g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8

:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd

kf7\oqmd of]hgfnfO{ lgDgfg';f/sf b'O{ r/0fdf ljefhg ul/Psf] 5 M

k|yd r/0f M— lnlvt k/LIff k"0ff{Í M— @))
låtLo r/0f M— -s_ dfldnf k|:t'tLs/0f k"0ff{Í M— @)
-v_ cGtjf{tf{ k"0ff{Í M— #)
k/LIff of]hgf(Examination Scheme)
!= k|yd r/0f M lnlvt k/LIff (Written Examination) k"0ff{Ë M– @))
kq ljifo k"0ff{Í pQL0ff{Í k/LIff k|0ffnL k|Zg ;+Vof X cÍ ;do
k|zf;g / Tfs{o'Qm ljZn]if0ffTds ^ k|Zg x !) cÍ Ö ^)
k|yd !)) $) # 306f
Joj:yfkg ;d:of ;dfwfgd'ns @ k|Zg x @) cÍ Ö $)
Tfs{o'Qm ljZn]if0ffTds ^ k|Zg x !) cÍ Ö ^)
låtLo ;]jf ;DaGwL !)) $) # 306f
;d:of ;dfwfgd'ns @ k|Zg x @) cÍ Ö $)
@= låtLo r/0f M
ljifo k"0ff{Í k/LIff k|0ffnL ;do
-s_ dfldnf k|:t'tLs/0f @) JolQmut k|:t'tLs/0f #) ldg]6
-v_ JolQmut cGtjf{tf{ #) df}lvs
b|i6Jo M
1. k|zf;g÷n]vf ;d"xsf nflu k|ydkqsf] kf7\oqmd Pp6} x'g]5 . t/ låtLo kq ;]jf ;DaGwL ljifosf]
kf7\oqmd;]jf÷;d"x cg';f/ km/s km/s x'g]5 .
2. lnlvt k/LIffsf] dfWod efiff g]kfnL jf c+u|]hL cyjf g]kfnL / c+u|]hL b'a} x'g]5 .
3. k|yd / låtLo kqsf] lnlvt k/LIff 5'§f5'§} x'g]5 .
4. ljifout k|Zgx?sf] xsdf Pp6} k|Zgsf b'O{ jf b'O{ eGbf a9L efu -Two or more parts of a single
question_ jf Pp6f k|Zg cGtu{t b'O{ jf a9L l6Kk0fLx? (Short notes) ;f]Wg ;lsg] 5 .
5. ljifout k|Zgdf k|To]s kq÷ljifosf k|To]s v08sf nflu 5'§f5'§} pQ/k'l:tsfx? x'g]5g\ . kl/IffyL{n]
k|To]s v08sf k|Zgx?sf] pQ/ ;f]xL v08sf pQ/k'l:tsfdf n]Vg'kg]{5 .
6. o; kf7\oqmd of]hgf cGtu{tsf kq÷ljifosf ljifoj:t''df h];'s} n]lvPsf] ePtfklg kf7\oqmddf
k/]sf sfg"g, P]g, lgod, ljlgod tyf gLltx? k/LIffsf] ldlteGbf # dlxgf cufl8 -;+zf]w gePsf jf
;+zf]wg eO{ x6fO{Psf jf yk u/L ;+zf]wg eO{_ sfod /x]sfnfO{ o; kf7\qmddf k/]sf] ;Demg'' kb{5 .
7. k|yd r/0fsf] k/LIffaf6 5gf}6 ePsf pDd]bjf/x?nfO{ dfq låtLo r/0fsf] k/LIffdf ;lDdlnt
u/fOg]5 .
8. lnlvt k/LIffdf ;f]lwg] k|Zg;+Vof / cÍef/ oyf;Dej ;DalGwt kq÷ljifodf lbO{P cg';f/ x'g ' ]5 .
k/LIff of]hgfdf pNn]v eP adf]lhdsf ts{o'Qm÷ljZn]if0ffTds / ;d:of ;dfwfgd'ns k|Zgx?
Kff7\os|dsf h'g;'s} OsfO{af6 klg ;f]Wg ;lsg]5 .
9. dfldnf k|:t'lts/0f (Presentation) k/LIffsf] nflu pDd]bjf/nfO{ vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL
lnld6]8;Fu ;DalGwt s'g} ;d;fdlos ljifo÷;jfn (Contemporary Issues) jf dfldnf (Case)
jf Topic pknAw u/fO{g]5 . k|To]s pDd]bjf/n] lbOPsf] Topic sf ljifodf lglb{i6 ;doleq
JolQmut k|:t'lt (Individual Presentation) ug'{ kg]{5 . o;sf] d"NofÍg ljifoj:t' (Content),
k|:t'ltsf] ;'u7g jf 9fFrf (Organization) / k|t'ltsf] k|efjsfl/tf (Delivery Effectiveness)
cfwf/df x'g]5 .
10. o; eGbf cufl8 nfu' ePsf dfly pNn]lvt ;]jf, ;d"xsf] kf7\oqmd vf/]h ul/Psf] 5 .
11. kf7\oqmd nfu' ldlt M–@)&(

