0% found this document useful (0 votes)
1K views7 pages

Hiv Aids Laka Engtin Nge Kan Him Ang - Nuho Tan

1. HIV/AIDS is a serious global pandemic caused by the HIV virus that weakens the immune system and can lead to AIDS if not treated. Swaziland has the world's highest HIV prevalence rate with over 26% of people between 15-49 living with HIV. 2. In Mizoram, HIV transmission was initially through intravenous drug use but is now primarily spread through unprotected sex. Over 16,000 people in Mizoram have tested positive for HIV since reporting began in 1990, with the majority of new cases in people aged 15-24. 3. To prevent the spread of HIV, the author recommends practicing safe sex, avoiding risky behaviors like drug use, and promoting awareness

Uploaded by

achunga
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
1K views7 pages

Hiv Aids Laka Engtin Nge Kan Him Ang - Nuho Tan

1. HIV/AIDS is a serious global pandemic caused by the HIV virus that weakens the immune system and can lead to AIDS if not treated. Swaziland has the world's highest HIV prevalence rate with over 26% of people between 15-49 living with HIV. 2. In Mizoram, HIV transmission was initially through intravenous drug use but is now primarily spread through unprotected sex. Over 16,000 people in Mizoram have tested positive for HIV since reporting began in 1990, with the majority of new cases in people aged 15-24. 3. To prevent the spread of HIV, the author recommends practicing safe sex, avoiding risky behaviors like drug use, and promoting awareness

Uploaded by

achunga
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 7

HIV/AIDS : ENGTIN NGE KAN HIM ANG?

I. HIV/AIDS ENG NGE


Khawvelin natna a buaipui, Mizo chhungkaw tam takin an manganpui ni ta mek chu
HIV/AIDS hi a ni. A hre lo hi kan awm tawh mang lo hial mai thei tih tur khawpa kan
hmelhriat, kan kawtkai leh kan chhungkuaa min rawn luhchilhtu a ni. He natna leh a hrik
hi kum 1981 khan US-ah hmuhchhuah a ni a, hemi hma hian Africa-ah chuan a kai leh vei
ni ngeia ngaih chhui let tur a awm tawh thung.
HIV awmzia chu Human Immuno Deficiency Virus tihna a ni a, natna hrik hming a ni.
He natna hrik hi Virus chi khat a ni a, a tir chuan zâwng lam chiah a awm a, zâwng a\angin
mihringah a rawn \ai darh a, mihringa kai theih chiah a insiam danglam a, mihring tana
hlauhawm tak a ni ta a ni. Africa khu he natna rawn irhchhuahna hmun nia ngaih a ni a,
ramsa, a bikin zâwng changkang, chimpanzee an tih ang chi, pêla a sa ei leh zawrh a\anga
he natna hi mihringa rawn lut nia ngaih a ni. Kum 1930 chho vel a\ang khan mihringten
he natna hrik hi an kai \an nia ngaih a ni. HIV avanga natna, ziah leh vawn \hat hmasak
ber chu kum 1959-a mi, Africa-a Congo ramah a ni; hetihlai hian HIV emaw AIDS emaw
an la hre lo a, mahse a natna leh harsatna thlen dan an ziah lante chu tunlaia HIV/AIDS
avanga natna leh harsatna tuarte ang chiah chiah a ni.
AIDS kan tih chuan HIV natna hrikin mihringa harsatna a thlen, natna a thlen sawina a
ni. AIDS lampum chu Acquired Immune Deficiency Syndrome a ni. Hemi awmzia hi
mihring taksain natna a do theihna tlakchhamna, mihringin a neih chawp tihna a ni. AIDS
a nih chuan mihring taksaa a tir a\anga awm nghal ni lo, pawn lam a\anga mihring taksa
chhunga rawn lut avanga natna do theihna a tlakchham sawina a ni. HIV hrik pai zawng
zawngin AIDS an vei vek lo a, HIV hrikin mihringa natna dotu a tihchhiat leh a tihchak
loh avanga mihringa natna lo thleng sawina a ni. HIV hrikin mihring taksa a tihchak loh
hnuah TB emaw, pneumonia emaw, kaw\halo emaw avangin a na thei a, chung natna,
HIV-in taksa a tihchak tawh loh avanga hrisel lohna lo thleng hi AIDS a ni.

