0% found this document useful (0 votes)
1K views8 pages

Những Tin Tình Báo Quyết Định Thắng Lợi - Jean Claude Pomonti

Những Tin Tình Báo Quyết Định Thắng Lợi - Jean Claude Pomonti

Uploaded by

nvh92
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
0% found this document useful (0 votes)
1K views8 pages

Những Tin Tình Báo Quyết Định Thắng Lợi - Jean Claude Pomonti

Những Tin Tình Báo Quyết Định Thắng Lợi - Jean Claude Pomonti

Uploaded by

nvh92
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
You are on page 1/ 8
eg $6427 (5-2013) Serr ToS eee Chi shige PHAM MAI HUNG Ph Té PAO HUNG - NGUYEN HANIT ‘Thu ky Toa soon DAO THE DUC ‘Trdg ed quan ag dign phia Nam THAINHAN HOA Trist IN HONG DUC Giy php sat bain 363/GPXB BO VEITT ngly 83-1994 Tia sogn 216 Tein Quang Kh, HAN} DI; 34256588 -Taikhosn x6: 030.01,01,000781.9 Email: tapchisuanay@gmailcom, Nigin hing’ Thuong mi C6 phén Hing hii Chinhinh HAN Coquat doi dign phia Nam 181 DéThim-QU-TPHCM DT: 38385117 -Fax: 38385126 Email: uaray@yahoacom Ti khodn #6; 1600.311,0004853 Ngia hing. Ning nghitp & Pht cin Nang thin Viet Narn Chinhinb Sai Gon Intat Cong ty in Bio Nhan din TPRHCM "ing phat han (Cong ty Truong Pst 179 Ly Chinh Thing, P9, Q3, DT: 393517 [Neguyén Binh Khigm, QU, TPHCM DT; 38241320- 38292900 - Fox: 84.388: Gid: 10.0004 Bia I: And Chi ich HB On Mink Irn chibi Nhimg tin tinh béo quyét dink thinglqi 3 JEAN - CLAUDE POMONTI Chiitjch HéChi Minh trén bia eée tgp chi nue ng... Dat nue eva srhdi emg. 10 46 HUE TAM Vé thai diém dung bia Van miéu Ha Néi. 15 TON THAT THO Djadanh Ga Céng. a PHAN THANH SAC Ca tra xua & nay. . 18 LY TUNG HEU Vé nlumg tung thin Shiva @ Binh Dine. 0m2L HO THUY TRANG Ngan hing Dong Duong 6Sai Gon nam 1875. 5 DUONG TO QUOC THAI Ngan chan trong vé vong. 29 DO HUY (trieh djeh? ‘Thi hiém thuyng kau sing Ding Nai. 36 NGUYEN HOU TRANH NHUNG TIN TINH BAO QUYET DINH THANG LOI Jean-Claude Pomonti TAC GIA LA PHONG BIEN BAO LE MONDE CUA PHAP 6 MIEN NAM VIET NAM TU NAM 1968. ONG DA QUEN PHAM XUAN AN VOI TU CACH LA DONG NGHIEP TRONG LANG BAO, KHT ONG NAY LAM CHO HANG TIN REUTERS CUA ANH, ROI CHO TUAN BAO TIME CUA MY 6 SAI GON. MAI DEN NAM 1978, SAU NGAY GIAI PHONG SAI GON, JEAN-CLAUDE MOI BIET NGUOT BAN NHA BAO CUA MINH LA TINH BAO CUA VIET CONG, QUA CONG BO TREN BAO CHi VIET NAM. ROI DEN NAM 2004, ONG MOI CO DIP TRO LAI SAI GON VA TIM DEN THAMNGUOTBAN CU, BAY GIO DA LA THIEU TUONG QDND VIBT NAM VE HUU. TU NHONG CAU CHUYEN TRAO DOI TRUGC VA SAU NAM 1975, JEAN-CLAUDE POMONTI DA ViiiT CUON NGUOT VIET NAM TRAM LANG, LAY THEO TIEU DE CUA NHA VAN ANH GRAHAM GREENE VIET VE MOT NHAN VIEN TINH BAO MY*. CHUNG TOI XIN TRICH GIGI THIEU CHUONG 7 CUA CUON SACH TREN GIUPBAN DOC BIE? THEM MOT KHIA CANH KHAC CUA NHA TINH BAO LOI LAC PHAM XUAN AN, DUGI NGO! BUT CUA MOT KY GIA NUGC NGOAI. SO 427 THANG 5 NAM 2013, » CHU TICH HO CH{i MINH trén bia cac tap chi nuéc ngoai \T CHAU A TRONG TONG SO TOP H HUONG TRONG THE KY XX, CHU TICH HO CHI MINH LA MOT TRONG SO 4 NHAN VA 20 CAC NHA LANH DAO VA HOAT DONG CACH MANG CO DUOC MOTSO TAP CHI NUOC NGOAI NHIEU LAN LUA CHON GIOI THIEU TREN TRANG DAU. TRONG PHU TRUONG TAP CHI TIMENGAY 13-4-1998, DANH SACH 20 CHINH KHACH CUA ‘THE GIOI TRONG DO CO CHU TICH HO CHI MINH. CHUNG TOI XIN TRICH GIOI THIEU BAL CUA STANLEY KARNOW, MOT CHUYEN GIA VE VIET NAM (TAC GIA SACH VIETNAM: HIS- TORY) Vik Vi HO CHi MINH DANG TRONG PHU TRUONG SO DAC BI “it thdn hinh gy yéu vot chom ratunhi trong bo dai can ei ky, va doi dep cao uu da