0% found this document useful (0 votes)
62 views9 pages

Aldoal Allogharitmia Tmarin Mhlola 1 8

تتناول الوثيقة حل معادلات لوغاريتمية ومتراجحات. تحدد مجموعات التعريف والحلول لكل معادلة أو متراجحة.

Uploaded by

yahya fadessi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
62 views9 pages

Aldoal Allogharitmia Tmarin Mhlola 1 8

تتناول الوثيقة حل معادلات لوغاريتمية ومتراجحات. تحدد مجموعات التعريف والحلول لكل معادلة أو متراجحة.

Uploaded by

yahya fadessi
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 9

D = ]3; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المعادلة ھي‬

(E ) ⇔ ln ((x + 2)(x + 3)) = ln(x


1
2
+ 2x − 15)
⇔ (x + 2)(x + 3) = x + 2x − 15 2

⇔ x = −7
S =∅ : ‫ إذن‬−7 ∉ D

(E )
2
ln x + 2 + ln x + 3 = ln x 2 + 2x − 15 -2
D =  − {−5; −3; −2;3} : ‫مجموعة تعريف المعادلة ھي‬

(E ) ⇔ ln ( x + 2 x + 3 ) = ln x
2
2
+ 2x − 15
⇔ (x + 2)(x + 3) = x + 2x − 15 2

x 2 + 5x + 6 = x 2 + 2x − 15

⇔ ou
x 2 + 5x + 6 = −x 2 − 2x + 15


x = −7

⇔ ou
 9
x = − ou x = 1
 2
 9 
S = −7; − ;1
 2 

(E )
3 ( )
ln (x + 2)(x + 3) = ln(x 2 + 2x − 15) -3
D = ]−∞; −5[ ∪ ]3; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المعادلة ھي‬
(E ) ⇔ ln ((x + 2)(x + 3)) = ln(x
1
2
+ 2x − 15)
⇔ (x + 2)(x + 3) = x + 2x − 15 2

⇔ x = −7
S = {−7} : ‫إذن‬ ‫الدوال اللوغاريتمية‬
(E ) 4
ln x − 7 ln x + 6 = 0 -4
2

D = ]0; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المعادلة ھي‬ 1 ‫تمربن‬


:  ‫حل في‬
(E )
4
⇔ ln 2 x − 7 ln x + 6 = 0 ln(x + 2) + ln(x + 3) = ln(x 2 + 2x − 15) -1
⇔ ln x = 1 ou ln x = 6
ln x + 2 + ln x + 3 = ln x 2 + 2x − 15 -2
⇔ x = e ou ln x = 1 6

⇔ x = e ou x = e 6 ( )
ln (x + 2)(x + 3) = ln(x 2 + 2x − 15) -3
ln 2 x − 7 ln x + 6 = 0 -4
S = {e ; e 6 }
ln x + 4 − ln x − 1 = ln x -5
2‫تمرين‬
: ‫حل في  المتراجحات‬ ‫الحل‬
ln(x − 1) ≤ 0 -1
ln(x − 1) − ln(2x − 4) > 0 -2
(E )
1
ln(x + 2) + ln(x + 3) = ln(x 2 + 2x − 15) -1

22 Abouelouafa Lakhouaja
ln(x ) − ln(y ) = 1 3x − 1
ln ≥ 0 -3
 -1 x −1
( ) ( )
2 2
 ln(x ) + ln(y ) = 13 ‫الحل‬
 1
3 ln(x 5 ) + ln( ) = 6
 y (I ) 1
ln(x − 1) ≤ 0 -1
 -2
ln( 1 ) + ln( 3 y ) = 1 D = ]1; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المتراجحة ھي‬
 x 8
(I )
1
⇔ ln(x − 1) ≤ 0
ln(xy 2 x ) = 10 ⇔ ln(x − 1) ≤ ln 1

 x -3 ⇔ x −1 ≤ 1
ln( )=1
 y y ⇔x ≤2
‫الحل‬ S = ]1; 2]

