0% found this document useful (0 votes)
348 views434 pages

U Ndkavd - DRH: Hul J.A

Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
348 views434 pages

U Ndkavd - DRH: Hul J.A

Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 434

u NdKv

a d.dr
O¾ h
m<uqjk mßÉfþoh

hul j.a.

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î . O¾uodi ue;s;=udg
ksjka iqj msKsi
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks .
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
wl=i, oyukag is; uq,a h' ls,sá jQ is;ska wl=i,a l< ;eke;a;d miqmiafia ÿl ¨yqn£'

1¡ ufkd mqínÙ.ud Oïud is; fmrgq fldg - is; u uq,a fldg


ufkd fiÜGd ufkduhd isf;ka Wmos;s - oyu yeu úg
ukid fp mÿÜfGk l;djg fyda l%shdjg hï
Ndi;s jd lfrd;s jd kmqre is;=ú,s fmrgq fõ kï
;f;da kx ÿlaLukafj;s f,ig rsh il f.dkq wkqj tk
plalxZj jyf;d mox ^1(1& ,efnhs ÿla fõokd i;yg

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yf<d;a fhfyls mjqlï fkd;nd u is;
1 ^1& plaLqmd, ysñhkaf.a l:dj ^1 .d:dj&

fï .d:dj Nd.Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufha jev úiQ iufhys plaLqmd,
kï fofk;a w| f;r kula wern jodrk ,oaols¡
miqmi ths¦ jyf;d mox( f.dkd f.a mshjr¦ plalx
bj( lr;a; frdaoh ^wkqj hkakdla& fuks¡

wm lrk yeu hym;a fyda whym;a l%shdjla miqmi u


plaLqmd, ysñfhda nqÿrcdKka jykafia je| mqod .kq we;af;a fÉ;kdjls¡ yeu jpkhla u l;d lrkafka;a
jia jrla fÊ;jkdrduhg meñKshy¡ tosk /fhys yeu ls%hdjla u lrkafka;a is;d u;dh¡ tfyhska
ilauka Ndjkdfjys fhÿKq Wkajykafiag mE.S lDñ krl is;=ú,a,la fmroers lrf.k l%shd lsrSfuka
i;a;= /ila u<y¡ fofk;a fkd fmfkk fyhska fuh krl fohla jQ wl=Y, lu_hla ^wl=i,d Oïud& cks;
fkdoekqj;a lñka isÿjQjls¡ WoEik msìÿKq ysñjre fjhs¡ tfyhska tajd zufkdauhZ ^is;ska ks¾ñ;& f,i
lSmkula ñh.sh lDóka oel ta .ek nqÿrcdKka ye¢kafjhs¡ tjeks wl=i, l¾u lrkakjqka miq mi
jykafiag meñKs,s l<y¡ —plaLqmd, ysñhka ta i;=ka ÿla úmdl yUd tkafka .jhd msh ;nk ;nk jrg
urKjd Tn oelaldo@˜ hs Wkajykafia m%Yak l<y¡ bosrshg weoS tk lr;a; frdaohla fuks¡
—ke; iajdóks¡˜ NsCIQyq ms<s;=re ÿkay¡ —Tn fkdoelald
fuka u plaLqmd, ysñhka oelafla;a keye¡ Wkajykafia újrKh
ry;a kula ksid m%dK>d; fÉ;kdjla we;sjkafka;a
keye¡ is;d u;d l< jrola fkd jk ksid Wkajykafia Oïumofhys uq,a .d:d fol fn!oaO o¾Ykfhys flakaøSh ixl,am
meyeos,s lsrSfuys ,d jeo.;a fjhs¡ fjk;a wd.ï j, fuka ñksid
ks¾fodaIhs˜ Nd.Hj;=ka jykafia meyeos,s l<y¡
uejqïlrejl= úiska ks¾udKh lrk ,ÿj foaj leue;a;g wkqj
Ôj;ajk mqoa.,hl= f,i fkd y÷kajk nqÿ oyu ta ms<snoj lrk
plaLqmd, ysñhka ry;anj ,nkakg ;rï mska h:d¾:jdoS yd ;¾ldkql+, újrK fï .d:d wkqidrfhka y÷kd
we;sj bmoS;a wkaO jkakg fya;=j l=ulaoehs oek .; yels h¡¡
.kakg NsCIQka jykafia,d leue;a; m< l< fyhska
ñksid ms<sno fn!oaO ú.%yh ufkdaúoHd;aul yd wdpdrúoHd;aul
Nd.Hj;=ka jykafia tu l¾uh fy<slrñka my;
jQjls¡ ñksid l=vd f,dalhla ^CIqø úYajhla& jYfhka y÷kajk
oelafjk l;d mqj; jod<y¡ nqÿrcdKka jykafia f,dal iïNjh yd f,dal úkdYh ñksia isrer
;=<u olaj;s¡ ngysr Ñka;lhka fuka lh yd is; tlsfklg
fmr ckauhl plaLqmd, ysñfhda ffjoHjrhl=j uq¿ukska mgyeks ksrfmaCI mod¾: folla f,i fkd olajd
Wmkay¡ weia frda.hlska fm¿Kq tla ldka;djla Tyq mriamrdfmaCI f,i ú.%y lrk nqÿiuh bkaøshh yfhka ^plaLq"
fida;" >dK" ðõyd" ldh" ufkda& wm ,nk w;a±lSï újrKh
fj; meñK —uf.a weia fol ikSm lf<d;a uu ¥
lsÍu iuia; f,dalhu újrKh lsÍula njg m;a fjhs'
orejka tlal Tn;=ud f.a odishla fjkjd˜ hs lshd
isáhdh¡ ffjoHjrhd o Bg tlÕj wk¾> T!IO fuu .d:djka f.ka olajkafka i;a;ajhd f.a meje;afuys
Ndú;d fldg weh iqjm;a lf<ah¡ tfy;a fofk;a iqj .=Kd;aul wxYh ks¾Kh lrk l=i,d-wl=i, lu_ is; fmr±ß
jQ miq ;u m%;s{dj bgq lrkakg ue,s j ´ —;ju;a lrf.k we;sjk wdldrhhs' zfÉ;kdyx NslaLfõ lïux jodñZ hs
jodrd we;s mßÈ wm l%shd lrkafka is;d u;d fyhska l;d lsÍu
fofk;a yrshg fmakafka keye˜ hs lshñka uÕ ^Ndi;s& yd l%shd lsÍu ^lfrda;s& krl is;ska ^mÿÜfGk& fyda fyd|
yrskakg jEhï l<dh¡ weh lrkafka fndrejla nj is;ska ^mikafkak& fyda lrkq ,efí' tn÷ l=i, yd wl=i, Ou_
o;a ffjoHjrhd m,s .kakg is;d —;j tl fnfy;la ^Oïud& is; fmr±ß lr .;a" is; u kdhl lr.;a ^fiÜGd& is;ska
lr n,uq˜ hs úi fnfy;la fhdod weh ioyg u wkaO u ks¾udKh jQ ^ufkdauh& foa nj fï .d:d j,ska lshefõ' wms wfma
lf<a h¡ wd;au .Kkdjla wkaOj Wmka fyf;u ry;a l%shd l,dmfhka cks; jQfhuq' wfma krl l%shd fyj;a wl=i, lu_
f.dkq miqmi mshjfrka mshjr bÈßhg wefok .ef,ys il fia wm
nj ,nk wjika ckaufhys o lu_ úmdl jYfhka miqmi ths'
wkaOj Wmkafkah¡
fï .d:dfjys w¾:h jrojd .ksñka ufkda mqínX.ud Oïud
újrKd;aul wkqjdoh ^1 .d:dj& hkafkka fN!;sl f,dalh is;ska ujk ,oaols hk jerÈ w¾:
l:khla bÈßm;a lrk iuyre nqÿ oyu zú[a[dKjdohlsZ
Oïud ufkdmqínÙ.ud ufkdfiÜGd ufkduhd fp hs .eryqï lr;s' tfy;a nqÿoyu ú[a[dKjdohla fyda
fN!;sljdohla fkdj we;a; we;s yeáfhka olajñka úYajfhys
mÿÜfGk ukid Ndi;s jd lfrd;s jd ;f;d ÿlaLx l%shd;aul jk kshdu Ou_ meyeÈ,s lsÍula nj f;areï .;
kx wkafj;s jyf;d mox plalx bj¡ hq;=h' fï .d:d hq.aufhka újrKh lrkafka lïu kshduhhs'
fN!;sl f,dalfha we;s ùu .ek woyila fuys .uHudk fkdjk
Oïud( l=i, iy wl=i, l%shd¦ ufkdmqínÙ.ud( is; nj wjOdrKh l< hq;=h' ufkda úµd;aul yd wdpdr O¾óh
fmrgq lr mj;s;s¦ ufkdfiÜGd( is; m%Odk fldg m%ldYhla" fN!;sl fyda Ôj úµd;aul m%ldYhla fia jrojd fkd
.; hq;=h'
mj;s;s¦ ufkduhd( ukiska yg .ks;s¦ fp( bÈka¦
mÿÜfGk ukid( oafõI iy.; is;ska Ndi;s jd(
l;d lrhs kï fyda lfrd;s jd( l%shd lrhs kï fyda¦
;f;d( ta fya;=fjka¦ ÿlaLx( ÿl¦ kx( Tyq¦ wkafj;s(

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 3


l=i,a oyukag is; uq,a h' myka jQ is;ska mska l< ;eke;a;d miqmiafia iem ¨yqn£'

2¡ ufkdmqínÙ.ud Oïud is; fmrgq fldg - is; u uq,afldg


ufkdfiÜGd ufkduhd isf;ka Wmos;s oyï yeu úg
ukid fp mikafkk l;djg fyda l%shdjg hï
Ndi;s jd lfrd;s jd myka is;=ú,s fmrgq fõ kï
;f;d kx iqLukafj;s fijke,a, fia w; fkdyer tk
PdhdZj wkmdhskS¡ ^1(2& ,efnhs iqj fi; thska i;yg¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l< mska tkjd miqmi - fyjke,a,la fia
1 ^2& uÜgl=Kav,S f.a l;dj ^2 .d:dj&

u Ügl=Kav,S kï nuqKq orefjl=g w;a jQ brKu


wrnhd Nd.Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr foõrï
fjfyfrys oS fï .d:dj jod< fial¡
fj,dfõ hula fkd lr oeka w~k tl fudavhs¡˜ —Th
ljqo ug l;d lrkafka@˜ uÜgl=Kav,S ;ud ljqoehs
y÷kajd oS foõf,dj Wmoskakg ;ud l< tl u mskalu
nqÿrÿka oel is; myojd .ekSu nj;a úia;r lr mska
uÜgl=Kav,S f.a mshd uiqfrla úh¡ lsisjl=g lsisjla oyï lr f.k hym;a Ôú;hla f.jk fia wjjdo
fkd fok fyf;u fkd ld fkd î b;srs lf<ah¡ lf<a h¡ woskak mqínl nqÿ mdfudla uy iÕkg oka
tfyhska wi,ajeisfhda Tyqg woskak mqínl hehs msrskud je| tl;a miaj isá úg Nd.Hj;=ka jykafia
kula ÿkay¡ ;u tlu mq;dg mxpdhqOhla jeks msrsi yuqjg uÜgl=Kav,S osjHmq;%hd f.kajd ;u mqKH
iaj¾KdNrKhla lrg oeñh hq;= wjia:dfõ o uysuh mjikakg ux mE¥ nj lshefjhs¡ fï .d:dj
rkalrejkg uqo,a f.jkakg wos uos l< fya ;ud u ta fudfydf;a Nd.Hj;=ka jykafia msrsig foaYkd l<
rka lene,a,la ;,d uÜgï lr th lfrys me<÷fõ Ou_hhs¡
h¡ tu wdNrKfhys úis;=re leghï lsisjla ke;s
ksid thzuÜg l=Kav,hlaZ f,i ye¢ka jq wi,ajeisfhda újrKd;aul wkqjdoh ^2 .d:dj&
orejg zuÜgl=Kav,SZ hs úys¿ kula o mgnekaoy¡
uÜgl=Kav,S jrla n,j;a f,i wikSm úh¡ tfy;a Oïud ufkd mqínÙ.ud ufkd fiÜGd ufkduhd fp
ffjoHjrekag uqo,a f.jkakg isÿfj;ehs ìfhka mikafkk ukid Ndi;s jd lfrd;s jd ;f;d iqLx
Tyq ms<shï i|yd f.k hdula fkd flrsKs¡ orejd kx wkafj;s wkmdhskS Pdhd bj
urKdikak jQ úg muKla l,n, jQ nuqKd"
—fun÷ f,vlg fok T!IO fudkjdoe˜hs úuid tajd Oïud( l=Y,dZl=Y, O¾ufhda¦ ufkdmqínÙ.ud( uki
iïmdokh lr ÿkafkah¡ tfy;a thska m%fhdackhla fmroers lr f.k mj;s;s¦ ufkd fiÜGd( uki
fkd úKs¡ yosisfha orejd ñh .sh fyd;a wjuÕ=,g tk fY%aIaG fldg mj;s;s¦ ufkduhd( ukiska ks¾udKh
ckhd ksji ;=< /ia lr we;s Ok iïm;a ols;shs is;+ fj;s¦ fp( boska¦ mikafkk ukid( myka is;ska¦
woskak mqínl f.msf<ys we|la ;nd mq;= tys ;eî h¡ Ndi;s( l;d lrhs kï¦ jd( fyda¦ lfrd;s jd( l%shd
lrhs kï fyda¦ ;f;d( ta fya;=fjka¦ iqLx( iem;¦
w¿hu uyd lreKd iudm;a;sfhka f,dj n,k nqÿ kx( Tyq¦ wkafj;s( miq mi ths¦ wkmdhskS( w;
iñ÷ka f.a osj fk;g uÜgl=Kav,S ,la úKs¡ tosk fkdyer tk¦ Pdhd bj( fijke,a, fuks¡
woskak mqínl f.a ksji wi,ska ms~q isÕd jäkd
w;r tys u|la kej;S uÜgl=Kav,S f.a fofk;a ;uka ish¿ l=i, yd wl=i, Ou_ bosrsfhka we;af;a is;h¡
jykafia fj; weo .kq jia /ia oyrla Tyq fj; tajdg is; m%Odkh¡ isf;ka u ks¾ñ;h¡ m%ikak is;=ú,s
ksl=;a l< y¡ ta fj; yerS neÆ fyf;u nqÿrÿka uq,a lr f.k l;d lsrSu yd l%shd lsrSu ksid we;sjk
oel is; myka lr f.k oE; Tijd j¢kakg wiu;a l=i, O¾u fya;=fjka fyjke,a, wm w; fkd yer
fyhska is;ska nqÿka je| .;af;a h¡ tosku ? myka tkakd fia úmdl ,efnhs¡
is;ska ñh mrf<dj .sh uÜgl=Kav,S foõ f,dj
Wmkafka h¡ tl u mq;%hd ñh .sh fYdalh woskak újrKh
mqínlg ord .; fkd yels ;rï úh¡ mq;d ñysoka
l< miq;a iqidk N+ñfha u /|S je,fmñka isá woskak ñksid iem iïm;a ,nkafka Tyqf.a is;=ú,s wkqj nj fï .d:dfjka
meyeos,s lrkq ,efí¡ m%ikak is;=ú,s ksid m%ikak l;d ny we;sfõ¡
mqínl uÜgl=Kav,S osjHmq;%hdg o fmksKs¡ mshdf.a thska isÿjk iïNdIKh ;ukaf.a fuka u wkqkaf.a o m%fudaohg
fnd<| lï ÿre lrkakg is;+ osjH mq;% f;u l=vd fya;= fjhs¡ tfuka u myka is;=ú,s uq,a lrf.k lrk l%shd o
orejl=f.a fjia f.k y~ñka iqidk N+ñhg meñKsfha m%ikak h¡ tajd ksid cks; jkafka l=i, l¾u h¡ ukqIH phH_dj
h¡ mq;d f.a urKfhka n,.;= lïmdjg m;aj isá u.ska ksrEmKh jkafka ukfiys myka nj fyda fkd myka nj h¡
nuqKd f.a is; y~k orejd oelSfuka ohdfjka f;;a tfyhska hym;a phH_djka we;s lr f.k iemj;a Ôú;hla .;
lsrSu i|yd is; myka lr .ekSu fl;rï jeo.;a o hkq fuhska
úh¡ —wehs mq;d w~kafka" ´k fohla ug lshkak¡ meyeos,s fjhs¡
´k u fohla uu wrka fokak hs fya Tyq ikikakg
jEhï lf<a h¡ —ug ´k brhs y|hsæ ug tajd wrka wmf.a Nd.H fyda wNd.H ks¾udKh lr .kafka wm úiska u h¡ th
fokak¡ uf.a fi,a,ï lr;af;g frdao j,g yhs ndysr n,fõ.hl n,mEfuka fkdj wm f.a u phH_dfjys m%;sM,
lrkak¡˜ —mq;d ners foag w~,d jevla kE¡ frdao ´k jYfhka jk nj oek .ekSu ñksid f.a fY%aIaG;ajh ms<sn|j
kï uu r;a;rfkka yo,d fokakï¡ fldÉpr we~qj;a wjfndaO lr .ekSuhs¡ tn÷ iajdëk;ajhla W.kajk tl u wd.u
nqÿ iuh nj kej; kej;;a lSu jrola fkdfõ¡ wkqN+;sfhka ndysr
brhs y|hs .kak neye fka¡ br y| b,a,,d w~k tl jQ" úoHdfjka fyda ;¾lfhka ;yjqre l< fkdyels BYajrhl=
uy fudav jevla˜¡ —brhs y|hs ug fmakak ;sfhkjd¡ Wml,amkh lrf.k ish iajdëk;ajh mdjd fokakg fkd fm<ö
uu fmak foag w~kjd¡ Tn w~kafka fkd fmfkk ukqIHFjfha fY%aIGFjh f;areï .ekSu w¾:j;a h¡ ifÉ;ksl lu_h
mq;d .ek¡ ta weç,a, fudav ke;a o@ mq;dg f,v jqKq tu iajdëkFjh m%fhdackhg .kakd m%dfhda.sl l%shd ms<sfj, h¡ fï
.d:d hq.aufhka tu o¾Ykh meyeos,s f,i m%ldYhg m;alr we;¡

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 5


neKSï" myroSï" oskSï" meyer.ekSï hk jro ^is;ays& ne£fuka ffjrh fkd ikaisf|a'

3¡ wlafldÉý ux wjê ux —ug nekakd - ug .eyqjd


wðks ux wydis fu jo ÿkakd - mdvq l<d
fh ;x Wmkhayka;s is;ñka isáfhd;a fuf,iska
fjrx f;ix k iïu;s ^1(3& ffjrh ÿre fkdfjhs is;sk¡˜

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿre fkd l< ffjrh lrhs iïm;a ydksh¡
1 ^3& ;siai f;reka f.a jia;=j¡ ^3 yd 4 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev úiQ iufhys ;siai
f;reka wern fï .d:d fol jodrk ,È¡
kqjrg meñKsfha h¡ k.rhg msúi —fï k.rhg
tk ;dmihka kjd;eka .kafka fldfya o@˜ hs uy
uÕ .uka l< <uhska fofokl=f.ka úuiS h¡ —l=U,a
yf,a˜hs Tjqyq ms<s;=re ÿka y¡ ta wkqj l=U,a y, fidhd
nqÿrcdKka jykafia f.a kekaod flfkl= f.a mq;l= jQ .sh ;jqia f;u —Nd¾.j" Tng lrorhla fkd fjhs
;siai ysñhka meúÈ jQfha jeä jhig m;a ùfuka miqh¡ kï" uu leu;shs wo ? fufya kjd;eka .kak˜ hs
meúÈ ìfï § fÊHIaG;ajh ukskafka jhiska jeäuy,a mejiSh¡ —iajdóks" Yd,dfõ uu ?g jevla lrkafka
lu wkqj fkdj meúÈ Wmiïmodfjka jeäuy,a kE' Yd,dj bv ;sfhkjd¡ Tn jykafia leu;s mßÈ
lu wkqj fyhska Wkajykafia lKsgq NsCIqjl f,i fuys jev ys|skak¡˜ hs mejiQ l=U,alre ;jqia ;=ud
ie,lsKs¡ tfy;a ;uka nqÿrÿkaf.a ,Õu [d;sjrhl= Yd,djg le`ojd .;af;a h¡
fyhska udkhla is; we;s j isá ;siai ysñfhda fÊHIaG
ysñkul fuka iqjmyiq wiqkl jev ys¢ñka ;ukag foaj, ;jqia ;=ud tys msúi jeä fõ,djla .;jkakg
jvd fÊHIaGhkaf.ka mjd f.!rj ,enQy¡ fÊHIaG fmr ysuj; isg wd ;j;a kdro kï ;jqia ;=fula tys
ysñjrekag .re ire fkd olajd udkdêlj yeisfrk meñK /h kj;skakg wjir b,a,d isáfha h¡
ú,dih .ek ljqreka fyda fodia ±lajqj fyd;a
y~df.k f.dia nqÿrcdKka jykafiag meñKs,s lsÍu —uq,ska wd ;dmi;=ud leu;s fjhs o ke;ao uu okafka
;siai ysñhkaf.a isß;hs¡ keye¡ fldhslg;a uf.a .e,ú,a,g wy,d u bkak tl
fyd|hs¡˜ hs is;+ l=U,a y, ysñhd —iajdóks" ±ka állg
tla Èkla fufia y~d f.k f.dia nqÿrÿka yuqjg l,ska ;jqia flfkla weú;a kjd;eka .;a;d¡ t;=ud
;siai ysñhka .sh úfgl —uqka jykafia ;ksj u f.dia leu;s o wy,d" leu;s kï Tn jykafia;a kj;ajd
fudk fndre fla,ula lsh;a±hs ljqre oks;a o@ wm;a .kakï˜ hs mejiSh¡
hd hq;=he˜hs lshñka ;j;a ysñjre ta yd u .shy¡
—;siai" wehs fï l÷¿ i,df.k ud yuqjg wdfõ@˜ hs foaj, ;jqid fj; .sh kdro ;jqia f;u —wdpd¾h
úuiQ úg —iajdóks"fï NsCIQka ug .rykjd˜ hs ;=uks" Tn f.a õreoaO;ajhla ke;akï" uu;a wo fuys
meñKs,s l<y¡ —b;ska Tn fldfyao isáfha@ hs kjd;eka .kakï˜ hs úuid isáfha h¡ —Yd,dj fndfydu
Nd.Hj;=ka jykafia úuiQy¡ bv ;sfhkjd¡ tkak¡ weú;a kjd;eka .kak¡˜ hs foaj,
;jqid lshd isáfha h¡ werhqu i;=áka ms<s.;a kdro
—uu wdjdi f.hs Yd,dj ueo jdä ù isáhd¡˜ —uqka ;jqid tys msúi i;=gq idóÑ l;d ny ksu fldg .suka
jykafia,d tkjd Tn ±lald o@˜ —tfyuhs uu ksjkakg ydkais úh¡
±lald¡˜ —Tn ke.sg,d .re nqyquka ±lajQjd o@˜
—keye iajdóks˜ —Wkajykafia,d f.a md;%d-isjqre .;a;d újrKd;aul wkqjdoh ^3 .d:dj&
o@˜ —keye iajdóks˜ —Tn tfyu fkd l< tl jerÈ hs¡
jereoao Tn wf;a¡ Wkajykafia,d f.ka iudj .kak¡˜ ux wlafldÉý ux wjê ux wðks fu wydis fh ;x
—nE iajdóks¡ uu iudj b,a,kafka kE¡˜ Wmkhayka;s f;ix fjrx k iïu;s

túg wksl=;a ysñjre —iajdóks" ;siai uy wlSlre"


fkd kefuk flfkla˜ hs mejiQ y¡ ta weiQ Nd.Hj;=ka ux( ug¦ wlafldÉý( neK jeÿfKa h¦ ux( ug¦ wjê(
jykafia —;siai wlSlre" fkd kefuk .;s we;sj jO ysxid lf<a h¦ ux( ud¦ wðks( meroù h¦ fu( ug¦
bkafka ±ka muKla fkd fjhs¡ fmr iif¾§;a wydis( mdvq lf<a h¦ ^ud i;= foa meyer .;af;a h¡&
tfyuuhs˜ hs mejiQy¡ fh( hfula¦ ;x( tn÷ foa¦ Wmkhayka;s( h<s h<s;a
u;la lrñka isákafka kï¦ f;ix( ta wh f.a¦ fjrx(
—iajdóks" fudyqf.a j;_udk wlSlre .;sh wmg;a ffjrh¦ k iïu;s( ksudjlg fkd hhs¡
fmfkkjd¡ fmr Njhl Tyq tfia mej;s wdldrh
Nd.Hj;=ka jykafia u wmg meyeÈ,s lr fokq hï lsisfjla —ug wij,d neK jeÿfKa h¡ myr ÿkafka
uekú˜ hs tu NsCIQka jykafia,d b,a,d isáh y¡ túg h¡ jO ysßyer lf<a h¡ ud mrdch lf<a h¡ ud i;=
Nd.Hj;=ka jykafia my; ±lafjk l;d mqj; foaYkd foa meyer f.k ug w,dN lf<a h¡˜ hs ks;r ks;r u
l< y¡ u;la lrñka ffjrh È.g mj;ajkafka kï Tjqka f.a
ffjrh ixisf|kafka ke;¡
ysud, wvúfha udi wgla mqrd ;jqia oï msrE foaj,
kï ;dmifhla jeis idr ui ¨Kq weUq,a iys;
wdydr wkqNj lrñka jdih lrkakg is;d nrKeia
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 7
neKSï" myroSï" oskSï" meyer.ekSï ms<sn| fldamh ^is;ays& fkdne¢ l, ikaisf|a'

4¡ wlafldÉý ux wjê ux ug nekakd - ug .eyqjd


wðks ux wydis fu jo ÿkakd - mdvq l<d˜
fh ;x k Wmkhayka;s fkd is;kafka kï fuf,iska
fjrx f;iQmiïu;s ^1(4& ffjrh ÿre fjhs ú.iska¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿr ,uq ffjrh¡
1 ^3& ^4& ;siai f;reka f.a jia;=j¡ ^3-4 .d:d& ^fmr msgqjg iïnJOhs¡&

kskaog hd hq;= fõ,dj t<eôfhka kdro ;jqid foaj, isá foaj, f.a ysi u; jQueá .=,sh i;a lvlg msmsÍ
;jqid ksok ;ek" ksok ÈYdj yd fodr ;sfnk ;ek .sfha h¡ Èfha .s,S f.dia fjk ;eklska u;= jQ foaj,
o fyd¢ka u;l ;ndf.k kskaog .sfha h¡ tfy;a wi,lj;a fkd /|S m,d .sfha h¡
foaj, ;jqid t;ek fjkia fldg fl<ska u fodr we;s
ÈYdfjys yryg ksod .;af;a h¡ —uyfKks" tl, rcj isáfhda wdkkao ia:úrfhda h¡
tod ys;=jlaldr jQ foaj, ;jqid kï wo;a wlSlre
ta nj fkd o;a kdro ;jqid uy /fhys ke.sg fï ;siai NsCIqj h¡ kdro ;jqid kï uu u jQfhñ¡˜ hs
neyerg hkq leu;sj fodr foig .uka lf<a h¡ Nd.Hj;=ka jykafia l;dj ksujQ y¡
wjdikdjg fuka Tyqg foaj, ;jqid f.a cgduvq,af,ys
jQ flia mE.sKs¡ —ljq o uf.a fldKavh mE.=fõ˜ foaj, újrKd;aul wkqjdoh ^4 .d:dj&
;jqid lE .eiS h¡ —wdpd¾hka jykai" ta uu¡˜ hs kdro
;jqid mejiS h¡ —fydr ;dmihd" lef,a b|,d weú;a ux wlafldÉý" ux wjê" ux wðks" fu wydis" fh
uf.a cgd u~q,a,;a mE.=jd˜ hs foaj, ;jqidg neK ;x k Wmkhayka;s f;ix fjrx iïu;s¡
jeÿfKa h¡
ux( ug¦ wlafldÉý( kskaod mßNj lf<a h¦ ux(
—wdpd¾hka jykai" uu ±k f.k ysáfha kE Tn ug¦ wjê( jO ysxid lf<a h¦ ux( ud¦ wðks( meroù
fu;k ksÈ lsh,d¡ jer§ula¡ iudjkak˜ hs mejiQ kdro h¦ ux( ug¦ wydis( mdvq lf<a h¦ ^ud i;= foa
;jqia f;u ñÿ,g neiafia h¡ —kdro wdmiq tk fldg meyer .;af;a h¡& fh( hfula¦ ;x( fun÷ foa¦ k
udj md.kak ;shkak fyd| kE˜ hs is;+ foaj, ;jqid Wmkhayka;s( ks;r ks;r u;la lrñka fkd isáhs
ysi ;snQ w;g md oud ksod .;af;a h¡ —wd me;af;ka u kï¦ f;ix( Tjqka f.a¦ fjrx( ffjrh¦ iïu;s(
.sfhd;a wdfh;a foaj, f.a cgdj mEf.kak mq¿jks˜ hs ixisf|hs¡
is;+ kdro ;jqia f;u fujr wks;a me;af;ka hkakg
f.dia foaj, ;jqid f.a f., u; md ;eî h¡ —ta ljqo@˜ ug wij,d kskaod mßNj lf<a h¡ ug jO ysßyer
foaj, úuiS h¡ — ta uu wdpd¾fhks˜ hs kdro ms<s;=re lf<a h¡ ud meroù h¡ ug mdvq lf<a h¡ hï lsis
ÿkafka h¡ —fydr ;dmihd¡ uq,ska uf.a cgd u~q,a, flfkla ks;r ks;r u;la lrñka fkd isákafka kï
mE.=jd¡ ±ka fn,a, u mE.=jd¡ uu ;udg idm lrkjd¡˜ Tyq f.a isf;a we;s ffjrh blaukska ixis|S hhs¡
fyf;u uy yçka mejiS h¡ —wdpd¾h ;=uks " fldam
fkd .kak¡ újrKh

uq,a j;dfõ cgdu~q,a, mE.=Kq ksid fï ief¾ tajf.a fï .d:d folska wdfõ. ixiqka lr .ekSu i|yd jeo.;a
ufkdaúµd;aul ixl,amhla meyeÈ,s lr we;¡ Ñ;a;fõ. yg
fohla fkdfjkak mh me;af;ka wdjd¡ uu ±kf.k .kafka lsishï is;sú,a,la ksid h¡ is;sú,a,la mokï lr f.k wm
ysáfha kE Tn ÈYdj udre l, nj¡ ug iudfjkak¡˜ hs ujd .kakd ufkdarEmk Ñ;a; fõ.hla cks; lr,hs¡ ufkda Ñ;%h
kdro ;jqid lSj;a —uu kqUg idm lrkjd˜ hs foaj, fkd ;ld yeÍug yels kï" É;a; fõ.h md,kh lr .; yels
;jqid y~ .d lS h¡ —tmd tmd¡ tal lrkak tmd˜hs fjhs¡
kdro kej;;a wheo isáfha h¡ —kE¡ idm lrkjduhs¡˜
ffjrh wys;lr wdfõ.hls¡ wmg úúO mqoa.,hka úiska lrkq
mejiQ foaj, ;jqid" —fyg ysre kefÕk úg Tfí ysi ,nk ysßyer wjudk" w,dN wdÈh ks;r isyshg kÕd .ksñka
y;alvlg mef,ajd˜hs idm lf<a h¡ ffjrh fmdaIKh lsÍfuka wk¾:hla ñi hym;la isÿ fkd fõ¡
ffjr lsÍu yd m,s.ekSu fjkqjg bjiSu" iudj §u yd ffu;%sh
fï idmh ksjerÈ lrejl=g l< tlla neúka l<jqka m%.=K lrkafka kï" th udkisl iqjhg fuka u ldhsl iqjhg o
fj; u wdmiq lerflk tlla nj kdro ;jqid wod< fjhs¡
kqjKska ±l .;af;a h¡ tfyhska ;u OHdk n,fhka bjiSu" iudj §u yd ffu;%sh ÿ¾j,hka f.a ,CIK hehs is;Su
ysre fkd kefÕk mßÈ wêIaGdkhla lf<a h¡ tÈk wukluls¡ tajd m%n, fm!reIhl ,CIK nj wjOdrKfhka u
ysre Wod fkd jkafka ljr fyhska±hs fidhd neÆ rc lshuq¡ wfma wruqK kSfrda.S m%ikak ukila we;sj isàu kï" ¥Is;
f;u lreKq ±k kdro ;jqid f.ka iudj .kakehs is; Bg bv fkd ;nhs¡ wdfõ. md,kh lr .kakg yels ùu oCI
foaj, ;jqidg n, lr isá kuq;a fyf;u thg luls¡ wdfõ. j,g hg;aj l%shd lr uy;a úkdYhla jQjdg miq
lK.dgq ùug jvd tajd md,kh lrf.k wfma Ôú;h jdikdjka;
wleue;a; m< lf<a h¡ Tyq weu;+ kdro ;jqid fufia lr .ekSug iu;aùu {dkjka; luls¡
mejiS h¡ —wdpd¾h;=uks" uu uf.a iDoaê n,fhka ysre
kefÕkakg i,iajkafkñ¡ fndai;a wjÈfha ^ksoiqka( CIdka;sjd§ cd;lh& fuka u nqoaOFjh
,o miqj o ffjr Wmojd fkd f.k bjiSu yd ffu;%sh m%.=K
lrk whqre Nd.Hj;=ka jykafia pß;do¾Yfhka u ksrEmKh
Tfí ysi u; ueá fnda,hla ;nd f.k Èfha .s,S fjk
l<y¡
;eklska u;=jkq uekú¡˜ysre Wodjk úg u Èfhys
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 9
fjrg fjr fkd lsÍfuka fjr ikaisf`oa' fuh yeuod mj;akd oyuls'

5¡ k ys fjfrk fjrdks ffjrfhka ffjrh


iïuka;SO l=odpkx ksu fkdfjhs lsis ldf,l
wfjfrk p iïuka;s ksu fjhs ffjr fkd lf<d;a
ti Oïfud ikka;fkd ^1(5& thhs yeul, f,dj iajNdjh¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mrof;d;a ffjrh - ffjr fkd lsÍfuka u muKh¡
1 ^4& ld,s hCIKsh f.a l:dj ^5 .d:dj&

ie je;a kqjr fÊ;jkdrdufhys jev jik w;r


Nd.Hj;=ka jykafia ore m, we;s l;la yd
ore m, ke;s l;la wern fï .d:dj jod< y¡
újrKd;aul wkqjdoh ^5 .d:dj&

bO fjfrk fjrdks l=odpkx k ys iïuka;s wfjfrk


p iïuka;s ti ikka;fkd Oïfud¡
tla .Dym;sfhla ;u ìß|g orejka ke;slu ms<sn|j
;efjk úg Tyq f.a ìß| fufia is;=jd h¡ —fï bO( fï f,dalfhys¦ fjfrk( ffjrfhka¦ fjrdks(
úÈhg orejl= ke;sj l,la .; jqfKd;a kekaoïu;a ffjrfhda ^i;=re lï&¦ l=odpkx( lsis lf,l¦ k ys
iajdómqreIh;a fokaku tl;= fj,d ug fjkia iïuka;s( fkd ixisf|;s¦ wfjfrk p( wffjrfhka
lï lrhs¡ ;j;a .eyeKq flfkla fï ukqiaihg u¦ iïuka;s( ixisf|;s¦ ti( fuh¦ ikka;fkd(
f.kdfjd;a" thd f.ka <uhs ,efnkjd kï" ug;a iodld,sl¦ Oïfud( iajNdjhls¡
iykhla¡ t;fldg m%Yakhla ke;s fjhs¡˜ fufia
is;+ ´ ;u mqreIhdg ;j;a ldka;djla wdjdy lr ffjr lsÍfuka lsis lf,l ffjrh ixisf|kafka ke;¡
.kakg ie,iqjd h¡ tfy;a fojk ìß| .eí .kakd th ixisf|kafka ffjr fkd lsÍu u.ska u h¡ fuh
úg wehf.a isf;ys B¾IHdjla cks; ù Tiqjla ryfia f,dj mj;akd iodld,sl O¾u;djls¡
fmdjd .eí keiqjd h¡ th f;areï .;a fojk ìß|
B<Õ jr .eí .;a úg th ryilaj ;nd .;a;d h¡ újrKh
tfy;a weh foi ne,Sfuka weh .eíf.k we;s nj
±k .;a m<uq ìß| kej; o wdydr iu. ñY% fldg ffjrh ffjrfhka ch .kakg is;Su hqoaO lr hqoaOh ksu lrkakg
jEhï lsÍu jeks l%shdjls¡ ffjrh fmr<d ffjr lsÍfuka j¾Okh
fnfy; fhdod .eí keiqjd h¡ wka;sfï ore m%iQ;shl jkq ñi wvq jkafka ke;¡ hul= wmg ffjr lrk úg wm Bg
§ u ñh .sh fojk ìß| ±ä fl%daOfhka mqmqrñka wleue;s jkafka ffjrh krl fohla hehs wm ms<s.kakd fyhsks¡
fufia m%d¾:kd l<d h¡ —uu Wm Wmka cd;s kqfUkq;a tfia kï" ta krl foh u lsÍfuka wm lrkafka Tyq f.a oDIaáh
kqfò orejkaf.kq;a m<s .kafkñ¡˜ È. ffjrhl ms<sf.k Tyq f.a l|jqrg tl;= ù krl mqoa.,hka u ùu fkd fõ
o@ wm l< hq;af;a wm ksjro hehs is;k ia:djrfha u isg ffjr
wdrïNh fufia igyka úh¡
lsÍfuka je<lSu h¡

B,Õ ckau j,§ fï fofokd ne<,shla yd lsls<shla"


uqjfokla yd fldáfhla wd§ jYfhka bmsfoñka
ffjrfhka ffjrh fmdaIKh lrñka iir ießird
wjik nqÿka oji ieje;akqjr Okj;a isgqjrhl=
f.a ÈhKshl yd hCIKshl jYfhka Wmka y¡ Èkla
fï hlskak isgq ÈhKshf.a ì<sod ì,s .kakg wdjdh¡
nqÿrÿka foõrï fjfyr jev fjfik nj ±kisá
isgq ÈhKsh orejd;a /f.k tys Èj f.dia ì<sod nqÿ
mduq, ;enqfõ nqÿrÿka f.a /ljrKh Tyqg ,efíjdhs
is;ñks¡ úydr N+ñhg we;=,a jkq fkd yelsj hCIKsh
ta jgd /f|ñka isákq ÿgq ;:d.;hka jykafia weh
o we;=<g le|jQjd h¡ Tjqkaf.a w;S; mqj;a isysm;a
lr ÿka Wkajykafia ffjrh ksid fofokdg u ù we;s
wk¾:h meyeÈ,s lr § ffjrh ke;s lr .; yelafla
ffu;%sh" wjfndaOh iy ldreKslFjh u.ska muKla
nj meyeÈ,s l< y¡ lreKq f;areï .;a Tjqyq nqÿ
iñ÷ka f.a wjjdoh ms<sf.k tlsfkld iu. iduh
we;s lr .;ay¡

wk;=rej orejd hCIKsh f.a w;g fok f,i


Nd.Hj;=ka jykafia isgq ÈhKshg mejiQy¡ uq,§
orejd f.a wdrCIdj .ek is;d weh wÈ uÈ l< o
nqoaO f.!rjh ksid ´ orejd hlskak f.a w;g ÿkakd
h¡ orejd jvd .;a hCIKsh Tyq wdorfhka isU
iqr;,a lr wdmiq ÿkakd h¡ fuys m%;sM,h jQfha wd;au
.Kkdjla ,sh,ñka wd oreKq ffjrh iyuq,ska u Èh
ù hduhs¡
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 11
uefrk nj fkd okafkda l,y lr;s' uefrk nj okakjqkaf.a l,y ikaisf|a'

6¡ mfr p k úcdkka;s neyersfhda fkd oks;s


uhfu;a: hudufi hï osfkl wm uefr;ehs
fh p ;;a: úcdkka;s oks;a kï ta nj
;f;d iïuka;s fuO.d ^1(6& lsisfjla l,y fkd lr;a¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


urKi;sfhka iduh we;s fjhs¡
1 ^5& fldiUE kqjr ysñjreka f.a l;dj ^6 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev jiñka fldiUE kqjr
NsCIQka jykafia,d wrnhd fï .d:dj foaYkd l<
t;a:( fï lrefKys ,d¦ mfr( ndysrfhda ^oyï uÕska
neyer jQfjda&¦ uhx( wms¦ hudufi( uefrkafkuq^hs&¦
k p úcdkka;s( ^fkd oks;s&¦ ;;a:( tys oS¦ fh p(
fial¡ hï lsisfjla¦ úcdkka;s(^th& oks;a o¦ ;f;d( ta
fya;=fjka¦ fuO.d( l,s l,y¦ iïuka;s( ksudjg hhs¡
fldiUE ^fl!Ydïì" fldiïì& kqjr jdih l<
NsCIQka jykafia,d w;r úkh m%Yakhla ksid yg.;a Nd.Hj;=ka jykafia W.kajk O¾u ud._hg mrsndysr
újdohla ÿr os. f.dia Ou_jdoS yd úkhjdoS hehs mqoa.,fhda ;uka uefrk nj fkd oek l,s l,y lr;s¡
lKavdhï follg fnoS hkakg fya;= úh¡ fï fNaoh hfula ;uka uefrk nj oks;a o" Tjqyq l,y ksu lr
ÿre lr iÕ msrsi iu.s lrjkakg nqÿrcdKka ixiqka fj;s¡
jykafia mjd iu;a fkd jQ y¡ odhl odhsldfjda o
fomCIhlg fnÿK y¡ wka;sfï Nd.Hj;=ka jykafia újrKh
mdrsf,hHl jkhg jevu fldg jia ld,h tys u .;
lrkakg ;SrKh l< y¡ urKh iy Ôú;fha wks;H;dj f;areï .ekSu h:d¾:djfndaOh
i|yd w;HjYH h¡ ñksiqka fuh f;areï fkd .ekSu fndfyda
.eg¿j,g fya;= ù mj;shs¡
mdrsf,hHl jkfhys rlaÅ; kï Whkg ;ksj u
jevu l< Nd.Hj;=ka jykafia tys jia iudoka jQ y¡ fndfyda .sys - meúoafoda ;uka wurKShehs is;ñka fuka l%shd lr;s¡
jkfhys úiQ mdrsf,hH kñka u ye¢kajqKq yia;sfhla Ñ;a; fõ.hkag jiÕj nqoaêhg ksjdvq oS l%shd lrk tjekafkda
Nd.Hj;=ka jykafiag Wmia:dk l< y¡ m%udoSj" iS,d oS .=KO¾u j¾Okh .ek fkd is;ñka f,!lsl
iem iïm;a .eku is;;s¡ Tjqka f.a f,daNh fuka u oafõIh o
jefvhs¡ wo l< hq;= foa fygg l,a oeóu o fuu ñ:Hd oDIaáfhys
nqÿrÿka jk.; jQfha iÕ msrsi iu.s lrjkakg .;a m%;sM,hla fjhs¡ ;u uq,dfjys ;ru wjfndaO jkafka wkfmaCIs;
m%h;akh wid¾:l ùfukehs oek.;a odhl odhsldfjda f,i urKh ;ud wìuqjg meñKs úg h¡
wiu.sj isák NsCIQkag isjqmih iemhSu k;r l<
y¡ ;u újdoh fl;rï ydkslr ù we;aoehs Tjqkag urKh hk jpkh wikakg fyda tu úIh .ek l;d ny lrkakg
mjd reÑ fkdjk mqoa.,fhda fj;s¡ oS¾>dhqI" kSfrda.slu yd
jegyqfKa túg h¡ jdo újdo w;yer Tjqka iu.s jqj o fh!jkh ksid u;aj m%udoS j mialï rifhys .scqj jikafkda tu
Nd.Hj;=ka jykafia iud lrjd f.k kej; k.rhg jpkh mjd wiqn fia is;;s¡ wks;H foa ks;H f,i o ÿla iy.;
jevu lrjk ;=re odhlfhda l,yldrS NsCIQka fj; foa iqjodhl fia o wkd;au foa wd;au f,i o wiqN foa iqN f,i
kej; ióm fkd jQ y¡ tfy;a th jia ld,h jQ fyhska o .ekSu úmhH_di ^úm,a,di& Ñka;kfha ,CIK nj nqÿiufhys
Nd.Hj;=ka jykafia h<s jevu lrùu o wmyiq úh¡ b.ekafjhs¡
jia f;ui NsCIQka .; lf<a uy;a wmyiqfjks¡ urKh .ek wjfndaOh yd ksr;=re ta ms<sn| fufkys lsrSu
fya;=fjka h:djfndaOh ,eîu wmf.a m%dfhda.sl Ôú;h flf¾
jia ld,h wjik wdkkao uyd ia:úrhka jykafia uy;a n,mEula we;s lrhs¡ .; lrk flá Ôú;h l,flda,dy,
fmrgq lr .;a NsCIQka jykaafia,d jkhg f.dia yd u; fNao j,ska mqrjd .ekSfuka jkafka w,dNhla muKs¡ ta
wkd:msKaäl isgq;=ud we;=¿ odhl msrsi nqÿrcdKka fjkqjg ish¿fokd idufhka i;=fgka jdih lsrSfuka ,nk
wdOHd;añl wdYS¾jdo fuf,djg muKla fkdj mrf,djg o
jykafiaf.a iïm%dma;sh f.!rjdorfhka wfmaCId wdYS¾jdohla jkq we;¡ flda,dy, lr .kakjqka zuf.a wh fkdj
lrk nj okajñka h<s k.rhg jevu lrkakg msg whZ jYfhka y÷kajkakg nqÿrÿka is;=fõ fuu h:d¾:h
werhqï l< y¡ Nd.Hj;=ka jykafia o iqÿiq l,a oek ;yjqre fldg olajkq msKsi h¡
fÊ;jkdrduhg wdmiq jevu l< y¡ tys oS l,yldrS
NsCIQyQ Nd.Hj;=ka jykafiaf.ka m%isoaêfha iudj
wheo isáh y¡

Tjqka f.a wlSlre ys;=jlaldr .;s ms<sn|j ks.%y l<


Nd.Hj;=ka jykafia ;uka iodl,a Ôj;a fkdjkakjqka
nj f;areï .kakd f,i;a tfia f;areï .kafka kï
ish¨ l,y túg k;r jk nj;a jod< y¡

újrKd;aul wkqjdoh ^6 .d:dj&

t;a: mfr uhx hudufi k p úcdkka;s ;;a: fh p


úcdkka;s ;f;d fuO.d iïuka;s

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 13


bkaøSh ixjrhla ke;sj fjfikakd ure jiÕhg hkafka ÿn, .ila jd;fhka weo jefgkakdla fuks'

7¡ iqNdkqmiaisx úyrka;x Ôú;fha iqN mCIh


bkaøsfhiq wixjq;x n,ñka fkd-oud b÷rka
fNdckïys wu;a;[aûx muK fkd oek fNdackfhys
l=iS;x ySkùrshx l=iS; ù fn, ySkj
;x fj miy;s udfrd úiqfjd;a jkihs urejd
jdf;d relaLxZj ÿín,x ^1(7& ie~ mjkska uy ;=re fuka

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


w,ilu úkdYfha uq,hs¡
1 ^6& uydld, f;reka f.a jia;=j ^7 yd 8 .d:d&

fia ;jHd kqjr wi, jik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:d hq.auh uyd ld, iy pQ,
ld, hk ifydaorhka fofokd wrnhd foaYkd l<y¡
ysñhkag iqÿiq wruqKla fj;shs is;d Wkajykafia fj;
f.dia —iajdóks" Ndjkdjg iqÿiq wruqKla olajkafkñ˜
hs Wkajykafia le|jd th oelaù h¡ Wkajykafia o
f.dia ysi isg mdodka;h olajd isref¾ rE isrs uekúka
fia;jHd kqjr pQ, ld,"uʯu ld, yduyd ld, krUd —fï rkajka isrer wdodyk lrk úg isrerg
kue;s ifydaorfhda ;=ka fofkla úiQ y¡ jeäu,d yd .sksoe,a jefgk úg u ug l:d lrkakehs mejiQ y¡
nd,hd jQ uyd ld, yd pQ, ld, .e,a /f.k wE;
ÿr m%foaY j,g f.dia lr;a; mkaishhla mqrdu úúO oriEh ilia lr isrer ta u; ;nd f;,a j;a
fj<| NdKav /f.k t;s¡ uʯu ld, fïjd ksjfia fldg .sks ;enQ md,sldj isrerg .sksoe,a jefo;a
;nd f.k fj<odï lrhs¡ u Ndjkdfhda.S uyd ld, ysñhka tys le|jQ y¡
isrer .sksoe,a j,ska jefi;a u rkajka yu yu .eiQ
fufia .sh tla j;djl .e,a mqrd úúO jdKsc NdKav t,fokl= f.a fuka ù w; mh weUrS lerlS hk yeá
mqrjd f.k iej;a kqjr n,d tk w;r iej;a kqjr;a Wkajykafia n,d isáh y¡ uia ms<siafiñka weg lgq
fÊ;jkdrduh;a w;r lr;a; uqod úfõl .;a y¡ tosk mEfok yeá kerUQ y¡ —n,k whg nK wu;l jk
ikaOHd Nd.fhys ieje;a kqjr jeishka u,a oï yd iqrEmS isrerlaj mej;s fuh oeka oeù jekiS hhs¡˜ hs
iqj| øjH w;e;sj oyï weiSu msKsi hkq ÿgq uyd is;+ f;rKqfjda ta wruqK u Ndjkdjg k.d ry;aM,h
ld, zTn fï fldys o hkafka@Z hs Tjqka f.ka úuid wê.ukh l<y¡
nK wikakg hk nj oek —uu;a hkafkñ˜ hs bgd
.;af;a h¡ ;u u,Kqjka weu;+ fya —u,a,S lr;a; fï oskj, Nd.Hj;=ka jykafia NsCIQka msrsjrd
ál n,d .kak¡ uu nK wykakg hkjd¡˜ hs mjid fia;jHd kqjrg jevu l< y¡ pQ, ld, f.a mqrdK
úydria:dkhg f.dia nqÿka je| Ou_ Y%jKh msKsi NdhH_fjda oeka wms wfma iajdñmqreIhd kej; ,nd
ys| .;af;a h¡ Nd.Hj;=ka jykafia tosk ÿlaL i;Hh .ksuq hs is;d nqÿ mdfudla uy iÕkg odkhg
újrKh lrñka ldudiajdofhys wdoSkj meyeos,s wdrdOkd l< y¡ odkhg fmr ixúOdk lghq;= i|yd
lrñka l< O¾u foaYkdj weiQ uyd ld, iir l,lsrS Wmfoia oSug tla ysñkula ksjig hdfï isrs;la
meúos úh¡ ;sìKs¡ ta i|yd pQ, ld, ysñfhda msg;a j .shy¡
Wkajykafia ksjig meñKs úg merKs NdhH_fjda
uyd ld, meúos jQ mqj; weiQ pQ, ld, o meúos úh¡ n,y;aldrfhka isjqre .,jd .sysj;a wkaojd f.or
tfy;a Tyq meúos jQfha flfia fyda ish fidfydhqrd o r|jd .;ay¡
iu. wdmiq .sysf.g tk wruqKsks¡
újrKd;aul wkqjdoh ^7 .d:dj&
iq¿ l,lska u uQ,sl YsCIKh ksuejQ uyd ld, f;ryq
ish wdpdhH_hka neyeoel —ysñhks" fï iiqfkys Oqr iqNdkqmiaisx úyrka;x bkaøsfhiq wixjq;x
lShla we;aoehs úuiQy¡ úo¾Ykd Oqrh yd .%J: Oqrh fNdckïys p wu;a;[aûx l=iS;x ySkùrshx ;x fj
.ek weÿre ysñhka l< újrKh weiQ uyd ld, miy;s udfrd jdf;d ÿín,x relaLx bj
ysñfhda —uu iajdóks" jeäúh m;aj meúos jQ fyhska
.%J: OQrfhys oshqKqjla ,nkakg wiu;a ñ¡ tfyhska iqNdkqmiaisx( ldu jia;+kaf.a Y=N mlaIh .ek
uu úo¾Ykd Oqrh mqrñ¡˜ hs mjid Ndjkd l¾uia:dk muKla is;ñka¦ úyrka;x( jdih lrk¦ bkaøsfhiq
,nd f.k iqidk N+ñhg f.dia Ndjkd jevQ y¡ bkaøshhka wixjq;x( ixjrhla ke;s¦ fNdckïys(
wdydrfhys¦ wu;a;[aûx( muK fkdokakd¦
oskm;d /fhys m%:u hdufhys ish,a,ka kskaog h;aoS l=iS;x( lïue,s¦ ySkùrshx( ùhH_ fkdjvk¦ ;x(
iqidk N+ñhg f.dia Ndjkd wdrïN lrk Wkajykafia tu mqoa.,hd¦ miy;s(wìnjd isáhs ¦ udfrd( udrhd¦
w¿hu lsisjl= msìfokakg fmr wdrduhg jevu lr;s¡ jdf;d( jd;h¦ ÿín,x( ÿj_,¦ relaLx bj( jDCIhla
^lvd fy<kakdla& fuka'
fuiufhys tla ;reK ldka;djla yosisfha .s,kaj ñh
.shd h¡ ñh .sh o wehf.a rEisrsh tfia u mshlrej lï iefmys wdiajdo ckl iajNdjh .ek muKla
osiaúKs¡ yjia jrefõ wehf.a [d;SyQ isrer oeùug is;ñka bkaøsh ixjrfhka f;drj wdydrfhys muK
wjYH or"f;,a wdoS wjYHfoa o /f.k f.dia isrer o fkd oek lïue,s j ùhH_ fkd jvñka jik ;eke;a;d
iu. ojkq jia iqidk N+ñ md,sldjg Ndr ÿka y¡ isrer ureg mroskafka l=Kdgq iq<Õska lvd jefgk .ila
ojkakg ieriqKq md,sldj wehf.a we÷ï me<÷ï bj;a fuks¡
lrk úg isref¾ m%shxlr;ajh oel fuh Ndjkd lrk

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 15


bkaøSh ixjrhla we;s ;eke;a;d ure jiÕg fkd hkafka jd;fhka m¾j;hla fkd ief,kakdla fuks'

8¡ wiqNdkqmiaisx úyrka;x jiñka wiqn nejqfuka


bkaøsfhiq iqixjq;x oukh lf<d;a b÷rka
fNdckïys p u;a;[aûx muK oek fndcqfkys
ioaOx wdroaO ùßhx ieoeye;sj úrsh jvñka
;x fj kmamiy;s udfrd jif;d;a fkd joshs ure myr
jdf;d fi,xZj mín;x ^1(8& fkd ief,k .,la fuka
ie~ l=Kdgqjlska¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wdOHd;añl Yla;sh wmrdð;h
1 ^6& uydld, f;rekaf.a jia;=j ^7 yd 8 .d:d& b;srsfldgi

pQ,fkdjld,uydmeúosld,jQfyshañmeúoa og we,aula ;snqKq ksid


Wmeúoslrjd .ekSfï woyiska
újrKh

iqNjdoS oDIaáfhka f,dj n,kafkda —Ôú;h frdai u,a hykls˜ hs


fyhska fyf;u ish leue;af;kau ta ;;aFjh Ndr
is;d uq<d fj;s¡ frdai uf,a jqj o zkgqfj lgqZ wu;l l< hq;=
.;af;a h¡
ke;¡ ldufhys wdiajdoh muKla olskafkda wdoSkj fkd oel ta
flf¾ ;DIaKdj jO_kh lr .ks;s¡ uu h" udf.a hehs .ks;s¡ tfia
pQ, ld, r|jd .ekSug Tyqf.a ìrskaoka iu;ajQ nj uudhkfhka .%yKh l< foa jekiS hk úg uf.a foa jekfi;s hs
ÿgq uyd ld, f.a NdhH_fjda wg fokd o zwms;a tfia ixfõ.hg m;a fj;s¡ tfy;a ldu jia;+kaf.a wdoSkjh o fufkys
lruqZhs Nd.Hj;=ka jykafia m%uqL ix>hdg oka msKsi lrkafkda tys wiqN me;a; o olakd fyhska tajdfha fkd wef,;s¡
tfyhska tajdfha úkdYh Tjqka f.a is;a ;=< ÿlla cks; fkd lrhs¡
werhqï l< y¡ tosk oka j<|d wjik —uydld, Tn
fï whg wkqfudaokd nK lshkake˜hs Wkajykafia wiqNdkqmiaiS hkafkka fõokd;aul nj muKla fufkys lr
kj;d Y%djl msrsi iu. úydria:dkhg jevu l< y¡ ffjrh fyda ms<sl=, Wmojd .; hq;= hehs jrojd fkd .; hq;= h¡

Nd.Hj;=ka jykafia .ï fodrg jevu lrk w;r tfia l< fyd;a th zmá>i[a[dZ jeãula fjhs¡ th ÿre l<
hq;a;la ñi jeäh hq;a;la fkdfõ¡ fuhska woyia lf<a fndfyda
;=r NsCIQyq nqÿrÿka uydld, f;reka kj;d meñKSu fokd úiska fkd ;ld yrskq ,nk lduhka ys wdoSkj .ek fufkys
.ek wukdmfhka l;d l< y¡ —tod odkfha Wmfoia lrùuh¡ ldufhys wdoSkj fkd okakd fya;=fjka fndfyda fokd
lghq;= j,g pQ, ld, f;reka hdfuka isÿ jqfKa mrK taldx.s l oDIaá we;s lr f.k ÿflysu ksu.ak fj;s¡ kshu
ìrskaoka tlaj Wkajykafiaf.a isjqre .,jd .sysf.g iqNjdoh kï iqN fuka u wiqNh o olsñka tal mdCIsl fkd ù
.ekSuhs¡ wo hka;ï fjk ysñ kula .sh ksid ta Ôú;fha .eg¿ foi .eUqrska n,kakg mqreÿùuhs¡
jf.a úm;a;shla jqfKa keye¡ oeka fï nqÿyduqÿrefjda fï .d:d hq.aufhka bosrsm;a lrkafka wdOHd;añl id¾:lFjfhka
Wkajykafiaj nK lshkak kj;a;,d wdjd¡ fudkjd m%S;su;a jk fn!oaO iodpdr ud._hhs¡ h:d¾:h oelSu m%:u mshjrhs¡
fjhs o okafkakE¡ nqÿyduqÿrefjda ys;du;d l<d o fï bkaøsh ixjrfhka m%sh foa flfrys we,au yd wm%sh foa flf¾
jefâ@˜ jeks woyia yqjudre úKs¡ oafõIh we;s lr .ekSu md,kh flfrhs¡ wêl wdydr fiajkh yd
l=iS; nj Ôú;hlg f,!lsl jYfhka mjd wNd.Hh Wod lrk
isrs;a h¡ tajd ÿre lr ffOhH_h ùhH_h jO_kh lr .kafka kï
fï w;r;=r uydld, f;reka f.a NdhH_dfjda t;=uka mj_;hla iq<Õska fkdie,S mj;skakdla fuka Ôú;hg ch.%dySj
f.a isjqre nf,ka .,jkakg ;e;a oerEy¡ ish iDoaê uqyqK osh yels fjhs¡
n,fhka Tjqka f.ka ñÿKq uydld, ysñfhda nqÿrcdKka
jykafia yuqfjys fmkS isáh y¡ túg fuys oelafjk
.d:d fol jod< Nd.Hj;=ka jykafia uydld, ysñhka
pQ, ld, f.a uÜgfuka uekSu .ek NsCIQka jykafiag
fodia mejrE y¡

újrKd;aul wkqjdoh ^8 .d:dj&

wiqNdkqmiaisx úyrka;x bkaøsfhiq iqixjq;x


fNdckïys p u;a;[aûx ioaOx wdroOùrshx udfrd
;x fj kmamiy;s jdf;d fi,x mín;x bj

wiqNdkqmiaisx( ldufhys wiqN mCIh olsñka¦


úyrka;x( jdih lrk" bkaøsfhiq( bkaøshka"
iqixjq;x( ukdj ixjr lr .;a¦ fNdckïys p(
wdydrfhys o¦ u;a;[aûx( muK o;a¦ ioaOx( Y%oaOd
iïmkak¦ wdroaO ùrshx( werUQ ùhH_h we;s¦ udfrd(
udr f;u¦ ;x( tu mqoa.,hd¦ fj( taldka;fhka u¦
kmamiy;s( wìnjd fkdisáhs¦ jdf;d( jd;h¦ fi,x
mín;x( .,a mj_;hla¦ bj( fuks¡ ^fkdfmrf<k
fuks&

lï iqjfhys wiqN mCIh f;areï f.k b÷rka yslaujd


f.k" wdydrfhys muK oek" Y%oaOd iïmkakj ùhH_h
jvñka jikakd mrdch lsrSug urejdg yels fkdfjhs¡
jd; fõ.fhka .,a mj_;hla fkd ief,kakdla fuks¡

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 17


flf,ia lig ÿre fkd l< b÷rka fkd±uQ" ienE jpk fkdue;a;d isjqre oeÍug kq iqÿiq h'

9¡ wkslalidfjd ldidjx ÿre lr ke;s flfkla li,


fhd jF:x mßofyiai;s fmdrjk uq;a lidj;la
wfmf;d ouiÉfpk i;Hh" oukh ke;s Tyq
k fid ldidjury;s ^1(9& fkd .e,fma h" lidj;g

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lidj;g fkd .e,fmkafkda
1 ^7& foõo;a f;reka f.a l;dj ^9 yd 10 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev jik fiala foõo;a
f;reka wern fï .d:d hq.auh foaYkd l< y¡
lshkakka nyq, jQfhka Pkaoh úuid n,k úg
foajo;a; ia:úrhkag mCI msrsi y;r fofkl=ka f.ka
jeä jQ fyhska fuh fufia isÿ úh¡ foajo;a; ysñfhda
tu froao lmamjd" uiaijd" m~q fmdjd isjqrla yd
jrla w.% Y%djlhka jykafia,d fo ku mkaishhla w|khla ilia lrjd f.k .uka ìuka hk úg uy;a
ne.ska msrsjr NsCIQka jykafia,d o leáj nqÿrcdKka wNsudkfhka ye| fmdrjd .sh y¡ ta ÿgq iuyr NsCIQyq
jykafia f.ka wjir f.k fÊ;jk úydrfha isg —fï isjqr foajo;a; ysñhkag ;rï fkdfõ¡ fuh
rc.y kqjr n,d msg;a jQ y¡ Wka jykafia,d f.a .e,fmkafka idrsmq;a; ysñhkag h¡ fï f;reka ;ukag
iïm%dma;sfhka m%S;shg m;a rc.y kqjr mqrjeisfhda .e,fmkafka ke;s isjqrla ye| f.k Tn fudn .uka
wd.ka;=lj meñfKk W;=ukag oka oSfï fmr isrs; lsrSu fkdfydî˜hs l;sld l<y¡ ta weiQ Nd.Hj;=ka
mrsos ;ks ;ksj fyda fo;=ka fokd fyda lsysm fokd jykafia —uyfKks" foajo;a; ;ukag fkd .e,fmk
tlaj odkudkdosfhka Wmia:dk l< y¡ jia;%hla mrsyrKh lf<a oeka muKla fkdj w;S;fha
o tfia l<y˜ hs jod<y¡ wk;=rej Wka jykafia w;S;
tla oskla oka j<od wjik N=la;dkqfudaokdj lrk l;dj fufia úia;r l<y¡
iershq;a uy ry;ka jykafia —mskaj;=ks" hïlsis
mqoa.,fhla ;uka oka fohs¡ tfy;a wka wh oSfuys fmr nrKeia kqjr n%yauo;a; kï rc flfkl=ka
,d Wkkaÿ fkd lrhs¡ fyf;u oka ÿka mskska fndfyda rdcHh lrk l,ays nrKei tla;rd mqoa.,fhla
iem iïm;a ,nhs¡ t;l=ÿ jqj;a mrsjdr iïm;a;sh we;=ka uerSfuka Ôúldj lf<a h¡ tla;rd jkdka;rhl
fkd ,nhs¡ ;j;a lsishï mqoa.,fhla ;u [d;s-ñ;% we;a;= oyia .Kkla iqjfia jdih l<y¡ oskla
wi,ajdiS ckhd oka oSfuys ,d fmd<Ujhs¡ tfy;a jkfha ixpdrh lroaoS Tjqyq mfia nqÿ kula ÿg y¡
f;fï oka fkd fohs¡ fyf;u u;= Njfhys mrsjdr Wka jykafia oel is;a myka jQ Tjqyq Wka jykafiag
iïm;a;sh ,nhs¡ fjk;a mqoa.,fhla ;ud;a fkd fohs¡ kuialdr l< y¡ tod mgka t;ekska hk tk yeu úg
wkHhka o oSug fhduq fkd lrhs¡ fyf;u mska u| u mfia nqÿrcdKka jykafiag kuialdr lr hdug
fyhska u;= NjhkaysoS l=i mqrd wyrla fkd ,nhs¡ ÿ.S Tjqyq mqreÿjQ y¡
ÿmam;a wirK fjhs¡ tfuka u msrsjr iïm;a;shla
o fkd ,nd ;ksfjhs¡ ;j;a ;eke;af;la f;fï;a
oka fohs¡ wkHhka o oSug fmd<Ujhs¡ fyf;u u;= újrKd;aul wkqjdoh ^9 .d:dj&
iir ish .Kka wd;au Ndjhkays hi biqfrka o
wdVHj msrsjr iïm;a;sh o ,nd i;=gq fjhs¡˜ hkqfjka wkslalidfjd ouiÉfpk wfmf;d fhd ldidjx
Ou_h foaYkd l< fial¡ foaYkdj wjidkfha tla jF:x mßofyiai;s fid ldidjx k wry;s
Wmdilfhla —iajdóks" fyg uf.a odkh ms<s.;
uekú˜ hs wdrdOkd lf<a h¡ ;j;a ieoeye;sfhla wkslalidfjd( flf<ia lyg ÿre fkd l<¦
bosrsm;a j ,laIhla jákd froaola mrs;Hd. lrñka ouiÉfpk( bJøsh oukfhka yd i;HjdosFjfhka¦
—fyg odkhg fudk hï fohla jqjukd jqfkd;a wfmf;d( f;drjQ¦ fhd( hï mqoa.,fhla¦ ldidjx
fuh úl=Kd uqo,a f.k th msrsuykak¡ tfia wjYH jF:x( lyj;a¦ mrsofyiai;s( y¢kafka kï¦ fid(
kqjqjfyd;a jia;%h ljr fyda ysñ kulg mQcd lrkak˜ fyf;u¦ ldidjx( lyj;g¦ k wry;s( kqiqÿiq fjhs¡
hs mejiS h¡ flfia jqjo odkh i|yd lsis u wvqmdvqjla
fkd jQfhka" jia;%h ldg mQcd l< hq;=oehs m%Yakhla ly isjqrla ye| isáh o" flf<ia li< ÿre fkd l<
we;s úh¡ bJøsh oukfhka yd i;Hjdos;ajfhka f;dr ;eke;a;d
lyj;a orkakg iqÿiq wfhla fkdfõ¡
—iershq;a-uq.,ka foku isáhd jqj o Wka jykafia,d
fuys meñfKkafka l,d;=rlsks¡ foajo;a; ia:úrfhda
rc.y kqjr ks;HjdiSyq h¡ jia;%h Wka jykafiag
ms<s.kajuq˜hs th foõo;a f;rekag mQcd l<y¡ we;a;u
lsjfyd;a odhlhka w;r fï .ek os. l;djla we;s
úh¡ iershq;a ysñhkag msrskukakg fndfyda wh leu;s
jqj o l,d;=rlska jäkd iershq;a ysñhka fuka fkdj
wfma okg" nKg" W;aij ojig fuka u W;aij ke;s
ojig o wm iu.u isákafka foajo;a; ia:úrfhda h¡
Wka jykafia yrshg msx;d,shla fuka m%fhdackj;ah˜

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 19


flf,ia lig my l<" ukd is,a we;s" b÷rka oeuQ ;eke;a;d lidj; oeÍug iqÿiq h'

10¡ fhd p jka; lidjiai flf<ia lyg ÿre flrefjda


iSf,iq iqiudysf;d uekúka is,a .=K msrefjda
Wfmf;d ouiÉfpk i;Hh oukh jevqfjda
i fj ldidjury;s ^1(10& lidj;g ksis jQfjda

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is,a .=Kfhka ire jQfjda lidj;g ksis jQfjda
1 ^7& foõo;a f;reka f.a l;dj ^9-10 .d:d& ^b;srs fldgi&

os kla fï wisrsu;a pdrs;%h yia;s >d;lhd f.a fk;


.eáKs¡ —ud oekau u ly isjqrla fydhd .; hq;=˜hs
hls¡˜ tfia mejiQ fndai;ayq —kqU lf<a b;du;a wYsCIs;
wfidank l%shdjle˜hs ks.%y l<y¡
is;+ fyf;u tla;rd mfia nqÿ kula osh kEug ú,g
niakd ;=re /l ys| Wka jykafiaf.a isjqr fidrlï újrKd;aul wkqjdoh ^10 .d:dj&
lr .;af;a h¡ th fmdrjd f.k we;=ka .uka lrk
uÕ tla ;ekl m<la ne| ys| .;a fya ysi mgka fhd p jka;lidjiai iSf,iq iqiudysf;d ouiÉfpk
isjqr fmdrjd f;daurh o iÕjd f.k /l isáfha h¡ i Wfmf;d i fj ldidjx wry;s
tfia isg wka;sug u tk we;d f;daurfhka wek urd
.kakd fya o< yd fjk;a m%fhdackhg .; yels wx. fhd p( hï lsis mqoa.,fhla¦ jka; lidjiai(
Wmqgd f.k b;srsh j<,d oud .sfha h¡ fï isrs; l,la flf<ia li,ska ÿre jQfha¦ iSf,iq( iS,hkays¦
lr f.k hk w;r wm uy fndai;ayQ fï we;a rf<ys iqiudysf;d( ukdj yslauqfKda¦ ouiÉfpk( oukfhka
kdhlFjhg m;ajQ y¡ bkamiqj o we;a urejd ;u yd i;Hfhka¦ Wfmf;d( iukaú; jQfha o¦ i( fya¦
iqmqreÿ Wml%uh wkq.ukh lrhs¡ ;u /f<ys we;=ka ldidjx( lyj;a ^orkakg&¦ wry;s( iqÿiq fõ¡
l%ufhka wvqfjkq f;areï .;a fndai;a f;u —wfma /<
l=vd jkafka fï we;=ka fldys hk ksidoe˜hs úuiQy¡ hï lsis mqoa.,fhla flf,ia lyg ÿre lr ukdj
;uka fkdokakd njw ksl=;a yia;SyQ lshd isáh y¡ YS,h wdrCId lr f.k bJøshhka oukh lr .ksñka
i;HjdoSj jdih lrkafka kï fya isjqre orkakg iqÿiq
—fudjqka fldys .sh;a ug lshd ñi fkd h;s¡ tfyhska fjhs¡
lsishï wk;=rla u úh hq;= h˜ hs is;+ fndai;ayq —ysi újrKh
mgka lidj;a fmdrjd f.k isák ;eke;a;d iel
lghq;= h¡ Tyq .ek úuis,su;a jqj ukdhe˜hs is;d ldIdh jia;%h( ldIdh jia;%h fyj;a isjqr prs; Y=oaêfha
ixfla;hla jeks h¡ nqÿ-mfianqÿ-uy ry;ka jykafia,d f.a zwe÷uZ
.;af;a h¡ jk fuh ye|.;a ud;%fhka u fndfyda fokd f.a jkaokdudkdosh
,efnhs¡ tfyhska fuh orkakg fmr ;ud Bg ksiail= njg m;a
we;a uqf, ys kdhl jQ wm fndai;ayQ fufia is; Wmka úh hq;=j mj;shs¡
ielh uq,a lr f.k —úuid n,ñ˜ hs is;d ish¿ we;=ka
fmrgqj hjd fiñka fiñka wka;suhd j meñKsfha h¡ isjqrla oerE jyd u ;ud .Dyia:hka f.ka fjkia njg m;aj we;
hk yeÕSu ^fõjKaKshïys wc®Qm.f;d ;s& meúoafol=g we;s úh
we;a;= o isjqre fm/ jQ we;a urejdg j¢ñka tlsfkld hq;= h¡ ta yeÕ=u yd .Dyia:hka miÕ msysgqjd je|Su o fya;=fjka
fm<g .uka l<y¡ we;a urejd o fndai;=ka wka;sug kj Ôú;hla" kj ms<sfj;la ;ud i|yd fjkaj we;s nj f;areï
tkq oel isjqr uE;a lr f;daurh w;g .;af;a h¡ f.k wdo¾Yj;a phH_djlg fhduq fjhs¡ Nd.Hj;=ka jykafia
fndai;ayQ o —fï udf.a msrsjr jkik urejd nj ksh; foajo;a; ÖjrOdrs;ajhg kqiqÿiafilehs jodf<a fï wkqj h¡
he˜hs is;ñka m%ydrhlg uqyqK fokakg ieriqK y¡

we;a urejd f;daurh oud .i;a u bj;g mek osú


.,jd .;a fndai;ayq Tyq w,a,d .kakg bosrshg osj
wdy¡ tfy;a we;a urejd osj f.dia .ilg uqjd úh¡
—uu fï .i;a ñksid;a tlg ysr lr .ksñ˜hs
fndai;ayq fofokdu fyd~jef,ka w,a,d isr lr
.kakg is;+ y¡ túg osú .,jd .ekSu msKsi
we;aurejd isjqr .,jd bosrshg mEfõ h¡ —oeka fï
isjqr weo oud fudyq w,a,d urd oeuqj fyd;a nqÿ-
mfianqÿ - uyry;=ka fmdfrdak Öjrhg ks.%y l<d
kï jkafka h¡ tfia lrkakg wleue;af;ñ˜hs is;+
fndai;ayq bjid ord .ksñka Tyqf.ka fufia úuiQ y¡

—uf.a j._hd keiqfõ f;dm fkdfõ o@˜


—tfiauehs W;=udKks˜

—tjeks l=rere lula lf<a ljr fyhska o@ kqU fmdrjd


f.k isákafka flf<ia keiQ W;=uka fmdrjk Öjrhls¡
th kqUg lsisfia;a fkd .e<fmhs¡ fujeks my;a
l%shdjla lsrSfuka f;dm lr we;af;a n,j;a wl=Y, lu_
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 21
ksirefoh ireh" irefoh ksireh hk jeros woyia f.dÿre fldg we;a;dyq irejQ ksjkaiqj fkd,n;a'

11¡ widfr idru;sfkd ksire foa ire fia


idfr pd idroiaisfkd ire foa idr ke;s fia
f; idrx kdê.ÉPka;s jrojd .; fyd;a
ñÉPd iÙlmamf.dprd ^1(11& fkd ,efnhs idr lsisjla¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ñiÈgq .; fyd;a - hy ux weúfr;a¡
1 ^8& iershq;a uq.,ka foku f.a l;dj ^11-12 .d:d&

r c.y kqjr fõ¿jk úydrfhys jev úiQ


Nd.Hj;=ka jykafia iershq;a uq.,ka foku f.a
.=rejrhd j isá ixch wern fï .d:d hq.auh
njla fmfkkag keye¡ wehs wuq;a;@˜ Wm;siai f.a
ms<s;=r jQfha —uu fï l,amkd lf<a fï o¾Yk fudk
;rï fndrejla o lsh,hs¡ fïjdhska ,nkafk fndre
jod< y¡ ;djld,sl i;=gla fka o@ fïjdfha lsisu w¾:hla
keye¡ m%fhdackhla keye¡ fudkjo wms fï n,d bkak
rc.y kqjrg kqÿfrys Wm;siai .u iy flda,s; .u úldr¡ uu l,amkd lf<a wehs wms fï ;djld,sl foa
kï jQ nuqKq .ï folla ;sìK¡ Wm;siai .fuys úiQ miafia ÿjk tl kj;aj,d ioyg mj;sk úuqla;shla
rEmidrS kï n%dyauK ldka;dj .eí .;a oskfha u .ek ys;kafka ke;af;a lsh,hs¡ hd¿jd" Thdg;a
flda,s; .fuys úiQ fud.a.,S kï n%dyauK ldka;dj o fudlla yrs m%Yakhla ;sfnk nj fmakjd¡ Tn jeä
.eí .;a;d h¡ fï mjq,a fol mrïmrd y;l mgka u i;=gla ke;sj l,amkd nrj ysáfha wehs@˜ hkakhs¡
oeä ñ;%;ajfhka fj,S iómj isá nj lshkq ,efí¡ fï
mjq,a fol u tl u osfkl .eí fm<yr kï jQ .eìKs —uu;a Th .ekuhs ys; ys;d ysáfha¡ ug;a ys;=Kd fï
ujqjreka f.a wdrCIdj i|yd jk úfYaI wd.ñl udhdfjka ños,d ire idr fohla fydhkak ´k lsh,d¡˜
ldhH_h o l< y¡ oi uia wejEfuka fofokdu msrsñ hs flda,s; o ms<s;=re ÿkafka h¡
orefjda fofofkl= m%iQ; l< y¡
—b;ska wms fokaku tl;= fj,d úi÷ula fydhuq¡
idrS neñKshf.a orejd .fuys .ïm;s mjqf,ys Wmka wo b|,d f,dalfha ienE ;;= .ek;a ienE m%Yak
fyhska .fï kñka u zWm;siaiZ f,i kï lrk ,os¡ j,g kshu úi÷ula .ek;a wms fokakd u fydhuq˜hs
ta wkqj u fud.a.,S f.a orejdg o zflda,s;Z hk ku Tjqyq l;sld lr .;a y¡ —uq,ska u fudlo lrkafka@˜
Tjqka f.a mjq, o .ïm;s mjq, jQ fyhska fhdokakg tjlg rc.y kqjr úiQ ixch kï mrsn%dclhd ,Õ
mshjr .eksKs¡ orefjda fofok u jeä jhig m;ajk meúos jkakg Tjqyq ;SrKh lr .;a y¡ msrsjr ckhd
w;r Wiia wOHdmkhlg ysñlï ,nd úúO Ys,am wvla i;=ka ne¢ jdyk iuÕ ksfjia n,d hejQ Tjqyq
Ydia;%hka ys ksmqK jQ y¡ ks;r ks;r yuq jk Tjqkg mkaishhla iuÕ ixch fj; f.dia meúos jQ y¡ Tjqka
500 ne.ska msrsjr ;reKfhda o jQ y¡ fofokd 500 la i.hka o iuÕ meúos ùfuka ixch
f.a lS¾;sh o me;sr .sfha h¡
yeu jirl u rc.y kqjr meje;afjk z.sr.a.
iuÊcZ kï W;aijhla úh¡ th meje;ajqfKa l÷ fofokd u tlaj b;d Wkkaÿfjka ixch f.a o¾Ykh
YsLrhl h¡ kegqï .ehqï jehqï m%didx.sl wx.hka uekúka bf.k .;a y¡ b;d ál osklska u ixch f.a
f.ka imsreKq ieKfl,sh krUkakg fï m%N+ b.ekaùï ksu jQ j.la Tjqkag yeÕsKs¡ tfyhska Tjqyq
fh!jkhka fom<g úfYaI wiqka folla mKjd ;sìKs¡ —.=re;=uks" Tn;=uka f.a ish¨u b.ekaùï fu muK
tl ,Õ jQ wiqka foflys ys| ixo¾Ykh kerUQ o@ ;j;a wmg fkd b.ekajQ fohla ;sfnkjd oe˜hs
Tjqyq osk .Kkla tys jQ m%yi; krUñka iskdiqK Tjqyq úuiQ y¡
y¡ fYdaldka; krUd fYdal jQ y¡ mrs;Hd. lrkakg
wjia:d Wod jQ úg ks¾f,daNSj mrs;Hd. l< y¡ —tmuKhs¡ Tn oeka fiaru bf.k f.k bjrhs˜ fya
ms<sjoka ÿkafka h¡
osk .Kkla fufia úfkdao jQ miq tla oskla Tjqyq
ta .ek .eUqrg is;kakg jka y¡ fï kegqï .ehqï újrKd;aul wkqjdoh ^11 .d:dj&
jehqï ish,a, ujd .;a úfkdaohka fkd fõ o@ fudjqka
lrkafka wm h:d¾:fhka uqjd lr jHdc pu;aldrhla widfr idru;sfkd idfr p widroiaisfkd
ujd oSula fkd fõ o@ fï ish¨ kegqï .ehqï jehqï ñÉPdiÙlmamf.dprd f; idrx k wê.ÉPka;s
mj;afka iq¿ l,ls¡ fï ish¿ k¿ ks<shkaf.a rE fidnd
jir lsysmhlska jekiS uy¨j crm;aj wm%ikak jkq widfr( yrj;a fkdjk foa¦ idru;sfkd( yrj;a hehs
we;¡ is;k¦ idfr p( yrj;a foa úIfhys¦ widroiaisfkd(
ksire foa hehs is;k¦ ñÉPdiÙlmamf.dprd( ñ:Hd
tod Wm;siai iskd úh hq;= ;ek iskdiqfka ke;¡ yeçh ixl,amkdjkag f.dÿrejQ¦ f;( Tjqyq¦ idrx( wk¾>
hq;= ;ek Tyq f.a fofkf;ys l÷,la fkd keÕsK¡ fya foa¦ k wê.ÉPka;s( idOkh lr fkd .ks;s¡
flda,s; foi ne,S h¡
ksire foa ire hehs is;ñka idrj;a foa ksire foa
Tyq o tfiau h¡ flda,s; Wm;siai weu;S h¡ —wo Tn hehs mg,jd f.k ñ:Hd ixl,aamkd j,g f.dÿre jk
wuq;=hs¡ Bfha fmf¾od jf.a úfkdaodiajdohla ,nk mqoa.,fhda lsis lf,l Ôú;fha Wiia wê.u idOkh
lr fkd .ks;s¡

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 23


irefoh ire f,i;a" ksirefoh ksire f,i;a ksjerosj olakdyq idrjq ksjka iqj ,n;a'

12¡ idr[ap idrf;d [;ajd irefoa ire f,i ms<sf.k


widr[ap widrf;d ksire-ksire f,i oek f.k
f; idrx wê.ÉPka;s ksjeros is;=ú,s jvñk
iïud iÙlmam f.dprd ,n;szidrZkqjKe;s ok¡

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ire foa y÷k;a kqjkska msìfo;a¡
1 ^8& iershq;a uq.,ka foku f.a l;dj ^11-12 .d:d& ^b;srs fldgi&

t fy;a Wm;siai f.a yd flda,s; f.a uQ,sl .eg¨


;ju;a tfia uh¡ tajdg ms<s;=re fidhd .; hq;=h¡
—;j ÿrg;a ixch f.ka W.kakg fohla ke;s fyhska
b;d iaj,am fj;s¡˜ —tfia kï" orejks" {dkjka;fhda
f.da;u nqÿka fj; fh;ajdæ fudavfhda ud fj; t;s¡˜

wms oUosj mqrd weúo flfia fyda fïjdg ms<s;=re osh tfia lS miq ;j;a ta .ek l;d lsrSu ksIaM, nj
yels .=rejrfhla fidhd .ksuq¡ uq,ska u i;Hh fidhd f;areï .;a flda,s; iy Wm;siai Nd.Hj;=ka jykafia
.kakd ;eke;a;d wksldg th mjik woyiska fjka yuqjg hdu msKsi msg;a jQ y¡ ixchf.a Y%djl
j iersiruq˜ hs Tjqyq .súi .;a y¡ Tjqyq fjka fjka j msrsfika 250 fofkla o ta fofokdg tlajQ y¡
úúO .=rejreka yuq j idlÉPd lrñka m%Yak kÕñka
wurKShFjh fidhkakg mgka .;a y¡ flda,s; yd Wm;siai Nd.Hj;=ka jykafia fj; f.dia
meúos jQ y¡ ixch meñfKkakg leu;s fkd jQ nj
Wm;siai yd flda,s; kÕk m%Yak j,g i;=gqodhl oekqï ÿka úg Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d hq.auh
ms<s;=re fok wfhla fkd jQ y¡ Tjqka úuik yeu jod< y¡
m%Yakhlg u ta fofokd ms<s;=re ÿka y¡ tla oskla
Wm;siai f.a Ôú;fha iqkaor ;u isoaêh isÿ úh¡ Tyqg újrKd;aul wkqjdoh ^12 .d:dj&
wiaið ysñhka oelSfï Nd.Hh Wod úh¡ fuf;la fijQ
wudj Tyq ,oafoa tod h¡ idrx idrf;d p widrx widrf;d p [;ajd
iïudiÙlmam f.dprd f; idrx wê.ÉPka;s
wiaið ysñhka f.a m%ikak" Ydka; yd m%nqoaO ú,dih
ÿgq muKska u Wm;siai kj Ôjhla ,oafoa h¡ —tl idrx( w¾:j;a foa¦ idrf;d p( w¾:j;a jYfhka o¦
úoshlska lS úg uu ishla úoshlska fyda oyila widrx( w¾: Y=kH foa¦ widrf;d p( w¾: Y=kH fia
úoshlska f;areï .kakï˜ Wm;siai mejiS h¡ wiaið o¦ [;ajd( oek¦ iïud iÙlmam f.dprd( iuHla
ysñfhda túg —hï lsis fohla fya;=-m%;H ksid yg .kS ixl,amhkg f.dapr jk¦ f;( ^kqjKe;af;da& Tjqyq¦
kï" ta fya;=-m%;H Nd.Hj;=ka jykafia meyeos,s l<y¡ idrx( yrj;a foa¦ wê.ÉPka;s( idOkh lr .ks;s¡
tajd ksreoaO lsrSu ms<sn|j o Wka jykafia fy<s l<y˜
hk wre;a we;s yrj;a foa yrj;a foa f,i ms<sf.k ksire foa ksire
foa nj oek ksjeros is;=ú,s j,ska iukaú; jk
—fha Oïud fya;=mamNjd-f;aix fya;=x ;:d.f;d wdy mqoa.,fhda Ôú;fha wk.s;u foa idOkh lr .ks;s¡
f;aix p fhda ksfrdafOd-tjx jdos uydiufKd˜
újrKh
hk .d:dj jod< y¡ uq,a mo fol wefik úg u
nqÿrcdKka jykafia máÉp iuqmamdo O¾uh foaYkd fuu .d:d hq.auh idr Ou_ ms<sn| úpCIKfhys jeo.;alu
wjOdrKh lrhs¡ idrOu_ mg,jd .ekSu f,daflda;a;r idOk
lrk nj jegyqKq Wm;siai fidajdka M,h ,eî h¡ ish,a, jrojd .ekSug fya;= fjhs¡ wmf.a l%shd l,dmhkays
jyd u ish ñ;=re flda,s; fidhd .sh fyf;u iqn ksrjoH;dj r|d mj;skafka wmf.a idrO¾u úpCIKh u; h¡
mqj; mjiñka tu .d:dj Tyqg lSfõ h¡ .d:dj mjid fyd| yd krl" ÿl yd iem wdosh ms<sn| úksYaphg wmf.a
wjikaj;a u flda,s; o fidajdka úh¡ idrO¾u úpCIKh n,mdhs¡

fndfyda wh ÿisrs;g fhduq jkafka idrO¾u moaO;sh jrojd .ekSu


;uka ,o iïm; .=rejrhd iu. o fnod yod .; fya;=fjks¡ Tjqyq lsis lf,l W;=ï wê.u fkd ,n;s¡
hq;= hehs is;+ Tjqyq nqÿka yuqjg hkakg ixchg o
wdrdOkd l< y¡ —uu os.g u .=rejrfhla jYfhka
m%lg j isáfhñ¡ oeka fï ysá yeáfha Y%djlhl=
ùug ug ms<sjkaoe˜hs mejiQ ixch —Tn leu;s kï
hkak˜hs lshd isáfha h¡ —.=re;=uks" tfia fkd lrkak¡
nqÿrcdKka jykafia f,dj my< jQ jydu oyia .Kka
ckhd Wkajykafia jgd frdla fj;s¡ wms;a ta f.dvg
tla fjuq¡˜ hs nqoaêu;a YsIHhka fofokd kej; wheo
isá úg ixch Tjqka f.ka fufia m%Yak lf<a h¡

—weje;aks" f,dalfha jeämqr isákafka {dkjka;fhda o


fudavfhda o@˜

—iajdóks" fudavfhda jeämqr fjfi;s¡ {dkjka;fhda


m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 25
Ndjkdfjys fkd jevqKq kqmqreÿ is; ;=< rd.h úksúo hhs'

13¡ h:dZ.drx ÿÉPkakx f;fuhs f.h jeiaig


jqÜÁ iu;súÊCO;s fiú,s fkd lf<d;a uekúka
tjx wNdú;x Ñ;a;x is; rd.fhka flf<fihs
rdf.d iu;súÊCO;s ^1(13& fkd jevqj Ndjkdfjka

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mqyqKq fkd l< is; - rd.fhka fjhs f;;a
1 ^9& kkao ysñhkaf.a l:d jia;=j ^13 iy 14 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia iej;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev jik ish {d;s
fidfydhqre kkao f;rKqjka wern fï .d:d hq.auh
fÊ;jkdrduhg .sh kkao f;rKqfjda ál osklska u
meúoafoys Wlg,S j ish in%yaupdrSkag fuh oekajQ y¡
—weje;aks" uu wikaf;daIfhka isáñ¡ ud meúos j isák
jod< fial¡ kuq;a os.ska os.gu meúos oï mqrkakg wiu¾:fhñ¡
tfyhska meúoao yer oud .sys f.g wdmiq hdug
lms,jia;= kqjrg f.dia ish mshdKka oel .kakg leue;af;ñ¡˜ ta weiQ in%yaupdrS NsCIQyQ —weje;a kkao
oeka nqÿrÿkg iqÿiq l,a hehs is;+ ld¿odhS f;rKqfjda ysñhks" Tn meúoafoys Wlg,S jkakg fya;= ljf¾
.uka ufÕys úis;=r lú j,ska mjiñka nqÿ iñ÷ka o@˜ hsúpd< y¡ —ud meúoaog tk od uf.a ìrs| ckmo
imsrsjrska lms, jia;= kqjrg jevu jQ y¡ kqjr l,HdKsh wvla mSrE flia we;sj l÷¿ jel=Kq uqyqKska
ms~qisÕd jäñka isáhoS ish mshdKkag zW;a;sÜfG hq;=j —ysñhks" jyd wdmiq tkq uekeje˜hs lSjd h¡ ta
kmamuÊfchHZ hk .d:dfjka Ou_ foaYkd lr fidajdka joka ;ju;a ud ijfKys /õ ms<s/õ fohs¡ tfyhska
M,fhys msysgjQ Nd.Hj;=ka jykafia zOïux pfr uu meúos Ôú;h flf¾ Wlg,Sj isáñ¡ ;jÿrg;a
iqprs;xZ wdoS .d:dfjka Ou_ foaYkd lr uyd m%cdm;S meúosj isákakg fkdyel¡˜
f.da;ñh fidajdka M,fhys o mshdKka ilod.dó
M,fhys o msysgjQ y¡ kkao ysñhka f.a fï jpk Nd.Hj;=ka jykafiag
oekqï fok ,os¡ Wka jykafia kkao ysñ le|jd ta
miq osk kkao l=ureka f.a ux.,Hh ;=kla u tlg ienEoehs úuid ;yjqre lr" wk;=rej kkao ysñ ish
fhoS ;sìK¡ wNsfIalh" kj ksjig msúiSu yd újdyh iDoaê n,fhka ;õ;sid foõf,djg le|jd f.k .sh
ta ;=khs¡ tosk Nd.Hj;=ka jykafiag odkh msrskuk y¡ tfia hk w;ruÕoS oeù .sh fyakl oejqKq .ila
,o w;r ud<s.h újD; lsrSfïoS wNskj ud<s.djg u; .skafkka folka" kdid yd j,s.h o ms<siaiS úlD;
msúiqkq Wka jykafia kkao l=ureg wdYSj_do lrñka jQ je¢rshl olakg ie,eiaiQ y¡
md;%h Tyq w;g ÿka y¡ wdmiq .ufkaoS md;%h Tyq
w;ska wdmiq fkd f.ku msg;a jQ y¡ újrKd;aul wkqjdoh ^13 .d:dj&

—iñ÷ks" Tfí md;%h .kake˜hs lSu ks.%yhla fia ÿÉPkakx w.drx jqÜÁ h:d iu;súÊCO;s tjx
is;+ kkao msh.eg fm< niskakg fmr th .ks;ehs wNdú;x Ñ;a;x rdf.d iu;s úÊCO;s
is;d miqmiska .sfha h¡ tfy;a th fkdjQ fyhska msh
.egfm< mduq,oS .ks;ehs is;Sh¡ th;a bgq fkd úks¡ ÿÉPkakx( ukd j fiú,s fkd l<¦ w.drx( f.hlg¦
rc jdi, ñÿf,a oS tfia lr;ehs is;=j o tfia;a jqÜÁ( jeiai¦ h:d( hï fia¦ iu;s úÊCO;s( ldkaÿ
fkdùh¡ md;%h nqÿrÿka w;g oS blaukska ish ukd,sh jkafka ^f;fukafka& o¦ tjx( ta f,iska u¦ wNdú;x(
fj; hkakg wjYH;dj ;snqK o th lshd .kakg Ndjkd fkd l<¦ Ñ;a;x( is;¦ rdf.d( rd.h¦ iu;s
wiu;aj fu;ek oS .kq we;" fu;ek oS .kq we; hs úÊCO;s( úksúo hhs¡
is;ñka os.gu .sfha h¡
jy, ukdj fiú,s fkd l< f.hla jeiaig f;fuhs¡
fï w;r;=r nqÿrÿka kkao l=ureka úydria:dkhg tfia u Ndjkdfjka yslaujd fkd .;a is; rd.fhka
le|jd f.k hk nj;a th ckmo l,HdKshg wd;=r fjhs¡
fyd|lg ysákakg ners fjk nj;a wehg ie< úh¡
tfyhska ´ ndf.g mSrE flia jeáh o we;sj oEfia
l÷¿ mqrjd f.k osj f.dia —kkao l=ureks" jyd
wdmiq tkak˜ hs lSjd h¡ ta jokska kkao f.a yo ls;s
leù .sh o ta j.la fkdokakd fuka nqÿrcdKka
jykafia Tyq fÊ;jkdrduhg u le|jd f.k .sh y¡
fÊ;jkdrduhg .sh miq md;%h w;g .;a Nd.Hj;=ka
jykafia —kkao" Tn uyK jkakg leu;soe˜hs weiQ
y¡ ;uka Bg wleu;s jqj o nqoaO f.!rjh ksid tfia
lshd .kakg wiu;a jQ kkao l=ure —leu;shs˜ hkqfjka
ms<sjoka ÿkafka h¡ Nd.Hj;=ka jykafia Tyq tfjf,a
u meúos lrjQ y¡ fufia Nd.Hj;=ka jykafia iu.

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 27


fudkjg mqreÿ l< Ndjkdfjys jevqKq is;;=< rd.h úksúo fkdfha'

14¡ h:dZ.drx iqÉPkakx fkd f;fuhs ksji jeiaig


jqÜÁ k iu;súÊCO;s fiú,s l<fyd;a uekúka
tjx iqNdú;x Ñ;a;x rd.fhka is; fkd ief,hs
rdf.d k iu;súÊCO;s^1(14& jevqfjd;a Ndjkdfjka

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is; yqre mqyqKq lr - ;nkq rd.h ÿre lr
1 ^9& kkao ysñhka f.a l:d jia;=j ^13-14 .d:d& b;srs fldgi

; õ;sid foõf,djg .sh miq ila foú÷ka f.a


fiajdjg meñKs frdai meye;s fomd we;s osjH
wmairdjka mkaishhla fmka jQ Nd.Hj;=ka jykafia
wikaf;daIfhka isáñ" uu .sysf.g wdmiq hñ˜ lshd h¡
oeka Tn tfia fkd lshkafka wehs oehs úuiQ NsCIQyQ Wka
jykafia ry;a jQ nj .ek idlÉPd l< y¡ nqÿrcdKka
—kkao" Tfí woyfia yeáhg jvd;a iqrEms hehs Tng jykafia Wka jykafia,d f.a l;d ny oek f.k ta
isf;kafka ckmo l,HdKsh o ke;akï" fï wmairdfjda ksñ;af;ka fï .d:d fol foaYkd l< y¡
oe˜hs úuiQ y¡ —iajdókS" fï wmairdjka iu. ii|k
úg ckmo l,HdKsh folka" kdid yd j,s.h oeù újrKd;aul wkqjdoh ^14 .d:dj&
.sh je¢rsh jeks hehs yefÕa˜ hs kkao ysñfhda ms<s;=re
ÿka y¡ iqÉPkakx w.drx jqÜÁ h:d k iu;s úÊCO;s tjx
iqNdú;x Ñ;a;x rdf.d k iu;s úÊCO;s
—kkao" ÿla fkdjkak¡ Tn leu;s kï" uu fï
wmairdjka f.ka flfkla Tng ,nd fokak hs iqÉPkakx( ukdj fiú,s l<¦ w.drx( f.hlg¦ jqÜÁ(
Nd.Hj;=ka jykafia mejiQ y¡ m%S;shg m;a kkao jeiai¦ h:d( hï fia¦ k iu;s úÊCO;s( ldkaÿ fkd
ysñfhda —b;ska Nd.Hj;=ka jykafia ug ta .ek jkafka o¦ tjx( ta f,iska u¦ iqNdú;x( Ndjkdfjka
iy;sl fjkjd kï uu b;d leue;af;ka meúos oï ixj¾ê;¦ Ñ;a;x( is;¦ rdf.d( rd.h¦ k iu;s
mqrkafkñ˜hs mejiQ y¡ úÊCO;s( úksúo fkd hhs¡

tod mgka kkao ysñfhda b;d leue;af;ka" uy;a f.hla uekúka fiú,s lr we;akï th jeiaig fkd
wNsreÑfhka ùhH_ jvñka" Ndjkdkqfhda.S núka meúos f;fuhs¡ tfukau is; ukdj Ndjkdfjka jO_kh l<
oï msrE y¡ wfkl=;a NsCIQka jykafia kkao f;r úg rd.h thg fkd msúfihs¡
fojÕkqka m;d uyKoï mqr;shs úys¿ ;y¿ l< o
kkao ysñfhda os.g u ùhH_ jevQ y¡ fï úêu;a meúos újrKh
oï msrSfï m%;sM,h jQfha kkao ysñhka fkdfnda l,lska
u ry;a M,h ,eîuhs¡ry;aM,h ,;a osk /fhys nqÿ fï .d:d hq.auh Ñ;a; ixj¾Okh yd iïnJOh¡ nqÿ oyfuys
zÑ;a;Z fyj;a uki merKs ngysr ufkda úoHd{hka fuka lh
iñ÷ka olakg .sh kkao ry;ka jykafia —iajdókS" iu. ksrfmaCI mod¾:hla f,i olajd fkd ue;¡
ug frdai meye;s md we;s wmairdjka ,nd fokakg
jQ fmdfrdkaÿfjka Tn jykafia uqojkakg wdñ˜hs zNdjkdZ kï nqÿ iufhys tk udkisl YsCIKh fyj;a udkisl
mejiQ y¡ —kkao uu Tfí is; úksúo oel th mila yeÈhdjhs' rd.fhka mßð; jkafka tfia YsCIKh fkd l< woka;
lf<ñ˜ hs jod< y¡ kkao Tn ta oskj, lSfõ —uu is;h'

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 29


mõ l< ;eke;a;d fu f,dj yd mrf,dj fidalfjhs' ;uka l< mõ lï oel ÿlafjhs'

15¡ bO fidp;s fmÉp fidp;s ;efjhs tf,dj;a-;efjhs fuf,dj;a


mdmldß WNh;a: fidp;s mjqldrhd ;efjhs fof,dj u
fid fidp;s fid úy[a[;s ÿla fõ h je,fma h mjqlre
osiajd lïuls,sÜGuZ;a;fkd ^1(15& fufkys lr l< mdm lu_h

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wñysrsh mjq m,
1 ^10& pqkao iQlrslhd f.a l:dj ^15 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia rc.y kqjr fõ¿jkdrdufhys


jev jdih lrk fiala pqkao iQlrslhd wruqKq
fldg fï .d:doajh jod< y¡
mdmldß( mjq ldrhd¦ bO( fuf,dj oS¦ fidp;s(
fYdal lrhs¦ fmÉp( mrf,dj o¦ fidp;s( fYdal
lrhs¦ WNh;a:( fof,djoS u¦ fidp;s( fYdal lrhs¦
fid( fyf;u¦ w;a;fkd( ;ud f.a¦ ls,sÜGx lïux(
Nd.H;=ka jykafia jev úiQ wdrduhg hdnoj jdih mdm lu_h¦ osiajd( oel¦ fidp;s( fYdal lrhs¦ fid(
l< o pqkao lsis osfkl úydria:dkhg fkd meñksfha fyf;u¦ úy[a[;s( fÄohg m;a fjhs¡
h¡ Nd.Hj;=ka jykafiag .re i;aldr fkd lf<a h¡
tla n;a yekaola j;a msKavmd;hlg fkd fnoS h¡ mjq lrk ;eke;a;d fuf,dj;a fYdal lrhs¡ mrf,dj;a
ieflúka lsjfyd;a mskla hehs lsjyels lsis u fohla fYdal lrhs¡ fof,djoS u fYdal lrhs¡ ;ud l< mdm
fkd lf<a h¡ l¾uhka oel fYdal lrhs" miq;efjhs¡

uq¿ Ôú; ld,h u pqkao lf<a W!rka uerSu h¡ újrKh


mKmsáka isáh oS u W!rkag fmd¨j,ska ;<hs¡ ta uia
bosóu i|yd h¡ bkamiq lg wer kgk WKq j;=r j;a wl=i,a lrk mqoa.,fhda tu lu_ lrk wjia:dfõ oS thska ;ukag
ú¢kakg fjk úmdl ms<sn|j fkd is;;s¡ tfy;a fuf,dj oS
lrhs¡ ta l=i msrsisÿ lsrSug h¡ wk;=rej .sks yq,lska u úmdl ú¢k úg fYdal lrkakg isÿ fõ¡ fuf,dj oS fuka u
wefÕys frdau ish,a, mq¿iaihs¡ fï ish,a, lrk úg mrf,dj oS o wl=i,fhys úmdl ú¢kakg isÿ fõ¡
W!rd wuq;=fjka urkakg fohla ke;¡ ur y~ foñka
fõokdfjka ÿla ú¢k i;d bfí u uefrhs¡ fuhska woyia jkafka ish¿u l¾u wksjdhH_fhka u úmdl ú¢h
hq;= nj fkd fõ¡ wd.ñl újrKh w¾:j;a jkakg kï lu_h
mrdch lrk l%uhla ;sìh hq;= h¡ tfyhska fn!oaO YsCIKh ;=<
os.ska os.g u fuu l=ßre m%dKjOh l< pqkao lïuksfrdaO.dñkS m%;smodjla o we;=<;a fjhs¡ lu_h ms<sn| fn!oaO
urKdikak iufhys úhre jegqfKa h¡ W!rl= fuka b.ekaùï yqfola ztlg-tlZ fuka ir, jQjla fkdj lu_hkays
f.drjñka y;r .df;ka ÿjñka u< my lr wkqNj .=Kd;aul úÑ;%Fjh" mqoa., úúOFjh fya;=-m%;H Ou_fhys
lrñka oeÕÆ Tyq yslaujkakg lsisfjla iu;a fkd iajNdjh wdoS yeu foa ie,ls,a,g f.k f;areï .; hq;= ixlS¾K
jQ y¡ f.hska msg hkakg ners jk fia fodr.=¿ oeóu úIhls¡
yer fjk lsisjla l< fkd yels úh¡ ;u lu_dkqrEmj nqÿiuh Ôú;h mq¿,a oDIaáhlska újrKh lrk oyuls¡ th
oeä ÿla ú¢ fyf;u i;a oskla —wùÑ uy krldos ÿl˜ tla Njhlska ish,a, ksu fj;shs fkd ms<s.kshs¡ i;aFjhd oS¾>
fuf,dj u ú¢kakdla fia ÿla ú| ñh .sfha h¡ i;a jQ ixidrfha ish lu_dkqrEmj Wiia-my;a fjñka iem yd ÿl
osku fodr jid ;snqK o pqkao W!rl= fia ury~ ÿka ú¢ñka iersir;s¡ t;l=ÿ jqj;a ta ish,a, isÿjkafka ks;H jQ
fyhska fndfyda wh is;=fõ Tyq osk y;la u osjd ? wúkYajr jQ wd;auhlska f;drj h¡ tfyhska wkkH;djlska f;dr
wúÉfþo;djla ;yjqre lrñka zk p fid k p w[af[dZ hk
W!rka uerE nj h¡ m%ldYh w¾:l:dpdhH_jre olaj;s¡

Nd.Hj;=ka jykafia yuqjg .sh NsCIQka jykafia


lSm kula —iajdóks" pqkao f.hs fodr jid f.k
os.ska os.g u W!rka urhs¡ ksh;fhka u Tyq f,dl=
idohlg iQodkï fjkjd úh yel¡ fï ;rï l=ßre uia
jeoafola kï óg fmr bkakg ke;sj we;˜hs mejiQ
y¡ —uyfKks" fï i;a osk mqrd Tyq W!rka urkjd fkd
fjhs¡ Tyq f.a wl=i, úmdlh ú¢kjd¡ mK msáka u
ksrd ÿla ú¢kjd¡ W!rl= fia ury~ ;<ñka f.a mqrd
tys fuys ÿjk ksid f.hs fodr jykakg isÿ jqKd¡
wo Tyq ñh f.dia krlfhys Wmkakd˜hs nqÿrcdKka
jykafia meyeos,s l< y¡ —iajdóks" Tyq fuf,dj;a ÿla
ú| mrf,dj;a ÿlg u m;a jqKd˜hs NsCIQka jykafia,d
mejiQ úg ;:d.;hka jykafia fï .d:dj jod< y¡

újrKd;aul wkqjdoh ^15 .d:dj&

mdmldrS bO fidp;s fmÉp fidp;s WNh;a: fidp;s


fid w;a;fkd ls,sÜGx lïux osiajd fidp;s fid
úy[a[;s

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 31


l=i,a l< ;eke;a;d fuf,dj yd mrf,dj fndfyda fia i;=gq fjhs'

16¡ bO fudo;s fmÉp fudo;s fuf,dj;a ;=gqfj;s tf,dj;a ;=gqfj;s


l; mq[af[d WNh;a: fudo;s mska l< Woúh fof,dj u ;=gqfj;s
fid fudo;s fida mfudo;s jeäfhka ;=gqfj;s i;=áka bmsf,;s
Èiajd lïu úiqoaê u;a;fkd ^1¡16& l< msßisÿ mska ±l ±l iekfi;s

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l< fyd| foa iem f.k foa
1 ^11& Oïñl Wmdilhd f.a l;d mqj; ^16 jk .d:dj&

ie je;a kqjr fÊ;jkdrdufhys jev jik


iufhys Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj Oïñl
Wmdil ;ek ksñ;s fldg foaYkd l< fial'
Tyq le|jd f.k hdu i|yd meñK isáh y¡ Tyq
kj;skakg hehs lSfõ Tjqkag h¡ Ou_ Y%jKh ksujk
;=re isákakehs Tjqkag l< ix{dj h¡˜ —ienE o
iajdóks@˜ —tfia h uyfKks" ta ienE h¡˜ —oeka Tyq
ieje;a kqjr Oïñl keue;s .Dyia: Y%djlfhla jdih Wmkafka fldyso" iajdóks@˜ —uyfKks" Oïñl ;=is;
lf<a h' kug u .e,fmk Od¾ñl Ôú;hla .; l< osjH f,dalfhys Wmkafka h¡˜
fyf;u oka §fuys uy;a reÑhla ±laù h' nqoaO m%uqL
ix>hd jykafiag ks;r ks;r oka ÿka w;r úfYaI —iajdóks" Oïñl fï Bfha fmf¾od jk ;=reu uy;a
Èkj, uy oka meje;aù h' nqÿrcdKka jykafia f.a m%S;sfhka fuys isáfha h¡ oeka fyf;u ñh f.dia
uyd odhlhka mkaishfhka tla wfhla jQ fyf;u foõf,dj uy;a i;=áka isák nj Tn jykafia f.ka
mq;=ka y;a fofkl= f.a iy ¥jreka y;a fofkl= f.a oek .;suq¡˜ NsCIQka jykafia,d tfia mejiQ úg —tfia
msfhla jQfha h' orefjda o mshd fuka u oyï uÕ .uka h uyfKks' wm%udoS" l=i,a lrk mqoa.,fhda fuf,dj;a
l< ie±ye;sfhda jQ y' m%S;sfhka isá;s¡ mrf,dj;a m%S;sfhka isá;s¡˜ hs jod<
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj o foaYkd l< y¡
jrla fyd|gu .s,ka jQ Oïñl uy iÕ rejk
jevujd msß;a iÊ®dhkd lrjk fia b,a,d isáfha h' újrKd;aul wkqjdoh ^16 .d:dj&
NsCIQka jykafia jevu fldg" wef|ys je;sr isá Tyq
wìuqj jev ys÷jd" uyd i;smÜGdk iQ;%h iÊ®dhkd l; mq[af[d bO fudo;s" fmÉp fudo;s" WNh;a:
lrk w;r;=r foõ f,da yfhka ieriQ ÈjH jdyk fudo;s" fid w;a;fkda lïu úiqoaêx osiajd fudo;s
yhla Tyq ;u ;u foõ f,da j,g le|jd f.k hkq fid mfudo;s
msKsi meñKsh y' Tjqka ÿgq Oïñl msß;a ksu jk ;=re
u|la kj;skakehs ix{d lf<a h' tfy;a ta ix{dj l; mq[af[d( mska l< ;eke;a;d¦ bO( fuf,dj;a¦
msß; kj;ajkakehs l< ix{djla fia f;areï .;a fudo;s( i;=gq fjhs¦ fmÉp( mrf,dj o¦ fudo;s(
NsCIQka jykafia msß; kj;d msg;a j .sh y' i;=gq fjhs¦ WNh;a: fudo;s( fof,dj u i;=gq fjhs¦
fid( fyf;u¦ w;a;fkd( ;ud f.a¦ lïu úiqoaêx(
wk;=rej ;uka le|jd f.k hdug ifoõ f,dúka phH_dfjys msrsisÿlu¦ osiajd( oel¦ fudo;s( i;=gq
ßh yhla meñK we;s nj Oïñl Wmdil f;u ;u fjhs¦ fid( fyf;u¦ mfudo;s( w;sYhska i;=gq fjhs'
orejkag mejiS h' ;=is; foõf,dõka meñKs r:h
f;dard .;a fyf;u u,a oula th ;sfnk ;ek wyig mska l< ;eke;a;d fuf,dj;a i;=gq fjhs¡ mrf,dj;a
oukakehs orejkag Wmfoia ÿkafka h' ta wkqj orefjda i;=gq fjhs¡ fof,dju i;=gq fjhs¡ ;ud f.a phH_dfjys
u,a oula .=jkg ùis l< y' th .=jfkys jQ ÈjH mú;%Fjh ^l¾u úY=oaêh& .ek is;d i;=gq fjhs¡
r:fhys /¢Ks' u,a ou .=jfkys /£ ;sfnkq tys / w;sYhska u i;=gg m;a fjhs¡
iaj isá yeu fokdgu fmksKs' tfy;a r:h fkd
fmksKs' —Tng u,a ou fmfkkjd fkd fõ o˜hs úuiQ újrKh
Oïñl ;u orejka wu;d th /£ we;af;a ;=is; foõ
f,dúka meñKs r:fha nj;a ;uka ;=is; ÈjH f,dalfha l; mq[af[d( kï mska lr .;a ;eke;a;d h¡ Ôú; ld,h mqrd
hym;a phH_djka fya;= fldg f.k l=i,a /ia fõ¡ hul= mrf,dj
Wmokd nj;a mjid" Tn ud iuÕ WmÈkakg leu;s hkúg f.k hk tlu foa l=i,a yd wl=i,a fyhska l=i,a lr
kï ud l<dla fuka mska oyï lrkake˜hs wjjdo lf<a f.k we;fyd;a ta .ek is;d m%S;s úh yelsh¡ ;u u;= ckauh
h' wk;=rej fofk;a mshd .;a fyf;u ñh f.dia wksjdH_fhkau m%ikak jk nj Tyqqg is;d .; yels fõ¡ hym;a
;=is; foõ f,dj Wmkafka h' pq;s Ñ;a;hlska ñh .sh úg B<Õ ckauh ksh; jYfhka u hym;a
fjhs¡
NsCIQka jykafia kej; úydria:dkhg meñKs úg
—uyfKks" Oïñl msß;a iÊ®dhkhg ijka ÿkakd
±˜hs Nd.Hj;=ka jykafia úuiQ y' —tfia h' iajdóks"
tfy;a iÊ®dhkh ueo § fyf;u zkj;skak"
kj;skakZ hs lshd ix{d lr wm kj;d ,Sh'

túg ¥ orejka je,fmkakg jQ fyhska wms iÊCOdhkh


kj;d wdmiq wdfjuq˜hs Tjqyq ms<sjoka ÿka y¡
—uyfKks" Oïñl l;d lf<a Tn iu. fkdfõ¡
foõ f,dj yfha foújre osjH r: yhla irid f.k
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 33
mõ l< ;eke;a;d fuf,dj;a ;eù mrf,dj;a ÿla ú| fndfyda fia ;efjhs'

17¡ bO ;mam;s fmÉp ;mam;s fuf,dj;a -mrf,dj;a ;efjhs


mdmldß WNh;a: ;mam;s mjqlre fof,dj os u ;efjhs
mdmx fu l;xZ;s ;mam;s mjq lf<uehs is;d ;efjhs
NsfhHd ;mam;s ÿ.a.;sx .f;d ^1¡17& wmd.;j ;j;a ;efjhs

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<da;ska mdmh - isÿfjhs miqj ;dmh
1 ^12& foõo;a f;rekaf.a l;d mqj;la ^17 jk .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia iej;a kqjr fÊ;jk


úydrfhys jev jik fiala foajo;a; ia:úrhka
jykafia wrnhd fï .d:dj foaYkd l< fial¡
újrKd;aul wkqjdoh ^17 .d:dj&

mdmldrS bO ;mam;s fmÉp ;mam;s WNh;a: ;mam;s


fu mdmx l;x b;s ;mam;s ÿ.a.;sx .f;d NsfhHd
nqÿrcdKka jykafia iu. u fldiUE kqjr tlg ;mam;s
jdih l< iufhys Wka jykafiag ieoeyej;=ka f.a
jeä f.!rjdor yd mqo i;aldr ,efnk wdldrh ÿgq mdmldrS( mjq lrk ;eke;a;d¦ bO( fuf,dj oS¦
foõo;a f;rKqjka f.a is;a ;=, BIH_djla yg .;af;a ;mam;s( ;efjhs¦ fmÉp( mrf,dj;a¦ ;mam;s( ;efjhs¦
h¡ ;uka ix> kdhlFjh ,o fyd;a fï .re ie,ls,s WNh;a:( fof,dj u¦ ;mam;s( ;efjhs¦ fu( ud úiska¦
;uka fj; yrjd .; yels nj is;+ f;rKqfjda oskla mdmx( mdm l¾uhla¦ l;x b;s( lrk ,oehs¦ ;mam;s(
nqÿrÿka fõ¿jkdrdufhys oï foiñka isáh oS Wka ;efjhs¦ ÿ.a.;sx( ksrhg¦ .f;d( .sfha¦ NsfhHd(
jykafia lrd t<U —Tn jykafia oeka uy¨hs¡ ta jeäfhka¦ ;mam;s( ;efjhs¡
ksid ix>hd f.a md,kh ug mjrd ksjdvq .kak˜hs
wdrdOkh l< y¡ tfy;a foajo;a; ia:úrhka f.a mjq lrk ;eke;a;d fuf,dj;a ;efjhs¡ mrf,dj;a
ienE ;;= okakd fyhska thg tlÕ fkd jQ nqÿrcdKka ;efjhs¡ uu mdmhla lf<ñhs is;ñka ;efjhs¡ wmdhg
jykafia —foõo;a Tn tjeks moúhlg lsis fia;a u .sh miq jvd;a ;efjhs¡
iqÿiq ke;e˜hs mjiñka tu b,a,Su m%;sfCIam l<y¡
újrKh
tod mgka foõo;a nqÿrÿka flfrys ffjr ne| .;af;a
h¡ ;=ka j;djla u Wka jykafia >d;khg wid¾:l fuys oS ;eùu hkafkka jeros jev lrk mqoa.,hka ;=< we;sjk
miq ;eùu woyia fjhs¡ ;mam;s hk md,s jpkfhys oefjhs"
W;aidyhka oerS h¡ jrla ÿkqjdhka fhoeù h¡ wk;=rej ms<siafihs hk wre; ;sfí¡ jrola lrk wjia:dfhys yrs jeros
.scql=¿ mõj u; isg .,a fm/<S h¡ ;=kajk j;dfõ .ek l,amkd fkd l< o miqj ;u l%shdfjys nrm;, lu
kd,d.srs we;d fufyheù h¡ tfy;a fï ;=kajr u Tyq jegfyk úg" ;udg ;ud u fpdaokd lrk úg" we;sjk yeÕSu
f.a woyi bgq fkd ùh¡ ÿkqjdfhda nqÿka kikq fjkqjg ;udg u oeú,a,la jeks h¡ foõo;a ;u mjqlï fufkys fldg
oejqfKa ta wkqj h¡ iuyr lu_j, úmdl osÜGOïu jYfhka
Y%djlFjhg m;a jQ y¡ fm/¿ ., j<lkq msKsi
meñKSu o óg u we;=<;a h¡
.,la bosrsm;a úh¡ thska .e<jqKq l=vd m;=rla nqÿrÿka
f.a mfhys l=vd ;=jd,hla l< o nrm;, ydkshla mrf,dj ;efjkafka lu_ úmdl ú¢k úg h¡ wka; ÿlaÅ; ia:dk
fkd ù h¡ kd,d.srs we;d o nqÿrÿkag oukh úh¡ fï jQ ÿ.;s j, Wmka úg wfkal úO fõokd lï lfgd¿ j,g
ish,af,kqÿ ÿ¾uqL fkd jQ foajo;a; ix> fNaohla md;% jkakg isÿ fjhs¡ tfyhska ;u mjq ksid fufia ÿla ú¢;ehs
;efjkakg mjqlreg isÿ fjhs¡
lrkakg bgd .;af;a h¡ w¨; meúos jQ NsCIq msrsila
rjgd nqÿrÿkaa f.ka fjka lr f.k .hd YS¾Ihg .sh foõo;a f.a u;= wkd.;h .ek fndfyda wh m%Yak kÕ;s¡ f:rjdo
fyf;u m%;smCIhla f.dv kÕd .;af;a h¡ tfy;a wgqjdj, i|yka jkafka Tyq wkd.;fhys hï oskl wÜÁiair
tys .sh iershq;a uq.,ka foku úiska thska jeä msrsi kñka mfia nqÿ flfkl=ka ù ksjka olakd nj h¡ .sys j isáhd
wdmiq le|jd f.k tk ,os¡ kï foõo;a jekfik nj ÿgq fyhska Nd.Hj;=ka jykafia Tyq
meúos l< nj;a" fl;rï mjq l<;a meúos j úiQ fyhska wkd.;
wfmaCIdjla ;eìh yels ;;aFjhla we;s jQ nj;a lshd we;¡
wka;sfï foõo;a n,j;a f,i frda.d;=r úh¡ kjuila uydhdksl .%ka: j, i|yka jkafka Tyq nqÿrcdKka jykafia f.a
u frda.fhka ÿla ú| ÿj_, jQ fyf;u Nd.Hj;=ka bjiSfï yd iudj oSfï .=Kh f,dalhdg m%lg lsrSug Wmldrhla
jykafia olskakg leue;a; m< lf<a h¡ tfy;a Tyq jQ nj h¡ wkd.;fha hï osfkl foõo;a foajrdc kñka nqÿ jk nj
f.a Y%djlfhda fufia lS y¡ — Tn fyd| iqjfhka miq o tys oelafjhs¡
fj;a oS nqÿrÿkag tfrysj l%shd lf<ys h¡ oeka wms Tn
Wkajykafia fj; /f.k fkd huq¡˜ tfy;a nqÿrÿka
olskakg rsis jQ foõo;a —ud úkdi fkd lrkak¡ ud
nqÿkag ffjr l< nj ienú¡ tfy;a Wka jykafia f.a
is;a ;=< ud flf¾ flia .il ;rï j;a ffjr ud;%hla
fkd ue;¡˜ hs m%ldY lf<a h¡ th ienú¡ nqÿrÿka f.a
is;a ;=< lsis o i;=rl=g ffjr ud;%hla fkd ù h¡
Tjqyq foõo;a /f.k Nd.Hj;=ka jykafia olskakg
meñKsh y¡ tfy;a wjdikdjg foõo;a ;uka /f.k
wd foda,dfjka niskakg ìug md ;n;a u fmdf<dfjys
.s,S .sfha h¡ Tyq fl<skau wùÑ uyd krldosfhys Wmka
nj lshefjhs¡
m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 35
mskal< ;eke;a;d fuf,dj;a i;=gq j" mrf,dj iq.;shg meñK" fndfyda fia i;=gq fjhs'

18¡ bO kkao;s fmÉp kkao;s fuf,dj;a ;=gqfjhs-tf,dj;a ;=gq fjhs


l;mq[af[d WNh;a: kkao;s fof,dj u ;=gq fjhs-l< mska we;s wh
mq[a[x fu l;x ;s kkao;s isys fldg ;=gq fjhs-mskla lf<ñ hhs
NsfhHd kkao;s iq.a.;sx .f;d ^1¡18& jeäh;a ;=gq fjhs-bmoS foõ f,dj

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l< l< msk - mskjhs uk
1 ^13& iqukd foaúh f.a l;dj ^18 jk .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev jik fiala wfkams~q
isgdKka f.a nd, u oshKsh jQ iqukd foaúh wern fï
Tfí nd, oshKsh fovjQfha@˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia
úuiQ y¡ —iajdóks" ud wehg oshKshks hs weu;+
úg ´ ug znd, u,KqfjksZ hs l;d l<d¡˜ hs mejiQ
.d:dj jod< fial¡ isgqf;u ;uka yd oshKsh w;r jQ ixjdoh uq¿ukska
u nqÿrÿkag ie,lr isáfha h¡ —isgqjrh" Tfí oshKsh
ieje;a kqjr wkd:msKaäl isgqjrhdKka f.a ksjfiys ñh .sfha isys úl,aj fkd fõ¡ weh isys úl,af,ka
oskm;d mkaishhla kulg oka msrskefuhs¡ úidLd fovejQfha ke;¡˜ —tfia kï weh ug u,Kqfjks
Wmdisldj f.a ksjfiys o mkaishhla kulg oka hs weu;=fõ ljr fyhska o iajdóks@˜ —we;a;g u
msrskefuhs¡ wfkams~q isgq;=ud úiska fï ffoksl uyd isgq;=uks" Tn weh f.a u,Kq flfkls¡ Tn ,nd
odkuh mqKH lu_fhys ldhH_ ixúOdkh ish jeäuy,a we;af;a fidajdka M,h muKs¡ iqukd foaú ilDod.dój
oshKsh jQ uyd iqNødjkg mjrd ;sìK¡ weh újdy isáhd h¡˜ —th o iajdóks fya;=j@˜ —tfia h isgqjrh"
ù iajdñhd f.a ksjfiys jdihg .sh miq ta lghq;= weh Tng nd, fidfydhqrdhehs weu;=fõ ta ksid h¡˜
pQ, iqNødjkg mjrK ,os¡ ´ o miq lf,l újdy j
iajdñhd f.a ksjfiys jdihg .shd h¡ ta fofokd u wk;=rej ;u oshKsh f.a kj ckauh .ek oek
újdy jk úg fidajdka j isáh y¡ .kakg isgq;=udg wjYH úh¡ —iajdóks" Nd.Hj;=ka
jykai uf.a oshKsh urKska miq Wmkafka fldys
jeäuy,a oshKshka újdy ù .sh miq fï ldhH_Ndrh o@˜ —Tfí oshKsh oeka ;=is; foõf,dj bmso isákakS
nd, u oshKsh jQ iqukd foaúhg mejrsKs¡ ´ o nK h¡˜ —iajdóks uf.a ÿj ukqf,dj isáh oS ldf.a;a is;a
wid fidajdka jQjd h¡ újdyh m%sh fkd jQ ´ wújdylj .ksñka m%ikak mej;=ï we;sj uy;a m%S;sfhka isáhd h¡
u ixf>damia:dk lghq;= lrñka mshdKka f.a ksjfiys oeka ´ ñh .sh miq mrf,dj o uy;a fidïkiska isák
u jdih l<d h¡ mskalï ixúOdkfhys u ksr;j úiQ nj oek .;sñ¡˜ hs isgq;=ud Woï jQ úg nqÿrcdKka
fyhska ´ b;d i;=áka ish,a,ka yd m%sh jdoS j m%S;sfhka jykafia —isgq;=uks" th ienEjla u he˜ hs jodrd fï
yd ieye,a¨ is;ska l,a.; l<d h¡ .d:dj o jod< fial¡

fï w;r;=r iqukd foaù yosiaisfha u nrm;, f,i újrKd;aul wkqjdoh ^18 .d:dj&
.s,ka jQjd h¡ weh iqj jk njla fkd fmksK¡ tla
oskla yosisfha u ´ mshdKka ;uka fj; le|jqjd l;mq[af[d bO kkao;s fmÉp kkao;s WNh;a:
h¡ wkd: msKaäl isgq;=ud o oshKsh nrm;, fia kkao;s fï mq[a[x l;x b;s kkao;s iq.a.;sx
frda.d;=r fyhska jyd weh fj; osj wjq;a —wehs .f;d NsfhHd kkao;s
oshKsfhks" ud yosisfha u le|jQfha@˜ hs m%Yak lf<a
h¡ —u,Kqfjks" Tn l=ula o úuiqfha@˜ hs iqukd foaú l;mq[af[d( mska oyï l< ;eke;a;d¦ bO(
m%Yak l<d h¡ ;ukag ;u oshKsh zu,KqfjksZ hs fuf,dj§¦ kkao;s( i;=gq fjhs¦ fmÉp( mrf,dj oS¦
weu;Su .ek úu;shg m;a isgq f;u —oshKsfhks" Tfí kkao;s( i;=gq fjhs¦ WNh;a:( fof,dj u¦ kkao;s(
l;dj wuq;= h¡ Tn f.a isysh wjq,a jQ njla fmfka¡˜ hs i;=gq fjhs¦ fu( uúiska¦ mq[a[x l;x( mskla lrkd
mejiS h¡ —ke; nd, fidfydhqrdKks" uu isys we;sj ,oehs¦ b;s( fufia¦ kkao;s( i;=gq fjhs¦ iq.a.;sx(
l;d lrñhs iqukd foaú ms<s;=re ÿkakd h¡ — oshKsfhks" foõf,dj¦ .f;d(.sfha¦ NsfhHd( jeäh;a¦ kkao;s(
Tng nhla oefkkjd o@˜ hs isgq;=ud h<s úuiQ úg i;=gq fjhs'
—ke; u,Kqjks" ug nhla fkd oefka˜ hs mjid
ioygu fofk;a mshd .;a;d h¡ mqKH l¾u lr we;s ;eke;a;d ta fya;=fjka fï
ckaufha oS fuka u u;= ckaufhaoS o m%S;shg m;a fjhs¡
fidajdka M,hg m;a j isáhd jqj o isgq;=ud g bka we;s fyf;u fof,dj u i;=gq fjhs¡ l< mskalu .ek
jQ fYdalh ú| ord .; fkd yels ;rï úh¡ wjux., is;ñka zuu mskalula lf<ñZ hs is;ñka m%S;s fjhs¡
pdrs;% ksu jQ jyd u ye~Q l÷f,ka nqÿrÿka olskakg iq.;sfhys Wmka úg jvd;a u ikaf;daIhg m;a fjhs¡
.sh fyf;u —iajdóks" uf.a oshKsh iqukd foaú
ñh.shd˜hs je,fmkakg mgka .;af;a h¡ Tyq wiajiñka újrKh
Nd.Hj;=ka jykafia —isgq;=uks" urKh ish,a,kag u
Wreu nj Tn fkd okafkaoe˜hs úuiQ y¡ tfy;a ug ;=is; foõ f,dj kï i;=g wêm;s ,CIKh lr.;a foõ f,dj
hs' idudkHfhka miaÑu Núl fndai;ajreka WmÈkafka o ;=is;
ú| ord .; fkd yelafla fu ;rï kqjKe;sj ixjrj foõf,dj h' l=Y, l¾u lrk wh ukqf,dj § i;=áka isák nj
isá uf.a oshKsh wjika fudfydf;a Wu;=fjka fodvjd ienE jqj o jvd;a u i;=gq jkafka foõ iem ú¢k úg nj fuys
ñh hdu h˜ hs fyf;u ie, lr isáfha h¡ —fudkjd o" zNsfhHd kkao;sZ hkafkka lsheúKs'

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 37


f;j<d oyï oek Wf.K" lshñka ta fkdms<smeoSu Y%uK .=Kfha m, ysñ fkd ùug fya;= fjhs'

19¡ nyqïms fp iys;x Ndiudfkd foiqj;a nK jeä jeäfhka


k ;lalfrd fyd;s kfrd mu;af;d fkd ms<smos;s-m%udofhka
f.dfmdZj .dfjd .Khx mfrix n,kd wkai;= .jhka
k Nd.jd idu[a[iai fyd;s ^1(19& fkd ,n;s M, f,i f.dm¿ka

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


oyfuys m%;sM, ,nkak - uekúka th ms<smoskak
1 ^14& ñ;=re fokul f.a mqj;la ^19-20 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia iej;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jev jiñka ñ;=re oñka
fj<S isá NsCIq fokula wern fï .d:d fol foaYkd
ñ;% ysñ ku ljod fyda jkfha isg k.rhg meñKs
oskl fï ;rï isiqka msrsila msrsjrd f.k b.ekajQfha
l=ulaoehs wikakg ;SrKh lr .;af;a h¡ Wka jykafia
l< fial¡ f.ka Ou_ m%Yak úuikafkñhs is;d .;af;a h¡

ieje;a kqjr m%N+ mjq,a foll ;reKfhda fofofkla ál l,lg miq Nd.Hj;=ka jykafia olskakg meñKs
oeä ñ;%Fjfhka fj<S isáh y¡ jrla ta fofok jeäysá ry;ka jykafia" nqÿrcdKka jykafiag iy
úydria:dkhg f.dia nqÿrcdKka jykafia f.a Ou_ uyd Y%djlhka jykafia,dg yr ir olajd wk;=rej
foaYkdjla wid oyfuys meyeoS lïiqj w;ayer meúos ish ñ;% .%J: OQrS ysñ ku olskakg o .sfha h¡ Wka
ìug m;a jQ y¡ jir myla muK wdpdhH_ WmdOHdhhka jykafia o jkjdiS ry;ka jykafiag f.!rjdpdr
hgf;a uQ,sl YsCIKh ,en .%J:Oqrh yd úo¾Ykd olajñka md isjqre ms<sf.k —wo uu uqka jykafia f.ka
Oqrh ms<sn|j wikakg ,eî nqÿrcdKka jykafia fyd| m%Yak álla úuiñ˜ hs is;ñka ix.%y lf<a h¡
fj;ska ta ms<sn| ish¨ úia;r wid oek.;a y¡
Nd.Hj;=ka jykafia fï NsCIqj umq;Kqjka f.ka m%Yak
ta fokuf.ka jeäuy¨ ysñ ku —uu jeä uy¨j wid ysrsyer lr wl=i,a lr .; fyd;a th Tyqg u
meúos jQ fyhska .%J: Oqrfhys lghq;= lr.kakg w,dN msKsi mj;S hehs is;d Tjqka foku jev isá
wiu;a ñ¡ tfy;a ug úo¾Ykd Oqrfhys lghq;= lr ;ekg jevu l< fial¡ tfia jev isá Nd.Hj;=ka
.; yels h¡˜hs mjid ry;a M,h ,nk ;=re wod< jk jykafia .%J:Oqrh msrE NsCIQka jykafia f.ka m%:u
lu_ia:dk ,nd .;af;a h¡ wfkla ku —uu .%J: Oqrh OHdkh ms<sn| j m%Yakhla úuiQ y¡ tu NsCIqj Bg
mqrkakg iu¾:fhñ˜hs k.rfhys u kej;S O¾u úkh ksjeros ms<s;=r ÿkafka h¡ wk;=rej oaú;Sh OHdkh .ek
yodrkakg wêIaGdk lr .;af;a h¡ l¾udia:dk ,nd úuiQ y¡ Bg o ksjeros ms<s;=r ,eìK¡
.;a ysñ ku jk.; j njqka jvd ry;a M,h ,nd
.;a w;r .%J: Oqrh f;dard .;a ysñ ku ukdj Ou_ wIag iudm;a;Ska yd rEm f,dal yd n%yau f,dal
úkh m%.=K lr f.k ;ekska ;ek ixpdrh lrñka .ek o úuiQ ish¿ m%Yak j,g id¾:l f,i ksjeros
b.ekaùfï lghq;= lf<a h¡ Wka jykafia f.ka Ou_ ms<s;=re oSug NsCIq ku iu;a úh¡ wk;=rej Nd.Hj;=ka
úkh yod< NsCIq msßi mkaishhla muK jQ w;r Wka jykafia fida;dm;a;s M,h ms<sn|j m%Yakhla keÕ+ y¡
jykafia NsCIQka wgf<diailf.a WmdOHdhjrhd o jQy' .%J: Oqrh mqrk ysñ ku Bg ms<s;=re oSfuys wiu;a
úh¡
fï w;r ;=r Nd.Hj;=ka jykafia f.ka lugyka ,nd
.;a mkaish kula NsCIQyq úo¾Ykd Oqrh jvk ysñ újrKd;aul wkqjdoh ^19 .d:dj&
ku úiQ wdrKHhg f.dia Wka jykafia f.a wjjdo o
,nñka Ndjkd lr ry;a M,h ,enQ y¡ wk;=rej Wka mu;af;d kfrd iys;x nyqx Ndiudfkd wms fp
jykafiag je| kuialdr l< ta mkaish ku ;uka ;lalfrd k fyd;s mfrix .dfjd .Khx f.dfmd
Nd.Hj;=ka jykafia olakg hd hq;= nj mjid isáh y¡ bj idu[a[iai Nd.jd k fyd;s
—hym;s¡ tfia kï hkak¡ f.dia Nd.Hj;=ka jykafiag
yd wiQ uyd Y%djlhka jykafia,dg ud fjkqfjka mu;af;d( m%udo kfrd( mqoa.,hd iys;x( Ou_h nyqx(
isyslr kuialdr lrkak¡ tfia u uf.a ifydaor kug jeäfhka Ndiudfkd( foaYkd lrkafka wms( jqj o
o —wfma .=re ysñhka Tn isysm;a l<d˜hs o mjikak˜ fp( kuq;a ;lalfrd( th ms<smoskafkla k fyda;s(
hs mjid iuq ÿka y¡ fkd jkafka mfrix( wkqka f.a .dfjd( .jhka
.Khx( n,d .kakd f.dfmd( .j md,lfhla bj(
ta ysñjre tfia u nqÿrÿka yd uyd Y%djlhka jykafia fuka idu[a[iai( meúos Ôú;fha M,hg Nd.jd(
je| ;u wdpdhH_hka jykafia f.a ñ;=re ysñ ku o ysñlrefjla k fyd;s( fkd jkafka h¡
neye oel —wm f.a wdpdhH_hka jykafia Tn jykafia
isysm;a l<d˜hs mejiQ y¡ —ta ljqo@˜hs Wka jykafia nqÿ nK jeä jeäfhka foaYkd lrk kuq;a th
m%Yak l<y¡ —ta Tn jykafia f.a tlg meúos jQ ñ;% l%shd;aul fkd lrk m%udoS mqoa.,fhda wkqka f.a
iajdóka jykafiahs'˜ .jhka n,d .kakd .j md,lfhla fuka Y%uK
Ôú;fha M,h ,nd fkd .kshs¡
—thd f.ka Tn fudkjd o bf.k .;af;a@ thd bf.k
.;a; O¾u úkhla keye fka¡ mdxiql+, isjqrla wrf.k
le,E jeÿKd ñila fudkj o bf.k .;af;a @˜ ;u

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 39


u| jYfhka jQj;a f;j<doyï oek Wf.k ms<smeoSu Y%uK .=Kfha m,h ysñùug fya;= fjhs'

20¡ wmamï ms fp iys;x Ndiudfkd b;d álla nK foiqj;a


Oïuiai fyd;s wkqOïupdß oyu wkqj ms<smeoafod;a
rd.[ap fodi[ap mydh fudyx rd.-fodai-fuday ÿ/r
iïumamcdfkd iqúuq;a;Ñ;af;d ñÿKq is;ska fyd| kqjkska
wkqmdoshdfkd bO jd yqrx jd fkdne£ tf,dj;a fuf,dj;a
i Nd.jd idu[a[iai fyd;s ^1(20& meúos osúh m,h ,n;a

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jvd njqka - ,nuq ksjka
1 ^14& ñ;=re fokul f.a j;la ^19-20 .d:d& b;srs fldgi

t u m%Yakh úo¾Ykd Oqrh msrE ry;ka jykafiag


fhduq lrkq ,eìK¡ Wka jykafia Bg ksjerosj
ms<s;=re ÿkay¡ idOq idOq hs th wkqu; l< Nd.Hj;=ka
Oïuiai( Ou_fhys¦ wkqOïupdrS fyd;s( O¾udkql+,j
Ôj;a fjhs ^kï&¦ rd.x p( rd.h o¦ fodix p(
oafõIh o¦ fudyx p( fudayh o¦ mydh( ÿrelr¦
jykafia wjfYaI ud._-M, ms<sn| j o Wka jykafia fid( fyf;u¦ iïumamcdfkd( ksjeros m%{dj we;s
f.ka u úuiQ y¡ ta yeufllg ksjeros ms<s;=re ,enqKq j¦ iqúuq;a;Ñ;af;d( ÿn, yeÕSï j,ska ukdj ñoS¦
w;r ta ;=ka jdrfha u o Nd.Hj;=ka jykafia idOqldr bO jd( fuf,djg j;a¦ yqrx jd( mrf,djg j;a¦
ÿka y¡ ta weiQ osjH n%yaudoSyq o idOqldr ÿka y¡ wkqmdoshdfkd( ne£ula ke;sj¦ idu[a[iai( Y%uK
Ôú;fha M,hg¦ Nd.jd( ysñlrefjla¦ fyd;s( fjhs¡
nqÿrÿka ÿka idOqldrfhka .%J: Oqrh mqrk ysñhka
f.a isiq ysñjre iy .sys odhlfhda fkd myka jQ y¡ nqoaO jpkh foaYkd lrkafkda iaj,am jYfhka jqj
—wehs nqÿrÿka fufia lrkafka@ uy¿ NsCIqj ms<s;=re o Ou_hg wkqj ;u Ôú;h .; lrk rd.h" oafjIh
ÿka y;r j;dfõ u Wka jykafia idOqldr ÿkak;a" yd fudayh ÿrelr flf<iqka f.ka is; uqod f.k
oyu osj. f,,ejQ wfma Ou_Or úkh Or mKaä; fuf,djg fyda mrf,djg fkd ne£ jikafka kï
yduqÿrejka ms<s;=re ÿka úg tfia lf<a keye¡ th fyf;u meúos Ôú;fha m%fhdackh ú| .kshs¡
widOdrKhs˜ Tjqyq tlsflkd fld÷rkakg jQ y¡
újrKh
—uyfKks" Tn fudkjd o lshkafka˜ hs nqÿyq m%Yak
l< y¡ Tjqyq ;u úu;sh Wka jykafiag lshd mE y¡ iys;x( hkafkka woyia jkafka wd.ñl idys;Hhhs¡ fuys oS
úfYaIfhka u fn!oaO idys;Hh fyj;a nqoaO jpkh iQ;% yd úkh
—uyfKks" Tfí ckm%sh NsCIqj uf.a iiqfka l=,shg jYfhka oaúúO h¡ j;_udkfhys th ;%smsglh f,i ixúOdkh lr
yrla n,kjd jekshs¡ tfy;a umq;= uy ry;a ku mia /l .kq ,efí¡
f.da rih u ;uka i;= lr .;a .j ysñfhl= jf.hs˜
hkqfjka we;s ;;= meyeos,s lr jod< y¡ Ndiudfkd( hkafkka O¾uh foaYkd lsrSu woyia fjhs¡ we;uqka
O¾u foaYkhg ymka jqj o ks;r ks;r úÑ;% f,i O¾u újrK
újrKd;aul wkqjdoh ^20 .d:dj& bosrsm;a l< o tu.ska Ôú;h wdf,dalj;a lr fkd .ks;s¡ O¾uh
ms<smeoSfuka f;drj O¾u foaYkd lrk NsCIqj" NsCIq Ôú;fhys
kshu wdiajdoh fkd ,nk nj fuys lshefjhs¡ wkqka f.a .jhka
iys;x wmamx wms Ndiudfkd fp Oïuiai l=,shg n,kakyqg miaf.darih N=la;s ú¢kakg fkd ,efí¡ Tyq
wkqOïupdrS fyd;s rd.x p fodix p fudyx p mydh ,nkafka iq¿ jegqmla muKs¡
fid iïumamcdfkd iqúuq;a;Ñ;af;d bO jd yqrx jd
wkqmdoshdfkd idu[a[iai Nd.jd fyd;s iqúuq;a; Ñ;af;d( hkafkka ;DIaKd-Wmdodkhka f.ka yd wmsrsisÿ
yeÕSï j,ska ñÿKq is; woyia fjhs¡ úuqla;sh ,nd .; yelafla
tn÷ yeÕSï ÿre lsrSfuks¡ tfia wry;a M,h ,nd .;a W;=fuda
iys;x( nqoaO jpkh¦ wmamx( iaj,amhla o¦ wms( fuf,djg fyda mrf,djg fyda fkd nef|;s¡ zwkqmdoshdfkdZ hs
jqj;a¦ Ndiudfkd( foaYkd lrñka¦ fp( boska¦ i|yka lf<a tfyhsks¡

m<uqjk mrsÉfþoh ( hul j.. 41


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2

is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


u NdKv
a d.dr
O¾ h
fojk mßÉfþoh

wmmudo j.a.

