0% found this document useful (0 votes)

3K views233 pages

Chiến tranh Biên Giới 1979 - Tư liệu báo chí

Uploaded by

nvh92

We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.

0% found this document useful (0 votes)

3K views233 pages

Chiến tranh Biên Giới 1979 - Tư liệu báo chí

Uploaded by

nvh92

We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.

You are on page 1/ 233

20/2/2020 BBCVietnamese.

com

17 Tháng 2 2006 - Cập nhật 11h35 GMT

Tiết lộ mới về cuộc chiến 1979

Đúng 27 năm trước đây, ngày 17-2-1979, Trung Quốc đưa quân tràn qua biên giới Việt Nam sau nhiều tuần căng thẳng.

Trong nhiều năm, nguồn tư liệu của phía Trung Quốc về cuộc chiến vẫn thuộc vào hàng danh sách mật, và thông tin chính thức chỉ có lẻ tẻ.

Tuy vậy, gần đây nhiều tư liệu lưu hành nội bộ về cuộc chiến năm 1979 đã được công bố, cộng thêm một số hồi ký của các sĩ quan cao cấp.
Tiến sĩ Nguyễn Nhã, từ TP. HCM, nói về cuộc chiến

Một trong những câu hỏi chưa có lời giải đáp chi tiết là khi nào và làm thế nào Bắc Kinh đã ra quyết định có hành động quân sự chống Việt Nam.

Những tư liệu mới

Trong hồi ký của Zhou Deli, tham mưu trưởng của Quân khu Quảng Châu, nhớ lại rằng vào tháng Chín 1978, một cuộc họp về "cách giải quyết vấn đề lãnh thổ bị quân Việt Nam
chiếm đóng" đã diễn ra tại văn phòng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Trung Quốc.

Sự tập trung ban đầu là nhắm vào cuộc xung đột biên giới, và đề xuất đầu tiên muốn có một cuộc tấn công nhỏ vào một trung đoàn Việt Nam ở Trùng Khánh, ráp gianh Quảng
Tây.

Nhưng theo hồi kí của Zhou Deli, sau khi nhận được tin tình báo cho biết Việt Nam sẽ tấn công Campuchia, đa số người dự họp cho rằng một cuộc tấn công cần có tác động lớn
đến Hà Nội và tình hình Đông Nam Á.

Họ đề nghị tấn công vào một đơn vị quân chính quy Việt Nam ở một khu vực địa lý rộng hơn.

Mặc dù cuộc họp kết thúc mà không đưa ra quyết định nào, nhưng nó tạo tiền đề cho kế hoạch chiến tranh sau đó.

Tháng 11-1978, Đặng Tiểu Bình công du Thái Lan, Malaysia và Singapore. Trong chuyến đi, ông Đặng nói với các vị chủ nhà rằng Trung Quốc sẽ dùng vũ lực nếu Việt Nam tấn
công Campuchia.

Ngày 7-12, Ủy ban quân ủy trung ương có cuộc họp và quyết định mở một cuộc chiến hạn chế ở vùng biên giới phía nam của Trung Quốc.

Ngày hôm sau, họ ra lệnh cho các Quân khu Quảng Châu và Côn Minh tiến hành chiến dịch và chuẩn bị quân đầy đủ trước ngày 10-1-1979.

Chỉ thị nói rằng cuộc chiến sẽ tiến hành một cách hạn chế, trong phạm vi 50 cây số từ biên giới và kéo dài hai tuần.

Trong một nghiên cứu có thể nói là mới nhất về cuộc chiến Việt Trung 1979, vừa ra mắt tháng 12 năm ngoái, tác giả Xiaoming Zhang bình luận rằng thời điểm ra lệnh này chứng
tỏ Trung Quốc phản ứng trước cuộc tấn công sắp xảy ra của Việt Nam vào Campuchia. Nhưng việc mở chiến dịch quân sự cả trước khi quân Việt Nam vượt qua sông Mêkông
cũng cho thấy phản ứng của Bắc Kinh xuất phát từ nhiều năm bực bội vì hành vi của Việt Nam mà họ cho rằng đã "vô ơn" trước sự giúp đỡ trước đây.

Quyết định cụ thể

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/02/printable/060217_borderwar_1979.shtml 1/2
20/2/2020 BBCVietnamese.com

Tư liệu mới cho biết trong một cuộc họp vào ngày cuối năm 1978, Đặng Tiểu Bình chính thức đề nghị một cuộc chiến chống Việt Nam.

Tại cuộc họp này, ông Đặng bổ nhiệm Xu Shiyou lãnh đạo quân từ Quảng Tây, Yang Dezhi lãnh đạo quân từ Vân Nam. Quyết định này đã bỏ qua Wang Bicheng, lãnh đạo Quân
khu Côn Minh.

Không có một sự lãnh đạo tập trung, hai quân khu này sẽ tác chiến độc lập, gần như không có sự hợp tác.

Cuộc họp cũng nhắc lại rằng cuộc xâm lấn phải nhanh, và toàn bộ quân phải rút về sau khi hoàn tất mục tiêu chiến thuật.

Ngay sau cuộc họp, Đặng Tiểu Bình gửi hai sĩ quan cao cấp đến Vân Nam và Quảng Tây kiểm tra tình hình.

Lo lắng trước sự trễ nải của quân lính, người kiểm tra ra đề nghị hoãn cuộc tấn công thêm một tháng.

Người kiểm tra này, Zhang Zhen, viết trong hồi kí năm 2003 rằng cấp trên đồng ý hoãn cuộc tấn công đến giữa tháng Hai 1979.

Ngày 23-1, Bộ Tổng tham mưu Trung Quốc họp và quyết định quân đội phải sẵn sàng hành động trước ngày 15-2.

Hai ngày sau khi ông Đặng trở về sau chuyến thăm Mỹ và Nhật, hôm 11-2-1979, ông ra quyết định sẽ tấn công Việt Nam vào ngày 17-2.

Lệnh này được gửi đến Quảng Tây và Vân Nam.

Nhiều nhà quan sát trước đây đã phân tích vì sao Trung Quốc chọn thời điểm này.

Có vẻ nó liên quan đến yếu tố thời tiết: sẽ khó khăn nếu đưa quân tác chiến vào mùa mưa, thường bắt đầu từ tháng Tư, và cũng không ổn nếu tấn công quá sớm khi quân Liên
Xô có thể vượt dòng sông băng dọc biên giới Xô - Trung.

Đọc tiếp: Số thương vong trong cuộc chiến 1979

Đọc tiếp: Trung Quốc rút ra bài học sau 1979

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/02/printable/060217_borderwar_1979.shtml 2/2
14:54, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Diễn đàn | Người có cha là lính Trung Quốc

Home News Sport Radio TV Weather Languages

Giúp đỡ
Bản chỉ có chữ

Trang này đã đóng và thôi cập nhật.

Tìm hiểu thêm về việc đóng trang (bằng tiếng Anh)

04 Tháng 2 2009 - Cập nhật 07h53 GMT

Trang chủ

Thế giới
Việt Nam
Diễn đàn
Bóng đá Người có cha là lính Trung Quốc

Văn hóa Quách Tương Uy

Trang ảnh Bài viết riêng cho BBCVietnamese.com Làm sao chống trả?

Tìm hiểu các chiến lược

Chuyên đề an ninh trong quan hệ Việt
Learning English Trung
--------------- Lần đầu tiên tôi biết được chút gì
về cuộc chiến Đông Dương lần

Nghe & Xem

thứ ba là từ những câu chuyện
Thời tiết của cha kể về “bọn xấu Việt
Giờ phát & Tần số Nam”. Lễ mở Xiêm áo

Ban Việt ngữ Thông điệp yêu nước qua

Khi ông về nhà nhân được quân đội vở cải lương của nhà văn
RSS là gì? | cho nghỉ phép vài tuần, ông thường Nguyễn Khắc Phục
--------------- chở tôi đi chơi bằng xe đạp.

BAN NGÔN NGỮ

Đó là thời gian hạnh phúc cho tôi,

khi ngồi ở yên sau, nghe tiếng Việt Nam và Trung Quốc có cuộc chiến biên
giới đẫm máu năm 1979
chuông leng keng, và nghe những Đêm 17 tháng Hai

câu chuyện chiến tranh cha

kể. Ông Dương Danh Dy nhớ
lại đêm xảy ra sự kiện TQ
Chuyện của cha tấn công VN

Tôi thần tượng cha vì cống hiến trong Quân đội Giải phóng Nhân dân,

lại càng phục cha hơn vì những chuyện ông kể.

Hình ảnh về “bọn xấu Việt Nam” trong cuộc chiến vẫn in sâu trong tôi, Chiến cuộc ngoại giao

vẫn sinh động như ngày tôi còn là cô bé tám tuổi của
14 năm trước. Cựu thứ trưởng Trần

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/01/090130_vivienne_story_1979 1/15
14:54, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Diễn đàn | Người có cha là lính Trung Quốc

Cha kể “bọn xấu” đó lạnh lùng, tàn nhẫn trong “cuộc chiến đấu tự vệ Quang Cơ cảm thấy 'bất
trước Việt Nam”, rằng chúng dùng vũ khí Trung Quốc để
giết lính Trung lực' khi nghe TQ đánh VN
Quốc, rằng chúng dựng hàng rào phòng thủ bằng hàng hóa Trung Quốc
từng viện trợ.

Tôi còn nhớ được cho hay người Việt “rất xấu và vô ơn” nên chúng tôi
cần phải dạy cho họ bài học.

Trong thời gian dài, tôi giữ ấn tượng về người Việt như những kẻ làm Gần mà xa

sởn gai ốc, mặt mũi lạnh lẽo, cầm súng trong tay. Quan hệ Việt - Trung đã
tốt đẹp hơn nhưng vẫn là
'công trình dang dở'
Cái tên “Việt Nam” nghe thật kỳ quái cho dù tôi cũng không hiểu thực ra
nó như thế nào.

Tự tìm hiểu

Nhiều năm sau, trong lớp học lịch sử ở trường trung học, cuối cùng tôi Di sản cuộc chiến

đã tìm thấy Việt Nam – một đất nước thực sự - trên

bản đồ thế giới, thật Bạn Hoàng Kim Phúc từ
Anh chia sẻ suy nghĩ về
hơn cái hình ảnh đã ám ảnh tôi thời gian dài. cuộc chiến 1979

Cả bài giảng của giáo viên lẫn sách

giáo khoa đều không đủ rõ ràng về

những gì xảy ra trong cuộc chiến

năm 1979. Điều duy

nhất được nói
là sự quan trọng của chiến thắng 30 năm nhìn lại

của Trung Quốc, mặc dù sự mô tả Chuyên đề đặc biệt đánh

giá cuộc chiến biên giới
này cả lúc đó lẫn bây giờ với tôi Việt - Trung 1979
đều rất mơ
hồ.

Sau khi tôi vào Đại học Bắc Kinh,

bắt đầu học ngành Quan hệ Quốc

Đặng Tiểu Bình nói phải "dạy" cho Việt Nam

tế, tôi cố gắng xác lập một cái nhìn bài học CÁC BÀI LIÊN QUAN
khách quan hơn về quan
hệ giữa
Có nên né tránh cuộc chiến 1979?
Việt Nam và Trung Quốc năm 1979. 31 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
Vị đắng Đông Dương
Bối cảnh Chiến tranh Lạnh và sự kết thúc của Cách mạng Văn hóa đã 30 Tháng 1, 2009 | Chuyên đề
định hình ý thức hệ và bản sắc hai quốc gia.
Học giả TQ nói về cách tiếp cận biên
giới
Việc Việt Nam gần gũi Liên Xô và sự xâm lấn Campuchia đã khiến 08 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
Trung Quốc mất đi ảnh hưởng trong khối cộng sản, và hằn sâu
hơn 'Có hai đường biên giới'
chia rẽ với Trung Quốc. Đồng thời, sự kết thúc của Cách mạng Văn hóa 02 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
làm Trung Quốc rất muốn được xao lãng khỏi chuyện
nội bộ. 'Sẽ công bố bản đồ chi tiết'
02 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
Được tiếp thêm lửa từ những sự kiện “bài Hoa” ở Việt Nam cuối thập Việt Nam và 'thế giới Trung Hoa'
niên 1970 và rạn nứt quan hệ giữa hai nước vì Trường Sa,
cuộc chiến 31 Tháng 12, 2008 | Diễn đàn
Đông Dương lần ba cuối cùng nổ ra. TQ thúc đẩy cắm mốc biên giới
31 Tháng 12, 2008 | Việt Nam
Cuộc chiến kết thúc bằng việc quân đội Trung Quốc rút lui vì thiếu tiếp Suy nghĩ khác về quan hệ Việt - Trung
viện và kinh nghiệm tham gia các cuộc chiến tranh
hiện đại, nhưng 25 Tháng 12, 2008 | Diễn đàn
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/01/090130_vivienne_story_1979 2/15
14:54, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Diễn đàn | Người có cha là lính Trung Quốc

“chiến thắng” không phải là từ tôi sẽ dùng để mô tả kết quả cuộc chiến
cho cả Trung Quốc hay Việt Nam. TIN MỚI NHẤT

Kể câu chuyện mới

Sách về bộ đội Trung Quốc 1979 bị
phản đối
Với tôi, điều quan trọng nhất là những bất hòa mà chiến tranh để lại và
'Chúng tôi không muốn Putin'
những ký ức bị bóp méo theo ý thức hệ thời gian đó
đã hình thành nên
di sản cuộc chiến.
Cứ đến Tết là tôi muốn bỏ nhà đi

Đặng Tiểu Bình và truyền thông Việt
Những di sản đó, một số cụ thể Nam
như xung đột lãnh thổ kéo dài sang
cả thập niên 1980. Một số không đo

đếm được, giống như những

câu
chuyện của cha tôi, truyền lại
những tư tưởng ám ảnh về một
quốc gia sang cho thế hệ đi sau.

Ngày nay, 30 năm đã qua, và thanh

niên hai nước bắt đầu quên đi cuộc
chiến đẫm máu đó.
Điều nguy hiểm nhất cho quan
Quan hệ giữa Việt Nam và Trung hệ Việt – Trung là hai nước vẫn nói
Quốc sẽ có triển vọng tốt hơn khi ngôn ngữ bạo lực trong một thời đại
hòa bình

không có sự thù hằn vì di sản chiến

tranh. Và tôi đoán đã
đến lúc để tôi Quách Tương Uy
kể một số câu chuyện mới về Việt
Nam cho cha nghe theo một ngôn ngữ hòa bình.

Vì chung cục, điều nguy hiểm nhất cho quan hệ Việt – Trung là hai
nước vẫn nói ngôn ngữ bạo lực trong một thời đại hòa bình.

Đây là bài viết của một nữ sinh viên người Trung Quốc đang học ở
London. Quý vị có ý kiến về bài viết này, xin gửi thư cho
BBC ở địa chỉ
[email protected] hoặc dùng hộp tiện ích bên phải.

Trong tháng Hai, BBC sẽ có loạt bài - trên cả phát thanh và trang
mạng - đánh dấu 30 năm cuộc chiến biên giới Việt - Trung
1979,
nhìn từ nhiều quan điểm khác nhau. Rất mong nhận được những
bài bình luận, hồi ức của quý độc giả về sự kiện lịch sử
này.

Hoa Việt Nam

Khi nhỏ, tôi cũng được nghe cha tôi kể chuyện người Tàu. Tàu là từ
người Việt gọi người Trung Quốc với ý không
thích. Cha nói về "bọn
Tàu Tưởng", "thâm nho", bắt tay "hảo, hảo" trước mặt, xong quay đi thì
không biết "đồng
chí" sẽ làm trò gì.

Cha nói người Tàu thâm hiểm, và phải luôn luôn cẩn thận với "thằng
Tàu". Nói về quan hệ hai nước và trong
lĩnh vực chính trị, đến nay, tôi
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/01/090130_vivienne_story_1979 3/15
14:44, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Từ đồng chí thành kẻ thù

Home News Sport Radio TV Weather Languages

Giúp đỡ
Bản chỉ có chữ

Trang này đã đóng và thôi cập nhật.

Tìm hiểu thêm về việc đóng trang (bằng tiếng Anh)

06 Tháng 2 2009 - Cập nhật 14h32 GMT

Trang chủ

Thế giới
Việt Nam
Diễn đàn
Bóng đá Từ đồng chí thành kẻ thù

Văn hóa
Trang ảnh Chiến cuộc ngoại giao

Cựu thứ trưởng Trần

Chuyên đề Tiến sĩ Nicholas Khoo
Quang Cơ cảm thấy 'bất
Learning English Viết cho BBCVietnamese.com từ Đại học Liverpool lực' khi nghe TQ đánh VN

---------------

Nghe & Xem

Thời tiết
Vì sao cuộc chiến biên giới Việt – Trung

1979 xảy ra? Một số nhà phân tích nhấn

Giờ phát & Tần số mạnh vai trò của những tranh chấp trên Hai cuộc chiến

Ban Việt ngữ bộ

và trên biển giữa hai nước; xung đột So sánh chiến tranh
Afghanistan và Campuchia
--------------- Việt – Trung tại Campuchia; và vai trò của từ 1979
BAN NGÔN NGỮ
người Hoa trong quan hệ Việt – Trung.

Những người khác thừa nhận tầm quan

trọng của những yếu tố này, nhưng đặt

chúng trong bối cảnh xung đột lớn hơn giữa

Liên
Xô và Trung Quốc (TQ). Phân tích của Di sản cuộc chiến

Hồ Chủ tịch từng ví quan hệ Việt - Trung như Bạn Hoàng Kim Phúc từ
tôi dựa trên cái nhìn sau để xem lại những 'đồng chí và anh em' Anh chia sẻ suy nghĩ về
sự kiện lớn xảy ra trước cuộc chiến 1979. cuộc chiến 1979

Quan hệ Việt – Trung sau 1975

Những người cộng sản TQ xem quan hệ với cộng sản Việt Nam (VN) chủ yếu

qua lăng kính của mâu thuẫn Xô – Trung gia tăng sau
khi quan hệ đồng minh Xô
– Trung sụp đổ đầu thập niên 1960. 30 năm nhìn lại

Chuyên đề đặc biệt đánh

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090206_soviet_factor 1/7
14:44, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Từ đồng chí thành kẻ thù

Từ cái nhìn này, những diễn biến trong 10 năm trước 1975 thật làm họ lo ngại. giá cuộc chiến biên giới
Trong cuộc chiến Đông Dương lần Hai (1965-75),
Liên Xô thay thế TQ, trở thành Việt - Trung 1979
nhà cung cấp chính về quân sự và kinh tế.

Sau 1975, TQ không rõ về ý định chiến lược của Hà Nội đối với Moscow. Sự

triệt thoái của Mỹ khỏi Đông Nam Á sau Hiệp định

Paris 1973 giúp gỡ bỏ một đối
trọng của Liên Xô trong vùng, và làm phức tạp cố gắng phản kích Liên Xô của

Trung Quốc.
Vào Phnom Penh

Tháng Tám 1975, trong chuyến đi quan trọng nhờ giúp đỡ kinh tế, Phó Thủ Đúng 30 năm kể từ khi
Việt Nam tiến quân vào
tướng và Chủ tịch Ủy ban Kế hoạch Nhà nước Lê Thanh
Nghị đã thăm Bắc Kinh Phnom Penh
trước khi sang Moscow. Họ không thể đạt thỏa thuận về gói viện trợ của TQ cho
VN.

Sang tháng Chín, VN lại thử tìm viện trợ.

Những người cộng sản TQ xem

Mặc dù lần này có thỏa thuận về gói kinh tế, quan hệ với cộng sản Việt Nam chủ CÁC BÀI LIÊN QUAN
nhưng TQ không giúp về quân sự. Trong yếu qua lăng kính của mâu thuẫn Xô
– Trung
30 năm Chiến tranh Biên giới
dấu hiệu chứng tỏ họ lo ngại về quan hệ 11 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Việt – Xô, một chủ đề quan trọng được thảo
Chuyện của một Hoa kiều
luận trong chuyến thăm là về mục tiêu của
LX ở Biển Đông. Đáng chú ý, vào 10 Tháng 2, 2009 | Việt Nam
cuối chuyến thăm, hai bên không ra tuyên bố chung. Cuộc chiến mười năm
05 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Có vị thế kinh tế tương đối mạnh hơn TQ, Liên Xô hào phóng hơn với VN. Trong
Về một tập sách nói về vai trò của cố
chuyến thăm Moscow tháng Mười của Tổng Bí thư
Lê Duẩn, Liên Xô đồng ý vấn TQ
viện trợ 3 tỉ đôla từ 1976 đến 80. 02 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Có nên né tránh cuộc chiến 1979?
TQ hẳn cũng để ý lời ngợi ca dạt dào dành cho Liên Xô trong tuyên bố chung 31 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
cuối chuyến thăm của lãnh đạo VN. Đáng nói, tuyên
bố chung ủng hộ chính Cuộc chiến Đông Dương lần ba trong
sách hòa hoãn (detente) của Liên Xô, vốn bị TQ chống đối. mắt tôi
30 Tháng 1, 2009 | Diễn đàn
Một bước ngoặt quan trọng trong quan hệ Việt – Xô là Đại hội Đảng Lao động Phnom Penh còn nhớ
Việt Nam lần Bốn tháng 12.1976. Những nhân vật
gắn bó với TQ bị cô lập. 07 Tháng 1, 2009 | Chuyên đề
Hoàng Văn Hoan, Ủy viên Bộ Chính trị từ 1956 và Đại sứ ở TQ từ 1950-57, mất
hết chức vụ trong đảng.
Ba cựu đại sứ tại TQ cũng mất chức Ủy viên Dự khuyết TRANG NGOÀI BBC
Trung ương Đảng. Dr. Nicholas Khoo
BBC không chịu trách nhiệm về nội dung các
Ngày 7.6.1977, Thủ tướng Phạm Văn Đồng ghé Bắc Kinh trước lúc sang trang bên ngoài.
Moscow. Khi gặp Phó Thủ tướng Lý Tiên Niệm hôm 10.6, hai
bên thẳng thắn
bàn nhiều chủ đề, kể cả cáo buộc một số viên chức VN có tuyên bố chống Tàu, TIN MỚI NHẤT
bất đồng về biên giới đất liền
và biển, và sự ngược đãi người Hoa ở VN. TQ nói
họ vẫn sẵn sang cho việc cải thiện quan hệ.
30 năm Chiến tranh Biên giới

%28none%29
Hơn ba tuần sau, Lê Thanh Nghị thăm Moscow để ký nhiều thỏa thuận kinh tế.
Trên đường về, ông ghé Bắc Kinh nhưng không tìm
thêm được gói kinh tế nào.
%28none%29

Ngày 30.7.1977, hai tuần sau khi VN và Lào ký hiệp ước đồng minh, Ngoại
%28none%29
trưởng TQ Hoàng Hoa có bài diễn văn nhắc nhiều tới
sự nguy hiểm của “chủ

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090206_soviet_factor 2/7
14:44, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Từ đồng chí thành kẻ thù

nghĩa xét lại Sô Viết”, và công khai cảnh cáo VN về hậu quả của một cuộc xâm
lấn Campuchia.

Vấn đề Campuchia

Càng lúc Campuchia càng trở thành trường đấu cho xung đột Xô – Trung và Việt
– Trung. TQ kiên quyết chính sách bảo đảm sự
tồn tại của một Campuchia độc
lập, cai trị bởi chính thể Khmer Đỏ thân cận với TQ.

LX thì bảo trợ cho VN, trong khi VN thì muốn Campuchia và Lào nằm gọn trong
vòng ảnh hưởng của mình. Đã thắng Pháp, Mỹ và
nay làm đồng minh của Liên
Xô, VN sẽ không để ảnh hưởng với Lào và Campuchia bị TQ và Khmer Đỏ đe
dọa.

Cuối tháng Chín 1977, xung đột nổ ra tại biên giới VN – Campuchia, cùng với nó
là sự xấu đi trong quan hệ Việt – Trung. Lê
Duẩn thăm Bắc Kinh tháng 11.1977,
muốn có thêm viện trợ kinh tế.

Nhưng lấy cớ gặp khó khăn mấy năm qua, TQ cho hay họ không thể cấp viện
trợ. VN cũng không làm bữa tiệc đãi chủ nhà như thông
lệ. Ngày hôm sau, Tân
Hoa xã đăng bài lên án COMECON, khối tương trợ kinh tế Sô Viết mà VN mới
nộp đơn gia nhập.

Sau chuyến thăm của Lê Duẩn, TQ bày tỏ

sự gắn bó với Campuchia. Ngày 3.12.1977,
Phó Thủ tướng TQ Trần Vĩnh Quý dẫn phái
đoàn
tới Campuchia. Không lâu sau đó, các
đợt đánh phá của Khmer Đỏ vào VN khiến
VN mở cuộc tấn công lớn.

Đến ngày 18.1.1978, để chứng tỏ cam kết

bảo vệ, quả phụ của Chu Ân Lai, Đặng Dĩnh
Siêu, thăm Phnom Penh.

TQ thấy có bàn tay của Liên Xô đằng sau Chính thể Khmer Đỏ dựa vào Trung Quốc để
chống Việt Nam
hành động của VN. Trong lúc xảy ra các va
chạm ở biên giới Việt – Cambodia, ngày 19.1.1978,
Tân Hoa xã khẳng định
Moscow hy vọng lợi dụng thù địch giữa VN và Campuchia để tăng ảnh hưởng ở
Đông Á.

Những diễn biến sau đó trong chính sách của VN với người Hoa làm TQ càng
tin Hà Nội theo đuổi chính sách gắn kết với Liên
Xô chống TQ.

Tại hội nghị của Đảng tháng Hai 1978, Hà Nội quyết định đánh tư sản mại bản ở
miền Nam. Ngày 23.3, Hà Nội loan báo quốc hữu
hoa toàn bộ doanh nghiệp tư.

Trong một chiến dịch dùng bạo lực, đến giữa tháng Tư, chính quyền đã thu gom
hơn 30.000 doanh nghiệp tư ở miền Nam, mà đa
số do người Hoa sở hữu. Nó

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090206_soviet_factor 3/7
14:44, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Từ đồng chí thành kẻ thù

đã tạo ra cuộc trốn chạy lớn cả ở biên giới Việt – Trung phía bắc và ra đến Biển
Đông.

Ngày 30.4, Bắc Kinh chính thức có tuyên bố, bày tỏ lo ngại cho người tị nạn và
nói họ đang theo dõi tình hình. Cùng ngày hôm
đó, đảo chính ở Afghanistan đã
đưa lãnh đạo thân Xô, Nur Mohammed Taraki, lên nắm quyền. Nó được VN
thừa nhận ngày 3.5.

Nhìn từ Bắc Kinh, đây là thêm một bước bao vây của Liên Xô. Ngày 26.5, TQ
loan báo gửi tàu đến VN để đón về những người Hoa
đang trốn chạy. Ngày 7.6,
Đặng Tiểu Bình nói thẳng “VN đang ngả về Liên Xô, kẻ thù của TQ.”

Ngày 16.6, TQ loan báo sẽ đóng cửa tòa lãnh sự ở TP. HCM và lãnh sự quán
VN ở Quảng Châu, Côn Minh và Nam Ninh.

Tháng Sáu năm đó, VN chính thức gia nhập COMECON. Ngày 3.7, Bắc Kinh
dừng mọi viện trợ cho Hà Nội. Hội đàm song phương về
người Hoa cũng bế tắc.

VN quyết tâm chống lại cố gắng hạn chế ảnh hưởng của họ tại Campuchia.
Trong một cuộc gặp tại Hà Nội giữa Lê Duẩn và đại sứ
Nga, ông Duẩn bày tỏ ý
định “giải quyết cho xong vấn đề [Campuchia] trước đầu năm 1979.” Hiệp ước
Việt – Xô được ký ngày 3.11.1978.

Phản ứng của TQ là chuẩn bị tâm lý cho

quốc tế cho một đáp trả mạnh mẽ chống lại
trục Hà Nội – Moscow.

TQ tìm cách thắt chặt quan hệ với Nhật và

ASEAN. Đặng Tiểu Bình thăm Tokyo tháng
Tám 1978, ký hiệp định hữu nghị và hòa
bình.
Đáng chú ý, nó có đoạn “chống sự độc
bá” mà được xem là nhắm vào Liên Xô.

Rồi đến tháng 11, sau khi Thứ trưởng Ngoại

giao VN Phan Hiền (tháng Bảy) và Thủ Cần kiềm hãm tham vọng của VN
tướng Phạm Văn Đồng (tháng Chín) thăm và cho chúng bài học hạn chế thích
Đông
Nam Á, Đặng Tiểu Bình cũng công du hợp”.

Malaysia, Singapore, Thái Lan. Đặng Tiểu Bình nói với Mỹ trong
chuyến thăm Mỹ 1979
Sau khi đã mở màn công tác ngoại giao,
Trung Quốc bày tỏ thái độ cứng rắn với VN. Bức điện Bắc Kinh gửi Hà Nội ngày
13.12
cảnh báo “sự kiên nhẫn và kiềm chế của TQ có giới hạn”.

Ngày 25.12.1978, quân VN bắt đầu đánh Campuchia. TQ phản ứng bằng cách
lên kế hoạch cho cuộc chiến biên giới. Trong khi đi
thăm Mỹ, Đặng Tiểu Bình
thông báo cho chính quyền Carter rằng VN sẽ trả giá.

Theo Cố vấn An ninh của Tổng thống Carter, Zbigniew Brzezinski, Đặng nói với
chủ nhà rằng TQ “xem là điều cần thiết khi kiềm
hãm tham vọng của VN và cho
https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090206_soviet_factor 4/7
14:44, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Từ đồng chí thành kẻ thù

chúng bài học hạn chế thích hợp”.

Đúng như lời Đặng, ngay sau khi ông trở về nhà, TQ mở cuộc chiến chống VN
trong tháng Hai và Ba 1979. Các cựu “đồng chí và
anh em” (lời của Hồ Chí
Minh) nay hóa ra là kẻ thù.

.................................................................................................................................

Về tác giả:Ông Nicholas Khoo lấy bằng tiến sĩ ở Đại học Columbia, Mỹ với luận
án về quan hệ giữa Trung Quốc với Liên Xô và Việt Nam thời
Chiến tranh Lạnh.
Quyển sách của ông, dựa trên luận án, dự kiến sẽ được NXB ĐH Columbia in.
Ông hiện dạy tại ĐH Liverpool,
Anh.

Minh Giang

Thật không may cho Việt Nam khi phải làm láng giềng với một kẻ khổng lồ đầy
tham vọng như TQ. Nhìn chung, chính sách ngoại
giao của Việt Nam hàng ngàn
năm qua là cố gắng thân thiện với TQ.

Đến giờ này, có thể nói cơ bản là chủ trương này đã thành công. Tuy nhiên để
"kiềm chế" hay đại loại như thế thì VN cần có
chính sách ngoại giao đa phương.

Chẳng hạn, cần quan hệ tích cực với ASEAN, Nhật Bản, Ấn Độ và dĩ nhiên với
cả Mỹ. Song song đó, VN cần phát huy nội lực để
ngày càng giảm phụ thuộc (cả
kinh tế lẫn chính trị) vào các nước khác, đồng thời khẳng định vị thế của mình.

Lịch sử đã chỉ ra rằng, nhiều quốc gia như Liêu, Kim, Đại Lý... vốn từng gây hấn
với TQ đều bị họ thôn tính. Ngay cả Mông
Cổ hùng mạnh một thời cũng bị TQ
hóa khi họ xâm chiếm nơi này vào thế kỷ XIII. Vậy mà hàng ngàn năm qua, VN
vẫn không bị "nhập
Hoa", vẫn khẳng định bản sắc riêng của mình, đủ thấy dân
tộc VN không dễ gì bị bắt nạt!

Do hoàn cảnh lịch sử, VN để mất Hoàng Sa và một phần Trường Sa về tay TQ.
Xét cho cùng, không thể trách nhà cầm quyền Hà Nội,
vì với dã tâm của Bắc
Kinh, việc chiếm đoạt đất đai của nước khác không có gì phải bàn cãi. Vấn đề là
họ thực hiện vào lúc
nào và bằng cách nào mà thôi. Âu cũng là một bài học đắt
giá không chỉ cho VN trong quan hệ với TQ!

Thắng

VN là nạn nhân của vòng xoáy chính trị do nằm trong vòng ảnh hưởng của LX
trước đây và Nga ngày nay với ông bạn phương bắc.
Ngày nay vị trí địa chính trị
VN còn quan trọng hơn nữa khi cả Mỹ cũng muốn lôi kéo VN vào vòng xoáy để
ngăn chặn sự bành
trướng thế lực của TQ.

Trước đây cố vấn TQ trợ giúp Khơ me đỏ không ngoài mục đích này nhưng lại
bị ngáng trở bởi nhà cầm quyền VN thân Nga.

Với phương trâm kẻ thù của kẻ thù là bạn và bạn của kẻ thù là kẻ thù TQ đã trợ
giúp KMĐ đánh VN với cớ đòi lại lục tỉnh. Khi
mưu đồ không thành trận chiến 79
https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090206_soviet_factor 5/7
14:57, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

Home News Sport Radio TV Weather Languages

Giúp đỡ
Bản chỉ có chữ

Trang này đã đóng và thôi cập nhật.

Tìm hiểu thêm về việc đóng trang (bằng tiếng Anh)

11 Tháng 2 2009 - Cập nhật 14h07 GMT

Trang chủ

Thế giới
Việt Nam
Diễn đàn
Bóng đá Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

Văn hóa
Trang ảnh Làm sao chống trả?

Tìm hiểu các chiến lược

Chuyên đề Tiến sĩ Chan Yuk Wah
an ninh trong quan hệ Việt
Learning English Viết cho BBCVietnamese.com từ Đại học Thành phố Hương Cảng Trung

---------------

Nghe & Xem

Thời tiết
30 năm đã qua kể từ cuộc chiến

tại biên giới Việt – Trung. Trong

Giờ phát & Tần số khoảng thời gian này, quan hệ Đêm 17 tháng Hai

Ban Việt ngữ hai nước đã chuyển từ thù địch Ông Dương Danh Dy nhớ
lại đêm xảy ra sự kiện TQ
--------------- sang tương đối thân thiện và tấn công VN
BAN NGÔN NGỮ
tương đối ổn định.

Biên giới, trong vai trò thực tế địa

chính trị cho hai nước, đã định hình

quan hệ Việt – Trung theo nhiều

mức độ. Di sản cuộc chiến

Tiến sĩ Chan Yuk Wah dự báo tầm quan Bạn Hoàng Kim Phúc từ
trọng của đường biên giới trong tương lai Anh chia sẻ suy nghĩ về
Quả thực mối quan hệ này đã cuộc chiến 1979
thường được xây dựng trên thực tế địa chính trị của đường biên giới.
Nằm ngay cạnh một đại cường
như Trung Quốc, Việt Nam thường cảm

thấy đe dọa sát nách, nhất là vì miền Bắc đã là một phần của Trung
Quốc trong hơn 10 thế
kỷ.

Hai cuộc chiến

So sánh chiến tranh

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090211_border_economy_future 1/6
14:57, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

Biên giới không chỉ là một sự thật địa chính trị cho hai nước, mà còn là Afghanistan và Campuchia
ẩn dụ biểu trưng cho sự thân mật và khoảng cách giữa
Trung Quốc và từ 1979
Việt Nam.

Bước thăng trầm

Thập niên 1950 và 1960 chứng kiến đường biên giới thân thiện được

củng cố bằng tình đồng chí ý thức hệ và quan hệ cá nhân

mật thiết giữa
cán bộ của hai hệ thống XHCN mới nổi. Khi đó, biên giới là biểu tượng Vào Phnom Penh

của tình đoàn kết và anh em thắm đượm

màu hồng. Đúng 30 năm kể từ khi
Việt Nam tiến quân vào
Phnom Penh
Nhưng biên giới đồng chí nhanh chóng chuyển sang thù hằn. Những
đổi thay chóng mặt trong quan hệ quốc tế thập niên 1970 đã
chính trị

hóa đường biên giới, gắn nó vào đủ loại căng thẳng.

Từ đầu thập niên 1970, hai bên cảm thấy quan hệ trở nên xa cách, mà
một yếu tố chính là cuộc tranh đấu ngoại giao trong khối
cộng sản. 30 năm nhìn lại

Trong lúc Trung Quốc mâu thuẫn với Liên Xô, Việt Nam lại gần hơn với Chuyên đề đặc biệt đánh
giá cuộc chiến biên giới
Moscow. Biên giới, chỉ dấu cho sự tự chủ và
sức mạnh nhà nước, biến Việt - Trung 1979
thành lò xung đột.

Những biến cố - như sự trục xuất Hoa kiều, Việt Nam thôn tính
Campuchia, và các vụ chạm súng ở biên giới – đã lên đến đỉnh
điểm

với cuộc chiến tháng Hai 1979. CÁC BÀI LIÊN QUAN

Người dân Việt Nam sống ở biên giới phải sơ tán và biên giới bị đóng Từ đồng chí thành kẻ thù
06 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
cửa suốt một thập niên sau đó.
Chuyện của một Hoa kiều
10 Tháng 2, 2009 | Việt Nam
Sự đóng cửa không chỉ chặn mọi tiếp xúc ở cửa khẩu mà nó còn chặn
mọi dạng liên hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam. Trung Quốc
học gần Cuộc chiến mười năm
05 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
như bị cấm tại Việt Nam; trong giai đoạn này, không ai học tiếng Hoa. Vì
Về một tập sách nói về vai trò của cố
thế khi cửa khẩu mở lại năm 1991, Việt Nam
thiếu các chuyên gia trẻ về vấn TQ
Trung Quốc. 02 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Có nên né tránh cuộc chiến 1979?
Bình thường hóa 31 Tháng 1, 2009 | Việt Nam
Người có cha là lính Trung Quốc
Sau sự bình thường hóa quan hệ năm 1991, những liên hệ xuyên biên 30 Tháng 1, 2009 | Diễn đàn
giới được gia tăng nhờ hoạt động kinh tế. Hai chính phủ
khuyến khích
Phnom Penh còn nhớ
biên mậu và du lịch. 07 Tháng 1, 2009 | Chuyên đề
Đánh giá lịch sử mở rộng lãnh thổ của
Thay thế xe tăng và lính là hàng đoàn du lịch Trung Quốc đi qua các Việt Nam
cây cầu bắc ngang biên giới hai nước. Hàng đoàn xe tải,
xe thồ, chở 14 Tháng 12, 2008 | Chuyên đề
sản phẩm từ cả hai phía, chờ từ rạng đông ở cửa khẩu.
TRANG NGOÀI BBC
Trong cả thập niên 1990, mậu dịch biên giới phát triển chóng mặt ở cả
bình diện chính thức và phi chính thức (như buôn lậu). Dr. Chan Yuk Wah
BBC không chịu trách nhiệm về nội dung các
trang bên ngoài.
Một ngôn ngữ chính thống mới về
“tình hữu nghị” và “quan hệ láng
https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090211_border_economy_future 2/6
14:57, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

giềng tốt” được vẽ ra để thúc đẩy TIN MỚI NHẤT

hợp tác và bình ổn hóa
quan hệ

30 năm Chiến tranh Biên giới
song phương. Quan hệ đó dựa trên
năm nguyên tắc: “tôn trọng chủ
%28none%29
quyền và toàn vẹn lãnh thổ”, “không
gây hấn”, “không
can thiệp công
%28none%29
việc nội bộ”, “bình đẳng và cùng có
%28none%29
lợi”, và “cùng tồn tại hòa bình”.

Trong giai đoạn nặng về kinh tế

này, Trung Quốc và Việt Nam đã nỗ
lực giải quyết khác biệt về biên giới Biên mậu Việt - Trung phát triển từ khi bình
thường hóa
trên bộ và biển, và
các đảo ở Biển
Đông. Nhiều thỏa thuận quan trọng đạt được, bao gồm việc phân định
biên giới đất liền và tại Vịnh Bắc Bộ, và
về hợp tác đánh cá.

Các tuyên bố và thỏa thuận song phương này đã là nền tảng và hướng
dẫn chính sách cho hai nước để tiếp tục cải thiện quan
hệ và giảm bớt
khác biệt. Nhưng tranh cãi chủ quyền về Hoàng Sa và Trường Sa vẫn
là vấn đề gai góc.

Quỹ đạo Trung Quốc + ASEAN

Bước vào thiên niên kỷ mới, xuất hiện viễn kiến phát triển mới xuất hiện
khi Trung Quốc tìm cách thúc đẩy quỹ đạo Trung Quốc
+ ASEAN. Một
số kế hoạch khoanh vùng đặc biệt được giới thiệu từ 2004, ví dụ Khu
Kinh tế “Hai hành lang, Một vành đai” (hai
hành lang gồm Côn Minh –
Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, và Nam Ninh – Lạng Sơn – Hà Nội –
Hải Phòng; vành đai nghĩa là khu
phát triển Việt Nam – Quảng Tây –
Quảng Đông và Hải Nam).

Ngoài ra, còn có ý tưởng về chương trình hợp tác kinh tế Vịnh Bắc Bộ,
chương trình kinh tế “Một trục, Hai cánh” (trục đi từ
Nam Ninh đến
Singapore; hai cánh là Tiểu vùng Sông Mekong một bên và bên kia là
các khu vực cảng Nam Trung Hoa và ASEAN).

Tất cả những kế hoạch này là nhằm hướng tới thành lập CAFTA (Khu
vực Mậu dịch Tự do Trung Quốc – ASEAN).

Để thúc đẩy những viễn kiến kinh tế này, Trung Quốc thành lập nhiều
cơ chế và diễn đàn hợp tác. Trung Quốc đã tài trợ nhiều
cuộc họp, hội
chợ cho các viên chức và doanh nhân ASEAN. Nam Ninh, thủ phủ của
Quảng Tây, đang cố gắng trở thành một thành
phố quốc tế đăng cai các
sự kiện liên quan việc thành lập CAFTA.

Những đại kế hoạch và viễn kiến phát triển trên chắc chắn sẽ tái cấu
trúc kinh tế chính trị của biên giới Việt – Trung.

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090211_border_economy_future 3/6
14:57, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

Thứ nhất, trong kế hoạch Trung Quốc – ASEAN, đường biên giới Việt –
Trung là nút quan trọng để Trung Quốc gắn kết với phần
còn lại của
Đông Nam Á.

Thứ hai, toàn bộ Việt Nam sẽ sớm

Trong kế hoạch Trung Quốc –
trở thành điểm trung gian chiến ASEAN, đường biên giới Việt –
lược để Trung Quốc mở rộng tiếp Trung là nút quan trọng để Trung
cận đến các nước ASEAN dựa
trên Quốc gắn kết với phần còn lại của
tuyến đường bộ và biển. Mặc dù Đông Nam Á

Việt Nam đã cảm thấy tầm quan

trọng khi nằm trong vùng kinh tế, thật khó cho Việt Nam
dự đoán kinh tế
Việt Nam sẽ được hưởng lợi gì, đến mức độ nào, đặc biệt khi ta thấy kể
từ khi mở lại đường biên giới, Việt
Nam luôn chịu thâm hụt mậu dịch
với Trung Quốc.

Ngôn ngữ ca ngợi lợi ích của đặc khu kinh tế in sâu trong viễn kiến phát
triển cơ chế chính trị khu vực của Trung Quốc. Các
sơ đồ hợp tác
không chỉ là kinh tế, mà còn mang tính chính trị vì Trung Quốc thường
chủ động thúc giục thiết lập cơ chế rõ
ràng hơn khi đàm phán về các
đặc khu, mà chuyện này có lẽ sẽ góp vào sự chi phối khu vực của
Trung Quốc.

Biên giới (cả đất liền và biển) giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ sớm
mang cả tầm quan trọng và ý nghĩa trong ngoại giao và cai
trị xuyên
quốc gia trong vùng.

Việt Nam, một mặt thừa nhận tiềm năng kinh tế của một thị trường
thương mại tự do, nhưng cũng không muốn thấy ưu thế của Trung
Quốc tăng quá nhanh trong vùng. Để đạt được vai trò khu vực, Trung
Quốc cần nhạy cảm chú ý hơn đến lo lắng của Việt Nam.

Tương lai

Trong một thập niên nữa tại vùng này, ngoại giao và cai trị xuyên quốc
gia thông qua đặc khu kinh tế sẽ được nhiều chú ý hơn,
cả trong giới
học giả lẫn đại chúng.

Trong 15 năm qua, Trung Quốc và Việt Nam đã chứng kiến một trong
những giai đoạn yên bình nhất trong quan hệ song phương.

Dù có áp lực của thâm hụt mậu

Trong một thập niên nữa tại
dịch và va chạm biên giới, nhưng vùng này, ngoại giao và cai trị xuyên
hai bên đã có thể bày tỏ tình láng quốc gia thông qua đặc khu kinh tế
giềng hữu hảo và giải quyết
vấn đề sẽ được nhiều chú ý hơn

thông qua đàm phán và hòa dịu.

Nói chung, chuyển biến từ biên giới quân sư sang kinh tế đã diễn ra
suôn sẻ, với việc hai nước có hàng trăm đàm phán ngoại
giao, giúp

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2009/02/090211_border_economy_future 4/6
14:57, 30/07/2022 BBCVietnamese.com | Chuyên đề | Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh khu vực

nuôi dưỡng một cảm thức mới về hợp tác và kỹ năng thương thảo. Các
cuộc đàm phán cũng giúp hai bên quen thuộc hơn
với những xúc cảm,
tâm lý của bên kia.

Viễn cảnh đặc khu kinh tế sẽ có nhiều tác động đến ngoại giao của cả
Trung Quốc và Việt Nam. Hai nước đều cần nhiều sự khôn
ngoan để
tránh xung đột, nghi kỵ cũng như cần thêm nhiều nghiên cứu về phát
triển chiến lược có lợi cho cả hai một cách bình
đẳng.

Có lẽ một bí quyết, đã giúp có một biên giới an toàn, thịnh vượng, là

hãy thay ngoại giao nhuốm màu ý thức hệ và chính trị
bằng các chiến
lược kinh tế tri thức mà sẽ giúp củng cố kịch bản “hai bên cùng thắng” –
một kịch bản hiện đang được cả hai
chính phủ nhiệt tình thúc đẩy.

Về tác giả:Tiến sĩ Chan Yuk Wah đang dạy ở Khoa Nghiên cứu châu Á
và Quốc tế của Chinese University of Hong Kong. Dự án nghiên cứu
của
bà hiện nay liên quan người Hoa ở Việt Nam.

TẦM NHÌN & TIÊU ĐIỂM

Trang web mới

BBC Tiếng Việt sẽ khai trương trang web với giao diện mới
trong tháng Ba

Hỏi Bộ trưởng

Ngoại trưởng Miliband của Anh trả lời người Việt

Nam qua mạng

Tranh giành ảnh hưởng

Mỹ quay trở lại khiến quan hệ Asean và các cường quốc

thêm hào hứng

Chuyên đề | Learning English

Về tên gọi cuộc chiến Việt - Trung 1979

Trương Thái Du
Viết riêng cho BBCVietnamese.com

Trong hơn 1000 năm độc lập của mình, người Việt Nam đánh nhau với Trung Quốc năm lần, không kể ba lần diễn ra khi Mông Cổ
làm chủ Trung Hoa.

1. Năm 981 Tống đánh Lê Hoàn, áp đặt lệ thuộc và ép buộc thường xuyên triều cống.
2. Năm 1075 – 1076 Tống gây hấn để giải tỏa căng thẳng nội bộ do Vương An Thạch cải cách. Sau khi bãi binh nhà Tống chiếm cứ
một số châu huyện biên giới. Năm 1084, trải nhiều lần ngoại giao, các vùng chiếm đóng đều được trả lại, địa giới tái phân định rõ
ràng.
3. Năm 1407 Minh xâm lược và chiếm đóng Đại Việt hai thập niên.
4. Năm 1789 Thanh can thiệp dưới chiêu bài “phò Lê”.
5. Năm 1979 Bắc Kinh xua quân “dạy cho Việt Nam một bài học”.

Đã tròn ba mươi năm từ ngày cuộc chiến thứ Năm (1979) diễn ra. Bài viết này thử phân tích tương quan lịch sử và những vấn đề
liên đới, đặc biệt sẽ cố gắng đi sâu vào các tên gọi từ nhiều phía, hầu tiếp cận bản chất cốt lõi nhất của cuộc chiến.

'Bành trướng xâm lược'

Trong năm lần dụng quân, chỉ một lần duy nhất Trung Quốc bình định thành công nước Việt (1407). Mọi lý do cho việc động binh
đều được “thiên triều” hô hoán “ân đức” như ủng hộ họ Đinh (981), trị phản (1076), phục Trần (1407), phò Lê (1789).

Do đó có thể khẳng định “ân đức” chỉ là cái cớ, nếu thuận lợi thì chiếm đóng lâu dài (dẫn chứng 1407).

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/02/090211_truongthaidu_vnchinawar.shtml 1/3
20/2/2020 BBCVietnamese.com | Diễn đàn | Về tên gọi cuộc chiến Việt - Trung 1979

Tuy vậy, trận chiến 1979 có vẻ rất giống trường hợp 1076, ít nhất khi tham khảo tình hình nội địa Trung Quốc. Đặng Tiểu Bình là
Vương An Thạch của thế kỷ 20.

Các bước thăm dò ngoại giao và đối nội thận trọng của họ Đặng, kết hợp cùng bối cảnh kinh tế kiệt quệ của Trung Quốc sau mười
năm Đại văn cách, cho phép người quan sát uy tín phương Tây đánh giá chiến tranh Việt - Hoa 1979 là “đòn trừng phạt có giới
hạn” (1).

Sự chiếm đóng vào lúc ấy nếu không lỗi thời với nhân loại hậu thực dân, thì cũng khó thực hiện bởi một nước Trung Quốc chưa lo
đủ cái ăn, cái mặc cho con dân của mình.

Song, Hà Nội vẫn gọi những đoàn quân vượt qua biên giới phía bắc của họ là bọn bành trướng Bắc Kinh. Cuộc đối đầu được nhà
nước Việt Nam đặt tên là chiến tranh chống xâm lược.

“Xâm lược” là một từ nhạy cảm cực độ trong lịch sử Việt Nam. Đối với chính thể, nó luôn gây hoang mang và lo lắng, cụ thể là Hà
Nội đã lặng lẽ chấm dứt ngay dự án đang triển khai mở rộng thủ đô về bờ bắc sông Hồng. Họ cần con sông làm phòng tuyến tự
nhiên. Có lẽ dòng Như Nguyệt ở thời điểm 1076 đã dạy họ như thế.

Đối với nhân dân, đạo bùa vẽ chữ “xâm lược” mang năng lực thần quyền vô địch. Nó khiến các đám đông cấu thành những cộng
đồng trong xã hội Việt Nam chỉ còn biết xả thân, tất cả cho tiền tuyến.

Nó làm xao nhãng bất cứ mâu thuẫn nội tại nào, dù rất mới, giả như các cuộc đánh tư sản và hợp tác hóa nông nghiệp rộng khắp,
khiến bo bo thứ phẩm và mì sợi mốc meo chiếm chỗ trên bàn ăn ở hầu hết các gia đình của một xứ sở có 80% dân số gắn bó với
cây lúa nước.

Né tránh

Ba mươi năm đã trôi qua, nhà nước Việt Nam hôm nay luôn tránh né mọi chủ đề về cuộc chiến 1979 trước nhân dân. Trả lời câu
hỏi tại sao như thế, cũng có thể gián tiếp khơi lộ một phần bản chất thật của cuộc chiến ấy.

1. Né tránh vì tế nhị ngoại giao? Không hẳn vậy. Hiện nay quan hệ Việt – Mỹ không hề ít quan
Đặt tên cuộc chiến Việt – Trung
trọng hơn quan hệ Việt – Trung, nhưng tượng đài những anh hùng bỏ mình khi tấn công sứ 1979, không theo bản chất thật của
quán Mỹ năm 1968 trên đường Lê Duẩn vẫn hiên ngang tự tại. Mỗi ngày lễ tết, cờ hoa, băng nó, đã giúp nhà nước chiếm được
rôn và khói hương vẫn nghi ngút. Quan hệ Việt – Pháp nói chung là có chiều sâu và đã bền bỉ sự ủng hộ vô bờ bến của toàn dân
thử thách qua thời gian, vẫn không làm ảnh hưởng kỷ niệm chiến thắng 1954 và di tích lịch sử tộc.
Điện Biên Phủ.

2. Né tránh, vì nhắc đến cuộc chiến là gợi lại sai lầm cũ. Thật vậy, sự kiêu ngạo của những người chiến thắng vào tháng 4.1975 đã
phải trả giá, khi họ nghĩ mình có quyền yêu sách chủ động trong quan hệ quốc tế với các trục địa – chính trị toàn cầu. Mâu thuẫn
giữa Liên Xô và Trung Quốc tồn tại dai dẳng trong cuộc chiến Việt – Mỹ, nó chỉ bùng phát khi người Mỹ rút đi.

Một sự đa dạng trong quan hệ, mềm dẻo và linh hoạt ở đối sách, không quá cực đoan chiều này hay chiều nọ như chủ tịch Hồ Chí
Minh đã từng hết sức gìn giữ, giải phóng nhưng không chiếm đóng Campuchia, có thể là những điều kiện cần nhất để tránh xung
đột 1979 và những hệ lụy kinh tế xã hội khủng khiếp của nó sau đó.

3. Trên góc độ nhân văn của nền văn hóa Việt Nam, nhìn nhận lại cuộc chiến 1979 diễn ra khá chậm chạp, tối thiểu là khi so sánh
với đối phương cũ Trung Quốc.

Gần đây tôi đã đọc tiểu thuyết “Ma chiến hữu” của Mạc Ngôn, qua bản dịch Việt văn trên thị trường sách văn học chính thống. Nhà
văn lớn tiếng tố cáo chiến tranh phi nghĩa.
https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/02/090211_truongthaidu_vnchinawar.shtml 2/3
20/2/2020 BBCVietnamese.com | Diễn đàn | Về tên gọi cuộc chiến Việt - Trung 1979

Mạc Ngôn nhận thấy những xác chết của bộ đội Trung Quốc từng được người Việt Nam đếm như xác súc vật cách đây 30 năm ở
biên giới phía bắc, đều là di thể của những người nông dân Hoa nam nghèo đói. Họ tòng quân không phải vì “chính nghĩa” của nhà
cầm quyền Trung Quốc, mà chỉ bởi ba bữa cơm khéo no nơi doanh trại, những bộ quân phục lành lặn, đủ ấm giữa mùa đông.

Cùng chủ đề với “Ma chiến hữu”, chỉ có thể kể đến những thứ bán chính thức ở Việt Nam, ví dụ như trên blog Osin, một nhà báo
hàng đầu: “Ba mươi năm trước, tự sự của một người từng là lính” (2).

Ở góc độ nào đấy, trí thức Việt Nam vẫn chưa giải tỏa được đạo bùa “xâm lược” mà nhà nước Việt Nam phóng bút ngày nào.
Thậm chí tư tưởng của Osin còn có phần thụt lùi, nếu so sánh với thái độ thù ghét chiến tranh được Bảo Ninh thể hiện trong tiểu
thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” từ năm 1987.

Chính nhờ “Nỗi buồn chiến tranh” mà thế giới biết đến một nền văn chương phi minh họa vẫn tàng ẩn trong tâm hồn dân tộc Việt
Nam, chỉ đợi nhà nước “cởi trói” để khoe sắc hương giữa bốn biển nhân loại yêu chuộng hòa bình.

Bài học

Như đã nêu ra ở trên, cuộc chiến Việt – Trung 1979 có nhiều phần giống với xung đột Việt – Tống (1075 – 1076). Nếu năm 1084
người Trung Quốc làm thơ trách vua của họ “Vì tham voi triều cống của Giao Chỉ, mà đánh mất vàng ở châu Quảng Nguyên (chiếm
được năm 1076)” (3), thì năm 2009 này Việt Nam vẫn âm ỉ dư luận tiếc rẻ một phần thác Bản giốc, bãi Tục lãm.v.v.. đã thuộc về
Trung Quốc sau khi cắm mốc định giới.

Hiệp định đường biên Việt – Trung có thể nói là một bức trường thành văn minh, ngăn ngừa mọi cuộc xâm lược thực dân của
Trung Quốc đối với Việt Nam từ đây trở về sau.

Những tranh chấp vô tiền khoáng hậu giữa Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Phillipine, Malaysia, Brunei ngoài biển Đông hôm nay,
có vẻ vì dư âm và định kiến từ chiến trận 1979, vẫn thường được dân chúng Việt Nam thu nhỏ thành cuộc xâm lăng mang tên
Trung Hoa.

Đặt tên cuộc chiến Việt – Trung 1979, không theo bản chất thật của nó, đã giúp nhà nước chiếm được sự ủng hộ vô bờ bến của
toàn dân tộc. Cho nên nói, năm 1979 người Việt Nam đã chặn đứng đòn thù quân sự từ Trung Quốc, cũng không quá đáng chút
nào.

Trong tương lai gần, nếu không có đột phá khẩu từ khoa học nhân văn, thì tên gọi và diễn biến cuộc chiến Việt – Trung 1979 sẽ
không có nhiều cơ may được bàn luận và nhắc nhở thường xuyên trước công luận.

Chỉ hy vọng, bài học bách chiến bách thắng khi dùng sức dân chống ngoại bang, bảo vệ quyền lợi quốc gia từ hàng ngàn năm nay,
sẽ được nhà nước Việt Nam áp dụng thành công trên biển Đông, một cách minh bạch và thẳng thắn.

*********************
(1): Nguyên văn “a limited punitive strike”, báo Time ngày 5 tháng 3, 1979.
[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,916624,00.html]
(2): http://blog.360.yahoo.com/blog-_Q78P6g5br89WVUa77qC3PG4?p=7067
(3): Dịch từ tiếng Hán Việt, theo Việt Nam sử lược, Trần Trọng Kim, trang 44.

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2009/02/090211_truongthaidu_vnchinawar.shtml 3/3
The Wayback Machine - https://web.archive.org/web/20150520234456/http://www.bbc.co.uk:80/vietname…
Home News Sport Radio TV Weather Languages

Giúp đỡ
Bản chỉ có chữ

Trang này đã đóng và thôi cập nhật.

Tìm hiểu thêm về việc đóng trang (bằng tiếng Anh)

12 Tháng 2 2009 - Cập nhật 06h01 GMT

Trang chủ

Thế giới
Việt Nam
Diễn đàn
Bóng đá Chiến cuộc ngoại giao

Văn hóa Các thập kỷ 1970-1980, trước khi
Trang ảnh chiến sự nổ ra trên biên giới Trung- Làm sao chống trả?

Chuyên đề Việt, là thời kỳ vô cùng khó khăn Tìm hiểu các chiến lược an
của
ngành ngoại giao Việt Nam. ninh trong quan hệ Việt
Learning English Trung
--------------- Vừa mới bước ra khỏi cuộc chiến
Nghe & Xem chống Mỹ, Việt Nam lâm vào tình

trạng ngày càng cô lập, thiếu vắng

Thời tiết

đồng
minh.
Giờ phát & Tần số
Đêm 17 tháng Hai

Ban Việt ngữ Cựu thứ trưởng Ngoại giao Trần Ông Dương Danh Dy nhớ
---------------
Quang Cơ là người trực tiếp tham lại đêm xảy ra sự kiện TQ
gia nỗ lực ngoại giao của Việt Nam tấn công VN
BAN NGÔN NGỮ trong suốt
thời kỳ đó.

Đài BBC đã có cuộc nói chuyện với

ông về bối cảnh cuộc chiến tranh

Ông Trần Quang Cơ từng được trao trách
biên giới Việt-Trung: nhiệm giải quyết vấn đề Campuchia Bác sĩ người Hoa

Một người ở lại sau 1975

Nghe phỏng vấn do Hồng Nga thực hiện để phụng sự nhưng phải
''bỏ đi'' vì lý tưởng sụp đổ
Ông Trần Quang Cơ: Căn nguyên (của cuộc chiến Việt - Trung) là xung
quanh vấn đề quyền lợi nước lớn, liên quan tới vấn đề Đông
Dương. Nói

sát ra, thì nó dính tới cuộc chiến ở biên giới Tây Nam.

Tháng Giêng 1979, Việt Nam giải phóng Phnom Penh, thì sau đó xảy ra
Tiến sĩ Gần mà xa

sự kiện tháng Hai 1979. Lúc đó Trung Quốc

cũng tuyên bố rõ ràng là 'dạy Quan hệ Việt - Trung đã tốt
cho Việt Nam một bài học', và cụ thể là hòng cứu nguy cho Pol Pot. Ang đẹp hơn nhưng vẫn là

Khi Pol Pot vào các tỉnh biên giới phía Nam, giết hại nhiều người thì việc
Cheng 'công trình dang dở'

đầu tiên Việt Nam phải làm là bảo

vệ biên giới, bảo vệ người dân của Guan

mình. Dân Việt Nam vừa mới hoàn hồn, vừa thoát khỏi cuộc chiến tranh
với
Mỹ xâm lược, năm 1975 giải phóng đất nước, thì Pol Pot đã có chủ

trương gây chiến và cắt đứt quan hệ ngoại

giao với Việt Nam.
30 năm nhìn lại

Nhất định hành động như vậy phải có tác động của nước lớn rồi. Thí dụ, Chuyên đề đặc biệt đánh
vũ khí lấy đâu ra? Bao nhiêu vũ
khí ta bắt được, đều là từ Trung Quốc. giá cuộc chiến biên giới
Việt - Trung 1979
BBC: Việt Nam và Trung Quốc là đồng minh trong cuộc chiến chống Mỹ.

Vậy thưa ông, bắt đầu từ bao giờ quan hệ đó
bắt đầu xấu đi?

Ông Trần Quang Cơ: Nói chung quan hệ hai bên cứ xấu đi dần dần. Thực
CÁC BÀI LIÊN QUAN
tế, từ năm 1972, khi Kissinger và Nixon sang Trung Quốc, đàm
phán với
Bắc Kinh, thì quan hệ Mỹ - Trung đi vào hòa hoãn. Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai?
11 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Thời bấy giờ thế giới tuy chỉ có hai cực, nhưng với ba siêu cường: Mỹ, Về tên gọi cuộc chiến Việt - Trung 1979
Trung Quốc, Liên Xô, tình thế bắt đầu
hòa hoãn. Liên Xô dưới quyền 11 Tháng 2, 2009 | Diễn đàn
Gorbachev chủ trương muốn hòa hoãn với Trung Quốc vì lợi ích của Liên Biên giới Việt - Trung trong viễn cảnh
Xô, để
cải thiện tình hình trong nước. khu vực
11 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Các nước lớn họ có tính toán của Bài học từ hai cuộc xung đột
Các nước lớn họ có tính toán của 11 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
riêng họ, nhưng tình hình quan hệ riêng họ, nhưng tình hình quan hệ chiến
Từ đồng chí thành kẻ thù
chiến lược giữa ba nước lớn bất lợi lược giữa ba nước lớn bất lợi
cho Việt 06 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
cho Việt Nam. Nam.
Cuộc chiến mười năm

05 Tháng 2, 2009 | Chuyên đề
Liên Xô là đồng minh duy nhất còn Vị đắng Đông Dương
sót lại của ta, với Trung Quốc thì quan hệ xấu đi, còn Mỹ thì chưa hết dư 30 Tháng 1, 2009 | Chuyên đề
âm của chiến tranh, mà lần đầu Mỹ bị thua như vậy. Phnom Penh còn nhớ
07 Tháng 1, 2009 | Chuyên đề
Đối với vấn đề Campuchia, thì các nước nhất là năm quốc gia thường
trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thiên
về lý luận là Việt Nam xâm TIN MỚI NHẤT
lược Campuchia mà lờ đi cuộc diệt chủng của Pol Pot.

30 năm Chiến tranh Biên giới
THÊM BẠN BỚT THÙ

%28none%29
BBC: Lúc đó chắc là một giai đoạn vô cùng khó khăn cho ngành ngoại
%28none%29
giao Việt Nam, thưa ông?

%28none%29
Ông Trần Quang Cơ: Đúng là rất khó khăn. Bởi vì khi đó vừa xong chiến
tranh chống Mỹ thì lại xảy ra cuộc chiến Campuchia, mà
Việt Nam lại

đang rất cần sớm khôi phục hòa bình, để phát triển kinh tế.

Tìm giải pháp rút khỏi Campuchia mà vẫn bảo vệ chính nghĩa của mình
là một điều vô cùng khó.

Việt Nam chịu sức ép rất lớn từ các nước Hội đồng Bảo an, mà LHQ lúc
ấy không như LHQ bây giờ, lúc ấy phụ
thuộc nhiều vào các nước thường
trực, nhất là Mỹ.

BBC: Bây giờ nghĩ lại, ông thấy lúc đó có những cơ hội gì bị bỏ lỡ, có
những điều gì Việt Nam có thể làm
khác không ạ?

Ông Trần Quang Cơ: Tôi thấy điều mình có thể làm khác, là phải đa
phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế sớm. Trước Đại
hội Đổi
mới (năm 1986), Việt Nam đã quá phụ thuộc vào ý thức hệ mà không đa
phương hóa được quan hệ.

Lời Cụ Hồ nói là thêm bạn bớt thù, Lính Trung Quốc vào Việt
thời kỳ đó chúng ta không thực hiện
được. Mà chúng ta lại bớt bạn thêm
Nam
thù. Trong cái thế anh nằm ngay cạnh
nước lớn, nước khổng lồ, mà không có
Một nước nhỏ hay trung bình như bạn thì anh sẽ bị ép.

Việt Nam thì càng nhiều bạn càng
tốt. Trong cái thế anh nằm ngay
cạnh nước
lớn, nước khổng lồ, mà không có bạn thì anh sẽ bị ép. Tôi mà
là nước lớn tôi cũng ép.

Mình thì chỉ loanh quanh mấy nước xã hội chủ nghĩa, anh cả Liên Xô,
anh hai Trung Quốc.

Khi đó Mỹ đã chìa tay với mình, đặt vấn đề bình thường hóa vô điều kiện
thì Việt Nam lại đòi bình thường
hóa có điều kiện. Sau đồng ý bình
thường hóa vô điều kiện thì đã lỡ thời cơ. Họ đã bình thường hóa với
Trung Quốc và quên Việt Nam rồi.

Một là không bình thường hóa với Mỹ sớm. Hai là không sớm gia nhập
ASEAN. Lúc ấy ASEAN rất muốn Việt Nam vào
khối vì họ nể sức mạnh
mình đánh Mỹ. Nhưng mình lại không chơi...

Thành ra là chậm trễ tới cả mười năm.

Bên cạnh một nước lớn, Việt Nam phải chịu sức ép là vì ở khu vực thì
anh lẻ loi, đối đầu, cứ khư khư ba
nước Đông Dương bé xíu. Trên thế giới
thì anh còn có mỗi Liên Xô thôi, mà Liên Xô lúc ấy cũng đã bắt đầu ngả
cờ rồi.

ĐA DẠNG HÓA

BBC: Thưa ông, vào thời điểm tháng Hai 1979, ông đang ở đâu ạ?

Ông Trần Quang Cơ: Tôi vừa ở New York về, đàm phán với Mỹ hỏng và
Đặng Tiểu Bình vừa sang Mỹ.

BBC: Khi nghe tin Trung Quốc tấn công Việt Nam, suy nghĩ của ông là gì
ạ?

Ông Trần Quang Cơ:... (im lặng)... Bất lực. Nhưng không ngạc nhiên.
Điều đó là tất nhiên thôi, sống ở môi trường đó mình phải lường trước
được. Đáng lẽ chiến lược của mình
phải là thêm bạn bớt thù để mạnh
lên. Mình mạnh lên thì họ mới nể mình.

Mình càng ít bạn thì họ càng bắt nạt, thế thôi. Cũng giống như trẻ con
ngoài phố ấy.

BBC: Thưa bây giờ ông nghĩ Việt Nam đã theo được đường hướng đa
phương hóa đó chưa ạ?

Ông Trần Quang Cơ: Tôi thấy Việt Nam đang theo đường hướng đó khá
tốt, quan hệ được với nhiều nước và khá đa dạng. Ví dụ như
là 'chơi' với
cả Israel và cả Palestine.

BBC: Còn quan hệ với Trung Quốc thì sao ạ? Có đánh giá là quan hệ hai
bên đang tốt nhất từ trước tới nay, ông
có đồng ý với ý kiến đó không?

Ông Trần Quang Cơ: Cái đó thì tùy ở vị trí từng người mà đánh giá. Tôi
thấy quan hệ hiện giờ... tạm được (cười).

Ông Trần Quang Cơ, sinh năm 1920, phục vụ trong ngành ngoại giao 44
năm cho tới khi ông về hưu năm 1997. Trong thời
gian đó, ông từng là Ủy
viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao.

Tháng Bảy 1991, ông xin không nhận chức bộ trưởng Ngoại giao thay thế
ông Nguyễn Cơ Thạch và cuối năm 1993, ông tự ý xin
rút khỏi Ban chấp
hành Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam.

Năm 2001, ông cho ra hồi ký 'Hồi ức và Suy nghĩ' nói về các sự kiện ngoại
giao thời hậu chiến. Tác phẩm này
hiện được lưu truyền trên mạng
internet.

Vo Hoai Nam, TP HCM

Qua đài BBC, xin được cám ơn ông Trần Quang Cơ, nhà ngoại giao thông
thái và sáng suốt. Rất tiếc rằng những người đứng đầu
nhà nước Việt
nam trong thời kỳ ấy đã quá kiêu căng và tự phụ, không nhìn xa trông
rộng, để mất đi nhiều cơ hội quý báu khiến
cho đất nước và nhân dân
Việt Nam nhiều năm khốn khó điêu linh. Mong rằng những người đứng
đầu nhà nước Việt Nam hôm nay và
về sau hãy lấy đó làm bài học
xương máu. Xin cám ơn đài BBC.

Vietnamese, Nga

Tôi thấy ngoại giao VN rất buồn cười, vừa muốn kết bạn với người ta lại
vừa 'chửi' người ta, cách làm như vậy chỉ trở thành
“bè” chứ không thành
“bạn” được. Các nước bé khác như Đài loan, Hàn quốc, Nhật… có bao giờ
họ chửi đồng minh của mình đâu?
Cái sách thêm bạn bớt thù là sách
của các nước lớn, mình là nước nhỏ cần xác định sẽ “quan hệ” với ai còn
với ai chỉ là “hàng
xóm” thôi. Là nước bé thì phải như vậy, người ta còn
thương.

TQ sớm muộn cũng nuốt VN, một mình mình chẳng chống được, muốn
TQ tôn trọng thì chỉ có cách “quan hệ” với một anh nào không
thích TQ,
nhưng xin các ông đừng nói xấu người ta.

Ẩn danh

Thể chế chính trị mà chỉ coi luận thuyết của mình là chân lý tuyệt đối và
không chấp nhận các luận thuyết khác đó là thứ chính
trị không có đạo
đức. Các vị lãnh đạo vì quyền lợi cá nhân núp dưới chiêu bài chủ nghĩa
mà làm tổn hại đến TỔ QUỐC sẽ bị LỊCH
SỬ lên án. Chỉ sợ là họ đã bỏ
quên lòng tự trọng và niềm tự hào dân tộc trước đó mất rồi.

Le Duong, Đức

Để hiểu tư tưởng bành trướng của Trung Quốc, tôi đã tìm đọc tài liệu
'Hồi ức và Suy nghĩ' của Bác Trần Quang Cơ. Đây là
tài liệu quý cho ta
cái nhìn khá rõ về tình trạng sau cuộc chiến biên giới 1979. Rõ ràng
những người lãnh đạo cao nhất của
ĐCS VIỆT NAM đã rất mù mờ và
giao động:

- Nỗ lực kiên trì bảo vệ "hành trì XHCN“ là kết quả hoảng loạn sau khi
khối XHCN tan vỡ. Trung Quốc rất rõ ràng: Họ nói thẳng
là chỉ bảo vệ
CNXH trong phạm vi đất nước họ. Như vậy có thể liên hệ với lời của Mao
Trạch Đông trong một tác phẩm rất sớm
của ông ta: Chúng ta (ĐCS TQ)
nghiên cứu chủ nghĩa Mác để nhắm vào cái đích là cách mạng Trung
Quốc... Chạy quanh tìm chỗ
dựa để bảo vệ cái chẳng của ai thì đúng là
... mang cọc cho rêu!
The Wayback Machine - https://web.archive.org/web/20150420071948/http://www.diendan.org/t…

30 năm cuộc chiến TQ-VN, nhìn từ phía TQ

Phía Trung Quốc, ngay trên một vài mạng chính thức, đang nổ ra những bài vở, vận động đầy
tính hận thù nhằm kỉ niệm cái họ gọi là "cuộc đánh trả tự vệ Việt Nam"... (có thêm thông tin
so với bài hôm qua - xem ở cuối bài)

Một số dân mạng Trung Quốc chuẩn bị

kỷ niệm 30 năm ngày

quân đội Trung

Quốc gây ra
cuộc chiến tranh biên giới
Việt

Nam (*,**)
Tam Dương

1. Mạng “Hoàn
Cầu”- một
mạng chính thức của Trung Quốc, ngày
30/1/2009 vừa đăng thông
báo: “Hỡi
các chiến hữu tham gia đánh trả
tự vệ Việt Nam”, đề nghị mọi
người nói cho người
khác, cũng
đề nghị các bạn bè trên
mạng có sự ủng hộ và đọc
blog, then chốt là
"
đề nghị mọi
người nói cho các chiến hữu đã
tham gia cuộc chiến đánh trả tự
vệ Việt Nam bên
cạnh mình (bất
kể là quân nhân tham chiến với
Việt Nam năm nào) biết, vào 9 giờ
sáng ngày 17
tháng 2 năm 2009 tại khu
vườn mộ liệt sĩ Trạm Sơn Thanh
Đảo (Sơn Đông) sẽ cử hành
lễ truy
điệu kỷ niệm liệt sĩ,
gắn kỷ niệm chương chiến tranh Việt
Nam, mỗi người tự chuẩn bị hoa
trắng
gài trên ngực.
Điện thoại liên hệ:
13375573577
11 giờ trưa các chiến hữu
dự lễ liên hoan chúc mừng 30 năm
ngày đánh trả tự vệ Việt
Nam
thắng lợi.
Địa điểm: Nhà ăn Viện
điều dưỡng Toàn Tổng (đường
số bốn, góc Thái Bình)
Thời gian gặp nhau: 11 giờ 30 ngày
17 tháng 2 năm 2009
Hoạt động này được
Nhà ăn Viện điều dưỡng Toàn
Tổng ủng hộ hết mình.
Mong các phóng viên truyền
hình, báo chí v.v.. theo sát toàn
bộ tiến trình và đưa tin.
Tha thiết đề nghị những
người quản lý các mạng quan tâm
ưu ái bố trí trước ngày 17
tháng 2."

