Dragon Rampante
Dragon Rampante
D\MHÒE \MOZ
\ MOZMETN
METN
\NHIMRR ZM\M
\NHIM ZM\M XM\HMONR DN CMETMRÏM
DMEKNI ON\RN[
B\ËDKTAR Mhrmdnbkoknetas
Zulikbmda par prkonrm vnz ne \nkea ^ekda, ne ni mýa <:=> d. B., par Baoa sknoprn fm subndkda ne tadas oks iklras, baetë bae uem omrmvkiiasm
Asprny Zuliksfkeh. myudm y mpaya durmetn tada nstn imrha bmokea. Nstm vnz quknra oastrmr
ok mhrmdnbkokneta m tadas mquniias qun fme baetrklukda m nstn praynbta
ZA Lax 662, Axcard, AV= ;ZI, ^G dn bumiquknr oada, ym cunsn hrmedn a pnquným, pnra ne nspnbkmi m Zfkikp
ZA Lax 2;6>, Enw [arg, E[ =:=6>-2;6>, ^RM Roktf dn Asprny, ni sknoprn hnekmi Fnery Fydn dn Okekmturn Xmrhmons
bae im rnvkstm Lmttinhmons, Meekn Earome dn Lmd Rqukdda Hmons, Mr`ue
N-omki0 kecaJasprnypuliksfkeh.bao Bfaaeh, Omrg Bappinstaen, Ekbg Nyrn dn Eartf Rtmr, Gnvke Dmiikoarn,
Ekb \alsae dn Nurngm, Inae Znehkiiny dn Znedrmgne, \aeekn \netae
dn Ometkb Hmons, Dmrrnii Fkediny dn @ust Mdd Xmtnr Zmketkeh Rnrvkbn,
Asprny Zuliksfkeh ns pmrtn dn Liaaoslury Zuliksfkeh Zib. Rpnebnr Xkiikmos, Zmui Lmidwke, Omrg Bmrtnr-Hrnmvns, \mipf Ziawome,
Omtt Rimdn dn Hinelraag Hmons, m oks vkn`as bainhms dn ias `unhas dn
© <:=> Dmekni Onrsny cmetmsïm, dm khumi sk snhukoas omtmeda traiis `uetas a ea, y m ias oknolras
dni cara Dux
pimetnmdas bae\mopmet par sus euonrasms kdnms y baonetmrkas, sknoprn
oubfm ndubmbkòe.
Kdnetkbmoas m ias pasnndarns dn ias dnrnbfas dn mutar ne ias pkns dn ims
catahrmcïms. Oki hrmbkms m tadas ias qun eas fmlëks nevkmda catas7 skneta
B\ËDKTAR MDKBKAEMINR DN IM oubfa ea fmlnr padkda usmrims tadms.
NDKBKÒE NRZMÝAIM
Ndkbkòe0 @arhn Bata Lmutkstm, O. Micaesa Hmrbïm.
Trmdubbkòe0 Tmtkmem Min`medrm dn Bmstra Zërnz.
Barrnbbkòe0 O. Micaesa Hmrbïm, Okhuni @ume \mom @urmda.
Omquntmbkòe0 O. Micaesa Hmrbïm.
www.ftpuliksfnrs.ns
Baoa rnbaopnesm m mquniias qun as oainstíks ne innr im intrm pnquným, mquï tneëks ue fnbfkza snbrnta dni qun on skneta nspnbkmionetn arhuiiasa pnra
ea nebm`m ne ias dknz bmeòekbas. Ea as bartëks ne usmria bumeda `uhuëks ne bmsm dn ias dnoís.
Eaolrn dni Dkbuitmd Al`ntkva Durmbkòe Ncnbtas
fnbfkza
Nikhn ni `uhmdar al`ntkva metns dn imezmr ias dmdas. Rk tknens ëxkta, nsn `uhmdar dnln
¡Ruokekstras! 6+ ^e apaenetn Kestmetíena trmnrtn uem lnlkdm y miha dn pkbatna m tu ninbbkòe. Rke dksbuskaens. Sknen mquï nsbrkta,
ne ims rnhims.
BAETNEKDAR
4. \NHIMR
\NHIM R DN CMETMRÏM
METMRÏM 4:
Mroms y mromdurms oíhkbms 4:
Bmolkmcaroms 4:
Biërkha 4=
Nxpiaskva 4=
Kevksklkikdmd 4<
Kevabmdar 4<
Oknda 4<
Ea ounrta 42
Adka 42
Tmuomturha 42
Sneneasa 48
Saimdar y Nxbmvmdar 48
=. KET\AD^BBKÒE
Lknevnekda m Drmhòe rmopmetn, ue bae`ueta dn rnhims snebkiims pmrm `uhmr lmtmiims dn cmetmsïm par dkvnrskòe0 ske okekmturms
abkmins, ske supinonetas ketnrokemlins ek krrktmetns rnvkskaens
rnvk skaens dn ikstms dn n`ërbktas. Ni rnhimoneta ns enutrmi rnspnbta m im nsbmim
dn ims okekmturms, muequn im omyarïm dn `uhmdarns prnnrne n`ërbktas dn <6 oo7 ias dn => oo sae oís msnquklins y ns oís
cíbki miombnemr brkmturms hrmedns, baoa drmhaens y hkhmetns, ne dkbfm nsbmim, msï qun ias rnbklkoas tmolkëe bae ias lrmzas (a
tnetíbuias) mlknrtas. Zundns `uhmr bae uem okekmturm par lmsn a bae hrupas dn hurms ne uem oksom lmsn (par ia bumi tmolkëe
pundns usmr n`ërbktas dn snks y dknz okiïontras).
Fmbn
nrm ue oubfa
`uhmdar dntknopa,
tknopa , neFmlïm
cmetmsïm. ue oueda oíhkbaDrmhaens
dnsbulknrta dn bunetas dn fmdms
y omzoarrms ne(baeabkda
ne pardn
ias meuebkas mihueas baoa
ims vkn`ms im dëbmdm
Okiktmr y Oadniidn
keh ias
Oadniikeh dn abfnetm),
dn ok pmdrn
y par im snrkn dn dklu`as. ¡Nrm hnekmi! Baonebë m `uhmr m rai ne ni bainhka, baoa uem prahrnskòe emturmi dnsdn ias iklra`unhas
dn Ckhftkeh Cmetmsy, y dk oks prkonras pmsas ne ias `unhas dn lmtmiims fkstòrkbas. Cun netaebns bumeda molas ouedas sn
nebaetrmrae0 miií par =;;: `uhuë ok prkonrm pmrtkdm bae okekmturms dn cmetmsïm (nemeas baetrm arbas y halikes). Ias ouedas
dn cmetmsïm praeta qundmrae mtrís, dnslmebmdas par im Ndmd Ondkm y su asburmetksoa, pnra baetkeuë ok baquntna bae ias
n`ërbktas dn cmetmsïm, usmeda rnhims fkstòrkbms. Bumeda on dk bunetm qun ni rnhimoneta dn ok Inòe rmopmetn tmolkëe tmolkëe padïm
cuebkaemr pmrm pnqunýms lmtmiims dn cmetmsïm, kebiuï ue pmr dn nstas n`ërbktas ne sus rnhims7 Drmhòe rmopmetn baetkeðm
baetkeðm ia qun
nopnbë bae nsms das ikstms.
Tkneda m im mlstrmbbkòe
mlstrmb bkòe y cmvarnbnr ni nstkia salrn im carom, bae ni al`ntkva dn cmbkiktmr
cmbkik tmr ue `unha rípkda y ukda. Im
baecuskòe y ni bmas dni bmopa dn lmtmiim qundme rnn`mdas ne ni fnbfa dn ea padnr usmr sknoprn tadms tus uekdmdns ne bmdm
turea dn im pmrtkdm, dn tmi oada qun dnlns sapnsmr lkne tus prkarkdmdns kebiusa metns dn fmbnr ni prkonr oavkokneta dn im
pmrtkdm. Ias tkpas dn trapms y uekdmdns vknene dnekdas par sus bmrmbtnrïstkbms lëikbms ne iuhmr dn par su buiturm, mromoneta
a pnrkbkm kedkvkdumi.
Smrkms
Smrkms píhkems dn nstn iklr
iklraa kebiuyne snbbkaens tnxtumins ddnn Inòe rmopmetn, nspnbkmionetn im snbbkòe dn rnhimoneta, msï qun ias
`uhmdarns cmokikmrkzmdas bae ims rnhims vnríe rípkdmonetn quë sn fm ometnekda khumi y quë fm bmolkmda. Nspnra qun ias inbtarns
ia vnme baoa miha pasktkva, baoa uem carom sumvn dn pmsmr dn ias `unhas ondknvmins m ias dn cmetmsïm (y vkbnvnrsm).
Oks ontms dn dksnýa pmrm Drmhòe rmopmetn tn
tn dkríe bòoa quksn mbnrbmron m im rnnimlarmbkòe dn ims rnhims dn Inòe rmopmetn pmrm
nstm eunvm molknetmbkòe0
• ¡]un snm dkvnrtkda! Ni
Ni ëecmsks nstí ne qun snm ue `unha dn tnoítkbm cmetístkbm y sn dn`n `uhmr, ne iuhmr dn uem skouimbkòe dn
lmtmiims bae dnomskmdas dntmiins.
• Dnspnrtmr ims snesmbkaens dn
dn ias `unhas dn okekmturms dn ias sntnetm y abfnetm (¡ne ni lune snetkda!), daedn ias `uhmdarns tneïme
nspmbka pmrm brnmr sus ouedas ne vnz dn mtmrias m uem hmom dn okekmturms dntnrokemdm.
• Nvktmr ias dmdas paba usumins, ims bmrtms a ias supinonetas, pmrm fmbnria mbbnsklin m
m ias `uhmdarns eavmtas.
• Fmbnr qun ni rnhimoneta snm snebkiia, skopin y mlstrmbta daedn cunsn mprapkmda0 ea fmbnr qun ias `uhmdarns nstëe fa`nmeda
baetkeumonetn ni omeumi.
• Zmrtkdms rípkdms y
y tnenr qun meatmr ia oïekoa pmrm pnroktkr oðitkpins pmrtkdms ne uem ðekbm snskòe dn `unha.
• Ea rnkevnetmr im rundm0 usmr
usmr ni eðbina dn ims rnhims dn Inòe rmopmetn ia
ia oíxkoa pasklin pmrm rnprnsnetmr dkcnrnetns tkpas dn
oaestruas y mtmquns.
• Dn`mr qun ias nsbnemrkas huïne ims pmrtkdms y fmbnr ketnrnsmetns ims baedkbkaens dn vkbtarkm pmrm brnmr im snesmbkòe dn snr uem
emrrmbkòe. Dmr m ias `uhmdarns ontms mdkbkaemins ne ias nsbnemrkas pmrm qun pundme hmemr dn dkcnrnetns caroms.
• Acrnbnr uem snbbkòe dn n`ërbktas ominmlin0 emdm
emdm dn ikstms rïhkdms ikhmdms m ims hmoms dn ims noprnsms dn okekmturms.
• Ea pnroktkr qun im omhkm a ias oaestruas daokene ni `unha0 tadas ias tkpas dn trapm sae khumionetn víikdas ne ims
bkrbuestmebkms mdnbumdms.
• Mlrmzmr ias nstnrnatkpas dn
dn cmetmsïm0 ias ahras baone lnlës y sae cnrabns, ias nicas sae nxbninetns mrqunras, ias trmshas sn
dnstnrekiime oknetrms pksatnme tu bmdívnr m iaoa dn sus ialas, ntb.
Ok al`ntkva hnenrmi cun dksnýmr ue `unha dn tnoítkbm cmetístkbm qun cunrm cíbki dn mprnednr, snebkiia dn mdmptmr m tu
molknetmbkòe prncnrkdm
Zar niia, nstn iklra y qun tn hnenrn
nstí dndkbmda ims oksoms
m \kbfmrd noabkaens
Fmiikwnii, qun yay snetï
\kbg Zrknstiny Lrymebumeda
Mesnii,dnsbulrï
qun sae ias
ias `unhas dn cmetmsïm
buipmlins dn tada.ne ias abfnetm.
4
>
Tmolkëe pundns
dn netrn tadms imsfa`nmr
qun miiïnimpmrnbne.
emi dn nstn iklra
ik lra y nsbahnr im baopmýïm qun oís tn mpntnzbm iinvmr
iin vmr
Fn brnmda Drmhòe rmopmetn bae
bae baopmýïms dn vnketkbumtra puetas dn n`ërbkta ne onetn, ia
bumi earomionetn tn pnroktn baomedmr netrn bumtra y abfa uekdmdns. Ims uekdmdns oaetmdms
baoknezme bae snks puetas dn cunrzm oknetrms
oknet rms qun ims uekdmdns dn m pkn sunine nopnzmr bae dabn.
Bumeda rnbiutns tus trapms, msnhðrmtn dn snhukr ims skhuknetns pmutms pmrm ims baopmýïms dn
vnketkbumtra puetas dn n`ërbkta0 dksnýa0 M
Eatm dn dksnýa0 M
• Dnlns dnspinhmr
dnspinhmr ue oïekoa dn bumtra y ue oíxkoa oíxkoa dn dknz uekdmdns ne tu baopmýïm. Im dkcnrnebkm dn Inòe rmopmetn,
bmetkdmd nxmbtm qundm m tu ninbbkòe. daedn sn msuon qun tadms
• Ni bastn ne puetas dn uem uekdmd ea pundn snr kecnrkar m uea ek supnrkar m dknz. ims uekdmdns nopknzme bae
• Mihuems (a tadms) dn tus uekdmdns pundne snr uekdmdns dn nsbmim ðekbm a rndubkdm7 rndubkdm7 tknene snks a dabn hurms, ne Drmhòe
oneas okekmturms pnra im oksom cunrzm oíxkom. rmopmetn usmoas
usmoas puetas dn
cunrzm. Ea saia rnbunrdm
@uhmr bae baopmýïms dn omyar a onear tmomýa m ias dïms dn `uvnetud y
Rk ea tknens subknetns okekmturms pmrm brnmr uem baopmýïm dn vnketkbumtra puetas dn ias baecusas tknopas dn
n`ërbkta, prunlm m `uhmr bae netrn dabn y dknbkabfa puetas par lmeda7 y mi baetrmrka, sk nrns uea ias puetas dn haipn, skea
dn ias mcartuemdas qun tknene uem nearon bainbbkòe dn okekmturms, nxpnrkonetm rnbiutmeda qun tmolkëe pnroktn m
baopmýïms dn trnketm a trnketm y snks puetas. Ims rnhims sn nsbmime bae cmbkikdmd, sknoprn qun ias `uhmdarns dnspinhmr
m`ustns ni tmomýa dn im onsm dn `unha ne baesaemebkm. uekdmdns ðekbms a rndubkdms
(a uekdmdns lmsmdms ne
Ims lmsns dkarmoms) ske mýmdkr rnhims
Ns oís snebkiia `uhmr m Drmhòe rmopmetn sk
sk tus okekmturms tknene lmsns kedkvkdumins a sk sn baopin`ms mdkbkaemins.
pundne quktmr bae cmbkikdmd dn ims lmedn`ms dn oavkokneta. Ims dkoneskaens dn ims pnmems ea
kopartme dnomskmda, muequn ims uekdmdns m pkn dn <6 oo sunine usmr lmsns bumdrmdms dn <:x<:
oo a rndaedms dn <> oo y ims uekdmdns oaetmdms dn <>x>: oo7 ne ni bmsa dn okekmturms dn
omyar tmomýa, baoa drmhaens y bmrras, pundns usmr atrms ondkdms, pmrm msnhurmrtn dn qun im
pimtmcarom ns nstmlin. Oubfas dn oks iïdnrns y brkmturms tknene lmsns rndaedms dn 4: m 3: oo
pmrm fmbnrias dnstmbmr netrn im turlm ouitm.
8
6
;
IÏDN\NR
Rknoprn dnlns dnskhemr m uem dn tus
okekmturms baoa ni iïdnr (tu rnprnsnetmbkòe ne
ontmi, rnskem a piístkba ne ni bmopa dn lmtmiim),
kecaromeda m tu apaenetn buíi ns metns dn
nopnzmr im pmrtkdm. ¡Nstm hurm tn rnprnsnetm,
msï qun msnhðrmtn dn pketmrim lkne!
Tu iïdnr carom pmrtn dn uem uekdmd y ea
pundn uekrsn m atrm dkcnrnetn durmetn im pmrtkdm7
ni iïdnr ea kebrnonetm im cunrzm dn im uekdmd7 msï
qun sk, par n`nopia, tu iïdnr vm `ueta uem uekdmd
dn kecmetnrïm pnsmdm, nstm tknen dabn puetas
dn cunrzm y ea trnbn. Dkbfa nsta, ea ns rmra
qun ni iïdnr snm dnspinhmda baoa uem uekdmd
ðekbm a rndubkdm. Ias iïdnrns ea muonetme ni
bastn dn im uekdmd0 ns hrmtks tnenr ue iïdnr ne
bmdm baopmýïm.
Bmdm iïdnr dnlnrïm dnstmbmr dn mihðe oada
salrn ni bae`ueta dn sus trapms7 ne Drmhòe
^e salnrlka iïdnr dn nenrhðoneas rmopmetn, ias iïdnrns tknene sus prapkms fmlkikdmdns pmrm myudmrins a pnr`udkbmrins bumeda
y das dn sus pmrknetns, tadas dn baomedme tu baopmýïm. M dkcnrnebkm dn ims uekdmdns earomins, m ims qun pundns baehurmr y
=> oo, ne ni bmopa dn lmtmiim,
rnprnsnetmda baoa uem uekdmd on`armr baoane dnsnns, ims fmlkikdmdns
nstí tu iïdnrdny,tudnspuës,
iïdnr sn dntnrokeme
skhukneda immion`ar
mzmr ytrmdkbkòe
sn dneaokeme ‖rmshas‛.
rndubkdm. Okekmturms Lmrlmrkbm dn Dnbkdn quë uekdmd dn im cmetmsïm,
Bappinstaen Bmstkehs, pketmdms par imezm trns dmdas, suom ni tatmi y baesuitm im tmlim skhuknetn dn rmshas
rmsh as dn iïdnrns pmrm baeabnr su
Gnvke Dmiikoarn (Gnvke Dmiikoarn).
pueta cunrtn a dnlkikdmd. Rk tu iïdnr qundm omitrnbfa a ea nstí ne `unha (dm khumi sk mðe ea fm
netrmda ne im onsm, fuyò ne dnslmedmdm a sk fm ounrta), ea pundns usmr nstn rmsha. Rë brnmtkva
m im farm dn pnesmr eunvas rmshas dn iïdnr
iï dnr a dn mdmptmr ias qun oastrmoas m baetkeumbkòe pmrm
qun sn m`ustne on`ar m tu baopmýïm.
Tmlim dn rmshas dni iïdnr
Ruom \msha Ncnbtas
Dnspuës dni dnspiknhun, y ske kopartmr sk tu iïdnr nstí ne onsm a ea, tkrm ue dmda par bmdm
b mdm uem dn tus uekdmdns (smiva im dni
2 Kedkhea
prapka iïdnr). Bae ue rnsuitmda dn =, nsm uekdmd dnsnrtm
dnsnr tm y sn rntkrm dni `unha dn keondkmta (pnra ea bunetm baoa uem lm`m).
4 Rasa Ea mýmdn im laekbmbkòe dn barm`n m ims uekdmdns mikmdms m =<".
Im uekdmd dni iïdnr ea pundn rnbklkr òrdnens nspnbïbms dn mtmqun (muequn sï fmbnr bmrhms dnsbaetraimdms sk tknen nsm
> Balmrdn
bmpmbkdmd).
3 Dnlk
Dnlkiu
iubf
bfa
a Im uekd
uekdmdmd dni
dni iiïd
ïdnr
nr tkrm
tkrm ue dmda
dmda o one
neas
as dn baol
baolmt mtnn ne
ne ttad
adas
as ia
iass mmtm
tmqu
quns
ns B/B
B/B y bume
bumeda da dk
dksp
spmr
mrnn ((pa
parr nniiiia
a ttkr
krmm > u ==
== dmda
dmdas)
s)..
Ims uekdmdns m =<" dn im okekmturm dn tu iïdnr pundne supnrmr dn carom mutaoítkbm ims tkrmdms dn rnmhrupmbkòe mi bastn dn
8 Dnspkmdmda
rnstmr ue pueta dn cunrzm (im ounrtn dn ue mokha fmbn okimhras ne im oarmi...).
Cmoasa par su baeabkokneta dn im nstrmtnhkm, pundns mýmdkr a rnstmr = m uem tkrmdm (ia qun prnnrms), m im farm dn dnbkdkr qukëe
6 Rmlka
ns ni mtmbmetn y qukëe ni dncnesar.
; Smiknetn Im uekdmd dni iïdnr ns keouen mi Oknda.
=: Cunrt
unrtnn Ne ni baol
baolmtmtnn (bum
(bumed
edaa mtm
mtmqu
quns
ns a dnn
dnned
edms
ms),
), im uekd
uekdmd
md dn tu iïiïdn
dnrr pu
pund
ndnn rn
rnpn
pntk
tkrr u
ue
e dmda
dmda dn kokopm
pmbtbtaa cmii
cmiikd
kda.
a.
== Dae dn
dn omeda
omeda Zundns
Zundns rnpn
rnpntkr
tkr ((uem
uem saim
saim vnz)
vnz) uem
uem ardne
ardne nspn
nspnbï
bïbmbm cmiikd
cmiikdmm dn oavko
oavkokne kneta
ta,, mtmqun
mtmqun a dkspmr
dkspmraa m =<" dndn tu iïdniïdnrr uem
uem vnz par
par turea
turea..
Ne bmdm turea, uem uekdmd m =<" dn im okekmturm dni iïdnr supnrm, dn carom mutaoítkbm, uem ardne a rdne nspnbïbm dn oavkokneta
=< Zravabmdar
ske tnenr qun tkrmr ias dmdas.
Ne bmdm turea, uem uekdmd m =<" dn im okekmturm dni iïdnr supnrm, dn carom mutaoítkbm, uem ardne a rdne nspnbïbm dn mtmqun (pnra
=2 Bmopnmdar
ea uem bmrhm dnsbaetraimdm) ske tnenr qun tkrmr ias dmdas.d mdas.
Ne bmdm turea, uem uekdmd m =<" dn im okekmturm dni iïdnr supnrm, dn carom mutaoítkbm, uem ardne a rdne nspnbïbm dn dkspmra ske
=4 A`a dn fmibòe
tnenr qun tkrmr ias dmdas.
=> Ca
Caro
rokd
kdml
mlin
in Durm
Durmet
etnn ni
ni baol
baolmt mtnn ((dm
dm kkhu
humi
mi sk
sk mtmbm
mtmbm a dnn
dnned
edn)
n),, im uekd
uekdmd
md dni
dni iïiïdn
dnrr pund
pundnn rnp
rnpnt
ntkr
kr f
fmst
mstmm das
das dmda
dmdass dn haip
haipnn cmii
cmiikd
kdas
as..
Ne bmdm turea, uem uekdmd m =<" dn im okekmturm dni iïdnr pundn khearmr uem bmrhm dnsbaetraimdm alikhmtarkm y mmbtumr btumr bae
=3 Zmbknetn
earomikdmd durmetn tu cmsn dn òrdnens.
