
k t'a coil.
Tlmaii. ct u<u. « Is. cutu alds vorfcionibus. ar> pi.eterca Con latilius au. 417 nuiilum August^

Qtiesnellus. Ebanvz, m,i!c fuii.

 ; .

7*3 (JODfcX CANONU.U IXCLKS. ET CONSTlTUTOItUM S. SED:S APOSTOL. 72«

ttautii n, vi kalendas Marlias, cougrogalo * concilio A noat. Cumque traderenlnr, Privatus nntarius dixit
In ecclcsia Apo-lolorum plebis TeicnsU, IhmIim Pa- k E\cmpUr tractalorix» episcopi urliis Romap.
Irr 447 rrim.i* scdis cpiscnptis Donnlianus civitatis

Teleptensis , cum resedisset, consedentibus secnm 448 OHectiutimh fruttibus et coepisccpis per Afrieam
Siriaus '

Jmuario, Felice, Secuudo, Cyrio, Viciore, Sccun-

tliano, b Geia, Eunomio, Maximiano, Dnnalo, Cres- Cum in ununi pluriinl Iralres convenissemu> ad
EOhio, J cundi», c Sopralo, Resliluto, Juliano, Maxi- sancti »po«t< li Pciri reliqu as, per t|iieni ct ap-Sto»

minn , Ilomano, • Terliolo, Micilo, Maxitno, Dona- la:tjs et episcopa'iis i:i Chrislo cucpil exordiuin, m p'a-

tiano, Dasilio, e
Papiniano, Januario, Porphyrio, cueriiqiie proptcr emergentes plurimas causas, qirc
iiem Porphyrio, Donalo , Juliano, Tuio, Forlunio, in aliquanlis no:i er.mt cau-a>, dJ crimtna, dc ca'tero
Qniiniano, Capione ct caleiis episcopis, ncc non soilicitudo cssel umctiiqiie in Ecclcsia ciiram liujus-

eiiam Vincenlio cl f Forluualiano, legatis provinciie moili habere, sicnt aposlolus prxdicat Paulus (Ephes.

proconsnlaris ad Byzaccnuin Concilium direclW, « et v, 27), n lalem Dco Ecclesiam exhibendam, non lia-

reliipia lientem inaculam aul rugam, ne pcr alicujns innrhidae

Yinccntius ei Fortunatianus dixerunt : Etiatn h ctirn ovis alflatum conscienlia nosira ronlaminata viderc-
Tliusdriim fiiisscinus, sicut inecum recnlit mernoria- D tur. Qua de re meliori consilio id scdit, proplcr eos
lis audiliu vcslra, et episiolas sanctae memnrix Siri- ma\ime qui in pracsenti valeludine. corporis aut ,

rii sedis apoMolicje episcopi • dederamus recitaudas, fessoc aelalis causa minime adesse pniiierunl quo ,

ex quibus cum unani Jegeret sanclimonium fntris penetua istiusmodi forma servetur , litlcras ia!e*
noslri Cjiiseo, i Latonii, utrasqne nos i nunc referre dare placnit, non ° qua: nova prxcepta allqua iinpc-
f uggcstio indical : lias rccilari donate Ep scopi dixe- reni; sed q iia ea qu:c pcr ignaviam desidiamquq
lunt : Reciicutiir epistolac \enerabilis memoriae s:*n- aliquorinn ncglecia sunt, obscrvari cupiamus, quaa
tti Siricii, ul uovcrimus quid earum (extus conti- tainen apostolica p I airum consiitulione sunt consti*

Ihrdnino laudatis , nec non Gallicana colleclione u Corb. , cum Thosdrum. Unus Colberf. apud
F.issatensi, apud P. Coustanlium tom. I Fpi-t. Kom. Coust., cum Thiodrum. Oxon., cum Tisdre. Val. 38:27,
poni., col. 68 S , n«t. a, et pnfslaniissiino coriice Cum ante hos dies simul fuisscmus.
Corbeiensi, in qun legilur Incipil concilium Telensim :
» Onesn., dedissemus , unaque eurum recilata essel i

p r UacifHm sancli, ctc. Codrx Va 58^7 pauliilum . sanctimonia fratris nnsiri. Seculi suinus Thuan. et
d screpat Jucipii comilium Tclenmse ; cuin quo cou-
•
nnstros codices. Solum Viod. et Vat. 13»0 iiabcnt
ci iil aiiiul exeinpiar liegium apud Baluzium, quod C recitantes pro recitandas. Tbuau. vcro pro legeret
quondam fuejai arcbieptscopi Itemensis. Tandeni praeferl rdegcret.
index Val. 1 540 additioumn Isid., lucipii concilium i Ita codd. Tliuan., Vind. et Vat. 1350. Apud
Theiesoense; sed in texiu balict plebis Tctensis. Anti- Quesn. utrasque nos afferre suqgestio indicavit. Vat.
,

cw;« ediiiones Coiiciliuruui pot,l Mcrlinum prxferunt 3827, utrasque nos referie suggessistis, el indicatas re-
Te'me. Biuius ex auctoritaie eanl. Baronii cmcnda- citare. Donatus el ccvtcri episcupi dixerunl, eic.
*il Trteptense, idque in posteiiores cdilioncs iransi- k Quidain mss. coild. , tlxemplum tractoriic, seit
Vil. Veruni biijus couciiii nouieii ciim Trecensi ins. tradurics.
F.riandi Ciedimus Zelleme t cx <|U0, imilala liilera 1
Mss. Vind. Vat. 1510 el M< rl. cum tr bus codd.
Z iii T, scriptuin fueril Teteuse. Vide hac de re pluia Colb , Fossat. et veteri Corb. ntliiutil :diverstt quamvu.

in Observuiiou bus ud dissert. I-i Uuesneili , cap. I. Val. 3827, dirersis quamvh. !>oiii bs verlns ind ca-
* Codex Tliuan. cum ni Bcgio niim Pictaviensi . lur Siric i episiolam ad diversas provincias ni:>sam,
apud Baluzium, concilw... plebis Teleplensis. Pr*luli- nimiruin primum ad episcopos suburbicarios, qui, ut
iiiiis leciioncm inss. Oxon. et ulritisque Viud. ac in cxordio innuilur, R<uuanaa syuodo adcsse non po
Vat. 1340 quae cum iuscriptione cohaeret. Vetns
, lerant, dein vero ad alios aliarum provinc ariim, ac
exemplar Corb., concilio plebis Tetensis, omissis in- tandcin ad Africanos, a<l quos nnsirorum codicum
lermtdiis voctbus. Val. 5.S47 ei aliud exemplar Be- exemplum Africana! i-ynodo iiiseriinn perlincl?
g um qiioni'ain arcbiepiscopi Bemcnsis, comilio bre- "' lla ciun Merliuo oiiines nostri ircs, cl omncs
vis Ttlenenis. Mox voeeui episcopus adjeciiiius ex Coustantii codd., uno C"lb. excepto, iu quo vlaceret-
mss. Vinil., Tbuau. et Vai. 3827. Ties auitin codd. j» gv.e. Quesn., placuii ut propter. Coust. iiullo codice
Colb. 5568, in sccun<1o bujus synodi cxemplo; Yat. alie^alo, placuitque propfer.
3827, cl Be^ius iiuoiidam arcliiept.-copi Bemensis u Sic omnes iiilem rodd. el vul«., cveeplo Qucsn.,
male Donatiauum Telepteuseiii vocant episcopum ci- apml qiiem legitur ; Ut tho Eeclesiam non
exliibeal
vitat s Telemis. habeniem, etc. ; ac mox iricm Quesu. tantuin <»nittit
b Cod.l.
Corb. el Vat. 5S27, Zela. cotucienlia noslra; sicul eliam post pauca praterit,
e
Uniis Colb. cl Val. laudaius cuin vu!g. Concil., qnn perpelua istiusv.iodi forma tervetur , una cum se-
Sopatro. queiiti verbo placuit , repugnantibus iisdem mss. et
d Tlman , Terioto, Nilico. Vai. 3627, Temolo, Ui- eiluts.
tito. V»t. 1340, Trlioto, M,cioto. " Vai. 3827, quo nova. Dein idem cod. et alius
e Vai. 3*27, Papiano. Val. i5i0, cuni mss. Cousl. et Merlino, Sed ea quaj.
f
Mem
ins. Vat. 3S27, Forano. Duo inss. apud Co.tst. prtetulii lectiniiem ediiionis Conciiiorum, sed
Coiiniantiuin, Fortino, Quuntiuno. cjnibus ea. Poslea cupiamus scripsimus cuin ouiuibus
n Votps el reliquu, quas oinnes et nosiri.
et Baln- mss. ei vulg. Solus Qtiesn., cvpimm.
Zii, codices praeferuiit, Qm-s-
et Couslaiilii, et vuigali P Coust. et vulg. Cone. post Mcrliimm cnm Val.
licllns omisil. Il.ec aiae.n iudica.it piimum collecto- 1540, ct Pairum. Solus QueMi. , snnctione pro <-ou-
iciii non iranscrijisisse iniegram synoduui, scd post stiiiitiotit. Mox Nat. 3827 cum vuig. , sicut scripiutu
prinpinitim c;etera prajleriisse, ul ad Sirieii Ijlseras, csl : Slais, ctc.
quas pram.-ijiue excipienddS duxcrat, accedeiet.
 ,

*!7 APPENDIX AD S LEONIS MAGNI OPERA. 728

Uiia; scrlptum est enim : S'ate et teneie traditiones A gulum militiae sx-cularis i>ahucrir, rid clernm admitti
nottras sive per verlum sive per epislolam (II Thess.u, iion di-bet.

14). Illud eei te debel mentem vestram, dilectissimi IV. Ui mulierem ', id est, viduaci dericus nou du-
fratres, veliementius excutere, ul ab omni labe sae- cai ux rem.
ruli istius immunes a ad Dei conspectum securique 450 v Ut
- is qui Iaicus viduam duxerit, non ad-
voniamus. Non enim erimus immunes, b qui prx'Sii- mittaiur ad clermn.
itiU6 plebibus, cum scriplum sit 449 ^ui multum : VI. Utdealieua Ecclesia ordinarc clerioum nullss
crediium fuerit, plus ab eodem requiritur (Luc. III, 48). usurpet.
Ergo quoniam non pro nobis inntum, sed et pro po- VII. Ut abjectum clcricum alia Ecclesia non ad-
pulo creJito cogimur c pnestare rationem, populum miuat.
disciplma deifica humilcm crudire debemus. Exslite- VIII. Ut venientes a Novatianis vel Moniersibus,
runt eniin nonnulli qui siatuta majorum d nou
, te- per maniis impositionem suscipianlur, i ex *o quod
nentes, castilalem Ecclesiaj sua prajsumptione viola- rcliapiizant.
runt, voluniaicm pnpuli sequenies, et Dei judicium IX. Pra^tcrea, quod digninn et pudicum estet lio-
non limcnlcs. Ergo ne pari mnre silentio connivere neslum suadcmns, ut sacerdoies et levita cum uxo-
atque sdhibcre consensum talibus videa:nur, imde B ribus snis non coeanl, quia k in ministerio minisri
gehe:.n:e poenas possimus incurrere, dicente Domino : qu tidianis nceessiialibus nccupanlur; ad Corinthios
• Videbas furem cum eo et cum adulteris
, currebas , eniin P.iulus sicscriliit , dicens : Abslinee vos ut va-
portionem tvam pore'as (Psal. xnx, 18); hacc siinl cetis orationi (1 Cor. vn, 5). Si ergo abstineniia laicis
quai drinoeps f inluitu diviui judicii onmes calboli- i.nperatur, ut possim depiecanles audiri.quanlo ma-
cos episcopos expedit custodire. gis sacerdos l
utiqtie oaini momeiito paralus esse
1'riinuui , iu extra conscientiam scdis apostolic.n, delei mnndiliae purit<te securns , ne aut sacrilici.ini
* boc esl primaiis , nemo audeat ordinare ; integrura olTerai, aut baptizare cogatur? Qui si carnali concu-
b
enim judicitim estquod plurimorum sententia cou- piscenlia coniaminalusfuerit, quid faciet? exousabit?
secratur. quo pudore, D,
qua roenteusurpabii? qua ooiiscietitiii?

II. Ne unus episcopus episcopum ordinare praesu- Qno merito hic exaudiri se cretlit,cum dictum sit :
mat propter arrogantiam, ne furlivum benefioiiim Umnia munda muudis; conqumatis aulem et tn/i*
praestitnm videalur; lioc eniui iii syundo Nic;ena delibus nihil mundum ( Tit. i, 15)? Qua de re hortor,

constal esse delinitutn (Xican. c. 4). moneo, rogo, lollalur hoc oppiobri ;m, qnod potesi

hl. Ileui si quis post remissionem pcocalorum cin- jnre i liam gentihias accusare. F. rle n hoc crcditur,

8 Vat.3827, anle Dei conspeclum ; ac delet securique. C idest. Ferrandus lit. 3, et Innocentius I in epislola
b Coust.oum tribus suis codd. et nostro Vat. 1340, ad Viotrici.mi omilitinl etiam viduam. Hincjore su-
quia pr&sumut. Alii, qui el prorsiimus. spicalur Couslanlius voces id e t viduam glussema
c Sic codd. Vind., Vat. 13i0, cum aliis vulg. ess\ quod e niargine irrepsit in texlum.
Qncsnellas cum Vat. 3827, reddere. Dein vocem hu- i Sic anliquiore« nosiri el omnes Coustamii codd.
uiUem, omnilras nostris niss. et vulg. approbatam, oiini vnlg. Cono. Lab. . nisi quod in Tliiian. esl re-
iilem Quesnelius pr;Elermisit. Habei voro cum ali- bnpt.zanlur, in Vat. 5827 et in abo Coust. rebaptizent.
tpioi oodioibus disciplinam dcificam. Scripsimus disr.i- V.rior leetio, qo.c concordat cum texiii Innocentri,
jitina dcifica cum
nostro Vat. 5827 ac duobus Co!b., e\siat in vetustiorihus editionibus pnsi Miilmum,
nec non antiquo Corb. Cnostaiilii ; ad quos aocedit y.raiter eos quos rcbaptizanl. Vat. 1540 propler pro

Fossai. et alius Colb. ubi legilur disciplina Dei hu- prwier exhil.tt
vnlem. Ains Colh., disciplinam deificam liumiliter.
k Ita com Merlino tluo noslri codd. Vinq^ et Val.
" Vulg. Concil. ciiiii uno nostio Val. 1340, cuntem- 1310 ao. ir»»s Vul?. Conc. post Crabhuin
Coustanlii.
nentes. Mox dun Vatt. delenl sua. oitm Vat. 3827, quotidianis Qnesn.,
in mtnisterio divino
« Quesn., si videbas. Delevinms cum Vind. aliisque iii minitlerii quotidianis. P. Cousl. cmi uno Colb., in

eodd. et vulg., in quibus , Furem videbas , et curre- ministerio , ministerii quotidianis. Melius et brevius
bas cum eo apud Innocenlinm quia ministerii quotidiani necesni-
,

f Cod. Fossat, teste Coustantio delet intuilu divini talibus occupuutur. Dein post abstinete vos cod. Oxon.
judicii omnes. atlilit a fomicalione.

e C >d. Viml. com tluobus Coustantii, hor est prima- Solus Quesii. delel uiique ; ac mox pro offerat
n
U
'

tes. Quesn. omisil hoc est,ei relinuit primates. In hahet offerre. Post pauca Vat. 5827
5J cum unoCousl.,
Val. 5^27 ut in aho ms. Cousl. mendose hwc esl pri- Quid faciet? Quid excusabil?
mn teslalio. Verior lectin in Tbuan. hujns colleclio- Quesu. inseril sacrificabit, vel baptizabit , refra-
nis iu Vat. 1540, i» antiquo Corb. aliisqi.ie ms«. et gamihus omnihus noslns et Coust. cotld. atque sliis

i"i!iii>, hoc est, primatis Ha? voces addilae luerunl si- vuigalis: ctim qiiihus deiu atljecnnus hic , el scripsi*
ve a Sir cio, sive ab Aff icanis, ut hic canon aptaretur mus dictum sil, ubi ilie saiplum sit; eiqua de rc sab-
Afrorum disciplinae; sicul Innocentius in epislola ad stiiuimus pro quapvopler.
Violrioium Rmhouiageiisem eumdem canonem repe- n Voculam hoc cum Coustantii mss. adjecimus,
lens, uleum G.illicanxdiscipliiije accommodaret, sc eamque approbat explioatque liinooeoliiis inquiens in
exposuil Pnmum ut extra conscieniiam metropolnani
: epistola laudata : Sed forte licere hoc credit ,quia
ep>copi nullus audeat ordinare. scnptum csl. Hnjus vocis defectu ali;e voces apntl
L tta ciim Que-n. cod.Vind. Exemplaria Thuan. Qotsnelliim inserimtur Forte creditur posse pretby* :

T
Ct Val. lj't 4,consequitur. \ u'g. Concil. et duo mss. trrum, vel polius debere uxor.tn habere, quia scriptum
jlpud Coust. , consequatur. Reclius Vat. 3827, Corb. est. Id glossemali tribuit Coustantius, niltilque ejus-

et tluo Colb. confirmatur, uti apnd Innocenlium. mndi ille iu suis, nec nou iunosiris mss. etiam hujub
i
fcic nostri ei Coujtatnii codd. Quesnollus omisll coltecliouis reperimus.
 ,

7:U CODEX CANONUM ECCLE5. ET CONSTITUTORUM S. SKDIS APOSTOL. 730

quia scriptum est : Unius uxoris virum ( l Tim. 111 , A <a opera sua. Si quis sane inflatus mente carnis suae

2) ? Non perinaneiitem in concupiscenlia 451 R ,>_ d : '° ' iac canonmu raiionc voluc ii 452 evagari
ncrandi dixii , sed propter conlinenliain luturam ; scial se a noslra commimione scclusuni et gehennae
neque cnini integros non admisit, qui ail : Vellemau- puenas liabiturum. Pr.Tlerea misericordia mm judi-
ego Cor. vu, 7). cio esse dehei. Talihus cnim oporlet e labenlibiis
tem omnes homines sic esse sicut et (l

Etaperlius H declarat d cens : Qui autem in carne manum p< rrigerc , quac sic curiencni non perlrahat

sunt, Ueo placere non possunt ; vos autem jum non in rninain. Daia Romne in concilio epi-copnrum octo-
eslis in came, sed in spirttu ( liom. vm, 8). gmla, suh die octavo idus Januarii ,
post consulalum

Ila-c ilaque, fralres , si plena vigilaulia fueiiiil ab Arcadii Augnsli et Baulonis v. c. co sulum.

omnibus observata, cessabit ambit.o, dissensio con-

CAPITULUM LXIII.
quiescet, haereses et scliismata non emergenl, locum
non accipiet diabolus saeviendi , manebit unanimUas, ' lieijula [ormalarum.

iniquilas superala calcabitur, cbaritas spirimali fer- Gracca elemenla lilterarum numeros eiiam expri-
vore Oaprabil, pax praedicala labiis ciim voluntate mere, nullusqui vel tenuilerGraici sermonis nolitiam
b Dci noslri Salvaioris,
concordabit : |>ax ulique habei, ignoral. Ne igiiur in faciendis epi>lolis cano-
quam proximus passioni servaudain esse pr.ecep t, [j nicis quas mos Latinus formatas ajipellal , aliqua

el haEreditario eim jure dereliquit. dicens Pacem : fraiis falsilalis temere pnrsumerelur, hoc a Patribus
meam do vobit, pacem relinquo vobis (Joan. xiv, 27). MS Nicaeae congregaiis saluberrime invenium cst
Ll dicium Apostoli Ul unanimes unum sentientes,
: et ronstitiitum, ut formatae epistobe hanc calcula-
permaneamus in Chrislo. Nihil per contentionem nobis, tionis &eu suppuiaiionis habeant raiiouem; id est,

neque per inanem gloriam vindicantes ( Philip. li, 2), ul assumanlur in suppiilatioue b primuui Grycca ele-
«non boniimbiis, sed Deo Sdv.iiori mislro placea- meita Palris, el Fiiii453» el Spirilus sancti h DTA,

mus. tlis praeceplis omniluis si fideliter voluerimus qu* elemenl.t ociogen.nium, qiiadrinqentesimum, et
obcdire , cnstodiet Dominus corpora nostra et ani- primum siguificarit nnmeros Peiri quoque apostoli ;

mas nostras in dic qua redditurus est unicuiquejux- prima litlera, id est n, qui nunierus ocloginta sigui-

• Quesn. addit alibi, nullis nostris codd. aut vu'g. lilani episcopi. Ex his duo consequunlur :
1* hanc
suffraeauiibus. formalam Altico Constanlinopolilauo in omnibushis
b Val.3827 cum aliis vulg., T)ei noslri ,
quam Sal- codicibus et colleciionibus tribui; 2° liujus scnben-
vatbr ip e jam proximus passloni et hceiediiartum dae occasionem pr.-eferri Nica-norum canoiiiim exem-
nobis jure dcreliquit. plum, quod cum Allicus ad Africanos <pii illud pe-
« Yulg. Conc. et Cousl. cum aliquot codd., nec lierant, direxit, ip^uni sua amheniica suhscriptione
hominibns ; ac dein, secundum opera sua. l
munivil. Confer uiiue hac de re animadverlimus in
d Vat. 3827, a canonicis ralionibus. Vulg. Conc. et Tractatu loco citalo. Cuin porro bamm diversce ori-
Coust. cum aliis codd., ab hac canonis ratione. ginis colleciionum concordia hoc documenlum inter
e Que-n. addit nos ; delevimus cum nostrismss. el Lalinos vulgatum evinctt , lum vero euum aniiqui-
vulgatis. Mox duo Vatt. el vulg. qui sic currentem ,
tas, quae Isidori aetaiem mullo exsuperat, Isidorianae
non periraliani. imposturac suspiei'»nem prorsus excludii. Quod si
f lla»c foi mitarum regula non solum in mss. hu- impostura credatur, lianc fonnalaium regulam vel
jus colleclioiis , verum eliam in alus aliarum iiiiu Nic.-enis Palribus, vel Atlico Coiisianiiiiopolitano
veiiisliorum lum recenliorum colleclionum inserta le- Inbuere, Latinique poiius quam Gr.ieci auctoris fetus
gimr. Ties velusliores collectiones llalicae Val. Re- eadem judicetur : rerluui tamen est ipsam in forma-
gmae 1D97, Lucensis 88 et Val. 1342 eam praeferunt lis scriiiendis usu fuisse receptam, ut videre est in-
posl concilium Cartha<;inense antii 419 in quo priml t-r caeteros apnd Rcginonem lib. i de Ecclesinslicis
canoncs 3"i Codieis Africani cum lectinnibus peculia- 458 et 459, nbi dune episiolae formatae
disciplinis, c.
ribus disiinguunlur in canoues xl. Ibi auiem sine referuniur, aliera Rathbuli Trevirensis ad Roiber-
ullo tiiulo exhibelur in line postea verba Edidi ca- : tum Metenscm aliera Dadonis Wirdunensis ad Ra-
,

vones sanctorum Patrum olographa nianu et subscrip- ibb dum Tievirensem. Aliam eju-modi episiolam
tos a ive. Amen : quae Ailici Coustanlino| olitani epi- LiiKadi Vincensis nd Wenilonem Rolliouiagensein re-
scojii subsciipiionem es*e fsiraeuis canonibus alis se Iieritnis in cod. V;H. G30, pag. 1. In prinio quoquo
ad Africanos transmissis subjectam, ul bujus exem- folm ms. Vat. Reginae 1997 duas alias similcs epi-
pli «vSevrixv lirniaret, conjecimus in Traciaiu de stolas nacti siimus.
Collectionibus part.n, c. 3, § 8 n. 8. In mss. \ero ,
D e Coild. Colbcrl., qui aniea Thuaneiis fuerat ,
addilionuiit Dionysii Nicaanis canonibus subdilur apud Juslellum (.1 Bibliolb. canonicat', ag. Aii , |

Cum lilulo Incipit quemadmodum formula fieri de-

: Vai. Reginie, et vu'g. Wu\., printa.
beat. Ei posi brevem annotatinnein d^ coiicibo iNic e- b Sic noster codex \indeh. Concinit vulg ls., hoc

no sequitur Elalia manu : Atlicus episcopus Eccle-

: est niA. Quesnellus sol un liileram Graecani II in
siai Conslanlinopolitana: dixit : Edidi canones sanclo- textu expressit, adjetitque numeruin 481. lu
nm Patrum olographa manu a me snbscriplos. Amen. mss. Vat. Regirae. Vat. i3l"2 el Colberl., ali:e sub-
Tum subjicitur formata Gra:ca elementa elc. Ea- : , litleriE quibiis :ilii nmneri designan-
siiiumiMirGnecae
dem raiione post Nicaenos itcm canones eadem for- HOca, qna>. elemdnta octogenanvm, seplua-
lur, id est
n ata describiiur in collectione Vat. 13i2, in qua ea- g^simum, durentesimum el pnmvm stgniftcnnt tiume- ,

dein poste > ul diximus, repetitur post coiicilium

, ros. Sed minus recie; nam littera; tlOCA Patris, Filii,
Caiihagiuense amii 4ii). Tandem in codicibus ikui et Spirilus saucti elemenla hon exhilient. Juslellus
,

soluin lsulori;inis, ex quibus ipsam formatam M.rli- has lilteras eme-a.dand.is < redidil sic tlrriA; sed tum
nu- edidit vl-iuui eliam iu mss. collectiunis llrspa-
, numeri non refipondviit uti respondent litieris ,

nica?, ex qiiilms illam Isidorus exscripsit, in lin.> nocA. Nostra vero lectio, qnam omnes quidem for-
coiiciiiO' iiiii Graecnrum proponitnr cap. II cmii liac matffi epistoiae not. l indicatc rcceperunt, cum nu-
inscriplione F.pistola formata Auici Conslanti'iopo-
: meris in tex'.u expressis cnncordat.
 ,

731 APPEN-DIX AD S. LEONIS MAGNT OPERA :3 ,

ficat : ejin qnt scribit episcopi prima littera , cui A H"' f"' 1 primiiian eleetwtiis Domini , aposlolonnu
snihiiur stcunda littera , accipicntis tertia liliera. priinus, cni et p>imo Deus Paler Filinm revelavi»
Civitaiis qnoqu '
de qua scribitur, qtiaria, el indictio- cui ct Chrislus competenter bcat ttidiucm coiitulil,

nis, qnxctm ,ue id t-mpnris fueiit, * idera qui fue- qui et vocatus est et elecius, ei convjva Domini
rit niunetus assumalnr; alqtie liis MBnibas lilleris el comes elTei ms, lanquam boiins r| prohalissimiis
Grxcis , qux ul dmmus, immeros exprimunl .
m discipulus, qui nbscuriorein mtindi plagara occideutis
uuiim b dnctis, mrm, qiitciinque fuerit, sumiir.im ( vclul nranium potenlior ) illiiminare pr.vceplus csl,

epi<ln|j leneat. Uanc qui suscipil , onini cum ca .le-

:

q dqiie etioiegre pniuit imp'ere praecepium. Sed

1 1 reipiir.ti expressain. Addat prxierea separaiim
c quousque scrmonpm pralrabo, refngiens indicare
in episiola eliam nonugenarium 454 el ooinim nu- quod uiste esi, quod quidem neccsse rst, licet larde,

imrinn, qui secuuduui Gneca elementa sigiiilicanl proMTre? Ilic denique ipse Pctrus, qui pro immensa
AMUN a .
e Expticiunl canonet. eharitate qn.im er.a omnes homines grrebtl, palam
ciun omni fiducia ( aiiversante eiiam lyranno lotius
CAPITLLUM LXIV.
niuinli ) boniim prxilicare non dcsliiit, cl liegem om-
1 Epislola Clementis papoe adS. Jacobum apostolum nium sxctilorum per orkem l-rrx el iKtjne ad ip-
frairem Domini.
B sius Rontanx urbis liujtis noiiiam, ul eliam ipsa
455 Clemens Jacobo s domino '>l episcopoepisrnpo-
s.ilvarelur, invexit; bic, inquaii, pro pietat* i pa-
iiini,regenti liebrxoruni sanctatu Ecelesiam lliero-
solymis, sed h rt omnes EeHesias qnae ubique Dei lendo volens pnrsenlem vilam finivil. In ipsis auiem
pmv tliiilia liuiilalx sunl, cuiu pre>byieris etdiaco- dic'.us qnibus vilx fincm sibi iinmincre prae-ensit, iq
nibus, et cxtens omnibus fr.aribus. Pax libi sit cnivntn fratrum posilus, apprelien-a mann mea ,

semper.
repeme consurjiens, in anriluts tolius ecclesia; Ii;cc
Noiuio libi f;icio, domiae, quia Simon », qui verae prottilit verba Audite me, fratres et conservi mei.
:

fitlei mcriio el integrae prxdicalionis iditentn, fua- Qunniam, sicut edoctns sum ab eo qni n.isil ine, Do-
danvntnm esse Ecclesix definiius est, qoa de causa niiiio et inagistre mco Jesu Chrislo, dies mortis mex
Cliam Duniiui ore divino cognominalus csl Pelrus, inslat, Ch menieni hun episcopuiu vubis ordino, cul

Cod I. Va>. Reginoe et Colb., liame interpreiaiioivs, qna banc clansnlam ad finem
eorumdem qui fue-
ril iiiin erus. collc lionis indieandum appo-iluii vendiial, inaui-
b Sic omnes nostri et Justelli codices. Qnesnellns, laiein, iio>lr;pqtie explicaiionis probubdilalem inulio
co leclis. Mox in ms. Viinl. p >st qucccunque addilur evileuiius peispicies.
folliclii. Dein pr expressam vulg. Isid., expre^se.
> Tameisi mec epistola in ms. Oxonicnsi liujus f

M-s. Val. Ileg., C"lli. el Vat. 5815. ctim cxter s

<= collcctionis desidcreltir, eaqne de causa a Que«nello
sddiiioritim Dionysn Addal 1^6 prtrttren separatim : C omissa fuerit mliilo lameo mii.iis ciiiu eniem iega-
: ,

iii. Iius, iiatn h.e Grxcx littctx referunt numerum lur in aliis omnibus ci veui-tioiilms, t-l exaclioribus
^cts. ejusMem collctinnis cxeiniilarilms Tliuanco utro- , ,

d lidem rndiccs snhjicinnt numeros his Grxcis lil- qite Vindebnnensi Trecopitbvano, duobis Bellova» ,

teris respoodenics xl vm , i.. i , censibns, eie., cuuique pr.ften-a aliegetnr in tabula

,

c llas tluas vo cs Qncsnelltis (ittilo hujus capilis capitulortim, oux prnnajva; nriginis imlicium esse
prrelixit, et in noialione quam inseruimus uostrae n"t. solet nihil dnliitandnra quin h c caput ad eimletn ,

\\ (iobisal.Zj7,n. a ) in lahulain capimin hujus col- colieciionem pertine.it. Snpposililia quidem haec
leclioois, liisvprbis,?.rp/ititm(cano)ies,fiiiem<ollcctio- enistola est tit plures eruditi maiiifesti>sime de- ,

n's ndicaiipti avit. Ai h.ecclausul;tium incod.Vindeb. monstrariinl. Al cum Rufioo inicrprcte edila futrit
luminTlinane ), ipso (juesnclio ibidem faicnie, et ite- ac iia invaliierii |>rxsertim iu tiallis, nl laiidcu in
mmconGrmanteilissert. 12, c.2, post regulam forma- synoilo Vasensi anni -542, can. ti. nou s< luni in n<>-
i.irum ulijiciiur. Ilisiiiilem vocibtisinntiiiur finiscano- siro, vcrum ctiam in aliis antiqnis Galli an s codici-
iiiiinNicriioriim.qiii a'i AiiicnCoiistanliunpoiiiano ad bus recepta legitur. Nonnulli dubium iusperserant
Alricanos iransmis^i auilteiuica ipMUs Aliicisuhscri- , de Rufino, num iuijiis suppositilii doenmeoii anetif
ptinnc eilinc formatarum regula firmati rueraut.ntet exsliieril. Al Grxctis lextus, qui a Cotelcrio iiivenins
not 1 [nobiscol.li.S, n. f ) intelhgere licet. Ipsi ca- et imprcssiis fmt, ipsum doriiineiiliiin apud Gt.rros
nones cx vcrsione 1'hilonis ct Evarisli ab Atlico confiituni suadel. Solum Rulinis more suo in ver-
Iransimssa , pl sttbscri|>lio Alliri pri inillendi fuerant siime libcrius excurril ot ex eotlatione c: m Gt:i'co ,

formatr. quim ha-c clausula eiciperet. Al ciun ii- r_) quiruuque volueril inlelligct Pra'ler cod cem ms.
dein canoues a uoslio collectore kx alia «rersione Vind. btijns colleciionis, ires alit noliis snffra<.'ati
exhib ti fuissenl rap. 1, U\c omiiieudos credidit; siuil, iiiiiis LabWei et alter Jttste li, qu irtmi varian.
oiins aque parner subscri|it:one Attici , qtiam eodi- tes uoiaUe sunt in maridne edilionis Cnnciliorum;
ces additionnm Diony-ii aliique aiiiiqtiissiniaruni c<l- teriius vero collegii Pari>iensis S»cielatis Jc<u, quo
lectioniiiii noi. 1 laudati nnbis conservarunl, solam Harduinos in otts ustis esu Kadem epi>lola etiam i

forinaiam enni clausula expltciunt canones ad nos traiis- lcgimr in pervetu-ta enlleilinne Itaiici qux coniine-
misil. Ikrierum cnni in noslra collecitone prxier ca- tur in mss. Barberino 28s8 et Vat. 1542.
nnops cortcili"iiiin dcscrilianlur eiiam plures consli- u lia oostPr C"dex Viud. Vidgati Comil., frairi f)t-

tul oncs Komaiioriiui |ionlificuin; si eoilecior hac mini. Gnerns textus apnd Culelerium pro d.scrimii.c
clansula loiois cnlleclio is fineiu indicare vohtissel, cndicum oiramque lectiouein exbihet.
h Cod. Vind., et ommbus Ecclesiis. Viilgatim le-
Bcribeudnra ipsi fnerat cohiren er cum insrriptione,
quani coileetioiii praMixit r
l .xp'iciunl ianur.es eccle- Clionem cum Grxco conciuenteui liatid imiuuiaiidaiii
:

tiasiict et conshtula sedis apo.\tolica?. Lege noi. 1 in piilavimus.