II. HIV/AIDS HI ENG ATI NGE KAN VEI?


Khawvelin a buaipui a, kan ramin kan manganpui a. Hetiang taka HIV/AIDS hi vei a,
do a nihna chhan hre tur chuan HIV/AIDS hian eng angin nge ram \henkhat a suasam tih
kan thlir ang. Africa chhim lama ram pakhat, Swaziland hi khawvela HIV/AIDS tuar nasa
ber pakhat a ni a, mihring tam dana chhuta HIV kai tamna ber a ni. Swaziland-ah hian
kum 15-49 inkar za zela 26 hian HIV hrik an kai a; he ramah hian mihring 1,343,098 awm
zinga 190,000 chuan HIV hrik an pai tihna a ni. AIDS avangin kum khat chhungin mi 6000
chuang an thi ziah a, an ram ei leh bar pawhin a tuar phah hle.
Swaziland-ah hian HIV hrik pai an tam avang hian mihring pawh an damrei loh phah
hle. Mihring dam chen chawhrualah khawvela a hniam pawl an ni a, AIDS avanga \halai
thi an tam avangin he rama mipate chu kum 59 bak dam thleng lo tura ngaih an ni a,
hmeichhia pawh kum 62 hi an damrei zawng tura ngaih a ni. Khawvel huap pawhin he
ram hi thihna tamna a ni. Mi 1000 zela mi 19.51 thi anga ngaih a ni a, khawvela thihna
tamna ber pathumna a ni; a chhan ber pawh AIDS vang a ni. (Thi an tam hle a ni tih kan
hriatthiam theih nan Mizoram dinhmun nen khaikhin ila. Kum 2015 khan Mizoramah
hian mihring 1000 zel awmnaah mitthi 4.2 zel awm ang a ni a, India ram pumah Mizoram
hi a laihawl aia thi tlem hret zawk lam kan ni).
|halai, hna thawk a, eizawng rual zingah AIDS natna nei, enkawl ngai an tam avangin
an ram pawhin a retheih phah hle. HIV/AIDS avanga fahrah an tam a, chu chuan sualna
a tipung hle. |halaite HIV/AIDS avanga an damloh a, hna an thawh theih loh avangin
pitar leh putarten hna an thawk a, naupang an enkawl a, an ram dinhmun chu a chhe hle.
-1-
Hetiang hi kan tawrh ve a hlauhawm a, kan tawrh loh a, khawvelin hetiang harsatna, ram
leh hnam tlakchhiatna hi kan tawrh tawh lohna tura hmalak a ngai a, vei a ngai a ni. Kan
chhungkua min rûn a, harsatna leh zahnaah min hruai lût a, kan tu leh fate he natna avang
hian an lungngai a, hrehawm an ti a; kan chhungte kan inchân a, hetiang kan pumpelh
theih nan hian HIV/AIDS hi kan vei a, a tihdan kan zawn a ngai a ni.