=8 Nol
Nolru`m
ru`mda
da Im ue
uekd
kdmd
md dni
dni iïd
iïdnnr ea
ea pupundn snrsnr al`
al`nntkva
tkva dn fnbf
bfkzkzas
as ne
neno
nokkhas.
has.
=6 Cunrz
Cunrzmm =6/=::
=6/=:: Durmet
Durmetnn ia
iass baolmt
baolmtns ns ((dm
dm kkhum
humii sk mtmb
mtmbms
ms a dnn
dnnedn
edns),s), im uekd
uekdmd
md dnidni iïiïdnr
dnr pundn
pundn rnp
rnpntk
ntkrr fm
fmstm
stm trns
trns dmdas
dmdas dn haipn
haipn ccmii
miikda
kdas.
s.
=:
TKZAR DN ^EKDMDNR
Ims baopmýïms nstíe caromdms par dkstketas tkpas dn trapms, bmdm uem bae uem cuebkòe
dkcnrnetn ne ni bmopa dn lmtmiim (y sus prapkms bkrbuestmebkms).
M prkonrm vkstm, pundn pmrnbnr nxtrmýa qun uem ’kecmetnrïm dn ëiktn‟ pundm rnprnsnetmr
tmeta m ondkm dabnem dn hunrrnras bae mromdurm pnsmdm baoa m ue hkhmetn saiktmrka dn eunvn
ontras dn miturm, pnra, ne tërokeas dn `unha, molas rnprnsnetme uem monemzm skokimr metn sus
nenokhas0 ia qun mi hkhmetn in cmitm ne bmetkdmd, ia supin dn salrm bae su omsm y cnrabkdmd. ^sm
tu komhkembkòe m im farm dn dksnýmr tkpas dn trapms ne Drmhòe rmopmetn. Zknesm ne tërokeas dn
`unha, baoa ne quë dnstmbm tu uekdmd a pmrm quë skrvn, m hrmedns rmshas, y ea mi dntmiin dn ue
baolmtn haipn m haipn.
Zmrm mdmptmr tu baopmýïm m im rmzm dn cmetmsïm qun fmyms ninhkda, ne bmdm tkpa dn trapm vnrís
vmrkms on`arms dn uekdmd dkspaeklins7 ims baopmýïms dn n`nopia qun mpmrnbne mi emi dni iklra
tn pundne myudmr m ninhkr nstms apbkaens. [ rnbunrdm0 ekehuem uekdmd pundn bastmr oís dn dknz
puetas ek oneas dn uea.
==
^EKDMDNR OAETMDMR
\nhims nspnbkmins0
• Bmrhm dnsbaetraimdm0 Bumeda
Bumeda im uekdmd tknen dnetra dn su mibmebn m uem uekdmd nenokhm,
dnlns baopralmr sk rnmikzm uem bmrhm dnsbaetraimdm7 ns im ðekbm ardne qun pundns dmr m nstm
uekdmd ne nsm sktumbkòe. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
• Nxpiarmdar0 Nstm
Nstm uekdmd usm sus vmiarns earomins dn mtmqun, dncnesm y mromdurm bumeda
iubfm ne tnrrnea mlrupta.
mlr upta.
• Zkns Ikhnras0 Im
Im uekdmd ea rndubn su oavkokneta m im oktmd par tnrrnea mlrupta.
On`arms dn uekdmd0
• Mstuta (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Ru
Ru vmiar dn dncnesm ns >+.
• Mtmqun dn iimomrmdm a nsparms (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Nikokem
Nikokem Bmrhm dnsbaetraimdm y mýmdn
Dkspmra 3+ y vmiar dn dkspmra >+ (=<‛‛).
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta
nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar,
Biërkha/Nxtnrokemdar, Kevabmdar
Kevabmdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
\nhims nspnbkmins0
• Bmrhm dnsbaetraimdm0 Bumeda
Bumeda im uekdmd tknen dnetra dn su mibmebn m uem uekdmd nenokhm,
dnlns baopralmr sk rnmikzm uem bmrhm dnsbaetraimdm7 ns im ðekbm ardne qun pundns dmr m nstm
uekdmd ne nsm sktumbkòe. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
• Nxpiarmdar0 Nstm
Nstm uekdmd usm sus vmiarns earomins dn mtmqun, dncnesm y mromdurm bumeda
iubfm ne tnrrnea mlrupta.
mlr upta.
=<
On`arms dn uekdmd0
• Mstuta (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Ru vmiar dn dncnesm ns >+.
• Mtmqun dn iimomrmdm a nsparms (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Nikokem
Nikokem Bmrhm dnsbaetraimdm y mýmdn
Dkspmra 3+ y vmiar dn dkspmra >+ (=<‛‛).
• Znsmda (+= pueta dn bastn/uekdmd)0 Nstm
Nstm uekdmd sn baetraim on`ar qun atrms dn im bmtnharïm,
nikokemeda Bmrhm dnsbaetraimdm.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta
nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar, Kevabmdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
@kentns dn ëiktn
netrnIms
imsuekdmdns dn `kentns
dnoís rmzms dn ëiktnSme
dn cmetmsïm. rnprnsnetme
oaetmdasm ne
bmlmiinras
bmlmiiaslkne nqukpmdas
a lnstkms a sus nqukvminetns
oís skeknstrms y baecïme
ne ni kopmbta dn su bmrhm pmrm dmýmr m sus nenokhas. M im farm dn dncnednrsn, ea sae tme
oartïcnras y su emturminzm kopntuasm ins pundn `uhmr omims pmsmdms. Nstn tkpa dn trapm pundn
rnprnsnetmr m ias hrmedns fërans sk sn dnspiknhme baoa uekdmdns ðekbms a rndubkdms.
EAOL\N DN IM ^EKDMD @kentns dn ëiktn Z^ETAR 3
Baolmtn >+ Smiar dn mtmqun 2+
Oavkokneta 8+ Smiar dn dncnesm >+
Dkspmra ‒ Smiar dn dkspmra ‒
Barm`n 2+ Oavkokneta oíxkoa =:''
Mromdurm 4 Zuetas dn cunrzm 3
\nhims nspnbkmins0
• Bmrhm dnsbaetraimdm0 Bumeda
Bumeda im uekdmd tknen dnetra dn su mibmebn m uem uekdmd nenokhm,
dnlns baopralmr sk rnmikzm uem bmrhm dnsbaetraimdm7 ns im ðekbm ardne qun pundns dmr m nstm
uekdmd ne nsm sktumbkòe. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
• Baetrmbmrhm0 Bumeda
Bumeda ue mdvnrsmrka dm bae ëxkta uem ardne dn baolmtn bunrpa m bunrpa
baetrm nstm uekdmd, pnra metns dn qun sn fmym oavkda, nstm uekdmd pundn ketnetmr uem
baetrmbmrhm. Fmz uem tkrmdm dn 8+. Rk tknens ëxkta, molms uekdmdns sn nebaetrmríe m uem
dkstmebkm praparbkaemi dn oavkokneta netrn sus paskbkaens kekbkmins y sn baeskdnrmrí qun
molms sae ni mtmbmetn. Rk cmiims, im uekdmd nspnrm ne su paskbkòe im bmrhm dni nenokha. Ea
pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
On`arms dn uekdmd0
• Zraynbtkins (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Nikokem
Nikokem ims rnhims nspnbkmins Bmrhm Dnsbaetraimdm y
Baetrmbmrhm y mýmdn ne su iuhmr Dkspmrmr 3+ y vmiar dn dkspmra >+ (=<‛‛).
• Tnopin (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Nstm
Nstm uekdmd sn baetraim on`ar qun atrms dn su bmtnharïm7
nikokem Bmrhm dnsbaetraimdm y bmolkm su Oavkokneta m >+.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm.
@kentns ikhnras
Ias `kentns ikhnras sae uem trapm dn nsbmrmouzm qun baecïm ne im tíbtkbm dn ’dkspmrmr y
smikr pktmeda‟0 sk ni nenokha iinhm fmstm niias, nstíe oís qun mbmlmdas. Ins cuebkaem oubfa
on`ar ometnenrsn m dkstmebkm y usmr sus praynbtkins pmrm fastkhmr m ias nenokhas oís inetas.
Rus praynbtkins pundne rnprnsnetmr bae`uras onearns y mtmquns oíhkbas… y sus oaeturms ea
nstíe ikoktmdms m bmlmiias0 ims mvnstrubns, ialas, mrokýas dn ue baeskdnrmlin tmomýa y bmlrms
bae omim uvm sae khumi dn cmbtklins (mi khumi qun oaeturms mimdms sk usms im on`arm Saimdar).
EAOL\N DN IM ^EKDMD @kentns ikhnras Z^ETAR 4
=2
\nhims nspnbkmins0
• Nsbmrmouzm0 Baoa
Baoa
dn im oktmd dn mbtkvmbkòe oíxkoa
su oavkokneta ardnemdmy rnmikzmr
m 8+, imue
uekdmd
mtmqunpundn oavnrsn
m dkstmebkm, qunfmstm
tknenueiuhmr
oíxkoa
metns
a dnspuës dn qun nstn oavkokneta tnehm iuhmr. Mpikbm uem pnemikzmbkòe dn -= mi dmda dn
tadms ims okekmturms dn im uekdmd bumeda dkspmrne.
• Nvmskòe0 Bumeda ue mdvnrsmrka dm bae ëxkta uem ardne dn baolmtn bunrpa m bunrpa
baetrm nstm uekdmd, pnra metns dn qun sn fmym oavkda, im uekdmd dn `kentns ikhnras pundn
ketnetmr nvktmrim. Fmz uem tkrmdm dn 8+. Rk tknens ëxkta, im uekdmd n`nbutm dn keondkmta uem
ardne dn Nsbmrmouzm taomeda baoa limeba m im uekdmd mtmbmetn. mtm bmetn. Ni oavkokneta dnln
snr pmrm min`mrsn dn im uekdmd mtmbmetn y dnln nvktmr mbnrbmrsn m oneas dn 2‛‛ dn atrms
uekdmdns, dn mbunrda m ia earomi. Ims lm`ms pravabmdms par ni mtmqun m dkstmebkm pundne
pravabmr prunlms dn barm`n, pnra saia mi mbmlmr im rncrknhm. Dnspuës, im uekdmd mtmbmetn
sn pundn dnspimzmr fmstm su oavkokneta baopinta skhukneda m im uekdmd qun nvmdn7 sk
iahrm netrmr ne baetmbta y baolmtkr, im uekdmd qun nvmdn vn rndubkdm su mromdurm m =7
bumeda ni oavkokneta ea ns subknetn pmrm mibmezmrim, dnln oavnrsn tada ia qun pundm
fmbkm niim. Bumeda im tkrmdm pmrm nvktmr im Nvmskòe cmiim, im uekdmd nspnrm ne su paskbkòe
im bmrhm dni nenokha, ske dkspmrmr a oavnrsn.oavnrsn. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda
im uekdmd nstí omitrnbfm.
On`arms dn uekdmd0
• Zraynbtkins dn barta mibmebn (-= pueta dn bastn/uekdmd)0 Im
Im omyarïm dn nstms uekdmdns vme mromdms
bae mrbas pnra pundns rnburrkr m atrms mroms dkstketms, baoa par n`nopia `mlmikems, bae ue
mibmebn dn saia 3‟.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta
nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar,
Biërkha/Nxtnrokemdar, Kevabmdar
Kevabmdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
@kentns pnsmdas
Ims uekdmdns dn `kentns pnsmdas ea nstíe tme lkne nqukpmdms baoa ims dn `kentns dn ëiktn,
muequn skhune
mdnoís dn skneda bunrpa
sus mroms carokdmlins ne lmtmiim.
m bunrpa Mihuems
fmlktumins. pundnekebiukr
Rn pundne kr mromdms
bmrras bae praynbtkins
dn hunrrm ne im
uekdmd, mi bastn dn muonetmr su mromdurm y smbrkbmr omekalrmlkikdmd.
=4
\nhims nspnbkmins0
• Baetrmbmrhm0 Bumeda
Bumeda ue mdvnrsmrka dm bae ëxkta uem ardne dn baolmtn bunrpa m bunrpa
baetrm nstm uekdmd,
baetrmbmrhm. Fmz uempnra metns
tkrmdm dn qun
dn 8+. sn fmym
Rk tknens oavkda,
ëxkta, molmsnstm uekdmdsnpundn
uekdmdns ketnetmrm uem
nebaetrmríe uem
dkstmebkm praparbkaemi dn oavkokneta netrn sus paskbkaens kekbkmins y sn baeskdnrmrí qun
molms sae ni mtmbmetn. Rk cmiims, im uekdmd nspnrm ne su paskbkòe im bmrhm dni nenokha. Ea
pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
On`arms dn uekdmd0
• Bmrras (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Im
Im uekdmd ea pundn netrmr ne tnrrnea mlrupta, mtrmvnsmr
ouras, zme`ms a skokimrns (sk ni tnrrnea ns ikenmi, sn pundn mtrmvnsmr dn carom fmlktumi) pnra
su mromdurm muonetm fmstm 4. Nstm Nst m uekdmd dnln snr rndubkdm, bae saia das a trns okekmturms.
• Zraynbtkins (+= pueta dn bastn/uekdmd)0 Mýmdn
Mýmdn Dkspmrmr 3+ y vmiar dn dkspmra >+ (=<‛‛).
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm.
Lmtkdarns
Nstas traiis dn ims eknvns padrïme snr
Ias lmtkdarns sae nxpiarmdarns, lmedainras, dunedns y hunrrnras ouy `òvnens qun lnstkms dn hunrrm, kecmetnrïm dn ëiktn a
sn ounvne rmudas par ni bmopa dn lmtmiim ne pnqunýms uekdmdns dn nsbmrmouzm. Tknene nenrhðoneas7 ¡saia nvktm snr tð ni qun
ias bmlrnn! Rae okekmturms dn => oo
mroms m dkstmebkm (qun pundne snr cïskbms a oíhkbms) y uem bmpmbkdmd ikoktmdm bunrpa m dn Bappinstaen Bmstkehs, pketmdms
par Gnvke Dmiikoarn (Gnvke Dmiikoarn).
=>
bunrpa, pnra sae bmpmbns dn mpadnrmrsn dn al`ntkvas y fastkhmr m ias nenokhas bae sus
dkspmras prnbksas.
prnbksas. Ias lmtkdarns dnlnrïme nvktmr m tadm bastm ias mtmquns bunrpa m bunrpa
dni nenokha puns ym ns dkcïbki mibmezmrias bae mroms m dkstmebkm, hrmbkms m su nxpnrta usa
dni tnrrnea qun ins radnm.
EAOL\N DN IM ^EKDMD Lmtkdarns Z^ETAR <
Baolmtn 8+ Smiar dn mtmqun 3+
Oavkokneta >+ Smiar dn dncnesm 3+
Dkspmra 8+ Smiar dn dkspmra >+ (=<'')
Barm`n >+ Oavkokneta oíxkoa 6''
Mromdurm = Zuetas dn cunrzm 3
\nhims nspnbkmins0
• Limeba dkcïbki0 Ias
Ias lmtkdarns tknene mromdurm < baetrm mtmquns m dkstmebkm y saia ns pasklin
taomrins baoa al`ntkva m =<‛‛ dn dkstmebkm a oneas.
• Nsbmrmouzm0 Baoa
Baoa mbtkvmbkòe ardnemdm m 8+, im uekdmd pundn oavnrsn fmstm ue oíxkoa
dn im oktmd dn su oavkokneta oíxkoa y rnmikzmr ue mtmqun m dkstmebkm, qun tknen iuhmr metns
a dnspuës dn qun nstn oavkokneta tnehm iuhmr. Mpikbm uem pnemikzmbkòe dn -= mi dmda dn
tadms ims okekmturms dn im uekdmd bumeda dkspmrne.
• Nvmskòe0 Bumeda
Bumeda ue mdvnrsmrka dm bae ëxkta uem ardne dn baolmtn bunrpa m bunrpa
baetrm nstm uekdmd, pnra metns dn qun sn fmym oavkda, ias lmtkdarns pundne ketnetmr
nvktmrim. Fmz uem tkrmdm dn 8+. Rk tknens ëxkta, im uekdmd n`nbutm dn keondkmta uem ardne
dn Nsbmrmouzm taomeda baoa limeba m im uekdmd mtmbmetn. Ni oavkokneta dnln snr pmrm
min`mrsn dn im uekdmd mtmbmetn y dnln nvktmr mbnrbmrsn m oneas dn 2‛‛ dn atrms uekdmdns,
dn mbunrda m ia earomi.
ear omi. Ims lm`ms pravabmdms par ni mtmqun m dkstmebkm pundne pravabmr
prunlms dn barm`n, pnra saia mi mbmlmr im rncrknhm. Dnspuës, im uekdmd mtmbmetn sn pundn
dnspimzmr fmstm su oavkokneta baopinta skhukneda m im uekdmd qun nvmdn7 sk iahrm netrmr
ne baetmbta y baolmtkr, im uekdmd qun nvmdn vn rndubkdm su mromdurm m =7 bumeda ni
oavkokneta ea ns subknetn pmrm mibmezmrim, dnln oavnrsn tada ia qun pundm fmbkm niim.
Bumeda im tkrmdm pmrm nvktmr im nvmskòe cmiim, im uekdmd nspnrm ne su paskbkòe im bmrhm dni
nenokha, ske dkspmrmr a oavnrsn. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd
nstí omitrnbfm.
• Zkns ikhnras0 Im
Im uekdmd ea rndubn su oavkokneta m im oktmd par tnrrnea mlrupta.
On`arms dn uekdmd0
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar, Nxpiaskva
Nxpiaskva,, Kevabmdar
a Tmuomturha.
Nenrhðoneas
Ias nenrhðoneas sae tkpas bmlrnmdas bae hrmedns fmbfms, dknetns mimdas y ouy paba
mprnbka par im vkdm (m`nem). Rae dn ias qun bmrhme prkonra, omtme dnspuës y saia, ne ouy
baetmdms abmskaens, sn pmrme m prnhuetmr. Rae ouy padnrasas bumeda bmrhme, pnra tmolkëe
nxtrnomdmonetn vuienrmlins sk sn ins bahn par sarprnsm. Zundns usmr im pimetkiim dn nenrhðoneas
pmrm rnprnsnetmr ahras, tuouimrkas y atrms brkmturms cnrabns baoa uekdmdns rndubkdms (par
n`nopia, bumtra okekmturms bumeda tknene su cunrzm baopintm).
EAOL\N DN IM ^EKDMD Nenrhðoneas Z^ETAR 4
Baolmtn >+ Smiar dn mtmqun 2+
Oavkokneta 3+ Smiar dn dncnesm 3+
Dkspmra ‒ Smiar dn dkspmra ‒
Barm`n 4+ Oavkokneta oíxkoa 6''
Mromdurm < Zuetas dn cunrzm =<
=8
\nhims nspnbkmins0
• Bmrhm dnsbaetraimdm0 Bumeda
Bumeda im uekdmd tknen dnetra dn su mibmebn m uem uekdmd nenokhm,
dnlns baopralmr sk rnmikzm uem bmrhm dnsbaetraimdm7 ns im ðekbm ardne qun pundns dmr m nstm
uekdmd ne nsm sktumbkòe. Ea pundns usmr nstm rnhim nspnbkmi bumeda im uekdmd nstí omitrnbfm.
• Baetrmbmrhm (saia baetrm uekdmdns m pkn)0 Bumeda ue mdvnrsmrka dm bae ëxkta uem ardne dn
baolmtn bunrpa m bunrpa baetrm nstm uekdmd, pnra metns dn qun sn fmym oavkda, nstm uekdmd
pundn ketnetmr uem baetrmbmrhm. Fmz uem tkrmdm dn 8+. Rk tknens ëxkta, molms uekdmdns sn
nebaetrmríe m uem dkstmebkm praparbkaemi dn oavkokneta netrn sus paskbkaens kekbkmins y sn
baeskdnrmrí qun molms sae ni mtmbmetn. Rk cmiims, im uekdmd nspnrm ne su paskbkòe im bmrhm dni
nenokha. Nstm rnhim
nspnbkmi bumeda ea sn nstí
im uekdmd mpikbm baetrm ims uekdmdns oaetmdms. Ea pundns usmr nstm rnhim
omitrnbfm.
• Nxpiarmdar0 Nstm
Nstm uekdmd usm sus vmiarns earomins dn mtmqun, dncnesm y mromdurm bumeda
iubfm ne tnrrnea mlrupta.
mlr upta.
• Zkns ikhnras0 Im
Im uekdmd ea rndubn su oavkokneta m im oktmd par tnrrnea mlrupta.
On`arms dn uekdmd0
• Lnstkm`as bae mromdurms lrkiimetns (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Tknene
Tknene mromdurm 2.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta
nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar,
Biërkha/Nxtnrokemdar, Kevabmdar
Kevabmdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
Fardm varmz
Dn oavkokneta ineta, ske netrnemokneta omrbkmi, dkcïbki dn oatkvmr y paba oís qun uem
oainstkm. ±]uë oís dm sk ia qun tn kopartm ns im bmetkdmd y ea im bmikdmd1 Ims fardms varmbns
rnprnsnetme zaolks,
prnpmrmdm pmrm bmopnskeas
ue bmopa msustmdas
dn lmtmiim. a bumiquknr
Im on`ar carom dnatrm basm qun
muonetmr sn tn aburrm
su utkikdmd (y eaqun ea nstë
oubfm), ns
m trmvës dn on`arms dn uekdmd.
EAOL\N DN IM ^EKDMD Fardm varmz Z^ETAR =
Ias hunrrnras pkbtas dn im hmom Baolmtn 8+ Smiar dn mtmqun 3+
Lmrlmrkbm, mbtumeda baoa Oavkokneta 3+ Smiar dn dncnesm 3+
nenrhðoneas, pratnhne m sus cmisas Dkspmra ‒ Smiar dn dkspmra ‒
ïdaias. Rae okekmturms dn => oo dn Barm`n >+ Oavkokneta oíxkoa 3''
Bappinstaen Bmstkehs, pketmdms par Mromdurm = Zuetas dn cunrzm =<
Gnvke Dmiikoarn (Gnvke Dmiikoarn).
=6
\nhims nspnbkmins0
• Ekehuem.
On`arms dn uekdmd0
• Raia Oknda, Ea ounrta, Adka y Sneneasa.
Kecmetnrïm dn ëiktn
Rn trmtm dni nqukvminetn ske oaeturm m ias `kentns dn ëiktn7 mi khumi qun niias, pundne rnprnsnetmr
m fërans y hunrrnras lkne mromdas a dnspinhmrsn baoa okeatmuras, hkhmetns u atrms brkmturms
kopaenetns skokimrns, usmeda uekdmdns ðekbms a rndubkdms. Tmolkëe ns uem lunem carom dn
brnmr ue omha padnrasa baoa uem uekdmd ðekbm, mi mýmdkr im apbkòe Tmuomturha (nsta im
baevknrtn ne uem uekdmd dn dknz puetas, ni oíxkoa pnroktkda ne Drmhòe rmopmetn).
EAOL\N DN IM ^EKDMD Kecmetnrïm dn ëiktn Z^ETAR 3
Baolmtn >+ Smiar dn mtmqun 2+
Oavkokneta >+ Smiar dn dncnesm 4+
Dkspmra ‒ Smiar dn dkspmra ‒
Barm`n 2+ Oavkokneta oíxkoa 3''
Mromdurm 4 Zuetas dn cunrzm 3
\nhims nspnbkmins0
• Nxpiarmdar0 Nstm
Nstm uekdmd usm sus vmiarns earomins dn mtmqun, dncnesm y mromdurm bumeda
iubfm ne tnrrnea mlrupta.
mlr upta.