cap. 07 (Col. 7*5, ». *). ex. qo cum ijisas S. Le nis 1
Vnlg. inserunl Pefms. Delevimus aurtoriiate ms.
i

epistolas cum c;vteris que sabjiciemns capilibus :>tl Ilardumiani , cum et in Grxco hxc vnx desil.
h^oc co!l.jciio:.eui periinerc iuicllexcri», Qnesnel- lia codd. Vmd. ei Uard. In vulg., pclt. i
 733 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. 7.11

soli meae predicationis et doctnmc calbedrarh A Quis non ctlam parvi scnstis itiielligai ,
q-jod Isftid e9t

(Conttit. vii, 46) trad.i : qui inihi ab inilio usque in teiiipns in quo operam luam ( hrislus reqtiiril? i'o a
(iiiem co i es inomnibus luit, et per hoc veritaiem to- igitur inente iu pra:senti mcessitaie praebe nperain
lius iiiesc praedicatiunis ugnovit; qni in omu.bus ten- luam, el auvilium in pr.cliis exhibe •"*•£•
°P" 457
laiionibus mcis socuis exsiiiit, fideliter perscvcrans; liino, leinuncratimies inagniiicas post vict«>nain red-
quein pra» c;eicris experiu% smn Denin Colrnlem, ho- ditUro. Libenler ergo susripe episrnptilus •(liHuui,
iii nes diligcniem, cas uni, disceudi studiis dedimm, eo maxime ijuod ceclesiaslicas dispositiones a nie

subructu, benignum, jtisintn, paticntcm, et scieniem I

ireli 'liliur dujicistt, m snlns eurum qui n**r iins
ferre nonnullorum ( eiiam ex hi> qui in vrrfco Uei coiifii^crunt ad Denin , neqnaquam vacillei. Verunir
insiruuutur) injurias. Propter quod ipsi irado a Do- lanieu ct breviier ic dc ipsuis dispcnsalioiii? nrdine
inino milii iraditam pntestatem ligaudi etsolvcndi; coram omnibus commonere iiecessarium c duco.
ui ile oinnibus quibuscunque 456 decreverit in icr- Te qnidcm oporict irrepreliensiliiliter vivere ct
lis, lioc decreluiii sii el in (oelis. Ligabit euim quod stimmn stndio niti iit nmncs vitaj bnjtis occiipalioues

oporiel ligiri, etsolvet quod cxpedii. solvi, lanqua n abjiciasi ne lideju&sor exislas , ne advocalus litinm
qui :ul liqnidiim Ecclesia: regnlam noverit. Ipsum lias, neve in tilla aliqna oecnpaiione pmrsus invenia-
ergo audite, scientes quia qtiiciinque eontrisiaverit B ris mundinlis negotti occasione perplexus. Neque
doctoreui veritaiis, peci at in Cliristnm , ei Patrera en ii) judicem aut cogniinreinsacculariuui iiegoiiorum
omniuni exacerbat D::um, pro| ler qtiod et vila ca- hodie le ordinare vull Clirbtus nii ue praef lealus

reliil. Ipsum autem qni pracesl ca'leris,uportPtmedici pncsciitilmshniiiiuiim cuiis, non possis verbo Dei va
viccin agcre, et uon fcra; bcsiiae fnrcre commoveri. care, ct secundiim veii'.atis regtiUm *eceriiere honoa
Ilaic eodiccute, ego pmcidens ad pedes ejus, rnga- :i mali*. Lla namqiie i pera, quai libi miiiiis congruc-
bam, excusans me el declinaus honorem c.tihedri: re supcrius exposuimus, cxhibcant sihi invicem di-
vcl potestalem. At ille respondens : Pro boc, inqn t, scenii-s, id e*t irtir.i ; et tti ncmo occupet ab his studns

nc me rogaveris. lloc euim fieri stalulum esl mihi, per quaj saius omniuus d.uur.
et eo magis quod cxcusas ;
quia bacc calhcdra eum Sicnt enim itbi impleiaiis crimen esl, negleclis

qui cupii eam, etaud.icter expeiit, nnn reipiirit, scd verbi Dei slttdiis, sollictliidines suscipcre,sa:culares :

oruattim nioribus ct in vorbis erudilum. Qnod si cs-el iia et unieuiqitc laicorimi pcccalum esl, nisi invicem

alius melior, si quis mibialius adjutnr lain sedulus as- sibi eiiam iu hls qtiae ad r.ommunia vita usum perii-
tiiisset, si quis lam plenc doclrinae ineac rationem ce- neni, operam llrieliier dederini. Te vero securum fa-

pissei, sed elecclesiastieas dispositioncs a me t nn pleue cere d el bisquibus ilebes vacanlem, muiies COtnmuni-
didicisscl ; habens alium lalem, non le cogerem opus C ler elajiorcnt. Quod si lorte a semetipsis boc laici non
bnnum stiscipcre nolentem. Supcrflnum esi crgo iiiteiligniit, per diaeouoscdoceudi siint, ul tibi solius
aliiiin quaerere, cum primiiias enrum qui ex gentihus Ecclesiae sollicitudines der.-lluqtiant; quo ipsam, ut
per me salvaniur, el praccipue bujus mbis, te pri- dignum csi, dispensire suflicias, et verualis verbo
inum nbluicrim Deo. Sed » el aliud inluerc, quia si abiindaniius et studiosiua deservire. Si enlm inundia-
| ericulum pcccali timens, susciperc rcfug s Ei -cle^ix* libus curis fueris occupalus, el leipsum decipies, et
gubcruacula, ccrlus esto qtiia ampbus pecc-is, qui po- eus qui le aodiunt. Non enim pnteris quic ad s.ilutcm
puluiii Dei velut in flm libus posiium elpericlitantem, pertinenl pleniua singulis quibusque distinguere. El
cumjuvare possis, subterfugis: tui laniiinimodo ha- ex c ) (id ut el tu tanquam qui non dncuerls i;nrc ad
lieus consideralionein, cl non quod in cominune om- saiutcm boiuinuin pertiuenl, puniaris, et discipuli
n : bii s expedil providens. Sed eertus esto quod ne- per ignnraniiam pcreaut.
resse est le suscipere omne periculum, quia nec igo Idcirco tn quidcm ad boc solum vacato, ut oppor-
I
ro salute omnium ab obsecramlo cessabo. Quanto inne el --ine itiiermissioue dnceas verbum Dei , pei
ergo mibi ciius acquieveris, tanlo me citius laboris quod falulcm consequi possint. Illi vero cum lania
ei irisiiliaR mc;u moerore rele\abis. Novi eliam hoc, leverentia lua verba suscipiant, * nl qui Siimt lega>
o C ctncns, quod libi tTdia ct mole>tias, pericula ^ lum le et pr.Tccn>-m esse \eriiaiis, et qnodcunqut
etiaui et opprobria ineruditi vulgi b indocilisque supcr lerram lipaveris, csse ligatum et in cceln; el
enncilieui; qnae tu lamen, scio quod cnnsianter et qundctinqce sclverissuper icrram, ettam Hii es-e $aU
foriiier fcrcs, respiciens ad illam spem qu:e tibi apud veiidum. Qunuiam quidem et lu, utdixi,quac nporlftl
JDeuin paiiciuta: pr:cparat coronam. Scd et iilml ligabis, el qu;t» expedil solvcs. F.t ad le qiiidem qui
lctipu», le mecum jusia ralione pcrspicere, quando prrees, ista sim uumiia, ei liissimilia.
maviine opcia lua indiget Clirisius, nunc cum ini- Ad presbytcros vero sinl ima ; Anie oinnia, 458
advcrsus sponsam ejus commovel belum, an ut puili(ili.K sliidcntes, adolescentes nupliis jungaut,
fuluro in lcmpore, (|uando jam Chrislus post vicio- quo calorem fervenlis xtatis cnnjug li leg'' praeve
Int/rus
riani triumpbabii, ncc nlira ulbus opera intli?ebil? hiant. Sed ne !;• provcclioiiLiusquidc';! „uram habere

Vulu f P t Ulud inivere. Melius cod. Vind.,

"
cum d lla eodd. Vind. cl
alus justelli. Vulg., ex his
Crasco con'cinpns, et aiiud inluerc. qvihvf iioh debe* Viteare.
Ms. Vind., indociHlisijue.
'•
* Vuig., tanyuam tfvi sciant. 1'r.xiuliu.u- lecuonem
« Al. , duxt. ms. Viud.
T55 APPEND1X AD S. LEONIS MAGNI OPERA. 73C
hujuscemodi neg igani, quia in multis, etiam cuin se- A tius esurientes reficiie, et siiieniibus potum date, nu-
nnerit corpus, concupiscen-ia vigel. Ne forle ergo dis vestimenium ; segros visitnte, ct eos qni in car-
fornicalionis labes, occasione accepta, tanquam ve- cerc sum, prout possihile esi, juvate; peregriuos s.i-
nenum pessimum serpal in vobis, cavere et anieve- lis promple in domibus vestris suscipile. Eineouinia
nire necessantim est, ne quod in voliis adnltcrii oc- nuiic singulatim dicam, omnc bonum ipsa per se (si
cullum « coale-eal incendium. Et quid in omnibus in vobis fuerit) charitas vos facere docebit, sicut et
peccatis adullerio gravius? Secundum namqne m poe- e contrario eos qui a salute alieui sunt, omne malum
nis obtinet locuin, quoniam quidem primum illi lia- facere odium docet.
benl qui aberranl a Deo, eiiam si sobrie vixerint. Si qui ex fralribus negoiia habent inter se, apud
Propier quod vos , o presbyieri, Ecclesiam excolitc, cognilores sapcui non judicentur, sed apud presbyte-
et b ordinate sponsamChrir-t' adpu licitiam. Sponsam ros Ecclesiae, quidquid illud esl dirimalur; et omni
autem dico omnem Eeclesiie congregalionem , quae modo obediant statulis eorum. Super ornnia autein
si pudica inveuta fuerit a sponsosuo, ingentibtis ab avariliam fugite, qua homines occasioue prnesentis
eo donis el niunerilius honorabitur; et vos, velut mi- lucri ab seternis separat bonis. Pondera, mensuras,
nistri sponsae, et nmici sponsi, ingenli gaudio el la-li- siateras, pro locis quibusque sequissima custodile ;

lia perfruemini. Si vero spousa haec reperta ftierit B deposiia fuleliter resliluite. Quae omnia , et si qua
commaculilapeccalis, ipsaquidem, lanquam indigna, sunl similia bis, ita demum sollicile ct diligenlerin-
c
exirtideiur a regnlibus toris. Vos autem poenasda- plebiiis, si futurum Dei judicium sine inlermissione
biiis, si forte per vestram neglig^cntiam vel desidiam in vesiro corde volvalis. Quis enim peccare poterit,
obrepsetit contagio saeva peccali. Idcirco ante omnia si seniperanleoculos suos Dei judicium ponat? Qu<>d
sobrielalis el pudiciiiae sollicitudinem gerile. Vahle in fine mundi certum est agilandum, ut laudem qui
enim apud Deum grave crimcn ducilurfonrcatio, cu- l> e "e in bac viia eg« runt, cnnsequanmr bona repo-
jus species sunt quidetn plu>es, sicul vobis et ipse sila ; pecctt"res aulem ut consequantur pramaratas
Clemens diligenterexponet. Verunilarneii prima spe- ct reconditas poenas, de quibus ita fulurum dubilare
cies adulterii est, viriim propria uxore solummodo omnino non possumiis. Siquidem Iiocc oninia iia esso
non esse conienium, ei mulierein non propi io lantum ventura verus nobis Proplieta pr.rdixil : unde et vos,

servare se viro. Si ergo castus fuerit quis, potesl et Q,»i eslis ver ' Propbetae discipuli, abjicitea cordihus
Iiumanns et miseiicors fieri ,
per quod el ipse acter* vcstris anteomnia d scnrdiaset animorum dissensio*
nam Deo misericordiam consequalur. Sane sictit
a ncs . ex qmbus omne inalum opus procedit, et beni-
adulierii venenum cunctis malis perniciosius esl, ita gnilatem ac simplicitalem lola mente servale. Quod
amor fraternuset cbaiilas toiius boni fast<gium lenet. C si forte aficujus cor, vel livor, vel inlidelitas, d vel

Et ideo diligite omnes fratres vestros, et cum reli- aliquod malum ex Itis qu;e supcrius memoravimus,
6ione ac misericordia respicite ad omnes. (Const. iv, latenter irrepserit ; non erubescat, qui aniinx suaa
2) Orphanis exhibete vcsmelipsos parentes. Viduis curam gerit, c.onfileri h;ec huicqui prae.st, ulabipso
virorum curam impendite, cum omui casiitale, qti.e per verbum Dei et cinsilinm satubre curetur, qu i

necessaria sunt pr.ebentes. Juniores lamen viduas possit iniegra fide et operibus bonis pcenas selerui
nnptiis copulale. Ilis qui ignoMnt artilicia, exquiriic ignis effugere el ad perpctuae vit;c pra-mia perveniie.

honcstas aliquas occasioncs qtiibus viclum necessa- Diaconi vero Ecelesiae lanqnam {Contt.n, U)
rium quxrant; arlifkihus vero operani providele, oculi sinl episcopi, obetr.inle.s el cinun lu.siran es
debilibus mi>ericordiam faciie. Scio autem haec om- 460 cum verecundia aclus totitis Ecclesia;,^l per-
nia facturos vos, si rhariiatem \<re. caeieris el anle scruianies diligentius si quera videanl vicinum fieri

omuia in ve^lro corde figalis. Cujus charilalis, et rc- praecipilio ei proximum esse peccato, ut relerant h;cc
cipienda?, et habendac, maximuin erit fomenltim, si ad episcopum, et commoneri ab co possit is qui in

frequenier inler vosmetipsos communem cibum ve- praecipilium lapsurtis est, uti revocelur, el non cor-
struin mensamque f.<cialis, et in quantum untisqtiis- ruat in percatum. Negligenliores quoque, eieosqui
que prap.valel, crebritis panes acsales suos cum459 ^ r,ir 'us ad audiendum verbum Dii accCdunl, nec sol-
fratribus snis sum3l. Per Iia3c cnim praeciptie cbaii- licite ad epi6Copi traciatum conveniuni, ipsi coinmo-
las comparalur, ct causa tolius boui in liujusmodt iieaul et liortenlur. Si enim assidui sinl ad audieu-

coinmuni«ne consistit. Ubi autem pax et bonilas, ibi dum, non solum viue a-ternie f»x salubri commoni«>
et salus. Propter qnod communes facite cibos ve- tione capiunl lucra, verum el qu.ecunque illx- suut
slros cnm bis qui secundum Deum fralres sunt, quia trislitiae vel moerores «quae ex prcsenlis vitac neces-
per baec teaiporalia oMicia, pacis el charilatis fructi- silatibus et cladibus temporurn venitim, quaeque ma*
Lus gaudia aeterua merebiinini. Multo auieui sollici- lorum sermoiiibus in corde suo velut jacula defixa

" C.od. Labhei cale-,cat., pcdilavil codex Labbei, Cr.rco textu approbante.
1 Idein cod adornrtle.
,
d Cod. Vin.l. omillil wl aliquod tnaluiv.
.

« Ms. Vind. , tradetur regalibus

; quod cnm non e Cod. Hard. prima roann, qui , rrcenlinn' qua>;

cobsereat, in .*Iiis co lieibusmss. cl vulg. emendaliiiii ct post panca, venhtnt, quteeuinjne serinombu> iiis
fuil non (radctur regalibui. Yeriorem leclionem sup- velut.
 ;

7%7 CODEX CANONUM ECCLES. ET CONSTlTUTOIUJM S. SEDIS APOSTOL 738

cireumferunl, abjiciunlur o.nnia proedicatiooc vcrila- A mcntc et de repromi sionum veritate nulanlibu» ctm-
lis, A cl vilae aSternae doctrina, elerudilione purgala. ferantur, atqtie hisqui irrationabili fidem nodram ra-

A!ioi|iiiu si mullo tempore audilum subtraliant a verho lionc discutiuni. Ilypocritac aulcni ci dolosi , piratis

Dei, ei remaneanl b in cullu vitiorum. sine duliio similes liabeamur. Jam vero rapidus vorlex, eltar-

spinis eruut ac senlibus occnpali. Et quid aliud, nisi tarea cbarybdis , »t saxis illisa naufragia , ac morti-

adignem lalis haectcrra prajparabilur? De hisergo, ferae submersioncs ,

quid aliquid aliud a>liuiauda

iii d:\imus, c diaconiscura sil. Sed ct cos qtii secun- sunl, quam peccala? Restal igitur ut baec navis cursu
(Iiiiii carnem aegrotant, solliciie perquirant, et plebi prospero lula possit porlum desiderata; nrbis inlrarc,
(si foi le plebs ignorai) indieenl de his, ut et ipsi vi- iia Deo piecem ftiudere uavigante>, ut mereantur au-
sitent eos, ct quae necessaria sunt pnebeant eis cmvi iliii. Andiri ^uteni a Deo ila demtiin merebilur quis,
conscienlia ejusqui priccsl. Quod tamen eliamsi clam si orationes > ipsae bonis moribus et bouis openbus
feccriut, non peccabunt. Sed et de peregrinis simili- adjuvcntur. Sed an.e oinnia cum quiete et sileniio,

ler epi>copo suggerant refovendis ; ct caitera bis si- epibatae (id est laici) in Suis unusquisque resideant

milia quae ad culium Ecclesiae et disciplinam ejus locis, ne forte per inquietudinem el incondilos inu»
perlineiit, diaconis
d cura; sinl. Qui cateehizant, id tilt-sque diseiirsus , si passim vagari coeperint, vel ab
esi, qui verbo inslruunt incipienles ,
primo oponet B officio suo nauias imprdiant, vt'l in allerum latus per
ut ipsi insli ucti sint, de anima enini agitur boininiim. immieludinem eorum navis pressa demergaiur. Naii •

Et oportct eum qui docct et instruii animas rudes, stolog' de mertedibuscoinmnneani, et nihil ouinino
i

csse talemut pro iiigcniodiscenliuin semelipsuin p >s- <j U od ad diligentiam vel ad disciplinam pertinet, dia-
sil aptare, et veibi ordinein pro audienlis capaciiatc coni negligant. Presbyieri, velul nautae aplent singula
e apprime esse erudiius et
dirigere. Debut crgo ipse a ,j instruciioncm navis diligenier, et instruant qua; in
doclus, irrcprehensibilis, maiurus, impavidus, sicut stio tempore requirenda sunt. Episcopus tanquam
ipsi probabilis fore Clemenlem lniiic post me. Mul- proreia vigilanier et solliciie gubernatoris verba cu-
lum eslautem, si ego nuncde singulisquaeunusquis- siodial Christi.Salvaior Dominus, gubcrnaior Ecclc-
que habere debeat prosequar. sia; sua?, diligatur ab oinnibus, et ipsius solius prae-

Verumtainen illud e>t quod pr* c;cterisabomnibus ceptis acjiissis credat etobediat omnisEcclesia. Deo
vobis cupio in communc servari, ut concordi3m te- qinique indesinenter supplicetur a cunciis de prospe-
neaiis, f
per quod solum poiestis portum qiieti* riiate veniorum k . Naviganies omnem tribulationem

intrare el cvitalem summi Regis ,

quae pax no- etomne periculum supercnt* tanquam mare profun-

minaliir. Similis natnque est status omnis Ec- dum mundi jstius ct vitae iiumana: pelagus naviganies.
clesiae magnje navi quse per undosum pelagus diver- C j„ q U0 esuriendum sitet sitiendum ; 462 nuditatem
sis e locis el regionibus vuos porlat , ad unam qtiopie ferendam, morbos etiam coi pori* ei aogrilu-

461 P ot e,ll|S regni urbem properare cupientes. Sit

- dines lolerandas.Insuper et hominuni insidiis ac dolo
crgo navis hnjus doniinus (Consl. n, 01) ipse omni- saepe laborandum, quippe qui disjiergeudos se non-

potens Deus, gubernator vero sit Christus. Toin nunquam noverint , sed aliquaudo cli.»m congregan-
deinde proretae olficium cpiscopus impleal ,
pre^by- dos; vomilus quoque et sngillaiiones ferenda», cuui
(eri nautaruin.diaconidispeiisaioriim locuin leneanl ex confusione peccatorum et rejectione criminum,
hi qui catecbizant, nausiologis conlcranlur; epibatis velut male congregaii in visceribus lellis, jactura fa-

aiitem lotius fraternilatis multitudo similis sit ; ip- rienda est, et abjiiienda pmrsus e corde omnis in-

suin quoque mare bic mundus habeatur; ventoruin trinsecus qu3e latel aniaritudo pecc:ili , si qua forte
v> ro varielates et turbinum , diversis lentationibus ex desideriis iniiitns , velul ex cibis noxiis, congre-
coiiferantur ;
perseculiones,iribulaliones ct pericula, g;ita esl. Quam uiiqoe cum evomuerit quis el abjece-

fluciilius exacquenlur. Terreni vero spiritus, qui vel ril, ingenlis aegritudinis liberabiiur morbo; si laiuen

de lorrentibus, vel deconvallibusspiranl, pseudo|iio- post vomiiiim ,

quae ad sanilatem pertinenl sumal.
pbeiaruni el seduclorum, seu pravae docirina; verba _ Verumtamen scilotecuncti quodsupra omnes vos la-

ducantur; promontoria vero

D quia unusqutsque vesirum suuni
« et loca confragosa, bi boret episcopus;
qui in poicsialibus sacculi
sunl judices , et pe icula proprium ferl laborem , ille vero et suum et singulo-

minanttir et morles. u Ditbalassa vero Ioca, quae du- rum. Propterquod.oClemens, lanquam qui otnnibus

plicibus undaj fallacis aesiibus verberaniur, dubiis praiessc te noveris , singulos (proul potueris) juva,

° Idein cod«x , vitoe (Plerniiatc ,doclrina et erudi- verlmrn nominatur vulg. addunt tiabitare. Redundat
tiorte. h >c veibmn nec iegiiur in mss. Vind. el Ilard.
.

•> a cullu. Ms, Labb , in-

Cndd. Vind. el Hard. , s Ms. Eabb., vocenur. Viud., in pravee docirina
tulti viiiorum. Mox , sine dubio dimiserunt \n ms. veiba docentur.
Vind., erronee, ubi pro dimiserunt videtur bgendum t Ms. Ilard , Bilhal.itsa.
dumis erunt. Cod. Labb. , sine dubio Deum amiserunl > <^od. Libt'., ipaius.
spinis , etc. i Idein ms. male, de mercibm.
Cod. Hard. , Oiaconi, et post pauca delel plebs.
« 1 Vulg.alia interpunctione inserunt u(,qiiara par-
d Iileni cod. , cura sit. ticulam cum ms. Vind. et Graeco lextu delevimus.
« Vulg. addunt pracipue : delevirnus eum mss. Mox pro supcient cod. Vind. spcrent ; ex Graecored-
Vind. et Ilard. dendum exsyectent.
1 Melius cod. Labb. , pcr quam solam. Dein post
 739 APPENDIX AD S. LEONIS MAGNl OPERA. Uj
ci Bingulos releva, qui et singulorum onusei sollici- \ tias reparaie, festinct citius reconciiiari ei qui onm:-
tudiucm poitas. Inde et ego nnuc banc libi injungeus bus prsersl, et per Imc rrdeat ad >aluicm, ctira nbe-
d;s[>enbaiioticni, scio quia accipio gratiam magis quam riire ccsperil monitis praVtdeniis. Si vero quis ami-
pra.'sto. Sed esto coiif:dcns et f.irtiler ferens; ccitus eus fnerit hi> quibu< ipse ami.us noii esl, el loctittis

quia laboris lui mcrilum recipies, ciuu ad porluni fneril lns quiluis ipse non Inquiiur, iinns esl et ipse
qii-etis incoliiinem lianc provexeiis navem. i!)i mer- ox iliis qtii cxiermiuare v>duni Ecdesiam Doi; ei cnm
cedcs ei pr.inn» pru ouuiiuin salute su-ci;>ies, si hic cnrpore vobi-otim esse vid.a.ur, inente et aniino
pro omiuuiii inculiiiuitate vigiiavers. liaque si le ronlra vos cst. Et e t mtilio neqtiior lios.is hic qtiam

inulli e fratribtis propler rigorein jtislilia*odio liaimc- i'li qui foris stml.cl evidenlcr inimici siiul. llic enim
rittl , cx Imc i|uiiteui non Isederis, sed ex bujusce- per ainiciliaruni speoiem ,
qu e f
niimici siuit g-iit,

modi odns amor libiconcil aliilur Pei. Li ideo saia- et Ecclesiam dUpcrgit acvastat. Elcittiiha'C dixisset,
ge luagi- ei refuge uc laudcris aii iniquis, elueapcs- in medio coram omnibtis matius mihi impnsuil.et iti

siine agentibus diligaris; sed polius pruptcr juslam rathedra sua , ingenii verecundia f.iiig iium , sedere
dispciisaiiouem ei scquissiiiiain regulain disciphna) me coiupu!it. Cumque sedissem, h;rc ad me rursum
a Lbristo coilaudari mereaiis. li:rc cum dhisset, et loc. ius esl : Deprecor le, o Clemens, coramotnnibtts
bis siiuilia qiiamplurima, rnrsum iespiciens ad popu- D qni pra-sentes sunt , ut posteaquam (sicui k naturse

lum, diMl:Sed ei vos, chaiissimi fratres cl conscrvi debitum esl) vil;e pra?sentis fin^m fecero, Jacoho
inci, liuie.qm pr;es;del vobis ad ventatem ducendam, frani Itomini, dcscripia breviler, vel qux ad iuilium

iu . 11 miiiiS ohedite ; scienies quod .-i quis liuiic con- fiilei luae spectaut , vel eliam quos a le fidem animos
lrisiaverii t Cliristum, qaiiei b ducendi credidit cathe- gciseri , sed d qnalitrr mibi ab iniiio u>que ad fun 'n

dram, nou recipit. Ei tanquaui qui Cbristum non su- comes iiineris ct acltium lueris, qu:rqiie per singulas
tceperit, nec Deum Palrem suscepisse ju licabitor, et civiiites (medisputanle)sollicilus amlitor exceporls ,

ideo uec ipse s-uscipietnr in rcgno cadurutu. Prop.cr qniqn^ m praedicationibus meis vcl verborum fuerit

qu«d .-aiygile ad iuiiiiem colleclam el congiegatioi em onlo vel acltium, sed qui me finis in liac urbe rcpc*
scmpei conveiute,ui non velulitcghgcitiesei deside* retii , siciit dixi , omnia ,
quam potes, brev ter com-
a jvdioe Lbristo condemneniini. Conven.c.les vero prohensa, 4€4 n( ' 'l^um te desiinare non pigeat. Nec
Minper ad Cl meoleiii, d.ite tuunes 0| er;un pru ipso wrearis, ne foite multum de meoexiiu contrislandiis
btiiMic, ei summu sludio favurem vestruin erga ip- sii, i iiiu id me pio pietaie susiinere non ambigat.

6u.ii *
. siendere; 463 cientesquia propler siugulos Ent antem ei graude solatium si didicerit quod post
vesiiura, ipsi liiagis soli d inlc lat iuiinicus, et in ip- me iion imperilus vir aliquis aut indocais aiqua , ,

suin mnjora stibCii.il hell.i. C ignorans divini verbi k mysteiiiun , et ecclcs astici

Ojiorlel ergo vo> sunimo sttulio n.li ut , on:ni erga ordiiiis disciplniam , vel docirinx rcgul un uesciens,

iiliiui vmciiio an:oris iniiexi , ptenis-imo ergi emn siisceperil cathedram meam; scit enim qnia si imlo-

inhxreaiis affeelu Sed et vcs qumptc ipsi unanimes c iis ei inscins oflicium docioris accipiai, sine dnbio
in onmi concordia perdurate, quo facilius eliam iili discipuli ct audilores igunranlix tenebris ' obvoluti,

oncdire omnes pari et consensu e uitauiiniiate pos- iu interilum demergpnltir. Unde et ego, mi domine
liiis. Propter qtod ei v s sa uiein coust qui , et ille Jaeohe, cum ha'C ab eo pra?cepta susceperim, necesse

possit, olitemperanl bns sibi vobis promptius impo- labui implere quod jusserat , iodicans libi et de liis
,

sil ftiieris poii ii* cvebere. (Cone. Yascuse n, cap. 6. ipsis, simul el de illis breviter coniprcliendens, qiiaj

an. iii.) QuiHam etiain Cv vobis ipsis inle ligere per singulas qtiasque urbes digredicns, auUin prj'di-

delielU, si qiia sunt qua? ip-e piopter iustdias liomi- eationis se mones prolulerit, aul in geslorum virluie

num n alnruin noti poie.-l evidentuis ei manilestins periecerit; quamvis tilii dehisplurima jam et plenius

proloqui.Verbi £c.>i\a (Conc.il ctev&e ann. 885, cap. 8): aute dcscripti, ip-o jubenle , tiansmisciim , sub co

Si iuiniieiis esl alirui pro aclibtissuis, vos noliteex-

ipso tilulo qucm ipse prxcepit afligi, id esi, Clcmc.i-

lis itineraiium prxdicalionis Petri.

spectare ut ipse vobis dicat : Cmu illo i oliie amici
I

esse; scd prud.nicr ohservare dcbclis , ct volumaii

D Scd H nu,,c exponere jam quaj pracejiit, Domino
ojus ahsque coinmonilione ol scciindare el avcrtere
opem ferente, incipiam.

vus ab eo cui ipsum senlitis e adversutn ; sed nec 1

Explicit episola Clementis ad Jacobum fratrem Do-
lo.pi lns qubus ipse non loquitur , nl uiuisqiiisqne utiiti de obitu 1'elri ei de ordin lione tua [eliciter.

itti in cuipa e>t, dum cupil muiiium vcstiuin aniici-

a Hs. llanl., JH&tisite dftpentoiionem. Yinrl. et Lahb., coucinenti' Craeco lexiu. Dein pnst
b (Ji»d. Vind. kitifl docenii. Mux c\ eudemms. ad-
v^rbum pracepit iidem vtilgali addunt Domino opsin
ilioimus tantftam. ftrcnte.
c Labb., deprndere.
C>'d. k
lianc clansulam exbihet codex Vind. Invulgaiis
J itacodd. Viml «'t Hard. In vu'g., infestus est. Concilioruiu longiiiii iiddilameiiliiiii suhjiciliir quod ,
' Cod. Hard., qversum, ev oliiciiia Isiduri Mercaloris prodiit. Grsectis iexius
1
Cud. I.ahb.. iH.''iuc/j. et Kiifini interprelalio mhil ampiiiis pra-h runt; sicut
s Ms. Hard., numrulf. inhi ainplius simililer legilnr in aiiis anliquis col!e«
b Codd. Labb. etiust., ministerium.
cii nibos, quae banc episiolam e Kufini versione, nuu
* M*. Il.ild., iuroltili. vero cx Isidorodcrivarunt.
i Vulg. inseruutnun; xptmxinuisauotoritaie mss.
 ; :

711 CODtX CANONUM ECCLES. ET CONSTITUTORUM S. SEDIS APOSTOL. '1

CAPITULLM LXV. \ nUemtiini est t

ut circnincidamus scandala, el illis

Domino s.incto beatissimo Palri et apostoliea sede qui qiiariint verilatem, sanam letlamqne fiilei k <li-

dignissimo papae Leoni Ceiietius Saio.su s ct , rigamus ratiouein. id autein facile liei, si Pntrum
Veiunus. rccen>entcs seripla sanctorum,eos plurimi faciamns;
Rececsita epistola bealitudinis voslne , elc. , uli
cl nosinelipsos coiisuienles, in eonsistitnus,
si (i.lc
hubeiur, tom. I hujus editlonis, inler Leonis liileras
secunduin quod scriptum cst (ICor. xvi,i5), tum de-
episl. 08.
muni rectis illorum atque irreprehensibilibus h in<
465 CAPITULUM LXVI.
stitutis sensus noslros ai>iinosi|ue formemus.
• Cyrittus Kestorio, ul rectum fidei dogma seijualur. * Ajtjgiiur saiicla el magt.a ^yuodus, ipsum qui
Comperi quosdam existimationi merc deirahenlcs, cst ex Deo Paire naturalilcr natrs , uiiigenitiim Fi-
n;>ud reverentiam tuam nmlta garire , ct id crebro litim, Deum vemm de Deo j vero, lnmen de luniine,
frequenterqtie agere , el maximc lunc cuin virorum per tiuem el cum quo omnia lecerit 1'ater, liunc dc-
illubtrium atqne prudentium prasto esse pltirimos scendisse, iiicarnatum es-.e et linmiuein factum, pas«
vidcnt ; ct foriasse opinnntcs tuas aures delectari, sum esse, resurrexisse tertia die, el asccndisse nir-

non adeo ex volumate , lales adv< rsum nos voces sus in ctrlos. H.tc nos sequi verba delemus; his
emiitunl : liomincs nulia quidem in rc b prorsus of- B »os convcnit obtemperare dogmatibus,consideraitle<
fensi , nec la?si, sed modestc a nobis clementeiqne qnid sit incarnalnni esse, ct hominem facium Dei
convicti. Uiius ,
quia car-cis cgeniibusque vim f.icie- Verbinn. Non enim dicimus quod Dei nalura iminti-
b'l; alter, quia super ma rcni suam crexil gladium tata vel conversa facta sil Caro; nec quod iu lotiuii

alms, quia tuin ancilla auruin rapuit alienum, et liac hominem, qni esi ex auima et corpore, transformuU
scmper exislimalionc vixil, qiiam nulliis c
intmicis- sit; scd illnd niagis qnod carnem animatam anima
k
timo suo optet evcuire. Ca-terum lalimu hominusn ralionali sibi copulaverit, et Verbiim substanlialiter,

nnllam oinuino d lialieo cuiam, ne vide&r sujra D>- ineflabilitcr et ' iii^eprehensibiliier factus sii hoiitoet

ininum aul niagistrom , vel snpra paircs uostros nuncupalus siteliam filius hominis, non nuda laiilum-
inenstinm nicr inodiocritaltscxtendere. Neqtie cnim mndo " sed nec assumpiione solumiiiodo
voluniate,

lieri potesl ut aliqnis maledu orutn vjrus et mole- personae; sed quod diversa? quidem natura? in unum
iliam vitare possit, quamvis rectissime vivat ; sed tamenconvcncrin', niiustanienexamhahusCliiislusci
Hli mnledietioni- el ama>itudini%os plcnum liahenies, Filius non evacuata aut s -
>
t .1 iia diversitale iialiirariuii
e
rationem jod ci onuiium reddiiuri suni. E^o auiem percoojiiiictiouen^std quia nobis simul clfeceruiit 4 67
me converlo ad iil , quod ine mazime decet , et te iiiiuiii D •migiimeiChrislinn n etFilitim. Ei ceetera qua
iumc quoque adinoneo, quasi fratrcm in Doinino, til C jamscripta iunt in cnpiluloxu, De tesiimoniissanctorum
docirinam verbi et seosum fidei cautc el cum omni Pairum. Adjectum autem in fine. Ilaec igiltir procha-
ohservatione facias sempcr ad populos ; sciei.s p ane rilate inChrisio scribo; quxrens tanqunii fratrem, et

quod si quis 466 cx '" s mn '" Clirisium rredimt, Cunteslans roram CUristo cl etectis angelis °, ut h.ro

unum duntaxat scandalizaverit ( ilatth, xvm, <•

),
nobissuoi el sentias, ctd iceai; ut Ecclesiarnm pax
indignaiioni suljacchit ingcnti ; si vcro uon nnus salva servetur, et concordix chariialisque vintuluiu
sil, scd multitudo decepla; lunc omni nobis ane indissolubile im:i; cat sacerdolibus Dci.