ln(x ) − ln(y ) = 1 (I ) ln(x − 1) − ln(2x − 4) > 0 -2


( )
2
S1 
D = ]2; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المتراجحة ھي‬
-1
( ) ( )
2 2
 ln(x ) + ln(y ) = 13
D = *+ × *+ : ‫مجموعة تعريف النظمة ھي‬ (I )
2
⇔ ln(x − 1) − ln(2x − 4) > 0
 2x − 4 
⇔ ln   > ln 1
ln(x ) − ln(y ) = 1  2x − 4 
(S ) ⇔ 
( ) ( ) x −1
2 2
 ln(x ) + ln(y ) = 13
1
⇔ >1
2x − 4
ln(x ) − ln(y ) = 1 ⇔ x − 1 > 2x − 4
⇔ 
( ) ( )
2 2
 ln(x ) + ln(y ) = 13 ⇔ x <3
ln(x ) − ln(y ) = 1 S = ]2;3[
⇔ 
ln(x )ln(y ) = 6 3x − 1
(I )
3
ln
x −1
≥0 -3
ln(x ) − ln(y ) = 1
( )
S1 ⇔   1
D =  −∞;  ∪ ]1; +∞[ : ‫مجموعة تعريف المتراجحة ھي‬
ln(x )ln(y ) = 6
 3
ln(x ) − ln(y ) = 1
 2x − 4 
⇔ 
( )
2
 ln(x ) − ln(x ) − 6 = 0
( )
I 3 ⇔ ln  >0
 2x − 4 
ln(y ) = ln(x ) − 1 ⇔ ln 
 2x − 4 
⇔   > ln 1
ln(x ) = −2 ou ln(x ) = 3  2x − 4 
x −1
ln(y ) = −3 ln(y ) = 2 ⇔ >1
( )
S1 ⇔ 
ln(x ) = −2
ou 
ln(x ) = 3
2x − 4
x −1
  ⇔ −1 > 0
 1 2x − 4
ln( 3 ) = 1  −x + 3
 y ln( y ) = 1 ⇔ >0
⇔ ou  2x − 4
 ln( x ) = 1
3
 1
ln( x ) = 1
 1 
S = ]2;3[ ∩   −∞;  ∪ ]1; +∞[ 
y = e −3 y = e 2  3 
⇔  −2
ou  S = ]2;3[
x = e  x = e
3

3‫تمرين‬
{
S = (e −2 ; e −3 ) ; (e 3 ; e 2 )} : ‫حل في  النظمات التالية‬2

23 Abouelouafa Lakhouaja
5‫تمرين‬  1
: ‫احسب النھايات التالية‬ 3 ln(x 5 ) + ln( ) = 6
(ln x )5 ( )
S1 
 y -2
lim = -1 ln( ) + ln( 3 y ) = 1
1
x →+∞ x2  x 8
lim+ x 3(ln x )2 -2 D = *+ × *+ : ‫مجموعة تعريف النظمة ھي‬
x →0

ln(x − 2)
lim -3  1
x →+∞
3 ln(x 5 ) + ln( ) = 6
3
x2

lim+
ln(2x + 1)
-4
( )
S1 ⇔ 
 y
x →0
ln( 1 ) + ln( 3 y ) = 1
x  x 8
lim (x + ln(x + 1) -5 2
 1
15 ln(x ) − ln(y ) = 6
x →−∞

‫الحل‬ ⇔ 2
-1  −8 ln(x ) + 1 ln(y ) = 1
(ln x )5 (ln x )5  3
lim = lim
x →+∞ x2 x →+∞ 5  5
 2 ln(x ) =
 x 5  ( )
S1 ⇔  2
  ln(y ) = 63
5 
   5
ln x x = e 2
=  lim 2  ⇔
 x →+∞ 
 x5  y = e 63

(ln x )5  5 63  
lim =0 S =  e 2 ;e  
x →+∞ x2  
  
-2
2 4‫تمرين‬
 3 ‫ عددان حقيقيان موجبان قطعا‬b‫و‬a
lim+ x 3(ln x )2 = lim+  x 2  (ln x )2
x →0  
x →0
  1  a + 2b 
 = ln a + ln b : ‫بحيث‬
6 6
2 ln 
 3
 3  3 
lim x (ln x ) =  lim+ x ln x 
3 2 2
x → 0+  x →0  a a
  +2=3 : ‫بين أن‬
b b
lim x 3(ln x )2 = 0
x → 0+ ‫الحل‬
-3 1  a + 2b 
2 (E ) ln   = ln a + ln b
6 6

ln(x − 2)
= lim
ln(x − 2) (x − 2) 3 3  3 
a + 2b 
( E ) ⇔ ln 
lim lim 1 1
 = ln a + ln b
6 6
x →+∞ x →+∞ 2 x →+∞ 2