III. MIZORAM DINHMUN


Kan ram dinhmun kan thlir chuan a mangan thlak \an ta hle. Nikum November thla
thlenga Mizorama HIV/AIDS hluar dan en hi chuan Swaziland ram hi kan hlat lo viauin a
lang. Kum 1990 a\ang khan Mizoramah HIV/AIDS hi hmuh ve \an a ni a, chuta \anga thisen
an test tawh, mi 660,934 a\ang chuan HIV hrik pai hi mi 16,451 zet hmuhchhuah a ni tawh.
HIV hrik pai mi pakhat hmuhchhuah a nihin hmuhchhuah loh 10 zel awm anga sawi
a ni \hin a, chutiang a nih ngat chuan Mizoramah hian HIV hrik pai hi mi nuai khat vel zet
an awm tling reng tawh tihna a ni. Aizawl khawpuiah chauh he natna hi hmuhchhuah a ni
lo a, thingtlang leh hmun kilkhawr zawka ngaihah pawh HIV hrik pai hmuhchhuah zel a
ni hian he natnain kan ram a chiah nasatzia leh, kan beisei leh rin aia Mizoram a fan
chhuah nasat turzia a lang.
HIV hrik hi a tir lamah chuan inchiuna hriau inhman \awm avanga kai an tam ber \hin
a, tun hnuah erawh chuan inpawlna a\anga kai an tam ber. Mizorama HIV kai an
chhinchhiah tawh mi 16,451 zinga zaa 67.3 lai mai, chu chu mi 10,060 chu inpawlna a\anga
kai an ni. MSACS lamin an sawi dan chuan kumtin, kai thar zinga a tam ber hi kum 15
a\anga kum 24 inkar a ni an ti bawk. Chuti a nih chuan kan tleirawlte zingah mipat
hmeichhiatna hman khawlohna a nasa hle tihna a ni. In chhunga naupang anga kan ngaih
leh kan chhawn chhaih te hi pâwn lamah chuan an thak ve tawh hle tihna a ni. HIV hrik
pai tam ber thung hi kum 25 a\anga kum 34 inkar an ni thung.

IV. ENGTIA INKAICHHÂWN NGE?


HIV inkaichhawn dan hi kan hre fur tawh ang a, amaherawhchu sawi nawn fo a \ul. A
inkaichhâwn dan kan hriat chian poh leh kan fimkhur thiam ang a, a kai darh zel pawh an
tlem phah dawn a ni. HIV hrik inkaichhawn theih dan hi chi li a awm a, hengte hi kan bel
a, kan inhrilh reng a pawimawh.
1. Invênna tel lova HIV hrik pai nena inpawlin (sex him lo hman a\angin)
2. HIV hrik pai nena hriau thianghlim lo inhman \âwm a\angin
3. HIV hrik pai nuin a nau pai laiah a kai thei
4. HIV hrik pai thisen thianghlim lo dawn a\angin

V. ENGTIN NGE KAN TIH ANG?


1. Sex chungchang inzirtir kan ngai
Mizoten kan sawi hreh chu sex chungchang hi a ni. Kan sawi hreh avangin fiamthu lo
chuan kan sawi ngam mang lo a ni ber. Hetiang hi a nih avangin naupang \hang lian chho
hian an \hiante leh internet hmangin sex hi anmahni hriat hriatin an hre chho a; an \hiante
sawi chhâwn leh fiamthuna a\angin an hre chawp \hin. Tleirawl an rawn nihin engkim hi
hriat a, tih ve chhin an châk a, chung zingah chuan sex pawh a langsar ber pawl a ni. Hetiang
hi a nih avangin chhungkuaah sex kan inzirtir a pawimawh hle. Nu leh paten kan fate
hnenah inneih hmaa sex hman hi Pathian thuin min zirtirna a nih loh thu uar taka kan sawi
a pawimawh a, thianghlimna vawnhim a pawimawhzia uar taka kan inzirtir a ngai.
Mipaah phei chuan kan inzirtir nasat a ngai a, hmanlai a\ang tawhin tun thlengin
hmeichhe ngai hnem thei nih hi mi tam takin intihtheih nan an la hmang a. Hei vang hian
rawlthar tam tak hian hmeichhia la ti lo bik nih hi zahthlakah an ngai a, remchang an
hmuh chuan, eng ang mi nge tih pawh thliar loa an remchânna lâk mai an ching duh hle.

-2-
Chuvang chuan mipa fa kan nei a nih chuan hmeichhiate kan inhrilh aia uar maha inneih
hmaa mipat hmeichhiatna hman loh a pawimawh kan inzirtir a ngai.