2. Mạng “Thiết
huyết luận đàn”-
một mạng chính thức
khác của Trung Quốc (chính xác là
của
Quân đội TQ), ngày 30/1/2009, đăng
tin một cá nhân tự đứng ra “mời
những ai đã tham gia
đánh trả tự
vệ Việt Nam tham dự.” Lời mời
viết:
“Do bản thân đã tham gia
cuộc chiến đánh trả tự vệ
Việt Nam, gần đây dự tính thu
thập thêm
một số tài liệu nguyên
thủy, để viết một cuốn tiểu
thuyết về cuộc đánh trả tự
vệ Việt Nam, tình
tiết của câu
chuyện phải chân thực (bản thân
cực ghét một số tác phẩm xuyên
tạc sự thật, và
cũng chính vì
thế mà dự định viết một
cuốn).
Đề nghị các chiến hữu
đã có tấm lòng, sau khi blog này
được đăng hãy viết câu
chuyện của
mình ra, tôi sẽ hết
lòng hết sức lựa chọn một số
có tính đại biểu nhất đưa
vào trong tiểu thuyết.
Ngày 17 tháng 2 năm 2009 là
tròn 30 năm ngày đánh trả tự
vệ Việt Nam, bản thân hy vọng trước
ngày hôm đó có thể viết
được bản thảo ban đầu, hy vọng
mọi người hết lòng giúp đỡ".

Mạng này còn đăng một

loạt bài sau:
– Nguyên nhân chân thực
khiến quân đội ta lên mạng với
số lượng lớn về cuộc đánh
trả tự vệ
Việt Nam.
– Mặt mũi bọn phản bội,
đê hèn trong cuộc đánh trả
tự vệ Việt Nam.
– Người bình thường
tức chân anh hùng: một số ảnh
hiếm thấy trong cuộc đánh trả tự
vệ Việt
Nam.
– Thư của liệt sĩ trong cuộc
đánh trả tự vệ Việt Nam gửi
con trai.
– Bộ đội trinh sát Trung
Quốc trong cuộc đánh trả tự vệ
Việt Nam.
– Hồi ức của cựu chiến
binh trung đoàn 448: bí mật về việc
trung đoàn 448 trong cuộc đánh
trả
tự vệ Việt Nam bị phục kích, bị
bắt làm tù binh
v.v..
Xin giới thiệu để dân mạng
Việt Nam biết tình hình bước
đầu.

Tam
Dương (gt)

* Theo người giới thiệu bài này

được biết thì chí ít từ
sáu, bảy tháng trước (tức từ
tháng 6,7
năm 2008), rải rác trên một
số mạng Trung Quốc đã có những
lời kêu gọi chuẩn bị cho “sự
kiện” này rồi.
** Sau khi bài này được xuất bản (hôm
qua, 10.2), chúng tôi được một bạn đọc cho biết mạng
Hoàn Cầu đã xoá
"thông báo" nói trên và "trang Thiết huyết luân đàn cũng đã xoá", không
biết
xoá lúc nào. Tuy nhiên, ít ra là tin sau không đủ chính xác (không
biết bài nào cụ thể trong mấy
bài, tin nêu trên đã bị/được xoá). Cụ thể
là sáng ngày hôm nay (11.2), người ta còn đọc thấy
trên mạng này, ở địa chỉ http://bbs.tiexue.net/post_3354105_1.html một bài với nội
dung kỉ
niệm "30 năm ngày..." như nói trong bài này. Trang Viet-Studies
cũng vừa chép lại cái
"post_3354105_1.html" này của Thiết huyết luân
đàn, xin xem http://www.viet-
studies.info/kinhte/ThietHuyetLuan_TQ.pdf.
Vậy là người Trung Quốc vẫn chuẩn bị kỉ niệm 30
năm cuộc
chiến này theo quan điểm Đại Hán của họ, còn người Việt, có phải một
bên cứ tự do
nói, bên kia phải im lặng là cách tốt nhất để không thúc
đẩy sự thù nghịch giữa hai nước? Về
phần mình, Diễn Đàn rất đồng tình
với quan điểm của nhà ngoại giao kỳ cựu Nguyễn Trung
trong bài cũng
đăng trên mặt báo này (xem dưới đây):
"Thêm
bớt hay viết lại lịch sử chỉ nuôi dưỡng hiềm khích, khoét sâu thêm
quá khứ. Trí nhớ có thể
phai mờ, lịch sử thì không. Còn muốn khép lại
quá khứ và hướng về tương lai, nhất thiết phải
sòng phẳng với lịch sử,
tất cả để vượt qua mọi bất đồng và để tăng cường sự tin cậy lẫn nhau –
nền tảng cho mối quan hệ láng giềng giữa hai nước".
20/2/2020 30 năm ngày cuộc chiến tranh 17-02-1979 | Nguyễn Trung

30 năm ngày cuộc chiến tranh 17-02-1979

Nguyễn Trung

Từ nhiều tháng nay không hiếm trên nhiều mạng Trung Quốc các bài về cuộc chiến tranh biên giới Việt –Trung tháng 2 năm 1979.
Đương nhiên mỗi bài một cách nhìn về sự kiện đen tối nhất này trong lịch sử ngoại giao Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam – Cộng
Hòa Nhân Dân Trung Hoa. Qua lời dịch của bạn bè, tôi được biết những bài này có nhiều nội dung, ý tứ khác nhau. Nếu hỏi tôi nghĩ gì về
những bài này, câu trả lời của tôi sẽ là: Rất cần có những nỗ lực nghiêm túc để cả hai bên cùng nhau thực sự khép lại quá khứ, hướng về
tương lai.

Mọi người còn nhớ, vào ngày 17 tháng hai cách đây 30 năm, đại binh Trung Quốc gồm 9 quân đoàn chủ lực và 3 sư đoàn độc lập
ầm ầm tiến vào đánh phá đồng loạt toàn bộ 6 tỉnh biên giới phía Bắc nước ta – cuộc chiến tranh quy mô lớn nhất của Trung Quốc kể từ
cuộc chiến tranh Triều Tiên. Tham chiến cùng với đạo quân 60 vạn bộ binh Trung Quốc này có hàng trăm xe tăng, hàng nghìn pháo, súng
cối, dàn hỏa tiễn – ngoài ra hạm đội Nam Hải trực ngoài biển và không quân Trung Quốc sẵn sàng ứng phó.

Chiến sự diễn ra đẫm máu vào sâu 6 tỉnh nói trên, giao tranh ác liệt với phía Việt Nam cho đến ngày 18 tháng ba năm 1979; sau đó
quân Trung Quốc rút về chốt các điểm trên biên giới hai nước để tiếp tục các cuộc bắn phá tranh giành biên giới. Xung đột biên giới kéo
dài cho đến gần hết năm 1988 mới chấm dứt, sau đó là thời kỳ thương lượng bình thường hóa quan hệ.

Đạo quân Trung Quốc tàn sát và gây thương vong lớn tại chỗ, phá hủy nặng nề tại các nơi có chiến sự. Các thị xã Lào Cai, Cao
Bằng, Hà Giang, Lạng Sơn và một số thị trấn khác bị san phẳng. Các cuộc bắn phá tranh giành biên giới tiếp theo rộ lên ác liệt nhất trong
các năm 1984-1985 - điển hình là các cuộc chiến xảy ra tại Núi Đất thuộc xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên, Hà Giang, nơi quân hai bên
có nhiều trận huyết chiến giáp lá cà, có trận quân số mỗi bên tham gia là hàng nghìn người, phía Trung Quốc có những trận pháo kích
ròng rã ngày đêm vào trận địa này, có khi suốt cả tuần lễ không nghỉ.

Nguyên nhân xa gần về cuộc chiến tranh trên đất Việt Nam này có rất nhiều. Phía Trung Quốc hồi đó tuyên bố công khai với lời lẽ
vô tiền khoáng hậu trong lịch sử quan hệ quốc tế là nhằm “Dạy cho Việt Nam bài học”. Ngoài ra năm này qua năm khác Trung Quốc giải
thích trong nội bộ: đây là cuộc chiến tranh tự vệ, chống Việt Nam phản bội.

Rồi đây các thế hệ thiện chí hiện nay và sau này của cả hai nước Việt Nam và Trung Quốc sẽ còn phải mất nhiều công sức tìm hiểu
rạch ròi các nguyên nhân dẫn tới việc Trung Quốc tiến hành cuộc chiến tranh này và rút ra những kết luận xác đáng, có lợi cho việc phát
webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:zxRANl_k9wcJ:viet-studies.net/NguyenTrung/NguyenTrung_17_02_1979.htm+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=vn 1/3
20/2/2020 30 năm ngày cuộc chiến tranh 17-02-1979 | Nguyễn Trung

triển quan hệ tốt giữa hai nước. Lẽ đơn giản là muốn tránh những sự cố đau đớn cho hiện tại và trong tương lai, muốn duy trì và phát
triển những thành quả của mối quan hệ láng giềng tốt mà nhân dân hai nước đang cố gắng khép lại quá khứ để hướng tới, thì không được
quay lưng lại với lịch sử.

Hãy để cho các công trình nghiên cứu khoa học dẫn đến các đánh giá, kết luận đúng đắn. Tuy nhiên, phải nói 30 năm đã trôi qua,
nhưng vẫn nóng bỏng câu hỏi: Vì sao từ chỗ ủng hộ và viện trợ to lớn cho Việt Nam trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, Trung Quốc lại
phát động cuộc chiến tranh quy mô lớn và tàn bạo như vậy?

Nhìn lại các chuỗi sự kiện rối rắm, ai cũng thấy quan hệ núi liền núi sông liền sông Việt-Trung rạn nứt từ những năm đầu thập kỷ
1960, đổ vỡ từ sự kiện Kissinger đi thăm Trung Quốc, Thông cáo chung Thượng Hải hai nước Trung Quốc và Mỹ năm 1972, sau đó là
bình thường hóa quan hệ Trung- Mỹ. Giữa lúc này cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Việt Nam đi vào thời kỳ quyết định. Trong
thời kỳ này quan điểm của Trung Quốc về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta có sự thay đổi, đại ý là: chổi ngắn
không quét được rác xa, Việt Nam nên coi thống nhất đất nước là sự nghiệp hàng trăm năm.

Sau ngày giải phóng miền Nam Việt Nam 30 tháng tư năm 1975 quan hệ Việt-Trung tiếp tục xấu đi, nhất là từ khi lực lượng
Khmer đỏ triển khai hàng loạt cuộc tấn công quân sự vào lãnh thổ Việt Nam, mở đầu là cuộc đột kích vào đảo Phú Quốc ngày 4-7-1975,
rồi vào đảo Thổ Chu ngày 10-7-1975... Rồi đến các cuộc tấn công mang tính tàn sát man rợ của Khmer đỏ tháng 4 và tháng 7 năm 1977
vào sâu 10 km trong lãnh thổ Việt Nam tại các tỉnh An Giang và Tây Ninh.

Nhớ lại, hồi đó không ít người đặt câu hỏi: Vì sao Khmer đỏ dám liều lĩnh tấn công kẻ đã thắng Mỹ - sự hận thù quá sâu sắc? được
khích lệ? hay là vì cả hai?... Những câu hỏi này cộm lên, bởi vì sau ngày 30-04-1975 những cuộc đánh phá, giết chóc của Khmer đỏ ở
phía Nam Việt Nam diễn ra rất sớm và ngày càng tăng. Đồng thời tình hình trên biên giới Việt-Trung trở nên căng thẳng, nhất là tại khu
vực 300 mét nối ray đoạn đường sắt Hữu nghị quan. Một vài năm sau đó xảy ra vấn đề “nạn kiều” trong toàn Việt Nam - tương tự như
“vấn đề người Hoa” ở Indonesia trước đó...

Quan hệ Việt-Trung trở nên căng thẳng tột độ khi quân đội Việt Nam sau 12 tháng 7 ngày đã quét sạch Khmer đỏ ra khỏi
Phnompenh ngày 7-1-1979 và cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng. 40 ngày sau đó là cuộc chiến tranh quy mô lớn của
Trung Quốc vào toàn bộ biên giới phía Bắc của Việt Nam.

Quãng thời gian 1972 -1979 cũng là thời kỳ cao điểm của chiến tranh lạnh và đồng thời cũng là thời kỳ tranh giành ảnh hưởng
quyết liệt với nhau giữa 3 nước lớn chi phối bàn cờ thế giới hồi ấy là Liên Xô, Trung Quốc và Mỹ, tác động đến toàn thế giới, trong đó có
Việt Nam. Sau đó là một chặng đường dài gian khổ không ít máu và nước mắt, kể từ cuộc chiến tranh này đi tới bình thường trở lại quan
webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:zxRANl_k9wcJ:viet-studies.net/NguyenTrung/NguyenTrung_17_02_1979.htm+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=vn 2/3
20/2/2020 30 năm ngày cuộc chiến tranh 17-02-1979 | Nguyễn Trung

hệ giữa hai nước Việt-Trung, và hôm nay là quá trình gian khổ xây dựng lại mối quan hệ hòa bình, hợp tác, hữu nghị, vì lợi ích của nhân
dân hai nước. Thực tế chặng đường này cho thấy: Hướng về tương lai có nghĩa là phải làm mọi việc hàn gắn những đổ vỡ trong quá khứ,
càng không thể tái diễn những sai lầm cũ, và trên hết cả là phải làm mọi việc xây dựng sự hợp tác hữu nghị trên cơ sở bình đẳng và tôn
trọng lẫn nhau.

Thế giới hôm nay đã hoàn toàn thay đổi so với cách đây 30 năm, vừa tạo ra cho hai nước những thuận lợi to lớn cho xây dựng mối
quan hệ láng giềng cả nhân dân hai nước đều mong muốn, vừa đặt ra cho hai nước nghĩa vụ thông qua sự phát triển tốt đẹp của mối quan
hệ này góp phần mình vào hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thêm bớt hay viết lại lịch sử chỉ nuôi dưỡng hiềm khích, khoét sâu thêm quá khứ. Trí nhớ có thể phai mờ, lịch sử thì không. Còn
muốn khép lại quá khứ và hướng về tương lai, nhất thiết phải sòng phẳng với lịch sử, tất cả để vượt qua mọi bất đồng và để tăng cường
sự tin cậy lẫn nhau – nền tảng cho mối quan hệ láng giềng giữa hai nước. Hơn nữa lịch sử có thể và luôn luôn là người thầy tốt cho thiện
chí. Đã đến lúc các nhà nghiên cứu của hai quốc gia nên gặp gỡ nhau hội thảo khoa học, trao đổi ý kiến cởi mở, tiếp tục cổ vũ cho những
nỗ lực xây dựng mối quan hệ bền vững giữa hai nước./.

webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:zxRANl_k9wcJ:viet-studies.net/NguyenTrung/NguyenTrung_17_02_1979.htm+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=vn 3/3
14:44, 30/07/2022 BBC Vietnamese - Việt Nam - Nhìn lại nhân vật Hoàng Văn Hoan

Trang tin chính Việt Nam Kinh doanh Văn hóa Chuyên đề Multimedia Learning English

Trang này đã đóng và thôi cập nhật.

Tìm hiểu thêm về việc đóng trang (bằng tiếng Anh)

Cập nhật : 12:33 GMT - Thứ Năm, 19 Tháng 2, 2009

In trang này

Nhìn lại nhân vật Hoàng Văn Hoan CÁC BÀI LIÊN QUAN
Số phận ông Hoàng Văn Hoan
Một sự kiện quan trọng trong giai đoạn xung đột Trung - Việt hồi năm 1979 Ván bài bốn bên
là vụ bỏ trốn của ông Hoàng Văn Hoan mà đến nay vẫn ít được nói đến. Việt Nam làm gì để tự vệ?
Nhớ lại đêm 17.2.79
Không chỉ với chính quyền Việt Nam và cả
với dư luận quốc tế, việc một nhân vật cao
cấp, công thần của chế độ bỏ đi theo kẻ TIN MỚI NHẤT
thù của Hà Nội hồi đó là chuyện 'động LHQ thông qua nghị quyết chống IS
trời'. Ngoại trưởng VN: 'TQ không nên lo lắng'

Báo Time 20/08/1979 có bài đặc biệt về Pháp lên án vụ chặt đầu con tin

cuộc bỏ trốn của ông Hoàng Văn Hoan FDI mới vào Việt Nam giảm mạnh
sang Trung Quốc. Cựu chỉ huy nhà tù Romania ra tòa

Bài 'Hanoi's Push' cho rằng vụ ông Hoàng Tình hữu nghị giữa hai nước cộng sản
Văn Hoan (1905-1991), nguyên phó chủ Việt Nam - Trung Quốc đổ vỡ năm 1979
tịch Quốc hội, một đồng chí cũ của Hồ Chí
Minh bỏ đi vào tháng 7/1979 và tố cáo chế độ là 'cú giáng thứ nhì vào hình ảnh của
họ'.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_hoangvanhoan_profile_tc2 1/5
14:44, 30/07/2022 BBC Vietnamese - Việt Nam - Nhìn lại nhân vật Hoàng Văn Hoan

Cú giáng thứ nhất, như tờ báo Mỹ, là 'cuộc tháo chạy của 900 nghìn người' trong
vòng bốn năm trước đó, nhắc đến các đợt thuyền nhân bỏ nước ra đi.

Về với Trung Quốc

Time đưa tin rằng tuần trước đó, ông Hoàng Văn Hoan, 74 tuổi, phát biểu tại Bắc
Kinh cáo buộc Hà Nội đối xử với người Hoa 'tệ hơn Hitler đối xử người Do Thái'.

Ông Hoan, cựu ủy viên Bộ Chính trị cho đến 1976, cũng cho rằng Việt Nam dưới sự
lãnh đạo của ông Lê Duẩn, đã 'trở thành tay sai ngoại bang', ám chỉ Liên Xô.

Bỏ trốn sang Trung Quốc, ông Hoan như trở về với những đồng chí chia sẻ quan
điểm cộng sản kiểu Trung Quốc của ông.

Các tài liệu của Phương Tây từ 1966 đã xác định ông, cùng những ủy viên BCT
khác như Lê Đức Thọ, Nguyễn Chí Thanh là 'phái thân Trung Quốc' (pro-
Chinese).Theo đại tá Bùi Tín, cựu Phó Tổng biên tập báo Nhân Dân, người cũng bỏ
Việt Nam nhưng sang Phương Tây để vận động cho dân chủ, thì quan điểm 'đặc sệt
thân Tàu' của ông Hoan đã được biết đến từ trước năm 1979.

Ông Bùi Tín nói ông Hoan xuất thân từ một gia đình Hán học, hoạt động nhiều năm
ở Hoa Nam và 'tiếp thu văn hóa, tư tưởng Trung Quốc trực tiếp từ nguồn':

"Ông không đồng tình với quan điểm đứng giữa Liên Xô và Trung Quốc, ông theo
phái nghiêng hẳn về Trung Quốc."

"Ông không thấy Trung Quốc có hai mặt:

cách mạng và bành trướng".
Ông không đồng tình với quan
Từng sang Trung Quốc hoạt động với bí điểm đứng giữa Liên Xô và Trung
danh Lý Quang Hoa cùng các ông Võ Quốc, ông theo phái nghiêng hẳn
Nguyên Giáp và Phạm Văn Đồng, Hoàng về Trung Quốc
Văn Hoan trở thành nhân vật cao cấp phụ
trách ngoại giao của Việt Minh.

Sau đó ông được Hồ Chí Minh, người

Bùi Tín nói về Hoàng Văn Hoan
đồng hương Nghệ An, cử làm đại sứ đầu
tiên của VNDCCH tại Bắc Kinh.

Các tài liệu nước ngoài mô tả ông Hoan có vị trí hơn một đại sứ bình thường vì
thường được Mao Trạch Đông tiếp riêng để bàn thảo các vấn đề hai nước, kể cả
chiến lược đánh miền Nam của Ban lãnh đạo Hà Nội.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_hoangvanhoan_profile_tc2 2/5
14:44, 30/07/2022 BBC Vietnamese - Việt Nam - Nhìn lại nhân vật Hoàng Văn Hoan

Số phận của ông sau khi sang Trung Quốc qua ngả Pakistan vào tháng 7/1979
cùng gia đình cũng phản ánh thái độ của Trung Quốc với Việt Nam và quan hệ hai
bên.

Xuất bản cuốn 'Giọt nước trong biển cả', ông đưa ra quan điểm 'tố cáo tập đoàn Lê
Duẩn' đã phản bội đường lối Hồ Chí Minh và làm hại đến 'tình hữu nghị với Trung
Quốc'.

Cuốn sách được dịch sang tiếng Anh 'A Drop in the Ocean: Hoang Van Hoan's
Revolutionary Reminiscences' do Bắc Kinh xuất bản năm 1988, xác định tư cách
của ông như một nhân vật Mao-ít đến cùng.

Ông cũng đưa ra cáo buộc rằng Trung ương Đảng ở Việt Nam từ 1982 đã chỉ đạo
việc trồng nha phiến để bán ra quốc tế lấy đôla.

'Không giống Hồ Chí Minh'

Ông Bùi Tín, hiện sống tại Paris cho hay ông Hoan khá đơn độc trong đường lối
thân Trung Quốc và bác bỏ cách tuyên truyền của Trung Quốc rằng ông Hoan là
người duy nhất 'trung thành với đường lối Hồ Chí Minh'.

Ông nói:

"Ông Hồ khéo léo với Trung Quốc hơn nhiều và luôn cố gắng cân bằng giữa Liên
Xô và Trung Quốc."

"Một lần ra đón ông Hồ tại sân bay chúng

tôi thấy ông mặc áo khoác có huy hiệu
Ông Hồ khéo léo với Trung Quốc
Mao sau chuyến đi thăm Trung Quốc về.
hơn nhiều và luôn cố gắng cân
Ông hiểu ý và cười rằng 'chỉ đeo ở áo
bằng giữa Liên Xô và Trung Quốc
ngoài thôi đấy nhé".

Trái lại, theo ông Tín, Hoàng Văn Hoan

hoàn toàn theo đường lối Maoist, ủng hộ
Bùi Tín
Trung Quốc trong cuộc chiến 1979, chế độ
Pol Pot và phái bảo thủ tại Trung Quốc.

Mặc dù ông Hoan đã đào thoát sang Trung Quốc và được coi là phản bội, ông Tín
vẫn đánh giá: "Ông ấy là một người rất yêu nước, nhưng mỗi người yêu nước theo
hiểu biết, theo kiểu của người ta. Tôi vẫn tôn trọng ông ấy, nhưng không thể đồng
tình với quan điểm của ông được."

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_hoangvanhoan_profile_tc2 3/5
14:44, 30/07/2022 BBC Vietnamese - Việt Nam - Nhìn lại nhân vật Hoàng Văn Hoan

Ở Việt Nam, ông Hoàng Văn Hoan bị tuyên án tử hình vắng mặt và trở thành biểu
tượng của sự phản bội.

Đài báo so sánh Hoan với Lê Chiêu Thống, Trần Ích Tắc và dùng hình ảnh ông để
nói về các kẻ thù bên trong.

Đảng cộng sản đã thực hiện một cuộc thanh lọc nội bộ để loại bỏ tất cả những ai bị
nghi là có dính líu đến ông Hoàng Văn Hoan.

Trong khi đó, Trung Quốc quyết tâm bảo vệ ông Hoan và coi việc đối xử với ông
như một điều kiện để bình thường hóa quan hệ.

Năm 1991, Trung Quốc tổ chức lễ tang cấp nhà nước dành cho ông Hoàng Văn
Hoan tại nghĩa trang Bát Bảo Sơn, nơi an nghỉ của nhiều cố lãnh tụ cao cấp nhất
của Đảng, Nhà nước, và quân đội Trung Quốc.

Việc chấp nhận vị trí của ông Hoan trong lịch sử đầy biến động của Việt Nam xem
ra vẫn còn là điều khó khăn ở trong nước dù gần đây, nhà chức trách đã có động
tác để hình ông trên trang web của Quốc hội.

Nhưng cho đến nay, số phận của gia đình ông (xem bài đi kèm 'Số phận ông Hoàng
Văn Hoan' ở mục Các bài liên quan) cũng là câu chuyện đáng nói và phản ánh cách
giải quyết chuyện nội bộ với những người bị coi là 'phản bội' trong lòng một hệ
thống đóng kín.

In trang này

Chia sẻ với bạn qua: Cái này là gì?

Delicious Digg Google Facebook My Space

THỜI SỰ VIỆT NAM

Thế thượng phong Doanh nghiệp nhỏ

Hãng AFP nói ông Nguyễn Tấn Dũng là chính trị gia quyền lực nhất VN hiện nay. Lạm phát và thắt ch
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_hoangvanhoan_profile_tc2 4/5
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể thao Video

Nhớ lại đêm 17.2.79

Dương Danh Dy
Gửi cho BBCVietnamese.com từ Hà Nội

19 tháng 2 2009

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 1/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Cuộc chiến 1979 diễn ra ngắn ngủi nhưng đẫm máu

Tháng 9 năm 1977, tôi được lãnh đạo Bộ Ngoại giao Việt Nam cử sang làm Bí thư thứ nhất tại Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh,
chuyên làm công tác nghiên cứu.

Quan hệ hai nước Việt Trung, từ lúc tôi ở trong nước đã xấu, lúc này càng xấu đi từng ngày.

Dòng "nạn kiều" dưới sự kích động của nhà đương cục Trung Quốc vẫn lũ lượt kéo nhau rời khỏi Việt Nam, một phần về Trung Quốc một
phần đi sang các nước khác.

Lấy lý do cần có tiền để "nuôi nạn kiều", ngày 13/5/1978 lần đầu tiên nhà cầm quyền Trung Quốc tuyên bố cắt một phần viện trợ không hoàn
lại đã ký cho Việt Nam và rút một bộ phận chuyên gia về nước.

Không lâu sau đó, ngày 3/7/1978 chính phủ Trung Quốc tuyên bố cắt hết viện trợ và rút hết chuyên gia đang làm việc tại Việt Nam về nước.

Xung đột biên giới trên đất liền, nhất là tại điểm nối ray trên đường sắt liên vận Hà Nội-Bằng Tường ngày càng tăng (có lúc có nơi đã xảy ra đổ
máu).

Chuẩn bị tình huống xấu

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 2/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Tháng 7 năm 1978 chúng tôi được phổ biến Nghị Quyết TW 4, tinh thần là phải thấu suốt quan điểm nắm vững cả hai nhiệm vụ vừa xây dựng
kinh tế vừa tăng cường lực lượng quốc phòng, chuẩn bị tốt và sẵn sàng chiến đấu.

Tháng 11 năm 1978 Việt Nam ký "hiệp ước hữu nghị và hợp tác" với Liên Xô.

Đến tháng 12 năm 1978 mọi việc chuẩn bị cho tình huống xấu nhất trong đại sứ quán đã làm xong. Sứ quán nhận được máy phát điện chạy
xăng (và đã cho chạy thử), gạo nước, thực phẩm khô đã được tích trữ đầy đủ, đại sứ quán mấy nước anh em thân thiết cũng nhận được các
đề nghị cụ thể khi bất trắc xẩy ra...

Tôi được đồng chí đại sứ phân công đọc và lựa chọn các tài liệu lưu trữ quan trọng, cái phải gửi về nhà, cái có thể hủy,

Tháng 12 năm 1978 trong chuyến thăm mấy nước Đông Nam Á, trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Đặng Tiểu Bình vừa hùng hổ vừa tức tối nói
một câu không xứng đáng với tư cách của một người lãnh đạo một nước được coi là văn minh: "Việt Nam là côn đồ, phải dạy cho Việt Nam
bài học".

Tôi không bao giờ có thể quên vẻ mặt lỗ mãng và lời nói "bạo đồ" đầy giọng tức tối của ông ta qua truyền hình trực tiếp và tiếng người phiên
dịch sang tiếng Anh là "hooligan" - tức du côn, côn đồ. Rồi ngày 22 tháng 12 năm 1978, Trung Quốc đơn phương ngừng vận chuyển hành
khách xe lửa liên vận tới Việt Nam, rất nhiều cán bộ, sinh viên Việt Nam từ Liên Xô Đông Âu trở về bị đọng lại trong nhà khách sứ quán chờ
đường hàng không và cuối cùng đến đầu tháng 1 năm 1979 đường bay Bắc Kinh Hà Nội cũng bị cắt.

Đầu tháng 1 năm 1979 quân đội Việt Nam bất ngờ phản công trên toàn tuyến biên giới Tây Nam, chỉ trong thời gian ngắn đã đập tan sức
chống cự của bè lũ Polpot, tiến vào giải phóng Phom Penh. Đây cũng là điều mà Đặng Tiểu Bình không ngờ.

Lại một quả đắng khó nuốt nữa đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc này.

'Không đánh nhau không xong'

Cuối tháng 1 năm 1979 Đặng Tiểu Bình thăm Mỹ, được Tổng thống Carter đón tiếp với nghi lễ rất cao, hai nước quyết định thiết lập quan hệ
ngoại giao, và không biết còn bàn bạc gì nữa? Trên đường về nước Đặng Tiểu Bình ghé qua Nhật Bản.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 3/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 4/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Lính Trung Quốc bị bắt tại Phố Lu

Trước những tình hình trên, một số anh em nghiên cứu chúng tôi đã khẳng định khá sớm: hai nước anh em thân thiết như răng với môi này
không đánh nhau một trận không xong!

Lý trí mách bảo như vậy, thậm chí còn mách bảo hơn nữa: Trung quốc đã từng gây cuộc chiến tranh biên giới với Ấn Độ và nhất là với Liên Xô
và cả hai lần họ đều bất ngờ ra tay trước.

Thế nhưng về mặt tình cảm (bây giờ nhìn lại thì còn có cả sự ngây thơ, cả tin nữa) vẫn hy vọng dù chỉ là chút ít thôi: quan hệ Việt Trung đã
từng gắn bó, sâu nặng như vậy, họ không thể một sớm một chiều trở mặt được.

Không nói tới những khoản viện trợ to lớn có hiệu quả, những tình cảm thân thiết như anh em trước đây, mà ngay trong những giờ phút căng
thẳng này, tôi vẫn không thể quên được những việc làm tốt hay tỏ ra biết điều của một số cán bộ Trung Quốc:

Năm 1977, Nhà máy dệt Vĩnh Phúc do Trung Quốc viện trợ cho ta, sau một hồi chạy thử vẫn không hiện đúng màu nhuộm cần thiết, một kỹ sư
Trung Quốc đã bí mật cung cấp cho ta bí quyết. Khi các chuyên gia Trung Quốc khác thấy kết quả đó, không biết do ai chỉ đạo, họ đã "xử lý"
một cách tàn bạo, anh bị đánh tới chết.

Khi đoàn chuyên gia Trung Quốc thi công cầu Thăng Long bị cấp trên của họ điều về nước, một số đồng chí đã để lại khá nhiều bản vẽ, tài liệu
kỹ thuật về chiếc cầu này cho ta. Tôi biết chiếc cầu Chương Dương do ta tự thiết kế thi công sau này đã dùng một số sắt thép do phía Trung
Quốc đưa sang để dựng cầu Thăng Long.

Mặc dù khi truyền hình trực tiếp , Trung Quốc không thể cắt được câu nói lỗ mãng của Đặng Tiểu Bình: Việt Nam là côn đồ, nhưng báo chí
chính thức ngày hôm sau của Trung Quốc đã cắt bỏ câu này khi đưa tin ( chỉ còn đăng câu "phải dạy cho Việt Nam bài học", nghĩa là đỡ tệ
hơn).

Chúng tôi đã làm gì?

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 5/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Trong bối cảnh trên, cuộc chiến tranh biên giới đẫm máu ngày 17/2/1979 do nhà cầm quyền Trung Quốc - mà người chủ xướng là Đặng Tiểu
Bình, phát động, về tổng thể không bất ngờ đối với chúng tôi, nhưng về thời gian cụ thể và nhất là về qui mô binh lực mà Trung Quốc sử dụng
thì quả là không tính tới.

Sau này những day dứt về dự báo không chính xác trên đã có phần giảm bớt, khi được biết có một số cán bộ trung cấp và một số đơn vị quân
đội Trung Quốc chỉ sau khi đã tiến vào lãnh thổ nước ta rồi họ mới biết là phải đi đánh Việt Nam.

10 giờ tối ngày 17/2/79( tức 9 giờ tối Việt Nam) tôi bật đài nghe tin của đài tiếng nói Việt Nam, không thấy có tin quan trọng nào liên quan đến
hai nước, tôi chuyển đài khác nghe tin.

Khoảng 10 giờ 30 phút đồng chí Trần Trung, tham tán đại biện lâm thời( thời gian này đại sứ Nguyễn Trọng Vĩnh về Việt Nam họp) đến đập
mạnh vào cửa phòng tôi: Dy, lên phòng hạnh phúc họp ngay, Trung Quốc đánh ta rồi!

Ít phút sau, một số đồng chí có trách nhiệm đã có mặt đông đủ. Đồng chí Trần Trung phổ biến tình hình nhà vừa thông báo: sáng sớm ngày
17/2, bọn bành trướng Trung Quốc đã tấn công trên toàn tuyến biên giới trên đất liền ( 6 tỉnh của Việt Nam lúc đó) với qui mô 20 sư đoàn bộ
binh.

Hai sư đoàn chủ lực của ta cùng với bộ đội địa phương và anh chị em dân quân du kích đang anh dũng chống trả.

"Nhiệm vụ của chúng ta bây giờ là dịch ngay bản Tuyên Bố của chính phủ ta ra 3 tiếng Trung, Anh, Pháp để phục vụ cho cuộc họp báo quốc tế
sẽ phải tổ chức và để thông bào càng rộng càng tốt cho một số nhân dân Trung Quốc biết rõ sự thực."

Bộ phận dịch tiếng Trung, dưới sự chỉ huy của anh Thái Hoàng-Bí thư thứ nhất, gồm hai đồng chí Hoàng Như Lý, bí thư thứ ba và Chu Công
Phùng cán bộ phòng chính trị, đã dịch văn bản một cách "ngon lành"; đồng chí Lê Công Phụng, bí thư thứ ba phụ trách phần dịch tiếng Anh
cũng không vất vả gì; riêng phần tiếng Pháp, đồng chí Minh, phiên dịch tiếng Pháp do mới ra trường không lâu, nên có đôi lúc tỏ ra luống
cuống.

Guồng máy dịch, in roneo, soát, sửa lại bản in nhanh chóng chạy đều, mọi người làm việc không biết mệt với lòng căm giận bọn bành trướng.

Thi thoảng mấy câu chửi bọn chúng như kìm nén không nổi lại khe khẽ bật ra từ vài đồng chí. Không căm tức uất hận sao được?

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 6/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Khi chúng tôi hoàn thành công việc thì trời đã hửng sáng (đài BBC sau đó đã đưa tin, tối ngày 17/2/1979 toàn Đại sứ quán Việt Nam để sáng
đèn).

Những người ngoài 40, 50 chúng tôi sau một đêm vất vả không ngủ vẫn tỏ ra bình thường nhưng riêng hai đồng chí Phùng và Minh đang tuổi
ăn tuổi ngủ, tuy được đồng chí Đặng Hữu-Bí thư thứ nhất, tiếp sâm, nhưng vẻ mặt sau một đêm căng thẳng đã lộ nét mệt mỏi. Thương cảm
vô cùng.

Tuy vậy, chúng tôi đã nhanh chóng bước vào ngày làm việc mới với tất cả sức mạnh tinh thần và lòng căm thù bọn bành trướng bá quyền,
nước lớn.

Quá khứ 30 năm

Cuộc chiến tranh do nhà cầm quyền Bắc Kinh mà người chủ xướng là Đặng Tiểu Bình gây ra, kết thúc đã 30 năm.

Sau khi bình thường hóa, quan hệ hai nước nhìn chung phát triển khá tốt.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 7/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Tuy nhiên cần nhấn mạnh một điều, vì nghĩa lớn, chúng ta đã thực hiện đúng lời cam kết: không nhắc lại chuyện cũ. Nhưng ở phía bên kia,
một số kẻ không biết điều, vẫn thường xuyên, xuyên tạc sự thật lịch sử, rêu rao, tự cho là đã "giành thắng lợi", là "chính nghĩa", là "Việt Nam
bài Hoa, Việt Nam chống Hoa, Việt Nam "xua đuổi nạn kiều", Việt Nam xâm lược Cămpuchia" v.v..

Cho đến hôm nay, một số cuốn sách lịch sử, sách nghiên cứu, không ít bài thơ, truyện, ký...vẫn nhai lại những luận điệu trên dù hai nước đã
bình thường hóa quan hệ được gần hai chục năm.

Tôi nghỉ hưu đã được hơn mười năm nhưng do vẫn tiếp tục nghiên cứu về Trung Quốc, nên thỉnh thoảng vẫn có dịp gặp các bạn cũ công tác
tại Bộ Ngoại Giao Trung Quốc trước đây cũng như nhiều học giả Trung Quốc.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 8/14
14:50, 30/07/2022 Nhớ lại đêm 17.2.79 - BBC News Tiếng Việt

Không dưới một lần tôi đã thân tình và nghiêm túc nhắc họ: nếu các bạn chỉ nhận phần đúng trong những việc xảy ra trong thời gian trước
đây, đổ hết lỗi cho cho người khác thì quan hệ Việt Trung dù ai đó có dùng những chữ vàng để tô vẽ cũng không thể nào xóa bỏ được những
vết hằn lịch sử do người lãnh đạo của các bạn gây ra, quan hệ hai nước không thể nào thực sự phát triển tốt đẹp được, vì những hoài nghi
lớn của nhân dân hai bên chưa được giải tỏa?

Mong rằng một số nhà lãnh đạo Trung Quốc hiện nay nên nhớ chuyện sau: nếu không biết lời dặn của Chủ tịch Mao với đoàn cố vấn Trung
Quốc khi sang giúp Việt nam thời kỳ chống Pháp: ‘Tổ tiên chúng ta trước đây đã làm một số việc không phải với nhân dân Việt Nam, các anh
sang giúp nước bạn lần này là để trả nợ cho cha ông'; và nếu không thấy trong chuyến thăm Việt Nam lần đầu tiên sau khi hòa bình lập lại ở
miền Bắc, Thủ tướng Chu đã tới dâng hương tại đền thờ Hai Bà, thì chắc chắn những người Việt Nam thời đó không dễ quên được chuyện cũ
để nhanh chóng hòa hiếu với Trung Quốc như sau đó đâu?

Vết thương chung phải do cả hai bên cùng đồng tâm, thành ý chữa trị thì mới có thể lành hẳn.

Chúng ta không nói lại chuyện cũ là vì nghĩa lớn, chứ không phải vì chúng ta không có lý, không phải vì người Việt Nam sợ hãi hay chóng
quên.

Đây là ý kiến riêng của tác giả, đang sống ở Hà Nội. Quý vị có chia sẻ hoặc đóng góp, xin gửi về [email protected] hoặc sử dụng hộp
tiện ích bên tay phải.

Tin chính
Lịch sử phản đối Bắc Kinh lâu dài của bà Nancy Pelosi
2 giờ trước

Một ngày sống cùng voi ở Chiangmai Thái Lan

4 giờ trước

Tranh cãi vì thí sinh Miss Grand Cambodia 2022 bị gọi là “Việt-Khmer Kampuchea Krom”
30 tháng 7 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_duongdanhdy_tc2 9/14
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể thao Video

Ván bài bốn bên

Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng
Viết riêng cho BBCVietnamese.com từ London

19 tháng 2 2009

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 1/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Nhiều nước khi đó sững sờ khi hai nước cộng sản trở thành thù địch

Tháng tư năm 1975, phó thủ tướng Trung Quốc Lý Tiên Niệm tổ chức một buổi tiếp tân tại Bắc Kinh để chào mừng chiến thắng của
Cộng Sản tại miền Nam Việt Nam.

Lờ phái đoàn Hà Nội như không hiện diện, Lý tuyên bố Trung Quốc đã dành sẵn một chiếc tầu chở đầy thuốc men, thực phẩm và các đồ nhu
yếu khác sẵn sàng cập bến Đà Nẵng hoặc Sài Gòn ngay sau khi giải phóng.

Trương Như Tảng, người cầm đầu phái đoàn chính phủ Cộng Hòa miền Nam thuật lại:

- Hàm ý của tuyên bố trên tất cả những ai có mặt đều hiểu rõ. Trong suốt thời gian chúng tôi ở Bắc Kinh, Trung Quốc đã đối xử với chúng tôi
một cách thân thiện hơn nhiều so với phái đoàn của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Rõ ràng họ đã dùng cơ hội này để tỏ thái độ của họ

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 2/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

với việc Hà Nội ngả hẳn theo Liên Xô và báo hiệu cho Chính phủ Lâm Thời Cộng Hòa miền Nam Việt nam rằng họ sẵn sàng ủng hộ một chính
sách độc lập với miền Bắc.

Chuyến thăm Bắc Kinh

Nhưng nếu Bắc Kinh đặt hy vọng rằng phe cộng sản miền Nam có thể có một độc lập nào đó với Hà Nội, họ đã thất vọng lớn. Trong một tiến
trình vội vã, ngay từ tháng sáu 1975, Hà Nội đã thanh trừng các phần tử miền Nam nào có ý muốn độc lập với miền Bắc. Toàn bộ chính quyền
miền Nam nằm trong tay những người từ miền Bắc gởi vào.

Mặc dầu vậy, ngày 22 tháng 9 năm 1975, Lê Duẩn và Lê Thanh Nghị vẫn cầm đầu một phái đoàn sang Bắc Kinh cầu viện.

Đây là lần đầu tiên Lê Duẩn sang Bắc Kinh với tư cách lãnh tụ của một nước Việt Nam thống nhất.

Cuộc gặp gỡ này là một thất vọng cho cả hai bên. Đối tác chính của Lê Duẩn là Đặng Tiểu Bình, mới được phục hồi sau 4 năm bị quản thúc
tại gia.

Trong bài diễn văn đón mừng Lê Duẩn, Đặng nhấn mạnh đến nguy cơ của chủ nghĩa bá quyền và kêu gọi Duẩn hãy đi cùng với Trung Quốc
chống lại Liên Xô.

Trả lời lại Đặng, Duẩn tuyên bố nếu không có sự giúp đỡ của toàn khối xã hội chủ nghĩa anh em thì chiến thắng tại Việt Nam là một chuyện
không thể có được. Nói một cách khác, Duẩn từ chối không chịu đi với Trung Quốc chống lại Liên Xô.

Mặc dầu vậy, Duẩn vẫn năn nỉ xin Bắc Kinh viện trợ như trước năm 1973. Cố nhiên là điều này bị Trung Quốc từ chối.

Năm 1973, khi Chu Ân Lai yêu cầu Lê Duẩn ngưng cuộc chiến tại miền Nam trong mấy năm tới, Chu đã hứa sẽ viện trợ cho Hà Nội ở mức độ
năm 1973 trong vòng năm năm, nhưng lần này khi Duẩn nhắc lại lời hứa đó, phía Trung Quốc đã từ chối thẳng thừng. Trong cuộc gặp gỡ với
Lê Duẩn vào ngày 24 tháng 9, Mao nói thẳng với Duẩn:

- Chính quyền Nguyễn Văn Thiệu đã để lại cho các bạn những khối lượng lớn vũ khí, kho tàng, máy bay, tầu chiến. Hiện nay các bạn không
phải là đất nước nghèo nhất. Chúng tôi mới là đất nước nghèo nhất. Chúng tôi có 800 triệu người phải nuôi.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 3/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Chu Ân Lai lúc này đã bị bệnh nặng, mọi việc điều hành hàng ngày đều nằm trong tay Đặng Tiểu Bình. Khác với Chu, Đặng không có những
quan hệ cá nhân chặt chẽ với Việt Nam như quan hệ của Chu với Hồ Chí Minh, chính vì vậy mà Đặng có một thái độ cứng rắn hơn là các lãnh
tụ Trung Quốc khác đối với Việt Nam.

Chủ quyền hai đảo

Trong cuộc gặp gỡ ngày 24 tháng 9, Đặng và Duẩn đã đụng mạnh trong vấn đề chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa mà Trung
Quốc gọi là Tây Sa và Nam Sa.

Năm 1958 khi Trung Quốc tuyên bố lãnh thổ của họ bao gồm cả các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Hà Nội đã không phản đối. Ngược lại
Phạm văn Đồng trong một giác thư gởi cho Chu Ân Lai đã viết là nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa "công nhận và ủng hộ" tuyên bố của
Trung quốc về lãnh thổ và lãnh hải và "tôn trọng" quyết định này.

Năm 1974, khi Trung Quốc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa từ trong tay chính phủ miền Nam Việt Nam, Hà Nội đã yên lặng không phản ứng.
Nhưng sau khi tiến chiếm xong miền Nam, Hà Nội đã công khai tuyên bố đòi chủ quyền trên hai quần đảo này.

Khi gặp gỡ Lê Duẩn vào ngày 29 tháng 9, Đặng đã giận dữ trách Duẩn về những luận điệu tuyên truyền chống Trung Quốc của báo chí Hà
Nội:

- Chúng tôi không thoải mái chút nào khi đọc báo chí Việt Nam. Các bạn cứ nhấn mạnh đến nguy cơ từ phương Bắc. Nguy cơ phương Bắc
của chúng tôi là sự hiện diện của quân đội Sô Viết ở biên giới phía Bắc chúng tôi nhưng đối với các bạn điều này có nghĩa là Trung Quốc.

Rõ ràng ngay từ lúc đó Đặng Tiểu Bình đã có một mối căm hận lớn đối với cái mà Đặng gọi là "sự vô ân bạc nghĩa" của chính quyền Hà Nội.

Lê Duẩn kết thúc chuyến đi thăm Bắc Kinh mà không có một thông cáo chung nào được đưa ra. Duẩn còn hủy cả một bữa tiệc trả lễ các lãnh
tụ Trung Quốc trước khi ra về, một hành động được coi là đặc biệt bất thường trong các quan hệ ngoại giao quốc tế. Hà Nội và Bắc Kinh đã
chính thức cho thấy sự chia rẽ của họ.

Quan hệ 'đặc biệt' ở Đông Dương

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 4/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Tháng 11 năm 1975, Hà Nội tổ chức Hội nghị Hiệp Thương toàn quốc để thống nhất hai miền Nam Bắc đồng thời tìm cách kéo Lào và
Campuchia vào trong một quan hệ đặc biệt dưới sự lãnh đạo của Việt Nam.

Tháng 2 năm 1976, Kaysone Phomvihane tổng bí thư đảng Cộng Sản Lào sang thăm Hà Nội. Một bản thông cáo chung ký giữa Kaysone và
Lê Duẩn vào ngày 12 tháng 2 tuyên bố hai nước Lào Việt có một quan hệ đặc biệt về hợp tác và hứa sẽ có những hành động chung chống lại
"bọn đế quốc và phản động tay sai".

Bản thông cáo chung cũng hứa sẽ tăng cường "tình hữu nghị giữa Lào, Campuchia và Việt Nam".

Đối với Pol Pot, bản thông cáo này là một cảnh cáo rằng Hà Nội sẽ không để cho Campuchia đồng minh với Trung Cộng chống lại Việt Nam.

Với cái chết của Chu Ân Lai vào đầu năm 1976 và cái chết của Mao vào cuối năm đó, Trung Quốc rơi vào trong cảnh tranh quyền hỗn loạn.

Mặc dầu tháng 10 năm 1976 nhóm "bốn người" bị Hoa Quốc Phong thanh trừng nhưng một cuộc tranh chấp mới lại diễn ra giữa Hoa Quốc
Phong, người được Mao chọn làm thừa kế, và Đặng Tiểu Bình.

Trong thời gian đó quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam nằm trong một tình thế nửa vời. Hai bên vẫn giữ quan hệ ngoại giao và Trung Quốc
còn tiếp tục viện trợ cho Hà Nội nhưng ở một mức độ thấp hơn nhiều so với trước. Tuy nhiên các cuộc đụng độ tại biên giới vẫn nổ ra ngày
một nhiều hơn.

Thăm dò Mỹ

Kẹt ở giữa cuộc tranh chấp của hai nước đàn anh, và nhận thức khả năng viện trợ thấp kém của cả Liên Xô lẫn Trung Quốc, Hà Nội tìm cách
bắt lại liên lạc với các nước phương Tây nhất là Mỹ.

Chiến thắng của Jimmy Carter trong cuộc bầu cử 1976 mở cho Hà Nội hy vọng là có thể kiếm được viện trợ của Mỹ mà Nixon đã hứa trong
hiệp định Paris.

Những cuộc tiếp xúc đầu tiên được mở ra tại Paris vào đầu năm 1977 giữa Richard Holbrooke và Phan Hiền nhằm bình thường hóa quan hệ
ngoại giao nhưng không đi đến đâu vì, say men chiến thắng, Hà Nội nhất định đòi Mỹ phải bồi thường chiến tranh trước khi nói đến chuyện
bình thường hóa.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 5/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Trong khi đó quan hệ giữa Hà Nội và Phnom Penh môt ngày một xấu đi. Việc "cáp duồn" những người Việt còn ở lại Campuchia và việc thanh
trừng những phần tử cuối cùng thân Việt Nam bên trong đảng Cộng Sản Campuchia vào tháng 4 năm 1977 đã dẫn đến những cuộc tấn công
bằng các đại đơn vị của Khmer Đỏ vào vùng biên giới.

Trong khi đó một đợt lạnh giá bất thường đã làm tiêu hủy một phần lớn mùa màng tại miền Bắc dẫn đến việc Hà Nội phải kêu gọi Liên Hiệp
Quốc và các nước thân hữu trợ giúp cứu đói. Nhưng những lời kêu gọi của Hà Nội không gây được phản ứng bao nhiêu.

Việc vội vã sáp nhập miền Nam vào với miền Bắc và chính sách đưa các người có liên hệ với chính quyền miền Nam đi "học tập cải tạo" đã
làm các chính phủ phương Tây dội và tách rời với Hà Nội.

Đi theo Liên Xô

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 6/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Một lính Trung Quốc viết khẩu hiệu bằng tiếng Việt tại Lạng Sơn

Cuối tháng sáu 1977, hội nghị trung ương đảng Cộng Sản Việt Nam quyết định chuyển hướng. Đối nội, một kế hoạch tập thể hóa công nông
nghiệp tại miền Nam được đưa ra. Đối ngoại, Hà Nội quyết định đi sát theo Liên Xô và sửa soạn tiến đánh Campuchia.

Tháng 10 năm 1977 Lê Duẩn bay sang Liên Xô. Tại Moscow, Duẩn đạt được một thỏa hiệp mới với Brezhnev trong đó Liên Xô nhận cung cấp
cho Hà Nội hai tầu ngầm, một khu trục hạm, một số tầu tuần tiễu và bốn phi đội Mig 21.

Đổi lại, Hà Nội bắt đầu chuyển các vũ khí của Mỹ để lại tại miền Nam cho Ethiopia, một đàn em mới của Liên Xô.

Mười ngày sau khi ở Liên Xô về, Duẩn bay sang Bắc Kinh để tìm cách thuyết phục Trung Quốc ngưng ủng hộ cho Khmer Đỏ.

Cuộc gặp gỡ trở thành một cuộc cãi nhau tay đôi bằng những lời bóng gió. Tuyên bố trong bữa tiệc khoản đãi Lê Duẩn, Hoa Quốc Phong nói:

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 7/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

- Trung Quốc kiên quyết đồng minh với mọi nước có nguy cơ bị xâm lược hoặc can thiệp lật đổ bởi những thế lực đế quốc hoặc đế quốc núp
dưới chiêu bài xã hội chủ nghĩa, và sẽ thành lập một mặt trận thống nhất rộng rãi nhất chống lại chủ nghĩa bá quyền.

Lê Duẩn cũng trả lời lại Hoa Quốc Phong bằng tuyên bố:

- Việt Nam nhất định không cho phép một lực lượng đế quốc hoặc thế lực phản động nào xâm phạm vào nền độc lập tự do của đất nước.

Cái vỏ ngoài lịch sự trong bang giao giữa hai nước càng ngày càng tiêu tan. Chuyến đi của Lê Duẩn sang Bắc Kinh có hậu quả là khiến cho
Trung Quốc quyết định ngả hẳn về phía Pol Pot mà trước đó sau khi phe cực tả "bốn người" bị lật đổ Trung Quốc đã từ từ tách ra.

Đụng độ

Quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh trở nên căng thẳng hơn vào năm 1978. Ngày 20 tháng 3, Hà Nội bắt đầu chiến dịch đàn áp người Hoa tại
Việt Nam. Mượn cớ đánh tư sản mại bản, hàng ngàn công an vũ trang và bộ đội bao vây khu vực của người Hoa tại Chợ Lớn và lục soát từng
nhà một để kiếm vàng và kiểm kê tài sản.

Chính cái đòn mở đầu chống lại tư bản miền Nam cũng là phát súng mở đầu cho cuộc đụng độ công khai với Trung Quốc.

Trong những ngày sau, hàng ngàn người Hoa bắt đầu bị áp lực phải rời khỏi Việt nam. Bắt đầu từ mùa hè năm 1978, Công An tại nhiều tỉnh
miền Nam bắt đầu tổ chức nhũng cuộc vượt biên lớn công khai cho những người Hoa (và những người Việt tự nhận là người Hoa) mở đầu
cho một cuộc di dân vỹ đại mà trong hai năm đưa gần một triệu người Việt ra khỏi xứ.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 8/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Chiến tranh 1979 dẫn tới hơn 10 năm căng thẳng trong quan hệ Việt - Trung

Như trong một bi kịch Hy lạp, Việt Nam, Trung Quốc và Campuchia càng ngày càng xích lại gần hơn vào một cuộc chiến mà các bên đều
không muốn.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 9/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Điều mỉa mai là bây giờ chính Hoa Kỳ, nước mà trước kia Bắc Kinh và Hà Nội liên minh để tìm cách đẩy ra khỏi Đông Dương nay lại được
chính hai nước này mời trở lại.

Ngày 5 tháng 7 Mỹ và Trung cộng họp mật tại Bắc Kinh để thảo luận việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Ngày 7 tháng 7 Hà Nội xin mở lại thương thuyết với Washington và chính thức bỏ điều kiện đòi Mỹ viện trợ trước khi đi đến bình thường hóa.

Tháng chín Nguyễn Cơ Thạch sang New York và xin gặp Richard Holbrooke. Trong cuộc gặp gỡ lần này Thạch không đặt một điều kiện tiên
quyết gì mà chỉ xin Mỹ đồng ý ra một tuyên bố chung là sẽ bình thường hóa quan hệ giữa hai bên.

Tuy nhiên trong cuộc tranh chấp nội bộ giữa phe chủ trương nghiêng về phía Việt Nam, Cyrus Vance và Richard Holbrooke, và phe chủ
trương nghiêng về phía Trung Quốc do Brzezinski chủ xướng, tổng thống Jimmy Carter ngả theo Brzezinski và việc bình thường hóa quan hệ
giữa Washington và Hà Nội bị dẹp bỏ.

Thất bại tại Washington, Hà Nội quyết định đi sát thêm với Moscow.

Ngày 3 tháng 11 năm 1978 Lê Duẩn ký với Brezhnev một hiệp ước tương trợ kinh tế quân sự 25 năm và gia nhập khối Comecon. Ngày 15
tháng 12, Jimmy Carter tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc. Và ngày 25 tháng 12 Việt Nam mở cuộc tấn công xâm lược vào
Campuchia.

Trái với những hy vọng của Trung Quốc, lực lượng Khmer Đỏ đã tan rã nhanh chóng trước sự tấn công của Hà Nội.

Chỉ trong vòng hai tuần, ngày 7 tháng giêng năm 1979, Phnom Penh thất thủ. Trước tình thế đó, ngày 14 tháng giêng, Trung Quốc gởi một
phái đoàn sang Thái Lan để họp bàn về việc tổ chức một hệ thống tiếp tế cho Khmer Đỏ tiếp tục chiến tranh du kích chống lại Việt nam tại
Campuchia.

Đồng thời ngày 28 tháng giêng năm 1979 Đặng Tiểu Bình sang Mỹ gặp Jimmy Carter.

Được sự đồng tình ngầm của Carter, ngày 17 tháng 2 Trung Quốc mở ra cuộc chiến biên giới chống lại Việt Nam mở đầu cho một chu kỳ mới
trong quan hệ giữa hai nước Việt Trung.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 10/15
14:47, 30/07/2022 Ván bài bốn bên - BBC News Tiếng Việt

Về tác giả:Ông Lê Mạnh Hùng lấy bằng tiến sĩ ở trường SOAS, London năm 2000 với luận án về Ảnh hưởng của Thế chiến Hai đối với kinh tế
Việt Nam. Hiện sống ở London, ông vừa xuất bản tác phẩm mới nhất, "Nhìn Lại Sử Việt: Từ Tiền Sử đến Tự Chủ" (Virginia: Tổ Hợp Xuất Bản
Miền Đông, 2007).

Tin chính
Lịch sử phản đối Bắc Kinh lâu dài của bà Nancy Pelosi
2 giờ trước

Một ngày sống cùng voi ở Chiangmai Thái Lan

4 giờ trước

Tranh cãi vì thí sinh Miss Grand Cambodia 2022 bị gọi là “Việt-Khmer Kampuchea Krom”
30 tháng 7 năm 2022

Góc nhìn và chuyên mục

Sự thiết yếu của sữa công thức và cuộc khủng hoảng khan hàng Nowa Huta, thành phố Ba Lan Cộng sản thay áo thành Tư bản
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_lemanhhung_analysis_tc2 11/15
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể thao Video

Việt Nam làm gì để tự vệ?

Tiến sĩ Alexander Vuving
Viết riêng cho BBCVietnamese.com từ Mỹ

19 tháng 2 2009

Ai sống cạnh một anh hàng xóm khổng lồ trong một thế giới vô chính phủ cũng phải canh cánh câu hỏi: Khi nào thì anh ta có thể
đánh mình, và làm sao để mình không bị anh ta đánh?

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 1/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Đây cũng là một câu hỏi thường trực cho các chính sách quốc phòng và ngoại giao của Việt Nam, và anh hàng xóm khổng lồ của Việt Nam là
Trung Quốc.

Quy luật lịch sử

Khi nào thì Trung Quốc có thể đánh Việt Nam? Tương lai không thể nói trước được, nhưng nếu lịch sử cho thấy có quy luật thì có nhiều khả
năng quy luật đó sẽ tiếp tục ứng nghiệm trong tương lai.

Lịch sử từ khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời có ba lần lớn và một số lần nhỏ hơn Trung Quốc ra quân đánh Việt Nam.

Lần thứ nhất năm 1974, Trung Quốc chiếm quần đảo Hoàng Sa từ tay Việt Nam Cộng hòa.

Lần thứ hai năm 1979, Trung Quốc tấn công toàn tuyến biên giới trên bộ, vào sâu nhiều chục cây số, phá huỷ cơ sở vật chất, rồi rút về sau
đúng một tháng.

Lần thứ ba năm 1988, Trung Quốc chiếm 6 bãi đá trong vùng lân cận các đảo do Việt Nam kiểm soát ở quần đảo Trường Sa, riêng vụ đụng độ
chiếm đá Gạc Ma (Johnson South Reef) bắn cháy ba tàu vận tải và giết khoảng 70 thuỷ thủ của Hải quân Việt Nam.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 2/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Những lần đánh nhỏ hơn bao gồm các cuộc tấn công ở biên giới sau cuộc chiến 1979, liên tục cho đến năm 1988. Trong thời gian này, Trung
Quốc đã chiếm được một số điểm cao chiến lược dọc biên giới như ở các huyện Vị Xuyên, Yên Minh (tỉnh Hà Giang) và Cao Lộc, Tràng Định
(tỉnh Lạng Sơn). Các cuộc lấn chiếm này dường như đã được hợp pháp hóa tại Hiệp ước biên giới trên bộ năm 1999.

Ngoài ra, trên quần đảo Trường Sa sau năm 1988, Trung Quốc đã chiếm thêm các bãi đá ở gần vị trí đóng quân của Việt Nam như Én Đất
(Eldad Reef) và Đá Ba Đầu (Whitson Reef) vào các năm 1990, 1992, và sau đó chiếm đá Vành Khăn (Mischief Reef) ở gần Philippin năm
1995.

Thế và Thời

Tư duy chiến lược Trung Hoa đặc biệt coi trọng chữ Thế và chữ Thời. Các cuộc tấn công Việt Nam cho thấy có một quy luật khá nhất quán
trong việc Trung Quốc chớp thời cơ vào lúc thế của họ đi lên và thế của đối phương đi xuống để tung quân ra đánh.

Thời điểm tháng 1-1974, Trung Quốc đánh Hoàng Sa đang do Việt Nam Cộng hòa kiểm soát là sau khi Mỹ cam kết chấm dứt can thiệp quân
sự ở Việt Nam (Hiệp định Paris tháng 1-1973) và Quốc hội Mỹ cấm Chính phủ can thiệp trở lại (Tu chính án Case-Church tháng 6-1973), tạo
ra một khoảng trống quyền lực ở khu vực và khiến cho Việt Nam Cộng hòa chới với không nơi nương tựa.

Trong khi đó thế của Trung Quốc đang dâng lên với việc Bắc Kinh trở thành một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc
(tháng 10-1971) và từ địa vị kẻ thù của cả hai siêu cường (Liên Xô và Mỹ) trở thành đối tác của Mỹ (với Thông cáo chung Thượng Hải tháng
2-1972).

Trung Quốc tấn công Việt Nam năm 1979 là để trả đũa Việt Nam đưa quân vào Campuchia nhưng cũng là khi thế của Việt Nam đi xuống trong
khi thế của Trung Quốc đi lên.

Một tháng sau khi Việt Nam và Liên Xô ký liên minh quân sự (tháng 11-1978) thì Trung Quốc và Mỹ cũng tuyên bố lập quan hệ ngoại giao.
Đồng thời, Việt Nam đang bị thế giới ngoài phe Liên Xô tẩy chay vì chiếm đóng Campuchia nên thế của Việt Nam đang xuống rất thấp.

Các cuộc tấn công của Trung Quốc dọc biên giới trong các năm từ 1980 đến 1988 diễn ra trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục bị bao vây cô lập
với thế giới bên ngoài trong khi Liên Xô, chỗ dựa chủ yếu của Việt Nam, cũng bị cô lập trên trường quốc tế (do đưa quân vào Afghanistan) và,
cộng với những khó khăn kinh tế, phải đi vào giai đoạn hòa hoãn và thỏa hiệp với Trung Quốc cũng như phương Tây.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 3/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 4/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Hai nước Việt Trung đã quyết định xong về biên giới trên bộ

Chiến dịch chiếm một phần Trường Sa năm 1988 của Trung Quốc khởi sự từ năm 1986, khi Liên Xô chuyển sang nhượng bộ chiến lược với
phương Tây và Trung Quốc, đồng thời rục rịch rút lui ảnh hưởng khỏi Đông Nam Á cũng như toàn thế giới.

Bài nói tại Vladivostok của lãnh tụ Liên Xô Gorbachov ngày 28-7-1986 tỏ ý Liên Xô sẵn sàng chấp nhận các điều kiện Trung Quốc đưa ra để
bình thường hóa quan hệ Xô-Trung (Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan và giảm căng thẳng ở biên giới Xô-Trung, Việt Nam rút quân khỏi
Campuchia) đánh dấu sự thay đổi chiến lược trong chính sách của Liên Xô ở châu Á, đồng thời cũng là chỉ dấu cho thấy thế của Liên Xô đi
xuống và thế của Trung Quốc đi lên.

Trong các năm sau, việc Liên Xô rút lui trong khi Mỹ không trám vào đã thực sự tạo ra một khoảng trống quyền lực ở khu vực.

Trong khi ấy Việt Nam vẫn bám vào Liên Xô mà không phá được thế bị cô lập. Một nghị quyết mật của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam
điều chỉnh cơ bản chiến lược đối ngoại từ dựa vào Liên Xô sang "đa phương hóa" chỉ được thông qua vào tháng 5-1988, hai tháng sau vụ
đụng độ ở quần đảo Trường Sa.

Xung đột biên giới giữa Trung Quốc và Việt Nam giai đoạn 1980-1988 có thể coi là dư chấn của cuộc chiến năm 1979. Các cuộc chiếm đảo ở
Trường Sa thời kỳ 1990-1992 cũng có thể coi là dư chấn của chiến dịch năm 1988.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 5/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Thời kỳ 1980-1988, Việt Nam tiếp tục bị bao vây cô lập trong khi Liên Xô, chỗ dựa chủ yếu của Việt Nam, đi vào giai đoạn hòa hoãn và thỏa
hiệp với Trung Quốc.

Thời kỳ 1990-1992, tuy là những năm Trung Quốc bị phương Tây cô lập phần nào sau vụ Thiên An Môn, cũng lại là những năm Việt Nam mất
hẳn chỗ dựa ở Liên Xô và các nước Đông Âu trong khi vẫn chưa được nhận vào ASEAN và chưa bình thường hóa quan hệ được với Mỹ.

Việt Nam làm gì?

Hiện nay Việt Nam có thể làm gì để Trung Quốc không đánh? Lý thuyết quan hệ quốc tế gợi ý năm phương pháp chính: 1) cùng chung một
nhà, 2) ràng buộc bằng lợi ích, 3) ràng buộc bằng thể chế, 4) răn đe quân sự, 5) răn đe ngoại giao.

Phương pháp "cùng chung một nhà" xem ra không ổn vì ít nhất ba lý do. Thứ nhất, Trung Quốc rất thiếu cảm tình với Việt Nam và kinh nghiệm
quan hệ với Việt Nam khiến Trung Quốc tin rằng Việt Nam hay tráo trở. Các cuộc thăm dò dư luận ở Trung Quốc cho thấy Việt Nam cùng với
Mỹ và Nhật Bản là ba nước bị người Trung Quốc ghét nhất trên thế giới. Thứ hai, Trung Quốc chỉ coi Việt Nam là đồng chí chứ không phải
đồng minh. Thứ ba, lịch sử cho thấy quan hệ "gắn bó như môi với răng" giữa Hà Nội và Bắc Kinh vẫn không ngăn được Trung Quốc chiếm
quần đảo Hoàng Sa, nẫng tay trên người "đồng chí anh em" Bắc Việt.

Phương pháp "ràng buộc bằng lợi ích" sẽ không ngăn được Trung Quốc đánh ở Biển Đông vì lợi ích của Trung Quốc ở Biển Đông có vị trí rất
cao trong chiến lược lớn của Trung Quốc. Biển Đông là yết hầu con đường tiếp tế vật tư và nhiên liệu cho Trung Quốc từ Trung Đông, châu
Âu, châu Phi, Nam Á và Đông Nam Á, với 2/3 lượng dầu khí nhập khẩu và 4/5 lượng hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc đi qua.

Biển Đông cũng là bàn đạp để khống chế Đông Nam Á, một khu vực mà nếu Trung Quốc khống chế được thì sẽ có thể quy phục được Nhật
Bản và trung lập hóa cả Mỹ lẫn Ấn Độ, còn nếu Trung Quốc không khống chế được thì sẽ không thể ngoi lên địa vị đứng đầu châu Á. Trung
Quốc không có lợi ích nào ở Việt Nam, kể cả trong hiện tại lẫn trong tương lai, lớn hơn lợi ích ở Biển Đông để Trung Quốc phải đánh đổi.

Phương pháp "ràng buộc bằng thể chế" càng khó ngăn cản Trung Quốc ra tay khi cần thiết vì Trung Quốc cũng như các nước lớn khác chỉ
tuân thủ thể chế quốc tế nếu thể chế ấy phục vụ lợi ích chiến lược của họ. Trong trường hợp lợi ích chiến lược của họ đòi hỏi làm khác đi, họ
sẽ có cách giải thích thể chế quốc tế theo kiểu riêng để biện minh cho hành động của mình.

Trung Quốc đã làm như thế khi xâm lăng Việt Nam năm 1979, nói rằng để trừng phạt Việt Nam xâm lăng Campuchia. Đây không phải là đặc
điểm riêng của Trung Quốc mà các nước lớn đều như vậy. Mỹ và phương Tây đánh Nam Tư rồi tách Kosovo ra khỏi nước này hay Nga đánh

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 6/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Gruzia rồi tách Nam Ossetia và Abkhazia ra khỏi nước này đều nói là dựa trên luật pháp và thể chế quốc tế nhưng đó là luật pháp và thể chế
quốc tế theo cách giải thích riêng của họ.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 7/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Ải Chi Lăng là di tích lịch sử nhắc lại trận quân Lê Lợi chém Liễu Thăng hồi thế kỷ 15

Phương pháp "răn đe quân sự" không phải là cách mà Việt Nam có thể làm với Trung Quốc trong lúc này vì Việt Nam không có vũ khí hạt
nhân để răn đe chiến lược (trong khi Trung Quốc có) và lực lượng quân sự thông thường của Việt Nam hiện còn quá yếu để có thể tạo sức
mạnh răn đe chiến thuật đối với Trung Quốc.

Còn lại duy nhất phương pháp "răn đe ngoại giao". Phương pháp này là dùng quan hệ với các nước mạnh hơn Trung Quốc và áp lực của
quốc tế để Trung Quốc không dám đánh Việt Nam. Hiện nay trong khu vực, Trung Quốc vẫn phải kiêng dè Mỹ, do đó Việt Nam quan hệ càng
gần gũi với Mỹ bao nhiêu càng có tác dụng răn đe bấy nhiêu. Một điểm nữa Việt Nam có thể tận dụng là Trung Quốc muốn thế giới tin rằng họ
không phải là mối đe dọa đối với các nước.

Nếu những lấn lướt ức hiếp của Trung Quốc với Việt Nam được thế giới quan tâm và hiểu như bước đầu của một mối đe dọa lớn hơn đối với
họ thì thứ nhất, chúng có thể làm Trung Quốc yếu thế đi, và thứ hai, đó cũng là một lý do để Trung Quốc phải cân nhắc kỹ hơn nếu có ý định
đánh Việt Nam.

Bài học lịch sử

Quy luật rút ra từ lịch sử ba lần Trung Quốc đánh Việt Nam và qua phân tích năm phương pháp nói trên cho thấy để tránh không bị Trung
Quốc đánh, Việt Nam phải làm được ba điều.

Thứ nhất, phải liên tục nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế, đặc biệt chú ý trong tương quan với Trung Quốc. Nếu Trung Quốc có
thêm bạn thì Việt Nam cũng phải có thêm bạn mạnh hơn và nếu Trung Quốc xích lại gần các nước thì Việt Nam còn phải xích lại gần các
nước hơn. Không bao giờ được để Việt Nam ở thế cô lập hơn Trung Quốc trên thế giới.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 8/14
14:46, 30/07/2022 Việt Nam làm gì để tự vệ? - BBC News Tiếng Việt

Thứ hai, phải hết sức bén nhạy với cán cân quyền lực trong khu vực và phải lập tức mạnh dạn điều chỉnh chiến lược đối ngoại khi tương quan
lực lượng trong khu vực biến đổi bất lợi cho Việt Nam.

Thứ ba, phải sáng suốt tìm ra ai là kẻ mạnh trong khu vực và đâu là chỗ yếu của Trung Quốc để thực hiện kế răn đe ngoại giao.

Trong dài hạn, chỉ có kết hợp răn đe ngoại giao (kết thân với nước lớn và tranh thủ dư luận thế giới) với răn đe quân sự (quân đội mạnh, đặc
biệt hải quân và không quân) và liên tục nâng cao vị thế quốc tế của mình thì Việt Nam mới có thể tương đối yên tâm không bị Trung Quốc
đánh.

Sống cạnh một anh hàng xóm khổng lồ mà không để bị đánh hoặc ăn hiếp quả là rất khó nhưng vẫn có thể được, nhất là khi anh hàng xóm đó
chưa phải là kẻ mạnh nhất trong vùng.

Bài viết thể hiện ý kiến riêng của tác giả, tiến sĩ Alexander Vuving (Vũ Hồng Lâm), không nhất thiết phản ánh quan điểm của Trung
tâm Nghiên cứu An ninh châu Á-Thái Bình Dương, Bộ Quốc phòng và Chính phủ Hoa Kỳ.