( )
3
x2 x −2 3
x 3 3  3  3
 
2
 a + 2b 2 
ln t   x − 2 3   

= lim 2  lim ⇔ ln  6  = ln 6 ab
 t →+∞   x →+∞ x    3  
 t 
3  
ln(x − 2) a + 2b 
2

lim = 0 ×1 ( E ) ⇔   = ab
x →+∞ 3
x2  3 
ln(x − 2) ⇔ a + 2b = 3 ab
lim =0
x →+∞ 3
x2 a + 2b 3 ab
⇔ =
-4 b b
a a
(E ) ⇔ + 2 = 3
b b

24 Abouelouafa Lakhouaja
‫اﻟﺣل‬ ln(2x + 1) ln(2x + 1) 2x
lim+ = lim+ lim+
 −∞; 0  ‫ من‬x ‫ نعتبر‬- I x →0
x x →0 2x x →0
x
ln(t + 1)
g(x ) = x + 1 + ln(−x ) = lim+ lim 2 x
x →0 t x → 0+

x +1 ln(2x + 1)
g ' (x ) = lim+ = 1× 0
x x →0
x
ln(2x + 1)
lim+ =0
x →0
x
: ‫من جدول التغيرات نستنتج‬ -5

( ) ( ) lim(x + ln(x + 1) = lim(ln(x + 1) − x)


2 2
∀x ∈  −∞; 0  : g x ≤ g −1 x →−∞ x →+∞
ln(x 2 + 1)
g ( −1) = 0 : ‫بما أن‬
x
= lim x + 1( 2
) −
x →+∞
x +1 x +1 2 2

∀x ∈  −∞; 0  : g ( x ) ≤ 0 : ‫فإن‬  lnt x2 


= lim x 2 + 1  lim − lim 2 
x →+∞ t →+∞ t x →+∞ x + 1 
 
: ‫ المعرفة على  بما يلي‬f ‫ نعتبر الدالة‬-II lim(x + ln(x 2 + 1) = +∞ 0 − 1
x →−∞
( )
 f (x ) = x 2 + 2x ln(−x ) x ∈  −∞; 0 
 lim (x + ln(x 2 + 1) = −∞
 f (0) = 0 x →−∞

-1 6‫تمرين‬
lim f (x ) = lim x 2 + 2x ln(−x ) : ‫ بما يلي‬ −∞; 0  ‫ المعرفة على‬g ‫ نعتبر الدالة‬-I
x →−∞ x →−∞
= lim t 2 − 2t ln(t ) g(x ) = x + 1 + ln(−x )
t →+∞
∀x ∈  −∞; 0  : g x ≤ 0 : ‫بين أن‬ ( )
 ln(t )  : ‫ المعرفة على  بما يلي‬f ‫ نعتبر الدالة‬-II
lim f (x ) = lim t 2 1 − 2 
x →−∞ t →+∞ t 
  f (x ) = x 2 + 2x ln(−x ) x ∈  −∞; 0 
ln(t ) 
‫فإن‬ lim = 0 : ‫بما أن‬  f (0) = 0
t →+∞ t
lim f (x ) = +∞ : ‫ بين أن‬-1
lim f (x ) = +∞ 1 − 0 :
x →−∞
( ) x →−∞

0 ‫ متصلة في‬f : ‫ بين أن‬-‫ أ‬-2


lim f (x ) = +∞ :‫إذن‬
x →−∞ f (x ) − f (0)
lim− = −∞ : ‫ بين أن‬-3
x →0 x −0
-‫ أ‬-2 . ‫أول النتيجة ھندسيا‬
lim f (x ) = lim− x + 2x ln(−x )
2
x → 0− x →0
f ‫ ادرس رتابة‬-4
lim f (x ) = lim+ t 2 − 2t ln(t ) f (x )
lim = −∞ : ‫ بين أن‬-5
x → 0− t →0 x →−∞ x
: ‫فإن‬ lim+ t ln(t ) = 0 : ‫بما أن‬ . ‫أول النتيجة ھندسيا‬
−1 ‫( يقبل النقطة ذات األفصول‬C f ) ‫ بين أن‬-‫ أ‬-6
t →0

