a9 GUALTERI DE CASTELLIONE 460 ALEX ANDREIS : SIVE GESTA ALEXANDRI MAGNI - LIBRIS X COMPREHENSA . AUCTORE GUALTERO DE CASTELLIONE Ex veteribus mss. bibliothecarum §. Galli et Montis Angelorum in lucem edila opera R. P. F. Athanasii Gugger, 8. Galli monachi, superiorum permissu, in monasterio S. Galli, formis ejusdem, anno parte salutis M. DC. LIX. — In-12. Guta exemplar in bibtothea Angentinensaservatum, quod nis graliose anamisitD. Jone, ekdem bblothece prefectus, CANDIDO LECTORI SALUTEM. Eo tibi, candide Lector, opus novum, ut sit antiquum, nusquam, quod sciam, editun (6), # malt cupide inspectum et desideratum, non minus antiquitate quam eruditione venerabile. Auctot est qui Gualterus de Castellione : seripsit annis abbine trecentis circiter, vir ut in poetica, sic in omui dis , et judicit acrimonia cum veteribus illis, quos egregie emulatur, ‘venustus totus et floridus, plenus succi, sententiis densus, et spe seipsum velut excedens, anream illam Q. Curtii brevitatem non solum imitatus, sed cliam assecutus. In hoc edende nactus sum exemplaria duo mss. velusta, alterum ex bibliotheca celebris monasterii Montis Angelorun, ordinis 8, P. Benedicti, a R.m¢ ejusdem ccenobii; eruditissimoque abate mihi communieatum, alterum vero ex nostra, id est S. Galli vetere armario depromptum, et glossa interlineari explicatum, quam et prius illad exemplar, sed rariorem habet, prorsus ut persuadear in scholis lune auctorem olim publice pralectum fuisse : ut quod de Aristotelis philosophia conjuncia cum pomeridiana rhetorienrum excreita~ tione traiitur, id de Q. Curtio, et hoc auctore alternis in humanioribus explicato factum fuisse conjectu- rem. Videtur id ex epitaphio, quod sibimet auctor concinnavit, laud obscure colligi posse. Ut tamen in rte beatum, ita sunt in hoc opere que displicere possint politivribus. taceam quae necessitas extorsit, uti sunt topographus, Mesopotamia, Jerusalem, etc. tantus auctor benelicio caesura ulitur forte nimts frequenter. Deinde Grecdtum vocabulorum full negli- gentior, ea pleraque cum praefectorum militarium sint, et ex Historia Curtii, Plutarchi, etc., petantur, (6) Falltur, utjam supra monuimes. Prolegomena editionis Lugduvensis anni 4888, quay typis eur- is (Gallice caractéres de civifité) imipressa fuit, hic adnectere oper pretium duximus . Philippi Galtheri poeta, Alezandreidos libri decem, mune primum in Gallia Gallicisque characteribus editi, — Lugduni, vendetat Robertus Granjon typis propriis. MULVII. Ex auctoritate regia. Extrait du privilege du Ro; w Roy, nostre sire, de donner priuilege et permission & Robert Granjon dimprimer ce pre- sent livre, intitulé : Alexandreidos, de sa lettre francoise d'art de main: et pour remuneration de son inuention, veult iceluy Seignenr, que nul autre, quel qu'il soit, en ce royaume, n’ayt & lailler_poinssons, ne contrefaire la dite lettre rancoise d'art de main, ne d'icelle vendre ne distribuer aucune impression, fors celle qu sera iprimse pat ledit Granjon Sut cerlaines et grandes peines coutenues aux lettres et privileges dudit Granjon : Et ce pour le temps et terme de dix ans consequutifs, & compter du jour et dale des presentes ; quant & Vimitation desdits caraciéres in, et quant & impression dydit livre, du jour et date qu'il sera achevé d'imprimer. Et outre ee, ledit Granjon, tant pour cette ceuure que pour au- {res contenues et mentionnees en ses diles lettres, veuh que par Yextraict et inscription qui sera faicte d'iceluy en chacun livre, les defenses et inibitions mentionnees aux priuileges, sovent lenues pour ha plew461 ALEXANDREI S. — PRAF. 403 ‘mutarique citra rerum gestarum ccnfusiowem non potuerint, ne lector offenderetur, mutato ‘charactere, Additoque asterisco notantur, mutatis solum propriis, quae secum errorem trahunt et quibus ne Curtius witur, Aique ut de voce Darius (cujus priorem utramque fere semper breviat), taceam, voces Grace: multe sunt, quz ne dialecto salvari possunt, ut Symmacins, Nicanor , elc., quanquam quid Gracis non ius Orionem pro libitu variet. Brant et inusitata quaedam ct ohsoleta verba Latina, pauca tamen, quorum loco, ne vestis splendida his quasi maculis fuscaretur, alia substivui, illis interim in marginalia plerumque relatis, prater ablativum, mediante, qua voce, quia sepe utitur, delectatus esse ‘videtur. Discrepabant insuper exemplaria non sola verborum trajectione, que levis est, sed etiam divere sitate, ut atabo haberentur , omissis tamen erratis, iu marginalia rejeci pleraque. Librariorum errores graviores sane ita castigali, ne palam apparerent, facile istos ex mutato charactere conjiciet lector, won enim verisimile tales illos, nisi forte aliquos ab auetore commissos, cum slioqui sibi contrarius seipsum ‘expugnaret. Dubia nonnulla cum se aueloritate etiam velerum tucantur, ut vox temulentus, Clytus quod azque per y scriptum reperitur, neminem effendent. Ize sunt quorum te, benevole lector, admonitum volui. Vale, et fruere, interim, dum alio sequantur, meumque hunc de antiquitate in lucem protrahenda tabo- rem zqui bonique consule. Misamment signifies tous imprimcure et autres qu'il appartiendra : comme plus & plain est contenu aux letires patentes dudit Granjon, donnces Saint-Germain en Laye le xxvi* jour de decembre ran de grace mil cing cens cinquante sep? ‘Ainsi signées Pagle Roy, Mattre Jetan Nicor, maistre des Requestes de hostel, present. Fiz R. Constantini epigramm: *—-Mgonium satem qul quondam invidit Aci ‘Magnus Alexander, nunc timet invidiam, ostquam grand.loquum sensit sua facta poclam Galtherum Ausonia sic cecinisse tuba : Quem sibi praeferri non indignetur Homerus Qui nequedum poterat ca:cus habere parem Hoc tamen adversus stimulos pratendi Invidize, Macedo, quique monarcha fuit, . euxidis ad digtum alludens, regisque pocteque + Invidus esse potes, emulus esse nequis. » ‘Du latin, vers indrins, Alexandre le Grand, chatouillé de 'honneur Qu’Achille recevoit, it $a muse amye Da mieux disat des Grees, s'enfuriait d'enuio : Ex or il eraint qu'aucun seconde son erreur : Quand il ha entendu, de Galther hault sonneur Ainsi chanter ses faicts du cleron d'Ausonie : Et qu'Hor yeuglé son pamierioa Te nie gu jusqu’icy n’ha ew ‘sa gran . ourtant te Macédon (qui du bras de ‘Au rond de l'aniuers feit retes glaire) Prépare aux tri ja agus dee L'apoplithegme imité du tableau qui faict vivre Le bon peintre Zeuxis.: « Du paete et du Roy ‘Tu poux estre envicux, et nop pas les ensuivre, R. Const Jem fore non dubito quin, quantum borum mirdionem converlerit, tantun oldectel uilit atque elegantia; quorum non solum typos pressit Robirus,Granjon, sed etiam, ut alter Dibutades Sicyonius, protypa et ectypa fecit et exc ‘mum quod ad cMfwracterum venugatem et facil:tatem in legendo, horum certe forma non minus com- mendabilis cateris, magis avtem nostris usitata, que scribentis manu quam prosime redd Seripturam ementiar tinpressio, et quod manufaclum, an typis excusum sit, postea possit dubitar Uses autem etit non misimus tum nostris hominibu , quem lilteratoribus exponendum relinguo; sine quorum opera, etiam vel dloyor xpx6s ulilitatem salis aperict, ellicietque ut hoc scriptu non nova Tol, omnibus masime familiares quod jam etiam, talus Europe gents precipue, , m novitas aluc insolentia leetorem in ad- ee 7 it, Ni Tortasse sua contemnens peregrina suspiciat, ob hoc ipsum merito, ut apud Faanos antiguas eregriitais accusandvs aique eastgands, vel Ot logatr Uiianes, pe pa ad peregrinitatem redigendus, Malu civis est quem barbara magis instituta capiunt , et cui plus placet aliena respublica quam sua. Vale.as GUALTERI DE CASTELLIONE wi EPISTOLA AUCTORIS(. Moris est usitati cum in auribas multivudini quid novi recitatur, solere tarham in diversa scindi stndia, et hune quidem applaudere, et quod austit, Jande dignum prasticare; illum vero, se dvictum, seu livoris aculeo, vel odii fomite perver- sum, etiam bene dictis detrahere, et versus bene tornatos incudi reddendos censere, Et mirum est humanum genus a prima sui natura, secundum quam cnueta, qua fecit Deus, valile bona ereata sunt, ita esse depravatum , ut pronius sit ad con- semnandom, quam ad indulgendum, et facilius sit €i ambigua depravare, quam in partem interpretari rem, Hloc ego reverilus, div te, o mea Alexan- 5» in mente habui semper supprimere, et opus quinquennio Iaboraum, aut penilus delere, aut ceerte, quoad viverem , in occulto sepelire. Tandem apnd me deliberatum est te in tucem esse profe- rendam, ut demum auderes in publica venire mo- anmenta, Non enim arbitror meliorem me esse nluano vate, cujuis opera mortali ingenio altiora carpsere obtrectantiuso linguze poetarum , ac mor- (Ma, Engelbergense quod sequitur habet : ripsit, sen fecit, Gualterus auctor huj Inaxta me gens, rapait Castellio nomen, Pertremast modula, Gal Gesta ducis Macedum scrips aceplum clauti obice mor Ki) Dest in editione Lugdunensi. dam. Bt hoe habito respect sprTarmica, * libri, antequam carmen ‘A tuo derogare prasumpserunt, quem, dum viveret’ emo potuit aequiparare mortalium. Sed et Hicro- nymus noster, vir tam disertissimus quam Christis- nissimus, qui preefationibus, suis sem lis respondere consuevit, manifeste dat intelli nullum apd auctores superesse securitatis locum, cum virum tam nominate auetoritatis pupugerit stimulus emulorum. In hoc autem lectores hujus opusculi, si quis tamen hoc captus amore leget, exoratos esse volo, ut si quid in hoe volumine reprehensibile vel satira dignum invenerint , consi- erent arcti temporis brevitatem, qua scripsimas, el altitudinem materiz, quam nullus velerum poe tarum, teste Servio, ausus (uit aggredi perscrihen- diseant saltem ex dispensatione pleraque tolerari debere ; quae si quis striclo jure ageret, poterant de rigore justitize con- devnnari, Sed hae hactenus. Nunc autein quod inetat agamus, et ut facilius possit, quod quiesiverit quis, enire, totum opus per capi jecepisset, quia timuit morte tote, mi sed syncopa fati ope ARGUMENTUM LIBRI PRIMI, Primus Aristotelis imbutum nectare sero Scribit Alexandram, sceptroque ignit et armis, Gecropidas regi rursus confeederat, arces Din Parcendumgue rat Aonias, numerosa classe profundum ‘el appellens Asiam de nave sagittat. , hostem sine Marte triumphat, sole jacentia regna , Asiam de verlice montis ° partitur civibus urbes, LIBER PRIMUS. Gesta ducis Macedcm, totum * digesta per orbem Quam large dispersit opes, que milite Poram YVicerit et Dariam, quo principe Graxcia victrix Risit, eta Persis redier¢ éributa Corinthum, *fongum. * stratus, Musa vefer : qui si senio non fractus * inermi Pollice fatoruin, nostros vixisset in annos, Cresareos nungutm loqueretur fama t Totaque Rofnulez squaleret gloria gentis, VARIA LECTIONES. phos,16s Praradiaret enim meriti fulgore caminus Igniculis, solisque sui palleret in ortu Lucifer, et tardi languerent plaustra Bootae. At tu cui major genuisse Britannia reges a Gaudet avos, Senonum quo presule non minor us Nupsit honor, quam cum Romam Senonei {arm Fregit, adepturus Tarpeiam Brennius arcem,, Si non exciret vigiles argenteus anse Quo tandem regimen cathedrae Rhemeusis adepto Daritie nomen amisit Lellica tellus, Quem partu effusuin greinio suscepit alendum Philosophia suo, totumque Helicona propinans, Doctrinze sacram patefecit pectoris aulam, Excoctumque diu studii fornace, fagata Rerum nube, dedit causas penetrare latentes, Hue ades, et mecum pelaga decurre patenti, Funde sacros fontes, et crinibus imprime laurum, Ascribique bi nostram patiare eamoenam. NonJum prodierat nature plena teuellis Infruticans lanugo pilis, matrique parabat imiles proferre genas, cum pectore tol ‘Arma puer sitiens, Darium dare jura Pelasgis Urbibus *, imperiique jugo Patris arva prementem Audit, et indignans, his vocibus exprimit iram Hew quam longa quies pueris! nanquamne licebit Inter funereas * acies mucrone corusco Persarum damuare jugum, profugique tyrauni Cornipedem lentum celeri praevertere cursu, Confusos turbare duces, puerumque leonis ‘Yexillo insignem, galeato vertice saltem bello simulare virum*? verumne dracones Alciden puerum comprensis faucibus olim Is cunis domuisse duos? ergo nisi magni Nomen Aristotelis pucriles terreat annos, Maud dubitem similes ordiri fortiter actus. Avlde quod stati lorenti * corpore parvo Major inesse solet virtus, viridisque juvente Ardua vis supplere moras, semperne putabor, Nectanebi * proles? aut * degener arguar? absit! Hee ait’, haee secum dubitanti corde perorat: (Qualiter Hyreanis * si forte leunculus arvis, Cornibus elatos videt ire ad pabula cervos, Cai nondum totos descentit robur in armos, Nec pede Grmus adhuc, nec.dentibus asper aduncis D New moveat stabilem person:e acceptio mente: Palpitat, et vacuum ferit improba lingua palatum, Effunditque prius animo, quam dente cruorem, Pigritianyque pedum redimit matura voluntas. ‘Sie puer effrenus * totus hacchatur in arma, avalidusque manu gerit alto corde leonem, EL praeceps teneros audacia praevenit annos. Forte macer, pallens, incompto crine magister Nec fi ‘studio male respondebat, aperiis Exierat thalamis, ubi nuper corpore toto Perfecto logices, pugiles armarat elenchos. Vers ALEXANDREIDOS LIB, 1, C Non tamen id prohibet ratio ace 4.0 quam difficile est studium non prodere sults) Livida nocturnam sapiebant ora lucernam, Seque maritabat tenui discrimine pellis Ossibus in vullu, partesque eflusa per omnes Articulos manuum macies jejuna premebai Nulla repeltehat a pelle parenthesis ossa : Nam vehemens studii macie labor affict artus, Et moleim carnig, et quod cibus educat extra, Interior sibi sumit homo, fementa laboris. Ergo whi Qammiato vidit Jusenem ore minacem ", Accusabat enim oceultam rubor igneus iram, Flagitat, unde animus incanduit, unde doloris Materiam traxit? qua: tanta efferbuit ira? Me sui reverens faciem monitoris, acellos Supplice dejecit vultu, pronusque sedettis Affusus genibus, senium lugere parentis Oppressum imperio Darii, patriainque jacentem Conqueriturlacrymans, lacrymisque exaggeratira Aique Wee dicentem vigili bibit aure magistrum Indue mente virum, Macedo puer, arma capesse : Materiam virtutis habes, rem profer in actum : Quoque nrodo id possis, aurem hucadverte, docebo. Consultor procerui, servos contexine,bilingues, Et nequam ; nee quos humiles natura jacere Pracipit, exalta ; nam qui pluvialibus undi Intumuit torrens, fluit aerior amne perenni " Sie partis opibus, et honoris culmine, servus In dominum surgens truculentior as Obturat precibus aures, mansuescere nesci caleulus, ut non Exaltare velis, si quos insignit honestas, -Quos morui subtimat apex, ticet ampla facultas, Et patrize desit et gloria sanguinis alti. Nam si vera loquar, auferre pecunia. more: Non afferre solet; elenim inter eatera nuctis Monstriparse monstro nihil est corruptius isto Quem vero morum, reruin non copia ditat; Quem virlus extollit, habet quod praferat auro ; Quo patrize vitium redimat, quod conferat ili Et genus et formam, virtus non quatitur extia. Non eget cxternis, qui moribus intus abundat. Nobilitas s:ta est animum que moribus ornat, Si lis inciderit, te judice, dirige libram Judicii, nee fectat amor, nee munera palpent, Muneris arguitur accepti censor iniquus; Munus enim a norma recti distorque. aeumem Judicis, et tetra involvit caligine mientem, Cum semel obtinuit vitiorum mater in aia Pestis avaritize, que sola incarcerat omnes Virtutum species, spreto moderamine juris, Curritur in facinus, nec leges curia curat, superbum, Grande aliquid si vetle tenes, et posee cenebis, Castra move, turmas instaura, transfer iu hoste:m Vers. 127. . YARLE, LECTIONES. *ducem. * duodenn iran * semirutas. ippida vultu. * Gentibus "Pi beri *diclanti, Hyreanes * Neptanabi,. * ut.ast Si conferre manum, dum Inditur alea Mavtis, Debilis ct nondum matura refugerit wtas, Te tamen armatum videant hilaremque catcrrae, Pugnantem precibus, monituque miniaquo tonan- [rem Profuit interdum dominis pnguare jubendo. + Nam dum castea metus caleat, dum languida terror Agwina prosternit, dum corda manusque vacillants Si gravis hortatn prvecptor incbriat aures, Se timor absentat, et sie formidine mersa Tevuit in ferram monitis effrena juventas lostibus ante alios prhinns fugic:tibus insta : Quod i forse tuus repetat tentoria miles, Agmina retrogrado fu Ultimus a ergo * fagias, videantqne morantem, Indecoresque fuiga pusteat sine rege reverti. Interea metire oculis, quet millibus:instent, Quot peditumn turmze, quot fusi ¢ vallibus atsint, Quot solem galeis equites clypeisque retendant Nec te terruerit numeras, st molliter illos Videris instantes, rue primus in arma sequentum, Primus equumn verte, pressoque relabere fi Mlie vigor emincat tuus, affectusque tworum, Ex fervens animus, durique peritia Martis, Hic equus opponatur equis, hie ensibus ensis, Hie elypeus ely objuta casside cassis. Vis Ficeat vi ori offerre tropaeum Cumne vel i, plue.donat'va m ; s, ct corde tumentibus xgro. Muncris infundas oleum, gazisque reclusis Unge Hae gra menti poterit medi inopi dives, largusque medelur avaro. At si forte animo res non responderit alto; Copia si desit, vel si minuatur ac ‘Non minuatur anor, non desit copia mentis Allice pollicitis, promissaque tempore solve: Munus enim mores confert, irrctit avaros, Occultat vitium, genus auget, subjicit hostem Non opus est vallo, quos destera dapsilis ambit, ‘Nam sett pax vigeat, seu ruplo fardere pacis, Regact, ct in toto discordia swviat orbe, Principibus dubiis, subitumque ti ibus hostem, Est dare pro muro, ct solidi muniminis insta Non murus, non arma, ducem tutantur av: Catera quid moneam? sed non te emolliat intus Prodiga luxuries, nce fortia pectora frangat Mentis morbas amor, latebris et murmure gan= - 4 ens. ‘Si Baccho Yencrique vacas, qui extera subdis Sub juga venisti, periit delira vaca Libertas animi, Vencris fagraute cam ‘Mens hebet interius, ris ‘Vers. 180. asque et bella moveri GUALTERI DE CASTELLIONE ‘A Imperat, et suadet rationis vile sepulerum. Ebrictas, rigidos enervant hive duo mores. Parea voluptates sit cis explere voluntas, Qui leges hominum, et mundi n:oderantur habeaas, Dirigat ergo uos, studio eelebrata priorum, Actus justitia, et per te revocetur ab alto Ultima, que superum terras Astraa reliquit. Nee desit pictas, pidor, et reverentia recti, Divinos rimare apices, mausuesce rogatus, Legibus inswia, civiliter arguo sontes. Vindictam differ, donee pertranseat ira, [Nec meminisse velis odii post verbera ; si ste Vixeris, alernum extendes in seewla nomen. Talibus informans monitor * virtutis alumaum, Iunbuit irriguam fecundis imbribus aurom, B Et thalamo cordis mores impingit honestos. Me libens sacris bibulas accommodat aures veibus, extremz commenda -ognique libido Jam lest, jam spes prajudicat annis, Jam fruitue voto, jam mente protervat iv hostes , Jam regnat, jam servit ci quadrangulus orbis, Ergo ubi qua ferule pueros c Ailsenit, Macedo civili Non sibi, sed patrise, Tiro quidem, sed mente * gigas, sed pectore miles Emeritus; tune indomitum, tune tanta videres Velle Neoptolemum , quae vix * expleret Achilles, Nec ® solum in Persas, quos contra justa quercke © Causa sibi fuerat, parat insanire, sed ipsum Et totum, si fata sinant, conjuratin orbem. Urbs erat auctoris nomen sortita Corinthas, ‘Quam situs ipse loci, quam rerum copia major, Quam patrum, et populi, quam regum firma volux {as * Sanserat, ul regni caput, wrbsprimaria wt exset Hane evangelico propulsans idola * verbo Paulus, ad seterni convertit pascua ver Hic igitar Macedo, we jura retunderet urbis, Post patris occasuim sacrum diadenia verendo Inponers capiti *, scoptro radiavit eburno, Stat procerum medius, stipal latus ejus utrumque Canities veneramta patrum, mitisque senectus; 1p Quorum juris erat oti disponeré regno, Per quos F obiee, vallo Consili, pot nterprete lingua, Quam pugnante manu tractare acgotia belli, Et gerere armorum curas, quam cingier armis; Eminus assistunt, pauloque remotius ili, Effrene: meutis, quorum sub pectore robur Tnperat ingenio, et Nestor suecumbit Achill, Principis a facie vatum grege cinctus inermi Slit Avistoteles, molli velatus amicu, Jam rude donatus, fatisque prementibus annos- Vers, 955. VARIA LECTIONES. » repeti. instando. “1 ron.” Ms. nt metropolis csset. triumph. ® £olice, * vincis. © monitis corde, * now % guscipicns capite.,469 ; Curvis, et impetus castigat laurca crines. Contemplans igitar Macedo per aingula vires, Pascitur intuity procerim , et qure maxima dudu Crescere on poterat, vehemens audacia erevi Regis ad aspectus, et quem conceperat ante Ampliat affectam, cordisque rererberat aures Accedit facies auimo, mentique profuna: Respondent ocnli, totoque accenslitur ore. Sie fuit ex facili regem cognoscere promptum ; Ornamenta tect regi regalia desint, Lueidus obryzo erinalis cireulus auro, Et quae flammiferis * igneseit purpura gemn Sola tamen loquitar vultus reverentia regent. ‘Mensis erat. cvjus juvenum de nomine nomen, A quo vitis babet quod floreat, uva propinet Quod bitat autumnus, et quod siti bruma reservet, Cum tumet in fructum seges ardua, jamque para- (bat Retrogradum Phoobus railiis ineendere Cancram, ‘Cum Maceslo assensu pariter vulgique ducumque Fegem crigitur, lectosque ad bella quirites Dividit in turmas, quorum bis millia bina . -Quingentique equitum numerus fuit, omnibus idem Impetus armoram, sed eos discriminat was, Nec juvenes solum, sed quorum cana vetustas Testis militie, et probitas sub pate probata, Legit Alexander; ductor prinecpsque cohortis Nallus erat, qui non sexagenarius esset ; Usque adeo, positis ut.si quis cominus armis Principia inspiceret eastroram, sive quir‘tum Praefeetos, equites non crederet, imo senatum. Praterea peditum quater oclo millia bello Tustaurat, quibus arma sudes, et Daca bipennis Es quze lethifero contorta volumine glaniles Funda jacit, gladiusque, et vitm prodigus arcus, Lunatique orbes, et previa mortis arundo, Incutiunt hastas, verubusque ntinantur acutis : Peewwra thorace, et cervix seeura gatero est, Quos licet armarit telo prestantior omni ‘Virtus, tam voluisse tamen supponere mundum Quam potuisse sibi, tam paucis millibus, que Miror Alexandrum, moustroque simillima fati Mae series, tot regna, uni submittere paucos. fn tanto rerum strepitu mundique fragore, Cum tremeret totus variis rumoribus orbis Subtrahere auzilium , dubiumque lacessere Martem, Detrahere absenti, suasy Demosthenis ", ipsi Cecropide, et vires opponere viribus ausi. staat auditis Macedo; maturius ergo Castra movere jubet Danais * sie cominus hosti Improvisus adest, et muris applicat alas ™ Interea senibus in Palladis arce receptis Aschinus * eloquitur, ecepta ct" Demostheua litis Arguit, ct pace ostendit nil tutius esse. Vers. 288. ALENANDREIDOS LIB, 1. € Mis accensa supercandescit * princi ‘A Dum sibi mandatas legatio mutua partes Exsequitur, patria tactus natricis amore Rex feedus renovat, pacemaue redintegrat urbi, Artibus ingenuis, studiisque vacare, sereno Annuithis vultu, Martemque remiutit agendum, Inde ubi discordes iterum sibi ji Iupiger ad veteres rapto Aonitl Armati assistur, portasq Objiciunt, quems si dominum patienter habere, Si prece, non armis vellent occurrere, si sic, Tncolumemque statum vitz, veniam Sed quoniam atatem simul et contem B prresumpsere, sibi merito sensere tyra Dum super excidio Macedo dleliberat urbis, Jam populo variis acto eladibus, a Collect satrapee ¢ ¥ ms, omne Qui genus accusent, recolantque ab origine gentem Intentam seeleri, et Greecorum exedo mactentem : Progenitos serpente patres, semperque minores Cordibus infusum patrium servasse vencnurn. Quis fastus Niobes, quis sparsam sanguine nat Femineum nescit ululasse per agmen, Agaven? Quis fammas Semeles, quis regen lunyine cassum Resciat in proprios revolutum urpiter ortus? Praterea partos infando semine, damno Te concurrisse gemello is ira, Aceingique suos pugnar jubet. Inde parato Mille equitum cuneo, tisidam circunvolat urber, Veetibus incussis * validisque ligonibus ardent, Hos ne missilibus deterreas hostis ab alto, Ut uti Lateant, fetibus arcendis junctis umbonibus instant, «= Jam pede sublueto, jam mole minante ruinam, Pracipitisaltu, qui vivi forte supersunt Aonida fagiunl, seque in eecreta receptant. ° {At Danai, saxis codentibus, hoste remiowo Per murum iecare viam : ruit omnis in urbemn P qurba, perit nulto diserimine sexus ot las Oninis; adest etiam ductor Pellaus, et ipse Invehitur Thebas armis stipatus, eique * Aceessit Cloades fidus, magnoque canebat Regi dulce melos, lyricisque subintalitista: Clara deum proles Macedo, fortissime regum Cul favet astrorum series, cui cuatuor orbis Climata despondent, flo properante, Soroies; Gujus, ut invietus vies, et parcere scives Supplicibus victor, et debeltare rebelles, Divinis toties mouitisarmavit anbelum. Vers. 543. VARIA LECTIONES. © fammigert. * suadente Demosthenr primi. supp. £schines, % caplague.