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î . O¾uodi ue;s;=udg
ksjka iqj msKsi
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks .
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
fkd mud nj ksjKg uÕh' mud nj urKhg uÕh' fkd mudjQfjda fkdñfh;s mudjQfjda u<jqka jeks fj;s'

21' wmamudfod wu;mox ksjkg uÕ fkd mudjhs


mudfod uÉpqfkd mox mudj urKhg uÕhs
wmamu;a;d k óhka;s fkd mud jQfjda fkd ñfh;s
fh mu;a;d h:d u;d' ^2(1& mud jqfjd;a u<jqka fj;s¡

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


,nd .ekqu ksjka iqfõ - f,fyis myiq fohla fkd fõ¡
2 ^1& idudj;sh f.a l;d mqj; ^21" 22" 23 .d:d&

fld iUE kqjr f>dais;drdufhys jev jik fiala


Nd.Hj;=ka jykafia tkqjr rc l< WfoakS
rc;=ud f.a w. fufyishl jQ idudj;sh ms<sn| j fï
fï n;a ish,a,u Tn u wkqNj lr mK /l .kake˜hs
ish,a,u Tyqg u wkqNj lr jQjdh' tfy;a l=i.skafka
isg tlajr uy;a m%udKhla wkqNj lf<ka osrjd.;
.d:d;%h foaYkd lr jod< y¡ fkd yelsj fyf;u rd;%sfhys l`Mßh lf<a h'
ixfõ.hg m;aj Tyq f.a wjika lghq;= l< Tjqyq
Nødj;S kï k.rhl Nødj;sh kï isgqjrfhla úiS h¡ miq osk o wyr msKsi oshKsh hejQ y' tosk fldgia
fyf;u f>daIl isgdKka f.a ñ;%fhla jQfha h¡ tfy;a lShla wjYH oehs weiQ úg ´ folla b,a,d .;a;d h'
Tjqka tlsfkld oek fkd ;sìKs¡ Nødj;S k.rfha isg tosk uj weu;+ oshKsh" —uEKsfhks" mshdKkq;a ñh
tk fj<÷ka w;ska Nødj;sh isgdKka f.a Ok iïm;a .sh fyhska Tn /l=fKd;a uu /flñ' tfyhska fï
.ek weiQ f>daIl isgdfKda Tyq iu. ñ;%Fjhla we;s fldgia fol u wkqNj lr Tn /flkake˜hs lSjd h'
lr .kakg is;d ;E.s fnda. heù h¡ tu.ska fyf;u ´ f;dfuda o fldgia folu wkqNj lr osrjd .; fkd
woDIag ñ;%Fjhla we;s lr .;af;a h¡ yS rd;%sfhys ñh .shd h'

l,lg miq Nødj;sh isgdKka f.a ksjfiys tla miq osk okaif,a oS oshKsh tla lEu fldgila muKla
Nhdkl frda.hla we;s úh¡ fuu frda.fhka uq,ska u b,aÆ úg okai, md,lhd —wo o ;S ;uka f.a nfâ
ñh hkafkda ueiafida h¡ bka miq l%ufhka lDñ i;a;=" ;ru oek .;af;a@˜ hs neK jeÿKd h' uy;a ,Êcdjg
ófhda" l=l=f<da" .jfhda jeks i;a;= ñh h;s¡ wjik m;a isgq oshKsh —ud uq,a oskfha fldgia ;=kla f.k
ksjfia yeu fok o ñh h;s¡ ì;a;shla lvd f.k m,d .sfha lEug wm ;sfofkla isá ksid h' Bfha wms
hkafkda muKla Ôj;a fj;s¡ Nødj;sh isgq;=ud" foaúh fofofkla njg m;a jQuq' wo b;sßj isákafka ud
yd oshKsh fufia osú .<jd .kq msKsi ì;a;shla ì| muKh˜ hs mejiqjd h' ta ljr fyhska oehs úuid
bka kslau f>daIl isgdKka f.a ms<sirK ,nkq msKsi okai,a md,lhd ish¨ ;dj wid oek .;af;a h' Tyq
tys hdug msg;a jQ y¡ f.a oEig l`ÿ`M keÕsKs' —ÿla fkd jkak oshKsh" wo
mgka Tn uf.a oshKsh jkak˜ hs ish ksjig weh
.uk ksu lrkakg fmr u Tjqka uÕ oS lEug îug le`ojd .;a fyf;u uy;a fifkyiska weh jevqjd h'
f.kd ish,a, ksu ù wõfjka yd iq<Õska mSä;j
l=i.skafkka fj<S ÿlg m;a jQ y¡ wmyiqfjka fldiUE újrKd;aul wkqjdoh ^21 .d:dj&
kqjrg meñks Tjqyq tla fmdl=Klska osh kd ieriS /h
.; lsrSu msKsi kqjr fodrgqj wi, ,e.=ï y,lg wmamudfod wu;mox mudfod uÉpqfkd mox
.sh y¡ wmamu;a;d k óhka;s fh mu;a;d h:d u;d'

miqosk ÿn,j jeyerS pdï we÷ñka ieriS isá isgq;=ud wmamudfod( m%udo fkd ùu¦ wu;mox( ksjka ,eîfï
;uka m;aj isá ;;ajh .ek fufkys fldg foaúh uÕhs¦ mudfod( m%udoh¦ uÉpqfkd mox( urKhg
wu;d" —foaúh" fuf,i wm ñ;=re neye olskakg uÕhs¦ wmamu;a;d( wm%udojQfjda¦ k óhka;s( fkd
hd yels o@ wms fufia ÿn,j jeyerS isákjd ÿgqj uefr;s¦ fh mu;a;d( hfula m%udo jQ yqo¦ h:d u;d(
fyd;a je¥ ujg jqj m%sh ukdm ke;¡ wfma ñ;%hd f.a u< .shjqka jeksh'
okaie,la we;¡ tys ÿ.S ÿmam;a wirKhkag oskm;d
wdydr mdk fokq ,efí¡ m%udo fkd ù ksr;=re wjoslñka isàu ksjka ,eîfï
uÕ fjhs' m%udo ùu urKhg fyj;a iirg fya;= hs'
ÿj tys hjd lEu f.kajd f.k wkqNj lr kSfrdA.S ù wm%udo jQfjda fkd ñfh;a' m%udo jQ wh Ôj;a jQj;a
huq˜ hs fhdackd lf<a h¡ foaúh o th wkqu; lf<ka u<jqka fuks'
Tjqyq ,e.=ï yf,a u kej;S oshKsh oka ie,g hejQ y¡
oyj,a jk úg Tjqyq n÷kla oS oshKsh oka ie,g hejQ
y¡ iem iïm;a ueo wNsudkj;a f,i yeÿKq jevqKq
kuq;a ksy;udkSj ÿ.S ÿmam;a hdplhka .ejfik
okaie,g .sh ´ n÷k os.= l<d h¡

—fldgia lShla kqUg wjYH o˜hs okai, Ndrlre m%Yak


l< úg z;=klaZ hs mejiQ wehg fldgia ;=kla ,eìK¡
tajd kjd;ekg f.kZjq;a wkqNjhg ieriqKq úg isgq
foaúh isgq jrhd wu;d —wfma osú /flkafka Tfnka h'
Tn /l=fKd;a ñi wm /lS ljr m,la o@ tfyhska
fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 7
kqjKe;sfhda fkdmudfjys .=K oek" tys fhoS" if;dia j wd¾hhkaf.a f.dÿfrys wef,;s'

22' t;x úfiif;d [;ajd wm%udofh w.h fjfiisk


wmamudoïys mKaä;d oek ye`osk f,dj kqjK we;s ok
wmamudfo mfudoka;s m%fudaoh ,en wm%udfoka
wßhdkx f.dpfr r;d ^2(2& wef,;s mshfhys ksfjk ry;=ka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


,nd .ekau ksjka iqfõ - f,fyis myiq fohla fkdfõ
2 ^1& idudj;sh f.a l:dj ^21" 22" 23 .d:d& ^b;sß fldgi&

oskla okaif,a wdydr f.k hkakg meñfKk ÿ.shka ms<s;=re fok ,oS' ta weiQ rc f;u isgq;=udg okajd
f.a lE flda .ik y~ weiQ idudj;S —mshdfKks" idudj;sh w. fufyiqka ;k;=f¾ ;nd .;af;a h' weh
fï ñksiqka l, flda,dy< lr .ekSu kj;d ,kafka f.a msßjr l;=ka 500 o rcjdi,g f.kajd .kakd ,oS'
ke;af;a ukaoe˜ hs úuiqjd h' —oshKsfhks" th
kj;a;kakg wmyiq h' ta Tjqka f.a iajNdjhh˜hs fya fï w;r;=r ;j;a ldka;djla o rc;=ud f.a w.
mejiS h' —th ms<sjka mshdKks'˜ —flfia o oshKshks fufyiqka ;k;=rg m;a jQjd h' weh f.a ku ud.kaos
th lrkafka@˜ —oka i, jgd jegla bos lrkak' tla h' weh f.a foudmshka weh nqÿrÿkag mdjd fokakg
whl=g muKla tlajr tkakg;a" tla mfilska we;=¿ jEhï l< wjia:dfjys nqÿrÿka lS jokla ms<sn`oj
ù wfkla me;af;ka msg jkakg;a yels jk mßos th wukdmh weh is;a ;=< uq,a nei ;sìK' idudj;S
ilia lrkak'˜ —b;d uekú oshKshks'˜ hs mjid okai, nqÿrÿka f.a Nla;su;a Y%dúldjla jQjd h' tfyhska
md,l f;u tfia lf<ah' t;eka mgka okaif,ys nqÿrÿka f.ka m,s.kakg is;ñka isá ud.kaoshd f.a
l,n, yd f>daId ke;sj ish,a, iduldó jQfha h' ffjrh idudj;sh yd msßig o fhduq úh'

f>daIl isgdfKda okaif,ys Yío j,g fyd`og yqre újrKd;aul wkqjdoh ^22 .d:dj&
mqreÿj isá fyhska ksYaYío;dj .ek úiauhg m;a
úh' tfyhska fya ñ;% kï jQ okaie,a md,l ;ek t;x úfiif;d [;ajd wmamudox ys mKaä;d
le`ojd —oeka wirKhkag oka oSu kj;aj,doe˜ hs úuiS wmamudfo mfudoka;s wßhdkx f.dpfr r;d
h' —ke;' ;ju;a oskm;d odkh fokq ,efí'˜ —tfia
kï osk lSmhl isg lsis Yíohla ke;af;a ljr fyhska t;x( fuh¦ úfiif;d( úfYaI jYfhka¦ [;ajd(
o@˜ —Tjqkag ms<sfj<g meñk lrorhla ke;sj wdydr oek¦ wmamudox ys( wm%udo ùfuys ksr;j¦ mKaä;d(
.kakg ms<sfj<la fhÿfjñ˜ —Tn wehs l,ska tfia fkd kqjKe;af;da¦ wmamudfo( wm%udofhys¦ mfudoka;s(
lf<a@ZZ —l,ska uu ta .ek oek f.k fkd isáfhñ˜ m%uqos; fj;s¦ wßhdkx( ry;ka jykafia,d f.a¦
—l,ska fkd oek isá fohla oeka oek .;af;a flfia f.dpfr( .e,fmk yeisÍï ys¦ r;d( wef,;s'
o@˜ —uf.a oshKsh ug lshd ÿkakd h˜ —ud fkdo;a
oshKshla Tng fldyska o@˜ fï wjia:dfõ os idudj;s wm%udofhys w.h úfYaI jYfhka m%;HË lr f.k
isgq oshKsh ;u oshKsh njg m;a jQ ish¨ l;d mqj; tys ksr; jk kqjKe;af;da wm%udofhys m%uqos; fj;s'
lshkakg ñ;%g isÿ úh' ry;ka jykafia,dg .e,fmk phH_d rgdjla wkqj
yeisfr;s'
ta weiQ isgq;=ud n,j;a lïmdjg m;aj —wehs Tn fï
nj ug l,ska fkd lSfõ@ fï idudj;s uf.a ñ;=rd f.a
oshKshhs˜ fufia lshd fyf;u idudj;S f.kaù h' —Tn
wiqj,a isgq;=ud f.a oshKsh hehs lshkafka ienEoe˜hs
úuiQ Tyqg —tfiah˜ hk ms<s;=r ,eìKs'

—tfia kï ÿla fkd jkak' Tfí mshd uf.a ñ;%hd h'


oeka Tn uf.a u oshKshhs˜ hs mjid ysi isU weh
ms<s.;a fyf;u mkaishhla msßjr <`ÿka o oS weh ;uka
f.a oshKsh f,i t;eka mgka yod .;af;a h'

oskla k.rfha W;aijhla m%ldYhg m;a lrk ,oS'


fuu W;aijhg idudkHfhka ksjiska msg fkd hk
m%N+ mjq,a j, ÈhKshka ;u ;uka f.a mßjdr ,`ÿka
iu. .Õg f.dia iakdkh lsÍu o we;=<;a h' ta wkqj
tosk idudj;S o mssßjr ,`ÿka 500 o iu. rc jdi,
bosßfhka fhoS we;s udj;ska .Õg .shd h'

iS ueÿre lõ¨fjka uÕ foi n,d isá WfoakS rc f;u


tu ,÷ka 500 ±l —fï fl<s fof,ka hk ,`ÿka
ld f.a o@˜ hs úuid isáfha h' —Noaoj;sh isgdKka f.a
idudj;S kï oshKsh f.a msßjr ,÷kah˜ hs rc;=udg

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 9


Ndjkd lrk" ks;r oeä fj/;s kqjKe;sfhda ksjka mila lr;s'

23' f; COdhsfkd id;;sld os.ska os.g njqka jvk


ksÉpx o<aymrlalud ks;r oeäj úßh ork
Mqika;s ërd ksíndKx kqjKe;s ok ,n;s ksjk
fhd.lafÄux wkq;a;rx ^2(3& W;=ï u ;ek - ìh ke;s jk

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


,nd .ekau ksjka iqfõ - is;k ;rï myiq fkd fõ
2 ^1& idudj;sh f.a l;dj ^21" 22" 23 .d:d& ^b;sß fldgi&

j rla Tjqka nqÿka olskakg ì;a;sfha l=vd ljq¨ we;s


lrf.k isákq ÿgq ud.kaoshd rc;=udg fndre
fla,dï lshd jeros wjfndaOhla fokakg jEhï l<d
újrKh

wmamudo( hk jpkh nqoaO foaYkdfõ ksr;=rej yuqjkakls'


wjidk nqoaO jpkfhys mjd th yuqfjhs' wmamudo hkafkys fyd`o
h' tfy;a th ksr¾:l jQfhka ;j;a ffjr ne`o.;a
isys kqjKska l%shd lsÍu hk w¾:h .eí fjhs' ksr;=rej u wjos
´ idudj;S rc;=ud urkakg l=uka;%Kh lr;ehs o lñka hq;=j fkd uÕ fkd hd ish`M ldhH_hka kqjKska hq;=j lrk
fla,dï lSjd h' jrla WK nïnqjla ;=< im_hl= nyd udkisl ;;aFjh ñka woyia fjhs' fuh fyd`oskau wfrdamK l<
ys,a jid u,a j, iÕjd rc;=ud iómfhys ;enqjd h' yelafla ry;ka jykafia kul fj; h' idudkH mD:.ackhka
kd.hd fmKh úoyñka t<shg wd úg rc;=ud n,j;a w;r úúO u;aùï-m%udo ùï we;'
f,i fldam ù idudj;S we;=¨ msßi fm<g ys`ÿjd úi wu;( fn!oaO phH_dfjys wjidk ksIagdj jQ ksj_dKh fuhska woyia
fmjQ B;, j,ska úoskakg wK lf<a h' fjhs' ksj_dKh urKfhka f;dr nj wu; hkafkka yeÕfjhs'
th Y=kHFjhla fkd fõ' ksj_dKh f,daflda;a;r ;;aFjhla fyhska
tfy;a idudj;S we;=`M msßi fu;a jevQ fyhska f,!lsl mo jHjydr j,ska th úia;r l< fkd yel' tfy;a th
B;, j,ska Tjqkag ydkshla fkd ùh' idudj;S f.a ks;H" Ydka; iqLhla nj m%ldY l< yel'
wysxilFjh f;areï .;a rc wehg nqÿrÿka ud,s.hg k óhka;s( fyj;a fkd uefr;s hkafkka woyia jkafka wurKSh
le`ojd nK wikakg;a oka fokakg;a wjir ÿkafka h' jk njla fkd fõ' lsisu i;ajhl=g urKfhka .e<ù jdih l<
;u ish`M ie,iqï ksIaM, jQ ;ek fkdjrosk wjika fkd yel' m%udoS fkd jQ ksj_dKdê.uh l< wh urKska u;= h<s
Wmdhla is;+ ud.kaoshd ;u udud flkl=g mKsjqv hjd Wm;la fkd ,nk fyhska ixidr ,ËKhla jQ urKhg m;a
idudj;S we;=`M msßi úiQ ud,s.h Tjqka tys isáhoS .sks fkdjk nj fuhska yÕjkq ,efí' m%udoS jQ fjda os.gu iif¾
Wmos;s' tfyhska uefr;s'
,jd urd oukakg lghq;= fhÿjd h' ta ìhlre wk;=r
isÿj;aoS o oyï oekqñka fmdfydi;aj isá idudj;S ksíndK( hk jpkfhka ;DIaKdfjka ñoSu woyia lrkq ,efí'
we;=`M msßi Ndjkdfjys fhfoñka ms<siaiS ñh .sh y' ^ks¬jdK hkq tys m%Njhhs'& fuu f,daflda;a;r wê.uh fï
NjfhaoS u ,o yels h' tys os laf,aYhka úkdY jk nj lshefjk
fuh ud.kaoshd f.a l=uKa;%Khla nj rc;=ud iel muKska ij_Y+kH Ndjhla f,i jrojd fkd .; hq;= h' laf,Y
iuQ,Éfþokfhka ,efnk úY+oaêh yd Ydka; iqjm;a iajNdjh tys
lf<a h' tfy;a ;ud tfia iel lrk nj fya ryila ,ËKhhs'
jYfhka ;nd .;af;a h' ta fjkqjg ;uka weh flf¾
fnfyúka m%ikakj isák njla fmkajñka l,a .; l<
rcf;u jrla ;ud wehg;a wehf.a [d;sjrekag;a
ix.%yhla lrkakg hk nj mjid weh f.a mjqf,a
fndfyda [d;Ska f.kajd .;af;a h' ysá yeáfha uq`M
msßi u w;a wvx.=jg .;a rc;=ud ud.kaoshd yd Tjqka
yeufok rc f.or ñÿf,a u urd oukakg ie,iaù h'

fï isoaê fol nqÿ mshdKka jykafiag ie, jQ úg


Wkajykafia fï .d:djka ;=k jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^23 .d:dj&

f; ërd COdhsfkd id;;sld ksÉpx o<aymrlalud


fhd.lafÄux wkq;a;rx ksíndKx Mqika;s'

f; ërd( ta kqjKe;af;da¦ COdhsfkd( OHdk Ndjkd


jvkafkda¦ id;;sld( fkd kj;ajd fjr orkafkda¦
ksÉpx( ks;ru¦ o<aymrlalud( oeä mrdl%ufhka
hqla;j¦ fhd.lafÄux( ne`ÿï j,ska ksoyia jQ¦
wkq;a;rx( wkq;a;r jQ¦ ksíndKx( ksj_dKh¦ Mqika;s(
iam¾Y flfr;s'

wm%udofhys w.h o;a kqjKe;af;da OHdk Ndjkd


jvñka ksr;=rej u fjr jvñka ks;ru oeä W;aidy
orñka ne`ÿï j,ska ksoyia jQ wkq;a;r jQ ksj_dKh
iam¾Y lr;s'

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 11


k.d isá fjr yd ukd .=Ke;s oyeñka osú mj;ajk fkdmud ;eke;a;df.a hii fudkjg jefâ'

24' WÜGdkjf;d i;suf;d WÜGdkh" i;sh iys;


iqÑlïuiai ksiïuldßfkd isys kqjKe;s" l=i,a ksr;
i[a[;iai p OïuÔúfkd ixjr" oeñ fkd mud ok
wmamu;a;iai hfidZNsjâV;s ^2(4& ls;= f.di me;sfrhs osk osk

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mud fkdjk ok - me;sf¾ ls;= f.di
2 ^2& l=ïNf>daIl f.a l:dj ^24 .d:dj&

fõ `Mjkdrdufhys jev jik iufhys


l=ïNf>daIl kï isgqjrhl= wern Nd.Hj;=ka
jykafia fï .d:dj foaYkd l< fial'
hjd" W;aijhg ;ud w; jQ uqo,a ÿkafka h' bka miq
´ rc;=udg mKsjqvhla hjd l=ïNf>daIl rcjdi,g
f.kajk fia b,a,Sula fldg Tyq tys hkakg fmr
;ud;a oshKsh;a tys f.dia isáhd h' rc jdi,oS
tla iufhl rc.y kqjr jix.;hla me;=refKa h' rc;=ud l=ïNf>daIlg l;d fldg lsisu o~qjula fkd
k.rfha isgq;=ud f.a ksjfiys fiajlfhda fï frda. fok njg fmdfrdkaÿ ù we;a; fy<s lrk fia b,a,d
fhka u< y' isgq;=ud yd ìß`o o frda.fhka fm`MK isáfha h' ta lyjqKq ;uka f.a nj ms<s.;a fya ;ud
y' túg Tjqyq ;u ;=reKq mq;d wu;d ;uka w;yer ñh.sh k.r isgq;=ud f.a mq;%hd nj;a jir fod<ylg
f.dia l,la .sh miq muKla meñfKkakg Wmfoia fmr ;udg jk .; jkakg jQ nj;a fy<s lf<a h'
ÿka y' ;uka Okh ksoka lr we;s ia:dk o fï fï hhs tfuka u ;u ksOdk we;s ;eka o fkd j<yd mejiSh'
fmkajd ÿka y' wka;sfï ta Okh rc jdi,g f.kajd mÍËd lr neÆ
rc;=ud Tyqg isgq moúhla msßkud rc oshKshla o
mq;%hd o k.rh yer f.dia jk .;j jir fod<yla újdy lrjd ÿkafka h' wk;=rej Tyq fõ`Mjkdrduhg
u .; lf<a h' wdmiq k.rhg tk úg Tyq ;reK le`ojdf.k .sh rcf;u Nd.Hj;=ka jykafiag ish`M
úhg m;aj isá fyhska lsisjl=g y`ÿkd .; fkd yels mqj;a okajd isáfha h'
úh' iïm;a j<,d we;s ;eka n,kakg f.dia tajd
ksremøe;j mj;akd nj o oek .;a fyf;u fïjd újrKd;aul wkqjdoh ^24 .d:dj&
f.dv f.k Ndú; lrkakg mgka .; fyd;a kqjr
jeiaika lsishï ÿ.shl= ysá yeáfha iïm;la fidhd WÜGdkjf;d i;ssuf;d iqÑlïuiai ksiïuldßfkd
f.k iem ú`oskakg mgka .;af;a hehs iel fldg i[a[;iai p OïuÔúfkd wmamu;a;iai hfid
rc;=udg meñKs,s l<fyd;a ;u jia;=j rc;=ud úiska wNsjâV;s'
rdc ika;l lrkakg bv we;ehs ìhg m;aj th
Ndú;hg fkd .;af;a h' tfyhska ;ju ta i`oyd ksis WÜGdkjf;d( WÜGdk ùhH_h we;s¦ i;ssuf;d( isys
l, WodkQfka hhs is;+ fya Ôj;a ùug /lshdjla fiù kqjKska l%shd lrk¦ iqÑlïuiai( ksrjoH l%shd
h' Tyqg mejreKq /lshdj w`Mhu msìoS k.rfhys l,dmhla we;s¦ ksiïuldßfkd( úuid n,d l%shd
ckhd wjos lrjd" oka wdydr ms<sfh, lsÍug" lr;a; lrk¦ i[a[;iai( ixjr jQ¦ p( iy¦ OïuÔúfkd(
f.k taug yd f.dkqka ne`oSug ld,h nj lshñka O¾udkql+,j Ôj;a fjk¦ wmamu;a;iai( wm%udoS jQ
f>daId lsÍuhs' mqoa.,hd f.a¦ hfid( lS¾;sh¦ wNsjâV;s( jO_kh
fjhs'
tla WoEikl ìïìidr rc;=udg Tyq f.a lE .eiSu
weisKs' lgyçka mqoa.,hka úksYaph lsÍfï iu¾:hl= hï lsis mqoa.,fhla ùhH_h jvñka" isys kqjKska
jQ rcf;u —fï kï uyd Okj;l= f.a lgy~he˜hs hq;=j ksjeros l%shd u lrñka" isys kqjKska hq;=j" jev
mejiS h' ta weiQ tla fiaúldjla ta .ek fidhd n,d lrñka" ixjrj O¾udkql+, Ôú;hla .; lrhs kï" ta
—ta b;d ÿmam;a wirKfhla muKs" foajhka jykai˜ hs wm%udoS mqoa.,hd f.a lS¾;sh osfkka osk jO_kh fjhs'
jd¾;d lf<a h' tfy;a rc;=ud ;j Èk folla u lshd
isáfha ta kï ÿmam;a wirKfhla fkdj uyd Okj;l= újrKh
njhs' kej; o mÍËdjla l< uq;a jd;_d jQfha Tyq
iq`M jegqmlg fiajh lrk ÿmam;l= nj muK h' WÜGdkjf;d( hkafkka woyia jkafka ue,slï ÿ/r mqnqÿjd.;a
ùhH_fhka hq;=j l%shd lsÍuhs' wdhH_ ud._fhys .uka lsÍfuys
thska úiauhg m;a fiaúldj fï .ek fm!oa.,slj oS l=iS; nj n,j;a ndOlhla fjhs' tfyhska WÜGdk ùhH_h
u fidhd n,kakg rc;=udf.ka wjir f.k idudkH w;HjYH h'
ÿmam;a l;la fia fjia j,df.k ;u oshKsh o leáj
lïlrejka w;rg .shd h' ;uka ixpdrhl wd nj
mjiñka Tjqyq l=ïNf>daIl f.a f.hs ,e.=ï .;a y'
tla /hlg kjd;eka b,a,d .;a kuq;a osk lSmhla
tys kjd;eka .ekSug wjir ,nd .;a y' fï w;r;=r
k.rfha tla;rd W;aijhlg yeu ksjilska u tla;rd
uqo,la wksjdhH_fhka u oshhq;= njg rc f;u kS;shla
mekùh' tfy;a l=ïNf>daIl ,Õ t;rï uqo,la fkd
ùh' tfyhska wleue;af;ka jqj o ksOdkfhka rka
ldishla folla .kakg l=ïNf>daIlg isÿ úKs' taajd
ndr fokakg ndr .;a fiaúldj tAjd rc;=ud fj;
fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 13
kqjKe;a;d flf<ia uy j;=frka kid ,sh fkd yels ry;a m, kue;s msysg ysñ lrkafka h'

25' WÜGdfkkZmamudfok W;aidfyka fkd mud fjka


i[a[fuk ofuk p ixhufhka yd oufkka
oSmx lhsrd: fïOd ù ;ukg mykla lr f.k
hx Tf>d kdNslSr;S ^2(5& iev myßka .e<fjkq uek'

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


;kkq uek osjhsk - iev osh myr j,lk
2 ^3& pq,a,mka:l f.a l;dj ^25 jk .d:dj&

fõ ¿jk úydrfhys jev jik iufhys rc.y


kqjr isgdKka f.a uqKqnqrl= jQ pq,a,mJ:l
f;reka wern fï .d:dj jod< fial'
ÿkay' mKsjqvlre wdmiq meñKsfha úydria:dkfha
NsËQka jykafia oyia kula jev ys`osk nj lshñks'
ta yeu fok pq,a,mka:l ysñhka úiska ujk ,oafoa
h' —pq,a,mka:l ysñ muKla le`ojd f.k tkak˜ hs
rc.y kqjr isgdKkag uydmka:l yd pq,a,mka:l fojk jr hjk ,ÿj Tyq wdmiq wdfha" —yeu fok
hehs uqKqnqfrda fofofkla jQ y' Ou_ Y%jKh msKsi u uu pq,a,mka:lhehs mejiQy˜ hs lshñks' —uq,skau
úydria:dkhg hk úg ;u uqKqnqrka o legqj hkakg uu pq,a,mka:l hehs lshk NsËqku f.a w;ska w,a,d
isgq;=ud mqreÿj isáfha h' .kak˜ hs Tyqg Nd.Hj;=ka jykafia Wmfoia ÿka
y' Tyq tfia l< úg wks;a msßi w;=reoyka jQ y'
fufia oyï wikakg mqreÿj isá uydmka:l meúosj pq,a,mka:l ysñfhda Tyq iu. Ôjl ueÿrg meñKsh
ry;a jQfha h' ál l,lskau pq,a,mka:l o meúos y' odkh j<`od ksu jQ miq nqÿrcdKka jykafia
jQfha h' tfy;a bf.kqfuys oËhl= fkd jQ fyf;u N=la;dkqfudaok nK foiqu Wkajykafiag mejrE y'
isjq uila u W;aidy lsÍfuka o tla .d:djla mdvï isxykdohla mj;ajkakd fia uOqr iajrfhka yd
lr .kakg wiu;a jQfha h' fï w;r;=r oskla Ôjl ksrdl+,j pq,a,mka:l ysñfhda ruH jQ Ou_ foaYkhla
ffjoHjrhd nqÿ mdfudla uy iÕkg odkhlg werhqï l< y'
lsÍu msKsi meñKsfha h' t iufhys werhqï ndr
.ekSu lf<a uydmka:l ysñhka úisks' Wkajykafia újrKd;aul wkqjdoh ^25 .d:dj&
tosk werhqu ndr .ksoaoS pq,a,mka:l ysñhka
w;yer ms<s.;a y' ta weiqQ pq,a,mka:l ysñfhda uy;a WÜGdfkk wmamudfok i[a[fuk ofuk p fuOdú
lKiai,a,g m;aj iiqfkka bj;a jkakg ;SrKh lf<a oSmx lhsrd: hx Tf>d k wNslSr;s'
h' ta .ek oek.;a Nd.Hj;=ka jykafia pq,a,mka:l
ysñhka ;uka fj; le`ojdf.k .kaOl=á fodrgqfjys WÜGdfkk( W;aidyfhka¦ wmamudfok( wm%udofhka¦
r`ojd iqÿ f,akaiqjla w;g oS ysre kefÕk osidjg i[a[fuk( ixhufhka¦ ofuk( oukfhka¦ p(
uqyqK ,d zrfcda yrKxZ ^ÿú,s msi ouñ& hs lshñka o¦ fuOdú( kqjKe;a;d¦ oSmx( osjhskla¦ lhsrd:(
th msi ouk fia Wmfoia ÿka y' Wkajykafia tfia ks¾udKh lr .kafka h¦ hx( hï ^osjhskla&¦ Tf>d(
lrk w;r;=r nqÿrcdKka jykafia iÕ.K msßjrd iev myßka¦ k wNslSr;s( hg fkd jkafka o ^tjeks
Ôjl f.a ksjig jevu l< y' osjhskla ;kd .kshs&'

fï w;r ;=r f,akaiqj msi ouñka isá pq,a,mka:l kqjKe;s ;eke;a;d W;aidyfhka" wm%udofhka"
ysñhkag ;u msi oeóu ksid fros lv ls<sá jk ixhufhka yd bJøsh oukfhka iev myrg yiq
wdldrh oel .kakg ,eìK' f,dj ish,af,ys h:d¾:h fkdjk osjhskla ;kd .kshs'
oek .kakg fuh uÕla lr .;a pq,a,mka:l ysñfhda
wiqNh" wks;Hh .ek ukdj mila lr .;ay' Ôjl újrKh
f.a ksjfia isáñka u pq,a,mka:l ysñhka f.a is;
úksúo o;a nqÿrcdKka jykafia wdf,dalhla hjd fufia fuOdú( hkafkka m%{djka;hd woyia fjhs' ixialdr O¾uhka f.a
wks;H" ÿlaL yd wkd;au ,ËK olakd úo¾Ykd {dkh zfïOdZ
wefikakg ie,eiajQ y' —pq,a,mka:l f,akaiqj muKla kï jk nj wgqjdfjys oelafjhs'
fkd fjhs" Tn ;=<;a ls<sá ;sfnk nj is;kak' ls<sá
fyj;a flf<ia ÿre lsÍfuka muKhs flkl= ry;a nj oSmx( hkak myk hk w:_h o we;s mohla jQj o fuys oS fukau
,nkafka'˜ w;a; oSmd úyr: hk uyd mßksíndK iq;a; mdGfhys o fhoS
we;af;a osjhsk hk w¾:fhka h' ldu" osÜÀ" Nj yd wúÊcd
hk uy .xj;=re j,ska ydkshla fkd jk mßoafoka fï osjhsk
nqÿrcdKka jykafia f.a ikafoaYh uekúka .%yKh ks¾udKh lr .; hq;=h'
lr.;a pq,a,mka:l ysñfhda ry;a M,h ,nd .;a y'

Ôajl fjoeÿrdKka f.a ksjfiys odkuh mqKH l¾uh


wdrïN lsÍu msKsi wdydr ms<s.kajkakg ierfi;a u
Nd.Hj;=ka jykafia wdrdufhys ;j NsËQka jykafia,d
isá;aoehs úuiQ y' lsisjl= ke;ehs ms<s;=re ,enqK o
th fkd ms<s.;a Nd.Hj;=ka jykafia ;j tla kula
isák nj mjiñka tla ;eke;af;l= wu;d —Tn f.dia
pq,a,mka:l ysñhka le`ojdf.k tkak˜ hs Wmfoia

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 15


nd, jQ wkqjK ckhka m%udofhys fhoS fjfik w;r" kqjKe;a;d fkdmud .=Kh udye.s okhla fia rlS'

26' mudoukqhq[acka;s kqjK u`o wuk ok


nd,d ÿïfuêfkd ckd mud fj;s ;;= fkd oek
wmamudo[ap fuOdù fkdmudj keKe;s ok
Okx fiÜGxZj rlaL;s ^2(6& rls;s f,i uyÕ= ok

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


iïm;la fõ wm%udoh
2 ^4& nd, klaL;a; W;aijfha ú;a;sh ^26 iy 27 .d:d&

fÊ ;jkdrdufhys jev jik iufhys kqjK u`o


fmdÿ ck;dj w;r ckm%sh jQ tla kele;a
fl<shla wern Nd.Hj;=ka jykafia fufia jod< y'
kqjK ke;s" idrOu_ fkd y`ÿkk mqoa.,fhda w¾: Y=kH
úkdYldÍ yeisÍï j, fhfo;s' tfy;a kqjKe;af;da
wm%udoh W;=ï Okhla fuka iqrls;s' ^kdia;sldÍ
l%shdj, fkd fhfo;s&
tiufhys tla oskla fï kele;a W;aijh ieje;a kqjr
jeishka úiska ixúOdkh lrk ,oS' fï W;aijfhys újrKh
úfYaIdx.hla jQfha ñksiqka ;u isrer w`M yd f.du
j,ska ;jrd f.k úúO wiNH jpk wvx.= úys`M nd,d( kñka ck fldgila ks;r u mdfya fn!oaO foaYkdj, j.__
lrkq ,efí' fï kï" wkqjK" kQ.;a" fkd meiqKq mqoa.,fhda h'
;y`M lrñka f.hla mdid hdu h' fudjqka meñKs fuhska Tjqka f.a Ys,am l,d ffkmqKHfhys wvq mdvqlï .ek
úg ksjeishka Tjqkg uqo,a osh hq;= h' úys`M ;y`M lshefj;ehs fkd is;sh hq;= h' h:d¾:djfndaOh w;ska fyj;a
wiNH fyhska meñfKk úg u uqo,la oS yrjd heùu úo.aONdjh Tjqka ÿ¾j, nj fuhska yeÕfjhs' f,daliajNdjh
úkS;hka f.a isß;hs' W;aijh osk y;la meje;afjhs' .ek wjfndaOh wvq fujekafkda fnd<`o" fkdfïrE yeisÍï j,
fhfo;s' Tjqyq mialï iemfhys u .ef,ñka lduiqL,a,sldkqfhda.h
u m%sh lrñka Ôj;a fj;s' .=K oï jeãula fyda .eUqre od¾Yksl
fuh tla úoshl zwúkS; iuhlaZ fyhska jeäysáhka" h:d¾:hla f;areï .ekSfï jEhula fkd or;s' Tjqyq ;ukag
meúoaoka" ñ;=rka" kEoEhka wdoS úfYaIhla fkd ;ld fuf,djg yd mrf,djg ys;lr foa ljf¾oehs f;areï .kakg
wiNH úys`M lsÍu issß; h' tl, ieje;a kqjr wiu;a fj;s'
fn!oaOfhda mka fldaáhla muK úiQyhs lsh;s' Tjqyq
fï W;aij iufhys úfkdaojk w{dk ckhd f.ka mudox wkqhq[acka;s( hkafkys zmudoZ fyj;a m%udoh kï
u;a ùuhs' .eUqrg is;kakg Yla;sh ke;af;da Ñ;a;fõ. u.ska
Nd.Hj;=ka jykafiag fyda NsËq ix>hdg wjuka jkq uq<dlrk ,ÿj u;a fj;s' ish wdfõ. md,kh lr .kakg
fkd ßisj fufia wdrdOkd l<y' wiu;a fj;s' zfï fkd jevqKq wdfõ. ;;aFjhZ tla;rd úoshl
kshqfrdaishdjlehs lSfï jrola ke;'
—iajdóks" Nd.Hj;=ka jykafia;a ish`M u NsËq ix>hd
jykafia;a wdrdufhka msg;g jevu fkd lr wdrduh fiÜGx Okx bj( hkak w.kd Okhla fuka ;u isys kqjK"
úpËK Ñka;kh /l .; hq;= hehs wjOdrKh lrkq jia olajk
;=< u jev ys`osk fialajd' fï osk y; wms odk ,oS' merKs fmd;a j, b;du w.kd Ok ima;lh f,i rka" Íos"
udkdosh ilid úydrhg u tjuq' wms;a msg; ieß uq;=" ueKsla" fjr`M" úÿre" mn¨ hk y; oelafjhs' nqreufha PÜG
ieÍfuka f;drj wfma ksfjia ;=< u l,a .; lruq˜ ix.dhkdfjka wkqu; ;%smsglfhys fuu mdGh Okx fiÜGxj
fufia werhqï l< Tjqyq ta i;sh uy;a wmyiqfjka fia oelafjhs' we;eï merKs ixialrKj, tfia u wdfha h' túg
f.jd .;a y' w¾:h-—isgqjrhl= Okh rlskakdla fuka˜ f,i .; hq;= h'

wgjk osk ish¨ ieKfl<s ksu jQ miq ieoeyej;ayQ


tlaj nqÿmdfudla uy iÕ.K kqjrg jvujd" uy oka
mj;ajd úúO mQfcdamydr meje;ajQ y' wk;=rej tl;a
mfil ys`o —iajdóks" fï i;a oji b;d wmyiqfjka
f.jd .;af;uq' ta wiNH l:d ny lka j,g hyq,a
j,ska wkskakd jeks úh' Tn jykafia,dg wdrduhgu
ù isákakehs wm werhqï lf<a ta ksid h˜hs mejiQ y'
ta wid isá Nd.Hj;=ka jykafia —w{dkhka fufia
;u ld,h jeros f,i Ndú; lrñka yeiqreK;a
kqjKe;af;da wm%udoSj l%shd fldg iir ÿla fl<jr
lr .ks;s˜ hs jodrd fï .d:dj o foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^26 .d:dj&

nd,d ÿïfuêfkd ckd mudox wkqhq[acka;s fuOdù


p wmamudox fiÜGx Okx bj rlaL;s'

nd,d( idrO¾u fkdo;a¦ ÿïfuêfkd( kqjK


u`o¦ ckd( ñksiaiq¦ mudox( m%udoS yeisÍï j,¦
wkqhq[acka;s( fhfo;s¦ fuOdù p( kqjKe;a;d kï¦
wmamudox( wm%udoh¦ fiÜGx( fY%aIaG¦ Okx bj(
Okhla fuka¦ rlaL;s( /l .kshs'

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 17


lï iqjfhys fhoSï yer fkdmudj OHdk Ndjkd lrk ;eke;a;d úmq,jQ wud iqj ,nhs'

27' ud mudoukqhqf[ac: fkd we,S mudfjys


ud ldur;sika:jx fkd .e,S ldu iqjfhys
wmamu;af;d ys ®dhkaf;d fkd mudj njqka jvñka
mmafmd;s úmq,x iqLx ^2(7& meñfK;s W;=ï iqjhg

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jevqfjd;a njqka - ,o yel W;=ï ksjka
2 ^4& nd, klaL;a; W;aijfha mqj; ^26 iy 27 .d:d& ^b;sß fldgi&

újrKd;aul wkqjdoh ^27 .d:dj& fun`ÿ ldu jia;+ka flf¾ we;s wdYdj ldur;shhs' ldu r;sh yd
iu. u ne`oS meje;au i`oyd jk wdYdj o fjhs' lduÉPkao kñka
ye`oskafjkafka o rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y hk foa flf¾ we;s
mudox ud wkqhq[afc: ldur;sika:jx ud wdYdjhs' idudkH mD:.ackfhda fïjdg wdYla; fj;s' ldudYdj
^wkqhq[afc:& wmamu;af;d ®dhkaf;d ys úmq,x wvq lsÍu msKsi Wmia:ïNl jk lreKq yhls'
iqLx mmafmd;s'
1' ldu jia;+ka f.a wiqN iajNdjh fufkys lsÍu'
mudox( m%udofhys¦ ud wkqhq[afc:( fkd fhfokak¦ 2' ms<sl=,a Ndjkdj ks;r ks;r jeãu'
3' bkaøsh oukh'
ldur;sika:jx( ldudiajdofhys¦ ud ^wkqhq[afc:&( 4' fNdackfhys muK oekSSu'
fkd fhfokak¦ wmamu;af;d( wm%udoSj¦ ®dhkaf;d( 5' l<HdK ñ;% fiajkh'
OHdk jvkakd¦ ys( tAldka;fhka u¦ úmq,x iqLx( 6' m%fhdackj;a l;d ny'
fY%aIaG jQ iem;g¦ mmafmd;s( meñfKhs'
Iâkaøsh yd iïnkaO jQ ldudYdj fyj;a ;DIaKdj IâúO
;DIaKdj f,i ye`oska fõ' fï yh ndysr yd wdOHd;añl jYfhka
mud fkdjkak' ldudiajdofhys fkd .e,S wm%udoj .;a úg fodf<dia jeoEreï fõ' tu fod<i w;S;" j;_udk yd
Ndjkd lrk mqoa.,hd buy;a iqj ,nd .kshs' wkd.; hk ld, ;=kg fh¥ úg 36 la fjhs' fïjd ldu ;Kayd"
Nj ;Kayd" úNj ;Kayd jYfhka ;%súO jQ úg 108 la njg
újrKh m;a fõ'

ldur;s ika:jh( kï lï iqj ú`oSfuys fhoSu h' ldudiajdofhys Nj pl%fhys b;d jeo.;a ikaêia:dk jkafka wúoHd yd
.e,S isák úg uki le<fUhs' iykhla fkd ,nhs' i;H ;DIaKdjhs' wúoHdj w;S; fya;=jla fia o ;DIaKdj j;_udk
.fõIKfhys ,d WfoHda.hla we;s fkd fõ' lï iemg .scqjk fya;=jla fia o olajd we;' i;aFjhd mqk¾Nj jYfhka os.ska
mqoa.,hd nJOkhg yiqfjhs' lduh msmdihla jeksh' ldufhka os.g iif¾ ÿla ú`oskafka fï fya;=fjks' tfyhska fuu wúoHdj
msmdis;j ldufhka oefjk mqoa.,fhda os.ska os.g u iir ÿla yd ;DIaKdj uQf,da;amdGkh lsÍu u.ska ixidr ÿlaLfhka ñoS
ú`os;s' fn!oaO ú.%yhg wkqj l=vd fm!oa.,sl .egqï j, mgka úuqla;sh idOkh lr.; yels h'
f,dal hqoaO olajd ish`M l,s l,y miq mi we;af;a ;DIaKdj h'
rÜGmd, iQ;%fhys oelafjkafka fufia f,dalhd ks;ru wvq mdvq lï udmudoukqhq[afc:( hk wjjdoh i;HdjfndaOh wfmaËd
.ek u is;ñka w;Dma;sfhka mSvd ú`osñka ;DIaKdjg odij isák lrkakjqka i`oyd flfrk wjjdohls' úuqla;sh m%d¾:kd lrkafka
nj h' kï fudfyd;lgj;a WÜGdk ùhH_h ,sys,a fkd l< hq;= h' tfuka
u mD:.ack iajNdjh jO_kh lrk iq¿mej;=ï j¾ckh l< hq;=
lduh jia;= ldu yd laf,Y ldu jYfhka fojeoEreï h' wfma is;a h' ne£ï úuqla;shg we;s uyd ndOdjls'
weo.kakd ruH jia;= jia;= ldu jYfhka ye`oska fõ' tajdfhys ruH
Ndjh m[afÉkaøsh u.ska wms wdiajdokh lruq' fuu ldu jia;+ka
úIfhys we;sjk oeä we,au" leue;a;" .%yKh laf,Y ldu kï
fjhs' laf,aY lduh úiska jia;= lduh m%d¾:kh lrkq ,efí'

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 19


fidalh ÿre l< ;eke;a;d mõjl isáhl= ìu isákjqka olakd fia" fidalfhka fmf<k i;ale, olshs'

28' mudox wmamudfok wm%udoh jy,a lr f.k


hod kqo;s mKaäf;d m%udoh mrojk mç ok
m[a[dmdidoudrehay kqjK m%didohg kÕsñk
wfidfld fidlsksx mcx ÿ/r fidalh fidal jk ok
mín;ÜfGdZj N=ïuÜfG l`ÿ uqÿk isg my, krUk
ëfrd ndf, wfjlaL;s ^2(8& ú,i krUhs okka wkqjK

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿ/r ;u fidalh - n,hs fidalS f,dalh
2 ^5& uyd liaim ysñhka f.a jia;=j ^28 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jik


iufhys uydldYHm uy ry;ka jykafia
ksñ;s fldg fï .d:dj jod< fial'
wm%udofhka m%udoh ÿre l< kqjKe;a;d m%{dj kï
m%didohg keÕS" m¾j;hla uqÿkg keÕ .;af;la
m¾j; mduq, isák ckhd foi n,kakdla fuka" ;ud
fYdal ÿre lr" fYdal lrk m%cdj foi n,hs'
tla oskla msmam,s .=ydfjys jev úiQ Nd.Hj;=ka
jykafia w`Mhu msìo wo u úiska ldyg wkq.%y újrKh
oelaúh hq;= oehs uyd lreKd iudm;a;sfhka f,dj
n,d jod< fial' ÿmam;a" fmdfydi;a fNaohla ke;sj fidlsksx mcx( hkafkka fuys oS iuia; i;aFj f,dalh u .efka'
wúoHdj yd ;DIaKdj uQf,da;amdGkh fkd l< fya;=fjka iir bmoS
f.dv ìu-c,dYh hehs fjkila ke;sj iuia; f,da uefrñka ÿla ú`osk iuia; m%cdj fidalsksx mcx f,i ye`oskafõ'
;,hu mSrd n,k Nd.Hj;=ka jykafia f.a lreKd i;aFjhdg ixidrfha oS iem iïm;a ú`o .ekSfï wjia:dj ,efnk
cd,hg uydldYHm uyry;ka jykafia ,la jQy' kuq;a iem iïm;a ;djld,sl fyhska o iem iïm;ska ,nk
wdiajdoh flá ld,Sk fyhska o tajd o fYdalhg u fya;= fjhs'
uy liqma f;rKqfjda ta fudfydf;a i;aFjhka f.a pq;s- cd;s" crd" jHdê" urK" fYdal" mßfoaj" ÿlaL" fodaukiai wdosh
ksid i;aFjfhda ksrka;rfhka u fYdal lr;s'
W;am;a;s úuiñka Wka y' f,dalfha úúO i;aFjhka
Wmoskq" ñhhkq" kej; Wmoskq Wkajykafia f.a osjeig wfidfld kñka fuu fYdalS m%cdj ú`o.kakd úúO ÿlaL
,la úh' fufia osjeiska úúO i;aFjhka bmefok- fodaukiaihka f.ka f;dr jQ m%d{hd woyia fjhs' wNs{d ,dNS uy
uefrk ú,dih ksÍËKh lrñka Wka uyd ldYHm ry;ka jykafia,dg fYdaalfhka f;drj i;aFjhka foi ne,Sfï
uyd ia:úrhka jykafia ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia tu Yla;sh ,efí'
l%shdj uyd Y%djl kulg wkqrEm fkdjk nj mila mKaä;hd fyj;a úpËK kqjKska iukaú; mqoa.,hd lsis u
l< y' wÑka;H jQ i;aFj úIh f.dapr jkafka nqÿ f,!lsl iïm;a;shlska u;a fkd ù l=i,a oï jvd iir neñ is`o
flfkl=kag u muks' tfyhska uy liqma f;reka tu úuqla;s m%;s,dNS jQ úg ish`M ÿlska ñoS i;=gg m;a fjhs' tfia jQ
ldhH_hfhka j<ld ,kq ßis jQ Nd.Hj;=ka jykafia úg Tyq mj_;hl fyda m%didohl uqÿfKa isákakl= fuks' Tyq ,nd
uyd ldYHm ysñhka wu;d —ldYHmfhks" i;aFjhka we;s m%{dj fkd ,;a idudkH mD:.ackfhda mj_; mdohl isákafkda
jekafkda h' úuqla;sh ,en .;a ;eke;a;d uy;a wkqlïmdfjka
f.a pq;s-W;am;a;s ms<sn`o mQ¾K jYfhka mis`o oekSu Tjqka foi n,hs'
Tng l< fkd yelafla h' Ôj;ajk i;aFjfhda ñh
f.dia ud;D l=ihl m%;sikaê .ks;s' ta ms<sn`oj uj i;aFjhka ú`osk ÿla ms<sn`o mQ¾K ú.%yhla jQ ÿlaL i;Hfhys
fyda mshd mjd fkd okshs' iuyre ujqmshka fkd oeku ldg;a fmdÿfõ jegfyk ldhsl udkisl ÿla fuka u ishqï f,dal
ñh h;s' tn`ÿ i;aFjhka f.a .Kkla ñïula kï iajNdjh .ek o wka;¾.;h' fmdÿfõ ljqre;a okakd meyeos,s
ÿla" ÿlaL" ÿlafL kñka ye`oskafõ' fndfyda mD:.ackhka ÿl hehs
ke;af;a h' th Tn f.a úIh m:h blaujd isáhs' Tn y`ÿkajkafka tmuKls' tfy;a ÿlaL i;Hh kï thska tydg;a
f.a úIh m:h iSñ; h' i;aFjhka f.a pq;s-W;am;a;s úysÿKls' ish¿ iem fõokdjka ÿla njg mßj¾;kh fj;ehs
ksÍËKh nqÿjrhl= úiskau l< yels jkafka h' Tn f;areï .ekSu myiq ke;' tfyhska th f;areï .ekSu úmßKdu
jekakl= úiska l< fkd yelafla h˜hs meyeos,s l< ÿlaL jYfhka ye`oskafjhs' Bg;a jvd .eUqre yd wjfndaOh ÿIalr
fial' ;;aFjh ixLdr ÿlaL kñka ye`oskafjhs' iuia; ixialdr Ou_
iuQyh u máÉp iuqmamkak jQ" iaj-Ndjhlska f;dr jQ ^iajdëk
meje;aula ke;a;d jQ& foa nj jgyd .ekSu ÿlaL i;HdjfndaOhg
wk;=rej fï ldrKh iïnkaOfhka Nd.Hj;=ka ;=vq fohs' fuu Wiia uÜgu zixLdr ÿlaLZ wjfndaOh f,i oelafõ'
jykafia fï .d:dj foaYkd lr jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^28 .d:dj&

mKaäf;d hod wmamudfok mudox kqo;s ëfrd


m[a[dmdidox wdrehay wfidfld fidlsksx mcx
mín;ÜfGd N+ïuÜfG bj ndf, wfjlaL;s'

mKaäf;d( [dKjka;hd¦ hod hï lf,l¦


wmamudfok( wm%udofhka¦ mudox( m%udoh¦ kqo;s(
ÿre lrhs o¦ ëfrd( keKj;d¦ m[a[dmdidox(
m%{d m%didohg¦ wdrehay( keÕS¦ wfidfld( fYdal
ÿre lf<a¦ fidlsksx( fYdal lrk¦ mcx( m%cdj foi¦
mín;ÜfGd( mj_;hl uqÿkg keÕ .;a wfhla¦ bj(
fuka" N+ïuÜfG( my< isákakjqka¦ ndf,( nd,hka
foi¦ wfjlaL;s( n,hs¦

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 21


fkd mudj ksosjrd njqka jvk W;=ï kqjKe;a;d jyd ksjka mila lrkafka h'

29' wmamu;af;d mu;af;iq mudjQjka w;r - fkd mudj jiñka


iq;af;iq nyq cd.frd ksod isákjqka ueo - wjosfhka miqfjñka
wn,iaixZj iS>iafid wn, wiq mroñka - fmrg hk fõ.j;a
ys;jd hd;s iqfuOfid ^2(9& wfil= fuka fmrg hhs - kqjK we;s ok uy;a

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fkd mud ok - h;s fmruqK
2 ^6& hy`M fokul f.a mqj;la ^29 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia foõrï fjfyr jev jiñka


ñ;=re fokula ksñ;s lrf.k fï .d:dj jod<
fial'
hk m%n, wYajhl= fuka bosßhg f.dia we;'˜ hs jod<
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj jod< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^29 .d:dj&


Nd.Hj;=ka jykafia f.ka Ndjkd l¾uia:dk ,nd
.;a fï foku Ndjkd msKsi wdrKHhg .sh y' ta mu;af;iq wmamu;af;d iq;af;iq nyqcd.frd
fokuf.ka tla kula oj,a ojfiys or tla /ialr iqfuOfid iS>iafid wn,iaix bj ys;ajd hd;s'
rd;%sfhys m%:u hdufhys oS .sks f.dvla .ihs' ta
jgd jdä ù idufKarjreka iu. ´md¥m-m%,dm l;d
nfyys ueoshï /h jk ;=re l,a hjhs' wks;a ysñ ku mu;af;iq( m%udojkakjqka w;r¦ wmamu;af;d( wm%udoS
uq,a hduh Ndjkdfjka .; lrhs' ;u ñ;=re ysñ ku jk¦ iq;af;iq( ksokakjqka w;r¦ nyq cd.frd( jeämqr
m%udofhka l,a hjkq ÿgq Ndjkd lrk ysñ ku —wm wjosfhka isák¦ iqfuOfid( m%{djka;hd¦ iS>iafid(
jk.; jQfha nqÿrÿka fj;ska lu_ia:dk ,nd f.k cjdêl wYajfhla¦ wn,iaix bj( ÿn, wYajhl=
fyhska l:d nyska l,a heùu wkqÑ; h' tfyhska mud fuka¦ ys;ajd( miq lrñka¦ hd;s( bosßhg hhs'
fkd ù Ndjkdfjys ksr; jkake˜hs wjjdo l< y'
tfy;a ta fkd;ld m%udoS NsËqj ;u pdß;%h tfiau
lrf.k .sfha h' wm%udoS NsËqj o wjjdo ms<s fkd wka wh m%udo nyq,j ks;r ksoñka l,a .; lrk úg
.kakd fudyqg wjjdo lr l=ug fjfyfiñ oehs is;d wm%udoSj" jeämqr wjosfhka isák w;sYh {dkjka;
;ukaa f.a iqmqreÿ Ndjkdfjys fhfohs' mqoa.,hd ÿj_, wYajhl= mrojd bosßhg hk olaI
wYajhl= fuka bosßhg hhs'
rd;%s m%:u hduh Ndjkdfjka l,a f.jk wm%udoS
ysñ ku ueoshï hdufhys kskaog hhs' ta oel m%udoS újrKh
NsËqj —jk.; jQfha ksokakg fkd fõ' Tn lugyka
,en wjq;a m%udoSj jdih lrkjd fkd fõoe˜hs' Ndjkd fï .d:dfjka m%udo fkd ù kskao wvqlr wjxlj Ndjkd jvk
NsËqj m%udoS" ksødmrjY NsËqj wìnjd fmrg hk whqre oelaúK'
fhda.S NsËqjg fpdaokd lrñka ish l=áhg jeoS fodr ta i`oyd fhdod .;a Wmudj is;a .kakd iq`M h' ÿn, wYajhl=g
jid f.k ksohs' wm%udoS NsËqj rd;%s uOHu hduh lsis lf,l m%n, wYajhl= mrojd Odjk ;rÕfhka ch .;
muKla ksod w¨hï hdufhys keÕS Ndjkd lrhs' fkd yel' tfia u ù¾hdêl wm%ud§ mqoa.,hd mrojkakg m%udoS
fï wm%udoS p¾hdj fya;=fjka Wkajykafia b;d iq`M mqoa.,hd iu;a fkd fjhs'
l,lska u ry;a M,h ,nd .;a y' m%udoS ysñ ku uq¿
jia ld,h u .sks ;msñka ´mdÿm fodvjñka .; lf<a
h' jia ld,h ksu l< foku Nd.Hj;=ka jykafia
neye oelSu msKsi foõrug meñKsh y'

—uyfKks" Tn fofokd u ;u wdrKH jdih wm%udo


úyrKfhka id¾:l lr f.k fyd`o m%;sM, ,nd
meñKsfha hehs is;ñ˜hs Nd.Hj;=ka jykafia jod<
y' túg m%udoS NsËqj Nd.Hj;=ka jykafia wu;ñka
—iajdóks" fï NsËqj wm%udo úyrKfhka jia ld,h
.; lrkafka flfia o@ wdrKHhg .sh od mgka u fya
ksod .ekSu yer fjk hula fkd lf<a h˜hs mejiS h'
—Tn l,a .; lf<a flfia o@˜

—iajdóks" uu oj,a ojfia or lvd tla /ia lf<ñ'


m%:u hduh .sks o,ajd ud WKqiqï lr .;sñ' m%:u
hdufhys fkd ksodu wjosfhka isáfhñ'˜

—uyK" Tfí ld,h Tn m%udo úyrKfhka .; lr


we;' Tn ld,h kdia;s lr mudj isg zuu wm%udoSj
ld,h .; lf<ñZ hs lshhs' Tn m%udoh wm%udoh
f,i;a" wm%udoh m%udoh f,i;a mg,jd f.k we;'
Tn iuÕ ii`ok úg umq;= ÿn, wil= mrojd fmrg
fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 23
wm%udo .=Kh /lSu fya;=fldgf.k u> kï ;reKhd ilafoõ rch ,eîh'

30' wmamudfok u>jd wm%udofhka u> f;u


fojdkx fiÜG;x .f;d ,enqjd ila foõ moúh
wmamudox mixika;s wm%udoh u mii;a
mudfod .rysf;d iod ^2(10& mudj yeuod .ry;a

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jevqfjka wm%udoh - ysñ úh Yl%% moúh
2 ^7& u> udkjl jD;a;dka;h ^30 .d:dj&

nq ÿ mshdKka jykafia úYd,d uy kqjr l+gd.dr


Yd,dfjys jev jdih lrk fiala foúhka f.a
wêm;s jQ Yl% foafõkaøhd wruqKq lr f.k fï .d:dj
5' uiqre lu yer oka oSu
6' i;Hjdos;ajh
7' fldam fkd .ekSu hk m%;sm;a;s y;hs'
foaYkd l< fial'
fï m%;sm;a;s ima;lh fkd lvjd wdrËd l< fyhska
Nd.Hj;=ka jykafia ilal m[ay iQ;%h foaYkd l< fyf;u Yl% iïm;a;sh ,eî h'
nj wdrxÑ jQ uyd,S kï ,sÉPú l=udrfhla fufia
is;S h' —Yl%hd f.a wdYap¾hh Nd.Hj;=ka jykafia fufia jod< Nd.Hj;=ka jykafia u> udkjlj Wmka
úiska úia;r lr we;' tfy;a we;af;ka u Nd.Hj;=ka iufhys ;reKhka ;sia fofokl= iu. tlaj .ula
jykafia Yl%hd oel ;sfí o@ Wkajykafia Yl%hd ixjO_kh lsÍug l%shd l< whqre;a Bg tfrys jQ .ï
iu. l;d ny lr ;sfí o@ ke;fyd;a Wkajykafia uq,doEkshd rc;=udg okajd Tjqka w;a wvx.=jg .;a
;uka kqÿgq Yl%fhla .ek j¾Kkd lrkjd o@ uu whqre;a jod, fial' rc;=ud miqj kshu ;;= oek
Wkajykafia yuq ù fuys we;a; ke;a; meyeos,s lr f.k Tjqka ksoyia lr Wojq Wmldr lf<a h' ukq
.ksñ˜' f,dj fndfyda mskalï lr hym;a Ôú;hla .; l<
fya;=fjka Tjqkg ;uka f.au foaj f,dalhla z;õ;sidZ
fufia is;d Nd.Hj;=ka jykafia yuqjg .sh fyf;u kñka ks¾udKh úh' tys wêm;s jQ u> Yl% foafõJø
Wkajykafiag je`o tl;amiaj isg Wkajykafia iuÕ kñka m%lg úh' fï mqj;a uyd,Sg mejiQ Nd.Hj;=ka
ms<si`or l;d ksujd —Nd.Hj;=ka jykai" Tn jykafia jykafia fï .d:dj o jod< fial'
Yl% foafõJøhd oel ;sfí o@˜hs úuiQ y'
újrKd;aul wkqjdoh ^30 .d:dj&
—tfia h uyd,S" uu Yl% foafõkaøhd oel we;af;ñ'˜
—Nd.Hj;=ka jykai" Tn jykafia olskakg we;af;a u>jd wmamudfok fojdkx fiÜG;x .f;d
Yl% foafõkaøhd jeks fjk flfkls' Yl% foafõkaøhd wmamudox mixika;s' mudfod iod .rysf;d
oel .ekSu b;d u ÿIalr lreKls'— ˜kE uyd,S" uu
Yl%hd fyd`oska oksñ' Tyq Yl% moúh ,oafoa ljr u>jd( u> udkjl f;u¦ wmamudfok( wm%udofhka¦
.=K msÍfuka o hkak;a uu oksñ˜hs mejiQ Nd.Hj;=ka fojdkx( foúhka f.a¦ fiÜG;x( kdhlFjhg¦
jykafia Yl%hd f.a W;am;a;s l:dj uyd,sg meyeos,s .f;d( m;a úh¦ wmamudox( wm%udoh¦ mixika;s(
lr ÿka y' ^kqjKe;af;da& mii;s¦ mudfod( m%udoh¦ iod(
yeuúg u¦ .rysf;d( my;a fldg i,lkq ,efí'
—uyd,S" tla mQj_d;auNdjfhl Yl% foafõJø f;u
ukq f,dj bmso isáfha h' tl, Tyq f.a ku u> kï u> kï ;reKhd foúhka f.a kdhl;ajhg m;a jQfha
úh' ta ksid Tyqg wo zu>jdZ hhs o lsh;s' fyf;u wm%udoh fya;=fjks' wm%udoh yeuod kqjKe;a;ka f.a
kqjrla kqjrla mdid okaie,a ilia lrjd oka ÿkafkah' m%Yxidjg ,la jQjls' m%udoh ljo;a .¾ydjg ,la
tfyhska Tyqg zmqßkaooZhs lsh;s' Tyq oka ÿkafka ukd jQjls'
ms<sfj<g h' tfyhska Tyqg zilalZ hehs lsh;s' ñksia
nj ,en isá;a oS fya wdjdihla ;kd mQcd lf<a h' újrKh
tfyhska Tyqg zjdijZ hehs lsh;s'
mudfod .rysf;d iod( m%udoh yeuúg u my;a fldg i,lkq
,nkafka m%udo jQjkg Wiia wdOHd;añl idOk ,nd .ekSug lsis
Tyqg oeka tl fudfyd;la ;=< oyila lreKq jgyd lf,l yels fkdjk fyhsks' th ish`M f,!lsl .eg¨ j,g o uq,a
.ekSfï Yla;sh we;' tfyhska Tyqg ziyiailaLZ fjhs'
hehs lsh;s' Tyqg iqcd;d kï wiqr lkHdjla wdjdy
lr .; yels jQ fyhska ziqcïm;sZ hehs lsh;s' Tyq u>jd( u> f.a l;dj cd;lÜG l:dfjys u> udkjl cd;lh
jYfhka iúia;rj oelafõ'
;õ;sidfjys foúhkag wêm;s fyhska zfoaúkaoZ hehs
lsh;s' Tyqg zYl% foafõJøZ Ndjh ,nd .ekSug yels foaj( kï ishqï YÍr we;s wdf,dalu;a Wiia Ôj úfYaIhls' Tjqyq
jQfha ukqIHd;au Ndjfhys oS ima;j%; mo mQrKh l< osjH f,dalj, jdih lrñka l¾udkqrEmj Wiia iem iïm;a ,n;s'
fyhsks' ta ima; j%; mo kï" ta yer jDË foaj;d' jdia;= foaj;d oS N+udgq foaj;dfjda o fj;s'
foúhkag mqKHdkqfudaokd lsÍu fn!oaOhka f.a hym;a pdß;%hls'
mska ,nd i;=gg m;a jk foúhka f.a wdYS¾jdoh f,!lsl
1' osú ;sfnk ;=re u ujq mshka /l n,d .ekSu
w¾:isoaêhg bjy,a fjhs'
2' l=, fogqjka msoSu'
3' fuf<dla nia l;d lsÍu'
4' fla,dï fkd lSu'
fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 25
mud neõys ìh oel uyK oï jvk ;eke;a;d l=ÿ uy;a iir ne`ÿï jQ ^/yeka& ojhs'

31' wmamudorf;d NslaLQ wm%udofhys reÑ jk


mudfo Nh oiais jd m%udofha kmqr olsk
i[af[dckx wKqx :Q,x ysñ ku iõ flf<ia ;jk
vyx w.a.S j .ÉP;s ^2(11& .sks o`Mjls ne`ÿï ojk

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ojhs ixfhdack - wm%udoh me;sfrk
2 ^8& tla;rd NsËqjl f.a jia;=j ^31 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jik


fiala tla;rd NsËqkula uq,a lr fuu .d:dj
jod< fial'
i;H .fõIKfhys ,d wm%udoS jQ m%udofhys ìh olakd
NsËqj l=ÿ uy;a ixfhdack .skakla fuka ojñka
fmrg hhs'

fï NsËq ku ry;a ùu olajd wjYH ish¨ Ndjkd lu_ újrKh


ia:dk iy Ndjkd WmfoaY ;u wdpd¾hhka jykafia
f.ka ,nd f.k wdrKH jdihg .sfha h' tfy;a ljr ixfhdack( kï i;aFjhd iirg ne`o ;nk nkaOk h' tn`ÿ
nkaOk 10 la ;sfí' tkï"
;rï W;aidy l< o Wkajykafiag wê.uhla ,nkakg
yels fkd ù h' wka;sfï Wkajykafia fufia is;+ y' 1' ilaldh osÜÀh
—uu nqÿ rÿka yuq ù uf.a pß;hg jvd;a .e<fmk 2' úÑlsÉPdj
lugykla ,nd .ksñ'˜ 3' iS,ín; mrdudi
4' ldu rd.
5' jHdmdo
fufia is;+ Wkajykafia Nd.Hj;=ka jykafia neye oel 6' rEm rd.'
lugyka ,nd .ekSu msKsi .ukg msg;a jQ y' w;r 7' wrEm rd.
u.oS Wkajykafiag uyd ,eõ .skakla olakg ,eìK' 8' udk
,eõ .skak jy jyd me;sfrñka mej;sK' tfyhska 9' WoaOÉp
Wkajykafia ,Õ u jQ mj_;hlg keÕ .;ay' l`ÿ 10' wúÊcd
u; isg .skak me;sr hkq n,d isá Wkajykafia fufia hk oyhhs' fuhska uq,a ixfhdack my my<g ne`o ;nk nkaOk
is;+ y' —fï .skak nqr nqrd keÕS jefvkakd fia" ish¨ jYfhka o fojk ixfhdack my by<g ne`o ;nk nkaOk
ndOl ojd yßñka me;sr hkakd fia uu o ish¨ ndOl jYfhka o y`ÿkajkq ,efí' my,g ne`oSu kï ldu f,dal j,g
ojd yer wdhH_ ud._h mßmQrKh lrñ'˜ ne`oSuhs' by,g ne`oSu kï rEm yd wrEm f,dalj,g ne`oSuhs'

fïjdhska i isg iii olajd ixfhdack j,ska ñ\qkq ;eke;a;d fidajdka


fï NsËQka jykafia tosk Nd.Hj;=ka jykafia f.a jQ ;eke;a;l= f,i ye`oskafjhs' óg w;sf¾lj iv yd v o ;rulg
lreKd cd,hg yiq ù ;sìK' iqj`o .`o ls<sfha jev u¾okh lr .;a ;eke;a;d ilDod.dó jQfjls' i isg v olajd ish`M
jiñka u Wkajykafia tu NsËqj wu;d fufia jod< ixfhdack ì`o y< úg wkd.dó jQ nj lshkq ,efí' ixfhdack
y' —NsËqj" th b;du;a WÑ; h' l=ÿ uy;a ish¿ oyfhka u ñÿK ;eke;a;d w¾y;a M,h ,nd .;a W;=fuls'
ndOl ojd f.k ,eõ .skak fmrg hhs' m%{dj kue;s
mudfo Nh oiaisjd( hkafkys wre; hï hï udkisl idOl
.skak o ish¿ l=ÿ uy;a ;DIaKd ndOl ojd f.k fya;=fjka u;a j ú¾h fkd lr laf,Y jiÕj Ôj;a ùfï
fmrg hd hq;= h'˜ ;uka jykafia fj;ska Nd.Hj;=ka Nhxlr;ajh m%;HË lr .kakd njhs' i;s iïmc[a[fhka
jykafia tu NsËqj fj; hejQ wdf,dal Odrdj" f;drj úiSfuka jkafka iir ÿla oslaùu h'
Nd.Hj;=ka jykafia ;uka wNsuqLfhys isg .d:dj
foaYkd lrkakd fia Wka jykafiag osia úh' wmamudorf;d( hkafka i;H .fõIlhd udkisl m%fndaOfhka hq;=j
wd.ñl ph_Hdfjys W;aiql jk wdldrh yeÕfjhs' ksj_dKm%;s,dNh
úIfhys WfoHda.h u`o jqjfyd;a jk ydksh okakd fyhska fyda
Nd.Hj;=ka jykafia jod< .d:djg ijka ÿka NsËqj wm%;sy; ffOhH_fhka Ndjkdfjys ksr; fjhs'
t;ek ys`osñka u jyd ish is; flf,iqka f.ka uqojd
f.k ish¿ flf<iqka ojd wNs{d ,dNSj ry;a NsCLq( kï nqÿrcdKka jykafia fj; meúoao ,;a ;eke;a;dh'
M,h ,enQ y' wk;=rej wyig keÕ=Kq Wkajykafia fn!oaO NsËqj mQclfhla fkdj meúoafola muks' foúhka yd
ñksiqka w;r ueos mqreIhl= f,i l%shd lrk ;eke;a;l= fkdjk
Nd.Hj;=ka jykafia f.a ks¾ñ; YÍrhg jkaokd fldg fyhska mQclhl= fia lsj fkd fya' NsËq;ajh kï ish leue;af;ka
m%Yxid lr kslau .sh y' wd.ñl Ôú;hla Ndr .ekSuls' th wleue;s jQ úg w;a y<
yels h'
újrKd;aul wkqjdoh ^31 .d:dj&

wmamudorf;d mudfo Nhoiais jd NsCLq wKqx :Q,x


i[af[dckx w.a.S bj vyx .ÉP;s'

wmamudorf;d( wm%udofhys we¨Kq¦ mudfo(


m%udofhys¦ Nh oiais jd( ìh olakd¦ NsCLq( NsËqj¦
wKqx :Q,x( ishqï yd uy;a¦ i[af[dckx( nJOk¦
w.a.S bj( .skakla fuka¦ vyx( ojñka¦ .ÉP;s(
bosßhg ^ksjkg& hhs'

fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 27


fkd mudfjys we,S uyKoï jvk ;eke;a;d msÍysug fkd meñfKa' ksjka mqr <Õ u fõ'

32' wmamudorf;d NsCLq we¨Kq fkd mudfjys


mudfo Nhoiais jd ìh olakd mudfjys
wNífnd mßydKdh fkd msßfyhs NsËqj
ksíndKiafiZj ika;sfl ^2(12& <xj isákd ksjkg

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wef;d;a kqjK - <Õh ksjk
2 ^9& ks.dujdiS ;siai ysñhka f.a l:dj ^32 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jik


fiala ks.dujdiS ;siai f;reka jykafia wern fï
.d:dj jod< fial'
ukaosrh mjd lïmd úh' fyf;u .srjd jvd;a úuikq
msKsi .i úh,S l=vq yef,k ;;aFjhg m;a l< o fya
t;ekska fkd .sfha h' thska m%ikak jQ Yl% foafõkaø
f;u Tyq úiQ jkh kej; ire idr M, nr Whkla
ieje;a kqjßka kqÿfrys tla;rd kshï .ful m%N+ njg m;a lf<a h' tl, —.srd rcj;a w,afmaÉPNdjh
mjq,l ;reKfhla nqÿ iiafkys meyeo meúos jQfha m%.=K l< uf.a mrmqf¾ tla mqrella jQ fï
h' kshï .ulska meúos jQ fyhska Wkajykafiag ks.du ks.du;siai fufia w,afmaÉPùu mqÿuhla fkd fõhe˜hs
;siai hk ku jHjydr úh' b;d ieoeyefhka meúos jod< nqÿrcdKka jykafia fï .d:dj jod< y'
oï msrE Wkajykafia f.a w,afmaÉP" ika;=Iag .=Kh
yd úkh .rel YsËdldó p¾hdj ms<sn`oj b;d újrKd;aul wkqjdoh ^32 .d:dj&
blauKska u me;sr .sfha h' Wkajykafia ;u [d;Ska
úiQ .fuys ks;r ms~qisÕd .sh y' kqÿfrys u jQ ieje;a wmamudorf;d mudfo Nhoiais jd NsCLq wNífnd
kqjr wfkams~q isgdKka jeks ieoeye;s odkm;shka mßydKdh ksíndKiai ika;sfl tj
úiqj o" uyd ix>r;akhg ks;r .re i;aldr l<
isjqmih ms<s.ekajQ mfiakoS fldfid,a rc;=ud isáh o wmamudorf;d( wm%udofhys we¨Kq¦ mudfo(
Wkajykafia lsis lf,l tys fkd .sh y' m%udofhys¦ Nhoiais jd( Nh olakd¦ NsCLq( NsËqj¦
ksíndKiai( ks¾jdKfhys¦ ika;sfl( iómfhys
oskla Nd.Hj;=ka jykafia yuq jQ NsËQka jykafia isáfha¦ mßydKdh( mßydKshg¦ wNífnd tj( iqÿiq
msßila Wkajykafiag fufia ie< lr isáh y' fkdjkafka u h'
—iajdóks Nd.Hj;=ka jykai" fï ks.du;siai NsËqj
;u [d;sjreka uOHfhau jdih lrkafka h' fu;rï wm%udofhys we`MKq" m%udofhys Nhxlr;ajh y`ÿkk
ieoeye;s odkm;s wfkams~q uy isgdKka isáh o" NsËqj ksjKg iómj jik fyhska msßfykakg iqÿiq
wioDY oka fok mfiakoS fldai, rc;=udKka úiqj fkd fõ'
o ta lsisjl= f.a mqKH l¾uhlg fkd meñfKhs'˜ újrKh
Nd.Hj;=ka jykafia ta wid ks.du;siai ysñhka ieje;a
kqjrg le`ojQ y' —NsËqj" Tn [d;Ska w;ru /`oS ksíndKiai ika;sfl( hkafkka wm%udoS NsËqj ksjKg b;d iómj
jik nj woyia lrkq ,efí' ks¾jdKh wcd;" wN+;" wl;"
Tjqka fj;u ms~q isÕd hñka Tjqkag u iSñ;j l=, wixL; jYfhka y`ÿkajk nqÿrcdKka jykafia th we;s fohla
ix>ÜGj isák nj ienEoe˜ hs úuid isáh y' nj jod< y' tjekakla fkd ;sìKs kï" cd;" N+;" lD;" ixialD;"
—Nd.Hj;=ka jykai" uu l=,hka yd ne``oS fkd fjfiñ' fohska .e,ùula fkd jkakg ;sìKehs o jod< y' wdfmd" f;fcd"
ud ms<s.kafka ug hefmkakg wjYH ;rfï fNdackhla jdfhd" mGú hk i;r uyd N+;fhda ;ekla fkd ,n;s' os.-m,,"
muKs' ug ,efnk wyr iq`M fyda fõjd u`o fyda fõjd fyd`o-krl" kdu-rEm wdoS ish,a, úhelS hhs' tf,djla-fuf,djla"
taula-hdula" Wm;la-úm;la fyda ldu jia;=jla úoHdudk fkd
m%kS; fõjd m%kS; fkd fõjd uu bka lïmd fkd ù ,o fõ' —ksjk fufia RK jdÖ mo j,ska úia;r lr we;s fyhska
fohska i;=gq fjñ' jeämqr fyda jeä ñysrg fyda uu th WÉfPohla fia jrojd jgyd .kafkda nyq, fj;s' tfy;a
fkd fjfyiñ' tfia w,afmÉPj Ôj;a jkq ñi [d;Ska ks¾jdKh WÉfPohla fkd fõ'
flf¾ we,S Ôj;a fkd fjñ'˜ hs ks.du;siai ysñfhda
m%ldY lr isáh y' wNífnd mßydKh( mßydkshg wfhda.Hhehs i`oyka lf<a tn`ÿ
wfhla msßfykafka ke;ehs mejiSu i`oyd h' Ndjkdfjka msßySu
fyda ud._ M,j,ska msßySu hk tla úoshlskaj;a msßySu hq;= ke;' ta
Nd.Hj;=ka jykafia —idOq" idOq" NsËqj b;du;a fjkqjg jO_khla u Ndjkdfjys yd ud._ M,hkays wNsjDoaêhla u
iqkaorh˜ hs mjid NsËQka jykafia wu;d fufia wfmaËd l< yelsh'
m%ldY l< y' —uyfKks" ud jeks .=rejrfhla ,;a
Tn w,afmÉP ùu mqÿuhla fkdfõ' uf.a mrmqf¾ uf.a
mqreoafoa wdldrh fuh h'˜ tfia jod< Nd.Hj;=ka
jykafia ks.du;siai ysñhka f.a w,afmÉP;dj
lS¾;kh lrñka fï l;d mqj; o jod< y'

tla lf,l ysuj; fmfoi .x.d kï .Õ bjqf¾ osUq,a


jkhl .srõ oyila muK úiQ y' l,l oS fï osUq,a
.i úh,S ueÍ hkakg jQfhka fndfyda .srjq th yer
.sh y' tfy;a tla .srfjla ;ud úiQ .fiys M, ke;s
l, o fld<" fmd;= wdosh lñka .fÕa osh fndñka
úiSh' Tyq f.a w,afmaÉP;dj fya;=fjka Yl%hd f.a
fojk mrsÉfPaoh ( wmmudo j.. 29
l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


u NdKv
a d.dr
O¾ h
3 jk mßÉfþoh

Ñ;; j..

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
ief,k iq¨jQ" /l .ekaug wudre jQ is; keKj;d ^fodia kue;s& weo yer fudkjg iokafka h'

33' Mkaokx pm,x Ñ;a;x /l .ekSu wudrehs


ÿrlaLx ÿkaksjdrhx ief,k pm, is; wfma
Wcqx lfrd;s fuOdù kqjKe;a;d weo wßhs
WiqldfrdZj f;ckx ^3(1& yS -lre yShla jf.a

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ok kqjKe;s - is; yslauj;s
3 ^1& fu>sh f;reka f.a l:d jia;=j ^33 iy 34 .d:d&

pd ,sld lkafoys jev jik w;r Nd.Hj;=ka


jykafia fu>sh f;reka wern fï .d:dj
foaYkd l< fial'
újrKd;aul wkqjdoh ^33 .d:dj&

Mkaokx pm,x ÿrCLx ÿkaksjdrhx Ñ;a;x fuOdù


Wiqldfrd f;ckx bj Wcqx lfrd;s
fu>sh ysñfhda .xf;rla whsfka ukrï wU Whkla
oel njqka jeãu msKsi tys hkakg nqÿrcdKka Mkaokx( iaMkaokh jk¦ pm,x( pm, jQ¦ ÿrCLx(
jykafia f.ka wjir b,a,d isáh y' ;u ;kshg /l .ekSu wmyiq jQ¦ ÿkaksjdrhx( ixjr lr
fjk;a kula fidhd .kakd ;=re ;uka yer fkd hk .ekSu ÿIalr jQ¦ Ñ;a;x( is;¦ fuOdù( kqjKe;a;d¦
fia nqÿ rÿka b,a,d isáh o ;uka hd hq;= hehs f;jrla Wiqldfrd( B;, yokakd¦ f;ckx( B oKav ^Rcq
u n, fldg lshd isá fu>sh f;rekag nqÿ mshdfKda lrkakdla&¦ bj( fuka¦ Wcqx lfrd;s( Rcq lrhs'
f;jk jr wjir ÿka y'
is; ks;r ief,hs' fjkia fjhs' /l .ekSu yd ixjr
tfy;a wU Whkg f.dia wU rella hg Ndjkdjg lr .ekSu wmyiq h' tfy;a kqjKe;af;da B;, yok
jev yqka Wkajykafiag ;uka fmr ckau /il u lïu,a lrejl= B oKav weo yer Rcq lrkakdla fuka
rcl=j bmso k<Õkka msßjrd tys úfkdao jQ wdldrh is; Rcq lr;s'
isys ùfuka ldu rd.h o" wmrdO lrejl= ;uka fj; újrKh
f.k wd nj isys ùfuka jHdmdoh o Tyqg o~qjï kshu
lsÍï jYfhka úysxidj o jYfhka ú;¾l we;s úh' Ñ;a;( mxpialkaO w;=frka ú[a[dK ialkaOh Ñ;a; jYfhka
.efka' fõokd" i[a[d yd ixLdr hk ffp;isl Ou_fhda É;a;h
fuhska úms,sirg m;a Wkajykafia jyd u nqÿrÿka uq,a fldg mj;s;s' rEmialkaOh jqj o l%shd;aul jkafka É;a;h
olakg f.dia fï ;;= fy<s lr isáh y' we;s l,ays u fyhska Ñ;a;h m%Odk fõ' Ñka;khg Wmldrl
jkafka is; fyhska thg Ñ;a; hehs kï flf¾' is; ksr;=reju
—fu>sh Tn lf<a jrols' ud oeka ;ksjuhs bkafka' fjkia fjñka" mj;skakls' tfy;a wk;=rej we;sjk is;a uq,a
hkak tmd' fjk;a f;reka jykafia kula tk;=re isf;ys ,ËK-.=Kdx. .%yKh lrk fyhska tla os.gu mj;sk
fia fmfka' is; fjkia jk fyhska u th il%sh h'
bkak' tfia ud ;ksj oud fkdhkakehs lshoaoS;a Tn
.sfhys h' tmd lshoaoS is;g hg;aj f.dia oeka ;%súO ngysr o¾Ykfhys b.ekafjk wd;au ixl,amh lD;Hh úiska
ú;¾lhkag u f.dapr úh' Ñ;a;hg iu jqjo zwd;auZ hkafkka fmros. od¾Ykslhka
wjOdrKh l< ks;H yd wúkYajr ixl,amh nqÿ iuh úiska
is;g jy,a úu kqiqÿiq h' is; ;uka jiÕhg .; m%;sfËam lrk ,oaols' isf;ys wLKav;dj mj;ajd f.k hk
Njx. kï É;a;hla ms<sn`oj wNsO¾ufhys i`oyka fõ' hul= f.a
hq;=h˜ hs jod< Nd.Hj;=ka jykafia zMkaokx pm,x Wmf;a isg mj;akd iajNdúl É;a;h th jqjo zwd;auZ f,i th
É;a;xZ hkdoS .d:dj foaYkd l< fial' Nd.Hj;=ka ye`oskaúh fkd yelafla th o wks;H fyhsks' th kq;k ufkda
jykafia f.a Ou_ foaYkdjidkfhys fu>sh NsËqj úoHdfõ Wm ú[a[dKhg o iu l< fkd yelafla Wm ú[a[dKh
fidajdka M,fhys msysáhy' wkH fndfyda fokdg o fyj;a háis; Wvqis; yd iu.dó Ñ;a;hla f,i úia;r lrkq
O¾udNsiuh úh' ,nk fyhsks' Njx. kñka wNsOu_dpd¾hjreka WoafoaY lrkafka
tn`ÿ iu.dó Ñka;hla fkd fõ'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 7


f.dvìu ndyÆ ufil= fia fï is; wefok ief,k neúka jEhfuka /l flf,iajg ÿ/,she hq;=h'

34' jdßfcdZj :f, Å;af;d Èfhys yeu l,a jikd


Tlfudl; WíNf;d f.dv ìu ¨ ufil= fia
mßMkao;sZox Ñ;a;x ief,kd pm, jQ fï is;
udrfOhHx myd;fj ^3(2& ñÈh hq;= fõ uryq ne¨fuka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


k,shhs is; ud`Mjl= fia
3 ^2& fu>sh ysñhka f.a jia;=j ^33 iy 34 .d:d& ^b;sß fldgi&

újrKd;aul wkqjdoh ^34 jk .d:dj& wm úiska lrkq ,nk ish`Mu l%shd j,g j. lsj hq;af;da wms u
fjuq' úúO ndysr n,mEï wm f.a is;g ,efnk nj ienE jqj o
is;d u;d ksoyfia ;SrK f.k tajd l%shd;aul lsÍfï yelshdj
Tlfudl; WíNf;d :f, Å;af;d jdßfcd bj box fyj;a iajÉPkao;dj wm ieu fokd fj;u mj;sk nj ms<s.;
Ñ;a;x mßMkao;s udrfOhHx myd;fj' hq;=h' fuu ksoyi m%fhdackhg f.k ksr;=rej fjkiajk is;
mdmhg wjk; jkakg fkd oS /l .ekSu wm f.a hym;g fya;=
Tlfudl;( c,dYfhka¦ WíNf;d( f.dvg f.k¦ fjhs'
:f,( f.dv ìu¦ Å;af;d( ;nk ,o¦ jdßfcd(
fn!oaO Ndjkd l%uh ;=< wka;¾.; Ñ;a;dkqmiaikdj is; mss<sn`o
u;aiHhl=¦ bj( fuka¦ box( fï¦ Ñ;a;x( is;¦ fuu YsËKh i`oyd we;s id¾:l Wml%uhhs' kùk ufkda úoHdjg
mßMkao;s( iaMkaokh fjhs' ^.efyhs&¦ udrfOhHx( mjd isf;ys iQËau yd ixlS¾K iajrEmh .%yKh lr .ekSug
udr nkaOk¦ myd;fj( m%ydKh l< hq;= h' yels ù ke;' úúO phH_djka wOHhkh lsÍu u.ska ,nd .kakd
wkqudk [dKhla ñi m%;HË oekSula ,nd .kakg Tjqka iu;a ù
c,fhka f.dvg f.k f.dv ìu ;enQ u;aiHhl= ke;s nj lsj hq;= h' fn!oaO o¾Ykh wka;rjf,dalk l%uh u.ska
;u is; ;uka úiska u wOHhkh lr .ekSfï YsËd ud¾.hla
.efykakdla fuka wm f.a is; o i,s; fjhs' udrhd jYfhka Ndjkd l%u ks¾foaY lrhs'
f.a nkaOk is`oy, hq;= h'
is; ms<sn| Ndjkdj myiq lrkq jia Ñ;a;dkqmiaikd Ndjkd
újrKh ks¾foaYfha oS isf;ys iajrEm 16 la ms<sn`oj ksÍËKh lsÍug
Wmfoia fokq ,efí' tkï"
fuys osfhka f.dvg oeuQ u;aiHhl= Wmudjg f.k we;af;a isf;ys
we;s blauKska ief,k iajNdjh m%n, f,i wjfndaO lrjkq msKsi 1' ird."
h' fu>sh ysñhka Ndjkdjg f.dia wdrïN l< fudfydf;a mgka 2' ù;rd."
Wka jykafia f.a Ñ;a;h ldu ú;¾lfhka jHdmdo ú;¾lhg o 3' ifodai"
jHdmdo ú;¾lfhka úysxid ú;¾lhg o jy jyd udre jQfha ta 4' ù;fodai"
kshduh wkqjh' 5' ifuday"
6' ù;fuday"
wNsO¾u msglh isf;ys ksrka;rfhka isÿjk l%shd ldß;ajh b;d 7' ixÅ;a;"
iQËau f,i idlÉPd fjhs' ndysr W;af;aclhla u.ska iïndê; 8' úlaÅ;a;"
jk ;=re Njx. wjia:dfjys mj;akd is;" W;af;acl u.ska 9' uy.a.;"
p,khg m;a fjhs' weig rEmhla wdm: .ukh jQ úg Njx.h 10' wuy.a.;"
p,kh ù WmÉfPo fjhs' bka miq mxpoajdrdj¾ckh isÿ fjhs' 11' i W;a;r"
plaLq ú[a[dKh we;s jkafka bka miqj h' ñka miq tu rEmh 12' wkq;a;r"
ms<sn`oj is; úiska .kq ,nk wkql%ñl ixcdkk l%shdj,sh wNsO¾u 13' iudys;"
.%ka:j, ishqïj újrKh lr we;s w;r cjka is;a j,oS lu_h 14' wiudys;"
isÿjk wdldrh o meyeos,s lr we;' 15' úuq;a;"
16' wúuq;a;' jYfhks'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 9


leue;s wruqKl jefgk iq¨ jQ is; oukh lsÍu hym;s' oukh l< ^yslau jQ& is; iem t<jkafka fjhs'

35' ÿkaks.a.yiai ,yqfkd wmyiqh oukh


h;a: lduksmd;sfkd blauka h tys p,kh
Ñ;a;iai ouf:d idOq ßis ßis ;ek k;r lrk
Ñ;a;x oka;x iqLdjyx ^3(3& fohla fjhs fï Ñ;a;h
lf<da;ska oukh
w;afõh bka iqj fi;

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ixjr is; - f.k fohs fi;
3 ^2& tla ysñkul f.a j; ^35 .d:dj&

Nd
fial'
.Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev jiñka
tla;rd NsËq kula wern fï .d:dj jod<
ìhg m;a NsËqj jydu nqÿrcdKka jykafia jev isá
foõrï fjfyrg wdmiq wdfõ h' ;ukag ud;sldrdufha
jikakg neß nj;a" Wmdisldj mris;a okakd fyhska
;u isf;ys wl=i, is;=ú,a,la Wmkfyd;a weh
jrla NsËQka jykafia,d yeg kula nqÿrÿka fj;ska oek .ks;ehs ìhla we;s jQ fyhska wdmiq wd nj;a
l¾uia:dk ,nd f.k l`ÿ mduqf,l msysá ud;sl kï Wkajykafia nqÿ iñ`ÿkag ie< lr isáh y' —NsËqj
.ug .sh y' tys oS .ïm;shd f.a ìß`o jQ ud;slud;d Tn l< hq;af;a Tfí is; /l .ekSu muKla fkd
kï ;eke;a;sh Wkajykafia,dg oka ms<s.ekajQjd h' fõ o@˜hs Wmfoia ÿka nqÿ mshdfKda —hkak" wdmiq
ta .fï u jia ld,h .; lrkakehs werhqï l< ´" ta ud;sl.duhg u hkak' fjk lsisjla .ek fkdis;d
i`oyd wdrduhla o bos lrjQjd h' yqfola Ndjkdj .ek u is;kak˜ hs wjjdo l< y'
Wmdisldj o wdmiq meñKs NsËqjg fmr ysñjreka
fï w;r tla oskla —ug;a Ndjkd W.kajkak˜ hs ´ g fukau ne;sis;ska ish`M myiqlï i,id ÿkakd h'
f;dfuda NsËQka jykafia,df.ka b,a,d isáhd h' Wka miq;eú,a,lska f;drj iqjfia úoiqka jevQ NsËqku
jykafia,d o YÍrfha wiqNh olsñka fo;sia l=Kmh fkd fnda osklska u ry;a M,h ,eî h'
ms<sn`oj Ndjkd lrk wdldrh wehg m%.=K lrjQ y'
´ f;dfuda o wm%udoSj njqka jvd blauKska u ud._-M, újrKd;aul wkqjdoh ^35 jk .d:dj&
;=kla u ,nd .;a;d h' ta yd u wehg f,!lsl Roaê
o úoiqka kqjK o ,eìK' ÿkaks.a.yiai ,yqfkd h;a: lduksmd;sfkd Ñ;a;iai
ouf:d idOq oka;x Ñ;a;x iqLd jyx
ud._M, ,nd ish osjeiska NsËQka jykafia,d f.a
wê.u .ek iïu¾Ykh l< ´ f;dfuda Wkajykafia,d ÿkaks.a.yiai( md,kh lsÍu b;d wmyiq¦ ,yqfkd(
;ju;a ud._ M, ,nd ke;s nj oel ta i`oyd we;s blauka mej;=ï we;s¦ h;a: lduksmd;sfkd( leu;s
wvqmdvq ljf¾oehs úuid n,d ta myiqlï ie,iqjd ´kEu ;ekl /f|k¦ Ñ;a;iai( is;¦ ouf:d( oukh
h' NsËQka jykafia,d f.a reÑ wreÑ j,g .e<fmk lr .ekSu¦ idOq( hym;a h¦ oka;x( oukh lrk ,o¦
mßos isjqmih ilid oS ish`M Wmia:dk lsÍu u.ska Ñ;a;x( is;¦ iqLd jyx( iem f.k fohs'
Wkajykafia,dg o jyd wê.u ,nd .kakg bv
ie,iSu weh f.a wruqK úh' tys m%;sM,h jQfha is; w;sYhska u ixlS¾K fyhska oukh wiSreh' th
fkd fnda l,lskau ish,q ysñjreka w¾y;a M,fhys YS>%fhka fjkia fjñka leu;s leu;s wruqKqj,
msysàuhs' jia ld,h wjidkfha NsËQka jykafia /f`ohs th oukh lr .; fyd;a iqjodhl h'
yeu fok fÊ;jkdrduhg f.dia Nd.Hj;=ka
jykafia neyeÿg y' ;uka g .e<fmk m%;H myiqj újrKh
ud;slud;dj úiska ie,iQ whqre o fyd`o iqjfhka
ÿkaks.a.yiai( h;a: lduksmd;sfkd( oukhg wmyiqlu yd ;ud
myiqfjka jia ld,h .; lr meñKs nj o ie, lr m%sh lrk ´kEu wruqKla .ekSu isf;ys m%Odk ,ËK folla f,i
isáh y' ud;slud;dj ;u is;e.s ukdj oek ;uka fuys oelafjhs' is; ;rï fõ.fhka l%shd lrk fjk;a fohla ke;s
m%sh l< wdldrhg u odk udkdosh iQodkï l< nj o ;rñ' tfyhska th .%yKh lr .ekSu wmyiq h' is; hï wruqKla
mejiQ y' lrd hdu kj;d .ekSu Wiiau wdOHd;añl YsËKhlska hqla;
W;a;uhl=g ñi wmyiq h' úfYaIfhka u idudkH mD:.ackfhda
Ñ;a; fõ.hkag wjk; fj;s' Ñ;a; fõ. iu. wkkh fkd ù" Bg
fï ish,a,g ijka ÿka tla;rd NsËq kula —ud;a k;= fkd ù" tAjd y`ÿkd.kakg iu;a ùu wjYH h' tajd we;sjk
ud;slud;djka f.a mkai,g hd hq;=h˜ hs bgd .;af;a whqre yd ke;sjk whqre ksÍËKh Ndjkdjla fjhs'
h' ta wkqj Nd.Hj;=ka jykafia f.ka Ndjkd lu_
ia:dk ,nd .;a Wkaajykafia tys .sh y' is;= mßosu
ud;slud;dfjda Wkajykafia f.a is;eÕs oek ish,a,
ilid ms<s.ekajQ y' weh meñfK;fyd;a uekjehs ysñ
ku is;k úg ´ wdjdh' hï wdydrhla .ek is;+ úg
th o iemhqjd h' fuhska úiauhg m;a ysñ ku —Tng
wkqkaf.a is;a oek .kakg Yla;sh ;sfíoe˜ hs úuiqjd
h' thg Rcqj ms<s;=re kqÿka Wmdisldj —is;a oek.;
yels Woúh ta ta is;eÕs wkqj jev lr;s˜ hs muKla
mejiqjd h' flfia jqj o" —fï Wmdisldj mris;a
okakS h' ud mD:.ack fyhska uf.a isf;ys wmsßisÿ
is;=ú,s we;s jqjfyd;a tajd o fu;=ñh oek .kakSh˜ hs
;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 11
kqjKe;a;d fkd oelal yels jQ b;d ishqï jQ is; /l .kS' ta iem ,eîug fya;= fõ'

36' iqÿoaoix iqksmqKx oelau wudrehs ;shqKqhs


h;a: lduksmd;skx is; ßis ;ekaj, kj;shs
Ñ;a;x rlafL: fuOdù kqjKe;a;d th iqrlshs
Ñ;a;x .=;a;x iqLdjyx ^3(4& /l .;a is; iqj f.k ths'

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


/l .;a is; iqj f.k fohs
3 ^3& Wlg,S jQ NsËqkul f.a l;dj ^36 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev jik iufhys isgqjrhl=


f.a mq;% ;reK NsËqkula meúos Ôú;fhys
l<lsÍu ksñ;s lrf.k Nd.Hj;=ka jykafia fï
wudrejla ke;' ud wdmiq .sys f.org hd hq;= h'˜
Nd.Hj;=ka jykafia ta NsËqj wu;d —uyK" Tn
Wlg,S jQjd fkdfõ oe˜ hs úuiQ y' —tfia h" iajdóks"
.d:dj foaYkd l< y' uu ÿlska ñoSu msKsi meúos úñ' tfy;a fuys w;la
mhla fid,jkakgj;a ksoyila ke;' ug .sys f.hs
nqÿrÿka ieje;a kqjr jik iufhys tla isgqjrhl= isg;a ÿlska ñoS .; yels fjhs˜ hkq NsËq kuf.a
f.a ;reK mq;%fhla ;u ksjig ms~q isÕd meñKs ms<s;=r úh'
ysñ kula wu;d fufia lSfõ j' —iñ`ÿks" uu ÿlska
ñfokakg leue;af;ñ' ug ta i`oyd ud._h meyeos,s —uyK" Tng tlla rlskakg yels fjhs kï fiiq
l< uekú'˜ ta weiQ ysñku Tyqg —Tng hym;la lsisjla rlskakg Wjukd fkd fõ˜ hs nqÿyq jod<
u fõjd isgq mq;%h' ÿlska ñfokakg wjYH kï" oka y' —ta l=ula o" iñ÷ks@˜ —Tng is; /l .; yels
fokak' msKavmd;h" wv uilg jrla fok odkh" o@˜ —ug yels fjhs iajdóks"˜ tfia kï Tfí is; /l
jia odkh wdoS oka fokak' jeis ld,hg mkai,a lrjd .kak˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia wjjdo l< y'
fokak' isjq mih msßkukak' Tfí foam< ;=kg fnod
tla fldgilska jHdmdr lrkak' ;j fldgilska újrKd;aul wkqjdoh ^36 jk .d:dj&
wUqore fmdaIKh lrkak' b;sß fldgi mskalï i`oyd
fhdojkak'˜ iqÿoaoix iqksmqKx hF: lduksmd;skx Ñ;a;x fuOdú
rlafL: .=;a;x Ñ;a;x iqLdjyx
—hym;s" ysñhks˜ hs mejiQ isgq mq;%hd Wkajykafia
ÿka Wmfoia wkqj u l%shd lf<a h' ta ish,a, ms<smeo
ksu l< fyf;u —iajdóks" ;j;a ud l< hq;= hula iqÿoaoix( oel .ekSu w;sYhska u ÿIalr jQ¦
;sfí oe˜ hs m%Yak lf<a h' —tfia kï ;reKh" iqksmqKx( w;sYhska u iQËau jQ¦ hF: lduksmd;skx(
;sirK-mkais,a iudokaj rlskak˜ hs wjjdo lrk ßis ßis yeu ;ek /f`okakd jQ¦ Ñ;a;x( is;¦
,oS' ál l,la tfia l< isgq mq;%hd —fuhg;a jeä fuOdú( kqjKe;a;d¦ rlafL:( /l .; hq;af;a h¦
hula lrkakg we;aoe˜hs úuid isáfha h' —tfia h˜ hs .=;a;x( wdrËd lr.;a¦ Ñ;a;x( is;¦ iqLdjyx( iem
mejiQ ysñku —oi is,a iudoka jkak˜ hs wjjdo lf<a f.k tkafka h'
h' th o ms<s.;a isgq mq;%hd oiis,a wdrlaId lsÍug
mgka .;af;a h' Tyq fufia tlska tl" mshjßka mshjr is; oel .ekSu w;sYhska u ÿIalrh' tys l%shd
mqKH lghq;=j, ksr; ùu fya;=fjka Tyqg zwkqmqínZ ldß;ajh b;d ishqï h' th leu;s leu;s wruqKq j,
hk ku o fhosKs' B<Õ j;dfõ —iñ`ÿks" ud l=ula /f`ohs' tn`ÿ jQ is; [dKjka;hka úiska /l .;
lrkakoe˜ hs úuiQ úg ,enqkq ms<s;=r jQfha —oeka Tn hq;= h' /l .;a is; iem f.k ths'
meúosjkak˜ hkak h'
újrKh
NsËQka jykafia f.a wjjdoh mßos .sys iqj yer
oud fyf;u meúos ìug t<eUqfKa h' meúos jQ iqÿoaoix iqksmqKx( ÿ¾oY nj yd iQËauFjh isf;ys ,ËK folls'
is; w;s úYauh ckl ldhH_hka rdYshla lrk kuq;a th oel .;
miq Wkajykafiag wNsO¾uh ms<sn`o úfYaI{ jQ fkd yels' tfy;a tu is; krl wruqKq lrd hd fkdoS /l.;
wdpd¾hhka jykafia kula o úkh ms<sn| úfYaI{jQ yels kï" th uy;a ,dNhls'
WmdOHdh kula o ,eìKs' Wmiïmodj ,;a miq
wdpdhH_hka jykafia neye olskakg hk yeu
wjia:dfõ u Tyqg wNsO¾uhg wkql+, O¾u újrK
wikakg ,efí' —wNsO¾uhg wkqj fï fï úoshg
yeiSßu WÑ;h' fï fï úoshg Ôj;a ùu wkqÑ;h'
fufia lrkak' fufia fkd lrkak'˜ wdoS WmfoaY
rdYshla ,efí' ;u WmdOHhhka jykafia yuqjg hk
yeu úg u wikakg ,efnkafka —úkhg wkqj fï fï
foa wlemh' fï fï foa lemh' Tn fï fï foa l<
hq;=h' fï fï foa fkd l< hq;=h jeks Wmfoia h'˜
ld,hd f.a wejEfuka ysñkug fufia is;sK' —fï
fudk lrorhla o@ ud meúos jQfha ÿlska ñoSu msKsi h'
tfy;a oeka ug w;la mhla fyd<jkakgj;a ksoyila
ke;' .sys f.or jdih lrñka jqj;a ÿlska ñoSug
;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 13
fndfyda ÿr osfjk" .uka we;s" ;ksj yeisfrk is; /l.kakdyq ur ne`ÿfuka ñfo;a'

37' ¥rÙ.ux tlprx ÿr .uka hk" ;ksj yeisfrk


wiÍrx .=ydihx ke;sj isrerla" .=yd ksjik
fh Ñ;a;x i[a[fuiaika;s lf<da;ska is; hfula ixjr
fudlaLka;s udrnkaOkd ^3(5& ì`o yßhs fya udr Wjÿr

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l< is; ixjr - ke; ur Wjÿr
3 ^4& ix>rCÅ; ysñhka f.a l:d jia;=j ^37 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev


fjfiñka ix>rCÅ; ysñhka f.a nEKd jQ
Nd.sfkhH ix>rCÅ; ysñ wrnhd fï .d:dj foaYkd
Wkajykafia —is;" wE; ÿr mj;akd fohla jqj is;Sfï
Yla;sh we;a;la nj;a" tu is; flf<ia neïfuka uqod
.ekSu msKsi oeä m%h;akhla oeßh hq;= nj;a meyeos,s
l< y' l< y' fuys tk .d:dj foaYkd lrkq wid isá ;reK
ysñ ku fidajdka M,fhys msysáfha h'
ieje;a kqjr ix>rCÅ; kñka tla fcHIaG ysñ kula
úiQ y' Wkajykafia f.a ifydaoßhg Wmka mq;dg újrKd;aul wkqjdoh ^37 jk .d:dj&
ix>rCÅ; ysñhka f.a ku u f.!rjh msKsi ;nk
,oS' tfyhska fya Nd.sfkhH ix>rCÅ; kñka m%lg ¥rÙ.ux tlprx wiÍrx .=ydihx Ñ;a;x fh
úh' jeäúhg m;a jQ miq Tyq o meúos lrjk ,oS' i[a[fuiaika;s ^f;& udrnkaOkd fudlaLka;s'
ish .fuys u wdrdufha jev úiQ z;reK ix>rCÅ;
ysñhkg jrla isjqre folla msßlr jYfhka ,eìKs'
¥rÙ.ux( ÿr .uka hk¦ tlprx( ;ksj yeisfrk¦
bka tlla ;u ududg mQcd lrkq ßis jQ fyf;u jia wiÍrx( YÍrhla ke;s¦ .=ydihx( ks,Skj isák¦
ld,h wjidkfha Wkajykafia fidhd f.dia th Ñ;a;x( is;¦ fh( hfula¦ i[a[fuiaika;s( ixjr
ms<s.ekaù h' tfy;a" ;ukag we;s muK isjqre ;sfí lr .ks;a o¦ ^f;( Tjqyq&¦ udrnkaOkd( udrhd f.a
hhs mejiQ ix>rCÅ; ysñfhda th fkd ms<s.;a y' neïfuka¦ fudlaLka;s( ñfo;s'
kej; kej; fm/;a; l< o ms<s.kq fkd ,eìK'
fuhska n,j;a l<lsÍug m;a Nd.sfkhH ix>rCÅ;
ysñfhda ;uka ms¥ msßlrla ms<s.kakg ;rï j;a ÿr .uka hk" ;ksj yeisfrk" YÍrhla ke;s .=ma; jQ
ldreKsl;ajhla fkd ,en meúoafoa úiSfuka ljr fï is; ixjr lr .kakg hul=g yels kï urejd f.a
m%fhdackhla oehs is;ñka isjqre yer oud wdmiq .sys neïu jQ ixidrfhka ñfokakg Tjqkg yels fjhs'
Ôú;hg hkakg ßis jQ y'
újrKh
tu is;=ú,a, yd u is;=ú,s je,la Wkajykafia f.a
is;g .,d wdfõ h' —isjqre yer f.dia fï isjqr ¥rÙ.ux tlprx wiÍrx .=ydihx( ñksia ukfiys ;j;a wmQ¾j
,ËK lsysmhla fï .d:dfjka wmg y`ÿkajd fokq ,efí' f,dj
úl=Kd ta uqo,ska t¿ fokl ñ,g .ksñ' weh megjqka ljr ;eklg jQj o ËKhlska hdfï yelshdj is;g we;'
ìys lrkq we;' l%ufhka hula lula tl;= jQ miq thg YÍrhla ke;' talpdÍ nj hkafkka woyia lrkafka tla
uu újdyhla lr .ksñ' uf.a ìß`o mq;l= ,nd ÿka laIKhloS is;kq ,nkafka tla wruqKla .ek muKla nj h'
úg ìß`o;a mq;d;a lr;a;hl kxjdf.k udud jQ wiÍrx hkafkka thg wjldYh ;=< fN!;sl YÍrhlg fuka bv
ix>rCÅ; ysñhka n,kakg hñ' u.oS uu orejd jvd lvla wkjYH nj yeÕfõ' Ñ;a;h l%shdldß;ajhla ñi øjHhla
fkdjk fyhsks' .=ydihx fyj;a ks,Skj ieÕù isàu hkafkka
.kakg ßis fjñ' uf.a ìß`o —Tn lr;a;h olalkak' th iam¾Y lsÍug fyda mxp bkaøshdkqidÍj meyeiSug fidhd.;
orejd uu n,d .kafkñ˜ hs lshkjd we;' uu orejd fkd yels nj yeÕfõ'
weh f.ka Wÿrd .ksñ' tfy;a orejd ud w;ska jegqK
fyd;aæ lr;a; frdaoh orejd f.a weÕ u;ska hkq
we;' ug oeka flaka;shla ths' túg uu ìß`og flúg
myrla foñ'˜

fï is;=ú,s .,d tkúg Nd.sfkhH ix>rCÅ; ysñhka


isáfha udud jQ ysñhkag mjka i,ñks' uq¿ukska u
is;=ú,s oyfrks fj,S isá fya ìß`og flúá myr foñ
hhs is;d mjka i,k wjdfkka ududg myrla .eiS h'
mris;a oekSfuys olaIj isá ix>rCÅ; f;rKqfjda —
ìß`og flúá myr fokakg neß jqKq ksid uy¨ ysñ
kulg myr ÿkakd fkd fõ o@˜ hs m%Yak l< y' thska
úiauhg fuka u ìhg o m;a ;reK NsËqj mek osjqfõ
h' tfy;a wdrdufhys úiQ ;reK idufKar ysñjre
Tyq w,a,d .;a y' wjidkfha oS ;reK ix>rCÅ; ysñ
nqÿrÿka yuqjg muqKqjk ,oS'

fï isoaêh nqÿrcdKka jykafiag oekqï ÿka miq


;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 15
fkd ;sr" ioyï fkd o;a" bmsf,k ^mek mek hk& is;e;s ieoeye;a;dg kqjK fkd jefâ'

38' wkjÜÀ;Ñ;a;iai ke; fyd;a is; ù ;yjqre


ioaOïux wúcdkf;d oyu;a lr ke;akï yqre
mßma,jmidoiai ief,k ieoeye we;s ta wh
m[a[d k mßmQr;s ^3(6& m%{dfjka fkdufj;s ire

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is; ks;s ief,f;d;a - kqjK;a fkd jefv;a
3 ^5& Ñ;a;y;a: ysñhka f.a l:d jia;=j ^38 iy 39 .d:d&

fÊ ;jkdrdufhys jev jdih l< Nd.Hj;=ka


jykafia Ñ;a;y;a: kï ysñkula wern fï
.d:d hq.auh foaYkd l< fial'
f.dia meúos úh' kej; o ál osklska isrer m%ikakj
uy;aj m%uqos; jQ úg —l=ug fï meúos Ôú;fha ysßyer
ú¢ñ o@—hs is;d h<s;a .sysf.g wdfõ h' .sysf.hs
uykais ù jev lrk Tyqg isrer h<s;a jeyeÍ fjfyi
ieje;a kqjr jeo.;a mjq,l Wmka .j md,l oefkk úg h<s;a meúos Ôú;fha ñysr u;la úh'
;reKfhla ke;sjqKq .jhl= fidhd jkhg msúisfha h<s;a fya wdrduh lrd f.dia meúos úh' fufia jßka
h' Tyq tys fuys weúo ÿlfia .jhd fidhd .kakd úg jr wdY%ufhka .sysf.hg;a" .sys f.hska wdY%uhg;a
uOHdyakh úh' .uka fjfyi yd ysre riakh ksid udrejk Tyq f.a phH_dj ÿgq wfkl=;a ysñjre —fuf;u
mSä;j issá Tyqg oeä l=i .skakla oeksK' msmdih o is; úiska fufyhkq ,nhs˜ hs mjiñka zÑ;a;yF:Z kï
n,.;= h' flfia wyrla fidhd .ksñoehs is;+ Tyqg l< y'
jk.; wdrdufha njqka jvk f;rjreka isysm;a úh'
Wkajykafia,d f.ka lEug hula ,nd .; yels fj;shs ks;r ks;r ksjig;a wdrduhg;a udrefjñka jik
is;+ fyf;u tys .sfha h' ta jk úg NsËQka jykafia,d w;r;=r Ñ;a;y;a: f.a ìß| .eì .;a;d h' Tyq
oka j<`od ksu j ;sìK' ;j;a wdydr b;sßj bj; ksjig wdmiq tk tla oskl ìß| fudard .sh .eí
,kakg ierfik fudfydf;a Tyq tys wd fyhska Tyq we;sj wef|ys ksod isáhd h' weh f.a we¢|j;a ,sys,aj
f.a ÿCÅ; iajrEmh ÿgq NsËQyq wkqlïmdfjka Tyq ;sìK' uqj whd f.k ksod isá weh f.a uqúka fl<
weu;+ y' —Tng l=i.sks mdghs' fï wdydr leu;s mßos je.sfrñka mej;sK' .eí .ekSu ksid bosó ;snqK w;
N=la;s ú`oskak˜hs TjQyq mejiQ y' ^Nd.Hj;=ka jykafia mh Tyq ;=< rd.h fjkqjg cq.=maidjla cks; lf<a h'
OrudK iufhys ieoeyej;=ka ks¾f,daNSj odk udkdosh
iemhQ fyhska wjYH;djg;a jvd ,eîu isß;la úh'& —meúosjk yeu j;djl u ueh f.a rE imqj .ek is;d
we;s muK rij;a wyßka iekiqKq ;reK f;u oE;a uu .sys f.g weÿfKñ' ta iqkaor;ajhg l=ula ù o@
fidaod meka î iqjm;aj —iñ÷ks" wo uyd odkuh fuf,dj ish¿ úis;=re ;djld,sl h' ish,a, wks;Hh'
mqKHl¾uhlg jevu l<d o@˜ hs weiS h' —ke;" meúos Ôú;fha iuDoaêhla ,nkakg ud wiu;a jQfha fï
Wmdilh" oskm;d wmg odhlfhda odkh /f.k t;s˜ i;Hh mila fkd l< ksid fkd fõ o@˜ hs is;+ fyf;u
hs ysñjre ms<s;=re ÿka y' ly isjqr h<s;a n|jgd T;d f.k blauka .uKska
wdrduhg hkq msKsi kslauqfKa h'
;reKhd ysñjrekaf.ka th úfYaI oskhl msfok
idx>sl odkuh mqKH lu_hl wjfYaIh oehs úuid isjqr;a bfKa T;df.k mkai, foig ÿjk nEKd oel
isáfha tosk wdydrh t;rï u m%KS; jQ fyhsks' úiauhg m;a Tyq f.a ìß|f.a uj fï yosis l,lsÍug
oskm;d ,efnk idudkH odkh tfia u m%KS; nj fya;=j oek.kq jia ksji ;=<g msúi ;u oshKsh f.a
oek.;a úg Tyqg fufia is;sK' —wms oskm;d flfiaa kskao oel lreKq f;areï .;a;d h' oshKsh msìojQ ´
fyda fjfyi uykais ù Wmhuq' tfy;a fu;rï ri —Tn ksod.;a ms<sl=,a iy.; iajNdjh oel Ñ;a;y;a:
fndÿka j<|ñka iqjfia jikakg wmg yelshdjla wdmiq .shd' .sh úosfhka kï ug ysf;kafka wdmiq tk
ke;' l=ug ÿla ú¢ñka uykais fjuq o@ meúos jqj tlla kE lsh,hs˜ mejiqjd h' —wïud l,n, fjkak
fyd;a oji .dfKa ri wyr j<|ñka myiqfjka tmd' thd f. yeá uu okakjd' ;j ál ojilska
úish yel' uu o meúos fjñ˜ tfia is;+ fya NsËQka wdmiq ths'˜ mejiQ oshKsh kej; kskaog jegqKd h'
jykafia,d wu;d —iajdóka jykai" uu meúosjkq
leue;af;ñ˜ hs mejiSh' —hym;s" Wmdilh" wms Tn újrKd;aul wkqjdoh ^38 jk .d:dj&
meúos lruq˜ hs mejiQ ysñjre Tyq meúos l< y'
wkjÜÀ; Ñ;a;iai ioaOïux wúcdkf;d
meúos jQ fyf;u wdrdufhys j;dj;a wdosh lrñka ál mßma,jmidoiai m[a[d k mßmQr;S'
oskla meúos oï msÍ h' jeä fjfyila ke;sj iqjfia
m%KS; fNdack j<|ñka úiQ fyhska ta ál ld,h ;=< wkjÜÀ; Ñ;a;iai( ia:djr fkd jQ ii, is;e;s¦
fya mshlrej" ldh Yla;sh jeã iqjm;a njg m;a úh' ioaOïux( ioaO¾uh¦ wúcdkf;d( fkd okakd¦
;u YÍrfha m%ikak m%uqos; nj oel —meúos Ôú;fhka mßma,jmidoiai( pxp, jk meyeoSu we;s
we;s M, lsu@ uu kej; .sys f.g hñ˜ hs isjqre yer ;eke;a;d f.a¦ m[a[d( kqjK¦ k mßmQr;s( jO_kh
oud ish ksjig u .sfha h' tfy;a kej; iqmqreÿ fkd fõ'
mßos isrer fjfyid jev lrk úg fkdfnda osklska
u Tyq f.a issrer lDYj .sfha h' fmr jQ myka nj hï lsis mqoa.,hl= f.a is; ks;r pxp, fõ kï"
ySk úh' —fufia ÿla ú| fjfyfikafka l=ug o@ uu Ou_djfndaOh u`o fyhska m%idoh ks;r wvq jeä fõ
h<s;a meúos jkafkñ˜ hs is;= fya kej; NsËQka fj; kï" tjekakyq f.a m%{dj jO_kh fkd fõ'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 17


rd.fhka fkd f;;a jQ fldamfhka oeä fkdjQ is;a we;s" mska mõ ÿ/¨ ry;=kg flf<ia ìh ke;'

39' wkjiaiq; Ñ;a;iai flf<iqka f.ka is; fkd f;uqKq


wkkajdy; fÉ;fid ffjr lsÍfuka fkd ;e¿Kq
mq[a[mdmmySKiai mska - mjq folu;a ÿre l<
k;aÓ cd.rf;d Nhx ^3(7& wh nh ke;s fj;s msìÿKq

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is; msìÿKq wh - ÿre lr ,;s nh'
3 ^5& Ñ;a;y;a: ysñhka f.a l:d jia;=j ^38 iy 39 .d:d& ^b;sß fldgi&

Ñ ;a;y;a: f.a isf;ys we;s jQ cq.=maidj b;d


oeä úh' u. osf.a u Tyq is;ñka .sfha —f,dj
ish,a, ;djld,slh" wks;H h' ta yeuflla u ÿl h'˜
újrKh

wkjÜÀ;Ñ;a;( hkafkka idudkH mqoa.,hka f.a ;ekam;a fkd jQ


is; woyia fjhs' Tjqka f.a is; tald.% ke;' iudê.; ke;' tn`ÿ
hkqfjks' th Tyqg Ndjkdjla úh' uÕoS u fyf;u pxp, is;la we;a;yqg wdhH_ ud._fha bosß .uk ksh; ke;'
fidajdka M,h ,oafoa h' wdrduhg .sh fya —ud kej;
meúos l< uekúZZ hs b,a,d isáh o NsËQyQ Bg leu;s ioaOïux wúcdkf;d( hkafkka ;:d.;hka jykafia f.a W;=ï
fkd jQ y' —fï wka;su jdrhhs' fujr wdmiq fkd Ou_h fkdokakd mqoa.,hd
hñ' wka;su j;djg ud meúos lrkak˜ hs kej; mßma,jmidoiai( kï Y%oaOdj ks;r ks;r wvq jeä jk njhs' jßka
kej; wdhdpkd l< úg" Tyq wdrdufha l=ÿ uy;a jr meyeoSu fjkia lr .kakd úg Ys>% yd iunr m%.;shla ,nd
lghq;= ie,ls,af,ka lrk nj fufkys l< ysñjre .ekSu ÿIalr fjhs'
É;a;y;a: h<s;a meúos l< y'
wkjiaiq;Ñ;aa;( kï rd.fhka is; f;;a fkd jQ njhs' th W;=ï
.=Khls' is; ;=<g .xj;=rla .,d tk mßoafoka rd.h .,d taug
osk lSmhla .; j;au Ñ;a;y;a: njqka jvd bv we;' tfia isÿ jkafka rEm Yío .dkaOdosh úIfhys olajk
Roaêm%d;sydhH_ mEfï Yla;sh o we;s uy ry;akula m%;spdr fya;=fjks'
njg m;a jQfha h' Ñ;a;yF: ysñhka Wmeúos ùula
.ek fkdis;d os.g u meúoafoa /`oS isákq ÿgq wkkajdy;fÉ;fid( rd. oafõIdosfhka fkd uevqKq is; wkkajdy;
úydrjdiS ysñjre úiauhg m;aj —Ñ;a;y;a:" ljqodo is;hs' fun`ÿ laf,aYhka f.ka is; ¥Is; fkd jQ úg th hym;
i`oyd fhoeúh yels h'
Tn f.or hkafka@ Tng u ysf;kak ´k fkao@ fujr
kï yqÕla È. ld,hla fufyu ysáhd fka o@˜ hs k;aÓ cd.rf;d Nhx( ksr;=rej mQ¾K wjoslu hkafkka fuys
m%Yak l< y' —ysñjreks" f,!lsl wdYdj,ska fj,S isá woyia jkafka is;g n,mEï l< yels laf,aY ms<sn`o wjoslñka
ojiaj, uu tfyu .shd' oeka uu ta wdYd ÿre lr,d isàuhs' ksos fkd,nd isàu;a zcd.rf;dZ hkafkka woyia fkd
oeka b;ska f.or hk woyila keye˜ hs Ñ;a;y;a: lefrk nj u;l ;nd .; hq;= h' ioaOd" úßh" i;s" iudê yd
m%{d hk .=Kdx. m[aplh ksr;=rej mj;akd fyhska wjoslñka
ysñfhda ms<s;=re ÿka y' isàu hehs mejfihs'

Ñ;a;y;a: ysñhka nqÿrÿka fj; le|jd f.k .sh mq[a[mdm mySKiai - mqKH yd mdm hk ixl,am blaujd isàu
NsËQka jykafia Wkajykafia wu;d fufia lS y' hkafkka ;u fyd`o l%shd jqj;a Njh ;=<oS úmdl ,nd .ekSfï
—nqÿrcdKka jykai" wms fï Ñ;a;y;a:g fufia lSuq' n,dfmdfrd;a;=fjka l%shd fkd lsÍu woyia fjhs' fuh b;d
W;alDIag jQ wdpdr O¾óh WfmaËdjls' wd;au úrys; WfmaËdjls'
Wkajykafia fufia ms<s;=re ÿkay' ;uka flf<iqkaf. okaoSu flfrys fyda oka ms<s.kakd ms<sn|j fyda §ukdj ms<sn|j
ka ñÿKq njla Wkajykafia yeÕjqj;a th we;a; úh fyda lsisu yeÕSula ;nd fkd .; hq;= h' ry;ka jykafia
fkdyel˜ tfy;a Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" mqk¾ckauh we;s lrjk il, úO mqKH-mdm l%shdj,ska u
u mq;Kqjka f.a is; ii,j mej;s nj ienE h' úk¾uqla; h'
ioaO¾uh wjfndaO fkdjQ ;dla fyf;u .sfha h' wdfõ
ry;a jykafia,d f.a l%shd mqKH fyda mdm .Khg fkd jefÜ'
h' tfy;a oeka fyf;u mqKH mdm folskau úuqla; Wkajykafia wl¾uKH njla ñka woyia jkafka ke;' Wkajykafia
jQfha h'˜ hs jod< fial' il%sh h' tfy;a ta ish¨ l%shd wd;aud¾:ldufhka f;drj yqÿ
wkHhkaf.a hym; u wruqKq lr f.k lrkq ,nk foah'
újrKd;aul wkqjdoh ^39 jk .d:dj& idudkHfhka tajd fyd`o jev jQj o ;ukag m%;sM, oSu ms<sn`o
w¾:fhka .;a úg M,odhS Yla;sfhka f;drh' ry;ka jykafiag
w;S; lu_ úmdl fok nj ienE jqj o j¾;udk lu_ /iaùula fkd
wkjiaiq;Ñ;aa;iai wkkajdy;fÉ;fid mq[a[mdm
ue;' ry;ka jykafia f.a phH_dj yqfola zl%shdZ f,i ye`oskafõ'
mySKiai cd.rf;d Nhx k;aÓ' ish¿ Ou_hka f.a h:d¾:h wjfndaO lr.;a Wkajykafia úiska
fya;=-M, pl%h ì| oud we;'
wkjiaiq;Ñ;aa;iai( is; rd.fhka f;;a fkd jQ¦
wkkajdy;fÉ;fid( oafõIfhka fkd flf<iqKq is;a
we;s¦ mq[a[mdm mySKiai( mska mõ fol u ÿre l<
;eke;a;d yg¦ cd.rf;d( wjosfhka isàu fya;=fjka¦
Nhx k;aÒ( ìhla fkd ue;'

is; rd.fhka f;;a lr fkd.;a oafõIfhka m¿ÿ lr


fkd.;a mqKH-mdm folu ÿre l<" ks;r wjosfhka
isák mqoa.,hdg ìhla ke;'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 19


isrer l<hla fukao" is; kqjrla fuka o f.K kqjK wúfhka flf<ia ure mrojkak'

40' l=ïN+mux ldhñux úos;ajd fï lh ueá l<hla fia oekf.k


k.rEmux Ñ;a;ñox Gfm;ajd fu is;g kqjrla Wmud lrf.k
fhdfO: udrx m[a[dhqfOk m%{d hqOfhka urejd chf.k
ð;[ap rlafL - wksfjifkd ishd ^3(8& oskq foa /l .; hq;= fkd we,S f.k

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ure mrok wú
3 ^6& mkaishhla ysñjreka f.a mqj; ^40 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ iufhys NsËQka jykafia


mkaishhla wrnhd ;:d.;hka jykafia fï
.d:dj jod< fial'
bux ldhx( fï lh¦ l=ïN+mux úos;ajd( l<hlg
Wmud fldg f;areï f.k¦ box Ñ;a;x( fï is;¦
k.rEmux( k.rhlg Wmud fldg¦ Gfm;ajd(
is; ;nd f.k¦ m[a[dhqfOk( m%{dj keu;s
ieje;a kqjr NsËQka jykafia,d mkaish kula wdhqOfhka¦ udrx( udrhdg¦ fhdfO:( myr fokak¦
Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska lu_ia:dk ,nd f.k ð;x( ch.%yKh fldg¦ rlafL( /l .kak¦
tys isg fhdÿka ishhla muK ÿßka msysá ia:dkhlg wksfjifkd( nkaOkh jk ;ekla ke;sj¦ ishd(
msg;aj .sh y' tys jQ Ndjkdkqfhda.Skg .e<fmk jk jikak'
,eyenl kjd;eka .;a y' tu jkfhys ;=re ,;djka
ys rela foaj;dfjda NsËQka jykafia,d tys ji;a kï fï YÍrh l<hla fia is;kak' is; k.rhlg
;u wUq orejka iu. tys úiSu wfhda.Hhehs is;ñka Wmud lr.kak' m%{dj wdhqOh jYfhka f.k ure
;=reu;ska ìug ng y' Tjqka is;=fõ NsËQka tod rd;%sh mrojkak' oskd .;a foa /l .kak' lsisjlg we¨ï
muKla tys jikq we; hkqfjks' tfy;a fo i;shla ne֕ fkd lrkak'
hk ;=re;a NsCIQka tys u úiQ fyhska Wkajykafia,d
uq`M jia ld,hu tys .; lrkakg bv we;ehs Tjqyq újrKh
f;areï .;a y' tfia jqjfyd;a Tjqkag yd wUq orejkg
os.= l,la ìu jikakg isÿjkq we;' tfyhska NsËQka l=ïN+mux( ukqIH YÍrh l<hla fuka ìf|k iq¿" kefik iq¿
nj is;kakg NsËQka jykafia,dg wjjdo lr we;'
ìh fldg m<jd yßkakg ;SrKh lr fyd,auka yd
úúO Nhdkl Yío wdosh lrkakg mgka .;a y' Ñ;a;x k.rEmux( is; n, fldgq m%dldr wdosfhka hqla; k.rhla
f,i olajd we;' n, fldgqjl úfYaI ,ËKh ta ;=< w.kd
ysia ke;s YÍr" YÍr ke;s ysia wdosh oelajQ y' fuhska jia;+ka mej;Su h' uqrldj,a ÿj_, jqjfyd;a ndysr mqoa.,hkag
úhjqq,g m;a NsËQyq ta ia:dkh w;yer nqÿrÿka meñK ta jia;= meyer .; yel' is; o tfia wdrËd lrkq fkd
,enqjfyd;a ndysr n,fõ. ksid ls,sá ùug bv we;'
yuqjg wdmiq .shy' Wka jykafia,d f.a úia;rh
wid isá Nd.Hj;=ka jykafia fï ish,a, isÿ jQfha fhdfè: udrx m[a[dhqfOk( m%{dj kï wdhqOfhka urejd iu.
lsis wdrËdjla ke;sj .sh fyhska nj o" ±ka ksis igka lrkak' /l.;a k.rh jQ is;g udr fiakd myr fok úg
wdrCIdjla we;sj hd hq;= nj o mejiQ y' tfia jodrd Ndú; lsÍug we;s tlu wdhqOh m%{djhs' tkï ish¿ O¾uhka
lrKSh fu;a; iQ;%h W.kajd jod< y' jkhg msúfik f.a h:d iajNdjh f;areï .ekSuhs'
fudfydf;a isg wdrduh olajd u fï msß; iÊCOdkh
lrkakehs Tjqkag Wmfoia ,eìK' NsËQyq o ;uka ,o
Wmfoia mßos iQ;%h iÊCOdhkd l< y'

NsËQka jykafia,d fu;a; iQ;% iÊCOdhkh u.ska


foaj;djkg fu;a jvk úg foaj;dfjda o thska
fidïkig m;aj ysßyer lrkq fjkqjg .reire we;sj
NsËq msßi wdorfhka ms<s.;a y' bka miq wm%ikak
Yío fyda fyd,auka olakg fkd ,eìK' fufia hym;a
mßirhla we;s jQ miq NsËqyQ ldh.;d i;s Ndjkdj
jvd YÍrfha wks;H;ajh ukdj f;areï .;a y'
Nd.Hj;=ka jykafia o foõrï fjfyr jev jiñka
u NsËQka jykafia,d f.a m%.;sh úuid n,d ;uka
jykafia Tjqka wìhi fmkS isákakdla fuka Roaêhla
lr jodrd zuyfKks" Tn f;areï .;a mßoafoka u
Yßrh ueá l<hla fuka wks;H h' úkdY jk
iq¨hZZ hs' wkqYdikd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^40 jk .d:dj&

bux ldhx l=ïN+mux úos;ajd box Ñ;a;x k.rEmux


Gfm;ajd m[a[dhqfOk udrx fhdfO: ð;x p
rlafL wksfjifkd ishd'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 21


fï isrer is; ke;s l, jevlg ke;' or lvla fia fmdf<da u; fydafka h'

41' wÑrx j;zhx ldfhd weo jefgú ñysl; u;


mGúx wêfiiai;s jeä l,a fkd f.diska fï .;
PqoafOd wfm;ú[a[dfKd w;er oeuQ" my jQ is;
ksrF:x j l,sÙ.rx ^3(9& osrE ,S l`ola fuka j;'

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is; ke;s .; - jevlg ke;
3 ^7& mQ;s.;a;;siai ysñhka f.a l;dj ^41 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


;siai kï f;r flkl=ka ksñ;s fldg f.k fï
.d:dj jod< fial'
whx ldfhd( fï YÍrh¦ j;( taldka;fhka¦ wÑrx(
jeä l,a hkakg fmr u¦ wfma; ú[a[dfKd( my jQ
is;a we;sj¦ PqoafOd( bj; ,k ,ÿj¦ ksr;a:x( jevlg
ke;s¦ l,sÙ.rx( osrd.sh ,S fldghla¦ bj( fuka¦
nqÿ mshdKka jykafia fj;ska Ndjkd l¾uia:dk ,nd mGúx( fmdf<dfjys¦ wêfiiai;s( m;s; fjhs'
f.k Y%oaOdfjka yd WfoHda.fhka Ndjkd lrñka
isá ;siai f;rKqfjda ysá yeáfha frda.S jQ y' uq,ska fï isrer fkdfnda l,lskau is; ksreoaOj .sh miq
isrer mqrd l=vd ìì,s u;= ù miqj tajd l%ufhka jevlg ke;s osrd .sh ,S fldghla fuka bj; ouk
úYd, ù mqmqrd .sfha h' isrer mqrd ;=jd, we;s úh' ,ÿj ñys u; m;s; jkq we;'
tajdhska .,k ierj fya;=fjka isjqre fmÕS hkakg
mgka .;af;a h' isrer ÿ.| yukakg mgka .;af;a újrKh
h' YÍrfhka l=Kq .| yuk fyhska Wkajykafiag
wÑrx j;( jeäl,a hkakg fmr iaÓr jYfhka u hk w¾:hs' fï
zmQ;s.;a; ;siaiZ hk ku mjd fhosK' ^mQ;s } l=Kq jQ" .d:dfjka ukqIH YÍrhg w;ajk brKu ukdj olajkq ,efí'
.;a; } weÕ& ksh; jYfhka u th blauKska úkdY ù hkq we;'

osklg fo jrla uyd lreKdfjka f,dj úuid n,k PqoafOd( bj; ,k ,ÿj' wmg ljr ;rï kEoE ys;ñ;=rka"
Nd.Hj;=ka jykafia f.a lreKd osjeig mQ;s.;a; wdorKShhka isáh o ñh .sh miq lsisfjla u< isrer /l fkd
.ks;s' th jydu bj; ,kq ,efí'
;siai f;rKqfjda yiq jQ y' mQ;s.;a; ;siai f;rKqjka
ry;a ùug ;rï kqjK fudard isá nj ÿgq Nd.Hj;=ka ksr;a:x l,sÙ.rx( bj; ,k ,o isrer osrd .sh ,S fldghla
jykafia —fï f;rKqfjda ish in%yaupdÍka úiska jeks h' thska lsis u m%fhdackhla .; fkd yel' m%dKh ksreoaO
w;yer ouk ,o y' ud yer oeka fudyqg msysgla jQ miq YÍrh ksIaM, h' osrd .sh ,Sh org .; yels jqj;a YÍrh
ke;˜ hs is;+ y' tfia is;d iqj| .| ls<sfhka kslau orgj;a .; fkd yels fyhska YÍrh osrE ,S fldghla ;rï j;a
m%fhdackj;a fkd fõ'
.sksy,a f.hg f.dia f,dl= n÷kla fidaod msßisÿ lr
c,h WKq l< fial' c,h r;a jQ miq Wka jykafia
;siai ysñhka je;sr isá we`o fj;g .sfha tu yssñhka
kdjkq msKsi neyerg .kq msKsi h' ta ÿgq NsËQyq jyd
wjq;a —iajdóks" nqÿrcdKka jykai" wms ta ku neyerg
f.fkuq˜ hs mjid we| msáka u Tijd WKqosh kdk
ldurhg f.k wdy' frda.shd f.a isjqr .<jd WKq
osfhka fidaokakg ie,eiajQ nqÿrcdKka jykafia tajd
fõf,kakg oïujd" frda.shd fj; t<U WKqosfhka
kEjQ y'

frda.S ysñhka lreKdfjka ukdj kdjd msßisÿ lr


ksu jk úg isjqr fõ,S ;sìK" th y|jd w|kh o
WKq j;=frka fia¥ nqÿrcdKka jykafia th o wõfõ
oeuQ y'w`okh úhf,k úg isrer o úh,S ;snqfKd;a
th y`ojd ukdj msßisÿj myka is;a we;sj isá ;siai
f;reka f.a ysi iómfhys jev ys¢ñka Nd.Hj;=ka
jykafia ta f;reka weu;+ y' —NsËqj" Tfí YÍrfhka
is; fjka jQ osk .; uq¿ukskau ksIaM, fohla jkafka
h' or fldghla fuka ñys u; jefgkafka h˜ hs Ou_
foaYkd l< y' foaYkdj wjik ;siai f;rKqfjda ry;a
M,fhys msysáh y' ry;a M,h ,;a fkdfnda fõ,djlska
u Wkajykafia msßksjka mE y'

újrKd;aul wkqjdoh ^41 jk .d:dj&

whx ldfhd j; wÑrx wfm;ú[a[dfKd PqoafOd


ksr;a:x l,sÙ.rx bj mGúx wêfiiai;s'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 23


fidr i;=rka lrk úm;lg jvd jrfoys fhÿ is; n,j;a kmqrla lrkafka h'

42' osfid osix hx ;x lhsrd fydfrla fydfrl=g;a i;=frla i;=rl=g;a


fjÍ jd mk fjßkx yuq jQ úg os muqK;s w;s l=ßre úm;a
ñÉPdmKsys;x Ñ;a;x ñiÈgq jeros ms<sfj; fhoejqfjd;a is;;a
mdmsfhd kx ;f;d lfr ^3(10& ,enfokq ksh; fjhs Bg;a jvd úm;a'

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is; fkduÕl fhoejqfjd;a - bka isÿfõ oreKq úm;a
3 ^8& kkao f.damd,hka f.a jia;=j ^42 .d:dj&

flda i, rdcOdksfha tla .ulg jevu l<


wjia:dfjys Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
kkao f.damd, ksñ;s lr f.k foaYkd l< y'
m,a fydfrla ;j;a m,a fydfrl=g fyda i;=frla ;j;a
i;=frl=g hï kmqre lula lrhs o Bg;a jeä kmqrla
jeros ud._fhys fhduq l< is; wmg lrhs'

kkao wkd:msKaäl isgdKka f.a .jhka n,d .;a újrKh


f.damd,hd h' /lshdfjka f.damd,hl= jqj o Tyqg
;uka f.a u Okhla o ;sìK' b`o ysg wfkams`vq osfid osix( m,a fydfrla kï oreKq is;e;af;ls' Tyq ;=< i;a
.=K ;sîu wfmaËd l< fkd yel' tn÷ oreKq" ;DIaKd Nß;"
isgdKka f.a ueÿrg hk kkao tysoS Nd.Hj;=ka fyd`o krl fkd okakd fydfrla ;ud n÷u ;j;a fydfrl= ÿgq
jykafia f.ka oyï weiSug o wjia:dj ,oafoa h' ;u úg Tyq urd oukakg fm<fUkq we;' tlsfkld flf¾ wdid;
ksjig jevu lrk fia kkao Nd.Hj;=ka jykafiag ne|.;a i;=rka fofokl= yuq jQ úg wfmaËd l< yelafla o tn÷u
wdrdOkh lf<a h' iqÿiq wjia:dfõoS meñfKkafkuehs ;;a;ajhls' fï .d:dfjka olajkq ,nkafka fkd uÕ .sh is; wmg
Nd.Hj;=ka jykafia tys jevu lsÍu l,a oeuQ y' Bg;a jvd oreKq úm;a muqKqjk nj h'

ñÉPd mKsys;x( jeros f,i fufyhk ,o" fkd uÕ fhoejQ wfma


ál l,lg miq kkao f.a ksjig jevu lsÍug oeka is;a hyuÕ heùug fuka u fkd uÕ heùug o wmg ms<sjk'
iqÿiq l,ahhs is;+ Nd.Hj;=ka jykafia Y%djlhka iquÕ fhoejQ is;ska hym;a m%;sM, ,efí' iquÕ fhoejQ is; wmg
msßjrd Tyq f.a ksjig úfYaIfhka u jevu l< y' wfmaËd l< yels fyd`ou ñ;=rd fjhs' tfy;a mdmfhys fhoejQ
Nd.Hj;=ka jykafia uy;a yrißka ms<s.;a kkao i;a is; wmg oreKq úm;a ,nd fok i;=rl= njg m;a fjhs'
oskla u Wka jykafiag miaf.da rifhka ix.%y lf<a ñÉPd mKsys;x Ñ;a;x( is; ñ:Hd ud._fhys msysgeùu hkafkka
h' i;ajk osk Nd.Hj;=ka jykafia l< oï foiqug uQ,sl jYfhka woyia jkafka oY jia;=l ñ:Hd oDIaáfhys
ijka oSfuka kkao fidajdka jQfha h' tosk Nd.Hj;=ka msysàuhs' tfia msysá is; oYúO wl=Y, l¾u lrkakg wm
jykafia wdmiq .uka .kakd úg kkao o Wkajykafia fmf<Ujhs' bka wmf.a fuf,dj fuka u mrf,dj o w`ÿre fjhs'
f.a md;%h /f.k iEfyk ÿrla miq .uka lf<a h'

Nd.Hj;=ka jykafiag je| wjir f.k Tyq wdmiq


ish ksji n,d tk .ufka oS jeoaol= jrojd úos
B;,hla Tyqg jeosKs' fya t;eku ñh .sfha h'
miqj NsËQka jykafia,d úiska ta nj Nd.Hj;=ka
jykafiag oekqï fok ,oS' —Nd.Hj;=ka jykai" kkao
Tn jykafiag b;d m%KS; wkaoñka odk udkdoS mqo
i;aldr lf<a h' tfy;a Tyqg fï wk;=r jQfha Tn
jykafia wdmiq wer,Su msKsi miq .uka l< fyhska
h' Tn jykafia tys .sh .uk fkd jQjd kï Tyqg fï
úm; fkd jkakg ;sìK˜ hs o Wkajykafia,d mejiQ
y' —uyfKks" ud tys fkd .shd jqj o Tyqg fï úm;
isÿjkakg ;sìK' Tyq f.a mQ¾j l¾uhl úmdlh fuh
ksid Tyqg ure f.ka .e<ùula kï fkd ;sìKs˜ hs
nqÿrcdKka jykafia meyeos,s l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^42 jk .d:dj&

osfid osix jd fjÍ mk fjßkx hx ;x lhsrd ;f;d


mdmsfhd ñÉPd mKsys;x Ñ;a;x kx lfr

osfid( fydfrla¦ osix( ^;j;a& fydfrl=g¦ jd( fyda¦


fjÍ( i;=frla¦ mk( jkdys¦ fjßkx( ^;j;a&
i;=frl=g¦ hx ;x lhsrd( hï lsisjla lrhs o¦ ;f;d
mdmsfhd( Bg jeä oreKq úm;la¦ ñÉPd mKsys;x(
fkduÕ hjk ,o¦ Ñ;a;x( is;¦ kx( Tyqg¦ lfr(
lrkafka h'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 25


ukdfldg msysá is; uõmshka úiska jqjo fkd l< yels b;d W;=ï nfjla lrkafka h'

43' k ;x ud;d ms;d lhsrd ujla msfhla fyda kEfhla


w[af[ jdms p [d;ld fkd lrk ;rfï fufyhla
iïudmKsys;x Ñ;a;x ,enfohs hul=g jeähla
fihHfid kx ;f;d lfr ^3(11& ksjeros u. msysá is;la'

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is;ska W;=ï - fjf;d;a W;=ï
3 ^9& fidafrhH f.a l:d jia;=j ^43 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jdih


lrk fiala fidafrhH k.rfha Okj;l= f.a mq;%hd
jQ fidafrhH keue;a;d wern fï .d:dj foaYkd l<
;u jrog iudj wheo isáfha h' —keÕS isákak"
uu Tng iudj foñ˜ hs f;reka jykafia jod< y'
úYauhlsæ fidafrhH keÕS isáfha msßñfhl= jYfhks'
fial' tl u wd;au Ndjhl oS jrla mssßñhl= fia;a ;j;a
jrla .eyeKshl fia;a orejka o ,nñka ;ukag .;
oskla fidafrhH ;u ñ;=rl= yd fiajlhka o iu. lrkakg isÿ jQ Ôú; rgdjka .ek fufkys lr;a oS
jdykhl keÕS iakdkh msKsi hñka isáfha h' fï fidafrhHg ,Êcdjla fuka u cq.=maidjla o oeksK'
wjia:dfjys uyd lÉpdhk ysñfhda fidafrhH kqjr os.ska os.g ta .ek is;;a u Tyq f.a l< lsÍu oeä
ms~q isÕd hkq msKsi isjqre fmdrjñka isáh y' úh' .sys f.h w;yer meúos jkakg Tyq f.a is;
Wkajykafia f.a rkajka m%shxlr ;reK YÍrh keñK' meúos jQ miq fndfyda wh Wka jykafia
fidafrhH f.a fofk;g uekúka ,la úh' —fï ysñhka f.ka —Tfí orejka f.ka Tn jvd;a wdof¾ ldg o@
f.a rEmh w;s iqkaorhsæ fï ysñhka uf.a ìß| jqKd mshl= f,i ,o orejkag o" ujl f,i orejkag o@˜
kïæ fï ukrï Pú l<HdKh tfyu kï uf.a ìß|g hs fndfyda wh m%Yak l< y' —uf.a l=iska u Wmka
;sfnkjd fkd fõ o˜ hs is;+ fidafrhH ;=< ldu rd.h orejkag jeäfhka wdorh we;af;ñ˜ hs Wkajykafia
we;s úh' fï wjdikdjka; is;=ú,a,;a iu.u fyf;u ms<s;=re fo;s' kuq;a m%Yakj, bjrhla ke;' ms<s;=re oS
,sx. úmhH_dihlg Ndck úh' uy;a ,Êcdjg m;a ksudjla ke;' wka;sfï fufia úuikq ,eîu ;s;a; jQ
fyf;u jdykfhka nei ;Ës,dj foig mek osjqfõ Wka jykafia msßia j,ska wE;aj yqfol,dj njqka jvd
h' Tyq f.a ñ;=rka fndfyda fjfyi ù fiõj o isjq ms<sisôhdm;a uy ry;a kula njg m;a jQ y'
fidafrhH fldys .shd oehs fidhd .kakg wiu;a jQ y' kej;;a merKs m%Yakh u wikq ,nk úg ±ka
ldka;djla njg m;aj isá fidafrhH ;laIs,dj Wkajykafia w¨;a ms<s;=rla fo;s' —lsisfjl=g
foig hk jdykhl .e,alreg .dia;= jYfhka ;u tn÷ úfYaI wdorhla ke;˜ hkq ta kj ms<s;=rhs'
uqÿj oS ;Ës,djg .sfha h' ;Ës,djg ,Õd jQ miq Wkajykafia tfia lshkjd we;af;a fndrejg úh
.e,alrefjda weh ;u ys;j;a ;reK Okj;l=g hq;=hehs is;+ wkH NsËQyq nqÿrcdKka jykafiag ;u
y`ÿkajd ÿka y' weh f.a rEm fYdaNdfjka jYS m%dma; woyi mejiQ y' —uf.a mq;a fidafrhH fndre fkd
fyf;u weh újdy lr .;af;a h' fï újdyfha lshhs' Tyq lshkafka ienEuh— hs jod< Nd.Hj;=ka
m%;sM, jYfhka mq;a;= fofofkla Wmka y' fidafrhH jykafia ta wrnhd fï .d:dj o jod< fial'
f.a l,ska újdyfhka ,o mq;a;= fofofkla o jQ y'
újrKd;aul wkqjdoh ^43 jk .d:dj&
oskla fidafrhH k.rfha flf<ôhl= f.a mq;%fhla
.e,a mkaishhl nvq mqrjd f.k fj<`odï msKsi ud;d ms;d jd w[af[ [d;ld wms ;x k lhsrd
;Ës,djg meñKsfha h' Tyq ;u merKs ñ;=rl= iïud mKsys;x Ñ;a;x kx ;f;d fihHfid lfr
nj y`ÿkd.;a fidafrhH ldka;dj mKsjqvhla hjd
Tyqg ksjig meñfKk f,i werhqï l<d h' ;udg ud;d( uj¦ ms;d( mshd¦ jd( fyda¦ w[af[( wkH jQ¦
werhqï l< ldka;dj ljqrekaoehs fkd o;a flf<ôhd [d;ld wms( kEoEfhda jqj o¦ ;x( Tyqg¦ k lhsrd(
úYauhg m;a úh' —uu kï Tnj y÷kkafka keye' ^hï Woõjla& lrkakg wiu;a fj;a o¦ iïud
Tn udj y÷kkjd o@˜ hs fyf;u fidafrhH ldka;dj mKsys;x( ukdj msysg jQ¦ Ñ;a;x( is;¦ kx( Tyqg¦
f.ka m%Yak lf<a h' —Tõ' uu Tn y÷kñ˜ hs mejiQ ;f;d fihHfid( Bg;a jvd Wiia fohla¦ lfr(
ldka;dj ;u mjqf,a iqj ÿla yd f;dr;=re úuiS lrhs'
h' túg flf<ôhd fidafrhH isgdKka f.a mq;%hd
iakdkhg hk w;r u. wreu mqÿu wdldrfhka hï ;eke;a;l= f.a uj" mshd fyda fjk;a [d;sjrhl=
w;=reoyka jQ mqj; úia;r lf<a h' wk;=rej ldka;d úiska Tyqg hï Woõjla lr .kakg wiu;a o" Bg;a
f;dfuda ;ud ljqrekaoehs y÷kajd oS mdmS is;=ú,a,la jvd f,dl= Wmldrhla ukdj msysgqjd .;a is; lrhs'
ksid ;ukag w;a jQ brKu .ek uq`M m%jD;a;shu Tyqg
lshd mEjd h' —Tng ;sfhkafka uyd lÉpdhk ysñhka újrKh
iud lrjd .kakhs˜ fidafrhH kqjßka meñKs ñ;=rd
Wmfoia ÿkafka h' ta fhdackdj ms<s.eksKs' ñ;=rd f.a iïud mKsys;x Ñ;a;x( hkafkka oYjia;=l ñ:Hd oDIaáfhka
f;drj l=i,h" l=i, uQ,h" wl=i,h" wl=i, uQ,h ukdj oel
o iydh we;sj uyd lÉpdhk ysñhka ksjig jevujd ksjeros Y%oaOdfjka hqla;j iu: úo¾Ykd Ndjkdjka ys fhoSu
oka ms<s.kajk ,oS' wk;=rej ñ;=rd lÉpdhk ysñhkg woyia fjhs'
fidafrhH ldka;dj y÷kajd oS ish¨ mqj;a fy<s lf<a
h' wk;=rej lÉpdhk ysñhka mduq, je| jegqKq foudmshka yd kEoEhskg wmg w.kd jia;= wdosfhka Wojq l< yels
ldka;dj b;d hgy;aj uyd lÉpdhk ysñhka fj;ska jqj o Wiia wOHd;añl idOl ,nd oSu l< fkd yel' tajd ,nd
.; yelafla is; ksjeros u. YsËKh lsÍfuka muKs'

;=kajk mrsÉfPaoh ( Ñ;; j.. 27


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
u NdKv
a d.drh

4 jk mßÉfþoh

mqmM j..