• Versio luijiis episole, quam, ut Leo inquit epist. ' Qtiein , dirigfre. Crabbi lccli nem pr;ciulimus.
69, «6 eo ( Cyr llo ) m;ssm npottvlica: sedis scri ia Idciu ni^x ame voci
L Sic noKiii cidd.
m Patrum iddii ptiriter.
susccpet unt, t^ijelestioo ponlilicc , ipso , ul videtur, et Crabb. Apud Quesnellum,
Cyiillo curanle lucubrala lnil. Confer tom. I uostne Crahhus, (irmemus.
co>is tiutis. |)ei«
eduionis , col. 557 ( nnmcrli crasioribus expressa). •Noial Qne>nelliis in margine : Ilwcnon habet ms.
Porro ab eodem Caricslino probata cognosciiur ex Thuan., bavd dubie qnia superiut poAt sunl c. 41 i;i- i

epist. II ipsius ponlihcis apud P. Coustauliiim, ter lesimnnittde Incarnatione.

pag. 1102. Ilac auu-in versioi.e S. Leo umis est in i Addidintus vero cum mss. V.n. et Crabb.,ac dein

testiinoniis P.iirtim subjeclis epist. lli'« ad Leonetn D inseru miis lnmc cuin eodeni Crabb ct Cod Vmd. >

Augiisinm; eamdemijue amea miseral in Gallias, m L Crabbus mulit i £>', uli supra
inlci pniicuoi.e delet
anuuadverlimiis noi. 5 in episi. 67, lom. L col. I(i02 cliam habettir inler tesliinoni<< cap.il.
Ilinc iu duabus Gallicanis 1 lia cum Crabbo, uti stipra cap. 41. QiipsiicIIik
( Nobis cot. SS(J, n.
« ).

eollectii nibus de^cripla legilur, n mirnm in uostra reccpit irreprelicns bili er; al noiavii in niargine
el in ad liiiooibiis Isidsrianis , ad qnam pertinenl Lege vel indepreheiisihi iter, ui im$. a iyvol, xei iu-
codd. \al. I34()et Dcrovnllia.ms a Quesnelln lauda comprclieiisibitit»!
,
qnod in ins. Corb. kabetur, et Grm-
lt>s. Ex Cfldice adrtiiionum Isidori ipsam primiis edi- co eaucmii. ConJer nostram m»t. 7 J i» lesiiuionia ;

dil Crabbiis , ac ex eodem inrerta fuii iu Conciliis Palniin suhjecta Le»ms ep st. 105 lorn. I, col. 15'J8
loin. IV edii. Ytn., col. 2019. rn
Sulus Qilcsn. noc lnco qiii s4 sed.
b Crahbus ei cnd. Vat. 1510 addunt a »i*. n Coojiiocuo et, :i , ex noslris el
Quesnello nsiiissa
c Qnesn. inserit eiiun, repugnauUbus nosi<is codd. Cra!>bi codd. addita qna! cnrsivo chara-
lnit. Mox
Viml., Vat. el Tiabb. Dv.ia CrabL. et cod. Vat. ba- cteie snhjiciuiitur, exslani in ulroqne rod. Qncsnelli
bent cpiat pro opiet. et iu nusiro V«nd. bujus colifcciitinis. At ii.u-ger
d lu ii siri covid. ciCrahh. Apud Quesn., habeam, htijiis cpistol.c texlus apud Crahbum Imc loco legi-
•
Sic niclius uiii Gr.eco coilices Crabb. et Vat.
< tur, sicut ctiam in ms. Vat. 1'10.
quani apud Qtiesi).. in judicio omnium. Quesn- i serii ejus.
• Crabb. com n s. Vai.. ut ndnm est.
/ n APPENDIX AO S. LEONIS MAGNT OPERA. •u
- CAPITLLLM LXVII. A CAPITULLM LXXIV.
Incipit ejusdem ad Nicetam.
Leo episcopus Leoni Auuuslo.
Leo Nicet.c t piscopo A|uileiensi.
Promisdsse me roemmi, etc, uli habetur, tom. I

Regressus ad nos iilius meus AdeoJatus, etc, uli

liujus editionit, episl. 165.
tom. I, episi. 159.
CAPITULUM LXVIH. CAPITULUM LXXV.
Jlem Leo episcopus Juvcnali episcopo Bierosolymitano.
licm incipil epistola papm Leonis ud Januarium di
Aceepus dilectionis luse lilteris, etc, uti tom. I, hcereticis el schismuticit.

epist. 139. Lf.o episcopus Januaiuo cpiscopo Aquileiensi.

463 OAPITLTXM LXIX. Lcciis fraierni'aiis luae lifteris, elc, uti tom. I,

Lco episcopu-i Ftaviano cpiscopn Conttantinovolilano. episl. 18.

Leclis dilectionis luae lilieris, elc, vti eodem tum.

CAPITULLM LXXVI.
I, epist. 28. Leo universis ephcopis p?r Campaniam, Picenum, Tit-
sciam et universas provincias conslilulis, in Uomino
CAPITLLLM LXX.
salutem.
Epistola
v LeGnis papae
r ad Theodmum episcopum. B . . , . .

lom.
,
Ul nobis gralulalionem facit, etc, «;i I ,

Dilectissimo fratri Thfodoro episc 'p<> Forojulicnsi -

t ^
Leo epi-eopus.
CAPITULUM LXXVll.
Solliciludinis quidem luse, etc, uti tom. I, ephl.
Item epislola Leonis de Manichazis.
108.
CAPITLLLM. LXXI. Leo universis eptscopis per diversas provinci.is con-
siitulis in Domino salutem.
ViltCiiisimnfratriTurribiocpiscopo Asturicensi Leo epi-
scopu*. In consortium vos noslne soiiiciludiuis, etc, uii

lom. I , epist. 7.
Quam laudabilitcr pro catholicac fidei veritate.etc,

Hli tom. I, cpist. 15.

470 CAPITULLM LXXVIII.
Leo univertit episcopis per Siciliam contlitutit in
469 CAPITLLLM LXXII.
Domino tatulem.
hicipit epntola sancti Leonis papoe ad Rusticum iVar- Divinis praeceplis, ctc, uii tom. I, epist. 16.
buiiciisemev>scopum,subditis respunsionibus adejus~
dein consulta respondentibus.
CAPITLLOM LXXIX.
Hermes Epistola Leonis papoe ad Pulcheriam Auguslam.
E. iuolasfratcrnitatis tuae, quas archidia- r
conu- tuus delulit, elc, uti tom. I, cpist. 167. Quantum prsesidii Dominus Ecclesije sua?, etc, utt

CAPITLLLM LXXIII. tom. I, epist. 31.

CAPITULUM LXXX.
Jncipil epistola decrelalis ad Anatolivm (lege Anasta-
sium) episcopum Thessalonicensem. Epitlola Leonis ad Conslantinopolilanos.

Qunnia fotiTnitati uisc a beatissimi Petri apostol Licet de his, qu»; in Concilio Sacerdoliim, clc,
netoriiate, eic., uti tom. I, epitt. 14. uit tom. I, epist. 59.

a C«im Ques'iellus ex pra»judicio recenlioris ms. nellus in apogrnpho Oxoniensi invenit ante rolle-
Oxooicnsis ceuseret sequentia capiiola «liquol S. clionem canonum Continei codex isle canones eccle-
:

Leonis epi-tolas Contfnenlu nd hanc collectionem siasncos et cansliluta sanda' scdis aposiolicce sub titulit
ikiiispcciare, eas indicare onienlus in Ubula capi- sexaginia. Quce adjecla sunl ex scriptis H. Le7>nis pnpx,
tuloruni, qnam cx ms. Thuaneo prajmisit , in ipsa rion tum tx corpore canonum; hic inquam, litolns,
colleclione edcod.t non solum pracicrivil , veru.n. qui in aliis mss. non iuvemiur, meuioratuni distin-
etiara cxitnle exclmienda conten iu. Com vero ea- cnooem re-picit duaruin colleciionum , quarum po-
dt-ni c.ipilula seu epistol e in ceti-ris omnibus el strema plures S. Lcoms epislolas simul cl sermones
antiquinribus , el huius colleclionis
siticerioribits ejus compleciens, certe ad antecedens corpus cano-
exemplar.bns in fine invenianlnr de-cripta, ut in niim non perlinet; tamelsi non paucae ex iisdem
lahnla capilum maouscripti Thttanei inrlicantur, nihil epistolis tot aliorum excmplarium lide ab boc cor-
dnliii esse potest qmn ad eauniein eollectionem per- pore sep;irari non possint. Har.c autem velusliora
tineani. Qno si in unico ms. toiice quem Quesnel-
l
D exemplaria pr:pter Thuaneum suntduoBellovacensia,
(us secul> s est, ve etiam io aiio auiiquiori, ex quo et unum Pithueannm a Petro Pithoeo laudala qu» ,

iileni eodex Oxonien-is exscriptus fuit, desumin (ine desinere ust.uur in epistola Leoi.is ad Dorum cap.
colleelionis, qu;E ibid<m conduditur eapitulis i>ex.i- 9d ( non 60 ); prxlerea codex Altrebatensis et II u-
\xa\a\ his prxfeienili sum caeieri codices omnes et berlfnus memorati a P. Cousiantio, el duo nostri
pi sl.inl ores , et auliquiores Aucior autem colle-
i Viiidebonenses qui Leonis epistobs
,
ollecti< nem i

(iionis qiije in Ovonieosi ms. ex alio anliquiori rliudunt. Idem crit de c«teris, quae invenire et cmi-
evempl iranscripta fuit, Ulcirco l.eonis cpistobs ab
• f rre euipiam licebit. Ilas ergo epislclas uli propriai

ipsa collcelione separasse videtur, quia aliain col- dujus co le< lion s eodem oidine quo non minu- in
leCiinnein seimonum et epislularuiu S. Leonis in Ubula quaiii in corpore canonum pneferunUir. hoe
uuo eodemqoe odice scr pturus i Leonis epist -las , loco appendimus. Solum rum eu? imer Leonis e i^lolas
nostr;e iolledionis proprias cuni c:R:eiis quas inve- lomo I hujus editiiinis impressrp fuerint, ne bis re-
nit cjusdem poutiflcis litteris conjungendas, et in pcisntur, titolis et iniiio cnjusque epist die indicatis,
corpore scrmoniim e.l ep slolarum iii-ius Leonis posl lectores ad loinum ubi iniegras (noialis eliam hujus
I

collectionein c.inotium separalim ah liac collectione tolleclionis leclionibus) cxhibentur, remitlemus.

desciihendas crcddil. Uinc ille lituius quem Qucs-
 ,

"5 ADMONITIO IN COLLECTiONEM SLQUENTLM. 7*6

CAPlTUU M LXXXI. \ pum ei Batiliutn (iiaconrm d< ambitu Anaivtu
Item evittutu Leonis papcc ad Palcstinos episcopi

Solliciimliiii meac ,
qunm universali Ecclesijc om« Mjgno munere misencordije Dei, etc
,
totn. I,
nibnsquc ejus fili s debeo, etc,u/i lom. I, epist. 12i. epist 104
CAPITULUM LXXXII CAPITULUM XCL
Incipttcpittola papatl.eonis ad Aquileiensemepiscopum. Leo Anatolio epitcopo.
Rclatione s.incli frairis el coepiscopi i.ostri Sepii- Manifestato, sicut optavimus, pergratiam Dei lu-
mi, etc, uii tom. I , epist. 1. uiine vcritatis, etc., uti tom. I, epitt. «06.
CAPIIUI.UM LXXXIII.
Incipit epistola papce Leonis ad Sepiimum episropum.
472 CAPITUHJM XCIL
Leo epitcoput sanctee tynodo apud Chatccdonem habite
Lectis fratemilatis tux> littcris , etc , uti tim. I
,
Omiieui qui.iem fralernitatem vestram nosse non
epist. 2.
aml>igo :
etc, ibidem, episl. «1«.
CAPITULUM LXXXIV.
CAPITULUM XCIII.
lucipit epittota papcc Leonis ad Mauros episcopos.
Leo episcopus Anotolio episcopo.
Cnm in oidinalionibtis saierdotum, etc.utt tom.l,
Diligentiam necessarije solliutudinis quam fraicr-
epist. 12.
B nilas tua in dirigendis ad nos liltcns exsequitur
eic,
471 CAPITULLM LXXXV. lom. I eph;. 155.
Leo sanctaj synodo quce apud Ephesum conveuit.
Religiosa
CAPITULUM XCIV.
clcmeiilissimi principis fides, etc., uii
Leo episcopus Leoni Augutto per Philoxenum anenteid
tom. I, epist. 33.
in rebus.
CAPITULUM LXXXVL Multo gaudio mens mea exsuliat eic, iud,vu
,

Leo episcopus tancta synodus quce in urbe

el Roma epitt 102.
convenit, Tlteodosio Augusto.
CAPITULUM XCV
Lilleris dcmentix vestrae.etc, utitom.l, epist.H Leo Anatolio episcopo per Patrieium diaconum.
CAPITULUM LXXXVTL Lcctis dilectionis tuae liilcris, quas per lilium no.
Leo episcOput sancta fynodut qtue in urbe
et Homa strum Palricium, elc, tom I, e\ist. 163
Convenil , Pulcherue Auguttir.
CAPITULUM XCVI
Si e Ulolae qua in ftdei causa, etc, uti tom. I, Uo Anatolio epitcopo per N estarium agentrm in rebus
e P' sL **' Si linno incomniulab:iiquc proposito. clc. ult tom
CAPITULUM LXXXVIIL I,«pu*.i35.
epistoia Leonis papee ad Julianum episcopum.
lnciiiit
Q CAPiTULUM X"<.VII
Licct per noslros quos ab Urbc. pro (idei causa Leo episiopus suiula? synodo apud Lhakedonern eon-
din ximu>, elc, eodem lom. I, epist. 35. siluto?.

CAPiTULLM LXXXIX. DlectisMiivs fraliibus rn Dumi.io salulem.

Jncipit epitlola Leonis papce ad Theodosium Auyustum Opiaveramquidemdilectisshni pro nostri dignitalc
cohVgii, ctc, eode.n tom. I, epist. 83
Cxsari 1 heodi.&io religiosissin oel piissimo Auguslo
Leo p.pa Eal.siaj catholicae urbis Roimv. CAITTULUM XCMII.
Quanium tebus liumauis consulere providcntia di Item ad Doium lieneventanum ep scoputn.
vina dig:iciur , etc, ibidem, epist. 29. Dilcclissimo fratri Dono Leo.
CAPITULUM XC. Judicium no^lruui, quod de te sperabamtis, etc,
Leo episcnpus Slcrciano Augusto pei Luc anum episco- uli tom I, episl. 1°.

ADMONITIO 1N COLLECTIONKM SEQUENTEM.

477 Lfriscnm cano.mm editionem LaUnam ex anliquissimo ac prorsus singulau «8. encmplo. cui nu'-
lun. aiiud simile iiiveuiie uspiam
.
Culielmus Voellus et Henncus Justellus Uhristopbori ul.us Parisus
I cuii,
edider.mt ann «661, tom>. I Biblioibecx Juris ca.-onic. veteris, pag. 277 el seqq.
ips» DioiiyiioExiguo / nsc<e translauotus nomine all.- ala, cl ob *ju, antiquiialem
B
Cuu. b*c e.luio ab
venerabilis in bac >ola Pa-
m
risnnsi cditmoe wveiiiuur, qme et ranssima et prohibita pancissimis usui
essepoterl; emiuiiie pr*ierea e«
uui.o codicc iyp.8 impreua, aliqnot locis sit mutila, ac iioimullis eiiam mendis viliata
; iiueressa no.. in.vdi-
eum i-red duuus si *»m h..c loco iutegram, et, quoad fleri poterit, emeudataui recudcremus. Lket autem nuN
lum cudiceoi 'usleliiauoiiiiubm, n.quu t..ta pnsca ediiio coiuinenter exbibealur, nai.cisti potuimiis,
aliquot
taiuen mauu criptas c.llect.ones diver^ae originis et antiquas repenmus, in
qoibui, licet disiuiictim ac sepa
raii.ii, oinma ei smgula ejnsdei.. pnscaj ediimnis momunenta inserta luernni ;
ac ex liis de ectus «mpplere, «t
eirores n..npauc..s tmcndarefdiciter obtigit. Talessunt mss. .olleclioi.es
prxter Nicaenos ca u.nes c. leri omnes ex Pnsca .umpti fuere; Lucens.s 8«, in qua
Vaticana Keginaj in oua mi
Antiocheni, Coi.suntino-
polilani, elth lc..!oiicnscs canones ejusd.-m reroionis Priscae describuntur
; Barbenna 268S, et Vat.
«342 ul>i
Nic.in. Auiioctieiii, Cun^taoluiopobiaiii et Chalcedoiienses ex Pnsca inveniuntur
dexerpli; et cnlices pra>-
Ceden i» collecltonis Que-neU.anju, quu: Clia ccdonc.ses ex eadem inlcrpreialioi.e
rerepll. Sardicenses vero
eai.ones pnsc;Mediii«.in niserii,cum prolicisc.niur ex origin.li Latiuo.ui
alibi demonsiravimus, ad manuscn
pta rx. niplana Lucense 88 ei Vjt. 1342 potissimum exegiiutis, emctidavimus
..ique supplevimns.
2. No;niulli lnijus vers oms barbarie et diflicul atibus oireiid.mtiir. At qua rein.mori .tvo
Laiiniiale donaia
fuerc, eodeiii pleriK.nji» vitio liborint, uti animadvertimus in pr fjtiono ad
cpihtolas S. I.cnis n.n... 51 .

tomo I, neque propterea eru.liti viri cjusmodi inicrpn lationcs anliquas n.-gli^endas putarui.t;
sed
pATROt I.VI. 2\
 , ,

717 AD OP£R\ S. LEONiS MAGNI APPENDIX. 745

Ipsaxsuramo studio vulgantes non modieom e\ iisdem fructum percipi posse opiiia:isnni. Ita vcro obscura
idenlidem ei involtita b;cc Prisca interpreialio est.ut quamvisex memoratis eolleetionibiis non paiicn etncn-
darmiUS, p!ura tJinen adhuc difficil.a loca supersint quje non aemper librariorum oscitanlix, sed s.t pitu
,

int.rprciis imperitije tribueoda videalar. Q_u;esi e^ Grxco, ve! ex afiis rerbionibus muiando quasdain voees
ad clariorcm sensuin revotare cmaremur, primigcnium leitum a nolih non eshiberi jure omnes conqiiere-
reatnr. Leetorum vcro intelligentice eonsulemus vel in posiillis mar^nii appositis, vei in nolationibtis qme ad
cilcem suhjit ienlur. Qu.iuto auiein nsui Jixc vcrsio apudaiuiquosfuerit, ex iisdem auHqnis eollettionihos II-
quet qu:v ex luc canoues dorivarunt. Vide qua: de bac eadem versioue pluribus disseruirous in Tracuiu pr«-
niisso parh n, c.2, § 3.
Z. Nuuc prajfatiuiirulain a Voeilo et Justello Imic interpreiationi prxfixjm hic appendimus.

LECTORI.
< Lt desiderares, erudita lector, qimd ad aniiqulatis car.onicae et eetlesiastica memoram cnnser
niltil
vundam p 'Sleris usui esse possel, buic opcri noslrn Piiseam iilam e.tnonum editionem Laiinain,a crierls
rpi.v: harteuus editx sunt aliam atque diversam, qu:im multi iique gravissimi viri sxpe i:tiid:iriint, iiisercnd;im

es»e dux.imus. Ilam: e» vcncramta anti.juitaiiscodice ms. litims inajnseulis ci b"iie qnadratts deseripio I5i
bliothecx Cliii lopuori iustelli tibi reprxsentamus. Coutinebat olitu ille pracsiantts-imus eudex catione&een»
uliorum Ancyrani, We-xrcsariensis, Nicxni, Sardicensis, 479
Gangreasis, Anliocbeni, Laodiceusis, Con-
siaiiiiiiopoitani i et Chalccdoncnsis; sed, quod iuaxime dolendum, synodi Laodiceuae integri eanones, ci
mazinia pars Sardiceusium, cum postrema parie subscriptiunum coi.cilii IVicacni injuria tempoium |Ki iere.
Quji: tanten si persuut conclii Sardicensis fr3gmenl.i, post Nicaeaam syiiudum collocavimus. Auctonmi nam
que liujnsce editioais nou dignitatem coneiliorum, scd ordinem temporis sccutum -fuisse in sua caltectione
verosimiie est. iScc obsut quod iueocodice Cbalcedunensis synodus ordine pr.cpostero ante Conslantinopo-
liianam ponalur, cl cauon 28 Chalccdouensis inter Constantiuopolitanos referatur; cnm id potius allucna-
loui vcl inrogitanti e amanuensis qui hunc codicem exscripsit, quam auctoiis cnori, vel imperitiae tribueu-
dum csse vidcilur. Kl quaavis alia non pauc.i depravata, corrupla, el confusa in eodeni libro passim oc ue-
rant, qttx uon abs re amanuensis errata judieari possent, nobis tamen in tam clegami et tant* vetustatis
cimelio aliquid emendare aut immutare religio fuit ; satis cs^e tati, si ad marginem sciiptoris oyvlfuxru annt-
t.ircmus. )

4. Tria in liane prsefatiunculamannotanda. Primo falsum esi, quod aiunt, Laodicen» synndi integ OSW-
pones liujus versionis injuna temporum imereidisse. ilos cnim ab interprete in Gntco cddicc quo usus cst,
baud<|uaquam inventos, nec Latiue rcd<liios salis piobabiliter ostendunus iu Tractatu !oco pautoame laudat»
Secundo quod affrrm.tnl in Sardicensibuscanouibus codicem biisse muiilum; qua de causa id acciderii, ibi-
dem ei Siepbano Baluzio eiposnimus. Tandt ra quod allucinationi rel tneogitantix amanuensis potius quam
interpretis errori tribuitur, Constautinopolitanos canones post Cliaicedotenses descnbi, iis<lcmque annecti
ranunem de primalu scdis Constantiiiopolilaiia;, qui in Cbalcedonensi syuodo condilus luit, falsum parilei
crcdimus. Il.inc nimirum prajpostcram bujusmodi canonum descnptionem et eonfusiouem nec amannensi
nec intcrpreti Latinc, sed Grxco aiicni cod ci vertenuam arbitramur, ut in codem Tractaiu et in annotatiotti-
bus ad ipsos canoues plenius dicetur.

PRISCA

CANONUM EDiTIO LATINA

COMPLtCTn^S

CANONliS CONCILIORUM ANCYRANI, NEOC^ESARIENSIS, NIC.ENI, SARDICENSIS,

GANGRIiNSlS, ANTIOCHENI, CONSTANTINOPOLITANl PRIMI
ET CHALCLDONENSIS;
•f^ute primum in lucnn prodiit ex antiquissimo codice ms. bibliothecce Chrhtophori JustefU;
iiunc autem cam aliis pcrvetustis mss. collectionibas coilala.inlegra el emendatior exhibetur.

Additur retastissima •utcrprotatio Latina canonum Nicaetjoruni e\ prsslantissiino ms. Vat. Regine !997.

4gl 3 JNCIPIT b CAPITULA A V. Dekis*qm timori lupsi ttmt.

Cui.onum Ancyrensiutn. VI. De h;t *qu! in Ulol .-;.»» loca \
Le^e locit) comt-
L De preshyteris ijui immoiaveruni m penecutiom. deruni.

II. t)e diaconis ' qui immolaverunt. MI. De //ii qm sie p us imnwtarerunt.

|IL De hisqui pervinipaganizavijunt. VIII. De his f

i,ui et alios sua.icnii.lol.t immoiarem
IV. De hh qui mtdfifarie cum paganis romenruut. [Lege mmofarej,

* Lt*ge Incipiuui. dicis Justelliani : txplicit eapituia canonum Atteyren-

Hnrum e:inonum Priscim interprctnlionein in
* sium.
uno ms. Vm. IVgimF lf*97 invenirous, ubi pro c/pi- c Cod. Vat Reg. : II. De diaebnh timililer. III. De
lula legitur inuli; ei simililei* semper in aliis cin) hisqui idolotylum mauducave.unt.
nmn tabntis. In ms. Justeili eonstituta; nwle; rou- - Idem cod., r;.'(i pro iimore
paganizaverunl.
tttMa eiitm eWMiies dienalar, nonv.ro litnli £ed e Ju-l. ms., ./unn idoliseomedunl.
Emendavimuscii,
capti*da canon'im. Corretimns ex inscripitombus eo I. Vat. Reg.. qui m-.ix pro sccpms baLei s&pissime.
ciiarum synOdnrum, ei et ipsi ciuusula ejusdem c - f
Idein cud. V.u. Reg.. per nuos el alii cuacii im
7M NUSCA CANONUM EftlTH) L.\TIN.\. 7M
IX. Dc his qtti in vidbictLnc nnptias CMtestontur. ^ cretlaniur per schomate sofftni eis- de istis piacuti

X. De dispcnsatis [Lcgc desvonsaiis] puellis, et nb honorem quiilem scciindum catlicilrniii cos haberc.
o/ifs corrttplis. 'olTfrre nntem eos, aut patere [Lege pasccrc], aui

XI. De calechumeuis lapsis. agere, a»i sacro minislerio miidstrare non liceut-
XII. Vt nuttnm liccat ordinare chorepiscvpum. De diaconis (jtti immolaverunt
XIII. De his qui abstinent a carnibus. II. Diaconi sinnlitcr qui iiiimolavorunt ct postc.n
XIV. De di truhentbus rcs ccctcsiasticas. rcsiiiucrurii, ilignilatcm quidem suaui habcre, ct ccs-

XV. De his qf.ii m anniialibus e.aerunt. sarc ees a s:icro ministcrio panis ct calicis, DOU
XVI. (// bU/.'A-i, <i«/ in masculis vtl corrupti sunt, aut portare, '
neque pricdicarc. Si aulcm aliqui episco-

corrumpunt. poium I ipaorum scientes laborare eos, humiliuum

XVII. De ordinatis episcopis ct non susceptis. mansuctudinis habeie, voluerint plus aliquid d.re
XVIII. De his qui virqutiwem proiuillunt, el' quasi eis, vel minucre, in corum esse poteslate.
tororibus * fingunt eommoraii. De his qui in fitga tenti rini paganizaverunt.
p r
b (Jui adulteras hubent uxores.
4S2 ^JX. III. Qui fugienles tcnti sunt, ant a domesticis suis
XX. /./<; /tis qui cz (ornicutione iuterficiunl natos. traditi k
, nut tubstanlias suas pcrdiderunt; passo>
XXI. De homicidiis, B anii-ru supplicia , aul in cnrccrcm missos damantes
XXII.De e.dra volunlalem hcmicidi). Clirislianos sc esse lentos atque in manibus furro
XXJH. * De diviuantibus vel maleficis. violenlcr mittcnlcs, et cscani cum pagmis necessi-
XXIV. De consciU conuptioiris virginum. tale acccpcruut, confitentes quia sunt Chrisiinni, et
Explicil [l.cge c\ji!ic!uu» j capiiula canonuin Aney- luctuiu de hoc quod evenil seiupcr o&icndcnes, cum
nnsiiiin. omni liumilitate ct scemate bonitaii» , et seculi
INCIPIT COXSTITUTA liujus humilitate isios, quasi foris a peccato factos,
ejusdcm concilri. de communione non privari. 1
Sin autcui privali stmt
•l-ti cunones priores quidem sunt Nicxnis eano- ab aliquihus, ut posscnl plus probari, et ab aliquot
iiibi>6 expositis; sed tamcn Nicxui primo accepli mox suscipi. ILec autem similiter apud ctericos vel
riiiiI, proplcr aictoritateui sancti et magni coneilii laicos. Discussum cst, ut si possibile et laict tale
quod liiciuui cst in Niciam. nccessitale subjecti ad provertioucru honoris possunt

CANONES CONSTITUTI { Lcge possint ] venire. Piacnil ergo et istoe, qua«i

a SS- Putribus qni congregati sunt per sanclum Spri- nihil peccantes, aut anlea invcniatur recta 4S4 v,la
tum in civitute Ancyrense. Tit. XXIV. eorum, ad orilinationem r
x enire cleri.

De presbytciii i/ui immo'avernnt in persecutione, f

retu- C De liis oui multifarie m egerunt paganis [\ .ege Citm pa-
claverunt [Legi- et lel.iaaverunt]. ganis].

I. 1'rcsiiyieri qui iunnolaveriint el ilcruin rcsipi.e- IV. De liis qui per vim iminolavcriml, qni el a; ul
rtint, et neijue reluCiaverunt 483 P* 1 remedium idolis [Forfi» idola} icenaveruiit, quanll et scemaie
aliqu.ti» \Le.ji' aliqu.dj, sed cx veritate; neq.ic ante •inlusiri asrenderunl, e* vtsle usi stint pretiosa, et
per coiii|ti>situm ca quae cgcrunt firmant^s, ut osten- acccpcrunt ex pracparata ccana " diversi ;
placuit
(iei-ni sc quasi suppliciis tuisus, ut videantur et cos r audiie, et subjacere cos i:es annos, orationi

molaverunt . IX. De diaconis qui in ordioationc dc Jusi. rcsipisecrunt. Mox cod. Vat. II. delet et ac rctu-
nupli s co testati sunt. X. De puctlis qucc sponialtc ctnverunt.
suut, stuprata:. XI. De cntecliumenis pratva-
el a'> atiis Sic nosier codex. Apud Ju^t., offerri se it.
rieatis. X;L De eimrephcopis XIII. l>c clericis qd h J st. in textu, habere aut precare, at in niargioe:
1

oiisiiiicnl a carnibus. XIV. De liis qui in opns Ecclesice Addc offerre aulem eos, ac pro preca-.e lege precari.
lenaniianlnr. XV. De his qui in aiiimatibus sitnt for- Noster codcx iiiiegram ct veram le< lioncm exliilmit,
nictiti. XVI. De his qui cum mascutis aniiuatibus \i- si pascere pro poiere emendes; Gra-cus ouim textus
cucuni. aliu:qtie ver-ioucs liaheul sermonem habe>et pro quo
u cod. hoc loco, ^oiH/MoranJiir. Prxtulinms
lnsl. Itosier inlcrprcs pascere reddidit.
ins. Vat. Heg., i|hoc»ii»i conciuit hlein Justeli rodex
{
Just., neque ministrare. Meljus nosler coilex.cum
iu tiiulo oitoin inf iiii> praMixn finqunt commanere. :
Crayo ahisque versionibus continens.
i Lv o»tcr cod., isiorum scieniei laborem^ aut huiva-
b Val. Ileg., De /i.s qui inviccm udultcrantitr. XX.
nitatem mansuetudinis hubere, votuerunt, etc. Mox de-
De his qni uatot intcrfic nnt.
lei eit ; ac dcin ex eodcm cod. scrijsimus potestate;
« ld m
cod., De filucter.cis vel divinis. XXIV. De D
Just potestalem.
corrnpior.s (legft corrup oribus) virginnm. k Jc.st. repclil s«»/ : expunvimus cum nostro codice.
* Le 'e lncipiunt. 1
Ms. Vat. Heg., Si autem . . . ut porsint : cl post
r
Coil. V. H. omiltit pr.Tmi-.sam cl iiisulam esplicit, j.auca,apud clencos et laicos.
eic, »c scijn. inein lilulum Incipit, elc. Ilane vt-ro m Idcm eod., paganismum egerunt, Mox iftitio ca
ainioialioneiu sic efJrri : l.ti sunt cancnes ririores nonis adjecimus De his ev nostro cnnice.
i/iii leni Sirantis canombus
Sed Nicmni primo
expositi. n Sic noster cod.x. Ju-l., illustrati.
scripti suni prop'er /lartorit tcm sanctaet magnr sy- c AHre versionos reddidcre tiuhfferenler.
nodi uun: facia cst in Nicwa, ineiins et cim» (Jr.wo v Qii.rd.im hoc 1 >CO dees^e nouirunt VOi-llus atque
c.oiacreuiius, u'.ji Nicjni caiione-i AncyreiR>ibus pra- Jusie'!us. Deerant atit^m q'iatu r seqijentcs voce»,
m ttuiittir. qii i\ <x ms. V:i. |t. supp!evii:nii. Audire cumpinnl-
f
J st. ms. oniitut verbum nltietaverur.t ; adjcc - leoii* gradum indica t , qiio pantcntes intcr audien-
mns e cud. Vit. fl>-g., c-inlextu cauonis exi..*eu!e. le» rcrijuebanlur; subjacere vcr<> alterum, quo ora-
Dein ex coilcm cod. enieudavimus re ipncrvnl; ttpud tioin liJc'i mi prosirali ade-ant.
 ;

7. ; i AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. ia:

simul conunuii care eos biennio, el sic ad perfoclum A et fraires sollicitaveruni, et rei fuerunt pro boc qula

\enire. Quanticunquc vcro ascenderunt cum veste [Subauditur fratrcs] solliciiati sunt , bi tribus aunis
ln luclu, et recumbenles comederunt cum tristiiia locum audientix suscipiant , in aliis auleni sex annls
cl acrymis, si complevcruiit subjeclum triennium, 1
locum eo quo deeiderunt vacent, alium autem an-
aulem a non ederunt, num communicent sine obtaiione ut dccem annos
sine oblatione recipiantur. Si ,

bicnnio subjecii sint, el tcrlio anno communiccnt compleules i pcrfectum suscipiant locum : in boc au-
sine oblalione ut perfecli quarto anno accipiant. tem oporiet eorum custodire viiam.
Kpiscopi autem liabere polcstatcm, mores convcr- De diaconibus qui in ordinatione k uubiins rontes'aniur.
sionis eorum probanles, humanjter aut amplius ad-
IX. Diaconi qui sunt ordinandi, si conlcslaii sun
dcrc lcmpus :
b obiens autem el vita qui antccedet
ante ordinationem , et dixerunt oporlere se nubcre,
et qui [Lege qux antecessit el quae] sequitur proba-
non posse eos sic manere, hi post boc nubentes, sihl
lur Lege probetur ]. Et sic humanitas superadnu-
f
in minislerio pro quod prxceptura \Id est conressum]
mereinr.
cis est ab episcopo. Si autcm aliqui '
nrn comesuti
De his qui timori pajanitwerunl.
tacuerunt , et placuil eis in ordinatione pcrsevcrare
V. De bis qui c
per minas et timorem paganizave-
innupti, et postinodum veneruol ad nuplias, cessare
runt, per supplicia et subsianlix i-erditioitis ( Lege B
eos omnino a ministerio diaconi.
perditionem] aul liansmigratioiiis [Lege. uansmigra-
486 &e puellis qurn sponsatce tunt, el m ab aliis
tionem ] immolaveruni, ct usque ad pre-ente tem-
distivulatce sunt.
pore[L«jead prxsens lempusjnon pccniiuerunt,neque
X. Qux sponsatx sunt, et ab aliis sunl raplx, pla-
convcrsi snnt, et nunc extra lempore synodi suppli-
cuit post boc eas reddt cui ante de-ponsatx suot,
eantcs d
et in sensum conversionis venienles; placuit
etiamsi D el vim ab bis aliquid perpessx siut.
cos usque ad majorem diem ad aiulicntiam suscipi,
De his qui eum catechumeni essent immolaverunt.
cl post majorem diem suhjacere tiicnuio; el postea

commun.care siue oblatione, et sic venire ad pcr- XI. Qui ante bapiismum immolaverunt ,
postea

fectmu ut lempus sex annorum compleanl. Si

,
autem baptizali, placuit eos ad officium veuire, * si-

autem aliqui ame synodum suscepti sunl ad poe- cut eos qui el baptizaii sunt.

itilcniiam, ab illo lempore numerari eis principiura Vt non sine epitcopo liccal P quemquam orditare ab iis

annorum sex. Si autem e aliqni periculum inorlis, qui dicuntur chorepiscopi.