™ rapido, 4 flagrascit. % Panaos. forte scalas manibas aptat. ™ Cust. ™ excussos. —™ eoque. v0rrr] Pectus Avistoteles: tune hanc rex fuaditus urbem Escidio ™ delere paras? his sedibus ortus Liber, thuricremis sua quem colit Iudia templ Heecine terra deos tulit, auetoremque tuorsm Notriit Aleiden, eujus supereminct omacs Extowitum tot:es lavs derivata per orbem ? En muri et structze modulis Amphionis arces Disce pius victis, vineendis csse cruentus. Instabile est regnum, quod non clementia frmat, At si tanta tibi cives torquere voluntas, Soli paree solo, divisque ignosce locorum. Finierat Cloades, sed stat sententia regis, Propositique tenax irze permittit habenas, Aiquarique solo turres, ac meenia primo Impefat; et reliquam Vulcano fulminat urhem, Posiquam digna satis compescuit ultio Dircen, Jamque novo didicit servire Beotia regi Dispositis Macedo pariter patriaque domoque, Tn Darium savire parat; minus ergo peritos Armorum, minus audaces, famzeque minoris Segregat, et patriis tulelam deputat Argis, Inde rates variis rerum speciebus acervat *, Nee tanto libuit paucas adhibere lat ori, Namque quater ductus, nisi ice senarius obstet Navigii numerum quinquageuarius aequat, Jamqte ybi velivolum tenvit mare libera classi Tntenditqne fugam, nee jam ulla momordit arenam Anchora, cum patrio discederet incola portu, Stridula, discussit concentibus aera ® mi ‘Yox hominum praesaga mali, mi Lifremuit elangor, totumque remugiit xquor. patrize natalis amor sic allicis omnes ! © quantum dulcoris habes! fugitiva per altum Classis dum raptim patrize furatur alumuos, Sponte licet properent Persarum ifvadere fines, Nec trabat invit.s ad prada premia ductor ; Sula tamen revocat patrize dulcedo volentes Nec sinit a pat ia divelli, nentis acumen, Sed dulces ocul:s animumque retoryuct ail Argos, Donec ab intuit longe decrescere visus Europe defecit apex, portusque recessit. Tanta sub invicto bellandi cone voluptas *, Tanta parentis erat oblivio, tanta sororum. Solus ab Inachiis declinat lumina terris Effrenus Macedo ; qui cum Cilicum prius arva Collibus eduetis Asiamque emergere vidi Gaudet, et angustum vix gaudia tanta receptat Pectoris hospitium ; remis incumbere naulas, Nec solum tensis ultra se credere velis, Letitia damnante moram jubet. Ocius illi Haud segnes per transira parant assurgere dicta Principis, et multo castigant verbere pontum. Tantum aberat classis portus statione, lapillum Quamum funda potest celeri transmittere jactu : Eminus emissa Peleus arundine terram Vers, 598. jue tnbarum GUALTERI DE CASTELLIONE a ‘A Vulnerat hostilem, faustumque lic pradicat omen Tota cobors, la tosque ferunt ad sidera plausus. Nec mora, littoreis immergitur uncus arenis. Exonerant primo naves * celerique volata Exsiliunt, viridique locant in littore castra. Deinde vacant epulis, ac dum solemnia tractant Pocula, continuant sera convivia nocti. Tertia pars orbis, cujus Olim dita fuit, ejus quoque nomen adepta est, Hae Asia est, vasto quam gurgite solis ab oste Terminat Oceanus, et ab austro extendit in arcion A Borea Tanais, simul et Mzotidos unda Claudit, ab Europa nostrum diseriminat zquor. Huic soli ex zequo cessit partitio muidi, ‘Cumquesituna trium, sulamliane discindere man- u {dom Topographi porhibent, igitur breviore duabus Contentis spatio, medium non invidet orbis : Hic situs est Asiv, sel et illam mitis obumbrat\* Casaries nemorum, fluviorum cursus inundat, Nobilium mutta regionum laude superbit ; Hic dives gemmis elephantibus India barrit, Dis seri et fruges toties legit, instat ab areto Caucasus, irriguo paradisus spirat ab ortu, Haze habet Assyrios, Medos et Persida, quart Parthia nune nome, quam Mesopotamia fir, Hee Babylonis opes, Chaldzaque regna receptat, Hac Arabum terras redolentes thure Sabzeo, In quibus ille lator logicorum nascitur, una Semper avis Phenix, vicinaque cinnama myrrh, © Hine Syriam Euphrates, iHine gens Armena tangit, Diluviiqae memor superis cosloque minatur. Inde Palzstinze cunctis supereminet una Unius Judzea Dei, Jerosolyma terre In centro posita est ; ubi Virginis edita parta Vita obiit, nec stare Deo moriente renatus Sustinujt, sed pertremuit * perterritas orbis Toique Asiz partes, quas si meus exaret omnes, ‘Aut seriem scindet stylus, aut fastidia gignet. __ Jamque sub auroram volucrum garrire solebat Et lucem teui pracedere lingua susurro. Lucifer emeritz continia noctis agebat, Astrorumque fugam solis precursor anhelo Maturabat equo, facili cum membra sopore Solvit Alexander; igitur cum sole retusun Prospexit primo pelagus radiosque natuntes, Emicat ex templo easiris, etin ardua moutis Erumpens, Asia: metitur lumine fines. Hine ubi vernantes cereali gramine campos Tot nemorum saltus, tot prata virentibus herbis: Lascivire videt, tot cinctas moenibus urbes, Tot Bacchi frutices, tot nuptas vitibus ulmo: Jain satis est, inquit, sullicit Ikee regio, Europam vobis patriamque relinqua, Sic ait, et patrium ducibus subdividit orbem. Vers. 452. VARIA LECTIONES. “exitio. tates primo, ymague minores. * inumbrat, ™ onustat. © contremuit, % qcther ** paravat. » volunt - recevit. \ Ezonerantquetimor ille ducum (tania est Aducia fati) Jam sibi parta putat, sie « populantibus agros Liberat, et pecorum rapius avertit ab hoste. Jamque iter arripiens Cilicum sibi vindicat arces Plris Alexandro fuit he solertia, quam si Sanguinis impensa Mariem tractaret, agitque Pace vices belli, cum parcit of obruit hostem, Inde rapit cursum Phrygizeque per oppida tendit n, et strucios violato feedere muros iger * uncis Arripuit, gratumque * Tulit super ethera munus ; Dumque vetustatis saltem vestigia quarrit * Sedulus, occurrit “ fviali consita rivo Populus, CEnones ubi meechi falce notata Scripta latent Paridis, tenerique leguntur amores, Densa subest vallis ubi [tis causa jocose Tractata est, cum judicium temeravit adulter Unde mali labes, et prima effluxit origo Hiaci casus, et Pergama diluit ignis. Nune reputanda quidem parvi; sed quanta fuerunt Conjicitur, testatur enim vetus tila ruina, Ingene quam fucrit * Trojz mensara rucmtis. Tot bellatorum Macedo dum busta pererrat, Argolicos inter cineres, manesque sepultos, Quos tamen accusant titulis epigrammata ce Ecce minora loco, quam fama vidit Achillis Forte sepulera sui, tali distincta sigillo: Hectoris Aacides domitor, clam, incautus, iner- {mis Occuibui * Paridis trajectus arundine plantas. Hac brevitas regem ducis ad spectacula tanti Compulit, et sterilem mulso satiavit arenam, Et suffire locum sumpta properavit acerra : © fortuna viri superexcellentior, inquit, Cujus Mzonium redolent pratconia vatem, Qui licet exanimem distrarerit Hectora, robur, Et patrem patriz summum tameu illud honoris Arbitror augmentum, quod tantum tantus habere Post obitum meruit praeconem laudis, Homerum; © utinam nostros, resoluto corpore, tantis Laudibos attollat non invita fama triumphos ! ‘Nam cum lata meas susceperit area leges, ‘Cum domitus Ganges, et cum pessumdatus Atlas, Cum vires Macedum Boreas, cum sénscrit Ham mon, Et contentus erit, sic solo principe mundus, Ut solo sole : hoe unum mihi deesse timebo, Post mortem cineri ne desit fama sepulto, Elysiisque velim hane sola:n preponcre campis , New vos excutiat cuepto, gens provida, bello, Argolici, fortuna licet quandoque minctur Aspera, qua nunquam vultu persistit " eodem, Blanditiis indignus erit, mollique potiri Yers. 506, ALEXANDREIDOS LIB. 1. A Fortuna, qui dura pai, vel amara recusal. Nam qui dura prius fuerant molleseere ¥ ‘Neu vos sollicitos agat ignorantia veri, Unde hie tanta mea surgat Aducia menti, Oceultum hoc vestris impertiar auribus unum. Cum patris interitu nutaret Grecia moerens, Pausaniasque scelus, et cadem exde piasset, Nocte fere media, somnum suadentibus astris, Pulvinar regale premens penetralibus al Solus eram, socios lazabat inertia somni : At mea pervigiles urebamt pectora curs, ‘Cumaque super regni ratio novitate labaret, * Incertus sequererne hostes, patriamne tuerer? In;neutro stabilis facturus utrumque videbar, Ecce locum subita radiantem lampade sensi, Ex ceeleste jubar noctis ealigine pressa Irrupisse fores, tenebrasque diescere vidi, Cum timor urgeret mentem, sestemque pavoris Sentirem trepidos sudorem errare per artus, Adfuit wetheriis, hominem si dicere fas est, Ingenwa gravitate, plagis, quem’ barbara texit Multiplici vestis mistim distineta colore, Cujus, ut ire solet tilo radiante sacerdos, Gemvinea fammantes tangebat * timbria plantas, Aurea roridluos crispabat lamina crines, Pectoris in medio bisseni schemate miro Ardebant lapides, gemmarum luce superbi. _ Nescio quod nomen, praviendere visa fguris Signabat mediam tetragrammata lomina frontem, G Sed quoniam mihi barbaries incognita lingue Hujus erat, legere hane me non vatuisse * fatebor. Prasulis occultum caput amplexante tiara, Pesque verecundus talari veste latebat, Qui nisi me verbis prior aggrederetur, habebam ‘Quod breviter possem scitari, quis? quid? et unde? Egredere, 0 Macedum fortissime, Ginibus, inquit, A patriis, omnemque tibi pessumdabo gentem. Atsi me tibi forte vides occurrere talem, Parce meis, disi it superas decessit in aura Diseedensyue domum miro perfudit odore : Hoc duce dura manus, hoc prineipe bella mo\ ti Sic fatur, celeresque gradus ad casira rejorquet.. Vera tamen docuit : elenim cum victor adire Post Tyron eversam mulia legione pararet Jerusalem, templumque Dei violare, domosque Yelle putaretur, invicti prineipis iram Praeveniens urbis sacro comitante genatu Exierat tali suinmus cum veste sacerdos, Qualem in siderio rex prasule viderat ante, Quam tanquam cognoscal, equo descendit, eumque Pronus adoravit, cunelis mirautibus, illum Impendisse homini deeus, unuin quod sibi pridem Jusserat impendi, tane rex legione sequentum Exclusa, paucis intrat comitantibus urbem, Vers. 560. VARIA. LECTIONES. % placitumgue. “of © potwisse. |" supe icitur. ue recessit. Quam fuit immensa, * Oceubnit, " consi45 Et quod ab Hebreis monitus fuit, obtulit illic Pacifica, et multo ditavit raunere templum, GUALTERI DE CASTELLIONE 4% ‘A Jamque valefaciens indulto Marte beatze Urbis perpetuo donavit munere cives. ARGUMENTUM LIBRI SECUNDI. Praparat ad pugnam Darium Persasque secundus, Scrubit Alezandro Darius, populumque recenset, | ‘At Macedo fatale jugum mucrone reso ‘ewrante Phi Stant kine inde acies, Cilicum conclusa i Sisenem premit a Seque sibi recipit, morb ju rersis ducibus, fi Spent Consilium Thymodis* placuit committere fatis. Omne simul robur, socios hortatur ad arme cet Acer ulerque ducum, plaudentibus assonat aer ™, LIBER SECUNDUS Ultorem magnus patria, jam fata minantem, Nantia Persarwm discurrens fama per urbes, Desidie torpore gravis, luxuque solut, perio major, munitivr armis, regam, pretioso ditior zee, Viribus excedens, v0 maturior esset Bellatore novo; amen experientia Martis , Qua desuetus erat, et pax diuturna labantes Impulerant regis animes, ut in omnibus eset Inferior duce, quo poterat praestantior esse, ‘Si mens tanta forét pugnandi quanta faculias , Ne depressa tamen errore, minusque rigoris * Regia majestas videatur habere, superbo Intonat ore minas Darins, gentesque subaclas Colligit in casiris, cujus per regna volante Ocius edicto, ruit omnis in arma jurentus. Interea a Dario, ne nil fecisse videri Possit, Alexandre legatar epistola talis: Rex regam Darius, consanguineasque deorom Scribit Alexandro famulo. Licet indole clarus, Parce puer teneris ét adliue erescentibus annis, Non est apta legi, que non maturuit arbos, Quos til impsisti, lemerarins exue cults Armoram, et casiz gremio te redde parentis, Queeque (uz potius ziati cougrua, misi Lora tibi, teretemque pilam. foralosque capaces In sumptus comitam, fomenta vizque levamen; AL si tanta (uum vesat vesania pectas Ut pact tes, et amico praferat hostem : ‘verum furiata mente clientes + tenebrisque perennibus abdant *, Frendit Alexander modice turbatus, eisque «Vers, 603. B Qui sibi detolerant Medi mandata tyranni, Procincte subicit : Meliusque interpretor, inqait, Ex magis egregie vestri monuscula regi Forma rotunda pile sphzeram speclemque rotwnds Quem mibi subjiciam, pulchre determinat orbis. His in subjectos mibi Persas utar habenis Cum victor Darii veteres effregero gazas : Sic ait, et forma regalis imagine ceris Impressa, vario legatos munere donat, At Darius quamvis, fama mediante, recepto Memnonis excessu labefacto pectore nutet, Aspera fortunze tamen in contraria torquene Conelusus procerum serie, peditumgue catcrvis Tendit ad Euphraten, uhi tot radiantibus aro Gentibus explicit, diftusis zquore vasto,” Tot populis vires dedit io commune videndas : Elatusque animo vallum circumdedit, unde Primo sole locum feriente, recensuit omnes, Xerzis ad exemplum, donec, nascentibus astris, Noctivaga: “ Phoobes praxcederet Hesperus ortura. Egreditur vallo, viridesque effusa per agros Infinita phalanx, mumerumgue recognita vincit, Spargitur, et speciem majoris copia complet, Sic ubi balantes ad pascua veris iture Ul totidem reddat pastor, quot fudit* ovile Mane novo, numerautur oves, quas ansia sortis, Ne minuat numeruus lupus, upilione sinistro, Capripedi Fauno commendat sedula Baucis. ~ At prior in Magnum Darii congressus, et acris, D Pugna, sub illustri adversx, duce Memnone, partic, illia nobiliain tenuit sexcenta virorum, Quos ferior numero, sed furtior armis Fudit Alerander, expugnalamqve suorum Viribus intravit Midw predivitis vlan VARIA LECTIONES. ™ mther. " obsequio. * deorensa. © vigoris. | icaga. prebet “ jundis twame vesania mentem. addant, + vertens, “Monan ALEXANDREIDOS Lin. H. as Gordicum veteres, Sardis dixere minores *. A Neve sit in promptu Danais penetrare tribunal =| Hic Asiam refluis undarum cursibus arctant Regis, munitis peditum prastantibus armi Faucibus angustis gemini confinia Ponti, Clauditur extremum ter denis millibus agmen : Hic ab utroque mari distans Sangarius aque Subsequitar Medi plenus genitrice tyranni Littoribus tamen alternis, communicat unas. Currus, et nxor adest, natique, et tota supellex Hie Jovis in templo Mids patris alta corusca:.t Regia, pellicibus totidem, sub pondere tanto Planstra, jugumque vetus Asia fatale, sed ejus Quinquaginta fere suspirant plaustra vehendis. Funibus inter se subeuntibus * arte latenti Moris erat Persis ducibus, tone temporis omnem ‘Compl ssisque iterum, spatioso tempore nemo Dacere in arma domum, cum ‘olli signa juberent, Yel reperire caput poterat, vel solvere nodos; Sexeentis sequitur inveeta pecunia mulis, Certa fides, urbis ita disposuisse tenacem Tereentamque onerat dorso surgente camelos. Fatorum seriem, qui vincula solveret, illum Plurimus hoe agmen centenis millibus ambit Regno totius Asie debere poti Funditor, et levibus funta jaculator habenis: | Movit Alexandrum supplendi fata capido, ‘Ultima procedit levis armatura virorum Extollensque jugun, nexus dissolveretentat, Excedens numerum, pedibusque altritus et axe, ‘Luctatusque brevi dum se contendere frustra, B Aurea pulvereus involvit sidera turbo. Conspicit, astantes ne triste retunderet * omen : Interea Macedo profugis vastantibas arva Quid refert, inquit, proceres *, qua scilicet arte _—Cilicize deserta videns, rapit agmina ductor Qroque modo tacite pateant znigmata sortis? Ad loca, quee Cyri dixerunt astra priores, Dixit, et arrepto nodos mucrone recidit, Praemissis igitur, duce Parmenione, catervis, it sortem, vel sorte reclusi Tarsum seminecem Persarum servat ab igr Hine venit Ancyram, missis qui Marte retundant Hic, ut seripta ferant,illustri claruit ort Cappadocum gentes, quibus in sua jura redactis, Per quem pracipue excis, errore subacto Mane iter accelerat Macedo, spatiogue diet Gentibus emersit radius, fideique lucerna ; ia rapidis " quingenta poregit Purus et illimis, mediam perlabitur urbem Gressibus, accelerans pavidum praevertere regem, . Cydnus, qui gelidos hanrit de fontibus amn Quippe graves aditus Asiz, facesque lacorum Contentus sese est, nullasque aliunde rueutia im plana tenenti Admittit torreotis aquas, sed gurgite ludit Obvius ire parat Dario, qui primus Eoo Calculus, et refugo lapsu lascivit arena ; Cum 601 roriflua stillaret lampads, castra c Hie primum didicit Magnus durare salutem Movit ab Euphrate ", linis eava saxa resultant, _‘Nulli continuam, ged mista adversa secundis "+, Respondent valles, ictusque fragoribus aer Ienpulit hic regem vis preesumptiva superbum, Ingeminat strepitus, agitanique tonitrua nubes ‘Que potuit potivs laudis Jactantia Mic fragor in eastris ; sed et bic erat agminis ordo, Ergo cum casu luctari fata videros, Agnem quem Pers: sacrum, eternumque vocabaut, Queque aspirabat cceptis, sors prospera, paulo Axibus auratis argentea prietulit ara : Substitit, et Macedum spem desperare coegit. Alba, Jovis currus, series dueebat equorum ; Astus erat, medius cum sole tenente Leone Galatasque decem gemmis, auroque quadrigas _—_—Sulius arderet, medioque sub axe diei - Tam cultu varie, quam ling ‘Arida Ciliciz, fiderat "* vapor igneus arva, Agmine bis senze comitantur in ordine grntes. Perfusus Macedo sudore et palvere, membra, ‘Temperie Muvii captus, specieque liquori Corpore adhiue calido aubjectis insilit undis; -xtemplo gelido perfusa liquore Mille fere decies plaustris auroque feruntur : At consanguinei regis, mulicbriter omnes Horr Millia pratextis ter quinque feruntur amicti. Tota viri motes, ubi non invenit apertas Mole gravi, medivs radi‘s stellantibus auro, ’ © Spiritus hic venas corpusque reliqait inane Invehitur Darius curru, quem stipat utrinque Frigore, vitalis calor interclusus, aquarum; Effigies numerosa Deum, quem pralicat ardor Fluctuat affiicias rex, exanimisque suorum Gemmarum, et luxus opulentia barbara regum 7, Extrahitur manibus, oritur per castra tumultus Desuper ardentis fervorem temperat astus Fictilis aurata pendens Jovis armiger ala Hunc hastata decem precedunt millia, quorum abet, argentea candet arundo, Nadum, quis casus inopina morte subegit? Prevterea Darius praelaros sanguine reges proba mobilior folio fortuna cadluco, reeceperat ire ducentos. Tigribus asperior, diris immitior * hydris Vers. 749. VARIA, LECTIONES. bus, © roverberet, " aocii, ™ resoleit. ™ Vig. Liminague laurusque, " Bre~ ris ante lig. producitnr Gracis. * regem. 7 aliger, "in ims. allero, sequentes duo versus omissi- % findit. 7 inimicJior, monstroque cruentior omni. Cur metis ante diem florentes principis annos? Mactenus exstiteras mater, quis te imp regen illos, Optime rex, quibus a patria tua castra seeutis Non licet in patria, loca per deserta reverti? Nunquid nos sine te medios mittemur in hostest Sed quis dignus erit tanto succedere regi ? Audiit hare, ut forte rotam volvendo fatiseens Caca sedebat humi Fortuna, animamque resumens Surgit, et Argolicos, subridens ore sereno, Increpat usque metus, et secum pauca susurrat : Inscia mens hominum quauta ealigine fri Pressa jacet! quar me toties injusta lacrss.:, Jus reliquis propriuin Iicet exercere deabus , Me solamexeipiunt, que dum bona coufero, magnis Laudibus extollor *, si quando retrasero reius Imperiosa manu, rea eriminis arguor, ac si Natura stabilis sub conditione teneri Possem, si semper apud omnes una inanerem ‘Aut eadem, jam non merito fortuna voearer ; Lex mihi natura posita est sine lege moveri Solaque mobilitas stabilem facit, Hee ubi dicta, Liberior regis jam morbida membra revisit Spiritus, ct solitos paulisper hrabere meatus Ceepit, sed nimivs urebat viscera morbus; Qui taicen atottens erecto lumine vultum : Ergo, ait, in castris viclum sine Marte eruentus Vielor Alexandrum eapict ? nam proximus hostis Non medicos segnes, non critica’ tempora morbi, Exspectare sinit, spoliis ululabit ademptis Hostica barbaries, at rex ingloriusexsul, in hostili, sine laude, jacebit arena. medicis est, ut reparare salutem ‘Me non tam spatinin vite, quam quarere belli. Nec tan mortis agit me, quam dilatio Martis. ‘Nam licet ager adhiuc, si saltem stare meorum Ante aciem potero, cursn fugitiva rapaci Terga dabunt Perse, Danaique sequentur ovantes Impetus hic regis, preeéepsque libido cohortes Moverat ancipites, ne festinatio cura Augeret morbum, sed enim spondente Phi Qui comes est a patre datus custosqus salu Tres rutili reditus Phoebi tamen anxins :egre Exspectal, morbique fugam reditumque salutis: Hic pramissa duis perturbat epistola regem, Qua medicum damnat, auro tedaque soro.is Corruptum a Dario, Jam tertia sparserat ignes Explicituin tenebris rutilis auro:a per orem. Cogitur insomtis hausturus pocula ductor De medici dubitare fide, sed potio postyua Exhausta est, chartam dextia nutante legenian Porrigit Archigeni, quam dum legit ille, legemtis Null notare potest in vuttu signa timor Vers. 805. VARIA LECTIONE! autollor, ™ rapict. a curis. * preewetus. GUALTERI DE CASTELLIONE “0 A Aique ita subridens : Bone rex, exciuse timorem, Laxa animum curis, sine * vim medicaminis In venas recipi ; qui me tibi detulit (audi) Aut ut sic pereas, reliquis ardentius optat Sedulus, aut nostra marcescit lividus arte, (Verins ut fatear) aut in tua damna protersi Qui notat innocuum sccleris, qui prosition's Arguit insontem, merito non creditur insons. Nam reus unde reum se noverit, illud acerbe Objicie, sic injuste quandoque ligatur Justus, et injustos absolvit curia mendax. Hee ubi dicta, metum jubet evanescere regi Ergo ubi transmissum medicamen ad intima, venas Imbuit, emeriti perierunt semiiia morbi. Exhilarat vullum color, et pallore perempto, B Emergit facies niveo liquefacta rubore Mens redit, et virtus redi tur intus, Concurrunt proceres, avidi spectare Phitippum Mlius injiciunt jucundi brachia collo, HMuncque Patrem patria, servatorenque salutant Rex cum sol Futilo radiaret crastinus axe, Insigni proveetus * equo, per castra videndum Se dedit, et pavidis excussit mentibus omnem Segnitiem, vultuque suos ac voce refecit. Inde ubi fnitimas exercltus obruit urbes, Et sacra pro dubia, qua: voverat ante, salute Persolvit superis ; ferratos maenibus Issi Applicuit euneos, ubi Parmenio venienti Occurrens, urbi desertze a civibus ‘nfert. C _ Queritur hic inter proceres, an debeat ultra Extendi bellis acies, potiusne sit hostis, Opperiendus ibi? placuit senteptia tandem Hizxe potior ducibus, inter montana jugosis Faueibus, bic fatis committere robur utrumque *, Quippe pares illic acies utriusque tyranni Parmenio censet, 2 valle, futuras. At Sisenes, quia rem tacite suppresserat, auro Creditur a Dario fartin corrupius, eumque Mors injusta ferit, now ignoraute tyranno. Jamque superveniens Gravcis equitatus ab ons, Exsilio Gomitante fugam, duce * Thymode, castris Infertur Darii, regique salubre propina . Consilium suadet, ut, dum lieet, axe citato Obliquum retro lectat iter, cwrsuque volucri D Pulverco repetat spatiosos zquore campos: ‘Aut si degenerem pudeat retrocedere regem Converso ne forte gradu vertatur in ome Triste suis, saltemn gazas, et pondera belli Dividat in partes, ut sifortuna , quod absit! Faverit Argolicis in primo Marte, supersit Copia, quoque * recens ruat in diserimina pubes; Non medivcris enim furor est expenere bellis, Uno, velle seme! fortune euucta, sub fet. . Utile consitium dederat, sed inutile visum est Principibus Persis, quorum praevertere regem Mens erat, wt merita deleret * morte Qui Vers. il "© uuringue. " queque. * damnaret.ast al Conductos, etenim gazas dispergere Griveos Yelle putant, ut sic spoiiis et rebus onusti Ad regem Macedum redeant, pacemque reforment, Rex, ut mitis erat, satis ac tractabilis, aures Obstruit his monitis, ct pectore saucius : Absi O proceres, ait, ut nostra dowinetur in evo Dedecus hoc, perdamne viros mea castra secutos astra tidemque meam? nunquam tam seva seve- [ros, Jainque senescentes, in Sic ait, et grates referens absolvit Achivos, ‘Sed regredi » profugus ne forte putetur, Dedeeori ascribit, jamjam committere bellun Ardet, et angustos inter decernere montes, De gaza primo definit, eoque jubente ‘Maxima cum cuneis pars est transvecta Damasewm, More tamen velerum servato, regia conjux Et soror, et proles, in castris fata sequuntur. Certus abhine Darius, com posterus exseret orbem Luciferum Titan regum concurrére vires, Ascendit tumulum, modico qui‘coile tumebat, Castrorum medius, patulis ubi frondea ramis Laurus odoriferas celabat erinibus herbas; . ‘Sape sub hae memorant carmen silvestre canentes -Nympharum vidisse choros, Satyrosque procaces. Fons cadit a leva, quem cespite gramen obumbrat Purpureo, verisque latens sub veste jocftur Rivulus, et lento rigat inferiora "* meatu ulus, et strepitu facit obsurdescere monies. mater Cybele, Zephyrum tibi Flora maritans Pallulat, et vallem seeundat gratia fontis; Qualiter Alpinis spumoso vertice saxis Descendit Rhodanus, ubi Maximianns Eoos Eastinxit cuneos, cum sanguinis unda mealum Fluminis adjuvit fusa legione virorum Permistusque cruor erupit in ethera, spreto Agere terrarum, tolumque rigavit Agaunum. Hine ad suppositas vulgi procerumque cohort Pacifici Darius obtiquans luminis orbem, Accitis ducibus prius, in diserimen ituros Scgregal in partes, dems:r sie orsus, ai Ore pi nte preces, soloque merer Debait aspectu, facies motura favorem, Haeredes superum Pers, gens unica bello. Cui genus a prisci descendit origine Beli, Qui primus meruit cenerandus imagine dia Inter corlicolas solio stellante locari, Solvite corda metu”, furor est, pugnamque vacari Dedecet, in Dominum cum servus abutitur amis; Uttio, non bellum est, servos ubi scepira rebelles Corripiunt, eaptosque domant, patriamque tuentur; Mle puer spurius regni moderamen adeptus - Cuneta sibi cessura ratus, fervore juvente Ducitur, et easus ruit improvisus in omnes, Et pugnando mori mavult, quam cedere victus, Vers. 916, ANDREIDOS LIB. I, € Urores saltem, ac nat aa ‘A.E& jam spe vacuus, animo lentescit inani, Damnorumque memor, que Granicus intulit am- nis, Incipit aMietis partimn diffdere rebus, Proh pudor! in rerum dominos quibus omne metal- {lum Servit, servi inopes, pauci, sine viribus audent. Scire velim Macedo, quibus, inspirante Megera, Artibus, illius Cyri te posse potiri Imperio jactas cui Lydia, Crossus et omnes Curvayere genu quocunque sub axe tyranni. Qui licet exstinetus, me successore, superstes Regnat, et in vivo vivit fortuna sepulti. Si veterum monumenta manent ; si inente recordor Scripta patrom memori, quis nos a stirpe gigan- [tum Ignoret duxisse genus? quis bella deorum, Quis coctum laterem, siructamque bitumine turr! Nesciat a proavis? magnaeque quis immemor urbis Cui dedit sternum labii confusio nomen? Ergo agite, o proceres, pattium revocate Pro patria state, et patria’ titulis, et honori Invigilate, decet : ne pauper et advena victor Conculeet pedibus veterum * monumenta paren- ftw At si quem vestrum, quod abominor, improbus hi {stis \t campo, profaguinque per arva fatiget , patria, si civibus arma negatis, quos hostica clades Obteret ® in castris moneant in castra™ revert Non tamen id vereor quin jom victoria Persis Applaudat ducibus, etenim Iudente * favilla Ardere in somnis Macedum tentoria vidi, Vesanumque ducem ritu Babylonis amictum, Purpureo lusu subeuntem meenibus urbis ‘Ad me perlatum, dlehine evanescere raptum. Quid morort zeternum testor jubar, aurea solis Lumina, cui dedimus nostris in Ginibus ortam, Mostis erit quicunque fage laxabit habenas. Plura locuturo celeri pede nuntins affert, Deseruisse locum G:ineos, pavidasitus cohortes Gonsuluisse fuyse, jam per compendia saltus ‘Ad pelagus rapuisse gradum, perque ardua rupis, D Pracipitasse viam, mollem sic ps Pascit adulator, fluitat percussus inani Letitia, damnatque moras. Exercitus ergo Flumine transmisso per saxa, per invia " raptim Querititer, profugumque parat pravertere regen Quo ruitis, peritara cohors "7 juvenemne pulatis Tnyictum fagere une, qui quovis erimine credit Turpius esse fugam? qui ne fugiatis inertes, Hoc solum metzit, etenim si forte dareiur Optio talis ci, fugiers an vineere mallet Quain vinci a profugis, hostique resistere vietus? Vers. 964. Excu Bi mihi VARI LECTIONES. © sequentes, ™ interiora. corde metum. 