Tin chính
Lịch sử phản đối Bắc Kinh lâu dài của bà Nancy Pelosi
2 giờ trước

Một ngày sống cùng voi ở Chiangmai Thái Lan

4 giờ trước

Tranh cãi vì thí sinh Miss Grand Cambodia 2022 bị gọi là “Việt-Khmer Kampuchea Krom”
30 tháng 7 năm 2022

Góc nhìn và chuyên mục

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090219_vuving_china_viet_tc2 9/14
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể thao Video

30 năm cuộc chiến Việt - Trung

Tiến sĩ Ang Cheng Guan
Bài viết riêng cho BBCVietnamese.com từ Singapore

23 tháng 2 2009

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 1/11
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

Cuộc chiến Việt - Trung (tháng Hai - Ba 1979) đánh dấu điểm tệ hại nhất trong lịch sử quan hệ hiện đại hai nước.

Cuộc chiến bắt đầu ngày 17.02.1979 khi chừng 100.000 quân Giải phóng Nhân dân, có xe tăng và pháo binh hỗ trợ, vượt qua đường biên giới
1300 cây số.

'Dạy bài học'

Giao tranh ngắn ngủi nhưng đẫm máu kéo tới ngày 5.3.1979 khi Bắc Kinh loan báo rút quân. Phải tới ngày 16.3 thì việc triệt thoái mới hoàn
tất. Nhưng cho tới mãi cuối thập niên 1980, Trung Quốc tiếp tục gây áp lực lên Việt Nam tại biên giới, và dọa dạy chọ người Việt bài học thứ
hai.

Tháng Bảy 1978, khi Trung Quốc lần đầu nói rõ ý định dạy "Việt Nam một bài học", đó là để phản ứng lại sự đối xử của chính phủ Việt Nam
với người Hoa.

Bắc Kinh cáo buộc Hà Nội ngược đãi Hoa kiều, xóa bỏ thỏa thuận năm 1955 theo đó không bắt Hoa kiều phải trở thành công dân Việt Nam.
Đến ngày 11.7.1978, Trung Quốc đóng cửa biên giới Việt - Trung để kiểm soát dòng tị nạn vào Trung Quốc.

Nhưng lý do thực sự của chiến tranh lại liên quan mối quan hệ tay ba thay đổi giữa Việt Nam, Trung Quốc và Liên Xô, và sự xâm lấn
Campuchia là điểm sôi chót.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 2/11
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

Ngày 5.7.1979, trong vòng đàm phán giữa Bắc Kinh và Hà Nội, Trung Quốc bỏ qua vấn đề Hoa kiều và biên giới, mà đòi cuộc thương lượng
"tiếp tục từ vấn đề then chốt - chống lại bá quyền".

Trung Quốc nói việc Việt Nam xâm lấn Campuchia là một phần kế hoạch thành lập Liên bang Đông Dương, đi theo "mưu đồ bá chủ thế giới"
của Liên Xô. Ngay từ tháng Chín 1975, Trung Quốc đã ép Lê Duẩn từ bỏ quan hệ gần gũi với Liên Xô bằng việc ký tuyên bố chung chống bá
quyền - nhưng Lê Duẩn từ chối.

Mỹ xa, đành chọn Liên Xô

Chúng ta biết Bắc Kinh bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc chiến Việt - Trung ngay từ tháng Tám 1978.

Ngày 3.11.1978, Hà Nội và Moscow ký hiệp ước hữu nghị Việt - Xô. Câu hỏi lớn cần đặt là vì sao Việt Nam chỉ ký nó vào lúc này cho dù đã có
quan hệ gần với Moscow từ giữa thập niên 1960?

Câu trả lời đầy đủ đòi hỏi ta phải dựng lại những cố gắng bình thường hóa quan hệ với Mỹ của Việt Nam sau tháng Tư 1975, và đặt nó trong
quan hệ Việt - Trung trong giai đoạn này.

Còn câu trả lời ngắn gọn thì là đến tháng Mười 1978, rõ ràng sẽ không sớm có sự bình thường hóa quan hệ Mỹ - Việt. Washington đã chọn
Trung Quốc thay vì Việt Nam. Việt Nam chỉ còn lá bài Liên Xô để chống lại cái mà họ xem là mối đe dọa phương Bắc.

Ngay cả ASEAN, tổ chức hợp tác chặt với Bắc Kinh trong suốt thập niên 1980 để buộc Việt Nam rút khỏi Campuchia, cũng thường xuyên thừa
nhận rằng phải xem xét quan ngại an ninh của Việt Nam, và rằng tổ chức này không muốn đưa Việt Nam từ tay Liên Xô ngả sang làm vệ tinh
Trung Quốc.

Đây là quan điểm được cả năm, và sau đó là sáu, nước ASEAN chia sẻ. Không nước nào vui vẻ với sự trừng phạt Việt Nam của Trung Quốc.
Như đại diện của Singapore tại Liên Hiệp Quốc, Tommy Koh nói tại Liên Hiệp Quốc: "Lẽ ra Trung Quốc không nên tự mình quyết định luật lệ..."

Tiến trình bình thường hóa

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 3/11
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 4/11
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

Biên giới hai nước hiện nay là địa điểm giao thương tấp nập

Sự sup sụp của Liên Xô và Chiến tranh Lạnh chấm dứt năm 1989-90 thúc đẩy Việt Nam và Trung Quốc xét lại quan hệ. Campuchia là trở ngại
chính.

Ngay từ tháng Hai 1985, Lê Duẩn đã bày tỏ niềm tin rằng tình hữu nghị Việt - Trung sẽ phải được phục hồi. Sau đó, có tin nói Lê Đức Thọ
thăm Paris, ngoài là để dự hội nghị đảng Cộng sản Pháp, nhưng cũng để bí mật gặp phía Trung Quốc.

Cuộc họp Việt - Trung lần đầu sau chín năm, ở cấp thứ trưởng, diễn ra tháng Giêng 1989. Vòng hai được tổ chức từ 8-10 tháng Năm 1989.

Nhưng sự khôi phục quan hệ còn phải chờ việc giải quyết mâu thuẫn Xô - Trung. Và điều này diễn ra trong tháng Năm 1989, khi Gorbachev
lần đầu thăm Trung Quốc, gần ba năm sau diễn văn cột mốc của ông tại Vladivostok, trong đó ông bày tỏ ý định cải thiện quan hệ với Trung
Quốc, niềm tin rằng tương lai Campuchia phải do người Campuchia định đoạt và cũng kêu gọi Việt - Trung bình thường hóa. Không lâu sau
hội nghị Xô - Trung, một cuộc họp bí mật diễn ra tại Thành Đô tháng Chín 1990.

Tháng Tám 1991, Lê Đức Anh, khi đó là Bộ trưởng Quốc phòng, có chuyến thăm không loan báo tới Trung Quốc. Lúc này, thế hệ lãnh đạo
Việt Nam giữ vai trò chủ chốt thời Chiến tranh Lạnh, như Lê Duẩn, Trường Chinh, Lê Đức Thọ, đã qua đời.

Chúng ta vẫn không biết những gì diễn ra trong các cuộc họp bí mật và không quá bí mật đó, nhưng rõ ràng trong giai đoạn này, đặc biệt là
nửa cuối thập niên 1980, Việt Nam không đủ mạnh để dằng co với Trung Quốc, vì bị cô lập, kinh tế suy sụp và dần mất sự bảo trợ của Liên
Xô, nước tan rã vào tháng 12.1991.

Tin Trung Quốc và Việt Nam sẽ bình thường quan hệ được chính thức loan báo tháng Chín 1991, khi Ngoại trưởng Nguyễn Mạnh Cầm thăm
Bắc Kinh.

Gần mà xa

Kể từ 1991, quan hệ Việt - Trung rõ ràng đã tăng tiến rất nhiều. Nhưng không có nghĩa là chỉ có màu hồng. Vấn đề tranh cãi nhất, chủ quyền
tại Hoàng Sa và Trường Sa, sẽ không thể giải quyết trong thời gian dài, nhưng tới nay, lãnh đạo hai nước đã bày tỏ ý chí chính trị không để
vấn đề vượt quá kiểm soát.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 5/11
14:42, 30/07/2022 30 năm cuộc chiến Việt - Trung - BBC News Tiếng Việt

Có hai quan điểm về quan hệ Việt - Trung. Một trường phái nói rằng quan hệ này chủ yếu được định hình bằng những ký ức lịch sử. Theo đó,
cuộc chiến năm 1979 có thể xem là tất yếu và câu hỏi không phải là liệu nó có xảy ra lần nữa hay không, mà là khi nào?

Trường phái khác cho rằng mối quan hệ được định hình bởi những thế lực bên ngoài hoặc những tính toán địa chính trị. Theo quan điểm của
tôi, cuộc chiến 1979 là đỉnh điểm của những căng thẳng và khác biệt đã bị tạm đè nén vì cuộc chiến Việt Nam, khi thế giới vẫn còn được hình
dung như hai khối ý thức hệ.

Khi chiến tranh Việt Nam chấm dứt và xuất hiện mẫu hình mới trong quan hệ Trung Quốc, Liên Xô và Mỹ, những khác biệt tạm gác trước đây
giờ lại xuất hiện.

Hình thù địa chính trị mới, cộng thêm thành kiến ngàn đời, đã làm bùng phát những nghi kỵ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Cuộc chiến 1979 là
ví dụ kinh điển khi những cái nhìn, hình thành từ kinh nghiệm quá khứ, có thể tạo ra hiểu nhầm và rồi làm những dự báo tự biến thành sự thật.

Ngay cả khi một số điều vẫn giữ nguyên, thì hệ thống quốc tế đã thay đổi đáng kể từ năm 1979 và còn tiếp tục chuyển động. Quan hệ Việt -
Trung, giống như mọi mối quan hệ, vẫn còn là "công trình dang dở".

Về tác giả:Tiến sĩ Ang Cheng Guan hiện làm việc ở Viện Giáo dục Quốc gia Singapore sau thời gian làm người đứng đầu Viện Nghiên cứu
Chiến lược và Quốc phòng của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU). Ông là tác giả của nhiều sách về cuộc chiến Việt Nam, trong đó có
Vietnamese Communist Relations with China and the Second Indo-China Conflict, 1956-1962 (1997), và Ending the Vietnam War: The
Vietnamese Communists' Perspective (2004).

Tin chính
Lịch sử phản đối Bắc Kinh lâu dài của bà Nancy Pelosi
2 giờ trước

Một ngày sống cùng voi ở Chiangmai Thái Lan

4 giờ trước

Tranh cãi vì thí sinh Miss Grand Cambodia 2022 bị gọi là “Việt Khmer Kampuchea Krom”
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090223_angcheng_war1979 6/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể thao Video

Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai?

Tiến sĩ Hoàng Kim Phúc
Đại học Oxford, Anh Quốc

24 tháng 2 2009

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 1/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Quân Trung Quốc đánh Lạng Sơn năm 1979

Năm tôi lên chín, Trung Quốc tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới phía Bắc.

Yếu tố chính trị trực tiếp nào đưa đến cuộc chiến năm 1979? Có phải là xu hướng "ly khai" của cộng đồng Hoa kiều phía Nam khi đòi giữ
ngoại tịch và chối bỏ quốc tịch Việt Nam vào nửa cuối thập niên 70?

Hay là chính sách bài trừ tư bản mà cộng đồng Hoa kiều bị ảnh hưởng nhiều nhất? Hay đó là câu trả lời cho cuộc chiến của Việt Nam với
Cambodia nhằm trừ khử Khme Đỏ, khi đó đang được Trung Quốc đỡ đầu?

Phải chăng Trung Quốc gây chiến để dằn mặt khi Việt Nam đang giao hảo chặt chẽ với Liên Xô và mở rộng ảnh hưởng tới Lào và Cambodia?
Hay để Trung Quốc lấy điểm với Mỹ vì lúc đó chiến tranh lạnh vẫn đang căng thẳng?

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 2/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Hay nó đơn thuần để giải quyết những xung đột nội bộ Trung Quốc để lại từ thời kì Tứ Nhân Bang ? Tất cả những khả năng trên các sử gia
phương Tây cho tới nay vẫn chưa ai có số liệu thật đầy đủ và thuyết phục.

Vết thương khó lành

Nhưng cho dù với bất cứ lí do gì thì đây cũng là một cuộc chiến hết sức man rợ và vô nhân đạo, vì chưa đầy 30 ngày mà gần một trăm ngàn
người (60-100 ngàn theo các số liệu khác nhau) của cả hai phía đã thương vong.

Chừng nào những ẩn số lịch sử về nguyên nhân cuộc chiến chưa được sáng tỏ trước cộng luận và lịch sử thế giới thì chừng đó nguy cơ để
xảy ra những tranh chấp tương tự giữa Trung Quốc và các nước láng giềng còn có cơ hội tái diễn, đặc biệt khi nền chính trị tại quốc gia khổng
lồ này còn dựa trên nền tảng độc tài toàn trị.

Mặc dù cuộc chiến đẫm máu chính thức diễn ra khá ngắn ngủi nhưng những đợt pháo kích dai dẳng dọc tuyến biên giới, kéo dài nhiều năm
sau đó mới để lại những "vết thương" khó lành trong kí ức đương đại của dân chúng Việt Nam, đặc biệt là dân miền Bắc.

Làng tôi sống khi ấy gồm ba xóm, nay thuộc quận Ba Đình, vậy mà cũng có tới hai anh đi bộ đội bị pháo chết trên "chốt".

Từ "lên chốt" đã có lúc được nhiều thanh niên nhắc tới như "ác mộng". Dù mục tiêu chiến lược của việc tấn công Việt Nam vẫn còn nhiều uẩn
khúc lịch sử nhưng về mặt nào đó Trung Quốc đã thành công trong việc gây nên một tâm lý lo lắng bất ổn, pha sự sợ hãi trong các thành phần
dân chúng Việt Nam.

Tuy nhiên điều Trung Quốc không lường hết là cuộc chiến 79 giống như một nhát cuốc tàn bạo, lật thẳng "tấm ván thiên" chôn nỗi căm thù sâu
thẳm và âm ỷ của các dân tộc Việt với kẻ xâm lược ngàn năm từ phương Bắc.

Sự căm thù tưởng đã có lúc bị vùi lấp đi bởi "tấm tình đồng chí" môi hở răng lạnh, hay bởi những luận điệu tuyên truyền "Núi liền núi, sông liền
sông" hữu hảo.

Xâm lăng 1979 đã đánh mạnh vào lòng tự hào của các dân tộc Việt, cái mà ở chừng mực nào đó đã giúp họ tồn tại anh dũng bên cạnh "đế
quốc" Trung Hoa trong ngàn năm không bị đồng hóa, kể từ chiến thắng Bạch Đằng.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 3/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Mục đích Trung Quốc dạy cho Việt Nam một bài học bằng cuộc chiến 1979 có lẽ cũng man dại và phản tác dụng không khác gì việc trước đó
quân đội Mỹ ném bom rải thảm nhằm đưa Hà Nội quay lại "thời kì đồ đá".

Về mặt lịch sử, chiến tranh 79 là một mũi tiêm chủng tái khởi động ý thức đề kháng mãnh liệt chống lại dã tâm tạo ảnh hưởng và "kiểm soát"
của Trung Quốc với Việt Nam ở hiện tại và tương lai.

Với những kí ức và thông tin của riêng mình có được, tôi không hề nghĩ rằng cuộc chiến tranh 1979 chỉ dừng lại ở khẩu hiệu của Đặng là "dạy
cho Việt Nam một bài học".

Cuộc chiến kéo dài

Cuộc chiến đã không thực sự kết thúc sau năm 1979. Hơn thế, nó là một tính toán lâu dài, thậm chí nó là một phần trong cả một chính sách
lớn của Trung Quốc với Việt Nam mà hành động phát lộ đầu tiên là đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974. Mặc dù trước đó lính Trung Quốc đã lấn
chiếm bằng cách di dời cột mốc biên giới khi giúp chính quyền Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà làm đường.

Sự ngẫu nhiên của số phận và nghề nghiệp đã cho tôi thêm tư liệu và thông tin để nhìn nhận chi tiết mối quan hệ "vừa là đồng chí vừa là anh
em" rất mai mỉa này.

Với quyết tâm tìm cho ra mối quan hệ của một số loài muỗi sốt rét chính ở Việt Nam và mối tương quan dẫn truyền của nó qua biên giới Việt-
Trung, tôi đã đi hàng chục chuyến công tác tại dọc tuyến biên giới Việt Trung.

Ở nhiều nơi khi tôi đến, danh nghĩa là cuộc chiến đã qua 20 năm, ký ức về sự man rợ của cuộc chiến như vừa mới hôm qua. Lần đầu đến Hà
Giang, ngồi cạnh bác lái già chạy xe Hà Giang-Vị Xuyên, ông kể. "Năm 79 nó sang, dân bên mình hoàn toàn bị bất ngờ, vì thế thiệt hại là vô
kể.

''Nó rút đi đặt mìn giật sập bất cứ cái gì gọi là do tay con người tạo nên. Mìn nó còn gài lại vô số trong các khu dân cư, tỉnh lộ. Mà nào có yên,
pháo nó còn "củng" sang đây liên tục tới năm 88-89.

''Thằng con tôi đi củi với hai thằng bé cùng lớp bị trúng mìn. Hai đứa chết, một đứa cụt hai chân, mù mắt". Phía Việt Nam đã hoàn toàn bị bất
ngờ trong cuộc chiến 79.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 4/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

''Khu vực "Hữu nghị Quan", dân các xã xung quanh kể lại là chiều hôm trước lính Tàu còn sang đá bóng với thanh niên địa phương và lính
biên phòng Việt Nam. Tối hôm đó có chiếu bóng ngoài bãi, bọn lính Tàu còn sang chơi đầy, thế mà sáng hôm sau nó tấn công.''

Nhóm nghiên cứu của tôi đã "nằm" ở Cà Liểng, nơi có hẻm núi hẹp, độc đạo, mà xe tăng Trung Quốc đã vào Việt Nam ở ngả Cao Bằng. Một
cô giáo bản, dân tộc Mèo "đen" sáng hôm đó chở ông bố xuống huyện khám bệnh.

Tự dưng thấy rất nhiều xe tăng với "bộ đội" ngồi trên ở phía sau tiến tới. Ông cụ giơ tay chào nhưng sau thấy xe tăng cứ tiến sát như muốn
nghiến lên chiếc xe đạp, ông kêu ầm lên để các chú "bộ đội" nghe thấy.

Đột nhiên thằng ôn vật ngồi trên tháp pháo rút súng làm đánh đùng một cái vào đầu ông cụ.

Ông cụ lăn xuống chết tức khắc, cô con gái sợ quá quăng xe đạp lao vào rừng, chạy tắt xuống huyện đội. Lúc đó người ta mới ngã ngửa ra là
Tàu đánh". Dân Thạch An, Cao Bằng mạnh ai nấy chạy, giạt hết lên núi.

Vào sâu trong rừng, người đồng bào sau đó tìm thấy những vạt rừng phủ kín quần áo, võng, bạt, vỏ đồ hộp và phân...của bọn lính sơn cước
Tàu. Chúng đã ém quân từ khá lâu trước đó. Từ đỉnh núi đồng bào địa phương nhìn ngay xuống bản, thậm chí sân nhà mình. Nhiều người
phải liều mạng lẻn về để lấy muối, lấy dao, quần áo...

Chiều đến họ thấy hàng chục thằng lính Tàu "vật nhau" với những chiếc xe đạp của dân bỏ lại.

Bọn lính này được tuyển mộ từ những vùng cực kì nghèo đói và lạc hậu của Hoa lục nên không biết ngay cả đi xe đạp.

Không ngạc nhiên rằng chúng hết sức tàn bạo và hung hãn. Đối với người dân tộc sống dọc các tỉnh biên giới phía Bắc, căn nhà và các vật
dụng thiết thân như con dao, cái cối đá, ngọn đèn dầu là những vật vô cùng quí giá.

Nắm được tâm lí này, bọn lính Tàu được lệnh tàn phá mọi thứ dù là nhỏ nhất, trước khi rút đi.

Người dân các vùng từ Cao Bằng, Hà Giang, Lao Cai... đều kể cho tôi nghe những chi tiết khá tương tự rằng khi về lại nhà cũ, tất cả bị thiêu
trụi. Những chiếc đèn dầu hỏa, vại dưa, chum nước, cối đá... đều bị đập vỡ, ngay cả những con dao bài giắt ở vách bếp cũng bị chặt vào nhau
cho nát lưỡi dao, giếng nước bị sâp vì lựu đạn tống xuống.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 5/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Năm 1986, trong một chuyến thực tập hè ở Lương Sơn, Hòa Bình, tôi ở cùng những trung đoàn lính Việt nam đang tập đạn thật vì địa hình
Lương Sơn tương tự Vị Xuyên, Hà Giang.

Sau một tháng họ sẽ đi Vị Xuyên. Những người lính trẻ âu lo vì những tin tức ác liệt từ Vị Xuyên và các điểm nóng khác vẫn truyền về trong
suốt nhiều năm sau 1979.

Đầu năm 1988, Trung Quốc tấn công Trường Sa, 74 bộ đội Việt Nam đã bị thiệt mạng.

Năm 1995, theo anh bạn học làm kiểm dịch sinh vật, tôi lên cửa khẩu Chi Ma. Mặc dù hai nước lúc đó đã "bình thường hóa" và thông thương
buôn bán nhưng những dãy đồi trùng điệp liền kề với cửa ải này vẫn dày đặc các trận địa mìn.

Xung đột lẻ tẻ trên đường biên vẫn liên tiếp xảy ra. Ban đêm, các cột mốc bị di dời vào đất Việt Nam như cơm bữa. Nhiều năm trở lại đây, trên
biên giới bộ cột mốc vẫn bị di chuyển.

Trên biển, Trung Quốc nhiều lần dùng tàu chiến tấn công thuyền đánh cá và giết hại ngư dân Việt nam. Sự leo thang đã trắng trợn tới mức
báo động khi Trung Quốc tuyên bố Hoàng Sa và Trường Sa là thuộc huyện Tam Sa của Hải Nam cuối năm 2007, xua đuổi các công ty liên
doanh thăm dò dầu khí ở vùng Nam Côn Sơn của Việt nam và vừa rồi quyết định đầu tư 29 tỷ đôla để khai thác dầu trong hải phận Việt Nam.

Tiền Việt Nam giả được in bằng những kỹ thuật tinh vi từ Trung Quốc, tràn ngập qua các ngả biên giới vào Việt Nam. In bạc giả là một loại tội
phạm nghiêm trọng ở mọi quốc gia. Sản xuất tiền giả để tung vào quốc gia khác là vi phạm luật pháp và công ước quốc tế.

Chính quyền Trung Quốc hoàn toàn im lặng trước những hoạt động tội phạm quy mô lớn này. Rõ ràng sự tấn công Việt Nam bằng quân sự
trên biển và đất liền, tấn công chính trị và ngoại giao, tấn công phá hoại kinh tế... kéo dài hàng chục năm sau cuộc chiến, qua nhiều đời Tổng
bí thư của Trung Quốc ắt phải là mưu đồ làm cho nước láng giềng nhỏ bé phải "chảy máu" tới chết.

Người Mỹ từ lâu đã có trách nhiệm hỗ trợ rà gỡ bom mìn trong chiến tranh, sao tới nay người Trung Quốc vẫn tảng lờ những trận địa mìn nằm
trên đất Việt?

Theo tính toán của Bộ Quốc Phòng Việt Nam, sẽ còn mất hàng chục năm nữa để giải phóng các trận địa mìn nằm trên đất Việt, dọc biên giới
phía Bắc.

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 6/11
14:52, 30/07/2022 Xung đột 1979 là trách nhiệm của ai? - BBC News Tiếng Việt

Những trái mìn Made in China đang nằm trên đất Việt chính là những bằng chứng hiển nhiên để mỗi người dân Việt nam có cơ hội để đánh
giá sự thành thật, thiện chí theo phương châm "16 chữ vàng" từ phía nước láng giềng khổng lồ phía Bắc này.

Tin chính
Lịch sử phản đối Bắc Kinh lâu dài của bà Nancy Pelosi
2 giờ trước

Một ngày sống cùng voi ở Chiangmai Thái Lan

4 giờ trước

Tranh cãi vì thí sinh Miss Grand Cambodia 2022 bị gọi là “Việt-Khmer Kampuchea Krom”
30 tháng 7 năm 2022

Góc nhìn và chuyên mục

Sự thiết yếu của sữa công thức và cuộc khủng hoảng khan hàng Nowa Huta, thành phố Ba Lan Cộng sản thay áo thành Tư bản
ở Mỹ rực rỡ
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2009/02/090224_sino_viet_reflection_tc2 7/11
JUSER: :_LOAD: KHÔNG THỂ NẠP USER VỚI ID: 66

Trang chủ Tin tức Văn hóa và đời sống Góc nhìn văn hóa Đất và người xứ Nghệ Điện ảnh Thể thao Mục lục

BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC TRONG TUẦN

Đặng Tiểu Bình sử dụng chiến tranh Trung - Việt để củng cố địa vị Hồ Quý Ly và cuộc cải cách bất thành

GIANG TẤN Từ di chỉ Làng Vạc & văn hóa Đông Sơn ở
Nghệ Tĩnh, bàn thêm về vị trí xứ Nghệ thời
Thứ năm, 29 Tháng 7 2010 23:23
Hùng Vương
font size


Print
Email

Thích 0 Chia sẻ Tweet

Web
vhna
Tuần san châu Á số từ 11-18/7/2010 đăng bài của Giang Tấn về những ân oán trong quan hệ Trung-Việt. Theo Giang Tấn, cuộc Tìm
chiến tranh biên giới giữa Trung Quốc và Việt Nam năm 1979 chủ yếu là do một mình Đặng Tiểu Bình quyết định nhằm củng cố
địa vị của mình.

Dẫn lời ông Nghê Sáng Huy, một người từng trải qua những năm tháng chiến tranh Trung-Việt, tác giả cuốn “Mười năm chiến
tranh Trung-Việt” vừa được Nhà xuất bản Thiên Hành Kiện (Hồng Công) ấn hành vào đầu tháng 6/2010, Giang Tấn cho biết
vào năm 1977, Đảng Cộng sản Trung Quốc triệu tập Hội nghị Trung ương 3 khóa X, khôi phục các chức vụ lãnh đạo cho
Đặng Tiểu Bình, gồm Phó Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương và Tổng Tham mưu
trưởng quân đội. Một năm sau đó, Đặng Tiểu Bình lại được bầu làm Chủ tịch Chính hiệp Toàn quốc. Cách mạng Văn hóa vừa
kết thúc, Đặng Tiểu Bình muốn trước tiên phải lập lại trật tự, thúc đẩy đường lối tư tưởng, nên đưa ra trọng điểm công tác
cho cả nước là chuyển dịch sang xây dựng kinh tế. Tuy nhiên, khi đó ở Trung Quốc, tư tưởng tả khuynh trong, ngoài đảng và
ở quần chúng vẫn tiếp tục “trượt” theo quán tính. Đặc biệt là nhóm trong Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc do Hoa
Quốc Phong cầm đầu vẫn chủ trương tiếp tục duy trì lý luận và thực tiễn của Cách mạng Văn hóa thêm một thời gian. Trong
quân đội Trung Quốc cũng có không ít cán bộ cao cấp tỏ ra không thông với chính sách và đường lối của Đặng Tiểu Bình.
Chính vì thế, Đặng Tiểu Bình thấy rằng muốn phá vỡ cục diện này, phải tiến hành cải cách mở cửa. Nhưng nếu chỉ dựa vào
chức vụ của Đặng Tiểu Bình khi đó thì khó có thể xoay chuyển được tình thế, mà phải cần đến một phương thức có thể quét
sạch được mọi chướng ngại của thế lực cực tả đối với cải cách mở cửa.

Theo ông Nghê, nếu như khi đó đưa ra những đánh giá lịch sử về Mao Trạch Đông, phủ định đường lối “hai phàm là” của Hoa

Quốc Phong (Phàm là quyết sách Mao Chủ tịch đưa ra, chúng ta phải kiên quyết bảo vệ; Phàm là chỉ thị của Mao Chủ tịch,

chúng ta đều phải tuân thủ trước sau như một – P/v TTXVN), thời cơ vẫn chưa chín muồi. Do đó, Đặng Tiểu Bình quyết định
lợi dụng chức vụ Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương kiêm Tổng Tham mưu trưởng và sự tín nhiệm của phái nguyên lão trong
quân đội đối với mình để tìm kiến sự đột phá từ quân đội. Đặng Tiểu Bình cho rằng cần thiết phải phát động một cuộc chiến
tranh chống lại “kẻ xâm lược”, thông qua chiến tranh để chuyển hướng đấu tranh trong nước, tái cố kết sự đoàn kết dân tộc
của người dân. Đặng Tiểu Bình cũng muốn nhân cơ hội sau chiến tranh tiến hành điều chỉnh nhân sự trong quân đội. Quả
nhiên, sau chiến tranh Trung-Việt, Đặng Tiểu Bình đã làm một cuộc “thay máu” đối với quân đội, đưa một loạt cán bộ trẻ, cán
bộ trung niên vào vị trí lãnh đạo. Có thể nói, tiến hành chiến tranh là con đường nhanh nhất giúp Đặng Tiểu Bình xác lập
quyền uy tuyệt đối trong Đảng Cộng sản và quân đội Trung Quốc, đẩy mạnh thực hiện kế hoạch cải cách mở cửa.

Ông Nghê cho rằng Trung Quốc đánh Việt Nam là do Việt Nam đưa quân vào Campuchia và Trung Quốc ủng hộ Campuchia
chống lại Việt Nam. Ban đầu, Trung Quốc gọi đây là “phản kích tự vệ” sau đó lại đổi thành “đánh trả”. Cuộc chiến tranh biên
giới Trung-Việt, theo ông Nghê, tuy đã khiến Việt Nam rút một phần quân khỏi Campuchia, phá vỡ thế bao vây chiến lược của
Liên Xô đối với Trung Quốc, làm rõ quân bài chiến lược của Mỹ và Liên Xô, rèn luyện quân đội, nhưng kết quả đạt được rất
hạn chế: Không lấy được đất đai của Việt Nam, cũng không lật đổ được chính quyền Việt Nam (nguyên văn là “tập đoàn
thống trị Lê Duẩn”). Và mặc dù các mục đích mà Quân ủy Trung ương Trung Quốc đề ra cơ bản đạt được, nhưng nếu xét về
lợi ích chỉnh thể của quốc gia, cái hại vẫn lớn hơn cái lợi. Tại sao vậy? Ông Nghê cho rằng trước tiên là cuộc chiến tranh
Trung-Việt đã được các nước phương Tây do Mỹ đứng đầu lấy làm cái cớ để cô lập Trung Quốc. Hai là, việc Trung Quốc xuất
binh tấn công Việt Nam đã làm kinh động các nước Đông Nam Á. Ba là, cắt đứt quan hệ giữa Trung Quốc với thế giới thứ ba,
khiến Bắc Kinh rơi vào thế cô lập. Bốn là, Trung Quốc mất đi uy tín trong xử lý quan hệ cấp quốc gia. Năm là, chiến tranh
Trung-Việt gây tổn thất nặng nề về mặt kinh tế cả cho Việt Nam lẫn Trung Quốc.

Khi nói về trình tự tiến hành chiến tranh, ông Nghê cho biết một cuộc chiến tranh tất yếu phải đi theo những trình tự do pháp

luật quy định. Trước đây, quan niệm pháp trị của người Trung Quốc không cao và nó được biểu hiện trong một số cuộc chiến

tranh lớn. Ví dụ: Chiến tranh Triều Tiên chủ yếu do một mình Mao Trạch Đông quyết định, Chiến tranh Trung-Việt chủ yếu do
một mình Đặng Tiểu Bình quyết định. Một người hoặc một vài người vội vàng quyết định tiến hành chiến tranh, theo ông BÀI NỔI BẬT
Nghê, khó có thể tránh khỏi việc quyết định đó mang màu sắc tình cảm phiến diện, chủ quan của cá nhân, rất dễ phạm phải Từ «Sự Ðụng Ðộ Giữa Các Nền Văn Minh» và
Nhân Chủng Học nhìn lại Chủ Nghĩa Tương Ðố
sai lầm mang tính lịch sử và hậu quả cũng vô cùng đáng sợ. Văn Hoá
Giải thuộc địa và hậu thuộc địa
Ông Nghê cho biết chiến tranh Trung-Việt không những không được Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (Quốc hội) thảo
Nguồn sáng Vũ Ngọc Phan
luận thông qua, mà cũng không được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn. Theo ông Nghê, chiến tranh phải công khai với
Hoàng Nguyên, người nhạc sỹ lãng mạn và tài
nhân dân, cho phép nhân dân bày tỏ thái độ của mình. Nhân dân vốn là chủ nhân của đất nước, nên có quyền được biết tình hoa
Lá bài tẩy trong Chiến Tranh Thương Mại Mỹ -
hình, có quyền được bày tỏ thái độ. Việc nhân dân có thể bày tỏ thái độ một cách tự do đối với một cuộc chiến tranh cũng có
Trung
lợi cho việc ngăn ngừa một số cá nhân nào đó đi ngược lại ý nguyện của đại đa số nhân dân, phát động chiến tranh./. 80 năm thành lập ấp Hà Đông (Đà Lạt): Tổng đ
Hoàng Trọng Phu có vai trò như thế nào?
THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM
Thi tốt nghiệp THPT: Nên hay không?
Tài liệu tham khảo đặc biệt Nguy cơ từ một nền giáo dục gian lận
Phản biện Huntington: Sự đụng độ của các địn
Thứ Năm, ngày 22-7-2010 nghĩa
Những giá trị tích cực và hạn chế trong nhân s
Sửa lần cuối vào Thứ năm, 21 Tháng 2 2013 21:59 quan của người Việt
Nhớ anh Mai Khắc Ứng
Về video ông Trump chiếu cho ông Kim ở
Tweet Thích Đăng kýđể xem những gì bạn bè của Singapore
bạn thích

Xem thêm trong mục này:

«
Đoàn kết mới đối phó được với tham vọng của Trung Quốc Hoa Kỳ dũng cảm đương đầu
với sự bắt nạt của Trung Quốc »

Trở lại đầu trang THÔNG BÁO GIA HẠN

NỘP HỒ SƠ DỰ TUYỂN PHÓNG VIÊN

CÁC BÀI VIẾT KHÁC Tạp chí Văn hóa Nghệ An gia hạn nộp hồ sơ dự
tuyển phóng viên thêm 1 tháng (từ 03/7-03/8/2019).
Phục hồi ngôn ngữ bên bờ tiêu vong: kinh nghiệm từ tiếng Sámi ở Phần Lan Các ứng viên dự tuyển nếu ở xa có thể gửi file mềm
Guzel Yakhina: "Để chấp nhận quá khứ, cần có tình yêu" hồ sơ qua Email:[email protected]
Roy Medvedev: “Stalin từng mơ ước trở thành nhà văn” VĂN HÓA NGHỆ AN
Mikhail Bulgakov – Tình yêu vượt lên số phận
Chuyên gia: Sẽ rất sai lầm nếu không thấy sức mạnh chính trị tuyệt vời của Donald Trump
Cái chết của thầy Paty - Thêm một giọt nước làm tràn ly!
THƯ VIỆN ẢNH
Từ ngoại giao gấu trúc đến ngoại giao chiến binh sói
Người Mỹ không mang lại tự do cho Hàn Quốc - Người Hàn đã tự làm điều đó
Trung Quốc có thể từ bỏ Đường Chín Đoạn?
Nhìn lại thế giới Hồi giáo trước kỷ nguyên Trump
Nhìn lại đoạn khởi đầu của Dự án Một vành đai - một con đường
Ký sự Cuba [kỳ cuối]
Ký sự Cuba [kỳ 3]
Ký sự Cuba [kỳ 2]
J.H.W.Dietz : Một hành trình hoạt động của nền xuất bản - báo chí dân chủ xã hội [Kỳ 1]
Giai đoạn tăng tốc của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ
Bang giao Mỹ - Trung: Liệu có “cạn tàu ráo máng”?
Tại sao Mỹ gửi công thư phản đối Trung Quốc lúc này?
Bí ẩn Nikolay Gogol
Dịch thuật và quảng bá văn học Nhật Bản ra nước ngoài

VIDEO CLIP

Videoclip
Tìm kiếm
Danh sách Liệt sĩ
Hỏi đáp

Thích Đăng kýđể xem những gì bạn bè

của bạn thích.

Tìm kiếm
Tìm kiếm nâng cao

Đăng ngày
22-03-2012
trong chuyên mục
Tin tức

Chuyện về ngôi mộ liệt sĩ ở Yên Bái

LTS: Ông Trịnh Phú Sơn - cán bộ Tổng cục Chính trị Bộ Quốc phòng - gửi đến tòa soạn bài
viết này với mong muốn qua Báo Lao Động, sở LĐTBXH của 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định và
Ninh Bình (tỉnh Hà Nam Ninh cũ) sẽ có cơ sở tìm được thân nhân liệt sĩ mà phần mộ liệt sĩ
đã bị đánh cắp, nay đang được an táng tại ga Yên Bái.

Ngày cuối năm vừa rồi, tôi gặp một kỹ sư trẻ có tên là Nguyễn Tiến Hồng. Biết tôi thường
viết bài cho báo chí, Hồng đã kể lại câu chuyện làm day dứt lòng anh bao năm qua.

Hồng kể: Một ngày cuối năm 1994, trên đường đi học về (khi đó Hồng đang học lớp 11,
Trường cấp III Lý Thường Kiệt, thị xã Yên Bái - tác giả), khi đi ngang qua ga Yến Bái, em chợt
thấy rất đông người xúm quanh một túi du lịch màu đen đã cháy xám. Bên trong túi là một
bộ hài cốt. Sau một hồi bàn luận, mọi người nhất trí an táng bộ hài cốt ngay bên đường ray,
dưới chân cột đèn tín hiệu, phía bắc ga Yên Bái.

Nguồn gốc của bộ hài cốt được những người chứng kiến kể lại rằng: Trước đó 3 hôm, trên
chuyến tàu từ Lào Cai về Hà Nội, khi tàu dừng ở ga Yên Bái, có một bác trai khoảng ngoài 50
tuổi, khuôn mặt khắc khổ, thất thần, kêu khóc thảm thiết: “Con trai tôi bị mất cắp rồi(!?)”.

Theo lời bác kể: Con trai bác hy sinh trong chiến tranh bảo vệ biên giới phía bắc, thi hài an
táng ngay tại trận địa. Hơn 10 năm sau ngày con hy sinh, gia đình bác mới gom góp đủ tiền
để lên mang hài cốt của con về quê (theo lời bác kể thì quê bác ở tỉnh Hà Nam Ninh) mai
táng. Sợ nhân viên trên tàu không cho mang theo hài cốt nên bác đã cẩn thận gói hài cốt
trong 3 lần túi nylon rồi cho vào túi du lịch cũ màu đen, lúc nào cũng mang sát bên mình.
Nhưng vì mệt quá nên khi lên tàu, bác đã ngủ thiếp đi. Khi tàu dừng ở ga Yên Bái, choàng
tỉnh dậy, thì bác phát hiện chiếc túi đựng hài cốt của con đã bị kẻ cắp lấy mất (hồi ấy ga Yên
Bái nổi tiếng với nạn trộm cắp).

Người cha đáng thương ấy đã ở lại ga Yên Bái để tìm hài cốt của con với hy vọng, kẻ lấy cắp
sẽ thương tình mang trả lại. Nhưng sau 2 ngày đi khắp các ngõ ngách của nhà ga vẫn không
tìm thấy hài cốt của con, hết tiền, bác đành lủi thủi nhờ nhân viên nhà ga xin đi nhờ tàu
xuôi về Hà Nội.
Buồn thay! Bác lên tàu buổi sáng, thì đến trưa người dân phát hiện túi du lịch màu đen
đựng bộ hài cốt liệt sĩ.

Từ đó đến nay, người dân sống quanh đó vẫn nhang khói cho phần mộ liệt sĩ. Còn em chẳng
hiểu sao, gần đây cứ ngủ là lại mơ thấy chú liệt sĩ hiện lên, dặn em tìm một chú bộ đội giống
như anh để nhờ đưa về quê.

Người đã ăn cắp cái túi đựng hài cốt liệt sĩ tên là Bình, quê ở Phú Thọ, lấy vợ tên là Ngọc ở
cách ga Yên Bái 300m. Đầu năm 1995, Bình bị công an bắt vì tội trộm cắp và phải đi cải tạo 4
năm. Bình ra tù thì cô con gái bỗng bị điên. Cho rằng việc làm xấu trước đây đã bị quả báo,
nên vừa rồi gia đình Bình đã bỏ tiền xây lại ngôi mộ liệt sĩ.

Mong rằng thông tin từ bài báo này sẽ đến được với thân nhân liệt sĩ nói trên, qua đó các cơ
quan chức năng và thân nhân liệt sĩ sẽ tìm được ngôi mộ của liệt sĩ hiện đang an táng tại ga
Yên Bái.

Trịnh Phú Sơn

Nội dung khác

Thân nhân chủ yếu của liệt sĩ không được hưởng chế độ tuất
Biển cấm kỳ quặc!
Quảng Nam: Mít tinh kỷ niệm 50 năm Thanh Hóa - Hội An kết nghĩa
Đoàn “cua-rơ già” đạp xe xuyên Việt dâng hương Mẹ Thứ
Dũng cảm hy sinh bắt cướp, một cá nhân được phong tặng liệt sĩ
Đại tướng Phùng Quang Thanh thăm Chiến khu rừng Sác
Hội những người vợ liệt sĩ
Đạp xe xuyên Việt dâng hương Mẹ Việt Nam anh hùng
Trao bằng Tổ quốc ghi công cho người dũng cảm bắt cướp
Trao tặng bằng Tổ quốc ghi công cho liệt sĩ bắt cướp
Giúp tìm thân nhân liệt sĩ
Menu  Tìm kiếm

Bauxite Việt Nam

boxitvn.net – boxitvn.wordpress.com – boxitvn.blogspot.com

Lào Cai, ngày 17 tháng 2…

Đăng bởi bvnpost

Quốc Dũng

Cầu Hà Kiều 2 bắc qua sông Nậm Thi, bên kia là Trung Quốc. Ảnh: Binh Nguyên

SGTT.VN – Trưa ngày 17.2.2011, tôi ngồi ở đầu cầu Cốc Lếu (thành phố Lào Cai) nhìn sang phía Trung Quốc.
Những đoàn khách du lịch đang thảnh thơi đi dạo trên cây cầu sắt đã sắp thành dĩ vãng. 32 năm trước, cây cầu
này bị phá sập trong một cuộc chiến tranh mà bây giờ dường như ai cũng muốn quên. 32 năm sau, một cây cầu
mới bằng bêtông to hơn, đẹp hơn, cứng vững hơn đang dần thành hình cạnh cây cầu cũ.

Anh bán nước chè ngay đầu cầu Cốc Lếu kể, ngày ấy khu này là vùng trắng, không có dân, chỉ có bộ đội và súng
đạn, mìn bẫy. Cầu Cốc Lếu bị phá sập mãi năm 1993 mới xây dựng lại. Còn dân quanh khu vực chạy hết về Văn
Chấn (Yên Bái), mấy tháng sau mới lục tục về. Chị chủ nhà nghỉ kiêm hàng ăn phố Sơn Tùng thì bảo, về đến nơi
ngôi nhà chị ở đã không còn, thay vào đó là một đống gạch vụn. Vất vả mãi mấy chục năm mới xây lại được “cái
nhà cỏ” này – chị vừa nói vừa cười. “Nhà cỏ” mà chị nói là căn nhà bốn tầng mà chị đang kinh doanh nhà nghỉ.

Phía cửa khẩu Cốc Lếu giờ lô nhô nhà cao vài chục tầng, tất cả đều do các doanh nghiệp xây dựng, không phải do
nhà nước. Cửa khẩu (biên giới Việt – Trung) đã được xây lại từ lâu, đàng hoàng, to đẹp. Ngay bên kia sông là
đường sắt liên vận Việt – Trung, ngày nào cũng có tàu qua lại. Suốt dọc tuyến bờ sông biên giới, đất đang được
bốc lên nham nhở để xây kè bờ, làm đường đi dạo, chỉnh trang đô thị Lào Cai cho to hơn, đẹp hơn.

Xuôi một chút xuống phía dưới là đền thờ đức thánh Trần Hưng Đạo trên đồi Hỏa Hiệu, còn được gọi là đền
Thượng. May mắn cho tôi, hôm nay là ngày khai hội đền Thượng, từng đoàn khách thập phương, cư dân bản địa
kính cẩn xếp hàng lên đền thắp hương ngưỡng vọng vị anh hùng dân tộc thế kỷ XIII đã hai lần đánh bại đoàn quân
xâm lược mạnh nhất thế giới thời ấy. Trong đoàn khách tham dự lễ hội đền Thượng, có không ít khách đến từ bên
kia biên giới. Tôi cũng như họ, đều kính cẩn thắp hương cầu khấn cho mưa thuận gió hòa, làm ăn được thuận lợi,
hanh thông.
Hàng hoá tấp nập qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai.

Không có nhiều ký ức về ngày này 32 năm trước tại thành phố Lào Cai. Tôi đi rạc chân quanh thành phố, hỏi thăm
khắp lượt, mọi người tôi hỏi đều lắc đầu không biết quanh thành phố Lào Cai có tấm bia kỷ niệm nào về cuộc
chiến tàn khốc trong 16 ngày của 32 năm trước. Những cao điểm vùng chiến sự quanh thị xã xưa kia, giờ là nhà
cao tầng, kho bãi đầy ắp hàng hóa Trung Quốc. Chợ Lào Cai nhan nhản rượu ngâm, hàng điện tử, điện thoại, điện
máy Trung Quốc. Hàng Việt trong chợ may ra chỉ có bia, nước ngọt và… rau. Hỏi chuyện về cuộc chiến, người nhớ
người quên, nhưng ai cũng cười kể chuyện chiến tranh vui như được xem táo quân cuối năm. Câu hỏi của tôi về ký
ức chiến tranh tan nhanh như khói loãng vào câu chuyện tỷ giá nhân dân tệ và đồng Việt Nam hôm nay. Anh
chàng người Hoa ngồi cạnh bàn bập bẹ câu tiếng Việt nói rằng, bố anh cũng là một người lính phía bên kia đã
tham gia cuộc chiến này, nhưng giờ ông cũng quên rồi. Con dâu của ông là người Việt. Và giờ thì ngày ngày ông từ
bên kia biên giới sang bế đứa cháu nội, để con trai và con dâu yên tâm buôn bán tại cửa hàng ngay nhà bên đất
Lào Cai. Người ở Lào Cai giờ không để quá nhiều đầu óc vào cuộc chiến năm xưa, đó là thực tế mà tôi cảm nhận
được. Hôm nay là ngày 17.2, tôi ngồi chờ chị bán táo cân cho mấy cân táo Trung Quốc đem thắp hương trên đền
Thượng. Chiều tối tôi lên tàu về nhà, với một túi đồ chơi Trung Quốc để làm quà…

Q. D.

Nguồn: sgtt.vn

Be the first to like this.

Có liên quan

Trên các dự án xây dựng hạ Nghịch lý từ cái bóng nhập siêu Chùm thư bạn đọc
tầng phía Nam: Các nhà thầu Trung Quốc 17/03/2010
Trung Quốc tự bôi nhọ hình ảnh 31/12/2010 Trong "Thư Bạn Đọc"
quốc gia của họ Trong "Trung Quốc"
20/08/2010
Trong "Trung Quốc"

20/02/2011
 
(/user/login.html)
THỜI SỰ /
PHÓNG SỰ / ĐIỀU TRA 

Lạng Sơn, những ngày tháng hai

16:19 - 05/03/2011
-  6

  
(mailto:[email protected]?
subject=L%E1%BA%A1ng%20S%C6%A1n%2C%20nh%E1%BB%AFng%20ng%C3%A0y%20th%C3%A1ng%20hai%20%7C%20Ph%C3%B3ng%20s%
Một ngày cuối tháng 2.2011, tại thành phố Lạng Sơn đã diễn ra cuộc gặp mặt đầy xúc động giữa những cựu quân
su%2Fphong-
su-
nhân Quân đoàn 14 nhân
dieu- kỷ niệm 32 năm thành lập đơn vị. Chính tại mảnh đất biên cương này, hàng nghìn đồng đội
của họ đã ngã xuống trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc...
tra%2Flang-
son-
nhung-
Mặc dù vẫn có dịp gặp nhau hằng năm, nhưng với những cựu quân nhân của Quân đoàn 14, cuộc gặp năm nay vẫn là
ngay-
một sự kiện đặcthang-
biệt. Đây là lần đầu tiên lễ kỷ niệm được tổ chức tại chính Lạng Sơn, mảnh đất tiền tiêu mà 32 năm
hai-
trước đã diễn ra những trận đánh ác liệt nhất của quân và dân ta để giữ vững từng tấc đất biên cương Tổ quốc... Với
284496.html)
nhiều đồng đội cũ, đây là cuộc gặp gỡ sau hàng chục năm xa cách. Người đã chuyển ngành, người vẫn phục vụ trong
quân đội nhưng dường như mọi ký ức, tình cảm của những người lính Quân đoàn 14 vẫn còn vẹn nguyên như ngày
nào.

Nhiều cựu chiến binh đã rất xúc động khi gặp lại cụ Lường Thị Kim, 87 tuổi, nguyên Chủ tịch Hội Phụ nữ Lạng Sơn.
Thời kỳ chiến tranh, cụ Kim đã cùng với các mẹ, các chị đã tới từng chiến hào để động viên những người lính chiến
đấu. Những người lính trẻ đã kính trọng gọi bà là “mẹ Kim”, là “bà chính ủy”.

Đầu tháng 2.1979, ông Vũ Hữu Túy lúc đó là trung đội trưởng của Lữ đoàn 22 thuộc Bộ tư lệnh tăng thiết giáp làm
nhiệm vụ bảo vệ sân bay Nội Bài. Khi tình hình biên giới với Trung Quốc căng thẳng, đơn vị ông được điều động lên
Lạng Sơn, sau đó sáp nhập cùng trung đoàn tăng - thiết giáp 407 làm nhiệm vụ chặn đánh địch ở phía đường 4 - Na
Dương. Quê gốc ở Nam Định nhưng khi Quân đoàn giải thể năm 1988, ông Túy đã chọn ở lại mảnh đất mà ông đã
gắn bó cả một thời trai trẻ. Sau hơn 20 năm xa cách, hôm nay ông mới gặp lại đại tá Đỗ Vinh, nguyên trung đoàn
trưởng trung đoàn 407 và hiện vẫn đang công tác tại một học viện của quân đội.

Cầu Khánh Khê, nơi ghi dấu những chiến công của sư đoàn 337 - Ảnh: Trường Sơn

Những câu chuyện thân tình như họ mới chỉ tạm biệt nhau ngày hôm qua. Cũng như ông Túy, đã có rất nhiều cựu
quân nhân chọn ở lại mảnh đất Lạng Sơn để gắn bó cuộc đời sau khi giã từ nghiệp lính. “Hơn 30 năm sau chiến tranh,
cuộc sống của người dân xứ Lạng đã thanh bình, sung túc; nhưng chúng ta vẫn cần nhắc nhở các thế hệ sau về một
trang sử đã qua để những ngày tháng đó không bao giờ lặp lại”, ông Túy nói.

Trận đánh bên sông Kỳ Cùng

32 năm trước, theo quyết định của Bộ Chính trị, ngày 24.2 Quân đoàn 14 được hình thành tại mặt trận Lạng Sơn.
Thiếu tướng Nguyễn Hiền, nguyên Chỉ huy phó chính trị Quân đoàn 14 cho biết: lực lượng của Quân đoàn lúc đó gồm
có 5 sư đoàn bộ binh cùng 6 trung đoàn pháo binh, cao xạ, tăng thiết giáp, công binh, thông tin trực thuộc. Tổng quân
số của quân đoàn lúc đó khoảng 8 vạn người.
6
   
Chia sẻ Bình luận Dành cho bạn
(/ca-nhan.html) Danh mục
Cùng với nhân dân và lực lượng vũ trang địa phương, Quân đoàn đã có nhiều trận đánh lớn như trận Đồng Đăng, trận
đồi Chậu Cảnh của Sư đoàn 3, trận cầu Khánh Khê trên đường 1B của sư đoàn 337, trận đánh tập kích vào sau lưng
địch của sư đoàn 338. Mặc dù huy động một lực lượng lớn gấp nhiều lần ta (3 quân đoàn địch tiến đánh 2 sư đoàn
ta), tấn công ào ạt nhưng chúng đã bị đánh trả khắp nơi, càng tiến sâu càng thiệt hại nặng nề. Tấn công ta từ
17.2.1979 theo hướng từ Hữu Nghị quan về thị xã Lạng Sơn nhưng tới ngày 3.3.1979 địch mới tới được bờ bắc sông
Kỳ Cùng với tốc độ tiến quân chưa đến 0,8 km/ngày. Ngày 5.3.1979, địch buộc phải tuyên bố rút quân vô điều kiện.
Quân đoàn 14 sau đó đã vinh dự được mang phiên hiệu Binh đoàn Chi Lăng, tên gọi gắn với những chiến công vang
dội của cha ông tại vùng biên viễn.

Tấm bia kỷ niệm chiến thắng tại đầu cầu Khánh Khê - Ảnh: Trường Sơn

Nhắc tới những người lính đã hy sinh cho sự nghiệp bảo vệ biên cương, đại tá Nguyễn Chấn, nguyên chính ủy Sư
đoàn 337 không kìm được xúc động. Những giọt nước mắt ứa ra từ đôi mắt người chỉ huy cả đời đánh giặc. Năm nay
đã gần 90 tuổi, tham gia cách mạng từ năm 1945, ông đã từng kinh qua những cuộc chiến tranh ác liệt nhất, từ đánh
Pháp, đánh Mỹ rồi đến chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Cho đến giờ những hình ảnh về những người lính mà
phần đông ở tuổi mười tám đôi mươi đã ngã xuống trong cuộc chiến “chớp nhoáng” 32 năm về trước vẫn in đậm
trong ký ức ông.

“Tinh thần của bộ đội ta thời kỳ đó phải nói là vô cùng ghê gớm. Đã đánh nhau nếu nói là không sợ chết là không
đúng. Không có ai muốn chết cả, không ai muốn vợ mình thành góa bụa, con mình thành côi cút.... Lúc đó cấp trên
cũng có cần giáo dục, động viên nhiều đâu. Nhưng người lính là như thế, vì Tổ quốc, vì danh dự, vì nhiệm vụ họ sẵn
sàng xả thân”, đại tá Nguyễn Chấn nói. Tâm tư lớn nhất của đại tá Nguyễn Chấn cùng các cựu chiến binh của Quân
đoàn 14 đó là mong muốn mai đây, trên mảnh đất này một ngôi đền thờ những người lính mọi thời đại đã ngã xuống
vì mảnh đất quê hương sẽ được dựng nên.

Có mặt trong dịp kỷ niệm này còn có đại tá Đỗ Phấn Đấu, Chính ủy hiện tại của Sư đoàn 337. Chuyến về thăm Lạng
Sơn dịp này của đại tá Đấu còn mang một mục đích khác. Đó là thu thập, bổ sung thêm một số tư liệu cho một cuốn
sách về lịch sử đơn vị đang được biên soạn. “Sư đoàn 337 giờ đây đã được chuyển thành đơn vị làm nhiệm vụ kinh tế,
quốc phòng nhưng những chiến công gắn với công cuộc bảo vệ biên giới phía Bắc mãi mãi là những trang sử chói lọi
nhất của sư đoàn”, đại tá Đấu nói.

Sau năm 1979, Sư đoàn 337 được mang phiên hiệu đoàn Khánh Khê, tên cây cầu đã gắn với lịch sử sư đoàn. Năm
1979, Sư đoàn 337 đang làm nhiệm vụ tại Quân khu 4 thì được điều động lên biên giới phía Bắc. Vừa hành quân thần
tốc “dặm bước thần kỳ phong cách Quang Trung” vừa bổ sung lực lượng, đến ngày 25.2.1979, cơ bản lực lượng của
Sư đoàn đã vượt qua 500 km từ Nghệ An đến Lạng Sơn và ngay lập tức bước vào chiến đấu.

Nhiệm vụ của sư đoàn lúc đó được trên giao là ngăn chặn thê đội 2 của địch tấn công theo hướng đường 1B với ý đồ
vu hồi phía sau thị xã Lạng Sơn. “Nếu chúng thực hiện được việc này Lạng Sơn sẽ hoàn toàn bị chia cắt, lúc đó sẽ rất
khó đuổi chúng đi, hoặc nếu có đi cũng sẽ kèm theo những điều kiện rất ghê gớm”, đại tá Nguyễn Chấn nhớ lại.

Trong suốt cuộc chiến đấu 12 ngày đêm chống quân xâm lược tại tuyến phòng thủ này, những người lính của 337
cùng quân, dân huyện Văn Quan đã chiến đấu anh dũng, kiên cường bám trụ “một tấc không đi, một ly không rời”
quyết không để địch vượt qua được sông Kỳ Cùng. Từ 28.2 - 5.3.1979 đã diễn ra nhiều trận đánh ác liệt, địch lợi dụng
lực lượng áp đảo đã mở nhiều cuộc tấn công sống chết nhằm vượt sông đều bị ta đánh bật trở lại.
6
   
Chia sẻ Bình luận Dành cho bạn
(/ca-nhan.html) Danh mục
Sáng 28.2.1979, địch huy động hai quân đoàn và dân binh cùng hàng trăm khẩu pháo các loại nổ súng tấn công toàn
tuyến phòng ngự của sư đoàn. “Cuộc chiến đấu tại điểm cao 649, điểm cao nhất trong hệ thống điểm cao tại quanh
khu vực cầu Khánh Khê diễn ra cực kỳ ác liệt, ta bắn sang địch được một viên đạn thì chúng đáp trả một trăm lần”,
đại tá Hoàng Hoa Chiến, nguyên trưởng ban tác chiến sư đoàn 337 nhớ lại. Tại điểm cao này, đại đội 9 thuộc tiểu
đoàn 3 do trung đội trưởng Trần Minh Lệ đã kiên cường chống trả gần 13 đợt tấn công của địch. Sau hai ngày chiến
đấu phía ta đã thương vong nhiều, lương thực và đạn dược đều cạn trong khi lực lượng của địch vẫn liên tục áp đảo.
Bị thương nặng, anh Trần Minh Lệ vẫn không rời trận địa mà chờ địch vào gần mới giật thủ pháo tiêu diệt và đã hy
sinh anh dũng.

Theo tài liệu tổng kết của 337, ước tính ta đã tiêu diệt hơn 2.000 tên địch, phá 8 xe tăng và thu được một số vũ khí,
chặn đứng và đánh bại ý định vu hồi bao vây chia cắt Lạng Sơn của địch. Thế nhưng cũng đã có hơn 650 cán bộ,
chiến sĩ Sư đoàn 337 đã vĩnh viễn nằm xuống hai bên bờ sông Kỳ Cùng...

Trong thành phần của Sư đoàn 337 còn có Trung đoàn 197 nguyên là lực lượng bộ đội địa phương của tỉnh Bắc Thái
(này là Thái Nguyên). Đây là đơn vị đã cơ động lên Lạng Sơn ngay trong ngày 17.2.1979 sau khi nổ ra chiến sự. Sau
đó Trung đoàn 197 được phối thuộc cùng Sư đoàn 337 và tham gia các trận đánh ác liệt tại khu vực cầu Khánh Khê.
Trong một trận đánh tại điểm cao 607 (đồi Xanh) một tiểu đội chỉ có 7 người do đại đội trưởng Vi Văn Thắng chỉ huy
đã kiên cường chiến đấu với một mũi tiến công hàng trăm tên địch. Đạn hết, cả tiểu đội đã ôm lê xông lên đánh giáp
là cà với địch và giữ trận địa đến lúc tất cả đều hy sinh. Xác các anh nằm chồng lên xác địch, mắt nhắm, tắt thở
nhưng tay không rời súng. Sau chiến tranh người dân đã gọi ngọn đồi nơi các anh hy sinh là đồi Vi Văn Thắng.

Trước khi rời Lạng Sơn, chúng tôi cùng đại tá Đấu đến thăm lại cây cầu Khánh Khê lịch sử. Nối hai bờ sông Kỳ Cùng
giờ đây đã có cây cầu Khánh Khê mới cách xa cầu cũ chừng 500m. Một công trình thủy điện nhỏ đang được thi công
ngay gần đó. Sau khi công trình này hoàn thành, cây cầu Khánh Khê cũ sẽ chỉ còn là kỷ niệm. Thế nhưng vẫn còn đó
tấm bia bê-tông được đúc hơn ba mươi năm về trước ghi lại chiến công của sư đoàn 337 cùng quân dân huyện Văn
Quan chặn đứng quân xâm lược những ngày tháng 3.1979. Những người thợ thi công biết ở đây từng có bộ đội hy
sinh nên đã đặt trên tấm bia một bát hương. Những dấu tích của thời gian và con người đã xóa mờ một vài chỗ trên
tấm bia. Thế nhưng người ta vẫn có thể đọc được dòng chữ “... Sư đoàn 337 đã đánh bại và chặn đứng quân... xâm
lược”.

Nguyên Phong

Thích 15 Chia sẻ

BÌNH LUẬN
Ý kiến của bạn?

Đăng nhập bằng:





hoặc
Đăng ký Gửi bình luận

6 Bình luận  Theo lượt thích (.cmt-like)  Theo thời gian (.cmt-time)

đao van sam 00:00 11/03

Nam 1979 toi la chien si cua c20 e197 f337, nam 1982 toi bi thuong trong mot lan di trinh sat nam dich gan moc 16 tan thanh, khong
biet don vi con hay giai the toi muon duoc tham gia mat don vi than ai. sdt 0905103864
 Trả lời
 19 thích
 Báo nội dung xấu

Quang Luu 00:00 28/07

Tháng 2 năm 1979 chúng tôi đã tham gia trận đánh đồi 649 phía Bắc cầu Khánh khê lúc đó tôi ở Đại đội 5, D2 do anh Thản Đại đội
trưởng ai còn nhớ và có điều kiện xin được Liên lạc qua số 0982945780.
 Trả lời
 5 thích
 Báo nội dung xấu

ngyễn thị hồng 08:59 06/08

Năm 1982 tôi là chiến sĩ trung đoàn 197, sư đoàn 337. ai biết địa chỉ đơn vị hiện nay ở đâu liên lạc giúp tôi qua số điện thoại :
0125.219.66.86

tôi xin chân thành cảm ơn

 Trả lời
 2 thích
 Báo nội dung xấu
6
   
Chia sẻ Bình luận Dành cho bạn
(/ca-nhan.html) Danh mục
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

Thứ ba 14/08/2012 13:31

Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

(GDVN) - Thực chất bài báo này của Tân Hoa Xã là một sự thừa nhận công khai, Mao Trạch Đông chỉ đạo quân Trung Quốc đánh chiếm quần đảo
Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974.

> Tra cứu ĐIỂM THI ĐH-CĐ 2012 nhanh, chính xác nhất
> Tìm hiểu đất nước Ireland, cơ hội nhận quà cực lớn
> Cả xã hội quan tâm: Tình hình biển Đông

Ngày 6/8 vừa qua, Tân Hoa Xã dẫn nguồn tin tờ Nhật báo Tế Nam giật tít: “Quyết định đánh trận cuối cùng trong đời Mao Trạch Đông: Đồng ý
đánh Hoàng Sa” nói thẳng, việc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974 là quyết định “đánh trận cuối cùng” của Mao Trạch
Đông và là quyết định “đánh trận đầu tiên” của Đặng Tiểu Bình khi được phục chức.

giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 1/6
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

Ảnh chụp màn hình bài báo "Quyết định đánh trận cuối cùng trong đời Mao Trạch Đông: Đồng ý đánh Hoàng Sa" Tân Hoa Xã xuất bản
ngày 6/8 vừa qua dẫn nguồn Nhật báo Tế Nam. Hình ảnh phía dưới là Đặng Tiểu Bình (bên phải) chỉ huy tác chiến đánh chiếm quần đảo
Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974

Trong thời điểm Biển Đông liên tục căng thẳng do những động thái leo thang lấn lướt trên thực địa Bắc Kinh đã và đang gây ra, phía Trung Quốc còn
tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch truyền thông bóp méo sự thật về cái gọi là "chủ quyền" của Trung Quốc ở Biển Đông. Thực chất bài báo này của Tân
Hoa Xã là một sự thừa nhận công khai, Mao Trạch Đông chỉ đạo quân Trung Quốc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974.

Nhằm rộng đường dư luận và cung cấp đến độc giả thông tin về các hoạt động tuyên truyền bóp méo sự thật về Biển Đông của truyền
thông nhà nước Trung Quốc, xin trân trọng đăng tải một số nội dung chính trong bài báo này của Tân Hoa Xã.

Theo Tân Hoa Xã, năm 1974 Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh, Đặng Tiểu Bình đã nhóm họp bàn mưu đánh chiếm quần đảo Hoàng
Sa của Việt Nam mà hiện nay giới truyền thông nhà nước Trung Quốc vẫn đang bóp méo sự thật lịch sử với tên gọi “cuộc chiến phản kích tự vệ trên
biển”?!
giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 2/6
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

Mao Trạch Đông chỉ đạo quân Trung Quốc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974

Lúc này Mao Trạch Đông đã 81 tuổi, ông ta cũng tự thấy sức khỏe yếu hơn trước nhưng theo Tân Hoa Xã, đầu óc vẫn còn tỉnh táo và chính Mao
Trạch Đông là người ra quyết định đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa.

Tân Hoa Xã tuyên truyền, ngày 11/1/1974 Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra cảnh cáo (phi lý, phi pháp – PV) đối với chính quyền miền nam Việt
Nam là thực thể đang quản lý, thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Theo đó, phía Trung Quốc nhận vơ Hoàng Sa, Trường Sa là của mình. Chính thể miền nam Việt Nam lúc đó đã bác bỏ thẳng thừng những cáo buộc
phi lý, vô hiệu của Bắc Kinh.

Trước âm mưu của Bắc Kinh xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa ngày càng lộ rõ, theo tài liệu tuyên truyền của Tân Hoa Xã, ngày 15/1/1974 chính thể
miền nam Việt Nam lúc đó đã phái 3 tàu khu trục và một tàu hộ vệ ra nhóm đảo Lưỡi Liềm (gồm Trăng Khuyết và Nguyệt Thiềm) mà phía Trung
Quốc gọi là Vĩnh Lạc thuộc quần đảo Hoàng Sa để tăng cường phòng thủ và dội pháo vào đảo Hữu Nhật (phía Trung Quốc gọi là Cam Tuyền), nơi
phía Trung Quốc vừa cắm trộm cờ.

giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 3/6
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

Tàu chiến Trung Quốc kéo ra đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974 (ảnh tư liệu được giới truyền thông Trung Quốc sử dụng
tuyên truyền bóp méo sự thật về Biển Đông)

Ngày 17/1/1974, các chiến hạm của miền nam Việt Nam đã giành lại quyền kiểm soát đảo Hữu Nhật và Quang Ảnh (phía Trung Quốc gọi là Kim
Ngân). Ngay trong đêm 17/1/1974, Chu Ân Lai nhận báo cáo tình hình từ Trường Lý Lực, Cục phó Cục tác chiến Bộ Tổng tham mưu quân Trung
Quốc, sau đó cùng với Diệp Kiếm Anh viết báo cáo gửi Mao Trạch Đông đề nghị phái quân ra quần đảo Hoàng Sa.

Mao Trạch Đông phê vào bản báo cáo của Chu Ân Lai, Diệp Kiếm Anh: “Đồng ý!”, đồng thời nói thêm, “trận này không thể không đánh”. Mao
Trạch Đông giao cho Diệp Kiếm Anh và Đặng Tiểu Bình trực tiếp chỉ huy quân Trung Quốc đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa.

Thời điểm này Đặng Tiểu Bình mới được phục chức sau 7 năm đi "cải tạo" đã lập tức bắt tay vào chỉ huy đánh chiếm Hoàng Sa. 10 giờ 25 phút sáng
19/1 quân Trung Quốc nổ súng đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa. 11 giờ 32 phút cùng ngày, quân Trung Quốc tăng viện và bắn chìm chiến hạm hải
quân miền nam Việt Nam.
giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 4/6
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

Tàu chiến Trung Quốc tấn công quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974 (ảnh tư liệu truyền thông Trung Quốc sử dụng để tuyên truyền bóp
méo sự thật lịch sử Biển Đông)

Theo tuyên truyền của Tân Hoa Xã, trong trận hải chiến này 4 chiến hạm Trung Quốc bị bắn trúng, 18 lính Trung Quốc bị bắn chết, 67 lính bị thương.
Đặng Tiểu Bình được Tân Hoa Xã miêu tả, lúc đó đang “ngồi hút thuốc thơm” tại sở chỉ huy Bắc Kinh, sau khi nghe báo cáo tình hình đã chỉ thị cho
đại quân khu Quảng Châu tiếp tục đánh chiếm các đảo Hoàng Sa, Hữu Nhật và Quang Ảnh.

Cũng trong bài báo này, Tân Hoa Xã cho biết, sáng sớm ngày 14/3/1988 quân Trung Quốc đã bất ngờ tấn công Đá Gạc Ma trong quần đảo Trường
Sa thuộc chủ quyền Việt Nam và chiếm đoạt bãi đá này. Từ năm 1988 đến nay, quân Trung Quốc đặt lực lượng chốt giữ tại đây để phục vụ âm mưu
độc chiếm biển Đông thành ao nhà.

* Trích dẫn, đăng tải lại toàn bộ hoặc một phần thông tin từ bài viết này phải chịu trách nhiệm và ghi rõ "theo báo Giáo Dục Việt
Nam" hoặc "theo Giaoduc.net.vn". Box thảo luận ở phía dưới là diễn đàn để độc giả gửi comment, đánh giá, nhìn nhận và chia sẻ ý
kiến. Báo Giáo Dục Việt Nam luôn đón nhận các ý kiến khách quan, có tính chất xây dựng, tôn trọng pháp luật, thuần phong mỹ
tục... của tất cả bạn đọc gửi về. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu để quá trình biên tập và đăng tải được thuận tiện. Chân thành cảm ơn
giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 5/6
7/24/13 Báo Giáo dục Việt Nam - Bản in | Tân Hoa Xã: Mao Trạch Đông chỉ đạo đánh chiếm Hoàng Sa năm 1974

độc giả!

© Báo Giáo dục Việt Nam - 147 phố Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội Gửi email cho Báo
CQ Chủ quản: Hiệp hội các Trường Đại học, Cao đẳng NCL VN. Giấy phép: 748/GP-BTTTT cấp ngày 17/05/2011.
Tổng Biên tập: Nguyễn Tiến Bình. Phó Tổng Biên tập: Phan Hồng Sơn
Đường dây nóng: 0938.766.888; (04) 62610666,Email: [email protected]
Chỉ được phát hành lại thông tin từ website này khi có sự đồng ý bằng văn bản của báo Giáo dục Việt Nam.

giaoduc.net.vn/Utilities/PrintView.aspx?ID=209627 6/6
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

Khoa học Blog Du học Tuyển sinh So sánh

Tìm kiếm
Mua bán Nhân ái Đời sống Diễn đàn English

Video Sự kiện Xã hội Thế giới Thể thao Giáo dục Nhân ái Kinh doanh Văn hóa Giải trí Du lịch Pháp luật Nhịp sống trẻ Sức khỏe Sức mạnh số Xe++ Tình yêu Chuyện lạ

Châu Á EU & Nga Châu Mỹ Điểm nóng Kiều bào Tư liệu Bạn đọc Việc làm

Ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ Nóng bỏng bầu cử tổng thống Mỹ 2016 Bê bối chính trị rúng động Hàn Quốc

Su33 bắt đầu tuần tra Chiến sự Aleppo: Nga Đại diện của bà

Tartus: Thông điệp thanh minh trước khi Clinton khuyên cử tri
mạnh mẽ của Nga khai hỏa trở về nhà vì “không
có gì để nói”

Dân trí › Thế giới › Thứ Ba, 07/05/2013 09:06

Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến
tranh biên giới thế nào?
Chia sẻ Thích 0 Gửi

Ngày 16/2/1979, Đặng Tiểu Bình tuyên bố khả năng một cuộc chiến
tranh tổng lực chống Liên Xô. Dọc tuyến biên giới Xô Trung đã tập
trung khoảng 1,5 triệu quân PLA, phía Liên Xô đã triển khai hơn 40
sư đoàn...

Sau khi giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước năm 1975, do
những vấn đề phức tạp trong quan hệ giữa các nước trong khối XHCN,
Việt Nam khẳng định đường lối chính trị độc lập, tự chủ, không phụ
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 1/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

thuộc đã duy trì mối quan hệ chính trị bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và
không can thiệp vào nội bộ của nhau với các nước trong khối XHCN.