2. Inngaihzawn dan \ha kan inzirtir a ngai


Tunlai hian khawthlang nun zalên zâwka an thil tihdan kan hria a, kan intihhmuh ve
\an ta hle. Inngaizawng lên chhuah dun te, ngaihzawngte nena chaw ei khawm tihte a
tamin, mi tam takin kan intihhmuh a, nu leh pate pawhin eng emaw chen chu kan phalsak
viau bawk. Kan hmuh phak loah an che dawn tih hi mi tam takin an ngaihtuah lo a,
engtiang takin nge an chêt ang? khawi hmunah nge an kal dawn? tihte kan ngaihtuahpui
tam lo. Strict lutuk hi a \ha lo a, amaherawhchu intih tunlai avanga phalzau lutuk pawh
hi a \ha chuang lo.
Kan tu leh fate hnenah inngaihzawn dan \ha leh him kan zirtir a ngai hle. Inngaizawng
chu a fala awm tam loh a \ha a, taksa insik tam loh a him a, a mawi tâwka inkawm thiam
a pawimawh. Nula tlangval la nih lai chuan bân puam innâwk mai mai pawh a \êk sak
thei \hin a, chuvang chuan taksa a insik tam chuan tum loh leh duh loh angin thil a thleng
duh. Chuvang chuan ngaihzawng nei rual tu leh fa kan neih chuan taksa insîk tam loh
zirtir a ngai hle.
Tunlaiin infawh (kiss) an uar ta hle a, hei hi chin tâwk hriat loh chuan chetsualna
thlentu bul a ni. Infawh hi chin tâwk neih a pawimawhzia kan inzirtir a ngai. Hunpui -
Krismas leh Valentines Day angah te hian kan fate chungah strict ngam ila a \ha khawp
mai; kan hmuh phak china hun hmantir a sual lo ber. Heng hunpui hi mi tam tak rilru
inthlahdah hun a ni \hin. A fala awmtir loh hrim hrim a theih reng loh, chuvang chuan
inngaihzawnaa awm dan tur chin fel taka sawi dunpui a, chuta ding nghet tura rilru
nghet neihtir a \ul.

3. Ruihhlo hmansual laka fihlim tura inzirtir


Zu an zawrh tak avangin ruihhlo dang pawh a man tlawm a, a tlêm phah chuang si lo.
Chuvang chuan tleirawl zingah ruihhlo ti an tam ta hle. Mipa rawlthar zingah drugs ti
thar an tam duh viau mai. Mizo chhungkuaah mipa fa hian in chhungkhurah
mawhphurhna an neih loh avangin hunawl an ngah a, chu chuan ruihhlo tih kawngah
hun remchang an neih phah \hin. Mihring hi mawhphurhna kan pêk loh chuan an tan
inzirna tur leh hmasawnna tur a awm lo a, chu chuan an nun a inthlahdahtir \hin. Mipa
pawh in chhungah mawhphurhna kan pek a, an tih tur kan tuksak a, an tih tur an tih leh
tih loh kan en zui loh chuan lak tlak lo takah an chhuak duh \hin. A tirah thiam loin zei lo
hle mah se, a reiah chuan an inzir chawp a, an lak tlak a, an thiam mai \hin.
Hmeichhe zinga zu in pawh an tam sawt ta hle. Vantlangin hmeichhe zu in an hmuh
dan dik tak hi la naupan deuh lai a\anga kan inzirtir a, kan inhrilh tam a pawimawh.