68 ferrari et. ubruct. * bella, * plaudente. " avia.483, Forsitan ambigeret, utrum minus esset hono Isson festina propinquans Fulgurat armorumn series, graditurque rapsci Turbine, pulvereo furata volumine solem. Providus acrea currens speculator ab arce " Nuntiat Argolicos, Babylonis adesse tyrannum, Et genus omne hominum : vis eredere sustinetille, Quem belli mora sola movet, prior erga manipl Intonat: Arma, arma, oDanai, prior urbe relicta Fusminat in Persas, sequitur galeata juventus, Sic ruit in praedam jejuna fauce Lycaon, Cujus opem sicco mendicat ab ubere pendens ‘Vagitus prolis, tandemque impegit in agros Cazdis amica fames, vacuis concepta’ sub antris, Stat pecus ationitum, quod nec fugere audet, et ipsum Si fugiat, nemoris alios incurret hiatus, Copula diripitur eanibus, quos ore canoro, Ex baculo, et palmis ieritat ab aggere pastor ; Maud aliter Macedum rex debacehatur in illam Barbariem, qua nune profugum pavitare ferebat, Hos ui diseretis acies adversa catcrvia Aspicit in hetlum subito prodire volatu. Spem sibi mentitam metuens, iu praia mente Consternata ruit, sed vox et in arma ruentum Impetus, et discors exercitus agmina turbat, Quippe vis * potius, quam b.tlo, hostique terendo Aplus erat miles, Darius tamen agmine rursus Disposito, caule secum deliberat, hostem Milite consulto vi circumeingere multa, Utile propositum * regique suisque salubre Quod ratus est, verum ratioue potentior omui Discussit fortuna procas, qux sola twetur Tuta, gravata levat, quassat rata, foedera rumpit, © Infirmat Ormum, fxum movet, ardua frangit. Jain Macedum series certo stabilita tenore, Inque acies distineta suas, montana tenebat : Rex stabilem peditun tanquain insuperabile vallum Opposuit Pers's, in prima froute, phalangem ; Incornu dextro privfeeti jura* Nicanor Parmenionis babet, illi Ptolomzus, Amyntas, ~ Perdiccas, Coznus, Clytus et Meleager adh:erent, Unusquisque sui dux ayminis, at tibi kecum Commissum est cornu, qui nulli Marte secundus Parmenio, sequitur Craterus generosus eisque ‘Jungitur Antigonus et turbidus ense Philotas. _ Hospitus expositus ante omnia signa suorum Cornipedem vexans iu destro Marte coruseas Casside flammanti, gladioque tremendus, et hasta, Armipofens Macedo, loteri junctissimus haeret Conscius arcani studio par regis et sevo, Sed longe rosea priestans Wephaestio forma Pravcedens igitur hilaris vesilla Quiritu Prafectos prece sollicitat, blanditur atic, Consolidat dubios, animos audentibus anget, Errantes reprimit, sparsasqce recollyit alas, Vers. 1020. GUALTERI DE CASTELLIONE A Spe libertatis servos, tenues, et avaros Invitat pretio, lente gradientibua hasta : Tnnuit, ut properent, nunc hos, wune cireuit illes ; Nun arcus tractare "" monet, nunc fuadere glandes, Si-procul insistant acies, nunc hoste propinguo Rem gladio peragant , nunc querant fata bi- Jpenai, Dumque gradus inbibent, hee ills pauea profater: Martia progenies, quorum ditione teneri Legibus astringi, totus desiderat orbis, Ecce dies optata, parat qua provida nobis §. vere promissum taties fortuna triumphum, Cujus in Europa dudum praludia sensi Cum genus Aonidum, tolamque a sedibus urbem Delestis, soloque metu dowuistis Athenas ; Cernitis imbelles auro fulgere eatervas, Cernitis ut gemmis agmen muliebre coruseet? Pratendunt pred plus, quam discriminis ‘Yineendum est ferro, tantum didicere minart Deliciae * moles, gladios et vulnus abberreat. Lethifer illorum scrutatus viseera mucro Cum semel hostili resperserit arva cruore, Per sallus per axa fugee divortia quzarent. Quanta mei vobia sit cura, probare licebit Cum gladios hebetes, fracios cum videro, quassos Tetibus umbones; ferientis dextera mentis Esprimet afftctum, tantum sub pectore vobis Charus Alexander, quantum permiserit ensis. Vincite jam vietos, gladio qui parcit in hostem , C Ipse sibi est hostis. Vitam qui prorogat ost, Derogat ille sum, non est clementia, bello Hostibas esse pum; gravis est sibi, dignaque cdi Gedis parca manus, segues incurrere mortem, Dum pavitant, audeut, sed won occurrere morti; A Persis ductbus quotics illata Pelasgis Mertibus oceurrunt injuria, prelia, caedes, Creditis esse satis patrum luere acta nepotes Plurimus in pasnas populus non suflcit iste. Europa: strages, Asi: pensabo ruiuis Media cum Dario Xersis commissa Me duce signa duces producite, me duce vallum ‘Sternite, confertos incedite crede per hostes. Praia non spolium mecum discernite,-cedaut Prewia preda meis, mibi gloria suficit una: Rem vobis, mibi nomen amo. Sic fatur, et ecce Concurrunt acies ; Perse, elamore soluto, Horrisonis vexant tenues ululatibus auras, Glassiea territico distringunt arva boate, Fit sonus utrinque, et tituis illiditur ser, Et referunt raucos montana cacummine cantus, ‘Quaeque sonos iterat purum sino Corpore nomen Responsura fuit nunquam tot vocibus Ecbo ; Arma tamen Darii multo sudore fabeili Parla micant, referuntque virum monumenta prio- ; [rvm, Exoulus ad litem, jubar insuperabile solis Vers. 4072. . ‘VARIE LECTIONES. " fuge “consilium. arcunis, ™ tentare. ™ gerece nunc queerere. ™ Div483 Anvitat clypeus, septeno fusilis orbe, Fotget origo patram Darii, gentisque profanus Ordo Gigante, quorum sub principe Memrot, ‘Sennaar in campo videas concurrere fratres Terrigenas, wl Coctile surgit épug, sermo prior omnibus uous, ‘Scinditur in varias, dictu mirabile, Linguas; Parte micans alia sacram molitur ad urbem Rex Claldzus iter, fulgent insignia patram Pralia, ct Hebrea celebres de gente triumph ‘Victoris sequitur dejecto lumine eprram Intercepta ™ 11 templogue redactis, Jn plauum, bostiis infertur mennibus urbis Privatas solio, gemina cum luce, tyrannus ; Ne tamen obscurent veterum precconia regu ‘Quorumdam macule, sculptoris dextera magnam Prateriit seriem, quam pratermittere visum est; Inter tot memoranda dueum, regumque triumplios, Agresti vietu pastum, et Quvialibus undis ‘Turpe fuit regem versa mugire Ogura, , Rarsus in effigiem sensu redeunte priorem. . ALEXANDREIDOS LIB, Ill A Membrati Jacerum sparsisse per avia fertur, Ultima pars elypel, Persarum nobile regoum Inchoat, in saero libantem Balthasar auro,, Scribentisque manum, conversaque fata notantis A cujus occultum senigana resolvit ‘Vir Desiderii, ted totum elrevit orbemm Atque oras ambit clypei celeberrima Cyri Historia : a tanto superari principe gaudet Lydia, et ambigao deceptus Apelline Creesas. ‘Ausa tamen Tomyris belli tentare temultus, Viribus opponit vires, belloque retundit, Infractum bellis, et iniquo sidere mergit Tot titulis illustte eaput, prob gloria fallax Imperii! proh quanta patent ludibria sortis Humane! Cyram terre pelagique potentem, Delicias orbis, quem summo culniine rerum Extulerat virtus, quem fama locarat in astris, Qui rector, eomposque sui, qui tolus et unus Malleus orbis erat, imbellis fomina fregit. Parcite mortales animos attcllere * fastu, Collatis opibus, aspernarique minores, Preteriit vinisse patrem, quem filius amens Parcite victores ingrali vivere sommo ‘Ne nunquam solus patria regnaret in urbe Victori, vires, seeptrum, diadema, triumphos, ‘Vonsilio Joachim, proh dedecus ! alite diro Divitias, dare qui potuit, auferre valebit ANGUMENTUM LIBR TERTH, Tertius arma canit, Populowue in fata ruentes, Vincuntur Perse, Duril pretiosa supellex _Diripitur, soror ef mater Capiuntur, et wzor, ie puer; capta Sidone, Tyroque crimine Gana Vineitur, et Lybicus a punci r Hammon. Proterea Darius reparato robore, rursus ‘Mojor in arma ruil, fit seditionis orign An casiria Maceduni, lune defecius, et ecce Gonsulti vates, duro de tempore tractaut. LIBER TERTIUS. ‘Jam fragor armorum jam strages bellica vincit | C Gujus ab aurata volitans” ac pendulus Clangorem lituum, subtexunt asira sagit Missiliumque frequens obuubilat aeva nimbus :. Primus in oppositos, praetenta cuspide, Persas Ocius emisso, tormenti turbine, saxo Torquct equum Macedo, qua confertissima regum Auro seuta micant, ubi plu uperhis Sci galeis, qi Aurivomis patulas absorbons fa Igniti Dario prafertur forma dracobis, Querentique ducem quem primo vuluere dignum Obruat, objicitur Syrie prafectus Arettas Vers. 4143. ta Vindieat astra leo, galeam carbunculas‘u.it, Primus Alexoudri tremebundo trajicit ictu Chaldzeus clypeum, sed fraxinus asseris arcium Non patiens * aditum , fracto crepat arida ligno, Guaviter occurrens ferro Peilzeus Arete umbonem, qua barbara balla d:eseit elypeo, nec €0 contenta trilicis Lorie diffringit * opus cordisque vagatur Per latebras, animamque bibit lcthalis a, undo, Occidit oecisus, largoque foramine manans Purpurat arva eruor : regem clamore fatetar Vers, 1155. VARIA LECTIONES. % captivata. ‘extollere. * formidans. 9 dissarcit,asi Altisono vicisse suum, primumaque tulisse , faustum sibi praadicat omen Graeca phalanx, letosque ferunt ad sidera plausus Densantur cunei, Clytus et Plolomzeus in armis Conspicui, tanta levigate feruntur in hostes tn tauros quantum + geminos rapit * ira leones Quos stimulat jejuna fames, causamgue furori Adjuvat, excusse gravis obliquatio caudz. Hic Ptolomeus equo, -partum Dodanta supinat ‘Tempora transfixum, cereroque fluente gementem, At conto Clytus Artophilon evertere tentat, Inque vicem sese feriunt, clypersque retusa Utraque dissiluit obtuso lancea ferfb. Quadrupedi quadrupes, armoque opponitur armus, Pectora pectoribus, orbisque retunditur orbe, Thorax thoraee, et gemit vbruta casside cassis. idere remissis ‘Vectores, veetique simul, simitesque peremptis, ed corpora postquam Convaluere, prior reparato robore sursum *. Inque pedes sese reeipit Clytus, Artophitoque Surgere conanti, solo fur Demetit ense caput, et terre mandat humandum. Praeditus cloquio bello, specieque, sinisto Fuderat in cornu Graecum: Mszeus lollam, Ultor adest agilis stricto mucrone Philotias, Et quia Mazceam sonipes amoverat * Othim, Cominus aggreditur, eujus latus ense bipertit : Interca multa sudantem exde Philottam Hircani cingunt equites, quorum agmina rumpit Inpiger Antigonus, Coonus, Craterusque, furensque Parmenio, sine quo nil unquam carmine dignum Gessit Alexander, sed que provenerit illi Talio pro meritis, magis arbitror esse silexdum. Antigoni jacet ense Phylax, Mida cuspide Carni, Amphilochum Craterus steruit, quem casside rupta Abstrahit exanimem curru, jungitque ruenti Automedonta sunm, jam viscera rupta trahentem, More suo ruit in Persas damnatus iniquo Sidere Parmenio, cui regibus ortus Isannes, Et Dimus inentiunt hastas lateri, manet ille Jmmotus, stabilitque animum * pavitantis Oreste, Qui pedes exes tendebat in ardua rupi une simul intuitus perfossum peetns Isannem Sternit equo, profugumque equitem restaurat i a Instantemque Dinium, rapto mucrone, tier Cornipedis planta terit, invalidumque retinqu Hie Agilon, bis addit Elan, Aravemque Cheram- [pum, Parte alia furit Eumenides, Persasque lacessit, Nuute gladio, nune missilibus, anuerone Diaspen Dejicit, Endochii teluin pulmone cruentat, Disjicit ossa virum, procerum couculeat acervos. Nee minus in dextro dum puguat Marte Nicanor, Vers. 1208, s quanta. . * pre * complentur. * numeri. rectum, 7 submeverat. GUALTERI DE CASTELLIONE A Sanguine spargit agros, humectat exdilus sequor, ar-D ARIZ LECTION * fugam © pravbentibus, * fulminens, 8 Cui juvenis facie dives, sed ditior ortu, Quippe genus claro referens a sanguine Cyri Obviat Eclimus, clypeumque Nicanoris ieum Provocat, ut laterem tecti vaga veris in ortu Grando ferire solet, sed respuit aerfs iram Tuta domus, verum durato corde Nicanor Irruit in facinus miserande cdis *, eumque, ‘Qua candens oculis aperit lorica fenestram, Cuspide percellit, et lumine privat utroque. Dumque per unius aditum scelus ausa cucurrit Fraxinus, alterius exstinxit lumi Stabat in adverso diseri Clara propago Nini, princeps Ninirita Negusar, Doctus in objectos dubia sevire securi, Doctus et a tergo jaculis incessere fata, Nune jaculis, nunc ense furit'*, mune vero bi- [penni Excutiens cerebrum, jaculo perfoderat Helim Actoriden, Dorylum dextro viduaverat armo, Fuderat Hermogenem ezesa cervice seeuri, Hane ubi multimoda vastantem ezde Pelasgos Intuitus stricto ccler advolat ense Philotias, Quaque super conum lucem vomit igne pyropus Pertundit galeam, sed librica diseutit ictum : Non impune tamen descendit mucro, sinistram Quam sibi forte manum frontem pratenderat ante Amputat : ecce parat ulcisei dextra sororem Cadibus exposita, et exdis secura, securim € Librat, et astanti casum casura minatur, Ereptamque sibi gemeret fortasse Philottas Ante dies aninam, sed equo prwlatus Amyntas Opposuit elypouin quem miiro transiit * jean Machina terribilis, medioque umbone retenta est Rettahere ardenti, qua jungitur ulna lacerto, Ense viri instantis a pectoro czesa recessi Excitat interdum vires dolor, ille recisis In bello manibus, se corpus inutile cernens, Quod potuit fecit, et equo se objecit Tolle, ‘Tresque ruere simul, periit perfossus lollas, EL sonipes jaculis, sei nec tibi dure Negusar Missilium grando ", nec tanta ruina pepercit. Jam latet herba madens, terramque cadavera ce- lant, Arva natant sanie, replentur "* sanguine valle Largus utrinque eruor, sed major incbriat agros Persarum strages, rareseit barbarus hostis , Tabescitque animo, licet infinitus, eamque Panea manus Macedum, non cessat cdere, quorum Defectum nimium * fervens audacia supplet. Mis igitur jam terga fugee spondent bus", insiat Cou fulmen * Macedo, perque invia tela, per enses, Perque globos equitum peditum stipante corona, AJ Darium moderatur iter, sed contrabit agmen Oxatres, Dario quo nemo propinguior ortu, Vers. 4261. ;aso Hic dolor, hic gemitus, perit acris utriuque juven- tus, Involvitque ducum mors uno turbine turbam, ‘Seminat in Persas lethi genus omne, erucntas Fscutiens Bellona manus ; gemit ille rectuso Cutture, trajecto jacet ille per ilia ferro Hane sparus exanimat , func fania, per {attus Me vomit saniem fractis cervicibus, ill Inestina cadunt, Hic obit, hic obiit ; hic palpitat, ille quiesc’t. Stabat ab oppositis * niveis pretiosus * in armis ‘Memphites Zoloas, quo nemo peritior asteis Mundanas prenosse vices, quo sidere frugis Defectum patiatur ager, quis frugifer annus, Unde nives produeat hiems, quiz veris in ortu ‘Temperics impinguet humum, cur ardeat estas, - Quidque det autumno maturis cingier wvis Circulus sn possit quadrari, an musica formet Corlestes modulos, vel que proportio rérum Quatuor inter se, novit quis sidera septem Innpetus obliquo rapiat contraria mundo, Quot distent a se gradibus, quae stella nocivum Impediat sevire senem, quo sidere fiat Obice propitius, Marten quis temperet ighis, Quam sibi quisque domum quzrat, quod sidus in isto Imperet hemicyclo, motus rimatur, et horas Colligit, eventus hominum perpendit in astris. Paiva loquor, totum claudit sub peetore ecetu His ergo in stellis mortem sibi fxta m Contemplatus erat, sed enim quia vertere fati Non potcrat seriem, penetrare audebat ad ipswm Rectorem Macedum, toto conamine poscens A tanto cecidisse vir, visamque perosus, ‘Mortem parturiens in prima fronte furoris Occurrebat ei curruque premebat ab alte Grandine missilium pertusum principis orbem, Nee solum jaculis, sed voce probrisque lacessit, Atque ita : Nectancbi " on inficianda propago, Dedceus zlernum matris, cur vuluera perdis Ignavos agitane? in me converte fusorem, Si quid adhue virtutis habes, me contere, eujus Militiam claudit septemplicis area Sophie, Ex capat astriferum sibi vindicat utraque Laurus. Motus Alexander miseretar obire volentis Ac placide subjicit Vire, precor, moriensque tuum ne destruc tantis Artibus hospitium; nunquam mea dextera sudet, Yel rubeat gladius cerebro, tam multa seienti; Utilis es mundo ; quis te impulit error ad amuem Tendere velle Siygos, ubi nulla scientia floret? Dixi le * pedes terre se mandat, eique, Qua se dissocians ocream lorica relinquit *, Vers, 1512. ALEXANDREIDOS LIB. Hil, 480 ‘A Sauciat ense femur, et dedicat arva eruore. Infremuit Macedo, Zolowque ut parcere posset Admissum procul egit equum, sic ergo remotus Continuit hilem, verum Mcleager in illum Irruit, et Zolow, qua cruri tibia nubit, Caedit sutrumque genu, tum cetera turba jacentem Comminuunt in frusta viram, stellisque reponutets Tune vero in Darium pondusdiseriminis one Conversum est : quid agat? videt arva eruore sua~ [rum Pinguia, se circa videt cxanimata jacere Corpora tot proterum, [fugiuntque quibus super ante Fidebat potivs ™) quin viscera fusa trahentes Inter equos auriga jacet, cervice recisa. Dum dubitat, fugiatne pedes, seseve Inboret B Perders ‘as Jaculum jaculatur, at illud Se capiti affigit, cerebrum tamen ossa tuentar 5 Escutitur Darius eurru, nec sustinet altra Ferre aciem, turbamque pedes declinat, et inter Degeneres, profugosue logit compendia saltus, Donec ei son‘pes oblatus ab Ausonc magnum Transtulit Euphraten, ac se Babylona recepit. Hune ubi fortunam ™ belli mortisque ruinam Ryasisse fuga sensit Mazeas, et illi Quorum vicloris animi excellentia nondam Evelli a campo, Martisque furore sinelat Extemplo (urbata malis, audacia tantos Destituens motus, didicit servire timori. Inyue metum conversa fldes, fugit agmine facto ¢ Turba ducum, partesque Isliant, ubi summa more- fw, Cumique caput nutat, turbar} membra necesse esi. Caditur a tergo poputus, furit ahera exdes, Pro domino patriaque mori dum posset honeste, Dedecoris, mort’sque luem fugiendo meretur. Jam satur ad locutum redit ensis , et ipse Pelas- Victores victor a eee rece.ere eagens, ‘Ad gazas properare jubet, rapiendaque gaze” ‘Munera, quae saltes jacet interclusa latebris, It celer, et partas partitur partibus sequis - Victor opes, onerantur equi, gemit axis avarus, Jam salar est, aurumque vomit summo tenas ore Sacculus, et nexus refugit, spernitque ligari, D Fessa legendo * manus, non est satiata legendo. Quin caliga, patulique sinus targere docentur. Tur in imbelles, agmen muliebte, eatervas, Quarum ubi marmoreo rapuere monilia collo, Extorquent * torques, et in aures perdidit au uur in amplexus nuptarumn, virginitasque Vim patitur, coit in patulo, tractatque pudenta Sanguinolenta manus, coitus pars alter labem Contrahit incestus, verum pars altera luget, Et venit ad veniam, patientis namque reatum VARI LECTIONES, " excerebrat. lle." opposito. ™ speciosus. hee hemlatichia inclusa, in altero ms, omittuntur, " extort. Pataot. CCIX. Vers. 1365. Neptanabi. * Dizeratille. * reliquit. Ambo . Sfurtiva, ™ moventur. ™ pratt. * tigando, . 16491 Vis illata levat, minuitque coactio culpam. Majestate tamen salva, salvoque pudore ‘Tota domus Darii, genitrix et regia conjux EL soror, et matus (Lanta est clementia regis) Curribus auratis in Doriea castra vehuntur. E, matrem Darii sic tractat ®, ut hane sibi- matrem Eligat, uxori det ®* nomen habere sororis : Septennem puerum in natum sibi mitis adoptet *. Tantus enim virtutis amor tune temporis, illo Pectore regnabat, si perdurasset "in illo Ile tenor, non est quo denigrare valeret Crimine candentem titulis infamia famam, Verum ubi regales, Persarum rebus adeptis, Delicia posuere modum, suasitque licere Miicitum et licitum, genitzig,opulentia lusus Corripuit fortuna physin, éorsuque retort Substitit unda prior, vitiorum cautibus haerens. Qui pius ergo prius erat hostibus, hostis amicis, In.pius in exdes, et bella domestica demum Conversus, ratus illicitum nil esse tyranno; Praterea, quis preetereat surminum sibi patrem Usurpasse * Jovem ? nam se genitum Jove credi Imperat, et credit hominem transgressa potestas, Seque hominem fastidit homo, minimumque videwur Esse sibi, cum sit inter mortalia summus. Miuitur interea cum Parmenione Damaseum Miles, ut a victis extorqueat urbe repostas Reliquias gazz, sed jam censebat habendas ‘Victori praefectus opes, dominoque priori Proditor infidus, eaute quos traderet Losti ‘Traxerat urbe suos, fortune namque meatu Mutato, mutatus erat, sic unius ano Crimine Persarum, czsis tot millibus ipse Cum reliquis Dario solamen id unum Damnorum, luclusque fuit, cum nuntivs ipsum Artilicem sceleris afferret in agmine primo Arte perisse sua, nec iniquam sustinet ultra Dicere fortunam, quae justa lance rependit Sontibus interdum, prout fraus ignava meretur. Haze Dario medicina mali, sie pene malorum Omnia eum quodam veniunt incommoda fructu. Septimus accenso Pheebea lampade mundo Presserat astra dies, cum rex pro more peracto Funeris obsequio tendit Sidona, vetustam Pheenicum gentem, quibus in sua jura redactis, Ad Tyrios eonvertit iter, quos omné paratos Martis ad examen, murique abrupta tuentes, Gaudet Alexander suspecta cominus urbe, Invenisse viros, tot propugnacula muris F spostta: longo stant online turres, (Que lapidum valeant refugos eludere jactus. ‘At quacunque aditum mojitur saxea moles, Adsuut obtenta * clypeorum erate clientes. Plurimus bie fundit fundam jaculator, et arcum, Vers, 4447, GUALTERI DE CASTELLIONE ‘A Pluriina suppositis mortem Lallista minatur. ¢ Equorei velemens absorbuit amu Verum ubi longa dies aflictis civibus urbem Navali modo congressu, modo Marte pedestri Fregit, et appositis utrinque ad meenia Graium Navibus, hostiles dissolvit * machina muros : Absque aliquo periit diserimine sexus e ztas Omnis, et a nutlo scelus equo judice peneans Abstinuit gladius; etenim cum moenia nondam Cingeret obsidio, missos a rege Quirites Paci ut consulerent, angusto in tempore cives Et pace, et medii violato fcedere ju Implicuere neci legatos, unde tyranno Infensi, nee enim veniam meruere mereri, In quibus et veniz, et pacis legatio nullam Invenit veniam, Macedo jubet ocius omnes Cladibus involvi, preter quos templa tuentur; Fit fragor et planctus, crebrescit febite murnvur, Aurea femineus perstringit sidera clamor, Dumque in praipiti rerum discrimine nutant, Qua magis incumbit ventorum spiritus urbi, Substituunt ignem, volat ad fastigia amma Inflammata fames, et eo magis esurit iguls, Quo plures tabulata cibos, alimentaque prabent. Mista plebe patres pereunt, genus omnibus unua Mortis, sed species moriendi non fuit una ; Iste pyram ut fugiat ™, gladios incurrit, at ille, Ut gladios fugiat, medios se miuit in ignes ; Nonnullos, alia mortem dum morte.caverent Urbis semirutze lapsos de meznibus, ultro hiatus, Occultas alii Iatebras, vacuosque penates Querentes laqueos jugulis aptare parabant, Et mortem fecere , alios divortia mostis ® Querrere dum poduit, pro jure et legibus ur faciem patriz libertatemyue tuendo Elegere mori, mortis genus istud honestam. EL Iabi sine labe fuit, nou cedere, cedi, Cadereque et cedi ® dum won cedantur inulti. Occurrunt #, et materiam ferientibus affert Gens devota neci, feriunt, feriuntur et ipsi: Damque necem patiuutur, agunt, ad utrumque pa. Lat Nec minus excidium conjux Cythereius infert; D Solvitur in cineres ab Agenore condita primo. Nobilis illa Tyrus, qua, si praxclara merentur ‘Yatum dicta fidem, famz si eredere dignum est, ‘Yocum sola uotas, et rerum sola Aiguras ‘Aut didicit prior, aut docuit. Sic ergo tot annis Indomitam indomitus domuit Macedum furor urbem. ‘Verum vera files et pax divina sub ipso Christorum Christo reparatis moenibus urbem Restituere, ubi plebs veri studiosa fagransque ‘Thuribulo mentis, Cruciixi nomen adorat, Vers. 1470. YARLE LECTIONES. 1% In matrem sibi ae sic temperat.