Đừng bỏ lỡ Giày nam cao
mẫu...
1.690k 3.100k cấp...
1.680k 3.200k
emon.vn emon.vn

TIÊU ĐIỂM
Ông Trump Bà Clinton gọi
thắng áp đảo điện chúc
bà Clinton, đắc mừng ông
Tháng 12/1979. Đô đốc Hạm đội Liên bang Xô Viết S.G.Gorshkov, cử tổng thống Trump
Mỹ
Tổng tư lệnh Hải quân Liên Xô đến Hà Nội để đặt quan hệ công tác
với Bộ Quốc phòng CHXHCN Việt Nam. Trong ảnh là Tư lệnh Hải Biểu tình phản Những gương
quân Việt Nam, Thiếu tướng Giáp Văn Cương đón đoàn. đối ông Trump mặt sáng giá
đắc cử nổ ra tại sẽ tham gia
nhiều thành chính quyền
phố lớn của ông Trump
Trong bầu không khí đối ngoại chính trị căng thẳng sau chiến tranh
khốc liệt, Việt Nam nhanh chóng xác định được thực chất những vấn
Quan hệ Việt Chuyên gia
đề phức tạp đang nảy sinh trong quan hệ quốc tế và xác định rõ Liên Mỹ ra sao khi Việt lý giải
bang Xô Viết là người bạn chung thủy và đáng tin cậy nhất trong giai Mỹ có tổng "hiện tượng
đoạn này. thống mới? Donald Trump"
trong bầu cử
Mỹ
Nhưng Việt Nam vẫn duy trì mối quan hệ bình đẳng về ngoại giao với
hai nước lớn trong khối XHCN đến trước năm 1979. Chiến lược chi
phối toàn bộ khu vực châu Á Thái Bình Dương và những âm mưu đầy
tham vọng của nước láng giềng nhằm thực hiện sách lược đã nêu buộc
nhà nước Việt Nam phải tiến hành những bước đi vững chắc nhằm bảo
vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, một trong những bước đi
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 2/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, một trong những bước đi
kiên quyết đó là gắn kết với Liên Xô trong một mối quan hệ đoàn kết
hữu nghị trên tầm chiến lược.
Vào rạng sáng ngày 17.2.1979, quân đội nước láng giềng sau hàng loạt
những hành động khiêu khích đã tiến hành cuộc chiến tranh trên toàn
tuyến biên giới phía Bắc Việt Nam. Trước khi nổ ra cuộc chiến một
thời gian, ngày 29.6.1978 Việt Nam đã gia nhập CMEA. Ngày
3.11.1978 tại Moscow, đại diện nhà nước Liên bang Xô Viết và Việt
Nam đã ký kết Hiệp ước hữu nghị XôViệt. Ngoài các điều kiện tiêu
chuẩn của hiệp ước về hợp tác thương mại và văn hóa, hiệp ước có
được những vấn đề quan trọng về quốc phòng như một hiệp ước về
"phòng thủ chung" có nghĩa là "tham khảo ý kiến chung và hành động Phụ nữ gốc Việt đầu tiên được bầu vào Hạ viện
Mỹ
hiệu quả để đảm bảo an ninh quốc phòng của cả hai nước."
Khai trương Khu công nghiệp nhẹ Việt Nam tại
Serpukhov của Nga
Một đại cử tri gốc Việt có thể thay đổi kết quả
bầu cử Mỹ?

Cảng Cam Ranh tháng 31979, các thành viên tàu BPK "Vasily
Chapaev" và sỹ quan chiến sỹ vùng 4 hải quân Việt Nam chụp ảnh
lưu niệm.

Nhưng dấu hiệu của sự gia tăng của hợp tác XôViệt trở thành hiện
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 3/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

thực vào mùa hè năm 1978, trong bối cảnh mâu thuẫn ngày càng tăng
giữa Việt Nam với nước láng giềng. Theo các nguồn tin chính thức của
Hoa Kỳ vào tháng 8.1978, Việt Nam có 4.000 cố vấn và chuyên gia
Liên Xô và đến giữa năm 1979 con số đã tăng lên đến 5.0008.000.
Tháng 9.1978, Liên Xô bắt đầu thực hiện việc cung cấp vũ khí mới
(máy bay, tên lửa phòng không, xe tăng và vũ khí, đạn dược, cơ sở vật
chất phục vụ chiến tranh) cho Việt Nam bằng đường hàng không và
đường biển.
Cũng vào thời điểm đó, quan hệ Xô – Trung trở nên vô cùng căng
thẳng và có rất nhiều trở ngại lớn. Ngày 1.11.1977, cơ quan ngôn luận
của đảng cộng sản Trung quốc, tờ Nhân dân nhật báo trong một bài xã
luận đã gọi Liên Xô như một kẻ thù nguy hiểm nhất của Trung Quốc,
đồng thời coi Mỹ như là một đồng minh. Ngày 26.4.1978. Bộ Ngoại
giao Trung Quốc yêu cầu bổ sung thêm vào điều kiện công nhận sự tồn
tại các vấn đề tranh chấp khu vực trên biên giới TrungXô. Trung Quốc
đòi quân đội Liên Xô phải hoàn toàn triệt thoái khỏi Mông Cổ, đồng
thời giảm số lượng các lực lượng vũ trang trên suốt tuyến biên giới
TrungXô.
Đáp trả lại yêu cầu ngang ngược của Bắc Kinh, Tổng bí thư Đảng Cộng
sản Liên Xô Leonid Brezhnev, vào đầu tháng 4.1978 khi đi thăm
Siberia và Hạm đội Thái Bình Dương, đã tuyên bố rằng sẽ triển khai
trên tuyến biên giới các hệ thống vũ khí mới, ngoài những hệ thống vũ
khí trang bị hiện đại đã có sẵn trên biên giới TrungXô. Các loại vũ khí
mới này, theo tuyên bố của Leonid Brezhnev có khả năng đảm bảo an
ninh biên giới cho Liên bang Xô Viết và các nước đồng minh, chống lại
mọi âm mưu xâm lược của thế lực nước ngoài.

http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 4/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

Ngay trong tháng 5/1979, các tàu chiến Liên Xô bắt đầu đi vào hải
phận Cam Ranh. Ít lâu sau, các máy bay của Hạm đội Thái Bình
Dương bắt đầu hạ cánh xuống Cam Ranh. Trong ảnh là thủy thủ
đoàn tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Victor III Rroject 671RTM
biên chế trong Sư đoàn tàu ngầm số 38 (Liên đội tàu chiến số 17)
tại Cam Ranh.

Thế lực nào thì Brezhnev không nêu rõ, nhưng tất cả đều đã rõ ràng.
Bổ sung thêm vào lời tuyên bố của Tổng bí thư Đảng cộng sản Liên
Xô, ngày 12.4.1978. Ulan Bator cũng công khai bác bỏ yêu cầu của
Trung Quốc, tuyên bố rằng lực lượng quân đội Liên Xô được tăng
cường và triển khai dọc biên giới Mông Cổ Trung Quốc là theo yêu
cầu của Mông Cổ nhằm đáp trả việc tăng cường lực lượng của PLA
trên biên giới. Tình hình ngày càng trở lên phức tạp. Tháng 5.1979 trên
biên giới Xô Trung đã xảy ra một vụ xung đột nghiêm trọng lớn tính từ
năm 1969, xung đột đã lôi kéo sự tham gia của cả máy bay trực thăng
chiến đấu. Ngược lại, Liên bang Xô Viết cũng tăng cường áp lực lên

Trung Quốc với mục đích đạt được sự kéo dài Hiệp định Xô – Trung có
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 5/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

Trung Quốc với mục đích đạt được sự kéo dài Hiệp định Xô – Trung có
giới hạn 30 năm về quan hệ Liên minh, Hợp tác hữu nghị và giúp đỡ
lẫn nhau, được ký vào ngày 14.2.1950.
15.2.1979 là ngày đầu tiên sau 30 năm Hiệp ước Xô Trung về Liên
minh, hợp tác hữu nghị và giúp đỡ lẫn nhau hết hiệu lực. Trung Quốc
chính thức bước ra khỏi sự ràng buộc của Hiệp định này. Ngày
16.2.1979, Đặng Tiểu Bình tuyên bố với Moscow về khả năng sẵn sàng
tiến hành một cuộc chiến tranh tổng lực chống Liên bang Xô Viết. Dọc
tuyến biên giới Xô Trung đã tập trung khoảng 1,5 triệu quân PLA trên
tổng số quân thường trực chiến đấu là 3,6 triệu người, trên tuyến biên
giới quân đội Liên Xô đã triển khai hơn 40 sư đoàn.
Sáng sớm ngày 17.2.1979, các cuộc tấn công đã đồng loạt diễn ra tại 26
điểm trên toàn tuyến biên giới phía Bắc dài 1460 km của Việt Nam.
Ngày 19.2 các phương tiện thông tin công bố bản "Tuyên bố của Chính
phủ Liên Xô" thứ nhất. Trong có đoạn viết: “Nhân dân Việt Nam anh
hùng lại một lần nữa trở thành nạn nhân của một cuộc chiến tranh xâm
lược mới, nhưng quân và dân Việt Nam có đủ sức mạnh và ý chí để
đánh bại kẻ thù xâm lược, hơn nữa, nhân dân Việt Nam có những người
bạn thủy chung và là chỗ dựa vững chắc cho cuộc chiến tranh bảo vệ
Tổ quốc. Liên bang Xô Viết sẽ thực hiện đầy đủ những điều khoản cam
kết được ghi trong Hiệp ước hợp tác hữu nghị toàn diện và giúp đỡ lẫn
nhau giữa Liên Xô và Việt Nam. Liên bang Xô Viết kiên quyết yêu cầu
chấm dứt ngay cuộc chiến tranh xâm lược phi nghĩa chống nhân dân
Việt Nam và lập tức rút quân khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội chủ
nghĩa Việt Nam".
Trước thực trạng nhân dân Việt Nam một lần nữa phải chịu đựng
những tổn thất, mất mát và sự tàn khốc của chiến tranh xâm lược, Liên
Xô hoàn toàn không có ý định bỏ qua những trách nhiệm đã được cam
kết. Tại Việt Nam, các chuyên gia và cố vấn lập tức tham gia vào
những hoạt động quân sự cùng với những người đồng chí Việt Nam.
Từ phía Liên Xô, các lực lượng cố vấn và chuyên gia quân sự được
tăng cường. Một cầu hàng không được thiết lập từ Liên Xô đến Việt
Nam. Ngày 19.2.1979, một đội chuyên gia kỹ chiến thuật binh chủng
và cố vấn quân sự của tất cả các quân binh chủng đứng đầu là đại
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 6/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

và cố vấn quân sự của tất cả các quân binh chủng đứng đầu là đại
tướng G.Obaturovym.
Đội chuyên gia và cố vấn có nhiệm vụ hỗ trợ, giúp đỡ và cố vấn cho
các cán bộ Quân đội Nhân dân Việt Nam trong tình huống phức tạp của
chiến trường. Nhóm chuyên gia của Trung tướng M.Vorobevy nhận
nhiệm vụ cố vấn cho bộ tư lệnh lực lượng Phòng không – Không quân.
Đại tướng G.Obaturovym làm cố vấn cho Tổng tham mưu trưởng lực
lượng vũ trang Việt Nam Lê Trọng Tấn và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng,
đại tướng Văn Tiến Dũng đã tiến hành đồng thời nghiên cứu chi tiết
tình hình. Sau chuyến đi khẩn cấp thị sát chiến trường. Bộ tổng tham
mưu đã đề xuất lãnh đạo cho phép điều động một quân đoàn từ
Campuchia về hướng Lạng Sơn, điều động một tiểu đoàn pháo phản
lực BM21, vũ khí vừa được đưa sang từ Liên Xô. Đồng thời tổ chức
và huy động lại các đơn vị và các phân đội, biên chế lại một sư đoàn
vừa rút ra khỏi vòng vây, tiến hành các hoạt động tác chiến vào sâu
trong hậu phương địch.
Trong chiến thắng của quân và dân Việt Nam năm 1979, có sự đóng
góp không nhỏ của các cố vấn, chuyên gia kỹ thuật quân binh chủng và
một bộ phận các cán bộ chiến sĩ quân đội Liên Xô. Các phi công của
phi đoàn máy bay vận tải An 12 đã tiến hành không vận toàn bộ một
quân đoàn từ Campuchia về Lạng Sơn. Hoạt động đặc biệt năng động
và sáng tạo là lực lượng chuyên gia thông tin liên lạc của đoàn cố vấn
(biên chế có 120 người từ năm 1978 và 68 người được đưa sang ngay
khi cuộc xung đột nổ ra), một bộ phận thông tin liên lạc đi cùng với các
cố vấn chiến trường, thực hiện nhiệm vụ ngay trong vùng chiến sự.
Tháng 3/1979, đoàn cố vấn quân sự Liên Xô chịu một tổn thất không
nhỏ, chiếc máy bay của hàng không Việt Nam An24 khi hạ cánh
xuống sân bay Đà Nẵng đã gặp phải sự cố, 6 phi công – huấn luyện
viên và thiếu tướng không quân Malyh hy sinh.
Liên Xô đồng thời cũng tiến hành những hoạt động nhằm chấm dứt
chiến tranh tại Liên Hiệp Quốc, đại diện chính thức của Liên bang Xô
Viết đưa ra yêu cầu đòi xét xử kẻ xâm lược. Ngày 22.2/1979, Tùy viên
quân sự Liên Xô tại Việt Nam cảnh cáo: “Liên bang Xô Viết sẽ thực
hiện những điều khoản đã ký kết Trong Hiệp định hợp tác, đoàn kết
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 7/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

hiện những điều khoản đã ký kết Trong Hiệp định hợp tác, đoàn kết
hữu nghị và tương trợ lẫn nhau (trong cả lĩnh vực quân sự) đã được ký
với Việt Nam. Nhưng thời điểm đó, xung đột vẫn có thể giới hạn được,
Liên Xô cũng không muốn có một cuộc chiến tranh lớn.
Phía phát động chiến tranh xâm lược cũng được cảnh báo trước một
điều đã rõ ràng, nếu quân đội của họ không rút khỏi Việt Nam, họ sẽ
phải chiến đấu trên hai mặt trận. Tờ thời báo “Times” vào tháng 3.1979
đã viết: “Cho đến khi quân đội Việt Nam vẫn giữ vững mặt trận, Liên
Xô tiến hành cuộc chiến tranh trên mặt trận tuyên truyền. Nguy hiểm
nằm ở chỗ, nếu nước láng giềng tiếp tục chiến tranh, tấn công Hà Nội
và Hải Phòng, hoặc duy trì quân đội của mình trên vùng đất chiếm
được. Liên Xô, để thể hiện sự kiên quyết và sức mạnh trước toàn thế
giới, giữ lời cam kết với đồng minh, sẽ tham gia giải quyết xung đột.
Trong trường hợp này, những hành động quân sự nào Liên Xô sẽ thực
hiện trong thời điểm ban đầu? Các chuyên gia quân sự cho rằng, có quá
nhiều sự lựa chọn hiệu quả. Liên Xô có thể tiếp tục tăng cường và tăng
cường hơn nữa viện trợ quân sự cho Việt Nam, tăng cường hơn nữa cố
vấn và các chuyên gia quân sự hoặc trực tiếp tiến hành các hành động
vũ trang. Viễn cảnh đáng lo ngại nhất là những hành động quân sự mà
Liên Xô có thể triển khai trên chiều dài 4.500 km đường biên giới Xô
Trung, nơi có 44 sư đoàn sẵn sàng chiến đấu đang đóng quân. Quân đội
Liên Xô có thể xuất hiện trên vùng đồng bằng tuyết phủ của Tân
Cương, có khả năng tấn công vào Mãn Châu trung tâm công nghiệp
nặng của Trung Quốc. Như một mục tiêu xa hơn cho "ngày tận thế"
theo cách gọi của các chuyên gia là mục tiêu các cơ sở hạt nhân của
Trung Quốc ở vùng hồ muối Lop Nor (mục tiêu này dường như thích
hợp hơn cả trong sự đánh giá của quân đội Liên Xô)" .
Bản tuyên bố của Liên bang Xô Viết lập tức gắn liền cùng với hành
động biểu dương sức mạnh. Các đơn vị tên lửa chiến thuật, các sư đoàn
đang đóng quân dọc biên giới Xô – Trung đều được chuyển trạng thái
sẵn sàng chiến đấu số 1. Tập đoàn quân có trong biên chế 250.000 quân
nhân với sự yểm trợ của không quân chiến thuật bắt đầu tập trung triển
khai lực lượng dọc các tuyến biên giới. Những ý đồ tác chiến thật sự
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 8/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

nghiêm túc được ông Eugene, lúc đó là đại đội trưởng đại đội 8 Trung
đoàn lính thủy đánh bộ số 390 miêu tả lại: Vào tháng 23.1979, đã triển
khai và biên chế trung đoàn 390 Lính thủy đánh bộ thuộc biên chế sư
đoàn 55 Lính thủy đánh bộ trong trạng thái có chiến tranh, gắn liền với
sự kiện tấn công Việt Nam.
Sư đoàn đã thực hiện nhiệm vụ diễn tập chiến thuật trên biên giới với
Trung Quốc trong đó có nội dung đổ bộ đường biển, tiến hành các cuộc
diễn tập cấp tiểu đoàn có sử dụng đạn thật. Đối với Trung Quốc, điều
đó hoàn toàn không bất ngờ, thực tế, người Trung Quốc không hề
muốn thử nghiệm tính nghiêm túc của sự việc đang diễn ra và những ý
đồ tác chiến của quân đội Liên Xô. Tránh đối đầu, Trung Quốc đã tự
cho rằng, mục đích cuộc chiến tranh đã đạt được. Ngày 5.3.1979, Bắc
Kinh tuyên bố rút quân hoàn toàn.
Rất nhiều ý kiến, khi đánh giá cuộc chiến tranh biên giới đã khẳng
định, PLA trong lĩnh vực tác chiến trên thực tế chiến trường đã phơi
bày những điểm yếu của mình, đồng thời cũng nói nhiều về chiến thắng
của Trung Quốc trên mặt trận ngoại giao đối với Liên Xô. Không ít ý
kiến chỉ trích dường như Liên Xô đã không giúp đỡ được đồng minh
của mình, CCCP trên thực tế chỉ là “chú gấu trắng bằng giấy”, những
suy diễn này chủ yếu dựa trên cơ sở thực tế, tại sao Liên Xô không tấn
công vào biên giới của Trung Quốc, nhưng rõ ràng những suy luận đó
thuần túy mang tính cực đoan.
Trên thực tế, một phần nhờ lập trường kiên quyết và cứng rắn của Liên
Xô cùng với ý chí kiên cường, lòng dũng cảm và năng lực chiến đấu
mạnh mẽ của quân đội và nhân dân Việt Nam đã chặn đứng âm mưu
tiến hành cuộc xung đột biên giới kéo dài, buộc kẻ địch phải rút quân
mà không đạt được những mục đích đề ra. Quân đội Việt Nam tiếp tục
thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả, tạo điều kiện thuận lợi cho xây dựng
một đất nước Campuchia dân chủ. Mục đích xóa bỏ những vùng đất
thuộc Liên bang Xô Viết trên tuyến biên giới Trung – Xô và khẳng
định vị thế của Trung Quốc ở châu Á không thành công. Ngoài ra, Việt
Nam đã triển khai hàng loạt những hoạt động ngoại giao trên trường
thế giới nhằm phá thế bao vây cô lập và đã giành được sự ủng hộ nhất
định. Liên bang Xô Viết, từ cuộc phiên lưu chiến tranh biên giới của
http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 9/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

định. Liên bang Xô Viết, từ cuộc phiên lưu chiến tranh biên giới của
Trung Quốc đã mở rộng sự hiển diện quân sự của mình trong khu vực
châu Á Thái Bình Dương, xây dựng các căn cứ quân sự và tăng
cường viện trợ cho các đồng minh của mình.
(Còn tiếp)
Kỳ sau: Hải quân Liên Xô và gọng kìm Biển Đông
Theo Trịnh Thái Bằng
Tiền phong/Lịch sử Hải quân Liên Xô
Tag : trung quốc, bắc việt nam, mông cổ, hải quân, hiệp ước, cam ranh, liên
bang xô viết, hạm đội thái bình dương, Quân đội Liên Xô, Campuchia Dân chủ

Chia sẻ Thích 0 Gửi In bài viết này

Các bài mới

Công bố bằng chứng bắt đặc nhiệm Ukraine định nổ tung Sevastopol (11/11)

Buổi sáng đầu tiên của bà Clinton sau cuộc bầu cử thất bại (11/11)
Bộ trưởng Đức: Ông Trump không thể coi NATO là một doanh nghiệp (11/11)
Nga thừa nhận liên hệ với đội ngũ của ông Trump suốt chiến dịch tranh cử (11/11)

http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 10/11
11/11/2016 Liên Xô "chia lửa" với Việt Nam trong chiến tranh biên giới thế nào?

Bà Michelle Obama lần đầu tiếp phu nhân Tổng thống đắc cử Trump (11/11)
Tổng thống đắc cử Donald Trump cam kết làm những điều “ngoạn mục” cho nước
Mỹ (11/11)
Vợ chồng Tổng thống đắc cử Donald Trump thăm điện Capitol (11/11)
Nga nói chính sách đối ngoại của ông Trump và ông Putin “giống nhau đến kinh
ngạc” (11/11)
Ông Obama và Trump bàn chuyển giao quyền lực (11/11)
Facebook và Twitter đã tác động gì đến kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ? (11/11)

Bài ngày hôm trước Xem bài theo ngày tháng » Bài ngày hôm sau

Đặt Dân trí làm trang chủ | Góp ý Liên hệ | [ Trở về đầu trang ]

Cơ quan của TW Hội Khuyến học Việt Nam Đơn vị quảng cáo:
Giấy phép hoạt động báo điện tử Dân trí trên Internet số 378/GP BTTTT Hà Nội, ngày 16092013. Hotline: 0926.864.344
Tòa soạn: Số 2 (nhà 48) Giảng Võ, Quận Đống Đa, Hà Nội Email: [email protected]
Điện thoại: 0437366491. Fax: 0437366490 Website: www.admicro.vn
Hỗ trợ và CSKH: 01268 269 779 (Ms. Thơm)
Email: [email protected]. Website: http://www.dantri.com.vn
Các mảng: gia đình công nghệ game giải trí , xã hội.
Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Dân trí tại địa chỉ www.dantri.com.vn phải
có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Dân trí.

http://dantri.com.vn/thegioi/lienxochialuavoivietnamtrongchientranhbiengioithenao1368336169.htm 11/11
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Về cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung tháng 2.1979: Cần được xem như chiến thắng chống ngoại xâm | Chính trị | laodong.com.vn

Về cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung tháng 2.1979: Cần

được xem như chiến thắng chống ngoại xâm
(LĐ) - Số 30 TÔ PHƯƠNG THỦY - 6:48 AM, 11/02/2014 FACEBOOK VIẾT BÌNH LUẬN BẢN IN

Những cắc cớ trong quan hệ lịch sử giữa các quốc gia phải xem như những cái hố, hay vết hằn lịch sử. Cách xử lý một cách đàng hoàng là
không được phép lấp nó đi. “Nếu thực tình muốn hướng tới tương lai, ta cần bắc cầu đi qua hố ngăn cách đó. Đường đi vẫn thênh thang
trên cây cầu đàng hoàng, nhưng ta vẫn nhìn thấy cái hố đúng như nó có, không to hơn, không hẹp hơn” - Giáo sư Vũ Minh Giang - Chủ tịch
Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội - nhận định với Lao Động về cuộc chiến biên giới năm 1979.

Duy nhất Trung Quốc nói Việt Nam nổ súng tấn công

- Hội Khoa học lịch sử Việt Nam - mà ông là thành viên - dự kiến sẽ có một lễ tưởng niệm sự kiện chiến tranh biên giới ngày 17.2.1979. Ông có thể cho biết
chi tiết?

- Lễ tưởng niệm dự kiến sẽ được tổ chức gắn với một hội thảo khoa học về đề tài này. Sự kiện này chúng ta chưa tổ chức bao giờ, nên đây sẽ là lần đầu
tiên. Vì vậy, chúng tôi dự kiến không trọng quy mô, mà trọng chiều sâu, nêu đúng bản chất của vấn đề. Chủ trương của Hội Sử học là dứt khoát phải thể
hiện quan điểm.

Phải trả lại vị trí cho những anh hùng đã hy sinh. Chúng tôi đã tiếp cận với rất nhiều bậc lão thành cách mạng, họ rất khắc khoải về cuộc chiến biên giới
1979.

Ban Bí thư cũng đã quyết định biên soạn bộ lịch sử Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh - mà chúng tôi gọi là bộ Quốc sử, tập trung những nhà sử học hàng đầu
của Việt Nam. Một trong những nguyên tắc là không được bỏ qua các sự kiện lịch sử hàng đầu, trong đó có cuộc chiến biên giới 17.2.1979.

Tới đây, các sự kiện như Hoàng Sa, Trường Sa bị đánh chiếm, hay việc Trung Quốc đưa quân đánh Việt Nam năm 1979 cũng sẽ được đưa vào sách giáo
khoa lịch sử. Nếu chúng ta không nói gì sẽ là mảnh đất màu mỡ cho xuyên tạc.

- Từ góc độ một nhà sử học, Giáo sư đánh giá như thế nào về cuộc chiến biên giới Việt-Trung?

- Sự kiện 1979 cũng có những nguyên nhân khách quan, chủ quan, nhưng nằm trong chuỗi của lịch sử, vào thời kỳ Trung Quốc muốn thể hiện mình có
một vị thế nào đó ở Châu Á, hay bộc lộ một chính sách quan hệ quốc tế của họ. Sự kiện 17.2.1979, khi Trung Quốc đưa tới 600.000-700.000 quân tấn
công trên toàn tuyến biên giới của Việt Nam, không thể diễn giải khác đi được, ngoài việc đây là cuộc chiến tranh xâm lược hay cuộc tấn công vào Việt Nam.

http://laodong.com.vn/chinh-tri/ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-viettrung-thang-21979-can-duoc-xem-nhu-chien-thang-chong-ngoai-xam-179402.bld 1/3
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Về cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung tháng 2.1979: Cần được xem như chiến thắng chống ngoại xâm | Chính trị | laodong.com.vn

Trên thực tế, quân và dân ta đã đứng dậy, anh dũng đánh bật đạo quân xâm lược ra khỏi bờ cõi. Vì vậy, sự kiện 35 năm nhìn lại cuộc chiến biên giới, có lẽ
cần phải được đối xử công bằng và trang trọng như một chiến thắng chống ngoại xâm trong lịch sử.

Tuy nhiên, cũng tiếp nối truyền thống cha ông, chúng ta hiểu Trung Quốc luôn có kiểu ứng xử của một nước lớn với các nước lân bang, trong đó có Việt
Nam. Bài toán đặt ra là chúng ta phải thể hiện bản lĩnh của dân tộc Việt, phải để nhân dân thấy được đất nước ghi nhớ, trân trọng chiến công của những
người đã ngã xuống, nhưng cũng không làm tổn hại, ảnh hưởng đến quan hệ hai nước.

Những cắc cớ trong quan hệ lịch sử giữa các quốc gia phải xem như những cái hố, hay vết hằn lịch sử. Nếu cứ giấu giếm, hay bảo rằng không có, thì đó là
cách che giấu lịch sử. Điều này không chỉ không được phép, mà còn có tội với các liệt sĩ, những người đã đổ xương máu bảo vệ đất nước. Nhưng một thái
độ khác, bới sâu nó ra để gây hận thù lại là xuyên tạc lịch sử. Tội này cũng không kém việc che giấu lịch sử.

Không phải khi nào “sự nhịn” cũng là “sự lành”

- Như Giáo sư nói, chúng ta cần trả lại sự thật cho lịch sử. Nhưng cho đến nay, Trung Quốc vẫn tuyên truyền rằng đây là cuộc chiến do Việt Nam nổ súng
trước. Vậy “cây cầu” này cần phải bắc sao đây?

- Việc Trung Quốc nói rằng chỉ “đối phó” cuộc tấn công của Việt Nam thì liệu ai tin được, khi chỉ trong 1 giờ, họ đưa 600.000-700.000 quân ào ào đánh bật
các chốt biên giới của Việt Nam, tiến sâu vào đất liền. Nếu không phải tinh thần chiến đấu quật cường của dân tộc Việt Nam, không biết cuộc chiến đó sẽ đi
đến đâu.

Đó, không gì khác hơn, là cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc, được chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Còn chính Việt Nam mới bị động. Nếu là Việt Nam gây
hấn, vì sao Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam khi đó lại đang đi thăm Lào? Nếu chuẩn bị cho chiến tranh, ai lại làm thế?

Về vấn đề này, chỉ có duy nhất Trung Quốc nói vậy, còn thế giới thì không. Chẳng nhẽ, tất cả thế giới sai, chỉ một mình Trung Quốc đúng? Thế giới đều nói
đây là cuộc chiến tranh xâm lược, ở các mức độ khác nhau. Bởi người Việt Nam lúc đó, không có gì mong muốn hơn là một cuộc sống hòa bình, với những
khó khăn sau một cuộc chiến tranh dài chồng chất, thiếu thốn lương thực và giải quyết bài toán nội bộ...

Việt Nam không có quyền lợi gì trong việc gây hấn với Trung Quốc

Chìa khóa ở đây là ta cần phải nói sự thật và chỉ sự thật mà thôi. Muốn vậy, ta phải có những nghiên cứu. Có một thời gian dài, đây là vấn đề ta cho là nhạy
cảm trong quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc, cho nên hầu như không được giới nghiên cứu lịch sử dân sự tiến hành nghiên cứu.

Chúng ta cần quốc tế hóa việc nghiên cứu này. Không thể chỉ là Trung Quốc đơn phương nói thế này, Việt Nam đơn phương nói thế khác. Tôi biết nhiều nhà
nghiên cứu nước ngoài đã có những tìm hiểu, đào sâu tư liệu về cuộc chiến tranh biên giới này. Chúng ta cần liên kết lại. Còn cứ nói lấy được thì không nên.

- Thưa Giáo sư, việc Việt Nam im lặng, trong lúc Trung Quốc chỉ trích Việt Nam tấn công đã gây tổn thương quan hệ giữa hai bên, khi người dân Trung Quốc

http://laodong.com.vn/chinh-tri/ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-viettrung-thang-21979-can-duoc-xem-nhu-chien-thang-chong-ngoai-xam-179402.bld 2/3
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Về cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung tháng 2.1979: Cần được xem như chiến thắng chống ngoại xâm | Chính trị | laodong.com.vn

hiểu lầm về bản chất cuộc chiến, còn dư luận Việt Nam thì như đã nói ở trên. Theo ông, bài học nào cần rút ra?

- Tại diễn đàn Shangri La vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đưa ra thông điệp về lòng tin chiến lược. Đó là một ý tưởng lớn và hay. Nếu Trung Quốc
thực tâm, cùng Việt Nam tìm hiểu bản chất sự thật thì sẽ gây dựng được lòng tin. Song nếu cứ “tôi đúng, anh sai” thì lòng tin khó gây dựng lắm.

Cần phải hiểu rằng không phải cứ im lặng là tốt. Vì Trung Quốc sẽ sử dụng điều đó như một chứng cứ rằng “Sai rồi, nên có dám nói gì đâu”. Tôi cho rằng, sự
nhịn đến không dám nói gì không phải là cách xử lý hay với Trung Quốc. Không vì thế mà họ tử tế hơn.

Điều quan trọng là ta phải có cách xử lý đĩnh đạc, đàng hoàng của một quốc gia có chủ quyền.
Một lễ kỷ niệm xứng đáng cuộc chiến biên giới 1979 sẽ thể hiện sự trân trọng với những chiến sĩ đã hy sinh, trân trọng lịch sử. Đó chính là mong mỏi của
dân.

- Xin cảm ơn Giáo sư!

Việc Trung Quốc nói rằng chỉ “đối phó” cuộc tấn công của Việt Nam thì liệu ai tin
được, khi chỉ trong 1 giờ, họ đưa 600.000 - 700.000 quân ào ào đánh bật các
chốt biên giới của Việt Nam, tiến sâu vào đất liền. Nếu không phải tinh thần
chiến đấu quật cường của dân tộc Việt Nam, không biết cuộc chiến đó sẽ đi
đến đâu. Đó, không gì khác hơn là cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc,
được chuẩn bị rất kỹ lưỡng.

http://laodong.com.vn/chinh-tri/ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-viettrung-thang-21979-can-duoc-xem-nhu-chien-thang-chong-ngoai-xam-179402.bld 3/3
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Thời sự Đời sống Thế giới Kinh doanh Giải trí Thể thao Pháp luật Du lịch Khoa học Số hóa Ôtô - Xe máy Cộng đồng Tâm sự Rao vặt Video Cười

Thời sự Từ khóa tìm kiếm

Thứ sáu, 14/2/2014 00:01 GMT+7 +272

35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc

Tháng 1/1979, Việt Nam mở chiến dịch Tây Nam lật đổ chế độ diệt chủng Khmer
đỏ thân Trung Quốc tại Campuchia, Phó Thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình
tuyên bố "dạy cho Việt Nam một bài học".
> Xem đồ họa chiến sự năm 1979
Răng toàn sứ bền chắc,
Quan hệ Việt - Trung bắt đầu rạn nứt năm 1968 khi Việt Nam đồng thời giao hảo màu sắc đẹp sinh động
với cả Liên Xô và Trung Quốc trong bối cảnh mối quan hệ 2 nước này xuất hiện Bác sĩ chuyên nghiệp và labo
tại chỗ giúp làm răng sứ tiện
nhiều xung đột căng thẳng. Năm 1972, Tổng thống Mỹ Nixon tới thăm Bắc Kinh lợi, chính xác và thẩm mỹ cao
và đạt được thỏa thuận với Trung Quốc. Ba năm sau đó, Việt Nam từ chối tham
gia liên minh chống Liên Xô của Trung Quốc.
Răng toàn sứ bền chắc, màu sắc đẹp sinh động

Veneer sứ đẹp tự nhiên, bảo tồn răng thật

Tẩy trắng răng để hàm răng sáng bóng hơn

nhakhoalananh.com

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 1/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Viết nên điều kỳ diệu

Kết quả chung cuộc

'Viết nên điều kỳ diệu'
đợt II
Cuộc sống khốn khó của cậu
bé nghèo học giỏi; Người phụ
nữ nuôi dưỡng 168 trẻ khuyết
tật; Nhiều cảnh đời không còn bất hạnh khi có chị là 3 tác
Kết quả tuần thứ 12 'Viết nên điều kỳ diệu' đợt II
phẩm được ban tổ chức đánh giá cao nhất của cuộc thi
Nhiều
"Viết nêncảnh đời
điều kỳ không
diệu" đợt II.còn bất hạnh khi có chị

Hành trình vượt số phận của người con gái đặc

biệt
Được hợp tác bởi:

Xem nhiều nhất

Đâm nhau với ôtô tải, 4 người trên xe cảnh sát

Nhấn vào các mũi tên trên bản đồ để xem chi tiết diễn biến cuộc chiến năm 1979. trọng thương

'Khó quy trách nhiệm cá nhân vụ bác sĩ phi tang

Bắc Kinh đã xem đó như mối đe dọa. Tháng 5/1975, Khmer Đỏ cho quân đánh xác'
chiếm các đảo Phú Quốc và Thổ Chu, thọc sâu vào lãnh thổ Việt Nam, tàn sát 'Cả bệnh viện Bạch Mai sốc khi bác sĩ vứt xác bệnh
hàng nghìn dân thường. Đứng sau viện trợ cho Khmer Đỏ về vũ khí, khí tài cũng nhân'
như cố vấn quân sự là Trung Quốc. Tranh chấp Trường Sa và Hoàng Sa cũng nổi
'Lộc trời' từ dòng nước lũ
lên rõ hơn khi Việt Nam tuyên bố chủ quyền với hai quần đảo.
Cuộc tháo chạy khỏi trận ngập chưa từng có tại
Ngày 3/11/1978, Việt - Xô ký hiệp ước hữu nghị 25 năm - chính thức xác nhận Bình Dương
Việt Nam đứng về phía Liên Xô. Gần 2 tháng sau, quân đội Việt Nam tổng phản Hàng nghìn người đưa quan tài sản phụ diễu phố
công trên biên giới Tây Nam, đánh sang Campuchia lật đổ chính quyền Khmer Đỏ.
Trung Quốc quyết định dừng viện trợ cho Việt Nam. Tiếng kêu cứu của thiếu nữ bị bố giam suốt 3
tháng
Phó thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình khi ấy đã tuyên bố "phải dạy cho Việt
Nam một bài học". Máy bay Vietnam Airlines mất một bánh

'Không thể tin có bác sĩ vô lương tâm đến thế'

Cuộc chiến 30 ngày
Miền Trung vật lộn với lũ dữ nhất 10 năm
Rạng sáng 17/ 2/1979, Trung Quốc bất ngờ đưa quân tràn qua biên giới, đồng loạt

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 2/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

tấn công 6 tỉnh biên giới lãnh thổ Việt Nam từ Pa Nậm Cúm (Lai Châu) đến Pò Du học Nhà đất cần bán
Hèn (Quảng Ninh) với chiều dài 1.200 km.
Đăng ký du học Anh kỳ Ba Đình: Chính chủ bán nhà
tháng 4 ngõ... 7 Tỷ
Dù từng tuyên bố về ý định trừng phạt trước đó, cuộc tấn công của Trung Quốc
Ngoài hai kỳ nhập học
vẫn bất ngờ với Việt Nam và cả thế giới. vào tháng 1 và tháng 9 hàng Hà Đông: Bán nhà ngõ 2
năm, các trường ở Anh còn rất Thanh Bình,... 1.95 Tỷ
nhiều chương trình học khai
Theo Niên giám châu Á năm 1980, thời điểm Trung Quốc tấn công, tổng lực lượng giảng tháng 4 với cơ hội học Quận 7: Nhà đất cực sốc
phòng thủ của Việt Nam tại các tỉnh biên giới phía Bắc chỉ có khoảng 50.000 quân bổng hấp dẫn. Huỳnh... 246 Triệu
(xem chi tiết).
Học bổng du học Mỹ và Canada Thủ Dầu Một: đất nền Bình
Chương trình học bổng Chính phủ Australia Dương,... 250 Triệu
Trong khi đó, Trung Quốc sử dụng 9 quân đoàn chủ lực và 32 sư đoàn bộ binh
Học bổng 100% học phí tại East Anglia Ngũ Hành Sơn: 255tr/nền đất
độc lập; 6 trung đoàn xe tăng, 4 sư đoàn, nhiều trung đoàn pháo binh, phòng
quy hoạch... 255 Triệu
không cùng hàng trăm pháo hạng nặng, hàng nghìn súng cối và dàn hỏa tiễn. Quân
Trung Quốc ước lượng có 600.000 người, gấp hơn 10 lần lực lượng tham chiến Giáo dục
thực tế của Việt Nam.
'Thi tốt nghiệp 4 môn là hợp raovat.vnexpress.net/nha-dat
lý'
Trên mặt trận Lạng Sơn, các cánh quân lớn của Trung Quốc chia làm nhiều mũi
09:06 | 14/2
đánh vào Bản Chất (Đình Lập), Chi Ma, Ba Sơn (Lộc Bình), Tân Thanh, Tân Yên
Cho rằng số môn thi hiện
(Văn Lãng) và khu vực thị trấn Đồng Đăng (Lạng Sơn). Dù bị bất ngờ song chỉ với nay còn nhiều, gây lãng phí,
lực lượng dân quân địa phương, Việt Nam đã quả cảm chặn đánh, ghìm chân quân nhiều Sở Giáo dục đồng ý
Trung Quốc nhiều ngày. phương án thi tốt nghiệp 4 môn, đồng thời đề xuất
lộ trình thi 4 môn - 2 môn - 0 môn.

Đào tạo tư duy tại PDP-Thinking School

Sắp thi tốt nghiệp THPT 4 môn
TP HCM không thể đóng cửa hết các điểm giữ trẻ không
phép

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 3/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Chúng con về với mẹ

mùa xuân
Chúng con đưa cháu về chơi
với ngoại cho ngoại đỡ buồn.
Chúng cười nói và trêu ghẹo
nhau làm cho không khí vui hẳn
lên.
Xuân ước m ơ!

Cả gia đình về nhà đón Tết

Nhật ký xuân cho con

Được hợp tác bởi:

Tận cùng nỗi đau gia đình nữ sinh

bị người yêu giết

Hàng trăm đôi tình nhân hôn nhau

trên 'Đại lộ tình yêu'

Thứ bảy của bạn

Những người lính đầu tiên bảo vệ đất nước là bộ đội địa phương, công an vũ trang (bộ đội
biên phòng), dân quân tự vệ và nhân dân 6 tỉnh biên giới. Ảnh tư liệu.

ngoisao.net
Ngày 20/2, Trung Quốc tăng cường lực lượng chi viện, mở các đường tấn công
mới vào điểm cao nhằm tiến xuống phía nam Đồng Đăng. Quân và dân Lạng Sơn Thời sự VNE
bám trụ trận địa, đánh trả mạnh mẽ các mũi tấn công phía trước, phía sau của địch, Thích 4.156
buộc quân xâm lược phải co về đối phó và bị đẩy lùi ở nhiều mặt trận.

Sau 10 ngày chiến đấu không đạt được mục tiêu, ngày 27/2, Trung Quốc tung
thêm một quân đoàn nhằm vào thị xã Lạng Sơn dùng chiến thuật biển người hòng
xâm chiếm các mục tiêu quan trọng. Cuộc chiến diễn ra quyết liệt giữa 2 quân đoàn
tăng cường của Trung Quốc và lực lượng vũ trang địa phương Việt Nam. Ở điểm
cao 417, đoàn An Lão đã đánh bật hàng chục đợt tấn công, loại khỏi vòng chiến
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 4/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

đấu trung đoàn 850 của Trung Quốc. Đặc biệt, ở khu vực cầu Khánh Khê trên
đường 18, chiến sĩ đoàn Tây Sơn đã kiên cường chặn đứng một sư đoàn quân và
một tiểu đoàn xe tăng Trung Quốc.

Ở hướng Cao Bằng, hai quân đoàn tăng cường của Trung Quốc hình thành hai
cánh quân lớn từ phía tây bắc theo đường Thông Nông đánh xuống và từ phía
đông bắc qua Thạch An, Quảng Hòa đánh lên nhằm hợp điểm ở thị xã Cao Bằng.

Cả hai cánh quân đều bị bộ đội địa phương và dân quân Cao Bằng đánh chặn.
Cánh quân tây bắc dựa vào sức đột phá của xe tăng bị chặn tại Hòa An. Cánh
quân đông bắc cũng bị đánh quyết liệt ở Thạch An và Quy Thuận, bị chặn đứng
trên đường số 4. Mũi đánh vào Trà Lĩnh, Phục Hòa gồm 2 sư đoàn nhằm chiếm
đèo Mã Phục, Khâu Chia cũng bị lực lượng vũ trang địa phương phản kích xé tan
đội hình, bỏ chạy về bên kia biên giới.

3 ngày đầu, quân Trung Quốc tại Cao Bằng đã bị thiệt hại 4 tiểu đoàn, bị phá hủy
hàng chục xe tăng, xe bọc thép và buộc phải đưa lực lượng dự bị vào vòng chiến.
Trên trận địa phòng ngự tại đồi Khâu Chia, các lực lượng của Việt Nam đã chặn
đứng một sư đoàn Trung Quốc trong 12 ngày, diệt hơn 4.000 lính. Ngày 12/3,
quân Trung Quốc tháo chạy.

Trên tuyến Hoàng Liên Sơn, mờ sáng 17/2, các sư đoàn tuyến 1 của hai quân
đoàn Trung Quốc ồ ạt tấn công toàn biên giới Hoàng Liên Sơn từ phía tây bắc đến
đông bắc thị xã Lào Cai. Cùng với việc đánh nhiều mũi vào các huyện Bát Xát,
Mường Khương, bắn pháo dữ dội vào thị xã, quân Trung Quốc đồng thời bắc cầu
qua sông Nậm Thi, cho xe tăng và bộ binh tiến vào thị xã Lào Cai và khu vực Bản
Phiệt. Dân quân, tự vệ thị xã cùng các lực lượng vũ trang ở đây đánh trả quyết liệt.
Sau 7 ngày, hai quân đoàn Trung Quốc không qua nổi trận địa đánh chặn, phục
kích của quân và dân Hoàng Liên Sơn.

Trên các hướng Lai Châu, Hà Tuyên, Quảng Ninh, cùng một lúc quân Trung Quốc
chia các hướng đánh vào nhiều điểm. Hai sư đoàn Trung Quốc tiến công theo
đường 10 vào Nậm Cúm, Phong Thổ (Lai Châu) và đụng độ với lực lượng vũ
trang địa phương. Qua hơn 20 ngày, quân Trung Quốc vẫn bị chặn ở Phong Thổ.

Ở Hà Tuyên, một sư đoàn Trung Quốc tấn công vào các đồn chốt biên phòng đã
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 5/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

vấp phải sự kháng cự quyết liệt của công an vũ trang, dân quân, bộ đội các huyện
Đồng Văn, Thanh Thủy, Mèo Vạc và đồng bào các dân tộc. Hơn 1.000 lính Trung
Quốc thiệt mạng.

Tại Quảng Ninh, Trung Quốc dùng hai sư đoàn bộ binh tiến công vào Pò Hèn,
Móng Cái, Cao Ba Lanh, huyện Bình Liêu. Trong hai ngày 19 và 20/2, hai trung
đoàn Trung Quốc đã bị đánh lui, tháo chạy sát về biên giới.

Hàng vạn thanh niên Việt Nam mới 18, đôi mươi đã nằm lại nơi biên giới phía Bắc trong
cuộc chiến bất ngờ chống lại quân xâm lược Trung Quốc. Ảnh tư liệu.

Trung Quốc rút quân

Ngày 5/3/1979, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ra lệnh tổng động viên toàn quốc.
Cùng ngày, Trung Quốc tuyên bố "hoàn thành mục tiêu chiến tranh" và rút quân.
Các nhà quan sát lúc đó cho rằng rút lui là hành động rất khó, có thể gây cho Trung
Quốc nhiều tổn thất nếu bị quân tinh nhuệ Việt Nam phản công.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 6/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Ngày 7/3, thể hiện thiện chí hòa bình, Việt Nam tuyên bố cho phép Trung Quốc rút
quân. 18/3, Trung Quốc hoàn thành việc rút quân.

Trải qua 30 ngày chiến đấu ác liệt, các lực lượng vũ trang tại chỗ và đồng bào dân
tộc 6 tỉnh biên giới Việt Nam đã dựa vào thế trận chiến tranh nhân dân, lấy ít địch
nhiều đánh bại "chiến thuật biển người, thọc sâu phá hoại" của quân Trung Quốc.

Theo số liệu công bố, trong hành động quân sự mưu toan phá hoại, 62.500 lính
Trung Quốc (hơn 1/10 tổng số được huy động) bị hạ, 3 trung đoàn, 18 tiểu đoàn bị
tiêu diệt, thiệt hại; 550 xe quân sự trong đó có 220 xe tăng, xe bọc thép (hơn
một nửa số tham chiến) bị bắn cháy, 115 đại bác và súng cối hạng nặng bị phá
hủy…Giới phân tích nhận định, thay vì dạy cho Việt Nam một bài học, Trung Quốc
đã học được bài học quân sự đắt giá của chính mình.

Tuy nhiên, cuộc xâm chiếm của Trung Quốc cũng gây ra những tổn thất nặng nề
cho Việt Nam: các thị xã Lạng Sơn, Cao Bằng, thị trấn Cam Đường bị hủy diệt
hoàn toàn, hàng chục nghìn người thiệt mạng trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ
nhỏ. Hiện vẫn chưa có số liệu thống nhất về số thương vong từ phía Việt
Nam (thông tin này Tòa soạn bổ sung sau khi có thắc mắc của độc giả về số
liệu những người dân, chiến sĩ Việt Nam bị thiệt mạng); 400.000 gia súc bị giết
và bị cướp; hàng chục nghìn ha hoa màu bị tàn phá. Khoảng một nửa trong số 3,5
triệu dân các tỉnh biên giới phía Bắc bị mất nhà cửa, tài sản.

Từ 18/3/1979 đến cuối năm 1988, Trung Quốc đã không rút hết quân như tuyên
bố. Suốt gần 10 năm đó, chiến sự vẫn tiếp diễn, cao điểm nhất là năm 1984-1985.
Nhiều đơn vị quân đội của Trung Quốc đã được luân chuyển tới biên giới, biến Việt
Nam thành thao trường.

Việt Nam vì thế buộc phải thường xuyên duy trì một lực lượng quân sự lớn dọc
biên giới. Tình trạng chiến tranh khiến kinh tế Việt Nam thiệt hại nặng nề.

Năm 1992, Việt Nam, Trung Quốc bình thường hóa quan hệ. Cuộc chiến biên giới
phía bắc, vì nhiều lý do, trong suốt một thời gian dài đã ít được công bố.

Hoàng Thùy - Nguyễn Hưng

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 7/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

5,768 người Like 31k Tw eet 89 272

Chiến tranh biên giới 1979 , chiến tranh , 1979 , Đặng Tiểu Bình

Ý kiến bạn đọc (1312)

Xếp theo số người thích

Bài viết rất hay và có ý nghĩa với thế hệ trẻ.

Trả lời | T hích 9134

tay nguyen - 04:32 14/2

Những bài viết về lịch sử cận đại như thế này cần được viết nhiều hơn để thế hệ sau hiểu được bản chất của
vấn đề.

Trả lời | T hích 1796

ilobee - 08:35 14/2

Lúc học phổ thông có nghe thầy lịch sử nói về cuộc chiến tranh này nhưng mà không nói rõ như thế nào, bây
giờ mới hiểu rõ được. Con xin cảm ơn các cô chú bộ đội rất nhiều

Trả lời | T hích 873

Con Dân Việt Nam - 09:18 14/2

Xem tất cả 24 trả lời

Xin thắp 1 nén nhang cho các anh hùng liệt sĩ...

Trả lời | T hích 6841

hoàng mạnh toàn - 03:33 14/2

Chúng ta tha thứ, nhưng chúng ta sẽ không bao giờ quên.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 8/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Trả lời | T hích 850

phutai - 08:00 14/2

Việt Nam muôn năm! Việt Nam muôn năm!

Việt Nam bất khả chiến bại.
Các anh hùng liệt sĩ, những người đã nằm xuống vẫn sống mãi trong lòng chúng ta.

Trả lời | T hích 299

mr.quy35 - 15:02 14/2

Xem tất cả 3 trả lời

Cảm ơn các Anh đã ngã xuống vì lãnh thổ nước nhà được yên bình

Trả lời | T hích 5141

Quang - 03:31 14/2

Đất nước VN luôn sản sinh ra những con người như thế để chống giặc ngoại xâm.

Trả lời | T hích 217

Trung - 13:24 14/2

Tôi thuộc thế hệ lính 81_85 trấn giữ địa đầu của Tổ quốc,nghĩ về cuộc chiến mà máu còn sôi sục

Trả lời | T hích 118

Trần Tùng - 22 giờ trước

Xem tất cả 3 trả lời

Tôi tự hào là người Việt Nam sau khi đọc bài này.

Trả lời | T hích 4756

dolphin - 04:30 14/2

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 9/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

Bình luận hay. Và tôi cũng như vậy.

Trả lời | T hích 282

Bình - 08:52 14/2

Thiết nghĩ nên xem xét việc đưa những tư liệu thực tế này vào chương trình sách giáo khoa Lịch Sử Việt
Nam.

Trả lời | T hích 3961

Trần Phương - 08:26 14/2

Xem tất cả 1 trả lời

Xem thêm

Ý kiến của bạn

0/1000 Gửi

Tin khác

5 ngư dân suýt mất Tiền lẻ nhét đầy tay Chưa ấn định thời Lo ngại dịch chồng
mạng vì tàu cá bị tượng Phật điểm tàu cánh ngầm dịch
đâm chìm tái hoạt động

Hòn Trống Mái Thanh Hóa có nguy cơ bị Dùng chất tẩy trắng sản xuất tàu hủ
rơi (15/2) (15/2)

Hỏa hoạn thiêu rụi 4 căn hộ đêm rằm Bộ Giao thông thi tuyển tổng cục trưởng
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 10/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress
tháng Giêng (15/2) (15/2)

Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận Miền Bắc ấm áp trong 3 ngày (15/2)
biên giới phía Bắc (15/2)
8 tỉnh có dịch cúm, hàng chục ngàn gia
Cháy rụi vựa phế liệu, giao thông rối loạn cầm bị tiêu hủy (15/2)
(15/2)
Ban tổ chức lễ hội chùa Hương bị phê
3 ôtô đâm liên hoàn do phanh gấp bình (15/2)
(15/2)

Xem tiếp

Đặt VnExpress làm trang chủ Về đầu trang

Thời sự Đời sống Thế giới Kinh doanh Giải trí Thể thao

Giáo dục Nhịp sống Tư liệu Hàng hóa Giới sao Bóng đá
Sức khỏe Phân tích Doanh nghiệp Thời trang Video
Gia đình Người Việt 5 châu Ebank Phim Tennis
Mẹ và bé Cuộc sống đó đây Bất động sản Truyền hình Cờ vua
Giới tính Chứng khoán Sách Lịch thi đấu

Pháp luật Du lịch Khoa học Số hóa Ôtô - Xe máy Cộng đồng
Hồ sơ phá án Việt Nam Môi trường Sản phẩm Tư vấn
Tâm sự
Tư vấn Quốc tế Công nghệ mới Đánh giá Thị trường
Cộng đồng Hỏi đáp Đời sống số Video
Ảnh - Video Chuyện lạ Kinh nghiệm
Cộng đồng Rao vặt

Cười

© Copyright 1997 VnExpress.net, All rights reserved VnExpress tuyển dụng Liên hệ quảng cáo / Tòa soạn
® VnExpress giữ bản quyền nội dung trên w ebsite này. Thông tin Tòa soạn. : 0123.888.0123 (HN) - 0129.233.3555 (TP HCM)

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 11/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc - VnExpress

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/35-nam-cuoc-chien-bien-gioi-phia-bac-2950346.html 12/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Chính trị Xã hội Quốc tế Kinh tế Biển Đông Phóng sự - Điều tra Văn hóa Pháp luật Đàm luận Góc công sở Petrovietnam Hội Dầu khí VN

Thứ Bảy, ngày 15/02/2014 Đọc báo giấy Năng lượng Mới Hotline:0996.990.734 Tìm kiếm...

» Chính trị » Bản in E-mail

BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC
Share
Share
Share
Share
More 239
1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên
Trao quyết định thăng hàm cấp tướng CAND
1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên
Không chấp nhận ép cung, nhục hình trong vụ án oan 10
09:16 | 14/02/2014 năm
Tổng tham mưu trưởng quân đội thăm Kilo Hà Nội ở Cam
(PetroTimes) - Cách đây 35 năm, vào ngày 17/2/1979, Trung Quốc đã đưa hàng chục Ranh
vạn quân tấn công Việt Nam trên toàn tuyến biên giới trên bộ giữa hai nước. Việt Nam Nghĩ về thông điệp đầu năm của Thủ tướng
đã thực hiện quyền tự vệ chính đáng của mình, tiến hành cuộc chiến đấu ngoan Việt Nam khẳng định làm tất cả, vì một Biển Đông không
cường bảo vệ biên giới phía Bắc. tiếng súng
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - người học trò xuất sắc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh
>> Đàm Vĩnh Hưng nhận danh hiệu "Ngôi sao phản cảm nhất trong năm" "Nóng" thủy điện xả lũ, Bộ trưởng Y tế nhận trách nhiệm…
một phần
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương: Sẽ rà soát lại các dự án
thủy điện
Tường thuật: Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đối thoại với
sinh viên

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 1/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Cuộc chiến tranh diễn ra trong vòng 1 tháng nhưng đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho cả
hai nước, đặc biệt là hậu quả lâu dài đối với quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam và Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.

Để làm rõ bản chất, sự thật lịch sử, tính chính nghĩa của cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía
bắc; đấu tranh bác bỏ những luận điệu tuyên truyền sai trái, xuyên tạc sự thật của các thế lực
thù địch, chúng tôi chuyển đến bạn đọc những nét chính về cuộc chiến tranh này. Qua đó để
tôn vinh công lao, sự hy sinh to lớn của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới
phía bắc; cổ vũ tinh thần yêu nước, truyền thống hào hùng của dân tộc, ý chí tự lực tự cường,
quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đồng thời, giữ gìn và thúc đẩy mối quan hệ hữu
nghị láng giềng Việt – Trung với phương châm 16 chữ vàng và tinh thần 4 tốt; không để các thế
lực thù địch lợi dụng chống phá Đảng, Nhà nước ta, làm ảnh hưởng đến quan hệ hữu nghị Việt
Nam - Trung Quốc, lợi ích lâu dài giữa hai dân tộc.

Thông qua sách báo, tài liệu của Trung Quốc, Việt Nam và một số nước khác xuất bản từ năm
1979 đến 2009, bạn đọc sẽ thấy được diễn biến và hậu quả của cuộc chiến tranh 1979:

5 giờ sáng ngày 17/2/1979, lực lượng Trung Quốc khoảng 120.000 quân bắt đầu tiến vào Việt
Nam trên toàn tuyến biên giới, mở đầu là pháo, tiếp theo là xe tăng và bộ binh. Cánh phía đông
có sở chỉ huy tiền phương đặt tại Nam Ninh và mục tiêu chính là Lạng Sơn. Có hai hướng tiến
song song, hướng thứ nhất do quân đoàn 42A dẫn đầu từ Long Châu đánh vào Đồng Đăng

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 2/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

nhằm làm bàn đạp đánh Lạng Sơn, hướng thứ hai do quân đoàn 41A dẫn đầu từ Tĩnh Tây và
Long Châu tiến vào Cao Bằng và Đông Khê. Ngoài ra còn có quân đoàn 55A tiến từ Phòng
Thành vào Móng Cái.

Cánh phía tây có sở chỉ huy tiền phương đặt tại Mông Tự, có 3 hướng tiến công chính. Hướng
thứ nhất do các quân đoàn 13A và 11A dẫn đầu đánh từ vào thị xã Lào Cai. Hướng thứ hai từ
Văn Sơn đánh vào Hà Giang. Hướng thứ 3 do sư đoàn 42D của quân đoàn 14A dẫn đầu đánh
từ Kim Bình vào Lai Châu. Tổng cộng quân Trung Quốc xâm nhập Việt Nam trên 26 điểm, các
khu vực dân cư Việt Nam chịu thiệt hại nặng nhất từ đợt tấn công đầu tiên này là Lào Cai,
Mường Khương, Cao Bằng, Lạng Sơn và Móng Cái.

Tất cả các hướng tấn công đều có xe tăng, pháo binh hỗ trợ. Quân Trung Quốc vừa chiếm ưu
thế về lực lượng, vừa chủ động về thời gian tiến công, lại còn có "lực lượng thứ năm" gồm
những người Việt gốc Hoa trên đất Việt Nam. Từ đêm 16 tháng 2, các tổ thám báo Trung Quốc
đã mang theo bộc phá luồn sâu vào nội địa Việt Nam móc nối với "lực lượng thứ năm" này lập
thành các toán vũ trang phục sẵn các ngã ba đường, bờ suối, các cây cầu để ngăn chặn quân
tiếp viện của Việt Nam từ phía sau lên. Trước giờ nổ súng, các lực lượng này cũng bí mật cắt
các đường dây điện thoại để cô lập chỉ huy sư đoàn với các chốt, trận địa pháo.

Tiến đánh nhanh lúc khởi đầu nhưng quân Trung Quốc nhanh chóng phải giảm tốc độ do gặp
nhiều trở ngại về địa hình và hệ thống hậu cần lạc hậu phải dùng lừa, ngựa và người thồ hàng.
Hệ thống phòng thủ của Việt Nam dọc theo biên giới khá mạnh, với các hầm hào hang động tại
các điểm cao dọc biên giới do lực lượng quân sự có trang bị và huấn luyện tốt trấn giữ. Kết quả
là Trung Quốc phải chịu thương vong lớn. Trong ngày đầu của cuộc chiến, chiến thuật dùng
biển lửa và biển người của Trung Quốc đã có kết quả, họ tiến được vào sâu trong lãnh thổ Việt
Nam hơn 10 dặm và chiếm được một số thị trấn. Chiến sự ác liệt nhất diễn ra tại các vùng Bát
Xát, Mường Khương ở tây bắc và Đồng Đăng, cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Thông Nông
(Cao Bằng) ở đông bắc. Quân Trung Quốc cũng đã vượt sông Hồng và đánh thẳng vào Lào
Cai.

Sang ngày 18 và 19/2, chiến sự lan rộng hơn. Việt Nam kháng cự rất mạnh và với tinh thần
chiến đấu cao. Quân Trung Quốc hầu như không thể sử dụng lực lượng ở mức sư đoàn mà
phải dùng đội hình nhỏ và thay đổi chiến thuật. Họ tiến chậm chạp, giành giật từng đường hầm,
từng điểm cao, và cuối cùng cũng chiếm được Mường Khương (Hoàng Liên Sơn), Trùng Khánh
(Cao Bằng), và Đồng Đăng (Lạng Sơn). Tại Móng Cái, hai bên giành giật dai dẳng. Cả hai bên
đều phải chịu thương vong cao, có ít nhất 4.000 lính Trung Quốc chết trong hai ngày đầu này.
Sau hai ngày chiến tranh, quân Trung Quốc đã chiếm được 11 làng mạc và thị trấn, đồng thời
bao vây Đồng Đăng, thị trấn có vị trí then chốt trên đường biên giới Trung-Việt.

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 3/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Trận chiến tại Đồng Đăng bắt đầu ngay từ ngày 17 và là trận đánh ác liệt nhất. Đây là trận địa
phòng thủ của Trung đoàn 12 Tây Sơn, Sư đoàn 3 Sao Vàng, Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Tấn công vào Đồng Đăng là 2 sư đoàn bộ binh, 1 trung đoàn xe tăng, và chi viện của 6 trung
đoàn pháo binh Trung Quốc. Cụm điểm tựa Thâm Mô, Pháo đài, 339 tạo thế chân kiềng bảo vệ
phía tây nam thị xã Đồng Đăng, do lực lượng của 2 Tiểu đoàn 4 và 6, Trung đoàn 12 trấn giữ,
bị Trung Quốc bao vây và tấn công dồn dập ngay từ đầu với lực lượng cấp sư đoàn.

Lực lượng phòng thủ không được chi viện nhưng đã chiến đấu đến những người cuối cùng, trụ
được cho đến ngày 22/2. Ngày cuối cùng tại Pháo đài Đồng Đăng, nơi có hệ thống phòng thủ
kiên cố nhất, không gọi được đối phương đầu hàng, quân Trung Quốc chở bộc phá tới đánh
sập cửa chính, dùng súng phun lửa, thả lựu đạn, bắn đạn hóa học vào các lỗ thông hơi, làm
thiệt mạng cả thương binh cũng như dân quanh vùng đến đây lánh nạn.

Đến 21/2, Trung Quốc tăng cường thêm 2 sư đoàn và tiếp tục tấn công mạnh hơn nữa. Ngày
22, các thị xã Lào Cai và Cao Bằng bị chiếm. Quân Trung Quốc chiếm thêm một số vùng tại Hà
Tuyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, và Quảng Ninh. Chiến sự lan rộng tới các khu đô thị ven biển ở
Móng Cái. Về phía Việt Nam, cùng lúc với việc triển khai phòng ngự quyết liệt, khoảng từ 3 đến
5 sư đoàn (gồm 30.000 quân) cũng được giữ lại để thành lập một tuyến phòng ngự cánh cung
từ Yên Bái tới Quảng Yên với nhiệm vụ bảo vệ Hà Nội và Hải Phòng.

Ngày 26/2, thêm nhiều quân Trung Quốc tập kết quanh khu vực Lạng Sơn chuẩn bị cho trận
chiến đánh chiếm thị xã này. Sau khi thị sát chiến trường, Bộ tổng tham mưu Quân đội Nhân
dân Việt Nam đề xuất điều động một quân đoàn từ Campuchia cùng một tiểu đoàn pháo phản
lực BM-21 vừa được Liên Xô viện trợ về Lạng Sơn. Đồng thời tổ chức và huy động lại các đơn
vị và các phân đội, biên chế lại một sư đoàn vừa rút lui từ chiến trường, tiến hành các hoạt
động tác chiến vào sâu trong hậu phương địch.

Phi đoàn máy bay vận tải An-12 của Liên Xô đã lập cầu hàng không, chở Quân đoàn 2, Quân
đội Nhân dân Việt Nam từ Campuchia về Lạng Sơn.

Ngày 25/2, tại Mai Sao, Quân đoàn 14 (Binh đoàn Chi Lăng) thuộc Quân khu 1, Quân đội Nhân
dân Việt Nam cùng Bộ chỉ huy thống nhất Lạng Sơn được thành lập, lực lượng bao gồm các Sư
đoàn 3, 327, 338, 337 (đang từ Quân khu 4 ra) và sau này có thêm Sư đoàn 347 cùng các đơn
vị trực thuộc khác.

Trong giai đoạn đầu đến ngày 28/2/1979, quân Trung Quốc chiếm được các thị xã Lào Cai,
Cao Bằng, và một số thị trấn. Các cơ sở vật chất, kinh tế ở những nơi này bị phá hủy triệt để.
Tuy nhiên, do vấp phải sự phòng ngự có hiệu quả của Việt Nam cũng như có chiến thuật lạc
hậu so với phía Việt Nam nên quân Trung Quốc tiến rất chậm và bị thiệt hại nặng. Quân đội

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 4/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Việt Nam còn phản kích, đánh cả vào hai thị trấn biên giới Ninh Minh (Quảng Tây) và Malipo
(Vân Nam) của Trung Quốc, nhưng chỉ có ý nghĩa cảnh cáo Trung Quốc.

Lạng Sơn - những trận chiến quyết tử

Giai đoạn 2 bắt đầu từ ngày 27/2. Chiến sự tập trung tại Lạng Sơn tuy giao tranh tại Lào Cai,
Cao Bằng, và Móng Cái vẫn tiếp diễn. Trận đánh chiếm thị xã Lạng Sơn bắt đầu lúc 6 giờ sáng
cùng ngày. Trung Quốc điều tới đây thêm 2 sư đoàn từ Đồng Đăng và Lộc Bình (phía đông
nam Lạng Sơn), tiếp tục đưa thêm quân mới từ Trung Quốc thâm nhập Việt Nam để tăng viện.

Tại Lạng Sơn, các Sư đoàn 3 và 337 của Việt Nam đã tổ chức phòng thủ chu đáo và phản ứng
mãnh liệt trước các đợt tấn công lớn của quân Trung Quốc. Từ ngày 2/3, Sư đoàn 337 trụ tại
khu vực cầu Khánh Khê. Sư đoàn 3 chống trả lại 3 sư đoàn bộ binh 160, 161, 129 cùng nhiều
xe tăng, pháo của Trung Quốc, tiến công trên một chiều dài 20 km từ xã Hồng Phong, huyện
Văn Lãng đến xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc.

Suốt ngày 27, ở hướng Cao Lộc, sư đoàn 129 Trung Quốc không phá nổi trận địa phòng thủ
của trung đoàn 141; ở hướng đường 1B, sư đoàn 161 bị trung đoàn 12 ghìm chân; ở hướng
đường 1A, trung đoàn 2 vừa chặn đánh sư đoàn 160 từ phía bắc vừa chống lại cánh quân vu
hồi của sư đoàn 161 từ hướng tây bắc thọc sang. Nhưng 14 giờ ngày hôm đó, 1 tiểu đoàn
Trung Quốc bí mật luồn qua phía sau bất ngờ đánh chiếm điểm cao 800, nơi đặt đài quan sát
pháo binh của sư đoàn 3 Sao Vàng. Mất điểm cao 800, thế trận phòng ngự của Việt Nam ở
phía tây đường 1A từ Cốc Chủ đến điểm cao 417 bị chọc thủng.

Chiếm được điểm cao 800 và ga Tam Lung nhưng trong suốt các ngày từ 28/2 đến 2/3, quân
Trung Quốc vẫn không vượt qua được đoạn đường 4 km để vào thị xã Lạng Sơn, tuy chúng đã
dùng cho hướng tiến công này gần 5 sư đoàn bộ binh. Sau nhiều trận đánh đẫm máu giành
giật các điểm cao quanh Lạng Sơn mà có trận, quân phòng thủ Việt Nam chiến đấu đến viên
đạn cuối cùng, quân Trung Quốc bắt đầu bao vây thị xã Lạng Sơn ngày 2 tháng 3, sử dụng
thêm sư đoàn 162 dự bị chiến dịch của quân đoàn 54 và dùng 6 sư đoàn tấn công đồng loạt
trên nhiều hướng. Chiều ngày 4/3, một cánh quân Trung Quốc đã vượt sông Kỳ Cùng, chiếm
điểm cao 340 và vào tới thị xã Lạng Sơn, một cánh quân khác của sư đoàn 128 Trung Quốc
cũng chiếm sân bay Mai Pha, điểm cao 391 ở phía tây nam thị xã.

Đến đây, phía Việt Nam đã điều các sư đoàn chủ lực có xe tăng, pháo binh, không quân hỗ trợ
áp sát mặt trận, chuẩn bị phản công giải phóng các khu vực bị chiếm đóng. Quân đoàn 14 với
các sư đoàn 337, 327, 338 hầu như còn nguyên vẹn đang bố trí quân quanh thị xã Lạng Sơn.
Quân đoàn 2, chủ lực của Quân đội Nhân dân Việt Nam đã tập kết sau lưng Quân đoàn 14.

Trung Quốc buộc phải rút quân

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 5/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Ngày 5/3/1979, Việt Nam ra lệnh tổng động viên toàn quốc. Cùng ngày, Bắc Kinh tuyên bố đã
"hoàn thành mục tiêu chiến tranh", "chiến thắng" và bắt đầu rút quân. Lúc đó, tại mặt trận Lạng
Sơn, phía Việt Nam đã bày binh bố trận rất bài bản, chuẩn bị phản công trên quy mô lớn, đánh
hiệp đồng quân binh chủng. Nếu không rút quân đúng thời điểm này thì quân Trung Quốc sẽ
thiệt hại rất lớn, nhận hậu quả rất nặng nề, bị tiêu diệt gọn. Bởi lúc đó, Sư đoàn 337 của Việt
Nam lên tham chiến từ ngày 2/3 tại khu vực cầu Khánh Khê ở Lạng Sơn để chi viện cho các
đơn vị đang chặn đánh quân Trung Quốc. Nhưng 337 đến hơi muộn để thay đổi cục diện trận
đánh tại Lạng Sơn. Tuy nhiên, Sư đoàn 337 đã cùng sư đoàn 338 tổ chức phản kích, đánh duổi
quân Trung Quốc rút lui qua ngả Chi Ma.

Ngày 7/3, Việt Nam tuyên bố thể hiện "thiện chí hòa bình", sẽ cho phép Trung Quốc rút quân.

Mặc dù Trung Quốc tuyên bố rút quân nhưng chiến sự vẫn tiếp diễn ở một số nơi dọc biên giới
6 tỉnh phía Bắc.

Ngày 18/3/1979, Trung Quốc rút hết quân khỏi biên giới Việt Nam.

>> Đàm Vĩnh Hưng nhận danh hiệu "Ngôi sao phản cảm nhất trong năm"

TAGS: chiến tranh biên giới, Việt Nam, Trung Quốc, biên giới phía Bắc,

THEO DÒNG SỰ KIỆN:

Chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc

Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 - (14:09 | 14/02/2014)

Xem tiếp

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 6/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Ý kiến phản hồi

Trương Bá Mạnh | 14/02/2014 17:32

Các thế hệ người Việt Nam sẽ không bao giờ quên chiến công của các anh đã ngã xuống Trả lời
vì Tổ quốc và đây cũng là bài học luôn đề cao cảnh giác với mọi kẻ thù.

Tuan Dung | 14/02/2014 17:24

Thế hệ trẻ cần phải biết sự hi sinh của ông cha đã đổ máu để bảo vệ đất nước. Cảm ơn Trả lời
báo petrotimes.vn đã cho chúng ta biết thêm về một phần về lịch sử, về những chiến công
của ông cha ta.

Nguyễn Trung Nghĩa | 14/02/2014 17:21

Nam quốc sơn hà Nam đế cư Trả lời
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư

tuan thanh | 14/02/2014 16:43

Cám Ơn!! Lâu lắm rồi tôi mới lai được đọc bài viết về cuộc chiến biên giới! Đọc tự dưng Trả lời
trào dâng lòng yêu nước! Giá mà VN mình bớt đi tham nhũng, quan liêu thì hay biết mấy.

ta tuấn | 14/02/2014 16:02

Trả lời

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 7/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Gửi phản hồi bài viết

Tên *

Email *

Phản hồi *

Gửi Xóa trắng

Các bài đã đăng:

7 năm từ cuộc đối thoại lịch sử của Thủ tướng Chính phủ - (09/02)
Bộ Ngoại giao Việt Nam có phát ngôn viên mới - (08/02)
Việt Nam khẳng định làm tất cả, vì một Biển Đông không tiếng súng - (08/02)
Đưa nhanh Luật Đất đai vào đời sống - (06/02)
Việt Nam bảo vệ hồ sơ trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc - (06/02)
Đảng ta, tất cả vì hạnh phúc của nhân dân - (03/02)
Bộ đội pháo binh trực chiến ngày Tết - (03/02)
Năm mới mang đến niềm tin vào tương lai và vận hội mới - (01/02)

© 2011 Petrotimes.vn, All rights reserved Liên hệ quảng cáo: Công ty Cổ phần Truyền thông Năng lượng Việt
Tổng biên tập: Nguyễn Như Phong Điện thoại: (04) 37823573 | Fax: (04) 37823572
Trưởng ban Báo điện tử: Hoàng Chiến Thắng Mrs Vân Anh - 0912.094.243
Giấy phép hoạt động số: 60/GP-TTĐT ngày 31/03/2011. Mrs Đào Hương - 0984.321.383
Địa chỉ: Tầng 4, tòa nhà Viện Dầu khí Việt Nam 173 Trung Kính, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.
Thư điện tử: [email protected].