4. Insawi\haih
Tunlaiin damdawi a \ha sawt hle a, AIDS natna hi tihdam theih ni lo mah se, enkawl
\hat chuan kum tam tak hrisel takin a dam theih ta. HIV hrik pai chungin rei tak a dam
theih tih hi a sawina tur hmun dik loa kan sawi chuan inthlahdahna a thlen thei. Mi, an la
naupan deuh lai chuan a hlauhawmzia ringawt hi sawi uar a pawi lo thei a, insawi\haih
hi a him zâwk châng a tam mai.
Nula tlangval tak tak an nih hnuah erawh chuan HIV hrik paite tan inenkawlna a \ha
sâwt a, mahni inuluk peih phei chuan rei tak a dam theihzia te, HIV hrik pai leh AIDS
veite hi thinhrîk tur an nih lohziate inzirtir hi tih ngei ngei tur a ni. Naupang lamah erawh
chuan hetiang inzirtir vak hi a \ha ber lo thei ang. Hlau sela, chu chuan humsual dai a,
HIV kai theihna tam tak an neih tur a veng thei ang.

-3-
5. Tleirawl laia nun invênpui a pawimawh
Saphoin Teenage period an tih, tleirawl lai hunah hian kan invênpui a pawimawh hle.
Sex an hman khawloh \an hun a ni a, ruihhlo an tihchhin hun a ni. Thil zir tam hunlai tak
a ni a, thil tihchhin châk a nasat hunlai a ni bawk. Mipaah pawh, hmeichhiaah pawh hetih
hunlai hian sex han hman ve chhin châkna a lian a, sex hman pawi tih lohna a lian duh
hle; an lo puitlin tak takah erawh chuan thil \ha lo laka insum pawimawhna te, chetsual
palhin nun a nghawng theih dan hrang hrangte an ngaihtuah thiam tawh avangin, dai
pelh laklawh lo chu an duh chuan an fihlim thei viau tawh.
Hetiang hi a nih avangin tleirawl lai hi chuan an nun vênpui an ngai hle a, kawng dik
kawhhmuh mawlh mawlh pah a, HIV/AIDS hlauhawmzia leh tun thlenga a damdawi an
la hmuhchhuah loh thu hi kan hrilh châmchi a pawimawh a. Chu mai bakah an
chhuahvahna leh an \hian kawm te, an thil sawi duh zawng leh ngaihven zawngte thlenga
hriatpui tum a \ha. Hetih hunlai hian an star leh duh zawng chu an duh hluah hluah a, a
tawp thlen rap pawh an hreh lo \hin. Chhungkuaah chuan tihtauh leh luhlul chhuah an
chîn duh hunlai a ni.

6. Principle nghet neih


Chhungkaw tam tak hian tih dan nghet leh duh dan nghet em em kan nei lo a, kan hun
tawng milin kan duh dan leh tih dan hi kan thlak vel mai mai niin a lang. Hetiang chhungkua
a\anga seilian hi chu thlêm an awl a, kawng dik lo zawh an awlsam bik niin a ngaih theih.
Chhungkua hian tihdan phung nghet leh \ha kan neih tam theih chuan a \ha hle ang.
Chhungkua hian thil \ha tih \han neih hi a \ha a, naupang nunah a bet duh. Tih tur leh
tih loh turah pawh kawng fel tak kawhhmuh a, ramri chin siamsak a, neihtir a pawimawh
hle. Nu leh pa tam tak chuan an naupan lai a\angin an fate an duat leh khawngaih avangin
an duh ang angin an awmtir fo. Fate hi hmangaih tur a ni a, khawngaiha duat hun erawh
hriat a pawimawh khawp mai. Chhungkua hian tih dan nghet, kal dan nghet, nunphung
nghet kan neih a ngai ta hle. Chhungkua hian duh loh tlân leh duh tlân kan neih a \ul a,
chutiang tura kan inzirtir a ngai. Ngaih pawimawh tlân te, dah pawimawh hmasak tlân te
kan neih loh chuan chhungkaw inlungrualna tak tak hi neih a har \hin.