1
 g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8
:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd

k|ydkqM— k|zf;g / Joj:yfkg

v08 -s_ – %) cÍ
-k|zf;g÷n]vf ;d"xsf nflu_
1. zf;sLo k|jGwsf ljljw kIfx?
1.1 Zff;sLo (Governance) k|aGw sf] cjwf/0ff, ljz]iftf / ;"rsx?
1.2 Gfof+ ;fj{hlgs zf;sLo k|aGw (New public governance) / o;sf ljljw kIfx?
1.3 ;+ljwfgjfb, g]kfnsf] jt{dfg ;+ljwfg / ;+j}wflgs ljsf;
1.4 ;+3Lo, k|fb]lzs / :yfgLo tx zf;g (Federal, provincial and local level governance)
/ cGt/ ;DaGw
1.5 /fHozlQmsf] af+8kmf+8, zlQm k[ysLs/0f / ;Gt'ng tyf g]kfndf o;sf] cEof;
1.6 nf]stflGqs d"No dfGotf / g]kfndf o;sf] cj:yf
1.7 sfo{;~rfngdf ;xsfo{sf df]8nx?

2. ;fj{hlgs If]q Joj:yfkg (Public Sector Management)

2.1 ;fj{hlgs If]q Joj:yfkgsf] gljgtd k|j[lQx?
2.2 Joj:yfkgsf ljljw kIfx? M pTk|]/0ff, dgf]jn, g]t[Tj, lg0f{o k|s[of, ;+u7gfTds
Jojxf/, ;d"xsfo{ / ;d"x ultzLntf, sfo{ ;+:s[lt
2.3 ljkb Joj:yfkg (Disaster Management), kl/jt{g Joj:yfkg (Change
Management), ;+s6 Joj:yfkg (Crisis management), hf]lvd Joj:yfkg (Risk
Management), ;xeflutfd'ns Joj:yfkg, tgfj Joj:yfkg, ;"rgf Joj:yfkg,
;|f]t Joj:yfkg, k|ljlw Joj:yfkg
2.4 ;fj{hlgs gLlt th{'df, sfof{Gjog, cg'udg, d'Nof+sg
2.5 ;fj{hlgs If]q Joj:yfkgdf hjfkmb]lxtf, g}ltstf, Joj;flostf tyf ;+:yfut
;fdflhs pQ/bfloTj
2.6 ;fj{hlgs If]q Joj:yfkgdf cg'udg / d"Nof+sg k|0ffnL