lim f (x ) = 0 − 0
x → 0−
‫نقطة انعطاف‬
lim− f (x ) = 0
x →0
: ‫و منه‬ ‫( عند النقطة‬C f ) ‫ حدد معادلة المماس ل‬-‫ب‬
−1 ‫ذات األفصول‬
f (0) = 0 : ‫و لدينا‬ ‫( التمثيل‬C f ) ‫ ثم أنشئ‬f ‫ ضع جدول تغيرات‬-7
lim f (x ) = f (0) :‫إذن‬
x → 0− ‫ على معلم متعامد ممنظم‬f ‫المبياني ل‬
25 Abouelouafa Lakhouaja
‫و منه ‪ (C f ) :‬يقبل النقطة ذات األفصول ‪ −1‬نقطة‬ ‫‪ f‬متصلة في ‪0‬‬ ‫إذن‪:‬‬
‫انعطاف‬ ‫)‪f (x ) − f (0‬‬ ‫) ‪x 2 + 2x ln(−x‬‬
‫‪lim−‬‬ ‫‪= lim−‬‬ ‫‪-3‬‬
‫‪x →0‬‬ ‫‪x −0‬‬ ‫‪x →0‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪f‬‬ ‫'‬
‫و ‪( −1) = 0‬‬ ‫ب‪ -‬لدينا ‪f ( −1) = 1 :‬‬ ‫)‪f (x ) − f (0‬‬
‫‪lim−‬‬ ‫) ‪= lim− x + 2 ln(−x‬‬
‫إذن‪ y = 1 :‬ھي معادلة المماس ل ) ‪ (C f‬عند النقطة‬ ‫‪x →0‬‬ ‫‪x −0‬‬ ‫‪x →0‬‬
‫∞‪=0−‬‬
‫ذات األفصول ‪−1‬‬
‫)‪f (x ) − f (0‬‬
‫‪lim−‬‬ ‫∞‪= −‬‬ ‫إذن‪:‬‬
‫‪-7‬جدول تغيرات ‪f‬‬ ‫‪x →0‬‬ ‫‪x −0‬‬
‫و منه ‪ (C f ) :‬يقبل نصف مماس عمودي موجه نحو األعلى‬
‫يسار النقطة ذات األفصول ‪0‬‬

‫‪f‬‬ ‫‪ -4‬رتابة‬
‫‪f ' (x ) = 2g x‬‬ ‫) (‬ ‫‪x ∈  −∞; 0 ‬‬
‫) ‪(C f‬‬ ‫إنشاء‬
‫) (‬
‫بما أن ‪∀x ∈  −∞; 0  : g x ≤ 0 :‬‬
‫فأن ‪ f :‬تناقصية على المجال ‪ −∞; 0  :‬‬
‫) ‪f (x‬‬ ‫) ‪x 2 + 2x ln(−x‬‬
‫‪lim‬‬ ‫‪= lim‬‬ ‫‪-5‬‬
‫‪x →−∞ x‬‬ ‫∞‪x →−‬‬ ‫‪x‬‬
‫) ‪f (x‬‬
‫‪lim‬‬ ‫) ‪= lim x + 2 ln(−x‬‬
‫‪x →−∞ x‬‬ ‫∞‪x →−‬‬

‫) ‪f (x‬‬
‫‪lim‬‬ ‫) ‪= lim − t + 2 ln(t‬‬
‫∞‪x →−‬‬ ‫‪x‬‬ ‫∞‪x →−‬‬

‫) ‪f (x‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ln(t ) ‬‬


‫‪lim‬‬ ‫‪= lim t  −1 + 2‬‬ ‫‪‬‬
‫∞‪x →−‬‬ ‫‪x‬‬ ‫∞‪→−‬‬ ‫‪t ‬‬
‫‪x‬‬
‫‪‬‬

‫) ‪ln(t‬‬
‫‪lim‬‬ ‫و لدينا ‪= 0 :‬‬
‫∞‪t →+‬‬ ‫‪t‬‬
‫) الوحدة ‪( 2cm‬‬
‫‪lim‬‬
‫∞‪x →−‬‬
‫) ‪f (x‬‬
‫‪x‬‬
‫(‬
‫‪= +∞ −1 + 0‬‬ ‫)‬ ‫إذن‪:‬‬
‫تمرين‪7‬‬
‫‪ 1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -I‬نعتبر الدالة ‪ f‬المعرفة على ‪ I =  − ; +∞ ‬بما يلي ‪:‬‬ ‫) ‪f (x‬‬
‫‪ 2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪lim‬‬ ‫∞‪= −‬‬ ‫إذن‪:‬‬
‫∞‪x →−‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪‬‬ ‫) ‪ln(1 + 2x‬‬
‫= ) ‪ f (x‬‬ ‫‪x ≠0‬‬
‫‪‬‬ ‫‪x‬‬ ‫و منه ‪ :‬محور األراتيب اتجاه مقارب ل ) ‪ (C f‬بجوار ∞‪−‬‬
‫‪ f (0) = 2‬‬
‫‪‬‬
‫‪ -1‬بين أن ‪ f :‬متصلة في ‪0‬‬
‫‪f ' (x ) = 2g x‬‬ ‫) (‬ ‫‪x ∈  −∞; 0 ‬‬ ‫‪ -6‬أ‪ -‬لدينا ‪:‬‬
‫(‬
‫‪ a ≠ 0 ; a ∈ I‬المعرفة على ‪I‬‬ ‫)‬ ‫‪ -2‬نعتبر الدالة ‪ha‬‬
‫بما يلي ‪:‬‬
‫) (‬
‫‪f '' (x ) = 2g ' x‬‬ ‫إذن‪x ∈  −∞; 0  :‬‬