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 8/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 1979 Cuộc chiến không thể lãng quên | Chính trị

Hotline:0996.990.734
Chỉ phát hành, sao chép thông tin từ Báo điện tử Petrotimes khi có sự đồng ý bằng văn bản
của Ban biên tập
Based on MasterCMS 2012 ver 2.3

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/1979-cuoc-chien-khong-the-lang-quen.html 9/9
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Chính trị Xã hội Quốc tế Kinh tế Biển Đông Phóng sự - Điều tra Văn hóa Pháp luật Đàm luận Góc công sở Petrovietnam Hội Dầu khí VN

Thứ Bảy, ngày 15/02/2014 Đọc báo giấy Năng lượng Mới Hotline:0996.990.734 Tìm kiếm...

» Chính trị » Bản in E-mail

BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC
Share
Share
Share
Share
More 47
1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên
Trao quyết định thăng hàm cấp tướng CAND
Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979
Không chấp nhận ép cung, nhục hình trong vụ án oan 10
14:09 | 14/02/2014 năm
Tổng tham mưu trưởng quân đội thăm Kilo Hà Nội ở Cam
(PetroTimes) - 35 năm đã trôi kể từ khi xảy ra cuộc chiến tranh bảo vệ biên cương phía Ranh
Bắc Tổ quốc (1979-1989) nhưng trong ký ức tôi, những đồi hoa sim tím suốt dọc dài Nghĩ về thông điệp đầu năm của Thủ tướng
biên cương phía Bắc vẫn còn in đậm với những tên đất, tên người và những trận chiến Việt Nam khẳng định làm tất cả, vì một Biển Đông không
đấu ác liệt ở đó. tiếng súng
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - người học trò xuất sắc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh
"Nóng" thủy điện xả lũ, Bộ trưởng Y tế nhận trách nhiệm…
Những chuyến hành quân lên mặt trận một phần
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương: Sẽ rà soát lại các dự án
Ngày 17/2/1979, chiến tranh biên giới Việt - Trung trải dài ở 6 tỉnh Lai Châu, Hoàng Liên Sơn, thủy điện
Hà Tuyên, Cao Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh. Từ các tỉnh phía sau, nguồn nhân lực, vật lực
Tường thuật: Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đối thoại với
được khẩn trương huy động đáp ứng cho mặt trận. Tôi đã chứng kiến trong tiết trời giá lạnh, sinh viên
hình ảnh người Hà Nội vẫy chào, tiễn những đoàn xe quân sự vượt cầu Long Biên tiến về phía
Bắc. Thanh niên, sinh viên khi ấy đều háo hức muốn được lên biên giới, góp sức mình cùng bộ
đội bảo vệ biên cương. Và khi có lệnh tổng động viên đầu tháng 3/1979, hàng vạn thanh niên
cả nước đã hăng hái lên đường.

Những cuộc hành quân qua nhiều địa danh trên biên giới, tôi gặp những vùng đất nhuộm tím
hoa sim. Một loài hoa dại bạt ngàn từng đi vào thơ ca, vào ký ức học trò. Vậy mà bom đạn chiến
tranh đã khiến những đồi hoa sim bị băm nát, xáo trộn cùng đất đỏ. Những cánh hoa tím mong
manh bị sạm đen khói súng, tả tơi. Thời bình, người ta có thể thong thả ngắm nhìn vẻ đẹp lãng
mạn của đồi sim. Song khi ấy, chiến sự căng thẳng khiến mọi người không còn tâm trí đâu mà

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 1/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

thưởng thức. Các chiến sĩ trinh sát dẫn chúng tôi đi, không ồn ào, không đùa giỡn bởi dưới mặt
đất có khá nhiều mìn và những quả đạn chưa nổ. Họ yêu cầu chúng tôi phải đi đúng vào vết
chân họ đi trước dẫn đường và sẵn sàng ẩn nấp khi có pháo hoặc đạn cối bắn sang.

Thời ấy, tôi đang là phóng viên của Chương trình phát thanh QĐND, Đài tiếng nói Việt Nam, làm
nhiệm vụ tường thuật chiến đấu tại mặt trận. Ngoài quân tư trang, tôi phải đeo thêm chiếc máy
ghi âm R6 cổ lỗ chạy băng cối và 6 pin đại, nặng tới 6 kg.

Sau dịp tết năm 1980, tôi cùng lên biên giới Lạng Sơn với các nhà văn và nhà báo Thân Như
Thơ, Cao Nham, Mai Thế Chính, Nguyễn Văn Nhung, Phạm Thành, Đinh Xuân Dũng. Từ Quân
đoàn 14, chúng tôi phân công nhau đi về nhiều hướng của mặt trận. Những trận đánh quy mô
nhỏ thỉnh thoảng xảy ra ở những điểm cao dọc đường biên. Các nẻo đường biên giới vắng
ngắt, chỉ có các đơn vị quân đội, rất hiếm bóng dân thường.

Quân ta tiến ra mặt trận (Ảnh: Mạnh Thường)

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 2/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Trời mưa phùn rả rích, đường trơn lầy lội. Chúng tôi leo lên một điểm tựa ở dãy núi đá thuộc
huyện Văn Lãng. Phân đội súng cối 81 ly có hơn chục chiến sĩ. Hôm ấy đúng vào ngày rằm
tháng giêng. Chiếc nồi quân dụng đầy cơm nhưng thức ăn chỉ có thịt muối và mắm kem, không
rau. Anh em bảo rằng, miếng thịt muối đã ngâm nước từ tối qua (cho mềm và bớt mặn) nhưng
hôm nay thái ra vẫn còn rắn lắm. Tôi bỗng thấy thương anh em quá. Người ta thường ví “Giỗ tết
quanh năm không bằng rằm tháng giêng”. Cả nước đang quay quần bên mâm cỗ ngày rằm với
đầy đủ món ngon truyền thống thì ở đây, bộ đội phải ăn bữa cơm quá đạm bạc!

Hôm sau, tôi và anh Mai Thế Chính hành quân từ Văn Lãng về Đồng Đăng (Lạng Sơn). Bữa
cơm trưa hôm ấy ở sở chỉ huy Trung đoàn 42 do Trung tá Nguyễn Như Hoạt, Anh hùng LLVT
thời đánh Mỹ làm trung đoàn trưởng. Bữa ăn chỉ có cá khô, thịt muối. Anh Hoạt lấy phích nước
sôi, rót ra cái bát to và rắc vào đó ít mì chính và vài hạt muối để thay canh. Mấy ngày trước tết,
Trung đoàn 42 vừa được Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Trường Chinh lên thăm. Tuy đóng ở địa
bàn thuận lợi hơn nhiều đơn vị khác nhưng trung đoàn cũng còn rất thiếu thốn.

Đầu năm 1982, chúng tôi nhận lệnh lên biên giới Cao Bằng. Từ bến xe Bến Nứa (Long Biên), đi
xe khách mất nửa ngày mới đến Thái Nguyên; sau đó chúng tôi cuốc bộ 7 km về Bộ tư lệnh
Quân khu 1. Chờ 4 ngày nữa mới có xe của Quân đoàn 26 về lấy hàng, chúng tôi theo chiếc xe
tải đó lên Hòa An, nơi đóng quân của sở chỉ huy, cách thị xã Cao Bằng gần chục cây số. Từ km
số 8, chúng tôi lại cuốc bộ xuyên rừng núi 5 km để vào Bộ tư lệnh. Rồi lại chờ 3 ngày nữa mới
có xe của Sư đoàn 311 về họp và đón đi Thạch An, Đông Khê. Thế là mất đứt một tuần lễ
chúng tôi mới đến được với bộ đội. Trước đấy vài tháng, vào dịp tết, đồng chí Lê Đức Thọ, Ủy
viên Bộ chính trị mới lên thăm bộ đội Quân đoàn 26 (Binh đoàn Pắc Bó), đã làm bài thơ “Điểm
tựa” tại Quảng Hòa tặng cán bộ, chiến sĩ. Bài thơ ấy thể hiện được sự cảm thông sâu sắc của
lãnh đạo cấp cao đối với bộ đội nơi điểm tựa tiền tiêu, có tác dụng rất lớn, động viên tinh thần
chiến đấu của các chiến sĩ.

Cao Bằng vốn là tỉnh có nhiều núi đá nên bộ đội sống trên điểm tựa đều thiếu nước. Nước sinh
hoạt hàng ngày phải gùi từ suối lên, có chỗ leo qua thang dây và hàng trăm bậc đá. Ngay ở Bộ
tư lệnh quân đoàn, bể nước chỉ để dành cho nhu cầu ăn uống, do nhà bếp quản lý, thường
khóa chặt. Việc tắm giặt phải dùng nước suối hoặc nhờ nhà dân. Trời mùa xuân ẩm ướt, lại ở
hang đá và nhà tranh tạm bợ, ít ai tránh khỏi bệnh ghẻ và hắc lào. Chúng tôi từ thành phố lên
điểm tựa được 1 tuần là bị ngay, ngứa gãi suốt ngày đêm. Vì thế, có hôm trên đường hành
quân, gặp suối là tất cả trút bỏ tư trang, quần áo, nhảy xuống tắm tiên hàng giờ đồng hồ.

Những ngày ở đại đội đóng bên dòng sông Bắc Vọng (thuộc huyện Quảng Hòa), cứ cuối buổi
chiều là các chiến sĩ lại rủ chúng tôi ra sông tắm. Dòng sông này chỉ rộng chừng 30m, đường
phân thủy giữa sông là biên giới Việt - Trung. Bờ bên kia là điểm cao 302, quân Trung Quốc bố
trí mấy khẩu cối 82 ly và 60 ly chĩa sang phía ta. Bộ đội ra tắm tiên, không mang theo vũ khí
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 3/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

nên quân Trung Quốc cũng không có hành động khiêu khích gì. Một hôm tắm xong, lên bờ mặc
quần áo, tôi giật mình thấy 2 con vắt bám vào người…

Thời gian này không còn những trận đánh lớn xảy ra mà chỉ có những cuộc đụng độ nhỏ trên
đường biên. Các đồn biên phòng đã được củng cố và xây dựng lại bằng những căn nhà cấp 4.
Nhân dân đã trở lại bản làng cũ, khôi phục sản xuất nông nghiệp. Một vài đơn vị quân đội cũng
vỡ đất, trồng mía, làm đường, chăn nuôi tự túc một phần thực phẩm. Các trường học đã hoạt
động trở lại. Nhưng hệ thống giao thông thì hầu như bị hư hỏng nặng, nhất là đường lên huyện
Bảo Lạc. Cán bộ đi từ xã lên huyện đều cuốc bộ, xuyên rừng, lội suối. Quốc lộ 4 lâu ngày không
được tu sửa lại qua cuộc chiến tranh, bị tàn phá nặng nề, chỉ còn là con đường đá lởm chởm.
Hôm chúng tôi đi từ sư đoàn xuống trung đoàn bằng chiếc xe mô tô ba bánh mà thấy khiếp mãi
bởi đèo dốc vòng vèo và những cú xóc nảy người, nhiều lúc cảm thấy xe sắp bay xuống vực.
Trâu ngựa hai bên đường thấy xe là tung vó, nhảy lên chạy tán loạn.

Hè năm 1983, chiến sự lại rộ lên ở vùng Hoàng Liên Sơn (Lào Cai) và Hà Tuyên (Hà Giang).
Tôi đến vùng giáp ranh Lào Cai và Lai Châu. Có hôm cùng các chiến sĩ đi tuần tra đường biên,
vượt những quả đồi đầy cỏ lau và đá lởm chởm; thỉnh thoảng trượt chân, cả người và ba lô cứ
trôi tuồn tuột trên thảm cỏ, gặp tảng đá thì sững lại, đứng đậy đi tiếp. Lối lên các điểm tựa chỉ là
vệt mòn nhỏ. Các chiến sĩ luôn nhắc tôi phải đi đúng vết chân các anh, nếu không sẽ đạp phải
mìn. Tôi thắc mắc, sao lắm mìn thế thì anh em bảo rằng, để chống thám báo mò lên tập kích.

Chiến sự ác liệt và dai dẳng nhất diễn ra ở huyện Vị Xuyên (Hà Giang). Những địa danh nổi
tiếng lúc đó như Làng Lò, Làng Pinh, Hang Dơi, Thung lũng gọi hồn, đồi Cô Ích, đồi Đài, Cốc
Nghè, 4 hầm, ngã ba Thanh Thủy, các điểm cao 772, 685, 211… đã in đậm trong tâm khảm mỗi
cán bộ chiến sĩ từng tham gia chiến đấu ở Vị Xuyên. Nhiều chiến sĩ ta đã hy sinh ở chiến trường
này. Trận đánh ngày 12/7/1984, mật độ pháo địch dày đặc, bắn như vãi đạn nhiều giờ liền
sang trận địa ta, gây tổn thất lớn trên điểm cao 772 khiến hàng trăm cán bộ, chiến sĩ thương
vong.

Tôi chứng kiến Tiểu đoàn 10 pháo binh (Quân khu 2) sau một trận chiến đấu, hầu như bị tê liệt
hoàn toàn. Con số thương vong quá nhiều, những khẩu pháo bị phá hủy, nằm chỏng chơ ngay
bên đường đi. Vỏ đạn pháo 85 ly bằng đồng sáng lóa, vàng rực như những đống rơm. Những
bụi sim mua xơ xác, cháy trụi, phủ một lớp bụi dày. Cả một dãy núi đá bị pháo địch cày xới nhiều
lần, trơ ra một màu trắng toát lạnh người. Từ đó, bộ đội ta quen gọi nó là “Lò vôi thế kỷ”.

Sau thiệt hại nặng ở Vị Xuyên, những nghĩa trang liệt sĩ cứ mở rộng dần ra, tinh thần bộ đội ta
có phần nao núng. Các sư đoàn chủ lực chuyển sang hình thức luân phiên chiến đấu. Những
đơn vị ở phía sau lên thay thế để các đơn vị đã tham chiến rút về phía sau củng cố lượng
lượng. Lúc này công tác động viên tư tưởng cho bộ đội rất khó khăn bởi mặt trận ác liệt Vị

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 4/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Xuyên chỉ cách thị xã Hà Giang vài chục cây số. Cuộc sống sinh hoạt ở thị xã đã mang không
khí thanh bình; hàng quán mọc lên, cảnh làm ăn tấp nập; tối đến tiếng nhạc xập xình, đèn màu
nhấp nháy. Sự đối lập giữa hy sinh và hưởng thụ chi phối từng ngày đến tâm tư chiến sĩ.

Cuộc sống của người lính chiến

Tôi ở với bộ đội đặc công của Quân khu 2 trong một hang đá. Lúc đầu, các chiến sĩ còn hái
được ít rau dớn (giống như cây dương xỉ) luộc ăn thay rau. Khi không còn loại rau rừng nào
nữa, anh em bắn hạ mấy buồng quả cọ xuống luộc chấm muối ăn cho đỡ xót ruột. Vì mật độ
đóng quân dày đặc, chiến đấu liên tục lại ở hầm và núi đá ẩm ướt, ít được tắm giặt nên bộ đội
bị ghẻ lở khá nhiều. Quần áo thời đó may bằng loại vải chất lượng kém nên cũng chóng rách
hai đầu gối. Có chiến sĩ quay quần mặc phía rách ra đằng sau và nói vui là “ưu tiên phía trước”.

Cứ một vài tuần anh em mới được luân phiên ra suối Thanh Thủy tắm một lần. Được những
hôm đi tắm như thế, anh em ngâm nước suối khá lâu và lấy lá rừng xát vào người chữa ghẻ.
Các chị em dân bản đi làm nương về qua suối, gặp bộ đội tắm rất đông và đều trần truồng cả
nên ngượng, cứ phải làm thêm, chờ nhá nhem tối mới về nhà được. Vì vậy trong chuyến lên
thăm bộ đội ở Vị Xuyên, chị Nguyễn Thị Hằng, lúc đó là Bí thư Trung ương Đoàn đã nói vui với
các chiến sĩ rằng: “Tôi chúc các đồng chí khỏe, không ghẻ và tắm phải có quần đùi”.

Một hôm ở Sở chỉ huy tiền phương Quân khu 2, tôi được Thiếu tướng Phạm Hồng Cư và Thiếu
tướng Lê Duy Mật cho biết, sáng sớm mai sẽ có trận pháo kích rất lớn của ta từ Thanh Thủy nã
sang điểm cao 1509, cụm phòng thủ lớn của quân Trung Quốc. Trận địa pháo được bố trí ở
sân bay Phong Quang (do Pháp làm trước đây đã bỏ hoang). Tôi có nhiệm vụ nấp trong chiếc
hầm đơn sơ ở giữa sân bay, cũng là giữa hai làn pháo đấu nhau để tường thuật trận pháo kích
ấy. Đêm trăng sáng. Sân bay Phong Quang là một thung lũng có cây rừng lúp xúp, dài khoảng
hơn 1km. Những khẩu pháo giả nghi binh bằng ống tre, đường kính 8 cm đã được bố trí. Khi
pháo thật ở phía sau bắn thì pháo giả cho nổ bộc phá tạo khói lừa địch. Dự kiến trận đánh khai
hỏa vào 5 giờ sáng hôm sau. Nhưng rất tiếc, nửa đêm về sáng, mây mù kéo về dày đặc, đài
quan sát không nhìn rõ mục tiêu nên đành hoãn trận đánh ấy..

Khi tiếng súng ở khu vực Vị Xuyên tạm ngưng, địch tập trung đánh đường giao thông của ta ở
núi Bạc, Quản Bạ nhằm cắt đứt tuyến chi viện từ thị xã Hà Giang đi các huyện Yên Minh, Đồng
Văn, Mèo Vạc. Bất kể loại xe nào chạy qua sườn núi Bạc đều bị pháo Trung Quốc bắn cháy. Vì
đoạn đường này nằm sát biên giới lại trơ trọi giữa sườn núi đá cao nên từ bên kia biên giới, lính
Trung Quốc nhìn rất rõ. Hàng chục chiếc xe các loại, có cả xe chở khách đã bị bắn cháy, lộn
nhào xuống vực. Nếu qua được đoạn đường này thì lại gặp tọa độ thứ hai ở dốc Cổng Trời (từ
Quản Bạ sang Yên Minh).

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 5/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

15 giờ chiều hôm ấy, xe chúng tôi đến núi Bạc, trời còn đang nắng gắt. Chiếc barie chắn đường
có một nam dân quân chừng 45 tuổi đeo khẩu K44 đứng gác. Anh yêu cầu xe dừng lại và chờ
trời tối mới được đi tiếp. Mặc dù chúng tôi trình bày lý do cần đến mặt trận gấp nhưng thái độ
anh rất lạnh lùng, nguyên tắc, giữ đúng kỷ luật chiến trường. Chúng tôi đành phải chấp hành và
ngồi trò chuyện với anh để “giết” cái khoảng thời gian dài 3 giờ đồng hồ chờ trời tối. Tên anh
dân quân là Tẩn Dìn Phùng, quê ở ngay dưới chân núi Bạc. Xã cử một tổ 4 người thay nhau
canh gác ở hai đầu đoạn đường qua núi Bạc, bảo vệ an toàn cho xe cơ giới qua lại đây.

Khi trời đã nhá nhem tối, anh mở barie cho xe chúng tôi đi. Chiếc xe com măng ca “đít vuông”
cũ nát lại chở thêm một phi xăng 200 lít lắc lư, nhảy chồm chồm trên sườn núi đá. Hơi nóng từ
núi đá, hơi xăng phả ra khiến bầu không khí ngột ngạt. Chúng tôi cuộn hết bạt hai bên xe lên
cho thoáng và cũng để dễ quan sát; nếu có địch phục kích hoặc pháo bắn sang là có thể nhảy
thật nhanh sang hai bên đường. Xe xấu, đường xóc nên đêm ấy, khi tới Quản Bạ thì chiếc xe
của chúng tôi bị gãy đến nửa số thanh nhíp giảm xóc, không thể đi tiếp được nữa. Từ đấy,
chúng tôi chỉ còn cuốc bộ.

Trưa hôm sau từ tiểu đoàn bộ đội địa phương huyện Quản Bạ, tôi và nhà văn Đặng Văn Nhưng
hành quân về xã Bạch Đích vì ở đó chiến sự đang diễn ra. Trời nắng nóng, chúng tôi phải cắt
rừng núi đi theo đường chim bay. Một chiến sĩ người dân tộc Nùng khoác ba lô cùng súng đạn
dẫn hai anh em đi. Cậu chiến sĩ quen luồn rừng lội suối từ nhỏ nên không tỏ ra mệt mỏi gì
nhưng với hai anh em tôi thì đó là cuộc hành quân rất vất vả. Trèo qua hết dãy núi đá này sang
dãy núi đất khác, cứ sau một giờ hỏi lại thì cậu chiến sĩ trẻ đều bảo sắp đến rồi. Cơn khát nước
lại là một thử thách.

Nắng nóng, mang nặng lại trèo núi, băng rừng như vậy mà khát nước là cảm giác tôi chưa gặp
bao giờ. Đến một vách đá có cây to và dây leo chằng chịt, tôi sáng mắt lên khi nhìn thấy một
dòng nước từ kẽ đá chảy ra. Tôi gỡ ngay ba lô nhờ cậu chiến sĩ cầm giúp và ngắt một tàu lá to
để hứng nước. Anh Nhưng nhắc tôi: “Chú mà uống nước rừng này là độc lắm đấy, ngã nước
như chơi”. Nhưng vì cơn khát không còn chịu được, tôi vẫn uống. Tôi định ngồi nghỉ một lát
nhưng cậu chiến sĩ nói ngay: “Nếu các thủ trưởng mà nghỉ nữa thì tối cũng chưa đến nơi được
đâu. Mà ban đêm đi trong rừng càng khó, nhất là phải vượt qua núi”. Nói rồi cậu ta nhận mang
giúp tôi chiếc máy ghi âm. Ai nấy mồ hôi nhễ nhại. Nhưng cậu chiến sĩ trẻ cứ coi như không có
gì, vừa đi vừa kể chuyện rôm rả bằng giọng lơ lớ.

Chừng 17 giờ thì chúng tôi vào tới xã Bạch Đích. Nhưng một không khí vắng lặng bao trùm.
Đồn biên phòng đã bị tàn phá tan hoang. Phía đầu bản là kho thóc còn đang cháy dở. Có một
bác nông dân người Dao đang đi tìm trâu lạc cho chúng tôi biết: bộ đội biên phòng và dân bản
rút hết lên dãy núi phía trên kia rồi. Quân Trung Quốc cũng đã rút về bên kia biên giới. Thế là
chúng tôi lại quay ra, tìm đường lên dãy núi, nơi có con dốc dài, nối Yên Minh sang Đồng Văn.
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 6/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Cán bộ và chiến sĩ biên phòng đang ở tạm trong những hốc đá. Đêm ấy chúng tôi nghỉ cùng với
anh em trên dãy núi ấy.

Đêm hôm sau chúng tôi đi tiếp sang dãy núi khác, nơi dừng chân tạm của tiểu đoàn bộ đội địa
phương huyện Yên Minh. Đồng chí chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự huyện bị thương vào
bắp chân hôm trước, do mảnh đạn cối xuyên thủng. Vết thương đang sưng to, lên cơn sốt,
chưa kịp chuyển về tuyến sau, nằm rên hừ hừ trên đám lá thông. Lát sau, một đồng chí ở bộ
phận quân y đến tiêm cho mũi thuốc giảm đau. Anh có vẻ bức xúc lắm nên khi nói chuyện với
chúng tôi, anh bảo: “Tôi là lính chống Mỹ, bao nhiêu năm không sao, bây giờ lại bị thương ở
đây. Chờ 2 ngày rồi chưa thấy quân tiếp viện. Chẳng lẽ ngày mai tôi cho anh em rút về tuyến
sau”. Rồi anh bảo chúng tôi, mỗi người tự bẻ lấy mấy cành thông, rải ra mà nằm. Đêm ấy chúng
tôi ngủ ở trên đỉnh núi, có mấy cây thông ở độ cao gần 2000 mét, đúng là cảnh “màn trời, chiếu
đất”.

Hôm quay trở lại Quản Bạ, chúng tôi cũng đi vào ban đêm, nhờ chiếc xe tải của một đơn vị từ
Mèo Vạc về. Xe đi đêm trên núi đá cheo leo hiểm trở nhưng không được bật đèn. Chúng tôi
đứng trên thùng xe để tiện quan sát và nhảy xuống đường nếu bị pháo kích hoặc thám báo tấn
công. Ba lô để dưới sàn xe, đứng dạng chân chèo, hai tay bám chặt vào thành xe và buồng lái
mới chống đỡ được những cú xóc và lắc. Đang căng mắt về phía trước thì bất ngờ chúng tôi
thấy hai bóng đen nhảy từ ven đường ra vẫy xe. Anh chiến sĩ lái xe giật mình, ngỡ là thám báo,
bật đèn pha sáng rực. Hai người đàn ông đeo ba lô, máy ảnh, đi giày da bám đầy bụi đất xin đi
nhờ. Tôi nhận ra đó là anh Vũ Đạt, phóng viên báo QĐND và anh Trần Định, phóng viên báo
ảnh TTXVN. Gặp chúng tôi, các anh mừng quá, đi cùng về Ban chỉ huy quân sự huyện Quản Bạ
đêm hôm đó.

Hồi ấy điều kiện thông tin rất khó khăn. Các tin bài viết xong phải đến trung tâm huyện mới gửi
được qua đường thư bưu điện về Hà Nội và chậm mất 1 tuần. Tin chiến sự khẩn cấp thì dùng
điện thoại từ cấp sư đoàn hoặc bưu điện huyện gọi về cho anh em ở tòa soạn chép lại. Vì thế,
tòa soạn muốn chỉ đạo gì cũng không thể liên lạc được ngay.

Cuối năm 1983, chúng tôi lên Mường Khương (Lào Cai). Cũng con đường độc đạo dẫn lên đến
cửa khẩu Pha Long nhưng nếu gặp mưa lũ là tuyến này bị chia cắt hẳn. Dọc con đường đi qua
các xã Dìn Chin, Tả Gia Khâu, Tả Ngải Chồ, Tung Trung Phố, quân Trung Quốc đặt mìn hoặc
dùng B41 đánh trộm những xe cơ giới qua đây. Dân ở những địa phương này đều là người
thiểu số, không biết tiếng phổ thông. Do ít được tiếp xúc với người Kinh nên thấy bộ đội qua
đây, họ nhìn với ánh mắt lạ lẫm, ngơ ngác. Giống chó ở vùng này cũng rất đặc biệt, lông xù, to
như con sư tử. Cứ có xe ô tô chạy qua bản là chó lao ra sủa inh ỏi, râm ran thành dây chuyền
suốt dọc đường. Đêm ở đồn biên phòng Pha Long với tôi là lần đầu tiên được biết đến cái rét
thấu xương như thế nào. Mấy anh em ngồi quanh bếp lửa mà phía lưng vẫn lạnh đến run
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 7/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

người.

Tôi nhớ hôm đoàn công tác chúng tôi từ Pha Long trở ra, đang vượt qua một cái ngầm thì xe bị
thổi đệm nắp máy, đứng khựng lại. 6 anh em cùng nhảy xuống cố đẩy xe về Ban chỉ huy quân
sự huyện Mường Khương. Nhưng tối hôm ấy, mấy anh cán bộ ở đó băn khoăn, yêu cầu chúng
tôi phải giấu kín xe chứ nếu biết có xe con ở đây, thế nào phía Trung Quốc cũng bắn pháo tầm
xa sang, rất nguy hiểm. Đường miền núi, xe lại xuống cấp, quá “đát” cả nên mỗi lần lên biên
giới, chúng tôi phải mượn phụ tùng, linh kiện của các đơn vị chiến đấu để về Hà Nội là chuyện
thường xuyên; nhất là mượn bánh xe, đèn pha và xin xăng dầu.

Tình nghĩa quân dân nơi biên giới

Những năm tháng sống giữa vùng chiến sự, chúng tôi có nhiều dịp giao lưu với đồng bào các
dân tộc thiểu số ở biên cương phía bắc. Bởi đã lâu lắm, sau cuộc kháng chiến trường kỳ chống
Pháp, bà con mới được đón nhiều bộ đội về như thế. Núi rừng bao năm trầm lắng, nay có bộ
đội về, không khí sôi động hẳn lên. Những cánh rừng hoang vắng, tưởng như chưa có dấu
chân người, giờ đây đã rộn rã, ồn ào bởi những đoàn xe cơ giới các loại kéo lên. Nhiều con
đường mòn đã được phá đá mở rộng thành những tuyến giao thông liên hoàn nối các làng bản,
xã huyện. Bộ đội giúp dân tăng gia, sản xuất, hướng dẫn thực hiện nếp sống văn minh. Nhiều
tập tục lạc hậu được xóa bỏ. Người dân được bộ đội dạy chữ, chữa bệnh, rời nhà từ núi cao
xuống thung lũng, hạn chế du canh, du cư.

Suốt những năm tháng diễn ra cuộc chiến tranh ở biên giới phía bắc, ngoài tấn công quân sự,
Trung Quốc còn triệt để lợi dụng chiến tranh tâm lý, vu cáo Việt Nam và xóa nhòa ranh giới giữa
kẻ đi xâm lược với người chống xâm lược. Từ các dãy núi cao, Trung Quốc đặt những cụm loa
nén công suất lớn, có điểm chúng đặt tới vài chục chiếc loa, hướng sang phía Việt Nam. Hàng
ngày, các cụm loa tâm lý chiến này phát 2-4 lần. Mở đầu là bài hát Tình hữu nghị Việt Nam -
Trung Hoa của Đỗ Nhuận; tiếp đó là bài nói nói xấu chế độ và các nhà lãnh đạo Việt Nam. Ngoài
ra là những bài đánh vào tâm tư, tình cảm của bộ đội ta, sống xa nhà, thiếu thốn, gian khổ…

Mùa gió bấc, tiếng loa có thể phóng sâu vào phía Việt Nam đến chục cây số. Trước tình huống
đó, cán bộ chính trị, tuyên huấn của các đơn vị phải tăng cường bám sát nhân dân, tuyên
truyền, giải thích cho bà con không nghe và tin vào những lời lẽ xuyên tạc của địch, đoàn kết
cùng bộ đội chống lại kẻ thù, bảo vệ từng tấc đất biên giới. Cục địch vận (Tổng cục chính trị)
cũng bố trí những xe lưu động gắn loa, phát đi những băng ghi sẵn nội dung tuyên truyền
chống quân Trung Quốc xâm lược. Tuy nhiên, do địa hình rừng núi và công suất loa của ta yếu
nên không lấn át được đài địch ra rả suốt ngày.

Sau cuộc tấn công của quân Trung Quốc, cuộc sống đồng bào các dân tộc thiểu số ở biên giới

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 8/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

bị đảo lộn thời gian dài nên gặp nhiều khó khăn. Nhiều gia đình mất hết nhà cửa, tài sản, phải
sơ tán về phía sau. Có gia đình bị lính Trung Quốc giết chết gần hết. Tuy nhiên, bà con rất sẵn
lòng ủng hộ, tạo điều kiện cho bộ đội chiến đấu. Nhiều gia đình đón bộ đội về ở tạm khi chưa
làm kịp lán trại; nhường cả ruộng nương, vườn tược cho bộ đội làm trận địa. Các Hội mẹ chiến
sĩ, các đoàn thể thường xuyên đến thăm hỏi, động viên bộ đội sau mỗi trận chiến đấu. Hội phụ
nữ tỉnh Hà Giang tiêu biểu nhất trong phong trào này. Tình đoàn kết quân dân ấy đã giúp cho
các đơn vị củng cố vững chắc thế trận để chống trả quân xâm lược.

Nhớ về biên cương phía bắc, tôi lại nhớ những đồi hoa sim tím, những chiến sĩ dũng cảm, sẵn
sàng hy sinh vì Tổ quốc và nhớ tấm lòng của bà con các dân tộc ở biên giới với tình đoàn kết
quân dân.

Bùi Đức Toàn

(Nguyên PV báo QĐND)

TAGS: bảo vệ biên giới, biên giới phía Bắc, năm 1979,

THEO DÒNG SỰ KIỆN:

Chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc

1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên - (09:16 | 14/02/2014)

Xem tiếp

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 9/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Ý kiến phản hồi

VŨ HOÀNG LINH | 14/02/2014 16:17

Oai hùng thay! những người con nước VIỆT ĐÃ HY SINH VÌ tỔ QUỐC. Trả lời

( 1 phản hồi chính )

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 10/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Gửi phản hồi bài viết

Tên *

Email *

Phản hồi *

Gửi Xóa trắng

Các bài đã đăng:

1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên - (14/02)

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 11/12
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 | Chính trị

Hotline:0996.990.734
Chỉ phát hành, sao chép thông tin từ Báo điện tử Petrotimes khi có sự đồng ý bằng văn bản
của Ban biên tập
Based on MasterCMS 2012 ver 2.3

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/ky-uc-ve-cuoc-chien-tranh-bien-gioi-phia-bac-1721979.html 12/12
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

CHUYÊN MỤC THẾ GIỚI HỌC TÌM KIẾM CHIA SẺ TÔI LÀM BÁO LIÊN HỆ

Mẹo để thải hết độc gan

www.whitedoctor360.com
Mẹo để chữa bệnh gan, Xơ gan Chữa khỏi bệnh gan Thải hết độc gan
Diageo Việt Nam: Thế nào là uống có
trách nhiệm?
Một Thế Giới » Xã hội » Thời sự » 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc
Nhịp cầu Doanh nghiệp
Là một trong những doanh nghiệp hàng đầu
thuộc ngành đồ uống Việt Nam, công ty Diageo

35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh

Việt Nam là một đơn vị tích cực gắn kết trách
nhiệm xã hội với các hoạt động sản xuất.

chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Chương trình đặc biệt mừng xuân
2014 ở KS Nhật Hạ 3

Bắc Với tiêu chuẩn 3 sao, tọa lạc tại vị trí trung tâm
sôi động của thành phố, trên góc đẹp nhất của
con đường Thi Sách và Cao Bá Quát – quận 1,
từ lâu Nhật Hạ 3 đã là nơi lý tưởng thu hút các
doanh nhân và thương gia Nhật Bản trong các
chuyến công tác tại TP.HCM.

Đón tết cổ truyền ở khách sạn Sunrise

Nha Trang
Đến khách
THỜI sạn Sunrise Nha Trang du khách sẽ
SỰ FACEBOOK
thưởng thức hương vị Tết phong phú, không
Clip
khí ngày Xuân thảm
nhộn nhịp họa
trongnghiện
khung cảnh
thanh bình vàFacebook
ấm cúng. và “đĩa bay” ở Hà
Nội nóng nhất tuần
Hyatt Regency Resort
16 Tháng & Spa nhận giải
2 2014
thưởng Tripadvisor 2014
Chuyện muốn mếu!
Hyatt Regency Đà Nẵng resort & Spa vừa nhận
16 Tháng 2 2014
giải thưởng Tripadvisor được bình chọn bởi
cộng đồng du khách trên mạng xã hội

Họ Tripadvisor
trong năm 2014.
đã dạy con như thế nào?
16 Tháng 2 2014
Edena giới thiệu BST Valentine cho
http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 1/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới
TAGS ĐĂNG BỞI MỘT THẾ GIỚI - 20:31 15-02-2014

CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI

17.2.1979
Thiếu tướng Lê Văn Cương (*)

Kể từ khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha cho tàu chiến bắn đại bác lên các đồn Điện Dân mạng thương tiếc cô gái
Hải, An Hải (Đà Nẵng), sau đó đổ bộ lên bán đảo Sơn Trà mở đầu cuộc xâm lược Việt xinh đẹp chết do tắm

Nam ngày 1.9.1858 đến 30.4.1975, dân tộc Việt Nam đã trải qua 116 năm, 7 tháng, 29 16 Tháng 2 2014

ngày, cầm súng chống xâm lược, trong đó 87 năm sống trong đau khổ dưới ách thực
dân Pháp và 30 năm (1945 - 1975) tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và 9 cặp đôi cởi đồ và nhảy từ
buồng cáp treo gây xôn xao
đế quốc Mỹ.
16 Tháng 2 2014
>> “Phải trả lại vị trí cho những anh hùng đã hy sinh”

>> 35 năm cuộc chiến biên giới phía Bắc

>> 1979, cuộc chiến không thể lãng quên

Trong hơn 116 năm, hàng triệu người con ưu tú của dân tộc Việt Nam đã anh dũng hi sinh để
bảo vệ vùng đất, vùng biển, vùng trời do cha ông để lại, bảo vệ không gian sinh tồn của dân
tộc Việt Nam.

Trong cuộc chiến đấu chống xâm lược giành độc lập, dân tộc Việt Nam luôn nhận được sự
cổ vũ, giúp đỡ to lớn của bạn bè quốc tế gần xa, đặc biệt là sự giúp đỡ to lớn của Đảng, Nhà
nước và nhân dân Liên Xô, Trung Quốc và các nước XHCN. Người Việt Nam, dân tộc Việt
Nam nhân hậu, thủy chung, sống có trước có sau và không bao giờ quên sự giúp đỡ của bạn
bè quốc tế. Sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô, Trung Quốc, các nước XHCN và bạn bè quốc tế
BÀI NỔI BẬT
dành cho nhân dân Việt Nam trong những năm chiến đấu giành độc lập đã được thể hiện
khách quan, đúng đắn trong hệ thống giáo trình chuẩn quốc gia để thế hệ nối tiếp thế hệ đời • Cuộc đua ngựa đầy kịch tính trong ngày tình nhân
đời ghi nhớ. ở Đà Lạt
15 Tháng 2 2014
Sau khi giành được độc lập hoàn toàn (30-4-1975) giang sơn thu về một mối, hơn ai hết,
người Việt Nam, dân tộc Việt Nam có mong ước cháy bỏng và khát khao có cuộc sống hòa • Obama nhảy đầm đêm Valentine gây chấn động
bình, giao hảo hòa hiếu với bạn bè quốc tế, nhất là các nước láng giềng, tập trung khôi phục mạng
đất nước sau 30 năm chiến tranh. 15 Tháng 2 2014

Nhưng, đầu năm 1979 chiến tranh lại ập đến.

• Trung Quốc xây đường hầm dưới biển dài nhất
Khi trên thân mình Tổ quốc khắp nơi từ Bắc chí Nam còn nham nhở hố bom chưa được san thế giới

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 2/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

lấp; khi hàng trăm ngàn gia đình Việt Nam chưa tìm thấy hài cốt con em mình, thì chính quyền 15 Tháng 2 2014
Trung Quốc lúc bấy giờ đã huy động sáu chục vạn binh lính vượt biên giới sang xâm lược
Việt Nam (17-2-1979). Một lần nữa, dân tộc Việt Nam lại phải cầm vũ khí chống lại đội quân • Ba cựu quan chức huyện Hồng Ngự hầu tòa vì
đến từ phương Bắc. bảo kê cát lậu
15 Tháng 2 2014
35 năm là khoảng thời gian đủ cho chúng ta nhìn lại cuộc kháng chiến chính nghĩa bảo vệ biên
giới phía Bắc tháng 2- 3 năm 1979 từ nhiều chiều cạnh, nhiều góc độ, nhiều hệ quy chiếu, • Bất thường chuyện lãnh đạo doanh nghiệp thua
nhiều tiêu chí khác nhau. lỗ, đi làm công chức
14 Tháng 2 2014
Bản chất cuộc chiến

Hầu hết người Việt Nam, kể cả tuyệt đại đa số thanh niên, sinh viên, không khó khăn gì khi cho • Biếu quà bằng cách cấp... biển số xe quân đội!
rằng Pháp và Mỹ là những kẻ xâm lược (trước 1975), nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam 16 Tháng 2 2014
chống xâm lược. Trước 1954, Pháp là kẻ thù của dân tộc Việt Nam và trước 1975, Mỹ là kẻ
thù của nhân dân Việt Nam. Mọi việc đều rất rõ ràng, mạnh lạc và tất cả đều được thể hiện • Nhìn lại chiến tranh biên giới 1979
khách quan, đúng đắn trong hệ thống giáo trình chuẩn quốc gia từ các cấp học phổ thông, đến 16 Tháng 2 2014
đại học, sau đại học.
• Cúm H7N9: Bốn người nhiễm một người chết
Cuộc kháng chiến chống quân Trung Quốc vào tháng 2 – 3 năm 1979 thì sao?
15 Tháng 2 2014
Vào thời điểm đó, đúng hơn là giai đoạn đó (chưa thật chính xác, có thể là 1978 - 1987), chính
quyền Trung Quốc là kẻ thù của nhân dân Việt Nam. Đã có hàng chục ngàn người con ưu tú • Toyota chuẩn bị đóng cửa nhà máy ở Úc

của dân tộc bị binh lính Trung Quốc giết hại rất dã man. Hàng chục ngàn gia đình Việt Nam 15 Tháng 2 2014

mất bố, mất chồng, mất con trong cuộc chiến chống quân Trung Quốc ở biên giới phía Bắc
• Man City 2–0 Chelsea: Mourinho tâm phục khẩu
để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
phục
Từ cuộc chiến tranh do nhà cầm quyền Trung Quốc khi ấy phát động, có ba vấn đề đặt ra: 16 Tháng 2 2014

Thứ nhất: Tại sao Trung Quốc rắp tâm phát động cuộc chiến với Việt Nam? Vấn đề này đã
có câu trả lời khá mạch lạc, đúng đắn.

Thứ hai: Chính quyền Trung Quốc, họ là ai?

Thứ ba: Từ 1979 đến nay, các thế hệ lãnh đạo Trung Quốc có thay đổi gì không về chính sách
nói chung, chính sách đối ngoại nói riêng, thay đổi ở bộ phận nào, bộ phận nào cơ bản không
thay đổi?

Đây là những vấn đề rất cần nghiên cứu kỹ, trao đổi sâu để từ đó có những chủ trương, đối
sách cho phù hợp. Riêng vấn đề thứ hai và thứ ba hiện còn chưa được làm sáng tỏ. Trong
khuôn khổ một bài viết, chắc chắn không thể lý giải thấu đáo hai vấn đề nêu trên. Chỉ xin lưu ý
hai điểm không thể bỏ qua: Toàn bộ kho tàng lý luận của C.Mác, Ph.Angghen và V.I.Lenin
không thể biện minh cho cuộc chiến tranh mà chính quyền Trung Quốc thời ấy phát động ở

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 3/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

biên giới phía Bắc của Việt Nam vào tháng 2 – 3 năm 1979. Và phải chăng như nhiều học giả
đã nghiên cứu và nhận xét: đường lối đối ngoại của Trung Quốc nhìn chung hầu như không
thay đổi.

Cần nói về cuộc chiến trong hệ thống giáo trình chuẩn quốc gia

Trong mười ngày cuối năm 1788 đầu năm 1789, Quang Trung Nguyễn Huệ đã đánh tan tác
29 vạn quân xâm lược nhà Thanh. Cuộc chiến này đã có vị trí xứng đáng trong sử sách Việt
Nam cho con cháu đời sau tự hào và nuôi dưỡng ngọn lửa yêu nước, chí bất khuất quật
cường không bao giờ tắt.

Trong 17 ngày (17-2 đến 5-3 năm 1979) dân tộc Việt Nam đã đánh đuổi sáu chục vạn quân
xâm lược Trung Quốc ra khỏi bờ cõi. Cuộc kháng chiến này cũng hết sức oanh liệt, chiến
thắng này hết sức to lớn, vẻ vang. Nhưng, cho đến nay, không tìm thấy dấu tích cuộc kháng
chiến trong các cuốn sách lịch sử, địa lý, chính trị trong toàn bộ các cấp học của Việt Nam.
Muộn còn hơn không, tôi đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần biên soạn một chương riêng về
cuộc chiến, đưa vào hệ thống giáo trình chuẩn quốc gia (phổ thông, đại học, và sau đại
học…).

Xin mở cổng ra nhìn thế giới. Hiện nay, Pháp và Anh là đồng minh của Đức, nhưng hàng
ngày, trẻ con, thanh thiếu niên Pháp và Anh vẫn được học và hiểu rõ tội ác của Đức phát xít
(Hitle) trong giai đoạn đen tối 1940 - 1945. Cho dù Nhật Bản là đồng minh lớn nhất, quan trọng
nhất của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương, nhưng thanh niên Mỹ được trang bị để hiểu biết khá
đầy đủ, đúng đắn về đòn đánh Trân Châu Cảng 7-12-1941. Ngược lại, hơn một trăm triệu
người Nhật Bản luôn khắc cốt ghi xương tội ác của Mỹ ném hai quả bom nguyên tử xuống
Hiroshima và Nagazaki làm hơn hai trăm ngàn người chết vào tháng 8-1945, tuy rằng không
có hai quả bom nguyên tử này, Nhật Bản cũng phải đầu hàng.

Lịch sử là lịch sử

Không ai có thể che lấp hoặc xuyên tạc lịch sử.

Việc đưa vào sử sách cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam bảo vệ biên giới phía Bắc cách
đây 35 năm một cách khách quan là cần thiết, hợp đạo lý "uống nước nhớ nguồn”. Đây là một
việc bình thường mà mọi quốc gia độc lập, có chủ quyền đều làm. Việc đưa vào sử sách các
cuộc chiến đấu chống ngoại xâm của dân tộc là làm cho dòng chảy lịch sử liên tục, không bị
đứt đoạn. Đây hoàn toàn không phải là kích động chủ nghĩa dân tộc.

Việt Nam không kích động chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi và không liên kết, liên minh với bất cứ
nước nào để chống nước thứ ba. Là một quốc gia độc lập, có chủ quyền, là một thành viên
của Liên hợp quốc, chúng ta có quyền làm mọi việc cần thiết (phù hợp với pháp luật quốc tế
http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 4/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

và đạo lý thủy chung, hòa hiếu) để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cần vinh danh xứng đáng những người đã trực tiếp, gián tiếp tham gia cuộc chiến

Có rất nhiều việc phải làm. Trong phạm vi bài này, tôi chỉ xin lưu ý hai việc: Thứ nhất, vinh
danh, ghi công và thực hiện chính sách đãi ngộ xứng đáng đối với các anh hùng, liệt sĩ,
thương binh, bệnh binh tham gia chiến đấu trong cuộc chiến tranh do phía Trung Quốc phát
động tháng 2 – 3 năm 1979; Thứ hai, tổ chức kỷ niệm trọng thể chiến công hiển hách của dân
tộc trong cuộc kháng chiến này, việc mà lâu nay chúng ta không làm.

Về việc vinh danh, ghi công, khen thưởng, đãi ngộ đối với các anh hùng, gia đình liệt sĩ,
thương binh, bệnh binh tham gia cuộc kháng chiến chống xâm lược tháng 2 – 3 năm 1979,
chúng ta đã làm, chỉ đề nghị cần tổng rà soát xem còn bỏ sót ai hoặc các hình thức khen
thưởng, đãi ngộ chưa tương xứng thì cần bổ sung đầy đủ.

Khoảng gần ba chục năm nay kể từ khi bình thường hóa quan hệ Việt - Trung (1991), vào
ngày 17 tháng 2 hàng năm, nhất là vào các năm chẵn (1984, 1989, 1994, 1999, 2004, 2009),
hệ thống báo chí khổng lồ của Trung Quốc, nhất là báo viết (Trung Quốc có hơn 3000 tờ)
đăng tải hàng vạn bài viết với tiêu đề na ná như nhau: Chiến công oanh liệt của Quân giải
phóng (TQ) chống quân Việt Nam xâm lược, Cuộc phản công tự vệ của Quân giải phóng,
Chuyện kể các anh hùng trong cuộc phản công tự vệ xâm lược Việt Nam, Cuộc chiến đấu
anh hùng của Quân giải phóng để bảo vệ Tổ quốc, Bài học nhớ đời đối với quân Việt Nam
xâm lược… Qua hệ thống này, hơn một tỷ người Trung Quốc chỉ nhận được nguồn tin chính
thức là ngày 17-2-1979, Quân đội Việt Nam đã vượt biên giới Việt - Trung tràn sang lãnh thổ
Trung Quốc? Đó thật sự là luận điệu xuyên tạc, vu cáo. Nhưng sự thật thì chỉ có một: Đó là
nhà cầm quyền Trung Quốc lúc bấy giờ đã xua quân xâm lược Việt Nam, và người Việt Nam
đã cầm súng, đã hy sinh để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc! Người Việt Nam
nhân hậu, chung thủy, đàng hoàng, không sợ ai vu khống, đổ oan.

Dân tộc Việt Nam luôn tôn trọng những vấn đề mang tính nguyên tắc bất di bất dịch: 1. Việt
Nam không bao giờ kích động chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi để chống các nước láng giềng, trong
đó có Trung Quốc; 2.Việt Nam không liên kết, liên minh với bất cứ quốc gia nào để chống
Trung Quốc; 3.Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn mong muốn xây dựng mối quan
hệ hữu nghị, hợp tác với Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc trên nguyên tắc tôn trọng
độc lập, chủ quyền của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và
hai bên cùng có lợi.

Quan hệ Việt - Trung là đặc biệt quan trọng. Mọi người Việt Nam cần phải góp phần cùng
Đảng, Nhà nước vun đắp, củng cố và làm cho quan hệ Việt - Trung đơm hoa, kết trái ngọt cho
nhân dân hai nước được hưởng, hai quốc gia được "Quốc thái dân an”.
http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 5/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

(*) Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược- Bộ Công an

Trung tướng Khuất Duy Tiến- nguyên Cục trưởng Cục Quân lực- Bộ Tổng Tham mưu
Quân đội nhân dân Việt Nam: Chiến thắng của ta chứng tỏ nghệ thuật tác chiến tài
tình

Chỉ là dân quân địa phương mà đánh như vậy, khi gặp lực lượng chủ lực của ta thì Trung
Quốc làm sao chống đỡ nổi? Cho nên, mới chỉ gặp dân quân du kích của Việt Nam đã bị
chặn đứng. Tại thời điểm đó, quân chủ lực của ta hầu như chưa được sử dụng (chúng ta
chỉ sử dụng Sư 3 Sao Vàng), bởi đang chiến đấu chống lại Khmer đỏ ở Campuchia.
Trung Quốc nghĩ rằng sẽ đánh nhanh khi quân chủ lực của ta đang chiến đấu ở
Campuchia, song không phải như vậy.

Cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 đã dạy chúng ta rằng, phải giữ lấy chủ quyền dân
tộc, quốc gia nhưng phải thật khéo, phải tỉnh táo, chớ gây ra chiến tranh.

Tôi nghĩ rằng, trong năm nay hoặc sang năm phải có cuộc hội thảo xác định rõ cuộc tấn
công của Trung Quốc năm 1979 là xâm lược Việt Nam, những chiến sĩ, người dân đã hy
sinh trong chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc trong cuộc chiến này phải được thường xuyên
tôn vinh, vinh danh.

Dân tộc Việt Nam là một dân tộc kiên cường, là dân tộc đời đời, bất di bất dịch giữ vững
toàn vẹn toàn lãnh thổ. Dân tộc độc lập, thì mới tạo dựng được cuộc sống như lời Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nói: Không có gì quý hơn độc lập tự do! Để giữ được điều đó, về đối
nội phải giáo dục cho người dân lòng yêu nước, luôn xây dựng đất nước như mục tiêu
chúng ta đã đưa ra: Xây dựng đất nước dân giàu nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh. Về đối ngoại thì thật khôn khéo, tỉnh táo, phải làm sao cho thế giới hiểu và
đồng tình, giúp đỡ chúng ta. Riêng việc giáo dục lòng yêu nước, giờ phải soạn lại chương
trình, đưa cuộc chiến tranh năm 1979 vào chương trình dạy sử.

H.Vũ (ghi)

Theo Đại đoàn kết

Ảnh bìa: Bên cột mốc biên giới Tân Thanh (Lạng Sơn)
Like 60 Tw eet 0 1

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 6/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

Refer tags "chiến tranh biên giới"

Nhìn lại chiến tranh biên giới 1979 Trận quyết chiến bên dòng Ca Long
Cần xem chiến tranh biên giới Việt - Trung 1979 như Lê Đình Chinh, người lính đầu tiên hy sinh ở mặt
chiến thắng chống ngoại xâm trận biên giới phía Bắc
Dư luận Trung Quốc nói gì về Chiến tranh 1979? "Từng tấc đất của Tổ quốc là máu xương bao thế hệ
đi trước"

Bài viết liên quan

THỜI SỰ PHÁP LUẬT THỜI SỰ

Cuộc chiến đấu oanh liệt Cảnh sát cơ động bắt 2 Nhìn lại chiến tranh biên
bảo vệ biên giới phía Bắc 35 thanh niên giấu súng bút và giới 1979
năm trước ma tuý

Tin bài mới nhất

Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 Rooney ký hợp đồng kỷ lục với Manchester United
năm trước Triễn lãm tranh Ghép của họa sĩ Lê Thiết Cương và
Cảnh sát cơ động bắt 2 thanh niên giấu súng bút và ma Phương Liên
tuý Olympic Sochi: 18 VĐV thất bại trong nội dung trượt
Những phần mềm mới hay nhất ngày 16.2.2014 tuyết Super-G nữ

Gửi phản hồi

Email của bạn sẽ không hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *
Tên *

Email *

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 7/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

Refresh
Captcha *

Phản hồi

PHẢN HỒI

Kinh tế Xã hội Thể thao Sức khỏe Giáo dục Khoa học & Công nghệ Cầu vồng lục sắc Văn hóa - Giải trí Quốc tế Luxury Living Lý dịch

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 8/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 35 năm nhìn lại cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc | Thời sự | Đọc báo, tin tức, thời sự với Báo Điện Tử Một thế giới

BÁO ĐIỆN TỬ MỘT THẾ GIỚI Tòa soạn:

Cơ quan chủ quản: Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 24 Lý Thường Kiệt, phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Tổng biên tập: Lê Ngọc Thịnh Văn phòng:

Giấy phép xuất bản số 261/GP-BTTTT do Bộ Thông tin Truyền thông cấp ngày 11.7.2013. Hà Nội: 63 ngõ 65 Hoàng Cầu, phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa.

Vận hành và khai thác quảng cáo bởi Tập đoàn Truyền thông Thanh Niên. TPHCM: 345/134 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Kho, quận 1.

Powered by ePi Technologies

http://motthegioi.vn/tieu-diem/35-nam-nhin-lai-cuoc-chien-tranh-chinh-nghia-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-45668.html 9/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Trang chủ Tin tức Văn hóa và đời sống Góc nhìn văn hóa Đất và người xứ Nghệ Du lịch Mục lục Tìm kiếm

Những góc nhìn văn hóa Nhìn ra thế giới Diễn đàn

Chủ Nhật, ngày 16 tháng 2 năm 2014

MÂU THUẪN, XUNG ĐỘT TRONG QUAN HỆ VIỆT - TRUNG VÀ CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI THÁNG 2 -
1979
NGUYỄN THỊ MAI HOA

Thứ bảy, 15 Tháng 2 2014 15:19

font size

Trong những năm đầu sau ngày giải phóng miền Nam Việt
Nam (1975), Trung Quốc là nước tiếp tục giúp đỡ, viện trợ BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC TRONG TUẦN
cho Việt Nam. Theo một logic thông thường, lý ra sự hợp
tác, quan hệ truyền thống giữa hai nước càng phải được Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt -
củng cố, phát triển. Tuy nhiên, từ giữa năm 1975, do nhiều Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 -
1979
nguyên nhân lịch sử, chính trị.... quan hệ Việt Nam - Trung
Giúp đỡ quân sự của Liên Xô cho Việt Nam
Quốc rạn nứt và trở nên không bình thường, rơi vào tình trạng những năm chống chiến tranh phá hoại
thường xuyên căng thẳng dẫn đến đến đối đầu, xung đột với (1965 - 1972)
Tù binh Trung Quốc trong cuộc chiến tranh biên giới 2.1979
sự kiện đỉnh cao là cuộc tấn công của Trung Quốc dọc theo Quan hệ Trung - Pháp trong việc giải quyết
biên giới phía Bắc Việt Nam (2-1979). vấn đề Đông Dương tại hội nghị Geneva
năm 1954
Những vấn đề cơ bản trong nhận thức về
1- “Khoảng lặng” trong quan hệ Việt - Trung kinh tế tri thức và thực hiện phát triển kinh tế

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 1/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Sau năm 1975, điều bất thường là quan hệ Việt Nam - Trung Quốc bắt đầu bộc lộ nhiều “lỗ hổng” và mang dáng vẻ tri thức ở Việt Nam
lạnh nhạt. Dường như không phải ngẫu nhiên mà đúng lúc Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao Sư tử về già
động Việt Nam Lê Duẩn bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước tại Bắc Kinh, tờ Nhân dân nhật báo ngày 18-9-1975 Dưa hấu, chim, Phật giáo và một huyền
thoại Việt Nam
đã đăng 6 ảnh lớn về các đơn vị quân đội Trung Quốc ở Hoàng Sa[1]. Tương tự, một ngày sau khi phái đoàn Việt
Nguồn gốc Việt Nam của tên con giáp Ngọ-
Nam rời khỏi Trung Quốc, các bức ảnh lớn về Hoàng Sa tiếp tục xuất hiện trong những tờ báo uy tín tại Bắc Kinh.
Ngũ -ngựa (I)
Nhìn chung, chuyến thăm Bắc Kinh tháng 9-1975 của Lê Duẩn được các nhà quan sát coi như một thất bại chính
Mãn nguyện và Giã biệt
trị - ngoại giao[2], bởi mặc dù được tiếp đón có vẻ như trọng thị, song phái đoàn đã rút ngắn thời gian lưu lại tại
Tưởng nhớ gs Đinh Gia Khánh
Bắc Kinh và đã không mở tiệc chiêu đãi để cảm tạ lòng hiếu khách của người Trung Hoa như vẫn thường thấy
Phòng các cô gái không khóa cửa
trong thông lệ ngoại giao. Phái đoàn đã rời Bắc Kinh đúng hai ngày trước khi kỷ niệm ngày Quốc khánh Trung
Tự trọng Nhật Bản
Quốc (1-10), mà không đưa ra bất cứ một phát biểu hoặc thông cáo nào về cuộc viếng thăm. Tiếp đó, ngày 26-11-
Ngơ ngác nhớ Hoàng Công Khanh
1975, sau khi Đoàn Việt Nam kết thúc chuyến thăm hữu nghị Liên Xô, tờ Quang minh nhật báo có bài viết về
Hoàng Sa và Trường Sa với lời báo động không giấu giếm: "Một số đảo vẫn chưa trở về trong tay nhân dân Trung
Hoa… Tất cả các đảo thuộc về Trung Hoa đều phải trở về lãnh thổ của Tổ quốc"[3].
Tuy hai nước còn cố gắng kiềm chế, tránh xung đột, nhưng từ giữa những năm 1976, quan hệ Việt - Trung đã
xấu đi rất nhanh chóng với các tranh cãi liên quan đến vấn đề biên giới, vấn đề người Việt gốc Hoa và đặc biệt về
vai trò của Liên Xô trong các vấn đề thế giới, khu vực. Trong bài phát biểu của Lê Duẩn tại Hội nghị lần thứ 25 Ban
Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (họp từ ngày 24-9 đến 24-10-1976) xuất hiện những cụm từ
nhiều hàm ý: “Ta thắng là nhờ có sự giúp đỡ tích cực của Liên Xô, Trung Quốc, của phe ta, của thế giới, Liên Xô
và Trung Quốc giúp ta rất nhiều. Không có sự giúp đỡ của họ ta khó lòng thắng được. Ta phải luôn luôn biết ơn
Liên Xô, Trung Quốc và các nước anh em khác đã giúp ta; ta nói cho con cháu ta mãi mãi nhớ ơn họ. Nhưng
chúng ta phải độc lập, tự chủ bởi vì trong quan hệ quốc tế, mỗi nước có lập trường riêng do vị trí và quyền lợi mỗi
nước một khác, cho nên giữa các nước anh em, khó có sự nhất trí với nhau, có khi về những vấn đề rất quan
trọng đối với một nước trong phe, cũng không nhất trí được”[4].
Tháng 2-1977, Trung Quốcngỏ ý với Việt Nam rằng, không sẵn sàng cung cấpviện trợ cho Việt Nam trong công
cuộc tái thiết đất nước sau chiến tranh[5].
Cũng vào thời kỳ này, biên giới Việt Nam - Campuchia liên tục có xung đột. Chính phủ Việt Nam không dưới một
lần đề nghị Trung Quốc giúp đỡ dàn xếp, mong muốn thông qua hợp tác với Trung Quốc tác động tới phía
Campuchia, song Trung Quốc đã im lặng. Việc Trung Quốc từ chối ủng hộ Việt Nam trong việc tìm kiếm các
phương thức giải quyết căng thẳng biên giới với Campuchia càng cho thấy những vết nứt sâu hơn trong quan hệ
hai nước. Điều đáng chú ý là trong thời điểm phức tạp, nhạy cảm của quan hệ Việt Nam - Campuchia, Bộ trưởng
Ngoại giao Trung Quốc Hoàng Hoa đã chính thức phát biểu (30-7-1977): “Chúng tôi ủng hộ lập trường chống đế
quốc xét lại Liên Xô của Campuchia... và sẽ không thể ngồi nhìn bất cứ sự can thiệp nào đối với chủ quyền
Campuchia hoặc thèm khát lãnh thổ nào bởi đế quốc xã hội. Chúng tôi sẽ ủng hộ Campuchia trong cuộc đấu tranh
và có các hành động nhằm bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền quốc gia Campuchia bằng mọi sự giúp đỡ có thể”[6]. Ngầm
sau lời tuyên bố đó, người ta dễ dàng nhận thấy ẩn ý “chống lưng” của Ban lãnh đạo Trung Quốc đối với tập đoàn
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 2/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Polpot-Iêngxari.
Ngày 20-11-1977, Lê Duẩn sang thăm Trung Quốc một lần nữa. Đây được coi như một nỗ lực nhằm hàn gắn
những vết rạn nứt trong quan hệ với Trung Quốc, thực hiện việc cố gắng cân bằng quan hệ giữa Việt Nam - Liên
Xô; Việt Nam - Trung Quốc. Tuy nhiên, giới quan sát nhận thấy rằng, người đứng đầu Nhà nước Việt Nam Lê
Duẩn đã được đón tiếp với một thái độ vừa phải (nếu không muốn nói là lạnh nhạt), trái ngược với sự trọng thị và
nồng nhiệt được dành cho Polpot trước đó một tháng[7]. Chuyến viếng thăm Trung Quốc lần này của Lê Duẩn
chẳng những không làm cho quan hệ hai nước ấm lên, mà bộc lộ những bất đồng mới. Trong cuộc hội đàm giữa
Lê Duẩn và Hoa Quốc Phong, mặc dù hai bên đều tránh nói đến một vấn đề tế nhị trong quan hệ hai nước là
những tranh chấp về Hoàng Sa, Trường Sa, song sự khác biệt về quan điểm đối với việc nhìn nhận thế giới, chiến
tranh và hòa bình… đã bộc lộ ngày càng rõ. Lê Duẩn bày tỏ quan điểm không tham gia vào cuộc tranh cãi Trung -
Xô thông qua việc "chân thành cảm ơn Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác về sự nhiệt tình, giúp đỡ to lớn
đối với Việt Nam". Không khí có vẻ căng thẳng hơn, khi Lê Duẩn đề nghị những nhà lãnh đạo Trung Quốc yêu cầu THƯ VIỆN ẢNH
Campuchia Dân chủ chấp nhận một giải pháp cho cuộc xung đột trên tuyến biên giới Tây Nam, nhưng Trung Quốc
đã không mấy mặn mà. Cuối cùng, giống như chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 9-1975, Lê Duẩn cũng đã ra về
mà không mở tiệc khoản đãi “những người Trung Hoa anh em”.
Về phía Trung Quốc, từ cuối năm 1977, các văn kiện của Quân khu Quảng Châu luôn nhấn mạnh tinh thần "phải
chuẩn bị các mặt để đánh Việt Nam", tuyên truyền: "Việt Nam là tay sai của Liên Xô, có tham vọng xâm lược
Campuchia, Lào, chiếm Đông Nam Á, thực hiện bá quyền khu vực, phải đánh cho bọn xét lại Việt Nam, không
đánh là không thể được và phải đánh lớn. Việt Nam là tiểu bá ở châu Á, xâm lược Campuchia, xua đuổi người
Hoa"[8]. Tháng 1-1978, Thủ tướng Phạm Văn Đồng yêu cầu các nước xã hội chủ nghĩa giúp đỡ giải quyết cuộc
xung đột Việt Nam - Campuchia. Một lần nữa Trung Quốc không đáp ứng. Trong khi đó, tháng 1-1978, Bà Đặng
Dĩnh Siêu, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc sang thăm Phnompenh và ký một hiệp định xúc tiến
viện trợ quân sự cho Campuchia Dân chủ, bắt đầu chuyển vũ khí đến Campuchia. Thậm chí, trong chuyến thăm,
bà Đặng Dĩnh Siêu đã tuyên bố, Trung Quốc sẽ không tha thứ cho một cuộc tấn công nào vào liên minh của họ
(ngụ ý ám chỉ Việt Nam đã rõ, mặc dù không nêu đích danh).

2- Những đợt sóng mới

Sự rạn nứt trong quan hệ Việt - Trung trở nên sâu sắc và chuyển dần sang trạng thái căng thẳng, xung đột thể
VIDEO CLIP
hiện qua hàng loạt sự kiện rắc rối khác, mà trước tiên là vấn đề người Việt gốc Hoa.

So với các khu vực khác trên thế giới, Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) là nơi có số lượng tương đối lớn Hoa
kiều làm ăn, sinh sống, "lên tới hơn 20 triệu người (năm 1978)"[9]. Ở Việt Nam có khoảng 1,2 đến 2 triệu người
Hoa đến lập nghiệp từ lâu đời, là một trong những thế lực kinh tế mạnh mẽ, nhất là ở miền Nam Việt Nam. Hoa
kiều được gọi là “đội quân thứ năm” trong chính sách tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực.
Người Hoa là một bộ phận cùng hợp thành cộng đồng dân tộc Việt Nam với 54 dân tộc thống nhất trong đa dạng.
Cư dân người Hoa ở Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc, thuộc nhóm ngôn ngữ Hán của ngữ hệ Hán –
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 3/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Tạng[10]. Dưới các triều đại phong kiến Việt Nam thế kỷ XVIII, XIX, quy chế đối với người Hoa ở Việt Nam không
khác gì so với cư dân thuộc các cộng đồng dân tộc khác [11]. Trong chiến tranh và xây dựng đất nước thời bình,
người Hoa đã “đồng cam cộng khổ”, sát cánh cùng các dân tộc Việt Nam.

Về phía Trung Quốc, trước năm 1949, Trung Quốc yêu cầu tất cả các Hoa kiều tiếp tục giữ quy chế công dân
Trung Quốc, hoặc có hai quốc tịch. Điều đó đồng nghĩa với việc Trung Quốc đòi duy trì quyền lãnh ngoại (quyền có
thể can thiệp vào nước khác để bảo vệ kiều dân của mình). Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, các quốc gia độc lập
ở Đông Nam Á đã đưa ra những đạo luật hạn chế các hoạt động của người Hoa, đặc biệt là hạn chế quy chế hai
quốc tịch. Năm 1950, theo sáng kiến của Chu Ân Lai, Cộng hòa nhân dân Trung Hoa chính thức từ bỏ yêu sách
về quyền lãnh ngoại, coi như là sự chấp nhận những nguyên tắc bình đẳng giữa các quốc gia.
Năm 1955, ở miền Bắc Việt Nam, theo thỏa thuận của Đảng Lao động Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc,
"người Hoa cư trú ở miền Bắc Việt Nam phải được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam"[12], sau
dần dần chuyển thành công dân Việt Nam, được hưởng những quyền lợi như người Việt Nam và tự nguyện nhận Videoclip
quốc tịch Việt Nam. Cho đến năm 1975, giữa Việt Nam - Trung Quốc không có bất cứ một bất đồng nào trong vấn
đề người Hoa ở miền Bắc Việt Nam. Còn ở miền Nam Việt Nam, từ năm 1956, dưới Chính quyền Ngô Đình
Diệm, Hoa kiều đã gia nhập quốc tịch Việt Nam để có điều kiện dễ dàng làm ăn, sinh sống[13].
Tháng 4-1978, Việt Nam tiến hành cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh ở miền Nam. Vấn đề người Hoa
được Trung Quốc nêu lên. Trung Quốc coi việc Việt Nam tiến hành cải tạo công thương nghiệp, động chạm tới
người Hoa ở một số thành phố lớn miền Nam như một sự công khai thách đố chính sách bảo vệ Hoa kiều hải
ngoại mà Trung Quốc vừa công bố[14]. Một phong trào đòi lấy quốc tịch Trung Quốc trong người Hoa ở Việt Nam
được dấy lên. Trung Quốc đưa ra chính sách "đoàn kết với giai cấp tư sản Hoa kiều", kêu gọi chống lại chính
sách "bài Hoa" của Việt Nam; đồng thời, loan truyền trong cộng đồng người Việt, gốc Hoa những luận điệu kích
động[15]về một cuộc chiến tranh không thể tránh khỏi giữa Việt Nam - Trung Quốc, gây tâm lý hốt hoảng trong
quần chúng người Hoa. Do sự khuyến khích đó của Trung Quốc và với sự im lặng đồng tình ngầm của Việt Nam
muốn tống xuất hiểm họa của "đội quân thứ năm", trong năm 1978, các dòng người Hoa ở Việt Nam ồ ạt kéo về
Trung Quốc [16]. Ngày 30- 4-1978, Chủ nhiệm Văn phòng Hoa kiều vụ đã phát biểu bày tỏ "sự quan tâm đối với
hiện tượng Hoa kiều ở Việt Nam về nước hàng loạt", hứa hẹn "sẽ sắp xếp thích đáng cho những Hoa kiều đã trở
về một cách vội vàng". Để thu hút sự chú ý của dư luận thế giới về tình trạng "nạn kiều", Trung Quốc lập ra các
trạm đón tiếp dọc theo biên giới hai nước, tuyên bố sẽ gửi hai tầu chuyên chở sang Việt Nam để đón "nạn kiều"
về nước, nói trắng ra rằng, tàu Trung Quốc sang Việt Nam không phải để đón người Hoa, người Việt gốc Hoa,
hay Hoa kiều muốn đi Trung Quốc", mà đón "nạn kiều"[17].Tháng 5-1978, Trung Quốc đơn phương đưa tàu sang
đón người Hoa về Trung Quốc [18]. Ngày 12-7-1978, Trung Quốc đóng cửa biên giới Việt Nam – Trung Quốc, làm
cho hàng vạn người Hoa muốn đi Trung Quốc bị kẹt lại, tạo nên tình trạng mất an ninh ở khu vực biên giới. Đến
khi các đợt ra đi của người Hoa trở nên ồ ạt, Trung Quốc lại đưa ra điều kiện là người Hoa muốn về Trung Quốc
phải chính thức xin giấy phép hồi hương do Đại sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội cấp, cần có hộ chiếu xuất cảnh
của Chính quyền Việt Nam. Trung Quốc chỉ đón nhận những “nạn kiều người Hoa” đang bị Chính quyền Việt Nam
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 4/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

ngược đãi, chứ dứt khoát không nhận về “người Việt gốc Hoa”, hay người Hoa có quốc tịch Việt Nam. Cũng cần
nói thêm rằng, trong khi Trung Quốc khêu lên vấn đề bảo vệ Hoa kiều một cách mạnh mẽ, thì ở Campuchia, do
chính sách khủng bố trong nước của Chính quyền Campuchia, hàng vạn Hoa kiều chạy khỏi Campuchia, song
Trung Quốc đã không có bất cứ một động thái phản đối nào.
Sự ra đi đông đảo của cư dân người Hoa đã làm cho tình trạng kinh tế tại các vùng biên giới phía Bắc Việt Nam
trở nên tồi tệ. Hàng vạn người Hoa vội vã bỏ nhà cửa, chuẩn bị “hồi hương” đã phá hoại nghiêm trọng nền kinh tế
nhỏ trong các hộ gia đình, làm tăng thêm tình trạng khan hiếm hàng hoá tiêu dùng một cách gay gắt, đánh mạnh
vào nền kinh tế Việt Nam vốn đã khủng hoảng. Vấn đề người Hoa ở Việt Nam và phong trào đòi trở lại quốc tịch
Trung Quốc đã làm mối quan hệ giữa Việt Nam - Trung Quốc trở nên phức tạp. Đây là một trong những nguyên
nhân làm căng thẳng quan hệ Việt Nam - Trung Quốc sau năm 1975.
Việc Trung Quốc đơn phương cắt viện trợ cho Việt Nam là một trong những nguyên nhân tiếp theo làm cho sự
căng thẳng trong quan hệ Việt - Trung ngày càng gia tăng. Ngày 12-5-1978, Bộ Ngoại giao Trung Quốc gửi Công
hàm cho Đại sứ quán Việt Nam ở Trung Quốc thông báo quyết định cắt 21 dự án ở Việt Nam, với lý do là để
chuyển các khoản tiền cùng vật chất trong các dự án này cho người Hoa hồi hương sinh hoạt và lao động sản
xuất. Sau đó, Chính phủ Trung Quốc đã gửi Chính phủ Việt Nam Công hàm ngày 30-5-1978 hủy bỏ thêm thêm 51
dự án khác [19], cũng với lý do cách đối xử của Chính phủ Việt Nam đối với người Hoa là gánh nặng tài chính cho
Trung Quốc, do Trung Quốc phải giải quyết vấn đề người Hoa nhập vào Trung Quốc từ Việt Nam[20]. Chỉ trong
tháng 5-1978, Trung Quốc đã cắt 72 trong số 111 công trình viện trợ [21],gây cho Việt Nam nhiều khó khăn trong
lĩnh vực kinh tế. Ngày 3-7-1978, Trung Quốc gửi thêm một công hàm nữa cho Chính phủ Việt Nam thông báo
chấm dứt mọi trợ giúp kinh tế, kỹ thuật[22]và rút tất cả các chuyên gia Trung Quốc đang làm việc ở Việt Nam về
nước [23].Ngày 22-12-1978, Trung Quốc đơn phương hủy bỏ việc chuyên chở trên tuyến đường sắt liên vận từ Hà
Nội đến Bắc Kinh. Lý giải việc cắt toàn bộ viện trợ, ngoài lý do vì “gánh nặng rất lớn về tài chính của Trung Quốc
trong việc sắp xếp sản xuất và đời sống cho nạn kiều”[24], Trung Quốc còn đưa thêm lý do “Việt Nam ngày càng
chống Trung Quốc, bài Hoa một cách nghiêm trọng, phá hoại các điều kiện tối thiểu nhất để các chuyên gia Trung
Quốc tiếp tục công tác tại Việt Nam”[25], nên “Chính phủ Trung Quốc mới buộc phải quyết định ngừng viện trợ
kinh tế, kỹ thuật cho Việt Nam, điều cán bộ Trung Quốc ở Việt Nam về nước”[26]. Cần lưu ý rằng, từ chối viện
trợ cho Việt Nam với lý do “gánh nặng kinh tế giải quyết vấn đề người Việt gốc Hoa”, nhưng trong dịp Vương
Thượng Vĩnh, Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc đến Phnôm Pênh đàm phán với Son Sen (2-
1976), những nhà lãnh đạo Trung Quốc đã ký viện trợ quân sự cho Campuchia một khoản tiền không hề nhỏ, trị
giá 226 triệu nhân dân tệ (tương đương 1,5 tỷ USD) trong ba năm (1976-1978)[27].
Cắt viện trợ cho Việt Nam vào thời điểm Việt Nam mới ra khỏi khói lửa chiến trường, đang nỗ lực khắc phục hậu
quả chiến tranh, kiến thiết đất nước và gồng mình bảo vệ tuyến biên giới Tây Nam, quả thật, Trung Quốc đã giáng
một “đòn chí tử” có tính toán vào nền kinh tế của Việt Nam đang trong thời kỳ bấp bênh, khiến Việt Nam tiếp tục
phải đối mặt với những thử thách mới.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 5/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Cùng với việc đơn phương cắt bỏ mọi khoản viện trợ mà hai bên đã ký kết, Trung Quốc hủy bỏ hiệp ước về lãnh
sự. Ngày 17-6-1978, Trung Quốc yêu cầu các lãnh sự quán Việt Nam ở Côn Minh, Quảng Châu và Nam Ninh phải
dời về nước. Quan hệ Việt - Trung tiếp tục đi xuống một bước.