—™ inmvegit, 1 reverens. Zyrus Francs parebat, fat. ™ adoptat. ‘™ Martis. Cadere quam cedi, * Concurrunt. ™ Alludit poeta ad tempus quo %permansisset. ™ usurpare. ™ objecta, *493 Cujus sunt alize septeni climatis urbes Quas patria ditione tenet, tongumaue tenebit, Pramonvisse alias poterat Tyrus obruta gentes~ ‘Neque sub Eoo regio presumeret orbe Pellei deinceps “*, Macedumque lacessere vires Gaza tamen Darium, causamque secuta priorem , ‘Ausa parem, superos ** murisexcludere tentat, Fortunam si forte fides evertere possit ; Dumque suum Mars explet opus, dum cade cruenta Et damno partis utriusque prosternit utringue ; Barbarus ad regem veniens, ut transfuga, ferrum Occultans elypeo, Magni caput appetit ense, Sed quia fatorum stat inevitabitis ordo, Erentusque hominum series immobilis arctat, Erravit temulenta manus, ferroque perire ‘Non patitur Lachesis, cui jam fatale venenum Confectumque diu lethaa pizide clausum Lurida considerat mediante favore suorum Porrectura duci dea post duo lusira bibendum. Te Arabis dextram, quia sic erravit eodem Quem mate libravit * rex imperat ense reci ‘Quique prius sopitus erat jam fran.le recenti, Martius evigilat furor, et sub corde calenti Ira reerudescit, damue instat turbidus hosti, ‘Ausa nefas, Levum perstringit fraxinus armam, Et medium cruris elisit saxea moles : Sod licet accepto his vulnere, non tamen acri Destitit incepto Macedo, sed prod'gus aura: Vitalis, seindit cuneos, ipsumque tyrannum Ovruit , et vietis urbem tradentibus intrat. Hine ubi disposuit pracerum i Tendit in Agyptum, qua sub ditione redacta, Ardet rex Libyci sedes Hammonis adi Dificiles aditus, iter intolerabile, quamvis Fortibus et paucis : rorem sitit arida tellus, Et ccelam mendicat aquas, zstuque perenni Mareescit regio, et steriles moriuntur arenze, Cumque tenax sabulam solem concepit "et arva Tunpulsuque pedum coucrevit turbo, procellas Hie Syrtes habuere suas, hic altera sieco Scylla mari latrat, hic pulverulenta Charybdis; Pulvereos vomit ille globos ; jacet ille sepultus In sabulo, fortassis evs leviore procella Panisset mare Neptuni, quam pulveris equor. ALEXANDREIDOS LIB, Il. B Vicina ny mbrosiamque locat, et liberat ora lupatis : ris excluso paulum torpore tepescit Fons Jovis, ac Phoebo torrentior zestuat i Cum inandum madidis medius sopor irrigat alis; Quoque magis Pharbus solidum festinat ad ortum, Tanto plus soliti reminiscitur unda tepori Et nocturnus eam Cogit deerescere fervor, Donec Phoebeo rursus languescit in ortn. ‘Rex ubi consulto tztus Jove munera solvit, . Regreditur Memphiim licet affectaret adastas Aahiopum gentes, et inhospita Memnunis arva, Aurora sedes, atque invia solis adire. Sed durum Marlis et inespugnabile “ tempas, Et praefixa, dies mundi visura tamultus El strages pugna,, quam tibtuiraverat hostis, tabat, positantque regentis in arcio Cogit ab incepto mentem desistere voto, ~ Arctabant rigidaim majora negotia mentem, Interea Darii reparato robore, totus Conjuratus adest in prelia mundus, eumque Prav-eriti pudor et spes,incentiva futuri Rursus in arma vocant, coeunt in castra Quirites Permisti agricolis, queritur cessare ligones Radicosus ager, et sentibus obsita tellus, . Suspirant ad plaustra boves,, dorsumque camel Rarbaries gentis, elephantes beltica presait Machima, wurrito gradientes agmine, nec se Bubalus absentat, nunquam tot millibus Argos Agerediens hominum siccavit lumina Xerxes. Sed neque tam multas collegit in Aulide gence Uxor adulterii, cum classi defuit aque: ‘Virgineusque eruor monitu Calchantis iniqui Detersit facinus, et ventos sanguine solvit. Miratur Macedo, tot millibus ante redactie Iu nibilum, plures rediviva morte renasci Ad mortem populos rursusque ad bella vocari, Non sceus Antzum Libycis Jove natus arenis Post lapsuin stupuit majorem surgere, donee = Sublatum rapiens : Vana spe duceris, inquit, Mie Antze eades. Vel cum tot cade suorum Fecundam capitum domoit Tirynthius Hydra Jamque per Euphraten digeriminis immemor om- is Contemptor numeri, rapidam transegerat agmen ‘Nusquam culta virent, hominis vestigia nusquam, -D Terrarum domitor, exustasque ignibus ures, ~ Nusquam terra oculis, nusquam sese objicit arbor. Jam quater irriguos libraverat aere currus, Memnonis impendens lacrymas aurora sepulcro, ‘Cum Macedum rector, et cztera lurba superstes Mammonis subiere nemus, fontemque biberu Quem satis indignum est inter memoranda silere; Cum sol frenat equos, tepidos habet unda meatus, Frigidior glacie est, quando ferventior arva Exurit Titan, media fervore ‘Axe sub Hesperio cum jam presepia mundans Solis equos stabulare mari parat bospita Thetis, «Vers. 1526. “nomen, superis, © vibravit. “ obteri Quas aditurus erat, fumantesque invenit agros, Quos duce Mazzeo Darius prasceperat url Ut tali articulo fortuna flectere cursum Possit, et exutos Cereali munere fragum Cogeret audaci Graios desistere cpio, Desperare aditum per sax rigentia lammis, Molirique fugam, dum cuneta exusta viderent, Ex loca feta igni, et viduatos gramine colles Otia cum sulci gemerent, victumque negaret In cinerem resoluta Ceres. Sed sorte secunda Usus Alexander ad sammi semper honoris Vers, 4881. E LECTIONES. Ineriset, * suscep. “auram, “ jucvitabile,495 GUALTERI DI Aspirans apicem, Tigri velocior ipso, Tigri, qui ccleri sortitor ab impete nomen, Tigris aquas superat, qui gurgile saxa volutane Grandia, marmoreas exit truculentus in undas. Nee mora, ne Dario regni penetrare liceret Iuteriora sui, eanis ut venaticus al Oceullum silvis Actzona, nare sazaci Vestigat, vel qui venatur Galticus apram rato sequitur stringens venabula ferro, Haud aliter ‘venatur, et Arbela preter Castra local, quem caede sua, quem fraude suorum Infamem facturus erat, periturus eoderm, Fixerat infausto jam tune tentoria vico, ‘Tempus erat dubiam cogens pallescere lucem, Sed neque lux, negee aig, imponit nomen, utruin- [que est, Ex neutrum, tenui diserimine ; verius ergo Ambiguam cum sit, dixere Crepuscula nostri Hesperus irrigaum jam maturaverat ortum, Jamque minante vculis ealigine, sidera solis Supplere officium, luna mediante, parabant ; Cum Phoebe mundo fratris manifesta recessu Exhilarans hominum nascenti climata gyro Palluit, et primo defectus passa nitoris, Demum sanguineo penitus suffusa rubore Feedavit lumen, Macedumque exterruit ipsos * Cum vulgo proceres ; cum tantum frendéret ho- {otis **, Cumaque instaret els, invilo namine belli Prefinita dies, parti feralis utrique, Geeloque aspicerent min‘tantia sidera, tantam Exhorrere nefas, alque id portendere signum. ‘Non miruim nutare animos armisque referias Dormitare manus, trepidant concussa recenti Cordameta, et rauco erudescunt murmure castra ; Tn causa Macedo est, culpamque refundit in ipsum Seditiosa cohors, jam tedet in ultima mundi Tavitos a rege trahi, montana queruntur Jnvia, desertas Vuleano vindice terras; Urtes et furios admittere nolle nocentes, Yelle hominnm dominos, diis indignantibus, esse, Astra infensa sibf, solitumque negantia lumen, Inscriptos homini,, regem transcendere, fines, Affectare polum, patrize contemnere sedes, Unius ad laudem tot inire pericula, tantas Fortunz: variare vices, jam vulgus in istos Esierat questus, jam seditione moveri Ceeperat, event cum rex interritus omne Conciliuim voeat, et vates quibas arte magistra Vers. 1628, “D Erexit mentes, armis E CASTELLIONE. A Astrorum dederat diviua perits Consult, et tuaz quer causa infecerit orbeu? Quid superi super his eaveant? quz a Signidicare velint? jubet in commune referri. Inter sortilegos vatum, stellasque sequentes Major * Aristander, sterili jam marcidus zvo ; Parcite, ait, vania incessere fata querelis, Fata fegunt siellas, cl quos ab origine cursus, Que loca, quos motus, vel quod " portendere ms {env Mile sator rerum dedit, hoe certo ordine servant ; Nee quidquam mutare queunt de mente profunde, Quidquid ab wterno previderitilla, futurum est. Scu terrae incumbens extendat litora Thetis B Gurgitis augmento, seu telus subruat urbes, Goncursu * laicrum, seu morbidus influat acr, ‘Seu tenebris fuscare diem, seu cornua lune Caligare velit, seu tardius ire galerum * Omnia descendunt a summo consule rerum. Quo nisi consolto, nibil est quod sidera possint, Inde est quod lune pallescit luridas orl, Cum terrain subitura suos abscondere vultus Fertur, et humano parat exanescere vis ‘Yel cum fraterno premitur splendure Dia Qualiter accense jubar, igniculumque lucerne Invida * majoris obscurat flamma eamini, Dogma tamen velerum non vile, patrumque secutur Memphivs, haud dubitem Graecorum dicere salem, Persarum lunam, cum deficit ille, ruinam Graium, Persarum cum delicit illa notari, Dixit et exemplis vetcrum * pro teste resulvit, Persidis acta dueum, quibus ineurbene Ozgelto Fortune, obscuro lugubris Cynthia cornu Palluerat; stetit ergo ratum, quod cana senectus Argueral, meruitque fem sententia vatis; Editaque in medium est, exit pavitandia vulgt Corda superstitic, qua nil districtius * ad se Inclinat turbam, rapit ora, manusque refrenat, Que cum szva, potens, mutabilis stuat zstu Multivagze mentis, vana si forte movetur Religione ducum, spreto moderamine vatunr Imperium subit , et regum contemnit babenam Ergo ubi torpentes spes et fiducia fati dum corda ealerent, Utendum ratus est Macedo, ne frigeat ardeus Impetus, extemplo velii tentoria, circa Noctis iter medium jubet, et praxcedit ovantes In primis, raro conlentus multe, turmas, Vers. 1675. ARGUMENTUM LIBRI QUARTI. Quartus ad‘usoris Darii lecrym Convertit Magnum, Darium le funua lamenta fatigant, VARLE LECTIONES, infrenderet © astrictus, "hoc. © Stabaldr ALEXANDREIDOS LIB. 19, Falsaque suspicio, legati certa reportant 4d Darium respon, astant A Excitus @ sonne pernicite Premuriique suos verbis et Concurrunt acies, penetraiqui ine inde parati llum cunsi, Lerretur émagine belli iliumgue vocat Macedo, responsa stor Rejicit, et somnum differt in te npora [ue vebus ie in sidera clamor. LIBER QUARTUS. Luridus, ct pieco suflusus lumina fumo, Quartus anbelanti ferates ante tunvaltus Lucifer ibat equo, sterilesque effusa per agros Jnter arenosi subjectum gurgit Et montem summo parientem cse:tuim rapiebat iter, spe ducts Pelasgun iperivsa phalanx ; cum regia decidit uxor Captivarum inter molles collapsa catervas, ‘Quam dolor, absentisque viri, patrieque jacemtis, Continuusque viz labor, exspirare cvegit. Non secus indoluit regum fortissimus ille, Et pius eversor, quam si cecidisse peremptas ‘Nuntius afferret una cum matre sorores; Et lacrymis, quales Darius fudisset, obortis Exiit in planctum juvenis jam cana senectus : assedit loculo, et quae rara tyrannis st, fregit pielas generosa rigorem Principis indomiti, lacrymasque extorsit ab hoste. Post raptum semel bane inspexerat; at pretiosa Regine species non incentiva furoris Causa sibi fuerat, custodem se esse pudoris et forme, neutrumque sibi temerare major erat, quam si violaret utrumque. Nuntius ad Darium mediis elapsus Achivis It spado Tyriotes, quem scissa veste cruentis, Unguibus, et lacero super ora jacente capillo, Fe vultum multo Tacrymarum famine mersuin Ut vidit: Ne differ, ait, turbare, salut Si quid adbuc superest in me, mibi solve timorem In luctum, didici imiser esse, malisque retunili, Hive solamen, et bac misero medicina malorum, Sortem nosse suam ; Iudibria cruda meoram, Atque ipsis aflers omni graviora fagello, Quod tamen ipse loqui timeo, Tune excipit ille : Quantuscunque potest reginis, inquit, ab illis Cedere, qui parent, honor et reverentia cessit A victore Tuis; verum tua nobilis illa Et soror et conju, quod vix praesumo fateri, Exiit a medio, corpusque reliquit inane. Tune vero in gemitum et planctum conversa vi- [ueres Castra, senex jacet exanimis, fcedaique verendam Tulvere canitiem infelix, ideoque peremptan Vers. 4727 VARIA * virides, Et sileas sumno parient A Uxorem, quia caste pati probra nollet, apud 66 Nescius aflirmat, unoque spadone retento Excludit reliquos, jurat sped, nulla tulisse Daina pudoris eam, fit molesti Raptorem rapiz, verumy mariti Ollicium lacrymis, et digita@indole tanta Solvisse exsequias; hinc sollicitudine mista Suspicio, graviter animum trajecit amantis: Astuat ager amans, a consuetudine stupri Ortum conjcetans raptz et raptoris amorem : Hae captiva, inquit, et forma et sanguine clarens, Hic domiaus fuit, et juvenis, voluisse probatur, Quod potuisse patet, bis estuat ansia euris Languida meus Darii, donec testante Penates, EL superos, servo castam vixisse maritam, B Facta fides Dario; tollens ud sidera palmas, Et faciem irriguo lacrymarum fonte madentem : Summe Deum Pater, inquit, et una potentia rerun Di patrii, et quorum nuwu stat Persicus* orbis, Primum, queso, mili regnum stabilite, meisque: Quod mihi jam tolli si priefinistis, eta me Transferri fati jubet imperiosa voluntas ‘Regnum Asi, me post, hic tam pius hostis habete Tam clemens victor. Dixit, superosque profusis Invitat laerymis, ut vocem fata sequantur. Et quanquam frustra, jam pace bis ante petits Consilia in bellum converterat, hostis amore Victus et exemplo, cum Palladis arbore tats. _ Prefectos equitum, quibus allegativ pacis ‘Commissa est, jubet ire decem, quorum unus Achil- c [la quantum eloquio reliquis, tam prastitit avo, ic ccepit : Darium, rex clementissime, pacem Ur toties a te peteret, vis nulla subegit Sed tua, qua satis és in nostros usus, abillo Expressit pietas ; matrem, pia p:gnora, natos, Abscntes tantum, non capjos sensimus, harum Qua superant, custos pius, et tutela pudori Haud secus ac genilor curam geris, omine fausto Re 8 dicis, bostilisque immemor ire Fortune speciem pateris retinere prioris : Luridus in vultueotor, et liventia ety Lumina, convincunt quanto clementior boste Hostis es, et fucies aufert velomina ment Vers. 4720 LECTIONES. tes. “et, “Cantus, © apharicus, "eoegit, "comeerat varn, eum legaremur ab illo Qualis Alexandri patet, usorem tamen itle, Tu luges hostem: clypeum jam leva teneret Jam stares acie, jam te vibraret in hostem Fulmineus Bucephal, jam te sentiret in armis Horrificum Darius, nisi conjugis ejus humandse vata sit concordia, natam dole offert Darius tibi, quidquid ubique ‘Terrarum est inter Phryxei littoris oram, uphratemque, tihi, nata mediante, precatur, ‘sm dotem capito, tencatur filius obses Ft fAdei et pacis : redeat comitata duabus Virginibus mater, quarum ter dens talentum M.lia sunt ™ pretium, fulvo decocta metallo. Quod nisi te superi majori pectore fultum Mumanosque artus div te beassent, ‘Tempus erat, quo riontolitm pacem dare, verum Poscere deberes, et foedas inire ; videsne Quantus in arma ruat Darius? quot ab orhe remoto Excierit gentes ? quot classibus equor obumbret? Nec mare navigio, nec castris terra locandis Sullicit, objecte claudunt maris ostia puppes, Quid moror? unus habet, quasnon habet area vires. Magnus ut accepit Darii responsa, Jn ccetum ducibus, quidnam super his sit agendum wmbiguum videas mussare senatum, iu perhibetur curia, donec Parmenio, eujus non tam facundia solers Quam consiaus animus, nec ei tam dicere prom- Eprom ¢ Forti quam facere est: dudum redimentibus, inguit, © Reddendos fore censueram, cum maxima posset Ex ipsis, qui vel ob iter periere, vel arctis, Compedibus tapsi Fugere, pecunia reddi : MM quoque nunc censemus, ut auri pondere taut Ambellis populus, genitrix cum prole gemella Permutewur anus, que Grecorum agmen, iterque Lmnpediunt potius, tam latum ct nobile regnum Conditione potes nanciscier, absque tuorum ‘Sanguinjp impensa, sed nec reor hactenus Istrum Inter et Euphratem tot possedisse jacentes ‘Quemquam slium terras, tamen et graviora super [suut, Inspice quanta petas, quantumque reliqueris orbi Post tergum domiti, patriam, non Bacira, vel Indos Pectore babe memori : post fortia gesta reverti Tutius in pairiam est, quam vivere semper in ar- [unis. arbitrium tulit egre Magnus: Et, a me, Si essem Parmenion, oblata pecunia palma mallemque inglorius ire”, is palmam cum laude mereri ‘At nune securus sub paupertatis amictu Regnat Alexander, regem me glorior esse, ‘Non mereatorem ; fortunz veaditor absit! Nil venale mihi est, si reditendos fore constat, Vers. 1825. GUALTERI DE CASTELLIONE ‘A Gratius hoe geaus redili, donoque remitti ‘Conseo quam censa, pretium si dona sequatur” Gratia non sequitur, nee habent commercia grates. Haze ubi dicta super responso eonsulis : intr Legatos jubet admitti, Darioque referri : Quod clementer, ait, feci, quodque indole digremm, Nature tribuisse mez, non ejus honori Me scierit, me femineum non sentiet hoster Agmen, Alexandrum tulo contemnere possunt Soli contempti, non infero talibus arm Qui nequeant armis uti, quibus arma negavit Natura pigra mollities, armatus oportet Sit, qui meunque odiis aut ira fecero dignu: Quod si forte bona fidei invigilaret, et ”¥ a me 1p Exneeret pacem, tloque reeederet othe, B Ambigerem fortassis, an id concidere vellem, ‘Cumque meos modo pollicitis, ad proditionem Sollicitet Darius, modo munere palpet ammicos, Ut mea fatali maturent fata veneno, Persequar ad mortem ; neque enim miki, justus ut. [hostis Pralia molitur, verum ut sicarius, imo, Ut verum fatear, ut latro, veneficus instat, tio pacis quam vos pratendil Si tulero aceeplam, palmam conferre videwur ‘Qua trans Eupbratem consistunt, omnia nobis In dotem affertis", unde et vos arbitror esse Oblitos, ubi eoUoquimur, mea transiit ala Euphratem, metam dotis mea casira relinguunt, Pellite ab bine regem Macedum, ut vestrum scint [esse Quod mihi donatis, multum mihi praestat honoris, Si mie Mazzeo generum praponere quarit ; te reportantes vestro hee mea dicta tyranno Quidquid habet Darius, quaecunque amisit, et ip~ {sua Esse mei juris, et pugnze et praemia Graii Sic ai, et Persas celeres in castra remiui Mittitur a Dario Mazeus, ut occupet, hos! Quos'aditurus erat colles, et plana viarum Interea Macedo condivit aromate corpus Uxoris Dari, tumulumque in vertice rupis Imperat excidi, quem fructum schemate miro Erexit celeber digitis Hebrieus Apetics D Nec solum reges et nomina geulis Achez, Sed Genesis notat historias, ab origine mundi Incipiens : aderat confusis partibus hyle, Et globus informis v: distincta colore Quatuor impressis pariens clementa sigillis "* Hic operum series, quae sex operata diebus Est Deitas, inter quae, auro-spirante nitorem, Luciferum, et rutilis lambentibus aera gemmis, De tenebris primam videas emergere lucem. Dignior hie inter animas ratione carentes De limo formatur homo, quem costa fefeHlit Propria, lethifero colubri soducta veneno. Vers. 1876. VARIA LECTIONES aint, ene. ut, * sequantur, % offertis. 1 re ™ figura.Bor Exclusis patribus, primaque a matre receptis Agnea virgulti limen rhompheea twetur ™, Inde Cain profugus Ligami non effugit arcum, Pullulat hamanum genus, et polluta propago, Decedit virtus, vitium suecedit, adhzerent Conjugio illicito, pietas rectumque recedunt ; Factorem, si triste notes in imagine signum, Peenituisse putes hominem fecisse. Laborat Arcifaber *, genus one anime clauduntur in area. Post refugos fluctus replet octonarius orbem ; Vinea plantatur, et inebriat uva parentem, Mic patriarcharum seriem specialibus * aurum Exprimit, emeritos villeas ridere parentes ; Nenanteinque Es:u, turmisque redire duabu. Luctarique Jacob ; sequitur distractio Joseph, Et dolus, et carcer, et transmigratio prima Hie dolet Agyptus denis percussa Oagellis; Transvehit Hebreos, equitatus regis et arma ‘Subruit, et puro livescit Pontus in auro. Hic populum manna desertis pascit in arv's "*; Lex datur; et potum petra propinat ; Succedit Bea Nun Mosi post bella sepulto, Natio subjicitur, Jordanes contrabit amnes Post cineres Jericho * furtum reus eluis Achor, Persolvit * Josue naturze debita , postquam Faniculo patrium divisit fratribus orbem, Judicibus tandem populum supponit Apeltes. Inter quos Samson fortissimus, attamen * ilhum Fortior exezzcat preciso ** Dalila crine. Rathque Moabitis viduata priore marito, An genus Hebreum felici feedere trausit, Altera picture sequitur tio, reges Aggrediens, funusque Heli Samuelis ab ortu, Murmurat in Silo populus; de * Benjamin exit Qui regat Hebrzos, sed enim quia dissonat ejus Principio finis, Isai de semine p-ineeps Pravficitur populo, qui contudit arma Goliz, Anque acie belli cum prole, eadente tyranno, Regia desertos damnat maledictio montes. Mic * Asael, Abnerque cadunt, incurrit * Urias Quam tulerat mortem, patricidam detinet arboz, ‘Quem fodit hasta viri, patriam lugere putares Efigiem ; sed postquam humanitus accidit ili Constrvitur templumn, vivunt mandala sepulti Pacifico regnante, patris, nec sacra tuet Ara Joab, Semeique vorax intercipit ensis, Consilio juvenum perdurat * schisma, perenue Cum populo regum, lis est de diviteregno *. Quodcunque alteratrum preeclare gessit, eodem Marmore docta manus, et res.et nomina pingit; Ne tamen infamet gentem, et genus, idola " regum Sordes fraterni, Samarie, numina regui Prater, et funus * Jesabel de turre cadentis, Morsque tacetur Achal Vers. 1930. et vinea sanguine parta, ALEXANDREIDOS LIB. IY. ANon 5a ‘cum socio quinquagenarius ardet. Sed gens sacra Baal gladio feriuntur * Elise, Discipulusque dotet non comparere magistru: ‘Quos tamen illustres declarat pagina reges Alvior ordo tenet, Ezechias idola parga Et revocat longo sopitas tempore lege Hic egrotantem videas, solisque recursum, Et clarum titulis celebrantem Pascha * Josiam ; Prater quos nullus regnavit in omnibus expers Labis apostatica, nullusque a crimine mundus. Ecce prophetarum quo-rege et tempore quisque Scripserit, effigies habet altior ordo locatas; Hic signum dat Achaz : ecce, inquit flius Amos, Virgo concipiet. Hic sub Joachim * Jeremias Oceasum dolet, et : D nova monsira creasse terra", mulierque cireumdabit, inquit, EL stans Exechiel post caplam a gentibus urbem, Se vidisse refert clausam per secula portam, Scilicet intactze designans virgi Oceidetur, ait Daniel, post temporis Hebdomadas Christus ; vatum bissena sequuntar Nomina, cum titulis et in unum consona dicta Ultima pars regaum Cyri, popblique regressum Sub duce * Zorobabet habet, hic reparatio templi Pingitur, historia non pratermittitur Esther Causaque mortis Aman, stolidzeque superbia Hic sodet in tenebris privatus luce * Tobias, In castrisque neeat folophernen mascula Judith, Totaque picture series Gnitur in Esdra. Maguus ut, exsequiis tumulo de more peractis, Juferias solvit, festinus castra moveri Imperat, et rapido cursu bacchatir in hoster, £4 Menidam raro contentum * milite campos Explorare jubet, ubi rex Pervzeque laterent, Quo procul inspecto Mazzus prapete cursu Contraxit turmas, et sese in castra recep't ; At Darius patulis avidus decernere camps Instaurat bellorum * acies, cuneosque pererrans, Pectora tam monitis onerat * quam priésirult armis.. Jam loca Peleus casteis elegerat, unde "¥.” ‘Aucea Persarum potcrant tentoria cerni Jam vexilla ducum spatio distantia parvo hine inde volare videres ill incursu per * inane dracones; D Cum Macedum furor infremuit, strepituque soluto, In Persas raucis stridoribus impulit auras. Nec minus adversi certant elidere Persa. Horrifico clangore polum , tremit orbis et axis ‘Adsonitum, tremuloque genu ix sustinel Atlas Perpetuum pondus, rursus nova betla gigantuin Orta putans resilit replicatis vocibus echo, Et patulz rauco respondent gatture valles, Armatas inbibere manus, popalique furorem Vix potuit Macedo, quin excitus.ordine rupto Yers. 1984, VARIA LECTIONES. populi, et regum. Per iane Holice. Arckifaber, ‘Ssterris. et tamen. “pretiono. “‘speculatius. “* agris in fa. ™ contemplum, bali, © sepluaginia.- GUALTERI DE wleret, incussoque gradu, raperetur in hustem, Sed quia jam fessus emenso Cynthius orbe Obtenebrans faciem, ne funera tanta videret, Emerito, mergi certabat in zquora, cutru. Ipse jacit vallum, et Graiis odicit eodem Castra locare'loco : paretur, et aggere facto Se rapit ad tumulum, quo totum cominus Lostem, Et sparsas orulis potuit revocare phalanges Totaque venturi facies diseriminis illi Objicitur, videt armisonas radiare cohiortes, Distinetas acies, phaleris, auroque superbas, Barbariem populi, confusaque murmura vocum Audit, et horrisonus aures percellit equorum Hinnivus, quae cuncta viro, si eredere fas est, Incussere metum, facilemque ad nobile pectus Corque giganteum reor aependisse pavorem. Non alio Typhis curarum Quctuat stu Cui blandita diu sephyri moderatio * soto Flamine contentam ducit sine remige puppim, Nereidumque chorus placidis epulatus "in unis Si procul instantes videat fervere procellas, Et celeres phocas imis a sedibus Auster Premitiens madidis jam verberat aera pe Iuclawat socios lasisque rudentibus ipse Convolat ad clavusn, laterique aplustre maritat ; Non secus ut vidit tot millibus arva prement Barbarioos instare globos, jam eredero fas est Magnanimum timuisse duoem; voeat ergo Qu Seu dubia: montis quid agat, sou veriys ut sic Experiatur eos, qua sin tractanda, requirous. Exspcctata diu tagdem aententia docti Parmenionis habet *; ope noctis cis opus esse, Es furto potivs, quam bello conset agondum, Attonitos subito easu, cal Oppressos placidae Lorpore quieti Moribus et linguis discordes posse repelli Ex facili, aut cai gladiis, aut oedere victos. Nam sl res agitur de luce, horrenda Seytharum Corpora, et iatonsis invisi crinibus ladi , Ft qugpMactra croavt, immensa statura gigantum Cccurrent ” ocylis, et iugni quassa pavore Pectora s@ribiles poteruut pervertere forma ; Addit, eta paucis hominum tot millia gentis Nec cireuimfundi, nec hello posse moveri ; Pravterea Darium probat clegisse jacentes Planitie campos, et non, ut contigit ante, Ciliciz: angustas inter decernere fauces ; ota fere Macedum laudat manus hoc, et ia wiuin Consonat, los inter Polypercon, nocto fruenduin Asserit, et positum Graiis in nocte triumphum, Hune rex inluitus; veque enim jam Parmenjonem Sustinet arguere, et tumidis offendere di ‘Quein wode consultum satyra percusserat acti : Nio latronis, ait, mos, et solertia furum est, Quam mibi suggeritis, quorum spes ynica, voti Vers. 2059. 