‫( ) (‬ ‫( )‬
‫‪ha x = ln(1 + 2a ) − 2a x 2 − ln(1 + 2x ) − 2x a 2‬‬ ‫)‬ ‫) (‬
‫و حسب ‪ g ' −1 = 0 : -I‬و ) ‪ g ' ( x‬تتغير إشارتھا بجوار ‪−1‬‬

‫أ‪ -‬احسب ‪ ha ( 0 ) :‬و ) ‪ha (a‬‬ ‫‪ f‬تتغير إشارتھا بجوار ‪−1‬‬ ‫''‬
‫و ) ‪(x‬‬ ‫) (‬
‫إذن‪f '' −1 = 0 :‬‬
‫‪26‬‬ ‫‪Abouelouafa Lakhouaja‬‬
‫) ‪ln(1 + 2x‬‬ ‫بين أنه يوجد ‪ b‬محصور بين ‪ a‬و ‪ 0‬بحيث ‪:‬‬
‫‪lim f (x ) = lim‬‬
‫‪x →0‬‬ ‫‪x →0‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪ln(1 + 2a ) − 2a‬‬ ‫‪−2‬‬
‫=‬
‫) ‪ln(1 + 2x‬‬ ‫‪1 + 2b‬‬
‫‪= 2 lim‬‬ ‫‪a2‬‬
‫‪x →0‬‬ ‫‪2x‬‬ ‫ب‪ -‬استنتج أن ‪ f :‬قابلة لإلشتقاق في ‪0‬‬
‫) ‪ln(1 + t‬‬
‫‪= 2 lim‬‬ ‫و أن ‪f ' (0) = −2‬‬
‫‪x →0‬‬ ‫‪t‬‬
‫‪= 2 ×1‬‬ ‫‪ -3‬أ‪ -‬بين أن ‪ f :‬قابلة لإلشتقاق على }‪I − {0‬‬
‫‪lim f (x ) = 2‬‬
‫‪x →0‬‬ ‫= ) ‪f ' (x‬‬
‫‪g x‬‬ ‫) (‬ ‫و أن ‪:‬‬
‫‪f (0) = 2‬‬ ‫و لدينا ‪:‬‬ ‫(‬
‫‪x 2 1 + 2x‬‬ ‫)‬
‫)‪lim f (x ) = f (0‬‬
‫‪x →0‬‬
‫إذن‪:‬‬ ‫) (‬
‫حيث أن ‪g x = 2x − (1 + 2x ) ln(1 + 2x ) :‬‬
‫و منه ‪ f :‬متصلة في ‪0‬‬ ‫) ( }{‬
‫ب‪ -‬بين أن ‪∀x ∈ I − 0 : g x < 0 :‬‬
‫) ‪(a ≠ 0 ; a ∈ I‬‬ ‫‪ -2‬أ‪-‬‬ ‫ج ‪ -‬استنتج تغيرات ‪f :‬‬

‫( ) (‬ ‫)‬ ‫(‬
‫‪ha x = ln(1 + 2a ) − 2a x 2 − ln(1 + 2x ) − 2x a 2‬‬ ‫)‬ ‫‪ -4‬أ‪ -‬احسب ‪ lim+ f (x ) :‬و ) ‪lim f (x‬‬
‫∞‪x →+‬‬
‫‪x →−‬‬
‫‪1‬‬

‫)(‬ ‫)(‬
‫‪2‬‬
‫‪ ha 0 = 0‬و ‪ha a = 0‬‬ ‫نجد ‪:‬‬ ‫أول النتيجتين ھندسيا ‪.‬‬
‫)(‬
‫‪ha a = ha 0‬‬ ‫)(‬ ‫إذن ‪:‬‬
‫‪ α‬من المجال ]‪[1; 2‬‬ ‫ب‪ -‬بين أنه يوجد عدد حقيقي وحيد‬
‫و بما أن ‪ ha‬متصلة قابلة على المجال المحصور بين ‪ a‬و‬
‫بحيث ‪f (α ) = 1 :‬‬
‫‪0‬‬
‫فإنه حسب مبرھنة رول ‪ :‬يوجد ‪ b‬محصور بين ‪ a‬و ‪0‬‬ ‫ج‪ -‬أنشئ ) ‪ (C f‬التمثيل المبياني ل ‪ f‬على معلم متعامد‬
‫)(‬
‫بحيث ‪h 'a b = 0 :‬‬ ‫ممنظم ) نأخذ ‪( α  1.3 :‬‬