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
ljfrla f,dj wjfndaO lrkafka o@ ljfrla oyï moh wjfndaO lrkafka o@

44' fld bux mGúx úfciai;s hu f,dj;a foõ f,dj;a we;=`Mj


huf,dl[ap bux ifojlx ljqo ñys l; fyd¢ka okafka
fld Oïumox iqfois;x f;darñka u,a f.d;k u,a oï
l=if,d mqmaMñZj mfpiai;s ^4(1& f,i ljqo oï is;g .kafka'

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


oek uqks foiQ oï - f,i u,a oï
4 ^1& mkaishhla NsËQka f.a l:d jia;=j ^44 iy 45 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jdih


lrk fiala NsËQka jykafia mkaishhla wrnhd
fï .d:d fol foaYkd lr jod< fial'
úfciai;s( oek .kshs' zw;a;fkda [dfKk úcdksiai;sZhs wgqjdfõ
oelafjk mßos ;ud f.a kqjKska u oek .kshs'

foaj( hk jpkfhys NdIduh w¾:h nn<k" os,sfik hkakhs' ;u


;uka l< l=Y, l¾uhka ys wkqiia N=la;s ú¢ñka m%S;sfhka ojißk
Nd.Hj;=ka jykafia iu. tla j ixpdrfhys fhÿKq i;a;aj fldÜGdihls' Tjqka f.a meje;au o l=Y, n,h mj;akd
NsËQka jykafia mkaishhla kej; fÊ;jkdrdu l,a muKs'
úydrhg iïm%dma; jQ y' tosk ikaOHdfõ Wka
foaj f,dalh o wh;a jkafka ldu f,dal j,g h' wmdh" ;srYaÖk
jykafia,d tlaj ;u ixpdrh .ek idlÉPd l< y' Njh" fm%a; Njh" hË-wiqr .Kh fuka u ukq f,dj o fï
idlÉPdjg úIh jQfha .uka uÕ úis;=re" N+ñfha .Khg u jefg;s' ldu iaj¾. jQ osjH f,dal ixLHdj yhls'
;;aFjh wdoshhs' l÷" ;eks;,d" ud._fhys Wia ñá foújre ukqIH oDIaáhg yiq fkd fj;s' l=i,a we;s ;dla iem
nj" mi r;= o l`M o hkak" wdoS ndysr lreKq h' ú`¢k Tjqyq crdjg m;a fkd fj;s' Tjqka f.a urKh o uD;
fun÷ lreKq idlÉPd jk nj oek.;a nqÿ mshdfKda YÍrdosfhka f;drj pq; ùula fia ye¢kafjhs' flfia jQjo l=Y,
n,h ksu jQ miq kej; ixidr ÿCLhkg md;% jkakg isÿjk
Wkajykafia,d yuqjg meñK —uyfKks" Tn Th fyhska foúf,dj bmoSu iir ÿlska ñoSula fia y÷kajkq fkd
l;d l< ish,a, Tfnka mßndysr lreKq h' Tnf.a ,efí'
u YÍrfha h:d ;;aFjh .ek .eUqfrka msßlaid n,d
Ndjkdjg ierfikjd kï jvd;a m%fhdackj;a fkd fõ rEm f,dal fyj;a my< n%yau f,dal j,oS oDIH bkaøsh yd Y%jK
o@ ˜ hs Wkajykafia úuiQ y' bkaøsh wksl=;a bkaøsh o iu. mj;akd kuq;a OHdkhkays oS
;djld,slj hgm;a lrkq ,efí' wrEm n%yau f,dalj, oS rEmhla
úoHdudk fkd fõ' tajdfha we;af;a ialJO p;=Ialhla muKs'
újrKd;aul wkqjdoh ^44 .d:dj&
fuu ;%súO i;ajdjdihka i|yd md,s iQ;% .%J:j, fhdod we;af;a
fld bux mGúx bux ifojlx huf,dl[ap zNjZ hk moh ñi zf,dalZ hk moh fkd fõ' t;l=ÿ jqj;a"
úfciai;s fld l=if,d mqmaMx bj iqfois;x Oïumox ldu" rEm" wrEm hk ;%súO m%jD;a;Ska ms<sn| ixl,amh fn!oaO
;%smsglfhys iQ;% hq.hg u wh;a jQjlehs is;=u widOdrK fkd fõ'
mfpiai;s

fld( ljfrla¦ bux mGúx( fï mDÒúh o¦ bux( fï¦


ifojlx( foõ f,dj iys;¦ huf,dl[ap ( hu
f,dalh o¦ úfciai;s ( oek .kS o@¦ fld( ljfrla¦
l=if,d( oË ^ud,d ldrfhl=&¦ mqmaMx( u,a¦ bj(
fuka¦ iqfois;x( ukdj foid we;s¦ Oïumox( oyï
mo¦ mfpiai;s( /ia lr .kshs o@

foõf,dj" huf,dj yd ukqf,dj f;areï .kakg ljqre


iu;a fj;a o@' oË u,a oï f.d;kafkla .e<fmk
mßos u,a f;dard .kakd fia ukdj foaYkd lr we;s
Oïu mo ljfrla f;dard .ks;a o@

újrKh

fiafLd( fiaL fyj;a ffYËH kñka y÷kajkafka Wiia;u .Kfha


YsËK ,dNSyq h' ;%súO YsËdj wkq.ukh lrk fï wh ima; úO
h' f,daflda;a;r ud._ M, wIaglfhka ry;a M,h yer wjfYaI
y; fï y; jYfhka ±lafjhs' ry;a M,h ,enQ W;=uka ;j ÿrg;a
YsËKh jkakg fohla ke;s fyhska wfiaL fyj;a wffYlaIH
jYfhka y`ÿkajkq ,efí' idudkH mD:.ackfhda fiL .Khg fyda
wfiaL .Khg fkd .efk;s'

f,dal( f,dal hkafkka fuysoS fn!oaOhka f.a iuia; úYajh u


meyeÈ,s lr olajhs' tkï" ldu f,dalh" rEm f,dalh yd wrEm
f,dalhhs' ldu f,dalh kï mis÷rka u.ska úkaok ,nk f,dal
moaO;shhs' rEm f,dalhg wh;a jkafka uq,a OHdk y;rg wh;a rEm
n%yau f,dal hs' wrEm f,dal kï" wrEm OHdk y;rg wh;a jk
wrEm n%yau f,dal moaO;shhs'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 7


yslafuk ;eke;a;d f,dj ms<súo oek.kS' oyïmoh o fudkjg mssßlaid ms<súo oek .kS'

45' fifLd mGúx úfciai;s hu f,dj;a foõ f,dj;a we;=¿j


huf,dl[ap bux ifojlx fiaL ukq f,dj fyd¢ka okafka
fifLd Oïumox iqfois;x f;darñka u,a f.d;k u,a oï
l=if,d mqmaMñZj mfpiai;s ^4(2& f,ihs Tyq oï is;g .kafka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fiaL uqks oek .kshs uqks oï
4 ^1& mkaishhla NsËQka f.a l:d jia;=j ^44 iy 45 .d:d& ^b;sß fldgi&

újrKd;aul wkqjdoh ^45 .d:dj& udrhd ms<sn`oj fn!oaO .%ka:j, i`oyka md,s wgqjdj, mxpudr
ixl,am jYfhka ix.%yKh lr we;' tu mia ureka
fifLd mGúx bux ifojlx huf,dl[ap úfciai;s 1' foajmq;a; udr
fifLd l=if,d mqmaMx bj iqfois;x Oïumox 2' lsf,i udr
mfpiai;s' 3' LkaO udr
4' wysixLdr udr yd
fifLd( ffYËH f;u¦ mGúx( mDÒúh o¦ bux( fï¦ 5' uÉpq udr hkqfjka kï flf¾'
ifojlx( osjH f,dalh o iys;j¦ huf,dl[ap( hu Ôú;hla we;s" fm!reIhla we;s zmqoa.,hl=Z f,i yefÕkafka
f,dalh o¦ úfciai;s( oek .kshs¦ fifLd( ffYlaIH foajmq;a;udr muKs' wka ish,a, laf,aYdoS foA ;;ajdfrdamKh lsÍï
f;u¦ l=if,d( oË ^u,a lrejl=&¦ mqmaMx bj( u,a h' uÉpqudr kï flaj, urKhhs' fyj;a tla Ôú; mßÉfÊohl
fuka¦ iqfois;x( ukdj foaYkd lr we;s¦ Oïumox( wjidkhhs' ^wNsO¾udkql+,j kï ËKhla mdid isÿjk ialkaO
oyï mo¦ mfpiai;s( /ialr .kshs' mßj;_kfhda o ËKssl urKh f,i ye`oskafj;s'

tfy;a th wdkqNúlj oelaúh fkd yels ;rï iQËau fyhska


ffYËH ^fyj;a fida;dmkak" ilDod.dó yd wkd.dó& ;d¾lslj ,efnkq ñi h:d¾:j;ah m%;HË fkdjkakls&' ish,a,kag
mqoa.,fhda foõf,dj" huf,dj yd ukqf,dj wjfndaO u m%;HË urKh kï tla Ôú; ld, mßÉfÊohl wjidkfha oS
lr;s' oË u,alrejl= u,a f;dard f.k u,a oï isÿjk kdu-rEm ika;;sfhys úoHdudk fNaohhs' tfy;a th mQK_
f.d;kakdla fuka ffYËHfhda oyï mo tla /ia lr úkdYhla fkd fõ' ialkaO-Od;=-wdh;khka f.a m%jdyh ;jÿrg;a
m%j¾;kh jk Yla;sh urKfhka ksu jkafka ke;' úÿ,s n,anhla
.ks;s' ì£ .sh muKska úoHq;a Yla;sh úkdYhg fkd hkakd fia fN!;sl
YÍrfha ì| jeàu ;=<ska l¾u Yla;sfhys úkdYhla isÿ fkd fõ'
újrKh tfy;a mqk¾Njhla isÿ jkafka lsishï idOl ixl%uKhla ksid
fkdj fya;=-m%;Hh n,mEfuka isÿjk máÉp iuqmamdo l%shdj,shla
hu f,dal( hu rcq f.a f,dalh' hu f,dalh m%d.a fn!oaO hq.fha ksid nj igyka lr .ekSu jáhs'
isg mej; tk úYajdihls' urKska u;= ish¿ fokd u hu rcq
kï O¾u úksYaph lrejl= wìuqjg f.dia ish l=Y,dZl=Y, l=if,d( fuys zl=if,dZ hkak fhdod we;af;a —oËhd"
l¾udkqrEmj bosß Njh úksYaph lr.kq we; hk woyi fl!I,Hhkaf.ka iukaú; mqqoa.,hd hk wre;sks' l=i, l¾uhla
nqoaOld,h jk úg m%p,s;j ;sìK' merKs úYajdi j,g kj t kñka y`ÿkajkafka o oËf,i l%shd lrk úg wmg Wmosk foa
w¾: .ekaùfï fn!oaO iïm%odh yd fmdÿ ck;djg idrO¾u ksid h' ^fldi,a, iïN+;ÜfGk& fuys woyia jkafka WÑ;dkqÑ;
ikaksfõokh lsÍfï myiqj ;ld fuu jd.a jHjydr fjkia úpËK we;sj l%shd lrk mqoa.,hd hk w¾:hhs' OïumoÜG
fkd lr nqÿ iuhdkq.; lr .kakg we;ehs isf;a' msßisÿ fn!oaO l:dj fjys l=i, kñka ye`oskafjkafka i;a;sia fndaêmdËsl O¾u
o¾Ykh wkqj wm f.a l=Y, yd wl=Y, lu_ wkqj wm iq.;shg jO_kh lrk mqoa.,hd nj olajhs' tajd kï" i;r i;smÜGdk"
fyda ÿ.;shg kshu jkafka osjH rdchl= f.a úksYaph wkqj fkdj i;r iuH.a m%Odk" i;r boaêmdo" mxp bJøsh" mxp n," i;a;
iajhxl%Sh kshduhla jQ lïu kshduh wkqjh' fndaÊCOx." wdhH_ wIagdx.sl ud._h hk fïjd h'

th l%shd;aul lsÍug uyd n,OdÍ ish,a, olakd osjH rdchl=


wjYH jkafka BYajr ks¾udKjdoh ms<s.kakd wd.ulg ñi nqÿ
oyu jeks m%nqoaO wd.ulg fkd fõ' t;l=ÿ jqj;a ÿ.;Ska i|yd
huf,dalh hk jpkh Ndú; lsÍu ks;r isÿfjhs' th jrojd
f;areï fkd f.k wl=Y, úmdl ,nd fok iajhx isoaO kshduhg
Ndr;Sh ixialD;shg wkqrEmj fok ,o ix{dkduhla fia .ekSu
WÑ;h' Oïu mofha u zhudufiaZ hkak zuefruqZ hk wre; fok
l%shd mohla fia fhoS we;' hu ixl,amh fuka u ixlS¾K jQ
yd ixialD;sl ixfla; Wlyd .kakd jQ ;j;a ixl,amhla fia
udr ixl,amh oelaúh yel' th urKh fm!reIFjdfrdamKfhka
oelaùug ksr;=rej Ndú; fõ'

udr( hkafkka y÷kajkafka o tla;rd osjH mq;%hl= fia iïu; m%d.a


fn!oaO hq.fha isg Wreu lr .;a;d jQ úYajdihls' zudfrda mdmsudZ
iy zkuqÑZ hk ix{dj,ska o Tyq yeÕfõ' zmdmsudZ hkafkka
mõldrhd hkak o zkuqÑZ hkafkka úuqla;sh fkd fokakd" fkd
uqokakd hk wre; o yeÕ fõ'

md,s fmd;aj, udr hkak yqfola zurKhZ hk wref;ka fuka u


flf<ia j,g wmr kduhla jYfhka o oelafõ' tfuka u tu kñka
ye¢kafjk mdmh ksfhdackh lrk wukqIH ,ËK we;s Ôúhl=
^i;aFjhl=& jYfhka o oelafõ' ^md,sfhys tk udr ixl,amh
.ek l< úêu;a úu¾Ykhla f,i uydpdhH_ fg%fjda ,sx f.a The
Buddhist Mythology of Evil kï lD;sh i`oyka l< yelsh'&

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 9


lh fmK msvla ñßÕ=jla fia oek i,lk ;eke;a;d ur ne`ÿï is`o ì`o oud ksjka mila lrkafka h'

46' fMKQmux ldhñZux úos;ajd fï lh fmK ms~qjla fia oek f.k


uÍÑOïux wNsiïnqOdfkd ñßÕ=jla h ksis fia f;areï f.k
fP;ajdk udriai mmqmaMldks uref.a lï yS ier j<ld f.k
woiaikx uÉpqrdciai .ÉfP ^4(3& .sfhd;a fhfyls ureyg fkd fmfkk ;ek

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ljqo iu;a jkq - urejd mrokq
4 ^2& lh ñßÕ=jla fia ÿgq ysñ ku ^46 .d:dj&

; :d.;hka jykafia foõrï fjfyr jev jdih


lrk fiala tla;rd NsËqkula wrnhd fï .d:dj
foaYkd lr jod< fial'
wm f.a fï YÍrh fmK ms~qjla yd ñßÕ=jla jeks nj
kqjKska ukdj jgyd f.k udrhd tjk u,a yS o~q
^u,air& lvd ì`| oud ureg fkd fmfkk ;ek ^wuD;
jQ ksj_dKh& fidhd hkak'
tla NsËqkula Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska Ndjkd
lu_ia:dk ,nd f.k njqka jvkq msKsi jk.; jQfha h' újrKh
tfy;a os.ska os.g u W;aidy l<;a lsis wê.ukhla
,nd .kakg wiu;a jQ ;ek fya fufia is;S h' fMKqmux( fï isrer fmK ms~qjlg iudk lrkq ,nkafka th
blauKska úkdY ù hk fyhsks' fmK ms~q o jyd we;sj ke;sjk
—ug jvd;a .e,fmk fjk;a Ndjkd l¾uia:dkhla fyhska wiaÒr nj yd ksire nj meyeos,s lsÍfï oS th m%n,
fokakehs ud Nd.Hj;=ka jykafia f.ka wheo isáh Wmudjla fjhs'
hq;= h'˜ tfia is;ñka Wkajykafia nqÿrÿka neye olskq
jia wdmiq .uka werö h' uÍÑ Oïux wNsiïnqOdfkd( ñßÕ=j fmK ms~qjg o jvd ksire h'
th yqfola oDIaáuh udhdjla muKs' h:d¾:hla fyj;a we;a;g u
mj;akd fohla fuka ÿrg osia jqj o thg ,x j;a u yqfola wefia
w;r uÕoS Wkajykafiag ñßÕ=jla olakg ,eìK' /já,a,la nj fy<s fõ'
—WIaK ld,fha oS fï ñßÕ=j wE; ÿr isg n,kakyqg
h:d¾:j;a fohla fia fmfkhs' tfy;a Bg ,xj;au ldh( iuQyh hk wre; o we;s zldhZ hkafkka YÍrh .efKhs'
ke;sj hhs' W;am;a;sh yd urKh fya;=fjka wkd;au we;eï úg fN!;sl lh fuka u wdOHd;añl ldh .ek o i`|yka
jQ fuu iir meje;au o tn÷u iajNdj we;af;a fõ' tfia jQ úg wdOHd;añl ldh fia .; yelafla rEmialkaOh
yer b;sß ialkaO p;=Ialh hs' ^kduialkaOh hs& ke; fyd;a
h˜ hs Wkajykafia is;+ y' ñßÕ=j flf¾ fufia is; fõokd" i[a[d yd we;eï ixLdr .; yels h' tfuka u mis`ÿrka
fhduq l< Wkajykafia ta .ek Ndjkd l< y' os.ska w;r mia jekak o ldh jYfhka .efKhs'
os.gu .uka lsÍu ksid oeä fjfyig m;aj isá
NsËqku .uka fjfyi ksjd" .; ikyd .kq msKsi uÍÑOïux( hkafk ys tk Oïux hkafkka iajNdjh woyia fjhs'
wÑrj;S koshg nei iakdkh l< y' wk;=rej koS zOïuZ hkq fn!oaO Yíodj,sfhys w;sYh úÑ;% yd ixlS¾K w¾:
okjk jpkhls' fndfyda úg tys wre; ikao¾Nh ;=<ska ú.%y
bjqf¾ ;=re fijkl jev ys| úfõl .;a y' ta wi, lr .; hq;= h' orkakd" ixhq;sh" m%;sudkh" kS;sh" foaYkdj"
u osh we,a,la o úh' osh we,a, foi n,d isákd Wka hqla;sh" idOdrK;ajh" .=Kh" øjHh" úIh yd uki hk fï úúO
jykafiag iqÿ fmK ms~q keÕs keÕS .,aj, yefmñka w¾: i`oyd úúO ikao¾Nhka ys fuh fhdod ;sfí' .=K" foaikd"
ì£ hk whqre olakg ,eìK' —fï iqÿ fmK ms~q keÕS mßh;a;s yd ksiai;a;s hk wre;a y;r .ek Oïmshd wgqjdj
ì`oS hk mßoafoka u ish,a, we;s fjhs" ke;s fjhs˜ i`oyka lrhs' iuyr w¾:l:lfhda foaikd fjkqjg zfya;=Z hkak
olaj;s' Ou_h ms<sn| úYaf,aIKd;aul {dkh wjidk w¾:fhka
hkqfjka Wkajykafia l,amkd l< y' th l%ufhka n,k úg fya;=-M, O¾uh ms<sn| {dkh fyhska fufia olajkjd
Wkajykafia f.a Ndjkdj njg m;a úh' úh yelsh' Oïu hkakg p;=iÉp hkak o .e<fmk nj flfkl=g
lsj yel'
iqj`o .`o ls<sfhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia
ta NsËqku w¾: iïmkak Ndjkdjlg jeà isák zOïuZ hkak ukig wruqKq jk ´kE u fohla i|yd o fhosh
yelsh' ufkda bJøshg úIh jk foa zOïuZ jYfhka y÷kajkafka
wdldrh ÿgq fial' —NsËqj" th ienEu h' meje;au tfyhsks'
kï yqfola ñßÕ=jla jeks h' fmK ms~qjla jeks
h' we;s jk mßoafoka u ke;sj hhs'˜ tfia mejiQ
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d Ou_h o jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^46 .d:dj&

bux ldhx fMKqmux úos;ajd uÍÑ Oïux


wNsiïnqOdfkd udriai mmqmaMldks fP;ajdk
uÉpqrdciai woiaikx .ÉfP

bux ldhx( fï YÍrh¦ fMKqmux( fmK ms~qjla


yd Wmud fldg¦ úos;ajd( oek f.k¦ uÍÑ Oïux(
ñßÕ=jl iajNdjh we;s nj¦ wNsiïnqOdfkd( f;areï
f.k¦ udriai( udrhd f.a¦ mmqmaMldks( u,a yS o~¦
fP;ajdk( lvd ì`o oud¦ uÉpqrdciai( udr osjH
rdchdg¦ woiaikx( fkd fmfkk ;eklg¦ .ÉfP(
hkak'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 11


mialïys .scq j we¨Kq is;a we;a;d im, fkd jQ woyia we;s j ue ñh hhs'

47' mqmaMdks fyZj mÑkka;x fidïkia u,a fk< fk<d


nHdi;a;ukix krx uqim;a jkakka n,d
iq;a;x .dux ufydf>dZj f.k hhs ure .Õ fuka tk
uÉpq wdodh .ÉP;s ^4(4& ksosjka .ulg .,d'

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lï iqj u;a ok - fh;a .Õ .y f.k
4 ^3& úvQVN f.a l:d m%jD;a;sh ^47 .d:dj&

; :d.;hka jykafia fÊ;jk úydrfhys jev


jiñka m%fiakð;a fldai, rc;=ud f.a mq;a úvQVN
l=ureka iïnkaOfhka fï .d:dj foaYkd l< fial'
.Õl oshg ji oud tys úiQ ish¨ u;aiHhka úkdY
lsÍfuys ÿ¾úmdlh jYfhka nj oela jQ y' wk;=rej
úvQVN lr.;a jHikh .ek i`oyka lrñka
Wkajykafia mQ¾fjdala; .d:dj oelajQ y'
YdlH jxYfhka újdyhla lr .kakg ßis jQ
m%fiakð;a ^mfiakoS& fldai, rc f;u YdlH l=ußhl újrKd;aul wkqjdoh ^47 .d:dj&
;ukag újdy lr fok fia b,a,ñka lms,jia;=
kqjrg ¥; msßila heù h' YdlHhka udkdêl jqj by mqmaMdks mÑkka;x bj nHdi;a; ukix krx
o fldai, rc;=ud wukdm lr .kakg o wleue;s ufydf>d iq;a;x .dux bj uÉpq wdodh .ÉP;s
fyhska" ta b,a,Su bgq lruq hs .súi WNf;da iqcd;
YdlH l=udßldjla fjkqjg uydkdu YdlHhdg odj by( fï ^f,dalfhys&¦ mqmaMdks( u,a¦ mÑkka;x
fiaúldjl f.a l=iska Wmka l=ußhl Tyqg újdy lr bj( fk<kakdla fuka¦ nHdi;a; ukix(
ÿka y' fldfid,a rcqf.a tla w. ìijla njg m;a jQ ´ lduiqLdiajdofhys u we`MKq ukila we;s¦ krx(
f;dfuda l,a wejEfuka mq;a l=url= cks; l<d h' Tyqg mqoa.,hd¦ ufydf>d( uy .xj;=rla¦ iq;a;x .dux(
úvQVN hehs kï lrk ,oS' ksos.;a .ula¦ bj( ^jkikakdla& fuka¦ uÉpq( udrhd¦
wdodh .ÉP;s( /f.k hhs'
úvQVN l=urekag jhi wjqreÿ oy ih msreKq ;ek
uydkdu rcq we;=`M ish [d;Ska oel n,d .kq msKsi u,a j;a;l u,a fk,kakdla fuka uy;a wNsreÑfhka
Tyq msg;a lr hjk ,oS' YdlHfhda Tyqg wd.ka;=l mxp ldu ridiajdofhys ksr;j jik ñksiaiq"
i;aldrfhka ix.%y l< y' tfy;a jhi wjqreÿ ish,a,ka ksooaoS .ulg tk .xj;=rla yeu fok
oyihg wvq YdlH l=udrjreka yeu fok úvqVN f.dÿre lr .kakd mßoafoka urejd úiska f.dÿre
l=urekag je| wdpdr lsÍfuka j<lkq msKsi fjk;a lr.kq ,efn;s'
m<d;lg hjd ;sìK'
újrKh
lms,jia;=fõ osk lsysmhla .; l< úvQVN wdmiq
mqmaMdksfyj mÑkka;x( u,a j;a;l u,a fk,kakg hkafkla tys
msg;aj .sfha h' Tyq msg;aj iq`M fõ,djlska tla we;s mshlre j¾Kfhka yd iq.kaOfhka hqla; mqIam iïNdrh oel
fiaúldjl ,jd úvQVN l=ureka ys| .;a mqgqj lsfrka jYS fjhs' u,a fk,kakg mgka .;a miq Tyqg fjk lsisjla .ek
fiaoSu werôK' ˜fï oeiail f.a fld,a,d ys| .;a woyia ysig fkd ths' Tyq f.a uQ,sl yd tlu wruqK yels ;rï
mqgqj˜ hs lshñka weh mqgqj fidaok w;f¾ u ;ukag iqkaor l=iqï fk<Su h' mxp ldu ridiajdofhys .scq jk mqoa.,hd
o tfia h' fyf;u Ôú;fha fjk;a Wodr wruqKq ish,a, wu;l
wu;lj .sh hula /f.k hkq msKsi úvQVN f.a
lr yqfola ldur;sh u w.h lrhs'
fiajlfhla tys meñKsfha h' úvQVN f.a uj jQ
jdiNL;a;shd Wmkafka uydkdu rcqg odj odishl f.a iq;a;x .dux( mia lï iemf;ysu .s,S Ôú;fha .eUqre yd Wiia
l=iska nj Tyqg fy<s l<d h' mrud¾: wu;l lr ,kafkda kskaog jegqKjqka yd iudk h'

ufydf>d bj uÉpq wdodh .ÉP;s( uy .xj;=rla ksos.;a .u


fï mqj; úvQVN l=urekg fkd j<yd fy<s lrkq
f.dÿre lr .kakd fuka urejd mud jQjka f.k hhs'
,eìK' fï wmydifhka n,j;a fia fldamhg m;a
úvQVN —uu hï oskl YdlHjxYh ñysu;ska ;=rka
lrñ˜ hs m%ldY lf<a h' ta joka tfia u i;H lrkq
jia fya rdcHmo m%dma; jQ jyd u hqo yuqodjla o
/f.k lms,jia;=jg f.dia uydkdu YdlHhka f.a
mjqf,a lSmfokl= yer wka ish`M fokdu >d;kh
lf<a h' ch.%yKfhka miq wdmiq fldai,h n,d tk
w;ru. wÑrj;S .x bjqf¾ TjQyq kjd;eka .;a y'

ta /fhys .Õ by< m%foaYfha uy jeis jg fyhska


.Õ msÍ fhdaO .xj;=rla my<g .,d wdfõ h' .uka
yd igka fjfyi ksjd .ksñka ;o n, kskafoa miq
jQ úvQVN f.a iuia; yuqodju ie~ myrg yiq ù
urKhg m;a jQ y' fï jHik folu ie< jQ úg
NsËQka jykafia ,d weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia ;u
[d;Skag fï brKu w;a jQfha Tjqka fmr ckauhl
y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 13
mialï iemfhys we¨ï we;a;d ^uefrK ;=re;a& lduhkays iEySulg fkdmeñfKa'

48' mqmaMdks fyZj mÑkka;x fidïkia u,a fk< fk<d


LHdi;a;ukix krx uqim;a jkakka n,d
w;s;a;x fhj ldfuiq .kshs ure ;uka jifÕg
wka;fld l=ref; jix ^4(5& isáh;a is; ;=gq fkd,d

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lï iqjfhka - uq,d fkdj;a
4 ^4& m;smQðld l=ußh f.a l:dj ^48 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


m;smQðld l=ußh wern fï .d:dj foaYkd lr
jod< fial'
fï f,dalfhys u,a fk,kakdla fuka lï ri ú`£fuys
u we,S jik ñksiqka ldufhka ;Dma;shla fkd ,nd
isáhoS u udrhd ;uka fj; weo .kshs'

ieje;a kqjr Wmka m;smQðld l=ußh jhi oyifha újrKh


oS újdy lr fokq ,en mq;=ka isõ fokl= ,oaod h'
is,aj;a .=Kj;a odkm;skshl jQ ´ f;dfuda iÕrejkg wka;fld( hkafkys NdIduh w¾:h —bjrhla lrkakd˜ hkakhs'
fuh urKh fyj;a udrhdg ;j;a jpkhls' fuu .d:dfjys oS fï
isjqmih ms<s.ekaùfuys ,d úfYaIfhka u Wkkaÿ wka;lhd ñksiqka ldujia;+ka ri ú| oeka m%udKj;a hehs is;k
jQjd h' ks;r ks;r úydria:dkhg hk ´ meka n÷ka ;=re n,d fkd isák nj lshefjhs'
msßisÿ lr meka mqrjd fjk;a j;dj;a wdosh o lrhs'
mQj_ ckauhka isysm;a lsÍfï kqjK we;s j isá wehg ldu( ldu hk jpkh ldudYdj ^úIhS noaO& fuka u ldu jia;=
;uka fmr ckaufha ;dj;sxi osjH f,dalfhys ud,dNdÍ ^úIh noaO& hk folu yÕjkq msKsi ikao¾Nh wkqj fhfohs'
kï osjH mq;%hd f.a Nd¾hdjla j isá nj isysm;a ldudYdj mxp ldu jia;+ka úIfhys u fhduq fjhs' mxp
úh' ;ud thska pq; jQfha ish¨ fok WoHdkfhys u,a kSjrKhka w;r ldurd.h" oi ixfhdack w;r lduÉPkaoh"
fk<kakg f.dia isá wjia:djl nj o u;la úKs' ;%súO ;Kaydjka w;r ldu ;Kaydj ;%súO fÉ;kd w;r ldu
tfyhska mska lula lrk yeu fudfyd;l u ;uka fÉ;kd jYfhka oelafjkafka fï úIhS noaO ldudYdjhs'
ta mqKHdkqNdjfhka kej; ;õ;sidfõ ud,dNdÍ osjH
ldu jia;= mxplh kï" weig f.dapr jk rEm" lKg f.dapr jk
mq;%hd f.a Nd¾hdjl j Wmos;ajd hs m%d¾:kd l<d h' Yío" kdihg f.dapr jk .kaO" osjg f.dapr jk ri iy lhg
f.dapr jk iam¾Y fj;s' fïjd bIag" ldka;" ukdm" rckSh jeks
oskla m;s mQðldj yosisfha u .s,kaj tosk u ñh jpk j,ska ye¢ka fõ'
mrf,dj .shd h' weh os.ska os.g u oeäfia m%d¾:kh
l< mßos ñh .sh jyd u ´ ;dj;sxifha ud,dNdÍ lduÉPkaoh ÿre lr ,kafka wkd.dó M,h u.sks' lduh .ek
úia;r lrk md,s fmd;aj, oelafjk mßos" ydkslr;ajh we;af;a
foaj;djd f.a ìß|l f,i u Wm; ,oaod h' fuf,dj pËqrdoS bkaøsh j,g;a rEmdoS ldu jia;=j,;a fkdj mqoa.,hd f.a
ishla jirla foõf,dj tl ojila fyhska m;smQðldj ldudYdj ;=< h'
tys Wmosk õg;a wkH foaj;dfjda yd wmairdfjda u,a
Whfkys úfkdao fjñka isáh y' tfyhska weh tys
kej; my< jQ úg iq¿ fõ,djla weh olakg fkd
isáfha ljr fyhska oehs ud,dNdß úuiSh' ´ ;uka
t;ekska pq; j ukqf,dj Wmka nj;a tysoS újdyj
orejka isjqfokl= ,;a nj;a yosisfha wikSmj ñh
f.dia fuys h<s;a Wmka nj;a fy<s l<d h'

m;smQðldj f.a urKh weiQ NsËQka jykafia ixfõ.


hg m;a jQ y' Nd.Hj;=ka jykafia neyeoel ta
ms<sn|j l;d l< y' Wfoa oka ms<s.ekajQ weh yji
ñh .sh whqre .ek i|yka l< y' Ôú;fha flá lu
.ek úia;r l< Nd.Hj;=ka jykafia ñksiqka lï iem
ú| ;Dma;shla ,nkakg fmr u Tjqkag ure ji`.hg
hkakg isÿjk nj meyeos,s lr ÿka y'

újrKd;aul wkqjdoh ^48 .d:dj&

by mqmaMdks mÑk;a;x bj nHdi;a; ukix krx


ldfuiq w;s;a;x tj wka;fld jix l=ref;'

by( fï ^f,dalfhys&¦ mqmaMdks( u,a¦ mÑk;a;x


bj( fk<kakdla fuka¦ nHdi;a; ukix( ldu
iqLdiajdofhys u wdYla; ukia we;s¦ krx(
mqoa.,hka¦ ldfuiq( lduhka úIfhys¦ w;s;a;x tj(
;Dma;sh fkd ,nd isáhoS u¦ wka;fld( urejd¦ jix
l=ref;( ;u jiÕhg .kshs'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 15


nurd uf,a meyeh yd iqj`o fkdfm<ñka meKsf.k .kakdla fuka uyKyq .u yeisfr;s'

49' h:dms Nufrd mqmaMx nurl= l=iqula fj; f.dia


jKaK.kaOx wfyGhx fkd kid mdg;a iqj|;a
mf,;s riudodh meKs f.k hk ú,difhka
tjx .dfu uqkS pfr ^4(6& iñ÷ .fï yeisfrkjd

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


nUrl= fia ksis - ysñ ku irhs .u ;=<
4 ^5& fldaish isgdKka f.a l;dj ^49 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia fldaish isgdKka wrnhd fï .d:dj
foaYkd l< fial'
kug mQcd lrk ,oS' wjidkfha nqÿrÿka foiq oyï
foiqu wid fldaish isgq;=ud yd foaúh fidajdka jQ y'

fï mqj; miqosk ikaOHdfjys NsËQka jykafia w;r


rc.y kqjr iómfhys ilalr kï .fuys ;uka idlÉPdjg ,la úh' Tjqka uq.,ka uyry;ka jykafia
i;= lsisu fohla lsis u flfkl=g fkd fok uÉPßh f.a oËlï yd .=K uysuh .ek l;d lrñka isáh
fldaish kï isgqjrfhla úiS h' tla oskla isgqjrhd yd oS tys jevu l< Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" Tn
foaúh lejqï lkq ßisj th hï lsisjl= ÿgqj fyd;a o .fï jdih l< hq;af;a fud.a.,a,dk mßoafokauh'
Tjqkag;a fokakg isÿ fj;ehs f,dn is;d Wvq uy,g m%;H ,nd .; hq;af;a Tjqka f.a Y%oaOd Nla;shg
keÕS ;ukag muKla we;sjk ;rug lejqï ;kkakg ydkshla fkd jk mßoafoks˜ hs jod< y'
mgka .;a y'
újrKd;aul wkqjdoh ^49 .d:dj&
tosk Wfoa Nd.Hj;=ka jykafia uyd lreKd
iudm;a;sfhka f,dj n,d jodrk fiala" isgq;=ud yd h:d wms Nufrd mqmaMx jKaK.kaOx wfNGhx rix
foaúh fofokdg u fidajka M,h ,eîug Nd.Hh wdodh mf,;s tjx uqkS .dfu pfr
;snqKq nj ÿgq fial' ta wkqj uq.,ka uy ry;ka
jykafia wu;d" isgq ksjig f.dia uOHdyak iuh jk h:d wms( hï fia¦ Nufrd( nufrla¦ mqmaMx( u,¦
úg fofokdu fÊ;jkdrduhg le|jd f.k tk f,i jKaK.kaOx( mdg yd iqj`o¦ wfNGhx( fkdkid¦
Wmfoia ÿka y' uq.,ka uyry;ka jykafia o Roaê rix( meKs¦ wdodh( /f.k¦ mf,;s( .uka lrhs
n,fhka ËKhlska tys jevu lr ljq`Mjla wi, o¦ tjx( fufia u¦ uqkS( NsËqj¦ .dfu( .ul¦ pfr(
jev yqka fial' yeisfrhs'

isgqjrhd uq.,ka ysñ oel Wkajykafiag bj;aj hk nUrd mdgg yd iqj`og ydkshla fkd lr uf,ys meKs
fia ksfhda. lf<a h' Wkajykafia lsisjla fkd lshd f.k mrd.kh u.ska t, ork ;;aFjh o we;s lrhs'
tysu jev isáh y' wjidkfha lr .; yels lsisjla NsËqj o .ul yeisßh hq;af;a ta whqßks'
ke;s ;ek uq.,ka yssñhkag oSu i`oyd b;d l=vd
lejqula ;kkakehs fyf;u ìß|g mejiS h' ta wkqj ´ újrKh
yekaolg msá uqiqfjka b;d iaj,amhla f.k ;dÉÑhg
oeïud h' thska iEÿKq lejqfuka uq`M ;dÉÑh u msßKs' .dfu uqkS pfr( NsËQka jykafia kula .ulska m%;H ,nd .kafka
b;du;a fi!uH ú,difhks' ms~q isÕd hk NsËqjla f.ms<sfj,ska
ìß`o jeroSulska msá uqiq j jeämqr oud we;ehs ksy~j .uka lrñka yekaola muK jQ iaj,amhla ,nd .kshs'
is;+ isgdfKda ;ud u weÕs,s follg wiqjk ;rfï wfkl=;a m%;Hh úIfhys jqj o b,a,Sulska fyda n,mEulska
iaj,amhla ;dÉÑhg oeïfï h' th o w;s úYd, f;drj ,nd .ekSu isß;h' ljr whqrlska j;a .u ziQrdlEulaZ
lejqula njg m;a úh' Tjqka kej; kej; jEhï isÿ fkd fõ' nurl= u,lska frdka .kafka o ta whqßkauh' uf,ys
j¾Kh fyda iq.kaOhg ydkshla fkd flfrhs' nurd frdka .;a
l< o l=vd lejqula ;kd.kakg neß úh' l=vd lejqï
úg u, mrd.kh ù Mf,da;amdokh isÿ fjhs' tfuka u NsËQka
;kkakg uykais fjkjd fjkqjg l,ska ;kd we;s jykafia YsËdj ms<s.;a úg odhlhdg l=Y, lu_ /ia fjhs'
idudkH m%udKfha lejqï j,ska tlla fokakg TjQyq tu.ska fuf,dj fukau mrf,dj o wNsjDoaêh ie,fihs' NsËqjla
;SrKh l< y' wNsksIal%uKh u.ska iudcfhka neyer jQjd fia fmkqK o
t;=uka f.a l%shdldß;ajh yqfola ;ud f.a úuqla;sh wrnhd fkdj
wkHhkaf.a o úuqla;sh wrnhd jQjls'
lejqï ;kd /ialr ;snqKq fmÜáfhka tl lejqula
.kakg ìß`o ;e;a l< o wreu mqÿu whqßka tys ish¨
u lejqï tlg ne£ ;sìK' tlla fjka lr .kakg
yelshdjla fkd ;sìK' fï jk úg lejqï lk wdYdj
isgq;=ud f.ka ;=rka ù .sfha h' ish¨ u lejqï uq.,ka
ysñhkag mQcd lrkakehs fya mejiS h' uq.,ka yssñfhda
isgq;=ud yd foaúhg O¾u foaYkdjla l< y' tfuka u
nqÿ mshdKka Tjqka tk;=re n,d isák nj o mejiQ y'
nqÿrÿka jev isá ieje;a kqjr fÊ;jkdrduhg rc.y
kqjr isg ÿr fhdÿka 45 ls' uq.,ka ysñfhda isgqjrhd
yd foaúh ish Roaê n,fhka nqÿka yuqjg meñKjQ
y' Tjqka tys .sfha lejqï fmÜáh o /f.k h' th
nqÿrcdKka jykafiag yd NsËQka jykafia,d mkaishhla
y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 17
wkqkaf.a r`Mmr`M nia yd l< fkdl< foa .ek fufkys fkd fldg" ish lghq;= i,ld ne,sh hq;='

50' k mfrix úf,dudks wkqka f.a fodia mfrdia nia fyda


k mfrix l;dl;x l< fkd l< foa .ek;a fkd fidhd
w;a;fkdZj wfjlafLhH ;uka f.a wvqmdvq lï yd
l;dks wl;dks p ^4(7& l< fkd l< foa n,kq úuid

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wkqka .ek fkdj - ;uka úuikq
4 ^6& mdfjhH wdÔjlhd f.a j; ^50 .d:dj&

ie je;a kqjr wdÔjlhl= mq;a ;k;=f¾ ;nd jevQ


tla fmdfydi;a ldka;djla wern foõru jev
úiQ nqÿ rcdKka jykafia fï .d:dj jod< fial'
újrKd;aul wkqjdoh ^50 .d:dj&

mfrix úf,dudks k mfrix l;dl;x k w;a;fkd


tj l;dks wl;dks p wfjlafLhH
ks;r ks;r nqÿrÿka olakg hk ieoeyj;=ka"
nqÿrcdKka jykafia f.a .=K uysuh yd O¾u foaYkd mfrix( wkqka f.a¦ úf,dudks( wvq mdvq fiùï¦ k(
fl!Y,Hh .ek lrk jeKqï wid fï ldka;djg fkd is;kak¦ mfrix( wkqka f.a l;d( l;x( l<
nqÿrÿka oel oyï wikakg wdYdjla we;s lr .;a;S fkd l< foa¦ k( fkd is;kak¦ w;a;fkd tj( ;uka
h' tfy;a wdÔjlhd Bg lsis úfgl bv fkd fohs' f.a u¦ l;dks( l< foa¦ wl;dks( fkd l< foa¦
wka;sfï" —tfia kï uu nqÿrÿka uf.a ksjig jevu wfjlafLhH( mÍËd lr n,kak'
lrjd f.k oyï wikafkñ˜hs is;d ish mq;%hdg
nqÿrÿka yuqù ;u ksjfia oj,a odkh i|yd jevu wkHhka wmg olajk úreoaO" úfõpk .ek fyda wkqka
lrjk fia wdrdOkh lrkakehs kshu lf<a h' lrk fkd lrk foa .ek fkdj ;uka lrk yd fkd
lrk foa .ek úuid ne,Su hym;a h'
mq;%hd o wdrdOkh i|yd fÊ;jkdrduhg hk
w;r u. wdÔjlhd f.a wdrduhg o f.dv úh' Tyq újrKh
nqÿrÿkag oj,a odkh i|yd meñfKkakehs werhqï
lsÍug hk nj oek.;a fya th j<lkakg fndfyda mfrix l;d l;dks( wkqka l< lS foa yd fkd l< foa .ek fiùu
iudcfha fndfyda fokd w;r mj;akd iajNdjhls' fï .d:dj tu
W;aidy lf<a h' tfy;a uj f.a wKg wlSlre jkakg ÿj_,;dj ms<sn|j i|yka lrhs' fuh yqfola .syshkg muKla
wleue;s orejd Bg tlÕ fkd jQQfhka" —tfia kï" Wreu .;shla fkd j meúoaokg o Wreu iajNdjhls' tfy;a fuh
odkhg wdrdOkd lrkak' tfy;a ksjig tk ud._ wOHd;añl oshqKqjg ndOdjls' tfuka u b;du;a u wjYH ldhH_hla
úia;r fkd lshd jyd wdmyq tkak' túg nqÿrÿkag jQ wka;rjf,dalkh j<ld ,hs'
meñfKkakg neß jkq we;' msikq ,nk rij;a wdydr
wm fofokdg wkqNj l< yelsh˜ hs Wmfoia ÿkafka h'
orejd o ta lS f,iska u lf<a h'

miq osk nqÿrÿkag uÕ jros;shs is;d .;a wdÔjlhd


Wfokau tu ksjig .sfha h' Wmdisldj o Tyq miqmi
ldurfhl ys÷jd nqÿrÿka ms<s.ekSug ksji irid
fNdack ms<sfh< fldg n,d isáhd h' nqÿrÿkg lsisjl=
uÕ lsjhq;= ke;s fyhska Wkajykafia kshu fõ,djg
tys jevu l< y' ldka;dj o b;d m%KS; fNdackfhka
nqÿ mshdKka jykafiag odkudkdosfhka Wjgeka l<d h'

oka j<|d wjidkfha" nqÿrcdKka jykafia wkqfufjks


nK foiQ y' Wmdisldj o b;d ieoeyefhka nK
wikakS jßka jr idÿldr ÿkakd h' ta wid isá wdÔjl
f;u BIH_dfjka oeù ldurfhka t<shg wjq;a —;S oeka
b;ska uf.a odhsldjla fkd fõ' ;S fudyq f.a nKg
idÿldr ÿkakS h' ta fkd ;rï l%shdjls˜ wdoS jYfhka
Mrei jpkfhka neK jeoS hkakg .sfha h'

t;eka mgka Wmdisldj f.a is;g nK fkd jegfyhs'


nqÿrÿkg tu udkisl úm¾hdih jegysk' —Wmdisldj
uf.a nK oeka Tfí is;g fkd jegfyhs'˜ nqÿ rÿka
mejiQ úg —iajdókS" ta wdÔjlhd f.a l;dfjka ud is;
úhjq,a úh' ta neKqï j,ska uu lïmd ùñZZhs mejiqjd
h' wehg wjjdo l< Nd.Hj;=ka jykafia wkHhka f.a
wj,do l;d" l< fkd l< foa .ek fkd is;d ;uka
l< fkd l< foa .ek n,d .ekSu jvd fyd`o nj
mjid fï .d:dj o jod< y'
y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 19
oyï oek bf.k ta wkqj fkd ms<smosk ;eke;a;dg ta oyfuka jevla ke;af;a h'

51' h:dms reÑrx mqmaMx fyd`o ,iaiK u,la jqj;a


jKaKjka;x w.kaOlx m, ke;s fia iqj`o kef;d;a
tjx iqNdis;d jdpd fkdms<smosk nK mohla
wM,d fyd;s wl=ínf;d ^4(8& m, ke;s fjhs ñysß kuq;a

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ms<smeoafoda;ska muKla - nfKka wmg fõh jevla
4 ^7& P;a;mdks f.a l;dj ^51 yd 52 .d:d&

P ;a;mdks kï Wmdil ;ek yd mfiakoS fldfid,a


rc;=ud f.a foaùka fo fok wern Nd.Hj;=ka
jykafia foõrï fjfyroS fï .d:d fol jod< fial'
tkakg fya;=j@˜ hs rcf;fï m%Yak lf<a h'
—uy rc;=uks" Tn jykafia ud le|jk nj weiQ
iefKlska Tn jykafiag yrir msKsi tajd uqod
;enqfjñ'˜ —tfia kï" ud uyrc nj wo Tn oek
ieje;a kqjr úiQ P;a;mdks" Ou_ úkh ms<sn| ukd .;a;dæ˜
oekqula we;sj isá ilod.dñ M,h m;a .Dyia:
nqoaO Y%djlfhla jQfha h' tla ysñosß fmdaod Wohl —foajhka jykai ud ta nj yeuodu;a oek isáhd˜
P;a;mdks Nd.Hj;=ka jykafia neye olskakg wdfha h' —tfyu kï" tod nqÿrÿka yuqfõ oS Tn ud oel oel;a
idudkHfhka fmda osk fmfyjia /lSu .sys fn!oaOhka lsis .re irejla ke;sj ys|f.k u isáfha@˜
f.a isß; jqjo ilod.dó jQjka yeu od fmfyjia —foajhka jykai" ta Tn jykafia flf¾ ks.%y lrkq
rlsk fyhska tosk jqj o úfYaIhla fkd ù h' msKsi fkd fõ' ud tod isáfha ;=ka f,djg u w.% jQ
Nd.Hj;=ka jykafia yuqfõ' Wka jykafia yuqfõ Tn
is,aj;a Wmdilhl= jQ P;a;mdks tod Nd.Hj;=ka ;=udg yrir msKsi keÕS isáhd kï thska Nd.Hj;=ka
jykafia olakg f.dia je|" kuialdr fldg Ou_ jykafiag wjudkhla jkakg ;snqKd' ta ksid ud fkd
Y%jKh lrñka yqkafka h' fï w;r ;=r mfiakoS keÕsg isáhd ñi uyrc ;=udg wjudkhla lrkakg
fldfid,a rc;=ud o Nd.Hj;=ka jykafia oel yr-ir is;=jd fkd fjhs'˜
olajkq jia tys meñKsfha h' rc;=ud tkq ÿgq P;a;mdks
—oeka uy rc;=ud fuys tk úg ud keÕsg .re l< ta weiQ uy rcf;u —fyd`ohs .sh foa .shdfõ' ug
hq;= o@ rc;=udg wm .re l< hq;= jqj;a oeka ud wdrxÑhs Tn fuf,dj-mrf,dj folgu ys;lr
isákafka ;=ka f,dald.% nqÿrcdKka jykafia iómfhys Ou_ ldrKd ms<sn|j úYdrofhla nj' tajf.a u
h' tfia fyhska ud rc;=udg yrir olajkakg .sh Ou_ úkh mss<sn| fyd`o oekqula Tng ;sfhk ksid
fyd;a nqÿrcdKka jykafiag ks.%yhla l<d fjhs' uf.a wka;#mqrhg ks;r weú;a ta ldka;djkag Ou_
rc;=ud iuÕ isák úg ud m%dka; rc flkl=g .re foaYkd lrkak uu Tng werhqï lrkjd˜hs mejiS h'
fkd l< hq;= mßoafoka u nqÿrcdKka jykafia yuqfjys P;a;mdks ta woyig leue;a;la fkd oelaù h'
rc;=udg .re fkd l< hq;af;a h' tfyhska rc;=ud ud —foajhka jykai" uu talg kï leue;a;la kE˜hs Tyq
flf¾ fldam .kaafka jqj o uu yqkiafkka fkd keÕS mejiQ úg Bg fya;= olajk f,i rc;=ud b,a,d isáfha
isáñ˜hs is;d .;af;a h' ta wkqj rc;=ud meñKs úg h' —foajhka jykai" rc f.or fndfydu kS;s Í;s"
P;a;mdks ke`.S isg .re lsÍula fkd lf<a h' ^fuys o~qjï ;sfhk ;ekla' pdß;% jdß;% fndfyduhs' th
oelafjk wdo¾Yh kqjKska jgyd .eka u m%fhdackj;a álla wk;=reodhl jevla˜hs fya mejiS h' —tod isÿ
h' wmg jvd fY%aIaGhka iu. hul= isák úg Tyq jQ foa .ek uf.a ysf;a hï wukdmhla ;sfnkjd hehs
f.ka yrir fkd ,enqKd hhs wm fldam fkd.; hq;=h' Tn fj; nhla ;shd .kak tmd' uu th wu;l l<d˜
kqjKe;af;da tfia is;a fkd i;=gq lr fkd .ks;s'& hs rc;=ud mejiQj o —foajhka jykai" meúos W;=uka
l< hq;= foaj,a .sys wm lrkakg hdu yß keye' ta
flfia jqj o P;a;mdks keÕsg ;udg wdpdr iudpdr ksid thg NsËq kula u fhdojd .kak˜ hs P;a;mdks
fkd oelaùu .ek fldfid,a rcq fldamhg m;a úh' fndfyda ksy;udkS f,i lshd isáfha h'
t;l=ÿ jqj;a ksy~ j Nd.Hj;=ka jykafiag je|
kuialdr lr tl;amiaj yqkafka h' rc;=ud lsmS isák újrKd;aul wkqjdoh ^51 .d:dj&
nj o;a Nd.Hj;=ka jykafia —uyrc" fï P;a;mdks
Wmdil ;ek keKjf;ls' Ou_h ms<sn| úYdrofhls' h:d wms reÑrx jKaKjka;x w.kaOlx mqmaMx h:d"
,dNfhys fuka u w,dNfhys o lïmd fkd jkafkls'˜ tjx iqNdis;d jdpd wms wl=ínf;d wM,d fyd;s'
wdoS jYfhka Tyq ms<sn| .=K j¾Kkdjla l< fial'
ta wid isá rc;=ud f.a yo ;rula uDÿ úh' tla h:d wms( hï fia¦ reÑrx( m%shxlr¦ jKaKjka;x(
oskla WoEik" uyrc f;u ish ud,s.fhys iS ueÿre j¾Kj;a¦ w.kaOlx( iqj`o ke;s¦ mqmaMx( u,la¦ h:d(
ljq¿fjka uy uÕ foi n,d isák úg P;a;mdks hï fia ^ksIam%fhdack& o¦ tjx( tfiau¦ iqNdis;d
Wmdil ;ek mdjyka me<| l=vh o ord f.k rc jdpd( iqNdIs; jpkh ^Ou_h&¦ wms( o" wl=ínf;d(
ùosh osf.a .uka lrkq t;=ud f.a fk; .eáK' Tyq ms<smeoSula fkd lrkakdg¦ wM,d fyd;s( ksIam%fhdack
jyd u rc ueÿrg le|jkakehs rc f;u ksfhda.hla fjhs'
ÿkafka h' mKsjqvh ,;a jydu l=vh yl=<d mdjyka
uqod ;nd .re ire we;sj ud,s.hg msúiqKq P;a;mdks b;d m%shxlr j¾Kj;a mqIamhla jqj o iqj¢ka f;dr
rc;=udg yrir olajd tl;a mfil úkS; j isáfha h' kï ksIaM, fiau ukdj foaYs; Ou_hla jqj o l%shd;aul
—Wmdilh" mdjyka uqod ;nd P;%h o mfil ;nd fkd lrkafka kï m%fhdack fkd ,efí'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 21


oyu oek bf.k ta wkqj yeisfrk ;eke;a;dg ta oyu fudkjg ys; iem t<jhs'

52' h:dms reÑrx mqmaMx fyd`o ,iaiK mdg u,la


jKaKjka;x i.kaOlx we;s úg bñysß iqj`ola
tjx iqNdis;d jdpd ta jdf.hs nK mohla
iM,d fyd;s il=ínf;d ^4(9& ms<smosf;d;a fõh irKla'

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ms<s meoafoda;ska muKla - nfKka wmg fõh jevla
4 ^7& P;a;mdks f.a l;dj ^51 iy 52 .d:d& b;sß fldgi'

r c;=ud thg tlÕ j P;a;mdksg iuqÿkafka h'


mfiakoS fldfid,a rcf;u ;u wka;#mqrfhys O¾u
foaYkd lrkakehs Nd.Hj;=ka jykafiag wdrdOkh lr
is;a mskjk j¾Kj;a mqIamh iq.kaOfhka o hqla;
kï th m%fhdackj;a h' tmßoafoka u ukdj foaYs;
uOqr O¾uh l%shd;aul lrkafka kï thska m%fhdack
heõfõ —iajdóks" uf.a w. ìfidajreka jQ u,a,sld yd ie,fihs'
jdiNL;a;shd —wms;a Ou_Or jkakg wdYd we;af;dauq˜ hs újrKh
lsh;s' tfyhska ksr;=rej u mkaishhla NsËQka jykafia
o legqj rc ud,s.hg jevu lr fuys O¾u foaYkd w.kaOlx( hs ye¢kajQfha mqIamhla iq.kaOfhka f;dr jQ nj yÕjkq
msKsih' u,l wm jvd;a u m%sh lrk wx.h iqj|hs' iqj| ke;
l< uekjZZ hs lshñks' tfy;a —uyrc" tlu ;eklg fyd;a th w.h fkd lruq' tfuka u O¾uh o ljr ;rï uOqr
ks;r ks;r meñKSu ug myiq ldhH_hla fkd fõ' wdldrfhka foaYkd lrkq ,enqjo l%shdjg fkd kÕkafka kï" tys
tfyhska uu ta ldhH_h wdkkao ia:úrhkag mjrñ˜ hs meje;afuka m%fhdackhla ke;' ioaO¾uh iq.kaê; jkafka l%shdjg
Nd.Hj;=ka jykafia ms<s;=re tjQ y' kxjk úg h'

i.kaOlx( mqIamh iqj| iys; jQ úg u,a ud,d ;ekSug" nqÿka


wdkkao ia:úrhka jykafia o ks;r ks;r rc ud,s.hg msoSug" iqj| øjH ksIamdokhg jeks oyil=;a tlla foag th fhdod
jevu lr ìfidajrekg Ou_dkqYdikd lr;s' rc;=udf.a .kq ,efí' O¾uh o tfia u h'
foaùka w;=ßka u,a,sld foaúh ukdj Ou_Y%jKh lr
kej; kej; isysm;a lrñka OdrKh lr .kakd wl=ínf;d yd il=ínf;d( hk jpk j,ska Ou_fhys m%dfhda.sl
w;r m%.=K lsÍu o lrhs' tfy;a jdiNL;a;shd w.h olajkq ,efí' nqÿ oyu yqÿ úYajdi ud;%hla fkd fõ'
úYajdih mokï lr.;a wd.ï j, ndysr foaj;ajhl wdOdrh
t;rï Wkkaÿfjka Ou_h bf.kSula fyda ms<smeoSula m;d hd{d lsÍu m%udKj;a h' m%dfhda.slj ;uka u m%.=K l< hq;=
fkd lrhs' oekqu fuka u Ndú;h w;ska o ´ fndfyda YsËdjla wkjYH h' tfy;a nqÿ oyu úYajdih fjkqjg Ndú;h
miqng jQ jd h' oskla Nd.Hj;=ka jykafia wdkkao wjOdrKh lrhs' ;u ;u {dk m%udKh yd Yla;s m%udKh wkqj
ysñhka wu;d —wdkkao" Tn f.a rcjdi, Y%dúldjka ;u ;ud úiska m%.=K l< úg fn!oaO YsËdj m%;sM, odkh úiska
O¾uh fyd`og bf.k .kakjd o@˜ hs úuiQ y' —tfia h iq.kaê; fjhs' nqÿ oyu ms<smoskakd j¾Kj;a iq.kaê; mqIamhla
njg m;a fjhs'
iajdóks˜ hs wdkkao yssñfhda ms<s;=re ÿka y'

—ljqo jvd fyd¢ka bf.k .kafka@˜ —u,a,sld foaúh


fyd|g bf.k .kakjd' weh Wkkaÿfjka ijka fokjd"
fyd|g f;areï .kakjd' kej; wdj¾ckh lrkjd'
ta;a Tn jykafia f.a [d;s jßh" jdiNL;a;shd t;rï
Wkkaÿfjka ijka fokafka keye' yßhg f;areï
.kafka;a keye' ks;r isysm;a lrkafka;a keye˜ hs
wdkkao ysñfhda ms<s;=re ÿka y' —wdkkao" ud foaYkd
lrk Ou_h ieoeyfhka ijka fkd fok" bf.k fkd
.kak" kej; kej; u;la fkd lrk" foaYkd;a fkd
lrk ;eke;a;dg iqj`o ke;s ,iaik u,la fuka
ksIam%fhdack fjhs' thg Y%oaOdfjka ijka oS fyd¢ka
bf.k" kej; kej; fufkys fldg ;j whg;a
meyeos,s lr fok whg thska fndfyda m%fhdack w;a
fjkjd˜ hs jod< Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d fol o
jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^52 .d:dj&

h:d wms reÑrx jKaKjka;x i.kaOlx mqmaMx h:d


tjx iqNdis;d jdpd wms il=ínf;d iM,d fyd;s'

h:d wms( hï fia¦ reÑrx( is;al`M¦ jKaKjka;x(


meyem;a¦ i.kaOlx( iqj`|e;s¦ mqmaMx( l=iqula¦
h:d( hï fia o¦ tjx( tfia u¦ iqNdis;d jdpd wms(
iqNdIs; Ou_h o¦ il=ínf;d( l%shd;aul lrkakdg¦
iM,d fyd;s( im%fhdack jkafka h'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 23


u,a /ilska fndfyda u,a oï f.d;kafka hï fia o tfia u Wmka ñksid úiska fndfyda l=i,a l< hq;='

53' h:dms mqmaMrdisïyd u,a /ilska ukd


lhsrd ud,d.=fK nyQ ud,d iok whqrska
tjx cdf;k uÉfÉk Wmka wm ieu fok
l;a;ínx l=i,x nyqx ^4(10& fndfyda mska l< hq;=uh

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ukq f,dafla Wmkafkd;ska - l< hq;=fjhs l=i,a ks;ska
4 ^8& úYdLdjka f.a l:d m%jD;a;sh ^53 .d:dj&

mQ j_drduh ;kjd mQcd l< úYdLd ufydamdisldj


ksñ;s lr f.k Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
tu úydria:dkfha u jev fjfiñka jod< fial'
fkd oS ;srhlska miqmi isg oï wiñhs mejiQ fya ;srh
miqmi isg weiQ nKska nqÿrÿka flf¾ meyeoS fidajdka
M,h o ,nd ;ukag oyï wei mdod.kakg Woõ l<
f,a,sh uõ ;k;=f¾ ;nd f.!rj l<d h' tfyhska
Noaosh kqjr Okxch isgdKka f.a;a iqukd foaúh úYdLdjg zñ.dr ud;dZ hk ku o Ndú;hg wdfõ h'
f.a;a oshKsh jQ úYdLd ìïìidr rc;=ud f.a md,kfha
mej;s u.O rdcHfha úiQ mxp uyd isgqjreka f.ka tla úYdLdfjda msßñ orejka oy fokl=g o .eyeKq
whl= jQ fuKavl f.a ñKsmsßh jQjd h' orejka oy fofkl=g o uj jQjd h' ta yeugu o
msßñ orejka 10 ne.ska yd .eyeKq orejka 10 ne.ska
úYdLd i;a yeúßosj" isáh oS nqÿrcdKka jykafia ,eìK'
Noaosh k.rhg iïm%dma; jQ y' ta wjia:dfõ oS
fuKavl isgdfKda úYdLdj yd weh f.a msßjr úYdLdjkg ish mshd úiska újdy ux.,Hh od
l=ußhka mkaishhla fokd o legqj nqÿka olskakg .sh ;E.s lrk ,o udKslH rdYshlska iu,xlD; uyd
y' nqÿrÿka l< oyï foiqu wid fuKavl isgdfKda wdNrKhla úh' oskla fuu uy,sh m<|kdj me<|
o" úYdLdfjda o msßjr l=ußfhda o hk fï yeu fokd foõrï fjfyrg .sh wehg tysoS th wu;l
fidajdka M,fhys msysáh y' úKs' wdNrKh nr jeä fyhska th n,d .kakehs
fiaúldjlg ndr oS ;snqKs' weh th mfil ;nd f.k
jeä jhig m;a úYdLd ieje;a kqjr ñ.dr isgqjrhd isáh o wdmiq tk úg wu;l úh' wdkkao yssñhka
f.a mq;%hd jQ mQK_j¾Okg újdy lr fok ,oaoS h' úiska th úydria:dkh ;=< mfriaiñka ;nd ;snqK o
oskla ñ.dr isgq;=ud wdydr .ksñka isákd w;r NsËq oeka th ;ukag ysñ ke;ehs ;SrKh l< úYdLd th
kula ms~q isÕd meñKsfha h' Tyq th .Kklg fkd úl=Kd ,efnk uqo,ska wdrduhla lrjkakg ;SrKh
f.k wdydr .kq ÿgq úYdLd ysñ ku fj; f.dia l<d h' lsisjl=g wdNrKhla t;rï ñ<lg .; fkd
—ysñhks" uf.a udud mqrdKhla wkqNj lrhs˜ hs yels jQfhka ;ud u th fldaá kuhlg ñ, oS f.k
mejiqjd h' thska fldamhg m;a ñ.dr úYdLdjkg ta uqo,ska k.rfhys kef.kysr me;af;ys mQj_drduh
ksjiska neyer hk fia ksfhda. l< o —uu fkdhñ' kñka mkai,la bos l<d h'
ud hd hq;= o ke;aoehs ;SrKh l< hq;af;a ud újdy jQ
oskfha fu n÷ wjia:dj,g ueosy;a jk fia m;a l< újrKd;aul wkqjdoh ^53 .d:dj&
keKj;a jDoaO isgqjreka wg fokd úisks˜ hs' mejiQ ´
Tjqka le|jQjd h' h:d wms mqmaMrdisïyd nyq ud,d.=fK lhsrd tjx
cdf;k uÉfpk nyqx l=i,x l;a;ínx
Tjqka yuqfõ ñ.dr ;u meñKs,a, lf<a h' úYdLd
;uka mqrdKhla hehs lSfõ zwiqÑZ hk wre;ska h:d wms( hï fia¦ mqmaMrdisïyd( u,a /ilska¦
fkdj fmr l< mskska ,;a fohla hk wre;ska nj;a nyq( fndfyda¦ ud,d.=fK( u,a oï¦ lhsrd( lrkafka
ñ:HdoDIaál ñ.dr mjqf,a wh j;_udkfha mskla o¦ tjx( ta whqßka u¦ cdf;k( Wmka¦ uÉfÉk(
fkd lrk fyhska th w¾: iïmkak nj;a meyeos,s i;a;ajhka¦ nyqx( fndfyda¦ l=i,x( l=i,a¦ l;a;ínx(
l< úg weh ksjro nj úoaj;a jeäysáfhda ;SrKh l< hq;=h'
l< y' wk;=rej úYdLd —uu f;rejka flf¾
meyeÿKq fndÿ l;lañ' mskla oyula fkd flfrk fï u,a oï fk,kafkla u,a rdYshla tl;= lr f.k
ñiosgq l=,fhys ug úish fkd yelsh'˜ hs mjid —uu fndfyda u,a ud,d f.d;kakdla fuka Wmka i;a;ajhka
hñ˜ hs hkakg ieriqKd h' tfy;a wehg ;uka ßis úiska o fndfyda mskalï lr.; hq;= h'
mßos nqÿ mdfudla uy iÕkg oka ms<s.ekaùug wjir
,enqKq fyhska ´ fkd .shd h' újrKh

miqosk u úYdLd nqÿ mdfudla uy iÕkg oka l=i,a lrñka idOq p¾hdfjka l,a .; lrkakd f.a Ôú;h u,a oï
f.d;kakl=g iudk lr we;' wfma Ôú; ldhH_ ish,a, u,a f.dvla
mssßkeuqjd h' oka ms<s.kajkakg tkakehs ñ.drg o jekak' fï u,a u,aoï njg f.d;d .ekSug yeu fokdu iu;a
werhqï l<o fya fkd meñKsfha h' oka ms<s.ekaùfuka jqj ukdh' wm ,nd we;s ;djld,sl Ôú;h ;=< yels ;rï l=i,a
miq nqÿrÿka wkqfufjks nK foikakg ierfik úg ´ oyï lr .; hq;= h'
h<s;a ;u uduKaähg mKsjqvhla heõjd h' fojk jr
werhqï l< úg m%;sfËam lsÍu kqiqÿiq hehs is;+ ñ.dr
tkakg ierfik úg tys meñK isá ks>KaG kd:mq;a;
f.a ne;su;ayq Tyq je<l+ y' tfy;a nqÿrÿkg uqyqK
y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 25
u,a iqj`o Wvq iq<Õg fkd yukafka h' i;a .=Kj;=ka f.a is,a iqj`o u by<g yufka h'

54' k mqmaM.kafOd májd;fu;s u,a j, iqj| Wvq iq<Õg fkdhkafka


k pkaokx ;.ru,a,sld jd oeiuka i÷ka iqj|;a kE yukafka
i;[ap .kafOd májd;fu;s i;a .=K iqj| Wvq iq<fÕ;a úysfokafka
iínd osid imamqßfid mjd;s ^4(11& hym;a wh f. .=K oi w; oefkkafka

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


úysfok yeu ;ek - iqj|hs hy .=K
4 ^9& wdkkao ysñhka keÕ+ m%Yakh ^54 iy 55 .d:d&

fÊ ;jkdrdufhys jev jdih lrk iufhys


wdkkao ysñhka úiska úuik ,o m%Yakhla
fya;=fjka Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d foaYkd
mqmaM.kafOd( u,a iqj|¦ májd;x( Wvq iq<Õg¦
k t;s( fkd ths¦ pkaokx p( i÷ka ^iqj|& o¦ ;.r(
;=jr,d o¦ u,a,sld jd( iuka msÉp ^iqj|& o¦ k(
l< y' fkd t;s¦ i;x( i;a mqreIhka f.a¦ .kafOd( iqj|¦
májd;x p( Wvq iq<Õg o¦ t;s( ths¦ imamqßfid(
oskla wdkkao ia:úrhka jykafia úfõlSj isák w;r hym;a ;eke;a;d¦ iínd osid( yeu osYdjg u¦
fufia is;+y' —f,dj w.%.KH iqj| j._ ;=kla .ek mjd;s( ^iqj|& yuhs'
nqÿrcdKka jykafia jodr;s' tkï"
u,a iqj|" i`ÿka iqj|" ;=jr,d iqj|" iuka msÉp
1' yr iqj| ^i÷ka jeks& iqj| wdosh Wvq iq<fÕa fkd úysfohs - i;a mqreIhka
2' uq,a iqj| ^iejekaord jeks& f.a .=K iqj| muKla Wvq iq<fÕa úysfohs' hym;a
3' u,a iqj| ^iuka jeks& hk ;=khs' mqoa.,hka f.a .=K iqj| yeuZ;u úysfoa'

fï iqj| j._ ;=k u há iq<Õg ñi Wvq iq<Õg újrKh


fkdhhs' Wvq iq<Õg hk iqj|la ;sfí o@ ke;fyd;a
yeu w;g u hk iq<Õla ;sfí o@ fuh fidhd fï .d:d fol foaYkd lf<a wdkkao ia:úrhka jykafia wrnhd h'
fn!oaO b;sydifhys wdkkao ysñhkag ysñ jkafka b;d jeo.;a
.ekSug ud ;ksju is;Sfuka we;sjk m%;sM,hla ke;' ia:dkhls' Nd.Hj;=ka jykafia úiska lrk ,o O¾u foaYkd
Nd.Hj;=ka jykafia f.ka u wid oek .ksñ'˜ jeä yßhla u jd¾;d lr .kakd ,oafoa wk`o ysñhka úisks' Wka
jykafia tajd m%:u Ou_ ix.S;sfha oS bosßm;a l< y' md,s iQ;%j,
fufia is;+ wdkkao ia:úrhka jykafia tla ikaOHdjl uq,ska u yuqjk ztajx fï iq;xZ hk jpk wdkkao uyd ia:úrhka
Ndjkdfjka keÕsg nqÿrÿka yuqjg f.dia Wkajykafia jykafia f.a jpk h'
f.ka fufia úuiQ y' —iajdóks" fï f,dalfhys Nd.Hj;=ka jykafia f.a fm!oa.,sl Wmia:dhl Oqrh ork ,oafoa
w.%.KH iq.kaOhka jQ yr iqj|" uq,a iqj| yd u,a wk| ysñhka úisks' ksr;=rej u Wkajykafia iu. .ejfiñka
iqj| hk fï yeu úysfokafka há iq<fÕa h' ta tlla Ou_h wikakg;a" OdrKh lr .kakg;a Nd.Hh ,;a fyhska wk|
j;a Wvq iq<`.g fkd hhs' iajdóks" Wvq iq<Õg fyda Wvq ysñhkag Ou_NdKavd.dßl hk jHjydrh o úh'
yd há yeu iq<Õg u úysfok iqj`ola ke;a o@˜
uq,a fodf<dia ji ;=< Nd.Hj;=ka jykafiag ks;H Wmia:dhlfhla
fkd ù h' jßka jr úúO NsËQka jykafia lSm kula ;djld,slj
—wdkkao" Wvq iq<Õg fuka u há iq<Õg;a úysfok Wkajykafia f.a Wmia:dk lghq;= l< y' kd.iud," kd.s;"
iq.kaOhla ;sfí'˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia jod< y' Wmjdk" iqklaL;a;" pqkao" id.," rdO iy fu>sh hk ysñjre ta
—ta l=uk iq.kaOhla o iajdóks˜hs wdkkao ysñfhda w;r jQ y'
úuiQ y' —wdkkao" lsishï .ul fyda k.rhl
tla oskla Nd.Hj;=ka jykafia kd.iud, f;rKqjka iu. os.
mqreIfhla fyda ia;%shla fyda nqoaO" Oïu" iX> hk .ukla .sh y' tla;rd ykaoshl oS kd.iud, ysñfhda tla uÕla
f;rejka irK .sfha o" m%dKjOfhka" fidrlï .ksuq hs fhdackd l< y' wfkla uÕ .ksuqhs Nd.Hj;=ka jykafia
lsÍfuka" ldufhys jrojd yeisÍfuka" fndre lSfuka" fhdackd l< y' Nd.Hj;=ka jykafia f.a fhdackdj ms<s fkd .;a
iqrd mdkfhka je<l=fKa o" hy.=K jvñka" uiqre u, ysñ ku nqÿrÿka f.a md;%h yd isjqre ìu ;nd hkakg ierfi;a
yer mß;Hd.YS,Sj" oSug yqre jQ w;a we;sj" b,a,Sï u Nd.Hj;=ka jykafia th ishZ;g .;a y' nqÿrÿka ;ksj tla
uÕl h;a § thg tfrysj fjk;a uÕla .;a ysñku uqyqK mEfõ
j,g ijka fok iq`Mj" fnod yod f.k N+la;s ú`£ug uyd w;jrhlg h' uÕoS ux myrk fydre Wkajykafia f.a md
yqrej jihs o tjekakd f.a W;=ï .=K oi foiu jik isjqre meyer f.k ysig fmd`M myrla o t,a, l< y' f,a fmfrk
meúoafoda o j¾Kkd lr;a' foúfhda o j¾Kkd lr;a' ysiska hq;=j kej; nqÿrÿka fidhd wd NsËqjg Nd.Hj;=ka jykafia
wij,a .fï wij,a ia;%sh" wij,a mqreIhd fun÷ .=K wjjdo fldg iekiQ y'
B<Õ msgqj yd nef|a
we;af;a hhs l;d ny lr;a' tnkaod f.a .=Kh Wvq
iq<Õg;a há iq<Õg;a oi w;gu;a úysÿfKa hehs
lsj yel˜hs Nd.Hj;=ka jykafia meyeos,s l< fial'
wk;=rej fï .d:d fol o jod< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^54 .d:dj&

mqmaM.kafOd májd;x k t;s pkaokx p ;.ru,a,sld


jd k i;x .kafOd májd;x p t;s imamqßfid
iíndosid mjd;s

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 27


i`ÿka Wmq,a wdoS iqj`o oE w;=frka yg .efkk iqj`og jvd is,a iqj`o u b;d w.fka h'

55' pkaokx ;.rx jdZms i÷ka ;=jr,d iqj|hs


Wmam,x w: jiaislS Wmq,a iy iuka iqj|hs
tf;ix .kaOcd;dkx fï fldhs iqj|;a mroshs
iS, .kafOd wkq;a;frd ^4(12& jvd W;=ï is,a iqj|hs'

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


úysfok yeu ;ek - iqj|hs hy .=K
4 ^9& wdkkao ysñhka keÕ= m%Yakh ^54 iy 55 .d:d& ^b;sß fldgi&

újrKh jevu l< hq;= h'


fmr msgqj yd nef|a
6' ÿr isg meñfKk wd.ka;=lhka nqÿka oelSu i|yd le|jd

; j;a j;djl Nd.Hj;=ka jykafia fu>sh ysñhka iu. cka;=


kï .ug jevu lroaoS fu>sh ysñfhda .uk fjkia fldg wU
jkhlg msúi Ndjkd lrkakg ;SrKh lr .;af;a h' Nd.Hj;=ka
f.k taug wk| ysñhkag bv osh hq;= h'

7' ;ukag ielhla we;s jQ ´kEu fõ,djl nqÿrÿka


jykafia f.a md isjqre Wkajykafia w;g u ndroS Nd.Hj;=ka neyeolskakg wk| ysñhkag wjia:dj ;sìh hq;= h'
jykafia ztmdZ lshoaoS u fu>sh ysñfhda Ndjkdj msKsi wU
jkhg .sh y' miqj nqÿrÿka olakg wd fu>sh ysñfhda ;uka f.a 8' wk| ysñhka ke;s ;ek lrk Ou_ foaYkd wk| ysñhkag o
Ndjkdj wid¾:l jQ nj ie,lr isáh y' ieje;a kqjrg jevu foaYkd l< hq;= h'
l< Nd.Hj;=ka jykafia NsËqka wu;d fï wñysß w;aoelSï úia;r
l< y' oeka ;uka jhiska ;rula jeä fyhska ks;H Wmia:dhlhl== nqÿrÿka fï b,a,Sï j,g leu;s jQ miq wdkkao ysñfhdaa Wmia:dhl
we;akï hym;a nj o NsËQka jykafia,d g oekqï ÿka y' Oqrh Ndr .;a y' t;eka mgka Nd.Hj;=ka jykafiag Wjgeka l<
wdkkao ysñfhda WKq meka-isys,a meka ,nd§fuka" ;%súO oeyeá o~q
ießhq;a uy ry;ka jykafia jyd keÕS isg ;uka ;:d.;hka msßkeófuka" isrer msßue§fuka yd uq`M ? ;siafia u wdrËdj
jykafia f.a ks;H Wmia:dhl;ajh orkakg leu;s nj m%ldY lr ie,iSfuka ;u hq;=lï bgq l< y' ? uq`M,af,ys .sks yq<la
isáh o w.% Y%djl jYfhka Wka jykafiag fjk;a ldhH_ Ndrhka yd ierháhla o iQodkï lr f.k ;uka le|jk ´kEu úgl
we;s fyhska nqÿyq th wkqu; fkd l< y' fufia fndfyda fcHIaG .kaOl=áhg meñKSug iQodkñka isák wk| ysñfhda /hlg kj
Y%djlhka tu ks,h wheo isáh o Nd.Hj;=ka jykafia Bg leu;s jrla .kaO l=áh jgd mÍËdfjka weúoao y' .kaOl=áh w;=m;=
fkd jQ y' wdkkao ia:úrhka jykafia ksy~j isákq ÿgq NsËQyq Tn .d msßisÿ lf<a o Wkajykafia u h' iïnqoaO mßks¾jdKh f;la u
jykafia ksy~j isákafka ukao@ Nd.Hj;=ka jykafia Tn b,a,d wk| ysñfhda fï j;dj;a fkd msßfy,d bgq l< y'
isáhfyd;a leu;s jkakg bv ;sfí hehs lS y' tfy;a wk| ysñhka
lshd isáfha —uu Nd.Hj;=ka jykafia úiska u ud f;dard m;a lr t;l=ÿ jqj;a Nd.Hj;=ka jykafia f.a Ôú; ld,h ;=< ry;a
.kq ,nkakg leue;af;ñ˜ hkqfjks' ta weiQ nqÿ mshdfKda —ljqreka jkakg Wka jykafia wiu;a jQ y' nqoaO mßks¾jdKfhka i;s
fkd lSj;a wdkkao ud f.a Wmia:dhlhdKka jYfhka lghq;= lssysmhlg miq m%:u ix.dhkd fõ uq,a u osk Wkajykafia ry;a
lrkjd we;˜ hs jod< y' nj ,o y'

wdkkao ysñhka w.% Wmia:dhl Oqrh Ndr .;af;a fldkafoais wgla újrKd;aul wkqjdoh ^55 .d:dj&
we;sj h'

1' nqÿrÿkag ,efnk w.kd isjqre wk| ysñhkag fkd osh pkaokx ;.rx jd Wmam,x wms w: jiaislS tf;ix
hq;= h' .kaOcd;dkx iS,.kafOd wkq;a;frd

2' nqÿrÿkag ,efnk m%%KS; wdydr wdkkao ysñhkag fkd osh pkaokx( i÷ka¦ ;.rx( ;=jr,d¦ jd( fyda¦ Wmam,x(
hq;= h' Wmq,a¦ wms( jqjo¦ w:( tfuka u¦ jiaislS( msÉp u,a o¦
3' Nd.Hj;=ka jykafia f.a .kaOl=áfhys wdkkao ysñhkag
tf;ix( hk fï¦ .kaOcd;dkx( iqj| cd;Skag jvd¦
kjd;eka fkd osh hq;= h' iS,.kafOd( is,a iqj|¦ wkq;a;frd( Wodrh'

4' Nd.Hj;=ka jykafiag odkudkdoshg ,efnk wdrdOkdjkag i÷ka" iejekaord" Wmq,a iuka msÉp jeks ljr iqj|la
hkakehs wk| ysñhkag ks, fkdl< ukdh' jqj o mrojk W;a;u jQ iqj| is,a iqj|hs'
5' wk| ysñhka ndr.kakd wdrdOkhkag nqÿrcdKka jykafia

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 29


;=jr,d i`ÿka wdoS iqj`o b;d iq¨h' is,aj;=kaf.a is,a iqj`o foõf,dj olajdu me;sf¾'

56' wmamu;af;d whx .kafOd i÷ka ;=jr,d iqj|hs


hdhx ;.r pkaokS tfy;a b;d iq¿ muKhs
fhd p iS,j;x .kafOd foõ f,dalhg;a oefkkafka
jd;s fofjiq W;a;fud ^4(13& is,a j;=ka f. is,a iqj|hs'

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


me;sfrhs is,a iqj| foõf,dj olajd u'
4 ^10& uyd ldYHm uy ry;ka jykafia ^56 .d:dj&

r c.y kqjr fõ`Mjkdrdufhys jev jdih lrk


fiala Nd.Hj;=ka jykafia uyd ldYHm uy
f;reka wern fï .d:dj foaYkd lr jod< y'
hgm;a jkafka ke;' tfyhska oeka ud ;rï wirK jQ
ÿmamf;la ;j;a ke;˜ ta weiQ uyd ldYHm uyry;ka
jykafia —flfia jqj;a kej; fujeks l%shd fldg ud
rjgd oka fokakg fkd fm<fUkake˜hs wjjdo l< y'
oskla uyd ldYHm uy ry;ka jykafia i;a —iajdóks" ud oeka ÿka okska mskla isÿ fkdùoe˜hs
oskla iuj;a iqjfhka jev bka keÕS rc.y kqjr fyf;u úuiS h' —mska isÿúh˜hs f;reka jod< l,a ys
f.ms<sfj<ska ms~qisÕd hkakg ieriqKq fial' —l=i,a oyï lsÍug uu ne£ isáñ" iajdóks"˜ hs mejiQ
tflfKys ila foõ÷ka f.a wmairdfjda mka ishhla ilafoú f;u f;rekag je| kuialdr lr msg;a úh'
fokd ms~q mkaishhla ms<sfh< lrf.k uyd ldYHm
uy ry;ka jykafiag msßkukakg iQodkï l< y' ta Yl% foafõkaøhd i;=fgka Woka wkñka .sh whqre ÿgq
o /f.k uÕ /l isá Tjqyq f;reka wu;d —iajdóks" Nd.Hj;=ka jykafia ish Y%djlhkag ta nj fy<s fldg
wmg wkqlïmd lr wmf.a odk jia;=j ms<s.; uekj˜ fï .d:dj o jod< fial'
hs wdrdOkh l< y' tfy;a uyd ldYHm iajdóka
jykafia —bj;ag hkak' uu ÿ.S ÿmam;=kag wkq.%y újrKd;aul wkqjdoh ^56 .d:dj&
lrkafkñ˜ hs mejiQ y' thska uql=,s; jQ Tjqyq ÿlauqiqj
f.dia ila foõrÿkag tmj;a lshd mEy' fhd whx ;.rpkaokS whx .kafOd wmamu;af;d
iS,j;x fhd p .kafOd W;a;fud fofjiq jd;s'
—Tn ms<sfj< jrojd f.k we;' oka fok yeá uf.ka
bf.k .kak˜ hs mejiQ fyf;u b;d jhia.; ÿ.S fhd whx( hï fï¦ ;.r( iejekaord¦ pkaokS( i÷ka
wirKhl= f.a fjia f.k iqcd;d kï osjH wmairdjla ^iqj|la fõo&¦ whx .kafOd( tu iqj|¦ wmamu;af;d(
o uy`M wirK ia;%shla fia fjia .kakjd f.k wjq;a b;d iaj,am h¦ iS,j;x p( is,aj;=kaf.a¦
fros úhkakka f.a ùosfhys me,la ujd f.k tys isáfha fhd .kafOd( hï iqj|la fõ kï¦ W;a;fud( ^th&
h' uyd ldYHm ysñfhda o uu ÿmam;=kag wkq.%y W;=ï h¦ fofjiq( foúhka w;rg¦ jd;s( yuhs'
lrkafkuehs tu ùosfhys ms~q isÕd yeisfrkakg
.sh y' Yl%hd ujd .;a me, yd tys ÿ.S fjia f.k ;=jr,d" i÷ka wdosfhys iqj| is,aj;=ka f.a is,a iqj|
isá ila foú÷ ÿgq f;rKqfjda fï wirKhka f.ka yd iudk lrk úg b;d iaj,am h' ^tajd yukafka iq`M
oka ms<sf.k Tjqkg wkq.%y lrñ hs is;d tys ms~q ÿrla muKla fyhsks'& iss,aj;=ka f.a iS, iq.kaOh osjH
isÕd .sh y' ila foú÷ o f;reka f.a md;%h f.k f,dalhg mjd yuhs' ^foújreka w;rys;a me;sfrhs&
—iajdóks" wdydr l¾lY o uOqro wdoS jYfhka
fkd is;d wmg wkq.%y msKsi ms<sf.k j<|kafka kï újrKh
fhfyls˜ hs mjiñka oka ms<s.ekaù h'
.JO( fyj;a iqj| j¾. w;r ñksiqka úiska w.%.KH fldg
i,lk ,oafoa i÷ka" ;=jr,d ^iejekaord& yd iuka msÉp iqj| h'
fNdackfhys iqj`oska u th idudkH wdydrhla fkdj fï iqj| b;d iq`M mßñ; wjldYhl muKla me;sfrhs' tfy;a
osjHfNdackhlehs oek.;a uyd ldYHm uy ry;ka is,a iqj| foõ f,dj olajd me;sfrhs'
jykafia osjeiska n,d fï kï Yl%hd hs oek ye¢k
—Tn úiska lrk ,oafoa n,j;a mdmhls' ÿmamf;l=g
uy;a M, jkakg ;snqKq odkhla Tn úiska meyer
f.k we;af;a h'˜ hs ks.%y l< y' —iajdóks" ud muK
ÿmamf;la ;j;a isà oe˜ hs fya ne.Em;aj mejiS h'
—foõf,djg wêm;sj iqr iem ú`¢k f;dm ÿmam;a
jQfha flfia o@˜ hs uy f;reka m%Yak l< úg Yl%
foafõkaø f;u fufia mejiS h'

—iajdóks" ta fufia h' Nd.Hj;=ka jykafia f,dj


my< ùug fmr uu l=i,a fldg fuys Wmkafkñ'
Nd.Hj;=ka jykafia f,dj my< jQ miq mska fldg ug
jvd mqKH¾ê we;sj osjH mq;%fhda ;=ka fofkla fuys
my< jQ y' Tjqka f.a oSma;sh ug jvd jeä h' wms
úfkdao.ukla huq hs Tjqka ;u úudk j,ska u.g ng
úg Tjqka f.a f;aciska uf.a f;aci hg hk fyhska
uu ksfjig josñ' ud f.a f;aciska Tjqka f.a f;aci
y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 31
ukdfldg isjqiia oek flf<iaj,ska ñÿKq ry;=ka msßksùï jYfhka jeä u. ure fkd okS'

57' f;ix iïmkakiS,dkx imsß is,a .==Kfhka


wmamudoúydßkx hq;=j fkd mud úiqfuka
iïuo[a[d úuq;a;dkx úuq;a hy kqjKska
udfrd u.a.x k úkao;s ^4(14& ñoS hkafkda ure f. oEiska

32 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ry;=ka .sh f,fia - urejd fidhhs flf,fia
4 ^11& f.daêl ysñhka f.a mqj; ^57 .d:dj&

f.da êl ysñhka f.a mqj; wruqKq lr .ksñka


Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj jodf<a
fõ`Mjkdrdufha jev úiQ iufha h'
újrKd;aul wkqjdoh ^57 .d:dj&

iïmkakiS,dkx wmamudoúydßkx iïuo[a[d


úuq;a;dkx f;ix u.a.x udfrd k úkao;s'
bis.s,s lkao wi, l`M.,a ;,dfjl f.daêl
f;rKqfjda wm%udo úydÍj ùhH_ jvñka iïmkakiS,dkx( iS,fhka iukaú; jQ¦
Ndjkdkqfhda.Sj jev úiQ y' Ndjkdfjys m%;sM, wmamudoúydÍkx( wm%udoSj jdih lrkakd jQ¦
jYfhka Wkajykafiag ;djld,sl j flf<ia hgm;a iïuo[a[d úuq;a;dkx( ksjeros kqjK ,nd
lsÍfuka ,efnk ;djld,sl ^iduhsl& fõf;da úuq;a;sh úuqla;sh idOkh lr .;a;d jQ¦ f;ix( W;=uka f.a¦
,eî ;sìK' fï w;r;=r Wkajykafiag je<÷Kq frda. u.a.x( .sh uÕ¦ udfrd( udrhd¦ k úkao;s( fidhd
hla ksid lSm jdrhla u ,nd.;a OHdkfhka msßySug fkd .kshs'
Ndck jQ y' yh jrla u fufia jQfhka" i;a jk jr
OHdkh Wmojd .;a úg —ih jrla u uf.a OHdkh mssßisÿ f,i is,a /l" wm%udoSj Ndjkd jvd h:dN+;
ke;sj .sfha h' {dk o¾Ykh ,en úuqla;sh idOkh lr .;a W;=uka
ñh .sh miq Wmosk ia:dkh fidhd .ekSug udrhd
OHdkfhka msßyS ñh .shfyd;a ljr úosfha u;= Wm;la iu;a fkd fjhs'
,efíoehs lsj fkd fya' tfyhska OHdkh ;sìhoS u újrKh
ñh hkafkñ hs is;d oe,s msysfhka f., lmd f.k
ñh hñ hs wef|ys je;=reK y' iïuo[a[d úuq;a;dkx( mßmQK_{dkh ,en" ,nd .kakd úuqla;sh
fuhska woyia fõ' iïud hkafkka ukdj hk w¾:h o w[a[d
hkafkka {dkh o .efKhs' p;=rdhH_ i;Hh ukdj wjfndaO lr
f.daêl ysñfhda f.< is|f.k ñh hkakg ierfikq .ekSu fuhska woyia fõ' w¾:l:djkays úuq;a;sh"
ÿgq udrhd —ish osú kid .kakg hkafka Ôú;dYdj
ke;s fyhsks' urKhg fmr ish`M wdYd is| ry;a 1' ;ox. úuq;a;s 2' úlaL uydk úuq;a;s' 3' iuqÉfþo úuq;a;s'
jkakg;a we;' th j<lajkakg ud hula lSj o fï 4' mámamioaê úuq;a;s' yd 5' ksiairK úuq;a;s jYfhka mia
jeoEreïj olajd we;'
ysñku th fkd ms<s.kq we;' tfyhska nqÿka ,jd
u lshjd ry;a ùu j<ld ,ñ˜ hs is;d Nd.Hj;=ka w[a[d( kï oekquhs' w[a[dh hkak mqj_ l%shd mohls' tys zhZ
jykafia fj; t<U ta nj lshd isáh y' f,dma ù zw[a[dZ f,i fhfoa' zoek f.kZ hk w:_h tys fjhs'
ialkaO" wdh;k" Od;=" ÿlaL" iuqoh" ksfrdO" u.a." wksÉp;d hk
f.daêl f;rKqfjda oe<smsysh f.k ish f., is| fï lreKq h:dN+; jYfhka oek" ;SrKh fldg" ;=,kh fldg
úNckh fldg ,nd .kakd oekqu we;s j hk w:_fhka zw[a[dhZ
.kakg ierfikq Nd.Hj;=ka jykafia úiska o olakd hkak fhdok ,oS'
,oS' f.daêl f;rKqfjda f., lefmk w;r u ry;a
M,h ,o y' udrhd weu;+ nqÿrcdKka jykafia —udrh" udr( nqÿ iufhys 1'uÉpq udr" 2' LkaO udr" 3' lsf,i udr" 4'
iaÓr jQ kqjKe;af;da fufia o lr;s' u mq;= f.daêl ixLdr udr" 5' foajmq;a; udr jYfhka mia ureka .ek i|yka fõ'
Ôú;dYdfjka f;dr ù h' fyf;u ish¨ wdYd is| oud fï l:dfõ oelafjkafka foajmq;a;udr .ek h'
ry;a M,h ,en msßksjqK y˜hs jod< y' udr f;u
oi; mSrñka f.daêl f;reka f.a m%;sikaê ú{dkh
fidhd fjfyiqfKa h'

nqÿyq NsËQka wu;d —uyfKks" udrhd ÿï l|la fyda


w÷re l=áhla fia f,dj isidrd f.daêl f;reka .sh
;ek fiõj o ta fiú,a, ksIaM, h' f.daêl f;reka
msßksjqfKka lsis ;efkl fkd msysá ú[a[dKh
we;sj h˜ hs meyeos,s l< y' urejd kej; o ùKdjla
o w;e;sj f.dm¨ orejl= fjiska nqÿrÿka lrd t<U
—f.daêl f;reka ñh f.dia Wmkafka fldysoehs uu
fidhñ' Tyq Wmkafka fldys o@˜ hs úuiQ y' —Tng
;nd Tn jeks ,Ëhla tla ù fiõj o f.daêl
Wmka ;ekla fidhd .kakg yels fkd fjhs˜ hs jod<
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj foaYkd l< fial'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 33


uy u.e wi< oeuQ l=Kq li< f.dvl jqj o yg.efkk mshqfuys iqj`o yd meyeh is;a l¨h'

58' h:d iÙldrOdkiñx hï fia l=Kq j,l


WÊCê;iñx uydmf: uy udj;la wi,l
mÿux ;F: cdfh: msfmakï mshqula
iqÑ.JOx ufkdrux ^4(15& ukrï iqj`o úysok

34 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


is;al¿h mshquka - l=Kq uv j<l msmqK;a
4 ^12& .ryoskak f.a l;d mqj; ^58 iy 59 .d:d&

fï .d:d fol Nd.Hj;=ka jykafia úiska foõru


fjfik iufhys .ryoskak kue;a;l= wern
foaYkd lrk ,oS'
Wfoka u odkh i|yd lr ;snqKq ixúOdk lghq;=
n,kakg meñKs .ryoskak ta ish,a, oel w;sYh
i;=gg m;a úh' wdydr mdk msÍ we;ehs fmka jQ n÷ka
ysia nj fya fkd o;af;a h'
ieje;a kqjr isß.=;a; iy .ryoskak kï ñ;=frda
fofofkla úiQ y' isß.=;a; fn!oafOdamilfhl= jQ w;r .ryoskak msg;aj .sh miq ks.KaG Y%djlfhda 500 la
.ryoskak ks.KaG Y%djlfhla jQfha h' ˜Tfí ñ;% fokd meñKsh y' isß.=;a; ksjiska neyerg wjq;a
issß.=;a;g nqÿrÿka fj; hdfï ksIaM, Ndjh meyeos,s je| kuialdr lr fufia wêIaGdk lf<a h' —Tn
lr Tyq wm fj; le|jd f.k fkd tkafka ljr jykafia,d w;S;" j;_udk iy wkd.; ld,hka oel
fyhskaoehs ks.KaGfhda ks;r ks;r .ryoskakg n, .kakg iu;a kï" fï fjkakg hk foa f;areï f.k
lr;s' tfyhska .ryoskak o ks;r ks;r ;u ñ;=rdg uf.a ksjig fkd meñK isákak' Tn fuys meñKshd
—f.!;u nqÿka fj; hdfuka Tng w;ajk m%fhdackh jqj o fuys Tng fokakg lsisu wyrla ke;' ish¨
l=ula o@ tys hdu kj;d wm f.a ks.KaG NsËQka n÷ka ysia h' w., msÍ we;af;a wiQÑ yd uv j,sks'˜
jykafia fj; hkak' Wka jykafia,dg odk udkdosfhka
Wmia:dk lrkak˜ hs fm/;a; lrkakg úh' tfia is;d wk;=rej ;u fiajlhkag fufia Wmfoia
ÿkafka h' —ish¨ fokd u jdäjkakg ierfik úg
ál oskla fï fm/;a;hka ueoy;a is;ska bjiQ tlajru we;sß,a, bj;a lrkak' ke;akï wmrdfoa th
isß.=;a; tla oskla ñ;=rd f.ka fufia weiS h' —Tfí ls<sá jkq we;'˜ fiajlhka ;u ;u ia:dk .;a miq
ks.KaG meúoaoka yuq ù nK wikakg yd oka mqokakg —Tn jykafia,d jdä jk úg ish¨ fokd u tljr
Tn ug n, lrkafka wehs@ Wka jykafia,d ljr jdä .kak' fuys isß; thhs˜ hs Tjqyq ks.KaG
fohla okakd ksid o@ ljr Yla;Ska ;sfnk ksid o@˜ ysñjrekag werhqï l< y' ta mßosu Tjqka wiqka .kakd
thg ms<s;=re fok .ryoskak —ñ;%h" Tjqka fkd okakd úg we;sß,a, bj;a lrk ,o w;r ish¨ foku tla
fohla ke;' w;S;" j;_udk" wkd.; hk ;=ka ld,h jr fm/<S f.dia wiqÑ jf<a weo jegqK y'
u oks;s' iEu fokd f.au is;sú,s" jpk yd l%shd o
oks;s' fjk foa;a" jkakg we;s foa;a oks;s'˜ hs mejiS újrKd;aul wkqjdoh ^58 .d:dj&
h' —wehs Tn ug ta nj l,skau fkd lSfõ@ tn÷ n,
we;s kqjKe;s W;=uka weiqre lrkak u wjYHhs' oekau h:d uydmf: WÊCê;iñx iÙldrOdkiñx ;F:
hkak' f.dia ud fjkqfjka Wkajykafia,dg wdrdOkh iqÑ.kaOx ufkdrux mÿux cdfh:
lrkak˜ hs isß.=;a; mejiS h'
h:d¦ hï fia¦ uyd mf: WcCê;iñx¦ uy uÕ wi,
.ryoskak o jydu f.dia ks.KaG NsËQkag isß.=;a; tla jQ¦ iÙldrOdkiñx¦ l=Kq uv jf,l¦ ;F:¦
f.a wdrdOkh lf<a h' —isß.=;a; thd u Tng lSjd o tys¦ iqÑ.kaOx¦ ukd iqj`oe;s¦ ufkdrux¦ ufkdaruH¦
fï wdrdOkh lrkak lsh,d@˜hs Tjqyq úuiQ y' —tfia mÿux¦ mshqula¦ cdfh:( yg .kafka kï"
h' Tyquhs wdrdOkh lf<a˜hs .ryoskak ms<s;=re ÿka
úg i;=áka bms, .sh ks.KaGfhda —isß.=;a; wfma uyd ud._h wi, l=Kq frdvq tlajk li, ldKqjl
me;a;g wdfjd;a wmg fudkjdhska o wvq˜ hs mejiQ y' jqjo ukrï iqj`o yuk mshqula yg.kafka fõ o"

isß.=;a; f.a ksji úYd, jQjls' f,dl= f.j,a w;f¾


jQ os. bv m%udKfha f,dl= w.,la lmd tys wiQÑ yd
uv mqrjd" fofl<jr lKq isgqjd /yeka ne|" j< fkd
fmfkk fia wiqka ;nd ta u; we;sß<s oud ieliS h'
ta u; jdä jQ jydu mqgqj lerlS ysi my<g isák fia
mqgq j, miqmi md /yekaj, ne| ;eî h'

f,dl= .e,a f.kajd tajd lvud¨ jeks fohska mqrjd


flfi,a fld< w;=rd ta u; hï hï lEu j¾. ;nd
ye<s lEu j¾. j,ska msÍ ;sfnk nj fmfkk mßos
ieriS h' ne¨ ne,aug odkh msKsi n;a" le|" .sf;,a"
yl=re" lejqï" w;sri" w.a.,d" fldlsia" wdiaó"
fodfod,a" lsß meKs wdosh msÍ ;snqKd fuka úh'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 35


mqyqÿka w;/ Wmka iïud iïnqÿ ijq ry;a f;u kqjKska w| mqyqÿka blaujd nn<hs'

59' tjx iÙldrN+f;iq fufia l=Kq frdvq n`ÿ


wkaON+f; mq:qÊcfk mqyq ÿka w`o okka ueo
w;sfrdp;s m[a[dh kqjKska jeã nn<;s
iïudiïnqoaOidjfld ^4(16& nqÿrÿka f.a ijqfjda

36 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


nn,hs uy ry;a - ljr ;ek jev isáh;a
4 ^12& .ryoskak f.a l;d mqj; ^58 iy 59 .d:d&

; u ks.KaG meúoaokg isß.=;a; l< ks.%yhg


m,s .kakg bgd .;a .ryoskak nqÿrcdKka
jykafiag odkhlg wdrdOkh lf<a h' nqÿrcdKka
wdydr j,ska msÍ ;sìK' uy;a i;=gg m;a .ryoskak
nqoaOm%uqL uyd ix>hd j<|jd md;%h f.k mfil
wiqka .;a úg ;:d.;hka jykafia fï .d:d folska
jykafia o ry;ka jykafia mka ishhla iu. jevu Ou_foaYkd l< y'
l< y' .ryoskak ksjiska msg;g wjq;a je| kuialdr
lr tl;a mfil isg oE;a ysia uqÿfka ;nd fufia újrKd;aul wkqjdoh ^59 .d:dj&
wêIaGdk lf<a h' —ysñhks" w;SS;h" j;_udkh"
yd wkd.;h hk ff;%ld,h u okafka kï" oyia tjx iÙldrN+f;iq wkaON+f; mq:qÊcfk iïud
wdldrhlg i;ajhka f.a is;a oek .; yels kï" iïnqoaOidjfld m[a[dh w;sfrdp;s'
f.;=<g fkd meñfKkafka hym;s˜ tfia is;d
—iajdóks" jäkq uekú' tl kula f.dia ys|.;a miq tjx¦ tf,iska u¦ iÙldr N+f;iq¦ l=Kq f.dvj,a
wks;a ku ys| .ekSu uekú˜ hs werhqï lf<a h' njg m;a jQ¦ wkaON+f;¦ h:d ;;a;ajh fkd olakd¦
ta wkqj Nd.Hj;=ka jykafia uq,ska u msúiqK y' mq:qÊcfk¦ mD:.ackhka w;r¦ iïud iïnqoaO
idjfld¦ iïud iïnqoaO Y%djlhd¦ m[a[dh¦
.ryoskak wdik mKjd ;snqfKa .ssks wÕ=re j,la m%{dfjka" w;sfrdp;s¦ by<skau nn,kafka h'
;kjd" ta u; l<d, w;=rd nqÿrÿka yd Y%djl msßi
tys jefgk mßoafoks' tfy;a Nd.Hj;=ka jykafia tf,iska u li< f.dvla n÷ wkaOmD:.ackhka
lsysß wÕ=re j<g md ;nk úg u l<d,h w;=reoyka w;=frys Wmka iïud iïnqÿrcdKka jykafia f.a
ù mshqï mek kexf.ah' Nd.Hj;=ka jykafia mshqï msg Y%djl jQ ry;=ka jykafia mqyqÿka f,dalhd blau
jev wiqfkys jev isáh y' ish¨ u NsËQyq o tfia u m%{dfjka nn,kafka h'
jev yqka y'
újrKh
.ryoskak f.a isreßka oyosh keÕsKs' ta Tyq lsisu
mÿux ;F: cdfh:( wmsßisÿ ;ekl jqjo msú;=re hula yg .ekSu
wyrla ms<sfh, fkd fldg yqfola isß.=;a; l<dla Ou_ .%ka: j, ksr;=rej oelafjk woyils' nqÿjre mD:.ack
fuka u ysia n÷ka lEu j._ j,ska irid ;snqkq fyhsks' f,dalfhys bmso" uäka yg f.k ufvys fkd .efgk mshqula
fya osj f.dia isß.=;a; f.a wefÕa t,a,S ug msysg mßoafoka msßisÿ j nn,;s'
jkakehs wdhdpkd lf<a h' —oeka b;ska l=ula lruq
o@˜ hs mejiQ fya flfia jqj;a ta n÷ka yer n,kakehs w;sfrdp;s m[a[dh( m%{dj fya;=fjka jvd;a nn,hs' fn!oaO
b.ekaùfï yeáhg f,dalfha b;du my, ckhd w;r jqj o fuu
lSh' .ryoskak ta n÷ka yer neÆ úg tajd wfmaËs; nen<Sfï Yla;sh ks,Sk j mj;shs'

y;rjk mrsÉfPaoh ( mqmM j.. 37


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
u NdKv
a d.dr
O¾ h
5 jk mßÉfþoh

nd, j..

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
kssosjrkakyqg /h o" .uka úvd we;a;yqg fhdÿk o" wkqjKhkg iir o b;d osla h'

60' oS>d cd.rf;d r;a;s os. h /hla ksos urf;d;a


oS>x ika;iai fhdckx fhdÿk os.h fjfyi wef;d;a
oSf>d nd,dkx ixidfrd iir os.h wuk okg
ioaOïux wúcdk;x ^5(1& ioaO¾uh fkdu oksf;d;a'

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


osla fjhs iir - fkd of;d;a yir
5 ^1& tla;rd mqoa.,fhl= f.a l:d jia;=j ^60 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev jdih lrk w;r


Nd.Hj;=ka jykafia tla;rd mqoa.,fhla yd
mfiakoS fldai, rc;=uka ksñ;s lr f.k fï .d:dj
fï w;r ;u Wmdh id¾:l ù hehs i;=gq jQ rc;=ud
fyg Wofhka u ieñhd urd rEu;a ìß| f.kZjq;a
iqj myi ú| .ksñhs is;ñka rd.fhka oeú oeù
jod< fial' wef|ys fm/f<ñka ksos ke;sj /h .; lf<a h' ta
w;r;=r f,dal=Uq ksrfhys mefiñka l,d;=rlska Wvg
jrla mfiakoS fldfid,a rc;=ud k.rfhys ùos u;=jk ksßi;=ka isjqfokl=ka f.a y~ wid ìhg m;a
ixpdrfha hk w;r ksjil ljq¿fjka ùosh foi neÆ fya miqosk u,a,sld foaúh o iuÕ nqÿrÿka yuq ùu
rEu;a <`ola oel weh flf¾ rd. is;la we;s lr msKsi foõrï fjfyrg .sfha h' ta y~ ms<sn|j
.;af;a h' tfyhska weh yd weiqrg uÕla mdod .kakg meyeos,s l< Nd.Hj;=ka jykafia ta mrodr fiajkh
is;+ rcf;u f;dr;=re fidhd ne,S h' weh újdm;a jeks úúO lduÿIapß;hkays fhoS wmd.; jQ isjq
;eke;a;shl nj fidhd .;a rc weh f.a ieñhdg fokl= jir ;siaoyilg jrla Wv u;= ù .d:d y;rla
rcjdi, /lshdjla ÿkafka h' lshkakg uq,a wl=re muKla lS y~ nj fy<s l< y'
mrodr fiajkfhys wdoSkj f;areï .;a rc f;u ;ud
ál osklska u rcf;u weh f.a ieñhdg bgq lsÍug lrkakg .sh ldhH_fhys nrm;, lu f;areï .;af;a
b;d wmyiq ldhH_hla mejÍ h' ieje;a kqjr isg h' Nd.Hj;=ka jykafia weu;+ rcf;u —iñ÷ks"
fhdÿkla ^ie;mqï fod<yla& muK ÿr ;eklg f.dia /hl os. ud f;areï .;af;a Bfha˜ hhs mejiS h'
wreKqjka ueá yd l=uqÿ u,a /f.k rc;=ud iakdkh fï ixjdohg ijka foñka mfil isá ;eke;a;d —ug
lrk ikaOHd iuhg fmr ieje;a kqjrg wdmiq tkakg fï bosßm;a jkakg ksis wjia:dj˜ hehs is;d fmrg
Tyqg kshu úh' rcq f.a wruqK jQfha fï ÿIalr wjq;a —iajdóks" fhdÿkl ÿr ud f;areï .;af;a o Bfha
ldhH_h bgq lrkakg Tyq wiu;a jQ úg ysi .id oud h˜hs ;uka f.a l;dj o ie, lr isáfha h' ta ish,a,
urd Tyq f.a ìß| ysñlr .kakg h' jy jyd ìß| ie,ls,a,g .ksñka Nd.Hj;=ka jykafia mQfj_dla;
,jd n;a uq,la o ilid .;a fya .ukg msg;a úh' .d:dj foaYkd lr jod< y'
u. oS ;j;a u.shl= iu. n;a uq, fnod f.k
wkqNj l< fyf;u n;a álla b;sß lr f.k oshg újrKd;aul wkqjdoh ^60 .d:dj&
oud y~kÕd fufia lS h' —fï .Õ jik wdrËl
foaj;djks" kd.hks" mfiakoS fldfid,a rc f;u cd.rf;d r;a;s oS>d ika;iai fhdckx oS>x
wreKqjka ueá iy l=uqÿ u,a f.k tk fia ug ksfhda. ioaOïux wúcdk;x nd,dkx ixidfrd oSf>d
lf<a h' wo uu uf.a n;a uq, ;j;a u.shl= iu.
fnod .;af;ñ' kosfhys uiqkag o wdydr ÿkafkñ' ud cd.rf;d( ksos urkakdg¦ r;a;s( rd;%sh¦ oS>d( os. h¦
wo lr .;a mska Tng wkqfudaoka lrkafkñ' wkqlïmd ika;iai( .uka fjfyi we;a;dg¦ fhdckx( fhdÿk¦
lr ug wo wreKqjka ueá yd l=uqÿ u,a ,nd fokq oS>x( os. h¦ ioaOïux( ioaO¾uh¦ wúcdk;x( fkd
uekú'˜ ta weiQ kd.hka f.a rcf;u uy¿ ñksil= f.a okakd¦ nd,dkx( wkqjKhkag¦ ixidfrd( ixidrh¦
fjia f.k Tyq yuqjg wjq;a wreKqjka ueá iy l=uqÿ oSf>d( oS¾>h
u,a ,nd ÿkafka h'
ksos fkd ,nk úg /h b;d os. nj oefkhs' .uka
iekaoEjk úg" ;reK l; f.a ieñhd flfia fyda fjfyi oeä ;eke;a;dg fhdÿk b;d os. fia oefkhs'
l=uqÿ yd ueá ,nd f.k meñKsh fyd;a ;u wruqK O¾uh fkd o;a wkqjK mqoa.,hkag ixidrh b;d
bgq lr .kakg ;j;a l,a hk fyhska Tyq tkakg oS¾> h'
fmr u kqjr fodrgq l,a we;sj jikakg wK ÿkafka újrKh
h' u,a yd ueá f.k tkakg .sh ;eke;a;d o kshñ;
fõ,djg wjq;a fodrgq jid ;sfnkq oel —rc;=ud ixidrh kñka y÷kajkafka Njfhka Njhg wLKavj isÿjk
Wm;a-úm;a l%shdj,shhs' kej; kej; Wmoskafka kej; kej;
ksh;fhka u fndre jrola f.k ud urkakg ;e;la uefrkq msKsi h' tfyhska mqk¾Njh wdiajdokSh fohla fkdj ksu
orhs˜ hs is;d —oeka b;ska l=ula lrï o@ kqjr l< hq;a;ls' —iodld, Ôjkh˜ kï udhdjls' Ôú;h kï Wmf;a
jeishkag fï nj y~.d lshñ˜ hs y~ kÕd fufia lS isg urKh olajd isÿjk osrdhdï l%shdj,shla fia o; hq;af;a h'
h' —kqjr jeishks" rc;=ud ug wreKqjka ueá yd l=uqÿ tfyhska zfkd ueÍ isàuZ ms<sn`o wruqK idËd;a lrkafka Ôú;h
u,a f.k tkakg wK lf<a h' ud kshu fõ,djg ta oS>_ lsÍfuka fkdj mqk¾Njh kj;d ,Sfuks' fuh WÉfþohla fyda
úkdYhla f,i ye¢kaúh fkd yelafla WÉfþoùu i|yd ia:r
f.kd uq;a rc;=ud fodrgq jid we;s fyhska oS .kakg jdia;úl hula fkdue;s fyhsks' WÉfþohla kï zi;aZ jia;=jl
fkd yels h' fuh ksjro ud urd oukakg rc;=ud mQK_ úkdYhhs' nqÿ iuh tn÷ iajdëk" fya;=-M, iïnkaOfhka
fh¥ Wmdhls' ish,af,da u ta oek.ks;a jdæ˜ hs mjid neyerj mj;sk i;a mod¾: fkd ms<s.kakd fyhska ks¾jdrKh
ksjig fkd f.dia fÊ;jkdrduhg f.dia tys mfilg WÉfþohla f,i y÷kajkq fkd ,efí'
ù ksod .;af;a h'
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 7
kqjKe;s W;=ul= weiqre lsÍug ke;s kï yqol,dj úiSu jvd iqÿiq h'

61' prx fp kdê.ÉfPhH weiqrg ksis iu ñ;=frla


fihHx iosiu;a;fkd fyda .e,fmk Wiia flfkla
tl pßhx o<ayx lhsrd fkd ,fod;a ;ksju jikak
kFÒ ndf, iydh;d ^5(2& fkd lr weiqr wkqjKfhla

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


weiqre fkd lrka - wuk ñksiqka
5 ^2& uyd ldYHm ysñhka f.a YsIH NsËqjla ^61 .d:dj&

u yd ldYHm uy ry;ka jykafia f.a YsIH NsËq


kula wrnhd Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï
.d:dj jodrk ,oafoa fÊ;jkdrdufha jev jdih l<
NdKav úkdY lr mkai,a f.a .sks ;nd m,d .sfha h'
urKska miq ta wl=Y, lu_h ksid fya wùÑ uyd
krldosfhys Wmkafka h'
iufha h'
újrKd;aul wkqjdoh ^61 .d:dj&
uyd ldYHm uy ry;ka jykafia msmaM,S .=ydfjys
jev jdih lrk iufhys Wka jykafiag YsIH NsËq fp w;a;fkd fihHx iosix prx k wê.ÉfPhH
fokula isáh y' tla kula ;u hq;=lï uekúka bgq tlpßhx o<ayx lhsrd ndf, iydh;d k;aÓ
lrhs' tfy;a wksla NsËq ku ;ud lsisjla fkd l< o
wks;a ku lrk fofhys f.!rjh ;ukag ,nd .kakg fp( boska¦ w;a;fkd( ;udg¦ fiHhx( Wiia fyda¦
l%shd lrhs' hym;a YsIHhd uqj fidaok osh" oeyeá iosix( iudk¦ prx( ñ;=frla ^tlg yeisfrk
o~q wdosh iQodkï l< úg fya —iñ÷ks uqj fidaok flfkla&¦ k wê.ÉfPhH( fkd ,efnkafka kï¦
l<ukd iqodkï˜ hs oekqï oS f.!rjh ,nd .kshs' meka tlpßhx( ;ksj jdih¦ o<ayx lhsrd( oeä lrkak¦
WKq l< úg —iñ÷ks kd .kak' meka ,eyeia;shs˜ lshd ndf,( wkqjKhka iuÕ¦ iydh;d( ñ;%;djla¦ k;aÓ(
oekqï fohs' fjfyi uykaish úkS; YsIH NsCIqjg;a" ke;'
f.!rjh wúkS; NsËqjg;a ,efnhs'
;udg iudk fyda ;udg jvd Wiia ñ;=frl= fidhd
fuys fl<jrla ke;s ;ek oskla iqúkS; YsIHhd fufia .kakg neßkï" ;ksj jdih lsÍu hym;a h' nd,
is;S h' —oji .dfKau isÿjk fï jxpdj fy<s l< ckhd iuÕ wdY%h lsÍu lsisfia;a fkd l< hq;af;a h'
hq;=hs'˜ tfia is;d oskla meka WKq fldg th iÕjd
;nd ysia n÷klg iq¿ meka m%udKhla ,sm ;eîh' újrKh
n÷fkka kÕsk ÿu ÿgq wúkS; YsIHhd tys WKq meka
msÍ we;ehs is;d —iñ÷ks" kdk osh iQodkï hehs oekqï iydh;d( ñ;%Fjh" tlg jev lsÍu" fuu .d:dfõ wNsm%dh jkafka
fkdfïrE w{dkhka iu. wdY%h fkd l< hq;= nj olajd l<HdK
ÿkafka h' ñ;% fiajkfhys wkqiia oelaùu h' my;a mqoa.,hka weiqre
lsÍfuka ;ud fof,dúkau msßfyk w;r lS¾;sh o flf<fihs'
tfy;a uyd ldYHm ysñfhda kdkakg ieriS neÆ úg
osh fkd ;snqfKka —flda wdhqIau;=ks j;=r@˜hs úuik flfia jqjo nd,hl= jqj;a .=K hym;alï W.kajd keK kqjKska
,oS' l,n, jQ Tyq l,hla /f.k j;=r f.fkkakg ÈhqKq lrùfï ldreKsl wfmaËdfjka wdY%h lsÍu jrolehs fuhska
fkd lshefjk nj igyka l< hq;= h'
,s|g hk w;r iqúkS; ku ieÕjQ j;=r f.kZjq;a
ÿkafka h' h:d ;;a;ajh l=ulaoehs f;areï .;a uyd
ldYHm uy ry;ka jykafia fun÷ jxpksl l%shd
fkd lrkakehs wúkS; NsCIqjg wjjdo l< y' tfy;a
wjjdoËu fkd jQ wúkS; NsËqj f;reka jykafia
iu. ffjr ne| .;a y'

miq osk úkS; YsIH ku uy f;reka jykafia iuÕ


ms~q isÕd .sh w;r wúkS; ysñ ku odhl f.orlg
f.dia uy f;reka .s,ka nj okajd m%KS; fNdack
ms<sfh, lrjd f.k w;r u.oS ish,a, wkqNj lf<ah'
tosk ms~q isÕd .sh .ufka oS odhlfhda uyd ldYHm
uyry;ka jykafiag isjqre i|yd kj ms<shla
ms<s.ekajQy' th úkS; NsCIq kug fok ,ÿj fya bka
isjqrla lr m~q fmdjd Ndú;hg .;af;a h'

odhlhka —Tn jykafiag wm tjQ úfYaI wdydrfhka


frda.h myiq ùoehs úuiQ úg wúkS; ku l<
ÿIalD;h fy<s jQfhka liqma ysñfhda ta .ek Tyqg
fodia mejrE y' bka lsmqK fyf;u —fï uy¨ uyK
f;u osh álla" wdydr iaj,amhla fjkqfjka ug neK
joshs' kj isjqrla ,o úg wfkla YsIHhdg fohs' uu
l< hq;a; oksñZZhs ysñhka msg; hk;=re ys| ish¨
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 9
ug orejka yd Okh we;af;a h hs wkqjKhd ÿlg m;a jqj;a ;ud o ;udg ke;af;a h'

62' mq;a;duZ;aÒ OkxuZ;aÒ ug mq;=ka we;" ug Okh we;


b;s ndf,d úy[a[;s is;d wkqjK ofkda fjfyfi;
w;a;d ys w;a;fkd k;aÓ ljr mq;a;= o@ ljr Okh o@
l=f;da mq;a;d l=f;da Okx ^5(3& ;uka msysgg ;ukaj;a ke;'

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wúoHdfõ zM,h ÿl fõZ
5 ^3& wdkkao isgqjrhd f.a mqj; ^62 .d:dj&

wd kkao kï jQ uiqre isgqjrfhl= ksñ;s fldg


fï .d:dj Nd.Hj;=ka jykafia úiska
fÊ;jkdrdufhys oS foaYkd lrk ,oS'
újrKd;aul wkqjdoh ^62 .d:dj&

fu mq;a;d w;aÓ" fu Okx w;aÓ b;s ndf,d


úy[a[;s' w;a;d ys w;a;fkd k;aÓ mq;a;d l=f;d
ieje;a kqjr wdkkao kï b;d Okj;a isgqjrfhla Okx l=f;d@
úiS h' Tyqg wiQ fl<la Okh ;snqK o lsisfjl=g
lsisjla fokakg fya ue,s úh' ;u mq;a uQ,isß wu;d fu( ug¦ mq;a;d( mq;a;=¦ w;aÓ( isá;s¦ fu( ug¦ Okx(
Tyq ks;ru lSfõ —fï uyd úYd, Okhlehs fkd Okh¦ w;aÓ( we;¦ b;s( hkqfjka¦ ndf,d( w{dkhd¦
is;kak' Tng we;s lsisjla fjk lsisfjl=g fkd osh úy[a[;s( fjfyihs¦ w;a;d ys( ;ud o¦ w;a;fkd(
hq;= h' Tn l< hq;af;a Okh ;j ;j jeä lsÍuhs' ;udg¦ k;aÓ( ke;¦ mq;a;d l=f;d( mq;a;= fldfykao¦
ke;fyd;a b;d blauKska u fï Okh ksu jkq we;' Okx l=f;d( Okh fldfyka o@
ksjfia ìu rka ms/jq ueá n÷ka myla ksoka lr f.k
isá Tyq ñh .sfha tajd ;snqKq njla j;a lsisfjl=g fkd ug orefjda isá;s" ug Okh ;sfí" wdos jYfhka
mjiñks' is;ñka w{dk mqoa.,hd fjfyfihs' tfy;a wvq
.Kfka ;udg ;udj;a ke;' mq;a;= yd Okh flfia o@
ñh .sh wdkkao isgq jrhd ieje;a kqjrg wdikakfha
tla isÕk msßil Wmkafka h' Tyq Wmoskakg fmr újrKh
ujq l=i úiQ iufhys isÕkakkg ,efnk wdodhu wvq
jQfha h' ljqreka fyda wjdikdjka;hl= ;uka w;r ;udg mq;a;=" Okh fj;shs fjfyiSu mD:.ack .;shls' tfy;a
h:d¾: jYfhka .;a úg ;udg ;udj;a fkd ue;'
we;ehs is;+ Tjqyq" lKavdhu fldgia j,g fnfoñka
wjdikdjka;hd wh;a lKavdhu ;ks lrk l%uhg mq;a;= j._ ;=kla fj;s' w;scd;" wkqcd; yd wjcd; jYfhks'
Tyq .eí.;a mjq, ;ks lr .;a y' Tjqka .fuka m<jd w;scd; kï" ujqmshkag;a jvd .=K keK we;s W;=ï orefjdah'
yßk ,oS' Tyq Wmkafka le; úlD; orejl= f,isks' wkqcd; kï wvq.Kfka ujqmshka ;rï j;a .=K kqjK we;s
Tyq f.a lsisu bkaøshhla msysáh hq;= ;ek kshu úoshg orefjdah' iuyre fï folskau foudmshkag jvd wvq fj;s' tfyhska
zwvqZ hk wre;ska Tjqyq zwjcd;Z fj;s'
fkd msysáfha h' neÆ ne,aug mdxY+ msYdphl= n÷ jQ
fya b;d wjdikdjka; úh' uj Tyq iuÕ isÕd .shodg w;a;dys w;a;fkd k;aÒ( fuys zw;a;dZ kï iïuq;s i;Hd.;
lsisjla fkd ,efí' ;ksj .sh úg hula ,efnhs' zw;a;dZ h' mrud:_ jYfhka l:d lrk úg zw;a;dZ hs fkd fhfoa'

tfy;a uj oeä ÿla ú| Tyq ;rula jefvk ;=re


fmdaIKh lr" ;ksj hula lr.kakg ;rug Tyq
jevqKq miq Tyq w;g fld<m;la ÿka uj —mq;" wm fï
jHikhg jegqfKa kqU ksid h' oeka b;ska uu we;s
;rï ÿla ú| fyïn;aj isáñ' fï fld<m;;a /f.k
isÕd ld Ôj;a jkak˜ hs mejiqjd h' ieje;a kqjr isÕd
hk w;r;=r Tyqg ysá yeáfha ;u fmr ckauh yd
ta ckaufha ksji isysm;a úh' tfyhska fya th fidhd
.sfha h' Tyq f.a fmr ckaufha mq;a uQ,isß f.a orefjda
Tyq oel ìfhka y~kakg mgka .;a y' tfyhska
Tyqf.a fiajlfhda Tyq ;<d fm<d f.hska neyerg
t,jQ y'

fï isoaêh ms~q isÕd jäkd .uka ÿgq Nd.Hj;=ka


jykafia wdkkao ysñhka ,jd uQ,isß le|jQ y' fï
ysÕk fld`Mjd Tfí fmr ckaufha mshd hehs nqÿrÿka
uQ,isßg fy<s l< o fya th ms<s fkd .;af;a h' túg
Nd.Hj;=ka jykafia ysÕk orejd wu;d rka l< my
j<,d we;s ;ek olajkakehs b,a,d isáfha h' ta wkqj
fld¨jd rka l< my fmkajQ miq uQ,isß ta ;u mshd nj
ms<s .;af;a' fuhska uy;a lïmkhg m;a uQ,isß nqoaO
Y%djlfhla njg m;a úh'

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 11


;ud f.a wkqjKlu okakd ;eke;a;d kqjKe;sfhla fyda kqjKe;sfhl= iudk fyda jkafka h'

63' fhd ndf,d u[a[;s nd,Hx ;uka nd, nj oksf;d;a


mKaäf;d jdms f;k fid mçjrfhls t muKskq;a
ndf,d p mKaä;udkS nd,j mç nj is;f;d;a
i fj ndf,dZ;s jqÉp;s ^5(4& mru nd,fhla h lsh;a

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


oek i;Zre;a - jkak úh;a
5 ^4& .eg lmkafkda fofofkla ^63 .d:dj&

.e g lmkakka fofokl= uq,a lrf.k Nd.Hj;=ka


jykafia foõrï fjfyr oS fï .d:dj foaYkd
lr jod< fial'
ÿIapß;fhys fhfokakd nd,fhls' fuh fudayfhys fyj;a
wúoHdfjys m%;sM,hls' nd,hd ;ud fudayfhka jeiqKq kqjK we;s
fyhska h:d¾:h fkd olshs' ish,a, wks;H" ÿlaL" wkd;au nj fkd
oek uuh" udf.a hehs oDIaá .kshs' p;=rdhH_ i;Hh wjfndaOh lr
fkd .ksshs'
ieje;a kqjr .eg lemSu /lshdj lr .;a ñ;=frda
fofofkla jQ y' oskla Tjqyq .eg lemSu i`oyd ks;r fudayh fyj;a nd,lu ÿrejkafka wúoHdj fyj;a p;=rdhH_ i;Hh
nK wikakg fikÕ .ejfik fyhska fÊ;jkdrduh fkd oekSu ÿre lsÍfuks' máÉp iuqmamdofhys uQ,dx.h f,i
olajd we;af;a wúÊcdj h' tfia olajkafka wúoHdj f,dalfhys
iqÿiq ;ekla hhs is;d tys .sh y' tla ;eke;af;la wdos fya;=j ksidj;a" wúoHdjg fmr lsisjla f,dj fkd ;sìKs hk
fikÕ w;f¾ .ejfiñka uqo,a .eghla lmd .kakg wre;ska j;a fkd fõ' wúoHdj o m%;S;h iuq;amkak h' —wdij
udk neÆ w;r wfkld bfí u fuka nqÿrÿka f.a iuqoh ksid wúÊcd iuqoh fõ˜ hs olajkafka tfyhsks'
foaYkhg ijka fhdukakg mgka .;af;a h'
wúoHdj iqËau jYfhka fyda w¾y;a M,h ,nk f;la mj;shs'
tfyhska th oi ixfhdack w;r oijekak jYfhka oelafjhs'
nK wikakg mgka .;a ;eke;a;d Wkkaÿfjka nK wl=Y, uQ,;%fhka jQj o rd.h yd oafõIh ishqï f,i wúoHdj
wid fidajdka M,h o ,nd .;af;a h' wfkld tla mokï lr f.k mj;akd fyhska jvd;au m%n, wl=Y, uQ, fia
ieoeyej;l= f.a uqo,a miqïìh lmd f.k uiqrka fudayh y÷kd.; hq;= h' ukqIH p¾hdj miqmi mj;akd wNsfm%arK
myla ,nd .;af;a h' jYfhka oelaúh yels wdijhka w;r wúoHdj o tlls' wm
ixidrfhys ne| oukq ,nkafka wúÊcd kSjrK fya;=fjkehs
Nd.Hj;=ka jykafia jodrd we;' th ì| oeuQ úg ixidr pl%h
uqo,a ,nd .;a ;eke;a;d f.a f.or tosk fNdack fyj;a fya;=M, pl%h ì| oud nqÿjrfhla fyda ry;ka jykafia
ms<sfh< jQ w;r fidajdka jQ ;eke;a;d f.a ksjfia kula úh yel'
lEug hula fkd ùh' fï nj oek.;a .eg lemQ
;eke;a;d yd Tyq f.a ìß| —mKaä;lï lrkakg wúoHdj ÿre lr .kakg kï ;uka fj; wúoHdj we;s nj ms<s.;
hq;= h' wúoHdfjka msÍ;sÍ isáoaoSu ;uka m%{dfjka msÍ;sÍ isá;ehs
f.dia wo kqU,dg nv.skafka bkakg isÿjqKd fkd
jrojd .;fyd;a m%.;shla kï wfmaËd l< fkd fya' nd, nj
fõo@˜ hs Tjqka fjfyiQ y' tfy;a fidajdka jQ oekqï u;ska u jQj o mKaä; kduhg fhda.H fj;shs fï .d:dfjys
;eke;a;d f.a mjqf,a wh —fï w{dk ;eke;a;d ;u oela jQfha tfyhsks'
w{dk Ndjh ksidu ta nj fkd oek ;uka mKaä;hl=
fldg is;hs˜ hs is;d Nd.Hj;=ka jykafia neye olakg
f.dia iïmQK_ isoaêh lshd mEy' Nd.Hj;=ka jykafia
fï .d:dj jodf<a ta ksñ;af;ks'

újrKd;aul wkqjdoh ^63 .d:dj&

fhd ndf,d nd,Hx u[a[;s f;k wms jd fid


mKaäf;d mKaä;udks ndf,d p fid fj ndf,d b;s
jqÉp;s'

fhd( hïlsis¦ ndf,d( nd,fhla¦ nd,Hx( ^;u& nd,


lu¦ u[a[;s( okshs o¦ f;k wms jd( tmuKlska
jqj o¦ fid( fyf;u¦ mKaäf;d( mKaä;fhla fjhs¦
mKaä;udks( mKaä;fhla hehs is;g .;a¦ ndf,d p(
fudavfhla fõ kï¦ fid( fyf;u¦ fj( taldka;fhka
u¦ ndf,d b;s( fudavfhla hehs¦ jqÉp;s( lshkq ,efí'

hïlsis w{dk mqoa.,fhla wvq .Kfka ;uka w{dk


nj f;areï .kshs o tmuKlskq;a fya mKaä;fhla
fjhs' tfy;a ;uka w{dk nj fkd okakd" ta nj fkd
ms<s.kakd ;eke;a;d taldka;fhka u fudavfhlehs
lshkq ,efí'
újrKh

ndf,d( hkafkka fn!oaO O¾u idys;Hfhys y÷kajkafka kqjKska


nd, ;eke;a;d h' úfYaIfhka u w{dklu fya;=fjka ;%súO

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 13


wkqjKhd osú we;s f;la mKaä;fhl= weiqre l<;a oyula ^ukdj& oek fkd .kS'

64' hdjÔjïms fp ndf,d osú we;s f;la jqj;a wuk


mKaä;x mhsremdi;s ofkda l<;a mç fiajk
k fid Oïux úcdkd;s fkd ú`os;s oyfï ri .=K
oíî iQmrix h:d ^5(5& yekaola fuka ri fkd okak'

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


uy W.;=ka weiqre l<;a - wkqjKfhda M, fkd,n;a
5 ^5& WÞhs ysñhka f.a m%jD;a;sh ^64 .d:dj&

nq ÿrcdKka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev


jik fiala WÞhs kï tla;rd mqyq udkfhka msß
NsËqkula uq,a lr fï .d:dj foaYkd l< fial'
woyila my< úh' —ud úiska wjfndaO lr.;a fï O¾uh .eUqreh'
wjfndaO lsÍu ÿIalr h' Ydka;h" m%KS;h" ksmqKh" w;¾ldjprh"
mçjreka úiska u oek.; yels h' fï i;aFjfhda jQ l,S ldu
jia;+kagu we`MKd y' ldufhka u u;a jQ y' wd,hr;" wd,h
iïuqos; m%cdjg fï O¾uh ukdj wjfndaO lr .ekSu wmyiq
WÞhs ysñ Ou_h ms<sn| .eUqre wjfndaOhla fkd ,;a h' ish¨ ixialdrhka f.a ksfrdaOh jQ" ish¨ Wmëka ixis£u jQ"
idudkH NsËq kula úh' oskla Ou_ Yd,dfjka uy ;DIaKd ksfrdaOh jQ" ksj_dKh wjfndaOh wmyiq h' fuh foaYkd
f;rjreka kslau .sh miq tys .sh WÞhs f;rKqfjda lrkakg hdu ug fjfyila muKs'˜ tfia is;+ Nd.Hj;=ka
jykafiag fuho is;g keÕsKs'
Ou_dikfhys jdä ù isáh y' ta wjia:dfjys msg
m<d;l isg meñKs wd.ka;=l NsËq msßila WÞhs ysñ —ud úiska ÿlfia wjfndaO lr .;a kuq;a oeka Ou_h foaYkd lsÍu
Ou_dikfhys jev issákq oel W.;a Ou_Or ysñ kula ksIaM, h' fï m%;sfida;.dó ishqï" .eUqre" w;sYh ÿ¾oY Ou_h
jkakg we;ehs tys f.dia ialkaO ms<sn|j m%Yakhla rd.fhka yd oafõIfhka msreKjqkg wjfndaO lr .ekau myiq
weiQ y' ;uka .eUqre oyï fkd o;a fyhska WÞhs fkd fõ' fudaydkaOldrfha .s¨Kq rd.fhka r;a jQ ckhd Ou_h fkd
ols;s'˜ fufia is;;a u O¾u foaYkd flfrys Wkajykafia f.a
f;rKqfjda Bg ms<s;=re oS.kakg iu;a fkd jQ y' túg is; WodiSk úh' nqÿrÿka f.a is;sú,s jgyd .;a iyïm;s n%yauhd
wd.ka;=lj meñKs isá ysñjre —nqÿrÿka jev fjfik oyï wikakg fkd ,eîfuka f,dj jekfi;ehs ìfhka Wkajykafia
wdrdufha u jdih lrñkq;a ialkaO" Od;=" wdh;k yuqjg meñK fufia wdrdOkh lf<a h' —iajdóks" nqÿrcdKka
jeks uQ,sl lreKq .ekj;a fï NsËqjg ìkaÿ ud;% jykafia Ou_h foaYkd lrk fialajd' wefiys ¥ú,s wvq ñksiaiq
wjfndaOhla ke;' ljqo fï w{dk ysia NsËqj@˜hs fjfi;s' O¾uh wikakg fkd ,eîfuka Tjqkg uy;a w,dNhla
fjhs' O¾uh wjfndaO lr .kakg iu;a wh fj;s'˜ jeä ÿrg;a
wjuka l< y' tfia kskaod fldg thska fkd kej;S fya fufia o mejiS h' —l,ska u.Ofhys msßisÿ fkd jQ mqoa.,hka
Nd.Hj;=ka jykafiag o ta nj oeka jQ y' ta weiQ úiska m< l< wmsßisÿ oyï my< úh' wuD;fhys fodrgqj újD;
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj jod< y' l< uekú' kslaf,aYS Tn jykafia úiska wjfndaO l< Ou_h Tjqkag
wikakg ie,eiaiqj uekú' mj_;hl uqÿfka isg my, isákakjqka
újrKd;aul wkqjdoh ^64 .d:dj& foi n,kakl= fuka fYdal rys; Tn jykafia o Ou_ m%didoh u;
keÕS cd;s crd urKfhka mSä; fYdals m%cdj foi n,kq uekú'
ùrhdKka jykai" keÕS isákq uekú' igk oskQ id¾:jdylh" Kh
ndf,d fp hdjÔjx wms mKaä;x mhsremdi;s fid ke;s W;=udKka jykai" f,dfjys yeisfrkq uekú' Nd.Hj;=ka
h:d oíî iQmrix Oïux k úcdkd;s jykai" Ou_h foaYkd lrk fialajd" Ou_h wjfndaO lr .kakg
iu;a wh isá;s˜
ndf,d( w{dk mqoa.,hd¦ fp( boska¦ hdjÔjx wms( osú
n%yauhd tfia mejiQ úg Nd.Hj;=ka jykafia fufia jod< y'
we;s;dla jQj o¦ mKaä;x( mKaä;hl=¦ mhsremdi;s( —n%yauh" ug fï is;=ú,a, Wmkafka h' u úiska ÿl fia wjfndaO
weiqre lrkafka o¦ fid( fyf;u¦ h:d( hïfia¦ oíî( lr .;a fï O¾uh rd.fhka yd oafõIfhka msreKjqkg wjfndaO
yekao¦ iQmrix( jHdxckfha ri ^fkdokakd& fuka¦ lr .ekSu myiq ke;' fudaydkaOldrfhys .s¨Kq rd.fhka r;a jQ
Oïux( Ou_h¦ k úcdk;s( oek fkd .kshs' ckhd fï m%;sfida;.dó" .eUqre" ÿ¾oY ishqï Ou_h fkd ols;s'
ud fufia is;;a u O¾uh fkd foiSu flf¾ ud is; keuqfKa h'˜
iyïm;S n%yau f;u fojk jrg o O¾uh foaYkd lrkakehs
w{dk mqoa.,hd Ôú;dka;h olajd u mKaä;hl= nqÿrÿkag wdhdpkh lr isáfha h' nqÿyq kej; o ta ms<s;=r u ÿka
wdY%h l<;a" yekaolg lsis lf,l iQmhl rih fkd y' n%yauhd ;=kajk jrg o wdhdpkh l< úg ;:d.;hka jykafia
oefkkakdla fuka fya Ou_h bf.k fkd .kshs' f,daldkqlïmdfjka ish nqÿ kqjK fufyhjd f,dj neÆ fial' tfia
f,dj n,;a u wefiys ¥ú,s wvq yd jeä" kqjK ishqï yd kqjK u|
újrKh iqisß;a we;s yd ÿisß;a we;s" YsËKhg myiq yd YsËKhg wmyiq
wh fuka u mrf,djg yd jrog nh iq`M msßil=;a ÿgq fial' ks,a"
r;=" iqÿ mshqï msfmk fmdl=Kl osfhys cks;j osfhys jeã osh hg
oíî iQmrix h:d( hk ir, Wmudj nqÿrÿka úiska fuysoS bosßm;a
u mj;sk mshqï" osfhys cks;j osfhys jeã osh uÜgug wd mshqï
lr we;af;a m%n, f,i wre; is;g josk wdldrfhks' rij;a
yd osfhys cks;j osfhys jeã osfhka by<g keÕS osfhys fkd .eà
fNdack ms<sfh< lsÍfï oS yekao ksrka;rfhka u Wmldr lr.kq
mj;sk mshqï jYfhka úúO mshqï mj;shs' tfuka u ish nqÿ weiska
,efí' tfy;a yekafoka iQmhka ljr ;rug ye¢.Eï l< o
f,dj n,k ij_{hka jykafiag wefiys ¥ú,s wvq yd jeä ;shqKq
lsis lf,l iQmfha ri yekaog fkd oefka' Ôú; ld,hla mqrd
nqoaêfhka hq;= yd nqoaê uÜgfuka ySk" hym;a pß; we;s yd my;a
w{dkhka mKaä;hl= fiajkh l< o Tyqg thska ksis M, ,eîu
pß; we;s" YsËKhg myiq yd YsËKhg wmyiq wh o tfuka
wmyiq úh yels nj fuhska lshefjhs' fuh b;d m%n, yd is;a
u mrf,dalhg yd jeros lsÍug hk folg nh we;s iq`M msßila
ldjosk lshquls'
o isák nj fmkS .sfha h' blaì;s Wkajykafia iyïm;s n%yauhd
wu;d fufia jod< y'
Oïu( Oïu hk jpkhg wre;a /ila ;sfí' fmdÿfõ ldf.a;a
is;g kefÕk ckm%sh wre; kï znqoaO foaYkdjZ hkakhs'
Nd.Hj;=ka jykafia f,dalhdg foaYkd lf<a ;uka jykafia —Tjqkg wuD;fhys fodr újr lrk ,oS' lka we;af;da Y%oaOdj
m%;HË l< i;Hh hs' nqÿrÿka mila l< fï i;Hh .ek f,dalhd fmroeß lr;ajdæ n%yauh" fjfyi ksIaM, fj;s hs' uu foú
oek .kafka fn!oaO idys;Hh ;=<sks' nqoaOFjfhka wk;=rej ñksiqkg fuu ioaO¾uh foaYkd fkd lr isáfhñ'˜ O¾ufhys
úuqla;s iqjfhka úfõlSj jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafiag fun÷ Wodj isÿ jQfha fufia h'

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 15


kqjKe;a;d fudfyd;l=ÿ mKaä;fhl= fijqfKa fõo oyu jyd oek.kafka h'

65' uqyq;a;ums fp ú[aü fudfyd;la fyda kqjKe;af;la


mKaä;x mhsremdi;s l< fyd;a mçjr weiqrla
Åmamx Oïux úcdkd;s ieKlska oek .kshs oyu
ðõyd iQmrix h:d ^5(6& iQm rih f,i ÈjZ.ska

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W.ksuq ioyï - weiqfrka úh;=ka
5 ^6& mdfGhHl ;sia ku f.a l;dj ^65 jk .d:dj&

md fGhHl NsËqka ;sia ku wern fï .d:dj


Nd.Hj;=ka jykafia úiska jodrk ,oafoa
fÊ;jkdrdufha jev úiQ iufha h'
újrKh

ðõyd iQmrix h:d( fmr .d:dfjys oelajQ wdydr ri oek .ekSfï


Wmudfjys f;audj u fï .d:djg o wod<j we;' yekao oskm;du
iQm msiSfï oS yd fnoSfïoS Ndú; l< o th iQm rih wdiajdokh
mdfGhHl m%foaYfha ;reKfhda ;sia fofkla jrla lsÍfuys ,d iu;a fkd fjhs' tfy;a osj ixfõos núka ;shqKq
úfkdao pdßldjla i|yd jkdka;rhlg .sh y' thska fyhska iQmhla hka;ï osj .egqKq jydu th tys rih oek .kshs'
úisku fofkla ;u Nd¾hdjka o iu. meñK isáhy' keKj;d o osjla jeksh' fudfyd;ska Ou_h f;areï .kshs' tfy;a
wújdyl ;eke;a;d fjiÕkla le|jd f.k meñK we;eï wkqjKfhda ye¢ jeks fj;s' osú ysñfhka keKj;=ka weiqre
l< o Tjqyq Ou_h f;areï fkd .ks;s'
;sìK' Tjqka ld î úfkdaofhka yeisfr;a oS ldf.a;a
wjOdkh bj; fhduq jQ fudfyd;la n,d fjiÕk ú[aü( hï hï foa úfYaIfhka f;areï .ekSfï iajNdjh we;s
Tjqka f.a jákd wdNrK wdosh fidrd f.k m,d ;eke;a;d ú[aü kï fjhs' zzúfiaix cdkd;s iSf,kd;s ú[aüZZ
.shd h' hkqfjka wgqjdpdhH_jre fuh olaj;s' nqoaêfhka Wiia ^Wiia nqoaê
M,hla we;s& ;eke;a;d f,i j;_udk w¾:fhka oelaúh yel' fuu
ishqï wjfndaOk Yla;sh ke;s" jyd lreKq jgyd .kakg wiu;a
jkh mSrñka fjiÕk fidhd hk Tjqkg ;=re uq,l wh nqoaê ySkfhda h'
njqka jvñka isá nqÿrÿka olakg ,eìK' Wkajykafia
fj; meñKs Tjqyq —iñ÷ks" fï foig ldka;djla nqoaêu;a mqreI f;u fudfyd;la kuq;a m%{dj we;s ;eke;af;l=
hkq ÿgq fiala o@˜ hs m%Yak l< y' —ldka;djla fidhd fiajkh l< fyd;a W.; hq;a; bf.k" weish hq;a; wid" jyd
hkjdg jvd ;uka fidhd .;af;d;a krl o@˜ hs nqÿyq u Ou_h bf.k .kshs' bkamiq lugyka jvd jEhï lr Wiia
wdOHd;añl iqjh ,nhs' tu wjfndaOk fl!Y,Hfhys ;SËaKFjh
m%Yak l< y' ;uka fidhd .ekSu jvd jeo.;a nj zðõyd iQmrix h:dZ hk Wmudfjka m%n, f,i igyka fjhs'
Tjqka ms<s.;a fyhska ;:d.;hka jykafia Tjqkg
Ou_ foaYkd l< y' oyfuys myka jQ Tjqyq tays NsCLQ
Ndjfhka meúos jQ y'

miq osfkl nqÿka olakg wd ;sia ku wku;.a. iQ;%


foaYkdj wid ry;aM,h ,o y' fï NsËq ;sia ku b;d
blaukska Wiia wê.u ,;a whqre úiauh cklhehs
NsËQka jykafia,d w;r l;d ny we;s úh' ta ie,jQ
úg Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" fï Tjqka blauka
m%;sM, ,o m%:u j;dj fkd fjhs' bl=;a ckauhl;a
TjQyq iqrd mdkh lr ld î úfkdao fjñka isáhoS
l=Kaä, úiska foiQ wjjdo wid ÿisß;a yer hy.=K
jevQy˜hs l=Kaä, cd;lh foaYkd lr jod< y'
wk;=rej Wkajykafia fï .d:dj o foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^65 .d:dj&

fp ú[aü uqyq;a;x wms mKaä;x mhsremdi;s Åmamx


Oïux úcdkd;s h:d ðõyd iQmrix

fp( boska¦ ú[aü( kqjKe;a;d¦ uqyq;a;x wms(


fudfyd;la jQj¦ mKaä;x mhsremdi;s( mKaä;hl=
fiajkh lrhs kï¦ Åmamx( blauKska u¦ Oïux(
O¾uh¦ úcdkd;s( wjfndaO lr .kshs¦ h:d( hï
fia¦ ðõyd( osj¦ iQmrix( iQmhkays rih ^oek.kS o
tmßoafokau h&'

kqjKe;a;dg tla fudfyd;la mKaä;hl= wdY%h


lrkakg ,enqKfyd;a" b;d blauKska u fya Ou_h
wjfndaO lr .kshs' osj b;d blauKska iQmhka ys rih
f;areï .kakdla fuks'

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 17


wkqjKfhda mõlï lrñka ;udg i;=frl= jeks jq w;a neúka hq;= je yeisfr;a'

66' prka;s nd,d ÿïfuOd ir;s wkqjK ofkda yeu ;ek


wñ;af;fkZj w;a;kd ;ukag u i;=relï lrñk
lfrdka;d mdmlx lïux lr;s mjqlï fkdfhla whqßk
hx fyda;s lgqlmaM,x ^5(7& lgql m%;sM, ,efnhs ksielsk

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


i;=reh ;ukag u mjqlï lrkakd
5 ^7& iqm%nqoaO l=IaG frda.shd f.a l:dj ^66 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia rc.y kqjr


fõ`Mjkdrdufhys jev jdih lrk fiala
iqm%nqoaO kï l=Iag frda.shd wrnhd fï .d:dj foaYkd
Tyq msg;aj f.dia jeäÿr hkakg fkd ,eìK' ;reK
.jfokl úiska wkskq ,en fya ñh .sfha h' th merKs
lu_hla úmdl oSula jQfha h'
lr jod< y'
újrKd;aul wkqjdoh ^66 .d:dj&
tl, rc.ykqjr iqm%nqoaO kï l=IaG frda.sfhla jdih
lf<a h' oskla fya Nd.Hj;=ka jykafia f.ka oyï nd,d ÿïfïOd hx lgqlmaM,x fyd;s ^;x& mdmlx
wikq leu;sj fõ`Mjkdrduhg .sfha h' tfy;a ;ud lïux lfrdka;d w;a;kd wñ;af;k bj prka;s
l=Iag frda.shl= fyhska wka whg lrorhla fj;shs
is;+ fyf;u msßia ueog fkdf.dia fl<jrlg ù nd,d( fkd fïre kqjKe;s¦ ÿïfïOd( w{dk ckfhda¦
Ou_ Y%jKh lf<a h' uy;a Y%oaOdfjka nK weiQ fya hx lgqlmaM,x fyd;s( hula lgql úmdlodhl kï
Ou_dkqYdikdj wjidkfhys fidajdka M,h ,eîh' tn`ÿ¦ mdmlx lïux( mdm l%shd¦ lfrdka;d( lrñka¦
thska uy;a fidïkig m;a Tyqg ;ud ,o wê.uh w;a;kd( ;ud f.a¦ wñ;af;k bj( i;=rl= fuka¦
Nd.Hj;=ka jykafiag ie, lrkakg n,j;a wdYdjla prka;s( yeisfr ;s'
we;s úh' tfy;a l=Iag frda.fhka fmf<k fyhska msßi
ueog hkakg ue,s jQ fya ish¨ fokd msg;aj hk ;=re kqjK u| nd,fhda lgql úmdlodhl mdm lu_ lrñka
mfilg ù isáfha h' ;ud ;udf.au i;=rka njg m;aj Ôj;a fj;s'

ish¨ fokd neyerj bvlv ie,iqKq miq fyf;u újrKh


wdrduh ;=<g hkakg iQodkï úh' ta fudfydf;a Tyq
nd,d ÿïfïOd( kqjK u| nd, ckhd' nd, yd ÿïfïO hk
mÍËd lrkakg is;+ Yl% foafõkaø f;u wyfiys isg
jpk fofla u wre; iudk h' fïOd hkak l`ÿ uqÿklg jka
iqm%nqoaO wu;d fufia mejiS h' —iqm%nqoaO" fï wykak' fyK myrla fuka f,daN oafõId oS jQ ish¨ flf<ia jkik nj
Tn ÿmam;a h' wirK h' uu Tng uy;a iïm;a yÕjhs' tu fïOd fyj;a úpËK {dkh ke;s wh ÿïfïOd f,i
foñ' ug Tn tla ldßhla lrkak' znqÿyq nqÿyq fkd ye`oskafõ'
fj;s' O¾uh O¾uh fkd fõ' ix>hd ix>hd fkd fõZ
hs m%isoaêfha m%ldY lrkak' ug nqÿka" Ou_h" ix>hd
;s;a;hs lshd Tn m%isoaêfha lsjfyd;a uu wiSñ;
iïm;a ,nd foñ˜ ta weiQ iqm%nqoaO —ug fï fhdackd
lrk Tn ljqo@˜ hs úuiS h'

Yl%hd o —uu Yl% foafõkaø fjñ˜ hs mejiS h'


iqm%nqoaO ta wid —Tn kï ,Êcd ke;s flfkls' ug
l;d lrkakg Tn iqÿiafila fkd fõ' ud os<skafola
wirKfhla fldg Tn l;d lrhs' uu os<s÷
wirKfhla fkd fjñ' uu fida;dmkak Wmdilfhla
fjñ' ud i;=j ima;dhH_ Okh ;sfí' tn÷ Okhla
we;af;l=g nqoaOdoS W;a;ufhda oßø hehs fkd lsh;s'

ug fujeks my;a fhdackd fkd lrj˜ hs Yl%hdg ks.%y


lf<a h' ta wid isá Yl%hd Nd.Hj;=ka jykafia yuq
ùug f.dia mQK_ ixjdoh u Wkajykafiag ie,lr
isáfha h' ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —tla Yl%hl=g
;nd Yl%hka oyilgj;a iqm%nqoaO ,jd tjekakla
lshjd .; fkd yel' fudku iïm;la ,ÿj;a nqÿyq
nqÿyq fkd fj;s" Ou_h Ou_h fkd fõ" ix>hd ix>hd
fkd fõ" ug nqÿka" Ou_h yd ix>hd ;s;a;h hs Tyq f.a
uqúka fkd lshefjkq we;'˜ hs
jod< y'

iqm%nqoaO Nd.Hj;=ka jykafia olskakg f.dia je|


kuialdr fldg ish,a, okajd isáfha h' tfia okajd
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 19
l`ÿ¨ msreKq uqyqKq we;sj ÿla ú`oS' miq;eú,s ùug isÿjk mõlï fkd lsÍu hym;s'

67' k ;x lïux l;x idOq lr ;efjkakg jk hula


hx l;ajd wkq;mam;s th fkd l< hq;= mõ lula
hiai wiaiquqfLd frdox l`ÿ`M jels uqyqKska úmdlh
úmdlx máfij;s ^5(8& ú`¢kakg isÿjk fohla