On`arms dn uekdmd0
• Zraynbtkins (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Mýmdn
Mýmdn Dkspmrmr 3+ y vmiar dn dkspmra >+ (=6‛‛).
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm.
Kecmetnrïm ikhnrm
Im kecmetnrïm ikhnrm tknen uem cuebkòe ne ni bmopa dn lmtmiim skokimr m im pnsmdm, muequn
nstí pnar likedmdm7 par niia, ns oís rípkdm y cíbki dn fnrkr. Im kecmetnrïm ikhnrm tmolkëe sn usm
pmrm rnprnsnetmr m atras iubfmdarns, lmsmdas oís ne im vniabkdmd qun im bmpmbkdmd omrbkmi, a
tkpas tkrmeda m balmrdns. Im on`arm dn uekdmd qun pnroktn
pnr oktn mýmdkr mroms dn praynbtki acrnbn ue
nqukiklrka ketnrnsmetn netrn ni bunrpa m bunrpa y im bmpmbkdmd dn mtmbmr m dkstmebkm.
=;
\nhims nspnbkmins0
• Oura dn imezms0 Rn
Rn enbnsktme mi oneas snks puetas a oís dn cunrzm ne im uekdmd pmrm padnr
iinvmr
dn lmsnm bmla nstm mbbkòe.
bae lmsn7 ni OuraBae uem ardne
dn imezms dn oavkokneta,
ea pundn im uekdmd
fmbnrsn ne tnrrnea rnmikzmauem
mlrupta ne carombkòe
balnrturm,
y ea sn pundn oavnr ne nstm carombkòe. Ni Oura dn imezms muonetm im mromdurm dn im
uekdmd baetrm mtmquns bunrpa m bunrpa ne uea pnra ea baetrm dkspmras (m mromdurm 2 ne
im kecmetnrïm ikhnrm). Rk im uekdmd qundm omitrnbfm a dnln fukr oknetrms nstí ne carombkòe,
sn raopn ni oura dn imezms.
On`arms dn uekdmd0
• Mroms baolkemdms (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Im uekdmd vm nqukpmdm bae uem onzbim
dn imezms y praynbtkins, par ia qun mýmdn Dkspmra 3+ y vmiar dn dkspmra bae >+
(=<‛‛). Zknrdn Oura dn imezms y ea pundn baolkemrsn bae Acneskvas a Zraynbtkins dn
barta mibmebn.
• Acneskvas (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Muonetm
Muonetm ni vmiar dn baolmtn m 4+. Im uekdmd ym ea
pundn rnmikzmr Oura dn Imezms.
• Zraynbtkins dn barta mibmebn (+= pueta dn bastn/uekdmd)0 Tknen
Tknen dkspmra 3+ y vmiar dn dkspmra >+
(3‛‛). Earomionetn nstíe nqukpmdas bae `mlmikems.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm.
Kecmetnrïm pnsmdm
Im kecmetnrïm pnsmdm sae imebnras a pkqunras, rons y lkne mromdas0 sae ni prkebkpmi pkimr
dn oubfas n`ërbktas dn cmetmsïm. Rn ounvne ineta pnra snhura y sae on`arns m im farm dn
dncnednr qun mtmbmeda. Ni oura dn imezms ins baopikbm su dnspimzmokneta dnsdn paskbkaens
dncneskvms y im on`arm dn uekdmd acneskvm muonetm su bmpmbkdmd ne baolmtn (mi nstmr on`ar
netrnemdas, mromdas bae mroms pnsmdms dn ia a mi snr cïskbmonetn oís kopaenetns). Im
kecmetnrïm pnsmdm nstn ðitkoa tkpa tmolkëe pundn usmrsn pmrm rnprnsnetmr m ias inetas traiis,
hòinos y brkmturms skokimrns baoa uem uekdmd rndubkdm (par n`nopia, trns okekmturms bumeda
nstíe bae su cunrzm baopintm).
EAOL\N DN IM ^EKDMD Kecmetnrïm pnsmdm Z^ETAR 4
Baolmtn 3+ Smiar dn mtmqun >+
Oavkokneta >+ Smiar dn dncnesm 4+
Dkspmra ‒ Smiar dn dkspmra ‒
Barm`n 4+ Oavkokneta oíxkoa 3''
Mromdurm 2 Zuetas dn cunrzm =<
\nhims nspnbkmins0
• Oura dn imezms0 Rn
Rn enbnsktme mi oneas snks puetas a oís dn cunrzm ne im uekdmd pmrm padnr
iinvmr m bmla nstm mbbkòe. Bae uem ardne dn oavkokneta, im uekdmd rnmikzm uem carombkòe
dn lmsn bae lmsn7 ni Oura dn imezms ea pundn fmbnrsn ne tnrrnea mlrupta a ne balnrturm,
yuekdmd
ea snbaetrm
pundnmtmquns
oavnr bunrpa
ne nstm mcarombkòe. Ni Oura
bunrpa ne uea dn baetrm
pnra ea imezms dkspmras
muonetm(mimmromdurm
mromdurm4dn im
pmrm
im kecmetnrïm pnsmdm). Rk im uekdmd qundm omitrnbfm a dnln fukr oknetrms nstí ne carombkòe,
car ombkòe,
sn raopn ni oura dn imezms.
<:
On`arms dn uekdmd0
• Acneskvas (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 Ni
Ni vmiar dn baolmtn pmsm m 4+. Im uekdmd ym ea pundn
rnmikzmr Oura dn imezms (y pundns mýmdkr ni bfkstn qun prnnrms dn par quë a bòoa ns qun
rnsuitme acneskvas).
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm.
Zraynbtkins ikhnras
Ims uekdmdns dn praynbtkins ikhnras sae, ne hnenrmi, oís crnbunetns qun ims dn praynbtkins
pnsmdas, puns rnprnsnetme m im omyarïm dn mrbas, faedms y su nqukvminetn ne fnbfkzas oíhkbas.
Mi khumi qun ims uekdmdns dn praynbtkins pnsmdas, ea nstíe lkne nqukpmdms pmrm ni baolmtn
bunrpa m bunrpa y praburme dnstrukr m ims uekdmdns nenokhms metns dn qun sn ins nbfne nebkom.
Im on`arm dn uekdmd Tkrmdar dn prkonrm pnroktn ue tkra oubfa oís prnbksa. Ias nicas,
fuomeas, arbas y nemeas usme oubfa nstms uekdmdns, oknetrms qun rmzms onearns, baoa ias
trmshas, ns oís pralmlin qun dnspiknhune sus trapms m dkstmebkm baoa lmtkdarns.
EAOL\N DN IM ^EKDMD Zraynbtkins ikhnras Z^ETAR 4
Baolmtn 8+ Smiar dn mtmqun 3+
Oavkokneta 3+ Smiar dn dncnesm >+
Dkspmra 3+ Smiar dn dkspmra >+ (=6'')
Barm`n 4+ Oavkokneta oíxkoa 3''
Mromdurm < Zuetas dn cunrzm =<
• \nhims nspnbkmins0
Ekehuem.
On`arms dn uekdmd0
• Tkrmdar dn prkonrm (+< puetas dn bastn/uekdmd)0 On`arm
On`arm ni vmiar dn dkspmra m 4+.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
Zraynbtkins pnsmdas
Nstms trapms nstíe nqukpmdms bae lmiinstms
lmiins tms a praynbtkins baetuednetns, bmpmbns dn mtrmvnsmr
mromdurms7 m pnsmr dn su padnrasa mtmqun, nstms mroms sunine tmrdme ne rnbmrhmrsn, par ia qun
ea sknoprn ns pasklin dkspmrmr praynbtkins pnsmdas tadas ias tureas. Ea tknene lune likedm`n ek
tmopaba sae nspnbkmionetn ðtkins ne baolmtn bunrpa m bunrpa, pnra su al`ntkva ns mbmlmr bae
tus nenokhas m dkstmebkm. Rk ne tu oueda dn cmetmsïm nxkstn im pòivarm, ias oasquntns y rkns
pundne rnprnsnetmrsn bae im on`arm dn uekdmd Zraynbtkins hrívkdas y ias bmýaens oís ikhnras
rnprnsnetmrsn baoa uekdmdns ðekbms. Ias praynbtkins pnsmdas tmolkëe pundne rnprnsnetmr m
ue hkhmetn imezmeda rabms a ue tmuomturha bae im ikoktmdm bmpmbkdmd dn saia imezmr laims dn
cunha (molas rnprnsnetmdas baoa uekdmdns ðekbms ne ni bmopa dn lmtmiim).
EAOL\N DN IM ^EKDMD Zraynbtkins pnsmdas Z^ETAR 4
Baolmtn 8+ Smiar dn mtmqun 3+
Oavkokneta 3+ Smiar dn dncnesm >+
Dkspmra 8+ Smiar dn dkspmra 4+ (=6'')
Barm`n 4+ Oavkokneta oíxkoa 3''
Mromdurm < Zuetas dn cunrzm =<
\nhims nspnbkmins0
• Ekehuem.
On`arms dn uekdmd0
• Zraynbtkins hrívkdas (-= pueta dn bastn/uekdmd)0 Mihuems
Mihuems uekdmdns nopinme mroms bae mibmebn
oís barta7 rndðbnia m =<‛‛.
• Bumiquknr rnhim dn cmetmsïm, nxbnpta Biërkha/Nxtnrokemdar a Tmuomturha.
Tmuomturha.
<=
2. \NHIMONETA
Mbimrmbkaens kopartmetns salrn ims rnhims
Fnoas rndmbtmda Drmhòe rmopmetn pnesmeda
pnesmeda ne su cmbkikdmd dn usa0 ims rnhims trmtme dn snr
ia oís skopins pasklin oknetrms baesnrvme ni nspïrktu dn ims lmtmiims dn cmetmsïm. Onrnbn im pnem
snýmimr uems bumetms rnhims mquï, ym qun sn mpikbme durmetn tada ni rnhimoneta0
• Ias dmdas
dmdas sae earomins y barrknetns, dn
dn snks bmrms euonrmdms
euonrmdms dni uea mi snks.
• M im farm dn rnsaivnr ni baolmtn, ias dmdas sn tkrme y baoprunlme dn carom kedkvkdumi, pnra,
pnra,
pmrm dmr òrdnens y fmbnr prunlms dn barm`n, sn tkrme das dmdas y sn suome ias rnsuitmdas.
• Ias rnsuitmdas mitas tn cmvarnbne y iasias lm`as vme ne tu baetrm.
• Rn supaen
supaen qun bmdm okekmturm rnprnsnetm m ue ðekba hunrrnra, muequn sk usms uem praparbkòe
dkcnrnetn, ea mcnbtm mi rnsuitmda.
• Tadms
Tadms ims ondkdms sn dme ne puihm
puihmdms
dms (’), muequn qukzí prnnrms bmolkmria m bnetïontras
sk `unhms bae hurms dn => oo a oneas.
• \ndaednm fmbkm mlm`a smiva qun sn dkhm ia baetrmrka.
• Ims dkstmebkms netrn uekdmdns sn okdne dnsdn ims hurms oís bnrbmems dn bmdm uekdmd. N Nstm
stm
dkstmebkm ns im qun sn usm pmrm smlnr sk ims uekdmdns nstíe ’dnetra dni mibmebn‟ dn mbunrda
m ims rnhims.
• Ea fmy nebmrmokneta. Tadms ims okekmturms pundne vnr vnr,, oavnrsn y dkspmrmr ne tadms
dkrnbbkaens0 ne monemzms
rnmbbkaemr m ims
Drmhòe rmopmetn ims uekdmdns ea sn ounvne ne carombkòe y pundne
bae rmpkdnz.
• ¡^sm ni snetkda baoðe! Ims rnhims dn Drmhòe rmopmetn ea ea rnbahne bmdm sktumbkòe pasklin qun
pundm surhkr ne ni bmopa dn lmtmiim. Rk subndn miha
mih a qun ea nstë baetnopimda ne ims rnhims a
uem sktumbkòe qun ea bmsn lkne bae ims rnhims, dksbutkd im carom oís rmzaemlin dn prabndnr
(a oëtnin ni dnda ne ni a`a mi palrn pmrdkiia n keskstn ne qun tknens rmzòe). Koktmeda ni rnsta
dni rnhimoneta, praburmd qun vunstrm saiubkòe snm snebkiim.
Bumeda
netrn ims okdms, usm oís
okekmturms im dkstmebkm
bnrbmems
dn bmdm uekdmd. Mrqunras nicas
dn Snedni, omha nica dn NO4 y
cmetmsoms/ba`kentns dn \nmpnr
Laens (Fnery Fydn).
<2
BAFNRKÒE DN IM ^EKDMD
Ims okekmturms sn ounvne dn carom kednpnedknetn
pnra, mi emi dn su oavkokneta, dnlne ometnenr uem
bafnskòe baoa uekdmd. Nikhn uem dn ims okekmturms dn
im uekdmd y mi baebiukr ni oavkokneta, tadms ims hurms
qun carone pmrtn dn im uekdmd dnlne nstmr m ue oíxkoa
dn 2‟ dn im okekmturm ninhkdm. Mihueas `uhmdarns usme
ue partmnstmedmrtn a oðskba pmrm dntnrokemr sknoprn
im
nebafnskòe,
bmdm tureapnra pundns ninhkr uem okekmturm dkcnrnetn
sk quknrns.
Ims okekmturms dn uem uekdmd ea tknene par quë
oavnrsn moaetaemdms par im onsm (ni baetmbta netrn
pnmems ns saia kopartmetn durmetn im rnhim nspnbkmi
Oura dn imezms)7 sk `unhms bae uekdmdns baopunstms
par vmrkms lmsns baolkemdms, ketnetm oavnrims baoa
ue ðekba bae`ueta tme mebfa baoa pracueda (a ia
oís pmrnbkda qun pundms sk sae kopmrns) bae mpnems
okiïontras netrn ims lmsns kedkvkdumins dn im uekdmd.
Rk `unhms bae uem baopmýïm dn Dn`m sknoprn, mi oneas, 2‟ dn dkstmebkm netrn ims uekdmdns (m oneas qun nstëe baolmtkneda)7 msï
lmsns bae`uetms, dkspòe bmdm uekdmd qundm oís bimra bumi ns bumi y skrvn baoa uem zaem dn baetrai qun sn mpikbm tmeta m mikmdas baoa m
baoa tn oastrmoas mquï (pmrm
pnmems dn uekdmdns dn bumtra, trns
rkvmins. Ni ðekba oaoneta ne qun pundns nstmr ne baetmbta bae atrm uekdmd ns durmetn im snbunebkm
a das okekmturms). Ni drmhòe (uem dn baolmtn y, smiva ne nsm sktumbkòe, ims uekdmdns ea pundne oavnrsn m oneas dn 2‟ dn atrm.
uekdmd ðekbm) tknen su prapkm pnmem. Baoa ekehuem uekdmd pundn nstmr m oneas dn 2‟ dn atrm, ims uekdmdns ea pundne mtrmvnsmr
M im farm dn `uhmr, ea nxkstne ias
mebas a rntmhumrdkm. Nstas nicas dn
ni nspmbka dn atrms, kebiusa sk sae mikmdms.
Dnoaewarid y ni drmhòe dn \nmpnr
Laens cunrae pketmdas par ni mutar TN\\NEA
(Dmekni Onrsny).
Metns dn baonezmr im pmrtkdm, dnlëks paenras dn mbunrda salrn bòoa vm m mcnbtmr bmdm
tkpa dn tnrrnea ne im lmtmiim, usmeda nstms dkrnbtrkbns y ims snbbkaens skhuknetns dni rnhimoneta.
Ea fmy earoms nstrkbtms qun dkbtne buíetm nsbneahrmcïm dnlnrïms usmr7 ias nsbnemrkas pundne
nspnbkbmr ueas rnquksktas pnra, earomionetn, ya suhknra qun nxkstm, mi oneas, ue ninoneta dn
nsbneahrmcïm par bmdm bumrta dn onsm.
Ne Drmhòe rmopmetn qunrnoas
qunrnoas qun ni tnrrnea snm tme skopin baoa snm pasklin0 fn `uhmda ym
m dnomskmdas `unhas daedn on dmlm píekba oavnron m ue lasqun parqun tneïm qun rnpmsmr
vmrkms
Fmypíhkems
bkeba mdkbkaemins dn rnhims.
bmtnharïms mopikms dn tnrrnea0
• Balnrturms0 Zmrndns, vmiims, punlias, lasquns, ntb. \ndubne ni eðonra dn lm`ms dn
ims uekdmdns.
• Alstíbuias0 Pme`ms, vmiims, ouras, ntb. Runin trmtmrsn dn tnrrnea ikenmi y dntknen
tnoparmionetn m ims uekdmdns bumeda ketnetme mtrmvnsmria.
• Tnrrnea mlrupta0 Omrksoms, barrknetns mebfms dn mhum, eknvn pracuedm, punlias, baikems
ouy nsbmrpmdms pmrm qun ims uekdmdns pundme msbnednr, lasquns bae dnesa satalasqun, ntb.
Nstn tkpa dn tnrrnea neinetnbn ni oavkokneta y dkbuitm ni mtmqun m im omyarïm dn uekdmdns.
• Tnrrnea kecrmequnmlin0 \ïas pracuedas, lmrrmebas, mbmetkimdas, ntb. Ims okekmturms ea
pundne mtrmvnsmr nstn tkpa dn tnrrneas7 im uekdmd sucrkrí dmýa sk ia ketnetm.
• Tnrrnea abuita0 Baikems, lasquns, ndkbkas y atras alstíbuias ketnrpunstas qun kopkdne m
ims uekdmdns vnr ia qun fmy mi atra imda.
Rn baeskdnrm qun uem uekdmd nstí ne balnrturm a ne tnrrnea mlrupta sk im omyarïm dn ims
okekmturms qun im carome nstíe
nst íe ne dkbfa tnrrnea, a sn nsbudme trms ëi dn im omyarïm dn hurms dn
im uekdmd qun ins dkspmrm a mtmbm.
mtm bm. Kebiusa sk im uekdmd ea nstí ne tnrrnea mlrupta, bunetm baoa
tmi m im farm dn mtmbmr m atrm uekdmd qun sï ia nstë.
<4
Bumeda sn ounvne, ims okekmturms ia fmbne dn carom kedkvkdumi, dn tmi oada qun mihuems
(qun nstíe cunrm dn nsn tkpa dn tnrrnea) sn pundne oavnr m su vniabkdmd oíxkom oknetrms ims
qun nstíe dnetra sn oavnríe oís dnspmbka.
Ims snbbkaens dn tnrrnea pundne bmnr ne oís dn uem bmtnharïm, baoa par n`nopia0
• Ims baikems bunetme baoa balnrturm m im farm dn dncnednrtn dn ue mtmqun, nstmeda ne
paskbkòe
uem baikemsupnrkar mi mdvnrsmrka,
ouy nsbmrpmdm pundnybaeskdnrmrsn
baoa tnrrnea abuita,
tnrrnea mlrbnhmeda
upta m imimfarm
mlrupta pmrtndndnmsbnednr
’mtrís‟. su
Mdnoís,
imdnrm.
• Ias lasquns sae tnrrnea mlrupta… y tnrrnea abuita… y balnrturm.
• Ias ouras sae alstíbuias y balnrturm.
• Ias ndkbkas sae tnrrnea abuita y balnrturm.
Mbardmd metns dn baonezmr im pmrtkdm bòoa vmks m dnekr bmdm snbbkòe dn im onsm y
tmolkëe bòoa vmks m hnstkaemr ni ncnbta dn uem baolkembkòe nspnbïbm dn tkpas dn tnrrnea
(par n`nopia, sk ims zaems dn omtarrmi dnlnrïme baetmr saia baoa tnrrnea
tnr rnea mlrupta a sk tmolkëe
acrnbne balnrturm). Ims rnhims pmrm mpikbmr nstms dkrnbtrkbns sn pundne nebaetrmr ne ims snbbkaens
pnrtkenetns dn oavkokneta, dkspmra y mtmqun.
Balnrturm supnrkar
Zadëksumbardmr
ue bmstkiia qun mihuemsralustm.
atrm baestrubbkòe balnrturms
Imssnme on`arnssupnrkarns
balnrturms qun atrms.muonetme
Zar n`nopia, ias sòikdas
im mromdurm dnouras dn
im uekdmd
ne das puetas baetrm dkspmras ne vnz dni ðekba pueta fmlktumi. [a rnbaokneda nebmrnbkdmonetn
usmr nstm bimskbmbkòe bae oadnrmbkòe y,y, qukzí, rndubkr ni tmomýa oíxkoa dn im baopmýïm qun pundn
nopnzmr im pmrtkdm lnenbkíedasn dn nstn tkpa dn balnrturm m saia ue puýmda dn puetas dn cunrzm.
• Cmsn dn mbtkvmbkòe dni mtmbmetn0 Ni `uhmdar rnmikzm mbbkaens fmstm qun cmiin uem tkrmdm pmrm dmr òrdnens nspnbïbms.
• Cmsn dn mbtkvmbkòe dni dncnesar0 Mbtðm khumi qun su mdvnrsmrka ne im cmsn metnrkar.
• Cmsns dn mbtkvmbkòe mdkbkaemins0 Ne pmrtkdms m oís dn das `uhmdarns, sn rnmikzm uem cmsn dn mbtkvmbkòe par bmdm
`uhmdar prnsnetn.
• Ckemi dn turea0 Baoknezm ni skhuknetn turea dn `unha, smiva qun im pmrtkdm ym fmym mbmlmda7 ne tmi bmsa, ias `uhmdarns bmibuime
su hiarkm pmrm vnr qukëe fm hmemda.
Mihueas nsbnemrkas mbmlme bumeda uea dn ias lmedas ns nikokemda a mmlmedaem
lmedaem ni bmopa dn lmtmiim y atras bumeda uea dn
ias `uhmdarns iahrm ims ontms qun sn fmlïme nstmlinbkda.
• Bumeda im tkrmdm cmiim, im uekdmd ea saia skhun omitrnbfm, skea qun pknrdn ue pueta dn cunrzm,
sn rntkrm dn keondkmta y ea rnmikzm oís mbbkaens durmetn nstm cmsn dn mbtkvmbkòe. Nstmrí ne
dnsvnetm`m sk ns mtmbmdm oknetrms skhun omitrnbfm. ^em tkrmdm cmiikdm dn rnmhrupmokneta ea
tnrokem bae tu cmsn dn mbtkvmbkòe.
Rk oís dn uem dn tus uekdmdns dnln fmbnr uem tkrmdm dn rnmhrupmokneta, pundns ninhkr
ne quë ardne rnsunivns ims tkrmdms7 ske nolmrha, tadms ims uekdmdns omitrnbfms dnlne fmbnr
nstm tkrmdm0 ea pundns smitmrtn uem tkrmdm dn rnmhrupmokneta. Zmrm mbmlmr, ¡saia ims uekdmdns
omitrnbfms pundne rnmikzmr tkrmdms pmrm rnmhrupmrsn!
Baesuitm im snbbkòe Zrunlms dn barm`n pmrm smlnr bòoa fmbnr prunlms dn barm`n y bòoa
rntkrmrtn. Tadas ias oadkbmdarns y rnhims qun mpmrnbne ne nsn mpmrtmda tmolkëe sn mpikbme m
ims tkrmdms dn rnmhrupmokneta.