‫‪ln(1 + 2a ) − 2a‬‬ ‫‪−2‬‬ ‫‪ -1 (II‬نضع ‪J = [1; α ] :‬‬


‫)(‬
‫⇔ ‪h 'a b = 0‬‬
‫‪2‬‬
‫=‬
‫‪1 + 2b‬‬
‫‪a‬‬
‫ب‪ -‬استنتاج أن ‪ f :‬قابلة لإلشتقاق في ‪0‬‬
‫) ‪( ∀x ∈ I‬‬ ‫و ) ‪ϕ ( x ) = ln(1 + 2x‬‬

‫)‪f (a ) − f (0‬‬ ‫‪ln(1 + 2a ) − 2a‬‬ ‫أ‪ -‬بين أن ‪ ϕ :‬قابلة لإلشتقاق على ‪I‬‬
‫‪lim‬‬ ‫‪= lim‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪a →0‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪a →0‬‬ ‫‪a2‬‬ ‫و أن ‪( ∀x ≥ 1) 0 < ϕ ' ( x ) ≤ :‬‬
‫‪−2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪= lim‬‬
‫‪b → 0 1 + 2b‬‬ ‫) (‬ ‫) (‬
‫ب‪ -‬تحقق أن ‪ ϕ α = α :‬و أن ‪ϕ J ⊂ J‬‬
‫)‪f (a ) − f (0‬‬ ‫‪ -2‬نعتبر المتتالية ‪ (u n )n ∈ :‬المعرفة بما يلي ‪:‬‬
‫‪lim‬‬ ‫‪= −2‬‬
‫‪a →0‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪( ∀n ≥ 0 ) u n +1 = ln(1 + 2u n ) u 0 = 1‬‬
‫إذن ‪ f :‬قابلة لإلشتقاق في ‪0‬‬
‫أ‪ -‬بين أن ‪( ∀n ≥ 0 ) u n ∈ J :‬‬
‫و ‪f ' (0) = −2‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪2‬‬
‫ب‪ -‬بين أن ‪u n − α ≤   :‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ -3‬أ‪ -‬لنبين أن ‪ f :‬قابلة لإلشتقاق على }‪I − {0‬‬
‫ج‪ -‬استنتج أن ∈ ‪ (u n )n‬متقاربة ثم حدد نھايتھا‬
‫= ) ‪f ' (x‬‬
‫) (‬
‫‪g x‬‬ ‫الحل‬
‫‪x‬‬ ‫‪2‬‬
‫) ‪(1 + 2x‬‬ ‫‪- 1 -I‬‬

‫) (‬
‫حيث أن ‪g x = 2x − (1 + 2x ) ln(1 + 2x ) :‬‬

‫) ( }{‬
‫ب‪ -‬لنبين أن ‪∀x ∈ I − 0 : g x < 0 :‬‬

‫) ‪g ' ( x ) = −2 ln(1 + 2x‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪Abouelouafa Lakhouaja‬‬


‫و ‪k (1) k ( 2 ) < 0‬‬
‫‪ α‬من المجال ]‪[1; 2‬‬ ‫فإنه يوجد عدد حقيقي وحيد‬
‫بحيث ‪f (α ) = 1 :‬‬
‫‪ α‬من المجال ]‪[1; 2‬‬ ‫إذن ‪ :‬يوجد عدد حقيقي وحيد‬ ‫من جدول التغيرات نستنتج ‪:‬‬
‫بحيث ‪k (α ) = 0 :‬‬
‫ج‪ -‬أنشئ ) ‪ (C f‬التمثيل المبياني ل ‪ f‬على معلم متعامد‬ ‫) ( }{‬
‫‪∀x ∈ I − 0 : g x < 0‬‬

‫ممنظم ) نأخذ ‪( α  1.3 :‬‬


‫ج ‪ -‬تغيرات ‪f :‬‬
‫‪ f‬تناقصية قطعا‬
‫‪ -4‬أ‪-‬‬
‫) ‪ln(1 + 2x‬‬
‫‪lim f (x ) = lim‬‬
‫∞‪x →+‬‬ ‫∞‪x →+‬‬ ‫‪x‬‬
‫) ‪ln(1 + 2x‬‬ ‫‪1 + 2x‬‬
‫‪= lim‬‬ ‫‪lim‬‬
‫∞‪x →+‬‬ ‫‪1 + 2x x →+∞ x‬‬
‫‪= 0×2‬‬
‫‪lim f (x ) = 0‬‬
‫∞‪x →+‬‬