3. ljsf;
3.1 ljsf;sf] cjwf/0ff, o;sf ljljw kIfx? / gjLgtd pkfudx?
3.2 ljsf;sf cfofdx? — dfgj ljsf;, ul/jL lgjf/0f, hnjfo' kl/jt{g, n}+lus
;jfn, ljZjJofkLs/0f, cfly{s pbfl/s/0f, ;dfj]zL ljsf;, cfly{s s'6gLlt,
j}b]lzs ;xfotf, ljljwtf Joj:yfkg
3.3 lbuf] ljsf; nIox? / g]kfnsf] k|of;
3.4 g]kfndf of]hgfj4 ljsf;, pknAwL / r'gf}tLx? tyf rfn' cfjlws of]hgfdf
s[lif, pBf]u, Jofkf/, jfl0fHo, jftfj/0f / ;f] ;+u cGt/;DjlGwt ljifox?
3.5 cfof]hgf÷kl/of]hgf th{'df, sfof{Gjog / cg'udg tyf d"Nof+sg
3.6 ljkb ;+j]bgzLn ljsf; / xl/t ljsf;sf] cjwf/0ff

2
 g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8
:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd
v08 -v_ – %) cÍ
4. ;fj{hlgs ljQ Joj:yfkg
4.1 ljZj cy{ Joj:yf / g]kfnsf] cy{ Joj:yf ;DaGwL cjwf/0ff
4.2 ;fj{hlgs ljQ Joj:yfkg -;fj{hlgs cfo, vr{ tyf C0f_
4.3 g]kfnsf cfly{s ljsf;sf kIfx? -s[lif, pBf]u, ko{6g, k"jf{wf/, kof{j/0f ;+/If0f,
j}b]lzs /f]huf/L, ljk|]if0f_
4.4 ljQ gLlt tyf df}lb|s gLlt, oL b'O{ aLrsf] cGt/ ;DaGw
4.5 ;fj{hlgs ljQLo pQ/bfloTj / lhDd]jf/L Pa+ ;fj{hlgs sf]ifsf] pkof]udf g}lts
kIf
4.6 g]kfndf ah]6 th{'df, sfof{Gjog, cg'udg tyf d"Nof+sg, dWodsflng vr{
;+/rgf (MTEF)
4.7 g]kfnsf] ;fj{hlgs ;+:yfg tyf klAns lnld6]8 sDkgLsf] n]vf (IFRS /NFRS)
;DaGwL cjwf/0ff tyf n]vfk/LIf0f
4.8 g]kfnsf ;fj{hlgs ;+:yfg tyf klAns sDkgL lnld6]8sf] ljQLo ;|f]t
kl/rfngsf] cj:yf / r'gf}tLx?

5. ;fj{hlgs ;]jf k|jfx Joj:yfkg

5.1 ;fj{hlgs ;]jfsf] cjwf/0ff, cfwf/e't dfGotfx? (Values) ljz]iftf, ;]jfsf]
k|f?k lgdf{0f, Joj:yfkg / r'gf}tL
5.2 ;/sf/ tyf ;fj{hlgs ;+:yfgx? tyf sDkgLaf6 k|jfx ul/g] ;]jfx? / ;]jfsf]
Ph]G;Llkms]zg tyf ahf/Ls/0f
5.3 ;]jfsf] d"Nof+sg, k[i7kf]if0f tyf u'gf;f] Joj:yfkg
5.4 gful/s lzIff, gful/s st{Jo, ;]jfk|jfxdf gful/s ;+nUgtf
5.5 ;]jf k|jfxdf ljB'tLo zf;g (e- Governance) sf] k|of]u

6. ljljw
6.1 ;fdflhs Gofo / ;fdflhs ;'/Iff
6.2 ;+ul7t ck/fw M ljB'tLo ck/fw (Cyber crime), ldn]dtf] (Cartelling),
Psflwsf/ (Monopoly), e|i6ffrf/ / d'b|f lgd{nLs/0f
6.3 ljZj j}s, cGt/f{li6«o d'›f sf]if, cGt/f{li6«o ljQ ;+:yf, PlzofnL ljsf; a}+s,
blIf0f PlzofnL If]qLo ;xof]u ;+u7g (SAARC) / BIMSTEC ;DaGwL hfgsf/L
6.4 ;+o'Qm /fi6«;+3 (UNO), ljZj Jofkf/ ;+u7g (WTO), vfB tyf s[lif ;+u7g
(FAO), ljZj vfB sfo{qmd (WFP)