Đi kèm với vấn đề người Hoa,“câu chuyện Campuchia” tiếp tục là một nhức nhối mới trong quan hệ Việt - Trung.
Ngay từ giữa những năm 60 (XX), các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã có kế hoạch nắm trọn vấn đề Campuchia,
phục vụ mục đích tạo vùng ảnh hưởng của mình tại khu vực Đông Nam Á, sau khi nhận thấy “những biểu hiện
bướng bỉnh” của Việt Nam đi chệch quỹ đạo mà Trung Quốc muốn sắp đặt. Từ năm 1973, Ban lãnh đạo Trung
Quốc đã có chỉ thị: "Bề ngoài ta đối xử tốt với họ (Việt Nam - TG) như đối xử với đồng chí mình, nhưng trên tinh
thần phải chuẩn bị họ trở thành kẻ thù của chúng ta"[28].Nói như nhà báo Gareth Porter (tờ Dân tộc, New York),
thì “Campuchia đóng vai trò trung tâm trong chiến lược của Trung Quốc, nhằm bao vây ảnh hưởng của Việt Nam
tại Đông Nam Á”[29]. Thực hiện kế hoạch nắm Campuchia, Trung Quốc tăng cường viện trợ cho Campuchia Dân
chủ. Theo tính toán của nhà nghiên cứu D.R.SarDesai, “từ năm 1975-1978, Trung Quốc cung cấp cho Campuchia
súng đại bác, súng cối, súng bazoca, súng đại liên, súng trung liên, vũ khí các loại, xe cộ và xăng đầu đầy đủ để
trang bị cho đội quân 200.000 người. Trung Quốc cũng viện trợ cho Campuchia một khoản tiền rất lớn. Thêm vào
đó, Trung Quốc đã gửi khoảng 10.000 cố vấn và chuyên gia quân sự sang Campuchia để hỗ trợ và rèn luyện quân
đội Pôn Pốt”[30]. Nhà báo Marish Chandona[31] cung cấp một thông tin: Nếu tháng 7-1977, Campuchia chỉ có 6
sư đoàn, thì vào tháng 1-1978, Campuchia có 25 sư đoàn, Trung Quốc đã cung cấp vũ khí để lập ra 19 sư đoàn
mới trong ba năm[32].

Những năm 1975-1976, Trung Quốc vẫn còn muốn giữ quan hệ, duy trì ảnh hưởng của mình tại Việt Nam, muốn
Việt Nam đứng về phía mình để chống Liên Xô, giảm ảnh hưởng của Liên Xô tại Việt Nam và vùng Đông Nam Á;
do vậy, Trung Quốc vẫn đóng vai trò trung gian hoà giải khi những cuộc đụng độ quân sự giữa Việt Nam và
Campuchia mới bắt đầu diễn ra. Nhưng từ đầu năm 1977 trở đi, khi quan hệ giữa Việt Nam và Campuchia trở nên
gay gắt, rồi dẫn đến tan vỡ ngoại giao vào cuối năm 1977 và tiếp diễn chiến tranh trong năm 1978, quan hệ Việt –
Trung cũng chuyển sang một tình trạng xấu hơn, phức tạp hơn, nhất là khi Trung Quốc ủng hộ cả chính trị, lẫn
quân sự cho chế độ Khơme Đỏ.Từ tháng 9 đến tháng 10-1977, Pôn Pốt có chuyến thăm dài ngày tới Trung Quốc,
nhằm thắt chặt thêm quan hệ liên minh được thiết lập. Sau chuyến thăm này, tháng 12-1977, Phó Thủ tướng
Trung Quốc Uông Đông Hưng đã tới thăm Campuchia và đi thị sát những vùng gần biên giới Việt Nam. Tuyên bố
của Phó Thủ tướng Uông Đông Hưng cũng mạnh mẽ hơn và đầy hàm ý: “Không một lực lượng nào có thể đứng
cản trở quan hệ hữu nghị giữa Trung Quốc và Campuchia, hai nước sẽ là đồng chí với nhau mãi mãi”[33]. Tháng
3-1978, các kỹ sư Trung Quốc xây dựng lại đường xe lửa Konpongthom - Phnôm Pênh và ở lại tại chỗ sau khi
sửa xong. Ngày 12-7-1978, lần đầu tiên, tờ Nhân dân Nhật báo - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung
Quốc, công khai buộc tội Việt Nam “tìm cách sáp nhập Campuchia vào một Liên bang Đông Dương dưới sự
thống trị của Việt Nam”[34]. Ngày 4-11-1978 (một ngày sau khi Việt Nam và Liên Xô ký Hiệp ước hữu nghị và hợp
tác giữa hai nước có giá trị 25 năm), Uỷ viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Uông Đông Hưng đi Phnôm
Pênh để tỏ sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với chính sách của Campuchia[35]. Theo Cơ Bằng Phi, thì đó là sự trả lời
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 6/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

trực tiếp của Trung Quốc đối với việc ký Hiệp ước Việt - Xô. Tháng 1-1979, Việt Nam đưa quân vào Campuchia,
lật đổ chế độ Pôn Pốt và đối với Trung Quốc, "việc không thể chấp nhận được đã thành sự thật"[36]. Một thời
gian ngắn sau khi Phnompenh bị thất thủ, tờ Nhân dân Nhật báo (27-1-1979) đã có bài viết, trong đó chứa nhiều
hàm ý: “Sự thất thủ của Phnompenh không có nghĩa là chiến tranh chấm dứt mà chỉ là khởi đầu”. Nói một cách
cụ thể hơn, đối với Trung Quốc, "vấn đề Campuchia đóng vai trò vật xúc tác để đẩy các quan hệ với Việt Nam
vượt quá một điểm không thể nào quay trở lại được nữa"[37].
Campuchia bị mất, Thái Lan trở nên một địa bàn quan trọng để Trung Quốc có thể tiếp tục giúp đỡ cho Khơme
Đỏ. Tháng 1-1979, Đặng Tiểu Bình bí mật cử Uỷ viên Bộ Chính trị Gừng Giao cùng Thứ trưởng Ngoại giao Hàn
Niệm Long khẩn cấp sang Bangkok, hội đàm với Thủ tướng Thái Lan Kriangsak tại căn cứ không quân Utapao.
Thái Lan lúc này không còn giữ thái độ trung lập nữa, đồng ý để Trung Quốc sử dụng lãnh thổ của mình làm nơi
tiếp tế cho Khơme Đỏ. Đồng thời, trước sự vận động của Trung Quốc, sau hơn mười năm vắng bóng trên chính
trường, ông Hoàng Sihanouk xuất hiện, đại diện cho Campuchia đọc diễn văn trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc,
yêu cầu Đại hội đồng ra nghị quyết buộc Việt Nam phải rút quân ra khỏi Campuchia[38].
Trong thời gian này, bên cạnh những khúc mắc như đã nói ở trên, xung đột biên giới trên bộ và tranh chấp chủ
quyền trên biển Đông là một trong biểu hiện cụ thể, tập trung nhất trạng thái bất bình thường trong quan hệ Việt -
Trung, nó đẩy quan hệ Việt - Trung rơi xuống nấc thấp nhất.

Với Trung Quốc, Việt Nam có đường biên giới đất liền dài khoảng 1.406 km, từ ngã ba biên giới Việt Nam - Trung
Quốc - Lào đến bờ biển vịnh Bắc Bộ (Quảng Ninh – Quảng Đông), đi qua 7 tỉnh biên giới phía Việt Nam, tiếp giáp
với hai tỉnh phía Trung Quốc [39]. Đường biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc là đường biên giới thực tế lịch
sử, đến cuối thế kỷ XIX đã trở thành đường biên giới pháp lý (được luật pháp quốc tế thừa nhận). Theo
R.V.Pretcot thì đây là "một trong những biên giới được xác định tốt nhất trong khu vực"[40].
Từ giữa năm 1975, tình hình biên giới Việt Nam - Trung Quốc trở nên căng thẳng do những hoạt động vũ trang từ
phía Trung Quốc. Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc ngày càng xấu đi với những xung đột ở biên giới Việt Nam -
Trung Quốc tại khu vực Cao Bằng - Lạng Sơn vào cuối năm 1976. Tháng 3-1977, Việt Nam và Trung Quốc tiến
hành đàm phán về vấn đề biên giới Cao Lạng - Quảng Tây. Đoàn Việt Nam yêu cầu bàn biện pháp chấm dứt các
vụ vi phạm biên giới quốc gia và trở lại đường biên giới lịch sử, trong khi đó, Đoàn Trung Quốc chỉ đề nghị bàn
biện pháp ngăn ngừa xung đột, giữ nguyên trạng trong khi chờ Chính phủ hai nước đàm phán giải quyết vấn đề
biên giới Việt Nam - Trung Quốc.
Từ năm 1978 đến đầu năm 1979, mức độ xâm phạm lãnh thổ, vũ trang khiêu khích biên giới Việt Nam của Trung
Quốc ngày càng nghiêm trọng. Đặc biệt, từ tháng 7-1978, Trung Quốc đã sử dụng hành động này phục vụ cho
mục đích công khai và chuẩn bị tạo cớ, gây cuộc tấn công dọc theo toàn tuyến biên giới Việt Nam. Theo thống kê
của Việt Nam, công bố trong Bị vong lục của Bộ Ngoại giao nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ngày 15-
2-1979, số vụ xâm phạm vũ trang của Trung Quốc vào lãnh thổ Việt Nam năm 1978 là 583 vụ, tháng 1 và những
tuần lễ đầu tháng 2-1979 tăng lên 230 vụ[41]. Cùng với những hoạt động vũ trang trên vùng biên giới đất liền với

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 7/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

quy mô ngày càng rộng lớn, nhịp độ ngày càng tăng, Trung Quốc còn cho máy bay chiến đấu xâm phạm vùng
trời, cho tầu thuyền xâm phạm vùng biển của Việt Nam. Trong năm 1978, đã cho trên 100 lượt máy bay xâm
phạm vùng trời và 481 lượt tầu thuyền hoạt động khiêu khích trên vùng biển Việt Nam[42].
Trên biển Đông, vấn đề tranh chấp quan trọng nhất của Trung Quốc đối với Việt Namliên quan đến hai quần đảo
Hoàng Sa và Trường Sa. Ngày 10-9-1975, phía Trung Quốc gửi công hàm cho Việt Nam Dân chủ cộng hòa khẳng
định chủ quyền của Trung Quốc đối với hai quần đảo Tây Sa và Nam Sa (Hoàng Sa và Trường Sa-TG). Trong
chuyến viếng thăm Trung Quốc của Đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ Việt Nam do Lê Duẩn dẫn đầu vào tháng 9-
1975, phía Việt Nam nêu vấn đề chủ quyền của mình đối với hai quần đảo này. Trong cuộc gặp ngày 24-9-1975,
nhà lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình tuyên bố rằng, phía Trung Quốc có đầy đủ chứng cứ để khẳng định quần
đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ xưa đến nay là lãnh thổ Trung Quốc, nhưng cần theo nguyên tắc hiệp thương
hữu nghị để giải quyết bất đồng. Đặng Tiểu Bình cũng bày tỏ rằng, sau này hai bên có thể thương lượng, bàn
bạc. Ngày 12-5-1977, Chính phủ Việt Nam ra tuyên bố về lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền kinh tế 200 dặm
và thềm lục địa Việt Nam, bao gồm cả các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Trung Quốc đã phản ứng mạnh mẽ.
Ngày 30-7-1977, Ngoại trưởng Trung Quốc Hoàng Hoa tuyên bố: “Khi thời cơ đến chúng ta sẽ thu hồi toàn bộ
quần đảo Nam Sa (quần đảo Trường Sa - TG) mà không cần phải thương lượng gì hết”[43].
Sau mỗi lần Trung Quốc xâm phạm lãnh thổ và vũ trang khiêu khích biên giới Việt Nam, Chính phủ Việt Nam, Bộ
Ngoại giao Việt Nam đã nhiều lần ra tuyên bố và gửi công hàm phản đối tới Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

3- Chuẩn bị ngoại giao và tiến hành cuộc tấn công toàn tuyến biên giới phía Bắc Việt Nam tháng 2- 1979
Song song với việc liên tục xâm phạm chủ quyền và lãnh thổ của Việt Nam, Trung Quốc cũng ráo riết chuẩn bị mọi
mặt cho cuộc tấn công quy mô lớn trên toàn tuyến biên giới Việt Nam, tập trung những quân đoàn chủ lực lớn
dọc theo biên giới Việt – Trung.Theo nguồn tin từ Cục tình báo Trung ương Hoa Kỳ CIA (sau này được các báo
chí Mỹ tiết lộ), thì từ giữa năm 1978, Trung Quốc đã hoàn chỉnh các phương án tác chiến, các đơn vị bộ đội Trung
Quốc đã sẵn sàng mở cuộc tiến công quân sự quy mô lớn chống Việt Nam, “vấn đề còn lại là chỉ chờ đợi thời cơ
là bật đèn xanh”[44].Trong những buổi họp của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc từ giữa năm 1978 - cuối
năm 1978, nhiều biện pháp “trừng phạt” Việt Nam bằng quân sự được đưa ra[45]. Ngay cả thời cơ cũng được
Trung Quốc tạo ra và chuẩn bị kỹ càng sau một loạt những sự kiện “nạn kiều”, “Việt Nam xâm chiếm, vũ trang
khiêu khích biên giới Trung Quốc”.Cũng cần nói thêm rằng, một bước chuẩn bị quan trọng của Trung Quốc trước
khi tiến hành tấn công Việt Nam là việc Trung Quốc đã kịp ký với Nhật Bản Hiệp ước hoà bình, hữu nghị(vào ngày
12-8-1978, có giá trị trong mười năm và sẽ tái ký sau đó), nhằm thu xếp, tạo thế cân bằng chiến lược ở khu vực
Đông Bắc Á có lợi cho Trung Quốc, Trung Quốc có thể rảnh tay đối phó với Việt Nam.
Ngày 5-11-1978, Đặng Tiểu Bình đi thăm các nước ASEAN để tập hợp lực lượng cho bước đi sắp tới về Việt
Nam. Việc Việt Nam – Liên Xô ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác toàn diện (3-11-1978)[46]là món quà bất ngờ
cho Đặng Tiểu Bình trong chuyến đi này. Tuyên truyền rằng, việc ký Hiệp ước Việt - Xô là mối de dọa đối với các
nước ASEAN, Đặng Tiểu Bình kêu gọi thành lập Mặt trận chống Liên Xô và Việt Nam, bao gồm Trung Quốc, khối

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 8/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

nước ASEAN để cân bằng lại quyền lợi của các nước Đông Nam Á và nói rõ quyết tâm của Trung Quốc không để
khu vực Đông Nam Á rơi vào tay Việt Nam. Tại Bangkok, theo yêu cầu của Đặng Tiểu Bình, Thái Lan đồng ý cho
phép máy bay Trung Quốc quá cảnh qua vùng trời Thái Lan để đi Campuchia và trở về. “Liên minh giữa Bắc Kinh
và Bangkok đã mở ra con đường mòn Đặng Tiểu Bình xuyên qua Thái Lan và biến Thái Lan thành một cái khoen
chặn chiến lược an toàn của Trung Hoa tại Campuchia”[47].
Trong chuyến đi này, Đặng Tiểu Bình không giấu giếm ý định dùng biện pháp quân sự để đối phó với Việt Nam.
Thái độ của từng nước ASEAN có điểm khác nhau, nhưng đều cho rằng cuộc xung đột Việt Nam- Campuchia và
Việt Nam - Trung Quốc là “nhân tố không ổn định đối với hoà bình khu vực”. Tuy nhiên, khi Việt Nam nghiêng về
phía Liên Xô, các nước ASEAN cũng nhận thấy cần phải nhích hơn chút nữa về phía Trung Quốc.
Chuyến đi Mỹ của Đặng Tiểu Bình tháng 1-1979, sau đó là tới thăm Nhật cũng là nằm trong mục đích chuẩn bị
cho cuộc tấn công Việt Nam vào tháng 2-1979. Trong chuyến đi này, Đặng Tiểu Bình đã thông báo về ý định chuẩn
bị tấn công Việt Nam, mong muốn là có được sự hỗ trợ về tinh thần từ phía Mỹ. Khi tiếp xúc bí mật với
Brzezinski. Đặng Tiểu Bình tuyên bố: “Đối với Việt Nam, Trung Quốc phải chịu trách nhiệm đối phó” và nhấn mạnh:
“Các ngài nhớ kỹ một điều là những lời phát biểu của tôi trong chuyến thăm nước Mỹ sẽ hoàn toàn được chứng
thực bằng những hành động”[48]. Đặng Tiểu Bình cũng bảo đảm rằng, cuộc tấn công Việt Nam sẽ giới hạn và
nhanh chóng. Chuyến đi của Đặng Tiểu Bình sang Mỹ là một chuyến đi thành công, “Đặng Tiểu Bình đã chuẩn bị
tinh thần cho các đồng minh một cách chắc chắn rằng sẽ thực hiện sự trừng phạt như đã loan báo”[49]Hai tuần
sau chuyến thăm, ngay trước khi Trung Quốc tấn công Việt Nam, Đại sứ Mỹ Malcolm kín đáo khuyến cáo Ngoại
trưởng Gromutko là Liên Xô nên tự kiềm chế trong trường hợp Trung Quốc tấn công Việt Nam, để khỏi ảnh
hưởng đến việc Quốc hội Mỹ sẽ thông qua Hiệp ước SALT mà Liên Xô rất mong muốn.

Trước dư luận trong nước và quốc tế, Trung Quốc công khai tuyên bố: “Việt Nam là tiểu bá theo đại bá Liên Xô”;
“Trung Quốc quyết không để cho ai làm nhục”; cuộc tiến công của Trung Quốc vào Việt Nam sắp tới là nhằm “dạy
cho Việt Nam một bài học”. Trước thái độ đó, báo chí và chính giới Mỹ không có phản ứng công khai, còn
A.Kosyginthì nhận định: Tuyên bố của Đặng Tiểu Bình là một bản “tuyên bố chiến tranh với Việt Nam”.
Nhìn chung lại, thông qua các bước chuẩn bị ngoại giao, Trung Quốc thấy rằng, nếu đánh Việt Nam, Mỹ sẽ đồng
tình, các nước ASEAN ít nhất cũng không lên tiếng phản đối, Liên Xô sẽ có phản ứng, nhưng không có khả năng
mang hải quân can thiệp. Còn Việt Nam đang đứng trước những khó khăn nghiêm trọng, những thách thức về
kinh tế, chính trị, nhất là sau cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam (với số lượng thương vong bằng 74% trong
kháng chiến chống Pháp), đánh Việt Nam lúc này là thuận lợi.

Từ giữa tháng 12-1978, Trung Quốc đã chọn lực lượng quân đội từ năm quân khu và đưa áp sát biên giới Trung -
Việt. Từ ngày 1 đến ngày 13 tháng 1-1979, phía Trung Quốc liên tiếp có nhiều phát biểu và bình luận mà nội dung
là tố cáo Việt Nam xâm lược, lên án Việt Nam “chiếm” Phnôm Pênh. Trung Quốc kêu gọi Campuchia Dân chủ
đánh lâu dài và hứa sẽ ủng hộ toàn diện. Trung Quốc đưa ra Hội đồng Bảo an Dự thảo nghị quyết đòi Việt Nam rút
quân, kêu gọi các nước chấm dứt viện trợ cho Việt Nam.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 9/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Từ ngày 9 đến ngày 12-2-1979, Quân uỷ Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc họp hội nghị để nghe báo cáo
của Đặng Tiểu Bình và đánh giá tình hình. Hội nghị quyết định tấn công Việt Nam và thành lập Bộ Chỉ huy
chung[50]. Ngày 16-2-1979, Trung Quốc tổ chức cuộc họp phổ biến ý nghĩa của cuộc chiến tranh sắp tới chống
Việt Nam cho cán bộ cao cấp các ngành. Trong cuộc họp này, Đặng Tiểu Bình nêu mục tiêu, cái lợi, hại của cuộc
chiến tranh chống Việt Nam, nhấn mạnh đây là cuộc phản kích tự vệ, hạn chế về thời gian và không gian[51].
Ngày 17-2-1979, sau sự chuẩn bị kỹ lưỡng trên cả hai phương diện trong nước và quốc tế, Trung Quốc đưa 60
vạn quân cùng với gần 800 xe bọc thép, xe tăng, trọng pháo và máy bay các loại đồng loạt tấn công 6 tỉnh biên
giới phía Bắc Việt Nam từ Pa Nậm Cúm (Lai Châu) đến Pò Hèn (Quảng Ninh) và đánh sâu vào lãnh thổ Việt Nam.
Các nhà bình luận phương Tây gọi cuộc tấn công của Trung Quốc dọc tuyến biên giới phía Bắc Việt Nam (1979)
là "cuộc chiến giữa những người anh em Đỏ", hay "cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứba". H. Kissinger đánh
giá về cuộc chiến tranh này như sau: “Yếu tố ý thức hệ đã biến mất khỏi xung đột. Các trung tâm quyền lực của
cộng sản cuối cùng đã tiến hành chiến tranh giành thế cân bằng quyền lực không phải căn cứ vào ý thức hệ mà
hoàn toàn xuất phát từ lợi ích dân tộc”[52].

Về phía Trung Quốc, biện minh cho hành động của mình, Trung Quốc tuyên bố đây chỉ là “một cuộc phản kích để
tự vệ” (?!). Thực chất, "đây là một cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện bằng lực lượng chính quy của hầu hết
các quân khu Trung Quốc"[53]. Trung Quốc "có sự chuẩn bị kỹ càng về các mặt"[54].Mục đích của Trung Quốc
trong cuộc chiến là xâm chiếm lãnh thổ Việt Nam, làm giảm tiềm lực quốc phòng, kinh tế, làm suy yếu Việt Nam,
hạ uy thế chính trị, quân sự của Việt Nam, thể hiện vai trò nước lớn trong khu vực và củng cố đoàn kết nội bộ.
Một chiến thắng quân sự sẽ đập tan huyền thoại chiến đấu của quân đội Việt Nam, thoả mãn tinh thần “Đại hán”,
nâng cao uy tín nước lớn Trung Hoa. Mặt khác, lợi dụng vào dân số và quân số đông đảo, số lượng vũ khí dồi
dào, Trung Quốc dự định bằng cuộc hành quân chớp nhoáng, chiếm đóng một số thị xã dọc biên giới, phân tán
mỏng lực lượng quân sự của Việt Nam, buộc Việt Nam phải rút bớt quân từ chiến trường Campuchia về nước,
cứu nguy cho Khơme Đỏ. Ngoài ra, Trung Quốc tấn công Việt Nam còn nhằm mục đích kiểm tra tính chặt chẽ
của Hiệp ước phòng thủ Liên Xô - Việt Nam, thăm dò phản ứng của Liên Xô, thách đố “liên minh quân sự” Việt -
Xô. Hành động quân sự để đối phó với Việt Nam sau khi Việt Nam vừa ký Hiệp ước hợp tác hữu nghị với Liên Xô
là một thách đố liều lĩnh, nhưng có tính toán. Chấp nhận những hậu quả có thể xảy ra khi Liên Xô trả đũa, Trung
Quốc muốn cho Liên Xô biết quyết tâm của Trung Quốc không thể để bị bao vây, không thể chấp nhận ảnh hưởng
gia tăng của Liên Xô tại Đông Nam Á; đồng thời, chứng minh cho các quốc gia Đông Nam Á thấy có thể tin cậy
vào Trung Quốc để ngăn chặn ảnh hưởng của Việt Nam và tham vọng của Liên Xô thông qua Việt Nam. Nhà
nghiên cứu Gilbert Padoul nhận định: Trung Quốc đánh trận 17-2, còn mang tính chất thông điệp với Việt Nam và
thế giới: “Trung Quốc không thể chấp nhận một Đông Dương dưới sự giám hộ của Liên Xô và Việt Nam”[55]. Nhận
xét trên của Gilbert Padoul không phải là ngẫu nhiên, bởi Đặng Tiểu Bình đã không chỉ một lần tuyên bố: “Chúng
tôi có thể dung thứ việc Liên Xô có 70% ảnh hưởng ở Việt Nam, miễn là 30% còn lại dành cho Trung Quốc”[56].
4- Việt Nam hành động

Cuộc tấn công dọc tuyến biên giới phía Bắc (1979) là nấc thang cao nhất thể hiện thái độ thù địch của Trung Quốc
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 10/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

đối với Việt Nam. Ngay sau khi Trung Quốc tấn công Việt Nam, trong ngày 17-2-1979, Chính phủ Việt Nam ra
tuyên bố:“Nhân dân Việt Nam là một dân tộc kiên cường, anh dũng, bất khuất đã từng đánh thắng mọi kẻ xâm
lược, tin tưởng sắt đá rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội
Chủ nghĩaViệt Nam, lại được bạn bè khắp năm châu đồng tình và ủng hộ mạnh mẽ, nhất định sẽ đánh thắng cuộc
chiến tranh xâm lược của những người cầm quyền Trung Quốc, bảo vệ độc lập, chủ quyền của mình”[57].Ngày
18-2-1979, Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ra Lời k êu gọi toàn dân đoàn kết “kiên
quyết bảo vệ Tổ quốc, chặn đứng và đập tan cuộc chiến tranh xâm lược đầy tội ác của bọn phản động Trung
Quốc”[58].Ngày 4-3-1979, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra Lời k êu gọi,trong đó có đoạn
viết:“Quân thù đang giày xéo non sông đất nước ta (…).Dân tộc Việt Nam ta phải ra sức chiến đấu để tự vệ.
Cuộc kháng chiến chống quân Trung Quốc xâm lược đang diễn ra(…) Đánh thắng quân xâm lược Trung Quốc lần
này là nghĩa vụ dân tộc vẻ vang”[59].
Ngày 1-3-1979, Ban Bí thư ra Chỉ thị số 67, Về việc phát động và tổ chức toàn dân chuẩn bị chiến đấu và bảo vệ
Tổ quốc, nêu bật nhiệm vụ “xây dựng thế phòng thủ vững chắc của đất nước, tăng cường sức mạnh chiến đấu,
đánh bại quân xâm lược Trung Quốc”[60]. Tiếp đó, ngày 3-3-1979, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 16, Về cuộc
k háng chiến chống bọn phản động Trung Quốc xâm lược, dự đoán chiến tranh có thể diễn biến theo hai tình
huống:“Một là, địch bị chặn lại ở các vùng biên giới, bị tiêu diệt lớn, buộc phải rút quân về nước. Hai là, địch tạm
thời chiếm được một số thị xã và huyện biên giới, mở rộng chiến tranh đến Hà Nội, vùng đồng bằng Bắc Bộ và lan
ra cả nước”[61]. Trong bất kỳ tình huống nào, cũng phải giữ vững tư tưởng chủ đạo: “Nỗ lực vượt bậc, tranh thủ
giành thắng lợi trong thời gian tương đối ngắn, đồng thời phải chuẩn bị mọi điều kiện để đánh lâu dài, lâu bao
nhiêu cũng đánh, quyết đánh thắng hoàn toàn quân địch. Phải nắm vững phương châm “làm chủ đất nước, làm
chủ chiến trường để tiêu diệt địch; tiêu diệt địch để làm chủ đất nước, làm chủ chiến trường”[62]. Về quân sự,
Nghị quyết xác định: 1- Quyết tâm tiêu diệt quân xâm lược ở biên giới; 2- Cả nước ráo riết chống chiến tranh
xâm lược, sẵn sàng, mạnh mẽ, vững chắc chiến đấu ở các tuyến trung du và đồng bằng; 3- Triển khai kế hoạch
bảo vệ Thủ đô Hà Nội và thành phố Cảng Hải Phòng; 4-Tiến hành bố phòng, chuẩn bị chiến đấu ở khu vực hậu
phương trực tiếp (từ Hà Nội đến Thanh Hoá-Nghệ Tĩnh) và trong cả nước [63].
Trên tinh thần “tất cả cho Tổ quốc quyết sinh”, quân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu bảo vệ từng mảnh đất
biên cương của Tổ quốc. Trên các mặt trận dọc tuyến biên giới phía Bắc, chiến thuật “biển người” của Trung
Quốc đã không thể phát huy tác dụng trước ý chí bảo vệ non sông, đất nước và lòng quả cảm của những con đất
Việt. Máu đã đổ trên dải đất biên cương, quân xâm lược đã bị giáng trả thích đáng: Ở hướng Cao Bằng, các
cánh quân Trung Quốc đều bị bộ đội địa phương, dân quân Cao Bằng đánh chặn, bị phản kích xé tan đội hình, bỏ
chạy về bên kia biên giới;trên tuyến Hoàng Liên Sơn, sau 7 ngày bị dân quân, tự vệ cùng các lực lượng vũ trang
đánh trả quyết liệt, hai quân đoàn Trung Quốc vẫn không qua nổi trận địa đánh chặn, phục kích; trên các hướng
Lai Châu, Hà Tuyên, Quảng Ninh, qua hơn 20 ngày, quân Trung Quốc vẫn bị chặn ở Phong Thổ, hơn 1.000 lính
Trung Quốc thiệt mạng ở Hà Tuyên,hai trung đoàn Trung Quốc đã bị đánh lui tại Quảng Ninh, tháo chạy sát về
biên giới.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 11/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Ngay khi Trung Quốc tấn công Việt Nam, nhân dân yêu chuộng hoà bình trên thế giới đã đứng về phía nhân dân
Việt Nam, đấu tranh đòi Trung Quốc rút quân. Ngày 18-2-1979, Chính phủ Liên Xô ra tuyên bố lên án Trung Quốc
xâm lược Việt Nam. Tuyên bố có đoạn viết: “Việc Trung Quốc tiến công xâm lược Việt Nam chứng tỏ một lần
nữa rằng, Bắc Kinh có thái độ vô trách nhiệm biết nhường nào đối với vận mệnh của hoà bình và Ban lãnh đạo
Trung Quốc sử dụng vũ khí một cách tuỳ tiện, đầy tội ác biết nhường nào!.. Những hành động xâm lược đó trái
với những nguyên tắc của Liên Hợp Quốc, chà đạp thô bạo luật pháp quốc tế, càng vạch trần trước toàn thế giới
thế giới thực chất chính sách bá quyền của Bắc Kinh ở Đông Nam Á”[64]. Nhiều nước trên thế giới ratuyên bố lên
án Trung Quốc, đòi Trung Quốc phải lập tức rút quân về nước. Nhiều cuộc vận động ủng hộ Việt Nam về tinh thần
và vật chất đã được phát động. Một số nước khác (kể cả Anh, Mỹ) yêu cầu Hội đồng Bảo an thảo luận về tình
hình Đông Nam Á và tác động đối với hoà bình thế giới.

Ngày 14-3-1979, trước sự chống trả của quân, dân Việt Nam ở biên giới, trước sức ép của dư luận và có lẽ tự
cho là đã "dạy" cho Việt Nam một bài học, Trung Quốc tuyên bố rút quân khỏi Việt Nam. Trong điều kiện đó, ngày
6-3-1979, Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra Chỉ thị số 69, nhận định về tình hình và đưa ra chủ
trương trong điều kiện Trung Quốc rút quân. Chỉ thị của Ban Bí thư ghi rõ: Tối 5-3-1979, Tân Hoa Xã (Trung Quốc)
ra Tuyên bố về việc "Quân đội Trung Quốc đã bắt đầu rút quân từ 5-3-1979", khẳng định: “Trong khi chấp nhận cho
địch rút quân, chúng ta luôn luôn phải nâng cao cảnh giác, tăng cường quốc phòng, sẵn sàng giáng trả địch đích
đáng, nếu chúng lật lọng, trở lại xâm lược nước ta lần nữa”[65]. Chỉ thị nhấn mạnh thêm: “Không được một chút
mơ hồ nào đối với âm mưu cơ bản của bọn phản động Trung Quốc là thôn tính nước ta, khuất phục nhân dân ta
(…) luôn luôn sẵn sàng chuẩn bị chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, đập tan bọn xâm lược”[66]. Về mặt quốc tế, “cần
giương cao chính nghĩa của ta, bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc và bảo vệ hòa bình, xúc tiến việc hình thành mặt
trận nhân dân thế giới ủng hộ, bảo vệ Việt Nam"[67]. Bên cạnh việc “chấp nhận cho Trung Quốc rút quân”, để trả
lời, phía Việt Nam cũng phản kích đánh vào Malipô, Ninh Minh, hai thành phố biên giới của Trung Quốc [68].
5- Từ quá khứ đến hiện tại
Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc là một trong những mối quan hệ địa - chính trị tồn tại khá lâu đời so với nhiều mối
quan hệ địa - chính trị khác trên thế giới. Trong suốt chiều dài quan hệ, Trung Quốc luôn ứng xử với Việt Nam
theo tinh thần nước lớn - tư tưởng có nguồn gốc sâu xa trong xã hội Trung Quốc. Từ sau năm 1975, Trung Quốc
đẩy mạnh chiến lược chống Liên Xô, đặc biệt là chống ảnh hưởng của Liên Xô tại Đông Nam Á và phá hoà hoãn
Xô - Mỹ. Cũng từ năm 1975 trở đi, đối với những nhà lãnh đạo Trung Quốc, một Việt Nam thống nhất, thực hiện
chính sách độc lập, tự chủ bị coi là trở ngại cho chiến lược chống Liên Xô và chiến lược mở rộng ảnh hưởng ở
Đông Nam Á - địa bàn “mở nước” cổ truyền của Trung Quốc. Hơn nữa, từ giữa năm 1976, Việt Nam đã dần dần
rồi đi tới dứt khoát từ bỏ hình động đầy thận trọng giữa Liên Xô và Trung Quốc, một hành động được duy trì một
cách tương đối trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, ngả hẳn sang phía Liên Xô, từ chối những đòi hỏi mới của
Trung Quốc. Chính vì thế, chính sách của Trung Quốc đối với Việt Nam mang tính nước lớn và hai mặt rõ rệt: Vừa
lôi kéo, vừa kiềm chế, chèn ép. Khi thấy Việt Nam vượt ra ngoài quỹ đạo của mình và quan hệ không như ý
muốn, Trung Quốc lập tức tiến hành các biện pháp mang tính trừng phạt: Rút chuyên gia, cắt viện trợ, gây nên làn
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 12/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

sóng tuyên truyền về vấn đề "nạn kiều", lôi kéo người Hoa bỏ về nước; hậu thuẫn, ủng hộ Polpot - Iengxari tiến
công Việt Nam từ hướng biên giới Tây Nam, dùng Campuchia như con đê ngăn chặn Việt Nam, gây ra các sự
kiện khiêu khích vũ trang với mức độ xung đột ngày càng tăng ở biên giới Việt - Trung… Hành động bộc lộ sự đối
đầu cao độ trong một chuỗi những sự kiện này là cuộc tấn công ồ ạt với 60 vạn quân trên toàn tuyến biên giới
phía Bắc của Việt Nam (17-2-1979), nhằm "dạy cho Việt Nam một bài học" – một hành động như các nhà phân
tích nước ngoài nhận xét: Trước nhân dân thế giới, trước các dân tộc châu Á, “Trung Quốc hiện ra như một
nước siêu cường, quân phiệt và bá quyền, hoàn toàn có khả năng áp bức các nước láng giềng yếu hơn"[69].
Với những điều vừa trình bày ở trên, có thể thấy quan hệ giữa Việt Nam, Trung Quốc luôn có hai mặt: Thực chất
và hình thức - hai mặt này không phải bao giờ cũng tương đồng. Về mặt hình thức, quan hệ hai nước được thừa
nhận trong một khuôn khổ có tính chuẩn tắc mà cả hai nước cùng công nhận, song về thực chất, quan hệ Việt
Nam - Trung Quốc phản ánh tương quan lực lượng và lợi ích giữa hai quốc gia, nhưng là hai quốc gia láng giềng
lớn và nhỏ, với các chỉ số so sánh cách biệt.
Về phía Trung Quốc, tăng cường, mở rộng ảnh hưởng, trở thành cường quốc khu vực và thế giới là cái lõi của
mọi quá trình hoạch định và thực thi chính sách. Đối với khu vực, Việt Nam vẫn là một nhân tố chính yếu mà Trung
Quốc cần quan tâm và kiềm chế, nhằm thực hiện mục đích của mình một cách ít trở ngại nhất. Chính sách kiềm
chế Việt Nam của Trung Quốc là nhất quán và lâu dài, tồn tại song song với mục tiêu chiến lược nêu trên; vì vậy,
nó vẫn tiếp tục là nguyên nhân của những khó khăn, thách thức trong quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc hiện
nay.
Ở thời điểm hiện tại, vấn đề nổi cộm, có ý nghĩa trọng yếu đối với an ninh quốc gia và vị thế đất nước liên quan
đến quan hệ Việt - Trung là tranh chấp trên biển Đông, liên quan đến hai quần đảoHoàng Sa và Trường Sa.
Với tầm quan trọng của biển Đông, Trung Quốc coi đây là "không gian sinh tồn" với ý định rõ ràng là phải sở hữu
bằng được các quyền lợi sống còn của biển Đông, mở rộng cương vực sinh tồn, tạo thêm sức mạnh trong cán
cân quyền lực ở châu Á - Thái Bình Dương. Trong các tranh chấp trên biển Đông, Trung Quốc luôn có các hành
động khó lường và yêu sách lấn dần không định rõ. Nói cách khác, chiến lược của Trung Quốc dường như đồng
thời: Củng cố khả năng hải quân, mở rộng khả năng hiện diện hiện thực, từ đó hợp thức hóaviệc chiếm đóng.Có
vẻ như Trung Quốc đã phát triển một chính sách ba không để giải quyết các vấn đề trên biển Đông: Không định rõ
yêu sách, không đàm phán nhiều bên, không quốc tế hóavấn đề, bao gồm cả không có sự tham gia của các
cường quốc ngoài khu vực [70]. Đó là cách, như Valencia.M.J bình luận: “Trung Quốc đang tìm cách viết nên luật
lệ của chính mình cho trật tự thế giới, thay bằng việc chấp nhận các nguyên tắc đang tồn tại”[71]
Đối với các tranh chấp biển Đông, Việt Namkhông thể và không bao giờ từ bỏ chủ quyền đối với lãnh hải và
thềm lục địa của mình. Tuy nhiên, tồn tại bên cạnhvà giải quyết tranh chấp với một người láng giềng khổng lồ luôn
có khát khao thống trị thực sự là một áp lực đối với Việt Nam - Trung Quốc là một thực tế, là một câu chuyện
"không bao giờ kết thúc". Trung Quốc, Việt Nam núi biển liền nhau như môi với răng, có mối quan hệ không chia
cắt về địa dư, khi muốn gây sức ép, Trung Quốc không thiếu cách thức và lý do.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 13/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Lịch sử là một dòng chảy liên tục nối quá khứ với hiện tại và định hình con đường đi tới tương lai, là cuộc đối
thoại nghiêm khắc giữa hiện tại với quá khứ, kết nối ngày hôm qua với hôm nay. Cuộc chiến tranh biên giới năm
1979 đã lùi xa vào lịch sử 35 năm, thế giới đổi thay nhanh chóng, lịch sử đầy ắp các sự kiện, các thăng trầm khó
đoán định trước. Tuy nhiên, lịch sử khách quan và công bằng, không thể đơn giản và dễ dàng xé bỏ trang này,
hay trang kia theo ý muốn chủ quan. Cuộc chiến tranh biên giới 1979 đã là một dấu mốc khó phai mờ trong lịch
sử Việt Nam hiện đại, trong ký ức và lương tri của loài người – của những ai đang phấn đấu cho công bằng và
công lý. Nhiều câu hỏi của ngày hôm nay có thể có câu trả lời từ những bài học lịch sử xương máu đã qua.

[1]Marwyun S.Samules: Tranh chấp biển Đông, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân đội, 1982, tr.127.

[2]Trong khi đó, cuộc đi thăm hữu nghị Liên Xô do Lê Duẩn dẫn đầu vào tháng 10-1975 lại được đánh giá là thành
công. Việt Nam đã ký hiệp định phối hợp kinh tế quốc gia với Liên Xô trong 5 năm (1976-1980) và nhận được 500
triệu USD viện trợ với trên 400 hạng mục công trình.
[3]Marwyun S.Samules: Tranh chấp biển Đông, Tlđd, tr.7.

[4]Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn k iện Đảng toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.37, tr. 333.

[5]Pao Min Chang: Cuộc tranh chấp Trung - Việt và vấn đề thiểu số người Hoa, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân
đội, Hà Nội, 1982, tr.16.

[6]Lưu Văn Lợi: 50 năm ngoại giao Việt Nam (1945-1995), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1998, t.2, tr.122.

[7]Hàng vạn người đã được huy động đứng dọc quãng đường từ sân bay về Thủ đô Bắc Kinh, vẫy cờ, hoa chào
đón Polpot, còn cuộc đón tiếpLê Duẩn không khí lặng lẽ một cách bất thường. Tờ Nhân dân nhật báo đã đăng
những bức ảnh đen trắng về chuyến thăm của Lê Duẩn, chứ không phải là các bức ảnh mầu như thông lệ khi có
các vị thượng khách đến thăm.
[8]Bộ mặt thật, phản động, phản bội của tập đoàn cầm quyền Bắc Kinh và sự đầu độc của chúng đối với quân đội
Trung Quốc, Báo cáo của Cục tuyên truyền đặc biệt, Tổng cục chính trị, Tập tài liệu văn kiện Trung ương, Lưu tại
Tổng cục chính trị, Bộ Quốc phòng, tr.2.
[9]Bộ Ngoại giao: Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong 30 năm qua, Sách trắng, Nxb Sự thật, Hà Nội,
1979, tr.19.

[10]Người Hoa di cư đến Việt Nam từ lâu đời, kéo dài trong nhiều thời kỳ khác nhau với nhiều thành phần xã hội
khác nhau. Họ đến cư trú ở hầu hết các nơi, tập trung đông nhất ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, đồng bằng Nam Bộ
và các thị xã, thành phố lớn. Trải qua quá trình lịch sử, dần dần họ đã hoà nhập với cư dân bản địa và trở thành
công dân của Việt Nam. Họ đã góp phần cùng các dân tộc khác trên lãnh thổ Việt Nam làm phong phú và phát

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 14/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

triển nền văn hoá, giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của Việt Nam.
[11]Người Hoa được hưởng các quyền lợi dân sự giống như người Việt, được đối xử bình đẳng như người Việt.
Từ đầu thế kỷ XIX, trẻ em do hôn nhân dị chủng giữa người Hoa và người Việt được coi là người Việt và được
hưởng đầy đủ các quyền lợi chính trị như người Việt khác.
[12]Ramses Amer: Người Hoa ở Việt Nam và quan hệ Trung - Việt, Kuals Lumpur, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Ban
Biên giới Chính phủ, 1991, tr.8.
[13]Chính quyền Sài Gòn cũng có những quy định đưa Hoa kiều trở thành công dân Việt Nam. Ngày 7-12-1955,
Chính quyền Sài Gòn đưa ra đạo luật số 10 quy định tất cả trẻ em sinh ra do hôn phối giữa người Hoa và người
Việt đều được xem là công dân Việt Nam. Sau đó, ngày 21-8-1956, đưa tiếp Đạo luật số 48, theo đó tất cả người
Hoa sinh ra tại Việt Nam đương nhiên trở thành công dân Việt Nam. Đạo luật này được áp dụng cho tất cả người
Hoa sinh ra tại Việt Nam ở mọi thời điểm, kể cả trước đó (Nguồn: Ramses Amer, người Hoa ở Việt Nam và quan
hệ Trung- Việt, Kuals Lumpur 1991, tr. 10).
[14]Từ cuối năm 1976 sang đầu năm 1977, ở Trung Quốc có sự thay đổi chínhsách đối với vấn đề gọi là "người
Hoa ở hải ngoại". Nếu trong thời kỳ "cách mạng văn hoá" người Hoa ở nước ngoài bị phân biệt đối xử và nghi
ngờ, thì từ đầu năm 1977, Trung Quốc lại mong nhận được sự giúp đỡ của người Hoa ở nước ngoài để phát
triển kinh tế đất nước. Chính sách đối với Hoa kiều ở hải ngoại lần đầu tiên được công bố qua một bài viết của
Liêu Thừa Chí, Chủ tịch Uỷ ban Hoa kiều Hải ngoại vụ (đăng trên Nhân dân Nhật báo ngày 4-1-1978), trong đó
tuyên bố: Trung Quốc sẽ giành quyền bảo vệ tất cả Hoa kiều hải ngoại còn mang quốc tịch Trung Quốc.

[15]Trung Quốc lan truyền tin rằng, "Chính phủ Trung Quốc kêu gọi người Hoa về nước xây dựng Tổ quốc"; "ai
không về là phản bội Tổ quốc".
[16]Tuy nhiên, bên cạnh dòng người Hoa đổ về Trung Quốc, với nhiều người Việt gốc Hoa thực dụng hơn đã coi
đây là cơ may để đến được thế giới Tây phương - điều mà những người Hoa ở Đông Nam Á hẻo lánh không mơ
tới được (BBCVetnamese.com, 10-2-2009).
[17]Tập tài liệu tổng k ết công tác của Đảng (1975-1985),Cục lưu trữ, Văn phòng Trung ương Đảng.

[18]Chỉ trong vòng vài tháng, 17 vạn người Hoa đã rời Việt Nam đi Trung Quốc (Sự thật về quan hệ Việt Nam -
Trung Quốc trong 30 năm qua, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1979,tr. 86). Sau khi Trung Quốc đóng cửa biên giới (12-7-
1978), nhiều người Hoa vẫn cố vượt biên. Theo tính toán của Ramses Amer “thì con số người Hoa ra đi cụ thể từ
tháng 4-1978 đến cuối tháng 12-1979 là khoảng trên dưới 25 vạn người” (Nguồn: Người Hoa ở Việt Nam và quan
hệ Trung - Việt, Kuals Lumpur, 1991, tr. 46).
[19]Hội đồng tương trợ kinh tế COMECON đã nhận đảm đương giúp Việt Nam 21 công trình lớn mà Trung Quốc
bỏ dở.
[20]Ramses Amer: "Sino-Vietnameses Normalization in the Light of Crisis of the late 1970s", In: the "Pacific

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 15/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Affairs", Vol.67, N3, Fall 1994, University of British Columbia Canada, 1994, tr. 360-361.
[21]Lưu Văn Lợi: 50 năm ngoại giao Việt Nam (1945-1995), Sđd, t. 2, tr. 113.

[22]Từ năm 1976, Trung Quốc giảm dần và đến năm 1978 thì cắt hẳn viện trợ: Khoảng 500 triệu đô la thiết bị và
300 triệu đô la/năm hàng hoá, vật tư, trong đó có 34 vạn tấn lương thực, 43 vạn tấn xăng dầu, 30 triệu mét vải và 1
vạn 5 tấn bông, 14 vạn tấn phân bón, 15 vạn tấn ximăng, 20 vạn tấn than mỡ v.v...(Nguồn: Phương hướng, nhiệm
vụ phát triển k inh tế –xã hội trong 5 năm 1981-1985, Trình hội nghị lần thứ 11 của BCHTƯ Đảng CSVN, khoá IV,
Văn phòng lưu trữ Trung ương Đảng).

[23]Ramses Amer: "Sino-Vietnameses Normalization in the Light of Crisis of the late 1970s", In: the "Pacific
Affairs", Vol.67, N3, Ibid, tr.32.
[24]"Nghiên cứu vấn đề quốc tế", Tạp chí Nghiên cứu vấn đề quốc tế, Sở nghiên cứu các vấn đề quốc tế của
Trung Quốc, số 2, Bản dịch, Lưu tại Phòng Thông tin- tư liệu, Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, Bộ Quốc phòng,
1988), tr.12.
[25]“Nghiên cứu vấn đề quốc tế", Tạp chí Nghiên cứu vấn đề quốc tế, Tlđd, tr.12.

[26]“Nghiên cứu vấn đề quốc tế", Tạp chí Nghiên cứu vấn đề quốc tế, Tlđd, tr.12.

[27]Về kế hoạch viện trợ này, Vương Thượng Vĩnh đã tuyên bố: “Trung Quốc sẽ đưa sang Campuchia 13.300 tấn
vũ khí, trong đó có 4.000 tấn súng đạn, 1.301 xe các loại. Trung Quốc sẽ đào tạo cho Campuchia một trung đoàn
pháo binh, một trung đoàn rađa, xây dựng và trang bị một sân bay quân sự, cung cấp cho Campuchia bốn tầu hộ
tống và bốn thuyền cao tốc phóng ngư lôi, trang bị một trung đoàn xe tăng, một trung đoàn thông tin liên lạc, ba
trung đoàn pháp binh, đào tạo 471 phi công, 157 sĩ quan hàng hải và xây dựng căn cứ hải quân, mở rộng xưởng
sửa chữa vũ khí và cảng kép”. Riêng năm 1977, Trung Quốc cấp cho Campuchia 450 khẩu pháo lớn, 244 xe tăng,
1200 xe các loại, 52 máy bay và hai vạn cố vấn trực tiếp nắm và chỉ đạo tất cả mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân
sự, xây dựng cho Campuchia một lực lượng vũ trang từ 7 sư đoàn lên 23 sư đoàn
[28]Bộ mặt thật, phản động, phản bội của tập đoàn cầm quyền Bắc Kinh và sự đầu độc của chúng đối với quân đội
Trung Quốc, Tl d, tr.2.

[29]Cuộc xung đột Trung Quốc –Việt Nam, Bản dịch, lưu tại thư viện quân đội. tr. 9.

[30]Dẫn theo Ngô Vĩnh Long; Vài câu hỏi về quan hệ giữa ngoại giao và công việc cải tạo xã hội chủ nghĩa trong
thập k ỷ sau k hi miền Nam được giải phóng, Tạp chí Thời đại mới, số 6/tháng 12-2005.

[31]Phóng viên tờ “Tuần châu Á”.

[32]Cuộc xung đột Trung Quốc –Việt Nam, Tlđd, tr.23.

[33]Cuộc xung đột Trung Quốc –Việt Nam,Tlđd, tr.46.

[34]Cuộc xung đột Trung Quốc –Việt Nam, Tlđd, tr.47.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 16/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

[35]Tuy Uông Đông Hưng chuyển chính thức ý kiến của lãnh đạo Trung Quốc là không đồng ý đưa quân Trung
Quốc sang Campuchia trực tiếp chiến đấu, nhưng khuyên Campuchia kháng chiến lâu dài bằng chiến tranh du
kích và hứa sẽ hết sức ủng hộ Campuchia Dân chủ, gửi qua Campuchia gần 3 vạn cố vấn quân sự. Pôn Pốt lên
đài phát thanh ca ngợi “sự ủng hộ vô điều kiện” của Trung Quốc với Phnôm Pênh trong cuộc chiến đấu chống
Việt Nam.
[36]Gilbert Padoul: Chính sách ngoại giao của Trung Quốc sau Mao Trạch Đông, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân
đội, tr.4.
[37]Michael Lelfer: Xét nghiệm lại cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ ba, Bản dịch, Lưu lại Thư viện Quân đội,
1979, tr.1.

[38]Nghị quyết tuy được đại đa số tán thành, nhưng bị Liên Xô phủ quyết. Còn Sihanouk sau khi dự Đại hội đồng
đã bí mật gặp Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Andrew yêu cầu được tị nạn chính trị, nhưng Hoa Kỳ không đồng
ý bởi họ vừa mới thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc được hai tuần và Đặng Tiểu Bình sắp sang thăm
hữu nghị Hoa Kỳ.
[39]Đường biên giới với Trung Quốc được phân định trong các Công ước ngày 26- 6-1887 và ngày 20-6-1895 giữa
Chính quyền Pháp (đại diện cho Việt Nam lúc bấy giờ) và nhà Thanh (đại diện cho Trung Quốc). Công ước hoạch
định biên giới Pháp - Thanh ngày 26-6-1887 đã hoạch định lại một số đoạn biên giới tiếp giáp giữa Bắc Kỳ với
Vân Nam và nói rõ đường kinh tuyến 105°43' là đường phân chia chủ quyền các đảo. Công ước bổ sung hoạch
định biên giới Pháp - Thanh ngày 20-6-1895 thống nhất hoạch định các đoạn biên giới mà hai bên còn gác lại
trong các văn bản hoạch định trước và hoạch định mới đoạn biên giới giữa Bắc Kỳ và Vân Nam từ sông Đà đến
sông Mê Công. Trên cơ sở của các bản Công ước này, từ năm 1889 đến năm 1897, trên toàn bộ tuyến biên giới
đất liền Việt Nam - Trung Quốc, Pháp và nhà Thanh đã hai bên đã tổ chức phân giới, xác định 314 vị trí mốc và đã
cắm được 341 mốc giới trên thực địa. Nhìn chung, trong quá trình đàm phán thương lượng về biên giới, chính
quyền Pháp và nhà Thanh đã vận dụng một số nguyên tắc phổ biến của pháp luật quốc tế cũng như thực tiễn
quốc tế trong quá trình xác lập đường biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Trung quốc, thực hiện đầy đủ các
bước từ xác định nguyên tắc, hoạch định, phân giới và tiến hành cắm mốc trên thực địa cũng như các thủ tục
pháp lý khác. Về mặt pháp lý, Công ước năm 1887 và Công ước bổ sung năm 1895 cùng các biên bản, bản đồ
phân giới cắm mốc thực hiện hai Công ước là một thể thống nhất các văn bản pháp lý bổ sung cho nhau, cung
cấp khá đầy đủ các yếu tố về đường biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc. Như vậy, về cơ bản, hai công ước
Pháp - Thanh năm 1887 và 1895 thừa nhận đường biên giới lịch sử truyền thống giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong quá trình phân giới cắm mốc, phía Pháp đã nhân nhượng một số vùng lãnh thổ của Việt Nam cho
Trung Quốc như Giang Bình, Bát Trang (Quảng Ninh), Đèo Luông (Cao Bằng), Tụ Long (Hà Giang). Trong giai đoạn
chế độ Quốc dân đảng ở Trung Quốc, quan hệ biên giới giữa Pháp và Trung Quốc cơ bản ổn định, hệ thống mốc
giới được bảo vệ, nhưng lợi dụng tình hình Pháp bị sa lầy và thất bại liên tiếp trong chiến tranh thế giới thứ hai,
chính quyền Tưởng Giới Thạch đã có hành động di chuyển, phá hoại một số mốc giới, lấn chiếm quản lý nhiều

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 17/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

khu vực đất đai sang phía Việt Nam.

[40]R.V.Pretcot : Những biên giới của Đông Nam Á, Nxb Membuốc, 1977, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Ban Biên
giới Chính phủ, tr. 60
[41]Bị vong lục Bộ Ngoại giao Việt Nam, Báo Nhân dân ngày 16-2-1979,tr.4.

[42]Bị vong lục Bộ Ngoại giao Việt Nam, Tlđd.

[43]D. Xtêphanov:Trung Quốc bành trướng trên hướng biển, Nxb Quan hệ quốc tế, Hà Nội,1980, tr. 144.

[44]Lê Kim: Một bước thất bại của bọn bành trướng Bắc Kinh, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1984, tr.12.

[45]Trong đó có đề nghị của Uỷ viên Bộ Chính trị Uông Đông Hưng đem quân tham gia trực tiếp tham chiến ở
Campuchia; đề nghị của Tư lệnh quân khu Quảng Châu Hứa Thế Hữu[45] ào ạt tấn công Việt Nam; đề nghị của
Chính uỷ Hải quân Sử Chấn Hoa đem hạm đội Đông Hải xuống vịnh Thái Lan yểm trợ vùng duyên hải Campuchia.
Cuối cùng, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc chấp thuận kế hoạch “phản công tự vệ giới hạn” của Đặng
Tiểu Bình (Nguồn: Hoàng Dung: Cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ ba, Việt Nam thư quán Online).
[46]Ngày 3-11-1978, Việt Nam và Liên Xô đã ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác toàn diện. Bên cạnh những điều
khoản về quan hệ chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học, điều 6 của Hiệp ước còn nhấn mạnh: “Trong trường hợp
một trong hai bên bị tấn công hoặc bị đe doạ tấn công, hai bên sẽ trao đổi với nhau nhằm loại trừ mối đe doạ đó
và áp dụng những biện pháp thích đáng có hiệu lực để đảm bảo hoà bình, an ninh của hai nước”. Cùng với Hiệp
ước này, lực lượng hải quân Liên Xô tăng cường sự có mặt tại Vịnh Cam Ranh và biển Đông. Việt Nam trở thành
một trọng điểm trong chiến lược châu Á- Thái Bình Dương của Liên Xô. Ở Cam Ranh, Liên Xô có khoảng 20-30
tầu chiến; 1 sân bay và một số tàu ngầm với lực lượng tổng cộng là 7.000 binh sĩ. Cam ranh trở thành căn cứ
quân sự lớn nhất của Liên Xô ở nước ngoài trong so sánh với các căn cứ quân sự của Mỹ ở nước ngoài.Tuy biết
rằng, Hiệp ước này được ký kết sẽ gây chấn động và bất lợi về chính trị, kinh tế, ngoại giao, nhưng tình thế lúc
này khôngcho phép Việt Nam chần chừhơn được nữa.
[47]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, 1988, p. 394.

[48]Lê Kim: Một bước thất bại của bọn bành trướng Bắc Kinh, Sđd, tr.12.

[49]Gilbert Padoul: Chính sách ngoại giao của Trung Quốc sau Mao Trạch Đông, Tlđd, tr.4.

[50]Tạp chí Sở nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, số tháng 2-1981, Bản dịch, lưu tại thư viện quân đội.

[51]Có ít nhất hai lý do để Trung Quốc thực hiện kế hoạch “tấn công giới hạn”: Thứ nhất, Việt Nam cũng là một
địch thủ đáng ngại. Trung Quốc không thể nào chịu nổi một cuộc chiến lâu dài, quy mô, bởi nó sẽ gây trở ngại
cho chính sách “bốn hiện đại hoá”; thứ hai, một cuộc tấn công giới hạn, nhanh chóng sẽ không gây ra một phả
ứng mạnh mẽ trong dư luận thế giới, hay một cuộc tấn công trả đũa từ Liên Xô

[52]Dẫn theo “Kissinger bàn về Trung Quốc”, Pháp luật, Trang thông tin điện tử báo Pháp luật T.P Hồ Chí Minh,

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 18/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

ngày 12-2-2012.
[53]Bộ Ngoại giao: Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong 30 năm qua, Sđd, tr.91.

[54]Bộ Ngoại giao: Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong 30 năm qua, Sđd, tr.91.

[55]Gilbert Padoul: Chính sách ngoại giao của Trung Quốc sau Mao Trạch Đông, Tlđd, tr.8.

[56]Cuộc xung đột Trung Quốc –Việt Nam, Tlđd, tr.61.

[57]Báo Nhân dân, ngày 18-2-1979, tr. 1.

[58]Báo Nhân dân, ngày 19-2-1979, tr.1.

[59]Báo Nhân dân, ngày 5-3-1979, tr.1.

[60]Đảng Cộng sản Việt Nam: Chỉ thị số 67, ngày 1-3-1979, Về việc phát động và tổ chức toàn dân chuẩn bị chiến
đấu và bảo vệ Tổ quốc,Văn phòng lư trữ Trung ương Đảng.
[61]Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết số 16, ngày 3-3-1979 “Về cuộc k háng chiến chống bọn phản động Trung
Quốc xâm lược”, Văn phòng lư trữ Trung ương Đảng.
[62]Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết số 16, ngày 3-3-1979, Tlđd.

[63]Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết số 16, ngày 3-3-1979, Tlđd.

[64]Báo Nhân dân, ngày 19-2-1979, tr.1.

[65]Ban Bí thư: Chỉ thị số 69, ngày 6-3-1979 “Về chủ trươngcủa ta trước tình hình bọn phản động Trung Quốc rút
quân”, Lưu tại Cục lưu trữ, Văn phòng Trung ương Đảng.
[66]Ban Bí thư: Chỉ thị số 69, ngày 6-3-1979, Tlđd.

[67]Ban Bí thư: Chỉ thị số 69, ngày 6-3-1979, Tlđd.

[68]Lưu Văn Lợi: Ngoại giao Việt Nam (1945-1995), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1998, tr. 448.

[69]Những tác động chiến lược của cuộc chiến tranh Đông Dương, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân đội, tr. 12.

[70]Valencia.M.J, Vandyke.J.M, Ludwig.N.A, "Chia sẻ tài nguyên ở biển Nam Trung Hoa", Bản dịch, Lưu tại Thư
viện Ban Biên giới Chính phủ, tr.59.

[71]Valencia.M.J, Vandyke.J.M, Ludwig.N.A, "Chia sẻ tài nguyên ở biển Nam Trung Hoa", Tlđ d, tr.59.

Từ khóa: Việt trung Xung đột mâu thuẫn chiến tranh biên giới 2 1979

Tw eet 0

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 19/20
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979

Trở lại đầu trang

CÁC BÀI VIẾT KHÁC

Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Phòng các cô gái không khóa cửa
Nguồn gốc Việt (Nam) của tên gọi 12 con giáp - Ngọ - ngựa (II)
Sách, đọc sách và xuất bản trong các trường đại học hiện nay
Giúp đỡ quân sự của Liên Xô cho Việt Nam những năm chống chiến tranh phá hoại (1965 - 1972)
Mãn nguyện và Giã biệt
Quan hệ Trung - Pháp trong việc giải quyết vấn đề Đông Dương tại hội nghị Geneva năm 1954
Những vấn đề cơ bản trong nhận thức về kinh tế tri thức và thực hiện phát triển kinh tế tri thức ở Việt Nam
Nguồn gốc Việt Nam của tên con giáp Ngọ-Ngũ -ngựa (I)
Dưa hấu, chim, Phật giáo và một huyền thoại Việt Nam
Ngày xuân và hạnh phúc
Đến vàng cũng tối đen thế đấy
Tìm hiểu trang phục cổ truyền của người Thổ [nhóm Mọn]
Nguồn gốc của minh triết Việt và suy nghĩ về minh triết Việt hiện đại
Sức mạnh quân đội Tây Sơn - sức mạnh của khối đoàn kết dân tộc
Tập tục người Thái quanh đôi đũa
Về hai chuyến đi bí mật của Hồ Chí Minh đến Liên Xô năm 1950 và năm 1952
Yếu tố sex trong ca dao Việt Nam
Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa tranh thủ sự ủng hộ, viện trợ của Trung Quốc, Liên Xô trong kháng chiến chống pháp [1950 -
1954]
Từ thủ đô Hà Nội đến thành phố Hồ Chí Minh - tóm lược một quá trình vận động của lịch sử dân tộc

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/mau-thuan,-xung-dot-trong-quan-he-viet-trung-va-chien-tranh-bien-gioi-thang-2-1979 20/20
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Thời sự Đời sống Thế giới Kinh doanh Giải trí Thể thao Pháp luật Du lịch Khoa học Số hóa Ôtô - Xe máy Cộng đồng Tâm sự Rao vặt Video Cười

Thời sự Từ khóa tìm kiếm

Thứ bảy, 15/2/2014 00:04 GMT+7 +18

Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc
Lê Đình Chinh là chiến sĩ đầu tiên ngã xuống ở mặt trận biên giới phía Bắc khi
tròn 18 tuổi. Người lính trẻ đã trở thành biểu tượng cho lòng quả cảm, xả thân vì
sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Liệt sĩ Lê Đình Chinh 35 năm nằm lại biên giới phía Bắc

35 năm kể từ ngày vĩnh viễn mất đi người con trai yêu quý, cụ bà Khương Thị Chu
(thân sinh liệt sĩ Lê Đình Chinh) vẫn hằn nguyên nỗi đau. Bà bảo, dù chiến tranh đã
lùi xa theo năm tháng nhưng mỗi năm đến dịp này, lòng bà lại quặn thắt.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 1/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Viết nên điều kỳ diệu

Kết quả chung cuộc

Hành trình vượt số phận của người con gái đặc

biệt
Được hợp tác bởi:

Xem nhiều nhất

Đâm nhau với ôtô tải, 4 người trên xe cảnh sát

trọng thương

'Khó quy trách nhiệm cá nhân vụ bác sĩ phi tang

xác'

'Cả bệnh viện Bạch Mai sốc khi bác sĩ vứt xác bệnh
nhân'

'Lộc trời' từ dòng nước lũ

Cuộc tháo chạy khỏi trận ngập chưa từng có tại

Bình Dương
Lê Đình Chinh hy sinh khi mới tròn 18 tuổi. Ảnh: Tư liệu
Hàng nghìn người đưa quan tài sản phụ diễu phố

Năm nay đã ngoài 80 tuổi, bà còn rất minh mẫn. Những năm tháng tuổi thơ sống
bên gia đình của Lê Đình Chinh vẫn vẹn nguyên trong ký ức người mẹ già. Tiếng kêu cứu của thiếu nữ bị bố giam suốt 3
tháng

Bà Chu quê ở Thạch Thất (Hà Tây cũ), còn người chồng, ông Lê Đình Tùng quê ở Máy bay Vietnam Airlines mất một bánh
xã Hoằng Quang, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa. Năm 1955, sau khi tham gia
'Không thể tin có bác sĩ vô lương tâm đến thế'
chiến trường miền Nam, ông Tùng ra Bắc và công tác ở Nông trường Ba Vì. Tại
đây, ông bà gặp nhau rồi nên duyên chồng vợ. Năm 1960, bà sinh anh Chinh. Vài Miền Trung vật lộn với lũ dữ nhất 10 năm
năm sau, ông bà xin chuyển công tác vào Nông trường Sông Âm, huyện Ngọc Lặc

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 2/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

(Thanh Hóa). Du học

Bà Chu kể, cuộc sống ở nông trường miền núi rất khó khăn, vất vả. Lê Đình Chinh Đăng ký du học Anh kỳ
tháng 4
là con cả trong nhà nên ngoài việc học hành, còn phải phụ giúp bố mẹ chăm sóc 5
Ngoài hai kỳ nhập học
em nhỏ. Sau mỗi buổi đến trường, Chinh thường lên đồi chặt củi hay quảy thùng vào tháng 1 và tháng 9 hàng
năm, các trường ở Anh còn rất
xuống làng gánh nước về cho mẹ giặt giũ, thổi cơm… nhiều chương trình học khai
giảng tháng 4 với cơ hội học
Một ngày đầu tháng 10/1975, Lê Đình Chinh - khi ấy tròn 15 tuổi, học sinh giỏi bổng hấp dẫn.
toàn diện của khối 7, Trường cấp 2 xã Nguyệt Ấn - lén đi đăng ký khám tuyển
Học bổng du học Mỹ và Canada
nghĩa vụ, xung phong vào bộ đội.
Chương trình học bổng Chính phủ Australia
Học bổng 100% học phí tại East Anglia
“Ban đầu nó không dám nói ra ý định nhập ngũ vì sợ mẹ khóc. Khi tôi biết chuyện,
nó nằng nặc thuyết phục khiến chúng tôi đành chấp nhận để con tòng quân”, bà
Chu nhớ lại. Giáo dục

'Thi tốt nghiệp 4 môn là hợp

lý'
09:06 | 14/2
Cho rằng số môn thi hiện
nay còn nhiều, gây lãng phí,
nhiều Sở Giáo dục đồng ý
phương án thi tốt nghiệp 4 môn, đồng thời đề xuất
lộ trình thi 4 môn - 2 môn - 0 môn.

Đào tạo tư duy tại PDP-Thinking School

Sắp thi tốt nghiệp THPT 4 môn
TP HCM không thể đóng cửa hết các điểm giữ trẻ không
phép

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 3/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Chúng con về với mẹ

mùa xuân
Chúng con đưa cháu về chơi
với ngoại cho ngoại đỡ buồn.
Chúng cười nói và trêu ghẹo
nhau làm cho không khí vui hẳn
lên.
Xuân ước m ơ!

Cả gia đình về nhà đón Tết

Nhật ký xuân cho con

Được hợp tác bởi:

Sau 35 năm nằm lại biên giới phía bắc, vào tháng 1/2013 di hài Liệt sĩ Lê Đình Chinh được Em gái Kim lấp ló ngực trần khi
quy tập về nghĩa trang quê nhà. Ảnh: Lê Hoàng catwalk

Cụ bà tâm sự, “ngày ấy cả nước đều thế, thanh niên trai tráng ai cũng muốn tòng Thiết kế kỳ quái ở New York
quân vào Nam chiến đấu. Tuy mới 15 tuổi, nhưng thằng Chinh cao to, khỏe mạnh Fashion Week
và nhanh nhẹn lắm. Đúng ngày 16/2/1975, Chinh lên đường nhập ngũ, vợ chồng tôi
bận họp ở nông trường, còn các em nó lại quá nhỏ nên chẳng ai tiễn chân con…”. Mong một lần đón Valentine bên
người yêu
Sau thời gian huấn luyện ở Triệu Sơn, Chinh được biên chế vào đại đội 6, tiểu đoàn
2, trung đoàn 12, Bộ tư lệnh Công an vũ trang nhân dân (nay là Bộ đội biên ngoisao.net
phòng). Đơn vị của Chinh được điều động vào chiến trường Tây Nam. Tại đây,
anh cùng đồng đội tham gia nhiều trận đánh chống Pol Pot và bị thương. Chinh Thời sự VNE
được đưa ra Bắc điều trị. Lành vết thương, người lính trẻ xin trở lại đơn vị cũ.
Thích 4.156

Năm 1978, đơn vị của Lê Đình Chinh được điều động lên Lạng Sơn, bảo vệ biên
giới phía Bắc.