XII. Chorepiscopis non licerc presbyteros aut dia

ve! esspcctatio ab 485 inlirrouaie , sut alterius
conos ordinare, sed neque presbyteris civiiatis sine
[ Leqc. al-ia aliqua j occasioiie, oporlet istos sub liora

C jussione episcopi, s sed cum cisdem lilieris eundi ad

Euscipi.
De hit qui in idolorum loci$ comederunt. singulas parocbias.

VI. De bis qui in festivitate in iocis abominandis f ' De his qui abstinent a carnibus.

Gcntilium simul edunt, et suam escam dcfcndcntes XIII. Qui in clero sunt pre>byteri vel diaconi ab-
stinenies a carnibus placuil ut tangcrenl el si
[Lege deferentes] pollutam comederunt, placuit eos ,
;

biennio subjacere, et sic suscipi, quia oportet post non obaudierint canonem, placuit ccssare cos de
oblationcm unumqnemque episcopum eos probare, ordine.
• Dt hi$ qui temere res ecclesiaslieas distrabuni.
cl vitam singulofum agnoscere.
De his qui e sorpiut immolaverunt. XIV. De his qux adpertinent Domimco, bi qua,

VII. Qui secu ido et tertio immolaverunt per vim, dum non esset episcopus, presbyteri venundaveruni,
quatuor annis subjaceant, ei duo sine oblationc com- revocare, atque repctere Dominicum , ct in arbitrio

iiiunicent, et septimo ad rerfectam suscipiantur. cpiscopi esse, si oportuerit, recipere pretium ,

sive

De his u qui el atios suadcnl idolis immolare. T reJitus eorum qux sunt venumlata , reddeie tn his

VIII. Quanti auiern uon solum ap,i6iaiarunt , sed ipsis prelium.

negaiioncm, el babel subjecii sunl.

• Jusl. ignoral
D innupti omnno,
ei diacon'', melius.
Supplevimus corrcximus cx noslro cod.
et '''
Idem coJ.
ab aliis cunt rapla.
,

b Ei Grxco reddendum Ame omnia auiem. Dein n Jnsl. ns., ei vim. Pixinlimus lectior.em cod.Vat.
Jusl., probatus, Pr.rtjlimus cum nostro cod. proba- Heg.. in quo mox ub eis aliquid perpcsM sunt.
iur, pro auo melius legerelur probetur. • Jusl., ticul ei rceieri. Nosler codex m^gis placiiil
« Val. Heg., propler mina$. magis enim eohxrei cun Grxco , es qn-» redduous
d Voces et m sensum convcrsionis venicnlet adjeci- placuil nd ordinem provehi, nt qui abluli tunt.
mus ix eodem codice : ubi prxlerea subaudiendum P Cod. Vai. Hcg. , ciericum.
esl st<e obiulerunt. i Idem ms. del.-i.sed ei eisdew.
• Lege alicui, et sunple conliyeril, vel immineal. In r De elericn qui abs'inent.
Ideiii coii.
,

rod. VjI. Heg. habetur : Si autem periculo$a mortis • cod. d « sic uon obaudient.
in eo.l. ,

exsueeintio. 1
Idem ms., Dt his qui in opus Eccletiv tenunian-
> Prsposiiionem in ex eodem ms. iuscruimu-. tut. Mox initio canonis voccs Dc hit e\ eodein ins.
6 Vat. R. , mutlolies. addidimns.
h ldero cod., per quos et alii coacii sunt immolare. u Jusi. perperam., q.tandonon essent, autntscient
si
1
ld est, prosirati pasniteniiara gerani. episcopus utque reddere compettantur*
letocare
• Cod. Vai. R.. perfecte susciptanrur, Emciidjvimus ex noslro eudice.
' Idem eod., de nuptiis eontettati suni. T V2I. H. addil n.u'to:>es. Sensus cx Grxco esl
1
Cod. Vat. Hei{ omiliit voces non coniestati Ep scopi judicio relinqui euui oportcat pre iu:n reti-
 :

753 PRISCA CANONLM EDlTIO LATJNA. 754

m
487 De his qui in [Lege cum} animalibut * cokrunt. A lerium vir suus commiserit septem annis opottet ,

XV. Qui animaliler in animalibus lal« aiiquid com- eum subjici, et poslea pcrfectam communiouem me-
mittunt, b qui amplius [Lege prius] quaui viginti an- reri, sccundum gradus qui procedunt.

norum fuerint, et lioc commUerint, quindecim aunis De eis quo2 gemunt ex fornicalionc et n interficiunl

subjaceant , el sic communionem mereaniur oralio- uatos.

num, el in hoc perduranles aiiuis quinquc lunc ob- XX. ° Qux erunl fornicalac, ct intcrficiunt natos,
lationes atlingant. Requiratur autem eorum vita qux et festinant ai.orlivum facere ,
primum constitutum
sit adbuc subjacentibus , et sic mereantur humanitu- usque ad exittim veluil; et hoc definilo humaniore
lem ; si autem incessanler ad pe&eandum persevoFa- [Lege ut cl humanius] aliquid cousequantur, consti-
verint, longam habeani pasiritentiam. Quanli super- tuimus eas decennio tempore , secundum gradus qui
fuerint [Suppte hanc] sc aiem, el si uxores habenles sttut conslituti,

• peccaverinl in hoc delit lo, viginli quinquc annis De homicidiis.

subjaceant , ila ul post quinquennium cominunionem XXI. Do voluntarie homicidio admisso stibjacent

orationis mereanlur. Si autem el aliqui el uxores lia- quidem omni tempore; et dc pcrfecio ad Qnem vi!:e

beules, et amplus quinquagima annorum boc pec- nicrcantur vialicum.

cantes, in exitum vilac suae mereantur viaticum ac- B De exlra votuntatem liomicidio.
tipere. XXII. p De homicidio exlra voliintatem admisso

Dt his qui in animatibus aul masculis, aut atiquando primum consliluium in scplem annis prxcepil per-
corrupti tunt , aul corrumpunt libidini. feeti dignum esse; el ut fial secuiiduiu gradus con-
XVI. Pro his qui in animalibus, aut animalia fra- slilulos, quinquennium ccnsemus perficere.
ciscunl [Lege fiacescuut], vel in mascul s d leprosi efli-
De his qui quoquo modo divinant.
ciunlur, dc bis prxceplum est, ut cuin eis * qui icm-
XXIII. Qui i divinant el consuetudines gentium
pestitem patiuntur, orare.
De hit qui in episcopatu sunt probati, et non tuscepti.
sequcnies, aul intrnducentcs 489 al'flu*>s i» domi«
bus suis r
ad lequi-iiioncm divinando, qualibet catisa
XVII. Qui in cpiscupatum consecrati sunt, el nnn
maleliciorum, aul incantantium, si dc clero sunl, ab-
•uscepli in parociis in quibus sunl nominati , ' ct in
icianur; si vcro sxculares, in canone jiccant qnin-
aliis voiuerint ire parociis , et per vim obprimcre
quennii secundum giadus definilos.
ibidem consiitutos, el lites conlra eos movere; * ipsos
perpelli et alien.re [Lege alieuari]. Si aulein volue- De his qui conscii sunt corrupt.onis virginum.

r ul in presbyterium [ Lege in presbylerio ] in quo XXIV. Si desponsafus aliquis pucHatn, corrtipit

fuerunt primum sedere h ul presbyleri, non eos pelli. C sororem cjus, ut gravet [Lege gravidam fecilj eam,
Si enim volnerint resultare eis qui ibidem sunt con- nupserit s
auiem quam desponsavii ; nostmodum qua^
stituti cpiscopi , expelli cos censemus * et de ordine corrufta esl laqueo se suspendil; Iri qni consciisunt
rrestyierorum, ct fieri exprardicatores. prTcipt^ntnr undccim annis suspendi constanter,
488 f* e "* 9 MI ' ^trgini «•'« > ** permanerc promit- sccundum gradus qui j»m ordinali sunt.
iunl, et quati sororibus fingunl commanere. 1
Et suhscripscrunt
XVIII. Quanti virginilati se promiserunt, k Vilalis Anliocix.
et eva-
cuantes promissum, bigami conslitulioncm seclantur. Marcelus Ancyr;r.
Cu> [Lege qux] vero convenerint virgincs aJi<|uibus Agr colaus C^sarix.
sicut sorores, vctamus. Lupus u Tarsi.

De his qui adulteras habent ' mutieres , at ipsi adullc-

Rasilins Amesays [Leye Amase.v].
ranU Philadelpbus Juliopolis.
XIX. Si alicujus usor adulterala fucrit, aut adul- Eustolus Nicomexlix.

pere, an non ; quia, ut reddidit Dionysius, pterumque D l

Yocem mulieret inseruimus ex eodem codiee.
rerum dislraciarum redilus amptiorem summam p o 01
Idem cod., aliquis commiserit ; eldein, mereatur.
vretio dalo reddiderit. " ita ex eotlcm ms. Apud Jnst., inficiunt.
a Idem
cod., sunt fornicati. Jusl. ,
Qttce interficiunt. Inlermedias voces sup-
b Sic idem cod. melius quam
apud J\iSl.,quia; sed plevmus ex nostro qni dein liabet cl inlerfice-
co<l.,
pro amplius legendum prius. ;int qua: nasrunlur. Post pauca conscquantur cum
* Vat. R., irruerunt in hoc peccato [Lege peecalnm }. codem ms. prnptulimus ; Jusl., consequenlur.
d V R. inserit
it. et. p Voces De homicidio ex no.slro ms. supplevimus.
e Isid. versio hunc locum explicat sic qui lem- : i Voces divinant et ex eodem cod. insenniniis.
pesiate jactanlnr, qui a nobis energumeni appcllantur. r V.il. R.. ad requisitionem maleficiorum divinnndo
f
Jta cod. Vat. R. apnd Jusl., et si in atiis. qualibet causa, si de clero, etc., forle inelius.
« Jusl., ipsos petlere. Vnl. R. Emendavimus ex ms. • Particula autem contc\lu exigenle ex no-lroco-
Clarius reddidil Dionysius, hos abjici placuit. dice supplenda fuit.
u Jusl. addit
odinem : melius delet nosler cod<*x. 1
Cod. Vat. Reg has stibscripliones p.ist Neocx-
1 Particulam
et, id est eticm , ex eodem ms. adje,- sarienses c3nones subjicit Inc formtila : Et subicii-
cimns. psciuntqui convenerant in synodo Ancijrcc civ.laiis. Po-t
i Ms. Val. R., se promiserunt. nomiua aiilem episcoporum hujus synodi desciibun-
k Legendum esset , et evaeuarunt promissnm , bi- tur episoopi synodi Neocxsariensis hac formula : /n
gami constilutiomm sectentur. Mox Va . R , Lui aulem S.eoca?sarix q'ui siibscripserunl Vitalis, etc.
toineuinnl ijrgines, etc. u Sic nostcr
cod . Arud Jus'., Tarsice.
 >

7« AD OPERA S. LEONIS MACNI OPERA. -^6

<a
a
Heraciius Zeuoniu: [Legc Zelonia.-]. A cjus] q'ii remanct, poeniteiitiac [Lege poeuiientia] re-
l*cirus b Ioonii. uiiuatur.
Nunechius Laodici*. 491 Dehisqui multumnubserint.
Scrgianus Anlioei* Pisid.
III. * l)e bis qui plurihiis nubliis inciderunt, tcm-
Epidaurus Perges.
jihs quidem agnilus qui [Lege agnilum quod] i islilu-
Narcissus Merodiades [Lege Noroniadis].
tnni csl ; conversa'io aulem el fides eorum pcrincidct
Explicit cuiisiitula canoiiuui Aiicyrensum. [ldesl ahbreviabii] lempus.
INCIPIT CAPITULA
De his qui eonsiUuunt fornicari, ct ve.anlur.
Canonum Neocwsariensium.
IV. Si L disponens aiiquis el desiricrftns mulicrcm
I. De presbyteris lapsis.
II. c De nublias [Lcgc uubiiis] duorum fraicum.
alienam, dormire cnm ea et ronsiiiueril, ct nnn ve-

III. De hit qui pluribus mutieribus nupserint.

nlal ad dispositum suum, apparel quia giJtia Dci libe-

IV. De his <jui constiluli sunl fornicarive [Legc con ra!u> csl.

slituunt fornicari\, et velanlur. De caiechitmenis ptccavtibus.

V. De catcchumenis lapsis. V. Cafechuminus si in Romioico l

catecbuniinum
490 VI. Mulieres prmgnantes qum sunt catechumi- g slat in ordinem [Lege caiechumenr rum slat in ordi-

uus [Lege catcchumemr] taplizandas. ne], isle aulcm si pareat peecans, genna nVciat. i Si
VII. In nuptiis bigami presbyteri orare non debenl. auiem gcnna flectens et audiens jam n<>n pcccavcril,

Ylll. De his qni adulteris mulieribus socianlur. consequatnr graiiam; si autem audiens adhuc pec-
IX. De liis qui ante ordinem peccait, el postea con- cal, expellalur.

fitentur. De prwgnantibus mulieribus.

X. De daconis similiter. VI. MuHerem gravidam oporlelbaptizarc quando-

XI. d Qua cetate dcbeanl clerici in ordine promoveri. que voluerii ; niliil enim boc communical qui nasei-
XII. De his gui in wgriludinc b.iplizantur, tur, qnon am singuli propriam voluntatcm ad confes*
XIII. De presbgteiis parociw. sioncm nstendunt.
XIV. De numero diaconorum. In nupliis bigami presbyteros non orare.
Expliciunl capitula Neocarsariensium.
VII. Prc*bylerum ad nupliasbigami non comctlerc;
1NCIPIT TEXTfJS
quia paenilentiam petcns bigamus, k quis ausns est
ejusdem conciLi.
presbyter ut propfer convivium componat nuptias.
€
Isli canones secui.di sunt Ancyrensium Neocae-
De his qui mulieribus aduttcris sociantnr.
sariun [Leje Neocesaria>] sunt exposili, ct bi priures C
bunt Nicamis.. VIII. Mulicr cuji.-sque adutterata laico consiitnto

De presbyteris lapsis.
J
si doceatur, lalis ad ministerium vcn re non potcst.

I. Presbyier si nubscrit, dcponi eum de ordine; si

Si aulem pnstquam ordinatns fuerit adiitlcretur, tii—

aulom fornicalus fucrit, f

aul in quolibetadullerave- mittere cam dtbct; si aulein convivere cum ea vo«

rit, pelli cum a communione eliam, el ad pamhcn- luerit, non potest altingere quod ei crcditum esl n\i-

tiam adduci cen>emus. nistcrium.

De nubtias [Lcj;e nubiiis] duorum fralrum. 492 & e h :,s Q u * m ' e ordinem peccanl.
II. Mulier si nubserit, et a duobus fralribus cor- IX. Presbyler si anlc peccavit corpore, probelur
ruptafueril, expeilalur usque ad morlem; lamen in el confitcaiur, quia peccavit anlequam ordTnar lur,

bora morlis sui [Lege su*] viaiicum accipiat, si agno- nnn ofTerat, permanens in reliqni^ ;
m pro rclii|iia fe-

veril errorem ; elsi jara corr.ipia velaverit nubiias, stinantur migrai e; quia reliqua peccata dixerunf mulli
etegerit pocnhenliam, perfcciam mereaiur coinmn- pcr manus imjiosiiionis [Lege impo.-itionem] pos«e
nionem. Si vero morialur mulier in lalibus nubliis dimilti.Si autcmipse non cnnfiteatur, ct argui palam
posila, aul vir lalis corruplor, difficilis eorum [Lcge non poluerit, insuivcr l;oc f. cere polesl.

a Jusl. Hercilius. Mclius nnster covlex. D post] Ancyrenses consliluli snnt lituti 14.
!» Ilams. Vat. II. Apud Just. male, Jacomensis. 1
Idem < od., aut adulatrum [Lege aduller.um] f -
c
In uno codiie Vai. Reg. 1997 bos (|iiof|ue cano- ceril, pevpelli enm, etc.
ncs Priscae inlerprelalionis invenimus. Sic aulem in * Just. ins Hi qui plurioribu* nuptiis. Correctio-
,

co sequenles tituii cxliibenlUr II. De virgine conu- : ncm suppediiav.t cod. Vat. Reg.
h Vai., Reg., disjwsuerit.
p'.a a duobus fralribus. III. Dehis qui mulnim nubse-
linl. IV. De his qui per occasionem a jornicario libe- » Voccm catechuminum ex nostro codicc supplc-
rantur. V. De catechumenis peccantibus. VI. De pr<c~ vimus.
gnantibu-; boplizandis. VII. De nubliis bigamis presby- Jusl., gc.nua ftectal, et linc cum andteril, desinal
j

lcros non orare. peccare, consequatur, eic. Helior visa esi lectio m>-
d Idein cod. sic in seiuentibus litnlis XI. Ut ante : siri codicis, in quo solum desunt ge.nua fleclat.
trigima annorum non ticeat ordinari. XII. Dc gravat k Nosler cod., qui eliatn presbgttr, qui propter, etc,

tales. XIII. De parrochiales presbyteros. f rle quis erit prcsbyter qui, elc.
* Iilem codev banc notationem tabulx canonum 1
Idem eod.,«i argnatur.
pra?fi^it his verbis Et isti sunl canones secundi cjhi-
:
m Vat. R'g., pro alii qu& festinan-ur : locilS ulro-
d?in Aticgrensium, et eorum qui in yeocwsaria stinl biqua corrupln?. Redlidit llervetus ex Graaco : pro-
(Xfdiii ; de .Vi.;,«:.i auttm piicxi sur.!, ss:i in [L'-je
>
y.ier aiiud eju* bonm rila- stadiunu
 ;

7S7 PIUSCA CANOMiM tDlTIO LATINA. 7j3

De diaconis similiter. A "JNCIPIUNT CONSTITUTA
X. Si in hoc ipsopecealo diaconus ineiderii, mi- canonum sanciorum Patrum qui apud Sicccum sunt
congrcijati.
nislerii locum non habent.
b Quu cetate debeant ad ordines promoveri. Incipiuut capiuda Nicxni concihl.

XI. Presbyter ante iriginta annos m n orJinclur : I. De hin qux se abtcidunl vel euHicizant.
c
e si fursitan sit liomo dignus, tainen lioc iu eooli- II. De neopliitis.
srrvan debeie, quia Dominus in iruicesimu umio bap- !.l. De commajicnlibus.
lix iliis dccere cmpit. &94 IV. De ordinandi» e^iscopis.
De his qui in agriludiiw baptizanlur. V. De his qui excommunicantur per singula* pro-
XII. Si quis;cgroius bapiizutu* I 'ciil, in ordioe;n t> imVw.
presbyleri venire non poiesl, qiria doii ex voluntatc VI. De primatu Ecclcsiw Dooiance.
(ides d ei accessii, setl ex necessitale. • Si 1'urtc enim VII. Dc honore ISierosotijmitani episco.pt.
pi stnio luin fervcnliam lidei, aui uaspilaiilatem l.o- VIII. De hisqui nominantur Cuiarocc (lo<je Cnthuri).

ininum erogata prohcuir. IX. De his qui inexaminali ordinantur.

De presbyteris f
diacentium. X. De his qui in persccutione ncgaverunt fidem.

XIII. De aliquibus locis presbyleri in Dominico c- B XI. Dc his qui prwtaricati sunt p>ater necetjsitatem.

vilaiis offerre non possunt, pr.vsenie episcopo aut XII. De reconciliatione daada.

prcsbyteiis civitalis; neque panem dare in oraiioue, XIII. De calechumenis lapsis.

neque calicem. Si antem absenies snl, et in oratione XIV. De ckrici-s ne de civit.te ud alittm triusec.nt.
vocalus fucril b qui de eo loco esl chorepiscopus, ^o- XV. Vl nullns alicnum suscipiat clericum et pro-

lus dal; qnia chorepisc»pi sunl qoidem forma de sc- woveat.

ptuaginta , et sicut comministr.uUes projitor cur.im XVI. Ul iiullus alienum clcricum ordiuet.
paupcruiu offerent, lionoranles oos. XVII. l)t nullus clericus fenret.
De numero diaconorum. XVIII. De diacoHi [lege diaconis], ne supra presby

XIV. Diaconi scptcni dehent esse sccundum cano- tyros possint.

hem. Ei si fortiierLLegwforte] magna &u493eiviiAs; XIX. De Pauliauiitis baptizandis.

sed ut credas inquire a volumine Actuum Aposto- XX. De diaconissis.
loriim. X%l. De flectendo genu.

Et subscripseninl qui conveneraot in synodo

Explicit capittila Nicacni concilil.
Neoaesariue.
Vitali>, k Lupus, Leonltus, .Rasileus, Gregorius, C ISCIIUT PILEFATIO NICiENI CONCILIL
Lnnginu?, Heraclius, ' Amphition, i Scbius, Ery- 11
C.oncilinm sacrum vnerandi culmina juris
Irius, k Xautulus, V.ilcntinus, Nareissus, Dicasius, Condidit, el nvbis congrua frcna dcdit,
l i bi-ne [undatus jvsto moderamine possit
Alpbion, Germanus, Gerontius, Slephamjs, ^Salami-
Intemerala gerens cleiicus oido regi:
iius, Leontius. Pvnlifues snmmi veterum prcecepta teguentcs,
Explieiunt constiluta cmonum Neocflcsari.e. Ptunius Invc monilis exposuere suis;

* I.lem ms., Simililer di:tco:ius, $i i/i hoc ipso pec- scd solos Nioxnos, Anlioclienos, Ch.i|cedonenscs et
cato inciderit. Constantinopnlitanos canones ex cadcm interpreia-
b Cod. Yal ft., Quando oporitat ordinari. tione receperil. Ordo codi< is Vat. 1342, quem dili-
* obsenrinr in eo hoc, quia, c!c
bli-m ms., srt/ (lenter recognovimus, in prxnnissis al quantulum va-
d lui n»ster codex, melius quam apml Just., ejut. Titulus sic eiTerltir htcipil fides quamexposue-
riat. :

* Loiiistlepravalus. Dionysius reddi.lit «i.si forte mnt Palres 518 flptid Nicanwi cougregati, primum qui-.
:

propcr srquens studium ejus atgue fidem, wque liomi- tlcm adversut Arium blasphemum, diceniem esse creatu-
num raritatem talis possit aijmitti. ram Filium Dei, el adversus omncm hcrresem Subetlii,
f Vai. Ri>g.,
locorum. Pliotini, Pr.uli Samosatrni, Manichmi, Valentini, Mar-
«Iilem nis., qni de loris, ctiam so';ts dat. eionis et adversus omnem omuino hairesem, «t qua in-
L
Ju^t., Paulus. Corre\imus cum no&tro ms. Vai. surrexerit conlra cathoiicam et Qpos^olicam Ecclesiam.
Reg.. quocurn ronveniunt codtl. colleclionis pnce-
n Quas omnes condemnarunt Nicaam congregati episcopi
* 518, qnorum nomina el provinciw infta scriplx sunt.
deniis; imlli aulem Paulum pi tferunt.
* Noster cod., Anphidon ; apud Isid., Amphion. Sed ptciiqne -s/!/rt'.'o»J Pei strvi magis curam (jesserunl
i In cillectio ie praBcedeoti tap, i ex lsidoro, Re- Orientantm episoporum nomina describere, propter
dux, tres aulem c.odd., Sedns. hoc quod Occidcns non simililcr inquititionem de Incrc-
k ln eadim collec:., Sanctus. sibut habueril. Dein seqnitur Ineipil prwfulio ejns- :

1 Ila cod. Vat. He^. ct in aiis m^S. prxccdontis dem. Concilium sncrmn, ctc. Tiun \ero IncipU sla- :

colleclionis. Apud Jusi., Phahninon. tnltt. Credimus in ttnum Deum, e?c. Post symbobun :

-Nicajnicanoiies Prisc:e versionis inserli legunlur

"' Incipiunt canones vet statnla supradicti couciiii. Cuni
in pervetusta collectione Vat. 1312 ei Harb. 28SS convenhset sanctum et ma<jnumconcilium t eic. Postca :

euinque Sinnojidus can-nem sejluni Imjns vcrsionis Inciniunt capitula Nicccni conciUi. Exliibeutur aiitem
lecilaiit ex latidylo n\*. Vitlicauo, opinio invaln t liluli cauonum, ac landem Ciinones cum suo cujus-
Imnc codicem esse omnino similem ilii quem Jnslel- qu« liliiiO.

lns habuil, cum tamen ea colleclio non tolam pri- -" ilos versus in pluribus uiis. collct tionihus invc-
(.citm editiuncra cont'iieat, uti codex Ju lellianus, nimus.
 .

759 AD OPfcRA S. LEONIS MAG.N1 APPENDIX. 760

tfinc ftdci no*tra se pandit temiia, el omnet A De neophitit quipost baptisma ad cterum udplicantur.
Errorum damnaui dogmata tanetaviat. II. '
Pliirima sive neccs-itale aul aliter festinan-
Quitque Dei famulut fneril,Chrislique sacerdos,
" u£ sau conditut dulcia mella (luet. tibus hominrbus facta suul exlra canonem eeclesia-
495
sticum, ut homiucs ex gentili viia nuper accedentcs
Explicit prxfalio.
ad fidein, et pauco lempore calechizati, slatim spi-
INCIPIT FIDES NICiENI CONCILII. rilalc l.ivacrum accipiant, et cum bapt zali
:
fuerint,

Cum convenisset sanctum et nmgnum concilium prnmoveantur ad episcopaium aul presbvleiium,

apul Niciam * roeiropolim Rylhinix, statula sum qtioe bcne habcri placuit; de cxtero nihil lale fieri. Nam
iufra scripta sunt. Et placuil ut hxc omnia miiieren- et tempore opus cst qui calecbizalur, ct post ba-
tur ad episcopum urbis Romx Silvestruin. Facta est ptisma adprobatio amplius mariifesla. Elenim est

aulem synodus b consulalu Constanlini Aug. el Lici- apostoiica scribtu a qux dieit non neophytum (I Tim.
iiii xiii kal. JuL.qui esl apul Grxcos 18 dies, mensis ni), ne forte stupore ductus in judicium incidat etla-
corum secundus, anno ab Alexandro 636. queum diaboli. Si autem procedeme tempore animx
Ab universis episcopis diclum c- 1 aliquid [Lege aliquod] peccatum inveniatur circa ali-

Confessio fidei. quam personam, et convincatur a duobus vel tribus

Cred mus in unum Deum Patrem oronipolenlem, B testibus, cesset iste a clero. Si quis autem prxler
omnitim visibiiium et invisibilium factorem; et in hxc facit, quasi adversus sanctum ct magnum con-
unum Dominum Jesum Cbrisium e naluin ex Patre cilium superviens, ipse se periclitans privabiiur a
uuigeniium, lioc esl ex subslantia Patris; Deuro ve- clero.

ruro de Deo vero, naluro, uon factum, homousion, De commamnlibut.

i

hoc cst ejusdem cum Patris substanlia Leye cum Pa- [

III. De mulieribus qtue cum cpiscopis vcl preshy-

tre substanlix], per quem omnia facta sunt qux in leris, vel diaconibus commorantur, sive vidux v,|

coelo el qux in terr.i ; qui propter nos bomines et virgines, inlerdixit omuimodo sanctum ct magnum
propter nostrsro salutcm descendit, d et iucarnatus concilium, ncquc episcopo, neque presbytcro, ne ,iie

eit, cl bomo factus, passus est, et resurrexit teriia diaconn, neque ex his qui in elero suut. licere secmn
«lic, ascendit in calum, unde venturus est judicare commanere, prxterfortesororem, aul Tiam [In Grrrca

vivos el moriuos; et in Spiritum sanctum. Eos au- t) Oeixv, Itaticelh), aul solas personas qux rclugiimt
tem qui dicunl : « erat tempus quando non erat, et omnem suspicionem.
prius quam na-ceieiur non erat, et quia ex nullis 497 ®e ordinandit epitcopis.
subsisteniibus faclus est, aut ex alia subslantia vel IV. Placuit autem ut ab omnibus episcopis qui
e>senta dicunt esse rpinrov, hoc esl convcrlibilem C sunt in provincia ordinari cpiscopum. Si :>utem dif-
aui routabilem Filium Dei, bos anatbematizat catlio- boc propter urgeniem nece sililem aut
ficile k erit

liea et apostolica Ecclesia. longitudinem ilineris, omnimodo tres in unnm con-

{
De his ijui geipsos abtcidunl, vel eununiizant, in venientes oportet conslitui [Lege constituere] episco-
lotum ad cierttm admitti non debere. pum, consentientes et hi qui absentes fuc int, per
'

L Si quis per ianguorem a medicis sectus est, aut scribta sua, lanquam si prxsentes confirmaiioncm ;

harbaris abscissus, isle remaneat 496 m clero; si autem eorum qux fiunt habentes m uniuscujusque
quic autemsanus se abscidit, etsi in clero * positum, provincix metropolitaui.
n De excommunieantur per singulat provinciat.
abici oporlet, et cxierum nullum ex his debere pro- hi$ qui

moveii. Sicut autcm boc roanifestum est dc bis qui V. Sive de clero sil [Lege sint], sive de lai- o

se audeist abscidere, ita eos qui a barbaris am a do- agm :

ne, ab episcopis per singulas provincias obti-

minis castraii sunt, h invenienlur etiam ali.is tales neat senlentia secundum canonem ; eos veroqui ab

digni, ad clcrum applical canon. aliis abiciuutur, ab aliis ° non suscipieodos aut ad-

• Cod. Val. 1342 delet ttutropolim. j) 6 Idem ms., po«i<JM fuerit. Mox Jnsl., et emeri; ex
b Confer qux in hunc erroneum consulalum ani- codem ms. emcndavimas. Cxtetnm pro de cmtro
madverlimus nol. 44 in cap. 1 praecedentis colectio- scriplum est. Dion., et deincept.
d h Ms. Vat., invenimtur [Lege si intwntaHfur j eti<m
nis post episcoi orum catalogtim (Nobis col. 387, n. ).
Post pauca, 18 diet, verius 19. Vide not. 2 in idem aliqui tales diyni.
raput 1 (Col. 371, n. ),b ex qua etiam intelliges erro- Idem coil., Si quit neophtus post baptisma ad cle-
r m inesse in vocem tecundut, pro qua scribendum rum applicatur, plurima «n«, elc.
f at Detii, qui non secundus, sed septimus eiat Syro Val. cod., De subintroductit mui.eribut. Incipit
i

iii icdonuni mensis.