3
 g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8
:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd
låtLokq M ;]jf ;DaGwL
v08 -s_ – %) cÍ
-k|zf;g ;d"xsf] nflu_
1. सं गठन विकास र मानि सं साधन व्यिस्थाऩन
1.1 सं गठन तथा व्यिस्थाऩन (ओ. एण्ड एम.) ऩद्धतत, व्यिस्थाऩन ऩरीऺण
1.2 व्यिसावयक रणनैततक योजना (Business strategic plan)
1.3 सं गठनमा SWOT, PEST, Analysis
1.4 कायय सम्ऩादन मूल्याकंन, कायय सम्ऩादन करार र कायय सम्ऩादनमा आधाररत
प्रोत्साहन प्रणाऱी
1.5 गुनासो सुनिाई (Grievance Handling) - Concept and Redressal Mechanism
1.6 िाताय र सम्झौता सीऩहरु (Negotiation) - Concepts Skills & Strategies
1.7 Trade Union and Collective Bargaining र श्रम सम्िन्ध
1.8 सं गठनात्मक कायय सं स्कृतत, आचार सं वहता, नैततकता, सदाचार, अनुशासन
1.9 नेतत्ृ ि विकास, नेतत्ृ ि ऩरीऺण र उत्तरातधकारी योजना

2. आतथयक मातमऱाहरु
2.1 विश्व आतथयक व्यिस्था, आतथयक उदारीकरण र विश्वव्याऩीकरण
2.2 नेऩाऱको आतथयक विकासमा िैदेशशक सहायता र विकास सहयोग नीतत
2.3 नेऩाऱको अन्तरायविय व्याऩारको ितयमान अिस्था, प्रिृशत्त, च ुनौती र सम्भािनाहरु
2.4 अन्तरायविय ऩारिहन र व्याऩार सहजीकरण
2.5 िैदेशशक रोजगारी, नेऩाऱमा िैदेशशक ऱगानी र ऱगानी मैत्री िातािरण
2.6 सम्ऩशत्त शुवद्धकरण र आऩरातधक काययमा वित्तीय ऱगानी तनयन्त्रण
2.7 आत्मतनभयर अथयतन्त्र र समृवद्धका आयामहरु

3. साियजतनक सं स्थान र ऩशलऱक तऱतमटे ड कम्ऩनी

3.1 नेऩाऱमा साियजतनक सस्थान÷sDkgLहरुको आिश्यकता, pknJwL, सं भािना, च ुनौती
tyf व्यिस्थाऩनका सिाऱहरु
3.2 व्यिसावयक zf;sLय ऩद्धततsf] jt{dfg cj:Yff
3.3 नेऩाऱ खाद्य व्यिस्था तथा व्याऩार कम्ऩनीको इततहास, खाद्य व्यिस्था तथा व्याऩार
कम्ऩनी स्थाऩनाको ऱक्ष्य, उद्देश्य, रणनीतत, स्रोत व्यिस्थाऩन, उऩादे यता तथा ितयमान
अिस्था, सं स्थागत सुधारका प्रयासहरु, सं भािना र च ुनौतीहरु
3.4 साियजतनक सं स्थान÷sDkgLहरुको स्िायत्तता र व्यिसावयकता
3.5 कम्ऩनीको व्याऩार विविधीकरण, प्रततष्ऩधायत्मक ऺमता, आन्तररक तथा बाह्य
व्याऩारका सं भािना र च ुनौतीहरु

4
 g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8
:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd
3.6 नेऩाऱ खाद्य व्यिस्था तथा व्याऩार कम्ऩनीको व्यिसावयक योजनाको आिश्यकता र
प्रारुऩ
3.7 नेऩाऱमा खाद्यान्न उत्ऩादनको ितयमान अिस्था, माग आऩूततय तथा बजारीकरणको
व्यिस्था
3.8 खाद्य सं कट, खाद्य सुरऺा तथा खाद्य सम्प्रभ ुता, ऩौविकता, Food habits सम्बन्धी
अिधारणा, अिस्था tyf sDkgLsf] e"ldsf

v08 -v_ – %) cÍ

4. उत्ऩादन, वितरण तथा बजार व्यिस्थाऩन (Production, Operations and Market

Management)
4.1 Theory of Marketing ,Types of marketing ,commodity,money and capital market,
Market Analysis & strategy
4.2 Fundamentals of operations management; Production control; Supply chain
management; Quality management; Statistical process control
4.3 Role and importance of materials management, value analysis, Inventory control,
Waste management
4.4 Business Environment; Internal & external
4.5 Consumer Rights & Protection
4.6 E-commerce ; concept, tools and applications