sim, Hé Chi Minh thé hign hink tuong vé mot “Bac H6” khiém tén, hoa nha. ‘Nhung ong la mot nha each mang day dan, mot nha dan tge nhiet thanh Iudn bj am anh boi mac ich duy nhit: de lap cho t6 quée minh. Chia sé mhigt tinh ea ng, nhimg ngutti du kich ngheo khé da dao ham, dug chuong ngai vat, dap tan 1d luc liéu linh eta nguti Phap hong lép lai ché 0 cai tri o Dong Duong, Sau do, ket hop trong. ‘mot di quan rong lon, ho da lam thatbaicé ging tolén cha My hing ngan chan nhing ngubi Cong sin di theo Hé Chi Minh kiém soat Viet Nam. Dé ‘véi ngubi My, day la cube chién tranh dainhat va Ja Lan that bai dau tien trong lich sit cia ho, nd cin lam thay @6i nghiém trong céch nan thie vvé-vai trd cia ho tran thé gic NAY. “ap chién luae” hay John-Paul Vann, hic dé 1a co’ mot tram ngudi bj thuong. Ba “ehién tranh dic biét” vain su doan 7 Nam Viet Nam, nhan vién trye thang eda My cia My dang duge diy manh. day 1a ca hoi dé giang cho Viet ciing thiét mang. Dusi sy chii tricia Téng théng cong mot don nang. Tran chién nay va két qua Kennedy, My trang biméy bay Chin dich tan cOng3daid6i cia né la biéu hién khong true thang cho quan doi Vit Viet eong da that bai tham hai, nhung swt yéu kém eda bo chi Nam Cong hoa, mot sy thay Cuge tryc thang van bo binh huy Nam Viet Nam ma la ca 46i ro rang gay khé khan che Nam Viet aa tan vo voi 5 may ché €6. Phan lén ede si quan Viet cing “trong nhiéu thang”, bay My bi ha. Thiét giap Nam Nam Viet chiu trach nhiém, tit nhu Pham Xuan An ting noi. Viet trién khai cham va vung chi huy vang quan su dén tinh Nhung réi chién tranh du kich v8. Vién tinh trudng ra lénh truéng, déu la nhungnha chinh cui cling eting lim quen duge cho ding hinh quan va tri: Téng thing Ngo Dinh Die: voi digu do. linh di tha xuéing hie ddu hom — lo ling dén nguy co nhung cu Nam cach Sai Gon khong vao noi khong thich hop, da né_ dao chinh hay swf néi loan cua 60km vé phia tay-nam, Ap Bie sting khong phai voi Viét cong binh si hon la dau tranh chong la mot thon xom cia dong bang ma vi nhung don vj khae thuge sy noi day cia Cong sain, nhat song Mekong, ma gan d6, vao phe minh. Viét cong lgi dung 1a 6 chau thd song Mekong qua cudi ném 1962, tinh bao My dém téi dé chudn di, chi dé Iai cé gin Sai Gon. Chién dich Ap Bac phat hién sv tap trung cia 8 ba xAe chét phia sau, trong khi pha bay su bit hye va thiéu dai doi Viet cong. Dui mt thiét hai cia quan chinh phi quyét doan etia cde si quan » N“ 1963, chin thnat ngudi My, eu thé la trung ta lén téi 61 nguéi chét va khong es) 50 427 THANG 5 NAM 2013 Nam 1940, quan d6i Nhat Ban tran vao Dong Duong. Quan chite Phap 6 Viet Nam, trung thanh vo chinh quyén Vichy than Duie 6 Phap da cong tac vit ho. Nhungngubi dan toe changhia trong khu vue dén chao ngubi Nhat nhurnhmg nguti giai phong, nhung di voi Ho Chi Minh, ho khang hé kha hon nguti Phap. Vuot bien gidi Trung Quée vao Viet Nam — lén tré vé du tign etia ong sau ba thap ky -H6 Chi Minh thuyét phue nhdng ngubi theo minh chéng lai ed Nhat Lin Phép. Tai day, trong mot hu trai héo lank, éng da thanh lap Viet Minh, viet tit cia Viet Nam Doc lap Déng minh. ‘Tit d6 ong nhan duge bi danh, Hé Chi Minh — “Ngubi mang lai anh sang”. Dién Ong mang lai la linh hén cia cuge néi day — trude hét la chong Phap va sau do la My. Trong cuge chién tranh leo thang gitia nhiing nam 1960, Nam Viét. John-Paul Vann t6 gide ngay tai chd “sy ug xtt tham hai, nhu moi Itie” etia bo chi huy Nam Viet. May thang sau, khi xin ttr chife, Ong lén an cOng khai Téng