8, CASTELLIONE A Summa, noce:e dolis, et fallero fraude Lateuti. Gloria nostra dola non militat, ut nibib obates Quod mihi candorem famz fuligine Iabis Offuscare * yueat, jam now angustia saltus, Et Cilicum faces, Dariive absentia seguis, Nec furtiva placent suffcagia noctis. Aggrediar de luce viros, victorin quam nos Molimur gladiis, aut uulla sit, aut sit honesta. Malo peesiteat fortunce, et sortis iniquax Regem, quam pudeat parti de nocte triamphi. Vincere now tanti est, ut ine vicisse dolose Posteritas legat, et minuat versutia palmam ", Quin, ne fallantur, ne comperiantur ab hoste, Persarumn vigiles, et in armis stare catervas ypendite cura Corporibus, somnoque operi reparate diurno, 2 memores, molus instare dici , Que vobis ** medium pessumdare dekcat orlom, Hisque peroratis redit in tentoria miles. Econtra Darius Persas haud segnius armat, Premunitque suos, facturum coujicit hostem Qua * facturus erat, si Parmenionis haberet Consilium vires, mandunt aliimenta furoris, Quadrupedes frenos, phaterataque terga reluceut, Ignibus aecensis acies ardere videntur, —~ Sideribus certant gales, clypeisque retusis Invenisse pares lamnias stupet arduus wiber, Et metui€ coelum Geri ne terra laboret ; ‘Nec minimum gaudot nox instar habero diei, ¢ Nam pro sole siti Dari datur guoula Phasbi Cassis, et in summo lampas sedet iguea con, __ Sideraque noctis obseurans, solaque solis Solius radiis indignans cedere, quautum Lumine cedit ei, tantum prejudicat ills, Mille micant lapides in'gyrum, nullus eorum Quem jubar ardoris non-disputct esse pyropum. Invasit subitis concussum motibus ingeus [cum Agmen utrumque timor, jamque ausa fovere secune Aurea sponda Joven, sed non spondere saporeu, Impliciwum curis corpus regale teuebat. Nune placet in dextrui cureum de vertico montis, Miuere Grajugenas, wunc levum fraugere evrau, EL nune oppositis gecurrere frontibus host Molitur modo faleatos eludere * currus, D Insomnemque trabit, agitat dum talia nocterm Nec capit angustum curarum * millia peetus, Tusula mulitidi quaww Tybridis alveus ambit, Est ipso reverenda loco, quam vindicat orbis Imperiique caput, quadris ubi firma columnis, Stat sita, sub clivo lunaris in aere matus, Regia, regiow cujus Victoria nomen, Mille patet foribus, tremulisque sonora lapittis Intremit auiactu, totique immurmurat orbi Cardo semel fexus, ad limina prima susurrat, Inteoitumque tenet, curarum * sedula mater Vers. 2098. 508 ARIZ LECTIONES. *% mode! > lidere, rantio. “*epulatur, ™ adeet. * causarum, * occurrunt. “obecurara © famam. nuvis. * quod.Bus Ambitio pernox, solio sedet intus eburno Diva, triunphales lauros moderante * cap lus Muniflea munita manu, cinguntque sorores Ejus utrumque latus, et regia teeta coronant Perpetuz comites. Lyrico modulamine carmen Immortale canens et in zvum Gloria vivax, Mojestasque premens, rugoso szcula fastu, Conciliansque sibi facilem reverentia plebem Et Dea qua leges armat, quae jura tuetur Justitia, in neutram declivans munere partem : Assidet his, stabilitque dea Clementia reguum, Sola decens miseri misereri et parcere victis Mas inter locuples, sed barbara moribus astat Fomentum vitii, genitrisque Pecunia luxus, Pacitico reliquis pralibans oscula vultu, memor est odii nis Concordia belli 1 Pas area colens, et pleno Copia coruu Applausus a froute sedent, qui seria ludis Miscentes, divam vatio oblectamine mule Et favor ambiguus, et bleso subilolus o Risus adulator, commentajue ludicra dive Singula pollicibus aplaut et iausica circum Instramenta sonant, numoros aptante Cameena. Haze ubi tot curas volventem pectore Bagi ‘Vidit, perpetuos cui continuare triumphos A cunis dederat, metitens ne forte futuri Naufragium Martis ineomnes wergeret artus, Emicat extemplo, velataque nubis amictu, Antra quietis adil, et desidis atria soma - ALEXANDREIDOS LIB. IV, A Credere sustineant, tutorumn corporis ejus Nemo vel intrare propiusve accedere uit, ‘Nec munire latus armis sine voce jubentis 1s audet sine principe miles : ¢ qua bellum ratione morctur, Utile consilium ratus est, ul corpora cureut, Utque cibos sumant, pronuntiat ergo tribunus Jamque movente gradus adversa parte, necesso Wis erat exire : stratum tune denique regis Dux auiit, quem sae vocans, cum voce nequiret, Excivitleviore manu : Lux, inquit, oborta est; Nune ego te moneo molics excludere somuos,, Que te tanta quies tenuit? jam Meula propinguant Agmina, jam cuneos admovit cominus hostis Jam Bellona furit, sed adbue exspectat inermis'* B imperium tua turba tuum : rigor ille vigoris Et virtus animi, quae wonquam fracta rescu't Hee ubi nunc? sane vigilum pigritantia souno, Corda ciere soles. Crede, inquit Martius heros Admitti somnum mihi non petuisse, priesquam Exonerata graves posuissent pectora curas. Miranti sine fine duci, qued Hibera curis Pectora dixisset Macedo, fed quaxrere eavsain, Non tamen audenti . cum vicos ureret, inguit, Hostis, cum vastaret agros, exscinderet urbes, Cum fugeret, sese diffidens credere fatis, Justa inibi tune causa metus, oneratoque saris Mens erat, alternam non admissura quietem, At nunc cam Darius coram we totus, et ejus Alque ita : Surge, Pater, Maceduinque illabere regi C Copia tola mihi sese prasentetin armis, Dum jacet, et curis animam corpusque relat, Dixerat : lle gravis vix se torpore soluto Excutiens, madidas libravit * in aera pennas, Quo se eunque rapit leshuzo tarta liquore Sidera dormitant, solites oblita meatus. Ergo ubi torpenti Gracorum eastra volatu Auigit, expulso curarum examiite, totus * Prineipis incubuit castris atque iunbuit ejus Rore papavereo respersa medullitus ossa. Sic animum regis prius anxietate gravatum Altior oppressit resoluto corpore somnus, Posseditque diu, donec caligine mersa Noctis, Hyperborei languerent sidera plausiri, Eiheriosque celer stimularet Lucifer ignes Et jam pestiferee ducens preesagia lucis Prodierat Titan, Nabatheis luridus undis, Conveniunt proceres orta jam luce Pelasgi ‘Ad regem, insolito thalamis de more * vacantem * Mirantes : alias vigiles excire solebat, Et stimulare pigros, et maturare morantes : At nune cum sumoui diseriminis arceat hora Quod premat alterptram fatali turbine turbam, Explicitum curis, torpore quietis inertem Mirantur juvenem ; sunt qui latitare paventem, Celantemque metum tenebris, nee cedere somno Vers. 2119, Nee fugiens possit divortia queerere Marti Quod metuam nibit est;"sed quid moror * ite parait, Ut mos est, alias replicabo licentius ista. Dixit: et armari lituo prarcone, Pelasgos Imperat *, ipse suis aptat muniména membris Errea crure tenus serpens, descendit in * imos ‘Squama pedes, natum mordacis acumine dentis Castigare moras, et pennas addere, planais inest, ut, cum profugos prievertere ¢nrsu fox non excitet, aut tuba legate Cornipedem, saltem stimulos latus a : Al Leves '* humeros, et pectus berile t Vertice dependens tripbci toga ferrea next, Qua ™ teretes ulnss maculis circumligat unci: D Sed parcens uculis, hostem dat posse videri. Tutior ut lateat duplici protecta galero Corporis humaui pars dignior, zerca cassis Imprimitur capiti, flammantibus ignea cristis : Tuseritur lateri, rivos factura eruori Dira lues, gladius, per quem Jovis atria nigri Manibus exspeetant vacuos implere Penates. Poscitur hic,Bucephal, cui rex ut prepote saltu Insedit, domuitque ferum, domitor ferus orbis, Lava manus clypeo felici foedere nubit, Sic tamen ut frenis zequo jungatur amore, Vers. 2204. ARIA LECTIONES. “mordente a ad, * Vibrarit. Et. ‘at extque. © fator. *dormire, *jacentem. tribunis. Yin armia, " JuastsoT Fraxinus in dextra est, cujus lagrante coruscat ‘Vexillo cuspis, et verberat astra leon ‘Non magis in '* primo dari discrimine Martis, Hune alacrem videre sui, veniente suorum Iu medium Magno, spes sana resuscitat egrum ‘Agimen, et in vultu victoria visa sedere o pse suis igitur distinguens partibus agmen, Disponens * aciem, quo debuit ordine, currus Faleatos Dario, quae spes est sola triumph Excipere ordinibus laxis, coxtuque soluto, Evitare jubet, et non impune vagari Aurigas et equos, sed eos involvere telis. Sumque monet, munitque suos, dum pectora a Medis transfuga Medus Transmeat "ad regem Macedum, qui ferrea terre Instruménta refert astit mandata Sperat, et occulta Graios sorbere ruina, Quo simul * accepto, Medus ne ficta loquatur, Ne capiat sermone suos, rex imperat * illum Servari, tamen ipse locum fecitque notari Monsirarique suis, ubi rex Babylonius arte Fretas Ulysseea terra: mandaverat uncos. Neve repulsa dulis suecumberet ardua virtus, Omnibus ostendi jubet, ostensumque caveri Suspectum de fraude locum, tune vero fluentes Precedens acies, verbo nutuque loquaci Ad lites animaus : vestris labor ultimas, inqui bellum quod Granicus amnis im victoria saltu ‘habet? nisi fine beato Quid laudis, quid hono Terminet extremum Deus et fortuna triumphun Sed fortuna dea est, atque hee pro viribus astans Semper Alerandro, tam sub me sceptra tenere Quam sub me * gaudet alios regnare potentes. Wee, ubi me Macedum moderantem Gracia vi An potins sit Medorum regn GUALTERI DE CASTELLIONE oe A Frena, meos extune promovit, eisque nocere Velle licet liceat, sed non audere licebit. Ista nibil, praser numerum discriminis alfert, .” Tam populosa cohors,sed * ad hoc fortuna laborat, (Quam pudet exiguos toties numerare triumphs) Ut miibi vincendum semel, et simut alferat orbem. Tanto pluris erit nobis victoria, quante A paueis partam do pluribus esse liquebit. Ne per inmbelles, gladio ductore, catervas : Cernitis ut solem gemmis auroque corusci ** * Obscurent clypei? lapidumque superbia conos Oceupet ardentes, ut purpura vestiat agros? jeere quis nolit, ubi sic in bella veuitur? Quis nisi mentis inops oblatum respuat aurom ? Congestas Orientis opes, Arabumque laborem, B In promptu capere * est, menti si pareat ensis, Si cupido cordi gladii respondeat ictus, Si tam cadis amans animus, sitiensque eruoris Quam sitiens auri, vestrum est quodcunque videts Non ascribo meum, tautum mihi vineite, praxtam Dividite inter vos, qui mecum vi Parti Exemplar virtutis habe formamque gerendi Martis, Alesandrum, nisi primus in agmine prima i hosti Excusatus eris, venismque merebiturille Qui fugiet, si** lentus agara *, si vero’ remiss Nil aggressus cro, si nunquam dixero forti: 1, prior, i, sed in arma veuiprecedere jussus, ¢ Tune demu socios sum diguus habere sequaces : Exemplo moveat * fortes, documenta vigori Exhibeat, quicunque regit, Sic fatur, et ecce ° Concurrunt acies : it tantus ad zthera clamor Et vulgi strepitus, quantus si dissona mundi In chaos antiquum recidiva lite relabens Machina corrueret, rerum compage soluia, Horrisonum concussa darent elementa fragorem. *3 ARGUMENTUM LIBRI QUINTI, rages varias, et funera charia tictos apud ” Arsacides * duro de tempore (ractans, reparato robore latis ; Tursus concurrere:* ‘Arbela Persas. ? Sed proceres herent. Ad donativa maniplos Convocat Aacides, et donis oulnera curat, Ecce tir illustris, et non inglorius illa Pracedente acie, stipatus prote tirili : Mazaeus, regem Babylonis menibus infert. LIBER QUINTUS. : Lage Numze regis lata de mensibus olim, ‘Quintus ab ancipiti descendens ordine Jano Vers 2290. D Mensis crat, roses distingvens partibus annum, Et gemino plausu gaudebant, hospite Phoebo, ‘Vers, 2292, VARIA: LECTIONES. ‘a. Disponensque. at. coruscum. © anitigre. Transvolat, raperes ™* cure habe, mandasse, ut si, ™ semel. '* precipit. * habent. " se. gui," agit," moneat, " Arsamides. "coun809 Sede sratres, prima cum parte Concarrere duces, emenso tempore cujus Praevidisse Ine Medis Persisque futuram Creditur, et Daniel scripto mandasse latenti. clidis * veniens aquilonibus Hireus, prolesque Philippica, Magnus ; Quem procul ut vidit galea Nainmante coruscum Indus Aristomenes, denis eleplanta fagellis Prodigus excutiens medicata cuspide ferrum Itmersit * elypeo, sed e0 lorica retuso Tutatur corpus, at Magnus arundine mor Obviat, et qua se lateri promuscide jungit, Vitales aperit ferro mediante latebras. Fit fragor ingentem monstro faciente ruiuam ; ‘Sed cum preecipiti cecidisset bellua lapsu, Ulor Aristomenon, et parcere nescius ensis Acephalum reddit. Nosira est victoria, nostra est, Angeminant Greet : Perse glomerantur in unum, Missiliumque frequens regem cireumvolat imber. Sed nee gesa *” movent, nee sievior ense bipennis : juetn, duce fortuna, virtus infracta tuelur, Mle per insertos invictus et impiger enses, Telaque perrumpens * volat, ignoraique moveri, Ferreus armatos contundens malleus artus, Quo feriente cadupt, Elephaz Pharaone creatus, Es Pharos Orchanides ; Elephaz gladio, Pharos {sta le. tro ALEXANDRESDOS LIB. Y. A Erigeret clavam, elamoso gutture regi tte wlonat : Heus, inquit, quis te furor egit in hostem . ‘Magne giganteum? quem sidercas Juvis arces Affectasse legis, a quo vix fulmine tandem Tutus in atheria mansit Satusnius arce? Nondum Ginierat, agili cum torta lacerto Pinus Alexandri, medio stetit ore loqueutis, Fautibus astringens * linguam, ne deroget ultra Coxlicolis, sed adhue stantem, telumque cruenturit Mandentem, Macedo um demum admissus equini Pectoris impulsu quatit, explicitumqué per artus Reddit hamo natum, plangit percussa jacentem, Mater humus prolem, tantumque dat icta fragorem, - Quantus, ubi annosam, sed adbue radlee superbam Montibus evellit Borez violentia quercum, Coneurrunt Argiva phalanx, stratumque Geonta Confodiunt jaculis, gladiosque in viscera condunt Quem tandem Jacerum vultus, ac mille retusum Pectora vulnesibus, Acherontis ad antra remittunt. Parte furens ana, Persarum ** proterit agmen Inclytus ille Clytus, cujus soror ubere Magnum Lactavit proprio, sed quae provewerit illi Gratia pro meritis, magis arbitror esse silendum: Mune ubi germani respersum sanguine vidit Sanga Damascenus, fraterno motus amore, Ter gemitum dedit, et repetita medullitus alto Pectore coufusam repetunt ** suspiria vocen Cumque tribus jaculis, frendens explere nequiret Pectoris affectum, strict mucrone, micant Sanguinis humet humus, jamque unda cruoris “ C Emicuit eurru, quaque huic flagraute pyropo Ginundat Telluris venas, cadit inGmnita vicissim Persarum, Macedumque manus : jacet ense * Phi- {lone Henos et Caman, Henos quia fuderat ense Euryphilam, Caman; quia Laomedonta securi : Ibat Alexandro vulnus lethale daturus, Si sineret fortuna, Geon, maris incula Rubri, Informis facie, quem creditur una gigantum, Quippe giganteis ducens a fratribus ortum, Zthiogh peperisse viro, qui corpore matrem Acamani referens, nigroque * colore parentem, ‘Quos terrere nequit nigredine, corpore terret. Fuderat ergo viros, clava ter quingue trinodi, Agmina dum Graium sinuoso turbine rumpens Ad Magnum molitur iter : cou dissipat acri Dente canes Nemezus aper, cui sudat apertis Spuma labris, dorso, valli riget instar acuti, Seta minax, humeroque canes supereminct omnes, ‘Nunc hos, a leva, dextra nunc fulminat illos, ‘Nune caput in renes obliquat, rursus ab illis latus oppositum, partemque tuetur utramque non ignarus volucri defendere gyro. Ventum erat ad regem, miratur Martias heros ‘Visa mole viri, dumque arduus ille eruentam Vers. 2304. Ardebat cassis, claro caput arguit ictu, Ec nisi loriewe latuisset tuta galero, Plorasset cerebrum, lerebrata casside, cervix. Sed licet attonitus mananti sanguine Sange: Non tamen ignarus gladio respondet, idemque Quod modo transierat primi per vulnera fratris Balneat alterius intra praxcordia ferrum. Diriguit primo spectata cade sucrum, Metha * pater, nec quos Incrymat Tnvenit facies, eter.im dolor intus o Sorbuetat lacrymas ; et compluit intima’ Arida, decrepitze faciei debitus imber, ‘Supplevitque vices oculorum flebile pectus. Palluit exanimis, dextra languente, gelato Corde senex, et mors in vultu visa sedere est : Mox ut mens rediit, redivivo sanguine, tandem Singultuin medias interrumpeute querelas . ‘Tune duos, inquit, tortor szvissime, fratres. ‘Tune duos ante ora patris mucrone vorasti? ‘Non veritus patris emeriti, miserique parentis Praccipitare dies ? sed ut ulterius Ubi wullum Non pateat facinus, ferro, fera tigris, evdem, Quo mea, me coram, rupisti viscera, ferro Junge patrem natis, et funera terna remitte Vers. 2388. YARLE LECTIONES. ici % Parthorum. * reprimunt. imbuit unda cruoris, “ aliumgue. aftgenau Conjugis et fratram, viduw plangenda parenti Si qua tamen conjus, si quis tibi Glius hares, ‘Aut soror aut water, Parearums vindice flo, Quod doleo doleaut, et idem quod higeo plangant. Dixit, et imbelli jaculaius missile dextra Torsit in ora Clyti, quoi vit umbone morate Ocius avellit Clytus, et qua sacra retertis Canities vemorosa pilis vergebat in armos Tiispida lethali pertundit * guitura ferro. Mle ruens cecidit, view miserabile, nates Inter semineces, prolemque amplexus utranyne ‘Tondit ad infernam natis comitantibus urbeny Jamque propinquarat regali prodita lusu Ipsa aciesDarii, curruque micabat ab alto Res, regem innumera tepidum prodente Iueerwa, Obstupait tanta pereussus luce * Nicanor ; Lique erat in dextro cornu dex agminis, Hluc, Applicuit eunewm belli, quem sorte regebat Commissum, arrisit subdola gests. Ejus, et excepit blande fortuna ruentem * Parmenione satum, vix obstitit unda clientuin imo congressa, stabilemque * Nicanoris alam inuit tepide, dostec Rhemnon Arabites * Turbidus in medios ruit, obsitus imbre Quivitum, EL stabilit profugos, mentesque redintegrat argras. Statur, et immotis ligunt vestigia plantis, Eminus oceumbunt jaculis, et turbine fundir , Cominus et gladio, cerebrum sitente seeuri, Interdum livore sudum, verubusque eruentis Rem peragunt pedites, sedes *implentur avari Ditis, et umbviferi-domus insatiabilis antri *, Rumpere Gila manu non suffcit una sororuey, Abjecteque colo Clotho, Lachesisque virorum Fata metunt, unamque due juvere sorores. ta plebe duces pereant utrinque , sed-inter Millia tot procerum, speeiali lawie refulgens. Inclytus.emicuit * namerosa cede * Nicanor, St Per vestigat™ Rhemnona Persas, NE fusis tot millibus, ipsom tu se duce, dominumque cohor- [ie N ‘eonspicui turba cedeme suorum Concurrere duo, feris borrifer astra boatus, EL populi quatit arva fragor, ferrata coactis # Cornipedum pedibas putres teri ungula gletas, Cominus admissi congredinutur ®, uterque Cuspide pretenta superos. aguovit in icia Propitios, erwleque licet palsatos acerno Stipite riansit eques tamen, binc vacuala propin- {quum Vertiter ad capelum manus srrea, casside cassa Erumpena * rigat arva cruos, nee sustinet iras Mu-ronis elspeus, gouibus ceeidore remissis Vers, 2409, GUALTERE DE CASTELLIONE sn A Vectores, vectiywe simul, prior ense retecto * Surgit * Parmenides, et pectora Rheinnonis accr Arctat uiroque gene, donee vitalia Parthi, EL ventris Iatebras, eapulotenus induit ensés, Extemplo turbati Arabes, et lite relicta, Vertere terga parant,, sed qaos Ityreania gignit Conspicuos in Marte ", supervenit ala-Quiritum Excedens munerum , inelasumque * Nicanora va Armisonce sepis, facta statione, coronan Gbruitur primo jaculss, strepit zrea cassis Glandibus et saxis, tantamque sibi lacer orbis Obstupet innaset veterato ® robore silvamn ; Jamque pedes, ulnzeque Iabant, mistoque eruore bra favat * sador , sed mens, infractaque vir- 8 B e¢ princeps animus capto sub corpore regnat *, Totque lacessitus jaculis, et exstibus iYe Murus Alexandri, sed non sine nomine tandem ‘moltamque sua cum strage ruinam Persarum, trahit anius damnosa rina, Qualis Romalea * eceidit cum eur Turbine fulminco vicinas ob wit des. Imerea, Macedum planctu pulsatus acerbo, Advolat orbata eatulis violentior * tirsa Diluvium mundi Macedo, pavet obvia turba Principis occursum, fugiuntque per avia curs Pracipiti dociles vitam preferre triumpho, Unus Alexandra, reliquis fagientibus, instat Memnonides Sthenelus, cojus, lanngine prima, ¢ Signabat roseas, facies nimis emuta, malas, Nobilis, et patrio referens a sanguine Cyruw, Gui nuptura soror Baril, si cederet ili Gloria Marti, erat, unde orta superbia, Magno Obvius ire parat; sed nec reverentia patrum, Nee favor statis, nec rerum copia mortem Excutiunt, parti forma, sed dispare fata Occurrit juveni laxis Hephestio frenis, Et qua flammivomo riclu micat aurea * tigris Disjicit umbonem, largoque foramine candens ‘Admittt ferrum laxo toga fervea nexu, ‘Transit in oceulias feralis arundo latebras Pectoris, inque humeros nivea cervice reetiv Perpetuz Sthenelus noctis caligine tectus Fertur, et eterno clauduntur lumina sono. D At tevo cornu", cut mulli Marte secundus Parmenio preverat, discors Bellona furebat Sanguineis maculosa fbris", sanicque recenti Delibuta comas, cui spumncus ax Lumine terviico tonitrus et folui Concitus occurrit ferali turbine frater. Cui sternit 7 furor ipse vias, ceduntque furenti Degeneres animi, comes indivisa furoris Preeipites rapit ira gradus, et fellea torquens Vers. 2461. VARLE LECTIONES, S* recurcis. \ perfodit. * propinguabat. * furentem, * Araburches. © sedesque. oie twit, adversos. " ensifer. "© subactas. * vicinantur. * profluidus. | * retento. te ferano. " Lavit, “ requant. * Oceubuit. Romana. ¢ruculentior, area, % in cornu, * julis. *eruento, ™ Consternit.! , contemnit humiles rationis habenas, Impatiensque more, levis et male .cuucta mini- {strans Impetus, obliquos versat in palvere curru Unique successus, sod ct infortunia mistim Circumfusa volant, et mille a vertice Martis Cum pallore suo, nutant per inania mortes. Talis in amplexus veniens per colla soroi Brachia diffudit Deus horrifer : Ocius, inquit, Labere, el ‘Vana spe raperis, Darium gaid perdere per te" Inscius affotas ? socks hoe a principe tanto Amove:e dii, nec fas ut dextera mundi Sceptra tenens, madeat jugulo polluta seni Altera debetur Dario fortuna, suorum: Proilitione cadet, celer ergo per arma, per hostes Adsis, et varia populanti cade Pelasgos Hicet occurras Mazxo, qaippe ¥: Lt Macedum spoliis inhiat, laxatque soliios Compedibus Persas, rursus versa vice vinclis, Maneipat Argivos, neque ™ enim tot sufficit ultra Millia Parmenio paucis incessere turmis Disit, at * umbrifero Bellona citatior Austre Fertur, et ad dextrum pertransit siridula comma, Juduiturque genas, horrendague Palladis ora ™™ argonis anguicomos pestendens zgide vultu mmemoransque Dei breviler mandata recessit, ‘Infecitque diem, ferali nube recedens. Excutitur saliu Macedo, profugamque secutus ‘Voce deam : Quocungue renis, dea, eardis Spernimus omen, ait, non ™ me divellet ab armin Et curru Darii, licet impiger Ales ab alto Missus Atlautiades verax * mihi nuntins ipse Afferat * a Persis raptas eum matre sorores, Fx Dario pendet nostri spes unica voti ; ~ Quem si peridero, parvi mibi etera, parti Perdita momenti: solum si vicere, solus Perdita restituet, non est mibi perdere tanti, Quod recipi poterit, wt non et vinerre malim ; ‘Sed neque si turris Darium seplemplice muro Includat, lieet ardenti cireumfuus unda Sulphureis Acheron defendat moenia ripis, Fripiet fortuna mihi. Sic fatus, in armis Se locat, et summo clypeum feriente laccrto Orbem signiferum, ceu vallum et moenia, muro Peetoris opponit, tendensque in sidera pinum, Vertice sublato, medius ruit hostis in hostes, Flammantesque * globos, torquens testatur adesse Pulvis Alexandrum ; fertur temone supino ‘Afet Aristides, pedibusque altritus eq Occubuit Petias, Libycis a Syrtibus Afer Venerat, a Seythicis Pelias tetrarcha yruinis, lic Afrum Craterus, Pelian dejecit Amyntas : Fnse jacet Pelias, hastili corruit Afer, Jungitur his Amilon terebrato putture, rubram Vers. 2515. ALEXANDREIDOS LIB. ¥; ra soror, Macedumque, i, nuntia regi : AGU Gy st A Exhalans animam, Baradamque jacemibas addit Antigonus, reprimitque globum Ptolomaews equo- (strom : Nec minor Eumenidi strages, nee gloria Carni lnferior, Meleagre, tua, truculentior instat Perdiccas solito: cunctiscernentibus, ipsam Ante aciet Darii Polypercon (noete fruendumm Qui priva asseruit) redimit de tuce patenter Consilium de nocte datum, furit Auica * pubes Mente nova votoque pari : furor omnibus ikem, Parque animus bello, dominoque simillimus ipsi, Ut quod Alexandri comites Cominus aspicerét, tot se gauderet habere Magnus Alexandros ; jam victoris fragor aures jamque irrusupebat in ipsos B Consortes lateris, funeste turbo procellze. pientis, et gre Cousit ipse sibi, cum duro in tempore primis Diffidit rebus, et spes languescit Nam quid agat Darius? quo se regat ordine demenst Cui nec tuta fuga est, nec i velit ipse morari, Inveniet socios? nam de tot millibus ante ‘Quos sibi crediderat, vix bello mille supersunt, Qui stent pro pairia : pudor et reverentia fame Ne fugiant, probibent, contra timor ausius urg-t: Dumque vacillanti stupefactus pectore nutat, Dum dubitat, capiatne fagam, vitarne perosus ‘Se sinat ipse capi? Perez velut agmine facto Mandant terga fuge, ropiantque per arva, relicto Rege, gradum : demum laxis invitas babems Nactus eqaum Darius, rorantia cade suorum Retrogrado fugit arva grada quo tendis incrtcm Rex periture, fugam? neseis, heu, perdite, nescis? Quem fugias? hostes incurris, dum fugis hostem, Ancidis in Scyllama cupiens vitare Charybdim, Bessus, Narbasanes *, rerum pars magna (uarunt Quos inter proceres humili de plebe losasii Non veriti temerare fidem, capiti Perdere canitiem, spreto mode Proh pudor fin domini conjarant’ Magnus ut ablatum medio de limit Accepit Dariumn, regum super ossa Fertur, et ingenti super ipsa cadavera salla nsequitar profugum, paene incomitstus Achivis, D Immemor ipse svi, qualis rapit impetus Sideris, et claris * distinguit nubila flan Sed jam praecipiti per saxa, por invia salia Transieralque Lycum, pascis comitantibus, amen Belides, dubiasque stetit, stratumue furenti Immersuras aque properaret feangere poutem, Pellzo clausurus iter, sed ab hoste premendos Dira caede suos timuit, si ponte reciso Sccurus fugiens Persarum excluderet agen ; Utile propositum vicit respectas honest}, Prerposuitque suos Darius sibi; maluit ec Vers. 2569. * VARIA: LECTIONES. + regem. tenti, et, arma, nec. Curt, Nabarzanes, nei * Tnacha. © vers, # gualem, ipsas, Nuptiet, "pa oT yaris. % Fumantesque.Bis Justus inire fugam, potiusque elegit apertam ‘Victori pratbere viam, quam claudere victis. it fuga Persarum, turbatoque ordine passim ad pontem ", sed et intolerabilis zestus, Et dluplicata sitis cursu languentia torrent Viscera, et exhaustos sudor sibi vindicat artus, Pulmonisque vagas agitant suspiria ccllas, Unde inopes und, nemorum per devia dueti, Occulti laticis