5. कम्ऩनी सम्िन्धी सैद्धाशन्तक जानकारी

5.1 कम्ऩनी स्थाऩनाको ऩृष्ठभूतम, सं गठनात्मक सं रचना सम्िन्धी जानकारी
5.2 नेkfndf j:t' tyf ;]jfsf u'0f:t/ ;DjGwL dfkb08, ;+:yfut Joj:yf, गुणस्तर
तनयन्त्रण /प्रयोगशाऱा
5.3 sDkgLn] ;+rfng ug]{ खररद विक्री , भण्डारण, कुटानीवऩसानी, ब्राशण्डङ, प्याकेशजङ,
ढु िानी सम्िन्धी विषयहरु
5.4 कम्ऩनीऱे प्रयोगमा ल्याएको बजारीकरण रणनीतत एिं अनऱाइन विशजनेस ऩोटयऱ
सम्िन्धी जानकारी
5.5 चाऱु आितधक योजना र चाऱु आ .ब. को नीतत तथा काययक्रम तथा बजेटमा खाद्य
व्यिस्था ;+u cGt/;DjlGwt ljifox?
5.6 कम्ऩनीको अचऱ सम्ऩशत्त व्यिस्थाऩनका उऩयुक्त रणनीततहरु
5.7 कम्ऩनी र प्रदे श एिं स्थानीय तहिीच सहकाययको सं भावित ऺेत्रहरु र सहकाययको
मोडऱ

6. सेिा सं ग सम्िद्ध कानूनी व्यिस्थाहरु

6.1 नेऩाऱ सरकारको कृवष, उद्योग, िाशणज्य तथा आऩूततय सम्िन्धी नीतत

5
 g]kfn vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL lnld6]8
:t/M clws[t, ;]jf÷;d"xM k|zf;g÷ ;fdfGo k|zf;g, txM (, kbM ;x ljefuLo k|jGw
v'nf÷cfGtl/s k|ltof]lutfTds lnlvt k/LIffsf] kf7\oqmd
6.2 खाद्य व्यिस्था तथा व्याऩार कम्ऩनी तऱतमटे डको प्रिन्धऩत्र र तनयमािऱी
6.3 खाद्य व्यिस्था तथा व्याऩार कम्ऩनी तऱतमटे ड कमयचारी सेिा, शतय र सुविधा सम्बन्धी
वितनयमािऱी, 2079
6.4 vfB Joj:yf tyf Jofkf/ sDkgL vl/b tyf cfly{s k|zf;g ljlgodfjnL, @)&(
6.5 खाद्य ऐन, २०२३ र खाद्य तनयमािऱी, २०२७
6.6 सं स्थान ऐन २०२१
6.7 कम्ऩनी ऐन, २०६३
6.8 उऩभोक्ता वहत सं रऺण ऐन, २०७५ र उऩभोक्ता सं रऺण तनयमािऱी, २०७६
6.9 साियजतनक खररद ऐन, २०६३ तथा साियजतनक खररद तनयमािऱी, २०६४
6.10 आतथयक काययवितध तथा वित्तीय उत्तरदावयत्ि ऐन, २०७६ र तनयमािऱी, २०७७
(बजेट तनकासा र सरकारी रकम खचय गने तरीका, तऱऱाम तबक्री सम्बन्धी व्यिस्था)
6.11 सुशासन (व्यिस्थाऩन तथा सं चाऱन) ऐन, २०६४ र तनयमािऱी, २०६५
6.12 भ्रिाचार तनिारण ऐन, २०५९
ु ी दे िानी (सं वहता) ऐन, २०७४ करारसम्बन्धी कानूनी व्यिस्था
6.13 मुऱक