.intcm canort Qnicunque epscoput, aut pretbyler, ««< .

c Cod. Vat. laudatus, Filium Dei, qui natus esl ex diaconus cttm mutieribus commoraiur, tive vidua, clc.
k Idem cod., fuerit hoc aut propter.
t 'alre unigenitvs, hoc est de tubstanlia Patris, Deum
tx Deo, lumen exlumine, Deum verum ex Deo vero, elc. Quatuor voces et hi qui absentes suppleximus ex
1

d Idem cod., cl carneat assumpsil, et homo factut eodem codire.

pmca, in m Just. adilit auctoritalem. Mtliusdelel noster codex.
t*i. Posl ccelos.
• ln Vat., erat aliquando, quando, ctr.
eodem ms. n Titulus in ms. Vat. est De excommunicati*. Iu-
:

' Laudalus codex, Deeunuchi», qui teipsos abseide- eipil aolem canon sic Hi qui excommunicantur ptt
:

iunt. (ucipit autem canon sic Si quis scipsum abtci- :

singulat provinciat tive de clero tive dt taico, elc.
° Idem cod. , non sutcipianlur. liequirantur au-
derit, vel ewuehiiaverit, omnino nd el.rttm rdmilti non
debtt. Qwd
ti per 'anguorcm, ctc. lem, etc.
701 PRISCA CANONUM EDITIO LATINA. 782
mitie.idos. Requirantur auiem nc pu>illan:mitale, aut A csl, mundos vocanl. Si quis ex his ad Ecclesiam ca-
pcrlinacia, aul aliqau ali.» episctipi udio excomniuni- tholicam veniat, placuit sancto et magno concllio
caii sii t. Ut antem hoc decentem adquisiiionem ac- buic, ut per manus impositionem sacerdolum ma-
cipiat, bcne h.iberi placuit, a et singulis anuis per ncat in clero. Ante omnia autem h hoc manifesium
singnlas proviocias bis in anno concilia heri, ut om- sit, profiteri se quod consentiat et seqtiatur catholi-
nes simul cpiscopi in unuin congregati tales qu.xstio- ca: cl apostolicse Ecclesi* dogmala, 499 noc CS| et
nes inquiranl; et si qui incunciantcr oflenderiul cum bigamis commtmicare, et cum his qui in perse-
episcpum suutn, et rationabiliter excommunicali culione lapsi sunt, circa quns et lempus constitutum
apud omnes esse probatum et omnium concilio in- esl, et dics deiinilus, ut scquanlnr in omnibus qux
nolcscat, quandiu episcopo placeat htimaniorem pro placuerini catliolicae Ecclesi*. Uhicunqtic » wro
bis ferrc senlenliam. Concilit auiem fianl, untim fuerintsive in easiellis, sive in vicis, sive in civitati-
quidcrn anieQuadragesmani, ut oinnium aniniosilalc bus, vcniam mereantur, ordinali vero in clero sinl,
ampiit.iia, muniis nmndum oflVratur De»; seruudum et in eodem statu permaneant. i Quod cum autcm
vero (iat circa aulumnum lempus. ISupp/eadjcatholicje Ecclesi.e episcopos aut presby-
teios accesserint, manifeslum quia episcopus qtiidem
UQS ® e pi'"' 1 '' 1 " Ecclesiw Romance vel aliarum
itatum episcopis. B Ecclesix habebit dignilaiem cpiscopalus; qtii auiem
VI. b Anliqut mo>is est ut urbis Romac episcopus noininalur aput eos qui se mundos dicunt, in Eccle-

habeat principattim, ui suburbicaria loca, et omnem sia cathoiica presbylerii honorem habcbil, nisi forto

ptovinciam *'
suain sollicitudme gubernel. Quae vero placiicril cpiscopo honoris stii eum frui ; si vero non
apud JDgyplum sont, Alexandria; episcopus omnitim ei placuerit, providendum esi locum ubi aut cor-
iiabeat sollicitudinem. Similiter atilem et circa An~ episcopalus, aut presbyterii sii, tit ii> omnino
clero
tioehiam, el in caeicrls provinciis priviiegia propria esse videatur, ul non videaniur in l
uni civiti e duu
tervcnlur nictrop' liianis Ecclesiis. Omnimodo autem episcopi esse.
iiianifestum est iliud, ui si quis sine arbitrio ejus qui 1
De ordinandis episcopis el presbyteris.

esl in melropolim consliluerit episcopum, hunc ren- IX. Si qui inexaminali promoti sunl episcopi vel
siiit sai ctum et mngnum co cilium non d esse epi- prcshyteri, el posiea inierrogali confessi siinl delicta
scopum. Si ver i commnni omnium rationaliili [Sup- sua, vel ab aliis convincii, ei pra;terea confiteniibus
ple eiectioni], et secundum c >nonem ecclesiaslicum, citra oriJncm et disciplinam moti homines manus
duo aut Ires propter propinqtias [Dion. melius, pro- eis temere imposuerunl ; lales enim canon non su-
prias] inimicilias conlradixeiint, olilineat senientia fcipil : quod autem iiirepreheusibiie est defendit ca-

plutimorum * iiuia consueludo oblinuit, el tradiiio C tholica et aposlolica Ecclesia.

autiqua apud Hicrosolyma. De his qui negaverunl in persecutione.

De honore Hiercsolymitani episcopi. X. Quictinqtieordinati sunt per ignorantiam de his
VII. Quoniam cmisueludo obtinuit, et traditio an- qui lapsi sunt, aut dissimulantihus eis qui eos ordi-
liqua, ut qni in iielia est episcopus, id cs: Hieroso- naverunt, hoc non prsejudicat canoni ecciesiastico;
lymis, honoreiur, et habeat - secundum ordiuem cogniti cnim m dcj ciunlur.
guum lionorem, mciropoliiani mancntc dignitaie.
500 Pe ^ 1 * fl
u ' picevaricati sunt prceler necetsi-
De his qui nominantur s Catharoes. tatem n .
V||I. De liis qui sepios [Lege seipsos] Caiharos, id XI. Hi qui pracvaricati sunt praiter abialionera fa-

Ineodcm ms., ut tmgulis... (ierent : lcge fiant. - JtiSt., secundum suum ordinem honorem. Melius
D Hunc canonem ex dtiplici ver>ione recilat cardi- noster codex Vat.
nalis Detisdedil Itb. i, n. 1, su:r collcctionis, quae s ha noster cod. ex Grseoo Rcc9«oovc. Just., Ca-
coutiiieiur m*. Vai. 3833, primuin ex versione
iu tharcn.
Piisca, dein ex ill.i DionyMi Eiigiti, Priscam ergo h Just., hoc obscrvandttm sit, ul proftleanlnr sequod
ver-i'in m iu Romanse Ec< lesiae biblioihccis inveint. sentianl, et sequantur catholtca et aposlolica dcgmata.
Sic a iiem priora verba legil Anliqua consueludo
.11" : D Nosiri ms. V.it. lectionem praeiulimus.
obtinuil ut urbis Homce episcopus, etc. Sirmondus, in 1 Parlictilam vero ex noslro cod. inseruimus.

Censura Anonymi de reg otribus et Ecclesiis suburbica- i Ju^i., Quodquod autem catltoUcoe episcopi aut
r is liunc canonein ex noslio Vaticauo ms. des< ri- presbyteri accesserint. Cohaerentior Nica^noruni Pa-
hens, hahet ul in teNtu," ct solum primatum prn trum sentemi:e visa est lcciio nostri codicis. Sic
prmripatum rcpostm ; sed nos principatum, uli el enim elarius Isid. inlerpreiatio Si vero episcoput :

Dcusdedtt, lcgiinus lum in Vai. 13i'2 liiin ii> B.rb. vet presbyter Ecclescc cailtoiica: fuerit, adquem uliqui
4888 ejiidi-m cullectinnis. ex his accedunl.
c Just., suti. Prsetubmus suam aucloritatc nostro- - Cod. Vat. omiltit una.
rnm coibciim Val. el Bark, nec nou alterius quo Idcm cod., De ordinatione presbyterorum. El dein
'

Deif dcdn u&iis est. Dein pro servenlur tod. Barb. habcl promoti sunl pretbyttri vel episcopi. Graecus
288S, ri senentur. lextns, ^icul el aitai versiones, de episeopis lioc loco
d Just. inserit delcvimus cum nostro ms. V.it.
eum sileni ; tinde voces vel episcopi addiliti.-e noscuntur.
:

* canone junganiiir non

Seqiientia licel cuni hoc Rlox idem cod. d>let poslea.
so'nm in ms. Just., verum etiam in nostris Vat. et m tn nosiro cod., deponantur ei abjiciantur.
Barli., non pertinenl ad istum cancnem, sed ad ini- " Just. nis. addil in lilulo, aui prwter eblationem
lituii sequeulis, ubi saae iteruin repetunlur. Ilinc in facullalum, uul pericnla, anl tale aliquid, quotl factutn
ii s. Itarb. voci quia signutn »pp niturquo Iikc vcrbi esl sub tyrannide Diocleiiani. incipit auicm canonein:
Uelei.d.i sigmttcaiilur. Vlacuit saucto concilio Ituc, licet el indiyui sini mise-
 ; ;

763 AD OPERA S. LEONIS MAf.Nl APPENDIX. 76*

cullatum, aut pcricula, aul t.de aliquid quod facitmi A lueiur Ecclesia: cujns epiicopus, aul presbyler, aut

cst sub lyrauniile Licinii, phcuit sancio concilio liuic, diaconus fuei it ordirialus.

licel indigni sinl misericordh Dei, verumlamen pla De non suscipiendis allerius Ecclesia: clericis.
cuil misereri cis. Qiiotqtotigilur dignam poeniieiitiam ncque
XV. Si qui facilc se periculo ingerentes ,

egeiint, triennio inter audicnies sint, et scpiem anni

timorem Dei ante oculos babentcs, neque ecclesiasti-
pro-trati jaccbunt, biennio aulem sine Euchaiislia
ciun canonem scientes, disccdnnt h ab Eeclesia sua
a Qui autem to-
coinmunicabunt plcbis oraiionibus. presbyteri, aut diaconi, aut quicunque in cnnone
cali sunt ;<d graliam, el confessi, priinos impetus sunl conslituli, isti nu.Ho modo suscipi debent in alh
suos oslendunl proicientes baltea, postea vero re- Ecclesia, sed omnem eis necessilatem imponi dt-berc
versi sunt ad vomitum suum, quidam eniin b cl pc- revcrii ad sttas Ecclesias; si vero permanserint in
cuniasdederunt, ei mulia uinncr.i, utrursns militiain obstinationesua, excommunicalns esse oportciv.
reparent; bi deccm annis prosirati jacebunl post

triennii auditionis lempus. In oinnibus aulem bis De non ordinando quemiuan qui ad aliun partlaet.

oportei discuttrc eorum voluni.tieui et poenitenliain XVI. Si quis autem ausus fucrit per subrr plinneni

quolquot enim limore el lacrimis, ct perseveramh. aut conlumaciam boc agerc, ulqui ad alium pei tinei,
el honisoperibusconversalionis [Lege conversionem] B s j uj vindicando eum eonsliluerit episcopum vel pre-
opere, non simulaiione demonslrantes, isti adim- sbyterum, inrila fiat cjus ordinalio.

plcnles lempus consiitutum audit'o:iis, sine dubio

Vt nulltts clericus feneret.
communicaliunt c orationi; postea vero licubit epi-

scopo liumanitalis auxilium eis iinperiiri. d Qui au- XVII. Quoniam plures in canone constituii avari-
te;n indiscrete tulcrunt, vel neglegenlcr, ei ingressu liam et lucra lurpia scctantes, ebliii sunt sanciaj

|£.<»f/cingressum] Ecclesiae sild sufficere arbiuali sunt Scripturse dicenlis, qui pecuniam suam non dcdil ad

ad convcrsationem [Lege conversioncm], omne con usuram (Psal, xiv), el feneraules ceutesiinas exigunt

pleant tcmpus. juste statuil sanctum 502 el magnum concilium, ul

danda morientibus. si quis invenlus fucril post banc dcfinitionem ustiras

De reconciliatione
accipieus ex boc contractu, aut quovis modo ia!e
XII. Veltis et • canonica lex custodietur in eis, et
negoiium gerens, aul dimidhm exigens, aut aiiml
iiUpc si qui mori speratur, novissimo jtibamine via-
quid excogilans turpis lucri gralia, abicialur a cle-
liro non privelur ; si vero disperalus Eucliarislia pro-
ro, ei alicnus a communione cl a cauone ccclcsia-
nierita, si oblatione percepla iterum ad stipersies
slito fiat.
redeai, sit inter eos qui orationibus tantum coinmu- fj

uicanl. Omnino autem cuilibet moriluro petenli sibi De diaconis ne supra presbgteros sint.

dari graliam, episcoj us cwn probalione f

oblalio-
XVIII- Pervenit aJ sanctum et magnnm cnncilium
i.em tradal. quod in quibusdam locis et civilatibus episcopis et

501 & e cathectimrnis topsis b. presbyteris Eucbarisiiam diaconi porriganl, quod

XIII. De cntecbumenis lapsis, placuil sanrto et ^que canon, " etl ,,c consuetudo tradidit, ut qui poie
siutem non habent oflerendi hii [Lege ii] oflerenlibns
rnagno concilio ul triennio audianl Scriplnias lan-
corpus Clirisli » ponigant; illud eiiam COgnitum cst
lum; postea vero communicent oratione cum caie-
a nobis, quod quidam dhconi per usurpalionem et
ebumcnis.
lemerilatern corpus Clirisli priores conlingnnl. Om-
De clericis, ne dc civitate ad aliam transeant.
maneanl diaconi in
nia igimr brcc ampulcutur, cl

XIV. Proptcr frcquentem tumultum et seditionos priori ordinalioiic, scicntes quoniam qiiidem episco-
quas facte suni, placuit omnimodis aufcrri con-ue- porum ministri suni, peeshyterorutn aiitem infcriores
ttido qur est conlra canonem, ut si invenii ftici inl in smil ; acciiihnl autem secundum ordincm post pres-
quibtisdam parlibus de civilale ad civitatem migrare, byteros , danle eis aut episcopo aul presbytcro;

nec rpiscnpo, nec prcsbytero, nec diaeono liceal. Si D j eliam nec scdere eis permitliiur in medio preshyle-
quis autem posisanciietmagni concilideliniiionem, rornm ; estra eanonem est enim, et extra ordinein
lalealiquid lemplaverit,autsesedcdt^ritnegoiio,iufir- qnod lii. Si quis vcro nolueril obedirc posl ba?c. st.v
mabilur omuimodo bujusir.odi macbiuatio, ct resti- m a, piivabitur k de ordiue diacouii.

Textum ad cannnem per-

ricordia Dei, et tnmen, elc. limns.
tinentem ex nostro rodice icstiluimus, ei nliqiinl r
Just. atldil ei : abundat bacc vox, cl ciim no>iro
menda ox eodem correximus. Diin quo quot bis ms. expunximus.
«nifiitlavimus ejiisdem codicis auclorilalc, ruin apud k Cnd. Val. addit, el ul nullus ad a"nm miciret rivi-

Ju>t. leg:ilur quvdquol. talem ; jungil enim luinc canoueiu cum sequcnli.
lia ex eodem cod. Vai. Apud Just. perper.tm, h .lu-i., nb Ecclesias suns, el in marginc le^jc ab :

quia. Ecclesiis suis. Nostrum cudicem scculi sumus, t|tii

b Jus!., ei pecunias. Euiendavimus cum nostro co- posl uoiiiiiilla pro deberc babet oportet.

dice. Ms. Vat., dimdanl.

'

* Coil. Vat , orationibus. i Idem ms., ei nec. Post pauca cx ccdein snpplevi-
d Sic idcm codex. Apud Jusl., qvia, m:t!e. mus et anic exlra ordinem.
r
Just. nis , c:;liolie;. P*osiruni coditem pr^Ptu- 1
'a codem cod.j <Jc U<ce diaconii.
 1;

r
"?t- ' PMSCA CANONUM EDITIO LATINA. 7*0
Di Pautiauisiis a
.
A sancto et inagiiu synodo cunctos in omnibus locis
XIX. De Paulianislis qtii refugiunt ad calholicam conslantcr et c;>nscn:ieiitcr stantes Dominuiii orare
et aposlolicam Ecclesiam, decr umi est hos omnioo dehere f
.

rcbaplizari. Si quis nuieni eorura pra-terto tcnipnre f El suhscripserunt.

in rlero fiienint eonsliluli, siiiuidem inlibali et inre-
Osius episcopns civit» tts Cortuhensis provinci»
prcliensibiles fuerint invenli, per manus impositio- Spania? dixit : lli credo, sicut superius scriptum est.
nem cpisco|ii Ecclesije calholicx ordinaudi erunt in
Vielor ct Vinceniiits pr<:shyteri urbis Hoinaj.
ordine clcricorum; si vero discussio eos niiims ido-
h Alexandrice.
neos inveneril, u deponi eos cmivenit, et sint in 504
ordine laicorum; sim litcr auiein, et de eormn c dia- Alexander Alexandri.e ma^na».
cnnissis, cl dc omuibus his qui in eodero cuionc ver- Atphocration » Alphocraiiensis.
taiilur, eadeni fonna servahitur. 1 Adamaiitius Cinensis.
De dinconissis. Arhilio de Pharhelo.
XX. Meminiintis atilem de diaconissis d inia; in Philippus k
Panepynensis.
s< ismate sunt constitulae, qnoniam nequc per manus Polamion Eracliensis ».

impo itionem s;;nt 503 ordinaiae, omuino inler B Sccundus Plolomaidae.

laicas opor(c( cas dinumerari. Dorntliciis Pehisiuius.
De flcclcndo genu. GaitiA ,n
de Tlnnueos.
XXI. Qiioni.mi qtiidam s-int qui die Dominico Ar.tinchus Memphensis.
fl cluiH gcnu, ct in Peniccost -s diebus, placuit *
Tiberius n Taulhitanus.

• Cnl. Vat. jungit p^rticr lnnic canonem cum se- subsrripta osfenderit. Si vern -Romtnns fueril, sufliciat
n''Ctiii;ac pminde in liiulo adtlit el dincouissi<. : sotius melropolitani firmatrt. Et leciuin placuil.
Mox xefngiunt cx ci»dem ins. scripsimus, cuni men-
De. ordine clericorum el vita.
tlosc apud Jusl. refuy.um.
u Jns(. ins., rebaptizari eos, raale. Emcndalionem Lectores usque ad annos pubertalis legant, et nisi
suppediiavit nosler c»dex. [Va(. ci B.irb. aiMiint cum usuris] eruditi Scriptnris
* Co I. Jusi., diaconis. Coirexinnis cuin eodctn ms. divinis, clerici jam examinoii ordinenlnr. Neque
Va(.. qui delet eorum. cdendi vel bibendi cansa lavernas clenci ingrcdan-
d lla noster cod. Apud. Just., quod in schsmale tur, nisi peregrinationis mce sitale, cavtis [Legec«ttii]
sini constiluloe. a populo inimicorum Eaclesia>, Et lecium placnit.
' Jtist. addit de hoc
; <le'e( noslcr codex. Deiu !»:ffc clausula suhditur -.Explicil decreta A'i-
f
Doniinicam diem el diem Paschiv
Jusl. addit : cirni concilii.
usqu- in Penlecostem. Il.cc nec legunlur iu nostroco- C g Sequentcm episcoporum ralalngutn non snlnm
tlice, nec in Grxco, nec in nliis versionihus. !n ms«. contulimus cum ms. Vat. 1342, qui <>x pri»ca ver-
Vat. et Rarh. qu -luor alii canones additiiii legnntur, siniic Nic:ffnos canones cxhibil, verum etia n cum
qtiosetiam posteriori tnaiiu Niccenis subjeclos inve- Veron. ;>8 interpretationis Isidorian.T, eo i|ii"d epi-
iiiiims in exlreina pagiue ora iti ms. Veron. 53. Hi scopiirtim ordo in nlrisque idem sit. Ailh huimus
autcin fere cx Afrieanis Canonibns compacti vel ah- rliaiu ms. rmlicem Yallicellanuin signatuni A 5 ol-
brcviali sccitndus vero est canon Neoetesariensis 1
; leclionis Iladrianeae, qni in hoc catalngo, licel cxhi-
ex l-idoii versione. Stitit atiiem seqiicnles, quos ex beal vcrsionem Ititn a Prisca luni ab Isidoriana di-
rod. Veronensi alicuhi emendatos ct euppleios exiii- versam, ordinem tamen fere siniilem prsefVrt. Con'er
bcnnis. que iii Innc rem iliximus annol. II in cap. roHe- I

cli»nis pr:ff.cedri>tis (Nobiscol. 373, n. f ). Cod. Vat.

N'e servns aul condiiionalis clericus ordinetur.
I34'2 liahffl: suhscripsernnt anlea universi episcopi ;
et
Hoc ptacuit, ul si quis subdiaconus,
aut diaconus, forte indicalur enim suhsoriptones anlea t
inelius;
a> i presbg<er, vel ep.scopus fueiii ordinatus in his ; >er-
id est, symholoantea dcscriplo. fuisse suhjectas,
sonis, si neqligentia episcopi gni hoc fecil, tibertns adjccimus.
11
Vncffui Alexandrim ex rn<. V.at.
eorum non personam tantum vindicet
fueril inquisita, Sic idcni cod. Juslelliis, Alphocraniiam ; episcopi
1

peculium vero qni ordinntus est restituatur domino : aiitem noincn iu aliis colieclioiiihus , sicut et apud
prtedictus tamcn clericus lantnm deponatnr, etiamsi Socratem, Arpocralion. At cod. Vallic, Alfocralion
dominns inlercesserit pro eo ; iltud tnmen observandum Atfogranon.
ti', ut liber militel Ecclesitv. Kt tecium placu.il» i Justel. perper.un, Amnnlius. Correximus ex no«
j.
Ut preshtjter ont:' triqinla celalis suiv annos [Al. trige- slro m« . cuin quo ali;ff collecliones concinunt.
simum cetalis siuc annum] uon ordinetur. k Cou. Vat., Plianrpiensis. Yailic, Panephijseos
t

Quamvis sit provabilis vittc, sed obscrvel \\\. obser- meius.

vabii\ usque ad prcrfinitum lempus : 1'ominus enim
1 Cnd.
Vat. pcr saltum praeleril quimjue sequenlia
tricesimo anno ba;)iizatus csl, <l tunc pradicavit. El noniina.
lectum placuit.
in
Juslelli lcctionem erroneam Decummeos ffinen-
davinius ffx verion noniiue, ad quod i-xigua varianto
Ut vreslnferi, diacones , scn xubdiacones ant quodlibet
accedit cod. Veron. Isiil., de TmtuedS.
cterici non perganl [Ms. Vat. addit ubiiue] incon- u Sic ex Veron. Isid., pro miio JiishIIiis, Tanlita-
sulto cpiscopo sno.
nus. Valliccl., Tliathiles. Huie episc<>|>o apud einn-
Plticnit sancto et maqno concilio. ul prtsbyter aut di m Jti-tellum siibjiciuulur alii <luo Plusianus Lu- :

diaconus, sbe subdiacoi us, vet quodlibet de clero nisi nensis, Atjathos Schedrensis. Ili ahundanl. Cum eniui
consulio episcopo suo non pergal cujusninque provin- i,i omnihus aliis collectionibtis qii:ruorder.iin laiilum
ciiv. (Iliffc prima canonis pars, qnjc litulum repciit, episcopi /Egypto et Thebaidi asciihaiitur; lii duo, qtii
logitiir in soln ms. Vat.) sexdecim conliccrent, ex variantilius Volusitini de
Vl episcopus a propria Ecclesia non disceaat nisi a Lijco et Ata-k Schediensis, qui in aliis <|iiidcm codd.
melrupolilano fortnatam sumpwit. Neque ephecpwn scnhunMir Plusianus ci Arjatltos, in tcx'uin perpe-
de iransmare msapi nai 23 episcoporum <-hyrrgrop'ia ram itrepii-re.
t
 ,

767 AD OPERV S. LEONIS MAGNI AIPENDIX. 768

505 Thebaldis. A Marinus Palmyreusis.

Aulias Sehedicusis. L Tliadouius Alasiae.

Tyrannus Aniinocnsis. Fi!ocaIus a Paneadc.

Volusianus de L co. Gregorius ' Berasteusis.
Libyx tuperioiis. Analbolius Emisenus.
• Dacbes Berenicensis. Syrice Cale.
Zofirus b Barcensis. Eustalitis Anliochenus.

Serapion c Antypirgensis. Zenobius Seleucix.

Sicundns * Tauchiiatms. Theodorus Laodicensis.
Libyensis. i Alypius Appamcntis.
Asienus k Rephaneolanus.
Titus de Paratonto.
Pnlaestinx. Phyloxettus Hierapoliianus.
Macharius Hierosolym. 1
Salamenes Germanicix.
Germanus Neapoliian. '
Piperius Samosatenus.
Marinus Sebadenus. Archelaus m Dolacnus.
Gajnnus Sebsstensis. " n Euphralioa Balaneorum.
Eusebius Cxsariensis. Pallidius chorepiscoptts.
Sabinus Gadarensis. Zoilus Gabalilanus.
Longintis Asc:'loniianus. Bassus Zeumaienus.
Petrus Nicopolilanus. Gerontius ° Larissenus.
Maerinius Jamniensis. Manicius Epiphauiae.
Maximus Eleulheropoiilatnts. Euslalius Aretusae.
Paulus Maximianopolit. Paulus Neocacsariensis.
Januarius HieHcanctiiis. Syricius a Cyro.
Hafiliodorus * DUbolii.itcs. Seleucius cborepiscopus.
/Eiius Lyddensis. r Petrus Geddoncnsis.
Silvnnus Azoti. Pegasitts Arbocadamx.
f Bassunis Gabalensis.
P.ilrofilus Scylhopolilaitus.
Asciepius Gaxensis. 507 -Aifl&ur.

Pelrus Ailensis. Nicomas Bostritanus.

Antiocus Caniioliensis. C Cyrion Pliyladeliiae.

506 Phcrniccs. Gcnnadius Ybulcnsis.

Zenon Tyritis. Severus Sodomilanus.
iGncas t a Plolcmaidc. S<>piter Herthanensis.
Magntis a Damasco. Severus 4 Adsodianensis.
Theodorus Sidonins. Mesopotamia.
Ileilanicus Tripolitauus. * Elhilaus Edes-enus.

* JtisUlitis, Dattres Berc.mis. \*t., Dathii Venien- '

Sic ex Vat. JuslellusSalamensis Gcrrr.ancnsis.
,

sis. £* Veron. ms. I$id. emeudavinius. IJoc acccd-t Vefun. Isui.. Salamau
Gcrmanicianus. * s
Vallic, Daches Beroni, es. Mdins iu ms. Lid. Veron., Dolocenus, ulii I->
b Vat . liaraccmis. Jtistellus Barlensis. Melius in
. pre wltiin Dolichenus ; nnm Archel.ius fuii episcnptis
Ven>n. Isid. , Bareensis, pro quo vcrsio coll. Ques- Doliehes in Euphraicsia. Codes qtiidcm Valiic. Ii. bct
iiellian.r, Baras; Vallie., Baices. Dutices.
c Jtislcl. Antypirentis. Vat. , Antipergenm. Cor- n Jislellus, Euphrantion Balanensis. Emet-davimus
,

reximus ex versione ms. Vcron. Isid., quam colbctio ex Val. lo m*. Veron. Isid. , Eufralion Balancola;
^«esnclliana et codex Vallic. approliant. ValHc, Balaneos.
d Juslel.,
Ta.rilanensis. Melius in Veron. Isid. Duolandati codd. Vat. rt Veron. , Carisensis.
Tauc hilanu* , ctiin qno enncinit Val. Taucianensis. V;ti. Reginic, l.u issce , pro qtio in (jiie^n<;IIiana inc-
Indicatur Tauchira urbs L<bvae. lins Larissx. Ilinc emendavimus lccliouem Juselli
* Veron. Isid. melius , Zabuloniles ; Vallic. . Za- Carisienus.
bulon. p Jisiellus tria sequent^a nomina repctit sic Pe- :

1 px iisd.mmss. Veron. et Vallicellano. JustoL,

Sic. trus Peirus, Pegasius 1'egasiut Blassones Blassows. ,

Squitopohtanus. Sii|iplevinius ex noslro tns. Val., qni Pitsram cdiiio-

* JusteHus Piolomeu*, maie. Correximus cx duo- ncin in Nicsenis canonihns exliibet. Pctrus Geddonen-
bus n.>sir s cxlnihus Vat. <m Vcron. tis in ms. Valbc. Gindaron dicittir; es. aliis mss.
Al. , Thadoneus, vel Theodo us. Dein Jusiel us, Gindari episcoptis iirclligiiur. Dein qui in eode.tn
Talntim. Ex otnnihus niss. nostris emendav;mus, cod. Vat. Gnbalensis est, tuclius iu editione Concilio-
nisi qund Vallic. habei Alatsu. rum Gabenns vocalur.
1
sic eiiam Vai. 15*1 Legendum Berylensis, ut li- lCol. Vai., Leodncianensis. CodJ. Isidoriani , a
quet ex aliis versionilms aique codiciltus. Dionysiade; V.illic. Diuni>tadus, ineiius; Dionysias
i Mclins in Veron. lsiJ. , concinenie Valicellano, enim est civiias Arahia?.
Alfins Apamear. ' Sic ex eodem Vat., cui lcciioni aftlnes sunt
k Vat. el Veron.
Isi«L, Benhancuta : lese Rapha- Vcron. Isid. Eihilas et Vallic. Ethilaos. Justellus,
ncuta. ln cod. Yallic, Bmsianus Hefavcoi. Eulultus.
 "«9 PIUSC.V CANONUM EOITIO LATINA. 770

jarobus Nisibiensis. A Eraclcus Zolononsis.

Aiitiotus Reymitanus. Ponti Polem niaci.
• Macrias Macedoniopolitinu*. Longinianus Novnctcsariensis.
A Persida. Domnus Trapezeuntensis.
k Ne pelitanus a Persitla. Slratophilus l
Piifiionila.

Joanncs Persa. Paftagonia.

Ciliciw. PbiladelptTus Pompeiopolitan.

Theodorus Tarsensis. Pelronius j Jenopolitnnns.

Amphion EpiplianienMS. k Eupsicius Amastrianmsis.
Narcisus Nerodianus. Caladte,
Moyses Carlab.ililanus. Marcelltts Anquirensis.
r Dicasius Tabiensis.
Niceta FIavi<icnsis.

Emiemon corepiscopus. Ereclius Cadavilanus.

Paulinus Adanensis. Corgouius Cynoncnsis.
Macedonius d Mopsuo.-tc isis. Philadelphus Juiiopolita us.
e Tarcodimanlus .<Cgeitanus. B 50© Aace.
Esicius Alexandrix Minoris. Theonas l
Cyzieciius.
Narcissus Hicropolitaiius. n Nenofanius Epbesiamis.
Cappadocia;. Orion D Helenieusis.
Leonlius Cxsaricnsis. Euticius Zinyrnensis.
Eupsicius Thiancus, Mithres Popanensis.
Horiirius Choboniensis. Narinus Liolypontianus.
5C8 Timolhcus Eubistensis. Paulus ° Andensis.
f
Hclpidius Comanensis. kydice.

Gorgonius corepiscopus. Arteroidorus p Sardieusis.

6 Andronius corepiscopus. Seras i Tbialyreiis:s.
Tbeophanius corepiscopus. Ethemasius Philadelfensis.
ArmenicE Mmoris. Polyon Barensis.
Eulalius Sebastenus. Agogius Tripolilanus.
Evetius Sataiitensis. Florentius Ancyrae Ferreae.
> Armcnix Majoris. C Anthioius Atireliopoiitanus.
k Arislarces, Marcus Sianditanus.
et Acrites Armeni. Phrygicc.
Diosponli. Nunccius Leodiei*.
Euticius Amasioe. * Flaccus Sanabensis.
Iletpidius Comanensis. Procopius Sinnadensis.

* Ila cx eodem Vat. Justellus, Marcut Machedonite. Correxitnus ex noslro Vat el ex Vrron. Isid. Confer
Vallic, Mareat Macedonupolos. nol. 66calalogum Nieaenorum Palrin», cap. i col-
iu
k Justeltus, Nepolitanut. Hoc nomen sola vrrsio ieciionis praecedentis (Nobis col. 379, n. ]).
Prisca cxhibet; iu csteris solus Joannes Pertidis le- 1
Jtislelltis, Thitlioniia, Coireximus cx Vat. codicc.
gilur, ct jure quidem ; nam unicum a Perside Nicanae Idcm Vat. 13i2 cum Vat. Keg. Cenopolitanus.
I

synodo int^erruisse tradit Eusebius, lil». ui de Vit. Melius in Veron- Isid., J onoyoitlanns , ex Junopoli,.
Conslatrttai. Cirum vcro Neopolilanut uomen sit epi- quam in Paphlagoma noiilia? exhibent. V-iliic,/o-
scoj a;irs Joannis, quod errore anliqui interpretis vel nopolit.
am.itiiicnsis in nomen episconi traductum fuerii , alii « Sic nostri codd. Vat. versionis Prisca? et Ve-
judicent. ron. Isid. Juslelius, Euphsicius. Valiic, Eupsirus a.
c Juslcllus, Flabioensis.Leclionem ms. Vai. rece- Mastridos.
pimus Vallic, Niceas Flaviados. 1 Sic omnes nosiri codd. imn cditiouis Prisca*»
d
Vat. cod., Mestaruin, quod et A\j- collerliones D lum Isid. ct Quesnellianae. Vallic, Ciiicentis*. JuMei-
pr.i ferunt, lsidoriaiia excepla, qux veriorem Justelli lus perperam, Cymrcnut.
lectioncm approbai. "' Sic eliam Vat. 13^2. Melius Veron. Isid., Meno-
' Sic latidatus Vul. ApuJ Justell., Taichodaman- pliantus ; el Vallic, Meuofantos.

liut Egestanus Ju^lellus, Hecmensis. Corresimns cx Vaiicano

f
liujtis iiominis cpisropns iivcri.is quoque dcscri- versionis Piiscae. In Veron. Isid., Eliemis ex El<va
bitur sub titulo l)io*)>onii. Euui vero qui ponitui in- civitaie Asi;e. Ms. V:illic , r/iu.
lcr cp.scopos Cappadocia? , exemplaria collectiouis Veron. lsid.,Amvubns:«; \*\lic.,AEneat, mclius.
Onesueiliaii.il et Vai. Heginne nou llelpidium, sed .-lm- p Sic cod. Vat., concinentc Vallic, in quo Sardeon.
brosium ap|.c'lant. C<i>nanam pnrrocivitatem non lam Jusie'., Serdicensit, mae.
iu Diosponio quam iu Canpadocia nolitiie desigtiant. <» Vnlg. , Tyrenst, perpeMm. Correiimus ex rod.
Vallc. ms. habet Helpidiot Cumanut. Yeron. Isid., cum quoet ross collectionis prxcedeu-
* Val. , Endronicut; melius Ver. Isid. cum codd. lisconcinunt. Jn cod. Vallic, Goton Tyaiyron.
^ «ollectionis Oiicsiieiliauae, Eudromius. Vallic £u- T Sic no tii codd. Jusiellus forte errore lypogra-
,

froutiif. phormn, PtaC'Ut.

h
Juslellus : Arittarcet, Thrcttim, Arittes Anneni.
 .

771 AD CPERA S l.rOMS MACNI APPENDIX. 774

a Piirislicus Azanensis. A k
Ammoniiis ArrodUitanits.
Atlrciiodorus b D"ry'ei;anu5 Eugettius Apolliniades.
Paulus Appamenus. LaHodorus Cibritantis.

Eugenius Kurarprnsis. Ensebius a Miieio.

Fi.iccus llieiopul < a r: ns 511 hauriw.
Pi/s idiv. Siefanus ' Dartiicnsis.

Eulalius e ScomeuMs. m Amlicneus Cmpissitanus.

Tbelemaetis d Aridrinnpolilauui Elbcsius C 'audiopoiitanus.
Esicitis Neapolilanus. Agnpius Scleucij;.

510 Emices Selenca». {rilvanns Isaurix Metropolitan.

6 Ar.imius Liineueusis. Kaustus f.banemuticensis.
Tharsieius Apamicnsis. u Aiiloiiinns Aiilbiociae.

Painciiis Ambladiniiainis. Nesior ° Sne irita ius.

Polieai pus iveliupoliiarius. lsicus corcpicopus.

Arademms '
a Pare. Quirillus r Comanadertsis.
a Htr ciusBartensis. B "Iliendorus 1 UlalbiUtnas.
THeoiionis UseosJs. Analboliiis corepiscopus.

AJon Uycijc. Pauius Larandi nsis.

I ycicr. Quintus Corcpisenpiis.

Eudemius •> Pacaritai.us. Til.erius Aiistrensis.
Pampliylia. Aquila corepiscopus.
Lusebius r
CiilliJes Pergerisis. dioeccsis Isauriar.

Enre>ius Tbermicnsis. Cypri.