Bmrhms dnsbaetraimdms
Mihuems uekdmdns tknene im rnhim nspnbkmi Bmrhm dnsbaetraimdm. Bumeda iinhmoas m nstn
oaoneta dn im cmsn dn mbtkvmbkòe, tadms ims uekdmdns bae nstm rnhim qun ea fmyme rnmikzmda dksnýa0 Ne
Eatm dn dksnýa0 Ne
ym uem tkrmdm dn rnmhrupmokneta y nstëe m dkstmebkm dnsdn im qun padrïme netrmr ne baetmbta pmrtkdms bae oís dn das
bae uem uekdmd nenokhm (y im vne), dnlne baopralmr sk bmrhme par su bunetm. Ne rnmikdmd, ns `uhmdarns, rnbaokneda,
im ðekbm ardne qun pundns dmr m nstn tkpa dn uekdmdns, sk ea tknens qun rnmhrupmrims. Dnlns par skopikbkdmd, `uhmr ne ni
rnmikzmr im tkrmdm par im bmrhm dnsbaetraimdm kebiusa sk im uekdmd al`ntkva nstí ne tnrrnea mlrupta, snetkda farmrka. Rke nolmrha,
balnrturm u atrm sktumbkòe dnscmvarmlin pmrm tk0 ia ðekba qun kopartm ns qun tu uekdmd pundm m oubfas `uhmdarns ins hustm
netrmr ne baetmbta bae niim. ketradubkr bmrtms dn kekbkmtkvm
Ns enbnsmrka rnsaivnr tadms ims bmrhms dnsbaetraimdms metns dn pmsmr m dmr òrdnens (ns tu turea dn mbtkvmbkòe
nspnbïbms y im bmrhm dnsbaetraimdm dn bmdm uekdmd dnln rnsaivnrsn par baopinta metns dn bumeda iinhm m tu bmrtm) a
pmsmr m im skhuknetn. mbtkvmbkaens par nqukpas
• Bumeda tknens ëxkta,
ëxkta, im uekdmd keondkmtmonetn
keondkmtmonetn iinvm m bmla uem mbtkvmbkòe
mbtkvmbkòe dn mtmqun baetrm (tadas ias `uhmdarns dni
uem uekdmd nenokhm dn tu ninbbkòe qun nstë dnetra dn su mibmebn. oksoa lmeda sn mbtkvme m
• Bumeda cmiims, im uekdmd qundm keoòvki y ea pundn pundn rnmikzmr ekehuem atrm mbbkòe. Cmiimr im im vnz).
tkrmdm dn bmrhm dnsbaetraimdm ea mbmlm bae im cmsn dn mbtkvmbkòe dni `uhmdar.
<8
Rk oís dn uem dn tus uekdmdns dnln fmbnr uem tkrmdm dn bmrhm dnsbaetraimdm, pundns nsbahnr
ni ardne ne ni qun tkrms0 rnbunrdm qun ni rnsuitmda dn uem bmrhm dnsbaetraimdm pundn kopndkr
qun atrms uekdmdns sn mbtkvne dn nstn oada.
Òrdnens nspnbïbms
Iinhmdas m nstn pueta, pundns dmr òrdnens nspnbïbms dn mbtkvmbkòe m mquniims uekdmdns
qun ea sn fmyme rnmhrupmda a pudknrme rnmikzmr uem bmrhmbmrh m dnsbaetraimdm. Nrns tð qukne nikhn sk
ims uekdmdns ounvne, dkspmrme, mtmbme a rnmikzme mihuem atrm mbbkòe
m bbkòe qun snme bmpmbns dn fmbnr.
Tmolkëe nrns tð qukëe nikhn ni ardne ne ni qun mbtkvms
mbtkvms ims uekdmdns.
^e cmiia m im farm dn dmr uem ardne nspnbïbm tnrokem tu cmsn dn mbtkvmbkòe dn keondkmta.
Zar niia, prkonra nikhns im uekdmd m mbtkvmr, im snýmims bae bimrkdmd mi mdvnrsmrka y dkbns ne vaz
mitm quë mbbkòe prntnedn rnmikzmr im uekdmd0
• Oavnrsn.
• Dkspmrmr.
• Mtmbmr.
Bknrtms uekdmdns tmolkëe pundne0
• Nsbmrmoubnmr.
• Fmbnr rnmbbkaens (baoa Baetrmbmrhm a Nvmskòe).
• \nmikzmr mbbkaens cmetístkbms (baoa imezmr ue fnbfkza a vaimr).
Nstms rnhims nspnbïbms sn dnsbrklne `ueta m ims netrmdms dn bmdm tkpa dn trapm bmpmz dn
rnmikzmrims (im
meuebkmda im mbbkòe Tkpas
snbbkòequn dn uekdmdns)
uekdmdns
tu uekdmd ) a rnmikzmr,
prntnedn fmbns \nhims
ne ni bmpïtuia dn dn
uem tkrmdm cmetmsïm
cmetmsïm. . ^empar
mbtkvmbkòe vnzniim,
fms
imezmeda das dmdas (baesuitm im skhuknetn snbbkòe).
• Rk im tkrmdm tknen ëxkta,
ëxkta, iinvms m bmla im mbbkòe bae ëxkta y,y, bumeda mbmln, pundns mbtkvmr
atrm uekdmd.
• Rk im tkrmdm cmiim, im uekdmd ea fmbn emdm y baebiuyn tu cmsn dn mbtkvmbkòe.
Bmdm tkpa dkcnrnetn dn uekdmd tknen sus prapkas vmiarns m im farm dn rnsaivnr òrdnens
nspnbïbms7 mihuems uekdmdns sae on`arns qun atrms m im farm dn rnmikzmr bknrtms mbbkaens.
Rk ea quknrns rnmikzmr ekehuem mbbkòe bae uem uekdmd, dë`mim pmrm ni emi7 dm òrdnens
nspnbïbms mi rnsta y, bumeda snm ni oaoneta, dnbimrm qun emikzms im cmsn dn mbtkvmbkòe
mb tkvmbkòe ske dmr
dksnýa0 Baoa ns
Eatm dn dksnýa0 oís òrdnens m ims uekdmdns qun mðe ea fme mbtumda.
pasklin qun ea sn mbtkvne Im carom oís cíbki dn smlnr buíeda uem uekdmd fm mbtumda ym a ea durmetn nstm cmsn, ns
tadms tus uekdmdns ne bmdm baiabmr ue pnqunýa omrbmdar a hnom dn brkstmi `ueta m niim7 msï ea sn tn aivkdmrí ekehuem.
turea, qukzís quknrms smlnr
par quë. Ns pasklin qun im
Im tkrmdm dn mbtkvmbkòe
uekdmd nstë msustmdm, fmym Bumeda fmhms uem tkrmdm pmrm rnmikzmr uem bmrhm dnsbaetraimdm a dmr uem ardne nspnbïbm,
rnbklkda òrdnens baecusms, tkrm das dmdas y suom ias rnsuitmdas0
nstë abupmdm rnbmrhmeda, • Rk ni tatmi ns khumi a omyar
omyar qun im bmetkdmd qun enbnsktms, im uekdmd tknen ëxkta y iinvm m bmla
myudmeda m sus fnrkdas, im mbbkòe. Bumeda sn baopintn dkbfm mbbkòe, pundns mbtkvmr atrm uekdmd dkstketm.
rnbupnrmeda ni mikneta, • Rk ni tatmi ns onear qun im bmetkdmd enbnsmrkm, im uekdmd cmiim. Znromenbn
Znromenbn keoòvki, ske fmbnr
dnvarmeda m su prnsm a emdm7 mdnoís, sk rnsaivïms uem tkrmdm dn ardne nspnbïbm, tu cmsn dn mbtkvmbkòe tnrokem.
qun ea pundme vnr ias
oksoas pnikhras qun tð, Tnrokemr tu cmsn dn
d n mbtkvmbkòe
bae tu dkvkem vkskòe dni
bmopa dn lmtmiim. Dntrís Tu cmsn dn mbtkvmbkòe
mbtkvmbkòe mbmlm ne bumeta aburrm uem dn nstms trns basms0
dn bmdm tkrmdm cmiikdm fmy • Cmiims uem tkrmdm pmrm dmr uem ardne nspnbïbm.
uem fkstarkm nspnrmeda m • Fms mbtkvmda tadms tus uekdmdns uem vnz.
snr baetmdm. • Trms fmlnr rnmhrupmda tus uekdmdns omitrnbfms
omitrnbfms y baopralmda ims bmrhms dnsbaetraimdms,
ea quknrns dmr oís òrdnens nspnbïbms m tus uekdmdns.
<6
\nbunrdm sknoprn qun cmiimr im tkrmdm pmrm rnmhrupmr uem uekdmd omitrnbfm a baopralmr sk
dksnýa0
Eatm dn dksnýa0
sn pradubn uem bmrhm dnsbaetraimdm ea paen e m tu cmsn dn mbtkvmbkòe. [ rnbunrdm tmolkëe
\nbaokneda ea pkiimrsn ias
qun bmdm uem dn tus uekdmdns saia pundn mbtkvmrsn uem vnz ne tu cmsn.
dndas dnomskmda bae ims
ondkdms nxmbtms0 ounvn Bumeda tnrokem tu cmsn dn mbtkvmbkòe, ni skhuknetn `uhmdar baoknezm im suym (a mbmlm ni
uems pabms okekmturms turea sk tada ni oueda ym fm mbtumda).
okdkneda im dkstmebkm
barrnbtm y iunha ounvn
OASN\RN
ims dnoís usmeda nsms Durmetn im cmsn dn mbtkvmbkòe pundns ardnemr
ardnemr m uem uekdmd qun sn ounvm. Im uekdmd
okekmturms baoa rncnrnebkm. mcnbtmdm par im ardne nspnbïbm dn oavkokneta ea pundn netrmr ne baetmbta bae ni
Rk quknrns `uhmr skneda nenokha (saia ims òrdnens dn mtmqun pnroktkrïme nsa), ek oavnrsn m oneas dn 2‛‛ dn uem
oís prnbksa, fízsnia smlnr uekdmd mokhm. Ims okekmturms tmopaba pundne oavnrsn m 2‛‛ a oneas dn ue nenokha sk
m tu apaenetns metns dn ea ns pmrm baolmtkr bae ëi.
baonezmr m `uhmr… y
prnpírmtn pmrm uem pmrtkdm Oavkokneta dn im uekdmd
oubfa oís inetm. Rk usms Fnoas ketnetmda qun ni oavkokneta snm tme skopin y iklrn baoa snm pasklin0 pundns oavnr
lmedn`ms dn oavkokneta
bmdm okekmturm fmstm ni oíxkoa qun mpmrnbn ne su pnri ske oís rnstrkbbkaens qun ni tnrrnea y
a lmsns bae vmrkms hurms,
im praxkokdmd m atrms uekdmdns. Bmdm hurm ounvn dn carom kedkvkdumi dn im carom qun dnsnn
dnlnrís snr oís nxklin bae
pnra mi emi dni oavkokneta dnln rnspntmrsn im bafnskòe dn uekdmd (tadms ims okekmturms dnlne
ims ondkdms, dntnrokemr im
nstmr m 2‟ dn im okekmturm bnetrmi). Ims okekmturms pundne oavnrsn dn imda, fmbkm mtrís a ne
balnrturm, ntb.
bumiquknr íehuia durmetn ni oavkokneta.
oavkokneta.
Ims dkstmebkms dn oavkokneta oíxkoa ne tnrrnea mlknrta sae0
• @kentns ikhnras y lnstkms dn hunrrm onearns0 =<‟.
• Ims dnoís uekdmdns oaetmdms0 =:‟.
• Lmtkdarns, nenrhðoneas n kecmetnrïm ikhnrm0 6‟.
• Ims dnoís uekdmdns m pkn0 3‟.
Bumeda sn raopn, par im rmzòe qun snm, im bafnskòe dn uekdmd, dnln barrnhkrsn im pròxkom
vnz qun im uekdmd sn ounvm, rntkrn a mtmqun.
iinhun
Ni mioavkokneta
tnrrnea mlrupta y dkvïdniamlrupta
par tnrrnea m im oktmd bumedam sn
sn mpikbm imsounvm par sudnketnrkar.
okekmturms carom kedkvkdumi ne
iuhmr dn m tadm im uekdmd0 mihuems hurms padrïme vnr rndubkda su oavkokneta mi nstmr
ne tnrrnea mlrupta oknetrms qun ims dnoís hazme dn su oavkokneta baopinta mi ea
fmlnr netrmda ne ëi. \nbunrdm, nsa sï, ometnenr sknoprn im bafnskòe dn uekdmd mi emi dn
su oavkokneta.
Bumeda uem uekdmd iinhm m ue alstíbuia, sn dntknen mfï dn keondkmta. Durmetn ni skhuknetn
oavkokneta dn im uekdmd, ounvn tadm niim mi atra imda dn carom hrmtuktm y rnsunivn dnspuës su
dnspimzmokneta bae earomikdmd.
[,
[, par supunsta, ea sn pundn mtrmvnsmr ni tnrrnea kecrmequnmlin.
DKRZM\M\
Rn pundn ardnemr m uem uekdmd qun dkspmrn saia sk nstí mr omdm bae praynbtkins.
praynbtkins. Dnln
tnenr mi al`ntkva m im vkstm y dnetra dn su mibmebn pmrm qun pundm rnbklkr nstm ardne.
Oknetrms uem okekmturm dn bmdm uekdmd nstë dnetra dni mibmebn y ne iïenm dn vkskòe, sn
pundn rnmikzmr ni dkspmra7 bumiquknrm dn ims hurms qun carome im uekdmd limeba pundn
nikokemrsn baoa lm`m.
2:
Bumeda uem uekdmd pknrdn uea a oís puetas dn cunrzm, dnln rnmikzmr dn keondkmta uem
prunlm dn barm`n (baesuitm im píhkem 23 pmrm
23 pmrm ias dntmiins nxmbtas).
Ckemikzmr im mbbkòe
^em vnz fms dntnrokemda y rntkrmda ims përdkdms dn im uekdmd al`ntkva, nstm dnln fmbnr uem
prunlm dn barm`n sk fm pnrdkda puetas dn cunrzm. Trms rnsaivnr dkbfm tkrmdm, im mbtkvmbkòe dn im
uekdmd qun dkspmrò tnrokem y pundns mbtkvmr im skhuknetn uekdmd dn tu baopmýïm.
MTMBM\
Raia ns pasklin dmr nstm ardne nspnbïbm sk fmy uem uekdmd nenokhm m dkstmebkm dn
oavkokneta7 sn usm pmrm baolmtkr bae ni nenokha. ^em vnz qun ims okekmturms dn molms
uekdmdns netrme ne baetmbta, iubfmríe keondkmtmonetn. ¡Mtmbmr baeskstn ne nsa!
M im farm dn oavnrtn pmrm mtmbmr, im dkstmebkm y rnhims sae khumins qun pmrm im ardne dn
oavkokneta0 im ðekbm dkcnrnebkm ns qun ni mtmqun mbmlm ne baetmbta bae ni nenokha (y oubfms Rk nstís `uhmeda bae baopmýïms
oaetmdms ne pnmems bae`uetms, ea tn
uekdmdns tknene dkcnrnetns vmiarns dn mbtkvmbkòe pmrm oavnr y mtmbmr). Bknrtms uekdmdns prnabupns par ni íehuia dn baetmbta0
sknoprn ketnetme mtmbmr mi nenokha dnetra dn su mibmebn, mi nstmr su`ntms m im rnhim nspnbkmi oknetrms mi oneas uem pmrtn dn im
Bmrhm dnsbaetraimdm. pnmem taqun im atrm uekdmd, nstíe
Netrmr ne baetmbta
Ims okekmturms dn uem uekdmd pundne vnr ne tadms
dkrnbbkaens0 ea fmy mrbas dn bmrhm a nebmrmokneta ne Drmhòe
rmopmetn. Im iïenm dn vkskòe pundn nvktmr qun uem uekdmd mtmqun,
ym qun enbnsktm vnr mi oneas uem dn ims okekmturms dn im uekdmd
22
\nsaivnr ni mtmqun
^em vnz fms oavkda im uekdmd mtmbmetn fmstm nstmr ne baetmbta bae im uekdmd al`ntkva,
dntnrokem im bmetkdmd dn dmdas qun nopinmrí bmdm uekdmd0
• Dabn dmdas
dmdas sk im uekdmd nstí par nebkom dn im oktmd dn sus puetas dn
dn cunrzm kekbkmins (skntn
• aRnks
bumtra puetas
dmdas dnkdmd
cunrzm,
sk im uekdmd
ue tknendnpnedkneda dni tkpadn
im oktmd (a oneas) dnsus
trapm).
puetas dn cunrzm kekbkmins (ns dnbkr,
dnbkr,
oneas dn ias onebkaemdas mrrklm).
Tkrm nsn eðonra dn dmdas y mpikbm ias skhuknetns oadkbmdarns sk prabndn0
• Ims uekdmdns ne tnrrnea mlrupta iubfme bae mtmqun y dncnesm >+, y mromdurm < (m oneas
qun tnehme im rnhim nspnbkmi Nxpiarmdar).
• Ims uekdmdns omitrnbfms saia kopmbtme bae 3+.
Bumiquknr rnsuitmda khumi a omyar mi vmiar dn mtmqun dn im uekdmd (sk ns im mtmbmetn) a
dncnesm (sk ns im dncnesarm) ns ue kopmbta.
• Ims uekdmdns bae mromdurm 2 pknrdne ue pueta dn cunrzm par bmdm trns kopmbtas rnbklkdas.
• Ims uekdmdns
uekdmdns bae mromdurm 4 pknrdne ue pueta
pueta dn cunrzm par
par bmdm bumtra kopmbtas
kopmbtas rnbklkdas.
rnbklkdas.
• Bumiquknr kopmbta salrmetn sn khearm.
\nbunrdm, sk im uekdmd al`ntkva tknen balnrturm, su mromdurm muonetm ne ue pueta.
Zar n`nopia,
n`nopia, uem uekdmd bae mromdurm
m romdurm < sucrn trns kopmbtas, pnra saia pknrdn ue pueta dn
cunrzm7 sus mroms y likedm`n dnsvïme ni pueta rnstmetn ske ncnbta.
Rk dnlns rntkrmr okekmturms dni `unha, baoknezm sknoprn par ims hurms qun nstëe ne baetmbta
bae ni nenokha. Rk tadms ims okekmturms ne baetmbta ym sn fme rntkrmda y tadmvïm qundme lm`ms
pnedknetns, pundns nsbahnrims baoa quknrms netrn ims rnstmetns hurms dn im uekdmd. Bumeda
rntkrns okekmturms, rnbunrdm ometnenr im bafnskòe dn im uekdmd.
Bumeda uem uekdmd pknrdn uea a oís puetas dn cunrzm, snm mtmbmetn u al`ntkva, dnln
rnmikzmr dn keondkmta uem prunlm dn barm`n (baesuitm nsm snbbkòe pmrm ias dntmiins nxmbtas).
Ckemikzmr im mbbkòe
^em vnz fms dntnrokemda y rntkrmda ims lm`ms dn molms uekdmdns, bmdm uem dnln fmbnr uem
prunlm dn barm`n sk sucrkò dmýa.
Rk ims das uekdmdns skhune ne baetmbta trms fmlnr rnsunita ims prunlms dn barm`n (a sk ea
fkza cmitm fmbnr nstms tkrmdms)0
• Im uekdmd qun pnrdkò oís puetas dn cunrzm durmetn nstn mtmqun dnln rntkrmrsn (baesuitm
\ntkrmdm pmrm im dkstmebkm nxmbtm). Rk mi emi dn nstm rntkrmdm mihuem
mi huem okekmturm skhun m oneas
dn 2‟ a oneas dni nenokha bae ni qun iubfò, skhun oavkneda nsms okekmturms fmstm qun
nstëe m 2‟ dn dkstmebkm. Im rntkrmdm dnln min`mr ne iïenm rnbtm m im okekmturm dn im uekdmd bae
qun iubfò.
• Rk molms uekdmdns pnrdknrae im oksom bmetkdmd dn puetas dn cunrzm, im uekdmd mtmbmetn sn
rntkrm baoa sn dnsbrklkò mrrklm.
• Ekehuem uekdmd pundn pnromenbnr ne baetmbta a m oneas dn 2‟ dn atrm mi emi dni mtmqun.
• Bumeda uem uem uekdmd ea pundn snpmrmrsn im dkstmebkm nxkhkdm, lkne par ni tnrrnea a lkne par Ias humrdkmens dni lasqun m im
atrms uekdmdns qun liaqunne ni pmsa, dnln baopralmrsn sk sucrn oís dmýa, tmi y baoa sn kzquknrdm iubfme baoa sk nstuvknsne
ne tnrrnea mlrupta parqun im uekdmd
nxpikbm ne \ntkrmdm. m im qun nstíe mtmbmeda ia nstí. Ni
Bumeda fmym baebiukda bumiquknr prunlm dn barm`n y rntkrmdm enbnsmrkm, emikzm im mbtkvmbkòe faolrn bknrva y ni faolrn `mlmiï
nstíe pketmdas par Dmrrnii Fkediny, ni
dn im uekdmd mtmbmetn y pundns pmsmr m atrm uekdmd dn tu baopmýïm. `mlmiï tnrrklin par Rpnebnr Xkiikmos, ni
traii dn ims omrksoms par Zmui Lmidwke
Bòoa mcnbtm ni tnrrnea mi mtmqun y ims dnoís okekmturms par ni mutar
(Dmekni Onrsny).
Ne im omyarïm dn uekdmdns, ni tnrrnea mlrupta
ea saia trmescarom su mromdurm ne <, skea qun
tmolkëe m`ustm ias vmiarns dn mtmqun y dncnesm m >+,
kednpnedknetnonetn dn ias pnrins qun tnehme. Rk
uem uekdmd nstí ne tnrrnea mlrupta, sn baeskdnrm
qun molms ia nstíe0 euebm sn dmrí ni bmsa dn qun
saia uem dn ims uekdmdns ne baolmtn sn vnm mcnbtmdm
par ni tnrrnea. Ims uekdmdns bae im rnhim nspnbkmi
Nxpiarmdar ea sn vne mcnbtmdms par ni tnrrnea
mlrupta y tmeta ias lmtkdarns baoa ims fardms
varmbns
varmb ns iubfme
iubfm e on`ar
on`a r ne tnr
tnrrnea
rnea mlrupta
mlr upta qun
ne mlknrta.
Im balnrturm
dncnesarm ne ueakebrnonetm im mromdurm
(msï, uem uekdmd bae dn im uekdmd2
mromdurm
pmsm m tnenr 4 ne balnrturm)7 im balnrturm ne tnrrnea
mlrupta pravabm qun im omyarïm dn uekdmdns tnehme
mromdurm 2 ne nstms bkrbuestmebkms.