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿla fohs kï - y< hq;= lï
5 ^8& f.dúhl= .ek mqj;la' ^67 jk .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia tla;rd f.dúhl=g isÿ jQ úm;la
wern fï .d:dj foaYkd l< fial'
meñK jQ y' tysoS fyf;u —foajhka jykai" uu
fidfrla fkd fjñ' tod Wfoa ud Th uqo,a fmdosh
ÿgq fõf,a Nd.Hj;=ka jykafia wdkkao ysñhka iuÕ
t;ek isáh y' Wkajykafia,d foku w;r jQ ixjdoh
ieje;a kqjr iómfhys f.dúfhla l=Uqrla idñka ksid u uu th ÿgqfjñ' ta ixjdoh ug fyd`oska u;l
isÜfha h' l,ska osk /fhys Okj;l= f.a f.hla ì¢ isáfha h' uu th kej; kej; lshñka urKhg msh
fidreka ta l=Uqr wi,ska hñka isáh oS uqo,a fmdoshla keÕSñ˜ hs ie, lr isáfha h'
tla fidrl= úiska wka whg fydfrka iÕjd f.k hoaoS
we÷ï w;=ßka ,siaid f.dia ìu jeà ;sìKs' —tfia kï kqU nqÿrÿka idlaIHh jYfhka olaj;shs
is;ñ˜ hs mejiQ rc f;u Tyq;a iuÕ u Nd.Hj;=ka
miqosk ysñosßfha u f.dúhd meñK jev mgka .;a jykafia yuqjg meñKsfhah' —uyrc" fudyq lshk
w;r Nd.Hj;=ka jykafia o ta wi,ska .uka lrñka ni ienE h' uu fudyqg jk úm; oel tys jevu
isáh y' Wkajykafia f.a fk;g ìu jeà ;snqKq uqo,a lf<ñ'˜ hs lrekq meyeos,s lr ÿka nqÿ mshdfKda
fmdosh ,laúKs' wk| ysñfhda o Nd.Hj;=ka jykafia —hful= l< hq;af;a miqj ;efjkakg isÿjk foa fkd
iuÕ isáh y' Nd.Hj;=ka jykafia l=Uqr wi,ska fõ' l`ÿ`M i,ñka úmdl ú¢kakg jk l%shd fkd lsÍu
jevu lrkq ÿgq f.dúhd jydu wjq;a nqÿrcdKka hym;ahZZ hs jodrñka fï .d:dj foaYkd l< y'
jykafiag je| kuialdr lf<a h'
újrKd;aul wkqjdoh ^67 .d:dj&
Tyq fï uqo,a fmdosh ksid wudrefõ jefgkakg hk
nj;a ;uka jykafiag Tyqg msysg ùfï yelshdj we;s hx l;ajd wkq;mam;s" hiai úmdlx wiaiquqfLd frdox
nj;a WoEiku uyd lreKdfjka ÿgq Wkajykafia máfij;s ;x lïux k l;x idOq
fuys jevu lf<a o Tyqg msysg ùu i|yd h'
tfyhska f.dúhdg hula fkd lshd Tyqg wefik mßos hx( hï lsis l%shdjla¦ l;ajd( fldg¦ wkq;mam;s(
Wkajykafia wdkkao ysñhka wu;d —úil=re i¾mhd miq ;efjkakg isÿfõ o¦ hiai( hï lsis lu_hl¦
oelald o" wdkkao@˜ hs mejiQ y' wk| ysñfhda o úmdlx( úmdlh¦ wiaiquqfLd( l`ÿ¨ jels uqyqKska
uqo,a miqïìh foi n,d —tfyuhs iajdóks' fndfydu hq;=j¦ frdox( y~ñka¦ máfij;s( ú¢kakg fõo¦
Nhdkl i¾mfhla˜ hs mejiQ y' ;x lïux( ta l%shdj¦ k l;x( fkd l< fyd;a¦ idOq(
uekú'
nqÿ iñ÷ka yd wk| ysñhka kslau .sh miq uu ta
úil=re i¾mhd urñ hs is;d .;a f.dúhd t;ekg hula l< miq miq;efjkakg isÿ fõ kï" tys úmdlh
.sfha h' i¾mhl= fjkqjg Tyq ÿgqfõ uqo,a fmdoshls' ú¢kakg jkafka l`ÿ¨ fmrñka y~d je,fmñka kï"
l=ula l< hq;= oehs is;d .kakg wiu;a jQ fyf;u th tn÷ foa fkd lr isàu hym;a h'
mia hg iÕjd f.dia jev mgka .;af;a h'
újrKh
fï w;r .ï jeiafida f.h ì¢ fidreka fidhd ta
fï w; hkafkda l=Uqr wi,g meñK w¨;a miska jid wiaiquqfLd frdaox( wefiys l`ÿ¨ mqrjd f.k úmdl ú¢kakg jkafka
krl l%shdj, h' th l,a we;sj u f;areï f.k tn÷ l%shd fkd
;snqKq uqo,a fmdosh fidhd .;a y' t;eka isg l=Uqrg lr isákafka kï fhfyls'
fhduqj ;snQ md igyka wkqj f.dúhd /fhys fidrlï
fldg oyj,a l=Uqf¾ jev lr;shs is;d Tyq w,a,d ;<d wkq;mam;s( ;efjhs" miq;efjhs' we;eï l%shd l< úg uq,ska is;a
fm<d rdc mqreIhkag Ndr l< y' Tyq uy rc;=ud ;ejq,la we;s fkd jqj o miqj ;uka l< fofhys nrm;, lu
fj; muqKqjk ,oska urK o~qju kshu lrk ,oS' f;areï f.k ;efjkakg isÿ fjhs'

rdc mqreIfhda Tyq jOlia:dkh lrd li myr


foñka weo f.k .sh y' fya os.gu —wdkkao" úil=re
i¾mhd oelald o@ tfyuhs iajdóks" fndfydau Nhdkl
i¾mfhla˜ hkak lshñka .sfha h' os.ska os.g u
fudyq fï lshjkafka nqÿ rÿka yd wk| ysñhka w;r
jQ ixjdohla nj f;areï .;a rdc mqreIfhda —Tn
fï lshjk fofhys w¾:h l=ula o@˜hs úuiQ y' —ud
uyrcq yuqjg meñK jqjfyd;a lshkafkñ˜ hs f.dúhd
mejiQfhka rdc mqreIfhda kej; Tyq uyrcq yuqjg
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 21
fidïki jefvk fohla lsÍu iemhg fya;=jk neúka th b;d hym;a jkafka h'

68' ;[ap lïux l;x idOq l< miqj fkd ;efjk hula
hx l;ajd kdkq;mam;s fjf;d;a th l< hq;= fohla
hiai m;Sf;d iqufkd m%S;sfhka i;=áka úmdlh
úmdlx máfij;s ^5(9& ú¢kakg yels mskalula

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<d;a fyd`o foaj,a - fõh fof,dju hym;a
5 ^9& iquk ud,dldrhd f.a l:dj ^68 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia fÊ;jkdrufhys jev úiQ


iufhys iquk kï jQ u,alrejl= wern fï
.d:dj foaYkd l< fial'
wg oyila" rdclSh wka;#mqrfhka ij_dNrK úN+Is;
rdc lkHdjka wg fofkla iy iY%Sl .ïjr wgla
o mß;Hd. lf<a h' fï wfÜ ;E.s wgla fok ,oafoa
u,alre u,a wg ñgla ms¥ fyhsks'
iquk úiska oskm;d WoEikska ìïìidr rc;=udg iuka
msÉp u,a iemhsh hq;=j ;sìKs' oskla WoEik u,a o ikaOHd Nd.fhys" wk| uy f;reyq —uq`M oji
/f.k rcjdi,g hk w;r;=r Tyqg Nd.Hj;=ka mqrdu rc.y kqjr ieKfl<s isß .;af;a h' fï
jykafia Y%djl ix>hd mssßjrd nqÿ/iska nn<ñka uy ufyda;aijhg ksñ;s jQ iquk u,alrejdg w;ajk
uÕ jvkd wisßh olakg ,eìK' nqÿrÿka f.a rEisß wdksYxih ljr úosfha tllaoe˜hs nqÿrcdKka
yd nqoaOdkqNdj ÿgq u,alreg mqokakg fjk;a fohla jykafia f.ka úuiQ y' —wdkkao" iquk ;u Ôú;h
fkd ;snqfKka rcqg f.k hk u,a mqokakg is;la my< ud yuqfõ mQcd lf<a h' ;u l=Y, lu_fhys úmdl
úh' rcqg u,a ke;s jqjfyd;a ;ukag oreKq o~qjï Tyq fidïkiska ú¢kq we;' foõ ñksia fo.;sfhys
,efnk nj oek oek;a my< jQ ieoeye is; ksid ud iem iïm;a ú| fl<jr fyf;u iquk kñka u mfia
ráka m<jd yeßh;a" urd oeuqj;a fï mQcdj lrñhs nqÿjrfhla j wud uy ksjka iqj ,nkafka he˜hs jodrd
is;d nqÿrÿka u; u,a jeiaila fuka u,a biafia h' fï .d:dj foaYkd l< fial'

Tyq bisk bisk u,ska nqÿrÿka u; u,a úhkla fia o újrKd;aul wkqjdoh ^68 .d:dj&
Wka jykafia f.a yd;a miska ;srfha o m%d;sydhH_uh
ú,difhka u,a /÷fKa h' Nd.Hj;=ka jykafia hx l;ajd k wkq;mam;s hiai úmdlx m;sf;d
úoSfhys fmrg h;a u u,a úhk yd u,a ;sr iqufkd máfiaj;s ;[ap lïux l;x idOq'
Wkajykafia iuÕu fmrg hhs' ijkla nqÿ /iska
jvd;a m%Ndu;a jQ fï mqIam uKavmh oel w;Hka; hx( hïlsis l%shdjla¦ l;ajd( fldg¦ k wkq;mam;s(
m%fudaohg m;a jQ u,alre Wkajykafia iuÕ iEfyk miq ;eùula fkdjkafka o¦ hiai( hï lu_hl¦
ÿrla .uka fldg fidïkiska u ksfji n,d f.dia úmdlx( úmdlh¦ m;sf;d( m%S;su;aj¦ iqufkd(
ìßkaoEg o ta mqj;a ie< lf<a h' fidïkiska¦ máfiaj;s( ,nkafka o¦ ;[ap lïux(
tjka jQ ls%hdj¦ l;x( lsÍu¦ idOq( uekú'
Tyq f.a ìß| oek W.;a fyda ieoeyej;a flfkla
fkd jQjd h' weh is;=fõ Tyq wkqjK ls%hdjla lr we;s hïlsis l%shdjla l< miq miq;efjkafka ke;sj m%S;sfhka
nj h' rdc Woyi Tyq fj; fhduq fj;shs is;+ ´" fidïkiska úmdlh ú|.kakg ,efnkafka kï" tn÷
thska ;ukag o uy;a jHikhla fj;shs is;d ìhm;aj lu_ lsÍu hym;a h'
rc;=ud yuqjg f.dia ieñhd l< wkqjKlug ;ud
f.a iyfhda.hla ke;s nj mjid ;ud Tyqf.ka fjkaj újrKh
hk nj oekqï ÿkakd h'
m;Sf;d iqufkd( hkafkka m%S;sh yeÕfjhs' is; m%S;sfhka msreKq
mqoa.,hdg zm;Sf;dZ hs lsj yel' ziqufkdZ kï fidïkia is; we;s
fidajdkaj isá ieoeyej;l= jQ ìïìidr rc;=ud tmj;a ùuhs' fï mo folska yÕfjkafka mqKH l¾u lrk mqoa.,hdg tys
wid f;dr;=re úuid n,d uy;a fidïkig m;aj wkqiia N+la;s ú¢k úg W;al¾Ij;a m%S;s fõ.h;a" fidaukiaihla
jydu nqÿrÿka ud,s.hg jevu lrjd uy oka meje;aù we;s jk nj h' ish`M fokd úiska l< hq;af;a tn÷ ls%hd h'
h' m%d;sydhH_h .ek ie,j oyia .Kka ckhd /iaj
isá w;r Tjqyq fÊ;jkdrduh olajd nqÿrÿkg miq
.uka o l< y' wk;=rej u,alre f.kajQ rcf;u
—nqÿrÿkg u,a mQcd lroaoS Tng is;=fKa l=ula o@˜hs
m%Yak lf<a h' —foajhka jykai" uu uf.a Ôú;h
nqÿrÿkg mqo lf<ñ'

Tn jykafia ud ráka fkrmkakg fyda jO oS urkakg


ms<sjk' tfia lf<a jqj o lï ke;ehs is;=fjñ˜hs
u,alre mejiS h' ta weiq ìïìidr rc f;u —Tn
fY%IaG ukqIHfhls' Tfí l%shdj uyd mß;Hd.hls˜ hs
iquk f.a l%shdj w.h lrñka Tyqg we;=ka wgfofkla"
wiqka wgfofkla" fiajlhka wgfofkla" fiaúldjka
wgfofkla" wk¾> udKslH wgla" uqo,ska lyjKq
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 23
wl=i,h hï;dla l,a úmdl fkdfoao ta;dla l,a nd,hd th ñysß fldg is;kafka h'

69' uOQZj u[a[;s ndf,d mjq fudard hk ;=re u;a


hdj mdmx k mÉp;s ñysßh ó meKsfia is;;a
hod p mÉp;S mdmx fïrE od w`o n, i;a
w: ndf,d ÿlaLx ks.ÉP;s ^5(10& ú`os;s ksrd ÿla n,j;a

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<da;ska mdmh - wñysß fjhs úmdlh
5 ^10& Wmam,jKaKd NsËqKsh f.a l:d jia;=j ^69 .d:dj&

W mam,jKaKd NsËqKsh ksñ;s fldg jod<


fï .d:dj Nd.Hj;=ka jykafia úiska
fÊ;jkdrdufhys oS foaYkd lrk ,oafoa h'
fkd lr;s' mshqï mf;l jegqKq osh ì| tys fkd
wef,k mßoafoka boslgq ;=vl wn weghla fkd r|k
mßoafoka ry;ka jykafia f.a isf;ys o lduh fkd
/f|hs'˜hs jod< fial'
ieje;a kqjr tla Okj;a isgqjrhl=g m%shxlr
oshKshla jQjd h' weh ks,a udfk,a u,la fuka iqkaor újrKd;aul wkqjdoh ^69 .d:dj&
jQ fyhska zWmam,jKaKdZ hs kï lrk ,oS' weh
f.a rEm fi!kaohH_h ms<sn| rg mqrd me;sr .sfhka mdmx hdj k mÉp;s ndf,d uOQ bj u[a[;s hod p
rc l=udrjre" isgq l=udrjre yd úúO Okj;a m%N+ mdmx mÉp;s w: ndf,d ÿlaLx ks.ÉP;s
;reKfhda weh w; m;d wdy' fuh isgq;=udg uy;a
.eg¿jla jQfhka oskla fyf;u ish oshKsh iu. ta mdmx( mõ lu¦ hdj( hï;dla¦ k mÉp;s( fkd mefiao
ms<sn|j idlÉPd lf<a h' ^ta ;dla&¦ ndf,d( w{dk f;fï¦ uOQ bj( ó fuka
^ñysß fldg&¦ u[a[;s( yÕshs¦ hod p( hï lf,l
—oshKsfhks" fï ;rï úYd, msßila Tfí w; m;oaoS" jkdys¦ mdmx( mõ lu¦ mÉp;s( mefiao¦ w:( tl,ays
tla whl= f;dard .ekSu wmg uy;a .eg¨jls' fï ndf,d( w{dk f;fï¦ ÿlaLx( ÿlg¦ ks.ÉP;s(
.eg¨fjka flfia ñfouq oe˜hs fya weh f.ka ms<s;=rla meñfKhs'
wfmaËd lrñka úuiS h' idlÉPdj wjik mska fudard
.sh l=ußhla jQ Wmam,jKaKd yd weh f.a mshd w{dk f;fï ;ud l< mdmh úmdl fok ;=re th
tlÕ;ajhg wd y' Tjqka fofokdf.au ;SrKh jQfha ñysß rila fuka is;hs' tfia jqj o ;ud l< mdmlu_h
Wmam,jKaKd meúos Ôú;hg we;=<;a úh hq;= njhs' úmdl fok úg fyf;u ÿlg m;a jkafka h'

meúos jQ w¿;u Wfmdai:d.drfhys j;dj;g .sh újrKh


Wmam,jKaKd" th weuo myka o,ajd myka ±,a,
foi n,d isáhd h' th foi tl È.g n,d isák weh mdmx( mdmh" wl=i, phH_hdj" mdm Yíoh o fn!oaO idys;Hfhys
fhfohs'
lisK Ndjkdjg fhduq ù f;fcdlisK Ndjkdfjkau
isjq ms<sisôhd m;a ry;a fufyKshl jQjd h' ish¨ ifÉ;ksl wl=i, l%shd fya;=fjka mdmh cks; fjhs' mdm
l%shdjkag miqìï jkafka rd.h" oafõIh yd fudayhhs' fudayh
okjQ ießirñka i;ayg fi;a jvñka l,a hejQ fya;=fjka ;u l%shdfjys mj;akd kskaos; ÿrdpdÍ iajNdjh f;areï
Wmam,jKaKd NsËqKsh jrla wUjkfhys l=áhla fkd .kakd ÿ¾ckfhda ;djld,sl wdiajdo ud;%hu ó meKsfia
uOqrj .ks;s'
;kjd f.k úfõl iqjfhka úiqjd h' .sys l, weh
f.a rEmfYdaNdfjka u;aj ldudYla;j isá weh f.a
udud flfkl= f.a mq;%hd jQ kkao kï ;reKfhla
t;=ñh ms~q isÕd .sh w;r l=áhg je|S" we| hg
ieÕù isg weh meñK wef|ys je;sr .;a jyd u
t<shg wjq;a n,y;aldrlï lf<a h' Tyq wef|ka ìug
nei hkakg ierfi;a u ñysl; m,df.k Tyq wùÑ
uyd krldoshg .sh nj jd¾;d fjhs'

NsËqKsh ;ukag jQ jHikh wkH NsËqKshkag


mejiqjd h' NsËqKshkaf.ka tmj;a weiQ NsËqyQ ta nj
Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï ÿka y' ta ksñ;s lr f.k
NsËQka weu;+ nqÿrcdKka jykafia —uyfKks" .sys
fyda fõjd meúos fyda fõjd" ia;%S fõjd mqreI fõjd"
ljr fyda whl= mdm l¾uhla lrk úg th ó meKs
fuka uOqrj Tyqg jegfykq we;' tfy;a" úmdl ú¢k
úg Tjqka oeä ÿla ú¢kq we;˜ hs m%ldY l< y'

Wmam,jKaKd NsËqKsh kkao f.a n,y;aldrlu fya;=


fldg f.k ldudiajdohla ,eîoehs úu;shla we;s
jQfhka th úi|kq msKsi Nd.Hj;=ka jykafia
—uyfKks" ry;ayq lï iem fkd bji;s' ldu fiajkh
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 25
^uilg jrla wyr f.k& ñiosgqf.k isákakd Ou_h o;a ry;=kaf.ka fidf<diska tlla j;a fkd jà'

70' udfia udfia l=i.af.k udihlg jrla ne.ska


ndf,d N=[afc: fNdckx tla l=i ;K m;la w.ska
k fid iÙL;Oïudkx nqosñka iq¿ muK fndcqka
l,x w.a>;s fid<isx ^5(11& úiqj;a keK u| ÿokka
ioyï o;a ry;=ka f.ka
ke; tla w.hla fid<iska

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ry;a njhs b;d wf.a
5 ^11& cïnql ysñhka f.a ú;a;sh ^70 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr


fÊ;jkdrdufhys jdih lrk fiala cïnql
kï NsËqku f.a fmr meje;au wern fï .d:dj jod<
—cïnql" fudav ia;%Ska" fudav ñksiqka rjgkjd fuka
ud rjgkak neye' Tn mKia mia jirla lf<a
fudkjdoehs uu okakjd' wiQÑ lñka" ìu ksok Tn
fial' lrk foa uu fyd¢ka okakjd' Tn lf<a ck;dj /
jàula ú;rhs˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia Tyq úms<sirg
ieje;a kqjr Okj;a m%N+jrhl= f.a mjqf,ys Wmka m;a lrñka jod< y '— Tng Th wm%ikak Ôú;h
cïnql l=vd úfha mgka u wreu mqÿu .;s.=K .; lrkakg isÿ jqfKa mQj_d;auNdjhl l< wl=i,
úoHudk lf<a h' we|l ksokq ßis fkd jQ fya ìu l¾uhl úmdlh jYfhka˜hs meyeos,s l< Nd.Hj;=ka
ksod.kakg m%sh úh' n;a fjkqjg ;uka f.a u wiQÑ jykafia Tyq fmr ckauhl NsËqjla j isáhos
wkqNjhg reÑ lf<a h' jeä jhig m;a jQj o fï uyry;a kulg ;u odhlhl= l< ix.%y bjish
wm%ikak mqreÿ w;ayer .kakg Tyq wiu;a jQfhka fkdyelsj l< kskaod wmydi ksid fufia Ôj;a jkakg
foudmshkag th uy;a .eg¨jla úh' Tyq ksjfia ;nd isÿ jQ nj fmkajd ÿka y' ta wid ,Êcdjg m;a jQ
.kakg neß ;rï fï phH_hdj cq.=maid ckl jQfhka cïnqlg jia;%hla ÿka nqÿyq nK lshd Tyq ry;a njg
wdÔjlhkg ndroSug Tjqyq ;SrKh l< y' m;a lr meúos lr .;a y'

wdÔjl wdrdufhaoS o Tjqkg ,efnk m%KS; wdydr WoEik meñks cïnql f.a odhlfhda nqÿrÿka cïnql
m%;sfËam lr wiQÑ wkqNj lr wiq jQ fyhska t;ekska f.a Y%djlFjhg m;aj we;a o ke;fyd;a cïnql
m<jd yßkq ,enQ cïnql ;ksj u .,a;,djl jdihg nqoaO Y%djlFjhg m;aj we;aoehs úu;shla Wmkafkka
.sfha h' tys .,a ;,djlg fya;a;= ù ;ks mhska isg nqÿrÿka f.a Wmfoiska m%d;sydhH_h mE cïnql ;uka
f.k uqj újr lr f.k isá fya —uu iq<x wdydr lr nqoaO Y%djl nj m%isoaêfha lshd mEfõ h' cïnql
f.k isáñ˜hs' osjd l, mjid rd;%sfhys wiQÑ wkqNj uilg jrla l=i;K w.ska fndcqka .kakd njla
lr ldg;a fydfrka ìu je;sr ksohs' ksos fkd ,nk fmkajñka .; l< mKiamia jirl l=yl Ôú;h fï
ksrej;a ksrdydÍ ;jqil= f,i m%isoaO jQfhka Tyqg ry;a jQ fudfyd;ska fid<iska wvla ;rï j;a fkd
j¢k mqok ofkda fndfyda jQ y' m%KS; wdydr f.k jákd nj mejiQ ;:d.;hka jykafia fï .d:dj jod<
wdúg l=i;K m;l w. wyfrys .djd osj .dk fya fial'
th ;ukag uilg we;s nj mjihs' fufia mKia
mia jirla fyf;u ck;dj uq<d lr lS¾;s m%Yxid újrKd;aul wkqjdoh ^70 .d:dj&
wdosh ,nñka l,a heùh' ofkda Tyqg zcïnql wdÔjlZ
jYfhka kï l< y' ndf,d udfi udfi l=i.af.k fNdckx N=[afc:
fid iÙL;Oïudkx fid<isx l,x k w.a>;s
tla oskla uyd lreKdfjka f,dj n,k nqÿrÿkag
cïnql wdÔjlhka ry;ajkakg ;rï mska fudard we;s ndf,d( w{dkhd¦ udfi udfi( uilg tla jrla
nj fmkS .sfha h' ta wkqj tosk ikaOHd Nd.fhys Tyq ne.ska¦ l=i.af.k( l=i ;K m;l w.ska¦ fNdckx(
f.a jdiia:dkhg jevu l< Nd.Hj;=ka jykafia Tyq wdydr¦ N=[afc:( wkqNj lrhs¦ fid( fyf;u¦
jik .,a fmd;a;g ,Õu .,afmd;a;l rd;%s ld,h iÙL;Oïudkx( uy ry;ka jykafia f.a¦ fid<isx
.; l< fial' /fhys m%:u hdufha oS pd;=ïuydrdðl l,x( oyfhka mx.=jlaj;a¦ k w.a>;s( wf.a fkd
foaj rdcfhda ^y;rjrï foújre& Nd.Hj;=ka jykafia fjhs'
f.a i;aldr msKsi wdy' uOHu hdufhys Yl%foafõkaø
f;u nqoafOdamia:dkhg wdfha h' w¨hï fõf,ys kqjK ke;s nd,hl= uilg jrla l=i ;K m;l w.ska
meñKsfha uyd n%yauhd h' ta wh meñKs yeu j;dfõ wdydr ì|la lñka jdih l<d jQj o Tyq ry;ka
u uy jk frdo taldf,dal jQfhka cïnql wdÔjl f;u jykafia kul f.ka oyifhka fldgila ;rï j;a
úiaufhka n,d .sfha h' WoEikska u nqÿrÿka yuqjg fkd jáhs'
f.dia ta meñKsfha ljqrekaoehs wid oek.;af;a h' újrKh

—Tn jykafia tfia kï b;d W;a;u flkl= úh hq;=hs' l=i.af.k fNdckx( b;d iq¿ wdydr m%udKhlska ;udg
hefmkakg yels hhs odhlhdg yÕjkq msKsi l< tla Wml%uhls'
ke;a;ï i;r jrï foõjre" Yl%hd" uyd n%yauhd fï l;dfjys oS odhlhka ri fndcqka ÿkaúg cïnql lf<a thhs'
Tn jykafia f.a fiajhg meñfKkafka keye' uu fï th oeä w;a;ls,u:dkqfhda.hla fia ne¨ ne,aug osia úh'
mKiamia jirla ksrej;aj" ;ks mhska" iq<x nqosñka
;jqia oï /l,;a Th tla flfklaj;a ;j u uf.a iÙL; Oïu( hkafkka fidajka M,fha mgka by,g we;s wê.u
fiajhg wdfõ keye˜ hs cïnql m%ldY lf<a h' .; yel'

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 27


fojq flfKys lsß fkdñfokakd fia mj o l< flfKys úmdl fkdfokafka h'

71' k ys mdmx l;x lïux m, fkdfoaú l< ú.iska


iÊcq ÇrxZj uqÉp;s l,a hhs ñfokd lsßfuka
vyka;x nd,ukafp;s yUhs nd,hka ojñka
NiauÉPkafkdZj mdjfld ^5(12& w¿hg .sks mqmqre f,iska

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l< mõ fkd kefia - w¿hg .sks fia'
5 ^12& wysfm%a;hd f.a l;dj ^71 .d:dj&

w yssfm%a;hl= f.a jD;a;dka;h ksñ;s lr f.k


Nd.Hj;=ka jykafia fÊ;jkdrdufhys jev jiñka
fï .d:dj foaYkd l< fial'
ñksiqka wjq;a mfia nqÿka .ek úmrï lrk úg —uu
mkai, .sks ;eîñ˜ hs fya mejiS h' l=ms; jQ ñksiaiq
Tyq g myroS urd oeuQ y' wúÖ uyd krldosfhys meiS
blaì;s fya oeka fufia wys fm%a;hl=j ÿla ú`oshs'˜
jrla uq.,ka uy ry;ka jykafia ,laLK ysñhka o
legqj .scq l=`M mjqfjka nei cá,hka oyila fokd ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" fï
ueoska rc.y kqjr ms~q isÕd jäkq msKsi kslauqK fud.a.,a,dk ia:úrhka mejiQ foa ienEh' uu o fï
y' ta tk w;ru. wysfm%a;hl= ^i¾m fm%a;hl=& wysfm%a;hd oel we;af;ñ' tfy;a ud ta .ek i|yka
ÿgq uq.,ka ud ysñhkag iskd my< úh' iskd my< fkd lf<a kslrefKa iellrkakjqka ;ukag u w,dN
lsÍug fya;=j l=ula oehs ,laLK ysñhka m%Yak l< lr .ks;ehs is;SfuksZZ hs jodrd mqfj_dla; .d:dj o
úg —wdhqIau;aks" oeka fkdj" th Nd.Hj;=ka jykafia foaYkd l< fial'
yuqfjys oS úuikak'˜ hs uq.,ka ysñfhda mejiQ y' ms~q
isÕd f.dia oka j<\ nqÿrÿka yuqjg .sh úg ,laLK újrKd;aul wkqjdoh ^71 .d:dj&
ia:úrfhda —iñ÷ks" .scq l=¿ mõfjka nisoaoS Tn
jykafia iskd my< lf<a ljr fyhskaoehs ud weiQ úg l;x mdmx lïux Çrx bj iÊcq k ys uqÉp;s'
th nqÿrÿka yuqfõ úuikakehs Tn jykafia mejiQ y' NiauÉPkafkd mdjfld bj ;x nd,x vyx wkafj;s'
oeka ta ljr fyhskaoehs fy<s l< uekú˜ hs wdrdOkh
l< y' l;x( lrk ,o¦ mdmx lïux( mdm l¾uh¦ Çrx
bj( lsÍfuka u¦ iÊcq( jyd¦ k ys uqÉp;s( fkd
—wdhqIau;=ks" uu wysfm%a;hl= oel iskdiqksñ' Tyq f.a ñfokafkau h¦ NiauÉPkafkd( w`Mj,ska jeiqKq¦
iajrEmh uu Tng úia;r lrkafkñ' Tyq f.a ysi mdjfld bj( .sks wÕ=re fuka¦ ;x( th¦ nd,x(
ukqIHhl= f.a fuks' tfy;a l`o i¾mhl= f.a fuka h' w{dkhd¦ vyx( ojñka¦ wkafj;s( miq mi ths'
Tyqg wysfm%a;hd hhs lshkafka ta fya;=fjks' Tyq f.a
os. fhdÿka 25 ls' Tyq f.a ysfika mgka .kakd .sks mdm l¾uhla l< muKska th jydu úmdl fokafka
o¨ j,s.h olajd úyso hhs' j,s.fhka mgka .kakd ke;' lsß" jyd fkd ñoS ld,hla f.k ñfokakdla
.sks o¨ ysi olajd me;sr hhs' ysfika yg .kak .sks fuks' w¿ hg ;snqK;a .sks wÕ=re hula mq`Miaid
fomi osf.a me;sr hhs' fomiska yg .kakd .sks isrer oukakg iu;a jkakdla fuka mdm l¾uh o miq miska
uq¿ukska me;sfrhs fhdÿka 25 la os. fm%a;hka we;af;a wjq;a w{dk mqoa.,hd ojd,hs'
fofofkla muKla hehs lsh;s'
újrKh
tkï" fï wysfm%a;hd iy ;j;a tla ldl fm%a;fhls'
b;sß fm%a;fhda fhdÿka ;=ka ld,la muK os. h' fï iÊcq Çrx j uqÉp;s( hkafkka úia;r lrkafka lsß ñfokakg l,a
.; jk njhs' tfiau lu_h úmdl fokakg fmro tla;rd uqyql=rd
wysfm%a;hd yd ldl fm%a;hd muKla fhdÿka 25 la os.g hdula isÿfõ' tfy;a mõ lrk wkqjK ofkda jydu úmdl fkd
isá;s' uu ldlfm%a;hd o oel we;af;ñ' ldl fm%a;hd ,efnk úg úmdl fkd ,efn;ehs is;d Woï fj;s' th uq<djls'
ÿgq oskfha uu Tyq fmr l< lu_h l=ula oehs weiSñ'
fmr ckaufhl NsËqka jykafia,dg ms<s.ekaùug f.k
.sh n;a md;%hlska lgj,a ;=kla wkqNj l< mdmfhka
tfia ldl fm%a;j ÿla ú`osk nj fya mejiS h'

wysfm%a;hd fm%a;d;auNdjh ,oafoa o n,.;= wl=i,hl


úmdl jYfhks' fyf;u bl=;a Njhl nrKeia kqjr
l=Uqrla lrjQfha h' l=Uqfrka tyd tla ;efkl mfia
nqÿ kula jdih lf<a h' Wka jykafia je|.kakg hk
ieoeyej;a;= l=Uqr md.d f.k h;s'

fuhska f.dúhdg ysßyer úh' l=Uqr md.d f.k fkd


hkakehs lSj;a ñksiqka Bg ijka kqÿka fyhska fï ish¨
lror mfia nqÿka f.a mkai, ksid fkd fõoehs is;+
fyf;u Wkajykafia ms~q isÕd .sh w;r mkai, .sks
;eîh' mfia nqÿrcdKka jykafia o mkai, .skafkka
jekiS ;sfnkq oel fjk;a m<d;lg jeä fial'
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 29
wkqjKhdf.a oek W.;alu yd biqreu;a nj Tyqg u wjev msKsi jkafka h'

72' hdjfoj wk;a:dh W.;a ismai; fudav ñksil=


[;a;x nd,iai cdh;s úm;a msKsiu isá Tyq yg
yka;s nd,iai iqlalxix bosñ,d ysi msmsr hkafka
uqoaOuiai úmd;hx ^5(13& fyd|la we;akï th;a jkid

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fudavhka f. msmsfrhs ysia - W.;a lñka bosó f.dia
5 ^13& iÜÀl+g fm%a;hd f.a jD;a;dka;h ^72 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia fõ`Mjkdrdufhys jev úiQ


fiala iÜÀl+g kï fm%a;hd ksñ;s lr f.k fï
.d:dj jod< fial'
nd,iai( fudavhd f.a¦ [;a;x( W.;a lu¦ hdj tj(
yqfola¦ wk;a:dh( wk¾:h msKsi u¦ cdh;s( mj;shs¦
nd,iai( fudavhd f.a¦ uqoaOx( ysi¦ úmd;hx( ì|
fy<ñka¦ wiai( Tyq f.a¦ iqlalxix( wxY+ud;% jQ
.,a leg b,lalhg úoSfï iu;a msf<la ^fldfrla& fyd|la¦ yka;s( jkihs'
nrKeia kqjr jdih lf<a h' kq. .ila hg jdih
l< Tyqg kq. .fia fld< j,g .,a leg úo ys,a lr fudavhd hula W.;af;a jqj o th Tyqg wk¾:h msKsi
wõfõ fijke,af,ka we;arEm wia rEm wdosh jefgk u mj;shs' Tyq f.a ysi is| fy<ñka ìkaÿ ud;% jQ
wdldrhg lsÍfï yelshdjla ;sìK' tn`÷ foa lr fyd|la Tyq fj; we;a kï th o jkid ouhs'
olajk Tyqg <uhs lEu îu f.kjq;a fo;s'
újrKh
oskla nrKei rc;=ud ta wi,ska hk úg <uhs ìhm;a
j fldrd .fiys w;= w;r iÕjd mek osjQ y' tfy;a [;a;x - W.;a foa - o;a foa hkq fuys wre;hs' fudavhdg ;u
W.;alñka ksis" ksjeros M, fk<d .kakg wjYH WÑ;dkqÑ;
fld<j, ys,a w;=ßka ìug jefgk we;a rEm wdosh úplaIKh ke;s fyhska th jrojd Ndú; fldg úm;g jefg hs'
oel" fï ldf.a jevla oehs úuid ms<d fidhd .;a Tyq ,Õ hï ìkaÿ ud;% fyda hym;la" .=Khla fõ kï th mjd
rc;=ud Tyq rcjdi,g le|jd f.k .sfha h' mqfrdays; úkdY fjhs'
nuqKd f.a jdpd, lg md,kh lrkq msKsi ms<d ,jd
t`M fná ke,shla Tyq f.a lgg úoaoùu o lrjd .;a
rc f;u uy;a i;=gg m;a j ms<dg isjq foiska .ïjr
y;rla yd w.kd ;E.s fnda. mssßkeóh'

fï oË;dfjka fldrl= ,o ;s<sK oel úYauhg m;a


tla mqoa.,fhla ud fï Ys,amh W.; hq;= hehs is;d
Tyq fj; f.dia Wmia:dk fldg is;a f.k Ys,amfhys
ksmqK jQfha h'

;u kj Ys,am oË;dfjka To jevqKq fya l=i,a


wl=i,a okakd kqjKska f;dr jQ fyhska k.rfhys ms~q
isÕd jäkd mfia nqÿ flkl=ka oel fï mfia nqÿkg
ld;a ljqre;a ke;s fyhska ud t;=ud urd oeïu;a ug
kS;sfhka o~qjula ,efnkafka ke;ehs is;d Wkajykafia
f.a ol=Kq lKg b,lal lr .,la úoafoa h' th lK
úof.k f.dia jï lfKka ksl=;a úh' fya m,d .sfha
h' n,j;a fõokdjg m;a mfia nqÿrcdKka jykafia
ms~q isÕd jäkakg wiu;a j jyd mkai,g yeÍ f.dia
msßksjka mE y'

mfia nqÿkag fï úm; l< ;eke;a;d fidhd .;a


ñksiaiq Tyq ;<d fm<d urd oeuQ y' ñh f.dia wùÑ
uyd krlfhys fndfyda l,a ÿla ú¢ fyf;u bka ñoS
wk;=rej .scql=¿ mõfjys iÜÀl+g fm%a;j Wmkafka h'
,laLK f;reka iuÕ .scql=¿ mõfjys .uka lrk
õgloS ta fm%a;hd ÿgq uy uq.,ka f;reka" fm%a;hd
ms<sn|j l< úia;rh wid isá" Nd.Hj;=ka jykafia ta
ksñ;sfldg fï .d:dj jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^72 .d:dj&

nd,iai [;a;x hdj tj wk;a:dh cdh;s' nd,iai


uqoaOx úmd;hx wiai iqlalxix yka;s'

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 31


wkqjK uyKf;u ;uka ;=< ke;s .=K wÕjd nqqyquka yd Wiia neõ m;kafka h'

73' wi;x NdjkñÉfPhH ke;s .=K w.hkq ßis fj;s


mqfrlaLdr[ap NsCLqiq i kdhl lï o m;;s
wdjdfiaiq p biaißhx mkai,a j, wosm;s lï
mQcd mrl=f,iq p ^5(14& mrl=, mQcd o fidh;s

32 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.=K kqjKska ysia - ßis fj;s ls;= f.dia
5 ^14& Ñ;a; .Dym;shd f.a m%jD;a;sh ^73 yd 74 .d:d&

iq Oïu ia:úrhka yd É;a; .Dym;shd ksñ;s fldg


Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï .d:d fol foaYkd
lrk ,oafoa fÊ;jkdrdufha jev úiQ iufha h'
ks.%y lsÍfuka Tn lr we;af;a n,.;= jrols˜hs mejiQ
Nd.Hj;=ka jykafia iqOïu ysñhkag Wkajykafia
f.a jro myod jyd u f.dia .Dym;shd iud lrjd
.kakehs Wmfoia ÿka y' iqOïu ysñfhda o f.dia
uÉðldiKav kï kqjr úiQ Ñ;a; kï .Dym;sf;u É;a; .Dym;shdg —Wmdilh" th uf.a jroh' ug
ms~q isÕd jäkd uydkdu uy ry;ka jykafia oel iudjkak˜ hs lSj o —uu iudj fkd foñ˜hs Ñ;a;
Wkajykafia f.a m%ikak bßhõ úIfhys meyeo" ksjig mejiS h' thska is;a;ejq,g yd wukdmhg m;a iqOïu
jevu lrjd oka ms<s.kajd nK wid meyeoS fidajka ysñ kej; nqÿrcdKka jykafia yuqjg .sfha h'
M,h o ,nd .;af;a h' wk;=rej ;uka i;= WoHdkh
w; meka j;a fldg ix>hdg mQcd l< fyf;u tys újrKd;aul wkqjdoh ^73 .d:dj&
úYd, wdrduhla bos lrjd mQcd lf<a h' t;eka
mgka th i;r foiska jäkd uy iÕrejkg újD; wi;x Ndjkx" NsCLqiq mqfrlaLdr[ap" wdjdfiaiq
ia:dkhla úh' iqOïu kï f;r kula tys fkajdislj biaißhx p" mrl=f,iq mQcd p bÉfPhH
jdih lrkakg mgka .;af;a h'
wi;x Ndjkx( ;uka fj; ke;s .=K we;ehs ms<s.kq
Ñ;a; .Dym;shd f.a ieoeye .=Kh láka lg me;sr ,eîu¦ NsCLqiq( NsËQka w;r¦ mqfrlaLdr[ap(
.sfha h' ta weiQ ießhq;a-uq.,ka oE. iõfjda o Tyqg mqfrda.dñ;ajh o¦ wdjdfiaiq( úydria:dkj,¦
wkq.%y lrkq leu;sj uÉðldiKavhg jevu l< y' biaißhx p( wdêm;Hh o¦ mrl=f,iq( fjk;a odhl
w.ijq foku meñfKk mqj; weiQ Ñ;a; wv fhdÿkla mjq,a j,ska¦ mQcd p( mqo i;aldr o¦ bfÉPhH( leu;s
fmr .uka fldg Wkajykafia,d ms<sf.k wdrduhg jkafka kï ^th o&
jevu lrjd f.kZjq;a wd.ka;=l i;aldr fldg
—iajdóks" nK álla jod< uekj˜ hs wdrdOkd lf<a ;uka fj; ke;s .=K we;ehs wkHhka ms<s.kq oelaug
h' .uka fjfyi ;snqK o ießhq;a uy f;rKqfjda we;s leue;a;" NsËQka w;r kdhlFjh ,nkakg we;s
fláfhka Ou_dkqYdikhla l< y' reÑh" úydria:dkj, wêm;s moú ,nkakg wdYd ùu"
odhl mjq,a j,ska mqo msßlr ,nkakg we;s reÑh"
ta wid isá Ñ;a; ilDod.dó M,hg m;a jQfha h'
wk;=rej oE.iõjkag;a Wkajykafia,d iuÕ imeñKs
oyila f;rjrekag;a miq osk oj,a odkh msKsi
ksfjig jevu lrkakehs wdrdOkh l< fya wdrdñl
iqOïu ysñhkag o ta yd jevu lrk fia werhqï lf<a
h' —ug wdrdOkd lf<a ldg;a miqjh˜ hs lsmqKq iqOïu
ysñfhda th ms<s fkd.;a y' fo;=ka jrla u werhqï
l< o ms<s fkd .;af;ka Ñ;a; o —Tn jykafia f.a
leue;a;la˜ hs mjid kslau .sfha h'

miq osk fudyq fï w.ijq foku we;=¿ msßig ix.%y


lrkakg iQokï lr we;af;a ljr odk jia;= oehs ±k
.ekSfï l=;=y,fhka iqOïu ia:úrfhda Wfokau md
isjqre f.k tys .sh y' —jev ys¢kq uekú" iajdóks'˜
hs Ñ;a; werhqï l< o —uu ms~q isÕd hkafkñ' jev
fkdys¢ñ˜hs lS Wkajykafia odk jia;= úuid n,d
wvqmdvqjla olajkq leue;af;ka —Tn fndfydu chg
lEu yo,d ;sfnk kuq;a tl wvqjla ;sfnkjd˜ hs lS
y' —ta l=ula o iajdóks@˜ hs úuiQ úg zz;,.=,s keye˜
hs lS y' —Tn jykafia yßhg lmqfgla jf.hs˜ Ñ;a;
wjuka fmroeßj mejiS h' thska fldamhg m;a iqOïu
ysñfhda —.Dym;sh" Tfí wdjdih Tn u ;shd .kak'
ug th /lsh fkd yel' uu hkafkñ˜hs hkakg
ieriqK y' —fkdhkq uekú" ysñhks˜ hs odhlhd ;=ka
jrla u b,a,d isáh o Wkajykafia nqÿrÿka yuqjg
f.dia ish,a, okajd isáfha h' ˜ieoeye;s odhlhdg
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 33
kqjK ke;s meúoaod f.a l=ÿ uy;a lghq;= .ek ksire woyia o wdidj yd udkh o jefâ'

74 ufïZj l; u[a[ka;= .sys meúos ljqre;a


.syS mínð;d WfNd ud .eku ks;s is;ñka
ufïZj w;sjid wiaiq f,dl= fmdä fldhs jev;a
lsÉpdlsÉfpiq lsiañÑ uf.a jev hhs lshñka
b;s nd,iai iÙlmafmd ud jg isá;ajd - ug u uq,a ;ek mqoñka
bÉPd udfkd p jâV;s ^5(15& is;=jfyd;a fuf,iska
f,dn uka jefvhs ks;sfhka'

34 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.=K kqjKska wvq jqKdu - msïfnkjd ;uka .eku'
5 ^14& É;a; .Dym;shd f.a m%jD;a;sh ^73 iy 74 .d:d& ^b;sß fldgi&

ke j; .sh o É;a; iudj fkd fok nj oks;;a"


udkh ÿre lsÍu msKsi ;sia fhdÿkla f.dia
wdmiq f.kaúh hq;=hhs is;+ Nd.Hj;=ka jykafia
mQj_d;auNdjfhl lrk ,o odkuh mqKHlu_hl
wkqNdjfhka fï hi biqre ,o nj o foaYkd l< y'

kej; o Wkajykafia .Dym;shd fj; hejQ y' tjr o újrKd;aul wkqjdoh ^74 .d:dj&
.Dym;shd iudj kqÿka fyhska udkh uq¿ukskau
is£.sh f;rKqfjda kej; nqÿiñ÷ka yuqjg wjq;a ta .syS mínð;d WfNd uu tj l;x w[a[ka;="
nj ie< lr isáh y' lsiañÑ lsÉpdlsÉfpiq uu tj w;sjid wiaiq b;s
nd,iai iÙlmafmd bÉPd udfkd p jâV;s'
—iqOïu" fï uf.a mkai," fï uf.a odhlfhdaa" fïjd
uf.a u jev wdos f,iska is;Su udkh jefvk" l=i,a .sys( .sys¦ mínð;d( meúos¦ WfNd( fomËhu¦ uu
msßfyk fudav jevls' tfia is;Su NsËQka úiska fkd tj( ud úiska u¦ l;x( l< foa hehs¦ w[a[ka;=( ms<s
l< hq;=h˜hs wjjdo lr —fï iydhl NsËqjo iuÕ .ks;ajd¦ lsiañÑ( ljr jqj o¦ lsÉpdlsÉfpiq( l<
f.dia .Dym;shd iud lr .kak˜ hs fojekakl= o oS hq;= l=ÿ uy;a fohys¦ uu tj( ud u¦ w;sjid wiaiq(
hejQ y' uq,a lr .ks;ajd¦ b;s( hk fuh¦ nd,iai( kqjK
ke;a;df.a¦ iÙlmafmd( woyi h¦ ^thska&" bÉPd(
nqÿrÿka je| wjir f.k fndfyda ksy;udkS j Ñ;a; wdYdj o¦ udfkd p( udkh o¦ jâV;s( jefvhs'
.Dym;shd fj; .sh iqOïu f;rKqfjda kej; o iudj
wheo isáh y' tjr —ysñhks uu Tng lud lrñ' .sys meúos ljqre;a yeu foau ud úiska l< foa hehs
ud w;ska o hï jrola ù kï Bg Tn jykafia lud ms<s.ks;ajd' f,dl= l=vd ´kE u jevl oS ud u uq,a
lrkak˜ hs mejiQ Ñ;a; Wkajykafiag iudj ÿka y' lr .ks;ajd hs is;Su hk fï ÿn, lï we;sùu kqjK
iqOïu f;rKqfjda o Nd.Hj;=ka jykafia ÿka Wmfoia ke;a;d f.a l%uhhs' thska ;DIaKdj yd udkh jO_kh
ukdj ms<smeo b;d blauKskau isjq ms<sisôhdm;a uy fjhs'
ry;ka jykafia kula njg m;a jQ y' fï isoaêfhka
miq É;a; .Dym;shd fufia is;S h' —ud fidajka M,h ^l,ska .d:dfõ oela jQ ÿj_,lï ud,dj o óg u tla
,oafo;a" ilDod.dó M,h ,oafo;a Nd.Hj;=ka jykafia lr fudavhd f.a ,ËK nj f;areï .; hq;=h&
isheiska fkdoelu h' wkd.dó M,h ,oafo;a nqÿka fkd
oeluh' oeka b;ska ud nqqÿrÿka isheiska oel.; újrKh
hq;=u h'
fï .d:d folska u olajk ,oafoa wdrdñl Ôú;hla ;=< úoHdudk
úh yels ÿj_,;d h' wdOHd;añl jYfhka t;rï iuDoaêhla
tfia is;d .e,a mkaishhl ;," W÷" uqx" iy,a" fkd ,o NsËQka odhlhka f.ka ,efnk jkaokd udk" mqo msßlr
Wlail=re" fros ms<s wdosh mqrjd úYd, msßila o wdosfhka u;a ù tajdgu f,d,a ù mqyq udkhla jO_kh lr.; yels
legqj nqÿka olakg hdu i|yd msg;a jQ y' w;r u. h' ;uka wê.u w;ska b;d ì<s÷ jQjo msßia ueo yrir ,nk úg
foõ ñksiqka f.ka fndfyda wdor ix.%y ú¢ñka f.dia ;uka ms<sn| ksire udkhla j.d lrkakd Tjqyq yrir wvq jQ úg
wiykhg m;a fj;s' fjk;a odhl mjq,a j,ska yrir m;kakg
udihla u nqoaO m%uqL uyd ix>hdg odk udkdosfhka
is;;s' fufia jQ úg ;DIaKdj yd udkh jO_kh ùfuka úuqla;s
Wmia:dk fldg wdmiq meñKsfha h' Nd.Hj;=ka ud¾.h weysfrhs'
jykafia wdkkao uy f;reka wu;d Ñ;a; .Dym;sh

miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 35


meúoaod ,dN Wmojk ms<sfj; o ksjka ,nk ms<sfj; o fjkia nj oek flf,ia u,ska fjka úh hq;= h'

75' w[a[d ys ,dN+mksid ,dn ,nk uÕ wkslls


w[a[d ksíndK.dñkS ksjka ,nk uÕ ;fjlls
tjfu;x wNs[a[dh fyd`o kqjKska o;a NsËqj
NsCLq nqoaOiai idjfld nqÿrÿka f. Y%djlfhls
ilaldrx kdNskkafohH ,dn f,dan fj; fkd we,S
úfõlukqn%Eyfh' ^5(16& úfõl iqj ú| .kafkls'

36 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yer biqre uÕ - huq ksjka uÕ
5 ^15& jkjdiS ;siai idufKarhkaf.a j; ^75 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


jkjdiS ;siai idufKarhka wern fï .d:dj
jod< fial'
isáh y' flfia jqj o fï id W;=ï ysñkula ;uka f.a
Wjgeka ,nñka ;uka yd úiSu .ek Tjqyq wdkkaohg
m;a jQ y' odhlhka f.a m%idoh msKsi Nd.Hj;=ka
jykafia o tys jevu l< w;r" ;siai idufKarhka
;siai ieje;a kqjr isgq flfkl=ka f.a mq;%fhla jQfha f.a .=Kh m;< lrkq msKsi mQfj_dala; .d:dj o
h' Tyq f.a mshd w.%Y%djl idßmq;a; uy ry;ka oïiNd uKavmfhys jevyqka NsCIQka jykafia,dg
jykafiag ks;r ks;r oka msßkeuQ fyhska ;siaig foaYkd l< fial'
l=vd úfhaoS u ießhq;a uy ry;ka jykafia ks;r
olskakg jdikdj Wod ù ;sìK' hka;ï jhi y; újrKd;aul wkqjdoh ^75 .d:dj&
jk úg meúos jkakg leue;a; oelajQ fya ießhq;a
uy f;rKqjka fj; meúos jQfha h' meúosj foõrï ,dN+mksid w[a[d ksíndK.dñkS w[a[d ys
fjfyr jev úiQ ;siai idufKarhka olakg ks;r nqoaOiai idjfld NsCLq tjx t;x wys[a[dh
ks;r Wkajykafia f.a ñ;=frda ;E.s fnda. o /f.k ilaldrx k wNskkafohH úfõlx wkqn%Eyfh
meñfKkakg jQ y'
,dN+mksid( ,dN Wmojk ud._h¦ w[a[d( fjklls¦
fuh ;ukag uy;a ysßyerhla fia ie,l+ idufKar ksíndK .dñkS( ksjka ,nk uÕ¦ w[a[d ys(
ku Nd.Hj;=ka jykafia f.ka l¾uia:dk ,nd f.k ;fjlla u h¦ nqoaOiai idjfld( nqoaO Y%djl¦
jk.; jQfha h' .ïjeishl= hula ms¥úg —iqÅ;d NsCLq( NsËqj¦ tjx( fufia¦ t;x( fuh¦ wys[a[dh(
fyda:" ÿlaLd uq[ap:˜ ^iqjm;a fõjd" ÿlska ñfoajd& uekúka oek¦ ilaldrx( ,dN i;aldr¦
yer fjk lsisjla fkd jor;s' tfia fláfhka mjid k wNskkafohH( wNskkaokh fkd lrkafka h¦
wdrKHh ;=<g msúfik Wkajykafia wm%;sy; ffOhH_ úfõlx wkqn%Eyfh( úfõlh jvkafkah'
fhka njqka jv;s' fufia jEhï fldg udi ;=kla
.;jk úg Wkajykafia ry;a M,h ,nd .;a y' fN!;sl ,dN m%fhdack ,nk ud._h tlls' ksj_dKh
,nd .ekSu i|yd we;s ud._h ;j;a tlls' fuh ukdj
jia ld,h wjika jQ miq Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska fyd¢ka oek f;areï .kakd nqoaO Y%djl f;u ,dN
wjir ,nd .;a ießhq;a uy ry;ka jykafia uq.,ka i;aldr flf¾ fkd wef,kafka h'
uyry;ka jykafia o legqj ;siai idufKarhka jik
wdrKH fiakdikh n,d msg;a jQ y' w.ijq foku újrKh
meñKs nj weiQ .ïjeisfhda Wka jykafia,dg yrir
úfõl( úfõlh ;%súO h' ldh úfõlh" Ñ;a; úfõlh yd Wmê
±laùu msKsi /ia jQy' ;ukag wkqlïmdfjka oï úfõlh jYfhks' ldh úfõlh kï msßia fj; fkd we,S ;ksj
foiqula lrkakehs Tjqyq ießhq;a ysñhkaf.ka b,a,d úfõlSj jdih lsÍuhs' .Kix.Ksldfjys fkd we,S ldh úfõlh
issáh y' tfy;a ;uka fjkqjg ;siai idufKarhka jvkakehs jodrd we;af;a tneúks' m%%:uOHdkfha isg ry;a u.
nK lshkq we;ehs Wkajykafia .eñhdg mejiQ y' ta olajd ish,a, Ñ;a; úfõl kñ' Wmê úfõl kï ksj_dKhhs'
weiQ .ïjeisfhd —ta fmdä yduqÿrefjda iqjm;a fj;ajd"
ÿlska ñfo;ajd lshkakg yer fjk hula lshkakg fkd
oks;s' tfyhska fjk;a kulg lshkake˜hs b,a,d
isáh y'

tfy;a ;siai idufkarhka u nK lshkq we;ehs mejiQ


ießhq;a ysñfhda —;siai" fï whg wkqYdikd lrkak'
iqjm;ajk yeá yd ÿlska ñfok yeá Tjqkg myod
fokak˜ hs ;siai idufKarhkg mejiQ y' ;u .=re
foajhka jykafia f.a nig wjk;j Ou_dikdreVjQ
;siai idufKar ysñfhda ialkaOd h;k Od;+ka f.a h:d
;;aFjh myod i;a;sia fndaêmdËsl O¾u újrKh
lr ry;a ù ksjka ,nk ms<sfj, foaYkd l< y' ;siai
idufKarhka jykafia f.a oS>_ yd idr.N_ Ou_foaYkh
ksu jk úg w¨hu o ù ;sìK' ta jk úg ish¨u
.ïjeisfhda buy;a m%idohg m;aj isáh y' fï ;rï
fyd¢ka O¾uh oek isá ;siai idufKarhka fu;=jla
l,a b;d wvqfjka l;d lsÍu .ek Tjqyq úiauhg m;aj
miajk mrsÉfPaoh ( nd, j.. 37
l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
u NdKv
a d.dr
O¾ h
6 jk mßÉfþoh

mKä; j..

.re fõrf.dv idro kdysñmdKka jykafia


isx.mamQrefõ m%Odk ix>kdhl
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
jro oel ks.dfldg Tjd fok keKj;d ksoka fmkajkafkl= jeksh'

76' ksëkxZj mj;a;drx fmkajd oS jeros - ksoka olajd ,k fuka


hx miafi jÊcoiaiskx Tjoka fok ks;ska - ksis ;ekaj, .ryñka
ks.a.hay jdosx fuOdúx lf<da;ska Nckh - tfia lrkd úh;=ka
;dosix mKaä;x Nfc oshqkqjla ñi ke; - úm;la Mn÷ weiqßka
;dosix Ncudkiai
fifhHd fyd;s k mdmsfhd ^6(1&

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


úh;=ka joka - isriska orka
6 ^1& rdO f;rkqjka f.a m%jD;a;sh ^76 .d:dj&

l ,la ÿ.S nuqKl= f,i osú f.jQ rdO f;rkqjka


ksñ;s lrf.k Nd.Hj;=ka jykafia
fÊ;jkdrdufhys jev úiQ iufhys fï .d:dj foaYkd
újrKd;aul wkqjdoh ^76 .d:dj&

jÊcoiaiskx ks.a.hayjdosx hx fuOdúx ksëkx


lrk ,oS' mj;a;drx bj miafia" ;d osix mKaä;x Nfc "
;dosix Ncudkiai fifhHd fyd;s mdmsfhd k'
ÿ.S wirK n%dyauKhl= jQ rdO" NsCIQka jykafia,d
f.a iq¿ iq¿ i;aldr lrñka wdrdufhys l,a f.jQy' jÊcoiaiskx( jro fmkajd fok¦ ks.a.hayjdosx(
NsCIQka jykafia o Tyqg lEu îu" we÷ï me<÷ï" ks.%y l< hq;= ;ek tfia lrk¦ hx( lsishï¦
fí;a fya;a imhd foñka l<.=K oelajQy' rdO fuOdúx( kqjKe;a;l=¦ ksëkx( ksOdkhla¦ mj;a;drx(
NsCIQka jykafiag meúos ùfï wdYdjla cks; jqjo fmkajd fokakl=¦ bj( fuka¦ miafia( olskafka kï¦
lsisu ysñ kula Tyq meúos fkdl<y' fya ta ms<sn|j ;dosix( Mn÷ ¦ mKaä;x( m`äjrhl=¦ Nfc( weiqre
is;a;ejqf,ka miq úh' lrkak¦ ;dosix( tnkaol=¦ Ncudkiai( weiqre
lrkakyqg¦ fifhH fyd;s( hym;lau jkafka h¦
fï w;r;=r oskla l=¿fKka f,dj n,k Nd.Hj;=ka mdmsfhd( jrola¦ k( fkdjkafkah'
jykafia f.a kqjK oe,g Tyq wiq úh' Tyqg ry;a
ùug mska fudard ;snQ nj ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia Tyq hfula ;uka f.a jro fmkajd foñka ks.%y l< hq;=
yuqjg f.dia iqjÿla úpd< y' ;uka iqjfia cSj;a jk ;ek ks.%y lr;a kï tn÷ kqjKe;a;d ksOdkhla
kuq;a meúos ùfï wdYdj uqÿka m;a fkdjQ nj fya nqÿ fmkajd fok flkl= fuka is;d f.k wdY%h l< hq;=h'
iñ÷kag okajd isáfha h' tjekakka wdY%h lrk úg wmg hym;la u ñi
úm;a;shla fkd jkafka h'
NsCIQka ;uka fj; le|jQ Nd.Hj;=ka jykafia —fï
rdO ;ukag l< Woõjla .ek ldgj;a u;l ke;ao@˜hs újrKh
úuiQ y' fndfyda fok ksy~j isáhoS ießhq;a uy
ry;ka jykafia —iajdóks ud ms~qis`.d hk wjia:djl jcacoiaiskx ks.a.hay jdosx( wmf.a jro oel th fmkajd oS ksis
ks.%yh lrkakjqka ñka woyia fjhs' fï .;s.=K fol mj;skafka
oS fudyq" ;ukag fokq msKsi f.kd n;a yekaola ug idOkSh f,i úfõpkh lrkakka ;=< h' iuyreka jeros
fhduq l< whqre u;lhs˜ hs mejiQ y'zztfia kï fidhkafka mqoa.,hka jkid,k wáfhks' tfy;a fuys oelajQfha
idßmq;a;" l< .=K i,ld fudyq meúos lrkakZZ hs ks¾udKYS,S úfõpkh fyj;a wvqmdvq yodf.k ksjro jkakg
Nd.Hj;=ka jykafia jod< y' ta wkqj rdO ießhq;a wdOdÍ jk ldreKsl úfõpkh .ek h' tn÷ flkl= jrola
ysñmdKka f.a YsIHhl= fia meúos jQy' fmkajd fok úg th ksOdkhla fmkajd oSu fia .; hq;=h' ;u jro
ÿrelr f.k jvd;a mßmQ¾K" ksjeros fyd`o .=K we;s ldf.a;a
m%Yxidjg ,lajk ;eke;a;l= ùu i`oyd flfrk Wmldrhla
b;d lreKdfjka rdO /l .;a ießhq;a ysñfhda jYfhka tn`ÿ úfõpk i,lk úg fï lshqfuys w.h jegfykq
Tyqg Ndjkd Wmfoi ÿka y' w;sYhska lSlre iqúkS; we;'
NsCIqjla jQ rdO ta Wmfoia ms<smeo b;d blauKska u
ry;a jQ y' Wkajykafia f.a lSlre úkS; iajNdjh;a
ießhq;a ud ysñmdKka f.a ldreKsl bjis,su;a
.;s.=K;a .ek NsCIQka jykafia,d w;r ks;r l;d
ny we;s úh'

jrla ta ms<sn`o Nd.Hj;=ka jykafia iu. NsCIQka


idlÉPd l< úfgl Wkajykafia zzuyfKks rdO
wdo¾Yhg f.k iEu NsCIq kula u úkS; NsCIQka úh
hq;=hehs jod<y'

idßmq;a; o fmr ckauhl fl;rï l<.=K ie<lSu


m%.=K l<d o h;a yqfol,d yia;s rdcfhlaj bmso ;u
mfhys ;=jd,hla iqj l< jvq ld¾ñlhkg lD;{;dj
olajkq jia ;u mq;a we;a megjd mß;Hd. lf<ah˜ hs
jod< y' rdO f;reka f.a wjjdo ms<s.ekSfï .=Kh
w.h lrñka fï .d:dj o foaYkd l< fial'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 7


Tjdfok" wkqYdikd lrk" múka j<lajk ;eke;a;d iqokkg m%sh h' ÿokg wm%shh'

77' TjfohHdkqidfihH Tjoka wkqidikd


wiíNd p ksjdrfh lr krlska j,lkd
i;x ys fid msfhd fyd;s whg ms%hhs i;aokd
wi;x fyd;s wmamsfhd ^6'2& ÿokka ms%h fkdu fjkd

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


iqokka yg ÿka Tjoka - wujka fõ ijKg jka
6 ^2& wiaics yd mqkíniql foku f.a l:dj ^77 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


wiaics yd mqkíniql ysñjreka wrnhd fï
.d:dj jod< fial'
újrKh

TjfohH-wkqidfihH( wjjdo lsÍu yd wkqYdikd lsÍu hk fï


jpk folys w¾: úfNaoh;a we;eï wgqjdj, ths' hula l<
mqoa.,hl= fj; f.dia Tyq weiqre fldg l< hq;=-fkdl< hq;= foa
wiaics yd mqkíniql hk kï we;s NsCIQ foku lshd oSu wjjdo fjhs' hula lr ke;;a" fufia l< fyd;a fufia
hym;a mjq,a j,ska wjq;a w.%Y%djl ysñjreka fofok fjhs" fuh fkdlf<d;a fufia fjhs wdoS jYfhka wkd.; p¾hdj
fj; meúos jQy' tfy;a Tjqyq úkh .rel fkdù ,Êcd ms<sn`o flfrk Wmfoia oSu wkqYdikd kñ' wjjdoh wjjdo ,nk
Nh ke;sj fl<sf,d,a cSú; .; l<y' Tjqka mqoa.,hd ldhsl jYfhka wNsuqLj isák úg lrkakls' wkqYdikdj
wkNsuqLfha jqjo ¥;hl= u.ska" ,smshla u.ska jeks lsishï
lSgd.sßfha jdih lf<a ;j;a mkaishhla muK msßjr ikaksfõok udOHhlska l< yels h' ;j;a w¾:hla kï" jrla
NsCIQka o leáj h' muKla lrkafka wjjdohhs' os.ska os.g u lrkafka wkqYdikhhs
hkak h'
Tjqyq Ndjkd lrkq fjkqjg u,a jjd u,a oï f.d;d
<÷kag oSu" iqrd mdkh" kegqï .ehqï lsÍu jeks úkh wiíNdp ksjdrfh( iudchg" iNdjg wfhda.H jQ fohska j<ld
,Su' m%dK>d;h" fidrlï lsÍu jeks mxp ÿIapß;h iudc
úfrdaë l%shd /ilau lrñka tu úydria:dkhg lsisu úfrdaë p¾hd fjhs' fïjdhska j<lsk mqoa.,hd iudcfha wksl=;a
.=Kj;a is,aj;a ysñ kulg hkakg neß ;;a;ajhla mqrjeishkg ìh iel ke;sj cSj;a ùug fhda.H mßirh ilid
Wod l< y' fohs' ish¿ iodpdr p¾hdjka f.a miqìfuys we;af;a fu;a;d yd
lreKd iy.; yeÕSïh' fuu fÉ;kdjka f.ka f;drj flfrk
fï ÿisß;a weiQ Nd.Hj;=ka jykafia ießhq;a uq.,ka yeisÍï iudc úfrdaë nj lsj yel' fu;a;d yd lreKd we;a;l=g
mxp ÿIapß;fhys fhosh fkd yel' rd." oafõI yd fuday jeks
uy ry;a foku le`ojd —Tn fom, lSgd.sßhg f.dia mdmS fÉ;kd we;a;kg iudc fødayS yeisÍï j, fhosh yelhs'
fï l=,¥IKdosh lrk uyKqkag wjjdo lrkak'
hfula wjjdo m%;sfCIam lr;a kï Tjqka fkrmd hul= f.a pß;h f.dv kefÕkafka ;uka f.a u p¾hdj ksid
yßkak' ms<s.kak whg kej; kej; wjjdo lr k`.d h' flfkl=g ;j;a flfkl=ka f.a pß;h hym;a l< fkdyel'
isgqjkak'˜ hs Wmfoia ÿka y' yqfola wjjdo wkqYdikd u.ska Wojq l< yels jqj o ;u iqisß;
;ud úiska u j¾Okh l< hq;af;a h'

w.%Y%djl foku o nqoaOdjjdoh mßos lSgd.sßhg f.dia —mdmh w;yer oeñh yelhs' tfia fkdyels kï mõ fkd
tu NsCIQka le|jd Wmfoia ÿka y' we;eï NsCIQyq ta lrkakehs uu Wmfoia fkd foñ' l=i,h j¾Okh l< yelsh' tfia
wjjdo ms<sf.k iodpdr iïmkak jQy' iuyre kej; fkdyels kï l=i,h j¾Okh lrkakehs uu Wmfoia fkd foñ'˜
.sysf.g u .sh y' ;j;a iuyreka n,y;aldrfhka hs Nd.Hj;=ka jykafia jod< y' hul=g ienúka u yels jkafka
fun`ÿ wjjdo lsÍu muKs'
hjkakg isÿ úh'

fï wern Nd.Hj;=ka jykafia wjjdo m%sh fkdjkafka


w{dkhkag muKlehs jodrd fï .d:dj o foaYkd l<
fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^77 .d:dj&

TjfohH wkqidfihH"wiíNd p ksjdrfh" fid i;x


ys msfhd fyd;s" wi;x wmamsfhd fyd;s

TjfohH( wjjdo lrkafka kï¦ wkqidfihH(


wkqYdikd lrkafka kï¦ wiíNd p ksjdrfh( iudc
úfrdaë lghq;= j,ska j,lkafka kï¦ fid( tn`ÿ
;eke;a;d¦ i;x ys( i;amqreIhkg¦ msfhd fyd;s(
m%sh jkafka h¦ wi;x( wi;a mqreIhkg¦ wmamsfhd
fyd;s( wm%sh jkafka h'

wjjdo lrk" wkqYdikd lrk" wiNH mej;=ï j,ska


j<lk ;eke;a;d i;amqreIhdg m%shfjhs' wi;a
mqreIhkag Tyq m%sh fkdjkafka h'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 9


múgq ñ;=rka yd ieyeis mqßia fkd fiúh hq;=h' l<K ñ;=rka yd W;=ï mqßia fiúh hq;=h

78' k Nfc mdmfl ñ;af; múgq ñ;=rka weiqre fkdlrkq


k Nfc mqßidOfu my;a ñksiqka ÿßka ÿr,kq
Nfc: ñ;af; l,HdfK l<K ñ;=rka W;=ï ñksiqka
Nfc: mqßiq;a;fu ^6(3& muKlah Tn weiqre l,hq;=

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lrkq weiqre - l,K ñ;=re
6 ^3& Pkak ysñhka f.a jia;=j ^78 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia ieje;a kqjr fÊ;jkdrdufha


jev jdih lrk fiala Pkak ysñhka wrnhd
fï .d:dj jod< fial'
mdmfla ñ;af;( krl ñ;=rka¦ k Nfc( weiqre fkd
lrkak¦ mqßidOfu( wOu mqreIhka¦ k Nfc( wdY%h
fkd lrkak¦ l,HdK ñ;af;( hym;a ñ;%hka¦
Nfc:( wdY%h lrkak¦ mqßiq;a;fu( W;=ï mqreIhka¦
uydNsksIal%uKh lrk wjia:dfõoS isÿy;a l=ureka Nfc:( wdY%h lrkak'
ud,s.fhka msg;aj wiqmsáka .sh .ufkaoS isÿy;a
l=ureka yd tlaj .sfha Pkak wud;Hhd h' miqj mdm ñ;%hka weiqre fkd lrkak' my;a ñksiqka
isÿy;a l=ureka nqÿ nj ,;a nj weiQ Pkak nqÿrÿka weiqfrka j,lskak' l<K ñ;=rka u weiqre lrkak'
fidhd wjq;a meúoao ,oafoa h' W;=ï wh u wdY%h lrkak'

meúoao ,;a miq nqÿ rÿka f.a wNsksIal%uKhg Wojq újrKh


lsÍfï Nd.Hh ysñ ùu fya;=fjka Pkak ysñfhda
udkfhka msïî isáh y' —wNsksIal%uK lrk fj,dfõ ñ;a;( fn!oaO idys;Hfhys ñ;%;ajh ms<sn|j .eUqre yd is;a.
kakd iq¨ újrK olajd ;sfí' iuia; fn!oaO prKh u l<HdK
uuhs ;kshg ysáfha' uu wefrkak ljqrej;a ysáfha kE ñ;%;ajh u; r|d we;e hs o tla ;ekl i|ykaj we;'
tod' ta jqKdg ±kakï ießhq;a yduqÿrefjdhs uq.,ka
yduqÿrefjdhs fokakd zwms ;uhs w.% Y%djlZ lshd f.k wÜGl:djka ys ñ;%hka j¾. y;la olajd ;sfí' tkï(-
yeu ;eku hkjd˜ hs Pkak ysñfhda ks;ru fodia
mfrdia lS y' 1' mdK iLd( wjkayf,a oS iqrd mdkh i|yd ñ;=rejkafkda"
2' iïñh iïñfhd( yuq jQ úg muKla ñ;%;ajh olajkafkda"
3' wfF:iq cdf;iq( hïlsis ldßhla lr .ekSu i|yd ñ;=re oï
Nd.Hj;=ka jykafia Pkak ysñ le|jd wjjdo l< y' olajkafkda"
ta wjia:dfõ ksy~j wjjdo wid isá kuq;a w. ijqjka 4' Wmldrl( wjYH wjia:djg bosßm;aj Wojq lrk ñ;%fhda"
úfõpkh lsÍu w; fkdyßk ,oS' ta ksid Pkak ysñ 5' iudk iqL ÿlaL( iefmaoS fuka u ÿflaoS o tlg isák ñ;%fhda"
kej; f.kajd wjjdo lrkakg Nd.Hj;=ka jykafiag 6' w;a:laLdhs( jroska j<ld hy u`. fhdojñka oshqKqjg
w;fok ñ;%fhda"
isÿ úh' ;=ka jrla u wjjdo l< o fjkila fkdjQ 7' wkqlïml( wmg úm;la jk úg ÿla jk wfma iemfha oS
fyhska Nd.Hj;=ka jykafia wjika jrg o fufia i;=gq jk iqyo ñ;=frda' fudjQyq hï hï wh wfma w.=K
jod< y' —Pkak" fï W;a;uhka jykafia,d foku mjik úg th j,ld .=K lshk úg m%Yxid lr;s'
Tng ys;j;ah' ta wh weiqre lrkak' Wkajykafia,d;a
iu. iu.sfhka i;=áka jikak'˜ fyd| ñ;=rka y÷kajkafka l,HdK ñ;% kñks' krl ñ;=frda
mdmñ;a; jYfhka ye|skafj;s'

os.ska os.g u fufia nqÿrÿka úiska Wmfoia fok ,o isÕdf,dajdo iQ;%fhys ñ;%hka j._ 8 la oelafjhs' thska y;r j._
kuq;a Pkak ysñfhda w;a;fkdau;slj l%shd lrñka hla fyd| ñ;=frda h' y;r j¾.hla krl ñ;=frda h'
wksl=;a ysñjrekag ks.re lrñka yeiqreK y'
;uka Ôj;=ka w;r jik ;dla Pkak fjkia fkdjk fydo ñ;=frda kï¦
nj mejiQ Nd.Hj;=ka jykafia" ;uka jykafia f.a ^1& Wmldrl ñ;a;( wjYH wjia:dfõoS bosßm;aj Wmldr
mßks¾jdKfhka miq Wkajykafia fjkia fj;ehs lrkakd
mejiQ y' mßks¾jdK wjia:dfõoS wk| ysñhka weu;+ ^2& iudk iqL ÿlaL ñ;a;( ÿfla oS yd iefmaoS tlfia isák
nqÿrcdKka jykafia Pkak ysñhkg n%yauoKavh ñ;%hd'
mKjk fia Wmfoia ÿka y' n%yauoKavh kï" jrolre ^3& w;a:laLdhS ñ;a;( ys; jev i,ik" úmf;a oS iqrlsk ñ;%hd'
^4& wkqlïml ñ;;( oshqKqfõoS i;=gq jk" miik" iqyo" ñ;=re"
iyuq,ska u fkd ;ld yeÍuhs' nqoaO mßks¾jdKfhka hk isjq fokd h'
miq ;ukag n%yauoKavh mKjd we;s nj weiQ Pkak
ysñfhda n,j;a ixfõ.hg m;aj ;=ka jrla u isys krl mdm ñ;%fhda kï¦
ke;sj jegqK y' ;u jro ms<sf.k Ndjkd lr ry;a
M,h ,nd .;a Wkajykafia ix>hd lud lrjd f.k ^1& w[a[oF:qyr( hula ,nd .ekSu i|yd u ñ;=re jk
;eke;a;d'
o~qju bj;a lr .;a y' ^2& jÖmru( jpkfhka muKla Wojq lrk ;eke;a;d'
^3& wkqmamshNdKs( fyd| foa fukau krl foa;a wkqu; lrk
újrKd;aul wkqjdoh ^78 .d:dj& ;eke;a;d'
^4& wmdh iydh( u;ameka jeks ÿisß;a flf¾ fhduq lrk ñ;%hd
mdmfl ñ;af; k Nfc mqßidOfu k Nfc l<HdfK hk isjq fokd h'
ñ;af; Nfc: mqßiq;a;fu Nfc:'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 11


oyï ri fndk ;eke;a;d iqjfia fjfia' ta kqjKe;a;d wßhhka úiska okakd ,o oyïys fudkjg wef,a'

79' OïumS;s iqLx fi;s oï ri ú| fjfi;s


úmamikafkk fp;id iqjfia is;a myka lr
wßhmamfjosf; Oïfu W;=uka foiQ oyfuys
iod ru;s mKaäf;d ^6(4& ieuod wef,;s m`äjre

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fjfiuq iqjfhka - oyu weiqfrka
6 ^4& uyd lmamsk ysñhka f.a l;d mqj; ^79 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


uyd lmamsk uy ry;ka jykafia wern fï
.d:dj jod< fial'
,eìK' ta weiQ NsCIQyq ta nj Nd.Hj;=ka jykafiag
ie< l< y' —u mq;a lmamsk O¾udiajdoh ú| .ksñka
is; myka jQ fyhska iqjm;aj tu iqjh .ek Woka
wkhs˜ hs jod< Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
uyd lmamsk l=lal=gj;sfhys rc;=ud h' t;=ud jod< y'
f.a foaúh jQfha wfkdacd h' rg md,kfhys ,d
Wmldr msKsi t;=udg weu;sjre oyila jQ y' oskla újrKd;aul wkqjdoh ^79 .d:dj&
weu;sjreka msßjrd Whkg .sh rc;=udg ieje;a kqjr
isg meñKs fj<`ÿka msßila yuq úh' Tjqka fj;ska Oïu mS;s úmamikafkk fp;id iqLx fi;s mKaäf;d
;%súO r;akh .ek oek.;a rcf;u weu;sjreka o wßhmamfjosf; Oïfu iod ru;s'
legqj jyd u ieje;akqjr n,d msg;a úh'
Oïu mS;s( oyï ri ú|sk ;eke;a;d¦ úmamikafkk
tosk uyd lreKdfjka f,dj n,d jodrk Nd.Hj;=ka fp;id( myka is;ska¦ iqLx fi;s( iqjm;aj jihs¦
jykafiag uyd lmamsk rc;=ud iy msßi osia úKs' mKaäf;d( kqjKe;a;d¦ wßhmamfjosf;( wd¾hhka
Tjqkg ry;a ùug yelshdj we;s nj o Wkajykafiag jykafia,d úiska jodrk ,o¦ Oïfu( O¾ufhys¦ iod(
jegysKs' Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka yuq ùu msKsi yeul,¦ ru;s( wef,hs'
ieje;a kqjßka fhdÿka tlish úiaila ÿr ;eklg
jevu l< y' tys pkaoNd. koS bjqf¾ kq. ;=re O¾ufhys ri ú|sk ;eke;a;d m%ikak is;ska iqjfia
fijkl Wkajykafia jev yqka y' Nd.Hj;=ka jykafia jdih lrhs' kqjKe;a;d nqoaOdoS wd¾hhka jykafia,d
jev yqka ;ekg uyd lmamsk rc iy weu;sjre úiska jodrk ,o O¾ufhys yeu l, is;a w,jhs'
iïm%dma; jQy' ijkla nqÿ/iska nn,ñka jevisá
nqÿrÿka ÿgq TjQyq Wkajykafia fj; t<eUqK y' újrKh
Nd.Hj;=ka jykafia Tjqkg O¾uh foaYkd l< y'
ta wid TjQyq yeufok fidajka M,hg m;aj meúoao Oïu mS;s iqLx fi;s( hkafkka O¾uh bf.k ms<smosñka tu.ska
wdiajdohla ,nd .kakd ;eke;a;d iqjfia jik nj h' fuys mS;s
wheo isáh y' nqÿrcdKka jykafia Tjqka yeu fok hkafkka zmdkh lrkZ hk woyi ,efí' O¾uh mdkh lsÍu
taysNslaLqmínÊcdfjka meúos l<y' hkafkka th cSú;hg tlalr .ekSu woyi fjhs'

rc;=ud ieje;a kqjrg .sh mqj; weiQ wfkdacd foaúh wßh( kï flf<iqka ÿre lr Wiia njg m;a W;a;ufhda h' cd;s
weu;sjreka f.a ìßkaoka oyi o f.kajd f.k rc;=ud jdpl zwd¾hZ hkak fuhska fkd .efKhs' nqÿ iufhys oS wd¾h
jkafka Wodr jQ pß; Yla;sh;a" .=K j.dj;a we;s nqÿka" ry;=ka
.sh u`.ska u ieje;a kqjr n,d msg;a jQjd h' TjQyq jeks W;a;ufhda h'
o nqÿrÿka jev isá ;ekg meñK ijKla nqÿ /ia
úysÿjñka jev isá nqÿka oel meyeoS kuialdr l< y'
tu wjia:dfõoS Nd.Hj;=ka jykafia foaúh yd msßig
rc;=ud yd msßi fkdfmfkk mßos wêIaGdk l< y'

rc;=ud yd msßi fldysoehs úuiQ foaúhg ;j fkdfnda


fõ,djlska Tjqka Tng oel.; yels hehs jod<
Nd.Hj;=ka jykafia Tjqkag O¾u foaYkd l< y'
foaúh yd msßi oyï wid fidajdka jQ w;r tu foiqug
ijka oS isá rc;=ud we;=¿ msßi ry;a M,h ,enQy'
wk;=rej ta jk úg meúoao ,nd isá rc;=ud iy
weu;s msßi foaùkg olakg ,eìKs' tu NsCIQ msßi ;u
ieñhka nj y÷kd.;a TjQyq ;uka o meúos lrk fia
nqÿrÿkaf.ka b,a,d isáh y' nqÿrÿka f.a Wmfoia mßos
ieje;a kqjrg .sh TjQyq meúoao ,nd fkdfnda osklska
u ry;a M,h ,enQ y' Nd.Hj;=ka jykafia o oyila
NsCIQka msßjrd foõrï fjfyrg jevu l< y'

foõrï fjfyr jev jik uyd lmamsk ysñhka osjd


? úfõlfhka miqjk wjia:djka ys —fudk ;rï
iqjodhl o@˜ ^wfyda iqLx& hs ks;r mjikq wikakg
yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 13
osh f.khkafkda osh o" yS jvqfjda yS o" ,S jvqfjda ,S o ilia lr;s' tfia mKaä;fhda is; oukh lr;a'

80' Wolx ys khka;s fk;a;sld osh yrjoaoS f.dúhka


Wiqldrd kuhka;s f;ackx yS kjoaos lïlrejka
Þrex kuhka;s ;ÉPld weo yßoaos jvqjka ,S
w;a;dkx ouhka;s mKaä;d ^6(5& keKe;s ofkda ku;s ;uka

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


;uka is; oukh lr;s m`äjre
6 ^5& mKaä; idufKarhka f.a jia;=j ^80 .d:dj&

m Kaä; idufKarhka wrnhd Nd.Hj;=ka jykafia


fï .d:dj jodf<a ieje;a kqjr foõrï fjfyr
jev jik iufhys h'
fkdjkq msKsi uu o ießhq;a f;rKqjka kj;d
isáfhñ' mßirfhka ,;a mdvï wkqj idufKarfhda
oeka uy ry;ka jykafia kula njg m;aj isá;s˜ hs
jod< y'
ieje;a kqjr Okj;l= f.a mq;%hd jQ mKaä; jhi
wjqreÿ yf;aoS meúos ìug m;a úh' oskla ießhq;a újrKd;aul wkqjdoh ^80 .d:dj&
ysñhka o iu. ms`vqis`.d hk w;r;=r f.dúhka ;u
fl;a j,g c,h yrjk wdldrh Wkajykafia f.a fk; fk;a;sld ys Wolx khka;s Wiqldrd f;ackx
.eáKs' —is;a ms;a ke;s c,h wm leu;s ´kEu ;eklg kuhka;s ;ÉPld odrex kuhka;s mKaä;d w;a;dkx
yrjd f.k h; yels o@˜ hs mKaä; idufKarfhda ouhka;s'
ießhq;a uy f;rekaf.ka úuiQ y' —Tõ' wm leu;s
´kEu ;eklg c,h f.k h; yelshs˜ ießhq;a uy fk;a;sld( oshd¿fjda ^osh f.k hkafkda&¦ ys(
f;rKqfjda ms<s;=re ÿka y' ;j;a u| ÿrla .sh miq taldka;fhka¦ Wolx( c,h¦ khka;s( f.kh;s¦
mKaä; idufKarhka f.a fk; .egqfKa yS jvqjka WK Wiqldrd( yS jvqfjda¦ f;ackx( B;,¦ kuhka;s(
,S weo wer uqjy;a lr B;, yok wdldrhhs' ;j;a yev .kaj;s¦ ;ÉPld( jvqld¾ñlfhda¦ odrex( ,S¦
álla ÿr .sh úg jvq ld¾ñlhka ,S o~q ;ud leu;s kuhka;s( yev .kaj;s¦ mKaä;d( kqjKe;af;da¦
mßos lmñka weo yßñka yev jev fhdoñka lr;a; w;a;dkx( ;ud¦ ouhka;s( oukh lr;s'
frdao jeks foa ks¾udKh lrk whqre olakg ,eìK'
oshd¿fjda fyj;a c,h yrjd .kakd f.dúfhda ;ud
fï ish,a, ÿgq idufKar ku fufia is;Sh' —c,h wm ßis mßos c,h yrjd f.k h;s' B;, yokafkda
leu;s leu;s ;eklg f.k hd yels kï" weo we;s B;,h ;uka leu;s mßos weo yer ilia lr .ks;s'
WK ,S weo wer W,a lr B;, ;kd .; yels kï" is;a jvq ld¾ñlfhda ,S o~q lmd kjd yev lr NdKav
ms;a ke;s ,S o~q lmd leu;s yevfha WmlrK ;kd ks¾udKh lr;s' kqjKe;af;da ;ud oukh lr;s'
.; yels kï" is;a we;s ug ud ßis mßos is; oukh
lr flf<iqka f.ka uqod ixjr lr .kakg neß wehs@˜ újrKh
tfia is;d .=re ysñmdKka f.ka wjir f.k ms~qis`.d
hdu kj;d yeÍ wjq;a ;u ´jrlhg msúiqKq mKaä; fk;a;sld( Wiqldrd( ;ÉPld( kñka olajd we;af;a fCIa;% ;=kl
oCIfhda h' ;u ;udg wod< ld¾hhkays Tjqyq úfYaI{fhda h' fï
idufKarfhda W;aidyfhka yd Woafhda.fhka Ndjkd
f;j¾.fha u Ys,amSyq is;a ms;a ke;s foa ;ud ßis mßos kud yev
lrkakg mgka .;ay' ta ÿgq foújreka mjd m%idohg fldg Ndú; lr;s' c,h" WK ,S yd oej o~q Tjqka ßis mßos Ndú;
m;aj wdrduh yd mßirh ksy~j ;nd Woõ l< nj lr;s' kqjKe;af;da fu mßosu ;ud ßis mßos ;u is; oukh lr;s'
lshfjhs' oj,a oka fõ,dj t<fUk úg idufKarhka is; oukh lsÍu fmr oelajQ l%shd ;=kg u jvd wmyiq h'
jykafia wkd.dó M,h ,nd ;sìKs'

fï jk úg ießhq;a uy ry;ka jykafia


idufKarku;a iu. msKavmd;h /f.k wdmiq
jevu lrñka isáhy' idufKarku wkd.dó M,h
,nd we;s nj;a os.gu Ndjkdfjys ksr; jqjfyd;a
fkdfnda fõ,djlska ry;a M,h ,nk nj;a osjeiska ÿgq
Nd.Hj;=ka jykafia ießhq;a ysñhka" idufKar ysñhka
úiQ ´jrlhg msúiSu j,ld ,kakg bgd .;a y' Wka
jykafia ießhq;a ysñhka jäkd u`.g f.dia m%Yak
lSmhla wid idlÉPdfõ ksr; jQy' tu idlÉPdj
isÿjk w;r;=r mKaä; idufKarfhda ry;a M,h
,o y' fï jk úg Wkajykafia meúosù f.ù ;snqfKa
osk y;la muKs' wgjk osk jk úg Wkajykafia ry;a
kula njg m;a jQy'

fï lreK iïnkaOfhka NsCIQka jykafia,d weu;+


Nd.Hj;=ka jykafia —hul= wjxlj Wkkaÿfjka
Ndjkd lrk úg Yl%doS foújre mjd wdrCIdj
i,i;s' mKaä; idufKarhka f.a Ndjkdjg ndOdjla
yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 15
.,a mõj hï fia iq<.ska fkd ief,a o" tfia u kqjKe;af;da ks.d" meiiqïys fkd ief,;s'

81' fif,d h:d tal>fkd uy .,a m¾j;hla fuka


jdf;k k iór;s fkd ief,k iev jd myßka
tjx kskaod mixidiq fkd ief,;a m`äjre ,enqfuka
k iñ[acka;s mKaä;d ^6(6& ls;a meiiqï fyda wjuka

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


kqjKe;af;da fkd ief,kafkda
6 ^6& ,l=Kagl Noaosh f;rekaf.a jia;=j ^81 .d:dj&


fial'
;jkdrdufhys jev úiQ iufhys nqÿrcdKka
jykafia Noaosh f;reka wern fï .d:dj jod<
idudkH mD:.ackfhda fïjd yuqfõ ief,;s' tfy;a kqjKe;a;ka
fïjd ksid lïmkhg m;a fkd jkafka f,dal O¾uhkays fjkia
jk wks;H iajNdjh Tjqka okakd fyhsks' Tjqka iev iq<Õg fkd
ief,k .,a m¾j;hlg Wmud lr we;af;a tfyhsks'

fÊ;jkdrdufhys jdih l< Noaosh f;reka jykafia keKj;=ka wIagf,dal O¾uhg uqyqK fok wdldrh úia;r lrk
ñá jQ fyhska wjfYaI NsCIQyq Wkajykafiag ,l=Kagl ;j;a .d:djla fufia h'
Noaosh hehs kï l< y' Wkajykafia b;d ksy;udkS
tf;j [;ajd i;sud iqfufOd
iqyo mej;=ï we;s flkla jQ y' ish,af,da u wfjlaL;S úmßKdu Oïud
Wkajykafia iu. úys¿ l<y' i;=gq idóÑ l;d l< bÜGiai Oïud k uf:ka;s Ñ;a;x
y' iuyre ysi kslg w; .Ey' kdifhka we,aÆ y' wksÜGf;d k má>d;fu;s'
iuyre —fldfydu o udfï" mkaif,a Ôúf;a fldfydu
o@ tmdfjkafka ke;a o@˜ hs úui;s' tfy;a Noaosh —kqjKe;a;d fï foa isys kqjKska úuid n,hs' tajd fjkia jk iq¿
ysñfhda lsis úfgl wukdm fkd fj;s' wjuka jokla nj ksÍCIKh lr f;areï .kshs' m%sh ukdm foa isÿ jQ muKska
is; l=,au;a lr fkd .kshs' wleue;s foa isÿ jQ úg fldamhg fyda
fkd f;m,;s' há is;ska j;a fldam fkdfj;s' miq;eú,a,g m;a fkd fjhs'˜ fufia wks;H iajNdjh f;areï
.ekSu Tyq f.a WfmaCId mrjY wdl,amhg mokï fjhs'
,l=Kagl Noaosh f;reka f.a fï bjis,su;a iajNdjh
.ek NsCIQyq Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï ÿkay' ta weiQ ,l=Kagl Noaosh( ,l=Kagl Noaosh f;reKqjka .ek ;j;a
Nd.Hj;=ka jykafia —ry;a kula lsis úfgl fldam f;dr;=re wmg ,efí' Wka jykafia isreßka ñá jqj o ñysß
lgy~lg yssñlï lS y' ñysß lgy~ we;a;ka w;r Wkajykafia
fkd .kshs" kmqre jpkhla fkd lshhs' kmqrla fkd w.% jQ y' ish¿ odk w;r O¾u odkh Wiia h' Wka jykafia f.a
is;hs' Wkajykafia iq<Õska fkd ief,k m¾j;hla O¾ufoaYkd ysud, jkfhys jik l=rùl mCISka f.a kdoh fuka
fyda .,a l=<la n÷ h' ry;ka jykafia kskaodfjka fyda uOqr jQ nj lsh;s' Wkajykafia ñáj Wmkafka mqrdlD; wl=i,hla
m%Yxidfjka lïmd fkdfj;s˜ hs jod< y' ksid nj lshefõ'

isreßka t;rï m%shxlr fkd jqj o m%shxlr lgy~ fya;=fjka


újrKd;aul wkqjdoh ^81 .d:dj&
Wkajykafia ckm%sh jQ y' tfuka u Wodr pß; Yla;sh yd Wiia
.;s .=K ksid o ;:d.;hka jykafia f.a meiiqug ,la jQ y'
h:d tl>fkd fif,d jdf;k k iór;s' tjx
mKaä;d kskaod mixidiq k iñ[acka;s' .S;hla n`ÿ ùh lg y~
n|sk oyug wikakka yo
n,kakg m%sh ke;;a isreßka
h:d( hïfia¦ tl>fkd( >K¦ fif,d( .,a m¾j;hla¦ mskd hhs is; ieoeye we;a;ka'
jdf;k( iev iq<`.ska¦ k iór;s( fkd ief,a o¦ tjx(
ta wdldrfhka u¦ mKaä;d( kqjKe;af;da¦ kskaod
mixidiq( kskaodfjka fyda m%Yxidfjka¦
k iñ[acka;s( fkd ief,;s'

iev iq<`.ska fkd ief,k uy .,a mjqjla fuka


kqjKe;a;d o kskaodfjka fyda m%Yxidfjka lïmkhg
m;a fkd fjhs'
újrKh

kskaod mixidiq( idudkH ñksiaiq cSú;fha ,nk ñysß yd wñysß


w;a oelSï ksid udkisl iu;=,s;;dj ke;s lr .ks;s' hula
jerÿKq úg TjQyq bÉPd Nx.hg yd wiykhg m;a fj;s' id¾:l
jQ úg m%S;sfhka bmsf,;s' tfy;a kqjKe;af;da ish,a, tlfia ms<s.
ks;s' idudkHfhka f,dajeishkg uqyqK mdkakg jk w;a oelSï wIag
f,dal O¾u jYfhka ye|skafõ'

,dfNd w,dfNd" whfid hfid p"


kskaod mixid p" iqLx p ÿlaLx
tf; wksÉpd ukqfciq Oïud
wiiai;S úmßKdu Oïud

hkqfjka olajd we;s mßos" ,dN" w,dN" whi" hi" kskaod" m%Yxid"
iem yd ÿl hk fïjd wmg ú|.kakg isÿ fjhs'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 17


hï fia .eUqre jQ ihqr fjfiiska myka fõ o" tfia ue m~Qfjda oyï wid fudkjg myka fj;a

82' h:dZms ryfod .ïNSfrd ú,la fia iqmika


úmamikafkd wkdúf,d meyeos,s .eUqre osh we;s
tajx Oïudks iq;ajdk weiSfuka ioyï
úmamiSoka;s mKaä;d' ^6(7& myos;s ok kqjK we;s'

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wef;d;a kqjK - fjfi;a ;=ák
6 ^7& ldkud;djka f.a l;dj ^82 .d:dj&

fo õrï jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia ldkud;dj


wern fï .d:dj jod< fial'
hkqfjks' —uu weh f.a fï Njh id¾:l lrñ'˜ hs
mejiQ rcf;u foda,djla iu. rdcmqreIhka hjd
weh f.kajd .;af;a h' weh meñKs miq weu;shka
ldkud;dj nqÿrÿka flf¾ myka ne;su;a Wmdisldjla weu;+ fya —uf.a oshKsh ldkdg iem iïm;a fokakg
jQjd h' weh f.a oshKsh ldk fjk;a .ul ;eke;a;l= yels wfhl=g tfia lrkakg wjir foñ˜ hs mejiS h'
iu. újdy j isáhd h' ldkd ish uj f.a ksjig tla wud;Hjrfhla —uu weh uf.a oshKsh fia yod
meñK isá Èkl ieñhd wehg wdmiq tk fia .ksñ˜ hs mjid ;ud i;= ish¨ foam< wehg mjrd
mKsjqvhla tù h' ieñhdg f.k hkq msKsi ri leú,s —oshKshks" Tng leu;s mßos oka mska lr.kak˜ hs
álla ilia lr fokq msKsi ;j tla oskla mud jk fia lSfha h' ldkdj o oskm;d kqjr fodrgq y;frys oka
wehg mejiQ uj" ri leú,s ms<sfh< l<d h' tfy;a msßkukakg mgka .;a;d h' NsCIQka weu;+ Nd.Hj;=ka
miq osk Wfoa ms~q is`.d jeä ysñjreka isjq kulg ´ ta jykafia — uyfKks" le<ö ¥Is;j mej;s ldkd f.a
ri leú,s j,ska álla msßkeuqjd h' is; uf.a jokska myka jQfha hZZ hs jod< y'

ta ms<s.;a ysñjre ldkdjf.a ksjfia ri leú,s we;s újrKd;aul wkqjdoh ^82 .d:dj&
nj ;j;a ysñjrekg mejiQfhka TjQyq o tys ms~qis`.d
jeäh y' ldkud;dj o ;ud ne;su;a fyhska ta yeug h:d .ïNSfrd ryfod úmamikafkd wkdúf,d tjx
u ri leú,s ms<s.ekajQjd h' wka;sfï oS ldkd g mKaä;d wms Oïudks iq;ajdk úmamiSoka;s'
f.khkakg lsisjla b;sß fkd jQfhka tod .uk hd
fkd yels úh' B<. oskfha isÿ jQfha o th u h' h:d( hï fia" .ïNSfrd( .eUqre" ryfod( ú,la"
;=kajk oskfha ieñhd wka;su ksfõokh;a tjd ;sìKs' úmamikafkd( fnfyúka m%ikakj" wkdúf,d(
ldk fkd meñKsh fyd;a fjk;a ìß|la f.k tk nj le<öfuka f;drj ^mj;S o&" tjx( tfia" mKaä;d
Tyq okajd ;sìK' tfy;a tosk o NsCIQka ms~qis`.d jeä wms( kqjKe;af;da o" Oïudks( oyï" iq;ajdk( wid"
fyhska ri leú,s ish,a, ksu úh' ldkg ieñhd fj; úmamiSoka;s( m%ikak fj;s'
hdug fkd yels úh'
.eUqre osh ú,la mykaj" fkd le,ö mj;akd
wka;sfï ldk f.a ieñhd fjk;a ia;%shl ìß| lr mßoafoka O¾uh weiSu fya;=fjka kqjKe;a;ka f.a
.;af;a h' fuhska l,lsÍug m;a ldk NsCIQka flf¾ is; o le,öfuka f;drj m%ikak njg m;a fjhs'
wm%idohla we;s lr .;a;S h' weh NsCIQkag neK
joskakg mgka .;af;ka TjQyq ldkud;dj f.a ksjig újrKh
ms~qis`.d tau keje;ajQ y' nqÿrcdKka jykafiag o fï
mqj; ie, jQfhka Wka jykafia ldkud;dj f.a ksjig .eUqre osh ú,l c,h m%ikakj" uv fkdù mj;sk wdldrh O¾uh
wid ixiqka lr.;a is;g Wmud lr we;' O¾uh fkd msúiqKq
jevu l< y' ´ Nd.Hj;=ka jykafiag iy,a le| idudkHh is; ks;r u le<ö" wdl+,j" úhjq,aj mj;S' is;g
ms<s.ekajQjd h' iykh f.k tkafka O¾uh hs'

j<|d wjik Nd.Hj;=ka jykafia ldk wu;d —uf.a


Y%djl NsCIQka ms<s.;af;a ta whg mQcd l< foa o@
ke;fyd;a kqÿka foa;a .;a;d o@˜ hs m%Yak l< y'
—Wkajykafia,d ms<s.;af;a ÿka foa muKs˜hs mejiQ
´ —jro Wkajykafia,d f.a fkdfõ' uuhs jro lf<a˜
hs mejiqjd h' fufia ish jro ms<s.;a ´ nqÿka je|
iud lrjd .;a;d h' wk;=rej Nd.Hj;=ka jykafia
O¾udkqYdikdjla lf<ka" ta wid isá ldk fidajdka
M,h ,enqjd h'

wdrduhg wdmiq meñfKk w;r;=r nqÿrÿkag mfiakoS


fldfid,a rc;=ud yuq úh' ldk NsCIQka jykafia,dg
neK josk wdldrh .ek wid ;snqKq rc;=ud nqÿrÿka
wehg oï foiQ nj wid úiauhg m;a úh' wehg
i;Hh wjfndaO lrjkakg nqÿrÿka iu;a ù oehs
úuiQ rcqg nqÿrÿka jodf<a —tfia h' uu wehg O¾uh
meyeos,s lf<ñ' weh f.a u;= Njh id¾:l lf<ñ ˜
yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 19
W;=ï mqßiayq lsis fofhl fkd we,S iqjÿla folays Wia my;a .;s fkd olaj;s

83' iín;a: fj imamqßid pcka;s kqjKe;af;da ÿre lr,;s iem iïm;a


k lduldud ,mhka;s ikaf;d lïiem m;ñka fkd fodv;ss jokla
iqfLk MqÜGd w: jd ÿfLk jdfrka jdfrg ÿl iem ,enqK;a
k WÉpdjpx mKaä;d oiaihka;s ^6(8& ke; msïîula - uql=,s; ùula

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


kqjK jv;a - ixiqka fj;a
6 ^8& mkaishhla ysñjreka f.a l;djla ^83 .d:dj&

m kaishhla NsCIQka jykafia wrnhd jod< fï .d:dj


foõru jev ji;a oS Nd.Hj;=ka jykafia úiska
foaYkd lrk ,oaols'
újrKd;aul wkqjdoh ^83 .d:dj&

imamqßid fj iín;a: pcka;s ikaf;d lduldud


k ,mhka;s iqfLk w:jd ÿfLk mqÜGd mKaä;d
fõr[acd kï n%dyauKhd f.a wdrdOkh mßos WÉpdjpx k oiaihka;s'
Nd.Hj;=ka jykafia jrla NsCIQka jykafia,d o iu.
fõr[acd kï .fuys jia úiQ y' ;uka nqÿrÿkag imamqßid( i;amqreIfhda¦ fj( taldka;fhka¦ iín;a:(
Wmia:dk lruehs fmdfrdkaÿ ù jia jikakg wdrdOkh iEu wxYfhka u¦ pcka;s ( wNsksIal%uKh lr;s"
l< nj n%dyauKhdg wu;l úh' t iufhys fõr[acd ikaf;d( ^Ydka;& hym;a wh¦ lduldud( ldu jia;=
m%foaYfha wdydr ys`.hla jQ fyhska ms~q is`.d hdfuka wfmaCIdfjka¦ k ,mhka;s( l:d fkd lr;s¦ iqfLk(
mjd t;rï m%fhdackhla fkd ù h' iemfhka¦ w: jd( ke;fyd;a¦ ÿfLk( ÿflka¦ mqÜGd(
meyeÿKq¦ mKaä;x( kqjKe;af;da¦ WÉpdjpx( by,
fï wudre ;;ajh hgf;a jqjo NsCIQyq ÿ¾uqL fkd jQ my, hdula¦ k oiaihka;s( fkd olaj;s'
y' wYajhka fj<\fï .sh fj<`ÿka úiska mqok ,o
lv, iaj,amhlska hefmkakg Wkajykafia,d iu;a jQ i;amqreIfhda ish,a, w;yer ffkIal%uHh m%.=K
y' jia ld,h wjidk fõr[acd nuqKdgo oekqï oS lr;s' ,dN f,daN m;d l;d fkd lr;s' iem ,o úg
nqoaO m%uqL NsCIQ msßi h<s fÊ;jkdrduhg u iïm%dma; m%S;sfhka u;a j hdula fyda ÿla ,o úg ÿlska yels,Sula
jQy' fkd olaj;s'
újrKh
fÊ;jkdrdufhaoS odhlfhda NsCIQka jykafia,dg m%KS;
odk jia;=fjka Wmia:dk l< y' tosk oka msßkeófuka iqfLk ÿfLk( kqjKe;s Wiia mqoa.,fhda iem yd ÿl ksid
udkisl;ajfha fjkila - WÉpdjp;djla fkd olaj;s' idudkHfhka
miq b;sß jQ wdydr" úydria:dkfha iq¿ jev lrñka ukqIHhkag ,efnk w;aoelSï w;r iem yd ÿl b;d m%n, fjhs'
jik whg fok ,oS' TjQyq ta wkqNjfhka miq mS%;shg iemh kï fndfyda úg wdYdjla uia;lm%dma; ùuls' tfia jQ úg
m;aj .S .hñka kgñka l,n, l< y' udi ;=kla u is; m%S;sfhka b,afmhs' tfy;a ta blauKskau ;j;a wdYdjla cks;
kSri hj wkqNj lsÍfuka miqj jqj o NsCIQyq wuq;a;la fjhs' tfyhska wms ks;r u fkd;s;a wdYdjkaf.ka hq;=j Ôj;a
ke;sj WfmaCIdfjka isáh y' fï iïnkaOfhka iji fjuq' flfia jqj o idudkH ñksidg ;u wdYdjla bgq ùu ;rï
m%S;sfhka ;j;a ke;' b÷rka mskd .sh úg TjQyq m%S;sfhka b,afm;s'
oïiNd uKavmfha oS Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï tfy;a fï m%S;sh yqÿ udhdjla muKs' Okh" n,h" lS¾;sh fyda
fok ,oS' Wkajykafia ta ksñ;af;ka w{dkfhda ,dNfha úch.%yKh u.ska ,efnk m%S;sh os.=l,a mj;sk ire fohla
oS m%uqos;j w,dNfha oS uql=,s; ùu iajNdj fldg fkdfõ' kshu m%S;sh kï wdOHd;añl m%S;sh hs'
we;af;da fj;s' kqjKe;af;da tn`ÿ WÉpdjp;d ke;sj
ish,a, uOHia:j bji;s hs meyeos,s fldg fï .d:dj
jod< fial'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 21


hi biqre fkdoeyeñka fkdleue;sjk ;eke;a;d is,ajf;la keKjf;la oeyeñfhla fõ'

84' k w;a;fy;= k mriai fy;= ;uka ksidj;a wkqka ksidj;a


k mq;a;ñÉfP k Okx k rÜGx mq;=ka" Okh fyda rgla fkd m;f;d;a
k bÉfPhH wOïfuk iñoaê u;a;fkd wO¾ufhka fmdfydi;a jkq fkdis;k
i iS,jd m[a[jd Oïñfld ishd ^6(9& is,aj;a" kqjKe;s oeyeñ flfkla fõ

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


kqjKe;s ok - we;s hy .=K
6 ^9& Oïñl ia:úrhka f.a jia;=j ^84 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jdih lrk l, Nd.Hj;=ka


jykafia úiska Oïñl ia:úrhka jykafia
wrnhd fï .d:dj jodrk ,oS'
újrKd;aul wkqjdoh ^84 .d:dj&

w;a; fy;= ^k& mriai fy;= ^k& mq;a;x ^k& Okx


^k& rÜGx k bÉfP wOïfïk iñoaêx" k bÉfPhH
Oïñl ish ìß|;a iu. ieje;a kqjr jdih lf<a h' fid iS,jd m[a[jd Oïñfld ishd
ìß| .eí f.k isá iuhl oskla fya ;uka meúosjkq
leu;s nj wehg mejiS h' orejd Wmosk ;=re ta w;a; fy;=( ;ud f.a hym; msKsij;a¦ mriai fy;=(
;SrKh mud lrkakehs ´ Oïñlf.ka b,a,d isáhd wkqkaf.a m%fhdackh msKsij;a¦ mq;a;x( mq;%hl=¦ Okx(
h' orejd Wmka miq Tyq meúos jkakg ieriqKq úg Okh¦ rÜGx( rgla¦ k bÉfP( m%d¾:kd fkd
orejdg weúoskakg yels jk;=re isákakehs weh mejiQ lrkafka h¦ wOïfïk( wO¾ufhka¦ iñoaêx(
fyhska fya fufia l,amkd lf<a h' —meúos ùu i|yd iuDoaêh¦ k bÉfPhH( wfmaCId fkd lrkafka
ìß|f.ka wjir ,efnk ;=re n,d isàfï m,la ke;' kï¦ fida( fyf;u¦ iS,jd( is,ajf;la¦ m[a[jd(
uf.a úuqla;sh uu i,id .ksñ'˜ fufia is;d fyf;u kqjKe;af;la¦ Oïñfld( Od¾ñlfhla¦
úydria:dkhg f.dia meúos úh' Nd.Hj;=ka jykafia ishd( jkafka h'
f.ka l¾uia:dkhla o ,nd.;a Oïñl ysñfhda
Woafhda.fhka Ndjkd jvd blauKska u ry;ka jykafia ;ud f.a m%fhdack msKsij;a wkqkaf.a m%fhdackh
kula njg m;a jQy' msKsij;a orejka" Okh fyda rdcHhla m%d¾:kd
fkd lrkafka h' ;ud f.a iuDoaêh wO¾ufhka
wjqreÿ .Kklg miq ;u ìß|g yd orejdg wfmaCId fkd lrkafka h' tfia jQ úg fya is,ajf;la"
O¾ufoaYkd lrkq msKsi fya ish ksji n,d .sfha h' kqjKe;af;la yd Od¾ñlfhla fjhs'
Wkajykafia f.a mq;%hd o iiqka .;j ry;a jQfha h'
—uf.a ieñhd;a orejd;a fofokdu iiqka .; jQ fyhska újrKh
ud muKla .sysf.hs úiSfuka we;s wre; l=ula o@˜ hs
is;+ ìß| o NsCIqKshla j ry;a nj ,oaod h' —isÿy;a l=ureka ;u ìß|" mq;d" foudmshka yd rdcOdksh yer
meúos jQfha ljr fyhska oehs˜ úuik whg ms<s;=r fï .d:dfjys
we;=<;a h' th ;ud f.a lsishï wd;aud¾:ldó n,dfmdfrd;a;=jla
oï iNd uKavmfhys /ia jQ NsCIQka jykafia Oïñl ksid l< fohla fkd jk nj fuhska f;areï .; yels h'
ysñhka meúosj ry;a jQ whqre;a ìß| yd orejd;a
iiqka .; j ksjka iqj idOkh lr .;a whqre;a ta f,dal ;;a;ajh ukdj f;areï f.k wksÉp-ÿlaL-wk;a; ,CIK
nqÿrÿka yd iu. idlÉPd l< y' ta wjia:dfjys oS uekúka oek f.k l< l%shdjls'
Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" kqjKe;af;da Okh fuys jeo.;a u mKsjqvh - —wO¾ufhka ;uka f.a iuDoaêh
yd iuDoaêh msKsi ;uka i|yd fyda wkqka i|yd fkd m;kak˜- j;auka ¥Is; w¾:l%uh ksjroH lr .ekSu msKsi
j;a mõlï fkd lr;s' TjQyq O¾udkql+,j Ôj;a ù w;Hka;fhka u wod< jkakls' wO¾ufhka ,nk iuDoaêh
ixidrfhka úuqla;sh ,nd .ekSu i|yd u l%shd lr;s˜ ksr¾:lh' tu.ska fuf,dj yd mrf,dj folays u isÿ jkafka
hs jod< y' wk¾:hls'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 23


ñksiqka w;=frys mrf;r ^ksjka& hkafkda ál fofkla fj;s' fiiq i;ale, fu;r ^iir& ueosfj;s'

85' wmamld f; ukqiafiiq ñksiqkaf.ka iq¿ msßila


fh ckd mdr.dñfkd mrf;r fj; h;s mSkd
w:dhx b;rd mcd b;sß msßi kej; jrla
;SrfujdkqOdj;s ^6(10& fu;r fj; u t;s wdmiq'

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


iq¿ msßila - iißka t;rg h;a
6 ^10& Ou_h wik msßila .ek mqj;la' ^85 iy 86 .d:d&

O ¾uY%jKh i|yd meñKs ieje;a kqjr jeishka


msßila úIfhys fuu .d:djka Nd.Hj;=ka
jykafia úiska jodrK ,oafoa fÊ;jkdrdufhys jev
tfyhska fndfyda fokd f.a ys;iqj msKsi ckdkqlïmdj fmroeß
lrf.k foõ ñksiqkag Y=N isoaêh i,ikq jia ixpdrfhys
fhfokak' fofokl= tl uÕ fkd hkak' uq,-ueo yd w. hym;a
jQ w¾: iïmkak jQ mßmQ¾K jQ O¾uh foaYkd lrkak' mssßisÿ
úiQ iufhys h' cSú;hla .; lrk wdldrh W.kajkak' wefiys l=Kq frdvq ke;s
fndfyda fokd O¾uh olskq we;' oyu fkd ,ofyd;a Tjqka úkdY
tiufhys ieje;akqjr úiQ ieoeyej;ayq msßila ù hkakg bv ;sfí' oyu f;areï .; yels ckhd f,dj fjfi;s'
iïudoï lr NsCIQka jykafia,dg hï hï msßlr uu o oyï foikq msKsi Wrefj,a okõfõ fiakdks .ug hkafkñ'˜
mkaid,sia jila mqrd lrk ,o O¾u¥; ld¾hNdrh werUqfKa
mQcd l< y' fuu úfYaI msßlr mQcdfjka miq tf,i h' ;u Y%djl msßi o legqj oUosj uyd ud¾. yd wkqud¾.
O¾uY%jKdNs,dIS jQ TjQyq rd;%sh mqrd O¾ufoaYkd hka ys Wkajykafia ixpdrh l< y'
lrkq msKsi NsCIQka jykafia,d lsysmkulg wdrdOkd
l< y' /h mqrd u oyï wikakg wiu;a jQ iuyre oyï foiSfïoS Nd.Hj;=ka jykafia cd;s-l=,-f.da;%d oS lsis u
w;r ueo oS keÕsg ish ksfjia n,d .sh y' iuyre fjkila fkd l< y' ÿmam;a-fmdfydi;a" l=,Sk-l=,ySk" W.;a-
kQ.;a" mska we;s-mska ke;s iEu ish¿ fokd u Wkajykafia yuqjg
/h mqrd u O¾uh Y%jKh lrkakg is;d kej;=K o wdy' Y%uK- n%dyauK fõjd" rdclSh fyda ÿ.S ÿmam;a fõjd iqofkl=
ksos lsrñka isáh y' nK wiñka u iuyrekag kskao fyda ÿofkl= fõjd ldg jqj o ksis uÕ fmkajkakg wjia:dj ,nd
.sfha h' uq¿ rd;%sh u wjOdkfhka nK weiQ msßi b;d .ekaug Nd.Hj;=ka jykafia W;aiql jQ y' lsisjl=g ksjka uÕ
iq¿ úh' wiqrd fkd ;sìK'O¾uh úYajidOdrK jQfha h'

oUosj nuqKka uy by<ska ms<s.;a l=, mdßY=oaêh .ek Nd.Hj;=ka


miq od Wfoa NsCIQyq tosk /fhys ckhd O¾uh Y%jKh jykafia u| jQ fyda ;elSula fkd l< y' l=, fNaoh kskaos;
l< wdldrh Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï ÿka y' ta ixia:djla fia Wkajykafia fy<d ÿg y' ´kEu l=,hl fyda
weiQ Wkajykafia ta ms<sn|j lreKq meyeos,s lrñka mka;shl whl= Tjqka meúoafoys m%;sM, ,nd.ks;ehs nqÿrÿkg
.d:d folla foaYkd l< y' fmkS .sh úg ix> iudchg we;=<;a lr .kakd ,oS' ñka fmr l=,
yd mka;s fNao u.ska fNao Nskakj mej;s iudch tald.% lrkakg
m%h;akhla oerE tl u ;;ald,Sk Ndr;Sh Ydia;%jrhd Nd.Hj;=ka
újrKd;aul wkqjdoh ^85 .d:dj&
jykafia h'

ukqiafiiq fh ckd mdr.dñfkd f; wmamld w: whx nqÿrcdKka jykafia Ndr;Sh ldka;dj f.a ;;a;ajh o hym;a njg
b;rd mcd ;Srx tj wkqOdj;s' m;a l< y' n%dyauK Ñka;kfha n,mEu fya;=fjka nqoaO ld,Sk
ldka;djg jeä f.!rjhla ysñ j fkd ;sìK' b|ysg od¾Yksl
ukqiafiiq( ñksiqka w;r¦ fh ckd( hï msßila¦ Ñka;kfhka w. ;ekam;a ldka;djl .ek wikakg ,enqK o
fmdÿfõ Tjqkg ysñ jQfha my;a ;;aFjhls' iajlSh újD; yd
mdr.dñfkd( mrf;rg hkafkda o¦ f;( TjQyq¦ ohdkaú; wdl,amh fya;=fjka ldka;djkg úkS; whqßka ie,l+
wmamld( b;d iq¿ msßils¦ w:( blaì;s¦ whx( fï¦ nqÿyq Tjqkg o úuqla;s ud¾.h mdod ÿka y' b;sydifha m%:u jrg
b;rd mcd( wjfYaI msßi¦ ;Srx tj( fuf;rg u¦ NsCIqKS Ydikhla o Wkajykafia úiska wrUk ,oS' úúO mx;sj,
wkqOdj;s( wdmiq tkafkda h' ia;%Syq tys meúoao ,o y' Tjqka úuqla;s ,dNh msKsi mOka ù¾hh
jevQ whqre yd úuqla;sh ,nd Wodk .S;sld .ehQ whqre f:ß.d:dfõ
i|yka h'
ñksiqka w;r iißka tf;rg hkafkda b;d iaj,am
fofkls' b;sß m%cdj kej; iir kï jQ fuf;rg
kej; wdmiq tkafkda h'

újrKh

Oïfu Oïudkqj;a;sfkd( hkafkka fuys oS woyia lrk ,oafoa


nqÿrÿka jod< Y%S ioaO¾uhhs' nqÿrÿka úiska uq,ska u oï foik
,oafoa miaj. uyKqkag h' Wkajykafia f.a m%:u O¾u foaYkh
Oïuplalmamj;a;k iQ;%h hs' O¾uh pl%hla fyj;a frdaohla
n÷ nj o th m%:u jrg bosßhg hk mßos l%shd;aul l< nj o
bka yeÕfjhs' uq,a u nqoaO Y%djl msßi njg m;a jQfha fï iQ;%h
Y%jKh l< miaj. uyK msßi h' fï ksid nrKei bism;kh
O¾u r;akh yd ix> r;akh my< jQ kscìu jYfhka ye¢kaúh
yels h' uq,a u NsCIq msßi weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia fufia
jod< y'

—uyfKks" uu ish¨ osjHuh yd udkqIsl nkaOkhkaf.ka ñÿfKñ'

Tno ish¨ osjHuh yd udkqIsl nkaOkhka f.ka ñÿKdyq h'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 25


ukdfldg foiQ oyï ms<sfj; msrefuka b;d ÿl fia tf;r úh hq;= iir mrf;rg meñKsh yel'

86' fh p fLd iïuolaLdf; foid we;s uekúka


Oïfu Oïudkqj;a;sfkd ioyï wkqj úiqfuka
f; ckd mdrfuiaika;s udr n, ì|sñka
uÉpqfOhHx iqÿ;a;rx' ^6(11& t;r úh yel iir l;ßka'

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


O¾uh is; ;=, kï - iißka t;rg hhs
6 ^10& Ou_h wik msßila .ek mqj;la' ^85 iy 86 .d:d&

újrKh oeka Nd.Hj;=ka jykafia wm w;r jev jdih fkd lrk nj


ienEh' tfy;a Wkajykafia úiska W;=ï jQ YS% ioaO¾uh wmg odhdo
fmr msgqj yd iïnkaOhs fldg we;' tu O¾uh Wkajykafia úiska f.d;d ks¾udKh l<
fohla fkdj fidhd.;a fohls' th ljod;a f,dj mj;akd úYaj
.ñka .ug" k.rfhka k.rhg jevu lrñka fndfyda fokdg kshduhhs' th iod yeu;ek mj;shs' fn!oaO-wfn!oaO" fmr os.-
O¾udiajdoh iy ksjka iqj ,nd foñka ießirk Nd.Hj;=ka wmr os. ldg;a th újD;h' nqÿjre th fidhd f.k foaYkd
jykafiag wúoHdfjks .s¨Kq fmdÿ ckhd mY=>d;kh lrñka" lr;s' thg wuq;= f,an,hla wkjYHh' th fidhd .kakd ´kEu
foúhka hosñka uq,dj jik wdldrh fmkS .sfha h' Tjqka weu;+ flfkl=g ;j;a whl=g foaYkd l< yelsh' kuq;a wjfndaO lsÍu
Nd.Hj;=ka jykafia fm!oa.,sl h' O¾uh kqjKe;a;ka úiska ;u kqjKska u m%;HCI
lr .; hq;a;ls'
cSú;hla ke;s lsÍu - b;d myiq jevla jqK;a
fokakg lsisjl=g mKla - fudk c.f;la fõo iu;a uÉpqfOhH( udrhd f.a n,h l%shd;aul jk fCI;%h fuys
bmso fuf,dj cSj;a fjk - b;d l=vd if;la jqK;a uÉpqfOhH hkafkka woyia fjhs' udrhd l%shd;aul ùu urKh fia
mKg wdofrhs ;uka f. - nhhs urKhg ljo;a .;fyd;a" uÉpqfOhH hkafkka ixidrh .; yelsh' iißka tf;r
ùu udrhd f.a rdcOdksfhka bj;a ùuls' ks¾jdKdê.uh lr
hs foaYkd l< y' msßksú W;=ukg kej; lsis lf,l urK ÿl ú¢kakg isÿ fkdfõ'
tfuka u flf,iqka ksid mSvdjla o isÿ fkd fjhs'
jdo újdo" l,flda,y," wr., nqÿrcdKka jykafiag m%sh fkd
ùh' NsCIQka weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia jrla fufia jod< y' újrKd;aul wkqjdoh ^86 .d:dj&
—uyfKks" uu f,dalhd iu. jdo fkd lrñ' f,dalhd ud iu.
jdo lrhs' O¾ujdoshl= lsis úfgl lsisjl= iu. jdo l< hq;=
ke;'˜ fh p fLd iïuolaLdf; Oïfu Oïudkqj;a;sfkd f;
ckd iqÿ;a;rx uÉpqfOhHx mdrfuiaika;s
Nd.Hj;=ka jykafia jeo.;a fldg ie,l+fha O¾uh hs' tfyhska
ish¿ u fn!oaOhka O¾udkqj¾;S úh hq;= h' nqÿ iufhys fh p fLd( hï lsisfjla¦ iïuolaLdf;( uekúka
b.ekafjk ksIagdj idOkh lr .kakg kï O¾uh m%dfhda.slj
wkq.ukh l< hq;= h'
foid we;s¦ Oïfu( O¾ufhys¦ Oïudkqj;a;sfkd(
O¾udkql+,j ms<smosñka Ôj;a fj;a o¦ f; ckd(
úuqla;s iqjh idCId;a lsÍu msKsi flá ux fkd ue;' l%udkql+,j ta ckhd¦ iqÿ;a;rx( ;rKh lsÍu w;s ÿIalr jQ¦
udkisl ixj¾Okh idOkh lsÍu ta i|yd we;s taldhk ud¾.h uÉpqfOhHx( urejd f.a úð;h ^blaujd&¦ mdrx
nj iQ;% rdYshl u wjOdrKh lr ;sfí' th wkql%ñl YsCIdjls' ksjkg¦ tiaika;s meñfKkakdyq h'
lh" jpkh yd is; l%udkql+,j m%.=K lsÍfuka kshu m%{dj
j¾Okh lr f.k iïfndaêh ,nd ks¾jdKh idCId;a lr .;
yels h' th cd;s" l=," f.da;%" mx;s" j¾K wdoS il,úO fNaohka u Nd.Hj;=ka jykafia úiska ukdj foaYkd lr we;s
blaujd isák i¾j idOdrK m%;smodjls' O¾uh ksis mßos l%shd;aul lrñka ms<smosk wh
;rKhg w;s ÿIalr jQ udrhd rc lrk m%foaYh jQ
fn!oaO mqreId¾: ksh; jYfhka olajk wjia:djl Nd.Hj;=ka iißka t;r fj;s'
jykafia fufia jod< y'

—nqÿ nj ,;a Nd.Hj;=ka jykafia nqÿ nj msKsi O¾uh foaYkd


lr;s' oukh jQ Nd.Hj;=ka jykafia oukh msKsi O¾uh foaYkd
lr;s' Ydka; jQ Nd.Hj;=ka jykafia Ydka;sh msKsi O¾uh foaYkd
lr;s' ;rKh l< Nd.Hj;=ka jykafia ;rKh msKsi O¾uh
foaYkd lr;s' msßksjka mE Nd.Hj;=ka jykafia mßks¾jdKh msKsi
O¾uh foaYkd lr;s'˜

Nd.Hj;=ka jykafia úiska idOkh lr .;a mqreId¾:hka


O¾udkqj¾;S Y%djlhdg o újD;j mj;akd nj ñka ikd: fjhs'
O¾uh ukdj foaYkd lr ;sfí' tfy;a ta wkqj ms<smeoSu yqfola
Y%djlhkg Ndr ld¾hhls' wiSñ; Woafhda.fhka" wm%;sy;
ffO¾hfhka yd lemùfuka wm O¾u ud¾.fhys .uka l< hq;=h'
nqÿka ry;=ka .uka l< ta u. ljr ndOd t<eUqK o wm ta ch
.; hq;=h' O¾uh yqfola ffjoHjrhl= úiska ks¾osIag T!IOhla
n÷h' frda.shd ;u tlu wruqK wdfrda.Hh nj f;areï f.k
T!IO Ndú;fhka yd ffjfoHdmfoaY ms<smeoSfuka iqjh ,nd .;
hq;=h'

iir ;rKh .ek lreKq olajk wjia:djloS Nd.Hj;=ka jykafia


th myqrla Wmldrfhka .Õlska t;r ùula yd iufldg oelajQ
y' —uyfKks" uu O¾uh myqrla fuka W.kajñ' th ;rKh msKsi
Wmldr lr .ekSug ñi lr ;nd .ekSug fkdfõ'˜

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 27


kqjKe;a;d .sysf.hska kslau meúoaog meñK wl=i,a ÿrefldg l=i,a jvkafka h'

87' lKayx Oïux úmamydh w÷re mõ jev ÿ/r


iqlalx Ndfj: mKaäf;d iqiqÿ mska oyï lr
Tld wfkdlx wd.ïu .sys f.or ú;a w;er
úfjfl h;a: ¥rux ^6(12& meúos ìu is; fkd yer

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yslaófuka ,efnhs ksjka
6 ^12& mkaishhla wd.ka;=l ysñjreka ms<sn| l;d mqj; ^87"88 iy 89 .d:d&

fo õrï fjfyr jevyqka iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia wd.ka;=l NsCIQka jykafia,d
mkaishhla wern fï .d:d ;=k foaYkd l< y'
1' lduÉPkao

rEm" Yío" .kaO" ri yd iam¾Y hk mxp úO ldu jia;+ka flf¾


we;sjk we,au lduÉPkaoh hs' wm iirg ne`o ;nk nkaOk
w;=frka fuh tlls' idudkH mD:.ack mqoa.,fhda fïjdg we¿ï
fldai, rdcOdksfha jia úiSu i|yd f.dia isá fï lr;s' Bg fya;=j Tjqka ;=< bkaøshh ixjrh fkdue;s ùuhs'
NsCIQ msßi jia jei ksujd Nd.Hj;=ka jykafia je| OHdkx. mxplfhka tlla jk tald.%;dj u.ska fuu kSjrKh
kuialdr lsÍu msKsi meñKsh y' tfia meñK nqÿrÿka uev mj;ajkq ,efí' ilod.dñ jk úg fuh ÿn, lrk w;r
wkd.dñ ùfuka iyuq,skau jkikq ,efí' rEm rd." wrEm rd.
je| tl;a mfil wiqka .;a y' Wkajykafia,d jeis jeks iQCIu we¨ï ÿrejkafka ry;a M,h ,eîfïoS h'
iuh .; l< wdldrh ms<sn|j úia;r wid isá lduÉPkaoh ÿre lsÍfuys,d my; oelafjk ;;a;ajhka yh
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d j,ska O¾u foaYkd l< ufydamldÍ fjhs'
fial'
1' lduh ;=kS lsÍug wod< jk wruqKla Ndjkdj i|yd fhdod
.ekSu'
2' lduh ;=kS lsÍug wod< jk wruqKla fhdod f.k OHdkhla
újrKd;aul wkqjdoh ^87 .d:dj& Wmojd .ekSu'
3' b÷rka oukh lr .ekSu'
mKaäf;d hF: úfjfl ¥rux Tld wfkdlx wd.ïu 4' wdydrfhys muK oekSu'
lKayx Oïux úmamydh iqlalx Ndfj:' 5' nUir yeisfrk W;=uka wdY%h lsÍu'
6' ;u l%shdj,shg wod< oeyeñ l;djkays ksr; ùu'

mKaäf;d( kqjKe;a;d¦ h;a: úfjfl( lsishï 2' jHdmdo


úuqla;shl¦ ¥rux( we¨ï lsÍu wmyiq jQ ¦ Tld(
.sys f.hska¦ wfkdlx( wk.dßl cSú;hg¦ wd.ïu( m%sh lrk wruqKla yuq jQ úg tys ukdm jk mßoafoka u" wm%sh
meñK¦ lKayx Oïux( wl=i, l%shdjka¦ úmamydh( wruqKla yuq jQ úg wukdm ùu isß;hs' fï fol uq¿ f,dju ojk
uyd .sks folla fia ye¢kafõ' wúoHdj iu. tlajk lduÉPkaoh
w;yer¦ iqlalx( l=i,l%shd¦ Ndfj:( jvkafkah' yd jHdmdoh f,dj ish¿ ÿla miqmi mj;akd uyd ksodk fol fia
lSu ksjro h' OHdkdx.hla jQ m%S;sh jHdmdo uev ,hs' ilod.
kqjKe;a;d úfõlfhys we,Su ÿIalr ;ekla jQ .sys dó M,h ,eîfuka ÿn, jk jHdmdoh ÿre jkafka wkd.dó M,h
f.hska kslau meúos ìug t<U wl=i,a j,ska je,lS idCId;a l< úgh'
l=i,a oyïys ksr; úh hq;=h'
jHdmdoh ÿre lsÍfuys ,d Wmia:ïNl jk idOl yh fï h'

újrKh 1' fu;a is;ska wruqK foi ne,Su'


2' fu;a;d Ndjkdj ksr;=rej m%.=K lsÍu'
lKayx Oïux( wl=Y, O¾uh - fuhska woyia jkafka iodpdruh 3' ;uka f.a u l¾uh .ek wdj¾ckh lsÍu'
jYfhka ÿ¾j¾K jQ fyj;a mdm O¾uhs' úuqla;shg wys;lr Bg 4' {dk iïm%hqla;j l,amkd lsÍu'
wkq.%y jYfhka fkd mj;akd lreKq wl=i, O¾uh fj;s' 5' l,HdK ñ;% fiajkh'
6' w¾: iïmkak ixjdohkays fhoSu'
Tld wdfkdalx( ´l kñka y÷kajkafka .sys f.hhs' .sys cSú;fha
iqj myiqlï ksid th ´l kñka ye|ska fõ' .sys f.hska kslau pdï 3' Òk ñoaO
wmsia cSú;hg yqreùu zwfkdalZ f,i y÷kajd we;'
Òk kï w,i luhs' ñoaO kï ksosnr T;Eks .;shhs' fuh ldhsl
mßfhdofmhH w;a;dkx ú;a;laf,fiys mKaäf;d( hkafkka wmyiqlula fkdj udkisl iajNdjhls' fuh .il t,a,S isák
kqjKe;a;ka ;u is;a flf,iqka f.ka uqod .kakd nj lshefjhs' jjqf,l= fyda fldagqjlg we,Kq meKs álla f,i fyda .dkakg
uki msßisÿ lsÍu ms<sn`o oS¾> l%shdj,sh fláfhka mejiSuls fï' wmyiq ;rï Wl= fj~re ms~la fia Wmud lr olaj;s' fï .;sh
is; flf,ik flf,iqka w;r m%Odk ;ekla .kafka mxp kSjrK we;s úg jevla lrkakg Woafhda.hla fkd kefÕhs' fï .;s
O¾ufhda h' ú¾hdrïNfhka uev .; yels w;r uq¨ukska u ÿre jkafka ry;a
nj ,;a úg h'
mxp kSjrK( kï is; wdOHd;añl j¾Okh fj;ska j<ld isák
ndOdldÍ idOl myls' ks¾jdK m%;s,dNh fj;ska mqoa.,hd j<ld Òk ñoaO ÿreùu flf¾ n,mdk idOl o yhla fjhs' tkï
isák fuu ndOdldÍ O¾u my kï"
1' muK oek wdydr .ekSu'
1' lduÉPkao" 2' ldhsl bßhõ fjkia lsÍu'
2' jHdmdo" 3' wdf,dal lisKh jeãu'
3' Òk ñoaO" 4' t<suyfka isàu'
4' WoaOÉp l=lal=Ép 5' l,HdK ñ;% fiajkh'
5' úÑlsÉPd h' 6' w¾: iïmkak ixjdohkays fhoSu'

B,Õ msgqj yd iïnkaOhs

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 29


kqjKe;a;d lïlfgd¨ yer ksjfKys we,s ish is; fudkjg msßisÿ flf¾'

88' ;;%dNsr;sñÉfPhH ksoyia ù ÿre ù yeu ldfuka


ys;ajd ldfu wls[apfkd úiqfjd;a hym;s úfõl iqjfhka
mßfhdofmhH w;a;dkx ;ud u uekúka oukh ùfuka
Ñ;a;laf,fiys mKaäf;d ^6(13& keKe;s uqohs is; yeu flf,iqkaf.ka

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


msßisÿ lr.kak Tnf.a is;
6 ^12& mkaishhla wd.ka;=l ysñjreka ms<sn| l;d mqj; ^87"88 iy 89 .d:d&

újrKd;aul wkqjdoh ^88 .d:dj& jYfhka ye|ska fõ' fï wx. úIfhys i;H .fõIlhd olajkafka
ljr úosfha wdl,amhla o@ i;H .fõIlhd —ud ;=< iïnqoaO;ajh
,eîfï .=Kdx.hla jQ i;sh we;˜ hs okshs'
mKaäf;d ldfu ys;ajd wls[apfkd ;;% wNsr;sx
bÉfPhH Ñ;a;laf,fiys w;a;dkx mßfhdofmhH' th ke;s úg ke;s nj okshs' th we;s lr .kafka flfia oehs
f;areï .kakd fyf;u th j¾Okh lr .kshs' th we;s jQ úg
mKaäf;d( kqjKe;a;d¦ ldfu( b÷rka msKùu¦ oeka ud ;=< fuu iïfndaê wx.h j¾Okh ù we;ehs oek .kS'
ys;ajd( w;yer¦ wls[apfkd( lsisjl=g we¿ï fkd fuh i;smÜGdk iQ;%fha oS i;H .fõIlhd Oïudkqmiaikdj jvk
wdldrh hs' i;H .fõIlhl= iïfndÊ®x. úIfhys olajkafka
lrñk¦ ;;%( tu úfõlfhys¦ wNsr;sx( we,Su¦ fuu .;sl yd m%dfhda.sl wdl,amh hs' iïfndÊ®x. y; kï"
bÉfPhH( m%sh lrkafkah¦ Ñ;a;laf,fiys( udkisl
ls,sá j,ska¦ w;a;dkx( ;ud¦ mßfhdofmhH( msßisÿ 1' i;s iïfndÊ®x.h
lr .kafkah' 2' Oïu úph iïfndÊ®x.h
3' úßh iïfndÊ®x.h
4' mS;s iïfndÊ®x.h
kqjKe;a;d lïiqj yer oud ish¿ jia;= iïm;a flf¾ 5' miaioaê iïfndÊ®x.h
wdYdj ÿre lr meúos cSú;fhys ,efnk úfõl iqjh 6' iudê iïfndÊ®x.h
m%sh lrhs' is; flf<iqkaf.ka uqojd .kshs' 7' WfmalaLd iïfndÊ®x.h

újrKh ima; fndOHX. tkñka y÷kajkq ,nkafka nqoaO;ajh lrd hul=


fmr msgqj yd iïnkaOhs fhduq lrk .=Kdx. ima;lhla fyhsks' ^fndaê-wx.& fïjd
5' úÑlsÉPd j¾Okh jkafka ldhdkqmiaikd" fõokdkqmiaikd" Ñ;a;dkqmiaikd"
iy Oïudkqmiaikd hk i;r i;smÜGdkh m%.=K lsÍfï
ielh fyj;a w;SrKh fuhska yefÕhs' kqjK u| jQ úg we;sjk m%;sM,hla jYfhks' fï iïnkaOfhka Nd.Hj;=ka jykafia fufia
fï ;;ajh meg¿Kq jHdl+, Ñka;kh f,i o ye|skafjhs' fuh jod, y'
nqoaOdoS wj;ekays ielh jYfhka ks¾jpkh fkd l< hq;af;a
wfn!oaOhka mjd úÑlsÉPd ÿre lr OHdk ,nk fyhsks' ^1& —uyfKks" NsCIqkula ù¾hfhka hq;=j msßisÿ isysfhka hq;=j"
iïmc[a[fhka wNsoHdj yd fodïki ÿre fldg fõokd" is;
úÑlsÉPd kï jQ ixfhdackh tfia ye¢kaúh yelsh' tfy;a yd O¾uhka úIfhys isysh msysgqjd f.k jdih lrhs kï" Tyq
kSjrKhla jQ úÑlsÉPdj yqfola ´kEu jeo.;a m%ia;=;hka úIfhys f.a isysh ukdj msysgd isáhs' Tyq f.a isysh ukdj msysgd isá úg
we;s úh yels jHdl+, Ñka;kh hs' wgqjdfjys tk fï ks¾jpkh i;s iïfndÊ®x.h j¾Okh ù mQ¾K;ajhg m;a fjhs'
wkqj úÑlsÉPdj w;SrKh f,i ye¢kaúh yelsh' úÑlsÉPdj
OHdkdx.hla jQ úpdrh u.ska uev,; yelsh' th fidajdka M,h ^2& i;sfhka hq;=j jdih lrk w;r tu NsCIqj kqjKska hq;=j
u.ska uQf,da;amdgkh fjhs' úÑlsÉPdj ÿr,Sfï úIfhys ys;lr O¾uh .ek is;ñka úuiñka jdih lrkafka kï túg Tyq f.a
n,mEula úh yels lreKq yhla olajd we;' tkï" Oïu úph iïfndÊ®x.h mQ¾K;ajhg m;afjhs'

1' O¾u úkh ms<sn| {dkh' ^3& kqjKska úuid n,ñka ;yjqre jQ mOka ù¾hfhka hq;=j
2' m%Yak lsÍu yd idlÉPdj' tu NsCIqj jdih lrk úg Tyq f.a úßh iïfndÊ®x.h
3' YsCIdfjys h:d ;;a;ajh ms<sn| wjfndaOh' mQ¾K;ajhg m;afjhs'
4' oeä Y%oaOdj'
5' l,HdK ñ;% fiajkh' ^4& ù¾hh mQ¾K;ajhg m;a ù jdih lrk NsCIqj ;=< w;sJøsh jQ
6' w¾:j;a l;d ny hk lreKq yhhs' m%KS;lr jQ iudêc m%S;sh j¾Okh ùfuka mS;s iïfndÊ®x.h
mßmq¾K fjhs'
Wmud olajk úg" lduÉPkaoh úúO j¾K ñY% c,hg o"
jHdmdoh WKq j;=rg o" Òk ñoaOh fm| yd mdis j,ska jeiqkq ^5& is; iudê.;j" is; yd .; ixjrj jdih lrk tu
c,hg o " WoaOÉp l=lal=Éph jd; fõ.fhka le<UqKq c,hg NsCIqjg miaioaê iïfndÊ®x.h j¾Okh fjhs'
o" úÑlsÉPdj le<UqKq uv j;=rg o iudk lr olajd ;sfí'
fun÷ c,fha hful=g ;u ms<sìUqj oel .; fkd yels mßoafoka ^6& ldh miaioaêh we;s ù m%S;sh j¾Okh ù Ñ;af;ald.%;dj
u mxp kSjrKfhka hqla; is;la we;s úg ;ud f.a hym;" j¾Okh jQ úg iudê iïfndÊ®x.h j¾Okh fjhs'
wkqkaf.a hym; fyda ;udf.a;a wkqkaf.a;a hk fomsf,a u hym;
hk lsisjla fufkys lr .ekSu wmyiq fjhs' fï mxp kSjrK ^7& ;u is; foi mQ¾K WfmaCIdfjka ksÍCIKh lrk úg
úúO l%u j,ska hgm;a lr .kafka ;djld,slj h' tajdfha mQ¾K fhda.djpr NsCIQ f;u WfmaCLd iïfndÊ®x.h mßmQ¾Kh lr
m%ydKh isÿjk wdldrh fuys oelafõ'fidajdka ùfï oS - úÑlsÉPd" .kshs'˜
wkd.dó ùfï oS - lduÉPkao" jHdmdo" WoaOÉp l=lal=Ép iy
ry;a ùfï oS - Òk ñoaO ;;%dNsr;s ñÉfPhH( úuqla;sh úIfhys we,au we;s lr .ekSu'

ima; fndOHX. ^iïfndÊ®x.&( kï f,daflda;a;r is;aj, wls[apk( ish¨ WmfNda.- mßfNda. jia;= w;yer ;DIaKd úrys;
ks¾jdKd,ïnkfhys t,an tlCIKsl j yd f,!lsl is;aj, cSú;hla .; lsÍu'
kdkd,ïnkfhys t,an kdkdCIKslj Wmokd iuD;s" m%{d"
ù¾hh"m%S;s" m%Y%íê" tald.%;d" WfmaCId hk ffp;isl i;h' ú;a;laf,fiays( is; ls,sá lrk flf,ia'
nqÿnj ,eîu i|yd WmldÍ jk fï .=Kdx. iïfndÊ®x.