thong Diém “da muon duy tri chién tranh trong sv thiéu quyét doin nhim de nhan vign tro My” Dién bién cia tran chién cuing cho ta cam gide rang Viét cong da quen thude voi tinh n lon xin phia trude. Stanley Karnow thuat lai ring ho da “piét trutée dién bién chién dich sé xay ra” vé phia d6i phuong, va ngay lap tite da trién khai doctheo mot con kénh “e6 cay va bui rm bao boc” che ehé gitip cho ho ban vao true thang van tai etia My. Hoan toan khong c6 bao tren th sau dé! them yéu t6 bat ngo. H6ido, Pham Xuan An theodoi tran chién cho hang tin Reuters Ong da dén tan noi tren true thang sau tran chién dé biet cu thé két qua. Nam 2002, khi nguoi ta hoi ong, tai sao ong lai duye thuéng huan chuong “ei niang dine gép cho chin ching bist. “Tei khtng bis, Ong tra Li, Toi chi duge biét khi e6 ngudi tuyén bo voi toi rang 601 duge thuéng hudn chuong. Va ho khéng bao gid bao tdi viet o vé su tham gia cia t6i Tat cd moi vide do déu do cap x8p va toi chi duge biét Dang 16 ong An phai néi “Toi la mét nhaén vién méi nguy da tr nén ro rang 46i voi Lyndon rang Viet Nam ¢6 thé gay nguy hiém dén chite vu tong thong ctia ong ta, Nam 1965, Johnson thet tiep xc ngoai giao, Quen thai dé ban phat ké ca voi nhung nghi si ecg div, 6ng ta tin ring sfich luge ea My sé dutge thye thi. Johnson ndi: “Gia Hé khong thé tit chéi toi duos”. Nhung Hé Chi Minh da lam. Ong hiéu bat ky théa thuén nao eding ¢6 nghia ring chap nhan mot su chia ct lau dai va cusp di gidee mo cia ong vé vige théng nhat Viet Nam dusi mét 16 co. ‘Khong cé mét su thay d6i nao trong niém tin etia Hé Chi Minh, hong gic6 thé lay chuyén dutce §ehi eéa ong. Negay e khi cuge chién tranh tan pha dat nue khoe ligt mat, ong van tiép tue tan tuy vi dée Lap ctia Viet Nam. ‘Va hing trigu nguéi Viet Nam chién dau hy sinh eting 6 dat duge mye dich Ay... tinh bao chién luge, toi phan tich cae hoc thuyét quan su ciia Adi phuong, t6i cung ap cae tai ligu vé chién luge, chién thuat, eae kich ban va thong tin vé chién tranh dije biét. TO: git den cho eaip tren nhung eai ho can nhat. Thé la cham het’. Nhu vay cting da 1A nhiéu Lim ri Pham Xuan An ké voi toi rang Ong da gui dén Ha Noi chuong trinh mat vé *ehién tranh die bigt” cla My ngay Ikhi no vita duge in ra lin daw ngay 15-11-1961. Tép tai lieu mat van con trong thu vien cuia éng. Nam lan in khac “eé xem Iai” 4a duge xuait ban tit 1961 dén 1963. “Tai co tat ca” ong noi, diéu 46 06 nghia 1a SO 427 THANG 5 NAM 2013, Pham Xuin An (ard) that hy Lim vide tai tap cht Time, Anh: TPS. ang da giti ngay cho Ha Noi. Nhu vay nhung ngudi cong sin hiéu ngay chién luge cua My 6 mién Nam. Chuong trinh nay chinh thite bi bai bo khi Téng thong Ngo Dinh Diém bj nhom quan sy lat 46 thang 11-1963, Nhung that bai cia Ap Bac, xiy ra nhiéu thang trude, da bee lg sy pha san ngay khi ap dung a6, Trong bai béo trén te New Yorker thang 5-2005, Thomas A. Bass khang dinh rang, vao lic ¢o, ang An da “gidi trinh 16 chién huge”, diéu do gidi thich tai sao chi c6 ong va ngudi chi huy Viet cOng tai ché la nhuing ngudi duy nat duge thuténg huan chung cao nbat etia Quan @@i nhan dan. Phai chang tit hie 46, vai trd cia Ong An da la “tinh be chién luge”? Da sao di mia, nhu ong An a khong quén noi trong eae bio cdo mili Ha N6i, that bai cia Ap Bac da gidng mét don chi tu ao “chién tranh dic biét” My. Khi Diem va Nhu bi nhom quan sy loai tric thang 11-1963, véi Washington bat dén xanh, thi mot phan chucng trinh da duoc thu hién, ong An da bao cho Ha Noi bist. Khi ché 