Zeuxius ' Siarbilantis. Quirillus a P.ifo.

Doninus AspeiiJevilanus. Gclasius SalamiensiS.

Quintianus Seleiui.e. Bithynie.

Pairicius Maximianopolitanns. Eusebius Nicoinedix.

Afrodisius Magcdrnsis. Tlieogenns tNicjrnus.
Insttlani. M;!ris Calccdoai;c.

Eufro^inus Rlioiius. Quiriilus a Cio.

Melifroon a Coo. C Esitius Prusensis.

Siratigius a Lemno. Goignnius afa Apolloniade.

Apollodorus i C'>rq»iri;amis. Evctius Hadr aaeitsis.
Car;(v. Tlieopbanes corepiscopus *.

Euscbius Antliiocensis. Rufua Cxsariensis.

Jiiilcll'is perperam, PhUliuut Ari icitsfs. Meiior ('iscrepal Vallic.Syarbon, et Vnt. Sarbitanus. Lcf*on«
est icclio cotl. V»l. Pntidu pio Pnr.sticus in a!i s diin» Burbilanus vei BnrboniUmus. ut in in s.
vero
ms*. Irgiutr. colleetiiinfa praueden.is et Yat. Ilegina:, a Burbe ci-
t>
Justellns , Dosoledanus. V t. , Dosoieitant.s. vitaie P. mp. y iae.
Etiiciiduvwi.us ex tod. Veron. Isid. CoriCinil Vallir-. i Jnst., t.ortjfUaniis.Emendavmius ex Vat. 13-*?.
Doiileu. In Valtic, Corciras Maqidon.
c Apml JtiSiell.im epio opitimm nonriina trmspo- v Ms. Vd., Ammodius. Yeron. Isid., Emmonius.
sita legunltir, ila ut Hto.n. ri.is vnx Tbrleinacn Mlii\a 1
Mcl us &kL Verou. Isid.. Harnthnensis, a Barate,
s ii , Aihnopiiliiavti* Esicio, et sic tlemreps rid Tlieo- rpinm iiosieriore- noiiiia» in Lycaonia colKeaiit. Cou-
doinni o*que, ctiji.s episi opatus Uscnxis Knlalin a«*i- cinil Valbc. lierathon.
gnatur. V.x amclis al iscn.lii ibos, qunrum iiiiu> Pri- ™ Vat., Antenus Corepisitanus. Vtde not. 7 i» caia-
scnin rerstonem pr.rfert, onlin.in re tiiuimtis. In
D Ir.pum ein-roporuni Nica iioruiii collectionis pra.< e-
inss. porro Priscie vcrtionis Scomsnsis perperam dentis (Suliis eol. 384, n. «).
srripttiffl pro fconiensis.. i|iiori eiemplar Ver« n. (s.il. " Sic etiam Verou. Isid. Ai Vaticanuseum cxteris
eshibet. Concordat Yaliic. leunin. msfi. aliarum collectionum, Anlonius.
a Le.cnilum ruin itsdem Veroi en. et
Vallte. mss. A lidc versiones melius Sucdrensis, a Syedra de n
A<irii/nnpo//r«'i«s. locaia in Pampbylia seennda.
• Val., Herasmus Limensh. Vcron. Isid., Arauniua pJust., CumanadcHtis. Correximus ex aiiis eoild.,
Lim<neu$>s. Vai. Rpg. cum niss. cnll. pra-cedenns, eongruitqne uilns nomen Comana. liie nmitiitnr
Avoqnius. Vallic, Sycnios Symenon, ubi Limenon le- Quintus Tymapodorum, quem codd. coilectionis pr.c-
gen iiiiii esu tedenlis ei Vaiicanus Rogiii* pr.x-bueruni.
f
Sic eodd. Priscae versir-nis. Male apud JiisteL H Vat., Batbitanus; Veroii. Isid., VlsabUanus. Ve-
liim Apfro. Legeiidinn o Pappo. Vide not. 93 in rius in colieclione pra3cedenii Tasadorum, a Yasada
Ci|). I col ccliimis pra,cedcniis. Lycionice a«cri]ila in notitiis po»lerionbos in nis.
s S ilns Jus elln«, Are.eieus. Dcin pro Bnriensir. eod. >al., Theodorus ehorepiscopus.
Veron. Isiil. nielius Bareensis ; Vallic, Bareos. T liiera cod. Vat. Prisco versionis nelius, bioca
b lia no>ler Vat. et Justellns; sed legrndum rum sariee.
:
ms. Vcion. bid. Pa/jriiiinus, a Patara Lycire. Valhc, •Justellns desinit in Theophane cb<rcp scopo. Sc-
tdtnnos P.tlliaroi. qnentia noinina ex Val. 13-ii Priscie ve gioni- sut-ple-
1
li i ciiin Ju t. e i .m tod. Ve on. IsU'. M dicum vinius; coiiciimntriiie cnm Ver. n. Isid. el Va.liu iuss.
 rfUSCA CMUNtlU tDITIO LATINA. "^i
773

Eulalius corepiseoptis. J^appellaveril liomanum ponlificem , id olserra-tdum

Ettropte. quod ipse eemuerit.

Phederus Heraclix IV. Vt nultitn accusati sedem usvrpet ep sc«pus.

Marcus Comconsis. V. Qnando liceat in aiteua provincia epitcopit ordi

nare.
512 Dac<a<.

Piotogenes Sardicensis. VI. De non facendis ephcopis pervicos rt modieas

Calabrke. civitalc*.

VII. h De rctractanda synodo provhviali prr oica-

M;ircu> Galubriensis.
Moztioe. itOS episcapi urbiz. llonio' si (ueril appellutum.

Pistus Murciauopoliianus. VIII. Qimndo episcopi, vel m q<ibas causis cd co*

mitatum ire debeanl.

• ttvitates Aphrkoe, Maccdonia, Durdanits minorit,
IX. /Jiaconcs a.l comit i um dirigendi.
Acht.iee.
X. Ve pnpillis et viduis.
Cxcilianus Carthngincnsis.
XI. Qui in canali sunt eonsliiuti cpiscopi habennt
Alexamlcr Thessalonicensis.
polestatem diseutiendi episcopos nd cotnitaium eunie,.
Dacus Maccthwix.
1) XII. De his q< i ignoram synodi consiituta.
Pistua Atbeniensis.
XIII. De taicis cito hjh faciendis episcopis.
Marcus h Poc.
XIV. Qunndin cpiscopus in aliena avitate percgi-
Strategius Epbestiensis.
nan debeat, exrepla gravi neces itate.
* kiun civitates Thetsalice, Dardania, Pannonia: XV. Vt non liceat cpiscopo plnribus liebdomadibus
Calliarwn, Gotlhia, Doipheri. abesse '.

Claudianiis Thessali». 514 XVI. De i c'ericis txcommunicatis ab aliis

litidlus Slobiensis. minimc suscipiendis.

Doninits Pannonix. XVII. k Dc excoiumunica is apud vicinos episeopos

Nicasius * Dovenais. audicndis.

Tbeophitus Golhix. XVIII. De non soliicitandis clericis alienis.

* Cathirius Dosphorcnsis. XIX. De non ordinandis ctericis alienis sine contensu

episcopi sui.
513 I INCIPIUNT CAPITIL\
XX. De clericis qui Thetsalonicam veniunt.
Canonum Sardiccnsium.
XXI. De suscipiendis his qui propter periculum tt

I. De episcopis etiam laica cammunione privandis, C pcrseeutioncm fumunt.

qui 1 civitates miitavemnt. INCIP. CANONES SAP.DICENSES.
II. De episcopis alienam scdem proteipiti temeritaie De episcopis elinm laica eommunione privandit, qu\

petentibus.
civitates mutaverunt.

III. Vl ntter episcopos discordcs comprovinciales I. 0>ius cpiscnpus dixil. • Tam mala constietsido
«iidianl eptscopi. Quod sidum>}aiidus[Forle damnatus] qoam ipsa remm pcrnbiosa corruplela fundifus era-

llunc titulum ms. Vai. prxbuit. Codex aulem nones cx qnadam editione a Dionysio recepta x-
alia •

Vcr»n. Isi»i. provincias dividil, et Africae titulum prae- cti^i fiicrunl.Ilxc aulem prisca edilio fam ipsorum
millil Cxciliano, Maccdonhe Aiexaudro , Darduniai Sanliceiisium lcctionem exhihet, qux antiquioribus
Daco, et Achaice. tribit> sequenlilius episcopis. Latini> et Italicis rollectionibos inserta Jcgiiur
b Yi'ion. lsiii., Dceae; quod accedit propiiis ad le- K Cod. Lne. 88, civilalcm mulaverint.
Cliotiem cod. Yindeion. Euboensis. Vallic, Doaias. b Ms. Vat., I)e tractanda. Imcnd.ivimus ex cod.
« Vat. rodex bic <|Uoque provincias una dcscribit. Lucen., qui hunc soium lituluin habcl De retra- :

Yeroneusisvero suam cttiqtic episcopo pr:vfigit, Thes' ctunda Synodo. Fusiorem vero liiultim cndicis Vat.
taliam Claiidiano, ctc. In Vai. pro Thessnliw perpe- 1344 approbat etiam ms. V<l. Rcg. 1997, cx q<io
lam scribitur Thessalonicee. scripsinius fue.il pro co quod Vat. laudatus fuerunl
d Vcron.Isid., Bodieusis , malc. Vindebonensis ntftidose exbibet.
mtlius, Diviensis pro Dicnsis. • ba cum iii5. Justelli codex Lucen. qui solum/
* Veron., Darbvricatlimus. Vat. Reginx, Cadat\nns. I) pro episcopo habet episcopt. Vat. 1342 aduil uisi
Vindcb., Cadcemnus. Vallic, Camdos. tribus hebdomudis.
'
Quinqiie lanlum camuies Sardicenses et ttniim i Vocem clericis, in noslris codd. Vat. et Lur.
c\ bis mutiltim ex vetuslissimo Cbristopbori Justelli omissam, cuin Juslelliano exemplo retinuimus. Ilic
rodire Ilcnricus ejos filius ct Gnlielmus VoeHiis autem canon in ms. Just. sicut ei in Lucensi csi 15,
eiiiiierunt. liujus r.i causain cx Stephano Oaluzio el similiter sequentes uno numcro deficiunt in utris-
aperuimus in prxmisso Tractatu part. n, c. 2, § 3. que; quia canon 4 per sallum omissus fuit m Lu>
Cum porro Prisram borttm canonum editionetn rcpe» censi, tdemque Justelliano cxemplo accidisie couji-
rerimus in mss. V.nt. 13i"2 ct Lncensi 88, adeo ut ciintis.
m tilulis cl lectionibus cum iis qux ex Justelliano k lia cod. Just. In Vat. et Luc, Excommunicati....
txeniplaii edita sunt fere toncord-nl , inttgram auditndi.
eonimdem canonum cJitionein ex eisdem codictbns 1
in ms. Vai. 1342. In Lnc, Etiom mnta. Vat.
suppbre potuimtis. lliemtir eliam inss. Vat. Reg. IVg Non mag s mata; Veron. Isid., non mhius mata;
,

1097, ct qiandoqne etiam Vcron. UiJ. 58, ea de ac mox bi dtHMiiss. coild. delcnt insa rerum. Uein qw
causa i|uain exposuinins not. I in catmt I pr.ccedenlis fundttus legiiur in Val. et Luc. i xptinxiiuus >/«ff cuni
collcclioms i.Vofcis cot. 571, n. •), iibi S^r-.i ccuses ca- aliis codii.,exig-nie conlextu
7TS AD 01'Eltt S. LEONIS MACNl APPENTuX 77G

dicauda est, ut non liceat episcopo ile civiUle sua A provincia advocet episcopum aJ judicium. QuoJ si

ivilatem. Manifesta est enim cattsa aliquis episcopus adjudicatus luerit in ali ,ua causa,
ad altam iransire (

q.ia hoc facere quis templet; cum ' nullus iu bae re el putaveril bouam eausam se habcre . ct petierit

inventtts stt episcopus qni de majorc civilate

ad mi- 516 ul iterum juiiiciiim renovelur; si paecl omni-

norem transiret. Unde apparel avaritaj ardore eos bus, ut sanclUsiuii apostoli Pelri niemoiiam hono-
dominaiionein remus, '
srribatur vel ab his qui examnianuii juJi-
infiaiuuiari, el ambitioni servire, ct ul

omnibus c hoc placet, ut hujusmodi cinm, M vel ah episcopis qui in proxima provin.ia
exereeani. Si
ausleiius vindicettir, ila ut moraulur, Romano cpiscopo; tt si juJicavc.it iuo-
pernictes sa.-vissimc ci

nec Uieam h^heAi communiouem qui lalis est. Re- vandum e>se judicium, renovelur, el det judice-.

Piac.ct. Si vero probaveril lalcm causam esse, ut ca non

sponderunt universi •

refricenlur qux acta suut; qux. dccreveiil ° Rnma-

515 Deepiscopis aiienum sedem prcecipili lemetitate
petentibut. nns cpiscopns coufirmata erunt. Si hoc er^o ouimbus

II. Ositts ep'scopus dixil : Etiamsi talis aiiquis placel, stalualtir. Synodus responJit : Placel.

lcmerarius d ul foriassis talem

cxstiterit liiiiosus vcl Ut mitlus accusali sedem uturpet episcopus.
cxcusationem attnlciii, aJseverans quod populi lilte-
IV. Gaudentius episcopus dixit : Atidenduin, si
ras accepei ii ; manifestum est autetn illum e potuisse jj
placet, huic seoluniix quam ° plenam sanctiiatis
prxrr.it> paucos et mcrcedc corrum|>ere, l
ul sedi-
protulislis, ut cmn aliquis episcopos depositus lueril
tiosiselamoiibus in Ecclcsiis agaut, qni siiiceraut
eorum epismporum jujicio qui in vicinis locis com-
fidem non liabent, ut ipsum pelere viJeantur cpi-
morantur, et prociamaveril agendum s.bi ne,;oiiuii) in
scopum euinino has fraudes removendas esse ct
;
urhc Koma, aher episcopus p in cjus catheJra pogi
dnuiiiandas arbitror, ita ui nec in fine saliem laicara
appellationem cjus qui vidctur esse depositus, omni-
commut.ioiicm s ulis ac ipiat sive epUcopus, sive
h
iio non ordinetur, uisi causa fuerit in judicio epi-
prcshyier ista commitlcns. Si er^o placcl lucc
scopi Romani determinata.
scnlcutia, icspoiidcte. Hesponderunt : Qu*: dula
Quando liceat in aliena procineia episecpts ordinare.
sunt ptacet.

dhcordea comprovincvics nudianl V. Osius episcopus dixit : Si contigerit in una

Vl intcr episeop^t
episcopi. Quod s> damnandus appetlavcril llomauum provincia in qttn plurimi fuerint episcopi, unum forlc
tnmtifuem, id ohservandum quod ipse eeninmit. rcmaneie episcopuin, <i i!le vcro per negligcntiam
III. Osius cpiscopus dixil : lUad qtioque statacn- nuluerit ordinare ' cpiscopum, et poptili conf gcrinl

dum » csl, ul cpiscopi de provincia ad aliam prov u- ad vicinos provsnciae episcopos, s [Suppte hos per

ciain in qua sunt episcopi non transcanl, iiisi forte C litieras] dehere illum prius convenire cpiscopnm
,i fratrihns suis luerit invitalus [Lege fuerint iuvitatij, 517 T m 1 ' eadem provincia morjtur, ei osiendeie
n« viJcamur {anuam charilalis i claudere. Hoc tan- quoJ popttlt petant sibi rcclorem; ct lioc just m
liini provideiidum est, ut si in una provincia foitc csse, ut i.>6e vcniat, el cum co ord ncnt cpiscoj um.
aiiqi.is cpiscopus conlra fratrcm suum cpiscopum, Ouod si conventus litteris tacuerit, ct dissiinuaver.l,
babuerit, k nullus ei his de alia uihilmie rescripserit, tunc satisfacicndum e>se po-
(juoJ absit, litcm

* Codd. Val. Rcg. et Veron. Is., necuiticeat. litem habca', omissis quod absit.
h Val. Reg., nn//KS fere mventus est; el post pauca, k Val. duobut ex alin protiaeit
Reg., ne unus e
(ioiniim ionem habeant. advocet ephcopum. Quod
eic. Veron. Is., unut « si,
c Vcrou. Is. delet hoc, ct tit, nec noti poslca sw- duvbus cx alia jtrovincia nou advocet episca^os ad
tissimc et, ac ita ul. judicium. Luc. n»s. habct paritcr episcopos ac p isl ,

d
Cod. Ltic, qui (orlaste. Vat. Heg., el [orlasf. pauca delct iterum.
Veron ut (or^ilan cxcusationem afferat, quod populi.
,
1 Vat. !3ii iaserii nt; m a lins delct ms. Luc. eunt
Veilnin pniuisse h niss. Vat. cl Luc. prfc-
<••
\'a'. Reg. e> Veron. Is. llt duo postremi codd. o tca |

lPimissnm,cxaliiscodd. Veron.el Vat. Rcg. aliisque omitluiit judicium.

editioiiibtis supplendum fuit. •" Cod. Veron. Is., vel etiam ab aliit episcopit.
CoJ. Vai. Reg., t./ clamarenl in Ecclnia qui
t n Ms. Ya Itcg. nelet Romanns epiteopus, ac dcin
.

sinceram /idem non habent, tanquam iptum petere, cic. statuaiur.

Verou. Is., cum manijestum sil prmmio et mercede D ° Vai., ptana sanetitaiem. Coneximu* rx aliis
puucos qui snicertm pdem non habenl potuisse cor- codd. Vat. H. el Verou. Is. ln ms. Luc. bic cauon
ruopi, ut eUmarent in Ecc'esia y ui ipsum pe erc, ctc. di sideratur.
t Adjecimirs talis cjiii ins. Luc. Mox stve episco- P Yeron. L., in eadem cathedra.
pux, sav prctlnji, r ista committeus Jesuni in mss. <l Sic codd. Yeion. In Val. 13iS, tlli rero
I.uc. ct
Yeron. I^. ci \ai. Rcg. per neqtiqentiam notuerin'. Cod. Vai, He^. septein
L Yai. He^ , lloc omnibus pLcet? Synodus respon- voces sequenfs itte vero, elc., transilit, ut v detur,
dtt, Plncet. Veron. Is. Quod si vobit ommbut placet, pcr salium, ob repeiitam vorcm piscopum.
«lalmte. Vnttersi dixeruni, IHacel.
1 Cod.
Luc, episcopos. Mox. tdem Luc. et Vit.
'
Cod. VjI. addit udjtciendum. Veron. Is., Iltud Rcg,, ct populi cjnvenerint episcupos vicinac prtvin-
quoquc ttutulum sit. Mox idem Veton. episcopus cia'.

non l unscat.... invilalus. 8

lt. duoTodd. Yal. ct Luc. In Vat. R«g.,r«ivw

\al. Rcg., excluswe. lltud quoqu? providendum

i debcre iiiwn prius eonvenri episcopum ei ostendi

e\t, si m atiquii pruvinaa (orle, etc; omittit au em ei «' et ipsi v. tiiant, ct cu.n ijiso, elc Ycron. U.,
quod ab il. Yer n. Is., clausnse Providendum est debet tde cowuiiri e,itcopus.,... et ostcndi qnod po-
tlutni, ttt 6i in aligua )>t\>tiiicia altquis episcopns puli.,., it et iaie ven at t el cum i/v$o, clt:.
 , :

777 PfilSCA CANOMM FD.TIO LvTNA. 7?«

iuilis, ui conveniant cx t-iciua pruviiicia episcopi, et A el iniusia. frequcuur psiiiiones feccruat uos uou 1:ih-

ordincnl eis episcopuui. tmn haberc gr.iiiam, ncc (iduciam, duin quidam ut>n
Dc non faciendis cpiscopis per \icos el modicas ce«sant ad comiiatuiu ire episcopi ct maxitne Afri,
civilates.
qui, sicut cognovimus, sanctissitni frairis et rocpi-
VI. a Licenlia vcro danda non esl ordinandi epi-
scojii nosiri Grali sulul.-.ria cmi&iiia spernunt atqne
scopuin, si aul vicus aliquis, aut modica civitas, cui
contemnunt ; el nou soluni ad coniilatuin mtiUas el
saiis fucrii unus presbylcr, voluerit *•
pctere cpisco- k
diversas Ecclesia. profuluras non pcrfer.'iitc«us-s,
pmn silji ordiuari, ad hoc ut vilescat * noinen cpi- nec, ut fieri solel unt oporlet, ul p-uperibu<: am
stopaius ; nul!o modo permiiliiur eis qui ex alia
viduis, aut pnpi lis stibvvi.i.lin-, x
sed et ilignileles
proviucia fueriut iuvilaii, facerc cpiscopum, nisi aul
sxculares et adiuin straliones quibusdam postalont.
in his civiluli! us qvx semper episcopns habuerunt, Ilac ilaque praxilas lim non solum niurmurationps,
<

qua lalis quac tam [Lcge el tain] populosa est

sed etscandala excilat. lUuiesium est autpm ut m cpi-
:nii si

civilas, ui inercaiur hubere epise<>puiu. d Si lioc om- scopus intercessionem suam bis pnestet qui aliqua
nibus |i!acet. Syimdus respoudii : Plucel.
iniqua vi opprimunlnr, aul si vidna alfligaltir, aut
J)c rehaclanda synodo provinciali per vicarios cptscopt u
ptipillus exspolictur, lamen ista ouiuia si justaui
urbis liomcc, $i fueril appellaium.
Piacuil aulem, nt
. B habeant causam aul peiitionem. Si vohis crgo, fratres
VII. Osius episcopus dixit : • si
charissimi, placel, decemite ° i;l ihiIIiis epUcopus a«i
episcoi us accusatus fuerit, ct judicaverint cougregati
eomiiitum acccdal, nisi forte hi qui religiosissimi
cpisco|>i regionis ipsius, ct de gradu suo dejeccrinl
euin, si appellasse videutur qui dcjeclus est, et con-
P impera.oris liltoris vel iuviiati fuerint, 519 v 'd

evocali. Sed quoniam sa?pe contigit ut ad tniserieor-

fugeril ad beatissimum Urbis f episcopum, ei volueril
diam Ecclesise confugiaul qui injiiriaui patiuntur, cl
6e audiri; si justum puiavcrit ut renovetur examen,
qui peecantcs in exsilium vel insnlas damnantur, aut
sciibcre his episcopis e dignelur qui in finilima ct
ccrte quamcunquc scntenliam suscipiunl; i iileoquo.
propinqua provincia sunl, ul ipsi dilig.mler omnia
siibveniciiduin esl, et sine dubilaliouc eis et< nda per
exquiranl, ct juxia lidem veritatis 518 deOniant.
Ecclesiam indnlgeniia. Si ergo et boc
f

vi.-bis plac t,
Quod si is qui rogat ilcrum causam suaiu audiri de-
decernite. Universi dixerunf : Placet, ct constiiua-
precalioncsua mover.t episcopum Romanae Ecclcsitt,
tur.
ut ex lalre suo presliyterura millai, erit in ejus po-
tcstaie h cpiseopi quid velil et quid a-Slimct; el si Diacones cd comitatum dirig&iii.
«hcreverii iuittendos csse qui prxsentes cum episco-
habentes ejus auctoritatem a quo dcsli-
IX. Omus episcopiis dixii : Iloc quoqnc r
provi
pis judicent '

r
uaii
— —
sunt, erit
. -. •- o: !.••_•_ ••- _
in suo arbtrio. Si vero credidcr
.
t
...
snf-
r *- dentia vestra traciare debet, nt quia dccrevisiis, ne
episcoporum impoi tunilas dcpravetur ad coiuitaluni
ficcre episct-pos provinciales ut negotio lerminum
pergcndo. Quicunque vero, qualcs supcrius cuminc-
imponant, faiiel quod sapienlissimo consilio suo
moravimus, preces babuerint vel accepcrint, per dia •

judicavcril.
Quando episcopi, vet in quibus causis ad Comitati m conum suum miiiant; q-.iia person i minisiri non erit
ire debeant. invidiosa, » et qua.' impetraveril, celerios potcrii re-
VIII. Osius cpiscopus dixit : i Imporlanitas nimia ferre. Et hoc consequens csse videlur, l
ui de qua-

Cod. Vat. Reg., Sed Vccntia danda passim non non solum. Mox nec decst in Veron. Is.
Si *nim aubito a«< vicns aliquis, elc. Vcron. I-.,
1
tsl. Mclius Reg., ted ut.... posiulent.
in Vat.
Scd iterum licentia danda passun non esf, elc, ut iu " Ita Vat. 154_ el Vtron. Is. At Vat. Rcg. ct Ltu-.
cod. Vai. Keg. codd., Episcopi.... prcettent. Mov Veron. Is. dek-t
b Veron. dclei petere, mclius. iuiqua. Dein mss. Luc. et Veron., ajjligilur..., exspo-
« Dno mss. Val. Reg. et Veron., nomen ephcopi el liatur.
aucloritaayiuu debenl Hli ex alia provincia invitali fa~ u Lnc. , tamen elisa omnia. Veron., lamen
el ista
cere episcopum, nisi antin his civilatibus qua episcopos nomina justam. Vol. IU-g., si tamen ista nomina justam.
habuerinl, aut st qua lalis aul [Veron. delet talis aut] Vai. Rer. el Veron., n,>. episcopi accedant.
lam populosu est civilas [addil idem cod. Ver. vel locus pSal. I5i2 et Luc. mss. addunt et dilectione
qui\ quo? mereatur, e'.c. qnas voces sensu carenles, cum omues aliae cnlle-
d Veruii. Is. «lelet Si Itoc omnihm placet. etioneset Gr;«tus iextos ignofent, expanxiutus. Mox
e lileo» c«td., Fa Iioc paatit. ut si episcopns, etc. D cod. Lnc, lil quoniam. Po>t pauca, aul qui peccuntes
f Ms. Luc. uddil llonnv. Ilnjus ^oci varianles ilili- legilur in mss. Val. Reg. et Verou.
T
genter retulinnis not. 29 in ranones Sardicenses, c. 1 i Co i. S at. Reg. oiuiilit idcoqne, rl per Ecc'esiam.
colle» ti'>nis prancedeoiis (Supra c l. 401, nol. i). T Idein cod. cum Veron. U.,prvdentia vetlra.SLux
8 Veron. Is., liomauus cpi copus liit qui in finiiima cod. Vat. Reg., tracta^e debet, qui decrevistis ne epi-
et propinqua altcra provincia sunt. Ipsi diligenler, ete. scoporum improbita* noletur, ut adfoniilalum pergnn'.
> Cod. Luc. ilclet episcopi. Verou. Is., erit el iptius Ver.in. Is. habct ui in textu, exc«*ptis ne episcoporum
quid velit. M»x
aut quid attimet.
Vai. Ke;,'., imporlunilns notetur, pro quib.is iu co lcgilur ne ep%-
'Veron. Is., ut habeant ctiam aucloritatem perswae scopi improbil,:$ notctur. Dein uU-rq le cidex, Qu citn-
illius a qna definali suiu, erit in ejus arbitrio, etc. que ergo.
iYal. R'-g., Importuniias, nimn freqncntia, it in- 8
Veron. Is., qnia celerius pole<U qnce impetraveiil
jnstn* Veron. Is , ImfO lu.iitalis noslTOB
petitionei. rcfenc.
hiuaa frcqu nia,ct i'ijnstce pcliiioncs. 1
Jdem COtl., ul unusquisqtie qui preces hibuerit,ea$
k Vai. Keg. et Veron. Is., non profutnras perfernnt ai fratres coepistopot notiroi qii< in
ei maxima civHatc,
causas : i.bi legeniltnn perferunt, nisi antea legatMr ut id est, mctropnli , consislunt, miital , et i/fi pt'r sum
,r
Patkol. L l. '2j
7T9 AD OPERA S. LEONIS MACNI APPENDIX. 780

Fibel provincia episcopi ad fratreni et coepiscopum A contra omniuin 521 seiilentiain riisus, anibrlioftj

r.ostrum preces miitamqui in meiropoli consistit, ut magis serviens quam Deo, debet etiam sc re se eausus
ille per diaconum suum suppiicaiiones mittat, tri- esse dictwrum, el bonorem aiijue dignitateraaiuissu-

buens commendatitias epislolas pari ral'Oue ad fra- rum. Ili>c auiem tunc scire el conipleri h oportebii, si

tres et coepiscopo* nosiros qui illo tempore ik. ms uuwsqwisque noslrum, qui in cauali esl cowslilutws,

regionibus morantwr in qnilius felix a ct beatus Au- cwm progrcdieruem viderii ep scopum, inquirattraiis-
gustus rempublicain gubern.it. Si vero babct quis ilum ejus, cawsa- viJeat, quo teudal aj:no cat. F.l

episcopus amicos in palatio, el aliquid cupiat qwod siqw dem eum inveneril ad comiiatum velle transire,
tamen bonesium sit impetrare per eos ab iniperatore, requircre eum debere [Leye debcbiljeondilione Mipe-
non prohibealur per diaconum suum rog. re, ei signi- rius comprebensa, si invitatus est, ut ei ficullas

ficare k eis quos scil benigua 520 iuterfesgione siiii eundi pcrminatur. Si vero, utsuperius ineuiiait sau-
sbsenti posse pnestare. ctilas vcslra, propierdesideriaet ambil:ouesadcomi-
De pupillis et ri:lvis. laluni irelcm;iiaveril ; ueque lilleris ejus sub*cribatur
X. Qu
:

vero Romain c venerint, sicui dictum est, iie>iue in communionem ' recipialur. Si voliis placel,

sanclissimo fralri et coepiscopo nostni Rnmaua» Ec- de! et omnium senientia confirmari. Lniversi <lixe-
clesiao prcces quas habcnt contrudaiil,iit ct ipse prius B ruitt : lloc lionestum esi.r-i placeresibi Qpnstituliuuetn.

cxaminet si b neslac et justae sunt.et pracslel di:i- De h s qui i.pioranl synodi consiilula.

gentiam atque sollicitudinem ut ad comitaluiii per- XII. Osius episcopus dixit : Sed el moderalio ue-
lerantur. Universi responderunt placere sibi et bone- ces-aria est, dileclissimi Eraires , ne subilo adhuc
Ktutn esse cnnsilium. Alypius episcopus dixit : Si quidam nou scienles qiiid decreiuiii sit in synodo ,

d enim propler pupiilos et viduas vcl labor;.nics irai venerinl subito ad oviiaies qua; in canali suut. De-
rausas non iniquis babent, susceperint peregrina- bet episcopus civililis ipsius admonere el instruere
lionis incommodi, babebunt aliquid juslse rationis. illum ;
i et es eo loco ilie pro < o ad comitatum suum
Nunc vero cum ea posiulent e pra cipue quae sine in- diaconum mittai ; admonilus lamen ipse redeat iu
vidia omnium et sine reprehensione esse non pos- parocbiam suain.
tiint, non necesse est ipsos ire ad comitaiuin. De laicis cilo non faciendis episcop.s.

in canali conniliti sunl epitcopi habeanl poteslalem XIII. Osiws episcopus dixil : Et Imc ncce-sarium
Qui
discutiendi episcopos u i comiiaium euntes. arbitror, ul diligenlissime tracieii», ul si forle aut
XI. Gaudentius episcopus dixil :
f Salubriler pro- dives, aut scholasticus de foro aut k de admiwislra.
videndurr. est ex consensu omnium sacerdoium, et lione fuerit poslulatusepiscopus, non prius ordiue-
D -o placitur.i, et hominibus probabiba lenere hacte- C tur, nisi ante Iecsoris munere, el officio diaconi ,

ows et firmari oporleie si meius huic sententiae con- 522 et niinisterio presbyteri per ordinem fuerit

jungatur. Scimus enim etiam ipsi sacpissime proptcr peifunctus. l

el persingulos gradus, si dignus fue-
paucnrum 8 imprudenti am sacrum et religiosum sacer- rit, promovealur ad episcopalus bonorem. Poiest
dotale nomen fuisse reprehensum. Si igitur aliquis enira per hos gradus ,
qui habent utique prolixum

diaconos destinenl tribuendo, eic. Cod. Vat. Regcum f

Cod. Val. io-i2 addit Ea qur, miniis rectp. Ex-
lextu concordat, nisi qwod habel qui in tnaxima ci- : puuiimus cum ms. Luc. ln c<id. Vm. Reu;.. Ea qua;
vUale, id esl in metropoli, anstsii!. Teittra expressi- salubriler providistis convenienlia et a?tim<nione otn-
inus ex codd. Vat. I3i2 et Luc. Solwm pro ad nium sacerdolum et Deo p!acituro y probabilia homini-
fralrem ei coepiscopum noslram Val. habet ad metro- bus tenere hactenus firmitatem possnt, si meius, etc.
potitanum nost.um ; Luc, ad melropoiilanum episco- P.iulo dissimibter in Veron. Is., Ea qnce sttlubriter
pum : ubi mel>opoliiani nome h po^terius iuserium providittis convenientia , el cestimaiiuni omniiim et Deo
iredimus, cum metropolilarwm iustit.it. o nomenque placilnra et hominibus,teneie hactenus fortiludinem
inolevit ; enim, qnae in utroqwe marm-
>equeutia prtssnnt, ete. Cum his duebuscodd. in textu emenda-
scripto subjiciunlur, qui in metropoL conistit, ex- viruus placiiura prw pLcens, uti legebalur crrouee iu
presso metropoiitani nomine inanis ciplicalio sunt. mss. \at. et Luc.
NMius ilaque alii codd. V;it. Reg. et Ver. cum Dion. * Codd. Luc, Vat. Reg. et Veron. Is.. impuden-
altisque Lalinis exemplaribus melropoliiani nomen D tiam. Posi pauca i<!em Veron., is debet scire, ca: sis
oiniiiunt, uii idem nnmcn ab ongin.ili Latino ab redditis, honorem anvsurum.
digm.aiemqve se
fwisse animadvertimus in Tractatu de Collect. parl. h Vat. Reg. et Veron
De.n Vai. Reg. poleril.
, .

i. eap. 5, iium. i. tnvenrrit ire ad comilatum ; requisiturvs Hlud quod

» Vai. ms., et nligiosus. Postea Val. Reg.etVeron., condilione superius comprehensum est, si invitatus ,

h'ibel quis episcoporutn amicos in palaiio qui aliquid eic Veron. Is., inrenerif ire ad comilatum , reauiiat
iupit; ac dein omiituut per eos ab tmperatore. ilttut >,uod superius comprehensn n est ne forte inviia-
b Mss. Vat. et Lwc, ei quod, meud>>se. Correximns tus sii, ui, elc.
e.t rod. Verow. Concin t V.il Reg. his quos. Dein bi lidem duo codd., recipiendi-s est.
1

duo habenl cum cxleris uielius benignam inuriet- ! Veron., vt ex eo loco ille miitaldiaconum. Admo-
tcnem. niius, elc.
cVero».l6.. Benrrit. .. habel.... tralat. * Cod. Vai. Reg., ex ndministralore. Dein idem
rf
codd. Vat. et Luc cdiiionis Prisca?. C.cier:
Ita ms. cum Veron. Is de!et voces ministerio, ei psr
<*eieut enim. Dein Luc omiliil vel laboranles. Mox urdincm.
Veron. Is., qui causas canonicas habenl. Posiea nis. 1
lidem duo codd., el ila per singulos gradns...
Vat. Reg. delct jfttcc. ascendat ad culmen cpiscopatvs ei dein pro per hot .