7. Fate chungchangah inhawnzau a \ul


Nu leh pa tam tak hi chu kan fate awm dan leh nungchangah beng kan chhit a, kan
inhawn a ngai. Fate hian eng nge an tih \hin a, tu nge an kawm a, khawiah nge an kal \hinte
kan ngaihven tur a ni. Nu leh pa tam tak chuan an fate hi sual theiin an ring lo a, duhsaktuten
an fate sualna an hrilh pawhin an awih phal lo a, an thin a rim mai \hin. Chutiang mite lakah
chuan tumahin an fate awm dan an sawi \ha duh tawh ngai lo va, hei hi a pawi hle.
Kan duh loh anga an lo awm a nih pawhin an \hian kawmte mawhpuh chîn hian fate
nun a siam \ha lo a, an tihsuala mawh kan phurtir ngam a \ul zawk. Chutihrualin, an thil
tih dik loh avanga an nuna thil \ha lo a thlenin anmahni sualna avanga mawhchhiat a,
puih tum lo leh thlauhthlak mai loh tur a ni. An sual avangin an chungah harsatna a lo
thlenin, chutiang hunah tak chuan nu leh pa an nei a ni tih hriattir a, an rilru hahna
belhchhah lo a, lak \hensaktu nih hi nu leh pa mawhphurhna a ni.

8. Fate uap \hat


Fate chhuahsan tam lo zawnga ruahmanna siam a, hun insiamrem thiam a \ul ta hle.
Kohhran Hmeichhia leh K|P mai bakah Pavalai Pawl te a awm ta. Chhungkaw nu leh
pate Kohhran Hmeichhia leh Pavalaiah kan tel a, hruaitu kan nih pawhin, \um khata
chhuak rual lo tur zâwnga hun ruahman thiam a ngai. Kan fate awmna chin hriat ngei
tum ila, tute nen nge an awm tih kan hriat a pawimawh hle.
MSACS hruaitu pakhatin HIV positive hmeichhe pakhat chanchin a sawi a. Chu

-4-
hmeichhe nu leh pa chu rawngbawltu an ni. Kohhran programme-a an chhuah hnem
avangin a bialpa nen inhmuh leh awm dunna chance an nei tam a, HIV a kai phah niin a
sawi. Kohhran rawngbawlna hi pawimawh hle mah se, kan chhungkaw inhumhimna dai
theu hi chhe khawpa tel a, chhuah erawh a \ha ber lo thei tih hria ila.

9. Fate rilru paukhauh an neih theih nan \an a ngai


Tunlai khawvela thil pawimawh tak chu sual leh thlemna lakah kan faten rilru
paukhauh an put theih hi a ni. Tleirawl an nih hma, naupang an la nih lai a\angin thlêmna
an tawh huna ‘AIH’ ti thei tura an rilru tipaukhauh tura kan zirtir a ngai hle. Hetiang tur
hian nu leh pa tam tak chuan kan fate kan zirtir thiam lo a ni mai thei a, a harsa deuh
pawh a ni mai thei. Mithiam zawkte hman \angkai a, Kohhran Hmeichhia ang pawha
seminar emaw training emaw buatsaih a \ha khawp ang.
Tleirawl leh naupang zawkte hi miten awlsam taka an tihhmuh a, an hruai sual lohna
turin an rilruah sual leh \ha lo duh lohna tuh tum hi a ngai hle. Chuvang chuan mental
health emaw, mental development inzirtir lam hi kan uar deuh deuh a, kan ngaih
pawimawh tial tial a \ul hle.