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 31


iïfndaêhg m;a jk oyïys ukdfldg mqreÿ l< is;e;s ry;ayq f,dj msßksú W;=fuda h'

89' fhix iïfndaêwÙf.iq iïnqÿ wx. jvñka


iïud Ñ;a;x iqNdú;x ish is; mqyqKq l< wh
wdodkmáksiai.af. yeu ne÷ï is| yer
wkqmdodh fh r;d fkd r|d we¿ï ÿre lr
ÇKdijd cq;S ukaf;d nn,;s ry;a ù
f; f,dfl mßksínq;d ^6(14& fj;s msßksjka mEfjda

32 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ry;a m, ,enf.k - h;s f,dj blaujd f.k
6 ^12& mkaishhla wd.ka;=l ysñjreka ms<sn| l;d mqj; ^87"88 iy 89 .d:d&

újrKd;aul wkqjdoh ^89 .d:dj& újrKh

wdodk máksiai.af.a( w,ajd .ekSu ^.%yKh& flfrys we;s


fhix Ñ;a;x iïfndaê wÙf.iq iïud iqNdú;x fh
m%jK;d ke;s lr oeóu' w,a,d .ekSfï iajNdjh ÿre lsÍu'
wkqmdodh wdodk máksiai.aaf. r;d cq;Sukaf;d f;
ÇKdijd f,dfl mßksínq;d' f,dafla mßksínq;d( fï NjfhaoSu ^fï f,dalfhaoS u& ksjka iqjh
idCId;a lrf.k we;af;a h' mßksínq; hk jpkfhka urKh
fhix( hïlsis ^ks¾u,& ;eke;a;l= f.a¦ Ñ;a;x( woyia fkdjk nj f;areï .ekSu uekú' fuysoS fidamdêfiai
mßks¾jdKh woyia lr we;'
is;¦ iïfndaê wÙf.iq( iïfndÊ®x.hka úIfhys¦
iïud iqNdú;x( uekúka jvk ,o o¦ fh( hï mßksínq; hkafkka idudkHfhka Nd.Hj;=ka jykafia f.a msßksjka
lsis flfkla¦ wkqmdodh( lsisjla Wmdodk jYfhka mEu woyia fj;;a ry;ka jykafia kula iïnkaOfhka jqjo th
.%yKh fkd lr¦ wdodk máksiai.af.( .%yKhka fhosh yelsh' nqÿrcdKka jykafia f.a mßks¾jdKh ms<sn|j uyd
w;yer oeófuys¦ r;d( we¨ï lr;a o¦ cq;Sukaf;d( mßks¾jdK iQ;%fhys meyeos,sj úia;r lr we;' uq,ska u m%:u
OHdkhg iujeÿKq Nd.Hj;=ka jykafia wk;=rej bka keÕS oaú;Sh
nenf<ñka isák¦f; ÇKdijd( ta ry;ka jykafia,d¦ OHdkhg iu jeÿKy' fï l%ufhka ;D;Sh" p;=¾: OHdkhkag
f,dfl( f,dalfhys¦ mßksínq;d(- msßksjka mE o bka miq wdldidk[apdh;k OHdkh" ú[a[dk[apdh;k
W;a;ufhda h' OHdkh" wdls[ap[a[dh;k OHdkh" yd fkaZj i[a[d
kdi[a[dh;khg o iujkay' bka ke`.S i[a[dfõohs;
fndaOHx. ksis f,i j¾Okh lr .;a" lsisu jia;=jla ksfrdaOhg iujkay' bka miq kej; wjfrdayK l%ufhka uq,a
OHdkh olajd iujeo kej; p;=¾: OHdkh olajd wdfrdayK
uf.a hehs .%yKh fkd lrk" Wmdodk fkd .kakd l%uhg iu jeÿKy'
hfula fj;a kï" tu oSma;su;a ry;ka jykafia,d
ksjka iqj mila lr .;af;da h' thska keÕS isá Nd.Hj;=ka jykafia wkqmÈfiai mßks¾jdK
Od;=fjka msrsksjka md jod< y'

yhjk mrsÉfPaoh ( mKä; j.. 33


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
ksï iir .uka we;s ish¨ flf,ia .eg is`o ¨ ry;=kg is;a ;eú,af,la ke;af;a h'

90' .;oaêfkd úfidliai .uk ksu l<" ÿ/r fidalh


úmamuq;a;iai iínê ish,af,ka ,en.;a úuqla;sh
iín.ka:mamySkiai mqmqrejd y< ish¨ nkaOk
mß<dfyda k úÊc;s ^7(1& W;=ukg ke; lsis oeùula

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ksù hhs flf,ia .sï
7 ^1& Ôjl ke`.+ m%Yak ^90 .d:dj&

.Hj;=ka jykafia Ôjl kï wUjkfha jev .;oaêfkd( .uk ksu l<¦ úfidliai( fYdalh ÿre
Nd úiQ iufhys Ôjl úiska úuik ,o m%Yakhla
úIfhys fï .d:dj foaYkd l< fial'
l<¦ iínê( yeu foa flfrka u¦ úmamuq;a;iai(
úuqla; jQ¦ iín .ka:mamySKiai( ish¿ nkaOkhkaf.ka
ñÿKq¦ mß<dfyd( fõokdjla¦ k úÊc;s( úoHdudk
tiufhys wcdi;a rc iu. tla jQ foajo;a; fkdfõ'
ia:úrfhda Nd.Hj;=ka jykafia flfrys ffjr ne|
.,la fmr<d Wka jykafia urd ouñ hs is;d .scql=¿ iir .uk ksuejQ" ish¨ fYdal ÿre l< yeu w;skau
mõjg keÕ .;af;a h' Tyq l÷ u; isg nqÿka úuqla;" ish¿ nkaOk is|Æ nqÿka jykafia" ry;ka
fj;g l¿ .,la fjr fhdod fmrÆ kuq;a nqÿrÿka jykafia jeks W;=ukg mß<dyhka fyj;a fõokdjla
f.a mska uysufhka u;= jQ .,la tu ., kj;d,Sh' fkd ue;'
tfy;a .f,ka ì÷Kq m;=rla Nd.Hj;=ka jykafia f.a újrKh
mfhys jeoS f,a .,kakg mgka .;af;a h' nqÿrcdKka
jykafiag oeä fõokdjla oekqfKka NsCIQyq .;oaêfkd( hkafkka woyia jkafka iir .uk ksujd jod< nqoaOdoS
W;=fudah' ish¨ ñksiqka .uka .kakd ixidr ud¾.h yefrk úg
Wka jykafia uoaol=Éýhg f.k .sh y' ;j;a ñksiqka úiska .uka .kakd ud¾. ;sfí' tkï"

wïn jkfhys isá Ôjl ffjoHjrhd fj;ska ms<shï 1' fidr i;=rka .efjfik ud¾.h
,nyq ßis jQ Wka jykafia —ud Ôjl fj; f.k 2' jk i;=ka .ejfik ud¾.h
hkake˜hs NsCIQka jykafia,dg lshd isáh y' jyd 3' c,h ke;s ud¾.h
4' wukqIH.Dys; ud¾.h yd
ls%hd;aul jQ Ôjl nqÿrÿka f.a mdofhys T!IOhla 5' wdydr úrys; ud¾.h hs'
.,ajd —iñ÷ks" k.rfha tla frda.shl= n,kakg we;'
Tyqg ms<shï fldg jyd wdmiq tñ' ud tk ;=re fï fuys oS tu ÿ._ ud¾. fkdj ixidr ud¾.h woyia fjhs'
fnfy; ;sfnkakg yßkak˜hs lshd fya ;u frda.shdg
ms<shï lrkakg .sfha h' iín .ka:mamySk( ñka ish¨ nkaOkhkaf.ka ñÿKq hkak
lshefjhs' nkaOk j¾. y;rla fjhs'

Tyq frda.shdg ms<shï lr wdmiq tk úg f.aÜgqj jid 1' wNsOHd( wêl ;DIaKdjhs' wkHhka f.a iïudk ,nd .ekSu
;snqKq fyhska meñKSug wmyiq úh' Tyqg fufia i|yd we;sjk oeä ;DIaKdj hs'
is;sKs'—fnfy; ,syd oeóug oeka fõ,djhs' tfia fkd
l< fyd;a nqÿrÿkag fndfyda fõokd we;s jkq we;' 2' jHdmdo( wkHhka úIfhys wukdm j fl%daOh fyj;a ffjrh
we;s lr .ekSu hs'
ug ;snqfKa fnfy; ,sykakg fjk flfkl= fhdojd
hdug hs' ud lr we;af;a nrm;, mdm l¾uhls'˜ 3' iS,ín; mrdudi( úêu;a YsCIKfhka neyerj úúO ñ:Hd
fufia is;ñka fya miq ;ejqfKa h' j%; pdß;% wdoshg fhduq ùuhs'

Ôjl tfia miq;efjk w;r;=r Nd.Hj;=ka jykafia 4' box iÉpdNsksfjfid( ud ms<s.kakd foh muKla u i;Hh
hs" wka ish,a, uqidjdo fj;s" hs ms<s.ekSu' hk fï y;r tn`ÿ
wdkkao ysñhka wu;d —wdkkao" Ôjlg f.aÜgqj jid nkaOk fj;s' fï y;r ñksid iirg ne| ;nhs'
we;s neúka fuys meñKSu ÿIalr úh' oeka fnfy;
.<jd oukakg fhda.H fõ,djhs'˜ ta weiQ wdkkao Ôjl( nqÿrcdKka jykafia f.a ffjoHjrhd h' Wmka yeáfha u uj
ysñfhda fj¿ï má .,jd fnfy; bj;a l< y' úiska l+vhl oud l=Kq f.dvl oud ;sìKs' ìïìidr rcqf.a mq;%hl=
;=jd,h iqj ù ;sìK' jQ wNhrdc l=udrhd Tyq oel ore fifkyiska yod .;af;a h' l=Kq
f.dfvka .ksoaoS mK ;snqKq fyhska ^Ôj;s& ta nj lshefjk Ôjl
ku Tyqg fhosKs' l=url= úiska yod jvd .;a fyhska fldaudryÉp
WoEikska u Ôjl nqÿrÿka olskakg meñK"—iñ÷ks" hkak o kug wE|sKs' ffjoH Ydia;%h yodrd oCI ffjoHjrhl= jQ
Tn jykafiag nrm;, fõokdjla oekqKd o@˜hs m%Yak fyf;u Y,H l¾uhkays o oCI úh' oreKq YS¾IdndOhlska fm¿Kq
l< y' —Ôjl" nqoaOFjh ,;a osk jc%dikh u; oS isgqjrhl=g ie;alï folla l< nj m; fmdf;a i|yka fõ' osklg
;:d.;hka jykafia f.a ish¨ fõokd wjikaj ;=ka jrla nqÿrÿka yuq ùug .sh ieoeyej;l= jQ fya .,a m;=r jeoS
;=jd, jQ nqÿrÿka f.a mdohg o ms<shï lf<a h'
.sfha h˜ hs Wka jykafia mejiQy'

újrKd;aul wkqjdoh ^90 .d:dj&

.;oaêfkd úfidliai iínê úmamuq;a;iai iín


.ka:mamySKiai mß<dfyda k úÊc;s'

y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 7


ú, yermshd yxihka hkakd fia - ry;ayQ" jik yeu;eklau we,Sï rys;j yerh;a'

91' WhHq[acka;s i;Sukaf;d isys we;af;da njqka jvk


k ksflf; ruka;s f; kjd;ekl is; fkd r|k
yxidZj m,a,,x ys;ajd yxihka fia ú, yer hk
Tlfudlx cyka;s f; ^7(2& yer,;s hk hk ksjyk

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W;=fuda wry;a - lsis;ekl fkd wef,;a
7 ^2& uyd ldYHm uy ry;ka jykafia ^91 .d:dj&

u yd ldYHm uy f;reka jykafia wern nqÿrÿka


fï .d:dj jodrk ,oafoa fõ¿jkdrdufhys jev
isá iufha h'
wjk; nj ksid h' uyd ldYHmfhda l=, f.j,g fyda
.syshkaf.ka ,efnk m%;Hhg we¨ï lrkafkda fkd
fj;s' we;a;u lsjfyd;a fmr w;a nfjl uyd ldYHm
ia:úrfhda uu pkaøhd fuka fkd we,S jikakg iu;a
rc.y kqjr jia jei ksue jQ Nd.Hj;=ka jykafia fjïjd hs m%d¾:kd lf<a h' uyd ldYHm odhlhka
NsCIQka wu;d —foi;shlska miq uu msKavmd; fj; fyda úydrh fj; fyda ne`ÿfKda fkd fjhs' uyd
pdßldfjys ksr; jkafkñ˜ hs jod< y' ta weiQ fndfyda ldYHm f.a mgka ish¨u Y%djlhkag ud wjjdo lr
NsCIQka jykafia,d md;% iQodkï lr .;ay' isjqre we;af;a pkaøhd Wmud fldg yeisfrk f,i fkdfõ o@
fidaod m~q fmdjd ilia lrkakg mgka .;ay' ta ish¿ NsCIQka yxihka ú,lg fkd we,S úf,ka ú,g
wjia:dfjys uyd ldYHm uy ry;ka jykafia o ;u mshdUkakd fia tla ia:dkhlg fkd we,S fikiqfkka
isjqre fidaod msßisÿ lr .;ay' fikiqkg we,aula fkdlr ießirkakg iu;a jqj
ukdh˜hs wjjdo l< y'
uyd ldYHm f;reka isjqre fidaod fõ,d ilia lrkq
ÿgq we;eï NsCIQyq —uyd ldYHm ysñhka fï isjqre újrKd;aul wkqjdoh ^91 .d:dj&
iQodkï lrkafka l=ug o@ rc.y kqjr oy wg
fldaáhla ckhd fjfi;s' fï whf.ka jeä yßh i;Sukaf;d WhHq[acka;s f; ksflf; k ruka;s f;
tlaflda ldYHm ysñhka f.a odhlfhda h' ke;akï m,a,,x ys;ajd yxid bj Tlfudlx cyka;s'
kEoEfhda h' Tjqka w;yer Wkajykafia fldys jevu
lrkakg o@ ta wh Wkajykafiag fkd wvqj isjqmih i;Sukaf;d( isysh jvk W;=fuda¦ WhHq[acka;s(
msßkukafkda h' ta wh yer oud Wkajykafia fldys ksr;=rej njqka jv;s¦ f;( Tjqyq¦ ksflf;( we¨ï
jäkakg o@ .sh;a Wkajykafia udmudo .=ydfjka ne÷ï úIfhys¦ k ruka;s( Wkkaÿ fkd fj;s¦ f;(
tydg fkd hkjd we;'˜ hs l;sld l< y' ^udmudo Tjqyq¦ m,a,,x ys;ajd( ú, yer hk¦ yxid bj(
.=ydj kï" Nd.Hj;=ka jykafia ;uka iu. hkakg yxihka fuka¦ Tlfudlx( kjd;eka fmd<j,a¦
tk NsCIQkaf.ka iuyreka wdmiq tjkakg is;d kej;S cyka;s( yerh;s'
—uyfKks" Tn fu;ekoS wdmiq yeÍ wdrduhg hkak'
m%udo fkd ù l%shd lrkak' ^ud muÊð;a:&˜ hs wjjdo isys kqjKska ojißk ksr;=re njqka jvk W;=fuda lsis
lrk ;ekh'& Nd.Hj;=ka jykafia o .ukg msg;a ù" u nkaOkhla we;s lr fkd.ks;s' yxihka ú,la yer
—fï rc.ykqjr we;=<; yd msg; oy wg fldaáhla ú,lg hk mßoafoka Tjqyq wdrdu flf¾ fkd we,S yer
ckhd fjfi;s' h;s'
újrKh
fï wh f.a úúO wd.ñl wjYH;d ;sfí' tfyhska
wdrduh ysia jkakg bv yeÍu kqiqÿiq h' fuys ljqreka i;Sukaf;d( i;sh kï wjOdkh hs' ksrka;r wjoslu hs' i;sh
mxp bkaøsh yd mxp n, w;r tlls' fndaê wx.hka f.ka o tlls'
fyda isáh hq;= h' fï jeäfokd tlaflda uyd ldYHm wd¾hh wIagdx.sl ud¾.fhys i;a jk mshjrhs' l=i, l¾u yd
f.a odhlfhda h' ke;akï [d;sjreh' tfyhska ud l¾uc uy.a.; Ñ;a;hkaf.a o fhfok wksjd¾h h ffp;islhls'
Wkajykafia yd msßi fuys kj;d hkafka kï uekú˜
hs is;d" uyd ldYHm ysñhka wu;d fufia jod< y' wryka;( fyj;a ry;ka jykafia,d lsisjlg fyda lsisfjl=g we¨ï
—uyd ldYHm" wdrduh ysiaj ;eîu kqiqÿiq h' uy fkdlrkafkda h' uu h" udf.a h jeks ixl,amhkaf.ka o
f;drh y'
ck;djg W;aij wjia:dj, fyda úm;a;s wjia:dj,
ix>hd wjYH fjhs' tfyhska Tn Tn f.a msßi;a iu.
kj;skak'˜ ta weiQ uyd ldYHm ysñfhda o —uekú"
iajdókS˜ hs wdmiq yeÍ .shy'

we;eï NsCIQyq ta oel —wm lSjd fndre o@ uyd ldYHm


ysñhka isjqre fidaod ili;a oS udmudo .=ydfjka
tydg fkd hk nj wms fkd lSfjuq o@ wm lS foa
tf,i u bgq jQjd fkdfõ o@ZZ hs lshkakg jQy' ta
weiQ Nd.Hj;=ka jykafia kej;S —uyfKks" Tn fï
oeka l;d lf<a l=ulaoe˜ hs úuiQfhka NsCIQyq ish,a,
fkdj<yd lshd mEy' —uyfKks" uyd ldYHmhka
kej;=fKa Tn lshk mßos [d;Ska fyda odhlhka m%;H
msßkuk ksid fkdj" udf.a jpkh ksid h' ug we;s
y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 9
ksjK f.dÿre fldge;s ry;=ka f.a .;sh fkdo;yel' wyfia il=Khka .sh uÕ fkd o; yelaldla fuks'

92' fhix ikakspfhd k;aÓ ke; Tjqka /ia lrkafka


fh mß[a[d;fNdckd muK oekf.k nqoskafka
iq[a[f;d wksñ;af;d p ksjqKq i,l=Kq olskafka
úfudlafLd hiai f.dpfrd ksjka wruqKq lrkafka
wdldfiZj il=ka;dkx kqn isfhd;a msh f,iskafka
.;s f;ix ÿrkakhd'^7(3& fkdue; i,l=Kq ;shkafka

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.=Kj;a ry;=ka - fkd ,nk wjuka
7 ^3& fn,a,ÜÀiSi f;reka jykafia ^92 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


fn,a,ÜÀiSi f;rekajykafia wern fï .d:dj
foaYkd l< y'
újrKh

ikakspfhda k;aÓ( hkafkka /ia lsÍula ke;s nj oelafõ' tla


w;lska Wkajykafia ,d f,!lsl fN!;sl jia;= /ia fkd lr;s'
tfuka u wks;a w;g iir i|yd w¨f;ka mska /ia lsÍula o fkd
oskla fn,a,ÜÀiSi f;ryq ms`vq is`.d f.dia w;r uÕ lr;s' kj l¾u j,ska Wka jykafia,dg m%fhdackhla fkd ue;'
tla myiq ;ekl jev ys| j<|d ksu fldg md;%h tfyhska fï w¾: folska u ry;ka jykaafia,d ikakspfhka f;dr
msßisÿ lr kej; ms`vq isÕd .sh y'tfia tla lr .;a nj lsj hq;= h'
n; o /f.k fjfyrg meñKs Wka jykafia tajd
fï .d:dfjka lreKq olajk ,oafoa ry;ka jykafia,d ms<sn|j
wõfõ ,d fõ<d .;a y' B<Õ oskfha ms~q isÕd hdfï h' wd¾hh ud¾.h mßmQ¾Kh fldg úuqla;sh ,o W;=fuda ry;ka
wjYH;dj j,ld .kakg Wkajykafia tfia l< y' jykafia fj;s' Nd.Hj;=ka jykafia o —wyx ys wryd f,dafla˜hs
wk;=rej Wkajykafia osk fol ;=kla u tl os.g jrla ;uka jykafia ry;ka jykafia kula f,i y÷kajd .;a
OHdk iqjfhka Ndjkdkqfhda.S j l,a .; l<y' y' ry;ka jykafia,d ish¨ we¿ï-ne÷ï ÿr yeß W;=fuda fj;s'
OHdkfhka keÕS isg úh<d ;nd .;a wdydr osfhka Y=kH;" wksñ;a; yd wm%Ksys; úfudaCIhka ols;ehs woyia
lrkafka tfyhsks'
fmdÕdjd j<|d l=i.sks ksjd .;ay'
nqÿrcdKka jykafia —wryx iïud iïnqoafOda˜ jYfhka ry;ka
fï l%shdj NsCIQ Ôú;hg fkd .e,fm;ehs ;SrKh l< jykafia kul f,i ye|skajqj o idudkH ry;ka jykafia kulg
wkH NsCIQyQ ta nj Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï ÿkay' jvd fjkila o ;sfí' —uyfKks" nqÿka jykafia o ry;a h' iïud
wdydr ;ekam;a lr ;nd f.k N=la;s ú`oSu NsCIQ;ajhg iïnqoaO h' Wkajykafia fmr fy<s fkd jQ ud¾.hla fy<s lr;s'
Wkajykafia ud¾.h o;ay' ud¾.h f;areï .;ay' ud¾.fhys
wf.dapr fyhska Nd.Hj;=ka jykafia th fkd ukdh úYdro h' Y%djlfhda Wkajykafia .sh u. hkakd y'˜ wry;a
hehs YsCIdjla meKjQ y' iïud iïnqoaO yd wryka; fofokd f.a fjki th h' wry;a hk
jpkfhys w¾:h —mQcd i;aldrhkag fhda.Hh" f.!rj kuialdrhg
t;l=ÿ jqj;a fn,a,ÜÀiSi ysñhka wdydr ;ekam;a iqÿiq h'˜ hkakhs' m%:u jrg nqÿrÿkg zwryxZ hk ku fhÿfõ
lrf.k isáfha YsCIdjla mKjkakg l,ska fyhska nqÿrcdKka jykafia u h' ta Wml wdÔjlhd yuq jQ wjia:dfõ h'
fojk jrg zwryxZ hk jpkh nqÿrÿka ;ukag u fhdod .;af;a
Wkajykafia ksjrolre jQ w;r tfia lf<a wdydr miaj. uyKqkg ;ud y÷kajd ÿka wjia:dfõoS h' ry;a hk
;DIaKdj ksid fkd j yqfola Ndjkdkqfhda.S ùfï jpkh ish¿ flf<iqka ñ¥ W;=ukag u fhfoa' ta wre;ska .;fyd;a
fÉ;kdfjka u fyhska th wysxil l%shdjla nj o wfma hq.fha m%:u ry;ka jykafia nqÿrcdKka jykafiau h'
ms<s.kakd ,oS'

újrKd;aul wkqjdoh ^92 .d:dj&

fhix ikakspfhd k;aÓ" fh mß[a[d;fNdckd"


hiai iq[a[f;d wksñ;af;d úfudlafLd p
f.dpfrd" f;ix .;s wdldfi il=ka;dkx bj
ÿrkakhd'

fhix( hï lsis ^ry;a& W;=uka fj;¦ ikakspfhd(


/ialsÍu¦ k;aÓ( ke;a o¦ fh( hï ^W;=uka& msßila¦
mß[a[d; fNdckd( muK oek j<o;a o¦ hiai(
hful=g¦ iq[a[f;d( Y=kH jQ¦ wksñ;af;d( ksñ;a;la
úrys; jQ¦ úfudlafLd( úfudaCIh¦ p( o¦ f.dpfrd(
wruqKq fõ o¦ f;ix( Tjqka f.a¦ .;s( .sh u.¦
wdldfi( wyfiys¦ il=ka;dkx bj( l=re,a,ka f.a
fuka¦ ÿrkakhd( oel .; fkd yels h'

jia;= /ia fkd lrk" muK oek wkqNj lrk" Y=kH


jQ wksñ;a; jQ úfudaCIh ^ksjk& f.dapr lr .kakd
W;=uka .sh u. wyfiys l=re,a,ka mshdir l< uÕ
fuka u oel .; fkd yelss h'

y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 11


ry;=ka f.a bmeoau fkd o; yel' wyie il=Khka .sh uÕ msh fkd o; yelaldla fuks

93' hiaidZijd mßlaÇKd ish¨ flf,iqka kikafka


wdydfr p wksiaisf;d wyr fj; ke; wef,kafka
iq[a[f;d wksñ;af;d p ksjqKq i,l=Kq olskafka
úfudlafLd hiai f.dapfrd ksjka wruqKq lrkafka
wdldfiZj il=ka;dkx kqn isfhd;a msh f,iskafka
mox ;iai ÿrkakhx ^7(4& fkd ue; i,l=Kq ;shkafka

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.sh u. ry;=ka - fidhuq o flf,iska
7 ^4& wkqreoaO f;rKqjkaf.a l;d mqj; ^93 .d:dj&

w kqreoaO f;reKqjka wern fï .d:dj foaYkd lrk


,oafoa Nd.Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev
úiQ wjosfha h'
úiska myka is;ska l< foa h˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia
meyeos,s l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^93 .d:dj&


wkqreoaO f;rKqjkaf.a isjqr mrK ù osrd f.dia ;=nQ
fyhska w¿;a isjqrla ;kd .kq msKsi Wka jykafia hiai wdijd mßlaÇKd wdydfr p wksiaisf;d hiai
;eka ;eka j, ùis l< fros len,s /ia lrñka isáh iq[a[f;d wksñ;af;d p úfudlafLd f.dpfrd ;iai
y' f;rKqjka fufia le,s li< mSrñka fros len,s mox wdldfi il=ka;dkx bj ÿrkakhx
fidhkq Wka jykafia f.a mQ¾j ckauhl Ndhœjlaj
isg" oeka ;õ;sid foõf,dj cd,skS kñka bmo isá hiai( hul= f.a¦ wdijd( laf,aY¦ mßlaÇKd( ÿre
osjH wmairdjg fmksKs' Wka jykafiag Woõ lrkakg lrk ,o o¦ wdydfrp( wdydr úIfhys o¦ wksiaisf;d(
is;+ ´ f;dfuda ßhka 13 la os. ßhka 4la m<, osjH we,aula ke;s o¦ hiai( hful=g¦ iq[a[f;d( Y=kH jQ¦
jia;%hla f.k ud fï whqßka oelajqj fyd;a th wksñ;af;d( ksñ;s úrys; j¦ úfudlafLd( úfudaCIh¦
f;reka jykafia úiska fkd ms<s.kakg bv we;ehs f.dpfrd( f.dapr fõo¦ ;iai mox( Tyq .sh u.¦
is;d" f;reka mSrñka isá l=Kq f.dv bosßfha ;j;a wdldfi( wyfiys¦ il=ka;dkx bj( mCISka f.a fuka¦
l=Kq f.dvl jdáhla muKla fmfkk mrsos ÿrkakhx( oel .ekSu ÿIalr h'
ieÕjQjd h'
ish¨ flf,iqka ÿre l< wdydr úIfhys wNsr;shla
wkqreoaO ysñfhda fros lv ,en thska isjqrla lr .kq ke;s" Y=kH yd wksñ;a; úfudaCIh f.dapr lr .;a
msKsi úydrhg f.k .sh y' Wka jykafia f.a isjqre W;=uka f.a .uka u. oel .ekSu wyfiys mCISka f.a
ueiSug Wojq lrkq msKsi nqÿrcdKka jykafia wiQ msh igyka ke;sjdla fuka ÿIalr h'
uyd Y%djlhka jykafia o legqj tys jevu l< y'
isjqr ueiSu msKsi my,ska uyd ldYHm ysñfhda ys| újrKh
.;a y' by< fldfkys wdkkao ysñfhda ys| .;ay' ueo
idßmq;a; ysñfhda ys|.;a y' NsCIQka jykafia,d msßila wdij( hkafkka woyia jkafka flf<ia h' md,s fmd;a j, wdij
j._ y;rla .ek i|yka fjhs'
kQ,a leg ÿka y' Nd.Hj;=ka jykafia boslgqj weñKSu
l< y' wjYH foa ,Õg imhd oSu i|yd uq.,ka 1' ldudij ^b`ÿrka msKùug we;s m%jK;dj&
ysñfhda tyd fuyd ilauka l< y' 2' Njdij ^meje;au i|yd we;s m%jK;dj&
3' osÜGdij ^úúO oDIaàka we;s lsÍfï m%jK;dj&
foõ ÿj .ï jeishka fj; f.dia —wo wkqreoaO 4' wúÊcdij ^h:d¾:h fkd oekSu ms<sn| m%jK;dj&
f;reka jykafiag isjqrla lrjk oskhhs' Nd.Hj;=ka we;eï iQ;%hl osÜÀ bj;a lr b;sß ;=k olajd ;sfí' fïjd ´>
jykafia;a wiQ uyd Y%djlhka jykafia,d;a ;j;a jYfhka o y÷kajd ;sfí'
fndfyda NsCIQka jykafia,d;a iduqyslj l%shd lr;s'
wdrdufhys iÕrejk fndfyda h' le| n;a f.k f.dia fidajdka jk úg osÜGdih m%ySK fjhs' wkd.dó ùfuka ldudij
mQcd lr mska ,nd .kak˜ hs oekqï ÿkakd h' o ry;a ùfuka Njdij yd wúÊcdij o jkikq ,efí' ry;aùu
zwdijlLhZ jYfhka y÷kajkafka tfyhsks' wdij m%ydKh
úo¾Ykdfjka" bkaøsh oukfhka" úr;sfhka yd úpCIKj;a m%;H
oka j<|k fudfyd; jk úg uq.,ka ysñfhda úYd, mßfNda.fhka isÿjk nj nqÿyq fmkajd ÿkay'
cïnq f.k wdy' ix>hdg th j<|d ksu l< fkd
yels úh' Yl%hd Wka jykafia,d isjqre lr jQ ;ek ÇKdij( hkq ry;ka jykafiag kuls' th fhdokafka wdij ÿre
jgd /lj,a ,Efõ h' ñys l; ,;=fhka keyejQjd fia l< fyhsks' wdij hkak ;Kayd hkakg mhœdhj fhosh yelsh'
;Kaydjo ldu ;Kayd" Nj ;Kayd" úNj ;Kayd jYfhka ;%súOj
osia úKs' wdydr mdkfhka ia:dkh msÍ ;sìKs' ix>hd olajkq ,efí'
jykafia,d je<ª miq;a úYd, wdydr m%udKhla
b;sß úh' —fï ;rï úYd, wdydr m%udKhla fï iq¿
msßilg iQodkï lf<da ljqre oe˜hs iuyr NsCIQyq
m%Yak l< y' iuyre ta .ek nqÿrcdKka jykafiag
meñKs,s l<y' —uyfKks" fï uy oka wkqreoaO
f;reka úiska ixúOdkh lrk ,oehs Tn is;kjd o@˜
Wka jykafia tfia m%Yak l< úg NsCIQyq —tfyu hs"
iajdókS˜ hs mejiQ y' —ke; uyfKks" u mq;a wkqreoaO
tfia fkd lrhs' wdYd ÿre l< W;=fuda wdydr jeks
foa .ek tfia Wkkaÿ fkd fj;s' fïjd foõÿjl
y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 13
oeuqKq b`ÿrka we;s mqyq udk ke;s flf,ia rys; ry;=kaf.a oelau foúfhda m;;s'

94' hiaisZkaøshdks iu:x .;dks we;ao hul=g oeuqKq b÷rka


wiaid h:d idrÓkd iqoka;d jf.a fyd| yS,E wYajhka
mySKudkiai wkdijiai udk ÿre l<" flf<ia l< iqka
fojdZms ;iai msyhka;s ;dosfkd ^7(5& Tyqg foúfhd;a lr;s nqyquka

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


foúfhd;a mqo;a - iñ÷ka ry;a
7 ^5& uyd lÉpdhk uy ry;ka jykafia ^94 .d:dj&

mQ¾jdrdufhys jev isá iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia uyd lÉpdhk uy ry;ka jykafia ksñ;s
wkdijiai( flf<ia ke;s¦ ;dosfkd( Ñ;af;l.%;dj
,;a¦ ;iai( ta ry;ka jykafiag¦ fojd wms( foúfhda
fldg fï .d:dj jod< fial' o¦ msyhka;s( m%sh fj;s'

tla iufhlays Nd.Hj;=ka jykafia jeis idrui r:dpdhœhka úiska ukdj yslaujd .;a wYajhka fuka
wjik meje;ajqKq uyd mqKHl¾uhla fjkqfjka Y%djl ;u bkaøshhka yslaujd .;a" udkh ÿre l<" flf<ia
ix>hd msßjrd ñ.drud;d m%didofhys ìï uyf,ys jekiQ tn÷ ry;ka jykafia,dg foúhka o m%s;s fj;s'
jev yqka fial' tl, uyd lÉpdhk ysñhka jev
isáfha wjka;s foaYfha h' idudkHfhka wE; ÿre rg újrKh
jev úiqj;a O¾u foaYkh wdrïN jk úg meñK
isàu fï uyd f;reka f.a ms<sfj<hs' tfyhska wjika bkaøshdks( b÷rka' fuhska woyia jkafka wmg ndysr f,dalfhka
wruqKq f.k tk
fudfydf;a fyda Wkajykafia meñfKk nj okakd
ix>hd jykafia Wkajykafiag wiqkla fjka lr ;nd 1' wei( plaLq
f.k isá;s' 2' lK( fida;
3' kdih( >dk
Yl% foafõkaøhd tosk mskalug iyNd.s ùu msKsi 4' osj( ðõyd
5' lh( ldh
meñK Nd.Hj;=ka jykafia je| mqod f.k uy 6' uki( ufkd hk bkaøsh yh h'
iÕrejkg o .re i;aldr olajd tl;a miaj uyd
lÉpdhk f;reka fkd oel — wfma uyd lÉpdhk ;dosfkd( ;yjqre jQ" wNHka;r yd ndysr fm,eöï u.ska lïmkh
ysñhka jevu lr ke;af;a wehs@ Wka jykafia jevu fkd jk nj' Nd.Hj;=ka jykafia .ek mjik úg ;dosFjh fufia
l<d kï ljr ;rï hym;a o˜ hs is;S h' Tyq tfia újrKh lr;s'
is;k úg u uyd lÉpdhk ysñfhda tys jevu l<y' 1' N.jd ldfud>x ;sKafKd¦ Nd.Hj;=ka jykafia lduh kï
ta ÿgq Yl% foafõkaøf;u miajkla m%S;sfhka mskd f.dia iev myfrka t;r jQy'
uy f;reka jykafia f.a j<¨lßka w,ajd f.k
—Tn jykafia jevu l< tl fyd|hs' uu is;ñka 2' N.jd Nfjd>x ;sKafKd¦ Nd.Hj;=ka jykafia Njh kï iev
isáfha Tn jykafia .ek hs' Tn jykafia ysáhd kï myfrka t;r jQy'
fyd|hs lshd is;+ jyd u Tn jykafia my, jqKd'˜hs 3' N.jd wúÊfc>x ;sfKaKd¦ Nd.Hj;=ka jykafia wúoHd ´>h
fomd w;.dñka iqj| u,a oula mqod yrir oelaùh' o ;rKh l< y'
wk;=rej h<s tl;a mfil ys| .;af;a h'
fï fya;= yd ;j;a fya;= ksid Wkajykafia ;doS hhs lsh;s'
fï ÿgq we;eï NsCIqkula wikaf;daIhg m;ajQ y' mqoa.,hl= ;doS jkafka Ñ;a;ù¾hh jYfhka ia:djr jQ úgh'
WÑ;dkqú; úpCIKh we;s j l,n, fkdù l%shd lrk úg ;doS
—Yl% foafõkaøhd j|skafkda mqokafkda mCI.%dyS l%uhg .=Kh jefvhs'
h' fjk lsis u NsCIq kulg fkd oelajQ .reire
uyd lÉpdhk ysñhkag oelaùh' wfma uyd lÉpdhk
ysñhka jevu l< tl fyd|hhs lshñka fya fomd
w;.dñka jekafoah˜ hs fodaIdfrdamKh l< y'

Nd.Hj;=ka jykafia ta wid —uyfKks" umq;a lÉpdhk


jeks NsCIQkag foúfhd;a úfYaI .reire olaj;s˜hs
mQ¾fjdala; .d:dj foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^94 .d:dj&

hiai bkaøshdks idrÓkd iqoka;d wiaid h:d iu:x


.;dks mySKudkiai wkdijiai ;dosfkd ;iai fojd
wms msyhka;s'

hiai( hul=f.a¦ bkaøshdks( b÷rka¦ idrÓkd(


r:dpdhœhd úiska¦ iqoka;d( uekúka oukh lrk
,o¦ wiaid( wYajhka¦ h:d( hïfia o¦ iu:x .;dks(
iu:hg .sfha o¦ mySKudkiai( udkh ÿrel<¦

y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 15


ry;ayq wjuka nqyquka ueoy;a j ji;s' kskaod meiiqïys lïmd fkd fj;s'

95' mGùifud fkda úreÊCO;s uy fmdf<dj fuka iduldó


bkaoÇÆZmfud ;doS iqínf;d bkaøÇ,h fia wp, ù
ryfodZj wfm;loaofud ú,la fia msßisÿj fkd uvj
ixidrd k Njka;s ;dosfkd ^7(6& t;r fj;s iißka ry;a ù

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


f,dj mQcs; - ry;a pß;
7 ^6& iershq;a uy ry;ka jykafia f.a pß;h ^95 .d:dj&

w .%Y%djl idßmq;a; uy ry;ka jykafia iy ;reK


ysñkula ksñ;s fldg foõrï fjfyr jev úiQ
jrola isÿ ù we;akï" Bg o iudj fok fialajd˜hs
mejiQ y' ta ÿgq NsCIQyq —n,kak" ießhq;a ysñhka ;=<
iufha oS Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï .d:dj foaYkd ta NsCIQj flfrys wxY= ud;% jQ fyda wukdmhla ke;s
lrk ,oS' yeá' fï NsCIQj fndre kvqjla lshd ;ukag lrkakg
.sh wjudkh uq¿ukska u wu;l l< wdldrh mqÿuhs'
tla jiaidk iuhla wjidkfha msKavmd; pdßldfjl ta ú;rla o" ießhq;a yduqÿrefjda Wkajykafia bosßfha
fhfokq leu;s jQ ießhq;a uy ry;ka jykafia" oK;a .yf.k f.!rj;a lrkjd˜hs mejiQ y' Tjqka
nqÿrÿka neye oel je| kuialdr fldg wjir f.k f.a l;d ny wid oek.;a Nd.Hj;=ka jykafia
ish wkaf;ajdisl NsCIQka o leáj ixpdrh msKsi —idßmq;a; jeks ukd .;s mej;=ï we;s whg fldam úh
kslauqKq fial' f;reka jykafia f.ka iuq.ekSug fkd yelsh' idßmq;a; ia:úrhkaf.a is; uy fmdf<dj
NsCIQyq meñK isáhy' kï f.d;a o;a ysñjreka iu. fuka h' meyeos,s msßisÿ osh we;s ú,la jeks h'˜ hs
Wka jykafia kñka wu;d l;d l< y' ta w;r úiQ tla jod< y'
kula ;udg o fm!oa.,sl kdufhka wu;d wdYs¾jdo
lrkq we;ehs n,d isáh o uy msßi ueo ießhq;a uy újrKd;aul wkqjdoh ^95 .d:dj&
ry;ka jykafiag tu NsCIqj fk; .egqfKa ke;'
iqínf;d mGùifud fkd úreÊCO;s bkaoÇÆmfud
tfuka u ta NsCIQka jykafia f.a kï f.d;a ießhq;a ;doS ryfod bj wfm;loaofud ;dosfkd ixidrd k
ysñhka oek isáfha;a ke;' tfyhska ;ud kñka Njka;s'
wu;kq fkd ,eîfuka fodïkig m;a fyf;u —fjk;a
whg kñka l;d l<;a ug tfia l;d lf<a ke;˜ hs iqínf;d( ukd mej;=ï we;s ry;ka jykafia¦
f;reka flf¾ wd>d; ne| .;af;a h' tfia is;ñka mGùifud( uyd mDÓúh fuka¦ fkd úreÊCO;s(
isák w;r ießhq;a ysñhka Wka jykafia wi,ska hoaoS .egqï we;s lr fkd .kshs¦ bkaoÇÆmfud(
fkd oekqj;aj Wkajykafia f.a Öjrh fï ysñhka f.a bkaøÇ,hla ^fkd ief,k lKqjla& n÷j¦ ;doS(
wefÕys .eáKs' th ys;du;d l< fohlehs ms<s.;a ia:djr jQ¦ ryfod bj( ú,la fuka¦ wfm;loaofud(
tu NsCIQ ku uy;a fldamhg m;aj ießhq;a ysñhka uv ke;s¦ ;dosfkd( ry;ka jykafiag¦ ixidrd( iir
fodrgqfjka msg;a fjkjd;a iu.u Nd.Hj;=ka jykafia ieß ieÍï¦ k Njka;s( ke;'
yuq ù —Tn jykafia f.a w.%Y%djl moúh ,ndf.k
ießhq;a ysñhka fndfydu wdvïnr fj,d' ug .eyqjd ukd mej;=ï we;s ry;ka jykafia ñysl; fuka
mdrla" ;j fmdâfvka uf. lK;a mef,kjd' uf.ka lsis úfgl fkd lsfm;s' bkaøÇ,hla fuka fkd ie,S
iudj b,a¨fõj;a" lK.dgqhs lsõfõj;a ke;=j isá;s' uv ke;s ú,la fuka m%ikak mej;=ï we;s Wka
msKavmd; pdßldjlg msg;a jqKdZZ hs meñKs,s lf<a jykafia,dg iir ieß ieÍula ke;'
h' jyd u ießhq;a ysñ wdmiq le|jk fia Nd.Hj;=ka
jykafia kshu l< y' újrKh

ießhq;a uy ry;ka jykafia ;u wkaf;ajdisl bkaøÇ,h( kï Yl%hd úiska isg jQ n, lKqjla fuka ;yjqre
fohls' bkaøÇ, kï wp, uyd lKq nj wgqjdj lshhs' fïjd k.r
NsCIQka jykafia,d o legqj wdmiq meñK Nd.Hj;=ka j, we;=<; fyda msg; bos lr;s' idudkHfhka fïjd .fvd,a fyda
jykafiag je| kuialdr l< y' fï NsCIq kug myr ,S j,ska wIagdY%dldr f,i ;k;s' fkd ief,k hula .ek Wmudjg
ÿkafka ljr fyhska oehs Nd.Hj;=ka jykafia m%Yak fuh .kq ,nkafka tys ia:djr nj ksid h'
l< úg —uu Wkajykafiag myr fkd ÿkafkñ˜ hs
mjid Tyq fndre ldrhl= lrkq fjkqjg ;u mej;=ï ;dosfkd( ms%h foa flf¾ ne`oSula fyda wm%sh foa flf¾ oafõIhla
ke;s j ;yjqre j uOHia:j isáh yels kï th ;doS .=Kh hs' f,da
.ek wysxil úia;rhla l<y' ießhq;a ysñhka ;uka oyñka lïmd fkd fjk uy ry;ka jykafia,dg z;doSZ hs lsh;s'
jykafia f.a mej;=ï .ek lsh;a lsh;a u fndre
meñks,a, l< ysñ ku f.a is; lïmd úh'

fya nqÿmduq, jeà ;ud fndre meñKs,a,la l< nj;a


ießhq;a ysñ ;udg myr kqÿka nj;a lshd isáfha h'
ießhq;a ysñhka weu;+ nqÿrcdKka jykafia —idßmq;a;"
fï uq<d jQ NsCIq kug iudj fokak˜ hs jod< y' túg
tu NsCIQ ku bosßfha oE;a tla fldg oK .id .;a
ießhq;a ysñfhda —uu fï NsCIQka jykafiag iudj
foñ' fï NsCIQka jykafia;a uf.ka Wkajykafiag hï
y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 17
ukdj oek ksù iekyqKq ry;ayq is;" ikaiqka h' jpkh yd lghq;= o ikaiqka h'

96' ika;x ;iai ukx fyd;s Tyq f.a is; ixjrh


ika;d jdpd p lïu p lh-jpk ixjrh
iïuo[a[d úuq;a;iai we;a; oek ksjqKq Tyq
Wmika;iai ;dosfkd ^7(7& uq¿ukska ixjr h

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wry;a f;rKqfjda - fj;s ixjr uekúka
7 ^7& fldiUE kqjr idufKar kuf.a l;dj ^96 .d:dj&

fÊ ;jkdrdu úydrfhys jev jdih l<


;:d.;hka jykafia fldiUE kqjr ;siai
f;reka jykafia f.a YsIH idufKar kula uq,a fldg
fhka msß is;ska hq;=j ;siai f;rKqfjda idufKarhka o
legq j nqÿrÿka yuqjg .shy'

fï .d:dj foaYkd l< fial' —NsCIQj ish,a, hym;a j isÿ fõo@˜ hs nqÿka m%Yak l<
úg
fldiUE kqjr Okj;a mjq,l ;reKfhla iir
l<lsÍ nqÿ iiqfkys meúos úh' Wmiïmodj ,;a miq —ud mss<sn|j kï ish,a, hym;a hehs lsj yelsh'
Wkajykafia m%lg jQfha fldaiïìjdiS ;siai kñks' tfy;a fï wirK idufKar ku wdYap¾hh ckl h'
Wkajykafia fldiUE kqjr jia t<ô úg Wkajykafia ud w;ska fun÷ jrola isÿù u úiska iudj hosoaoS;a
f.a odhlhd ;=ka isjqre" .sf;,a" Wla yl=re jeks mQcd fufia lshhs'˜hs ish¨ úia;rh ie, lr isáfha h'
jia;= o /f.k wjq;a Wka jykafia f.a fomd uq, ;nd
je| —iajdóks" Tn jykafiag Wmia:dkhg idufKar ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —;siai" ish¨ wdijhka
kula ke;s fyhska udf.a mq;%hd Tn jykafia ,Õ ÿre l< W;=fuda ;ryla fyda ffjrhla lsisfia;a is;
meúos lrkq leue;af;ñ˜ hs mejiSh' ;siai ysñfhda ;nd fkd .ks;s˜ hs jodrd fï .d:dj foaYkd l<y'
o uy;a i;=áka th wkqu; l< y' ;u i;a yeúßos
mq;%hd le|jd f.k wd Wmdil ;ek —iajdókS" fudyq újrKd;aul wkqjdoh ^96 .d:dj&
meúos lr .; uekje hs˜ lshd isáfha h'
iïud w[a[dh úuq;a;iai Wmika;iai ;dosfkd
orejd f.a ysi flia f;ud" ;p m[apl l¾uia:dk ukx ika;x fyd;s ;iai jdpd p lïux p ika;d'
b.ekajQ ;siai ysñfhda Tyq f.a ysi uqvq lrkakg mgka
.;ay' ysi flia lmkakg mgka .;a jyd u lugyka iïud( uekúka¦ w[a[dh( oek¦ úuq;a;iai(
jevQ orejd ry;a njg m;a úh' orejd meúos l< úuqla;sh ,o¦ Wmika;iai( WmYdka; jQ¦ ;dosfkd(
;siai f;rKqfjda ál oskla tys u jev ys| Nd.Hj;=ka ry;ka jykafia f.a¦ ukx( is;¦ ika;x fyd;s(
jykafia neye olskakg hkakg ;SrKh lr" idufKar Ydka; h¦ ;iai( Wkajykafia f.a¦ jdpd p( jpk o¦
ku ,jd wjYH ud¾f.damlrK f.kajd f.k .ukg lïux( l%shd o¦ ika;d( Ydka; h'
msg;a jQy' w;ru. oS wdrduhlg msúiqKq foku
tys kjd;eka .;a y' idufKar ku ldurhla ,oska p;=rdhœ i;Hh ukdj wjfndaO lr f.k úuqla;s
tys .=re ysñhkg wjYH ish,a, ilia l< y' .=re iqjh ,en ksù iekiqKq ry;ka jykafia f.a is;
ysñhkag kjd;eka ili;a oS ? fnda jQfhka ;udg Ydka;h' jpkh o Ydka; h' ls%hd o Ydka; h'
/h .; lrkakg ;ekla ms<sfh, lr .ekSu wmyiq
úh' tfyhska fyf;u .=re ysñhka f.a we| wi, noaO újrKh
mhœxlfhka jdä ù /h myka lf<a h'
ika;( hkafkka fuys woyia jkafka le,eöfuka yd wiykfhka
f;dr iekiqKq iajNdjhhs' ry;ka jykafia f,dal iajNdjh ukdj
miqod ysñosßfha msìÿKq .=re ysñfhda idufKar ku okakd fyhska ;ukag isÿjk ljr úm;l oS jqj o l,n,hg m;a
ldurfhka msg; hjkq leu;sj we| mfil ;snqKq fkd fj;s' is;" lh" jpkh hk ;%súO oajdrfhka u fuu msreKq"
úcsks m; f.k ñg me;a; idufKarhka isá me;a;g fïrE" fkd ief,k iajNdjh úoHudk fjhs'
.gd —idufKarfhks msg;g hkakehs˜ lSy' tfy;a
idufKar ku jdä ù isá fyhska úcsks m;a ñg jeoS
tla weila ;=jd, ù wkaO úh' ta fõokdj .ek
lsis;a fkd lS idufKarfhda ldurfhka msg;g .sh y'
wk;=rej l< hq;= yeu jev u tla w;lska wei jid
f.k l<y' bo, yd fldiai ;ks w;ska f.k w;=.Eï
l< y' .=re ysñhkag uqj fidaok osh yd oeyeá o~q o
ilid ;nd oeyeá o~q ms<s.kajk úg ;ks w;ska ms<s.
kajkakg isÿ jQ fyhska ;udg jQ yosh .ek t<s l< y'

ta weiQ ;siai f;ryq n,j;a lïmdjg m;a jQy' ;uka


fkd oekqj;a j l< jrola jqjo idufKar ku iud
lrjd .kakg Wka jykafia fm<eUqKy' —iñ÷ks" th
Tn jykafia f.a jrola j;a uf.a jrola j;a fkd fõ˜
hs mjiñka .=re ysñ iekiQ y' tfy;a oeä ixfõ.
y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 19
weoys,s ke;s ksjK okak ioeis`o¨ bmeoau keiQ judrd oeuq wdid we;a;d W;=ï mqÍia h'

97' wiaioafOd wl;[aü p yer oud ieoeye is;a ,nd f.k ksjka fi;a
ikaêÉfPfod p fhd kfrd n|sk iirg ish`M is| oeuQ nkaOk;a
y;djldfid jka;dfid kid flf<iqka kj;ñka kej; bmÿu;a
i fj W;a;ufmdßfid ^7(8& isá;a kï hï flfkla W;=fulah Tyq ry;a

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


flf<ia u, keiqjfyd;a Tyq f,djg W;=ï fj;a
7 ^8& ießhq;a uy f;rekaf.a j; ^97 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia ießhq;a uy ry;ka jykafia wrnhd
fï .d:dj foaYkd l< fial'
fhd kfrd( hï lsis mqoa.,fhla¦ wiaioafOd( Y%oaOdj
wkjYH ;;a;ajhg m;a j isà o¦ wl;[aC¥
p( wl;j fyj;a úuqla;sh m%;HCI lf<a o¦
ikaêÉfPfod( ish`M ikaê ì| yf<a o¦ y;djldfid(
oskla jkjdiS ysñjre ;sia kula Nd.Hj;=ka jykafia kej; bmoSug we;s wjia:d w;a yf<a o¦ jka;dfid(
olakg meñK je| kuialdr fldg tl;amia j Wkay' ish¨ wdYdjka m%ySK lf<a o¦ fid( fyf;u¦ fj(
fï msßig ry;a M,h ,eîfï jdikdj mj;akd nj taldka;fhka¦ W;a;u fmdßfid( W;a;u mqreIfhla
osjeiska ÿgq nqÿ rcdKka jykafia ießhq;a ysñhka fjhs'
wu;d fufia jod< fial' —idßmq;a;" Y%oaOdfõ
iajrEmh kï" th we;s lr f.k jeä j¾Okh lr.;a hï lsis ;eke;af;la Y%oaOdfjka O¾uh ms<s.kakd
úg ks¾jdKdê.uhg fya;=jk nj;a" ks¾jdKdê. ;;a;ajfhka Tíng f.dia th m%;HCI {dkfhka oek
ufhka th ksu jk nj;a Tn úYajdi lrkjd o@˜ .;af;a kï" ks¾jdKh wjfndaO lr f.k we;akï"
kej; bmoSug we;s wjia:dj w;ayer oeó kï" ish¨
fï l%uhg .=Kdx. mxplhla iïnkaOfhka u flf<iqka ÿre lr yf<a kï" fyf;u W;a;ufhls'
nqÿrcdKka jykafia m%Yak l< y' thg ießhq;a
ysñhka f.a ms<s;=r jQfha —iajdóks" Y%oaOdj we;s újrKh
lrf.k jeä j¾Okh lsÍfuka ks¾jdKdê.uh isÿjk
nj;a" ks¾jdKdê.ufhka th fl<jr jk nj;a ud fï .d:dj zoyï .egZ kñka ckjyf¾ ye|skafjk m%fya,sld;aul
ffY,sfhka lrk ,o foaYkhls' weiQ muKska" jpkd¾:h ;=<ska
úYajdifhka ms<s.;a;la fkd j m%;HCI lr .;a;ls' tk wre; fkd j ú.%y lr o; hq;= wre;la tys fjhs' fuys
tfy;a iajdóks" fï lreK m%;HCI lr fkd .;a" tk jpk idudkH jyf¾oS fok w¾:h .d:dfjys oS fkd .;
úuqla;sh kqjKska mis| fkdo;a flfkl=g kï" tu hq;=h' wikakd úiauhg muqKqjd wk;=re j .eUqre wre;a fj;
lreK Y%oaOdfjka u ms<s.; hq;a;la fjhs˜ hkakhs' fufyhjk fu jeks z oyï .egZ fm!rdKsl wOHdmksl Wmdh
ud¾.hla fjhs'
fï weiQ we;eï NsCIQyq —idßmq;a; ia:úrhka ;ju;a wiaioafOda( hkak idudkH jpkd¾:hg wkqj Y%oaOdj ke;a;d" ñ:Hd
idjoH oDIaàka ÿr,d ke;s nj fmfka' wo mjd oDIaálhd hk f;areu fohs' tfy;a fuys fhdod we;af;a m%;HCI
Wkajykafia Nd.Hj;=ka jykafia f.a jpk úIfhys wjfndaOh we;s fyhska Y%oaOdfjka m%fhdackhla ke;s fyhska th
Y%oaOdfjka f;dr j l;d l< y'˜ hs l;sld l< y' yer oeuQ ;eke;a;d i|yd h' Y%oaOdj fyj;a úYajdih wjYH
ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" Tn fufia jkafka m%;HCI wjfndaOh ke;akï muKs'
m%ldY lrkafka ljr fyhska o@ ud idßmq;a; wl;[aCÿ( hkafka idudkH w¾:h lD;{;dj ke;s" l<.=K fkd
ia:úrhka fj;ska mxp úO .=Kdx.hka j¾Okh fkd ;lk ;eke;a;d hkak hs' fuys oS fhdod we;af;a ^w-l;-w[a[&
lr wOHd;añl Ydka;sh yd úuqla;sh ,o yels oehs lsisjl= úiska ks¾udKh l< fohla fkd jk ks¾jdKh ^wl;&
m%Yak l< úg" tajd m%.=K fkd fldg wOHd;añl mila lr .ekSu woyia fjhs'
Ydka;sh yd úuqla;sh ,o fkd yels nj idßmq;a;
ia:úrfhda m%ldY l< y'

wk;=rej odkdoS l=Y, l¾uhka f.a úmdlh .ek


yd nqoaOdoS W;=uka f.a fY%aIaG;ajh .ek Tn fj;
Y%oaOdjla ke;aoehs m%Yak lf<ñ' fïjd ienE jYfhka
u idßmq;a; ia:úrhka Y%oaOdfjka ms<s.;a foa fkd j
;uka úiska u m%;HCI {dkfhka h:d¾: o¾Ykfhka
m%;HCI lr .;a foa h' Wka jykafia ;ud u ud¾.
M,dê.uh fldg h:dN+; {dk o¾Ykh ,nd úuqla;s
iqL úkaokh lrñka jdih lrk fyhska Y%oaOdj
ms<sn| m%Yakhla yg fkd .kshs' tfyhska ießhq;a
f;rKqjkag ks.%y lsÍu hqla;s iy.; fkd fjhs˜ hs
lreKq meyeos,s lr fï .d:dj foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^97 .d:dj&

fhd kfrd wiaioafOd wl;[aü p ikaêÉfPfod


y;djldfid jka;dfid p fid fõ W;a;u fmdaßfid'

y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 21


ry;=ka jykafia,d .fuys" jkfhys ksïkfhys fyda f.dv fjfi;;a ta ìï fmfoi b;d is;al¨ h'

98' .dfu jd hos jdZr[af[ .ula fyda jkhla


kskafk jd hos jd :f, ksïkhla fyda lkaola
h;a: wrykaf;d úyrka;s ry;=ka jdihla
;x N+ñx rdufKhHlx ^7(9& kï is;a wok mshila

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jdih ksflf,ia W;=uka - mskjhs yeu is;a ks;sfhka
7 ^9& f¾j; ysñhka f.a l;dj ^98 .d:dj&

L osrjksh f¾j; ysñhka wern jod< fï .d:dj


Nd.Hj;=ka jykafia úiska jodrk ,oafoa foõrï
fjfyr jev úiQ iufha h'
úYdLd Wmdisldj f.a ksjfiys oka ms<s.;a y' oka
j<|d wjik úYdLdj f¾j; ysñhka úiQ Losr ^lsysß&
jkh ruH oehs úuiQ úg Nd.Hj;=ka jykafia fï
.d:dj foaYkd lr jod< y'
f¾j; ysñfhda idßmq;a; ysñhka f.a nd, fidfydhqrd
jQ y' ießhq;a ysñhka f.a fidfydhqre fidfydhqßhka újrKd;aul wkqjdoh ^98 .d:dj&
w;r wjika jrg .sysf.hska kslauqfKa f¾j; h' Tyq
muKla .sys osúfha b;sß j isá iufhys foudmsfhda .dfu jd hos wr[af[ jd" kskafk jd hos :f, jd
Tyqg újdyhla lr fokakg fndfyda jEhï l< y' h;a: wrykaf;d úyrka;s" ;x N+ñx rdufKhHlx
flfia fyda Tyqg .e,fmk hqj;shla fidhd.;a Tjqyq
újdy ux.,H W;aijh o ie,iqï l< y' .dfu jd( .ul fyda¦ hos( ke;fyd;a¦ wr[af[ jd(
wdrKHhl fyda¦ kskafk jd( my;a ìul fyda¦ hos(
újdy ux., oskfha oS tys meñK isá" tlish úis ke;fyd;a¦ :f, jd( l`ÿ uqÿkl fyda¦ h;a:( hï
yeúßos ldka;djla ÿgq fyf;u ish¨ ldka;djka ta ;efkl¦ wrykaf;d( ry;ka jykafia,d¦ úyrka;s(
;;a;ajhg m;ajk nj fufkys lr lï iqjfhys jdih lr;a o¦ ;x N+ñx( ta ìu¦ rdufKhHlx( is;a
l<lsrefKah' tfyhska újdyh mfil ;nd m,d .kakd iq¨ h'
.sh fyf;u wi, jQ úydria:dkhlg f.dia meúoao
b,a,d isáfha h' úydria:dkfhys úiQ ysñjreka ;sia .ul fyda wdrKHhl fõjd ;eks;,djl fyda l`ÿ
kug ;u fidfydhqre yuq jQ úgl Tyq meúos lrk uqÿkl fõjd" ´kEu ;ekl uy ry;ka jykafia
fia ießhq;a ysñhka úiska l,a ;nd Wmfoia oS ;snqK fjfi;a kï" ta ;ek ruKSh h'
fyhska f¾j; jyd u meúos lrk ,oS'
újrKh
meúoao ,;a f¾j; idufKarfhda úydrjdiS NsCIQka
jykafia fj;ska l¾uia:dk ,nd f.k fhdÿka ;syla wry;a( ry;ka jykafia kï wdhœ mqoa.,hka w;ßka ry;a ud¾.
M, ,;a W;a;ufhda h' fidajdka" ilod.dó" wkd.dó yd uy ry;a
wE; msysá lsysß jkhg f.dia Ndjkd jvkakg mgka hk ud¾.ia: yd M,ia: mqoa.,hka jYfhka wdhœ mqoa.,fhda wg
.;a y' jia ld,h wjika j;a u f¾j; ysñfhda ry;ka fofkla fj;s' ud¾.fhys /|S isàula ke;s j weis,a,lska u M,hg
jykafia kula njg m;a jQy' m;a jk fyhska fï mqoa.,hka hq., jYfhka f.k zp;a;dß mqßi
hq.dksZ jYfhka o ie,lSu isß;h' wNsO¾uhg wkqj ud¾.h jQ
;u fidfydhqrdKka olakg Losrjkhg hdu i|yd l,S i;r M,hkag m;a ùug fmr we;s Ñ;a;CIKh muKls' ksjka
wruqKq lr f.k wksÉp" ÿlaL yd wk;a; ms<sn|j ,nk úo¾Ykd
idßmq;a; ysñfhda ;:d.;hka jykafia fj;ska wjir [dKfhys M,hla jYfhka flkl= ;=< CIKsl j yg .kakd
b,a,d isáh y' ;uka jykafia o tys hdug leu;s nj wdOHd;añl mßj¾;khla fufia kï lr we;' B,Õ CIKfhys
m< l< nqÿyq ießhq;a ysñhka yd isj,S ysñhka we;=`M jyd u M, is; yg.kakd nj oelafjhs' we;eï fmd;a j, wIaGdhœ
fndfyda NsCIQka jykafia o iu. tys jevu l< y' mqoa.,hkg w;sf¾l j zf.da;%N+Z kï jk jk wdhœ mqoa.,hl=
ms<sn|j o oelafjhs'
.uk oS¾> tlla úh' ud¾.h ÿIalr jQ w;r w;r
u. t;rï ckdlS¾K o fkd ùh' tfy;a ix>hd
jykafia,d msßjrd jäk nqÿrÿka f.a iqj myiqj .ek
is;+ foújre fhdÿkla mdid wdrdu ujd wdydrmdkdosh
o ie,iQ y' osklg fhdÿk ne.ska ud¾.h o msßisÿ lr
iu lr ;enQ y' nqÿrÿka iymsßjßka meñfKk nj
o;a f¾j; idufKar ysñfhda o Wkajykafia ms<s.ekSu
i|yd iQodkï jQy' ;u iDoê n,fhka nqÿrÿka i|yd
úfYaI .|ls<shla o wksl=;a ysñjreka i|yd wdjdi>r
mkaishhla o ujd ish¨ iqj myiqlï ms<sfh, fldg
;enQ y'

f¾j; ysñhka f.a wdrdufhys úfõl iqjfhka jev


isá nqoaOm%uqL ix>r;akh wdmiq fÊ;jkdrduhg
iïm%dma; jQfha o fmr fuka u osklg fhdÿk ne.ska
md .ukska uh' uila wjik ieje;a kqjr kef.kysr
msysá mQ¾jdrduhg jevu l< Wka jykafia,d wk;=rej
y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 23
mqyqÿka wh fkd wef,k is;al¨ jkfhys ry;ayq wef,;s' t ;=fuda lï iem fijqïys wdid ke;af;dah'

99' ruKShdks wr[a[dks ruKSh jk .yK


h;a: k ru;S cfkd fkdmskjk okka uk
ù;rd.d rfuiaika;s úrd.S is;a woshs
k f;a ldu.fõisfkd ^7(10& lï iqfjka je<l=fKka

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


úrd.S is; - woshs jk fm;
7 ^10& tla hqj;shl f.a j; ^99 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev isá Nd.Hj;=ka jykafia


tla;rd fkdirema mej;=ï we;s ia;s%hla uq,a
lrf.k fï .d:dj foaYkd l< fial'
újrKd;aul wkqjdoh ^99 .d:dj&

h;a: cfkd k ru;S ruKShdks wr[a[dks ù;rd.d


rfuiaika;s f; ldu.fjisfkd k
tla;rd msKavmd;sl f;r kula Nd.Hj;=ka jykafia
fj;ska lugyka f.k njqka jvkq msKsi md¿jg h;a:( hï ;ekl" cfkd( fmdÿ ckhd" k ru;s(
.sh WoHdkhlg jevu l< y' tiufhys tla ;=reKq fkd wef,;a o" ruKShdks( ruKSh jQ" wr[a[;s(
fjiÕkla tu jkfhys oS yuqfjuqhs lsishï mqoa.,hl= ^tn÷& jkdka;r" ù;rd.d( ù;rd.Syq" rfuiaika;s(
yd .súif.k Tyq tk fõ,djg tys f.dia n,d isáhd weiqre lr;s" f;( Tjqyq" ldu.fõisfkd( lï iqj
h' tfy;a lsishï fya;=jla ksid .súi.;a fõ,djg fidhkafkda" k( fkd fj;s'
Tyq fkd meñKs fyhska fodïkig m;a ´ Whfkys ta
fï w; weúosñka isáhd h' fmdÿ ckhd jkdka;r j, jdihg m%sh fkd fj;s'
tfy;a tn÷ ruKSh wdrKHj,g ù;rd.S W;=fuda m%sh
;=re fijkl njqka jvkq msKsi m<Õla ne| jev fj;s' Wka jykafia,d ldudiajdoh fidhkafkda fkd jk
isá ;reK ysñ ku ÿgq ´ f;dfuda —fï;a msßñfhla fyhsks'
fkdfõ o@ fudyq f.a is; wjos fldg fmd<Ujd
.ksñ˜hs is;d ysñ kug fmfkk mßos ysi flia lvd újrKh
lvd kej; nekaodh' weh fufia lrk úg ysñ ku
jk.ykhg m%sh jk ry;ka jykafia,d ish¨ flf<iqka uqod
f.a fk;a ta foi ne|sKs' weh f.a isrer;a iskyj;a
y< fyhska lïiqj fkd m;;s' l< hq;= ish,a, ksu lr ish¨ nr
±l ;uka .; msìfok nj Wkajykafiag oeksKs' —fï mfil ;nd ieye,a¨ is;ska jik ry;ka jykafia,d w¨;ska l¾u
fjkafka l=ula oe˜hs Wkajykafia úu;shg m;a jQy' /ia lsÍula fkd lr;s' kej; Wm;la o fkd ,n;s'

fï w;r;=r Nd.Hj;=ka jykafia —lugyka f.k njqka ry;ka jykafia,d ;u YsCIKh uq¿ukska u ksujd m%;sM, o
jvuehs msg;a j .sh NsCIqkug l=ula ùo@˜ hs is;ñka idCId;a lrf.k fjfik fyhska ;jÿrg;a YsCIKh wkjYHhs
hk wre;ska z wfiLZ jYfhka y`ÿkajkq ,efí' fida;dm;a;s M,fha
nqÿ weiska n,d jodrk fiala tu hqj;sh f.a Ndj Ndj
isg ry;a nj olajd isák wê.u ,dNSka ;j ÿrg;a YsCId ud¾.
,S,djka oel ysñku f.a is; úms<sir jkq oel .;ay' fhys fYaIhka we;s fyhska z fiLZ fia ye|skafjhs' msßksjka
;uka jykafia ta NsCIQjg fmfkk mßos wêIaGdkhla mdkakg fmr u ks¾jdKsl mQ¾jdiajdohla ,nkakg ry;ka
l< nqÿrcdKka jykafia is; md,kh lr .; yels jykafia,dg bv ;sfí' ksfrdaO iudm;a;s iqjh fia yeoskafjkafka
mßos O¾fudamfoaY ,nd ÿka y' wk;=rej NsCIQka wu;d thhs'
fï .d:dj o jod< y'

y;ajk mrsÉfPaoh ( wryk; j.. 25


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
wjev isÿjk jpk oyilg jvd ixis`oSug fya;= jQ tl jpkhlÿ b;d W;=ïh¡

100¡ iyiaiums fp jdpd jevlg ke;s jpk


wk;a:moixys;d tla oylg;a jeäfhka
tlx w;a:mox fifhHd wid is; iekfik
hx iq;ajd Wmiïu;s ^8(1& tl jpkhla uy`.=hs'

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wf.hs tla jok;a - is;g iekiqu f.fkf;d;a
8 ^1& ;ïnodÀlf.a mqj; ^100 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia fidreka >d;kh lrk jOlhd jQ
úuiQ y' ;ïnodÀl cSú; ld,hla mõlï lrñka
cSj;a jqj o wjika fudfydf;a idßmq;a; uy f;reka
;ïnodÀl ksñ;s fldg fï .d:dj jod< fial' fj;ska nK wid wkqf,dau [dKh ,;a fyhska ñh .sh
miq ;=is; foõf,dj Wmka nj Wkajykafia m%ldY
;ïnodÀl kue;a;d rcq hgf;a mKia mia jirla l< y' fun`ÿ mõldr mqoa.,fhla tl u O¾u
jOlhd f,i fiajh lf<a h' uy`M úhg m;a jQ miq foaYkdjla muKla wid fï id úYd, hym;la
fidrl= f.a ysi tla lvq myßka is| oukakg neß isÿ lr .kafka flfia oehs NsCIQyq úu;sh m<
;;ajhg fya m;a úh' tfyhska Tyqg úY%du .kakg l< y' Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj jodf<a ta
isÿ úh' ksñ;af;ks'

úY%du .kakd oskfha ;ukag wkqNj lsÍu msKsi ñysß úia;rd;aul wkqjdoh ^100 .d:dj&
lsß le|la Wjukd nj fya lshd isáfha h' ta wkqj
Tyqg rij;a lsß le|la ms<sfh, lrk ,oS' ;u merKs wk;a:mo ixys;d jdpd fp iyiaix wms hx iq;ajd
we`ÿï o /f.k msÉp u,a yd iqj| ú,jqka o /.;a Wmiïu;s tlx w;a: mox fifhHd'
fyf;u .`.g f.dia kd msßisÿ ù we`ÿï we|f.k
u,a ud,hla me<`o .;af;a h' w; mh f;,a .d id;a;= wk;a: mo ixys;d( jevlg ke;s mo j,ska hq;a¦
lr .;af;a h' ksjig f.dia iqj myiq mßos ys|f.k jdpd( foaYk¦ fp( boska¦ iyiaix wms( oyila ;snqfKa
lsßle| mdkhg ieriqKd muKs' ießhq;a uyry;ka jqj o¦ hx iq;ajd( hula Y%jKh fldg¦ Wmiïu;s(
jykafia jOlhd f.a ksjfiys fodrlv fmkS isá is; Ydka;shg m;a fõo¦ tlx w;a: mox( tn`ÿ tlu
fial' ießhq;a uy ry;ka jykafia ÿgq ;ïnodÀl w¾:j;a moh¦ fifhHd( Bg jvd W;=ï fjhs'
Wkajykafia ksji ;=<g jvujd wiqkl jvd ys`ÿjd
md;%hg lsßle| ms<s.ekaù h' ta u; .sf;,a iaj,amhla jevlg ke;s ksire lshqï we;=<;a foiqï oyilg
o j;a lf<a h' Wkajykafia th j<|k ;=re <`.ska jvd udkisl Ydka;sh Wodlrk tlu foaYkhla jqj o
isgf.k mjka i,kakg mgka .;af;a h' j<`od ksu jQ fYa%IaG fjhs'
miq ießhq;a uy ry;ka jykafia Tyqg O¾u foaYkd
lrkakg mgka .;a y' tfy;a ta i|yd is; tl`. újrKh
lr .kakg ;ïnodÀl iu;a fkd ùh' rc;=ud ,`.
jOlhd jYfhka fiajh lroaoS oskm;d l< ukqIH wk¾: mo ixys;d( l;d ny kï Wiia udkisl idOk i|yd wod,
fkdjk ksire m%,dm l;d h' wgqjd j, tn`ÿ ksire l;d f,i
>d;k Tyq f.a isyshg ke`.sKs' wyi" fmdf<dj" br" y`o" ;re" WoHdk" c,dY" uOqmdfkda;aij" m%sh
iïNdIK wdosh .ek flfrk foveú,s kï lr we;' fm< fmd;a
Tyq m;aj we;s wmyiqj f;areï .;a ießhq;a ysñfhda j, i`oyka rdc l:d" fpdar l:d" uyd uÉp l:d" fiakd l:d" Nh
foaYkh kj;d Tyqf.ka m%Yakhla weiQ y' —Tn l:d" hqoaO l:d wdosh o fun`ÿ ksire l;d fj;s'
jOlhd jYfhka >d;kh lf<a Tfí Wjukdjg
o ke;fyd;a rc wKg lSlre ùula jYfhka o@˜
Bg ms<s;=re foñka ;ïnodÀl —ug Tjqka urkakg
is;=ú,a,la fkdùh' yqfola rc;=ud wK l< fyhska u
tfia lf<ñ˜ hs mejiS h' —tfia kï" Tn Bg jrolre
o" ksjrolre o@˜ —uu jeros lrefjla fkd fjñ˜ hs
mejiQ ;ïnodÀlg ixiqkaj nK weiS h'

Wkkaÿfjka nK weiQ fyhska fyf;u fidajdka u`.g


b;d wdikakfhys jQ wkqf,dau [dKh ,eîh' O¾u
foaYkfhka miq ál ÿrla ießhq;a ysñhkag miq .uka
l< ;ïnodÀl u`.oS wdmiq yeÍ ksji n,d msg;a úh'
tfy;a ksjig ,`.d jkakg fmr t<fokl= úiska wek
Tyq urd oukq ,eìK'

ikaOHdfjys Nd.Hj;=ka jykafia oï ind uKavmhg


jevu l< úg NsCIQyq ;ïnodÁl f.a urKh .ek
Nd.Hj;=ka jykafiag oekqï ÿka y' Tyq urKska u;=
Wmkafka fldysoehs NsCIQyq nqÿrcdKka jykafia f.ka
wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 7
wjev iys; mofhka hq;= jq .d:d oyilg jvd iekiSug fya;= jQ tla .d:d mohl=ÿ W;=ï h¡

101¡ iyiaiums fp .d:d tlaodylg;a by,ska


wk;a:mo ixys;d yrhla ke;s .d:djka
tlx .d:d mox fifhHd ;snqK;a is; lrk myka
hx iq;ajd Wm iïu;s ^8(2& tlla wf.a we; jeäfhka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yr we;s .d:d tlla - mrohs yr ke;s oyla
8 ^2& ndysh odreùßh jD;a;dka;h ^101 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia ndysh odreùßh f;reka jykafia
wrnhd fï .d:dj foaYkd l< fial'
úg iqj`ola oefkk nj muKla is;kak' rihla osjg
oefkk úg rihla osjg oefkk nj muKla is;kak'
iam¾Yhla .;g oefkk úg iam¾Yhla nj muKla
is;kak' is;g is;sú,a,la tk úg is;sú,a,la kef`.k
fj<`o msßila keõ ke`.S fj<`odï msKsi iuqÿre nj f;areï .kak'˜ hs jod< y' fï foiqu wid isá
;rKhg kslauqK y' uy uqyqo ueooS kej ì`oS jekiS ndysh ry;a M,h ,oafoa h'
tla wfhla yer wka ish,af,dau ñh .sh y' fya kefõ
,E,a,la u;g ù mdù f.dia iqmamdrl kï f;dgg ry;a nj ,o ndyshg meúos jkakg reÑhla we;s úh'
f.dv neiafia h' f.dv ìug md jk úg ish`M we`ÿï tfy;a isjqre msßlr fkd jQfhka tajd imhd .ekSug
wysñj ksrej;aj isá fyhska fyf;u .iaj, fmd;= fya msg;aj .sfha h' tfy;a u.oS t<fokl úiska wkskq
.,jd úhd ú,s jid .kakg we`ÿula ;kd .;af;a h' ,en fya ñh .sfha h' Nd.Hj;=ka jykafia iy NsCIQka
wdydr ,nd .ekSug iqÿiq n`ÿkla o fidhd .;a fya jykafia,d oka j<`od wdmiq jäk úg ndysh l=Kq
ñksiqkg fmfkk ;ekl ys`o f.k isáfha h' ta ÿgq f.dvla wi, ueÍ jeà isákq Wkajykafia,d f.a fk;
iuyre ;jqfilehs is;d je`o mqod le`o n;ska ix.%y .eáKs' nqÿrcdKka jykafia f.a Wmfoia mßos NsCIQyq
l< y' iuyreka Tyqg we`ÿï fokakg jEhï l< o u< isrer wdodyk lr NIaudjfYaI ksoka lr iEhla o
fya tajd m%;slafIam lf<a idudkH we`ÿï we`o .;fyd;a ;ekjQ y' foõrï fjfyr oïind uKavmfha oS ndysh
;uka g ,efnk mqo ie,ls,s wvq fj;ehs ìfhks' ñh .sfha ry;ka jykafia kula jYfhka nj m%ldY
iuyreka Tyq ry;ka jykafia kula f,i y`ÿkajkq l< nqÿrcdKka jykafia blauKska O¾udjfndaOh
weiqfKka" we;a;g u ;ud ry;a j we;ehs Tyqg o l<jqka w;=ßka ndysh odreùßh w.;ekays ;enQ y'
is;sKs' Tyq wuq;= wd.ñl ms<sfj;la ork fyhska yd ndysh ry;a jQfha ljod fldfya oS oehs úuiQ NsCIQka
.ia fmd;= j,ska ;ekQ jia;%hla ork fyhska Tyqg jykafia,dg —ud Tyqg u.oS foiQ jpk lsysmh wid
ndysh odreùßh hk ku jHjydr jkakg mgka fyf;u uy u`. ueo u ry;a ùh˜ hs jod< Wka
.;af;a h' jykafia w¾:iïmkak tla jpkhla jqj;a w¾: úrys;
jpk oyilg jvd w.kd nj fï .d:dfjka foaYkd
oskla /fhys uyd n%yauhd ;uka yuqjg meñK lr jod< y'
—ndysh" Tn ry;a ù ke;' ry;a kula fj; ;sìh
hq;= .=Kdx. lsisjla Tn fj; ke;˜ hs lshkq Tyqg úia;rd;aul wkqjdoh ^101 .d:dj&
weisKs' —tfia h' ud ry;a ù ke;ehs uu oksñ' tfy;a"
fï f,dj ljr ;ekl fyda ry;a jQ wfhla isá;a o@˜ wk;a: mo ixys;d .d:d fÉ iyiaix wms hx iq;ajd
hs fya m%Yak lf<a h' túg uyd n%yauhd ieje;a kqjr Wmiïu;s tlx .d:d mox fifhHd'
jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia ms<sn`o ish`M f;dr;=re
Tyqg mejiS h' wk;a:mo ixys;d( ksr¾:l m%ldYhkaf.ka msreKq¦
.d:d( .d:djka¦ iyiaix wms( oyila jqj¦ fp(
Nd.Hj;=ka jykafia fidhd .sh ndysh odreùßh ^;snqK& o¦ hx iq;ajd( hula wid¦ Wmiïu;s( ksù
f;fï Wkajykafia NsCIQka msßjrd ms`vq is`.d hkq oel iekfia o ^tn`ÿ&¦ tlx .d:dmox( tlu .d:dmoh¦
miq miska .sfha h' ;ukag O¾u foaYkdjla lrkakehs fifhHd( jvd W;=ï h'
Tyq b,a,d isá úg —ndysh" fï wm ms`vq is`.d jvk
fõ,djhs' fï nKla lSug iqÿiq fõ,dj fkd fõ˜ ksIam%fhdack lshuka iys; .d:d oyilg jqj o jvd"
hs nqÿ rcdKka jykafia ms<s;=re ÿka y' —iajdóks" weiSfuka is; ksù iekiS hk tl .d:d mohla jqj;a
Tn jykafia f.a cSú;hg fyda uf.a cSú;hg ljr jáhs'
fudfydf;a wk;=rla fõ oehs wms fkd oksuq' tfyhska
mud fkd lr ug oekau u oyula foikq uekúZZ hs újrKh
odreùßh b,a,d isáfha h' fhdÿka tlish úiaila tla
.d:d kñka y`ÿkajkafka md,s NdIdfjka lrk ,o moH iajrEmS
/hlska f.jd meñK oeä fjfyig m;aj isá ndysh m%nkaO h' isxy,fhka fïjd .S fyda lú jYfhka ye`oskaúh
odreùßh nqÿrÿka ÿgq m%S;sfhka To jeã isá fyhska yel' lsishï ckaoilg wkqj ud;%d msysgqjd .d:d jdokh lrk
Tyq u`ola ixiqkajk ;=re mud lrkakg nqÿrcdKka w;r we;eï úg ;d, fjkia jk mßos ksoyfia m%nkaO lr we;s
jykafiag wjYH úh' tfy;a ndysh os.ska os.gu wjia:d o fjhs' tfia lrkafka w¾:hg uq,a ;ek oSu fya;=fjks'
wdhdpkd lrkakg jQfhka Nd.Hj;=ka jykafia u. kjx. idikfhka tla wx.hla f,i .d:d olajd we;' Oïumoh
o .d:duh O¾u .%ka:hls' idudkHfhka .d:djlg mo y;rla
kej;S —ndysh" rEmhla Tfí fk; .efgk úg rEmhla we;;a¦" b`oysg mo yhla we;s wjia:d o olakg ,efí'
osiajk nj muKla is;kak' Yíohla lK jeflk úg
Yíohla wefik nj muKla is;kak' iqj`ola oefkk
wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 9
wjevg uÕ ie,fik lreKq iys; jq .d:d ishhlg jvd weiqjka ikais`ÿjk tl oyï moh b;d W;=ï h¡

102¡ fhd fp .d:d i;x Ndfi iShla .ehqj;a yr ke;s


wk;a:moixys;d .d:d lsis jevlg ke;s
tlx Oïumox fifhHd tl .d:djla yr we;s
hx iq;ajd Wmiïu;s' ^8(3& W;=ïh bka is;a iekfy;s'

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mo oyï - fõ W;=ï
8 ^3& l=Kav,flaiS f;rKsh f.a j; ^102" 103 .d:d&

fo õrï fjfyr jev úiQ ;:d.;hka jykafia fï


.d:d hq.auh foaYkd lr jodf<a l=Kav,flaiS
hk oskfhys —fid`ÿr" Tfí kEoE lsisjl= kdjdg lï
ke;' Tn;a uu;a ;ksj f.dia fï ndrh Tmamq lruq' Tn
NsCIqKsh wrnhd h' f.a w.kd u wdNrK me<`o .ksuq'˜ hs fyf;u mejiS h'
isgq oshKsh o ta wkqj u ieriqKd h' Tjqyq b;d i;=áka
rc.y kqjr tla isgqjrhl=g fidf<dia yeúßos oshKshla úfkdaofhka fpdarmín;h ke`. .;a y' tfy;a l`ÿ
jQjd h' w;sYhska rEm iïmkak jQ olskakka f.a uk uqÿfkys oS fidrd wuq;= ñksfila njg m;a úh' —ug fï
n`osk iq`M jQjd h' foudmsfhda weh i;a uy,a mdhl by, mQcdjia;= j,ska m,la ke;' ud jQ ndrhl=;a ke;'˜ hs fya
u uyf,a r`ojd odishla o iu. ish`M iem iïm;a oS mejiS h'
fmdaIKh l< y' tiufhys tla fidfrla fidrlfï
f.dia rdcmqreIhka úiska w,a,d .kq ,en urKSh —tfia kï ud fuys le`ojdf.k wdfha l=ug o iajdókS@˜
oKavkhg kshu lrk ,oafoa h' Tyq f.a w;a msgqmig hs ´ úuiqjd h' —;S urd oud wdnrK ish,a, o /f.k
;nd ne`o y;rux ykaos j,oS li myr foñka urd m,d hkakg h˜ NS;shg m;a isgq oshKsh —ysñhks" uf.a
oeóu msKsi f.k hñka ;sìK' uy u. l,n, y`v wnrK ish,a,;a" ud;a fï yefullau;a Tnf.a uh'
weiQ isgq oshKsh u;= uyf,a isg ta l=ulaoehs ne¨jd tfia ;sìh oS Tn fï l=ula lshkafka oehs˜ úuiqjd h'
h' fp!rhd f.a wdfrday mßKdy iïmkak is;a w,jk h<s h<s;a Tyqg lreKq lshñka f;areï lrkakg W;aiy
fmkqu oel weh is; ;=< we,aula we;s úh' fl;rï l< o Tyq os.g u lshd isáfha weh urd oeñh hq;=
oeä f,i weh f.a is; ne`ÿkd o h;a ´ f;dfuda nj h' —ud urd oeófuka we;s m%fhdackh l=ula o@ fï
lEu îu m%;slafIam lrñka wef`oys je;=reKd h' —ud wdNrK ish,a, /f.k ud uqod yßkak˜ hs ´ wdhdpkd
oshKshks" wehs fï@˜ hs uj úpd< úg —urd oukq msKsi l<d h' wka;sfï oS Tyq fj; ;snqKq we,au ÿre l<
f.k hkq ,nk ;reKhd ,fod;a muKla cSj;a fjñ' l=Kav,flaiS fufia is;=jd h' —fï fudk ÿIag jevla
ke;fyd;a fï cSú;fhka m%fhdackhla ke;' fkdld o@ fldfydu jqK;a" kqjKla lshd fohla wmg ,eî
fkdî ñh hkafkñ˜ hs lSjd h' lsis wiqrlska oshKsh ;sfnkafka Whdf.k lkakg u fkdfõ' mkskakg fmr
ikikakg wiu;a jQ uj fu mj;a isgqjrhdg oekaù h' is;d ne,sh hq;=h'

fjk l< hq;a;la ke;s ;ek fyf;u lyjKq oyila úia;rd;aul wkqjdoh ^102 .d:dj&
rdcmqreIhkg w,a,ia oS fidrd fírd .;af;a h' Tyq
fjkqjg fjk;a whl= urd ouk ,oS' isgqjrhd fidrdg fhd wk;a:mo ixys;d .d:d i;x Ndfi p hx iq;ajd
;u oshKsh újdy lr ÿkafka h' isgq oshKsh o Tyq f.a Wmiïu;s tlx Oïumox fifhHd'
wdorh oskd .kq msKsi oskm;d mshlrej ieriS" úis;=re
we`ÿï we`o" w.kd wdNrK me<`o Tyqg fifkyi fhd( hïlsis flfkla¦ wk;a:mo ixys;d( ksr¾:l
olajkakS h' wdydr mdk wdosh o m%KS; f,i ilid m%ldY we;=<;a¦ .d:d( .d:d¦ i;x( ishhla¦ Ndfia p(
ish;ska u ms<s.kajkakS h' tfy;a fidr ;reKhd ks;r lshqj o¦ hx( hula¦ iq;ajd( wid¦ Wmiïu;s( iekis,a,
u l,amkd lf<a isgq oshKsh urd oud weh f.a w.kd ,efí o¦ tlx Oïumox( tjka tla Oïumohla¦ fifhHd(
wdNrK o /f.k m,d hk l%uhls' —ueh urd wdNrK Bg jeäfhka W;=ï h'
/f.k m,d f.dia fyd`o rd fmd,lska iqrd mdkh lr
úfkdao fjñ˜ hs is;+ fya Wml%uhla is;d f.k wdydr hïlsis flfkla ksIaM, lreKq we;=<;a .d:d oyila
mdkdosh fkd f.k we`og ù isáfha h' mdvï lrf.k .dhkd l< o" Bg jvd wikakd f.a is;
ikik tl O¾u mohla jqj o fY%aIaG h'
—ysñhks Tn wikSmfhka o@˜ hs ´ úuiqjd h' —ke;
fid`ÿr˜' —tfia kï uf.a foudmshka f.ka jrola
jQjd o@˜ —ke;' Tjqkaf.ka jrola fkdù h'˜ —tfia
kï" m%Yakh l=ula o iajdókS@˜ —fid`ÿr" ud tod w;a
ne`o urkakg f.k hoaoS ud osú .e,jqjfyd;a bgq
lrkafkuehs fpdarmín;fhys foaj;djdKkg ndrhla
jqfKñ' ud osú .e,jqfKa;a Tn jeks ìß`ola ,enqfKa;a
foaj lreKdfjka uh' b;ska ud ta ndrh bgq l< hq;= h'
ta .ek is;d ;efjñ˜' —ysñhks" th ;efjkakg lreKla
fkd fõ' Wjukd ljr mQcd jia;=oehs ug lshkak' wms ta
ndrh Tmamq lruq˜ hs ´ lSjd h'lsßn;a" ómeKs" ,o mia
u,a jeks foa iQodkï lrkakehs iajdñhd lS fyhska isgq
oshKsh ta ish,a, bgq l<d h' Tjqka ndrh bgqlrkakg
wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 11
oi ,Ëhla fik. mrojd hqofhys oskqug jvd hfula tl u ;ud oskkafka kï W;=ï h¡

103' fhd iyiaix iyiafik oyila jr oyila fok


iÙ.dfï udkqfia ðfka oskqj;a ñksiqka igksk
tl[a p fchH w;a;dkx Wiia fkdfjhs ;uka oskk
i fj iÙ.ducq;a;fud ^8(4& ;rï" thhs W;=ï igk

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W;=ï oskqu ;uka oskqu
8 ^3& l=Kav,flaiS f;rKsh f.a j; ^102 yd 103 .d:d&

fï ÿIag ñksydf.ka .e,fjk l%uhla fhdod .;


hq;= h'˜ —iajdñ mqreIhdfKks" Tnj jO fnr
jhñka msá;, yhd ne`o urkakg f.k hk fudfydf;a
iQodkï o@˜ —tfia h ke`.Ksh" uu iQodk
;ud W.;a O¾u m%Yak oyiu ´ ießhq;a ysñhkaf.ka
úuiQjd h' ta ish,a,g u Wka jykafia id¾:l ms<s;=re
oS uu uf.a foudmshkag lshd lyjKq oyila oS Tn ÿka y' wk;=rej idßmq;a; ysñfhda —ke`.Ksh uu Tng
fírd .;sñ' ta Tng we;s jQ wdorh ksid h' uu Tng ta id¾:lj ms<s;=re ÿkafkñ' uf.a tlu tl m%Yakhg
Wmldrh lf<ñ' wo fï cSú;fha wjika fudfydf;a Tn Tn ms<s;=re fokak˜ hs mejiQy' —wikak iajdókS" uu
ug o Wmldrhla l< uekú' ug Tn;=ud m%oCIsKd lr úi`oñ˜ weh tfia mjid tl`. jQfhka ießhq;a ysñfhda
je`o ñhhkakg bv fokq uekeú˜ hs ´ b,a,d isáhd h' —tl kï l=ula o˜ hs úuiQ y'

—losuhs" fid`ÿr" Bg bv foñ˜ hs fidrd Bg bv ms<s;=re fkd o;a ´ —ta l=ula o iajdókS˜ hs f;reka
ÿkafka h' ta jk úg Tjqka isáfha m¾j;fhys uqÿfka jykafiaf.ka úuiQ y' —ke`.Ksh" fuh nqÿrcdKka
u m%dka;fha h' —ysñhks fï uf.a wka;su fudfyd;h' jykafia f.a m%Yakhls˜ hs ießhq;a ysñfhda jod< y'
woska miq Tfí m%sh o¾Ykh ug fkd ,efí' ug Tn —ug ms<s;=rla lshd ÿk uekú iajdókS˜ hs ´ wheo
wdorfhka ism je<`o .ekaug bv fokak˜ hs lshñka ´ isáhd h' —Tn meúos jkakg leu;s kï lshd foñ˜
Tyq bosßfhka ism f.k miq miska o ism .ksñka yssá —fyd`ouhs iajdókS uu meúos jkafkñZZ hs weh tl`.
yeáfha u Tyq m¾j;fhka my,g ;,a¨ lr oeïud h' jQfhka ießhq;a ysñfhda weh fufyKjrg hjd meúos
lkafoka my<g fmr<S .sh fidrd lv lv ù f.dia ñh lrjQ y' NsCIQKS Ydikhg we;=`Mj O¾uh bf.k
.sfha h' wk;=rej ´ f;dfuda mßn%dcldrduhlg f.dia osk lsysmhlska u ry;a jQ ´ f;dfuda Wmiïmodj o
meúos jQjd h' ,nd l=Kav,flaid NsCIQKsh jYfhka m%lg jQjdh'
iDoaêm%d;sydhh_ oelaúh yels NsCIQKSka w;r
mßn%dcsldjl jYfhka oyï yodrd .eg`M oyila w.%ia:dkh o ,oaod h'
úi`okakg iud¾:Hh ,;a ;ek Tjqyq wehg fufia
lS y' —oeka Tn O¾uOr h' oUosj mqrd ixpdrh úia;rd;aul wkqjdoh ^103 .d:dj&
lrñka Tn iu. ;¾l lrkakg iu;a wfhla isàoehs
fidhkak¡˜ tfia mjid cïnq w;a;la weh w;g oS fhd iÙ.dfï iyiafik iyiaix udkqfi ðfk p
— fidfydhqßh" hkak' hï .sysfhla Tn ;¾lfhka tlx w;a;dkx fchH fid fj iÙ.ducq;a;fud
merojqj fyd;a" Tyq f.a jy,sh jkak' hï NsCIqjla
fyda NsCIqKshla tfia l< fyd;a Y%dúldjla jkak˜ hs o fhd( hïlsis flfkla¦ iÙ.dfu( hqoaOh u.ska¦
lSy' iyiafik( oyia jrla¦ iyiaix( oyila¦ udkqfi(
ñksiqka¦ ðfk p( mrojhs kï¦ talx w;a;dkx( tla
;¾l Yla;sfhka yd jd.a pd;=¾hfhka fmdfydi;a jQ wfhla ;uka¦ fchH( ch .kafka kï¦ fid( fyf;u¦
weh f.a lS¾;sh oUosj mqrd me;sr .sfha h' weh hkq fj( taldka;fhka u¦ iÙ.ducq;a;fud( hqoaO oskk
olsk úg ñksiaiq —Th hkafka cïnq mßn%dðldj˜ hs W;a;uhd fõ'
lshk lrug ´ m%lg jQjd h'
hqoaO lsÍu u.ska oyia jrla oyila fokd mrdch
k.rhlg fyda .ulg msKavmd;fhys yeisfrkq msKsi lr ch.%yKh l< o hfula ;uka oskSu ;rï th
we;=,a fj;aoS kqjr fodrgqj wi, je,s f.dvla .id fY%aIaG fkdfõ' Wiia u ch.%dylhd ;uka ch.kakd
cïnq w;a; isgqjk ´ —ud jdofhka mrokakg yels ;eke;a;d h'
hhs is;k flfkla fuh fmr,;ajd' uu Tyq iu. jdo
lrñ˜ hs mjid ms`vq is`.d hhs' w;a; bj;a lrkq ;nd újrKh
lsisfjla ta wi,gj;a fkd h;s' tla w;a;la úh,S .sh
fï .d:dfjka w.h lrkq ,nkafka ;ud ch .ekSu h' ;ud
úg ´ th bj; oud w`M;a w;a;la fidhd .kshs'
ch .kakd ;eke;a;d ch .kafka tlu tl mqoa.,fhls' hqoaO
lrk ;eke;a;d oyila fokd mrojd ch .kshs' kuq;a Tyq f.a
fï l%ufhka .ula .ula mdid k.rla k.rhla mdid ch.%yKh ;ks ;eke;a;l= ch .kakd f.a ch.%yKh ;rï
ießirk cïnq mßn%dðld fyj;a l=Kav,flaidfjda jákafka ke;' ;ud ch .ekSu w;sYh ÿIalr jQ;a wdOH;añl jQ;a
ieje;a kqjrg msúiqK y' weh iqmqreÿ mßos cïnq ksrjoH jQ;a ch.%yKhla fyhsks'
w;a; isgqjd ms`vq is`.d .sh w;r tys jevu l< ießhq;a
f;rKqfjda wi, fi,a,ï l< <uhska ,jd w;a; .,jd
oeïujQ y' ´ meñK —ysñhks" fï w;a; bj;a lf<a
Tn jykafia o@˜ hs úuiQ y' —tfia h ke`.Ksh˜
—tfia kï Tn jykafia uf.a m%Yak j,g ms<s;=re oSug
wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 13
;u w;neõ oskSu b;d W;=ï oskSuh

104' w;a;d yfj ð;x fifhHd ;ud oskquhs W;=ï jkafka


hd pd hx b;rd mcd wkqka mrod oskqu fjkqjg
w;a;oka;iai fmdiiai ;ud oukh lrk wh f.a
ksÉpx i[a[; pdßfkd ^8(5& ks;r ixjr ú,i yeisfrk

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fjk;a chla ke; iufjk - chg ;uka oskd ,nk
8 ^4& wk;a:mqÉPl nuqKd f.a l:dj ^104" 105 .d:d&

Nd .Hj;=ka jykafia fca;jkdrdufhys jev jik


fiala wk;a:mqÉPl nuqKd wrnhd fï .d:dj
jod< fial'
f;areï f.k oskk ;eke;a;d kshu ch.%dylhd h'— hs
Nd.Hj;=ka jykafia mejiQ y'

úia;rd;aul wkqjdoh ^104 .d:dj&


jrla Nd.Hj;=ka jykafia yuqùug meñKs
wk;a:mqÉPl kï nuqKd fufia mejiS h' — iajdókS" w;a;d ð;x yfj fifhHd hd p whx b;rd mcd
ug yef`.kafka Tn jykafia okafka w¾: iïmkak w;a;oka;iai ksÉpx i[a[;pdßfkd fmdiiai
^m%fhdackj;a& foaj,a .ek muKla njhs' Tn jykafia
wk¾: iïmkak ^úkdYldÍ& foaj,a .ek okafka w;a;d( ;uka¦ ð;d( oskd.ekSu¦ yfj( taldka;fhka¦
ke;ehs ug yef`.hs'ZZ ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia fifhHd( fY%aIaG h¦ hd p( hï fï¦ b;rd mcd(
;uka jykafia w¾: ixys; foa muKla fkdj wk¾: wjfYaI ckhd ^oskd .ekSu fY%aIaG fkdfõ'&¦
ixys; foa;a okakd nj m%ldY lr Ok ydksh isÿjk w;a;oka;iai( ;ud oukh lr.;a iy¦ ksÉpx(
krl mqreÿ yhla kï lr oelajQy' ks;r¦ i[a[;pdßfkd( ixjr yeisÍï we;s¦
fmdiiai( mqoa.,hd f.a ÈkSu
1' ysre kef`.k ;=re ksod .ekSu'
2' w,ilu' ;uka oskd .ekSu taldka;fhka u fY%aIaG h' wka wh
3' l=ßrelu' mrojd ch .ekSu t;rï jeo.;a ke;' ;ud ch.;a
4' uohg yd m%udohg fya;=jk îu;a lu' ixh; yeisÍï we;s'
5' fkdl,ays ùÓ ixpdrh'
6' ldu ñ:Hdpdrh hk yhhs' újrKh

fï widisá nuqKd idOqldr oS —hym;s iajdókS" b;d .kaOín( .dkaO¾j kñka y`ÿkajkafka .S .hñka kgñka
úfkdaoldó cSú;hla .; lrk foaj .Khls' wgqjdj, tk úia;r
uekú' Tn jykafia w¾: ixys; foa muKla fkdj wkqj .dkaO¾jhka jikafka pd;=ïuyd rdcsl foaj f,dalfha h'
wk¾:ldÍ foa;a okakd fial˜hs m%ldY lf<a h'—tfia h
n%dyauKh" wk¾:ldÍ foa fudkjdoehs ud ;rï okakd w;a;oKaviai fmdiiai( fujeks ikao¾Nhkays zw;a;Z hk jpkh
fjk;a wfhla ke;˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia jod< y' fhfokafka n%dyauKsl Ñka;kfha fuka zwd;auZ kñka mj;akd
ks;H" wúmßKdó mod¾:hla y`.jkakg fkdj iïuq;s wre;lska
z;udZ hkak ye`.ùug h' ia:djr wd;auhla ke;s nj nqÿ oyfï
wk;=rej fï n%dyauKhd fujka m%Yakhla ke`.=fõ flakaøsh b.ekaùuls' Ndr;Sh we;eï wd.ï j, fuka c.od;auhla
ljr fyhskaoehs úuikq ßis jQ Nd.Hj;=ka jykafia yd mqoa.,d;auhla jYfhka oS¾> iïnkaOhla we;s wêfN!;sl
—n%dyauKh" Tn cSj;a jkafka ljr jD;a;shlskaoehs˜ ixl,amhla ms<s .ekSug nqÿ iufhka bvla ie,iS ke;' ks;H
úpd< y' —iQÿfjks˜ hs fyf;u ms<sjoka ÿkafka h' jQ wd;auhla .;sl ,CIKfhka f;dr fyhska ixj¾Okhla fyda
mßydkshla we;s ùug fyda we;s lsÍug bvla ke;' tfia jqjfyd;a
YsCIdj ksr¾:l fohla fjhs'
—ljqo oskkafka" Tn o fjk wh oehs˜ nqÿrcdKka
jykafia úuiQ y' —iuyr úg ud oskkjd' iuyr úg ngysr o¾Ykfhys fmr ms<s.;a ldh - Ñ;a; fNaoh fyj;a
wkqka oskkjd˜ —n%dyauKh wkqka mrojd ch.%yKh fN!;slh yd wd;auh jYfhka mej;s oaúfNao;dj o oeka fkd
lsÍu t;rï jeo.;a oskqula fkdfõ' ;ud f.a ÿn,;d ms<s.efkhs' tfyhska úoHdkql+,j wd;auhl meje;au ikd: lrk
;¾lhla bosßm;a lsÍu ÿIalr h'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 15


;u is;a oskd.;a wh lsisfjl=g;a fkdmros;s¡

105' fkj fofjd k .kaOífnd .kaOínfhla lsisu foúfhla


k udfrd iy n%yauqkd udrfhla fyda lsis n%yaufhla
ð;x wmð;x lhsrd fkd fmr,hs ta ch mrdch
;:d rEmiai cka;=fkd ^8(6& ,nd .;a ta jf.a W;=fula

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


l<fyd;a oukh ;uka - fkd fy;s fjkilg wkqka
8 ^4& wk;a:mqÉPl nuqKd f.a l:dj ^104" 105 .d:d&

úia;rd;aul wkqjdoh ^105 .d:dj& niskafkaj;a ke;s nj wms fyd`o yeá oksuq' tfuka u tla wfhl=g
fojrla tlu foalg ;Ügq l< fkd yel' tu foh fmkqug tl
fia osia jqj o B,`. fudfyd; jk úg fjkilg m;ajk fyhsks'
;:drEmiai cka;=fkda ð;x fofjd k tj wmð;x f,dj ish,a, jy jyd fjkia fjhs' lsisjla tlu iajrEmfhka
lhsrd .kaOífnd k n%yauqKd iy udfrd k' fofudfyd;la mj;skafka ke;'—Bfha isá uu wo isák ug iudk
mqoa.,fhls hs is;=ug hï fya;=jla ;sìh hq;= h' jvd;a meyeos,s
;:drEmiai( tn`ÿ jQ¦ cka;=fkda( mqoa.,hd f.a¦ ð;x( ksoiqkla .ksf;d;a ud ñksil= osiajk fudfydf;a u Tyq f.a lg
ch.%yKh¦ fofjd( foújre¦ k wmð;x lhsrd( y`v o wefia kï ud olsk" wik fofhys hï wre;la ;sfí˜
hhs mjik od¾Ykslhd iu. fn!oaOhkg tl`. úh yels h'
mrdchla njg m;a fkd lr;s¦ .kaOífnd k( n%yau wd;au oukg l< mqoa.hd f.a ch.%yKh fjkia lsÍug
.dkaO¾jfhla o fkd lrhs¦ n%dyauqKd iy( n%dyauhka n%yaufhlaj;a iu;a fkd jk nj fï .d:dfjys oelafjhs' fuys
iy¦ udfrd k( urejd o fkdlrhs' n%yauhd kï uejqï lrejl= fia n%yauK wd.fuys ms<s.efkk n%yau
fkdj n%yauldhsl foúfhda fj;s'
tjka ^;ud oukh l< ixh;& mqoa.,hd f.a
n%yauldhsl foúfhda kï" m%:u OHdkh ,nkakjqka ñh f.dia
ch.%yKh mrdchla njg m;a lrkakg foúhl=g Wmosk rEm f,dal w;=ßka m%:u f,dal ;=fkys jdih lrk foújre
.dkaO¾jhl=g" n%yauhdg fyda udrhdg fkd yels h' fj;s' fï osjH f,dal j, W;a;Í;r md,lhd uyd n%yauhd h'
Tyq —uu n%yauhd fjñ" uyd n%yauhd fjñ" ish,a, wNsNjd isáñ'
újrKh lsisjl=g ud wNsNjkh l< fkd yel' i¾j{ fjñ' md,lhd
fjñ' kdhlhd fjñ f,dj uejQ ks¾ud;D fjñ' ish`M whqßka u
we;eï foajO¾uj, b.ekafjk mßos ñksidg we;af;a uejqïldr mßmQ¾K fjñ' f,dj rlsñ' mßmd,kh lrñ' f,dj Wmka yd
foúhka jykafia úiska fok ,o wd;auhls' fuu wd;auh urKska Wmosk ish,a,ka f.a mshd fjñ˜ hk jHdc oDIaáh ^ Tyqg uq,
miq iodld,sl iaj¾.hg fyda iodld,sl wmdhg kshu lrkq wu;l ùu ksid& m%ldY l< nj oS>ksldfhys tla iQ;%hl wj{
msKsi kej; foúhka yuqjg le`ojkq ,efí' j¾;udk YÍrhka u iajrfhka olajd we;' n%yau f,dalh kï mq¿,a wre;ska .kakd úg
iqidkfhka ke`.sgqjd tu wd;auh o iys;j foajdêlrKh yuqjg ish¿ rEm yd wrEm f,dal j,g kuls' mgq wre;ska .;a úg m%:u
le`ojk nj Tjqyq úYajdi lr;s' ñksid kss¾udKh lrk wjia:dfõ rEm f,dal;%h ñka .efkhs' n%yaufhda o foaj fldÜGdYhla u fj;s'
oS Tyq ksuejqfha ueáfhka nj;a wk;=rej tu foajiu rEmS YÍrhg foaj ^nn,kafkda" ,;ska niska deus & osjH f,dalj, jdih lrk
foúhka jykafia úiska cSjh ÿka nj;a Tjqyq lsh;s' "Riddle iem iïm;ska fmdfydi;a i;a;ajfhda foú jreh' Tjqyq ukqIHhka
of univese" kï .%ka:h ,shQ úoaj;d fufia lshhs' —fm!refIah f.a mshú fk;g oDYHudk fkd fj;s' ñksiqka fuka u foúfhda
foúflkl=ka ukqIHhdg wurKSh wd;auh yqiau ;=<ska m%odkh o cd;s- crd- urK ixidrfhys u ixprKh lrk i;ajfhda h'
l< nj ^fï ÿka wd;auh foúhka f.a wd;aufhka u wxY=jlehs o tfyhska h:d¾: jYfhka ÿlska fkd ñÿfKda h' mska we;sf;la
is;;s'& ms<sn`o fuu foajO¾u jdoSka f.a ;¾lh iïmQ¾Kfhkau foõf,dj iem ú`osk i;a;ajfhda kej; iem wvq f,dalj,
m%jdo l;djls' f,dalfha iodpdrh ms<sn`o kshduhla l%shd;aul jk W;am;a;sh ,n;s' foújre j¾. lsysmhlg wh;a fj;s'
nj fmfka hehs o ta wkqj udkj wd;auh ikd;kj mj;skakla
úh hq;= hehs o Tjqka k`.k úYaj úNd. úoHduh ;¾lh mokï ^1& ldudjpr fyj;a ldu f,dal j, jdih lrk foú jre j¾.
úrys; wdodkødyS úYajdihla muKs' tfuka u ñksid f.a mylg wh;a fj;s' tkï" pd;=ïuydrdðl" ;dj;sxi" hdu" ;=is;"
wiïmQ¾K" fodaI iys; mDÓú noaO wd;auh mßmQ¾K lsÍu ms<sn`o ksïudKr;s yd mrksïñ; jij;a;s h'
W;a;u mrud¾:h idÓl lr .ekSu msKsi ukqIHd;auh iqidk
N+ñfhka tydg;a jHdma; úh hq;= hehs mejiSu o ^idOkjdoS ^2& rEmdpjr fyj;a rEm f,dalj, jik foújre fodf<dia
;¾lh& jHdma; jQ udkj rEmdka;rKjdoS m%ldYhls' wvqmdvq iys; j¾.hls' Tjqyq fufia .K y;rlska oelafj;s'
jQ wika;Dma;sodhl jQ mDÓú noaO meje;au iodld, meje;afï
wjfYaI Nd.hg iïnka O mßmQrl hqla;sh úiska mQrKh l< hq;= 1' n%yau mdßiÊc" n%yau mqfrdays;" uyd n%yau" m%:u OHdkh w,am
hehs k`.k iodpdr ;¾lh o oeyeñ m%d¾:kdjlg jeä fohla jYfhka" uOH jYfhka fyda mQ¾K jYfhka jevQ ;eke;af;da fï
fkdfõ' wurKSh;ajh yd BYajr ks¾udKh ms<sn`o úYajdih n%yau f,dal j, Wmos;s'
iuia; udkj ixy;sh úiska u wújdofhka i¾j;%.;j
ms<s.kq ,nk úYajdihls hs mjik udkj jxY úoHd;aulehs 2' mß;a;dN" wmamuKdN" wdNiair oaú;Sh OHdkh j¾Okh
y`ÿkajkq ,nk ;¾lh o lreKq úlD; lsÍuls' wd;auh ir," lf<da fïjdfha W;am;a;sh ,n;s'
wrEmS" úkdY l< fkdyels mod¾:hla fyhska urKska miq
WÉfPaohg h;ehs is;sh fkdyels nj mokï lrf.k k`.k 3' mß;a; iqN" wmamudK iqN" iqN lsKaK ^ iqN lsKay & ;D;Sh
i;aNdj ;¾lh o mdrufkda mod¾: ms<sn`oj jeros u;hla bosßm;a OHdkh ,oafoda fuu n%yau f,dal j, Wmos;s'
lsÍuls' th wdOHd;aujdoS N%uhls' fïjd iy fun`ÿ fjk;a ;¾l
ish,a, u bl=;a oYl fol ;=k ;=< úoHd;aul úpdrh úiska uq`M 4' fjymaM," wi[a[ i;a;" iqoaOdjdi m%:u foflys p;=¾:
ukskau ì`ofy<d wjidkh'˜ OHdkh ,oafoda Wmos;s' ;=kajekafkys W;am;a;sh ,nkafka
wkd.dó M,h ,;a wh muKs'
fï Njfhka B,`. Njhg ixl%uKh jk wd;auhla fyda cSjhla
ke;akï mqk¾Njhla ,nkafka l=ula o@ fï m%Yakh wikafka ^3& wrEmdjpr fyj;a wrEm f,dalj, Wmosk foúfhda kï"
mqk¾Njh ùug hula ;sìh hq;= hehs l,a ;nd u ;SrKh lr wdldidk[apdh;kQm. foújre" ú[a[dK[ajdh ;kQm.
.ekSfuks' ishjia lsysmhlg fmr tla Ñka;lfhla —uu is;ñ' ta foújre" wdls[ap[a[dh;kQm. foújre" fkaji[a[kd
ksid uu isáñ ˜hs mejiS h' fufia lshkúg is;kakg zuuZ flkl= i[a[dh;kQm. foújre h' ta kï j,ska ye`oskafjk i;r wrEm
isák nj uq,ska u ikd: l< hq;=j ;sfí' kef.kysßka kef`.k OHdk ,oafoda ms<sfj,ska fï wrEm f,dalj, mqk¾ckauh ,n;s'
ysre ngysßka nei h;ehs wms lshuq' tfy;a ysre k`.skafkaj;a

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 17


wjqreÿ ishhla uq`M,af,ys mqyqÿkg fok okg jvd wßh mqÕ=f,l=g fudfyd;la msoSu W;=ï h¡

106' udfi udfi iyiafiak udiam;d ishla jila


fhd hfc: i;x iux jeh lr lyjKq oyila
tl[ap Ndú;;a;dkx hd. l<;a oyia jrla
ke; bka isÿjkafk m,la
uqyq;a;x wms mQcfh
fidhd W;=ï ry;a kula
idfhj mQckd fifhHd lf<d;a tlu mQcdjla
hx fp jiaii;x yq;x ^8(7& wf.ah ta tla fudfyd;la
fydau ms¥ ish jirla

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fyd`ou msÿu
8 ^5& ießhq;a ysñhka f.a udud ^106 .d:dj&

r c.ykqjr fõ`Mjkdrdufhys jev úiQ iufhys


Nd.Hj;=ka jykafia idßmq;a; uy ry;ka jykafia
f.a udud jQ n%dyauKhl= wrnhd fï .d:dj foaYkd
mejiQ Nd.Hj;=ka jykafia Tyqg O¾u foaYkd l< y'

úia;rd;aul wkqjdoh ^107 .d:dj&


fldg jod< fial'
fhd udfi udfi iyiafiak i;x iux hfc:
ießhq;a ysñfhda oskla ;u udud yuqjkakg f.dia Ndú;;a;dkx tlx p uqyq;a;x wms mQcfh fp
fufia úuiQ y' jiaii;x hx yq;x id mQckd fhj fifhHd'

—n%dyauKh" Tn b`o ysg j;a mqKH l¾uhla lrkafka fhd( hïlsis mqoa.,fhla¦ udfi udfi( udihla
ke;ao@˜ udihla mdid¦ iyiafiak( oyila úhoï lr¦
i;x iux( wjqreÿ ishhla¦ hfc:( hd. lrkq
—uu lrkjd iajdókS ˜ we;¦ Ndú;;a;dkx( ;ud oukh lr.;a W;=ul=g
^ry;ka jykafia kulg&¦ tlx p uqyq;a;x wms( tla
—fudkjd o Tn lrk mskalï@˜ fudfyd;la jqj o¦ mQcfh( mQcd i;aldr lrkafka
kï¦ jiai i;x( wjqreÿ ishhla¦ yq;x( l< hd.hkag
—udia m;d uu oyi ne.ska úhoï lr oka fokjd˜ jvd¦ id mQckd fhj( tu msÿu u¦ fifhHd( fY%aIaG h'
—ldgo fokafka@˜
hï whl= udihlg jrla oyi ne.ska úhoï lr j¾I
—k.ak mßn%dclhkag hs iajdókS˜ ishhla hd. l< yels h' tfia wjqreÿ ishhla lrk
hd.hg jvd b`ÿrka oukh lr .;a W;a;uhl=g tla
—b;ska ta oSfuka Tn n,dfmdfrd;a;= jkafka fudk fudfyd;la .re i;aldr lrkafka kï th fY%aIaG h'
úosfha wdksixihla o@˜
újrKh
—n%yau f,dalfha Wmoskakhs m%d¾:kdj˜
hfc:( yq;x( fï jpk folska m%%d.a fn!oaO hq.fha ^ffjosl hq.fha
mgka& Ndr;fha l%shd;aul jQ hd.- fydau ixialD;sh woyia fjhs'
—b;ska n%yau f,dalfha Wmoskak ud¾.h ´l o@˜ foúhka wruqKq lr f.k hd. øjH iQodkï lr uka;% yd iaf;%da;%
—tfyuhs˜ .dhkd lr tajd .skakg oeóu tajdfha uQ,sl ,CIKh jQfha h'

—ljqo tfyu lshkafka@˜

—iajdókS" uf.a .=rejre tfyu lshkjd˜

—n%dyauKh" Tnj;a Tfí .=rejrej;a n%yau f,dalfha


Wmosk úosh okafka keye' ta úosh okafka nqÿ rcdKka
jykafia muKhs' tkak ud;a tlal' uu nqÿ rcdKka
jykafiag wdrdOkd lrkakï Tng n%yau f,dalfha
Wmosk ud¾.h foaYkd lrkak lsh,d'˜ fufia mejiQ
idßmq;a; ysñfhda ;u udud ;:d.;hka jykafia
yuqjg le`ojd f.k .shy'

—iajdókS" fï n%dyauKhd n%yau f,dalfha Wmoskakg


ys;df.k udiam;d oyila úhoï lr k.ak
mßn%dclhkg oka fokjd' ˜ hd. fydau lrkjd'
fudyqg wkqlïmd lr nU f,dj Wmosk l%uh meyeos,s
lr fokq uekú ˜ hs wdrdOkh l< y'

—n%dyauKh" Tn fujeks okaoSï wjqreÿ iShla l<;a Bg


jvd b`ÿrka oukh l< flf<iqka ÿre l< W;=ul=g
tl fudfyd;la .re i;aldr lf<d;a jákjd ˜ hs

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 19


wjqreÿ ishhla uq`M,af,ys mqyqÿkg fok okg jvd wßh mqÕ=f,l=g fudfyd;la msoS W;=ï h¡

107¡ fhd fp jiaii;x cka;= .sks mqo .dfKa ojila


w.a.sx mßpfr jfk l<uq;a wjqreÿ ishhla
tl[ap Ndú;;a;dkx mqo l< fyd;a tl fudfyd;la
uqyq;a;ums mQcfha yuqj W;=ï ry;a kula
idfhj mQckd fifhHd tn`ÿ tlu mQcdjla
h[afp jiaii;x yq;x ^8(8& .sks mqohg jeä w.hla

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ry;=ka jekafod;a fudfyd;la - w;a fjhs bka jeä l=i,la
8 ^6& ießhq;a ysñhka f.a nEKd ^ 107 .d:dj &

fõ `Mjkdrdufhys jev jdih l< Nd.Hj;=ka


jykafia idßmq;a; uy ry;ka jykafia f.a
nEK kqjka wrnhd fï .d:d O¾uh foaYkd fldg
fhd cka;=( hï lsis mqoa.,fhla¦ jfk( jk.;j¦ fp(
boska¦ jiai i;x( jir ishhla¦ w.a.sx mßpfr( .sks
mQcd lrkafka o¦ Ndú;;a;dkx( ry;ka jykafia,dg¦
jod< fial' tlx uqyq;a;x wms( tl fudfyd;la muKla j;a¦
mQcfh( mQcd lf<a kï¦ jiaii;x( wjqreÿ ishhla¦
;u nEKd jQ n%dyauKhl= fj;g jevu l< ießhq;a hx yq;x( hï hd. fyda .sks mQcd lf<a o ^Bg jvd&¦
uy f;rKqfjda Tyq f.ka fufia m%Yak l< y' id mQckd tj( tu mQcdj u¦ fifhHd( fY%aIaG h'

—n%dyauKh" b`o ysg fyda Tn hï l=i, l¾uhla hïlsis mqoa.,fhla jk.;j wjqreÿ ishhla .sks
lrkafka ke;ao@˜ foúhka ms¥ kuq;a" flf<iqkaf.ka ñÿKq uy ry;ka
jykafia kulg tla fudfyd;la mQcd lsÍu tu
—lrkjd iajdókS˜ ishjfia u l< mQcd j,g jvd w.shs'

—fudk úosfha mskalula o Tn lrkafka@˜ újrKh

—uilg jrla uu i;l= urd hd. lrkjd˜ w.a.sx mßjfr jfk( .sks mqo w;=ßka fuys jk.;j .sks msoSu
.ek i`oyka fjhs' jk .;j .sks mqokafka n%dyauKhka f.a cSú;
wjia:d fyj;a wdY%u j,ska ;=kajk wdY%uh jQ jdkm%ia: ;;ajhg
—fudk n,dfmdfrd;a;=jla we;sj o Tn tfia m;a jQ whhs' .sys cSú;fha iqj w; yer uy`M jhfia oS jk
lrkafka@˜ .;jk n%dyauKfhda .sks mqoñka cSj;a fj;s' n%dyauKsl úYajdih
wkqj .skak foú flfkls' tfuka u wkH foúhka fj; mQcdjia;=
—ta ;uhs n%yau f,dalfha Wmoskakg we;s ud¾.h /f.k hk mqfrdays;hd jYfhka i,lkq ,nkafka o .skakhs'
.skakg .sf;,a wdoS mQcd jia;= msßkuk úg .sks oe,a, Wvg
iajdókS˜ kef`.k wdldrh nuqKka olskafka .sks foúhka mQcdj oE;ska u
ms<s.kakd ú,dihla fia h'
—ljqo tfyu lshkafka@˜
.sks msoSu yqfola iïm;a úkdYhla muKs' nqÿ iuh th ksire
—uf.a .=rejre˜ l%shdjla f,i y`ÿkajhs' úuqla;sh i`oyd wjYHjkafka flf<iqka
ojd yeÍu ñi .sf;,a" ómeKs" Wla yl=re jeks m%KS; fNdack
fyda wysxil i;=ka f.a isrere oeùu fkdfõ' n%yau f,dalfhys
—Tnj;a Tfí .=rejreka n%yau f,dalfha Wmoskakg Wmoskakg fujka l%shd lsisfia;a m%fhdackj;a fkdjk nj
we;s u. okafka keye' th nqÿ rcdKka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia fmkajd ÿkay'
okakjd' tkak" ud;a tlal' th nqÿ rcdKka
jykafia Tng meyeos,s lrhs'˜

ta wkqj n%dyauKf;u ießhq;a ysñhka iu. nqÿrcdKka


jykafia neyeolskakg .sh y'

—iajdókS" fï uf.a nEKdg n%yau f,dalfha bmoSug


wod< ms<sfj; meyeos,s lr fokq uekú˜ hs ießhq;a
ysñfhda werhqï l< y'

Tyq wu;d O¾ufoaYkd l< Nd.Hj;=ka jykafia jir


ishhla .sks mqo l< o tla fudfyd;la flf<iqka ÿre
l< W;=ul= msoSu ;rï fkd w.sk nj fy<s lrñka fï
.d:dj foaYkd lr jod< fial'

úia;rd;aul wkqjdoh ^107 .d:dj&

fhd cka;= jfk fp jiai i;x w.a.sx mßpfr


Ndú;;a;dkx tlx uqyq;a;x wms mQcfh jiai i;x
hx yq;x id mQckd tj fifhHd'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 21


f,dj l=vdoka yd uyoka msoSug jvd wd¾h mqoa.,hl=g l< je|Suu b;d W;=ïh'

108¡ hx ls[Ñ hsÜGx j yq;x j f,dfl iq¨ oka uy oka ks;r mqokafka
ixjÉPrx hfc: mq[a[fmlafLd wjqreoaola jqj fkdlv lrkafka
iínïms ;x k p;=Nd.Z fu;s wß W;=ul=g je|s muKskafka
wNsjdokd WÊcq.f;iq fifhHd ^8(9& w;a jQ mskuh jvd jákafka

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wd¾h mqoa.,hl=g je|Su mjd W;=ïh
8 ^7& ießhq;a uyf;reka jykafiaf.a hy`M nuqKq ^.d:d wxlh 108&

r c.y kqjr fõ`Mjk fjfyr jev isá ießhq;a


uyf;ryq ish ^Wm;siai kï uynuqKq& .ug jeä
fial' ta oji tys nuqKkaf.a mqo isß;a meje;afjk
f,dfl( fï i;a;aj f,dalfhys¦ mq[a[fmlafLd( mska
lrkq leu;s ;eke;af;a¦ hxls[aÑ hsÜGx jd yq;x
jd( ux.,doS wjia:djkays fok hï odk jia;=jla
oskhls' nUf,da iem m;d ksjgqkag uyoka foñka fyda lïm, woyd fok uy okla fyda¦ ixjÉPrx
Wkay' .jhka wdoS i;=ka urd lrk msoSïo .sksfoú hfc:( wjqreoaola uq`M,af,ys ^uq`M ilaj< uyd ckhd
msoSïo isÿl<y' .sks foú mqok tla nuqfKla ießhq;a yg ksrka;rfhka& ÿkafka ù kuqÿ¦ ;x iínx wms(
uy f;rekag ys; ñ;=rej isáfhah' ta ish¨ odkhu¦ k p;=Nd.fï;s( ^p;=Nd.x k t;s&
fidajdka wdoS wdhH_ mqoa.,hl= Wfoid ÿka oSukdfjys
ta .sysf.h l=urúfha isg we;s jQ ñ;=re oyfuls' Tyq i;frka fldgil=ÿ fkd w.fkah¦ WÊcq.f;aiq(
f;rekaf.a .=Ko Wiia luo okS' tfyhska ishksjig ldhjÙldosh rys; fyhska Rcq njg meñKs fidajdka
jeä f;rekg fndfyda nqyquka fldg ms<sf.k jvd wdos wdhH_ mqoa.,hka Wfoid lrk ,o¦ wNsjdokd
ys÷jd ms<si|r meje;aùfuys fhÿk nuqKdf.a i;=g fifhHd( jkaokdju W;=ï fõ'
flfuka jeã .sfhah'
f,dj mska leue;sfhla ishla jila fok ok wd¾h
ießhq;a f;rKqfjda hy`M nuqKd wu;d —nuqK" mska mqoa.,fhl=g je|Sfuka ,efnk msfkka i;frka tlla
lrjqoe˜hs weiSh' muKj;a fkdw.S'

hy`M nuqK' —tfiah" mska lrñ iajdóks˜hs ms<s;=re újrKh


ÿkafkah'
mq[a[fmlafLd( mska /ia lsÍfuys wdid we;a;dh' mrf,dj iem
leue;s j fuf,dfjys l=i,a /ialrkq leue;s mqoa.,hdh'
ießhq;a f;reka jykafia —ta l=uk msklaoe˜hs h<s;a
weiQy' hsÜGx( l=vd okah' uÕ=,a wjuÕ=,a wE lsis oehla kssñ;sfldg
oshqKqj i|yd iq¨ jYfhka meje;a fjk okah'
hy`M nuqKd —nUf,da iem m;d fndfyda úhoï
fldg hd. ^mqo& mj;ajñ˜hs lSh' yq;x( uyokah' fjfiiska lïm, woyd fndfyda úhoï fldg Wiia
f,i meje;afjk úid, oka oSïh'

ießhq;a f;rKqfjda —nUf,da iem ,nkq ;nd nUf,da ixjÊcrx hfc:( wjqreoaola uq`Mod ^fkdlvjd& msoSuh' uq`M
hk ux j;a fkdokafk˜ys hhs mjid oyï foiQ ilaj,u mqrjd wjqreoao uq`Mod mqyqÿka mqoa.,hkag lrk msoSuh'
fial'
p;=Nd.x k ta;s( i;frka fldgila muKg j;a fkdmeñKs uh'
flf,iqkaf.ka ñÿKq wßh mqoa.,fhl=g je|Sfuka ,efnk l=i,h
ießhq;a uyf;rekaf.a foiqug meyeÿKq ta nuqKd i;rg fnod bka fldgila muK j;a fkd w.kd nj oelaùuh'
le|jdf.k fjfyrg jevujd nqÿrÿka yuqfõ
nuqKdf.a woyi mejiSh' WÊcq.f;aiq( Wcq ^weoke;s& njg meñKsh jqka flfrysh'
ksflf,ia jq t;=ukaf.a lh fyda mejfik ni fyda isf;k oeh
ta ksñ;sfldg —f,dj mska leue;s hfula l=vd okla fyda weo ke;af;ah'
fyda uy okla fyda wjqreÿ ishhla uq`M,af,ys ms¥fha
kuqÿ ta ish,a, fidajdka wdoS uÕ-m,j,g meñKs
wßh mqoa.,fhl=g l< je|Sfuka Wmokd l=i,a is;ska
i;frka mx.=jla muK j;a fkdjgkd njo" wßh
mqqÕ=f,l=g l< je|Su u b;d W;=ï nj˜o jodrd ta
nuqKd fidajdka m,fhys msysg jQ fial'

úia;rd;aul wkqjdoh ^108 .d:dj&

f,dl mq[a[fmfCLd hx ls[Ñ hsÜGx jd yq;x


jd ixjÉPrx hfc:" ;x iínx wms p;=Nd.fu;s
^p;=Nd.x ¬ t;s& p;=Nd.x k t;s" WÊcq.f;iq
wNsjdokd fifhHd

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 23


is,aj;=kag yd jeäysáhkg mqok ;eke;a;df.a wdhqI meyeh iem yd n,h hk isjq .=K jefâ'

109¡ wNsjdok iS,siai is,aj;=ka yd jeäysá hkafka


ksÉpx joaOdmpdhsfkd .=Kh W;=ï je÷fuka mska jkafka
p;a;dfrd Oïud jâVka;s wdhq meyeh n,o ,efn kafka
wdhq jKafKd iqLx n,x ^8(10& talhs jeäysáhkag j¢kafka

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wdhq meye iem n, jefvk mskalï
8 ^8& wdhqjâVk l=ure ^.d:d wxlh 109&

o Uosj os>,ïìl kqjr jeis nuqfKla ;mia /lSug


jkjeo wgid<sia jila ;mia j; /|Sisg miqj
l=,h keiqfkd;a mrmqrg jk ydksh i,ld ;mi yer
wdhqjâVk kñka mis÷úh' ta ksñ;s fldg zks;r
is,aj;=kag j¢k jeäysáhkg mqok ;eke;a;df.a wdhq
yd isrere meyeh o iemh o ldh n, yd keK n,o
f.dia ìß|la irK lr .;af;ah' jefvk neõZ jod< fial'

orefjla ,enqKq miq ta nuqKq-neñKs fofokd l=vd úia;rd;aul wkqjdoh ^109 .d:dj&
mq;=o iu. oS>,ïìl kqjr weiqre fldg jk
l=áfhlays jev fjfik nqÿrÿka fj; t<U je| wNsjdok iS,siai ksÉpx joaOdmpdhsfkd wdhq jKafKd
isáhy' nqÿroyq —^ oS>dhql fyd: & fndfyda wdhq iqLx n,x p;a;frda Oïud jâVka;s'
ú÷jjq˜hs jod< fial' Tjqka thg lreKq úuiQ l<
—fï <orejdg Wjÿrla we;' wdhq i;a ojfile˜hs wNsjdokiS,siai( ^is,aj;=kayg& j|skakd jQ¦ ksÉpx
jod< miq foudmsfhda ;e;sf.k l÷f,ka msreKq fk;a joaOdmpdhsfkda( ks;r .=Kfhka jeä isáhjqka
we;af;da jQy' mqokakyq f.a¦ wdhq( ðúf;akaøshhdf.a meje;au¦
jKafKda( Pú.; j¾Kh¦ iqLx( is; lh folays
Tjqyq —nqÿrÿka jykai ta Wjÿr je<l=ug Wjfoila iqjh¦ n,x( ldh Yla;sh yd {dk Yla;sh ^hk&¦
fõ kï jod< uekeje˜ hs whoshy' —tfia kï ish p;a;frda Oïud jâVka;s( ^fï& i;r .=Kfhda
f.fodr uKavmhla ;kd tys wiqka mkjd iÕ=ka jefvkakdyqh'
jykaoE wg kula fyda fidf<dia kula jvd ys÷jd
i;shla uq`M,af,ys fkdlvjd msß;a foiqï mj;ajd ta ksf;dr is,aj;=ka j|skd iq¨jQ o .=Kfhka jeäysáhka
Wjÿre ÿre ler .kak˜hs jod< fial' nuqKd ú.i mqok iq¨ jQo mqoa.,hdf.a wdhqIh" jK_h" iemh" n,h
f.fodr msßisÿ lrjd uKavm ;kd ish¨ lghq;= hk lreKq i;rla jefâ'
ksujd iÕ=ka jevujd mq;= o mfil ìu fydjd i;shla
uq`M od fkdlvjd msß;a foiqï le/ùh' i;ajk újrKh
oji nqÿrcdKka jykafiao jevu l<fial' tfyhska
foúhkaf.a meñKSuo we;súh' fnfyúka fi; wdhq( wdhq.=Kh w;=re wk;=rej,ska je<lS wdhqjâVk l=ureg
fuka wjqreÿ ish .Kka wdhq ú|Sug ,eîuh'
ie,iqfKah' ta l=ure W;=re os.g wêm;s fjijqKq
rcqf.a kshuh mßos wjreoaO kï hl=g ì,sj isáfhah' jKafKda( meye .=Kh ukd iqj myia t<jñka fidïkiska hq;=j
ksÿlska lh-is; fol jeãuh'
msß;a foiqfï wkqyiska fi; ie,iS Tyqg wdhq
jevqfKah' ;=kqrejka f.a msysg ,eìKs' foúhka f.a n,x( n, .=Kh' lh fm<Sï is; fm<Sï ry;aj lh n, [dK
n, folska fudkjg jeãuh' meúos jQ ;eka mgka <ore fyrKqfjda
/lj,a we;súh' tfyhska fjijqKq rcqf.a kshuh jqjo .syshkg is,aj;ayqh' .=Kj;ayqh' ujqmshka úiska mjd
je/ÿfKah' wjreoaO hl=f.a ì,s je<l=fKah' je|Sug msoSug iqÿiafidah' meúoaokg ^jhia ms<sfj<ska& meúos jQ
wk;=rej ta <orejka ,jd nqÿrÿka jekao jQy' nqÿrÿyq ;eka isg fyda Wmimqj je|Sï jeäysáhkg ms|Sï lrkakdyq w;=re
zoS>dhqfld fyd:Z ^fndfyda wdhq ú÷j& hs jod< fial' wk;=rej,ska je<lS fndfyda wdhq ú| b;sß .=K keK o oshqKqj
tlaish úis wjqreoaola wdhq jevqfKah' ta l=ure hiiska iem;ska jefv;s'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 25


ÿYaYs,fhla j ishla jila ðj;a ùug jvd is,aj;a j tl ojila Ôj;aùu W;=ïh'

110¡ fhd fp jiaii;x Ôfj ÿis,aj wiudys; is;a jkafka


ÿiaiSf,d wiudysf;d ishla jir f.õj;a fkdj ákafka
tldZyx Ôú;x fifhHd keKj;a ù ys| oeyeka jvkafka
iS,jka;iai COdhsfkd ^8(11& ojila uq;a th ;uhs jákafka

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿis,aj;aj isàug jvd is,aj;aj Ôj;aùu W;=ïh'
8 ^9& ixlsÉp ry;a fyrKmdKka jykafia ^.d:d wxlh 110&

ie je;a kqjr Wiia l=, ;sylska l=uryq ;sia


fofkla meúosjQy' ms<sfj;a msÍfuys kshe¨Kq ta
;sia kug úoiqka jeãug is;a my< úh'
Ôj;a ùu W;=ï˜hhs jodrd ta ish¨ fok ry;a m,fhys
msysgjQ fial'

úia;rd;aul wkqjdoh ^110 .d:dj&


Tjqka nqÿrÿka fj;ska lugyka ^Ndjkdjg wruqKq
ms<sfj;a& Wf.k jkhg hdug ms<sfj< jQy' nqÿroyq ÿiaiSf,d wiudysf;d fhd fp jiaii;x Ôfj"
ta ;sia ku jevujk fmfoi Wjÿrl ;;= oek ta ^;f;d& is,jka;iai COdhsfkd tldyx ðú;x
j<lkq i|yd ixlsÉp ry;a fyrKqka iuÕ hdug fifhHd'
ie,iQy' ta tla ;sia ku idrish wiQ.õjla u. f.jd
mi,a ^mssáir& .ulg jeähy' ta .ïjeiafida Tjqkg ÿiaiSf,d( iS, iudodkhla ke;s fyhska ÿiaiS,jQ¦
Wjgeka fldg úiSug fikiqka i,id ms¥y' úoiqka wiudysf;d( Ñ;a; iudêfhka iudys; fkdjQ¦
jvd fjfik Wkajykafia,dg rij;a wyr iq,Nj fhd( hï mqoa.,fhla¦ fõ jiaii;x Ôfõ( boska
,eìKs' wjqreÿ ishhla Ôj;ajkafka kuqÿ¦ ^ta Ôú;aùug
jvd& iS,jka;iai( isjq msßisÿ iS,fhka is,aj;a
tla isÕk ñksfila tys meñK l=i mqrd wydr .ksñka jQ¦ COdhsfkd( iu:úoY_kd Ndjkdjkays kshqla;
zwfkaZ ? odj,a jev lrk whg fun÷ rij;a wyfrla NsËQjf.a¦ tldyx Ôú;x fifhHd( tl ojil=ÿ
ke;' fï yduqÿrejreka ieuodu fufia j<|;s˜hs Ôj;a ùu W;=ï fõ'
is;=fhah' Tyq tys l,la kej;S jevqKq isre/;sj uy
jkhg jeo hk l, mkaishhla muK fidrkag wiqúh' úisreKq is;a we;s ÿis,ajf;l= wjqreÿ ishhla
fidre Tyq urd jk foúhkg ì,s msÿug ieriqKy' Ôj;ajkjdg jvd oeyeka jvk is,ajf;l=f.a tla oskla
tl, ta ñksid —mskaj;aks" ud isÕkafkls" ud ì,s Ôj;aùu fY%aIaGfjhs'
mQcdjg kqiqÿiqh' jk foúhka i;=gq l< fkdyelsh'
wiqj,a ;ek iÕyq fjfi;s' Tjqka ì,s mQcdjg b;d újrKh
W;=ïh˜hs lSfhah' fidrfogqyq tn÷ flfkla fj;a
kï ì,s msÿug w.fkah˜hs is;d isÕkakdf.ka ux wid ÿiaiSf,d( ÿis,aj;a ;eke;a;dh' .syshka úiska /lal hq;= mkais,a
- wgis,a fkdjvk .sysfhda .sys ÿis,ayqh' meúoaoka jQ fyrK
f.dia tl kula f.khdug ;e;a l<y' Wmimka fomi w;r hï flfkla meúos j; fkdjvd zwry;a
oohgZ ^isjqrg& uqjdù ÿis,a foa flfr;a kï Tjqyq meúos ÿis,ayqh'
ixlsÉp fyrKqfjda ta ì,s mQcdjg osú oSug jeähy'
fidr fogq ì,shg fyrKqkaf.a osú keiSug iqodkï wiudysf;d( fkdtlÕ ^iudêfhka fkdjevqKq& is;a we;a;dh'
úh' tfõf,ys Wkajykafia iuj;g iujeÿKdh' fidr Ndjkd jYfhka fkdjevqKq is; b;d fkdikaiqkah' oukh fkdl<
l=`M yrfll= fia wlSlreh' ;ekam;a ùfula ke;'
fogq lvqj yhd ^weo& f.,g .eiSh' lvqj ñg olajd
yel=`MfKah' fidre mka ishhu mqÿuhg meñK —wfyda iS,jka;iai( is,aj;aygh' mkais,a wgis,a wE is,a msßisÿj rlsk
is;a ms;a ke;s fï lvqj mjd uqka jykafiaf.a .=K .sysfhda .sysj;ska is,aj;ayqh' fyrK is,a isjq msßisÿ is,a msßisÿj
oks;s˜hs meyeo ta fyrKqka fj;u meúos jQy' miqj rlsk meúoafoda meúosj;ska is,aj;ayqh'
nqÿrÿka fj; meñKs l,ays ta ksñ;s flg —ÿis,a jq
tlÕ jQ is;a ke;s hfula ishla jila ðj;a ùug jvd COdhsfkd( Ndjkd lrk ;eke;a;df.ah'
oeyekfhys we¨Kq is,aj;a ;eke;a;d f.a tl ojil=ÿ

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 27


kqjK ke;a;df.a ishla jila Ôj;aùug jvd kqjK we;a;df.a ojil=ÿ Ôj;aùu W;=ïh'

111¡ fhd fp jiaii;x Ôfj kqkqjK wiudys; is;a jkafka


ÿmam[af[d wiudysf;d jir ishla f.jqj;a fkdj ákafka
tldZyx Ôú;x fifhHd werUq fj/Z;sj oyï jvkafka
m[a[djka;iai COdhsfkd ^8(12& kï" tl ojila jqk;a jákafka

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


kqjK we;sj tl ojila Ôj;aùu jqjo W;=ïh'
8 ^10& LdKqfldKav[a[ f;rekajykafia ^.d:d wxlh 111&

ie je;a kqjr fojqrï fjfyr fjfik fndfyda


jykaoE úoiqka jeãfuys kshe,Su i|yd ksf;dr
jk fmfoia lrd jevuj;s' ms,sfj;a msÍfuys /oS
úia;rd;aul wkqjdoh ^111 .d:dj&

ÿmam[af[d wiudysf;d fhd fp jiaii;x Ôfj"


fjfik fldKav[a[ f;ryqo —udf.a iírï irekao ^;f;d& m[a[djka;iai COdhsfkd tldyx Ôú;x
;uka yd iudk is,a msreï we;s wh jykaoE ry;aj fifhHd
uyK oï irelr f.k nqÿrÿka fj; meñK ;uka
,;a Wiia m, mjid Woka wk;s' ^i;=g m, flfr;s'& ÿmam[af[d( f,!lsl f,daflda;a;r m%{djkaf.ka
ud;a tn÷ m, ,nkag kqiqÿiq o˜hs is;d jkhg jev hqla; fkdjQ fyj;a m%{d ke;a;d jQ¦ wiudysf;d(
úoiqfkys fhoS jEhï l<y' ? odj,a folays l< Ñ;a; iudêfhka iudys; fkdjQ¦ fhd( hï
jEhfï m, ,en nqÿrÿka oelaug fojqrï fjfyrg mqoa.,fhla¦ fp jiai;x Ôfõ( boska wjqreÿ
meñKsu i|yd msg;a jQy' ishhla Ôj;ajkafka kuqÿ ^ta Ôj;aùug jvd&¦
m[a[djka;iai( iu: úoY_kd yd ud¾.M,
w;r uÕ ? kjd;ekg iqÿiq ukd je,s;,djla yd hk f,!lsl f,dflda;a;r m%{djkaf.ka hqla;
.,a;,djla o meka fmdl=Kla o oel .,a;,djg jQ¦ COdhsfkd( iu: úoY_kd Ndjkdjkays kshqla;
meñK meka fmrd j<od úvd ikais÷jd OHdkhg NsËQjf.a¦ tldyx Ôú;x( tla ojil=ÿ Ôj;a ùu
iujeo jev yqkafial' tod ? fidre mkaish fofkla jqjo¦ fifhHd( W;=ï fõ'
.ula meyer nvq fmdos ne|f.k ta .,a;,djg
meñKshy' ta Tjqkaf.a mqreÿ ;ekls' tys mfil kqjK ke;s wfhla wjqreÿ ishhla Ôj;afjkjdg
iuj;g iujeo yqka f;reka oel ta lKqj lehs is;d jvd Ndjkdfjka is;a tlÕlsÍfï fhÿkq kqjK we;s
uq,ska wd fidre f.kd fmdosh Wka jykafiaf.a ysiu; wfhl=f.a tla oskla Ôj;aùu jqjo fY%aIaGh¡
;enQfhah' wka who ;u ;uka f.kd fmdos;a tfiau
^f;reka jid& uq,a fmdosh jgd ;nd ta ta ;ek je;sr újrKh
ksod.;ay' t<sjkakg fmr wjosù fmdos.kakd fidryq
f;reka oel ìhg mek ÿjkakg jQy' ÿmam[af[d( kqjK ke;a;dh' o; hq;= oyï fkdoekqfuka yd msßh
hq;= j;a ms<sfj;a fkdjevqfuka miqng jQ wkqjK mqÕ=,ah'

f;ryq zmskaj;aks" ìh fkdjkak' wms nqÿrÿkf.a ijq m[a[djka;iai( keKj;a ;eke;a;d f.ah' oyï yeoEÍ fuka yd
fjuq˜hs mejiQl, fidryq fmr<d meñK jeo fyj ms<smeoSfuka fudkjg jevqKq keKska hq;a ;eke;a;d f.ah'
lKqjle˜hs is;d fkdoekSfuka isÿjQ jrog iud wheo
isáhy' t;eka isg Wka jykafia LdKqfldKav[a[ zm[a[djka;Z hkqfjka oelafjkafka isjqiia oyï ms<sn| fyda
wßwgysuÕ oyï ms<sn| fyda fjfiia oekqï we;a;dh'
kï jQy' fidryq fndfyda fihska meyeo nK wid ta
f;reka fj;u meúos jQjdyqh' miqj ta w;jeiaikao meK kï - iu;a - úoiqka m%{d jYfhka oelafjk f,!lsl kqjK
iuÕ fojqrï fjfyrg meñK nqÿrÿka je| tl;a yd u.M, m%{d jYfhka oelfjk f,djq;=rd kqjKh'
miaj isáhy' nqÿrÿyq ms<si|r mj;ajd wk;=rej"
—kqjK ke;s tlÕ jQ is;a ke;s hfula ishla jila COdhsfkd( OHdk ^iudê& fhys we¨Kq ;eke;a;df.ah'
Ôj;a ùug jvd kqjKe;s oeyeka jeãfuys we¨Kq
;eke;a;df.a tl ojilajqj;a Ôj;a ùu W;=ïh˜hs
jodrd ta mkaishhu ry;a m,fhys msysg jQ fial'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 29


ySk ùhH_ we;a;d ishla jila Ôj;a ùug jvd oeä ù¾hh we;sfhl=f.a Ôj;aùu W;=ïh'

112¡ fhd fp jiaii;x Ôfj w,ij fjr ke;sju kï bkafka


l=iSf;d ySkùßfhd jir ishla jqj th fkdj ákafka
tldZyx Ôú;x fifhHd werUq fj/;sj oyï jvkafka
úßhZudrNf;d o<ayx ^8(13& ojila uq;a th W;=uehs okafka

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ù¾hjka;j f.jk Ôú;h b;d W;=ïh'
8 ^11& imamodi f;reka jykafia ^.d:d wxlh 112&

ie je;a kqjr ieoeyej;a mjq,l l=, orefjla


meúosj j;a ms<sfj;ays kshe,S uyKoï mqrd
miqj Wlg,S ù ^l,lsÍ& .sysùug is;=fhah' meúosj
úia;rd;aul wkqjdoh ^112 .d:dj&

l=iSf;d ySkùßfhd fhd fp jiaii;x Ôfj" ^;f;d&


isg .sysùu Yl%j isg fyda n%yauj isg bka fjkaùula o<ayx ^úßhudrNf;d - úßhx ¬ wdrNf;d& úßhx
jeksh' tfyhska uyKlfïu isg ñhhdu hym;e˜hs wdrNf;d tld yx ðú;x fifhHd'
is;d thg Wmd fidhñka isáfhah' tla ojfil
l,lsÍug m;a uyKyq .ssksy,a f.h isá kd.fhl= l=iSf;d( j;ams<sfj;a wdosfhys ue<s jQ fyj;a l=iS;
l,hlg f.k ÿr,Eug hk neõ oel ;uka ÿ/,k jq¦ ySkùßfhd( ldhsl ffp;isl ùhH_ ;eke;a;d jQ¦
nj lshd ;ud l,h f.k lsisfjl= ke;s ;eklg fhd( hï mqoa.,fhla¦ fp jiai;x Ôfõ( boska wjqreÿ
f.dia khd ,jd ljdf.k uefrkakg jEhï flf<ah' ishhla Ôj;ajQfha kuqÿ ^ta Ôj;aùug jvd&¦ o<ayx(
wE; uE; weúÿjd w;amd lggoS;a fkdlEfhah' ta f;r oeä fldg¦ úßhudrNf;d(^úßhx ¬ wdrNf;da&
f;fï t;eka isg imamodi kï úh' ldhsl ffp;isl ùhH_ jvk NsËqjf.a¦ tldyx
ðú;x( tla ojil=ÿ Ôj;a ùu¦ fifhHd( W;=ï fõ'
oskla lrKejEñfhla ^oe<s /jq`M lmkafkla&
fjfyrg wjq;a lr iÕf,ka ^oe<smsyshd foflka& l=iS; jQ ySk ùhH_ we;s wfhla ishjila Ôj;aj úiSug
tlla ìu ;nd wksflka ysifla lemqfhah' Wlg,S f;r jvd oeäfia fjr jvkyqf.a tla oskla Ôj;aùu jqjo
ìu ;snq lrh wrf.k —ñka fndgqj ^fn,a,& lmd f.k fY%IaG fõ'
ñfhñ˜hs tla rell ysi ;nd f.k lrh fndgqfõ
;nd" ;uka fï olajd iq/ls is,a msßlaid ne¨fhah' újrKh
ukdj /ls is,ays msßisÿ neõ oel yg.;a fidïkiska
l=iSf;d( w,ih' j;a ms<sfj;ays yeoEÍï msrùïys ^mdvï lsÍfuys
uq`M isreru mskd.sfha th' uev mj;ajñka úoiqkg yd mdvï lSfuys& ue,s ;eke;a;dh' Woh-odj,-iji-mskak-wõj-
is; kkajd Tyq ry;a m,hg meñKsfhah'ta f;reka jeiai jYfhka i,ld lghq;a; mud fldg l,aoud mjq is;sú,sj,g
fndgqj lmd.kag f.dia ry;a jQ nejq ie,úh' tfyhska hgy;aj úiSu l=iS;hd f.a .;sh fõ'
jykaoE nqÿrcdKka fj;ska ta f;reka Wlg,Sùug;a
khd fkdlEug;a lreKq úuiQy' nqÿrcdKkajykafia l=iS;hd( ksf;dr zldu ú;lal - jHdmdo ú;lal - úysxid ú;lal
kï uk jvk rE - io wE mialï .=K úIfhys weia lka - kdia wE
zliqma nqÿrÿkaf.a iiafkys ta f;reka uyKj isg bÿrk msKùu i|yd is; fhduq lsÍuhs'
l,lsreKq meúos kulf.a isjqre msßlr .ekSug
wdidfldg ta kuf.a l,lsÍug wkqn, §u ksid fï jHdmdo Ñ;lal kï( wkai;=yq kefi;ajd" jekfi;ajd hk wkqka
w;a neõys ;uka f.a Wlg,S ùug th fya;= jQ njo ms<sn| kmqre is;sú,s .ek is; fhduq lsÍuhs'
ta khd fuhg ;=kajk w;a neõys ta f;rekaf.a
úysxid ú;lal kï( wkqkag ysxid mSvd we;sfjk hï hï foa
fufylre <ufhlaj isá neúka ysñhdg we;s jQ ìfhka lsÍug yd lrùug is; fhduq lsÍuhs'
fkdlE nj o jod<fial' wk;=rej jykaoE fndgqfõ
lrh ;nd lmd.kakg ;e;a lrk;=re ry;aùu .ek o<ayx ùßhx( oeä ù¾hh' t<U isá lghq;a; uq÷ka meñK ùu
úuiQy' nqÿrÿyq jvk ,o fjr we;shkg Tijd¨ mh i|yd werUq is;ai;kays n, mj;akd jer jEhuh' wl=i,a ueãu
ìu ;nkag fmr ry;a neõ fõhhs mjid zue,s jQ fjr yd l=i,a jeãu i|yd o flf,ia leùï - oeùï i|yd o werUq
úßhh'
ke;s hful= ishla jila Ôj;aùug jvd oeäfia fjr
jvk ;eke;a;d tl ojil=ÿ Ôj;a ùu W;=uehs jod<
fial'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 31


yg.ekSu yd keiSu olakd ;eke;a;df.a tl ojil=ÿ Ôj;aùu W;=ïh'

113¡ fhd fp jiaii;x Ôfj we;sjkq ke;sjkq fkdoel isákafka


wmiaix WohjHhx jir ishhla úiqj;a fkd jákafka
tldyx Ôú;x fifhHd we;sjkq ke;sjkq msßis| okafka
miaif;d WohjHhx ^8(14& ojila úiqj;a th fig jkafka

32 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


Woh jHh ÿgqjyqf.a Ôú;h W;=ïh
18 ^12& mgdpdrd fufyKsh ^.d:d wxlh 113&

ie je;a kqjr i;<sia fl<la muK Okfhka yd


biqfrka jevqKq isgq l=,hla úh' isgq oshKs
;=reKq úh m;aj lï iemfhys .scqj fufylre
ishhla Ôj;aùug jvd yg .ekSï keiSï kqjKska
olakyqf.a tl ojil Ôõ;aùu W;=ïh˜hs jodrd ta
fufyK ry;a m,fhys msysg jQ fial'
;reKfhl= iuÕ fmï ne| wE; fmfoilg f.dia
fufy fldg ÿlafia /fla' úia;rd;aul wkqjdoh ^113 .d:dj&

ta w;r isgq ÿj l=i .enla yg .ekqfKah' tfyhska" WohjHhx wmiai fhd fp jiai;x Ôfj ^;f;d&
—ud foudmshka <Õg hdhq;=he˜hs is;d' ta nj ieñhdg WohjHhx miaif;d tldyx ðú;x fifhHd
ie,l< l, —ud l, jrog ud kid m<s.ks;s˜hs is;d
.uk mud lf<ah' .uk mudùu ksid w;r u.oS WohjHhx wmiaix( mxpialkaOfhys WohjHh
mqf;l= ,enqkq fyhska fofokdu mq;= o /f.k úiQ fyj;a we;sùu yd ke;sùu fkdolakd jQ¦
;ekgu meñKshy' fhd( hï mqoa.,fhla¦ fp jiaii;x Ôfõ( boska
wjqreÿ ishhla Ôj;ajkafka kuqÿ ^ta Ôj;a ùug
fojk jro ore .enla yg .ekqfKah' fmrfiau jvd&¦ WohjHhx miaif;d( mxpialkaOfhys
ujqmshka fj; hdug is;d mq;=ka /f.k uÕg jk' WohjHh olakd jQ NsËqjf.a¦ tldyx Ôú;x( tla
;o jeis iq<x úÿ,s .eiSï we;s ojfil fojk <uhd ojil=ÿ Ôj;a ùu¦ fifhHd( W;=ï fõ'
o ,enqfKah' ìß|g yd orejkg id;a;= lrk w;r
ieñhd kfhl= úiska oIag lrk ,ÿj ñh .sfhah' f,dalh yeu fohlau we;sj ke;sj ke;s jk nj
ieje;a kqjrg hdu i|yd l=vd orejka iu. wÑrj;S fkdis;d ishjila úiSug jvd th .ek is;ñka tla
.Õnvg meñK jeäuy,a ore fuf.dv isgqjd l=vd oskla úiSu fY%aIaG fjhs'
ore tf.dv f.k f.dia fydjd .Õ ueo fmr<d
hkakS wyi y~la weiS ne¨jdh' wyi hk Wl=iafila újrKh
wE;oSu ta orejd oel veyef.k hdug wyiska
niafkah' uj fõ.fhka w;af,ka w;a, .id y~ kÕd WohjHh( ^ rE wE mia l|hkaf.a& yeg.ekSu yd keiSuh'
osfhys mek hk w;r Wl=iq <ore veyef.k .sfhah' Woh kï( bmoSu - my< ùu - yg.ekSu hk f;areï we;s
fuf.dv isá mq;= —ud uj ug y~ .ifkah˜hs is;d jpkhls'
oshg nei .s,S uf<ah'
jHh kï( keiSï - ke;súï hk f;areï we;s jpkhls'
isgq ÿ yeéï je<mSï iys;j iej;a kqjr n,d ujq
miaif;d( ^mial| ms<sn| Woh - jh& olakyqf.ah'
mshka fj; hkakS yuqjk ñksiqka f.ka Tjqkaf.a mj;a
flfiaoe˜hs weiqjdh' Tjqyq ;o jeiai yd iq<x fõ.h;a WohjHh( oelau rE wE mial|hka f.a jifhka mia úis whqrls'
fya;= fldg isgq ud,s.dj weo jeà isgq;a foaú;a mq;=;a
thg hgj u<y' oeka Tjqyq tlu oriEhl oj;s˜hs
lSy' foorejkaf.ao" ieñhdf.ao" tlu or iEhl
oefjk ujqmshkaf.ao fidfydhqrdf.ao urK ksid
isgqÿj isys uq<d ù Wu;= ú,ia my< úh' ujqmshka
yd fidfydhqre ojk iEfhau ;ukq;a oefjkag
is;d mkskag hk l, fkdy÷kk ;eke;a;sfhlehs
.,auq,aj,ska .id t<jkakg jQy'

isgq ÿ Tjqkaf.a myßka ñfokq i|yd Wu;= fjiska bj;a


jQ ms<s we;sj jyd hkakS fojqrï fjfyrg jka l,
Wjeisfhda ms<s ye| jQy' nqÿrÿka wEg msysgúh' oyï
foid fida .sks ksjd fidajdka m, msysgqúh' wE urK
ìfhka ;e;s f.k iirg l,lsÍ fufyKska fjfik
wrul uyKjQjdh'

weh y¢kg ms<s ke;sj isg ms<s ,o fyhska mgdpdrd


kñka ye÷kqKs' úoiqfkys we¨Kq ta fufyK ÿgq
nqÿrÿyq /ia úysÿjd bosßfha jev issá fia wu;d —Woh
- jHh ^yg.ekSï - keiSï& fkdolakd jQ hfula wjqreÿ
wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 33
ksjk fkdolakyq ishla jila Ôj;aùug jvd ksjk olakyq tl ojil=ÿ Ôj;aùu W;=ïh'

114¡ fhd fp jiaii;x Ôfj ksjka wudmo fkdoek jikafka


wmiaix wu;x mox jir ishla úiqj;a fkd jákafka
tldyx Ôú;x fifhHd ksjka wudmo oel ksjikafka
miaif;d wu;x mox ^8(15& tl ojila jqj W;=uehs jkafka