salientes quarere venas, Omnibus incumbunt rivis, haustaque gulose Limosi torrentis aqua, precordia limo Tensa rigent, pregnantem utcrum simulare co- facts Triste parit fonus, conecplo Mumine, venter. Nonnullis, avido fluviam dum gutture sorbent Obstruit occurrens vitales unda meatus Deraque in czecis inclusum inte ~ Sod neque tot turnas procerum vulgique pha- {langes ‘Ad mortem ductore meta, sine lege ruentes Explicat unius angustia pontis, acervos ‘Vix capit unda tumens, fluviique vorago cadentes; Labuntar passim, lapsosque involvit hiatus Fluminis, et virides stupuere cadavera Nymph. Langueutes gladios ®, et habentia tela suovura Intuitus Macedo, cum jam declivis Olympus , Phoebeis legeretur equis, famantibus arvis Ethiopum, et solito pauloque remissius igne Ureret Herculeas solis vicinia Gades, Caussatus praeceps in noctem tempus, a illos, Quos credebat adhuc in cornu stare sinistro Fiectit iter, jamque in Levum converterat arma, Cum prarmissus eques a Parmenione, triumphum Nuntiat, et variis afMicios caedibus hostes ; Dumque reducantur equites in castra, repente Vallivus emergens Persarum apparuit agmeu,* Exurensielfpeis, galeisque micantibus agros; “hiibere gradus, et Agere gressum ; ji tanvpaucos Macedum videre crucntas tere acies. Rex ante Quiritum jens vesilla, pericula Martis, Dissimulans potivs, quam spernens, illud ab hoste Concussam toties, sed inexpugnabile castrum Pectoris opposuit Persis, nec defuit illi Perpetua in dubiis rebus fortuna, cohorti Prefectsm mortis, et Martis amore furentem Excipit, et celeri rimatur viscera ferro ‘Nec mora Lysimachus, et gloria gentis Achae Invasere Arabes passim, neutrisque pepercit Martius ille furor, ubi nemo cadebat inulius ; ‘Verum cum Phoebi radiis, Adantide stella Jam vultus audente suos opponere Persis, Marte videretur fuga tutior, ordine rupto Consuluere fuga, laxisqye licenter habenis, Nocte fere media trajecti * fumninis amen Vers. 2622, GUALTER! DE CASTELLIONE Bie A¥ Arbela perveniunt, ui Fex Babylonias illos, Quos seeum fuga contulerat, lugubris et amens Consulit, et pariter duro de tempore tractat ; Cumqug repressisset queruli suspiria cordis, Relliquias Macedum lacrymoso Iumine spectans : Fortuitos, inquit, toties mutare tumultus Nune adversa pati, nune exsultare secu ‘Nane caput incurvare malis, ane tollere, sorts, Humane est; humilem sic vidit Lydia Croesum, Sic sic vietorem versa vice femina fregit : Sic quoque Thermopyle Xerxem videre jacentem, Ftqi totum modo texerat zequor, Vix licuit vieto sola cum nave reverti Nulla rei novitas pervertere fortia debet Pectora, cum nulla tenestur lege filelis B Esse homini fortuna diu, spes unica vietis, Contra victorem rursum sperare triumphum. Nec dubito quin victor agros aditurus, et urbes Civibus exhaustas, et opimis rebus, et auro Confertas, ubi gens avidissims, pectore™? toto, Visceribus sicci itiens lethale metallum Tentabit sedare sitim, pradaque recenti Conceptam satiare famem, nec inutile nobis Id reor. Interea fines intactaque bellis Regna petituras, Medorumque ultima, Yon wgre reparabo meas, pretiosa supeliex,. Castraque castratis, et multa pellice plow*"" agg Quanti sint oneris, et quantum bella gerentes Impediant, usu longo didicere potentes ; His partis erit inferior, quibus ante remot ‘Major eral Macedo, spoliis vincetur onu: Qui vicit vaewus : non auro bella geruntu Sed ferro, non 2s, non oppida regna tucntur, Sed virtus, viresque virum : penetremus ad ipsos * Medorum fines, in duris utile rebus, Non dictu speciosa sequi docet ipsa facultas Non secus antiquos sunmo ** molimine rerum Novinius affectos ** fortes " discrimine patres, Indultis aliquot hostique sibique diebus, Fortunam reparasse suam, rursusque retu! Hostibus adversa de parte tulisse triumphum. Finierat Darius, vox plena timoris *, et exspes Visa suis, cum tot opibus Babylona superbam, p Et reliquas urbes, sine defensore rel.ctas, Esset Alexander primo fracturus Eoo. Nulla videbatur reparande copia sort Sed neque (quod superest) retinendi gratia regni : Scu sontirmato tamen agming, sive sequent Imperium potius, quam consitium ducis, uno Maturant animo Medorum visere fines. Nec mora, distribuens celebresjapud* Arbela gazas Munificus Macedo, tantis ardenter onusto Rebus, et inventa satiato milite preva im ", pluvioque citatior austro, * Vi, vel amicitia superatis * civibus, ardet Vers. 2677, VARIA LECTIONES. animos, —% Verum, % doloris. transwceti, " navigiis. " gutture, ™ abactos. primo.git Obsita coctilibus intrare palatia muris, Insignemque otim tot regum laudibus urbem, jedit wternum labii confusio nomen = que Semiramia tantum distaret ab urbe, Quantuin Sequanicis distat Dionysius undié, Ecce vir illustris stipatus prole beata Iwpiger occurrit Mazzeus transfuga regi, Imperio Magni, sese Babylonaque dedens, ‘Quem rex complexus avide, vultuque benigno Suscipiens, lacitis suffocat gaudia votis. Quippe laboris erat magni, longique paratus, ‘Tot populis et tot munitam turribus urbem Obsidione capi, nisi machina, Numine Divum, Coctile camentum crebro dissolveret ietu, ‘Virque manu doctus *, et non inglorius illa Praecedenti acie, toties expertus in armis, Exemplo poterat alios ad foedera pacis Invitare suo; tune vero cohortibus arte * posits, jussisque sequi, et retrocedere Persis, Agmine quadvato stupefaciz illabitur urbi ; Splendet in occursum tanti Babylonia regis, Ei quas congessit veterum solertia regum Exponuntur opes, ardent altaria gemmi Porticibusque sacris statux reteguntur avite, Per fora, per vicos, per compita, serica ridet aft aurivomis igneseunt fana coronis, ue graves annis, civesque severos, ‘cafatis urunt bombycina monst jervus et ancillz jussi splendescere luxu Barbarico, insolitos nequeumt suiferre para Ammemoresque svi dum contemplantur amictus, Jam se presumunt, servos non esse, fateri. Fosque, quibus deerat fallax ‘opulentia, jussit Inter honoratos fulgere precaria ves Jam totum victoris iter lascivia forum Sparserat *, et ramis viduata virentibus arbor. , Quocunque ingreditur certant opobalsama nardo*, Divinique Arabum pascuntur odoribus ignes EX matutino satiantyr aromate nares Effera prafertur clausiro indignata tener! Tigris, et obstrusi ferrato carcere pardi. Inclusi caveis frendupt immane Ieones, Et quzzcunque tenct [lyreanos bestia * saltus. Vers. 2720, ALEXANDREIDOS LIB, VI. as ‘A El ne prapediat ocusos objeeta sequentum Turba frequens, gradibus transvecti * ad culmina [teati Quam plures, avidique suum cognoseere regem Edita muroram longa statione coronant. Occurrunt lyricis modulantes cantibus odas Cum citharis mimi, concordant cymbala sistris, ‘Tympanaque harmoniis cedunt, nec defu't aures Biandius humanas docilis testudo movere", Ex quos Niliacze tradunt mendacia ge Fatidicos, coetique notis praznosse peritos Sidereos motus, et ineluctabile * fatum Memphitz * vates currum vietoris adorant : Nunquam tam eelebri jactatrix Roma triumpho ‘Victorem mirata suum tam divite luxu Excepit"* : seu cum {uso sub Leucade Casar Antonio “, sexti mutavit nomina mensis, Lactandasque dedit hydr's Cleopatra papillas ™. Scu post Emathias acies eum sanguine Mag Jam satur irrupit Tarpeiam Julius arcem : Et merito, nam si regum miranda recordans, Laudibus et titulis cures attollere justis, Sive fide recolas quam raro milite contra Victores mundi, tenero sub fore juventz, Quanta sit aggressus Macedo, quam tempore parva Totus Alexandri genibus se fuderit orbis, Tota ducum series, vel quos Hispana poesis Grandiloquo modulata stylo, vel Claudius alis Versibus insig hujus, € Plebs crit, ut pigeat Lacanum fumine tanto Cesareum cecinisse melos, Romaque reinam ; Et Macedum clarus succumbat Honorius aru Si gemitu commota pio, votisque suorum Flevilibus, divina’daret clementia tale Francorum regem; toto radiaret in orbe Haud mora, vera fides, et nostris fracta sub armis Parthia baptismo renovari posceret ultra : Quaque diu jacuit effusis moenibus.allayy” ‘Ad nomen Christi Carthago resu Sub * Carolo meruit Hispania solvere Erigeret * vexilla crucis, gens omni Lingua’ Deum caneret, et non invita subiret Sacrum sub sacro Remorum praesule funtem. ‘Vers. 2762. ARGUMENTUM LIBRI SEXTI bus, inclyta * fumat miserorum Ruraus inire parat : hic seditio patricidas : Separat a Dario, sed cos innata pector ‘Nec fatun mistare valent decreta Patroni ‘Acceptos reddit, et credula alles VARIA LECTIONES. Assyriam. % auperandia,_* promptus, T gopire vielle tabile. * Memy Exigerel © Curt Mad: arcis, ‘*Tezerat, ‘thymiamate thur 4s excepit. _" victorem, eruta. "Inclyta. ™ placat19 LIBER Ecce wes mundi regum timor ulti Quem toties poteras, Baby'on, le Eversorem Asim, sacra quem pradixerat Mit Pagina, quem gemini fracturum cornua regni, Prasentem mirare virum, nec despice clausum Coctilibus septis, qui latum amplectitur orbera, Cojus inborrescunt audito nomine reges : Rex crit ille tuus, 2 quo se posceret omnis Rege regi tellus, si perduraret in illa Indole virtutum, qua ca:perat ire potestas. spice quam blandis, vietos** moderetar habents, Aspice’quam clemens inter tot prespera victor Aspice quam mitis dictet jus gentibus : ut quos Hostes in bellis hat Cives, et bello quos los tamen a tencro schola quos impresserat zevo Ornatus animi, poliend:e schemata vita, Innate virtutis opus, solitumque rigorem, Fregerunt Babylonis opes, luxusque vacamtis Desidia populi, quia nil corruptius urbis Moribus illus, nihil est instruetivs illis ‘Ad Yenerls venale malum, cum pectora multo Incaluere mero, si tantum detur acerbi Flagitii pretium, non uxores modo sponsi, Sed prolem hospitibus eogunt prostare parentes, Solemnes de nocte vident convivia Iudos, Quos patrio de more solent celebrare tyranni. Hos inter luxus Babylonis, et otia Magnum Ter deni tenuere dies et quatiuor, nde ‘Terraruin domitor exer le, futurus Debilior fuerat, si post convivia mens Desidis, effrenum piger irrupisset in hostem : Ergo Semiramiis postquam Mavorlius heros Finibus egressus, Satrapenis astitit ™ arvis Quiedam, fui gederant patres, priecepta prioris Nijkize, motanda ratus, castrensia certos Munersaii' numeros arguta menta redegit, Utque sues habeant Duciores * queque Quiriton Mi ia constituit, quibus indul Exhibeatur honos, ne falso pramia poseat Qui tepide gessit, ne sub probitatis amictu Splendeat improbitas, et ne mercede negata Perdiderit titulum, qui gessit fortia fortis. Moris spud veteresMacedum, patremquePhYippua: D Impeliensque soos Mactenus exstiterat, cum tolli signa jubereat, Castra ciere tuba, quae prapediente tumulte, Armorumque sono non pertingebat ad omnes ; Sed super boc factum ™ est, ut Parthica signa mo- {vendi Luce, sit in signum fumus, de nocte vel ignis, Vers, 2883. GUALTERI DE CASTELLIONE SEXTUS. A Neve quis alterius munus, vel fortia gesta Usurpasse ™, suisve ascribere viribus ausil, Unumquemque virum vice qua donatur, et actis Contentum jubet esse suis, monet, allicit, arctat "> Fortes, conductos, cives, prece, munere, scripto. Romuleos reges, subjecto legimus orbe, 1" populos legem ct causas dictasse foreuses, Cum Deus ultrices furias arceret Olympo Onunipotens * terris, sed plus fuit arma tenen Legibus astringi, quam victis condere jura, Et majus fuit armatos decreta rigoris Suscipere in bello, quain jus in pace pacisc. Tx ubi mature tractata, libentibus omnes Accepere animis : Susam tradentibus urbem Civibus, et multis hilarato milite gazis B Agmen ad Uxiacas convertit turbidus arces, Usiace regionis onus, summamque regebat Prefectus Medates, sane vir fortis, et ingens Exemplar fidei, pro qua suprema subire Non veritus, verum Dario servavit ® amicum Doctus ab indigenis iter esse latens et opert Civibus ignaris, Graios quod ducat ad * ay Delectis equitum tantum in diserimen itu Prafecit Macedo meriti Taurona probati: «1 Ipse ** movens circa tenerz primordia lucis, Angustas superat fauces, aditusque locorun, Casaque materies faciendis eratibus apta, Et pluteis curva testudine surgit in arcem, Artificium ut studiis, ali munimine tuta Funditus erueret muros armata juventus: Sed gravis accessus, cum dura minetur acotis Cautibus * et saxis succidi nescia tellus : Nec solum Macedo cum duro dimicat hoste, Sed locus est, cum quo pugaandum est, vivaque [eautes ‘Nativo munita situ; tamen arcta subibant, Et prarupla leves, duce precedente, colirtes, Quem tamen objecta testudine, cum peteretur Eminus ex alto, telorum grandine, nee vi Nec prece, barbaricis poterant avellere muris. Quippe inter primos galeato verlice primus Fulminat in maros, nunc grandia saxa volutans ‘Nune sade suffodiens, nunc frangens ariete portas Nane tormenta rotat, tormentum flebile mundi, udeat jam, proh pudor! i Vietores Asiz, 0 socii, quibus ante tot urbes Cessere, exigui dormire ad mennia castr Que loca, quod subsistat opus 4 Ante manus Macedum? que meenia stare vel ‘Sustineant? solidis qu fundamenta columni 4 - VAR LECTIONES. % pictor. * constiit, ™ sercabat. “in, Mle, ™ Cottbus. ** Chitiarchas. * coutam, are, * optat.2 ALEXANDREIDOS LIB. V1. ‘seo Junits vaeant, cum sensent allus adesse_ ‘A Perque tot angustas, et qua via devia fances,, Murus Alexandrum? quamvis zquandus Olympo _-Perque tot anfracius, et qui vestigia nusquam * Corruet, et discent mihi se submittere * turres, Adinitiunt hominis, gradiens Pellaus, ab hoste Dixit, et in summa Tauron apparuit arce, Quo semel aspecto, Graiis audacia ere Corripuitque pavor et desperatio cives ; is, extrema pati, patrizeque impendere vitam, Mlis corde sedet fuga, si modo libera detur; Maxima nubiferam se turba recepit in arcem, Nec mora ter denis victorem flectere missis, Utliceat salva victos discedere * vita, ‘Triste reportatur responsum a principe: nullum Esse locum veniz, parvas superesse dolo ‘Suppliciique moras, torpent languore timoris Percussi cives, dociles extrema vereri Dirigit ergo preces oeculto calle per umbras ‘Ad matrem Darii* Medates ut mitiget iram ut victis et viete parceret urbi, Non ignarus ei deferri *, et matris honore {A victore coli. * Medates ejus sibi neptem Duxcrat, ad Darium cognato sanguine spectans, ‘Abnuit illa diu precibus concurrere, quamvis Justa petant. Et: Fortuna non congruit isti Qua none utor™, ait, tanlos admitlere fastus. jietoeesp qua fronte rogem captiva? repulsam patitur, qui ™ postulat ulterius, quam spes, quem meritum non praevenit, a spe , et verum dat ei presumptio nomen. Invenit, ut potius, quod sim captiva, penes me Contempler, quam, quod fuerit regina, recordet Tot precibus latis, vereor ne fessa residat, Neve fatigari queat indalgentia ™ regis. Ista Sisigambis; * Medalis tamen ieta dolore, Scribit Alexandro; vietis si parcere nolit, Luce frui* Medatem jam victum, jamque fatentem Se peceasse, sinat; que tune moderatio Magni, Qua pictas fuerit, vel que constantia regis sAvguit hoe unuin : quod non * Medati modo, verum Omnibus ignovit, et libertate prior Coneessa, captam captivis reddidit urbem Restituil captos ** priscis cultoribus agros, Iinmanesque coli mandavit, et absque tributo : Si vaga vietori Dario fortuna dedisset Urbem pre manibus, non impetrasset ab illo Plura parens, quam, qua vietis dedit hostibus ho- jstis. ‘Nec mora, divisis * cum Parmenione catervis, Imperat, ut Darium caule vestiget, eumque ‘Campestri jubet ire via, tamen ipse retentis * Delectis equitum, juga tendit in ardua, quornm Perpetuum excurrit vergens in Persida dorsum. Men alias Macedo graviora pericula passus : gee didicitsemper, variamque, sibique jmilem, et nulli fortunain stare perennen Vers. 2925. Desuper obruitur, et non impune frequenter Compulsus retroferre gradus “', multaque suorun Sanguinis impensa, post tot discrimina, tandem Hostica confregit collato robore signa Victaque sederunt victricibus arma sub armis, Vix hene purgato, noctis caligine, ccelo, Trajiciens Macedo molimine pontis Araxem, Persepolim festinus adit, caplamque redegit In cineres celebrem priscis tot regibus urbem. Divitiis tumidas cum ceperit aute tot urbes, Hujus opes alias opulentia barbara longe Prateriit, luxum totius Persidis istue B Antulerant reges; sacrum penetralibus a Fi rudis eruitur argenti massa vetus Ex adytis rapitur non tantum partus ad usum ‘Agger opum : tiec ad hoc congessit avara vetustas Quantum, ut mirantes traheret speculatio visus. Curritur ad predam citius “, certatur et inter Praedantes *, hostisque loco, truncatur amicus, Cui pretiosior est rapta, aut inventa rapina, Causa necis, pretiumaue fuit, pretiosa supellex Et que quisque rapit, jam non capit'improbus, unde Aceidit, ut quod jam non accipit * wstimet illud, Purpura diripitur, laceratur regia vestis Artificum sudata manu, quarque agpera signis Aurea vasa rigent, cedunt in frusta dolabris, Nil sinit intactum, nullis contenta cupido; Integra nulla manent membris simulacra revulsis, Plus terroris habent mutilata, minusque decoris Exitus hic urbis, quae tot regalibus otim Floruerat titulis, et qua tot gentibus una Jura dabat quondam, speci Europe terror, decies cum mille carinis Obstrueret totum, numerosa classe, profundum, Neptunum effossis immittere collibus ausa, ‘Ausaque montanis exponere lintea dorsis. -_ Persaruin reliquas urbes tenuere i Post Magnum reges, hujus vestigia nusquis’” Invenies, nisi strata rapax ostendat Araxds Moenia, marmoreis paulo distantia ripi Vixeris indignam, digoarnve his cladibus urbem 1 Ambigitur; nam cum subiturus moenia Magnus Pergeret, occurrunt * (agmen miserabile visu) Captivi ‘ Auribus orbati, pedibus manibusque recisis, Yel labra pracisi penitus, vel lumine cassi, Aut aliqua a Persis membrorum parte minuti : Practerea quae longa diu ludibria servet, Frontibus impressa "est rudibus nota varbara si- (ei Mos ubi, non homines verum simulacra videri Rex ratus, in primis tandem cognovit obortis Vers. 2979 VAILA, LECTIONES. * condescendere. " abscedere. ™ Regis,et ut victisinvicins parcotet urbi. * eam veuerari. " eezor. = quae, ™ possi clementia.°* parrios. | diversis, % trecentis, * nunguam, “ pedem. “in, pradones. “* occupat, “ occurrit. Pataot. CCI a7GUALTERI DE Intepuit lacrymis, victorque exercitus ille Flevit, et in subitum versa est victoria luctum. Rex miseros animi fortis jubet esse, daturum Se quidquid peterent, visuros dulcia rura Divitis Europe, uxores, dulcesque propinquos, Spondet, et in patrio capturos cespite somnuum ; ‘Sccedit vallo vulgus miserabile, donec, Qua potiora petat, libra deliberet qua His Asiz placuit consistere Gnibus ; il Dulcior est patrius alieno cespite cespes, Quoram, quem celebrem docilis "* facundia linguz Fecerat Eutition " ita ereditur esse locutus : Quem modo de tenebris, ef clauso earceris autro, Ut peteremus opem, puduit procedere trunci Corporis exitium patrize qua fronte val Ostentare tue, spectacula lata daturus? Cum sane incertum, discrimina tanta tu Poeniteat magis, an pudeat, bene fertur iniqua Conditio, cum tecta fatet, bene fertur amara Conditio, miseram si nosti abscondere vitam ; Nullaque tam nota est miseris, tam patria dulcis, Quam sedes aliena, domus, sine teste prioris Fortuna; miseros faciunt loca sola beatos, Quando beatarum subeunt oblivia rerum. Qui totum ponunt ia spe, vel amore suorum, Quam cito consuescat 4, lacrymarum arescere {rivus Ignorant : levitefveniunt, leviterque recedunt, Blandiri dociles lacryma.; solasque propinqui Ampendunt miseris lacrymas, arentibus ilis, Cum Jacrymis arescit amor, pietasque tuorum *, Sors miseri querula est; felicis vero superbus 593, Est status, et tumide nulla est miseratio™, mentis Quem fastidit homo, non vere di Me Verus amor, miserum qui non fastidit amicum : Fortunam allerius dum traciat quisque recurrit Ad propriam, et propria consulta forte, requirit Tales exterius, qualem se noverit intus, Fortunsta parem solet alea quzrere casum. “a alive alium poterarmas, et esse mistim, nisi motwa fata dedissent ‘Omoibes fequales, inter sria millia, cass ; ‘Uxores tenere, quas in fervore juvenize Duxiumus, et spretas sumptis dimisimus armis, © quam sclemni in socialia feedera vulta Admittent Veneris viles sine fomite truncos? Partirique volent genialia ** fesdera lecti; Usque adeo sexus nobis ** incognitus ille est. Pectore feruineo vernalis certior aura est Mollior est adamas, felici qua solet esse Dura viro, miserum poteritue videre maritum ? Obsecro vos olim vita defunete Juventus, Quaerite, quas habitent semesa cadavera, cedes. (Querramous parili voto lugentibus apum Vers. 5052. CASTELLIONE 5m ‘A Abjeetieque locum, ignotis Iateamus in ons; Quas penes agnosei miseri jam ceepimus, imo Quas penes invisum jam desinit esse cadaver. Haetenus Euticion. Cui sic oriundus Atheni Theseus" objecit : Nemo zstimat, inquit; amicom Corporis ex habitu, dure Iudibria sortis Nemo prius pensat, non nos natura ereatrix, Sed contemptibilis hostis viotentia fecit. Omnibus esse malis, me judice, censeo dignum, Quem pudet eventus, sua cui fortuna pudori est, Desperare sulent, alios in tempore duro Esse miserturos aliorm, qui misereri Non vellent, si fata darent contraria fla : Tnclementis homo meutis, male conjicit ex se, Rara quod humanz sedeat clementia menti B Spe majus votoque, Deum conferre " videtis Uxores, patriam, prolem patriosque penates. Heus liceat classis erumpere carcere, lacem Aeraque antiquum * patriosque resumere mores. Cur miser bic, et servus eris, si patria dewr In votis? in qua tantumn miser esse teneri Exsulibus tandem fortunzeque ultima pa Est aliquid patrio se reddere posse sepulero : Moll " ossa cubant, manibus tumulata suorum, In Persis maneant, Medorumque aera siren Felices alii, quos diffidentia patrum,, Usorumque potest avellere dulcibus arviaggfi 4 Me sane regis usurum * muncre constat, Europam, pariamque sequi, mado ibera detur sndi a soperis natalia rura poiestas", G Finierat Theseus, sed paucos repperit bujus Voli participes, aliorum pectora vicit Consuetudo potens,’ natura fortior ipss Quorum consilio concurrens Magnus, opimos ‘Non solum partitur agros, sed prodigus adit, Es, variosque greges, et lati faris acervos, Ne ® frumenta solo desint *, cultoribus #ra His ubi consulte providit Martius heros, ‘Medorum ingreditur, reparato milite, fines Pracipitique legeus Darii vestigia cursu, Ne fuga subripiat, pleni pars magoa triumphi Qui solus superest, pardis * instantior i Sed jam Belides Ecbatana venerat, urbem ‘Medorum primam, decreverat inde subire ‘p Bactrorum fines, sed cum loqueretur adesse Rumor Alexandrum, cujus satis, agmina contra, Penuatosque gradus, distautia longa * locor Nutla “ videbatur, mutato pectore mutans Consitium, totos orditur in arina paratus, Puguandoque mori decrevit houestius esse, ‘Quam victam (oties fat's extendere vitam. Unde vie comites, paulo consistere jussos Intuitus : Si me iguavis sors qua laboris, Jungeret, et inoriem reputantibus, inquit, honestam, Vers. 5086. VARIA LECTIONES. % docilis celebrem. * Curt, Euctemon. _" sustineat. de Curt, Theatetus, re. © Nec, “desunt, Parthis, * nulla, suorum. ‘Agrague et lingam, * Longe, " compass © Molliter. cialis," rol erieuram* fa-325 ALE! Quahiseunque foret, potius-aicenda tacerem, Quam verbo vellem consumere tempus inani. Sed majore lide, quam vellem, quamque decorum Esset, virtatis expertus robora vestre, Jam didiei, quam sit venerabile nomen ami Quam sincera fides, sinceros inter amicos : Tot rebus monitus presumere debeo, tantis Me dignum sociis, de tot castrensib Unica Persarum su Bis profugum victi Vestra * fides, sta jemqae probans constanua [imeatem, Eficiunt, ut non verear me credere rege ‘Ur me Persis adhuc ausit regnare fateri; Qui potius castris viet elegistis adesse, Victoris quam signa sequi, me judice digni $i mihi non liceat, pro me quibus ztheris ille Dignas rector agat grates, quia non erit ulla Nescia tam reeti, tamnon obnosia justis, Surdaque posteritas, quze non vos efferat xquis Laudihus in coelum, qu non memoranda loquatur, Quee vos, et merititaceat praeconia vest. Vivere per famam dabitur, post fata, sepaltis, Sola mori nesct, eclipsis nescia virin Unde fugeelatebras,quas semper abhorreo, quamvis lirer, virtute animi, tantoque meorum tus, irem tamen obvius hosti : mulat in regno Darins ; sed quousque feretis, 5, quod patrio rex imperat advena regno? ‘Aut mihi defangi vita continget honesta, Aut revocare meas aflictis hostibus urbes, Et qua perdidimus celeri reparare paratu. Arbitrium victoris, an id censetis honestum Victus ut exepectem, Darioque precaria detur Mazzi exemplo, sola in regione potestas? Qui modo totius Asize moderabar habenas, Anne reserrabor ad tantum dedecus, ut sim Gloria vietoris, in regni parte receptus? Non erit, ut capitis decus hoc, aut ' demere quis- iquam Debeat, aut demptom mibi, se mihi reddere jactet. Imperium vivus perdom, privabor eodem Impetio, vitague, die, pretiosa duobus Sors Darium vita simul, et diademate privet ". Si manet hic animus, socii, si mens ea vobis, Nemo supercilinm Macedum, fastusque nefandos Cogetur post fata pati, sua dextera cuigue : ‘Aut modo finis erit, aut ultio digna maloram ; Ergo si Superi pia bella moventibus absunt, Si facinus repatant justos defendere, saltem Finis honestus ert, fortesque licebit honesto Mortis more "* mori : velerum per gesta paren- [wm, Per pretiosa precor quondam preconia Patruin, Vers. 3137, DREIDOS BB. VI. € Opportuna suo: Scio, rex, quze dixero, di 1p Hostibus expulsis Asia, 59 AA Iilnstresque viros, quibus hare ® subjecta tributum Gens Macedum toties, et vectigalia solvit, Obtestor, miles, ut dignos stemmatet Coneipias animos, ut te contingat Olympo Teste, vel egregia vinei, vel vincere pugna. Hactenus Arsacides. Sed non excepit eodem Verba cohors animo, dictis quoque debitus ille Defuit applansus, quem persuadentibus audax Reddere turba solet, prestruxerat omnia verus Ora timor, donec Artabasus ", inter amicos