VI. RISK BEHAVIOUR


HIV/AIDS hi nun dan pangngaia nung tan chuan natna hlauhawm loh ber pawl a ni
ang. Boruak emaw, tui thianghlim lo a\anga kai theih a ni lo a, inkawmho satliaha kai chi
a ni lo. Nun dan avanga natna neih theih chi zawk a nih avangin nungchangin mawh a
phur lian hle.
HIV/AIDS kai thei awlsam bik High Risk Group an awm a, heng mite hi nawhchizuar
te, ruihhloa inchiu \hin te, mi nungchang \ha lo, nawhchizuar kawm hreh lo, hmuh remchan
apiang mutpui hreh lote an ni \hin. Nungchang \ha lo pu mite zingah a darh hma leh darh
chak avangin mi tam tak chuan HIV/AIDS hi mi \âwng leh nikhualo deuhte kai theih tur
chiah chauh an ngai \hin a; hei hi ngaihdan dik lo a ni. Mithiamten an sawi \hin, buaithlak
leh harsa an tih chu Mizo zingah nungchanga nikhualo ni lo, rilru puthmang nikhualo
kan tam hi a ni. Hetiang rilru puthmang neitute hi Risk Behaviour an ti.
K|P-ah pawh inhmang tak, chhungkuaah pawh fel tak, nun danah chuan nun \ha
pangngai ang taka nung ni si, rilru puthmang dik lo hi Mizote zingah kan \hahnem hle a,
hei hian HIV/AIDS darh zel tur vên kawngah pawh harsatna a thlen thei a ni. Mi pangngai
tak anga lang pawh nise, hun remchang a neih chuan sex hman hreh lo kan \halai zingah an
tam hle. Tawn fuh chuan mipat hmeichhiatna hmang mai thei, hmanpui mai theih nula
tlangval, \halai kan tam hi mithiamte rilru tibuaitu a ni.
Kan tu leh fa leh, kan chhungkuain hetiang rilru hi kan put lohna turin kan inzirtir nasat
a ngai ta hle. Tlang deuh leh chiang fek fawk taka kan inhrilh a hun a, chhungkuaah pawh
sawi hreh leh tlang taka sawi lan ngam loh kan neih loh a hun tawh hle. Chutiang a nih loh
a, sawi hreh leh zêp chin kan neih fo chuan kan inchhan zo loin, kan inhumhim zo lo ang tih
a hlauhawm hle.

VII. TLANGKAWMNA
HIV/AIDS hi mi fate chauh vei tur leh kai turah kan ngai a nih chuan kan ngai sual
ang. Kan tu leh fa leh kan kawppuite ngei pawhin he natna hi an kai thei tih kan hriat a
\ul. Chutiang a nih loh chuan midang deusawhna leh hmuh hniamna a thleng thei. Kan
chhungkua hi a rûkin he natna hian min lo tibuai mek a ni mai thei, inkiltawih tur a ni lo
a, a bulpui leh pawimawh chu Pathiana innghah a ni.
Thil \ha zawng zawng hi kan chan theih leh neih theih a ni ang bawkin, thil chhia leh
kan duh loh zawng zawng pawh hi kan chan theih leh neih theih a ni ve bawk tih hriat tur
a ni. Joba ang hian 'Eng nge, Pathian hnen ata thil \ha kan hmu a, thil \ha lo pawh kan hmu

-5-
lo vang em ni?' (Joba 2:10) tih rilru kan put thiam a ngai. Joba pawh hian tuk tinin a faten
thil an lo tisualin Pathian an lo sawichhe palh ang e, tiin halral inthawina a hlân ziah a,
chuti chung chuan a fate zawng zawng a chân vek. Hetiang dinhmun hi mi tinin kan tawn
theih leh neih theih a nih kan hriat a ngai hle.
Chutihrualin mi chunga thil \ha lo a lo thlenin inrêl leh insawizui mai kan chîn \hin hi
kan bansan a hun. Mi dang chunga harsatna thlengah hian kan tuarpuiin khawngaihna an
chungah kan lantir thei lo a nih pawhin, kan \awng\aipui tur a ni. Deusawh, endawng leh
enhran lam phei chu ngaihtuah miah loh tur a ni a, a theih chuan khawngaih a, a \ulna
apianga \anpui a, thu \ha hrilhtu nih tum zawk tur a ni.

SAWIHO TUR
1. HIV/AIDS laka kan tu leh fate an him nan engtia tih nge \haa kan hriat?
2. HIV/AIDS chungchang hi kohhran hian kan vei tâwk kan ti em? Hma kan lak dan hi
belhchhah ngai kan ti nge, kan ti lutukin kan hria? A chhan sawi tel nise.
3. HIV/AIDS veite hi engtia enkawl chi nge?

-6-
-7-

You might also like