* Vat. Reg. et Veron. delenl prajcipn Dtln tum . arudus habent per hut prowoiioncs qua;. Mox Vat. ,

Val. pro iptos habeut itios. Rcg., hatcbunt pro habent.

 , ,

781 PRISCA CANONUM EDITIO LATINA. 782

tempus, probari quafide sit, • qua modestia ,
gravi- A f
qumto magis nec lice», nec decel episcopom, si

laie et verecundia. Et si dignus fuerit inventus, di- nullam gravcm habeat necessiiaiem, nec tam dilfici-

vino sacerdotio illustretur . Nam nec conveniens csl, lem rationem, diulius aliesse ab Ecclesia sua, ut po-
nec ratio ve) discipliua palitur, ut lemere ac leviter pulum conlrislet. Universi dixerunt placere sibi.
ordinetur episcopus , aut presbyter, aul diaconus Vt non episcopo
, ticeat pluribus hebdomadibus
maxime qui sit neopbylus :
b quod beatissimus apu abesse.
siolns magister gentium, ne boc fiat, prohibuisse vi- XV. Osius episcopus dixil : Quia niliil prnelermiui
delur ; sed bi, qui [Lege longo tempore ] longi tem- oporlel, sunt quidam fralres et coepiscopi nostri
poris examinali sunt, quorum ineriia, el vita proba- qui non in eicivilate « possidcnt , in qu.i ord naii
lur. Universi dixcrunl placere sibi luee omnia. sunl episcopi, vel cerle parvam rcm illic h babeni ;

Quandiu episcopus in aliena civitate peregrinari alibi autem idonea |.rxdia tiabere noscni<lur, vel af-
debea', exceplu gravi necessilate. feciiones proximorum, quibus Indulgeaui. '
Ilacte-
XIV. Osius episcopus dixit : Et huc qtioque sla- nus igitur permilli eis Oportet , ut acccdant ;id suus
tuere debetis, ut episcopus ex alia civitatc cum ve- possessiones, et disponant, vel ordtncnl fruclum I ;-

nerit ad aliam civitaiem , vel ex provincia sua ad boiis sui, iia lamen ul posl tre> dominicas, id csl,
aliam prownciam, ambilioni magis c serviens quam B post ires bebdomadas, si morari nccessesil, in su s
devolioni, ctvolue.it in alia civitale mulio tempore potius fundis rnorentur; et si e.-t provima civitas, in
residere, etcontigerii, ut ej>iscopus civilatis i
(
sms qua presbyier est, ne sine ecclesia face e videanlur
non facile insirucius sit, nec lain doctus ; is veio diem dominicum, veuiant , ut nec res ejus domesti
qui adveneril, incipi.it conlemnere cum, d el fre- te per ejus absentiam delrimentuin susiinea.it, rt )

quenter facere sermonem, ut dehonestci et infirtnet n:m frequenter veniendo ad aliam tivitatem in qua ,

Hlius personam ; ita ul ex bac occasione nou dubitet esl consiiliilus episcopus [Forle careunt] careat su«
relinquere assignaiam sibi Ecclesiam, et transire ad Spicione ambtionis atque jactantix. Univcrsi dixe-
alienam. Definile ergo (empus, quia et non suscipere riint placere sibi.
episcopum cocpiscopum suum iiibumanum esl ct ®e
,
524 c l e 'i c s
< excommuracatit ab aliis minime
perniciosum, si diutius residcat. Ne fiat ergo provi- suscipiendis.
dcndum est :
e nemini autem amplius liceat ,
quam XVI. Osius episcopus dixit : Hoc quoque omnibu*
superiori tempore quod 523 fratres nostri consti- 1 placet, utsive presbyter, sive diatonus, sive quis
tuerunt, remorari, ut si quis laicus in ea , in q<ia clericorum ab episcoposuo communione fueril priva-
conimanct civitale, tres dominicas, id est tres septi- tus, et ad alterum perrexerit episcopum, et sciverit

roanas nou celebrasset conventum , communione C ille, ad quem confugit, eumabepiscoposuo fuisse ab-
privaretur. Si ergo bxccirca laicos constituta sunt ,
jeclum , non oportet ut ei communionem induJgeat.

* Val. 1342, qnave modeslia gravitalts et verecun- ab Ecclesia sua, populum conlristel. Val. 1342atcx(u
rfte. Post panca pro inventus mss. Vat. Reg. et Ve- variat solum, aut populum : ut populum ex ms. Luc.
ron. Is. praefcrunl probalus, ac mox omittunt natn , pnetulimus.
et dein babenl nec rationis disciptina potilur. b Verbumposiiden* desideranl codd. Vat. Reg. et
b Veron. Is., deleto aniea maxime, bic habet : Justellianus, ex quo hic canon edilus fuit usque ad
maxime cum beatissimus aposlolus magisier gentium , illa, preedia habere cognoscuntur . Idem autem verbum
ne hoc fieret, denuntiavit , scd hi quoium per longum expressimus ex nostris codd. edilionis pnseae Vat. et
tempus examinata sii vita. Universi , eic. Vat. Reg. Luc. nec non ex Veron. l*id. Hic poslrernus mox
cum beatissimus... ne hoc fieret , denunliasse et prohi- cum Vat. Reg. babel in qua episcopi videmur es&e
:

buisse videatur, sed hi, qui [Lege quorum] longi lem- constituti. vel cerle, etc.
poris examinalio merita eorum probabit. Universi , etc. h Juslelli codex habeant. Dein a/fectiones scripsi-
Ulerque cod. mox delel omma. mus cum rass. Voron. el Vat. Reg. cum mendose
* Veron. Is., nonterviat, quam devotioni, ita ut , si legalur in cod. Luc. offleaiones, el in Val, 1342 af-
voluerit in atia, etc Vat. Reg., in aliena civitate. Dcin flictiones.
ulerque codex, non tam instruclus sit. 1
Ms. Vat. Reg., His hactenus permilti opottet.
A In cod. Luc. desiderantur voces el frequenter, Mox Veron. Is. omillit ita tamen. Vat. Reg. habet
,

uujs Vai. 1542 cum caeteris exhibet. Dein Veron. perlres Dominicas, et tres septimanas : omiltil auicm
Is., personam, qua occasione fit, ut non dubitel. Vat. si morari necesse sit : ac dein praefert in qna presby-
Reg., personam, quii fuec occasio faciet , ui commen- r. ter colligit, ne sine Ecclesia facere vidcatur dominicam,
dans le postea el alienam sedem concupiscat, et inva. y accedat, ut nec res, elc. Cod. Luc. iiabet quoque vi-
dal, e' non dubitet relinquere suam sibi assignatam Ec- deatur dominicum. \eron.ls., videatur facere, domi-
clesiam, et ad alleram alienam transire. nica accedal.
e
Corruptus est hic locus in uiroque ms. priscse i Cod. Vat. Reg. , et si non frequenler venerit ad
cdilionis Val. et Luc, qui postremus pro remorari civitatem, in qua episcopus moratur, suspicionem jac-
babet rememorari. Melius in Veron. Is. el Vat. Reg. tanlice el ambitionis evndat. Veron. Is. , el non fre-
Dionysioel Graieo texlu ciiicinenlibus Memini au- : quenter veniendo ad a'ienam civitalem, in qua ezl (id
tem superiori tempore fratres nostros constituisse, ut si est existil) e\)iscopus , suspicionem jactantiw et ambi-
quit laicus in ea in qua commoratur civilale, etc. , ubi tionis incurra'. Stripsimus careat suspicione cum ms.
Osius ind.care creditur canoneui 21 synudi Eliberi- Luc. At Vat. 1342 conlrario semu creet sutpicio-
lanw. nem.
* Ms. Vat. Reg. ddet quunlo magis. Mox ideni Reg., placebit : ac dein cum mss. Luc. et
k Vat.
Cod., nec decet, ul episcopits... diutius absil, el popu- Just. et aiiie od alterum. Postea pro confugit
delet
tum coniritei. Veron. ls., tttepiscopus... tandiu abiit codd. Luc. Just. et Veron. Is. habeut confugerit..
 , ,

?83 AD OPEIU S. LEONIS M VC.Nl APPENDIX. 781

Quod si quis fecerit, » sciat se apnd congregalos cpi- A slaiu n sanctiias veslra, ut uulli e, iscopo liceal alic-
Bcnpos pro eo causam esse dicturuin. Universi dixe rius civitalis clericum sollicilare, et in suis par«v-
runt : Hnc staiiituin, et pacein servaiit, ei concor- chiisordinare. Universi dixerunt : juia cx liis cnu-
(liani cuslodiet. lenlionihus solenl nasci discor.lia^, prohil et onmiuui
De excommunical's apud vicinos episcopos audiendis. senicnlia, ne quis iioc facere «udeai.

XVII. Osius episcopus di\il b Quid 011': adlinc

:
De non ordinandis clericis ulienis sine conseutu epi-
moveat, reticere non debeo. Si episcopus quis foric scoji sui.
iracundus (
qti d esse no» debet ) cito r
et aspere XIX. Os us episcopua dixit : Et boc nniversi 011-
cnuimovetur adveisus prcshyterum, sivc dineonuni Btiluimus, ul quicumque ex a!ia i pafochia alieuuiu
siium, ei exierminaro eutn de Ecclesia volueril; uro- niinistrum sinc consc ieulia vcl voluntale. >ui Cpiscopi
vidcndum ne innocens damnelur, k
est, aul perdat voiuerit iu ordine promoveie, non sil rata ejus
communinnem :
d ci
ideu habeat poiesiaiem cjcclus ordinalio. Quicun-pie amembnc usurpare 526 lt>m "
Qnitimos rogare epi>cnpos ui ejns causam aud ant ,
ptaverit , • a fralrilms et coepiscopis nos ns el m'.-
et diligentius tractcnt; quia non oportet ncgari au- nioueri dcbetel conigi.
ilieniiain roganii; et ille episcopu*, « qui juste aut Decten*isqtiiThessilotiicamvemuHt m .

injuste eum abjecit, palienleraccipi.il, nl negolium B XX. Aeiius ep seopus dixit : Non ignoralis, n f a.
discuiialur.et aul probctur ejus temerilas.autemen- ires chamsimi, ijuanta et qualis sit Thessalonicen-
rictur scmenlia. Prius tameo quam omnia diligenler siuni civilas, " quod s.Tpe ad eam venianl ex aliU
525 el lidebter ' fuericlexaminaia, eum qui fue- ,
regionibus presbyteri et diaconi , et non sunt cou-

tat a communione separatus, aHte cogniiioiiom nul- lenti, m brevi lempore morenlur, aul resideant ibi,

lus alius debet prxsumere, ut reeipial, el commu- p cl nisi per vim post longa spatia ad sua redire
nioni societ. s Hi vero qui conveuerint ad audie;i- cogantur. Universi dixerunt : Ea tempora, quae con-
dum, si viderinl clericorum essc fastidium et super- slituia sunt circa episcopo6, el 1 ad omnium clerico-
biam ,
quod non decet 111 episcopus injuriam, aut rum per»onas observ.iri debent.
h
conmmeliam palialnr; severioribus eos verlris ca- De suscipiendis his qui propler periculum cl pcrsecu-
siigent, ut ohediant bonesi3 prxcipienli episcopo ;
iionem [ugiunl.
quia slcul ille ministris sincerum exhibere debet XXI. Osius episenpus dixit : Suggercnte fratre ct
amorem chariialis, itaquoque minislii infucaia de- coepUcopo nostro Oympio etiam boc p'acuit, 111 si
bent episcopo suo exhibere obsequia. aliquis vim perpessus est, ci inique r expulsus pro-

De non sollicitandis clericis alienis. pter dnotrinam vcl catbolicam confessiunem , vel

XVIII. Januarius episcopus dixit : ' lllud pncterca C defensionem veritatis, efiugiens pericula, innocens et

* Just. scial caput congregali episcopi

Codex male, Liic quo concinit Vat. 1342, nisi quml Inbet
ciini

proeo. Ms. Vcron. Is. etVal. Rcg., scial se convo- conveniunl.Mox hi duo codd. praeferonl tudium
catis epitcopis causam, etc. pro eo quod Just. cuni caneris habet fatlidium.
b Ita Just. codex cum Vai. Reg. Veron. Is. et com- u Cod. Luc. cum Vcron. ls. , ausierioribus. Mox

monilnrio Zosimi cui bic cation inserins est apud

. solus Just., verbis castigari debere, utobedinnt ti

Isidorum in concilio vi C-irihaguie.isi. Mss. Vat. et sicnt. Veron. ls., quia sicut ilte sincerum amorem de
Luc, Quod mc adhuc nwvet. bet clcricis exhibere, et charilatem ; ila, etc
c Idem ms. Luc cl Zo-
Ju^telli cod. omitiit et, lu Ita Jusl. el Val. Rcg. Cxicri codd., Jltudquoqne.
'

simi conimoniiorio, aul aspeve. Dcin Vat. 1342 el Veron. Is. pro clericum babent
* Voces el ideo in codeni ms. Just. desidcranlur. ecclesiasticum. Mox Vcrun. Is., ei insua dioecesi ordi-
M'»x cod. Luc, habeat po'ettalem iste qui ejeclus est nare : quia ex hit contenlionibus solenl natcidiscordia'.;
fiiiilimotcongrcgnre episcooos. Vat. 13*2 liabeatpo- , et ideo prohibet, elc Vat. Reg. recepil el ideo anle
teslalem is qui a'jectus est, ut epitcopos (inilimos in- quia.
lerpe.tet, et causa ejus audiatur, ac diligentius tracte- i Cod. Just., provincia. Mox Vat. 1312 cum Ve-
t-ir. Ilanc eamdeni lectionem pneferunt codd. \at. roti. ls. ct Vat. Reg., sine consensu pro sine conscien-

Rcg. el Veron. ls., nisi quod primus exiiihei habe.it lia.

k Vat. 1342, in ordimiione. Vat. Reg. et Veron.
potestalem cjectus, ut, tc ; alier \<Ti>,habcalpolesta-
•

tem iste qui ejectus est, ut, etc. Justelliani codicis e- Is., ovdinare , ac deiri usurpuverit pro usurpare tem-
(iioneui relinuimus. ptuvcrit.
c Just. ms., quia. Vcron. Is., qui aul jusle. Dcin
D ll.i codd. Just
1
ct Luc. Cxteri aiia interpiiii' tione

cod. Vai. 1512 cum Vat. Keg., el vel probelur senlen- defratribns, nimiruui quicunque de fcatribus.
"< tliinc liluluui lantummodo Vocllus, et Juslcllus
lia ejus a plurimis,vel emendetur. Meron. Is , ut aut
probetur setitenlia ejus a pluribus, aut emendetur. edidere. Reli«|ua ex nostris codicibus siipplevimus.
u Cmld. Vai. Reg. Ver
f lia cod. Luc cuni quo conciuit Veron. I>. nisi et n. Is. ignorant voces
qno Io:n'mii anle cognitionem, forte melius. Vat. fra.rcs charissimi.
ir>42, examinenlur, eum, qui fuerii a conmunione se- lidem codd., tape adeam (Verot;., ad eaindem)

paratus, ante coanitionem nallut debei prcesumere, ut vcniunt.

eommmioni s>ciet. Val. Reg. , fueiint exuminala,qui p In iisdem mss., aul certevix po:t longa.
communiouim non hab t, anie cognilionem nnllus aebet 'i Veron. Is., ct circa /lonn.i pecsonas. Yat. Rcg.,
puesumere, ut eum recipial, elc. Juslelli codex, fne- el ad horum personns peninere debent.

rint cxivninala, communionem non debet prasumcre, r Val. Reg. , erputsus pro d tciili»a ct calh dica
donec 'pse eum recipiat, ctc defcnsione, cl confessione veritalis. Ve. on. !>. couciiiil,

b Just. c-'d. cuui Vit. Ue-5 ., Qui convenerint autem,

T nisi quod nro et ulmbique balirt e .7. Mox lii coji es
omissis voc bus ad andiendum Vermi. Is., Quiantcm ci:m Dion. pr&ferunl devotus pro dcio.uius.
tonxctvrint ad audtendum. Pratuliuitts lectjoneiu ms.
785 PRISCA CANOMJM EtHTiO L\T;NA. 786
a
devolutus ;td non prohi- \
aliam venerit civilalem , XVII De mulieribui qua: setondent.
bcatur domorari, quandiu aut redire pomerit, aut Wlil. De his qui jejunia ecc!cs aslica conLmmtii. :

ihjuria ejus rcmeditiin acipiat; quia durum cst euin XIX. De kis qui domiiiico diejejunant.
t|ui pcrsecutioiiem patilur, non tccipi, sed eiiam el XX. De his i/ui abominanlur martyrum congregutio-
largi lienevolentia et liumanilas est ei exhihenda. nes.

527 b Omnis synodus dixerunt : Un vcrsa quae CANONL8 GANGBENSES.

emisiituia sunt, catholica Ecclesia in imiverso orbe
Dominis lionorabihbus in Armenia eonsiiiulis sam lis
diflusa ciistodiet. el coinniinisiris.
Ei subseripserunt qui convcneranl Euscbius, Elianus, Eugenius, Olympius, '
liilht-
c
Osius ah Spania Cordubensis . nicus, Cregorius, 1 Fcliculus, Papus, Euhihus, livpa-
lius, » Procresiits, Basilius, Bassus, Eugenius, llcra-
INCIPHJNT CAPITULA canonum Gangrensium,
clius, qui convcncrunt in sanclam synodum in civi-

I. De his i/ui abominantur nublias. tatem Cangrensem.

II. De his d ijni carnes abomindntur. Quoniam congrcg-tta est sancta synodus episcopo-
III. De servis uui e dominos contemnunl. rum apul Gangrensem [Lcge Ecclesiam sanctamj Ec-
IV. De presbijteris nupiis. B clesia? sanctae n ptopter aliquas quae opus suut, Ee-
V. De his qui f
ccclesia; congregationes huiniltu.nl. clesiaj necessitates, disculienles qux secundnm Eu-
VI. De his qui exlra ecctesiam congregant. statium invenianttir ah<;ua indisposiia ° pluruna faca,
VII. De obtalionibus Ecclesice *>'. omnino nccessarie disposuit, cl omnibus niaiiifcsluiu
VIII. h De his quee pauperibus cottferuntur. l.icere cclerius feslinavit, ut auferantur omuia que
IX. De virgiuilate el absiinentia. ab cis male fiunl; quia in co quod vetanl nuhtias, et

X. De elatis propter nomen virginitatis.

» dicunt, quia nullus qui nubtiartim coujugia sit sor«
XI. De his qui agapet imident. titus, spem possit ad Deum habere, multa; mu-
XII. De his qui in patlio ijlorianiur. lieres inarituiaa sedtictae recesserunt a suis viris ,

XIII. De [Lege mutieribus] mulieres quai viriti veste et \iri a suis mulieribus ,
p et posimodum, cum
utwuur. 529 non possent sufferre, aduileratoe sunt, et pr.i-
XIV. De his qua? de nuptiis i recedunt. pter hanc causam opprohriauc sunt. Inveniehaniur
XV. De liis qui excusatione religionis (ilios relin- cnim et i secedentes a donio Dci et ab Ecc esia , et
quunl. contemhendo viuebanlur conlra Ecclesiam proprias
523 XVI. De his qui occasione religionis despiciunt congregaliones facienles, el eonvocalionei' et doctri-
purentes. Lj nas r alias conlra ecclc-inslicam doctrinam , ita ut

a Ms. V;it H<g. addit sive episcopus, sive presbyter, d lia cod. Yat. Rc^iina; 1907, cttm ijuo hesce c no-

ant diaconus. Dein pro potueril cod. Ltic. poicrit. nes contulimus. G>d. jnst. c«ncinit in litulo ipsi
Postea ccceperit in Vat. Heg. et Veron. Is., qui po- cationi inferius pr^fixo; at in hac labnla minus
Slremus, dclelo quia, sic prosequitur: durum csi enim, icite qui abuminantur edens, vet minime.
:

qui persecutionem patiuntur, non recipi. Etiam larga * Idem ms. addit cxcusatione fidei.

benevotent.a esf eis exhibenda. Idcm coJ. Ecclesiam spemunt.

'

b lla"c
periodtis, qua» !ei{iiur in nostris mss. codd. s lustclli ec.dex et hic, ct iu lilulo canrmi prnrfixo
v .it. 154*2 ct Luc. 88 edilionis prise.x> ncc non iu . adilit nttlH lictat commutare : quas voccs melius ins.
Valhcel. A. 5 ac in c.vteris colieelioiiis lladriam :<•,
, Vat. H g. titrobiqiie cxpungit.
omitiitur iu Val. Reg. ct Veron. ls., in quibus cano- h Jusl. De ea, qme in pauperibus, ma'c. Corrcximm
nes Sardiccnses cuiii Niracniscopulantur, ncc iion in cuni uoslro c dice.
exempLtrihiis Vat. 5845 et Vat. Palat. 577, pure ' Nosler codex, De Ins qui se rxlollunt,
Dionysianis quornin clausulam dedimtis nol. 78
, Il3 noster codex et hic ei infra ante ipsum eano-
i

tSuprn, col. 411, not. *) in caput i pracedenus col- nem. Ms. Jusi. roncinh in tilulo canonis; at hic
lcclioiiis. hahel fitghinl. Dein in noslro ms. XV: De his qui
e Ila!c tantum subscriptio edila esi
a p;ilre Mansio natus relinquunt. XVI: Defiliisqui parenles despieiunt.
cx codice Lticensi. Iu Vaticano autem 1342 ali.ne k Bythimius. Emendavimus cum nortro cod.
J tisi. ,

subscrip!i"ncs subjiciuulur cum lladrianeis mss. et 1

Cod. Vat. P»cg., Feticiius. Verius Fitelus.
vulgatis Conciiiorum concinentes, <(iue desuiit tum ^.
m Ita melius uosier cod. quam apud Just. Prcsre-
in Crrcco, luin in puris Dionysii <\< mplaribus : e\- tms, Mox *'x eodem cod. adjecimus Dassus, qui saue
scripta» vcto noscnntur ex aiio documeuto synodi in Grxco cl in Isid. legitnr.
Sardtcensis apud llihrium, ila tamen ut alius ordo u Jusl.
ms., propter aliqua vel opus sunt, vel pro
episcoporum induclus sil, ac tribus episcupis post Ecdetia: necessilates. Coiicclionem suppedilavit no-
Dsiuni siihscriptis Vincentio Capuano, Calepodio Nea- Slcr COileX.
potilano, ac Januario Uenoveniano, Sardiicnsis con- Jusl., plurimum
omnino neccssaria? |Lcge
facla
cilii Palriliijs,!iiulus afficlus fneril teau:is sniictw Ec- Emend:i\imns et
nefaiie} disposita,ul <iufera><iur,eiv.
clesia: Homana: ; cum ju eo concilio Archidamum ci supplevimus <|uod de<rat cx uostro ms. io.l., qui
Pltiloxenum Homanx Ecc'e:;i;c prpshylcros, et i.co- postea Oinillit omnia, Pein cx eodem pra:lidiiiiiis
ne ii diacoumn apostolica legatione fm-se lunctos ex possit ud Dcum habere. Just., possetad Dominum /io-
aliis documcnlis certissimum sii. Codex Vai; iinijtii bere.
Cpiscopiiin practerea addil, qtii .ipud llilarium <Iesu!e- p Sic noster cod. Apud Jitst., itaui poslmodu>n,
r;ilui ac poit uhtuium episcopiim concltidit : e.l
; minus beno.
cauu subsciipserunt. Vtdetr.tclatum part. i, c. 7, i V.it. Hes-, reredentex.
•i'>i plura dc SardiPensium Painnii nutucio ac sub- r
Locos C'irru|tlu>,<joi ncc K:uiati potesl npc noslri
icnpiioitibus di&serunlur. codicis, nbi lcgttU! utias ct alias comra ccetesiasticu el
7S7 AD OPERA S. LEONIS MAGNl APPENDIX. 78 g
docerenl peregrina [Lege veste] veslimenta uii ad A i Et propter boc exposuit sancla synodus siugula quje
ruinam [Lp0?communioiii-.jcommuii'onem pertinere, anathematizare [Supple debent] et sic suscipi cos. ,

congregantes fructus E<clesiae , et oblationes qu.ie ab Si autem aliquis non consenserit adeaquae sunl dis-
inilio traiitae sunt Ecclesia?, ad semelipsos (ollentes, posila , sicut haereticum eum analhema esse ferieu-
e( suis rationibus et enrum ,
qui cum ipsis suul, sicut dum, el esse excommunicatum, et separalum ab Ec-
sanctis a et rogata facienlibus : ei servi a dominis se- clesia. Oportet eiiam episcopos apud omnes, « qui
cedentes, et in peregrino ve^timento contemnenles invenli fucrint tales, hrec cuslodire.
suos dominos, et mulieres b extra consuetudinem pro Hi canones post sanctimsynodum Nicaenam cxpo-
muliebri vestimento vlrile imluenies, et in hoc judi- siti sunt in Gangram [Lege litulis] » titulosXX.
cantesse justificari. Mulianautem tondenles se, c oc- De his qui abominanlur nubtias.
c:'sione venerabili natura capdlorum mulierum : je- I.
m Si quis nubtias abominatiir, vel querilur, el
juniaautem in dominicofaeientes, et libertatem sancti eam quae cum marilo suo dormierii, cum sit (idelis
diei contemnenles; et jejunia quie in Ecclesia sunt et venerabilis , abominatur, aut queritur, diceus eos
constituta contemnenies , et ex eis quidam accipere ad regnum non posse venire, analhema sit.

carnes (imcntes, ei[Lege in domibus, quarum] in do- De his qui abominantur edere carnes.
inos, cujus domini nubserint, orare nolentes ,
d et ™ II.
n Si quis [Lege edat et supple carnes] edens abs-
ilum fiunlorationes, contemnunt, et multotiens obla- que sanguine et idotolalria , et suffocalo, sed cuni
tiones ,
qure fiuni in doraos qui nubserunt non reci- veneiatione et fide qui eum condemnat pro hoc531
e
pientes, et p esbyleros qui nubserint reprobanies . quod accepit [Lege eum spcin minime
eij ei dixerit

et de sacrosaucto quod ab eis ministralur, non con- babere, anathema sit.

tingentes , etloca ubi mariyres positi sunl, contem- Deservis qui dominos conlemnunt.
nentes, et qui ibi conveniunt et agunt, reprehendunt: III. Si quis servus ° excusatione venerandi Deum
ct divites qui omne substantia diviiiarum non re-
:*b contemnere doceut dominnm , et recedere ab ejus
cedunt spem f
, aput Dominum non liabere dieuiil, minis(e: io, el non cutn obedientia et [Leqe toti festi-

el quanla alia quae numcrare nemo possit. Singuli natione suo domino] totius festinationis su% domuio
eni n eorura qui 530 a canone ecclesiastico [Lege servire, sit anathema.
exierunt, et liabuere] eviit , sicut leges proprias De nublis presbyteris.
babuit. Quia nec [Lege communisj communicare R IV. Si quis dubitel [Lege de piesbytero] a presby-
jam voluntas eis fuit : sed unusquisque quod voluit tero ,
qui nubsit , quasi v non oponere ab eo con?e-
boc addit,et Imc h (Ct sicut anaibema.
ei pUenil, non dominante crante oLlationem accipere, sii
r
habuitcogilatum) ad incusat onem Ecciesi», ct suam Dehsqui ecclesice congregationes humiiiant.

laesionem. V. Si quis docet domum Dei contemni , et quae in

1
Propter boc coacta et veniens in Gangra san< la ea sunt congregaiiones , anatbema sit.

synodus condemn *re cos , et terminos expnneie , et 1 De his qui exlra ecclesiam congreganl.
foris eosesse Eccles a. Si autem pouniteantur et ana- VI. Si qnis praeter ecclesiam [Lege propriam] pro-
ihematizent singula.qux male dixerunt, suscipi eos. piie congregat r
et contemnens Ecclesiam volueril

ndversus Ecclesiam , qui congreqabantur. ut peregrina Isidorianae aliquid amplius legit.cum ha?c inseruerit,
testimenla ad ruinam communem et veslmentorum , , tamquam quibus reclor non sit, ad qnse noster inter-
congregantes fructum aul oblationes ecclesiusiicas, qnm pres hoc loco ridclur respicere.
abinitio, etc, pariier mendose, Sententiain melius 1
Just. cod. , Prop'er hoc sancta veniens in Gangra
reddidit nova versio ex Gnvco tom. 11 Couc. col. , synodus condemnare eos in termines eis ponere , ul eo*
425 : Diversas tradere doclrinas, aliaque conlra Eccle- qui permanserint >n tuis sententiis, joris eos esse Eccle-
sias , et conlra ea quce [iuut in Ecclesia. Ad hwc spre- siVb : qui vero ponniten.ur , el amthemnverint singula t
tis communibus indumentis novum vestilum induere. quae male senserunt. suscipi eos. Leclio nostri cod.
a Cod. Vat. Keg., erogala, forte erogare.
Mox Just., praefcrenda fuit.
secedentes in peregrinum veslimentum. Correximus ex i Ob repetitionem verborum suscipi eos se juens
eodem cod. periodus in Justelliano ms. per saltum omissa fuit.
b Just., extra consuetudinem vestimentum
virilem in- Noster vero corle^ eam conservaviu
dueutes. Nostri codicis leetio melior. D k Ms. Vat. Reg., qui inviniuntur lales.
c Just., occasionis. S^nsus utrobique
implexus. Ex 1
Idem cod. , id esl tituli XX.
Grxco aiilem Multae auiem et prmlexlu pitlalis lonso
:
m Qui de nubtias querilur,etea,quce,e\c.
lust. cod.,
capite conice muliebru ornutum auferre. Ledio ms. Vat. Reg. melior.
d Just., et ubioraiur Deus ipsi contemnenl, et obla- n Vocesstt/uisetscdex nos.iroms. adjeoimu». De n
tioncs. Praetulimus lectionem noslri codicis. JuRt. codex post vocem (ide inseril edent his rainus ,

c IdemJust. ms.addit rcquirentes .•expunximus

cura recle.
nosiro codice, qui iih»x habet et a sacrosanais , quce Ila nosier cod. Apud Just., excusationis cautave-
ab eis ministranlur non adtingentes. nerandi domini contemnere dical dominium.
f Val. Reg., ad Deum.
v Just., non oportere eum consecrare, noluerit obta-
£ Sic melius idem colex quam apud Just., lam. tionem accipere. Em ndationem suggessil noster co-
Mox pro quod voluit idem Vat. Reg. , quod traclabit , dex , qui solum omitiit accipere.
b loco v scripto. <i Vat. Reg., De his qui ecctesiaslictu adminittraiio*
a Verba uncis inclusa ex Grseco aluindant, sen^um- nes foris ab ecclesia faciunt.
que confundiini- Vel saltem Grseeum exemplum ali- r
Just. omisit el. Vat. Reg. delet extra,.
quid aliud oliin recipiebat; nam et auctor versionis
 789 PRISCA CANONUM EDHIO L.VTINA 73(1

exlra agere non consenlknte episcopo aui presby- A De his qui excusntioneveliiiionis nalos retinquunt.
tero, sit anithema. XV. Si-quis « dereliquerii filios suos, et uou eos
De oblalionibus ecdesice. enutrial : sed quantum ad sc quasi pro Dei cultu de»
h asceseos neglegat,
VII. Si quis ea quae conieriinuir ecclesi;e, voluerit serat ,
quemlibet occasione anfc-

foris ecclesia accipere, aiil dare, * sine consensu epi- Ibema sit<

scopi.aui ejuscui ista injimcta sunt, et non ciun con-

533 De his qui occasione Chrisli nominis despiciunt
tcientia ejus voluerit aliquid agere, anaihema sit. parenies.

De iis quce pauperibus conferunlur. XVI. Si [Lege qui |

quis Gdelium filii despicianl
.VIII. bSiquis dat autaccipilde hocquod ofTerlur, parentes occasionc Dei venerationis >, et uon debi-
extra episcopum , aul eum qui ordinaius esl ad dis- lum bonorem parentibus reddanl honorilicatites eos,

pensandam misericordiam pauperibus , et qui dat et qu'a in boc Dci veneratio est, sit analhema.
quiaceipit, sit analhema. De mulieribus quoz se tondent.