2>
Ims baikems bunetme baoa balnrturm sk sn dnnedn dn ue mtmqun y sn nstí ne uem paskbkòe
dksnýa0 Ni
Eatm dn dksnýa0 Ni
oís ninvmdm qun im uekdmd mtmbmetn, pnra ea tknene ncnbta salrn dkspmras (nxbnpta pmrm
tnrrnea mlrupta ns ni hrme
liaqunmr im iïenm dn vkskòe).
nqukiklrmdar dn im bmpmbkdmd
Ni tnrrnea abuita liaqunm im iïenm dn vkskòe dn ias mtmquns… pnra ims uekdmdns pundne vnr
omrbkmi ne Drmhòe rmopmetn
fmstm 2‛‛ m trmvës dn lasquns y fuoa.
ym qun nvktm ni ïopntu dn ims
Rn baeskdnrm qun im uekdmd mcnbtmdm tknen balnrturm bumeda im omyarïm dn ims okekmturms
bmrhms, praparbkaem iuhmrns
dncnesarms qun carome im uekdmd sn lnenbkme dni tnrrnea crnetn m im omyarïm dn ims mtmbmetns.
pmrm abuitmrsn m ims trapms
Dnlnrïm snr cíbki `uzhmr ias ncnbtas dn uem zaem dn tnrrnea7 ias alstíbuias praparbkaeme
ikhnrms, kopkdn qun ims trapms
balnrturm saia m im uekdmd mcnbtmdm sn lnenbkm dn niias. Rk fmy dudms, dn`m qun im uekdmd sn
on`arns sn pmvaenne bae
sus bmpmbkdmdns supnrkarns y lnenbkn dn im balnrturm… ias saidmdas rnmins nebunetrme bae oís cmbkikdmd ue mhu`nra daedn
humrnbnrsn qun ims okekmturms.
myudm m ims trapms oís dëlkins
m iubfmr baetrm nenokhas Z\^NLMR DN BA\M@N
on`ar prnpmrmdas (tada niia
sn baeabn tmolkëe baoa ’Im Buíeda fmbnr prunlms dn barm`n
pmrmda`m
pmrmda`m dn Xkiiaw‟).
^em uekdmd dnln fmbnr, dn keondkmta, uem prunlm dn barm`n durmetn im pmrtkdm sk0
• Zknrdn puetas dn cunrzm par ue mtmqun a dkspmra.
dkspmra.
• Im uekdmd nstí omitrnbfm n ketnetm rnmhrupmrsn.
• Ns im ðekbm uekdmd dn tu lmeda ne im onsm dn `unha.
• Omtme m tu iïdnr a fuyn ne dnslmedmdm dni tmlinra.
tmlinra.
• Im baopmýïm fm pnrdkda im oktmd a oís dn sus puetas dn n`ërbkta (dabn a oís ne uem
pmrtkdm m vnketkbumtra puetas dn n`ërbkta).
Ims trns prkonrms sktumbkaens saia mcnbtme m im
i m uekdmd baebrntm, pnra ims das ðitkoms mcnbtme
m tadms ims uekdmdns qun fmym ne tu baopmýïm.
Dnlns rnmikzmr im tkrmdm ne bumeta sn pradubn ni subnsa dkspmrmdar y saia ne nsn bmsa7 par
n`nopia, ea skhms fmbkneda tkrmdms ne bmdm turea
tur ea pastnrkar m im ounrtn dn tu iïdnr, saia bumeda
nstn bmn. Baoa ym fnoas kedkbmda, mihueas subnsas mcnbtme saia m uem uekdmd, pnra atrms
pundne mcnbtmr m tadm tu baopmýïm.
Bumeda subndne m im vnz das a oís cmbtarns dn im ikstm, saia dnlns rnmikzmr uem ðekbm prunlm
dn barm`n par uekdmd ne vnz dn uem tkrmdm par bmdm subnsa mpikbmlin. ¡Mdnoís, im përdkdm dn
puetas dn cunrzm dnlkdm uem prunlm dn barm`n cmiikdm ea pravabm eunvms prunlms dn barm`n!
Bumeda uem uekdmd dnlm rnmikzmr uem prunlm dn barm`n, sn skhune ias skhuknetns pmsas0
• Tkrm das dmdas y suom su tatmi.
• Dn nstm suom, rnstm uea par bmdm pueta dn cunrzm qun fmym pnrdkda im uekdmd fmstm mfarm
ne im pmrtkdm (msï, sk fms pnrdkda bumtra puetas dn cunrzm, rnstms bumtra dn dkbfa tatmi).
• \nstm uea oís mi tatmi
tatmi bumeda im baopmýïm fm pnrdkda im oktmd a oís dn sus puetas dn
n`ërbkta (dabn a oís puetas pmrm pmrtkdms dn vnketkbumtra puetas).
• Mýmdn uea mi tatmi sk im okekmturm dn tu iïdnr nstí m =<‟ dn
dn im uekdmd
uekdmd qun fmbn im prunlm.
• Baopmrm tu rnsuitmda emi bae ni vmiar dn barm`n dn im uekdmd.
• Rk khumims a supnrms ni vmiar dn barm`n dn im uekdmd, ea aburrn emdm m ea snr qun ketnetmsns
rnmhrupmr uem uekdmd omitrnbfm (ne buya bmsa, pundns rntkrmr ni omrbmdar qun ia kedkbm).
Bumeda ns onear qun ni vmiar dn barm`n, fms cmiimda im prunlm.
• Rk fms cmiimda im prunlm dn barm`n pnra tu rnsuitmda emi ns supnrkar m bnra, im uekdmd sn
dksnýa0 Dnsbrklkr im
Eatm dn dksnýa0 Dnsbrklkr
rntkrm (baesuitm ni pueta skhuknetn). Tu uekdmd qundm omitrnbfm trms im rntkrmdm.
omenrm ne im qun uem rntkrmdm
• Rk fms cmiimda uem prunlm dn barm`n
barm`n y tu rnsuitmda ns bnra a enhmtkva,
enhmtkva, im uekdmd sn dnsoarmikzm
dnln iinvmrsn m bmla ns
par baopinta y fuyn ne dnslmedmdm. \ntïrmim dn im onsm dn `unha dn keondkmta.
pnikmhuda, ym qun euonrasms
• Bumeda uem uekdmd omitrnbfm sucrn ue snhueda rnsuitmda qun im dn`mrïm omitrnbfm, pknrdn pknrdn
bkrbuestmebkms pundne
ue pueta mdkbkaemi dn cunrzm mdnoís dn rntkrmrsn.
mcnbtmrim7 im kdnm hnenrmi ns
\ntkrmdm qun uem uekdmd dnln ketnetmr
nvktmr ni pnikhra tmeta baoa
Bumeda uem uekdmd sn rntkrm, dnln oavnrsn, min`íedasn ia oís rnbta pasklin dn im uekdmd snm pasklin y ea dnlnrïm
qun pravabò im rntkrmdm, ske mbnrbmrsn m oneas dn 2‟ dn ekehuem atrm uekdmd ne ni prabnsa0 mbmlmr ne uem paskbkòe oís
• ^em uekdmd ne rntkrmdm ounvn im oktmd dn su oavkokneta fmlktumi y in mcnbtm bae vnetm`asm
vnetm`a sm dn im qun tuvknsn
tuvknsn
earomikdmd ni tnrrnea. metns dn baonezmr im rntkrmdm.
Rk mi emi dn nstn oavkokneta mihuem dn tus okekmturms pnromenbn m oneas dn 2‟ dn im
uekdmd nenokhm qun pravabò im rntkrmdm, skhun oavkneda m nsms okekmturms fmstm qun nstëe m
2‟ dn dkstmebkm. Ea kopartm sk ims okekmturms kedkvkdumins sn ounvne oís dn ia qun padrïme ne
baedkbkaens earomins0 ne nstn bmsa nspnbïba, barrnríe nebmetmdms.
Rke nolmrha, tmi y baoa vnrís oís mdnimetn, ns pnikhrasa qun ea pundme oavnrsn nstm
dkstmebkm dnlkda m im prnsnebkm dn tnrrnea kecrmequnmlin u atrms uekdmdns ketnrpunstms.
\nbunrdm, ea pundns oavnrtn m oneas dn 2‛‛ dn ekehuem atrm uekdmd n kebiusa tus mikmdas
pundne liaqunmr im rutm dn fukdm.
Durmetn uem rntkrmdm, dnlns ketnetmr oavnr sknoprn im dkstmebkm nxkhkdm, muequn fmy ue pmr
dn sktumbkaens keusumins qun padrïme kopndkria0
• Im uekdmd ea pundn mvmezmr tadm im dkstmebkm nxkhkdm0 Bumeda im uekdmd ea pundn
baopintmr ni oavkokneta (par n`nopia, ea pundn mtrmvnsmr atrms uekdmdns a sn vn mtrmpmdm
baetrm tnrrnea kecrmequnmlin), sn ounvn tmeta baoa snm pasklin y iunha tkrm ue dmda,
baopmríedaia bae su vmiar dn barm`n. Rk ni rnsuitmda dni dmda ns kecnrkar m su vmiar dn
barm`n, pknrdn tmetas puetas dn cunrzm baoa ni vmiar dni dmda. Ns im ðekbm bkrbuestmebkm
ne tada ni `unha daedn uem uekdmd pundn pnromenbnr
pnr omenbnr m oneas dn 2‛‛ dn atrm.
^ekdmdns omitrnbfms
Bumeda uem uekdmd qundm omitrnbfm, pae ue omrbmdar a kedkbmdar dn lm`ms `ueta m niim
•pmrmNstí
rnbardmr m tadas
alikhmdm ias `uhmdarns
m ketnetmr nstn nstmda.
rnmhrupmrsn ^em uekdmd
mi baokneza
baokneza dn imomitrnbfm0
skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe dn
su dunýa.
• Ea pundn mbtkvmrsn pmrm rnmikzmr ekehuem mbbkòe qun ea snm rnmhrupmrsn.
• Rk ns mtmbmdm nstmeda omitrnbfm, saia dmým mi nenokha bae rnsuitmdas dn dn 3+.
• Raia pundn oavnrsn baoa baesnbunebkm dn cmiimr uem prunlm dn barm`n.
Im ðekbm carom qun nxkstn dn nikokemr nstn nstmda (y ni omrbmdar qun ia rnprnsnetm) ns
rnmhrupíedasn7 ue ëxkta ne bumiquknr atrm prunlm dn barm`n ea nikokem ni omrbmdar.
Bumeda uem uekdmd ym omitrnbfm sucrn ue ncnbta qun im dn`mrïm atrm vnz omitrnbfm, pknrdn
ue pueta dn cunrzm y sn rntkrm. ^em uekdmd omitrnbfm ea pundn fmbnr bmrhms dnsbaetraimdms,
baetrmbmrhms a nvmdkr m ue nenokha, dni oksoa oada qun tmopaba pundn dkspmrmr. Bumeda ni
iïdnr ns pmrtn dn uem uekdmd omitrnbfm, ea tn lnenbkms dn sus rnhims nspnbkmins.
CKEMIKPM\ IM ZM\TKDM
Ne Drmhòe rmopmetn, ims lmtmiims rmrm vnz durme ue eðonra dn tureas dntnrokemda dn
metnomea, mi snr tme ukda ni `unha. Zar niia, ias nsbnemrkas sknoprn dnlnrïme tnenr ue emi
dnekda pmrm nvktmr qun ims pmrtkdms sn fmhme ntnrems oknetrms ims das ðitkoms uekdmdns sn
mrrmstrme par ni tmlinra uem trms im atrm bumeda ias `uhmdarns prncnrkrïme krsn m bmsm.
Ne Drmhòe rmopmetn, sn dnbkdn ni vnebndar dn uem pmrtkdm snhðe im bmetkdmd
b metkdmd dn hiarkm (puetas
dn vkbtarkm) qun bmdm baopmýïm mbuouin mi emi dni `unha. Baesuitm ni bmpïtuia Nsbnemrkas
Nsbnemrkas
pmrm ias dntmiins salrn im hiarkm.
Bumeda ea rnburríks m ekehðe nsbnemrka nspnbïba, baetkeumd `uhmeda fmstm qun baonebëks
ue turea bae bumtra a oneas uekdmdns ne `unha.
`unh a. Bumeda nsta subndm, tkrmd ue dmda mi baokneza
dn bmdm turea… sk ni rnsuitmda ns supnrkar m im bmetkdmd dn uekdmdns qun qundme ne im onsm,
nstn ns ni ðitkoa turea. ¡Ns farm dn baesnhukr tmetm hiarkm baoa tn snm pasklin!
4. \NHIMR DN CMETMRÏM
Nstm snbbkòe nxpikbm ims rnhims qun mýmdne im ’cmetmsïm‟ m Drmhòe rmopmetn. Fn snpmrmda
dniklnrmdmonetn ims rnhims lískbms dn lmtmiims dn ims dn cmetmsïm, ym qun, qukzí
qukzís,
s, mihueas `uhmdarns
prnnrme uem molknetmbkòe dn lm`m cmetmsïm, ske usmr ims pmrtns oís ’oíhkbms‟, a qukzí ym
baeazbme ims onbíekbms dn Inòe rmopmetn y dnsnne usmr nstm snbbkòe baoa uem rncnrnebkm
rípkdm durmetn im pmrtkdm. Ne bmsa
bm sa dn baekbta, nstms rnhims dn cmetmsïm tknene prncnrnebkm salrn
bumiquknr rnhim earomi dn baolmtn0 ni oueda dn ims fmdms sknoprn dnrratm m im rnmikdmd. Zar
bknrta, ea fmy enbnskdmd dn ikoktmrtn m ims rnhims qun vknene mquï0 nxpiarm ni nxtnesa oueda dn
im tnoítkbm cmetístkbm dnsmrraiimeda tmolkëe tus prapkms kdnms.
dksnýa0 Rk ia qun
Eatm dn dksnýa0 Rk M\OMR [ M\OMD^\MR OÍHKBMR
lusbms ns ue mrom oíhkbm ¡Dmdm im crnbunebkm bae im qun ims nspmdms y mromdurms oíhkbms sn onebkaeme ne im
bunrpa m bunrpa oís mlin, iktnrmturm cmetístkbm, bumiquknrm dkrïm qun ims rnhmime ne ims tknedms! Drmhòe rmopmetn mhrupm
mhrupm nstn
baeskdnrm im pasklkikdmd tkpa dn al`ntas ne trns hrmedns bmtnharïms, pnra sn msnhurm dn qun su padnr oíhkba skhm skneda
dn rnburrkr m ias padnrns koprndnbklin (kebiusa uem nspmdm rðekbm pundn snr ouy tnopnrmonetmi… mi e y mi bmla, ekehðe
smhrmdas y nopinmr ims fnrrnra nemea pundn nspaivarnmr salrn im fa`m ontíikbm tmeta paiva dn fmdms baoa in hustmrïm).
on`arms Nxtnrokemdar (ne
Nxtnrokemdar (ne
Biërkha)) a S
Biërkha a Snenea
neneasa
sa.. Mromdurms oïstkbms
Bastn0 < puetas.
Rk uem uekdmd nstí nqukpmdm
n qukpmdm bae mromdurms oïstkbms, par bmdm pueta dn cunrzm pnrdkda, tkrm
ue dmda. Bae ue rnsuitmda dn 3, khearm nsn pueta.
Mroms nebmetmdms
Bastn0 = pueta.
^e mrom nebmetmdm usm ims skhuknetns rnhims0
^em nxbninetn baevnrskòe dn ue hrkca
• Dnlns nspnbkbmr sk im uekdmd usm mroms
mr oms dn praynbtkins a mroms bunrpa m bunrpa nebmetm
nebmetmdms.
dms.
dn \nmpnr y ue bmlmiinra dn Znrry • Mi baokneza dn bmdm pmrtkdm, metns dni dnspiknhun, tkrm ue dmda pmrm vnr sk tus mroms
Okekmturns, qun pundn dnspinhmrsn oíhkbms tn praparbkaeme uem vnetm`m skhekbmtkvm baetrm tus mbtumins apaenetns0 bae ue
baoa ue `kentn dn ëiktn vaimdar.
Mr`ue Bfaaeh ns rnspaesmlin dn im
snks ne im tkrmdm, ni nebmetmokneta dni mrom ns ncnbtkva baetrm tadms ims uekdmdns nenokhms.
baevnrskòe y pketmda (Mr`ue Bfaaeh). • ^e mrom nebmetmdm ncnbtkvm rnpktn tadas ias dmdas dmdas
cmiikdas (uem vnz) m im farm dn fmbnr mtmquns (bunrpa m
bunrpa) a dkspmras (praynbtkins).
• Rk oís dn uem uekdmd
uekdmd tknen mroms nebmetmdms, tkrm par
par
snpmrmda par bmdm uem.
Mroms lnedktms
Bastn0 < puetas.
^e mrom lnedktm cuebkaem nxmbtmonetn dn im oksom carom
qun ue mrom nebmetmdm, pnra ns ncnbtkvm baetrm tus apaenetns
bae ue rnsuitmda dn > a 3. Ias `uhmdarns bae bknrtm
bknr tm pnrspnbtkvm
dn im vkdm qukzís prnnrme baeskdnrmr ’omidktms‟ nstms mroms.
BMOLKMCA\OMR
Bastn0 = pueta oís ni bastn baolkemda dn
molms uekdmdns.
Ims basms ea sae sknoprn ia qun pmrnbne… nstm apbkòe
tn pnroktn dnspinhmr uekdmdns qun pmrnbne pnrcnbtmonetn
4:
earomins mi baokneza dn im pmrtkdm y, ne bumeta rnbklne dmýa, ketnetmr trmescaromrims ne atrm basm, dkstketm y lnstkmi. Raia tknens
qun meuebkmr qun tknens ue bmolkmcaroms ne tu baopmýïm mi baokneza dn im pmrtkdm, pnra ea enbnsktms rnvnimr m tu apaenetn
dn quë uekdmd sn trmtm (msnhðrmtn dn nsbrklkria ne snbrnta metns dn qun baoknebn im pmrtkdm, pmrm nvktmr ominetnedkdas). ^sm ims
skhuknetns rnhims0
• Baolkem das das uekdmdns0 Im uekdmd dn bmolkmcaroms baeskstn ne lnstkms dn hunrrm onearns
onearns oís ue snhueda tkpa dn uekdmd.
• Im uekdmd baoknezm
baoknezm ni nsbnemrka ne su carom
carom ea lnstkmi, pnra ne bumeta ppknrdn,
knrdn, mi oneas,
oneas, ue pueta dn cunrzm m bmusm dn
ue dkspmra, mtmqun a omhkm, dnln fmbnr uem tkrmdm pmrm trmescaromrsn bumeda mbmln im mbbkòe mtmbmetn0 tkrm ue dmda y im
trmescarombkòe tknen iuhmr bae ue >-3, dm khumi sk ni `uh
`uhmdar
mdar quknrn a ea. \nnopimzm
\nnopimzm ims okekmturms ea lnstkmins par lnstkms dn
hunrrm ne im onsm dn `unha, rnstmurmeda par baopinta ias puetas dn cunrzm pnrdkdas fmstm khumimr su oíxkoa kekbkmi.
• Ni pnri dn bmdm uekdmd dnln buopikrsn nstrkbtmonetn metns y dnspuës dn im trmescarombkòe y ekehuem uekdmd pundn
trmescaromrsn oís dn uem vnz durmetn im pmrtkdm.
BIË\KHA
Bastn0 :/4 puetas.
’Biërkha‟ ns ue tërokea hnenrmi qun nehialm m tadas ias hunrrnras dn im cn0 ne Drmhòe rmopmetn dm
dm khumi sk im dkvkekdmd ns
lnekhem a omikhem. ^em uekdmd bae im on`arm Biërkha ns oís padnrasm baetrm ims uekdmdns dn ea ounrtas (vnrnoas oís salrn
niias oís mdnimetn)0
• Rn baeskdnrm qun uem uekdmd dn biërkhas usm mroms bunrpa m bunrpa nebmetmdms baetrm ims uekdmdns dn ea ea ounrtas,
ounrtas, ske
enbnskdmd dn tkrmr pmrm smlnr su ncnbtkvkdmd (baesuitm im netrmdm Mroms y mromdurms
mr omdurms oíhkbms
oíhkbms).
).
• ^e biërkha pundn ninhkr khearmr
khearmr ni Oknda bmusmda par ias eaea oounrtas
unrtas
• Raia sn mpikbme
ni mdvnrsmrka eaias bumtra
tknen puetas
uekdmdns dndn
eabastn bumeda
ounrtas sn `unhm
ne `unha, baetrmdnuem
ni bastn baopmýïm
im on`arm bae uem a oís uekdmdns
ns bnra. uekdmdns dn ea ounrtas. Rk
• ^em baopmýïm
baopmýïm qun kebiuym
kebiuym uekdmdns dn ea ounrtas
ounrtas ea pundn mdqukrkr biërkhas. Rkopinonetn
Rkopinonetn molms basms ea sn iinvme lkne.
Nxtnrokemdar
Im on`arm dn uekdmd Nxtnrokemdar ns uem apbkòe mitnremtkvm m ims rnhims fmlktumins dn Biërkha0 ea bmolkme ek ims rnhims ek ni
bastn, pnra sï im uekdmd qun taom baoa al`ntkva. Zar n`nopia, ne iuhmr dn dnspinhmr ue biërkha qun snm oís padnrasa baetrm ias ea
ounrtas, pundns brnmr ue nemea omtmtraiis (ni oksoa ncnbta pnra baetrm traiis, bimra), ue bmzmdar dn oaestruas (baetrm lnstkms dn
hunrrm), ue msnskea (baetrm fuomeas), ntb. Im on`arm saia pnroktn khearmr ni Oknda bmusmda par nsn tkpa nspnbïba dn uekdmdns.
NVZIARKSA
Bastn0 < puetas.
¡Bumeda
bmolka dn im tknens qun oarkr,
bmpmbkdmd on`ardnfmbnria
dn nxpiatmr carom bae nstkia! ne
drmoítkbm Neniabmskaens,
bmopa dnue puýmda
lmtmiim, dn uekdmdns
dnstrazmeda rndubne
tada ia qunsutnehme
nspnrmezm dn vkdm m
m su mirndndar.
Mihuems uekdmdns nstmríe nebmetmdms dn fmbnria (ias rítkdas a ias trmshas oís cmeítkbas iinvme vaiuetmrkmonetn nxpiaskvas),
atrms ea tmeta (par n`nopia, ueas palrns bnrdktas bae lmrrkins dn pòivarm m im nspmidm) y mihuems mioms dnsmcartuemdms tuvknrae
im omim sunrtn dn nstmr ne ni iuhmr y oaoneta nqukvabmda (par n`nopia, ueas snbumbns alikhmdas m trmhmr pabkaens oíhkbms dn
ektrahikbnrkem). Rke kopartmr su sktumbkòe nxmbtm, ias nxpiaskvas sknoprn cuebkaeme dn im oksom omenrm0
• Bumiquknr tkpa dn uekdmd, nxbnpta ias lmtkdarns y ims fardms varmbns,
varmbns, pundn mdqukrkr nstm on`arm.
• Im uekdmd mbtðm dn caromcarom fmlktumi fmstm qun su dunýa dnbkdm mbtkvmr im nxpiaskòe (ue baesn`a0 ¡fmzia bumeda tnehms bnrbm
vmrkms uekdmdns nenokhms y ekehuem tuym!).
• Bae uem ardne nspnbïbm nxktasm dn >+, im uekdmd nxpiatm. Ni cmiia ne im tkrmdm dn mbtkvmbkòe kedkbm qun kopiaskaem ne ne vnz dn
nxpiatmr y im uekdmd sn rntkrm dni `unha ske dmýmr m ekehuem atrm uekdmd (bunetm baoa dnrratmdm).