34 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wudmoh olakyqf.a ðú;h W;=ïh
8 ^13& lsidf.da;ó fufyKsh ^.d:d wxlh 114&

ie je;a kqjr biqreu;a isgq l=,fhl f.da;ñ kï


l=ußhla jQy' ta isgq l=ußh ukd rE we;a;Sh"
ikaiqka meje;=ï we;a;Sh' ieu fok if;dia njg
úysÿjd bosßfha jev isá fia wu;d —ksjk fkdolakd jQ
hfula ishla jila Ôj;a ùug jvd wudmoh olakd jQ
;eke;a;df.a tla ojil==ÿ Ôj;aùu W;=ïh˜hs jodrd ta
muqKqjk f;mq,a yd oSug i;==gq w;a we;a;Sh' ySka fufyK ry;a m,fhys msysgjQ fial'
isrere we;sj jefvk ta l=uÍ lsidf.da;ó kñka
ye÷kqKs' foudmsfhda ish l=,hg iß,k isgq l=ufrl=g úia;rd;aul wkqjdoh ^114 .d:dj&
wE irK mdjd ÿkay'
wu;x mox wmiaix fhd fp jiaii;x Ôfj" ^;f;d&
l=i ore .enla ygf.k oiuia wejEfuka mqf;l= ,en wu;x mox miaif;d tldyx ðú;x fifhHd'
fifkayfhka /fla' mq;= oK .d hfkk l, blaujd
msh Tijd weúosk ;rï úfha oS uf<ah' mq;=f.a keiSu wu;mox( urK rys; jQ moh fyj;a wuD; uyd
ksid uq`M isreru fida .sksfhka oefjk wE iekiSug ksj_dKh¦ wmiaix( fkdolakd jQ¦ fhd( hï
lsisfjl=g;a fkdyels úh' mqoa.,fhla¦ fp jiaii;x Ôfõ( boska wjqreÿ
ishhla Ôj;ajkafka kuqÿ ^ta Ôj;aùug jvd&¦ wu;x
lsidf.da;ó fidúka fmf<ñka je<fmñka mq;=f.a u< mox miaif;d( wuD; uyd ks¾jdKh olakd jQ
isrer lr fydjdf.k —ud mq;=g fnfy;a lshkak˜hs mqoa.,hdf.a¦ tldyx ðú;x( tl ojil=ÿ Ôj;a ùu¦
weúoS' kqjKe;s imqßia flfkl=g lsidf.da;óhg fifhHd( W;=ï fõ'
fidúka we;sjqKq Wu;= .;sh oekqfKah' Tyq —wehs
f.da;ñhks ÿlajkafka@ Tn mq;=g fnfy;a lrjd ksjk fkdolakd whf.a ishjia osúhg jvd th
.;ukd kï fojqrï fjfyrg ksielj hkak' nqÿrÿyq olakyqf.a tla oskla ðj;aùu fY%IaG fõ'
fnfy;a oks;a˜hhs lSy' lsidf.da;ñ fjfyrg f.dia
—nqÿrÿka jykai" ud mq;=g fnfy;a oeks;aoe˜hs weiS' újrKh
nqÿrÿyq wef.a fida.sks ksùug ms<sfj<la fhdokq i|yd
—fnfy;a okqïy˜hs jod< fial' Wjukd fnfy;a weiQ wu;x mox( wudmoh" uÕ-m, keKska mila l< hq;= jq ksjkh'
crd-urK rys; jQ zwudZ iqjh' wud kï fkdfhla lma fl< .Kka
l, —fkdu< f.hlska wnñgla muK f.fkj˜hs mqrK ,o fmreï we;s nqÿ-mfianqÿ-uyijq hk W;=uka fijqKq is;a
jod<y' wE —ta b;d iq¨ fohle˜hs ie,lS' .ekajQ tlu msysg jQ W;=ï fi;h' ta isys kqjKska fhoS ukdj
/ls is,a we;s fkdmiqng oeä je/;s úoiqka u.ska jevqKq is;e;s
lsidf.da;ñ u<isrer lr fydjdf.k f.ka f.g mqÕ=,ka úiska isjq uÕ-m,hkg meñK mila fldg oelal hq;='
weúo fkdu< f.hlska fnfy;g wnñgla fidhd.; tfiau ,eìh hq;= ksjkh'
fkdyelsùh' —Ôj;aj issákjqkag jvd u<yq fndfyda wu; mox miaif;d( wud moh olakd ;eke;a;df.ah' wud moh
fj;s' mufKla fkdo;a yels˜hs is;d u< isrer oelSu kï" ksjK uÕ-m, keKhkg wruqKq fldg mila lr
bj;,d l,lsÍ fjfyrg f.dia nK wid fidajdkaj .ekSuhs' tn÷ ;eke;a;d tl ojila jqj;a Ôj;aùug W;=ïh'
fufyKska fjfik wrul uyK jQy' ojil lsid wud moh fkdolakyqf.a fyda olakg jer jEhï fkdlrkakyqf.a
f.da;ñ úoiqkg is; kxjd isák w;r nqÿrÿyq /ia ishla jila kuqÿ Ôj;aùu ksireh' W;=ï fkdjkafkah'

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 35


oyï fkdolakyq ishla jila Ôj;a ùug jvd oyia olakyq tl ojil=ÿ Ôj;aùu W;=ïh'

115¡ fhd fp jiaii;x Ôfj W;=ï oyï mo ke;skï okafka


wmiaix Oïuuq;a;ux ishla jila isáh;a fkdjákafka
tldyx Ôú;x fifhHd W;=ï oyï msßis| oek .kafka
miaif;d Oïuuq;a;ux ^8(16& tl ojil osú jqjo jákafka

36 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W;=ï oyï olakyqf.a ðú;h W;=ïh
8 ^14& nyqmq;a;sl fufyKsh ^.d:d wxlh 115&

ie je;a kqjr fkdu| biqfrka jevqKq mjq,laúh'


tys foud,af,da mkais,a /l oi wl=i,ska
je,lS fjfi;s' Tjqkg mq;a l=ureka i;a fofkl=;a
—W;=ï oyï ^kj f,djq;=re oyï& fkdolakd jQ hfula
wjqreÿ ishhla Ôj;a ùug jvd W;=ï oyï olakd
;eke;a;df.a tl ojil=ÿ Ôj;aùu W;=ïh˜hs jodrd ta
ÿ l=ußhka i;a fofklehs ;=ÿia ^oi i;r& ¥ mq;a fufyK ry;a m,fhys msysgq jQ fial'
flfkla jQy' ksis jhiays ish l=,hg ieief|k
^.e<fmk& whqre mq;Kqjkag fhfy<shka i;a fofkla úia;rd;aul wkqjdoh ^115 .d:dj&
o ÿjkshkag nEKkqjka i;a fofkla o uÕ=,a Wf<,ska
irK ler ÿkay' Tjqyq uq,a f.h ujq mshkg ;nd ^Oïuuq;a;ux - Oïux ¬ W;a;ux& W;a;ux
f.j,a ;kdf.k fjka j fjfi;s' uj fndfyda ore Oïux wmiaix fhd fp jiaii;x ðfj ^;f;d&
msßila we;s l< fyhska nyqmq;a;sl hhs mis÷úh' mshd ^Oïuuq;a;ux - Ouux ¬ W;a;ux& W;a;ux Oïux
u< l, Okhg ysñ jQfha ujh' ta ish¨ foku ujg miaif;d tldyx ðú;x fifhHd'
i,l;s' Wjgefkys wvqjla fkdfmkaj;s'
W;a;ux Oïux( W;a;u jQ kjf,daflda;a;r Ou_h¦
ta orefjda —uEKsfhks" Okh fnod ÿk uekj' wms wmiaix( kqjKeiska fkdolakd jQ¦ fhd( hï
kqU fufia rl=ïy˜hs uj /jàug weúá,s nia mqoa.,fhla¦ fõ jiaii;x Ôfõ( boska wjqreÿ ishhla
lsh;s' ujf.a lsis /jáfula ke;' orejkg l=¨Kq Ôj;ajkafka kuqÿ ^ta ðj;aùug jvd&¦ W;a;ux
is;e;a;Sh' uj —fï Okh whs;s ud orejkg uehs is;d Oïux miaif;da( W;a;u jQ kjf,daflda;a;r ioaO_uh
orejka ksid uu /flñ˜hs i,ld ;=ÿia ÿ mq;=kg kqjKska olakyqf.a¦ tlyx Ôú;x( tl ojil=ÿ Ôj;a
;uka i;= lsisjla b;sß lr fkdf.k iu iu fia ùu¦ fifhHd( W;=ï fõ'
Okh i;=áka fnod ÿKs' uEKsfhda lsysm ojilg miq
jeäuy,a mq;=f.a f.org .shy' tod fogq fhfy<s W;=ï oyï fkdo;a;yqf.a ishjia úiSug jvd th
ms<s.ekqulaj;a ido ^i;aldr& lsÍula j;a ms<si|rla olakyqf.a tla osk osúh W;=ï fjhs'
^iqjÿla úpdÍula& j;a fkdfldg f.g f.dv jQ ieáfha
u fõ.fhka —Tn jeäu,a mq;= hhs hula jvd oS,do újrKh
fufyg wdfõ˜hs lsis ie,ls,a,la fkdl<dh'
f,dal=;a;rOïu( ^f,dal¬W;a;r¬Ouu& f,dal kï - mqyqÿka f,djh'
W;a;r kï tf;rh' Oïu kï u. - m, oyïh' mqyqÿka f,dúka
fiiq fhfy<syq;a tfiau lsjdy' ¥jreka i;a fok ^flf,ia iys; mia l|ska& u. - m, oyï mila fldg tf;r jQ
f.kao thg jvd idohla ^i;aldrhla& fkd,eìK' fyhska ta kjh kj f,djq;=re oyï kï'
uj l,lsÍ —ud jod yod Okh fnod ÿka orefjda o
ud fy< ols;s' ;j;a n,dfmdfrd;a;= fkdúh hq;=˜hhs fidajdka( fï ;eke;a;d mjd fudla u. fy<s fldg mqyqÿka f,dúka
is;d fufyKjr ^fufyKska fjfik wru& uyKj tf;rg .uka .;a fyhska o kej; mqyqÿkg we;=<;a fkdjk
fyhska o f,djq;=re neõys msysáfha fõ' fya flfuka fiiq u. m,
nyqmq;a;sl kñka mis÷úh' ta fufyK oeä jer;sj ,en iõ flf,ia uq,skqmqgd keiSfuka kj f,dõ;=re oyï ysñ lr
;=kahï ? uq`M,af,ys úoiqkg is; kxjd isá neõ .kS' ish¨ ÿlska ñoS fi;a mqrd iekfia'
nqÿrÿyq oel /ia úysÿjd bosßfhys jev isá fia wu;d

wgjk mrsÉfPaoh ( iyii j.. 37


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
l=i,a lsÍfuys hqyqiq¨ jkak' is; múka j<ld .kak' mskg w,i jkakdyq f.a is; mfjys wef,a¡

116¡ wNsF:fr: l<HdfK lrkq weiqre l,K ñ;=re


mdmd Ñ;a;x ksjdrfh mõ lr ÿre is; ksr ;=re
okaOx ys lfrdf;d mq[a[x jqfKd;a kqyqre mskg uyre
mdmiañx ru;S ufkda ^9(1& mjg wefokakhs is; yqre

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


msfkys we,S - fkdjka ue,S
9 ^1& pq,a, talidglf.a j; ^116 .d:dj&

pq ,a, talidgl kñka m;< nuqKq hqj,la wrnhd


Nd.Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev úiQ
iufhys fï .d:dj foaYkd l< fial'
ls<sfhys Wkajykafia f.a we| u;af;ys iú lrù h'
wfkla jia;%fhka úhkla lrjd ish ksjfiys oskm;d
NslaIq kula oka j<|jk wiqkg by,ska iú lf<ah'
miq osfkl rc;=ud nqÿka j¢kakg foõrug .sh úg
ieje;a kqjr úiQ tla nuqKq hqj,lg .ukla ìukla nqÿrÿka f.a .| ls<sfhys ilid ;snqKq úhk oel ta
hk úg ye| .kq msKsi jQfha tl u W;=re i¿jls' ;ud talidglg msßkeuQ ú,a¨o jia;%h nj y÷kd
tfyhska hqj,gu tljr tlg .ukla hd .; .;af;ah' fujr jvd;a meyeÿKq rc;=ud iínp;=lal
fkdyels úh' tfyhska nK wikakg hk úg ìß| osjd ;Hd.h kñka tla j._fhka y;r ne.ska ;E.s y;a j._
ld,fhys f.dia wd úg rd;s% ld,fhys iajdñhd hhs' hla heùh' we;=ka y;r fofkla" wiqka y;r fofkla"
Tjqkg ztalidglZ ku fhÿfka tfyhsks' fiaúldjka y;r fofkla" fiajlhka y;r fofkla"
mKsjqv lrejka y;r fofkla" .ïjr y;rla yd
tla oskla /fhys talidgl nuqKd nK wikakg uqo,ska ydr oyila hjkakg fhosK'
.sfhah' tosk uq,a hdufhys oyï wik úg nuqKd
f.a is; mß;Hd.YS,h flf¾ fnfyúka keñKs' fï ;Hd.h ms<sn| mqj; weiQ NsËQyq —tal idgl
hula mß;Hd. lsÍfï n,.;= wdYdj is; Wmkak o nuqKd f.a l=i, lu_h weiamkdmsg u uydksixi
mqokakg jia;=jla fkdùu .eg¿jla úh' fokakg we;s oS we;s wdldrh wdYap¾hcklh˜ hs l;sld l< y'
tlu jia;=j jQ W;a;ridglh msÿjfyd;a nuqKdg Nd.Hj;=ka jykafia fufia jod< y' —uyfKks"
flfia fj;;a neñKshg u.g niskakg l%uhla ke;s n%dyauKhd m%:u hdufhaoS u ta jia;%h msÿjd kï" tla
fjhs' tfyhska fyf;u is; md,kh lr f.k oyï j._fhka 16 ne.ska ,efnkakg ;sìK' oaú;Sh hdufha
weiSh' rd;%s fojk hdufhys oS o Tyqg n,.;= odk oS msÿjd kï 8 ne.ska ,efnkakg ;sìK' flfia jqjo
fÉ;kdjla we;s jqj o W;a;r idglh msoSfï fÉ;kdj wjika hdufhys ms¥ fyhska iín p;=lal ^4 ne.ska&
md,kh lr .kakg isÿúh' jYfhka ,eìK' tfyhska hï fyd|la lrkakg is;g
woyila ths kï" th jydu l%shd;aul l< hq;= h'
mud l<fyd;a wdksYxi o mud jk w;r isf;ys my<
/fhys ;=kajk hdufhys os Ou_ Y%jKh lrk w;r jQ woyi mjg keóu ksid th lr .ekSu wmyiq ùug
Tyqg fufia is;sKs' —uf.a uiqre is; mrojd .kakg o ms<sjk'
ud wiu;a jqjfyd;a iir ÿla ksjd.kakg neßfjhs'
ud fï j;dfõoS ;DIaKdj md,kh lr fï W;=re i¿j újrKd;aul wkqjdoh ^116 .d:dj&
nqÿrÿkag msosh hq;=h¡˜ tfia is;d fya W;a;r idglh
nqÿ mduq, ;eîh' tfia fldg ;uka ;u f,daNh mrojd l<HdfK wNsF:fr: "mdmd Ñ;a;x ksjdrfh mq[a[x
ch.;a m%S;sh fya;=fjka —uu ch.;sñ˜hs ;=kajrla okaOx ys lfrdaf;da ufkda mdmiañx ru;s'
m%ldY lf<ah' msßfia wiqka f.k nK wiñka isá
mfiakos fldfid,a rc ta wid l,n, jQfha Tyq lsishï l<HdfK( fyd| jev ^iqpß; Ou_fhys& lssÍfuys¦
l=uka;%Khla l<d oehs is;d Tyq f.ka m%Yak lrkak wNsF:fr:( hqyqiq¨ jkafka h¦ mdmd( mõlñka¦
rdcmqreIhkg Wmfoia ÿkafkah' we;s ;;= oek.;a Ñ;a;x( is;¦ ksjdrfh( j<ld.kak¦ mq[a[x( mska
rc;=ud nuqKd lr we;af;a lsisjl= úiska l< fkdyels lsßfuys¦ okaOx lfrdf;d( m%udo jkakyqf.a¦ ufkd(
;rï ÿIalr ld¾hhla fyhska Tyqg ;Hd.hla osh hq;= is;¦ mdmiañx( mdmfhys¦ ru;s (wef,hs'
nj ;SrKh lf<ah'
mska lsßfuysoS Wkkaÿfjka jyd jyd th l< hq;= h'
nuqKdg jia;% folla ;Hd. jYfhka fokakg rc;=ud is; mdmfhka j<ld .; hq;=h' mska lsÍfuys ,d mud
;SrKh lf<ah' ta jia;% folo fyf;u nqÿrcdKka jqjfyd;a is; mdmhg wefokakg bv ;sfí'
jykafiag mQcd lf<a h' túg rc;=ud Tyqg jia;%
y;rla msßkeóh' th o fya nqÿkagu mQcd lf<a h' újrKh
fufia jeä lrñka f.dia jia;% 32 la jQ ;ek nuqKd
tla jia;%hla ;udg;a tlla ìß|g;a ;nd f.k wNsF:fr: l<HdfK( hym;a foa flf¾ is; fhduq ùu ks;r
isÿjkakla fkd fõ' isf;ys iajNdjh wdl¾YKSh jQ mxplduh
b;sß jia;% ;sy nqÿrcdKka jykafiag mQcd lf<a h'
yd mdm ls%hd fj; fhduq ùuhs' tfyhska mqKH fÉ;kdjla we;s
nuqKd ÿka odkh w;sYh ÿIalr tlla nj o;a rc;=ud jQ jydu mud fkd lr ue,s fkdù jyd thlr fkd .;fyd;a
Tyqg iEfyk ix.%yhla l< hq;= hehs is;d tlla is; h<s;a my;a fohg u fhduq jkakg bv ;sfí' fyd| foa lsÍu
oyi ne.ska jákd ú,a¨o fros folla ud,s.fhka Wvqq.ï n,d msyskSula jeksh'
f.kajd n%dyauKhdg ;E.s lf<a h' nuqKd bka tllska
úhkla lrjd fÊ;jkdrdufhys nqÿrÿka jev úiQ .|
kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 7
mõ kej; kej;;a fkd lrkak" thg leue;a; o fkd lrkak' mõ /iaùu ÿlg lreKq h¡

117¡ mdmx fp mqßfid lhsrd l<;a jrola flkl= jrlg


k ;x lhsrd mqkmamqkx fkdl< hq;= th ;j;a jrlg
k ;ïys PJox lhsrd: we¿ï fkdlrkq h<s lrkakg
ÿlafLd mdmiai WÉpfhd ^9(2& jeã mõ fjhs ÿla ú¢kakg

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jrlos l< mjq - h<s h<s fkdlrjq
9 ^2& fihHil f;reka f.a j;' ^117 .:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ ;:d.;hka jykafia


fihHil f;reka wern fï .d:dj jod< fial'
jQ kuq;a" ld¿odhs f;reKqfjda ksis l,g Nd.Hj;=ka jykafia .ug
le|jd f.k wdy'

mdm( f,daN" fodai" fuday fÉ;kd uq,a ùfuka lh" jpkh yd is;
fihHil f;rKqfjda ld¿odhs f;rekaf.a ys;ñ;% jQ y' hk ;=ka fodßka isÿ jk ifÉ;ksl l%shdfjda wl=Y, l%shdfj;s'
meúos Ôú;fha we;s úúO nUirg wod, kS;s Í;s .ek wl=Y, l%shdjka f.ka ,efnk f,!lsl ÿlaLodhl m%;sM, .ek
t;rï i;=gla Wkajykafia ;=< fkd ùh' wka;sfï i,ld tajd mdm jYfhka kï flf¾' ixidrfhys wmd.; lrk
Wkajykafia iajhx wdiajdohg mqreÿ jQy' Wkajykafia Ôú;fhys .=Kd;aul Ndjh úIfhys mdm lu_ ksfIaOkd;aul f,i
n,mdhs' ;srYaÖk fhdaksfhys yd wmdfhys bmso mdmfhys úmdl
os.gu tfia lrk nj nqÿrcdKka jykafiago ú|skakg isÿ fjhs'
oek.kakg ,eìK'
wl=i, idOdrk ffp;issl( mdm l%shdjkag uq,a jk wl=i, idOdrK
—fihHil" Tn fujeks l%shdjl fhfok nj ienEjla ffp;issl y;rla .ek wNsO¾ufhys oelafõ'
o@˜ nqÿrcdKka jykafia m%Yak l<y'
tkï" 1' wysßl - iodpdruh ,Êcdfjka f;dr nj
2' wfkd;a;mam - iodpdruh ìh ^mjg nh& ke;slu
—tfyuhs iajdóks'˜ 3' wiykh ^WoaOÉp&
4' fuday - uq,dj hk fï y;rhs'
—fudav NsËqj" ;ukaf.a ;;ajhg fkd .e,fmk
fujeks wuk l%shdjla lrkakg Tn fm<eUqfKa flfia uQ,( mdm l¾uhg uq,ajk wl=Y, uQ, fyj;a wl=Y, fya;= ;=kla
fjhs' fïjd fÉ;kdjl l=i, fyda wl=i, iajrEmh úksYaph lrhs'
o@˜ hs mejiQ Nd.Hj;=ka jykafia tu l%shdfjys my;a
nj olajñka Ou_ foaYkd fldg YsËd f.!rjfhka wl=Y, fya;= ;=k kï" f,daNh" fodaih yd fudayhhs'
l%shd lrkakehs wjjdo l<y' fujeks wkqjKlï j,ska
isÿjkafka mõ jeä ù ÿ.;sfhys ÿla ú|skakg nj Bg m%;smË wf,daN" wfodai yd wfuday hk ;=k l=Y, uQ, fj;s'
meyeos,s l< nqÿrcdKka jykafia jeroSulska jrla
flkl= ;=, f,daNh Wmoskafka m%shckl rEm úIfhys w{dk
mõlula l< o th os.ska os.g fkd l< hq;= nj wdldrfhka os.ska os.g is;Su fya;=fjks' wm%sh ckl rEm úIfhys
oelajQ y' tfia w{dk f,i is;Sfuka oafõIh we;sfjhs' fï fol ;=<g
ishqï yd r¿ ish¨u wkqkh-m%;s> ufkda jD;a;ska wka;¾.;
újrKd;aul wkqjdoh ^117 .d:dj& fõ' fuu wl=Y, fÉ;kdjka uq,a lrf.k lrkq ,nk mdm l%shd
w;r m%dK>d;h" fidrlu" ldu ñ:Hdpdrh" uqidjdoh" fla,dï
lSu" mreI jpk lSu" ysia jpk lSu" wNsoHdj" jHdmdoh" yd
fp mqßfid mdmx lhsrd ;x mqkmamqkx k lhsrd' ñ:HdoDIaáh we;=<;a h' fïjd isÿjkafka f,daN" fodai fyda fuday
;ïys Pkaox k lhsrd: mdmiai WÉpfhd ÿlafLd mdol ùfuks'

fp( boska¦ mqßfid( hï mqoa.,fhla¦ mdmx( mõlula¦ fuu ÿIag fÉ;kdjkaf.ka msß i;ajfhda ;uka f.a úkdYh
lhsrd( lf<a jqjo¦ ;x( th¦ mqkmamqkx( kej; kej;¦ msKsi" wkqkaf.a úkdYh msKsi fyda wkqka yd ;uka hk WNh
mËfhau úkdYh msKsi l%shd lr;s' ldh" Ñ;a;" jdla hk ;s%úO
k lhsrd( fkdl< hq;=h( ;ïys( tys( Pkaox( we,aula oajdrfhka fufia mdm l%shdjka ys ksr; jkafkda wd;aud¾:fhys yd
^reÑhla&( k lhsrd:( fkdlrkak( mdmiai( mõj, mrd¾:fhys h:drEmh fkd oks;s' wúoHdfjka wkaOj fudayfhka
WÉpfhd( tl;= ùu( ÿlafLd( ÿlls' uq<dj l%shd lrk Tjqyq wdOHd;añl Ydka;sh ú| fkd .ks;s'

hful= mdm l¾uhla l< o th kej; kej;;a fkd Nd.Hj;=ka jykafia —fkd ±k .sks wÕ=re uev.;a flfkla tys
u mh Tnd fkdisg jyd mdoh bka bj;g .kakd fia" isyskqjKska
l< hq;=h' ta mdm l%shdj ms<sn| reÑhla we;s lr fkd
f;drùula ksid fyda mdmsIaGhka yd tlaj ùisula ksid hïlsis
.; hq;=h' mõ /iaùu ÿlg fya;=jla fyhsks' mdml¾uhla lf<a kuqÿ tflfKysu kqjKska fufkys fldg
—fun÷ ,dul l%shd lsÍu Tfí cd;s" f.%da;%" jhia wdÈhg kqiqÿiqh˜
újrKh hs i,ld jydu bka je<lsh hq;=h˜hs jod< fial¡

ld¿odhs f;rKqfjda( fihHil ysñhka iquÕ heùfï j.lSu


Wkajykafiaf.a ys;ñ;% ld¿odhs ysñhkg mejßKs' ld¿odhs
f;reka kï nqÿrÿka f,dj my, jQ Èku my, jQ i;a rejkska
tlls'

^1' Y%S uyd fndaëka jykafia" 2' hfYdaOrd foaúh" 3' i;r uyd
ksOdk" 4' wfrdaykSh kï rdclSh yia;shd" 5' lka:l wYajhd"
6' Pkak weu;s 7' ld¿odhs hk y; tod my< úh'

fndai;=ka nqÿ jQ miq lms,jia;=jg jvujd .kq jia iqfodjqka


rc;=ud hejQ ish¨u ¥;hka ;u .súiqï wu;l lr ry;aj meúos

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 9


mskla lf<a kï th kej; kej;;a lrkak' l=i,a /iaùu iemhg lreKqh¡

118¡ mq[a[x fp mqßfid lhsrd mskalï kï l< hq;= fjhs


lhsrdf:;x mqkmamqkx kej; kej; l< hq;= uhs
;ïys Pkaox lhsrd: mskg we¿ï l< hq;= fjhs
iqfLd mq[a[iai WÉpfhda ^9(3& mska jeä kï iem jeä fjhs

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


,efnhs iem jeäfhka - lf<d;a mskalï jeäfhka
9 ^3& ,dcd fojÕkf.a l:d m%jD;a;sh ^118 .d:dj&

fo
fial'
õrï fjfyfrys jev úiQ ;:d.;hka jykafia
,dcd kï fojÕkla wrnhd fï .d:dj jod<
fldg ñh.sh uu Tn jykafia g oka ÿka mskska
osjHd;auNdjhla ,nd .;a;d' b;ska ud fï osjH Y%S
iïm;a ,nd .;af;a Tn jykafia f.a lreKdj ksid'
ta fya;=fjka uu Tn jykafia f.a l=ÿ-uy;a lghq;=
uyd liaim f;reka jykafia msmam,S jkfhys jev lrkakg leue;af;ñ' ta Wjgeka u.ska ug foõ ñksia
jdih lrk fiala i;a oskla fkd lvjd iuj;a fo.;sfhys iemg jvd W;=ï ksjka iqj i,id .;
iqjfhka .; l< fial' iudêfhka keÕS isá yels fj;shs is;ñ'˜ foõÿj lSjdh'
Wkajykafia ;uka jykafiag ms`vq isÕd jäkakg ;ekla
úuik fiala tla l=Uqrla rlakd f.ú,shla osjeiska —Bfha fï ñÿ, w;=.d msßisÿ lf<;a" meka fmrd ilid
oel ´f;dfuda ieoeye;shla o" fkd tfia kï ieoeye ;enqfj;a Tnu o@˜ —tfiah iajdóka jykai¡˜
ke;a;shla o hs úuiQ fiala ieoeye;shla nj oek ´
f;dfuda ;ukag wkq.%y lrkakg iu¾:fõoehs úuiQy' —jydu fu;kska msgjkak foõÿj' Tn úiska l< fiajd
—´ f;dfuda kqjKe;a;S h' l< mska we;a;S h' ;sfíjd' kej; fuys fkd meñfKkafka kï fhfyls'˜
´ f;dfuda ug wkq.%y fldg tys mqKH¾êh fya;=fldg
f.k Wiia m%;sM,hla ,nkakSh˜hs oek.;a Wkajykafia —iñ÷ks" tfia fkd l< uekú' ug fuys l=ÿ-uy;a
md isjqre f.k weh rlakd fl; wi,g jevu lghq;= lr f.k isg uf.a úuqla;sh i,id .kakg
l< y' ia:úrhka jykafia l=Uqr wi,g jev isákq ÿgq Wmldr jqj uekú'˜
ieoeyej;a f.ú,sh miajKla m%S;sfhka mskd .shdh'
´ f;dfuda jydu osj f.dia WKq n;a f.kjq;a iajdóka —foõÿj" lreKdlr fu;kska hkak' zwkd.;fha
jykafiag ms<s.ekaù h' tfia ms<s.kajd —iajdóks" oS O¾u lÓlhka nK lshkakg mgka .;a úg uyd
Tn jykafia oel.;a i;Hhg uu o ysñlrefjla liaim ia:úrhkag l=ÿ-uy;a lghq;= lr fok
fjïjd'˜hs m%d¾:kh l<d h' —Tnf.a m%d¾:kh iuDoaO foõÿjla isáhdhZhs lshkak bv fkd ;nkak'˜
fõjd˜hs mska ÿka f;reka jykafia weh kuialdr lr
iuq.;a miq wdmiq msg;a jQ fial' ta weiQ foõÿj y`vd je,mS" fYdalfhka mSä; yo
we;sj" l÷,ska msreKq fofk;ska hq;=j bj;aj .shd
ta ieoeye;s f.ú,sh o f;reka jykafiag h' fï ksñ;s lrf.k Nd.Hj;=ka jykafia fuf,djoS
ms<s.ekajQ odkh ms<sn|ju uy;a ikaf;daIfhka fukau mrf,djoS o iem ,efnkafka mska lsÍfuka
wdj¾ckd lrkakS o ksfji n,d hkakg msg;a jQjd h' muKla nj meyeÈ,s lr § fuu .d:dj o foaYkd
uÕ fomi jQfha l=Uqreh' l=Uqrla wi, jQ tla ;=Uil l< fial'
úIf>dar im_fhla jdih lf<a h' f;reka jykafia ÿgq újrKd;aul wkqjdoh ^118 .d:dj&
im_ f;u isjqfrka md jeiS ;snqfKka oIaG lrkakg
wiu;a jQfha h' tfy;a ldka;dj t;ek miq lr h;a u mqßfid fp mq[a[x lhsrd' ;x mqkmamqkx lhsrd:'
weh f.a mh oIag lf<a h' oreKq úI isrefrys me;sr ;ïys Pkaox lhsrd: mq[a[iai WÉpfhda iqfLd'
.sfhka isysiqkaj weo jegqKq ldka;dj tflfKysu ñh
.shd h' ieoeye is;ska ÿka odkh ms<sn|j is;ñka isg mqßfid( mqreI f;fï¦ fp( boska¦ mq[a[x( mskalula¦
ñh .sh fyhska jydu osjHd;auNdjhla ,oaod h' ;uka lhsrd( lrkafka kï¦ ;x( th¦ mqkmamqkx( kej;
fï osjHdkqNdj ,oafoa ljr fyhskaoehs ne¨ ´ kej;¦ lhsrd:( l< hq;=h¦ ;ïys( tysu¦ Pkaox(
—f;reka jykafia ksidh˜hs oek f.k Wkajykafia we,au¦ lhsrd:( l<hq;af;ah¦ mq[a[iai WÉpfhda(
f.a wdrduh mú;% lsÍï wdosh l<d h' úydria:dkh mska /iaùu¦ iqfLd( iqjodhlh'
ukdj msßisÿ lr ;sfnkq ÿgq Wkajykafia lsishï w¿;a
idufKar kula fyda mßjdisl NsËqjla fuh lrkakg mska lrk ;eke;a;d kej; kej; mska lsÍu iqÿiqh'
we;ehs is;+y' fojk oskfha o foõÿj tfia l< w;r mska lsÍug u leu;s ùu fhda.Hh' mska jeä jeäfhka
f;reka jykafia o tu ;SrKhgu t<UqK y' tfy;a tl;= ùu iem ,efnkakg fya;= fjhs'
;=kajk osk w;=.dk y~ weiS ljqreka úiska fuh
lrkq ,efíoehs oel .kq ßis jQ f;reKqfjda h;=re újrKh
isÿfrka neÆ y' Yßrfhka rYañ úysfok rEm fYdaNd
mq[a[( mska' idudkH jHjydrfhys oS l=i,a yd mska w;r fjkila
iïmkak wmairdj ÿgq uyd liaim f;rKqfjda —ljqo
fkd olaj;;a tys ishqï fjkila ;sfí' tlu l%shdj ks¾jdKh
Th w;=.dkafka@˜ hs úuiQy' —iajdóks" ta uu Tn ms<sn| wfmaËdj uq,a lr f.k ú.%y lrk úg l=i,hla f,io
jykafia f.a Y%dúldj ,dcd˜ —ta kñka ug Y%dúldjla osjH-ukqIH iïm;a ,eîu ms<sn| oDIaáfhka ú.%y lrk úg mska
keye˜ —iajdóks" ud f.ú,shla j l=Uqr rlakd úg jYfhka o y÷kajkq ,efí' iEu l=i, lu_hlska u wksjdhH_fhka
Tn jykafia ms`vq is`.d jeähd' todu im_hl= oIaag mskaisÿ fõ'

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 11


mõ l< ;eke;a;d mõ m, fok;dla tys hym; olS' mõ m, fok l, tys úmdl ÿla olS¡

119¡ mdfmdZms miai;s Nøx fudark ;=re l< mdmh


hdj mdmx k mÉp;s lrk whg mõ ñysßh
hod p mÉp;s mdmx fïrE ojig mdmh
w: mdfmd mdmdks miai;s ^9(4& f.k ths Tyq fj; idmh

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fudark ;=re - mj iqñhqre
9 ^4& wfkams`vq isgq j; ^119 iy 120 .d:d&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


ieje;a kqjr jdih l< lS¾;su;a odkm;s
wkd:msKaäl isgqjrhd wern fï .d:d fol foaYkd
—isgq;=uks" ÿr os. fkdn,d f.!;uhka f.a Ydikh
fjkqfjka úhoï lsÍu ksid Tn oeka ÿmam;aj isáhs'
tfy;a ;ju;a Tn lrkafka bjrhla ke;sj oka oSu
l< fial' h' fufia lrf.k .shfyd;a ;j ál osklska lEug
we£ugj;a fohla ke;s ;;aFjhg Tn jefgkq we;'
Nd.Hj;=ka jykafiag foõrï fjfyr ;kd oSug Tng Th f.!;uhka f.ka we;s m%fhdackh l=ula o@
muKla fldaá mKia y;rla úhoï l< wfkams`vq odkm;slï u|lg kj;d ;ukaf.a jHdmdr .ek is;
isgdfKda isß;la jYfhka oskm;d ;=ka jrla fhdojkak'˜ foõÿj lSjd h'
nqoafOdamia:dkhg meñKshy' úydria:dkhg hk
yeu úgu l=vd idufKarjre meñK —wmg fudkjdo —Th Tn ug fokakg wd wjjdoh o@˜
f.kdfõ@ hs uf.a w; n,d úui;s˜hs is;ñka hula
/f.k hhs' lsisúfgl fya ysia w;ska fkd hhs' —tfia h isgq;=uks' Tfíu hym;g th Tng
mejiqfjñ¡˜
idudkHfhka Wfoa hk úg fya le| f.k hhs' Wfoa
yS,a odkfhka miq hkafka kï" t<Õs f;,a" fj`vre —tfia kï fï m,df;aj;a fkd isg ÿßka ÿrgu hkak'
jeks hula fyda .s,dkmÉph .Khg jefgk fohla Tn jeks wh ,CIhla wjq;a lSj;a uf.a .uka u.
f.k hhs' ijia jrefjys hk úg iqj| ú,jqka" u,a fjkia fkd jkq we;' Tn ug lSfõ Tng whs;s ke;s
oï jeks fohla fyda isjqre msßlr f.k hhs' isgq;=udg fohls' uf.a ksjfia úiSfuka m,la ke;' jydu neyer
w;ñg ire fyhska fndfyda wh Tyqf.ka Kh .kqfokq fjkq¡˜
lr;s' fufia fj<÷kag ÿka Kh j,ska fldaá oy wgla
wdmiq f.jkq fkd ,eìK' fï w;r Tyqf.a mjqf,a isgq;=ud tfia mejiQ miq ;jÿrg;a ta ueÿfrys jikakg
ksOka lr ;snqK Okhla jQ fldaá oy wgla .xj;=rg wiu;a jQ foõÿj ;u orejka o /f.k msg jQjd h'
wiqj .id f.k .sfha h' fï fya;=fjka isgq;=udg
wd¾Òl ÿIalr;d we;s úh' tfy;a ta fkd yÕjd ^u;= iïnkaOhs&
iqmqreÿ mßos ix>hd jykafia,dg oka oSfï lghq;=
lr f.k .sfha h' flfia jqj o fmr fuka m%KS; újrKd;aul wkqjdoh ^119 .d:dj&
wdydr-mdkdosh imhkakg wmyiq jQ fyhska odk jia;=
idudkH ;;ajfhka ilik ,os' hdj mdmx k mÉp;s mdfmd wms Nøx miai;s' hÞ p
mdmx mÉp;s w: mdfmd mdmdks miai;s'
oskla Nd.Hj;=ka jykafia isgq;=udf.ka —Tn ksjfia
nqÿ mdfudla uy i`. rejkg fkd lvjd oka ms<sfh, hdj( hï;dla¦ mdmx( mõlu¦ k mÉp;s( fudard
fjkjd fkd fõo@˜ hs úuiQ úg —iajdóks" tfia h' fkd.sfha o ^tf;la&¦ mdfmd wms( mõ lrkakd o¦
tfy;a wdydr m%KS; ke;' kSri wyr iy weUq,a le| Nøx( ^th& hym;a fia¦ miai;s( olshs¦ hÞ p( hï
fndfyda úg msßkukakg isÿfjhs¡˜ ta weiQ Nd.Hj;=ka oskl¦ mdmx( mdm l¾uh¦ mÉp;s( úmdl foao¦ w:(
jykafia —isgqjrh" ud nqÿ mdfudla uy iÕkg tl,ays¦ mdfmd( mõlrkakd¦ mdmdks( ÿ¾úmdl¦
msßkukafka kSri wyr hehs ÿla fkd jkak' fÉ;kdj miai;s( olshs'
msßisÿ kï nqoaOdoS W;=ukg fok wdydr kSri jkafka
ke;'˜ hs jod< y' wfkams`vq isgdKkaf.a ueÿfr ys mõlï lrk mqoa.,hd mdmh fudard hk;=re tys
m%fõYfhys tla foõÿjla jdih l<d h' nqÿrÿka yd wdiajdokSh me;a; olshs' mdmh fudard .sh oskg fya
wk| ysñhka msúfik úg Wkajykafia,df.a .=K tys úmdlh ú¢hs'
uysuh ksid wehg ìug nei .re lrkakg fjhs'
ks;r ks;r tfia lsÍfuka mSvdjg m;aj Wka ´ oeka
isgq;=ud wd¾Òl wfyakshg uqyqK md isák fyhska Tyqg
lreKq lshd Wkajykafia,d f.a .uk kj;kafkñ hs
is;d rd;%sfhys isgq;=ud f.a ksok ldurfhys wyfiys
fmkS isáhd h' —fï ljqoehs˜ isgq;=ud m%Yak l< úg
—isgq;=uks" uu Tnf.a jdi, jdih lrk foaj;djd
fjñ' uu Tng wjjdohla lrkq i|yd meñKsfhñ˜ hs
mejiqjd h' —fyd|hs Tng lshkakg we;s foa lshkak˜
hs isgq f;u mejiSh'

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 13


mska l< ;eke;a;d o mskam, fok;=re th wmyiq fia olS' mskam, fok l, tys hym; olS¡

120¡ NfødaZms miai;s mdmx fudark ;=re l< mskalï


hdj Nøx k mÉp;s fkd oks;s tys jákdlï
hø p mÉp;s Nøx fïre osk mska l< ok
w: Nføda Nødks miai;s ^9'5& ú|s;s ñysß M, mskalï

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fudard f.dia M, fok ;=re - msk;a fmfka mjla whqre
9 ^4& wfka ms`vq isgq j; ^119 - 120 .d:d& ^b;sß fldgi&

k j;skakg ueÿrla fidhñka ieje;a kqjr mqrd


ießierej o wehg ;ekla fkd ,eìKs' —oeka
lrkakg fohla ke;' uu isgq;=ud iud lrjd f.k
;:d.;hka jykafia yuqjg le|jd f.k f.dia —Tn
l< ish¿ foa lshkak˜ hs mejiS h'

kej; t;=ud f.a ksjfiau jdihg wjldY ,nd .; nqÿ mduq, je| jegqKq foõÿj —iajdóks" udf.a fkd
hq;= h˜hs is;+ ´ f;dfuda k.rdrlaIl foaj;djdKka oekqj;alu ksid" Tnjykafiaf.a lS¾;su;aNdjh
fj; f.dia —lreKdlr ud isgq;=udKka fj; le|jd fkd oek mdmS jpk mejiqfjñ' udf.a tu ÿ¾jpk
f.k hkak' ug t;=ud f.ka iudj ,nd .kak j,g iudjk fialajdæ˜ hs mejiqjd h' fufia ta foõ ¥
wjYHh˜hs lSjd h' f;dfuda nqÿrÿka yd isgq;=ud iud lrjd .;a;S h'

—Tn lr we;af;a whs;s ke;s jevls' jro b;d nrm;, mska yd mõ uqyql=rd hk whqre .ek foõ ÿj yd
fyhska isgq;=ud fj; Tn le|jd f.k hkakg uu isgq;=ud wu;d Ou_ foaYkd l< Nd.Hj;=ka jykafia
wlue;af;ñ˜hs fya m%;slafIam lf<a h' wk;=rej fï .d:d fol jod< fial'
´ y;rjrï foúhka fj; .shd h' tfy;a Tjqyq o
wehg Woõ lsÍu m%;slafIam l< y' wk;=rej Yl% újrKd;aul wkqjdoh ^120 .d:dj&
foafõkaøhd yuqjg .sh ´ isÿ jQ ish,a, fy<s fldg
b;d hgy;aj fufia lSjd h' —ug jdihg lsisu ;ekla hdj Nøx k mÉp;s Nføda wms mdmx miai;s' hÞ p
ke;' ug flfia fyda ud úiQ ;eku ,nd ÿk uekú¡˜ ta Nøx mÉp;s w: Nfød Nødks miai;s'
wid isá Yl% foafõkaøfhda isgq;=udg fï .ek lshkakg
uu o wiu;a fjñ' tfy;a Tyq iud lrjd .kakg hdj( hï;dla¦ Nøx( l=Y, l¾uh¦ k mÉp;s( úmdl
fyd| Wml%uhla uu lshd foñ˜hs mejiq fyhska fkd foao ^tf;la l,a&¦ Nføda wms( l=Y,a l<
—uekú iajdóks" lshd fokq uekú˜ hs ´ lSjd h' ;eke;af;a o¦ mdmx( ^th& kmqre fia¦ miai;s( olshs¦
hÞ p( hï oskl¦ Nøx( l=Y, l¾uh¦ mÉp;s( úmdl
—hkak" isgq;=ud f.a fiajlhl= f.a fjia .kak' isgq;=ud foao¦ w:( tl,ays¦ Nfød( l=Y,a lrkakd¦ Nødks(
w;ska ,shQ Kh lrejka f.a ,ehsia;=jla ,nd .kak' bIagúmdlhka¦ miai;s( olshs'
Tn f.a osjHuh f;aci" n, uysuh fhdojd Kh
.;a;jqka f.ka ,efnkakg we;s oy wg fldaáh tl;= hï;dla l,a l=Y, l¾uh úmdl fkd foa o tf;la l,a
lr isgq;=ud f.a NdKavd.drh mqrjkak' .xj;=rg l=Y,a l¾u lrk mqoa.,hd th kmqre fia olshs¡ l=Y,
wiq ù uy uqyqog .sh isgq ;=ud f.a oy wg fldaáhla l¾uh fudard .sh oskg Tyq tys bIag úmdlhka olshs'
rka lyjKq o f.kZjq;a tys mqrjkak' ;j;a rg mqrd
;eka ;eka j, wiajdñl Okh ksokaj ;sfí' tajdhskq;a újrKh
oy wg fldaáhla f.kjq;a .nvdfjys ;nkak' fï
ish,a, l< úg t;=ud f.a NdKavd.drh msfrkq we;' wkd:msKaäl isgq;=ud( ^wfkams`vq isgq;=ud& Nd.Hj;=ka jykafiag
isá m%Odk Þhlhd h' Tyq f.a kshu ku ziqo;a;Z h' tfy;a
fufia l< úg Tfí jrog o`vqju ,enqKd yd iudk Nd.Hj;=ka jykafiaf.a odhlhl= njg m;aj odkm;shl= jQ miq
fjhs' wk;=rej f.dia isgq;=ud iud lrjd .kak¡˜ zwkd:hkag Wmldr lrk ;eke;a;dZ hk wre;ska zwkd:msKaälZ
Yl% foafõkaøhd fï l%uh lshd ÿka úg thg tlÕ jQ ku fhosKs' Tyq Wmkafka ieje;a kqjr h' nqÿrcdKka jykafiag
foõ ÿj ta ish,a, lr" ksujQ miq isgq;=ud f.a we;=¿ wdrduhla mQcd lrkq msKsi bvula fijQ fyf;u fÊ; l=udrhd
.efnys YÍrdf,dalh úysÿjñka wjldYfhys fmkS f.a WoHdkh rkaldis w;=rd ñ<hg f.k" fÊ;jkdrduh bos lr
nqÿrcdKka jykafiag mQcd lf<a h'
isáhd h'
w: mdfmd mdmdks miai;s( mõ lrk mqoa.,fhda ;uka f.a merKs
—Tn ljqo@˜ isgq;=ud m%Yak lf<a h' —ta uu" Tn;=ud mskaM, N=la;s ú¢ñka iqjfia fjfikq wms olsuq' j;_udk mdm tla
f.a ksjfia isá wkaO nd, foõÿj' uu uf.a jro /ia fjoaoS merKs l=i,a úmdl fohs' fï olakd idudkH ckhd tys
ms<sf.k Yl% foafõkaøhd ÿka Wmfoia mßos" Tn;=ud widOdrKhla ols;s' we;eï úg mdmhg úmdl ke;ehs jeros oDIaá
mjd we;s lr .ks;s' tfy;a th uq,djla muKs' wksjd¾h iajNdj
f.a NdKavd.drh fldaá mkia y;rla rka lyjKq kHdhla jQ lïu kshduh wkqj mdmfhys úmdl hï oskl ,efnkq
j,ska msrjQfhñ' uf.a jrog uu ms<shï lf<ñ' ug we;' tfia jQ l, mdmshd mdm úmdl oek .kshs'
jdih msKsi fjk;a ia:dkhla fkd ue;' tfyhska uu
ÿlg m;aj fjfiñ˜ hs ´ lSjd h' w: Nføda Nødks miai;s( l=i,a lrñka Ôj;a jk hym;a
mqoa.,fhla jqj o w;S; mdm úmdl ú¢ñka isák úg l=i, úmdlh
.ek iuyreka úu;shg m;a úh yel' tfy;a tla /ia jk mqKH
wfkams`vq isgq;=ud o —fï foõÿj weh l< jrog úmdlh Tyqg Bg WÑ; wjia:djl ,efnkq we;'
ms<shï l< nj lshhs' weh f.a jro ms<s.kshs' uu
weh nqÿrÿka yuqjg muqKqjkafkñ˜ hs is;d weh

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 15


wl=i,h iq¨ hehs wjuka fkd lrkak' u| u| jqj o mõ /ia lrk wkqjKhd múka msf¾¡

121¡ udmamu[af[a: mdmiai mj iq¿ fldg fkd;lkafka


k ux ;x wd.ñiai;s m, fkdfo;shs is;ñkafka
Woìkaÿ ksmdf;k osh ì| ì| /iajkafka
Wol=ïfNdZms mQr;s Èh l,hla ms/fjkafka
mQr;s ndf,d mdmiai wuk nd, ckhkafka
f:dl f:dlïms wdÑkx ^9(6& ál ál mõ f.dv jkafka

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mõ iq¿ fldg fkd;lkafka
9 ^5& fkdie,ls,su;a NsËqjla ^121 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jdih lrk iufhys


Nd.Hj;=ka jykafia wdrduhg wh;a .Dy
NdKav kdia;s l< NsËqkula wrnhd fï .d:dj
fo jeoereï h' tajdhska .re NdKav wdrduhg wh;ah' tajd fnokq
fkd ,efí' fnokq ,nk NdKav i`oyd NsËqka jykafia,d w;=ßka
u ks, ork msßila m;aj isá nj oelajhs' uqj msi ouk ;=jd
Ndrf.k fnokakg isá ysñ ku uqL mq[cl fjd< Ndcl kï úh'
foaYkd l< fial' isjqre fnok NsËqj Öjr Ndcl kï úh' fï l%uhg úYd, msßila
b;d ie,ls,af,ka ix>sl foam, mßyrKh l< y'
tu NsËQka jykafia mkaif,a lúÉÑ" mqgq" nxl="
we|ka wdoS ljr NdKavhla jqj o" mdúÉÑ lr wdrduh jqj o w;=.d" ul=`M oe,a lvd" ìu r;= meye .,ajd
m%shxlr fmkqfuka ;nd .; hq;= úh' ñÿ,a w;= m;= .d ;nd .;
ñÿf,a t,suyfka ouhs' tajd jeiaig f;ó ydkshg hq;=h'
m;a fõ' iuyr tajd fõhka úiska ydks lrkq ,efí'
fufia NdKav úkdYhg hk wdldrh oel NsËQyq i`. i;= foam, wksis f,i mßyrKh lrk NsËqkag mdÑ;a;sh
fï j.lSfuka f;dr kdia;sldr iajrEmh .ek fodia wm;a;shla isÿjhs' tu kS;sh mdÑ;a;sh md,sfh ys olajd we;'
mejrE úg —uu fïjd kdia;s lrkafka kE' n,kak"
ix>hd jykafia,d úiska ;ukag msß kefuk foam, mßyrkh
ta ;rï f,dl= kdia;shla fj,d keyefka@˜ hs lshhs' lrk wdldrh l%udkql+,j j¾Okh ù úfYaI md,k ixúOdkhla
tfy;a os.gu kdia;sldrlï lrhs' we;s úh' ,xldfõ fÊ;jk úydrh md,khg tn`ÿ úfYaI
lñgqjla msysgqjd f.k ;sìK' oskm;d wh jeh jd;_d ;eksu" i;s
fï kdia;sldr NsËqj .ek nqÿrcdKka jykafiag o m;d" udia m;d jd;_ ;ekSu .ek yd jd¾Isl wh jeh iudf,dapkh
ie, úh' —uyK Tn fufia lsÍu jeros h' mdml%shd .ek oS>_ úia;r tys oelajhs' wdrdu foam, md,kh .ek uq,a úkh
msglfhys fkd jQ úia;r miqj ilia jQ md,s uq;a;l úkfhys
.ek ieye,a¨fjka fkd is;kak' hula iq¿ fia fmkqk oelafõ'
o l%ufhka th úYd, úh yelsh˜ hs wjjdo fldg fï
.d:dj jod< y' NsËqkulg fm!oa.,sl jia;=j jYfhka we;af;a wg msßlr muKs'
;ks mg isjqr" fomg isjqr" w`okh" máh" b`oslgqj yd kQ,a" md;%h"
újrKd;aul wkqjdoh ^121 .d:dj& fmryka lvh iy oe,s msysh tu wg msßlr h' fuu fm!oa.,sl
msßlr jqj o NsËq kulf.a urKfhka miq ix>sl jjhs'

;x ux k wd.ñiai;s mdmiai udmamu[af[a: NsËqka jykafia,d ieoeyefhka ms¥ foa kdia;s fkd lr Wmßu
^mdmx wmamx udju[af[a:& Woìkaÿksmdf;k wms jYfhka m%fhdack .kakd wdldrh isjqre úYd, m%udKhla ,enqKq
Wol=ïfNd mQr;s' f:dlf:dlx wms wdÑkx ndf,d wjia:djl tjdfhka lrkafka l=ulaoehs úuikq ,enQ úg ÿka
ms<s;=re j,ska fmfka' w`M;a isjqre ,enqKq úg mrK isjqre w; msi
mdmiai mQr;s
oeóug" mdmsis yeoSug jeks foag fhdokq ,efí' thska miq fjk;a
m%fhdackhla .; fkdyels ;;ajhg wd úg ySkshg lmd ueá iu`.
;x( ta iq¿ wl=Y,h¦ ux( ud lrd¦ k wd.ñiai;s( wkd ì;a;s ieoSug .ks;s' tajd ljr fya;=jla ksidj;a kdia;s lrkq
^úmdl jYfhka& fkd tkafka hhs¦ mdmiai( mdmhg¦ fkd ,efí'
udmam[af[a:( wjuka fkd lrkafkah¦ fkdfyd;a¦
mdmx( mdmh¦ wmamx( iaj,amhhs¦ ud ju[af[a:( fkd
is;kafkah¦ Woìkaÿksmdf;k wms( ^tla tla& osh ì|
tl;=ùfuka¦ Wol=ïfNd( Èh n÷k¦ mQr;s( ^hï fia&
msf¾ o¦ ^tfuka& f:dl f:dlx wms( álska ál jqj
o¦ wdÑkx( ^mõ& /ia lrK¦ ndf,d( w{dk f;fï¦
mdmiai( mdm l¾ufhka¦ mQr;s( msfrhs'

wl=Y,h b;d iq¿ hehs is;ñka" th ug úm;a msKsi


fkd mj;S hehs wjuka fkd lrkak' osh ìkaÿqj" ìkaÿqj
ne.ska tl;= ùfuka ysia l,h mjd msfrhs' tfiau
álska ál mõ tl;= ùfuka mõldrhd o mfjkau
msfrhs'
újrKh

NsËq kul f.a tla hq;=lula kï úydria:dkhl we;s l=ÿ uy;a


mßIaldr" WmfNda. mßfNda. NdKav wdrËd lsÍuhs' tajd iÕ i;=
fldg ms¥ foam, fyhska tajd wdrËd l< hq;= h'

ix> ika;l foam, wdrËd lsÍu msKsi túg ixúOdk yd WmfoaY


nqoaO ld,fha isg u fhoS ;sìKs' ix>hd jykafia,d g msßkukq
,nk mQcd jia;= .re NdKav yd ,>q NdKaav jYfhka

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 17


l=i,h iqq¨ hehs wjuka fkd lrkak' u`o u`o jqj o l=i,a /ia lrk keKj;d msfkka msf¾¡

122¡ udmamu[af[a: mq[a[iai msk iq¿ fldg fkd ;lkafka


k ux ;x wd.ñiai;s M, fkdfo;s hs is;ñkafka
Woìkaÿksmdf;k osh ì`o ì`o /iajkafka
Wol=ïfNdms mQr;s ysia l,hla ms/fjkafka
mQr;s ëfrda mq[a[iai ±k kqjKe;s ckhkafka
f:dlf:dlïms wdÑkx ^9(7& ál ál mska jeäjkafka

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mska /ia fõú - ál ál tla ù
9 ^7& ì,d,mdol isgqjrhdf.a l;d jia;=j ^122 .d:dj&

ì ,d,mdol kï isgqjrhl= uq,a lr f.k Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:dj foaYkd lr jodf<a foõrï
fjfyr jev úiQ iufhys h'
jeäfhka ÿkakd o@" ljqreka wvqfjka ÿkakd o@
hkak m%Yakhla fkd fõ' wm ljqre;a iïudoï jQfha
Y%oaOdfjks' tfyhska iEu fokdgu tlu ;rñka mska
isÿ fõjdæ˜ fï weiQ ì,d,mdolg ;uka odhl ;ek
ieje;a kqjr tla ;eke;af;la nqÿrÿka fj;ska O¾u jrojd jgyd .;a nj wjfndaO úh' —ud fudyqg lf<a
Y%jKh lr meyeoS Wkajykafia jod< Ou_hg wkqj n,j;a jrols' ud is;+ mdmS is;=ú,s fu;=udg lshd iud
Ôj;a jkakg ;SrKh lf<a h' nqÿrÿka tod foaYkd lr fkd .;af;d;a ug isÿ jkafka i;r wmdfhka tll
lf<a oka oSu .ek h' ;ud muKla oka oSu fjkqjg ÿla ú£ugh¡˜ tfia is;+ fyf;u Tyq fj; f.dia —ud
wkqka o tla lr f.k oka oSfuka hi biqre muKla ñ;=r" uu Tng f,dl= jrola lf<ñ' uu Tn jrojd
fkdj mßjdr iïm;a;sh o ,efnk nj Wkajykafia f;areï .;af;ñ' lreKdlr ug iud jkq uekú˜ hs
b.ekajQ y' tfyhska ;ud o tfia l< hq;= hehs is;+ m%ldY lf<ah'
fyf;u miq osk odkh i|yd nqoaO m%uqL ix>hdg
wdrdOkh lf<a h' wk;=rej fya f.hska f.g hñkaa fï iudj heoSu nqÿrÿkaf.a ijkg o weisKs' Tyq
fyg osk msßkefuk odkhg ;ud iuÕ tla jk fia le|jd ish¿ mqj;a wid oek.;a Nd.Hj;=ka jykafia
ck;djg werhqï lrñka Tjqka odk jia;= iïmdokhg —Wmdilh" mskla iq¿hhs lsisúg fkd is;kak' fl;rï
yjq,a lr .;af;a h' Tyq f.a fï l%shdj n,d isá iq¿ jqj o msk kï jeo.;a h' iq¿ iq¿ mska tla ùfuka
ì,d,mdol kï isgqjrfhla th úfõpkh lf<ah' Èfkl th uyd mqKHialkaOhla njg m;ajkafka h˜ hs
meyeÈ,s lr fï .d:dj jod< fial'
—fï ñksid ;ukag lr.kakg neß ;rï úYd, iÕ
msßilg okg werhqï lf<a wehs@ ;ukag lrkak neß újrKd;aul wkqjdoh ^122 .d:dj&
foa ndr f.k wkqkag lror lrkjd˜ hs mjiñka is;d
b;d iq¿fjka muKla Woõ lrkakg ;SrKh lf<a h' ;x ux k wd.ñiai;s mq[a[iai ud wju[a[:
^mq[a[iai wmamx ud u[af[:& Woìkaÿ ksmdf;k
fya n÷klg yd,a iaj,amhla" fj`vre iaj,amhla wms Wol=ïfNdms mQr;s f:dlf:dlx wms wdÑkx ëfrd
yd yl=re álla ÿkafka h' odk jia;= /ia lrkafkda mq[a[iai mQr;s
th wksl=;a wdydr iu`. ñY% fkd lr fjku ;nd
.;af;dah' fufia lrkafka isgqjrfhla ÿka wdydr ;x( taa iq¿ l=Y,hu¦ ux( ud fj;g¦ k wd.ñiai;s(
iaj,amhl ;ru hehs wkqkag fmkajd ;ukag ks.%y ^úmdl jYfhka& fkd tkafka hhs¦ mq[a[iai(
lrkakg úh yels hehs is;= ì,d,mdol ;uka ÿka odk mskalug¦ ud wju[a[:( wjuka fkd lrkafka
jia;=jg lrkakg hkafka l=ulaoehs n,d .kakehs h fkdfyd;a¦ mq[a[iai( l=Y, l¾uh¦ wmamx(
fiajlfhla heùh' iaj,amhhs¦ ud u[af[:( fkd is;kafka h¦
Woìkaÿksmdf;k wms( ^tla tla& osh ì| jeàfukq;a¦
odkh ixúOdkh l< mqoa., f;u isgqjrhdg l=i,a Wol=ïfNdms( Èh n÷k¦ mQr;s( msfrhs¦ ^fufia& msf¾
jeäùu i|yd hehs Tyq ÿka wdydrh b;d iaj,amh o ^tfuka&¦ f:dlf:dlx wms( ál ál jqjo¦ wdÑkx(
ne.ska f.k md;% rdYshlg fnÿfõ h' fiajlhd fï ^l=Y,a& /ia lrK¦ ëfrd( kqjKe;a;d¦ mq[a[iai(
mqj; ì,d,mdolg oekqï ÿka kuq;a odhlhd tfia l=Y, l¾ufhka¦ mQr;s( msfrhs'
lf<a ljr fya;=fjka oehs yß yeá f;areï .kakg
wiu;a jQ fyf;u th ;uka ,Êcdjg m;a lsÍu i|yd fï iq¿ msk ug úmdl fokakg iu;a fkd fj;shs is;d
u l< l%shdjla fia jrojd jgyd .;af;a h' tfyhska mskg wjuka fkd lrkak' osh ì`o ne.ska jeàfuka
odhlhd iuÕ ffjr ne|.;a fyf;u miqosk odkh msfrk osh n÷kla fuka kqjKe;a;d mska ál ál
fok ia:dkhg .sfha W,a msyshla o /f.k h' lsÍfuka msfkka iuDoaO fjhs'

—iuyr úg Tyq ud ÿkafka b;d iaj,amhla nj ind újrKh


ueo lshd ud ,Êcdjg muqKqjkakg bv ;sfí' tfia
l<fyd;a Tyq t;eku urd ouñ˜ hs Tyq is;d f.k udmamu[a[a:( ud wju[a[a:( fï .d:dfjys wruqK msk iq¿
hhs ta .ek yß we.hqula fkd lrk isß; fjkqjg l=vd jqj o msk
;sìKs' w.h lrkakg okka fm<eUùuhs' l=vd mskla jqj o hym;a wkqiia
,nd fohs' iaj,am jYfhka fyda isß;la f,i ks;r ks;r mska lrk
tfy;a odhl ;ek nqÿrÿka wu;d fufia mejiSh' úg tajd tla /iaùfuka wmg uyd mqKHialkaOhl ysñlrejka
—iajdóks" fuh iïudoï lr fok odkhls' ljqreka úh yel' tfyhska iq¿ mskla fyda lr .kakg bvla ,;a úg th
meyer fkd y< hq;=h'

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 19


úi ÿre fldg osú /l.kq leue;shyq fia mj ÿßkau ÿ/,sh hq;=h¡

123¡ jdKsfcdZj Nhx u.a.x jeä msßila ke;s - f,dl= Okhla we;s
wmami;af:d uyoAOfkd fj<`ol= wk;=re uÕ ÿr,k fia
úix Ôú;= ldfudZj iyuq,ska u mdmh ÿr,kafka
mdmdks mßjÊcfh ^9(8& mKg wdofrka úi ÿr,k fia

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mjq ÿr ,ka - úi ú,iska
9 ^7& uy Ok isgdKka f.a l;dj ^123 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jik iufhys uydOk


isgqjrhd wern Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
jod< fial'
iq¿ msßila iu. ixpdrfhys fhfok uyd Okhla
we;s fjf<kaod wk;=re iys; ud._fhka neyer fjhs'
Ôú;dYdj we;s mqoa.,hd ji úi j,ska ÿre fjhs' tfia
u wm mdmfhka je<lsh hq;= h'
uydOk ieje;a kqjr isgqjrfhls¡ tla jrla fydre
mkaishhla Tyq uxfld,a,lEug ie,iqï l< y' tfy;a újrKh
Tjqkag Bg wjia:dj fkd ,eìKs' tfy;a Tjqyq isgdKka
f.a .uka ìuka .ek úuis,af,ka isáh y' isgdKka wmami;a:( iq¿ mßudK ;j,ula fuhska woyia fjhs' i;a: kï
.e,alre lKavdhuls' fj<| NdKav fjk;a k.r j,g .e,a u.ska
,ÕoSu fj<| NdKav ms/jQ .e,a mkaishhla o /f.k f.k hdu merKs Ndr;fha jQ fj<| rgdjhs' jk.; ÿ¾. ud._
neyer hkakg iQodkï jk nj Tjqkag ie<úK' j,ska hd hq;= ksid wdrËdj msKsi lKavdhï jYfhka hd hq;= h'
fidre jkfhys /l isg fj<÷ka fj; lvd mek uxfld,a, l;s'
;uka yd tlaj hkakg leu;s NsËQka jykafia,d fj;a úYd, .e,aid;a;= jYfhka hd hq;af;a fï Wjÿre je<lSug h'
kï .ufka oS ish¿ Wjgeka lrñhs mejiQ isgqf;u
wgqjdj, i;a: ^fjf<kafÞ& foj._hla úia;r fj;s'
NsËQka jykafiag ;uka yd hkakg werhqï lf<a h'
ta weiQ mkaishhla NsËQka jykafia Tyq iu. hkakg tkï"
tlÕ jQy' isgq;=ud msg;a jk nj oek.;a fidre l,a 1' cx> i;a: - ;ksju md .ukska nvq iq¿ m%udKhla
we;sj u f.dia w;ru. /l isáh y' /f.k f.dia úl=Kk fjf<kafoda

2' il; i;a: - .e,aj, nvq mgjd f.k f.dia úl=Kk


isgqjrhd o fidreka /£ isá jkdka;r ud._hg fjf<kafoda'
msúfikakg fmr jkfodr ál oskla kej;=K y'
fidre o jk u.g ;j,u msúiqKq miq fld,a,lEug fufia .e,aj, o nvq mgjd f.k fj<|dfï hdu nqoaO ld,Sk
iQodkïj n,d isáh y' fidreka ;uka tk;=re n,d Ndr;Sh iudcfha m%p,s;j ;sìK'
isák nj isgq;=udg ie,jQfhka .uk kj;d wdmiq
mdmdks( f,daN" fodaI" fuday fÉ;kd uq,a lrf.k lrk ldhsl"
hkakg fya ;SrKh lf<a h' isgq;=ud wdmiq yereKq jdpisl yd udkisl jYfhka ;%súO jk ixfÉ;ksl l%shdfjda mdm
nj ie< jQ fidre flá u.lska wjq;a ksjig hk fj;s'
w;ru. /£ isáh y' fidreka f.a l%shd mámdáh .ek
.ïjeisfhda isgq;=udg mKsjqv tjQ y' ta wkqj isgq;=ud mqoa.,hd my;a njg fyda i;r wmdhd§ ÿ.;shg muqKqjk
ál oskla .fuys u /£ isákakg ;SrKh lr" ta nj m%dK>d;d§ ÿYapß; lu_ mdm kñ¡
NsËQka jykafia,dg o oekqï ÿkafka h' ta weiQ NsËQyq
;ksju ieje;a kqjrg wdmiq wdy'

foõrï fjfyrg wdmiq wd NsËQyq nqÿrÿka yuqj ;uka


.uk w;yer wd nj m%ldY lr isáh y' nqÿrcdKka
jykafia —uyfKks" uyd Ok we;s uydOk isgqjrhd
fidr i;=rka .ejiqKq u. uÕ yßhs' Ôú;dYdj
we;a;d ji úfika ÿrej isáh hq;=h' tfukau
uyfKks" kqjKe;s NsËqj .uka u. Wjÿre fia
Nj;%h olsñka mdmfhka j<lskakg ;SrKh l< hq;=
h˜hs jodrd fï .d:dj foaYkd l< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^123 .d:dj&

Nhx u.a.x wmaami;af:d uyoaOfkd jdKsfcda bj


úix Ôú;=ldfud bj mdmdks mßjÊcfha

Nhx u.a.x( wk;=re iy.; ud._h ^yer hk&¦


wmaami;af:d( ^legqj hk& fj<| uq,la ke;s¦
uyoaOfkd( fndfyda Okh we;s¦ jdKsfcd bj(
fjf<kaol= fuka o¦ úix( úila ^ÿre lrk&¦
Ôú;=ldfuda bj( Ôú;dYdj we;s ;eke;a;l= fuka o¦
mdmdks( mõlï¦ mßjÊcfh( ÿre lrkafka h'

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 21


jKhla wf;a ke;s l,ays w;ska úi .;yelsjdla fukau mõ ke;s l,ays ÿla o ke;¡

124¡ mdKsïys fp jfKd kdZiai ;=jd,hla w; ke;s úg


yfrhH mdKskd úix fkd ìhj úi .kak w;g
kdínKx úiukafõ;s jeros fkd lrkd flfkl=g
k;aÒ mdmx wl=ínf;d ^9(9& mjla isÿ fkd fõ tf,ig

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


¥Is; kï is; - mõ isÿ jkq we;'
9 ^8& l=lal=gñ;a; f.a l;dj ^124 .d:dj&

fõ ¿jkdrufhys jev jdih l< YdlH uqkSkaøhka


jykafia l=lal=gñ;a; yd Tyqf.a ñ;%hd wruqKq
lr f.k fï .d:dj foaYkd l< fial'
Tjqyq nqÿka je| tl;ami jQy' Tjqka weu;+ nqÿrcdKka
jykafia Tjqkg O¾ufoaYkhla l< y' oyï weiQ
l=lal=gñ;a;" mq;=ka y;afokd iy f,a,s,d y;afokd o
fidajdka M,fhys msysáh y'
rc.y kqjr tla isgqjrhl=g nd, úfhaoSu fidajdka
jQ oshKshla isáfha h' oskla l=lal=gñ;a; kï Nd.Hj;=ka jykafia foõrï fjfyrg h<s jevu
ovhlaldrfhla lr;a;hla mqrd uqj uia mgjd f.k l< miq wdkkao ia:úrhka jykafia m%uqL ix>hd
fj<|dfï wdfha h' Tyqf.a ldhsl fmkqu ÿgq isgq jykafia,d w;r fï isoaêh .ek idlÉPd we;s
oshKsh Tyq flf¾ fmï ne| Tyq iu. .shd h' Tjqka úh' Nd.Hj;=ka jykafia weu;+ NsËQyq —iajdóks"
fofokd f.a újdy Ôú;fha m%;sM, jYfhka mq;a;= y;a l=lal=gñ;a; f.a ìß| fidajdka Wmdisldjla jQ kuq;a
fofkla Wmkay' ksis jhig meñKs mq;a;= újdm;a jQy' ´ f;dfuda ish ieñhdg ÿkq B;, f.keú;a ÿkakd
h' oe,a f.keú;a ÿkakd h' weh Tyqf.a ovhfuys
oskla f,dj n,d jodrk Nd.Hj;=ka jykafiag fldgialrejl= jQjd fkdfõo@ fidajdka jQ weh ;uka
l=lal=gñ;a;g;a Tyq f.a orejka y;a fokdg;a" fkd urkjd muKla fkdj urKhg wkqn,;a fkd osh
f,a,shka y;a fokdg;a fidajdka ùug jdikdj we;s hq;= fkd fõ o@˜ hs m%Yak l< y'
nj osia úh' tfyhska Tjqka flf¾ wkqlïmdfjka
le,Efjys l=lal=gñ;a; i;=kag W.=,a wgjk ;ekg Nd.Hj;=ka jykafia Bg ms<s;=re foñka —uyfKks"
.sh Nd.Hj;=ka jykafia W.=, wi, msh igykla ;nd fidajdka jQfjda fkd ur;s' fkd urj;s' wkqn, o fkd
;=re fijkl jev yqka y' fo;s' fuys oS isÿjQfha weh ;u ieñhd f.a wKg
lSlre ùula muKls' w;l ;=jd,hla ke;s úg úi îc
if;l= W.=,g wiqù we;aoehs ne,Sug wd ovhlalreg w; .egqK;a ;udg wk;=rla isÿ fkd jk mßoafoka
lsisu if;la wiqù ke;s nj oelSfuka is; mEßKs' wehg wl=i,hla isÿ fkd ùh˜ hs mjid fï .d:dj
W.=, wi, ÿgq md igyk ÿgq fyf;u ljqreka fyda foaYkd l< y'
W.=,g wiqjQ i;d uqod yßkakg we;ehs ielhla we;s
úh' jgmsg neÆ Tyqg ;=re fijfKa jev isá nqÿrÿka újrKd;aul wkqjdoh ^124 .d:dj&
olakg ,eìK'
fp mdKsñys jfKd k wiai" mdKskd úix yfrhH"
—fudyq ;uhs" tl;a tlg u i;d uqod yf<aæ˜ hs is;+ úix wínKx k wkafj;s wl=ínf;d mdmx k;aÒ
fya ÿkakg B ;,hla fhdod nqÿka kikakg Bhla
úoSug ieriqfKa h' tfy;a nqÿrÿka f.a iDoaê n,h fp( boska¦ mdKsñys( w;af,ys¦ jfKd( jKhla
fya;=fjka fyf;u tfiau mdIdKsN+; jQjdla fuka ÿkq ^;=jd,hla&¦ k wiai( ke;akï¦ mdKskd( w;af,ka¦
osh k`.d .;a jydu fi<ù.; fkd yelsj isáfha h' úix( úi¦ yfrhH( yer.kafkah¦ úix( úi¦
;u mshd ksjig tau mud j;a u wk;=rla jQjd fodahs wínKx( jKhla ke;s w;g¦ k wkafj;s( m%úIag
is;+ orefjda mshd nqÿrÿkag úoskakg ieriS isák whqre fkd fjhs ^tfiau&¦ wl=ínf;d( mõ fkd lrkakdg¦
oel" ;u mshdf.a i;=re nqÿrÿka hehs is;d ;ukq;a mdmx k;aÒ( mõ isÿ fkd fjhs¡
nqÿka úoskakg ÿkq B;, kÕd .;a y' Tjqyq o ÿkq B;,
kÕd .;a jk u .,a ms<su fia tfiau isáh y' wf;ys ;=jd,hla ke;akï úi .ek ìh úh hq;= ke;'
úi isrere .; jkafka ;=jd,hla we;s úg fyhska
fufia iEfyk fõ,djla .sh miq ;u ieñhd yd ;=jd, ke;s w;g msúfikafka ke;' tfia u jeros jev
orejka y;afokd fidhd ovhlaldrhd f.a ìß| fkd lrk whg mõ isÿ jkafka ke;'
ish f,a,shka y;a fokd o legqj wdjdh' Tjqka isá
ú,dih;a Nd.Hj;=ka jykafia;a ÿgq ´ —uf.a mshd újrKh
urkak tmd˜hs lshd f.k bosßhg wdjdh' taa weiQ
l=lal=gñ;a; —tfia kï fï uf.a uduKaäh úh hq;= úix( úi fuhska woyi jkafka ;=jd, u.ska YÍrh ;=,g msúfik
úI j._ hs'
he˜hs is;d is; fudf<dla lr .;af;a h' orefjda o —fï
wfma iShd úh hq;= he˜hs is;d oafõIh ,sys,a l< y' w;af,ys ;=jd,hla ke;a;yq w;ska .;a úI isrefrys fkd
—Th ÿkq B;, wyl oukak˜hs ´ kej;;a lSjd h' fï me;sfrkakd fia mõlï lrkafkl=g ÿkq yS wdÈh iQodkï lr
fudfydf;a l=lal=gñ;a; yd ore msßi f.a is;a uDÿù ÿkak;a ;uka ldhd § ;=ka fodßka mõ fkdlrkakdg wl=Y, fÉ;kd
we;s nj ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia Tjqkag w; mh ,sys,a rys; fyhska isoaO jk wl=Y, lu_hla ke;¡
lr .kakg bv ie,fik mßos wêIaGdk l< y' ta
wkqj Tjqkg ÿkq B;, ìu oukakg yelshdj ,eìKs'
kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 23
ksfodia mqÕ=f,l=g wjevla flf¾ kï Wvq iq<Õg oeuQ ¥ú,sfia fmr<d meñfKa¡

125¡ fhd wmamÿÜGiai kriai ÿiai;s flf<ia ke;s - ne÷ï ke;s


iqoaOiai fmdiiai wkx.kiai fkdue;s lsis f,i ÿIag
;fuZj nd,x mÉfÉ;s mdmx lf<da;ska ÿIag lï - tjeks fyd| flkl= yg
iqLqfud rfcd májd;xZj Å;af;d ^9(10& Wvq iq<f`. msU yßk ¥ú,a, tk f,ig
mdm l¾uh wefohs - l< wuk ok fj;g

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wkqkag l< foa - ;ukag m, foa
9 ^9& fldal kï jQ ov jeoaod ms<sn| l:dj ^125 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jdih l< Nd.Hj;=ka


jykafia fldal kï jeoaod wruqKq lrf.k fï
.d:dj foaYkd l< fial'
fhd( hfula¦ wmamÿÜGiai( ÿIaglï ke;s¦ iqoaOiai(
msßisÿ jQ¦ wkx.kiai( flf,iqka f.ka ñÿKq¦ kriai
fmdiiai( kr mqreIhl=g¦ ÿiai;s( ÿIaglï lrhs o¦
mdmx( ^Tyq úiska l< tA& mdm l¾uh¦ májd;x( Wvq
oskla Wfokau ;u ovhï WmlrK o /f.k ovhï iq<Õg¦ Å;af;d( ouk ,o¦ iqLqfud( ishqï¦ rfcd bj(
msKsi kslafuk fldal kï jeoaodg msKavmd;h msKsi ¥ú,s fuka¦ ;x tj nd,x( ta nd,hd fj;u¦ mÉfÉ;s(
k.rhg msúfik NsËq kula uqyqKg yuq úh' th ^úmdl jYfhka& wdmiq ths'
krl ksñ;a;la hehs Tyqg yeÕsKs'—fï ld,lkaks
NsËqku uqyqKg yuq jqkq fyhska wo ug lsisu ovhula jrola fkd l< msßisÿ is;a we;s kslaf,aYS ^flf,ia
,efnk tlla ke;˜ hs fya ;udgu lshd .;af;ah' ke;s& W;=ul=g hfula ÿIaglï lrhs kï" Wvq iq<Õg
Tyq is;+ mßosu tod Tyqg zuQi,Z ojila úh' msU y, ¥ú,a,la wdmiq ;uka fj;u tkakdla fuka tu
tlu tl if;l=j;a urd .kakg ,enqfKa ke;' l%shdfjka cks; mdmh tu l%shdj l< w{dkhd fj; u
ysia w;ska fodïkiska fya f.or wdfõ h' wdmiq ths'
újrKh
Tyq tfia tk w;r wjdikdjg fuka ta NsËqku u
Tyqg yuq úh' —wo oji wjdikdjka; jqfKa fudyq wkx.kiai( fuys wkx.k hkafkka flf<iqkaf.ka f;dr ùu
woyia fjhs' wkx. kï rd." fodaI" fuday jeks laf,aYfhda h'
uqK .eiqKq ksid h' oekq;a fudyq ug weig fmakakg wx.k hk jpkfhys msÜgksh" lyg hk jpkd¾: we;'
ths˜ is;d fldamfhka msmsreKq fyf;u ;u ov n,a,ka
f;reka jykafia fj; Wis .ekaùh' n,a,ka ;ud
ymkakg tk ksid ìhg m;a NsËqku .ylg keÕ
.;af;a h' n,af,da .i jgd lerflñka Wv n,ñka
nqrkakg jka y' .i uq,g .sh jeoaod .fia isá
NsËqkuf.a mhg B;, j,ska wkskakg mgka .;af;a h'
fõokdfjka oÕ,k NsËqkuf.a Öjrh ,sys,a ù jeoaod
f.a weÕ u; jeáKs'

lyj; jeoaod u; jegqKq úg fya thska jeiS


.sfha h' n,a,ka is;=fõ ysñku ìu jegqKq njls'
n,af,da isjqfrka jeiqqKq jeoaod uefrk ;=re ymd lEy'
ta fõokdfjka jeoaod ñh .sfha h'

ish,a, ixiqka jQ miq .fika nei .;a NsËqkug


jeoaod f.a urKh uy;a miq;eú,a,g fya;= úh' ;ud
Bg j.lsjhq;=oehs Tyqg iel is;sKs' ;u ielh
ÿre lr.kq ßis jQ Wka jykafia Nd.Hj;=ka jykafia
yuqjg f.dia ish¿ mqj;a ie<lr m%Yak lr isáfhka
Nd.Hj;=ka jykafia —NsËqj" ielhla is; ;nd .kakg
Wjukd ke;' jeoaodf.a urKhg Tn lsisfia;a j. lsj
hq;= ke;' Tn f.a YS,hg ydkshla ke;' ;udg jrola
fkd l< ÿIaglula fkd l< whl=g ÿIaglï lsÍfuka
jeoaod lr we;af;a jrols' Tyqg tn`ÿ fÄojdplhlg
uqyqK mdkakg isÿ jQfha ta ksid h˜ hs meyeÈ,s lr" fï
.d:dj foaYkd l< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^125 .d:dj&

fhd wmamÿÜGiai iqoaOiai wkx.kiai kriai


fmdiiai ÿiai;s mdmx májd;x Å;af;d iqLqfud
rfcd bj ;x tj nd,x mÉfÉ;s

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 25


we;fula fuf,dj Wmos;a' mõ l<yq ksrfha Wmos;a' mska l<yq foõf,dj h;s' ry;ayq mssßksfj;s¡

126¡ .íyx tfl WmamÊcka;s iuyre uõ l=i g


ksrhx mdmlïñfkd mõ lf<da fh;s ksrh g
i.a.x iq.;sfkd hka;s msfkka iqr mqrhg
mßksínka;s wkdijd ^9(11& msßksù fh;s flf<ia ÿre fldg

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


iuyre iirg - iuyre ksjkg
9 ^10& ;siai f;rKqjka f.a l:d jia;=j ^126 .d:dj&

fo
l< y'
õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia
;siai f;rKqjka wrnhd fï .d:dj foaYkd
.sys f.j,a j,g hdfï krl mqreoao ksid h' ñka u;=
uu t,sm;af;ka fuydg fkd tñ'˜ hs Wkajykafia
mejiQ y' Wka jykafia ,o jO fõokd ksid jeä
ojila Ôj;a fkd jQy' l,lg miq fï l;dfõ tk
ieje;a kqjr ueKsla lmd Tm ouk mqoa.,fhla jdih mqoa.,hkag urKska u;= isÿ jQfha l=ula oehs NsËQyq
lf<a h ' ;siai kï jQ f;r kula Tyq yd ñ;=rej Nd.Hj;=ka jykafia f.ka úuiQ y' —l=l=<d uKsldrhd
isáfha h' ks;r ueKsla Tm oukakd f.a ksjig .sh f.aa orefjla ù Wmkafka h' uKsldrhd wmd.; úh'
fyhska Wkajykafiag zuKsldr l=¿m. ;siaiZ hehs o uKsldrhd f.a ìß| foõf,dj Wmkakd h' f;reka
jHjydr úKs' oskla f;reka jykafia o ksjfiys jev jykafia wmj;a ùug fmr ry;a jQfhka msßksjka
isá fudfyd;l uKsldr f;u uia lmñka isáfha h' mEy˜hs Nd.Hj;=ka jykafia meyeos,s lr ÿka y'
tfõf,ys rdc ¥;fhla rc;=udg Tm oud .ekSug
wjYH jQ ueKslla /f.k wdfha h' uKsldr f;u f,a újrKd;aul wkqjdoh ^126 .d:dj&
uia ;ejreKq w;skau ueKsl f.k mfil ;nd lsishï
ldßhlg f.g .sfha h' ksjfiys iqr;,hg we;s lrk tfl .íyx WmamÊcka;s' mdmlïñfkd ksrhx'
l=l=f<la fï wjia:dfjys f.g wjq;a f,a iqj| ksid iq.;sfkd i.a.x hka;s wkdijd mßksínka;s'
ueKsl .s, oeïfï h' ;siai ysñfhda th oelal y'
tfl( iuyr i;ajfhda¦ .íyx( ujql=i¦ WmamÊcka;s(
uKsldrhd kej; wjq;a n,k úg ueKsl fmfkkakg Wmos;s¦ mdmlïñfkd( ^l<& mõlï we;af;da¦ ksrhx(
fkd ;snqKq fyhska f;reka jykafia f.ka úuiS h' krlfhys ^WmÈ;s&¦ iq.;sfkd( hym;aj yeiqreKq
tfy;a f;reka jykafia ;uka th fkd.;a nj ñi wh¦ i.a.x( osjH f,dalhg o¦ hka;s( hkakdy¦
.;a flkl=ka .ek fkd lsh;s' tfyhska tys isá tlu wkdijd( ^ldud§& wdY%j ke;s ry;ayq¦ mßksínka;s(
;eke;a;d jQ Wkajykafia iel l< uKsldrhd jO oS msßksjka md;s'
fyda ueKsl wdmiq .kakg ;SrKh lf<a h' ueKsl
ke;s jqjfyd;a rdc Woyig ,lajkakg jk fyhska urKska u;= l¾udkqrEmj iuyre .enl ms<sisf|;s'
f;reka jykafiag tfia jO oS fyda ueKsl .; hq;= h' mõ l< wh wmd.; fj;s' mska l< wh foõf,dj
tfy;a ìß| Tyqg lSfõ tfia fkdlrk f,i h' —fï Wmos;s' flf<ia ÿre l< W;=fuda msßksjka md;s'
yduqÿrefjda úis wjqreoaola wmsg nK lsõjd' wfma
.=rejrfhla jf.a' bIag foaj;dfjla jf.a ysgmq fï újrKh
yduqÿrefjda .ek tfyu ys;kak tmd' yduqÿrejkag
jO fokjdg jvd rdc Woyig ,la fj,d o`vqjï ú¢k i.a.( foõf,dj¡ wgqjdj, iaj._h úia;r lrkafka —rEmdoSys m[ap
ldu .=fKys iq;a:q w.af.d;s i.af.d˜ hkqfjka —rEmd oS jQ mxpldu
tl fyd`ohs˜ tfy;a ta lsisjlg ijka fkdÿka uKsldr .=Khka f.ka ukdj mßmQ¾Kj we;s ia:dkh˜ jYfhks' osjH
f;u Wkajykafia lUj,ska fj,d kdifhka láka f,a f,dalj, Wmosk i;ajhka ujql=i l,a heùula ke;sj my, jk
tk;=re jO ÿkafka h' f;reka jykafia f.ka jykh njo ñh hk úg u< isrerla wjYH fkd jk nj o lshkq ,efí'
jQ reêrh mdkh lsÍu msKsi l=l=<d kej; wdfha h'
oreKq flaka;sfhka isá uKsldr f;u l=l=<dg md .íyx tfl WmamÊcka;s( nqÿ oyfï i;a;ajhka f.a W;am;a;s
l%u y;rla b.ekafjhs' ìcq jáka Wmok l%uh wKavc kï fjhs'
myrla ÿkafkah' W! t;ku ñh .sfha h' .¾Nhlska Wmosk l%uh c,dnqc kñka ye¢kafõ' c,h weiqfrys
Wmosk l%uh ixfiaoc h' udOHhlska f;drj Wmosk l%uh fyj;a
túg f;reka jykafia uKsldrhd wu;d —l=l=<dg zmy< ùuZ ´mmd;sl l%uhhs'
mK ;sfí o@ ñh f.dia o@˜ lshd n,k fia b,a,Sula
lf<a h' —l=l=<d ueß,d' ;ukq;a uefrkafka tfyu ksrhx mdm lïñfkd( mõ l< wh ksrfha Wmos;s' ksrh hk jpkh
iE§ we;af;a ks¬wh } iem; ke;s ;ek ^ksrh& hk l%uhg h' ksrh
;uhs˜ uKsldrhd f.darkdvq lf<a h' —tfyu kï isjq jeoEreïh'
Wmdil;=uks" l=l=<df.a nv m,d ueKsl .kak' l=l=<d
ueKsl .s,skjd uu oelald' W!g mK ;snqKd kï uu 1' wmdh
uereK;a tal lshkafka kE˜hs f;reka jykafia mejiQ 2' ;sßika Njh ^;srÉPdk fhdaks&
y' l=l=<d f.a nv m,d ueKsl .;a uKsldrhd ìfhka 3' fm%a;d;auh ^fma; fhdaks&
yd ,Êcdfjka fjõ,kakg mgka .;af;a h' 4' wiqrd;auh ^wiqr fhdaks& jYfhks'
—ug iudjkak iñ÷ks˜ fya fomduq, je| jegqfKa h' fï tllaj;a iaÒr iodld,sl jdiia:dk fkd fõ' ;u wl=i,a
—Wmdilh" jro uf.a h' Tfí fkdfõ' fuh wmf.a f.fjk ;=re tajdfha fjfik i;a;ajfhda bka wk;=rej ukq f,dj
fmr lu_hl fodaIh ksid jQjd úh yel' mrK Kh fyda mQ¾j ckauhl lrk ,o l=Y,hlg .e,fmk ;ekl Wmos;s'
.kqfokqjla ksu jQjd hhs is;d .ksuq' uf.a isf;ys
Tn flf¾ oafõIhla ke;' we;a;gu fuh isÿ jQfha mßksínka;s wkdijd( flf<iqka ÿre l< W;=ukag Wm;la ke;¡

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 27


mõlñka ñosh yels ;ekla wyfiysj;a o uqyqo ueoj;a m¾j; újrhlj;a ke;¡

127¡ k wka;<slafL k iuqoaouÊf® wyia l=i fyda uqyqo ueo fyda


k mín;dkx újrx múiai .,a .=ydjl yex.s,d fyda
k úÊc;s fida c.;smamfofid lsis ;ekl fï f,dalfha keye
h;a:ÜÀf;d uq[afphH mdmlïud ^9(12& mdm l¾fuka fíreula kï

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fíreula ke; mdm l¾fuka
9 ^11& lKavdhï ;=kl ú;a;sh ^127 .d:dj&

Ns ËQka jykafia,d msßila Nd.Hj;=ka jykafia


oel .ekSug meñfKk w;ru. tla;rd
.ul kjd;eka .;a y' we;eïyq NsËQka jykafia,d
;eîh' W! oeù ñh .sfha h' tu wl=Y, l¾ufhka os.=
l,la wmdÿla ú¢ fyf;u wd;auNdj y;lau .skafkka
oeù ñh .sfha h' fï lmqgd jYfhka ñh .sfha o ta
i|yd odkh msiñka isáh y' fï w;r tla ksjila f.dúhd h˜hs m<uq lKavdhug meyeÈ,s l< fial¡
.sks.;af;a h' tu .skafkka .sks .;a msÿre álla fojk lKavdhug fufia jod< y' —uyfKks" tla
wyig keÕsKs' ta fudfydf;a t;kska lmqfgla mshdir ldka;djlg b;d ys;j;a n,af,la isáfha h' n,a,d ;u
lf<a h' .sks.;a msÿre /,a ta lmqgd f.a f., jgd iajdñÿjg n,j;a fifkyiska hk hk ;ek miafikau
mg,eúks' lmqgd .skafkka ms<siaiS .u ueo weo jeáKs' .sfha h' fï fya;=fjka we;eï .eñ ;reKfhda wehg
ueÍ jegqKq lmqgd ÿgq NsËQka jykafia,d fï woaN+; úys¿ ;y¿ l< y' thska n,j;a f,i l=ms; jQ ´
urKfha miqmi we;s fya;=j Nd.Hj;=ka jykafia ñi n,a,d urd oukakg is;d .;a;d h' oskla ´ je,s
fjk lsisjl=g újrKh l< fkd yels ksid" odkh l,hla n,a,df.a f.f,ys ne| osfha .s,ajd urd oeïud
je<£fuka miq h<s;a nqÿrÿka olakg hk .uk h' tu wl=i, lu_fhka os.= l,la wmd.;j ÿla ú¢
werUQ y' fï w;r ;j;a NsËq msßila Nd.Hj;=ka fï ia;%sh fï Njfhys keúhd f.a ìß|j bmso fufia
jykafia neye olskq msKsi uqyqÿ u.ska tñka isáh je,s l,hla f., ne| uqyqog oukq ,enqjd h'˜ ;=kajk
y' uqyqo ueooS Tjqka f.a hd;%dj ysá yeáfha tl;ek lKavdhu weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" bl=;a
k;r úh' ljr úoshlska j;a kej;=Kq ;ekska ckauhl Tn .jhka n,k ;reKhka y;a fokl=j
fid,jd .; fkdyels jQ úg —fï kefõ ljqreka fyda bmso isá wjosfhys ;,f.dhl= ;=Uilg ßx.kq oel
mõldrhl= isák fyhska th .uka lrúh fkd yel' tys lg jid oud úfkdao jQy' th újD; lrkakg
Tyq fidhd .; fyd;a Tyq uqyqog oud wks;a wh wu;lj .sh Tjqyq osk y;lg miq th oel ;uka
f.a Ôú; fírd .; yelsh˜ hs l;sld lr.;a Tjqyq l< l%shdj u;la ù ;=Uia lg újD; l<y' wdydr-
mõldrhd fiùu msKsi i,dl oukakg tlÕ jQy' mdk ke;sj ÿl fia isá ;,f.dhd t,shg wjq;a osú
;=ka j;djlau i,dlh keúhd f.a ìß|gu jeáKs' /l .;af;a h' Tng i;a oskla wdydr-mdk ke;sj
ljqre;a n,j;a úiauhg m;a jQy' tfy;a keúhd ;u .,a .=ydfõ ysr ù isákakg isÿ jQfha ta wl=Y, lu_h
ìß| wu;d l÷¿ msreKq fk;ska fufia lS h' —fid÷r" fya;=fjks˜ hs Tjqka f.a wl=Y, lu_h o újrKh l<
Tn f.a wjdikdj ksid fï ish¿fokdu ñh hkakg y' wjidkfha § Wkajykafia fï isoaê ish,a, wrnhd
yeÍu iqÿiq fkd fõ'˜ tfia mejiQ fyf;u weh f.a fï .d:dj foaYkd l< y'
f.f,ys je,s l,hla t,a,d osfhys .s,ajk f,i
wkHhkg Wmfoia ÿkafka h' mqÿuhlg fuka weh újrKd;aul wkqjdoh ^127 .d:dj&
uqyqfoys .s,ajQ miq kej msg;a úh' kej f.dv ìug
,Õd jQ miq NsËQyq —fï isoaêh miqmi jQ h:d¾:h h;a: Àf;d mdmlïud uq[afphH fid
Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska u oek.ksuq˜ hs l;sld lr c.;smamfofid k úÊc;s wka;<sslafL k
.;a y' ;j;a NsËQka jykafia y;akula Nd.Hj;=ka iuqoaouÊf® k mín;dkx újrx múiai k'
jykaafia olakg tk w;ru. kjd;eka .kakg
wdrduhla .ek úuiQ úg Wmdiljre .,a .=ydjla h;a:( hï ;ekl¦ Àf;d( isá i;aj f;fï¦
fmkajd tys kjd;eka .kakehs werhqï l< y' Tjqyq mdmlïud( ^;ud l<& mdm l¾ufhka¦ uq[afphH(
tys rd;%sh .; l< y' ueoshï /fhys uy l¿ .,la ñfokafka kï¦ fid c.;smamfofid( tn÷ jQ ìï
wjq;a .=yd fodr jeisKs' WoEik wi, úydria:dkhl fmfoila¦ k úÊc;s( ke;¦ wka;<slafL( wyfiys
NsËQyq meñK .=ydfjys NsËQka y;akula ysrj isá o¦ k( ^tn÷ jQ ;ekla& ke;¦ iuqoaouÊf®( uqyqo
nj oek" wi, .ï y;l fikÕ le|jd f.k ., ueo o¦ k( ^tn÷ jQ ;ekla& ke;¦ mín;dkx(
bj;a lrkakg jEhï l< y' tfy;a i;a oskla .; mj_;hkaf.a¦ újrx( l=yrhg¦ múiai( msúiSfukq;a¦
jk ;=re u ., fid,jd .kakg Tjqyq wiu;a jQy' k( ^mõlñka ñfokakg iqÿiq ;ekla& ke;"
.=ydj ;=< ysr jQ NsËQkag ta i;a osk u wdydr ;nd
osh ì|l=ÿ fkd ,eìK' i;ajk osk ., bfíu bj;a fï ñysl; u;" mdm lu_fhka ñosh yels ;ekla lsis
jQfhka NsËQyq hka;ï osú .,jd .;a y' —wmg fun÷ ;ekl ke;' wyfiys isáh;a" uqyqo ueo isáh;a mj_;
w;jrhla jkakg we;af;a wm fmr l< l¾uhl újrhla ;=<g msúish;a múka fkd ñfokafka h'
úmdl jYfhkau úh hq;= h' th nqÿrcdKka jykafia
f.kau úuid oek .ksuq˜ hs l;sld lr .;a Tjqyq újrKh
nqÿrÿka yuqjg msg;a jQy' fï lKavdhï ;=ku nqÿrÿka
k úÊc;s fida c.;smamfofid( ;ud l< mdm lu_hdf.a úmdl ÿla
yuq ù ;u w;aoelSï mjid Bg fya;= ljf¾oehs úuiQ wkqNj fkd fldg bka ñfokq msKsi jdihg iqÿiq jQ ìï fmfoila
y' Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" tla iufhl fliÕla muKj;a ke;¡ wyi" uqyqo fyda mj_; .=ydjla jeks ljr
tla;rd f.dúfhla ;u wlSlre yS,E ke;s f.dkd ;ekl isáh;a mdm lu_h úmdl fokakg iQodkï jk úg thska
flf¾ n,j;aj lsmS Wf.a f., jgd msÿre T;d .sks .e,ù .; fkd yel'

kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 29


fkdueÍ isákakg wyi o uqyqo ueo o l`ÿ l=yrh o iqÿiq ;efkla fkd ue;¡

128¡ k wka;<slafL k iuqoaouÊf® wyia l=i fyda uqyqo ueo fyda


k mín;dkx újrx múiai .,a .=ydjl yex.s,d fyda
k úÊc;s fid c.;smamfofid lsis ;efkl fï f,dalfha keye
h;a:À;x kmamify: uÉpq ^9(13& udrhdf.ka fíreula kï

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.e,ùula ke; uref.ka
9 ^12& iqmamnqoaO rcq f.a l;d mqj; ^128 .d:dj&

iqma.d:dj
mnqoaO rcq wrnhd Nd.Hj;=ka jykafia fï
foaYkd lf<a ksf.%daOdrdufhys jev jiñks'
foig .sfha h' ;o fldg jid h;=re ,d ;snqKq fodr
bfíu weßKs' .,jd ouk ,o msh .eg fm, o tysu
jQfha h' Tyq kj;d,kakg Tyq f.a fiajlhkag wu;l
iqmamnqoaO ^iqm%nqoaO& rc;=ud foõo;a ysñhkaf.a iy úh' msh .eg fm, nei fmd<jg mdoh ;n;au ñys
hfYdaOrd l=ußhf.a mshd jQfha h' lreKq folla u~, újrj rc;=ud wùÑ uyd krldoshgu weo f.k
fya;=fjka iqmamnqoaO rc f;u Nd.Hj;=ka jykafia hk ,os'
iuÕ wukdmfhka miq úh' uQ,sl fya;=j jQfha ;u
oshKsh jQ hfYdaOrd l=ußh újdy lr f.k weh fudk ;rï jEhï l< o Tyqg urKfhka .e,ù
w;ayer oud f.dia meúos ùuhs' fojk fya;=j kï" ;u .kakg neß úh' lu_dkqrEmj isÿ úh hq;a; isÿ úh'
mq;%hd jQ foajo;a; ysñhka nqÿrÿka f.a mru y;=rd fï ksñ;s lr f.k Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
njg m;a ùuhs' foaYkd l< fial'

oskla Nd.Hj;=ka jykafia iy uyd ix>hd jykafia újrKd;aul wkqjdoh ^128 .d:dj&
ms~q msKsi jäkd nj ie< jQ iqmamnqoaO îu;aj
Wkajykafiag .uka lrkakg neßjk mßos uÕ wyqrd h;a: À;x uÉpq kmamify: fid c.;smamfofid k
isáfha h' —Y%uK f.!;u ug jvd nd,h' tfyhska úÊc;s w;a;,slafL k iuqoao uÊf® k mín;dkx
uu Tyqg bv oS ud._fhka bj;a fkd fjñ˜hs mejiQ újrx múiai k
fya os.g u uÕ j<ld isáfha h' ud._h újD;
fkdjk nj o;a nqÿmdfudla uy iÕk wdmiq .sh y' h;a:( hï ;ekl¦ À;x( isá ^i;ajhd&¦ uÉpq(
úydria:dkhg .sh miq nqÿrÿka ;uka .ek úfõpkh urejd¦ kmam ify:( fkd ue`v,kafka o¦ fida
lrkq we;ehs iel l< iqmamnqoaO —nqÿrÿka mjik foa c.;smamfoafida( tn÷ ìï fmfoila¦ k úÊc;s(
wid isg ;ukag jd¾;d lrkakhe˜hs pr mqreIhka ke;af;ah¦ wka;<slafL( wyfiys o¦ k( ^tn÷ jQ
heù h' ;ekla& ke;¦ iuqoaouÊf®( uqyqo ueo o¦ k( ^tn÷
jQ ;ekla& ke;¦ mín;dkx( mj_;hkaf.a¦ újrx(
Nd.Hj;=ka jykafia wdkkao ysñhka wu;d fufia l=yrhg ^.=ydjlg&¦ múiai( msúiSfukq;a¦ k(
jod< y' —wdkkao" uf.a uÕ wyqrd isá iqmamnqoaO ta ^urKska ñfokakg iqÿiq ;ekla& ke;"
lr.;a wl=Y,h ksid woska i;ajk osk Tyqf.a ud,s.
fha i|¿ ;,hg msúfik msh .eg fm< wi, oS hï ;ekl ieÕù isg uref.ka .e,fj; yels hhs
fmd<j m,d f.k krldoshg f.k hkq ,nkafka h¡˜ lsjyels ;ekla fï ñysu; ke;' tfuka u wyfia o
pr mqreIfhda ta m%ldYh rcqg ie, lr isáh y' ke;' uqyqo ueo o ke;' mj_; .=ydjla ;=< o ke;'
—uu msh.eg fm< wi,gj;a fkd f.dia nqÿrÿka
f.a wkdjelsh fndre lrñ˜hs mejiQ iqmamnqoaO újrKh
;u fiajlhka ,jd msh .eg fm< bj;a lrùh'
;ud t;ekg hkakg ieriqKfyd;a th flfia fyda kmamify: uÉpq( fï .d:dfjka uref.ka .e,fjk ;ekla f,dj
lsis ;ekl ke;s nj wjOdrKh lrhs' Wm; yd iuÕu urKh
j<lajkakg Wmfoia oS rdc mqqreIhka msßila o tys o ksYaÑ; jk fyhska f,dj Wmosk ish¿ i;a;ajhka urKhg m;a
r|jd .;af;a h' jk nj ikd;k i;Hhls'

fï f;dr;=re Nd.Hj;=ka jykafiag o ie,úh' ta weiQ


Wkajykafia —uyfKks" iqmamnqoaO l=¿Kla u; uy,la
;kd f.k isáh;a" wyfiys isáh;a" uyd uqyqfoys
isáh;a" .=ydjl isáh;a uf.a jpkh fndre l< fkd
yel' ud mejiQ ;ekoSu fmd<j m,df.k wmd.; jkq
we;'˜hs mejiQ y'

y;ajk osk lEu fõ,dj wdikakfhys rdclSh wYajhd


lsishï fya;=jlska n,j;a fia l,n,j l=ms;j ud,s.h
fojk;a lrkakg mgka .;af;a h' fyaIdrj kÕñka
ish,a,kagu md myr foñka l,n, lrkq ie, jQ rc
f;u ;ukag ñi fjk lsisjl=g wYajhd yslaujkakg
neß nj okakd fyhska tfia l< hq;= hehs is;d
.;af;a h' ish¨ Wmfoia wu;lj .sh rcf;u fodr
kjjk mrsÉfPaoh ( mdm j.. 31
l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
;ud Wmudfldg is;d wka i;=kg ;e<Sï - fm<Sï keiSï fkd fldg je<lsh hq;=

129¡ iífí ;ika;s oKaviai f,dj ish¿ i;ajfhda - ;e;s .ks;s o~qjñka
iífí Ndhka;s uÉpqfkd fldhs ljqre jqK;a f,dj - ìh .ks;s urKfhka
w;a;dkx Wmux l;ajd wkqka f;areï wrka - ;ud Wmud lrka
k yfkhH k >d;fha ^10(1& j<lskak ueÍfuka - ueÍug fm<Uqfuka

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


;uka f,iska - is;ka wkqka
10 ^1& NsËqka jykafia,d yh kul f.a l;djla ^129 .d:dj&

fo õrï fjfyr jevjik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia NsËq yh kula wrnhd fï .d:dj
urK fudfydf;ys we;sjk pq;s Ñ;a;hg n,mdhs' th B<Õ ckauh
i|yd úYd, n,mEula we;s lrhs' tjeks ;;a;ajhl oS n,mdk
fÉ;kdj ckl lïu kï fjhs' fuu ckl lu_fhys Yla;sh msßyS
foaYkd l< y' .sh úg wdhq ld,h b;sßj ;snqK o urKh isÿ fjhs' fuh nyq,
jYfhka isÿjkafka wmdfhys Wmka i;a;ajhkag jqj o th wkH
t iufhys NsËQyq yh kula kjd;eka .ekSu msKsi f,dalj, jqj o isÿúh yelsh¡
fÊ;jkdrdufhys f.dvke.s,a,la msßisÿ lrñka
isáh y' tfy;a th lrf.k hoaoS tys meñKs ;j;a 2' wdhqI ksu ùfuka isÿjk urKh ^wdhqlaLh urK&
NsËq msßila —wms Tng jvd jeäuy,a NsËQka fjuq' ta mrudhqI úúO W;am;a;s ia:dkhka ys úúO fõ' jhia .;ù
ksid Tn wmg .re ire l< hq;= h' fï f.dvke.s,af,a iajdNdúlj isÿjk urKh fufia wdhq ld,h bl=;a ù isÿjk urK
wms kjd;eka .kafkuq' wm fuys kej;Su kj;ajkakg fia ye¢kafõ' ta i;a;aj ksldhg ysñ úúO wdhq m%udK ;sfí¡ lu_
lsisjl=g fkd yel˜ hs lshñka ndOd l< y' b;sßj ;snqK o" Wmßu wdhq iSudj blauúh fkd yel' ckl lu_h
b;du;a m%n, wjia:djloS B,`. Wm; o tu ld,fhau isÿùug bv
we;'
tfy;a fï wd.ka;=l msßi f.a ndOd lsÍu ms<s.kakg
iQodkï fkdjQ uq,a msßi" ta b,a,Sug bv fokakg leu;s 3' lu_h yd wdhq iSudj hk folu tljr f.ù .sh úg
fkd jQy' túg miqj wd fcHIaG NsËQyq ta msßig myr isÿjk urKh ^WNhCLh urK&
fokakg mgka .;a y' fõokdj Wiq,d isákakg wiu;a
jQ NsËQyq lE.ikakg mgka .;a y' 4' WmÉfPol urK

ckl lu_hg jvd m%n, jQ fjk;a lu_hla ysá yeáfha bosßm;aj


fï flda,dy,h nqÿrÿkag o ie,úh' fomËhu f.kajQ Ôú;h wld,fha ksu ùug o bv we;' wld,fha ñh hk mqoa.,fhda
Nd.Hj;=ka jykafia lsisu NsËqjla ;j;a NsËqjlg fukau <ud ld,fha ñh hkafkda o fï fya;=j ksid ñh h;s'
myr fkd osh hq;= hhs úkh kS;shla meKjQ y' fï b,lalhla lrd hk B;,hla Bg jvd m%n, fõ.hlska ìu oeóug
fuh iu l< yel' fun÷ n,.;= lu_ WmÉfPol lu_ f,i
.d:dj foaYkd lrk ,oafoa tu isoaêh ksñ;af;ks'
y÷kajkq ,efí' foajo;a; f;rekaf.a yosis urKh fï ckaufhau
lrk ,o n,.;= lu_h WmÉfPol jYfhka l%shd lsÍfuka isÿúh'
újrKd;aul wkqjdoh ^129 .d:dj&
fï j._ y;ßka uq,a ;=k tlg .;a úg ld, urK jYfhka o"
iífí oKaviai ;ika;s iífí uÉpqfkd Ndhka;s y;rjekak wld, urK jYfhka o y÷kaj;s'
w;a;dkx Wmux l;ajd k yfkhH k >d;fh
fmd,af;,a mykla ksù hdug ;srh ksu ùu" f;,a ksu ùu" ;srh
yd f;,a hk folu ksu ùu fyda ;o iq<Õla yeóu jeks ndysr
iífí( ish¨ ^i;ajfhda&¦ oKaviai( o~qjñka¦ fya;=jla n,mEu hk y;r úÈfhka tlla fya;= úh yel' ta
;ika;s( ;e;s .ks;s¦ iífí( ish¨ i;ajfhda¦ wdldrfhkau urKh o mQ¾fjdala; isjq whqßka tl úÈhlska isÿ úh
uÉpqfkd( urKhg¦ Ndhka;s( ìh fj;s¦ w;a;dkx( yel'
;ud¦ Wmux l;ajd( Wmudjg f.k¦ k yfkhH( ^lsis
urKh wksjd¾hfhka u ldg;a isÿjk fohla kuq;a ta nj
if;l=& fkd urkak¦ k >d;fh( ^wkqka ,jd o& fkd ms<s.kafkda b;d iaj,am fj;s' Tjqyq os.ska os.g u Ôj;a jkakg
urjkak' reÑ fj;s' meje;au flf¾ úfYaI we,aula we;a;ka jqj o urKhg
ìh fkd úh hq;af;a bosßhg ;j;a Ôú; /ilau mj;akd fyhsks'
f,dj ish,af,dau o~qjug ìh fj;s¡ urKhg ìhfj;s' wks;a w;g urKh iEu fokdgu tl fia fõokdÞhlhhs is;=uo
wkjYH h'
—ud fuka yeu i;ayq oKavkhg ìhm;a fj;s¡ urKhg
ìhm;a fj;s¡˜hs ;ud Wmud fldg w;a md wdÈfhka lsis
if;l=g ysxid fkd lg hq;=h¡ wka lsisfjl= ,jd o
tfia fkd lr úh hq;=h¡

újrKh

uÉpqfkd Ndhka;s( urKh f,dj lsisjl=g m%sh fohla fkdfõ'


ish,af,da u urKh wm%sh lr;s' Bg ìh fj;s' tfy;a th
ish,a,kagu idOdrK ixisoaêhls' urKh isÿjk l%u y;rla .ek
O¾u .%ka:j, i|yka fjhs'

1' ckl l¾ufhys wjidkh ksid isÿjk urKh


^lïuCLh urK&

lsishï mqoa.,hl= ;u Ôú; ld,h mqrd m%.=K l< is;=ú,s rgdj

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 7


ish¨ i;=kg ish ossú m%sh h' ;ud Wmud fldg wkqka fm<Sï - keiSï fkd fldg je<lsh hq;=

130' iífí ;ika;s oKaviai f,dj ish¿ i;a;ajfhda - ;e;s .ks;s o~qjñka
iífíix Ôú;x mshx fldhs ldg jqK;a f,dj - Ôú;h m%sh fyhska
w;a;dkx Wmux l;ajd wkqka f;areï wrka - ;ud Wmud lrkaa
k yfkhH k >d;fh ^10(2& j<lskak ueÍfuka - ueÍug fm<Uqfuka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


f,dj yeug Ôú;h - tl fiau m%shfõh'
10 ^2& NsËQka yh kula l< l,n,hla ^130 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


NsËQka jykafia,d yh kula l< l,n,hla
fkdfjhs' flairisxyd§yQ ilaldhoDIaáh n,j;a fyhska ;ukag
m%;smCIi;a;ajfhl= fkd olakdyq urKhg ìh fkdfõ'
wern fuh jÞ< y' fu;a;d( ;ud Wmud lr wka whf.a ÿl-iem .ek is; we;s lr
.kakd wdl,amh ffu;%sh i|yd mdol fjhs' lsisfjl=g jO fõokd
fmroelajQ .d:djg wod< NsËq yhku ;uka ysßyer fkd lrkq' Tjqka iqÇ iqjm;a fõjd hs is;=u ffu;%sh fyj;a
n,y;aldrfhka Wÿrd .kakg ;e;a l< ,e.=ï f.h ñ;%;ajfha wdl,amh jeãuhs'
ms<sn| wr.,h ksu fkd l<y' Tjqyq kej;;a f.dia
lrKShfu;a; iQ;%fhys oelafjk mßos wm f,djg fu;a jeäh
fmr fiau tys kej;S isá NslaIQka m,jd yßkakg hq;af;a tlu orejl= we;s ujla tu orejdg olajk fu;a is;
jEhï l< y' Wmudjg .ksñks' fu;a is; jeãfïoS rd.h" lduh jeks is;=ú,s
neyer lr yqfola ñ;%;ajhu j¾Okh l< hq;=h' ffjrh" BI_Hdj"
Nd.Hj;=ka jykafia úiska lsisu NsËqjla fjk;a ;rÕldÍ;ajh jeks is;=ú,s ÿrelr fï wdl,amh j¾Okh lsÍfuka
NsËqjlg myr fkd osh hq;=hhs kS;shla meKjQ fyhska is;a myka fjhs'
fujr Tjqyq fkajdisl NsËQkg myr fkd ÿkay' Nd.Hj;=ka jykafia ;ukag ffjr l< i;=rkag ysßyer lr urd
tfy;a wr.,h ueo tla wjia:djl tla NsËqjla oukakg ;e;a l< whg mjd fu;a jevQ y' ;u mq;a rdyq,g;a
;j;a NsËqjlg Nhxlr ú,difhka ;¾ckh lf<ka foõo;a f;rekg;a tlu fifkyiska fu;a jevQ y '
;ud urd ou;s hs ìhjQ fyf;u uy y`äka lE .eiSh'
ta ms<sn| Nd.Hj;=ka jykafiag meñKs,s lrk ,ÿfhka fu;a;dj i;r n%yau úyrKhka f.ka tlls' fu;a is; m%.=K
lrk wh lreKdj" uqos;dj yd WfmaËdj o jv;s' fï i;r n%yau
Wkajykafia ;j;a kS;shla mKjñka lsisu NsËqjla úyrK jevQ wh urKska u;= nUf,dj Wmosk nj o lshefõ'
;j;a NsËqjlg ;¾ckh fkd l< hq;= hehs kS;shla
meKjQ y' wk;=rej fï .d:d Ou_h o foaYkd l< y' ffu;%sfhys wdksYxi

újrKd;aul wkqjdoh ^130 .d:dj& fu;a jvkakd iqjfia kskaog hhs' Tyq kskaog ierfikafka
ffjrfhks f;dr ieye,a¨ yÈka fyhska myiqfjka blaukska kskaog
jefghs' yfoys fu;a .=K msß wh fofk;a mshd .;a jydu iqj
iífí oKaviai ;ika;s iífíix Ôú;x mshx kskaola ,n;s'
w;a;dkx Wmux l;ajd k yfkhH k >d;fh

iífí( ish¿ fokd¦ oKaviai( o`vqjñka¦ ;ika;s(


;%ia; fj;s¦ iífíix( yeu fokdgu¦ Ôú;x(
Ôú;h¦ mshx( m%sh h¦ w;a;dkx( ;ud¦ Wmux l;ajd(
Wmud lr f.k¦ k yfkhH( fkd urkak¦ k >d;fh(
fkd urjkak'

f,dj ish,af,dau o~qjug ìhfj;s' Ôú;hg m%sh fj;s'


tfyhska ;ud Wmud fldg l,amkd lrñka lsisjl= fkd
urkak' fkd urjkak'

újrKh

k yfkhH k >d;fh( fkd urkak¦ fkd urjkak' fuys újrKh


jkafka fn!oaO iodpdr O¾ufhys b;d jeo.;a jk Wmudjls' ;uka
Ôúhl= jYfhka urKhg yd o~qug we;s ìh;a ;uka ;=< mj;akd
Ôú;dYdj;a ñïula jYfhka .ksñka wksl=;a Ôùka o ta yd iudk
u Ôú;dYdjlska yd urK Nhlska iukaú; nj f;areïf.k ta
wkqj lsisu i;a;ajhl=g urK Nh we;s fkd lr ysßyer fkd lr
ldreKslj ms<sme§u fuys yrh hs' ;ud wleue;s lsisjla wkqkag o
fkd lrkakehs nqÿ oyu W.kajhs'

fuys —yeu i;ayq oKavkfhka ;e;s .Ks;s" urKfhka ìhm;a


fj;s˜hs jodf<a kuqÿ fuys w¾:h idjfYaI neúka flaYrisxyhka
o wdcdfkah yia;s-wYaj-jDINhka yd CISKdY%jhka o yer
wjfYaI i;a;ajfhda muKla ìhm;a fj;shs o; hq;=hs' fudjqka
w;=frka CISKdY%j f;u ilaldhoDIaáh m%ySK jQ fyhska kdu-rEm
Ou_hkaf.a ì£ula úkd ñfhk i;a;ajfhl= fkd olafka ìhm;a

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 9


iem n,dfmdfrd;a;=jk hfula iem leue;s i;=ka fm<d kï Tyq iem fkd ,nkafkls'

131' iqL ldudks N+;dks iemg leu;s i;ajhkag


fhd oKafâk úysxi;s lr ysßyer ÿla oefkkag
w;a;fkd iqL fuidfkd ;ukag iem ßis jqkdg
fmÉp fida k ,Nf; iqLx ^10(3& fkd ,efnhs u;= iem ú¢kag

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


me;=j;a fkd ,n;a - u;= iem iïm;a
10 ^3& <ud msßil f.a mqj;la ^131 iy 132 .d:d&

ie je;a kqjr fÊ;jkdrdufhys jev úiQ


Nd.Hj;=ka jykafia tla fhdjqka msßila wern
fï .d:dj jod< fial'
—Th f.d,a,kag ljqre yß jg lr f.k .ykjg Th
f.d,a, leu;s keye fka o@˜
—keye'˜

oskla Nd.Hj;=ka jykafia ms~q msKsi yeisfrk —ta jf.a ;uhs fï i;dg Th <uhs jg lr f.k
jia ieje;a kqjrg msúiqK y' tla ùoshl jäkd .ykjg thd leu;s kE' oelal fkao ÿj, fífrkak
Wkajykafiag <uqka msßila lE flda .iñka lsishï yok yeá' b;ska wms wfma iem n,df.k wkqkag ÿla
fohla fj; .,a .ikq fmksKs' ta l=ula oehs lsÜgq ù ysßyer fokjd fka o@ <uhsfka" wms tfyu lf<d;a
neÆ Wkajykafiag <uqka .,a .ikafka .er`ähl=g nj wmsg iemla kï ,efnkafka kE' wehs@ wms mõ lrk
fmksKs' ksid' mõ lrk whg ixidf¾ ÿlu ;uhs ,efnkafka˜

Wkajykafia Tjqka f.ka m%Yakhla ke`.+ y' Nd.Hj;=ka jykafia f.a Wmfoia weiQ <fuda leg
len,s;s mfil,d Wkajykafiag je| ;uka kej;
—<uhs fudlo Th lrkafka@˜ i;=kag ysßyer fkdlrk nj lshd isáh y'

—wms fï i¾mhl=g .,a .ykjd˜ újrKd;aul wkqjdoh ^131 .d:dj&

—wehs ta@˜ w;a;fkd iqLfuidfkd fhd iqLldudks N+;dks


oKafâk úysxi;s fid fmÉp iqLx k ,Nf;
— i¾mhd úihs' wmsg oIag lrhs˜
w;a;fkd( ;uyg¦ iqLfuidfkd( iqj leue;s jQ¦ fhd(
—b;ska" i¾mhd oIag lrkjg Th <uhs nh o@˜ hfula¦ iqLldudks( ^tfiau& iqj leu;s jQ¦ N+;dks(
i;a;ajhka¦ oKafâk( ;e<Sï fm<Sï wdosfhka¦ úysxi;s(
—Tõ' wms nhhs' wms wfma mKg wdofrhs' wms i¾mhd ysßyer lrhs o¦ fid( fyf;u¦ fmÉp( u;= ^wd;aufha
f.ka fífrkak ;uhs fï .ykafka' .y,d urkjd'˜ oS&¦ iqLx( iem¦ k ,N;s( fkd ,nhs'

—Th <uhs" Th <uhskaf.a mKg wdofrhs' ta jf.a fï ;uyg iqj leue;s jQ hfula ^tfiau& iqj leu;s jQ
i¾mhd;a Wf.a mKg wdof¾ we;s fka o@˜ i;a;ajhka ;<d fm<d ysßyer lrhso" Tyqg mrf,dj
ÈjH ukqIH iem fyda ksjka iem fkd ,nkafkah'
<fuda l;d fkd lr;s'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 11


iem m;k hfula iem leue;s i;=ka fm<Sï - keiSï fkd flf¾ kï Tyq iem ,nkafkls'

132' iqLldudks N+;dks iemg leu;s i;a;ajhkag


fhd oKafâk k ysxi;s ;e`Mï fm`Mï fkd fokakkag
w;a;fkd iqL fuidfkd iem iïm;a ßis ;ukag
fmÉp fid ,Nf; iqLx u;= ckaful yels ,nkag

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wkqkag ÿla fkd fokakkag - yels u;=jg iem ,nkag
10 ^3& <ud msßila f.a mqj;la ^131 iy 132 .d:d& ^b;sß fldgi&

újrKd;aul wkqjdoh ^132 .d:dj& Tyq f.a meñKSu wfmaËdfjka isá Nd.Hj;=ka jykafia Tyq
—iqo;a;˜ hehs kñka wu;d ms<s.;a y' tfia wu;kq ,eîfuka myka
jQ" fyf;u —nqÿrÿka iqjfia ie;msKsoe˜hs úuiS h' thg ms<s;=re
w;a;fkd iqLfuidfkd fhd iqLldudks N+;dks jYfhka Nd.Hj;=ka jykafia
oKafâk k ysxi;s fid fmÉp iqLx ,Nf;
—flf<ia .sks ksjdÆ - lï iqjh yer oeuQ
w;a;fkd( ;uyg¦ iqLfuidfkd( iem leu;s jQ¦ fhd( ry;a m, ,;a whg - ksod .; yel iqfjka
hfula¦ iqL ldudks N+;dks( ^tfiau& iem leu;s ish¿ nr nyd Æ - ksù iekiqKq is;e;s
kejqï osúhla ,enQ - myka is;a we;s Tjqyq
jQ i;ajhkag¦ oKafâk( ;e<sï fm<Sï wdosfhka¦ k ÿla fõokd uqod - iqfjka ie;fm;s iod˜
ysxi;s( ysßyer fkd lrhs o¦ fid( fyf;u¦ fmÉp(
u;= Njfhys¦ iqLx( iem¦ ,Nf;( ,nhs' hss ms<s;=re ÿka y' oyï wid fidajdka jQ fyf;u Nd.Hj;=ka
jykafiag ieje;a kqjr jia jikakg werhqï l< y' nqÿ rÿka ta
;uyg iqj leu;s hfula tfiau iqj leu;s i;ajhka werhqu ms<s.;af;ka fyf;u fÊ; l=ureka f.a Whk rka ldis
w;=rd ñ,hg f.k fÊ;jkdruh ;kjd mQcd lf<a h' nqÿrÿka jia
;e<Sï fm<Sï wdÈfhka fkd fm<kafka kï fyf;u oy kuhlau .; lf<a fÊ;jkdrdufha h'
mrf,dj ÈjH ukqIH yd ksjka iem ,nkafkah'
wkd: msKaäl isgdKka f.a f,a,sh jQ iqcd;d ;rula ier mreI"
újrKh l,n,ldÍ ;eke;a;shl jQjd h' jrla isgq;=udf.a ksjig jevu
l< nqqÿrÿkag weh f.a lg y~ wikakg ,eìks' —ta uf.a f,a,sh
wkd: msKaäl isgq;=ud( fï .d:d jeä yßhla foaYkd lr we;af;a hs' ´ ier mreIhs' weh ieoeye we;a;shl fkd fõ˜ hs isgq;=ud
ieje;a kqjr fÊ;jkdrdufha oS h' nqÿrÿka jia úiaila muK úiQ mejiS h'
fï wdrduh bos lr mQcd lrk ,oafoa wkd: msKaäl isgq;=ud úisks'
weh le|jQ nqÿyq Nd¾hdjreka i;a fokl= isák nj úia;r l< y'
wfka ms~q isgq;=udKka f.a kshu ku iqo;a; h' Tyq f.a wiudk tkï"
Þkm;s;ajh fya;=fjka wkd: msKaäl hk ku fhosK' fï kfukau 1' jOl Nd¾hdj
meyeos,s jkafka nqoaO Ydikhg lrk ,o mQcdjkag fukau 2' fpdar Nd¾hdj ^fyrla jeks ìß|&
wirKhkag mß;Hd. lsÍu u.ska Tyq lS¾;shg m;aj isá njls' 3' whH Nd¾hdj ^iajdñÿjla n÷ ìß|&
4' ud;= Nd¾hdj ^ujla jeks ìß|&
iqo;a; Wmkafka ieje;a ^idjFÓ& kqjr h' Tyq f.a uiaiskd úiQfha 5' N.sks Nd¾hdj ^keÕkshl jka ìß|&
rc.y kqjr h' jrla Tyq uiaiskd f.a ksjig .sh .ufka oS fjkod 6' iÇ Nd¾hdj ^ñ;=ßhl jeks ìßh&
fuka ;ud ms<s.kakg fmrg fkd wd uiaiskd lsishï idohlg 7' odis Nd¾hdj ^oeiail jeks ìß|&
ierfik njla ÿgq fya ta .ek úuiS h' miq osk nqoaO m%uqL
ix>hdg oka msßkuk nj Tyqg mjik ,os' znqoaOZ hk jpkh weiQ fuhska Tn ljfrlaoehs weiQ úg zuu odis Nd¾hdjla fjñZ hs ´
muKskau Tyqg lsishï wuq;a;la oeksKs' ;ud os.= l,la fidhñka ksy;udkSj lSjd h' oskm;d foõrug f.dia nqÿrÿka olskakg
isá hula ,enqKq njla oekqKq Tyqg jydu nqÿka olskakg ßis úh' mqreÿj isá wkd: msKaäl isgq;=ud Wkajykafia wdrdufha ke;s úg
Wkajykafia fjkqjg j¢kakg mqokakg fhda.H ixfla;hla fia
znqoaOZ hk jpkh weiQ fudfydf;a isg miajKla m%S;sfhka mskd wdkkao ysñhka ,jd fndaêhla frdamKh lrjd .;af;a h'
f.dia isá iqo;a;g miqosk Wodjk ;=re isákakg bjis,a,la fkd
ùh' tfyhska ? wv kskafoa isg b;d w¿hu msìÿKq fyf;u ldg;a iqL( nqÿ iuh fuf,dj iem yd mrf,dj iem ms<sn|j W.kajk
fkd okajd nqÿrÿka jev isá iS;jkh n,d w÷f¾u msg;a úh' /h oyuls' osÜGOïu iqL yd iïmrdhsl iqL jYfhka y÷kajkafka
w÷re jqj o nqÿrÿka olakg Tyq ;=< jQ m%idod;aul WfoHda.h yd fof,dj iem; hs' osÜGOïu fyj;a fuf,dj iem; .sys iqL yd
Nla;sh ksid u. fmfkk ;rfï wdf,dalhla Tyq f.a YÍrfhka mínð; iqL jYfhka oaúúO h' .syshd f.a iem f,!lsl;ajhg nr
úysÿKq nj lshkq ,efí' tfy;a w;r u.oS iqidk N+ñhla miq lr fj;;a mínð; iqLh ffkIal%uHhg nr h'
hoaoS Tyqg ìhla oeksKs' wdmiq yefrkakg mjd is;=k o iSjl kï
hËhd t;=ud osß .ekaù h' .ssyshd f.a iem; .ek úia;r lrk Nd.Hj;=ka jykafia

—we;=ka iShla - wiqka iShla 1' w;aÓ iqL ^oeyeñka oE; fomh fjfyid Wmhd .;a
ishla jdyk - ishla hqj;ska Okhla ;ukag we;s nj is;k úg we;s jk iemh&
rejka lKlr - me<| .;a ksis
uqÿ ud, fudk - ;rï ;snqK;a 2' fNd. iqL ^Wmhd .;a Okfhka ;ud" ;u foudmshka"
mshjrl Tn - fmrg ;nkd wUq orejka" ñ;%dud;Hhka i;=gq lr" msKjd mxp úO
tla fidf<dia wv - ;rï fkd jà n,so bgq l< úg we;sjk i;=g&
isgq ;=udKks - hkak fmrgu
tmd lsis f,i miq niskakg˜ 3' wKk iqL ^;ud lsisjl=g Kh ke;s nj is;k úg
we;s jk i;=g&
Tyq f.a ìh ÿre ù nqÿrcdKka jykafia flf¾ Nla;sfhka is;
msÍ .sfha h' osß Wmojd .;a fya fmrgu .uka lf<a h' fu n÷ 4' wkjÊc iqL ^ksrjoH Ôú;hla .; lrk nj is;k
miqnEï fo ;=ka jrla u isÿ jqj o wka;sfï fya iS; jkhgu úg we;sjk i;=g&
.sfha h'
hkqfjka th isõ jeoEreï jk whqre meyeos,s l< y'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 13


lsisfjl=g mfrdia nia fkd lshkak' tfia lSfjd;a Tng o weKqï - neKqï j,g uqyqK mEug isÿfõ'

133' udZfjdp Mreix l[aÑ fkd lshkq uek mrei jpk - Tn tajd lSfjd;a
jq;a;d májfohHqZ;x is;a ßfokd jpk Tng - lsh; yelsh wkqkq;a
ÿlaLd ys idrïN l:d tlg tl lshd .ekSu ÿlla fõh Tng;a
máoKavd MqfihHq ;x ^10(5& tlsfkldg nek jeoSu ú¢kak fjhs ldg;a

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<d;a tlg tl - w;a fjkjd ÿl
10 ^4& l=KavOdk f;rekaf.a l:dj ^133 iy 134 .d:d&

l= KavOdk f;reka jykafia wern nqÿrcdKka


jykafia fï .d:d fol foaYkd lf<a ieje;a kqjr
weiska ÿgq idËsh m%n, úh' wka;sfï oS Wfmdai: lu_h
bosßhg f.k hd fkd yelsj uyd w¾nqohla we;s úh'
fÊ;jkdrdufhys jev jdih lrñks'
fï ish,a, n,d isá foõ ÿj zzud úiska ñ;=re oula
l=KavOdk f;reka meúos jQ od mgka Wkajykafia .uka ì¢kakg f.dia lr we;af;a uyd nrm;, jrols' oeka
lrk yeu ;eku rEu;a ldka;djla o Wkajykafia fï w¾nqoh úi¢h hq;af;a o ud úisks˜hs is;d ix>hd
legqj weúoskd njla fmfkhs' tfy;a f;reka jykafia,d wu;d —iajdóks" fï NsËqku jrola fkd
jykafiag weh fmfkkafka ke;' f;reka .u mqrd lf<a h' ud fï úys¿j lf<a foku f.a ñ;=re oï ì|
ms~q isÕd jeä úg odhlfhda f;rekaf.a md;%hg tla oud úfkdao ùug h' iud ù fmdah lrkq uekú˜hs lshd
yekaola fnod —Tn jykafiagh˜ lshd" ;j;a yekaola isáfha h' foõ ÿj wyfia fmkS isg m%ldY l< fyhska
—fï Tn jykafia iu. hk ñ;=ßhg˜hehs fno;s' ysñjre th ms<s.;a y' flfiajqj o fokuf.a ñ;%Fjh
fmr fuka l=¿m. ;Fjhg h<s m;a fkd ùh'
fuu wreuh isÿ jQfha Wkajykafia w;ska ldYHm nqÿka
iufhys isÿ jQ mdm l¾uhl úmdlhla jYfhka hehs újrKd;aul wkqjdoh ^133 .d:dj&
jd¾;d fjhs'
l[aÑ Mreix ud wfjda p jq;a;d ;x májfohHqx
ldYHm nqÿrcdKka jykafia f.a Ydikfhys NsËq idrïN l:d ys ÿlaLd máoKavd ;x MqfihHqx
fokula tl ujf.a orejka fuka uy;a fifkyiska
úiQ y' fldys h;;a foku tlgu h;s' oskla fï l[aÑ( lsisjl=g¦ Mreix( r¿ nila¦ ud wfjda p(
foku Wfmdai: l¾uh msKsi huq hs tlg msg;a jQ y' fkd lshkak¦ jq;a;d( neKqï ,oafoda¦ ;x( Tng¦
tl,ays tla foõ ÿjla fï foku oel —uqka jykafia,d májfohHqx( ms<sjoka lshkakd y¦ idrïN l:d ys(
f.a ñ;=re lu Wjukdjg jeäh' fï fofokd fNao l< yria l;d lsÍu fyj;a tlfgl lshd .ekau¦ ÿlaLd(
hq;=h˜ hs is;d Wml%uhla l,amkd lrñka isáhd h' ÿlla fjhs¦ ^tfyhska& má oKavd( m%;s m%ydr¦ ;x(
Tng¦ MqfihHqx( meñfKhs'
w;r uÕ os tla kulg YÍrlD;Hh lsÍfï
wjYH;djla we;súh' ud YÍrlD;Hh lr tk;=re Tn lsisjl=g neK fkd joskak' neKqï ,oafoda Tng o
T;eku isákq uekjehs Wkajykafia jkfrdo ;=<g nKskq we;' ^tlg tl lshd .ksñka& neK .ekSu
msúiqK y' fï wjia:dfjys ;u wruqK bgq lr .kakg ÿlls' tys m%;sM, jYfhka m%;s m%ydrhg ,lajkakg
bv ,eìKehs is;+ foõ ÿj ukqIH ia;%shl f.a fõYhla isÿfjhs'
ujd f.k f;reka jkfhka msg;g tk úg we|sj;
ilia lrñka ysi flia iliñka Wkajykafia iuÕu
msg;g wdjdh' f;rekaf.a ñ;=re ysñkug fmfkkakg
tfia wjq;a ´ fjkz;l fkdfmkS .shd h'

ñ;=re ysñku fï ish,a, n,d isg f;reka jykafia


f.ka —Tfí is,a ì| .;a;d fkd fõ oe˜ hs m%Yak
lf<ah' —ke;' ud tjekakla lr .;af;a ke;˜hs f;ryq
ms<sjoka ÿka y' —wehs ke;af;a ud ÿgqjd Tn miq mi
rEu;shla tk nj'˜ —keye weje;aks" ud tjekakshla
oelafla keye' tn÷ fohla lf<;a keye' kslrefKa
ud jekfik l;djla yokak tmd'˜ —uf.a weyska ÿgq
foa fndre lrkak yokak tmd' weh wdmq úosfhka ug
fyd`ogu úiajdihs krl fohla fj,d ;sfhk nj'˜
fufia os.ska os.gu lreKq lSj;a weiska ÿgq foag jvd
fjk;a fohla ms<s.kakg ysñku leu;s fkd ùh' —uu
Tn iu. fmdah fkd lrñ'˜hs fya lshd isáfha h'

Wfmdai:d.drfha oS fpdaol ysñku ish¿ NsËQka


bosßfha —fï NsËq ku mdrdðld jQfha h' uu fï
isoaêh ÿgqfjñ' Tyq iuÕ fmdah l< fkd yel˜hs
fpdaokd lf<a h' pqos;hd ta fpdaokdj m%;sfËam l< o
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 15
ksi, ;eke;a;d ksjKg meñKshl= jeks h' Tyq tlfgl lSfula flÍfula ke;'

134' i fp fkfris w;a;dkx ì÷Kq ms;a;, n÷k


lxfid Wmyf;da h:d kej; y~ fkdu kÕk
ti m;af;dais ksíndKx ú,i ksjkg meñK
idrïfNd f; k úÊc;s ^10(6& uek l,y ÿr yßk

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


iekiqï is; - hq;= /l .;
10 ^4& l=KavOdk f;rekaf.a l;dj ^133 iy 134 .d:d& ^b;sß fldgi&

ys ñjre ta wd;au Ndjfha u ry;a ù .; kqyqKq


fyhska wmj;a j foõ f,dj Wmka y' foõ ÿj
;uka l< wl=Y, lu_h ksid wùÑ uyd krldosfhys
fkd msßkukq we;' tfyhska oskm;d rc ueÿrg meñK
wdydr j<|d hkq uekú˜ hs wdrdOkh lr .sfha h'
meñKs,sldr ysñjre fuhska jvd;a wukdmhg m;aj —
Wmkakd h' fndfyda l,la wmdÿla ú¢ ´ wm nqÿka ÿYaYS,hd oeka rc;=ud iu. ñ;% jQjd˜hs lSy' ta weiQ
iufhys ieje;a kqjr l=, mq;%fhla j bmso meúosj l=KavOdk f;rKqfjda oeka ;uka rdc l=¨m.
Wmiïmodj o ,oafoa h'ta fï l=KavOdk f;rKqfjda h' fyhska udkfhka o hq;=j —ÿiaiS, lu;a iqiS, lu;a
tfy;a Wkajykafia meúos jQ od mgka uy uÕ jäkd Tnjykafia,d ,Õu h˜ hs neK jeÿfKa h'
úg rEu;a ldka;djla miq miska hk whqrla osia fjhs'
th Wkajykafia fkd ols;s' thska wukdmhg m;a ysñjre nqÿrÿka lrd t<U
—fï NsËqj ;uka ÿYaYS, jQjd uosj wmg ÿYaYS,
mqrdlD; wl=Y,fhys úmdl jYfhka fuh isÿ jk nj jdofhka fpdaokd lrhs˜ hs meñKs,s l< y' ta ms<sn|j
lsisfjla fkd oks;s' tfyhska fuh uq¿ iÕ mrmqrg u Nd.Hj;=ka jykafia úuiQ úg l=KavOdk f;rKqfjda
ks.%yhla fia is;+ NsËQyq wfka ms~q isgdKka yuq ù —ÿYaYS, fkdjQ ug tfia lS fyhska uu;a tfia lSñ˜ hs
—isgdfKks"fï wn%yaupdÍ NsËqj Tfíúydria:dkfhka ms<s;=re ÿka y' Nd.Hj;=ka jykafia túg —tfia tlg
fkrmd oukak' Wkajykafia f.a fkdukd mej;=ï tl lSu fkd jà' fï ysñjreka Tn ÿYaYS,hehs lSfõ
ksid ish¿ NsËQkagu isÿ ù we;af;a kskaodjls˜ hs ldka;d rEmhla Tn yd weúoskq weig fmfkk fyhsks'
mejiQ y' —ysñjreks" nqÿrÿka úydrfha ke;s o@˜ hs tys ksoyig lreKla ;sfí' tfy;a Tn Tjqkag ÿYaYS,
isgqf;u úuiSh' —isá;s˜hs Tjqyq ms<sjoka ÿka y'—tfia fpdaokdj lrkafka tfia ke;sj kslrefKa h'
kï Wkajykafiau fuh ols;ajd˜hs fya ksy~ úh' .sh wd;auhl l< n,j;a wl=Y, l¾uh ksid oeka
wk;=rej NsËQyq úYdLd Wmdisldj yuqjg f.dia ta fufia ks.%y ,nkafkays h' oekq;a is,aj;=kag neK jeoS
b,a,Su l< y' ´ o tu ms<s;=r u ÿkakd h' odhlhka ;j;a whig m;a jkakg jEhï fkdlrkak' lsisjl=g
fufia WodiSk ùu .ek fkd i;=gq jQ ysñjre rc;=ud tlg tl fkd lshkak' ms;a;, l<hla lE,sj,g levQ
yuqjkakg f.dia fu mj;a mejiQ y' rc;=ud ta ysñ miq y~ ke;=jd fia ksy~j bkak˜hs wjjdo lr fï
ku jik wdrduh wid oel f.k mÍËKhla lrkq .d:d jod< fial'
msKsi f;fï u .sfha h'
újrKd;aul wkqjdoh ^134 .d:dj&
rc;=ud f;reka mÍËdjg t;ehs weiQ fndfyda
.sys-meúos msßi tys /ia jQfhka we;s jQ l,n, ifp Wmyf;d lxfid h:d w;a;dkx fkfris tfid
y~g l=KavOdk f;rKqfjda o ,e.=ï f.hska msg;g ksíndKx m;af;d wis f; idrïNd k úÊc;s
wdy' túgu ysñ ku iu. ldka;djla o msg;g tkq
rc;=udg osia úKs' rc;=ud fjfyrg meñfKkq ÿgq ifp( boska¦ Wmyf;d( ì| oeuq¦ lxfid( f,day
l=KavOdk f;rKqfjda Wvquyf,a ish ´jrlhg f.dia ;,shla¦ h:d( ú,iska¦ w;a;dkx( ;ud¦ fkfris(
jev yqka y' rc;=ud Wvq uy,g keÕs kuq;a f;reka ksy~ lr .kafka kï¦ tfid( ta Tn¦ ksíndKx(
fkd jekafoa h' tfy;a ia;%S rEmh fmfkkakg kqjQfhka ksjkg¦ m;af;d wis( meñKsfha fjys¦ f;( Tng¦
Wvq uy, mqrd n,d weh fkd oel —ysñhks Tn idrïfNd( jpk yqjudrejla¦ ^tlg tl lshqï
jykafia iu. Wvq uy,g wd ia;%sh fldysoe˜hs úpd< flreï& k úÊc;s( fkd jkafka h'
y' —uyrc ud ÿgq ia;%shla ke;˜ hs ysñku ms<s;=re
ÿkafka h' —iajdóks" u|lg my, ud,hg jevu ì| oeuQ f,day ;,shla fuka ksy~j Tng bkakg yels
lrkake˜hs rc;=ud b,a,d isáfhka f;rKqfjda tfia l< kï" fï ms<sfj; mqrkakd jQ Tn ksjkg meñKsfhla
y' u;= ud,fha oS fkd fmkqkq ia;%S rEmh my, ud,fha jkafkah' tfia ksjka ,nk Tng lsisjl= iuÕ jpk
oS h<s my< úh' kej; Wvq uy,g .sh úg ia;%S rEmh yqjudre lr .kakg wjYH fkd jkafka h'
w;=reoyka úh' fo ;=ka jrla fuh msßlaiQ rc f;u
—iajdóks" fuys f;areu l=ula o@ ug we;a; lshkq újrKh
uekú˜hs úuiS h' —uyrc" uu fuys we;a; ke;a;
fkd oksñ' ud iu. ldka;djla weúosk nj fndfyda Mreix ud wfjd p( r¿ jpk fkd lshd jd.a iodpdrh mqrkakg
fm<Uùuls' fndrej" fla,u" Mrei jpkh yd ´md¥m l;dj hk
fokd lsh;s' tfy;a uu lsis lf,l weh fkd olsñ˜ hs y;frkau je<l=Kq úg jd.a iqpß;h msrejd fjhs'
ms<s;=re ÿkafkah'
lxi( f,dayfhka ;ekQ ;,shla jeks n÷ka lxi kï fjhs' f,day
hïlsis wìryia brKulska ysñku wirK njg m;aj .Khg rka" ßoS" ;U" hlv yd Bhï hk my .efka' f,dayfhka
isák nj f;areï .;a rcf;u —ysñhks" fï ;Fjh ;ekQ ;,shla y~ k.kafka tys f.da, yevh ;sfnk ;=re muKs'
lvd ì| oeuQ úg >Kagd kdoh jeks rdjhla kÕkafka ke;'
hgf;a Tn jykafiag lsisjl= odk-udkdosh
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 17
f.dm¨ .jhka flúfgka f.dÿrg f.khk fia crd urK fo fok i;=ka f.a wdhq f.jd,;a'

135' h:d oKafâk f.dmdf,d flúá mdyr oS .j /,


.dfjd mdfp;s f.dprx f.k hk fia ;K msáhg
tjx crd p uÉpQ p crd urK fol ñksiqka
wdhqx mdfpka;s mdKskx ^10(7& f.k hkjd osúh w.g

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


crd urK ths - osú fl<jr fjhs'
10 ^5& is,a .;a Wjeishka msßila ^135 .d:dj&

mQ¾jdrdufhys jev jdih lrk iufhys wm


nqÿmshdKka jykafia úiska fï .d:dj fmfyjia
úidld uyd Wmdisldj( úidldj Okxch isgq;=ud f.a oshKsh
jQjd h' weh f.a uj iqukd foaúh hs' m%lg Okj;a isgqjrhl= jQ
fuKavl weh f.a iShd jQfha h' úidldjg jhi y;la jQ iufhys
iudoka jQ Wmdisldjka mkaishhla uq,a lrf.k jodrk nqÿrcdKka jykafia weh f.a Wmkaìu jQ wx. rdcHfha Noaosh
,oS' kï .ug jevu l< y' ta m%jD;a;sh weiq úidldjf.a uq;a;Kqfjda
ish ñksìßh le|jd —úidldfjks" fuh b;d m%S;su;a oskhls' Tfí
jrla ieje;a kqjr ldka;dfjda mkaishhla mQj_drduhg iydhsldjka yeufokd le|jkak' ukdj ieriS jdyk j, ke.S
meñK wgis,a iudoka jQ y' úydrh lrjd mQcd l< fiajl fiaúldjka o legqj nqÿ mshdKka ms<s.kq msKsi msg;a jkak˜
hs Wmfoia ÿkafka h' thg tlÕ jQ ´ jyd ish,a, iQodkï lr
odkm;sksh jQ úidld isgq oshKsfhda Tjqka neye f.k nqÿrÿka tk fmr u.g f.dia je| kuialdr lr ms<s.;a;d
olskakg meñK úúO jhia j, whf.ka is,a .kakg h'
fya;=j l=ulaoehs úuiQ y' wehg úúO jhia j, wh fï l=vd oeßhka f.a ùkS;dpdrj;a nj ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia
f.ka ,enqfKa úúO ms<s;=re h' jhia.; Wmdisldjka fnfyúka m%ikakj Tjqkag Ou_ foaYkd l< fial' mska fudard isá
mejiqfõ ;uka wdfõ wgis,a /lSu uÕska urKska u;= úidld l=ußh Ou_ foaYkh wjidkfhys fidajdka M,h ,enqjd h'
weh ta nd, úfha oS mjd uqyql=rd .sh kqjKska hq;a jQjd fukau ldh
osjH f,dalj, bmso foõ iem ú¢kakg nj h' iuyr Yla;sfhka o wka whg jvd uq,a fmf<a isáhd h' tfukau jks;djka
ueosúfha ldka;dfjda mejiqfõ ieñhd f.a iu ìßka|ka i;= ms%hxlr;ajfhka yd wdl¾YkShFjfhka o fkd wvq jQjdh' os.
iu. os.gu ksjfiys isákakg we;s wlue;a; ksid jr,i" fudkr ms,la fuka jQ nj o w.ska by,g keó isá nj o
oskh úydria:dkfha .; lsÍug meñKs nj h' ;reK lshefjhs' weh f.a fof;d,a oSma;su;a rla; jK_fhka nen¨Kq w;r
ldka;djka lrd f.dia úuiQ úg mq;=ka ,efíjd hs uDÿ yd m%shckl o úh' ukdj msysá iqÿ o;a uq;= fm<la n÷ úh'
weh f.a rkajka iu udfk,a fm;s fuka iquqÿ úh' orejka /il
m%d¾:kd lrñka is,a .kakg wd nj lS y' nd, ,÷ka f.a ujla jQ miqj o weh f.a rE imqj ukdj iq/lsKs'
lshd isáfha ;uka kj fhdjqka úfha oSu újdy ùu
m%d¾:kd lr meñKs njh' fï ish¿ ms<s;=re /ia lr flaY l<HdKh" udxi l<HdKh" wiaÓ l<HdKh" p¾u l<HdKh
.;a úidld f;dfuda nqÿrÿkag Tjqka y÷kajd oSs fï wh yd jh l<HdKh hk mxp l<HdKfhkau hqla; jQ ´ f,!lsl yd
f,daflda;a;r lreKq úIfhys m%{dfjka o w.%m%dma; jQjdh' jhi
wg is,a .kakg fm<eUqKq úúO fya;= ie< lr isáhd
16 oS muK ´ f;dfuda msßjr iuÕ tla W;aij oskl osh fl<s
h' ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —úidldfjks" .jhka msKsi .x bjqrg .shd h' Wka ysá yeáfha jeiaila lvd jeáKs'
flúfgka yiqrejd ;K ìug f.k hkakd fia crdj úidldj f.a msßi jy,la we;s ;ekla fidhd osj .sh y' Tjqka
yd urKh wfma Ôú; wjidkh lrd f.k hhs˜ hs msúiqKq Yd,dfjys ;uka weiqre lrk isgq mjq,l isgql=url= i|yd
jodrd fï .d:dj foaYkd l< fial' mxp l,HdKshl fidhd wd nuqfKda msßila jQy' úidldj" ;u msßi
osj f.k wd kuq;a ;ud fyñysg f;fuñka wjq;a tys msúiqKq whqre
ÿgq nuqfKda —w,i fl,a,la˜ hehs wehg úys¨ l< y'
újrKd;aul wkqjdoh ^135 .d:dj&
—ug wks;a whg jvd fõ.fhka ÿjf.k tkak ;snqKd' kuq;a TgqKq
h:d f.dmdf,d oKafâk .dfjd f.dprx mdfp;s tjx m<ka rc;=ud" ieriQ uÕ=,a we;d" NsËqku" wnrK ,d ieriqKq
crd p uÉpQ p mdKskx wdhqx mdfpka;s ldka;dj hk isjq fokd osùu is;al¿ fyda ksjeros fkdjk nj ´
fmkajd ÿkakd h' weh f.a ms<s;=frka i;=gg m;a nuqfKda fï mxp
l<HdKfhka fmdfydi;a W.;a úh;a rEu;sh wm f.a isgq mq;%hdgu
h:d( hï fia¦ f.dmdf,d( .j m,af,la¦ oKafâk( .e,fm;ehs ;SrKh fldg ta i|yd lghq;= l< y' tys m%;sM,h
flúfgka¦ ^myr foñka& .dfjd( .jhka¦ f.dprx( jQfha ñ.dr kï jQ isgqjrhd f.a mq;% mQ¾Kj¾Ok iuÕ weh újdy
;K ìu lrd¦ mdfp;s( f.k hhs o¦ tjx( ùu hs' ta isgq mjq, f;rejka irK .sh msßila fkd jQy' újd uÕ=,a
t mßoafoka¦ crd p( crdj o¦ uÉpQ p( urKh o osk wehg uyd ,;d m%idokh fyj;a uy ,sh m<|kdj odhdo
^hk fudyq&¦ mdKskx( i;ajhkaf.a¦ wdhqx( wdhqIh¦ jYfhka mshdKka f.ka ,eìK' mshdKka úiska wehg
mdfpka;s( ^CIhg& muqKqjkakdy' 1' we;=<; .sks msg; fkd fokak'
2' msg; .sks we;=<g fkd .kak'
flúá myr foñka .jhka ;K ìug f.k hk 3' fokakkag muKla fokak'
f.damd,hl= fuka crdj yd urKh i;aFjhka 4' fkd fokakkag fkd fokak'
Ôú;djidkh lrd f.k hhs' 5' fokakkag yd fkd fokakkag o fokak'
6' iqjfia ys¢kak'
7' iqjfia wdydr .kak'
újrKh 8' iqjfia ksokak'
9' .sks mqokak'
crd p uÉpQ p( fuys crd urK fol f.dm,a,d fuka o" 10' l=, foaj;djka mqokak˜hs hk Wmfoia oyh fok ,oS'
Ôúf;Jøshh f.dkqka fuka o" urKh ;Kìu fuka o o; hq;=hs'
tys cd;s f;dfuda jkdys i;ajhkaf.a Ôúf;Jøshh crdj fj;g újdyfhka miq jdikdjka; mq;=ka oyhla yd ¥jreka oyhla ,o ´
fufyhjhs' crd f;dfuda jHdêh fj;g o" jHdê f;dfuda urKh f;dfuda ldreKsl ujla jQjd h' ududKaäh nqÿ oyug yrjd .;a
fj;g fufyhjhs' ta urK f;fïu flfÜßfhka iska|dla fuka ta miq weh Tyqg o ujla jQjd hk wre;ska —ñ.dr ud;d˜ kñka o
mqoa.,hd f.a Ôúf;Jøshh is| oud hkafkah' m;< jQjd h' mska oyï lrñka m%uqos; Ôú;hla .; l< weh ñh
hk úg jhi wjqreÿ tlish úiaila ù ;sìKs'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 19


wl=i,a lrk wkqjkhd ;ud l< mõ úmdl ú`oe .skafkka oejqkl= fuka ;efõ'