46 Diém bi lat a6, chign luge chign tranh dae biet hoan toan pha san, ong noi Nam 1964, dng néi tiép, chink quyén Sai Gon bi hung lay. Doi phuong mat méi tuan mét tiéu doan va mét quan moi thang” Héi d6, nhiéu co van My yeu cau Lau Nam gic thuong lung voi Mat tran dan toe giai phong mién Nam Viét Nam dé hé: hung 23 nghin ¢@ vain My va tranh khdi phai gui them quan Nhung sau va am eat John Kennedy, Washington khong giai quyét bang thong Iuong, Pham Xuan An ednh béo Ha Noi rang chinh phu My da lao vao, trong khudn khé ctia cuge chién goi la “han che”, vai trién vong dan than nhiéu hon, dién ra bang cude dé bo nhung don vi linh My dau tién vao thang 3-1965. Huan chuong thtt hai duge trao cho ong An, duge cap trén gifi dén, vi “dé danh gid nam 1964, rang Hoa Ky giri quan dén Nam Vigt Nam” Nhung dy bao ctia Pham Xuan An cang ngdy cing cé atte nang a6i vai Ha Noi. Ong cang tre nén khong phai 1a mot nguei thu thap tin tite mat. Tam mhin etia Ong vé cude chién khién ngudi ta phai chi ¥. Mot lin nua, ong dé nhin ding: quan vién chinh My phinh lén rat nhanh tu ném 1965, dé dat téi nita trigu ngudi trong ba nam sau. Cong ching M¥ 4a quen véi nhitng phéng sy vé nhung cue tan cdng dim mau lén nhiing ngon doi, nhwng cudc chién trong ring, trong dam lay, dong rugng. Nhung ngoi nha tranh bée chay, nhting dong ngudi Viet ti nan doi kho tren nhitng con dung lang, nhung chang trai tin binh My chét 6 mot nue chau A nhiet doi ma ho khong biét dén, nhung cude tudn tra etia trye thang, hau qua cia bom napan va téc nhan da cam, nhung quan tai phi co sao, nhung miéng hd lin cia bom B52 rai thanh chim — day la hinh dnh eda ehié Vigt Nam cho dén hic dé, dutoe nhin thay trong cde gia dinh ben kia Thai Binh Duong. Mot cude ehién tranh tao nén noi khie khodi sau sic cang ngay cang cam thay 16, anh doi bang mang s6ng con ngudi va trai fee); SO 427 THANG 5 NAM 2013 tién cia, ma nude My cing ngay cang it hiéu vé sy théch thite vutot khdi khai nigm ct “bao ve thé gidi tw do”. Diu nam 1968, bo mat chién tranh thay d6i tho bao, ‘An sau tigng phdo dn nam méi Viet Nam, nim do Viet cOng tin cdng e6 phéi hop yao mot tram thanh thi mién Nam, © Sai Gon, ho trién khai bon nghin ngudi, lot vao tan ben trong phéo dai bé tong cia sit quan My ¢ trung tam thanh phé, Tat ea ese thanh phd, ké 4 o6 do Hué, déu bj tham nha; Sur phan n6 déu dién ra cd é hai phia [..1 ‘Tudng Trin Dé, mot trong nhiing chi huy Cong sin tai cho, vé sau da nhan xét rang: Thanh that ma noi, chung ta khong dat duge muc tiew chinh, Ja phat dong mot eude ndi day tren toin mién Nam, Di sao chuing ta da gidng cho My va tay sai nhang thigt hai nang né, va dé 1d mot thang loi lon ciia ta, Cén aé gay mét tde dong dén nude My, thi dé khong phai la ¥ dé cia ching ta - hung Jai la mot két qua ding ming” Trong dién bién a6, Téng thong Lyndon Johnson phdi tu bo khong ung cit nhigm ky méi thang 11-1968, va thang 5 nam 46 tien hanh thuong thuyét v6i Ha Noi 6 Paris, Pham Xuan An da duge bio trude, dng néi, vé cage ting tién eng vao ede thanh thi ‘ba thang” trudc khi xay ra. Cage tain cOng 46 06 thudn Iyi khong? Nhu nhung nguai viet tiéu sti chinh thie ctia dng ghi lai, thi cau tra loi eda ng la: “Tei duge bao ké hoach tng tién cing ba thang trude va yéu eau nghien cxtu tinh hinh, eung cap thong tich ede yéu (6 lien quan vé mat quan sy, chink tri, xa hoi va kinh t@, cing nh su phat trién vé lye lugng ke thu va kha nang phong thi ctia chung. Cac chi huy cia {61 6 ¥ dinh gidi phéng mién Nam