• Im nxpiaskòe mcnbtm m tadms ims uekdmdns (mokhms
(mokhms a nenokhms) ne ue rmdka dn 3‟ dn im uekdmd nxpiaskvm. Cuebkaem
Cuebkaem nxmbtmonetn
khumi
im qun uem
uekdmd mbbkòe midnkhumi
nxpiaskvm, dkspmra
qun qun h aipnmdkspmra),
haipnm
bumiquknr bae 2+ (im bmetkdmd
pnra mcnbtm mnxmbtm
tadmsdn
imsdmdas imezmdas
uekdmdns dnpnedn
ne im zaem dn ias puetas dn cunrzm dn
dn nxpiaskòe.
• Metns dn qun baoknebn im pmrtkdm, dnlns mbardmr bae ni apaenetn sk ims balnrturms
balnrturms ne uem
uem zaem dn nxpiaskòe qundme tmolkëe
dnstrukdms7 dnbkdkdia metns dn baonezmr ni nsbnemrka.
• ^em vnz
vnz nxpiatm, im uekdmd nxpiaskvm sn rntkrm dni `unha y bunetm baoa dnstrukdm.
dnstrukdm.
4=
KESKRKLKIKDMD
Bastn0 2 puetas.
Mdnoís dn im kevksklkikdmd prapkmonetn dkbfm (qun dnsmcartuemdmonetn pmrm ni usumrka
dnsmpmrnbn dn carom tnoparmi durmetn ias mtmquns), pundns usmr nstm on`arm pmrm rnprnsnetmr
rmzms qun sae nxpnrtms m im farm dn abuitmrsn. Mpikbm ims skhuknetns rnhims0
• Ims uekdmdns kevksklins ea pundne snr al`ntkva dn mtmquns m dkstmebkm (smiva fnbfkzas)
fnbfkzas) y ea
liaqunme iïenm dn vkskòe.
• Ims uekdmdns kevksklins sn vunivne vksklins durmetn ias mtmquns y pundne snr al`ntkva dn ias
mtmquns bunrpa m bunrpa nenokhas… ¡]uë oís quknrns, saia vmin trns puetas!
• Ims uekdmdns kevksklins pundne bmpturmr al`ntkvas
al`ntkvas y usme im rnhim dn praxkokdmd dni oksoa
oada qun atrms uekdmdns7 ea ns pasklin mtrmvnsmrims, ym qun tadas sknetne su prnsnebkm
dksnýa0 Tne
Eatm dn dksnýa0 Tne
kebiusa sk ea pundne vnrims bae bimrkdmd.
bukdmda mi nsbahnr adka pmrm
tus uekdmdns mromdms bae
praynbtkins y tmuomturhas… KESABMDA\
¡pundn supaenr qun ea Bastn0 2 puetas.
fmhme mquniia ne ia qun ^e kevabmdar smbm mikmdas dn im emdm a dni prapka sunia. Nsta tn pnroktn dn`mr vmrkms
tnòrkbmonetn dnstmbme! uekdmdns cunrm dn im onsm y mýmdkrims mi `unha ne oktmd dn im lmtmiim. Ims rnhims dn kevabmbkòe
sae ims skhuknetns0
• Bae uem ardne nspnbïbm dn 3+, im uekdmd dni kevabmdar mýmdn mi `unha atrm uekdmd ne
nsm cmsn.
• Bumeda ue kevabmdar tknen im oktmd a oneas dn sus puetas dn cunrzm kekbkmins (snks a trns)
sucrn uem pnemikzmbkòe dn -= m sus tkrmdms dn mbtkvmbkòe pmrm kevabmr uekdmdns.
• Rk dnspiknhms
dnspiknhms ue kevabmdar ne ue nsbnemrka daedn
daedn mihuems dn tus uekdmdns dnl
dnlme
me dnspinhmrsn
cunrm dn im onsm, mýmdns atrm pnemikzmbkòe dn -= m tadms sus tkrmdms dn kevabmbkòe durmetn
ni nsbnemrka.
• Rk tknens ëxkta,
ëxkta, im uekdmd kevabmdm dnln baiabmrsn m ue oíxkoa
oíxkoa dn =<‟ dni kevabmdar
kevabmdar (y ea
’Zundn qun snm ue omha dn Okekh, ym oneas dn 3‟ dn uem uekdmd nenokhm). Bumeda nsta ea snm pasklin, ns kopasklin dnspinhmr
ske lrkiia y ni ontmi hmstmda, dn ias mýas
sntnetm, pnra, ¡baetnopim ok padnr dn im uekdmd kevabmdm bae ëxkta y snrí enbnsmrka kevabmrim
k evabmrim atrm vnz ne atra oaoneta.
kevabmbkòe!‟. Bae ue rnsuitmda dn • Ims uekdmdns kevabmdms pundne tnenr ims on`arms Saimdar, Nxbmvmdar,
Nxbmvmdar, Ea Ounrta u atrms
3+ ni nspmetasa hrme husmea vnrdn qun ias `uhmdarns baeskdnrne pralmlin qun pnroktme omtnrkmikzmrsn dn im emdm a surhkr dni
surhn dni sulsunia, par omedmta
dni padnrasa kevabmdar, Baike. ^e sunia (mbardmd ias tkpas metns dn baonezmr im pmrtkdm). Nstms uekdmdns sn pundne dn`mr
husmea dn \nmpnr Laens y Baike, dn cunrm dn im onsm durmetn ni dnspiknhun.
Okekhs, molas pketmdas par ni mutar • Im uekdmd kevabmdm ea pundn rnmikzmr mbbkaens ne nstm
(Dmekni Onrsny). cmsn, pnra sï ne tu pròxkoa turea.
• Fmstm qun ea nstëe ne im onsm, ims ue uekdmdns
kdmdns kevabmdms
kevabmdms
ea bunetme baoa dnrratmdms a m im farm dn dntnrokemr
dntnr okemr
ias al`ntkvas dn vkbtarkm.
OKNDA
Bastn0 < puetas.
Ea tada ni oueda sn taom bae bmiom nsa dn snr
mtmbmda par ue faolrn baomdrn`m bae omim inbfn a par
uem tnoklin babmtrkz. Mihuems uekdmdns pravabme oknda
m sus nenokhas7 mcnbtmríe sknoprn m tadms ims trapms
nenokhms dni oksoa oada0
• Bumiquknr prunlm dn dn barm`n
barm`n pradubta dn ue
ue mtmqun
mtmqun
(pnra ea dn ue dkspmra) bmusmda par uem uekdmd
qun hnenrn oknda sucrn uem pnemikzmbkòe mdkbkaemi
dn -= mi tatmi.
4<
• Rk das uekdmdns qun bmusne Oknda sn nebunetrme, bmebnime netrn sï ni ncnbta dn nstm on`arm.
on`arm. Ims uekdmdns
uekdmdns dn ea
ea ounrtas sae
keouens mi Oknda.
Okndasa
Bastn0 -< puetas.
Okndasa ns uem apbkòe víikdm sk quknrns dnspinhmr uekdmdns qun in tknene oknda m tada,
t ada, kebiuyneda su prapkm saol
saolrm.
rm. Rucrne
uem pnemikzmbkòe dn -= mi tatmi dn tadms sus prunlms dn barm`n y pmrm rnmhrupmrsn. Rk im uekdmd ns mtmbmdm par atrm qun pravaqun
oknda, muonetm im pnemikzmbkòe m ims prunlms dn barm`n fmstm -<.
EA O^N\TA
Bastn0 Smr
Smrkmlin,
kmlin, baesuitm m baetkeumbkòe.
Ias ounrtas vkvknetns sae ue bm`òe dn smstrn dn ia oís burkasa0 mihueas iinvme rapms ksmlnikems (vmopkras), atras sae tada
tketkena y funsas (nsqunintas) y fmy qukne ea ns oís qun ue omiëvaia y rmia vmpar qun ea dnlnrïms kefmimr (nspnbtras). Muequn
mihuems uekdmdns skopinonetn padrïme baeskdnrmrsn ea ounrtas ske oís on`arms mýmdkdms (baesuitm im baopmýïm Oarmdarns dni dni
bnonetnrka),
bnonetnrka ), tmolkëe pundns mýmdkr atrms bmpmbkdmdns m tus uekdmdns dn ea ounrtas.
Zundns mýmdkr ims skhuknetns rnhims m ims uekdmdns dn ea ounrtas0
• Oknda, Sneneasa, Saimdar aimdar00 Cuebkaeme dn mbunrda m ims on`arms dn uekdmd earomins7 pundns baesuitmr sus barrnspaedknetns
mpmrtmdas pmrm ias dntmiins. Bastn0 Ni
Ni kedkbmda ne im on`arm.
• Kopmsklin0 Im uekdmd tknen vmiar dn barm`n :+. Nsta skhekbm qun im uekdmd `moís qundm omitrnbfm, pnra tadmvïm pundn
fukr ne dnslmedmdm bae ue rnsuitmda enhmtkva (su rnmekombkòe oíhkbm sn dnsfmbn). Tmolkëe khearm ias ncnbtas dn Oknda.
Rke
oadanolmrha,
qun, m imnstn tkpadndnbmibuimr
farm uekdmdns sae críhkins,
buíetas puetas lkne dnlkdapknrdne
dn cunrzm m im cmitm dn mromdurm
dnlkda a lknebae
m ue kopmbta m uem dnbknebkm
ëxkta, dn bmibka, dn
dnlns rndaednmr tmi
fmbkm
mrrklm y ea fmbkm mlm`a (par n`nopia, trns kopmbtas bae mromdurm <, pravabme im përdkdm dn das puetas dn cunrzm, ea uea).
Bastn0 :
: puetas.
• Im kopmrmlin omrbfm dn ias ounrtas0 Rn trmtm dn ue rmsha dn iïdnr qun saia pundne usmr mquniims baopmýïms caromdms
nxbiuskvmonetn par uekdmdns dn im ikstm Oarmdarns dni bnonetnrka (baesuitm im píhkem 3: )7 pundn ninhkrsn ne iuhmr dni
rmsha qun smikò ne im tkrmdm sk altuvkstn ue 6 a oís ne im tmlim dn fmlkikdmdns dni iïdnr. Tu baopmýïm saia fmbn prunlms dn
barm`n par ims lm`ms dn mtmquns a dkspmras y bumeda sn rnmhrupn (khearm ni rnsta dn bkrbuestmebkms qun tn fmrïme rnmikzmr uem
prunlm dn barm`n). Bastn0 : puetas.
ADKA
Bastn0 = pueta.
Baoa ias puegks y ias `kpks (a baibfaenras y onrnehuns), bknrtas hrupas skopinonetn ea sn iinvme lkne. Rk fmy uem trmdkbkaemi rkvmikdmd
netrn mihuems dn ims uekdmdns dn tu baopmýïm y sus nenokhas, pundns usmr nstm rnhim. Metns dn dnspinhmr, nikhn uem rmzm qun tu apaenetn
usn ne su baopmýïm y dnbimrm qun tu uekdmd sknetn ue adka nspnbkmi fmbkm niim (pundns bmolkmr ni al`ntkva netrn pmrtkdms). Bumeda ia fmbns0
• Ni adka dn im uekdmd dnln bnetrmrsn ne uem rmzm pmrtkbuimr dn im baopmýïm dn tu apaenetn y ea ue tkpa dn trapm (par n`nopia, n`nopia,
ias trmshas padrïme adkmr m ias nemeas, pnra ea m im kecmetnrïm pnsmdm ne hnenrmi).
• Tadms tus uekdmdns
uekdmdns su`ntms m nstm rnhim dnlne ddkrkhkr
krkhkr su adka
adka fmbkm im oksom rmzm (ne ni n`nopia dn mrrklm, tadas tus trmshas
trmshas
bae nstm rnhim adkme m ias nemeas, ea pundns tnenr m mihueas qun adkne m ias nemeas y atras m ias heaoas).
• Ims uekdmdns bae Adka hmeme Bmrhm dnsbaetraimdm
dnsbaetraimdm baetrm ims uekdmdns nenokhms qun adkme.
• Ims uekdmdns bae Adka qun ym tnehme im rnhim nspnbkmi Bmrhm dnsbaetraimdm supnrme supnrme dn carom mutaoítkbm sus tkrmdms dn
mbtkvmbkòe dn im bmrhm baetrm ims uekdmdns nenokhms qun adkne7 nsa skhekbm qun tu uekdmd sknoprn bmrhm.
TM^OMT^\HA
Bastn0 4 puetas.
Tmuomturha ns uem on`arm bmrm pnra dkvnrtkdm qun sn mýmdn m bknrtms
bknrtm s uekdmdns pmrm atarhmrins im bmpmbkdmd dn usmr omhkm,
salrn sï oksoms u atrms uekdmdns. Zundn nopinmrsn bae uekdmdns ðekbms a rndubkdms bae tmetm cmbkikdmd baoa bae uekdmdns
earomins…, sk lkne ns bknrta qun im omyarïm dn omhas y lru`as qundme on`ar baoa okekmturms ðekbms a mbaopmýmdms dn ueas
pabas cmokikmrns y sn nspnrm qun ims lru`ms vmyme ne trïas. M baetkeumbkòe tn acrnbnoas mihuems kdnms salrn bòoa rnprnsnetmr
42
on`ar bknrtas tkpas dn tmuomturhas, pnra, baoa bae tadas ias mspnbtas dn nstms rnhims, usm tu
dksnýa0 ]ukzí
Eatm dn dksnýa0 ]ukzí
komhkembkòe pmrm baesnhukr ias on`arns rnsuitmdas0
dnsnns usmr baetmdarns
• Lmtkdarns0 Zundns usmr nstn tkpa dn uekdmd ske mýmdkr im on`arm Tmuomturha pmrm dn `unha (a okekmturms dn
rnprnsnetmr m ue usumrka onear dn im omhkm a m ue hrupa pnqunýa bmpmz dn imezmr ni cmokikmrns) y baiabmrias `ueta
nqukvminetn mrbmea m ias praynbtkins ouedmeas dn im uekdmd. Tmolkëe pundns fmbnr ia m ims uekdmdns mcnbtmdms
oksoa bae atrms uekdmdns dn praynbtkins. Nsa sï, ea baetmrïm baoa ue tmuomturha ek baoa par ue fnbfkza qun durn
ue mtmqun oíhkba ne tërokeas dn `unha. fmstm im skhuknetn cmsn dn
• Kecmetnrïm dn ëiktn + Tmuomturha0 ^e tnoklin lru`a a uem nokenebkm oíhkbm dn im mbtkvmbkòe dni `uhmdar7 nsa
Ardne Ruprnom. as snrvkrí baoa rnbardmtarka
• Kecmetnrïm ikhnrm + Tmuomturha0 ^e omha datmda (pnra ea dn rneaolrn) qun iahrm ias dn ias ncnbtas dni fnbfkza y
oksoas rnsuitmdas qun ni skhuknetn pnra m uem nsbmim
nsbm im onear7 ske dudm, su bmpmbkdmd mrbmem su durmbkòe.
a `uvnetud in atarhme uem omyar vniabkdmd dn oavkokneta.
• Kecmetnrïm pnsmdm + Tmuomturha0 ^e mdnpta omrbkmi lmstmetn fílki qun usm padnrns
oíhkbas onearns pmrm patnebkmr su cunrzm y pratnbbkòe ne baolmtn. dksnýa0
Eatm dn dksnýa0
Ias vmiarns dn mtmqun, dncnesm y mromdurm dni pnri dn ue tmuomturha earomionetn \nbaokneda bnetrmrsn ne
rnprnsnetme omhkm dn barta mibmebn ne vnz dni mutëetkba daokeka dn im nspmdm a ni nsbuda. fnbfkzas qun oadkqune
Bumeda uem uekdmd bae praynbtkins mýmdn nstm on`arm, pundn ninhkr netrn usmr praynbtkins ims onbíekbms mbtumins dn ims
ouedmeas a ¡\mya dn padnr! bumeda
bumeda rnmikzm mtmquns m dkstmebkm. rnhims ne iuhmr dn ketradubkr
baebnptas baopintmonetn
Bòoa imezmr ue fnbfkza eunvas. Nsta myudm m
Ias fnbfkzas sn imezme baoa òrdnens nspnbïbms (vmoas, khumi qun ims òrdnens dn msnhurmr qun im omhkm snm
oavkokneta, mtmqun a dkspmra) usmeda ims skhuknetns rnhims0 saia uem apbkòe oís, `ueta m
nsas tkpas tme lm`ktas dn ims
• ^em uekdmd dn tmuomturhas tknen mbbnsa m tadas ias padnrns oastrmdas
oastrmdas ne im tmlim dn fmbfms y ias oaestruas oís
fnbfkzas7 skhun ims rnhims kedkbmdms ne im tmlim pmrm dntnrokemr ni ncnbta y im durmbkòe dn hrmedns, ne vnz dn ue tkpa dn
bmdm fnbfkza dkspaeklin. trapm bmpmz dn daokemr tada
• ^e tmuomturha pundn usmr bumiquknr fnbfkza dn im ikstm baoa uem ardne nspnbïbm. Ni ni `unha.
ncnbta oíhkba mbmlm dn keondkmta ne bumeta ni tmuomturha qundn omitrnbfa a mlmedaen
ni `unha.
• ^e tmuomturha rndubkda m im oktmd (a oneas) dn sus puetas puetas dn cunrzm kekbkmins (trns a snks puetas) sucrn uem pnemikzmbkòe dn
-= m su tkrmdm dn mbtkvmbkòe m im farm dn imezmr fnbfkzas.
• Im uekdmd al`ntkva
al`ntkva dni fnbfkza dnln nstmr dnetra dni dni mibmebn y ne iïenm dn vkskòe dni tmuomturha7 bumiquknr uekdmd msï ns uem
ninbbkòe víikdm dni tmuomturha.
• Bumeda uem uekdmd ym nstí mcnbtmdm par ue fnbfkza (hnenrmionetn durme fmstm im skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe dni `uhmdar), ea
pundn snr limeba dn oís fnbfkzas smiva ¡S ¡Sntn
ntn mi bmrm`a
bmrm`a,, fnbfkza!
• ^e tmuomturha ea pundn tnenr oís dn ue fnbfkza fnbfkza ne `unha m im vnz. Rk ue tmuomturha dnsnm imezmr ue snhueda fnbfkza
oknetrms atra prnvka skhun mbtkva, ni prkonra sn dkskpm dn carom mutaoítkbm metns dn rnmikzmr im tkrmdm pmrm smlnr sk ni eunva
fnbfkza tknen ëxkta.
• Bumeda mbtkvns
mbtkvns ue tmuomturha, msnhðrmtn dn hrktmr ni eaolrn dni fnbfkza bae tu on`ar vaz
vaz dn omha.
Tmlim dn fnbfkzas
Eaolrn dni
Dkbuitmd Al`ntkva Durmbkòe Ncnbta
fnbfkza
Fmstm ni baokneza dn im
¡Dkskpmr ni ^ekdmd mikmdm Im uekdmd al`ntkva pundn rnpntkr tadms ims prunlms dn barm`n cmiikdms (oíxkoa
3+ skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe
oknda! fmstm =6'' uem vnz par tkrmdm).
dni `uhmdar
Fmstm ni baokneza dn im
Im uekdmd pundn rnpntkr su skhuknetn tkrmdm pmrm rnmikzmr uem ardne nspnbïbm
¡Zadnrasm ^ekdmd mikmdm skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe
3+ sk im cmiim (saia uem vnz). Ias ncnbtas dn nstn fnbfkza tnrokeme keondkmtmonetn,
kebktmbkòe! fmstm =6'' dni `uhmdar (m oneas qun sn
tnehm ëxkta a ea.
usn metns)
Rn invmetm ue oura oíhkba dn eknlim a rabïa mirndndar dn im uekdmd mcnbtmdm7
¡Mikneta dn Znrsaemi a uekdmd Fmstm ni emi dn im skhuknetn
8+ ea pundn dkspmrmr ek snr al`ntkva dn dkspmras, pnra sï dn fnbfkzas7 tmolkëe sn
drmhòe! mikmdm fmstm =6'' cmsn dn mbtkvmbkòe dni al`ntkva
ounvn bae earomikdmd (ni mikneta dn drmhòe sn ounvn bae niim).
Rurhn ue bnemhmi lm`a ias pkns dn im uekdmd al`ntkva7 sn trmtm tada ni
¡Mprkskaemda 8+ ^ekdmd nenokhm Fmstm ni emi dn im skhuknetn oavkokneta y baolmtn dn im uekdmd baoa sk nstuvknrm ne tnrrnea mlrupta. Ea
snms! fmstm =6'' cmsn dn mbtkvmbkòe dni al`ntkva mcnbtm mi oavkokneta dn atrms uekdmdns. Ea tknen ekehðe ncnbta sk im uekdmd
al`ntkva netrm a sn ounvn ne mutëetkba tnrrnea mlrupta.
^ekdmd nenokhm Im uekdmd al`ntkva qundm omitrnbfm dn carom mutaoítkbm. Ea pundn usmrsn
¡Baecusa snms! 8+ Fmstm qun sn rnmhrupn
fmstm =6'' salrn uekdmdns qun ym nstëe omitrnbfms.
Im uekdmd mikmdm rnbupnrm ue pueta dn cunrzm
cu nrzm pnrdkda (ea cuebkaem salrn
^ekdmd mikmdm
¡Burmda snms! 8+ Kestmetíena ni prapka imezmdar...,
imezmdar..., ¡im omhkm ea ns tme padnrasm!). Ea ns pasklin altnenr
fmstm =6''
puetas dn cunrzm par nebkom dni vmiar oíxkoa arkhkemi.
Fmstm ni baokneza dn im
¡Nsbudas oís Znrsaemi a uekdmd
8+ skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe dni Muonetm ni vmiar dn mromdurm dn im uekdmd ne uea.
cunrtns! mikmdm fmstm =6''
al`ntkva
Fmstm ni baokneza dn im
¡Fa`ms oís Znrsaemi a uekdmd Im uekdmd al`ntkva pundn rnpntkr tadas ias dmdas cmiikdas dn uem tkrmdm dn
8+ skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe dni
mimdms! mikmdm fmstm =6'' mtmqun a dncnesm (oíxkoa, uem vnz par baolmtn).
al`ntkva
^e mtmqun oíhkba lmsmda ne im iimom, ninbtrkbkdmd, vnenea a ia qun oís in
^ekdmd nenokhm
¡\mya dn padnr! 8+ Kestmetíena (Dkspmra) pnhun mi tmuomturha. Cuebkaem baoa ue mtmqun m dkstmebkm bae vmiar dn
fmstm =6''
dkspmra 4+ (sucrn
Nstn fnbfkza -= mias
bmebnim iasncnbtas
dmdas bae al`ntkvasatra
dn bumiquknr m oís
baedndurmbkòe
=<'' dn dkstmebkm).
’Fmstm ni
^em uekdmd baokneza dn im skhuknetn cmsn dn mbtkvmbkòe dni al`ntkva‟ a ’Fmstm qun sn
¡Sntn mi bmrm`a,
6+ fnbfkzmdm fmstm Kestmetíena rnmhrupn‟ mcnbtmeda m im uekdmd al`ntkva. Bae ëxkta, tadas ias fnbfkzas
fnbfkza!
=6'' mpikbmlins dn molas tkpas sn dkskpme dn keondkmta. Ni tmuomturha ea pundn
taomrsn m sk oksoa baoa limeba dn nstn fnbfkza.
Mprnedkz
Bastn0
^e < puetas.
mprnedkz dn omha ns ue tmuomturha onear, oís lmrmta dn baoprmr pnra tmolkëe bae pnarns bmpmbkdmdns oíhkbms0 ns
ni nqukvminetn ne cmetmsïm m uem omrbm limebm dn supnronrbmda. ^e mprnedkz sn mdquknrn dn im oksom carom qun ue tmuomturha
baevnebkaemi, pnra par oneas puetas. M bmolka, ni mprnedkz nikhn trns fnbfkzas dn im tmlim y ea pundn usmr atras. Dnln ninhkr
ias fnbfkzas metns dn qun sn snpm ni nsbnemrka m `uhmr.