‫) ‪ln(1 + 2x‬‬
‫‪lim+ f (x ) = lim+‬‬
‫‪x →−‬‬
‫‪1‬‬
‫‪x →−‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪x‬‬

‫) ( ) (‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪= −∞ × −2‬‬
‫∞‪lim+ f (x ) = +‬‬
‫‪1‬‬
‫‪x →−‬‬
‫‪2‬‬

‫مقارب ل ) ‪(C f‬‬ ‫‪x =−‬‬


‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫إذن ‪:‬‬

‫‪ α‬من المجال ]‪[1; 2‬‬ ‫ب‪ -‬لنبين أنه يوجد عدد حقيقي وحيد‬
‫بحيث ‪f (α ) = 1 :‬‬
‫‪ -1 (II‬نضع ‪J = [1; α ] :‬‬ ‫نعتبر الدالة ‪ k ( x ) = f ( x ) − 1 :‬معرفة على ]‪[1; 2‬‬
‫) ‪( ∀x ∈ I‬‬ ‫و ) ‪ϕ ( x ) = ln(1 + 2x‬‬ ‫لدينا ‪ f :‬متصلة تناقصية قطعا على ‪ I‬و ‪[1; 2] ⊂ I‬‬
‫أ‪ ϕ -‬قابلة لإلشتقاق على ‪I‬‬ ‫إذن ‪ k :‬متصلة تناقصية قطعا على ]‪[1; 2‬‬
‫)‪ln(5‬‬
‫= ) ‪k (1) = ln(3) − 1 ; k ( 2‬‬
‫(‬ ‫‪∀x ∈ I‬‬ ‫)‬ ‫= ) ‪ϕ (x‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1 + 2x‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪−1‬‬

‫‪2‬‬ ‫) ‪ ln(3) − 1 = ln(3) − ln(e‬و ) ‪ln(3) > ln(e‬‬


‫)‪( ∀x ≥ 1‬‬ ‫لدينا ‪> 0 :‬‬
‫‪k (1) > 0‬‬ ‫إذن ‪ ln(3) − 1 > 0 :‬ومنه ‪:‬‬
‫‪1 + 2x‬‬
‫‪( ∀x‬‬ ‫)‪≥ 1‬‬ ‫)‪1 + 2x ≥ 3 ⇔ ( ∀x ≥ 1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫لدينا ‪≤ :‬‬ ‫)‪ln(5‬‬ ‫) ‪ln(5) − 2 ln(e‬‬
‫= ‪−1‬‬
‫‪1 + 2x 3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫إذن ‪( ∀x ≥ 1) 0 < ϕ ' ( x ) ≤ :‬‬ ‫=‬
‫) ‪ln(5) − ln(e 2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ب‪ -‬لدينا ‪f (α ) = 1 :‬‬ ‫و ‪ 5 < e 2‬إذن ‪ln(5) < ln(e ) :‬‬
‫‪2‬‬