bang cuge tang tién cong. Nhung cude d6t kich bat ngirc6 thé dua dén chién thang vang d6i. Nhung chiing toi chura thé gidi phong mién Nam hoi dé, vi lye lugng ching téi chua ving che trong khi quan dich van con rat manh”. C6 le tuong Tran Dé cing tin vao mét eude “néi day” & mién Nam, trong khudn khé ende “néi day ding loat”. Trong bao céo, ong An chu trong dén tuong quan Ive Itong. Nam 1968 quan My dang 6 dinh cao cia sie manh va bé may da duce van hinh, Lue long oi sinh nhu vay khéng c6 lgi cho Cong san, diéu d6 gidi thich nhimg ngéin ngai. Va lai, ong hiéu r6 tinh hinh trén thye dia: dan ching mién Nam it ra la bj chia ré, va tin vao mot eude noi day & thanh thi hinh nh la khong thye te, Da éng An nghi gi, thi Ha Noi dang edn ong ta. Danh vao dau? Dieu dé phy thude vac tin tite thu duve ti bd phong cia @6i phuong. Bang vao site manh héa Ive cia My, ong An nghiéng vé yéu t6 bat ngi. Cude tan cong sé né ra vao ngay dau nam Viét Nam, dui sy che day tia tiéng phao ma tre con dot nd khap noi va véo hie nhiéu binh si mién Nam, ¢6 phép hay Iehong.e6 phép, déu ted vé vari gia dinh. Hon ntta, ong An con phai tién hanh diéu tra 9 thi 46 mién ‘Nam: chi cho Tu Cang, chi huy mang lui tinh bao Cong san va Ja mot trong nhung ngudi chudin bi cho cude tién cong, nhung toa nha chinh thite va ev sé cia My, gidi thich cho Ong ta vé bé tri an ninh, cae phuong ti¢n van chuyén cia quan doi mién Nam, su khae biét trong ding phuc, noivé tam trang nguéi Sai Gon. Ong da dua Tu Cang dao choi, ma hic dau ong nay con chia bist lam thé nao dé mé canh ciia chide xe Renault 4 CV cda ‘ong An. Ong duta di bang thuyén may trén song Sai Gon - thyc té Ja mot con song rdng, hai ben ba la nhing kho xing, nhting bén tau dan sweva quan sy cung nhy ede tram chi huy. Hai ngwoi ghi nhan nhuing noi Vidt cong c6 thé dé dang tham nhap. Ong An giai thich, ngan kho cia Nha nu6e ‘Nam Viet Nam khong nam 6 Kho bac, ma la @ Ngan hang Trung ong, noi dé git vang, va 6 Toa An Toi cao, noi lua gitt nhiing Khoan tich thu trong cae “ve vige hien han”. Ong con nhac phai trang bi den xi Pham Xuan An (tréi) rong mot budi hop hbo (ai Sai Gon, Ans: Horst Fass, AP SO 427 THANG 5 NAM 2013, CR eee ad Bee ety Lextraordinaire histoire de ’espion q Nguoi My, ma quan vién chinh duge sy hé trg cia hang chue nghin quan Ue, Nam Han va ed Thai Lan, da biét c6 chuyén gi quan trong dang dutge chudin bi, nhung khong bidt 1a gi va khong biét thoi gian, CIA Khong cha agi mot cude tan cong qui md Ién nhut vay, ong An thuét lai, Trong nhung ngay truge Tét, quan Bae Viet Nam tap trung quanh Khe Sanh, mét can et My nam ngay sat vi tuyén 17 va khong xa bién gigi Ha Lao. Can ett nay nhu mot edi chot cdm vao gan duong mon H6 Chi Minh, chéing chit nhung con duing xe e6 thé chay duge doc theo day Trudng Son, theo 6 ngudi va vi khi duge chuyén yao mién Nam Viet Nam [...). Ngay Tét, ong An di quanh Sai Gon, 6ng nhan duoc lénh trén la hay é eng dai ta Nguyén Be, truéng chuong Kia Wiese peerentcetett trinh binh dinh néng thon eta mién Nam, mét trung ta My va ngwdi déng nghiép Nguyén Hung Vuong. Trong nhuing khu phé Viet cong tham nhap, moi ngudi chay tron khdi chién su, Nhung 6 nhiig noi khae, ngutii Sai Gon chi cho s6ng gi6 qua di aé lam tron nghia vu: di chic tét nam méi cha me, ba con, ban be. Cuge song tré lai trong khi hung dim chay con néng hoi va hai bén déu 6 nguai chet. Ba thang sau, Tu Cang tiép xtic lai voi Pham Xuan An. Mét thuong ta Cong sén, Tam Ha, da dao nga. Vien chinh ty