43
SNENEARA
Bastn0 2 puetas.
Ni vnenea pundn prabndnr dn uem
cunetn emturmi (baoa ias baiokiias a
nsparms) a dn ue mrom kopïm. Bumiquknr
dmda dn mtmqun (pnra ea dn dncnesm) qun
smqun ue 3 bunetm baoa das kopmbtas m im
farm dn pravabmr dmýa. Tmolkëe pundns
usmr
cunrzmnstm rnhim pmrm
dnsbaouemi rnprnsnetmr
a, kebiusa, uem
atra tkpa
dn mroms oíhkbms. ¡Skpnrkem ns
ns ue eaolrn
ouy oaiòe!
SAIMDA\
SAIMDA \ [ NVBMSMDA\
NVBMSMDA\
Bastn0 < puetas.
¡Ns ouy pralmlin qun sk tus okekmturms
tknene mims, quknrms dnspinhmrims baoa
uekdmdns vaimdarms! Ne tërokeas dn `unha,
sae oís lkne ’smitmoaetns‟ ym qun sn ¡Mtnetas tadas! ¡Baetnopimd ims
baeskdnrm qun nstíe ne ni sunia netrn dnspimzmoknetas (ne rnmikdmd, nstn fnbfa rnprnsnetm qun avn`ms dn im baednembkòe! Meekn
salrnvunime m lm`m miturm ni bmopa dn lmtmiim y ns pasklin mtmbmrims). Mpikbm iims
ms skhuknetns rnhims Earome ns rnspaesmlin dn su
tn ontns!).
48
>. NRBNEM\KAR
Drmhòe rmopmetn ketnetm rnprnsnetmr lmtmiims netrn hrupas dn keburskòe, humrdkms dn dnsimdnras, nsbaitms dn bmrmvmems y
lmedms dn carm`kdas0 ims apartuekdmdns dn vnras kevaiubrmdas ne uem nearon lmtmiim, bae n`ërbktas baiasmins dn okins dn trmshas
muiimeda y hkhmetnsbms bmtmpuitms imezmeda lurras nxpiaskvas par nebkom dn vunstrms bmlnzms sae lmstmetn nsbmsms. Ne bmolka, ias
nsbnemrkas qun mquï kebiukoas prapaene atra tkpa dn rntas, ske dudm onearns pnra kdnmins pmrm nxmbtmonetn ni tkpa dn pnquným
baopmýïm qun dkrkhns. Aburrkríe smehrknetms pninms, y nsa cmvarnbn m ims uekdmdns qun pnhme oís cunrtn, pnra, ne atrms abmskaens,
snrí oís lnenbkasa tnenr uem baopmýïm qun sn ounvm rípkda m im farm baesnhukr ias al`ntkvas a uem cunrzm nqukiklrmdm, bmpmz
dn rnmikzmr oubfms tmrnms dkstketms ne vnz dn uem pnquným lmedm dn ëiktn dn fërans.
Dkbfa nsta, pmrm vunstrm prkonrm pmrtkdm, pralmd ni nsbnemrka ’Bruneta lmýa dn smehrn ne ims Zimekbkns dni Dnstkea‟0 sn
sn trmtm dn ue
skopin baekbta vkaineta, qun as pnroktkrí bnetrmras ne ims rnhims ne vnz dn ne rnbardmr quë enbnsktíks fmbnr pmrm hmemr0 saia
tneëks qun omtmr m tadas vunstras nenokhas. Ouy sutki, ±vnrdmd1
Z\NZM\M\ IM ZM\TKDM
Zadëks mbardmr `uetas ue nsbnemrka a dn`mria mi mzmr tkrmeda ue dmda (pnra snd baesbknetns qun, dn nstm carom, ea pundn smikr
ni nsbnemrka ’Lmýa dn smehrn...‟.
Tkrm ue dmda @uhmd ni nsbnemrka...
= L0 Ni tapa smhrmda dn ^ggnrt
< B0 Znrsnbubkòe oartmi
2
4 D0 Impartmdar
N0 Ni hminrem dn
dnibrkstmi
mekiia
> C0 Ni pubfnra mi cunha
3 H0 Fmbkm ni Smiin dn im Ounrtn Rnhurm
^em vnz tneëks dnbkdkda ni nsbnemrka, dnlëks prnpmrmr im pmrtkdm ne ni skhuknetn ardne0
• Brnmd vunstrms baopmýïms
baopmýïms bae im oksom bmetkdmd dn puetas dn n`ërbkta.
n`ërbkta.
• Tkrmd pmrm baeabnr ias rmshas dn vunstra iïdnr.
• Dnbkdkd qukëe ns ni mtmbmetn y qukëe ni dncnesar.
• Baiabmd im nsbneahrmcïm y dnspinhmd ims baopmýïms.
• Ninhkd y meuebkmd vunstrms okskaens.
• Baonezmd ni prkonr turea.
Dnspinhmr im baopmýïm
Rmiva qun sn dkhm atrm basm salrn ni dnspiknhun, prkonra baiabm sus uekdmdns ni dncnesar y iunha ni mtmbmetn, skhukneda
ims dkrnbtrkbns dni nsbnemrka. Dn eunva, smiva qun sn kedkqun ia baetrmrka, ea pundns dnspinhmr tus uekdmdns m oís dn 3‟ dn
pracuedkdmd dnsdn ni lardn dn im onsm.
pmrmRkketradubkrims,
tn qundms sketknens
nspmbka pmrm
dmrins uemdnspinhmr dn caromdninhmi
ardne nspnbïbm tus okekmturms,
oavkokneta m bmdm ni
uemrnsta dn uekdmdns
durmetn tu cmsn dnbaoknezme
mbtkvmbkòe,cunrm
qun sndnokdn
im onsm y,
dnsdn
ni lardn dn im onsm. Tð nsbahns quë uekdmdns dn`mr cunrm dn im onsm… ¡mi e y mi bmla, nrns su iïdnr! Ims uekdmdns saia pundne
netrmr ne `unha dn nstn oada sk fmy nspmbka pmrm dnspinhmrsn y ea pundne fmbnr uem bmrhm dnsbaetraimdm, baetrmmtmqun a mtmqun
pmrm netrmr ne `unha.
`unh a.
46
(puetas dn vkbtarkm).
pmrtkdm, hmem. M oneasNiqun`uhmdar
sn dkhm bae oís hiarkmiamibaetrmrka
nxpiïbktmonetn emi dn neim
ni nsbnemrka, ea pundns hmemr hiarkm bae uekdmdns omitrnbfms a
ne rntkrmdm (msï qun sk tu al`ntkva ns abupmr uem zaem a mmlmedaemr
lmedaemr
ni tmlinra par ue pueta, ims uekdmdns qun ia fmhme mi rntkrmrsn
ea bunetme). Im ðekbm nxbnpbkòe ns qun ims uekdmdns omitrnbfms
tadmvïm pundne hmemr hiarkm sk sae mtmbmdms.
Rke nolmrha, Drmhòe rmopmetn tmolkëe
tmolkëe tn mekom m ninhkr tus
^em baopmýïm dn arbas dn <6 oo dn prapkms mvneturms… Ims okskaens sae sultrmoms qun pundns ketnetmr baopintmr y ue `uhmdar
Ometkb Hmons fmbkneda im baoprm mstuta padrïm iinhmr m hmemr
h memr im pmrtkdm baopintmeda ims okskaens, kebiusa sk ea iahrm
iah rm ni al`ntkva
snomemi (Ometkb Hmons).
prkebkpmi dni nsbnemrka. Ne ncnbta, altknens hiarkm par ims okskaens baopintmdms bae ëxkta
kebiusa sk ea fms baesnhukda im ontm dni nsbnemrka.
Ns dkvnrtkda iinhmr m ue mbunrda bae ni apaenetn metns dn baonezmr im pmr pmrtkdm
tkdm y dmr ue
pueta dn hiarkm mdkbkaemi mi `uhmdar qun iinvn lkne ni rmsha dn su iïdnr, lkne ketnrprntíedaia
a lkne ne cuebkòe dn ias rnsuitmdas dn ias dmdas. ¡Fmbndia saia sk prntnedëks snr hnenrasas
h nenrasas
bae ni apaenetn!
Okskaens
dksnýa0 Rmiva ni
Eatm dn dksnýa0 Rmiva
Mibmezmr ias al`ntkvas dn bmdm nsbnemrka dn Drmhòe rmopmetn acrnbn uem bknrtm bmetkdmd
prkonr nsbnemrka kebiukda,
dn hiarkm. Mdnoís, bmdm `uhmdar pundn hmemr oís hiarkm mi ninhkr okskaens metns dn nopnzmr
tadas ias dnoís sae
dkcnrnetns m ias qun vknene
im pmrtkdm, dnbimrmeda fmzmýms kebrnïlins y iahras qun su baopmýïm dnln rnmikzmr durmetn im
ne Inòe \mopmetn7 bumiquknrm
bumiquknrm
pmrtkdm. Zundns ninhkr fmstm trns okskaens par nsbnemrka, ia qun tn pnroktn snhukr tu prapkm
dn ias nsbnemrkas dn nsn mhnedm ne im onsm y ni patnebkmi dn hmemr kebiusa sk ea baeskhuns im ontm prkebkpmi dni nsbnemrka.
nsbn emrka.
omeumi tmolkëe sn pundne Dnlëks paenras dn mbunrda y meuebkmr mi mdvnrsmrka ims okskaens ninhkdms metns dn
`uhmr bae Drmhòe rmopmetn ske
ske qun baoknebn im pmrtkdm, a meatmrims y ometnenrims ne snbrnta fmstm mbmlmr ni `unha. Rn
ekehðe pralinom. nikhne ims okskaens ne bumeta im onsm dn `unha nstë punstm y ims baopmýïms fmyme skda
dnspinhmdms, puns ns oís cíbki msï kedkbmr ims uekdmdns al`ntkva, ntb. Oís dn ue `uhmdar
pundn ninhkr im oksom okskòe.
Bumetms oís dn nstms okskaens baopintns, oís hiarkm baesnhukrís mi emi dn im pmrtkdm, pnra
tne bukdmda0 bmdm okskòe qun ea iahrns rndubkrí ni tatmi dn hiarkm altnekdm durmetn im pmr
pmrtkdm
tkdm ne
ue pueta. Rn hmem hiarkm par ims okskaens kebiusa sk ea iahrms ni al`ntkva prkebkpmi dni nsbnemrka.
Rk dnbkdïs meuebkmr vunstrms okskaens metns dn baonezmr im pmrtkdm, rnbardmd fmbnria bae
vunstrm on`ar koktmbkòe dn Mrekn, Lrkme Linssnd, Omrhmrnt Fmokitae, skr Kme ObGniine, a, a, sk ea
ea
tn mrrnpknetns dnspuës, dn Smi Gkionr a Gne Omrsfmii.
dksnýa0 Ne ni
Eatm dn dksnýa0 Ne
omeumi dn Inòe rmopmetn Ninhkr tus okskaens
nebaetrmrís okskaens Ni skhuknetn ikstmda ounstrm uem lunem sninbbkòe dn okskaens pmrm ninhkr, pnra ea dudns
mdkbkaemins (mfï, ims
‖lrmvubaemdms‛)7 iimomoas
ns ouy ne kevnetmr
dnlnrïme atrmsnetrn
vminr eunvms,
ueaqun tmetapuetas
y trns tð baoa
dn tus apaenetns
hiarkm, dmeda padëks usmr. Ims
oís puetas okskaens
sk sae oís sknoprn
dkcïbkins
cíbki utkikzmrims ne uem dn baesnhukr.
molknetmbkòe dn cmetmsïm. ¡[ rnbunrdm! Bmdm okskòe qun ea baopintns tn bunstm im përdkdm dn ue pueta dn hiarkm mi
mbmlmr im pmrtkdm, dm khumi sk sn trmtm dn uem okskòe dn hiarkm uea, das a trns.
>:
Zrnpmrmbkòe
Ni mtmbmetn dnspiknhm ne
n e ni lardn eartn y ni dncnesar ne ni lardn sur. ]ukzí dnsnëks nxpnrkonetmr bae ni dnspiknhun0 baonezmr
bae tadms ims uekdmdns cunrm dn im onsm y tnenr qun rnmikzmr uem ardne nspnbïbm dn oavkokneta pmrm netrmr bae bmdm uem in
mýmdn ue taqun keusumi.
>=
\nhims nspnbkmins
Ekehuem.
Ckemikzmr ni nsbnemrka
@uhmd fmstm qun baoknebn ue turea bae bumtra a oneas uekdmdns ne `unha. Bumeda nsta
subndm, tkrmd ue dmda mi baokneza dn bmdm turea… sk ni rnsuitmda ns supnrkar mi eðonra dn
uekdmdns qun qundne ne im onsm, ns ni ðitkoa turea.
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Tmet
Tmetaa ni mtm
mtmbme
bmetn
tn baoa
baoa ni dncnes
dncnesar
ar suome
suome ias puetas
puetas dn n`ë
n`ërbk
rbkta
ta dn ims ue
uekdm
kdmdns
dns nenokh
nenokhms
ms qun fme
dnstrukda a fme fnbfa fukr ne dnslmedmdm metns dn tnrokemr im pmrtkdm7 ims uekdmdns dmýmdms qun skhme
ne `unha ea bunetme. Ni `uhmdar bae omyar vmiar tatmi hmem bkeba puetas dn hiarkm (oadkbmda par
okskaens,, bimra). Rk das a oís `uhmdarns nopmtme, bmdm uea hmem trns puetas dn hiarkm (oís okskaens).
okskaens
dncnesar
iinvírsnia.dnln
Emdknrnsbmtmr mi tapa
smln sk ni tapa smhrmda
y dnvaivnria
smh m su smetumrka
rmda ns ue tapa dn vnrdmd oknetrms qunnsbuipkdm
a uem hurm ni mtmbmetn lusbm
ne pkndrm
dn ue tapa, ym qun euebm sn fm mlknrta im bm`m smhrmdm, par oknda m qun sn nsbmpn a sn bmkhm.
Zrnpmrmbkòe
Ne im nsqukem earnstn dn im onsm sn baiabm uem netrmdm mi ketnrkar dn im oaetmým7 ni mtmbmetn
dnspiknhm m ue oíxkoa dn =<‟ dn niim. Ni dncnesar pundn dnspinhmr fmstm m =<‟ dn ims nsqukems
surnstn, earanstn a molms.
Ias hmutms dn Lnawuic (kecmetnrïm dn
ëiktn) bustadkme smea y smiva mi tapa
smhrmda dn ^ggnrt dnetra dn su bm`m. \nhims nspnbkmins
Bae miha dn sunrtn, ni tapa ek skquknrm
sn dnspnrtmrí. Rm`aens dn <6 oo dn Ni mtmbmetn dnln smbmr mi tapa par im nsqukem suranstn dn im onsm7 ni dncnesar dnln
Hrkppkeh Lnmst pketmdas par Omtt dnvaivnria m im netrmdm dn im oaetmým7 im uekdmd qun iinvn mi tapa dnln oavnr mi oneas uem dn
Rimdn (Fnery Fydn).
sus
dn imokekmturms fmstm nstmr
onsm par daedn dnln ne baetmbta
rntkrmrsn. bae im nsqukem
Ni mtmbmetn baiabm
ue omrbmdar dn tapa smhrmda (a dn bm`m)
b m`m) ne uem uekdmd
m su ninbbkòe mi baokneza dn im pmrtkdm. Ni tapa pundn
bmolkmr dn omeas durmetn im pmrtkdm7 pundn pmsmrsn
m uem uekdmd mikmdm qun nstë m 2‟ baoa pmrtn dn uem
ardne nspnbïbm dn oavkokneta a pundn snr mrrmebmda
m im cunrzm m ue apaenetn0 sk im uekdmd qun iinvm
i invm mi tapa
ns alikhmdm m rntkrmrsn baoa rnsuitmda dn ue mtmqun
(pnra ea dn ue dkspmra), mlmedaem im bm`m y im rnbahn
dn keondkmta ni vnebndar dn im rncrknhm.
Ckemikzmr ni nsbnemrka
@uhmd fmstm qun ni tapa fmym vunita m im oaetmým,
mlmedaen im onsm par im nsqukem suranstn a qun saia
qundn uem baopmýïm ne `unha (sn fmbn mutaoítkbmonetn
mut aoítkbmonetn
bae ni tapa).
><
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Ni `uhmdar qun iinvn mi tapa m ue iuhmr snhura (ym snm im oaetmým a cunrm dn im onsm) hmem bkeba puetas dn hiarkm (oís
okskaens pmrm molas `uhmdarns).
Zrnpmrmbkòe
@uhmd im onsm iaehktudkemionetn. Ni dncnesar dnspiknhm ne ni lardn nstn, bae, mi oneas, uem okekmturm dn bmdm uekdmd
tabmeda ni lardn dn im onsm. Dnspuës, ni mtmbmetn dnspiknhm par ias lardns eartn y sur (ias imdas imrhas) dni oksoa oada7 dnln
dnspinhmr m ue oïekoa dn =6‟ dn ims uekdmdns dncnesarms y baiabmr mi oneas uem uekdmd ne ni lardn eartn y atrm ne ni sur.
\nhims nspnbkmins
Ims uekdmdns dni dncnesar dnlne mlmedaemr im onsm par ni lardn anstn7 sn rntkrm bmdm uekdmd ne bumeta im prkonrm dn sus
okekmturms taqun ni lardn apunsta mi kekbkmi. Mlmedaemr im onsm durmetn uem rntkrmdm (kebiusa par ni anstn) ea bunetm pmrm
bòoputas dn vkbtarkm. Zmrm skouimr im sarprnsm dn im nolasbmdm, ni dncnesar ea pundn dnbimrmr mtmquns a dkspmras durmetn ias
das prkonras tureas dn im pmrtkdm.
Ckemikzmr ni nsbnemrka
@unhm fmstm qun saia qundn uem baopmýïm ne `unha7 sk sae ims uekdmdns dncnesarms, sn baeskdnrm qun nsbmpme bae ëxkta pmrm
ncnbtas dn vkbtarkm.
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Ni dncnesar hmem trns puetas dn hiarkm par bmdm uekdmd qun nsbmpn nstmeda par nebkom dn im oktmd dn su cunrzm kekbkmi y ue
pueta par bmdm uekdmd qun nstë m im oktmd a oneas. Ni mtmbmetn hmem das puetas dn hiarkm par bmdm uekdmd dnstrukdm a fukdm ne
dnslmedmdm (oís puetas par okskaens pmrm molas `uhmdarns).
\nhims nspnbkmins
Zmrm rnbahnr ue brkstmi, uem dn tus okekmturms dnln mbmlmr uem ardne nspnbïbm dn oavkokneta ne baetmbta bae ëi. Im uekdmd
pundn rnbahnr oís dn ue brkstmi m im vnz sk vmrkas nstíe bnrbm. ^em vnz altnekdas, ims micar`ms oíhkbms dn im uekdmd ias trmespartme
mi kestmetn m im snhurkdmd dn tu rnkea y tn dme hiarkm7 uem vnz rnbahkdas, ek sn pundn pnrdnr, ek tn ias pundne mrrnlmtmr.
Ckemikzmr ni nsbnemrka
@uhmd fmstm qun tadas ias brkstmins fmyme skda rnbainbtmdas a saia qundn ne `unha uem baopmýïm… oaoneta ne ni qun pundn
rnbahnr ims hnoms rnstmetns ske apaskbkòe.
>2
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Bmdm brkstmi altnekda atarhm mi `uhmdar ue pueta dn hiarkm (oís puetas par okskaens).
Zrnpmrmbkòe
Ni dncnesar nsbrkln ne snbrnta quë uekdmd partm ni mekiia7 ea pundn trmescnrkrsn m atrm uekdmd durmetn im pmrtkdm. Ni dncnesar
nikhn ue lardn iaehktudkemi dn im onsm pmrm dnspinhmr y ni mtmbmetn utkikzm ni apunsta.
\nhims nspnbkmins
Ni dncnesar ea dnln kedkbmr ne quë uekdmd sn nebunetrm ni mekiia fmstm qun fmym skda rntkrmdm dni `unha, oaoneta ne ni qun
im pmrtkdm mbmlm dn keondkmta. Ni mekiia ea acrnbn vnetm`ms a dnsvnetm`ms m sus partmdarns, ym qun ea sn mtrnvne m usmr miha tme
padnrasa.. Rke nolmrha…, sk im uekdmd qun partm ni mekiia ns im ðitkom uekdmd qun qundm ne `unha dni dncnesar, ni mekiia sn pratnhn
padnrasa
dn carom salrnemturmi hnenrmeda uem keonesm nxpiaskòe, qun paen e m im pmrtkdm y dnstruyn tadms ims uekdmdns qun qundne ne
`unha. ¡Fms skda mdvnrtkda dni padnr dni mekiia!
Ckemikzmr ni nsbnemrka
@unhm fmstm qun im uekdmd qun partm ni mekiia snm dnstrukdm, fuym dn im onsm a qun ea qundne uekdmdns mtmbmetns ne `unha. ¡[
bukdmda bae ims nxpiaskaens!
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Ni mtmbmetn hmem bkeba puetas dn hiarkm sk dnstruyn u alikhm m fukr ne dnslmedmdm m im uekdmd qun partm ni mekiia7 ni dncnesar
hmem bumtra puetas dn hiarkm sk im uekdmd qun partm ni mekiia skhun ne `unha bumeda mbmln im lmtmiim. Molas `uhmdarns tmolkëe
hmeme ue pueta mdkbkaemi dn hiarkm par bmdm uekdmd nenokhm (qun ea snm im partmdarm dni mekiia) dnstrukdm a carzmdm m fukr ne
dnslmedmdm (oís okskaens). Rk im nxpiaskòe oíhkbm sn mbtkvm, ias `uhmdarns saia puetðme par sus okskaens.
Zrnpmrmbkòe
¡Baiabm ne ni bnetra dn im onsm ue pubfnra ne okekmturm! Baiabm ne ëi dknz okekmturms dn bmutkvas u atras omrbmdarns… Sme
m snr im bnem dn ias dncnesarns nstm eabfn. Ni dncnesar dnspiknhm tadms sus okekmturms m ue oíxkoa dn =6‟ dni pubfnra (oadnimr
sus pimtas ns apbkaemi). Ni mtmbmetn pundn dnspinhmr ne bumiquknr lardn dn im onsm (a ne tadas).
\nhims nspnbkmins
Baonezmeda ne ni tnrbnr turea, mi emi dn im mbtkvmbkòe dni dncnesar, sn rntkrm m uea dn ias bmutkvas dni pubfnra, acrnbkëedasnia
mi dncnesar baoa bnem (msnhðrmtn dn ea trmhírtnia). Zmrm rnsbmtmr m ias bmutkvas metns dn qun tadas snme babkemdas, ni mtmbmetn
dnln oavnr uem uekdmd bae, mi oneas, im oktmd dn sus puetas dn cunrzm ne baetmbta bae ni pubfnra. Tme praeta baoa nsta
aburrm, mbmlm im pmrtkdm… Sunibme ni pubfnra, rnsbmtme ias bmutkvas qun mðe ea fmyme skda dnvarmdas y ni rnsta dn kevktmdas m
bnemr sn nsbmluiin ne im eabfn bae ims lmrrkhms vmbïms.