“Hay tin Chinh hành quân lên xứ Lạng, ngày nào tôi cũng mở đài nghe tin tức chỉ
mong con bình an đến ngày trở về. 6 giờ chiều 25/8/1978, nghe đài báo tin con trai
đã hy sinh ở Lạng Sơn khi bảo vệ đồng bào, chân tay tôi rụng rời nhưng vẫn không

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 4/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

tin đó là sự thật. Nhiều công nhân trong nông trường động viên rằng, “chắc không
phải thằng Chinh đâu, thiếu gì người trùng họ trùng tên”. Nhưng bằng linh cảm của
người mẹ, tôi biết mình đã vĩnh viễn mất con…”, mắt bà Chu nhòa lệ.

“Ông nhà tôi đánh điện ra đơn vị nhắn rằng, “Bố ốm nặng, con về ngay”, nhưng
không thấy hồi âm. Ít ngày sau, vài cán bộ trong đơn vị về gia đình gửi giấy báo tử
và làm lễ truy điệu cho nó. Giây phút đó, tôi tưởng mình không sống nổi”, bà Chu
nhớ lại thời khắc đau đớn của đời mình.

Bà Khương Thị Chu khóc nghẹn ngày đón di hài con trai về xứ Thanh. Ảnh: Lê Hoàng

“Dẫu biết chiến tranh là phải đối diện với mất mát hy sinh và cả sự chia lìa… nhưng
có người mẹ nào không đứt từng khúc ruột khi mất đi giọt máu của mình”, bà Chu
nghẹn giọng và dặn lòng, “dẫu sao thì sự hy sinh cho Tổ quốc cũng là nỗi đau vinh
quang”.

Với đồng đội và nhiều thế hệ người Việt Nam ngày ấy, tên tuổi Lê Đình
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 5/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Chinh đã trở thành biểu tượng cho lòng quả cảm xả thân vì tổ quốc.

Thắp xong nén hương lên mộ phần của người thuộc cấp năm xưa, đại tá Nguyễn
Đức Hiệu, nguyên Trưởng ban Tuyên huấn Trung đoàn 12 vào thời điểm anh Lê
Đình Chinh hy sinh, hiện là Trưởng Ban liên lạc của đoàn Thanh Xuyên cho biết, ký
ức bi hùng về sự hy sinh của Lê Đình Chinh trong ông vẫn vẹn nguyên như mới xảy
ra hôm qua.

Theo đại tá Hiệu, năm 1978, tình hình biên giới Việt - Trung, đặc biệt là ở khu vực
cửa khẩu cực kỳ căng thẳng, dòng người Hoa từ Việt Nam về nước ngày một
nhiều.

Ngày 12/7/1978, phía Trung Quốc bất ngờ ra lệnh đóng cửa biên giới, dẫn đến
việc hàng ngàn người Hoa bị dồn ứ ở các cửa khẩu. Họ dựng lều bạt ngay trong
khu vực cấm, làm náo loạn cả một vùng biên, gây nhiều khó khăn cho ta trong việc
giữ gìn an ninh trật tự. Một số người tổ chức gây rối ở khu vực cửa khẩu. Vì vậy,
giải tỏa người Hoa ở các cửa khẩu trở thành nhiệm vụ cấp bách.

Tỉnh Cao Lạng (hợp nhất Cao Bằng và Lạng Sơn) quyết tâm giải toả những người
Hoa đang ùn lại cửa khẩu Hữu Nghị. Ban “Giải toả người Hoa” được thành lập.
Tỉnh ủy Cao Lạng huy động Công an vũ trang cùng các lực lượng khác ở địa
phương phối hợp tham gia kế hoạch, lấy lực lượng Đồn biên phòng Hữu Nghị và
Trung đoàn 12 (đoàn Thanh Xuyên) làm nòng cốt.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 6/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Hơn 35 năm trôi qua, đại tá Nguyễn Đức Hiệu (đứng bên phải) vẫn vẹn nguyên ký ức về sự
hy sinh của liệt sĩ Lê Đình Chinh. Ảnh: Lê Hoàng

Ngày 25/8/1978, đoàn liên ngành với nòng cốt là Hội Phụ nữ đã đến đồi Pù Tèo
Hào ở khu vực giáp biên giới, động viên những người Hoa trở về nơi ở cũ làm ăn
sinh sống.

Đúng 8h30 sáng, đoàn vừa đến thì một nhóm côn đồ lăm lăm gậy gộc, dao quắm,
gạch đá trong tay cùng sự hỗ trợ của rất nhiều công an từ bên kia biên giới tràn
sang km số 0, chiếm đồi Pù Tèo Hào, xông vào hành hung đoàn cán bộ.

Trước tình huống trên, lực lượng của Đồn biên phòng Hữu Nghị vừa tay không
chống đỡ, vừa mở đường cho các cán bộ đoàn công tác chạy xuống chân đồi.
Hàng chục công an biên phòng Trung Quốc mặc thường phục từ bên kia biên giới
kéo sang. Một cuộc chiến không cân sức giữa biên phòng Việt Nam và nhóm côn
đồ đã diễn ra ác liệt trên sườn đồi Pù Tèo Hào.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 7/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Anh Lê Đình Chinh, Tiểu đội trưởng Tiểu đội 2, khi đó ở dưới chân đồi đã cùng
đồng đội xông lên giải vây và cứu được một cán bộ phụ nữ tên Thuận đang nằm
ngất xỉu. Nghe tiếng kêu cứu của Lê Xuân Tước, anh tiếp tục quay lại cứu đồng
đội thoát nạn.

Giữa vòng vây của đối phương, Lê Đình Chinh bị một viên đá ném vào gáy, máu
chảy đầm đìa nhưng vẫn xông lên. Bất ngờ, một tên côn đồ nấp sau chiếc lán dùng
gậy vụt ngang ống chân Chinh làm anh ngã sấp xuống đất. Bốn người Trung Quốc
từ bên kia biên giới lao sang, dùng dao quắm chém tới tấp xuống người chiến sĩ trẻ.
Lê Đình Chinh hy sinh lúc 10h30 trên đồi Pù Tèo Hào, gần sát km số 0.

Theo lời Đại tá Hiệu, ngay sau khi Lê Đình Chinh hy sinh, các cơ quan chức năng
của Việt Nam đã yêu cầu Đồn trưởng Trương Văn Tự của Đồn biên phòng Nam
Quan bên Trung Quốc sang làm việc.

“Cuộc đấu tranh chính trị giữa ta và họ diễn ra hết sức căng thẳng, kéo dài từ 11
giờ trưa đến 4 giờ chiều 25/8/1978. Cuối cùng, phía Công an biên phòng Trung
Quốc đã phải ký vào biên bản, thừa nhận việc Công an biên phòng Trung Quốc
vượt biên giới sang sát hại Lê Đình Chinh ngay trên đất Việt Nam. Biên bản này
sau đó được chuyển đến cấp trên để chúng ta đấu tranh ở tầm cao hơn”, đại tá
Hiệu nói.

Cũng theo ông Hiệu, nếu không có sự thừa nhận này, tình hình biên giới còn diễn
biến nguy hiểm hơn, bởi phía Trung Quốc đã tận dụng triệt để sự kiện được gọi là
“nạn kiều” để gây áp lực với Việt Nam.

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 8/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Nhà đất cần bán

Hoàng Mai: Bán nhà phân lô

số 16... 2.65 Tỷ

Hoàng Mai: Bán liền kề tây

nam Linh... 18 tr/m 2
Bình Tân: Bán Nhà sổ hồng
mới đẹp... 1.25 Tỷ

Biên Hòa: Đất sổ đỏ tp.Biên

Hòa,... 186 Triệu
Phú Nhuận: Bán nhà đẹp giá
rẻ ngay... 3.35 Tỷ

raovat.vnexpress.net/nha-dat

Mỗi lúc ký ức ùa về, bà Chu lại mang tấm hình hai mẹ con chụp chung khi anh Chinh mới
lên 2 tuổi ra ngắm. Ảnh: Lê Hoàng

Thi hài Lê Đình Chinh sau đó được an táng tại hang Muối, xã Hồng Phong, huyện
Văn Lãng, gần nơi anh hy sinh. Đến năm 1979, anh được đồng đội quy tập về
Nghĩa trang liệt sĩ huyện Cao Lộc, Lạng Sơn.

Ông Cao Việt Bắc, Phó ban liên lạc đoàn Thanh Xuyên (nguyên Trưởng ban chính
sách Trung đoàn 12 vào những năm 1978 - 1979) nhớ lại, ông được cử về Nông
trường Sông Âm báo tin cho gia đình, đồng thời đón người thân của Chinh ra Hà
Nội dự Lễ tuyên dương công trạng do Trung ương Đoàn tổ chức và nhận danh
hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân do Chủ tịch nước truy tặng.

“Đó là buổi lễ vinh danh một cá nhân long trọng và xúc động nhất mà tôi từng được
tham dự. Người dân các tỉnh phía Bắc đã cắm cờ đỏ rực dọc hai bên quốc lộ từ
Hà Nội lên tận cửa khẩu Hữu Nghị, Lạng Sơn để đón đoàn xe của đơn vị. Bấy giờ
cả nước đều hướng lên biên giới phía Bắc, thanh niên cả nước đều học tập tấm
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 9/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

gương anh dũng của Lê Đình Chinh”.

Lê Hoàng

766 người Like 1.6k Tw eet 9 18

Chiến tranh biên giới phía Bắc , Anh hùng liệt sĩ Lê Đình Chinh , hi sinh khi làm
nhiệm vụ bảo vệ biên giới tổ quốc , Thanh Hóa

Ý kiến bạn đọc (286)

Xếp theo số người thích

Chúng tôi vẫn luôn hát: Chúng tôi là đồng đội của Lê Đình Chinh,
Nghe đất nước gọi như tiếng gọi của chính mình
Tuổi thanh xuân anh đẹp sao,
Vì Tổ Quốc hiến dâng dòng máu,
Nguyện theo anh thề lập chiến công đầu
Vì hòa bình ta không ...
Trả lời | T hích 1574

Tran Hoang - 11 giờ trước

Hãy tự hào và hãy cùng bạn bè rèn luyện để xứng đáng với sự hy sinh của cha bạn cùng lớp người đi trước
cho hạnh phúc ngày nay.

Trả lời | T hích 54

Lê công :ý - 10 giờ trước

Không nỗi đau nào lớn hơn nỗi đau mất con. Nhưng không sự hy sinh nào anh hùng hơn sự hy sinh vì Tổ
quốc, Đồng bào. Nhìn ảnh mẹ lúc bế anh Chinh 2 tuổi mà cay cả mắt vì ngập tràn xúc động khi em bé Việt
Nam ...
Trả lời | T hích 87

Thành Được - 9 giờ trước

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 10/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress
Xem tất cả 5 trả lời

Năm Giáp Ngọ 2014 tròn 60 năm bố tôi hy sinh. Nhưng tôi chưa khóc hay nói cách khác lúc đó vì nhỏ dại
nên tôi chưa có cảm xúc đó. Lúc này đọc bài "Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc" mắt
tôi ...
Trả lời | T hích 1092

Nguyễn Xuân Kỷ - 12 giờ trước

Dù có trải qua bao thời đại bao lâu đi chăng nữa . Thế hệ trẻ chúng tôi vẫn sẽ nguyện lên đường chiến đấu hi
sinh vì Tổ quốc bất kể kẻ thù là ai , hùng mạnh như thế nào.

Trả lời | T hích 576

Tuấn - 11 giờ trước

...thật là xúc động rơi nước mắt. Cảm ơn Anh đã hi sinh vì Tổ Quốc Việt Nam. Hãy an nghĩ ở cõi vĩnh hằng
Anh nhé. Mọi người Việt nam luôn ghi công và tưởng nhớ về Anh. Cảm ơn báo Vnexpress đã có những bài
báo sính động và ý nghĩ cho thế hệ trẻ...

Trả lời | T hích 416

Ngọc Trọng - 12 giờ trước

cảm ơn các anh , những anh hùng . Thế hệ con cháu chúng tôi yêu các anh, yêu Việt Nam

Trả lời | T hích 324

vinh - 11 giờ trước

Thắp một nén hương thơm thay lời cảm ơn gửi tới các anh hùng liệt sĩ. Xả thân vì tổ quốc, giữ toàn vẹn lãnh
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 11/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

thổ Việt Nam thân yêu.

Trả lời | T hích 288

toan888 - 11 giờ trước

Nỗi đau mất con của người mẹ! Đất nước này có biết bao người mẹ như thế! Một "nỗi đau vinh quang".

Trả lời | T hích 250

Tien - 11 giờ trước

Chúng e những thế hệ trẻ ngày này sẽ tiếp bước các anh bảo vệ đất nước VN!

Trả lời | T hích 201

trantrungkiencailan - 11 giờ trước

Tu hao ve anh, doc xong toi cung moi hieu duoc su hy sinh cao ca cua cha ong ta de gin giu to quoc nay.

Trả lời | T hích 185

nguyen van tien - 11 giờ trước

sinh ra khi dat nuoc chien tranh tinh than hang hai cua anh da cho moi nguoi thay suc manh dan toc duoc dat
len hang dau ,xin chia buon, nhung gd cung rat doi tu hao ve anh

Trả lời | T hích 171

Khai Thu Nguyễn - 11 giờ trước

Xem tất cả 1 trả lời

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 12/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress

Xem thêm

Ý kiến của bạn

0/1000 Gửi

Tin khác

Hòn Trống Mái Thanh Hóa có nguy cơ bị Bộ Giao thông thi tuyển tổng cục trưởng
rơi (15/2) (15/2)

Hỏa hoạn thiêu rụi 4 căn hộ đêm rằm Miền Bắc ấm áp trong 3 ngày (15/2)
tháng Giêng (15/2)
8 tỉnh có dịch cúm, hàng chục ngàn gia
Cháy rụi vựa phế liệu, giao thông rối loạn cầm bị tiêu hủy (15/2)
(15/2)
Ban tổ chức lễ hội chùa Hương bị phê
3 ôtô đâm liên hoàn do phanh gấp bình (15/2)
(15/2)
Hoàng tử cuối cùng của triều Nguyễn
Dùng chất tẩy trắng sản xuất tàu hủ qua đời (14/2)
(15/2)

Xem tiếp

Đặt VnExpress làm trang chủ Về đầu trang

Thời sự Đời sống Thế giới Kinh doanh Giải trí Thể thao
Giáo dục Nhịp sống Tư liệu Hàng hóa Giới sao Bóng đá

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 13/14
Ngày 15 tháng 2 năm 2014 Người lính đầu tiên hy sinh ở mặt trận biên giới phía Bắc - VnExpress
Sức khỏe Phân tích Doanh nghiệp Thời trang Video
Gia đình Người Việt 5 châu Ebank Phim Tennis
Mẹ và bé Cuộc sống đó đây Bất động sản Truyền hình Cờ vua
Giới tính Chứng khoán Sách Lịch thi đấu

Pháp luật Du lịch Khoa học Số hóa Ôtô - Xe máy Cộng đồng

Hồ sơ phá án Việt Nam Môi trường Sản phẩm Tư vấn

Tâm sự
Tư vấn Quốc tế Công nghệ mới Đánh giá Thị trường
Cộng đồng Hỏi đáp Đời sống số Video
Ảnh - Video Chuyện lạ Kinh nghiệm
Cộng đồng Rao vặt

Cười

http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/nguoi-linh-dau-tien-hy-sinh-o-mat-tran-bien-gioi-phia-bac-2949422.html 14/14
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Chính trị Xã hội Quốc tế Kinh tế Biển Đông Phóng sự - Điều tra Văn hóa Pháp luật Đàm luận Góc công sở Petrovietnam Hội Dầu khí VN

Chủ Nhật, ngày 16/02/2014 Đọc báo giấy Năng lượng Mới Hotline:0996.990.734 Tìm kiếm...

» Chính trị » Bản in E-mail

BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC
Share
Share
Share
Share
More 59
1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên
Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979
Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới
Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ
phía Bắc 1979 biên giới phía Bắc 1979
07:00 | 15/02/2014 Trao quyết định thăng hàm cấp tướng CAND
Không chấp nhận ép cung, nhục hình trong vụ án oan 10
(PetroTimes) - Vẫn tác phong nhanh nhẹn, hồ hởi và lối tư duy sắc sảo, mạch lạc của năm
người chỉ huy chiến đấu năm xưa khi anh kể lại những kỷ niệm sâu sắc trong những Tổng tham mưu trưởng quân đội thăm Kilo Hà Nội ở Cam
tháng năm ở chiến trường. Trưởng thành từ người chiến sĩ ngoài mặt trận rồi sau này Ranh
trở thành Phó tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, anh là người lính chiến dày dạn Việt Nam khẳng định làm tất cả, vì một Biển Đông không
kinh nghiệm. Trong những ngày đầu chiến đấu chống quân Trung Quốc xâm lược ở tiếng súng
biên giới phía Bắc, anh giữ cương vị Phó chính ủy trung đoàn. Anh dành cho phóng Nghĩ về thông điệp đầu năm của Thủ tướng
viên PetroTimes một cuộc trò chuyện rất tâm đắc. 7 năm từ cuộc đối thoại lịch sử của Thủ tướng Chính phủ
Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - người học trò xuất sắc của
Chủ tịch Hồ Chí Minh

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 1/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm đang tặng hoa cho các cựu chiến binh cao tuổi của Sư đoàn
316

PV: Thưa anh, là người trực tiếp chỉ huy bộ đội chiến đấu chống quân Trung Quốc trên biên
giới phía Bắc, sau 35 năm nhìn lại, anh có suy nghĩ như thế nào về cuộc chiến ấy?

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Trước hết phải nói thế này, tôi có một suy nghĩ khác với
nhiều người về cuộc chiến tranh đó. Lâu nay chúng ta quen với tên gọi là Cuộc chiến tranh
biên giới Việt - Trung, như vậy không đúng.

Theo tôi, phải gọi đó là cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Quốc chống Việt Nam. Lý do là
hai nước láng giềng, có quan hệ hữu nghị gắn bó từ những năm chúng ta còn kháng chiến
chống Pháp. Biên giới lãnh thổ đã được phân định rõ ràng. Vậy mà phía Trung Quốc ngang
nhiên đưa hàng chục vạn quân đánh sâu vào lãnh thổ Việt Nam. Trung Quốc đã dùng sức
mạnh áp đảo để chiếm 4 thị xã và hàng chục huyện dọc biên giới của ta trong thời gian gần một
tháng. Như vậy rõ ràng phải gọi nó là cuộc chiến tranh xâm lược.

PV: Khi chiến tranh nổ ra, anh đang đóng quân ở đâu và giữ cương vị gì?
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 2/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Lúc đó Trung đoàn 148, Sư đoàn 316 chúng tôi đóng ở
huyện Than Uyên, Hoàng Liên Sơn (nay là Lai Châu). Tôi là Phó chính ủy trung đoàn. Ngày ấy
thông tin liên lạc còn khó khăn nên chiều ngày 18/2 chúng tôi mới nhận được thông báo Trung
Quốc đã đánh vào thị xã Lào Cai. Thế là ngay chiều hôm ấy, trung đoàn tôi và Trung đoàn 174
được lệnh khẩn cấp hành quân về Lào Cai để đánh phản kích.

PV: Tình thế chiến trường lúc đó thế nào, thưa anh?

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Ở hướng Lào Cai, quân Trung Quốc không đánh theo
hướng trực diện qua cầu Hồ Kiều vào thị xã mà tiến bằng hai hướng Quang Kim, Bát Xát và ngã
ba Bản Phiệt xuống. Pháo của địch bắn rất dữ dội để dọn đường cho bộ binh nên sau một ngày
chúng đã chiếm được thị xã Lào Cai. Lực lượng địch được huy động đông gấp hàng chục lần
phía ta.

Trước tình hình đó, Trung tướng Vũ Lập - Tư lệnh Quân khu 2 ra lệnh phá một số cây cầu để
làm chậm tốc độ tiến công của địch. Đồng thời, Trung đoàn 148 nhận nhiệm vụ phòng ngự để
bảo vệ dân, dàn quân từ Cốc San lên tuyến đường đi Sa Pa. Từ 2 thị xã Lào Cai và Cam
Đường, hàng vạn người dân hoảng loạn chạy sơ tán về phía sau. Như vậy là bộ đội tiến lên
phía trước, còn dân chạy về phía sau, tránh chết chóc. Trước đó chúng ta quen với chiến tranh
giải phóng, bây giờ mới thực hiện chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Cảnh tượng lúc đó giống như
trong những bộ phim của Nga trong chiến tranh thế giới thứ 2.

Trung đoàn 148 có tới 80% là chiến sĩ trải qua chiến đấu ở chiến trường chống Mỹ từ phía Nam
ra, rất kiên cường, dũng cảm. Đại đội 10 của Tiểu đoàn 6 chiếm giữa điểm cao 608, Trung
Quốc dùng một sư đoàn tấn công 7 ngày nhưng không lên nổi. Sau đó họ lấn chiếm được một
nửa điểm cao thì tôi tổ chức cho bộ đội đánh giáp lá cà khiến quân địch hoảng sợ, bỏ chạy tán
loạn. Chính vì thế, Sư đoàn 316 đã đánh thọc sườn, chặn quân Trung Quốc không tiến sâu
được nữa.

Suốt 1 tuần lễ, Trung Quốc dùng hơn một quân đoàn và lực lượng pháo binh rất mạnh để đánh
về Cam Đường và Sa Pa nhưng rồi cũng chỉ quanh quẩn ở thị xã Lao Cai. Khi địch vào được Sa
Pa thì chúng tôi đã bảo vệ dân rút an toàn về phía sau. Nếu tiến thêm nữa thì Trung Quốc sẽ
gặp khó khăn vì Trung đoàn 148 đã chặn đánh chúng ở đèo Khí tượng.

Bây giờ tôi không muốn nhắc lại chi tiết những trận chiến đấu ác liệt ngày đó nữa. Chỉ biết rằng,
cuộc chiến đã để lại những hậu quả nặng nề cho cả hai phía. Sau mấy trận chiến đấu, tôi được
tặng thưởng Huân chương chiến công hạng ba và được bổ nhiệm thẳng lên làm trung đoàn
trưởng Trung đoàn 148.

PV: Là cán bộ trực tiếp chỉ huy chiến đấu, anh rút ra những điều gì về cuộc chiến tranh đó?
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 3/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Đó là những vấn đề tôi vẫn suy nghĩ từ nhiều năm nay. Thứ
nhất là chúng tôi bất ngờ trước sự tấn công của Trung Quốc. Mà Trung Quốc thì quá vội vã.
Chỉ 15 ngày sau khi Đặng Tiểu Bình gặp Tổng thống Mỹ Ca-tơ là đánh ta luôn. Trong tư duy
của chúng tôi trước đó thì không thể có chuyện Trung Quốc sẽ dùng sức mạnh quân sự để
đánh Việt Nam mà vẫn chỉ là những mâu thuẫn trong quan hệ đối ngoại, sẽ được hai nhà nước
giải quyết bằng con đường ngoại giao. Vì thế, một số đơn vị đóng quân ở phía Bắc chỉ huấn
luyện và tham gia sản xuất. Mà huấn luyện thì cũng vẫn huấn luyện bộ đội theo cách đánh Mỹ.

Thứ hai là nếu chúng ta xác định rằng Trung Quốc sẽ đánh Việt Nam thì chủ động hơn trong
cách đánh phòng ngự. Và với kinh nghiệm chiến đấu nhiều năm ở chiến trường đánh Mỹ, chắc
chắn bộ đội ta sẽ chặn đứng được bước tiến của địch trong những ngày đầu.

Thứ ba là qua thực tế chiến trường, chúng tôi thấy trình độ tác chiến, kỹ năng chiến đấu của
quân Trung Quốc còn kém, lính rất nhát. Bởi bao nhiêu năm quân đội Trung Quốc không
đương đầu với cuộc chiến tranh nào nên khi chạm trán với những người lính thiện chiến Việt
Nam, lính Trung Quốc rất lúng túng, chỉ dựa vào quân đông và hỏa lực mạnh. Tư tưởng của
người lính trên chiến trường có ý nghĩa quyết định thắng bại. Quân đội ta đánh Pháp, đánh Mỹ
và vừa đánh thắng bọn Pôn Pốt ở Campuchia hơn một tháng trước đó có tác động đến tư
tưởng của quân Trung Quốc. Họ run sợ. Nếu cố tiến sâu nữa thì Trung Quốc sẽ thiệt hại nặng
nề hơn.

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 4/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Xe tăng Trung Quốc bị bộ đội ta bắn cháy trong cuộc chiến tranh biên giới (Ảnh: Mạnh
Thường).

PV: Với kinh nghiệm chiến đấu trên chiến trường, anh thấy quân Trung Quốc với quân đông,
hỏa lực mạnh như thế thì tốc độ tấn công, hiệu suất chiến đấu của họ trên thực tế thế nào?

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Tôi cho là tốc độ tấn công của họ quá chậm. Ở các hướng,
tính bình quân mỗi ngày họ chỉ tiến được hơn 1 cây số. Bởi họ đã vấp phải sự kháng cự dũng
cảm của quân và dân ta. Như ở Lào Cai, một quân đoàn của Trung Quốc mà đánh nhau với
một trung đoàn của ta còn mất hàng tuần mới tiến được có mấy cây số. Chính vì thế, khi quân
Trung Quốc vào được Sa Pa và Cam Đường thì chúng tôi đã bảo vệ dân rút hết về phía sau
rồi.

Trung Quốc nói tiêu diệt quân chủ lực của ta nhưng không có chuyện đó. Mặc dù lực lượng
mạnh như thế nhưng tấn công xâm lược mà không diệt gọn được đại đội nào của ta. Ta lượng
sức mình yếu trước kẻ mạnh nên phải bảo toàn lực lượng, có đơn vị vừa đánh vừa rút. Và thực
chất là tháng 2/1979, Trung Quốc mới đánh nhau với bộ đội địa phương và dân quân tự vệ ở
biên giới của ta thôi. Thế mà họ đã bị thiệt hại nặng nề.

PV: Anh có nhận xét gì về cuộc tấn công xâm lược ấy của Trung Quốc?
http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 5/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Trung Quốc đã thất bại cả về quân sự, chính trị, ngoại
giao; cả về ý nghĩa xã hội, nhân văn. Phát động một cuộc chiến tranh xâm lược như thế, họ
muốn gây sức ép buộc ta rút quân khỏi Campuchia và kéo dài việc đàm phán phân định biên
giới. Nhưng qua cuộc xâm lược ấy, họ thể hiện sự yếu kém. Cho nên tôi cho rằng, cuộc chiến
tranh xâm lược của Trung Quốc đã thua về nhiều mặt chứ chẳng vẻ vang gì như họ vẫn tuyên
truyền lâu nay.

PV: Anh muốn nói gì với thế hệ trẻ hôm nay qua cuộc chiến tranh ấy?

Trung tướng Nguyễn Hữu Khảm: Tôi muốn thế hệ trẻ hôm nay hiểu rõ sự thật của cuộc
chiến tranh xâm lược ấy của Trung Quốc. Từ đó tự hào với truyền thống đánh giặc ngoại xâm,
bảo vệ Tổ quốc - truyền thống quý báu của bất kỳ thế hệ nào. Như vậy, vấn đề giáo dục truyền
thống phải được chú trọng. Tôi thấy các bảo tàng quân sự của ta không có nội dung phản ánh
cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía bắc. Đó là một thiếu sót, cần phải bổ sung ngay. Lịch sử
là lịch sử. Thế hệ trẻ cần được hiểu rõ sự thật lịch sử tháng 2/1979!

PV: Xin cám ơn Trung tướng về cuộc trò chuyện!

Đức Toàn

THEO DÒNG SỰ KIỆN:

Chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc

Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 - (14:09 | 14/02/2014)
1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên - (09:16 | 14/02/2014)

Xem tiếp

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 6/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Ý kiến phản hồi

Ngo chi minh | 15/02/2014 15:37

Tôi thích câu nói của Trung tướng , lính Trung Quốc kỹ thuật tác chiến kém và rất nhát Trả lời

Tiến Hùng | 15/02/2014 15:14

Hoan hô trung tướng Khảm,"Lịch sử là lịch sử. Thế hệ trẻ phải được biết sự thật". Chúng Trả lời
ta không có quyền che giấu lịch sử,cho dù đó là lịch sử không vui, huống hồ đây là cuộc
xâm lược tàn bạo đối với nước ta. Có thế muôn đời con cháu hiểu được "láng giềng"này như thế nào
mà có đối sách phù hợp.

NTV | 15/02/2014 14:34

Tôi hoàn toàn nhất trí với ý kiến của Trung Tướng, lịch sử cần tính trung thực, khách quan, Trả lời
rõ ràng để cho dân hiểu, nhìn nhận đúng bản chất sự việc và có những ghi nhận xứng
đáng về sự mất mát hy sinh của các anh hùng dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Nguyễn Tuấn Phú | 15/02/2014 13:16

Tôi đề nghị cần đánh giá đúng sự huy sinh anh dũng của quân và dân ta trong cuộc chiến Trả lời
tranh vệ quốc chống quân Trung Quốc xâm lược, để tri ân với những người đã ngã xuống
vì sự trường tồn của dân tộc ta, đồng thời phải ghi lại lịch sử rõ ràng cuộc chiến tranh vệ quốc này để
cho các thế hệ hôm nay và mai sau biết rằng trong thế kỷ 20 dân tộc Việt Nam phải đương đầu với 4
cuộc chiến tranh xâm lược cửa những thế lực phản động thù địch lớn là: Pháp, Mỹ, Pôn pốt và Trung

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 7/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Gửi phản hồi bài viết

Tên *

Email *

Phản hồi *

Gửi Xóa trắng

Các bài đã đăng:

Ký ức về cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 17/2/1979 - (14/02)

1979 - Cuộc chiến không thể lãng quên - (14/02)
7 năm từ cuộc đối thoại lịch sử của Thủ tướng Chính phủ - (09/02)
Bộ Ngoại giao Việt Nam có phát ngôn viên mới - (08/02)
Việt Nam khẳng định làm tất cả, vì một Biển Đông không tiếng súng - (08/02)
Đưa nhanh Luật Đất đai vào đời sống - (06/02)
Việt Nam bảo vệ hồ sơ trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc - (06/02)
Đảng ta, tất cả vì hạnh phúc của nhân dân - (03/02)

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 8/9
Ngày 16 tháng 2 năm 2014 Nhận định của một vị tướng về cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc 1979 | Chính trị

Hotline:0996.990.734
Chỉ phát hành, sao chép thông tin từ Báo điện tử Petrotimes khi có sự đồng ý bằng văn bản
của Ban biên tập
Based on MasterCMS 2012 ver 2.3

http://petrotimes.vn/news/vn/chinh-tri/nhan-dinh-cua-mot-vi-tuong-ve-cuoc-chien-tranh-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-1979.html 9/9
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

Mẹo hết sơ gan cực nhanh

thaoduocgiatruyen.com/cực+tốt
Mẹo để chữa bệnh xơ gan, gan b c. Cam kết chữa bệnh gan khỏi 100%
Thứ Hai, 17 tháng 02 năm 2014

Trang chủ Truyền hình Xã hội Kinh tế Quốc tế Giáo dục Pháp luật Giải trí Thể thao Phụ nữ Sức khỏe Phóng sự - Khám phá Ôtô - Xe máy Ảnh đẹp

Đặt làm trang chủ Hotline: 01255911911 Quảng cáo: 0908309989 RSS Tìm kiếm

PHÓNG SỰ - KHÁM PHÁ Khám phá | Phóng sự Mua quảng cáo

Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không Đồng hồ chính hãng Casio Gold
Black -51%
quên
16/02/2014 12:45 | Phóng sự - Khám phá eClick.vn
sieuthimuachung.com
2.000.000 VNĐ
990.000VNĐ
Thích 65 Email Bản in

(VTC News) - Gỗ không đủ, người ta phải chặt cả những cây gạo do Pháp Xả hàng Đồng hồ Arm ani 0480 chính
trồng dọc tuyến Quốc lộ số 2 để đóng quan tài. hãng

Quan tài gỗ gạo eClick.vn

chungnhom.vn
6.980.000 VNĐ
1.950.000VNĐ
Chiến tranh biên giới bắt đầu từ Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai và chính
thức lan đến quê tôi – Vị Xuyên (Hà Giang), mạnh nhất là vào những ngày
đầu Hạ. Lúc đó tôi còn bé, chỉ biết chiến tranh từ câu nói sau bữa ăn tối rất Mẹo hết sạch mỡ trong máu
vội của bố với mẹ: “Anh phải lên cơ quan”. www.whitedoctor360.com
ĐỌC NHIỀU Mẹo điều trị khỏi bệnh mỡ trong máu Cam
Bố đi, nhoáng cái về. Thay cho cờ – lê, tuốc – nơ – vít của một kĩ sư cơ khí kết trị khỏi bệnh máu nhiễm mỡ
hàng ngày, sau lưng đã đeo khẩu súng, loại tiểu liên cực nhanh hay còn Giáp mặt trùm ‘ác thú’ chuyên
giết người bằng câu liêm
gọi là K43 đầy ự đạn. Bố gấp gáp bảo với mẹ: “Em sửa soạn đưa các con
Rùng rợn chiếc câu liêm giết
vào núi tránh pháo. Anh phải đi đây”. 50 mạng người ở Hà Giang
Chiến tranh biên giới 1979: Mẹo để thải hết độc gan
Bố tôi – một công nhân nhanh chóng trở thành một chiến sĩ. Thế mới biết Những hoài niệm không quên
tinh thần Việt khi có giặc thế nào. Cùng mẹ, chúng tôi chạy thục mạng, Cuộc săn lùng ‘ác thú’ giết 50 Laptop cũ máy đẹp giá tốt
nhằm khu núi đá bên Đội 4, chỗ định cư của tướng lĩnh và hậu duệ Vương người ở Hà Giang
Chí Sình để trốn. Rồi pháo Trung Quốc cấp tập nã sang. ‘Lưỡi hái tử thần’ và tên ‘dã Mẹo hết hẳn máu nhiễm mỡ
http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 1/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews
thú’ giết người không ghê tay
Hành trình đi tìm loài “thủy
VẤN ĐỀ NÓNG NHẤT
quái” cua bùn
Kỳ lạ lá sen khổng lồ cõng
người 80kg
Rùa vàng ở suối cá thần được
trả nửa tỷ đồng
Kỳ cục ngôi làng gọi trai là cò,
gái là đĩ Gộp thi tốt nghiệp THPT U19 Việt Nam đấu siêu
và tuyển sinh ĐH, CĐ từ đại gia giải U19 Quốc tế
Sự thật những chuyện kỳ bí 2015?
trên đỉnh Linh Sơn
Đau khổ ngôi làng có nhiều
người khỏa thân đi khắp xóm
Chuyện con trâu biết quỳ, biết
bò, hiểu tiếng người

Việt Nam có nên đổi Triều Tiên trước

m úi giờ thành GMT+8? ngưỡng cửa cuộc chiến
Tắm biển bị sóng cuốn mất tích 'vương quyền'
Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy thắp hương tưởng nhớ đồng đội tại nghĩa
trang liệt sĩ Hà Giang (tháng 4-2013). (Ảnh: Quân đội nhân dân) Xe khách phát nổ, 3 người chết,
nhiều người bị thương

Cũng may xã tôi nằm giữa tầm đạn pháo nên không bị oanh kích và Uống cà phê chừng mực không
thương vong nhiều. Trong đời, có lẽ thứ không dọa, mà trẻ con vẫn phải gây mất nước
biết sợ đấy là tiếng đạn pháo rít trên không. Không biết, không hình dung
Cây bạch đồng nữ
được nhưng ai cũng sợ. Bọn trẻ chúng tôi khóc thét, đái cả ra quần. Náu
pháo được 2 ngày, đói quá chúng tôi lại phải về. Làm lụng, đi học và nhổ Giáo viên trường khuyết tật
nghỉ dạy đồng loạt vì bức xúc
sắn trong tầm đạn pháo. Thế rồi quen dần, nhanh chóng thích nghi với
tiếng ì oàng suốt ngày đêm.
THÔNG TIN DOANH NGHIỆP
Nhà tôi lúc đó ở gần Tiểu đoàn 2 của Sư 314. Đây là một thung lũng và
nhanh chóng trở thành chỗ tập kết quân của ta. Những xe vận tải quân sự, Lối ra cho bất
động sản thời kỳ
nhiều nhất là xe có biển số TH ngày đêm lăn bánh. Những chiếc xe quân sự đóng băng
bịt kín lặng lẽ đến, đổ quân xuống, toàn là những bộ đội trẻ măng.
1800 quà tặng cuối tuần giá trị
từ Media Mart
Thời chiến, doanh trại làm không kịp, bộ đội vào nhà dân ở. Hồi đó ngôi
Máy tính bảng - ĐTDD xả hàng
nhà gỗ 5 gian của gia đình đầy bộ đội. Bộ đội đến, mắc võng ngủ từ trong
giá sốc

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 2/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

nhà, ngoài hiên, thậm chí cả gốc cam. Chẳng có cảm giác chật chội, quân VTC Online giới thiệu kho
sách điện tử goBook.vn
dân nhanh chóng thích nghi và có những bữa ăn chung với nhau. Vé Máy Bay Giá Rẻ
VTC tuyển dụng nhân sự trẻ
Đôi ba ngày xe bịt bạt lại đến. Các chú bộ đội trẻ măng vừa đến lại vội vã lương cao Nhất
lên xe. Vài ngày sau những chỉ huy ở nhờ, đưa quân trở về. Chúng tôi hỏi Tìm chúng tôi trên Facebook vebay247.com/ve+may+bay+gia+re
những chú bộ đội mới làm quen thì chỉ nghe thấy những câu nói nhỏ: “Chú Luôn Cam Kết Vé Giá Rẻ - Tận Nơi
ấy mất rồi!”. Mất nhiều hơn còn. VTC News
0938 151 404 - 08 62 949 451
Thích

Cách nhà tôi 4km là nơi Trung đoàn phẫu tiền phương ở, nay toàn bộ khu
đất ấy trở thành nghĩa trang của thị trấn Việt Lâm. Thỉnh thoảng đi học, 10.612 người thích VTC New s. Máy lọc nước NANO
chúng tôi ghé vào. Nhà lá, vách liếp nhưng băng ca chồng bằng ca. Những GEYSER
bộ đội bị thương nằm đó, chờ sơ cứu rồi chuyển đi tuyến dưới.

Bộ đội hy sinh nhiều lắm. Gỗ đóng quan tài không đủ, người ta phải chặt cả Diệt hết chuột trong nhà
những cây gạo do Pháp trồng dọc tuyến Quốc lộ số 2 để đóng quan tài. Gỗ
ấy dễ mục nhưng chả biết làm thế nào. Mùa xuân, gạo nở hoa, bị đốn làm
gỗ hạ huyệt cho lính, rải hoa đỏ ứa máu dọc đường. 6 tháng cao điểm, 3 Plugin xã hội của Facebook Chọn sim số đẹp giá rẻ
sư đoàn gom lại không đủ một trung đoàn và là cái để làm nên một nghĩa
trang gần 2000 ngôi mộ có tên Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên ngày nay.
Lọc Nước – Xử Lý Nước

Máy rửa xe ô tô, xe máy

Máy rửa xe cao áp

ProJet

Máy ấp trứng L.IN

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 3/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

Nghĩa trang liệt sỹ Vị Xuyên

Ngày ấy, ngôi trường tôi học gần nghĩa trang này. Mỗi tuần, huyện đội cùng
trường và chúng tôi lên phát cỏ, thắp hương. Một xe chở đầy hương lên, cả
trường chúng tôi chia nhau thắp. Khói hương quạnh quẽ với gió núi cùng
tiếng đạn pháo vẫn ì oằng nã từ bên kia biên giới sang.

Ở Hà Giang bây giờ, cuộc chiến đã qua đi đến hơn 20 năm rồi nhưng rất
nhiều nhà còn giữ lại những chiếc bể ngầm có cửa rất to. Bình thường thì
nó là vật dụng đựng nước. Nhưng nếu chiến tranh nó sẽ trở thành hầm để
tránh pháo. Nhà tôi cũng có bể chứa này. Khi xây, gia đình cũng cố đặt vào
nơi khuất nhất và có núi đất để che.

Báo chí thời chiến

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 4/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

Hồi chiến tranh biên biên giới xảy ra, đúng lúc báo chí chúng ta đang thiếu
lực lượng nhất. Những thông tin cần biết về cuộc chiến này, thắng đâu,
thua đâu, Trung Quốc tàn ác thế nào... nhiều người dân ngoài vùng chiến
sự và kể cả người dân trong vùng chiến đều rất muốn biết. Nhưng hầu như
lúc ấy chúng ta không đáp ứng được.

Lúc này, Báo Nhân dân và Quân đội nhân dân cử phóng viên lên. Truyền
hình Việt Nam triển khai sau một chút. Nhưng các phóng sự của VTV vẫn
hết sức ấn tượng. Nhiều người nói, 35 năm trôi qua mà vẫn bị ám ảnh bởi
những hình ảnh đau thương, hùng tráng và giọng đọc trong các phóng sự
của VTV.

Thông cáo của Bộ Quốc phòng đăng trên Báo Nhân dân số ra ngày
20/3/1979

Nhưng bất chấp khó khăn, các báo, đài lớn của đất nước, của địa phương
cũng nhanh chóng vào cuộc quyết liệt nhất: Thông tấn xã Việt Nam, Đài

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 5/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

tiếng nói Việt Nam, rồi báo Hoàng Liên Sơn…

Nhà tôi ngày ấy ở ngay Trung tâm đầu não của Sư đoàn 356 đóng. Chỉ huy
Sư này lúc đó là ông Hoàng Điếm, người Hòa Bình. Ông này to và trắng
như Tây, nổi tiếng không sợ Trung Quốc. Hồi ấy, Trung Quốc phao tin ai
lấy được đầu tướng Điếm thì sẽ cho cả tỉnh… Vân Nam. Nhưng không ai lấy
được.

Tướng Điếm chỉ huy Sư 356, Sư này được Trung Quốc mệnh danh là “anh
cả đỏ” vì chúng đã bị 356 quại cho một trận đỏ máu bên Lào Cai. Sau khi
các Sư 313, 314… bị thiệt hại nhiều, Sư này đã được Bộ quốc phòng điều
sang tăng cường cho vùng phên dậu Hà Giang. Đây là một Sư đoàn đủ,
ngoài bộ binh còn có cả tăng thiết giáp và lính phòng hóa.

Tướng Điếm liều mạng và coi thường Trung Quốc lắm. Ông này sống rất
giản dị, chỉ thích ăn cơm trắng với cà, và ra trận cũng rất ngông. Ông chọn
ai làm cận vệ và liên lạc thì người đấy phải sợ. Vì ông ra trận như lính, nằm
hầm, căng tăng dù ra chỉ huy chứ không bao giờ chỉ đạo ở tuyến sau.

Thời ấy, Báo Nhân dân hay Quân đội Nhân dân cử phóng viên lên họ được
lo lắng và bảo vệ ác lắm. Có xe đặc chủng chở đi, đến biên giới bao giờ
cũng được cẩn vệ cẩn thận. Mỗi lần họ lên, chúng tôi chỉ biết họ qua những
chiếc máy ảnh đeo trước cổ. Họ lên rồi về, chắc có bài vở nhưng chẳng
bao giờ chúng tôi được đọc.

Dù sao cũng cám ơn người anh cả Liên Xô. Ngày chiến tranh biên giới họ
cho và giúp mình nhiều lắm. Cái đói của người dân biên giới chúng tôi hồi
ấy nhờ họ cũng phần nào đỡ hơn. Họ viện trợ gạo, thịt, súng đạn cho lính,
lính lại viện trợ cho dân.

Tôi nhớ nhất là những thứ gạo sấy của họ (đổ nước vào thành cơm) và
những tảng thịt bò đã rim tẩm đủ chất của họ. Đói, vào lính xin, về đổ nước
và có tý lửa hâm nóng thịt bò là sống được cả ngày. Ngoài những thứ trên,
họ còn cử cả chuyên gia quân sự và đặc biệt là báo chí sang giúp ta viết

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 6/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

bài, đưa tin.

Bài viết của họ được dịch, được đọc rất nhiều trên hệ thống loa phát thanh
trực tuyến của quê tôi. Nghe thích và căm hận quân thù lắm. Trong các bài
ấy tôi nhớ nhất là hai bài với tít dẫn: “Lò vôi thế kỷ” và “Cối xay thịt”. Hai bài
này được đọc trên hệ thống loa phát thanh vào mỗi buổi sáng, khi chúng tôi
chân trần đi học trong tầm đạn pháo.

Cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc đã qua đi 35 năm. Cho đến giờ, chúng
ta và nhân loại tiến bộ không ai mong muốn chiến tranh, và thậm chí không
muốn nhắc đến hai từ “chiến tranh”. Thế nhưng, lịch sử vẫn rất cần được
tôn trọng nhằm rút ra những bài học cần thiết để chúng ta và những nước
lân bang, nói rộng ra là cả thế giới này được sống trong hòa bình vĩnh
hằng.

Đơn Thương

Thích 65 Email Bản

Tìm hiểu:

10 Bình Luận

Sort by Best Chia sẻ Favorite

Tham gia bình luận...

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 7/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

San Nguyen van San • a day ago

bai viet gay cho toi xuc dong manh cho toi biet nhieu ve cuoc
xam luoc cua trung quoc 17/2/1979 biet bao chien sy da hy
sinh khi chong giac xam luoc,xin thap mot nen nhang tuong
nho cac chien sy va dong bao da nam xuong vi to quoc
1 • Trả lời • Chia sẻ ›

Tiểu Minh • 6 hours ago

Bài xúc tích và gợi nhiều cảm xúc hào hùng của dân mình lắm.
Cám ơn tác giả!!
• Trả lời • Chia sẻ ›

Bùi Quang Hải • 9 hours ago

1979, Tôi mới 9 tuổi nhưng còn nhớ các GĐ đều chuẩn bị sơ
tán khi có lệnh của CQ. Tôi cũng được Mẹ phân công nếu sơ
tán thì phải đeo cái ruột tượng, trong đó Mẹ tôi đã xếp sẵn quần
áo, đồ dùng thiết yếu cho tôi. Anh trai cả tôi thì vừa học xong
PTTH lên đường nhập ngũ ở mặt trận Lạng Sơn. Tối thứ 7
hàng tuần, cả nhà cùng với mấy nhà hàng xóm tập trung nghe
"Câu chuyện cảnh giác" bằng chiếc Radio mà Bố tôi mang về
từ Miền Nam sau 1975.
Hồi đó còn nhỏ chưa thực sự ý thức được mức độ nguy hiểm
của CT, chỉ thấy tự nhiên mất mấy thằng bạn gốc Hoa cùng
phố phải đi di tản.
Nói chung, không khí chiến tranh luôn cận kề.
• Trả lời • Chia sẻ ›

KeoSua • 9 hours ago

Bài viết này rất hay, đúng là người trong cuộc nói. nên có nhiều
bài hơn nữa. (Cái bình luận của báo này chán kinh được, nhìn
nó cứ thế nào ấy, đề nghị admin đổi lại đi)
Trả lời Chia sẻ ›
http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 8/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews
• Trả lời • Chia sẻ ›

lexuanquang • 10 hours ago

Ngày đó tôi cũng được ở cùng với các chú bộ đội, thời đó bộ
đội toàn ở nhà dân, đến giờ tôi vẫn nhớ tên từng chú. Rất buồn
là hơn 30 năm rồi chưa gặp lại.
• Trả lời • Chia sẻ ›

long • 19 hours ago

Sao may nam truoc khong thay noi gi ve cuoc chien 17.2.1979.
Nay nay noi nhieu vay...
• Trả lời • Chia sẻ ›

Tiến Hùng Nguyễn • a day ago

Bạn viết hay,toát lên được thực tế cuộc chiến lúc đó để thế hệ
sau có thể hiểu cuộc chiến vệ quốc 17/2/79.có điều có mấy từ
"bảo vệ ác lắm"nên sửa cho chings xác
• Trả lời • Chia sẻ ›

Đoàn Lâm • a day ago

bài viết rất hay và sinh động !!! cảm ơn tác giả đã cho bạn đọc
biết thêm về cuộc chiến tranh trường kì với người hàng xóm
phương bắc !!!
• Trả lời • Chia sẻ ›

tin • a day ago

Phai viet rang : Cam on su hy sinh cua nhung chien sy tre va

cua ca con nguoi Viet Nam tai vung chien su de bao ve que
huong. Gio day chung ta phai va phai viet ve lich su cua chien
thang 1976 " Tay nam " Va chien thang oai hung 1979 " Bien
gioi phia bac " . Bao chi gio day phao lem tieng manh hon nua
chu dung vi may cai chuyen kinh te cua bau kien ma noi nhieu
qua, khong kheo tron thanh nham chan
http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 9/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews
qua, khong kheo tron thanh nham chan
• Trả lời • Chia sẻ ›

Phan Quốc Hưng • a day ago

Tôi đồng cảm với bài viết của Đơn Thương. Khi cuộc chiến
xảy ra, tôi cũng còn bé nhưng nghe lời hiệu triệu của Bác Tôn
(hồi đó là Chủ tịch nước) về tổng động viên mà trong lòng cũng
hồi hộp lắm. Cuộc chiến này là một phần của lịch sử hào hùng
của dân tộc ta nên cần được đề cập đến một cách đầy đủ,
trung thực để các thế hệ sau hiểu đúng về nó. Đây là một cuộc
chiến bảo vệ Tổ quốc.
• Trả lời • Chia sẻ ›

Theo dõi

Thêm Disqus vào trong trang của bạn

Tin mới nóng

Giáp mặt trùm ‘ác thú’ chuyên giết người bằng câu liêm 17/02/2014 07:00
Chuyện lạ gia đình 'Tây' giữa đại ngàn 17/02/2014 13:24
Chuyện con trâu biết quỳ, biết bò, hiểu tiếng người 16/02/2014 07:10
Sự thật những chuyện kỳ bí trên đỉnh Linh Sơn 15/02/2014 10:47
Bí ẩn những vết bánh xe in trên nền đá 15/02/2014 07:00
Đau khổ ngôi làng có nhiều người khỏa thân đi khắp xóm 14/02/2014 08:52
Cuộc săn lùng ‘ác thú’ giết 50 người ở Hà Giang 14/02/2014 07:00
Chuyện người nông dân vô tư uống... thuốc trừ sâu 13/02/2014 17:00
Kỳ lạ lá sen khổng lồ cõng người 80kg 13/02/2014 11:00

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 10/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

Các bài đã đăng

Sự thật những chuyện kỳ bí trên đỉnh Linh Sơn 15/02/2014 10:47
Bí ẩn những vết bánh xe in trên nền đá 15/02/2014 07:00
Đau khổ ngôi làng có nhiều người khỏa thân đi khắp xóm 14/02/2014 08:52
Cuộc săn lùng ‘ác thú’ giết 50 người ở Hà Giang 14/02/2014 07:00
Chuyện người nông dân vô tư uống... thuốc trừ sâu 13/02/2014 17:00
Kỳ lạ lá sen khổng lồ cõng người 80kg 13/02/2014 11:00
Lạc vào thành phố ma 1.600 tuổi 13/02/2014 07:00
Rùa vàng ở suối cá thần được trả nửa tỷ đồng 12/02/2014 15:32
‘Lưỡi hái tử thần’ và tên ‘dã thú’ giết người không ghê tay 12/02/2014 07:00
Hành trình đi tìm loài “thủy quái” cua bùn 11/02/2014 20:43

Xem theo ngày

DINH DƯỠNG VÀ SỨC KHỎE KHÔNG GIAN ĐẸP NHỊP CẦU VINAPHONE ÂM NHẠC VÀ CẢM NHẬN
Giải pháp đầy lùi các 8 đồ vật kiêng kỵ VinaPhone đã sẵn Bản cover "Con
chứng bệnh của dân trong phòng tân sàng cùng khách bướm xuân" 5 thứ
văn phòng hôn hàng đón năm Ngọ tiếng gây sốt

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 11/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới 1979: Những hoài niệm không quên | Phóng sự - Khám phá | VTCNews

Những loại quả giúp bạn đẩy lùi cơn ho Chiếu sáng cho ngôi nhà của bạn VinaPhone và SHB hợp tác phát hành thẻ Hồ Quang Hiếu kiếm tiền tỷ nhờ "Con
Thiếu vitamin D ảnh hưởng đến sức khỏe Thiết kế căn hộ cho người độc thân tín dụng Bướm Xuân"
bạn? Thiết kế thông minh cho phòng ngủ hẹp Đàm thoại vui nhộn với FunTalk trúng Showbiz Việt Quý Tỵ: Năm của Đàm Vĩnh
Mẹo đánh tan mỡ bụng cực hiệu nghiệm ngay iPhone 5S Hưng!
bằng cà chua Nhận tin Xổ số - Trúng xe máy SH Mode Thần tượng “để đấy” một thời Yasuy
với My Radio tung MV đầu tay

Trang nhất Truyền hình Xã hội Kinh tế Quốc tế Giáo dục Pháp luật Giải trí Thể thao Sức khỏe Khoa học - Công nghệ Phóng sự - Khám phá Ôtô - Xe máy

Báo điện tử VTC News. Giấy phép số 993/GP-BTTTT ngày 07/07/2008.

Tòa soạn và Trị sự: Tầng 10 - Tòa nhà 18 Tam Trinh - Hai Bà Trưng - Hà Nội. Liên hệ tòa soạn
Nghiêm cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không được VTC News chấp thuận bằng văn bản.

http://vtc.vn/phong-su-kham-pha/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhung-hoai-niem-khong-quen-578954.html 12/12
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Trang chủ Tin tức Văn hóa và đời sống Góc nhìn văn hóa Đất và người xứ Nghệ Du lịch Mục lục Tìm kiếm

Những góc nhìn văn hóa Nhìn ra thế giới Diễn đàn

Thứ Hai, ngày 17 tháng 2 năm 2014

CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI VIỆT - TRUNG THÁNG 2 - 1979

HỒ KHANG
Chủ nhật, 16 Tháng 2 2014 15:18

font size

1- Ba khúc mắc lớn

Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2-1979 bùng nổ sau một loạt các
khúc mắc, bất đồng và mâu thuẫn - những khúc mắc hoặc mới nảy sinh, BÀI NHIỀU NGƯỜI ĐỌC TRONG TUẦN

hoặc đã được tích tụ qua năm tháng theo chiều dài quan hệ giữa hai quốc
Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt -
gia tuy cùng ý thức hệ, song không ít những “đồng sàng dị mộng”. Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 -
1979
Vấn đề “nạn kiều” Giúp đỡ quân sự của Liên Xô cho Việt Nam
những năm chống chiến tranh phá hoại
Người Hoa là một trong số 54 dân tộc cùng hợp thành một cộng đồng dân (1965 - 1972)
tộc Việt Nam. Họ di cư đến Việt Nam từ lâu đời, kéo dài trong nhiều thời Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 -
kỳ với nhiều thành phần xã hội khác nhau. Họ đến cư trú ở hầu hết các 1979
nơi, tập trung đông nhất ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, đồng bằng Nam Bộ và các thị xã, thành phố lớn của Việt Quan hệ Trung - Pháp trong việc giải quyết
vấn đề Đông Dương tại hội nghị Geneva
Nam. Trải qua quá trình lịch sử, dần dần, người Hoa đã hoà nhập với cư dân bản địa và trở thành công dân của năm 1954

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 1/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Việt Nam. Họ đã góp phần cùng các dân tộc khác trên lãnh thổ Việt Nam làm phong phú và phát triển nền văn Những vấn đề cơ bản trong nhận thức về
hoá, giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của Việt Nam. Trong các cuộc kháng chiến chống thực kinh tế tri thức và thực hiện phát triển kinh tế
tri thức ở Việt Nam
dân, đế quốc xâm lược, người Hoa đã sát cánh cùng nhân dân cả nước chiến đấu gian khổ, hy sinh cho sự
Phòng các cô gái không khóa cửa
nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Dưa hấu, chim, Phật giáo và một huyền
Năm 1955, theo thỏa thuận của Đảng Lao động Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc, "người Hoa cư trú ở thoại Việt Nam
miền Bắc Việt Nam phải được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam"[1], sau dần dần chuyển thành Nguồn gốc Việt Nam của tên con giáp Ngọ-
Ngũ -ngựa (I)
công dân Việt Nam. Cho đến trước năm 1975, giữa Việt Nam - Trung Quốc không có bất cứ một bất đồng nào
Chính sách "bên miệng hố chiế tranh" của
trong vấn đề người Hoa ở Việt Nam. Ở miền Nam Việt Nam, Chính quyền Sài Gòn cũng có những quy định đưa Trung Quốc đối với Việt Nam sau tháng 2 -
Hoa kiều trở thành công dân Việt Nam thông qua hai Đạo luật số 10 (7-12-1955) và số 48 (21-8-1956)[2]. Chính phủ 1979
Việt Nam sau giải phóng đã coi người Hoa ở cả hai miền là một bộ phận trong cộng đồng dân tộc Việt Nam. Tự trọng Nhật Bản
Nhưng sau đó, vì những chủ ý của mình, Trung Quốc đã không thực hiện thỏa thuận năm 1955 và phủ nhận thực Tưởng nhớ gs Đinh Gia Khánh
tế lịch sử về người Việt gốc Hoa ở miền Nam Việt Nam, coi tất cả người Hoa ở hai miền là công dân Trung Quốc Mãn nguyện và Giã biệt
để trực tiếp lãnh đạo họ[3]. Sau khi miền Nam Việt Nam hoàn toàn giải phóng, những nhà lãnh đạo Trung Quốc đã
tổ chức hàng loạt các tổ chức quần chúng Hoa kiều (như Hội cứu vong Hoa kiều, Hội học sinh Hoa kiều yêu
nước...) với mục đích kích động “tâm lý huyết thống” trong người Hoa, khơi lên phong trào đòi lấy quốc tịch Trung
Quốc. Khi quan hệ hai nước trở nên phức tạp, Việt Nam đã có chính sách di dời những người gốc Hoa sống sát
biên giới Việt – Trung ra xa “vùng nhạy cảm”.
Tháng 4-1978, Việt Nam tiến hành cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh ở miền Nam, Chính phủ Trung
Quốc kêu gọi người Hoa về nước “xây dựng Tổ quốc” và “ai không về là phản bội Tổ quốc”. Trong năm 1978, các
dòng người Hoa ở Việt Nam ồ ạt kéo về Trung Quốc. Để thu hút sự chú ý của dư luận thế giới về tình trạng"nạn
kiều", Trung Quốc lập ra các trạm đón tiếp dọc theo biên giới hai nước, tuyên bố sẽ gửi hai tầu chuyên chở sang
Việt Nam để đón "nạn kiều" về nước. Sau khi Trung Quốc đóng cửa biên giới (12-7-1978), nhiều người Hoa vẫn
cố vượt biên. Theo Ramses Amer, con số người Hoa ra đi cụ thể trong các tháng từ tháng 4-1978 đến cuối tháng
12-1979 là khoảng trên dưới 25 vạn người[4]. Trung Quốc không ngừng lên án “Việt Nam ngày càng chống Trung
Quốc, bài Hoa một cách nghiêm trọng”[5]. Vấn đề người Việt gốc Hoa bỗng chốc trở thành một khúc mắc lớn
trong quan hệ Việt – Trung.

Vấn đề Campuchia
Do điều kiện địa lý và hoàn cảnh lịch sử, ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia đã luôn có mối quan hệ chặt chẽ
Dưới chế độ thực dân, ba nước trên bán đảo Đông Dương cùng chung cảnh ngộ bị ách thống trị của chủ nghĩa
thực dân đè nặng, mọi quyền dân tộc đều bị tước đoạt. Điều đó đã khiến ba nước Đông Dương xích lại gần nhau,
cùng nhau đoàn kết chống kẻ thù chung. Đặc biệt, Việt Nam và Campuchia đã sát cánh bên nhau trong chiếnhào
chống Mỹ. Từ năm 1976, dưới sự bảo trợ của một số nước, tập đoàn Pôn Pốt-Iêngxari đã dựng lên một chế độ
diệt chủng cực kỳ tàn bạo, có một không hai trong lịch sử ở Campuchia, dưới danh nghĩa xây dựng “Chủ nghĩa
cộng sản độc đáo kiểu Campuchia”. Vừa vào Phnôm Pênh, tập đoàn Pôn Pốt đã đưa ra một Chỉ thị tám điểm,

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 2/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

trong đó có điểm trục xuất Việt kiều và tăng cường quân đội ở biên giới. Chỉ trong vòng ba tháng, gần 200.000
Việt kiều ở Campuchia bị cưỡng bách hồi hương, tràn về các tỉnh biên giới của Việt Nam. Tập đoàn Pôn Pốt-
Iêngxari đã có sự liên hệ chặt chẽ với những nhà lãnh đạo Bắc Kinh.

Tập đoàn Pôn Pốt - Iêngxari tiến hành một chiến dịch thanh trừng nội bộ với những cuộc tàn sát vô cùng man rợ
đối với nhân dân Campuchia. Về đối ngoại, Pôn Pốt - Iêngxari thi hành một chính sách phản động, hiếu chiến,
tuyên truyền Việt Nam “xâm lược Campuchia”, “ép Campuchia vào Liên bang Đông Dương”, kích động đầu óc
cực đoan và hận thù giữa hai dân tộc.Chính quyềnPolpot đã tiến hành các cuộc xâm lấn, đánh chiếm biên giới
Việt Nam liên tục trong thời gian dài với cường độ gia tăng[6].Lý giải về điều đó, giáo sư D.R.SarDesai,Đại học
Califonria cho rằng: "Sở dĩ Campuchia dám đánh Việt Nam như thế là vì có sự ủng hộ và xúi giục của Trung Quốc"
[7].Khi xảy ra xung đột biên giới do tập đoàn Polpot gây ra, Việt Nam đã tích cực đề nghị đàm phán, giải quyết
bằng con đường thương lượng hòa bình, mong muốn “hai bên gặp nhau càng sớm càng tốt, ở bất cứ cấp nào để
cùng nhau trên tinh thần hữu nghị anh em giải quyết vấn đề biên giới giữa hai nước”[8], song phía Campuchia liên THƯ VIỆN ẢNH
tục khước từ và không ngừng tấn công đánh phá các điểm dân cư dọc biên giới hai nước.
Sau một số bước chuẩn bị và mở rộng chiến tranh, đến ngày 21-12-1978, Polpot sử dụng 10 sư đoàn, mở chiến
dịch tiến công trên toàn tuyến biên giới phía Nam, mục tiêu chủ yếu là chiếm thị xã Tây Ninh của Việt Nam. Ngày
23-12-1978, vì sứ mệnh bảo vệ Tổ quốc, Quân đội nhân dân Việt Nam đã mở cuộc phản công chiến lược. Trước
yêu cầu khẩn thiết của nhân dân Campuchia, của Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, ngày 26-12-
1978, Quân đội nhân dân Việt Nam đưa quân vào Campuchia, xóa bỏ chế độ diệt chủng, giải phóng toàn bộ đất
nước Campuchia.Với sự giúp đỡ của Việt Nam, nước Campuchia mới được xây dựng trở lại. Tuy nhiên,Trung
Quốc coi việc Việt Nam giúp đỡ nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng là một trong những trở ngại chính
trong quan hệ Việt – Trung, bởi Trung Quốc coi Campuchia là một mắt xích quan trọng phục vụ việc tạo vùng ảnh
hưởng tại khu vực Đông Nam Á, đóng vai trò trung tâm “trong chiến lược của Trung Quốc, nhằm bao vây ảnh
hưởng của Việt Nam"[9] tại khu vực này, “sau khi không thể nắm được Việt Nam trong quỹ đạo của mình"[10]; do
vậy, hành động của Việt Nam đã làm đảo lộn các kế hoạch được cân nhắc của Trung Quốc. Đặc biệt, việc không
lâu sau chuyến thăm của Uỷ viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Uông Đông Hưng(4-11-1978) tới
Phnôm Pênh, Việt Nam “cả gan” đưa quân vào Campuchia, đánh bại tập đoàn Pôn Pốt-Iêngxari, khiến 3 vạn cố
vấn Trung Quốc phải lội rừng sang Thái Lan và khoản tiền viện trợ cho Campuchia trị giá 226 triệu nhân dân tệ
(tương đương 1,5 tỷ USD) bị tốn một cách vô ích được Trung Quốc coi là “hành động không thể chấp nhận”, “vuốt VIDEO CLIP
mặt không nể mũi”. Vấn đề Campuchia trở thành một trong những ngáng trở nặng nề trong quan hệ Việt –
Trung.Cũng cần nói thêm rằng, Trung Quốc đã tích cực ủng hộ về tài chính, tiếp tế cho ba phái Campuchia –
FUNCINFEC (tức Đảng và Mặt trận đoàn kết Quốc gia vì một Campuchia độc lập, trung lập, hoà bình và hợp tác),
Mặt trận Giải phóng Nhân dân Khơme (KPNLF) và phái Campuchia Dân chủ (PDK) - tiến hành cuộc chiến tranh
chống CHND Campuchia. Trên mặt trận ngoại giao, Trung Quốc hợp tác với Mỹ trong các hoạt động nhằm mục
tiêu cô lập Việt Nam trên trường quốc tế và từ chối công nhận CHND Campuchia. Chính sách cô lập và không
thừa nhận này được áp dụng trong cấp độ khu vực, trong việc hợp tác với ASSEAN và ở mức độ toàn cầu,

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 3/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

thông qua Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, nơi mà phái Campuchia dân chủ được phép tiếp tục đại diện cho nước
Campuchia.
Xung đột biên giới, lãnh thổ, lãnh hải
Trong quan hệ giữa nhiều quốc gia, vấn đề biên giới là một trong những vấn đề vô cùng nhạy cảm. Đối với mọi
quốc gia, việc xác định đường biên giới là một việc cần thiết và quan trọng, bởi biên giới là một sáng tạo pháp lý
để xác định chủ quyền. Biên giới, chủ quyền lãnh thổ là vô cùng thiêng liêng và bất khả xâm phạm (inviolabilite).
Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.
Nằm trên bán đảo Đông Dương, Việt Nam có đường biên giới trên đất liền dài khoảng 4.510 km, tiếp giáp với ba
nước: Lào (2.067 km); Campuchia (1.137 km); còn với Trung Quốc, Việt Nam có đường biên giới dài khoảng
1.350 km. Đây là đường biên giới nằm giữa sáu tỉnh vùng núi phía Bắc (Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng,
Lạng Sơn và Quảng Ninh) của Việt Nam và hai tỉnh (Vân Nam và Quảng Tây) của Trung Quốc. Đường biên giới
Videoclip
với Trung Quốc được phân định trong các Công ước ngày 26- 6-1887 và ngày 20-6-1895 giữa Chính quyền Pháp
(đại diện cho Việt Nam lúc bấy giờ) và nhà Thanh (đại diện cho Trung Quốc). Trên cơ sở củacác bản Công ước
này, từ năm 1889 đến năm 1897, hai bên đã tổ chức phân giới và đã cắm được 341 mốc giới trên thực địa. Như
vậy, đường biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc là đường biên giới thực tế lịch sử, đến cuối thế kỷ XIX đã trở
thành đường biên giới pháp lý. Tuy nhiên, trải qua một thời gian dài, những biến đổi về chính trị, những thay đổi
về mặt thiên nhiên đã làm cho biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc trên thực địa có một số thay đổi, đặc biệt
là giữa hai bên đã có những nhận thức khác nhau đối với một số khu vực trênđường biên giới, dẫn đến nảy sinh
những bất đồng, tranh chấp. Đây là một trong những nguyên nhân trực tiếp của tình trạng căng thẳng, bất bình
thường trong quan hệ Việt - Trung. Ngoài ra, trước đây, do phương tiện và điều kiện còn hạn chế, nên lời văn
vàbản đồ nhiều đoạn biên giới theo hoạch định giữa Chính quyền Pháp và nhà Thanh không được đầy đủ, rõ ràng
và chính xác. Một số văn bản, bản đồ gốc bị thất lạc, đường biên giới được thể hiện trên bản đồ tỷ lệ lớn với nền
địa hình được thể hiện tổng hợp, nhiều nơi rất khác so với địa hình tự nhiên trên thực địa[11]. Việc phân giới,
cắm mốc cung có hạn chế nhất định: Toàn bộ mốc giới đều không được xác định bằng lưới toạ độ, vị trí của
nhiều mốc giới cũng không được mô tả chính xác, một số mốc bị xê dịch so với vị trí vẽ trên bản đồ, nằm không
đúng vị trí hoặc thất lạc, bị hư hỏng, địa hình, địa vật cũng có nhiều thay đổi. Do vậy, đã từng xảy ra những tranh
chấp nhỏ (do việc xâm canh, xâm cư, xây dựng cầu cống qua sông, suối của dân cư hai bên...), nhưng những
xung đột này mang tính chất cục bộ và nhất thời. Những tranh chấp đó được hai Đảng, hai Nhànước Việt Nam,
Trung Quốc giải quyết trên tinh thầnhợp tác, hữu nghị. Có thể thấy điều này qua các sự kiện từ giữa những năm
1950. Đó là cuộc hội đàm tại Nam Ninh (Trung Quốc) giữa đại diện các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Hải Ninh[12]
(Việt Nam) với đại diện các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây (Trung Quốc) (từ ngày 6 đến 9-11-1956) về vấn đề biên
giới. Trên cơ sở thoả thuận giữa các tỉnh biên giới, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và Trung ương Đảng
Cộng sản Trung Quốc đã trao đổi thư từ thống nhất giải pháp xử lý những tranh chấp ở biên giới giữa hai nước
vào năm 1957 và 1958. Ngày 2-11-1957, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam gửi thư choTrung ương Đảng Cộng
sản Trung Quốc bày tỏ quan điểm: “Vấn đề quốc giới là vấn đề quan trọng cần phải giải quyết theo những nguyên
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 4/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

tắc pháp lý đương có hoặc được xác định lại do Chính phủ hai nước quyết định”[13]. Trung ương Đảng Lao động
Việt Nam còn nêu rõ: Trước khi giải quyết hoàn toàn những vấn đề phát sinh, hai nước phải giữ “đúng nguyên
trạng đường biên giới đã hình thành do lịch sử để lại”; nhất thiết cấm các nhà chức trách và các đoàn thể địa
phương không được thương lượng với nhau để cắm mốc giới hoặc cắt nhượng đất cho nhau; bất kỳ một bất
đồng, tranh chấp nào có thể xảy ra đều phải được giải quyết bằng thương lượng. Hàm ý của bức thư trên là hai
bên cần căn cứ vào các Công ước về hoạch định biên giới mà Pháp và Trung Quốc đã ký cuối thế kỷ trước để
giải quyết vấn đề biên giới giữa hai nước. Tháng 4-1958, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc trả lời đồng ý
với những đề nghị của Việt Nam[14]. Như vậy, trước năm 1975, những vấn đề về biên giới, lãnh thổ giữa Việt
Nam và Trung Quốc về cơ bản vừa thể hiện tính nguyên tắc, tôn trọng luật pháp quốc tế, vừa thể hiện tình hữu
nghị giữa hai dân tộc.
Nhưng sau năm 1975, tình hình biên giới Việt Nam - Trung Quốc trở nên căng thẳng do những hoạt động vũ trang
từ phía Trung Quốc. Trước thực tế đó, Việt Nam luôn giữ thái độ đúng mực, kiên trì quan điểm giải quyết vấn đề
biên giới bằng thương lượng hoà bình. Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc ngày càng xấu đi với những xung đột ở
biên giới và từ tháng 7-1978, Trung Quốc đã sử dụng hành động này phục vụ cho mục đích chuẩn bị tạo cớ, gây
cuộc tấn công dọc theo toàn tuyến biên giới phía Bắc của Việt Nam Khi tấn công Việt Nam, Trung Quốc luôn
tuyên bố lý do chiến tranh chính là do Việt Nam “lấn chiếm đất đai”, “quấy rối biên cương” của Trung Quốc [15].
Trên biển Đông, giữa Việt Nam và Trung Quốc xảy ra những tranh chấp và xung đột chủ yếu xoay quanh vấn đề
chủ quyền, lợi ích của mỗi nước ở Vịnh Bắc Bộ, hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và một số khu vực khác.
Trong một khoảng thời gian dài (từ khi hai nước đặt quan hệ đến trước năm 1973), Việt Nam và Trung Quốc hầu
như không có vấn đề phức tạp nào về Vịnh Bắc Bộ. Đến năm 1973, Việt Nam thông báo cho Trung Quốc ý định
ký hợp đồng với các công ty nước ngoài để thăm dò, tìm kiếm dầu ở Vịnh Bắc Bộ và đề nghị thương lượng để
phân chia lãnh hải ở khu vực này. Trung Quốc đồng ý mở cuộc thương lượng, nhưng đòi không cho phép các
công ty của nước thứ ba tham gia vào việc khai thác nguồn tài nguyên ở Vịnh Bắc Bộ, không chấp nhận việc
thăm dò ở khu vực hình chữ nhật vĩ tuyến 180- 200 và kinh tuyến 1070 –1080.

Sau năm 1977, Trung Quốc ký hợp đồng với Liên hiệp các công ty dầu khí của Mỹ để tiến hành khảo sát địa chấn
ở ngoài khơi Vịnh Bắc Bộ. Lập tức vấn đề trở nên căng thẳng. Việt Nam cũng đưa ra những hợp đồng tương tự
với các công ty châu Âu.
Ở Vịnh Bắc Bộ, Chính quyền Trung Quốc bắt đầu ấn định những hợp đồng với các công ty nước ngoài trong
những lô giáp giới các khu vực tranh chấp, có khi mở rộng đường biên giới vượt khỏi Công ước 1887 và tiến
hành những cuộc diễn tập quân sự tại đây. Điều này làm tiếp tục bùng nổ một số cuộc đụng độ giữa hai bên.