Regis praxcipuus" : Nos, inquit, in arma sequo- {mur Unanimes regem, nobis erit exitus idem, Qui tibi, qui patriz. Dubio excepere loquentem Assensu reliqui, raucosque dedere tymaltus : Qualis in A2gzo desperans navita ponto, In quem fluctivomus jam fracta puppe videtu Conjarasse Notus, sociog solatar inertes, Dissimulansque metum, comitam titubantia firmat Pectora, et invicto parat ire per equora vento. ‘At Bessus facinus jam premeditatus acerbum, Narbasanesque Jam definierant Darium comprendere vivum ‘Ucoi Magnus eos sequeretur, munere tanto, Commodius possent vicloris inire favorem, Quod si prazceleres evadere principis' alas Sors daret, auderent Dario regnare perempio, EL vires reparare, norumque lacessere Martem. Narbasanes igitur sceleri jam tempora nacts Displicitura tibi, nec erit sententia cord! Hee mea grata tuo: Curatur ferro, gravis est medicina dolenti; Asperior sanat yraviores potlo morbos Naufragiumque timens, jactura sepe redemi Navita, quae" potuit, et damnis damna levavit. Sors urgere twos non desinit aspera Perens, Omnibus est tentata " modis fortuna, novisque Est opus omiuibus : depone insignia regnt —"" * ‘Ad tempus, boue rex, alii concede regendam Imperii summam, qui nomen regis, et omen jeat, donec, Martis cessante procella, Justo tibi regi Restituat regaum : brevis exspectatio facti Hujus erit, tot Bactra dabunt, totque * India [gentes, Ut major belli moles, majora supersint Robora, quam bello qu sunt exlausia priori, Cur in perniciem balantes, more bidentmin, Irruimus? fortis animl est contemuere mortem, Non odisse tamen vitam, sed amare, virorum est : Degeneres, et quos constat tedere laboris, Compelluntur ad hoc, ut vitam ducere vile Vers, 3189. ‘VARIA LECTIONES ond itt Maude amore, "hic. Curt, Artabesus, “conspicus, "lente, " falti #3a7 GUALTERI DE CASTELLIONE a8, Quid reputent, quid mirum? Ignavo vivere mors A Reddiderat Titan, et signum casira movendi {est : Jam dederat Darius, aderant cum milite multo Econtra nil est, quae fortis et ardua virtus Participes sceleris, caute prietendere docti Linquat inexpertum, movet omnia, et omnia tentat, Officium solemne foris, speciemque sequendi Tenditur ad mortem, cum nil superesse videtur: _Principis imperium, sed in alta ** mente latebat Ultimusad mortem, post omnia fata, recursus : Occultum facinus, scelerisque protervia tanti. Ergo age, rex, Besso, quod gratia temporis offert, Sceptrum praradians, et adhue insignia regai ‘Ad praesens committe tui moderamina regni, Gestabat Darius, curruque micabat ab " alto. Ut tibi restituat acceptum * tempore sceptrum. Prona jacebat humi supplex, veniamque precata "* Hae ubi dicta : animos * vix temperat ille be- Seditiosa cohors, et sustinuit venerari {nignus Tune patricida ducem, quem post in vincula ser- Et patiens rector : Jam te invenisse, cruentum [vus** Inquit, mancipium, funesti temporis horain Retrusurus erat, lacrymisque coegit obortis Comperio, facinus qua patraturus acerbum Credere Belidem, vultumque rigare senilem In dominum servus, Parcarum stamina solv ‘ted nec tune fraudis amicos Hee ait, et stricto poterat macrone videri Peenituit seeleris, cum certus uterque videret Occursurus ei, nisi vultu supplice, Bessus Quam mitis nature hominem, regemque virumque {ndignantis habens speciem, raultoque suorum Falleret; ille quidem securus, et immemor hore ‘Agmine stipatus, regem exoraret, eumque, Instantis, quam sors, et servus, ulerque parabat . Maud mora, vinciret, nisi nudum conderet ensem. _Pellzi, Macedumque manus (qua sola timebat) Tune vero a reliquis metari castra seorsum Effugere affectans, laxis properabat habeni Praecepere suis * at regi Artabasus, ire Maturare fugam, finesque subire remotos **. Consulit, ut parcat, habeat pro tempore tempus : ‘At Patron Graci dux agminis, integer evo, qua mente feras, ait, erroremve wuorum, fidei, Dari non fictus amicus. Stultitiamve : gravis et prematurus in armis Jam patricidarum comperta fraude, suorum Instat Alexander, blando retinendus amore pulchre circumdatus, ibat Miles, ne sanos turbet discordia sensus, , fandique ut copia facta eet ; Neve a rege suos alienent Bactra quirites : Narbasanes, inquit, et Bessus, Mazime regum, Annuit " Arsacides, superosque et fata secutus, _‘Insidias in te conceptas ense cruento Casira locat, manror et desperatio, victis ¢ Effutire parant, vite tibi terminus ista Indivisa comes, anisios illius obumbrai Lux erit, aut illis, nos ergo corporis esse In castris igitur quae jam rectore carebau Custodes patiare tui, tu * preecipe, dum ros Motus erat varius animorum, et proxima regi Expedit, in nostris figi teritoria castris, Instabat funesta dies, nec ul ante regebat Liquimus Europam, nee Bactra, nec India nobis - Imperii summam, solus tentoria servans Arva, laremque, et spes in te congessimus omnes : Regia, pervigiles librans ** in pectore curas : Esse (ui custos externus, et advena nusquam ** ‘At duo concepium jam mente, cupidine ®* regni, _Expeterem, ficrique tuze tutela salutis, Tractanies facinus, agitant ", sub peciore, regem Si tibi quemquam alium velle "-"" hoe prastare vi- ‘Non nisi cum magno comprendi posse labore : [derem = Non mediocris enim.timor, et reverentia regum ——_Inclyta Patronem servati ® gloria regis Regnat apud Persas, majestas regia magni Fecerat insignem; si quis tamen hae quoque, si Ponderis ese solet, etiam gens barbara nome [avis Regis inhorrescit, et quos in sorte secunda Carmina nostra leget", nunquam Patroua tacebit, Barbaries metuit, veneratur numine pressos, _ Galica posteritas, viet cum vate superstes : Vivit in adversis priinze moderatio ** sortis, Gloria Patronis, wullum moritura per evum, Cui semel exhibuit, impendit, semper honorem : Jam reor aterno causarum sacula fluxu * Et quia tanta tides, et gratia regis in illa Non temere voli, nemo temeraria credat, Gente, palam, vel vi, sine magua cede suorum, __Fortuitoque geri mundana negotia casu : Non poterant Darium sceleris vincire ministri. Omnia lege meant, quam rerum Conditor ille Ergo dolis operam dare, et exeusare furorem Sanxit ab eterno; Darius cum vivere posset Decrevere suum; simulanti voce, reverti, Consilio Grajum, fati decreta secutus : Ur decet, et tanti se pocnitivisse reatus, Quanquam nota satis, expertaque sepius, inquit, ros extrema pati pro rege paratos. Sit mibi vestra fides, nunquam tamen a populari Gente recessurus, nee ab his divortia quatrarm, Vers. 3292, VARLE LECTIONES. imo. occisurus paruit, " ribrans. ™ corde. ™ agitabant pect. ™ seve " rogabat. ™ serrum. "*reposios. ina. "nunauam. '.* posse. ser- Teqat. * nesw,‘Quos toties favi, satis et levius mibi falli est, Quam damnare moos, quidquid fortuna jube- ‘bit, Inter eos me malo pati, quam transfuga credi. ‘Si salvum jam me esse mei, si vivere nolunt, ‘Jam sero pereo, jam mortem ultroneus opto. ‘Attonitus Patron, et desperare coactus, Consilio regis, ad Greca revertitur amens Agmina, pro recto *, justique rigore, fdeque Cuneta pati promptus. Bessus Patricida Pel Agnarus linguz, tanti tamen ipse furoris ‘Conscius, occultum rapit * ex interprete verbum : Samque peresmisset Darium, nisi crederet es ‘Tutius, ut vivum Pellzo traderet hostem. Quo potiore modo, sperabat * caedis a1 ‘Concio, victoris sibi conciliare favorem Distyjit ergo nefas in idonea tempora noct Noetig; quando solent patrari turpia, noctis ce ALEXANDREINOS LIB. VII, 0 ‘A Quando impune placent, qua sunt de * luce pu- [aori, Cum timor est audax, et frons ignara puderis *. Tum Dario Bessus, grates agere, et venerari Ficta mente studet, quod perfida verba dolosi ‘Vitasset lepido, et pulchro sermone Quiritis, Qui dum spectat * opes, Macedum placare tyran foun Hac regis cervice parat, funesta aatarus Munera, nec mirum, venalia constat habere Omnia, venalem et ductum mercede Quiritem. Vir sine pignoribus, lare, conjuge, pauper et exsul Emptorum pretiis, ut cireumfertur arundo. Annuit Arsacides, certus tamen omnia vera Deferri a Gracis *, sed eo jam venerat, ut res B Aque dura foret, et plena timoris, et exspes, Non parere suis, et eis se credere nolle, Quam falli, et gladiis caput objectare suoram, ARGUMENTUM LIBRI SEPTIMI, us in dominum servos im ostendit, tande ictos * véstigans Confecit aceleris, conjus Tune demum Darius jaculis Morte Polistratic Inventum Macedo corpus rigat wl Ac Rureus procerum, liber armat, et gjus vineula irudit, ignus, abactos Marte, mini ul Comprimit, et rapido cursu bacchatur in hostem. LIBER SEPTIMUS. Restitit Hesperio meerensque in littore Phoebus Delixis harebat equis, tri i Luce retardabat venture noctis habenas, Et tantum visura nefas Lotonia, terris ‘Virgo morabatur roseos ostendere vultus ; Sed lex eterno que condidit ** omnia nodo, Et sacer orbis amor, quo cuncta reguotur, utrum- {que Corripuit, jussitque vices explere statutas, Jamque vaporantem fumabat Tethyos unda Vorticibus clausura diem, requiemque petebat Humanus cum sole labor, sed pcena manebat Lugentem Darium, positusqne in vespere vite Occasum facturas erat, cum vespere mundi. ‘Clanserat infelix tentoria, solus apud se, Sed debile semper et exspes tamque trahentis in arcto, Consitium miseri, Vers. 3351. VARLE 1. eredebat, © ruboris. detrakis. Et tandem " hoe secum : Quos me, pater impie ‘divam, Distrahis * in casus? Quo me paral alea fat! Perdere delicto? Superi! quo crimine tantas Promerui pernas? cui nec locus inter amicos, Nec notos superest ; nec enim securus, apud quos Debueram dominus tutam deponere vitam Sed sitit hanc animam, manifesto szvior hoste, Inque senis jugulum parat arma dome Si fuit indignum, tanto diademate cingi, Totiusque Asize Darium Jitione potir i male subjectos rexit, si jura tyrannus Publica, vel patrias tentavit solvere leges, Si cives armis, popalumque tyrannii Si cum judiclo resideret, censor iniquus, D Avertit surdas a.qnusa pauperis aures ; ‘Si partem injusiam! corraptus munere fovit, Vers. 3367, u * Darium, du. * collitot Si mibi persuasit funesta pecunia, ju ‘Vendere judicium, sifundum tristis avitum, Et patrias vites, per one sibi levit ademptas Filius exhares, si jura fidemque perosus. In stadia mundi, non munda meute eucusri, Jam mortem merui, fati nec ' deprecor horan Jam satis est, superi, vestro quod munere vixi : Grudescaut furize Besso, ¥ deseviat in me Narbasanes, gelidoque senis perfusa cruore Tota domus, moestas "* compescat Numini i justtiae eultor, si jura secutus Nil egi, nisi quod rationis litera dietat, (In quantum natura sinit, petulansque nocivas Conditio carnis), gladios removete clientum A domiai jugulo, prosit vixisse per aevun Innocue Darium, mors convertatur in illos Qui meruere moti, liceat mibi vivere, prosit Simplicitas justo, noceat sua noza nocenti ". Quod si fixa Deum manet imperiosa voluntas, Si mibj fatorum series immobilis, auras Vitales auferre paral, vitamque coarcians Atropos incisum maturat rumpere lum : Cur alii liceat de * me plus quam mihi? vel cur Narbasani servatus ero, subtractus Achivis? Nunguid adhuc sangui iras. [aunguid sm fatis absolvere vitain? iscera "* ferro, Ensis, ut bane du Sic Castraque commovit, debine irrupere citati Cum lacrymis" alii, regem cecidisse gementes. Barbarus in castris ululatus, et icta tremendo Rura fragore tonant, tremulusque reliditur aer, ‘Nec capere arma sui, gladios ne forte clientes ** neurrant, audent; sed ne videantur inique Deseruisse ducem, monet arma capessere Persas Cum pietate Gdes; sed terror vicit uirunque. Exclusitque potens reverentia mortis, honestum. Bece per attuvitos rapientes agmina Persas Irruinpuntque aditus, et circumstantibus ense Dispersis, regem quem jam exspirasse putabant ‘Vinciri faciunt, prob ! quanta licentia fati! Quam vaga que versat humanos alea casus! Quem prius aurato curru videre sedentem, Et (remuere sui, jam non sus, ille suorum ‘Vincitur rianibus, et in * arcta sede locatur : Captivumque trabit currus angustia rege. Altamen ut regis sallem pro nomine nullus Non habeatur honor, vinciri praeeipit aure'y Compedibus dominum, trucalentior aspide serves. Regia diripitur, ceu belli jare, supellex, ‘Vrque avidos pressit inventa pecunla eurrus, Per seclus extremum partis jam rebgjeronugii Vers. 3420. GUALTERI DE CASTELLIONE nunquid mibi dextera, s ‘A Intendere fugara. Quo tendiis agmine facto _ Eoum facinus, scelsris * fraudisque, ministri? Quse vos terra feret? Ubi tanti tuta manebit * Impostura mali ? Quis tuto ducere visa Sub servo poterit domini sitiente cruorem Interea summis accincto * milite rebus, Vestigans Darii rapido ™ vestigia cursu Terrarum domitor, Echatana cingere, facta Obsidione, parat, profugumque capessere regen», Et delere armis eversam funditus urbem, Extremamque manum longis impouere bellis Cum tamen audiret *7 Darium fugisse * : fugeque Intentum celeri, liquisse Eebatana, cooptum Maud mora flectit * iter, et Persidis arva relin- : Favens, B Insequitur profuges, animi calcaribus actus. Et quia certa rapi ™ famze vulgaverat aura, In Medos Darium, dehine Bactra subire voleutem In Medos sevire * parat, sed certior ipsum Nuntivs avertit, retrusum in vineula regem Adlirmans, seriemque rei pulchro ordine pandens. -Horruit auditis Macedo, ducibusque citat Est brevis iste labor, gt praemia magua Izboris Qui superest, socii, Darium non bine procul, {quit, Destituere sui, vinctumque suprema reservant Ad mala, fortune Gem, metamque laborum * - ‘Aut jam succubuit fatis, aut munere vitze Invitus fruitur : piger ergo citatius quo ¢ Castigandus equus, et precipitandus in hostem Est gradus, afficto vitam donemus ut be Non minusest, postquam ccepit miserabilis esse, Parcere confracio*, quam frangere posse rebell_in, Applaudunt proceres precepto * regis, et inst Seque secuturos per-summa pericula spondeut Ergo inito cursu mundi fatale flagellum Aginen agit Macedo, somnoque medente, diuruum Non relevat fessis req faborem, ‘Yalis in adversos Jovis irruit ira Gi Fulmine quem dextrain finguot 1m Centimanus costo nodosa Typhaus Brachia porrigeret, Martem flammare videres, Pallada vipereos clypeo protendere vultas, ‘Telaque fatali spargentem Delion arcu. D_ Yentum erat in vicum, stellis nascentibus, Vinxerat Arsacidem, furiato pectore, Bessu: Occurrere duo, qui prouligiale perasi Flagitium Bessi, patricidarum comitatu Tutivs esse putant, Macedum se jungere cast is ducibus Macedo brevius jam deside Phoebo Est aggressus iter, incedeus ergo quadrat Agmine, sic cursum moderatur, ut ultima primis jungi posset acies, jam Delius aqui Distichiis ™ ab utraque domo distabat, et ecoe Vers. 3472, quo: YVARLE LECTIONES. "non *justas " bello. "jam. * scelerum. © batebit, ™ accito, tem malorum, * jam fracto, nocentia somii.533 ALEXANDREIDOS LIB, Vil. Be ‘Vivere adliue regem™, Brocubelus transfuga, regi A Non abet ulterius, quod nostris cladibus addat, Et tantum stadiis aflirmat abesse ducentis. ‘Sed eaveatur, ait, ne sic exercitus iste ‘Aut incompositus eat, aut incurrat inermis Armatas acies, patricidas acrius urit In exdem facinus, ubi desperatio nullum Jam veniz: superesse lacum, sul pectore, clamat, Mis super acceusi proceres majorque sequendi Et gravius solito, stimulos audire jubentur + Quadrupedes, sumptisque volant per inania peunis : Jam sonus audiri stepitusque, fragorque rotarum Coeperat a Graiis, ut pars adversa vidert Posset ab adversis, nisi pulveris horrida nubes Intuitam eriperet, paulo subsistere Grecos Jussit Alexander, donec cessante procella Pulveris, hostiles possent agnoscere turmas, Bessus in * obliquum sedato pulvere lumen et aerei de vertice montis, anhelos idesse viros, armorum luce Quirites Fulgere, et peditum, ferro livere *, catervas : Morruit aspectu, et gelido labefacta pavore + Pectora monstriferse tremuerunt * conscia culpe, Econtra Macedum viso, gens aspera, Besso, Accelerat gressum, fusoque per ardua cursu, Asswoat imparibus concurrere viribus host ; ‘Nam si tantum animi, tantumque vigoris haberet ‘Ad bellum Bessus, et Martis mania, quantum Fortune gladius ; mors, qua patricida minatur Antidotam meeroris erit : mortisque venenam Pro medicamentis, curaque laboris, hahebo uper accensi patricidz, corde sub alto, Concipiunt bilem, dominumque payremque cruentis Confoditint jaculis, et in ipsum grandinis instar Spicula conjiciant, quem tandem vulnere multo Peetora confossum, sparsumqie cruore relinquut Ex fugitiva sequi ne longius aginina possint, Curribus assuetos juga regia ferre, jugales Afficiunt telis gladiisque, duosque * clientes, Quos habuit comites in vita, mortis eidem Esse jubent socios, et eodem funere mergunt Quo facto, ut tanti lateant vestigia monstri, B Divisere fugam, festinat Bacira subire Bessus, Narbasanes Hyreanos visere salius. Dispersi fugiunt alii", vel quo metus arget. ‘Yel spes, in dubiis semper comes optima rebus < Quingenti tantum se collegere Quirites.| Qui pro justitia patrizeque jacentis houore Elegere mori, Macedumque resjstere turmis; ‘Vel quia sperabant armis extendere vitam, ‘Vel quia turpe fuit regi superesse perempto. Dum tamen ancigiti sermonum barbara mou Defipit legio, moliusne sit hoste propinquo Dedere terga fuge, Grajisne opponere pectus? Egce triumphantis animi peraicibus alis Vecla supervenit Macedum manus, omnibus ‘Ad facinus, tantamque valeret in agmine quantum ¢. Omnibus et vires, et Martius omnibus ardor. {In gestu sceleris, et proditione xalehat :. Pellzi poterat * Macedumque repellere vires, Uleiscique Asiam : nam, Bessi castra sqquentes, Barbarico tantum prestabant.robore, quantom Et namero Grajis: somnoque, ciboyue *refecti Magna fatigatis pagnzz documenta ™ datuti, Viribus alternam multum conferre quietem. Sed Magedym terror, et formidabile terri ‘Nomen Alexandri, momentum non leve belli ** Avertit pavidos, et desperare coegit, ‘Vinel posse viros, fugit indignantibus armis Seditiosa cohors, versisque in pectora dorsis, Degeneres rapuere fugam ; tune vero nefandi Participes sceleris , accincti pectore toto ‘Ad scelus extremum, Darium descendere curru, Jam fragor, et belli rursus novus ingruit * hort; * Non "* timido fuga, non ** prodest audacia forti - Caeduntur fortes, timidi capiuntur ; et ecce, Res indigoa fide, dictu mirabile t plures Captivi, quam qui caperent, numerumque ligantam, Pradonumque, gravis excessit copia praedz. Non magna sine laude tamen, cecidere rebelles, Adversa partis, clari ter mille * Quirites, Nee caslis rancor, nec funeris ira quievit, Donec, Alexandro gladii revocante furorem, Caedibus abstinvit, exedi devota juventus, ‘Tune vero intactum pecudum ™ de more super- [utes ‘Agmen agebatur, nec erant vestigia toto D Agmine, qui Darium Grajis ostendere possent, Uigue alacer conscendat equum, vitamque laboret Singula scrutantur Persarum plausira, nec usquam Conservare fuga, monitis hortantur, et instant, We venenatos ** monitus, et dicta repel Ultoresque deos testatur adesse : demque Acris Alexandri lacrymis implorat obortis Seque negat scelerum comitari velle clientes ; Nallus, ait, mortis metus, aut violentia fati ‘Compellet Darium scelerum se jungere castriss Vers, 3525, VARIA, LECTIONES. ingens," Nec, operis ceciderunt mille. Dedecus inveniunt fati, regale cadaver. Regis enim, trito deserto calle, jugales, Pectora confossi jaculis, in valle remota Goustiterant, mortem Dariique suamque gementes, ‘Batid procal hine querulus lascivo murmure rivus Labitar, et vgrald tolus dominatur in her! Patrem rivus habet foatem, qui rupe profusus Vers. 357% 8 et retund & Diftuginit Iucere, “ orwoie:: “ tenuerunt, * venenosos, “-Aftigunt aludiis # vecudis.GUALTERI DE el expressis, per saxea viscera, gultis, Liquitur ™, et siccas humectat nectare glebas Ad quem vie Macedo, post Martem fessus auliclo Ore, Polystratius, jcumbente procella, Ductus, ut arentes refoveret flumine fauces, Curriculam Darig vitam exhalantis opertam Pellibus abjectis ", jumentaque saucia vidit, Vidit, et aceedens confossum vulnere mulio, —- Invenit Darium, turbatum lumina, mortis Inler et exiguze positum confinia vite Cumque rogaretur Indo sermone : Quis esset? Gavisus, quantum perpendi, ex voce, dabatur = Fortunz presentis, ait, mortisque propinqux, Hoc unum Dario, et solum solamen habetur, Quod tecum mibi non opus est interprete lingua. Quod loquor extremum discretis auribus, et qu Non erit extremas incassum promere voces. O quam grata mihi Macedum prasentia regi Esset! ut audiret me tam pius hostis, et ejus Colloquio fruerer, ut mutua verba ferendo, Sedaret veleres belli brevis" hora querelas! ‘Quem quia fata uegant, boc, quisquis es, accipo, et fista Perfer Alexandro : Post tot certamina, Magni # Debitor intereo, multumque obnoxivs ill Quod matrem Darii, prolemque modestu clementi peetore fovit : Quod non hostilem, qualem decet esse tyrannum, Sed regalem animum victis, vuliumque serenum Exhibuit victor, hostique fidelior hostis , * Quam noti civesque met : donata per illum itam quoque subripuere propingui : vitamque dedi, miserabile dictu, Quorum prasidio, tutus vel ab hostibus esse Debuerat Darius, ab eis occisus, et inter Hostes incolumis stans, labitur inter amicos. 4 justo reddatur principe talis qualem patricida meretur. Quamque repensurus, mihi si fortuna triumphum Concessisset, erat; nec enim hoe discrimine solo" Alea versatur mea, sed communis eoruin est, Qui prasunt turbe “, et populi moderantur habe- {nas : In me causa agitur; decernat pondere justo ) Magnus, quz tantum maneat vindicta reatum : Que nova flagitii scelus expiet ultio tauti, ‘Quam si distulerit, vel forte remi Ege minuetur opinio regi Decolor, et fama multum diversa priori : et ire Rex pius, et subiti vitare pericula casus. Et cum justitie status hiné versetar, et illine Utilitas, uno tueatur uiramque ® rigare Vers, 3698, CASTELLIONE ' A Hoe unum Superos, votis instantibus, oro, Inferaumque chaos, ut euntibus ordine fat Totus Alexandro famuletur subditus orbis, Magnus, et in magno dominetur Maximus orbe, Urque mihi justi concesso jure sepuleri A rege exiremi non invideantur honores. Sic ait, et dextram, tanquam speciale ferendum* Pignus Alexandro, Graeco porresit, eique Lethifer itvepsit per membra rigentia somnus FL sacer erumpens luteo de carcere tandem Spiritus, hospitium miserabile ca Prodiit, et tenues evasit® liber i Felices anime! dum vitalls calor artus Erigit infusos, si pregustare daretur, Que maneant manes, decreto tempore justo B pramnia, quae requies, et quam contraria ju Tmpius exspectel, non nos funestus babendi Irvetiret amor, nee canis ibido Viscera torreret, sed nee predivite mensa, Patria sorberet obseenus jugera venter ; Sed neque ferrato detentus carcere Bacchi Frenderet horrendum, fracturus dolia, nec se Inclusum gemeret sine respiramine Liber Non adeo ambiret cathedrae venalis honorem Jam vetus ille Simon, non incentiva maloram Pollueret sacras funesta pecunia sedes~ Non aspiraret, licet indole elarus aviti Songuivis, impubes ad pontifieale cacumen, Donec eum mores, studiorum fructus, et alas ( Eligerent, merito non sufiragante parcntum : Non gominos patres, ducti livore, erearent , Praficerentque orhi, sortiti a cardine nomen. Non lueri regnaret amor" : pervertere formas Judicit nollet corruptus munere judex. ‘Non caderent hodie nullo discrimine sacri Pontifices : quales nuper cecidisse queruntur Vicinz, modien distantes sequore, terra : Flandria Robertum, caesum dolet Anglia Thomam. Sed quia, fluzarum™ seducta copidine rerum Dum sequitur profugi boua precipitantia™ mundi, Allicitillecebris animam caro, nee Principii memorem, vel cujus imu Facta sit, aut quorsum resoluta carne reverti D Inde est, quod spreta cupimus rationis habena, Quod natura negat, facinusque paratus ad ome, Non reveretur homo, quod fas et jura verentur, Inde est, quod regni flainmatus amore satelles, Non reverens homines, non curans numina, Bessus, Et patris, et domini fatatia la resolvit. Te tamen, o Dari, si quiz modo scribinuus, olin Sunt habitura @dem, Pompeio Francia juste Laudibus zquabit, vivet cum vate superstes Vers. 3681. YARLE, LECTIONES. * tiguitur, ir. adjectis. lumina morte, inter—et extrema. " sedaret nostras veteres brevis.