>4
Ckemikzmr ni nsbnemrka
Ni nsbnemrka mbmlm keondkmtmonetn sk ni mtmbmetn rnsbmtm m ias bmutkvas a
sk tadas fme skda dnvarmdas. Rk saia qundm uem baopmýïm ne `unha, sn fmbn
bae ni rnsta dn bmutkvas dn keondkmta.
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Bmdm `uhmdar hmem ue puota dn hiarkm par bmdm bmutkva qun dnvarn a
rnsbmtn (oís okskaens).
Zrnpmrmbkòe
Sm m snr ue sfabg trnoneda bumeda
Smrkms zaems, nqukvminetns ne bae`ueta oís a oneas m im oktmd dni
Smrkms sn dne bunetm qun ia qun tknene
nspmbka dn im onsm, sn dkspaene baoa rnhkaens pnikhrasms. [a suhknra qun tada ni tnrrnea dntrís… Ni Smiin dn im Ounrtn Rnhurm
sn fm vunita miha oís oartïcnra.
mlrupta snm tmolkëe pnikhrasa. Catahrmcïm dn Gnvke Dmiikoarn (Eartf
Tmeta ni mtmbmetn
mtmbme tn baoa ni dncnesar baoknezme
baoknezm e par dkvkdkr dn carom nquktmtkvm
nquktmt kvm sus Rtmr Okiktmry Ckhurns).
puetas dn n`ërbkta netrn ias lardns nstn y anstn dn im onsm0 ne uea dn ias lardns tus uekdmdns
dnspiknhme mi eartn dni bnetra y ne ni atra dnspiknhme mi sur. Ne ni bnetra dn ias lardns eartn
y sur, sn baiabm ue omrbmdar pmrm oastrmr ims caroms snhurms dn mlmedaemr im onsm. Zmrm
smikr dn im onsm bae vkdm, ims uekdmdns dnlne oavnr mi oneas uem okekmturm fmstm netrmr ne
baetmbta bae ni omrbmdar dn smikdm7 rntkrm im uekdmd m ue iuhmr snhura dn carom keondkmtm
(ea pundn vaivnr m im pmrtkdm). ¡Baetnopimd m @neey ne su
vmbmdrmhòe! Dmin subknetn pketurm
ra`m y ni nenokha brnnrí qun sn
\nhims nspnbkmins necrnetm m ue mutnetkba drmhòe (dn
tadas oadas, ns uem hrme lnstkm dn
Tnrrnea pnikhrasa0
pnikh rasa0 Bmdm vnz qun uem uekdmd (muequn saia snm pmrtn n kebiuyneda m ims hunrrm7 ue drmhòe rnmi qukzí mýmdm
uekdmdns vaimdarms) sn ounvm m tnrrnea pnikhrasa, tkrm ue dmda. Im uekdmd pknrdn im oktmd dni ue mtmqun dn iimom). Meekn Earome ns
rnspaesmlin dn im baevnrskòe y pketurm
eðonra altnekda ne puetas dn cunrzm (rndaednmeda fmbkm mlm`a). Nstm
Nst m përdkdm dn im okekmturm (Meekn Earome).
ea pravabm prunlms dn barm`n. Ims uekdmdns ne rntkrmdm ea mitnrme su bmokea
pmrm nvktmr ni tnrrnea pnikhrasa y dnlne baopralmr buíetms lm`ms sucrne mi
oavnrsn par ëi.
Ckemikzmr ni nsbnemrka
Rn `unhm fmstm qun ea qundne uekdmdns ne im onsm.
Baedkbkaens dn vkbtarkm
Bmdm `uhmdar hmem hiarkm par bmdm uekdmd qun mlmedaen im onsm dn `unha
par uea dn ias puetas kedkbmdas0 trns puetas sk tknen oís dn im oktmd dn su
cunrzm kekbkmi a uea sk nstí dmýmdm (bae im oktmd a oneas dn su cunrzm kekbkmi).
Baoa sknoprn, mýmdne dnspuës ias puetas par okskaens
>>
3. BAOZMÝÏMR
BAOZMÝÏMR DN N@NOZIA
N @NOZIA
Ne Drmhòe \mopmetn ea
ea fmy ikstms dn n`ërbkta ’abkmins‟. Emdkn tn pundn haipnmr ne im bmlnzm bae ue badnx lkne
lkne omeasnmda
par ea fmlnr okeoíxnmda mi, noo, oíxkoa im baopmýïm. [ ea, tmopaba pundn lurimrsn emdkn dni baiar dn tus trmshakdns0 tneha
mihueas arbas dni lasqun dn pkni ra`kzm, ¡y tu tmolkëe padrïms! Dn`md qun uym vunstrm komhkembkòe, iklrn baoa ue drukdm ne ni
lasqun, uem vkrhne ne ue uekbareka a ue traii ne uem tknedm dn parbnimem.
Dkbfa nsa...
Eas pmrnbïm lunem kdnm dmrtn ue pmr dn kedkbmbkaens y suhnrnebkms, ym qun ias tkpas dn trapm, rnhims nspnbkmins y on`arms
acrnbne uem nearon vmrkndmd dn uekdmdns pmrm ninhkr. Zar ia tmeta, ne nstm snbbkòe dni iklra vnrís neuonrmdms ims rmzms oís
papuimrns dn cmetmsïm (`ueta bae mihuems dn oks cmvarktms) y bòoa padrïms rnbrnmrims. Baeskdnrm nstms dkrnbtrkbns baoa mih
mihaa dn ia
qun tn pundns dnsvkmr sknoprn qun quknrms, ne nspnbkmi bumeda dksnýns tu iïdnr0 ias qun sn ounstrme ne ims ikstms sn baeskdnrme ni
abkmi dn omyar rmeha dn uem baopmýïm dn nsn tmomýa7 im hrme omyarïm snríe onras oartmins, baoa pmrtn dn uem uekdmd rnhuimr
dn snks m dabn okekmturms. \nbunrdm tmolkëe qun nstí lkne onzbimr uekdmdns dn dkcnrnetns ikstms0 ±quknrns nemeas y trmshas ne tu
baopmýïm1 ¡Mdnimetn! ¡Znra ea aivkdns brnmr uem lunem fkstarkm qun ia nxpikqun!
Tmolkëe as mekoa m usmr uem mpraxkombkòe mi `unha dn cmetmsïm daedn ’fmy ia qun vns‟7 dn atra oada, ims basms mbmlme
skneda ouy bmòtkbms ne emdm dn tknopa. Mdnoís, tada ni oueda quknrn hmemr dnlkda m su dae dn omeda supnrkar (y uems lunems
tkrmdms), ea par trubas dn smiòe, ±vnrdmd1
Bnetmuras
Zmrtn fuomea, pmrtn bmlmiia… ‒m vnbns ue fuomea bae ias bumrtas
bumr tas trmsnras dn ue bmlmiia a, oís crnbunetnonetn, ni tarsa dn
ue fuomea uekda par im bketurm m im bruz dn ue bmlmii
bmlmiia‒,
a‒, ias bnetmuras sae rípkdas, duras y dknstras bae ni mrba y im imezm. Nstm
baopmýïm tknen uem tnoítkbm hrknhm biískbm, msï qun kebiuyn imebnras fapiktms fuomeas (a kefuomeas), omrbfmeda faolra bae
faolra bae sus mokhatns nqukeas. Nstm ikstm nstí kespkrmdm ne im hmom dn bnetmuras dn => oo dn Nurngm.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Bmudkiia y humrdmnspmidms @kentns dn ëiktn Iïdnr, nnssbmim rndubkdm 3 Mromdurm oïstkbm (+< puetas), no
nopin
pin (+< puetas)
Rmhktmrkas @kentns pnsmdas Zraynbtkins > Mromdurm oïstkbm (+< puetas)
Hunrrnras bnetmura @kentns pnsmdas ‒ 4 Mromdurm oïstkbm (+< puetas)
Smehumrdkm @kentns ikhnras ‒ 4 ‒
Mikmdas fapiktms Kecmetnrïm pnsmdm ‒ 4 ‒
>3
Nicas
Rn pundn dkvkdkr m ias nicas ne vmrkms bmtnharïms buiturmins, baoa ias skivmeas, mitas nicas, omrkeas y asburas. Brna qun pundns
komhkemr dòedn vkvne ias nicas skivmeas, ske ekehuem myudm par ok pmrtn7 ias mitas nicas sae, ne hnenrmi, oís ntërnas y oarme
ne pmimbkas aremonetmdas7 ias nicas omrkeas vkvne ne iu`asas rnkeas lm`a ni omr y saia sn mvneturme cunrm dn ims mhums pmrm
hunrrnmr7 ias nicas asburas sae ias prkoas omivmdas dn im cmokikm. Ims baopmýïms ëibms tïpkbms, cmoasms par su moar fmbkm im rapm
mcnokemdm y su oartïcnrm puetnrïm bae ni mrba, sunine kebiukr ue eðonra kopartmetn dn uekdmdns m dkstmebkm.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
muomturha, nsbmim ðekbm a
Drukdms a omhas Kecmetnrïm ikhnrm rndubkdm 8 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
Írlains mekomdas Lnstkms oommyarns Nsbmim ðekbm a rndubkdm 3 ‒
Mrqunras Zraynbtkins ikhnras krmdar dn prkonrm 3 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
@kentns dn ëiktn
Bmopnòe Nsbmim ðekbm 3 Zraynbtkins (+< puetas)
A Kecmetnrïm dn ëiktn
@kentns dn ëiktn Kevksklkikdmd (+2 puetas, saia kecmetns), Zraynbtkins (+<
Zrïebkpn a prkebnsm Iïdnr, nsbmim ðekbm 3
A Kecmetnrïm dn ëiktn puetas).
Mrqunras m bmlmiia @kentns ikhnras ‒ 4 ‒
Bmlmiinras @kentns pnsmdas ‒ 4 ‒
Imebnras Kecmetnrïm ikhnrm ‒ 2 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
Bnetkenims Lmtkdarns ‒ < Kevksklkikdmd (+2 puetas)
Nemeas
Car`meda mopikas y aremonetmdas rnkeas lm`a tknrrm (’bunvm‟ ea ns uem pmimlrm qun msabkmrïms bae ue smiòe nemea), sunin
rntrmtmrsn m nstas tminetasas bmsbmrrmlkms, hrmedns trmlm`mdarns dn im pkndrm y ni ontmi, baoa vkgkehas lm`ktas y lmrludas bae
oubfm nstkom fmbkm ims mromdurms pnsmdms y limedkneda fmbfms dn mimdurm salrnemturmi. Euebm onebkaens su miturm a ni
papuimr dnpartn dn imezmr mi nemea ne su prnsnebkm (m oneas qun nstës nebkom dn uem bm`m ouy mitm, bimra).
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Mrom lnedktm (B/B, +< puetas), Oknda (+< puetas),
Rnýar Kecmetnrïm dn ëiktn Iïdnr, nsbmim ðekbm 3
nsbmim rndubkdm (mýmdn das sapimdarns dn bunreas),
Fusbmrins Kecmetnrïm dn ëiktn ‒ 3 ‒
Tmens fmbfnras Kecmetnrïm pnsmdm Acneskvas 3 ‒
Tmens imebnras Kecmetnrïm pnsmdm ‒ 4 ‒
Trmiis hunrrnras Zraynbtkins pnsmdas ‒ 4 ‒
FMLMON (fmbfnras lm`ktas
Nenrhðoneas ‒ 4 ‒
ouy necmdmdas)0 lnrsnrgnrs
Cnërkbas
Ne ias lasquns dn ims omrbms vkvne ias vkn`as bfmomens dni punlia traii, quknens ikdnrme m ias traiis onearns y m ias dunedns
dn ims omrksoms ne ni bmopa dn lmtmiim. Im on`arm kevksklkikdmd qun kedkbmoas
k edkbmoas ne ias dunedns rnn`m su fmlkikdmd pmrm bmoumrsn
bae ni pmksm`n y ni iïdnr tmuomturha ns keusumionetn padnrasa pmrm snr ue bfmoíe, puns kebiuyn ims lnedkbkaens y nebmetmoknetas
dni mromoneta cnërkba. Nstm ikstm nstí kespkrmdm par ims okekmturms dn <6 oo dn im hmom Lardnrimeds dn Mrtkzme Dnskhes/
Okdekhft Xargsfap.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Skn`a y smlka bfmoíe traii muomturha, iïdnr, nsbmim
Kecmetnrïm pnsmdm 6 ‒
dni lasqun ðekbm
Bmlmiinras dunedn Kecmetnrïm pnsmdm Mroms lnedktms (B/B) 3 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
raiis dni lasqun Nenrhðoneas Nsbmim rndubkdm 4 ‒
rapm dn dunedns dni ousha Kecmetnrïm ikhnrm ‒ 2 Mroms baolkemdms (+< puetas), Kevksklkikdmd (+2
puetas)
Mroms nebmetmdms (Dkst. += pueta), Kevksklkikdmd (+2
Dunedns nolasbmdarns Lmtkdarns ‒ <
puetas)
>8
¡Hrrr! Tadms
Tadms ims brkmturms hrmedns y pnqunýms
Nsta ea ns uem baopmýïm par dnrnbfa prapka, saia uem ikstm dn brkmturms pmrm ninhkr sk lusbms uem carom dn patnebkmr ims
bmpmbkdmdns dn tu baopmýïm a uem nxbusm pmrm baoprmr y pketmr nsm okekmturm tme bfuim (y bmrm) m im qun in fms nbfmda ni a`a.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Dnoaeka supnrkar Lnstkms omyarns Oknda, Saimdar, nsbmim ðekbm =: ‒
Mtmqun dn iimomrmdm,
Drmhòe mebkmea Lnstkms omyarns =: ‒
Saimdarm, nsbmim ðekbm
Sneneasa, Saimdar, nsbmim
Ometïbarm cnraz Lnstkms onearns ; ‒
ðekbm
Hrkca rnmi Lnstkms omyarns Saimdar, nsbmim ðekbm 6 ‒
Husmea hkhmetn Lnstkms omyarns Nxbmvmdar, nsbmim ðekbm 6 ‒
@kentn dn hrkca @kentns dn ëiktn Saimdar, nsbmim ðekbm 6 ‒
Hkhmetn nearon Kecmetnrïm dn ëiktn Nsbmim ðekbm 3 ‒
Faolrns imhmrta
Ias faolrns imhmrta sae rnptkins hrmedns n ketnikhnetns, ouy m oneuda lïpndas, bmpmbns dn usmr uem mopikm bainbbkòe
dn mroms dn pkndrm y alskdkmem pmrm smbudkr uem y atrm vnz m sus apaenetns fmstm qun mprnedne m alndnbnr. Rn sknetne baoa
ne bmsm ne omrksoms y pmetmeas7 ias faolrns imhmrta pundne baevabmr m ue hrme eðonra dn brkmturms dni oueda emturmi
(cmetístkba) y oubfas dn sus vkrrnyns vme mbaopmýmdas ne abmskaens m im
i m lmtmiim par brkmturms dnïbms, metkhums y ouy padnrasms
dn arkhne smurka.
sm urka.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Drmhòe dn pmetmea a imhmrta
L ns
nstkms o
ommyarns Sneneasa, nnssbmim ððe
ekbm ; ‒
hkhmetn
Hrme smimomedrm a dkas
Lnst
Lnstkm
kmss om
omya
yarn
rnss Ok
Oknd
ndaa, Zn
Znsm
smda
da,, ns
nsbm
bmim
im ðek
ðekbm
bm ; ‒
dkeasmurka
Bmominaens hkhmetns Lnstkms onearns Kevksklkikdmd, nsbmim rndubkdm 8 ‒
Ztnradíbtkias Lnstkms onearns Saimdar 3 ‒
Dnvatas mromdas Kecmetnrïm pnsmdm Acneskvas 3 ‒
Skrrny y dnvatas
Kecmetnrïm dn ëiktn Iïdnr 3 ‒
humrdmnspmidms
Hunrrnras Kecmetnrïm ikhnrm Acneskvas > ‒
Faednras Zraynbtkins ikhnras ‒ 4 ‒
@kentns dn mvn @kentns pnsmdas ‒ 4 Saimdar (+< puetas)
Oarmdarns dni pmetmea Lmtkdarns ‒ < ‒
Ondkmeas y heaoas
Muequn sae ouy dkcnrnetns ne mpmrknebkm, fn aptmda par fnromemr
fnr omemr m ias ondkmeas y heaoas ne uem ðekbm baopmýïm…
lískbmonetn parqun molas sae hnetn lm`ktm bae hrme kebikembkòe par ims imezms imrhms y ims mroms dn praynbtkins. Ias heaoas
tknene lmrlms y ias ondkmeas iinvme im lmrlm ne sus pniudas pkns. Ns rmra nebaetrmr uekdmdns dn nsbmim ðekbm a rndubkdm ne ims
baopmýïms dn ondkmeas y heaoas, ym qun molas baecïme ne ni eðonra oís qun ne im cunrzm kedkvkdumi.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Bm
Bmppktíe
tíe y hum
umrrdm
dmns
nspm
pmiidm
dmss Kec
ecme
mettnr
nrïm
ïm ik
ikhhnr
nrmm Ac
Acne
nesk
skva
vass, Zrayn
ynbt
btki
kins
ns,, iï
iïdn
dnrr 3 ‒
Mrqunras Zraynbtkins ikhnras ‒ 4 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
@kentns dn bmrmbains Kecmetnrïm pnsmdm* Nsbmim rndubkdm 4 ‒
Okikbkm Kecmetnrïm ikhnrm ‒ 2 Kevksklkikdmd (+2 puetas)
Faednras Lmtkdarns ‒ < Kevksklkikdmd (+2 puetas)
(*) Smiarmda baoa kecmetnrïm pnsmdm par su vniabkdmd y rnskstnebkm.
Arbas
Ne oubfas ouedas dn cmetmsïm sn dkbn qun ias arbas sae uem rmom lmstmrdm dn ias nicas7 dm khumi dn dòedn vnehme ias tuyas,
pnra msnhðrmtn dn qun snme lrutmins, subkas, cnas y brunins. ¡[ nsa on fmbn prnhuetmron par quë nstís baeskdnrmeda baomedmrias!
Nxkstne arbas ne uem hrme vmrkndmd dn caroms y tmomýas7 dni oksoa oada, iubfme tmolkëe nopinmeda uem mopikm hmom dn nstkias
dn baolmtn, m pkn a oaetmdas, ne ialas a `mlmiïns. Ias snokarbas (u arbas faolrïas) sae onstkzas bae smehrn fuomem. ¡Zum`!
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Rnokarbas Kecmetnrïm pnsmdm Adka, Acneskvas 8 ‒
Acneskvas, iïdnr, nsbmim
Bm
Bmud
udki
kiia
ia y hhum
umrrdm
dmns
nspm
pmid
idms
ms Kecm
ecmetn
tnrï
rïmm pnsm
pnsmdm
dm 3 ‒
rndubkdm
Lnstkm`as bae mromdurms
Hrmedns urugs Nenrhðoneas 3 ‒
lrkiimetns
@kentns dn `mlmiï @kentns pnsmdas Oknda 3 ‒
Mprnedkz ( ¡Mprkskaemda
Bfmomens arbas Nenrhðoneas snms! ¡Burmda snms!, ¡\mya dn > ‒
padnr!)
\ítkdas
Nstms brkmturms ea sae baoa im rmtm baoðe a pmrdm dn tu `mrdïe, skea fuomeakdns bae rmshas rmtaekins, bmpmbns dn usmr mroms,
brnmr sabkndmdns (im omyarïm lmsmdms ne pkrmtnrïm dn tknrrm, omr y mibmetmrkiims) y daokeka salrn ims rmtms onearns (ias mekomins
earomins), qun kevabme pmrm qun iubfne par niias ne hrmedns fardms. Ias lru`as sae ias smbnrdatns dn su sabkndmd7 muequn sae
dnbnetns ne ia qun smlne fmbnr, tmolkëe trmdkbkaemionetn nstíe ouy ikoktmdas ne bumeta m padnrns oíhkbas. Ne bknrtas ouedas dn
cmetmsïm sn keskstn ne nqukpmr m ias rítkdas bae mrbmlubns, kebiusa sk emdkn oís smln usmr im pòivarm enhrm.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Nspmdmbfkens Nenrhðoneas Sneneasa 8 ‒
Fardm dn rmtms Lnstkms onearns Kevksklkikdmd 8 ‒
Lnstkm`as bae mromdurms
Msnskeas Nenrhðoneas 3 ‒
lrkiimetns
\nynzunia y skr vknetns Kecmetnrïm pnsmdm Acneskvas, iïdnr 3 ‒
Mprnedkz (¡Mikneta dn
Lru`as Kecmetnrïm ikhnrm drmhòe!, ¡Nsbudas oís > ‒
cunrtns!, ¡Fa`ms
¡Fa`ms oís mimdms!)
mimdms!)
Iueítkbas Kecmetnrïm ikhnrm Nxpiaskva > ‒
Mrbmlubnras Zraynbtkins pnsmdas ‒ 4 Zraynbtkins hrívkdas (-= pueta)
Faednras Zraynbtkins ikhnras ‒ 4 ‒
Trmshas
Ias trmshas oarme ne ias lasquns, dnetra y cunrm dn ims lruoasms oaetmýms y in`meas omrns. Rae uem pnstn ouy nxtnedkdm
y, bmsk uekvnrsmionetn, kopapuimrns. Ias hrmedns trmshas sae, baoa su eaolrn kedkbm, oís rnbkas y fmstm oneas skopítkbas7
sunine kr mbaopmýmdas dn traiis y ialas, puns molms brkmturms bmrnbne dn im sutkinzm oarmi enbnsmrkm pmrm smlnr qun ea sn dnln
onradnmr bae trmshas.
^ekdmd Tkpa On`arms Zuetas Apbkaens nxtrms
Rnýar suprnoa y Acneskvas, iïdnr, nsbmim
Kecmetnrïm pnsmdm 3 ‒
humrdmnspmidms rndubkdm
raiis Kecmetnrïm pnsmdm Acneskvas, nsbmim rndubkdm 3 --
Mprnedkz (¡Dkskpmr oknda!
Bfmomens trmsha Kecmetnrïm ikhnrm ¡Zadnrasm kebktmbkòe!, ¡Sntn mi > ‒
bmrm`a, fnbfkza!)
Hrmedns trmshas Kecmetnrïm ikhnrm Acneskvas > On`arm m kecmetnrïm pnsmdm (+= pueta)
Cmeítkbas Nenrhðoneas ‒ 4 ‒
MTMBM\/DKRZM\M\
• Dabn dmdas sk sn nstí par
par nebkom dn im oktmd dn ias puetas
dn cunrzm.
• Rnks dmdas bumeda saia
saia sn tknen im oktmd a oneas dn sus
puetas dn cunrzm.
• -= m dkspmrmr m oís dn =<‛‛ dn dkstmebkm.
• Im balnrturm kebrnonetm ne uea im mromdurm.
• Ims uekdmdns omitrnbfms saia haipnme bae 3+.
• Ims uekdmdns ne tnrrnea mlrupta tknene mtmqun y dncnesm
dn >+, msï baoa mromdurm < m ea snr qun snme Nxpiarmdar.
FA@M DN N@Ë\BKTA
N@Ë\BK TA
Baopmýïm0 Zuetas tatmins0
Eaolrn dni iïdnr0 \msha dni iïdnr0