136' w: mdmdks lïudks fkd jegfyk uq;a nd,hka yg


lrx ndf,d k nqÊCO;s mdmfhys rÕ th lrk úg
fiys lïfïys ÿïfïfOd oefjhs .skafkka ms<siafik fuka
w.a.s oâfVdZj ;mam;s ^10(8& úmdlh fm/<S meñKs úg

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ojhs úmdlh - l< jqka mdmh'
10 ^6& wc.r fm%a; jia;=j ^136 .d:dj&

ie je;a kqjr fÊ;jkdrufhys jev jdih l<


Nd.Hj;=ka jykafia wc.r fm%%a;hl= ksñ;s lr
f.k fï .d:dj foaYkd l< fial'
Tyq ;=< isgq;=ud flf¾ jQ ffjrh fï lsisjl=kq;a ksù
fkd.sh fyhska isgq;=ud f.a fiajlhl= fj;ska zzTh
isgq ;=ud b;du m%sh lrk jia;=j l=ula o@ZZ hs úuiQ
fya zznqÿ rÿkag bos l< .`o ls<sh ;rï isgq;=ud w.h
oskla uq.,ka uy ry;ka jykafia ,laLK ysñhka lrk jia;=jla ;j;a ke;ZZhs Tyq lS fyhska .`o ls<sh
iu. .scql=`M mõfjka my<g jevu lrk fiala úkdY lr uf.a ffjrh ixis`ojd .ksñ hs is;d nqÿ
fhdÿka úis myla os. msUqrl= jka fm%a;hl= ish osjeiska rÿka ms~q msKsi .sh w;r ;=r .`o ls<sfha jQ ish`M
ÿgq fial' Tyq f.a ysfika kefÕk .skak j,a.h mßfNda. NdKav l=vqlr oud Bg .sks ;eî h' isgq ;=ud
f;la ojd ,hs' j,a.h foiska kefÕk .skak ysi tys wjq;a n,k úg uq`M .`o ls<sh u oeù w`Mù ;sìKs'
f;la ojhs' oE,fhka kef`.k .skak isrer ueo f;la jpkhla j;a fkd lS isgq ;=ud w`Mf;ka .JOl=áhla
ojd,hs' fï fm%a;hd ÿgq uq.,ka uy ry;ka jykafia bos lr mQcd lf<ah' tu mQcdj osk zzfï ñksidg ljr
iskd my< l< fial'—iajdóks" iskdfikafk ljr fohla l<;a Tyq lïmdjg m;ajkafka ke;' Tyq urd
fyhskaoe˜ hs ,laLK f;reka úuiQ úg —wdhqIau;aks" bjrhla lrñZZ hs is;+ fydrd W,a msyshla ll=f,a ne`o
th Nd.Hj;=ka jykafia yuqfjys oS úuikake˜ hs f.k W;aijhg iyNd.s úh'
uq.,ka ysñfhda mejiQ y'
.`o ls<sh nqÿkag ms¥ isgqjrhd zzud iuÕ ffjr
,laLK f;rKqfjda ta wkqj Nd.Hj;=ka jykafia yuqfõ ne`o.;a mqoa.,fhla uf.a foam, jkid oud fï
oS uq.,ka ysñhka f.ka ta m%Yakh úuiQ y' .JOl=áh o .sks ;eîh' Tyq .`o ls<sh .sks ;enQ
—wdhqIau;aks" uu t;ekos fm%a;hl= ÿgqqfjñ' Tyq f.a ksid ug fï msk lr .kakg ms<sjka úh' Tyqg fï
YÍrh msUqrl= n÷ úh' uq¿ isreru yeu w;skau mska wkqfudaoka lrñ' Tyq iqjm;a fõjd æZZ hs mska
oefjñka ;snqfKah˜hs úia;r lr —tjka fm%a;hl= wkqfudaoka lrkq weiQ fidrd zzfï kï mqÿu idOq .=K
óg l,ska uu oel fkd ;snqfKñ' fujka reÿre ÿla we;s W;=fuleZZ hs <h yqKq ù je`o iudj wheoS h' isgq
we;s iißka uu ñoS we;af;ñ' tfyhska iskd my< ;=ud o ;uka tod lS jpkhg iudj b,a,d isáfha h'
lf<ñ˜hs meyeos,s l< y' túg Nd.Hj;=ka jykafia
—uyfKks" uf.a Y%djlhkag fofk;a we;=jd muKla zzl< wl=i,a ksid os.= l,la wmd ÿla ú`o oeka fï
fkdj tajdhska m%fhdack .kakd Yla;sh o ;sfí' Th wc.r fm%a;j Wmkafka ta ;eke;a;d hZZ hs jod<
wc.r fm%a;hd uu nqÿ jQ od úÿriqfka isgu osáñ' Nd.Hj;=ka jykafia mQfj_dla; .d:dj o foaYkd l< y'
tfy;a tjka fm%a;hka isákakg;a ms<sjka oehs iel
lr Y%djlhka úu;shg m;a jk fyhska ta .ek hula újrKd;aul wkqjdoh ^136 .d:dj&
lsisjl=g fkd jodf<ñ˜hs m%ldY l< y'
w: mdmdks lïudks lrx ndf,d k nqÊ®;s w:
oï indfjys /iaj yqka NsËQka jykafia,dg tu ÿïfïfOd fiys lïfuys w.a.s oâfVd bj ;mam;s
fm%a;hd tfia ÿla ú¢kakg fya;=j l=ulaoehs oek
.kakg reÑhla we;s jQfhka nqÿrcdKka jykafia th w:( tmuKla fkdfjhs ^w{dkhd fl%daO jYfhka
fy<s lr jod< y' mõlï lrkjd muKla fkd fjhs& mdmdks
lïudks( mdm l¾u" lrx( lrkakd jQ" ndf,d(
ldYHm nqÿrcdKka jykafia f.a iufhys iqux., w{dkhd ^fudavhd&" k nqÊ®;s( ^fï mõlug
kï tla isgqjrfhla rka .fvd,ska úYd, bvula jyd fun÷ úmdlhla we;ehs o& fkd okshs' ÿïfïfOd(
ñ<oS f.k ;j;a úYd, rka m%udKhla jeh fldg uyd ^ta& w{dk ;eke;a;d" fiys lïfuys( ;ud l<
úydrhla lrjd fldaá .Kka jeh lr nqoafOdamia:dk mõlñka" w.a.s oâfVd bj( .skafkka ms<siafikakdla
l< y' oskla mdkaoßka nqÿka olskakg hk w;r u. fuka" ;mam;s( oefjhs'
? ;siafia fydrlfï f.dia fomdj, ;ejreKq uvj;a
fidaod fkd f.k l¿ froaolska ysi jid f.k kqjr w×k mqoa.,hd mõ lrk w;r;=r tys nrm;,lu
fodrgqj wi, ksod isá fidfrla isgdKka f.a fk;g f;areï fkd .kshs' tfy;a miq l,l lu_ úmdlhka
,la úh' ta ÿgq isgdfKda —fï ;eke;a;d ? t<sjk ;=re .skaklska oefjkakdla fuka ÿla ú`os hs'
fydrlfï f.dia fomdj, uvj;a fidaod fkdf.k ksod
bkak yeᘠhs mejiS h' ta jpk wv kskafoa isá fidrd újrKh
f.a lK jelsK' —fyd|hs uu tal n,d .kakïZZ hs o;a
fuys nd," ÿïfïO hk jpk j,ska kqjK u`o ;eke;a;d woyia
ñá lE fya isgdKka f.ka m,s .ekSu msKsi t;=ud f.a fjhs' Tyqg fyd`o - krl fjka lr y`ÿkd .kakd úpËKh ke;'
l=Uqr y;ajrla .sks ;eî h' .jhka f.a mdo y;a jrla tfyhska iïud osÜÀfhka f;dr h'
u lmd ,Sh' isgq ueÿrg o y;a jrla .sks ;eîh'
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 21
ksfodia W;=ukg wjev lrk ;eke;a;d oiÿla lreKq w;=frka tllg jyd u meñfKa¡

137¡ fhd oKafâk woKafâiq jo fkdl< hq;= whg - jo fõokd lrk


wmamÿÜfGiq ÿiai;s ÿIag lï is; fkdue;s - W;=uka g ÿIag jk
oikakx w[a[;rx Gdkx hfula fj;akï bmso - oi krlfhka tll
Åmamfuj ks.ÉP;s ^10(9& jyd ÿlgu jefg;s - tys úmdlh ú,i

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<d;a ffjr W;=ukayg - fjhs úmdl ú| .kakg
10 ^7& uq.,ka uy f;r j; ^.d:d 137 isg 140 olajd&

uq .,ka uy ry;ka jykafia ksñ;s fldg nqÿ


mshdKka jykafia úiska fï .d:d y;r foaYkd
lr jodrk ,oafoa foõrï fjfyroS h'
jQ fidre Wkajykafia f.a isrefrys weg lgq l=vqjk
fia ;eÆ y' Wkajykafia ñh .sh nj is;+ Tjqyq isrer
m÷rla hgg ùissfldg hkakg .sh y'

tla iufhla ys ñiosgqfjda tla /iaj uyd msßksjka mdkakg fmr nqÿrÿka oel iuq.kakg is;+
l=uka;%Khla l< y' f;rKqfjda iDoaê n,fhka isrer iDcq lrf.k nqÿrÿka
olakg f.dia ;uka msßksjka mdkd nj ie< lr
—fidfydhqrks" nqÿ rÿkag;a Y%djlhkag;a fndfyda odk isáh y'
udkdosh;a msßlr;a ,efnk ryi Tn oks;a o@˜ tla
wfhla úuiQ y' —Tn msßksjka mdkjdo fud.a.,a,dk@˜ nqÿ rcdKka
jykafia úuid isáh y'
—,dN m%fhdack ,efnk nj kï oksuq' ryi kï fkd
oksuq' Tn oks;a kï wmg;a lshkak˜ hs wkHfhda —tfyuhs iajdóks" uu msßksjka mdkafkñ˜
mejiQ y'
—ljr ;eklg o Tn msßksjka mdkakg hkafka @˜
—wykak" uq.,ka uy ry;ka jykafia tla jrlg osjH —ld,is,djg hs iajdóks"˜
f,dalhg h;s' mska lr foajd;au Ndj ,nd Wmkakjqka
f.ka Tn fuys Wmoskakg l< mskalu l=ulaoehs wid —tfia kï" msßksjka mdkakg fmr ug nK álla
oek f.k ukq f,dj wjq;a ckhdg ta .ek lshd mska lshkak' woska miq ug Tn jeks Y%djlfhla ke;s fjhs'˜
l< uekje hs mskg osß .kaj;s' ;j;a jrl wyig —uu tfia lrkafkñ iajdóks"˜ hs mejiQ fud.a.,a,dk
h;s' tyso ksrd ÿla ú¢k i;a;ajhka f.ka Tn fï ÿla uy ry;ka jykafia wyig keÕS m%d;syd¾hh olajd
ú¢kakg l< mdm l¾uh l=ula oehs wid oek f.k Nd.Hj;=ka jykafiag f.!rj fldg Ou_ foaYkhla o
th o ukq f,dj ckhdg úia;r lr oS mdmfhka j<ld mj;ajd ld,is,djg u jeä fial'
mskg fhdoj;s' ñksiaiq o ta wid nqoaO m%uqL ix>hdg
,dN i;aldr muqKqj;s' fï uq.,ka f;reka >d;kh újrKd;aul wkqjdoh ^137 .d:dj&
lr ,kakg wmg yels jqj fyd;a ish¿ ,dN m%fhdack
wmgu ,nd .; yels fjhs˜ fhd woKafviq wmamÿÜfGiq oKaafvk ÿiai;s oikakx
w[a[;rx Gdkx Åmamx tj ks.ÉP;s
ta weiQ wkH ;S¾:lfhda —losu fhdackdjls˜ hs
talu;slj —fldfydu yß wms uq.,ka ysñ urd ouuq˜ fhd( hfula¦ woKafviq( wysixl jQ ^oKavkhg
hs is;d odhl odhsldjka f.ka uqo,a iïudoï lr fkd ksis jQ&¦ wmamÿÜfGiq( ^lsisfjl=g& oafõI fkd
lyjKq oyila tl;= lr .;a y' uer msßila le|jd lrk"^ry;=ka úIfhys&¦ oKaafvk( o~qjñka¦ ÿiai;s(
ta uqo,a oS —uq.,ka f;rKqfjda ld,is,dfjys fjfi;s' wmrdO yd fødayslï lrhs o ^fyf;u&¦ oikakx(
tys f.dia Wka jykafia urd oukak˜ hs b,a,d isáh oYúO ÿlaL fõokdjka f.ka¦ w[a[;rx Gdkx(
y' ñkSure uerfhda o hym;ehs .súi .;a y' Tjqyq tla;rd fõokdjlg¦ Åmamx tj( jydu¦ ks.ÉP;s(
ld,is,d m%foaYhg f.dia uq.,ka f;rekaf.a l=áh meñfKkafkah'
jg,d .;a y'
hïlsis ;eke;af;la wkqkag ysßyer fkd lrk ÿIag
ish l=áh ñkSurejka úiska jg l< nj oek.;a .;s ke;s whl=g ysßyer lrhs kï Tyqg úmdl
uq.,ka uy ry;ka jykafia iDoaê n,fhka h;=re oyhlska tla;rd o~qjula w;ajkafka h'
isÿfrka kslau osú .,jd .;a y' f;reka kqÿgq uerfhda
B<Õ oskfha o wjq;a l=áh jg l< y' tosk o f;reka
jykafia leKs u`v,ska kslau osú /l .;a y' fufia
udi folla ;siafiau uerhka f.a jEhu wid¾:l úh'
tfy;a Tjqyq ;=ka jk udifha o f;reka w,a,d .kakd
wêIaGdkfhkau l%shd l< y'

;uka jykafia mQ¾j ckauhl l< wl=i,hl úmdl


jYfhka fufia ñkSurejka ;uka miq mi tk nj o;a
f;reka jykafia .e,ùfï W;aidyh w; yßkakg
;SrKh l< y' wka;sfï f;reka w,a,d .ekSSug iu;a
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 23
ksfodia W;=ukg wjev lrk ;eke;a;d fï f,dje fï oi jeoereï úm;a lreKska tllg meñfKa¡

138¡ fjokx Mreix cdksx weÕ m;g fõokd - Ok ydks we;s fjñka
iÍriai p fNokx ,efnhs w; mh lefvhs - fõokd ,en foñka
.relx jdms wdndOx Nhdkl f,v frda. - yefohs ÿla oS fkdñka
Ñ;a;lafLmx j mdmqfk ^10(10& l,amkd wjq,a fjhs - is; úl,a ù f.diska

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ÿkafkd;a jo ry;=ka yg - oeä ÿla fjhs Wyq,kakg
10 ^7& uq.,ka uy f;r j; ^137 isg 140 olajd .d:d&

uq.,ka uy ry;ka jykafia msßksjka mE jydu


—uerfhda uq.,ka f;reka >d;kh l< y˜hk mqj;
Wjukd kE'˜ tfy;a Tyq os.ska os.g u tmd lSj;a
n,fhka fuka foudmsfhda Tyqg ;reK ,|la újdy
rg mqrdu me;sr .sfha h' ñkSurejka w,a,d .ekSu lr ÿka y' tfy;a weh foudmshkag .re lr f.k
msKsi wcdi;a rc f;u pr mqreIhka fhoeù h' uer isáfha b;d ál l,la muKs' wehg fï uy¿ hqj, f.a
msßi oskla iqrdmdkh lrñka wjkayf,l l,a hjk o¾Ykh mjd wñysß jQfha h' —Tfí foudmshka iuÕ
w;r tla uerhl= f.a iqrd ú; ;fjll= f.a w; jeoS fï f.or tlg jikakg uu wleue;af;ñ˜ hs ´
bysßKs' l=ms; jQ uerhd —;lalähdæ uf.a rd lÜg ks;r lshkakg jQjdh' tfy;a ieñhd ta .Kklg fkd
bysfrõjd˜ hs Tyqg neK jeosK' ta wid wfkldo .kakd fyhska ´ f.a yeu ;eku fiï fidgq" fl<"
lsmS —WU ;uhs ;lalä ñkS urejd' WU ;uhs uq.,ka ysifla jeks fia fmfkkakg hï hï foa úiqrejñka
yduqÿrejkag uq,ska u .eyqfõ˜ hs neK jeÿfKa h' pr nvq uqÜgq tys fuys úiqrejñka ujqmshka f.a jeros nj
mqreIhka jyd rc;=udg okajd Tjqka w;a wvx.=jg lshñka b;d wm%ikak ;;aFjhla ksjfiys we;s l<d
f.k iïmQK_ f;dr;=re wid oek .;af;a h' —ljqo h' wka;sfï ;reKhd o weh f.a nia ms<sf.k ;u
kqU,dg uq.,ka ysñ urkak uqo,a f.õfõ@˜ hs rc;=ud foudmshka flf¾ l<lsrefKa h'
m%Yak l< úg ;S¾:lhka nj Tjqyq fy<s l< y'
—ÿla fkdjkak' uu blauKska u Tjqka f.ka fíreula
;S¾:lhka f.a my;a l=uka;%Kh .ek weiSfuka n,j;a lr .kakï˜ hs mejiQ fya foudmshka wu;d —wïfï"
ixfõ.hg yd fldamhg m;a rc f;u Tjqka w;a ;d;af;a" Tng yqÕla kEoEhska bkakjd fka o@ yqÕla
wvx.=jg f.k uerhka o iuÕ tlg bK uÜgug ìu ldf,lska ta wh n,kakg .sfha;a keye fka o@˜ hs
j<,d msÿre j,ska jid .sks ;nd uerù h' Tjqka ñh mjid Tjqka kEoE f.j,aj, f.k hk jHdcfhka
.sh nj o;a úg wcdi;a rc f;u hlv kÕ=f,ka iS id lr;a;hlg kxjd .;af;a h'
isrere jkid oeïfï h'
újrKd;aul wkqjdoh ^138 .d:dj&
uq.,ka uy ry;ka jykafiag w;a jQ fYdal ckl
brKu .ek NsËQka jykafia oï iNdfjys l;sld l< Mreix fjokx cdksx iÍriai fNokx jd wms
y' Wka jykafia,d f.a woyi jQfha uq.,ka ysñhka .relx wdndOx jd Ñ;a;lafLmx jd mdmqfk
f.a fY%aIaGFjfha ;rug Wka jykafiag ,enqKq urKh
lsisfia;a fkd .e,fmk njh' tjka W;a;uhl= ñh Mreix( r¿ jQ¦ fjokx(^Ydßßl&fõokdjlg¦
hd hq;af;a óg jvd W;=ï f.!rjdkaú; ú,difhka cdksx( Ok ydkshg¦ iÍriai fNokx jd( YÍrdx.
fkd fõ o@ Wka jykafia,d f.a idlÉPdj meje;afjk leã ì`oS hdug fyda¦ wms( tfukau¦ .relx wdndOx
w;f¾ Nd.Hj;=ka jykafia tys jevu l< y' jd( nrm;, f,v frda.hlg fyda¦ Ñ;a;lafLmx jd(
udkisl jHdl+, Ndjh fyda¦ mdmqfk( meñfKkafkah'
—uyfKks" fud.a.,a,dk fï wd;aufhys m;ajQ úYsIag
;;ajhg ta ñh .sh ú,dih fkd .e,fmk nj ienEh' Wiq,kakg wmyiq fõokd" Ok ydksh" w;mh leãu"
tfy;a Wka jykafia bl=;a Njfhl l< uyd wl=i,fha nrm;, f,v frda. fyda udkisl jHdl+, Ndjh hk
;;ajhg .e,fmkafka h˜hs Wkajykafia jod< y' úmdl Tyqg ,efnkakg mq¿jk'
ta weiQ NsËQyq —tfy;a iajdóks" fufia ñh hkakg
uq.,ka f;reka ta w;S; Njhl l< wl=i, lu_fhys
f;dr;=re wms fkd oksuq' Nd.Hj;=ka jykafia th wmg
meyeos,s lr fokafka kï fhfyls'˜ hs wdrdOkh lr
isáhy' Nd.Hj;=ka jykafia th fy<s fldg jod< y'

fmr tla hi biqfrka wdVH jQ mjq,l ;reK mq;%fhla


;u foudmshkag ish;ska u Wmia:dk lrñka f.or
yeu lghq;a;la u ;ud u lrñka b;d hym;a
Ôú;hla .; lf<a h' oskla Tyq f.a foudmsfhda Tyq
wu;d —mq;=ks" fï f.or yeu jevu ;kshu lsÍfuka
Tn Wjukdjg jvd uykais fjkjd' fï fiaru mq;dg
;kshu lrkak nE' wms mq;dg újdyhla lr fokakï˜
hs mejiQ y' tfy;a Bg wleue;s jQ mq;%hd —wïu;a"
;d;a;;a Ôj;=ka w;r bkak ;=re ug fï fiaru lrkak
mq`Mjka' Tn ug újdyhla lsÍu .ek ys;kakj;a
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 25
keKj;d lduhkays iem ke;s nj yd fndfyda ÿla we;s nj oek.kS'

139¡ rdcf;d jd Wmiai.a.x rcjreka Woyiaj - fkdfhla ysßyer taú


wíNlaLdkx j odreKx fpdaokd j,g nr - uqyqK fokakg fõú
mßlaLhx j [d;skx kE msßi álska ál - ÿßka ÿrgu hdú
fyd.dkx j mNx.=rx ^10(11& jia;= iïm;a yeu;a - álska ál osh fõú'

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W;=ukayg jo ysßyer - l<fyd;a isÿ fõh kmqr
10 ^7& uq.,ka uy f;r j; ^.d:d 137 isg 140 olajd&

u y jk ueooS fya ud mshka wu;d —m,a fydre


.ejfik m,d;lhs oeka wms hkafka' ta ksid uu
lr;af;ka neye,d álla fidaosis lrkakï' fï f;daka
újrKh

uq.,ka uy ry;ka jykafia( fï .d:d y;ru foaYkd lr we;af;a


uq.,ka uy ry;ka jykafia f.a mßksj_dKh isÿ jQ wdldrh uq,a
,Kqj w;g .kak' f.dkakq mdr okakjd' b| ysg,d lr .ksñks' uq.,ka uy ry;ka jykafia iïm%odfhys y÷kajkq
fmdâvla weÕg mhska fmdä ;Ügqjla l<d u we;s˜hs ,nka fka ju;a iõjka jykafia jYfhks' ^ol=K;a iõ jQfha
mjid lr;a;fhka nei jkfha u|la we;g f.dia y`v idßmq;a; uy ry;ka jykafia h'& idßmq;a; - fud.a.,a,dk
fjkia lr lE.iñka fydre lKavdhula lr;a;h foku fmr ckau rdYshl mgka tlg u fndaê iïNdr mqrd f.k
fj; <x jk ú,dihla oelaù h' ud-msh fom< u wjq;a fï ckaufhys oS tlu oskfhys Wmka nj i|yka fjhs' fuh
ñ;%Fjfhys .eUqre nj oelaùu i`oyd f,dj we;s merKs;u ksoiqka
fk;a w| fyhska lsisjla fkd ols;s' fydreka ;uka jg j,ska tlls'
l<dhhs is;+ Tjqyq —mqf;a" wms kï ysáh;a tlhs u<;a
tlhs' wms oeka jhil ñksiaiqfka' mq;d mK fírd uq.,ka uy f;reka jykafia nqoaO Y%djlhka w;r iDoaêu;=kag
f.k ÿjkak' mK fírd .kak mqf;a˜ hs lshkakg jQ w.% jQ nj m%ldY lr ;sfí' iDoaê m%d;syd¾h mEu úIfhys oË;d
y' tfy;a fydreka meñKs nj yeÕjQ mq;%hd f,dl= ;snqKq tla kkafodamkkao kï kd. rdcfhla nqÿ rÿkag yd uyd
Y%djlhka jykafia,dg ;¾ckh l< wjia:dfjys Tyq oukh
fmd,a,la f.k ;u foudmshka ;<d urd oeïfï h' lsÍug fndfyda Y%djlhka jykafia fmruqK .;a y' tfy;a ta lsis
u< isrere jkfha úis lr oud fya f.or .sfha h' u ysñkulg bv kqÿka Nd.Hj;=ka jykafia ta i|yd fud.a.,a,dk
ysñhkg muKla bv ÿka y' wka;sfï kd. rdchd oukh jQ w;r
uy uq.,ka f;reka mQj_d;auNdjfhl fufia ;reK uq.,ka ysñhka f.a lS¾;sh oi; me;sr .sfha h' uyd chux.,
.d:djkays wg jekafkka lS¾;kh lrkq ,nkafka tu chhs' uq.,ka
ieñhl= f,i ìß| f.a jpk j,ska wkaOj" wkaO
uy ry;ka jykafiag ;u iDoaê n,fhka mfhys uymgeÕs,af,ka
foudmshka ;,d urd oeuQ wl=Y,h úia;r l< Yl%hd f.a úudkh lïmkh lsÍug fyda wmdfhys ixpdrhl
nqÿrcdKka jykafia —uyfKks" fun÷ lDDr;r fhoSug jqj o yels úh'
my;a l%shdjla lsÍfuka /ia jQ wl=i,h fya;=fjka
fud.a.,a,dk jir wixL m%udKhla wmd.;j ÿla ú| foõ f,djg yd wmdhg .uka ìuka lsÍfïos f;dr;=re yqjudre
lghq;= o Wkajykafia w;ska isÿ jQ nj fmfkhs' ñys l; u;
ta;a mõ f.ù ksu fkd jQfhka wd;au ishhla u fufia
jikakjqkg wmd.; jQjka l< mdm lu_ .ek;a" foõ f,dj jdiSka
uerhka úiska weg lgq l=vq lrkq ,en ñh mrf,dj l=i, úmdl wkqNj lrk wldrh .ek;a f;dr;=re f.k wdfõ
.sfha h' tfyhska fud.a.,a,dk ñh .sh ú,dih Tyq Wkajykafia h' fï ldhH_h ksid nqÿ iiqfkys f.!rjh j¾Okh jQ
f.a iïNdjkSh Ydiksl ;;aFjhg wkqrEm fkd jqK o kuq;a ;S¾:lhkg w,dN isÿ úh'
Tyq f.a lu_fhys ;;aFjhg wkqrEm jQfhahe˜hs foaYkd
uq.,ka ysñhka f.a Ôú; l:dj wmg wdo¾Y imhk w;r u
l< y'
wk;=re we`.ùï o lrhs' iDoaê m%d;syd¾hh mEfï Yla;sh w;ska
w;sYh W;alDIag uÜgfï isá uy ry;ka jykafia kulg jqj o
uq.,ka ysñhka ;<d fm<d urd oeófï ldhH_h Ndr.;a l¾ufha wfhdauh yia;fhka .e,ù .kakg neß jQ wdldrh thska
uerjrhka .ek lreKq oelajQ Wka jykafia ;ukag ukdj ksrEms; h' wE; w;S; Njhl mS;D >d;k yd ud;D >d;k
jrola fkd l< whg ysßyer lrkakyq ú¢k nrm;, hk mdm l¾uhka Wkajykafia úiska lr ;snqfKa w;sYh cq.=maid
ckl wkaoñks' wd;au úYd, ixLHdjla krldosfhys meiSfuka
o~qjï úia;r jk mßos fï .d:d p;=Ialh
mjd mdmh f.ù ksu ù fkd ;sìKs' flfia jQj o idudkH O¾u;dj
jod< fial' jkafka w.% Y%djl foku Nd.Hj;=ka jykafiag fmr msßksjka mEu
nj lsh;s' mßksj_dK m%dma; w.% Y%djlhka jykafia,d f.a .=K
újrKd;aul wkqjdoh ^139 .d:dj& l:kh Nd.Hj;=ka jykafia úiska u lrkq ,eîu O¾u;djls'

rdcf;d Wmiai.a.x jd odreKx wíNlaLdkx jd B,Õ msgqj yd nef|a


[d;skx mßlaLhx jd fNd.dkx mNx.=rx jd

rdcf;d( rcqka f.ka ^jk&¦ Wmiai.a.x jd( Wjÿrlg


fyda¦ odreKx( oreKq¦ wíNlaLdkx jd( fpdaokdjkag
,laùu fyda¦ [d;Skx( kEhka f.a¦ mßlLhx jd(
CIh ùug fyda¦ fNd.dkx( fNda.hka f.a¦ mNx.=rx(
úkdYhg fyda¦ ^meñfKkafka h¡&

rcjreka f.ka ysßyer ùu" oreKq fpdaokd j,g ,la


jkakg ùu" kEoE msßi wvq ùu fyda fNda. iïm;a
úkdY ùu isÿúh yel'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 27


ksfodia W;=ukg wjev lrk ;eke;a;d fï f,dje fï oi jeoereï úm;a lreKska tllg meñfKa¡

140¡ w:jZiai w.drdks oefjhs .sks f.k Tyq f.a - f.j,a fodrj,a yeu;a
w.a.s vy;s mdjfld keÕS .sks oe,a Wvg - oeù hhs foam,;a
ldhiai fNod ÿmam[af[d wuk oo ;eke;a;d - lh ì£ urK m;a
ksrhx fidZmmcÊ;s ^10(12& ÿla ú¢hs bmos,d - ksh;fhka wmdfh;a

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lf<da;ska mdmh - wmd ÿl uh Wreuh
10 ^7& uq.,ka uy f;r j; ^.d:d 137 isg 140 olajd&

újrKh nqÿrÿka fj; wjq;a meúosj m%d¾:kd mßos w.ijq ;k;=re ,o y'
fmr msgqj yd nef|a miaj. uyKqka" hi f;reka" Nøj¾.sh f;rjreka" ;=ka nE
ldYHmhka isáh oS nqÿrÿka ießhq;a" uq.,ka foku w.ijq ;k;=re
uq.,ka uy f;reka jykafia meúoaog fmr y÷kajk ,oafoa j,g m;a lr .ekSu .ek we;eï NsËQka fkdukdmlï m< l<
flda,s; kñks' flda,s; .sys wjosfhys oS b;d l=¿m.j weiqre fyhska fï w;S; l;dj meyeos,s lrkakg nqÿ rÿkag isÿúh'
lf<a Wm;siai kï ;ud n`ÿu mska fïrE kqjKe;s ;reKfhls'
fï fofokd iir b;d os.= lf,l mgka w;sYh l=¿m. ñ;%fhda oikakx w[a[;rx Gdkx( fï .d:d y;ßka wysxilhkg ysßyer
jQy' f,dj wjHdc iafkayd¾ø ñ;%Fjh ms<sn`oj fu;rï ruH jQ lrk whg isÿjk úmdl oyhla olajd we;' tkï"
kso¾Ykhla ;j;a is;sh fkd yel' Tjqyq tlg fmreï oï mqrñka
iir ießird wm nqÿka iufhys o tla u reÑ - wreÑlï we;sj 1' Wiq,kakg neß oreKq fõokd we;s ùu
bmso tlg u meúosj ry;aj msßksjka mEy' f,!lsl wruqKq 2' ñ, uqo,a kdia;s ù hdu
úIfhys muKla fkdj wdOHd;añl wruqKq úIfhys o iudk 3' w;mh weglgq wdosh leã ì`oS hdu
udkislFjhka we;sj isá fï fofokd tlaj u i;H .fõIKh lr 4' oreKq frda. we;s ùu
tlaj u th wjfndaO lr .;a y' 5' Wu;= ùu
6' rdc Woyi
fï fofokd jykafia fufia w.ijq ;k;=re ,nkakg m%d¾:kd 7' fndre fpdaokd j,g ,la ùu
lf<a wfkdauoiais kï nqÿ rcdKka jykafia iufhys h' tiufhys 8' kEoEhska ke;s ù hdu
uq.,ka f;reka Wmkafka isßjâVk kñks' ießhq;a yssñfhda iro 9' jia;= ydksh
kï jQ y' isßjâVk f.dú uyi,a l=,fhys o iro nuqKq uyi,a 10' f.j,a .sks .ekSu hk fïjd hs '
l=,fhys o bmso isáh y' t iufhys o fï fofokd b;d oeä
ñ;%;aFjfhka ne`oS isáh y' oskla Ôú;h yd urKh .ek .eUqßka újrKd;aul wkqjdoh ^140 .d:dj&
úuiQ iro ;reKhd ta ms<sn`oj l<lsÍ meúos jkakg ;SrKh lf<a
h' ;uka ;ksj uyK jkjdg jvd ñ;=rd o leáj meúos jkq ßis jQ
fyf;u isßjâVk fidhd f.dia —ñ;%h" uu meúos jkq" leue;a;ñ' w: bj wiai w.drdks mdjfld w.a.s vy;s fid
Tn;a ud yd tlajkq leu;s oe˜ hs úuiS h' ÿmam[af[da ldhiai fNod ksrhx WmamÊc;s'

tfy;a Tyq thg leu;s fkdjQ fyhska fyf;u ;ksj u meúos úh' w: bj( ke; fyd;a¦ wiai( Tyq f.a¦ w.drdks(
t;=ud meúos jQ mqj; wid ;j;a úYd, ;reK mssßila .sys iqj yer
mshd meúos jQy' ljqre;a Ndjkd jvd m[apdNs{d wIag iudm;a;s
f.j,a¦ mdjfld w.a.s( mdjl kï jQ .skak¦ vy;s(
Wmojd .;a y' fu iufhys wfkdauoiais nqÿ rcdKka jykafia ojhs¦ fid ÿmam[af[d( ta w{dk f;u¦ ldhiai
WoEik uyd lreKdfjka f,da n,k fiala iro ;jqidKka yuqj fNod( lh ì`oS .sh miq ^urKska miq&¦ ksrhx(
oyï foiqj fyd;a Tyq u;= w.ijq flfkl=ka jkakg m;d .kakd wmdfhys¦ WmamÊc;s( Wmoshs'
nj;a Tyq f.a ñ;=rd o w.ijq ;k;=re m;kakg fm<fUk nj;a
is;d f.k iDoaê n,fhka tys jevu l< fial' nqÿrÿka wyiska
jevu lrkq ÿgqq iro ;jqid fmr .uka fldg miÕ msysgqjd je|
ke; fyd;a Tyq f.a f.j,a .sks .kshs' ta wkqjK f;u
ms<sf.k wiqkla mKjd jevys|ùh' in%yaupdÍka f.kd M,dZm, ^fï oi úO Wjÿfrka tlla ,nd& wk;=rej wmdfhys
nqÿrÿkag ms<s.ekajQ Tyq ;u Y%djlhka iu`. tl;a mfil Wmoshs'
yqka w;r;=r —uf.a w.ijq foku msßjr ix>hd o legqj fuys
meñfK;ajd˜ hs wfkdauoiais nqÿrcdKka jykafia wêIaGdk l< y'
Wkajykafia,d o wyiska tys jevu l< y'

fï ish¿ msßig iro ;jqid ;u msßjr ;jqika f.a Woõ we;sj


uyd u,a mQcdjla l< miq nqÿyq u,a mQcdfõ wkqyia jodrkakehs
ol=K;a ijq ysñhkg werhqï l< y' ta Ou_ foaYkdj wid isá iro
ysñfhda ;ud;a nqÿ flfkl=ka f.a ol=K;a iõ úh hq;=hhs is;d
.;a y' Nd.Hj;=ka jykafia o osjeiska n,d jodrd —u;= isoaOd¾:
f.!;u kï nqÿka oji Tn ol=K;a iõ fj;e˜ hs m%ldY l< y'
ta weiQ iro ;jqid isßjâVk fl<ôhdfkda fidhd f.dia ;uka
l< mskalu yd w.ijq moú me;Su .ek lshd isá fyhska fyf;u
;u ksjfiys nqoaO m%uqL ix>hdg okg werhqï lf<a h' isßjâVk
fl;rï meyeÿKd o h;a i;shla u uy oka mj;ajd nqÿrÿka wu;d
—iajdóks" uf.a ñ;% iro ;jqidKka isoaOd¾: f.!;u nqÿka f.a
ol=K;a ijq jk od uu ju;a ijq jkakg m%d¾:kd lrñ˜ hs mejiS
h'

wfkdauoiais nqÿrcdKka jykafia o Tn f.a m%d¾:kh tfia u bgq


fj;s hs wkdjels m< l< fial' j;auka Njfhys uq.,ka f;reka
jykafia idßmq;a; f;reka iu. ju;a ijq moúh ,oafoa fï
m%d¾:kh iuDoaO ùu fya;=fjks' fofokdu ixch mßn%dclhd ,Õ
Ou_h yodrd th ksIaM, nj oek i;H .fõIKfhys fhfoñka isá
w;r idßmq;a; ysñhka yd wiaið ysñhka f.ka ,o oyu wkqj

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 29


iel ÿre fkdl< ;eke;a;d ú,s fkd jid yeisÍï wE lsis f,ilska msßisÿ fkd fõ¡

141¡ k k.a.pßhd k cgd k mÙld ksrej;a ;dmi ms<sfj;a - cgd u~q¿ uv kEu;a
kdkdild :Kaä,idhsld jd fkd ld fkd î Wmjdih
rfcd p c,a,x Wlal=álmamOdkx we;sß,s ke;s ìu ksÿu;a
fidfOka;s uÉpx wú;sKaKlÙLx ^10(13& l=Kq ¥ú,s weÕ kd f.k
Wlal=áflka ys| .ekqu;a
ljqre l<;a" ke; ksjKla
iel ixld ÿre fkd lf<d;a

30 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ksire ms<sfj;a - iemla fkd f.fk;a
10 ^8& nyqNdKäl f;reka f.a jia;=j ^141 .d:dj&

fo õrï fjfyfrys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


tla;rd nyqNdKaäl NsËq kula wrnhd fï
k.a.pßhd( ksrej;aj isàu¦ cgd( cgd u`vq`M we;slr
.ekSu¦ mÙld( uv ;jrd .ekSu¦ wdkdild( lEu
.d:dj jod< fial' îu fkd f.k isàu¦ :Kaä, idhsld( ìu ksoSu¦
rfcdc,a,x( wef`.ys l=Kq ¥ú,s nef`okakg bv oSu¦
ieje;a kqjr tla Okj;a ;eke;af;la ;u ìß| ñh jd( fyda¦ Wlal=álmamOdkx( weK ;shd f.k ;jqia
.sh miq meúos jkakg is;S h' meúos jkakg fmr fya oï msÍu¦ wú;sKaKlÙLx( tf;r fkd jQ fyj;a
;ukaag jdih lsÍu msKsi wdrduhla boslr .;af;a h' iel ÿre fkd l<¦ uÉpx( i;ajhd¦ k fidfOka;s(
tys l=iaishla" .nvd ldurhla wdoS .Dydx. iïmQ¾Kj msßisÿ fkd lrhs'
;snqKq w;r we|" mqgq" fïi wdoS .Dy NdKav ish,a,
o iïmdokh lrk ,oS' wjYH ;rï iy,a" .sf;,a" ksrej;aj isàu" ysiafla fkd mSrd cgd u~q`M jkakg
fj~re" wdoS wdydr øjH o .nvd lr .;a fyf;u yeÍu" YÍrh mqrd uv ;jrd .ekSu" wdydr mdk fkd
meúos jQ miq o ;ukag reÑ j¾. j, wdydr mdk ;u f.k Wmjdi lsÍu" ìu ksod .ekSu" wef`. ys l=Kq
fiajlhd ,jd iQodkï lr .;af;a h' meúos jQ miq o ¥ú,s nef`okakg yßñka fkd kd isàu" Wlal=gqlfhka
fya ukd iem iïm;ska wdVHj iqjfia úiS h' fndfyda ys|f.k ;jqia oï /lSu hk fï tllska j;a iel
nvq NdKav we;sj jdih l< fyhska Wkajykafia ÿre fkd l< ;eke;a;dg úY=oaêh fkd ,efí'
nyqNdKaäl f;reka jykafia hs m;< jQy'
újrKh
oskla Nd.Hj;=ka jykafia fj; fï NsËqj le|jdf.k
.sh NsËQyq Tyq meúos jk úg f.k wd nvq NdKav k.a.pßhd( fyj;a ksrej;ska yeisÍu jeks fï .d:dfõ olajk ,o
;jqia oï l%u nqoaO ld,Sk Ndr;h mqrd me;sr mej;sK' fï ish`M
iuQyh .ek o .; lrk iqfLdamfNda.S Ôú;h .ek ;jqia l%u mokï jQfha YÍrhg ljr l%ufhka fyda ÿla fõokd
o Nd.Hj;=ka jykafiag úia;r l< y' Nd.Hj;=ka meñK ùu uÕska úuqla;sh ,o yels nj u;h' ^ÿlafLk iqLx
jykafia nyqNdKaäl f;reka wu;d —uyK" wê.ka;ínx& fuh w;a;ls,u:dkq fhda.hg iïnkaO h'
w,afmÉP;dj jK_kd lrñka ud Ou_ foaYkd lr;aoS;a Nd.Hj;=ka jykafia lduiqL,a,sldkq fhda.h fukau fuu
Tn nyqNdKaäl jkakg fya;=j l=ulaoe˜ hs úpd< y' w;a;ls,u:dkq fhda.h o m%;sfËm l< y' nqoaO Y%djlhka wkq.
ukh lrkafka uOHu m%;smodj h' th wka;jdohka f.a ñY%Khla
nqÿrÿka jodf<a ta iq¿ tla u jelsh jqjo bka fldamhg fkdj wka;jdo m%;sfËm lsÍfuka u;=jk ksrjoH m%;smodj h'
m;a NsËq ku Wvq isjqr .<jd mfilg oud w|kh th wkq.ukh lrk fn!oaO NsËQyq wmsßisÿlu" lhg jO oSu
muKla b;sß lr f.k —we;a;uhs nqÿrcdKka jykai" wdosh fjkqjg ir," w,afmaÉc" mú;% Ôú; .; lr;s' ndysr j;a
tfia kï" uu fufyu bkako@˜ hs úpd< y' Tyq f.a ta ms<sfj;a uÕska wOHd;añl mdßY=oaêh ,o fkdyels nj nqÿiuh
ú<sìh ke;s yeisÍu ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia" W.kajhs'
—uyK" fmr wd;auNdjhl Tn osh rl=il=j bmso
mjd fodf<dia wjqreoaola ysß T;ma /lf.k úiS h'
oeka fï nqÿ iiafkys meúosj isg f.k isõ msßia ueo
isjqre .,jd oukakg ;rï ú<s ìh yf<a ljr fyhska
oehs m%Yak l< y' ta jpk weiSfuka ;u fnd<`o
l%shdfjys ;ru jgyd .;a nyqNdKaäl NsËqj isjqr
f.k fmdrjd .re ire we;sj mfilg ù ys| .;af;a
h' fmr w;anjl Tyq osh rl=iqj isg ú<s ìh .re
l< wdldrh oek .kakg leu;s jQ NsËQyq ta ms<sn`oj
Nd.Hj;=ka jykafia f.ka úuiQ y' túg Wkajykafia
foajO¾u cd;lh foaYkd lr jod< y' wk;=rej
Wkajykafia ksrej; we;=¿ úúO ndysr iajrEm ljr
osúfm; jqjo is; iel ÿre fkd lf<d;a ksjka iqj
fkd ,nk nj meyeos,s lrñka .d:d Ou_hla o jod<
fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^141 .d:dj&

k.a.pßhd k fidfOka;s cgd k fidfOka;s mÙld


k fidfOka;s wkdild k fidfOka;s :Kaä,idhsld
jd k fidfOka;s rfcdc,a,x p Wlal=álmamOdkx
wú;sKaKlÙLx uÉpx k fidfOka;s
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 31
we`ÿï me<`ÿï j,ska ieriqK;a ikaiqka .;s yd fu;a is;e;sje fjfia kï fya W;=ï mq`.=f,ls¡

142¡ w,Ùlf;d fpZms iux pfrhH w,xldrhg wekao;a - iunr osúhla f.jkak
ikaf;d okaf;d kshf;d n%yaupdÍ mej;=ï iñ;j oñ;j
iífniq N+f;iq ksOdh oKavx os.g u nUir rlskak
fid n%dyaufKd fid iufKd i NsCLq ^10(14& lsisu i;l= fkd urkq jia
wú wdhqO ìu ;nkak - tfia lf<d;a uyK
nuqKq NsËq flfkla fjhs is;kak

32 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yev jev we÷fuk - fkd ueflhs hy.=K
10 ^9& ika;;s weu;s ;=ud f.a l;dj ^142 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia ika;;s wud;Hhd ksñ;s fldg fï
l< mska lï lshd msßksjka mEu fhda.Hhe˜hs jod<
y' weu;s ;=ud o tfia fldg f;afcda lisKhg iu
.d:dj jod< fial' je§ msßksjka mEfõ h' isrefrys f,a ui oeù h;aos
Nd.Hj;=ka jykafia NsËQka jykafia ,jd iqÿ fros
ika;;s weu;s ;=udg jrla m%;Hka; m%foaYhl lvla f.kajd weu;s ;=ud f.a Od;= tys m;s; jkakg
le/,a,la u¾okh lsÍug isÿ úh' Tyq ta ldhH_h ie,eiaù h'
id¾:lj ksujd meñKs úg mfiakoS fldfid,a rc
f;u n,j;a m%S;shg m;aj fndfyda ;E.s fnda. hi —weu;s;=ud msßksjka mEfõ ij_dyrKfhka u ieriS
biqre Ok iïm;a oS yr ir olajd Tyq i;a oskla isáñks' tfyhska Tyq Y%uKfhla o" n%dyauKfhla
úfkdaodiajdofhka ;nkakehs Wmfoia oS kdáldx. o@˜ hs /iaj isá NsËQka úuiQfhka —udf.a mq;%hdg
kdjla o heù h' i;ajk osk rdc yia;shd u; keÕ=Kq Y%uKhl== lSj;a" n%dyauKhl= lSj;a jrola ke;˜ hs
weu;s ;=ud iakdkh lsÍu msKsi .x f;rg hñka Nd.Hj;=ka jykafia ms<sjoka ÿka y'
isáfha h' ta wjia:dfõ Nd.Hj;=ka jykafia wk| uyd
f;reka o legqj uÕ jevu lrkq ÿgq wud;Hjrhd újrKd;aul wkqjdoh ^142 .d:dj&
iqrd mdkh fldg yqka fyhska we;= msáka fkd nei
we;= msgu ys| kuialdr fldg ysi i<d .sfha h' túg w,Ùlf;d wms fp ikaf;d okaf;d kshf;d n%yaupdÍ
Nd.Hj;=ka jykafia iskd my< l< y' —Nd.Hj;=ka iífíiq N+f;iq oKavx ksOdh iux pfrhH fid
jykai" iskd my< lf<a ljr fyhska o@˜ hss wk| n%dyaufKd fid iufKd i NsCLq
ysñhka úpd< úg —wdkkao" weu;s;=ud wou ud
olskakg meñfKkq we;' ud lrk flá foiqula wid w,Ùlf;d wms( m%shxlr f,i ye| me<e| .;af;a
ry;a jkafka h' ry;a ù jeä fj,d hkakg fmr jqj o¦ fp( boska" ikaf;d( Ydka; jQfha¦ okaf;d(
msßksjka mdkafka h' tfyhska iskd my< lf<ñ˜ hs b÷rka oukh lr .;af;a¦ kshf;d( taldka; wruqKq
jod< y' we;sj¦ n%yaupdÍ( nUir yeisfrñka¦ iífíiq
N+f;iq( ish¿ iFjhka flfrys¦ oKavx ksOdh(
weu;s ;=ud o .x bjqrg f.dia ;j;a iqrd mdkh lr" wú wdhqO w; yer oud¦ iux pfrhH( iunr
meka myiqj uq¿ oskhu lñka" fndñka" kgñka" .S f,i Ôj;ajkafka o¦ fid( fyf;u¦ n%dyaufKd(
.hñka .; lf<a h' yjia jk úg weu;s ;=ud kej; n%dyauKfhla¦ fid( fyf;u¦ iufKd( Y%uKfhls¦ i(
o iqrd mdkh lr kdáldx.kdj iu`. úfkdao jkq jia fyf;u¦ NsCLq( NsËqjls'
Whkg .sfha h' ks<sh o weu;s ;=ud úfkdaoj;a lrkq
msKsi b;d pu;aldr ckl rx.khla bosßm;a l<d mshlre f,i ye| me<| .;af;a jqj o hfula Ydka;j
h' tfy;a rÕk w;ru yDohdndOhla je<÷kq ´ ueÍ odka;j taldka; hym;a wruqKq we;sj n%yauph¾hdj
jegqKd h' weh f.a mK k, isreßka bj;aj f.dia yeisfrhs kï" lsisu i;a;ajfhl=g ysßyer fkd
nj oek.;a fudfydf;a mgka oeä ixfõ.hg m;a lrhs kï iunr Ôú;hla .; lrhs kï fyf;u
weu;s ;=ud Nd.Hj;=ka jykafia neye oelSug l,amkd Y%uKfhls" n%dyauKfhls" NsËqjls'
fldg tys f.dia —Nd.Hj;=ka jykai" ug msysg jqj
uekeú' ug uy;a fYdalhla we;s úh' Tn jykafia újrKh
f.a msysg m;d wdfõ tfyhsks˜ hs' mjid ks<sh ñh .sh
n%yauphH_dj( hkak fndfyda úg fhfokafka meúosj .; lrk Ôú;
ÿlaLckl wdldrh .ek ie< lf<a h' —weu;sjrh" rgdjg h' fmdfyda osk is,a iudoka jk .sys Wmdil Wmdisldfjda o
ÿla fkdjkak Tn wdfõ iykhla ,n; yels ;eklg n%yauphH_dj rls;s' fuys wruqK ,sx.sl yeisÍï j,ska fjkaj isáu
u h' Th ks<sh f.a urKh .ek iir mqrd Tn ye~Q hs' nUir /lSfuys wruqK ish¿ ird.S is;sú,s uq,skqmqgd oud
l÷¿ ish¿ uy iuqÿr c,hg;a jeä h˜ hs meyeos<s úuqla;sh ,nd .ekSuhs'
lr —ÿl fYdalh we;s jkafka rd.h ksid h' is; ;=<
mj;akd rd.doS flf,ia l=Kq bj;a lr .kak' w¿;ska
flf<ia l=Kq we;s lr fkd .kak' is; msßisÿ lr f.k
Wm Ydka;j jikak˜hs wkqYdikd l< y'

Nd.Hj;=ka jykafia f.a wkqYdikh wjik ry;a


jQ ika;;s weu;s f;u ;uka f.a wdhq ld,h ksu jQ
nj osjeiska ÿgqfõ h' —iajdóks" udf.a wdhq ld,h
ksu h' oeka uu msßksjka mdkafkñ˜ hs Tyq mejiQ
úg nqÿrcdKka jykafia —tfia kï wyig keÕS Tn
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 33
ú,sfhka wl=i,a ÿre lrk ;eke;af;la f,dje we;s kï ta iq,n fkd jkafka h¡

143¡ ysÍ ksfifOd mqßfid ,Êcdfjka mjq ÿr,k


fldÑ f,dliañx úÊc;s wh b|ysg f,dj yuqfj;a
fhd kskaox wmamfndO;s fyd| wiq fuka li j,lk
wiafid Nfød lidñj ^10(15& Tyq kskaodjla fkd ,n;a

34 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


we;sj ,Êcd nh - ÿre lr ,kak mdmh
10 ^10& msf,da;sl ;siai f;rekaf.a j; ^143 iy 144 .d:d&

ms f,da;sl ;siai f;reka ksñ;s fldg Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:dj foõrï fjfyroS foaYkd l<
fial'
keye˜ hs Wkajykafia ms<s;=re ÿka y'—ta l;dfõ
f;areu ;siai oeka ry;afj,d lshk tlhs' tal kï
fjkak nE' thd f. fndrejla˜ hs l;sld lr.;a
úydrjdiS ysñjre ta ms<sn|j Nd.Hj;=ka jykafiag
osrdm;a jerye,s ye| isÕufka .sh ;reKhl= oekqï fokakg ;SrKh l< y' —iajdóks" ;siai ;uka
ÿgq wdkkao uy f;reka f.a is; WKq ù .sfhka ry;a jQ njla wÕjkakg jEhï lrhs' Tyq lshkafka
Wkajykafia Tyq idufKar meúoafoka meúos lrÆ y' fndrejla úh hq;=h˜ hs Tjqyq nqÿka yuqfõ lshd
meúos jk od uqod Æ .sys jerye,s yd isÕuka heos isáh y'
ln, o .ia ì,hl r`ojk ,oS' msßisÿ isjqre ye|
iqjfia j<|ñka isák ;siai idufKarhkg ál l,lska —uyfKks" ;siai NsËqj fndrejla lshkjd fkd fõ'
WodiSk njla oefkkakg úh' kej; ln,;a /f.k th ienEjls' Tyq f.a wdpdhH_jrhd jQ msf,da;slh
isÕufka hkakg wdYdjla o yg .;s' ^jerye,s we÷u& iu. ;snqKq iïnkaOh wjika jQfha
h:dN+;{dk o¾Yk my< ùu;a iu. h' Tyq oeka
tfyhska lvu¨ yd ln, ;snQ ;ekg f.dia th w;g ry;a kula fyhska .=rejrhd f.a wjjdo ;j ÿrg;a
f.k ;ukag u ;uka lrkakg hk fnd<| lfuys wkjYHhZZ hs jod< Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d
;ru jegyS .sfhka —w{dkh" b;d fyd| isjqre ms<s" hq.auh foaYkd l< y'
m%kS; fNdack ,efnk fï myka osúh yer kej;
jerye,s ye| ysÕufka hkakg ;rï Tn wukfhlaoeZZ újrKd;aul wkqjdoh ^143 .d:dj&
hs ;ukag u ks.%y lr .;af;a h' ta jerye,s kej;
tys oud wjq;a uyK oï msÍh' h<s;a ál osklska lid Nføda wiafida bj fhd kskaox wmamfndO;s" ysß
meúoao tmd jQ fyhska jerye,s w;g f.k fmr fukau ksfifOd mqßfid f,dliañx fldÑ úÊc;s'
;udg wjjdo lr .;af;a h' fï l%uhg ;ukag meúos
Ôú;h .ek l< lsÍula tk yeu úg u fya tys f.dia lid( li myßka ^je<flk&¦ Nføda wiafida bj(
jerye,s w;g f.k ;ud u wjjdo lr .kshs' W;=ï wfil= fuka¦ fhd( hfula¦ kskaox( kskaodj"
fyj;a wl=Y, Ñ;a;h¦ wmamfndO;s( ish is;ska
ks;r ks;r ;siai f;reka tu .i ,Õg hkafka myflf¾ o¦ ysß ksfifOd mqßfid( ^tn÷ fia&
l=ugoehs in%yaupdÍ ysñjre úuiQ y' —uf.a .=rejrhd ,Êcdfjka mdmh j<ld .kakd mqreIfhda¦ f,dliañx(
f.ka Wmfoia ,nkakg hñ˜ hs hkak ms<s;=r úh' fï f,dalfhys¦ fldÑ( lsisfjla¦ úÊc;s( we;af;a h¦
fufia ks;r olakd osrd .sh jerye,s u Ndjkd ^ÿ¾,N h&
wruqkla lr .;a ;siai idufKarfhda ál osklska
Ndjkd jvd ry;a jQ y' bkamiq .i fj; hdula fkd fyd`o wYajfhda li myrg wleue;af;ka ;u ldhH_h
ùh' —oeka ;siai .=reka olskakg hk .uk lrkafka uekúka lr;s' tfiau f,dj kskaod ú¢kakg wleue;s
keye fkd fõo@˜ hs ys;j;a ysñjreka m%Yak l< úg we;eï mqoa.,fhda mdmhg we;s ,Êcdj ksid hy
—m%fhdackhla ;snqKq ojiaj, .shdg oeka wjYH;djla ufÕys .uka lr;s'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 35


flf<ia ;jk je/ yd iirg l,lsreï we;sje ms<sfj;a msrefuka iir ÿla ÿ/,sh hq;=¡

144¡ wiafid h:d Nfød lidksúÜfGd fyd| wYajhl= fuka rÕ o;a li myf¾
wd;dmsfkd ixfj.sfkd Njd: ;jñka flf<ia ixfõoS ù iif¾
ioaOdh iSf,k p úßfhk p we;s lr ieoeye is;a" is,a" ùßh mqr,d
iudêkd Oïu úksÉPfhk p jvñka iudosh oel we;s;;= f,dafla
iïmkak úÊcdprKd m;siai;d úÊcdprK iu.ska isys kqjK jvd
myiai: ÿlaLñox wkmamlx ^10(16& jkid ,kak fï ÿla l| ixidf¾

36 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


W;aidyh wejeisfõ h - jkikakg fï ÿla l|
10 ^10& msf,da;sl ;siai f;rekaf.a j; ^143 iy 144 .d:d&

újrKd;aul wkqjdoh ^144 .d:dj& 03& YsIHhl= wdpdhH_ jrhdg


1& wiqfkka keÕS isàfuka 2& Wjgeka lsÍfuka 3& ukdj ijka
oSfuka 4& l=ÿ - uy;a lghq;= lr oSfuka 5& .re ire we;sj
lid ksúÜfGd Nfød wiafid h:d wd;dmsfkd bf.kqfuka ukdj mj;s;s'
ixfj.sfkd Njd: ioaOdh p iSf,ak p úßfhak p
iudêkd Oïu úksÉPfhk p iïmkakúÊcdprK 04& wdpdhH_jre YsIHhka g
m;siai;d wkmamlx box ÿlaLx myiai: 1& ukdj YsËKh lr;s' 2& fyd|u foa lshd fo;s' 3& ish¿ úoHd
- Ydia;% fkd uiqrej W.kaj;s 4& ñ;=rkag yd iïNdjkShhkg
y÷kajd fo;s' 5& wdrËdj i,i;s'
lid( lifhka¦ ksúÜfGd( fufyhkq ,nk¦ Nfød
wiafid( Wiia wYajhd¦ h:d( hïfia o¦ ^tfia&" 05& iajdñmqreIhka ìß|g
wd;dmsfkd( flf<ia ;jk ù¾h we;a;dyq o¦ 1& iïudkkfhka" 2& wkjudkkfhka 3& úYajdih lv fkd
ixfj.sfkd( iir l,lsreï we;a;dyq o¦ Njd:( lsÍfuka 4& wêldrh mjrd oSfuka 5& wdNrK wdosh ,nd oSfuka
ix.%y l< hq;= h'
jkak¦ ioaOdh p( Y%oaOdfjka o¦ iSf,ak p( YS,fhka
o¦ úßfhak p( ù¾hfhka o¦ iudêkd( iudêfhka o¦ 6& ìß|
Oïu úksÉPfhk p( O¾u úksYaph kï jQ úoiqka 1& l=ÿ uy;a lghq;= ilid bgq lsÍfuka 2& wd.ka;=l yd mßck
kqjKska o ^hqla;j&¦ iïmkakúÊcdprK( iïmQ¾K ix.%y lsÍfuka 3& úYajdih lv fkd lsÍfuka 4& Wmhk oE
jQ úoHdfjka yd prKfhka hqla; j¦ m;siai;d( m%fõifuka mßyrKh lsÍfuka 5& w,i fkd ú läirj l%shd
lsÍfuka pdß;% bgq lrhs'
isysfhka hq;=j¦ wkmamlx( wk,am jQ¦ box ÿlaLx( fï
iir ÿl¦ myiai:( ÿre lrõ' ^7&.Dym;shl= ;u ñ;=rkag
1&;E.s fnda. oSfuka 2& ñysß jpk l:d lsÍfuka 3&
lih u.ska yslafuk ^li myr fkd lkq msKsi w¾: isoaêhg l%shd lsÍfuka" 4& iudkd;au;dfjka 5&
fyd¢ka yeisfrk& hym;a wYajhl= fuka flf<ia i;Hjdos;ajfhka ix.%y lrhs'
;eùu l< hq;= h' ixfõoS úh hq;= h' Y%oaOdj" YS,h"
^8& ñ;=frda Tyqg
úhH_h" iudêh yd Ou_ úksYapfhka ^h:d ;;aFj 1& mud jQ úfgl wdrCIdj iemhSfuka 2& foam, /l oSfuka
ksÍËKfhka& hq;=j úoHdj yd prKh m%.=K lr isys 3& ìhm;a jQ úg wdrCIdj ie,iSfuka 4& wk;=f¾ oS w; fkd
kqjKska hq;=j fï wk,am jQ ÿla l`o ÿre l< hq;= h' yeÍfuka 5& ¥ orejkag ldreksl ùfuka m%;s ix.%y lr;s'

újrKh ^9& iajdñhd fiajlhdg


1& Yla;shg wkqj jev mjrhs' 2& wdydr mdk yd jegqma fohs
iS,( iS, hkafkka yslaóu" YsËKh hk wre; fohs' iS,h ish¿ 3& fi!LH myiqlï imhhs' 4& úfYaI foa fnod yod .kshs' 5&
wdOHd;añl l%shdj,Ska ys wdrïNh fjhs' iS, - iudê - m[a[d hk ksis l< úfõl myiqj ,nd fohs'
;%súO YsËd ud¾.fhys os iS,h mßmQ¾K fkd l< fyd;a iudêh
uydksYxi fkd jk nj lshefjhs' tfyhska Ndjkd ud¾.hg m%fõY ^10& fiajlfhda iajdókag
jkakg fmr iS,fhka iukaú; úh hq;= fjhs' iS,h Ydikfhys wdos 1& Tyqg fmr wjos ùfuka 2& Tyqg miqj kskaog hdfuka 3& ÿka
prKh yd m%;sIaGdj jYfhka y÷kajkafka o tfyhsks' tfy;a iS,h foa muKla .ekSfuka 4& iajlSh fiajh ukdj bgq lsÍfuka 5&
hkq udOHhla ñi ksIagdjla fkdjk nj f;areï .; hq;=h' fjk iajdñhd f.a lS¾;sh m;=rejd yeÍfuka lD;fõoS fj;s'
úoshlska lsjfyd;a is,a msrE muKska ish,a, iïmQK_ fkd fõ' iS,h
mqrd is; lh yslaujd .kafka iu: - úo¾Ykd Ndjkd id¾:l ^11& .Dym;shl= Y%uK n%dyauKhkg
lr.kq msKsi h' úuqla;sh idOkh lr .; yelafla túg h' iS,h 1& ffu;%S iy.; ldh l¾ufhka 2& ffu;%S iy.; jdla
fufia úuqla;s ud¾.fha m%:u wx.h jYfhka m%dfhda.sl jákdlula l¾ufhka 3& ffu;%S iy.; ufkda l¾ufhka 4& fodr újD;
we;a;la nj f;areï fkd f.k ;ud iS,h wdrËd lr .;a muKska lsÍfuka 5& fmdaIKh iemhSfuka i;aldr lrhs'
—uu ks¾u, iS,h we;af;ñ' tfyhska ug fjk l< hq;a;la ke;'
fu muKlska u ug úuqla;sh ,o yel˜ jeks fnd<`o l,amkd we;s ^12& Y%uK n%dyauKfhda
jqjfyd;a ;uka ziS,ín; mrdudiZ ;;aFjhg u weo jefgkakg 1& mdmfhka je<lSfuka 2& hymf;ys fhoeùfuka 3& l=¿Kq
yels nj fufkys lr iS,h w;HjYH jqj;a th mqrkafka b;sß is;a we;s lsÍfuka 4& fkd o;a foa lshd oSfuka yd o;a foa jvd;a
YsËdjka i|yd moku ieliSug nj ;rfha jgyd .; hq;=h' iS, meyeos,s lr oSfuka 5& foõ f,djg u. lshd oSfuka ix.%y
uoh uq¿ukskau ÿr ,ñka wk;sudkSj yslañh hq;= h' lr;s'

01& orejl= úiska foudmshkg .Dyia:hd f.a jdß;a; iS,h jkafka m%Odk jYfhka mxp YS,hhs'
1& fmdaIKfhka 2& l=ÿ uy;a lghq;= lr oSfuka 3& l=, jxYh wkHhka f.a Ôú; úkdY lsÍfuka j<lsk fya kqÿka foa .ekSfuka
ia:dmkh lsÍfuka 4& odhdohg fhda.H mßos yeisÍfuka 5& ñh o j<lshs' ldu ñ:Hdpdrfhys fkd fhfohs' iqrdmdkfhka j<lshs'
.sh miq mska oSfuka hq;=lï bgq l< hq;= h' fï úr;Ska u.ska ;u pß;h mú;% lr .kakd fyf;u iudchg o
udkj whs;sjdislï ksremøe; f,i N=la;s ú|Sfï yelshdj iy;sl
02& foudmshka orejkg lrhs' fï uQ,sl mxp YS, YsCIKh w;sf¾lj Wfmdai: oskhka ys
1& mdmfhka je<lSfuka 2& fyd| jefvys ksr; lr ùfuka 3& wIaGdx." wdðjdIagul fyda oY YsCId wdrCId lsÍug .Dyia:hkg
Ys,am b.ekaùfuka 4& ksis l, wdjdy - újdy lr oSfuka 5& yels h'
iqÿiq l, odhdo mjrd oSfuka ix.%y lr;s'

oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 37


fudkjg lSlre wh ;uka f.a is; ^flf,ia jiÕfhka uqod& yslaujd .ks;a¡

145¡ Wolx ys khka;s fk;a;sld oshd¿fjda osh f.k h;a


Wiqldrd kuhka;s f;ckx yS jvqfjda Bh ku;a
odrex kuhka;s ;ÉPld jvqfjda ,S weoh yß;a
w;a;dkx ouhka;s iqín;d ^10'17& is,aj;a wh ;uka ku;a

38 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


oukh lr .kak ;uka
10 ^11& iqn idufKarhka f.a jia;=j ^145 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


iqn kï idufKarhka jykafia uq,a lr f.k
fhfok úg tn÷ m%d;syd¾h isÿ jkafka h' wo iqn
idufKarfhda oshd¿jka osh f.k hk yeá" B jvqjka
fï.d:dj foaYkd lr jod< fial' B o`vq ilik yeá" jvq ld¾ñlhka ,S lmd ueo
ilik yeá n,d isg thska mdvula bf.k ;ud
iqn idufKarhka meúos jQfha y;a yeúßos úfha oS h' Tmj;a lr .;a y' Wka jykafia oj,a odkh je<÷fha
Wkajykafia f.a wdpd¾h jQfha ießhq;a uy ry;ka ry;ka jykafia kula jYfhksZZ hs jod< y'
jykafia h' meúosj wgjk osk ießhq;a uy f;reka
iu`. ms`vq is`.d .sh idufKarhka jykafia l=Uqrlg újrKd;aul wkqjdoh ^145 .d:dj&
c,h f.k hk f.dúhka ÿg y' is;a ms;a ke;s osh
;uka ßis mßos ßis ;ekg f.k f.dia jev .kakd fk;a;sld ys Wolx khka;s Wiqldrd f;ckx
whqre is;g .;a y' bka wk;=rej yS jvqjka B;, kuhka;s ;ÉPld odrex kuhka;s iqín;d w;a;dkx
i|yd o`vq kukq oel th;a mdvulg .;a y' wjik ouhka;s
oelafla jvq uvqjls' tys jvq ld¾ñlfhda oejo`vq
lmñka" uosñka úúO NdKv ksIamdokh lrkq olakg fk;a;sld( l=Uqre j,g osh f.k hkafkda¦ Wolx(
,eìK' ;uka leu;s mßos fï mK ke;s NdKav c,h¦ khka;s( f.k h;s¦ Wiqldrd( B;, idok
yslaujd .kakg ñksiqkag yels kï wmg wfma u is;a ld¾ñlfhda¦ f;ckx( B o`vq¦ kuhka;s( yev .kaj;s¦
yslaujd .kakg neß ukao@ ;ÉPld( jvq ld¾ñlfhda¦ odrex( ,S¦ kuhka;s(
kj;s¦ iqín;d( is,a rlskafkda¦ w;a;dkx( ;ud¦
tfia is;+ iqn idufKarfhda ms`vq is`.d hdu kj;d ouhka;s( oukh lr .ks;s'
wdmiq úydria:dkhg hdug .=re ysñhka f.ka wjir
me;+ y' wjirh ,enqfKka ry;a ù ñi fkd kj;sñhs l=Uqre j,g wjYH c,h f.dúfhda we, ud¾. j,ska
wosgka lr .;a Wkajykafia Ndjkdjg mgka .;a y' leu;s mßos f.k f.dia yiqrejd .ks;s' B;,
fï w;r .|ls<sfhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia idokafkda B o`vq .skafkka r;alr os. yer idod .ks;s'
—iqn idufKarfhda ms`vq is`.d hdu kj;d Ndjkd lrkq jvq ld¾ñlfhda ,S lmd ueo ;udg ßis mßos jevg
msKsi wdrduhg wdmiq wd y' Wkajykafia f.a ldßh fhdojd .ks;s' is,a rlskafkda ;ud oukh lr.kS'
bgq ùfoda˜ hs osjeiska n,d jod< y' idufKarhka
wkd.dñ M,h olajd ms<sfj<ska m;aj isá whqre ÿgq újrKh
Nd.Hj;=ka jykafia tosku ry;a M,h ,nd .ekSfï
iqín;x( ukd mej;=ï we;a;d iqín; kñka ye|ska fõ' hym;a
Yla;sh o tu idufKar ku i;=j mj;akd nj o oel
iS, .=Kh yd úkS;dpdrj;a nj fuhska woyia fjhs' tjekakka
.;a y' wk;=rej Nd.Hj;=ka jykafia .JOl=áfhka myiqfjka YsCIKh l< yels fjhs'
kslau úydria:dkhg msúfik fodrgqj wi, /|S
isáh y'

idßmq;a; uy ry;ka jykafia ms`vq is`.d f.k wdmiq


meñKsh y' nqÿ mshdKka jykafia iqn idufKarhka
ry;a jk ;=re ießhq;a uy f;reka l=áhg fkd
msúijkq msKsi Wkajykafia f.ka m%Yak y;rla
úuiQy' ta m%Yak j,g ms<s;=re foñka ießhq;a ysñhka
mud jQ w;r idufKar ysñfhda ry;a jQ y' wk;=rej
Nd.Hj;=ka jykafia —idßmq;a;" idufKar kug wdydr
fokak˜ hs jod< y' ießhq;a ysñfhda o idufKar kug
msKavmd;h msßkeuQ y' idufKar ku j<`od ksu jk
úg bre u|la wjrg f.dia ;sìKs' ta .ek NsCIQka
jykafia oï iNdfjys l;d lrñka isáhy'

Nd.Hj;=ka jykafia tys jevu lr —uyfKks" fuf;la


fõ,d ljr l;djl fhoS isáhyq o@˜ hs úuiQ úg
Tjqyq —iajdóks" wo Wfoa jrej álla os. jQjd jeksh'
idufKarhka oka j<|d wjika jQ úg tlajr u yjia
jQjd jeks úh' wms ta .ek l;d lf<uq˜ hs mejiQ y'
—uyfKks" Wodr wNsu;d¾: we;a;ka mOka ùh¾hfhys
oyjk mrsÉfPaoh ( oKv j.. 39
l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
.sks ^tfldf<dilska& weú, f.k ksf;d/ oefjoaoS l=uk iskdfjla o@ l=uk i;=fgla o@

146¡ fldkq ydfida lsudkkafoda fudk iskd foda


ksÉpx mÊc,sf;a i;s fudk i;=g foda
wkaOldfrk TkoaOd ks;r .sks f.k oefjoaoS
moSmx k .fjiai: ^11(1& osf,k mykla
fidhkq ke;afoda
wkaOldf¾ isáoaoS

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


tl jokla - ÿka t<shla
11 ^1& úidldjka f.a msßjr ,`ÿka ^146 .d:dj&

ú idld Wmdisldjf.a msßjr ,`ÿka wern fï .d:dj


Nd.Hj;=ka jykafia úiska jodrk ,oafoa foõrï
fjfyroS h'
ksÉpx( ks;ru¦ mÊc,sf;a i;s( ^tfldf<dia
.skafklska& .sks f.k oefj;aos¦ fld kq ydfid( ljr
kï yskdjla o@¦ lsx wdkkafoda@( l=uk i;=gla o@¦
wkaOldf¾k( ^wúµd&wkaOldrfhka¦ TkoaOd( jeiS
úidldjka okg mskg ys;e;s ldreKsl .=Kj;a isáñkq;a"^Tn&¦ moSmx( wdf,dalhla¦ k .fjiai:@(
l=,l;la fia m;,j isá fyhska ;u ìßkaoka o tn÷ fkd fidhkakyq o@
.=K hym;a wh njg m;a fjkjd kï Ôú;h fl;rï
m%ikak jkafka oehs ieje;a kqjr fndfyda wh is;+ y' ks;ru flf<ia .skafkka oefjñka isáh oS ljr
tfia is;+ mkaishh fofkla jrla ;u ìßkaoka tfia yskdjla o" ljr wdkkaohla o@" w÷frys .s,S isáñkq;a
.=K hym;a lr .kq msKsi Tjqyq úidld Wjeish f.a wdf,dalh msKsi mykla fkd fidhjq o@
weiqrg m;a l< y' úidldfjdao úydria:dkhg hk
.uka ìuka j,oS Tjqka legqj hñka iÿmfoaY odkfhka újrKh
Tjqkg ix.%y l< y'
mÊc,sf; i;s( i;aFjhd ksrka;rfhka .sks tfld<ilska oefjk
nj oyï fmd;aj, oelafjhs' ta .sks kï"
fï w;r rc;=ud f.a o wjir we;sj meje;afjk
tla ieKfl<s iufhl Tjqyq ish iajdñjrekg ;ekQ 1& rd.h 2& oafõIh 3& fudayh 4& jHdêh 5& crdj 6& urKh
iqrdfjka b;sßh úidldjka uÕyer Whkg iÕjd 7& fidalh 8& mßfoj 9& ÿlaL ^ldhsl ÿlh& 10& fodaukiai
f.k f.dia î l,n, lf<ka iajdñmqreIhka f.ka ^fkd i;=g fyj;a isf;a ÿlh& 11& Wmdhdi ^±ä wdhdih&
.=á neg lE y'
hk tfld<ihs' iEu i;a;ajfhlau ksjka oel iißka tf;r jk
;=re fïjdhska oefjhs'
;j;a j;djl Tjqyq úidldjka iuÕ wdrduhg hk
w;r iqrd n÷ka o iÕjd f.k f.dia wdrdufhaoS wkaOldfrk( w÷r f,i fuys y÷kajkafka ish¿ mD:.ack
fydr ryfia u î Ou_ Yd,dfõ jdä jQ y' nqÿrÿka i;aFjhka .s,S isákd wúoHd wJOldrhhs'
O¾u foaYkd lrk w;r;=r Tjqka f.a iqrd u; jeä
moSmx( m%oSmh kï m%{d m%oSmhhs'
úh' iuyre uy y`äka iskdfikakg;a" iuyreka .S
.hkakg;a" iuyreka kgkakg;a mgka .;af;ka tA .d:djidkfhys úidldjf.a msßjr ldka;dfjda fidajdka jQy'
ljr fyhska oehs osjeiska neÆ Nd.Hj;=ka jykafiag fidajdka jQ wh m%Odk jYfhka fldgia ;=klg fnfo;s' tkï"
lreKq jegysK' Tjqkag iqrd u; ueoafoa udr mdËsl
ñ:Hd oDIaál N+;d;auhka o wdúIagj ;sìk' udrhdg 1' i;a;laL;a;= mru( my;a ckauj, fkd bmso osjH-ukqIH
f,dalj, i;a jrla muKla Wmos;s'
wjia:dj fkd osh hq;= hehs is;+ Nd.Hj;=ka jykafia
ish fonefuka ;o kS,jK_ rYañhla ksl=;a lr iuia; 2' flda,x fld,( fo;=ka jrla muKla bmso iir ÿla fl<jr
oï iNdju w÷f¾ .s,ajQ y' NS;shg m;a ldka;djka f.a lrhs'
iqrdu; ke;súK' ta fjkqjg Tjqyq ìfhka ;e;s .;ay'
3' tal îfc( ;j tla jrla muKla ukq f,dj Wm;la ,nhs'
wk;=rej iqÿ nqÿ/iska oï iNdj taldf,dal l< fida;dm;a;s M,h ,nkafka ilaldh osÜÀ úÑlsÉPd iy iS,ín;
Nd.Hj;=ka jykafia Tjqka wu;d —Wmdisldfjks" Tn mrdudi hk ixfhdack ke;s lsÍfuks'
fï oï iNdjg fun`ÿ iajrEmhlska fkd meñKsh
hq;=j ;sìKs' Tn tfia m%udoSj yeiqreKq fyhska
udrhdg wjia:dj ie,isK' udrdfõYh ksid Tn l%shd
lf<a ú,s ìh ke;sj h' Tn yd;amiska u tfldf,dia
.skaklska oefj;aoS ;uka ;=< we;s flf<iqka f.ka
ñfokakg ;e;a fkd orkafka wehs@ Tn w÷frys
.s,S isák fyhska wdf,dalhla fidhd .kakg fkd
fjfyfikafka wehs@˜ hkdoS jYfhka wkqYdikd l< y'
Ou_ Y%jKh l< Wmdisldfjda ish¿ fok wjik
fidajdka M,fhys msysáh y'

újrKd;aul wkqjdoh ^146 .d:dj&

ksÉpx mÊc,sf;a i;s fldkqydfid lsx wdkkafoda


wkaOldfrk TkoaOd moSmx k .fjiai:@

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 7


fndfyda fok iqjh hs i,ld úis;=re fldg irik isrer .;s i,ld n,kak¡

147¡ miai Ñ;a;l;x ìïnx n,kak yev jev l< lh


wreldhx iuqiais;x ;=jd,hls weg lgq msß
wd;=rx nyq iÙlmamx f,vls ljqre f,dn is;=j;a
hiai k;aÒ Oqjx À;s ^11(2& ;sr mej;=ï ì|l=;a ke;s

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


n,kak we;s ;;= isref¾
11 ^2& isßud mqrÕk mqj; ^147 .d:dj&

ie je;akqjr fÊ;jk úydria:dkfhys jev jdih


l< Nd.Hj;=ka jykafia issßud kï .Ksldj
wern fï .d:dj jod< fial'
Nd.Hj;=ka jykafia NsËq ix>hd wu;ñka" —uyfKks"
jks;djl f.a w.hg jQ foa n,kak' ueh iu. tla
/hla .; lrkakg ñksiaiq lyjqKq oyila f.jQ y'
wo lsisfjla fkdñ,fha o fkd .ks;s' weh f.a rEimqj
ieje;a kqqjr b;d m%shxlr rEm fYdaNdfjka hqla; osrdm;aj .sfha h' uyfKks" isref¾ yeá f;areï
isßud kï wìire,shla úiqjd h' ´ oskm;d NsËqka .kak˜ hs Ou_ foaYkd l< y' isßudjka flf¾ we¿ï
jykafia,d wgkulg oka msßkeuqjd h' jrla tys oka l< NsËq ku o fidajdka M,h ,oafoa h'
je<÷ NsËQyq weh f.a wiudk rEm fi!kao¾hh .ek;a
weh ms<s.ekajQ wdydr j, m%kS;Fjh .ek;a wdrdufhaoS újrKd;aul wkqjdoh ^147 .d:dj&
l:d l< y' ta wid isá tla ;reK ysñ kul f.a is;
;=< weh fkdoelu mjd weh ms<sn| ird.S is;la we;s hiai Oqjx À;s k;aÒ wreldhx iuqiais;x wd;=rx nyq
úh' miq osk fyf;u wks;a NsËQka o legqj isßudjka iÙlmamx Ñ;a;l;x ìïnx miai
f.a ksjfiys odkh je<£u msKsi msg;a úh' tod
isßud frda.d;=rj isá oskls' tfia jqj o weh NsËQka hiai( hulg¦ Oqjx À;s( ;sr meje;aula¦ k;aÒ(
jykafia,dg f.!rj lrkakg wjYHhehs lshd isá ke;ao¦ wreldhx( ;=jd,hla j¦ iuqiais;x( weglgq
fyhska weh j;a;ï lr f.k iÕ ueog f.k tk ,oS' iuQyhla jQ¦ wd;=rx( frda.S jQ¦ nyq iÙlmamx( fndfyda
—weh wikSmj isáh oS mjd w;sYhska rEm iïmkakh˜ fokd úiska úúO f,i l,amkd lrkq ,nkakd jQ¦
hs is;+ NsËqj weh flf¾ ;Èka u we¿ï lf<a h' Ñ;a;l;x( úÑ;% lrk ,o¦ ìïnx( fï YÍrh¦
miai( n,kak'
tod /fhys wikSmh jeä ùfuka isßud l¿ßh l<d
h' ìïìidr rc f;u isßud ñh .sh nj nqÿrcdKka ia:djr meje;aula ke;s" uq¿ukska u ;=jd,hla jeks"
jykafiag oekqï ÿkafka h' isßud f.a u< isrer weg tlaù frdlaù fmfkk" frda.S jQ"úúO ckhd úiska
iqidk N+ñhg f.k f.dia j< fkd oud osk ;=kla tys úúOdldrfhka Wml,amkh lrkq ,nk" fï úis;=re
iqrËs;j ;nk fia Nd.Hj;=ka jykafia rcqg Wmfoia lrk ,o YÍrfha h:d ;;aFjh n,kak'
ÿka y' lmqgka yd .scq ,sysKshkaf.ka /l .ksñka th
osk ;=kla tfia ;nk ,oS' isßud f.a rEnr isrer ;j újrKh
ÿrg;a rEnr fkd ùh' th bosó l=Kq ù mKqfjda mjd
we;s jQy' kj fodßka u ´cdj .,kakg úh' YÍrhg ks;H meje;aula ke;' th ksr;=reju fjkia fjñka osrd
m;a fjñka úkdYh lrd .uka lrhs' tfy;a th úúOdldrfhka
úis;=re fldg úúO l,amkd cks; lrjhs'
isjqjk osk nqÿrcdKka jykafia uy iÕk msßjrd
iqidk N+ñhg jevu l< y' rc;=ud o iy msßjßka
meñKsfha h' isßud flf¾ oeä fm%auhla we;s lr
f.k isá ;reK NsËqj weh ñh.sh nj oek isáfha
ke;' nqÿrÿka isßudj f.a isrer n,kakg h;shs weiQ
Wkajykafia o .ukg tla úh' iqidk N+ñfhys oS
isßudjka f.a isrer jg lr iÕrejk yd nqÿrcdKka
jykafia jev isá w;r rc;=ud iy msßi o jgj
isáhy' fndfyda .sys meúos" ia;%S mqreI fikÕ o tys
/ia jQy'

Nd.Hj;=ka jykafia rc;=udf.ka fufia úuiQ y'


—uyrc" fï ldka;dj ljqo@˜ rc;=ud ms<s;=re ÿkafka
—iajdóks" fï Ôjl ffjoHjrhd f.a ifydaoßh jQ
isßud h'˜ —fï isßud o" uyrc@˜ —tfyuhs iajdóks"˜
—tfia kï uyrc lyjqKq oyila fokakl=g isßud ,o
yels hehs wK fnr ,jkak˜ lsisfjla zyqïZ y~l=ÿ
fkd keÕ+ y' rc;=ud ñ, i;hla olajd wvq lf<a h'
lsisfjla ñ,g fkd .;a y' —nqÿrcdKka jykai fï
isrer lsisfjla fkdñ,fhaj;a fkd .ks;s˜ hs rc;=ud
oekqï ÿkafkah'

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 9


ish¨ i;=ka f.a Ôú;h urKh fl<jr fldg we;af;a h¡

148¡ mßðKaKñox rEmx osrd hk fï isrer


frd.ksâVx mNÙ.=rx f,äka jefgkd ks;r
NsÊc;s mQ;sikafofyd ìf|hs ierj o je.sr
urKka;x ys Ôú;x ^11(3& osúfha fl<jrhs urKh

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


osúh ksufjhs urKfhka
11 ^3& W;a;rd fufyKsh f.a l;dj ^148 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:dj W;a;rd fufyKsh ksñ;s
fõjd ish,a,u wks;H h' mxpialkaO úNd.h" wdh;k úNd.h
yd Od;= úNd.h u.skao fuu wks;H;dj m%lg lrkq ,efí'
wks;H;dfjka ñÿKq tlu foh wixialD; Ou_h jQ ksj_dKh muKs'
fldg foaYkd l< fial'
fidajdka ùu ú.%y lrk iqm%lg mdGh ;=< tk —hxls[Ñ iuqoh
tlish úisjiaj jev úiQ W;a;rd fufyKsh oskla Oïux iínx ;x ksfrdO Oïux˜ yg.kakd hula we;akï" ta
ms~q isÕd f.dia tk w;r uÕ NsËq kula oel ;u ish,a, kefik iq¿h'˜ hkafkys yrh jkafka wks;Hh ms<sn|
msKavmd; fNdackh Wkajykafiag ms<s.ekajQjd h' mß{dkhla we;s lr .ekSuhs' úuqla;s ud._fha m%:u mshjr jkafka
wks;Hh ms<sn| h:djfndaOh nj fuhska yeÕfjhs' wks;Hh
tfyhska wehg tosk ksrdydrj isákakg isÿ úh' wjfndaO lr .ekSfï wd.ñl jeo.;alu fuhska f;areï .; yels
fojk osk o th u isÿ úh' ;=kajk osk o ´ f;dfuda h' tfuka u msßksjka mdkakg u|lg fmr ;:d.;hka jykafia
;u msKavmd; fNdackh NsËqkula oel mQcd lr úiska jod< wjidk nqoaO jpkh jQfha o —uyfKks" ish¿ ixialdr
;=uQ ksrdydrju .; l<d h' ;=ka oskla u ksrdydrj O¾ufhda wks;Hh y' wm%udoj iïmdokh lr .ksjq˜ hkakhs'
isàfuka fufyKsh b;d ÿ¾j, jQjd h'
ish¨ ixialdr O¾uhka wks;H nj yd wkd;au nj m%;HË lr
fkd f.k úuqla;sh ,nd .; fkd yel' tfyhska th Ndjkd
isjqjk osk W;a;rd NsËqKsh ms~qisÕd jäkd w;r uÕ ud._fhka iDcqj yd iQËu f,i m%;HCI lr .; hq;=j ;sfí' tu
wehg mgquÕl oS Nd.Hj;=ka jykafia uqK .eisKs' wjfndaOh wiajdoh úo¾Ykdjka w;r m%:uh f,i oelafjhs'
Nd.Hj;=ka jykafiag f.!rjfhka je| kuialdr l< [dK oiaik úiqoaêh yd u.a.du.a.[dKoiaik úiqoaêh ,nd
´ f;dfuda miaig jQjd h' tfy;a wjdikdjg ;uka fok kj úO wkqiai;Ska w;r m%:udxlhg o WohjHh úIfhys
wjOdkh fhduq lsÍu olajd we;'
f.a u Öjrh mE.S meg,S ìu weo jegqKd h' thska
weh f.a ysi ;=jd, úKs' weh fj; .sh Nd.Hj;=ka mNÙ.=rx( YÍrh b;d myiqfjka ì£ úisr hkakla nj fuhska
jykafia —Tfí isrer fnfyúka ÿn,j .sfha h' oeka yefÕhs'
ì| jefgkakg wdikak h' ,ÕoSu tys wjidkh
mQ;sikafofyd( YÍrfha kj fodßkau ierj ^wmú;% foa& je.sfrhs'
isÿjkq we;˜ hs jod< fial' ta wid isá fufyKsh
fidajdka M,fhys msysáhd h' wks;Hh( .ia j, o¿" fïrE fld<" boS ly .eyqKq fld< yd ìu
jeà úh,S hk fld< wm fk; .efgk uq;a wms ta u.ska b.ekafjk
újrKd;aul wkqjdoh ^148 .d:dj& mdvu is;g fkd .ksuq' ysfiys l¿ flia iqÿ jk úg tu.ska fok
od¾Yksl mKsúvh wms f;areï fkd .ksuq' fï ish,af,ka wmg
box rEmx mßðKaKx frd.ksâVx mNÙ.=rx fok mKsjqvh l=ula o@ wks;Hhhs' b| ysg wks;Hh ms<sn| iq¿
wjÈlula cks; ùu yd th .eUqßka m%;HË lsÍu w;r n,.;=
mQ;sikafofyd NsÊc;s ys Ôú;x urKka;x fjkila mj;shs' nqoaêuh jYfhka hula ms<s.ekSu yd m%;HË lr
.ekSu w;r fjkila mj;shs' fndfyda úg wm th f;areï .;a;;a
box rEmx( fï rEmh¦ mßðKaKx( w;sYhska Èrd wmg iïnkaO lr jgyd .kakg jEhï fkd lruq'
.sfha¦ frd.ksâVx( frda.hg le±,a,la n÷h¦
mNÙ.=rx( ^jyd& ìf|k iq¨h¦ mQ;sikafofyd( ^kj
fodßka& l=Kq ierj .,d hhs¦ NsÊc;s( ^fï isrer&
myiqfjka ì£ hhs¦ ys( hï fyhlska¦ Ôú;x( Ôú;h¦
urKka;x( urKh fl<jr fldg we;af;a fõ o
^tfyhsks&'

jhig hk úg YÍrh osrdm;a fjhs' frda. j,g


wdlrhls' myiqfjka ì|S hhs' l=Kq ù ierj .,d hhs'
myiqfjka ìf|hs' Ôú;h urKfhka fl<jr fjhs'

újrKh

urKka;x ys Ôú;x( Ôú;fha wjidkh urKhhs' fï .d:dfõ


wruqK Ôú;fha wks;Hh meyeos,s lsÍuhs' ;%s ,ËKhka f.a m%:u
,ËKh wks;Hh hs' wks;Hh meyeos,s lsÍfï oS ,ËK ;=kla
.ek fufkys lsÍu oelafjhs' tkï" Wmamdo ^yg .ekSu& À;s
^meje;au& Nx. ^úkdYh& hk ,ËK ;=khs' meje;au jqj o
fudfyd;la tlúg tl f,i meje;aula ke;'

ish¨u ixialD;l O¾uhka f.a iajNdjh ksn|j ksrka;rj fjkia


ùu hs' fN!;sl fõjd" udkisl fõjd" wdOHd;añl fõjd" ndysr

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 11


,nq ln,a jeks fldfndajka meye ^-w¨mdg& we;s ñkS weg iels,s ljr we,afula o@

149¡ hdksudks wm;a:dks ir;a ldf, t;k fu;k


w,dmQfkZj idrfo jeà ;sfnk ,nq weg fuk
ldfmd;ldks wÜÁks w¿ meye weg lgq oel=fuk
;dks osiajdk ld r;s@ ^11(4& ljqre;a fm<fU;s we,afuk

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fï foa oel=fuka - wdid ÿr,;a
11 ^4& wêudksl ysñjreka f.a l:d mqj; ^149 .d:dj&

; uka .ek muKg jvd is;g .;a tla NsËq msßila


wrnhd nqÿrcdKka jykafia foõrï fjfyr jev
jik fiala fï .d:dj jod< fial'
idrfo( ir;a R;=fjys¦ wm;a:dks( ^;ek ;ek&
úiqreKq¦ w,dmQks bj( ,nqln,a jeks jQ¦ ldfmd;ldks(
^mfrúhka f.a mdg& w¿ meyeh we;s¦ hdks budks(
hï fï¦ " wÜÁks( ñkS weg ^fõo&¦ ;dks( ta ñkS weg¦
tla;rd NsËq mssßila Nd.Hj;=ka jykafia fj;ska osiajdk( oelSfuka¦ ld r;s( ljr we,aula o@'
lugyka ,nd f.k njqka jvkq msKsi jk.; jQy'
fndfyda Wkkaÿfjka wm%udoS j Ndjkd l< ta ysñjre mfrúhka f.a mdg .;a ñkS weg lgq ir;a ld,fhys
blauKska u OHdk Wmojd .;a y' tfy;a tu wê.uh úh,S ;ek ;ek úisr .sh ,nq ln,a fuka osia fjhs' ta
jrojd f;areï .;a Wkajykafia,d oeka ;uka ish¿ ñkS weg ±lafuka ljr kï we,aula Wm§ o@
flf<iqka kid ry;aj we;ehs is;+y' tfy;a Tjqka ,nd
;snqfKa OHdkhla muKs' újrKh

;uka ry;a M, ,nd we;ehs i;=gg m;a ta ysñjre wÜÀks( weg lgq fï wuq fidfydfkys ñkS osrd f.dia ;ek ;ek
úisr we;s weg len,s msÍ mej;sK' ysia ln,a fmkS hkafka úh,S
Nd.Hj;=ka jykafia olskq msKsi" foõrï fjfyr .sh ,nq ln,a fuks' m%shxlr ukqIH YÍrhg wjidkfha w;ajk
n,d wdmiq .ukg msg;a jQy' Wka jykafia,d foõrï brKu ta ysia ln,a foi ne,Sfuka jgyd .; yel'
fjfyrg we;=,a jkakg fmr mjqre fodrgqj g
iómj;a u ish nqÿ fk;ska Tjqka oel jod< crd( uy¿ úh Wodjk úg YÍrfha my< jk crd ,l=Kq ldg;a
Nd.Hj;=ka jykafia wdkkaao ysñhka wu;d —wdkkao" m%lg foa h' uy¿ úh ñksiqkg iir l<lsÍ meúos jkakg is;a
fmd<Ujk tla fmr ksñ;a;la fjhs' isÿy;a fndai;=ka meúos jQfha
Th NsËQka jykafia,dg oekg ud yuqùfuka uy,af,la" f,fvla yd u< l|la oelSfuks' fï ksñ;s ;=k foúhka
m%fhdackhla fkd fjhs' ta whg uq,ska u iqidk N+ñhg úiska Wkajykafia yuqjg meñK jQ nj iïm%odfhys lshefjhs'
f.dia wk;=rej ud yuqjg tkakehs Wmfoia fokak˜ hs
jod< y' hu rcq ñksiqka f.ka fufia úui;ehs l;djla we;' —tïnd krh"
wjqreÿ wiQjla" wkQjla" ishhla jhia jQ uy¿" ÿn," l=ÿj .sh"
f., keuqKq" yerñá jdrefjka hk" md melsf,k" frda.S" ;=reKq
wdkkao ysñfhda ta NsËQkag nqÿrÿka f.a mKsjqvh nj bl=;aj .sh" o;a ye¿Kq" ysifla meiqKq" ;Ügh mEÿKq" yu
oekajQ y' ta NsËQyq o fufia is;+ y' /,s jegqKq fjjq,k w;a md we;s whl= oelafla ke;a o@ Tn;a
hïlsis ojil uy¿j ÿn,j hk nj;a th u. yßkakg l%uhla
—Nd.Hj;=ka jykafia ish,a, uekúka okakd fial' ke;s nj;a jegyqfKa ke;a o@ frda.Sj" .s,kaj" fõokdfjka mSä;j"
kslrefKa fufia fkd lr;s' lsishï jeo.;a fya;=jla ;u wiQÑfhysu .s,S fjk;a wh úiska Tijd f.k f.dia ta ta
;ek ;nkq ,eìh hq;= whl= ÿgqfõ ke;a o@ ug;a fï foa fjhs"
we;sj u fufia lr;s'˜ tfia is;+ Tjqyq fidfydka ìug fuhska .e,jqula ke;s fjhs lshd lsis lf,l jegyqfKa ke;a o@
.sh y' ;ud;a ljod fyda ñhhk nj f;areï .;af;a ke;a o@ urKfhka
.e,ùula ke;s nj fkd jegyqfKa o@ lsisodl .eyeKshl f.a fyda
iqidk N+ñh mqrd úúO ñkS úisÍ ;sìK' iuyr tajd msßñhl= f.a fyda oskla" folla ;=k y;rla merKS ù .sh bosuqKq"
weglgq njg m;aj ;ek ;ek úisr ;sìK' iuyrla ÿ¾j¾K jqKq l=Kq jqKq u< isrerla oelafla ke;a o@˜
l=Kq ù hñks' mKqfjda k,sh;s' ´cdj .,;s' we;eï ish,a, kefik iq¿ nj" wks;H nj f;areï .;a úg f,dj foi
ñkshla mehlg follg fmr f.kd mßoafoks' ;u n,k oDIaáh fjkia lr .kakg yels jkq we;' lsisjla wfma
is;aj, úúO ixlS¾K yeÕSï we;sj ke;sj hk yeá fkdjk nj" wmg wjYH f,i md,kh lr .; fkd yels nj
mila l< Tjqyq ;uka flf<iqka kid ke;s nj f;areï f;areï .;a úg h:d¾:h oelSfï kj WfoHda.hla wm ;=< we;s
.;a y' fjhs'

.| ls<sfhys isg osj fk;ska fï ish,a, ksÍËKh


lrñka isá Nd.Hj;=ka jykafia rYañ Odrdjla tys
hjd Wkajykafia,d weu;+ y' —uyfKks" jg msg úysoS
we;s w¿ meye;s weglgq n,kak' fï ;;aFjh oel
oel;a Tng lï iqj .ek is;sh yels o@˜

wk;=rej Wka jykafia fï .d:dj jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^149 .d:dj&

idrfo wm;a:dks w,dmQks bj ldfmd;ldks hdks


budks wÜÀks ;dks osiajdk ld r;s@

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 13


fï isrer uia f,a .,ajd wegj,ska ieÿKq kqjrla ^fldgqf.hla& jeks h¡

150¡ wÜÁkx k.rx l;x k.rh weg j,ska lf<a


uxif,dys;f,mkx mqrjd we;af;a uia f,a
h;a: crd p uÉpQ p crdj urKh iu.ska
udfkd ulafLd p Tysf;d ^11(5& udkh ul= nj we;=f<a

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


isrer kqjrls - weg iels,a,ls
11 ^5& rEm kkaod NsCLqKsh f.a j; ^ckmo l,HdKs& ^150 .d:dj&

c kmo l,HdKsh fyj;a rEm kkaodj wern nqÿrÿka


fï .d:dj foaYkd lf<a foõrï fjfyr jev
jiñks'
wjik .s,kaj ÿn,j yerñá jdrejg o m;aj b;d
úrEmj wka;sfï ueÍ jegqKd h' u< isrer o l=Kq ù
ierj .,ñka ms<sl=,a ;;aFjhg m;ajkq rEm kkaodg
olakg ,eìK'
ckmo l,HdKsh f.da;ñh f.aa f,a,sh jqjd h' weh
b;du;a rEu;a jQ fyhska rEm kkaod kñka o m;< fï ish,a, n,d isá rEm kkaod —ta w;sYh iqkaor jQ
jQjd h' kkao l=ure meúos jQ osk mgka ´ fufia is;=jd ruH fh!jksh l%ufhka úhm;aj frda.d;=rj crm;aj
h' —jeäu,a fidfydhqre isÿy;a meúos ù iïud iïnqÿ ñh .shd fia hï oskl ug o ta ish,a,g hg;a jkakg
moú ,oafoa h' Tyq f.a mq;a rdyq, o meúos jQfha h' fjhs' ud weia bosßmsg isÿ jQ tu mßj¾;kh f,dj
uf.a ieñhd jQ kkao o meúosj isáhs' uf.a uj jQ ldg;a w;ajk brKuhs' uu o thska fkd ñÿfKñ˜hs
m%cdm;s f.da;ñh o meúos jQjd h' uu muKla wdj¾ckh l<d h' weh is;k is;=ú,s j,g .e,fmk
.sysf.ys ;ks jQfhñ'˜ tfia is;ñka isg ´ f;dfuda o mßos nqÿrcdKka jykafia wks;Hh" ÿl yd wkd;auh
meúos jQjd h' ms<sn`oj ;u oï foiqu fhduq l< y' oyï wid isá
rEm kkaod fidajdka M,hg m;a jQjd h'
meúos jqjo ;uka b;d rEu;a nj wehg wu;l l<
fkd yels úh' lsis u NsËqKshla weh ;rï rEu;a újrKd;aul wkqjdoh ^150 .d:dj&
fkd ùh' ;uka rEu;a ùu .ek weh ;=< tla;rd
wNsudkhla o ;sìK' nqÿrÿka rEmfhys wdoSkj uxif,dys;f,mkx k.rx wÜÁkx l;x h;a: crdp
foaYkd lrk nj wid isá ´ —ud nK wikakg .sh uÉpQ p udfkda p ulafLda p Tysf;da wÜÁkx
fyd;a ud o uy¿j rEmY%Sh keiS f.dia crm;ajk
nj Wkajykafia jodrkakg bv ;sfí' túg wksl=;a uxif,dys;f,mkx( uia yd f,a .,ajk ,o¦ k.rx(
NsËqKSka ud foi n,ñka iskdfikakg;a bv we;˜hs k.rhla ^fldgq f.hla&¦ wÜÁkx( weg j,ska¦ l;x(
is;ñka lsis oskl O¾u Y%jKhg fkd .shd h' lrk ,oS¦ fln÷ jq o h;a¦ h;a:( hï ;ekl¦ crdp(
uy`M nj o¦ uÉpQ p( urKh o¦ udfkda p( udkh o¦
tfy;a oskm;d nK wikakg hk wksl=;a NsËqKSyq ulafLda p( .=Kul= njo¦ Tysf;d( ;ekam;a lrk ,o
oyï wid wjq;a oï foiqïj, jQ lreKq .ek l;d o¡ ^tn÷ fldgq f.hla h&
lr;s' ta wi;a wi;a u nK wikakg weh ;=< o
wdYdjla j¾Okh úh' tfyhska oskla rEm kkaod fï YÍrh weg iels,a,la f,i ;kd uia f,a mqrjd
—uu;a nK wikakg tñ˜ hs lshd msßi iuÕ hkakg ilia lrk ,o k.rhls' tys crdj" urKh fuka u
leu;s jQjd h' udkh iy .=Kul= luo ksoka lr ;sfí'

flfia jqj o ;ud fk;g ,la jqj fyd;a nqÿka jykafia újrKh
;ud u b,lal fldg rEmfhys wdoSkj we;=<;a
nKla lshkakg;a bv we;ehs is;+ rEm kkaod wksl=;a ulafLd( kï .=Kul= njh' ;udg lrk ,o Woõ Wmldr wdosh
wu;l lr wkHhka f.a .=K iÕjd Tjqka f.a w.=K l;d lsÍu
NsËqKSkag uqjd ù miq fm<l ys| .;a;d h' tfy;a fuys iajNdjhhs' wkqka f.a ljr ;rï Wiia .=Khla we;;a
nqÿ rcdKka jykafia weh f.a meñKSu l,a ;nd u th iÕjd l;d lsÍu z.=K-ul=Z njhs' fndfyda .sys-meúoafoda
osjeiska oel ;sìKs' tfyhska lgqjla .,jkakg lgqjla fï ÿ¾.=Kfhka iukaú; fj;s' tfyhska fuh fmdÿ udkqIsl
u fhdod .kakd mßoafoka rEm kkaodg .e,fmk ÿ¾j,;djhla f,i o ye|skaúh yel'
Wml%uhla fhdod weh f.a rEm uoh ÿr,kakg is;+ y'
fidf<dia yeúßos rEu;shla ;u Roaê n,fhka ujd
weh ;ukag mjka i,ñka isák fia fmfkkakg ie,eia
jQ Wkajykafia tu o¾Ykh kkaodg ñi wka whg fkd
fmfkk mßos wêIaGdk l< y'

ta ÿgq rEm kkaod —fï rkajka iqrEmS hqj;sh yd


ii|d n,k úg uu l=uk úêhlgj;a weh ;rï
m%shxlr fkd jkafkñ˜ hs udkh yer ta rej foi u
wdYdfjka n,d isáhd h' weh ta refjys ne÷Kq nj o;a
;:d.;hka jykafia ta rej l%ufhka fh!jk úfhka
ueos úhg o thska uy¿ úhg o udrejk fia iD¾êuh
wêIaGdkhla l< y' wkql%ufhka uy¿ úhg m;a rej
tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 15
b;d úis;=re je ieÿk rcqka f.a u.=,a r:h o isrer osr o hs tfy;a ^kj f,djq;=re& oyu fkd osr hs¡

151¡ Ôrka;s fj rdcr:d iqÑ;a;d yev jev l< rdc r:;a hï ojil osrd h;S
wf:d iÍrïms crx Wfm;s osrd hdu ta ú,ig fjhs ldf.;a .f;a .;S
i;[ap Oïfud k crx Wfm;s ioyï W;=uka joy< lsisl, crm;a fkd fj;S
ikaf;d yfõ iíNs mfjohka;s ^11(6& Ydka; W;=fuda hym;a wh fj; ioyï foi;S

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


lsis l, fkd osrk - iqñysß nqÿ nK
11 ^6& u,a,sld foaúh f.a mqj; ^151 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


u,a,sld foaúh wern mfiakoS fldfid,a
rc;=udg fï .d:dj foaYkd l< fial'
f,dj Wmkakd h' ta wkqj Nd.Hj;=ka jykafia
;u wêIaGdkh ,sys,a lf<ka tosk rc;=ud oka ms<s
.ekaùfuka wk;=rej u,a,sld foaúh f.a mqk¾ckauh
.ek úuid isáfha h' —uyrc" Tn f.a foaúh ;=is;
oskla u,a,sld foaúh uqj fidaokq msKsi kdk fldgqjg osjH f,dalfhys bmso isákakSh˜ hs Nd.Hj;=ka jykafia
f.dia msßisÿ jk w;r ;=r rc f.or iqr;,hg jod< y' —u,a,sld;a foõ f,dj kQmoskafka kï ljqre
yefok n,af,la tys msúisfha h' foaúh md msßisÿ tys Wmos;a o@ ˜ rc;=ud i;=fgka m%ldY lf<a h'
lrk úg tu iqkLhd weh yd wiajdNdúl yeisÍul tfy;a —u,a,sld b;d fifkye;s ìß`ola jQjd h'
fhfokakg ;e;a lf<ah' foaúh o th t;rï jrola ug weh f.a úfhda.h bjid ord .; fkd yelsh˜
fia fkd is;d Bg bvoS isáhd h' tfy;a rc;=ud Wvq hs fyf;u n,j;a fYdalh o m%ldY lf<a h' tosk
uyf,a isg ìu n,k úg kdk fldgqfjys isÿ jQ fï Nd.Hj;=ka jykafia rc;=ud f.a odkh ms<s.;af;a
isoaêh oel úiauhg m;aj foaúh Wvq uy,g wd miq ud,s.fhys md uq, rdc r: kj;d ;nk ia:dkfha h'
ta .ek m%Yak lf<ah' foaúh ,Êcdj ksid tjekakla tys rc mrmqf¾ wdos mqreIhka f.a rdc r: fl!;=l
isÿ fkd jQ nj lSjo rc;=ud ud isheiska ÿgq foa jia;= jYfhka ;ekam;a lr ;sìk' Nd.Hj;=ka jykafia
m%;sfËm lr;shs wukdmhg m;a úh' foaúh o ;u tajd tlska tl .ek m%Yak lrñka —uyrc" Tn f.a
niu ienE lrkq ßisj —fï ldurfha msysàu lsishï uq;=ka ñ;af;da fï r: /f.k fkd .sh y' oeka tajd
woaN+; msysàuls' fuys isg kdk fldgqj foi n,k foi n,kak' tlska tl ál ál osrd m;a fjkjd fkd
úg tn÷ wreu mqÿu o¾Yk fmfka' Tn;=ud oeka kdk fõ o@ w;sYhska úis;=rej idok ,o fï wk¾> r:
fldgqjg .sh fyd;a ug;a tn÷ foa fmfka˜ hs mejiqjd osrd m;ajk mßoafoka ish¿ foa osrdm;a fõ' wm f.a
h' rc;=ud ta wkqj kdk fldgqjg .sfha h' Tyq kej; YÍro osrd m;a fõ' osrdm;a fkdjk tlu foa kï Ou_h
wd miq —foajhka jykai Tn ;=ud t¿ fokl iu. muKs˜hs O¾u foaYkd l< fial'
wiajdNdúl yeisÍul fhfokq uu fuys isg ÿgqfjñ˜
hs lSjd h' rc;=ud ta wkqj foaúh lS foa ienEhhs ms<s újrKd;aul wkqjdoh ^151 .d:dj&
f.k weh tnkaola fkd l< nj ms<s.;a;d h'
iqÑ;a;d rdcr:d fj Ôrka;s wf:d iÍrx wms crx
rc;=ud ixiqka l< o ;ud úiska lrk ,oafoa nrm;, Wfm;s i;x Oïfud p crx k Wfm;s ikaf;d iíNs
jrola nj is;ñka u,a,sld foaúh ;ejqKdh' tu mdmh yfj mfjohka;s
uelS hkq jia ´ f;dfuda rc;=ud f.a wioDY odkuh
mqKH lu_fha oS fnfyúka fjfyij l%shd l<d h' weh iqÑ;a;d( úÑ;% jQ¦ rdcr:d( rdclSh jdyk¦ fj(
bka uyd mqKHdkqNdjhla /ia lr .;a;dh' t;l=ÿ taldka;fhka¦ Ôrka;s( osrdh;s¦ wf:d( tfia u¦
jqj;a wehg urK fudfyd;a oS ;u mqKH lu_ fjkqjg iÍrx wms( YÍrh o¦ crx Wfm;s( crdjg hhs¦ i;x
isyshg keÕ=fKa fï l=vd wl=Y, lu_hh' tfyhska ´ Oïfud( i;a mqreIhka f.a O¾uh¦ p( jkdys¦ crx k
f;dfuda ñh f.dia ksrfhys Wmkakd h' Wfm;s( osrdm;a fkd jkafka h¦ ikaf;d( Ydka; jQfjda¦
iíNss( i;a mqreIhka iu.¦ yfj( taldka;fhka¦
rc;=ud u,a,sld foaúhg b;d oeä fifkyiska isá mfjohka;s( fufia m%ldY flfr;s'
fyhska weh Wmka ;ek oek .ekSfï l=;=y,hla Tyq
;=< ;sìK' th nqÿ rcdKka jykafia f.ka wid oek b;d úis;=re f,i ks¾udKh l< rdclSh r: jqj o
.ekSu msKsi fyf;u úydria:dkhg meñKssfha h' osrd hhs' wm úiska ukdj /l .kq ,nk YÍrh o
Nd.Hj;=ka jykafia fufia is;+ y' —u,a,sld ksrfhys tfiau osrd hhs' tfy;a i;a mqreIhka f.a Ou_h tfia
Wmka nj oek.;fyd;a rc;=ud n,j;a ixfõ.hg osrd fkdhhs' i;a mqreIfhda i;a mqreIhka iu. Ou_
meñK t;rï mska l< u,a,sld;a ksrfhys Wmkafka ixjdofhys fhfo;s'
kï mqKH l¾u lsÍfuys lsis m%fhdackhla ke;ehs is;d
ñ:HdoDIaá f.k fndfyda mõ lr .kshs' th Tyqg uyd újrKh
w,dNhla jkq we;' tfyhska ta .ek wikakg Tyqg
wu;l jkafka kï hym;s˜ nqÿrÿkaf.a wêIaGdkh ljr foa osrdm;aj .sh o nqoaOdoS wdhH_hka jykafia,d f.a O¾uh
osrdm;a fkd jkafka h' Wka jykafia,d Wmkak;a ke;;a f,dal
wkqju rc;=udg ta .ek úuiSug wu;l úh' rc;=ud iajNdjh ms<sn`o i;Hh f,dj ljo;a mj;shs' th nqoaOdoS
osk .Kkdjla u ta .eku úuikakg meñKsh o W;a;ufhda m%;HË lr f.k foaYkd lr;s' f,dj we;s ;;a;ajh
nqÿrÿkaf.a wêIaGdkh mßos th os.g u wu;l úh' tfia m%;HCI lr f.k foaYkd lrkq ñi w¿f;ka m%nkaO lr
f.d;d foaYkd lrkakla fkdjk fyhska tu O¾uh osrdm;a ùula"
i;a osklg miq u,a,sld foaúhf.a wl=Y,h b;d h,a mekSula" fndre ùula ke;'
iq¿ fyhska ´ f;dfuda ksrfhka ñoS ;=is; foõ
tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 17
weiQ msrE ;eka ke;a;d f.dkl= fuka uiska ;rje jevqK;a kqjKska kï fkd jefâ¡

152¡ wmamiaiq;dZhx mqßfid W.;a fohla ke;s ñksid


n,sjoafodaZj Ôr;s f.dfkla jf.a hhs jhig
uxidks ;iai jâVka;s isref¾ uia jefvk kuq;a
m[a[d ;iai k jâV;s ^11(7& kqjK Tyq f. jeã fkdh;a

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


uiska jefâ - keK fkd jefâ¡
11 ^7& ,d¨odhs f;reka f.a jia;=j ^152 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jik iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia ,d¨odhs kï jQ kqjK u| f;r kula
újrKd;aul wkqjdoh ^152 .d:dj&

wern fï .d:dj foaYkd l< fial' whx wmamiaiqf;d mqßfid n,sjoafoda bj Ôr;s ;iai
uxidks jâVka;s ;iai m[a[d k jâV;s'
fï ,d¨odhs f;reka jykafia ia:dfkdaÑ; m%{dfjka
f;dr jQ fyhska ;ekg .e,fmk f,i nK lshkakg wmamiaiqf;d( w,amY%e;¦ whx mqßfid( fï mqreI f;u¦
fkd o;a y' ñksiqka ux., W;aij mj;ajk ;ek n,sjoafoda bj( f.dkl= fuka¦ Ôr;s( jefvhs¦ ;iai(
nK lshkakg wjux., wjia:dj, lsjhq;= .d:d Tyq f.a¦ uxidks( uia¦ jâVka;s( jefvhs¦ ;iai( Tyq
f;dard .kshs' wjux., wjia:dj,g f.dia ux., f.a¦ m[a[d( m%{dj¦ k jâV;s( fkd jefvhs'
W;aij j, lsj hq;= nKla lshhs' ta ;eka j,oS
Wkajykafia f.a fï w{dk l:d ksid ta yd jäk w,amY%e; jQ fï mqreI f;u f.dfkl= fuka jefvkafka
wksl=;a ysñjre uy;a wmyiqjlg m;a fj;s' fï ksid h¡ Tyq f.a YÍrudxYfhda jefvkakd y¡ f,!lsl
NsËQka jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia yuqjg f.dia f,dafld;a;r m%{dj kï fkd jefvhs¡
—iajdóks" fï ,d¨odhs NsËqj ux.,H wjia:dj,g
f.dia wjux.,Hhg WÑ; foaYkhla lrhs' wjux.,H újrKh
wjia:dj,g f.dia ux.,H wjia:djlg WÑ; nKla
lshhs' ;ekg .e,fmk foaYkhla lrkakg fkd okS wmamiaiqf;d( jeä bf.kqula ke;s" iq; hkafka kshu w¾:h zwid
we;sZ hkakhs' merKs hq.fha wOHdmkh uq`Mukska u r|d meje;af;a
kï ta ;ekaj,g fkd f.dia isàu jvd WÑ; fkd fõ Y%jH udOHh u; fyhska W.;d nyqY%e; fia o kQ.;d w,amY%e;
o@˜ hs lshd isáh y' fia o y÷kajk ,oS'

Nd.Hj;=ka jykafia ta wid —uyfKks" fï ,d¨odhs m[a[d( kqjK" m%{dj' nqÿ iufhys oS m[a[d hkak yqfola
oeka muKla fkdj fmr ckauhl mjd jeros ;ek úIh lreKq oekqug jvd .eUqre ixl,amhla f,i bosßm;a fjhs'
hul= m; fmd;ska yd .=re uqúka lreKq wid f.k lg mdvï l<
jeros foa l;d lf<a h˜hs jodrd fmr ckauhl jQ muKska m%{djka;hl= njg m;a fkd fõ' zmrf;dfidmZ fyj;a
isoaêhla fy<s lr jod< y' fmr ckaufhl w.a.so;a; wkqkaf.ka b.ekau m%{djka; ùfï tla udj;la muKs' ta yd iu
kñka bmso isá fudyqg fyauo;a; kï mqf;la isáfha zfhdksfid ukisldrZ fyj;a ;l_dkql+, Ñka;kh o tla úh hq;=h'
h' mshd ÿmam;a jqj o" ;u W.;alu wkqj fyf;u rdc fï folays l%shdldß;ajh u.ska wmg h:d N+; {dkh ,nd .;
l=`MmÕj isáfha h' jrla w.a.so;a; f.a f.dka ndfkka yelsh'
tla f.dfkla ñh .sfhah' —mq; Tn rdc l=`Mm. fyhska wm ,nk [dKh ;%súO nj fn!oaO b.ekaùï j, olajd ;sfí'
ug rc;=udf.ka f.dfkla b,ajd fokq uekj˜ hs fya tkï¦
mq;d f.ka b,a,d isáfha h' rc;=ud f.ka ;ud b,a,d
isáh fyd;a th ;udg ,Êcdjla fj;shs is;d mshdg 1' iq;uh [dKh( iq;uh [dK kï bf.kqu u.ska ,nk
lúhla b;d wudrefjka W.kajd f.k rc jdi,oS oekquhs'
lshkakg ie,iqï lf<ah 2'Ñka;duh [dKh( Ñka;duh `[dKh kï" iajdëk Ñka;d
l%shdldß;ajh u.ska ,nk oekquhs'
l=Uqre jevg .kak ks;ska
isáhd ug ndkla f.dka 3' Ndjkduh [dKh( Ndjkduh [dKh kï Ndjkd u.ska
tflla u,d ksß`ÿks bka ,nk Wiia yd .eUqre w;aoelSï mokï lrf.k ,nk
o¾Ykhhs'
fokak tflla lreKd fjka
;=ka jekak jQ Ndjkduh [dKh uq,a [dK folg jvd jeo.;a
tfy;a kQ.;a .eñhl= jQ mshdg rdc iNdfõ oS lshkakg nj oelafjhs' th wm ;=<ska u .eUqre iaj - m%;HË;djla jYfhka
.sh lúh jerÿfKa h' —fokak tflla lreKdfjka˜ Woa.; jkakla fyhsks' ;%súO YsËdfjys tla YsËdjla jk m%{dj
tys Wmßu idOk yd nef|a' mdrñ;djla o jk m%{dj nqÿ iufhys
fjkqjg —.kak tflla lreKdfjka˜ hs lshjqfKa h'
úuqla;sh ,eîu iu. iïnJO fjhs'
Tyq ,jd th fo;=ka j;djla lshjQj o yeu j;dfõ u
je/oaÿfõ h'

lreKq f;areï.;a rc;=ud —fyauo;a;,dg yqÕla yrla


bkakjd jf.hs˜ lshd Tyqg .jfhla ,nd ÿkafka h'
fï l;dj jod< Nd.Hj;=ka jykafia —,d¨odhs to;a
wkqjKfhls' woËfhls' wo;a tfiau h˜ hs fï .d:dj
o jod< fial'

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 19


f.j,a yokakd fidhñka - ixidf¾ ieß irñka

153¡ wfklcd;s ixidrx bmos bmos ixidf¾


ikaOdúiaix wksíìix fijQ kuq;a fkljdf¾
.yldrlx .fõikaf;da ke; jvqjd yuq jQfha
ÿlaLd cd;s mqkmamqkx ^11(8& ÿlhs Wm; ixidf¾

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


f.j,a yokakd - ljqo fidhkakd
11 ^8& nqÿrÿka f.a m%:u Wodkh ^153 - 154 .d:d&

y h wjqreÿ ÿIalr l%shdfjka miq w;a;ls,u:dkq


fhda.h ksIaM, nj jgyd.;a fndai;dKka
jykafia ueÿï ms<sfj; m%.=K l< y' iqcd;djka f.a
.fõikaf;da( fidhñka"^uu&¦ wfklcd;sixidrx(
fkdfhla cd;shhs lshQ iifrys¦ wksíìix(
^.Dyldrlhd okakd ud¾.{dkh& fidhd.; fkd
lsß ms~q odkh j<\ fidFÒh nuqKd ÿka l=i ;K ñá yelsj¦ ikaOdúiaix( ießird weúoafoñ¡
wg o /f.k chisß uy fnda uevg jevu l< Wka
jykafia ;K ñá u; m<la ne| jev yqka y' th YÍrh kue;s f.h ks¾udKh lrk ld¾ñlhd
Wkajykafia f.a l=i, uysufhka wmrdð; jc%dikh fidhñka" Tyq fidhd.; fkd yelsj fï iifrys úúO
njg m;a úh' cd;sj, Wmosñka ixpdrh lf<ñ' kej; kej; bmoSu
ÿlls'
—uf.a YÍrfhys ish¿ f,a uia úhe,S f.dia ifuka
jeiqKq wegiels,a,la muKla b;sß jQj;a nqÿ ù ñi újrKh
fu;ekska fkd ke.sáñ˜ hs jev yqka Wka jykafia
udr hqoaOfhka ch ,nd iõ flf<iqka kid iïud Nd.Hj;=ka jykafia úiska iïnqoaO;ajh ,;a m%:u WoEik l<
fuu Wodkh nqoaO;ajh ms<sn| h:d;;ajh ukrï Wmudjla
iïfndaêh ,nd .;a fial' o iys;j losug yl=¿jd olajhs' Wkajykafia ,o wdOHd;añl
Ydka;sh bka ,o m%fndaOckl wdiajdoh fuys ukdj èjks; h' os.=
/fhys m%:u hdufha oS fmr úiQ l| ms<sfj, olakd ld,Sk ixidr ixprKhlska miq fï wka;su Njfha oS Wkajykafia
kqjK o uOHu hdufha oS osín plaLq fyj;a osjeia úiska fuf;la fidhd.; fkd yels jQ ixidr ldrlhd fidhd
kqjK o" w¿hï fõf,ys wdijlaLh [dKh o ,nd .kakd ,oS" neyer isg fkdj ;ud ;=<u isg tu ;DIaKd keue;s
uejqïlre Wkajykafiag yuq úh' ;uka ;=<u mj;akd meje;au
.;a fial' flf¾ jk wdYdj - Nj ;DIaKdj fuu ks¾ud;D jrhdh' ;uka
úiska u ks¾udKh lrk ,o foa wjika l< yelafla o ;ukag u h'
wk;=rej iïud iïfndaêh ,eîfuka ;uka jykafia
;=< we;s jQ m%S;sh fya;=fjka fuu .d:d oajh Wodk .Dy ldrlhd f.a WmlrK ish,a, ì| oeuQ fyhska h<s f.hla
jYfhka m%ldY l< fial' yokakg neß nj lshd we;af;a ksjka iqj ,o nj úia;r lrkq
msKsi h' ksjka iqj ,nkakg fndai;=ka fm<eUqfKaa kej; kej;
iir bmeoSu ÿlla fyhsks' nqÿ iuh úIfhys mqk¾Nj ixl,amh
újrKd;aul wkqjdoh ^153 .d:dj&
flaJøshhehs mejish yelafla fï ksidh' mqk¾Njhla fkd ue;s
kï ixidrhla o ke;' ixidrhla fkdue;s kï l<lsfrkakg"
mqkmamqkx cd;s ÿlaLd .yldrlx .fõikaf;da w;yßkakg fyda ksjd,kakg fohla fkd ue;s fyhska ksj_dKhl
wfklcd;sixidrx wksíìix ikaOdúiaix wjYH;djla fkd ue;'

túg fn!oaO Ñka;kfha ia:djrh uq¿ukska u ì| jefghs' tfyhska


mqkmamqkx( kej; kej;¦ cd;s( bmoSu¦ ÿlaLd( ^hï mqk¾Njh fn!oaO Ñka;kfha w;sYhska u jeo.;a uQ,sl ms<s.ekSula
fyhlska& ÿla o¦ ^tfyhska& .yldrlx( ^wd;au fjhs' th mj;akd nj ms<s.;a miq m%dfhda.sl wNsfhda.h jkafka
keue;s& f.h idok jvqjd¦ th ke;s lr oeóu h'

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 21


kej; w;aneõ kue;s f.h fkd lrk fia ish¨ WmlrK ^flf<ia& ì`o oud ksjka mila lsÍu¡

154¡ .yldrl osÜfGdZis jvqjdfKks" Tn fmkqKd


mqk f.yx k ldyis kej; f.hla fkd yokakd
iínd f;a Mdiqld N.a.d mrd, ál ì| oeïud
.yl+gx úiÙÅ;x leKs u~,;a ìu oeïud
úiÙLdr.;x Ñ;a;x is; ksoyia lr .;a;d
;Kaydkx LhuÊCO.d ^11(9& ;Kaydj;a bjr l<d

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


f.j,a yok nvq - fiaru l=vq l=vq
11 ^8& nqÿrÿka f.a m%:u Wodkh ^153 iy 154 .d:d&

újrKd;aul wkqjdoh ^154 .d:dj& fuday .sks jYfhka y÷kajd we;' jrla Nd.Hj;=ka jykafia fufia
jod< y' —uyfKks" f,dalh .skafkka oefjhs' ljr .sks j,ska o
uyfKks" rd. .skafkka oefjhs" oafõI .skafkka oefjhs" fuday
.yldrl osfgGd wis mqk f.yx k ldyis f; .skafkka oefjhs' cd;s" crd" jHdê" urK" fYdal" mßfoaj" ÿlaL"
iínd Mdiqld N.a.d .yl+gx úiÙÅ;x Ñ;a;x fodukiai" Wmdhdi" .sks j,ska oefjhs' fï .sks ksùu zksíndkZ
úiÙLdr.;x ;Kaydkx Lhx wcCO.d jYfhka oelafõ' fï .sks ksùu u ksjkhs'˜

.yldrl( ^wd;au keue;s& f.h idok jvqj¦ osfgGd ksj_dKh Y=kH O¾uhla o keoao hkak fndfyda W.;=ka jdo újdo
wis( ^uúiska Tn& olakd ,oafoys¦ mqk ( kej;"^ug&¦ lrk .eg¿jls' merKs fn!oaO fmd;aj, ksj_dKh ziq[a[;dZ
jYfhka y÷kajd ;sfnk nj fuys oS ie,ls,a,g .; ukdh' fmdÿ
f.yx( ^wd;au keue;s& f.hla¦ k ldyis( fkd ck jyfrys zY=kHZ hk jpkfhka lsisjla ke; hkak wre;
idokafkys h¦ f;( Tn f.a¦ iínd( ish¨¦ Mdiqld( .efkhs' tfy;a od¾Yksl jHjydrfhys Y=kH hk jpkh Bg jvd
^flf,ia kue;s& mrd,¦ N.a.d( ì`o ouk ,oS¦ ishqï wre;lska Ndú; fjhs' od¾Yksl jyfrys oS wdldYh o Y=kH
.yl+gx( .Dyl+gh ^leKs u~,&¦ úiÙÅ;x( ^m<d& f,i ye¢ka fõ' wdldY kï lsisu jia;=jlska f;dr zbvlvZ h'
úiqrejk ,oS¦ Ñ;a;x( ^udf.a& is;¦ úiÙLdr.;x( th ke;ehs lSu jeros h' th Y=kH jkafka fjk;a jia;=ka f.ka
f;dr ksidh' ksj_dKh o cd;s" crd" urK" ixLHd; il, úO
ksjKg jk¦ ;Kaydkx Lhx( ;DIaKdËhg fyj;a ÿlaLhkaf.ka u f;dr ksid Y+kH h' tfy;a —ksjKla ke;˜ hk
w¾y;aM,hg¦ wÊCO.d( meñKsfhñ¡ jdlHh jeros h' ksjK we;' Y+kH hkafkka ke;s fohla hk wre;
fkd ,efí'
wd;au keue;s f.h idok jvqj" uúiska Tn olakd ,os¡
Tn kej; ug f.hla fkd idokafkys h¡ uu flf,ia fï .d:d fol wh;a jkafka fn!oaO idys;Hdx.hla jQ Wodk
.Khg h' kjx. i;a:qidikfhys Wodk .Khg we;=<;a .d:d
kue;s ish¨ mrd, ì`o oeuqfjñ¡ leKs u~, úkdY tla /ia lr we;af;a Lqoaol ksldhg wh;a Wodk kï .%J:fha h'
lf<ñ¡ udf.a is; ksjKg jegysKs¡ ;DIaKdËhg tys o we;=<;a fï .d:d hq.auh Oïumohg we;=<;a jQfha miq
fyj;a w¾y;aM,hg uu meñKsfha fjñ¡ lf,l wdkkao ia:úrhka jykafia f.a úuiqula mßos Wkajykafiag
l< foaYkhla fyhsks'
újrKh

;Kaydkx Lh uÊCO.d( ks¾jdKh .ek ks¾jpk olajk úg


;DIaKdj Ëh lsÍu ks¾jdKh nj mejiSu iq,n h' iir kej;
kej; bmoSfï fya;=j ;DIaKdj fyhska th Ëh lsÍu ks¾jdKh
fjhs'

iqfïO ;dmij Wmka iufhys fndai;=ka fufia is;+ nj


cd;lÜGl:dfjys i|yka lr we;'

—ÿlla ;sfí kï - iem;a ;sìh hq;=


iirla we;akï - ñÿula úh hq;=

WKqiqu we;akï - isis,la úh hq;=


;=ka .sks we;s f,i - ksjK ;sìh hq;=

krl ;sfnk úg - fyd|;a ;sìh hq;=


;snqKg iirla - th fkdme;sh hq;=˜

zksíndKZ hk md,s jpkh ^isxy, yd ixialD; NdId j,ska


ks¾jdK& ks¾udKh ù we;af;a zksZ mQ¾j zjdKZ hkafkks' zksZ hk
ksfIaOkd¾:fha Wmi¾.hls¡ zjdKZ hkafkys wre; f.;Su fyj;a
;DIaKdj hkakhs¡ fuu ;DIaKdj tla ckauhla yd ;j;a ckauhla
w;r nkaOkhla fia l%shd lrhs¡ zjdKZ ku jQ ;DIaKdfjka fjka
ùu - bj;a ùu hk wre;ska thg zksíndKZ hehs lshkq ,efí¡

hul= ;=< ;DIaKdj we;s ;dla l,a Tyq lu_ /ia lrhs' mqKH yd
mdm hk foj._h u lu_ .Khg jefghs' meje;au flf¾ wdYdjla
we;af;da u;= ckauhka i|yd lu_ tla /ia lr;s' ;DIaKdj Ëh
l< W;=uka lu_ /ia fkd lrk fyhska ksj_dKhg zlïulaLhZ hk
jpkh o fhosh yel'

ksj_dKh f,daN" fodai yd fuday hk ;%súO laf,aYhka


uQf,da;amdgkh jYfhka o y÷kajkq ,efí' fï f,daN" fodai yd

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 23


fhdjqka úhe l<hq;= oE ksis fia fkd l<yq uy¨ jhig meñK miq ;efj;a¡

155¡ wpß;ajd n%yau pßhx nUir yeisfrkafkaj;a - iïm;a Wmhkafka j;a


w,oaOd fhdínfk Okx ke;sj kslrefKaau jf.a
ðKaKfld[apd j COdhka;s fhdjqka úh f.jd oeïfud;a
ÇK uÉfPZj m,a,f, ^11(10& kshx l,g uiqka ke;sj
fõ¨Kq ú,a f;rlg m;a
fldiajd ,sysKshka jf.a
wirKhka ù je, fm;a'

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


uy¿ jhi - ,nk whi
11 ^9& uyOk isgq mq;%hd f.a l:dj ^155 iy 156 .d:d&

b ism;kfhys jev isá iufhys Nd.Hj;=ka jykafia


fï .d:d foaYkd lr jodf<a uyOk isgq mq;= ksñ;s
lshñka uqo,a kdia;s lsÍug mqreÿ úh' wiQ fl<la
Okh blauKska u kdia;s ù .sfha h' wk;=rej ìß|
lr f.k h' f.a Okh o kdia;s lr ksu lf<a h' úhoug uqo,a
ke;s ;ek ksjfiys ish¿ NdKav úl=Kñka úfkdao jQ
uyOk Wmkafka nrKeia kqjr wiQ fldaáhla Okh fya wka;sfï isgq ueÿr o úl=Kd oeïfï h' th ñ<oS
;snqKq isgq mjq,l h' Tyq f.a uj iy mshd fufia l;d .;af;da Tyq uy uÕg weo oeuQ y' iqrd mdkh i|ydu
lr .;a y' —wmsg wiQ fl<la Okh ;sfhkjd' b;ska tla jQ ys; ñ;=frda oeka fudyqf.ka m,la ke;ehs Tyq
wfma mq;dg ;j;a i,a,s fydhkak ´k fjkafka kE' wu;l lr oeuQ y'
;sfhk foa ld,d we|,d i;=fgka bkak mq`Mjka¡˜ ta ksid
Tjqka Tyqg jD;a;shla i|yd wod< lsisjla kQ.kajd újrKd;aul wkqjdoh ^155 .d:dj&
ix.S;h yd .dhkh muKla m%.=K lrjQ y'
fhdínfka n%yaupßhx wpß;ajd Okx w,oaOd Çk
fï k.rfha u wiQ fl<la Okh ;snqKq ;j;a isgq uÉfP m,a,f, ðKaKfld[apd bj COdhka;s
mjq,la úh' ta mjq,g isáfha oshKshla muKs' ta mjqf,a
foudmsfhda o ;ukag hi biqfrka wvqjla fkdjQ fyhska fhdínfka( fhdjqka úfha oS¦ n%yaupßhx( nUir¦
oshKshg wOHdmkhla ,nd fkdÿka y' wehg .dhkh wpß;ajd( fkd yeisͦ Okx( Okh¦ w,oaOd(
yd rx.kh m%.=K lrjQ y' fï mjq,a fol Wkqkqka fkd Wmhd¦ Çk uÉfP( uiqka ke;s¦ m,a,f,( ú,l
okakd fyhska orejka jeä úh m;a miq Tjqyq Tjqka ^uvmsg ys| ;efjk&¦ ðKaKfld[apd bj( uy¨
újdy lrjQ y' fldiajd ,sysKshka fuka¦ COdhka;s( fYdal lr;s'

foudmshka ñh .sh miq fï hqj,g wiQ fldaáh ne.ska ;reK jhfia oS meúosj nUir;a fkd /l" kQmka
jQ Ok iïNdr follg ysñlï lSfï Nd.Hh Wod úh' fNda. Wmojkakg;a" Wmka fNda. rlakg;a" ksis
Tyq f.a hi biqre ÿgq k.rfha iqrd f,da,fhda fu;=ud fhdjqka úfha§ f.dúlï fj<|lï wdÈh fldg Okh;a
îug mqreÿ lr .; fyd;a wmg ch uÕ=,a hehs l;d ,en fkd f.k" m%ud§ jQ w{dkfhda uiqka ksu jQ osh
lr f.k Tyq Bg kud .kakg l=uka;%Kh l< y' ys÷kq fmdl=Kl n,d isák uy¨ fldiajd ,sysKshl=
ta wkqj oskla Tjqyq uia neo" w, ;ïnd f.k iqrd ú; fuka fYdal lrhs'
we;sj isgq;=ud tk uÕ /l isg Tyq tk úg u uia yd
w, lñka rd fndñka —os>_dhq fõjd isgq;=uks" Tn ;=udg
mska isÿ jkakg wms;a ld,d î,d úfkdafoka bkakjd˜
hs y~kÕd lS y' —Tjqka uy;a úfkdaofhka fndkafka
fudkjdoe˜ hs isgq;=ud ;u fiajlhd f.ka úuiS h'
—iqrd j._hls˜ hs ms<s;=re ,o fya —th fudk jf.a îula
oe˜ hs úuiSh' —isgq;=uks" th b;d losu îuls' fndkjd
kï fndkak fyd| rij;a îuls˜ hs fiajl f;u th
jK_kd lf<a h' tfia kï ud;a th mdkh l< hq;=hehs
lS fyf;u iqrd f.kajd f.k mdkh lf<a h'

iq¿fjka mgka .;a;o fyf;u l%ufhka Bg weíneys


ù oskm;d uyd mßudKfhka îug mqreÿ úh'
ta oek.;a k.rfha iqrdOQ¾;fhda l%ufhka Tyq yd
ñ;=re jQ y' isgq jrhd o Tjqka f.org f.kajd f.k
oskm;d úYd, uqo,la jeh lrñka ;ukq;a î wkqkag;a
iqrdfjka ix.%y lrkakg mgka .;af;ah' oskm;d
Tyqg w¿f;ka iqrd OQ¾;fhda tl;= jQy'

iqrdmdkhg muKla fkdj ñ< uqo,a kdia;s lsÍug o


fyf;u mqreÿ úh' îu;a jQ úg rka ldis f.dvj,a
foñka iqj| ú,jqka f.fkj" u,a f.fkj" wdoS
jYfhka uqo,a fohs' —fuhd iQÿjg oËhs fuhdg odyla
fokjd' fuhd kgkak ymkd' fuhdg odyla fokjd'
fuhd oË jdolhd' fuhdg foodyla fokjd˜ wdosh
tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 25
;reK l, mska fkdl< wh l< oE isysfldg uy¨ l, iqiqï,ñka fidúka fydú;¡

156¡ wpß;ajd n%yaupßhx nUir yeisfrkafkaj;a - iïm;a Wmhkafka j;a


w,oaOd fhdínfk Okx ke;sj kslrefKau jf.a
fika;s pdmd;sÇkdZj fhdjqka úh f.jd oeïfud;a
mqrdKdks wkq;a:qkx ^11(11& jevlg .; fkd yels mrK
B;,hla jf.a fjñka
je<fm;s ÿla fj;s uy¿j
fmr iïm;a isys lrñka

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


w;S; iïm;a - isyslr je,fm;a
11 ^9& uyOk isgq m;%hd f.a l:dj ^155 iy 156 .d:d&

Ô j;a jkakg l%uhla ke;s ;ek isgqjrhd iy ìß|


ln,la o w;g f.k isÕd lkakg mgka .;a y'
wkqka f.a w.= ms,aj, ksod .kakg isÿ úh' l=Kq l+v
fhdjqka úfhaoS meúos Ôú;hl=;a .; fkd lr" ñ,
uqo,a bmehSul=;a fkd lrk wh ÿkafkka bj;g ùis
lrk ,o B;, fuka merKs foa .ek u;la lrñka
j,g ouk b÷,a n;a mjd lkakg mqreÿ úh' b|ysg je,fm;s'
fyf;u wdrduhg o f.dia md;%j, b;sßj bj; ouk
b÷,a n;a b,a,d f.k wkqNj lrhs' oskla idufKar újrKh
ysñjreka úiska bj; oukq ,nk b;sß n;a b,a,d tl;=
lr .;akd Tyq ÿgq Nd.Hj;=ka jykafiag iskd my< fï .d:djka f.ka ;u Ôú;fha jákd iuh wmf;a hjd miqj ÿlg
m;ajkakjqka f.a ;;aFjh ukdj ú.%y lrkq ,efí' fuys olajd
úh' ta ÿgq wdkkao f;rKqfjda —Nd.Hj;=ka jykai" Tn we;s fldiajd ,sysKshd f.a Wmudj losug is;a .kshs' wdydr ,nd
jykafia iskd my< lf<a ljr fyhska oe˜hs úuiQfhka .kakg we;s fmdl=fKa u;aiHhka ksu j f.disks' tfy;a uy¿
Nd.Hj;=ka jykafia fï isgq;=ud f.a mqj_ p¾hdj yd fldiajd ,sysKshdg fjk;a uiqka msß fmdl=Klg mshUd hkakg o
j¾;udk p¾hdj .ek wdkkao ysñhkg úia;r lr fkd yel' mdúÉÑhg .; fkdyels ln,a B;, o tn÷u h'
jod< y'
f,dalfha fndfyda ñksiaiq fufia ;u fh!jk Ôú; w¾:iïmkak
hula fkdlr kdia;s lrkafkda h' wksjd¾hfhka ;ud fj; yUd
—wdkkao" uyOk isgqjrhl= f.a mq;%fhls' Tyq kdia;s tk uy¿ osúh .ek u|l=ÿ fkd is;d ish¨ Ok iïm;a kdia;s lr
l< m%udKh tlish yeg fldaáhls' oeka ;u ìß| oukafkda h'
iuÕ uy uÕ isÕd hhs' fï mqoa.,hd ;u ;=reKq
fï .d:d folska nqÿrÿka ukqIH j¾.hdg fok mKsjqvh kï" ks;r
úfha oS kqjKska jev fldg jHdmdßl lghq;= j,
u wkd.;h .ek is;ñka j;auka fudfydf;ka Wmßu M, fk,d
fhÿfKa kï Tyqg fï k.rfha m%Odk isgqjrhd jkakg .; hq;= nj h' fh!jkh b;d blaukska f.ù hhs' ;sín;Sh fn!oaO
yelshdj ;sìK' lùkaø ñ,f¾id ,shQ my; oelafjk .S;h fï .d:dj,g wgqjdjla
jekak'
tiufhys Tyq meúos jQfha kï ry;a jkakg Nd.Hh
—msms l=iquls fhdjqka úh .sïydkhl
;sìKs' Tyq f.a ìß|g o wkd.dó jkakg yelshdj
mrù jefgkq we; ´kEu fudfyd;l
;sìKs' ueos úfha oS Tyq Okh kdia;s fkd lr jHdmdßl ,eõ .skakls uy¿ úh - oefjk fyakl
lghq;= j, fhÿfka kï" fï k.rfha fojk isgdKka ths Tn mduq,g .skso¿ hï ieKl˜
jkakg yelshdj ;snqfKa h' meúos jQfha kï Tyqg
wkd.dó M,h;a ìß|g ilDod.dó M,h;a ,nkakg Nd.Hj;=ka jykafia jrla fufia jod<y'
yelshdj ;snqfKah' Ôú;fha ;=kajk hdufhys Tyq
—Wm; yd úm;
jHdmdßl lghq;= .ek Wkkaÿ ù" kdia;sldr Ndjfhka ysre Wodjhs ysre neiauhs jf.hs
bj;aj kqjKska l%shd l<dkï k.rfha ;=kajk isgdKka fï tkjd - fï hkjd
jkafka Tyq h' fkd tfiaj Tyq meúos jQjd kï" Tyqg
ilDod.dó M,h;a ìß|g fidajdka M,h;a ysñjkafka ;=jd, jqkq mqxÑ l=re,af,la
jf.hs fka o f,v ÿlaæ
h' tfy;a oeka ta ish,a, jrojd f.k uy uÕ
Tfn;a Yla;sh - wdfrda.Hh
ysÕd lkafka h' w.dßl iïm;ska fukau wk.dßl ke;sj hd yel - ,Õu fudfyd;l
iïm;ska o msßyqkq Tyq úh,S .sh uiqka ke;s fmdl=Kla
wi< isák fldiajd ,sysKshl= jeksh' Ndú;hg
.; fkdyelsj bj; oeuQ B;,hla jeksh˜ hs jod<
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d hq.auh o jod<y'

újrKd;aul wkqjdoh ^156 .d:dj&

fhdínfk n%yaupßhx wpß;ajd" Okx w,oaOd pdmd


w;sÇKd bj mqrdKdks wkq;a:qkx fika;s

fhdínfk( fhdjqka úfhys oS¦ n%yaupßhx( nUir¦


wpß;ajd( fkd yeisr¦ Okx w,oaOd( Okh Wmhd fkd
f.k¦ pdmd( ÿkafkka¦ w;sÇKd bj( úÈkd ,o B;,
fuka¦ mqrdKdks( fmr l< foaj,a¦ ^fmr l< lEu
îu kegqï .ehqï wdÈhg& wkq;a:qkx( u;la lrñka¦
fika;s( je,fm;s¡

tfldf<diajk mrsÉfPaoh ( crd j.. 27


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
ish w;a nej ;udg ßis kï ta w;aneõ ;=ka jhiays u neÍ kï tl jhiloS j;a iq/ls l<hq;=¡

157¡ w;a;dkx fp mshx c[a[d ;ukaj m%sh kï ;ukag


rlafLhH kx iqrlaÅ;x ys;kak fyd| yeá rlskag
;sKaKx w[a[;rx hdux ;=ka hdfuka tla hulg
mác.af.hH mKaäf;d ^12(1& j;a hï .=Khla mqrkag

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


rls;a ;uka - ks;s uekúka
12 ^1& fndaêrdc l=udrhd f.a l;dj ^157 .d:dj&

fNa il,d jkfhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


fndaêrdc l=udrhd wern fï .d:dj foaYkd
l< fial'
újrKh

z;ud f.a wd;auh ;ud u /l .kakZ hk wjjdoh nqÿ oyfuys


wdpdr úoHd;aul ia:djrh ukdj meyeos,s lrkakls' fuys zwd;auZ
hkak n%dyauKsl yskaÿ Ñka;kfha oelafjkakla fuka wê fN!;sl
jrla fndaêrdc l=udr f;u w;sYhska ufkdaruH ixl,amhla fkdj ;ud f.a iajNdjh úIfhys fhfok iïuq;s
úis;=re m%didohla ;uka i|yd boslrjd .;aaf;a h' th ixl,amhla nj uq,skau igyka l< hq;=j mj;shs'
f.josk osk Nd.Hj;=ka jykafiag yd ix>r;akhg
oka msKsi wdrdOkh lf<a h' ksji iqj|j;a lr nqÿ oyfï fjk;a wd.ï j, fuka ndysr n,fõ.hla u.ska wd;auh
.e,ùula .ek b.ekaùula fkd ue;' ;ud f.a .e,ùu ;ud w;u
irid" Nd.Hj;=ka jykafiag ksjfiys Wvquy,g jevu hehs mjik fjk;a wd.ula ke;s ;rï h' wd.u yÕjk bx.%sis
lrkq msKsi os.= m,ila mdjdv jYfhka t<d" wmg jpkh jQ Religion hkafkys ksrela;sh fidhkafkda talu;sl fkd
odrl iïm;a;shla ,efí kï Nd.Hj;=ka jykafia fï fj;s' isifrda th re yd lego hk jpk j,ska we;s jQ nj olajñka
mdjdvh u; jevu lr;ajd hs wêIaGdkhla lf<a h' hd{d lsÍu" ks;r iÊCOdhkd lsÍu hk wre;a thska u;= lrhs'
tfy;a Nd.Hj;=ka jykafia t;ekg meñK mdjdv u; ;j iuyre re+ logo hk l%uhg fuh we;s jQ nj olajñka
Nla;sh" tl os.g ne£ isáu hk wre;a .ks;s' Lex hk jpkfhka
fkd jev n,d isg th bj;a lrjd Wvq uy,g keÕ=Kq Religion hkak ì| .kakd iuyre kS;s .rel;ajh" m%fõifuka
fial' ys;d u;d l%shd lrk iq¿ ukila we;s lr .ekSu jeks wre;a
olaj;s'
oka ms<s.ekajQ fndaêrdc l=udr f;u —iajdóks" uu
ujql=ifhys oS ud fjkqfjka uj úiska f;rejka irK fï oelajQ wre;a j,ska .;fyd;a nqÿ oyu wd.ula fkd fõ'
fndfyda wd.ï j, oelafjk úuqla;s odhl BYajrhl= ms<sn|
hk ,oafoñ' lsß fndk wjosfha o irK .sfhñ' ixl,amh nqÿ oyug uq¿ukskau ndysr h' Nd.Hj;=ka jykafia
jeäúh m;a miq;a irK .sfhñ' t;rï ys;j;a uf.a úuqla;s odhlfhla fkd fõ' Wkajykafia úuqla;s ud._h myod
md msiakd mshú,s u; fkd jäkakg fya;= ljf¾oe˜hs fok .==rejrfhla muKs' fn!oaOhka ;u Ydia;Dka jykafia flf¾
úuiSh¡ l=udrhd yd Tyq f.a ìß| fmr ckauhl mj;ajk Y%oaOdj frda.shl= ffjoHjrhl= flf¾ we;s lr.kakd
uqyqfoa hoaoS kej leã tla md¿ osjhsklg mdù ;ks úYajdih jeks h' ke;fyd;a YsIHhl= ;u .=rejrhd .ek mj;ajk
yeÕSu jeks h' fn!oaOhka f.a mõ fidaod oeóula fyda Tjqka
jQ wjia:dfõ lEug fohla ke;s ;ek l=re¿ ì;a;r úuqla;shg m;a lr,Sula nqÿrÿka f.a ldhH_Ndrhg wh;a ke;'
lñka isg" th wjika jQ miq l=re¿ megjqka ld ksu wks;a w;g lsisjl= flf<iSug fyda wmdhg heùug o nqÿrÿkg
lr" f,dl= l=re,a,ka o mq¿iaid f.k lE wl=i,h ksid yelshdjla ke;' nqÿ iufhys W.kajkafka ;udg msysg ;ud nj h'
orejka ,nkakg Nd.Hh ke;s fyhska nj Wkajykafia
meyeos,s l< y' tfia Tjqka f.a mQj_ ckaufhys lrk
,o wl=Y, lu_h fy<s fldg jod< Nd.Hj;=ka
jykafia ;ukag ;u Ôú;h m%sh fukau yeu fokgu
th m%sh nj jodrd" ;ud f.a Ôú;h ;udg m%sh kï"
th mdmfhys fkd fhdojd /l .; hq;= nj olajñka
wkqYdikd lr fï .d:dj o jod< fial'