‘ Mag. ma. prior, solum. turma, " feneatur utergue. ** morientibus. “ ferendam. * vanesctt. Patrum. * nec. "odor. " labilisu, "* ~rumentanea87 Gloria defancti, mellum moritura per zvum. ‘Magnus ut aceepit, Darium exspirasse, citatum Turbidus necelerat gressum, inventumque cadaver bus, positoque rigore™* effusum doluit, gemuitque jacentem, Quem stantem ut-caderet, toties invaserat™ ante. siceavit amictu, inguit, Ergo ubi purpureo lacrym: Pargavitque genas : Miseris mortaliba Hoe solum relevamen inest Nescit, et oceasum non sentit fama supersies : Si vite meritis respondet gloria fame, Nulla wos actus poterit delere vetusta Nec te posteritas, rex Persidis Inclste Dari, Olblinet, aut veterum corrodet serra dierum. Claresces titulis, totoque legeris in orbe, Ausus Alexandro, Macedumque resistere fatis. ‘Si modo "te vivuh servassent, omine fausto, Fata, jugo Macedutn levius nil esse probares, Uno rege minor tantum, Magnoque secundus, Jura dares aliis, in regni parte receptus: Seat quia serviles non permisere caterva, Qui patris emeritam ferro rupere senectam Ut clemens vieto laudarer victor in hoste, Quod solum licet, ultorem, defuncte, relinquis Hostibus infundis, habuisti quem prius hostem. Sie mil contingat, bellis Oriente subacto, penetrare sinus, classemque minacem cursuque reBexo, Gallica Graecorum ditioni subdere colla : Sic mihi dent superi, trajectis Alpibus, una ‘Cum populis Ligurum, Romanas frangere vires Dixit, et exsequiis solito de more solutis, Regifico sepelit corpus regale paratu, ‘Mermbraque condiri jubet, et condita recondi ‘Majorum titolis ; ubi postquam condita, celsa Pyramis erigitur, niveo qu marmore structa, Ingenio docti superzdificatur Apellis : Conjunctos lapides, infusum fusile rimis Allerno interius connectit amore metattam, Enterius quacunque patet, junctora Aiguris Insculotum varils rutitaus intermicat aurum. Quatiuor ex zequo distantibus arte columns atatur onus, quaruin basis aurea " fulget, ‘Argento stylus erigitur, capitella recocto Imperitant auro, fornacibus eruta bi Has super, exstructa est (tants fuit art Auro lucidior ", pacato purior anine, Crystallo similis, ccelique volubilis instar, Concava testudo, librati ponderis, in q Forma tripartitl pulebre describitur orbis « Hic Asize sedes late diffunditur, illic Apeltes) Subsidunt geminz, spatio breviore, sorores . Mic eertis disiineta notis, loca, fumina, genies, Vers, 3735. ALEXANDREIDOS LIB. Vil. BE A Urbes, et silva, regiones, oppida, montes. Et quezcunque vago concluditur insula ponto. Indigeat que terra quibus, qua rebus abundet. Frogifera est Libye, vicious Syrtibus Hammon Mendieat pluvias : gypium Nilus.opiwat; Indos ditat ebur, vestitaque litora gemmis. Africa praviendit magna Carthaginis arces, Gracia divinas ", fama immortalis, Athen: Pallantea domus, Ronta crescente, superbit. quod gloria mortem Francia militibus, celebri Campania Baccho *, Gadibus Herenleis Hispania, thure Sabai, aque suum retinet de more furorem ; Lubrieus extremas tante testudinis oras B Circuit Oceanus, Aslam, tractusque duaram, Opposito medius disterminat " obice Pontus Pontus, distinetis in quem vaga flusiina ripis Omnia descendunt, et eo ducente, recurvos Flexa per anfracius, magnum labuntur in zquor. Etquia non Istuit sensus Danielis Apeliom, ‘Aurea signavit epigrammate marmora tal ic situs ext typious aries, duo corwua cujus Fregit Alexander, totius malleus o Praterea Mebraos, et corum seripia sceutus, Preteriti seriem revoluti * temporis, anaos Huimani generis a conditione notavit, Usque triumphantis ad bellica tempora Magni. In summa : Annorum bi ¢¢ Bisque quadringenti, decies sex, bisque quaterui. Interea meritos **, ad douativa,, maniplos Invitat Macedo, gemitus, et vulnera largis, Curat muneribus, et idonea tempora nactus, Solemnes epulas,, et Bacchi gaudia totis Tnstaurat castris. Ergo dum pocula tractat, Delicisque vacat diffusus in otia miles, Ecce repentiaus, i ilitie, rumor subito Cerit sgmina motu. Fertur : Alexandrum post prospera bella, tumeater, Hostibus affictis et adepta Perside, velle ‘Ad patrie ** nes, et duleia regaa reverti ~ Rumor, diseurrunt lympharam more, per omues Castrorum vicos, aptant tentoria plaustris , D Sarcinulas, et vasa legunt castrensia, tanquamt Mane paretur iter, oritur per castra tumultus Letitia, letosque ** ferunt ad sidera plausus. Rumor ut attonitas invicti principis aures Impol:t, ogealtus mentem perterruit horror, Contraxitgne: furor lasas rationis habenas. ‘Mox ubi mens redilt domito revocata furore Prafectos jubet acciet, laerymisque profusis : Limite de medie terrarum , a civibus orbem Auferri sibi conqueritur, virtutis in ipso Vers, 3789 VARIA: LECTIONES. * hoc solamen * distortis tra, diel © mistos. 19 Icidior © patrios. i. area. * multos. reroluta539 GUALTERI DE CASTELLIONE Lisnine, Alexandro mundi totius apertam ‘A Mitigat humani, manus et vox blanda, magustri. i icistis Persas sed non domuistis et ipsi mmorum cohibentur lege, futuri, Quos modo praeseules metuunt, abseutibus hostes, Esse relaturum, tautis obsistere coeptis, fuvidiam Superum, qui fortia pectora semper Et, licet exstineto Persarum principe, multus Mliciant , patrieque trabant natalis amore , Hostis adhue superest, Bessus patricida, retento, Indecoresque viros, sine nomine velle reverti Narbasanesque sus coeunt in praia, regno. Ad proprios ortus : indulto tempore, magna Proh pudor! zternum nati servire clientes Laude reversuros. Applaudit curia regi, Per soalus extremum , parta dition, cruentas Promittitque suas in cuneta pericula vires, Extendunt ad sceptra manus, sed sicut in agris Jussa secutaros proceres, et mobile valgus , Omnia corpuribus, medici nocitura recidunt * : Si modo blanditiis duras permulecat * aures. Sic nihil a tergo quod discedentibas obstet,, Ergo tribunali posito , ducibusque citatis, Esserelinquendum, resecandumque arbritror esse", In facio procerum, plobisque astante corona Quidquid obese potest, regno post terga relicto. Compit Alexander : Reooleauibus, inquit, amici, Parva solet magnis causam prestare ruinis , Gestarum vobis ® titwlos et nomina rerum, Cum neglecta fuit modica scintilla lucernz. Non mirym est , patrias animis occurrere sedes, Tulior ut maneas hostis, nil est quod in host. In quibus illustres decantet fama labores, Despicias tuto, Ot, quem néglexeris, ile Ex celebris vestras attollat gloria pugna Fortior hoc ipso, multoque valentior hostis. Libera , Perearum veteri , jaa patria per vos ‘Vicimus idcireo Darium ut Besso patricidze exempta", jugo, Phenicem, Persida ,Medos, Cederet imperium’ procal hunc arcete furorem, Armenios, Syriam vestri domuere lacerti Terrarum domini, brevis est vla , vizgue dierum Lydia, Cappadoces, Parthi, Cilicum juga vestro — Quattuor, inter iter jacet ut divortia mortis Succubuere jugo, terras mihi vestra subegit Quzrere nulla queat Bessus patricida. Tot amaes, Asperitas plures, aliis quam regibus urbes Tot juga * transistis, tot proculcastis hiatus , Lubriea sors dederit. Ergo si certa * maneret Horrendosque lacus, tot saxa, tot invia vobis Terrarum (quas tam ecleri virtute subegi) Pervia fecistis, non vos mare dividit zstu Perpetuo mecum possessio, ferdera fixa : Floctivago™, sed plana jacent, et plena triumpho O cives, vobis etiam retinentibus, ultro Omnia a est, et in ipso limine palma, Ad patrias urbes, duleemque erumpere terram _¢ Vincendi restant pauci, memoranda per zvum Optarem, matrem, geminasque videre sorores , Gloria, cum servos, vestro * mediante labore, Et parta pariter vobiscum lande potiri. Audierit, domino poenas solvisse perempio, Sed novas est, nec adbuc firma radice tenetur Credula posteritas, dignus labor Hercule : nullum, Imperii status, et nondum subeuntibus equa Quem patris occisi condemnet opinio, vestras Barbaricis cervice jugum, victoria nutat : __ Effugisse manus, hoc uno, miles, bonorem Ergo brevi nobis opus assuetudine , donec Perpetuare tuum, Persas, Asizeque favorem Barbara mollescant accepto tempore corda Conciliare potes. Sic fatur * ductor, et ecce EL peregrina suos deponant pectora mores : Autollunt cuneti ™*, quecunque in pralia, dextras, ‘Nam mora maturat fruges, et musta statuto ‘Seque, secuturos, per summa ' pericula, spondeut Tempore mitescunt, quamvis expertia sensus. _Unanimes, letique senes, hilatisque juvent Quod natura nequit, animos, ‘rabiemque ferarum Ergo a -Mulcet longa dies; sevum indomitumyue leonem, —Imperat, et rapido cursu bacchatur Vers. 3831. Vers. 3875 lus puignae tentoria vellere * Magnus hostes. ARGUMENTUM LIBRI OCTAYI. Hircanos domat octavus, nec iniqua ferentem Vota, phartralam prasentat Amazone regi. Uruntur gase Macedum, mirabile factu. Detegitur Dymni facinus, sequiturque nefandus Tn castvis gemitus, oratio, morsque * Philotie. depias aiirakitur, monatram implacabile, Bessus, atgue pial mane patricida palernos. ae na Seythis lnferts quorum © legato posiquam Nil agi ot moni | non feciunt pinch Gens invicta prins, victori subditur orbis VARLE LECTIONES. * caterva, ™ nobis." laude a © nostro, ™ fatus, eb ecce pari * quite % relunaunt. “ense, "loca. ‘enncta. * vertere, * Macedo * monttus.Bat ALEXANDREIDOS LIB. Vill. se LIBER OCTAVUS. Memnonis eterno deplorans funera luctu, Tertia luciferos terras aurora per omnes Spargebat radios, cum fortis et impiger ille* Terrarum domitor, in cuncta pericula preceps, Hyrcanos subiit, armato milite, Ones. Quos ubi perdomuit, vitamque cruentus, ab ipso Narbasanes molli lingua scribendo reoepit Haud mora, visendi succensa cuzidine regis, Gentis Amazoniz venit regic.a Thalestris, Castraque virginibus subiit vomitata ducentis Omnibus hee populis, dorso quos Caucasus ili Circuit, hine rapidi cireumdat Phasidos amnis, Jura dabat mulier, cui primo ut copia facta est Regis, equo rapide descendit, spicula dextra Bina ferens, Levum pharetra suspensa lacertum. Yestis Amazonibus nou fotwin corpus obumbrat, Poctoris a leva nudantur, exlera vestie Occupat, et celat celanda, nihil tamen infra Suncturam genuum, mollis descendit anvictus = Leva papilla manet, sed conservantur adultis, Cujus lacte infans sexus muliebris alstur, Nou intacta manet, sed aduritur altera, lentos Promptius ut tendant arcus, et spicula vibrent. Perlusirans igitur attento lumine regem, Mirata est, fama non respondere, Thalesteis, Exiguum corpus, taciturnaque versat apud se Prineipis indomiti, virtus ubi tanta lateret ? Barbara simplicitas a majestate venusti Corporis, alque habitu veneratur, et zstimat omnes. Magnoruinque operum, nullos putat esse eapaces, ¢ Cousulib Prater eos, conferre* quibus natura decorum Dignata est corpus, specieque beare venusta. Sed modico prastat interdum corpore major Magnipotens animus, transgresssique corporis artus Regnat in obscuris preclara potenia membris. Ergo rogata semel, ad quid regioa veniret? ‘Anne aliquid vellet a principe poscere magnum * Se venisse refert, ut pleno ventre regressa moiunem pariat a tanto principe prolem, 1am se reputans, de qua rex gignere regni Debeat haredem, fuerit si femina party Prodita, materuis potiatur filia regnis : Si mas exstiterit, patri reddatur alendus, Quarit Alexander sub cone vacare Thalestris Militiz velit? Illa suum custode carere, Causatur regnum, tandem pro munere noctem Ter deciesque tulit : et quod querebat adepta ‘Ad solium regni, patriasque revertitur urbes Interea Bessus, sumpto diademate, Bactra Vers. 3952. Venerat?, ausus nomo nomen mutare, Scythisque Accitis, toto surgebat in arma paratu, Acstuat auditis Macedo, sed inertia luxu Et bello, partis tot rebus onusta, moveri Agmina vix poterant : ergo* (mirabile facta!) Cuncla cremanda ratus, quecunque moventibut {arma} Esse solent oneri, primo sua, deinde suorun Jn medium proferre jubet. Spatiosa jaccbat Campi planities, ubi multo sanguine partae Exponuntor oprs Arabum, Serumque labores, Plaustraque diversis rerum speciebus onusta. ubi congestis, rapta face, Martius heros Iguem supposuit, et miscuit omnia flammis, Ardebant datninis mirautibus omnia, que ne Arderent, toties accensis* urlibus, igui Restiterant, toties humero subeunte laborent, Pertulerant avidas multo diserimine fammas, ‘Non tamen sudebant tanto sibi parla labore Sanguinis effusi pretium, deflere quirites, ‘Sew vulgus; cum regis opes, idem ureret ignis. “Hic ubi sedatus dolor est, dixisse feruntur A curis gravibus, et sollicitudine magna Consitio regis, ereptas esse oohortes : EL quos subdiderat regina pecunia servos Prineipis exemplo libertos esse per ignem Jamnque legeLat iter, jam Bacira subire parabat Exonerata manus, cum rex invictus, et hoste Tutus ab externo, pene interfectus ab ipsis Macedum, tamen intestina suorum Devitavit ® adhuc, Pareis parcentibua, arma, Etcivile nefas. Erat inter regis amicus Pracipaus, tota major legione * Philotta Parmenione satus, sine quo nil carmine dignum Gessit Alexander, qui grande nefas* Cebi Indice perlatumn certis rationibus ad se, Tres siluit tuces, donec Metrone eruentum Comperiente scelus, proprio eadit ense Ii Couplicibus Dymnas: vincitur * et ipse * Philottas, Greditus hoc" uno perimi voluisse tyrannum, Quod totoe tres ille dies suppresserat hujus Indicium sceleris : inducitur ergo revinctis ‘A tengo manibus, faciem velaius, in aulam, Principis edicto populus convenerat armis D Cinctus, et borrendo pallebat regia ferro : Mussat tota‘cohors, tantique ignara tumultus Cur accita foret, arrectis auribus beret, Donec Alexander sermone silentia rumpers Detexit scelus, illatoave cadavere Dymni, Vers. 3580 VARLE LECTIONES. fe. offerce quibns natura decorum gare hicy * roverat. 1 de © igitur. * incensis, " ralieBis z Vobis, o cives, fortuna: munere vivo. ‘Regis ad hane vocem, clamoso perstrepit aula Turbarum fremitu, cunctis poscentibus hujus sAuctores "* scelecis, ut proJeret ", Ille : Quid? in (quit, Ile mei patris,ille meus specialis amicus Parmenio, tantoque aliis pralatus honore **, Tanti flagitii fuit auctor, et ipse * Philottas ‘Cum patre concipiens tam detestabile terris, Et corto facinus, Lycolaum * * Demetriumgque Et Dymnum, cujus corpus miseFabile coram Aspicitis, socios delegit, et in mea ductor Fata subornavit ; ruraus fera concio vocem Intonat horrendam, Metron, * Cebatinus et index ‘Quo dominum obsequio, quo dilexisse videtur ‘Aifectu patrem, qui cum scelerum oc acelus, in * Parmenides, sane.pa Quem quia pratfeci Medis, majora superbus Sperat, et aspirat ad summi " culmen honoxs. Forsitan hoc animi ' dedit in mea fata * Phi- [lotte, Quod sine cognatis sum, nec mihi Ibera proles, Nec superest genitor : Erras, funeste * Philot Tot salvis Macedum ducibus, quorum agmina memet Circumstare vides, Magnuin ne dixeris orbum. Ecce mihi" fratres, quos intuor, ecce parentes, Quod celat, quod Dymnus eum non nominat, inter Participes sociosque doli, minus esse nocentem Non facit, indicium est ducis, et terroris in illos Prodere qui praesunt *, qui dum * de se fateautur, De duce non audent ducti terrore fateri, Multaque consuevit de me suspecta * Philotta Et serere, et faciles prebere serentibus aures : Se gaudere mibi, genitum quem Jupiter a se Afirmabat, ‘ait, miseris tamen ease dolendum, Vivendum quibus est tanti sub principe fastus, Excedente modum, et stadium mortalis arene Et scivi, et silui nec eos "fleri Et contemplibiles aliis volui, quibus ante Tot bona contuleram, sed jam temeraria lingua Vertitur ad gladios : et quod conceperat ore, Parturit ense manus; quo me conferre licebit? jut oc credam ? prefeci pluribus unum, Cui vite et capitis commisi jura, sed unde improvisa salutis Pernicies, melius cecidissem Marte, futurus Vers, 4051. GUALTERI DF. CASTELLIONE =. Subticuit primo, demum : Pere, inquit, ademptus A Uostis preda mei potius quam D Fletibus su Nunc servatus ab his, Macedo que sola timebat, Incidit * in lateris socios, et in agmina, quorum Nec vitare manus, nec debuit arma timere. Ergo, mei cives, vestri ®* ad munitnina civis, Armaque confugio, liceat vos esse salutis Auctores, salvus, vobis nolentibus esse Nee volo, nec possum ; si me servare " velitis, Vindicis officium praetendite, vindice poena. Hoc ubi persuasit, ira dictante, reliquit Concitium, vinetumaue jubet proferre * Philottam Dicwurum causam, ne judiciarius ordo Dicawur vires tanti rectoris in aula Amisisse suas : manibus stett ille revinetis Luvidus, et vili velatus tegmine membra, multum mutatus ab illo, eps equitum, Magnoque secundes, 1 ducibus, et magnificentior ibat, Disponens acies, tractansque negotia bell Hoc habitu quondam Burebardum Flandria vidit Solventem meritas, oceiso principe ™, poenas Quem rota pernalis pro tanto crimine to Totaque confregit, Ludwico > membra. Nutabat pietate cohors, animosque subibat jonis amor, tam clari civis amara , qui cum viduatus prole gemella, Hectore jampridem, magnoque * Nicanore, nuper, Jura dabat Medis : absente parente superstes et patrium solus solamen, iniquo’ C Judice, barbavicis causam dicebat in oris. rocerum, poteratque videri ize * cessisse rigor, cum pretor Amyutas Pluribus objectis, ecepit damnare * Philottam, Sopitamque ducum, dicendo resuscitat iram, Sedatumque facit rursus crudescere vulnus. Tune vero attonitus labefacta mente * Philottas, Avertensque ovulos,.2 circumstante caterva, ‘Nec caput grexit, nec flexit luminis orbens : Seu quia conciderat sceleris mens conscia tanti ; Seu quia supplicii nutabat pressa timore. ‘Nec mora, wentis inops, super illum corruit. a quo Ipse * tenebatur : at demum mente recepta Abstergens panno faciem ", vultumque madentem insonti facile est, inquit, reperire Verba, tenere modum, misero non est leve, cives Cumaue sit in portu mens hine mea, eriminis ex- [pers Hujus, et in nulle sibi conscia, turbidus ill ‘Me tumido flucto, fortunze verberet auster Inter uirumque situs, uiriusque locatus in arcto, Non video qua lege queam parere, vel hujus ‘Temporis articulo, vel mandz a crimine ment: Forti fortuna pereo, si pareo, mentem Vers, 4084, VARI LECTIONES. perderel. came hab % consule. * segnitia. amore. animum. mei. * vili faciem velatus lacrymas.a siuit insontem fortuna potentior esse. Ize ™ secura manet, in me parat illa secarim, Hine spes, inde metus, binc salvus, naufragus Preeierea causam ingredior, sine judice, eujus Intererat justse merituin cognoscere cause, Nec" video cur absit, ei damnare nocentem Cum liceat soli, solusque absolvere possit. Absolvi mequeo, nisi causze coguitor ipse Et judex sedeat, quod vix continget, utsipso Liberer absente, quo sum praesente Sed quamvis infirma hominis defensio vincti Sit, qui censorem non instruit, imo videtur tamen hoc, utcunque lieebit , Mortis in artieulo pro me allegabo , meique Non ero desertor, sed quo me crimine damnet Curia, non video, de conspira Vel de complicibus me nemo fuisse favetur, De me Nicomachus nibil expressi Plus, quam Nicomachus, a quo seelus audi ‘non poluit, me rex tamen arguit hujus auetorem , sed qua ratione videtur Sublicuisse caput cadis, scelerisque magistrum ? Quemque sequebatur tanto in discrimine Dymnus ? Non verisimile est, alieno parcere quemquam, Qui sibi non parcit, econtra credere dignum est UL se majori tueatur uomine : Dymnum Inter participes prius expressisse * Philottam. Scripta ferunt Ithacum , cum furtum Palladi Ajax objiceret, raptamque in nocte Minervam, Tydidae socio factum * excusasse decenter, Vel velasse suam Diomedis nomine eulpam ; wd, latebras ; js Tespondit, latebras quaesisse, pudori, ne pari crimen reputetur, Achillem Auter femineas timidum latuisse calervas « Cum tanto commune viro non abnuo crimen. Sic ubi tractatur communis causa duoruin,- Interdum major solet excusare minorem, Dicite consulti juris, legisque * pe Qua ratione perit, mortem quo jure meretur, Quem nemo accusat? in quem nec fama laborat ? ‘Nec sua condemnat confessi» ? criminis hujus Nuntius in primis ** nisi me * Cebatinus adisset, Non hodie traherer in causam, nemine nomen Accusante ineum. Sed quod suppresseri Delatuim facinus, quodque h Clauseris, objicitur, quid ni? Puerine querelis, Est adhibenda fides ? Minus est pretiosus, et abeqne Pondere sermo gravis , quem non gravis Rumoresque facit levitas auctori Si Dyumo socius culpce, vel conscius essem Non sinerem sane vel me, vel criminis hujus ANT. ALEXANDREIDOS LIB, ViIL ‘A Participes prodi, spatio cum posset in illo D spiri 36 Res peragi, clam, sive palam , poteram * Cebalinum Tollere de medio, ne regi nuntius iret Concepti sceleris, bujus moliminis ad me Delato indicio : post deteetam mibi fraudem , Qua periturus eram %, ferro comitante penates Secretos adii, regisque cubilia solus. Non video eur distulerim scelus, an sine Dymno ‘Ausus non fuerim ? Princeps erat ills eruenti EL dux consilii, sub eo latuisse * Philottes Creditur? Et Magno , regnum affectasse, perempto ? Quem tamen e vobis corrupi munere, cives? Quem coli, de tot vobis impensius unum ? ‘Sed scripsisse sibi me rex objecit, honori Congaudere suo, genitum quem Jupiter 2 se ‘Yoce affirmabat, miseris tamen esse dolendum Vivere quos deceat tanti sub principe Vera fides, et ainor, (iducia, consiliique Libertas veri, sed perniciosa quibusdam, Sanaque, qua colui regem, correptio, ves me Decepistis : et boc fateor scripsisse * Phifut.om : Hoc regi seripsi, sed non de rege; sciebam Dignius esse Jovem tacitis cognoscere * votis, Fi Superum stirpem, quam se jactando, mowre Contra se invidiamn, procerumque lacessere bilem = Quid mibi, rex, toties pro te sudasse sub armis Profuit? et tecum pro te consumpta juventus, Continuusque labor Martis? Quid in agmine fratres Aiisisse duos “ ? nec patrem ostendere possum , ¢ Presentemque malls adbibere, nee audeo nomen Implorare patris, quia creditur “ bujus, et ipse Criminis ease reus, nec enim satis esse parentem Orbatum geminis,, si non orbetor “ et uno Qui superest, natique rogis imponitur insons. Ergo, chare pater, et tu pro me morieris ? Et mecum? vitaque mihi tu causa fuisti, Qui tibi mortis eru? Rumpo tibi Gila, tuumque ‘exstinguo senium ? Cur ergo creabas Iloc in peruieiem corpus tibi? Nonne creatum Perdere debueras? An ut hos ex stirpe maligna Perciperes ** fructus? miserabilivmne senectus Sit patris, natine magis miseranda javentu Ambigitur; vernia et adhue ve E medio tollor, effeto sanguine patri 8 eripitur, quem si fortuna morari Vel modicum sineret in obeso corpore, jure Poscebat natura suo. Sic fatur, et eoce Rex in concilium, ferro livente cate Stipatus rediit : tune vero exterr‘tus ille ‘Supplicii mortisque metu, rursusque gelato Corpore * lapsus humi moribundo languit ore. Ceeperat in proceres sententia serpere discors, Ancipitique ducum putabant murmure partes, Censebantque alii perimendum more vetusto Vers. 4191. VARIA LECTIONES. 8 mens, ai, * eos. * pune, dicitur. © furtum, © orbatur. “* et propter me, * Teguingue. © demeter, St indie id enum, peclore ‘erat, “ agnoscere,bat * Parmenidem saxis, alii extorquere parabant ** Supplicio verum ; quoram rex dicta secutus Aptari tormenta jubet ; tortoribus ergo Exsertis manibus, in conspectumque* Philotie Sevitiz: misero genus omne parantibus, ille : Non opits est, inguit, proceres, graviore flagello, Confiteor, volui. Sed cum gravioribus illum Aficerent poenis, com jam lacer ossibu Exciperet nudia, nec jam ** superesset in illo ‘Yoineribus locus, exposuit tandem capitales Insidias, seriemque rei, facinusque, sed anceps Conjectura fuit, an tanta enormia de se Confessus fucrit, ut se cruciatibus iatis Eripiens, eeleri Gniret morte dolores. quam diffcili nisu sors provebit actus Lubrica mortales.? Et quos ascendere feeit Quam facile evertit ! magno fortuna labore Fecerat excelsum media de plebe ** * Philottam Princeps militiz factus, duciorque cobortis Parmenione satus, modico post tempore lapsus, Scandere dum quarit, fato damuatus * et exsul Obruitur saxis, certat simul om: Volvere saxa mi Castra dedit * signum. Quam frivola gloria ve~ {ram ! Quam mundi fugitivus honor! quam nomen inave! Praelatus pravesse volens, prodesse recusans " ! ‘Sex ubi, consumpto ™ post tristia fata * Philotter Prateriere dies, propero rapit agmina cursu In Bessum Macedo, nee destititille laborum Prodigns et patiers, fatalis malleus orbis, trum implacabile, tractu presentaturque furenti Bessus Alexandro, penitus velamine dempto ‘Nudus, et inserta eollo, pedibusque catena Quem rex intuitus Gammato lumine : Ci Besse ; fora rabies, vel quae suggessit Ei ‘Tam Ubi grande nefas, ut promeritum bene regem Vincire auderes, reguique cupidine vitam EL patris, et domini, violento claudere ferro? Hee ait, et fratrem Darii, quem corporis inter Custodes primum, terrarum eversor, habebat, Accivit, vinelumque pedes, et brachia, Bessum ‘Tiaulidit; iMe sacram longis cruciatibus ili Eripiens animam, stygias ad sacra sorores Advocat™, et placat fraternos sanguine manes, Affixomque cruci, jubet ire ad tartara Bessuin. perium dum quzrit, et impetrat * in se Regreditur, domini ponons insignia servus. ‘At Macedo dudum sitienti pectore regnum Affectans Scythiz, pardis velocius agmen Ad Taniam transfert, qui vasto gurgite Bacira A regno Scythia: dirimit, qui-terminus idem =~ Europam, mediis Asiamque interfluit undis, Vers. 4245. GUALTERI DE CASTELLIONE 38 ‘A Gens ea Sarmatize pars est, si prisea merctur Fama fidem, montes et inhospita lustra ferarum Prodomibus, thalamisque colant, questumque pe- [resi, ique cibis, quos dat natura, peatam, Ambitione sacra, nolunt corrampere vitam = Dumque super Taniam metatus castra pararet Navigiuin Macedo, luvium quo sole sequenti ‘Transponendus erat, Seythivas bellator in ora: 10, Macedum tentoria, eultu ‘ipedum bis deni terga prementes Intravere viri, regi * mandata ferentes. Quorum qui fuerat maturior evo, Intuitus regem : Cupido si corpus haberes Non tibi sufficeret capiendo maximus orbit Sed tua musidanas mensura excederet ora Ortum dextra manus, occasum lava teneret, Nec * contentus eo, serutari et quierere volis Omnibus auderes, ubi se mirabile lumen Conderet, et solis auderes scandere currus EL voga depulso moderart lumina Phoebo : Sic quoque multa cupis, quae non capis, orbe sub- facto Cum genus humanum superaveris, arma cruentus Arboribus, contraque feras, et saxa, mavebis. Montanasque nives, scopulisque latentia moncira Non intacta sines, sed et ipsa carentia sena ¢ Cogentur sentire tuos elementa furores, An neseis longo quod provocat zthera ramo Arboreum robur, firma radice, superbum , Quodque div crevit, hora exstirparier una? Swultus, qui fructum dum suscipit, arboris altum ‘Non vult metiri; videas, sublime cacumen Prendere dum tendis (postquam comprenderis illus) ‘Cum ramis ne forte cadas, Avium fuit eaca Parvaruin quandoque leo, rex ante feraruma Ferrum cuncta domans, alque omni dutius zre Consumit rabigo vorax; sub cardine Pheebi ‘Tam firmun vibil est, cul non metus esse ruin Possit, ab invalido, quis non dum navigat orbem Debeat occasum, mo-tisque timere procellam? D Quid nobis teeum? Non infestavimus armis, Contigitausve tuam, facturi pradia, terram. Qui sis, unde trahas genus, ad quid missus, et [unde, Ignorare Scythis liceat fugientibus arma, Et strepitus hominum , nemorumque colentibus fant.a, Libera gens Seythiz nihil appetit ulterius, quara Prima parens-natura dedit, de munere cujus Nec cuiquam servire potest, nec, ut imperet, optat Esse sui juris hominem, sua, seque tueri, Vers. 4295. VARI LECTIONES. " golebant. % cum nec. * ernciamine longo Dravesve cuvit, prodesse recusat! "consumo damnatur, ™ dat imperay. © Pralauas, regis von