eao cap nay e6 dinh @én vige chuan bi cho su chuan bi cuéc tién cong dot hai. Tu Cang nhan duve lenh cia Ha Noi diéu tra xem Tam Ha, tie Tran Van Dac ai tiét 16 gi cho dich. |, Tu Cang ké Iai rang: “Anh An duta t6i bing xe hoi dén Gia Dinh. Muéi lam phut sau, anh mugn duge tat cd nhting tai liéu vé léi khai cia Tam Ha. Anh da chup lai va nhu loi huia, anh tra Jai cho ngudéi ta. Nguéi dua anh nhitng tai lieu do khong phai la ngugi cach mang, nhung 6ng ta kinh trong anh Hai Trung (mat danh cia PX An)". TuCang ké tiép “Doc li khai cia Tam Ha, toi rat tue gian tén phan béi dé. Han da tiét 16 hét: ké hoach chién dich cia chiing téi, chién thuéat, vd khi, vie che gidu lue lvong, phéo va dan duge va ca vi tri chi huy so dia phuong. Truc tinh hinh 46, anh ago ching téi phai thay déi hoan toan ké hoach chién djch nham han ché téi thiéu ton that, Két qua eude tién cong do phai bude dich xudng thang chién tranh va ngéi vao ban thuong thuyét”, Dot hai cude téng tién cong nam 1968 ma Tu Cang néi dén, xdy ra vdo thang 5, vi mot tran mua tén Ita, xudng Sai Gon. Phem Xuan An phai you cdu cham ditt nhung tran phao kich lam that nhan tam 46, va vige dé da dimng lai. Mot dgt ba va cudi cung, it ac liet hon va khong cé hiéu qua lén, né ra vao thang 9 Trude dé, di lién nhng cude tién céng vao dip Tét, Tu Cang cé giti ra Ha Noi mét bao cao anh gia “tinh hinh cé vé khong thudn loi”. Day khéng phai la quan diém cia Pham Xuan An. Ong da tranh luan véi Tu Cang; éng yéu céiu Tu Cang di cung ong dén cuge gap etia eae ‘si quan quan d6i Nam Vi¢t Nam va cé van My. Nhan day phai ‘néi dén su tao ton khong thé tuéng duge cia Pham Xuan An: dua dén ché ngudi My mét nhan vat Ut “ring” dé nghe tuong trink. Nhung e6 lé phi lam thé dé thuyét phuc Tu Cang rang cuée tién céng la mét thing loi vé tam ly va chinh tri. Tu Cang phai béo ra Ha Noi rang ong ta da “Aéi y”. Trong béo céo thit hai, thue 1 hem, chi ré “eude tign cong khong dem lai két qua WK) 5 SO 427 THANG 5 NAM 2013 kha quan vé quan sy, nhung vé mat chinh tri va tam ly, tae dong tiéu eve dén quan dich la rat manh”. Chién tich vé chign eae eudi caing eta Pham Xuan An xay ra vai thang trude thang loi cudi cing. O Ha N6i, ngudi chién thing 6 Dien Bién Phi, Dai tuong Vo Nguyen Gidp, trd lai nam quyén chi huy. Cuéi nam 1974, tite Ia vao dau moa kho trai dai ti thing 11 dén thang 5d mién Nam Viet Nam, tuéng Giap mé mét chien dich moi ma mue tiéu, nhy nhung lan truéc, la lam tiéu hao hé thong phéng thi cia ché 46 Sai Gon mot phiin da mat cho da vao My. Tit Hiep dinh Paris 1973, ngwoi My khong tham gia true ticp vao chien tran, ngay ea nhung cuge ném bom & Lao va Campuchia eung ditng lai trong nam do, trude su ean thiep eda Quée hoi. ‘Trong khi lp phuong én tign cong, ong An néi, nhung ngwoi Cong san luén lun dv tinh mot gidi du phong rong, te cai tot hat één cai tdi té nha”, ong An giai thich voi toi. Chién thuat ctia ho vi thé rat linh hoat va nhing cude tin cong dau tién duge coi ab tham do 461 phuong. Tu 12-12-1974 dén 6-1-1975, Viet cong kiém soat trén thuc té mot tinh gan Sai Gon, tinh Phuge Long. No Auge chink quyén Cong ean coi a duge “giai phong”. Trude khi tan cong, tung Gigp dat mot edu héi duge coi 1a maiu chot: nguoi My se phan ting nhu thé nao? Cining van con e6 mat & mién Nam, véi vien tro tai chinh va quan sw. Ging nhu mot 16 eét, sti quan etia nd ngu tri gitta Sai Gon —bén ean st quan Phap khiém ton hon nhidu va van giv edi duyén thei thude dia ~ la biéu twong anh hung