újrKd;aul wkqjdoh ^157 .d:dj&

fp w;a;dkx mshx c[a[d kx iqrlaÅ;x rlafLhH


mKaäf;d ;sKaKx w[a[;rx hdux mác.af.hH

fp( bÈka¦ w;a;dkx( ;ud¦ mshx( ^;u yg&m%sh


hhs¦ c[a[d( okafka kï¦ ;x( ta ;ud¦ iqrlaÅ;x(
iqrCIs; fldg¦ rlafLhH( rlafkah¦ mKaäf;d(
kqjKe;a;d¦ ;sKaKx w[a[;rx hdux( Ôú;fha ;=ka
jhiska tla;rd jhilj;a¦ mác.af.hH( .=K oï
jvkafka h'

;ukag ;u wd;auh m%sh kï th ukdj /l .; hq;=


h' kqjKe;a;yq úiska Ôú;fha uq," ueo yd w. hk
tla hduhloSj;a wl=i,a ÿre lr hym;a l%shd l<
hq;= h'

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 7


m<uq je ;ud iqÿiq .=K oyïys msysgd wkqka iokak jvkak wkqiiakd l<hq;=¡

158¡ w;a;dkfuj mGux uq,ska ;ud yeoS miqj


m;srEfma ksfjifha wkqkag fo; fyd;a Tjoka
w:[a[uZkqidfihH kqjKe;a;d ls,sá fkd fjhs
k ls<siafihH mKaäf;da ^12(2& fkd ,nhs lsis f,i wjuka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


uq,ska ;uka yeoS fyd|g - wkqkag Tjoka miqjg
12 ^2& Wmkkao YdlHmq;a; f;rKqjka f.a j; ^158 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


YdlH jxYfhka meúos jQ Wmkkao kï ysñku
újrKd;aul wkqjdoh ^158 .d:dj&

mGux w;a;dkx tj m;srEfm ksfjifh w: w[a[x


wern fï .d:dj jod< fial'
wkqidfihH mKaäf;d k ls<siafihH
Wmkkao ysñfhda úÑ;% O¾u lÒlfhla jQ y'
Wkajykafia ;DIaKdfjys wdoSkj ukdj meyeos,s lr;s' mGux( m%:ufhka¦ w;a;dkx taj( ;ud u¦ m;srEfm(
w,afmÉP;dfjys wkqyia jodr;s' OQ;x. msÍfuys W;=ï .=K O¾uhka ys¦ ksfjifha( msysgqjkafkah¦ w:(
w.h úh;a f,i yqjd olaj;s' mß;Hd.YS,h w.h;s' blaì;s¦ w[a[x wkqidfihH( wkHhkag wkqYdikd
tfia fïjd wkHhkg úis;=re f,i meyeos,s l<;a lrkafka h¦ mKaäf;d( ^fufia lrk& kqjKe;a;d¦ k
Wkajykafia Ou_foaYkdosfhka ;ukag ,efnk msßlr ls<siafihH( fkd flf,fikafka h'
wdosh úIfhys ;uka foaYkd lrk O¾uhg wkqj ls%hd
fkd lr;s' tajd oeä ;DIaKdfjka tla /ia lr ;nd wkHkag wjjdodkqYdikd lrkakyq úiska m<uq fldg
.ks;s' ukd .=Kfhka ;ud u .=Kj;a úh hq;=hs¡ bka miq
wkqkag wkqYdikd l< hq;=hs¡ tfia lrk kqjKe;a;d
jrla jia iudoka jk oskhg lsÜgqj Wmkkao wkqkaf.ka m%Yxid ,nhs¡ kskaod fkd,nhs¡
ysñfhda .ïno wdrduhlg .sh y' Wkajykafia
f.a Ou_foaYkd pd;=hH_fhka m%ikak jQ ;reK ysñ újrKh
kula tu úydria:dkfhys jia jikakg t;=ukag
mGux w;a;dkx tj( zuq,ska ;ud yslafukak" wk;=rej wkqkag
wdrdOkh l< y' jia jik NsËQka jykafia,dg
wkqYdikd lrkakZ hkafkka foaYlhd f.a úYajdikSh;ajh ;yjqre
idudkHfhka odhlhka isjqre lSh ne.ska fokjdoehs lrkakg u.la myohs' hïlsis mqoa.,hl= ;ud wkqkag foaYkd
Wkajykafia úuiQ y' —tl kulg tl isjqr ne.ska˜ lrk Ou_h ;uka wkq.ukh fkd lrkafka kï Y%djlfhda Tyq
hs ms<s;=re ,eìK' ta weiQ Wkajykafia ;u mdjyka úYajdi fkd lr;s' tn÷ wdo¾Yhka fkdoS wjjdohka muKla
iÕ, tys ;nd fjk;a wdrduhlg .sh y' tysoS o fokakkag ck iudch zjeosnK foikafkdaZ hs wjuka lr;s' ;j;a
Wmudjla f,i ll=¿ uj o olaj;s' ;ud yryg .uka lrñka
jia wdrdOkhla ,enqfKd;a tl kulg isjqre lShla
fl<ska .uka lrkakehs orejkg wjjdo lrk ujla fia ll=¿ uj
,efíoehs wid folla ,efn;ehs mejiQfhka ;u olajñka ;ud wkq.ukh fkd lrk nK wkqkag foaYkd lrkakkag
yerñáh tys ;nd fjk;a wdrduhlg .sfha h' th tla wjuka lr;s'
kulg isjqre ;=k ne.ska ,efnk ;ekls' tys fya ;u
osh n÷k ^vnrdj& ;eî h' wk;=rej ;j;a wdrduhlg ;ud uf~ys .s,S isáñka wkqka uf~ka f.dv .kakg is;Su uq,djla
nj olajk Nd.Hj;=ka jykafia m<uqj ;ud f.dvg wjq;a ta
.sh úg tys tl kulg isjqre y;r ne.ska ,efnk
w;aoelSï u; msysgd wkqkag Wojq l< hq;= nj olaj;s' tfia u
nj wid tys jia úiS h' hïlsis NsËqkula ;uka ms<s fkd mosk Ou_h yqfola msßlr wdoS
hula n,dfmdfrd;a;=fjka wkHhkg foaYkd lrñka weúoskafka kï
jia ld,h wjidkfha ;ukag ysñ isjqre y;r ks.%yhg ,la fjhs'
,nd.;a Wmkkao ysñfhda wks;a wdrdu ;=kg f.dia
m;srEfm ksfjifh( iqÿiq .=Kfhys msysgqùuh¡ mia múka yd oi
;uka tajdfha ;u mdjyka" ierháh yd vnrdj
wl=i,ska je<lSu" ,dNhg .scq fkdùu" w.;shg fkd ne£u"
;enQ nj mjid isjqre fldgi b,a,d .;af;a h' ta ikaiqka mej;=ï" hym;a jpk Ndú;h" hk .=Khka msysgqùuhs¡
isjqre lr;a;hl mgjd f.k ;u wdrduh n,d tk
w;ru. ;reK ysñ fokula isjqre folla yd ú,a¨o
fmdfrdakhla fnod .kakg neßj újdo lrkq ÿgqfõ
h' Tjqyq ;u w¾nqoh úi|d fok f,i Wmkkao
ysñhkaf.ka b,a,d isáhy¡ isjqre fol ta foku w;r
fndod oS" fnÿï .dia;=j jYfhka ú,aÆo fmdfrdakh
;uka ysñ lr.;af;a h'

;reK ysñ foku úksYaph .ek i;=gq fkd jQ kuq;a


l< yelsfohla fkd ùh' tfyhska TjQyq Nd.Hj;=ka
jykafia yuq ù ;u meñKs,a, bosßm;a l< y'
Nd.Hj;=ka jykafia wkqkag wjjdo lrkakg fmr
;uka YsËKh ù tfia l< hq;= nj foaYkd lr fï
.d:dj jod< y'

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 9


;ud ukd j oukh ù wkqka oukh l<hq;=' ;ud ^-is;& oukh lsÍu b;d wudre h¡

159¡ w;a;dkx fp ;:d lhsrd wkqkag hï f,i Wmfoia fokafka


h:[a[ukqidi;s kï ta f,i ;ukqÿ yeisfrkafka
iqokaf;d j; oïfu: ;uka ye§ wka who yokafka
w;a;dys lsr ÿoaofud ^12(3& ;uka ye§uh wmyiq jkafka

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wkqYdikhg fmr wdo¾Yh
12 ^3& mOdksl;siai f;rekaf.a j; ^.d:d 159&

nqÿrcdKka jykafia ieje;a kqjr foõrï fjfyr


jev jiñka fï .d:d O¾uh mOdksl ;siai
h:d( hï fia¦ w[a[x( wkHhdg¦ wkqidi;s(
wkqYdikd flf¾ o¦ fp( bÈka¦ w;a;dkx( ;ud¦ ;:d(
f;reka wrnhd foiQ fial¡ tfia¦ lhsrd( ^ms<sfj;a ire& lrkafka kï¦ j;(
taldka;fhka¦ iqokaf;d( ukdj ±uqkq ;eke;af;a¦
mOdksl ;siai f;reka jykafia nqÿrÿka yuqù ^wkqka& oïfu:( oukh lrkafka h¦ w;a;d ys
Ndjkdjg iqÿiq lugyka f.k uy;a NsCIq msßila o lsr( ;ud jkdys¦ ÿoaofud( oukh lsÍu ÿIalr hs¦
iu. Ndjkd lghq;= i|yd wdrKH .; jQy¡ tys§ ^tfyhska th ukd fia ±ñh hq;=hs¡&
fuu f;reka jykafia wfkla NsCIQkag Ndjkd lghq;=
úIfhys isysfhka hqla;j wm%ud§j lghq;= lrkakehs wkqkag wjjdo wkqYdikd fok mßoafoka u ;ud o
wjjdo ÿkay¡ tfy;a f;fï milg ù lsis;a Ndjkdjla tu wjjdofhys msysgd l%shd l< hq;=h¡ ukdj ±uqkq
fkdfldg ksod .;ay¡ wfkla ;reK NsCIQyq ,enqKq ;eke;af;au wkqka oukh lrkafka h¡ ;ud oukh
wkqYdikd wkqj Ndjkdfjys is; fhdud rd;%sfhys lsÍu we;af;ka u fnfyúka ÿIalrh¡
m%:u hduh .; jQ úg hyka .; ùug ieriqky¡
túg mOdksl;siai NsCIqj wjÈj wfkla NsCIQkag újrKh
h<s;a Ndjkd m%.=K lsÍu i|yd msg;aj hdug wjjdo
l<y¡ rd;%sfhys fojeks f;jeks hduhkays tu NsCIQka w;a;dkx ;:d lhsrd( wkqkag fï fï f,i yeisßh hq;=hhs wjjdo
wkqYdikd lsÍu¡ ;uka wjjdo wkqYdikhka ys fkdmsysgd wkqkag
ksod .ekSu i|yd meñKs úg o mOdksl ;siai f;reka wjjdo lrkakkag nqÿka jykafia fok WmfoaYh kï —;ud m<uqj
jykafia tu NsCIQkag tf,iska u mejiQy¡ wdo¾Yfhys msysgkak¡ bka miqj tfia l%shd lsÍug wkqkag wjjdo
Wmfoia fokak¡˜
mOdksl ;siai f;reka ks;ru fufia l%shd lrk
úg fiiq ;reK NsCIQka jykafia,d f.a ukig nqÿrcdKka jykafia hf:dla; wdl,amh wjOdrKh lsÍug
f,dalfha isá Wiiau fhda.H;u mqoa.,hdhs¡ nqÿrcdKka jykafia
wiajeis,a,la fkdùh¡ fï ksidu Tjqkg uki tlÕ ksn|ju iEu W;=ï .=K O¾uhlu fY%aIaG;u wdo¾Yh jQy¡ nqÿka
fldg Ndjkd lghq;=j, fh§ug fkdyels úh¡ Èkla jykafia nqoaO;ajhg m;a ùfï isg mßks¾jdKh f;la jQ wjqreÿ
Tjqkag ;u weÿrejrhd" Tyq wkqkag lshk f,iu i;<sia my mqrd ld,h .; lf<a wkqkaf.a u hym; i|ydh¡
wk,iaj Ndjkdfjys fhfoa±hs úuid ne,Sug woyia ;uka jykafia ish¨ .=K O¾uhkaf.a uqyql=rd hdula jQ neúka
úh¡ tfia úuiSfï § Tjqkag olakg ,enqfka ;u wkqkag wkqYdikd lsÍfuys fhda.H;ajhg m;aj isáhy¡ nqÿrcdKka
jykafia we;eï úg ;ksju o we;eï úg Y%djl msßia iu. o
wdpd¾h mOdksl ;siai f;reka ;ukag wjjdo l< ;ekska ;ekg hñka f,dl=" l=vd" Wiia" my;a" Okj;a" ÿmam;a"
o" Tyq tu wjjdofhys msysgd l%shd fkdlrk nj;a" kqjKe;s" kqjKu| jYfhka lsisÿ fNaohla fkd;ld iuia; udkj
Ndjkdfjys fkdfh§ fndfyda úg kskafoys fhfoñka j¾.hdgu ;u O¾udkqYdikhkaf.ka Wodr fufyhla isÿ l<
l=iS;j isák nj;a h¡ mOdksl ;siai f;rekaf.a fial¡
wjjdo wkqYdikd u; fndfyda l,la ksÈj¾ð;j isá
iqÿiq foh ;udu l< hq;= nj nqÿrcdKka jykafia wjOdrkh l<
tu ;reK NsCIQka fndfyda fofkla frda.d;+r jQy¡ fial¡ Wka jykafia lsis úfgl ;u foaYkhkag muKla iSud fkdjQ
tfyhska u Ndjkdfjka lsisÿ m%fhdackhla .ekSug o y¡ Wka jykafia m%dfhda.sl;ajhg wdo¾Yhla jQy¡ ;uka jykafia
fkd yels úh¡ m;a jQ nqoaO;ajh ta i|yd wod< l%shd ud¾.h imqrkafka kï ´kEu
flfkl=g újD; nj jod< tlu Ydia;Djrhd nqÿka jykafiah¡
jiaidk ld,h wjika fj;a u NsCIQyq kej; nqÿka Wka jykafia yeu úglu Y%djlhka Wkkaÿ lf<a m;a úh yels
Wiiau wdOHd;añl ;;ajhg m;aj Ôú;hl W;a;ud¾:h w;am;a
yuqjg meñKshy¡ ms<si|r l:dj,ska miq nqÿka lr .kakd f,ih¡ uyd lreKdfjka yd uyd m%{dfjka mßmQ¾K jQ
jykafia" —uyfKks" flfia o Ndjkd lghq;= wm%ud§j Wka jykafia iuia; udkj j¾.hd ixidr ÿlaLfhka bj;a fldg
l<dyq±˜hs úuiQ fial¡ túg NsCIQyq ish¨ l;d mqj; wud uy ksjka iqjhg meñKsùug iajlSh ld,h yd Y%uh jpkfha
ie< l<dyqh¡ mßmQ¾K w¾:fhkau lemj l%shd l< fial¡

túg nqÿrcdKka jykafia —uyfKks" hfula wkqkg


wkqYdikh lrkafka kï ta wkqYdikh mßoafoka l%shd
l< hq;=h¡ ;ud m<uqj iqÿiq ia:dkfhys msysgd wkqkg
Tjd Èh hq;=˜hs m%ldY l< fial¡

újrKd;aul wkqjdoh ^159 .d:dj&

^h:[a[ukqidi;s& h:d w[a[x wkqidi;s fp


w;a;dkx ;:d lhsrd j; iqokaf;d oïfu: w;a;d ys
lsr ÿoaofud

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 11


ukd fia ;ud oukh l< ;eke;a;d ÿl fia ,eìh hq;= msysg ^f,dõ;=rd iem& ,nhs

160¡ w;a;dys w;a;fkd kdf:d ;ukag ;uduhs msysgg isákafka


fldys kdf:d mfrd ishd fjk ljqreo ;uka msysgg isákafka
w;a;dkdj iqokaf;ak ;uka ukd f,i oukh lrkafka
kd:x ,N;s ÿ,a,Nx ^12(4& túghs W;=ï jQ msysgla ,efnkafka

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


;uka ysig ;u w;uh
12 ^4& l=udr liaim ud;djf.a m%jD;a;sh ^160 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


l=udrliaim f;reka f.a uEKshka wrnhd fï
f;rKqjks˜ hs y~ .iñka l`ÿ¿ msß fk;ska
Wkajykafia fj; osj wdy' f;rKqfjda o weh oel
.d:dj foaYkd lr jod< fial' —ud oeka ldreKsl f,i l;d l<fyd;a f;rKshf.a
wkd.;hg th hym;la fkd fõ' weh ;=<
jrla tla újdyl fhdjqka l;la meúos jkakg ieñhd odrliafkayh rc lrkakg .shfyd;a ud._ M,dê.uhg
f.ka wjir b,a,d isáhd h' wjir ,;a ´ foajo;a; th ndOdfjhs' tfyhska f;;ukhla fkd olajñ˜hs
mdËsl NsËQKSka f.a wdrduhg f.dia meúoao ,nd is;d ;oska l;d l< y'
.;a;d h'
—f;rKsh nqÿ iiafkys meúosj isg;a ore fifkyhj;a
fï ;reKsh meúos jkakg fmr .eí f.k isáhd h' ÿr ,kakg wiu;a o@˜ hs úuiQ y' —uf.a mq;d ug
weh meúos jQfha th fkd oekh' tfy;a udi lSmhla kmqrelï fkd lrkq we;˜ hs is;+ NsËqKsh —mq;Kqjks"
hk úg .en fudarñka msg;g fmfkkakg mgka .;s' Tn l=ula o lSfõ@˜ hs h<s m%Yak l<d h' f;ryq o
NsËqKSyq ta nj foõo;a f;rekg oekqï ÿka y' weh fmr fiau ;oska l;d l< y' ta weiQ f;rKsh —fudyq
jydu isjqre .,jd .sys f.org fkrmd yßk fia fjkqfjka uu fodf<dia wjqreoaola l`ÿ¿ îfjñ' kuq;a
wK lf<a h' tfy;a Bg wleue;s jQ ´ —ug foõo;a fya ug kmqre niska l;d lrh¡s orejka flf¾ we¿ï
,Õ meúos jkakg Wjukdjla fkd úh' ud meúos jQfha lsÍfuka we;s M,h l=ula o@˜ hs is;d orejd flf¾ jQ
nqÿrÿka fjkqfjks' Tn ud foajo;a;f.a Y%dúldjla we,au yer njqka jvd tosku ry;a jQ jdh'
lr we;af;a jeroSulsks' uu isjqre yer fkd hñ' ud
Nd.Hj;=ka jykafia fj; f.k hkak˜ hs ´ mejiQjd tmj;a weiQ Nd.Hj;=ka jykafia NsËQka wu;d
h' fufia mejiQ ´ fÊ;jkdrduhg f.dia Nd.Hj;=ka —uyfKks" ljr wê.uhla ,nkakg jqjo ;udg
jykafia yuq úh' ;ud muKla u irK nj f;reï .; ukdh˜ hs fï
foaYkdj lr jod< fial'
weh .eí .;af;a meúosjkakg fmr nj nqÿ weiska
o;a nqÿrcdKka jykafia weh f.a wysxil;ajh ;uka újrKd;aul wkqjdoh ^160 .d:dj&
úiska fmkajd fokq fjkqjg úêu;a lñgqjla ,jd th
lrjkakg is;+ y' nqÿka jykafia mfiakoS fldfid,a w;a;fkd w;a;d ys kdf:d mfrd fld ys kdf:d ishd
rc" wfkams~q isgq;=ud" úidld Wmdisldj" we;=¿ iqokaf;k w;a;kd tj ÿ,a,Nx kd:x ,N;s
msßila le|jQ y' Wmd,s uy ry;ka jykafiag fuu
ldhH_h fufyhùu mejrE y' w;a;fkd( ;ud yg¦ w;a;d ys( ;ud u¦ kdf:d( msysg¦
^fjhs& mfrd( wkH jQ¦ fld ys( ljfrla kï¦ kdf:d(
lñgqfõ fufyhqu mßos úidldj weh ;srhlska ^;u yg& msysgla¦ isshd( jkafka o@¦ iqokaf;k(
wdjrKh jQ ;eklg f.k f.dia mßËd l<d h' ukdj ±uqkd jQ¦ w;a;kd tj( ;ud úiska u¦ ÿ,a,Nx(
uekúka lreKq ú.%y l< ´ f;dfuda NsËqKsh .eí ,eîug ÿIalr¦ kd:x ,N;s( ^w¾y;aM, kue;s&
.;af;a meúos jkakg fmr nj Wmd,s f;rekg jd¾;d msysg ,nhs'
l< y' Wkajykafia meñK isá msßig ta nj oekqï oS"
ta wkqj weh f.a Ys,hg ydkshla ù ke;s nj m%ldYhg ;udg msysg ;uduh' ;udg fjk ljfrla msysg fõ
m;a l< y' o@ ;ud ukdj yslaujd .;a úg ÿ¾,N jQ w¾y;aM,
kue;s msysg ,eìh yel'
ksis l,g f;rKsh mq;a l=url= ìys l<d h' orejd
yod jvd .ekSu ndr .;a mfiakoS rcf;u Tyqg újrKh
l=udrliaim hk ku fhoS h' y;a jia jQ miq ;u uj
NsËqKshl nj weiQ orejd ;uka o meúos ùug leu;s l=udrliaim f;rKqfjda ÿ¾,N.kfha W;=fula jQ y' nqÿ iiafka
úÑ;% Ou_ lÓlhka w;r w.%ia:dkh ,oafoa Wkajykafia h'
nj lshd isáfha h' meúos ù l,lg miq nqÿrÿkaf.
ka lu_ia:dk ,nd jk.; jQ l=udrliaim f;rKqfjda jhi wjqreÿ yf;a oS l=udrliaim meúos jQfha rc;=udf.a wkque;sh
Ndjkd fldg ry;a nj ,enQ y' ry;a jQ miqj o ;j;a ,nd .ksñks' Wkajykafia meúosj .sfha wkaO jkhgh' tysoS
fodf<dia jirla jk.;j úiQ y' Wkajykafia f.a ;=Uila Wmud lr foiQ iQ;%hg ijka oSfuka ksjka iqj ,;a y'
uj ta fodf<dia jir mqrdu mq;Kqjka oel .ekSfï
mÿuq;a;r nqÿrÿka f.a ld,fhys l< m%d¾:kdjla iuDoaO ùfuka
wdYdfjka úiQ y' Wkajykafia úÑ;% lÒlhka w;r w.;eka m;a jQ y'

fodf<dia jirlg miq k.rhg meñKs l=udrliaim


f;reka ÿgq uj —mq;kqjks" l=udrliaim ud mq;a
fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 13
;ud u l< ;ud flfrka Wmka ;udf.ka u yg .;a;d jq mj ta wkqjKhd oreKq fia uã¡

161¡ w;a;kdZj l;x mdmx ;uka l< mdfmka


w;a;cx w;a;iïNjx ;uka ;=<ska u ìys jQ
wNsuka:;s ÿïfuOx lefm;s wkqjK ok
jðrxZjiauuhx uKsx ^12(5& oshuka;sfhka ñKs fuka'

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


úyska kefik - mjq l< ok
12 ^5& uydld, Wmdil j; ^161 .d:dj&

u ydld, kï .sys Wmdilhl= wern Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:dj foaYkd lr jod< fial'
újrKd;aul wkqjdoh ^161 .d:dj&

w;a;kd tj l;x w;a;cx w;a;iïNjx mdmx


uydld, Wmdil ;ek tla fmdfyda oskl foõrï wiauuhx uKsx jðrx bj ÿïfuOx wNsuka:;s
fjfyr n,d .sfha h' tosk wgis,a iudokaj isá
fyf;u miq osk w¿hï jk;=reu Ou_ Y%jKh lf<a h' w;a;kd tj( ;ud úiska u¦ l;x( lrk ,o¦ w;a;cx(
;ud ;=<ska u Wmka¦ w;a;iïNjx( ;ud flfrka u
tod ? fydre k.rfha tla f.hla ì| nvq /f.k yg.;a;d jQ¦ mdmx( mdmh¦ wiauuhx( mdIdKuh jQ¦
m,d hkakg ierfik úg f.ysñfhda wjosj Tjqka uKsx( ueKsl¦^ld ouk& jðrx bj( oshuka;sh fuka¦
miqmi t<jd f.k wdy' ta fï w; osjQ fidreka f.ka ÿïfuOx( w{dkhd¦ wNsuka:;s( w;sYhska fm<hs'
iuyre úydr ìu yryd o ÿjkafkda uyd ld, uqyqK
fidaoñka isá ;ekska o osjQ y' tla fydfrla ;u nvq ;ud úiskau l<" ;udf.kau cks;" ;ud f.kau yg
uyd ld, isá ;ek oud m,d .sfha h' f.ysñfhda .;a" mdmh ;udj u mSvdjg m;a lrhs' .f,kau Wmka
uydld, isá ;ek ;snQ fidrnvq oel Tyq fydrl= fia Èhuka;sh .,u kikakdla fuks¡
is;d Tyqg myr ÿka y' Tjqka f.ka myr lE Wmdil
;ek t;eku ñh .sfha h' újrKh

WoEik fmdl=K fj; .sh idufKar ysñjre Tyq f.a oshuka;shla b;du;a u Yla;su;a .,a úfYaIhla f,i ye¢kafjhs'
thska ish¿u ueKsla .,a lemsh yels h' oshuka;shg md,sfhka
u<isrer oel nqÿrcdKka jykafiag oekqï ÿka y¡ fhfok zjðrZ hk jpkfhys ksrela;s olajk wgqjdpdÍyQ
—Wmdil uy;d ñh .sfha Tyqg lsisfia;a fkd .e,fmk zzjcf;aj k máN[a[f;a hiai .ukx flakÖ;s jðrxZZ hs lemS
ú,difhks˜ hs TjQyq ÿla jQ y' f.k hk úg kj;ajkakg neß f,i lmkafka jðr kïZZ hs ta nj
oelajQ y' oshuka;s .ek lshfjk Yaf,dalhla fufia h'
Nd.Hj;=ka jykafia túg" —fï Ôú;fha oS uydld,
mDÒjHx hdks r;a;dks
Wmdil ;ek l< mqKH lghq;= wkqj n,k úg kï fh pdfkH f,day Od;j
fï urKh Tyqg iß,k urKhla fkd fõ' tfy;a Tyq i¾jdks ú,sfÄoa jc%x
f.a fmr l, lu_ foi n,k úg kï tfia fkd isf;hs¡ ;Ép ff;¾ k ú,sLHf;
fmr wd;auhl fudyq tla;rd wysxil mqoa.,fhl=
f.a ìß| flf¾ ldu rd.h bmoS" Tyq urd oukq uy fmdf<dfõ fldhs ueKsl;a
fjk fldhs úosfha f,day;a
msKsi ;ud i;= jákd ueKslla Tyq f.a jdykhg oud fiaru jc%fhka lm;a
fidrl= njg kï lr ;,d urd oeïu jQ mdmh ksid tllska j;a th fkdlm;a
fï úmdlh Tyqg ú¢kakg jQ neõ˜ jod< fial' —;ud
u l< múka mõldrfhda wmd ÿla ú¢;s' oshuka;sh oshuka;sh b;d ñ, wêl .,a úfYaIhla jqj o th me,oSu
;ud;a ueKslla kuq;a wks;a ueKsla lmkakdla fuks˜ hs wdhqrdfrda.H Nd.Hdosh ,nd fok nj merKsfhda úYajdi l< y'
j;_udkfha th Okj;=ka f.a wdNrKhla fuka u wdfhdackhla
jod< nqÿrcdKka jykafia fï .d:dj o foaYkd l< y' f,i o ie,fla' fï .d:dfõ oS Wmudjg .;af;a tys we;s ;SËK
lefmk iq¿ .=Khhs'

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 15


i;=frla ^;ud f.a& i;=rdg úm;a lrkq leu;s fõ o" ÿis,a ;eke;a;d o ;udg tfia u úm;a lrkafka h¡

162¡ hiai wÉpka; ÿiaiS,Hx yeiqrefKd;a ÿis,a f,i - my;a ÿisß; fhoS
ud¨jd id,ñZfjd;;x i,a .yla jkikak - je,la t;=Kd jf.a
lfrd;s fid ;:;a;dkx Tyq f. y;=rka Tyqg - lrkakg leu;s jk
h:d kx bÉP;S osfid ^12(6& uy úm;a ;udgu - Wodlr .kS Tyq

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mfjka jekfihs - mjq lrkakd'
12 ^6& foajo;a; f;reka f.a mqj; ^162 .d:dj&

fo õo;a f;reka wern nqÿrcdKka jykafia fï


.d:dj foaYkd lr jodf<a foõrï fjfyr jev
zud¨jdZ kï je,a j._h i,a .fia t;S th urd ouhs'
mdmh;a ta jf.hs' ñksid jgd tf;k mdmh yd
úiQ iufha h' ÿrdpdrh Tyq wmdÿlg fy<hs˜hhs jodrd fï .d:dj o
foaYkd l< fial'
oskla oï iNdfjys /ia jQ NsËQka jykafia foõo;a
f;reka .ek l;d ny lrñka úiQ y' tys jevu l< újrKd;aul wkqjdoh ^162 .d:dj&
Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" ljr l;djla idlÉPd
l<yq o@˜ hs m%Yak lf<ka ;uka foõo;a f;reka .ek hiai wÉpka; ÿiaiS,Hx id,x ud¨jd bj T;;x
l;d lrñka isá nj Tjqyq ms<sjoka fia mejiQ y' osfid kx h:d bÉP;s fid w;a;dkx ;:d lfrd;s
—iajdóks" foajo;a; iS,hla .=Khla ke;s mdm;rfhls'
Tyq w;sYhka u ÿIag h' kqiqÿiq l%u j,ska wcdi;a hiai( hful=f.a¦ wÉpka; ÿiaiS,Hx( taldka;
myojd f.k lS¾;sh yd ,dN ,nkakg fyf;u jEhï ÿYaYS,Ndjh¦ id,x( i,a .ila¦ ^je<|f.K isá&
lf<a h' Tyq f.a niska fkd uÕ .sh wcdi;a ;u ud¨jd bj( ud¨jd ^kï jQ& je,la fuka¦ T;;x( ^Tyq&
mshd >d;kh lf<a h' Tn jykafia >d;khg foõo;a je<|f.K isáfha¦ osfid( i;=frla¦ kx( ta ^;ud f.a&
f;jrla jEhï lf<a h' Tyq kï kshu mdmsIaGfhls˜ hs i;=rdg¦ h:d( hï fia¦ bÉP;s( ^wk¾: lrkq& leu;s
Tjqyq mejiQ y' fõ o¦ fid( ta ÿYaYS, f;fï¦ w;a;dkx( ;uyg¦ ;:d(
tfia¦ lfrd;s( ^wk¾:& lrhs¡
Wkajykafia,dg ijka oS isá Nd.Hj;=ka jykafia
—uyfKks" foajo;a; ud >d;khg ieriqfKa oeka hfula mru ÿiaiS,;djfhka fj,S Ôj;a fjhs kï
muKla fkd fjhs' fmr;a jEhï lf<a h˜ hs mjid i,a .il t;=Kq ud¨jd je,la fuka fyf;u thska
merKs jD;a;dka;h jYfhka uqj jeoaodf.a l;dj u úkdYhg meñfKhs' Tyq f.a y;=rka Tyqg hï
jod< fial' wk¾:hla fõjd hs n,dfmdfrd;a;= fjhs kï ta
wk¾:h fyf;u ;udg lr .kshs'
tla iuhl nrKeia kqjr n%yauo;a; rcq rc lrk
iufhys fndaêi;aFjhka jykafia uqjl= ù Wmka fial' újrKh
ta wd;aufhys foõo;a Wmkafka uqj jeoaol= jYfhks'
oskla ovhfï .sh uqj jeoaod uqjl= f.a msh igyka wÉpka;ÿiaiS,Hx( b;d ÿis,a njh¡ iqiß; msrefuka .sys ms<sfj;
ksfodiaj fkd/l wl=i,a lrk .syshd ;=< mj;akd ;o ÿis,aluh¡
oel .ylg keÕ WK m;=re j,ska ueiaila ;kd f.k uyK ms<sfj; iq/ls fldg fkdjvkd meúoaod ;=< mj;akd ;o
/l isáfha h' ÿkq B;, iQodkï lr f.k Tyq ieriS ÿis,aluh¡ fuh fhÿfka foõo;a f;reka f.a phH_dj wrnhd fyhska
isáfha uqjd ovhï lr .ekSughs' uqjd b;d m%fõifuka jvd;a .e,fmkafka NsËq Ôú;fha ÿYaYS,;dj wrnhd h' NsËq
jgmsg n,ñka wdfõ h' uqjd mßiaifuka fyñka tkq kul f.a nrm;, u iS, fNao jYfhka y`ÿkajkafka mdrdðl y;r
ÿgq uqj jeoaod Tyq ,Õg le|jd .ekSug fm<Uqula yd ix>dosfiai oy ;=kh'
jYfhka m,;=re álla uqjd fj; ùis lf<a h' id,x ud¨jd bj( i,a .il t;=Kq ud¨jd je,la fukah¡ ud¨jd
jef,a m;a f.dgq fia Wvql=rej isà¡ jeisjei ta m;a f.dgq j,
thska jvd;a iel we;s lr.;a uqjd úuis,su;a ù .fia j;=r msreKq l, ta je, je<| f.k isá i,a rel ì| iqKqõiqKq
/l isá uqj jeoaod ÿgqfõ h' jeoaod kqÿgq njla yÕjd lrkafkah¡
wdmiq yereKq uqjd fufia mejiS h' —.i" fï jk;=re
Tfí m,;=re jegqfKa isria w;g h' wo wuq;= úoshlg
yria w;g jefghs' fidnd oï kS;sh Tn lv lr we;'
Tn iajNdj Ou_hg tfrysj hk ksid uu Tn w;yer
fjk .ila fidhd hñ¡˜ ta weiQ uqj jeoaod ÿkq B;,
ìu fy,d —Tõ wog .e,jQKd' uu ys;+ yeá jerÿKd'
ta;a yeuodu .e,fjkak ys;kak tmd˜ hs mejiS h' tod
uqjl=j isá fndai;ayQ fufia ms<s;=re ÿka y'

—jeoaodKks" we;a;gu Tng wo jerÿKd' yenehs Tfí


l¾uhg kï ljodj;a jroskafka kE' fkdjrojdu Tn
miafia l¾uh tkjd we;s'˜

—uyfKks" foajo;a; fufia to;a ud >d;kh lrkak


jEhï lf<a˜ hs jod< nqÿrcdKka jykafia —uyfKks"
fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 17
;udg wjev msKsi mj;akd foa lrkakg b;d myiq h' ys; msKsi mj;akd foa lrkakg b;d wmyiq h¡

163¡ iqlrdks widOQQks mõ jev krl jev - lrk tl kï myiqhs


w;a;fkd wys;dks p myiqhs wys; jev - ;ukag úm;a f.k tk
hx fj ys;[p idOq[p ;ukag hym;la - isÿjk i;a l%shdjka
;x fj mruÿlalrx ^12(7& lrk tl fyd|g u - wudrehs wmyiq fjhs'

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


;ukag ys; jev - fkdfõ myiq jev
12 ^7& ix>fNaohg W;aidy lsÍu ms<sn| l;d jia;=j ^163 .d:dj&

i x>hd fNao lsÍfï wdkka;ßh uyd mdm l¾uh


lr.;a foajo;a; ia:úrhka wrnhd fï .d:dj
Nd.Hj;=ka jykafia úiska fõ¿jkdrdufhys jev úiQ
wùÑuyd krldosfhys bmosuhs' mõlï lsÍu myiq h'
wmyiq jkafka fyd| jev lsÍu h' ;ukag hym;la
jk fyd| jev b;d ÿIalr h'˜ hkqfjka jod< y'
iufhys foaYkd lrk ,oS'
flfia jqjo mkaishhla muK NsËQka ;u mËhg
jrla nqÿrÿka fõ¿jkdrdufhys oyï foiñka jevyqka yrjd f.k .hd YSI_hg .sh foajo;a; ia:úrfhda tys
l, foõo;a f;rKqfjda Wkajykafia fj; meñK ;u kj iiqk werUQ y' tfy;a ießhq;a-uq.,ka w.ijq
fhdackdjla bosßm;a l< y'—iñ÷ks" oeka Tn uy¿hs' f;rjre tys f.dia O¾ufoaYkd lr iÕ msßi h<s
tfyhska Tn jykafia úfõl .kak' ix>hd md,kh nqÿrÿka fj; u le`ojd f.k wd y'
lsÍu ug ndr fokak˜ Nd.Hj;=ka jykafia —Tn jeks
wfhla fuhg kqiqÿiqhs¡ Tng th l< fkd yelshe˜hs újrKd;aul wkqjdoh ^163 .d:dj&
mjid th m%;sfËm l< y'
widOqks w;a;fkd wys;dks p iqlrdks hx ys;[ap
tod mgka nqÿka flf¾ fjr ne|.;a foõo;a nqÿka idOq[ap ;x fj mruÿlalrx
ueÍug ;=ka jrla u jEhï lf<a h' ish¿ Wml%u
ksr¾:l jQ ;ek fya w¿;a Wml%uhla w;ayod n,kakg widOqks p( whym;a jQ o¦ w;a;fkd( ;ud yg¦
is;d nqqÿrÿka yuqj ix>hdg hdjÔj jYfhka wys;dks( wys; msKsi mj;skakd jQ o foa¦ iqlrdks(
^lsÍu& myiq h¦ hx( hula¦ ys;[ap( ys;lr
1¡ jk.;j úish hq;= h' o¦ idOq[ap( ksrjoH o¦ ;x( tajd ^lsÍu&¦ fj(
2¡ msKavmd; fNdackfhka muKla Ôj;a úh hq;= h' taldka;fhka u¦ mruÿlalrx( w;sYhska ÿIalrh'
3¡ mdxiql+, Öjrh muKla mßyrKh l< hq;= h'
4¡ rela uq,a j,u jdih l< hq;= h' whym;a jQ;a ;ukag úm;a msKsi mj;skakd jQ;a foa
5¡ uia udxY wkqNjfhka je<lsh hq;= h' lsÍu myiq h' hula ys;lr kï" ksjeros kï ta foa
lsÍu w;sYhska ÿIalr h'
hk YsËd mKjk fia b,a,d isáfha h' tfy;a
Nd.Hj;=ka jykafia m%ldY lr isáfha tajd yqfola újrKh
iafõÉPdfjka wkq.ukh l< yels foa ñi osúyssñfhka
wksjdhH_fhka ms<smeosh hq;= foa f,i mekùu wmyiq foajo;a;( mru udkj ohdfjka" wd;aud¾:dNs,dIfhka f;drj ck
ys; jev jvkakg Ou_¥; fiajh werUqj o Nd.Hj;=ka jykafiag
nj h' tys,d wkka; iïndO t<eUqfKa h' Wkajykafiag oreKq kskaod-
m%,dm" fndre fpdaokd" ks.%y ,enqfKa h' fndfyda úg fï kskaod
fuh foõo;ag losu wjia:djla úh' —fï kS;s oekg lf<da ;rÕldß" Ydia;Djre h' tfy;a ta lsisfjla foõo;a ;rï"
mj;akd úkh kS;s j,g jvd fyd|h' tfy;a fun÷ f,dl= ydkshla fkd l< y' ta Ydia;Djreka f.a uQ,sl od¾Yksl
w.kd foa ix>hdg wksjd¾h lrkakg nqÿqyq wleue;s ixl,am" wd.ñl pdß;% jdß;%" hd. fydau úê" fm!oa.,sl mej;=ï
wdoS fndfyda foa nqÿrÿka w;ska úfõpkhg ,la jqj o Tjqyq pß;
fj;s˜ hs fya m;=rejd yeßfha h' we;eï wkqjK >d;khg jEhï l,;a nqÿrÿka urd oeóug W;aidy fkd l< y'
NsËQyQ iaj,am fofkla foõo;a ksjeros hehs is;+ y' tfy;a foõo;a" ;=ka jrla u Wkajykafia urkakg jEhï lf<a h'
tfyhska Tyqg hï msßia n,hla f.dv kefÕñka wefÕys f,a o fi,eù h' kE lñka uiaiskd jqj o fya iir mgka
;sìK' fï w;r oskla foõo;a le|jQ Nd.Hj;=ka ne|.;a ffjrhla ksid fu n÷ ÿIag l%shd lf<a h' foõo;a fï oE
jykafia —Tn ix>hd w;r fNaohla we;s lsÍug lf<a nqÿrÿka f.a bjiSfï .=Kh f,dj m;< lsÍug hehs mjik
uydhdkslfhda Tyq wkd.;fha zfoajrdcZ kñka nqÿfj;ehs o lsh;s'
ie,iqï lrk nj ienE o@˜hs úuiQ y'

—ienEh˜ hs Tyq lS úg Nd.Hj;=ka jykafia fufia


jod< y' —foajo;a;" th n,.;= wmrdOhls' Tn
thska u úkdYhg m;a jkq we;'˜ tfy;a ta wjjdoh
.Kklg fkd .;a foõo;a f;rKqfjda wdkkao ysñhka
rc.y kqjr ms~q isÕd jäkd w;r yuq ù —wdkkao" uu
wo isg fjku Wfmdai:h lrñ' nqÿrÿkag mËmd;
NsËQka iuÕ fkdj ug mËmd; msßi iuÕ fjku
fmdfydh lrñ¡ fiiq úkh lï o lrñZ hs mejiS h'
wdkkao uy f;rKqfjda o ta nj nqÿrÿkag oekqï
ÿka y' ta weiQ Nd.Hj;=ka jykafia —foõo;a lrkakg
hkafka n,.;= wmrdOhls' tys úmdlh jkafka Tyq
fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 19
hï wkqjKfhla ,dul woyiska wßhhkaf.a wkqiiak j<ld o th Tyq f.a keiau msKsi ksmofka h¡

164¡ fhd idikx wry;x oeyeñka osú f.jk - W;=ï uy ry;=ka f.a
wßhdkx Oïu Ôúkx iiqkg wukfhla - ñiosgq.;a fya;=fjka
málafldi;s ÿïfufOd lf<da;ska ndOd - thu wdmiq lerlS
osÜÀx ksiaidh mdmslx úm;a fohs Tyqgu - WK .yla m, .;a fuka
M,dks lÜGliafij
w;a;>[a[dh M,a,;s ^12(8&

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jekfi;s kmqfrda úyska
12 ^8& ld, f;reka f.a j; ^164 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev úiQ


iufhys fï .d:dj Wkajykafia úiska jodrk
,oafoa ld, kï f;rekaf.a mej;=ï uq,a lr f.k h'
úkdYhg u fya;=jkakd fia Tyq f.a tu l%shdfjka
Tyqu úkdYhg m;a fjhs'

újrKh
ieje;a kqjr tla Wmdisldjla ld, kï f;r
flfkl=kag meyeoS oskm;d ish ksjig jevu lrjd osÜÀ( fyj;a oDIaá kï" msßisÿ wjfndaOh fyda w;a oelSulska
f;drj hï hï foa ms<sn|j we;s lr.kakd ld,amksl woyia h'
oka fokakS h' tfy;a weh lsis lf,l nqÿrÿkaf.ka wkqka .ek wid oek .ekSfuka fyda ;d¾lslj is;d ne,Sfuka fun÷
nKla wid fkd ;sìKs' wi,ajeis ckhd ks;r nqÿka ld,amksl oDIaá fyj;a oeäj t,an .kakd Ñka;k we;s úh yel'
olakg f.dia oka oS nK wid wjq;a nqÿrÿka .ek we;eï oDIaá ys;lr fyhska tajd iïud osÜÀ jYfhka o ydks lr
yd Ou_h .ek lrk l;d weiQ wehg o nqÿka oel oDIaá ñÉPd osÜÀ jYfhka o y÷kajkq ,efí' zosÜÀZ hkak jeä
.ekSfï n,j;a wdYdjla we;s úh' ta ms<sn|j ld, jYfhka fhfokafka ñÉPd osÜÀ iïnkaOfhks' iïud osÜÀ jqj
o m%dfhda.sl w¾:idOkh msKsi Wmfhda.s lr .;a; o úuqla;sh
f;rekg oekqï ÿka úg —ueh nqÿka yuqjg f.dia ,eîfï oS yer oukq ,efí' h:d ;;aj oY_kh y÷kajkq ,nkafka
nK weiqjfyd;a ud flf¾ we;s m%idoh wvq úh yel' osÜÀ jYfhka fkdj o¾Yk jYfhks' zosÜÀ[ap wkqm.ïu iS,jd
túg w,dNh jkafka ug h˜hs is;d th je<l+ y' - oiaifkak iïmkafkdZ hs olajkafka tfyhsks'
;=ka j;djla u wehf.a .uk f;reka f.a l;d ksid
je<lsk' wka;sfï ´ ;ksju ;SrKhla f.k ysñkug ñ:Hd oDIaá" mdmS yd ÿIag wfmaËdjkg yd phH_djkg mdolj
isák fyhska iyuq,skau m%;sfËam l< hq;= nj oelafjhs'
odkh msi ;nd ix.%y lghq;= oshKshg mjrd ;ud zzuyfKks" ñ:HdoDIaáh ;rï kQmka wl=Y, Ou_hka f.a
foõrug .shd h' W;amdohg;a" Wmka wl=Y, O¾uhkaf.a jDoaêhg;a fya;=jk
fjk fohla ke;' ñ:Hd oDIaáh ;rï kqmka l=i, Ou_hka f.a
fjkod fuka ld, f;reka ksjig meñKs úg W;am;a;shg ndOd lrk" Wmka l=Y,hd f.a úkdYhg fya;= fjk
Wmdisldj fjkqjg wehf.a oshKsh Wjgeka lrkakg fjk;a fohla ke;' urK fudfydf;ys oS i;ajhka ta wmdhg"
ksrhg" ÿ.;shg weof.k hk ;j;a wka Ou_hla ñ:Hd oDIaáh
ieriqfKka Wmdisldj fldysoehs úuiqfõh¡ Wmdisldj ;rï f,dj fldysj;a ke;' ñ:Hd oDIaáfhka msreKq mqoa.,hd ljr
nqÿrÿka olakg .sh nj wid ±k .;a f;rKqfjda fohla l<;a" ljr fohla Wreu lr .;a;;a" ljr wdYd" m%d¾:kd
—nqÿrÿka .eUqre nK jodrd Wmdisldj oekqj;a ;snqK;a ta ish,a, Tyq wm%sh" wukdm" wm%ikak ÿCLialJOhla lrd
l<fyd;a thska ug ydks fj;s˜hs is;d oka je<£u fhduq lrhs'
mfil ,d jyd foõrug osj f.dia —iñ÷ks" uf.a
Wmdisldjg kqjK u|h' .eUqßka nK fkdlshd
odkdksYxi álla muKla lshkq uekeú˜ hs mejiS h'
tfy;a nqÿyq —wkqjK uyK" Tn f.a w{dklu yd
ñiosgq fya;=fjka uf.a oyug ks.%y fkdlrj¡ Tn
Tfí u úkdYh ,Õd lr .kafkys h'˜ ks.%y fldg
l< oyï foiqfuka Wmdisldj fidajdka jQjd h'

újrKd;aul wkqjdoh ^164 .d:dj&

fhd ÿïfufOd mdmslx osÜÀx ksiaidh" wry;x Oïu


Ôúkx wßhdkx idikx málafldi;s lÜGliai
M,dks bj w;a;>[a[dh M,a,;s

fhd( hï¦ ÿïfufOd( wkqjKfhla¦ mdmslx( mdmS


^,dul&¦ osÜÀx( oDIaáh¦ ksiaidh( fya;=fjka¦
wry;x( ry;a jQ¦ Oïu Ôúkx( oeyeñka Ôj;a
jk¦ wßhdkx( wd¾hhkaf.a¦ idikx( wkqYdikdj¦
málafldi;s( j<lhs kï ^th Tyqf.a&¦ lÜGliai(
WK .fia¦ M,dks bj( f.ä fuka¦ w;a;>[a[dh(
;ud f.au úkdYh msKsi¦ M,a,;s( m, .kafkah¡
yefokafkah'

hï wkqjK ;eke;af;la ;ud f.a jeros woyia ksid


Ou_dkql+,j Ôj;a jk wdhH_ jQ ry;a W;=uka f.a Ou_hg
ndOd lrkafka kï" WK .fya yg .;a f.ä WK.fya

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 21


;u ;ud f.a msßisÿ nj yd wmsßisÿ nj ;u ;ud ms<sn`oj h' wksflla wksfll= msßisÿ fkd flf¾¡

165¡ w;a;kdZj l;x mdmx ;uka flf,fikafka - ;uka l< mdfmkau h


w;a;kd iÙls,siai;s fkd l<fyd;a mdmh - ;ud mssßisÿ fõu h
w;a;kd wl;x mdmx msßisÿ - wmsßisÿ - ùu l< foa wkqj h
w;a;kdZj úiqÊCO;s flfkl= ;j flkl=ka - msßisÿ l< fkdfyau h'
iqoaê wiqoaê mÉp;a;x
kd[af[d w[a[x úfidOfh ^12(9&

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


msßisÿ nj yd wmsßisÿ nj - folu ;uka w;uh
12 ^9& pQ,ld, Wmdilhd f.a l;dj ^165 .d:dj&

Nd .Hj;=ka jykafia foõrï fjfyr jev jiñka


pQ,ld, kï .Dyia: Y%djlhl= uq,a lrf.k
fï .d:d Ou_h foaYkd lr jod< fial'
;ud l< mdmfhka ;ud u flf<fihs' ;ud mõ fkdlr
isàfuka ;ud msßisÿ fjhs' msßisÿ nj yd wmsßisÿ nj
fm!oa.,slj ;ud lr.kakd fohls' tla whl= úiska
;j;a whl= msßisÿ lsÍula l< fkd yel'
pQ,ld, Wmdil ;ek tla mqka fmdfydaodl wgis,a
iudokaj /h úydria:dkfha u .; lf<a h' w¿hu újrKh
keÕsg uqyqK fidaod.kq msKsi ,s| ,Õg .sh Tyqg
n,j;a w;jrhlg ,la jkakg isÿ úh' Tyq uqyqK w[af[d w[a[x k úfidaOfh( fn!oaOfhda ;u úY=oaêh fyj;a
úuqla;sh lsisjl= fj;ska wfmaËd fkd lr;s' Nd.Hj;=ka jykafia
fidaok w;frys w¿hu f.hlska nvq meyer .ksñka úiska W.kajd we;af;a ;u ;ud f.a phH_dj wkqj ;uka msßisÿ jk
isá fidr uq,la f.ysñhka úiska ¨yqn¢kq ,eìK' tla nj h'
fidfrla foõrï fjfyr ueoska m,d hkafka ;u wf;a
;snqkq nvq fmdoshla pQ,ld, bosßhg oud mek Èõfõ úiqoaê( hkafkka idudkHfhka úuqla;sh fyj;a ks¾jdKh woyia
miq mi tkakkaf.a wjOdkh fjkZ;l hjd .e,ù .kq fjhs' tfyhska fn!oaO wd.ñl m%;smodj úiqoaê u.a. jYfhka
ye¢ka fõ' Nd.Hj;=ka jykafia úiska r: úkS; iQ;%fha oS ima;
msKsi h' fidr osj wd ÈYdjgu Èj wd ñksiaiq uqyqK úiqoaêhla .ek i|yka lr we;' Wm;siai ysñhka úiska ,shk
fidaok pQ,ld, ,Õ kej;S Tyq ,Õ ;snQ nvq o oel ,ÿj oekg Ök niska muKla wjYsIagj mj;akd úuqla;s u.a. kï
—fï fydrd ? ;siafia f.j,a ì| oeka /h mkaif,a .%ka:h yd nqoaOf>daI ysñhka úiska ,shk ,ÿj f:rjdoS f,dalhd
Ndjkd l< njla yÕjkakg ;e;a orhs' thska wm úiska wdorfhka mßYS,kh lrkq ,nk úiqoaê u.a.fha o f;audj ù
/jáh fkd yel' fï ;sfnkafka fydr nvqh˜hs Tyq we;af;a i;a; úiqoaêhhs' r: úkS; iQ;%fhys olajd we;af;a hful=
r:fhka r:hg udre fjñka os. .ukla hk mßoafoka iS, úiqoaêh
w,a,d f.k myr fokakg mgka .;a y' —uu fidrlï ,;a ;eke;a;d wk;=rej Ñ;a; úiqoaêhg udrefjñka l%udkql+,j
fkd lf<ñ˜ hs Tyq lE .ioaoS Wfoka u osh f.k hkq i;a; úiqoaêhu ,nk njhs' ima; úY=oaêh kï"
msKsi wd ldka;dfjda —fï pQ,ld, Wmdil uy;d fkd
fõo@ fu;=uka fidrlï lrk flfkla o@ fï kï 1' iS, úiqoaê
nrm;, jeroSuls' Tyqg myr fkd fokake˜hs kka 2' Ñ;a; úiqoaê
3' osÜÀ úiqoaê
úêfhka mjid Tyq fírd .;a y' 4' lxLd ú;rK úiqoaê
5' u.a.dZu.a. [dK oiaik úiqoaê
wk;=rej Nd.Hj;=ka jykafia yuqjg .sh pQ,ld, — 6' mámod[dK oiaik úiqoaê
iajdóks" osh f.k hkakg wd l;=ka ksid hka;ï mK 7' [dK oiaik úiqoaê hk y;h'
.,jd .;sñ˜ hs mejiS h' iïmQK_ isoaêh wid oek.;a
fï i;a; úiqoaëka w;=ßka i;a jekak jQ [dK oiaik úiqoaêh
Nd.Hj;=ka jykafia —Wmdilh" osh f.khkakg wd p;=¾úO M, Ñ;a;hka f.ka ´kEu tlla wdY%s; h' iEu M,
l;=kaf.a jpkh muKla fkdj Tn f.a .e,ùu i|yd Ñ;a;hla u tlu fudfydf;a ldhH_ y;rla bgq lrhs' tkï"
fu;=jla ÿisß;fhys fkd fhoS .; l< oeyeñ Ôú;h mß[a[d ^f;areï .ekSu& mydK ^m%ydK lsÍu& iÉýlsßhd
o fya;= úh˜hs mjid —Tn fuf;la lsisod fidrlï ^idËd;a lrKh& Ndjkd ^wdhH_ wIagdx.sl ud._h jO_kh lsÍu&
lf<a ke;' lsisod mõlï o fkd l< fyhska Tn / hk y;rhs'
lsks' mõlï fkd lrk wh ksrfhys ÿla fkd ú¢;s'
foõ f,dj iem ú¢;s˜ hs foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^165 .d:dj&

w;a;kd tj mdmx l;x w;a;kd tj iÙls,siai;s


w;a;kd mdmx wl;x w;a;kd tj úiqÊCO;s iqoaê
wiqoaê mÉp;a;x w[af[d w[a[x k úfidaOfh

w;a;kd tj( ;ud úiska u¦ mdmx( mõ¦ l;x(


lf<a kï¦ w;a;kd tj( ;udu¦ iÙls,siai;s( bka
flf,fikafka h¦ w;a;kd( ;ud úiska¦ mdmx( mõ¦
wl;x( fkd lrK ,o kï¦ w;a;kd tj( ;ud úiska
u¦ úiqÊCO;s( úY=oaêhg m;a fjhs¦ iqoaê wiqoaê(
msßisÿ nj yd wmsßisÿ nj¦ mÉp;a;x( ;uka úiska
lr .kakd fohls¦ w[af[d( wfkflla¦ w[a[x(
wfkfll=¦ k úfidaOfh( msßisÿ fkd lrkafka h'

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 23


mrjev ksid w;ajev fkd msÍfy<sh hq;= w;ajev fï fï h hs ukdj oek tys kshe,sh hq;=¡

166¡ w;a;o;a:x mr;af:k jeäfhka l<uq;a mr jev


nyqkdZms k ydmfh fkd fy<ka lsisúg w;a jev
w;a;o;a:x wNs[a[dh ksis fia oek f.k w;a jev
io;a: miqf;d ishd ^12(10& l< hq;= jkafka ys; jev

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


wkqkag ys; jev lrkak - ish jev wu;l fkd fjkak'
12 ^10& w;a;o;a: f;reka f.a l;d jia;=j ^166 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev jiñka w;a;o;a: f;reka


wern Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:d Ou_h
újrKh

io;a: miqf;d ishd( hk wjjdoh w;sYh jeo.;a h' mqoa.,hl=


foaYkd lr jod< fial'
úiska idOkh lr .; hq;= W;a;Í;r wê.uh kï ks¾jdKh hs'
tu io¾:h ,nd .ekSu mfil ,d mqomQcd wdosfhys ksr; ùu fyda
Nd.Hj;=ka jykafia ;uka isjq uilska msßksjka mdkd .Kix.ksldj fyj;a msßia ueo l;d nfyka l,a heùu m%sh fkd
nj foaYkd l< úg fndfyda mD:.ack NsËQyq l< hq;= l< w;a;o;a: f;ryq nqÿrÿka f.a m%Ydxidjg ,la jQ y'
fkd l< hq;= foa .ek ys;d .kakg neß ;;aFjhg m;a
jQ y' tfyhska TjQyq l< hq;= fkd l< hq;= foa .ek ks¾jdKh kï ljr úosfha io¾:hla o@ udkj ikaksfõokfha
m%Odk ;u udOHh jQ NdIdj" ks¾jdKh ms<sn| m%udKj;a
l;d lr;s' we;eï úg nqÿrÿka iómfha u yeisfr;s' ks¾jpkhla bosßm;a lsÍfuys ,d fmdfydi;a fkd fõ' tfyhska
NdId udOHfhka ksj_dKh újrKh lsÍug .;a fndfyda m%h;ak
tfy;a w;a;o;a: kï f;reka —Nd.Hj;=ka jykafia wid¾:l ù we;' úfYaIfhka fndfyda kQ;k úpdrlhka f.a
wm w;r jev jikafka ;j udi y;rla kï" wmf;a mriamr úfrdaê woyia újrKh foi n,k úg Tjqka .eg¿jla
hjkakg ld,hla ke;af;a h' jy jyd W;aidy fldg ksrdlrKh lrkjd fkdj th wjq,acd,hla njg m;a lrk nj
yefÕa' NdIdj ks¾udKh lr we;af;a bkaøshdkqidrfhka ,nk
mD:.ack Ndjfhka ñosh hq;af;ah˜ is;d NsËq ix>hd wkqN+;Ska m%ldY lrkq msKsih'
f.a wdY%fhka wE;aj isg Ndjkd jvkafka h' fmr fuka
ta f;reka ;uka weiqrg fkd meñK ks,Skj ys£u .ek ks¾jdKh jeks w;Skaøsh W;a;Í;r hula .ek m%ldY lrkakg
fkd myka f;rjre Nd.Hj;=ka jykafiag ta nj oeka jpk NdIdfjys fkd ue;' ksj_dKh bkaøshdkqidÍ wkqN+;shla fkdj
jQy' f,daflda;a;r h:d¾:hls' tfyhska th jd.a úIhd;sl%dka; h'
f.dv ìu ixpdrhl f.dia meñKs bosnqjd iy os.gu c,fha jik
u;aiHhd w;r isÿ jQfha hehs lshk ixjdoh óg losu ksoiqkls'
Nd.Hj;=ka jykafia ta NsËqku f.a w¾:j;a yeisÍu —Tn lshkafka Tn mSkqjd lshk tl fka@˜ ud¿jd weiS h' —keye'
.ek ldg;a meyeos,s lrkq msKsi Wka jykafia iÕ tfya mSkkak nE' tfya >Khs' ta >K fmdf<dj Wv weúoskak
ueog le|jd —uyK" Tn fï oskj, msßfika neyerj ´k'˜ bosnqjd tfia lSj o ud¿jdg ta lsisjla f;areï .kakg neß
tl,dj l,a f.jkafka ulaksidoehs myokak˜ hs mejiQ úh' oshr .;sh ke;akï" /,s kefÕkafka ke;a;ï" lsñoSug yd
msyskSug neßkï" tn÷ ;ekla ;sfnkakg bvla ke;' ud¿jd tfia
y' w;a;o;a: f;rKqfjda —iajdóks" Tn jykafia ;j ;SrKh lf<a ;uka i;= ixl,am f,dalfhka tyd hula is;d .kakg
udi y;rlska msßksjka mdkd nj oek.;a od isg udf.a wiu;a fyhsks' md,s fmd;aj, olakd ,efnk ks¾jpk lsysmhla
wêIaGdkh kï" Tn jykafia msßksjka mdkakg fmr fuys olajuq'
mD:.ack N+ñfhka bj;a ùug h' tfyhska iÕ ueog
fkd wdfjñ˜hs mejiS h' Nd.Hj;=ka jykafia NsËQka —ksj_dKh kï ;DIaKjf.a u ksfrdaOhhs" w;yeÍuhs" thska ñoSu
wu;d —uyfKks" ud .relrk ug ys;j;a Y%djlfhl= hs'˜
úiska l< hq;af;a je÷ï ms÷ï lsÍu fkd j" ud W.kajd —ish¿ ixialdr Ou_hka f.a iu:h" il, laf,aIhka f.a m%ydKh"
we;s Ou_h l%shd;aul lsÍuhs' wkHhkg jev lsÍu ;DIaKdj f.a ksfrdaOh úrd.h" ixis£u ksj_dK hhs'
i|yd ;uka f.a jev w;miq fkd l< hq;=hZZ hs
w;a;o;a: f;rekaf.a ms<sfj; jK_kd lr fï .d:dj —uyfKks" wixL;h kï l=ula o@ rd.h Ëh lsÍu" oafõIh Ëh
foaYkd l< y' lsÍu" fudayh Ëh lsÍu wixL;hhs'˜

—rdO" ;KaylaLh kï ksj_dKhhs˜


újrKd;aul wkqjdoh ^166 .d:dj&
—uyfKks" ish`Mu ixL; yd wixL; jia;+ka úIfhys fkd we,au
nyqkd wms mr;af:k w;a;o;a:x k ydmfh ^úrd.h& ksj_dKhhs'˜
w;a;o;a:x wNs[a[dh io;a:miqf;d ishd
—udkh" ;DIaKdj" wd,h" hk fï ish,a, Wÿrd oud ixidr
m%jD;a;sh fPokh lr oud ;DIaKdj Ëh lsÍu" wkd,h" iu:h
nyqkd wms( fndfyda jQ¦ mr;af:k( mrd¾:h ks¾jdKhhs'˜
ksid¦ w;a;o;a:x( wd;aud¾:h¦ k ydmfh(
fkd msßfy,kafka h¦ w;a;o;a:x( wd;aud¾:h¦ —mGú" wdfmd" f;fcd" jdfhd hk i;r uyd N+;hka hï ;efkl
wNs[a[dh( ukdj oek¦ io;a:miqf;d ishd( ;u m%;sIaGdjla fkd ,n;a o" os.-m<," iQËau yd o<" mqKH yd mdm"
kdu yd rEm hk fï ish,a, is£o fhao" tf,dj yd fuf,dj" hdu
wNsjDoaêh i,id .kak' yd Bu" Ôú;h yd urKh hk ixl,am ke;ao" bkaøsh f.dapr
jia;= úoHudk fkd fj;a o tn÷ ;ekls ksj_dKh˜ ksj_dKh
mrd¾:fhys jeä jeäfhka fhfouehs ;uka f.a jev ;DIaKdj Ëh lsÍfuys m%;sM,h f,i is;Su jerosh' ksj_dKh
w;miq fkdl< hq;= h' ;udg lr.; hq;= jev lsisjl m%;sM,hla fkd fõ' th m%;sM,hla kï" th máÉp
uekúka oek ;ukag ys; jev lr .ekSu uekú' iuqmamkak h' tfy;a ksj_dKh máÉp iuqmamkak jia;=jla fkd fõ'
i;Hh fya;=jla j;a M,hla j;a fkd fõ' th OHdk fyda iudê
fuka fhda.djprhl= úiska Wmojd .kakd wdOHd;añl ;;aFjhla
fkd fõ'

fodf<diajk mrsÉfPaoh ( w;; j.. 25


l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2
—iínodkx Oïuodkx ðkd;s˜
^O¾u odkh" fiiq odk ish,a,gu jvd w.fkah¡&

zzO¾u NdKavd.drhZZ keue;s


fuu jákd O¾u mqia;lh
iduúksiqre î'O¾uodi mshdKkag
ksjka iqj m;d m%ldYkh lrk ,os'
mQ¾K wkq.%ylFjh
fõrf.dv iqkkaod NsCIqKsh úisks
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd uOHia:dkh


fkd( 1" c,ka uia mqfÜ" isx.mamQrej 128607
fg,s( 65 67783330 65 94656570
94 770589498 $ 94 755218421
fõrf.dv chka;s úydrh" fõrf.dv" óáhdf.dv
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]
l;_D
Ydia;%fõ§ mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia
m%Odk ix>kdhl" isx.mamQrej
úydrdêm;s" fõrf.dv chka;s úydrh

Ñ;% Ys,ams
mS¡ úl%ukdhl

ieliqu
mshr;ak fyajdnÜgf.a

mß.Kl rEmdj,s iy mQ¾j m%ldYk fufyh


mQcH fõrf.dv iqkkaod NslaLqKS
î¡ ohd iurisxy
î¡ frdayK ch;siai

mß.Kl iydh
YHdukS m%sh,CIKd f,alïjiï
ví,sõ¡ ud,d ldka;s
m%shxld fndaêmCI

iydh
î¡ mqIamdkS Ou_,;d
î¡ fÊ¡ Ou_,;d
B¡ tï¡ ,hk,a fudfydÜá
B¡ tï¡ hq.dka iixl
Y%shd,;d l.af.dv wdrÉÑ

mß.Kl m%ldYk
iuk, m%skag¾ia" ngfmd,
fg,s( ¬94 777557127

msgljrfha mska;+rh
n¾á .=Kfialr

uqøKh
2013 fkdjeïn¾ ui 27 Èk" isx.mamQrej

msgljrfha Ñ;%h
msgljrfha nqÿ ms<suh fõrf.dv chka;s úydrfha nqÿueÿfrks¡
j¾I 1953 cqks 3 fjksod wUk ,o fuu nqÿ ms<suh ±kg Y%S ,xldfõ ;sfnk
o¾YKSh;u nqÿ ms<suh jYfhka ie,fla¡ fuu nqÿ ms<suh bÈlsÍfï mqfrda.dó jQ wmj;a ù jod<
f.!rjdy_ mKaä; hg,u;af;a jðr[dK kdhl udysñmdKka jykafiag ksjkaiqj w;afõjdhs wms m%d¾:kd lruq¡

fï .%ka:fhys wd.; lreKq ms<sn| mQ¾K yd iodld,sl whs;sh ysñ jkafka nqÿrcdKka jykafiaghs¡
nqÿrcdKka jykafiaf.a Y%S uqLfhka my, jQ ikd;ksl i;Hfhda mqyqÿka ñksiqka úiska mkjk ,o
;djld,sl jQ;a" wi;H jQ;a" whs;sjdislï ms<sn| kS;s Í;s ms<s.kq fkd,n;s¡

mQcH fõrf.dv idro kdhl uyd iajdókaøhka jykafia


fg,s( 65 67783330 65 94656570
¬94 770589498 ¬94 755218421
úµq;a ,smskh( [email protected] | [email protected]

ISBN: 981-00-4938-2
,dul oyï ^mialï& o" mud nj o" ñiosgq nj o fkd fiúh hq;=' iir fkd jeäh hq;=h¡

167¡ ySkx Oïux k fifjhH my;a jev fkd lrkq


mudfok k ixjfi mudfjka l,a fkd hjkq
ñÉPdosÜÀx k fifjhH ñiÈgqj fkd jikq
k ishd f,dljoaOfkd ^13(1& f,!lsl;ajh fkd jvkq

6 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


jvkq fkd fhfoa f,!lsl;ajh
13 ^1& ,dnd, ysñkul f.a mqj;la ^167 .d:dj&

id ufKar kula ksñ;s lr f.k Nd.Hj;=ka


jykafia fï .d:dj foaYkd lr jodf<a foõrï
fjfyr jev úiQ iufha h'
keye' nqÿ yduqÿrefjda ú;rhs hqla;s - whqla;s okafka˜
hs i;=gg m;aj m%ldY l< y' idufKar ku ;ukag
keuqKq nj o;a Nd.Hj;=ka jykafia idufKar kug
f,!lsl iskdfõ wdoSkj olajd Ou_ foaYkd lrñka fï
jrla tla f;r kula ;u YsIH idufKar kula o .d:dj o foaYkd l< y'
legqj úidld Wjeish f.a ksjfiys oka ms<s.kq msKsi
jevu l< y' odkh ms<s.;a Wkajykafia idufKar újrKd;aul wkqjdoh ^167 .d:dj&
ku tys u kj;d lsishï ldhH_hlg msg;aj .sh y'
fï w;r;=r úidldj f.a ñKsìßhla jQ ,dnd, oeßhla ySkx Oïux k fifjhH mudfok k ixjfi
ix>hdg msßkukq msKsi meka fmrk w;r;=r ;u ñÉPdosÜÀx k fifjhH f,dljoaOfkda k ishd'
uqyqfKys ms<sìUqj osfhys ÿgqjd h' thska m%fudaohg
m;a oeßh ms<sìUqj foi n,df.k u| iskd my< ySkx Oïux( ^krld§ i;r wmdfhys Wmokd neúka&
l<d h' idufKarhka jykafia o ta ÿgy' Wkajykafia;a m[ap ldu.=K O¾uhka¦ k fifjhH( fiajkh fkd
weh foi n,d iskdiqKd y' tfy;a ta ÿgq oeßh fkd lrkafkah¦ mudfok( l=Y, Ou_ úIfhys mud neúka
ukdmhg m;aj —ysi uqvq l< idufKar kula yskd fyda uq<d jQ isysfhka hqla;j¦ k ixjfi( tlaj
fjkjd˜ hs ;rfyka mejiqjd h' idufKar ku o fkdjikafkah¦ ñÉPdosÜÀx( ñiÈgq¦ k fifjhH(
fldamhg m;aj —uu ú;ro ysi uqvq lf<aæ Tn;a Tn;a fiajkh fkdlrkak¦ f,dljoaOfkd k ishd( pq;s
ysi uqvq l<d' wïu;a ysi uqvq l<d¡ ;d;a;d;a ysi uqvq máikaê jYfhka mxpialkaO f,dalh jeãu fkdl<
l,d¡ Th f.d,a, fiaru ysi uqvq lrmq wh ;uhs˜ hs hq;=h¡
mejiS h'
,dul jQ mialï .=Kh o" mud neúka l,a hejqu
fofokdu tlsfkldg weKqï neKqï lshd .ekSu ksid o" ñiÈgq nj o" fiajkh lsÍfuka iir jvkakl=
uyd wr.,hla we;súKs' ta flda,y, y~ weiqKq fkdjkak¡
úidldfjda osj wjq;a —fï ljr kï w¾nqohlaoe˜ hs újrKh
weiQ úg oeßh y~d f.k f.dia isÿ jQ foa úia;r
l<d h' weh iekiQ úidldfjda —iajdóks" fï fmdä ySkx Oïux( ,dul jQ oyï h¡ mialï h¡
ySkx ( iir ne÷ug yd ÿlg fya;=jk fyhska o ;sßika wd§
oeßh f.a l;djg TÉpr ;ry .kak tmd¡ fldfydu;a i;=ka úiska mjd fiúh hq;= fyhska o ,dul njh¡ mialï wei"
b;ska yduqÿrejre ysi uqvq lrkjfk' Tn jykafia,d lk" kdih" Èj" lh hk fudjqkg f.dÿre jQ rd." fodai" fuday
ysi uqvq lr,d kshfmd;= fldgg lm,d lE,s tl;= hk fudjqka f.a ±älï mdkd rEm" Yío" .kaO" ri yd myi
lr,d uymq isjqrla we|,d msKavmdf;ka Ôj;a fjk hk myhs¡ fï my" my;a .;s we;s i;=ka úiska mjd we,Sï-fiùï
whfka¡ fmdä tlS lshdmq foa fndre fkfuhs fka' wehs lghq;= fyhska o my;a .;sj, bme§ï we;s lrk fyhska o fkd
fiúh hq;= ySk oyï jYfhka i,lkq ,efí¡
;ry .kafka@˜ hs mejiQjd y' —fndre fkfuhs ;uhs'
ta jqKdg tal w,a, f.k ta oeßú ug nekakd' tfyu ñÉPdosÜÀx( ñ:Hd oDIaá kï" oY úO kdia;sl ixl,am h' ljr
nKskak hqla;shla kE˜ hs idufKar ku lshd isáfha h' wd.ula woykakl= jqjo tn÷ woyia orkafka kï" fya ñ:Hd
fï fudfydf;a idufKar ku f.a WmdOHdh f;rKqfjda oDIaálfhls' oY úO ñ:Hd oDIaá kï¦ 1' oka oSfï úmdlhla
tys jevu l< y' f;rKqjka idufKar kug wjjdo ke;" 2' wd.ñl j;a ms<sfj;a j,ska m,la ke;" 3' wdrdOkd lr
ix.%y lsÍfuka ^fydau& fyda wd.ñl mQcd j,ska m<la ke;" 4'
lrkakg hdfuka ;;aFjh nrm;, úh' idufKar ku l=Y,dZl=Y, lu_j, M, úmdl ke;" 5' uj ke;" 6' mshd ke;" 7'
n,j;a wukdmfhka ish¿ fokdg u tfrysj isáfha fuf,dj ke;" 8' mrf,dj ke;" 9' ´mmd;sl i;a;ajfhda ^}osjH"
h' fï wr.,h ueog jdikdjg fuka Nd.Hj;=ka n%yaudoSka& ke;' 10' hy u.g ms<smka" ry;a nj ,o W;=uka ke;
jykafia iïm%dma; jQ y' idufKar kug fidajdka hk woyia h' ñiosgqfjda wdhH_ wIagdx.sl ud.__h wkq.ukh lrkq
ùug mska fudard we;s nj osjeiska ÿgq Nd.Hj;=ka fjkqjg" wIagdx.sl ñ:Hd ud._h wkq.ukh lr;s' ^ñÉPd osÜÀ"
ïÉPd ixlmam wdoS jYfhks'&
jykafia Tyq wiajid,kq msKsi idufKar ku fjkqfjka
l;d l< y' —úidldfjks" idufKar ku lshk foa;a nqoaO ld,Skj iqm%lg ñiÈgq Ydia;Djre yh fofkla isáhy' tkï¦
wykak' fï mqxÑ idufKar ku ysi uqvqlr we;s nj
fndre fkdfjhs' ta jqk;a wehs talg ljqre;a kskaod 1' mQrK liaim ^wlsßh jdoSh fyj;a mska mjq ke; hk woyi
lrkafka@ ysi uqvq lf<a meúos fjkak tfyu lrkak foaYkd lf<a h'&" 2' wð; flay lïn,S ^WÉfþo jdoh yd
f,daldhk jdoh foaYkd lf<a h'&" 3' ml=O lÉpdhk ^wlDka;l
wjYH ksid fka' lE,s lmd ueiQ isjqrla fkd we|" ms~q
jdoh fyj;a kdia;sl jdoh&" 4' ulaL,S f.did, ^ish,a, ksh;
isÕd j<|kafka ke;sj uyK lï lrkafka fldfydu rgdjlg isÿ ù úY=oaê bfí ,efn;s hk ksh;s ix.;s Ndj mßKdu
o@ wehs talg ljqre;a nKskafka@˜ hs jod< y' ta weiQ jdoh& 5' ixch fn,a,ÜÀ mq;a; ^wudrd úlafLm jdoh fyj;a
idufKar ku —yßhg yß' wfma f,dl= yduqÿrejkag wksYaÑ; jdoh&" 6' ks.KaGkd: mq;a; ^mqífíl; fya;= jdoh yd
j;a úidld Wmdisldjgj;a yß jeros f;afrkafka pd;=hdu ixjrh& hk yh fok h'

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 7


jeros rys; je fkd mud j" oyïys ukd fldg yeisr fu f<dje yd mrf,dje iqj fia fjfikak¡

168¡ W;a;sÜfG kmamuÊfchH keÕS isákafka mud fkdjkafka


Oïux iqpß;x pfr oyfuys iqpß;fhys yeisfrkaafka
OïupdÍ iqLx fi;s O¾updßh iqfjka jikafka
wiañx f,dfl mrïys p ^13(2& tf,da - fuf,da fof,dju iekfikafka

8 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


oyï u. hf;d;a - fof,da iqj ,n;a
13 ^2& iqfodjqka isß;ska ì|la ^168 iy 169 .d:d&

l ms, jia;=fjys ksf.%daOdrdufhys úiQ iufhys


Nd.Hj;=ka jykafia ish mshdKkag fï .d:d
hq.auh foaYkd l< fial'
f.a ud,s.hg wkdrdê;j jqj;a hdu o@ ke;fyd;a ms~q
isÕd oka je<£uo@˜ hs wdj¾ckh fldg fmr isß;
mßos f.ms<sfj<ska ms~q isÕd jeä fial'

nqoaO;ajfhka miq m%:u jrg Nd.Hj;=ka jykafia fï ÿgq rdc mqreIfhda ta nj rc;=udg oekqï ÿka y'
lms, jia;= k.rhg jevu l< wjia:dfjys nqÿrÿkag ;u mq;%hd wdydr msKsi f.hla .dfka isÕd hdu
jeäuy,a YdlHfhda wmg jvd jhiska nd, fyhska ks.%yhla hehs is;= rc f;u we¢ j; o tl;lska f.k
je£u fhda.H fkd fõ hehs Wkajykafiag fkd je| jyd ùoshg osj wjq;a —ud f.a mq;%h" wmf.a YdlH
isáh y' Tjqka f.a udkh uäkq msKsi nqÿyq hud uy jxYfha lsisfjla isÕd fkd lEy' ug fufia kskaod
fm<yr md jod< y' lrkafka ukao@˜ hs úuiS h'

;u mrmqfrys my< jQ uyd Ydia;DjrhdKka f.a —uyrc" ta Tn f.a jxYfha pdß;%h úh yel' tfy;a
úYsIaG;ajh jgyd.;a iqoafOdak rc;=ud m%uqL ud f.a jxYh jQ nqoaO jxYfha ljqre;a ms~q isÕd
YdlHfhda Wkajykafiag kuialdr l< y' f.ku j<|;s˜ hs jodrd fï .d:d folo jod< y'
ta wjia:dfjys fmdl=re jeiaila o jeiafia h' fmdl=re
jeiaila kï f;fukakg leu;s wh muKla f;fuk" újrKd;aul wkqjdoh ^168 .d:dj&
wlue;s wh fkdf;uk jeiai h'
W;a;sÜfG kmamuÊfchH Oïux iqpß;x pf¾
NssËQka jykafia,d ta .ek idlÉPd lrk úg OïupdÍ wiañx f,dfl mrïysp iqLx fia;s'
Nd.Hj;=ka jykafia —uyfKks" fï fujekakla jQ
m%:u j;dj fkd fõ' fjiaika;r rcq oji;a fufia W;a;sÜfG( msìfokak" kmamuÊfchH( m%udo fkd
fmdl=re jeis jeiafiah˜hs tu mqj; o jod< y' O¾u jkak" Oïux( O¾ufhys' iqpß;x( iqisßf;ys" pfr(
foaYkdjidkfhys nqÿrÿka f.a [d;Skag miqosk yeisfrkak" OïupdÍ( O¾ufhys yeisfrkakd" wiañx
odkh .ek isysm;a fkd jQfhka lsisfjla werhqula f,dfl( fï f,dalfhys o" mrïys p( mrf,dalfhys o"
fkd l< y' iqoafOdaok rc;=ud is;+fha ud f.a mq;%hd iqLx fia;s( iqjfia jihs'
wksjd¾hfhka u osjd wdydrh uf.a ud,s.fhka u ,nkq
we; lshd h' tfyhska werhqula fkd ù h' msìfokak ^w,i fkdj keÕS isákak&' mud fkdjkak'
O¾ufhys yd iodpdrfhys yeisfrkak' O¾ufhys
miqosk osjd fNdack iuh Wodj;a u Nd.Hj;=ka yeisfrk mqoa.,hd fuf,dj fukau mrf,dj o iqjfia
jykafia —fmr nqÿjreka f.a isß; jQfha ;u mshdKka jihs'

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 9


oyï ys yeisr ÿisß;ska je<l fu f<da mr f<da fo f,dje ue iqj fia fjfikak¡

169¡ Oïux pfr iqpß;x yeisßh hq;= fjhs oyfuys uekúka


k kx ÿÉpß;x pfr fkduÕg fkd jeà wka lsis f,ilska
OïupdÍ iqLx fi;s oyfu fhokakd iekfihs iqjfhka
wiañx f,dfl mrïys p ^13(3& tf,da fuf,da fof,dju iekis,af,ka

10 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


yeisfrka oyñka - joy< ú,iska
13 ^2& iqfodjqka isß;ska ì|la ^168 iy 169 .d:d&

újrKd;aul wkqjdoh ^169 .d:dj& 2' ux., yia;Ska úiska woskq ,enq r:hl keÕ=Kq isÿy;a l=ur
f;u kqjr ol=Kq jdi,ska msg;aj .sfha h'
Oïux iqpß;x pfr kx ÿÉpß;x k pfr OïupdÍ 3' wiqka y;r fokl= fh¥ w;s úN+Is; r:hl keÕ=Kq l=ur
wiañx f,dfl mrïys p iqLx fi;s' f;u k.rfhys ngysr jdi,ska kslañKs'

Oïux( ms~q isÕSu kï jQ Ou_fhys¦ iqpß;x( ukdj 4' w;s úÑ;% jQ udKslHuh pl%hla .=jfkys mdù W;=re jdi,ska
f,i¦ pfr( yeisfrkak¦ kx( tys¦ ÿÉpß;x k pfr( msgj .sfha h'
^wf.dapr ia:dkhkays yeisÍfuka& fkdiqÿiq f,i 5' l=udrhd lms,jia;= k.rfhys isjquxi,l ys| rdc hIaáfhka
fkdlrkafkah¡¦ OïupdÍ( ms~q isÕk uyK f;fï fhdaO fnrhla jdokh lf<a h'
Ou_fhys yeisfrkakd¦ wiañx f,dfl( fuf,dj o¦
mrïys p( mrf,dj o¦ iqLx( iqjfia¦ fi;s( jdih 6' lms,jia;= k.r uOHfha fhdaO l=¿Kla u; keÕ=Kq l=udrhd
lrhs' .=jka l=i isõ foig iEu j._fhau w.kd ñKs uq;= úiqrejd
yf<a h' kka foiska meñKs i;a;ajfhda tajd tla/ialr .;a y'

O¾ufhys b;d ksrjoHf,i yeisfrkak' tys 7' lms,jia;=fjka neyer kqÿre ;ekl ñksiaiq yh fofkla uy
idjoHf,i fkd fhfokak' O¾udkql+,j yeisfrk yçka y~d je,fmñka ish oE;ska .sh flia WÕ=¿jd wyqre
;eke;a;d fuf,dj yd mrf,dj o iqjm;aj jdih msáka fmdf<dj u; oeuQ y'
lrhs'
rc;=ud f.a iqmqreÿ iajmak úu¾Yl n%dyauKfhda fï isysk
f;darkakg wiu;a jQ y' wd.ka;=l nuqKl= f,i fjia j,df.k
újrK meñKs foaj;dfjla isysk f;dard fokakg bosßm;a úh' Tyq isysk
f;dard ÿkafka fufia h'
iqoafOdaok rc;=ud( nqÿrÿka iïud iïnqÿ moú ,nd u.O
rdcOdksfhys ioyï m;=rejñka jev fjfik nj weiQ od mgka 1' b;d ,ÕoSu l=udrhd .sysf.hska kslau hkq we;' foõ nUqka
;u nqÿ mq;=ka oel .ekSfï wNs,dIh iqoafOdaok rc;=ud f.a is;a úiska msßjrkq ,en kqjßka neyer f.dia ;jqil= njg m;a
;=< n,j;a j keÕsKs' nqÿrÿka lms, jia;=jg jevu lrjd f.k jkafka h'
tkakehs kj jrla u ¥;hka heõj o ta yeu jEhula u ksire
jQfha Ou_Y%jKh fldg ry;a jQ ¥;hka meúosj ;ukag mejreKq 2' wìkslauKska fkd fnda osklskau oYn,OdÍj iïud iïnqÿ
fufyjr wu;l lsÍu ksid h' wjidkfha oS isÿy;a l=ureka yd moú ,nkq we;'
je,s fl<sfha mgka u ñ;=rej isá ld¿odhs ;u fufyjr bgq lf<a
h' ld¿odhs meúosj ry;a jQ kuq;a ;u hq;=lu wu;l fkd lf<a h' 3' iïnqÿ moú ,n;a u t;=uka p;=¾ffjYdrod{dk ,nd .kq
we;'
fï .d:djka foaYkd l< wjia:dfõ iqoafOdaok rc;=ud uy ùosh
ueou fidajdka M,fhys msysáfha h' wk;=rej nqÿrcdKka jykafia 4' foú ñksiqka f.a hym; msKsi Wkajykafia Ou_ pl%h
f.ka md;%h b,a,d .;a rcf;u Wkajykafia yd Y%djl msßi ud,s. m%j¾;kh lr;s'
hg le|jdf.k f.dia m%kS; odk jia;=fjka Wjgeka lf<a h' oka
j<|d wjidkfha l< N=la;dkqfudaokdfjka rcf;u ilDod.dó 5' nqÿ nj ,nd Ou_pl% m%j¾;kh l< úg tu rdjh wlksgd
M,fhys msysáfha h' m%cdm;S f.da;ñh fidajdka jQjd h' miq nUf,dj olajd me;sfrkq we;'
j;djl nqÿrcdKka jykafiag rc;=ud .ek ;j;a mqj;la oek.
kakg ,eìK' tkï" ÿIalr l%shd lrk iufhys ;uka ñh .sh nj 6' nqoaO;ajh ,eîfuka miq Wkajykafia wg jf.ysu i;ajhka
rc;=udg jd¾;d lrkq ,enQ wjia:dfõoS th fkd weoyQ rc;=ud f.a u hym; msKsi ioyï ñKs uq;= úiqrejd yßkq we;s'
uf.a mq;%hd nqÿ ù ñi ñh fkd hkq we;ehs mejiQ njhs'
ta ksñ;sfldg Nd.Hj;=ka jykafia Oïumd, cd;lh foaYkd l<y' 7' nqÿ ù Ou_ foaYkd lrkakg mgka .;a úg tf;la kï ord
ta foiqu wid rc;=ud wkd.dó jQfha h' isá Iâ Ydia;Djre mßydkshg m;aj fÄokSh ;;ajhg weo
jefgkq we;'
iqoafOdaok rc;=ud uy¿ úhg m;aj urKdikakj fjfi;ehs ie,
jQ wjia:dfõ o Nd.Hj;=ka jykafia t;=uka olskakg jevu l<
y' ta wjia:dfjys l< foiqfuka rcf;u w¾y;a M,h ,nd .;af;a
h' osk y;la úuqla;s iqj ú¢ rcf;u i;ajk osk .Dyia: ry;ka
jykafia kula f,i msßksjka mEfõ h' tjlg Nd.Hj;=ka jykafia
f.a jhi y;<syla úh' ;u mq;a isÿy;a l=ureka flf¾ iqfodjqka
rc;=ud ;=< jQfha wm%udK iafkayhls' ish¿ hi biqfrka Tyq
ikyd ;uka fj;u r|jd .kakg jEhï lf<a tfyhsks' isÿy;a
l=ureka i;r fmr ksñ;s olsskakg u;af;ka rc;=ud isysk y;la
ÿgq nj we;eï iïm%odhj, ths' tajd fufia h'

1' Yl%hd f.a Och jeks Ochla /.;a uy fikÕ th


lms,jia;=j mqrd f.k f.dia kqjr kef.kysr jdif,ka kslaó
.sh y'

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 11


f,dj ^-w;anj& osh nqnq,la fia ñßÕ=jla fia olakd ;eke;a;d urKska ñfokafka h¡

170¡ h:d nqínq,lx miafia osh nqnq,la fia is;kak


h:d miafia uÍÑlx ñßÕ=j ú,iska n,kak
tjx f,dlx wfjlaLka;x n,ñka f,dj foi tf,iska
uÉpqrdcd k miai;s' ^13(4& ureyg fkdfmkS ys¢kak'

12 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


Ôú;hl rÕ fidndj - ks;r fjkia jk kshdj
13 ^3& mkaish kula ry;a jQ j; ^170 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia ;uka fj; meñKs mkaishhla uyKqka
nqínq,lx( osh nqnq,la¦ h:d( hï iajNdjh we;af;a
o¦ miafia( tfia ^f,dalh foi& n,kak¦ ußÑlx(
wrnhd fï .d:dj foaYkd lr jod< y' ñßÕ=jla¦ h:d( hï wdldrh o¦ miafia( tfia
^f,dj foi& n,kak¦ tjx( fufia¦ f,dlx( f,dalh¦
jrla NsËQka jykafia mkaish kula ;:d.;hka wfjlaLka;x( ^kqjKeiska& n,kakyq¦ uÉpqrdcd(
jykafia fj;ska lugyka ,nd f.k Ndjkd lsÍu udrhd¦ k miai;s( fkd olshs'
msKsi jk.; jQ y' tfy;a wê.uhla ,nd .kakg
wiu;a jQ Wka jykafia,d Nd.Hj;=ka jykafia f,dalh osh nqnq,la f,i o ñßÕ=jla f,i o n,kakg
neye olskakg wdmiq tñka isáh y' nqÿrÿka fj;ska yels kï" uref.ka fífrkakg yels fjhs'
jvd m%fhdackj;a kj l¾uia:dkhla ,nd .ekSu
Wkajykafia,d f.a wruqK úh' tk w;ruÕ ñßÕ=j újrKh
ÿgq Wkajykafia,d tys udhdj .ek is;ñka meñKsh y'
f,dalx( f,dalh ;%súO h' lduf,dalh" rEm f,dalh yd wrEm
f,dalh jYfhks' rEm yd wrEm f,dal jkdys OHdk j,g f.dapr
fï NsËQka jykafia,d tk w;ru. uy jeiaila jkakd jQ n%yau f,dal fj;s' ldu f,dalhg krldÈh" ;sßika
jeiafia h' Tjqka f;ó f.k úydr N+ñhg msúfik úg fhdaksh" wiqr ksldh yd ukqIH f,dalh we;=<;a h'
j;=r msÍ ta u; osh nqnq¿ msfmñka .,k whqre olakg
yels úh' osh nqnq¿ kefÕñka msmsfrk blauk n,;au nqínq,lx uÍÑlx( osh nqnq, yd ñßÕ=j f,dal iajNdjhg Wmud
wks;H;ajh ms<sn| yeÕ=ula Wkajykafia,dg we;súKs' fldg olajkafka keiS hk iajNdjka fyj;a wks;H;dj meyeos,s
lrk wáfhks' fuu kso¾Ykd wks;Hh ms<sn| Ndjkduh
—yeu fohl u iajNdjh fuh fkd fõ o@ wfma wruqKlg jefgkakg l¾uia:dk jQ nj l:dfjka oelafjhs'
YÍrh;a fufia osh nqnq,la fuka ì£ hkq we;'˜ Tjqka
tfia is;;a u nqÿyq .| ls<sfha isg rYañ Odrdjla tjd fjk;a ;ekl fõokdj osh nqnq,lg o ix{dj ñßÕ=jlg o
;uka jykafia Tjqka wìhi isákakdla fuka olajd fï Wmud lr we;' tajd Ñ;a; ixLdr fj;s' Ñ;lalh jÖ ixLdrhls'
.d:dj jod< fial' f,dalh fun÷ ;djld,sl ixialdr j,ska ks¾ñ;h' f,dj ñßÕ=jla"
osh nqnq,la fia ie,lsh hq;af;a tneúks' fufia f,dj ksire fia
oelSfuka we¿ï ne÷ï is£ hhs'
újrKd;aul wkqjdoh ^170 .d:dj&

nqínq,lx h:d miafia ußÑlx h:d miafia tjx


f,dlx wfjlaLka;x uÉpqrdcd k miai;s'

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 13


w;aneõys wkqjKfhda .ef,;a" w;aneõys ;;= okak keKj;=kg ^tys& we,afula ke;¡

171¡ t: miaiÓZux f,dalx tkak n,kak - f,dalfha rÕ


Ñ;a;x rdcr:Qmux rdc r:hla jf.hs úis;=re
h;a: nd,d úiSoka;s fudavfhda kï ,.s;s iqjfia
k;aÓ iÙf.d úcdk;x ^13(5& kqjK we;s wh - ke; wef,kafka'

14 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


.; fkd wef,k - yslauqKq ok
13 ^4& wNh rdc l=udr jia;=j ^171 .d:dj&

fõ ¿jkdrdufhys jev úiQ iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia wNh rdc l=udrhd wruqKq fldg fï
.d:dj jod< fial'
h;a:( hï wd;auNdjhl¦ nd,d( w{dk mqoa.,fhda¦
úiSoka;s(^;DIaKd oDIaá jYfhka& .ef,;a o¦
úcdk;x( h:d¾:h okakjqkag¦ iÙf.d( ^hï
wd;auNdjfhlays rd.d§& we,Sula¦ k;aÓ( ke;a o¦
wNh rdc l=udrhdg mshd jQ ìïìidr rc;=ud úiska ^tu&" Ñ;a;x rdcr:Qmux( úis;=rej ieriQ rdclSh
m%dka;fhl we;s jQ le/,a,la uev mj;ajkakg ndr r:hla n÷ jQ¦ bux f,dalx( fï mxpialkaO f,dalh¦
fok ,oS' fya th b;d id¾:lj ksufldg meñKsfha t:( tkak¦ miai:( n,kak'
h' m%S;shg m;a msh rÊcqrefjda Tyqg i;a oskla rdcH Y%S
ú¢kakg wjldY oS kegqï .ehqï jehqï o;a rEu;shla fï f,dalh foi weú;a n,kak' fuh rdc r:hla f,i
o iuÕ ud,s.h ndr ÿka y' úis;=rej osiajk fyhska nd, ckfhda tys we,S .e,S
jekfi;s' tfy;a keKj;ayQ tys lsisu we,aula fkd
wNh rdc l=udrhd o fï i;a osk ud,s.fhka neyer lr;s'
fkd wjq;a uy;a m%S;sfhka .; lf<a h' wgjk osk
rEu;sh o legqj .fÕys kdkakg .sh fyf;u tys oS o újrKh
weh f.a kegqula n,ñka m%S;sfjñka isáfha h' tfy;a
wjdikdjg ika;;s weu;shdg jQjdla fukau t;=udg o úcdk;x( f,dal ;;a;ajh h:d¾: jYfhka wjfndaO lr .;a
W;=fuda úcdkSka";;= okakjqka" kqjKe;a;ka jYfhka fuys
uqyqK mdkakg jQfha fÄockl w;a±lSulgh¡ oelafj;s' nqÿ oyu f,dal;ajh ms<sn`o h:d¾: újrKhls'
ks<sh ysá yeáfhau ueÍ jegqKdh¡ n,j;a ixfõ.hg
m;a wNhrdc l=udr f;u uf.a ixfõ.h ksjkakg wks;Hh" ÿl yd wkd;auh jYfhka m%lg jk f,dal ;;aj
Nd.Hj;=ka jykafia ;rï iu¾: flfkla ;j;a úpdrfhys mdol isoaOdka;h máÉp iuqmamdohhs' f,dal ;;a;ajh
ke;ehs is;ñka Wkajykafia yuqjg .sfha h' ksrjoH mßos oek .ekSu kï fï mÜÉp iuqmamdoh h:d¾:
jYfhka oek .ekSuhs'

—iajdóks" ud yo wejq¿Kq fida .skak ixis|jd¨j —Wmamdojd ;:d.;dkx" wkqmamdojd ;:d.;dkx" À;dj id Od;=
uekú˜ hs nqÿrÿka md uq, weo jegqKq wNh rdc OïuÜÀ;;d" Oïu kshdu;d hosox máÉp iuqmamdfod˜hs olajd
l=ureka weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia —l=ureks" fï tlu we;af;a th nqÿjreka f,dj my< jqj;a ke;;a f,dj ioygu
mj;akd h:d ;;a;ajh nj meyeos,s lrkq msKsi h'
kdáldx.kdj u< fYdalfhka Tn iifrys fy¿ l÷¨
uek ksu l< fkd yels ;rï˜ hs jodrd —ÿla fkdjkak' th nqÿjre fidhd .ks;s' wk;=rej Y%djlhkg foaYkd lr;s'
;uka fYdal ihqf¾ .sf,kakg bv yßkafka kqjK ke;s ;j;a iQ;%hl —;:d.;hka jykafia,d f,dj my< jqj;a ke;;a
nd,ckhka muKs˜ hs wkqYdikd l< fial' fï .d:dj f,dj ish,a, wks;Hh" ÿlh" wkd;auh' th ;:d.;hka jykafia
uq,a lr f.k Nd.Hj;=ka jykafia l< Ou_foaYkfhka f;areï f.k foaYkd lr;s˜ hs olajd ;sfí'
l=udrhd fidajdka úh'
fuu O¾uh wjfndaO lr.kakd nqÿ" mfia nqÿ" uy ry;a W;=fuda
fuys úcdk;x hkafkka .efk;s' tn÷ W;a;ufhda f,dalh rdc
újrKd;aul wkqjdoh ^171 .d:dj& r:hla fuka úis;=re fldg irid ;sfnk kuq;a uq,d fkd fj;s'

h;a: nd,d úiSoka;s" úcdk;x iÙf.d k;aÓ" É;a;x


rdcr:Qmux bux f,dalx t: miai:

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 15


mud nj ÿr,d fkd mud jk ;eke;a;d j<dl=,ska ñÿKq mqri`o fuka f,dj nnq¨j hs¡

172¡ fhd p mqífn muÊð;ajd l,a hejQ uq;a fmr mudfjka


mÉPd fid kmamuÊc;s isà kï oeka wmamudfoka
fid bux f,dlx mNdfi;s nn,jhs fka wfma f,dalh
wíNd uq;af;da j pkaosud ^13(6& j<d .enlska ñÿKq i`o fuka'

16 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


ok kqjK we;s - f,dj nnq¨j;s
13 ^5& iïuq[ackS f;reka f.a j; ^172 .d:dj&

fÊ ;jkdrdufhys jev úiQ Nd.Hj;=ka jykafia


iïuq[ackS f;reka jykafia wrnhd fï
.d:dj foaYkd lr jod< fial'
wíNduq;af;d( j<d .eìka ñÿkd jQ¦ pkaosud bj(
pkaøhd fuka¦ bux f,dalx( fï f,dalh¦ mNdfi;s(
m%Ndiajr lrhs'

iïuq[ackS f;reka jykafia f.a uq¿ ld,h u .; hï lsis ;eke;af;la uq,a ld,fha W;aidy fkd lr
jQfha úydria:dkh w;=m;= .Eug h' fu iufhys ld,h wmf;a hejQ kuq;a miqj nK Ndjkd uÕg jeà
f¾j; kï f;reka jykafia o tu úydria:dkfha wm%udoj lghq;= lrkafka kï j<d .eìka jeiS ;snqKq
u l,a .; l< y' tfy;a Wka jykafia iïuq[ackS pkaøhd miqj bka ñoS wdf,dalh úysÿjkakdla fuka fï
f;reka fuka fkdj Ndjkdfjka u l,a hj;s' f,dalh m%Ndiajr lrhs'

f¾j; f;reka OHdk iqjfhka l,a hjk whqre olakd újrKh


iïuq[ackS f;reKqfjda th Wkajykafia f.a w,ilu
hehs is;+ y' kslrefKa l,a hj;ehs jrojd .;a wíNduq;af;dj pkaosud( j<d .eìka jeiqKq uq;a i| kej; bka
ñoS f,dj wdf,dalj;a lrkq we;' iuyr mqoa.,fhda o tfia l,la
y' tfyhska f¾j; f;reka lrd .sh Wkajykafia — l=i,a oyï jeãfuka f;drj jikakd y' tfy;a miqj Tjqyq oeä
Tnjykafia kï w,ifhls¡ odhlhka ieoeyefhka fok fia ùhH_h jvd blauKska m%;sM, ,nd .ks;s'
foa wkqNj lr tfia w,ij isàu iqÿiq ke;¡ ld,h
kdia;s lrkjd fjkqjg uqiakla f.k ñÿ, álla w;= ñksia is; j<d .eìka ñoSu l%udkql+,j isÿjkakls' OHdk u.ska
m;= .dkjd kï fldÉpr fyd`o o@˜ hs m%Yak l< y' ;djld,slj flf<ia hgm;a fjhs' is; flf<iqkaf.ka ñÿkq úg
th m%Ndiajr jkafka ish,a, ukdj ms<sìUqjk levm;la fuks'

f¾j; ysñhka f.a ms<s;=r jQfha —wdhqIau;=ks" NsËq fn!oaO YsËd ud._h l%ñl jQjls' iS,h u.ska lh iy jpkh
kula uq¿ oji u w;=m;= .Eug u ld,h fjka lsÍu yslaujkq ,efí' iudêh Ñ;af;ald.%;dj we;s lrhs' tfy;a mQ¾K
kqiqÿiqhs' WoEik w;=m;= .d" j<|d" Ndjkd jvd" úY=oaêh Wodjkafka m%{dj u.sks' tu.ska oDIaáh msßisÿ fjhs'
? ùug fmr;a" w;=m;= .d ? l, h,s;a Ndjkd jvd ixiqka iss;ska yd msú;=re oelafuka hqla;j Ou_hka úYaf,aIKh lr
ne,Su u.ska wd;au oDIaáh m%ydKh fjhs' ;%s ,ËKh wjfndaO
uÕ-M, mila lsÍug fjr jevqu uekú˜hs wjjdo fjhs' Ôú;h jQ l,S wÑÉýkak m%jdyhla jYfhka osiajk máÉp
lf<ah¡ ta wjjdoh fyd¢ka ys;g .;a iïuq[ackS iuqmamkak - isoaê oduhla nj jegfyhs'
f;rKqfjda wl=rgu th ms<smeo fkdfnda osklska u
ry;a kula njg m;a jQ y'

fjkod fuka oj,a ld,fha l=Kq frdvq iaj,amhla ñÿf,a


tla fj;a oS;a iïuq[ackS f;reka bo, /f.k
w;=.dkakg fkd meñfKk nj ±k —wdhqIau;=ka oji
;siafia u w;=.dkafka ke;af;a wehs@˜ hkqfjka m%Yak
l< y' —fkd mudfjka fjfiñ¡ iqÿiq fõf,ys yeu£ï
lrñ¡˜ Wkajykafia ms<s;=re ÿka y'

ta ms<s;=r weiq f;rjre úu;shg m;aj Nd.Hj;=ka


jykafia neye oel' —iajdóks" Nd.Hj;=ka jykai"
iïuq[ackS f;rKqfjda ;ud ry;a jQ njla wmg
yÕjkakg ;e;a or;s' Tyq lshkafka uqidjla úh
hq;=h˜ hs oeka jQ y' —ke; uyfKks" Tyq we;a;g u
ry;a M,h ,nd we;' Tyq lshkafka ienEjlsZZ hs jod<
nqÿyq fï .d:dj foaYkd l< y'

újrKd;aul wkqjdoh ^172 .d:dj&

fhd mqífn muÊð;ajd p fid mÉPd kmamuÊc;s fid


wíNduq;af;d pkaosud bj bux f,dalx mNdfi;s'

fhd(hfula¦ mqífn( fmr¦ muÊð;ajd p( mud jQfha


kuqÿ¦ fid( fyf;u¦ mÉPd( miqj¦ kmamuÊc;s( mud
fkdjkafka o¦ fid( fyf;u¦

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 17


mjqlï l=i, n,fhka jid,k ;eke;a;d mqka i`o fia fu f,dj nnq¿j hs¡

173¡ hiai mdmx l;x lïux hï flkl= l< mdm l¾uh


l=if,k msÒh;s l=i, l¾fuka jeiS hdkï
fid bux f,dlx mNdfi;s nnq¨jhs fya wfma f,dalh
wíNd uq;af;dj pkaosud ^13(7& j<d .enlska ñÿKq i`o fuka'

18 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


mdmh kiS - l=i,ska jeiS
13 ^6& wx.=,sud, f;reka f.a j; ^173 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev úiQ iufhys wx.=,sud,


f;reka wern nqÿrcdKka jykafia fï .d:dj
—fï uyK .uka lrñka u uu kej;=fKñ˜ hs mjihs'
fu ;rï fõ.fhka ÿjñkq;a uu Tyq yiq lr .kakg
foaYkd l< fial' wiu;a fjñ' Tyq f.a jpkfhys wre; úuid .;
hq;= h˜ hs is;d —uyK Tn kej;s,d" uu kej;s,d
wx.=,sud, mfiakoS fldfid,a uyrc ;=udf.a mqfrdays; ke;ehs Tn lshk foa ug fkd jegfya˜ hs mejiS h'
n%dyauKhd f.a mq;%hd h' Tyq f.a uq,a ku jQfha —wx.=,sud," ud m%dK>d;h kj;d we;s fyhska uu
wysxil h' ksis jhig meñks l< Tyq ;Ës,dfõ kej;=fKñ˜ hs lshñ' uu lsisjl=g jO fõokd fkd
bf.kqu msKsi hjk ,oS' nqoaêu;a YsIHhl= jQ wysxil foñ' ysßyer fkd lrñ' ta ud ;=< ish¿ i;a;ajhka
úkS;j lSlrej isma yodf<a h' tfyhska fya .=re;=ud flf¾ lreKdj" ohdj we;s fyhsks' kej;S ke;af;a
f.a o t;=ud f.a ìß| f.a o is;a oskd .;af;a h' Tnh' Tn os.ska os.gu urhs'˜ hkqfjka Nd.Hj;=ka
tfy;a tys m%;sM,h jQfha wkHhka f.a wi;=gg Tyq jykafia meyeos,s l< fial' —fï kï uyd m%d{hl=
,la ùu h' tfyhska TjQyq wysxil .=re;=ud f.a f.a lshukls' fï NsËQj lsis u ìhla iella ke;sj
ìß| iu. ryia in|;djla mj;aj;ehs Tjqyq fndre l;d lrhs' fun÷ ks¾NS; njla" úYdro;ajhla
fla,dï lS y' uq,oS .=re;=ud th úYajdi fkdl< nqÿrcdKka jykafiag ñi idudkH meúos flfkl=g
o os.ska os.gu fla,dï nia lSu fya;=fjka wka;sfï ;sìh fkd yel' fï kï Nd.Hj;=ka jykafia u úh
th úYajdi lrkakg mgka .;af;a h' ;u YsIHhd hq;=h' ud flf¾ lreKdfjka Wkajykafia wo fuys
úkdY l< hq;= hehs is;d .;a osidmdfudla wdpdÍyq jevu lrkakg we;e˜hs is;+ fyf;u ish lvqj ìu
ta i|yd Wml%uhla l,amkd lrñka isáh y' YsIHhd oud nqÿ mduq, jeà iudj wheo isáfha h'Nd.Hj;=ka
uerjqjfyd;a th .=re;=ud f.a wmlS¾;shg fya;= úh jykafia fj; meúos jQ wx.=,sud, Ndjkd lr ry;a
yel' tfyhska Bg jvd iQËau l%uhla l,amkd l< kula jQfha h' l,la f,dal Ydikd¾:fhys ksr;j
fya wkqka ,jd Tyq urjkq msKsi wuq;=u úosfha .=re —fhd p mqífn muÊð;ajd˜ hkdoS .d:dfjka Wodkhla
m~qrla b,a,d isáfha h' —ñksiqka ^fyda .eyeKqka& o m< l< wx.=,sud, f;rKqfjda msßksjka mEy' thska
oyila urd oukafka kï" ish¿ .=re uqIaá fok njg miq NsËQyq wx.=,sud, f;reka urKska miq Wmkafka
fya fmdfrdkaÿ úh' w.kd Okhla jQ Ys,am flf¾ is; fldysoehs nqÿrÿkaf.ka m%Yak l< úg —wx.=,sud,
fhduq l< wysxil" ;u .=rejrhd f.a jpkh bgq msßksjka mEfõh˜ hs Wkajykafia jod< y' t;rï
lrkakg ;SrKh lf<a h' tfyhska ñkS urkakg mgka ñkSurd msßksjka mEfõ flfia oehs úu;shg m;a
.;a wysxil .Kka u;l ;nd .kq jia Tjqka f.a NsËQka jykafia,dg Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj
uymgÕs,a,la lmd ud,hl wuqKd f., ,kakg mgka foaYkd l< y'
.;af;a h' weÕs,s ud,hla ;kk fyhska wx.=,sud,
hehs m%isoaO jQ Tyq f.a ñkSure l%shd ksid uq¿ újrKd;aul wkqjdoh ^173 .d:dj&
m%foaYhu ìfhka we,,S .sfha h' Tyq f.a oreKq wmrdO
.ek weiQ rc;=ud wx.=,sud, w,a,d urd oukakg wK hiai l;x mdmx lïux l=if,ak msÒh;s fid wíNd
ÿkafka h' ;u mq;d urd oukakg rc;=ud iQodkï jk uq;af;da pkaosud bj bux f,dalx mNdfia;s'
nj weiQ wx.=,sud, f.a uj jQ uka;dks" mq;d fírd.kq
msKsi jkhg hdug msg;a úh' fï jk úg wx.=,sud,g hiai( hul=¦ l;x( l<¦ mdmx lïux( mdm l¾uh¦
wvqj mej;sfha tlu weÕs,a,la muKs' Tyq th ;u uj l=if,ak( l=i,ska¦ msÒh;s( j<lskafka o¦ fid(
urd mqrjd .kq ksh; úh' flfia fyda tosk Nd.Hj;=ka fyf;u¦ wíNduq;af;da( l¿ j<dfjka ñÿKq¦ pkaosud
jykafia f.a lreKd oe,g wx.=,sud, yiq úh' Tyqg bj( i| fuka¦ bux f,dalx( fï f,dalh¦ mNdfia;s(
msysg fjuehs is;+ Nd.Hj;=ka jykafia wx.=,sud, m%Ndu;a lrhs'
ieÕù isá jkdka;rh lrd msg;a jQ fial' uq,ska u
fk;g f.dÿre jk ;eke;a;d urkakg bgd f.k isá hul= ;=< mjqlï l=i,ska je<lS isá kï fya
Tyq f.a fk;g ysá yeáfha u iïud iïnqÿrcdKka j<d.eìka ñÿKq i| fuka f,dj wdf,dalu;a lrhs'
jykafia rej ,la úh' fï ;eke;a;d urd weÕs,s oyi
mqrjd .ksñhs is;+ fya lvqjla o /f.k nqÿrÿka miq újrKh
mi osj wdfõ h' tfy;a Tyqg ;ud w,a,d .ekSug
neßjk mßos Roaêhla l< Nd.Hj;=ka jykafia ;u l=if,ak msÒh;s( fuhska fn!oaO l¾u kshdufhys ;j;a jeo.;a
wxYhla flf¾ wm is;a fhduq lrhs' ffck Ou_fhys fuka wm lrk
msfhú .ukska .uka l< y' wx.=,sud, fldf;la lu_fha wksjd¾h jy¨ka njg wm mj;ajk njla nqÿ iuh fkd
osjqjo Tyqg nqÿrÿka w,a,d .ekSug neß jQfhka olajhs' wmg wmf.a l¾uh mrdch l< yel' lu_h n,mdkafka
—kj;skq uyK" kj;skq˜ hs y~ keÕSh' Nd.Hj;=ka ixialD; O¾u fË;%h ;=< muks' thska neyerj .sh úg
jykafia —uu kej;=fKñ' kj;skakg we;af;a Tng l¾ufhka ñfokakg yels fjhs' l=if,ka msÒh;s hs oela jQfha ta
h˜ hs jod< y' fï jpk j,ska úiauhg m;a fyf;u njh' idudkH mdm úmdl hul=f.a n,j;a l=i,a ksid úmdl fkd
fok wjia:d we;'

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 19


kqjK ke;s mqyqÿka mqÕ=,d w`o h' Tjqk;=frys ál fofkla ksis foa oel iq.;shg meñfK;a¡

174¡ wkaON+f;da whx f,dfld wkaOfhda fj;s f,dfjys jeä fok


;kqfl;a: úmiai;s b;d iq¿fjks weia fmfkk ok
il=kaf;da cd, uq;af;dZj oef,ka ñfokd l=re,a,ka fuka
wmafmd i.a.dh .ÉP;s ^13(8& mssßi iq¿ fj;s iqr f,djg hk

20 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


kqjKska f;drù - jeä fok w| ù
13 ^7& fmaIldrhd f.a oshKsh ^174 .d:dj&

w ,ú rg w.a.d,j kï wdrdufhys jev úiQ iufhys


tla;rd fmaIldrhl= f.a oshKshla ksñ;s lr f.k
—hkafka fldyso@˜hs weiQfõ urKska u;= hkafka fldys
o hs nj ug yeÕ=Kq fyhska —fkd oksñhs˜ lSñ'
Nd.Hj;=ka jykafia fï .d:dj foaYkd l< fial'
—fkdokafkys o@˜ hs úuiQfha uefrk nj fkdokafkyso
w,ú kqjr mej;s odkuh mqKH ufyda;aijhlska hkak fyhska —uu oksñ˜hs ms<s;=re ÿksñ'
wk;=rej Nd.Hj;=ka jykafia ialkaOhka f.a
wks;H;ajh .ek O¾u foaYkhla l< y' tu foiqfuys kej; —okafkys o@˜hs úuiQfha uefrk oskh okafkays
uQ,sl yrh jQfha —Ôú;h wks;Hh¡ ksh; tlu foa o hkak nj f;areï f.k ud uefrk oskh fkd o;a
urKh h¡˜ tfyhska ish¿ fokdu —Ôú;h wksh;h¡ fyhska —fkd oksñ˜hs mejiSñ¡
urKh ksh;h¡ ud o ksh;fhka u ñh hd hq;= h'
Ôú;h urKfhka fl<jr fõ˜ hkqfjka ksr;=rej ta ms<s;=re weh meyeos,s l< miq msßi weu;=
fufkys l< hq;= h' fufia ksr;=rej mxpialkaOfhys Nd.Hj;=ka jykafia —Tn fndfyda fokl=g ta ms<s;=re
h:d iajNdjh fufkys l< hq;= nj jod< Nd.Hj;=ka fkd jegyqfKa jeä fok wúoHd wkaOldrfhys isák
jykafia —oKavla fyda uq.=rla w;ska f.k i;=rd ljr fyhsks˜ hs jod< y' wk;=rej fmaIldr ÿys;Dj tu
fudfyd;l ;ud yuqjg ta oehs iQodkñka isákakl= m%Yak yd ms<s;=re .eku is;ñka ;u mshdg kQ,a mkaÿ
fuka" urKhg uqyqK oSu msKsi ksr;=rej iQodkñka ndr oSu msKsi blauka .ukska .shd h' weh hk úg
isáh hq;= h' tfia iQodkñka isákakd fuf,dúka pq;j wv kskafoa miq jQ mshd ysá yeáfha u msìoS w;a oKav
foõf,dj Wmoskafka h˜ hs o foaYkd l< y' we;euqka .id Æfhka th wehf.a mmqfjys fõ.fhka jeoS
fun÷ foiqula t;rï jeo.;a fldg f.k l%shd;aul t;ku weh f.a urKh isÿ úh' uy;a ixfõ.hg m;a
lrkakg fkd is;;;a tosk O¾uY%jKh l< fidf<dia mshd jyd Èjf.dia Nd.Hj;=ka jykafiag ta nj ie<
yeúßos tla fmaIldr oshKshla th ukdj f;areï lr isáfha h¡ Nd.Hj;=ka jykafia Tyq wiajid meúos
.;a;d h' ksr;=rej urKdkqiai;sh jvkakg ;SrKh lr .;a y' fyf;u fkdfnda osklska u njqka jvd
l<d h' O¾u foaYkfhka miq Nd.Hj;=ka jykafia ry;a jQfha h'
foõrï fjfyrg jevu l< fial'
újrKd;aul wkqjdoh ^174 .d:dj&
jir ;=klg miq oskla Nd.Hj;=ka jykafia w¿hu
f,da n,k úg fmaIldr oshKsh Wkajykafia f.a nqÿ whx f,dfld wkaON+f;d t;a: ;kqfld úmiai;s
weig ,la jQjd h' wehg fidajka ùug Nd.Hh we;s cd,uq;af;d il=kaf;d bj wmafmd i.a.dh .ÉP;s'
nj ÿgq Nd.Hj;=ka jykafia w,ú kqjrg jevu l<
y' nqÿrÿka mkaishhla ix>hd jykafia msßjrd w,ú whx f,dfld( fï f,dajeis f;fï" wkaON+f;d(
kqjrg jevu l< nj weiQ ;reKshg nqÿrÿka neye wkaO jQfha ^fjhs&" t;a:( fï f,dajeishd w;=frys"
oel Ou_ foaYkdj weiSfï n,j;a wNsreÑhla Wmk' ;kqfld( b;d iq¿ msßila" úmiai;( fjfiiska ols;s"
tfy;a weh f.a mshd kQ,a mkaÿ /ila jyd T;d fok cd,uq;af;d( oe,ska ñoS hk" il=kaf;d bj( l=re,a,l=
f,i wehg wK lf<ka weh tajd läkñka T;d ksu fuka" wmafmd( iaj,am fofkla" i.a.dh( foõ f,djg"
l<d h' jydu tajd mshdKkag oSu i|yd /f.k hk .ÉP;( h;s'
w;r u. ñksiqka nqÿrÿka f.ka nK wikakg jg ù
isákq oel ta wi,ska .shd h' fuf,dj fndfyda fokd wkaOhka jeks h' Tjqyq
h:d¾:h fkd ols;s' b;d iq¿ msßila muKla l=re¿
Nd.Hj;=ka jykafia o weh f.a Ôú;fha wjika jeoaol= f.a oef,ka ñoS hk l=re,a,l= fuka hym;
oskfhys msysg jkakg jevu l< fyhska weh foi whym; oel foõ f,dj Wmos;s'
ysi Tijd úfYaIfhka neÆ fial' ´ wjq;a mei ìu
;nd nqÿka jekaod h' nqÿrcdKka jykafia weh f.ka újrKh
m%Yak y;rla úpd<y' tajdg weh ÿka ms<s;=re wuq;=
jQ fyhska fndfyda fokd weh flf¾ fkd myka jQ y' wkaON+f;d( f,dal jdiS idudkH mD:.ack mqoa.,fhda úuqla;s
ud¾.h fkdols;s' Tjqyq Ydiaj; WÉfþo wdoS ñ:Hd oDIaáka f.ka
tfy;a ta ms<s;=re ;uka wfmaËd l< Ou_dkql+, ms<s;=re wkaO jQjdyq h:d ;;a;ajh fkd oel" l=Y,dZl=Y, úpËKfhka
nj Nd.Hj;=ka jykafia weh ,jd meyeos,s l< y' f;drj wúpdrj;aj l%shd lr;s'

m<uqjk m%Yakh jQfha —fldys isg wdfõ o@˜ hkakhs' i.a.( nqÿ iufhys b.ekafjk iaj¾.h we;eï wd.ïj,
Nd.Hj;=ka jykafia woyia lf<a fï ckauh ljr b.ekafjk iodld,sl iaj¾.h fkdj osjH f,dalhhs'
mQj_ckauhl isg wdjdo hkak fyhska th ud fkd okakd
ksid —uu fkdoksñhs˜ lSñ'
oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 21
kqjKe;a;dyq fika iys; ureoskd fu f,dúka kslau fh;a' ^ksjkg meñfK;a&

175¡ yxidosÉpmf: hka;s yxihka hk fuka mshUd - kqn .efí ysre nn,kd
wdldfi hka;s boaaêhd h;s .=jka .en ry;a ysñjre
kShka;s ërd f,dlïyd ;uka ,;a bÿ n,fhka
fcFjd udrx ijdysksx ^13(9& w;er h;s f,dj f,dfõ we;s ;;=
o;a W;=ï ok kqjKskd
mrojd iyuq,ska urejd
Tyqf.a msßjr iuÕskd

22 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


f,dj yer h;s - ok kqjKe;s
13 ^8& ysñjreka ;sia kulaf.a l;d mqj; ^175 .d:dj&

ie je;a kqjr foõrï fjfyr jev úiQ Nd.Hj;=ka


jykafia iÕ msßila wrnhd fï .d:dj foaYkd
l< fial'
újrKh

Roaê( iudêhg meñfKkafkahhs fyj;a isoaO fjhs iDoaê kñ¡


iDoaê úO [dKh IâúO wNs[a[djka f.ka tlls¡ ta iDoaê
f;dfuda wêIaGdk Roaê¦ úl=j_K Roaê¦ ufkduh Roaê¦ {dK
oskla m%;Hka; foaYjdiS NsËQka jykafia ;sia kula úIaMdr Roaê¦ iudê úIaMdr¦ wdhH_ Roaê ¦ l¾uúmdlc Roaê¦
nqÿrÿka yuqjg meñKsh y' Wkajykafia,d tkq wE; mqKH Roaê¦ úoHduh Roaê¦ iy iuHlam%fhda. Roaê hhs oYúO
mgkau ÿgq wdkkao f;reka jykafiag fufia is;sKs' jkafka h¡
—oeka ud nqÿrÿkag j;a ms<sfj;a l< hq;= fõ,djhs'
fuu Ñ;a; md,kh .ek iQ;%Ou_j, ksr;=rej i|yka fõ¡ fuys
úia;rh úY=oaê ud¾.h n,d ±k .; yel¡
flfia jqj;a fï meñfKk NsËQka iu. l;d ny
lrkakg Nd.Hj;=ka jykafiag bv yer mfilg ù boaê mdo( boaêmdo kï ziuDoaê i|yd we;s udj;Z hk wre;a
isáñ' ta l;d ny ksu ù Tjqka msg;aj .sh miq j;dj;a fohs' i;r Roaêmdofhda kï(
lrkafkñ¡˜ tfia is;d Wkajykafia úydr fodrgqj
1' Pkao iudê
wi, n,d isáh y' 2' úßh iudêh"
3' Ñ;a; iudêh"
Nd.Hj;=ka jykafia ta meñKs f;rjreka iu. i;=gq 4' úuxid iudêh
idóÑ l;d ksufldg Wkajykafia,dg Ou_ foaYkd l<
y' tu Ou_h weiQ ;sia ku ry;a jQ y' ry;a M, ,;a hk fudyq iDoaê ,eîug Wmdh fj;a kqhs iDoaêmdo kï fõ¡
miq nqÿrcdKka jykafia f.ka iuq.;a Wkajykafia,d Roaêmdo u.ska Roaê Wmojd .; yels fjhs' Roaê mdo jvd tajd
fodrgqfjka msgj fkd f.dia wyiska .sh y' os.g mj;ajdf.k hk NsËqjg osjH pËq" osjH fY%d;" mrÑ;a;
úcdkk" mqífnksjdidkqiuD;s" pq;s W;am;a;s" yd wdY%jËh
nqoafOdamia:dkhg wjia:dj m;ñka fodrgqj ,Õ hk Roaê ,efí' —uyfKks" ljrl=g fyda i;r Roaêmdo uÕ
/£ isá wdkkao ysñfhda fndfyda fõ,d n,d isg ta yerefKa kï" Tyqg ÿlaL ksfrdaOhg we;s ud._h o uÕ yerefKa
fjhs˜ hs i|ykaj we;'
ysñjreka msgj fkd hk fyhska nqÿrÿka yuqjg f.dia
tys oS f;rjreka fkd oel Tjqka msg;aj .shd oehs boaêhd wdldfi hka;s( Roaê n, we;s ry;ka jykafia,d wyiska
nqÿrÿka f.ka úuiQ y' h;s' ry;ka jykafia,d jkdys l< hq;a; l< W;=fuda fj;s' fï
ksu l< ld¾hh we; o YÍrh mj;akd ;=re fï f,dj Ôj;ajk
Tjqka msg;aj .sh nj nqÿka jykafia jod, úg ta Wkajykafia,d f,da jev jvñka fjfi;s' ry;a nj fyda wkd.dó
M,h rEm fyda wrEm OHdk n, Wmojd .;a W;=ukg i;shla olajd
flfia±hs úuiQy¡ ta wjia:dfjys yxifhda rxpqjla úuqla;s iqjfhka jdih l< yel' md,sfhka th y`ÿkajkafka ksfrdaO
wyiska .sh y' fï ry;a ysñjreka Roaêfhka hdu;a iudm;a;s kñks'
yxihka wyiska hdu;a w,,d Nd.Hj;=ka jykafia
.d:djlska wk`o ysñhkag meyeÈ,s l< fial' ijdysksx udrx fc;ajd( fiakd iys; jQ ure Èkdh¡

oi udr fiakd kï ldu" wr;s" Lqmamsmdid" ;Kayd" ÒkñoaO"


újrKd;aul wkqjdoh ^175 .d:dj&
W;a;di" úÑlsÉPd" ulaL :ïN" ñ:Hdfjka ,;a ,dN i;aldrdÈ
w;a;=lalxik" mrjïNk hk fudyqh¡
yxid wdosÉpmf: hka;s boaêhd wdldfi hka;s ërd
ijdysksx udrx fc;ajd f,dlïyd kShka;s

yxid( yxifhda¦ wdosÉpmf:( wdldYfhys¦ hka;s(


mshUd h;s¦ boaêhd( Roaê n,fhka¦ wdldfi( wyiska¦
hka;s( ^Roaêh we;af;da& h;s¦ ërd( kqjKe;af;da¦
ijdysksx( msßjr fiakd iys;jQ¦ udrx( ure¦ fc;ajd(
mrojd¦ f,dlïyd( f,dalfhka¦ kShka;s( kslau
^ksjkg& hkakdyqh'

yxifhda wyfia mshUd h;s' Roaê we;af;da wyfia


Roaê nf,ka h;s' kqjKe;s ry;=ka jykafia,d msßjr
fiakd iys;jQ ure mrojd fuf,dúka ksl=;aj ksjkg
hhs¡

oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 23


tl u oyu ^-iiania ìKSu& blau jQ fndre lshk ;eke;a;d úiska fkd lgyels mjla ke;¡

176¡ tlx Oïux w;S;iai tlu tl iS,hla


uqidjdosiai cka;=fkd rlskq neß fndreldr
ú;sKaKmrf,dliai mrf,dj;a kid.;a
k;aÓ mdmx wldßhx ^13(10& whg neß mjla ke;'

24 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fndre lshkakdg l< yelsh - ´kEu mdmhla
13 ^9& Ñxpd udkúldj f.a l;dj ^176 .d:dj&

fo õrï fjfyr jev isá iufhys Nd.Hj;=ka


jykafia úxpdudkúldj wrnhd fï .d:dj
ne| ;snQ ,S len,s lmd oeuQ y' kQ,a f.dvj,a lemS
,S len,s ìu jefgkakg mgka .;af;a h' msßi wehg
foaYkd l< fial' kskaod lrkakg mgka .;a y' flfkla wehg fl<
.eiS h' jyd foõrñka ksl=;aj mßn%dcl wdrduhla
Nd.Hj;=ka jykafia f.a Ou_ foaYkd weiQ fndfyda n,d ´ osj .shd h' tfy;a weh mßn%dcl wdrduhg
fokd Wkajykafia f.a Y%djlhka njg m;a jQ y' h;a u uy fmd<j fonE ù ´ wùÑ uyd ksrhg f.k
jeäl,a fkdhdu nqoaO Y%djl msßi jeä jkakg hkq ,enQjd h'
mgka .;af;ka wkH ;S¾:lfhda wiykhg m;a jQy'
nqoaO Y%djlhka njg fndfyda úg m;a jQfha Tjqkaf.a újrKd;aul wkqjdoh ^176 .d:dj&
Y%djlhka fyhska Tjqka f.a msßi msßysKs' tfyhska
TjQyq nqÿrÿkaf.a fyd| ku flf<ikakg u.la .ek tlx Oïux w;S;iai uqidjdosiai ú;sKaKmrf,dliai
l,amkd l< y' tfia is;d Tjqka f.a Y%dúldjla jQ cka;=fkd wldßhx mdmx k;aÓ
Ñxpd kï tla rEu;a ,|la le|jQ mßn%dclfhda
—Tn wmg ys;j;a kï" Y%uK f.!;uhd wmlS¾;shg tlx Oïux( ^i;Hjdos;ajh kï jQ& tlu .=K
m;a lsÍug wmg Woõ lrkak˜ hs Tjqyq b,a,d isáh y' Ou_hj;a¦ w;S;iai( blaujdƦ uqidjdosiai( fndre
Ñxpd Bg tlÕ jQjd h' lshk iq¨ jQ¦ ú;sKaKmrf,dliai( mrf,dj jrojd
.;a¦ cka;=fkd( mqoa.,hdg¦ wldßhx( l< fkd yels¦
tod mgka ´ u,a iqj| wdosh /f.k iekaoE ld,fha mdmx( mdmhl¦ k;aÓ( ke;'
foõrï fjfyr foig hkakg mgka .;a;d h' ñksiaiq
—fï fldyso Tn hkafka@˜ hs weiq úg ´ wukdmfhka i;Hjdos;ajh kï jQ tlu .=K O¾uhj;a ke;s
fuka —ud fldys hkafkaoehs oek .ekSfuka Tng we;s mrf,dj jkid .;a fndreldrhdg lrkak neß mdm
M,h l=ula o@˜ jeks ms<s;=re fohs' wk;=rej foõrï lu_hla fkd ue;'
fjfyr wi, u we;s mßn%dcldrduhl rd;%s kjd;eka
.kakd ´ ysñosßfha u foõru me;af;a isg tk nj újrKh
yÕjñka ksji n,d hhs' u.oS fldys .sfha oehs úuiQ
uqidjdosiai( uqidjdoshd kï we;a; iÕjd ke;a; l;d lrk
úg —/h Y%uK Nj;a f.!;uhka iuÕ iqj| .| mqoa.,hd h' i;Hjdos;ajh W;=ï .=KO¾uhla f,i nqÿ oyfuys
ls<sfha jdih lf<ñ˜ hs lshhs' ;=ka ydr uila .sh b.ekafjhs'
;ek ´ l=i u¢ka u| jefvk njla fmfkk fia fros
;nd fj,df.k hkakSh' udi wgla kuhla jQ l< ,S fn!oaO úuqla;s ud._fhys i;Hhg ysñjk jeo.;a ia:dkh th
len,s tl;= lr ;kd .;a nvla úoydmdñka weúoshs' mdrñ;djla fldg oelaùfuka u fmkS hhs' i;H mdrñ;dj
msrE wjia:djla olajk úOqr cd;lh Ôú; mß;Hd.fhka mjd
.eínr ,shl fuka fjfyi .;shla mdñka wmyiqfjka i;Hjdos;ajh /ls whqre olajhs' úOqr mKaä;hka hËhl=g
weúoshs' f.dÿrejkakg Tkak fukak lshd ;sìhos Tyqg tla i;shla ;u
k.rhg f.dia tkakg wjir ,efí' ta i;sh .; l< miq fjk;a
fufia miqìu ieliQ Ñxpd oskla nqÿrÿka Ou_ foaYkd wh ;uka ta fjkqfjka ì,s jkakg leue;a; m< lr;aos mjd ;uka
lrñka isák w;r foõrï fjfyrg .shd h' —wkqkag .súi .;a fmdfrdkaÿj bgq lrñhs úÿr mç;=ud wdmiq hhs' rl=fida
thska úiauhg m;aj i;Hjdos;ajhg .re lsÍula f,i t;=udg
nK lsh lsh ysáhdu yßhhs o@ uy f,dl= Y%uKhd wNh fo;s'
oeka uf.a nvg udi kuhhs' fïjd Tnf.a jev'
b;ska Wmoskak bkakd orejd .ek" ud .ek fudkjo k;aÓ mdmx wldßhx( fndre ldrhdg l< fkd yels mjla ke;'
,Eia;s lr,d ;sfhk jev' Tfí m%S;sh .ek ú;rhs Tn fï lshqu i;Hjdos;ajhg nqÿoyfuys ysñjk jeo.;a ;ek ;j;a
ys;=fj˜ hs lshdf.k lshdf.k .shd h' Nd.Hj;=ka ;yjqre lrhs' fndre lshkakkag lsis lf,l osjH fyda udkqIsl
iem ysñ fkdjk nj wgqjdj lshhs'
jykafia lrñka isá oï foiqu kj;ajd —ke.Ksh
Tn lshkafka ienEo fndreo hkak okafka Tn;a ud;a
muKla fkdfõ o@˜ hs mejiQ y' —we;a;" fldfyduo
wks;a wh okafka" wms fokakd ú;rla okak foaj,a@˜
Ñxpd lSjd h'

tflfKys fo foõf,djg wêm;s Yl%hd fu mj;a


oel ;u msßjr foújreka y;r fokl= wu;d óhka
y;rfokl= f.a fjia f.k Ñxpd udkúldj f.a
fndrej ldg;a oek .kakg i,ikakehs mejiS h' Tjqyq
ó fjia f.k Ñxpdjf.a we÷ï w;ßka wehf.a l=ig
oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 25
wkqjKfhda okaoSug fkd miila" kqjKe;a;d wkqka ÿka ofkys mjd mska wkqfudaoka je iem ,nhs¡

177¡ k fj loßhd fojf,dlx jcka;s uiqfrda lsis lf,l foõ f,dj kQmos;s
nd,d yfj kmamixika;s odkx wkqjK ofkda kï odkh fkdmii;s
ëfrd p odkx wkqfudoudfkd kqjKe;s whu fok oka oel i;=gq fj;s
f;fkj fid fyd;s iqÇ mr;a: ^13(11& tmuKlska jqj;a mrf,dj iem ,n;s'

26 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


fyd| u lr;a - iem u ,n;a
13 ^10& wiosi uyd odkh ^177 .d:dj&

m fiakoS fldfid,a rc;=ud úiska fok ,o wiosi


uyd odkh wern Nd.Hj;=ka jykafia úiska fï
.d:dj foaYkd lrk ,os'
tjekakla tla nqoaOdka;rhl oS tla jrla muKla
Wod fjhs' tfy;a Tn f.a ld, weu;sjrhd th uyd
Ok kdia;shla fia is;hs' fya th w.h fkd lrhs' ud
os. Ou_foaYkdjla l< fyd;a Tyq f.a is; ;j ;j;a
jrla rc f;fï nqoaO m%uqL ix>hdg uyd odkhla ¥Is; jkq we;' tfia mõ /ia lr .ekSfï m%;sM,h
msßkeó h' tu uyd odkh ÿgq mqrjeisfhda o wms;a Bg jkafka ld, weu;s ;=ud wmd.; ùuhs' tfyhska uf.a
fkd fofjks uy okla fouqhs ;j;a uyd odkhla ÿka Ou_ foaYkh flá lf<ñ'ZZ tfia rc;=ud wiajeiQ
y' rc;=ud th mrojkakg ;uka o uy odkhla ÿkafka Nd.Hj;=ka jykafia mQ¾fjdala; .d:dj o jod< fial'
h' fufia rc;==ud;a ck;dj;a lSmjrla u ;rÕhg
fuka uy oka meje;ajQ y' újrKd;aul wkqjdoh ^177 .d:dj&

rc;=udgu ch.%yKh ,nd fokq ßis jQ u,a,sld loßhd fj fojf,dlx k jcka;s' nd,d yfj odkx
foaúh ta i|yd Wmdhla is;=jd h' ta i|yd t;=ñh kmamixika;s ëfrd p odkx wkqfudoudfkd fid
rc;=ud ,jd uyd uKavmhla bos lrjQjd h' wk;=rej f;k tj mr;a: iqÇ fyd;s
mkaishhla Yafõ;P;% o" mkaishhla yS,E yia;Ska o
iQodkï lrjQjd h' mkaishhla yia;SyQ Yafõ;P;% loßhd( ;o uiqfrda¦ fj( taldka;fhkau¦ fojf,dlx(
^iqÿ l=v& tieùu i|yd h' uKavmh ueo iqj| foõf,djg¦ k jcka;s( fkd h;s¦ nd,d( w{dk
ms/jQ Ndck 10 la ;nk ,oS' mkaishhla ysñjreka mqoa.,fhda¦ yfõ( taldka;fhkau¦ odkx( odkhg¦
oka je<£u msKsi jev ys¢ úg mjka i,kq jia kmamixika;s( m%Yxid fkd lr;s¦ ëfrd p(
rdc lkHdjka foish mKyla o iQodkï lrk ,os' keKj;d jkdys¦ odkx( odkh¦ wkqfudoudfkd(
fufia ie,iqï l< odkfhka miq ckhd ;ukag rdc wkqfudaoka jkafka h¦ fid( fyf;u¦ f;k tj( ^mqKH
lkHdjka" Yafõ;P;%" yia;Ska fidhd .; fkd yels l¾uh wkqfudaoka ùu& ta fya;=fjka u¦ mr;a:( u;=
fyhska mrdch ms<s.;a y' oka oSfuka wk;=rej rc ckaufhys os¦ iqÇ( iem we;af;la¦ fyd;s( fjhs'
f;u uKavmh mqrd fldaá ody;rla jákd mQcd jia;=
mQcd lf<a h' újrKh

odk( okaoSu" odkh oi mdrñ;d w;r m<uqjekakhs' tfuka u


fï wjia:djg iyNd.S jQ rc;=ud f.a cqKay kï ;%súO mqKH l%shdjka w;r m%:u hhs' oka fok ;eke;a;d ish
wud;Hjrhd rc;=ud úiska nqoaOm%uqL ix>hdg fok is; wd;aud¾:ldó fÉ;kdj,ska uqojd mrd¾:ldufhys fhdojhs'
,o fuu wiosi odkh .ek w;sYhska m%ikak jQfha odkm;shd msú;=re is; ksid Nd.H iïmkak jk w;r m%;s.%dylhd
h' rc;=udg ;u m%idoh o m< lf<a h' rc;=ud tu hula ,eîu fya;=fjka Nd.H iïmkak fjhs' fndai;ajreka oka
mqKHlu_fhka cks; l=i,h ish,a,kagu wkqfudaoka fokafka odkdksYxi jYfhka fN!;sl iem iïm;a ,nkakg fkdj
;u ;DIaKdj mrdch lsÍug yd f,dj iqjm;a lsÍug h' wdhqI"
lsÍu .ek jvd;a m%fudaohg m;a úh' tfia lsÍfuka j¾Kh" iemh" n,h yd m%{dj ,eîu odkfhys f,!lsl wdksYxi
rc flfkl= muKla l< yels wiosi mskalula fldg jYfhka oelafjhs'
tu mqKH uysuh ;j;a wh iu. fnod .ekSug Tyq
ldreKsl ùu .ek b;d i;=gg m;a jQ fya rc;=ud
fukau m%S;shg m;aj isáfha h'

tfy;a ld, kï jQ wks;a wud;H f;u rc;=ud úYd,


Okhla kdia;s lf<a hehs is;S h' —tla oskhl oS fldaá
ody;rla jeh l< kuq;a tys we;s m%fhdackh l=ula
o@ NsËQka wdydr wkqNj fldg úydria:dkhg f.dia
ksod.kq we;˜ hs fya is;S h' ld, f.a fï is;=ú,s
nqÿrcdKka jykafiag fmksKs'

;uka os. oï foiqula l<fyd;a ld, ;jÿrg;a is;


¥IKh lr .kq we;' tys úmdlh jkafka Tyq f.a u;=
ckauh wka; ÿ#Å; tlla ùu h' tfyhska Nd.Hj;=ka
jykafia fláfhka Ou_ foaYkdjla lr miqj rc;=ud
wu;d fufia mejiS h' —rc;=uks" fï wiosi odkh
fokakg yels ùu .ek Tn w;sYhska u m%S;s úh hq;= h'
fun÷ wjia:djla Wodjkafka b;du;a u l,d;=rlsks'
oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 27
ilaú;s rchg jvd foõf,da hdug jvd ish,a f,dje wêm;slug jvd fidajdka M,h ,eîu W;=ï h¡

178¡ m:jHd tl rÊfÊk uy fmdf<dfõ ;ks rchhs


i.a.iai .ufkak jd foõ f,dj f.dia iem ú÷uhs
iínf,dldêmÉfpk uq¿ f,dj wosm;s ùuhs
fid;dm;a;sM,x jrx ^13(12& fidajka M,hg mroshs

28 is;=jï iys; O¾u NdKavd.drh


,eîu fidajka M,h - uiq oyig jvd w.h
13 ^11& ld, isgq mq;%hd f.a l;dj ^178 .d:dj&

w fkams~q isgdKka f.a mq;%hd jQ ld, ksñ;s lrf.k


Nd.Hj;=ka jykafia foõrï fjfyroS fï .d:dj
oyila fkdj uyd mDÒúfha ilaú;s rclug;a"
foõ iem;g;a fof,dj u wdêm;Hhg;a jvd jákd
jod< fial' fidajdka M,h ,nd isáhs˜ hs jod< fial'

Nd.Hj;=ka jykafia yd Y%djl msßi ks;r ks;r isgq újrKd;aul wkqjdoh ^178 .d:dj&
ue÷rg jevu l< kuq;a wfkams~q isgdKka f.a mq;%hd
lsis úfgl .reire oelaùug fyda oyï weiSug m:jHd tlrÊfÊk" i.a.iai .ufkak jd
fyda meñKqfka ke;' ;u mq;%hd f.a fï meje;au iínf,dldêmÉfpk fid;dm;a;sM,x jrx
.ek isgq;=ud ÿlska miqúh' orejd mskg ,eos fkdù
ñiÈgqjl= fia Ôj;a ù urKska u;= wmd.; fõfoda m:jHd( uq¿ mDÓúfhys¦ tlrÊfÊk( tlu rc
fydahs fyf;u ìh úh' tfyhska Tyq oyug kud ùug;a¦ i.a.iai( ^iúisjeoEreï& foõf,djg¦
.kafka flfia oehs fya ks;r is;=fõ h' .ufkak( hdug;a¦ iínf,dldêmÉfpk jd( ^kd.
iqm¾Kd§ka iys; jQ& iuia; f,dalhg u wêm;s
oskla ;u mq;%hd weu;= isgq;=ud —mq;d fmdahodg ùug;a ^jvd&¦ fid;dm;a;s M,x( fidajdka M,h¦ jrx(
mkai,a .syska wdfjd;a lyjKq iShla fokjd˜ hs W;=ï h'
mejiS h' lyjKq j,g f,dn l< ld, tod Wfokau
úydria:dkhg f.dia osjd fNdackh i|yd wdmiq uq¿ fmdf<dfjys ilaõ;s rclug;a" ifoõf,djg
f.or wdfõ h' ;u w;g lyjqKq ishh ,efnk ;=re f.dia iemú£ug;a iuia; f,dalfha u wêm;shd
fya lEu fkd .;af;a h' isgq;=ud o .súi .;a mßos ùug;a jvd fidajdka ùu W;=ï h'
Tyqg lyjKq ishhla ÿkafka h'
újrKh
miqosk isgq l=udre weu;= mshd —mq;%h wo
úydria:dkhg f.dia .d:djla bf.k f.k wdfjd;a m:jHd tl rÊfÊk( mDÓúfhys ;ks rdcHh' idïm%odhsl
úYajdihkg wkqj l,ska l,g uq¿ f,dalhu md,kh lrk rcjre
lyjKq odyla fokjd˜ hs fmdfrdkaÿ úh' isgq mq;%hd o my< fj;s' fuh l=i, n,fhka ,efnkaklehs úYajdi flf¾'
buy;a i;=áka .d:djla bf.k .kq msKsi nqÿrcdKka tjekakl= f.a my,ùu foújreka úiska l,a we;sj ksfõokh
jykafia yuqjg f.dia ;ukag .d:djla W.kajk f,i flf¾' zpl%j¾;sZ kñka ye¢kafjk tn÷ rcl=g ima;r;akhla o
b,a,d isáfha h' nqÿyq Tyqg flá .d:djla b.ekajQ my< fjhs' wd.ñl wxYfhka n,k úg f,dj my< jk fY%aIaG;u
y' tfy;a th jyd wu;l jk fia Roaêhla o l< W;a;uhd nqÿrcdKka jykafia jk w;r f,!lsl jYfhka n,k
úg f,dj my<jk fY%aIaG;u .Dyia: kdhlhd ilaú;s rc;=ud
y' .d:dj jyd wu;l jk fyhska th lSm jdrhla h' nqÿjreka fokula tlajr f,dj my< fkdjkakd fiau ilaú;s
f;areï iys;j bf.k .kakg Tyqg isÿ úh' rcjre fofofkla o tljr f,dj my< fkdjkakd y'

tys m%;sM,h jQfha w¾:h wkqj is;d ld, fidajdka fida;dm;a;s( fidajdka M,h fn!oaO úuqla;s ud._fhys i;r M,hka
ùuhs'Nd.Hj;=ka jykafia isgq ksjfiys oj,a odkh w;r m%:uh hs' fuh ,;a miq ÿ.;s.dó fkdjk nj lshefõ'
msKsi imsßjßka jevu lrk úg isgq mq;%hd o ta
iu.u ksjig meñKsfha h' tfia meñfKk w;r ;u
mshd nqÿrÿka yuqfõ oSu ;ukag uqo,a foaoehs ìhla o
Tyqg we;s úh' tfia fkd fo;ajdhs fya os.gu m%d¾:kd
lf<a h'

Nd.Hj;=ka jykafiag oka ms<s.kajd wk;=rej


wfkams~q isgdfKda mq;dg o wdydr ÿka y' wk;=rej
nqÿmdfudla iÕrejk yuqfõ u fya ;u mq;%hdg —mq;%h
fukak .d:djla bf.k f.k wdjdg lyjKq oyi˜
hs ta uqo, Tyqg ÿka kuq;a isgqmq;d uy;a ,Êcdfjka
th m%;sfËam lf<a h' úiauhg m;a wkd:msKaäl
isgq;=ud nqÿrcdKka jykafia wu;d —iajdóks" fuf;u
fmrosk lyjKq ishh w;g fok ;=re wdydr .ekSu
mjd m%;sfËam lf<a h' oeka lyjKq oyila ÿka úg
m%;sfËam lrhs' Tyq f.a mej;=ï o wo fnfyúka
m%ido ckl h'˜ hs ie,lr isáfha h' túg isgq;=ud
weu;+ Nd.Hj;=ka jykafia —isgq;=uks" wo Tyq lyjKq
oy;=kajk mrsÉfPaoh ( f,dl j.. 29
l;_D iAjdóJøhka jykafia
j¾;udksl .%dyl msßi" Y%jH-oDIH udOH
u.ska oekqu;a úfkdaodiajdoh;a ,nkakg
mqreÿ ù isák mrmqrla fyhska" .re;r
fõrf.dv idro ysñmdfKda" Tjqkf.a ukig
iß,k mßoafoka nqoaO NdIs;h" Tjqka w;g
m;a lrk fial' uqøs; yd úoHq;a m%ldYk
700 la muK f,djg msßkud isák fï
h;skdhlhka jykafia úiska iïmdos; O¾u
NdKavd.drh kï bx.%Sis lD;sh fodrg
jeãfï Wf<f,a oS" ta ms<sn| j tla oskla
;=, muKla ,enqKq ÿrl:k weu;=ï
ixLHdj 2000 lg;a wêl úh' ta ksid th
isx.mamQre rdcHfha .%ka: m%ldYk
kd;k nqoaO NdIs;h f,dj mqrd b;sydifha iqúYsIag jd¾;djlg ysñlï
jHdma; lsÍfï wiydh iduhsl lshkafkah'
fufyh Wfoid" ish ld,h yd Y%uh imqrd
jeh lrñka" udkj jxYhg oyï u. fy<s oekg" isx.mamQrefõ fn!oaO Ndjkd
fmfy<s lsÍfï uyd fufyjrg lem ù uOHia:dkh Ndrj jev isák .re
isák isx.mamQrefõ m%Odk ix> kdhl fõrf.dv idro kdhl ia:úr mdohka
fõrf.dv idro" ia:úrhka jykafia wo jykafia f,dalfha fndfyda foaYhka yS nqoaO
f,dj fjfik m%Yia:;u Ou_ ¥; h;skdhl Ydikfha m%.;shg ys;ldó O¾u ¥;
jrhdKka jykafia kuls' fufyjrl fhoS isák fial'

1941 fkdjeïn¾ ui 27 jkod ol=Kq t;=uka f.a m%Odk m%ldY w;r" isxy, yd
,l fõrf.dv § Wm; ,o fï h;s bx.sßis Oïumoh;a" cd;l l:d ms<sn|
m%N+jrhdfkda" Wmdê ,dNSj" Ou_¥; fufyh úoHq;a m%ldYkh;a m%Odk ;eka .kS' t;=uka
wdrïN lf<a b;d fhdjqka wjêfha oSuh' úiska" bgq flfrk uyd iduhsl fufyh
oekg Y;l 6 la mqrd Ou_¥; fufyfhys wLkavj mj;ajd f.k hkq msKsi" ;%súO
fhoS isák .re;r fõrf.dv idro r;akfha wdkqNdjfhka ksÿla ksfrda.S iqj
h;skdhlhdkka jykafia uqøs; udOHfhka me;Su" fn!oaO ck;djf.ka bgq úh hq;=
iy úoHq;a udOHfhka fukau ÿrl:k lD;{;d mQj_l pdß;%hls'
;dCIKfhka mjd wo f,djg Ou_odkh
imhkafka kùkhkaf.a uki yd wdOHd;añl
l,d lS¾;s tâúka wdßhodi
.;s-mej;=ï ms<sn| meyeos,s wjfndaOhlsks'

ISBN: 981-00-4938-2

You might also like