Trên biển Đông, vấn đề tranh chấp phức tạp nhất liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa do chính
sách độc chiếm biển Đông của Trung Quốc, song Trung Quốc luôn cho rằng, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa
sở dĩ trở thành chủ đề tranh chấp chính trong quan hệ Việt – Trung là do những hành động của Hà Nội[16].
2- Trung Quốc chuẩn bị cho cuộc chiến
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 5/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Đối với trong nước

Trước dư luận trong nước, Trung Quốc công khai tuyên bố: “Việt Nam là tiểu bá theo đại bá Liên Xô”; “Trung Quốc
quyết không để cho ai làm nhục”; cuộc tiến công của Trung Quốc vào Việt Nam sắp tới là nhằm “dạy cho Việt
Nam một bài học”.Theo truyền thống, Trung Quốc đề cao việc chuẩn bị tinh thần cho nhân dân và binh sĩ, tổ chức
quán triệt về “tính chính nghĩa”, “nghĩa vụ vẻ vang” và “trách nhiệm” của mỗi binh sĩ, mỗi công dân trong cuộc “chiến
tranh trừng phạt”.
Bắc Kinh tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, nhất là nhân dân vùng ven biên về cuộc chiến "phản công" chống
lại các khiêu khích của Việt Nam. Khi chiến tranh xảy ra, Tân Hoa xã tuyên bố: "Các lực lượng biên phòng Trung
Quốc đã hành động khi tình hình trở nên không thể chấp nhận được và không còn lựa chọn nào khác. Chúng tôi
không muốn một tấc đất nào của Việt Nam”.

Trung Quốc ráo riết chuẩn bị mọi mặt cho cuộc tấn công quy mô lớn trên toàn tuyến biên giới Việt Nam, tập trung
những quân đoàn chủ lực lớn dọc theo biên giới Việt – Trung. Trong những buổi họp của Trung ương Đảng Cộng
sản Trung Quốc từ giữa năm 1978 - cuối năm 1978, nhiều biện pháp “trừng phạt” Việt Nam bằng quân sự được
đưa ra, trong đó có đề nghị của Uỷ viên Bộ Chính trị Uông Đông Hưng đem quân tham gia trực tiếp tham chiến ở
Campuchia; đề nghị của Tư lệnh quân khu Quảng Châu Hứa Thế Hữu[17] tấn công Việt Nam bằng chiến lược; đề
nghị của Chính uỷ Hải quân Sử Chấn Hoa đem hạm đội Đông Hải xuống vịnh Thái Lan yểm trợ vùng duyên hải
Campuchia. Cuối cùng, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc chấp thuận kế hoạch “phản công tự vệ giới hạn”
của Đặng Tiểu Bình. Sau khi Đặng Tiểu Bình trở về từ chuyến thăm Mỹ (đầu tháng 1-1979), Bộ Chính trị Đảng
Cộng sản Trung Quốc họp kỳ họp dài ngày ở Bắc Kinh (Hội nghị mở rộng Bộ Chính trị từ ngày 11- 11 đến ngày
15- 12-1978), sau đó những người thuộc phe Đặng Tiểu Bình như Đặng Dĩnh Siêu được cử vào Bộ Chính trị, Triệu
Tử Dương được bầu làm Tổng Bí thư. Những người thuộc phe Hoa Quốc Phong như Uông Đông Hưng, Trần
Hồng Quý, Vũ Đệ… bị loại[18]. Đặng Tiểu Bình bắt đầu thâu tóm một cách vững chắc quyền hành ở Trung Quốc.
Nayan Chanda nhận xét: “Sự củng cố quyền lực của Đặng bên trong Đảng giờ đây có thể làm cho ông ta xúc tiến
chính sách ngoại giao không ai có thể tranh cãi như trước kia”[19]. Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc chấp
thuận hầu hết những đề nghị của Đặng Tiểu Bình về việc áp dụng một chính sách kinh tế cởi mở và lập trường
mềm dẻo trong vấn đề Đài Loan để dễ dàng bình thường hoá quan hệ với Mỹ, chấp thuận đường lối “bốn hiện đại
hoá” và sau cùng là mở một cuộc tấn công xâm lấn giới hạn vào lãnh thổ Việt Nam.
Hội nghị mở rộng Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc chủ trương ủng hộ Khơme Đỏ và tán thành đề nghị của
Hứa Thế Hữu dùng lục quân đánh vào Việt Nam và chờ tình hình diễn biến và tiếp tục xem xét bước sau[20]. Giữa
tháng 12-1978, Trung Quốc họp Hội nghị công tác Trung ương bàn kỹ thêm về tình hình. Hội nghị cho rằng, ít có
khả năng Liên Xô can thiệp quân sự ồ ạt đánh vào Bắc Kinh. Nếu Liên Xô chỉ can thiệp ở quy mô vừa hay nhỏ,
Trung Quốc có thể đối phó được, nếu Trung Quốc chỉ tiến hành chiến tranh phản kích tự vệ đối với Việt Nam thì
có khả năng không có phản ứng quốc tế bất lợi. Hội nghị nhận định: Phía Việt Nam cho rằng, do đường lối bốn
hiện đại hoá nên có ít khả năng Trung Quốc sẽ có hành động quyết định đối với Việt Nam, nhưng Trung Quốc cần

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 6/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

có hành động mạnh mẽ để tỏ quyết tâm, mà không làm hại đến chương trình “bốn hiện đại hoá”, tiến quân vào
đánh rồi rút lui chiến lược, chứng tỏ Trung Quốc kiểm soát được tình hình, có khả năng phá thế bao vây của Liên
Xô và Việt Nam, làm thất bại lớn chiến lược của Liên Xô ở châu Á[21].
Đối với khu vực lãnh thổ tiếp giáp Liên Xô, Trung Quốc không thể không quan tâm tới sự hiện diện của hơn 40 sư
đoàn của Liên Xô đóng dọc theo biên giới Xô - Trung. Với Hiệp ước đã ký với Việt Nam ngày 3-11-1978, Liên Xô
có đủ lý do và biện pháp để trả đũa. Cho nên cùng lúc với việc thành lập Bộ Tư lệnh mặt trận phía Nam, Trung
Quốc cũng thành lập một Bộ Tư lệnh mặt trận phía Bắc, thống nhất chỉ huy các quân khu Tân Cương, Lan Châu,
Bắc Kinh, Chấn Giang và Hắc Long Giang.
Đối với thế giới

Về mặt quốc tế, để tạo những thuận lợi cho cuộc chiến được trù định, Trung Quốc đã có sự chuẩn bị tương đối
kỹ càng. Trước hết, Trung Quốc đã kịp ký với Nhật Bản Hiệp ước hoà bình, hữu nghị (12-8-1978), có giá trị trong
mười năm và sẽ tái ký tiếp, nhằm tạo thế cân bằng chiến lược ở khu vực Đông Bắc Á để Trung Quốc có thể an
tâm đối phó với Việt Nam.
Ngày 5-11-1978, Đặng Tiểu Bình đi thăm các nước ASEAN để tập hợp lực lượng cho bước đi sắp tới về Việt
Nam. Đặng Tiểu Bình kêu gọi thành lập Mặt trận chống Liên Xô và Việt Nam, tuyên truyền về sự bành trướng của
Liên Xô ở Đông Nam Á qua Việt Nam, kêu gọi không để khu vực Đông Nam Á rơi vào tay Liên Xô và Việt Nam. Tại
Thái Lan, Đặng Tiểu Bình nhanh chóng tìm được sự hậu thuẫn, “mở ra con đường mòn Đặng Tiểu Bình xuyên qua
Thái Lan và biến Thái Lan thành một cái khoen”[22] trong chiến lược Đông Nam Á của Trung Quốc.

Đối với Mỹ, từ tháng 5-1978, Brezinski- Cố vấn của Tổng thống Jimmy Carter đã đến Bắc Kinh để bàn về việc xây
dựng mối quan hệ chiến lược lâu dài giữa hai nước. Brezinski nêu một số quan điểm có lợi cho phía Trung Quốc
và đáp ứng một số yêu cầu của Trung Quốc. Đặc biệt, hai bên bàn việc phối hợp chống Liên Xô và Mỹ tuyên bố
sẵn sàng bình thường hoá quan hệ với Trung Quốc. Cuối tháng 12-1978, Trung Quốc xúc tiến đàm phán với Mỹ về
bình thường hoá quan hệ. Ngày 13-12-1978, Đặng Tiểu Bình tiếp Woockock [23] - đặc phái viên của Tổng thống
Catter và tuyên bố chấp nhận dự thảo thoả thuận do Mỹ đưa ra và lời mời của Tổng thống Mỹ đi thăm Mỹ trong
tháng giêng 1979. Thông cáo chung Mỹ - Trung ngày 15-12-1979 công bố việc bình thường hoá quan hệ hai nước.
Thông cáo này được đánh giá là cử chỉ “thúc đẩy liên minh Hoa-Mỹ tiến nhanh hơn trong khi bóng đen chiến tranh
hiện ra ở chân trời”[24]. Trong chuyến thăm Mỹ (1-1979), “Đặng trực tiếp đưa ra nhiều đòi hỏi trong chuyến đi Hoa
Kỳ của ông. Ông ta muốn đuợc ủng hộ và thông cảm về kế hoạch tấn công Việt Nam cộng sản”[25]. Ngày 28-1-
ngày đầu tiên tới Hoa Kỳ, Đặng Tiểu Bình đã đề nghị Brzezinski thu xếp cuộc họp riêng với Tổng thống Carter để
thảo luận vấn đề Việt Nam[26]. Đặng Tiểu Bình tuyên bố: Trung Hoa phải phá vỡ chiến lược của Liên Xô, “xem việc
ấy là cần thiết để ngăn chặn tham vọng điên cuồng của họ đối với Việt Nam và cho họ một bài học hạn chế thích
đáng”[27]. Đặng bảo đảm rằng cuộc tấn công hạn chế cả về mặt thời gian và không gian, yêu cầu là Hoa Kỳ “ủng
hộ tinh thần” đối với quốc tế[28].
Với Liên Xô, dù tin rằng, “Việt Nam sẽ không lôi kéo Liên Xô mở cuộc tấn công lớn vào Trung Hoa”[29], song Trung
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 7/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Quốc cũng có những bước đi phòng bị. Trong khi chuẩn bị và cả khi tiến hành tấn công Việt Nam, Trung Quốc vẫn
tiếp tục những cuộc hội đàm thường lệ với Liên Xô về vấn đề biên giới, nhằm tỏ cho Liên Xô biết cuộc tấn công
Việt Nam là một vấn đề riêng biệt, không ảnh hưởng đến việc cải thiện quan hệ giữa hai nước.

3- Trung Quốcthực hiện cuộc tấn công toàn tuyến biên giới phía Bắc Việt Nam tháng 2- 1979
Bình minh ngày 17-2-1979, khi màn sương dày còn bao phủ những ngọn đồi trên biên giới Việt – Trung, Trung
Quốc đã thực hiện kế hoạch được nung nấu và chuẩn bị kỹ càng nhiều tháng trước đó. Trung Quốc đưa 60 vạn
quân cùng với gần 800 xe bọc thép, xe tăng, trọng pháo và máy bay các loại tấn công dọc theo biên giới phía
Bắc, đánh sâu vào lãnh thổ Việt Nam - "đây là một cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện bằng lực lượng chính
quy của hầu hết các quân khu Trung Quốc"[30].Trung Quốc gây ra Chiến tranh biên giới 1979 với Việt Nam mà
không cần những lý do thuyết phục, không cần bị tấn công (trong khi năm 1964, Mỹ phải viện sự kiện vịnh Bắc Bộ
mới có cớ đưa quân vào Việt Nam), tuyên bố dạy cho Việt Nam một bài học, qua đó khẳng định vị thế nước lớn
và “quyền” hành xử bất chấp luật lệ.
Nguyên nhân chủ đạo, chính yếu nhất của cuộc tấn công Việt Nam do Trung Quốc khởi xướng là để răn đe Việt
Nam, làm giảm tiềm lực quốc phòng, kinh tế, làm suy yếu Việt Nam, hạ uy thế chính trị, quân sự của Việt Nam,
chiếm một số khu vực lãnh thổ có tính chiến lược, buộc Việt Nam phân tán một phần lực lượng lên phía Bắc, giải
vây cho Campuchia; đồng thời, nâng cao uy tín nước lớn, chứng minh cho các quốc gia láng giềng, nhất là khu
vực Đông Nam Á thấy có thể tin cậy vào Trung Quốc để ngăn chặn ảnh hưởng của Việt Nam và tham vọng của
Liên Xô.
Bắt đầu vào ngày 17-2, kết thúc vào ngày16-3-1979, cuộc chiến tranh ở biên giới phía Bắc Việt Nam do Trung
Quốc gây ra có thể chia làm 2 giai đoạn: 1- Tấn công (17-02 đến 5-3-1979); 2- Rút lui ( 6-3 đến 16-3-1979).

Đương đầu với số lượng quân hùng hậu của Trung Quốc, lực lượng trên toàn tuyến biên giới của Việt Nam
tương đối mỏng, chủ yếu là lực lượng địa phương, chỉ có một bộ phận chủ lực, song với tinh thần không để mất
dù chỉ một tấc đất biên cương, quân và dân Việt Nam đã chặn đánh quyết liệt, tiêu hao lực lượng, hạn chế tốc độ
tiến quân, kìm chân đối phương. Sau 17 ngày đọ sức với lực lượng tại chỗ của Việt Nam, bằng sức mạnh áp
đảo, sử dụng chiến thuật “biển người”, Trung Quốc mới chiếm được một số mục tiêu: Lạng Sơn, Cao Bằng, Cam
Đường (Lào Cai), Phong Thổ (Lai Châu). Trung Quốc đã phá hủy hầu như hoàn toàn 4 tỉnh biên giới của Việt Nam
và 320 xã, thiệt hại về người và của là vô cùng to lớn. Ngày 5-3-1979, Trung Quốc tuyên bố đã đạt mục đích, bắt
đầu rút quân khỏi Việt Nam. Việt Nam ra lệnh tổng động viên toàn quốc. Một số sư đoàn chính qui Việt Nam được
điều từ Campuchia và Lào đã về tới sát mặt trận. Liên Xô bắt đầu tăng quân tới biên giới Trung - Xô. Kể từ lúc
quân đội Trung Quốc rút lui, bộ đội Việt Nam không tấn công truy kích.
Cuộc chiến tranh biên giới Việt - Trung tuy ngắn ngày, nhưng Trung Quốc đã có những thiệt hại khá lớn: Ngân
sách quốc gia Trung Quốc năm 1979 bị thâmhụt 17,6 tỷ NDT, trong số đó có 2,04 tỷ NDT bị dốc vào phụ chi cho
cuộc chiến tranh biên giới và phía Trung Quốc "thừa nhận 20.000 thương vong"[31].

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 8/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Về trình độ, khả năng tác chiến của quân đội Trung Quốc, dựa vào một số tư liệu tổng kết cuộc chiến tranh 1979
của Quân khu Quảng Châu và cuốn “70 năm Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc”, hai nhà nghiên cứu
Edward C. O'Dowd và John F. Corbett, Jrđã đánh giá như sau: Chiến thuật cơ bản của bộ binh khi tấn công Việt
Nam vô cùng đơn điệu. Lực lượng pháo binh chưa phát huy được tác dụng hữu hiệu. Kỹ năng của các công trình
dã chiến tương đối lạc hậu. Công tác trắc địa có vấn đề. Hệ thống bảo đảm hậu cần kém hiệu quả (…). Qua đó
còn thấy công tác huấn luyện là một trong những khâu yếu kém của quân đội, phải cải cách biên chế…[32].

4- Những bài học lớn

Thứ nhất, Trung Quốc là nước lớn, tồn tại kề cận Việt Nam và là nước luôn có vấn đề biên giới, lãnh thổ, lãnh hải
với các nước láng giềng. Trung Quốc luôn có những tính toán và bước đi khó đoán định; do vậy, muốn tồn tại bên
cạnh một người láng giềng phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, là nước nhỏ, Việt Nam phải luôn đề cao cảnh giác;
đồng thời, có đối sách uyển chuyển, mềm dẻo, nhưng cương quyết, không lùi bước trước sức ép một cách bị
động. Bắt đầu, diến tiến và kết thúc của cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 cho thấy, Việt Nam sẽ không bị
chi phối và kiềm tỏa, nếu tranh thủ được hậu thuẫn quốc tế, nhất là trong điều kiện hiện nay, tiếng nói của cộng
đồng thế giới có ảnh hưởng đáng kể đến chính sách của mỗi quốc gia. Việt Nam đang là thành viên của nhiều tổ
chức quốc tế, có vị thế trong khu vực, trên thế giới, được sự ủng hộ của nhiều tổ chức toàn cầu (IMF, WB,
UNDP, APEC..) - đây là một đảm bảo an ninh tốt cho Việt Nam chèo chống trước sóng gió.
Thứ hai,thực tiễn cho thấy nhận thức, sự hiểu biết của Việt Nam về Trung Quốc, về chiến lược của Trung Quốc,
các toan tính của Trung Quốc trước và sau cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 vẫn chưa đầy đủ, còn nhiều
thiếu hụt. Nhiều lúc, nhiều nơi, Việt Nam chưa hiểu thấu Trung Quốc, chưa nắm bắt trúng, đúng các ý đồ của
Trung Quốc.Thời gian sau năm 1975, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc có thể khắc họa bằng hình ảnh “bằng mặt
nhưng không bằng lòng”, tuy bề mặt vẫn còn hữu nghị, song bên trong đã hé lộ những vết nứt khó lòng hàn gắn và
mặc dù một số cán bộ cấp cao của Việt Nam đã nhận thấy những vấn đề bất thường trong quan hệ giữa Việt
Nam với Trung Quốc, nhận thấy chiều hướng ngày càng xấu đi trong quan hệ giữa hai nước, song Đảng Cộng
sản Việt Nam, Nhà nước Việt Nam vẫn thiếu cảnh giác, thiếu nhạy bén và có phần bị động trong xử lý quan hệ
Việt - Trung. Rút kinh nghiệm từ quá khứ, trong khi Trung Quốc luôn luôn tồn tại cận kề, đôi lúc không thể đoán
trước, thì lợi ích, chiến lược và chính sách của Trung Quốc cần phải được tính đến, nghiên cứu, đánh giá để đề
ra chủ trương phù hợp. Cần nhận thức rằng, đường lối đối ngoại của Trung Quốc mang tính cổ truyền đặc trưng
là mở rộng ảnh hưởng, mở rộng địa bàn hoạt động, mở rộng cương vực sinh tồn, với cái bất biến là vị trí và quyền
lực; từ đó, có hệ thống giải pháp, chính sách và chiến lược phù hợp.
Thứ ba, luôn luôn kiên định lợi ích dân tộc, bảo tồn lãnh thổ, lãnh hải. Hiện nay, giữa Trung Quốc và Việt Nam,
vấn đề lãnh hải, đặc biệt là xung quanh tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa đang là vấn đề nổi cộm. Nhìn từ góc độ
bảo vệ đất nước trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979, trước hành động xâm phạm chủ quyền và lãnh
thổ Việt Nam bất chấp dư luận, vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc, Đảng, Nhà nước Việt Nam kêu gọi
toàn thể nhân dân Việt Nam đánh thắng các thế lực thù địch, giữ gìn từng tấc đất biên cương của Tổ quốc [33],

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 9/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

"kiên quyết bảo vệ Tổ quốc, chặn đứng và đập tan cuộc chiến tranh xâm lược"[34]. Đáplời kêu gọi, trước phút
nguy nan của Tổ quốc, quân và dân Việt Nam đã kiên quyết giáng trả, bảo vệ vẹn toàn đất nước. Phát huy tinh
thần ấy, hiện nay, trong những tranh chấp ở biển Đông, khi Trung Quốc đã chiếm giữ một số đảo, mà "với thời
gian nếu như không có sự phản đối từ phía quốc gia kia và nếu có sự thừa nhận của các quốc gia thứ ba, thì sẽ
tạo nên chủ quyền cho quốc gia chiếm hữu"[35], Việt Nam cần phải hành động cương quyết, thực hiện những
biện pháp cần thiết để bảo tồn lợi ích quốc gia, tuyệt đối không để bất kỳ một thế lực nào đụng chạm đến chủ
quyền, đến độc lập tự do của dân tộc.

........................................

[1]Ramses Amer: Người Hoa ở Việt Nam và quan hệ Trung - Việt, Kuals Lumpur, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Ban
Biên giới Chính phủ, 1991, tr.8.
[2]Ramses Amer: Người Hoa ở Việt Nam và quan hệ Trung- Việt,Tlđd, tr. 1

[3]Từ cuối năm 1976 sang đầu năm 1977, ở Trung Quốc có sự thay đổi chính sách đối với vấn đề gọi là “người
Hoa ở hải ngoại”. Nếu trong thời kỳ “cách mạng văn hoá” người Hoa ở nước ngoài bị phân biệt đối xử và nghi
ngời, thì từ đầu năm 1977, Trung Quốc lại mong nhận được sự giúp đỡ của người Hoa ở nước ngoài để phát
triển kinh tế đất nước.
[4]Ramses Amer: Người Hoa ở Việt Nam và quan hệ Trung- Việt,Tlđd, tr. 46.

[5]"Nghiên cứu vấn đề quốc tế", Tạp chí Nghiên cứu vấn đề quốc tế, Sở nghiên cứu các vấn đề quốc tế của Trung
Quốc, số 2, Bản dịch, Lưu tại Phòng Thông tin- tư liệu, Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, Bộ Quốc phòng, 1988),
tr.12.
([6]) Theo số liệu của Ban Tổng kết quân sự - Bộ Quốc phòng thì từ tháng 5-1975 đến cuối năm 1975, chúng gây
ra 110 vụ xung đột, lấn chiếm 20 điểm biên giới. Năm 1976, chúng gây ra 280 vụ, tăng 2,7 lần so với năm 1975,
năm 1977 gây ra 1.850 vụ, tăng 6 lần so với năm 1976.
[7]Dẫn theo Ngô Vĩnh Long; Vài câu hỏi về quan hệ giữa ngoại giao và công việc cải tạo xã hội chủ nghĩa trong
thập k ỷ sau k hi miền Nam được giải phóng, Tạp chí Thời đại mới, số 6/tháng 12-2005.
[8]Lưu Văn Lợi, Năm mươi năm ngoại giao Việt Nam (1975 - 1995), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1998, Tập 2
tr. 110.

[9]Cuộc xung đột Trung Quốc - Việt Nam(1980), Chuyên san, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân đội, tr.9.

[10]Gilbert Padoul: Chính sách ngoại giao của Trung Quốc sau Mao Trạch Đông, Bản dịch, Lưu tại Thư viện Quân
đội, tr.2.
[11]Vấn đề biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1979, tr.9.

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 10/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

[12]Tức Quảng Ninh ngày nay.

[13]Vấn đề biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc, Sđd, tr.7.

[14]Vấn đề biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc, Sđd, tr.7.

[15]Sa lực Mân Hạ: 9 lần xuất quân lớn của Trung Quốc, Bản dịch của Cục nghiên cứu, Bộ Quốc phòng, Hà Nội,
1992, tr.39.
[16]Eric Hyer: The South China Sea Disputes: Implications of Chiná s Earlier Territorial Settlements, In: the
“Pacific Affairs”, Vol.98, N1, Spring 1995, University of British Columbia Canada, 1995, p. 36-37.
[17]Bí thư và Tư lệnh quân khu Quảng Châu (gồm hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây), bảo vệ Đặng Tiểu Bình
trong cuộc thanh trừng lần hai. Được cử làm Tổng chỉ huy trong cuộc tấn công dọc biên giới phía Bắc Việt Nam.
[18]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, 1988, p. 337.

[19]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 337.

[20]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 337.

[21]Chiến tranh của Trung Quốc đánh Việt Nam, 1979, các vấn đề, quyết định và tác động, Bản dịch, Thư viện
quân đội.
[22]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, 1988, p. 394.
[23]Cựu chủ tịch Nghiệp đoàn công nhân xe hơi, Trưởng phái đoàn thiện chí Mỹ sang thăm Việt Nam

năm 1976.

[24]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 339.

[25]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 361.

[26]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 361.

[27]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 361.

[28]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 361.

[29]Nayan Chanda: Brother Enemy: The War After the War, p. 338.

[30]Bộ Ngoại giao: Sự thật về quan hệ Việt Nam - Trung Quốc trong 30 năm qua, Nxb Sự thật, 1980, tr.91.

[31]32 năm chiến tranh biên giới Trung - Việt, BBC Vietnamese.com, ngày 16-2-2011.

[32] Mỹ quốc nhân nhãn trung đích Trung Việt chiến tranh…, http://www.milchina.com, ngày 29/4/2010.

[33]Lời kêu gọi của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Báo Nhân dân, ngày 5-3 -1979, tr. 1.

[34]Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kêu gọi đồng bào cả nước đoàn kết, kiên quyết đánh thắng cuộc chiến tranh xâm
http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 11/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

lược của bọn phản động Trung Quốc, Báo Nhân dân, ngày 19-2 -1979, tr. 6.
[35]Viện Sử học,Kỷ yếu hội thảo phát triển k hu vực châu Á-Thái bình Dương và tranh chấp biển Đông, Nxb Chính
trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr. 386.

Từ khóa: Chiến tranh biên giới Việt Trung tháng 2 1979 Hồ Khang

Tw eet 0

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

Từ thủ đô Hà Nội đến thành phố Hồ Chí Minh - tóm lược một quá trình vận động của lịch sử dân tộc

Trở lại đầu trang

CÁC BÀI VIẾT KHÁC

Vượt trên phức cảm Mười Bảy Tháng Hai

Chính sách "bên miệng hố chiế tranh" của Trung Quốc đối với Việt Nam sau tháng 2 - 1979
Phòng các cô gái không khóa cửa
Nguồn gốc Việt (Nam) của tên gọi 12 con giáp - Ngọ - ngựa (II)
Mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ Việt - Trung và chiến tranh biên giới tháng 2 - 1979
Sách, đọc sách và xuất bản trong các trường đại học hiện nay
Giúp đỡ quân sự của Liên Xô cho Việt Nam những năm chống chiến tranh phá hoại (1965 - 1972)
Mãn nguyện và Giã biệt
Quan hệ Trung - Pháp trong việc giải quyết vấn đề Đông Dương tại hội nghị Geneva năm 1954
Những vấn đề cơ bản trong nhận thức về kinh tế tri thức và thực hiện phát triển kinh tế tri thức ở Việt Nam
Nguồn gốc Việt Nam của tên con giáp Ngọ-Ngũ -ngựa (I)
Dưa hấu, chim, Phật giáo và một huyền thoại Việt Nam
Ngày xuân và hạnh phúc
Đến vàng cũng tối đen thế đấy
Văn hóa lễ hội man di của người Việt hiện đại – Vì ai gây dựng cho nên nỗi này?
Tìm hiểu trang phục cổ truyền của người Thổ [nhóm Mọn]
Nguồn gốc của minh triết Việt và suy nghĩ về minh triết Việt hiện đại

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 12/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh biên giới Việt - Trung tháng 2 - 1979

Sức mạnh quân đội Tây Sơn - sức mạnh của khối đoàn kết dân tộc
Tập tục người Thái quanh đôi đũa
Về hai chuyến đi bí mật của Hồ Chí Minh đến Liên Xô năm 1950 và năm 1952

http://www.vanhoanghean.com.vn/goc-nhin-van-hoa3/nh%E1%BB%AFng-g%C3%B3c-nh%C3%ACn-v%C4%83n-h%C3%B3a/chien-tranh-bien-gioi-viet-trung-thang-2-1979 13/13
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc
(LĐO) ĐÀO TUẤN - 6:59 AM , 17/02/2014 FACEBOOK VIẾT BÌNH LUẬN BẢN IN

Bia trấn ải bên đồn biên phòng Pha Long.

Sau khi Trung Quốc tuyên bố rút quân ngày 5.3.1979, chiến tranh vẫn liên miên ở Hà Giang, kéo dài suốt đến năm 1988. Nhưng tới giờ, chiến
tranh - như con rắn độc - vẫn lẩn khuất đâu đó đối với ngay cả những người sinh ra sau cuộc chiến.
http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 1/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào

Trở về từ "thung lũng Gọi Hồn"

Chúng tôi vòng vèo khắp Tam Nông đi tìm anh Lê Quang Thống, em cô Luyến, để rồi, đứng sững ngay trước mặt là một người đàn ông bé nhỏ, đen đúa và
cáu bẩn trong bộ quần áo công nhân nhem nhuốc. Trên đầu anh và ngay trên con mắt trái, phủ một lớp mùn cưa, khi anh như chui ra từ đống bạch đàn.

“Chú chưa hết giờ làm, nhưng hẵng cứ vào đây làm hớp nước” - người đàn ông mới 48 tuổi nhưng “đã toan về già” vì lam lũ, nói như càu nhàu, kéo ghế rót
nước mời chúng tôi.

Anh Thống “năm 87” là lính Sư 314. “Đóng ở đâu hả? Nằm chứ đóng gì. Pháo nó dập cho suốt ngày. Bảo nằm mà lại dám đứng! Nằm chốt Vị Xuyên, "thung
lũng Gọi Hồn". Tại sao là "thung lũng Gọi Hồn" á? Thì hi sinh nhiều quá thì gọi là "thung lũng Gọi Hồn" chứ sao” - anh Thống trả lời như “gẩy liên thanh AK”.
Ra đó là một người đàn ông vui tính.

Năm đó, anh Thống - như biết bao thế hệ thanh niên ở đất nước này - hăng hái lên đường tòng quân.

Sau mấy tháng “đủ để (bắn từ) tắc đọp sang tành tành”, những người lính trẻ được đưa tới địa danh nổi tiếng của đất Vị Xuyên, Hà Giang là hang Dơi, để rồi
sau đó, lên chốt.

3h sáng một ngày năm 1988, tổ tam tam của anh Thống đang “nằm chốt” khu vực “chiến hào Mùa xuân”, dưới chân “đài Z” thì pháo, cối Trung Quốc nã
sang suốt 30 phút. Ngớt tiếng pháo, bộ binh Trung Quốc theo kèn tiến lên chiếm chốt để lấy đường đánh lên hang 70. Tổ tam tam của Thống sau khi “cứ
thong thả” nã hết cơ số đạn thì buộc phải rút. Và ngay khi đó, anh dính mảnh đạn cối.

2 người đồng đội đã khiêng anh “rúc vào một khe đá”. Anh nằm đó tới 7h tối mới được vận tải cứu ra.

Một mảnh đạn cối đã cướp của anh một con mắt. Và người lính ấy cũng để lại mảnh đất biên cương một quả thận.

Cuộc chiến tranh biên giới hoàn toàn không hề ngừng lại sau khi Trung Quốc tuyên bố rút quân vào ngày 5.3.1979.

Ở Vị Xuyên, Hà Tuyên, cuộc chiến kéo dài đến năm 1988 với sự ác liệt lên cao điểm vào giai đoạn 1984-1985. Theo một bức điện của Hãng thông tấn RFA
điện từ Bắc Kinh, năm 1985, trong số 1 triệu phát đạn pháo bắn trên toàn tuyến thì riêng Vị Xuyên đã hứng 800.000 phát. Có những dải đồi bị pháo Trung
Quốc nã đến mức như nhuộm vôi, lở loét đến nỗi không một cành cây ngọn cỏ nào có thể sống.

Cuộc sống của những người lính 314 năm đó là nằm giữ chốt, hứng pháo, đánh nhau với “bọn sơn cước giày 3 đanh” và với cả “em Ngọc Ánh”.

Ngày nào pháo Trung Quốc cũng bắn sang. Giăng ô khắp nơi. Pháo đến mức nhàm tai. Kệ pháo, cứ nằm khểnh nhổ râu. Chỉ đánh nhau khi có tiếng pháo
“dọn đường”, bởi sau đó bộ binh Trung Quốc sẽ tràn lên chiếm chốt. Chỉ đến đêm, công việc của người lính mới bắt đầu với một cái xẻng, để đào hầm và

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 2/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

khẩu AK, chống lại lính sơn cước giày 3 đanh.

“Em Ngọc Ánh là ai?” - Tôi hỏi anh.

À đó là “hòm thư Ngọc Ánh”, là chương trình phát thanh tâm lý của Trung Quốc. Cứ 19h, loa bằng cái giường từ trên đỉnh phát xuống. Nào là về với vợ con
đi. Nào là “Xuân này con không về”. Lải nhải suốt đêm: “Chị đã nhìn thấy hầm em đào. Đừng có ở đó, chị bắn đấy". Xen giữa màn tra tấn tâm lý là pháo cối
và lính “giày 3 đanh” âm thầm đột nhập, chứ đâu có thể thư dãn với âm nhạc.

Một bóng đen thoáng qua vầng trán người lính. Nó bắn trúng hầm thật. Vừa nói nhìn thấy mình đào hầm tối trước, tới 7h sáng, 2 quả pháo giáng đúng hầm
nóc hầm của C2.

Giọng nói người lính chốt năm xưa trở nên xa xăm. Đại đội anh hơn 60 đã hy sinh 14 người sau chỉ 2 trận đánh.

Còn anh, trở về như một người anh hùng khi một con mắt và một trái thận đã gửi lại nơi biên viễn.

Những bàn tay chai nối những… bàn chân

Công việc của những người lính Vị Xuyên năm ấy là đào hầm tránh pháo, những căn hầm xuyên vào đá núi. Bàn tay “có thể dùng làm thớt”, chai sạn đến
nỗi không thể bật máu được nữa.

Nhưng bàn tay người anh hùng trở về năm ấy vẫn chưa thôi chai sạn.

Lê Quang Thống trở về với “thước ngắm đít trâu”. 3 đứa con đi học với đồng tiền thương binh 2/4 chính xác là 2 triệu lẻ 70 ngàn, khiến cuộc sống vô vàn
chật vật.

Cuộc sống của anh là chuỗi dài mưu sinh. Sáng: Ra ruộng. Chiều, làm tất cả những gì có ai đó thuê mướn. Và “bảo vệ nhà trẻ” để mỗi tháng có thêm 1 triệu
đồng.

Bữa tôi gặp, anh đang đi bóc vỏ cây thuê. 120 ngàn một ngày. “Có việc như thế này, vất vả tí chút, nhưng có việc là may lắm rồi, bù cho những ngày ngồi
nhà nhổ râu vặt”.

Cái mừng, con mắt còn lại của người lính năm xưa rực sáng, là cả 3 đứa con đều học đại học.

Tháng 2 năm nay, trên những địa danh đẫm máu năm xưa làng Lò, hang Dơi, thung lũng Gọi Hồn, đồi Cô Ích, cốc Nghè, 4 hầm, điểm cao 1509… hoa đào
đượm sắc trong giá lạnh.

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 3/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

Cách thung lũng Gọi Hồn, Vị Xuyên không xa có một ngôi nhà gỗ nhỏ của Hầu Xào Chung.

Chàng trai người Mông sinh năm 1981 ở bản Hoàng Lỳ Pả chưa từng biết, chẳng từng nghe chút gì về cuộc chiến tranh từng ác liệt ngay trên dãy núi sau
nhà. Cho đến cách đây 4 năm.

Hôm đó, Hầu Xào Chung đi nương trên Sì Khà Láng, dưới chân cao điểm 1030 thủa nào. “Mình đi bình thường thôi” - lời Chung. Đang đi thì mìn phát nổ. Một
quả mìn còn lại từ những năm 1979-1988 đã khiến bàn chân Chung nát bấy.

Anh chỉ nhớ là đã phải bò lê trên đất, nước mắt giàn giụa trong đau đớn và lấy hết hơi tàn để thi thoảng lào khào vài tiếng kêu cứu. Chân Chung sau đó phải
cắt ngang ống đồng. Giờ đây, anh quấn nó trong giẻ, nhét vào một chiếc ống bương để lọc cọc lê lết đi lại trên đá...

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 4/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

Đối với Hầu Xào Chung, chiến tranh là hiện hữu nguy cơ khiến người ta không còn nguyên vẹn trở về với tổ tiên.

Chỉ riêng một thôn Hoàng Lỳ Pả đã có 6 người cụt chân do giẫm phải mìn. “Mìn ở đây còn nhiều lắm, dân đi chẳng dám rẽ ngang rẽ tắt - một cán bộ địa
phương phàn nàn, thì đấy, hồi sư 316 lên dò mìn, ngay ở trong một cái khe đã phát hiện tới 40 quả mìn dưới tán một cái cây”.

3 hôm sau, Chung nhờ người anh lên Sì Khà Láng tìm lại bàn chân chết và nong nó lên gác bếp, để sau này, khi về với ông bà tổ tiên, có thể mang bàn chân
hoàn nhập cùng thân xác.

Giờ đây, hằng ngày, Chung cùng với những người anh em của mình vẫn đi rừng. Anh không nói, nhưng chúng tôi biết rằng nghề chính của anh là làm thớt

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 5/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Chiến tranh như con rắn độc | Xã hội | laodong.com.vn

nghiến. Chẳng phải sau lưng anh, ngay dưới dãy núi răng cưa, với những cao điểm lừng danh 1030, một con đường mòn như sợi chỉ vắt sang bên kia biên
giới con đường thớt nghiến sang Trung Quốc.

Nhớ hôm ngồi với một “ông hội đồng” vừa đi tiếp xúc cử tri về tay nới… càvạt miệng oang oang: Tiếp xúc cử tri ở bản, người dân chỉ “mong muốn kiến
nghị” xã cho một cái nồi 3 chảy (nồi nấu 3 bò gạo), một cái chảo gang và 2 bộ ly. Chảo thì để nấu…thịt trâu rồi. Nhưng ly để làm gì? Vị hội đồng cười: Ly
để… nào, làm một ly đi anh.

Cái tâm thế người Mông vùng cao Hà Giang chỉ đơn giản là phải mạo hiểm vì miếng cơm, ly rượu. Chung không phải là người hiện sinh chủ nghĩa như Hữu
Loan với “Màu tím hoa sim”, cho nên đừng ai hỏi anh về chiến tranh. Chỉ đơn giản, chiến tranh là mìn Tàu.

Với Chung, với không ít những người dân ở Hoàng Lỳ Pả, ở Mã Hoàng Phìn, chiến tranh là hiện hữu nguy cơ biến người ta thành “chấm phẩy”, không còn
được nguyên vẹn để về với tổ tiên.

Để tri ân những gia đình liệt sĩ, những người lính đã hi sinh một phần xương
máu trong cuộc chiến tranh biên giới, Báo Lao Động sẽ tổ chức thăm hỏi và
tặng quà nhân dịp đầu xuân Giáp Ngọ. Trước mắt là đối với cô giáo Lê Thị
Luyến và thương binh hạng 2/4 Lê Quang Thống, các nhân vật trong loạt bài
“Chiến tranh trong mắt ai”. Lao Động rất mong nhận được sự ủng hộ, chia sẻ
của bạn đọc. Mọi chia sẻ xin gửi về Quỹ Tấm lòng vàng Lao Động, địa chỉ: 51
Hàng Bồ, Hoàn Kiếm, Hà Nội. ĐT: 04.39232756; fax: 04.39232737,
098.222.1960; 091.456.8886. Tại TP.Hồ Chí Minh: 43 Hoa Đào, quận Phú
Nhuận, TP.Hồ Chí Minh. ĐT: 08.35171402; fax: 08.35171407; tại Đà Nẵng: 86
Lê Duẩn, TP.Đà Nẵng, ĐT: 0511.3825132; tại Cần Thơ: 101 Trần Văn Hoài,
TP.Cần Thơ, ĐT: 0710.3823020; hoặc chuyển khoản về Quỹ Xã hội từ thiện
Tấm lòng vàng, số tài khoản: 10201.00000.13374, Ngân hàng TMCP Công
Thương Việt Nam - Chi nhánh Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Đón đọc: “Gặp lại tác giả ‘Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới’" trên Laodong.com.vn lúc 07h00 sáng nay 17.2 và toàn văn bài viết với
nhiều chi tiết hấp dẫn trên báo Lao Động số ra hôm nay 17.2.

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-chien-tranh-nhu-con-ran-doc-180600.bld 6/6
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào | Xã hội | laodong.com.vn

Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào

(LĐO) ĐÀO TUẤN - 8:41 PM , 16/02/2014 FACEBOOK VIẾT BÌNH LUẬN BẢN IN

Có một bó hoa cúc vàng rực rỡ được đặt lên kệ thờ trong nhà bà giáo về hưu Lê Thị Luyến ở Tiến Thịnh, Tam Nông, Phú Thọ vào ngày
14.2.2014. Đó không phải là những đóa hoa Valentine. Chỉ là từ 35 năm nay, vào mỗi tháng 2, bà lại đặt lên ban thờ chồng một lọ hoa cúc vàng.

Lúc đó là 11h30 phút trưa 17.2.1979, sau một buổi sáng lên lớp với “sự bồn chồn như là linh tính”, cô giáo Luyến, trở về căn lán nhỏ trong khu tập thể giáo
viên ở Tân Lập, Phú Thọ. Phòng tranh, vách nứa vọc vạch. Và bản tin chiến sự trên Đài tiếng nói Việt Nam từ bên phòng hiệu trưởng vọng sang. Bắt đầu
bằng cái tin “như thanh gươm đâm suốt qua tim”: Trung úy Phạm Văn Vụ - Đồn phó Đồn 131, công an vũ trang Mường Khương - đã anh dũng hy sinh.

Duyên hảo cầu sao bỗng dở dang

Cô giáo Luyến - năm đó mới 23 - chỉ nhìn thấy lờ mờ trước mắt khuôn mặt âu lo hốt hoảng của những người đồng nghiệp vừa ùa sang. Ai cũng nói có thể
có sự nhầm lẫn; nhưng đó là linh cảm; nhưng cô biết đó là sự thật. Cô ngất lịm trong tay bạn bè đồng nghiệp.

Nỗi đau của người vợ trẻ không có câu chữ nào có thể tả nổi.

35 năm sau, ký ức buổi trưa và bản tin sét đánh hôm ấy vẫn tràn trụa trong những hàng nước mắt người già. Những hàng nước mắt mờ đục bởi thời gian
và đau thương mà có lẽ 35 hay bao nhiêu năm cũng không thể gắn hàn.

Họ yêu nhau 4 năm sau một lần anh về phép. Hòm thư của anh ấy đến giờ cô vẫn nhớ: Hòm thư 8268 Hoàng Liên Sơn. Năm đó, anh mới 27, còn cô vừa
23.

Bữa cưới nhau ngồi chờ bên bến đò Hưng Hóa, ai cũng nói họ đẹp đôi nhất vùng.

Bữa cưới nhau, lễ cưới của một cô giáo hậu phương với anh bộ đội nơi tuyến đầu biên giới, ai chúc cũng nói đến “trăm năm hạnh phúc”.

Bữa cưới nhau, họ như hai đứa trẻ, thẹn thùng trong tấm chăn hoa cà bông đỏ.

Chưa tới 10 hôm thì anh nhận điện trở về đơn vị. Cô còn nhớ như in rằng: Người cha, khi ấy còn động viên con lên đơn vị càng nhanh càng tốt. Và hàng
chục năm sau ông vẫn băn khoăn về lời động viên ấy, dù với ông, đã là lính thì không thể có sự lựa chọn nào khác. Đã là người lính thì không thể để tình
riêng xen lẫn vào việc công.

Hôm chia tay, anh chở cô trên chiếc xe đạp, đi 60km, đưa cô lên trường ở Tân Lập, nắm tay cô bảo rằng: Khi nào anh về phép sẽ từ đơn vị về thẳng trường
đón em. Anh còn nói mình có con, trai sẽ tên là Việt, gái sẽ gọi là Phương.

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-gio-lanh-buong-dao-180599.bld 1/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào | Xã hội | laodong.com.vn

Thế rồi, anh ra đi và không bao giờ trở về nữa.

Anh bắn đến viên đạn cuối cùng. Và khi anh dũng hy sinh, trên tay vẫn còn một quả lựu đạn chưa kịp mở chốt. Cô không quên. Đó là Tả Ngải Chồ. Là
Mường Khương. Là Lào Cai. Và là một đâu đó trên mảnh đất Việt.

Cuộc chiến nào thì đau thương nhất vẫn chỉ là những người phụ nữ. Những bà mẹ mất con. Những người vợ mất chồng. Cô giáo Luyến có chưa tới 10
ngày hạnh phúc để đau khổ suốt 10 năm sau đó.

Thời bình của một người lính trở về sau cuộc chiến tranh biên giới.

“Gió lạnh buồng đào, rơi cầm nẩy sắt;

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-gio-lanh-buong-dao-180599.bld 2/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào | Xã hội | laodong.com.vn

Sương pha cung đỏ, hoen phấn mờ gương”.

Phải chăng là Ngọc Hân Công chúa đã một lần nói hộ nỗi lòng những người phụ nữ mất chồng đêm đêm soạt soạt trở mình tự hỏi “Miền Cực Lạc xe mây
vùn vụt/ Duyên hảo cầu sao bỗng dở dang?”.

“Có lẽ cô quá yêu chú. Cô quá nặng tình” - cô giáo, giờ phải gọi là bà, giấu khuôn mặt trong tay áo.

10 năm sau đó, không đêm nào cô không nhớ tới người chồng.

Cô lao vào công việc, đi giáo viên mạng lưới khắp những vùng xa khó nhất. 10 năm không còn một người đàn ông nào khác trong mắt người vợ mất
chồng. 10 năm, cô nhận nuôi thằng út của chị gái, thằng Nghĩa Tồ, để anh rể - một người lính khác - yên tâm cầm súng ở Yên Minh, Hà Giang.

Nỗi cô đơn 35 năm

10 năm yên phận thờ chồng, mãi đến năm 1989, khi thằng Nghĩa Tồ đủ lớn khôn để quyết trở về với mẹ, cô giáo Luyến, một lần nữa khóc hết nước mắt
trước nỗi cô đơn, “tứ phía chỉ toàn tường là tường, chăn đắp thế nào cũng thấy lạnh lưng”.

“Giống y như là định mệnh” - cô giáo Luyến thoáng như là thở dài. Trước hôm cưới, trên mu bàn tay người yêu có một vết thương nhỏ. Cô lấy nước muối
rửa cho anh, hỏi rằng bị sao. Anh mỉm cười hỏi lại “Nếu anh bị thương cụt chân cụt tay thì em còn yêu thương anh nữa không”. Cô bấy giờ không trả lời,
đưa tay lên bịt miệng anh.

Run rủi thế nào đó, sau 10 năm thờ chồng, cô mới lại tìm thấy sự thông cảm. Và nói thế nào nhỉ. Người chồng mới Trần Xuân Lập, khi ấy là một thương binh
hạng 1/4 (hạng nặng nhất) với đôi chân bị liệt hoàn toàn, cũng trên biên giới phía bắc, cũng trong cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc vĩ đại của dân tộc.

Bữa chúng tôi ghé thăm, chú Lập không có nhà. Vết thương chiến tranh từ năm 1981 và cuộc sống gần như bất động trên xe lăn đã sinh ra biết bao nhiêu
căn bệnh, khiến người anh hùng ngày đó giờ sống gần như cả năm trên khu điều dưỡng thương binh cách xa nhà không chỉ là khoảng cách vài chục cây
số. 2 người có với nhau một con gái, đặt tên Phương (!!!) và đương đi học xa nhà.

Cô quạnh quá. Cô giáo Luyến ngồi tách những hạt ngô đỏ bầm như máu, mắt nhìn ra xa xăm trong căn nhà trống huơ trống hoách. Giờ có những nỗi lo
khác. Lo con gái sẽ lấy chồng xa quê. “Nó đã có bạn trai ở tận trong Thanh Hóa”. Lo không xin được việc cho con gần nhà. Nỗi lo của một người phụ nữ đã
cả đời cô đơn.

Liệu có ở nơi đâu trên trái đất này có những người phụ nữ mòn mỏi trong chờ đợi. Đợi tin người một cha chiến sĩ; một người chồng liệt sĩ hy sinh trong ngày
17.2.1979; một người chồng là thương binh mặt trận Hà Tuyên; người em - có giấy báo đỗ Đại học Tổng hợp văn - xin gác bút lên đường ra biên giới. Và
một đứa em nữa trở về từ mặt trận Vị Xuyên năm 1988 sau khi đã gửi lại mảnh đất địa đầu một quả thận và một con mắt.

Chiến tranh. Phải. Chiến tranh là gì, ở đâu đó. Chính chiến tranh - chứ không phải số phận - đã khiến vô số những người phụ nữ Việt Nam sống cả cuộc đời
http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-gio-lanh-buong-dao-180599.bld 3/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Chiến tranh trong mắt ai: Gió lạnh buồng đào | Xã hội | laodong.com.vn

trong mất mát, trong nỗi khắc khoải của sự cô đơn.

Để tri ân những gia đình liệt sĩ, những người lính đã hi sinh một phần xương
máu trong cuộc chiến tranh biên giới, Báo Lao Động sẽ tổ chức thăm hỏi và
tặng quà nhân dịp đầu xuân Giáp Ngọ. Trước mắt là đối với cô giáo Lê Thị
Luyến và thương binh hạng 2/4 Lê Quang Thống, các nhân vật trong loạt bài
“Chiến tranh trong mắt ai”. Lao Động rất mong nhận được sự ủng hộ, chia sẻ
của bạn đọc. Mọi chia sẻ xin gửi về Quỹ Tấm lòng vàng Lao Động, địa chỉ: 51
Hàng Bồ, Hoàn Kiếm, Hà Nội. ĐT: 04.39232756; fax: 04.39232737,
098.222.1960; 091.456.8886. Tại TP.Hồ Chí Minh: 43 Hoa Đào, quận Phú
Nhuận, TP.Hồ Chí Minh. ĐT: 08.35171402; fax: 08.35171407; tại Đà Nẵng: 86
Lê Duẩn, TP.Đà Nẵng, ĐT: 0511.3825132; tại Cần Thơ: 101 Trần Văn Hoài,
TP.Cần Thơ, ĐT: 0710.3823020. Hoặc chuyển khoản về Quỹ Xã hội từ thiện
Tấm lòng vàng, số tài khoản: 10201.00000.13374, Ngân hàng TMCP Công
Thương Việt Nam - Chi nhánh Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Đón đọc: "Chiến tranh như con rắn độc" trên Laodong.com.vn lúc 21h30 tối nay 16.2 và toàn bộ bài viết trên báo Lao Động số ra ngày mai
- 17.2.

http://laodong.com.vn/xa-hoi/chien-tranh-trong-mat-ai-gio-lanh-buong-dao-180599.bld 4/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 năm trước

Liên hệ quảng cáo Đăng nhập

Tìm kiếm ...

TRANG CHỦ HỘI CCBVN THỜI SỰ KINH TẾ - XÃ HỘI SỰ KIỆN CÔNG TÁC HỘI CHÍNH SÁCH ANH NINH - QUỐC PHÒNG QUỐC TẾ VĂN HÓA - THỂ THAO BẠN ĐỌC

Anh ninh - Quốc phòng Truyền thống Tin mới Tin tiêu điểm
Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới
Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 năm trước phía Bắc 35 năm trước
Cập nhật: 16/02/2014 05:14
Có một “ông tây” bị kiện...
Đã 35 năm trôi qua, nhưng những Cựu chiến binh chúng tôi thì còn nhớ như
in tâm trạng của mình khi biết tin chiến tranh lại xẩy ra ở biên giới phía Bắc
Tết ở Trường Sa
nước ta do Trung Quốc gây nên năm 1979.

Chúng tôi chiến đấu bảo vệ biên cương Tổ

quốc, bảo vệ tình hữu nghị Việt Nam -...

Chủ tịch nước chúc Tết chiến sĩ công an

Xẻ núi đưa pháo lên điểm tựa ảnh của nhà b áo Đào Văn Sử(.b áo QĐND)

Truy điệu, an táng hài cốt liệt sỹ Việt Nam hy

sinh ở Lào
Ngày ấy, những người lính chúng tôi còn rất trẻ, mới ngoài 20 tuổi, vừa tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng miền Nam
thống nhất đất nước, ra miền Bắc với hi vọng sẽ được rời quân ngũ để về tiếp tục đi học, thì nhận lệnh ở lại tiếp tục xây dựng Việt Nam – Campuchia ngày càng phát triển
bền vững trên các lĩnh vực
quân đội. Tôi về học ở Trường sĩ quan Thông tin; các đồng đội của tôi đã xuất ngũ về địa phương thì nhận lệnh tái ngũ.
Đã được học tập, quán triệt, thậm chí một số đồng chí được “mắt thấy tai nghe” quân Trung Quốc giết hại đồng đội, đồng bào ta
trên biên giới phía Bắc, nhưng quả thực khi nghe cụm từ: Trung Quốc “dạy cho Việt Nam một bài học”, chúng tôi vẫn không khỏi
bất ngờ, thậm chí hoài nghi. Nhưng đáng tiếc sự thật lại là như thế: 5 giờ sángngày 17-2-1979, 9 Quân đoàn chủ lực của Trung
Quốc, 32 sư đoàn bộ binh độc lập, 6 trung đoàn xe tăng, 4 sư đoàn và nhiều trung đoàn pháo binh… ước chừng hơn 600.000
quân đồng loạt tràn vào 6 tỉnh là Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh. Cuộc chiến tranh kéo dài đến
ngày 18-3-1979 Trung Quốc mới rút hết quân về nước, chịu thiệt hại nặng nề mà như một giới phân tích quân sự nước ngoài
nhận định, thay vì dạy cho Việt Nam một bài học, Trung Quốc đã học được bài học đắt giá của chính mình.

http://www.cuuchienbinh.com.vn/cuoc-chien-dau-oanh-liet-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-35-nam-truoc_t221c423n15645.html 1/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 năm trước

Trải qua 30 ngày chiến đấu ác liệt, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, bằng nghệ thuật quân sự tài tình, các lực
lượng vũ trang tại chỗ và đồng bào dân tộc 6 tỉnh biên giới Việt Nam với những tấm gương chiến đấu dũng cảm, hi sinh quên
mình vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, đã dựa vào thế trận chiến tranh nhân dân, lấy ít địch nhiều, đánh bại "chiến thuật biển
người, thọc sâu phá hoại" của quân Trung Quốc. Đây là cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới hết sức oanh liệt, chiến thắng hết sức
to lớn, vẻ vang.

http://www.cuuchienbinh.com.vn/cuoc-chien-dau-oanh-liet-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-35-nam-truoc_t221c423n15645.html 2/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 năm trước

HÃY BẢO VỆ CÁC EM ảnh của nhà b áo Đào Văn Sử (b áo QDND)

Do vừa bước ra khỏi cuộc chiến tranh kéo dài hơn 30 năm chống đế quốc Mỹ xâm lược, lại phải làm nghĩa vụ quốc tế giúp đỡ
Căm-pu-chia đánh đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ, nền kinh tế của Việt Nam khi đó vô cùng khó khăn; quân Trung Quốc dùng
chiến thuật “biển lửa, biển người” bất ngờ đánh sang Việt Nam đã gây ra nhiều tổn thất nặng nề cho Việt Nam. Ngoài hàng
nghìn chiến sĩ ta hi sinh để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, có nhiều nghìn người dân mà phần nhiều là phụ nữ và
trẻ em bị thiệt mạng, có người bị giết hại dã man. Các thị xã Lạng Sơn, Cao Bằng, thị trấn Cam Đường bị hủy diệt hoàn toàn…
Tôi còn nhớ mãi đến năm 1992, đoàn Phóng viên báo Quân đội nhân dân chúng tôi lên Lào Cai vẫn còn được chứng kiến cây
cầu Hồ Kiều bắc qua sông Nậm Thi nối hai nước bị Trung Quốc đánh sập một nửa phía biên giới Việt Nam từ năm 1979 vẫn
còn chưa được khôi phục. Còn phía Nam thị xã Lào Cai, cầu Cốc Lếu bị đánh sập hoàn toàn, trên bờ la liệt mìn do công binh
Trung Quốc gài chưa được gỡ bỏ, biến khu đất hàng ngàn ha của thị xã, vốn sầm uất trở nên hoang phế.

Hơn ai hết, người Việt Nam, dân tộc Việt Nam luôn cháy bỏng khát khao cuộc sống hòa bình, giao hảo, hòa hiếu với bạn bè
quốc tế, nhất là các nước láng giềng.
Đặc biệt Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng, vun đắp, củng cố và làm cho quan hệ Việt - Trung đơm hoa, kết trái, cho nhân dân
hai nước, hai quốc gia được hưởng thái bình, với phương châm 16 chữ “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu
dài, hướng tới tương lai” và tinh thần 4 tốt “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”.

Kể từ khi bình thường hóa quan hệ hai nước Việt – Trung, tôi may mắn được trong đoàn báo chí tháp tùng Lãnh đạo Đảng và
Quân đội ta sang thăm hữu nghị chính thức Đảng, Nhà nước, Quân đội nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa một số lần, lại
càng cảm nhận được sâu sắc hơn tầm quan trọng trong thúc đẩy mối quan hệ láng giềng hữu nghị Việt - Trung vì độc lập, tự do
và sự phát triển của mỗi nước. Tôi cũng đã nhiều lần chứng kiến vùng biên giới trên bộ Việt – Trung hôm nay, nhất là sau khi
hoàn thành phân giới cắm mốc, cuộc sống đồng bào các dân tộc từng ngày thay da đổi thịt, xây dựng đường biên giới hòa bình,
hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Đồng thời, các thế hệ không thể lãng quên bản chất và sự thật lịch sử, tính chính nghĩa của cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới
phía Bắc năm 1979; qua đó để tôn vinh công lao, sự hy sinh to lớn của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu này. Đảng và Nhà
nước đã và đang tổng rà soát, thực hiện chính sách đãi ngộ xứng đáng đối với các anh hùng, liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và
các lực lượng tham gia chiến đấu trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979; tổ chức kỷ niệm trọng thể chiến
công hiển hách của dân tộc trong cuộc chiến đấu này. Cổ vũ tinh thần yêu nước, truyền thống hào hùng của dân tộc, ý chí tự lực
tự cường, quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Huy Thiêm

http://www.cuuchienbinh.com.vn/cuoc-chien-dau-oanh-liet-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-35-nam-truoc_t221c423n15645.html 3/4
Ngày 17 tháng 2 năm 2014 Cuộc chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Bắc 35 năm trước

Thích 4 Tw eet 0 1 E-mail Print Back

CÁC TIN KHÁC

Chủ tịch nước dự Ngày hội “Sắc xuân trên mọi miền Tổ quốc” - (16/02/2014 09:53)

Việt Nam luôn coi trọng quan hệ truyền thống đặc biệt với Cuba - (15/02/2014 09:54)

Hạ viện Mỹ: Quan hệ Việt - Mỹ phát triển sâu sắc và đa dạng - (13/02/2014 09:26)

"Việt Nam-Campuchia nâng cao hiệu quả hợp tác toàn diện" - (13/02/2014 09:22)

Việt Nam luôn nỗ lực thực thi các chính sách về quyền con người - (07/02/2014 00:49)

Việt Nam bảo vệ hồ sơ trước Hội đồng Nhân quyền LHQ - (07/02/2014 00:45)

Tàu ngầm HQ-183 TP. Hồ Chí Minh lên đường về Việt Nam - (04/02/2014 09:37)

Tổng Bí thư phát động Tết trồng cây nhớ Bác - Xuân Giáp Ngọ - (04/02/2014 09:32)

Báo cựu chiến binh online

Phụ trách Tổng biên tập: Phó TBT Nguyễn Minh Phương
Tel : (84 43) 8234410 / (84 43) 8435572 / (84 43) 7472136
Em ail : ccbvietnam dientu@gm ail.com
Designed and Developed by Trí Nam

Hoting by VIETTEL IDC

http://www.cuuchienbinh.com.vn/cuoc-chien-dau-oanh-liet-bao-ve-bien-gioi-phia-bac-35-nam-truoc_t221c423n15645.html 4/4
Biên giới Chiến tranh biên giới Biên giới phía Bắc Cuộc chiến bảo vệ biên giới Trung Quốc xâm lược Đ

THỜI SỰ XÃ HỘI

Không thể bỏ qua một giai đoạn đau thương

16/02/2014 10 03 GMT+7

TT - Cuối những năm 1990, PGS.NGND Lê Mậu Hãn với tư cách chủ biên đã đưa vào
bộ Đại cương lịch sử Việt Nam dữ kiện về cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc.

Phóng to
Xe tăng Trung Quốc bị quân và dân ta bắn hạ ở bản Sẩy, Hòa An, Cao Bằng lúc 8g sáng 17-2 - Ảnh: Mạnh Thường

Dù mới đề cập khái quát nhưng đây là một trong những tư liệu ít ỏi cho sinh viên biết về cuộc
chiến đấu bảo vệ biên cương Tổ quốc năm 1979.

Sáng 17-2-1979, vừa đến Cao Bằng công tác, lúc đó khoảng 7g30-8g bỗng tôi nghe nhiều
tiếng súng vang lên liên tục, gây nên những âm thanh chát chúa, kinh động, tôi liền bật dậy,
vác máy ảnh chạy ra. Lúc này, trong khói lửa mịt mù, tôi thấy nhiều xe tăng của Trung Quốc bị
bắn, trong đó có một chiếc xe tăng của lính Trung Quốc đang chúi đầu xuống tại con suối
gần Bệnh viện Hòa An, Cao Bằng vì bị quân ta bắn hạ, tôi liền chụp ngay. Đây là một hình ảnh
thật ấn tượng về sự thất bại của đối phương mà tôi đã chụp được trong thời khắc đó.

MẠNH ThƯỜNG
1 Chia sẻ FB
Trải lòng cùng Tuổi Trẻ nhân 35 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, PGS Lê Mậu
Hãn chia sẻ:

- Năm 1998, khi đưa thông tin về cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới vào tài liệu học tập là do tôi
viết sử bằng trách nhiệm, lương tâm của một nhà nghiên cứu, giảng dạy lịch sử.

Bộ sách Đại cương lịch sử Việt Nam được tái bản liên tục hơn 15 năm qua. Theo kế hoạch,
chúng tôi sẽ bổ sung từng bước những dữ liệu lịch sử quan trọng cho bộ sách này để mọi
người dân Việt Nam cũng như những sinh viên, học viên theo học chuyên ngành lịch sử có
được cái nhìn chân thật, đầy đủ về các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, trong đó có cuộc
chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979.

* Từ những chứng cứ và tài liệu đã có, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc cần được
nhìn nhận thế nào từ góc nhìn lịch sử, thưa ông?

- Đây là cuộc chiến đấu ác liệt. Trong báo cáo của Hội đồng Chính phủ về hai cuộc chiến
tranh bảo vệ Tổ quốc và nhiệm vụ của toàn dân và toàn quân ta trước tình hình mới do Đại
tướng Võ Nguyên Giáp - ủy viên Bộ Chính trị, phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Bộ Quốc phòng
khi đó - trình bày tại kỳ họp thứ năm Quốc hội khóa VI, tháng 5-1979, đã khẳng định mức độ
tàn khốc của nó với những dẫn chứng rất cụ thể.

Nhiều tài liệu lịch sử cho thấy khi đó Trung Quốc đã dày công chuẩn bị để tấn công vào Việt
Nam, còn phía ta thì nhân dân vừa ra khỏi 30 năm chiến tranh quyết liệt, đang gặp khó khăn
về mọi mặt.

Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới chỉ diễn ra chừng một tháng, nhưng những căng thẳng sau
đó còn kéo dài cả chục năm trời.
"Cuộc đấu tranh chính nghĩa nào cũng xuất hiện những con người quả cảm, những hành
động yêu nước đáng tự hào, học tập. Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc cũng vậy. Có
những con người, sự việc đã được biết tên nhưng cũng có những anh hùng khuyết danh,
những hành động đáng quý âm thầm lẫn vào trong những thế hệ người Việt Nam yêu nước
thời đó"

PGS Lê Mậu Hãn(nguyên chủ nhiệm khoa lịch sử Trường ĐH Tổng hợp, nay là Trường ĐH
Khoa học xã hội và nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội)

* Lịch sử cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc sau 35 năm vẫn còn nhiều vấn đề chưa được
hiểu thấu đáo, rõ ràng. Theo ông, việc này có phải do nguồn tư liệu lịch sử chính thống quá ít ỏi?
- Vấn đề này khá nhạy cảm. Bởi việc đưa vào chính sử cần phải chuẩn xác, nhưng cũng phải
làm sao để không khiến cho tình hình thực tế trở nên căng thẳng. Mục tiêu mà nhân dân Việt
Nam trước đây và hiện thời hướng tới vẫn là hòa bình.

Việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ bằng giải pháp hòa bình không phải đổ máu vẫn là điều chúng
ta mong muốn nhất.
Tuy vậy, không có nghĩa là chúng ta phải quên đi, bỏ qua một giai đoạn lịch sử đau thương
nhưng cũng vô cùng tự hào.

Tôi nghĩ, với cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, 35 năm cũng là một khoảng lùi lịch sử
đủ để đánh giá, nhìn nhận lại. Giá trị của lịch sử phải là sự chân thực của sự kiện được tôn
trọng và ghi nhận.

Với mục đích “dân ta phải biết sử ta”, trách nhiệm của những nhà sử học bây giờ phải đánh
giá, thẩm định lại những tư liệu lịch sử của giai đoạn này để bổ sung vào chính sử. Cá nhân tôi
cũng có nguyện vọng bổ sung thêm vào phần lịch sử chiến đấu bảo vệ biên giới mà chúng tôi
đã từng đưa vào Đại cương lịch sử Việt Nam.

* Theo ông, lịch sử cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc có nên đưa vào sách giáo khoa
dạy cho học sinh phổ thông không? Nếu việc này được thực hiện, liệu có những khó khăn gì?

- Tôi cho rằng rất nên đưa lịch sử giai đoạn này vào chương trình giáo dục phổ thông, như lịch
sử đấu tranh kháng chiến chống Pháp, Mỹ.

Các thế hệ người Việt Nam cần hiểu bản chất của các cuộc chiến tranh, mục đích đứng lên
đấu tranh của quân và dân ta và sự quyết liệt, anh dũng đáng tự hào của những con người
Việt Nam trong tư thế bảo vệ chủ quyền, bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc.

* Việc đưa giai đoạn lịch sử này vào giáo trình và sách giáo khoa lịch sử cho học sinh, sinh
viên có ý nghĩa giáo dục thế nào đối với thế hệ trẻ?
Hai chị em cháu bé cùng bà con sơ tán khỏi thị xã Cao Bằng khi quân Trung Quốc tấn công vào đây sáng 17-2-1979 - Ảnh:
Mạnh Thường

- Việc mô tả các giai đoạn lịch sử nói chung và lịch sử cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía
Bắc nói riêng phải tùy vào đối tượng.

Với giới học thuật, nghiên cứu sử học, sinh viên chuyên ngành lịch sử thì cần mô tả đầy đủ sự
kiện lịch sử. Nhưng với học sinh phổ thông thì cần chọn lọc. Không nên nặng về mô tả con số,
sự thương vong, tổn thất, cũng không cần nặng nề việc nêu bài học thành công, thất bại mà
nên đưa vào sách giáo khoa những câu chuyện lịch sử, những nhân vật lịch sử để khơi gợi
niềm tự hào dân tộc, lòng yêu nước của thế hệ trẻ.

Việc đề cập tới lịch sử cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc cần để thế hệ trẻ hiểu rằng
quân và dân ta thời kỳ đó đã buộc phải đấu tranh để bảo vệ đất nước, điều đó cũng là sự tiếp
nối truyền thống yêu nước, khát vọng độc lập tự do như tinh thần Tuyên ngôn độc lập mà Bác
Hồ đã đọc trong ngày Quốc khánh. Việc tái hiện lịch sử một cách chân thực, khách quan
chính là cách giáo dục thế hệ trẻ hiệu quả nhất.
* So với thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, những tấm gương, những nhân vật lịch
sử của thời kỳ chiến đấu bảo vệ biên giới chưa được biết đến nhiều. Một số nhà nghiên cứu
chia sẻ chính bản thân họ cũng chưa có điều kiện để tiếp cận đầy đủ các nguồn thông tin, tài
liệu...

- Cuộc đấu tranh chính nghĩa nào cũng xuất hiện những con người quả cảm, những hành
động yêu nước đáng tự hào, học tập. Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc cũng vậy. Có
những con người, sự việc đã được biết tên nhưng cũng có những anh hùng khuyết danh,
những hành động đáng quý âm thầm lẫn vào trong những thế hệ người Việt Nam yêu nước
thời đó.

Khoa lịch sử của trường tôi đã có những sinh viên đã viết đơn bằng máu để xin được cầm
súng nơi biên cương phía Bắc. Khi đó, với tư cách là chủ nhiệm khoa lịch sử Trường ĐH Tổng
hợp, tôi là người trực tiếp nhận bức huyết thư của sinh viên.

Bức huyết thư xin đi chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của cựu sinh viên khoa lịch sử Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội năm 1979
đang được lưu giữ tại phòng truyền thống Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn - ĐH Quốc gia Hà Nội - Ảnh: Phạm Cường

Một trong hai bức huyết thư đó hiện đang được lưu giữ trong phòng truyền thống nhà trường.
Kể lại chuyện này để thấy rằng ở thời nào toàn thể người dân Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ, luôn
sẵn sàng hiến dâng cho Tổ quốc, bảo vệ độc lập dân tộc.
Những tấm gương anh dũng hi sinh, những hành động của người Việt Nam yêu nước phải
được nhắc đến, tôn vinh đầy đủ, xứng đáng. Nếu điều đó chưa làm, hoặc chưa làm tốt thì
trách nhiệm của những người viết sử, nghiên cứu lịch sử cần phải tiếp tục tìm kiếm, thẩm định
tư liệu lịch sử để công bố.

“Chúng tôi không thể chết”

... “Trong pháo đài lúc này ngoài chúng tôi còn có độ 50 đồng bào. Hầu hết là đàn bà, trẻ em
từ dưới thị trấn Đồng Đăng chạy lên tránh đạn pháo từ sớm ngày 17-2. Vì đông người nên
thức ăn thức uống dự trữ của chúng tôi đã sắp hết. Chỉ còn dăm cân mì sống và mấy lít nước
cạn dưới đáy phi. Trong pháo đài tối om và ngột ngạt vì hơi người, ầm ĩ tiếng trẻ con khóc lặng
đi vì khát nước, khát sữa. Mệt quá, khát quá tôi ngồi dựa lưng vào góc tường, đầu choáng,
người ớn lạnh và buồn nôn vô cùng. Bỗng “ầm!... ầm!” hai tiếng nổ khủng khiếp nối nhau.
Pháo đài rung chuyển. Tiếp đó hàng chục, hàng trăm tiếng nổ chói tai rung óc. Hơi khói cay
sè, đen đặc cuồn cuộn ùa vào từng căn phòng trong pháo đài. Tiếng kêu nhốn nháo:

- Địch giật bộc phá lấp đường hầm rồi!

- Địch thả lựu đạn cay các đồng chí ơi! Ai có khăn ướt thì đậy ngay lên mặt đi.

Một giọt nước uống còn không có, đào đâu ra khăn ướt. Tiếng trẻ con sặc sụa rồi lặng đi. Mấy
đồng chí thương binh kêu rú lên, nấc nấc hai ba cái rồi lịm. Tôi bò sờ soạng lần về lỗ thông hơi
để thở nhưng từ ngoài địch nhét lựu đạn cay vào nổ choang choác, rồi ngất lịm. Tỉnh dậy tôi
thấy tức thở quá. Tiếng nổ vẫn ầm ầm...”.

(Đắc Trung ghi theo lời kể của Nông Thanh Phiao, dân tộc Nùng, chiến sĩ công an vũ trang
đồn C5, Lạng Sơn)

Trung Quốc đã chuẩn bị kế hoạch từ lâu

Cuốn Đại cương lịch sử Việt Nam tập 3 ghi: Từ sáng 17-2, Trung Quốc cho quân đội với lực
lượng 32 sư đoàn (tương đương 60 vạn quân), 550 xe tăng, 480 khẩu pháo, 1.260 súng cối
mở cuộc tiến công nước ta dọc theo biên giới phía Bắc - từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến
Phong Thổ (Lai Châu) dài hơn ngàn cây số.

Báo cáo của Hội đồng Chính phủ năm 1979 khẳng định cuộc chiến này được đối phương
tiến hành theo một kế hoạch đã chuẩn bị từ lâu. Theo đó, dựa vào số quân rất đông, quân đội
Trung Quốc đã cùng một lúc tiến công trên nhiều hướng, lấy ba hướng Cao Bằng, Lạng Sơn,
Hoàng Liên Sơn làm trọng điểm. Các hướng đều tập trung lực lượng rất lớn, kết hợp bộ binh,
pháo binh với xe tăng, tiến công ồ ạt đánh liên tiếp hết đợt này đến đợt khác, không kể
thương vong. Họ muốn mau chóng phá vỡ các trận địa phòng thủ, đập tan sự kháng cự của
lực lượng vũ trang ta, nhanh chóng chiếm lấy các mục tiêu đã định, đặc biệt là chiếm lấy các
thị xã Cao Bằng, Lạng Sơn và Lào Cai trong vòng một, hai ngày. Đến ngày 5-3-1979, đối
phương đã buộc phải tuyên bố rút quân về nước.