My, v6i hang nghin co yan rai rac khap mien Nam va nhung ec quan chan ret. Néu nhting ké duge che ché & Sai Gon lam nguy, chink phii My cé kha nang dua quan tra lai Viet Nam hay lap lai cude oanh kich bang khong quan? Néu c6 thi tat hon la phai than trong. Néw khéng, BO chinh tri sé bat den xanh cho tung Giap 46 tiep tue enge tain cong va mé cuge tién cong toan dién N6i tom lai, e6 thé tiép tue theo da day lui Ie lueng Sai Gon, ngan can ching hanh dong, bop nghet ching, gay nen su hosing loan, gidi guyét mot lan cho xong? Hoac tét hon la hanb, dong véi nhiéu than trong hon, bling long day quan et dé cing oé diéu kign thang Igi, va nh vay la chuain bi dat cho m@t hay hai “chién dich déng-xuén” ma? ‘Tra lai cho cau hoi do phy thuge vao nhiéu nhan xét Nhumng quan diém néi bat la eta mot nguti ma cae nha lanh dae quan sy va chinh tri ¢ Ha Noi khéng biét dén, Day la ¥ kién ctia Pham Xuan An. Cau héi ma Ha Noi dat ra cho ong vao cudi nim 1974 that don gidn: Nou chinh quyén “nguy” e6 nguy ec sup d6, Hoa Ky e6 can thiép bang quan su khéng va trong chung mye nao? Lan nay, ngui ta doi hoi ong phai tién hanh “nghien eitu sau” va khong han ché thai gian. ‘Ong An da lity duge mbt bdo cdo mat cia Uy ban nghién cttu chién luge Sai Gon, giti cho nguéi ding dau ché do mién Nam, Téng thong Nguyén Van Thiéu. Bao cao 46 that hap din No m6 ta tinh trang suy thoai ctia quan doi Nam Viet Nam va khiing dinh rang chinh phi My du trong trudng hop nao, cung khong thé can thigp 46 citu van ché do Sai Gon, vi ende chién tranh da lam mat long dan ¢ Mg. Tai ligu danh gid quan d¢i My sé khong quay tré lai, rang ham di VII sé khong trign Khai tré lai, a6 tain eng dee ba bién Viet Nam, va may bay B52 sé khéng duoc st: dung. Ong ta con thém rang ey gidm thiéu vign trg quan sy My van tiép tue. Dang ngac nhién hon, tée gid cia ban bao eso, tuong Nguyén Xuan Trién, Chi tich Uy ban nghién ettu chién hue etia quan Agi Sai Gon, viet cho ‘Téng théng Thigu rang, diém mong manh nhat trong bé tri phong ngw cia mién Nam la vung Buon Me Thuot, tren eao nguyen. Néu tiéu khu nay bi Bae Viét chiém, toan bd hé thdng phong ngu eda mién Nam sé sup dé va phai nghi dén viee rut lui dé chi bao ve Sai Gon va chau thd song Mek6ng. The nhung, tuéng Gidp da dy tinh truée, trong trudng hop tong tign cong, sé tiép tuc eude tin cong Phude Long trong tiéu khu Bun Mé Thuét, Pham Xuén An 4é giti ra Ha Noi cau tra I6i cia minh, kem theo bao cao ciia tudng Trién, trong “mot khong thei gian ngan’, theo lei ctia ngui dung dau h¢ thong hi trg ong Anca Viet cong. Cau tra loi khong map md: trong thu trinh bay, ong An viet rang “chac chan” ngwdi My khdng phat dong lai chign tranh, Den xanh a8 bat cho euge téng tidn cong. Ngdy 10-3-1975, Buon Mé Thudt, ehot chi yéu nhung duge mot trang oan bg binh phong ve t6i té, da bj chiém khong may kho khan. Cuge @ainh chiém Sai Gon dién rangay 30 thang 4, nghia la bay tudn sau. “Cui nam 1974, khi tink Phutte Long bi Céng san kiém sodt, tng thong Thigu o6 thé lam tat ea 46 chiém lai. Nhung. ‘ong ta khong hanh dong, dé cho xem ngudi My sé phan ting thé nao. Ong ta chi nghe nhitng 10i huta hen, nguoi My cung khong dong day. Vao hic a6 toi e6 the bio cho Ha Noi rang nguoi My sé khong can thiép’, 6ng An t6m tat Tinh hinh 1a nhu vay. Ban chi dao cong sin di sao van than trong. “Mt eude tén cong nghi binh, ong An ké lai, da tung ra é mién Trung voi thang Igi. Didu a6 cho thay du cho viec nghi binh thugn lgi, Ha Noi van de ching vi ham Ai chién