‫) ‪ln(1 + 2α‬‬ ‫‪k ( 2) < 0‬‬ ‫ومنه ‪:‬‬


‫إذن ‪= 1 ⇔ ln(1 + 2α ) = α :‬‬
‫‪α‬‬
‫]‪[1; 2‬‬ ‫بما أن ‪ k :‬متصلة تناقصية قطعا على‬
‫و منه ‪ϕ (α ) = α :‬‬
‫‪28‬‬ ‫‪Abouelouafa Lakhouaja‬‬
1 + 2u n 2(u n − α ) 1 − 2α 2
= + : ‫لدينا‬ ( ∀x ≥ 1) 0 < ϕ ' ( x ) ≤ : ‫بما أن‬
1 + 2α 1 + 2α 1 + 2α 3
2(u n − α ) 1 − 2α 2 1 − 2α [1; +∞[ ‫ تزايدية على‬ϕ : ‫فإن‬
+ ≤ un −α + ‫و‬
1 + 2α 1 + 2α 1 + 2α 1 + 2α J ⊂ [1; +∞[ ‫و‬
ϕ (J ) = ϕ (1) ; ϕ (α )  = ln 3; α  : ‫إذن‬
2 2
( α ∈ [1; 2] ‫) ألن‬ < ‫و‬
1 + 2α 3
n ln(3) > 1 : ‫ إذن‬ln(3) > ln(e ) : ‫و لدينا‬
2
un −α ≤   ‫و‬ ln 3; α  ⊂ 1; α  : ‫إذن‬
3
: ‫إذن‬ ϕ (J ) ⊂ J : ‫و منه‬
1 − 2α 2  2  1 − 2α 2  2 
n n
2
un −α + ≤   + ≤   ( ∀n ≥ 0 ) u n +1 = ln(1 + 2u n ) u 0 = 1 : ‫لدينا‬ -2
1 + 2α 1 + 2α 3  3  1 + 2α 3  3 
n +1 ϕ (un ) = un +1 : ‫إذن‬
2
u n +1 − α ≤   : ‫و منه‬
3 ( ∀n ≥ 0 ) u n ∈ J : ‫ لنبين أن‬-‫أ‬
n : ‫بالترجع‬
( ∀n ≥ 0 ) u n − α ≤   : ‫حسب برھان الترجع‬
2
1 ∈ J ‫ و‬u 0 = 1 : ‫لدينا‬
3
u 0 ∈ J : ‫إذن‬
‫( متقاربة ثم نحدد نھايتھا‬u n )n∈ ‫ لنستنتج أن‬-‫ج‬
n
u n ∈ J : ‫نفترض أن‬
( ∀n ≥ 0 ) u n − α ≤   : ‫لدينا‬
2
ϕ (u n ) ∈ϕ ( J ) : ‫إذن‬
3
n n ϕ (J ) ⊂ J ‫ و‬ϕ (un ) = un +1 : ‫بما أن‬
2 2
lim   = 0 ‫ و‬lim u n − α ≤ lim   : ‫إذن‬
3 3 u n +1 ∈ J : ‫فإن‬
lim u n − α = 0 : ‫و منه‬ ( ∀n ≥ 0 ) u n ∈ J : ‫حسب برھان الترجع‬
lim u n = α : ‫إذن‬ 2
n

u n − α ≤   : ‫ لنبين أن‬-‫ب‬
lim u n = α ‫( متقاربة و‬u n )n ∈ : ‫إذن‬ 3
: ‫بالترجع‬
----------------- α ∈ [1; 2] u 0 = 1 : ‫لدينا‬
2 - 1 ‫ مثل التمرينين‬10- 9- 8 : ‫التما رين‬
0 < α − 1 ≤ 1 : ‫إذن‬
: ‫مع اإلنباه إلى‬
]0; +∞[ ‫ تناقصية قطعا على‬loga ‫ فإن‬0 < a < 1 : ‫إذاكان‬ u 0 − α ≤ 1 : ‫و منه‬
]0; +∞[ ‫ تزايدية قطعا على‬loga ‫ فإن‬a > 1 : ‫إذاكان‬
0
2
u0 −α ≤   : ‫إذن‬
]0; +∞[ ‫ تزايدية قطعا على‬log = log10 3
n
8 ‫تمربن‬ 2
u n − α ≤   : ‫نفترض أن‬
:  ‫حل في‬ 3
log 4 (x + 2) + log 4 (x + 3) = log 4 6 -1
ϕ (α ) = α ‫ و‬ϕ (un ) = un +1 : ‫لدينا‬
log 2 x + 2 + log 2 x + 5 = log 2 6 -2
3 3 3 u n +1 − α = ϕ (u n ) − ϕ (α )
log3 x − 7 log3 x + 6 = 0 -3
2
= ln(1 + 2u n ) − ln(1 + 2α ) : ‫إذن‬

9‫تمرين‬  1 + 2u n 
= ln  
: ‫حل في  المتراجحات‬  1 + 2α 
log 2 (x − 1) ≤ 0 -1 ∀x ∈ ]0; +∞[ ln x < x : ‫نعلم أن‬
3
log 3 (x − 1) − log 3 (2x − 4) > 0 -2 1 + 2u n
u n +1 − α ≤ : ‫إذن‬
5 5 1 + 2α
10 ‫تمربن‬
:  ‫حل في‬
29 Abouelouafa Lakhouaja
log(x + 2) + log(x + 3) = log 6 -1
log x + 2 + log log 2 x + 5 = log 6 -2
3

log x − 7 log x + 6 = 0 -3
2

11‫تمرين‬
: ‫حل في  المتراجحات‬
log(x − 1) ≤ 0 -1
log(x − 1) − log(2x − 4) > 0 -2

30 Abouelouafa Lakhouaja

You might also like