532 De virginilale et abslinetitia XVII. Si qua mulier i existimet Dei veneratione

IX. Si qui c vrginitale aut \Forte abstioeniia] ab- \Lege londcrej londenl caput suum, quodDominus ad
siincniiae glorianttir, ct quasi aboininandis nubtiis re- cotttmemorationem praecepit ei, ut sit subdita viro ,

cedunt, et n n secundum fidem boc ip-um bonum ,

B et solverii pracceplum, anathema sil.

el sanclum virginitalis nomen custoditint, anatlie- De his qui ecctesiastica jejunia conlemnunl.
ma sil. XVIII. Quicunque religiosus sine corporis neces-
De his qui d propter virginitatem elati sunt. siiaie k superviens, et quae traduntur jejunia, [ Sup-
X. Si quis virginilalem cuslodiens esaltal se ab bis ple quaeque] in coinmune ab omnibus servantur in
qui nubuni , sit anathema. Ecclcsia, contempserii, et suo sensu dicat non esse
De his qui pauperum agape* inrident. perfecta, sit anathema.
XI. Si quis ccntemnit lid< lium agapes facienies, ei De hi$ qui dominico die jejunant.
propier honorem Doniini convocant fratres, et e no- XIX. Si quis ea, quae arbilratur
l ascensem, m ant
luerint communicarc cum cis inridentes, ul adnihi- dissimulatione et diem dominicura jcjunai, sit ana-
lent hoc quod fit, anathenia sit. thema.
De his qui in pallio elati gloriantur. De his qni abominantur martyrum congregationes.
XII. Si quis virorum f pro acslimalione [Lege reli- XX. Si quis n superviens dispositioni et aboroina-
giosae] religionis viiae et venerabili pallio uiatur, et verit rongregationes sanctorum martyrum , et quae

aestimet se ab eo po6se justificari, et reprobet eos qui in eis fiunt celehritates , ° et derogaverit memoria
venerabili:er[L«?ge veste consueta] vesiem consueiam eorum, sit auathema.
utuntur, et [Lege et communem quae in consueludine p Ilcec scripsimus non recedentes ab bis ,
<i qui

est vestem] communia quae in consueludinis est sunt in Ecclesia secundum scribturas custodire se-
vest s, analhema sit. cundum voluntatem Dei. Eos vero ,
qui accipient
De[Lege mulieribus] mulieres quce virile vesle utunlur. dispositionem [ Lege superbient vel superbiunt, et

XIII. Si qua mulier arripuerit scemate vestem, pro anlea accipiunl ] asccsis, et qui r superbianl contra
consueia muliebre, virilem accipial, anatheraa sit. eos qui simpiiciter vivuntet elatos contra scribiuras
De his quw de nubliis recedunt. et 534 ecclesiasticos canones , et noviiatetn intro-

XIV. Si qua mtilier derelinqtiens virum suum re- ducentes aliquam 9

abicit caiholica et apostolica Ec«
< edere ab e<> voluerit, quasi abominans nubtias , sit clesia. Nos autem virginitatem cum bumilitate mira-
:naiheina. mur et abstinentiam cum pudicitia, et nubtias cum

Cod. Just., aul commutare sine consensu Ecclesice 1

Graeca vox corrupta id est, continenlia seu pro-
aut episcopi, cui ... et non cum eorum conscientia. fessione continentia*.
Cr.eco cobaerentior esl nostri codicis leclio. m Ita nosier codex. Apud Just. ,
per dissimulatio-
b Iia cod. Vat. Reg. Apud Just.,
Sj quisdans, aut nem.
accipiens dc horc, quw offerentur, exlra con&ensum epi- "Cod. Vat. Reg., talis superveniens dhpositionis ,
scopi, aut ejus qui ordinatus est ad gubernandam mise- forte tali superbiens dispositione : ac dein habet et

ricordiam pauperum, etc. ; minus recte. D quw supra eos fiunt.

c Cod. Vat. Rog., virginitatis
et absiinentice. Idem codex, omisso verbo derogaverit, habet, el
d Idem cod., propter nomen vhginVatis.
memoria, iegecf memorias.
e Idem eod.
, nolunl. Mox ut adnihilent ex eodem p Voces hccc scripsimus non recedenles in Justelli
ins. scripsnnus. Jusl. , et adnihilent. ms. ccrrosas ex nostro ms. supplevimus.
t lia nosier cod. Apud Just.,
pro extimatione el re- Just., quce sunl. Correximus cum nostro cod.
'i

ligionis vitoe venerabili. Adliuc vero locus corruptus clarius ex Groeco non : :

8 Jusl., derelinquens : el dein , ad rtm pro ad se. cos abscindentes, qui in Dei Ecdesia volunt secundum
Mostrum codicem secuti sumus. Scripturas in continenlia exerceri.
h Vox Gracca r Crasca vox, td cst continentice dispositionem, seu
, id esl continentice , ut Dion. et Isid.
rediiiderc. professione.m.
1 Just. addit ritu. Delevimus com nostro cod. s Justelli edilio puricta pr*fert, ac si hoc loco ali-

j Idem ms. Vat. Reg. addit se , et dein lialet ton- qua desinl, Ai nihil desiderari tum nostcr eodex ,
dente. lum Grsecus lextus ostcndunt. Deiti vocem pudica
k Vat. Reg., superveniens male. Juslellus svper- ex-iiostro codice inseruimus,
,

vien.s, id es.1 tuperbiens.

 e

T£ii AD OPEKA S. LEONIS HAGM APPENDIX. ~<\*

habitatione pudica bonorifiavinnis , et cum venera- A XV. Be rondemttalit epitcops.

lione fienda suscipimus , el tecedcre a sxculi rebus XVI. i Deepiscopis vogamibus.
cutn liumililate suicipmus, 1 1 dmiiascum justilia et XVII. k De his qui ad episcopaium vocantur, clcou-
misericordia non reprobamus , et paucitatem [ Leje tcmnuni.
et vililatem 1
et mullilndineni veslimenlorum pro XVIII. Deordinalo et non sviccpt» epiicopo.
I Lege diligenlia] diligeiui.un corporis non curio-am XIX. De episcopis ordinandis.
landamiis; solutas auicm el "contetitas in ve^tilms XX. Vl secundo in anno synodus fiat.

processioncs non suscipimus, et domuni b Dei no- XXI. L't nuHus episcopus de propr.a migrcl V.c-
siri lionnrilieaitius , ei qiix- in ea liimt orationes sa- etestH.

cras, t-t [ Ex Crac. utiles] sanandas accipimus, non XXII. l

De his qui in aliena pcrocia ordinaut quem-
concludeitles pietaiem domibus : sed omnem locum quam.
in noiliine D.-i a^lilicatiim iionoramus , et qua: in XXIII. Vt nulit episcoporum liceai [Lege posl se}
eo congrcgaiio [ Supple II i ] conimnnein Ecclesiam posse successorem eligere.
ad salmcin nostram, el omiiium [Lege ulilitatem] XXIV. Derebus Ecclesia: , et qua> stvnf cpiscopi.

div. raiiatem suscipiintis , el plurimas misericordias XXV. Et ut eviscoout potestaem Imbeal res EceU"
fiatriin, qu;e sccuixlutn trailiiioneui pcr Ecclesias B sice gubcrnai
paiijCihu; fienl bcaiai diciinus, ct omnia, qua- se- Expiiciuwl c.ipilula.
ciindnni divinas Srriliinras iradita siinl, etapnsiolo-
INCIPIUNT CONSTITUTA
iijiii Iradilinoes , in saucta Erelrcia liiri cxoramus.
Amcn. Iti siihscripsiuiis fi.liciier.
Canonum Anihiociensium in Djdicalione.

«i
iNClPiUNT CAPITULA S uicta et pacUsima synodus , [ Lege qux j
qui a
CiinoHum Autliioiiensium. Deo congregata esl Anlhiocix , bis qui secunduu»
e
I De liit qui contradicunt Nicxnis canonibus, et provincias unaniines sanct s et cowministris iu Do-
d. r
I Lrtjr saudo] tanctum Pascha. niii.o salutem. Gralia et verilas Domiui salvatoris
IL l'e his qui te ab \
Lege crclesiis] Ecclesia sepa- nostri Jesu Christi, vis tans sanctim -" Antliiocen-
rnnt, et in domibus comm micnit. sem Eecesiam , et in iiniun nos congregans, coin-
III. ' De[Lge inva.leniibus } iuvadenies parocias tnuui ct nno sensu iu spirilu pacis n mulla quidem
alienas. alia cinigil : in oainibus autem el conigit, ex pf*-
IV. De\ L«<7«excomniunicatis ] excomtnunicaios qui ceplo sancli el pacifici Spiiittis benc baberi plactiit,

pr&summt agere. cuni multo tractatu, 536 etjudicio simul ontniuiti

V. Dehisqui occulte ab Ecclesia segregant. C nostrum in boc ipso congregatis episcops apud An-
VI. De excommunicalis clericis vel luicis. thiocenam civilatem ex diveisis proviuciis ad noli-

VII. Dedandis epistulis. liam vestram suggerimus, credenles Domtni noslri

VIII. Denon sutcipiendis peregrinit. gratia et pacis in Spiritu saucto, ° quia et ip-i cn-
IX. De meropolitanit. sentiatis per virtutem ejus , sicul uobis. um pr.-vsen-

535 ^- ^e '"' au * vncanltir corepiscopi. les, et orationibus cooperantes , magis auleni coiw
XI. Dehis qui s imperatoribus supplicant. (irmati , et sancto Spirilu eoagentes , b.rc ipsa no-

XU. b De hit qui degradali imperatori supplicant. biscum consentientes et constitnenies , ct baec ip«a

X II. De cpiseopis qui in aliena parocia ordinant. qnx placucrunt assignnntes ct lirmaiiles per San-
XIV. 5
Si accutaiut cpiscopus inter provincialet mi- rluin Spiritmn consonanler. Sunt enim ajui instituti

tiime judicium conveniat. sunt canoncs ecclesiasiici, Pqui subditi sunt a saucta

8 Id esl frnctas . seu moltet>. om's-nm cx nostro cod. Val. Ke». resl tiiimus, con-
b lu noster codes. Apud Jus;. Domini nostri hono- cinitqiie cum ilio, qtiem c.tnoni 16 idem Justellianus
rificuvimus. c»dex pr.Tfixit. Him- porro uninerns ctnittilorun! se-
c Just., in eum congregationem. Helius noster co- qnenliuni nniiaie slngulis addiia emendavimus.
k De hit qui vocaii ad episcopalum eontemnunl iu
dex, qui mox delel omnium. »v ,

d Juslellns liosce canones priscae versionis inve- co.lem V::l. Keg. ms. el num. 19, De ordinaiione
nit ciam in alio ms. Tbuan. 533, nunc Colhert. 784, episcoporum.
1 lilem cori., De his qui ab aliis episcopis ordinar,-
twts hi tr.b"S collcction bus diversis, nhninnninniss.
Vai. Keg. liiOT, Luceusi 88 et Vat. 15«. tur. XXIII. Vt nullut episcopus posl te successorem
« Ms. Vat. Kcg., lentunt coniraria agere Nicamis eligai. XXIV. De substantin Eccteti<x,etqua' sunt epi-
cavonibus, uli babet ipse Jiisielliaousci.dex tn tiiulo, tcori. XNV. t/t epitcopus liabeut poteslnlem rerum
qui canoni prinio iitftrius prapQgiiur. Etclcsia: gubernanda', lec gubemuiidarum.
1
Ideni cod. Vat. fteg., De his qui dc alias porro-
m Cod. Thnan., Antiocho?.
in aliat se em rguul : el IV.
n Just., mula corriqenda in omnibutawem ei cor-
cins ( |. uliis parrociit)
.

Di degradatit pratumentibus. Yl. De his qui te ub riqit cx prwceplo tanctis Potr bus be»e haberi p'acuit.

Eccletia retincnl. Minns mala ms. V.it. Kpc. lecti .

b Idem in»., apud imperatcrem. Jusi., qu> ei ip i contcntientet.... el opera.ionibus
h Idem co»L, De degratatis , qui se imperatoribus cooperaniet. Einendationem supuediiavil HeniC"(lex.
txeodem od. scrip.-imus. P lla idefn nosier cnd. Apud Jusi. itiale qni subjccli
prosUrnunl. Hoi in aiicHa i

Jnst. in aliit. sunt sancte e! pacissima; synodut : et itoiai ii) ilii.

'
Cod. Vat. Reg., De episcopis accusntis. Tliuan. Icgi sunodo.
i Hunc liuiluin seu capiiulum in Justelli tabula
 :

7So *
PRISCA CANOXCl EDIHO LATl.NA TH
il pacissima synodo, tpwe i.i Aolhiociu cong'egata A coiiiiiiuoicati fncrin', '
commu icne, ncque indonu»
est. conveiiienles simul orare, quia Ecciesix sanctx nOii
TITUL! XXV. condeprecamur, neque cos in alia Ecclcsia suscipi,
Heliis qui contraria lcmpant ISicmnis canonibus, el J qui in aiia iton congreganlur. Si aulem visus fuerlt
de sunclo fascha.
aliquis episcoporum, aut presbylcroruin , aut diaco-
I. Omues qui tcmplniit solvere lerminos » sanctx noium, ant quicunque de canone Ecclesixexcommii-
< i mngtix synodi, f
Lege qui... consUtiKi] qux in Ni- nicatis ccnunonicare, nunc et k ipsum cxcmiiiiuiii-
cra constituta stint sub prxsenlia piissiuii impera- calum csse, pro eo quod nisus csl confusionem fa-
toris Consianlini b de sacratUsima fesiivitaie sanctx cere canoni Ecclesix.
Pas< b« saivatvris Doniiui nostri, excommijnicatos et
De his qui Lge dc aliis parrocii-» iu alias ] dc aliat
[

cxpulsos essc a sancia Ecclesia, si pennanserini in parrociai in altis se immcrgunt.

«o stantes et conlendeiites contra ea, qux lienesunt
III. Si quis presbyter, aul diacontis, vol aliquis ex
tonstiiula : et hoc e :>i de laicis. Si aulem de his, [Leije sacro minislcrio] sacri minislerii dcreinquens
qui prxsunt Eccle»i;c, episcopis, aut presbyieris, vel omnino post
suani parrociam ad aliam vadat, ctiam
«iiaconis posl d prxsumpsennl ad
lioc coustitutum larditalein l
iu alienam parrociam icmptat uuilio
iveiiendum populum , et conluibationem ecclesia- B lenijore, non ministrare. Si fone evocalus a proprio
ium, cum Judxis Judnos ce!c-
ei singnli , vel aute cpiscopo, ui 538 revertatur m ad propriain, et cor-
ln are Pasciia voltierint : huncsancta synodusabs se reptus non audial, <t pcrmanseril [Lcge in inquietu-
ti ab Ecclcsia aiieoum esse ceusuit ; quia non soluin dino] inqute-udine, omnino degradari eum a minisfe-
i>ibi facit peccatum ; sed et multis [Leqe. prxvarica- rio, et niillam cuin spem babere ad revencndum. Si
lionis et destructionis] prxvaricationem etdcstru- aulem degradatum pro haccu'pa suscipiat eum " alius
ctioncm esse e anclorem et non solum tales dejici
:
cpiscopus, ° et ille [ Lcge culpclur a coimuuni ] cul-
de minisierio; 6cd etiam et eos , qui templant com- palur a cnimnuiiione synodo, eo quod deslrual dispo-
municare cum 537 c ' s» f P oslca degradandum eos. siliones ecelesiasticaa,
Eiiam degradui fraudari oportel [ Lcge bonore,
De his qui deiradali pnvsumunt racrosanclum agere.
<;uem ]
bonorqs qux sanctus c.inoit , ct Dci sacerdo-
t tim accipit. \\. Si ipiis episcopus a synodo depositus, aut prc-
f)e his uui se aertunt ab Ecclesia , et in domibus sbyier, aut diaconus a ptoprio cpiscopo excommuni-
communicani. catus prxsumpsciit aliqnid minislerii agere, ipse in
II. Ooines, qui ingre-iinmur domuin Dei, et sacras se damnalionem firmavil. Si episcopus p sil, similiier

Scribluras audiunt, et nrw communicant " euchari- G secundum morem consuetudiois, nunquam eis licere

siia cum populo; sed avertunt se a [L^ge sancto mu- in alia synodo spem ad reslituettdos habere , neque
ncre pcr] sanclum monus prx nescio quam inqnielu- satisfactionis locus eis datur : sed et qui eis cominu-
ilinem, et in suis domibus cornmunicanl ; de his h cen- n caveriut, omnesabicit sancla Eccle&ia : [Legendum
suimus pntjiciabEcclesia, quandiu onfessi fructum ett inaxime si
J
prxterea si agnosccntes seiitenliam
ostendant conversionis, et suppticantes tunc possimt comra memoratos datam, temerc votnerinl eis com-
mereri indulgentiam. INam non licere eis, cum cv- municare.

a Just., sancti et magni sunodut. Correximns ex communieant liec in Gracco, ncc in aliis version biis
ins. Vat, Rejf. Mox in Niccea scripsimus cuin ms. biic locn invcniuntur.
V.ti. I3W. Justcllus cum suo codice , et uostro V.tt. h Cud. Luc, censemus ac mox : delet supplicantes
I»i'g., in Niciam. quam voiem ex Val. Reg. supposuimus pro supplica-
b
Cod, Jusi.. de sanalissiminn fcsliviiaiis sanctum apud Jiislcllum.
tionis el
Pastha ut excomnunicalos. Euvinlavimus cum 1
perlurbaio verborumordine, n.qne in domo
Jusl. ,

ins. Vai. !teg. Alius V t. baliei pa ri ter fettivitate. communicare, v,t comenienies si.nnl, etc. Emendavi-
c M«. Just., sive
de laicis, sfae de his qiti pranunl , D mus cum Val. Reg. Mox pro quia Vat. 1342 habcl
inciitlese. N«s er cott. Vai. Reg. vera n leciionem i|Kf.
praehiM. i Just., qni in Eccks'a una congregantur. Leciionem
J li.i c.od. Vat. 13 »2. Alii miniis recte presuinse- Y;it. Reg. cuni aliis versioiiibus et Gixco coucordein
TURI. prainliuiiiS.
e Just. nurinrum. Einendaviinus cum nis. Vat. k ita idcni m*. Val. Reg. Codex Just. mendo^e,
Re». c; Val. 134-2. ijis".
f
Verba el posiea dcgrndanditni eos cx ms. Vat. !
Vat. iSi^, i« alienam yarrochia, !c.n . in uHoa
Re«. insf rinnius, o'.i i;it!>cii lcgendum cx Gr*co parrochia. Dio:;. veilil :t>el omnino demitjruns, n al u
posl degradctioncm eorum. Mox Jusl., etiam dei/ra- parrochi per iuulta tempora mlitnr immorari, ulierim
i

dationmino frmtduri eos honnres qnod sancli canoues. ibidem no»i ministret.
Vat. Kcg. c*eiiipluui cum GrxcO magis concord.ins m Vai. Re^',, «rf parrochiam. D«*io Just., perminse-
Sccnii SUllltiS. rit inquiemdini. Tres noslros codd. anictuliiiKis.
6 Jnst.. ea caris elinm eum popuh. Prxtulimits mss. " Ita iluo crttld. Val. et Luc Apud Jusl. ei V.i.

Luc.etVai. I">i2. Alius V;ii. fteg., eucharistiam. R >f!.. alifu s evhcopns.

Aliw vecsiittes in oiaiione. Mox av-eriunl .sori|tsimus * Ju>l. % ei ille culpiliir cinn ro ennsensu unirerso
pum V.ti. M. accrie;i'. sed avertent V.t. \\ g. haltet synodti. Minus iiieudnse cod. Vai. !lep.;subliil<j eoiin
u suit connnnnicaul ; de his , etc, intcnnediis omis- iue tlo, lctii > (utn Grxco et aliis vetm> uii<U- <ou-
^i Forie l<»geiiduiu, sad aver.nut sc asaera con\am-
. t:r it.

nhne , d /iis, cic nam vcrba ei in suis domiinis

: P Cod, Luc Ct Val. debiil sii.
705 AD OPEKA S. LEONIS MAGNI APPENDIX. 796
De his qni se ab Ecctesia relrakunt el occulle congre- A parmciam, et qux sub ipsa peninenl loca. '
Singu-
ganlur. los autem et nnumqtiemqtie cpiscopiun pntestatein
V. Si quis presbyter, aut diaconus contemnens Inberc [ Lege gtiberuandx, etsupple sux parochix]
suum episcopum separaverii se ab Ecclesia, et secre- gubernandam secundum uniusciijiisque veneralionem,

l<us congrcgans * [ Lege allare et evocanti ] aliarem et provisionem facere lolins loci, i qui est subejtisci*
staltial, et evocanle euin ep scopo non obaudierit, ;
vi|:ite, 540 '" ordinet preslyteros, ei diaeonng, et
D cum ct primo ct secundo vocantcm conlempserit, cnm judicio singula perspieere, et k nihil aliudagere,

noverit se oinuino riegradari, el medicinam non ine- aul prifcsumere sine meiropolitano episcopo, - et nec
«eri, ncque smni riignitalein babere posse. Si aulem ipsi liceat sinc cxteris in coucilio.
pormnnscrit coniurhanselrestilians Ecclesix, c [Sup- De his qui vocantur corepiscopi

ple debeni, et lege qux] qni a foris sunt polestates, X. Qui in lo< is aul vicis sunt constituli corepiscopi,
sicui rebellem eum corrigere. non audeant nrnus imponcre ordini cuique scd :

539 ^e '" s
1 ul excommunicanlur cleriri vel taici. placuit m sanetx synodo circa eos suam mensuram

VI. Si quis a proprio episcopo excommunicatus [Suppte tenere, gnbemare [ Lege qux] qui subja-
el]

fuerit, non e;im debcre ab alio suscipi in communioue, cenl EccSesias, et eorum sufficere sollicitudini
eis.

si non primo eum rcvocaverit proprius episcopus, B et jubamiii. Consliluere autem snbdiaconos , ct
:iiit in synodo occurrcns salisfaciat, et agnoverit sy- exorcislas, et lectores, et eorum sufficere provectio-
nodus, c.iusa cjns siiscipiaiur, aut d si de eo secun- ni, el neqtie presbyterum aut diacontim ordinare
d.tni setitcntiam dixcrint. Deiinilum est e ineo insti- prxsumant sine civitalis episcnpo, cui subjaeet ipse,
lutiim de laids, presbyteris, ct diaconibus ,
[Lege ct el ioca ipsa. Si vero templaveril aliquis transgredi

omnibus ] el oinucs, qui sunl in camme, ita judi- Palrum consliluia , degradari eum ab bonore quo
<and<»s. fungitur, et cxcorcpiscopum fieri, et a civitale, in
De dandis epislulis. qua fueral, n abici.
VII. llt non Iiceal presliytero, qtii [ Lege in loco, De his qni apud impera!orem supplicant.
exGrecco in pagis] in Incum est, canonicas epistuhs XI. Si quis episcopus, aut presbyier, aut si qui de
dare, nisi solum ad vicinos ephcopos epislirias diri- c-inone sine conscienlia aut [ Lege lilteris ] liiteras,
gcre. Inreprelicnsibilcs autem corepiscopos dare pa- qni in provincia snnt epi>copi, el maxime metropo-
cilicas. lilani, pergat ad imperatorem ; bunc diffamari et ex-
De non suscipiendis peregrinis f
. pelli non solum a communione, sed etiam ° dignila-
VIII. Nnllum sine formata suscipere peregrinum. lem qua fungilur amillat, propler quod moleslus
De metropolilanis unius ujusi/ue provincim. C exstitil piissimis imperaloribus noslris exlra disposi-
IX. « Utiiuscujusqiic provinci;e debemus agnoscere lionem Ecclesix. Si auteni necessario evocaius ad
mclrnp.iliianos, el pra:esse episcopis, et sollicitudi- imperatorem, [Supple facultatem babeat, vel aliquid

nem susciperc totius provincix, pro eo qtiod in me- simi'e\ eundi, et hoc cum tractalu et Conscienlia me-
Iropolim u idiqnc concurruni omnes, qui catisas lia- tropolitani provincix episcopi , p et eorum uui in ea
benl : iimlc placuil ut honorc prxponanlur, et nihil simt, et eorum scribtis instrui debcat.
ag'ie plos aliquid l'ceat cxteris episcopis sine ipso De his qui degradali imperalori supplicant.
h S''Ciin Jum aiiiiquum a Pairibus noslris maneutem XII. Si qnis a proprio episcopo degradntus presby-
canonem, nisi boc solum qtiantum cujtisqne perlinet lcr aut diaconus, aut si episcopus i a synodo, et mo-

» Val. 1342, a'leram. Mox Luc, et vocantem epi- codex mendose corruerunl.
fcrtini, Justelli
scopum. Scripsimus obaudierit tiui tribus nosiris < u Ju>t.
sccundum antiquum a Patribus nostris ma-
,

C(»dtl. Apml Ju-t., andie Vai. Rej?. p>sl obandierit

it. ncns canonem. Nosiri codd. emendaiionem suppedi-
:>ddit ei suhjacere, nec obed.re ; ubi supplendum cum laruut. Dein sub ipsa scnpsimus cum ilis. Vat. Reg.
Gi xco, nec vel t < i subjucere, eic. Abi, sub ipso.
ll.tcodd. Vat. ei Luc. Apml Jtist., cum. Vat.
1 Rpg. » Ita ms. Vat. 1342. Apud Just., singutus.
et eum, elcum ignoral : el post pauca pro habere prx- D i cum mss. Luc et Vat., qui sunt. Melius no-
Jiisl.
ferl accipere. Dem ex eodem Vai. Reg. adjecimus sier cod. Vat. Reg., qui est. Dein prospicere pro per~
autim. spicere in ms. Luc.
- Jtisl. et Val. 13<i2, «7«i a sua potestale fori$ sunt, in k Sic cum ins. Vai. Reg. Apud Just. et in aliis

arbitrto est cpiscopi sicut rebettem, eic. Luc, quia codd., nihit ailius, fone ulterins.
saucla potestaie, etc, ul apiid Jusi. Gm-co colixreu- i
Cod. Vai. R<g. et nec ipsum sine cceieris consi-
,

linr est le.iio, quam ex ms. Vat. Reg. recepimus. Hum, cormple legcndum cobxrenlius cum
: ubi
d Cod. Vat. Reg. del- 1 si. Grscro aliisque versionibns, et nee ipsvtm (sul>atidiiur
* Jtisl., in conslituluta sive laicui , vel presbytcr, aniecedens verhum agerc) sine cceterorum consitio.
aul diaconus sit, etomnes, etc. Sectili sumus cod. Yat. m llacod. Vat. Resi. \\nn\ lusi., sancto xynodo circa
Itcg. Ihi.i quoque codd. Vat. 1 "4*2 et Luc bauc eos $uammensuramel(jubernulionem,quisubjacent, etc.
cmendalionem comprobanl : liabenlenim in eo insti- n Cod. Luc, abigalur.

iuium, elomitiunt sit. Just. insoril et ; rieleviiniis cum ms. Luc

r
Jusl. addil clericis : delevimus eum noitiis codi- P Jtist., m«., ant eorum, qtti in ea snnl scribiis, elc.
cibus, Gracco trxtu aliisque versionibus suffragau- Prxlulimus lectionem codd. Vat. Rcg. et Luc
tibus. i Jusi., a cuncto synodo : ct dein , eiiam universos
« lla Vai. 1*42. Apud Just.. Quos (forte Nos) yer in universali synodo. Vnces ciinclo el tuiiVersos exclu-
universam provinciam (LjC, Ecctesiam, male) debe- simus cum ms. Vat. Reg., qui pr [ucrint ad aures >

mus, etc M<»x pro roncHirtmt, quod nostri codd. rae- i habet temlaverint aures.
707 PRiSCA CANONUM EDlTlO LATINA. 798
lesli fuci int ad 541 aures wnperatoris : oportet A De cpiscopis vacantibus.
eliam in universali synodo conveniri eos , et [ Lege XVI. Si quis episcopus vacans, 8 suam relinqueus
qui] (|ux dicunt se jusiitiam habere, * allegare apud Ecclesiam, eladripucrit alienam sedem sine perlecta
plurimos episcopos , ct ab eorum discussione , et synodo; htinc esse omnino dejectum, eliamsi couli-
[ Legc judicio ]
judicium exspeciare spem. Si aulem geril, ul omnis populus, quem subrrpsit, desiderent
in hoc auxiaii, molesli fuerinl imperatori ; censemus eum : perfeclam autem esse eam [Lege synodum ]

hoc in nulla venia pervenire , ncque locum salisla- synodus ccnsuit, maxime ubi h cl mctiopoliianus
ciionis dabere, neque spein futuraa restitutionis ex- pracesl.
specture. De his qui vncati ad episcopnlum t contcmnunt ».

De episcopis qui in aliena parrocia ordinanl. XVII. Si qtiis episcopus ordinams, praeesse J po-
XIII. Placuit, u( niillus episcopus audeai b ab alia pulo noluerit, elmiiiisteria non suseipicns , non ad-
provincia in aliam ingredi, et ordinare in Ecclesiis sentiat peigeie in commissam silii Ecclesiam; hunc
aliquos ad provectum sacri ministerii, nequesicomi- esse alienum a communione. quou>que k coactussu-
tari secum fecerit socios; nisi rogalus abierit per scipial, aut poslremodisponat de ipso peifecta syuo-
lilieras mclropolilam, et qui cum eo sunt, episcopo- dus, qui sunl in provincia, episcoporum.
rum, el sic ad ordinandum iranseat. Si autem nullo B De ordinalo episcopo ei non susceplo.
vocante comitelur inquieie ad ordinalionem aliquo-
XVIII. Si quis episcopus ordinatus, el in parociam,
rnn, ei dispositionem ecclesiasticarum rerum nonad
in qua ordinatus est, non eat, non suo vilio, sed po-
cum pcrtiuetitium ; inaniier quidcm ab eo acl.i sunl,
pulo vetanle, aul pro alia culpa non ab eo facla : liunc
ct ipsum non suscipi, propter [Lege inquieludinem
autem eenseuus habere dignitalem cl minisierium
suam ct inr.itionabilem temeritatcmj inquieludiuis
solum, quod causa non videatur haberein rebusipsius
suae, el iuralionabilis temcrilalis su«e, de qua oporlet
Ecclesiae, in qua esl ordinatus : sed • exspectare eum
judiciiun lerrc, deinde et [Lege depositus] depositum
oportere quousque provinciae synodus de co qt.aa
abicialur a sancla synodo. ,

eis videnlur ordinct.

Deepiscopis qui adpetuntur, ei inler provinciales* ju-
dices non consonant. 543 & e ordinandis episcopis.

XIV. Si quis episcopus

XIX. Episcopum non ordinari absque syixuio vel
in aliquibus criminibus ac-
d praeseniia metropolitani provincia; quia ipso prse-
cusalus julicatur, et poslmoduni eveniat [Abundat ,

etjet pro eo dissonare iiuer eos qui sunt inprovincia

sente melius, cl cum eodem omnes [SifppteaderuulJ,
qui suul intra provinciam episcopi, quos eliam opor-
episcopi, [Lege aliquihus innocentem... asserenlibtis,
a l,isauie..f]al.quoruminnocensquijudicatur asse- C « P"r cpistulam melropoliianum poslulars El si

renies, 6 aliorum autem reum

omnes occurrerint , melius; si auteni n iiiiuie,
v
I.oc
;
pro elimalione di-
scussiouis tot:us causse pi.icuil sanclae synodo, ut
tantum plures esse praesenies oportct, [Lege aliis..
me-
consenlieuiibus] alii per lilteras suas conscnlientes
tropoliianus episcopus, [Lege eos] et qui ex vicina ,

provincia [Lege convocel|

el sic cum consensu plurimorum sive prasenlia, sive
convoceniur, et collegas
electione fieri oporlere ordinalionem. Si aniem aiiler
aliquos, qu. judicenl, et dubietatem dissolvant, et
extra quaj ordinala sunl fiant, non valere ordinatio-
per bos f.rmare [Lege comproviucialibus] cum com-
nem. Si autem secimdum ordinaltim canonem fiaut,
prov nciales, quas cis videntur.
et aliqui conlradicanl per propriam intentionem, ob-
542 &e condemnutis episcopis.
muliornm eleclionem [Hccc verba redundant]
tine.e
XV. Si quis episcopus in aliquibus criminibus ac-
omn.no nort valcant.
cusatus judicetur ab omnibus qui sunt in provincia
episcopis, [Le;;e ct vel ila ul] ut omnes uno consensu Vl [Secuudo pro bis] secundo in anno synodus fint.

unam coulraeum proferant senteniiam; liunc nullo XX. Piopler ecclesiaslicas necessitales, ct m qtiere-
modo f ab aliis judicari: sed permancre firmam et larum pcrlinitiones optime habere placuil [Legesan-
consonantem ,
quac a provincialibus episcopis data . clae synodo]sancla synodus, n per singulas proviucias
sententia e»t. epscoporum fieri concilia [ld est bis in anno] sccuiido

• Idem Just., allegat; mox, et ob eorumdiscussionem t Hacod. Luc. Grsrco concinenle. Vat. 1342, ab
eljudicium; et post pauca, nec non in fine canonis, utios. mcndose. Just., ab alio.
spectare pro expectare. Kmendavimus cum eodem cod. 8 Just. inserit qui : delevinius cum ms. Val. R. t qui
Val. Reg. In ms. buc. ultimo loco legiuir sperare. mox habet jaclaverit Ecclesiam , el adripuerit sedem.
b Jusl., audeat in aluna panocia
ingredi.Cod. Luc. i»
Luc. m-s. delet et.
mclius, tn alienam parrociam. Cum Granco magiscon- Cod. Vat. i3'»2add'n venire.
»

gruii lectio ms. Val. Rcg.quam rccepimus Vocem populo adjccimus ex ms. Vat. Reg. Dein
i
c
Vat. Keg. delet judiecs. Alius Vat. et Luc. pro non pro nec udsentiat magis placnit cum ms. Lnc
non consonani habeiu non conveniunt k Ita cod. Val. Rcg.Graecoetaliis versionibus con-
d JnSI.
, et judtcatus postmodum eveniat, ut pro eo. sentientibus. Just., correptus. Dein ires n>sl.i codd.
Correximus cum ms. Vat. Kcg. Aliiduo codd. Vat. pro episcoporum habenl episcopi.
et Luc. accusatur et judicatur. Mox Vat. Reg. et Luc. 1 lladuo nosiri ccdd. Vai. Keg. etLuc. Apud Just.

delent inter eos. spectare.

e
Sequeutia desuni in Jusl. cod. Supplcvimus ex 03
Sic nostri codd. Apud Jusl., querelam... haberi.
nostris mss., ex quibus Vat. 134-2 in fiiie babei quce a Just. addil ul per episiulas : expunsjunl nostri
cis recte videmur. codd.» Graeco suffraganie.
 ;

700 lEOMS MAuNl APPENDlX. AD OPLIIA S. »00

in amio: * se.nel post lertiam liebjoinadcin fesiivi- A

De subvantia Ecclesiee, et qucc sunt epucopt.

Ulia Pascbae, ul quaria liebdomada Penlecostea ee- XMV. l L"t qu;e sunt ceclesia<liea, optinie et di-

lebrari synodis possit, ei \Lege eonmoiierej eumnie- iigenter debeant custodiri, sicut oporlct, cum bona
morare metropoliianos provinciaruiu episcopos. Se- eonseientia el timore [
Lege el fidej lidei, scienles

< undam autem synodum iilns Ociobr. qnae est deciuia quia apud eum sunt, qui omnia rcspicil Dominus
b Yperbereihei, et in ea synode presbyleww sopplt- quai et gubcruare oportet cum judicio et pote.stale

rare , et diacnnes, et omncs qni Isnsi sunt, et a synodo episcopi, qui crediium liabel po| iilum l
ct onniia,

jiiilicatuin mereri : el uanquaui lice;;l aliquibus infer 545 9 U * mlra ecclesiam cotigreganlur. Probata

semetips. s synoduin facerc absque [ Lege cis |

eos, auicin el certa essc quae sunl E<.cle»i;e, cum ooiitia

qui ,:
creilit:is habent metropoiitanas civitatos. presbyteroram et diaconoruiu, ct umu a eo- sc.iro et

Ut nuttus episcoporum dc propria migrel Lcciesia. noii igimrare, qui sunt prop-ia m Ecclesias, ct n liil

XXI. Lt episeopo