tranh eiia My, chju trach nhigm di tan, dé dén sat be bién. Nhung SO 427 THANG 5 NAM 2013 fig 9 ngudi Cong san bi mat cam ket khong tain eng vige di tan cia My va ho git ding lai. Khong mot chiée truc thang nao bi ha”, Ham d6i My tham gia tich exfe vao eude di tan d6, voi chi thi dén mt 1a cdc tau bude phai vitt xudng bién hang chue may bay true thang Nam Viet, sau khi da thu nhan nhung nguéi di tan, vi khong con ché tren tau. Nhung hinh anh a6 duoe truyén di khap thé gidi. . Khong nhitng Pham Xuan An nhin ding ma éng khong con nghi ngai gi. Can cit vao su té ligt ctia chinh quyén & Washington, nude My git thé trung lap. Nhut vay, diém ehti chot dudi mat ong, la “tuong quan lye Iuong” Ian nay trai han Lin true, thuan Igi cho Ha Noi. Hai thép nién trutde, khi bie si Pham Ngge Thach chi cho Pham Xuan An rang nhiém vu cia Ong la 1am gidn diép, ong da chi dinh nhu la thanh vien dau tien olla mang Iuéi “tinh bdo chién luge”. Dign bién tiép theo cho thay rang du ¢6 tham vong, sut danh gia cing khong & duoi me su that. Pham Xuan An khéng phai la mot gian diép nam vung nhu nhung nguoi khée, eting véi nam thang, nhing phan tich cia ong cang c6 uy tin. Cang ngay nhung nhan xét cla ong cang g6p phan vaio viée trién khai chién huge. Nhung Idi phi nhan cia ong khong lam thay 6i tinh hinh. “Chting toi cé hang tram nhan vien tinh bao chién luge. Cac cap lanh dao nhan duge thong tin tir nhiéu nguén kha nhau, Toi chi la mot mat xich trong day chuyén”, m@t hém ong da ndi vay. Diéu d6 con xa moi ding su that. Dao Hing dich CHU THICH : (*) Jean-Claude Pomonti, Un Vietnamien bien tranquille, Nxb Bquateurs, Paris 2006, 190 trang. Dat nuéc cua su héi tuéng H6 Hu Tam DAY LA BAI VIET GIOI THIEU CUON SACH DO GS HO HUE TAM, DAI HOC HARVARD, CHU BIEN, NHAN DE DAT NUOC CUA SU HOI TUONG: TAI TAO QUA KHU O VIET NAM XA HOI CHU NGHIA*. vi KHUON KHO BAO CO HAN, NEN CHUNG ‘TOI CHi CO THE TRICH DICH NHAM GIOITHIEU MOT CACH NHN LAI QUA KHU VA LICH SU CUA CAC NHA NGHIEN CCU HOA KY HIEN NAY. Phong vién phuomg Tay ide nghitp tai ota nga Sai Gon thing 4-1975, ‘tung nigm ton thir qua kh. Duong nhucméi nam lai o them ‘mot bao tang dutoc méreia, métcong trinh tating niém moi auto dumg len. Dinh chiia duige tan trang Iai, dung ling day bién bao chi tai eae di tich lich sti, Nhimg tap hoi ky lien tue duge xuat ban voi sé lung lon, nghia trang liét si rai khip dat nude tir bie vao nam. Néu hu khong ¢6 nhumg biéu tugng eta nén kinh té thé giéi xuat hien & khap noi, vi nhuvé chai coca-cola, quan ba karaoke, san gon va may tinh, Viét Nam ro rang dang séng trong qua khit Lan song ky niém nay la sin phém trai nguoe eda chyong trinh cai each kinh t6 duzoe thue hién vao cudi nhing nam 80 dudi cai tén D6iméi. Gan 15 nm sau khi dat nude thong nhét dubi sv lanh dao cia Dang eng sin, chung trinh ai eich nay duye thiét ké nhdim chuyén nén kinh té ké hogch tap trung xa hoi chi nghia sang nén kinh té digu tiét bai thi trudng. Tuy nhién, com sét ky niém khong phai chi la mét hanh déng e@ip cttu nhiim lum gitt nhimg dau vét ctia qua knit dang mat di mot edch nhanh ch6ng trage khi chiing bi x6a sach bdi tae dong cia su hién dai hoa kiéu tte bin chi nghia. Nhu j kkign eta cde te gid duta ra trong euén sich, ede yéu té tham gia vao hoi tug cong khai (publiememory) phe tap hem nhiéu. Cai gi duo nh@? Ainhg? No duoc thu hien nhur thé nao va vi sao? Trong boi cénh Cc s6t ky niém dang bao trim lanh thé Vigt Nam vai cae dai i SO 427 THANG 5 NAM 2013

You might also like